Nyengo: Bible for Mark

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Mark

Chapter 1

1A onyiko matatekelo a mai a Jesu Kelesite, mwana mulimu. 2Wenji omunokuñolelwa kumu polofita Isaya,''Omone natuma mutumwa posho coe, uyo kulukihyeza onjila coe. 3lii loyu ihyanine mulihalaupa kulukihya njila no mulena;kuli njila cae ciende hiwana.''4Joani apokea, kukutaza mulihalaupa ca kolobeza ca kubakela o uii. 5Litunga ilyo Judea naanu ohlye pmu Jelusalema opo akae okwae. 6Joani opo akolobeza mu nuka ca Jodani, opo amba ouii owoo. Joani opo kumanga hyapalo no mboya wa kamele na lukanda no mukata mumbunda, opo olya ambimba na uki omumuhita.7Opo yo ambanji, '' oyo keile kumanyima ange anipita kumumata; kanitwehya kumutubula makatulo ae. 8Omena namikolobeza na meyu, kono oe amamikolobeza na moya ukena.''9Manakutendahala kumayuwa a Jesu yokea mulitunga lya Nazaleta ku Ngalilea, Joani opo yokolobeza Jesu munuka ca Jondani. 10Jesu yotunda meyu, oliwilu opo liyanjuluka moya ukena opo utunda kuwilu opo ukea okwae muhibupeho no ngwilimba. 11Lii opo liyuhala kututanda kuwilu,'' Omwanange nihingile. Waniwapelihya yo nene.''12Omoya opo umutwala muliahalaupa. Mwanaikala mulihalaupa amayuwa noku kwana a makumi ane, kulikiwa kusatani. 13Manaikala na ibatana yomumuhitu, kono henyi mañeloi opo amubabalela.14Amana kumanga Johani, Jesu henyi opokea mu Ngalilea kukutaza mai a mulimu. 15Opo yaamba, ''nako cinataleleziwa, mubuso no mulimu pepi pouli. Mubake na kuitana lii.''16Apa naenda kunyonga no liwate no Ngalilea, opo omona saimoni na Andiliasi apa Saimoni a yumbule lioci mu liwate ,kakuli neli yambi. 17Jesu apo amba okwoo, ''mukea,munikoñe, kakuli monimitenda ayambi anu'' 18Apobene, opo ahya maoci nakumukoñeena.19Apa Jesu naenda kusho kanyonyo, opo yomona Jacobo mwana Zebendia na mwapa Johani aikile muwato a hongile moci. 20Opo ahyana opo hahya ihoo Zebendia na beleki, opo amukoña.21Opo akea mu kapenauma, muliua lyo Sabata, Jesu opo ingena mu Sinangonge na kuluta. 22Kumana komoka omulutelo wae, kakuli manaluta wenji munu uyo kwite mata kupita omuna lutelanga añoli.23Apo bene mulume muna sinangonge, oyu nokwata mioyo cinyanngunyu opo kuwa, 24Opo amba,''hikeyofaile nji tukutundele,' 'Owe Jesu no ku Nazaleta? Mona keele kutuyundihya? Nakulimuka omoikalelile . Yowo mukenu wa mulimu!'' 25Jesu opo kanda mandimona nakuamba,''mumwene mumutundunde! 26mioyo cinyangunyu opo ci mungwihyecha pashi, nakumutunda yolilile na lii likulu.27Anu ohye, opo akomoka ,nakukuipula; ''Hike ii''? mulutelo upipya ukwitwe mata. Mane atwehya kuambela mioyo ci nyangunyu nakumuyubela!'' 28Makande ae opo asahana mulitunga lyoshe lyo Ngalilea.29Uyapana musinangonge opo yo kea munjio cha Saimoni na Andiliasi na Jacobo na Joani. 30Nyamunya Saimoni mwana kola utuku wa fibele, opo amulimukihya Jesu oyae. 31Opo kea, opo mukwata kulikaha lyae, opo yomuimeka; apo bene fibele opocipwa, mane opo tateka kuasebeleza.32Ao mangolwangolwa liuwa olineki, opo amuletela anu nokukola ohye nana kwata mandimona. 33Anu ohye opo akuwana muhyelo. 34Opo yoyohya anu angi kumatuku akukuhyahya nakutundihya mandimona angi, hiwanji aitanihya kuamba nji amulimuka.35Opo inguka mahikuhiku, okuhikile lififi, opoca kumukunda kukalapela. 36Saimoni nihikwata hyae opo amu faafaa. 37Opo amuwana'' nakumuambela,'' anuohye akufaa.''38Opo amba, ''Tuce kwako, kumatunga atucingulukile, nako tuka kutazeko, Yonyioko nina kukeela. 39Yopo chinguluka mulitunga lya Ngalilea moshe kukutaza muma sinangonge na kutundihya mndimona.40Munu no mbingwa opo kea kwae. Kumulomba ; opo kubama ; nakuamba kwae, ''nji wahinga watwehya kunikenihya. 41Jesu opo muyubela ñeke, opo yomukwata kuliakaha, opomwambela,'' nahinga. Okene.'' 42Apobene mbingwa opocipwa, opo kena.43Jesu opo mupa mamela nakumuambelanji ace. 44Opo muambela, ''waka ambela anu oshe, kono oce, okakumonaheze ku mupulisita, oce na mbo ku Mushe kuli kumonahyalihye kukena koe, kuli itende upaki okwoo.''45Kono oye opoca nakutateka kuhasanya lii lya mulimu mukulukuluha, kutundapo Jesu opo yolehya kumonahala mu matolop kono opo yokakuholeka kuibaka nokule. Hiwanganji mwana kuholeka kono anu angi, apo akea kwae kutunda muibaka yoshe.

Chapter 2

1Apa nakupita maiwa manyonyo, yokahuka Kapenauma, yopo akuyuhalanji aikala munjiyo. 2Henyi anu apo akeya kwa ku ungana okwaye mane hiwanji kwa wanahala hibaka, mane kwa kuumba na mumwelo, Jesu opo amba lii okwo.3Opo kukeya alume, nahimba mulume nokukola luñañali; alume ane ona muhimba. 4Uya kwangela kwakumukumihya pepi nae libaka no anu angi, yopo a yukula ohituwa pawilu apa naikalela Jesu, uya mana kuyukula, yopo ahaecumunena musheme apa nalala oyu mulume nokola luñañali yo lalile pa musheme.5Mukomona o tumelo co, Jesu opo ambale oyu mulume nokola luñañali, mwana,'' oiibi yoe ina sweleliwa.'' 6Henyi a ñoli amweya naikalako, opo akengeela mumu cima coo.'' 7Oyu munu amba ngepi ngeya? A nyefula! Anyi yono nokutwaehya kuswalela oiibi ene mulimu?8Opo ene Jesu opo limuka mumoya wae eina kengeela mimicima coo. Yopo oambela, ike yo mukengelile mumucima cenu? 9Ohyoto hipi nakuambela oyu muulume nokukola ,luñañali oiibi yoe ina swaeliliwa, kapa muambelanji,'oyoyoke, ohimbe omusweme woe oce?10Nji mulimuke mwana munu akwata maata noku swalela oiibi pano pashi, opo ambelala oyu mulume nokukola oluñañali, '' 11Nakuambela, oyoyoke ,ohimbe musheme woe, oce ku njiyo coe? 12Opo imana wangu nakuhimba muhyeme, nakupana munjiyo anu oshe amumonine oshe apo akomoka na kupa tumbo ku mulimu, opo amba, twatanga twa imona inu nokufeka wenjii?13Opoca, kame kulikamba no licia anu angi opa akea okae, opo aluta. 14Apa napita, yopo mona Livi, mwana Alufeya yoikile pa ofisi no mutelo yopo muambela, 'onikoñe.'' Opo imana naku mukoña.15Jesu kuma nalya ilya munjio ca Livi atelisi angi no mutlelo nakumutenda iibi munalya naye na lutiwa ae , kakuli neli agi apo amukoñena. 16Añoli no afalisi, amona Jesu, olya nakumuta uibi na telisi opo amba kwa zlutiwa ae, ''Ngepi ya lya naa atelisi naa kamutende Ibii?17Jesu uya yuba eyo opo omuambela, ''anu awawa hiwanji kufaa nganga , aanokukola afaanga onganga, hiwanji nakeya kwa kwi hyanqa analukola, kono ono kwipa.''18Alutiwa a Joani na Afalisi kuma naku yumena kulya. Anu amweya opo akeya kwae naku muambela,''ike alutiwa Joani no alutiwa Afalisi apa kuyumananga kulya, kono alutiwa oe hiwanji ? 19Jesu opo ambela, ''ahonyi amuyeki atwehya kukuyumbena kulya.20Omaiwa akeya omuyeki apatunduhiwa okwo, ao mayuwa, mbakuyumena okulya. 21Hiwanjiko munu nokucakeka hikamba pahya apolo no kale. Kutenda ngeyo kuma hyaya tuka pa hyapalo no kale, kuma hyatukelela.22Hawanjiko wakupaka veine cipya mubotela no matalo no kale. Kutenda ngeyo oveine, kuma ciyatula omabotela, Yoili, oveine na mabotela no matalo no veine kuma asinyeha.24Muliwa no Sabata Jesu kuma napita muyanda no uloto, a lutiwa ae yopo atateka okucokola. 23Afalisi opo a mwambela, ''Omone ngepi a tenda ei nokuha swanela kutendiwa mualiwa no Sabata?''25Opo aombale, ''kanti hiwanji ,mwabala ei natenda Davinda apa naulwa na kufa njala na naenda nae. 26Omu naingenena munjiyo ca mulimu, Ambitale yo ikile nji yo mupilisita, o mukulu wa mulimu, nakulya ohima naipakiwanga ei naikana kuliwanga ku munu yoshe ene kwa apositola, mane yopa imweya kwana ikala naye?27Jesu opo oamba, '' o Sabata kumana citendeliwa munu,kenanji munu kutendeliwa Sabata.'' 28Henyi, omwana munu mulena hiwa na liyuwa no Sabata.

Chapter 3

1Kame Jesu opo ingena musinagoge, mana kawana mulume no kukuta likaha. 2Anu amweya amutanekela mana faa kumona nji Jesu kuma yoihya oyo mulume eli no sabata nji amuhyangeche.3Jesu opo ambela mulume nokukuta likaha,''Oimane pano mukachi no anu.'' 4Henyi opo ambela anu oshe,''kwaa hepa kutenda iwawa eli no Sabata kapa kutenda inyangunyu;kuyoihya kapa kuipaa?'' kono oshe kumana mwena.5Opo atanekela nakunyongonya,mana komoka kukola michima choo,Opo ambela mulume,'' Oolole likaha lyoe.'' Opo olola likaha lyae,likaha lyae apo liyoya. 6Mafalisi opo acha panji nakukaambaula na ma herodiani nji awana mukwa no kuipaa Jesu.7Henyi Jesu, na lutiwa ae, opo aca kuliwate,anu angi kumana koña munyima aa noku Galilea na Judea 8na mweya no Jelusalema na Idumea na kupitelela Jodani pepi no Tire na Sidoni. Anu apa nayuba ei atendile Jesu,angi opo akeya kwae.9Opo ambela alutiwa ae nji amufaele kasepe kanyonyo libaka no anu angi,hiwanji afaa kumu hina. 10Kakuli mana yoihya anu angi,munu na munu oshe kolile amuhenyene nakumukwata.11Omyoya no kwipa apa ci mumona,cangwela posho cae nakulila,nakuamba,''omwana Mulimu.'' 12Opo ciambela nji koci namulimukihya ku anu.13Opo aca kuli lundu,na kuihyana anu faa,akea kwae. 14Mana keta alutiwa ae no kukwana likumi na twiili nji aikale nae amutuse kuluta lii no Mulimu, 15nakuikala namata noku tundihya madimon. 16Mana keta likumi na twili: Saimoni, oyo napa licina no Pitolosi;17Jakobo mwana no Zebedee, na Joani mwapa Jakobo, oyo nopiwa lichina no Boanerges, kutalusa nji ana no mushika; 18na Andulu, Philipi, Bartholome, Mateu,Tomasi, Jakobo mwana Alphaous, Thaddaeus, Simoni wa Zeloti, 19na Judasi Iscariot, mubeteki.20Apo ca ku munji, anu angi apo a kuwana kame, hiwanji afaa na kulya ihima. 21Apo lusika lwae noluyuba ngeyo, opo ca panji kukamuhimba,''Ona lyangana.'' 22Aluti no mulao no nomushobo no hi Juda aa natunda ku Jelusalema opo aamba nji,''Ona lombola Beelzebul'' na ''mushemi no mandimona atundihyanga.''23Jesu opo aihyana na kuaambela mumanguli,'' Satani atwehya ngepi kuchicha satani mukwae? 24Mubuso nji una kutapa wohoci,uya mubuso koutwehe kuikala. 25Njiyo nji cinakutapa cohoci,ciya njiyo ka ci twehe kuikala.26Satani nji akulwiha yohoci na kukutapa, katwehe kuimana kame, apo henyi ona kumu kumamaneneno ae. 27Njeko munu tweha kuingena munjiyo no munu kwite mata na kumuicela inu yae kombula kumulwiha weli, na kuhimba inu yae.28Na miambela nji, ana oshe noanu no sibi kumaiswalelwa, 29kono munu oshe oamba inyangunyu pa moya nokukena kuma ikala nokuha swalelwa,kame kumaikala na sibi.'' 30Jesu kumanaamba ei libaka no anu noamba nji,''Akwata imyoya nokwipa.''31Henyi aka ina wae naa pae opo akeya kuyaimana panji.Opo amuihyana. 32Anu angi naikala pepi nae opo amwambela nji,'' Aka inaoe na poe aikala panji,aku faa.''33Opo aalaba, ''aka inawange na pange akaanyi? 34Opo atanekela anu naikala muhikwenda na kuamba nji,'' munamono, aa onyiko aka mawe na pange! 35Munu yoshe otendile eiafaile Mulimu, oyo munu mwa pange,manjange, na mawe.''

