Wandodavarasa: Unlocked Literal Bible for Mark

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Mark

Chapter 1

1Mapa Anutu ndagara Isu mesia kamana ne. 2Aisaya, Anutu eria yagarama kaima utae, tige ena ke-ena puritakena, eriya yagarawa isa gauwe. 3 Kame mapindisa ka kega ema utae, ''Tape yagaramanta ka -ena pigo, ayogima.4Kame mavindi Jon wani apasiti ndagarama, Anutunda wayawa mono kamana uimindana,kaindana wi maewi gaikena,wani apasiti ndagarama,Anutunda mono kamana uimindana, kaindana wi maewi gaikena, wani ipasindana putae.5Juda kinape ,jerusalem kinape aeti kaindanawi kamanapa, wama uma avatakana eta, joden wanipi ipasitae.6Jon,yaga ayatasa puma randa autasaina purintana, avamu kandiva yaga arirasa putae, iro ke tunga muke natae.7Apa kake kake esegima utae, nakai kanami ndagarave nae esegi enava agasima' natataka wima urindemi ndagara kanakie, agisavisaiena ge, kamba aisagaya pema puwe. 8Naiba , wani tipasua , eba naiba nagasima awamusa tasa tipasikie.9Mandana avoratami ndaga, Jonpa Isu wani apasitae, Joden wanipi, Nasaret isa kana tagina, Galili mavindisa . 10Isu wani mairitae gina, mandari mayo gata gina manda kapi awiwa tagina, Awamusa yagara tumi tae, kaparantaina pumaite. 11 Mantarisaina ka amima tumitae, Tavera nabuganta yagarane gae" Tavera taka namu pugatauwe.12Awamusa wama apa pute kame mapindi wata'e. 13Kame mapindi ka tuwendi yaga mitata'e, Aluragayama pi kana pindi amiyo amayo puta'e. Epa kabu kaba kinake mitakina, Mandarisa Angelo aometa'e.14Jon wani apasina ndagara karabus auti tagana, Isu anutu kamana amba galili uwimita.15Piya ma, kana ago avora wae, Anutu ndana kanakena wakara sawae. tinda awevuma anutu kamana avima timatiti piyo.16 Isu Mesia Galili isa kotu avati wandana inoyanda kuena puveme aganarara , Saimon ge anado Andru ge isigatae inoyanda kuena kotu pindi pumi tasagana. 17Isu uisimi tae, kanama nae amba nagariso, wayawa avavi kenaena purisia keno. 18Kamana avima, pindana atate egaratase.19Isu wama mindana kotu awari, Zebedi dagarara isi kata'e. James ke anando Jon ke. Inoyanta kotu ayogi pumitagana. 20Keke uta kinisi, isipa ke eria kinake itate ekara tase.21Kapenun ema ka kumata ilosa ta'e. migarakena yaga ipora takina, Isu mono nama pindi mono asu maeta'e, 22Tavera iga nata'e, mono maita mikapa.Nana piema, mono mepe kinapa, ikasima mono maita'e.23Ka ata awamusa pumainda yagara, papi mono nama pindi miemi, a ema apikata'e. 24Isu, Nasaretisa isa yagara taipa nana pukatasune. Te mema ata pikena kanana? Napa kaipa kagandu'e. Anutu dagara ka'e. 25Isu, esekirisa ata wamusa omita'e, "paga puma ilo wa, madagara bisa. 26Ata wamusa gami iwa lema mapi atate, aye da'e urite ilo wewa ta'e.27Waya wami pami dami puma, amparo piga mapiga puta'e. Mapa nana'e? Ogaso kamana pela? Ata awamusa gama penape, e kamana abiya. 28Galili mawama atuta putami danama kamanapa wata'e.29Simon ke, Andrew ke, namati wata'e, mono nama tisa naga ritepa. 30Isu omi ta'e, Simon endawa yoni gapekina mindi ema. 31Epa kanama yoni ge amba ayata uri tagina, yonipa ata watagina, asima iyomai ta'e.32Papi gatamipa, yoni kina, ata wamusa winda kina aba pute kanaputa'e. 33Na kapela kaga kina amba i aru puta'e. 34Isu Mesiah yoni kinapa kawa itata'e, ata wamusa yaga kinapa maigata'e.35Isu Mesiah abaya aseka , tunundana yaga ilowata'e, ka ukaindo umima nunum uta'e. 36Isu Mesiah kuena puta'e, aige mita kinamige, Simon ke. 37 Isu Mesiah avatadinipa, omita'e, " ayama kinamipa kaguyosa'e!"38" Maikita toka ukaisa kumata Anutu kamana uma yeno, pingago raka kanatu'e", Isu Mesiah uimi ta'e. 39Galili ipa, mono nama pindi, ape'i, matuta uma nagarima mono kamanapa uta'e. Ata wamusa pa igarupandana.40Ka alepa unindaga, yagarama, Isu Mesiah agisapi aragapima uta'e, ka'e kauma'e nai nao maekenapa. 41Tabe andara enapisa Isu Mesiah omita'e, " nai nanda nauma'e, ka'e ayogi pugat kenapa, asima kanara pua." 42Alepaina apaga atawa tagina, asiwata'e.43Isu Mesiah auta kamana omima atata tagina wata'e. 44Isu Mesiah omi ta'e, " mandanaga wasana uhimisine, monoti wama kamudana megaso kanara pembega, Moses ugai tamisa puma.45Isu Mesiah utamisapa kamba puta'e, aya ema kina uma uhimita'e. Pia putamika, Isu Mesiah waba kumati kamba wata'e. Otasa kumata umitagini, wasana pita kana puta'e.
Chapter 2

1Kaisa yaga wagaitaginava Isu Kepaneam watae, ayaema kinami avitawe Isu nama pindi mitae. 2Ayaema namapindi wa waya amba akiputae,namapa pumewatae Isu mono kamana uwimi tagini.3 Kaisa kina Isu ti kanatae, ka yagara agisa aya puwanda awapumete tare tare wami wasi lite kanatae. 4Igoma kina pumewa tegana namapindi kamba itae, nama anoti asu akulitama yoni wasana wasala atategana Isu agola tumitae.5Isu va tare tare wami imatiti wi igategina yoni yagaraga omitae, '' Yagarane, kaindana gape megasue.'' 6Piya putagina, kaisa napi kinami indavipindi tavera napi watae, Isu utami kamana ka. 7Naena agolaka pi ndagara va piya va utae? Eva Anutu akaya kamana utae! Kayagara maga kaindanava megakie. Pipa Anutu asa andoya?8Naena napi ena ikapi napitepa, Isu va awamusa pisa avaga napigasima uwimitae,'' Naena agolaka tigeva kamana kava tavera napi wae? 9Agisa aya puwanda kava naena paru kamana uwimi kivene, kaindana ga megasue iki vepea, asima wo uwimi kivene?10Ayaema napi iyo esegi enava Anutu ndagara maga kaindanava megaikie. Agisa aya puwanda yagaraga kamana omitae, 11Naeva piya ugamue, ''Asima waegati wo,'' 12Ayaema kina apasa putegana asima avei tumitae. Piya putami agate Isu age asagautae, ''piyaenava kamba aga vombene''13Isu pi kuma kaite kotuti watae. Igoma kina kanatae mono kamana avikena. 14Isu ka yagara avatatae Alpius ndagara Livai miye mena kumata, piya omitae, '' Negaro'' Eva asima egaratae.15 Isu va Livai damati naninda agunda kina mige yoga kina wambige natae, igoma kinake mitatae.16Napi kinami Isu agatae, agunda kinamige naninda namamitae. Naena agoga agunda kinamige naninda nae?17Piya ute Isu avite uwimitae, kendoga yoni kamba kavekanapa tusa yagarava kamba agakivene; yoni kavekana ka agakivene. Naeva agunda kina kegaikena kana tuwe kamba wa kinapie.18Ninda a-aouta'e Farisi kinamige Jon diya kinamige kanamigina omita'e, "Naenama ago wataka Jon eliya kinamige Farisi migeva nindara a-aoegini Isu ka eliya ka kinamira kamba akumba ninda va na'e?" 19Isu va piyamba omita'e wama waya mekena pundaginava minda va kamba a-aoikiya igegi mindagina va? Ninda akunikena kanapa kamba'e wama waya mekena igegi minda kivipa.20Kaisa yaga va kanakie waya wa atoke kena wagasakana, pitapa nanninda a-aoma mikiveye. 21Ka yagara magava kamba kasa kautasa enava kamba avara kautasa enalapa paguniki vene.Pipa atutu pikie.22ka yagara magava kamba oso asa wani pa tigikivene, yamanga alivindiva. Pipa yamanga pa kamba raga puwakie. Piya pusanagava kasa yamanga aliwapi tigeno.23Isu va migaraga kena yaga watae patari yugavindi. Isu yoga kina miva patari asikima natae. 24Piya putegana Parisi kinami Isu avigatae,'' Naena agolaka migarakena yagava piya enava peye?25 Isu piyae uwimitae,'' Tigeva kamba isuma agae naena Devit tige, yagara iyawake naindaga ivutagini putandanava? 26 Anutu ininama pindi Davit tiva itae Abiata ininama pindi, eba yagara mitata mita, Anutu ola ininama pisa sa'a asu mema natae,pindanaba ininama tasa eba kinamiga nakenae,kamba aya ema wa waya piye,piya gana,eba ayaema agola mita kinake imitaya?27Isu ba piyamba igomata oimitae,''Migara kena yagaba wasana mitendae, kamba wasana mitaba migara kena yaga mandabie.28Piyamba kana Anutu dagara maba, eba migara kena yaga manda aba wambae
Chapter 3

1Togayaga Isu Juda mi Mono namapindi upasiti pie putagina, pigo ka yagarava aya puwanda mitatae. 2Kaisa kina miva apasa pumamitatae, Isu Savatira. Kanara omekiena. Pipa atena waka maro apasaputae.3Aya puwanda yagara ga Isuva omitae, ''mesu asima wasana iwakapi asio omita'e." 4Wa waya ka aindi rova ivigata'e, Savatira ogiena pikena kambaya, o kamba ogiena wasana auma ogivikena, o eguekena? Imatauma mita'e.5Amotasa Isupa ikata'e, to tavara autarapa puta'e, nainaviema'e intava augikatae, pigo omita'e kana yagara, "kaya okipuma inata esayo,"mogana yagarava pigo ayapa okiputa'e. Isuva kanara potata'e. 6Pitaga Farisi kinami akatapa ikeva karuena wama Herot kinamike kamana uma aseuta'e ecukena.7Pina akaiva, Isuva agara kinapa ivapurite wani avatati watae. pigo wa wayapa Jedea, Galilikina'e. 8Jelusalem, Induea isa wama maro gaugai Jodan kinami inagapidi va Taia isava Sidon isava pavipindiva egara tae. Igoma kinapa Isu putidana avite ganatae .9Wasana wa waya pa igoma kina kana-kana pumami ogana, Isu agaga pugate kina egara kina kava omita'e, kawaina wani pindisa kare maima ogi piyoma, ogi wasana kapi kapi puwama to apasama samaga .10Igoma wa-waya mana kavaitatae, Igoma wa-waya kevaya yoniga waida kanapa ewa aumbetae, kana tae Isu ti. amagae. igepa Isu auta urigena.11Kana gabaraga awamusa gama agatapa, eva agatakina ora waretu pudine, Kege'erasa uta'e, 'Kaiva Anutu dagara gae. 12Avore va amaro natio pianaba suta'e esegi kasawapa.13Eva pigo amuti asumima kege utae eva auvama ivaute kanati kimaka. 14Eva ago maroti 12 wa dagara ivovotama ago oimigatae, tigeva nai negara kina ta'e, piagana igeva ege mikive, Pgo eva igaruatae nae kasa uma umioma. 15Pavina egama ke'e yagarama awamusa agarakana esegiena ke imiyoma.16 12wa egara kina ivavuta'e, Saimon pa Pita omitae,17Jems, Zebedi nda masia, Jon, Jems anando Boanege piyamba ige imitipa agowaba piyampane, igeva inatisa manda pagivogini dumitane. 18Andru, Pilip, Batelome. Matiu, Tomas, Jems, Apeams dagara,Tadems, Saimon kasami va Zilot tie omitae, 19Pigo Judas kava Iskariot, mo kana Isu avauma agama kina imiti dagarae.20Aindi namati namati lova watae, igoma wa waya pa to amba akiuta igoma sawata. kina maidama kampa atopita. 21Kana ano ava kie avitekina, igeva ivoma watae agama avavi kina, Pigo igeva uta'e, "napiena wapa kampa ogive," 22mo kina napi yagara alo kaikama Jerusalem kana diniva uta'e, "Belsibel - kambara awamusa pi epindi mindagina, pi kambara awamusa tasa pikasa kampara awamusa maigasi gasi putasi ena.23Pigo Isuva kege uma agora megaki puitama umita'e. awame kamana mapisa, "keyaga-ramava ayapa keyagarapa agarupagi ema? 24Pigo inatisa kumagana ayamba akapa evakama tala ena potama mewapa maenava potaki'e, Pi kuma ganava kandoa ewapa askie, 25Pigo ka nama gana aka evakoma tarama uma pikivipa,Pidamapa kampa asima mikie.26Pigo keyagarama asima ewaki to agamaena potakivi, pipa kamba raga asikie, eva agora pagi puwagie. 27Piyagana ka esegi yagara mava toga esegi yagarama damapindisa kota gapa kamba kundana uma pikie, eva kota kana avapa agisa ayatpa igina kitate umeano.28Tagataga gasa urimie, ayaema agudaina waipa maigakie. 29Pigo kevaya Anutu ta awamusa yagara ga akaya sikivi. dagarava kampa agudaena wapa pavita mita mita wagaikie. 30Kana kamanapa anaga utae, utae wasana miva,"aiva kambaraga awamusa epindi mindiema"31Anowamba ge anan doge avei amba asitase, ka yagara arakuatase memba avei ambindasema. 32Wa wayapa igoma kanami Isu pa ivakapi atama mitatae , pigoe omitae, "kanando ge kanoge kaguosate memba avei ambindasema."33Isuva, eva omitae , " kewe nanonemba nanando nagandova?" 34Wasana ivakapindi mitatisa marega maga pundana utae," Agaio mapa nai nanonemba, nagando nanando mindae. 35Kevea tagataga Anutu auma egarakive, pikinapa nai nano nava namana pia kina tae."
Chapter 4

