Tok Pisin: Unlocked Literal Bible for Matthew

Ontenu: Bible for Matthew

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1

1 Mana yaufim agakami Jisasi akum, Deviti aga nampa abrahamu aga,ana wasim yen yami . 2 Abrahami,mi Aisaki afo'e mi, afo Aisakimi Jekopimi benafo'e mino, Jecopimi Juda afo'e mini akum yen yifo'emino. 3 Judami Peresi ya Sera yifo'e, Tema yekamyino'emi.Peresimi Hesroni afo'emi, afo Hesronimi Ramim afo'emi. 4 Rami mi Aminadapi afo'e mino, Aminadapimi Nasonimi benafo'emi, Nashonimi Salmoni benafo'emi. 5 Salmoni mi Boasi afo'e mi. Rehapimi Boasi ano'e, afoBoasimi Obeti afo'emi, afo Rutimi Obetim ben ana'i afo Obetimi Jesim benafo'e mi. 6 Jesimi king Deviti afo'emi, Devitimi Solomoni afo'emino afo Solomonim ano'emi Uraia inim. 7 Solomonimi Rehobohami afo'emi, Rehoboami Abiga afo'e, Abigami asa afo'emi bem. 8 Asami Jehosafati afo'emi Jehosafati Jorami nafo'em bem, Jorami mi Uzaia aufa'i bem. 9 Usiami Jotami afoemi, Jotami Ahasim afo'emi, Ahasimi Hesekaia afo'emi. 10 Hezekaiami manasen afoemi, Manasemi Amonim afo'emi, afo Amonimi Josai,a afo'e 11 Josaia mi Jekonaiam benafa'awa nambpa yen yina'umi,mini kanafimi yemi ma'demano Babiloni maro kuga. 12 Babiloni 'i karabusi i-ugami, mini nurami Jekoniami Sieltelimi benafo'emi,af0 Sieltel Srubabelim ben ana'uwage' em. 13 Zerubabelimi Abiuti afo'emi Abiuti mi Eliakim afo'emi, Eliakimi Asor nafo'emi. 14 Asor mi Sadoki afo'emi , Sadokimi akimi afo'emi,Akimi, Eliudim benafoemi . 15 Eliudimi Elisa nafo'emi, Elisa mi Matanin afo'emi, Matani mi Jacobi nafo'emi. 16 Jekopimi Josepin afo'emi , afo Joseppoimi Maria awafu, afo Mariami Jisasimi madami kraisti avidewam avidaruka. 17 Madem Abrahami kakeyemi Deviti kayeraravimi 14 ni'a akumi fawarem, Deviti kakemi Babilonio maro karabusi ugam 14 i'a akum fawarem, Babiiloni oma karabusi okakemi kraisti fawarika yeravimi 14 i'a akum fawarem. 18 Mariamo Jisasim madukam wayami, manugane.Jisasi nanoe Mariam, bemi Josepimi maranoya ugamaka,afo manafim buyigarami, Josepi amonami, amuwagi-ugami aiyo aga'ano yukuruakem mariami arapim yukuruakem mini iya'onti, 19 Bena wafu Josepimi, atekam waita wami watafim agaye bu amirantem, aupa intim uwantem ararantem. 20 A'o mi'niratem itewami anonamanoni akeroano kaika'i Josepim mare sasamemi,Josepi'o Deviti aga'ano, Maria marara bufegano nesu intiri bu yono mini aga'o maria arapim bami,aiyo aga ano ukuru akagane. 21 Bemi mana ainaga madami, benavi'i Jisasine sirem avi ame, nayeyare beyi wata anasi owayegem yenyi kumipike yivigatem. 22 Ma'de anene fa'warimi ano'na mano wafa kasanampa waita yu yiwauka sigam wayami fawarem . 23 Intago , mana ifo asika watanapa iwawuganani asika ,amuwagi uwem mana ainaga magatem, Afo benavi Imanuel ne sitemo, mini avi anom antami , Gotimi senunapa wane , 24 Josepi babi kakem itavemi ano'na manoni ankero sim baya awa kuntem Meri mi mantem benanagi em. 25 Minugamifo,benampa manafim bu babugem bage'em iya'om ma'dem Jisasive sire avidaruka.


Sapta 1

1 Dispela buk, em i bilong ol lain tumbuna bilong Jisas Krais, pikinini bilong Devit na em i pikinini bilong Abraham. 2 Abraham em i papa bilong Aisak, na Aisak em i papa bilong Jekop, na Jekop em i papa bilong Juda na ol lain brata bilong em. 3 Juda em i papa bilong Peres na Sera. Mama bilong tupela em Tama. Peres em papa bilong Hesron, na Hesron em i papa bilong Ram.

4 Ram em i papa bilong Aminadap, na Aminadap em papa bilong Nason, na Nason em i papa bilong Salmon. 5 Salmon em i papa bilong Boas. Rahab em i mama bilong Boas, na Boas em i papa bilong Obet, na Rut em i meri bilong Obet, na Obet em i papa bilong Jesi. 6 Jesi em i papa bilong king Devit, na Devit em i papa bilong Solomon na mama bilong em, em meri bilong Uraia bipo.
7 Solomon em i papa bilong Reoboam, na Reoboam em i papa bilong Abisa, na Abisa em i papa bilong Asa. 8 Asa em i papa bilong Jehosafet, na Jehosafet em i papa bilong Joram, na Joram em i papa bilong Usia.
9 Usia em i papa bilong Jotam, na Jotam em i papa bilong Ahas, na Ahas em i papa bilong Hesekaia. 10 Hesikaia em i papa bilong Manase, na Manase em i papa bilong Amon, na Amon em i papa bilong Josaia. 11 Josaia em i tumbuna bilong Jekonia, na ol brata bilong em, long dispela taim ol i go kalabus long Babilon.
12 Bihain long ol i go kalabus long Babilon, Jekonia em i stap papa bilong Sieltel, na Sieltel em i tumbuna bilong Serubabel. 13 Serubabel em i papa bilong Abiud, na Abiud em i papa bilong Eliakim, na Eliakim em i papa bilong Asor. 14 Asor em i papa bilong Sadok, na Sadok em i papa bilong Akim, na Akim em i papa Eliud.
15 Eliud em i papa bilong Eleasa, na Eleasa em i papa bilong Matan, na Matan em i papa bilong Jekop. 16 Jekop em i papa bilong Josep, na Josep em i man bilong Maria, na Maria em i karim Jisas husat ol i kolim nem bilong em Krais. 17 Olgeta lain tumbuna bilong Abraham i go long Devit i olsem 14-pela lain tumbuna, na long Devit i go long Babilon em14-pela lain tumbuna, na long Babilon i kam long Krais em 14-pela lain tumbuna.
18 Stori bilong Jisas krais taim Maria i karim em, em i olsem. Mama bilong em, Maria, ol i makim bilong maritim Josep, tasol bipo long tupela i marit, Josep i lukim olsem, Holi Spirit i putim pikinini long bel bilong Maria. 19 Man bilong Maria em i Josep, na em i stretpela man, na em i no laik givim sem long Maria long ai bilong ol manmeri, olsem na em i tingting long hait na lusim Maria i go na i no laik maritim em.
20 Taim em i tingting long ol dispela samting, ensel bilong Bikpela i kam kamap long em long driman na em i tok, "Josep, pikinini bilong Devit, yu noken pret long kisim Maria olsem meri bilong yu long wanem dispela pikinini i stap insait long bel bilong en, em Holi Spirit yet i putim. 21 Em bai karim wanpela pikinini man, na bai yu kolim nem bilong em Jisas, long wanem em bai i kisim bek ol manmeri long sin bilong ol."
22 Olgeta samting i bin kamap em long inapim tok bilong Bikpela bipo ol profet i bin tok long en bai kamap, ol i tok olsem, 23 "Harim, wanpela yanpela meri husat i no bin slip wantaim wanpela man yet, bai i gat bel na em bai karim wanpela pikinini man, na ol bai i kolim nem bilong em 'Emanuel.' As bilong dispela nem i olsem, "God i stap wantaim yumi."
24 Josep i kirap long slip bilong em na em i mekim olsem ensel bilong Bikpela i bin tokim em long mekim, na em i kisim Maria olsem meri bilong em. 25 Tasol em i no slip wantaim dispela meri inap meri i karim dispela pikinini man. Na em i kolim nem bilong em Jisas.


Chapter 2

1 Naemi Jisasi Betliemi fa'waruga Judia anom magu Heroti kimi waka,i a'unte wapakem watayu Jerusalrmi yeravemi semi. 2 Jewisini kim fa'warimi inteya? A'unte wapakemi beni ofu amonare ya bemi mono siakarante yigeyare. 3 Heroti mini waya intaremi amuna intiriemi, maside Jerusalemi watanasi benanti aguke mono. 4 Anon waita yu nampa lo manoni intim waita yu Heroti yararemi uyu magemi yintaemi, ite aga Anona (Jisasi) fawarugenafi sisime? 5 Sasamemi, kasanampa waita agatemi semi Betliemi fa'waritemi Judia anom magufim. 6 Emi Betliemi, Judia yuyi magafim wanami, mage kefo magu iwananimi Judia wam magumi anon avi rukam waita yu ive mono. Nayeyara, yigepikem mana wayi fa'waremi Israeli watanasi yu rafisim waita. 7 Aupakem Heroti mini intim waita yu yararemi yintairantemi, nante wa mini ofu yeka genafi? 8 Betliemi yiyikarem sem, bega u'natirega mini iya onti afakare. Amonate yema sisimiga oma mono waya siakanu. 9 Kimano hami intaremi bomi, a'unte wapakem ofu amonarukam ofu a'nanta bemi iya'om waka oma futimemi. 10 Mini ofu amonare anon amo emono. 11 Naupa untave iya onampa ano'e Maria amonare yigo yun magafim de mono siakaruka. Yenti bogise rire awogu muku ewam basabenu nampa koli yu amiduka. 12 Kaika'i Koti yiyimemi Heroti waka bubega ena ayim mantare yigenti magufa bogo. 13 Yerare bomi, Kotini ankero kaika'i Josepimi yo'avi'gem sem, itave iyaon nampa bena no'e avigewa Ijipifa bono. Minifa owagana, Herotimi iya'om arirantem afake wafo. 14 Mini ayufum Josepi itavem iya onampa ano'e yivigem Ijipi buga. 15 Minifa bami Heroti fugem, minimi ano'na manoni kasanampa waita yibuka sigam baya fa'warem. Ijipifake setanim ararauna yiga. 16 Heroti bemi intami a'unte wapakem intim waita yu muna amidami, anon arakami wata yu yiyikemi bega Betliemi wan afo nita agagu yirogo, kar -orante ugam iya oru. Intim waita yu ofu amonare siga kanaga 'i. 17 Kasanampa waita Jeremaia sigam waya fa'warem. 18 Mana arantano ifi nampa yiga Rama fakem, Reitseli beyaga fanta yanti ifiragemi, mana wayi wa ben a'deka bubogo yanti semi, nayeyara ma'de beyaga fanta fu'buga. 19 Heroti fu'bimi Kotini ankero kaika'i Josepika yeravem sem. 20 Itave iya'on nampa ano'e yivi mantare Israeli bogo, iya'on arira se'enim a'i fu'buga. 21 Josepi itavem iya'on nampa ano'e yivi mantarem Israeli buga. 22 Josepi intami, Akiliasi bena- fo'e magu mantemi Judia yu yi kimi uga simi -intare minifa birantem fegami. Kaika'i Koti sasamemi Galili. 23 yerarem Nazareti buga. Mini anene fa'warimi kasanampa waita sigaka fa'waremi avi dare se Nazarini.


Sapta 2

1 Maria i karim Jisas long Betlehem bilong Judia long taim Herot i stap king. Na sampela saveman bilong hap bilong san kamap i kam long Jerusalem na i askim olsem, 2 "Dispela nupela pikinini i kamap, em king bilong ol Juda i stap we? Mipela lukim sta bilong em long hap bilong san kamap na mipela i kam long lotu long em." 3 Taim King Herot i harim dispela tok, em i tingting planti wantaim olgeta lain long Jerusalem.

4 Herot i bungim olgeta hetpris na saveman bilong lo bilong ol juda na em i askim ol, "Long wanem ples bai Krais man bilong kisim bek ol manmeri i kamap?" 5 Na ol i tokim em olsem, "Em bai kamap long Betlehem bilong Judia, em ol profet i bin raitim olsem, 6 'Yu Betlehem, long graun bilong Juda, yu i no liklik taun tumas na i nogat nem namel long ol bikpela taun i gat biknem long Juda. Nogat. Long wanem, long yu wanpela hetman bai i kamap na em bai i stap wasman bilong lain bilong mi Israel."
7 Herot i harim dispela tok na em i hait tasol na singautim ol saveman i kam na askim ol long wanem taim stret ol i bin lukim dispela sta i kamap. 8 Em i salim ol i go long Betlehem, na em i tokim ol, "Yupela go na painim aut gut long dispela liklik pikinini. Taim yupela painim em pinis, orait yupela salim tok long mi, na mi tu bai kam lotu long em."
9 Ol i harim pinis tok bilong king, orait ol i go, na dispela sta ol i lukim long san kamap i go paslain long ol na i go stap antap long haus pikinini i stap long en. 10 Taim ol i lukim dispela sta bel bilong ol i amamas bikpela tru.
11 Ol i go insait long haus na lukim pikinini wantaim Maria mama bilong em. Ol i brukim skru na putim pes i go daun na lotu long em. Ol i opim ol bokis i gat ol samting i dia tumas na ol i givim em gol, gutpela sanda, na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. 12 God i tokim ol long driman olsem bai ol i noken go bek long Herot. Olsem na ol i bihainim narapela rot na go bek long ples bilong ol.
13 Ol saveman i go pinis na ensel bilong Bikpela i tokim Josep long driman na i tok olsem, "Kirap, kisim pikinini na mama bilong em na yupela ranawe i go long Isip. Yu mas stap long Isip inap mi givim tok gen long yu, long wanem, Herot i painim pikinini bilong kilim i dai." 14 Long dispela nait Josep i kirap na kisim pikinini na mama bilong em na ol i go long Isip. 15 Ol i stap long hap inap king Herot i dai. Dispela samting i kamap em inapim wanpela tok Bikpela i givim long maus bilong profet, "Mi singautim pikinini man bilong mi long Isip na em i kam."
16 Herot i save olsem ol saveman bilong hap bilong san kamap i giamanim em, na em i belhat. Em i salim ol soldia long kilim olgeta pikinini man insait long Betlehem we krismas bilong ol i mak olsem tupela yia na krismas i stap ananit. Herot i bin askim ol saveman gut long wanem taim stret sta i kamap, long wanem, em i tingting long kilim ol pikinini man i kamap long dispela taim.
17 Dispela tok profet Jeremaia i tok long en i kamap tru, 18 "Wanpela krai na singaut i kamap long Rama. Resel i krai long pikinini bilong em, na em i no laikim bai wanpela man o meri i mekim gut bel bilong em, long wanem, ol pikinini bilong em i dai pinis."
19 Taim Herot i dai pinis, orait wanpela ensel bilong Bikpela i kam long Josep long driman long Isip na i tok, 20 "Kirap na kisim pikinini na mama bilong em na go long Israel, ol man i laik kilim pikinini ol i dai pinis." 21 Josep i kirap na kisim pikinini na mama bilong em na ol i go long Israel.
22 Taim Josep i harim olsem Akilaus i kisim ples bilong papa bilong em na i kamap king bilong Judia, em i pret long go long hap. Bihain God i givim tok long Josep long driman, na em i go long distrik Galili 23 na ol i go na i stap lo taun Nasaret. Dispela em inapim tok bilong ol profet olsem, ol bai kolim em man bilong Nasaret.


Chapter 3

1 Mini kanafim Joni mono nom feyikewam waita yeravemi Judia ka' mapim monobaya siga. 2 Yu'i wagegago , inarufakena eranti adekai yitene, 3 Mini waitami kasanampa waita Asaia mi benanti semi, mana awauntano ka'mapakemi, ami manta ategago, 4 Jonimi unam wadomi uruka kameli arantaga uwantukami, letimi uruka newam yantagu yirantagai . beni yunami finton nampa bokafumi . 5 Masidem watanasi Jerusalemi kem, masidem magu jodeni nom anapa bewapa buga. 6 Yemi yeyi kumi i sima fawarurami afo bemi mono nomi Jodeni nopim fe'yikem. 7 Ugami bemi yimonami nesu farisi yuwa saidusi yui beka'i yema nomi mararanti yemo,bemi yiyimemi yemi, yigemi uwa memamano agafantami, iye yigemi yiyimena uyauvitegge umantano fawarinani pipim. 8 Yigemi mi irago agami kumio sima fawarinti afoi yui wayema soke ogo. 9 Yigemi inte inte buwa ega waya sei, Arahami mi seyuya sinaumi semi fugami yigemi yiyime i manemi Koti mi bemi amakai mana onamugui mantanti Abrahamu agagi item. 10 Sasumi yayantafimi wa , ugami yamanomo avogu agamo bu iratemi akefaremi igafimi intafuratemi. 11 Semi nona komi feyikei kumi ifadago yanti. Ugami iyemo setineka yewayi anona eranti ruka afo semi beni su amaka bumaranu nayeyara awogu waita buwau, bemi ayo aganampa iganampa mono nom feyikatem. 12 Bemi fakemi fokumi antivi kuyufewami beyayapim fipiagui kuyuma soke uremi afo manta duwantu emi antivi magewa mapimi, ugamifo bemi agaratemi fipiagu igami bu futime wam igafim.. 13 Jisasimi Galili yeraremi bemi Jodani nokai Jonimi mono nomi fea kano yanti. 14 Ugami Jonimi bemi sima a'ao sasakemi semi emi mono nomi fetikano ugaya sekai yebebe?. 15 Jisasi wayami anona emi semi, ''magemi eyo seno, mi'nuranami Koti afim sigami agami iratem. '' Joni eyo semi. 16 Jisasimi mono nomi manta rami ame emi nopike untavimi afo inarumi divimi afo Kotini Aiyo ano kumemi nunanta ben anoka kuma raufemi. 17 Mana arantano inarufakem yem semi, mana Semi siyiga aga'i setira ano amoyuakane.


Sapta 3

1 Long dispela taim Jon bilong baptais i kamap na i autim gutnius long ples nating bilong Judia na i tok, 2 "Tanim bel, kingdom bilong heven i kam klostu pinis." 3 Dispela man em profet Aisaia i bin tok long em, "Wanpela maus i singaut long ples nating; Redim rot bilong Bikpela na mekim rot bilong em i kamap stret."'

4 Jon i putim klos ol i wokim long skin bilong kamel na pasim let ol i wokim long skin bilong abus. Kaikai bilong em ol grasopa na wel hani. 5 Olgeta manmeri bilong Jerusalem, Judia na olgeta hap bilong wara Jodan i go long em. 6 Ol i autim sin bilong ol na em i baptaisim ol long wara Jodan.
7 Tasol taim em i lukim planti ol Farisi na Sadusi i kam long em long kisim baptais, em i tokim ol, "Yupela ol pikinini bilong poisin snek, husat i tokim yupela long ranawe long hevi bai i kamap? 8 Yupela i mas karim kaikai bilong pasin bilong autim sin na tanim bel tru. 9 Yupela i noken tingting long tok olse, "Abraham em i tumbuna bilong mipela. Mi tok tru long yupela olsem, God em inap long mekim ol dispela ston i kamap pikinini bilong Abraham.
10 Tamiok i stap pinis long as bilong diwai. Olsem na diwai i no karim gutpela kaikai bai ol i katim i go daun na tromoi i go long paia. 11 Mi baptaisim yupela long wara long soim olsem yupela i tanim bel tru na lusim pasin bilong sin. Tasol man i kam bihain long mi em i gat bikpela strong moa, na i winim mi na mi no gutpela man tumas long karim su bilong em. Em bai baptaisim yupela long Holi Spirit na paia. 12 Em i holim fok bilong klinim wit long han bilong em long klinim gut pipia na bungim long haus bilong wit. Tasol em bai kukim pipia bilong wit long paia i no save dai."
13 Jisas i lusim Galili na i go long wara Jodan long Jon bai baptaisim em. 14 Tasol Jon i laik pasim em; na i tok, "Mi bai kisim baptais long yu; olsem wanem na yu kam long mi?" 15 Jisas i bekim tok na i tokim em, "Larim em i mas kamap olsem long inapim oigeta samting God i laikim." Na Jon i mekim olsem em i tok.
16 Jisas i kisim baptais pinis na kwiktaim em i kam antap long wara na heven i op na Spirit bilong God i kam daun olsem wanpela pisin na i kam sindaun antap long em. 17 Wanpela singaut i kam long heven na i tok olsem, "Dispela em i Pikinini Man bilong mi, em mi laikim tumas. Bel bilong Mi i amamas tru long em."


Chapter 4

1 Mini kanafimi Kotini awamu ano Jisasimi abigemi wata bu wapai bemi satami bemi maka demi amona temi. 2 Bemi yunami awenta emi yunam nanti kamwaita 4o wayawam wa kam waita 4o ayufumi, bemi aranti emi 3 . Watamo bemo maka sinanim yema fawaremi afo sasamemi semi,emose Goti agao watemi , afo emi yiyiminam mana onu ano breti fawari . 4 Ugami jisasimi ben ami anona emi semi .Gotini yau mano semi , wata manomi breti ga anami bu watemi, afo masidem wayamo yemo Goti awaun tikemi. 5 Naemi Satamano Jisasimi abigemiJerusaremi'i bemi mini Gotini magumi afo bemi magemi mentapai mono ma'ano anokai. 6 Afo mani siremi sasamem semi , emo Goti agao watemi, emi dantave kumono, minuremi Gotini yaumano semi , Bemi beyi Ankero gui yiyikanami ekai kuma dafisitemo' afo yemi emi dauyitemo agagemi omano aimi dadapo''. 7 Jisasi satami sasamemi,Gotini yaumano mani wai siga'' emi maka buseno Gotimi eni anonami. 8 Satami avigemi Jisasimi yeradem bemi mana anumi mente mentapa wakai agatemi masidem magu mana magaga wami afo masidem yenti abogu yantai. 9 Satami Jisasim sasamem semi ,, '' semi en amenu masidem mana yantagui emo agonti dadaremo sekao augam mukinai. 10 Afo Jisasi bemi sasamem semi , satamano, emi afou Gotini yaumano semi ,'' emi monoi sasakano Gotimi eni Anonami afo benaga amenapa wano. 11 Afo satamano yera aremi Jisasmi , afo ankerogu ano yeravemi ofaemo 12 Jisasimi intami manemi yemi Jonimi fakaremi kuyemo. Bemi Galili'i buga. 13 Jisasimi Nasareti yera remi bemi Kapeniami owage'emi. Galili non anapa magami Sebuluni yu Naptali yu yintagai. 14 Minimi fawaremi afo amakagiemi profet Aisaiami sigami. 15 Magami Sebuluni ya Naptali bunoka oravemi mea afapake Jodani'i. Galili'i enafa waita yuyi magami. 16 Mini akumo kumayupim wage'eoyi Anona omi amonemo, afo wata anasi fugemo aupemo owapimi afo neka ugami wage'emo Goti kai, yen yimugai omi itavemi. 17 Mini kanami Jisasimi Gotini waya yiyimevemi afo yiyimemii siga, Ifadago yigeyi , savi anta yui, nayeyare Gotini akegui yewa adekai. 18 Jisasimi Galili buno anapa bemi, yimonami kar itawami, Saimoni ena avi'i Pitami, afo ben afa awa Endrumi ,yemi wase rare noya fakewam waitayui. 19 Jisasi yeganti yiyimem semi , yema semi siwakuroka, afo semi yigemi mantati wata yibigam waitayi onu,' 20 Mini ameuremi yeganti wase unam demi Jisasimi awakuremo. 21 Jisasimi mini magu yeraremi mean afapa buga bemi ena kar itawami, Jonimi bemi Sebedi agai , afo ben awaemi Jemsimi.Yemi boti aupemi yen yifoe Sebedi nampa wase unam ategebe wami , Jisasimi yarantami, 22 Afo ameurenta mini boti nampa yeyi foe yerare afo Jisasimi awakurentamo. 23 Jisasimi masiden ayapa Galili wata anasi yiyimeme yenyi mono naupa, Gottini wayami, afo bemi manta masidem masidem yi'i dukayi soke uyiikemi. 24 Jisasimi manta soke wata anasi uyikam wayamano Siria wai buga, afo Siria akumano intemi afo yibigemi masidem masiidem yi'i dukayi yiga, wata anasi yemi savi awamu dukayi, duntun yi'i dukayi, afo yiwa yiyam saviugayimi, Jisasimi manta soke uyikemi. 25 Amuna wata anasi Jisasimi awakuremo, minimi Galili kena akumi, afo Jerusaremi kena akumi, afo Judia kena akumi, afo mean afapa Jodeni wayimo.


Sapta 4

1 Long dispela taim Spirit bilong God i kisim Jisas i go long ples nating bai satan i traim em. 2 Taim em i tambu long kaikai 40-pela dei na 40-pela nait, em i hangere. 3 Man bilong traim em i kam kamap na i tokim em olsem, "Sapos yu pikinini bilong God, orait yu tokim dispela ol ston i kamap bret." 4 Tasol Jisas i bekim tok long em olsem, "Buk bilong God i tok olsem, 'Man i no inap long stap laip long bret tasol; nogat, tasol long olgeta tok i kam long maus bilong God.'"

5 Bihain Satan i kisim Jisas i go long Jerusalem em taun bilong God na putim em antap tru long het bilong haus lotu, 6 na i tokim em olsem, Sapos yu pikinini bilong God, yu kalap i go daun, olsem buk bilong God i tok; 'Em bai salim ol ensel bilong em i kam was long yu' na ol bai karim yu nogut ston i brukim lek bilong yu."
7 Jisas i tokim Satan, "Buk bilong God i tok tu olsem, ' Yu noken traim Bikpela God bilong yu."' 8 Satan i kisim Jisas gen i go long wanpela maunten i antap moa na em i soim em long olgeta kantri bilong dispela graun na olgeta gutpela samting bilong ol. 9 Satan i tokim Jisas olsem, "Mi bai givim yu dispela olgeta samting sapos yu brukim skru na lotu long mi."
10 Na Jisas i tokim em, "Satan, yu klia, Buk bilong God i tok, 'You mas lotu long God Bikpela bilong yu na aninit long em wanpela tasol. "' 11 Na Satan i lusim Jisas, na ol ensel i kam na helpim em.
12 Taim Jisas i harim olsem ol i holimpas na kalabusim Jon, em i go long Galili. 13 Jisas i lusim Nasaret na i go stap long Kapeniam. Kapeniam i stap arere long raun wara Galili long graun bilong Sebulan na Naftali.
14 Dispela i kamap na inapim tok bilong profet Aisaia. 15 "Graun bilong Sebulan na long graun bilong Naftali, rot i go long raunwara na i go hapsait long Jodan. Galili em graun bilong ol man bilong narapela lain. 16 Ol lain husat i stap insait long tudak i bin lukim bikpela lait, na ol mammeri i dai insait long spirit na i stap long we long God, antap long ol lait i bin kirap."
17 Long dispela taim Jisas em i stat long autim tok bilong God na i tokim ol olsem, "Lusim ol pasin nogut bilong yupela, long wanem, Kingdom bilong God em i kam klostu."
18 Taim Jisas i wakabaut i go olsem long raunwara bilong Galili, em i lukim tupela brata, Saimon husat ol i kolim em Pita, na brata bilong em Endru, i tromoi net go insait long wara, em ol man bilong kisim pis. 19 Jisas i kirap na tokim tupela olsem, "Kam bihainim mi, na mi bai mekim yupela i kamap man bilong kisim man." 20 Hariap tru, tupela i lusim ol net bilong tupela na i bihainim Jisas.
21 Taim Jisas i lusim dispela ples na i go long hapsait, em i lukim narapela tupela brata, Jon em i pikinini bilong Jebedi na brata bilong en Jems. Ol i stap insait long bout wantaim papa bilong tupela Jebedi na wok long stretim net i stap. Taim Jisas i singautim tupela, 22 na hariap tru tupela i lusim bout na papa bilong tupela na bihainim Jisas.
23 Jisas i go long olgeta hap bilong Galili na skulim ol manmeri insait long haus lotu bilong ol Juda, na autim gutnius bilong Kingdom bilong God na em i oraitim planti manmeri wantaim kainkain sik nogut namel ol. 24 Dispela tok win olsem Jisas i bin oraitim ol sik manmeri long Galili i go olgeta long Siria. Na ol lain long Siria i harim na kisim ol manmeri i gat kainkain sik na pen na ol manmeri i gat spirit nogut, na sik guria, na ol lek o han nogut tu, Jisas i oraitim ol. 25 Bikpela lain manmeri i bihianim Jisas, em ol lain Galili, na ol lain Dekapolis, na ol lain Jerusalem, na ol lain Judia na ol lain i stap hap sait long Joden.


Chapter 5

1 Afo Jisasimi amuna watanasi yimonemi, bemi anufai ure mi. Kumantuvemi yogam waitayu bewapa yemo. 2 Bemi ai agoyantem yogam watanasi a'mi manisiremi yiyimemi. 3 Masidem wata anasimo Kotini anenefimo saviemo wayimi yemi yimoyogo, nauganafi Kotini magufim yenyitami. 4 Masidem wata anasi siguno siremi ifirakewayimi yemi yimoyogo, nauganafi Kotimi awogu uyikatemi. 5 Wata anasimo yeyu'i magafimo rewayi mi ,yimoyogo nayeyarafi yemi auwem magumi maranayo. 6 Wata Anasi yandewami yimerago ayakewami K otini ateka antayati yimoyogo, Kotimi yemi ituyikatem. 7 Masidem wata anasimo enonanto awawaewam yigemi yimoyogo, Koti wa'i yemi minuyikatemi. 8 Wata anasi yuyira atekananiyi yimoyogo, yemi Kotimi amonatemo. 9 Masidem wata anasi aruve asuve manta magafim rewayimi yimoyogo, minugami yemi Kotin agagi iteye. 10 Wata anasimi Kotini ateka antami ewayi, mini antayanti umanti marewa, yemi yimoyogo nayeyarafi Inaru makumi yenyitamino. 11 Afo wata anasimi savi yisirio uyikewayi, savi antami uyikemi, savi wayayu siyikewami, muna waya siyikewayi, nayeyarafi semi siwakure'i yigemi yimoyogo. 12 Yigemi yimoyogo, nayeyarafi Kotimi anona meyami yiminani inaru magufa. Nauganafi mana on, anta miniwata anasi wafa wage'eyoyimi kasinampa waita savi uyike'emo. 13 Afo beni asemi ifadanami iteni'urena owayegem beyi ase maratene? Afo minugami intafuremi yinako akarafanayo. 14 Yigemi magafike omo'no. Mana magu anuga wa'mi buayofatemi. Bumi manawayimi omi intidemi kukum amenapa wayofano, bemi marege yanafa'ure faka rano, ma'mini omanomi naupai sagatemi. 15 Manawayimi omi ugadem kukum amenapa wu'ayofano, bemi omi ugadem kukum amuga datemi, afo mini omano naupa masidem omi sagatem. 16 E'anana eni omano masidem wata anasifim omi ga, eni awogu anta amoneya enafo'emi inarufa wayimi ano avii ame. 17 Yigemi amuna intiri buyogo, kaga waya nampa kasinampa, yema bu'anakaira bu'yigau, a'a'o semi yunami amaka ira yigau. 18 Fuga sire semi yigemi yiyimege inaru maga kipatem, mana avi mini aupem wami wu'afi'item, amaka'i bemi masidem anene amaka'item. 19 Minugami mana waita mano kaga waya yemi yiyimem, yigewa minogo sem, bemi Kotini magufim anom avi magatem. 20 Fuga sirei semi yigemi yiyimeu, afo yigemi amaka inaru nomagaga bubinagone. 21 Yigemi ai intaruka masidem wafa waya, wata warono, afo: Iyemo yiruma fugiteve koka itavinonane. 22 Minugamifo semi yigemi yiyimirare manawayi ara umanto beyafa anore makatem, bemi kokai itavitem. afo mana wayimo beyafa anonati minisemo savi waitamono, bemi magu rafisim waita. Afo mana waitayanto oene sitemi, bemi iga magufim bitemi. 23 Minukamifo yikemi ofairante ofa kagaka yigemi yige yifa awa kumara intami, yikemi yike yifa awanati ara umarugege sewane . 24 Afo yigeyi umanti kagayaga dago, miniga dewa mana araka maro ure afo yerave ofa mi ono. 25 Ame ure siguno seno iyewafi abigem koga bira ewana bemi abiegem rafisi waitaga danam, aga isanta waita ranami karabusifim maregem ratem. 26 semi emi fugawaya sasameu, emi fawa iyino minifim bewa ayaure yevevino. 27 Yikemi ai intaruka, yikemi wawa anasiwa savi antami buyoko. 28 Minukai semi yikemi yiyimeu yikemo amonewami mana inimanomi ena inimano augam narua kewa mini inimi, yikemi ai savi antami yikeyi yirapimi ewa. 29 Afo ayam ugapa ugamano gumio ewakana mini aukami fitima fasa dano. E'anana madem aumano ikafi bipo, mini awoguana inani manapa aumano awogu ino. 30 Afo ayan ugamano emi savi uakewa kana afo akefare intafono. E'ana madem aumano igafi bipo.Minimi avoku inani manapa aumano awogu ino. 31 Ami mani wariuga, afo mana waita mano beya ana sasakatemi, mana afum yau agantem mininampa bemi sasakatem. 32 Afo minugami mana waita mano be yana sasakatem mini inimanomi savi anta uruka, bemi mini ininanti manta savi inine semi. Afo ena waitamano mini inimi maratemi mini waitamano bewa kumi'itemi. 33 Enawa yiwagem semi, yigemi feyapa intaruka, buwa muna waya sirega Inaru bu avi dago, minugai marega anonamano wapa yego. 34 Minuga'i semi yigemi yiyimege, buwa setivi revewa inaru fake se yigeyami ake irante nayeyarafi inarumi Kotini kini kaga'i. 35 Mana maga amuga Koti aimi ruka, afo Jerusalemi'i avidare'i e'yami ake iyono, afo nayeyara Kinni anona magumi. 36 Afo yigemi yinoka yiyan de mana wayami eram buyogo, afo naugane yigemi mana yino ayau manta kasigi buye, efari buyogo. 37 Afo enamano eyo siganami eyoseno, ena mano a'a'o sigana a'a'o seno. Yigemi manan waya mini amuga rate'i mini wayamano ami minimi wananom ami. 38 Yigemi intami yemi asiruka, manawayi yige yugam anakaranam yigewa bemi anaka'ogo, afo mana wayi awayam radarana bemwa yewayege radano. 39 Afo minuga'i semi yigemi siyime'u, mana wayi saviuwakana bemi savi buyu akano. Manawayi omau kidirana ena awafa omau ranana kidino. 40 Afo manawayi eni iyon sotayanto aye wagana avikemi koka bina, eanana mini sota mara. 41 Afo mana wayi erarurem yigenanto asina benampa wogo mana rafim wono sinawa kagn raufim wono, afo benapa wogo kagn raufika wogo. 42 Ameno iyewafi intina' mana wayi yige wapa nari'ira sina a'a'o wusego. 43 Yigemi ai ami intaruka, yigemi yigeyi anao yiyego. Miniga yigeyi namugoyu savi buyuyikago. 44 Minugamifo yigemi yiyimege, yigemi namugoyu ayevewa augami mukuyikago, emi savi uakewa naniyimi. 45 Yigemi Inarufa waya yifo'e agakgi inagomino, afo bemi ai rami savi kawa awoguka ai gem, bemi ai rami atekam waita anasiga napa awuyintewam waita anasi kawa ai remi. 46 Afo yigemi ayeno, iyewafi emo ayigara ewananiyimi, kananini moni marewam waitayu manayom atamana ewane. 47 Afo yigemo yigeyi agantayu'o avogu uyikewami, yigemi intami enomi yakageveve, mademi mapao wayi mayayom antayi ewa. 48 yige yifo'e inarufa wayimi atekam anta uga, minugaka naote yare, yigewai atekam antamana ogo.


Sapta 5

1 Taim Jisas i lukim ol bikpela lain manmeri, em i go antap long maunten. Na taim em i sindaun pinis, ol disaipel bilong en i kam long em. 2 Em i stat long skulim ol disaipel na i tokim ol olsem, 3 "Ol manmeri i stap rabis long samting bilong God em ol i ken amamas, long wamen kingdom bilong heven em bilong ol. 4 Ol manmeri i krai sori em ol i ken amamas, long wanem God bai i mekim gut long ol.

5 Ol manmeri i save daunim ol yet, em ol i ken amamas long wanem bai ol i kisim nupela graun. 6 Ol manmeri i hangre na nek i drai long bihainim stretpela pasin bilong God em ol i ken amamas, bai God i pulapim ol. 7 Ol manmeri i save marimari long ol arapela ol i ken amamas, bai God i marimari long ol. 8 Ol manmeri bel bilong ol i klin ol i ken amamas, bai ol i lukim God.
9 Ol manmeri i save daunim kros na pait em ol i ken amamas, bai ol i kolim ol pikinini bilong God. 10 Ol manmeri i mekim stretpela pasin bilong God na long dispela as ol i kisim hevi em ol i ken amamas, long wanem kingdom bilong heven em bilong ol.
11 Taim ol manmeri i kros nogut long yupela na mekim pasin nogut long yupela, na mekim kainkain tok nogut na giaman tok long yupela long wanem yupela i bihainim mi, yupela i ken amamas. 12 Yupela i mas amamas tru, long wanem bikpela pei God bai i givim yupela long heven. Long wankain pasin ol manmeri i stap bipo i bin mekim nogut long ol profet tu.
13 Yupela i sol bilong graun. Tasol sapos dispela sol i lusim swit bilong en, olsem wanem em i ken kisim bek swit bilong em? Em i no gutpela moa olsem na bai ol i tromoi i go na grunkutim long lek. 14 Yupela lait bilong graun. Wanpela taun i stap antap long maunten bai i no inap hait.
15 Nogat wanpela i save laitim lam na haitim aninit long basket, em i save putim antap long ples klia, na dispela lam i save givim lait long olgeta insait long haus. 16 Larim lait bilong yu i mas lait long olgeta manmeri, inap ol i ken lukim gutpela pasin bilong yu na givim biknem long Papa bilong yu i stap long heven.
17 Yupela i noken ting olsem mi kam bilong bagarapim lo o ol tok bilong ol profet. Mi no kam bilong bagarapim ol, tasol mi kam bilong inapim ol 18 Tru tumas mi tokim yupela heven na graun bai i pinis, na i nogat wanpela nem insait long lo bai i lus, inap em i inapim tru olgeta samting.
19 Olsem na sapos wanpela i no bihainim gut dispela lo na em i skulim ol arapela long mekim wankain, bai em i nogat biknem insait long Kingdom bilong God. Sapos wanpela i bihainim gut lo na i skulim ol arapela long mekim wankain, em bai i gat biknem insait long Kingdom bilong God. 20 Tru tumas mi tokim yupela sapos stretpela pasin bilong yupela i no winim stretpela pasin bilong ol tisa bilong lo na Farisi, yupela i no inap tru i go insait long kingdom bilong heven.
21 Yupela i bin harim pinis ol i tok long taim bilong ol tumbuna olsem, 'Noken kilim i dai arapela manmeri', na, 'Sapos wanpela i kilim i dai arapela man o meri em bai i kamap long kot.' 22 Tasol mi tokim yupela sapos wanpela i gat bel kros wantaim brata bilong em, em bai i kamap long kot; na sapos wanpela i tok long brata bilong em 'Yu pipia rabis man!' em bai i go long kansol, Sapos wanpela i tok, 'Yu longlong!' em bai i go long hel paia.
23 Olsem na sapos yupela i laik mekim ofa long alta na yupela i tingim olsem brata bilong yu i gat bel kros long yu, 24 orait lusim ofa bilong yu long alta. Na pastaim yu mas go na kamapim wanbel wantaim brata bilong yu, na bihain yu ken mekim ofa billong yu.
25 Yupela i mas kamapim wanbel pasin hariap wantaim man o meri i laik kisim yu i go long kot, nogut em bai putim yu long han bilong jas na jas bai givim yu go long polis, na bai putim yu long kalabus. 26 Mi tok tru long yupela, yu no inap long kam autsait long kalabus inap yu bekim olgeta dinau moni.
27 Yupela i bin harim pinis olsem, yupela marit noken mekim pasin pamuk.' 28 Tasol mi tokim yupela sapos yupela i lukim wanpela meri na i mangal long dispela meri, yupela i mekim pinis pasin pamuk wantaim dispela meri long bel bilong yupela.
29 Sapos ai long han sut bilong yupela i mekim yupela long mekim sin, orait kamautim na tromoi go. Nogut olgeta bodi bilong yu i go long paia, em i gutpela moa long wanpela hap bodi tasol i lus 30 Sapos han sut bilong yupela i mekim yupela long mekim sin, orait katim na tromoi go. Nogut olgeta bodi bilong yu i go long paia, em i gutpela moa long wanpela hap bodi tasol i lus.
31 Tok i stap olsem, 'Sapos wanpela man i rausim meri bilong en, em i mas givim pepa bilong brukim marit.' 32 Tasol mi tokim yupela olsem man i rausim meri bilong em, taim meri i no mekim pasin pamuk, em i mekim dispela meri i kamap olsem pamuk meri. Sapos wanpela man i maritim dispela meri bihain long man bilong em i brukim marit dispela man i mekim pasin pamuk.
33 Yupela i bin harim pinis long taim bipo olsem, 'No ken giaman na tok tru antap long strongim toktok, tasol yupela i mas kisim i go long Bikpela.' 34 Tasol mi tokim yupela, noken kolim nem bilong heven tu long strongim tok bilong yupela, long wanem heven em i sia king bilong God. 35 Noken kolim nem bilong graun tu long strongim tok bilong yupela, long wanem graun em i ples we God i putim lek bilong en, na noken kolim tu Jerusalem long strongim tok bilong yupela, long wanem em i taun bilong Bikpela King.
36 Na yupela i noken putim han long het bilong yupela long strongim tok bilong yupela, long wanem yupela i no inap long mekim wanpela gras long het bilong yupela i kamap bilak o wait. 37 Sapos tok bilong yupela i Yes orait tok yes tasol o sapos tok bilong yupela i Nogat orait tok nogat tasol. Sapos yupela putim wanpela moa tok antap long dispela tok em i kam long Satan.
38 Yupela bin harim pinis ol i tok, 'Sapos wanpela i bagarapim ai bilong yupela, orait yupela tu mas bagarapim ai bilong em, na sapos wanpela i brukim tit bilong yupela, orait yupela tu mas brukim tit bilong em.' 39 Tasol mi tokim yupela, noken bekim rong bilong man i mekim nogut long yupela. Sapos wanpela i solapim wisket bilong yupela orait givim narapela sait wisket tu na em i ken solapim.
40 Sapos wanpela i laikim saket bilong yupela na em i kisim yupela go long kot, orait larim em i ken kisim siot bilong yupela tu. 41 Sapos wanpela i tok strong long yupela mas go wantaim em wanpela mail, goan yupela go wantaim em tupela mail. 42 Givim long husat i askim yupela, na yupela noken tok nogat long wanpela i laik kisim dinnau long yu.
43 Yupela i bin harim pinis olsem, 'Yupela mas laikim wantok bilong yupela tasol na mekim nogut long birua bilong yupela.' 44 Tasol mi tokim yupela, yupela i mas laikim tru birua bilong yupela na prea long man i mekim nogut long yupela, 45 Bai yupela i ken kamap pikinini bilong Papa bilong yupela i stap long heven. Long wanem em i save mekim san bilong em i lait antap long gutpela manmeri na manmeri bilong mekim sin na em i save salim ren i pundaun long stretpela na i no stretpela manmeri.
46 Sapos yupela laikim tasol ol lain i laikim yu, bai yupela kisim wanem kain pei? Ol man bilong kisim takis tu i save mekim wankain pasin? 47 Sapos yupela mekim gut long wantok bilong yupela tasol, yupela ting yupela i winim ol arapela, a? Ol haiden tu i save mekim wankain pasin. 48 Papa bilong yupela long heven em i stretpela, olsem na yupela tu i mas mekim stretpela pasin.


