Utu: Bible for 1 John, 1 Thessalonians, 2 John, 2 Thessalonians, 3 John, Colossians, James, John, Jude

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

John

Chapter 1

1Varu na-a enana te-e pqui sendenup, non megar. Nin nug Danan Me-e (God) teg davar, nin nug ehe Danan Me-e rave. 2Varu na-a nin nug danan teg dagar. 3Nin nug oro eri Danan Me-e enana te-e mevei Sendegar evin egoh oro pqui segar.4 Ejoug nug fe-e oveg danar, ge ejoug nug ehe ezar danan mia ega te-e. 5Ezar ne dauki tupquana eakan, tupquana nug pqui orak nirakan.6Danan Me-e danan oir umevei sinar, nuga vanin Jon. 7Siki nin erugenup nuga, ezar nuga ge danan mia aijegaki nug bilip meravi. 8 Jon nug ezar nug pqui, ehe esi nug ezar nuga nin erugenup enu sinar.9Nug ehe ezar apor, ev vini ne oro siki danan mia ezar te-e arakan.10Nug ev vini ne oro daum, nuga mevei saar, ehe esi danan mia nug pqui avenup. 11Nuga oup tavag oro sinar, ehe esi nuga danan mia nug pqui augar.12Ehe esi danan mia ego nug augaki, nuga fanin oro bilip megar teg, nug vanimenagar (givim namba) pquevei Danan Me-e (God) nuga nah segar. 13Eg fenagar teg timenagar teg o danan nug oro ehe pqui. Danan Me-e nuga o-o sevei ane anar.14Nin nug danan soki ig gemug danar. Ig avamun, nug gaina, vanin mena teg, ehe nah vanin teg mamag oro umevei sinar, ane onagar dorarup, apor anup, nug amsoum. 15Jon varu voki erugoki ane anar, "Ehe danan ne seg ane ainar, seg simin nug ara sinakan, nug vanin mena, arinu, nug varu eger danar.16Onagar dorarup nug te-e a-am soum.Ehe enu nug danan te-e porup marar, nuga me-e o-o donup oro. 17Moses ig lo eri jegar, ehe esi onagar dorarup (marimari) teg nin apor ehe Jisas Krais oro sinar. 18Danan Me-e ( God), ig danan oir pqui avenup.19Ge ne Jon nuga nin (testimony), esa Juda, tivur (pris) teg Livai teg Jerusalem ugugaki nug aregar, " neg veniga?" 20Nug nin pqui jongoki erug ararar, "Seg Krai pqui." 21Ane or meregar, "Ge neg ven apor?' "Neg Elaija," ane agei nug ararar, "seg Elaija pqui." Mare or meragar, "Ehe ge neg profet, a?" Nug anar, "pqui."22Ge aijegaki aregar, "Neg apor ajegu, neg ven. Neg ig nugisa ajeguvene, ig esa danan ajegugei sitar, ehe nin nugisa ararup. Ge neg naga ari amun?" 23Nug anar, "Seg danan oir fagar vounam, une mai ou enana pqui soum (wesan nating) teg oro. Evin Danan Me-e nuga porup merevegei seva." Profet Aisaia anar pog.24Ge esa Farisi etu ego ararugei ehe ugugar. Nug or meregaki ane agar, 25"ariga nu Danan Me-e vanin oro danan mia ze jairarunamun (Baptismo), ge ne Krais pqui, o Elaija pqui o profet?"26Jon, esa nin agei nug ararar, " Seg ze oro ze zairarunamin, ehe esi eg gemug danan oir daum, esi eg nug nugisa pqui avovi. 27Danan nug ne goi ge ara sinakan. Seg etu porup inaga pqui, nuga sandle nuga muri seg etu urarenup pog pqui." 28Enana ne te-e Betani, ze jeis Jordan oro segar, Jon pair moki ze zairarar (baptismo).29Negugar eviruvei, Jon Jisas nug negar oro sivei, nug anar. "Ne avei, ge Danan Me-e nuga sipsip nag, nug oro enanana na-a (sin) ev vini ne oro mari airarakan! 30Ehe danan nug enu seg ararinar. 'Danan nug ara sinunam, nug vanin teg, ari nu, ehe ane nug varu soki danar. 31"Seg nug pqui avenup, ehe esi seg sinar danan ze oro zairarunei (baptaisim) erug segaki dagar, esa danan mia Israel ega enu."32 Jon erug ararar, "Seg Isoson heven oro nivei avainar, ai gam (pisin balus) pog ane niki fe-e oro danar. 33Seg nug pqui aveinar, esi danan nug umejeruwei sinar Danan Me-e nuga ze (baptismo) zairarinar, nug oro seg ajerar. Danan neg veniga Isoson niki tavag ou davei avenar, nug ehe oro eg danan isoson or ze jaizegakom. 34Seg aveinar ehe enu nin erugomin, ane nug ne Danan Me-e nag.35Mare negugar eviruvei, nuga pair danan teg Jon peram dagaki 36mare Jisas uguvei avegaki, Jon anar, "Ne avei, ne sipsip nag Danan Me-e nuga.37Pair danan bgwereteg Jon ane ave dovaki Jisas ugar oro ara uguvar.
39Ge nug aijoki ararar, "Sigaki avei," Avei eg sigaki ev otane danar avegar. Ge mare nug teg dagar, a-an varu tohu ma-ar (4 kilik apinun).40Pair danan oir Jon nin avei doki, Jisas uguvei nug ara ugar teg, ehe Andru, Saimon Pita nuga ovag. 41Enana ehe sar mangiva, nug ugar ovag Saimon avoki arar. " Ig Mesias (nin tavag Krais) varu avomun. 42Umoki Jisas negar oro sinar. Jisas avoki arar, "Saiumon, neg Jon nuga nag. Neg naga vanimen ge ane asakovi, Sifa (nin tavag Pita)."43Negugar eviruvei, Jisas Galili ugunup auki Filip avoki ane arar, " Neg ara sinu". 44 Filip, Andru teg Pita eg ev oup me-e (taun) Betsaida mari. 45Filip nug Nataniel avoki ane arar, " Danan nug ne, Moses nuga lo teg esa profet varu agar, ig varu avomun, nug Jisas, Yosep Nasaret mari nuga nag."46Nataniel nug arar, " Inugu enana porup oir Nasaret sakan? Filip aijoki arar, "Yu kan na lukim." 47Ge Jisas Nataniel nug oro sivei arar, "Ne avei, Nug Israel or mari apor, veniga domen pqui uki anoum." 48Nataniel anar, "Neg seg aripog avezerumun?" Jisas aijoki arar, Filip neg pqui vesenup, en fig i-ie oro danae, seg varu avesinar."49Nataniel mare anar, "Rabai, Yu pikinini bilong God! Yu king bilong ol Israel' 50Jisas mare arar, "Neg seg bilip mejerumun, arinu, seg ne mesomin, 'Neg en fig i-ie oro danei avesinar. Neg enana meme nug ne pog pqui avakomun." 51Jisas anar, "Apor, seg neg asounamin, neg heven ozevei avarakomun, angelo Danan Me-e nuga nag enu tegaki nigaki makovi.
Chapter 2

1A-an ieteg mangivei, danan mia arigaki (marit) nuga eh me-e zanup etu Kena, Galili oro seva, Jisas anag nug ehe danar. 2Jisas nuga pair danan teg etu ehe sinup ehe nu veregar.3Wain pquitug mereva, Jisas anag aijoki nug arar. "Esa wain pquitug." 4Jisas anag arar, "Mia, ehe sagai pair pqui. Sagai a-an pqui senup." 5Jisas anag, pair danan ararar, Aitaga nu ararakan pog ane pair mei."6Ih avor ieteg mare ieteg (6 stone water pots) ze menup nuga negar, esa Juda ega ze zauvegei , fenagar ara senup nuga, ega ane anegaki anegar (pasin bilong ol), ih avor oiseg, oiseg 120 lita ze ane atakan..
8Ge Jisas esa pair danan ararar, "Ego augaki ugi pair danan tavag neri," ava augaki ugugar nerugar.9Pair tavag ze ne soki wain sa-ar ehe maizanar, esi nug wain ne aitapog mari sinar ehe nug pqui avar, (ehe esi pair danan ze vetendugar ge ehe avegar) danan ara arinup (man bilong marit) nuga verevei sa-ar.10seva ane arar, ' Danan te-e gitu wain ara porup ehe danan arugei mangigaki, goi wain na-a aisigaki anovi. Esi neg wain ara jongenaki ge nanag ne aisimun."11A-an etu oro Jisas fe-e gair (mircle) erug ma-ar, ehe nug varu pqui moki anar teg (nambawan miracle), Kena oup Galili oro, ehe ane, nuga vanin me-e undarup, Jisas ane mevei nuga pair danan avegaki bilip meregar.12Anana ehe ma-ar mangiki, anag teg ovagar teg nuga pair danan teg Kapernium nogaki a-an ego (sampela dei) ehe dagar.13A-an me-e passova esa Juda ega etu pogeruvei, Jisas Jerusalem ta-ar. 14Jisas, noki, danan tivur ega bo (bulmakau) teg, sipsip teg ai iaug nuga sure menup sariv (tempel) oro megei neguva avar. Danan iaug (senisim???) menup ehe etu zariv atinegugar.16Danan ai iaug nuga mendegar etu arar, "Enana ne mendovi, te-e airendi. Sagai aya nuga za, eg iaug nuga ev (maket) pog pqui mei."17Nuga pair danan nin oir damegar, Danan Me-e nuga esar ahu oro pquegar ane agar, Seg naga ze te-e oi porup meroum. Ehe enu sirite mena mounami, enana ne porup mevenei senup enu." 18Esi esa pair tavag Juda mari nin ehe dogaki ane or megar, "neg ari (mirakel) mevenei ig avetaki anakun, neg Danan Me-e (God) oro umesevi enana ne te-e momun. 19Jisas ane ararar, "Tempel ne marorevegai, mare a-an ieget or mevenei avei."20Pair tavag Juda mari ane agar, "(46 yia ane tempel) ehe megar. Neg amun, a-an ieteg oro eri neg mare maken?" 21Jisas nug tempel enu pqui anar, nuga fe-e enu anar. 22Goi namakan aijoki, nuga pair danan mare nuga nin dogaki, Danan Me-e bilip meregar, ehe nuga nin doregar.23Jisas passova oro Jerusalen danar, danan mia amona nuga vanin oro bilip megar, nug mirekel amona mevei avekai. 24Ehe esi Jisas nug pqui bilip marar, ari nu, nug varu ega damegar nuga varu avar. 25Nu avenup nanag pqui, ehe enu danan oro aravi, i-ig enana anetaki anomun pog. Nug nuga varu eg damegar varu avar.
Chapter 3

1Danan oir vanin Nikodemus ehe danar. Nug Farisi, pairtavag esa Juda ega. 2A-an oir oro tupquana Jisas neggar oro soki, Jisas ane arar. "Danan me-e, I-ig avesumun, ane neg danan sure marunaki anomun, Danan Me-e (God) oro umesevei dinar. I-ig enana anenei avomun, danan oro enana ane pqui makan nug Danan Me-e teg danavir ehe ane."3Avei Jisas Nikodemas arar, "seg neg apor asounamin, danan nug mare ara pqui sakan, nug Danan Me-e nuga Kingdom oro jariv oro vanup pog pqui." 4Nikodemas mare or merer, "Aripog anenaki ara sakan, mug varu meroum? Ota nug mare anag o-o oveg vauki mare ara sakan, a?5Jisas aijoki arar, apor amun, Danan nug ze teg Isoson teg oro ara pqui sakan, nug Danan Me-e nuga kingdom oro danup pog pqui. 6 Aita enana iga feizeg anevei sakan, ehe iga feizeg nuga, aita enana iga domeizeg {Spirit) anavei sakan, ehe iga domeizeg nuga.7Neg nin ne asomin nuga neg pqui angiva, 'eg mare ara sei.' 8Oza otane ugakin auki ugum. Oza varun neg doaken, esi otane mari sinuki otane ugakan nuga ehe neg pqui avomun. Ehe anepog, danan nug ara ezoug danup nuga domenagar (Spirit) oro avar.9Nikodemus aijoki mare arar, "enana ne aripog ane savi?" 10Jisas arar, " Neg Israel Mari danan sure marutaki anomun teg ta, aripog ane neg enana ne nugisa pqui domun? 11Seg apor ararunamun, ig enana avatar nuga ehe ararunamun. Esi iga nin eg onagar teg pqui atuvi.12Eg enana ev vini ne oro Mari araruwenei eg pqui bilip mavi teg, aripog ane eg nin ev ou mari nuga nin araruwenei eg nugisa onagar oro ugugaki avavi? 13Nug oir nin porup pqui atakan teg nug ev oup ou mari (heven) ugunup pog pqui _ Danan Me-e nuga nag.14Ane varu ev maup na ze pquitug oro Moses su ou aitar pog, isin ane pog ge Danan nug nag etu ane ou aitavi. 15Ane mevegei danan mia te-e nug bilip merovi teg, enana ejoug danup nuga gitu gitu avavi.16Danan Me-e ev vinin ne oro mari danan mia aikukur o-o porup marum, ehe enu nuga nah oisengen apor ig zegar. Ane enu oir neg nug bilip meraken neg usenup pog pqui, nug ejoug gitu gitu (oltaim oltaim ) danup nug avakan. 17Danan Me-e nuga nag danan nin marunup (kotim) nuga enu pqui umevei sinar, ehe pqui, nug umarup enu sinar. 18Danan nug Danan Me-e nuga nag bilip merakan teg, nug urenup (lus) pog pqui. Esi danan nug pqui bilip moum teg, nug varu uregar (lus pinis), ari nu, nug oisengen nuga vanin oro pqui bilip meroum.19Nin tavag (as bilong kotim) ehe ane, ezar (lait) nug ev vini ne oro niar. Ehe esi danan eg gatutirag onagar aikukur porup meregaki ezar onagar porup pqui meregar. Ehe arinu, ega enana eke ihuri mendegaki anovi enu. 20Danan enana na-a ihuri mendegaki anovi teg, ehe ezar uvi, enu sinup uvi. Ega enana na-a ihuri mendovi erug ezar oro sivegei avarup uvi. 21Ehe esi danan enana apor porup (pasin i tru) mendovi, eg ezar oro sigei danan ego avaruvi ehe avi, esa ne Danan Me-e nuga o-o porup atuvi".22Enana ne te-e segar mangigei, Jisas nuga pair danan (disaipel) teg, esa Judia ega arap (hap) oro ugugar. Nug ugar eg teg dagaki, danan mia baptismo arar. 23Jon etu nug esa Ainon oup danan baptismo arar, ev nug danar Silon ehe duri ev etu ze amona. Danan nug negar oro sigaki baptismo augar. 24A-a ehe oro, Jon zariv (kalabus) oro pqui ugunup.25Ehe esi ge, nin eke mamogar esa Jon nuga pair danan teg, danan oir Judah mari teg, enana ze jauvegei fenagar ara senup (kamap klin) nuga. 26Jon negar oro ugugaki aregar, " Tisa danan Jordan ze jeir oro neg teg davei avatutar, nug enu ig ajegunar etu, nug danan mia baptismo aruvei te-e nug oro ugunavi."27Ane agei Jon ararar, "danan nug enana oir aunup pog pqui, Danan Me-e nug enana pqui nerakan teg. 28Seg enana aitapog ararinar eg varu dogar. "Seg ane ararinar, Seg Krais pqui, esi seg ane ararinar, seg eger simin".29Danan oir nug wa-a avakom (marit), nug eri mia ne nuga gamu (man blong em)". Esi wa-a avakan nuga zeja, nug avatuki mena vasusoum nug nin wa-a gamu arinup nuga nin doki. Ne anenei seg oi mena vasusoum. 30Nuga vanin (nem) soki mena (bikpela) danakan, sagai vanimei noki nanag (liklik) danakan.31Danan nug ev oup ou mari (heven) oro sinar, nug eri danan te-e ou toki daum. Danan nug ev vini ne oro mari, nug vini ne mari. Ehe nu nug nin enana vini ne nuga enu anakan. 32 Enana doar nuga o avakan nuga eri nu anakan, esi danan oir aijoki nug nin aum pqui bilip merakom. 33Esi danan oir nug nin ne enu erug anakom ane Danan Me-e nug apor.34Ehe enu danan ne Danan Me-e oro umevei sinar, nug Danan Me-e nuga nin erug anar. Ehe ane, Danan Me- oro Do-og (Spirit) neruwei nug te-e amsar. 35Mamag nug nuga nag o-o te-e porup merevei enana te-e nug zevugareg mar. 36Danan nug Danan Me-e nag bilip merakan teg nug gitu gitu (oltaim oltaim) ejoug (laip) danup nuga avakan esi danan nun nin pqui doki uakan teg nug nag nuga nin pqui auki gitu ejoug danup nuga pqui avakan. Pqui, Danan Me-e mena o-o aug serevei (belhat) danakan".
Chapter 4

1Jisas nug esah Farisi nin dogar nuga ne avoki, ane nug anevei danan amona nuga pair danan (disaipel) segei, baptismo aruwei amomo segaki Jon nuga pair danan (disaipel) etu nuga pair danan etu inugu pqui (winin namba). 2(ehe esi Jisas nug danan baptismo pqui arar, nuga pair danan (disaipel) oro baptismo arugar). 3Nug distrik Judia uh' uguki distrik Galili ugar.4Nug evin Samaria gemug ane (mas) ugar. 5Nug uguki ev vanin Sikar vanar, ev oup me-e (taun) Samaria. Nug duri ev ehe danar, ev ehe varu Yakop nuga nag Yosep nerar oro.6Ev ehe Yakop nuga ze oin (hul wara) ehe nogoum. Jisas vini sinar ehe enu te-e zarigoki (nogat strong), duri ze oin oro ahti negar. A-an ehe hoos am (mid sun/12 kilok belo) varu siki gemug danar. 7Mia oir Samaria mari zeh vetenup enu sivei, Jisas aijoki arar, "zeh vetenaki jeruvenei maijanai". 8Nuga pair danan varu ev oup me-e (taun) iaug oro eh' aunup (baim kaikai) enu ugugar.9Samria mia Jisas ane arar, "Neg danan Juda mari, ariganu seg Samaria mia zeh nesuwenei maijanup enu ajerumun?" 10Jisas vijar arar, "neg Danan Me-e enana aruki anoum (presen) nuga avaken, etu seg danan ne neg nin mesounamin zeh jeruwenei mai janup etu avaken teg. Ge nug areveni zeh ejoug danup(wara blong laip) nuga nesuwah".11Mia Jisas vijar arar, "Mena (bikman), neg avor (baket) pquitug, zeh oin (hul wara) iou mena (daun tumas). Zeh ejoug danup nuga neg ori mari avaken?" 12Neg danan mena anaken, ane neg iga aya Yakop pog, nug oro ig zeh neh jegar, nuga nagar (sons) teg, bo meme teg te-e zeh oin ne oro maijagar.13Jisas mare vijar arar, "danan te-e zeh oin neh oro maijanavi, mare ze fanagar garakan. 14Ehe esi oir nug zeh neh seg nerakin nug maijanakan mare zeh fa-ag pqui garakan. Esi zeh seg nerakomin, nug mare zeh oin pog fe-e oveg sakan, soki ejoug gitu porup danup nuga etu avakan.15Mia ne nug arar, "Mena, Neg zeh ehe seg jeruvenei ze fai pqui garuwei mare ne zeh vetenup enu pqui sinakin". 16Jisas mia ne arar, "Uguna gomut verenaki mare neh sinu".17Mia mare vijar arar, "seg danan pquitug." Jisas mare nug arar. Neg apor amun, neg danan pquitug. 18Neg gomut ieteg teg mare bgwereteg teg (5 husbands) ane airarunar, esi danan ge neg aunei davir ehe naga gomut pqui, nin amun ehe apor.19Mia aijoki arar, "Mena, ge se avomin, neg profet oir. 20Esa iga ayaka i-ih ou ne (mountain) oro lotu megaki anegar, esi eg ane agaki anegar, Jerusalen eri danan mia lotu megaki anavi. Veniga apor aum?"21Jisas mia ne arar, "Mia, Seg amin neg bilip meh, a-an ge sinakan, sivei eg ge i-ih ou (Mountain) ne oro aya lotu pqui meravi, Jerusalem etu. 22Eg enana pqui avovi nuga lotu meregaki anovi. Ig enana avomun nuga lotu meretaki anomun. Ehe ane, pair danan airarup nuga ehe Juda oro sinar.23Ehe ane mevei, a-an pqueruwei nug varu sinum, enu ge danan mia te-e onagar sevei lotu apor nug merenup, ehe lotu mamag nuga teg Holi Do-og (Spirit) teg enana apor nugisa menup nuga (pasin i tru) teg oro. 24Danan Me-e ehe Pqua-an, enu danan mia nug lotu meregaki anovi, ane nuga Do-og oro lotu megaki enana nugisa porup (pasin i tru megaki anovi teg oro etu mavi.25Mia ne mare arar, "Seg avomin, Mesias nug sinakom ( vanin nug avi, "Krais"). Nug siki, ig nin te-e ajegakom. 26Jisas mia ne arar, " Ehe ge seg nin ne asounamin."27A-an ehe oro apor, nuga pair danan (disaipel) mare sigaki danar oro segar. Nug ariga nu mia neh teg nin mevaki davir agaki, gaina damegar, esi oir aijoki nug mare or pqui merar. "Neg o-on ariga aunup enu (Yu laikim wanem)?" o ariga enu neg (yu) nug teg nin (toktok) movir?"28Ane mevei, mia ne nuga zeh avor teg uar neguwei, mare ev oup me-e (taun) uguki danan mia enana ne avar nuga manimarar. 29"Sigaki danan neh avei. Seg enana te-e aitapog damin nuga te-e ajerum. Ota danan nug ehe apor Krais avi etu?" 30Ev oup me-e (taun) ugaki nug negar oro sigar.31A-an ehe oro nuga pair danan (disaipel) aijegaki ane aregar, "Tisa, neg eh za." 32Esi nug aijoki ararar, " Sagai eh' eg pqui avovi teg nogoum." 33Esa pair danan gemug ega nin amomo merigaki ane agar, "Ota varu danan ego oro eh aisivi neruvi nogoum?"34Ane Jisas aijoki ararar, "Eh' sagai, ehe nug umezeruwei sinar nug nuga o-o pair menup evin auki, ehe enu pair manginaki ge. 35Eg ane pqui aei (noken tok), nava ieteg (3) teg ara oisengen (1) mare seva (4) ehe eh' te-e eparenup (mau) nuga?" Seg ane ararinar, tevunagar ou aitegaki sayo (garden) okei , eh' te-e eparovi (mau). 36Danan vetaga oir aijoki eh' aindakan, nuga iaug (pei) ge aunam, nuga te-e oiseg (bungim) eri mendoki eh' gitu (oltaim) ejoug (laip) danup nuga, ehe enu danan nug oir eh' avakan, eva-a jevur vasusavir.
38Seg umarinei ugunavi, eh' sayo mari aindenup nuga, eg eh pqui eh hugar (i no bin wok) teg. Ego oro pair megei sirite megar, eg do ugugaki aunup enu.39Danan amona ev oup me (town) Samaria mari nug bilip meregar, mia neh ugar nin ane mevei, "nug seg enana mendeinar nuga nug te-e ajerar. 40Ane enu, esa Samaria nug negar oro sigaki mare aregei a-an bgwereteg (2-pla moa dei) eg teg danup enu.41Danan mare ego etu nuga nin dogaki bilip megar. 42Mia ne ane aregar, "Ig nag nin dotaki pqui bilip momun,ehe pqui, nuga nin dotaki ig avomun, danan nug eri oiseg danan ev vini ne oro mari umarup enu."43A-an bgwereteg ugar mangive, ev ehe uki ugar Galili danar. 45Nug Galili sinar seva, esa Galili mari nug sivei vasusegar. Eg etu Jerusalem lotu me-e oro dagaki enana anar te-e avegar.46Jisas mare ev oup me-e (taun) Kana mine Galili oro sinar, ev ne varu zeh atuvei avajoki wain sar. King nuga opisa oir, nuga nag ehr (sik) teg ev oup me-e (taun) Kapernaum mari. 47Danan ne Jisas nug Judia uki Galili sivei doki, nug Jisas negar oro uguki nuga zariv sinup enu or merar, siki nuga nag ehr teg namenup nuga avevei enu.48Ge Jisas aijoki arar, " Neg miraker pqui egogo pqui avenup, ne pqui bilip makomun. 49King nuga opisa aijoki arar, "Danan mena, sinaki sagai nah ave, ajoki na-makan."50Jisas aijoki arar, "Ugu, naga na-am (pikinini man) ge ejoug danakom (bai stap laip)." Jisas nin ava, nug bilip moki nuga zariv ugar.51Nug zariv moya novei novei, nuga pair danan umenup enu segaki ane aregar, "Naga nah ejoug daum." 52Agei nug aijoki or marar, "a-an aripog oro nug aijoki ejoug porup daum?" Avei nug aregar, Tu tohu, (1 kilok) ane ehr ure ugum."53Mamag nug varu doar, a-an ehe oro apor Jisas anar, "Naga na-m ejoug danakom," ehe mevei nug Jisas enu bilip meva nuga mia nah teg ego (lain blong em) te-e bilip megar. 54Merakel ne meva ge bgwereteg nug Judia uh, sinar Galili dauki.
Chapter 5