1Isu nabiganama uwimitae igoma wa waya kaowani atati. Anuti wama bisa karevi payopuma asu maramitae. pi igoma wa waya kaowani atati mima kanama apitae. 2Isu igoma nabi mima kamana awama kamana pisa uwimitami ba, makamana uwimi tae.3Abiyo, yoga pikena yagarama wama yoga wapindi aintana uma aye.4Aintanaba amima yegina, kaisa aintavaba keta tumina kabarankana ambaema natae.5Kaisa aindanaba yaba waidie mapindi tumitae. Pi aindanava abaga irosatae, nanaoie pibapa kamba mopindi pumida mae.6Pigoya-pa inata iyoganaba, akenana, ayama asawatae, nanabie aindanama avuwapa gamba mapidinva tumitae.7Kaisa aindanava akenava ma pindiva tumitae. Pi akenana yoni kama asu iyalike watagina yamaga kamba aetae.8Kaisa aindanaba ogi mavindi tumimima yamanga aetae. Yamanga aeti danawapa 30 wapa aeta gina kaisava 60 waba aetagina gaisaba 100 wa aetae. 9Aintiba piya utae, kepaya age waidakivi napa, atagana aeva abeno.10Isu aviwa midagini, kaisa agora mitata kinamige 12 wa yoga yagara wakena mige avigatae pi awame kamana ima agowa uramo, 11Ava piya umitae, tigeva Anutu kakandana napiena ago maelewe. Pigoa kevaya avei mindakivi,ayamaena ba awame kamana pindi waintie.12Pigoe ige agiyosaga kipi, agakivipa kamba agakipewe, pigoya abikivepa, kamba agowapa abikipewe igaru agate Anututi kanaigina kai atuntana mai gaisanaga.13Aindi piya'e uwimitae, tigeba awame kamana ama agowapa kamba maewe?14Yoga yagara kepaya aintana pi, pindarama Anutu kamna aye.15Pi aindana kei tumipa, piyambane, kamana tumemipa avewe, avaga-ando alu yagarama kanama kamana abi maikasae.16Kaisa aindana yavapindi tumipa, Piyambane, kaisa mono wa waya mi avitama abaga imupugae.17Kamba avupa mapindi tumi dagina aloavado miye. Aindi atagaena ke kundaena kanaginapa, nanabie mono kamana igepindi kamba waindegina abaga walewae pi kundaena pundie.18Kaisa aintana ba akenana yoni pinti tumita'e. Igepa Anutu kamana ba abitae. 19Kanarapa, igepa mamba pisaenaga ibugatae, kumparie ena ge manpa bisaena kotakapa abuma mono kamana kaitakina yamanka kampa aetae. 20Kaisa aintanaba ogi mabindi tumitae, piba kepaya Anutu kamana abima amatiti pie, pipa yamanka aiye.kaisa yamanka ba 30 wapa aetagina, kaisa ba 60 wapa aetagina, kaisa ba 100wapa aetae.21Isu uwimita'e, tigepa alam ba Ikiyatama wanu kupindi peya waiyembe amentapindi atapewe? tige ba maerite inata ita-atapewe.22Nanabie, ka'ena kakakipe-ntanaba. kamba kaka wagie. 23Kaisa age wainta-kioina ba abikena ba abeno.24Aepa piyae uwimitae, Kage tama avo. Nanabie, alaena pigipempe araena la kababute inata igie.25nanapie, kebaya uwaenanto ulinta kibi natisa maema igoma ulita kipina apopora amikie.26To piya uwimitae, Anutu kumapa, piyambane , kayagara ma aintana wa yokapinti ae. 27Aeba asenabinti waite alaba asie, piya begina abaga aintana ba ilae. 28Mawama nanitaba aewa abola'e, amaluba ae atantana, aindi awapa tapela asu ai'e. 29Yogalisa naninta asu aguta ginaba, elia yagarama yogin katasa uma kasalite maete kana'e.30 Topiya utae, kaiva tova nanarasa Anutu kumati ayama utakipene? 31Piyamba ayaba uwaeno aintanadodoe. Pi aindana ayama aintanama-aintanae waelisa. 32Pigo aganaba, anosa maete yonipi-yabe asugaite iye yoga pindisava. Tave taveyana anosae kina kabalan kama ambie.33Igoma awame kamanapisa momo kamana ba uwimitae kanara napina va agakivenema.34Ayama kamana uwimitipa igoma awame kanama utae. Yoga yagarawaki mintanapa pa ayama awame kamanapa ama agowapa uwimitae.35Pitata atami sata kina ba, uwimitae, Kago wani maroteri wagune. 36Pigo igoma wa-waya itate Isu ababute watae, nanabie ago Isu ba wani pisa kare bi ago mitatae. kaisa wani pisa kare ba aigamawatae. 37Apaga tabe iguguya puma kayo wani ailaba buma wani pisa kare pindi ago awaitatae.38Pigoya, Isu wani bisa kare wama akai watami-tatae. Yoka yagara wampi apage puma omitae. posenta yagara, Kaipa kampa tagane. taepa ago puline? 39Aepa asima ponda ka apilantana kayo wani kamba piya utae, pasema mio ,'' ankasima,'',;; avaga anto ponda tumitagina.Kayo wanipa pasema tumitae.40Aindi yoga yagarawa uwimitae, nanaga tiekuru pewe? Tigewa kamba timatiti pudae? yogayawa tavera iekuru puwama piya utae, avakewe, podawamage kayo wani kamanawa?
Chapter 5

1Igeva kayo wani maroterisa kanatawe, Galasians amba irosawa tawe. 2Isu wani pisa kave atate irosatagina ata awamusa pumainda yagara Isu agora kanatae.3Pidagara-va wasana kaida mara mivine. Kamba ka yagarama arakurikieesegi igana ge kamba arakurie.4 Igeva arakuatama igomandaga esegi igana rasa utita'e,iganava irisapuma tora tora putama esegi yava maima amana putae,kamba ka yagarama maima mara atagakie.5Ayama asena pindige arake wasana alubindi ge amupindi'ge kuve atamamima yavatasa au arisa putae.6 Pigo Isu pagaisa ago gina,aiva karuena wama Isu agisavi uma arakavitae.7Aeba kuve yaga age urite irosatae,"Naeva nana vugatakue,Isu Anutu dagara gae?kavigaue Anutu aewa agera nausugu ena mandana."8 Pigoe Isu'va maya omitae,"kaiva pindagara kaite uwamari irowo,ata wamusa kae."9"Isu avigatae,kage gapqa kegawe?Pindagarama omitae,nagenepa irebu yagara nae nanabie,taiba igomatae."10 Pindagarama igomata Isu avigatae pigoema Isu kava pimbava ba-a tagavu wo.11Ivava igoma yogama namamitatae amupindi.12pigoema ata wamusama piamba Isu avigatae,"tagarubama yagavindi tato,tagaru vama andapindi tato.13"Pigoe,oe uwitatae:Atawamusama kana yagara vindisa irowatae yagama anavipindi pasitae,pigoema igoma yagava karuena tumima amana amu andori tumima gini kayo waniti tumitae,pigoema 2000 wa yaga kayo wanipindi wama puwaitae.
15Aindi Isuti kanate, kaonakine ata wamusa midi dagara amba agatae.Mo ireyagara kiya-yagara kavindi mitatae ataisana pumaogi napiena yaga mitatae, ivuta gini iyekuru utae.16Kekegi agate naena avorati pin dagora mata atawamusa pumaindie, ayama avoratidana uwimitae yagamata avoratidae. 17Aindi waega kaite wa omitae.18Pigo Isu payo puma kanu pindi wakena, ata wamusa maigati dagarama Isu abigatae, kaige wakena pu ema. 20"Ata wamusa pasindi dagarama uma agovima utae nai ena Isu auta tabana agupindi putindana, ayama kinami abimagini iyo apimagini tabara imuputae naina eta putindanaga."21Pigoya, Isu Mesiah kanu pindi kayo wani atati watae. Ka tabe aki kina pigaga potatae, kayo wani atati mitata kinami. 22Ka kia kinama Juda kinami mono namatasa, agewapa Yairus, kanama kina Isu aqisave amba alakavitae.23 Eva isu to avigatama maya utae,"Amana aragandone purikena aro sawe Nae va kavigaue,kanama gina kaya anota atama kanara puma ogano."24 Pigoema Isu ge watae,ayama wa waya taveginaIsu egaratawe,wawaya kanama gini amba pigago potatae.25Iva va ka waya mindie,kora unu ulindi waene nayataramu puma to naindisa tara umaimay uga minda waene.26 Tavera aukivaki putagina migate gina igoma tusa gina agatae ,piyavo gana ayaemaena pagivuatae ,pigoema kamba omaitae,piya vogana yoniwapa tavera avoratae.27 Pigo kana waema Isu kasa avitae,igoma kina pindiIasu akai kanatama autasa eralla aisagaya putae.28Wayama piya utae,"pigo naiva autasa enala aisagaya bo,kanara puakue ."29 wayama Isu aisagaya putagina,kora inu tao kamba agatae,eva aupindi ogatipa ago yoni gapa kanala putae.30Avaga taka,Isu pami potama amakaga taye esegiena natate wagasae .Eva waya'wa akipi asima maya utae,"kega nautasa ena rapa aisagaya pene." 31Yoga kina wampiwa maya utae,kaiva ago agane igoma waya'wakaita pigago punda gana kaiva piya eno,"kega naisagaya pene?" 32Isuva kega naisagaya venema aguyo-sagatae.33Wayamava aupindi ago agatae nana baya abolatipa.Piya puta gina tavia pamivuma aeba ekuru putae.Eba Isu aora agisavi amba waretae,aeva Isu omitae ,nana paya taga aupindi abolati ndana ba. 34Isu maya omitae ,"Wayama,wao pigoya yoni kapa kanara puwane."35Isu kamana umamitagina,kaisa gina mono nama tasa aine ginata posenda yagara kundaena amene?"36Isu ba kanama uta ago avitegina mono namatasa aine kina maya uwimitae,"A kaikuruvo. Kamatitipo." 38Igeba mono namatasa aine yagaramanamata irosatae. Eba agatae wasanami igoma kamana umamitawe.Igeba towarasa baye uma kuve atatae.39Eva namapindi ima maya uwimitae,"Tigeba nanaraka tabe napiena ge kube ena keba pewe? Yagaraba kamba purindiye, eba awitaminde.40Igeba Isu ba kagi potatae, Isu ba namapindisa ayama avei igaru batama, yagarama abaga anoge, togaisa kinake ibapute namapindi yagara mitamipindi itae.41Isu araga doma ayata uma maya utae,"Amana aragavido, naiba kaika yuwe asio."42Tagane aragando avaga asite kina watae,abaga wa waya pamima agategini tabe imundana putae.43Isu esegi kamana maya uwimitae,"Wasanabe a uwimiyo." Isu aindi wa waya maya uwimitae," kaisa nainda aragando amigina nano."
Chapter 6