Chapter 4

11 Kame yopo tateka kuluta kumambali no liwate, na anu angi opo akuwana ku muchinguluka0. Yopo ingena mu hisepe nakuikala pa liwate, yopo tongomana muhisepe. Anu oshe manaikala palikamba no liwate. 2Yopo a luta inu ingi mu manguli, mane mukuluta kwae, ei yonyiko naamba kwaanu.3Muteteche! o mulimi manacha mukukuna mbuto chae.4 Yokunine, mbuto chimweya opo chingwela munjila, oinyunyi yopo ikeya kuyachilya. 4Mbuto chimweya manachingwela mumachwe,omunakukana kuikala mubu ungi. 5Opo chimena wangu, henyi nakukana kwai kala mubu wakuchoña.6Kono oliiwa uya lihila, ohichalo opo hikuonyaonya, henyi hiwanji kwaikala minji, opo ikukuta. 7Mbuto chimweya mana chingwela muitondo no mingunguya.Ohichalo nahingwela mumingunguya opo hikula nakukiñaaniwa, mane opo hipalwela kupaka ilya.8Mbuto chikwacho kuma na chingwela mumubu uwawa mane opochikula hiwana hiwana na kupaka makumi mahatu,makumi mutanu nalikumi limweya, mane chimwea myaanda chiili.' 9Chwale opo amba nji, oyu kite matwi nokuyubihya, ayube!''10Jesu apanaikala yohochi, ao nakuyuba nae naa likumi na ili opo amuipula ei nomanguli. 11Opoambela,'' okwenu ya piwa mokukomokihya no mubuso wa Mulimu. Kono kwaaya nopanji inu yoshe yaikala mumanguli, 12nji henyi apa taneka, eni a taneka, kono hiwanji kumona, mane hiwanga apa yuba, eni ayuba, kono hiwanji kuyubeela,kapa mane kumahiuluka na Mulimu atweha kuaswalela.''13Opo aambela,'' kamuyubisisize echi nguli? Ngepi henyi yomuyubisisa amanguli oshe? '' 14Omukuni nokuna lii. 15Echi chonyiko no munjila, oko lii nalikuniwa. Apaayuba, wangu Satani akeya nakuyahimba liya lii linakuniwa koo.''16Echi chombuto nacikuniwa mumacwe; ao, a yuba lii popo aliamuhela na tabo. 17Kono kakwite minji okoo, kono akutiisa pakanakoana. Mumanyima matata kapa kunyandihiwa apa kukeya kuamana na lii, wangu lyatunda.18Amwea onyiko a nakuniwa mumingunguya. Onyiko aya ayuba lii, 19kono ahitokomela yalifasi nakuhongiwa kuhifumu na kutabela inu ikwayo ya keya nakuindeka lii, mane hiwanji na kushema. 20Aya nakuna mumubu uwawa onyiko aya nokuyuba lii, kuli amuhela na kupaka ilya,makumi ma hatu, makumi mutanu nalikumi limweya, kapa mane hiwanga kupaka myanda chili.21Jesu yopo aambela,''Mwaletanga olambi munjiyo kuyachifuka muhizuma kapa mushi no mumbeta? Mwa chiletanga mukachi. Nakuchipak peulu. 22Hiwanjiko ehi nokukuholeka ehi nokwa halimukiwa, kame hiwanjiko kunutu echi ca kukana kukeya apa nokumonahala. 23Inji kwaali oyu kite matwi nokuyubihya,oyo munu ayube!24Opo aambela, ''mutetecange yonene kui muyuba, okupima mukutusisa mamba kukutusisiwa okumipima, mane oungi kumayekeziwa kwenu. 25Kakuli yoshe oyu kwite, okwae kumapiwa yonene, oyu kana kukwata, hiwanga ei akwite kumamba ahiyangiwa26Yopo amba kame, ''Omubuso wa Mulimu wafeka mulume nokuna mbuto cae mumubu. 27Ahindama ouhiku nakuinguka muhinonga, na mbuto opo cimena nakukula, hiwanga nji alimuka nji ngepi. 28Olitunga lya kushemena mbuto lyolihoci: Okalulo noma tatekelo, cwale kutwi, henyi mbuto cikoli mukutwi. 29Henyi oicalo apaiba, wangu opo atuma macekesi kakuli kutulo cinakumu.''30Kame yopo aamba, ''Omubuso wa Mulimu twatweha kuufekiha nahike,kapa nguli cipi eci tutweha kukutisisisa ukuutoloka? 31Kwa feka wenji mbuto no mahitete, eco, apaa cikuna,conyiko mbuto ci nyonyo muno mulitunga. 32Kono, apo coci nakuniwa, cakula yonene kupita oicalo yoshe no mu hyanda, na kukula yenene mitai, mane oinyunyi noliwiluyatweha kuumbelako maswalelo muliuba.33''Kwaamana namanguli manguli mangi Yopo amba lii koo, 34kuca omu nautwisize, kame hiwanji ambanga koo oku no mbula nguli. Kono apanaikala yohoci,yopotoloka inu yoshe kwa lutiwa ae35Mwelyo liiwa,oushiku wounakeye,opo aambela,''Tweendenyi muhyambwaliya kuhibaka hikwahyo.'' 36Yopo ahiya anu angi,opo aca na Jesu,yoikile ngeyo,muhisepe.Mana kuikala isepe ikwayo nayendelela nae. 37Apo bene opo kukeya mepo cikulu,mane mandinda kumanaingenanga muhisepe mane ohisepe mana hihinga kumba hya meyu.38Kono Jesu ye manaikala mulituhi, yo lalile pa mushamo. Opo amushunga,aambile,''Muluti,kotokomelile nji tutamba kufa?'' 39Yopo inguka,nakukanda mepo,nakuamba kuliwate,''Kozo! chiikale!''Apo bene mepo opo chimwena,mane opo kuikala kuombalala kuluu.40Henyi yopo amba koo,''Ike yo muiyapile?Nangeno kamukwite tumelo?'' 41Kumanaiyapa yenene mane munu na munu manaamba kwa mukwaye,''Anyi henyi oyu,kakuli kakuli hiwanga mepo na s ya mukuteka.

Chapter 5

1Opo akeya muhyambwalino no liwate,muhibaka hihyaniwa mageraseni. 2Apa Jesu na tunda muhisepe, popo opo kukeya mulume no moya no kwipa kutundelela kuingo.3Oyo mulume manaikalanga muingo. Hiwanjiko oyu no ntwehya kumukwangihya kame,hiwanga na liwenge. 4Onakumangiwanga muma kula na mawenge. Kono no ambataulanga na kuacolaulanga.Hiwanji oyu no kwata machi no kutwehya kumunjinjimeka.5Liwa na liwa uhiku na muhinonga mumapilo na mumaloundu,kuma na kuwanga na kukuwawanga yohinda kukutusisa mawe no kutwipa. 6Apa namona Jesu yo panenine pale,yopo muitukela nakukamutwangwamena.7Opo okuwa lii likulu,'' mulandu mbike ou ni kwite noe,Jesu, Mwana Mulimu oli kuwilu? Nakulomba mulicina lya Mulimu yoñene, konaninyandihya.'' 8Kakuli Jesu manamuambelanga nji,''kwoyu munu, owe moya unyangunyu.''9Yopo okmwipula,'' Yowe anyi liucina lyoe?'' opo mwalaba,''Yome no hikwata,Kakuli twaangi.'' 10Oyo mulume yopo hukahukela kumulomba inji akanaatundihya omo muhibaka.11Kumalundu kuma na kuikala mulaka no a ngulu, 12opo amulumba,nji,'' otwingenye muya mwaangulu; otwitanene kwiingena mwangulu,'' opo aitanena kwingenamo; eimoya no kwipa 13yopo itunda kumunu nakuingena mwa ngulu,angulu opo aituka na kuka shakela muliwate,angulu akukwana ikiti iliopo alowela muliwate.14Ao napa angulu ilya opo aitukela mumuleneñi na munaha chohye kukalombolola,apo bene anu opo a ca kuka mona einaitendahala. 15Opo akeya kwa Jesu opo aya mona mulume no kwata myoya chingi, yo tongomanine ko, ona kumanga naku monahala hiwana muminahano cae; opo aiyapa.16Ao na kumonena einaitendahala ku mulume no kwata myoya no madimona opo a himekeca yohye,naitendahala ku angulu. 17Opo a tateka kulumba Jesu nji aa hiye muhibaka hyoo.18Apa naingena muwato,oyo mulume nokwata madimona omulumba nji afaa kuikala nae. 19Kono Jesu hiwanji amuitanena,kono opo mwambela nji,'' oce ku njiyo coe na kuapoe okaambele ei anakundele mulena,namu ana kumoniheche hishemo hyae.'' 20Opo funduka kutunda apo na kutateka kuhimekeca mu Decapolisi oinu ikulu ana mutendele Jesu,anu oshe kumana eyaala.21Henyi Jesu apa naahupuka muwato kuca muhyambwaliya kame,anu angi opo akuwana okwae,yoikile kumambali no liwate. 22Apo bene omweya kuakulu no sinagoge oihyaniwa Jailosi opo okeya,apa na mona Jesu, ongwela kumaulu ae. 23Opo hukahukela kumulomba,nji, ''Mwanange mutomo wa mukaci ahinga kufa. Nakulomba,Okeye oya tule makaha oe pa lutu lwae nji aikale hiwana na kuyoya.'' 24Opo aca nae, anu angi amukoñeca akuhinahinine amuumbelelile.25Pao anu angi neli paikala mukaila mukaci oyu no kola utuku no unyinga likumi noilimo nailimo iili. 26Oyo mukaci mana nyanda yonene kuapangi akulu no muipatela naku sinyehela ei nakwata yoshe, kono kupitangi ayoye utuku pengi uce pashi. 27Apa na yuba makande a Jesu, yopo keya mumanyima ae mukaci no anu naku mukwata kumungundo no hyaapalo hyae.28Mukaci no aamba, ''apanikwata fela kuhyapalo hyae, kumaniyoya.'' 29Apa na mukwata, ounyinga opouimana,opo kuyuba mulutu lwae nji ona yoihiwa ku matata ae.30Popo bene Jesu olemuha nji, ''Anyi oyu nakwata kuhyapalo hyange?' 31Alutiwa ae amuambela,'' Wamona hicaba hiku hina hinine koe,kono waamba nji, 'Anyi yonanikwata?'' 32Kono Jesu oekeza kutanaceka nji amone oyu namukwata.33O mukaci kulimuka eiinatendahala kwae, oiyapa na kunjanja. Opo okeya nakuyangwela kumaulu a Jesu nakumuambela uniti woshe. 34Jesu yopomwambela, ''Mwanange,otumelo coe cinakuyoihya. Oce mukozo na ku kakuingula kumatata oe.''35Yohiambile ngeyo,anu amweya kumana keya kutundelela ku mueteleli no sinagoge,opo aya muambela.'' Konaekeza kukataza muluti? Mwanoe onafu.''36Kono Jesu apa nayuba liñusa lyo liambiwa, opo amba kumueteleli no sinagoge,' 'Koneyapa.Oitane cambu.'' 37Hiwanji aitanena munu kumu hindekeca ene Pitolosi,Jakobo,na Joani, mukulwa Jakobo. 38Yopo keya ku njiyo ca mueteleli no sinagoge opo mona anu atendile lilata lingi; neli alila na kubokolola yonene nene.39Apa naingena munjiyo,opo oamba okoo, ''ike ei munyongonyine na kulila? Mwana kahifa kono alala.'' 40Yopo a musheka. Kono yopo yu bahala panji na kuhimba ihwa na inawa mwanukana nao na ikala nae, yopo oingena oko naika mwanukana.41Yopo okwata likaha lya mwanukana na kuamba nji, ''Talitha, koum!'' eci catolokiwa nji,''mwanukana wa mukachi, 42nakuambela, oinguke.'' Popo bene yopo inguka na kuenda(mwana kwata likumi noilimo nailimo iili). Popo yopo akomoka yonene naku eeyalav. 43Yopo walaelela nji hiwanjiko oyu swanela kulimuka einatendahala.Yopo wambela nji amupe ya kulya.