1Enana ehe megar mangigaki, esa Judia ega lotu me-e menup nuga ehe Jerusalem sakevei Jisas Jerusalem ugar. 2Jerusalem nuga zhor oro duri, zeh a-am mena nogoum, sipsip ega. Hibru ega nin Betsaida agaki anovi, ehe etu zahriv naganaga (liklik rum) ieteg teg mare bgwereteg (5-pela) etu zhor (dua) teg eveve. 3Ehr danan (sik man) amona, amunagar na-a (ai nogut), faunagar na-a (leg nogut) etu evin ajenup pog pqui, ami eveve negugaki anovi. 4(undefined)5Danan oir ugar danar nug ehr mena varu marig a-an 38 yia. 6A-an ehe oro Jisas okoki danan ne varuna aneri amineguwei avar. Jisas aijoki ane o merar. "Neg porup saken tah?"7Ehr danan aijoki ane arar, "Danan me-e, seg zeh gemug fururu soki seva danan oir seg zeh oveg mejerunup nug ehe pquitug. Seg ugunup enu aneina varu danan oir hise uguki nova seg pqui. 8Jisas aijoki arar, "Aijenaki naga ora (mat) aunaki evin ugu."9Hisepori, danan ne porup moki aijar nuga ora (mat) auki evin ugar. A-an ehe Sabat.10Danana meme Juda mari aijegaki ane aregar, ge Sabat, ariganu naga ora airenaki evin ugumun." 11Nug aijoki ararar, Danan seg ehr teg umejeruwei aijomin oro ajerum, aijenaki naga ora aunaki evin ugu?"12Mare aijegaki or meregar, "Danan ehe veniga, oro asoum ora aunaki ugu avei ane anomun?" 13Ehe esi danan ehr porup merar teg nug Jisas pqui avenup, danan mia amona mevei Jisas varu urar ugar.14Goi Jisas danan me nuga zariv (tempel) oro avoki arar, "Neg do! Neg varu porup somun, u-uh mare pqui me, enana na-a apor ajoki mare atiskan. 15Danan ne uguki esa danan me-e Juda mari ane ararar, Jisas oro seg porup mejerum.16Enana nug ne enu, danan meme Juda mari aijegki Jisas na-a meregar, nug a-an Sabat oro pair marenu. 17Jisas ararar " Aya sagai, pair auki daunam, ehe enu seg etu pair aunamin." 18Enana nug ehe eri nu, esa Juda evin itegaki mamonup enu, agaki, Sabat eri pqui eke anoum, pqui , Danan me-e sagai aya eri ane auki, nug etu mamag nuga nag eri apor, mamag pog.19Jisas mare ararar. "Apor, nag aamag sev nuga pqui pair makan, pquitug, nug mamag enana aitapog makan avoki nug etu moum. 20Arinu ehe ane, mamag nug nag aunagiroki enana nug moki anoum te-e underum. Ane anoki, enana mamag eg pqui avenup etu meva angi vanavi.21Ane, Aya esa danan namegar etu aijegar, anepog nag etu umarakan, esa nug aunagirarum teg. 22Aya danan oiseg eri pqui a-an meroum, pqui, nug danan amunagar menup etu nag nerar. 23Ehe enu nag vanin ou aitavi, mamag meregaki anovi pog. Danan nug nag vanin ou pqui aitovi teg, ehe mamag etu vanin ou pqui aitovi, nug oro nag umevei sinar.24Apor, danan nag seg nin dojeruki danan umejeruvei sinar bilip merakan, nug a-an mena danup nuga auki Danan Me-e nuga ninb oro danup airokio namenup nuga uki fe-e porup danakan.25Apor, a-an nug sinunam, enu ge varu sinum, danan varu namegar teg seg nin dojeravi, Danan Me-e nuga nag. Vetaga nuga nin doakan nug fe-e porup danakan (laip).26Aya nuga fe-e porup danup ehe nuga avar, ane enu nuga nag fe-e porup danup etu fe-e ove danakan. 27Ehe enu aya pair menup enu vanin neruvei danan mia nag teg danup nuga, nug danan ig pog sar enu.28Neg ehe nu pqui angiva, a-an ehe nuga gair sinunam, ge ego namegaki ev oveg nogovi teg, eg etu nuga faag doavi. 29Ev oveg mari ou savi. Danan enana porup megaki anovi etu aijavi gitu fenagar porup danakan, ehe esi danan enana eke movi aijegaki Danan Me-e nuga nin oro danavi.30Se sagai donag enana anenup pog pqui, seg doakin esi damakin, seg sagai damomin ehe porup apor. Ariga enu, seg sagai eri doinaki pqui amin, seg nug ajeruvei sinar nuga o-o oro pair momin. 31Ehe esi, eg seg enu nin ararakin, enu nin ehe mevenei, ehe nin apor pqui momin. 32Ehe esi danan oir etu daum, nug seg avejerum, ehe etu seg enu nin araruki anoum. Seg avomin, nu seg enu nin moum ehe apor.33Neg asegei Jon danar oro ugunei nin apor nuga asar. 34Seg danan oro ega nin pqui ainar, pqui, seg ane avenei eg fenagar porup avavi. 35Jon nug ezar (lamp) pog, matarugei aruki daum.36Enana Jon pog pqui, ehe nug seg enu nin aunam. Ehe enana te-e aya oro jerar meinaki manginup nuga. Pair ne momin danan mia nugisa ararup, aya oro seg ajeruwei sinar. 37Aya nug ajeruwei sinar seg enu anar. Ehe esi fagar pqui dogar, ura etu pqui avenup. 38Nuga nin,m neg o-on oro pqui davei, nug pqui bilip meromun, ane nug oro neg asevei ninar.39Eg damovi Danan Me-e nuga nin aripog donup nug nin te-e danup nuga ehe esi nin ne seg erugejerum.. 40Seg damin oro sigaki gitu danup nuga uvi.41Seg vanimei ou aitenup enupqui ararumin. 42Ehe esi seg avomin, eg te-e onagar oro Danan Me-e onagar pqui neruvi.43Seg sagai aya nuga vanin oro sinar, esi eg seg pqui aizerugar. Ehe esi danan oir nuga vanin oro siva erouri hise avavi. 44Aripog bilip mavi, eg danan ego oro vanimenagar ou aitovi teg, eg ega ugugaki Danan Me-e vanin teg ehe pqui itovi, nug nuga vanin mena.46Eg Moses bilip merovi, ehe ge sagai nin etu bilip merei. Ehe ane, nug seg damejeruki sagai nin atuki esarahu pquar. 47Nug eg esarahu pquarum pqui bilip merovi, eg aripog sagai nin bilip merovi.
Chapter 6

1Enana ne sar te-e mangivei, Jisas zeh jeis Galili oro ugar, vanin oir Siman (sea) Taiberias. 2Danan mia amona nug teg ugugar, Jisas nug danan mia ehr (sik) mirakel moki umaruwei porup segei avegaki. 3Jisas ugar eah (mounten) toki nuga pair danan peram ehe ati negugar (sindaun).4Eh' me-e zanup (passover) nuga a-an seva, a-an etu esa Juda ega ezanup a-an me-e pogeruvei. 5Jisas danan amona nug danar oro sige avaruki, Filip arar, "Mah maup (bret) iaug nuga orine mari autaki danan mia ne aruwetei janavi?" 6Jisas do Filip o-o atuki ane or merar. esi, nuga enana menimenup nuga ehe varu avar.7Filip arar, "Ig mah maup 200 kina nuga avakun, ehe esi ne davi oiseg oiseg arup pog pqui. 8Pair danan (disaipel) oir Andru, Saimon Pita nuga oinaka, Jisas arar. 9"Nah oir ne daum mah maup epa jeis (5-pela) teg zemar bgwereteg teg (bali?) teg avajovi. Ig danan amona inagan, aripog eh' ne inugu ugakan?10Jisas ararar, "Danan mia araruwegei atinegi" (Ev atinegunup nuga mena inugu). Ehe mevei te-e atinegugar, te-e 5,000 ane. 11Jisas mah maup airaruki, Danan Me-e o-o porup (thank) nerar mangiki, danan mia atinegugei arar. Ge mare zemar bgwereteg ( 2-pela pis) auki evin oiseg anar pog mare ane moki aruvei jagaki onagar a-am sar eh' amona inagan. 12Eh jagar onagar a-am sevei, Jisas nuga pair danan (disaipel) ararar, "Mah maup tutar te-e gotei do pqui itutei."13Pair danan (disaipel) mah maup tutar goitendugaki zoh 12pela oro vagugar.Danan jagei onagar a-am seva amona te-e ego pqui janup. 14Danan mia mirakel ne mar avegaki ane agar, Apor, nug apor profet ev oup vini ne sinup auki ahnar ehe nug. 15Jisas nug varu danan mia nin mena megaki ane atuvegei ega King senup agaki anegei avaruki urar toki eih (maunten) ugar.16Tohu nuga pair danan mare ze amag nogar. 17Nogar entu oir zeh ou mari (boat) nuga oro augaki zeh zeis Kapernoum ugugar.(Ev varu gatu anar, Jisas eg dagar oro pqui sinup). 18A-an ehe oro etu oja mena seva, Siman etu mena ou sinar.19 Ev mena pqui, 19 Kolinita 500 eri ane zeh amag duri dagaki Jisas zeh ou evin sivei avegaki, eg negar oro duri siva vategar. 20Esi Jisa aijoki ararar. "Seg! ere pqui vatei." 21Nuga pair danan Jisas en tu ou (boat) menup enu anegar, esi hisepori en tu varu ugu ev ou zeh amag ta-ar.22Negugar eviruvei, (next day) danan mia zeh amag pqui uh' ugunup, en tu zeh ou mari oisengen eri enu pair danan eg ugugar. Jisas nug eg teg pqui ugugar, esa pair danan ega ugugar. 23(Ehe esi entu zeh ou mari ego Taiberias oro mari sigar, ev ehe Mena (Bikpela) nug mah maup auki mamag o-o porup meroki aruwei jagar oro).24Jisas nuga pair danan teg ehe dagar nuga nin dogaki entu zeh ou mari (boat) oir augaki mare Jesas itegaki Kapernoum ugugar. 25Ugugaki Kapernoum zeh jeis davei avegaki aregar, "Tisa neg a-an aripog oro neg simun?"26Agei ane ararar, "Apor ararumin, eg seg itejeruvi, mirakel teg undararinar (sain) teg arinei ehe enu pqui mah maup teg zemar teg zagei onagar a-am saar enu. 27Eg eh' javegei berakan teg nug pqui jai. Eg eh javegei fenagar gitu porup (stap laip) senup nuga ehe jai. Enana ehe nuga danan nuga nhag oro eg arakan, ehe ane, Danan Me-e iga aya varu nug vanin me-e nerar28Ane Jisas aregar, "aripog anetaki, Danan Me-e nuga pair avakun?" 29Jisas ararar, Danan Me-e nuga pair ehe ane, danan nug Danan Me-e oro arevei sinar ehe nug bilip merei."30Ane aregar, "Ega enana aripog ane mevegei avetaki (sain) teg mirakel teg avetaki neg bilip mesanu?" Neg ari anaken? 31Iga eijaka ev ze pquitug oro dagaki man jagar. Nin varu Danan Me-e nuga esarahu oro daum, Aya ev oup ou mari nuga mah maup aruwei zagar.32Ane agei Jisas ararar, "Apor, Moses eg mah maup ppui ararar, ehe esi sagai aya mah maup apor ou mari aruwei jagar." 33Mah maup Danan Me-e nuga ev oup ou uh' niki ev oup te-e fenagar porup danup nuga. 34Eg aijegaki aregar, "Danan Me-e, mah maup ehe gitu jegu"35Jisas ane ararar, "Mamaup fenagar porup (laip maruki anoum ehe seg, oir seg teg sinakan, enu pqui pquakan, oir seg eri bilip makan zehmaijanup nuga pqui fanagar garakan. 36Ehe esi, seg ane ararunamin, seg varu avejerugar, ehe esi pqui bilip movi. 37Danan mia eg aya seg jerar, eg seg teg sinavi neg se oro sinaken, seg pqui andesakin.38Seg ev oup ou mari ninar, sagai oi oro enana menup nuga pqui. Ehe esi sagai aya nug anakan pog, nug umejeruvei sinar. 39Ehe enu ne aya nuga o-o sevei seg umejeruwei danan mia auwerup nug jevijerup mar seg pqui urar ugakin, oiseg oiseg te-e, ehe esi goi a-an pqueruwa te-e umararuwenei aijavi. 40Ehe sagai aya nuga o-o porup avei, danan mia te-e nuga nag avegaki bilip meravi, eg ivari gitu porup danup nuga seg umaruvenei aijavi.41Ane avei danan me me Juda mari nin amo megar, ne Jisas nug ane nin marar enu,, "Seg eri manup apor ne ev oup our mari (heven) ninar. 42Esa danan meme agar, "nug Jisas mamag, anag ig avatumun. Aripog ane nug aum, seg ev oup ou mari (heven) oro ninar?"43Jisas ane ararar, eg pqui ejariei. 44Danan oir seg damin oro sinup pog pqui. Sagai aya eg pqui umaruvei seg damin oro sivegei goi umaruwenei ev namegar oro aijavi. 45Profet nin ane pquegar, "Danan me-e danan mia te-e sure arakan., Danan mia nuga nin doravi, te-e seg oro sinavi.46Eg oir te-e aya sagai pqui avenup. 47Apor ararunamin, danan nug bilip makan teg, nuga fe-e irari irari te-e porup danakan.48Seg eri mah maup fenagar porup danup nuga. 49Iga eiku mana ev zeh pquitug oro dagaki jagar etu varu namegar.50Mah maup ne ev oup ou mari niar ehe enu ego dana jagaki pqui namovi. 51Seg eri man maup ne ev oup ou mari ninar nug fenagar porup marup nuga. Danan oir nug mah maup ne janakan nug pqui namakan. Mah maup ne arakomin ehe sagai fei, danan mia ev oup ne mari gitu danavi.52Esa Juda onagar aug sevei ega ejarigaki agar, 53Jisas ane ararar, "Apor, Eg Danan Me-e nug fe-e pqui jagaki, ti-in pqui maijanavi, eg fenagar gitu porup danup nug pqui avoum.54Oir sagai fei jauki, timei maijauki, gitu fe-e porup davei goi umevenei aijakan. 55Sagai fei, ehe eh' apor, timei sagai ehe zeh apor maijanup nuga. 56Danan oir sagai fei jauki, sagai timei mai janakan nug set teg davei seg nug teg danakur.57Aya nug okoki dauki se ahjeruwei sinar, seg nuga gai oro seg okeinaki damin, ehe enu danan neg sagai fei janaken, neg etu sagai gai oro danaken. 58Mah maup ne ev oup me-e oro mari niar, mah maup ne iga eizaka varu jagaki namegar. Danan neg mah maup ne janaken irari irari pqui na-amaken." 59Jisas nug Kapernaum dauki sure maruki nin ne ararar.60Nuga pair danan nin ne dogaki agar "nin ne ig sure jegum ehe mena, veniga inugu doakan? 61Jisas etu varu doar, nuga pair danan etu nin ne enu ejairigei ane ararar. Nin ne onagar anavei namoum tah! a?"62Ane aripog eg Danan nuga nhag ev oup ou tar, nuga varu danar oro? 63Doog nug anevei porup davi. Ehe esi fe-en nug oro porup pqui damun. Nin varu seg ararumin, ehe nug Doog, nug oro eg porup marakan64Ehe esi eg ego pqui bilip movi. "Ari nu, Jisas nug varu avar, ego nug bilip pqui memejeravi, ego ge danan na-a jevunagar oro mavi. 65Ane enu nug anar, "Ane enu seg ararinar, danan oir seg damin oro pqui sinakan, sagai aya oro arevei ge seg nogomin oro sinakan."66Enana pquitug meva nuga pair danan ego nug ure ugugaki nug teg pqui ajegar. 67Jisas nuga pair danan 12 ane or marar, "eg etu ujer ugavi, a?" 68Simon Petrus mare anar, "Mena iga, ig veniga nogoum oro uganu?" Neg nin naga feiyeg gitu porup danup enu amun. 69Ig bilip metaki neg avesumun. Neg Danan porup Danan Me-e oro nuga umesar.70Jisas nuga pair danan ane ararar, seg eg 12 ane airarinei eg davi, oir eg teg davi ehe doog na-a." 71Jisas aijoki Judas, Simonm Iskariot nuga nhag arar, nug 12 ane (12-pela) pair danan oir, nug ehe Jisas danan na-a jevunagarup makoum.
Chapter 7

48494750Nikodemus (Farisi) oir varu sinar avar teg) 'or mararar, 51Iga law nug danan eger nin gaina nerakan (judge), esi nug nuga nin nugisa pqui donup, nug aitaga enana pair mar etu?" 52Nug ava aijegaki aregar, "Neg etu Galili mari tah? Nugisha okegaki profet oir Gelili oro mari pqui sinakan.53Ane agaki ega zariv oisegoiseg ugugar.
Chapter 8