1Aiva pita atate kuma wati wata'e. Eria aigira kina wapa aekara ta'e. 2Migarakena kana avorata kinava, eva Juda Kinami mono namapindi ima wa wayo buwiyakita'e. Igoma wa waya puwiakita kina tavera pamivuta'e. Igeva piauta'e, "Eva pi posenta kamanapa aitasa maeta'e?" Aya okinapi'e na uninti'e? " Apa aya eseki awame hena ayapisa puvi'e. 3" Napiyopa aeva kamba namapa kikena yagara'e. Maria dagara anando Jems, Jos, Judas ke Simon? "Napiyoba amana palapa kampa taigepa minda'e?" Igepa inta puma imo kamana pota'e isuka.4Aindi Isuba wa wayapa pia uwimita'e, " Ige ona kinapa tomari tave igi maivehe." Igepa kampa tape ikipa mairewe kumawitapa. Igewi oandorape Iyokinatape. 5Aipa tave eriapa kampa piki'e, aipa kanara kaisa yoni kina wa wayatapa haya gatama kanara buwitagi'e. 6Aipa pami pike nana piema'e. Igepa kampa imatitipa puvehe. Aindipa ayaima waeri nasima wa wayaba Anutu kamana uwimima iyakita'e.7Bigoa aintipa 12 wa eria kinawapisa tara isigaru vata'e. Tarapa isigepa Anutu kamana ikena watase. Isupa esekiena imita'e kambaraga awamusa maigaikena. 8Ibuma piya uwimita'e. Ka mone asa piyaina aibaiyo. Nanitave kope, wakena. Kawakena asaripa uhuma yiyo." 9Kakisa visaina ikirite pigo tara asorisari kautasanava agato.10Isu piya uwimita'e. " Aita wakiveti ka namapinti umidiripe. Bigoa pavita migategribe waiyo. 11Bigoa ka kumahama kempa tibapuma kamanati avekiripa. Bigoa pi kuma atate wakena puntiripa. Tikisapi saina akupuma ini windi iwaka pugasio ka igeti awame ena'e.12Igeba wama mono kamana wa waya uma uwimita'e. Tigepa tikava amiokampa ragainava. 13Igepa iyoma Kampraiko awamusa maigasima yoni wa waya masawa ino pinti tima kanara puwitata'e.14Aeipa tavekina Herot pi kamana apita'e. Isu ageka'e aporawata'e. Kaisapa piya uta'e. " Wani bakena yagara Joni burinta kina mapintisa asiwata'e. Ipemikana aipa esekiena urinti'e pi awamehena pikenapa. 15Kaisa piya uta'e. " Aipa Elijah," kaisapa piya umamita'e. " Aipa ka ona yagara mitatine."16Kana Herot pi kamana apite, piya uta'e. " Napa wani baikena yagara Jon ano arisagaito ne. Aipa to asi wata'e. 17Herot wasana ikarupata'e Jon wani baikena yagara arakuma igana potaiyo. Naina piemae aipa Herodias maikena'e anando Pilip wayawa.18Joni Herot piya omita'e. Kampa ogiena'e kananto ga'e maikenapa." 19Herodias Joni hanta potama aegukena puta'e. Ipemipa kampa kanara puta'e. 20Herot Jon ka aikuru puta'e, aipa piyamba agata'e. Joni aipa ka araketa ewasa yagara'e, ma Herot aipa ogima Kavitata'e. Kana Herot Jon kamana apintanapa aipa hanta buvi'e. Aipemiba aipa Amubuvi'e ai kamana havikenapa.21Aindipa, Herot anowampa yagari punta kana aboratakina tave eria kina wimpata tave naninta puta'e. Ilebumi ano kina Galili isape. 22Herodias aragama ganama aiva iyora wahena puta'e. Aipa amuntana Herot tipe kepaya nanintara Kanati puwitata'e. Bigowa Herot ti piya omita'e. " Kaipa navigo nainago Kavi kivintanagapa. Naipa kamuku'e."23Herot ti taga amota atama pia omita'e, " Nainaga navigaikivem pepa. Naipa kamiku'e kaiva uwa navi kaikivene mane kumane kava." 24Bigoa Aipa avei iroma anowampa pia amita'e. " Naipa tave yagara pa nainaga avikaku'e." Anowampa omita'e " Apigo wani paikena yakara Joni hanone." 25To karuena ima tave yagara piyampa avikata'e. " Nai navemipa ipando wani maikena yakara Joni hano ya'a tunapi atama namo."26Aekarata'e kamana wa. Naina viemawe. Aipa ago amota kasine naninta hampa nata kina iyora. 27Ano tagara (King) irepu yagara wa agarupata'e. Omita'e Joni ta hano umaite metamo. Bigo Irepu yagara wama aeku ta'e igana namapisa Joni hano ari sata'e. 28Joni hanopa ka tave tunapi mairite anowampa memita'e. 29Joni aikarata kinami pikamana avite. Kanama Joni aupa maima kaita'e.30Bigo Isu eria kinapa to wama Isu omita'e ayamaina naina wa waya huwime danaga. 31Aindi Isu piya uta'e. Wama wasana kampa minta kumati wainan towa miga rakune. Nainapiema'e ikoma wa waya wate kanate kampa migaraune. 32Bigo igepa wanipisa karepi payopute wasana kampa minda gumati wata'e.33Piya putapa igoma wa waya mi igata'e Watapa, ago igepa ayama Kumatisa ikisapi wama umitata'e Isu wagena puti komatapa. 34Kana wani awamora kanatapa. Isu igata'e igoma wa waya akipuma mitata'e. Isu igate tavera hantara puta'e. Nainapiema'e? Aipa biyampa agata'e. Wasana yagara kavi kena kina kampa'e. Piya putakina aipa agopima igoma posenta'e puwiya kita'e.35Panko pasitakina, Isu eria kina kanama piya omita'e " magumapa kampa igoma wa waya be mindagana papigo aseigena piye. 36Igarupo wahe wagara tave kuma winta kivemiti piya pekini naninta wika agaiyo."37Biya utagana Isupa piya uwimita'e, tige uwimio kaisana nakipeka. Igepa piya omita'e. " Kanara tava 200 kina rasaina uma ikapuma megimekini nakipewa?" 38Bigo wa Isu ibigata'e. "Tigepa ayaki isawa nanita urintawe?" Wama uma agaiyo. Igepa ago agatatekini. Piya uta'e, " taipa nayakamu (five) isa'ara tara (two) pisi'e"39Aipa wa waya uwimita'e me kumata akiki buma mara mihiyo. 40Igepa akigima maramitapa 100 ra 50 we. 41Isu pa 5 wa isahara tara (two) pisi mata'e. Bigo wa aiva manta kuma inati mayo kama amun dana atata'e, aipa isawa apakopuma eriya kinawa imita'e wa waya imiyoma. Kamasan tana puta'e tara (two) pisi imiyoma.42Ayama wa wayapa nama igae pata'e. 43Atunatu nanitapa eria kinami akipuma 12 tuna awakitata'e tara (two) pisi gepe kamasa puta'e. 44Naninta natakinapa 5000 wa kinane.45Apaga Isu pa eria kinawapa ipapuma wanipisa karepi mayowitama tomara maroteri kuma Betsaida. Aintipa bigo ayama wa waya igaraputa'e. 46Bigo wagaita kanapa. Aipa amuti ita'e nunamu ikena. 47Ase uwata ginapa, wani pintisa kare wipa wani apakapi mitata'e. Isu apintowa amuti mitata'e.48Isu igatamipa tavera eseki puwata'e wanipindisa kare awapigena. Naina piema'e, tave esiva kanama ipasikena puta'e. Bigowa kana aseigena wata kina aipa wani inata nai igepa pitama wakuwema. 49Piyampa ikepa agata'e Isu wani inati watakina. Napita'e piyampa. Aipa ka kewema tavera a'e uta'e. 50Naina'e ma'e. Igepa akama iyeguru puta'e. Apa Isupa piya uwimita'e. " Tinta mara tumima digepa pasema mi - iyo, pipa naho. Tigepa a tiyekuru pio."51 Isupa ige mida wani pisa kare pinti mitagana tave esipa ara kuritae. Eria kinawa pita agate pamiputa'e. 52Eria aigara kinapa kamba againta'e pamienapa naina payaema. Piyamba kana intawama esekima waita'e.53Igepa gotu wani ogaite. Pigo kamara Genesaret kamana wani pisa kare wani awamoni atata'e. 54Bigo apei irokitapa apaka igoma wa waya ago igata'e. 55Igepa karuena ayama kumati wama yoni wa waya ipamutate isuti kanata'e.56Aita waheri o tave kamano wama mampapi. Igeyepa yoni wa waya isana kumapi atama Isu apigata'e itikina ini outa sainari iwaka piyo. Piyampa igoma yoni wa waya piya putakana kamana puta'e.