Chapter 6

1Kumaca na kuka huka ku munji waye, alutiwa opo amukoñeela. 2lyo sabata apa na li kuma, yopo luta musinagoge. Anu angi a na muyuba opo a komoka.Yopo aamba, ''kupi oku anauwana mulutelo?'' ''utali mwike ou natweha kupiwa?'' ''makezo a ngepi aa na tendahala namakaha ae? '' 3Oyu kanji muyuwi,mwana Maliya na mukulwae Jakobo na Joses,na Judas, na Simon? A manjaye katuikile noo pano?'' Kumana nyongonyihya kwa Jesu. O mulume oi hyaniwa Joses,kuno ai hyaniwa Josefa mubuka ca Mateu. Olicina lya Josefa lya hemanena mubaleloou no muhihebelu. Joses lya hemanena mubalelo wamu hi Gelike.4Henyi Jesu opo amba okoo, ''mupolofita hiwangi kukutekiwa muhibaka hyae na muceci no apae naa no mulilapa lyae. 5Nakena atenda musebezi woshe, ene kupaka makaha kuanyonyo aa nokukola na kuayoihya. 6Kumana komoka muku haitana koo.Opo cinguluka muminji nakualiuta.7Yopo ihyana alikumi naili na kutateka kuatuma okucanga aili aili, nakuapa mata pa myoya no ku hakena, 8nakulaela nji hiwanji kuhimba inu munjila ene muhyako hiwanji ihima,hiwanji mukotana, hiwanji mali ko mali mumakondo oo. 9Kono akumange manyatela, akufuke mi kanjo ciili.10Yopo amba koo, ''apa muingena munjiyo muikalwmo kupitela apa mutundamo. 11Nji mutolopo hiwanji kumi amuhela kumiteteca, apa muhiya ehyo baka, mututule likungu kumaulu likungu kumaulu enu nji kuikale upaki koo.''12Yopo aca nakuku we lela nji abake. 13Kumana tundihya madimona mangi, nA ku wesha oli anuangi nokukola kuayoihya.14Mulena Heroda yopo yuba ei, yokulimukiwa hiwana. Nolicina lya Jesu. A mweya opo amba nji Joani mukolobezi onenguka kutunda kuafu,nga pa kuikile nji mama kazo na mata abelekile okwae.'' 15Amwea amba nji, ''yo Elia'' kame amwea amba nji mupolofita, afeka wenji amapolofita no kukale.''16Apa Heroda na yuba ngeyo yopo amba nji, ''Joani, noni mbatula mutwi, oneenguka.'' 17Heroda opo tuma anu kuka manga Joanimutolongo mulibaka lya Herodiasi(mukaci wa minae Mafilipi), mulibaka noku muyeka.18Joani kumana naambela Heroda, ''kenanji mulao kuyanga munuwa mwa poe.'' 19Heroda opo munyonngonyena na kufaa kumuipaa, kono okwangela. 20Heroda mana iyapa Joani, kumanalimuka nji neli mulume wa kuluka na kukena, opo omomubuluka hiwana. Mukumuteteca yo ambile, omunakuletiheca kunyongonya, kono yomu yubile hiwana.21O liwa no mukiti opo likeya apa Heroda nakwata liiwa no ku hyemwa opo opanga ilya kwa beleki na masole na eteleli amu Galilea. 22Neeli kwa keya mwana Herodias wa mukaci kwa yo akinena, Heroda na ngenda ae na keya ku mulalelo neli a wapela. Mulena yopo amba koyo mukacana, ''Onilombe yo she inu o faa kumanikupa.24mwecihya na kumuambela nji, ''Yoshe ei o lomba kumaniikupa, Hiwanga kuka kumbaatwela pakaci kumubuso wange.'' 23Yopo pana pana panji nakukaamba kwa inawae,'' Hike hyo nilomba okwae?'' Yopo amba,'' mutwi wa Joani mukolobezi.'' 25Apo bene o nyangupa kuhuka kwa mulena ,na ku lomba okwae? ''Opoamba, ''mutwi wa Joani mukolobezi palilonga lyo hitondo.''26Mulena kumana ziyeleha yonene, hiwanji atwehya kumu ka nena kupo cae mulibaka no kueca na tenda na manduna no mukiti aikile. 27Henyi mulena yopo tuma lisole nalimulondanga na kumulibelelanga na kulyambela nji mukalete mutwi wa Joani. Malonda neli aca kukambatula mutwi wae mutolongo. 28Yopo leta mutwi wae mukatuo naku pa kwa mukacana, omukacana yopo ca kwainawae. 29Alutiwa ae apa nayuba ei, opo a keya kuyahimba lutu lwae nakukaupaka muli teke.30Aapositola opo akeya pa mweya na Jesu nakumuambela yoshe na tendanga na kuluta. 31Yopo amba koo, ''mukeye mohoci mulibakq naku mwwena na kupumula koo kanyonyo,'' Anu angi neli akeya nga na kuhuka, hiwanji ku wana nako ca kulya. 32Cwale opo aingena muhisepe kuca kuhibaka nokumwena ohochi.33Kono manamona a fundukile kame anu angi opoalimuka,opo aitukela koo namakondo oshe kutunda mumatolopo oshe. 34Opo akutangeca kukakuma. Apayakuma pa likamba, Yopo omonaanu angi na kuafela hililañeke wenji mangu akaine kukwata mulihyani. Opo atateka kualuta inu ingi.35Apo nako coci yapwa,alutiwa ae opo akeya na kuyamba, ''munu muhibaka hya lihalaupa kame o nako ci na pu kale. 36Niatume ace mulitunga naminji cili pwepi akakuulele ilya nji alye.37Kono opo aalaba nakuambela nji, ''Anu mwape inu no kulya.'' 38''Yopo aamba nji,'' mahima mutanu nashi cili.''39'' Yopo laela anu oshe kutongomana muikwata pa muhonyi no utala. 40Opo atongomana muikwata no mwaanda umweya na kutongomana kuimweya ikwata no makumi mutanu. 41Yopo himba mahima mutanu na shi cili, nakutanekela kuwilu opo Yopo fuyaula na kungomauna mahima nakuapa alutiwa ae nji alukiseze anu.Opo atapa eco shi cili mukaci ko oshe.42Oshe kuma nalya kutwala apa nakaikutela. 43Yopo ahimba oungululwa no mahima no kucolauliwa, oizuma likumi naili yakumba, naiemba nowshi kame. 44Neli ikiti mutanu waanu aa naalya ihima.45Ohisepe nakuca koshe ku Bethaida, Opo olaela hicaba nji hice. 46Awanaci, opo ca kulilundu kuka lapela. 47Omangolwa ngolwa opo a keya,nahisepe ohikile pakaci no liwate, Kame manaikala ohoci pa likamba.48Opo mona nji mwana palelwa kabuwa, omepo coci aluhice. Pacaci no uhiku, opo keya koo, Yoendile pa liwate mukuhinga nji a pitelela. 49Kono apa na mumona yo endile pa liwate mana kengeela nji hilumba na kulila. 50Kakuli na mwa mu mona nakuikala muutata, apo bene opo wa mbela, ''muongole yome! Komunaiyapa!51Yopo ingena muhisepe noo, namepo opo cihiya kufuka. kumanamakala. 52Nakena autwisisa taluso no mahima mukutenda nji, micima coo monaciongola.53Apo na tunda muhisepe, apo bene opo ambokela pa Geresani nakufueka hisepe. 54Apa na tunda muhisepe, apo bene anu opo amulimuka, 55opo aituka moshe muibaka nakutateka kuleta akuli oshe pa mihyeme coo, kohye oko nayuba nji kwa wanahalile.56Koshe ku naingenanga muminji, kapa muma tolopo kapa mumatunga, Mwana twehya kupakanga akuli mumisika. Mana mulomba nji akwate ku mafelelezo no hyaplo hyae, muungi omuna mukwatelanga manayoihyanga.