Chapter 6

1 Rafima soke ono wata anasiyugaka soke antayu uware waganana enafoe inarufa wayi aya buami poi. 2 Moneba anenemo yimitei anene burukayi muna wata anasi ewani ure ufem buaro mono mapinafi fakagafi. Wata anasi yivi yimego yanti. Fuga siyimege yeyi aya ai mantuka. 3 Ugamifo monewa anenemo burukayi yime watei ,eanana ayanuga mano uwara nani anene ayanepa ayamano buamo nano. 4 Minu gafo aupake mi yigeyi yifo'e amego. Naemi enafoe aupawayi emi mini ayai amitemi. 5 Auga muke wate, kara abunti dukayi ewani buyono. Juda yuyi mono mapim itave watanasi simonago sire yuga muke wayi, fuga siyimu, yeyi aya ai mantukau. 6 Yuga mukitei, naupaga upegago onta urega yuga muke wana yigen yifo'e aupa wayi amona. Naemi yigen yifo'e aupa wayi aya yimino. 7 Auga muke nesu baya buse ,feyapa sewani buyono, Juda waitayu ewani buyuno, ena wata nasi ewani ure, nayeyara yemi nesu waya sefanam Gotimi inta tene sevemono. 8 Yekana buyogo, Enafoemi ai amona ruka emo intainona. 9 Yinugafo manisirega yuga mukogo, senu tifo'e inarufa wano, e'ana enavi atekam ba. 10 Mana eni soke anene yino, eana eni ayim fawarino mana magaga inarufa ugani urem. 11 Magega kena yunami simeno. 12 Senuti kumi sirano seyuwa enoyi kumi-i yirafano. 13 Makasintim sivige bu ofegano, savi anene yupike siviga. 14 Enoyi kumi yirami , yigen yifoe wayi yigenyi kumiwa yiranani. 15 Enoyi kumi buyirami,yigen yifoe yigenyi kumiwa buyira nani. 16 Enawa mani sire sewau, yunam bunanto augam mukitemi savi orasi bumara muna wata anasi ewani ure.yorasi savi umake eno simo nago sire yugamo muke wane, fuga siyimu yeyi aya ai mantuka. 17 Afo yigemo yugam mukitei, orasi-i sese urega wasavemi yinoka fega, 18 Miniya ena wata anasi yunam bunanti yugam muke wano busego. Afo yigenfoe aupa wayi, amone aya amitene. 19 Mana maga nesu soke aneneyu bumagago, savi wamano nanami koko niratene. umom waita mano yema umo ritene. 20 Minu gafo inarufa yigeyi aneneyu magago, savi wamano wa kokomba vuiranami umo waita mano umo buyitem. 21 Itepaga eni avo gu anene watenafi, enara ano minifim mana watemi. 22 Aumanoni omi augami, minu gami augamo soke uganami, aumano oka watene. 23 Augamo savi ugaga nami, afo enau mano kuma yupim watene. Minu gami aupeke omo futika nami aumano ayufu kagem bene, mini ayufumi anona ayufu mino. 24 Mana waita mano kanta noni yogam bumara tene. Naye yara mana wayim ayiakem mana wayim buayi akatem. Gotini yoga nampa mana maga yoga nampa buma rana gone. 25 Minugai semi yiyi mewau, yige yira ganti buyin tago, naye natege busego. Naye unam waro otege busego. Yigen yaumano nomba yakaga gene. 26 Nunu yimo nago, yunam buyoge yunam buru wantu itemo, yigen yifoe inarufa wayi yunam yimevene. Emi nunuwa yekaga ganave. 27 Iyewafi ano intiri ewatemi eyau aragai afunti magano mana magagai. 28 Naye yare yigemi unam waro yanti buyin tago,farawanu asaya yuka intago, yogam buyoge unam waro buyu warewa. 29 Enawa siyi mewau, solomoni beyisoke anene yui, unam waro buyemi farawa amaka emi. 30 Afo Gotimo farawa manomo unam waromo uakewa tina, itana magebena sagana watene masidemi igafimi inta fitemi. Emi naye yara ayevin nau uakano yare bado uakewami, emi sito amakuku dukanam? 31 nesu intiri buyono, naye natege? A a naye nona natege? A a naye unam waro otege? 32 Judayu mini aneneyu afakatemo, yigemo ayewa anene ai amonaga. 33 Ana anene inarufakena anene yara intarewa beni ateka anta awakuntana inaemi mini anene yu amitemi. 34 Minugafo, sagana yanti buyintano, sagana manomi beyi uma nampai bemi. Mana mana nuramano beyi umanti rukemi.


Sapta 6

1 Kisim was gut olsem yu i no mekim ol stretpela pasin long ai bilong ol manmeri we ol i ken i lukim yu na yu bai i no inap kisim presen long Papa bilong yu husat i stap long heven. 2 Taim yu givim moni na kago long ol turangu, noken winim biugel olsem giaman manmeri i save mekim long haus lotu bilong ol Juda na long olgeta ples klia. Ol i mekim bilong kisim biknem long ol manmeri. Tru tumas mi tokim yupela olsem ol i kisim presen bilong ol.

3 Tasol taim yu givim moni na kago long ol turangu, noken larim han kais bilong yu i save long wanem samting han sut bilong yu i mekim. 4 Olsem na yupela mas givim ol presen bilong yupela long ples hait. Bihain Papa bilong yu husat i save lukluk long ples hait bai givim yu present.
5 Na taim yu prea, noken kamap olsem ol man i gat tupela maus, ol i save laik sanap na prea long haus lotu bilong ol Juda na ples klia we ol man i ken lukim ol. Tru tumas, me tokim yupela olsem, ol i kisim pei bilong ol. 6 Tasol taim yupela laik prei, go insait long rum bilong yupela, na pasim dua na prei long Papa bilong yupela husat i save stap long ples hait. Na bihain Papa bilong yupela husat i save lukluk long ples hait bai givim pei long yupela. 7 Taim yu prea, noken mekim planti ol toktok yu save mekim bipo, olsem ol man i no bilong Juda i save mekim, bilong wanem ol i ting olsem taim ol mekim planti toktok God i bai harim prea bilong ol.
8 Olsem na noken kamap olsem ol, bilong wanem Papa bilong yu i save pinis long ol samting yu laik askim. 9 Olsem na yupela i ken prei olsem, Papa bilong mipela yu stap long heven, larim nem bilong yu i ken stap holi. 10 Larim kingdom bilong yu i kam. Na larim laik bilong yu i kamap long graun olsem em i kamap long heven.
11 Givim mipela kaikai inap long tude. 12 Lusim ol rong bilong mipela olsem mipela i lusim rong bilong ol arapela. 13 Noken bringim mipela i go insait long traim, tasol yu ken kisim bek mipela long ol samting i nogut.
14 Sapos yupela i lusim rong bilong ol arapela, orait Papa bilong yu long heven bai lusim rong bilong yupela. 15 Sapos yupela i no lusim rong bilong ol arapela, Papa bilong yupela bai no inap lusim rong bilong yupela.
16 Me tok moa olsem, taim yu no kaikai na beten, yu noken mekim ol sori pes olsem ol giaman manmeri i save mekim. Ol i save senisim pes bilong ol na mekim ol man luk save long ol olsem ol i no kaikai na beten. Tru tumas me tokim yupela olsem ol i kisim presen bilong ol. 17 Tasol yupela, taim yupela no kaikai na beten, yupela mas putim wel long het bilong yupela na wasim pes bilong yupela, 18 olsem na narapela manmeri bai hat long luksave olsem yupela i no kaikai na beten. Tasol long Papa bilong yupela husat i save stap long ples hait, na Papa bilong yu husat i save lukluk long ples hait bai givim presen long yu.
19 Noken bungim planti ol gutpela samting bilong yu long graun, we binatang bai kaikai na ros bai i bagarapim. Na tu ol stil man bai i kam stilim. 20 Olsem na bungim ol samting bilong yupela long heven, we nogat binatang na ros bai i bagarapim, na tu stilman bai no inap stilim. 21 Long wanem hap ol gutpela samting bilong yu i stap, dispela hap tasol bel bilong yu tu bai i stap.
22 Ai em i lam bilong bodi, olsem na sapos ai bilong yu i gutpela, orait bodi bilong yu i stap long lait. 23 Tasol sapos ai bilong yu i nogut, oarit bodi bilong yu i pulap long tudak. Em olsem na sapos lait insait long yu em i tudak, dispela tudak i bikpela tumas! 24 Nogat wanpela i ken mekim wok bilong tupela bosman. Bilong wanem, em bai les long wanpela na laikim narapela, na tu em bai mekim gut long wanpela na mekim nogut long narapela. Yu no inap mekim wok bilong God na ol samting bilong dispela graun.
25 Olsem na me tokim yupela, yupela noken wari long laip bilong yupela, wanem samting yupela bai kaikai o dring. Na noken wari long bodi bilong yupela long wanem klos yupela bai putim long skin bilong yupela. Olsem laip bilong yupela i winim kaikai na bodi bilong yupela i winim klos? 26 Lukim ol pisin stap long skai, ol i no save planim na bungim kaikai o bungim kaikai long haus, tasol Papa bilong yupela long heven i save givim ol kaikai. Yu winim ol pisin long skai?
27 Yu husat bilong yupela i wari tumas i ken putim wanpela mak long laip bilong em yet long stap long graun? 28 Bilong wanem yupela i save wari tumas long ol klos, tingim ol plaua long gras ples, we ol i gro. Ol i no save wok na ol i no save mekim klos. 29 Na me tok moa long yupela, Soloman wantaim olgeta gutpela samting bilong em, em i no bin putim klos olsem ol dispela plaua.
30 Sapos God i save putim klos bilong ol dispela plaua, we i save stap nau na tumoro ol i save tromoi go insait long paia. Yu laikim em long mekim wanem gen long putim klos bilong yu, yu gat liklik bilip? 31 Olsem na noken wari na tok, 'Bai mipela kaikai wanem?' o 'Bai mipela dring wanem?', o 'Bai me werim wanem klos?'
32 Ol man i no bilong Juda i save painim dispela ol samting. Papa bilong yupela long heven i save long ol samting yupela save laikim. 33 Tasol painim kingdom bilong Bikpela pastaim na bihainim ol stretpela pasin bilong em, na bihain em bai givim yupela dispela ol samting. 34 Olsem, na noken wari tumas long tumoro, tumoro i gat wari bilong em yet. Wanwan dei i gat inap hevi bilong em yet.


Chapter 7

1 Ena waitayi antara burayimano , Gotimi eni anta burayimatimifo. 2 Ena waitayi antaiteniga ure rayi matewafo Gotimi mini antamnaawakutemi eni antawai rayimatem. En afa awam agaupim sito fipia wanati naugaya amone bebeemi, enao emi amone iute 3 Naugaya eyafa awa augapimi sito asaya amoneveve, enaugapemo ano'na yayara buamoneveve. 4 Nau'urewa eyafa awa nanti asaya mantarano siteve, ena augapimi yayara afo wanamote. 5 Emi fuga muna waitamono, yayara en agaupim agapagam manta fasa dewa afo emi agaum amonama soke ebewa eyafa awa augapeke sito fipia manta fasa aka. 6 Ateka anene iyanu buyimego afo avogu omamu'i for orasipa bu inta fono . Nayeyara miniga airem buge yige ebem akarafama sito ipo. 7 Intainami amitemi, afakanami amitemi, ontami arinami riakatemi. 8 yemose intaewayim marewa, iyemose afakayi amonewa, iyawafi onta arewayi onta arewayi riyitem. 9 Yigepike, iyaontano sikoniyato inta ina onamu mante amiteve? 10 Afo bemo noyaganto emo intaina, emi memami bemi amitebe bae? 11 Minugamifo, emose savi anta ewano awogu anene eyaga amewanami, minugami yigen yifo'e inarufa wayim awogu ewayi yimitenafi? 12 Minugafo, iten anta watanasi emi uwakagoyara intate, miyion anta yemba uyikano, nayeyare mini kasanampa waita yu yami. 13 Yigemi kefo ontafa bewa ana awakurogo. Ano ontafa bewa ami emi abigemi savi magufa bitemi. Afo mini ano ayimi amuna wata anasi awakurewane. 14 Afo wama bukipa ayimanoni ontami sito bami beni amano anuyokamise sito'a mano afakevemono. 15 Ma'ebe muna kasinapa waita yago fegago, sipisipi ayau yemi mapa urukemofo yenyupemi afa iyami bemono . 16 Emi yenti antami amone inte ino. minugami afo savi atayake wa abiya rarem yagake wa abiya rarem nakakem wa wani yagake yunami yemi wata anasi fawa marate yafo ?. 17 Minugami mana amana awagunte masidem awogu yamano awogu agami irewane afo sabi yuna manomi sabi agami irewane. 18 Awogu yamano sabi agami buyiratemi, afo manauga sabi yamanomi a wogu agami buyiratemi . 19 Maside yamano agamo buyi rananin, masidem akefare igafim agaratemo. 20 Minuga mise naemi yekemi amonana gone bemo se agamose irananika. 21 Masidem watanasi setibi rebe Anona o, Anona o, sewayi yemi maside inarufa buyuritemono, bube, minugami watanasi yemo setifo eni ayintose awakurewayi inarufa uritemono . 22 Amuna wata anasi mini nurami sisimebe manisite mo ,amonano seyuya en abika kasanapa yogati mare eyamo fauno, seyuya en abika i savi awamu manta fasa re eyamofau no, afo en avika anami seyuya amuna anene uware eya mofauno. 23 Mini nurami yemi sima fa'warure yiyime'i yige buyimongau. 24 Minugami, masidem wata iyewafi setamo intare awakurewayi awogu intim waita onamuga ma uwarani item. 25 A'i ren kuminam, nomose saina, mini maka susuwa inam ma'i bu fafasitem, nayeyare ma'i onamuga bemi. 26 Afo wata yemo intare bu awakuroyimi o'em waita yanta efa yauga yeyima uwantuka. 27 Mini kanaga a'i ren kuminam, nomose saina, mini maka susuwa inam ma'i fafasitem, nayeyare ma'i efayauga uwantuka. 28 Miniga yeravimi Jisasimi mini bayayu sima kiparuka. Nesu watanasi bena yanti intama yintuduga. 29 Bemo asimi avi nampa eran dukam waita yanta siga, amaka manamagagakena intim waita yi buyuga.


Sapta 7

1 Noken skelim pasin bilong ol narapela man, na God bai i no inap skelim pasin bilong yu. 2 Long ol pasin bilong skelim ol narapela man, long wankain skel tasol, God bai i mekim wankain pasin tasol long skelim yu.

3 Bilong wanem na yu lukluk long liklik pipia i stap insait long ai bilong ol brata bilong yu, tasol yu yet i no luksave long bikpela hap plan i stap insait long ai bilong yu. 4 Bilong wanem bai yu tokim brata bilong yu olsem, 'Larim mi rausim liklik pipia insait long ai bilong yu, 'tasol yu yet i no rausim bikpela hap plan i pas long ai bilong yu? 5 Yu giaman man stret! Yu mas rausim hap plan i pas long ai billong yu yet pastaim, na taim yu i lukluk gut, nao yu inap long rausim liklik pipia i stap insait long ai bilong brata bilong yu.
6 Noken givim samting i holi i go long ol dok na noken tromoi ol ston i dia tumas i go long pes bilong ol pik. Nogut ol bai i krukutim long lek bilong ol na brukim i go liklik.
7 Yu askim na bai i givim long yu. Yu painim na yu bai kisim. Yu paitim dua na dua bai i op long yu. 8 Long olgeta man husat i save askim, em i save kisim, na man husat i save painim, em i save lukim, na husat man wok long paitim dua, dua bai i op long em. 9 Husat bilong yupela, sapos pikinini bilong yu askim long bret, bai yu givim em ston a? 10 O sapos em askim yu long pis, bai yu givim em snek a?
11 Olsem na, yupela i save mekim pasin nogut, tasol, yupela save long givim gutpela samting long pikinini bilong yupela, wankain tasol papa bilong yupela i stap long heven em bai i givim yupela gutpela samting long husat i askim long em? 12 Olsem tasol, wanem samting yu ting ol manmeri i ken mekim long yu, yu mas mekim wankain pastaim tu long ol, dispela em lo bilong God na tok bilong ol profet.
13 Yupela i mas bihainim rot i go long liklik dua. Rot i go long bikpela dua em bai kisim yu i go long ples bilong bagarap, na planti manmeri i save bihainim dispela bikpela rot. 14 Tasol dua bilong laip em i liklik tru, na rot bilong bihanim em i hat tru, tasol liklik lain tasol i save painim.
15 Lukaut long ol giaman profet, husat i save putim klos olsem ol sipsip long autsait, tasol trutru insait bilong ol em i olsem wel dok. 16 Yu bai luksave long pasin bilong ol. Tasol inap ol manmeri i kisim kaikai bilong diwai wain long rop i gat nil o fik long nilnil gras i gat moson? 17 Long wankain rot tasol, olgeta gutpela diwai, i save karim gutpela kaikai, tasol long diwai nogut i save karim kaikai nogut.
18 Ol gutpela diwai i no inap karim nogut kaikai, wankain tasol, ol diwai nogut i no inap karim gutpela kaikai. 19 Olgeta diwai i no save karim gutpela kaikai, Em ol i save katim na kukim long paia. 20 Olsem na bihain, bai yu i ken lukim long ol kaikai bilong em taim em i karim.
21 I no olgeta manmeri husat i save kolim nem bilong mi, Bikpela, Bikpela, bai ol i go insait long Kingdom bilong heven, nogat. Tasol husat ol manmeri save bihainim laik bilong Papa bilong mi bai i go long heven. 22 Planti ol manmeri bai i tokim mi long dispela dei olsem, 'Bikpela, Bikpela, mipela i save mekim wok profet long nem bilong yu, long nem bilong yu tasol mipela i save rausim spirit nogut, na long nem bilong yu tasol mipela i save mekim planti samting?' 23 Long dispela dei bai mi tokaut klia long ol olsem, mi i no save long yupela! Klia long mi, yupela man bilong mekim pasin nogut!'
24 Olsem na olgeta man husat i harim tok bilong mi na i save bihainim em i olsem saveman husat i wokim haus bilong en antap long ston. 25 Taim rein i kam daun na wara i tait i kam, na win i kam long dispela haus, tasol haus em i no pundaun, long wanem haus em i stap antap long ston.
26 Tasol ol man i harim tok na i no bihainim, em i olsem man i nogat gutpela save husat i wokim haus bilong en antap long wesan. 27 Taim rein na win i kam daun na wara i tait i kam em i pundaunim dispela haus na i bagarapim nogut tru."
28 Em i kam long dispela hap taim Jisas i bin pinisim ol dispela toktok, bikpela lain manmeri i kirap nogut long skul tok bilong en, 29 em i toktok olsem wanpela man i gat namba, na strong na i no olsem ol saveman bilong lo.


Chapter 8

1 Mini nurami Jisasimi kumemi anufakem, mesu watanasi awakuremo. 2 , Afo, mana waita, aufipa namo kakam. ugami maremati agom yaumi akaremi sasamemi anonao, emi intanami, amakaga semi manta auweni usikateve. 3 Jisasimi manta mini waita ayami yaniuremi fakaremi semi, semi intaunami minotege, mage emi awogu ono, mana sewami itavemi aufipa namom aga-ana ugage-enimi kipavimi awogu emi. 4 Jisasimi bemi sasamemi, emi mana waita buwa sasameno. Emi bewa, farisi maro agateno.emi Mosesi ukatene urewa ofa yimeno, mana minimi yekai testimoni ene. 5 Mini nuram Jisasi mana maguga oravemi kampania, mana soidia begai yeravemi maremati mana intinti intaemi. 6 Afo bemi semi, anonao, mana seti yogam waitami aufugi aviti mantemi naupa avisinewami dukemi wane''. 7 Jisas mini siremi bemi sasamemi,''semi yeravei beni avinti kipa akateke.'' 8 Mini soldia yuyi rafisintano sasamem semi, anonao, semi imi awogu waita iwauno setimapin bu-urinono, emi amana siranana bemi seti yogam waitami soke-ino. 9 Nayeyara ,semi sivi rukauna waitave, afo semi sodia yui setinapai dukeke.Semi mana wayinanti bono sunami sewauno, semi sodia yui seyaomi anom sivi makauno, semi sesi waitayu makei semi yekai rafikauno, semi meam soldia yanti bono senami bemi bevemino, enonati sei yeno senami bemi yitemino sesi yogam waita yanti, semi minono siranami minitemino. bemi sirami Jisasi itaremi, 10 Bemi Jisasimi anom amo-uremi semi yenanti madem wata-anasi bemo awakure buyi, fuga sire, semi yegemi yiyi-mirare- semi fuga sire buwai israel yiwa-napakeni mayayom yima kukum waita iamo neuno. 11 Semi sigemi siyi-meuno , nesuyam wata anasi-mi yiteye afu urewapake afu kupege=wapake yenanti yaumi marate mono abrahami, aisak,jekopi napai inaru maguga. 12 Afo yemi inaru magu kakena iyaorui kufitamo inta-fumanti kumayu-akagem ugem mana wam magufim datemo,uremi yemi wai revemi ifi-ragevemi yenao yeyiwa-yami ara-afitem. 13 Jisasi sasami mini aruwim waita yuyi anonamano, emi wano emi amakukum ewanami, mini yanta i fawar itemino. mini nuramano aruwim waita ai anene emi-enim kara-kara uakemi. 14 Jisasimi pita ama ano naupa upegemi , Jisasimi oma amonami pita aitami ai anenemi mantemi bami , aumanomi kokoewami dugem bemi wami. 15 Jisasimi pita aitemi ayaki fakemi ai=anene kepa-akem, mini fike itavemi Jisasimi yunami yuk-akaka. 16 Afaumi kupegami, yemi nesu wata anasi savi spiriti maka-yimi yivi mantaremi Jisasi wapai yemi yemono, bemi Jisasimi ami sevemi afikemi mini savi spiriti makam wata anasi yupem wami sasakama itafemi minevemi yianene maka-yiyu wai awogu uyikemi. 17 Minevemi mini antanako manemi, bemi jisasi mata faka-remi aisaya kasanapa waya siruka ge-enim, bemi beyaomi senuyani sia nene napa masidem senuyani umanti manta fasai intafemi. 18 Amonami Jisasimi nesuyam wata-anasi yenati bemi yakaga-womi minigai yerevemi bunom mea ayapa Galili bemi. 19 Ewami mana anom anom waita lofikeno yeravemi semi mani seim ''Tisa, semi emi awakurei ite ayapa binonafa botege. 20 Jisasi bemi sasamemi semi, afo akem wai magumi makemono numano wai mete yamo nowami anami makemi, ayufumi kanami wavitemino ,Ukamifo wata aga'anomi mai -i bumakami sefo buwavitemi''. 21 Minifike mana Jisasi ni yogam waita itavemi semi, ''Anona, semi siranaka setifoe fukami maro masifarega semi naemi emi maremati awakuronuno, 22 Ukamifo Jisasi bemi sasamemi semi, Emi semi siwakuron, Afo ifadanam fukam waita mano fukam waita masifano, 23 Mini nurami Jisasi kanunfim uma dauntewami, beni yogam waita yuwai minifimi awakuremi uma kumanteye. 24 Amonewami, anona susuwa manomi buno nom awanapke yene, mine wami nomanomi maremanti kanu fikem. Ukamifo Jisasi dukemia wake'ene. 25 Beni yogam waita yu maremati jisasi wakai yeravemi maremati awuru-remi, yemi semi, anonao, sofa-ono seyuyami ai fugote-yare'. 26 Jisasi yenati semi, na'ukaka yikemi fekeveke, yekemi sito amakukum dukane? mini siremi afo susuwa napa bunoma-nonanti sadage wano simi, afo masidem yanta beka beka emi, 27 Yemi mini waita yui afo yimo uremi semi,'' mamini waitami iteni ugam waita wafino era susuwa napa bu-nomanomi ben ami itewane ? 28 Mini nuram Jisasi bemi ena maga nopa me'e Magadarani bene, kam waita savi spiriti makayimi yema afatemo. Yekanti mati pipake yentami savi sawa wayayui seventami afo wayayui iyintetare,minukami sefo enafakemi minika bunoveye. 29 Intako, yeganti ba rurentami min'i senetare, ' 'Sekanti emi naye anta emi uakauntave , Kotin Aka'ano? Emi yenami sekanti manta sayeke simirara yeve, sekanti kana buyikapimi?'' 30 Mini arekai nesu foru anomi yunami neve wami. . 31 Yemi savi spiriti yu'anomi ami Jisasim sasamem sevemi, ''Ukamifo emi senu yami sisikama rewateve, sisikamara meam foru yupemi senuyami sikano.'' 32 Jisasi yenanti semi, Yewogo sirami.'' mini savi sava spiriti-yu anomi asavemi yekantikemi foru aupemi upekemi,' afo masidem mini foru anomi iyauman taremi anuana'i kumemi bunopimi kupegemi fuma kipeye nopimi. 33 Mini fokao rafikam waitayu fedemi bemi taunifim mare-manti yiyi memi masidem antami fawarimi, nayeyara mini anene fawarimi me'e kanti savi spiriti itukam waita kantano mino. 34 Afo madem wata-anasi tauni yeravemi Jisasi mi amonara yemono. Mini nurami Jisasi mi amone mono, Yemi bemi aintaemi afo dewa mana makumi bono.

Sapta 8

1 Taim Jisas i kam daun long maunten, planti manmeri i bihainim em. 2 Orait, wanpela man i gat sik lepa i kam long em na brukim skru na tok, "Bikpela, sapos yu laik, orait yu ken mekim mi i kamap klin." 3 Jisas i apim han bilong em na holim em na tok, "Mi laik mekim olsem, nau yu kamap orait." Wantu tasol sik lepa i lusim em i go na em i kamap orait.

4 Jisas i tokim em olsem, "Yu noken mekim wanpela toktok long wanpela man. Yu go soim yu yet long pris na givim ofa olsem Moses i bin tok long en, olsem testimoni i go long ol."
5 Taim Jisas i go insait long Kapanem, wanpela komanda bilong ami i kam long en na askim em, 6 na tok olsem, "Bikpela, wanpela wokman bilong mi i sik paralais na i pilim pen na em i silip i stap insait long haus." 7 Jisas i tokim em olsem, "Mi bai i kam na mekim em i orait long sik bilong en."
8 Dispela komanda bilong ami i bekim tok olsem, "Bikpela, mi i no gutpela man na bai yu kam insait long haus bilong mi, yu toktok tasol na wokman bilong mi bai i orait. 9 Long wanem, mi yet mi man husat i gat namba, na mi gat ol soldia na mi save bosim ol. Mi save tokim dispela soldia long go na em i save go, na mi save tokim narapela long kam na em i save kam na long wokman bilong mi, mi save tok mekim olsem na em i save mekim." 10 Taim Jisas i harim dispela tok, em i amamas tru na i tok olsem long olgeta manmeri husat i bihainim em, "Tru tumas, mi tokim yupela, mi i no bin painim wanpela man husat i gat kain bilip olsem insait long Israel.
11 Mi tokim yupela, planti lain manmeri bai kam olsem long hap san kamap na long hap san i go daun na sindaun malolo wantaim Abraham, Aisak na Jekob long kingdom bilong heven. 12 Tasol ol bai tromoi ol pikinini bilong kingdom i go long ples i tudak moa yet, na ol bai i krai na kaikai tit bilong ol yet." 13 Jisas i tokim dispela komanda bilong ami, "Yu go! Wanem yu bilip long en, em bai i ken kamap long yu." Na dispela wokman i kisim orait long dispela taim stret.
14 Taim Jisas i kam insait long haus bilong Pita, em i lukim tambu mama biloing Pita i kisim sick, skin hat na em i slip i stap. 15 Jisas i holim han bilong en na dispela sik i lusim em. Na em i kirap na redim kaikai bilong Jisas.
16 Taim apinun i kam, ol manmeri i kisim ol planti manmeri i gat spirit nogut i kam long Jisas. Em i rausim olgeta spirit nogut long toktok tasol na tu oraitim husat ol i gat sik. 17 Nau long displea rot tasol, em i inapim ol toktok bilong profet Aisaia na i tok, "Em yet i kisim sik bilong yumi na rausim olgeta hevi bilong yumi."
18 Taim Jisas i lukim olsem planti lain manmeri i wok long stap raunim em, em i lusim dispela hap na go long narapela sait bilong Solwara Galili. 19 Orait wanpela saveman bilong lo i kam na tok olsem, "Tisa, mi bai bihainim yu long wanem hap yu go long en." 20 Jisas i tokim em olsem, "Ol wel dok i gat hul bilong ol na ol pisin bilong skai i gat haus bilong silip, tasol Pikinini bilong Man i nogat haus bilong em long slip."
21 Wanpela bilong ol disaipel i kirap na i tok olsem, "Bikpela, larim mi i go na planim papa bilong mi pastaim na bihain mi bai kam." 22 Tasol Jisas i tokim em olsem, "Bihainim mi na larim ol dai man i planim dai man."
23 Taim Jisas i go insait long bout, ol disaipel bilong en i bihainim em i go insait long bout. 24 Na wantu tasol, bikpela win wantaim ren i kirap antap long solwara, na solwara i karamapim bout. Tasol Jisas i slip i stap. 25 Ol disaipel i kam long en na kirapim em na i tok, "Bikpela, helpim mipela, mipela i laik i dai nau!"
26 Jisas i tokim ol, "Bilong wanem yupela i pret, bilip bilong yupela i liklik tru a?" Orait em i tokim win na solwara long stap isi. Na olgeta samting i kamap orait gen. 27 Na ol dispela man i amamas na tok olsem, "Dispela em i wanem kain man na strongpela win na solwara i harim tok bilong em?"
28 Taim Jisas i kam kamap long narapela hap long taun bilong ol Gadarins, tupela man husat i gat spirit nogut i bungim em. Tupela i kam aut long ol matmat na bikhet na tok nogut i stap, bai nogat wanpela man bai kam i go long dispela rot. 29 Orait, tupela i singaut wantaim na tok olsem, "Mitupela i mekim wanem long yu, Pikinini bilong God? Yu kam hia long bagarapim mitupela, taim bilong mitupela i no yet?"
30 Long dispela hap, i no longwe tumas long ol, planti pik i kaikai i stap. 31 Ol spirit nogut wok long tokim Jisas na tok olsem, "Sapos yu rausim mipela, rausim mipela i go insait long ol dispela pik." 32 Jisas i tok, "Kam i go!" Ol spirit nogut kam autsait long tupela na ol i go insait long ol pik; na olgeta pik i ron i go daun long maunten na i go insait long solwara na olgeta i dai insait long wara.
33 Ol man i save lukautim ol dispela pik i ranawe i go insait long taun na tokaut long olgeta samting i kamap, long wanem em kamap long tupela man i pulap long ol spirit nogut. 34 Orait olgeta manmeri i lusim dispela taun na kam bungim Jisas. Na taim ol i lukim em, ol i askim em long lusim ples bilong ol na go.


Chapter 9

1 Jisasi mana kanofim untabemi afo beyi ano taunifim buga. 2 Amonami, mana'a waita yemi mana ai'waita yuwasika demi abige Jisasi wapa yiga. Bemi ayapafim ia'i rukam waitami. Jisasi yenti ama kukum amonaremi mini ai'waita manisirem sasamiduka, "Iya ontano emi amoyono naye yare, semi eni kumi'i arauno. 3 . Amonano, mana'a amo anta ewam waita yeyaranti ma'ni sire siga, yemi age wayamo anta ewayi yeyeranti sebemi," Mana waita mano bemi Gotimi kasi waya sake wane." . 4 Jisasi yenti intiti wafa amonarem afo bemi mani siga," Nayeyara yigemi sabi intiti yigen yirapem makege. 5 Naye waya senu nawa awogu itenafi, Semi yigeyi kumi yirauno senu a'a afo itabe wono senuna wa awogugafi? 6 Afo yigemi omare intago waita aga ano beya omi mana magaga eranti rukene watayi kumi ose yaranti. Jisasi mini ai waita maniserem sasa miduka, '''Itabe, afo eyi yuwasi marebe eya mapa wono." 7 Mini waita itabemi afo beyamapa buga. 8 Masidem wata anasi miniga amonaremi, yemi miniga'i antu afa duremi Goti abi yaniugane , naye yara bemi miyiyo eranti bemi watayu yimewayi. 9 Miniga ifadem ena maguga orabemi Jisasi mana waita Matiu ne sewam waita yau marewam waita yimapim wami amona ruka. Jisasi manisiga benanti, "Yewa semi siwakurono". Afo bemi itabemi awakuntuka Jisasi. 10 Jisasi naupa ukumantubem yunam nara ika amuna yau mose marewam waita wa kumi watanasi nampa beyi kato iya'oru nampa yunam naga. 11 Yemi Farasiyu mini amonaremi, yemi itabemi Jisasini kato iyaoru manisire siga. "Naugana afo yikenti wata. Kumi watanasi wa yaumose marewa waita nampa yunam nebene?'' 12 Mini waiya Jisasi intarem bemi sebem, "Wata mose iye wafi erantose ben aufim wayi ofainti wafakatem iyemano wafi yiose ruka nayo yimi ofainti afakatemo." 13 Emi bewa afakano nayebe siganafi , ' semi awa'awa kanti sewau afo bumi ofa waye afo semo yunami atekayi yara yegaye bube kumi watanasi yanti yigau." 14 I'naem Jonini kato waita Jisasi waka yerabe ma'ni siga, naye yara seyu nampa Farasiyu yunam ifade'ya sugam muke wafunana eni kato waita afo yemi mi'ni beyebeyafo?" 15 Jisasi manisirem yemi siyimiduka, "Amaka yemi wata iyemanu yiteyafo mareti ruwantinti wanam waita umanti mareti inaniyi yenampa wakanami? Afo mana kana yinami mini waita mareti inaniyi yiremi yemi bitemi, afo mini nurami yemi yunam ifademi afo yuga mukitemono. 16 Bube mana waita mano auwem wado ara wafakena wadoga buratem, nayeyara mini wado ara rakagemote ena wado anonaga dakagatem. 17 Afo mini bube mana waita mano auwem waini wafa waini asifim buma gatene. Afo yemose mi'nimotem waini asi kidem anakainam waini wa'yem anakaitem. Afo yemi auwem wainimi auwem wainiasifimi magebemo yeganti fami minifim iyaka watentamono." 18 Mini anene yuganti Jisasi miniga yemi siyimewami mana anom waita beka yema akonyaum romudemi. Afo bemi manisire Jisasi sasamiduka, "Ma mage ugami setiraumi fugene, Afo emi yewa ayami be amuga oma danana bemi yewayegena itabino." 19 Afo Jisasi itabemi beyi kato waita yu nampa bemi awakure buga. 20 Mini arafa, torufi'a krisimasika nare kumi wa ai'i mana inimano bemi makage'emi , afo bemi Jisasi aneka yebemi sadagem beni wado arami aneyoduka. 21 Mini inimano beyaranti manisiga ," Semo beni wadomose fakareote semi awogu otege." 22 Jisasi yowayebem bemi amonarem afo manisiga, Asikao iyaontano bu fegano nayeyara eni ama kukumano emi amakagi uakene , "Miniga ese mini inimano awogu uga. 23 Jisasi mini anom waita amapim upebemi, bemi minifim kita arewa waita yemwa yimo naruka afo mana a watanasi minifim amuna rintu rantu sewapim uka. 24 Bemi minisire yemi siyimiduka, "Neka wago bekake mini kefo asika aga'i bufuka afo bemi fami babu gane. "Afo yemi bemi imi siakebe amaru kaka. 25 Masidem wata anasi mini naupake mapa afo kumwam, Jisasi upebe ayaka umfakarem sini kefo asika agabemi itabuga. 26 Mini magufim masidepa mini waya bugeyige uga. 27 Mini magu yerare Jisasi bewami kanti agaum afakam waita awakuntu kanto . Afo yekanti arawoka ebenta senta,'' Deviti aga'ano, sekanti awa'awa usikano. 28 Afo Jisasi yema naupa upegami mini kam agaum afakam waita awakurenta bemi yentami Jisasi manisirem mini kanti siyimi duka" Sigekanti intanta semi yofa otegafu?" Afo yeganti manisirenta siganto,''Eyo Anonao." 29 Afo Jisasi ayam yekam yugaka rem sem,'' Mini yigekantose makanta yima kuku eanam fawa rino.'' 30 Afo yekam yugami riga. Naemi Jisasi siyimebem minikaranti manisiga,'' Sigeganti fugasireka mana waita busamekaro mana yanti.'' 31 Afo yeganti bentami masidem waita minifim maro siyimiduka naye wafi yeka yigeose fa'warim. 32 Miniga yeganti bemi yerarenta borami mana awaum uyakam waita sabi aiyo maka mini fim wage emi, wata yemi abige Jisasi wapa yiga. 33 Mini awaum uyakam waitafike sabi aiyo asabem mapa kume wuga , masidem waita antudure miniyanti sem,'' Israiri wafa mini anenewa bufawariya seyuya wamo naruka faunabe.'' 34 Afo yemi Farasiyu sebemi,'' Sabi aiyomanoni anona mano bemi eranti amimi mini sabi aiyo manta fasa dewane.'' 35 Jisasi masidem magufa wa anotaunifa buga. Yenti mono mapim amam waya siyimi inte buga bemi. Gotini awogu kanagune yanti bemi sima fakaduka afo bemi masidem iteyio yi'o rukami yofa uruka. 36 Afo bemi amuna wata anasi yemi yimonarem, bemi arapeke aguanene yenanti mantuka, yemi amuna umanti marabe afo yemi amuna intiriuga. Yemi afoe iwam sipisipi yanta uga. 37 Afo Jisasi beyi kato waita siyimebe bemi semi,'' Yunami itukara ugane, afo yemo maranayoyi amuna buwane. 38 Minugafo afo erarurega yugam mukogo yunan afoe Anonamino beni amuna yoga waita siyikanami beni yunami maratemo,''


Sapta 9

1 Jisas i go insait long wanpela bout, na i go kamap long biktaun bilong em. 2 Lukim, ol sampela man i karim wanpela sikman long mat i kam long Jisas. Dispela man i gat sik long bun bilong em. Jisas i lukim bilip bilong ol na i tokim dispela sikman olsem, "Pikinini yu mas amamas long wanem, mi lusim sin bilong yu."