Chapter 7

1Farasi gina isuge akivunta'e, tonkiya kamana kaekena gina yaga Jerusalem mekanatama.2Agatagini kaisa isunda eliya kinamiva naninda nata'e iningiyetasa, nanavika'e, igewa iyapa kamba waninganda nata'e. 3(Farasi mive jumive nanindava kamba nanda iyapa waningegasimagane. Igeva atawimba kamana pa alaku - ulinda'e. 4Farasi ginami aisanakumatisa mekanamdiniva, nanindava kamba nanda wani paiuri tegane. Togaisanava igeva kamba akayunda igeva ogima aegala'e, mayama kangaveve magavuve waningama, kaisana yavatasa pumalanda malamikenanave.)5Farasi mige tonkiya gamanda amanda napiyena kaekena kinami Isu avigata'e, ayavikaga eli yakinakambiva alalembagi taveginambi umalandaenava kamba alaketamapa aegala'e, nanavika'e igeva iya kamba waniganda naninda na'e?6Aeya piya uwimita'e, Aisaia kamana avolama usitaye tigeva kumbali kinata'e, piyamba kamana kaemalata'e, pi wa waya pa iwamutasa kamanau gasa'e, intave napiyenawipa naetasava pagasala wintiye. 7Igeva uinasuwama naetakaya imatitienava vewe, igeva wasanama iumagama kamanaka na'e anutunda kamanane yewe.8Ka'eva Anutunda tonkiya kamanapa megasima atagambandana tonkiya kamanawa alaku - ulene. 9Aeva iye, tigeva wawayapa atana pundini Anutunda tonkiya kamanakaya tikasiyavuma kamba aegaradini atarimbandana alakumaminda'e. 10Moses va iye, tigeva tigeti tinogi tivagi kamana ama amendapindi mindini, aendagavarama anoke avake kavirakivi nava purikiye.11Ivemipa kaeva yo, pigo kayagarama avakao anokao piyaikiye. Nana kaomaekenana naetisa maeyembepa pipa Anutu tisa amikenana maeyene, pipa piya iye, Anutu amo. 12Piyambakana kaeva atagana tomatomandana avantanave anontanave pikiye. 13Anutunda tonkiyaenawa pundana atagindanava kasagana tuminano. Ivekana tomatomandana pikivene.14Wawaya uwaena gina to kegaema piya uwimitae. Ogima urimo kamana avivo, tageva ayama napiyenalipi atiyo. 15Kamba ka aveisaenamava wasanama agupindiva asu inindana pikiye. Paisaina ogiyenama to ganama agakuvakiye. 16(undefine).17Ivando isuva wawayapa itate namapindi asuvasita'e, eliya kinawambi avigata'e awame kamana ukamenema. 18Isuva utaye, tigeva kangogi napiyena yaga kinakanda vewa? Ava kamba agawe nanavaya avei windimindanama wasanama agupindiva kamba asu inindanavikiye. 19Nanavikawe pi windanamava agupindiva kamba ikiye, pi inindanamava wasana agupindisava aidiva iyegi - i wagikiye. Pikamanatasa isuva ayama nanindava kanala nakivene iye.20Aeva iye, nanavaya wasana agupindisa nanavaya ilosamindanama windanava piye. 21Piyavegina pindagarama agupindisa nanavaya ilosamindanava, ata napiyena, menguyena, kundagara, wasana alaegutakena, 22Towinangaetiga pikena o towaema awaetiga pikena, towinandanaga kaoigana pikena, kagovindana, kumbari kamana ikena, akaya sikena, kavirakena, kaeka kage maeteikena, ivonavo ena pikena. 23Ayama pindanama wasanava inindanavapotaye.24Pitaiva atategina aeva Taire ge Sidon mali wataye. Wasanami nagasanagava kamba naviyema aeva ka namapindi mitata'e. Ivemipa aeya kakakenava kunda potata'e. 25Piyavutagina ata awamusa ulindi aragandoma anowamba wasanami uta kamana piyama Isu ambindiyema avitegina avaga Isu agisavi amba alakavitae. 26Eva Grik waene fonisia lupisa. Aeya Isu avigatae ata awamusa amana alagando wamba tindisa agaruwa kasanema.27Isu va omitae,'' atagana yagaran tomiva nanintava nagasigitao. Nanavikae yagarami naninta maema kalami amukunombepa kamba ogipikie''. 28Pinkaemava Isu piyae uwimitae, Tagane, Tavema aivemipa kalaomava yavama amenda pindi yakarami nagasagana ininga tumemipa navewe.29Aeva omitae, '' Pimba ugasane, asoyama wagasa. pi atawamisapa aragantova kaitegina wagasae.'' 30Namangati uma agatipa alagantowapa malungata waitamitae, ata awamusa kamba epipa mitatae.31Isu irosama Taire ginami bali Sidon, Galili wanita Decapoli ulosatae. 32Ageve awamupe akuwinda yagara avavute aeta kanatame, amba egama avitae aya aeta atanema.33Isu avavute wanayami atuti isisa umitama, aeva aya age pindi mayo tandana, kaisa ayata potandana, andemula aisagaya putae. 34 Isu va mandali mayo agalindana, tave imu mesu melindana piya utae,'' Kaeya awiye!'' 35Isu va ageya anitatagina avitae, ivutagina nanamavaya antemula alakulitana wagitagina pavigo kamanapa alaketama utae.36 Kaisa kinapa anguwimoyoma uwimitae. 37Igeya pamindami pundini utae, aeva igomandana ogiye namanapie . Ae pegina age kunindanamava avegina awamu akunindanamava kamanapa to iye.

Chapter 8

1Kana mandagava, wa waya pa igoma kinato akiputae, pindagave nanindava kakake kamba waitae. Egarakena kegeuma akipuitama owimitae. 2'' Matave kina wa waya mindape naupindive tavera nandaraenava mekanae nana piema igeva, kakaga yagava kamba nainda va naeka migasae. 3Nainda kamba nandata igaruwakuwopa keavai uma warekivewe, igaenaga tavera ivikie, kana kasava pagasaisa kanagana. 4Isu egara yagarama asima utae, '' Ayamba etasa naindava maima imikune, maima wana nainda kamba waindatapa?''5Isu ivigatae , '' naindava ayamba ulindaema?'' Igeva omitae, ''7 wa adoema'' 6Isu va uwimitae moba kina kava maramieoma. Pigo eva naindava maima, Anutu ti amukasa mayo utae. Pigo naindava aka evakopuma egarate kina imitae wa waya mare ine maimi piyoma. Pigo Isu egara kina miva utisa putae wa waya pindiva.7Egara yakara miva anagi andowapa inoyanda waitatae, Isu va Anutu ka amu kasa mayotama imitae wa waya imikena naiyoma. 8Kaga waya awa agaepama natae. Pigo nagaite atunatu nainda 7 wa kupindi iragitae. 9Kana waya yagara kanaiyo 4000 kina pindi. Pigo Isu va igarauma waeri waiyo omitae. 10Isu va pigo egara kinagake amana wani gaetisa kanedovindi paoputae, ka amana kumata uma irosata pa, tave mawapa Dalmanuta.11Aiedi Farasi kina miva amba maienava potagi vekava, Pigo egara kinamiva avigata'e kaisa awame enava. Pikiveno piamba amioputa. 12 Isu va aumavidi tave eseva mairema uta'e, " Anama agoga ma kasave navigaema ma gawamiva? Naiva tagagasa uremue, ma gawa makata ka awaenava kamba pukuve. 13Waya awa pavipi iruvutate aidirova wani aietisa karendovindi payopute, Wani maroteti.14Isu egara kinamiva kaisa naidava urete wakenava igeguama kamba maida wata'e. Naidava wainado waitata'e. 15Isuva iyogeri puma mieyomba utipa, tigeva tiuta kavima mieyo Farasi mike Herot kega."16Isu egara yagarami ikapipa igoma napiena kanata'e makamana pa anaga iema tigeve naidava kamba waidie eya? 17Isu va ago, avigita'e ege uta kasava, "Tigeva anaviema naida kamba waitiva e'ema?" Tigeva kamba napiena maiyaema? Tigeva napiena repa kamba aradiema?18Kowa waidi'e, kamba agani'e? Tigeva waidipa, kamba avene, kamba napiena? 195000 wa waya pindi 5 wa naida aka evakopuma inito, " ayaki ku irakita'e?" Pigo omita'e, " 12 wane."20"Kana pigo 7 wane naida 4000 wa waya pindiva ayaki ku irakitae?" Pigo 7 wane omitae. 21" Kana tigeva kamba agadaya?" Isu ivigatae.22Betsaida kanatae. Pitasa kinamiva ka orika yagara avavute kanama amba avigatae kanara omaikivena? 23Isu va pigo orika yagarava ayata urite pimbava atate watase. Pigo wani potama aya matama orika yagarama ora araguritae, Isu va avigatae," Kaisaena kanara agakivena?"24Eva inati mayogatama utae, " Pigo wasanava agawe, wasana agaupa ya wasuvie." 25To aya ora araguri tagina ogate kanara pue, piyamba pa utae, ivava ayamaena kanara agauwe. 26Isu magati woma agaru wandana va omitae, "Tave waevindiva awo omitae.27Isu va egara kinamagake Siria, Pilipai isa amana kuma andodo rapa nasitae. Keakapipa egara kinagaka ivigatae, " Wasana miva naekava kendoema? 28Iviga kamanapa piamba omitae " Kaisava kaeva Jon gae, wani poetama dagara. Kaisa Elaisa agaune, kaisa miva eriya yagarae egina.29Pigo Isu utae, " Pigo tigeva kenaena napiemba ivigatae?'' Pita va asima utae, " Kaeva Isu gae." 30Pigo Isu va uwimitae wasana va awimiyoma.31Posendaena va Isu agovima poiyakitae, wama dagara mava igoma kundaeva maeki yema. Ano gayambu kinami, esa pe kinami egukive ema. Kakaga yaga migiteva to asikiye uwimitae. 32Pagusama piyamba Pita va Isu va avavute awara uma aviratae.3433 Isu va eriya kinaga megaite Pita omitae. " Kegava nakai atawo, Anutu kava naoiena kambavene, Kaiva wa waya mindanaga napienema.34Egara kinake waya awamagava pigo kegeuma uwimitae. Pigo kaga yagarama negarakena ga ikivipa ewakava ageguwa pugaite naina taige yava esagavite amba negarano.35Keveya auma arakuma upave pikivi pagi puwakie, keveya nae kamana taga auma kaikivi dagarava kanara mikie. 36Omeya danava ayamba maikie, kawima ayamaena mambavi ndisana maiwarikivipa, pipa ewa egurikiya? 37Ana amikie to auma mebaikana?38Kegaveya wa waya pisa nage ikena, navaga ikena kani susu ena pikivi, ago wa waya atena pugaite aka mamikivi, wama ndagara marova tigeta tova anigavikie, kana Anutu nda esegiena wapindi manda kumatisa miyava angelo,"

Chapter 9

1Ageva pi yamba uhimitae, taga tagane tige ulimue, kaisa iba minda pisa, kega kamba purinda gana Anutu ba esegi ena wandagapa kana kie. 2 6-wandaga ata wagai tagina ba, kakaga kina, Pita ya, Jon ya, Jems ki, Isu iba pumaite amuti itae.Mitata pindiba,Isu aupa awai puma tonaina putagina ige iyoliba. 3Autasa enamaba ewasa puwata gina,mamba pisa kina miba kamba aga gave gavata ewasa ena ba puwa tae.4Piya puta ginava Elaisa ge Moses ge avola kanama Isu ge kamana utase.5 Pita piyaema Isu omitae,''Posenda yagara,kanara mata mimagita kakaga namapa kikuna,ka pa kaenawa,ka pa Moses sindawa,ka pa Elaisa ndawe.''6 (Naina gavaya Isu ka uwemava kamba napi tae,igeva iye kuru ena pindi mitatae.)7Ayaema ibina gama ilali kaiwi tatae, Ibina pindisa ka kigae kanatae,''Mapa naena nabuganda yagara nene,Abiyo ae kamana.'' 8Piya eyaena aborata ginaba,abaga awae puma agatapa,kaisava kamba igatae, Isu abinto agatae.9Amutisa tumi magina,Isu va esegi kamana oimitae,naena agatepa wasanava a oimiyo, Anutu dagara purite gina asikivi kanata. 10 Ige wipindi pi kamana pa kaka gaitae.Tavera igeva iyogi tae,nanaga ma kamana pa utae.11Yesu avigatae,'' Nanama ago laka Elaisa tumi gasakatae utae esegi kamana ta eva kinamiva?'' 12Piyamba oimitae,''Elaisa amaluena kana kivipa amba ivapuma avola atakiye. Pipa nanama ago laka isa pipa kemalatae piyamba Anutu dagara mava tave kundaena esa gauma ageva kamba wakiyema? 13Pipa piyamba ulimue, Elaisa ago kanagaita gina ago naena pikena va imala pugategana Anutu kamana pa ige ka iye.''14Isu eliya kinata kanatae, igoma kinami imo kamana puvaya la eva kina mige. 15Avaga taka Isu agatae, ayaema kinami pami potama Isu agate imu kamana utae. 16Eliya kinawa ivigatae,'' Nanama agolaka timo kasa va uwitae.''Wawaya ivaka pisa ka yagarama avigatae,'' Posenda yagara, yagarane keti mete kanawe. agepindi kambaraga awamusa miwagi. 18Kambaraga awamusa ma solisali enala yagara nepa potaviye. Agepindi wiwa piye. Eriya kina kata megasiyoma uwimopa kamba megasae. 19Isu uwitae,'' Tigeva timatiti pa kamba pe kinatae, ayakita tigegiva mikuwe? Ayakita puliya kikuwe? Maite nagoli kanaiyo.''20Isu ti awapumete kanatae. Ata awamusa Isu agategina va yagarando mevuga taginava awamupisa kaisa putae. 21Isu ava ka avigatae. Ayaki kanata piya enava pugaviye? Piya utaginava ava Isu ka piya utae,'' Amana yagarando la agovitae. 22Igoma ndaga asoli sali enava poyaviye, yaku pindive wani pindive mevotaviye. Ka isa kandara pundana pa nomeyo.Isu va piya omitae,''' kaita kanara pekinapa'? Ayamaena va kanara pikie keveya amatiti pikivipa.'' 24Avaga ando avava kuwe ena puma piya utae, ''Neva namatiti puwe nomeyo!'' 25Isu va igoma kina kanatagana igatae,kamba ogi awamusa megaite piya utae, kamba ogi awamusa kawa akano epindi va.''26Kuwe enapisa, amoena pisage yagarando va atate ilowatae.Yagarando va purinda kinama oga putae, igoma kinamiva piya utae,'' Mapa ago puwae.'' 27Isu va ayata uma asitata gina asiwatae.28Isu kanama nama pindi itae, kaka eliya kinawambi kanama avigatae,'' Taeva nana agoga kamba megaikune?'' 29Piya uwimitae,'' pindanava nunamu pisa megaikivene.''30Pi kuma kaite Kalili watae.Eta waemava Isu va wasana mikava agasana gava kamba avutae, 31Yoga kinawa posenda puiyakitae. Maya uwimitae,'' Anutu ndagara avavuma agama kina iyapi ataigina egukivewe. Egugasi gina purite gina kakaga yaga mite asikiye.'' 32piya utamipa kamba avima aratae, igeva iyekuruma kamba avigatae.33Kapenaum igeva kanatae. Nama pindi asu mindana ivigatae,'' Nanaga keiva iyogi puta kanae?'' 34Igeva paka puwatae. Igeva maka uta kanatae, kega tave yagarava tavaka pipa mikivene. 35Ayama yoga kinawakaga kegae uma mara miyiyo uwimitae, eva maya uwimitae,'' kegavaya amaru mikuwe undanapa, kaegapa mema mavindi merukaso.''36Isu va amana ndagarando avavuma ivakapi atatae. Eva ayapi ava purintana maya uwimitae.37'' Kegaveya nage nagelaka avapuki vembepa, nageke navapene, nasapa kamba navavene navanemba naisagati ndagarageye.''38Jon omitae, '' Posenda yagarane, kaisa kina igokana kae kageraka kamba raga awamusa maegasagata apiyo uwimune,pipa kamba tegaramikae.'' 39Isu maya utae,'' angara kuro, kamba kaina nae nageraka esegi eriyapa pikie, piya pundanava nae naka yapa kamba ikie.40Keveya taekaga kamba takaya sikivepa taenae. 41Kevaya wani kangave naoma kamikivipa pipa aeva Isu Mesia ndae, taga ugamue, eva ikawapa mekie.42Kevaya amana ndagarane amatiti ena maema mavindi merukaiki vipa, pindagarava amemavi igana uvu atama kayo wani pindi maevikive. 43Kayangama agundaena pekanapa arisakaso. Ogienae mita wagaikena kauma mekivembe kava, ayugu tara kaengama pekana yaku kumapindi wasanaga. 44(undefine)45Kagisama agundaena pekanapa arisakaso. Ogienae mita wagaikena kauma maekivembe kava,tara 46kagisama pekana yaku kumapindi wasanaga.47Kaowama agundaena pekanapa kasagaso. Ogienae mita wagaikena kauma ka kaurasa maekivembe kava, tara kaoma pekana yaku kumapindi wasanaga. 48Pindaku pindiva kipa kamba purekana yaku keva kamba atumakie.49Ayaema kinapa yakutasa kavavima agakiye. 50Kayova ogienae, igaenawa kaikivipa, ayamba igaenawapa to mema avorakivene? Tigepindiva igaena waiyekana kanda paruenara koandomage miwaiso.''
Chapter 10