Chapter 7

11 Oma falisi na ñoli amweya a natuunda ku Jelusalema kuya kuwana nae.2Kumana mona nji a lutiwa a Jesu mana lya inkwa na makaha a noku hakena, ei yatalusa, kuhakuhupa. 3(Kuma mafalisi na ma Juda oshe hiwanji kulya ene ene kukuhupa makaha oo, kakuli kuna mamela ohizo hyo no akulu. 4Apoo mafalisi a keya ku tunda kutunda ku nhitaka no musika, hiwanji kutanga ku lya ene a kuhupa aka hinda, na ku mamela inu ingi eina amuhelanga, ei no kufeka wenji, kuhupa manganji, mipika, eisipi no utale, napa halyele).5Oma fasilisi na na añoli kumana jpula Jesu,'' Ike alutiwa oe apa kanine kuendelela na hizono akulu, kono a lya hinkwa na makaha no kuha kuhupa?''6Kono Yopo ambela, ''Isaya no polofita hiwana onwi mwaipi. Omo na ciñoleliwa, 'Aanu anikuteka mu milomo, kono mumicima coo caikala kule nange. 7Anilapela yo mbango, Kuluta kulaela omilao no anu.'8Mwa hiya milao ca Mulimu na kumamela ohizo nu anu.'' Kame yopo ambela,'' 9Apa mukama mulao wa Mulimu cambu mamu buluka ohizo hyenu: 10Mushe mana amba, 'Okuteke ihoe na inawoe,' na' ou amba hinyangunyu kwa Ihwae kapa kwa Inawae aswanela kufa.11Kono mwa amba, 'nji munu amba kwa Ihwae na Inawae,' 'Eco tuso munahini okwange Corban'' cae manena korboani.''' (eco taluso,ope Mulimu'), 12Henyi hiwanji kumuitanena kutenda inu kapa inu kwa ka ihwae kapa aka inawae. 13Mwa tenda lii lya Mulimu ku lyamba ku hizo hyenu eyo namuamuhela. Na kutenda inu noukufeka.''14Yopo ihyana hicaba na kuamba nji, ''Munitetece, moshe moshe,na kuutwisisa. 15Hiwanjiko inu yo kuikala panji no munu ei itweha kumu silafaza apa ingena kwae. Ehi hitunda kumunu yonyiko imu sifaza.'' 16Inji munu akwata matwi aku yuba, aaleshe ayube.17Henyi Jesu apo nahiya ohicaba na kuingena munjiyo, a lutiwa ae apa amuipula eco nguli 18Jesu yopo amba, ''Nanwi nangeno hiwanji kutwisiso? kamumonine nji ehi hingena kumunu kutunda panji ka hitwehe ku silafaza munu, 19kakuli kahitwehe kuca mumucima wae, kono yaca mulibumo na kukapita panji?'' Nau mwambelo Jesu mana amba nji oilya yoshe ekenu.20Yopo amba, ''Ehi hipana mukanwa nomunu yonyiko hisilafa. 21Kakuli ku munu, nakutunda ku mucima, kwa ekeza minahano no kwipa, 22uhule umbui, kuipa, hiwanji uiswalo, kulakaza, unyangunyu, uhata, utanya, kulakaza, kuku kuumusa, kulyangan. 23Ounyangunyu oshe wa tunda mukaci, na eyo yonokusilafaza munu.''24Oimana oca kutundapo oca kuhilalo hya Tire na Sidoni. Mana ca munjiyo, manafaanji munu kana limuka oku ali, kono hiwanji a kuholeka. 25Kono opo, oyo mukaci no kwata mwana mutomo wa mukaci no kwata moya unyangunyu yopo yuba yawe na kukeya na kungwela kumaulu ae. 26Oyo mukaci neli mugerike, mu no Siro-feniya. Yopo mulomba ku mutundihya madimona kwa mwanae no mukaci.27Yopo muambela, ''muleshe anucan alye weli. Kakuswanelile kuyumba ilya yoanice na nakuyumbela ambwa.'' 28Kono yopo mualaba na kuamba kwae, ''Eni, Mulena, hiwanga a ambwa aikile mushi no tafule alya oungululwa naa nuce.''29Yopo amba okwae,'' kakuli ei onaamba,watweha kuca. Omadimona anatundu kwa mwanoe.'' 30Yopo huka ku njiyo cae na na kuka wana mwanuce yo hindamine pamumbeta, madimona ana muhii.31Cwale yopo ca kutunda munaha ca Tire, na ku ca ku liwate lya Galileya musidoni kuingena munaha ca Dekapolisi. 32Yopo amuletela munu no shushu na kupalela kuamba, apo amuambela nji amupake makaha.33Henyi yopo muhimba kumutundihya ku hicaba anu hiwanji kulimuka, yopo paka minwe cae mumatwi ae,yopo hipula mate ae na ku kwata palulimi lwae. 34Henyi yopo taneka kuwilu,kutula moya, na kuamba kwae,'' Effata,'' kwaamba,'' 35Oapuhe! Kamweya fela yopo cikuluka,olulimi nokutatana opo lutatuluka,na kutateka kuamba hiwana.36Jesu yopo alaela nji komu naambela naambela munu. Kono mulibaka no kualaela nji ka na amba, ao yopwa twalelela kuamba. 37Neli akomoka yonene, aamba,''mana tenda anu oshe hiwana. hiwanga shu-shu, ayuba na yaamba yaamba.''

Chapter 8

1Omumayuwa, kame kwaikala anu engi, nakene akwata ilya ya kulya. Jesu opo ihyana a lutiwa aye na kuambela, '' 2Nakwata mañeke pa nyangela kakuli a hitwala posho okwila nange pano kuna piti mayuwa mahatu hiwanji ehi anali. 3Apa nia huca minji hiwanji hya kulya, kuma pwelelela munjila. A mweya oku atunda kwalepa." 4Alutiwa ae amulaba, kupi ko tuwana ehingwa hingi muno mulihalaupa nji anu awane.''5Ope epula, ''mwakata hingwa hinganji ? alaba, mutanu na ili.'' 6Olaela anu ohye kwi kala pahi. Ohimba eyo ingwa mutanu na ili, okutumela, nakuicolaula. Opo alutiwa aye nji atambeke, nakupa eli libumba.7Kame nakwata shi cinyonyonyo, mumamanyima nokukutumela, olazela alutiwa aye na kuapa kame. 8Alya mane na kwikuta, otolatola eyo naingwanga ko, mutanu na meli wa mayongo makulu. 9Anu kumana likana ikiti ine, kutandapo oa hasanya. 10Popo oingena muwato na lutiwa aye, aca muhibaka hya Dalmanuta.11Amafalisi akeya nakutateka kumukananhya. Kuma na faa okwae kua monihya hisupo no kuwilu , kumulika. 12Obilaele yonene mu moyo nakuipula, '' kandi ngepi olu sika apa lufaaa ehi supo ? Nimaembele hikuma, hi wanji hisupo ehyo no lusika mupiwa. 13Oa hiya na kwingena muwato kame, na kutundapo kuca muhyambwaliya.14A lutiwa kuma nabulama kuhimba ingwa. Nakena himba hiwanga himweya muwato. 15Kuma nalaela nji, ''mutone na kumamela kukana kumamela no mafalisi na mamela wa Helonda.16A lutiwa opo kuambauca munu namukwae, ''henyi katukwite hingwa. 17Eyo Jesu noilemuha, opo ambela, kandi hike muambaulile pokulwa hingwa?'' ko mwa hi hupula? komwa hi utwihihya? kandi ngembi e micima cakwanga kunahana?18Na meño enu komu monine? Namatwi enu, komuyubile ? Ko muhulile? 19Paya nani colaula eingwa mutanu mukaci noanu ikiti mutanu, mayongo mangaci a naumba naungululwa no mutola?'' Opo amwambela, likumi na twilii?20''Paya nani colaula ingwa mutanu nailii mukaci no anu ikiti mutanu mayongo mangaci ao umba na ungululwa noungwa ou no mutola?'' anu ambela anu mutanu na meli,'' 21Opo aipula nacino nako kumwa hiyubihya?''22Opo akeya ku Betesaida. Anu amuletela omunu nokuhamona alomba Jesu kumu yoyihya. 23Jesu o kwata oyo mulume noku hamona kulikaha, omutwala panji. Munyima nakumuhipwela mate mumeño nakumupaka makaha, omwi pula,'' Koikile eyu monine?24Otaneke, na kuamba, ''Na mona anu noku monahala wenji itondo yeyi endile.'' 25Kame ohukela kumupaka makaha pameño noyu munu opo tonihya meño aye, ohukela kumona. 26Jesu opo muambela nji woe, '' Kono pita mutolopo.''27Jesu na lutiwa aca muminji ca caesarea pilipi. Munjila oipula alutiwa ae, "kandi anu amba nji yome no anyi? 28Opo amualaba naku mwambela nji, "Joani mukolobezi. A mweya ambanga nji, Eliya, na amweya kame ambanji, omweya ku mapolofita. "29Oe pula,'' kono onwi mwa ambanganji ome no anyi ?" Pitolosi omuambela, owe o kelesite.'' 30Jesu opo oa pa mamela caku ahamba eyaye.31Opotateka kualuta omwana munu kuma nyanda muinu ingi, kuma akukaniwa kuakulu naku mapulisita akulu no añoli, kame kuma akumwipaa, mumanyima no mayuwa mahatu kuma akwinguka. 32Oamba makande hiwana. Pitolosi omutwala kumbali otateka kumunyaza.33Kono Jesu akana kutanekela a lutiwa aye nakunyaza, Pitolosi oamba,"tundapa satani! kopakile ngana kuinu ya mulimu, kono kuinu no anu. 34Cwale opo oihyana nyangela na lutiwa aye pa mweya, opo ambela, nji munu afaa kunikoñeca, akane inu yoshe, a himbe e hifapano hyae, anikoñe ene.35Ohuyinga kuyoyihya moyo waye kumu upanduka, oyu hiya omoyo waye mulibaka lyange na ebangeli kuma ikakuwana. 36Omunu kuma kumutusa hike njiinu yohye no mulitunga yohye ikale yaye, kono apalele okuwana omoyo waye? 37Hinu mbike ehyo munuapa kukucinja na moyo waye?38Oyu yohye mbo nifela hyoni na mai ange muno mulitunga nokufosahala, omwana munu kumamba mufela ehyonyi apa keya mukanya ka Ihwaye na kukena na mañeleloi."