3 Lukim, Ol sampela man bilong mekim lo i tok long ol yet olsem, "Dispela man em i wok long tok bilas long God." 4 Jisas i save pinis long tingting bilong ol na em i tok, "Olsem wanem na yupela i gat tingting nogut long bel bilong yupela? 5 Wanem em i moa isi long tok, 'Mi lusim ol sin bilong yupela o kirap na wokabaut'? 6 Tasol yupela i ken save olsem Pikinini bilong Man tasol i gat pawa long graun long lusim sin bilong ol man..."Jisas i tokim dispela sikman olsem, "Kirap, na kisim mat bilong yu na i go long haus bilong yu."
7 Dispela man i kirap na go long haus bilong em. 8 Taim ol lain manmeri i lukim dispela, ol i kirap nogut na i litimapim nem bilong God, long wanem em i givim dispela kain pawa long ol man. 9 Taim Jisas i lusim dispela hap na i go, em i lukim wanpela man nem bilog em Matyu. Dispela man i sindaun long haus bilong ol tekis man. Jisas i tokim em olsem, "Kam bihainim mi." Na em i kirap na bihanim em.
10 Taim Jisas i sindaun long haus na laik kaikai, planti man bilong kisim tekis na ol sin manmeri tu i kam na kaikai wantaim em na ol disaipel bilong em. 11 Taim ol Farasi i lukim dispela, ol i kirap na tokim ol disaipel bilong Jisas olsem, "Bilong wanem na masta bilong yupela i kaikai wantaim ol sin manmeri na ol man bilong kisim tekis?"
12 Taim Jisas i harim dispela tok bilong ol na em i bekim olsem, "Ol man i no sik, ol i no save lukim dokta, tasol ol man i sik ol i save lukim dokta." 13 Yupela mas i go na lainim wanem dispela tok mi makim. 'Mi save laikim tru marimari, na i no ofa. ' Long wanem, mi no i kam long ol man husat i ting ol i stretpela long ol sin man bai ol i ken tok sori long sin bilong ol."
14 Bihain ol disaipel bilong Jon i kam long Jisas na tokim em olsem, "Bilong wanem na mipela na ol Farasi i save lusim kaikai na beten, tasol ol disaipel bilong yu i no save mekim olsem?" 15 Jisas i tokim ol olsem, "Inap ol man husat i kam long marit pati i stap long sori taim man bilong marit i stap wantaim ol? Tasol wanpela taim bai kam taim dispela man bilong marit bai lusim ol na i go, na long dispela taim ol bai i ken lusim kaikai na beten.
16 Nogat wanpela man i save putim nupela hap laplap antap long olpela klos, long wanem dispela hap laplap bai bruk na mekim klos i bruk moa.
17 Na tu i nogat wanpela man i save putim nupela wain long ol olpela wainskin. Sapos ol i mekim olsem wainskin bai bruk na bagarap na wain bai kapsait nabaut. Tasol ol i save putim nupela wain long nupela wainskin bai tupela i ken stap longpela taim."
18 Taim Jisas i wok long tokim ol long ol dispela samting, wanpela hetman i kam na brukim skru long em. Na em i tokim Jisas olsem, "Pikinini meri bilong mi em i dai nau tasol, Plis kam putim han long em na em bai kirap bek." 19 Na Jisas i kirap na bihainim em, wantaim ol disaipel bilong em.
20 Long dispela hap, wanpela meri husat i gat sik bilong lusim blut olsem 12-pela krismas. Na kam baksait long Jisas na holim arere long klos bilong em. 21 Bilong wanem dispela meri i tokim em yet olsem, "sapos mi holim klos bilong em tasol, bai mi orait." 22 Tasol Jisas i tanim na lukim em na tok, "Pikinini meri, noken pret long wanem bilip biong yu i mekim yu i orait." Na dispela meri i orait long dispela taim.
23 Taim Jisas i go insait long haus bilong dispela hetman, em i lukim ol man bilong mekim musik na ol manmeri i wok long mekim planti nois. 24 Em i tokim ol olsem, "Go long wei long em dispela liklik pikinini meri em i no i dai tasol em i silip." Tasol ol i lap na tok bilas long em.
25 Taim olgeta manmeri i go stap autsait long haus, Jisas i go insait na holim han bilong dispela liklik pikinini meri na em i kirap. 26 Dispela stori i go long olgeta hap long dispela ples.
27 Taim Jisas i lusim dispela ples na i go tupela ai pas man i bihainim em. Tupela i singaut na tok, "Pikinini bilong Devit, marimari long mitupela." 28 Taim Jisas i kam insait long haus, dispela tupela man i bihainim em i kam Jisas i tokim tupela olsem, "Yutupela bilip olsem mi ken oraitim yutupela." Na tupela i bekim tok olsem, "Yes Bikpela."
29 Na Jisas putim han long ai bilong tupela na tok, "Larim em i kamap olsem yutupela i gat bilip long em," 30 Na ai bilong tupela i op. Bihain Jisas i tokim tupela na tok, "Yu tupela i mas noken tokim wanpela man long dispela." 31 Tasol tupela i go na tokim olgeta man long dispela hap long wanem samting i kamap long tupela.
32 Taim tupela i go, wanpela maus pas man i gat spirit nogut i stap insait long em, ol man i kisim i kam long Jisas. 33 Taim spirit nogut i kamaut long dispela maus pas man, em i toktok, olgeta man i kirap nogut long dispela na tok, "Mipela i no bin lukim dispela i kamap bipo long Israel." 34 Tasol ol Farasi i tok, "Bosman bilong ol spirit nogut i givim em pawa long rausim ol spirit nogut."
35 Jisas i go long olgeta hap ples na biktaun. Em i wok long givim skul tok long Sios bilong ol. Em i tokaut long gutnius bilong Kingdom bilong God, na em i oraitim olgeta kainkain sik. 36 Taim em i lukim ol planti lain manmeri, em i bel sori long ol long wanem, ol i karim planti hevi na ol i wari tumas. Ol i olsem sipsip i nogat wasman.
37 Na Jisas i tokim ol disaipel bilong em na tok, "Kaikai em i pulap tru, tasol ol wokman bilong kisim i no planti. 38 Olsem na beten planti long Bikpela husat i papa bilong kaikai, bai em i ken salim planti wokman i go long kisim kaikai."


Chapter 10

1 jisasimi siyakaka yogam waita yarama ruwantu uremi sawi awamuo anasi watayu yufikem manta fasa danayo eranti akeuyikem savisawa avintose fawarewami avinti marewam akei yemene 3 4 2 .Tuolfia kato waita yivi'i, ananta yogam waita avi'i pitami[ena avi'i Saimoni] enami Andru ya Yemisi ya itawa Sebedi; enaganti Yoniya itawa.3 Filapi; Batalomi ;Tomasi; Matayu feyapa yogam waita Yemisi; Alfiusi anim nampa Taidius. Saimoni nampa Judas Iskerioti naemo namugo yiyapim manta yiminanim waitamino. 5 Yisasimi tolfua beni kato waita manta ruwanturemi yogam yimem. Amam baya manisirem siyimem, 'mono waya busewa magufim inim waita wam magufim iwa buwogo Samaria yuyi taunifimi buwago. 6 '.Israili waita anasi mose yuose buwayekapina bogo. 7 Orawitei manisire yiyimego, 'Inaru nomaga adenaka emi. 8 Yi waitayu yofaemi, fukam waitayu itayikevemi, savi namonu [leprosi] makam watanasi kipayikevemi savisawa awamu manta fafa yikem, buayaewam ofainti fauga mareye. 9 Buyigemi mana koriwa, siriwa nampa monika;a ayaewam onyu yige unapim buyukurogo fawa bogo. 10 Buyigemi unanu, unambadomi,suyu, yakinampa yunanu buwa mare bogo yogam waitayu yimiteye. 11 Item sitifinafi magufim bite afakare amona iye yigem yivigatenafi, benampa bage'e ifade bogo. 12 Mana naupa upegate naupa bayin nanti awogu nurane sire sego. 13 Ma anafo eyo sirem giviganaga arafaru uaka, bu yivigana ifade yigenti arafaru nampa owayege yego. 14 Iye yige bu yivige yafi yigen ya buyintevemo, mini magu yerarate yifimkena kaiyo yema arunte yego. 15 Fugasire yiyimege Kotini koga anom umantose fawarinanimi ;.Sodomi wa Gomora magufim umanti yakagaremi fa'waritemi. 18 16 Amonago, yigemi sipsipi ka'na yiyike afa iyanu wapa yiyikege. Minugami memam amaka bago, intama awogu ure anene uwarevemono. Num amaka bega savi anta bu uwarago. 17 Watanasi ga rafima sokeogo ;setivika naemi yivige kini augaka yeravemi mono mapim yamyiritemono 18 setivikai ;naem yivima kini augaka remi setivi yem yiyimei monowaya buyintewayiwai yiyiminagom.. 19 Yivigem yiyapim rate amuna intiri iyogo amose sinagonafi ; nayeyara mini nurami waya sinagom wane,. 20 Nayeyara ami businagom Kotini aiyo aga ano yigeka asitem. 22 21 Beni naremano beni nare aviegem namugo ayapim ratem; afoe benagaba mi'nitem; agafantamano ben anafo aruma fugitem.22 ma;dem watanasi gigenanti gifogatem nayeyare setivi gigenampa bamise;nayeyare setivi gigenampa bamisefo ;bantana aumi maranagom.. 23 Mini anom magufiigm gigem saviuyike bagana ena anom magufa ragade bogo, nayeyara fuga sire yiyimege Wata aga ano yitem Israilini magufim bubuganam yitem. 25 24 Mana kato waita mano beni rafisinti buyakaganani ; mana yogam waita mano beni anona buyakaganani 25 Kato waitamano amakaga beni rafisiri inami ; yogam waita mano beyi anonayi itenafi .Afo mi'nisire ma afoem avidemi Belsebulive simi savi;item; afo fugave savi gugam itene mini aviose naupa wayi gimimi. 26 Minugami yenanti bufegago, nayeyara made anene fa'warimi aupa bu fa'waritem. Anene yu aupa banu aupa bubatem. 27 Item waya mose ayufumo intanagomi sagakaga sego;afo naye waya mose sadage intanagomi inonaga asego.. 28 Amega bunam anakainanim waita ago bufegago;afo au bunam ba amega bunam igafim anakainaniwaita ago fegafa. 29 Kefo nu kanti sito monika burevemono? Mini kefo nupikem mana bayi fa bufugitem benafo'e buyinatanipim. 30 Yigem yifoemi masidem anonyau yantaruka. 31 bufegago nayeyara, yigemi anon anene bamino kefo nunu ba yakagare bami. 32 Minugami maside watanasi iye setivi sima fa'wariteve seti fo'e augaka yen yiviba sima fa'waritege inarufa wayi. 33 Iyewafi setivi ayofate sewa seifoe augaka inarufa enavi ba ayofate. 35 34 Yige mini intiri buyogo; semo yunami arafaru'ugikarara yegaye .Arafaruyara yegaye a'nyanta mare yege.35 Seti yintanomi animano marege afoeni namugoyi namii ; araumano anoeni namugoyi inamii amasimano anoeni namugoyi itemi.. 36 Mana waita manoni namugomi mini mana naupa bemino. 37 Item waita mano bena fo'e ya ano'e ayigara item mini seti kato waita ivem. Iye bena nani nampa benaraum aiyigara item mini seti kato waita ivem. 38 Iye seti keka ya bumaratem mini seti kato waita ivem. 39 Iye beni wanti mante awogu item mini naemi savi item. Minugamifo sepim mana bayi beni awogu wanti yeraratem awogu wanti naem afaktem. 40 Item waita mose yivigatem mini semi sivigemi, item waita semose sivigatem mini semo sisikam waita avigem. 41 Item waita mano kasanampa waita avigatem mini kasanampa waitani meyam maratem. Iye atekam waita avigate, nayeyara mini waita atekam waita bam, atekam waita yu'i meyam maratem. 42 Item waitamano iyo nomi mana sito iyaonti amewatemi ;nayeyara bemi seti kato agai; fugaugami yigem yiyime ena ayim buwa mini waitamano beni meyam yera buratem.


Sapta 10

1 Jisas i singautim ol 12-pela disaipel bilong em i kam wantaim na em i givin namba long ol antap long ol spirit nogut, long ol i ken rausim i go, na oraitim ol samting nogut i save kamapim sik na ol kainkain sik.

2 Dispela em i nem bilong ol 12-pela disaipel. Namba wan disaipel em Pita, (Narapela nem bilong em Simon) na Andru na brata bilong em Jems pikinini bilong Jebedi na Jon na brata bilong em, 3 Filip, na Batalomi, na Tomas, na Matyu man husat i bin kisim tekis bipo na Jems pikinini bilong Alfius, na Tadius; 4 Simon bilong Jilot na Judas Iskariot husat bihain i bin givim Jisas long han bilong ol birua.
5 Jisas i salim ol dispela 12-pela disaipel i go aut. Em i skulim ol na i tok, "Yupela i noken go long wanpela ples ol haiden i stap long en, na yupela i noken go insait long wanpela taun bilong ol Samaria. 6 Tasol yupela i mas go long ol lus sipsip bilong Israel. 7 Na taim yupela i go, tokaut na tok, 'Kingdom bilong heven i kam klostu pinis.'
8 Oraitim ol sik man, kirapim ol dai man, na klinim ol man i gat sik leprosi, na rausim ol spirit nogut i stap long ol man. Yupela i kisim nating olsem na yupela i mas givim nating. 9 Yupela i noken karim wanpela gol o silva o moni insait long paus bilong yupela. 10 Yupela i noken kisim wanpela hanbek long go bilong yupela o sampela moa klos o ol sendal o wokabaut stik bilong yupela, wanem wokman bai i kisim kaikai long wok bilong en.
11 Wanem hap biktaun o ples yupela i go long en, painim man husat inap long kisim yupela, na stap long dispela haus inap long taim yupela i lusim na go. 12 Taim yupela i go insait long wanpela haus, tok gutde long ol man i stap long dispela haus. 13 Sapos lain long haus i orait long yupela i stap insait long en, larim bel isi bilong yupela i kam antap long en. Tasol sapos dispela ol lain i no kisim yupela, kisim bek bel isi bilong yupela.
14 Na long ol dispela lain husat i no kisim yupela i go, o harim ol tok bilong yupela, na long taim yupela i lusim dispela haus o biktaun na i go, yupela mas rausim das long lek bilong yupela. 15 Tru tumas mi tok long yupela, long dei bilong kot bilong God, bikpela hevi i kamap long dispela biktaun bai i abrusim hevi i bin kamap long graun bilong Sodom na Gomora.
16 Lukim, mi salim yupela i go aut namel long ol wel dok olsem sipsip. Olsem na yupela i mas stap olsem ol snek i save tingting gut long mekim samting, na stap olsem pisin balus i no save mekim hambak pasin. 17 Yupela i mas lukaut long ol manmeri. Ol bai givim yupela long ol kaunsel na bai ol i wipim yupela insait long ol haus lotu bilong ol. 18 Long mi tasol, bihain bai ol i bringim yupela long ai bilong ol gavana na ol king, na bai yupela i witnes long nem bilong mi long ol, na long ol haiden tu.
19 Taim ol i givim yupela long han bilong ol, yupela i noken wari long samting bai yupela i toktok o long rot bai yupela i toktok. Long wanem, bai yupela i gat tok long mekim long dispela taim. 20 Long wanem, bai yupela i no toktok, tasol Spirit bilong papa husat bai i autim tok long maus bilong yupela.
21 Brata bai i givim brata long han bilong ol birua na bai ol i kilim em i dai, na papa bai i mekim long pikinini bilong em na ol pikinini bai i kirap na pait wantaim papamama bilong ol na kilim ol i dai. 22 Olgeta man meri bai i les long yupela, long wanem nem bilong mi i stap long yupela. Tasol man i stap strong i go inap long arere bai i kisim laip i stap oltaim. 23 Taim ol i mekim nogut long yupela long dispela biktaun, ranawe i go long ol narapela biktaun, long wanem mi tok tru tumas long yupela, Pikinini bilong Man bai i kam taim yupela i no go yet long olgeta biktaun bilong Isreal.
24 Wanpela disaipel em i no bikpela na i abrusim tisa bilong em, na wanpela wokboi i no abrusim bosman bilong em. 25 Disaipel em inap long kamap olsem tisa bilong em, na wokboi em inap long kamap olsem bosman bilong en. Sapos ol i bin kolim papa bilong haus olsem Belsebul, em bai i nogut tru sapos ol i kolim dispela nem long ol man husat i save stap long dispela haus!
26 Olsem na yupela i noken pret long ol, long wanem wanpela samting i karamap i stap bai no inap i stap hait, na wanem samting i stap hait bai i no inap stap hait. 27 Wanem tok yupela i harim long biknait, yupela i mas toktok long dei taim na wanem samting yupela i harim isi tru, yupela i mas tokaut antap long ruf bilong haus bilong yupela.
28 Noken pret long ol man husat bai i kilim dispela bodi, tasol yupela i mas pret long man husat inap long kilim bodi na sol wantaim insait long paia. 29 Ol i no save salim tupela liklik pisin long wanpela moni? Tasol i nogat wanpela bilong ol dispela liklik pisin bai i dai nating sapos papa i no save. 30 Tasol papa bilong yupela i kautim pinis tu, olgeta gras i stap long het bilong yupela. 31 Yupela i noken pret, long wanem yupela i dia tumas, abrusim ol dispela liklik pisin.
32 Olsem na olgeta man husat i tokaut long mi long ai bilong ol manmeri, bai mi tokaut long em tu long ai bilong papa bilong mi, husat i stap long heven. 33 Tasol man husat i haitim nem bilong mi long ai bilong ol manmeri, bai mi tu haitim nem bilong em long ai bilong papa bilong mi husat i stap long heven.
34 Yupela i noken ting olsem mi kam long bringim bel isi long graun. Mi no bringim bel isi kam, tasol mi bringim bainat i kam. 35 Mi kam long mekim pikinini i birua long papa bilong em, na pikinini meri i birua long mama bilong em, na tambu meri i birua long tambu mama bilong em. 36 Ol birua bilong wanpela man, em ol lain husat bai i stap long haus bilong em yet.
37 Man husat i laikim papa na mama bilong em moa long mi, i no inap kamap disaipel bilong mi, na man husat i laikim pikinini man o pikinini meri bilong em moa long mi, em i no inap kamap disaipel bilong mi. 38 Man husat i no karim diwai kros bilong em na i bihainim mi, em i no inap long kamap disaipel bilong mi. 39 Man husat i mekim laip bilong en i kamap gutpela bai i lusim laip bilong em bihain taim. Tasol long mi, wanpela man husat i lusim laip bai i painim gutpela laip bihain.
40 Man husat i kisim yupela, em i kisim mi, na man husat i kisim mi, em i kisim man husat i salim mi kam. 41 Man husat i kisim wanpela profet, long wanem dispela man em i profet, bai em i kisim prais bilong profet. Na man husat i kisim stretpela man, long wanem dispela man em i strepela man, bai em i kisim prais bilong stretpela man.
42 Husat ol man i givim wanpela kap kol wara long wanpela bilong ol dispela liklik pikinini, long wanem dispela pikinini em i stap disaipel bilong mi, tru tumas mi tokim yupela, i nogat wanpela rot bai dispela man i lusim prais bilong en.


Chapter 11

2 1 Jisasi waya siyimi demi beyi katowaita yirem anomagufa bemi mono baya siyimira Joni nom mangikewa waita nari uram kugemi jisasi yogam maram waya intarem mana waya nampa katowaita siyikam bemo. 3 Mini sirem sem,'' Emi sirukam waita yewafo, naemi enna waita yitenafi? 4 Jisasi mani sirem siyi memi, ''Yigemi bega Joni nom feyikewam waita maro samego, amone inteom aneneyu maro sasamego. 5 Yugam buamonewam waita yugam amonemono, karere waita yi ugam demono, savi aii makayi yofaim maremo, yagagam atikayi intemo, fukam waitayu itavemo, minugami soke anene fawarimi enomba yiyimemo. 6 Iyemo semo savibuyuyikauno yimoyogo''' 7 Mini waitayu bomi,Jisasi Jonnini nom feyikewam waita manoni waya yiyimemi ,'' Wata buwam kamapa Naye o'amonane, mana asayami nom anapa wami susuwa mano daduvenafi? 8 Minugamifo Naye amonarara bonafi, soke unambado urukam waita amoneyafo? Avogu unam wado ewam waita Kim mano amapim bemono. 9 Ugamifo naye amona rara bonave-kasa nampa waita wafi? Eyo,semi mani sire sasamewauno,bemi kasanampa waitayu yakagagayi. 10 Mini waitami wafa benanti sirukam waita. Amonano sesi yogam waita yigewapa ami marem bino yanti a,i wafa sasakakau. Bemi ananta bemi ami ategananim. 11 Fuga sire siyi mewau, Anasiyu iyaom maganayom pikemi manawayiwa anonayi buyitemi Joni nom feyikewayi mana. Minugamifo Kotini maganopa anom yivi burukayi, yemi anom yivi i magatemo. yuo madukayi fike, mana wayi Joni babu yakagaga. 12 Joni nom feyike wayi ni kana gake Kotini maganopa yem mage kanaga, aruvim asuvim fawarimi, aruvim waita mano era rurem Kotini nomaga marem. 13 Kasa nampa waitayu rafisim waita yu kasanampa waya sima manti, Joni nom feyike wayi kanaga marere mono. 14 Afo emo mini waya marante bemi kasanampa urukam waita Ilaija. 15 Iyemo agagam rukanoyi intana mino. 16 Naye intim semo rayima nuna mana ininawa yiwanapa? Iya oru kasi ewaniem.Iye wafi kumakyi arawokam emono. ,' 17 Simoyewa funa , amo buewana, sigum manteya ifidage wafuna ifi bu rage wana. 18 Joni soke yunanu bunaga, yemi semi, 'Savi awamu dukane siga.' 19 Wata aga ano yuna nevem non nevem ewami amone mani semono , 'Amonago, bemi, amuna yunam newem, anom aniana ewem, bemi soya marewayi nampa kumi waita yiwao. Minugamifo avogu intiti anopike yevem. 20 minugami Jisasi mini taunifim wayi yisi duka wata anasi, mono waya buyin tewami, naye yara yemi yui bu wayekamise. 21 ''Siguno, Korasini.' Siguno Betsaida! Ano anene yuo fawarim Taiya wa Sidoni wa eka i fawarene, wafa au waye gari ugam rayi dayin ugam unam waro ure yunti fede. 22 Uman tanoni umanti mara nagone Taiya wa Sidoni wa konu rami. 23 Emi, Kapenami, Eintana inaru mano anonavi amiteve?Buve, iga magufa kumi inonane. Sodomi uga anta epimba fawa ritene,fami miyio anta magewa. 24 Uga mifo mani sewau, Sodomi fawa rugamba yaka garem eka fawa ritene.'' 25 Mini nuram Jisasi mani semi, ''Enavi yani uno, Inaruwa magawa uwan tukano, naye yara eyi intika manta fawa ruruka nove, Minure eyaga fanta miniga yikaga. 26 Eyo, Setifoeo, eni amonaka soke evene. 27 Setifoe semi inta simi duka, mana wayi benaga Aga anom buamo naga, bena Foemana mana amonaga, aka bena Foemba buamo nagam benaga ano mana amonaga mise benaga anomo faka naniyi soke itene. 28 Sepa yego, masidem uma mare wayi, yiga oya uyikano. 29 Semo yigauna ayim awaku rogo, sepike faru anene mara nago, soke aumi mara nonane. 30 Sepimo yitemi umaru buma rano.''


Sapta 11

1 Taim Jisas i givim stia tok long ol disaipel bilong em pinis, em i lusim ol na go long ol biktaun bilong ol long skulim na autim tok. 2 Jon bilong baptais i bin stap insait long kalabus na harim ol sampela samting Jisas i mekim, na em i salim wanpela tok wantaim ol disaipel bilong em 3 na tok olsem, "Em yu dispela man tasol yu kam o bai mipela i weitim narapela man long kam?"

4 Jisas i bekim tok olsem, " yupela i go na tokim Jon bilong baptais wanem ol samting yupela i lukim na harim." 5 Ol ai pas man i lukluk gen, ol lek nogut man i wokabaut stret, ol man i gat sik leprosi i orait, ol yau pas man i harim, ol dai man i kirap bek na ol i tokim arapela manmeri long ol dispela gutpela nius. 6 Ol lain husat mi no bagarapim ol, em ol i ken amamas."
7 Taim ol dispela man i go pinis, Jisas i tokim ol manmeri long stori bilong Jon bilong baptais, " Yupela i go long ples nating na lukim wanem, wanpela grass long wara win i rausim a? 8 Tasol yupela i go long lukim wanem, wanpela man i bilas wantaim naispela klos? Ol man i save bilas wantaim naispela klos i save stap long haus bilong king.
9 Tasol yu bin go long lukim wanem, wanpela profet? Yes, mi tokim yu, em i antap moa long ol profet. 10 Dispela em i man husat ol i bin raitim pinis, 'Lukim, mi salim man bilong mi long karim tok i go pas long yupela, husat bai i go pas long stretim rot bilong yu.'
11 Mi tok tru long yu olsem namel long ol meri i karim pikinini, nogat wanpela man bai i bikpela moa long Jon bilong baptais. Tasol ol man i nogat biknem insait long Kingdom bilong heven ol bai i bikpela moa long em. 12 Long taim bilong Jon bilong Baptist i kam inap nau, Kingdom bilong heven i go insait long planti kros pait na man bilong pait tasol em i pait strong long na kisim Kingdom bilong God.
13 Olgeta propet na lo i bin mekim tok propet i kam inap long taim bilong Jon bilong Baptais. 14 Na sapos yu laik kisim dispela tok, em i propet Elaija husat bai i kam. 15 Husat em i gat Iyau long harim, larim em i ken harim.
16 Long wanem ol samting mi inap long skelim dispela lain manmeri? Em i olsem ol pikinini i pilai long maket ples, husat i sindaun na singaut long ol yet i go i kam. 17 na tok, 'Mipela i mekim wanpela musik bilong yu na yu no danis. Mipela i sori na krai na yu no krai.'
18 Taim Jon i kam em i no kaikai bret o drink wain na ol i tok, 'Em i gat spirit nogut.' 19 Pikinini Bilong Man i kam, em i kaikai na drink na ol i tok, 'Lukim, em i man bilong kaikai planti na spak, em i pren bilong ol man i save kisim takis na ol sin man.' Tasol gutpela pasin i save kam aut insait long gutpela tingting."
20 Olsem na Jisas i tok strong long man long lusim pasin nogut long ol biktaun long wanem ol i no bin tok sori long sin bilong ol taim em i bin mekim ol bikpela samting. 21 "Sori long yu, Korasin, sori long yu Betsaida. Sapos ol bikpela samting i bin kamap long Taire na Sidon we em i bin kamap long yu, ol bai i tok sori long sin bilong ol na putim pipia klos na putim sit bilong paia. 22 Tasol em bai i orait liklik long Taire na Sidon long dei bilong bikpela kot bilong God na long yupela em bai i no wankain.
23 Yu Kapenum, yu ting ol bai litimapim nem bilong yu i go antap moa long heven? Nogat, ol bai putim yu i go daun long graun. Sapos long Sodom dispela ol bikpela samting we i bin kamap long yu, em bai i stap wankain i kam inap nau. 24 Tasol mi tok long yu olsem em bai isi long graun bilong Sodom long dei bilong bikpela kot bilong God na long yu bai nogat."
25 Long dispela taim Jisas i tok." Mi litimapim yu Papa, Bikpela bilong heven na graun long wanem yu haitim ol gutpela tingting long ol saveman na mekim kamap ples klia long ol man i nogat save, olsem ol liklik pikinini. 26 Yes Papa dispela em i bin gutpela long ai bilong yu 27 Olgeta samting Papa bilong mi i givim long mi, na nogat wanpela man i save long pikinini em Papa tasol i save na i nogat wanpela man i save long Papa, em pikinini tasol i save na pikinini i soim em long husat em yet i makim.
28 Kam long mi yupela ol manmeri i hatwok tru na karim bikpela hevi, na bai mi givim yupela malolo. 29 Karim diwai kross bilong mi na bihainim mi long wanem mi save daunim mi yet na stap isi olsem na bai yupela inap long kisim malolo. 30 Bilong wanem, samting mi givim yu long karim em bai inap long yu karim."


Chapter 12

1 Sabati gai Jisasi Antibi yunapim bewami beni yogam waitayu yantirami Antibi agami ragude newami. 2 Farasiyu amonaremi, Jisasi sasamemo, amonano naugana eni yogam waitayu sabati agewaya rade veye?. >>>>>>> 5625373c645073bf545074b5e2d658f4ce19318f <<<<<<< HEAD 3 Jisasi siyi me mi, yigemi Deviti ayu buinta gege benampa wan yanta mo uwantuka anta yui? 4 Mono mapim orave a ao siga yunamo nagami, miniri buyugam benapa wayi yimi ruka. prisi yuana nawa yunami?. ======= 3 Jisasi siyimemi, yigemi Daviti ayu buinta gege benampa wayimo yandamo uwantuka anta yui? 4 Mono mapim orave a ao siga sigoni narami, mi'niri buyugam benampa wayi yimi ruka. prisi yu ana newam yunami?. >>>>>>> 5625373c645073bf545074b5e2d658f4ce19318f 5 Emi waya buinta geve sabatigao prisiyu mono mapike agewamo radarem kumi'i buyugane wae?. 6 Afo semi siyimu manawayi mono mapi anona ugayi mage manafim wane. 7 Mini waya mano antamo intagate, semi agu anene yanti sewauno, amiraye waye. Umam burukayi baya busiyikano . 8 Naye yare Wata Aga anomi bemi Sabati manomi anonami. 9 Naemi jisasi ifademi juda yuyi mono mapim upegemi. 10 Miniga'i, mana ayam savi ugam waita wage emi. Farasiyu Jisasimi intaemo, Sabatiga wata yofa inonam soke itenafi? Mini waya siremi Jisasi nanti kumi ugane siranti. 11 Jisasi semi, mana waitamo yegen yiwa napa kemo mana sipisipi mo makanam, sipisipi mo sabati gao masipim yukuru ruganami, mini sipisipi mi buwai ofa itenafi?. 12 Watami sipisipi wai arugemi, minu gamise sabati gai ofainonami?. 13 Jisasi mini waita sasamemi, Ayam ategano simi, Jisasi sini urem apusirami ayam soke emi. 14 Farisiyu asave mana a ayim afakare Jisasi ariranti uga. 15 Jisasi yenyi intiti amonaremi, mini magu remi bimi nesu wata anasi aneka bemo, awakuroyi yigu'i soke uyikemi. 16 Afo bemi eram waya yiyimemi, ena wata anasi semi iyewafi bu yiyimego. 17 Mini anene manofawaremi yogam waita Aisaya sigani itemi. 18 Amonago, seti yogam waita mini, bemi ugadei bemi ayiga raure sesi rakake ewau. sesi ayo bepim danam bemi sima fawamremi juda wata anasi buwayi. 19 Bemi baya anona emi buyinani arama bu sinani ,a,amana waita mano akafake bu intanani. 20 Bemi erambu yuga nani Urayam bu ra'danani,afo bemi omi bu futimanani,bemi fa yogem bewananim amaka ateka anta uwarananiyi yakagara inani. 21 Ben avipim ena wata anasi yima kuku inayo. 22 Naemi mana waita augamwa awaumwa uyakam, Jisasi wapa avige yemo ,mini waita manta soke u, akaram amonemi asemi. 23 Maside wata anasi yintu rure semi, mana waitami, bemi Daviti agai watene?. 24 Farasiyu mini waya Jisasi mo uware wam mani semo, bemi savi awamu Belsebal eraka, bemi savi awamu ano a'nom waitami. 25 Mi'nomifo JIsasi yenti intinti mantem semi, ,maside nomaga nampa inomagu nampa ma'i kantimo radananiyi erarugem buwatem. 26 Bananom mano bananom awakurinami a'wa napike romugi tene.Mi'ninami beni nomaga mano iteni urena erarurena itavitene?. 27 Semo savi awamu belsebali,afo yigen yigafanta iyeni erakaga siyikateye? Minugan antayanti yigemi rayimateye. 28 Afo semo savi awamugu'o Kotini awamu anona eranako manta fasa danami, afo Kotini maganom yigeka yiga. v 29 Iteni urena umom waita mano eram waita amapim upebena beni anene mara tene? Aiga ayaka anta urem manami bemi naupake anene maratemi. 30 Afo mana waitamo senampa buwanayimi seti namugo mino. Minurem mana waita senampa bu ipantatemi bemi seti neka watemi. 31 Minugai semi siyimewau, kumi uware, Kotimo sima savi uake, eni kumi aranani. 32 Iyemo savi waya Wata Aga ganto sinonomi bemi kumi akatemi,afo iyemo Awamu ganto kara'na waya sinayimi beni kumi bu akatemi, mana magaga nampa na,emba. 33 Yamano soke ewami, ben agam mano soke ewa. Savi uriri ewa yami, beni yuna mano savi evemi. yamano sasa mevemi mini beni naye, yio, ya benafi. 34 Yigemi savi memam mano agafantayom naure ga savi anta uware vega,ena soke anene uware vege? wata mano beyarapim wa anene yui sima fawa revemi. 35 Avogu waita mano beyarapimi avogu anene yui manta fawarevemi. Bemi savi waita mano beyarapikemi savi sava yanta manta fa'warevemi. 36 Semi fuga siyi mewau, anona koka , maside wata anasi yeyi savi wayayu sima fawaritemo. 37 Enagai, atekam waitayi inonam, enagai savi waitayi inonam. 38 Naemi intim waita yu ba Farasi yu, Jisasi nanti ma'nisemo, sisao mana agantinti epake yinaya amona rare. 39 Jisasi mani sire siyimemi,yigemi savi awamuano agafanta wa savi anta ewam watanasi anene fawari na amonara tege. Bumino yigekao fawa rinanim kasa napa waita Jona anene yu fawari na amona nago. 40 Mi'nuremo Jonamo kamore wa'ya wamba ayufumba anona noya arapimo wage, enim, mi'nuremi Wata Aga,ano maga aupem kamore wa'yawam ba ayufumba watene. 41 Ko, nurami Niniveke akumi yenapa koka itaviteye, Jona mono waya sewami yu'wayegemo. Ugamifo, mana waita Jonamba yakagagam waita manoka yewa. 42 Afaumano sefa awafakena Kwinimano ko nuram mini fake wata anasi napa itavitemi, maga arafa,yeravemi Solomonini intinti intaranti yewami Solomoni intiru intemo amonaranti mana Solomonim yakagagayi a'i manafim wafa wane. 43 Savi awamu mana waita aupeke asavemi bimi,asakagam ka'mapa aum marara bemi,ugami bemi mana magu bu afakem. 44 Ma'ni semi, yerade yigau na mapim bonuno. Yerademo bemi amonami ma'i kuyude manta atedukami. 45 Naemi yerada 7 nia savi awamugu benampa mana bu ugam awamu,afo wata aupem yewa naemi wata wafa bami bu intem,beni avu ava ano savi gugam item. Bemi yenampa mana urem watem. 46 Jisasi nesu waita anasi nampa asevami, benanoe benafa awa mapa ye itavemo benampa asira. 47 Manawayi Jisasi sasa mem mani semi, amonano e,nanoe en afa awa emi afake yewane mapa itagewane enapa asiranti. 50 48 Jisasi mani sirem sasami, iye setinoe setifa tiwa ve? 49 Jisasi ayan yani urem beyi yogam waita yigatem semi, mini a'nananti amonago manami setinoe setifa tiwa bemono. Item waita anasi setifoemi Inaru bayini ayinto awakure wayi mini yu'i seti yofi sifa tiwa 50 Item wata anasi setifoe inarufa wayini ayinto awakure wayi, yemi setiyofi, setifa tiwa nampa setino'e yi ugemo.

Sapta 12

1 Long dei Sabat Jisas i wokabaut i go long ol wit gaden na ol disaipel bilong em i hangre na ol i kisim pikinini wit na kaikai. 2 Tasol taim ol Farisi i lukim dispela, ol i tokim Jisas, "Lukim, bilong wanem na ol disaipel i brukim lo bilong dei Sabat."

3 Tasol Jisas i tokim ol olsem, "Yupela i no bin ritim wanem samting Devit i mekim wantaim ol man husat i bin stap wantaim em long taim em i hangre? 4 Em i bin go long haus bilong God na kaikai bret i tambu, na dispela em i no inap long em i kisim na givim long ol lain i stap wantaim em. Ol dispela bret ol pris tasol inap long kaikai?
5 Yu no bin ritim lo i tok olsem long dei Sabat ol pris long tempel i save brukim lo bilong Sabat tasol ol i nogat asua? 6 Tasol mi tokim yupela olsem wanpela i bikpela moa yet long tempel i stap hia.
7 Sapos yu save long wanem as bilong dispela tok, 'Mi laikim marimari na i no ofa, ' bai yu no inap kotim ol lain i nogat asua. 8 Long wanem, Pikinini bilong Man em i Bikpela bilong dei Sabat "
9 Bihain Jisas i lusim dispela hap na i go insait long haus lotu bilong ol Juda. 10 Long hap, wanpela man wantaim han nogut em i stap. Ol Farisi i askim Jisas, "Em i orait long helpim sik man long dei Sabat?" Ol i mekim dispela tok bai ol inap sutim tok long Jisas i mekim sin.
11 Jisas i tokim ol, "Sapos wanpela man namel long yupela i gat wanpela sipsip tasol, na long dei Sabat dispela sipsip i pundaun i go insait long hul, ating bai em i no inap long helpim dispela sipsip? 12 Man i antap moa long sipsip, olsem na i gutpela moa long helpim em long dei Sabat."
13 Na Jisas i tokim dispela man olsem, "Stretim han bilong yu, "na em i mekim olsem Jisas i tok na han bilong em i kamap orait olsem arapela han bilong em. 14 Tasol ol Farisi i go aut na painim sampela ol rot bilong kilim Jisas i dai.
15 Jisas i save long tingting bilong ol, olsem na em i lusim dispela ples i go na planti manmeri i bihainim em, na em i oraitim sik bilong ol. 16 Na em i givim strongplea tok long ol long noken tokim ol arapela manmeri em i husat, 17 bai dispela i kamap stret olsem profet Asaia i bin tok,
18 "Lukim, em wokman bilong mi, na mi makim em na mi laikim em tumas wantaim bel bilong mi. Bai mi putim Spirit bilong mi long em na em bai tokaut long pasin i stret long ol lain i no bilong Juda.
19 Em bai i no inap bekim tok o bikmaus o bai wanpela man i no nap harim tok bilong em long ol strit. 20 Em bai i no inap brukim pitpit i nogat strong, na em bai i no inap long mekim i dai lam i no lait gut. Em bai wok i stap inap em i mekim stretpela pasin i win tru. 21 Na long nem bilong em ol arapela manmeri i no bilong Juda bai i bilip."
22 Bihain ol i kisim wanpela man ai bilong em na maus bilong em i pas i kam long Jisas, na em i oraitim dispela man na em inap long lukluk na toktok. 23 Olgeta lain manmeri i kirap nogut na tok, "Ating dispela man, em i mas pikinini bilong Devit?"
24 Taim ol Farisi i harim stori bilong dispela mirakel Jisas i mekim, ol i tok olsem, "Em i rausim spirit nogut long strong bilong Belsebal, em hetman bilong ol spirit nogut." 25 Tasol Jisas i save long tingting bilong ol na em i tok, "Olgeta kingdom i bruk long tupela hap bai i bagarap. Na olgeta biktaun o haus i bruk long tupela hap bai i no inap stap strong.
26 Sapos Satan i rausim Satan, em bai bruk namel long em yet. Bai kingdom bilong em i sanap strong olsem wanem? 27 Na sapos mi rausim ol spirit nogut long strong bilong Belsebal, orait ol pikinini bilong yupela i rausim ol spirit nogut long strong bilong husat? Long dispela as na bai ol skelim yupela.
28 Tasol sapos mi rausim ol spirit nogut wantaim strong bilong Spirit bilong God, orait Kingdom bilong God i kam long yupela pinis. 29 Olsem wanem stilman i ken go insait long haus bilong wanpela strongpela man na kisim ol samting bilong em? Em i mas pasim han na lek bilong em pastaim na bai em i stilim ol samting bilong haus bilong em. 30 Sapos wanpela man i no stap wantaim mi, orait em i birua long mi, na sapos wanpela man i no bung wantaim mi, orait dispela man i stap longwe long mi.
31 Olsem mi tokim yupela sapos yu mekim sin o tok bilas long God, bai em i lusim sin bilong yu tasol sapos yu tok bilas long Holi Spirit bai em i no inap lusim sin bilong yu. 32 Husat i mekim tok nogut long Pikinini bilong Man, em bai lusim rong bilong em, tasol man i tok bilas long Holi Spirit em bai i no lusim rong bilong em long dispela graun na long bihain tu.
33 Diwai i kamap gutpela na kaikai bilong em tu i kamap gutpela. Na diwai i kamap nogut, orait kaikai bilong em tu i nogut. Dispela i olsem kaikai bilong diwai yet i save soim em wanem kain diwai. 34 Yupela pikinini bilong snek nogut. Olsem wanem yupela i save mekim pasin nogut na mekim ol gutpela samting? Man i save autim kain tingitng i pulap long bel bilong en. 35 Gutpela man insait long bel bilong em yet i save kamapim gutpela samting na man nogut long bel bilong em yet i save kamapim samting nogut.
36 Mi tok tru long yupela, long taim bilong bikpela kot, ol manmeri bai tokaut long olgeta tok i no stret ol i save mekim. 37 Long tok bilong yu, bai yu kamap stretpela man, na long tok bilong yu bai yu kamap man nogut."
38 Bihain ol saveman bilong lo na ol Farisi i bekim tok long Jisas olsem, "Tisa, mipela laik lukim wanpela sain i kam long yu." 39 Tasol Jisas i bekim tok olsem, "Yupela ol manmeri bilong spirit nogut na pasin pamuk i laik lukim sain. Tasol, nogat sain bai kamap long yupela na sain bilong Propet Jona tasol bai yupela i save long en. 40 Wankain olsem Jona i bin stap tripela dei na nait long bel bilong bikpela pis, olsem tasol Pikinini bilong Man bai stap insait long graun long tripela dei na nait.
41 Long taim bilong kot ol lain bilong Ninive bai sanap long kot wantaim ol manmeri bilong dispela taim. Ol i lukim Jona i autim tok na ol i tanim bel. Tasol, lukim wanpela man i bikpela moa long Jona i stap pinis long hia.
42 Kwin bilong Saut bai kirap long taim bilong kot wantaim ol manmeri bilong dispela taim. Em kam long arere bilong graun long harim save bilong Solomon, na lukim, wanpela i moa long Solomon i stap pinis long hia.
43 Taim spirit nogut i go aut long wanpela man, em go long ples drai na painim ples bilong malolo, tasol em i no painim wanpela hap long stap. 44 Na em i tok, 'Bai mi go bek long haus mi kam long en.' Na taim em i go bek gen, em i lukim ol i klinim gut haus na ol samting bilong haus i stap stret. 45 Bihain em i go gen na kisim ol arapela 7-pela spirit i nogut moa na i no wankain olsem em, na ol kam stap insait long man. Bihain dispela man bai i no stap wankain olsem bipo na pasin bilong em bai bagarap tru. Em bai stap wankain olsem ol lain nogut bilong dispela taim."
46 Taim Jisas i toktok yet wantaim ol planti manmeri, mama na brata bilong em i kam sanap autsait, na i laik toktok long em. 47 Wanpela i tokim Jisas olsem, "Lukim, mama na ol brata bilong yu i painim yu na sanap autsait. Ol laik toktok wantaim yu."
48 Tasol Jisas i bekim tok bilong em olsem, "Husat em i mama na ol brata bilong mi?" 49 Na Jisas i apim han bilong em na makim ol disaipel na i tok, "Lukim, em mama na ol brata bilong mi i stap hia! 50 Husat man o meri i bihainim laik bilong Papa bilong mi long heven, dispela ol lain i stap olsem brata na susa na mama bilong mi."


