Mbesa: Bible for Ruth

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Ruth

Chapter 1

1A tango li bateni ba mosambo, eteyalaka a motolo a moki, mito emoyi i Bethlehem i Yuda akokiaka ye mwali e laye mpe e bana ba ye ba olome yele, po eboyali mayi mwasa a moki i Moab. 2Lina li moli mito étais Elimelec, li mwali e la Naomi, mpe Bana ba ye ba olome Machlan mpe Kilion; bétail baito ba Ephatien i Bethlehem li Yuda. Bakatsha a moki i Moab, baka yala ehelo.3Elimelec molome i Naomi okawa, mpe aka tikala a Bana baye ba olome yele. 4Baka sila baali baito a Moab, imoli etomi Orpa mpe esiya Ruth, mpe beyalaki eyelo binanga laho. 5Machlon mpe Kilyon bakawa bo bayele, Naomi akatikala ye mangine ta Bana, ta molome.6Naomi akokaka ine Mongalima aka salisa baito ba ye mpe aka mwesa bo bima bioleyi akayemola ye mpe bahali ba bana be laye yele po botshuyi a Moab. 7Akatswa a ilongo eyalaki ye, a bahali ba bana e laye yele, mpe aka banda boyele po ine awule a moki i Yuda.8Naomi aka yekela bahali ba bana e laye yele, bowula, mito la mito ake ngu ima e laye, Mongalima a mwesa unu bowali, ndenge unu bokelaki ango mpe a bane bakawo. 9Mongalima a kele unu bosile kwa lingima, mpe a mwesa unu bowali kati e mbele e ino mpe aka mwesa bo ipwepwe. Baka banda boleli, mpe baka lela a mohehe efulaku. 10Mpe baka moyekela: totshikundji, tokokia a laho ngu lihota li laho.11Naomi akaheka : bowule, bana owa bao wali! po embi bokundji bolwi la ngo? lebayi a bana baolome a solo po ine lekohota ba bane balome ba ino? 12Bowule, bana awa baowali, boke ngaka kwa moholo po e boyasile kwalingina ata mpe leyeki ine lesile olome, sanga a otsio li onombe le kosila molome, mpe le kohaka Bana baolome, 13Unu bo kokonga po ine bahole, botshikundji bosili baolome esia po emoli? Tshikundji, bana owa baowali! lebayi a bowaowa po e ino; po ine Mongalima aka yokese ngo bowaowa.14Baka banda boleli a mohehe ofulaku, baka lela kwa lingina. Orpa, aka yesa ima obeli ipwepwe, mbuse omoli akawula ngi bo, kasi Ruth etshikundji bafakani a ima obili e laye. 15Naomi aka yekela Ruth: lita, mbanda e layo akawula a lohia e ibo a moki e ibo mpe a Mongalima e ibo oyo pe wula ndenge ye ukawula.16Ruth akawulesela: so sese ngo yesika e laho, esikani okokia ngo mpe lekoyala, mpe Mongalima e laho ekoyala Mongalima ela; 17Esikani ekowa oyo ngo mpe lekowa mpe bekotaha ngo. Nga tema seleka a lina li Mongalima a mwesa ngo yetumbu eyeteli efulaku sanga bowi nde eko faka ngo e laho. 18Naomi aka ana ye boyisi molende po ine ake ndole imoyi laye, etshiyeki alingina yema emoyi.19Bakakia ndole imoyi tii a Bethlehem. Tango bakatsha ehelo, lohia kwitu eko ningana po e ibo: mpe bahali baka banda bohuholi! Ano ebayi Naomi? 20Akawulesela bo: botshimwetake ngo Naomi alingina, kasi bomwetake ngo Mara, po ine Mongalima li nguya akayenese ngo bowaowa. 21Felo leke leyalaki mito libaliale, kasi Mongalima akawulese ngo bo yema a afindji po embi bomwetake ngo Naomi? botshiyeni ndenge Mongalima li nguya akayenese ngo bowaowa?22Ko oyo Naomi e mwali e mona e laye Ruth bakataka a moki i Moab, bakatswa a Bethlehem tango ine betaki betosesi umu i Orges.