Chapter 9

1Yopo a ambela, ''Namiambela niti kwaikile amweya aimanine pano ambakana kufa kupitela apambaamona mubuso wa Mulimu okeya na mata awo! 2Mumanyima no maiwa mutanu nalimweya, Jesu yopo himba Pitolosi na Jakobo na Joani yopaaca palilundu lile; ohoci.Yopo aluka apaipnaikala naya. 3Oikumango yaye yopo yopo yepoiesha, ukena hemwa,kupita ukenu omukenihi no mutungu ayuitwehaya kuikenihya.4Henyi Eliya na Mushe apoakumonahalihya okoo,ambaula na Jesu. 5Pitolosi yopo alaba nakuambela Jesu, ''Muluti!,'' kwawapa inji tuikale kuno,Tuumbe ipuma ihatu, himweya hya Mushe, hya Eliya.'' 6(Kakuli hiwanji alimuka, alimuka eyi noamba, kakuli mwana mbemuka).7Olibui opo likeya kwa kuafuka. Henyi opo kuyubahala lii kutundelela mulibui '' oyu mwanange ni hingile Mutetece.'' 8Wangu wangu, apanatanaceka, hiwanji oyu namona, ene Jesu cambu.9Apanashetumuka kutunda pa lilundu, Yopo alaela kokunawanahala waku kuamba eyi anakamona kupitela omwana munu apa mbainguka kuafu. 10Yopo akubulukela oiyambo ohoci kono naambaula muhikwata hyoo ''kuinguka kuafu'' kwa talusa ike.11Opo amuipula, ''ike eyi ambelile aluti no mulao nji Eliya yo lukela kukeya weli? ''Yopo ambela, ''Eliya yo keyanga weli kwa. Yopo ambela, ''Eliya yokeyanga weli kwakulukisa inu yoshe. Ngepi 12henyi apa kunañoliwa nji o mwana munu aswanelq kunyanda muinu ingi nakucimbolokiw? 13Kono Namiambela nji Eliya nokeya, naatenda yoshe einafa okwaye, kuca omukunañliwa nji oyaye.''14Apa na keya ku alutiwa, opo amona anu angi a naacinguluka,aluti no mulao mana kanana noo. 15Ahimona feelaJesu, anu oshe manakomoka nakuitukela okwae kukamuimuca. 16Yopo ipula alutiwa aye,''Mwakanana ike?''17Mukaci no anu angi omweya yopo amualaba, ''Muluti,ina lete mwa nange no mulume okoye. Akwata moya ou umukwangihile o kuamba. 18Wamukukutelihyanga na kumungwihyeca pashi, onatupuka lufuci ku kanwa na kweca meno aye, naku kukutela. Noni ambela aluti oe inji aimu tundihye, naakwanga.''19 19Yopo alaba, Onwi mwa lusika nokulwa tumelo, kumani kala nenu nako cakukuma kupi?mona kumilehyelela nako cakukuma kupi?Mumulete okwange.''20Opo aleta o ndumbaana okwae. Apo moya nau mona Jesu, opo umuyumba wangu-wangu nakumu hiya yona kukutele.Ondumbana opo ngwela pashi na kutupuka lifuci kumulomo. 21Jesu yopoipula ihyaye,'' Onaikala nako cakukuma kupi ngeya? Ihyaye yopo amba, ''Kutundelelela kuutomo waye. 22Unamuyumbele mumuli kapa mumeyu mane nakuhinganga kumwipaa. Inji kuikile omutwehile kutendela, otufele hililañeke na kututusqa.''23Jesu Yopo mwambela, '''Inji mwatwehya! Yoshe inu yakonahala kuyu nokuitana.'' 24Wangu wangu oihyana mwanikana yo po kuwa nakuamba, ''Naitana! onituse mukwahaitana kwange!'' 25Cwale Jesu apa namona anu angi aitukela koo yopo nyongonyena moya noku hakena nakuamba,'' Owe omoya no hiamba na ushushu, nakulaela, otunde kwaye, konakamuhukela kame.''26Yopo ulila na kumu kukutelihya yonene kame yopo umutunda.Omwanikana no mulume yopo monahala wenji wakufa, mane angi amba,''Onafu.'' 27Kono Jesu yopo mukwata kulikaha nakumuimeka, ondumbaana yopo imana.28Apa Jesu nakeya munjiyo, alutiwa aye apo a muipula kumambali,'Ngepi otwi apa tukana kuitundihya?'' 29Yopo aambela,'' Ou mufuta kautwehye kutundihiwa fela okunombula tapelo.''30Yopo tundamo na kuyapita mu Galileya,Hiwanji afaa nji kuwanahale oyu nokulimuka okuakile. 31kakuli mwa naluta alutiwa aye. ''Yopo ambela, ''Omwana munu kumapiwa mumakaha no anu,nakumipaa. Apaipaiwa, mumanyima no maiwa mahatu mo akuinguka kame.'' 32Kono hiwanji aiyubihihya owo muambelo, Kame monaiyapa kumoipula.33Henyi opo akeya kukapenauma. Mumanyima nokuingena munjiyo yopo aipula, ''Neli ike ei munambaula munjila?'' 34Kono mona mwena.Monakukananihya oyu nayu munjila nji omukulu anyi. 35Kuikala pashi yopo aihyana oshe ali kumi na ilinakuambela, ''Inji kuikile oyu faile kuikala posho, alukanela kuikala mumanyima no akwaye nakuikala mupika owo oshe.''36Yopo himba mwanicana naku tula mukaci koo.Yopo munona na kuambala, 37''oyu yoshe natambula omwanukana wenji oyu mulicina lyange; onatambula name.oyu yoshe noku nitambula hiwanji atambula ome kono oyu nakunituma."38Joani yopo muambela, ''Muluti,tuna mono munu yotundihice madimona mulicina lyoe opotumukanihya, libaka katuendelelile naye.'' 39Kono Jesu yopo amba," komuna mukanihya, hiwanjiko oyu mbotenda omusebezi ukulu mulicina lyange munyimanya nakuamba yakuipa okwange.40Opi kamba opi oyu kanine kutulwihyawetu. 41 41Opi kamba opi oyu kupa ongaja no meyu nokunwa mulicina lyange kakuli wa ikala kukilesite, namiambela yahikuma, momba akawana mupuzo.42Opi kamba opi mboletela omweya kua nucana aanitanenine kuatanukihya, kwaikala hiwana kumunungelelela liwe likulu muhingo cae na kumuyumbela muliwate. 43Inji olikaha lyoe lya kutanukihya, oli mbatule. Kwaikala hiwana kuyoya muuhole kupita kupita kukwata makaha meli nakuca mumulilo, mumulilo no kwa ha cimana. 44Mumañolo mawawa no kale kakwite a mai, natimana ca hiwanji catuliwa mu, oko cikana kufa o ndulo coo, na mulilo nokuhacimiwa. Aa mai kaikile mutimana ca.45Nji oliuiu lyoe lya kutanukihya,olimbatule. Kwaikala hiwana kuyoya muuhole kupita kukwata makondo meli nakuyumbeliwa mulihele. 46Mumañolo ma wawa nokale kakwite a mai, namutimana ca hiwanji ca tuliwa mu, oko cikana kufa ondulo coo, na mulilo no kwa hacimiwa. A mai awanahala mutimana ca.47Inji olyeño lyoe lya kutanukihya, olitundihye. Kwaikala hiwana kuingena mumubuso wa Mulimu na lyeño li mweyakupita kuikala na meño meli na kuyumbeliwa mulihele, 48Oko cikana kufa ondulo coo, na mulilo nokuhacima.49Munu na munu mbokalungiwa na mulilo. 50Mungwa uwawa, kono apa mungwa uhamuka, mwatwehya ngepi kutobalihya kame? kuikala mungwa mukaci kenu muikale hiwana mukwaye kumu kwaye.''

Chapter 10

1Jesu apa nahiya ehyo hibaka kuca kunaha ca Judea, muhyambwaliya no nuka ca Jordan, ehicaba hyopo hikeyo kwaye kame. Kuca mumukwa waye, yopo luta ehicaba kame. 2A mafalisi ngapa nakeya kwa Jesu kuyamulika, opoa mwipula, “Omulao wahetanihya omulume kulukulula munuwaye?” 3Yopo alaba, “Mushe kuma na milaela ngepi?” 4Ngau alaba, “Mushe kuma naitanihya omulume nji añolele munuwaye liñolo lya tukuluho, cambu amulukulula5“Mushe kuma anakumiñolela owo mulao kakuli emicima cenu cakukalupa,” Jesu yopo a alaba. 6“Kono ku kutunda kusimuluho no kumba, ‘Mulimu kuma anaa umba mulume na mukaci.’7‘Pangeyo omulume kuma akuhiya ihwaye na inawaye, akakuwane na munuwaye, 8mi muwili woo kuma aikala lutu lumweya, pangeyo, katendile kamenji aili, kono seli lutu lumweya. 9Henyi ehi anawaneka Mulimu, kokunekala munu wakuhitapa.”10wawo, namulandu waye walihuwa10 Apa naikala munjiyo, alutiwa aye opo amwipula kame eco taba. 11Ngapa naa aambela, “Oyu yohye wakutakula munuwaye nakuyeka mukaci wawo namulandu waye wa lihuwa kwa munuwaye. 12Haibanji omukaci akana humwaye yopo kalama kumulume13Opo amuletela anucana atomo nji Jesu aakwate, kono alutiwa aye opo anyongonyena aa naaleta. 14Kono apa nalemuha ngeyo, Jesu yopo anyongonyena yonene, nakua ambela, “Mulehye anucana atomo akeyokwange, komunaa kanihya kakuli omubuso wa Mulimu waswanela aa nokufeka wengi ao.15Namiambela yahikuma, omunuyohye oyukana kwitana omubuso wa Mulimu wenji anucana atomo, liiwa akwingena mumubuso wa Mulimu.” 16Yopo paka anucana mumakaha aye nakua paka makaha pamitwicoo kuafuyaula.17Jesu apa natateka okweenda, opo mulume omuhundukela nakumukubamena, nakumwipula, “Muluti muwawa, kandi nalukela kutendahike nji niwane moyo wa kuhapwa?” 18Jesu yopo mwipula, “Hike hyonihyanena nji Muluti muwawa? Kakwikile muwawa ene Mulimu yohoci. 19Walimuko milao: ‘Kone paa, konalala namunuwa mukoe, kone ca, kona amba upaki wa mbango, kona himba hinu ya munu na makupapa, okuteke ihoe na inaoe.’”20Oyo mulume ngau aamba, “Muluti, eyo inu yoshe inakuimamela kutunda kuutomo wange.” 21Jesu opo mutanekela nakuhinga. Opo mwaambela, “Hinu himweya hyoulwile. Walukelanji okaulihye eyukwite yohye, okaipe abotana, kumo kwata ufumu kuwilu. Apa kupwa ngeyo, okakeye, onikoñeene.” 22Aa mai opo amunyongonyihya mane yopo ñaluha yo bilaelile yonene, kakuli ehifumu hyaye neli hingi yonene.23Henyi Jesu yopo endihya anu nameño, nakuambela alutiwa aye, “Kwakalupa ngepi nji aa nokufuma aingene mumubuso wa Mulimu!” 24Alutiwa opoa komoka yonene mulibaka noa mai aye. Kono Jesu yopo aambela kame, “Ana, kwa kalupa ngepi nji aa nokufuma aingene mumubuso wa Mulimu! 25Kwahotopa o kamele nji aingene mulyeño no nguya kupitanji omunu nokufuma nji aingene mumubuso wa Mulimu.”26Alutiwa opo akomoka yonene nakukwipula, “Kandi henyi anyi yotwehya kuyoyihiwa?” 27Jesu opo atanekela nakuambela, “Ku anu kwa kalupa, kaanji kwa Mulimu. Einu yohye yakwotopa kwa Mulimu.” 28Pitolosi yopo tateka okuambela Jesu, “Omone, otwi tunahii inu yohye nakukukoñeena.”29Jesu opo amba, “Namiambela yahikuma, hiwanjiko munu wa kuhiya njiyo caye nji manjaye nji inawaye nji ihwaye nji anaye nji yanda mulibaka lyange kapa mulibaka no evangeli 30oyu wa kukana kutambulo mianda noyo inu anahii muno mulitunga: manjiyo, apaye, ainawo na anaye, na yanda, naku nyandihiwa,eyanda na mulitunga elilikeile, awane moyo wakuhapwa. 31Kono angi aa nekala kusho, onyiko akwikala ono kumanyima, aa nokumanyima kuma akwikala kusho.”32Kuma naa ikala mumuendo wa kukambamena ku Jerusalema, henyi Jesu yonyiko noaenda kusho. Aa lutiwa aye kuma nakomoka yonene, naa namukoñeena kuma naiyapa. Jesu ngapa naahimba alutiwa aye aakuma pa likumi naili kua huca kumambali kame yopo tateka kua ambela ei ilukanelile kutendiwa okwaye. 33“Mumone, twakambama kuca ku Jerusalema, henyi o Mwana no Munu kuma apiwa mumakaha no maprista akulu naa ñoli no mulao. Kuma amuatulela lifu nakumupa mumakaha no macaba. 34Kuma aamunenauna, amuhipwele mate, amumwahyaule, mane amwipae. Kono mumanyima no mayuwa mahatu, kuma akwinguka.35Jakobo na Joani, anaa Zebedea, ngau akeya kwa Jesu kuya mulomba, “Muluti, twafaanji otutendele eitukulomba yoshe.” 36Ngau Jesu aiipula, “Mwafaanji nimitendele ike?” 37Opo alaba, “Apo kekala mumubuso woe, otwitanenenji natwi twikale noe, omweya kulikaha lyoe no hilyo omwaya kwili no hiñomo.”38Kono Jesu yopo oambela, “Kamulimukile ei mulombile. Mwatwehya kunwena munganja eci nitanga kunwena kapa kukutiisa mukolobezo nitanga kukolobeziwa?” 39Opo amualaba, “Twatwehya.”Henyi Jesu yopoaambela, “Munganja nitanga kunwena, kumamunwenamo, namukolobezo nitanga kukolobeziwa, kumamukolobeziwa. 40Kono kenanjume yonipa nji omweya aikale kulikaha lyange no hilyo kapa kwili no hiñomo, kono kupiwa ngeyo kumakupiwa kwao analukiseliwa.”41Aya alutiwa akwao no likumi, uya ayuba ngeyo, opoa nyongonyena yonene Jakobo na Joani. 42Jesu yopo aihyana nakuaambela, “Mwalimuka aya busile anu nokuhetana kwa Mulimu nji ao aha endihya, kame abusi oo akulu akwata mata nokuabusa.43Kono kokwakwikala ngayo okwenu. Oyu failenji aikale mukulu, alukanelanji aikale mubeleki noa kwaye, 44Oyu faile yohye nji aikale yono utangi, alukelanji kwikala yo mupika noanu oshe. 45Kakuli o Mwana no Munu hiwanji akeya nji aya belekeliwe, kononji aya belekele anu, naku yapo omoyo waye nji aliulule anu angi.”46Henyi opo akeya mu Jericho. Jesu yo tunda mu Jericho naa lutiwa aye na anu angi na mukoñeena, Bartimea mwana Timaeus, nokufo meño nolombanga, kuma natongomana kumambali no njila. 47Uya ayubanji Jesu noku Nazareta yokeile, yopo tateka kukuwa kwihyana Jesu, “Jesu, Mwana Davida, oniyubele hililañeke!” 48Oungi no anu opoa nyongonyena oyo mulume nokufo meño, nakumuambelanji amwene. Kono yopo kuwa yonene, “Jesu Mwana Davida, oniyubele hililañeke!”49Jesu yopo imana naku aambela njii amwihyane. Opo amwihyana, aamba nji, “Okuongoce! Oimane! Akwihyana.” 50Opo yumbela ohyapalo hyaye kumambali, nakuhundukela kwa Jesu.51Jesu yopo mualaba nakumwipula, “Wafaanji nikutendele hike?”Omulume nokufa meño ngau aalaba, “Muluti, nahafaanji ni mone.” 52Henyi Jesu yopo muambela, “Oce. Otumelo coe cinakuyoihya.” Munako cinyonyo fela yopo mona kame, yopo mukoñeena mumukwakwa.