1Jisas oliv ieh (mountain) tar. 2Pquirari varu mare Danan Me-e nuga jariv (tempel) sinar sevei danan mia te-e sigei ati dauki sure marar. 3Esa lo nuga enana te-e avenup (saveman blong lo) teg Farisi teg mia oir ihuri amaraki (pamuk) ajoum agaki umegaki sigar. Sigaki gemug irike megei danar.4Jisas aregar, "Tisa, mia ne amariki ajevei avovi. 5Ehje enu iga lo Moses ane anar, mia anepog ih (stone) oro mamarakun. Ehe enu neg ariga anaken?" 6Nin ane megar, ehe do Jisas o-o atup agaki, nug nin avei agaki, nug nin mevei nin oro (kotim) menup agaki. Ehe esi Jisas dumaniki (lindaun) jevug oro ev ou nin pquar.7Nug mare mare aregaki dagei, nug aijoki ararar, veniga gemug eg teg davi enanan na-a (sin) pqui moki anoum, ih (stone) eger erevenei siki mamova. 8Jisas mare dumaniki jevug (han) oro ev ou nin pquar.9Nin ehe dogaki, oiseg oiseg (wanwan) oup vagar, mehur (lapun) eger, magun (yangpela) ara vagar. Mia ne gemug megar teg eri Jisas teg jariv davar. 10Jisas irike ane dauki mia ne arar, "Mia, esa danan ne neg nin mesenup agaki anovi, ge orine davi? Oir nin mesenup enu daum tah?" 11Nug anar, "Mena sagai, oir pqui daum" Jisas arar, "Seg etu neg nin mesenup (kotim) pog pqui. Ugunaki uh' mare pqui me."12Jisas mare danan mia ararar, ane ararar, "seg eri ejar (lait) ev vini mari, neg seg teg ajakur, neg gatutirag (tudak) oro pqui danaken, ehe esi ejar fe-en oro danakan (lait bilong laip). 13Farisi aijegaki Jisas aregar, "neg enu naga nin momun, ehe esi nag nin apor pqui."14Jisas mare ararar, "eg avi, seg sagai fei enu nin amin, ehe esi nin sagai apor. Seg otane mari sinar (kam) seg avomin, otane ugunup (go) nuga etu seg avomin. 15Eg ev vini mari nuga oro danan ipqueraruvi (skelim), ehe esi seg danan ipquerarunup (skelim) enu pqui sinar. 16Ehe esi seg danan ipquerarakin (skelim), seg nugisa apor ipquerarakin, seg sagai donag pqui damin, seg sagai aya teg damur, nug oro seg umejeruwei sinar.17Yo, ega lo oro nin ane pquegar, danan bgwereteg (tupela) nin oiseg mavir, eva nin ehe porup apor. 18Seg sagai donag seg enu nin apor amin. Sagai aya umejevuwei sinar, nug oro ge seg enu eg nugisa ararakan.19Nug or (askim) meregar, "Memun orine," Jisas ararar, "Eg seg pqui avejeruvi, aya sagai etu eg pqui avovi, eg seg avejeravi teg, ehe sagai aya etu avavi. 20Jisas nug tempel oro sure maruki nin ne mendar, duri (klostu) en oveg (bokis) iaug megaki anovi oro. Danan oir aijoki nug pqui atar,arinu, ehe nuga a-an pqui senup.21Jisas mare ararar, "seg uguvenei eg seg itezerakovi, enana na-a oro eg namakovi. Ev seg ugakomin oro eg sinup pog pqui. Esa Juda agar, nug nuga fe-e pquoki namakan? "Ehe enu ane aum, "Seg ugakomin oro eg sinup pog pqui?"23Jisas aijoki ararar, eg iou ne mari, seg ev oup ou mari, eg ev oup vini ne mari, seg vini ne mari pqui. 24Ehe ane nu seg amin, eg ega enana na-a oro namevegei Danan Me-e eg nin marakan (kot). Seg eri Danan Me-e eg seg pqui bilipim mejeravi, enana ane savi.25Ane mare or meregar, "neg veniga? Jisas ararar, "varu ariga ararinar." 26Seg nin amo ararunup teg, ararinaki eg nugisa avarup enu (skelim) seg jas pog. (Nug oro ajeruwei sinar, nug ehe apor ehe ennuy nug nin jerar, ehe eri eg danan mia ne mari erugarumin.) 27Ehe esi eg pqui dogar, Jisas nug mamag enu anar.28Jisas mare anar, "eg danan nuga nhag vanin ou aitovi eg doavi seg Danan Me-e (God) seg sagai nuga pair pqui momin. Enana Aya undejerum pog, nin ehe eri amin 29Danan nug seg umejeruwei sinar, nug seg teg damur.30Jisas enana ehe enu avei, danan amona sigaki bilip megar.31Jisas aijoki esa Juda nug bilip meregar teg ararar, "eg sagai nin oveg danavi, eg sagai pair danan (disaipel) apor. 32Ehe enu eg nin apor, anevegei nin apor soki nin apor anevei eg fenagar ojakan" (kamap fri). 33Nug mare or meregar, "ig Abram ajagar (tumbuna), ehe enu ig oir nuga pair dana pqui setar, ehe esi arinu neg ane amun. "nin apor oro anevei ig nugisa danakun.34Jisas mare ararar, "seg apor ararunamin, danan mia enana na-a anovi, ehe enana na-a nuga pair danan sovi. 35Pair danan (wok boi) nug pair mamag nug jariv danup pog pqui, ehe esi nah danan nuga jariv danakan. 36Ehe enu nuga nag eg, mesorarum, aporarig eg te-e mesorarum porup danavi.37Seg avomin, eg Abram nug ajagar, ehe esi eg seg pquezerup agaki evin itovi. Eg nin te-e ararumin esi eg pqui bilip movi. 38Enana na-a teg enana porup teg Aya undejerar eg te-e ararumin. Ehe esi e etu memunagar ararugar pog ane movi."39Eg aijegaki ane aregar. "Abram ehe iga Aya." Jisas ane ararar, "Eg memunagar Abram, inugu Abram nuga pair meiyevi. 40Ehe esi ge pquejerunup agaki evin itounavi, arinu seg Danan Me-e nuga nin apor doinaki ararumin enu. Abram nug ane pqui anar. 41Eg memunagar ega pair mendounavi. Jisas aregar, "Iga awas pqui anariki umejegar. Pqui, Ig iga Aya oisengen, nug ehe Danan Me-e (God).42Jisas ararar, "Danan Me-e nug ega memunagar, seg teg onagar porup makan. Seg Danan Me-e peram daraki sinar, seg nug oro seinar, nug oro seg umejeruvei sinar. 43Arinu seg nin momin nugisa pqui dovi? Ehe ane seg sagai nin eg donup pog pqui. 44Eg Satan nuga nah, ega memunagar, ehe enu tevunagar gaina oveg jongegaki sumejerup enana menup agaki. Nug danan pqueraruki varu varu anoki domen uki, nug nin apor ogarek pqui daum. Nin te-e domen eri uki, nuga fe-e nin nugm enana te-e mendovi iga memunagar.45Ehe esi seg nin apor amin, eg seg pqui bilip mejeruvi. 46Eg veniga seg nin mejerum, ane seg enana na-a meinaki anomin. Ehe esi seg nin porup momin, arinu bilip pqui movi?" 47Veniga Danan Me-e nuga, nuga nin sivei doroki anoum. Eg nin ne pqui dovi, eg nuga pqui.48Esa, nuga nin mare aregar, "If ane te-e avomun, neg Samaria mari, ehe enu domen na-a neg teg daum." 49Jisas mare ararar, "Domenagar na-a neg teg daum, ehe esi seg sagai Aya vanin ou aitomin, eg sagai vanimei jongovi.50Seg sinar vanimei ou aitenup nuga enu pqui. ehe esi danan nug umejeruwei sinar, nug seg pair aitapog momin nuga ge avakan. 51Seg apor ararunamin, "Danan oir nug pair seg amin pog makan, nug namenup pqui avakan."52Juda aregar, "Ge ig avomun, neg domen na-a teg. Abram teg esa profet teg varu namegar. ehe esi neg ane amun, danan mia te-e sagai nin doavi, pqui namavi. 53Neg Abram iga aya eger mari pog pqui varu namar. Neg nag fe-en aripog ane senanaki amun?"54Jisas anar, "Seg sagai vanimei ou aitakin, ehe se vanimei pquitug." Sagai aya eri vanimei ou aitoki anoum,. Eg ane avi, nug iga Danan Me-e. 55Eg nug pqui avovi, seg nug avomin. Seg anakin, nug pqui avomin," seg etu eg pog, seg danan domen unup. Ehe esi, seg nug avomin, nuga nin seg enana momin. 56Memunagar Abram, sgai a-an nug o-o porup mevei vasusoki danar. Nug seg avejeruki o-o porup mar.57Esa Juda aregar, "Krismas naga 50 pqui menup, neg Abram avomun amun." 58Jisas ararar, "Seg varu na dainar." 59Ieh (stone) augaki Jisas mamogar, ehe esi jonmgoki zah me-e (tempel) oup vauki varu ugar.
Chapter 9

1Jisas irimen uguki, danan oir am nah teg avar. Anag am nah ane teg umevei shar. 2Nuga pair danan or' meregar, Tisa, veniga enana na-a (sin) anar, nuga anag mamag (mama papa) o nug nuga anevei am au saar?"3Jisas agei nin mare ararar, anag mamag (mama papa) pqui, nuga na-a anenup etu pqui, ehe esi Danan Me-e (God) nuga pair nug oro neh oro erug sakan. 4Ig danan ne pair merakun, nug umejeruwei sina teg joir eviruki daunam oro. Tukana seva pair menup pog pqui. 5Seg ev vini ne oro daunamin, seg ezar (lait) ev vini mari."6Jisas nin ahnar mangiki, ev oro ozen goruki avajar, auki am oro mamusar. 7Ane moki nug ane arar, "Neg ugunaki ohin oro zeh jau (waswas) Siloam (avajenaki 'salim' ah). Nug Avei danan ne uguki zehjavar siki mare okar.8Nuga oup jejar teg esa danan ego teg nug varu avegaki anegar, ane iaug enu danan araruki anar, ehe ane agar, Danan ne nug varu ati eri nogoki voki iaug enu danan araruki anar. 9Ego agar, "Ehe nug", ego agar, "nug pqui" ehe nug pog okoum. Nug aijoki ararar, "seg eri."10Aijegaki ane aregar, "Ehe ge amun aripog anenaki okomun ( Na ai bilong yu i op olsem wanem?)." 11Nug aijoki ararar, "Danan vanin Jisas, nug oro ev avajoki ami oro mamusoki ajerar uguna Uloam ze oin oro jau! Avei uginar zeh jainei ami okar. 12Eg aregar, "Nug orine daum." Agei ararar, "Seg pqui avomin".13Danan ne am namar teg umegaki esa Farisi dagar oro ugugar. 14Jisas am na-a teg Sabat oro pair merar, ev avajoki (graun malumalu) a-am atuvei mare okar. 15Esa Farisi mare or' meregar, nug aitapog pair merevei okar nuga.16Farisi ego aiujegaki agar, danan ne nug Danan Me-e (God) oro pqui sinum, nug a-an sabat nuga lo teg pqui moki anoum. "Ego agar, "aripog ane danan enana na-a (sin) moki anoum teg ane mirekel makan?" Agaki munag munag ega ga ugugar. 17Ane mevei, a-am na-a teg mare or' meregar, "Neg danan ne ariga araken, arinu, nug naga amun anevei okomun?" Am na-a teg aiojoki ararar, "Nug profet oir." 18Ehe esi esa Juda danan ne nin mar pqui bilip merenup, nug varu a-am na-a moki davei anag mamag varugei sigar ge okoum teg.19Nuga anag mamag or marugar, "Nah ne eva namavat ta, ane agei ev ane avar, anag am na-a teg ombor?" Ge arinu mare okomun? 20Anag mamag ane avar, "Ieh avomuir, ane nah ne iza nah, anag a-am na-a teg ombovei sar. 21Aitapog enuy okoum nuga, ehe ih pqui avomur. Nug nah varu mekanap moum ehe ere nug nuga arega avei."22Anag mamag ane avar, ehe esa Juda vataruvaki. Esa Juda varu nin ane agar, danan aijetaki Jisas nug Krais nug anevegei danan me-e sure merenup nug oro pqui danakan. 23Ehe ane, mamag anag ane avar, "nug danan me-e are ega areva avei.24Ane mevei danan a-am na-a mar teg mare sevegei sivei ane aregar "Danan Me-e (God) canon ou site." Ig avomun, danan ne nug enana na-a moki anoum. 25Danan mare anar, nug enana na-a pqui moki anoum, ehe seg pqui avomun. Enana oizeg eri ehe seg avomin, ehe ane, a-an oir oro seg ami na-a teg esi ge mare okomin.26Aijegaki aregar, "Nug neg ari asar? Amun aripog anevei neg okenar?" 27Nug anar, seg varu ararumin, ehe esi eg donup uvi. Arinu mare donup agaki anovi? Eg etu nuga pair danan senup enu tah?" 28Garah (insulted) pqueregaki aregar, "neg nuga pair danan, esi ig Moses nuga pair danan. 29Ig domun, Danan Me-e Moses nin nerar, ehe esi danan ne prine Mari signum."30Danan ne mare aijoki arar, "nin ehe oirtepog apor. Nug otane mari sinum eg pqui avovi, esi nug sagai ami anevei okomin." 31Ig avomun, Danan Me-e danan na-a nuga nin sorokin anoum, ehe esi danan oir nug Danan Me-e lotu meroki nin aum popog meroum, Danan Me-e nin doroum.32Ev oup teg vini Mari teg segar, ehe esi, ig danan oir aijoki danan oir am na-a teg ombova mare okar nuga nin oir pqui dogaki damun. 33Ehe esi danan ne nug Danan Me-e oro pqui sinum, nug enana ane pqui makan. 34Nin agaki mare ane aregar. "Neg enana na-a oro senar, enu ge mare ig sure mezegunup tah anaki anomun. Ane agaki zah lotu menup andegaki airegar.39Seg ev vini ne oro sinar, pquegorarup (tilim) enu.ego nugisa pqui okovi teg mare okavi. Danan okegaki davi amunagar. 40arisi ego nug teg dagar nin ehe dogaki, mare aijoeki ane or meregar, 'ig etu amijeg na-a teg? 41Jisas aijoki arar, Eg varu amunagar na-a eri mevei dagar, ehe eg enana na-a (sin) pquitug. Ehe esi, ge ane mavi, hig inugu okomun." Ehe enu, ega enana na-a pqui urar ugakan."
Chapter 13

1Pasova nuga a-an pogeruvei, Jisas nug varu doar, nuga a-an ev vini ne uh uguki mamag nuga oup ugunup nuga. Ev vinin neh, Nuga zezar teh vasusaruki (laikim) anar. Nug ane ev vasusenup eri maruki dauki namar. 2 Satan varu aijoki Judas Iskariot, Simon nuga nhag, daan (tingting nogut) atuki ouo (bel) aporuvei danan nana oro jevugarup menup enu.3Jisas nug donup, Mamag varu enana teh jevugareg maar. Nug donup, mamag jevugareg dauki sinar ehe enu nuga mare mamag jevugareg ugunug. 4Jisas eh zanup uki aijoki tivungara durungamag moki danar ehe airar. Tivungara zeh janup (towel) nuga auki mhu oro tatar (pasim). 5Ane anoki, tavir(dish) auki zeh furave nova nuga pair danan (disaipel) faunagar zeh irarar. Faunagar ze iki, tivungara zeh janup nuga mhu fasipquar teg oro ambararar.6Faunagar zhe iki saar Pita danar oro seva Jisas arar, "Danan Meh sagai neg fai tah zeh inup anki tah anomun?" 7Jisas aijoki arar, "Seg ge pair neh mounamin neg geh donup popog pqui, goi geh neg doaken". 8Pita arar, "Seg sagai fhai pqui zeh iaken." Jisas fizar arar, "Neg naga faun pqui zeh iakin, neg seg teg ehe pqui." 9Simon Pita aijoki arar, "Danana meh sagai, ane fai eri pqui zeh inaki, zevih teg tevih teg etu zeh eeh."10Jisas arar, "Danan varu zeh jauvi teg mareh zeh pqui zanavi, ehe esi faunagar eri zeh iavi." Eeg varu venagar porup erugoki daum, esi eeg teh ane pqui davi." 11Jisas danan nug danan nah nug pquenup nuga zevunagarup menup nuga varu avoki ane anar. Eeg teh fenagar eruki pqui daum.12Jisas faunagar zeh iar mangiki, nuga saket auki mareh atinogoki ane or marar. "Eeg evor neh marumin nuga tavag (as) eg dovi o pqui." 13Eeg ane vezerugaki anegar 'tivur' (tisa) teg Iga 'Mena' etu apor. Seg erih ega tivur, seg erih ega Mena. 14Seg eega tivur, ega mena, esih ega faunagar zeh irarumin, eg etu seg anomin pogpog anegaki. ego faunagar zeh iraravi. 15Aita nu pqui, seg evor marumin, seg evor marinaki undarumin pog eg etu ane mei.16Seg apor ararunamin, pair danan nug pair mamag teg pqui tavei (daunim) ova, nin menup danan nin auki ugunup nuga nin pqui tavei nakan, nug danan arevei sinar pog pqui. 17Eg evor neh tavag dogaki nin amin popog enana mavi, porup eg vasusei (amamas). 18Seg nin neh marumin, eg ega teh pqui. Eg seg umarinar ehe seg avarumin, ehe esi seg nin ane mevenei Danan Mea (God) nuga nin erugoki apor danakan. Nin neh ehe ane, 'Danan nug seg teg mama maup (bre) zevur janakomur, nug oro seg itutejerakom'.19Eg ge enana ne nuh ararunamin, goi seva ge bilip megaki anakovi Seg Eri Seg Damin. 20Seg apor ararunamin, eg danan oir seg arevenei siva nug avavi, ehe seg aijeruvi, ane pog ehe seg aijerugaki danan nug seg umejeruwei sinar etu avavi.21Jisas nin ane maruki, o-o unah mevei nin erug ararar, " Seg apor ararunamin, Danan oir eg teg davi, nug oro seg danan pquezerup nuga oro zevunagarup marakom." 22Disaipel ega gemug aingurigaki damegaki arigar, ge ota vetaga nuh aum.23Disaipel oir Jisas nug o-o porup meroki anar teg, tebol oro duri etivaki Jisas teg ati davar. 24Simon Pita aijoki do zevug oro Jisas aravei auki arar, nug veniga enu aum. 25Disaipel nug Jisas duri danar ete dumaniki or merar, "Mena, neg veni danan enu amun?"26Agei jisas vijar ararar, "Ma maup tu ainaki iru oro meinaki nerakomin ere avei, danan nug etu."Ane auki ma maup iru oro moki Judas, Simon Iskariot nag nerar. 27Jisas ma maup nerar mangiva, Satan varu Judas ogareg nhar. Jisas aijoki arar. "Aitaga enene menup anaken ge hise enana menimeh."28Danan teh jevur tebol oro atinegugar nug enana neh ane mhar nuga nin tavag teh pqui avegar. 29Disaipel ego ota eh iaug oro aunup nuga auki nerum agaki, aan mena lotu menup nuga, o danan mia enan pquitug etu arup enu Jisas nerum. 30Judas mamaup neh avar zauki, hisepori oup vanar. Ev varu gatu anar.31Judas oup vanar uguwei, Jisas anar, "Ge danan nuga nhag vanin meh auva, Danan Meh (God) nug nuga vanin outoum, nugah nhag oro vanin ou aitoum. 32Danan Meh (God) nuga vanin erugakan, danan oup neh mari oro, ane anevei Danan Meh (God) vanin meh hise nerakan. 33Eg esa nahnin naganaga, seg ge eg teg danup ge aan pquitug mounam. Eg seg itezerakovi, esa Juda ararinar pog. 'Ev oup otane seg ugakomin oro, eg sinup popog pqui.' Nin ehe ge mare eg ararunamin.34Ge eg Lo ara arunamin, ane, danan onagar atirarari, eg seg onagar atirarumin pog, ane pog eg etu ego onagar atirari. 35Eg ane anevegei, dananmia (manmeri) eg avarugaki anavi, eg disaipel sagai, ehe ane eg ego nugisa atiraruvi teg.36Simon Pita aijoki arar, "Mena, neg orine ugaken?" Jisas anar, Ev oup seg ugakomin oro neg ugup pog pqui, esi go ge seg ugakomin oro ara sinaken. 37Pita vizar anar " Arinu neg ugumun oro seg pqui ugakin" Seg neg enu sagai fei uweneguwa (lusim laip). 38Jisas vizar arar, "Neg inugu seg enu naga fen uaken Tah?" Neg apor asonmin, meru pqui venup, (aan ietegarig ane) anakomun, seg nug pqui avomin".
Chapter 14

1"Eg onagar teh unah pqui meva. Eg God bilip meregki, seg etu bilip mejeri. 2Sagai aya nuga zariv, ev negup nuga amona, ev inugu pqui ane, ehe seg ararizemin, ane enu seg ugunamin ega savi nugisa marunup (redim ples) enu. 3Seg ega zariv nugis marunup enu ugakin, mare sinaki umauwenei ugakun. Otane seg damin oro, eg etu seg teg danavi.4"Eg evin seg ugunamin oro eg avovi". 5Tomas Jisas arar, "Mena, Ig neg ugumun oro ig pqui avomun. Ig naga evin aripog avakun?" 6Jisas nug arar, "Ge seg neh evin, seg eri nin apor, seg eri fenagar ara (laip). Ego sagai aya daum oro sinup pog inugu pqui, seg oro sigaki ugavi". 7Eg seg avejeravi teg, eg sagai aya etu avavi. Ge eg varu nug doregaki, nug etu avovi".
9Jisas arar, "Filip, Varuna seg neg teg darar, esi neg seg pqui avejerup?" Neg oir (husat) seg avejeremun, neg sagai aya varu avomun. Arinu ane amun, 'Naga memun undejeru.'10Ota neg seg sagai Aya oro damin nuga pqui Philip momun, Aya seg oro daum etu?" Eg seg nin ararinaki anomin, seg sagai donag dameinaki pqui meinar, Pquitug. Aya sagai seg oro dauki pair ehe moum. 11Bilip mejeri seg Aya teg damur, nug etu seg teg damur. Ane pquiva seg pair mendeinar ehe bilip mei.12Seg apor ararunamin, Danan nug seg enu bilip makan, nug pair seg momin pog makan. Moki pair meme etu makan, ge seg sagai Aya nogoum oro ugakomin enu. 13Eg enana sagai vanimei oro mavi, seg anevnei savi, ane aneveni Aya sagai nuga vanin mena ou sakan. 14 Eg enana ego enu or mavi, seg vanimei oro, enana neh aneveni sakan.15Gemunagar apor seg teg danavi, seg sagai nin ainar pog mavi ehe eg lo nuga evin apor ugavi. 16Ane mevegei seg Aya sure (prea) mereveni, enana oir gai danup nuga aruki, gitu porup eg teg danakan. 17 Nug ehe, Spirit nin apor nuga. Ev vini ne oro mari dananmia eg aunup pog pqui, eg nug pqui avovi o nug pqui dorovi. Esi nug eg teg danar ehe enu nug avovi, nug eg fenagarup oro danakom.18Seg urar uguwenei eg do pqui danavi. Seg mare sinaki umarakin. 19Aan geh pquitug mounam, eg seg avezerup pog pqui, esi eg avezeravi. Ehe ane, seg ejoug (Laip) damin ehe enu eg etu ejoug danavi. 20Aan ehe oro eg avavi seg Aya oro danei, eg seg feijerup oveg dagei seg eg fenagarup oveg damin.21Danan sagai Lo gai atuki seg evin ugumin pog ugakan, nug ehe seg gamareg mejeruki anoum, nug ehe gamareg mejerum, sagai Aiya nug gamereg makan. Nug gemi oro meinaki, sagai fei underakin. 22Judas (Iskariot pqui) Jisas arar. "Mena, neg aripog fen ig undejegunaki, danan ego ev vini ne oro mari pqui undaraken.23Jisas aijoki nug arar, " Danan nug apor seg nuga ogareg makan, nug ehe sagai nin atum. Sagai Aya nug atuwei, zevur siraki nug teg danakur. 24Danan nuga ogareg seg teg pqui danakan, sagei nin nug donup pog pqui. Nin neh ararunamin, ehe seg sagai pqui, Pquitug, Ehe sagai Aya nuga, nug oro seg umezeruwei sinar.25Ge seg eg teg dainaki nin ne ararunamin. 26Esi Holi Spirit, danan nug eg auwarup nuga, Aiya oro umevei sinakom seg vanimei oro. Eg sure maruki anevei seg nin marinar teh daunagarup sakan. 27Sagai oi moya davei (bel isi) urar ugunamin, sagai oi moya danup eg arunamin. Eg seg danan ev oup neh oro mari pog pqui arunamin. Ehe ere, onagar pqui uhnamevei, vatenup etu pquitug.28Eg nin varu arinei te dogar, ehe ane (olsem), 'Seg urar ugunamin, esi eg davi oro seg mare sinakin.' Eg seg gemunagarup mejeravi, eg teh vasusavi (amamas), ehe ane, seg Aiya (papa) nogoum oro ugakomin. Aiya nu egeri pquoki (nambawan) davei seg ara damin. 29Enana neh pqui senup, ge se eger ararunamin, goi enana ane seva eg bilip mavi. 30Seg ge eg peram mare nin gitu menup ehe pqui, ehe ane, danan tavag ev oup neh mari (dispela graun) sinuna. Nug seg totutejerup (daunim) inugu pqui. 31Esi dananmia ev oup neh oro mari ge avavi seg sagai Aiya gemizerup meinaki enanan momin ehe sagai Aiya nuga ajeruwei seg enana ane momin. Ane, Ge aijevegei ev neh uh uguta."
Chapter 15