Chapter 2

1A Bethlehem mito emoyi i kita mpe i lokumu eteyalaka eyeho, Lina li laye Boaz ye eyalaki monginena i Elimelec molome i Naomi. 2Luta mito i Moab akaheka a Naomi: mwesi ngo ndole leke bokamati bauma ine etikalaka a bihua. Tango esiya mito emoyi ekokokela ngo bowaowa, mpe ekotike ngo lekamate bouma i Orges a yehwa e laye. Aka mowulesela: kiaka mona wa owali.3Akakia mpe aka banda bohongi baito yeseli mbuse, po ebolokoti bouma i Orges ine etikali a bihua, eyalaki a Libya li wali, po ine eyalaki a yehua i Boaz, monginene i Elimelec. 4Mpe lita, Boaz akatsha a Bethlehem mpe akalwa a yehwa e laye. Aka yeka a baito baye ba yesili: Mongalima a yale a unu, bo baka mowulesela Mongalima abenisa oye.5 Mpe Boaz aka yekela kapita i baito ba yesili: lifoki ano ebayi mwali e nda? 6Kapita aka mowulesela: ye ebayi lifoki i moki i Moab, baka lwa ndole umoyi a Naomi. 7Akalongaka ngo ndole, po ine asile ba uma ine baito ba yesili bekwesi banda elwaki ye a kombe tii sikene ebayi sanga bolokoti aka pemaka Sango tango umoyi.8Boaz aka yekela Luta: okoke mona owa otshikia a yehwa i mito yesia; otshikia yesika, kasi oyale sanga kelekele i baito bayesili ba ha baowali. 9Lita wali esikane ekia bo botusesi ba uma a yehwa mpe okonge bo a mbuse. Nga yetesia baito ba ha bayesili ba olome betshi mokungisia oye. La okokoka posa i baye, kiaka bonui ine etokaki bo a ekutu.10Luta obofa biwi bosio a mbu mpe akayekela Boaz: po embi okokokela ngo bowaowa, po ine okeyeli ngo aka lebayi mofaya? 11Boaz aka mowulesela: beyekelaki ngo bakita ngia okelaki a ima obili e laho, mbuse e loko li molome e laho. Le lembeli ndenge aka tika aha mpe ima e laho mpe lohia lo laho, oka lwa boyali kati e baito bane otshimbelaki felo. 12Mongalima a wulesela oye bolamu ndenge ekelaki oye. Yawe, Mongalima i Isalayele a mwese oye boendi efulaku, po ine okalwa bohitami sese li bofafu e laye.13Aka yeka: oh! kumi okyeli ngo wali. Tshikokani a mito emoyi i baito bela ho ba yesili i baowali, okokokela ngo bowaowa, mpe lioyi elaho i boboto ekanlendisi ngo.14A tango li boyeli, Boaz akayekela Luta: lwa ole, Sila i foe, ole a ngu. Luta eyalaki esikani imoyi a baito ba yesili, Boaz aka mwesa ye bauma i bokalengi, Luta okalia emoli, akaliala, akatika esiya.Mbuse emoli akawula a yehwa po e bosili bauma Boaz a mwesaka mibeko a baito baye ba yesili: botike je ake bosili bauma asikani boyemalesi likisa i Orges. Botsi mohangesi. 16Bokoki ine bokulisi ndombo i motiti i Orges ine bonangesi; botika emoli a mbu po ine alwa bosili. Bo so bokela yembanda.17Aka sila matiti i Orges toi a likose, mpe aka tuta emoli po ebo tusesi uma, ekatila mayi peeli ekoke saki yefulaku. 18Aka sila emoli mpe ndombo e bima ine ekatikalaka tango beliaki a yehwa, Aka tala kwitu a lohia mpe aka mwesa ima o bili.19Ima obili la ye aka moyekela: okasila uma bonombe kohe? Etaki yehwa enda? Mongalima abenisa mito ano aka salesi oye. 20Naomi aka yekela mawali e Mona e la ye: Mongalima abenisa mito emoli! Po ine akayenesa lokundo e laye ngiso baito tobayi a bomoi ndenge eteyenesaka ngu baito bakawa, mbuse Naomi aka bakisa ye ebayi Mongalima e iso. Ebayi emoyi kati e baito bane besengeli kobaa mokumba e iso.21Luta mito i Moab akaheka kwalingina : aka yekelaka ngo: lekele esikani moyi a baito baye ba yesili tii tango ine bekofwesq botuse una. 22Mpe Naomi akaheka Luta, mwali e omona e laye: ebayi wali, Mona owaowali, kangama sanga a baito ba ye ba yesili baowali, otshikia a yehwa i mito yesiya, po ine bekomonyokola oye ehela.23Aka tikala elongi imoyi a baito ba yesili ba owali i Boaz, tii tango baka fwesa batusesi Orges mpe lofate eyalaki elongi imoyi a ima obili.