Chapter 13

1 Mini nurami Jisasimi ma'i yeraremi bu nom anapa'i oma kumantem . 2 Yemi nesu wata anasimi yemanti Jisasimi yaku emo. Minimi bemi kanu fimi oma dauntavemi kumatuvimi afo yemi wata anasimi itama yakuemo bun non anapai. 3 Afo Jisasimi nesu faronka wayami siremi wata anasi yiyimemi, bemi semi intago, mana waitamano magayi urem anayum yogara. 4 Anayum magafim intafurami. mana'a anayumi ananapai kugufami numano ai'dem nemi. 5 Mana'a anayumano rekam magaga kugufami ameurem darem,nayeyare rekam magagai kugufem rekaka. 6 Ugami a'o ai'ganami ameurem asakem fafasitem. anui amegaga bemi anuano nomi bumarem ayakem. 7 Mana a yuna yumano fafasemi aviyarare pimi afo dam bemi, aviyararepimi rambimi abiyararemano fikemi. 8 Mana'a anayum manomi avogu magafimi fafasivemi afo agami iremo ,mana a mano mana unam amakai iremo, afo mana amano mana siyam kiparem afapake mana siyam agam irem,.mana'a mana waita siyaka agami iremi. 9 Watamo agagamo dukatemi emi intama soke urewa mini wayami intano. 10 Afo naemi yogam watayui Jisasimi manisiremi intaemo, na ugayawa faronka waya fikemi wata anasiyu nampa seveve? 11 Jisasimi yewayegem manisirem yemi yewayegem siyimem,yigemi yimoyogo.nayeyare .Inaru magumanoni aupa wayami sigenapa i amaka mage wane. Mini waita ansi inaru magu amonari iyuga. 12 Minugami iyemo setah manta yeyirapi intitim buranayoyi mi.yemi setami yivikanayo masidemi seti waya intare yirapikemo maga naniyimi,Gotimi enawai yiminami yemi itukara uvitemo feyam waya yivimi gatemo. 13 Mini mi ugami afo semi faronka waya fikemi sewau.Wata anasi yu nampa waya siranti nayeyare,yemi amonemo semo una yantai, ugami yemi setami intaga,afo mini wayamanoni anta intama soke iyuga . 14 Kasanampa waya Asaia sirukage'enimi wayami ma mini wata anasifim fawaremino semi,emi seta intanonamifo intama soke buyinonam mini wayamanoni anta intama soke buino.Semo uwaranuna antami amonanonane.Afo emi amonama ani buinonane mamini wayamano anta. 15 Afo enawa'i man'i semi,wata anasi yira'i era ugaraugami yemi Goti nami buintari ugami.yenyugam uyakamise enayantawa buamonemi waya wa bu intatemo, ye yirapike intama soke buyitemo,kanamo kumi'o yeraremo anenura'i semi yemi yofa onu. 16 sigemi yimoyogo semo uwarauna yanta,amonananti,intama sokeogo semo suna wayami. 17 Semi fugami yigemi yiyimeu,nesui kasinampa waita nampa atekam inim waita feyapa yemi yiyigara e'emi yigemo magemo amonewam yantagati,afo bu amonaga,yiyigara uga magemo intewam wayayanti,fugasire mana wayawa buyintaga. 18 Intama soke ogo anta waya watamano yunam anayum intafurukam fronka waya. 19 Mana waita mano Koti ami intarem manta beyauka intitim burayimi yunamyumo ananapa kugufa nanta emi,savi waita wananomano ameurem yeravem mini waya arapike manta fasadem. 20 Ame uremo koti namo amo napao marewam waitamanomi,bemi manugemino yunam anayumo rekam magagao kugufani emi. 21 Wata manomo Gotini ami mantemi amakukumi aki kanaga emi, afo manta ma arapemi wa intitimi wama soke buemi.Mini wata mano ameuremi amakukumi yeraratem, . 22 Wata manomo Gotini ami intaremo intiti wa arapimi magayimi, ugami bemi nesu intirio emo monei manta duwantu iranti, onta nampa mana magaga kena mana magagakena yantaganti intem Koti nanti bu intemi.Kotini avu awai buemi. Afo bemi manemi yunam yumo avi yararepimi fafasini em. 23 Wata manomo Kotini waya manta arapim ba intitim ba mademo awakunta soke'o inaniyim bemi yuna yumo avogu magagao fafasibemo afo avogu agami iremi. Mana ami amaka mana unami iremi yuna agami afo mana mi sixti'a agami irami afo mana ami teti'a agami irami enawa amugagiurem agami iremi. 24 Jisasimi enawa'i faronka wayami wata anasifmi manisemi, Gotini magumanoni wayami manuga, wata manomo avogu yunam yumo manemi antivi yumi beyi yunapimi yogani emi. 25 Ugami yemo yunaka'o dafisewam wata yuo babuwomi, yunan afoeni namugo yu ano yerabemi savi namantano agami maremanti intafuremi uyaemo. 26 Antivi agami manomo kafam bemo, dam bemo agoyantem agamo irami, savi namantano wa'i daremi. 27 Yuna afoeni yogam waitayuano mare yunam afo'em sasamemi manisemo, senuti anonamano'o, eni avogu yuna yumi eni yunapim rambipim savi namanti iteniurena darenafi? 28 Yunan afoe semi, seti namugoyuano mini savi nanti yogemono, afo yogam watayui manisire sasamemo, Emi intanami mini savi namanti kanawai seyuya maromanti daduwofanuyo? 29 Afo yuna afoe semi, Buve, yigemi buwa daduwogo, agagei namanampa antivi yumi daduvifo e'ago. 30 Ifadanam savi nama nampa antivi nampa manafim dare wanana yu nam manti kana yino. yunam manti kana yinaga manogo,savi naman nare dadurega antaumagaga igafimi agarano,minurega'i naemi antivi anomi a'ima manafim seti yunam naupa magago. 31 Naemi Jisasimi ena faronka wayami wata anasi yiyimemi. Bemi semi, inaru magumi manugane mana yayagam watamano mantemi beyi yunapimi yogemi. 32 Mini yayagami sito agami yunam awanapim bemi mana'a yunam ba'i yakagatem, yunam awanapa bemi wata yogewampim aose daremi anonayi inami,bemi anoni emi mana'a yunam wa'i numanowa'i mini yayamaka'i anam ba'i uwaratem. 33 Jisasimi ena faronka wayami wata anasimi yiyimemi semi, inaru magumi manugane yisimo farawapim wayedamo intogewani em,mana inimano sitoa mantemi kamore kapi farawam napa wayedami intokara emi. 34 Masiden nuramo, Jisasimo waya siranti wata anasi yu nampa'i, bemi faronka waya fike mana yenampai waya se'emi. 35 Bemi minewami manemi wayami amakagi mana kasanampa waita feyapa agantukami. Mini kasanampa waita mano semi, semi wayami faronka wayafike mana mi senu. semi wata anasiyu nampa waya siranti mini faronka wayafike manami ami sire'i ami yoyivi ganuno wata anasimi aupao wam yantaganti,agoyante'o inaruwa magawa uwarauna yanti. 36 Jisasimo wata anasi yera yiremo naupa bim kanafimi, beni yogam watayui yerave sasamemi mani siga. kanawa emi seyuyami sisimima soke iteve anta wayami mini savi namanto antivi yunapimo darewam wayami. 37 Afo Jisasimi mani siremi yiyimemi, watamo iyemo awogu yunam yumo yogami minimi wata aga ganta emi. 38 Yunami mana maga yanta uga, afo avogu yuna agamano manemi wata anasimo Kotini waya awakure wayi ka'na ugane, afo savi namanti manemi wata yuo savi anta emo setamose bu intem awakure wayimi wanano ami intewa. 39 Afo mini namugomo savi anayumo yogami.Mini wananonanta em ,. Yunamo manta duwantu inayo kanami, minimi wafa'i mana magaga uyamaka. Afo yunamo manta duwantu im waitami mini Gotini Ankero yui. 40 Minewani uremi ma'dem savi namavti kuyuma manafim demi iga agaretemi, , Kotimi rafisiri uwemi masidem wata anasi dayi matem, mana magamo kipanami. 41 Wata aga anomi Ankero yui yiyikanami bemi, yemi maro manti maside yantao wata anasi kumipim yanduyike wam manta fasadatemi, iyewafi Koti amo bu inte wananiyi nampa. 42 Ankero yu ano mamini wata anasi ,intafuegemi anona igafim datemo, i yemi yi i maremi, afo ifi dagemo, afo yiwayami arafitemo. 43 Mini nurami atekam wata anasi onanta katemo Kotini magufim. Watamo agagam makatemi intama soke urewa mana waya marano semo sewauna. 44 Kotini magumano avogu yanta ba yakagara uga. Mana wata mano mana magamo yunam yogara afakani em bemi maga audemi yerademi anonyanta ugami aiyofem, bemi beyi anene yu'i maromanti yauga'i yimidemi owayegem mamini magami mare aiya em. 45 Afo inaru magumi anom meyaka wano afo watamano awogu meya kake marewani ugane beni meyami yakagara uga. 46 Bemi mana awogu yanta amonaremi beyi anene maromanti sarinuremi owayegemi mini maga ye ayauruka. 47 Afo , inaru magu manomi minugemi mana wata manomi noyai fakaranti wasemi nopimi intafuremi fakemi nesu avipike avipikena noya'i. 48 Wasemo itugami, noyao fakewam watamano wasemi dilifemi awafa yemi. bemi kumakemi avogu noyagu a'idem maregemi yaufimi magemi, afo noyaguo avogu bu uganui intafimi bemo. 49 Maga kipakai, mayayio antami fawaritemi watayu ka'i, Ankero yu anomi savi watayu'i manta fasa datemo wata uga pikemi. 50 Yemi mini savi watayu'i intafu egemi anon igafimi datemo, yemi anon yu yoivisi'i marevemi ifi'i dagatemo, yiwayami arafitemo. 52 51 Afo naemi Jisasimi beyi yogam waita yintaemi yigemi mana waya suna intevege?,beni yogam waita yu'i semi intewasu wauno.

53 Jisasimi wata anasimi masidem faronka wayami yiyimi demi, Jisasi nampa beyi yogam wata yu nampa mini magu yera remi bemo. 54 Yemi Nasareti i bemo Jisasini magu antafai bemi jjuda yuyi mono mapimi wayami yiyimemi. Kotini wayami wata anasi yu'i ben ami intaremi era yogarui uwaranu'i amonemo. yemi antuduremi semi, mana waita manomi iteakena avogu intiru, eraru ite akena marene. 55 Fuga ugane mana waitami ma uware wam waita agagafi? Fugawa be anoemi bemi maria, afo ben ayomai. Jemisi, Josepi, Saimoni afo Judami. 56 Ben ayoma nampai, maside manomi senu nampa'i bemo a? Ugami mini intiru nampa eraru nampa ake yogaru ite akena marenafi?. 57 Yemi yira umanti demo Jisasimo uwara yantaganti, ugami Jisasimi yiyimemi semi. yemi wata anasi yu'i ena akupike nampa ena magufike kasanampa waita yivigari ugam, ugami yemi mni kasanampa waita nampa beni magumano, yemi avima soke buyemo. 58 Bemi nesu anona yoganti bu yogemi mini ayapai naye yarafi, yemi bemi yima kuku bu uakemo.

Sapta 13

1 Long dispela dei Jisas i lusim haus na i go sindaun arere long solwara. 2 Ol planti manmeri i kam raunim Jisas, olsem na em i go kalap long bout na sindaun na ol manmeri i sanap arere long nambis.

3 Orait Jisas i yusim planti tok piksa long skulim  ol manmeri. Em i tok, "Harim! Wanpela man bilong mekim gaden i go long planim pikinini kaikai. 4 Taim em i tromoi pikinini kaikai antap long graun, sampela pikinini kaikai i pundaun arere long rot na ol pisin i kam kaikai ol dispela pikinini kaikai. 5 Sampela pikinini kaikai i pudaun antap long karanas we i nogat planti graun long en, wantu tasol ol i kamap, long wanem, i nogat planti graun i stap long karanas. 6 Tasol taim san i kam antap, ol i drai hariap tru na pundaun, long wanem, rop bilong ol i stap antap tasol na i no kisim wara.
7 Sampela pikinini kaikai i pudaun antap long ol nilnil gras na taim ol i kamap, ol nilnil gras i kamap na bagarapim ol. 8  Sampela pikinini kaikai i pudaun long gutpela graun na i karim kaikai, sample i karim 100-pela kaikai, na sampela i karim 60-pela kaikai, na sampela i karim 30-pela kaikai. 9  Man i gat yau, em i mas harim na kisim gut dispela tok."
10 Orait bihain ol disaipel i askim Jisas olsem, "Bilong wanem yu wok long yusim ol tokpiksa long toktok long ol manmeri?" 11  Jisas i bekim tok bilong ol olsem, "Yupela i mas amamas, long wanem, olgeta tokhait long kingdom bilong heven i kamap ples klia long yupela pinis. Tasol ol dispela man meri i no save yet long kingdom bilong heven. 12 Olsem na ol manmeri husat i kisim gut tok bilong mi na putim long bel na tingting bilong ol, God bai i givim moa yet long ol na ol bai i pulap tru. Tasol ol manmeri husat i no kisim gut tok bilong mi, ol bai i lusim tingting long olgeta tok bilong mi na lusim tingting tu long olgeta samting ol i bin save bipo.
13 Olsem na mi save yusim ol tok piksa taim mi toktok long ol manmeri. Long wanem, ol i lukim ol samting mi mekim, tasol ol i no lukim gut na kisim klia as bilong dispela samting. Na ol i harim tok bilong mi, tasol ol i no klia long as bilong dispela tok. 14 Tok profet bilong Aisaia i kamap ples klia long ol dispela kain manmeri, em i tok, 'Bai yu harim tok bilong mi, tasol yu no inap harim gut na klia long as bilong dispela tok. Bai yu lukim ol samting mi mekim, tasol yu no inap lukim gut na save long as bilong ol dispela samting.
15 Na i tok moa olsem, long dispela as tasol bel bilong ol dispela manmeri i kamap strong tumas na ol i no inap tru long harim tok bilong God, na i olsem ol i pasim ai bilong ol na i no inap lukim wanpela samting, o harim wanpela tok, o save tru long bel bilong ol, inap ol i ken givim baksait long sin na bai mi ken oraitim ol.'
16 Tasol yupela i ken amamas long wanem yupela i lukim gut ol samting mi mekim, na harim na klia gut long ol toktok mi mekim. 17 Mi tok tru long yupela, ol planti profet na ol stretpela man i stap bipo i gat bikpela laik tru long lukim ol samting yupela i lukim nau, tasol ol i no lukim, na i laik tru long harim ol dispela tok yupela i harim nau, taso ol i no bin harim.
18 Harim gut as toktok bilong tok piksa bilong man i tromoi pikinini kaikai. 19 Wanpela man i harim tok long Kingdom bilong God na i no putim gut long bel na tingting bilong en, em i olsem pikinini kaikai i pundaun arere long rot, we man nogut Satan i kam kwiktaim na rausim dispela tok long bel bilong en.
20 Man i hariap tru long kisim tok bilong God wantaim bikpela amamas, em i olsem pikinini kaikai i pundaun antap long karanas graun. 21 Man i kisim tok bilong God na i bilip long sotpela taim tasol, na i no putim gut long bel na tinging bilong en. Dispela kain man i save lusim bilip kwiktaim, taim hevi na traim i kamap. Em i olsem pikinini kaikai i gro na rop bilong en i stap antap tasol na i no go daun tru long graun.
22 Man i harim tok bilong God na putim long bel na tingting bilong en, tasol em i tingting tumas long bungim moni, kago na samting bilong dispela graun na i no tingim God na mekim pasin bilong God. Orait em i olsem pikinini kaikai i pundaun namel long ol nilnil gras. 23 Man i kisim tok bilong God na putim gut long bel na tingting bilong en na i bihainim gut dispela tok. Em i olsem pikinini kaikai i pundaun long gutpela graun na i karim kaikai gut. Sampela i karim 100-pela kaikai na sampela i karim 60-pela kaikai na sampela i karim 30-pela kaikai."
24 Jisas i mekim narapela tok piksa long ol manmeri. Em i tok, "Kingdom bilong God em i olsem man i planim gutpela pikinini kaikai olsem wit samting long gaden bilong en. 25 Tasol taim ol man bilong lukautim gaden i slip pinis, orait birua bilong papa bilong gaden i kam na tromoi pikinini bilong gras nogut tu namel long wit gaden na i go pinis. 26 Taim pikinini kaikai bilong wit i bruk na i kamap na i stat long karim kaikai, gras nogut tu i kamap.
27 Ol wokman bilong papa bilong gaden i kam tokim em olsem, 'Bikman, yu planim gupela pikinini kaikai long gaden bilong yu, tasol ol gras nogut i kamap olsem wanem?' 28 Papa bilong gaden i tok, 'Birua bilong mi i  kam planim ol dispela gras nogut, 'Orait ol wokman i tokim em olsem, 'Yu laik bai mipela i go kamautim ol dispela gras nogut, a?'
29 Orait papa bilong gaden i tok, 'Nogat, yupela i noken kamautim, nogut yupela i kamautim gras nogut wantaim wit.' 30 Larim gras nogut na wit i kamap wantaim inap long taim bilong bungim kaikai. Long taim bilong bungim ol kaikai i redi pinis long gaden, bai mi tokim ol man bilong  bungim kaikai olsem, "Kamautim ol gras nogut pastaim na wokim nekpas bilong kukim long paia. Na bihain bungim ol pikinini bilong wit na putim long haus kaikai bilong mi.""'
31 Bihain Jisas i mekim narapela tok piksa long ol manmeri. Em i tok, "Kingdom bilong heven em i olsem pikinini kaikai bilong diwai mastet we wanpela man i kisim na i planim long gaden bilong en. 32 Dispela pikinini kaikai bilong mastet em i liklik tru namel long olgeta arapela pikinini kaikai we ol man i save planim. Tasol taim em i bruk na i kamap bikpela, em i save winim olgeta arapela kaikai bilong gaden. Em i save kamap bikpela olsem diwai, we ol pisin tu inap wokim haus bilong ol long han bilong en."
33 Jisas i mekim narapela tok piksa gen na i tokim ol manmeri olsem, "Kingdom bilong heven em i olsem yist we wanpela meri i kisim liklik na tanim wantaim tripela kap plaua inap plaua i solap."
34 Olgeta taim, taim Jisas i laik toktok long ol manmeri, em i save yusim ol tok piksa tasol long toktok long ol. 35 Em i mekim olsem bilong inapim tok bilong wanpela profet i bin raitim bipo. Dispela profet i tok, "Bai mi mekim toktok long ol tok piksa, bai mi yusim ol tok piksa long skulim ol manmeri long ol samting i stap hait, stat long taim mi bin wokim heven na graun."
36 Taim Jisas i lusim ol manmeri na i go bek long haus, ol disaipel bilong en i kam na i tokim em olsem, "Inap yu tokim mipla gut long as bilong tok piksa bilong gras nogut i kamap long wit gaden." 37 Na Jisas i tokim ol olsem, "Man husat i planim gutpela pikinini kaikai i makim Pikinini bilong Man." 38 Gaden i makim dispela graun, na ol gutpela pikinini kaikai i makim ol man i save bihainim tok bilong God, na gras nogut i makim ol man i save mekim pasin nogut na bihainim tok bilong Satan. 39 Na dispela birua husat i planim gras nogut, i makim Satan. Taim bilong bungim kaikai i redi long gaden, i makim pinis bilong dispela graun. Na man bilong bungim kaikai i makim ol ensel bilong God.
40 Long wankain pasin olsem ol i bungim ol gras nogut na kukim long paia, God bai i stap sas na skelim olgeta manmeri long taim graun i pinis. 41 Pikinini bilong Man bai i salim ol ensel bilong en i go na ol bai i rausim olgeta samting i save mekim ol man i pundaun long sin, na olgeta manmeri husat i save sakim tok bilong God. 42 Ol ensel bai tromoi ol dispela manmeri i go daun long bikpela paia, we ol bai i pilim pen, na krai, na kaikaim tit bilong ol. 43 Tasol ol stretpela manmeri bai i lait olsem lait bilong san insait long Kingdom bilong God. Man i gat yau, em i mas harim na kisim gut dispela tok mi mekim.
44 "Kingdom bilong God i olsem wanpela samting i dia tumas, we wanpela man i painim long hap graun bilong mekim gaden. Em i digim graun na haitim gen dispela samting i  dia tumas, bihain em i go salim olgeta samting bilong en na i kam bek na baim dispela hap graun. 45 Olsem tasol kingdom bilong heven i dia tumas na i olsem man i laik baim gutpela pel we pei bilong en i antap tumas. 46 Taim em i lukim wanpela pel i dia tumas, em i go salim olgeta samting em i gat na kisim moni i go na baim dispela pel.
47 Na gen, Kingdom bilong heven i olsem wanpela man i laik kisim pis na tromoi umben long wara na i kisim planti kainkain pis. 48 Taim umben i pulap, orait man bilong painim pis i pulim umben i kam arere long nambis. Em i sindaun na kisim ol gutpela pis na putim long basket, na ol pis i no gutpela, em i tromoi i go.
49 Long pinis bilong graun, wankain pasin bai i kamap long ol man, ol ensel bai i rausim ol man nogut namel long ol stretpela man. 50 Ol bai i tromoi ol dispela man i go daun long bikpela paia, ol bai i pilim bikpela pen na krai na kaikaim tit bilong ol."
51 Orait bihain Jisas i askim ol disaipel bilong en olsem, "Yupela i kisim gut as bilong ol tok piksa mi autim long yupela tu, a? Na ol disaipel i tok, "Yes." 52 Jisas i tokim ol olsem, ol man husat i harim gut ol dispela tok piksa na kamap disaipel bilong Kingdom bilong God, ol i olsem papa bilong haus. Papa bilong haus i save kisim olpela na nupela samting long haus kago bilong em yet. 53 Taim Jisas i tokim ol manmeri long olgeta tok piksa pinis, Jisas wantaim ol disaibel bilong en i lusim dispela ples na i go.
54 Ol i go long Nasaret long as ples bilong Jisas. Em i go long haus lotu bilong ol Juda na i skulim ol manmeri long tok bilong God. Taim ol manmeri i harim tok bilong en na i lukim ol mirakel em i mekim, ol i kirap nogut na i tok, "Dispela man i kisim gutpela save na tingting na strong bilong wokim mirakel long wanem hap? 55 I tru dispela man em pikinini bilong kapenta, a? I tru mama bilong en, em Maria na ol brata lain bilong en, em Jems, Josep, Simion na Juda, 56 wantaim ol sista bilong en, olgeta yet i stap wantaim yumi long hia, a? Tasol em i kisim dispela gutpela save na tingting na strong bilong wokim mirakel long wanem hap?"
57 "Ol i bel hevi  long ol dispela samting Jisas i mekim, tasol Jisas i tokim ol olsem, "Ol manmeri bilong narapela lain na narapela ples inap kisim gut wanpela profet, tasol ol lain tru bilong dispela profet na long as ples bilong en stret, ol i no inap kisim em gut." 58 Em i no mekim planti mirakel long dispela hap long wanem, ol i no bilipim em.


Chapter 14

1 Mini nurami herotimi yinom waita wage-em, nayeyanta'o jisasi uwaram yanta nayami iteneitene. 2 heroti beyi yogam waitayu yiyimem semi, mini waitami jonimino mono nomi mayike , intaunami bemi fukimi masifaram mati pike itaveme, minugami bemi eranti makemi buwa -i intam anene-yui uwareve-mino. 3 Erodias heroti beyafa-awa anao mantukayim arai manta kanakana uma akemi, Filipi anai bem afa-awa, Heroti fakaremi Jonimi aiga ayakai anta-uremi mantati kuyemi. 4 naugana, Jonimi sasamemi semi , kotini kaga wayamano sasamem semi buwai emi Herodiasim anasi iwai marano emi. 5 Heroti Jonimi wafai aruru kararim mifo, bemi Herotimi wata-anasi yagomi fakemi, nayeyara yemi wata anasi amonami Jonimi mana kasanampa waita wam-mino. 6 Bemi Heroti benanoe madukam nurami yema fawarami bmi. yemi yema yunami mata ruwatu uremi neve vemi anoni uremi musen evemi bami, mini ruwantupim, Herodiasim araumano agonti magem wata-anasi yiwanapa nowem wami Herotimi amonaremi anoni uremi amomi amouakemi, 7 Mini asika-manomi arai manta kanakana iranti, Herotimi asika ayami mademi akewaya Goti augaka napa wata-yu wakai semi Herodiasim araum-mano nati intaemi semi emi naye-yara ayevene. 8 mini asikamano anoemi herodiasi-mi wafai bemi sasa-memi naye waya bemi yewayege sasa mino-yanti, ugami herotim samemi, Joni mono nomo manyi-kewayi anom mana simeno-yare koraya yaufimi. 9 Kini-manomi anoni uremi arai aemi mini asikamano intauru-kemi sefo, asikao ayami rukemi yemi mana-a akum musem emi benafo yema ruwantu-uge yunam-newami, Heroti bemi semi eyo sirami Joni anomanomi ameno. 10 Joni avima kara-busifim marore anugam akefemi. 11 Joni anugami akefaremi anomi korayafim magemi mare-manti mini koraya napa mare-manti Herodiasim araum-manomi ame-paya, amidami maremi ano-emanom maromati amemo 12 Naeni Jonini yogam waita auma-ami yemare maromati masifa-remi yemi bemi Jisasi naemi maromanti sasami masifaremi naye yanta Joni mano nomi feyikewayi agei fawa-rimi. 13 Jisasi mini waya itaremi, mini ayapa yeravem kanufim raunta-vem beyi yogam waitayu napa, yemi bemi mana magu wata iwapim. Wata-anasi yemi itami Jisasi mini ayapa bemi.yemi anom magu yeraremi yemi afoke Jisasim magagai be-emi mini ayapa bemo. 14 Jisasi mini maguga oravemi, bemi amoneni nesuyam wata-anasi wami, anoni-uremi agunati uyikemi yenati, uremi yianene makam wata-anasi manta soke uma-yikem yenyi-npa wami wata-anasifim, 15 Afaumi kupegami, katowaitayu jisasi sasamemi semi, mana magufimi wata iwane, ai afaumi kumemino, siyikana mana wata-anasi wogo, beyai yunami afakareya aya-ureya sana adeade magu-gake nago, 16 Mini-sirami Jisasi beyikatowata waitayu yiyimemi semi, yemi yunami bu-afakate mono ive, e,a yemi fawagai yigewai bega yunami yemi yimego. 17 Beni kato waitayu Jisasim sasamemi yemi mana siyam noya napa kanti sikoni sana-a makane. 18 Jisasi semi mini yunanu sewanafa mare yego. 19 Urami naemi Jisasi siyimemi semi mademi Wata anasiyu kumantuga asayaga. Siremi bemi nini mana siyam sikoni matemi kan noya napa, inarufai amonare wakakemi, asomi augamuke mini ayakai, naemi mini sikoni mantemi kidiremi yimemi beyi yogam waitayu yimego wata-anasi yimago. 20 Masideyu mini ayami nami yimu-remi, akan-akan ayami manta ruwantu-imi 12 Fia unami itugemi. 21 Adeka 5000 watayu nemono mini yunami . Afo anasi iyaonti bumi yantemo. 22 Ayami namantami, Jisasi ameuremi beyi yogam waitayu yiyikami kanufim raunte anantai bemi mea ayapa. Siyika beni yogam waita bewami, Jisasi siyikami wata-anasi yeyi magufa bogo semi. 23 Siyikami wata-anasi yenti magufai bomi, Jisasi beyao menta anufai agum amukira uremi. Afau kupegami kumayu akami, Jisasimi beyao mini magufim wage-emi. 24 Beni yogam waitayu beme kanumi. bunopim bewam, eram susuwami me-e bewam ayapakemi avekem yemi. bunomano kanu aveke bugeyege. 25 Afumi amaka kamore-gake mana siyamifo afapake mana afaumi wanurapa mini awanapa, adeka sagara ewami, 26 beni yogam waita-yu amonami Jisasimi nomano amugai yewami, yemi yaigemi nesuyam intiti evemi yemi intami mana wami yewemino semo. 27 Ameurem Jisasi yenati siyimimsemi, itama akeogo buwa ifegago, manami semuno. 28 Afo Pitami yewa-yegem sasamim semi benati, ano-namano, fuga eve, sinaga semi bunome amugai ewanafa bono. 29 Jisasi sasamim semi, yeno, afo Pitami kanufikemi rautavemi bunom amugai bemi-i Jisasi wapa. 30 Bewami Pitami amonami anona susuwami yemi, aiga-magemi enaimi Pita nopim sadagem kupegemi. Nomano bemi fikewami, Pita arama semi mani semi, anonao, sofa-ono semi. 31 Mana yai Jisasi itaremi ayam dami kumemi Pitami fakemi, afo bemi sasamim semi, emi sitoa ama-kukumi rukanave. Emi naugayawa sekai ama-kukum iyeveve. 32 Yewaye-yegeta Jisasi napa Pitami kanufim urentamo, susuwami minigai kipemi,. 33 Mente kanu amu-gapakemi beni yogam waitayu anoni uremi Jisasi avi yani evemi semi, fuga ugane , emi goti aganove. 34 Beremi yemi genesareti oravemi, bunopmi ena ayapa, 35 Mini magufike waitayu amonemo Jisasi yoga amonare made aie wata bewapa mare yemo. 36 Yeravemi yeyi aumi magafim rakumim jisasi intaemi beni wado fakarere. Amuna watanasi jisasi wado fakaruka yemi amakauga.


Sapta 14

1 Long dispela taim Herot i stap gavana, em i harim stori long ol samting Jisas i mekim. 2 Herot i tokim ol wokman bilong en olsem, "Dispela man em Jon bilong Baptais, ating em i kirap bek gen long matmat, olsem na em i gat pawa bilong wokim ol mirakel."

3 Long inapim laik bilong Herodias, meri bilong brata bilong en Philip, Herot i holim pasim Jon na pasim lekhan bilong en na kalabusim em. 4 Long wanem, Jon i tokim em olsem, "Lo bilong God i tok nogat long yu kisim Herodias olsem meri bilong yu." 5 Herot inap kilim Jon pinis, tasol em i pret long ol manmeri, long wanem ol i lukim Jon olsem wanpela profet.
6 Tasol taim dei bilong mama i karim Herot i kamap, ol i kaikai na amamas. Long dispela bung, pikinini meri bilong Herodias i danis namel long ol manmeri na i mekim Herot i amamas tru. 7 Na long amamasim dispela pikinini meri, Herot i wokim strongpela tok promis long ai  bilong God na ol man long givim pikinini meri bilong Herodias  wanem samting em i laikim.
8 Mama bilong en Herodias i tokim pikinini meri bilong en pinis long wanem tok em i mas mekim, olsem na em i tok, "Givim mi het bilong Jon bilong Baptais long wanpela plet." 9 King i gat bikpela bel hevi tru long askim bilong dispela meri, tasol long inapim promis em i  bin mekim na long amamasim ol arapela lain husat i stap wantaim em long kaikai, em i givim tok orait long ol i mas givim het bilong Jon long en.
10 Orait em i salim ol soldia i go long haus kalabus na katim nek bilong Jon. 11 Ol i katim nek bilong Jon pinis na putim het bilong en long plet na i kam givim pikinini meri bilong Herodias, na em i karim i go givim mama bilong en. 12 Na bihain ol disaipel bilong Jon i kam kisim bodi bilong en na i go planim. Ol i planim em pinis na bihain ol i go tokim Jisas long wanem samting i kamap long Jon bilong baptais.
13 Taim Jisas i harim dispela tok pinis, em i lusim dispela hap na i kalap long bout wantaim ol disaibel bilong en, na ol i go long wanpela ples i nogat man i stap long en. Taim ol manmeri i harim olsemJisas i go long dispela hap, ol i lusim ol bikpela taun bilong ol na i bihainim Jisas na wokabaut i go long dispela hap. 14  Taim Jisas i kamap long hap, em i lukim ol planti manmeri i stap. Bel bilong en i bruk tru na em i sori long ol, na i oratim ol lain i gat sik i stap namel long ol dispela manmeri.
15 Taim san i go daun, ol disaipel i go tokim Jisas olsem, "Dispela ples i nogat man i stap long en, na san i go daun pinis. Salim ol dispela manmeri i go, na ol i ken go baim kaikai bilong ol long ol ples i stap klostu."
16 Tasol Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, "Ol i no inap i go painim kaikai, larim ol i stap na yupela yet i givim kaikai long ol." 17 Orait ol disaipel i tokim Jisas olsem ol i gat 5-pela pis na tupela bret tasol i stap. 18 Na Jisas i tokim ol long bringim ol dispela kaikai i kam long em.
19 Orait bihain Jisas i tokim olgeta manmeri long sindaun long gras. Na em i kisim 5-pela bret na tupela pis, em i lukluk i go antap long heven, na i blesim dispela kaikai. Bihain em i brukim bret na givim long ol disaipel bilong en long givim ol dispela manmeri. 20 Olgeta manmeri i kaikai na ol i pulap tru, na ol i bungim ol hap hap kaikai i stap na pulimapim 12-pela basket. 21 Klostu olsem 5 tausen man i bin kaikai dispela kaikai. Tasol ol i no kauntim ol meri na pikinini tu.
22 Taim ol i kaikai pinis, kwiktaim Jisas i salim ol   disaipel bilong en na ol i kalap long bout na i go paslain long em long narapela sait. Taim ol disaipel i go, Jisas yet i salim ol manmeri  i go bek long ples bilong ol. 23 Taim em i salim ol manmeri i go pinis, Jisas em  yet i go antap long mauten long beten. Taim san i go daun na ples i tudak, Jisas em wan i stap long dispela hap. 24 Tasol bout we ol disaipel i go long en, i go pinis namel long solwara. Bikpela win i kirap na kam olsem long hap ol i laik go long en. Na i mekim solwara i kirap na pusim bout i go i kam.
25 Namel long 3kilok na 6 kilok samting, klostu tulait i laik bruk, Jisas i lusim maunten na i wokabaut antap long solwara na i kam long ol disaipel. 26 Taim ol disaipel i lukim Jisas i wokabaut antap long solwara na i kam, ol i pret na tingting planti na i ting olsem wanpela tewel i kam. 27 Tasol kwik taim Jisas i tokim ol olsem, "Sanap strong na noken pret, dispela em mi tasol."
28 Orait Pita i bekim tok bilong em olsem, "Bikpela, sapos tru em yu, tokim mi long wokabaut antap long wara na kam long yu." 29 Jisas i tok, "Kam." Orait Pita i kalap i go aut long bout na wokabaut antap long wara na i go long Jisas. 30 Tasol taim Pita i lukim bikpela win i kam, em i pret na i stat long i go daun long wara. Taim wara i stat long daunim em, Pita i singaut strong na i tok, "Bikpela, helpim mi!"
31 Wantu tasol Jisas i tromoi han i go daun na i holim Pita, na i tokim em, "Yu gat liklik bilip tasol, bilong wanem yu no bilipim mi?" 32 Na taim Jisas na Pita i go antap long bout, win i stop olgeta. 33 Na ol disaipel antap long bout i givim biknem long Jisas na i tok, "Tru tumas, yu Pikinini bilong God."
34 Orait ol i go kamap long Genesaret, long narapela sait bilong solwara. 35 Taim ol man long dispela ples i luksave long Jisas, ol i salim tok i go long olgeta ples i stap klostu long ol, na ol i kisim olgeta manmeri i gat sik i kam long em. 36 Ol i daunim ol yet na askim Jisas long tasim hap klos bilong en, ol planti manmeri husat i tasim Jisas na hap klos bilong en i kamap orait gen.


Chapter 15

1 Semi sena omi diwai wainimu, seti foemi yuna afoemi. 2 Bemi manta masidemi amaru fasa marekem dewa sepimo bemo akamo bu irewam. Bemi akefa remi maside auan amanti manta atede usu gara nami nesu akami iratemi. 3 Yigemi ai sese uga. Naye yarafi, yigemi ai inta ruka amo yigemi yiyi midu kau. 4 Yigemi senam paga agapake wa, semi yigenampa agapare wanu. Ayan aman tanomo agamo buyiremo enao mana, afo bemo bu agapemi diwai wainiga, mana ana intemi, yigewai nesu agana iramano yigemo senampa agapate. 5 Semi diwai waini mano, yigemi ayan ama ranta wa. Minu gamifo mana waita senampa aga pateve, sewai benampa aga panu, mini waitami nesu agami iranani. Minu gamifo yigemi senampa bu aga paote. Yigemi bumi mana anene uwa ranago. 6 Afo mana wayi senampa bu agapemi, yemi emi itavi nayo, mane mana yamano i ayan amanti aya kagemi, mini nami yemi itavitemo mini ayan i kavi demi bemi yugatemo. 7 Minu gamifo yigemo sepimo agapa gamo seta yige yupe baganao naye anene yanto sitai teote, yigemi mara nago. 8 Mini anta yanta setifoe ano avi mara nani, yigemi nesu agami irevi i yigemi seti kato waita wanago. 9 Setifoe semi aye wai sewai yige aye wau. Yige wai seti ayin timi wau. 10 Afo yigemo ake waya awa kurei yigemi seti ayin timi wanago, mani semi seti foe ake waya awa kure beni ayin timi wau. 11 Semo nami waya yige nanto sewau na seti amoyinti yige nampaga wano, yige yin amoyintano itu karai. 12 Mamini mi seti ake waya, yigemi eno ayeno mana yon niona semo yigen aye wauna. 13 Bumi mana waita amona ayinti rika, amaka bemo beyi aumo demo enom ofai nanim. 14 Yigemi seti aganta wanago, semo yigemo siyi midu kauna inte ote. 15 Semi bumi yige nanti yoga aga guge senu naye yarafi, yoga aga ano bua monaga yaye anene beni ano namano yogam marewa. Semi yigemi yivide agan tayu, naye yarafi semi mi yigemi yiyimi dukau maside anene semo seti foe wapa gemo inta nayu. 16 Yigemi semi bumi uya duka, minu gamifo semi yigemi uga magau bebega yunami rara, mini mana yigeyi yuna mano ba. Afo minuga yigemo sintai ite naye anene yarafi seti foe wapa seti vipi, bemi yigemi yimi nani. 17 Yemi semi mana semi yimene semo ai minugem yigemi eno nati ayego. 18 Amaka magagake waitayu yigemi namu yoyi uyika ote, yigemi amone inte ogo bafa semi namugo yi usi karemi naemi yigemi minu yikemo. 19 Afo yigemo mana maga gaga waita anasi yi ure wate i, magafim waita yu yigemi yiyi nayo afo yigemi yemi onanta ina gomi. Minu gamifo yigemi mana maga fikem waita yugem wanaye afo semi yigemi uga dukana mana maga fike ure wogo afo mana mini anta yanti yigemi namu goyi uyikate. 20 Yiyi muna waya yu owa yige intago, "yogam waita beni rafi sinti bu yaka gagene. Amaka semi savi usi kami, yemi yigem bai savi uyikate amaka seti waya intemote yigen yami inta temo. 21 Mana masidem anene yigemi uyikatemo seti avipim, naye yara, yemi amone inte iyugemi iye semi sisika kume gafu. 22 Amaka semi magu bu yiyimei, yemi kumi imagate mono, minu gamifo mage yemi yenti kumi'i ayofana yom ayimi bu wane. 23 Mana waita semi namugoyi usikemi, seti foem ba namugoyi uakem. 24 Mana wayi wa bu yodukam yoganti semo yepim bu yoge' yemi kumi ima katemo, minugamifo mage yemi amonare afo namu goyi uyike bere itafo. 25 Mana anta fawarem waya agantam yenti ake wayafim bage'em mare fawarem. Mana waya manu gemi, yemi semi fa namugo yi usikeveye. 26 Amaka ofa into yinami, seti foe wapake ranam yige wapa kumintem. Mini fuga waya mano ni ayo aga seti foe wapake yigemi seti yogam sima fawa ritem. 27 Nayeve bemi made anene ben aimano amena pai dukane, minugamifo mani sewan bem maden yantai dukane, minimi ateka mini masiga bemi maden yantai beyane nampa beyanti iruka. 28 Minugami maden anene mo ben amena pai wanami, afo Kraisimi bena omige benanti setinepa wano siganayini amenapai watemi, mini anta,o fawaremi Gotimi sasamemi bemi made yanta anoni anuino. 29 Naugaya yemi watanasi fukam waita yivipim nomi mareveye? aofukemo buwa itavemo owabui nayom ne naugaya yemi yenanti nomi mareveye. 30 Naugaya na seyuyami maden nurami namugo antafim beyane. 31 Maden nurami semi fuginti amone vano, mi,ninai semi e,avi yani onu, nayeve, Jisasi Kraisipim senuti anona semi mini yantagai makau. 32 Naye yantaga mara nuyo, wata manomo amone dayimanayo, afo semo afa safura napao Efesesi sirave watei, wata mano mo fugintike aneka,o buita yewa,otemi minugamifo afo fukam wata yui yewa yegemi buita viteye. 33 E,ana naena wate yuanomi yigemi muna buyimino, savi waita nampa imatatemi avogu intinti savi urati mono. 34 Itave wama atede wano, buwai kumi ono, yigepikemi mana amanami Goti nanti buitewa mana waya siranami yigemi yigaye ino yigeyi antayanti. 35 Mana amani ma,ni sina gomino, iteni ureya sugape kena yewa yegeya itavitene, yemi nayeyu napaga yite yafo. 36 Yigemi o,eni ewane naye yantao yodana ame urem burara temino aratai fubem manami no. 37 Naye yantao emo yodanami mana aumano beyaumi apinatemi, mana,a anenemi. 38 Gotimi mana aumi amitemi benaomi augamake, mana mana anene yuka bemi yemidua beyaumi. 39 Made aumi mana ana iyuga afo ena mana aumi watanasi mi ena aumi safura ena auyui numanomi ena aumi noya.


Sapta 15

1 Bihain ol sampela Farisi na ol man bilong raitim Lo i stap long Jerusalem i kam long toktok wantaim Jisas. Ol i tok, 2 "Bilong wanem na ol disaipel bilong yu i no aninit long lo bilong ol tumbuna bilong mipela? Ol i no wasim han bilong ol long taim bilong kaikai." 3 Orait Jisas i bekim tok bilong ol olsem, "Bilong wanem yupela i save brukim Lo bilong God long bihainim ol pasin tumbuna bilong yupela?