1"En wain ehe seg." Aiya sagai nug ehe anuv mamag. 2Nug oro en niagagar teh tugiraruki ev nugisa fisevei mare meh amona savi.3Seg nin varu ararinar eg dogar, ehe enu varu fenagar porup soum. 4Eg seg eg etejerugaki (pas) davegei, seg eg etejerarakln. En niaig nuga pqui dauki meh nogoum, en wain moo oro dauki meh nugisa moum.5En wain ehe seg, eg wain niagagar pog. Danan oir nug seg etejeruwei seg nug eterakin, nug ehe meh amona marakan. Esi eg seg pqui etejeravi, enana oir mevegei pqui sakan. 6Danan oir nug seg pqui etejerakan, nug en niaig maup moum pog enu erevegei enap oro uguwei teh eakan.. 7Eh seg etejerugaki sagai nin fengar oveg danakan, aita enana aunup enu seg or mejeravi, eg avavi.8 Ane anevegei, sagai Aiya vanin meh meva, eg meh amona megaki sagai disaipel savi. 9Aiya nug seg nuga gamareg damin, nug etu seg gemijerup (laikim) daum. Ehe ere eg sagai gemijerup oveg (insait( dai.10Eg evin sagai Lo ugum pog ugavi, eg oveg gemijerup danavi, seg Lo Aiya nuga evin ugum pog, seg nuga gamareg damin. 11Seg nin neh ararunamin, seg eg vasusarumin, ehe ane eg vasusovi onagar ham sakan.12Lo ne sagai. Eg egoi porup maruki anoum pog, eg etu danan ego gemunagar atirari, ehe ane, seg ega gemunagar atirarinar pog. 13Veniga danan oir gamag porup davei nuga feh uki zejar enu namakan?14Eg enana teh seg ararinar pog mendavi, ehe, eg sagai omi apor. 15Seg ge eg sagai pair danan pqui ararunamin, ehe ane, pair danan nug nuga pair tavag pair aitapog moum nug pqui avoum. Seg eg omi ararunamin, ehe ane, seg enana Aiya nuga doinar ehe teh ararumin.
17Eg nin ne arunamin ehe ane, eg danan ego onagar atirari.18Danan ev vini ne oro mari eg aporarup (birua) enu anavi, eg ane damei seg etu apojerugar ehe enu ge eg ane maruvi. 19Eg danan ev vini neh oro mari pog danavi, danana ev vini neh oro mari eg onagar porup maruvegei eg enana ev vini neh oro mari mendovi pog mavi. Esi eg ev vini neh oro mari pqui, seg oro eg umarinei erug segar, ehe nin tavag (as) enu eg aporarup enu anavi.20Nin neh ararumin daunagar pqui atuwa, "pair danan nug nuga pair tavag pqui ure toki ouh daum. Seg ekeh itutejerugar ehe enu eg etu itutaravi; seg nin dojerijevi ane eg etu ega nin doraravi. 21Enana teh neh ane maravi, seg vanimei enu, esi danan nug umejeruwei seg sinar nuga ehe eg nug pqui avovi. 22Seg pqui sinaki, nin neh qpui ararijemin, ehe ane eg uh (sin) pquitug, esi, ge eg evin ega uh (sin) jongenup pog pquitug.23Danan oir aijoki seg pquejerup auki anakan, nug sagai Aiya etu pquenup auki anounam. 24Danan oir nug pair pqui menup, seg gemug eg dagar oro sagai pair pqui mendejemin, esi ge avegaki, Seg sagai Ayia teg jevur pquejetup agaki anovi. 25Varu eg Lo buk oro enana ne te esar ahu or pquegar ge enana ne teh erug sinum. Nin neh ane pquegar, "Seg do apopopor pquejrugar."26Nug eg teg danup enu siva, Aiya oro mari umevenei eg nogovi oro sinakom, nug ehe 'Nin Apor' nuga Spirit, nug Aiya oro mari sinakom, siki seg sagai pair ainar nuga nin erugakan. 27Eg etu sagai pair dananmia ego erugaravi, ehe ane, varu eg seg peram datar.
Chapter 16

1Eg bilip ajegaki uavi, ehe enu eg nin ne ararunamin. 2Eg Juda ega sure sariv (haus lotu) oro andaruwegei oup vanakovi. Apor, aan pogerum danan eg aporarup nuga, enana ehe ane megaki ane damakovi (ting), ig Danan Meh (God) nuga pair porup momun.3Eg enana ehe nuga marakovi, aitanu pqui (long wanem) Sagai Aiya pqui avegaki, seg etu pqui avejeruvi. 4Se enana ehe makovi nuga ehe se ararunamin, ehe enu enana ehenuga sevegei, eg mare sagai nin ararinar nuga daunagarup sakan, ehe ane varu seg peram eg teg datar.5Esi ge seg Aiya nogoum oro ugakomin. Danan nug oro seg umejeruwei sinar, esi eg oir pqui 'or mejerum, "Neg orine ugunanaki anomun?" 6Ehe esi eg ge enana neh nuga ararunamin, onagar ge men doum. 7Ehe enu seg apor ararunamin, seg ugakomin, eg nugisa davegei enu seg ugunamin. Seg pqui ugakomin, Danan eg auwarup nuga eg davi oro sinup pog pqui, esi seg uginaki nug umevenei eg davi oro sinakan8Danan nug eg auwarup enu siki, ev vini neh oro mari dananmia enanan naa (sin) mendegar erugaruki, nuga enana porup teg, Danan Meh (God) nuga nin (kot) oro danupteg. 9Enana naa (sin) erup makan, ehe ane, dananmia seg enu pque bili movi. 10Nuga pair porup undarukan, ehe ane, seg ugakomin sagai Aiya nogoum oro, eg seg mare avejerup pog pqui. 11Danan tavag ev vini neh oro mari varu aijoki kot oro daum, eh enu, Nug Aiya nuga kot eg undarakan.12Seg nin amona ararup nogoum, esi ge eg nin tavag nugisa pqui avavi. 13Esi nug Spirit nin apor nuga, suki, eg auwaruwei nin apor nuga oro danavi, ane nug nuga soki pqui anakom. Esi nug enana danakan popog ehe auki, enana aitapog sinup nuga etu ararakom. 14 Nug enana sagai oro atuki dauki eg nin marakom, nug ane naoki seg vanimei ouh aitakan.15Enana teh Aiya atuki daum, ehe sagai eveve. Ehe enu, Spirit nug sagai enana auki eg ararakom. 16Aan ge teh pogerum eg pqui avejerakovi, esi San amomo pqui eg mare avejerakovi."17Nuga disaipel ego aijoki arigar, "Nin nehru aripog ane azetum, aan pogerunam eg pqui averjerugaki, aan mena pqui eg mare avejerakovi', sagai Aiya nogoum oro ugunamin ehenu?" 18Ane avei agar, Arinu ane nug ane aum, 'A varu pogerum'? Nug aitaga nu ane auna ig pqui avomun."19Jisas nug 'or merenup enu anegei varu avaruki, ararar, "Ane enu, eg gemun arigaki davi tah, set neh ararumin mugs etu enu, 'Aan nanag eri eg seg pqui avejerakovi, esi goi nanag eri dagaki seg mare avejerakovi'? 20Seg apor ararunamin, Eg pquagaki veriakovi (krai bikmaus), esi danan ev vini neh oro mari vasusakovi. Eg onagar dovei danakovi, ega onagar mare porup makom. 21Mia nah aunup nuga eug tevei feh mena unerum, Oah etu doakan, ehe nah ombonup enu. Esi nah omboki ouh varu danan atakan. Ehe ane, Nah enu varu omboum, ev vini neh oro mari.22Eg etu ge onagar dovei daunavi, esi eg mare avaruwenei onagar porup makom. Onagar porup neh danan oir aijoki airenup pog pqui. 23Aan ehe oro seg mare pqui 'or mejerakovi. Seg apor ararunamin, Seg vanimei oro eg Aiya enana nuh aravi, nug eg arakan. 24Aan ehe ane simun ge etu eg seg vanimei oro pqui 'or mejeruvi. Eg agaki enana auvegei oahnagar porup meva etu a-am sakan.25Seg nin neh do vavenup fag (piksa nating) pog ararinar, Esi aan ge pquitug mounam, seg nin vavenup fag pog pqui ararakomin. Pquitug, Sagai Aiya nug enu eg nin erugarakomin.26Uha (day) ehe seva Seg vanimei oro 'or makovi, esi seg Aiya sure merenup enu pqui amin. 27Pquitug, Aiya nuga eg oah porup marum, ehe ane, set Aiya oro mari sinar, ehe enu eg onagar porup meva bilip movi. 28Seg Aiya oro sinaki ev vini neh oro seinar, ehe mare ev vini ne ure uginaki Aiya nogoum oro ugakomin."29Nuga disaipel aijetaki ane aregar, Ge avei nin ge erug amun, vavenup fag ore pqui amun. 30Ge ig domun, neg enana te-e avomun, ehe enu oir neg enana enu asenup pog pqui. Enana nug eri ehe tavag, enu ig avomun, neg God oro amseva sinar." 31Jisas vizar ararar, " Ge eg seg bilip majeruvi, ah?"32 Ne Ave, Aan ge varu pogerum, esi varu soum ave, eg ihuri ugunup nuga, egaga oup ugunup nuga, ugugaki seg sagai donag ujeruwegei negakomin. Ehe esi pqui, sagai Aiya seg teg damur. 33Seg nin neh ararunamin ane onagar seg enu moya danakan. Ev oup vini neh uoh amona, esi gai dai:seg oro ev oup vini neh tee ainar."
Chapter 17

1Jisas nin anar mangiki, a-am mupah ouh omboki, anar, " Aiyia A-an ge varu soum, Naam ge vanin mena neruwenei, ge Nug naga vanimen magna etu nesuwa. 2Ane, nug gai nerunar danan auwarup nuga, ane moki danan namenup pqui gitu porup danavi, dananmia nugah nerunar.3Fen gitu porup danup ehe ane, Eg neg avesavi, ane neg oisengen eri Danan apor Meh (God), neg oro Jisas Krais umenei sinar. 4Ev vini neh, Vanimen Meh ehe seg oro nesinaki pair menup anaki jerunar seg oro teh manginar. 5Geh, Aiya, Enana neh varu pqui senup seg vanimei meh jerunei naga vanimen etu, ehe ane, ieja vanimejet mehna mar.6Seg naga vanimen ev vini neh oro jerunar ehe dananmia undarinar. Dananmia neh naga, seg jerindenar, naga nin atuvi. 7Ge varu dovi, enana te-e seg jerunar ehe naga jevunesup oro sinar. 8Nin seg jerunar, ehe seg arinei, naga nin augaki apor bilip megaki ane dovi, seg neg teg danei, neg ehe seg teg damun.9Seg sure marinara, dananmia ev vini neh oro mari enu pqui, seg dananmia sagai jerunar enu, dananmia eg ehe naga apor. 10Enana sagai etu te-e naga, enana naga etu ehe sagai, enana te-e ehe oro seg vanimei meh moum. 11Seg ev vini neh oro pqui pqui danakomin, esi, dananmia neh ev vini neh oro davegei seg mare sinakomin. Aiya ing Holi, naga vanimen oro auvaru, vanimen nug seg jerunar etu, ane anevenei ieh teg danavi, ge seg neg teg oisengen damur pog.12Seg naga gai oro vanimen teg jerunar ehe oro auvarunei datei oir nug pqui jongar. Esi nug nah oir uh aunup, nug eri uh auwei nuga nin Danan Mah (God) erugoki apor danakan. 13Ge seg neg damun oro Simon, wai nin neh ev vini oro dainaki ainar, ehe ane sagai oi vasusoum eg teg davi onagar ham sakan. /v 14 Naga nin arunamin, Esa dananmia itutaruwi teg, ehe ane eg ev vini neh oro mari pqui, set etu ev vini neh oro mari pqui.15Seg ev vini neh oro airarup nuga enu pqui asounamin, esi neg seg sure (beten) auwarup nuga enu mesounamin, dananmia nana oro pqui itutaravi. 16Esa ev vini neh oro mari pqui, seg etu ane, seg ev vini neh oro mari pqui. 17Anevenei holi segaki naga dananmia pog danavi, naga nin apor oro, ehe ane naga nin apor eveve.18Neg oro umejerunei ev vini neh sinar pog, ane enu seg umarinei ugunavi, dananmia ev vini neh oro mari peran danavi. 19Auwarup nuga ehe seg sagai fei te-e nesuvenei segaki te-e naga eveve danavi.20Seg esa neh eri nu pqui sure mesounamin, Ehe pquitug, seg enu dananmia bilip movi etu sure marumin, goi ega nin agenagar oro dogaki. 21Dananmia oiseg savi, ane, neg seg oro danei, seg seg oro damun pog. Seg sure ane mevenei, te-e ieh teg davegei dananmia ev vini neh oro mari bilip megaki anavi, neg oro seg umejerunei sinar.22Naga vanimen meh seg jerunar, ehe seg arinar, dananmia oiseg eri davegei enu, ane ieh oise eri damur pog. 23Seg esa teg damun, ge neg seg teg damur, esa aijegaki oiseg eri danavi. Evin nug oiseg oro, dananmia ev vini neh oro mari doavi, eg enu seg umejerunei sinar, ane, neg onesup eg enu davei, seg etu naga onesup daum.24Aiya seg damin oro Danan seg sagai jerunar sigaki set teg danavi, ane dagaki, set sagai epemei (strong) jerunar ehe avavi. Enana te-e pqui senup neg varu seg naga gemunesup mejerunar.
25Aiya neg porup apopor, dananmia ev vini neh oro mari neg pqui avesuvi, wai seg neg avesinei, sagai dananmia te-e ane avovi, neg oro umejerunei sinar. 26Naga vanimen seg oro erugarinar, ge ane eri mevenei eg seg anomin pog megaki danan umaruvegei seg etu eg teg danakin."
Chapter 18

1Jisas nin anar mangiki nuga disaipel peram zeis ev urug (ples daun) Kidron ugugar. Ehe saiyo (garden) oir neguwa, saiyo oro nuga disaipel peram vagar. 2Judas nug Jisas danan nah jevugarup marup, nug etu saiyo ehe avenup, ehe ane, Jisas gitu nuga disaipel peram ehe ugugaki anegar. 3Judas esa soldia teg, tivur pair tavag (hetpris) teg nuga opisa peram umaruwei saiyo segar, Farisi etu. Fon pquenup enu azhar teg sini (bombom) enana teg.4Aan ehe oro, Jisas nug enana neh senup nuga te-e varu doar, enu sebi nug 'or marar. "Eg veniga itovi." 5Nug ava aregar, "Jisas, Nasaret Mari." Jisas anar, "Ge seg ave." Judas danan nug Jisas danan nah jevugarup menp nuga etu jevur soldia peram dagar.6Jisas anar,,,, "ehe seg ave" araruwei, mare sumenagarup vagaki ev ouh manuregar. 7Mare aijoki ararar, "Eg Veniga itovi?" Nug ava mare ane aregar, "Jisas Nasaret mari."8 Jisas ararar, seg varu ararumin, ehe seg ave, eg seg itejeruvi. Eg seg eri itejeravi, ane danan une urararuwegei ugi." 9Enana neh senup enu sar, non varu danar, ehe ane, nuga varu anar, seg danan jerunar, oisengen pqui unei negar.10Simon Pita inna fon menup mardanar auki Hetpris nuga pair danan oir daan jeis jevug porup (han sut) oro tugerar. Pair danan neh vanin Malkus. 11Jisas aijoki Pita arar, "Naga innah aunaki mare nuga zoe oveg vague. Kap neh sagai Aiya jerar etu zeh pqui mai zanakin a,?12Kepten teg esa soldia Rom mari peram teg opisa Juda mari teg Jisas atugaki faug mouri (rope) oro fasipquegar.13Augaki, Anas negar oro umeh ugugar, ehe ane nug Kaiapas thana (tambu papa). Kaiapas nug Aan ehe oro ega hetpris danar. Kaiapas danan nug ehe oro esa Juda daunagar atuki ararar porup ane danan oisengen nug dananmia ega ev auki nameva, dananmia te-e pqui itutaravi.15Simon Pita teg disaipel oir teg Jisas augaki ugugei ara uguwar. Disaipel nug Jisas teg peram zariv vavar, ehe hetpris nuga zariv, ehe ane, hetpris nug avenup. 16Esi Pita oupisa yuorup dava, disaipel ne hetpris nug avenup teg, mare jior oro davei vauki mia neh arar. Areva, Pita umoki zariv vanar.17Pairmia jior aijoki danar oro Pita arar, "neg etu danan neh nuga disaipel oir?" Ava nug anar, "Seg nug ehe pqui". 18Tupquana San ehe oro ev te-e huffag (cold) inagar meva, hetpris nuga pair danan teg opisa teg enap vegar oro enap am oro ufagugaki irike ane dagei. Pita etu enap ufaguki jevur irike ane danar.19Hetpris Jisas or merar, nuba disaipel enu, teg nuga sure nin marar ehe teg enu. 20Jisas aijoki arar, "Ev vini neh oro nin te-e erugeinar. Gitu esa Juda nin arinar, sugar ig teg hauslotu teg temple teg oro. Jongeinaki nin oir pqui meinar. 21Arinu seg or mejerumun? Dananmia sagai nin dogar ehe or maru. Neave, esa dananmia seg enana ainar ehe dogar."22Jisas nug ane avei opisa oir irike duri danar aijoki jevug oro mataroki arar, arinu hetpris ane mare aromun." 23Jisas aijoki mare arar, " Seg nin eke-e ainar, drug araruwenei doai. 24Ane Jisas umegaki Kaiapas negar oro ugugar, nug hetpris. Muri oro jevug fasipquegar aneteg ugar.25Ge Simon Pita irike enap ufaguki danar. Danan oir aijoki arar, "Ota neg etu nuga pair danan oir pqui tah?" Nug domen uki anar, "Seg danan nug pqui?" 26Hetpris nuga pair danan, aijoki anar, danan nug ehe nuga oinaka (famili) Pita inna oro tugar teg oro anar. Neg saiyo Oliv nug teg davei avatinar tag o pqui?" 27Pita nin neh mare tomeva, meru hise vaar.28Jisas, Kiapas nuga zariv mari umegaki Gavana Rom mari nuga zaa mena oro ume ugugar. Aan ehe pquirari image ehe mevei Havana nug zariv meh oro pqui vagar, dusin senup ugaki, ehe ane, eh meh janup Pasova nuga aan eh uavi enu. 29Anemevei, Pailet nug oup dagar oro soki ararar, Danan neh enana ekeh aripogane anevei eg nin merovi?" 30Nin vizar aregar, "Danan nug enana ekeh pqui aneyem, neg jevunesup oro pqui meyemun."31Ane Pailet aijoki ararar, "ega aigugaki ega lo oro nin merei. "Esa Juda nin vizar aregaki ane agar. Ieg pquahum eijegugar danan oisengen pqui pquevetei namakan." 32Nin neh megar ehe ane, Jisas nua nin inugu merenup agaki, nuga nin ararar ehe ane, mug aitapog namenup nuga nin varu ararar.33Pailet mare Gavana nuga zarive meh oro vauki, Jisas verve siva or merar. "Neg Juda ega King, a?" 34Jisas nug ava arar, "Nin ehe neg naga damenaki amun tah, o danan ego oro davegei, set amerumun tag?" 35Ava, Pailet vizar arar, "Ota seg danan oir Juda mari?" Naga oup mari dananmia teg, hetpris teg oro neg seg jevizerup mesovi. Neg ariga aunei?"36Jisas vizar ararar, Sagai Kingdom ev vini neh oro mari pqui. Sagai Kingdom ev vini neh oro mari pog ane, sagai pair danan seg enu eg teg pqueriavi, ane anevegei Danan esa Juda jewunagarup oro pqui mejerizevi. Esi Kingdom sagai ev vini neh oro mari pqui." 37Pailet nug arar, "Neg King oir tah?" Ava Jisas nug arar, Ehe ge naga seg King Pamun ave. Pair neh enu awa seg ombozeruwei ev vini neh oro ainaki, pair oisengen ne eri nu, ehe ane, nin apor erugeinaki ararup enu. Danan sagai evin nin apor oro uguvi teg ehe sagai nin dovi."38Pailet nug arar, "Nin Apor, ehe ari ane?" Nin ehe anar pqueruki, mare oup vanar esa Juda dagar oro vauki ararar, "Seg danan neh nuga uh oir pqui avomin. 39Esi eg ega (kastom) teg eh meh janup nuga aan (pasova) danan oir uregei uguki anoum. Enu, King esa Jew ega neh urevegei ugakan tah?" 40Avei Pquagaki aikukur vegaki agar, "Danan nug pqui, esi Barabas." Barabas nug efiovan (stilman).
Chapter 19

1Pailet ge Jisas auki mamor. 2Esa soldia muri aug teg fasipquegaki (crown) megar. Jisas tavag ouh megaki tivungar tapquar (purple) meregar. 3Nug danar oro sigaki aregar, .......(Ungama) esa Jew ega King!" agaki matogar.4 Pailet mare oup vauki ararar, Neh avei, seg mare oup umarar aivaunamin, Seg nuga uh oir pqui avomin. " 5Ane mevei Jisas oup saar, muri aug teg tavag oro megar teg, tivungara tapquar meregar teg. Pailet ararar, Ge avei, Danan nug neh!" 6Anemevei hetpris teg opisa teg Jisas avegaki, pquagaki agar, " En ou aupquei, en ou apquei!" Pailet ararar " Egah augaki en ou apquei, seg nuga uh oir pqui avomin.7Esa Jew nug ava aregar, "Ig iga Law teg, iga law aum, nug namakan, ehe ane, nug aijoki ane anar, "Seg Danan Meh (God) nuga Nhag." 8Pailet nug ane avei doki, mare te-e vatoki, 9ega garman nuga opis mehna oro mare vauki Jisas ararar, "Neg orine mari sinar.? Jisas nin mare pqui anar.10 Ane Pailet aijoki arar, " Neg seg nin pqui ajeraken?" Neg Otah pqui avomun, seg vanimei (power) teg, neg inugu airesup nuga, o en ou apquesunup etu ane makin.11Jisas vizar arar, "Neg nug ouh mari oro vanimen pqui neg vanimen pquitug. Ane enu, mug aijoki seg eg jevunagarup marar ehe nuga sin mena apor."12Jisas nin vizar araruwenei ehe oro, Pailet nug atuwei ugakan auki evin itar, esi esa Juda Juda aikukur garogaki agar, "Neg danan neh uwenei ugakan, neg Sisa nuga zeza pqui. Danan nug aijoki anakan, set king, ehe nug Sisa Pquenup auki." 13Pailet nug nin ane mevei doki, Jisas auki oup vanar. Pailet has nuga tor ouh atidanar, ev ehe, "basan ieh" (floa ston)." Hibru ega nin, "Gabata" agaki anovi.14 Geh enana nugisa mendenup nuga aan, aan meh Pasova, hus aam (time) gemug danar (12.00 noon). Pailet esa Juda ane ararar, esa neh avei, Eg ega King!" 15Ane vegar, "Airei, airevegei uguva, en Kruse oro apori. Pailet aijoki ararar, "seg ega King en kruse oro apori tah?" Ava esa bikpris aijegaki vijar aregar, "Ig King oir pquitug. Sisa oiseg eri." 16Anegei, Pailet mare Jisas ega jevunagarup maruwei en kruse oro aporonup henu.17Ge Jisas oupisa aivagaki nuga kruse nerugei oremauki, ev vanin 'Oup Iromenagar epa nuga," Esa Hibru ega nin "Golgota agaki anovi. 18Ev Jisas aporugar oro, danan bguereteg etu jevur aporatuwar, oir zevug porup (right hand) oro,oir zevug naah (left hand) oro, Jisas nug gemug.19Pailet Ava nin oir etu pquagaki en kruse (write) oro megar. Nin pquegar ehe ane, "JISAS NASARET MARI, ESA JUDA EGA KING." 20Amona Juda mari nin ehe pquegar te-e avegar, ehe ane ev Jisas en kruse oro aporugar ev oup meh (bik taun) ehe nug duri. Nin pquegar, ehe Hibru nin, Latin nin teg Grik nin.21Goi esa Juda ega bikpris Pailet aregar. "Neg ane pqui pque, Esa Juda ega King, esi neg ane pque, "Danan neh aneh aum, Seg Juda ega King." 22Pailet vizar ararar, Aitaga enana pquomin ehe varu pquomin."23Soldia Jisas en kruse oro pquegar mangigaki, nuga tivungara augaki zeis, Zeis pasiregar fo ane. Soldia oiseg, oizeg augaki, nuga siot etu augar. Siot neh nuga tivungara durungamag muri amona oro pqui (seamsless) agugar teg. 24Ega gemug ane arigar, "Nuga siot pqui pasirakun, Satu zoor metaki, avakun, veniga oro avakan. Enana neh nug senup enu segar, ehe ane Danqn Meh (God) nuga esar ahu (book) oro ane anar; "Sagai tivungara gemug arigar satu zoor mavi."25Ane mevei Soldia enana aneh pair megar. Aan ehe oro Jisas anag teg nuga anag nuga apag, Maria, Kleopas wah teg, Maria Magdala mari, mia eg oro Jisas nuga en kruse oro duri dagar. 26Jisas nuga anag teg, Jon disaipel nug gamag porup meroki anar teg, duri en kruse oro dagei, nuga anag arar, "Meha , neh ave, neh naga naam!" 27Mare aijoki nuga disaipel arar, "Neh Ave, neh naga enun!" Aan ehe oro disaipel neh anag umoki nuga zariv ugar auwaru auki.28Enana ane mar pqueruki, Jisas nuga avar, nuga pair geh pquitug, moum, God nuga pair inugu menup, erugenup nuga, ane anar, "zeh faingarum." 29 Avor oir wain oro aam saar duri danar, wain musin teg, en hisop niaig auki spans oro tha avar aam seva auki ouh aitar Jisas aga oro. 30Jisas wain maizanar mangiki,anar, "Ge mangimin ," dumaniki neymar.31Aan sabat nuga enana nugisa menup seva, Esa Juda danan en kruse ouh pqui negavi agar. Aan sabat ehe egah aan mena apor. Ehe mevei esa Juda danan en kruse ouh apquarugei negugar faunagar bgiararuwegei hise namevegei agaki Pailet or meregar. Ane anegaki hise en kruse oro Mari airarup enu. 32Anemevei soldia sigaki danan oir faug ehe ahunagugar, oir etu ahunagugar, peram Jisas teg apquatuwar. 33Jisas danar oro Segaki avegei nug varu nahmeva, nuga faug pqui ahunagugar.34Esi soldia oir aijoki zein oro gepqua aporuwei, Teen Zeh teg hise soki niar. 35Danan oir nug enana neh avoki varu anar, enana neh domen pqui apor. Nuga doki varu nin ane anar, ehe enu eg etu bilip mavi.36Enana neh te-e segar Danan Meh (God) nuga nin inugu merenup, ehe ane,"epa oir pqui ahunagakan." 37Danan Meh (God) nuga nin oir etu ane, "Danan nug neh pquegar etu avavi.38Enana neh te-e segar pqweruwa, Joseph Arimatea mari, mug etu Jisas nuga disaipel oir, ESA Juda vataruki, jongoki, Moya sinar Pailet or merar, Jisas namar aigu fomenup auki. Pailet yioh areva, Jisas namar haigu aiguki phomar. 39Nikodemus nug etu sinar, ether Jisas negar oro tupquana sinar. Nug goron porup apopor uhfar, en mir teg aloe teg, nuga uhna 30 kilogram anepog.40Jisas augaki tivungara durungamag augaki orakugaki goron porup apor uhfar teg esa Juda ega alstom danan pfomarugaki anegar pog. 41Saiyo oir duri Jisas en Kruse ouh apquegar oro ehe danar. Ohin oir ara augar saiyo oizeg etu danar, danan oir pqui phomenup. 42Ge tohu Pasova nuga aan meh esa Juda ega, matmat etu duri danar ehe enu Jisas augaki ehe phomegar.
Chapter 20