Chapter 11

1Henyi opo akeya ku Jelusalema, pepi na Betania ku li lundu lya olive, opo Jesu heni tuma alutiwa aili, 2Na akuambela,'' mou munji wikile pa mambali cetu, apa mukaingena mo momukawana o tongi ahemwena apahamiwa. Muka mufungulule mumuniletele. 3Nji kwali oyu mipula, ''Ikeyi yo mutendele eyo? Mua mbenji, mulena yo mufaile kumatuka muhuca panopano.4Yopa aca kukuwana tongi ana mufungela pa mwelo yopo amufungele pa mwelo panji munjila, yopo amufungulula. 5Anu naimanaapo yopo aipula, ''mwatende ike, mwa fungulula tongi?'' 6Yopo aamba omu naalaela Jesu, anu ene alesha amuhimba.7Yopo alete tongi kwa Jesu nakuyumbanena eikumango yopa muongo no tongi, opo mukwela pa muongo. 8Oungi noanu ayala ei kumango mumukwakwa, kame amweya ayala ei shawa nakutundau muyanda. 9Ana nakutangeca poshe caye na nakumu koña asha welela. ''Hosana! Wafuyauci oyu keile mulicina lya mulena. 10Fuyauci ca mubuso ukeile wa tate Davinda! Hosana muwilu!''11Henyi Jesu yo nonengene mwa Jelusalema kukengena mutempele nakukatanaceka yoshe einu. Heni nako kucimona cinapu, yopo panamo kuca ku Betenia na alutiwa ae likumi na ili. 12Eliwa nelitatama atunda mu Betania, apoyofile njala.13Yomonine apale a hitondo no feinga na hikwata mawa, opo hicela kukahimona nji hikwite itolwana, Henyi apa kakumako, kokulwa ene mawa, neli kananji co nako hipanganga aitolwana. 14Yopo hiambela,''hiwanji kame omunu mbolya hitololwana naokoye.''Apa naamba na alutiwa aye amutetecile.15Yopo akeya ku Jelusalema, kengena mu tempele omunakaci ela mbanji aulihi na auli mu tempele. Opo yapau la ama tafule no acinji no mali naipula no aulihi no tungwilimba. 16Nokena etanihya kulihya.17Yopo alutanji, kenanji munakuñoliwa nji,'' Enjiyo cange mamba cikala njio ca lilapelo no anu ohye? Kono muna cialula liteke lyaa mbui. 18A ma pulisita nañoli ayuba eyi na amba, cambu amufaela njila no ku muipaela. Neli kuma na miayapa mulibaka nokutendanji omilutelo na luta anu eli yii lwa mulimu kuma na lia komokihianga. 19Apa ama ngolangola akuma, yopo funduka mu muleneñi .20Apa naendaenda ama hikuhiku, yopo a mona hiya hitondo na kuta Jesu hina olaola kukuma naku minji cahyo. 21Pitolosi opo hipula nukuambanji, ''Rabbi, omone! hiya ehi tondo nakuta inafu.22Jesu opo alaba," mulumele kwa mulimu.'' 23Niti namiambela nji munu apa ambelela e lilundu,yo kwite tumelo mumucima noniti mumucima na kwitana ei ananamba nji ya hikuma, mulimu ya mutendela.24Henyi naamnba okwenu, hyoshe ei mulapela na kulomba mulimu, mwitane nji ma muipiwa mbikala yenu. 25Apa imana na kulapela. Wa lukela kuswanela ,osho anu no kufapahana no nji i hoe mulimu oli kuwilu naye okuswanela emi landu coye. 26Nji kamuswalele ni ihyenu no kuwilu kaku miswalela ounyangunyu woe.27Yopo akeya ku Jelusalema. Jesu pa naenda mutempele, ama pulisita akulu, añoli, na kulu no keleke yopo akeya o kwae. 28Yopo amwipula, " amata mwike ao kwete okutundihya einu, kame oyu nokupa ao mata anyi?''30Jesu naye oamba, ''kumani mihupula puzo cimweya. munihimekece name nganimihikece amata ao ani tendihya ei inu. 29Kanti kolobezo ca Joani ca tunda kuanu kapa kuwilu?, muni alabe"31Yopo aambaula mukaci koo nakukukananihya kumona twaambanji capana kuwilu, 'mba, 'kandi hike apa namukana ku mwitana?' 32Kono nji tuambe nji 'kwanu, ''opo ae yapa anu, kakuli oshe anu namana kutwina nji Joani mupolofita. 33Yopo henyi alaba Jesu, ''katulimukile.'' Jesu yopo oambela, ''name kanaku miambela amata ni kwite anitendihyanga einu,''

Chapter 12

1Henyi Jesu opo tateka kualuta mumanguli. Opo amba, ''Mulume kumana lima hyanda no beine, opo hipaka mulukwakwa, na kuhapula liteke no ku paka mututo. Opo umba tawala honyi na kupaka a limi no ku himanela. Henyi opo ca mwendov 2.Apa nacikuma onako, opo tuma mutanga kukahimba kumatolwana no beine kwa limi. 3 3Kono opo amuhimba, kumufula, nakumucica hiwanji hyakuhimba.44 Kame opo tumako wawo, naye opo akamuholofaza mumutwi na kumu swabisa yonene. 5Opo tuma wawo kame,oyu honyi opo akamwipaa. Opo a tenda angi ngeyo,amweya kupumuliwa na amweya kuipaiwa.6Kuma na hyala no mweya wakutuma,omwanaye na hinga no mulume.Oyo neeli no maungulo na tuma ko. Opo amba, 'Kuma kuteka mwanange. 7''Kono oa limi no beine opo akwambaulihya, 'Oyu yo shwana. 'Mukeye,tumwipae,otwi tuyole ohi hyanda.'8Opo amukwata, kumwipaa, naku muyumbela panji no hyanda no beine. 9Henyi apa ,ominya hyanda no beine kuma tenda ngepi?10Akena mwabala oliñolo? oliwe nakana a umbi lyolina aluka no utokwa. 11Eyi yapana kwa Mulena, ya tabihya pa meño etu kame.''12 12Mumanyima no eyo akulu no majunda opo afaa njila no ku manga Jesu kakuli mo na utwisisa ingi kumana amba manguli akutoya ao. Kono kumana iyapa ohicaba. Henyi opo amuhiya nakuca kule.13Henyi opo atuma Mafilisita nama Heroda amweya kwae nji aka mumange mumai. 14Apa na kea,opo amwambela, ''Muluti, twalimuka nji ko kalelilwe mihupulo noakoe, ko kite lwaame mukaci noanu. Walutanga hyemwa o njila ca Mulimu. Mulao nji twikange mutelo kwa sizale kapa hiwanji? Twikange kapa hiwanji?'' 15Kono Jesu kuma na limuka kukununeka koo honyi yopo aambela, ''mwanilikela ike? Munileteleko sheleñi ni taneke po.''16Opo aleta kamweya kwa Jesu.Opo aambela,'' ohifateho na licina lyanyi?'' Yopo aamba, ''Sizale.'' 17Jesu yopo amba, ''Mupe Mulimu ya Mulimu.'' opo amukomoka.18Henyi masaduki, aambanga nji hiwanjiko kuinguka kwaafu,yopo akeya kwae.Nakumuipula, kwamba nji, '' 19Muluti ,Mushe kuma natuñolela,' Apa mukulwa munu afa na kuhiya omukaci umanyima, hiwanji mwana, minaye a swanela kuhimba omukacxi wa mukulwaye, nakuleta mukulwaye mbuto. kuma nakuikala andumbaana mutanu ili; oyu noutangi yopo yeka na kufa, hiwanji kuhiya mbuto.20kuma nakuikala andumbaana mutanu ili; oyu noutangi yopo yeka na kufa, hiwanji kuhiya mbuto. Oyu no wili yopo himba oyo mukaci, naye yopofa, hiwanji kuhiya mbuto. 21Oyu no wili opo himba oyo mukaci, kame nae opo fa,hiwanji kuhiya mbuto,nayu nouhatu munjila ci mweya 22Nayu no mutanu na ili opo fa ku muhiya hiwanij mbuto maane ngu nouhatu munjila cimweya. Ngu no mutanu naa ili opo fa kumuhiya hiwanji mbuto. Omaaungulo, o mukaci naye yopo fa. 23Mukuinguka kwaafu, aukenguka kame, kumaukekala mukaci opi? Oshe mutanu na ili andumbaana na muyeka.''24Jesu poamba,''kanji lyo libaka lina miyumbu, kakuli kakuli ko mulimukile maolo na maci ca Mulimu? 25Apa mba ainguka kwaafu,hiwanji kuyeka kapa kutwa liwa kuma luwo,kono kumakwikala wenji mañeloi no kuwilu.26Kono kwaamana naa nokuingka kwaafu, hiwanji,mwa bala mubuka ca Mushe,mutaba no mumuhitu, mulimu na mwambela na kuamba, Ome no Mulimu wa Abulahama na Mulimu wa Isaka na Mulimu wa Jakobo? 27Kaanji Mulimu waa no kufa, kono Mulimu wa ayoile. Ona fosahala, yonene.''28Muñoli omweya yopo keya nakuyuba ngambolo coo; yopo mona nji Jesu naalaba hi wana. Yopo muipula,'' Mulao upi noutokwa kumilao coshe? 29Jesu yopo alaba,''Omulao noutokwa, 'Oyube, Isilaele, Mulena Mulimu wetu, mulena omweya. 3030Mwaswanela kuhinga Mulena Mulimu wenu na mucima wenu woshe, na kutwisiso coshe,na maci cenu 31coshe. 'Owo wono wili, 'Waswanela ku hinga mukoe omu kuhingelile. Akuhyako kame mulao wu kulu kupite co.32muñoli yopo amba ,'' Muluti Muwawa; Onaamba yahikuma nji Mulimu omweya, na kuamba njiakuhyako mukwae . 33Kumuhinga u mucima woe woshe na kutwisiso coe coshe na maci oe oshe, nakuhinga mukoe wenji owe ohinda kwa pita mane na maneo no kutuimbeka na matabelo oshe. 34Jesu paya amona nji ona mupu kalabo ca utali; Opo mwambela, ''kanji kule koikile na mubuso wa Mulimu.'' kutunda po,hiwanji kame oyu no kalwela kuipula Jesu mapuzo ao.35Apa na luta Jesu mutembele yopo amba, ''Aoli amba ngepi inji kelesite mwana Davida?'' 36Davida oe hyemwa,mumoya oukenu, kukuma naamba, Mulena kuma naamba kumulena wange ''Otongomane ku hilyo no likaha lyange kutwalapa nitendela mukwa hitela hyoe hipula no malyatelo oe.'' 37Oye hyemwa Davida amutoyanga nji Mulena: honyi kelesite ngepi yaikala mwana Davida?'' o hicaba opo hiteteca hyo hi wapelile. Mumatuto aye Jesu yopo amba, ''Mumamele aañoli, a no kuhinga ku enda mumikanjo cile na kuimuceliwa mumisika,38Mumatuto aye Jesu yopo amba, ''Mumamele aañoli, a no kuhinga ku enda mumikanjo cile na kuimuceliwa mumisika, 39na ku kwata ipula no himbombo mumasinagoge na mumikiti no kukutekiwa. 40Ku ma akumina omanjiyo no afela, na kulapela matapelo male nji anu amone. Aalume kuma a kuamuhela katulo cinyangunyu.41Henyi Jesu kuma n tongomana pepi na pongisi no neo muhibaka no tembele; ku manaq buha anu aca na kuyumbela mali mupongisi. Afumu angi manapaka mali mangi. 42Opo kukeya mbelwa wa njewe na ku yumbela tu mali twili, twa kukuanekela na pene.43Yopo i hyana alutiwa aye na kuambela, Namiambela hyemwa, Oyu mbelwa no njewe ona piti oshe a nakolekela omu mupongisi no maneo. 44Kakuli oshe ku maa na tundihya pakulu, ona paka oshe mali a na fanene ku muyoihya.''