4 Lo bilong God i tok, 'Yupela i mas ananit long papa na mama bilong yupela. 'Na i tok moa olsem, 'Man i mekim tok nogut long papa na mama bilong en, em i mas dai.' 5 Tasol yupela i tok, 'Man i tokim papa o mama bilong en olsem, "Wanem samting mi inap givim yupela long en, mi givim long God olsem ofa.'" 6 Dispela kain man i noken aninit long papa bilong en tu. Long bihainim dispela lo bilong tumbuna tasol, em i mekim Tok bilong God i kamap olsem samting nating.
7 Yupela ol man bilong giaman. Tok bilong Asaia i kamap klia tru, taim em i mekim dispela tok profet long yupela, 8 Ol dispela lain i lotuim mi long maus tasol, tasol bel bilong ol i stap longwe tru long mi. 9 Ol i giaman tasol long lotuim mi, long wanem ol i kisim ol Lo we ol man yet i putim, na kamapim olsem pasin bilong lotu na skulim ol arapela manmeri long lotuim mi.
10 Bihain Jisas i singautim ol dispela manmeri i kam klostu long em yet na em i tokim ol olsem, "Harim na kisim gut dispela tok. 11 Ol samting we man i kaikai na i save go insait long maus bilong en, i no save mekim man i kamap doti. Tasol samting we man i toktok na i save kam autsait long maus bilong en, i save mekim man i kamap doti."
12 Bihain ol disaipel i kam tokim Jisas olsem, "Yu save tu olsem dispela tok yu mekim i givim belhevi long ol Farisi na ol i belhat long yu, a? 13 Jisas i bekim tok bilong ol olsem, "Olgeta diwai we Papa bilong mi long heven i no planim, ol bai i kamaut wantaim olgeta rop bilong ol i save holim graun. 14 Larim ol, ai bilong ol dispela Parisi i pas. Sapos wanpela ai pas man i soim rot long narapela ai pas man, orait tupela wantaim bai i pundaun i go insait long hul."
15 Pita i harim dispela tok na i tokim Jisas olsem, "Inap yu tokim mipela gut long as bilong tok piksa bilong  'Samting man i kaikai na i go insait long maus i no mekim man i kamap doti.'" 16 Orait Jisas i tok, "Ating yupela tu i no save long as bilong dispela tok piksa, a? 17 Yupela i mas save olsem, wanem samting i go insait long maus, i save go daun long bel na bihain i kam aut olsem pipia.
18 Tasol toktok nogut i kam aut long maus i save kamap long bel bilong man stret. Ol dispela  kain toktok i save mekim man i kamap doti. 19 Bel i save kamapim ol kain pasin nogut olsem, tingting nogut, pasin bilong kilim man i dai, na pasin bilong pamuk wantaim ol marit manmeri, ol arapela kainkain pasin pamuk, na pasin bilong stil, na pasin bilong tok giaman long kot, na pasin bilong bagarapim ol arapela manmeri wantaim ol tok nogut. 20 Em ol dispela samting i save mekim man i kamap doti. Tasol pasin bilong 'i no wasim han na kaikai', i no save mekim man i kamap doti.' "
21 Bihain Jisas i lusim dispela ples na i go long distrik bilong tupela biktaun Taia na Sidon. 22 Long dispela ples, wanpela meri bilong ol lain Kenan i kam long Jisas na i singaut strong long en olsem, "Bikpela, pikinini bilong Devit, marimari long mi, Spirit nogut i givim bikpela pen tru long pikinini meri bilong mi." 23 Tasol Jisas i no bekim wanpela tok bilong en. Ol disaipel i tokim Jisas olsem, "Dispela meri i wok long singaut bikmaus yet na bihainim mipela, inap yu tokim dispela meri long lusim mipela na go longwe?
24 Tasol Jisas i bekim ol olsem, "God i salim mi i kam bilong kisim bek ol lain Israel tasol. Ol i olsem ol sipsip i lus pinis." 25 Tasol dispela meri i kam brukim skru long pes bilong Jisas na i tok, "Bikpela, helpim mi." 26 Orait Jisas i bekim tok bilong en olsem, "Em i no gutpela long kisim bret bilong ol pikinini na tromoi i go long ol liklik dok."
27 Orait dispela meri i tok, "Bikpela, em i tru, tasol ol liklik dok tu i save kaikai hap kaikai i pundaun ananit long tebol bilong papa bilong ol." 28 Jisas i bekim tok bilong dispela meri olsem, "Meri, yu gat strongpela bilip tru, olsem na pikinini bilong yu bai i kamap orait gen." Long dispela taim stret, ol spirit nogut i lusim pikinini bilong dispela meri na dispela pikinini i kamap orait.
29 Jisas i lusim dispela ples na i go klostu long raunwara Galili. Em i go antap long wanpela liklik maunten i stap klostu na i sindaun i stap. 30 Orait bikpela lain manmeri tru i kam long em. Ol i kisim ol manmeri lek bilong ol i nogut, ai pas, maus pas, na ol man bodi bilong ol i krungut nabaut, na planti ol arapela manmeri i gat sik i kam. Ol i kisim ol i kam long Jisas na em i oraitim ol. 31 Taim ol manmeri i lukim ol maus pas man i toktok, na ol bodi krungut man i orait, na ol lek nogut man i wakabaut gen na ol ai pas man i lukluk gen. Ol litimapim nem bilong God bilong Israel.
32 Jisas i singautim ol disaipel bilong en i kam na i tokim ol olsem, "Mi sori tru long ol dispela manmeri, long wanem ol i stap wantaim mi inap long tripela dei na ol i no kaikai. Mi no laik long salim ol i go long wanem ol i no kaikai, nogut ol i hangre na ol bai i pudaun long rot." 33 Ol disaipel i tokim Jisas olsem, "Long dispela kain hap we i nogat man i stap klostu long en, mipela i hat tru long painim kaikai bilong givim ol dispela manmeri. 34 Orait Jisas i askim ol long hamaspela bret ol i gat na ol disaipel i tok, "7-pela bret, na ol sampela liklik pis." 35 Bihain Jisas i tokim ol dispela manmeri long sindaun long graun.
36 Em i kisim dispela 7-pela bret na ol pis, na i tok tenkyu long God, orait bihain em i brukim ol bret na givim long ol disaipel. Na ol disaipel i givim long ol manmeri. 37 Olgeta manmeri i kaikai na ol i pulap tru. Na bihain ol i bungim ol hap hap kaikai i stap yet na ol i pulimapim 7-pela basket. 38 Namba bilong ol man i kaikai dispela kaikai i olsem, 4-tausen man, tasol ol i no kaunim ol meri na pikinini tu. 39 Bihain Jisas i salim ol manmeri i go long ples bilong ol, na em i kalap long bout na i go hapsait long distrik bilong Magadan.


Chapter 16

1 Yemi Farisi nampa Sadyusi yerave Jisasimi maka semo yemi intaemi sigateno mana'a anenemo inaruga fawarinanim. 2 Minugami Jisasimi yenya mani sirem yeradem siyimem , '' Ao enanamo, inaruga kemo nareyio ina miniwa abogu ai abogu saganti kugagatene sego. 3 Afo wanurapa, ' sige mani sire sego,mini ai ritene sego, nayeyare inaru nareyiem konamano magum fikaga. yigemi amonama inaruga dega afo dayintega inta naye nurana saganam fawaritenafi, minugami sigemi amonaege mage fawarinanin anene dega inaemo fawarinanin aneneyanti busego. 4 Yige wata anasi savi anta nampa monko anta ewayi mini mano mana'a anene fawarinanim afakewam minugami mana anenewa fugasirem fawam buyinani, Jonani kanamana fawarinanim amamino.'' Jisasimi yera yirem buga. 5 Ai kato waitayu ena ayapa orabuga, yemi yibikemo breti mare binayonanti 6 Jisasi siyimemi, '' dafisego mininaga yigemi yisimi Farisiyu nampa Sayusi yuyinta marafo.'' 7 Yemi kato waitayu yeyaranti mani semi, '''seyuyami breti mareya bu yigafunam mini waya senafi.'' 8 Minugami Jisasimi yenti waya intarukemi semi, ''Yigemi sito amakuku dukane semi ,nayeyare sigemi yigenanao sigeyaranti sewane. jisasimi mini wayamo simi breti mareya bu yigafunam mini senafi? 9 Yige bu integafo semo faipia bretimo 5.ooo waita yimidukauna, afo nade basketi wa nare rami yukurone? 10 O sevenia breti nampa fo tausenia waita, afo nade basketi akam yunam yukurone? 11 Naugaga intama soke buyege semi breti yara segauye dafima soke ogo Farisi nampa Sadyusi yuyi yisi yanti.'' 12 Afo inaemi beni kato waitayu intama soke uremi semi breti fina wam yisi yara sevenaiye semo, minugami yigemi dafimara soke urega sigurumo Farisi wa Sadyusi yuo sinayomi buwa marago . 13 Ai Jisasimi Sisiria wa Filipa adegade wam maguyuka yemi, beyi kato waitayu manisirem yintaemi, ''' yemi wata anasimi amonemo wata agai, afo yemi intami bemi iyewafi ? 14 Yemi kato waitayui semi , '' mana'a Jon baptisive siga, mana'a mano Ilaijave siga,afo enomi semi, Jeremaia wafi , o mana kasanampa waita.'' 15 Jisasimi yemi siyimem, '' afo yigemi intami semi iyewafi?'' 16 Afo Saimon pitami ben ami yeradem manisirem sasamemi, '' Emi Kraisi mono, wantana Goti agai,'' 17 Jisasimi yeradem benanti semi, '' Saimoni Jona aga'ano, emi amoyono, nayeyare wata mini intiti emi bu amemono, minugami setifoe inarufa wayi mini anene manta amaka fawarem. 18 Afo miniwai enanti mani senu emi Pitami, sesi mono mai mini on amuga uwaranu . Fugintanoni erantano manta dawa buyinani. 19 Semi emi amenu kotini magukakena kimi .minugami naye anene mana magaga uyaganonami Goti wai uyagatemi inarufa wa, afo naye anenemo mana magaga ifadanami Goti wai inarufa ifadatemi.'' 20 Afo Jisasimi beyi kato waitayu siyimemi fugasire senanti Kraisi wane sire bu siyimego. 21 Afo mini nuram Jisasi agoyantemi beyi kato waitayu siyimem beyaranti ai yewayege Jerusalemi be'i ,, amu'na umati a'nom waitayu nampa het prisi yu nampa lo manoni intim waita yiyapikem , siruma fugi'i , yewayegem kamore nuram yakagana itabote. 22 Afo Pitami avigem Jisasimi awafa maro magem erarurem sasamem, manisemi, Anonao,' mini aneneyu en adeka buyemi eka fawam buyinani.'' 23 Jisasi wayedem Pitam sasamem, '' Wananom afo'ono sekake, emi seti ami uyagewana , emi intama anonayi iyewana Gotini aneneyanti , emi intama anonayi ewana wata yuyi anene yanti,'' 24 Afo Jisasi beyi kato waitayu siyimem, ao manawayi semo siwakuritemi , ben aumi magafin dena , afo beni maripo ya mantena semi siwakurinno. 25 Wata mano aum mantem wananinato anon intiri emi aumi bu maratem, afo wata mamo beyaumo setivipimo rananiyi bemi mini aum maranani. 26 Afo mana waita mano mana magagakem maside anene maratemifo ben aumi afi'inam naitenafi ? Wata mano naye meyam yimidena yeradem beyaumi maratenafi? 27 Wata Aga'ano beyafoeni erantim beyi ankerogu nampa yinani bemi meyam yiminani wata anasi yenti awuawaka. 28 Fuga ugam semi sigemi siyimege , yigepikemi mana'a managa itagayi yigemi bu fukei amonanagom Wata Aga'ano kini uwem yinanim.''


Sapta 16

1 Ol Farisi na Sadyusi i kam na i traim Jisas, ol i askim em long soim ol sampela sain long skai. 2 Tasol Jisas i bekim tok bilong ol olsem, "Taim apinun na skai i ret, em yupela i tok, gutpela dei bai i kamap tumoro.

3 Na long moning taim, yupela i tok, 'Em bai i ren, long wanem skai i ret na klaut i karamapim ples. ' Yupela lukluk long skai na skelim na yupela i save wanem kain dei bai i kamap tumoro, tasol yupela i no inap lukluk long ol samting i kamap nau na tokaut long wanem samting bai i kamap bihain. 4 Ol manmeri bilong mekim pasin nogut na pasin pamuk, i wok long painim ol sain, tasol nogat wanpela sain bai i kamap, sain bilong Jona tasol bai i kamap." Orait Jisas i lusim ol na i go.
5 Taim ol disaipel i go kamap long narapela sait, ol i lusim tingting long kisim bret. 6 Jisas i tokim ol long lukaut na was gut nogut ol i kisim yis bilong ol Farisi na Sadyusi. 7 Ol disaipel i toktok namel long ol yet na i tok, "Ating mipela i no kisim bret i kam olsem na em i mekim dispela tok." 8 Tasol Jisas i save pinis long toktok bilong ol na i tok, "Yupela i gat liklik bilip tasol, bilong wanem yupela i toktok namel long yupela yet olsem, 'Jisas i mekim dispela tok long wanem mipela i no kisim bret i kam?'
9 Ating yupela i no tingim 5-pela bret mi bin givim ol 5, 000 man, na hamaspela basket yupela i bin pulimapim wantaim hap hap kaikai? 10 O 7-pela bret long 4, 000 man, na hamaspela basket yupela i bin pulimapim wantaim hap hap kaikai?
11 Olsem wanem na yupela i no klia olsem mi no toktok long bret? Lukaut na was gut long yis bilong ol Farisi na Sadyusi." 12 Orait bihain ol diaipel i kisim gut tok bilong en na ol i save olsem em i no toktok long lukaut long yis i stap long bret, tasol ol i mas was gut na i noken kisim tok skul bilong ol Farisi na Sadyusi.
13 Taim Jisas i kam klostu long ol ples i satp klostu long Sisiria long Filipai, em i askim ol disaipel bilong en  olsem, "Ol manmeri i lukim Pikinini bilong Man, na ol i ting em husat?" 14 Ol disaipel i tok, "Sampela i tok Jon bilong Baptais, sampela i tok Elaija na ol arapela i tok, Jerimaia, o wanpela bilong ol profet." 15 Jisas i tokim ol, "Tasol yupela i ting mi husat?" 16 Orait Simon Pita i bekim tok bilong en olsem, "Yu Krais, Pikinini bilong God i stap laip oltaim oltaim."
17 Jisas i bekim em na i tok, "Saimon pikinini bilong Jona, yu ken amamas, long wanem man i no kamapim dispela tingting long yu, tasol Papa bilong mi i stap long heven i kamapim dispela samting ples klia long yu. 18 Na tu mi tok olsem long yu, yu Pita, bai mi wokim sios bilong mi antap long dispela ston. Strong bilong dai i no inap daunim em.
19 Bai mi givim yu ki bilong kingdom bilong heven. Olsem na wanem samting yu pasim long dispela graun, God bai i pasim dispela samting long heven tu, na wanem samting yu lusim long dispela graun, God bai i lusim dispela samting long heven tu." 20 Na Jisas i tokim ol disaipel bilong en long noken tokim wanpela man olsem em i Krais.
21 Long dispela taim Jisas i stat long tokim ol disaipel bilong en olsem em i mas go long Jerusalem, na em i mas karim planti hevi long han bilong ol hetman na ol bikpris na ol tisa bilong lo, bai ol i kilim em i dai, na em bai i kirap bek na kisim laip gen bihain long tripela dei. 22 Na Pita i kisim em i go arere na i tok strong long Jisas olsem, "Bikpela, ol dispela samting i no inap kam klostu long yu na i no inap kamap long yu." 23 Tasol Jisas i tanim na i tokim Pita olsem, "Satan! Yu klia long mi, yu wok long pasim rot bilong mi. Yu no save tingting bikpela long ol samting bilong God, tasol yu save tingting bikpela  long ol samting bilong man".
24 Na Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, "Sapos wanpela i laik bihanim mi, em i mas daunim em yet, na karim diwai kros bilong en na bihainim mi." 25 Man i tingting bikpela long laip bilong en na i laik seivim laip bilong en, em bai i lusim laip, na man i lusim laip bilong en long nem bilong mi, em bai i kisim laip. 26 Sapos wanpela man i tingting planti long kisim olgeta samting bilong dispela graun na i lusim laip bilong en, wanem gutpela samting bai em i kisim? Wanem samting bai wanpela man i givim long kisim bek laip bilong em?
27 Pikinini Bilong Man bai i kam insait long glori bilong Papa bilong en wantaim ol ensel bilong en. Na bai em i givim pei long olgeta manmeri inap long pasin ol i bin mekim. 28 Tru tumas mi tokim yupela, sampela bilong yupela i sanap hia, bai i no dai yet inap ol i lukim Pikinini bilong Man i kam olsem king."


Chapter 17

1 sigisia nuram yakagami Jisasimi Pitami avigem. Jems ba Jonim. Jemsim afa'ano afo yemi yeya'o ano'anufa uremo. 2 Jisasi wayebimi ben aumano manta ena'em ben orasiano manta aganta kem beni unam wa'do mano manta onanta kem. 3 Afo miniga ame'urem Mosesinu Elijahnu miniga fawarubemi Jisasi nampa ami semo. 4 Pitami mini amonarem Jisasim manisirem sasamem "Anonao mini awoguino managa'o wafauna. A'ao emo ayewagana. Semi kamore'a iyom ma'i manta itaranu. Mana eninta. mana Mosesi ninta. mana Elijah ninta. 5 A'o Pita mo asevem bam. Mana konam mano yemi mare fikem. Mini konapike mana awauntano manisem. '"Minimi setigai. Semi bemi ayigara ewau bemi seti ayinti awakurewa. Minugafo yigemi bena mana intago. 6 A'o beni yogam waitayu mini waya intemi yemi anom fegari uremi yorasi rami kumebuga. 7 Jisasi yemi yemanta itayikarem siyimemi. "Yigemi bu fegago". 8 Afo yemi amonama mintapa damifo mana waita bu amonemo beya'o Jisasi wage'em. 9 A'o yemo ayafa kumewami, Jisasimi yemi eram waya yiyimemi,Yigemi mana waita manom buwa yiyimego mana anenemo amonami, e' anam wata mano aga'ano mi me'e fugim waita yu yimapake itabinaga. 10 Afo Jisasini kato waita yu manisire intauruka,''Naugaya lomanoni inti waita yu'ano seveya Elijah a'nanta yino sirukeye"? 11 Jisasi yewa yegem manisirem siruka, "Elijah yeravem yewa yegem maside anene ategatem. 12 Afo semi yigem yiyimege, Elijah mi a'i wa yigami afo yinom waita yu bemi amone inte buyuga. Bumi yemi bemi savi uakaka, manayom antafikemi wata mano aga'ano yen yiyapike umanti maratem. 13 Afo beni kato waitayu omare inte Jisasimi nom manyikewam Joni nanti sewane siga. 14 A'o yemo me'e nesu waita waka orabomi, mana waita mano mare Jisasi aifim agon yaum radarem semi, 15 Anonao, awa'awa uakano setanimi, bemi awakoko ai'anene makem anom savi marariewa. Nesu ya'i igafinafi nopim rufamewa. 16 Semi avige eni yogam waita yuka bunam, yemi amaka bemi ofairi buyuga". 17 Afo Jisasi yewayegem mani sirem siruka, Yige akumo savi anta eve'o yimakukum buewayi, nadeyaga yige nampa watege? Na'deyaga semi yigemi yiyimetege? Mare mini iya onti sewaunafa yego". 18 Jisasi mini savi awamu asidami afo mini awamuano mini iyaonti arem bimi, mini nuram ugami mini iya'onti soke'emi. 19 21 I'naemi, kato waita yu Jisasi ka yerave semi. "Nauga ganayara seyuyami savi awamu bu sasakateyare"? 20 Jisasi yemi yiyimem mini nayeyare, yigenti amakukumi sito'i, semi fuga yigemi yiyimege, yigenti amakukumano sitoi amaka masketi aga'ano ke'ne. Yigemi sasaminagone mana anumanom. "Raunte me'an ayapa bono. Afo binami mana anene mano yige ka bu akurinani. Bu afakaga(Undefined). 22 Afo yemi Galili wami, Jisasi beyi yogam waita yu mani sire yiyimiduka, yemi wata mano agai wata anasi yiyapim yimitemo. 23 Afo yemi bemi aruma fugitemo kamore'a kamore'a nuram yakagabinam bemi yewayegem itavitem. "Beni yogam waita yu yigunanti eve nesu intiri emo. 24 Ai Kapeniami yera bomi takisi marewam waita mano Pita wapa yeravem manisira. yigenti sisame takesa aya evenafi buve? 25 Pitami eyo sem. "A'o Pita mo naupa upegami, Jisasi manisirem intauruka, "Simon emi intana iteni'ene? Mana magaga king yu anomi meyami ite'akupike mareveye. " Yenan'opikenafi, a'a enofikene? 26 Enafakena waita yupikene Pita sirami. "Jisasi manisirem sasamiduka. A'o mininami, yenti akumi fuga sire meyam bu ayainayo. 27 Ugafo takisi marewam waitayu seyui yemi kumipim yam bu ruyikafano. Emi bunopa orave nanti intafure noya'i marano. A'nanta maranona noya abunti ogade amonanonami mana silva moni'i watem. Mini moni'i mantewa ekawa sekawa takisi marewam waitayu yimeno.


Sapta 17

1 Sikspela dei bihain Jisas i kisim Pita, Jems na Jon, brata bilong Jems, na ol yet i go long wanpela maunten i antap tru. 2 Jisas i senis na bodi bilong Em i kamap narakain. Pes bilong Em i lait olsem san, na klos bilong em i sain olsem lait.

3 Orait kwiktaim Moses na Elijah i kamap na i toktok wantaim Jisas. 4 Pita i lukim dispela na tokim Jisas olsem, "Bikpela, em gutpela yumi stap long hia. Sapos yu laikim, bai mi sanapim tripela haus win, wanpela bilong yu, na wanpela bilong Moses, na wanpela bilong Elijah."
5 Taim Pita i toktok yet, wanpela klaut i lait tumas i kam karamapim ol, na insait long klaut wanpela maus i tok, "Dispela em i Pikinini bilong mi, mi laikim em tumas, em i save bihainim laik bilong mi. Olsem na yupela i mas harim tok bilong em tasol." 6 Taim ol disaipel i harim dispela tok, ol i pret tru na i putim pes bilong ol i go daun tru. 7 Na Jisas kam kirapim ol na i tokim ol, "Yupela i noken pret." 8 Na ol i lukluk i go antap tasol i no lukim wanpela man, Jisas wanpela tasol i stap.
9 Taim ol i wok long kam daun long maunten, Jisas tok strong long ol olsem, "Yupela i noken tokim wanpela man long wanem samting yupela i lukim, inap Pikinini bilong Man i kirap bek long ples bilong ol dai man." 10  Orait ol disaipel bilong Jisas i askim em olsem, "Bilong wanem ol saveman bilong lo i tok olsem Elaija i mas kam paslain?"
11 Jisas i bekim na i tok, "Elaija bai i kam na stretim bek olgeta samting. 12  Tasol mi tokim yupela, Elija i kam pinis, tasol ol hetman i no luksave long em. Nogat. Ol i mekim nogut long em. Long wankain pasin tasol Pikinini bilong Man bai i kisim bagarap long han bilong ol." 13 Na ol disaipel i save olsem Jisas i wok long tokim ol long Jon bilong Baptais.
14 Taim ol i kamap long hap we ol planti man i stap long en, wanpela man i kam brukim skru long lek bilong Jisas na i tok, 15 Bikpela, marimari long pikinini man bilong mi, em i gat sik muruk na i save kisim bikpela bagarap. Planti taim em i save pundaun insait long paia o long wara. 16 Mi kisim em i go long ol disaipel bilong yu, tasol ol i no inap long oraitim em."
17 Orait Jisas i bekim olsem, "Yupela ol lain bilong mekim pasin nogut na i no save bilip, hamaspela taim bai mi stap wantaim yupela? Hamas taim bai mi tokim yupela? Kisim dispela pikinini i kam long mi." 18 Jisas i krosim spirit nogut, na spirit nogut i lusim dispela pikinini man, na long dispela taim stret pikinini i kamap orait gen.
19 Bihain, ol disaipel i kam long Jisas na i tok, "Bilong wanem na mipela i no inap rausim ol spirit nogut?" 20 Jisas i tokim ol, long wanem, bilip bilong yupela i liklik. Mi tokim yupela tru, sapos yupela i gat liklik bilip inap olsem pikinini bilong mastet, bai yupela i tokim dispela maunten, "Kalap i go long hap', na em bai i go na i nogat wanpela samting em bai hat long yupela. 21 undefined
22 Taim ol i stap long Galili, Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem "Bai ol i givim Pikinini bilong Man i go long han bilong ol manmeri, 23 na bai ol i kilim em i dai, na long dei namba tri em bai i kirap bek." Ol disaipel i wari na tingting planti.
24 Taim ol i kam long Kapenaum, man bilong kisim takis i kam long Pita na i tok, "Tisa bilong yupela i save baim takis o nogat?" 25 Pita i tok, "Yes." Tasol taim Pita i go insait long haus, Jisas i askim em olsem, "Simon, yu ting wanem? Ol king long dispela graun i save kisim takis long ol wanem lain? Long ol lain bilong ol yet o long ol lain bilong narapela hap?"
26  Taim Pita i tok, "Long ol man bilong narapela hap." Jisas i tokim em olsem, "Sapos i olsem, orait ol lain bilong ol yet i no inap baim takis. 27 Tasol yumi noken mekim ol lain bilong kisim takis i pundaun long sin. Yu go long solwara na tromoi huk na kisim pis. Kisim pis yu kisim paslain long olgeta pis, taim yu opim maus bilong en bai yu lukim wanpela silva moni i stap. Kisim dispela moni na givim takis bilong mi na bilong yu long ol lain bilong kisim takis."


Chapter 18

1 Mininuram yemi kato waita yerabe Jisasim manisire bemi intauga,''Iyewa ano abi rukena mentapa yakagara ugenafi Gotini kana kunefim?'' 2 Afo Jisasi mana kefo iyaom aram yimi, bemi mata yem yiwanapa itaruka. 3 Manisiga,''semi fugasire yigemi siyimege yigemose amenam buyeo afo kefo iyaori, buyite ote yigemi Gotini kana kunefim amaka buyurinago. 4 Minugaganamo emo sito iyaom ayufitemi, miyio waitamano Gotini kana kunefim ano avi magano. 5 Minugami setivipim, mana waita sito agagu uyika antamo watayu uyikemotemi, bemi semi mini awogu usikarem semi sibiruka. 6 Afo watamano sini sito iyaoru sepimo yimakuku ewamo mata kumipi yaduyikanaote, awogu-ino bemi anona omi mate anugapim kure ano bunopa intafuranam kupegano. 8 7 Siguno makasi kana-yanti mana magaga wata anasi o! Awogui makasin fawarewam, minugamifo siguno iyemo mamini makasim anta manta fawarure ena ansi wata kumipi yam-duyikam, bemi fugaga anam kavitemi.v 8 Afo en-ayam mano-wafi ai manowafi emo kumipi yaduakewagana, afo akefare intafono.aimuno emo kumipi manta rimmufantanami, afo akefare fafa intafone.Afo awogu buyintemiino iga magufim binona kal ayanapa aiganti. 9 Afo eni augamanomo kumipim yaduakewaganami, awoguge fitire intafono.Awogui mana augamana rukemo wantana aum maranona.Kanti augam ruke iga magufim bina buateganani 11 10 Emi rafima soke ono afo mini kefo iyaoru yemi yimonamo mampapa wurano. Fugasire semi emi samege, Mente inarufa yenti ankero ano yewane setifo enm orasika bemi inarufa wamise. 12 Emi intana naugene?Afo mana waita mano mana unam sipisipi makaganam, afo mana sipisipi yen yiwanapake oma ofinam, bemi nainti nainia sipisipi yirana anuga wami afo mini mana sipisipi oma afakatenafi iwafi? 13 Fugasire semi siyimege yigemi, bemo mini sipisipi fugasire afakene, nainti nainai sipisipi wanati amo itemifo afo ano amomose inanimi mana sipisipi mini afiugamo afakanati. 14 Manayom antayati, yigen yifoe inarufake bemi yepike mana wayi mini kefo iyaorupike buafi ino yanti. 15 Afo en afa awa emo kumi uakana, bemi abige awafa marorewa beni sadage yigeganti sima ate gaka. Afo bemose amaka en amose intanami, afo yigeganti yewayegeka yige itawayi intorami. 16 Afo bemo en amosi buyinta nami, manawafi karafi afa'awa yividana; yewa yeraveya amone inteureya mini umanti sim atega. 17 Bemo yem yah buyintana, afo mini waya mono mapim mare wono. Afo mono bayafimba bemose mini waya buyintanami,bemi amonama takisi marewa waitayi ono afo bemi Juda akum waita waye. 18 Fugasire semi yigemi siyimege, naye anene yigemose mana magaga anta'imote Kotiwai inarufa anta'item.Yigemose mana yanta mana magaga iyasim Gotiwa inrufa iyasitem. 19 Semi yewayege yigemi siyimirare, mana magaga , kam waita yekanto mana yiraka bentamo mana anene yanto sinta imote, afo seti foe inarufa wayi yimitem naye aneneyato inta'im. 20 Mana ayapaose karafi kamoremo setibikao ruwantu emote, semi afo yen yiwanapa watege. 21 Naemi pitami yema Jisasi intauga,''Anonao, nadeyaga setifa awani kumi arategafuyo bemose semo kumi usikana? Amaka sewenia yagafi,bae?'' 22 Jisasi samemi, ''sewenia yage sirega semi samegaye emi, bube semi sewenti sewenia yaga beni kumi arano''. 23 Minugami afo Kotini magufim mana kimano beyi yogamwaita nari urukami minurem ategatemi bemi. 24 Miniga bemo agoyantem nari uga ategami, yemi mana yogam waita abige yiga kimanoni tentauseni siriwa moni unam nari ugami yewayegem amino yanti. 25 Bemose nari im moniose aminanim iwaganami, beni rafisintano eram waya sebem mini yogam waita wa beni anasi iyaonampa masiden anene beninta, sarinuremi bemose nariugami yewayegem maratem. 26 Afo mini yogam waita agoyaum romudem a'nom magafim rem rafisintanonanti bemi manisem, ''Rafisintano, agunarusikano semi masiden anene yewayege emi ameno.' 27 Minisimi rafisintano mini yogam waita aguna u'akemi afo beni umanti arami bem fa buga. 28 Afo mini yogam waita-mano bemi ena yogam waita amonemi beni mana unam moni bepike nari ugayim. Bemi anugam-wana ririfama mareremi sasamiduka, ''Emose nari ugam ameure simeno.'' 29 Afo mini yogam waitamano beyorasi mare bem aifim demi kumugara-urem mani sirem semi, ''Aguna-usikanaga ewanafake nari-ugauna ameno.'' 30 Afo mini anam yogam waitamano ben-ami buyintami. Bemi mini yogam waita fakarem kumakanami bemose nari ugami amidem mana item. 31 Afo beni mana yoga waita amona naye-anene fawarinam, yemi yimobuyemo. Masidem anenemose fawarim yemi mare rafisintano sasamemo. 32 Naemi rafisintano mini yogam-waita aram yeravim manisirem sasame , ''Emi mana sabi yogam waitamono, emi kumugara-ure awa-awaganti sinta-ona i eni umanti arunami fa bonami. 33 Na-ugaya emi awa awa eyi mana yogam waita buyuakewe semose emo awa awa uwakannayiure?'' 34 Beni rafisintano arakami mini yogam waita fakama yuyivisi gimewam waitayu yiyapim dem auawisi amewana seti anenemose nari-ugami owayegena simino semi. 35 Minugamise setifoe inarufake bewa manayom anta yigem-wa uyikatem, afo yigemose yige yifa-yiwa yi kumiose buyire o afo beni awosanato inte-wate.


Sapta 18

1 Long dispela taim ol disaipel i kam long Jisas na i askim em olsem, "Husat i gat biknem na i antap tru insait long Kingdom bilong God?" 2 Orait Jisas i singautim wanpela liklik pikinini i kam, na i sanapim em namel long ol, 3 na i tok, "Tru tumas mi tokim yupela, sapos yupela  i no daunim yupela yet na kamap olsem dispela liklik pikinini, bai yupela i no inap i go insait long Kingdom bilong God.

4 Olsem na man i daunim em yet olsem dispela liklik pikinini, dispela kain man bai i gat biknem insait long Kingdom bilong God. 5 Olsem na long nem bilong mi, wanpela man i mekim gut long ol kain man olsem dispela liklik pikinini, em i olsem em i mekim gut long mi na i kisim mi. 6 Tasol man i mekim ol dispela liklik pikinini husat i bilip long mi i pundaun long sin, gut moa ol i pasim bikpela ston long nek bilong en na tromoi em i go daun long bikpela solwara.
7 Sori tru long ol manmeri bilong dispela graun long taim bilong traim! I gutpela tru ol traim i kamap, tasol sori tru long man husat i kamapim traim na i mekim ol arapela man i pundaun long sin, em bai i bagarap olgeta. 8 Sapos han bilong yu o lek bilong yu i mekim yu i pundaun long sin, orait katim na tromoi i go. I gutpela moa long kisim laip i stap gut oltaim oltaim wantaim wanpela han na wanpela lek tasol. Tasol i no gutpela long go long hel paia wantaim tupela han na tupela lek.
9 Sapos ai bilong yu i mekim yu i pundaun long sin, orait kamautim na tromoi i go. I gutpela moa long yu kisim laip i stap gut oltaim oltaim wantaim wanpela ai tasol. Tasol i no gutpela long go long hel paia wantaim tupela ai.
10 Yu mas was gut na noken luk daun long ol dispela liklik lain pikinini. Tru tumas mi tokim yu, long heven ol ensel bilong ol i save kamap long pes bilong Papa bilong mi husat i stap long heven. 11 undefined
12 Yu ting wanem long dispela? Sapos wanpela man i gat 100-pela sipsip i stap, na wanpela sipsip namel long ol i go lus, bai em i lusim 99-pela sipsip i stap long maunten na i go painim dispela wanpela sipsip i lus o nogat? 13 Tru tumas mi tokim yupela, sapos em i painim dispela sipsip, em bai i amamas long ol 99-pela sipsip i stap tasol moa yet bai em i amamas tru long dispela sipsip i bin lus na em i painim. 14 Long wankain pasin tasol, Papa bilong yupela long heven  i no laik bai wanpela bilong ol dispela liklik pikinini i go lus.
15 Sapos brata bilong yu i mekim sin long yu, kisim em i go arere na tokim em long asua bilong en namel long yutupela tasol. Sapos em inap harim tok bilong yu, orait yutupela bai i kamap brata gen. 16 Tasol sapos em i no laik harim tok bilong yu, orait kisim wanpela o tupela brata tu i kam, bai ol tu i ken witnes na toktok na stretim dispela asua.
17 Na sapos em i les long harim tok bilong ol, orait karim dispela toktok i go long sios. Sapos em i les long harim tok bilong sios tu, orait lukim em olsem  wanpela man bilong kisim takis na i no man bilong lain Juda.
18 Tru tumas mi tokim yupela, wanem samting yupela i pasim long graun God bai i pasim long heven tu; na wanem samting yupela opim long graun God bai i opim long heven tu. 19 Na mi tokim yupela gen, Long dispela graun, sapos tupela man i wanbel long wanpela samting na i askim, orait Papa bilong mi long heven bai i givim ol wanem samting ol i askim long en. 20 Long wanem hap 2-pela o tripela i bung wantaim long Nem bilong mi, bai mi stap namel long ol.
21 Bihain Pita i kam na askim Jisas, "Bikpela, hamas taim bai mi lusim rong bilong brata bilong mi sapos em i mekim sin long mi? Inap long 7-pela taim, a?" 22 Jisas i tokim em, "Mi no tokim yu olsem 7-pela taim, nogat yu mas lusim rong bilong en inap long 77-pela taim "
23 Olsem na Kingdom bilong God i wankain olsem wanpela king i laik stretim dinau wantaim ol wokman bilong en. 24 Taim em i stat long stretim dinau, ol i kisim wanpela wokman i kam bilong bekim 10 000 silva bek moni dinau bilong en long king. 25 Tasol taim em i nogat moni long bekim dispela dinau bilong en, masta bilong en i mekim strongpela tok long salim dispela wokman wantaim meri pikinini na olgeta samting bilong en, bilong bekim dispela dinau em i gat.
26 Olsem na dispela wokman i putim pes i go daun tru na i brukim skru long lek bilong masta bilong en na i tok, "Masta, marimari long mi na bai mi bekim olgeta samting bilong yu." 27 Olsem na masta bilong en i sori long dispela wokman, na i lusim rong bilong en na larim em i go fri.
28 Tasol dispela wokman i go na i lukim narapela wokman husat i gat 100 kina dinau long en. Na em i pulim em i kam na i holim nek bilong en na i tok, "Yu mas bekim dinau bilong yu long mi." 29 Tasol dispela wokman i putim pes i go daun long lek bilong en na i daunim em yet tru  na i tok, "Marimari long mi na bai mi bekim dinau mi gat long yu."
30 Tasol dispela namba wan wokman i no harim tok bilong en. Em i kalabusim dispela wokman inap em i ken bekim dinau bilong em. 31 Taim ol wanwok bilong en i lukim wanem samting i kamap, ol i no amamas. Ol i kam na i tokim masta bilong ol long olgeta samting i kamap.
32 Bihain masta bilong dispela wokman i singautim em i kam na i tokim em olsem, 'Yu wanpela wokman nogut, yu daunim yu yet na askim mi long marimari long yu na mi lusim rong bilong yu na larim yu i go fri. 33 Bilong wanem yu no marimari long wanwok bilong yu olsem mi bin marimari long yu?'
34 Masta bilong en i belhat na i givim dispela wokman i go long ol man bilong givim pen long em inap em i ken bekim olgeta dinau bilong en. 35 Olsem tasol Papa bilong mi long heven tu bai i mekim wankain pasin long yupela, sapos yupela i no lusim sin bilong brata bilong yupela na i tingim yet asua bilong en.


Chapter 19

1 Jisasi mini waya sima kiparem,Galili ke ifadem Juda nona bemi. 2 Nesu wata anasi awakure bewam,minifa yofaemi. 3 Farisiyu beka yerave, bemi maka semo, benanti seve, ''Wata mano anasi sakana soke itenafi? '' 4 Jisasi siyimem mani semi, ''Emi intageve agoyaka yemi uwantu kayi ai watawa anasive sigami? 5 Yemo uwantu kayisemi, 'Mini anta yanti wata mano beyanoe afoe arem beyana nampa watem,yemi manayi ugenta waten tare. 6 Yeganti enaga enaga buyu gentare,manayi ugentare,Gotimo afitu makami buiya seno. '' 7 Benanti mani semo, ''Naugana Mosesi sena afau aganta amirewa sasa kana bino sigene?'' 8 Bemi siyi memi, ''Yuano eraruga ewami,Mosesi minurega anasi sakago siga, ugamifo agoya raka mini buyuga. 9 Semi enanti mani sewau, iyewafi beyana saka naniyi, famuku anta mino,sakaga inimo mara naniyi famuku anta uwara tene.'' 10 Jisasi sini yogam waitayu mani semo, ''Minu ganami wata mano wa anasi mano wa,mareti irami savi itene, '' 11 Jisasi siyimem, ''Made yuwa marate yaove,iyewafu mara rare sina yoyi mara temo. 12 Mana'a mareti buyimi iyaom bumagana yemi yeyinoe arpike ai mini yiri uga,mana a wata mano minu yikewam,mana a inaru mano nanti inte minewam.Iyewafu mana waya mara ranti,eanana marano 13 Naemi sito iyaoru yivige yemo augam muku yika noyati, beni yogam waitayu siyi kemo. 14 Jisasi mani semi,'' eana yego sepa,sewau nafa yewaibu fakago,inarumi miyiom waita yitamino.'' 15 Ayam yinoka dem augam muku yikarem bemi. 16 Naemi,mana waita yeravem Jisasi sasa memi, ''Sisao,naye soke anene uwatega wantana aumi mara tege semi? '' 17 Jisasi mani sirem sasa memi, ''Naugaya soke anta yanti sinta eveve?Mana samana soka uga,aumo maranti seta awakurono. ' 18 Mini waita mano sasa memi, ''Item wayave? ''Jisasi sem, ''wata buyiro,famuku antayu,umorantayu,muna buse, 19 Yige yinafo ya intago,enanto enomi eya onatene ure ayeno. 22 20 Mini waita mano sasa memi, ''Miniyu ai awakuru po.Ena naye wafiyo? '' 21 Jisasi mani sire sasa memi, ''Emo fuga sewate, bono,eyi anene yu awareve , buruka yi yimeve, minite inarufa aya mara nonane,'yeno, siwa kurono. 22''' Mini waita mano Jisasi ai intarem,nesu intiri em bemi nesu anene ruke mise. 23 Jisasi beyi yogam waitayu siyi memi, ''Fuga ugam siyimeno,nesu anene ruka yimi inarufa bira anu yogewa. 24 Yewa yege sasa mewau,kameli manomi uwa ayipim faruri nanifo nesu anene rukayi inarufa bira anuyoganani.'' 25 Yogam waitayu intare, nesu intiri eve,se, 'Iye soke urena watene? 26 Jisasi yimonarem mani semi, ''Wata mano anuyoganani,koti nampai buanu yogano. '' 27 Pita mani semi, ''Amonano, made anene yera reve emi awaku rewafau.Naye mara teyane?'' 28 Jisasi siyimem, ''Fuga ugam siyimu,Wata mano aga anom beyi kagaka kuma tinami, semo siwa kure wayi yigewai kumantinago,twolu fua Israili nanto rayikayi. 29 Made yu yeyima, yeyeiyaoru ,yeyenomaga yerare seti yogam mara wayi handret tiayawa amugagiure maranayo wantano aumi . 30 Ugamifo nesui anari ugayi naeni imi ,naeni ugayi anari iteye.


Sapta 19

1 Long dispela taim Jisas i pinisim olgeta toktok, na em i lusim Galili, na em i kam long distrik Judia long narapela sait long wara Joden. 2 Bikpela lain manmeri tru i bihainim Jisas i go, na em i oraitim sik bilong ol.