1 Ouha nivei pquirari varu, ev te-e pqui virup, Maria Magdala mari aijar matmat oro siki ane avar, ieh jour manugar pqui danar. 2Ane avoki hise daroki uguki Simon Pita teg disaipel Jisas nuga oh porup meroki anar teg Maria ajoki atatar."Danan Meh varu matmat oro airegaki otane aiguvi movi".3Pita era disaipel nuga oup vavaki matmat oro darevaki uguvar. 4Jevurarik darevar esi nuga disaipel aikukur daroki Pita ure uguki eger matmat oro vanar. 5Dumaniki oveg okoki tivungara Jisas feh orakugar ehe eri neguwei avar esi zariv pqui te-e pqui vanar.6Simon Pita ara sumarek soki heveve matmat oveg vanar. Vauki Tivungara Jisas orakugar neguvei avoki, 7 tivungara tavag oro megar etu neguvei avar.8 Disaipel oir nug eger uguki matmat oro vanar, nug etu zariv vanar. Nug etu vanar enana ne avoki bilip mar. 9Aan ehe, nin Danan Meh (God) nuga ezar ahu oro negar pqui avegar, ane Jisas mare matmat oro aijakan. 10Ehe mevei, disaipel mare ega zariv hugugar.11Esi Maria oupisa nogoki pquauki danar. Ane pquauki dumaniki matmat oveg okar. 12Nug okoki Angelo bguereteg tivingara eiag novar teg atidavei avatar, oir tavag oro oir faug oro, vary Jisas phomegei negar oro. 13Ev aijevaki arevar, "Meha, arinu pquarunamin?" Agei nug aijoki atatar, " Sagai Danan Meh, otane aiguvi."14Nin ehe mar mangiki, pavajoki Jisas sumareg ane avei avar, esi nug danan oir auki nugisa pqui avar. 15Jisas arar, "Meha, neg arigaki pquaunamun? Neg veniga itounamun?" Maria ota danan oir nug saiyo auwoki anoum teg oro, auki ane arar, "Danan meh, neg oro eri aiguaken, apor ajeru orine aigumun momun, avenei uginaki aiguakin."16Jisas pavajoki anar, "Maria, " Maria pavajoki Hibru nin oro arar, "Raboni", (nin tavag ehe anxze, "Tisa)." 17Jisas arar, "Neg pqui atijeru, set sagai Aiya oro pqui ugunup, esi neg uguna sagai najain ane araru, set sagai Aiya nogoum oro ugakomin, eg etu ega memunagar, etu, sagai God, eg etu ega God." 18Ane ava Maria Magdala mari sinar esa disaipel ararar. "seg danan Meh avomin," auki Jisas arar pog te-e manimarar.19Aan ehe oro Uha niva thou mereva avegaki, disaipel esa Juda vaterarugaki zoor aikukur manugar. Jisas hiseporig saar dagar oro gemug dauki ane anar, " Onagar Moya dava." 20Nin ane anar mangiki zevug teg gepqua teg undarar. Esa Disaipel ega Menah avegaki onagar te-e porup meva aikukur vasusegar.21Jisas geh mare ararar,"Onagar Moyia eg teg dava. Aiya oro umejerunei sinar, anepog eg etu ane umaruwei ugavi." 22Jisas nin ehe mar mangiki, nugah oza omatiraruki ane anar, "eg Holi Spirit aih". 23Eg danan ega uh (sin) airaravi, Danan Mhe (God) ega uh airarakan, esi, danan ega uh (sin) pqui airaravi, ega uh pqui airarakan ane danakanwe24Tomas, vanin jeis Didimus, nug 12 Disaipel oir, nug eg teg pqui dagai Jisas sinar. 25Goi disaipel egoh oro aregar, "hig Danan Meh varu avomun." Tomas ararar, "seg nuga zewug aporugar nuga tan aam zevi oro atinaki, gepqua etu pqui atakin, ehe pqui bilip makin."26Uha oisengen ane ugar mangivei, Jisas nuga disaipel mare zariv dagar, Tomas etu jevur dagar. Jisas sinar dagar oro gemug danar, zoor varu manugar ane dava, Jisas ararar. "Onagar moyia danup eg teg danakan." 27Ane auki Tomas ararar, Zevun mevenei siva zevun nhag aisinaki zevi neh atunaki, gepquemei neh etu etu. Oon pgwereteg ane pqui menzki, bilip meh."28 Nug ava, Thomas anar, "Mena sagai, God Sagai." 29Jisas aijoki arar. "Ge seg avejerunaki bilip momun tah." Esi danan nug seg pqui avejerum esi bilip moum, danan eg vasusevi."30Jisas mirabel amona nuga disaipel peram dagaki mendevei avegar. Esi mirabel ehe te-e esar ahu neh oveg pqui pquendegar. 31Esi nin neh te-e pquendegar, eg bilip mevegei enu, ehe ane, Jisas Krais nug apor God nuga nhag, eg nuga vanin oro eg ejough dagaki pqui namavi.
Chapter 21

465

Colossians

Chapter 1

1Seg Pol, danan me nuga nag (Christ Jesus) nuga pair danan (apostle). Nuga o-o sevei Danan me-e (God) nug avei seg nuga pair Danan seninar. 2Esa eg oup me-e (town) Kolosi mari, Seg sagai oinaka Timoti teg esarahu ne pquarunamur, Danan me-e nuga danan mia Krais bilip merovi teg. Danan me-e iga aya, nug eg o-o ndoraruvei, ane anevei eg onagar moya danakan. 3I Danan me-e teg nin (prayer) meraki eg gitu damarumur, Danan me-e etu i-i oijet mena porup (thank you) meroum, iga aya (father), nuga nag eger mari ( our Lord Jesus Christ) teg.4Eg danan me-e nuga nin porup apopor (good news) ugar tevei dogaki atugaki davi nuga, ehe i nin varu domur, 5eg enana porup ne sivei bilip megar Danan me-e oro arar, oup me-e porup (heven) oro ugunup nuga, ehenu marar nuga nag (Krais Jisas) bilip merovi, eg ane anegaki Danan me-e nuga danan mia etu te-e atirarugaki davi. Ev ev te-e (world) Danan me (God) nuga nin porup erugounavi, ane anegei danan mia onagar sevei eg anovi pog anavi, enana pair mendovi etu porup ever soum. Anepog eg etu te-e ane gemug marar nuga nin jeinte sevei danan mia onagar doraruki marup (marimari) nuga, eg te-e nugisa dogar7Epras oro sure marar, Danan me-e nuga esarahu nin (gospel) sure maruvei dogaki augar, augaki nuga nin varu te-e avovi. Efras Krais nuga pair danan porup. Nug ig teg pair peram momun, Ig te-e nug vasuserumun (laikim em tru). Nug eg nugisa auvaruki Krais nuga pair porup apopor marunam. Pair mevei oizeg porup moki anoum, ig oro aretei sinar eg teg dagaki Danan me nuga nag nuga pair mounam. 8Nug i-i azetar, eg onagar sevei danan mia nugisa auvarup nuga, Danan me-e nuga pair, Isoson (Holy Spirit) oro eg arar.9Ehe enu, jeinte inagan eg enana porup menimounavi nuga, i-i gitu Danan me-e teg nin meraki (prayer) eg damarumur. Danan me-e eg enu pqai pqueromur, eg nug nugisa o-o porup marum nuga ehe te-e doavi. Ane anevegei, eg nuga isoson (Holy Spirit) pair enana menimenup nuga, damenup nuga soki a-am sakan.
11I danan me-e teg nin meraki anomur, nuga vanin oro i ane meverei, nug oro ge eg enana te-e menup nuga gai arakan, ane anevei eg gai danavi, u' sinakan esi pqui uavi, moya neguvegei u' uguki pquitug makan, eg ge me-e vasusegaki 12iga aya (father) o-o porup (thank you) meravi. Nug oro anevei eg evin porup oro ugugar, inugu, enana porup aunup popog nug nuga eg marar. Eg augaki Danan me-e nuga danan mia, etu te-e araravi. Nuga ezar oro varu davi teg.13Varu ig ev gatutirag oro gai atijegar, esi nug oro umezeguki ev oup erug nuga nag teg mejegar, nuga nag aikukur fageruki anoum. 14Nuga nag oro ig umezeguki iga na-a (sin) airezegar.15Ig Danan me avenup pog pqui, esi nuga nag nug pog apor. Danan me-e nuga nag eger mari, mamag enana te-e mendar, nug oro te egeri pquoki daum. 16Nag nuga zevug oro, Danan me-e enana te-e ev oup porup ou mari (heven) teg vini mari teg mendar. Danan me-e enana te-e mendar, Enana avetaki anomun teg enana pqui avetaki anomun teg Danan me-e oro te-e mendar, anepog, fon danan oirtepog gainana ev oup ou mari teg, nuga do-og (Spirit) etu gaina, enana te-e gaina etu mendar. 17. Enana ne te-e pqui senup, nug varu danar. Nug oro a'vei enana te-e segaki porup davi.18Ig sios, nug sios tavag. Nug eger n na danan eger mari, varu namegar teg enu egeri pquoki davei enana te-e davi. 19Enana danan me nug oro mar porup eveve, nug eri egeri pquoki sar. Ehe enu, nuga nag vanin oro enana te porup sendegar, 20Eg Nuga nag vanin oro zevunagar atavi, nuga vanin oro eri ati. Danan me nuga o-o porup mena inagan, nug ti-in furauki, kruse oro namoki ig te-e ohu pquezegar, enana oup ne mari teg oup porup ou mari teg.21Varu eg Krais danar oro duri pqui dagar. Eg ane damegar, nug eg aporunup (birua) enu dagaki, enana eke megaki anegar. 22Ehe esi Krais nug kruse oro varu namar, nug ane anevei Danan me (God) eg nug teg oiseg danup nuga auki onagar atar (wanbel). Aneanoki nug danar oro umaruki sinup auki, eg fenagar porup (holi) dusimenagar pquitug (klin), Danan me-e nuga a-am oro eg porup apopor. 23 Ehe esi eg bilip nugisa atugaki gaina ndai. Enana na-a oir soki daunagar pqui atuvei eg nin porup ne uavi. Seg Pol seg nin porup (good news) ne nuga pair danan senei ig danan mia evev te-e erugarumun avovi.24Eg porup danavi ainaki Seg u' mena aumin, esi mena vasusomin. Sios, Krais nuga fe-e nug eri danup. U' Krais avar sios auverenup auki ane anar ehe pqui manginup. Ge seg fei u' mena aumin seg sios nuga fe-e pqerirenaki ane anomin. 25Danan me-e nug oro evei seg sios nuga pair danan seinar eg auvarup enu. Ehe enu seg pair teg, Danan me-e nuga nin te-e erugenup nuga. 26Varu gitu nin ne oveg jongoki danar, danan mia te-e pqui donup. Ehe esi ge varu erugoki Danan me-e nuga danan mia amunagarup daum. 27Nuga o-o oro, nin oveg jongoki danar ehe Danan me-e, erugezegar, ig nuga danan mia, nuga nin apor nugisa dovetei, danan mia te-e etu nin nugisa avavi. Nin oveg ne ehe ane. Krais eg teg davi, eg nug voreruvi umarar uguki nug teg dagaki enana porup porup nuga ev oup ou mari (heven) oro avavi.28 Ig danan mia oiseg oiseg, Krais nuga nin porup te-e ararutaki anomun. Tevunagar porup teg evin avenup teg nuga atutaki danan sure marutaki nin gai merarumun, ane meveporup nuga evin atutaki is pair enana avenup, ehe enu nugisa sure marutaki, nin gai marumun, ane anevetei, kristen gaina davegei ge Danan me-e nogoum oro duri umarar ugunup. 29Ehe enu Krais nug oro seg mena gai atizeruwei pair ne gitu me-e sirite meinaki damin.
Chapter 2

1Ge eg nugisa doi, pair ne momin sirite mena marunamam, esa Laodisia davi etu, esi seg ega oup pqui simin enu amona te-e seg uremei pqui avenup. 2Seg pair mena aumin, seg ane mevenei onagar porup (hearts) meva danan nuga pair porup aunagiraruki (love) eg te-e oiseg umaruki enana amona aruki enana te-e donup (knowledge) nuga etu aruki, nin apor (truth) nug ehe danan me (God) nuga nag (Christ). 3Nuga vanin porup, gerig, asar, maror menup (treasures, wisdom and knowledge) te-e oveg jongegaki (hidden) davi.4Danan ego sigaki domen urarugaki (may trick) onagar atavi (persuasive speech) ehe enu seg ane ararunamin. 5Seg eg teg pqui damun, esi seg domei (spirit) eg teg davi. Seg ega pair andovi porup sovi aveinaki (good order) vasusomin (rejoice) ehe enu eg pair enana movi te-e porup eveve soum, danan me nuga nag (Christ) etu gai atuvi.6Eg nag (Christ the Lord) atugaki nug teg zevur ajei, ugakan popog eg ugi. 7Faunagar nug teg pquevegei nova, nug fe-e ou pair mei, undarar pog, onagar porup mevei ndai.8Nugisa auvei, ego sigaki men urarugaki ega maiku eiku (philosophy) ega aitapog dagar nuga urar augaki eg na-a maruvegei eg teg ugugaki, Krais nuga pair sumpqueregaki u' teg danavi. 9Eg avovi, Nag oro nug mamag nuga ev auki danan ig pog sar, ehe enu Danan me nuga enana nug te-e amsoum.10Nug eri enana tavag, enana gaina, meme te-e etu. Eg Krais nuga, ehe enu Danan me-e eg fenagar atiraruki (laip) ndaum, Ega fenagar nuga fe-e oro eg a-am soum. 11Eg nug teg etipquariv, fenagar tugirarup nuga anovi pog eg ajovi. Ehe iga feizeg nuga enana pqui. Ane pqui, Krais nug anar pog, ig ane anetaki oizeg varu ekeke dauki anar ge te-e airetar. Ehe, Krais nuga fenagar tugirarup nuga evin apor. 12Eg Batismo augei, Krais teg etipquarugaki, Krais teg ev namenup nuga oro fomarugar (buried). Eg danan me-e pair ma-ar, Krais umevei danan namenup nuga ev oro aizar nuga ehe bilip megar, ge eg baptismo augei, ane megaki Krais nug teg aizegar.13Varu eg eke ihuri anegaki onagar na-a egermari oro teg dagar. Enana na-a ane anevei eg pquarugei namegar. Ehe esi Danan me-e mare umaruki fenagar Krais teg ara arar. Ane anevei Danan me-e, ega u' te-e airarar. 14Porup danup nuga nin (law) atizeguki, te-e iga u' erugezeguki, nuga nin teg gai danup nuga teg ihomareg mezegar.15 Nuga isoson porup oro isoson dujou mari teg enana na-a teg te-e tararar. Kruse oro Danan me ig danan te-e umezeguki nug eri gaina, nug soki enana na te-e tandevei vanimenagar pquitug ma-ar.16Danan ego eg ndomen pqui urarugaki (judge) ane anavi, eg ejanup nuga, ze maijanup nuga, nin nugisa danup nuga (lo) sure menup nuga a-an me-e, nava ara oro sure menup nuga teg sabat teg. 17Enena ne te-e isoson eri sinavi. Ehe esi Krais eri nug porup apor.18Ehe esi danan oir nug aijoki vavoki avar nuga nin maruki mare anakan, eg moya dagaki Danan me-e nuga don danan sure mari, danan ane nug eg pqui totitaruwa. Esa danan ane ehe varu onagar na-a mevei eke dagaki vanimenagar ou aitegaki ig eri enana te-e avomun agaki 19Krais nugisa pqui gai atugar, nug eri tevizeg apor. Tevizeg nug oro feizeg te-e 'e maruki feizeg siri enana etu nugisa gaina dagaki anovi. Ehe enu, Danan me-e nuga gai oro iga feizeg me-e moki anoum.20Eg varu Krais teg namegar, ehe enu isoson nana ou mari teg dujou mari teg mare pqui emairar nakan. Ehe enu ariga nu eg danan ev oup ne oro mari pog azounavi? Ariga nu lo ne anepog atutaki ajovi. 21"Neg pqui atu, pqui za, naga fe-en oro etu pqui gai atu?" 22 Enana ne ehe ane, ig lo ne oro pair momun, esi varu hisepori segaki na-a mendovi. Lo ane, danan oro megaki ajegugei metaki anomun. 23Apor, Lo ne ehe ane, nug gemizeg atuwei sure mevetei, oizeg moya dauki feiyeg imag mevei danup. Ehe enu, danan ego ota Lo ne evin porup oro ugum agaki, enana te-e avomun teg agaki. Lo ne ig auvezegup pog pqui, oizeg na-a eke davetei umezegup pog etu inugu pqui.
Chapter 3

2Gitu eg enana ou mari nuga dameri. Enana ev oup ne oro mari gitu pqui dameri. 3Eg varu namegar, ega fenagar Krais oveg jongoki ndavei Danan me-e teg etipquarigaki davi. 4Krais nug oro eg okegaki ndavi. Goi nug erug sivei, eg etu nug teg erug sinavi, nuga ezar etu gair etu, Danan me-e nuga.5 Enana na-a, oup ne oro mari, onagar oro mevegei danakan teg, te-e eraruwegei ugugaki namei. Seg enana te-e anepog enu amin, anarigaki (sexual immorality) enana eke dusin pair movi, onagar sevei enana ihuri ego itutaruvi, danan ego ega enana porup avegaei amunagar pquoum (evil desire). Maurem na-a sure merovi pog, enana avarunei amun pquevei pair eke momun teg ehe isin. 6Danan me-e pair na-a nuga 'e marum nogoum goi avavi, esa dànan mia nin pqui dogaki anovi teg. 7Eg etu varu esa ne teg ajegaki enana te-e megar. 8Ehe esi ge enana na-a te-e airei, ane ezarinup nuga, onagar augsenup nuga, onagar namenup nuga, ego ningama pquerarunup nuga, nin na-a eke-e dusin teg ararunup nuga.9Eg oisegoiseg te-e, ego Danan me-e nuga nin atuvi teg (christian) domen pqui urari, ehe ane, eg varu onagar na-a eke-e danar, esi eregei uguvei, 10onagar ara porup augar. Danan me-e oro eg enana ara augar, ane anoki enana te-e avenup nuga etu amona aruki, anevei eg ara poruparik segaki nug pog davi. 12Danan me-e oro eg umaruwei, eg nuga enana segar (chosen ones), nug te-e eg agorarum (beloved). Ehe enu eg enana menimnup te-e ane mendavi. Danan ego onagar dorarugaki nugisa auwaravi. Eg do amunagar oro dagaki moya danan auwari, eg itutaravi etu, onagar hise pqui aug seva firari. 14Ega onagar porup danan mia ego etu ari. Enana ane mavi, ehe porup apor. Ane gitu maken, enana te-e porup eveve savi, ane sevegei pair enana gaina etu zevur mendavi.15Uveni danan me (God) nuga o porup onesup pair meva. Ane anenaki neg seg teg oiseg danakur nuga. Oiyet porup makan.16Neg danan me nuga nag nuga nin oro o-on a-am sakan, Anenu maror menaki, e'aunaki janaki,, pair menaki, sure marunaki avi verugaki danan me nuga nin megaki dai. O-on porup meva, avi verunaki danan me vanin ou aite. 17Enana te neg te menup danan me nuga nag nuga vanin oro me. Mamag nuga vanin oro nag nug o-on porup mereva.18Mia, neg gomut teg nugisa ati dair, danan me nag aum ane anavi ehe aporarik. 19Danan eg etu watagari teg nugisa ati dai, gitu onagar pqui nameva. 20Ninin eg etu ega enunagar memunagar teg ego nin nugisa davegei, dnana me nuga nag etu o porup makan. 21Memunagari ega nanin onagar pqui atiraruwegei nameva.22 Pair danan ega danan me nugisa ni dorei, ev ev ane mavi, do amunagar atunup agaki pair pqui mei ehe na-a. Danan me nuga nag vateri. 23Neg naga enana pqui, aita enana te maken, te danan me nuga nin oro pair me. 24Neg avomunm nugisa pair maken, goi danan me ge nugisa avesakan, neg danan me nuga pair meromomun. 25Eg esa, oir anakan, ge se pair na ehe makin auki makan, nuga u' mena avakan, mare airanup inugu pqui.
Chapter 4

1Ev ne mari doinan me, donanmiaeg pair airaruvi nugisa anagar atugaki auvari. Eg etupair danan me-e ega ou mari oup porup.2Sure megaki davi, ehe eri megaki dai. Pqui paru ui . Eg danan me onagar porup mereva. 3Eg jevur ig sure mezegi, ane anevege danan me jor ojegakan nuga nin porup apor nag nuga. Seg etu muri fasipqejeruge domin. 4Sure mejeruvegei nin anup nuga erugakin.5Maror aunup nuga evin ugi, ego oup davi zariv umarar sei, a-an nugisa atui.6Eg nin mavi danan me ze ou mari nuga ro zairaruwa. U-u teg e zatei e porup moki anoum. Ane pog neg danan nin nugisa oiseg oiseg maraken.7Seg aitapoig damin nuga, Tasisius oro ge nigisa araruwei doi. Nug sagai doti porup apor, pair danan me-e nuga nag pair airomin. 8Seg oro pair nerinei ugar ane meinar ge eg ig pair aitapog metaki damun ge nug oro araruvi gemunagar atuwei dai. 9Pair danan porup sagai doti oijerup oro apor mari nug eg te davi. Eg oro nin asevegei aritapog meghar nuga.10Aristasikus, danan sagai varu jariv danar teg (prisioner) neg o-o porup (greets) mesoum, Mak etu sagai zeni nug sinakan eg umei. 11Jesus vanin jeis ehe justus. Esa eg ne eri asar zariv vagei tugirarugar, sagai pair danan maror menup nuga danan me. Eg oro seg seg gai atijerugei oi porup anoki anar.12Epras o-on porup mesoum, nug eg te daum, danan me teg pair auvi. Nug sure maruki sirite gitu maruki daum, ane aneva eg gai dagaki danan me nuga danan me nuga pair nugisa meravi. 13Seg nug daum pog damin nug eg pair gai araruwei, esa Laodisia etu, esa Hierapolis etu. 14Lukas sagai doti porup apor, nug danan tugiraruki (physician) anoum teg Demas etu neg o-on porup (greet mesoum).15 Esa oinaka Laodisia davi ega onagar porup ari. Nipha etu, sios ega zariv davi etu.16Esarau ne eg avegaki eg pqui ugaki sure menup zariv etu esarau avei, esa Laodisia mari eg etu doavi (Laodicians). Laodisia ega esarau etu eg avei. 17Arsipus arei, "Okenaki pair sinum (ministry) ne ave danan me nag (Lord) nuga vanin oro neg inugu nugisa maken."18O-on porup ne ehe sagai jevi oro - Paul. Seg muri ro fasipquezeruvi nuga eg nugisa damei. Ze porup ou mari (Grace) zairaruwa eg te danavi.