Chapter 3

1Naomi, ima obili, aka moyekela: mona owa owali, lekundji ine le matelas oye bohami po ine obane a enanga. 2Olembeli Boaz, obandaka bokele ngwa ye ilongo imoyi a baito baye ba yesili ba owali, ye ebayi monginena e iso. Bonombe a likose ekokia botuti Orges po e botusesi uma.3Ya saye mpe o a pita baina, tola tulu eyitani, mpe kiaka esikani ye etuta uma. Kasi soyenesana a ba iso e laye, tii tango ekofwesa boleyi mpe bonoyi. 4Mbuse, Lita wali yelonge ye ekaengala mbuse imoli kiaka botusesi bolangeli esikani ewaki mekele e laye, mpe yengala eyelo. ye mangine eko moyekela bakita ine ekoki oye okele. 5Aka mowulesela : lekokela ba kita ngia ndenge eyeki oye.6Akakia a etutelp, mpe akakela ndenge eyekaki ima obili e laye. 7Boaz akalia mpe akanwa, motema u waye eyalaki a yenanga. Akakia boyengoli kelekele i likisa li'matiti. Luta akalwa tayitayi, akatusesia bolangeli a mekele e laye mpe akengala.8A momoloi botsio, Boaz akumwa a mbala emoyi, Aka kamwe tango akena mona owali engali a mekele e laye. 9Akaheka : oyenda? Aka mowulesela ngo Luta mito e laho yesili wake ngo a tulu e lahoo po ine obayi a makaki li lisiko.10Mpe akaheka : Mongalima abenisa oye, mona owaowali. Po ine boboto ine okalitesa sikene a lihota li molome e laho, eyeteli ine olitesaki ngu ima obili e laho. Okoki ine opale palanga umoyi u olome ano ebayi abozwi to ine etsibayi abozwi. 11Sikene sohanga Mona owaowali, lekokela bakita ngia ine olombi ngo. Po ine baito ngia a lohia belembeli ine obayi mwali eyitani.12Ebayi solo lebayi a makoki li lisiko, kasi monginena esiya emweteli ngo. 13Oyengole ine, akombe, la akakunda bosili oye, asile oye. Kasi la etshikundji bosili oye, ngatena seleka a lina li Mongalima li bomoi ngo mangine leko mosila. Oyengale ane tii a kombe.14Akengale asese e mekele e laye tii a kombe, kasi akatsa a kombe po ine baito betsimoyene. Boaz akaheka : etsibayi wali mito esia alembele ine mwali umoyi etengalaki ane. 15Tango ekundji ine ake, Boaz aka moyekela: tandola liputa e laho e tala wali Luta akadola emoli, Boaz aka mwesa bakatini mbale omoyi i Orge; mpe akisela ye a mata mbuse emoli akawula a lohia lombau.16Akatsa ngu ima obili, Naomi akaheka: eboyi oye, Mona owaowali? Luta aka moyekela bakiti ngia Boaz ekulaki ye. 17Akaheka kwalingina : aka mwesaka ngo ba katini mbaleomoyi orge, mpe akaheka: otsiwula a soyemo a o findji ngu ima obili. 18Naomi Akaheka : nange motema, Mona owaowali, tii tango okolembela emoli likita ekosuka yahondenge. Po ine Boaz ekokela ngia po afwesi emoli likita sanga bonombe.