1Isu Mesiah mita tami ba gaite, Juda mapindi wata'e, ka ateti Joden wani gamapa. Igoma kina egara tagana isu puwa misa puma mono uhimita'e. 2Napi ena kina mi Isu egasa kamana abiga ta'e, Awai anara agaruba kenapa kanara neiya, pubaya mava, kanarana? 3 Isu Mesiah uhimita'e, Moses pubaya pindiba, ayae ulimita'e?4 Igeva uta'e, kanarane uta ema, moses pa . Wama esa kaima nayapa agara panoma.5Isu umita'e, ma pubaya kamana Moses ata tipa, naina pi ema waya agaruva kena napi ena tinda pindi esagi pua ta'e. 6 Anutu mamba pundanampa, wa waya nema pu isi ta'e.7 Pingagoga wama pa ,apa ke ano ke isi tate, wayama ge mi eno. 8Pitaga tara isu ena kampa piso, isu ando piso.9 Piamba kana, Anutu isitogai tatamita wieno, kawinaga angatara yo.10Nama pindi minduguana, Isu eria kinami toga kema avi gata'e. 11 Isu uhimita'e, ka yagarama wayawa agaruva kasima towai maikivipa, menga ena piki'e.12 Wayama awai to agaruva gasima, to wala umi kivi, aigeva mengu ena piki'e.13Isu ti waya wami yagarawi apatute kanu guna, Isu eria kinami igaruva ta'e. 14 Eria kina wambi putadana agate kina, Isu anda usugu tisa uta'e, atai gina naiti yakaran dondova kanaiya, ige kanda puma minda kivembena kanda'e, Anutu kumapa.15Taga taga ulimu'e, yakaran dondo kandama wa waya kampa punda kivepa, kampa raka Anutu kumativa ikivewa.16 Yakara iba pundana, iyata ulindana puma, nunuma uhitama amundana imita'e.17Isu eria kina wake watagana, ka yagara karu suma kanama Isu ta aragavima uta'e, ayogi posenda yagara o, nama puku wotiga mita mita wagai kena naumava maku'e. 18 Isu awaima omita'e, nanka ayogi yagava kaeva yene, ayogi yagarava mampa vipa kamba minda'e, Anutu asa kane ayogi yagarava. 19 Ago pubaya kamana pa apindane, wasina egukena, mengu ena, kundana, kumbali sikena, noka'e kanokava kamana apo.20Posenda yagara, waina yagara dorasa pubaya kamanapa egarata kanama mindu'e.21 Isu taveva abu wandana omita'e, ka ena do kamba pundane, ayama kutaka isama, mi ye maima kusi kina imite, amba naigara. Manda kumatisa ayogi ena mekivene. 22 Anda egulite wagai ta'e, Isu utami kamana taka. Nana pi ema kasia kuta gama apagana.23Isu eria kina wa uhimita'e, ake pumaga manda kumativa makivewe, miye kutandaga kinapa. 24 Isu eria kina napi ena puta'e, kana kamana taka. Isu to uhimita'e, ave'o aketisaga mnada kumativa ikivewe. 25 Na wama ki ando pindiva ose pa kanara pasi ki'e, kampa'e, akepumaga miye kuta daga kinapa manda kumativa ikive we.26Tavera pami dami napi ena puma, ambalo viga maviga puta'e. piya ikivipa mita mita wagai kena aumava ke maiki'e? 27 Isu igama uta'e, ake puma gane mambavisa kinatapa, kanara pua ki'e, Anutu tapa, nana bi ema aya menama owe ota ki'e. 28 Pita Isu omita'e, tava aya mena atate gita kai garune.29Isu uhimita'e, taga taga ulimu'e ka yagarama naika napi dana, mono kamana neka napi dana, nama gane, agando amana ando, anopa yagarawa, mawa. 30 Eva kaitami kutapa agasima tave lave kuta meki'e. Kegivaya Anutu kamana iva kamana ima titi puma, egara tapindisa kundai na maita kivepa, agola mita mita wagai kena ima makive we. 31 Pi amba kana, agogo kana kivena giba paitaikina, paita kivena giba,agogo kana kive we.32Iye garata kina miva, iye kuru puta'e, eria kina miva pami puta'e. Jerusalem ikena wandini, Isu eria kina wa awari aki potama uhimita'e, auta nana apora kivika. 33 Agaiya, jerusalem ilosa kiniva igeva wama dagara alakuma, mono tisa ano kinami ke, pubaya kamana tisa ano kinamike iyapi ati gina, napi ena kina miba, pubaya kamanata asitama kini, kamana niki kive we,e aigu gai kena. 34To kinami imi kina epa agu gai kive we. Kakayaga atawaga sakanav, asiki'e.35Sebeti dagaramusi, James ke Jon ke Isu avika tase, posenda yagara, kabi gause, ka ena tasipa gindana purasito kae.36 Nana pindanava purisitasu ema, isivi gata'e. 37 O'e urasita kara, kaige pakasa saina gapindi umi eso ka wina kaya takandiya, ka wina kaya kemandiya.38 Isu usimi ta'e kamba akandase, nabi game danaba, nai naku wo kangape pisava nakivesa? O nai pasiku wo kanipa pasikevese? 39 Isu omitase, tasi geva pukuse. Isu u isi mita'e, nai naku wo kangape pisava nakivese, pasiku wo wanipa pasikivese.40 Anutu pakasa saina pindi naige umikena, naya takandi naya kemandiva, nai imikenava kamba'e. Ke ginda ayogi puita takivi, ige ena ye.41Tavara James ke, Jon ke gava inda puma imo puta'e, naya taramu eria kina miva.42 Isu eria kina wa i aru potama uhimita'e, agave'a, Ano kina mige, eba kina mige waya wata gube danava, atama taka kavi itave'e.43Pia posendapa apio, tige pisa ka wina Ano dagara mikena pundanava, tige ena kayi kaya mi eno , 44 ke baya pai tama yagara mikena pundanava, tige ena kaya kaya mi eno.45 Wama dagara mava nao maiyo kamba kanata'e, kamba'e, wa maya iyo maikena aumava ite ta'e.46Jeriko kana ta'e. Isu eria kina wa na igoma kinake Jeriko atate wata'e, ka aulika , miye ka esuna dagara ke awali mita ta'e, Batamius ema, timaus dagua ema. 47 Isu, Nasareti isa yagara ata wa ema, aulika yagarama avi danav, asima tavera keka'e uta'e mayama, Isu, Devit dagara, kaiba kandara punato. 48 Way a
49Isu arite kina, abapute kanio, uta'e. Waya wami aulika omi ta'e, kai kaga kege iya, avaga asima wa.50Kapiwa akubu Gaite , Isu ti wata'e.51Isu aviga ta'e, nana do puga tasu'e? Aulika mava uta'e, tave yagara, nao gakena pue. 52 Isu omita'e, kama titi enama ogi puga taya, asima wa. Avaga auba agate gina , Isu egarata'e.
Chapter 11