3 Na ol Farisi i kam long Jisas, long traim em, na ol i tok olsem, "I tru lo i tok orait long ol man i ken raitim wanpela pas na givim long meri bilong ol na rausim meri long laik bilong ol yet?" 4 Jisas i bekim tok bilong ol olsem, "Yupela i save ritim buk na i save olsem, Long stat taim God i  wokim ol man, em i wokim wanpela man na wanpela meri tasol."
5 Na God i tok, 'Long dispela as tasol man i mas lusim papa na mama bilong en na i pas wantaim meri bilong en, na tupela bai i kamap wanpela bodi tasol.' 6 Na ol i no stap moa olsem tupela, nogat, ol i kamap wanpela bodi tasol. Olsem na wanem samting God i pasim, nogat man inap long brukim dispela."
7 Ol i tokim Jisas, "Bilong wanem na Moses i tokim mipela, long givim pas bilong brukim marit na rausim meri i go?" 8 Orait Jisas i tokim ol olsem, "Long wanem bel bilong yupela i strong tumas, olsem na Moses i tok orait long yupela i ken raitim pas bilong brukim marit na rausim meri i go, tasol long stat i no bin kamap olsem. 9 Mi tokim yupela, "Taim meri i no mekim pasin pamuk na man i raitim pas bilong brukim marit na i rausim meri bilong en, na i maritim narapela meri, orait dispela man i mekim pasin pamuk. Na man husat i maritim dispela meri we man bilong en i givim pas na rausim em, em tu i mekim pasin pamuk."
10 Orait ol disaipel i tokim Jisas olsem, "Sapos i olsem, gut moa ol man i noken marit!" 11 Tasol Jisas i tokim ol, "Dispela tok i no bilong olgeta man, em bilong wanwan man tasol husat inap long kisim dispela tok. 12 I gat sampela man husat i no inap marit na kamapim pikinini. Sampela bilong ol i kamap olsem yet long bel bilong mama. Sampela, em ol man yet i katim skin bilong ol na ol i kamap olsem na i no inap marit. Na sampela bilong ol i mekim ol yet i kamap olsem na i no laik marit long wanem ol i laik mekim wok long Kingdom bilong God. Man husat inap long kisim dispela tok long marit, larim em i kisim gut dispela tok."
13 Orait bihain ol manmeri i kisim ol liklik pikinini i kam long Jisas long em i ken putim han antap long ol na prea long ol, tasol ol disaipel i krosim ol. 14 Tasol Jisas i tokim ol olsem, "No ken pasim ol, larim ol liklik pikinini i kam long mi, kingdom bilong heven em i bilong ol kain man husat i gat daun pasin na bilip olsem ol dispela liklik pikinini." 15 Orait Jisas i putim han antap long ol pikinini na prea long ol pinis, na em lusim dispela hap na i go.
16 Jisas i wokabaut i go na wanpela yangpela man i kam long em na i tok, "Tisa, bai mi mekim wanem gutpela samting long kisim laip i stap gut oltaim oltaim?" 17 Jisas i tokim em olsem, "Bilong wanem yu askim mi long gutpela samting? God wanpela tasol i gutpela. Tasol sapos yu laik kisim laip i stap gut oltaim oltaim, yu mas bihainim olgeta lo bilong God."
18 Dispela man i askim long wanem kain lo em i mas bihainim. Jisas i tokim em olsem, "Noken kilim narapela man i dai, noken mekim pasin pamuk, noken stil na noken giaman long kot, 19 yu mas stap aninit long papa na mama bilong yu, na laikim ol narapela olsem yu laikim yu yet."
20 Dispela yanpela man i tokim Jisas olsem, "Mi bihainim olgeta lo bilong God, bai mi mekim wanem samting moa long kisim laip i stap gut oltaim oltaim?" 21 Orait Jisas i tokim em olsem, "Sapos yu laik kamap stretpela man, yu go salim olgeta samting bilong yu na givim long ol rabisman, na yu bai i gat planti samting long heven. Yu mekim olsem pinis orait yu kam bihainim mi." 22 Tasol taim yanpela man i harim dispela tok Jisas i mekim, bel bilong en i bruk tru na em i go wantaim bel hevi, long wanem em i gat planti moni na kago samting.
23 Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, "Tru tumas mi tokim yupela, man i gat planti samting bai i hat tru long go insait long Kingdom bilong God". 24 Mi tok gen long yupela, em i no isi long kamel i go insait long ai bilong nidel, olsem tasol em i hat tru long man i gat planti samting long go insait long Kingdom bilong God."
25 Taim ol disaipel i harim dispela tok, ol i kirap nogut na i tok, "Husat tru inap kisim laip?" 26 Jisas i lukim ol na i tok, "Ol manmeri i no inap helpim ol yet long kisim laip, God tasol inap long givim laip long ol manmeri, long wanem God inap long mekim olgeta samting" 27 Orait bihain Pita i bekim tok bilong Jisas olsem, "Yu save olsem mipela i lusim olgeta samting bilong mipela na bihainim yu. Bai mipela i kisim wanem samting long bihainim yu?"
28 Jisas i tokim ol, "Tru tumas mi tokim yupela, Long taim God i wokim nupela graun, taim Pikinini bilong Man i sindaun long sia king bilong en long glori bilong en, yupela ol man i bihainim mi bai i sindaun long12-pela sia King bilong skelim ol 12-pela lain manmeri bilong Israel.
29 Olgeta man husat i lusim haus bilong ol, na brata susa bilong ol, na papa mama bilong ol, na ol pikinini bilong ol, o graun bilong ol long nem bilong mi, God bai i givim ol 100-pela taim moa antap long ol samting ol i lusim na em bai i givim ol laip i stap gut oltaim oltaim. 30 Tasol planti ol man husat i go paslain bai i kam bihain, na ol man i kam bihain bai i go paslain.


Chapter 20

1 Inarufa aneneyui manu'gene mana wagimo yogan dukemo wanurapim yogam waitayuo yifake wani ugene. 2 Bemi, yogam waitayu-nampa mana wabayam ayai (twenty toea)manta sirem naemi yogaka, vine yunapim siyikemi. 3 Afau mintagagi evami mana'a yogam waita maketi magufim fa itarewami oyimonem. 4 Intewami manisem, "Yigewa bogo, yunapim, yogaka ayai yimetege" . Ai yogaka bemo. 5 Aka afau awanapa nampa enaka oravem kesani emi. 6 Yewa yegem enayawa enaka oyimonami mana'a fa itarewami. Mani semi, "naugaga fa itarebege?" 7 Yemi mani semo, "Mana wayi senu bu sividukane". Aka bemi mani semi, "Yigewa yunapim bogo". 8

9 Enaka yigam yogam waitayu nampa mana ayai maremo(twenty toea). 10 Anantao yigayi yakagareya marateyane semi, madem mana marari emo. 11 Yeyi aya mante amonare yoga afoem ami sasakemo. 12 Mani semo, 'naem yigayi nampa mana simiri ugami, seyu ananta yeraveya ai gafukeya anom yogam mantukafaunave.' 13 ''Yogar-afoe mani sirem mana wayim sasa memi,' "Waota, Semi naye saviuakegafuyo. Mana ayai amirukauna mana arakagi buyeveve? 14 Eyi anene mantare bono, naem yigayiwa emo marana amaka marateye. 15 Sesi anenega sesi intim buyuwarategafu?' 16 Nae keno anari inam, anantakeno naeni inanine.'' 17 Jisasi Jerusalemi bemi beyi kato waitayunampa, akafam bevem siyimem, 18 ''Amonago, Jerusalemi bewa faupo, Wata Aga'anomi, monopike anoanom waitayu yiyapini itene. Yemi aruma fugi intintire 19 gentali'yu yiyapi dami savi uakare, arure kekayaga iyiteye. Ugamifo kamore nuram yakaganami itavitene.'' 20 Zebedi anoe Jisasi wapa beyaga nampa yemi. Agomyaum akarem intaemi. 21 Jisasi sasa memi, ''Nayeyara ayevene"? Mini inim mano mani semi, ''Emi eyo inanta setiga kanti kumantokaro, manawayi ayan-ugapa kumantinam, mana wayi ayan-epa kumantinaogoyare, eni magufa.'' 22 Aka Jisasi mani semi. "Emo sintaewana anene buyintaganane. Semose nanuna nomi nateve"? Yemi mani semo, ''Nateyane.'' 23 Bemi mani sirem siyimemi, ''Semose nanuna nomi fuga nantoto. Aka setiyanugapa, nampa setiyanepa kumantira senami, seti yogaraye, yemo setifoe ugayikaga yintamino,'' 24 Siyakam kato waitayu intare kalritawayara yira anene yimemo. 25 Jisasi yararem siyimemi, ''Gentailiyu yeka rafikemono, afo ano'anom waitayu yeka rafikemono. 26 Minuga anta bufawarino. E-ega, iyewafi anom waitayi irantemote, yogam waitayi uvena naem anom waitayi ino. 27 Iyewafi anari ira inaniyi, yegenti yogam waitayi ino. 28 Wata Aga'anomo yigami yofau rukanara yenaye, a ao yivigarantem yemino, beyau marerem nesu anomi yivigarantene.'' 29 Jerikoke bomi, ano wata-anasi awakure bemo. 30 Kan yuga-afakam waitaganti aka waram. Jisasi yevewami intarenta arawokaenta, ''Anona'o, Deviti Aga'ano, aguna usikano. '' 31 Wata-anasi yisemo, kepareka wakaro sirem, anoka aramasem, ''Anona'o, Deviti Aga'ano, aguna usikano.'' 32 Jisasi oitavem yaremi semi, ''Nayeyiga uyikanoyare"? 33 Yeganti mani sentamonto, ''Anona'o, sugam abogu'usikanoyare". 34 Jisasi, anom agunanenenampa, yugaka anoyogem. Miniga ugam yugammano sokeinta awakurenta ventamonto.

Sapta 20

1 Kingdom bilong heven em i wankain olsem papa bilong gaden wain husat i save i go aut long monin taim tru long painim ol wokman long wok long gaden wain bilong em. 2 Bihain em i pasim tok wantaim ol man husat bai wok long gaden wain bilong em inap long pei bilong wanpela dei, em i salim ol i go long gaden wain bilong em.

3 Em i go aut long 9-kilok na lukim sampela wokman i sanap nating long maket ples. 4 Em i tokim ol olsem, 'Yupela tu i go insait long gaden wain na wok, wanem yupela inap long kisim, mi bai peim yupela. Olsem na ol i go long wok.
5 Em i mekim wankain long husat man i wok bihain long 12 -kilok na 3- kilok apinun na mekim wankain tasol. 6 Narapela taim gen bihain long 5-kilok long apinun, em i go aut na lukim olsem sampela man i stap nating tasol. Em i tokim ol olsem, 'Bilong wanem na yupela i sanap nating long hia long dispela dei?' 7 Na ol i tokim em olsem, 'Nogat wanpela i kisim mipela long wok'. Orait, em i tokim ol olsem, 'Yupela tu i go insait long wain gaden bilong mi na wok'.
8 Orait long apinun taim, papa bilong gaden wain i givim tok long bosman olsem, 'Singautim olgeta wokman i kam na givim pe long ol. Stat long las wokman na i go pinis long namba wan wokman.' 9 Taim ol wokman i kam, husat lain i bin statim wok long 5-kilok long apinun, olgeta i kisim wankain pei tasol inap long wanpela dei. 10 Taim ol man i bin wok pas long en i kam, ol i ting olsem ol bai i kisim moa pei tasol ol tu i kisim wankain pei inap long wanpela dei.
11 Taim ol i kisim pinis pei bilong ol, ol i stat long tok kros long papa bilong gaden wain. 12 Ol i tok olsem, 'Dispela ol wokman husat i wok las tru, i wok inap long wanpela aua, tasol yu peim ol wankain pei long mipela. Mipela i mekim bikpela wok wantaim hot bilong san long dispela dei. '
13 Tasol papa bilong gaden wain i tokim wanpela bilong ol olsem, 'Wantok, mi i no mekim wanpela asua long yu. Yu i no bin wanbel olsem yu bai kisim pei long wok inap long wanpela dei? 14 Kisim wanem samting-em bilong yu na yu go. Mi mekim tok long mi long peim ol wokman husat i kam bihain wankain olsem yu.
15 Ating mi nogat namba long mekim tok long ol samting bilong mi long laik bilong mi? Ating yupela i no wanbel long gutpela pasin bilong mi long wanem mi save givim ol samting long laik bilong mi? 16 Olsem na man i kam bihain tru bai kam paslain na man i kam paslain bai i kam bihain."
17 Taim Jisas i wokabaut i go antap long Jerusalem, em i kisim ol 12-pela disaipel i go wantaim na tokim ol, 18 "Lukim, mipela wokabaut i go antap long Jerusalem, na ol bai givim Pikinini bilong Man long han bilong ol hetpris na ol saveman bilong lo. Ol bai kotim em bilong kilim em i dai 19 Na ol bai kisim em i go long han bilong ol lain i no Juda na bai ol i tok nogut long em na ol bai hangamapim em. Tasol bihain long namba tri dei, em bai kirap bek gen."
20 Bihain, mama bilong ol pikinini man bilong Sebedi i kam long Jisas wantaim ol pikinini bilong em. Em i brukim skru klostu long Jisas na askim em long wanpela samting. 21 Jisas i tokim em, "Yu laikim wanem samting?" na em i tok, "Yu makim dispela tupela pikinini man bilong mi inap sindaun long Kingdom bilong yu, wanpela i ken sindaun long han sut bilong yu na narapela long han kais bilong yu."
22 Tasol Jisas i tokim em na tok olsem, "Yu no save long wanem samting yu askim. Yupela inap long dringim dispela kap mi bai dringim long en?" Ol i tok olsem, "Mipela bai inap." 23 Jisas i tokim ol olsem, "Kap bilong mi tru yupela bai dring. Tasol long sindaun long han sut bilong mi na han kais bilong mi em i no wok bilong mi, tasol em samting bilong Papa bilong mi i redim bilong husat ol lain bai em i givim long ol." 24 Taim ol narapela 10-pela disaipel i harim dispela tok, ol i gat bikpela belkros long tupela brata.
25 Tasol Jisas i tokim ol long kam klostu long em na tok, "Yupela i save pinis olsem ol hetman bilong narapela lain i save bosim ol, na ol bikman i gat nem antap ol i save bosim ol tu. 26 Tasol dispela kain pasin i noken kamap namel long yupela. Orait husat i laik kamap hetman namel long yupela, em i mas kamap wokboi, 27 Na husat i laik kamap namba wan namel long yupela i mas kamap wokboi bilong yupela, 28 wankain tasol, Pikinini bilong Man i no kam wokim wok bilong en, tasol bilong mekim wok long ol manmeri na givim laip bilong en long kisim bek ol."
29 Taim ol i lusim Jeriko na i go aut, planti manmeri tru i bihainaim em. 30 Long dispela hap, tupela aipas man i sindaun i stap long rot. Taim tupela i harim olsem Jisas i kam, tupela i singaut na tok, "Bikpela, Pikinini bilong Devit, yu sori long mitupela." 31 Ol manmeri i krosim tupela na tokim tupela long stop na pasim maus, tasol tupela i wok long singaut bikmaus moa na i tok, "Bikpela, Pikinini bilong Devit, yu sori long mitupela."
32 Bihain, Jisas i sanap na singaut long tupela na tok, "Yutupela laik bai mi mekim wanem samting long yutupela?" 33 Tupela i tok olsem, "Bikpela, mitupela i laik ai bilong mitupela op." 34 Orait Jisas i gat bikpela sori long tupela na, taim em i putim han long ai bilong tupela, kwiktaim tru ai bilong tupela i op na tupela i bihainim em.


Chapter 21

1 Jisasi mi beyi katowaitayu nampa Jerusalemi adeka yerave, Betaposi maguga Olivi anuga yemo noemi Jisasi kanti beyi kato waita siyikemi 2 mani semi, "yigemi enamagufa bega mana donkim nampa ifa donkim faka-kumakam nanti uturega mare yego. 3 Watayuo intaiya manawaya siyime anona mano yogam dukem siyane, sina ameure dana mareyego mini donki kanti. 4 Wafao kasa nampa waita mano sirukani urem. Jisasimi mani semi, 5 Sayoni osika sameno, amonaka yigenti anonami yemino, beyao dami kumemi vimi ifo donkika kuman temino. 6 Naemi yogam waita yu oravemi Jisasimi siyimimi emo. 7 Mini dokikanti yivima marere unam wado yu yawarabe yu mini donki amuga magemo. 8 Nesu wata anasi mano unabadoyu yawarabe yu apimi uvisemo, mana a wata anasi ya amaru akefare apimi uvisemo. 9 Naemi mana'a naemi yeve, manisire ara woka e yemo, anona mano avi yaniogo devitini aga ano! amoyu uakago nayeyara anona manoni avipimi yemino! anona mano avi yani ogo inarufa wayi! 10 Jisasi mo Jerusalemi yimi, mini magufike nesu wata anasi nesu waya sebuge yige eve mani semo, mana waitami iyewafiyo? 11 Mini wata anasi Jisasi awakure buyimi semi, minimi Jisasimi no semo, bemi mana kasi napa waitami nasareti galili kena. 12 Naemi Jisasimi mono mapi untave sarineve aya eve ewayi yiyi kama maparemi. moni senisi ewayuyi sagogu rawantare numo sarine ewayi kumantewa sagoguwa. 13 Mani siremi siyimemi goti amano manisiga, seti mai yugam mukewa mai wano, minu gamifo yigemi manta umo waitayu yimagione. 14 Naemi yuga afakam yiyiyam savi ugayi yemi Jisasi manta soke uyikemi. 15 Minuga mifo yino waita yu intemi watayu soke anene uwaranu amonemo iyaoruo mono mapi kemo arawoka emi mani semo, deviti aga ano avi yaniog, yemi yira kemi. 16 Mani sire Jisasimi samemo, inteveve mana waitayuo sewauna waya? Jisasi mani sirem siyimemi, eyo.! Minuga mifo, yigemi waya wafa wami buinta ruka, sito iyaoru yofeke anona mano avi yani uma soke iteve? 17 Naemi Jisasi yiremi anom magu mapa kumemi. Betani mana ayufum maremi. 18 Wanurapimi oradem anom magufa, aranti fugemi. 19 Mana yami anapa amonaremi, adeka orave amona agam buikammi anamana itukami Jisasi mani siremi mini yamano samemi, agamba buiranona inaemba. Mini sewami mini yami asakemi. 20 Beni yogam waitayu mini amonare, yitu rure minimi naye anene wafiyo semo mini yamo ameure asakewami? 21 Jisasi yewa yegem siyimemi ,fuka siyimuno, yigemi, yima kuku eveo karinti kao buwate mini yagao fawari anene buuwara nagone, minu gamifo yegemi anona anene yu uwara nagone, mea anumano, itave bunopi kumono sinami, ai mini fawarintene. 22 Naye anene marara yugam muke intaimi, yimakuku evega, mini anene marago. 23 Jisasimi mono naupa untavem wata anasi inti yimemi, mono kawayu anom waitayu bewapa yemo, bemi intaemo, emi naye nampa ruke iye eyo uaka gayabe? 24 Jisasi yenya manisirem siyimemi, mana intaiti yinta onuno. mini intainto sisimii, afo siyimenu naye erara rukega mini anene uware vegafu. 25 Joni wata anasi nomi mayikara, itepake mini eram marenafi? Inarufa kenafi aa magaga waita fake nafi? aka yeyiranti se intemo, seyuo seya, inaru fake mani sitene naugaga yigemi joni ami yima kuku buyege? 26 Afo mani sefanami watafake yikano, seyui fegafano mana wata anasi ai jonimi amonaga kasi napa waitave sirei. 27 Naemi Jisasimi samemi mani semo, seyu buyin tageyane semo. afo Jisasi mani sire siyimemi, semi naye erara rukegafu. Busiyime nuno simi. 28 Afo yigemi itenitiri ga evige? mana watamano karaga dukem. ana aga ano sasamemi, setigaano, emi magemi waini yunapaga oma yokano semi. 29 Ana agaano yewagem mani semi. yogari ira sifokewane semi, aka naemi yogaka bemi waini yunapa. 30 Naemi mini waita mano rasi aga ano sasa memi manayiom waya lasi agaano mani sirem, 'semi maro yokanuno anonao semi, mini sire mifo waini yunapa buyogemi. 31 Yekanti kemi iyewa yenyi foe ami awaku renafi? yemi mani semo, anaraga anove. Afo Jisasi siyimemi, fuga siyimuno sagisi mare wayiwa famuku inim asika gotini magufim biteye yigen yinari ure. 32 Naye yara Jonimi yigepai ateka antanapa yii yimakuku buyomi. sagisi mare wayiwa famuku ini asika bena intare yimakuku emo. ugamifo mini anene buamonago , yowayere bena buyintafo. 33 Ena ikani waya intago. mana maga afoe waini yogemi yunapi. Kugu uwaremi, waini uwara magu uwaremi rafisi ma uwarem. beyi waini yunam salin ure ena kantrfa bemi. 34 Yunami redi imi, beyi yogam waitayu siyikem setita omare yego semi. 35 Yunaka rafikayi beni yogam waita fakemo, mana wayim aremmi mana wayim aruma fuge mana wayimi omi itafua kemo. 36 Naemi , ena nesu yokam waitayui siyikemi. yunaka rafikayi kesani anariemo. 37 Mini anae pai, yuna afoe amonatemono semi. 38 Yunaka rafikayi amonami beyagayimi, yemi mani semo, manami beyafoeni anenega rafigayi yemino, eanaya aruma fudeya beafo eni anene marafano semo. 39 Minimi waini yuna pike avima magufa magunte aruma fugemo. 40 Magemi waini yuna afoemi yitemi naye anta mini waini yunakao rafikayimi uyikate nafiyo? 41 Manisire sasa meno, yemi savi uyikaremi ena waita yunapa salinu rana mini waini yuna rafisitemo, miniyunami nevemo.yuna afoem bano rayinte aka nayoyi yunamano redi inami. 42 Jisasimi siyime manisemi, Koti amano sigam waya buyintage. Mini omi kapenta yui yakaga savi ugamise yifogemi minimanta ma posiyi emo. Anona manoni ayika fawaremi senu sugaka enaene? 43 Minugai mani sir'ei siyime wau, Kotimi beyi anene yu manta eno yiyapimi ratene yunamo manta faware wayi. 44 Iyewafi minikao rufami nayoyi rakage sitosito iteye. ugam mifo, mini omano wata anasi yimuga fafasina savi marari iteye. 45 Yinom waita yuwa Farisiyu Jisasini ikanim waya intaremi , yemi semi senuganti sewano semo. 46 Bemo faka nayom ayinu afakemo, nesu wata anasi wamise fegemo,nayera wata anasi jisasi nanti kasanapa waitave sewamise.


Sapta 21

1 Taim Jisas wantaim ol disaipel bilong em i kam klostu long Jerusalem, ol i kamap long ples Betpas long Maunten Oliv, na bihain Jisas i salim tupela disaipel, 2 na i tokim ol olsem, "Yupela i go long narapela ples, na yupela bai lukim wanpela donki wantaim yangpela pikinini donki ol i pasim long rop. Yupela mas rausim rop long tupela donki na kisim i kam long mi. 3 Sapos ol man i askim yupela long dispela, yupela i mas tok, 'Bikpela i gat wok long ol dispela donki', na dispela man bai kwiktaim larim yupela kisim tupela donki i kam."

4 Nau dispela samting i kamap olsem profet i bin tokim bipo. Na Jisas i tok olsem, 5 "Tokim pikinini meri bilong Saion, 'Lukim King bilong yupela i kam, na em i daunim em yet na sindaun long wanpela yangpela pikinini donki. '"
6 Bihain ol disaipel i go na ol i mekim olsem Jisas i tokim ol. 7 Na ol i kisim donki na yangpela pikinini donki i kam na ol i putim ol klos laplap bilong ol antap long tupela donki, na Jisas i sindaun antap long ol klos laplap i stap antap long donki. 8 Planti ol manmeri i tromoi ol klos laplap bilong ol long rot, na sampela manmeri i katim ol han bilong ol diwai na tromoi long rot.
9 Bihain ol planti manmeri i go paslain long Jisas na arapela lain husat i bihainim em, ol i singaut olsem, "Litimapim nem bilong Bikpela long Pikinini bilong Devit! Aamamas long em long wanem em i kam long nem bilong Bikpela! Litimapim nem bilong Bikpela i stap antap tru!" 10 Taim Jisas i kam insait long Jerusalem, olgeta manmeri bilong biktaun i mekim planti toktok na ol i askim olsem, "Em husat dispela man?" 11 Ol biklain manmeri i bihainim Jisas i bekim tok olsem, "Dispela em Jisas, em wanpela profet bilong Nasaret insait long Galili."
12 Bihain Jisas i go insait long tempel na em i rausim olgeta manmeri husat i baim na salim ol samting long tempel. Em kapsaitim ol tebol bilong ol man i save senisim ol moni na ol sia bilong ol man i save salim ol pisin ol i kolim dov. 13 Na em i tokim ol olsem "Tok bilong God i tok, 'Haus bilong mi bai stap olsem haus bilong prea, ' tasol yupela i mekim i kamap ples bilong ol stilman." 14 Bihain ol ai pas na lek nogut i kam long Jisas insait long tempel na em i oraitim sik bilong ol.
15 Tasol taim ol het pris na saveman bilong lo i lukim ol gutpela samting em i mekim, na taim ol i harim ol pikinini insait long tempel i singaut olsem, "Litimapim nem bilong Pikinini bilong Devit, "ol i belhat nogut tru. 16 Na ol i tokim Jisas olsem, "Yu harim wanem ol man i wok long toktok?" Na Jisas i tokim ol olsem, "Yes! Tasol, yupela i no ritim tok i stap pinis, 'Long maus bilong ol liklik pikinini na ol pikinini i susu bai ol litimapim gut nem bilong Bikpela?" 17 Bihain Jisas i lusim ol na em i go autsait long biktaun. Em i go long Betani na stap wanpela nait long hap.
18 Nau long moning taim, taim em i wokabaut i kam bek long biktaun, em i hangre. 19 Na em i lukim wanpela diwai fik long arere long rot na em i go klostu na lukim olsem dispela diwai i nogat kaikai bilong en na ol lip tasol i pulap. Na Jisas i mekim tok long dispela diwai, "Yu i no inap bai karim kaikai bihain taim gen." Na kwiktaim dispela diwai fik i drai.
20 Taim ol disaipel i lukim dispela, ol i kirap nogut na ol i tok, "Wanem samting mekim na dispela diwai fik i drai kwiktaim?" 21 Jisas i bekim na tokim ol olsem, "Tru tumas mi tokim yupela, sapos yupela bilip na nogat tupela tingting, yupela i no inap long mekim wanem i bin kamap long dispela diwai fik, tasol bai yupela inap long mekim ol bikpela samting olsem, tokim dispela maunten, 'Kirap long dispela hap na i go daun long solwara, ' na em bai kamap. 22 Wanem samting yupela i prea na askim long kisim, yupela i mas bilip, na bai yupela i kisim."
23 Taim Jisas i kam insait long tempel na em i givim skul long ol manmeri, ol hetpris na ol hetman bilong ol manmeri i kam long em, na ol i askim em, "Yu gat wanem kain namba long mekim ol dispela samting na husat i givim yu tok orait?" 24 Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, "Bai mi askim yupela wanpela askim tu. Sapos yupela i bekim askim bilong mi, orait bai mi tokim yupela long wanem namba mi i gat long mekim ol dispela samting.
25 Taim Jon i givim baptais long ol manmeri, em i kisim namba long wanem hap? Long heven o long man bilong graun?" Orait ol i toktok namel long ol yet na ol i tok, "Sapos yumi tok, 'Long heven, ' em bai tokim mipela, 'Bilong wanem yupela i no bin bilipim tok bilong Jon?' 26 Tasol sapos mipela i tok, 'Dispela i kam long man, ' mipela pret long ol biklain manmeri long wanem olgeta i lukim Jon olsem em i wanpela profet." 27 Bihain ol i bekim tok bilong Jisas na ol i tok, "Mipela i no save." Na Jisas i tokim ol olsem, "Mi tu bai i no inap tokim yupela long wanem namba mi gat long mekim ol dispela samting.
28 Tasol yupela i ting olsem wanem? Wanpela man i gat tupela pikinini man. Em i go long nambawan pikinini na tokim em, 'Pikinini, yu go nau na wok long gaden wain.' 29 Nambawan pikinini i bekim tok olsem. 'Mi les long mekim wok', tasol bihain gen em i senisim tingting bilong em na i go wok long gaden wain. 30 Bihain dispela man i go long namba tu pikinini bilong em na tokim em wankain tok. Na namba tu pikinini i bekim tok, 'Bai mi go wok, bikman, ' tasol em i no go wok long gaden wain.
31 "Namel long tupela pikinini man, husat i bihainim laik bilong papa bilong tupela?" Ol i bekim tok olsem, "Namba wan pikinini." Na Jisas i tokim ol, "Tru tumas mi tokim yupela, ol lain i save kisim takis na ol pamuk meri bai i go insait long Kingdom bilong God paslain long yupela." 32 Long wanem Jon i kam long yupela long stretpela pasin tasol yupela i no bilip long em. Tasol ol man bilong kisim takis na ol pamuk meri i bilipim em. Tasol maski yupela i lukim dispela, yupela i no tanim bel bilong yupela na bilip long em.
33 Harim narapela tok bokis. I gat wanpela papa bilong graun na em i planim wain long gaden. Em i wokim banis, na wokim ples bilong wilwilim wain na, wokim longpela haus bilong was. Na em i salim gaden bilong em i go long ol lain i lukautim wain na em lusim na i go long narapela kantri. 34 Long taim bilong kaikai i redi, em i salim sampela ol wokman bilong em i go long ol lain i lukautim gaden wain long kisim hap skel kaikai bilong em.
35 Tasol ol lain i lukautim gaden wain i holim pasim ol wokman bilong em, na paitim wanpela, na kilim narapela, na tromoi ston antap long narapela. 36 Bihain gen, papa bilong graun i salim narapela ol wokman i go, na ol i planti moa long pastaim em i bin salim. Tasol ol lain i lukautim gaden wain i mekim wankain pasin long ol. 37 Bihain long dispela, papa bilong graun i salim pikinini man tru bilong em i go long ol, na em i tok, 'Bai ol givim bikpela luksave long pikinini man bilong mi. '
38 Tasol taim ol lain bilong lukautim gaden wain i lukim pikinini man i kam, ol i toktok namel long ol yet olsem, 'Dispela em i pikinini man i bosim kago bilong papa bilong em. Maski, yumi kilim em na kisim olgeta kago bilong papa bilong em.' 39 Olsem na ol i kisim em na rausim em i go aut long gaden wain na kilim em i dai.
40 Nau taim papa bilong wain gaden i kam, bai em i mekim wanem long ol dispela lain i lukautim gaden wain?" 41 Na ol i tokim em olsem, "Em bai mekim nogut long ol dispela lain na salim gaden wain i go long ol narapela lain bilong lukautim, em ol lain we bai skelim hap kaikai i kam long papa bilong gaden taim kaikai i redi."
42 Jisas i tokim ol, "Ating yupela i no ritim tok bilong God. 'Dispela ston i nogut long ai bilong ol kapenta na ol i les long dispela ston em ol narapela lain i mekim kamap kona pos bilong haus. Dispela i kamap long laik bilong Bikpela yet na em i narakain long ai bilong mipela?'
43 Olsem na mi tokim yupela, God bai rausim kingdom bilong em long yupela na givim i go long ol narapela lain husat bai i kamapim ol kaikai. 44 Husat manmeri i pundaun antap long dispela ston ol bai i bruk i go liklik tru. Tasol, dispela ston i pundaun antap long ol manmeri dispela ol manmeri bai bagarap olgeta.
45 Taim ol het pris na ol Farasi i harim ol dispela tok bokis bilong Jisas, ol i luksave olsem em i mekim dispela toktok long ol. 46 Ol i painim rot bilong holim pasim em, tasol ol i pret long ol planti manmeri i stap, long wanem ol manmeri i lukim Jisas olsem em i wanpela profet.


Chapter 22

1 Jisasi faroka baya nako ma'nisirem yiymem, 2 "Inaru magumi kimano beyanika anasi aya ira sesa ewa ka'na ugem. 3 Beni yogam waita yu yiyikem bega yarauna waita yu sina yego mana anom omaka simifo buyemono. 4 Enaba kimano ena kato waita yu yiyikaremsem, Yarauna waita yu yiyimego, "Amonano yunanu sesa ure ruke burumaka yu arure made anene sesa ure makau. Mana mareti omaka yego. 5 MInugamifo, yenya buyintanti ifade buge yige uga. Mana'a yunapa bomi mana'a yenyi moni yogaka buga. 6 Mana'a mini kato waita yu fakare yiruma fuduka. 7 Kimano arakami, ena yogambaita yu yiyikami bomi oma mini inimwaita yu yirure yeni magu agante eynyianom magu anakaem mono. 8 Ma'nisirem beni kato waita yu yiyimem. " Mareti inayom a'i sesa uga, 9 Yarauna waita yu buyigafo bega ananapa bam watanasi yivige mana omaka yego. 10 kato waita yu be apim banu oma yivige yiga, savi ba awogu waita yu yivige yemi mini anona ma itugem. 11 Kimano yeravem mini waita yu yimonarem mana waita amonami mareti unambado buyimi 12 Kimanao sasamem, 'Itenure mareti unambado buyurukave? Mini waita a'ba busiga. 13 Kimano benim kato waita yu nanti sem, "Mana waita aiyayam nanako antaure ayufune wam magufim intafogo, mini magufim watanasi yu'yivisi eve yiwayam neve ifidage wapim. 14 Amuna yararukam manamana yivigatem". 15 Inaemi Farisi yu muna sire Jisasi fakarante bai yami antaem 16 Beni kato waita yu waka sasakami Herotini akum nampa bem. Jisasi nanti sem, "Tisa o intafunami emi fuga baya mana sire Kotina mana yiyimide beni atekam ayika yivige bewanamino. Mana wayini intinti bu awakure yenyi anta burayime wanamino. Mana yom anta mana maside yuka ewanamino. 17 Amakaga eni intinti yiyimite wafo? Amakaga senu lo awakunte takisi Sisami ameteyarafo? 18 Jisasi yenti intiru amone inte ugem sem, "Naugaya semi makasirantege? 19 Sigatego takisi aiya inagom moni, Mana denarusi amaka tu srini (20t) mare be waka yemi, 20 Jisasi yiymem, "Iyen avi nampa orasi mini moni amuga benafi?" 21 Ma'nisire sasamem, "Sisa" Jisasi yiyimem, "Naye anene Sisa ninta bagana Sisa ameno, afo Kotininta bagana Koti ameno. 22 Mini baiya intare bena o yerare buge yige uga. 23 Mini nuram mana'a Saidusi yu ma'nisire sewano, fugite bu itavinonam Jisasika yeravem intaemono. 24 Mi'nugami "Tisa o Mosesini lo mano ma'nisiren siga, "Mana waita mano anasi rukem iyaonti imakem fuginami, mini waita manoni afa awa mini inim mantem benafa awani iyom magano. 25 Sevenia afa awa wapim a'naregeno anasi mantem iya'om bumagem fugemi benana yera afa awa yuka ruka. 26 Ben anekeno manayom anta em. 27 Yen yipakeno ba manayom anta mana ure fugomi mini inim mano yen yi;nepa fugem. 28 Itavinayom nuram mini inimi iten waita nampa batenafi? Made yu bemi mantukage eyom. 29 Jisasi ma'nisiren yiyimiduka, "Yigen yafim agagabuga nayeyara Kotina buyintage beni eranti bu amonaga. 30 Mini nuramo itavinayomi wata nampa anasi manafim bar anta iwate, nayeyara ankero yu amaka banayom. 31 Fugintike itawe wam anta yige bu yanta ruka naye Koti sigami. Ma'nisirem sem, " 32 Semi Abrahamuni Koti be, Aisakini koti be Jekopini Koti be'? Kotimi fugim waita yu i Koti ivem, fa bam waita yu yi Koti bem. 33 Watanasi mini baya intare amuna intiri uga. 34 Farisi yu intami Jisasina mano Saidusi yu ya kepami manafim oma uyuge ami anta emono. 35 Yen yi'wanapim mana Farisi waita lo manoni intim waita Jisasi makasirantem intaem, 36 'Tisa o teni'a lofikem iten lo mano anoni ugem made lo yuba yakagabugene?" 37 Jisasi ma'nisrem sasamem, " Koti Ano'na aiyeno en ara nampa eni maside inti nampa aiyeno. 38 Mini lo mano ena lo yu ba yakagabugem. 39 Ena lomi ma'nugem, "Eno aiyigara ono emose aiyewanayi ure. 40 Made lo nampa kasanampa yu' yami mini kam loga ikanugem bem. 41 Farisi yui fa uyuge bami, Jisasi mana inta inti yintaem. 42 Ma'nisiren sem," Kraisi nanti iten intiriga evege? Iyen agaga benafi?" Ma'nisire siga, " Devitin aga bem." 43 Jisasi yintaem, '' Aiyo iya ontano Devitipim ararem sem Ano'na, 44 Ano'na mano seti Ano'na nanti sem, "Siyan ugapa kumanture bagana eni namugo mante sifim danu. 45 Deviti bewapa ararem sem, Ano'na o siten, 'Itenurem Devitin aga batene? 46 Mini nura mana bayi ba itarem enaba bu intaemono.


Sapta 22

1 Jisas i toktok long ol gen long tok piksa, na i tok, 2 "Kingdom bilong heven i olsem wanpela king i redim bikpela marit kaikai bilong pikinini man bilong em." 3 Na em i salim ol wokman bilong en i go long kisim ol manmeri em i bin singautim ol long kam long marit kaikai, tasol ol i no kam.

4 King i salim ol arapela wokman bilong em gen, i go long askim ol lain em i bin singautim ol long kam wantaim dispela tok olsem, "Lukim, Mi redim marit kaikai pinis, Mi kilim ol bulmakau na ol fatpela yangpela bulmakau, na olgeta samting i stap redi pinis olsem na yupela i mas kam long dispela marit kaikai."
5 Tasol ol i no laik harim tok na ol i go nabaut, Sampela i go long gaden na sampela i go long mekim wok moni bilong ol. 6 Ol arapela i holim pasim ol wokman bilong king na bagarapim ol na givim sem long ol na kilim ol i dai. 7 King i belhat na salim ol ami bilong em i go na kilim ol dispela manmeri husat i kilim ol wokman bilong en, na kukim ol ples na biktaun bilong ol.
8 Bihain em i tokim ol wokman bilong em olsem, 'Marit kaikai i redi pinis, tasol, ol dispela manmeri mi singautim ol long kam, ol i no kam, long wanem ol i no gutpela lain. 9 Olsem na yupela i go long ol bikrot na singautim ol planti manmeri husat yupela inap long painim, na kisim ol i kam long marit kaikai. 10 Ol wokman i go long ol bikrot na painim na bungim ol gutpela manmeri na manmeri nogut na kisim ol i go long marit kaikai. Long dispela as, ol manmeri i bin pulapim tru ples bilong marit.
11 Tasol taim king i kam long lukim ol manmeri i bung long kaikai, em i lukim wanpela man i no putim klos bilong marit. 12 Na King i tokim dispela man olsem, "Pren, yu nogat klos bilong marit na yu kam insait olsem wanem?" Tasol dispela man i no bekim wanpela tok.
13 Olsem na king i tokim ol wokman bilong en long pasim lek na han bilong dispela man na tromoi em i go daun long ples i tudak tru, em dispela ples ol man bai i pilim pen nogut tru na krai na kaikaim tit bilong ol. 14 Long wanem, singaut i kam long planti lain manmeri tasol, God i makim wanwan tasol long inapim laik bilong em.
15 Bihain long dispela, ol Farisi i go pasim tok long painim asua bilong Jisas long ol toktok bilong em inap ol i ken kalabusim em. 16 Olsem na ol i salim ol sampela disaipel bilong ol wantaim ol lain bilong Herot i go long em. Ol dispela man i tok long Jisas olsem, "Tisa, mipela i save olsem yu save tok tru olgeta, na yu save skulim ol man long tok bilong God long trupela rot. Yu no save bihainim tingting bilong ol narapela man, na yu no save skelim ol man, yu save mekim wankain pasin tasol long olgeta man. 17 Inap yu tokim mipela long tingting bilong yu, long askim bilong mipela? Em i orait long mipela i bihainim ol lo long givim takis long Sisa o nogat?
18 Tasol Jisas i save pinis long tingting nogut bilong ol na em i tok, "Yupela ol man bilong giaman, bilong wanem yupela i laik traim mi? 19 Soim mi wanpela moni bilong baim takis, "Na ol i kisim wanpela denarius em moni mak bilong em olsem 20t koin i kam long em.
20 Na Jisas i askim ol, "Nem na pes bilong husat i stap long dispela moni?" 21 Ol i tokim em olsem, "Nem na pes bilong Sisa." Na Jisas i tokim ol olsem, "Orait, givim samting bilong Sisa i go bek long Sisa, na samting bilong God, givim i go bek long God." 22 Taim ol i harim dispela tok, ol i kirap nogut na lusim em na i go.
23 Long dispela dei tasol, sampela ol Sadusi, husat i save tok i nogat kirap bek taim yu dai i kam long Jisas na i askim em 24 olsem, "Tisa, lo bilong Moses i tok olsem, 'Sapos wanpela marit man i nogat pikinini na i dai, orait brata bilong dispela man i mas maritim meri bilong em na kamapim ol pikinini bilong brata bilong em'.
25 Orait, i bin gat 7-pela brata i stap. Namba wan brata i marit na em i nogat pikinini na i dai. Em i lusim meri bilong em long brata bilong em. 26 Na namba tu brata i maritim dispela meri tasol em tu i nogat pikinini na i dai. Wankain samting i kamap long namba tri brata, i go inap long namba 7 brata. Ol i nogat pikinini na i dai. 27 Taim olgeta brata i dai pinis, dispela meri tu i dai bihain. 28 Long taim bilong kirap bek, em bai i stap olsem meri bilong husat namel long ol 7-pela brata? Long wanem, olgeta brata i bin maritim em."
29 Tasol Jisas i bekim tok bilong ol olsem, "Yupela i asua pinis long ol toktok bilong yupela, long wanem yupela i no save long ol tok bilong God, na long strong bilong em. 30 Long taim bilong kirap bek, ol i no inap marit, o bai i nogat pasin bilong givim man o meri long maritim, long wanem ol bai i stap wankain olsem ol ensel long heven.
31 Tasol long pasin bilong kirap bek long dai, ating yupela i no bin ritim wanem God i tok. Em i tok olsem, 32 'Mi God bilong Abraham, na God bilong Aisak, na God bilong Jekop'? God em i no God bilong ol dai man, nogat, em i God bilong ol man i stap laip. 33 Taim ol lain manmeri i harim ol toktok em i skulim ol, ol i kirap nogut na tingting planti.
34 Tasol, taim ol Farisi i harim olsem Jisas i bin pasim maus bilong ol Sadusi, ol i bung long wanpela hap na pasim sampela tok. 35 Wanpela saveman bilong lo namel long lain Farisi i askim Jisas long traim em na i tok, 36 "Tisa, insait long tenpela lo, wanem lo em i bikpela na i winim olgeta lo?"
37 Na Jisas i tokim em olsem, "Yu mas laikim God Bikpela bilong yu wantaim olgeta bel bilong yu, na wantaim strong bilong yu, na wantaim olgeta tingting bilong yu tu." 38 Dispela lo i nambawan tru, na i winim olgeta arapela lo.
39 Na namba tu lo em i olsem, 'Yu mas laikim tru ol arapela olsem yu laikim yu yet.' 40 Olgeta lo na tok bilong ol profet i hangamap long dispela tupela lo.
41 Taim ol Farisi i bung yet na stap, Jisas i askim ol wanpela askim. 42 Em i tok, "Yupela i ting wanem long Krais? Em i Pikinini bilong husat?" Na ol i tok, "Em i Pikinini bilong Devit."
43 Jisas i askim ol, "Sapos Spirit bilong God i stap long Devit, orait bilong wanem na em i tok. 'Bikpela' long em olsem, 44 'Bikpela i tok long Bikpela bilong mi olsem, "Sindaun long hansut bilong mi, inap mi putim ol birua bilong yu aninit long lek bilong yu?"
45 Sapos Devit i singaut long em olsem 'Bikpela, ' orait, olsem wanem na em i stap pikinini bilong Devit gen?" 46 Taim em i askim dispela askim, nogat wanpela bilong ol i inap tru long bekim dispela askim na mekim wanpela tok long em, na nogat wanpela bilong ol i tingting long askim em gen long dispela dei na long ol narapela dei tu.