Chapter 4

1Boaz akakia a lituka, mpe akayala eyelo. Mbuse emoyi tango, mito ano Boaz eyekaki ebayi a makoki li lisiko, akayetaka ane. Boaz akamoyekela: lwa oyale ane. mito emoli akayafila mpe akayala. 2Boaz akasila baito laho kati e bakumi ba lohia lombau, mpe akaheka : boyale ane. Bo mpe bakayala.Mbuse akaheka a mito ano ebayi a makaki li lisiko: Naomi akalwa a moki i Moab, akatomba ndombo i yehwa ine etetikaka manginena e iso Elimelec. 4Le moyekeli osile yehwa emoli a baito i baito bane beyali ane mpe a bakumi ba lohia. La okokunda bokoli, Kala imoli. La otsikundji, yekele ngo po le lembule makanesi e laho, po ine oye mito efelo okoki ine osile emoli, ngo lemboyi motunga mbuse e laho mito emoli akawulesela: lekomosila.5Boaz akaheka : emoli mwasa okokala yehwa a bofindji i Naomi, okoki ine osile Luta mito i Moab, mwali e monginena e iso ano akawaka, po ine omohotela, bane; emoli yehwa ekokikala a bamengo li lihota i Elimelec. 6Ano eteyalaka a makoki li lisiko, aka mowulesela: ngo mangine tsikoki basikoli, abohangi i botsakanesa litike, sila po e laho makoki e la i lisiko po ine ngo mangine tsikoki bosikoli:7Kalakala a Isalayele, tango bekolaka yema to bosili yema emoyi a esikani i yema esia, beyalaka bokeli ine: mito emoyi kati e ibo akoki ine atuse yekoto e laye, pe bomwesi imoli a mito esia. Emoli eteyalaka ine nzeneneke po eboyenesi likita limoli ekafwela. 8Ano eteyalaka a makoki li lisiko: oye mangine sila emoli, po eboyali nzeneneke a Isalayele.9Boaz akaheka ba kumi mpe a baito ngia: bonombe bobayi banzeneneke e la, nga sila a bafindji i Naomi nga sila bima ngia ine eteyalaka a Eimelec, la bine ngia eteyalaka a Kilyon mpe Machlon, 10Nga sila Luta, mito i Moab, mwali e Machlon ane akawaka, po ine le mohotela bana bane bekokila likeke e laye; po ine lihota e laye etsiwenga kati e banginena e laye to a lohia e laye, bobayi banzeneneke bonombe!11Baito ngia mpe bakumi ngia bane beyelaki a lituka bakayeka: tobayi banzeneneke! mina ine Mongalima awulanesi mwali e laho a Rachel mpe Lea, bo bayele bakafuka mbele i Isalayele! Yenesa ngulu e laho kati i baito ba Ephrata, mpe oyale mito i lokumu a Bethlehem ! 12Tsika liota Line Nkolo ekomohisia laano mwana wali a tuanesi mbele elao aino mbele e Peret, ano eteotaka ye a Yudeya boo a Tamari!13Boaz akasila Luta, akatuana mwali owae, mpe Akakia ngae. Nkolo akakela ine Luta a tolelieme, mpe akaota mwana olome. 14Boaz li bakaekela Naomi: Nkolo akumesami ano etsimotsiki olimbe bonombe molome omoi e bai a makoki u lisango, mpe ano lina li lae liokolembelana a Isalayele ! 15Monaumoli ekohulesa yelimo e lao, mpe ekoyala masungi u ngalisuka e lao; po ine voili elao e mwali, ano emokundji, akamohotaka, ye ano ekoki me e lao aine Bana balome Sambo.16Naomi akasila mona mpe akamwisa likolo li baele bae, mpe aka mobatela. 17Lisukaka bamohisia lina bakayeka: mona olome ngi Naomi! mpe bekomwetaka Obed. Eteyalaka aha e Isaya aha e David.18 Ene liota li Peret. 19Peret akahota Hetsrom; Hetsrom akahota Ram Ram akahota Amminadab. 20Amminadab akahota Nahshon, Nahshon akahota Salomon. 21Salomon akahota Boaz, Boaz akahota Obed. 22Obed akahota Isaya, mpe Isaya akahota David.