1Jerusalem kanatapa betani, betpels wakala kanatae, olive amuta kanandanaba yoga yagara wa tara isigalu watae. 2Piyae uwisimi tae, waebinti wama ka yagarama yaga upuatanta kiya. Kamba ka yagara mapa aboboli ba minda yagawa igana lgariyo bakasima ababute naeti kana iso. 3Ka yagara ma kamana yekinapa, nanaga piyaba pene yekanapa piya yo, tave yagara ma ababute wagaite toapaga atakana kana kiye.4Wama uma aqiosamo ka masimabi yoga wae kaoela upu atama mintiya. Tara yagara misi lgana lgalio patase. 5Wa-waya mitata nagl isibiga tae nanapilcena masimabi yaga ba igariyo base. 6Lsige a isi yokinami uwimitae isu poindana plya atagana wano utae wa-waya miba.7Yoga gina watara misi masima piyaga apabute isu ti kana tagina isu auta saina ba akabati mayotama mala miyae. 8Lgoma wa-waya mi lyasaena akubuma kei ama agutagana kaisa mipa yae maema agutae. 9Wa-waya paitama watinape aikanatina be tape lasa pia utae kamupo!! pindagola ma ogl ena anutu agela maete kanae. 10Tave yagara David layaba pigo ipa kanae!, tapela inata age asagaiyo.11Isu Jerusalem kuma pindi wama anuta dama pinda paima ayamaena asu agatae. Pabigo ase ikena pogana, 12Wa yoga yagara betani kaite wati agawna apugatae.13Kei agatipa ka fik ya waintogana agatiba aye kamanane, makara kanama agatiba kamba haba aetae, nanabie aekena kanaba kamba kanadogana. 14Aeba yawama ba plya omitae, kamba ka yagaro mapa kae yamanka ba kampa nakie, yoga yagaro mapa kae yamanka ba kampa nakie, yoga yagara wambi ba abitae piya utipa.15Jerusalem wama mono nama pindi pasitae. Mono nama pindi lkandana pundini aisagandini putae. 16Ayamaena miye aisaga tipe-mara mikena yabae pe kabara pe maema awalema asunu kaetantae.17Isu plya uwimiyae, plyamba kaetantae, namante ba piyamba agebe ikipewa, nunamu ikena namane ayama ukaiba. pigoya tigeba kukina ma dama ena pugasae. 18Mono namatasa ge kaisa kamana aisikena gina ke kamana uti abintama kekuena putae aigukena. Tapela iyekulu puwatae kamana uwimiti kamana ka. 19Ase utaguni tape kuma kaite watae.20Abaya laka iloute wama agatae Fik ya asama ama babuma ago pindia puwatae. 21Pita nabima utae, posenda yagara, agao! Manda ba kabila takana babigo asawae.22Isu ige kamana awae puma piyae uwimitae, Anutu ta timatiti enaba ataiyo. 23Tagataga ulimue kepaya ma amuka omekana, kaepa asimaete kaya wonipindi paiwo, aepa kampa tara anta puma amatiti puma ikibi aeba Anutu ba pikie.24Piyaga ugamue , ayama enaga kamatiti puma nunamu pisa ago maelundue ikipembe pipa maeki pene. 25Kaeba nunamu asima untana ba, kebaya utaena pugata kibina ba ataena waba maegaso. Mando lisa kaba gambaba ataena gaba maegakie paisa awaena bindi ago kaetantae, ma awaeno bindi kamba windiya. 26(undefine).27To Jerusalem kanama Mono Nama bindi watae, kaisa ano kayambu kinake kamana kaekena ginape tape agi wanta kinape kanatae. 28Piya omitae, kaiba mantana bebembo ken kesegi enalasa pene, ke esegiena ba kame gina pene?29Isu piya uwimitae, naeba ka tipiga kamana tipiga kue. Unamigi naeba ulimu kue naeba aetasa baya maema ma esegi yenaba poka. 30Jon Wani Maeti ba manda lisaena peya wasana liso nae? Nae kamana ama uname!31Kamana tasa malou mau puma maka ulite piya utae. Piyae ukuwom beba, manta lisaema-aeba piya ikiye, nanaga kamba aegavae? 32Pigoya piya ukuwom pepa, wasana lisaema. Iyekuru putae wa-waya mika nanabie : ayama wa-waya mmiba imatiti putae Jon ba ka Anutu ala pumalan ta yogara ema. 33Pigoya Isu awae puma omitae, taeba kamba agadune. pigo Isu piyae uwimitae, naege ba kamba urimu kuwe kenkesegi enalasa baya mandana ba poka.

Chapter 12

1Isu agopima awame posenda kamana uwimitae. Piya uwi mitea, ka yagarama aintana aivo wani yoga butae. Aipa gagisa kima aipo wani maikena imi tae aipo wani yagara kavigena kinawampi. Piyavuma aipa to ukai waka itae. 2 Bigo aivo wani yamaga maige na yaga kana kini aipa, ka eria kinawa igarupatae yogara gavie tagarari wagana kaisa kavu wani yamaga maite kananama. 3 Biyaputipa arakuma, oikutae to kampa amima agarupatae.4Aipa toka eria kinawa agaru watae igeti. Tara yaga igepa aikipuma ano irapoma kamba ogiena potatae. 5Aipa to gaisa ka agaru patipa. Ai pinta garapa igepa agutagana puwatae. Kamasa puma kampa akiena igoma kaisa kamasata putae. Iyekuma kaisapa puritae.6Aipa ka ando wasana mindie agaru pakena, pipa yagarawane. pipa tavera avugantane. Ai apindoe agogo ka yagara igeti agaru watakena. Piya utae,'' Igeva nae yagarama kamanapa apikivewe.'' 7Ipemipa aivo wani yamaga yogara kaviye kinamipa ago ipakapi kamana uma piya otatae.'' Pinda garama apawambata ayama ena maigakie. Tigepa kanaiyo. Aigu kaigune ayaima mone okienawape mailukune.8Igepa arakuatama egugasima aivo wani yamanga yogama avei megaitae. 9Piya pekana yogama avapa naina pikie ivapa? Aiva kanama yogava togina imikie.10Napiopa tigepa kamba Anutu isapindisa kamanapa isepera kambae? Mo yavapa nama kikena kinami magaitae. ogiena esegi ena nama kikena. 11Pi kamanapa tave yakara lisa kanae. Aiva ogiena ragane agakena. 12Igeva napitae Isu igana utikena, igutapa iyeguri putae igoma wawaya mitatagana. Naena piyema Isu awame kamanapa igepa utine. Piyamba kana atate watae.13Tave kinami kaisa napi kina igaruwatae kaisa Herot kinape aeti kanata. Igepa kambari ogakena putae kamba araketa kamana ukena. 14Kanama piya omitae.'' Posenda, taive agaune araketa kamana ukena yagaragae. Kaiva ka andodo gava kamba kavupie kambae?'' Kavuga kenainapa ayama wawaya mi avagi wikie. Taga taga kaive Anutu nda nava posenta enava wawaya poiyakivene,pigowa kanara kiya yagara,'' Kaenapa amukupera kambae? 15Isu va kambari kamana wipa ago ivi gaitegina piya uwimitae,'' Naina raka nepa atakaena pewe? Ka mone awate mete kanigi agana.''16Piya utagini ka mone awate Isu memitae. Piya uwimitae.'' Kana pi mone awatatepa ke amape age pe windie?'' Piya utae .''Kuma aeipae.'' 17Isu uwimitae, Aeipa amo naina kuma aiepaman ta yekanapa. Anutu amo naina Anutu nda yekanapa.'' Igeva kamana waka pamiputae.''18Pigo kambari kina Isu ti kanatae. Ige pikinapa purinta to asi kena kampae uve kinane avigama utae. 19Posenta, Moses pi kamana pa teti kaetine. Ka taganto wawaya atate puritae.Yagara wapa kambae. Pigowa puwati dagarama ananto maima waya wama tana peno. Yagara maima avorano agandota.20Iwagana mitatae. Amarusa igatoka waya maitakina migate. Yakarapa kanpae.21 To anato puwati aganto gaipa maitate to puwatea. Yagara kampae .To kamasa putae kagaka isinanto.22Ayama 7wa agana yagara kamba atanda puwai watae. Agogo waya puritae. 23To asikenava. Kana igeto asikenapepa, aipa pipa ke gaida kane? Naina piema pi gaipa ayama 7wa aganami maita gaine.24Isu piya uwimitae. Pintana bepe paga pagasae. Naina pie mae tigepa kampa pikepa akantae? 25 Ayantaga egepa purinta pundisapa asikipewe. Igepa kampa to wayapa maikipewa kampae. Igepa mantarisa ankeroke kamasa pikipewe.26Wesana purinta asigena pi kamanapa. Napiyopa tigepa Mosesi isapa kampa isewe. Kapu pintisa kamanapa nainaga naina kamana Anutupa aigepo omina utae. Naipa Abraham Anutu nae ,Aisaki Anutu, Jekop Anutunae? 27 Aipa kampa purinta kinami Anutue. Iyokama minta kinami Anutue. Tikepa kampa oki gamana igena kintae.28Ka nopi kamana kaigena yagara ambima ige kamana apitae. Aipa agatipa isupa ige kamanapa okima awai pugasiputae aipa piyampa apikatae, Neina Anutunta togiya kamana ogi puntie gaisa ayama togiya kamanatapo? 29 Isu piya uwimi tae havo Israel, tave Anutu aipa ka hantoe.30Tigepa tipugaiyo tape yagarakapa. Taiena Anutue ayama tikege tintapin tisa. Ayamo awamusa tipintiso. Napiena tipintiso, ayama esekiana ripintisape.31Bigo tara anutunta togia kamanapa piyambane. Gaiva wa waya kagora minda kipipa kavugo piyampa kaiga kavisa puma . To kaisa Anutunta dogia kamanapa kampa wintie.32Bigo wa esa agama dogiya kamana kaigena yagarapa piya utaeogienae. Posenta yagara! gaiva taga taga sene Anutu ka andowe yempepa. To kapa wagarapa kampa mindae aipa. 33Ayama anta pintisa apukage naenave. Ayama napie napintisape. Ayama esegi napisave. Keveya kagora mindakivi apukagakena kaikaga kavem besapuma. Pi tara kamana pa tavenae kamba piyambane kamuntana yagupi kaiyempe.'' 34Isu piyamba agatae aipa ogi napiena urinti dagarama iyema. Piya omitae,'' Kaiva Anutu kumapintiva kamba pagasaipa.......?35Isu mono nama pinti posentaena wawaya puwiyakitae. Kamanawi oweuma uwimin tanava utae.'' Ayamba tongiya kamana kaiva napiginami igepa Isu pa Devit dagara uvewe? 36Awamusa Devit pindi posendaena, Tave yagarama tave neka piya omitae. Naya takanti maramio. Naipa wama kagama kinapa ivapuma kae kagisa amenta pinti itague. 37Devit ka avunda Isu Mesia ema ubie. Tave, ayamba Devit dagara emava avorama putae?'' Igoma wa waya Isu kamana avite imuputae.38Isu wa waya uwimima piya utae,"Kavirio dongiya kamana kaikena napi kinakaba.Ke apu kavie ebelo autasaina atate nasi sanagaba.Wa waya pa ogima imupuwi tabepe wapa isana kumapipa.39Igepa mono namapindi ogi maruta maramikena pewe.Ogi maruta mara mikena pewe tabe akiyena nainda pikibepa.40Igepa iwai itate puwanda waemi namapa....??41Aindipa Isu pa mono namapindi miye kangape winti to ukayari asu mara mitae. Aiba miye wa wayami megatati ipasa putae, miye kangapera. Igoma miye kinami kanama igoma miye motatae. 42Piya putagana, aindipa awai puwanda ....??43Isu egama eria kinawa kegae utagina, mengaki putagana uwimitae,taga taga naiba urimue,"Ma kusi awai puwanda waima igasima atae, ayama kepaya akipuma mono namapindi miye kangape pindi atamipa. 44Ayama pipisa wa waya igoma...??
Chapter 13