1 Thessalonians

Chapter 1

1Seg Pol, esarahu ne pquarunamin, Silvenus era Timoti ehe seg teg davir, ig esar ahu marutewi sinunam, esa eg sios Tesalonaika davi, eg Aya, Danan Me-e teg etiquarigaki iga danan mena Jisas Krais davi.2Ig gitu Danan Me-e (God) oizeg porup meroum (tenkyu), ig vanimenagar ataki (kolim nem) eg enu, nug teg nin metaki (pre) damarumun. 3Ig gitu ane damomun (tingim), Eg Danan Me-e nuga nin bilip meregaki pair movi, nug iga Aya (papa), ge eg pair ne movi ehe onagar porup maruvei, megaki emunagar(tingting) gai atuvi, enana gai sakan nuga, iga danan me-e Jisas Krais nuga.4Iga oinaka (brata), Danan Me-e eg o-o porup merarum, ig ane avomun, eg nug oro umarar. 5Arinu, ehe ane, nin porup (Gut nius) eg ararutar, ehe nin ndo pqui, esi nin nug Isoson gaina (strong bilong Holi Spirit), ane, nuga nin ehe apor (tok tru). Evin nug eri, oro eg ene avavi, ig danan aitapog (wanem kain man) eg teg gemug damun, eg auwarup nuga.6Eg evin ig sitar pog sivi, ehe etu, eg Danan Me-e (God) nuga evin apor movi. Eg uh mena oveg dagaki nin ehe auvi, esi eg vasusovi, nug Isoson Porup (Holi Spirit) oro arar. 7Evin ehe oro, eg doror (piksa) pog davi, te-e danan mia enu, Masedonia teg Akonia teg ega oup te-e bilip pqui megei dovi.8Eg oro megei Danan Me-e nuga nin siki me-e ma-ar, Masedonia teg Akaia teg eri pqui. Ehe pqui, Ev Ev te-e ane dovi, eg Danan Me-e apor bilip merovi, ehe enu ig nin oir anup pog pqui. 9Ane agaki ega nin marugar (ripot), aitapog eg negugar oro sitar. Eg ararugar maurem (God Giaman) esa bilip marugar etu ugaki sigar Danan Me-e nuga nin apor (tok tru) fe-en ejoug danup (laip) nuga. 10Mare nin marugar, eg Danan Me-e nag vererugaki nogovi ev oup ou (heven) mari, a-an oisengen oro eri namoki aizar. Jisas nug oro ig mesozegar (fri), ge o-o aug sevei sinakan.
Chapter 2

1Esa oinaka sagai, eg avovi ane, eg dagar oro ig sitar, ehe porup apor. 2Eg avezeguvi, ehe ane, Ig Filipai dataki uh (hevi) mena autar, osin (sem) etu zugar. Esi Danan Me-e oro ig gai jeguwa, Danan Me-e nuga nin porup (gut nius) uh mena gemug datar esi eg nin erugarup enu.3Ig nin gaina eg erugarutar ehe uh pquitug, enana na-a oro teg, evin na-a domen unup teg etu pquitug. 4Danan Me-e ig umezeguki ig bilip etu mezeguki anevei i-ig pair marup nuga, ehe ararutar. Ig danan eri vasusarutaki nin pqui erugetar, eh ane pqui, Ig Danan Me-e (God) vasuserunup ataki nin erugetar. Ari nu, nug eri iga oizeg (bel) teg dameizeg (bel) teg avoum.5Eg varu avovi, Ig evairu domen pqui urarutaki vanimenagar ou aitetaki, oizeg na-a menup (mangal pasin) ig oveg jongetaki ega iaug urar aunup nuga. "pquitug" Danan Me-e (God) ig enana momun nug te-e avoum. 6Danan ego teg eg teg, eg iga vanimezeg ou aitenup ehe ig umun. Ig Krais nuga pair danan, inugu eg enana ig zegup pog.7Ehe esi, eg gemug ig moya damun, ane pog (wankain olsem) mia, nuga nah nugisa auwarum pog. 8Evin ehe oro eg te-e oizeg porup maruvei vasusetaki Danan Me-e nuga nin erugetar, ehe esi iga feizeg porup ejoug danup etu eg arutar (givim laip) 9Esa oinaka sagai, Ig sirite metar nuga eg nugisa damavi. Ig ungama teg tupquana te pair metar, eg uh' arunup utaki. A-an ehe oro ig nin porup (gutnius) Danan Me-e nuga eg erugarutar.10Eg, Danan Me-e (God) teg amunagar, daunagar (witnes) oro avezegugar, dagar, enana metar ehe holi, enana porup eveve ig metar, inugu eg uh' teg pqui. 11Evin nug oiseg, ehe eg avegaki damegar, ig enana eg oiseg oiseg (wanwan) marutar, ehe ane, mamag oir nuga nah auvarum pog. 12Ig gai ararunamun, onagar aizeva ewtu, Danan Me-e nuga o-o sevei anoum pog, ehe ane, nug eg varuvei nuga Kingdom teg nug gair (glori) nuga apor.13Ane enu, Danan Me-e ig gitu oizeg porup (tenkyu) marakan, ari nu, eg Danan Me-e nuga nin augei, ig erugarutei eg danan ne oro mari pog nin pqui augar. Pqui eg nin Danan Me-e nuga bilip megar teg pair marar.14Ehe enmu oinaka sagai, eg danan sios Danan Me-e nuga evin oro uguvi oveg Jisas Krais Judia oro mari. Ari nu, eg etu fenegar unarar (kisim pen) esa eg jevur davi etu teg (wanlain), Esa Juda anegar pog, ega jevur dagar teg itutarugar. 15Ehe esa Juda oro Danman mena Jisas mamogaki profet Danan Me-e (God) nuga etu mamogaki na meregar. 16Eg danan mia ego teg nin menup pquahum pquarunamin (tambuim) ehe ane, augaki eg etu azegaki fenagar ejoug danavi (kisim laip) ane, enana na-a eg te-e amsoum, anepog ega ehj na-a augar ehe enana na megar nuga.17Ig ev me-e damun eg iga oinaka, esi iga oizeg eg peram damun. Ig oizeg me-e aijoum eg uremenagar (lukim pes) avarup enu.18Ig oizeg mena soum eg davi oro sinup enu. Pol, seg eri mare eg davi oro sinup enu anomin, ehe esi, Danan na-a (satan) oro evin angizegum. 19Enana goi ig aunup nuga, ehe vasusenup hat King nuga vanin Me-e aunup, Jisas mare gai sivei ig aunup? Eg bilip danan mia ego teg? 20Eg oro seg vasusomin, vanimei outoum.
Chapter 3

1Eg enu ig oijeg te-e nameveiane damomun (wari), ig enana ne anevetei a-an mpquaim pquaim pqui, pqui ig peram danavi, ehe enu ig ane damomun, ane porup ig mare Atens dankun. 2 Ig damomun zevur pair aumun (wanwok) teg, iga oinaka Timoti nug Danan Me-e nuga pair danan, nug nin porup Krais nuga erugoki gai aruki, auvaruyki etu ega bilip movi nuga. 3Ig ne ane mevetei danan oir fenagar unarup, teg uh mena oro pquyi danan pqui manuravi.4Apor ane, Ig varu eg teg dataki, ane ararutar, ig uh avakomun, ge enana ne ane sounam eg varu avovi teg.5Enana tavag ehe nug etu ehe enu seg Tim,oti arenei ugunam. Ane enu,. seg nugisa avakomin, eg bilip atuvi o eg varu ugar? Dana na-a (satan) men urarup nuga siki men uraruwei eg namevegei iga pair marutar manuroki te-e namakan.6Ehe esi, Timoti eg varu avaruki, nin porup teg sina, ehe ane, ega bilip, ega onagar porup, danan ararup nuga, eg gai atuvi. Nug, oro ig etu ane azegar, eg etu ig damezegugaki anovi, eg etu it avezegup enu anovi, ig amun pog, eg avarunup enu. 7Ehe enu esa oinaka (brata) enana ane enu, ega bilip oro moya danup nuga ararar, ig ne uh mena autaki damun oro.8Ega bilip gaina movi, Danan Me-e (God) nuga ehe oro ig gai autaki ig etu iga bilip oro damun. 9Eg damarutaki ig vasusomun, Danan Me-e ehe mena apor, ane damomun, ig Danan Me-e oizeg porup meroum, ig ane anetaki anomun, ehe inugu pqui vasusomun nuga vanusenup ig zegar nuga. 10Ungama teg Tupquana teg, Danan Me-e teg nin gaina metaki eg mare uremenagar avenup enu ega bilip etu gai atup.11Danan Me-e iga Aya nug eri teg ig Danan mena Jisa nug evin undezeguki nugisa mezeguwei ig sitaki avarakun. 12Uwegei Danan mena, anevei eg onagar porup merarigaki, danan ego etu porup meraravi. 13Uwegei nuga o-o oro eg onagar atakan, anevei eg ara savi, Danan Me-e amareg eg uh pquitug, nug iga Aya, goi ig Danan mena, Jisas are sivei nuga danan mia poirup teg.
Chapter 4

1Esa oinaka, seg nin manginup nuga, ane anakomin, Eg onagar gaina, Jisas oveg teg dai, nin eg sure marutei augar, ane nuga, porup ajenup Danan Me-e nuga a-am oro ajegaki enana porup mendavi. Danan Me-e a-am oro enana porup avavi. Danana Me-e nuga enana mare mare mavi. 2Ig varu sure marutei augar.3Ane, Danan Me-e nuga o-o oro, eg ara davegei auki ehe ere, eg ihuri anarigaki (pamuk pasin) ajovi uhgaki enana eke amarinu etu te-e uavi. 4Eg oveg oiseg nug nuga nin apor (tok tru) atugaki, ega watagari teg porup davegei enana na-a (sin) Danan Me-e nuga a-am oro pqui mavi. 5 Eg ev ere ndai, onagar eke makan nuga. Eg enana na-a watagari etuy pqui itutari, (esa danan, Danan Me-e nug nin pqui donuip teg anovi pog). 6Enana ane nuga movi pog, Danan oir pqui urevegei na-a fenagar urarup nuga oveg nerakan. Ehe ane, ig gai ararunamun, Danan Me-e nuga ge nin marakan, ega eh (kaikai) na-a teg danan nug eke anakan teg.7Danan Me-e enana eke menup enu pqui zegar, ehe pqui. Nug evin porup ugunup nuga ehe enu ig vejegar. 8Ehe enu etaga nin pqui ojarum, nug Danan Me-e nug nin ozorerum, nug oro Isoson Porup (Holi Spirit) anar.9Seg ane, ge gai ararunamin, eg danan ego bilip movi teg, onagar porup maruva. Danan ego oro eg esar ahuy pqui pquegaki danan atirarup nuga araravi, ehe ane Danan Me-e nuga eg undarar danan ego onagar porup manunup nuga. 10Ane, eg varu enana porup anegar, bilip danan mia te-e Masedonia dagar oro ehe enu ig araritaki, ge ane ev eri mavi. 11Eg pair gai mavi, ehe enu ig ararunamun, moya etu danavi, danan ego moya danavi agaki nin gitu pqui mei. Ega zevunagar oro pair porup mei, ane ig ararumun pog ane mei. 12Anegaki eg danan amunagarup porup azavi, danan ne Danan Me-e pqui bilip merovi teg, eg enana enu pquitug pqui.13Esa oinaka, eg nugisa danavi enu, enana gai sevei enu, bilip danan varu namegar nuga. Danan mia, Danan Me-e pqui bilip merovi pog pqui sei. Eg dana varu namegar teg aikukur onagar doraruvi, ari nu eg ega fenegar mare airarup pog pqui, goi namevegei. 14Ehe esi ig ane bilip makun, Jisas namoki mare aizar, ane (orait) evin oiseg oro Danan Me-e nug bilip meravi teg, namegar esi mare umaruwei aizavi, Danan Me-e umaruvei Jisas teg sinavi. 15Pair tavag ehe enu ig ararunamun, Danan Me-e nuga nin teg, ane, ig danan oketaki damun Jisas nug mare sivei, ig egeri (paslain) pquetaki ugu Jisas pqui avakomun . Ane pquii, Danan, Danan Me-e bilip meregaki namegar teg, eg aizegaki eger ugugaki Jisas avavi.16Danan mena nuga ev oup ou mari (Heven) oro mari niki mena pquauki (krai) nug fon danan eger mari umarar teg ar (biugel) omatugaki danan mia, Danan Me-e bilip meregar teg namegar teg ehe ge aizevegei. 17Goi eg ego teg ge oketaki damun teg esa namegar teg avaruvetei. Ig te-e Jisas mupa-a (klaut) oro nivei avakomun. Ane anetaki Danan Me-e (God) teg gitu gitu danakun. 18Ane ere, eg ega gemug nin marigaki nogovi.
Chapter 5

1Porup esa oinaka, seg arinu eg esarahu pquarai, ehe danan mena (bikpala) nug mare sinakom. 2Ehe ane, eg ega varu amenup teg, ehe ane, Danana Mena nuga sinup a-an nug tupquana efiovan pog sinakom. 3Danan mia aizegaki avegei, "enana te-e porup davi, enana oir pqui namoum. "Ane a-an ehe oro, enana na-a apor soki itutarakom. Enana na-a sakom ne ane mia nah omboinaki eug taum pog. Enanan na-a ne oro danan eg dare ugup evin pquigug.4Ehe esi eg esa oinaka, eg gatutirag mena oro pqui davi ehe nu a-an ehe efiovan pog urar ugakan. 5Ehe ane, eg nuga nanin ezar teg ungama teg oro davi. Ig tupquana teg gatutirag nuga nanin pqui. 6Ane enu ig ego pog ami pqui negakun. Ig auvetaki danan amareg porup daum pog. 7Ehe ane, danan aminogovi teg, ehe tupquana ami nogovi, esa ze mai zavi teg ehe tupquana amunagar itarovi (spak).8Ehe esi ig danan eviruvei davi pog, gitu iga tevizeg porup danakan nuga gitu enana porup bilip menup nuga teg oizeg porup menup nuga tivungara (siot kapa pog). Ig hat kapa tevizegup makun, ane Danan mena siki umezegakan. 9Ehe ane, Danan Me-e ig pqui azeguwei nuga o-o aug senup, ehe esi iga Danan mena Jisas Krais nug oro ig umezegar. 10Nug eri, ig enu namar, nug ane anevei ig ejoug dataki nug teg danup auki, o nametaki etu nug teg danup. 11Ane enu eg ega auvarigaki bilip ega gai atirigaki dai, megaki daunavi pog isin ane dai.12Iga oinaka, eg or marunamun, nugisa avari esa gemug eg teg pair mena mounavi, teg esa danan agenagar augaki (lida) nin maruvi teg, gemug danan me-e oro, danan eg auvarugaki anovi teg. 13Kg etu ge ararunamun esa ne ugisa avari, ane ego onagar porup meravi ane mavi ene pair megar. 14Ig njin gaina marunamun esa iga oinaka, auvavi nuga, ego nugisa pqui davi teg megaki ega bilip gai arugaki enana moya mari.15Eg ane avei, eg oir aijoki mare ego pqui itutaruwa ane mare itutarup agaki. Ehe esi eg enana porup ev merarigaki ego munag etu. 16Eg gitu vasusei. 17Danan Me-e teg gitu nin mei. 18Enana te-e sovi nogovi onagar porup mereva. Ane enu, ehe nuga o-o porup oro enana movi Jisas Krais oveg.19Isoson porup (Holi Spirit) nuga pair pqui angirei. 20Ane etu eg profet bin pqui uih. 21. Enana te-e nugisa a avendi, enana porup gaiatindei. 22Enana na-a erug sevegei eg duri pqui ndai.23Danan Me-e nug onagar porup oro mari ehe enu anavei eg porup eveve savi, ane mevegei isoson, pqian, fenagar etu segaki porup danavi dusin etu pquitug goi Danan mena Jisas Krais mare sivei. 24Danan nug eg varu enana te-e moki, enana ne anevei savi.25Iga oinaka, eg Danan Me-e teg ig etu nin mejegi (pre). 26Esa oinaka te-e porup mari ega danan porup marugaki anovi oro. 27Seg eg or marunamun, Danan Me-e vanin oro eg nin ne asarahu avavi oinaka esa te-e. 28O-o ndonup iga Danan Mena Jisas Krais nuga eg teg danakan.

2 Thessalonians

Chapter 1

1Pol, Silvenus teg Timoti, eg sios Tesalonica mari Danan me iga aya nuga nag teg. Danan me nuga. 2Nuga Grasia te o-o porup menup eg teg danavi, danana me, iga aya nuga nag teg.3Ig eg gemizeg porup marakan, eg enu iga, dotized. Ge nuga apor anovi, bilip ega ge uguki mena mevei eg te-e agorarumun ehe mena apor, eg te-e avarigaki dai. 4Ig Eg enu oiyeg porup mevei nin amona megaki sios te-e Danan me (God) nuga. Eg moya (patience) dagaki pair auwi nuga etu nin momun eg bilip megei itutaruwe etu. Eg u' me-e augar esi pqui ugar, onagar pqui namar. 5Ig enana ane avomun ehe danan me nuga zevug (Sign) auvarar. Eg avaruwei porup apor asar oro mari segaki Danan me nuga vanin oro teg u' me augar.6Ehe danan me nuga enana nug esa itutezegugar (affliction) nuga ge mare itutarakan (afflicted). 7Fenagar ojovei esa anegei onagar na-mar teg. Danan me nag sinakn davei ane anavi, fon danan ou mari gaina eveve. 8Enap aru (flame) oveg esa danan nuga nin pqui atuvi teg airauki te-e itutarukan danan me nag me-e pqui nugisa esar nin (gospel) damam me nuga nag.9Eg u' meme avavi zariv maruvegai pair meme epapa tenup pair mevegei, danan me etu uraruki nug etu ev me-e danakan, nuga glori teg epa gaina (power) 10Nug siki ane anakaom a-an etu vanin erugavi. Dana Vanin nug atuve te-e gemunagar porup makan. Ig danan me-e nin arutaar eg bilip megar.11Ehew nu ig sure marutaki dmun. Ig porup avene aita enu arenu agaki ehe mavi. Ig sure marumun nug onagar enana menup soki me-e meva paair aunup etu erouri mavi. 12Ig enana na nuga enu ane sure momun, nag nuga vanin oro teg eg etu ig teg vanin ou makun. Ig sure mevetei ega vanimenagar ou aitavi grasia nuga nag teg.
Chapter 2

1Ge i danan me nag sinup nuga a-an teg ig te-e zevur sitaki nug teg danup nuga: ig eg ararunamun, iga dotiar, 2eg hise pqui na-a eraraki itutararuvgei onagar eke danavi, domenagar oro o nin oro, o esarau ge seg pqueinaki marune ugunam, ehe ane nu a-an danan me nug varu sinum.3Danan pqui uraruvegei o-onagar, tevunagar itutavi. Ehe ge nug hise pqui sinakan, manurenup nuga siki dave ehe ge sinakan , danan lo pqui atuvi teg erugoki nuga nag itutakan. 4Ehe nug oro apor nug uraruki (opposes) eraruwei (exalts) enana te-e nug Danan me (God) arovi nug uamerovi (worshiped). Pair movi nuga enaug soki tempel Danana me nuga fe-e gair merouki auki seg Danan me (God).5Eg pqui dovi ta ehe ane seg eg teg dataki seg ane ararinar? 6Ge eg avovi nug tatovi ane avege nug vanin erug sakan, nuga a-an sevei. 7Ehe ge nuga asar (mystery) varu nin pair menup nuga esa eg te-e nug merenup nuga ev neruvege.8Oir nug lo pqui avoum teg nug erugeravi, Danan me nuga nag oro pquoki nuga aga oro oza nerakan. Danan me nag umoki enana pquitug apor revelesen nuga sinup nuga. 9Ego lo nuga pqui atavi teg ehe Satan nuga pair nuga gaina, nuga mak, 10teg nuga pair nuga do auki enana te-e na-a apor aveken. Enana ne ane ehe esa danan pair movi te-e urar ugakan, arinu pqui, danan mi pqui agorarugaki esarau apor nuga nin atugaki porup danavi.11Ne ane enu Danan Me araruwei sinunavi pair na-a apor menup pqui, megaki domen bilip apor undaravi. 12Pair movi ehe nuga e' te-e nin maravi, esa bilip pqui movi teg, apor nin pquiva anana do fenagar vasuserigaki enanan eke mavi.13Ehe esi ig gitu eg enu Danan me gemizeg porup merakan, iga dotizeg Danan me nag eg agorarum. Danan me nug nuga eg umarar, enaug eger mari pog asar jonkoki (salvation) dauki gerik pair (sanctification) nuga do-og teg apor nin menup. 14Ehe enu eg varar nuga esarau menup, megaki iga glori nag nuga. 15Ehe enu sagai dotiar, aiyegaki moya dai. Iga maiku nuga gair varu augar, ig nin atei dogar o esarau pquarutar.16Ge iga Danan me nag nug Danan me iga aya teg nug ig aunagizeguki porup danup nuga te porup gai metaki danup goi grasia oro, 17moya porup metaki ega gemunagar pair teg nin porup teg.
Chapter 3

1Ge esa doti, ig sure mejegi, Danan me nuga nin Danan me nag hise autaki vanin me-e menup ehe etu eg teg daum . 2Sure mevegei Danan nana mauren, teg pqua-an ujeg ugavi, te-e pqui bilip movi. 3Esi danan me nug porup apor, nug nugisa maruki auvarkom, esa pquan pair nana move teg.4Ig danan me oro gai momun eg enu, ane anevete eg pair megaki ane ev pair mavi ig amun pog. 5Uwe danan me nuga nag urumenagar (hearts) Danan me nuga oro u' ega mare aneve onagar porup nuga nag nuga.6Ge nin gaina ararunamin, esa dotiar sagai, Nag nuga vanin oro, eg danan enana ihuri anegaki ig iga varu esa eiku megei ig arutar pog. 7Eg te-e donup teg pair ig momun pog mei. Ig eg te pqui damun esa enana porup pqui megaki anovi teg. 8Iaug pquitug, Ig danan ego ega e' do pqui zamun, Esi, ig pair tukana te ungama teg mena sirita apor, metaki eg u' me-e pqui arakun. 9Ane anomun ehe ane ig vanimejeg pquitug pqui. Esi ig ane anevete eg ig avezegugaki ig momun pog mavi.10Varu ig eg teg dataki eg ararutar. "Eg ego pair anup uavi, nug e' pqui zanakan." 11Danan ego eg teg do azounavi. Pair pqui auve do azegaki itutarup nuga. 12Eg ane pog iga danan me nag nuga vanin oro araruvegei, evotane vagaki moya pair augaki e' augaki zagaki danavi.13Esu eg, iga dotizeg, enana porup menimenup nuga gemunagar (heart) pqui paru ui. 14Oir nug iga esarau nuga nin pqui doakan, vanin augaki sumairevegei (no association) osin (ashaemed) pqueva. 15Nug na inagan pqui, esi da-an atu naga dotun .16Ge danan me nag o-o porup menup, nug nuga o-porup nesum gitu neg teg danavir. Danan me nag gitu eg teg danavi. 17Ne seg sagai oi porup arunamin, Pol, sagai zevi oro, sagai mak esarau oro meinaki anomin. 18Ou mari ze porup (grace) nuga nag iga danan me eg teg te-e danavi.