Chapter 13

1Jesu apa naenda mutempele, momweya kwa lutiwa ae opomuambela, "muluti, omone paha mawe mawawa na miyaho ciwana!' 2Jesu opo amba " wamona eci miyaho cikulu ? hiwanjiko elimba lihiyala palikwalyo kombula kungwiheco pahi .3Jesu otangamaine pa lilundu no olive mabapa no tempele, Pitolosi, Jocobo, Joani na Andilasi, apa mwipula kumukunda.'' 4Otu ambela, eyi inu kumai tendahala kaliwa? Ohisupo kumaikala hipi eyi inu yohye yaku henyenena kukuezahala".5Jesu opo tateka kuamba koo, "mumamele nji hiwanji oyu miyumba. 6Angi makukeya mulicina lyange na kuamba, ome Jesu kame maku etelela oyongi angi.7Apa muyuba mandwa na mabulatwi no mandwa komunabilaela, eyi inu yalukanela kuezahala, kono mafelezo kaapano. 8Matunga ma akufetuhela, na mibuso maci kualukela. Makuikala zikinyeho muibaka ingi, na njala. Ao matatekelo no kukola koku eleka.9Mukutikise. Mamipa ku kopano kame ma mwakufuliwa mu sinangonge. Ma mwa kuimanena opuso no ulena mulicina lyange, muipaki koo. 10Kono lii lya mulumu lya swanela kukuma mumatunga ohye.11Apa kumimanga na kumitwala, kona bilaela kwei oswanela kuamba. Muciya nako, ei oswanela kuamba mai piwa koye; owe oi amba, kono moya no kukena. 12Munu mwatwala mukwae munu kulifu, nahiwa munu mwanae. Ani nikana ama afetuhela a shemi oo nakualetela lifu. 13Ma mwakucimbiwa kwanu angi bakeñisa olicina lyange. Kono oyu ohye ukucuwa kukuma kuma felelezo, oyo munu maku yoihiwa.14"Apa mwakumona unyangunyu no ku mihyandaula owikile apa ukanine kulukanela kuikala,"( omubali autwisise ) mulehya ano mujuda aitukele ku malundu, 15Mulehye oyu ikile pa hituwa akana kukeya pahi kuyaingena munjiyo kapa kuhimbamo hinu. 16Kame mulehye oyu kile kuhyanda akahuka kuka himba mukanjo wae.17Kono umai woo akite ana mumabumo nawo ababalelile tumbututu otu twikile muishungi mwao maiwa. 18Mulapele nji yakatendahala nako cha mupepo. 19Ao maekala maiwa no manyando makulu, himbi lyatanga litunga hiwanji yapangahalapo mulimu apa napanga litunga, kuleta pano hiwanji, kaikupangahalapo kame. 20Ene mulimu yo ipipihyo mayuwa, akwihyako kayumi mbokayoya. Kambesi ao aketwa, omayuwa, kuma ipipihiwa.21Apa kuakala munu omi ambela nji, "mumone, kelesite ngono, kapa mumone oya ikile paya" mwaitana . 22Kuma kelesite no uhata na ma polofita nouhata makumonahala kumimonahalelo nama makazo nji a honge, mane nji kwakonahala, hiwanga aketwi. 23Mutukihye, nami ambela eyi inu onako ocihikile kusho.24Kuno mumanyima no ao manyando makulu oliwa kumbalilaula, okwechi kacakupa liseli caco. 25Amunungwechi mangwa kuwilu, na mata no kuwilu makunyanganya. 26Cwale mokumonahala mwana munu yokeya mu mubui na mata makulu na kanya. 27Cwale makutuma mañeloi ae kukopanya aketa ae atundile ku mioya cine, kutunda kumafelelezo no lifasi kukakuma ku mafelezo no mbwimbwilu.28Mukutute pa hitondo no feiga. Apo fela omitai apa citenda nakumena mawa, mulimuke nji bumbi waikala pepi. 29Cwale kame, apa mwakumona eyi uni yoi eitendahala mulimuke nji aikala pepi, ona henyene pa mwelo.30Hemwa namiambelanji, olusika kalwakupwa weli enepa ei inu itendahala. 31Liwilu na lifasi molipwa kono olii lyange hiwanji kupwa. 32Kuamana paliya lyuwa kamba ciya nako, akwihyako omwana, kono tate. .33Mukutukise! mutone, kakuli kamumamelile nako. 34Kwafekawenji munuwakuca mwendo nokuhya njiyo cahe nakupanga atanga nji amamelo njyo, munu na munu na musebezi wae, nakulaela malonda nji atone.35Mwelyo libaka muikale mutoine kakuli kamumelile eli akeya minya njiyo; catweha kuikala mangolwangolwa, kamba pakaci no uhiku, likolobolo apa liiya kamba mahikuhiku. 36Nji akeye hipundumukela, akana miwana omulile. 37Eyi nimi ambelile pano, nambela muno ohye, mutone,

Chapter 14

1Kumanu kuhikala maiwa meli no mukiti no paseka no mañende nombula mumela. A marisita akulu na añoli ku manakengeela mutali omunoku mangela Jesu na muipaa. 2Kunaamba, kenanji pa nako no mukiti nji kakune nguka ndwa mukacino anu.3Jesu yoli mu Betenia munjiyo ca Saimoni no mbingwa , kumanekala pa tafule, yopo keya mukaci oyu nohimba kambwengele omu no kuikala maci nokutula, anaikala nautokwa, yopo pwacula ka mbwengele naku mwaela pa amutwi. 4Kono amweya opo a nyongonya . Opo ambaula mukaci ko nakuambanji,'' cwale libaka mbike noci sinyehelo? 5A maci inga kumana uli liuwa mali akupeteela mianda cihatu no mali nakutapela anu nukonyanda.6Kono jesu, "kunaamba nji, mumulehye yohoci. Ike ei mumunyandihyela? onatende inu iwawa kwa nge. 7O nako cohye muakalanga na hutwi kamenako choshe apa muwapela mwatehya kutenda hiwana, kame komwa kuikalanga nange. 8O natende ehi o na twehye. Ono weshe lutu lwa nge. 9Hemwa namiambela, koshe olumiwa mbawambiwa mulifasi, oyu mukaci eya natende kuma mba imbiwa mulitunga lyoshe kumuhupulelapo.10Henyi Judasi Isikaliote, omweya no walikumi no aili, oca kumukulu no maprisita nji nga mutambeke oko. 11Ama prisiita akulu naiyuba, yopo awa pelela nakusepihya nji, kumamupa mali ene otateka kufaa mukwa omuno kumwa pela.12Eliwa noutangi eli no inkwa no mbula mumela, naipa ngu no mukiti no paseka, a lutiwa ae a mwipula, kupi kanti okufaile nji tuce tuka kutukihece, nji nawe ngo lye kuilya no mukiti? 13Opo tuma aili kua lutiwa ae na kuambela,'' mukengene mumuleñi, omulume okwita swaki kuma mumuhangana mumu koñe. 14Apa kengena munjio, mumukoñe muingene mukaambe kuminya njiyo, muluti aambanji, "Okucikile njiyo noungenda okupelo ni kalyae la o mukiti na alutiwa ange?"15Oyebene kumamimonihya e njiyo eci kulu no kupwa cikwite muzuzu kuwilu okatalukihye cemo? 16A lutiwa opo aca a kengena mumuleñi. Opo a kawana inu yoshe omo naa mbelela, opo a lukisa mulalelo no paseka.17Oliwa lyolika, opo keya no a likumi naili. 18Aikile pa tafule alya, Jesu oamba, "niti na miambela, omweya kwenu oyu lile namge kumani alukela." 19Oshe opo akuyuba shonyi, munu na munu yopo muambela, "kahamwendi yome?"20Jesu apo yo alaba nakuambela nji, omweya mwa likumi naili, oyu nyatile pamweya nange muli longa? 21mwana munu kumambaca wenji omu kunañoleliwa yaye. Kono waumai ou munu ona leta nji mwana mulimu a munjuliwe! Inga mokuna swanehelanji inga nakena aelekiwa."22Aikile pa kulya Jesu opo himba sinkwa yo lapela, nakui colaula. Ene oipa na kwamba nji, "mulye i. Olutu lwange . 23Yopo yoshimba nganja, nakukutumela, nakuapa, oshe opo anwa. 24Yo ambela, "Ou uo unyinga wange nohipangano, ou nyinga nou mwalela oshee. 25Muuniti niambela, hiwanji kame kunwa po veine ene kame eliwa mba niucinwa mupya mubuso wa tate."26Apa mana kuambi limbo, yopwa pana panji kuca lilundu lyo olive. 27Yopo Jesu aomba no, onwi mooshe ku mamba mukwanga, kakuli naiñoliwa, 'kumamba nifula mulihyani henyi angu kumamba kushandaula.28Mumanyima nokuingukihiwa, kuma nimienda kusho kuca ku Galilea. 29Pitolosi yopo amba kwae, "hiwanga nji oshe angwa kukwanga,ome liwa kaningu."30Jesu opo mwambela," muuniti na kuambela, pelo ee, unobene uhiku a ndemba aulwa nakwiya twili kumomba nikana tuhatu. 31Kono Pitolosi yopo amba nji, nji kumbanifa noye liwa nakukana . Ohe opa pangana Sepiso cimweya.32Yopwa keya muhibaka hiyaniwa getesimane yopo Jesu oa mbela lutiwa wae, mutongamane apa, nila pela. 33Yopo himba pitolosi, Jacobo, Joani yopotateka kuzieleha naku kalelwa. 34Yopo wambelanji," omoyo wange unengene unyinga mane natwehya kufa. Muhiyalepo mumamele.35Opo yoca kusho kanyonyo, Jesu opo ngwela pashi na kulapela njiinga kwatwehiwa enako inga cini pitelele. 36Yopo amba , "Abba,Tateinuyoshe yakonahala okoye. ukutunduhiwe nganja o kwange. Kananji omunifaelile, kono omo faelile owe.''37Apa nakahuka opo yowana alalile, yo amba ku pitolosi ," simoni munalala? Kamutwehye kutona nako cimweya ? 38Mutone na kulapela nji kamunengena muliko. Omoya hemwa wawapela, kono nyama ca kwangwa? 39Kame yopoca kukalapela, kukamba amai nohukela omo natatekelanga "40Yopo kahuka kame, awana aonine patulo, omeño okumbana lema nakena wana ei nokumuambela. 41Apa nahuka nouhatu, yo ambela, "muhihindamine na kupumula? Kuna likana! Enako cinakumu. Omone! Mwana munu amunjuliwa mumakaha na no sibi. 42Muimane; tuende, Omone, oyuni munjulile pepi paali."43Apo bene yohiambile, Judasi, Omwea o noulikumi na twili, opokuma, oungi noanu nakeya naye a kwite mikwale na mihyako atundile kuma prisita a kulu, nañoli na akulu. 44Henyi mumunjuli yopo apa isupo, na kuamba, '' o yu nicipita yo nyiko mulume. Mumukwate mumutwale omumumamelile ' 45Apa henyi Judsi okuma, wanguwangu okeya kwa Jesu nakuambanji, Rabbi, yopo mucipita. 46Opo amuunjama na kumumanga.47Mukoo mwe oyu noimana pambali opo homona mukwale nakuñala omubeleki o mupulisita nakumu mbatula o kutwi. 48Jesu yopa ambela, "mwanikeela wenji wakullela lilengwangwa, na mikwale nahya ko kwa kuni kwata? 49Poni manani ikalanga nenu nako coshe oniluta anu mukeleke, koshe hiwanji mwanikwata: kono ei yatendahala nji mañolo akutaleleze. 50Ohye anai kala na Jesu amuituka kumuhiya.51O mucaha, nokumanga olwambi oli nakucingacinga palutu, kumana na koña Jesu. Alume opo a mumanga. 52Yopo hinduka kuhia lwambi lwaye kuinduka sheshe.53Opo twala Jesu ku mupilisita mukulu. Omo nakakuwana na ma pulisita a kulu oshe, na akulu na nañoli. 54Henyi Pitolosi omukoneñena pakatamba na minwe pa lilapa no muprisita mukulu. Opo tongomana mukaci no makundakundi aana yota mulilo kukuenyanihya.55Cwale maprisita akulu na kuta oshe no majuda mana faa upaki nounyangunyu wa Jesu nji a muipae kono na keena wana hinu. 56Kakuli, angi kumana muhyangeca ei nouhata; kono upaki wo naukena wa endelela.57Amweya aimana kupa upaki no kumuhyangeca, opa amba" 58Tuna muyubu yo amba, mani hinya tempele mumayuwa mahatu na makaha ange nakuumba cikwaco hiwanji kukutuhya makaha. 59Hiwanga upaki wo naukena wa endelela.60Omu prisita mukulu yopo imana mukunda nakuipula Jesu, "kokwite kalabo? kanti omulume ei ambile kukuhyangeca ike?. 61Kono yopo mwenena hiwanji kualaba. Kame mukulu na mu prisita yopo muipula na kuamba," yowe kelesite, onwana ou nokufuyauliwa?'' 62Jesu opa amba, yome; kumamba mumona mwana munu yotangomana kulikaha no hilyo no mata akame yo keile kutunda mu mabui no kuwilu.63Cwale muprisita mukulu oyatula hyapalo hyaye na kuamba, "Tuhifaile kame upaki? 64Munakayubu kashwau. Onwi mwatula ngepi?" Oshe amuatula nji oyu aswanela lifu. 65Amweya yo pwa tateka kumuhipwela mate amununga lwambi kulupala nakumufula nakuamba kwaye, "Opolofite! manduna amuhimba nakumupumula.66Pitolosi yoikile panji no lilapa mutanga o mweya kwa kacana no muprisita omukulu opo key kwaye. 67Oyu mukacana opomona Pitolosi yo kukangamine kumulilo, yopo keya pepi naye kwa kumuhokela na kuipulanji, "Nawe kumonoikalanga naya munu omu Nazaleta, ? 68Kono yopa kana, oa mba nji, ome hiwanji ehi nilimukile kame kani limukile ei oambile. Bene ndemba opo tambeka.69Kono mutanga no mukacana no mumona nakutateka kwambela anu naimana panji, Oyu mulume wa kuhiemba hyo?" 70Kono yopo kana kame . Mana kupita nako cinyonyo awo naimana amba ku Pitolosi, "yahikuma momuhikwatahyenu, nawe omu kwa Galilea.''71Kono yopo tateka kukwecanga nji, kani mulimukile oyu munu muambileeya ye. 72Yo ndemba yopa otambeaka aka no wili. Henyi Pitolosi okengela amai a Jesu ana muambela,'' Ondemba youlwa na kutambe