1Isu mono nama atate watagina, ka ereya yagarawamba aeka piya utae , Posenda yagara, ogiyagi yavape ogiyagi nama agae!'' 2Isuva aepa omitae,''Kaeva pi tavepe tavepe namapa agana?Ka yavangama avovorapa kamba wikie. Ayama yavapa walema tomiwakie.''3Isuve Oliv amuti malamita gina, Mono namagama kaukai waidikana, Pita,Jems, Jon,Andru ge avitegate .4''Taepa ulamae, nana yaga pindana pikiye ? Pidana kanagi emava nana awame _emana taepa tayakikie?5Isu agovima uwimitae, tigeva ogimae. Ayugu gayakarama tivapute togiti wakivine.6Igoma kinamiva nae nagara kanama piyae ikive, naewa mesiyava,wa wayapa ayugu puwitama togi-i igosawavikie.7Tavepe maena kamanape maena pewema esiva kamanapa avikivepa, andapiyiyo. Ayama pindanapa kanakipipa, mawama atugapa kambae.8Kaisa wa waya mipa togaisa wa waya maenapa puwi tigina, kamalaga kinamiba maenaba tomarasa kinapa puwitigina. toma toma balipa tavepe imimapa pekana, tavera kavopuma mikipewe...??9tigeba ogima kabiyiyo. tigeba kiya ginami iyapi atigina, mono namapindi tiyegu kibewe. naetaga tigepa ano dakarama aorake, tabe yagarama aorake asili tama kamana ulitagini,tigeba naikaba ikibewe. 10Aivemipa, pindana aindiya, ogi kamanama eliyapa wama ayama ukaibe, wakarape wakiye.11Pidagava igeva tiraguma tigaluvikini wandinpa, tigeva nanawe ugunemaya andapinapi puma igoma napienava piyo. Pay kanapindi, nana kamana kai ikana, Anutuva kaipa kamikie. Pipa tigeva pipa tigeva kamba ikvewe, Awamusa-ama ikie.12Agandova alaguma anadopa wasana imekini igeba ala agugibewe, ka yagarama yagarawapa paviyavikiye 13ayama wayamiva tigekava kamba ivugakivipa nanavikae tigeya nae nagelaka timatiti pewe. ivemipa ae wama wayama asima amatitienala upevevulite mawama atuti wakivi , pindagara ogima mikiwe.14Tigeva agakivewe ataena asorosariena pikenenama kamba asimamikena maruta asimamikiye ( atagana wasanama ma asikivinava alano) wawaya kegivay Judiai mindakivepa igeva iyegaka amupindi igikivewe. 15Atagana aendagarama nanganoti mindakivinava angatagana kaenananwapa namapindisava asumaelite ilosano. 16Kevaya yagori mindakivinava, aeva kamba wama autasanava amaeyeno.17Aengama aengaetakano aengama ndagara nono amiyo pindagava tandarane. 18Tigeva nunamuma igina tavegave tanindanava kamba kanano. 19Nanavikae igamamiva tave ikivaki kunduena wawayapa imikivewe. Pia kundainava paipa kamba kanatine. Anutu mamba pumaratisa kanama ivave. To piya ikivaki kunduenava aindige va kamba ganakie. 20Pi Anutu kana kamba arosakivikava, ayama wawayapa aisakivewe.ivemipa Anutuva aewa wawaya kegikavaya utagindi aewantaga napindana kanapa arosakiye.21Ivekana ka yagaramava piya ikiye 'agae, Mesia mamba mindie!' O agaemaleti mindiya!' tigeva pikamanakava kamba tamatiti piyo. 22Nanavikae kumbari mesiyave kumbari eriyape mengavoratama tomatomandana awamw ena puma wawayapa kambariena puwigikivepa. uwavi igeva kanarapaya , Anutu aewanda utaigainda wawayapa puwigikivewe. 23Tigeva ogima kaviyiyo aindiva pindanava kanakivegi ivava urimuwe.24Aindi pi kunduyena me kanakivipa pindagava, pangamava awaevuma tunusekana oamava kamba arakana, 25mandarisa noriva tuvumaete tumekana ayama mandalisa waindi esegienamava imima pekana. 26Aindi igeva agakivewe wasana mandagarava ivinati egena wandaga pakasasaena wandaga kanakie. 27Aiva angelowa aisagakana talawe talaweki ukayalisa wawayawa akivuitakie, matutasa agovirite manda atuta nagarikie.28Tigeva napiyenava fik yalasa awame enava maiyo. Fiki Yawamanda kasa amawambava pindagava, kasa ayenga maikivipa tigeva napikivewe pigovaya ogi gana tamikiyema. 29Paviyamba tigeva agaigina pimbandana kanakivipa, tigeva napiyiyo aeva wakara mindiye, wakarataka kavera.30Tagataga naeva tigepa urimuwe, wawaya iva mindakive kamba purindigina pi ayama pindanava kanakie. 31mandage mageva nagariwakiye nae kamanapa kamba laka nagarikie. 32Ivemipa ka yagaramava piragenawapindi angelomive Anutu ndagaramive pindaga pikanata nemavakamba pirage vundae, ivemipa Anutu aiva aswa piragevurindiye.33Tigeva yokepuma kaviyiyo! nanavikaye tigeva kamba pirage vundayenana ganata pindanava avorakiema.34Piyamba ka yagarama pagasamara wakenaga namangapa kaitegina eriya yagarawambaka kaviyenema. Kaka eriyakinawapa aoka aoka eriya imndana kavera kaviti dagaragava ege kanama omitae ogima kavienema.35Ivekini tigeva yoke pumamiyiyo, nana vikawe nana yagavaya namangama avava kanakiemava kamba pirage vundae. Ayugu atamikeva kanakiyo, aseka ava kokorega ikivipindio marekana kanatakevewe. 36Ayugu avagataka kanandanava, angatagana aiva kawitamindagana kavatano. 37Nana kamana paya iva urimopa, pipa ayama wawaya mikayue. Tigeva ayama ogima kaviyiyo.
Chapter 14

1Pigoya tara yaga migaite, auwa nakena tave kana avoratae, ive kinake momo kamanatasa napi kina mige kamana uma asetae, Isu arakuma ara egukunema. 2Igeva maya utae, pintanave tave akienarape kamba avorakie, '' Nanavie mae, waya wa mive igewi akapindiva imo kasava kamba ikivewe."3Isu Betani mitatae Saimon namapindi piya puma karia yoni avuwatagina. Eva yavera migaratae, ka waya eta kanatae agunta masawe ikawapa inata iwanta maeti kanatae. Eva agunta kangave awa ivako puma awitae, Isu anopinti agunta masawe tigitae. 4Piya puta gina, kaisa kina miva inda putae, igewi ivakapindi maya utae, " Nanama agoga ma gepa aguta masawepa tigie. 5Agunta masawepa eva kakaga ate asima kusi gina iyomae kenae," Piya utegini waya kavi ratae.6Isu va maya uwimitae, "Tige va ataiyo, nanaraka tigeva waya kava igoma kamana pa yewe? Eva ogiena punatae. 7Ayama kana pindiva tige va agaiyo kusi kinapa tigege mikivewe. Nana kana pindi ige iyomekena puntinipa tigeva iyo maikivewe, pigoya tigeva ayama yagava naegeva kamba mikivewe. 8Wayama nana pukuwema napiemipa pavigo pugasae. Eva agunta masawe painatama puri kenena ga arapunatataye. 9Tagane urimuwe, embara mono kamana uma arakivepa, piya pumagini ekaga napikivewe."10Pigo Judas Iskariot eva naya taramu puma nagisarisa tara maima yoga kina pisaIsu aka imitae, eva ire kinati wama uwimitae Isu pa avapuma timuku wema. 11Ire kinamiva Judas kamana aviteginiva tavera amu putegini ate kamukune omitae. Judas ao atama kavitae ka ogi kana pindi Isu avapuma iyata imukuwema.12 Amaru kana pindi auwa nakena kana avorogana pigo igeva yaga eguma amuntana opa auwa nakena amitae, yoga kina miva Isu maya omitae, taeva eta wamagita kaena auwa nakena marupa ogi pukune?" 13Isu tara yoga kina aisa atama maya uwisimitae, " Tigeva tave kuma pindi ima asu agaiyo, ka yagarama tave wani ka urindakivi yagarama pavuritakie. Pigoe tigeva egaraiyo. 14Enama pindi pindagara pasekinipa, tigeva egaurite namapindi ima namangama avage kamana iyo. Posenda yagarama maya iye, " naena marupa etane naiva yoga kina mige auwa nakune."15Eva tave maru natisa namapindi ago ogi pumaranda tiya kikiye. Tigeva auwa nakena nanintava pipindi ogi pio," 16Yoga kina tave kuma pindi ima gini asu agatae Isu utamisa puma, pigo igeva auwa nakena naninta ogi putae.17Pango tumogana, Isu va naya taramu puma nagisarisa tara maima yoga kinake kanatae 18Igeva yavera maramima naninta naguna Isu va mayae uwimitae, " Taga urimuwe, katipisa naege naninta napisa nara kuma nagama kinami iyapindi amikivewe," 19Ayama tavera indara putae kaka yoga kinawampiva piya omitae, " Tagana naeva kambae?"20Isu andota maya uwimitawe, " Yoga kinatipisa kawinaga naninta naege tuna pindi atakivene. 21Piya puma wama dagara avavuma agama kinami ayapi amikivewe Anutu kamana oma emisa puma. Pigowa naeva tavera nandara pue, keveya Isu wama dagara avavuma agama kina amikivikava. Piya pikena yagarava anowamba kamba avorano.22Pigo naninta nama mintuguna, Isu ka isa amitae, eva nunamu ugasima apako puma yoga kinawa imitae. Isu maya uwimimitae, "mapa naena nauna naiyo." 23Eva wai kangave maema Anutu ti nunamu utae, eva yoga kina maima imitagini natae. 24Isu maya uwimitae, " Mapa naundeke korandeke tigege ayama yaga waiyava mikie, korandepa ayama kinataka tiguwe" 25Neva taga maya urimue, neva toyaga tigegeva kamba korapa nakue, mirite wama wama Anutu kumapindi kasa wai wani nakune.26Igeva ka ini ugaitegini, Oliv amu pindi igaitae. 27Isu maya uwimitae, "Tigeva ayama nati kivewe, nanavie mae kamana wapindi windie, igeva yaga ruta kavikena kina egugasigina, yaga rupa iyegaka wagakivewe.28Pigoya aindi nae asikuwopa Galili paitama wakuwe. 29Pita Isu omitae, " Kaisami kaipa kagai kivepa naeva kamba kagaikuwe,"30Isu Pita maya omitae, " Taga taga ugamuwe, pintaga aseka kokore tarara aga ekanapa, kaiva Isu pa kamba agantue kakagara ikivene," 31Pita piya utae, kanara naeva kaege purukuwo. kamba kagantuema va kamba ukuwe kaege pulukuwe.Ayama va kamba kamana uwetae Isu kava.32Ka kumata kanatae Getsameni. Isu yoga yagara wa uwimitae, tigeva mata mindigi nunamu uma uku'e. 33Isu ba Pita na Jems na Jon na Suma ibabute wata'e, nana biye aeba tape kundu enalaka maiyu'e. 34Isu piya'e uwimita'e, Naeba tabe kundu ena laka maiyu'e puri kena abata. Tigeba mata kabima nunamu iyo.35Isu bagasa pusu wantana ba mali uma walewa ta'e. Aeba Anutu ka nunamu uta'e kanara ma kundu ena ba atagana nagasano. 36Isu piyamba nunamu ba uta'e, Anutu naba nemba, ayama enaba kaeka kauma aegelo. Ma kankape naetasa maegasima kaeka kauma aegaro.37Isu to kanama amba agitiba iwi waitami tata'e, Pita ka piya uta'e, Simon, kaeba kawai tamintana? Kaeba kanara asima, mima ka kanata ba kabi mami kipena? 38Tigeba kabima nunamu iyo, kamba tigeba atakaena pindi ba wale wakipewe. Awamusa amaba auma pemiba, kauama ba kamba auma piye. 39To Isu wama nunamu ugaite, to pabi kamana uwi mita'e.40To wama Isu agatami b yoga yagara ba iwi waitami tata'e. Iyo wama ba kunta puwata gina igeba nanawe ma ae kamana ba omi kipewe. 41To kakaga la Isu kanama piya'e uwimi ta'e. Tigeba tiwi waim tiama migarawa? Papigoya! Ago kana wakala waya. Ago! Wasama ntagara ababuma kaiatu ntana gina imiki'e. 42Tigeba asi-ia, bapigo wakune. Aga! Kebaya naba puma nagama ginami iyabi, atakena gina ago kanagasa'e.43Isu igege kamana uma mitata gina, Judas 12 wa yoga yagara pisa kanata'e. Igoma mono nama tasa aeba kinape kamana tasa nabi ginape kaisa, ano-nkayambu ginape kasoke asage maete Isu ti kanate. 44Kebaya Isu ababuma agama ginami ayapi imikena yagarama, piya uwimita'e kepaya amona kuopa, pin tagara alakuma ogima kabima abaute waiyo. 45Judas pi kumata kanama abaga anto Isu ti kanama piya'e uta'e, Posenda yagara, pigo aeba amona ta'e. 46Pigo aindi iya nkatama alakuri ta'e.47Ka yagara ma igege asima mitati tisa kasonka paipuma mono nama tasa ano nkayambu yagara ma eliya kina wamba age alisa kaita'e. 48Isu piya uta'e, tige piyamba kana ntana ba ka kundu gara alakuli kena kaso pe asa pe maete kana'e? 49Naeba ayama yaga tigege mima mono nama pindi mono kamana urimi pone, pitaba kamba nala kuri ta'e. Piya begina mantano abola mipa ago mono kamana ama ago ugainta ena apola'e. 50Ayama, kepaya Isuke mitatapa atate ayama iyegago wawai gaita'e.51Ka masimapi yagarama ehelo autasaina guta potate kina Isu aigarata'e ayama kinami avaipu maite watapi. 52Aipa pipi ehelo autasaina akugu potate aigaka aekepaka wagaita'e.53Igepa Isupa apai-pumate ano irepura wata'e. Ayama ano girepuve ano kinape, Juda kinami tana togiya kamana kaive kinape mitata'e. 54Pitapa agaurite ehelo apara wata'e ano itepuma kumata wakenara. Aipa ilepu kinake uma maramima yagita tapita'e.55Ige ano ilepuve wasana minda iwamu ano tagarave kampari kamanaga agusata'e Isu kamanapi atakena. Aikuyikina purikena. Ivemipa kampa ago kamanapa agugata'e. 56Igomampi kampari kamana maita'e Isu kamanapi atakenapa, ipepa kampa kawimpa kamasa kamanapa uta'e Isu kamana utisapuma.57Kaisa kinamiva asima kampari kamana uta'e ai kamanapi atagenava; piya uta'e, 58Taipa aputune aipa piya uta'e, " Naipa maigaku'e ma mono nama iyatasa kitapa, kagah yagapinti mono namapa kigaiku'e iyatasa kampa kiyesa puma." 59Piyampa tomatoma kamana yepa. Pikana kamanapa kampa kamasa kamanane ogigamana Isu utisa pumapa.60Pigo ano ilepu yagarama ibagapi asitama Isu apigata'e, " Kaiva tai kamanapa kampa uramene. Kaiva ayampane kaiti kamana maro tususa aeyapa. 61Kamana wi kamba igara ta'e. Mono tisa Ano dagara ma atipuma abigata'e, " Kaiba Mesiah kawa, Anutu dagara? 62Isu omita'e, " Naiwe, Anutu Wa'e gama, aya takadin mala mima, manda lisa wai, ivina pindi kanaku wo kana, kaiba nagakivene.63Mono tisa Ano dagarama kaiwa akan gailu kasima uta'e, " To ba nana'e ukune?" 64Ago abigasa'e asi base kamanapa, tigeva nana pikive we? Ka yaya rama purikena ika meke naina pusu putagini, Isu ba tabera karana puta'e. 65Isu kaisa potama, aowa ilari kaitama abigata'e, " Kebaya kaiguya, auna kamana uma age ye." Ile kinami egu ta'e.66Mono tisa Ano dagarama dama ame dapindi Pita ba mindo gana, mono tisa Ano dagarama ka eria wai eti kamanata'e. 67Pita yaku kaima randata tapi do kana amba agate kina, uta'e, "Kaibe Isu Nasareti isa yagarage mita tambene." 68Pita kumbari suma omi ta'e, " Naiba kamba agando danaga yene." Apei ilosa kena kabela wata kina, kokole aga uta'e.69Wa waya isi mamita kina eria waima Pita to agate kina uhimita'e, " ige pisa kawi ka'e." 70Pita to kumbali suta'e, " Kamba'e, Isu ba kamba agandu'e." Anagi ando migate, papita asi mamita dagarami Pita ka uta'e, " Kaiba ige pisa kawika'e, nana pi ema kaiba Galili isa yagara ka'e."71Pita ewaga ka api puma kamana umutama kina amota kasi magina uta'e, " Ye dagara kaba, naiba, kamba agandu'e." 72Pabi kanata kokole agao talala uta'e. Pitapigo Pita napi ta'e, Isu omi tami kamana kaba, " kokole agao talala uga sakanape, kaiba nai kagape, kamba aga du ema kaka gala ikibene." Kumbali sutamika, Pita kube atata'e.