James

Chapter 1

1Seg Jems, seg danan me (God) nuga pair danan (servant) nuga nag (Jesus Christ) teg. Seg esarahu ne pquarunamin, eg danan tamaina (12 tribes) Israel Mari, Eg ega ev sig 'u' ugugaki ev oiroup davi. A-an porup eg teg danakan (greetings) 2Esa oinaka sagai, enana na-a menurarunup nuga enu sakan, eg ane ndamei, ehe enana vasusenup nuga. 3Eg avovi, enana itutarup nuga sinakan esi ane siki porup menup nuga teg gai danup nuga ehe etu sinakan.4U-u sinakan esi gai megaki ndaiUve o-on porup moya danup (endurance) nuga pair mevei neg memenup pog on-on a-am seva, neg enana enu pquitug pqui mesakan. 5 Esi neg naga danan maror menup, uwe danan me aroki avakan, danan nug fage pqui pqoki nin ihuri pqui asoki enana hise nesakan.6Uwe nuga o-o sevei danan me arakan, amomo damenup uva. Danan nug amo damenup teg nug ehe siman ze oza auki siki fasipquoki (tossed) sinum pog. 7Danan ehe pog nug danan me-e nuga enana aunup pog pqui. 8Nug tevag bereteg teg, enena te-e hiuri makan.9Danan enana amona teg uve nuga vasusoki vanin ou aitakan, 10esi, danan enana amona teg vini noki danakan, ge namoki palawa esar oro sovi nogovi pog. 11Hus soki ev imag meva soum, soki esar enana aneva mauvi. Palawa namoki ev iri noum, nuga gair etu pquitug makan. Ehe anepog danan enana amo teg nug ane namoki ugakaan.12Wetaga enanu nu asewe neru. Goi ge enana tahelugama sakum, enana aigaki m megar wenigadanan me hukum. 13Danan he qui araru nek ari avmun inigu,"Sek dana me nuga ohp," Danan na nuga yaqui," Nuga nindomun.14Danan egaga enana onagar na-a menup nuga soki aneve danam me nuga ure ajoki enana na-a nuga pair moum. 15Gamag seva ajoki, enana nanana umevei enana nanana aijegaki me mendovi, nug namenup nuga ombokan. 16Men qpui usav i, sagai dotiar porup.17Enana porup teg,(good gift) enana porup apopor teg (perfect gift) Ou mari niar, iga aya fe-e gair teg. Nug teg, pataverenup o isoson inugu pqui. 18Danan me (God) nug ig umezeguki, nuga nin porup apor (truth), egeri pquetaki enaug eger mari pog, Ig ane mejegar.19Ig doti sagai, eg enana ane mar te-e dovi: Danan te-e avaruwegei hise doi, moya nin menep nuga,, hise pqui izenup nuga. 20Neg danan gitu izakan ehe Danan me (God) uga pair nugisa pqui maken. 21Ane enana pair eke menup nuga pqua-an (evil) nuga urarevene uguwa. Neg moya daniki (himiliti) nuga nin varu o-on oro mesar naga domen (soul) nugisa auvesenup.22Pair nugisa nin nuga megaki nin do pqui doi. 23Danan nug do nin eri doki, pair menup pqui avoum, nug ehe danan nuga ura doror oro avoum pog. 24Nug nuga fe-e avoum esi, ugum aijoki varu nuga ura da-an atum varu nug aitapog okoum. 25Esi danan nug okoki enena te-e danap nuga, porup pair moki nin do pqui doraruki daum teg, nug ehe danan me nugisa gai meroum.26Neg seg sure danan (lotu) anaki esi nimaumen nugisa pqui auvaken nuga gamag itutoun, evin (religion) eke na-a apor worthlessmoum. 27Evin (retigion) neg parup apor ugakin danan me (good) iga aya (father) nug ig auvezegakan, memunagar pquitug, mes gomuttagou nomegarted eoja u teg airarunaki ev oup te-e porup dusin pquitug.
Chapter 2

1Esa sagai doti, eg danan me nag nuga nin atuvi, nag nug dave ev aruki daum, danan mia oiseg eri pqui atirari. 2Ne ane, ge danan oir naga zariv nin menup enu sinakan, jevug a-i amona moki tivungara ara porup moki seva, oir etu tivungara na-dusin teg sakan. 3Neg danan enana ara dusin pquitug makan teg seva amun menaki aromun,'' Neg sinaki ev porup ne ro atinegu", anaki danan dusin teg aromun, ''uguna une irike da", o ''faiyerup atinegu,'' 4 Neg naga fe-en pqui dorenaki danaki danan ego ararum? Neg ego ararumun neg sior ega nin menaki ta damun?5Nugisa Doi, sagai dotiar, Danan me (God) nug oro ta pqui airaruki ev oup ne marar esa danan enana amona teg (rich) onagar porup oro segar gerik (heirs) asar (kingdom) nug nuga aunagiregar (love)? 6Esi neg danan enana pquitug teg itutarunar! Aripog neg danan enana amo teg oro sumaisegar? Eg oro a-ateresugaki nin pqui mesegar? 7 Neg etu vanimen porup pqui itutesegar ta?8Ehe esi, neg danan me asar nuga (royal law) lo nugisa ataken nuga esarau nin (scripture), daum pog, " Neg naga zejepar duri davi teg neg naga etu fe-en aunagirenaki da", neg ehe pair porup momun. 9Esi neg danan ego eri auvaraken, pair eke (sin) momun, neg lo naeromun enu neg danan na lo itutenaki anovi.10Neg lo nuga te-e nugisa atunaki azaken teg, esi nanag eri itutaken, neg pair ehe mena nameromunaki nuga lo ererumun. 11Oir aijoki anar, "Neg danan mia teg amun pqueva ihuri pqui ajei", oir nug ane auki, "Neg ihuri anarinaki (adultry) pqui da," oir auki, "Danan pqui pquevenei nameva." Neg danan mea teg pque anarivar esi danan pquaken namakan, ehe neg lo namerenaki itutomun.12 Eheu neg naga nin anaki damun pair aitapog momun lo nug neg evin pqui pquetesakan (freedom).
14Ariga porup, esa sagai dotiar, Oir aijoki anakan seg bilip momin, esi nug pair pqui makan? Bilip nug ehe porup merakan? 15Ge ane, dotun o magun tivungara amona aunaki e' zanup nuga doraraken. 16Mare eg oir aijoki araraken, " Onagar porup mevei ugi, onagar a-am seva moya imag negi." 17Anepog blip nug nuga eri pair pqui makan ehe varu namar.18Ge oir aijoki anakan, "Neg bilip teg, seg pair teg." Ane neg pair pqui momun teg naga bilip undezeru, seg sagai bilip undesakomin sagai pair momin teg. 19Neg Danan me nug oiseg daum ehe ne bilip momun; ehe porup anomun. Ehe esi maurem (demons) etu bilip megaki vateruvi. 20Neg doaken ta enusup (foolish man), ane bilip pair pquitug ehe enana te-e pqui.21Ane Abram iga ayaka, pair mena mar, nag Isak alta oro ofa menup auki mar?22Neg avomun, bilip nug pair teg zevur pair movir, ehe enu pair oro nug bilip gai dauki meroum. 23Nuga nin me (Scripture) ane anar, "Abram nunug Danan me (God bilip merar, anevei pair nuga ivaroki vanin me-e nerar (righteousness," mare aregar danan me nuga zeja. 24Ge neg avomun, danan mia neg pair auwenei ne vanimen ou mavi bilip oiseg oro pqui.25Anepog, Rahab mea ihuri danan teg aijenup (prostetute) porup merar, nug nin danan umaruki evin oir ugunup nuga araruwei ugugar. 26Anepog, fe-en domen oro ev me-e danakan ehe namar, anepog bilip pair pquitug ehe namar.
Chapter 3

1Eg te-e danan sure marup nuga qui sei, sagai dotiar. Ig te-e avomun, eg ane anevegei, nin amomo eke mejegakovi. 2Ig te-e porup inagan pqui enana na-a etu metaki anomun. Oir aijoki nin eke ihuri pqui aum teg, nug ehe danan porup, nug varu me moum nuga fe-e auvenup etu inugu.3Karor hos agenagar oro metei nin dojeguvi, fenagar te-e pair enana ararumun popog etu movi. 4Ge entu ze ou mari, meme inagan, oza meme siki airaruwei azovi esi sivari nanag inagan danan entu atup (pilot) nug atuwei otane ugunup nuga ugakan.5Ge ane, nimarumezeg nug nanag inagan feizegup davei autaki ajomun pog, esi nug nin meme makan feizegup ou aitenup ehe etu nug. Enap etu ane, sipquati nanag inagan esi uguki ev seig etu te-e mavei eakan. 6Nimarumezeg etu nug enap, ev oup na-a nug auki ig feizegup oro ma-ar. Feiyeg tihu na-a mezeguki enap mataruki namenup nuga evin mejegakan. Nug enap me-e danan na-a nuga oro mar.7Anepog epquan te-e seig mari, ai, vaga, ereka, gun gaip, garapa esasa enana te-e ze oveg mari, te-e mus menup ehe danan ig oro mus marumun. 8Esi nimarumezeg mus merenup ig danan inugu pqui. Nug pquan isoson na-a apor (evil) ig nug atunup inugu pqui (uncontrolable), musin namenup (deadly poisen) te-e amsevei daum.9Nimarumezeg nug oro Danan me Nag teg vasusatumun, esi nug oro etu danan itutarumun (curse), Danan me( God) nuga ane menup auki ma-ar, izoki pqui ma-ar (likeness). 10Ageijeg nug oiseg oro danan vasusarumun (blessing) nug oiseg oro itutarumun (cursing). Dotiar sagai, enana anepopog ehe eke-e pqui anevegei seva.11Ze bour (spring) poruparig teg musin teg zevur savir? 12Dotiar sagai, Isu aijoki fa makan? O murigasan, mare vir? Anepog ze u-u amona teg mare aijoki ze porup apopor pqui makan.13Veniga ge danan auwarup nuga, porup danup nuga o pair porup menup nuga davei avomun (wise and understanding)? Danan nug anepog danakan, uve nug pair auki maror moki danan auwaruwa . 14Neg gemun namevei (bitter jealousy) eke damerunaki (ambition) mare nin sumarek pqui arenaki, gemun pqui mapirenaki (boast) pair porup ne domen pqui ure.15Pair ane ehe ev oup ou mari nuga maror porup pqui ev oup ne mari nuga, isoson na-a, pair menup ev na-a apopor (demonic). 16Ev arap danan ego nin sumenagarup agaki onagar na-meup davi teg, ehe e'agup pog enana ihuri anegaki davi. 17Esi maror porup ou mari nug egeri pquoki ivu pqitug, Moya enana moki enana ehe nu aga, hise aizoum ugum pair ehe moum, nug onagar dorarup etu mena, aitaga pair moum etu enana porup eveve soum (good fruit), fe-e u-u pquitug erouri daum. 18Pair porup nuga e' ehe o-on porup mevei avaken, ehe ane onagar porup sevei dagaki auvi.
Chapter 4

1Gitu enarigaki pqueriki, enana ehe te-e prine mari signum? Eg onagar na-a oro enana ehe pqui sevei mamarigaki davi ta? 2Eg gemunagar sevei enana pquitug. Eg pquerarugaki anovi, eg mare aairarunup pog pqui. Eg mamarigaki arigaki anovi.4Eg anarinup! Nin na-a arigaki davi, ehe Danan Me-e na aregaki ajovi? Ehe enu neg Veniga oir ev vini ne teg danup anakan neg Danan Meh (God) teg pqui. 5
Chapter 5

1Ge sini, esa eg te-e enana amo te, pquagaki sokozegaki voreri enana na-a apor eg davi oro sinunam. 2Ega enana te-e beroum, siro oro ega tivungara te-e etatarum. 3Naga gol te silva te varu gerin atum, ane anegaki neg mamesusup nuga nu. Nug nuga gerimen enap pog eakom. Neg enana porup te-e atunaki damun, goi danan me sinup a-an ananaki vorerumun.4Oke, iaug danan pair augar nuga pquariounovi iaug ega urar aunar esa naga saio e' uregar pair danan etu, te-e danan me-e nuga da-an oro vavei doum, saio mamag. 5Neg oup ne nugisa e' zanaki, gair menaki vasusenaki vinimen ou mena meva enana neg ev menaki danar. Neg gemun nagu mena nerunaki sigaki fanar tugunup nuga vorerumun. 6Neg danan porup nin oro menaki pquene namoum. Nug neg teg mare pqui ezarivir.7Moya dai , esa doti sagai, ane davegei danan me sinakom. Ave, danan nuga saio e' euki e enana meme, porup aunup. Nug moya dauki voreruki nogom , va teg. Va pqirari teg tohu teg pquevei. 8Neg etu moya da. Gemun naga gai dava, ehe ane, danan me nag ninup nuga varu pogerum.9Pque izei, eg iga dotizeg, ego te pqui ezarigaki dai, ane anevegei eg pair movi ego eg pair eke movi anavi. Nin mesenup nuga soum jor oro daum. 10Dotiar, ane pog Esa profet varu u' mena augar esi moya dagar danan me nuga vanin oro. 11Ave, esa u' o pair gai atugaki dagar porup. Eg ehe donup, danan me nag nuga pair ehe ane, nug nuga o-o doraruki auwaruwei dagar12Enana te-e, sagai dotiar, ningama pqui mei, ota ev oup porup ou mari o ev oup porup ne mari, enana te-e nin mejegup nuga (oath). Unaki, "Yo" anaken "Yo" naga "Pqui ehe "Pque" ane anenaki nin oro pqui danaken.13Eg davi, oir fe-e u' aunam ta? Uwe sure makan. Oir o-o porup dave vasusoki daum? uwe vasusoki avi verakan. 14Oir davi fe veresi pquevei daum? Uwe sios danan me-e varuwei sure meravi. Uwe danan me nuga vanin oro goron meravi. 15Onagar porup me sure mavi er danan porup sakan, Danan me nag oro ou aisakan. ehe nug o-o na u' te danup (sin) Danan me ge o-o porup merakan.16Ehe ere neg naga pair na maken teg, ega arigaki dai, ane mevegei fenagar porup sakan. Danan nug porup danakan teg, sure makan ehe nuga sure nin gaina. 17Elija nug danan ig pog. Va pqui niva auki sure gaina mar, meva va pqui niar, yar ieteg nava sikis. 18Ev oup ou mari va arar, ev oup ne mare enana te-e sendegaki dagar.19Sagai dotiar, eg oir nin ne apor pqui auki ihuri davei, neg oir oro mare ume sinaken, 20nug ehe nugisa doakan oir soki ihuri azoki fe-e itutoki u' oro nug ainguvetei pqui namakan.

1 John

Chapter 1

1Nin ne varu danar, ig dotaki amizeg oro etu avetar, jeviozeg oro etu atutar. Ehe nin ejoug danup (laip nuga. 2Nin nug erug sevei avetaki eg ararunamin. Gitu ejoug danup (laip) nuga ehe nu ararunamin, Danan Me-e (God) teg danavi, siki erug sevei ig avetar.3Arinu, ehe ane, ig avetaki dotar (harim) ehe enu eg ararunamin, ane anevetei ig teg jevur (bung) danakun. Jevur danup ehe aya Danan Me-e, nuga nag Jisas Krais teg. 4Ehe etu ane, og esaraji ne pquarumun, ge eg onagar porup mevei ig etu oijeg porup moki te-e inugu makan.5Ig nin ne dotaki eg ararunamun, Danan Me-e nug ezar, gatutirag oir nug teg pqui ndaum. 6Ig anakun, ig nuga evin oro azomun, ataki evin gatutirag ugumun, ig men umun nuga nin apor ehe ig pqui atumun. Ehe esi ig nuga ezar oro evin ugakun, ane nug ehe ezar, ig ego etu oiyet porup marum, ane metei nuga nag Jisas tin ig jejaguvei ara setar.8Ig anakun ig enana na-a pquitug, ig iga feiyet menuromun, nin apor ig teg pqui ndaun. 9Ehe esi ig iga enana na-a erug anakun, nug porup apor ehe enu iga enana na-a airejeguwei ara setaki porup danakun. 10Ig anakun ig enana na-a pquitug, ig Danan Me-e anetei men unup danan pog soum, ane ig nuga nin apor feiyegup oveg pqui ndaum.
Chapter 2

1Nah sagai, seg enana ne pquarunamin eg mare enana na-a pqui mavi. Ehe esi oir aijoki enana na-a makan, ig iga aya teg nugisa pqui danakun, nuga nag Jisas Krais nug porup apor. 2Nug namoki iga enana na-a te-e arejegar ig eri pqui ego evev oro etu. 3ane anevei ig dotaki nug avomun. Nuga nin porup atakun teg.4Oir nug aum, seg danan Me e avomin, esi nuga nin apor pqui atakan, nug men u um, apor nug teg pqui daum. 5ehe esi oir nug nug nin apor atum, apor amin, danan nug fe e oro Danan Me e ig porup mezegar. 6Oir anakan seg danan Meg teg damur, ane nug nuga etu evin Jisas Krais evin ugar pog ugakan.7Esi evin ezar oro ajomun, anepog nug ezar oro daum, ig danan Mia ego teg zevur (bung) damun, ane Jisas nuga tie-in Danan Me-e nuga nag ig enana na-a (sin) te-e airejegakan. 8Ig anakun, Ig enana na-a (sin) teg pqui, ehe ig iga feizeg menuromun. Ane nin apor ig teg pqui daum.9Ane iga na-a erug sevegei, ge nug porup anovi iga enana na-a (sin) airejeguki evin porup mezegar. 10Ehe esi ig danakun, ig enana na-a pquitug, ig anetei nug danan memenup pog seva, nuga nin apor ig teg pqui daum.12Seg nin ne esarahu oro pquarunamin esa nah sagai, Danan Me-e ega enana na-a (sin) te-e varu airarum, Jisas Krais nug vanin oro. 13Seg nin ne pquarunamin esa nahnin memuinagar (pap) arinu ane, eg varu avegar vetaga varu danar. Eg danan magun (yangpela) esarahu varu pquiarinar, arinu, ehe ane eg varu Satan totutegaki tagei noum. 14Seg esarahu ne ge mare pquarunamin, esa memunagar, arinu, ehe ane eg danan ne varu danar eg avovi. Eg magun (yangpela) eg aina teg. Danan Me-e nuiga nin varu eg gai atirarum, eg Satan etu tagei noum.15Eg enana ev vini ne oro mari onagar gitu pqui seva atirari. Danan oir nug enana ane gai atiraruki makan,m nug Danan Me-e o-o porup pqui meroum. 16Enana te-e ev vini ne oro mari, ane, o-on hise aizoki amun pquoum, nin pqui doaken ehe nug aya oro pqui sinum, ehe ev vinbi ne oro mari. 17Enana ev vini ne oro mari teg nug o-o namenup teg, ge te-e ugugaki pquitug mavi. Esi danan nug Danan Me-e nugisa atakan teg, nug ane eveve gitu danakan (stap oltaim).18Esa nanin naginagi (liklik pikinini) sagai, a-an ehe ge (las dei), enu ge pquitug moum, nin Krais pquerum.nuga dovi ehe sinakom. Ge varu sivi, ehe enu ig varu ane avomun ge a-an pquerum 19Vanu uzeg uguvim esi eg ugugei eg iga jevur damun teg porg pqui segar.20Ehe esi eg mare Do-og porup (Holi Spirit) Danan Me-e oro sivei augaki nuga nin apor (tok tru) etu dogar. 21Seg esarahu ne pquarunamin ane, eg nin apor pqui dovi nuga enu ppui. Ehe esi eg ane avavi, nin apor (tok tru) oro domen (giaman) etu pquitug.22Danan mena uki anoum teg, nug ane auki anoum, Jisas Danan Me-e nuga nag pqui? Nug Krais ituteroum (birua) ehje enu nug Danan Me-e teg nag teg pqui erugatum. 23Danan Jisas sumaierovi (givim baksait) teg, ane Danan Me-e na-ag ane eg Danan Me-g pqui avovi.24Eg nin varu dogar, uvegei onagar oro gai nava. Eg nin varu dogar etu uvegei gai onagar oro danakan, eg Jisas Krais teg Mamag teg turegaki (pas wantaim) danavi. 25Nug o-o atuki (promis) ig zegar, feiyeg ejoug gitu porup danup nuga. 26Seg gai arup enu esarahu ne pquomin, danan ega azegaki ego Jisas Krais nuga bilip itutavavi enu.27Eg varu Mena (bikpela) nuga Do-og porup (Holi Spirit), nug oveg eg teg daum, ehe enu eg danan oir etu pqui sure (skulim) marakan. 28Ane enu esa nanin, eg Krais teg, tureio (pas) ane anevegei osin (sem) pqui jegakan, ig dai davetei nug mare sinakan. 29Eg enana avaviteg, nug danan porup, ane eg avovi, danan neg enana porup anaken teg, ehe eg Danan Me-e nuga nah.
Chapter 3