Chapter 23

1 Amuna watanasi uyuge beni kato waita yu nampa bami amisiga. 2 Ma,nisiren semi, lo manoni intim baitayu nampa Farisiyu Mosesini kagaka [sia] kumantuge bemono. 3 Mi,nugami, nate anene uwarago sino, uwarebe bemi amonano yenti yogaru bu awakurono, a,mana seve yoganti yoganti bumareve mono. 4 Eyo, umantagam anene yu manafim anta ure rukemi mara anuyoge edemi mantem watanasi yimuga ruka yiyam ba de mini umaru bumaratem. 5 Watanasi yimonago yanti yogaru evemono unambadomi manta iyagi urami ara, ami mante yenti unambado amuga evemono 6 Yinom waita yu,i magufim anon yunaka bevem, mono naupa yinomwata yu kumante wapim oma kuman titem. 7 Yunam aya ewam magufim wata nasi awogu uyikare rabi,o sego yanti inteve mono 8 Enanti rabibe busego, mana sisa mana rukanamino yige ma,demi afa awami bamino. 9 Mana magaga mana bayi nanti seti fo,eo buseno mana afo,e mana rukanami inarufa bem. 10 yigenanti sisabe isego, nayeyara mana sisa mana bemi, Jisasimino. 11 Mi,nugamifo yiugepikem anoni ugayimi yigenti yogam waita yitem. 12 Ben avi mare yani uganiyim koti rana magafim kumina, beya,o magufim ranayim Koti ben avi mare uritem. 13 14 Rafisego yige lo manoni intim waita nampa Farisiyu karabuntagena waita yui bami, inarufa bin ayim uyagewami, yige minifim bubinagom, nayeyare ifadami wata nasi buyurom. 15 Yige lo manoni intim wata yu nampa Farisiyu, kar abuntagena waita yui banami bu nom ka,dare amuna magufa be wata nasi yiyu yira mante wayegano mante mini waita yu yige ka,na ewami 17 Rafisego, yigaum savi ugam waitanasi yibige beve se Kotinamapim mana baya site, mini fayanta ino afo mana waita mano Kotini koliga kaga waya sitem mini baya fakama erarino. 16 Yige yigaum savi ugam waita, naye anene anonaugenafi mono magafi goli mano mono ma, mante ategevenafi. 18 Kotini altaga waya fuga site, mini mana anene baye afo mana bayi altaga bam aneneya fuga item mini anene uwarano wa,de. 19 Yige yigaum savi ugam waita yu, naye anene anoniugenafi presenti wafi altaga bam gifti ba atekene? 20 Minugami iye Kotini altaga a sirantem, ami sirem uwarano. 21 Iye kotini mapim fuga baiya siteve 22 minifim bam waita fuga urem kotinamapi promisi evem. 23 Rafisego yige lo manoni intim waita nampa Farisi yu kar abuntagena waita yui bamino muku evam minti anayum ra,dare taiti amewam, dili anayun nampa kuminanayumi yenti ateka anta bu awakurewa amakukupim bam anta nampa awa awa anta mini anta uwarari ugami ifa,de ena anta uwarewa. 24 Yige yigaum savi ugam waita yu eno ami yo,yivige wami sito wo,waru yu usa ewamifo Kemoli yu ba mante magafim dewami. 25 Rafisego yige lo manoni intim waita nampa Firisi yu,yige kar abuntagena waita yu, fereti kapumi mapakemi arume wafo yigen yupemi yioge yanta intewa mino. 26 Yigaumi savi ugem fereti kapu aupemi nare aruntana mapake awogu ino. 27 Rafisego yige lo manoni intim waita nampa Farisi yu kar abuntagena waita yui bami yigemi matika efam peinti ka,na bami yigen yupemi fukam waita yu yiyapa nampa savi anene yu bem. 28 Mana yom intika waita yigauka se atekege sewapo aupemi muna baya mano itukem bem 29 Rafisego yige lo manoni intim waita nampa Farisi yu savi intimbagena waita yu bami kasanampa waitayu,i mati uwante atekam waita yi mati mante awogugi omi. 30 Yige se,senu sifo,eni kanaga bage,e tina manafim siyan deya kasanampa waita yu bu yirite ya. 31 Yige yantise kasanampa waita yiruruka waita agafanta bafo. 32 Yigen yifo,e unani anta mantuka. 33 Yige memanu nampa meman agafanta iteniure kotini ara anenega uyaviteve. 34 Mi,nugami, amonago, yige wapa kasanampa waita yu nampa awogu intiru rukam waita yu nampa lo manoni intim waita yu yiyika rauna buga mana,ami yirure keka yaga iruka, mana, ami mono mapim yan yirure 35 yivige anom maguga demi, yivigem ena maguga buga. 36 Mini antaga atekam waita yu nare mana magaga fafasimi, Abelini narega bemi Sekaraia Barakaia nani manoni nareka bitem kotin amapim nampa altaga yirurukam waita yu yige yimuga ana yitem. 37 Jerusalemi, o, Jerusalemi,o kasanampa waita yu yirure mana, yige wapa rauna buganu onako yiruruka kokori mose beyagafanta manye a,yan nako manafim rewa kana yigen yigafanta irante unami yifogewa. 38 Amonago yigen yima,i fa ugami bemi. 39 Mage yiyime,i mage bu simone bage,e se,amoyono Kotin avipim yigam waita.


Sapta 23

1 Orait, Jisas i toktok long planti lain manmeri na long ol disaipel bilong em. 2 Em i tok olsem, "Ol saveman bilong lo na ol Farisi i save sindaun long sia bilong Moses. 3 Olsem na, wanem samting ol tokim yupela long mekim, yupela mas mekim na bihainim. Tasol noken bihainim ol wok bilong ol, long wanem, ol save toktok tasol na ol yet i no save bihainim.

4 Yes, ol i save pasim ol bikpela kago i hat tru long karim, na ol i save tokim ol manmeri long karim antap long solda bilong ol. Tasol ol yet bai i no inap tru long surikim wanpela liklik hap pinka bilong ol long karim ol dispela kago. 5 Ol i save mekim olgeta wok bilong ol long ai bilong ol manmeri bai lukim. Ol i save mekim arere bilong ol klos i go longpela na ol i save putim ol hap klos bilong bilas antap long klos bilong ol.
6 Ol i save laik long sindaun long ples bilong ol hetman long taim bilong bikpela kaikai, na sindaun long nambawan sia long haus lotu bilong ol Juda, 7 na ol i save laik bai ol manmeri long maket ples i tok gut na mekim gut long ol, na kolim ol 'Rabai'.
8 Tasol ol i noken kolim yupela 'Rabai' bilong wanem, yupela gat wanpela tisa tasol, na yupela olgeta i stap olsem ol brata. 9 Na noken kolim nem papa long wanpela man long dispela graun, long wanem, yupela i gat wanpela Papa tasol na em i stap long heven. 10 Na ol i noken kolim yupela 'tisa, ' long wanem, yupela i gat wanpela tisa tasol na em i Krais.
11 Tasol husat em i kamap bikpela namel long yupela, em bai kamap wokboi bilong yupela. 12 Husat man i apim nem bilong em yet, God bai daunim em na husat man i daunim em yet, God bai apim em.
13 Lukaut, yupela ol saveman bilong lo na ol Farisi, yupela man i gat tupela maus! Yupela pasim Kingdom bilong heven long ol manmeri, tasol yupela yet i no inap long go insait. Na yupela i no larim ol arapela lain long go insait. 14 undefined 15 Lukaut, ol saveman bilong lo na ol Farisi, yupela man i gat tupela maus! Yupela i save brukim solwara na go long planti hap graun long tanim bel bilong wanpela man, na taim wanpela i tanim bel, yupela i mekim em kamap pikinini bilong hel wankain olsem yupela.
16 Lukaut, yupela olsem aipas i soim rot long narapela na yupela i tok, 'Husat man i mekim promis long haus bilong God, em i no wanpela samting. Tasol man i mekim promis long gol bilong haus bilong God i mas holim pas promis bilong em.' 17 Yupela ol ai pas i nogat gutpela tingting! Wanem samting i bikpela moa? Gol em i bikpela o tempel i save mekim dispela gol i holi?
18 Na, 'Husat man i save mekim promis antap long alta, em i no wanpela samting. Tasol man i mekim promis antap long dispela presen i stap antap long en, dispela man i mas holim pas promis bilong em. 19 Yupela ol ai pas lain! Dispela presen em i bikpela moa o alta i save mekim dispela presen i holi?
20 Olsem na husat man i mekim promis long alta i save mekim promis antap long en na olgeta samting i stap antap long en tu. 21 Na husat man i mekim promis insait long haus bilong God, em i save mekim promis antap long en na long man i stap long haus bilong God tu. 22 Na husat man i mekim promis long heven, em i save promis antap long sia king bilong God na long man husat i save sindaun antap long dispela sia king tu.
23 Lukaut, yupela ol saveman bilong lo na ol Farisi, yupela man i gat tupela maus! Yupela i save givim 10-pela hap bilong ol liklik smel sid mint, sid dil na sid kumin tasol yupela i no save bihainim ol bikpela samting bilong ol lo em ol stretpela pasin, na pasin bilong marimari na bilip. Na yupela inap long mekim ol dispela tasol yupela i lusim wanpela na mekim narapela. 24 Yupela ol aipas i save soim rot long narapela man, yupela i save rausim ol liklik lang tasol yupela i save daunim kamel!
25 Lukaut, yupela ol saveman bilong lo na ol Farisi, yupela man i gat tupela maus! Yupela save long klinim autsait bilong kap na klinim autsait bilong pleit, tasol insait bilong yupela i pulap wantaim bel bilong tingim yupela yet na amamasim yupela yet. 26 Yupela ol ai pas Farisi, yupela klinim insait bilong kap na pleit bilong yupela pastaim, na bai autsait bilong en bai kamap klin tu.
27 Lukaut, yupela ol saveman bilong lo na ol Farisi, yupela man i gat tupela maus! Yupela i kamap olsem wait peint bilong ol matmat i luk gutpela stret long autsait tasol insait i pulap wantaim bun bilong ol daiman na olgeta ol doti samting. 28 Wankain tasol, yupela luk olsem stretpela man long ai bilong ol manmeri, tasol insait long yupela i pulap long planti tok giaman na yupela i no save bihainim lo.
29 Lukaut, yupela ol saveman bilong lo na ol Farisi, yupela man i gat tupela maus! Yupela i wokim matmat bilong ol profet na bilasim ol matmat bilong ol stretpela man. 30 Yupela i tok, 'Sapos mipela i bin stap bipo long taim bilong papa bilong mipela, mipela i no inap long putim han wantaim long kapsaitim blut bilong ol profet. 31 Olsem na yupela i tokaut long yupela yet olsem, yupela ol pikinini bilong ol lain husat i bin kilim ol profet.
32 Yupela tu inapim ol pasin nogut bilong ol papa bilong yupela. 33 Yupela snek na ol pikinini bilong ol poisin snek, long wanem rot bai yupela abrusim dispela kot bilong hel?
34 Olsem na yupela lukim, mi salim ol profet, na ol man i gat gutpela tingting, na ol saveman bilong lo. Sampela bilong ol, yupela bai kilim na hangamapim, na sampela bai yupela paitim ol insait long haus lotu bilong ol Juda na rausim ol i go autsait long biktaun i go long narapela biktaun. 35 Long dispela as tasol, olgeta blut bilong ol stretpela man i bin kapsait long dispela graun, stat long blut bilong Abel i go inap long blut bilong Sekaraia pikinini bilong Barakaia, husat yupela i bin kilim namel long haus bilong God na long alta bai kam antap long yupela. 36 Tru tumas mi tokim yupela, olgeta dispela samting bai kamap long ol lain manmeri bilong dispela taim.
37 Jerusalem, Jerusalem, yupela lain bilong kilim ol profet na stonim ol lain husat mi bin salim kam long yupela! Planti taim mi laik bungim ol pikinini bilong yupela olsem mama kakaruk i save bungim ol pikinini kakaruk aninit long wing bilong en, tasol yupela i no laikim! 38 Lukim, haus bilong yupela i stap nating tru. 39 Olsem na mi tokim yupela, bai yupela i no inap lukim mi long nau inap long taim bai yupela i mekim dispela tok, 'Amamas i go long man husat i kam long nem bilong Bikpela.'"


Chapter 24

1 Mono mapike Jisasi asabem bewami beni kato waita yerabe mono'magu agatiruka, 2 Afo Jisasi manisire yemi yiyimem, ma'de anene bu amone wamino? Fuga baya yiyimege, ena omi mana onamuga bu watene." 3 Olivi anufim Jisasi oma kumanture bami beni kato waita yu nampa be waka yerave semi, senu sisimeno nante mini anene yu fa'warite nafi? "Emi yinona kanaga naye anene yuga fa'waritene? 4 Jisasi ma'nisirem yiyimem", rafima awogu urega e'ana eno muna bu yimego. 5 Nayeyara setivipim amuna yu yerave sebe, semi Jisasimi bege sire amuna muna ayipa yibige bitemono. 6 Arubim baya yu intanonami amuna intiri iyono, nayeyara mini anene yu fakagi inani anene yu fa'warugem, minimi arafagi buyiga. 7 Magu mano itave ena magu nampa arubina, anom magu nampa ena anom magu (kingdom) itabem arubitem. Ano'na aranti yina, magufipake maga mano uwa item. 8 Mini aneneyuano iyao magara yi'o yimini ewane uga. 9 Naem abigem anon umantim bemi aruma fugitemi sesibika ma'dem magu yu anon umanti yimitemono. 10 Amuna yimakukum yeraremi, eno muna yimidem, eno ayiranta iwatem. 11 Amuna muna kasanampa waita yu itabemi nesu yibige sapa bitemono. 12 Savi anta anoni ina, eno ayir anta kipatem. 13 Afo iye erarure mini kanamo itabinani yim Goti abigatem. 14 Mana awogu waya Inaru nom maga yanti masidem yimakukum ewam waita sima mana magaga fa'warurami. Afo naemi mana maga kipatem. 15 Mi'nugami, amonana sabi anta yu nampa sabi anene yu yina, kasanampa waitami Danieli wafa atekam magufim itabem bem sigaka yebem. "(E'ana yantananiyi intano)", 16 E'ana Judia wam inimwaita yerare anufa'ana urogo, 17 Ma'amuga wananim waita e'anam beyi naupake anene bu kumarano. 18 Yunapim wananiyi e'ana yewayegem naupake wado bu omarano. 19 Amuba inina nampa sito iya'onto rukayi siguno siyikafa mini nuram. 20 Yigau mukina binona kana iyondinanipim nampa Sabati kana buyino. 21 Nayeyara, anon umaru wafa mana nom maga fa'warimi buye'enim umaru yitem, afo mini enawa i'naem buyitem. 22 Mini kana manta akigyi buratem mini mana'bayi ba fa'wa iwatem. Koti uya'dem rukam watanasi yenti kana mante akiga ratem. 23 Naem, mana waita enanti sem, amonano manami Jisasi bemino, a'a me'ami Jisasi bemino sina buyintano. 24 Muna waita yerabem semi Jisasibe sire, muna kasanampa munatirem Koti uyadem rukam waitanasi yibigem sabi ayika birantem anon anene yu nampa berara anene yu uwaratem. 25 Amonago wafa yigem mini waya siyimidukaunabe. 26 Mi'nugami, enanti semi me'ami wata iwa magufim bemino sina minifa bubono, oma naupa bane sinamote amakukum buyono. 27 Inaru asina ano omi a'unte wapakem yem afu kupege wapa kumina minimi Koti aga ano yitem. 28 Ite agafi mana waiwam fukaganam minifa masidem akiki ruwantitemono. 29 Anon umantanoni kanaga a'ano ayufuni inam biyommano saganti wamitem, ofuyu Inarufake kugufe kuminam, afo Inaru nomaga uwaitem. 30 I'naemi Kotini aga'ano yinanim anene yu konaka yema fa'warinami, maside mana magaga wanu yigun anenefim watemo. Wata aga ano konaka beni anon eran nampa anon oka yina amonatemo. 31 Beni ankero yu ufen arebe yewami bemo mana magaga fo'a conafim uyaduka inim waita manta mana aiyapa ruwantitem. 32 Fiki yaga amonare intim marago. Amaru ano auweni emi ana yu'dana, miniga amonago a'iga kanami yema adekagi'emi. 33 Minugafo mini anene yu amonare intano, Kotini aga ano yinanim kana a'dekagi em, ontaga yibem. 34 Fuga baya yigemi yiyimege, mana akupike watanasi bu fukam mini anene yu fa'waritemino. 35 Inaruwa magawa kipatemifo, setami bu kipatem. 36 Mini kanaga, mana wayi wa buyintagem, Inarufakena ankero nampa benaga ba buyintagem, Koti mana intagem. 37 Noani kanaga'o ugam antami itemi wata aga ano yirantem ina. 38 Mini nurami mana kana ma'e Noani kana'gaose inte inami watanasi yunam newaganam, non newaganam, anasi mare waganam, anasi ame waganam afo Noami beyi sipifim upekani item. 39 Watanasi yu mana anene yanti buyintanti bami nom mano yema masidem fikaruka. Minuganam afo Wata aga yinanim kana yitem. 40 Kam waita kantano yunapim waganam, mana wayi binam mana wayi watem. 41 Kar inikantano witi akarafewam wantafim, mana'wayi bina mana'wayi watem. 42 Mi'nugamifo, rafi'dega wago, ano'na yinanim kana buyintagane. 43 Mana'wa intago, umom waita yinanim kanami ma'afo'e intarukatem miniga rafi'dem wagana ma'i yema bu rabintitem. 44 Mi'nugami sefo, emi rafidewa wano, bu yintano nafim bata aga yitem. 45 Minugami iyewa intim makena ami intebena awakurebe nafi, rafisintano bemi manta rafisiri beyi naupa item, bemanami yuna nakana yinam yunam yimitem? 46 Mini yogam waita amo yitem beni anom yema amonanam. 47 Fuga baya yiyimege, beni anomi ma'de anene mini yogam waita ayapim ratemi. 48 Mana sabi yogam waita ben arapem sem, 'seti anomi ame urem buyitene', 49 mi'ni siremi, agona yogam waitayu yirurem yunanu nampa nonu agonayu nampa nem, 50 afo miniga beni rafisintano beyi yogam waita waka yitem bemo buyintananika, sini aki kana be buyintananika. 51 Ben anomi arurem mini yogam waita sito sito ka akefaremi manta manayom anta uwaratemi kar awauntose makam waitayi, afo mini magufim yiwayam yi'e waganam anom ifi dagatemono..


Sapta 24

1 Jisas i go autsait long tempel na wokabout i go long rot. Ol disaipel bilong em i kam na i soim em ol haus bilong tempel. 2 Tasol Jisas i bekim tok bilong ol na i tok, "Yupela i no lukim olgeta dispela samting tu? Tru tumas mi tokim yupela, i nogat wanpela ston bai i stap antap long narapela we bai i no inap bruk na i pundaun."

3 Taim Jisas i sindaun antap long Maunten Oliv, ol disaipel bilong em i hait na kam long em na i tokim em, "Tokim mipela, wanem kain sain bai kamap long taim bilong las dei? Na wanem kain mak bai kamap long soim mipela olsem kam bek bilong yu na arere bilong graun?" 4 Jisas i bekim tok na i tokim ol, "Yupela i mas lukaut gut, noken larim ol man i giamanim yupela na kisim yupela i go long rot nogut. 5 Long wanem planti bai i kam long nem bilong mi. Ol bai tok, 'Mi Krais, ' na bai kisim planti lain manmeri i go long rot bilong lus.
6 Yupela bai i harim ol i pait na ol stori bilong ol bikpela pait. Tasol yupela i noken tingting planti, long wanem ol dispela samting i ken kamap. Tasol arere bilong graun i no kamap yet. 7 Ol kantri bai kirapim pait wantaim narapela kantri. Na ol kingdom bai kirapim pait wantaim ol narapela kingdom. Bai i gat bikpela hangre na graun bai guria long ol arapela ples. 8 Tasol olgeta dispela samting em i olsem stat long pen bilong meri i laik karim pikinini.
9 Bihain ol bai i bringim yu i go long bikpela hevi na ol bai kilim yupela. Ol kantri bai i mekim nogut na rausim yupela bikos long nem bilong mi. 10 Na bihain planti manmeri bai i lusim bilip, na bai ol i givim wanpela long narapela na i go long ol lain husat i laik mekim nogut long ol wanpela na narapela lain. 11 Planti ol giaman profet bai i kirap na i kisim planti lain manmeri i go long rot bilong lus.
12 Long wanem pasin nogut bai i kamap planti moa, na bilip bilong ol planti lain manmeri bai i kamap kol. 13 Tasol husat man i sanap strong i go inap long las dei, God bai i kisim bek em. 14 Dispela gutnius bilong kingdom bai ol bilip manmeri i mas autim i go long olgeta hap bilong graun olsem witnes long olgeta kantri. Na bihain tasol graun bai i pinis.
15 Olsem na taim yu lukim pasin we i nogut tru wantaim ol samting nogut bilong bringim bagarap, we Profet Daniel i bin tokaut long bipo, taim em i sanap i stap long Holi ples" (Larim husat man i ritim i mas save gut), 16 "Larim husat ol lain i stap long Judia i ran hariap i go long ol maunten, 17 larim husat ol lain i stap antap long het bilong haus i noken i go daun long kisim sampela samting kam autsait long haus bilong ol, 18 na larim husat i stap long gaden i noken go bek long kisim saket bilong em.
19 Tasol sori long ol meri husat i gat pikinini long bel na long ol lain husat i givim susu long ol liklik pikinini long ol dispela dei! 20 Prea olsem taim bilong yu long go i noken kamap long taim bilong ples i kol o long Sabat dei. 21 Long wanem bai i gat bikpela taim bilong hevi na pen, ol kain hevi we i no bin kamap long stat bilong graun i kam inap nau, nogat, bai i no inap kamap bihain taim gen. 22 Sapos God i no katim sot namba bilong ol dispela dei, nogat wanpela man bai i stap laip. Tasol long ol lain wei God i makim pinis, God bai i katim sot namba bilong ol dispela dei long sevim ol.
23 Na bihain, sapos sampela lain i tokim yu, 'Lukim, Krais i stap long hia!' o 'Krais i stap long hap!' Yu noken bilipim dispela lain. 24 Long wanem ol giaman Krais na ol giaman profet bai i kam na i mekim bikpela ol sain na ol mirakel, bilong kisim ol lain manmeri i go long rot nogut, na tu ol lain wei God i makim pinis. 25 Lukim, mi bin tokim yupela pinis long dispela taim.
26 Olsem na, sapos ol i tokim yu, 'Lukim, Krais i stap long ples nating, ' yupela i noken i go aut long ples nating. O, 'Lukim, em i stap long insait long rum, ' yupela noken bilipim dispela tok. 27 Wankain olsem laitnin i save sut long san kamap na lait i go long san i go daun, wankain tasol bai kam bek bilong Pikinini bilong Man. 28 Long wanem hap ples wanpela dai abus i stap long en, long dispela hap ol bikpela tarangau bai i kam bung.
29 Wantu tasol bihain long ol dispela dei bilong hevi na pen, san bai i kamap tudak, mun bai i no inap givim lait bilong em, ol sta bai i pundaun i kam long skai, na ol kingdom bilong heven bai i guria.
30 Na bihain mak bilong Pikinini bilong Man bai i kamap long skai, na olgeta lain long graun bai i krai sori. Ol bai i lukim Pikinini bilong Man i kam antap long ol klaut long skai wantaim lait na bikpela glori. 31 Em bai i salim ol ensel bilong em wantaim bikpela krai bilong wanpela biugel, na ol bai bungim ol manmeri we God i makim pinis long 4-pela kona bilong graun long wanpela sait bilong skai i go long narapela sait.
32 Yupela kisim skul long diwai fik. Taim han bilong diwai fik i kamap nupela stret na putim ol lip bilong em i kam aut, yupela i mas save olsem taim bilong san i kam klostu nau. 33 Olsem na taim yupela lukim olgeta dispela samting, yupela i mas save olsem taim bilong Pikinini bilong Man bai i kam klostu, long dua bilong banis.
34 Tru tumas mi tokim yupela, ol manmeri bilong dispela taim bai i no dai yet na olgeta dispela ol samting bai i kamap. 35 Heven na graun bai i pinis, tasol tok bilong mi bai i no inap pinis.
36 Tasol dispela dei na aua i nogat man i save, ol ensel bilong heven tu i no save, na Pikinini bilong Man tu i no save, Papa God tasol i save.
37 Wankain olsem long dei bilong Noah, wankain tasol bai i kamap long taim bilong Pikinini bilong Man i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong em. 38 Long wankain olsem ol dispela ol dei taim tait wara i karamapim ples graun i no kam yet, ol manmeri i kaikai na dring spak, ol i marit na ol i givim ol yet insait long marit inap long dei Noah i go insait long sip, 39 Na ol i no save long wanpela samting inap bikpela tait wara i karamapim ples graun i kam na karim olgeta i go. Em bai i wankain long taim bilong kam bek bilong Pikinini bilong Man.
40 Na tupela man bai i stap long gaden, na wanpela bai i go pinis na narapela bai i stap bek. 41 Tupela meri bai i wilwilim wit i stap, na wanpela bai i go pinis na narapela bai i stap bek. 42 Olsem na yupela i mas stap redi, long wanem yupela i no save long wanem dei bai Bikpela bilong yupela i kam.
43 Tasol luk save long dispela, sapos masta bilong haus i bin save long wanem taim long nait bai stilman i kam, em bai i was i stap na i no inap larim ol stilman i brukim haus bilong em na go insait. 44 Olsem na yu tu i mas redi, long wanem Pikinini bilong Man bai i kam long taim yu i no ting em bai i kam.
45 Olsem na husat dispela wokboi em i saveman na man bilong harim tok na bihainim, bai masta bilong em i makim em long lukautim haus bilong em, long wanem dispela wokboi i ken givim kaikai long taim bilong kaikai stret? 46 Bel gut long dispela wokboi long taim masta bilong em i kam bek, na bai i lukim em i mekim dispela ol samting. 47 Tru tumas mi tokim yupela, olsem masta bilong em bai i makim em long lukautim olgeta samting em i gat.
48 Tasol sapos wanpela wokboi nogut i tok insait long bel bilong em olsem, 'Masta bilong mi bai i no inap kam hariap, ' 49 na wokboi i paitim ol narapela wanwok bilong em, na i kaikai na dring spak wantaim ol spak man; 50 na bihain masta bilong dispela wokboi bai i kam long wanpela dei dispela wokboi i no ting long en, na long wanpela aua we em i no save long en. 51 Masta bilong em bai katim bodi bilong em i go liklik tru na bai em i mekim wankain pasin olsem ol i save mekim long ol man bilong tupela maus, na long dispela ples bai ol i kaikaim tit na krai nogut.


Chapter 25

1 Kotini magano minugem siyaka asikayu karanta ugem yeyi omi mantare yenyiwafu wapa bemo. 2 Manasiyam asikayui awogu intim burukami manasiya asikayu awogu intim ruka. 3 Manasiya asikayu awogu intim burukayi yeyi omana maremi wasawem bumaremo. 4 Enana manasya asikayu awogu inti rukayi yeyi omba wasawem nampa yeyi omare bemo. 5 Wata maranayo kana buyimi masideyu oma babuge wami. 6 Ayufun a'wana mana arantano sem maranagom waita yemifo bega amonago. 7 Mini asika yintu rure itave yeyi omareve bemo. 8 Awogu intin bumakanu semi rayinte wasawem senu simego,senuti wasawem kipagafo. 9 Awogu intin ruka asikayu semi,senuti wsawem kip asikayu mani semo ; amaka buyu gamise buyimete yane semo bevega yigeyara oafakago semo .rayinte minisimevego semo .'' 10 Aya irante bugami ,maranayom baita yemi ,yimi onta uyabemi . 11 Naemi mini asikayu yeravemi semi ,efantano, efantano, senu ontami risikano semo. 12 yiyimemi manisemi yigemi buyimona kaupo afo ogosemi . 13 Minugafo rafisego,yigemi buinta gane mininuram mini kana. 14 Mi'nugem,mana waita mano ena magufa birante intagatem,beni yogam baita yu awogu aneneyu yararemi yimemi. 15 Mana wayimi mana siyam mone agam unami amemi ;manawayim karum mone agamunam amemi manawayimi mana unam mone una amem enamagufa iyauvemi.yigeyi yogaramaka marago sirem. 16 mana siya mone unam marayi ena mana siyam unam omarem yemi .. 17 Kesani uremi karunam marayi maro yodemi ena karunam maremi yemi . 18 Mana mone unam mantukayimi maga udem ben anoni moni unam ayofaruka. 21 19 Amuna nuran yakagabimi yenti anom waita yeravem mini mone kanti yintaemi . 20 Afo mana unam mone marayi ena mana siyam mone unam maremi yemi sasami ,'Efantano,mana siyam mone unam.amonano ,ena mana siyam unam mare yege.

23 22 Kamone unam marayi yeravem manisem, Efantano, kamone unam simena .Amonano,ena karunam ba mare yege '. 24 Ena yogam waita sana mone unam mantukayimi yeravem sem,Anonao, eram baya sevana waita banai .Buyogana yunam manta ruwantu ewanove anayum buyoruke unafewa nove. . 25 Fe'de mante maga aupem ayofare rukau .Amonano,manami eni monei wano. 26 Beni ,Efantano manisirem sasamemi,semi buyogauna yunam manta ruwantue buyogauna yunam unafe ewaunove. 27 Minugafo seti monei moneka rafisewayi yimeno, yewayege yeotei ,sesi mone nampa amam mone yema ranuno. 28 Minugafo beni mone unam manta kansiam mone unam rukayo amego . 29 Amuna anene rukayim, enawa nesugi ure amenuno .Nesu anene buruka naniyi, manta nesu anene ruka naniyi ametege . 30 Mini yogam waita mapa ayufukaga pim intafurana auavisi marano. 31 Wata aga ano beni anon on nampa beni ankero yu nampa yene,naemi beyi kagaka oka kuma titene. 32 Naemo yemotemi , masirem wata anasi marepa wayi yeruwantu iteye .ryure Ma'de magufike yema ruwantina bemi rayimate sfura yuka rafisewam waita ka'na meme nurayima enaga dem sipisipi yu enaga magatem. 33 Sipisipi yu ayan ugapa rem meme yu ena ayapa ratem. 34 Ayan ugapa bam watanasi kini ma'ni sire yiyimitem,yego setifo'e yigemi awa awa uyikem yige maranagom magu wafa mana magabu fa'warimi uwantuka. 35 Santirami yunami simenami nonanti siyimi nomi ya'de simenami ena magufake yunami sivide naupa ruka. 36 Sigeka unam ba'do iwami mante usike si'e wa'i emi rafitike kuge bauna yema simo nanave. 37 Atekam wata nasi ma'ni sitemo, ano'na nante antiraya yunam ame yanafu ? non nanti ayiyana nomi yaame yanafu . 38 Nante ba ena magufike waita kana yena ya naupa akeyanafu ?unampado iwaya yenayana ame, yanafu ?. 39 Nante aimante wanaya rafiake yanafu .Kugayana yema amone yanafu? . 40 Kini ma'nisitem, fuga baya yiyimege enoka awogu anta iteve mini seka'i ewa namino. 41 Naemi ayanepa wayi mani sirem siyimi tene, Yigemi setugaka afo"ogo sitemi, Yigemi anoniga kewapim binagone,yemi wanano manoni yogam waitave. 42 Naugaga, saranti baunaga yunami bu simene, nonanti siyewaga nomi busimene. 43 Enafakem waita wauna mifo sivima naupa iranami, unam pado iwa'i yunamifo, mante buyu sikanane, sianene mante wauna busimo nane kuge bauna yema busimo nane . 45 46 44 Naemi manisi temo,' Anonao,nantewa aranti ewana yana amone yane ,a'a nonanti ayewaya,a'a enafakem waita wanaya,a'a wado buruka nayanafi, a'a ai' iyanafi,a'a kuganaya buamone yanafu?'

Sapta 25

1 Na kingdom bilong heven i olsem, 10-pela yangpela meri husat i kisim ol lam bilong ol na i go bungim man i laik maritim ol. 2 Na 5-pela meri bilong ol i nogat gutpela tingting na 5-pela i gat gutpela tingting. 3 Na 5-pela meri i nogat gutpela tingting i kisim lam bilong ol tasol, na ol i no kisim sampela wel bilong ol i go. 4 Tasol narapela 5-pela meri i gat gutpela tingting i karim ol botol wel i go wantaim lam bilong ol.

5 Orait taim bilong man i laik marit i no kam hariap, ol meri i ai raun na ol i slip. 6 Tasol long biknait, wanpela singaut i tok olsem, Lukim, man i laik marit i kam! Go na bungim em long rot.
7 Na ol dispela yangpela meri i kirap nogut na stretim lam bilong ol. 8 Ol meri i nogat gutpela tingting i tokim ol meri i gat gutpela tingting, givim sampela wel long mipela, long wanem, lam bilong mipela i laik dai. 9 Tasol ol meri i gat gutpela tingting i bekim na i tokim ol, nau mipela i nogat planti wel inap long mipela na yupela tu, olsem na yupela i ken go na baim wel bilong yupela yet.
10 Taim ol i go long baim wel, man i laik marit i kam pinis. Na ol meri i redi long en i go wantaim em long marit kaikai, na ol i pasim dua. 11 Bihain ol dispela 5-pela yangpela meri i no bin stap wantaim man i kam na tok olsem, Masta, masta, opim dua long mipela. 12 Tasol em i bekim tok na tokim ol, Tru tumas mi tokim yupela, mi no save long yupela. 13 Olsem na was gut, yupela i no save long dei na aua.
14 Em i olsem, taim wanpela man i laik go long narapela kantri. Em i singautim ol wokboi bilong em na givim ol gutpela samting bilong em long ol. 15 Long wanpela man em i givim 5-pela silva bek moni, na narapela em i givim tupela silva bek moni na narapela em i givim wanpela silva bek moni. Wan wan i kisim long wok ol inap long mekim, na em i go longwe ples. 16 Orait man i kisim 5-pela silva bek moni i go na mekim bisnis na kisim narapela 5-pela silva bek moni.
17 Long wankain pasin tasol, man i kisim tupela silva bek moni tu i mekim bisnis na kisim narapela tupela silva bek moni. 18 Tasol wokboi i kisim wanpela silva bek moni i go na digim hul long graun na haitim moni bilong masta bilong em.
19 Nau longpela taim i go pinis, masta bilong ol dispela wokboi i kam bek na sekim ripot bilong moni i stap wantaim ol. 20 Orait wokboi husat i bin kisim 5-pela silva bek moni i kam na em i bringim narapela 5-pela silva bek moni i kam wantaim. Na em i tok, 'Masta, yu givim mi 5-pela silva bek moni. Lukim, mi kamapim pinis narapela 5-pela silva bek win moni i kam. 21 Na masta i tokim em, 'Gutpela tru, yu gutpela wokboi bilong mi. Yu bin lukautim gut ol liklik samting olsem na bai mi putim yu long bosim planti samting. Kam na amamas wantaim mi.'
22 Wokboi husat i bin kisim tupela silva bek moni tu i kam na i tok, 'Masta, yu bin givim mi tupela silva bek moni. Lukim, mi kamapim narapela tupela silva bek win moni i kam.' 23 Masta bilong em i tokim em, 'Gutpela tru, yu gutpela wokboi bilong mi, yu bin lukautim gut liklik samting, olsem na bai mi putim yu long bosim planti samting. Kam na amamas wantaim mi.'
24 Orait wokboi husat i kisim wanpela silva bek moni, em i kam na i tok, 'Masta, mi save olsem, yu wanpela hatpela man. Yu save bungim kaikai we yu i no save planim na yu save kamautim kaikai we yu i no bin tromoi sit long en. 25 Mi pret nogut tru olsem na mi haitim silva bek moni bilong yu long graun. Lukim, em hia, moni bilong yu.'
26 Tasol masta bilong em i bekim na tokim em, yu no mekim gutpela wok na yu les wokboi bilong mi, yu save olsem, mi save bungim kaikai we mi i no save planim na kamautim ol kaikai we mi no save tromoi. 27 Olsem na yu inap long givim moni bilong mi long ol lain i wok long benk, na taim mi kambek, orait mi ken kisim moni bilong mi yet wantaim sampela win moni.
28 Olsem yupela kisim dispela wanpela silva bek moni bilong em na givim long wokboi husat i gat 10-pela silva bek moni. 29 Man husat i gat planti samting, mi bai givim planti moa. Tasol man husat i nogat planti samting, bai mi rausim na givim ol man i plant samting. 30 Tromoi dispela rabis wokman i go autsait long ples bilong tudak we em bai krai na kaikaim tit bilong en.'
31 Taim Pikinini bIlong Man i kam wantaim glori na olgeta ensel bilong em, bihain em bai sindaun long strongpela lait bilong sia king bilong em. 32 Bipo long em i kam, olgeta manmeri i stap long kantri i kam bung long ai bilong em, na em bai skelim ol wanwan man olsem ol wasman bilong sipsip i save skelim ol sipsip na meme. 33 Em bai i putim sipsip long han sut, tasol meme long han kais.
34 Na bihain, King bai i tokim ol husat i stap long han sut bilong em. Kam, Papa bilong mi bin marimari long yupela. Na em i redim pinis kingdom bilong em bilong yupela long stat bilong dispela graun. 35 Mi bin stap hangre na yupela i givim kaikai long mi, mi dai long wara na yupela i givim wara long mi, mi man bilong narapela hap na yupela i kisim mi i go long haus. 36 Mi nogat klos na yupela givim klos long mi, mi sik i stap na yupela i bin lukautim mi, mi stap long kalabus na yupela i kam lukim mi.
37 Na ol stretpela manmeri bai i bekim tok olsem, Bikpela, wanem taim mipela i lukim yu hangre i stap na mipela i givim kaikai long yu? O nek drai long wara na mipela givim wara long yu? 38 Wanem taim mipela i lukim yu man bilong narapela hap na mipela i kisim yu i go long haus? O nogat klos na mipela givim klos long yu? 39 Na wanem taim mipela i lukim yu sik o stap long kalabus na mipela i kam lukim yu? 40 Bihain king bai bekim tok bilong ol na tok, 'Tru tumas mi tokim yupela, wanem samting yupela i mekim long ol liklik brata bilong mi, em yupela i mekim long mi.'
41 Na bihain em bai tokim ol lain i stap long han kais bilong em olsem, 'Yupela klia long ai long mi, yupela bai go long bikpela paia i no save dai, ol i wokim bilong satan wantaim ensel bilong em. 42 Bilong wanem, mi bin stap hangre tasol yupela i no givim kaikai long mi, mi dai long wara tasol yupela i no givim wara long mi, 43 Mi man bilong narapela hap tasol yupela i no kisim mi go long haus bilong yupela, mi nogat klos na yupela i no givim klos long mi, mi sik i stap na yupela i no kam lukautim mi long haus kalabus.'
44 Na bihain ol bai i bekim tok olsem, 'Bikpela, wanem taim yu hagere stap na mipela lukim yu, o dai long wara, o man bilong narapela hap, o nogat klos, o sik, o stap long kalabus na mipela i no lukautim yu?' 45 Bihain em bai bekim tok bilong ol olsem, 'Tru tumas mi tokim yupela, ol dispela samting yupela i no mekim long man i nogat nem, em yupela i no bin mekim long mi.' 46 Yupela bai i go long paia i no save dai tasol ol stretpela lain ol bai i go long ples bilong stap laip gut oltaim oltaim."