Chapter 15

1Aveyasaganata, kamana dagaraminda kiyagina monokayambu yagarave esaisuna dagara Judaisa ginami Isu pa upevema avavute Pailot memitae. 2Pigo pailot Isu pa piyamba avigatae, "kaiva Juda kinaminda anogayambu yagara gawa?" pigo Isu va piyamba uwimitae, " ago kaiga ugasanembene."3Kiyaginamiva igoma kamana Isu kava utae, Isu kambare enava igomaena potandiema.4Pigo pailot Isu pa piyamba avigatae, " kaiva kamanapa ikivepera kambae? "Avena igeva kambariena kaitapa ayakita pewe?" 5 Pipa Isu va pailot utikasava, avisu kamba avisu putae, pina agoga igoma napiena pailot tapa mekanatae.6Tave nainda nakena mekanatipa, pailo tiva piyagava kakakgove kinapa agoramba kasivie piyama wawaya igewi iwevimba. 7Kamana kamba avima wasana iyeguve kinami ivagapindi, Banabas iyema kayagarama mitatatae. 8Wawaya kamana pailot avigatae omegana pai vuemindana penoma.9Pailot pigo piyamba omitae, "Juda ginaminda kiya yagaragawa agaruva kana tigeti wasiyoma." 10Kamana kinamita tinda aiguyepa ago tigawe, anaviema Isu va maro imenema. 11Pipa, kamana kinamiva wawaya pipa igoma kamanata e'etama Barabas ia tama atigina avei irowanoma.12Pigo pailot to awaivuma omitae piyama, " pigo tigeva naikava Juda mita evava ana vuma napiema?" 13Pigo igeva tavera kegeherasa piya utae. "Maripo yara itago mautae!"14Pigo pailot itiva piyama to awaiuma uwimitae, "atainawapa naenaviema ivigatae?" Aerasa utae, "maripo yavaera itago." 15Pailot wawaya mi kasa avima Barabas atata gina watae. Pailot oe otata gina ileginami igana lasa aikikindamutama, ago kaigurete Isu pa maripo yara itagikena avavute watae.16Mo irebu kinami isupa karana purite kuma ago ginami kumapindi avavute ita gana irebu ginapa tavegina aegaratae. 17Pigo igeve tete kainama Isu pa potama, ake enawa wainda igana anoti putatae. 18Isu va tavera akayapa otagatae, "Judami anogayambu yagaragao!"19Anogayambu rapa aigutae, kaisa potatate, irakavima nunamuena pumaenava putae.20Togana akaya sukunakava, tete kai potatapa aguvisa kasima paisa ewanda potatae. Agokai vurite watae maripo yara ita atkena. 21Kayagara, aeva Sairin isa Saimon ni'e Rufus ge Aleksenda ge isiwa wisimba, aikaga maripo yagava aisagavo omitae.22Ka mawamba ageva Kolgota eta irevu kinamiva Isu pa ago kaivurite watae, kanagasama agowapa, wasana purinda kinami inogayambu waindatie. 23Asawani kaisa yavandaga tima kapi potama amita kambanatae. 24Aindiva Isu pa maripo yarapa avavuma tage punda autaisana eruma kasiena putae, kaka atu maikena.25Mo nain aveyarasa belo ta, maripoyarapa pigo Isu pa itagitae.26To kaisa yarapa, Isu kava piyamba kaitae Juda ginaminda kiya yagarae. 27Isu geva tara kundagarara ayatakandi, ayakemandi uma asi isitatate. 28(undefine)29Wasana kegivaya wate kanate puta kinamiva tavera akaya kamana pa utae, " Aha!" kaindoma mono namapa agasavagasima tariwa yagando vindi kigaikuweva utana. 30kaiga kamana kaiga kaomaima takai yavai kaite mari tumoma.31Paviena watakana kamana tasa tavegina, napiena urindakina migegegva Isu pa tavera akaya sutawe, aiva kaisa kinamiva iyopundini, piyagana aiwapa kamba aomairikie. 32Isu ataigina, Israil li ginamiva maripo yarisa mari tumekata kagate taegeva tamatitipeno." Tara kundagarara isige paviyama akaya sutase.33Kagi pelo tasa wama atami tri kilok ase'ekana kamba napititasa asena me kanatae. 34Atami pango tupasi kiekava, Isu va tavera utae , "eli eli lema sabak tani," kana ago wapa piyambane," Anutu nembao, Anutu nembao, nanagaga mayambapa kaova nagasane."35Kaisa asimaita kinamiva aikamna avitegini, maya utawe. "agaiyo, aiva Ilaisa ka kegeiye."36Kayagara agora kamena kamana, asa wani kaiatuta tiatama yaero asra kivaratama Isu mayomitae, nao na. pigo agakune, Ilaisa va amba aopikivayakata. 37Aindi Isu va tavera aeurite puritea.
39Pigo kana irevulisa anongayambu yagarava agatae, Isu va piyamba puriema, piyamba pagusatae, tagane, Isu va Anutu dagara'e. 40Kana pitakeva kaisa wawaya mige mima agatawe. Ivakapindi va Meri Mekdalin ve Meri toga Jeims ge aganarara Joses ve Salome ge. 41Aiva Galili mitatae, egama ogiena pututae. pigo kaisa towaiyage aegarate Jersalem watae.42Pigo atamingavava. Pigo kana pipa sabati yaga yoke pikena yagae. 43Joep Aramatia pita irosatae. Aiwa kana ginaminda tave yagarae,Anutu kumati wakena. Pailot kumati to wama Isu aumaga avigatae. 44Pailot pamivumaratae Isu ago puae gasa avite, pigo pailot avigatawe ilebu risa tave yagara, Isu ago puwaye.45Isu puwae gasa avite ilevukinamitisa pigo Isu kava owe otatae Josep Arimatia yagarama mati woma. 46Josep gasa kai maete ganatae. Isu va maima yarisa mara atatae, pigo maima yavangagepindi mesu tatate, to ga yava awarema awa igunitae. 47Meri Makdakin ge meri, Jos anowambage agatase Isu kaita marupa.
Chapter 16

1Minakena yaga atwagaita ginava. Meri Mekdelin Jems ke Salome ke isiniwisimba ge wama ginisi masawe ikaputase, pipa isu puwate mitataginisi auti piatakena. 2Ka sondawama amarusa yagava aruri watawe.3Igewipa piyamba kamana pa uta watawe, kendoga arurasa yavapa maigakivene? 4Kana yagava igeva maro gatawe, igeva piyamba agatawe ka yagarama ago yarapa maigaindae pindava pa ka tave yava takane.5Igeva aruli ima agatapa ka yagarama yaero wae autaisana potama aytakandi maramitatagini agate pamivutae. 6Piyamba omitae, "tigeva a tiekuru vio. Tigeva Najaret isa isu agiyosae, aiguma takaiyavara ita atata dagara. Pipa ago asiwae. Kamba matapa mindie. Agaiyo awaitatim baripa. 7Tigeva wama Isu eriya yagara ge Pita ge uma omio ago paitama Galili titate paitama wagasaema. tigeva pingavara wama agakivewe piyama ago urimiyine."8Igeva avei meru tumima karusurite watae. Igeva iyekuru puma gini kamana pa to ga yagarama tapa kamba utae.9Ka sonda yaga amrusa yaga agovita gina, puwati tisa asita gina, amaruenava Meri Mekdalin kanatea. Igepa Isu seven wa kambaraga awamusa maigatamine. 10Isu ge mitatatkinamigeva indaraena visa kuve ena puma mitatatgina aiva uma oimitae. 11Igeva piyamba avitae ago agalite mari agatae, pikeva kamba imatiti putawe.12Pindana atwagaitaginava, aiva togina puisigaitae isu eriya yagarara, kei wamamindana. 13Kaisa eriya yagarala wama omitapa, isige kava kamba imatiti putae.14Isu va eriya yakarawata amba avoratae akivuma yavaera mitatae, aiva esegi kamana utae naenamanagoga tigeva kamba imatiti puma indawamava esegi puwatagina, igeva kamba imatiti enava putawe. Kendogivaya Isu purite asiwatagina wama agata kinakava. 15piya omitae, " tigeva ayama mavindi wamagina ogikamana ayama wawaya comiyo. 16Kegavaya kamatiti wani maikivembe kagava, Anutu va kavavekana, kendogavaya kamba kamatiti pikivembe kava tave kamanata asikivene.17Ayaema araenava imatiti pikive kinamita wakie. Igeva nai nageraka kamba raka awamusa maigakivewe. Igeva kasa kamana pisage kamanapa ikivewe. 18Igeva iyatasa kuyava arakurikivewe kiyoena wanikeva nakivepa kamba purikivewe. Igeva iyapa yonikinami tapa ataiginava kanara pikivewe."19Tave yagarama kamana uwimita ginava aiva manda gumati ima Anutu ayatakandi maramikivewe. 20Ayaema Isu eriya yakarava ayama mavindi wama Isu kamana uwimitae, piya puta gana tave yagarama iyomaiyagina igeva andagama imara putae.