1Danan Me-e ig o-o porup mezegum nuga, ig nugisa doakun ane anevetei ig ajegavi, esa ne Danan Me-e nuga nanin. Ehe enu danan vini ne oro mari ig pqui avezegakovi, eg Danan Me-e nug pqui avovi. 2Ane enu esa oinaka (ol brata) ig varu Danan Me-e nuga nah ehe esi ig pqui undejegum goi enana te-e aitapog savi nuga. Ehe esi Krais sinakan seva, nug avetaki, nug pog sakamun. 3Ehe enu danan mia Krais nug voreruvi (waitim) teg ega fenagar anegei dusin pqui seva enana na-a etu pqui megaki ane Jisas enana na-a pqui moki anoum pog.4Danan te-e enana na-a (sin) megaki anovi, ehe danan nin Danan Me-e nuga pqui doregaki anovi teg.5Ig varu avomun, ane Krais erug sinar, iga enana na-a airejegar, ehe etu nug enana na-a pqui moki anoum. 6Danan oir nug Krais teg pqui turerivir, nug mare enana na-a anakan, arinu, ehe ane danan neg enana na-a maken teg, neg Danana Me-e pqui avaken.7Esa nanim naganaga sagai, eg danan ego anevegei pqui daunagar ati,. Danan oir nug enana porup anakan, nug danan porup, nug Krais porup daum por. 8Ehe esi danan nuig oir enana na-a anakan, nug Satan teg davir, varuna danan nug enana na-a moki danar. Ane enu, Danan Me-e nuga na-ag erungamag sar,, Satan nuga pair na-a itutenup auki.9Danan aizeki varu Danan Me-e nuga nah sovi, mare enana na-a pqui mavi, ehe ane, Danan Me-e varu umaruwei (baim) danan nuga nin onagar oveg daum. 10Ane peni (pasin) vevei esa Danan Me-e nuga teg satan nuga etu erungama savi. Danan nug enana ihuri peni maoum teg nug Danan Me-e oro pqui sinum, danan ehe ane pog ega oinaka onagar porup pqui marugaki anovi.11Varu (bipo) eg nin ane dogar, Ig ego oizeg doraruwa. 12Eg Kein pog pqui sei, nug peni evin satan nuga oro uguki onag tuguvei na-mar. Arinu omag tuguwei na-mar? Ehe ane Kein nuga pair apor pqui, Abel nuga pair ehe apor.13Esa oinaka (ol barata), eg aikukur pqui damei, ane danan ev vini ne oro mari eg enu onagar porup pqui mavi. 14Ig te-e avomun, namenup nuga gaina ehe ig varu tatei nbova ejoug damun, ariu nu ehe ane ig esa oinaka oizeg porup marutaki anomun. Danan oir nug peni apor pqui moki azakan teg, nug ehe varu namovi pog. 15Danan oir nug nuga oinaka o-o porup pqui merakan teg, ehe ane, nug varu pquevei namoum, ehe ere eg ane doi, danan nug oir pquakan teg nug ehe ejoug pqui danakan.16Krais nuga fe-e oro ig umezeguivei ejoug damun. Isin ane ig etu, feizeg oro danan mia ego etu umararakun. 17Ehe esi danan ego enana amo teg, danan ego enana pquitug teg avarakan, esi nug o-o pqui dorakan Danan Me-e nuga o-o porup nug teg pqui danakan. 18Ehe ere esa nanin sagai do agejeg oro ego oizeg porup marumumn pqui anakun, nin apor teg enana pair porup etu maraken etu porup.19Ane anetaki ig avakun enana ane mendomun ehe ig porup anomunm, oizeg etu ig nug teg damun. 20Ig enana nugisa pqui makun,, Danan Me-e iga Mena (bikpela) nug iga oizeg teg aitanu damomun teg te-e avoum. 21Esa oinaka, ig oizeg enana na-a (sin) pquitun, Danan Me-e peram nin metaki ([pre) nug negakan oro duri danakun.
23Nuga Lo ehe ane, ig nuga nag Jisas Krais enu bilip metaki, ego oizeg porup maruvei, ane i Lo zegar. 24Danan oir Danan Me-e nug lo atakan teg, nug Danan Me-e teg turevaki davir. Ane enu, ig avomun, nug it teg oveg daum, do-og nuga ig zegar oro.
Chapter 4

1Esa eg omi sagai apor, Domenagar amona te-e [qui bilip mari, esi domenagar nugisa ivarugaki, avei Danan Me-e nuga do-og aritapog, ehje ane Profet menurarup nuga do ihuri vini ev ne ajounavi. 2Enana ehe ane megaki Danan Me-e nuga do-og teg domenagar amona te-e nin erugegaki anovi, Jisas nug Danan Me-e nuga nag siki danan ig pog sar. 3Esi domenagar te-e nug pqui erugeruwi, ane nug Danan Me-e nuga nag. Do,menagar ehe Krais ituteregei eg dogar, ane, nug sinakom agar ge varu siki ev vini ne oro daum.4Esa nanin nagaga, seg Danan Me-e teg davi etu, eg eger dagaki tararugei novi (winim), ehe ane, oir nug oveg eg teg danavi danan ev vini ne oro mare tararuvegei navi. 5Ne danan ev vini ne oro mari, ane enu ev vini ne oro mari nuga enana ehe enu nin gitu megaki ega nin dorarugaki davi. 6Ig Danan Me-e teg damun, enu danan te-e Danan Me-e nin dorovi teg ehe iga nin etu dovi.. Ego Danan Me-e teg pqui davi teg ehe iga nin pqui dovi. Evin ehe oro ig avarumun, domenagar nin apor nuga o domen auki anouim teg.7Esa omi, it te-e ego oizeg porup (laikim) marum, ehe ane, oizeg porup ehe Danan Me-e oro Zegar, ane esa nanin Danan Me-e nuga nanin nug avovi ehe Danan Me0e nuga o-o porup undaruvi. 8Danan Me-e nug ig o-o porup mezegum, ehe esi danan oir nug onagar pqui porup merakan ehe nug Danan Me-e pqui avoum.9Onagar porup (laikim)nuga evin oro, Danan Me-e niug erug soki daum, ig teg. Danan Me-e nuga nag nug oisengen, Jisas Krais, umevei ev vini ne oro sinar, sivei ig ejoug (laip) setaki davetei enu. 10Evin ehe oro Danan Me-e nuga o-o porup ig mezegar. Ig oro nug eger oizeg porup pqui meretar, ane pqui, Danan Me-e nug oro ig eger o-o porup mezeguki nuga nag Jisas Krais zeguweii namoki ig enana na-a (sin) metar nuga umezegar (baim bek).11Eg omi sagai apor, Danan Me=e o-o porup mezegakan teg, evin nug oiseg, ig etu ego ane oizeg porup marakan. 12Danan oir nug Danan Me-e pqui avenup. Ig ego nugisa oizeg porup merakun teg, Danan Me-e ig teg davetei, nuga o-o porup etu ig teg danakan. 13Ehe ane, ig ane avakun, ig nug teg turetaki datei, nug fe-e oveg it teg daum, ehe ane (long wanem) nuga do-og ig zegar. 14Etu ehe, ig avetaki anetar ( tokaut olsem), Danan Me-e nuga nag Jisas Krais umevei siki danan mia te-e umarup auki.15Danan mia ane erugaki anovi, Jisas Kraig nug Danan Me-e (God) nuga nag, nug Danan me teg turevaki davei, Danan Me-e etu nug teg daum. 16Etu ehe ig bilip m,etaki Danan Me-e nuga o-o porup ehe ig avomun, etu ane, nuga o-o porup oveg it nogomun.17Enana nug ehe oro, Krais nug erungama sar, ane anevei ig Danan Me-e nuga nin mejegup (kot) nuga a-an mena sinakan ig aizegup (abrusim) pog pqui. Ig ev vini ne oro dataki Danan Me-e teg turetaki damun, ane Krais etu Danan Me-e teg turevaki davir. 18Ig Danan Me-e oijeg porup merakan teg, ehe nug vaterup pog pqui, ehe ane, onagar, porup nuga enana, nug vaterup airoki anevei, pqui itutezegakan. Ehe esi danan nug Danan Me-e vaterakan teg, nug Danan Me-e nuga o-odonup fe-e oveg pqui daum.19Ig Danan Me-e oizeg porup meroum, ane nug eger ig o-o porup mezegar.
21Lo ne Danan Me-e oro autar, ehe ane, oir nug Danan Me-e o-o porup merakan teg, nuga oinaka etu o-o porup mereva.
Chapter 5

1Danan mia venisar eg Jisas bilip merovi teg ane nug Krais, eg Danan Me-e nuga nah danavi, ane, oir aizoki Aya o-o porup merakan, nug ehe, nag etru o-o porup meroum. 2Ehe enu ig nah te-e Danan Me- nuga oizeg porup marum, ane ig Danan Me-e oizegporup mevevei, nuga evin ugum pog ugumun.3Ig Danan Me-e oizeg porup merevei, nig evin ajenup gai pquitug.4Danan mia te-e Danan Me-e nuga evin davi ehe gaina ev vini ne mari tagei noum. 5Veniga inugu ev vini ne nuga gaina totaguki tavei nakan? Danan mia Jisas Kraisnugisa avovi ane nug Danan Me-e nuga nag.6I Jisas Krais damerakun, Danan Me-e oro umevei ev vini ne oro sinar. Danan Me-e Jisas ze oro ri pqui undezegar, ehe pqui, ze teg ti-in teg oro. Do-og Danan Me-e nuga Jisas enu anar, ane nug Danan Me-e nuga nag. 7Ehe ane, enana ietegarig Jisas nuga nin erigovi, ane nug Danan Me-e oro sinar. 8Do-og Danan Me-e nuga teg baptismo oro a-an ehe oro Jon ze oro zejairevei, teg Jisas ti-in Kruse oiro namevei furar. Enana ieteg ne erug aizeguvi ane, Jisas nug Danan Me-e oro sinar.9Ig nin ne danan azegugei dotaki anomun, esi Danan Me-e nuga nin ehe mena inagan. Ehe ane, Danan Me-e nug oro ig Jisas Krais enu azegar, ane nuga nag. 10Danan mia Jisas Krais bilip merovi teg, nug Danan Me-e nuga nag, eg oro Jisas nuga nin erugovi. Esi danan Jisas nuga nin pqui bilip merovi te.11Ane Danan Me-e nuga nin ehe ejoug danup nuga jegum ane gitu ejoug danup nuga, Jisas Krais oroi neg ejoug danup nuga, nug oro neg avaken. 12Danan nuig Jisas teg turevaki danavir, gitu ejoug danup nuga avaken. Esi danan nug Krais teg pqui turevaki danavir, nug gitu ejoug danup nuga pqui avaken.Seg danan Jisas enu bilip movi etu esarahu ne pquarunamin, ane eg Danan Me-e nuga nah, ane eg gitu ejoug danup nuga avavi. 14Etu ane, it porup te-e avomun, ig enana aunup enu arakun nug vanin oro, enana nug enu amun pog ehe avakun. 15Ehe etu ane, Danan Me-e doki ig enana ne aretei jegup nuga, ehe varu zegar.16Neg oir naga oinaka (brother) oir aijoki enana na-a (sin) makan ne namenup nuga, nug Danan Me-e teg nin (pray) mevei Danan Me-e ejoug danup nuga nerakan. Seg esa danan namenup nuga pqui enanan na-a movi etu. Enana na-a, namenup nuga etu nogovi; Nug ehe enu Danan Me-e teg nin mavir pqui amin.18Ig domun, oir nug Danan Me-e oro ombor, nug enana na a (sin) pquitug. Ehe esi danan nug varu Danan Me-e ombor nug auvoum, satan nug itutenup pog pqui. 19Ig domun ig Damam Me-e oro mari sitar, ig etu avomun ev vini ne oro enana quan na-a etu nogovi.20Ehe esi ig domun Danan Me e nuga nag varu siki enana nugisa donup (understanding) nuga zegar, ane anevei ig nuga nin apor atakun. Ane etu, ig nuga apor oro oveg damun, nuga nag Jisas Krais teg. Nug apor danan Me e gitu ejoug ndaum (eternal life) 21Nanin enana na a anovi teg danavi oro eg duri pqui dai.

2 John

Chapter 1

1Pair tavag (hetman) esa danan mia bilip movi teg asarahu nug nanin teg nin apor (tok tru) oro, etu seg eri pqui esa te-e nin apor dovi teg. 2Aitanu pqui, nin apor ig oizeg oveg daum, etu ehe danakan, gitu ig teg. 3Onagar dorarup, moya danup teg onagar dorarup etu eg teg danakan, danan Me-e iga aya teg Jisas Krais Danan Me-e nuga nag teg nin apor oro o-on porup marakan.4Seg mena vasusomin, ehe ane, ig nanin eg avarumun Danan Me-e nuga evin uguvi nuga nin apor oro, ig aya Danan Me-e nuga lo autar pog. 5 Ge seg neg enu vasusomin, mia seg pog pqui lo ara pquar, ig etu varu negar ehe ane, ig iga teg, oizeg porup marakan. 6Danan Me-e nuga o-o porup inugu ig nuga evin porup nuga lo varu davi nuga evin azar pog anei.7Esa Menurarunup danan ev te-e ajegaki nin nugisa pqui erugegaki ane Jisas Krais nugisa pqui erugovi ane sinar. Profit nug menup danan.
9Esa venisar egeripquavi esi, Krais nuga sure nin oro gai pqui danavi, eg ehe Danan Me-e pquitug. Ehe esi eg oir gai dauki Danan Me-e nuga nin gai atakan teg, nug nuga mamag teg nag teg. 10Danan oir neg danakan oro sinakan ehe esi,ega sure nin pqui avakan teg, ega zarif pqui ume ugi, ungama porup etu pqui arari. 11Neg veniga aizenaki ungama anaken, nug ehe enana eke ihuri danan nug pog moki anoum.12Seg enana ararup nuga aona nogoum, ehe eri asarahu (pepa) teg, enana aporunu (pen) teg inugu pog pqui. Ehe esi seg avarunup enu damomin, signup enu, non mzrunup enu, anevevei te-e vasusevetei oizeg a-am sakan. 13Naga dotun nuga nanin neg naga airarunar, neg ungama (greet) asovi.

3 John

Chapter 1

1Seg pair tavag (hetman) esarahu ne pquomin, sagai oinaka porup Gaius nogoum oro ugakan, seg nug oi mena porup meroum. 2Oinaka porup[, seg Danan Me-e teg nin momur (pre_ neg porup danaken enu, er etu pqui avaken ane, naga domen (Spirit) etu porup dava. 3Set te-e vasusomin, oinaka esa seg azerugei neg apor momun nuga, nin etu neg apor enana momun nuga,esi neg apor ajomun nuga etu. 4Seg vasusomin, esi seg varu vasuseinar pog pqui esa seg azerugei iga nanin ev in porup apor azovi enu.5Oinaka porup, neg o-on porup mesevei, pair momun gemug esa iga oinaka teg ego tewg etu. 6Neg porup momun nuga, danan ego o-on porup mavei auvarumsios oro. Neg porup apor anenei Danan Me-e nuga evin oro uguvi. 7ehe ane, Danan mena (bikpela) nuga vanin oro eg ugugar, ehe esi enana pqui aindegar, esi, danan mia Jdia mari oro pqui. 8Ane ere nug enana mar pog esa danan mia anepog, anevege ig nin apor (tok tru) nuga pair danan danakun.9Seg esarahu pquarinar, esa eg sios, danan mia ehe esi Diotrepas, danan nuig egeripquoki danup auki, ig aizegunup uar.10Ane enu seg sinaki enana te-e nugisa avakin aitopog anoum nuga, teg nin na-a eke ihuri itutegar nuga, nug enana na-a moki daum aita o-o pqui auvarum, ane anoki, ega airarup agaki anovi nug oro izoki evin angiraruki sios airarar.11Oinaka porup, neg enana ega evin or pqui aze, esi neg enana evin porup me. Danan nug oir enana porup anakan teg, nug Danan Me-e nuga, esi danan nug enan evin ihuri na-a moum, nug Danan Me-e pqui avoum. 12Esa bilip danan mia Demetrias enu nin nugisa merovi. Ane avi, nin apor( tok tru) oro etu nug danan porup. Ig etu nug avomun (witnes) neg domun, iga nin ehe apor.13Seg enana amona pquevenei neg oro sinup nuga nogoum, esi seg esarahu te-e pquenup umin. 14Ehe esi neg avesenup enu damomin a-an etu uremen avevenei iza nin makur. 15Moya danum Danan Me-e nuga neg teg danakan. Esa oinaka etu ungama asovi. Esa danan mia te-e oiseg oiseg sagai ungama aru.

Jude

Chapter 1

1Seg Jut Danan me nuga nag nuga pair danan Jems nuga ovag. Seg ge esarau ne pquarunamin eg te- danan me-e oro vavar. Danan me-e iga aya eg mena aunagirarum, nuga nag Jisas Krais nug oro eg auvaruki anoum. 2Danan me eg ego onagar dorarup nuga, Moya danup nuga danan Mia aunagirarup nuga ehe onagar atuvei soki gai danakan.3Esa omi apor, seg varu eg esarau pquarinaki danan me-e ig te-e umezegar nuga ehe oi mena ma-ar, esi ge4Eg ego pqui avovi enu danan ego danan me nuga nin pqui atuvi, do sure sigaki danan me nuga vanin itutegaki nuga pair porup jongeruvi, danan mia ego amarigaki davi teg, eg danan me nuga o-o porup maruki auvaruve davi ehe ane nug vanin mena. Varu danan me ane anar, danan mia anepog nin oro dagaki eg vnimenagar pquitug makan.5 Enana ne te-e eg te-e avovi esi seg do mare araruvene eg mare nug dameravi. Eg ane, nug varu esa Israel Isip oro mari umaruki ev porup[ oro umarar, esi mare danan mia nuga nin nugisa pqui atugar te-e itutarar. 6Danan me nuga fon danan esa ehe etu danan me nuga nin nugisa pqui atugar ehe enu ega pair porup urar avar. Muri auki fasipquaruki te-e jariv marar. Nug ev na-a ro ugavi auki gitu nugisa orakiraruki daum, ev davi ro na-a gatutirak apor nin me-e namenup nuga voraruki davi.7 Sodom era Gomora pog esa ev meme meme duri dagar etu pair eke-e esa fon danan megar pog. Eg etu evin na-a ro ugugaki oirtepo amarigaki onagar na menup nuga eri evin megar, ehe enu enap me-e ro vagar. Enana ne te-e varu segar, ere eg ge nugisa dogaki fenagar auvegaki dai. 8 Evin oiseg ego eke vavenup evin, danan itutarup nuga. Danan me nuga fon danan teg ev porup oro mari nug nomerugar.9Esi fon danan Maikel teg danan me Moses fe-e enu. Maikel danan na-a pqui nomeruki nin na pqui ma-ar. Ane anar naga nin na-a ro neg mare fisakan. 10 Esi esa nin tavag nugisa pqui donup ningama teg nin na-a pquai anovi pog, tevunagar pquitug evin azegaki anovi pog. Ane anegaki ega fenagar itutovi. 11 Eg auvei. Kain evin ugar pog uguvi. Onagar iaug aunup nuga eri, Balam anar poog, ane anegaki u-u fenagar ro megar. Danan me nomerugaki Kora anar pog megar te-e urarar.12 Esa ne te-e siman nuga Ii pog, ze me orakiraruwei dagaki en-tu zeou mari itutaruvi. Ezanup a-an esa danan na sigaki itutarugaki onagar eri dameruvi. Osin pqui arum. Danan me nuga ze furaum teg pquitug oza airarki ugum. Eg en aug menup a-an en aug pqui megei araruyvi mare mare na movi pot. 13 Eg siman me mapiroki uigum pog, pair eke menup osin ega erug soki siman nuga ozen pog. Eg esa fasir apor evin pqui uguki anoum pog. Ev nadana me varu marum nogoum ehe nogaki tee-e danavi mare pqui sinavi.14Enok nug (namba 7) danan Adam seva nug sa-ar, nug ane anar, se danan me sinum avomin nuga fon danan amona inagan teg sinum. 15Nug Itutarup enu sinum te-enin marup enu sinunam. Esa danan me nug pqui doroivi teg eg ega pair eke movi ehe te-e avovi. Esa danan na-a apopor, danan me te-e itutaruwei fenagar me-e unarakan, danan me teg pqui davi. 16Eg danan me e teg firegaki gitu onagar nameve davi. Ega do onagar na-a ro davi. Ezarigaki, garorarigaki, ihuri ega vanimenagar ou megaki davi. Danan ego evin eke ugup nuga onagar atugei davi.17Esi eg sagai doti, esa danan me nuga pair danan, danan me nuga na nuga nin ararar nugisa megaki dai. 18Eg ane ararugar, Irari goi danan nin sumarek anup nuga sinavi, danan me suma iregaki ega onagar na-a oro danavi. 19Danan na ne danan me nuga nin ihuri maroroki ane. Ega onagar ev oup ne ro mari davi eg domezek porup eg teg pqui davi.20Esi eg doti sagai. Eg danan me nuga pair poru pqui paru ugaki nuga do-og porup gai atugaki sure mevege nug eg teg danavi. 21Eg gitu danan me nuga hogarek dai. Danan me nug odonup mena ere gitu voreri. Danan me nuga nag nug eg auvaruve gitu nugisa danavi22Danan ego danan me nuga nin aikuru pqui atuvi eg onagar dorari airarugaki evin undari. 23Eg ego teg pair zevur augaki enap na-a aikukur enup teg ro pqui ugavi. Eg vategaki danan ego etu onagar dorari, danan u meme anup teg davi zevur pqui dai ega tivungara etu te-e dusin varik apor.24Danan me eg nugisa auvarakom manurenup pog pqui, nug aiguraruwei nuga oup porup oro danavi. Oup nuga u-u amo pquitug onagar porup ev mevei danavi. 25Danan me nug eri iga auvezegum nag nuga ogarek, iga na vanin teg. Nug vanin mena ou dauki enana te-e auvarum. Nug eri vani me danan gaina. Varu danar ge daum irari etu danakan. Danan vanin teg nug eri daum. Apor.