Chapter 26

1 2 Jisasi maside baya sima kiparemi, beni kato waita yu yanti sem, Intagamino, kanurani imi passova yinam wata aga ano keka yaga iyitem. 3 Anom prisi yu nampa yinom waita yu kaiyapasini anom mapim duwantu uga. 4 Masideyu aupa ami sima antaure Jisasimi fakare arirante. 5 Yemi mana yiraka demi manisiga, anon yunam awanapa mini buyofano arubim manta itaranayo. 6 Jisasi wafa Saimoni lepra ai dukam ofaurukayi amapa wage em 7 Bemi sagoka kumakem yunam newami mana inim ano abogu ayunta ewam wasabem ana maren yeravem afo ben anoka wayiruka. 8 beni kato waita yu amonare yirakame ma'nisiga. Naugana mana anene wa'yirami fafa benafi. 9 Mana anene anom monika de mante bumakam waita yu yimiri ugane. 10 Jisasi yenti intiru rayinte amonare sem, naugaya mana inin nanti amuna baya sevege? Mana inimi awogu anta usikem. 11 Amuna nuram anene imakam waita yu nampa banagomifo,semi yigenampa bubanu. 12 Mini basabe sigeka ba'yimi, masipim bonunami sesa usikemi. 13 Fuga baya yiyimege, mana magaga ma;depa kotina sinayopim mana inimano uwatikam anta wai siteye. 14 Mana kato waita avi'i judas lskarioti anon prisi yu yimonara buga. 15 Afo bemi semi, naye anene simitege Jisasi abima yimenai? 30 silva rayinte amidami 16 Mini nuram ami afakare Jisasi abima namugoyu yimiduka. 17 Yisi ba iwam breti nanayom kana yimi kato waita yu Jisasi waka yeravem sem, Pasova nanonami ite aga oma ategate yare? 18 Ma,nisem, ano magufim oravega mana waita yanti se, Sisa ma,nisem, seti kana a,dekagi imi seti kato waita yu nampa ena mapimi pasova nateyare. 19 Jisasi sini uremi beni kato waita yu pasova yunam sesa uruka. 20 Enakagi imi beni kato waita yu nampa yunam narantem kumantuga. 21 Yemi yuna newami bemi ma'ni sem semi fuga waya siyimege, yigepikem mana bayi sividem namugo yu yiyapim ratemi. 22 Yigunanti emi mana mana bayi intaemi, anona,o sebaye? 23 Bemi ma'ni sirem yiyimem, senampa ayan disifim dananim waita sividem namugoyu yiyapim datem. 24 Bayami agantem rukami bemi, Bata Aga ano bitem mi,nugamifo, wata Aga ano mante namugo yu yiyapin dananim waita ba agunaru akago'' mini waita ben ano'e bu magatina awogu item. 25 Judasi, mantem namugo yu yiyapim dananim semi, Sisa'o aga sewafi? Jisasi sem, e'sima fa'waronam. 26 Yunan newami Jisasi breti mantem asumi ure ki'direm beni kato waita yu yimi de sem, mante nago, manami sesu mino. 27 Kapu mante yani ure susu sire mantem yimidem sem nago, ma'deyu. 28 Manami seti naremi kantraki wa'yemi wata nasi yi kumi'i yiratem. 29 Yigemi yiyime, mana ya yagami owayege bune bage'e seti fo'eni magufim yige nampa mini kanaga nate. 30 I'irama kiparemi, Olivi anuga bomi. 31 Jisasi yiyimem, mage ayufumi ma'de yu sire buge yige inagom yaufim aganta maka Sipisipi rafisewam waita yirurana beni Sipisipi yu mana mana item. 32 Naemi itavei a'nantapa Galili bonu. 33 Pita sem, maside yu are buge yige ewa'i, semi are bubonu simi. 34 Jisasi sasamem fuga baya sasame mini ayufum Kokori a'sina kamore'a ya semi bu amonagege sinonam. 35 Pita sasamem, enampa fugirante ite, muna bu amenu maside kato waita minimana siga. 36 Jisasi Getsameni oravemi beni kato waita yu manisirem yiyimem.,managa kumantuge sive ewaga maro sigaum mukono. 37 Pita nampa Zebedin aga kanti yivigem bevem anon agun anene nampa araano umandem . 38 Yiyimem sigun anene mano sirapem itukai fugonunayi uga managa bega seka rafi'de ga bago. 39 Yirem neka oravemi orasi magafim dem augam mukevem ma'nisem, " setifo'eo amaka eni ayinti baganami mini kapi manta fasa dano, seti ayinti bu awakurono. 40 Bemi yema yimonami kato waitayu duge wami bemi Pita nanti semi naugaya duge bewa senampa mana awaga bu rafisiteve? 41 Dafiseve yigaum mukeve wami makasinti yina'i yam burinagom. Naiyeyare au'iyaontano aiye wamifo mana aumano eram buruka. 42 Kanta'yai yeradem orabem mani sirem augam mukem , seti fo'eo mini umam seka yiranten imi eni ayintana awakuronuno. 43 Yerarem bem yimonami ruge bami yen yigaunu ano umandewami. 44 Afo bemi yirem yeradem maro kamore nuram augam mukurem, kesam baya siga. 45 Jisasi beni kato waita yu waka yeravem sem, fa babuge bega yaundevege? Amonago a'i mini kana yimi Wata Aga ano mante kumi wata yu yiyaka datem. 46 Itabi ya bofano, sividem namugo yu yiyaka dananim waita a'i a'deka yigane. 47 Asevem bami, Judasimi beni kato waita yu pikem anon akum waita nampa yem, anona Prisi yu nampa wata nasi yu yi a'nom waita yu yenti aruvim anene yu nampa yiga. 48 Jisasin avidem namugo yu yiyaka dananim waita mano yiyimem, item waita amo'nanuna miniba fakago. 49 Ameurem Jisasi waka yeravem sem, 'Sisa'o ayufune sirem,' bemi amo'naruka. 50 Jisasi sasamemi, naye anene irante yenami uwarano simi yeravemi Jisasi aiyafa urem fakaruka. 51 Jisasi nampa bage-enim waita mano asi rayudem anom Prisi yu yi yogam waita agagami akefami. 52 Jisasi sem, asi dana beni magufim bino asifake wan anta makayi fugiteye. 53 Emi intana seti foe aranam ankerogu dana mare bu sofaite yafo? 54 Kotin ami amakagi ena' mini anene fawariten nafi? 55 Mini kanaga Jisasi wata nasi yiyimem, umom waita wa baunaga asi yu nampa sem faka rante yege? Mono mapim masiden nuram kumanture be Kotina yiyime baunaofo semi bu faka mino. 56 Mana anene yu fa'warimi kasanampa waita yu agante rukam baya fa'warimi maside kato waita yu yera are ragade uya buga. 57 Jisasim fakam waita yu abige anom Prisi Kaiyapasi waka buga, minifa anom waitayu nampa anom prisiyu duwantu uge aveuga. 58 Pita yen yineka yiwakurem anom Prisini amapim bem naupa untavemi arubim waita yu nampa oma kumanturem bem naye anene Jisasika uwaranayom amonarantem. 59 Magemi Prisi yu nampa madem magu dafisim waita yu muna baya yu sire Jisasi aruma fugirante afakaga. 60 Amuna watanasi muna wayayu sire Jisasimi ko'i amirante omifo mana umanti bepike bu afakaruka. Mi'ne wami kantano muna intinti fa'warure semi 61 Mana waita mano mono ma rabintire kamore'a nuram yewayege uwaranunave sigane sirukanta. 62 Anon Prisi itavem Jisasimi sasamem, mana'a baya rukeve ayanti enanti intaewane? Minimi naugam baya yara enanti sebeye? 63 Afo Jisasimi mana baya bu simi. Afo a'nom prisi mano mani sirem sasmem, 'Semi eram waya Kotin avipim sasamege emi senu sisimeno emi Kraisi, Kotin Agaga bewafo bube? 64 Jisasi sasamem, ena'o senamino, mage amone waganam Wata Aga ano beya fo'eni ayan ugapa kumantuvem inarufa konaka yitem. 65 Mini baya intebemi, Anom Prisi beni unambado dagadem sem, mana mi kasi bayami sem, nayegaga beni anta yu afakatege? Amonago yige nana'o intami mana kasi baya sem. 66 Naye intiriga evege simi? Ma'nisire sem, fugika ana bemino. 67 Ben orasipem kam bi'dem yiya nako are be. 68 Yemi semi, "Atede senu sisimeno naiyeyare, emi Kraisi mono emi iye arebe nafi? 69 Pitami kugu naupa kumanturem bami mana yogan inim mano yeravem sem, emi Galili waita Jisasi nampa bage'e uganamino, simi. 70 Ma'deyu yigauka munatirem sem, emose sewana anene semi buyintagege. 71 Ontaga kumimi ena yogan inim amonarem minifim banu yiyimem, Nazareti waita Jisasi nampa mana waita bage'e ugane simi. 72 Muna eram baya nampa sem, mini baita bu amonagauna waita mi. 73 I'naem mana'a itage wage'e oyi Pita nanti semi, fuga ugane yemo no'eyom waita yupike emi mana wanami. Nayeyare, emo ami senoyi senu sisimem emi yepikem mana wanam. 74 Eram baya nampa savi baya sem, mini waita bu amonauna waita mino simi, kamore'a ya Kokori asem. 75 Jisasi sigam baya Pita omaren intem, Kokori'a busina kamore'a ya bu simonage sinonam i'naem mapa oravem anon ifi ragem.


Sapta 26

1 Na taim Jisas i mekim ol dispela tok pinis, orait em i tokim ol disaipel bilong em olsem, 2 "Yupela i save olsem, bihain long tupela dei, bai Pasova i kamap na ol bai i givim Pikinini bilong Man i go long ol man bilong nilim em long diwai kros."

3 Bihain olgeta hetpris na ol hetman bilong ol manmeri i bung wantaim long bikpela haus bilong hetpris, nem bilong em i Kaiapas. 4 Olgeta i pasim tok long hait na holim pasim Jisas na kilim em. 5 Ol i wanbel na tok olsem, Yumi i noken mekim namel long taim bilong bikpela kaikai, long wanem, nogut ol manmeri i kirapim pait.
6 Nau, taim Jisas i stap long Betani long haus bilong Saimon husat i bin kisim orait long sik lepra, 7 em i sindaun long tebol na kaikai i stap na wanpela meri i kam wantaim wanpela alabasta botol i gat wel sanda insait long en na i dia tumas, na i kapsaitim antap long het bilong Em. 8 Tasol, taim ol disaipel i lukim dispela, ol belhat na tok olsem, "Long wanem as tru na dispela samting i dia tumas i kapsait na go nating olsem? 9 Yumi inap salim dispela botol long bikpela moni tru na givim dispela moni i go long ol tarangu lain."
10 Tasol Jisas i save long toktok ol i mekim, olsem na em i tokim ol olsem, "Bilong wanem na yupela i givim hevi long dispela meri long ol toktok bilong yupela? Long wanem em i mekim wanpela gutpela pasin long mi. 11 Ol tarangu lain bai stap wantaim yupela oltaim, tasol mi bai i no inap stap wantaim yupela.
12 Long taim em i kapsaitim dispela wel sanda long bodi bilong mi, long redim bodi bilong mi long taim mi go insait long matmat. 13 Tru tumas mi tokim yupela, taim ol i autim dispela gutnius long olgeta hap bilong dispela graun, ol bai i autim stori bilong dispela meri long samting em i mekim na ol bai tingim em tu."
14 Bihain long dispela, wanpela bilong ol 12-pela disaipel, nem bilong em Judas Iskariot i go long lukim ol hetpris, 15 na em i tok, "Bai yupela i givim wanem samting long mi taim mi givim Jisas long yupela?" Orait, ol i skelim 30-pela hap silva na givim em. 16 Long dispela taim stret, Judas i painim rot long givim em i go long ol birua.
17 Nau long nambawan dei bilong bikpela bung bilong kaikai bret i nogat yis, ol disaipel i kam long Jisas na askim em olsem, "Yu laik bai mipela i redim ples bilong yu long kaikai Pasova kaikai long wanem hap?" 18 Jisas i tokim ol olsem, "Yupela i go insait long biktaun long dispela wanpela man na tokim em olsem, 'Tisa i tok olsem, taim bilong mi i kamap klostu na Mi i laik kaikai Pasova long haus bilong yu wantaim ol disaipel bilong mi. '" 19 Ol disaipel i wokim olsem Jisas i bin tokim ol long en, na ol i redim Pasova kaikai.
20 Taim apinun i kamap, Em i sindaun long kaikai wantaim ol 12-pela disaipel. 21 Taim ol i wok long kaikai i stap, Em i tok olsem, "Mi tok tru long yupela olsem, wanpela bilong yupela bai givim mi long han bilong ol birua." 22 Olgeta i pulap tru long sori na ol wanwan i askim em olsem, " Tru tumas, em i no mi Bikpela?"
23 Em i bekim na i tok, "Dispela man husat i putim han bilong em i go insait long dis wantaim mi, em dispela man tasol bai givim mi long han bilong ol birua. 24 Pikinini bilong Man bai i go, olsem tok ol i raitim pinis long en. Tasol bikpela sori tru long dispela man husat i givim Pikinini bilong Man i go long ol birua! Bai i gutpela moa long dispela man olsem sapos mama i no bin karim em." 25 Judas, husat bai givim em long ol birua i askim na tok, "Tisa, ating em mi tasol?" Jisas i tokim em olsem, "Em yu yet yu tok pinis."
26 Taim ol kaikai yet, Jisas i kisim bret, na blesim na brukim na givim long ol na i tok olsem, "Kisim na kaikai, dispela em i bodi bilong mi."
27 Em kisim wain long kap na tok tenkyu na givim long ol na i tok, "Yupela olgeta dring. 28 Long wanem dispela em i blut bilong Mi olsem kontrak i kapsait bilong lusim sin bilong olgeta manmeri. 29 Tasol, Mi tok stret long yupela, Mi bai i no inap dring gen long dispela diwai prut bilong wain inap long dispela dei taim mi dring nupela wain gen wantaim yupela long Kingdom bilong Papa bilong mi."
30 Ol i singim wanpela song pinis na ol i go autsait na i go long Maunten bilong Oliv. 31 Bihain, Jisas i tokim ol olsem, "Long mi tasol, yupela olgeta bai i lusim mi long nau nait, long wanem tok i stap pinis olsem, 'Mi bai bagarapim wasman bilong sipsip na ol sipsip bai i lus nabaut.' 32 Tasol bihain long mi kirap bek, bai mi i go paslain long yupela long Galili."
33 Tasol Pita i tokim Em, "Maski olgeta i pundaun nabaut long wanem samting bai kamap long yu, mi bai i no inap long givim baksait long yu." 34 Jisas i tokim em olsem, "Tru tumas mi tokim yu, nau long dispela nait tasol, taim kakaruk i no singaut yet, bai yu tok, yu no save long mi tripela taim." 35 Pita i tokim Jisas olsem, "Maski sapos mi bai dai wantaim yu, mi i no inap long haitim nem bilong yu." Na ol arapela disaipel tu i mekim wankain tok.
36 Na bihain, Jisas i go wantaim ol disaipel bilong em long wanpela ples ol i kolim Getsemani, na em i tokim ol olsem, "Yupela sindaun long hia na bai mi go long hap na beten." 37 Em i kisim Pita na tupela pikinini man bilong Sebedi wantaim na ol i go, na em i stat long pilim bikpela sori na belhevi. 38 Bihain em tokim ol olsem, "Bel bilong mi i pulap long bikpela sori inap long mak bilong dai. Olsem na yupela stap long hia na lukluk na was wantaim mi."
39 Em i go liklik moa, na pundaun long pes bilong em na i prea. Em i tok, "Papa bilong mi, sapos em i orait long yu, orait rausim dispela kap bilong hevi long mi, tasol i no long laik bilong mi, nogat, larim laik bilong yu i ken kamap." 40 Em i kam long ol disaipel na painim ol i slip i stap na em i tokim Pita, "Long wanem na yu i no laik long lukluk na was wantaim mi long wanpela aua?" 41 Was na beten na bai yu i no inap long pundaun long traim. Long wanem spirit i gat amamas long mekim tasol bodi em i nogat strong."
42 Na namba tu taim em i go na beten olsem, "Papa bilong mi, sapos dispela samting i no inap abrusim mi na mi mas dring yet, orait, larim laik bilong yu i kamap." 43 Em i kam bek gen na painim ol slip i stap, long wanem, ai bilong ol i slip. 44 Orait, Em i lusim ol gen na namba tri taim em i go beten na mekim wankain toktok.
45 Bihain, Jisas i kam long ol disaipel na tokim ol olsem, "Yupela slip yet na malolo i stap a? Lukim, taim i kamap pinis bilong givim Pikinini bilong Man i go long han bilong ol sinman." 46 Kirap na yumi go. Lukim, man bilong givim mi long han bilong ol birua i kam klostu pinis."
47 Taim Em i toktok yet, Judas, wanpela bilong ol 12-pela disaipel i kam wantaim bikpela lain tru bilong lain bilong ol het pris na hetman bilong ol manmeri. Ol i kam wantaim bainat na ol samting bilong pait. 48 Nau, dispela man husat bai givim Jisas long ol birua i tokim ol long wanpela mak bilong soim olsem em dispela man tasol ol i mas holim, na em tok, "Sapos mi givim kis long husat man, em dispela man tasol, yupela i mas holim pasim em."
49 Hariap tru em i kam long Jisas na tokim em olsem, "Gutnait Tisa!" na em i givim kis long Jisas. 50 Jisas i tokim em olsem, "Pren, mekim wanem samting yu kam long mekim," Na wantu ol i kam na putim han bilong ol long Jisas na holim pasim em.
51 Na hariap tasol wanpela bilong ol lain husat i stap wantaim Jisas i rausim bainat bilong em na katim yau bilong wanpela wokman bilong het pris. 52 Tasol, Jisas i tokim em olsem, "Putim bainat bilong yu i go bek long ples bilong em, long wanem, husat i stap long pasin bilong holim bainat, bai kisim bagarap long bainat." 53 Yu ting olsem, Mi i no inap singaut i go long Papa bilong mi na Em bai inap long salim ol bikpela lain ensel kam helpim mi? 54 Tasol, long wanem rot bai tok bilong God i kamap tru long mi, long ol dispela i mas kamap?"
55 Long dispela taim, Jisas i tokim ol bikpela lain i kam olsem, "Yupela i kam long mi wantaim bainat na ol samting bilong pait long kisim mi olsem wanpela stilman? Mi save sindaun olgeta dei long tempel na givim ol skul tok, tasol yupela i no bin holim pasim mi na kalabusim mi. 56 Tasol, ol dispela samting i kamap long wanem, olgeta tok bilong ol profet i mas kamap tru," Na bihain olgeta disaipel i lusim em na ranawe nabaut.
57 Ol lain husat i bin holim pasim Jisas i kisim em i go long bikpela hetpris Kaiapas. Long dispela hap, em ol bikman na hetman i bung na weit i stap. 58 Tasol, Pita i bihainim ol long baksait i kam olgeta long autsait bilong haus bilong het pris. Na em i go insait na sindaun wantaim ol soldia na em i laik lukim wanem samting bai ol i mekim long Jisas.
59 Nau, ol hetpris wantaim olgeta kaunsel i wok long painim sampela tok giaman bilong mekim, bai ol i ken kilim Jisas i dai. 60 Maski planti lain i mekim giaman tok long kotim Jisas tasol ol i no inap painim wanpela asua. Ol i mekim olsem i go inap tupela bilong ol i kamap wantaim giaman tok bilong tupela olsem witnes, 61 na i tok, "Dispela man i bin tok olsem, 'Em bai bagarapim haus lotu bilong God na wokim gen insait long tripela dei."
62 Na hetpris i sanap na i tokim Jisas olsem, "Yu nogat tok bilong bekim ol tok ol i mekim long yu a? Em wanem kain tok ol i mekim long yu?" 63 Tasol Jisas i no mekim wanpela tok. Olsem na hetpris i tokim em olsem, "Mi givim tok strong long yu long nem bilong God long tokim mipela olsem yu dispela Krais, pikinini Man bilong God o nogat?" 64 Na Jisas i bekim tok bilong em na i tok, "Yu yet yu tok pinis, Tasol, mi tokim yu, long nau bai yu i lukim Pikinini bilong Man bai sindaun long han sut bilong Pawa na bai kam long ol klaut bilong heven, "
65 Taim hetpris i harim dispela, em i brukim klos bilong em na tok, "Dispela em i tok bilas stret! Long wanem as na yumi bai painim moa ol witnes? Lukim, nau yupela yet i harim dispela tok bilas. 66 Yupela ting wanem?" Ol i bekim tok olsem, "Em stap pinis long mak bilong dai."
67 Na ol i spet long pes bilong em, na paitim em wantaim ol han bilong ol, 68 na ol i tok, "Yu tok klia long mipela, long wanem, yu Krais. Em husat i paitim yu?"
69 Na Pita i sindaun autsait long haus tasol insait long banis, na wanpela wokmeri i kam long em na i tok, "Yu wanpela bilong ol lain i save raun wantaim Jisas bilong Galili." 70 Tasol em i tok nogat long pes bilong olgeta lain na i tok olsem, "Mi no save long wanem samting yupela i tok long em."
71 Taim em i go autsait long dua bilong banis, narapela wokmeri i lukim em na i tokim ol lain husat i stap wantaim em na tok olsem, "Dispela man i save raun wantaim Jisas bilong Nasaret." 72 Em i giaman tok strong na tok promis olsem, "Mi i no save long dispela man!"
73 Bihain liklik, ol lain i bin sanap i stap ol i kam long em na tokim Pita olsem, tru tumas, yu wanpela bilong ol dispela man husat i save raun wantaim em, long wanem, toktok bilong yu i soim mipela olsem yu wanpela bilong ol." 74 Bihain em i tok nogut na tok olsem, "Mi no save long dispela man," na wantu tasol, kakaruk i singaut. 75 Na Pita i tingim ol tok Jisas i mekim olsem, "Taim kakaruk i no singaut yet tripela taim, bai yu tok olsem yu no save long mi." Bihain long dispela em i go autsait na krai nogut tru.


Chapter 27

1 Wanurami madem anoanom waitayu yeravemi Jisasimi arinayom waya uyuruka. 2 nanti kure avigemi pailati gamani anombaitaga buga . 3 Judasimi, Jisasi mantemi namugo yiyaka rukam waita yeravemi siguno sirem yenti 30 silva moni anom waita yu yimidem sem. 4 Ai kumie'i; mana waita beni savi antawa iwam waita namugoyu yiyapim duka .'' minimi senuti anene buwa eni anene .'' 5 Inaem Judasimi silva yau intafurem bem nampam arem. 6 Prisi yu mini moni mantem sem, Age waya romugatem fa mini moni mantem moni magewam mapim danona, nayeyare narei meyam. 7 Manafim ruwanture waya sire maga aya'urem enafakem eram waitani magafim masifafanu. 8 Mini antaga mini maga manoni avi'i'' Narefekam Maga''. 9 Wafa Jeremaia kasanampa waita awuka sigam waya fawarem. Mini 30 silva monimi beni meyami wafa Israeli wata anasi sirem uyadukam. 10 Kura uwarewam waita mini moni amemi maga aya uruka, anona mano sigaka. 11 Jisasi kamaninii anom waita waka oravimi, kamanini anom waita itaem, Emi Jewsiyu'i kimi beve? Jisasi semi,A' i senami. 12 Mana'a prisi yu nampa anon waita yu savi anta uwakewami mana waya wa busiga. 13 Pailoti semi, made savi waya yu enanti sewami intage wafo simi?. 14 Ogadem waya isimi anom waita mano amuna intiriem. 15 Pasova kana yina kugam waita kamanini anom waita rana yitem wata anasi ayika. 16 Mini kanaga mana kugam waita mano avi'i Barabasi mi savi anta yu uwarem waiyi. 17 Manafim yema ruwantuomi, pailoti sem item waita wa rana bitene? Barabasi wafi Jisasive. 18 Pailoti intami Jisasi abesara uremi rami benayaka buga. 19 Ko' rayimewam siaga kumantimi benana ano waya ram bimi sem, ayufum a'wana kaika amonaunami anon uman mantuka kaupo, mana anene ba mini waita bu uwarakano. 20 Prisi yu nampa anon waita yu nampa wata anasi semi Barabasi nanti intaemi, rana bina Jisasi aruma fugogo 21 Kamanini anom waita yintaemi, kantano wapim iyewa rana fa bitene simi, ma'de yu semi Barabasi. 22 Pailoti yiyimem, Jisasi simi na'itegafo simi ma'de yu semi arure keka yaga iyego. 23 Manisirem semi, item lo romudukene? Ka ure semi arure keka yaga iyego. 24 Pailoti amonami amaka mana anene wa bu uwaratem, yepim aruvim itavinami imi nom mantem ayan sese urem sem, mana waita ni nare seti yaka buwatem. Yige nana'o eve amonago. 25 Ma'de wata anasi sem, E'ana beni nare senuka yina senu sigafantafim wa yino. 26 Barabasimi ram bimi, soldia yu yiyikem Jisasi remi sem avige bega arurega keka yaga iyego. 27 Soldia yu avige kavanani ma'uyewapim rami maside soldia yen yugaka yema itabuga. 28 Beni unamwado yu rakademi nare unam wado uakem. 29 Avi bagena nanti mante anoka remi mana yaki mante ayan ugapa fakaruka. Aifim aguyum akarem savi bayayu sasakaruka. Ma'nisirem sem, manami Juda yu'i kmii (king). 30 Ben agei kanti biake , Ayapikemii yaki mantemi anopim anom yami aruga. 31 Savi bayayu sasakem , benageke nare unamwado utude beni unamwado yu uakare avige keka yaga iyirante buga. 32 Mapa yeravomi, mana waita sairini magufikem waita ben avi,i Saimonimi yen nampa bemi kekayami marano sirem avigemono. 33 Golgota be sewam maguga yemono, mini magu manoni avi'i ma'ni sigem, ''A'nopikena ayapa manoni magu''. 34 Arubim waitayu ikadewa nom amem mantanama amonem bunaruka. 35 Jisasimi arure kekayaga imagemi, beni wadomi dakademi kasi uruka. 36 Miniga kumanture veka'i dafide wage'e uga. 37 A,noka mana baya agantem sem manami Jisasi Juda yu i Kimi. 40 38 Kar'umowata waita kanti kekayaga iruka,mana ayan ugaka, mana aya'epa. 39 Wata nasi buge yige eve savi bayayu sasakemi yi,nonu waye-naye uga.

41 Manayom abuawaka anom waita nampa hetprisiyu nampa mono kawayu Jisasimi anepa waya siga . 42 Jisasimi enomana yofaewa, Beyanti bu ofaitem. Bemi Israel yuyi kimi, Kekaya yerare kumiyara eka simakukum ofa. 43 Jisasimi Gotika'i amakukum ewayi , E'ana Gotimi Jisasimi ofaurem kekaya gakem abiga. ; 44 Umom waita benampa keka yaga imagayi wa'i Jisasimi sima savi uruka. 45 Saga 12kilok bemi enaka 3kilokiga bimi magumano anom ayufum kaga. 46 Tari kiloki enakagi imi Jisasi wa,duremi semi Eli Eli Lema Sabatani?, '' mini baya manoni anta ma,nugemi seti koti o naugaya anenu sime wafo?'' 47 Mana'a minifim itage wage'e semi, minimi Ilaija areve mino.'' 48 Mana Soldia uyem bemi, sito ara unampado mantem ika nopim demi yakiga dem Jisasin abuntim duka. 49 Mana,a sem, ifa arana beya amonafa Ilaija yema ofa itenafi. 50 Jisasi wa,durem beni aiyo iya onti rami bem. 51 Antudim mono mapikena dawarabe kantim dantasewami magun dem onu kidi nadi uga. 52 Masi rivimi yimakukun ewam wata nasi itabuga. 53 Jisasi itavim kanaga yewam masipikem itavem anon magufa bemi amuna yimonaruka. 54 Jisasika rafidem bam Soldia yu maga uwa imi amonare fe,de sem, fuga mana Kotin aga bem. 55 Amuna inin asika Galili awakure eyom itage be kakakewa. 56 Yen yi,wanapim Meri Mekdalani nampa Meri Jemsiya Josepi yino,e nampa Zebedi agafanta yeyino,e ba bage,emi. 57 Enakagi imi Arimatia kena anom waita amuna anene rukam waita ben avi,i Josepi, Jisasini kato waita yem. 58 Josep maro pailoti inturem Jisasini kanta simeno, pailoti semi mante ame. 59 Josepimi, Jisasimi mantem abogu dawaravefim umaruka. 60 Omi kaide awem mati uwantem minifim duka. Ontami honnako mukurem buga. 61 Maria Magdalene nampa ena maria yekanti mini anapa kumantuge wane. 62 . Pasova mara kana yakagabimi Prisiyu nampa Farisiyu maro Pailoti amapim duwantuga. 63 Semi, anon waita o, omareya inteyare, muna waya sewam waita fa waka sem,Kamore nuram yakaga binam itavo nunave siga. 64 Sigafo sina avogu ure mini a nuram rafisego, beni kato waita yu yema umori ure avige beya wata nasi yuka sem itabugane sinam yenti muna ano anoni ipo. 65 Pailoti siyimem, ''aruvim waitayu dafide`wa afo yigewa maro dafise.'' 66 Jisasimi masika onako uyamaka, Aruvimwaitayu dafide wage'uga.

Sapta 27

1 Long monin taim, ol hetpris na ol hetman bilong ol manmeri i pasim tok long kilim Jisas i dai. 2 Olsem na ol i pasim em long rop na kisim em i go long Pailat, em gavana bilong ol.

3 Bihain Judas, em dispela man husat i givim Jisas i go long han bilong ol birua, em i lukim olsem em i bin bagarapim nating man i no i gat asua olsem na em i tok sori na givim bek 30-silva moni bilong ol hetpris na ol lida man, 4 na em i tok, "Mi mekim sin pinis, long wanem mi bin givim nating blut i nogat asua long han bilong birua." Tasol ol i tok olsem, "Dispela i no samting bilong mipela? Em i samting bilong yu yet." 5 Bihain Judas i tromoi ol dispela hap silva moni long tempel, na em lusim dispela ples na i go autsait na i hangamapim em yet.
6 Ol hetpris i kisim ol dispela silva moni na i tok olsem, "Dispela em i no brukim lo long putim ol dispela silva moni insait long haus moni, long wanem dispela em i pei bilong blut." 7 Ol i bung na i toktok long dispela samting, na wantaim dispela moni ol i baim hap graun bilong wanpela man i save wokim graun sospen bai ol i ken planim ol lain i no bilong Jerusalem. 8 Long dispela as tasol, dispela hap graun ol i kolim nem bilong em, "Hap Graun bilong Blut" i kam inap long nau.
9 Long ol dispela samting i kamap, em inapim tok bilong profet Jeremaia olsem, "Ol i kism 30 sliva moni olsem pei bilong em, ol lain Israel yet i bin makim, 10 na ol i givim dispela moni long baim hap graun bilong man i save wokim sospen graun, olsem Bikpela yet tokim mi."
11 Nau Jisas i sanap long pes bilong gavana, na gavana askim em olsem, "Ating yu King bilong ol Juda a?" na Jisas bekim tok bilong em olsem, "Yu yet tok pinis. 12 Tasol taim ol hetpris na lida i tok bilas long em, Jisas i no bekim wanpela tok. 13 Na Pailat i askim em olsem, "Ating yu no harim olgeta tok nogut ol i mekim long bagarapim yu a?" 14 Tasol Jisas i no bekim wanpela tok ol i mekim long em olsem na gavana i tingting planti.
15 Long taim bilong Pasova i gat pasin bilong gavana i mas lusim wanpela kalabusman i go fri, em ol manmeri yet i makim. 16 Long dispela taim, i bin gat wanpela man bilong mekim planti pasin nogut tru em nem bilong em Barabas.
17 Taim olgeta manmeri bung i stap, Pailat i askim ol olsem, "Yupela laik bai mi lusim husat i go fri? Barabas o Jisas ol i kolim Krais? 18 Pailat i save olsem, ol i bin salim Jisas i go long em, long wanem ol manmeri i no laikim em. 19 Taim Pailat i sindaun long sia bilong mekim kot. Meri bilong em i salim tok long em olsem, "Noken mekim wanpela samting long dispela stretpela man, long nait mi lukim em long driman na mi kisim bikpela hevi."
20 Tasol ol hetpris na lida bilong sios i tok strong long ol manmeri olsem Barabas mas go fri, na Jisas ol i mas kilim em. 21 Gavana i askim ol manmeri olsem, "Long tupela man yumi i gat, yupela laik bai mi salim husat i go fri?" Na olgeta i singaut na tok, "Barabas." 22 Orait Pailat i askim ol gen olsem, "Na bai yumi mekim wanem long Jisas husat ol i kolim Krais? Na olgeta i bekim olsem, "Nilim em long diwai kros."
23 Em i askim ol olsem na tok, "Em i brukim wanem lo tru?" Tasol ol i bikmaus na singaut strong moa olsem, "Nilim em long diwai kros." 24 Taim Pailat i lukim olsem, em bai i no inap mekim wanpela samting long senisim tingting bilong ol manmeri, tasol em lukim olsem pait bai kirap namel long ol olsem na em i kisim wara na wasim han bilong em long ai bilong ol na tokim ol olsem, "Blut bilong dispela man i no inap pas long han bilong mi. Yupela yet i mekim na lukim"
25 Olgeta manmeri i tok olsem, "Larim blut bilong em i ken pas long mipela na ol pikinini bilong mipela." 26 Olsem na em i salim Barabas i go fri, na em i tokim ol soldia long paitim Jisas long wip na larim em long han bilong ol, bai ol i nilim em long diwai kros.
27 Bihain ol soldia bilong gavana i kisim Jisas i go long ples bung bilong gavana, na olgeta lain soldia i kam bung long pes bilong em. 28 Na ol i rausim klos bilong em na putim retpela klos long bodi bilong em. 29 Ol i putim rop i gat nil olsem hat bilong king long het bilong em na putim wanpela stik long hansut bilong em. Na ol i brukim skru long lek bilong em na tok bilas long em na tok, "Dispela em i King bilong ol Juda!"
30 Ol i spetim em, na kisim stik long han bilong em na paitim het bilong em planti taim. 31 Long taim ol i tok bilas long em, ol i rausim retpela klos long em na ol i putim klos bilong em yet, na ol i kisim em i go long nilim em long diwai kros.
32 Taim ol i go autsait, ol i painim wanpela man bilong Sairini, nem bilong em Saimon na ol i hariapim em long go wantaim ol, bai em inap long karim diwai kros bilong Jisas. 33 Ol i go kamap long wanpela ples ol i kolim long Golgota, (As bilong dispela nem i olsem "Ples bilong Bun bilong Het.") 34 Na ol soldia i tanim wain i go pait tru na givim Jisas long dring. Tasol taim em i putim long maus, em i no laik dring.
35 Taim ol i nilim Jisas pinis long diwai kros, na ol i brukim klos bilong em i go hap hap na pilai satu long winim, 36 na ol i sindaun long dispela hap na was long em i stap. 37 Antap long het bilong em ol i putim wanpela tok bilong kotim em olsem, "DISPELA EM JISAS KING BILONG OL JUDA."
38 Na tupela stil man tu ol i nilim long diwai kros. Wanpela i stap long hansut bilong em na naraplea long hankais bilong em. 39 Ol manmeri husat i wokabout long dispela hap i tok bilas long em na tanim het bilong ol, 40 na ol i tok olsem, "Yu bin tok bai yu bagarapim tempel na sanapim long tripela dei, orait nau yu helpim yu yet! Sapos tru yu pikinini bilong God, orait yu kam daun long dispela diwai kros!"
41 Long wankain pasin ol hetpris wantaim ol hetman bilong sios na ol lida tu i tok bilas long Jisas na tok, 42 "Em save helpim ol narapela, tasol em i no inap helpim em yet. Em i King bilong Israel olsem na larim em i kam daun long diwai kros na bai mipela i ken bilip long em.
43 Em i bilip tru long God, olsem na larim God yet i ken helpim em nau na rausim em long diwai long kros sapos God i laik kisim em. Long wanem, em i tok tu olsem, "Mi Pikinini Bilong God" 44 Na stilman tu ol i nilim long diwai kros wantaim em i mekim wankain na i tok bilas long em.
45 Long 12 kilok dei taim, tudak i kam karamapim olgeta ples graun inap long 3 kilok apinun. 46 Long 3 kilok apinun, Jisas bikmaus na singaut na i tok olsem, "Eli, Eli, lama sabaktani?" as bilong tok i olsem, "God bilong mi, God bilong mi, bilong wanem na yu lusim tingting long mi?" 47 Taim sampela bilong ol lain i stap klostu harim, ol i tok olsem, "Em i singautim Elaija"
48 Wanpela bilong ol soldia i hariap tasol ron i go na kisim hap klos bilong kisim wara na i pulumapim wantaim wain i pait, na em i putim long wanpela stik na givim long Jisas long dring. 49 Na ol narapela soldia i tok olsem, "Yumi weit na lukim, ating Elaija bai kam helpim em." 50 Bihain long dispela, Jisas i singaut bikmaus gen na lusim spirit biliong em.
51 Na wantu tasol bikpela laplap long tempel i bruk long tupela hap long antap i go daun long as bilong en. Na graun i guria na ol ston i bruk nabaut. 52 Ol matmat i op, na ol bilip manmeri husat i bin dai i kirap gen 53 na ol i kam autsait long ol matmat long taim Jisas i bin kirap bek na go insait long holi biktaun na kamap ples klia long planti lain husat i stap laip.
54 Taim nambawan soldia wantaim ol narapela soldia husat i was long Jisas i lukim bikpela graun guria na ol samting i kamap, ol i pret nogut tru na i tok olsem, "Tru tumas dispela man i Pikinni Man bilong God." 55 Planti meri husat i bin bihainim Jisas raun long Galili tu i sanap longwe liklik na lukluk long em i stap. 56 Namel long ol em Maria Magdala, Maria mama bilong Jems na Josep, na mama bilong ol pikinini man bilong Sebedi.
57 Taim san i go daun, wanpela moni man bilong Arimatia i kam, nem biong em Josep na em tu i wanpela disaipel bilong Jisas. 58 Em i go long Pailat, na i askim long bodi bilong Jisas. Na Pailat i givim tok orait long givim em.
59 Olsem na Josep i kisim bodi bilong Jisas, na i raunim gut tru wantaim kilnpela laplap, 60 na putim bodi bilong Jisas insait long nupela matmat bilong em, em yet i bin katim insait long ston. Bihain em i pasim dua bilong matmat wantaim bikpela ston na em i go. 61 Maria Magdala na narapela Maria i sindaun long dispela hap, ol i sindaun narapela sait bilong matmat i stap.
62 Long narapela dei, em dei bihain long dei bilong redi long Pasova, ol hetpris na ol Farisi i go bung wantaim long haus bilong Paila. t 63 Na ol i tok olsem, "Bikman, mipela i tingim, taim dispela man bilong tok giaman i bin stap laip, em i tok olsem, 'Bihain long tripela dei bai mi kirap bek gen.' 64 Olsem na yu tok strong long ol mas was gut long matmat bilong Jisas i go inap tripela dei. Nogut ol disaipel bilong em bai kam stilim em na ol bai tokim ol manmeri bilong em olsem, 'Em i bin kirap bek long dai' na dispela giaman bilong ol bai i bikpela tru na i no inap wankain olsem nambawan giaman bilong ol.
65 Orait Pailat i tokim ol olsem, "Ol soldia bilong putim was i stap. Tasol, yupela i go na banisim gut long inapim tingting bilong yupela." 66 Olsem na ol i go na pasim dua bilong matmat wantaim bikpela ston na putim ol soldia long was gut long en.


Chapter 28

1 Yaun de wam kana yakagabimi, a'i untemi ena nurani imi, Anasi Mekdalini nampa ena Anasi Mati amonarantem yemi. 2 Anon magundimi, ankero inarufake kumemi Matika bam on afo yema avekama magemi mini amuga kumantuga. 3 Ben aiyo mano oka ;na bami, beni unampadoyu efari - imi. 4 Rafisimwaita yu anon fegantano yakagabimi fugim waita kana ure bage,emono. 5 Ankero anasiyu waka yeravem semi, bufegago Jisasi afakarante yigamino, arure keka yaga irukam waita. 6 Manafim iva a,i itabemi, bemose sigaka yerave amonago, senuti ano,na wage-enim magu. 7 Ame ure bega beni kato waita yu yiyimega fugintike itabuga. Amonago; a,nanta Galili. Bemi minifa bega amonago yigemi yiyime,u. 8 Anon fega nampa amo nampa Jisasi masifarukam magu yerarenta benta Jisasini kato waita yu oma yiyimiduka. 9 Bewaka Jisasi yimonarem semi awogu nurane, anasi kantano yeravem Jisasini aifim agoyun akarem anon avi ameye. 10 Jisasi yiyimem, bufegago sifa tiwa Galili bega simonago minifa maro simonanagom 11 Anasi kantano bewami Jisasini masika rafikam waita yu anon magufa orave yenti anonu waka be madeanene yu fa,waruganu yiyimiduka. 12 yenti ano;anomwaita kumantuve ami sire anom moni yimiduka Jisasini masika rafika waita yu. 13 Ma,nisire eno yiyimego, Jisasini kato waita yu ayufun a,wana yeravemi Jisasi yema umorure avige buga, kababugafuna. 14 Mana waya mose gavana agagaka bina bena nampa ami sire,ya ategafana yige savi buyikatem. 15 Masika rafikam waita yu mini mone mante yeyi intim waita yu siga. Waya awakunte mini waya mano mage Jewisi wata nasi bimi magewa mini waya mano fa bemi. 16 Siakantifo mana kato waita Galili buga, Jisasi sirukam anuga buga . 17 Jisasi amonaremi mana;a mono siakaruka; Mana kar intiri uga. 18 Jisasi yewaka yeravemi ma,nisiga; Inarufa wam anene nampa mana magaga wam anene semi simiduka. 19 Bega madem magufikem waita yu mante seti kato waita yi ogo; Kotini avi nampa benaga ano nampa ayo aga anon avipim nomarago. 20 Ma,de anene yiyimuna mini waya yu yiyimego amonago maside yige nampa wanam mana maga arafagi item.


Sapta 28

1 Bihain long dei Sabat, taim san i kamap long nambawan dei bilong wik, Maria bilong Makdala na narapela Maria i bin kam long lukim matmat. 2 Long wankain taim, bikpela guria i bin kamap, bilong wanem, wanpela ensel bilong Bikpela i kam daun long heven na rausim ston long matmat, na sindaun antap long en.

3 Bodi bilong dispela ensel i lait olsem laitning, na klos bilong em i wait olsem ais. 4 Ol soldia i was long matmat bilong Jisas i pret nogut tru na ol i pundaun na slip olsem ol dai man.
5 Dispela ensel i tokim ol meri i kam long matmat olsem, "Yupela i noken pret, bilong wanem, mi save olsem yupela i kam long painim Jisas ol i bin nilim long diwai kros. 6 Em i no stap long hia. Em i kirap pinis olsem em i bin tok. Yupela kam na lukim dispela hap ples bodi bilong Bikpela i bin stap long en. 7 Go hariap na tokim ol disaipel bilong em olsem, 'Bikpela i kirap pinis long matmat, na em i go pas long yupela long Galili. Yupela bai bungim em long hap. ' Tingim wanem mi tokim yupela."
8 Tupela meri i hariap tru lusim dispela hap wantaim pret na bikpela amamas, na ol i ran i go long toksave long ol disaipel bilong Jisas. 9 Jisas i bungim tupela long rot na i tok, "Gude long yupela!" Tupela meri i kam brukim skru na holim lek bilong em na lotu long em. 10 Bihain, Jisas i tokim tupela olsem, "Yupela i noken pret. Go tokim ol brata bilong mi long go long Galili na bai ol i lukim mi long dispela hap."
11 Taim tupela meri i wok long wokabaut yet long rot, sampela ol soldia i bin was long matmat bilong Jisas, i go long biktaun na tokim ol hetpris long olgeta samting i bin kamap. 12 Taim ol pris i bung wantaim ol hetman na i pasim tok pinis, orait ol i givim ol soldia bikpela moni long ol. 13 na tokim ol olsem, "Tokim ol arapela manmeri olsem, 'Taim mipela i slip yet ol disaipel bilong Jisas i kam long nait na stilim bodi bilong em. '
14 Sapos gavana i harim dispela tok, mipela bai stretim tok wantaim em, bai em i noken givim pei nogut long yupela." 15 Ol soldia i kisim dispela moni na mekim olsem ol pris na hetman i tokim ol long mekim. Dispela tok i go long yau bilong olgeta Juda na dispela tok i stap yet i kam inap nau.
16 Tasol ol 11-pela disaipel bilong Jisas i go long Galili long maunten Jisas i tokim ol long go long en. 17 Taim ol i lukim em, ol i lotu long em, tasol sampela bilong ol i no bilip na i gat tubel.
18 Jisas i go long ol na i tok, "Papa bilong mi i givim mi olgeta namba long bosim olgeta samting long heven na long graun. 19 Olsem na yupela i go long olgeta hap ples bilong graun na mekim ol manmeri kamap disaipel bilong mi. Baptaisim ol long nem bilong Papa, Pikinini na Holi Spirit.
20 Skulim ol long bihainim olgeta samting mi bin tokim yupela long mekim. Harim, mi bai stap wantaim yupela oltaim, inap long dispela taim pinis."