Chapter 15

1Mahikuhiku, a manduna no mapulisita apa akuwana nañoli naakuta coshe no mujuda. Einyi apo amununga Jesu nakumutwala. Apa mutwala kwa pilato. 2Pilato yopo mipulanji, " yowe mulena no ma Juda? Opo alaba, '' Onaamba. 3Ama pulisita akulu apa mushangesha ingi.4Pilato kame opo muipula, kowa kupa kalabo? Inu ingaci eina kushangece! 5kono Jesu wihanji alaba Pilato, yopo komoka.6Yenyi, onako mukiti, Pilato mana tundihya lipanditi limweya mutolongo, oyo lipananditi ana lomba, 7Mana kuikala mulume no i hyaniwa Mbanabasi mutolongo na kwe mana kwa teliwa kuipa anu munako noku fetuhela mubuso. 8Ohicaba yopo hikeya kwa pilato nakutateka kulomba otundele ei no tendanga kukale.9Pilato yopo alaba nakuambanji " momuna faya nji nimitundihyele mulena no majuda? 10Neli alimbununa akulu no mapilisita nji apa namiletela jesu neeli muuna. 11Kono akulu no mapilisita mana hongeleca o hicaba nji mulombe mbanambasi yo swanelile kutunda,12Pilato opo alaba nakuamba nji, 'ike enyi einiswanela kutenda ku mulena no majuda? 13Apa kuwelela kamenji, " omukokotele!14Pilato opo ambela," unyangunyu mbike ou a na tende? kono opo akuwelela yonene, "mu-mungongotele!" 15Pilato mwana faa kuwapelihya sicaba, cwale yopo atundiheca mbanambasi. Yopo shapa Jesu nakuambanji a mungongotele.16Ama sole opo amutwala mukaci no lilapa no kuta (eibaka hikulu no mubusisi), opo akuihyanahyana muhi kwata yo masole. 17Opo amufuka lwambi lukihu Jesu, apa tata mingunguya kuciwaneka pamweya kupanga mushukwe umu paka. 18Apa tateka kumupa likute nakumbanji, "apa noka, mulena no majuda.19Opo amu shapaka ku mutwi na lutaka na kumuhipwekela mate. Yopo akubama kumanwi kumukubamena. 20Opo namushubaula ngeyo ,apa mutundihya olwamnbi lukihu nakumanga oito yae, apo amutwala kukamungotela. 21Mana kuikala mulume, Saimoni noku hilene nokeya mukaci kutundu kunaha (neli iwa Alexannda na Rufusi ), na kumuhapeleza nji a himbe hifapano hiae.22Masole op amu himba Jesu kumutwala kuhibaka hiyaniwa Golota ( ehipa hii yaniwa " katendele". 23Opo amupa waine nokukuwana na mira, kono hiwanji a munwa. 24Mwana mungongotela naku uka njiamone musole na musole eiahimba.25neli nako cauhatu opo amu ngongotela. 26Ohisupo na muatulela iñoliwa nji, " mulena majuda" 27Oye mana kokotela na mbui aili, hi mweya kuihilyo hi mweya ku hiñomo. 28Amañola nokukupitela anokale kuma naulwa Maleka 15:28, oliñolo lyateleleza, 'ona baliwa naisinyi;29Ana kupitela omushubaula , anyunga omutwi coo naku ambanji, akomoka! Owe tweha kusinya tempele nakucuima kame mumayuwa mahatu, 30Okuyohye ene na kushuluka kutunda pa hifapano!"31Munjila cimweya ama pulisita akulu manaca nakumuhyeka , pamweya nañoli, nakuamba nji,'' muno tusa akoe, kono wa palelwa kukutusa ohoci. 32Tumone kelesite , mulena no ma isilaele apa shuluke kuhifapano, nji tumone na ku itana," Nao na kokotela nae mana mu shwaula.33Onako apa naci kwana mutanu na kamweya, olififi apo lifuka naha coshe kutwala panako mutanu na tune. 34Munako no mutanu totune Jesu opo yukuwa nilii likulu, "Eloi Eloi, lyo ma sabakatani?" kuti" mulimu wange ike elonile shelile?" 35Amweya anaikalako apanayuba mai ae ambanji, "mumone, ahehana Eliya.36O mweya opo ituka, naukapaka waine pa iponji, nakupaka pa lutaka, na kumupa nji anwe. Oyo mulume ambanji, "tange tumone nji Eliya ma amushulukiha. 37Jesu okuwa nalii likulu nakufa. 38Apo bene lwambi no mutempele lyopo liyatuka pakaci kutateka ku wilu kutwala paci.39Cwale oyo noimana kunyonga nae Jesu nakumumona yofa omo munjila no ngeyo, yopo amba, "hikuma uyumunu mwana mulimu." 40Mana kuikala kame akaci ou namona yalipale naye. Mukaci koo mana kuikala Maliya Mangandalena na Maliya (inawa jamesi omutomo no josesi ) na munu iyani wa Josesi kuno aiyaniwa Josefa mana imanena olicina muhihebelu, nelicina lya Josesi mana liimanena olicina mu hingelike, na Solomoni. 41Kanako naikala mu Galilea mana muñoleca na kumuyusa. Akaci angi a mweya mana keya nae ku Jelusalema.42Omangolangola akuma, neli henyi, liwa lyakukutukisa ,elyo liyuwa, lelitatamine lya Sabata, 43Josefa noku Arimatea yopo keya ko. Neli omweya nokutekiwa kwanu omukuta no libelela mubuso wa mulimu. Yopo kwata undume nokuca ku Pilato kukalomba olutu lwa Jesu. 44Pilato mwana eyala nji Jesu onafu kale; yopo iyana mukui na kumuipula nji Jesu neli afa.45Opo na yuba kumusole mukulu nji Jesu onafu, opapa Josefa hiyupu. 46Josefa mana ula lwambi. Yopo mushulukiya pa hifapano, nakumuputaputela mu lwambi, yopo amupaka muliteke eli na cakula mu licwe, apa lumenela licwe mumaingene no libita. 47Maliya mangandalena na maliya inawa Josesi mana mona hibaka na bulukiwa Jesu.

Chapter 16

1Lyo Sabata opo nalipwa, Maliya Magalena na Maliya, ina wa Jacobo, Nasolome opo aula mutondo okunuka kuka wesha lutu lwa Jesu. 2Omahikuhiku yonene muliwa no pili muviki, opo acha kuingo oliwa yolihila.3Opo akuipula nji, anyi yo alumuna eli liwe mumwelo no hingo?" 4Apa nataneka musilu, opawana nji liwe lina alumuniwapo, kakuli likulu yonene.5Opo aingena mulibita, opo amona mucaha wakukumanga ito ikenu , yotongamanine ku ulyo, opo aiyapa. 6Opo ambela,'' komuneiyapa mwa faa Jesu, noku Nazaleta , oyu nanokokotela. One nguka! Akumuhyako kuno, mutaneke muhibaka nomu muhendeka. 7Kono muce mukaembele alutiwa aye na Pitolosi, Jesu akutangeca ku Galilea. Komukamu monena, kuca omu na mi ambelela.8Opo tunda mulibita nakuituka; opoiyapa na kukomoka. Hiwanjiko einamba kuinu yoshe kakuli kuma naiyapa.9Oma hikuhiku no liyuwa no pili muviki, mumanyima nokwinguka kwae, Jesu opokumonahalihya weli ku Malia Magadalena, oyu natundihya mioya mutanu nacili. 10Opoca kukaambela anaikalanga naye, aikile mukuswaba naku lila. 11Opo ayubanji muyumi kame ma namoniwa kwa Malia Magadalena kono hiwanji amwitanena.12Mumanyima noyoshe inu Jesu opo kumonahaza mihibupeho hyahyo kwa aluti aili ana tunda mulitunga. 13Opoca kukaambela alutiwa ae oshe,kono hiwanji amuyubela.14Mumanyima Jesu opo kumonahaza kwa likumi no mwea akuikalelile fa tafule opo anyaza mukuhaitana kwoo na miOcima cho chikalu kakuli hiwanji aitanena ana mumona yoi nguka kwa afu. 15Apo ambelanji, " muchemukaye koshe, muambele yoshe ibupiwa Evangeli. 16Munu opi kambaopi itana yoshe nakukolobezia kumamba yoihiwa, kono oukana kuitana kuma piwa mulandu.17Eisupo kumo ica naitanine: mulicina lyange kumachicha madimona. Nakuamba mushobo upya. 18Kumakwata mayoka namakaha oo kame hiwaanwa hifanu noku aipaa kohya kuatenda unyangunyu maa kwata akuli namakaha oo nakwa yoihya."19Mulena apanamana kuamba no, opohimbelwa kuwilu, nakuikala kulikaha no ulyo. 20Alutiwa opo aca nakukutaza mulitunga lyoshe, namulena abelekile naye, nakuyubihihya olii kuca muisupo nacanayo.