¹Paulus Yesus Kristus ma ap kasra akonas AF ayale Mi tuk bopkukum apkoo. ²AF ayama kasremi AF aya Mi kinel klum apmi buku Alkitabmi taintomu mikoo. ³AF aya Amum Aplik kab kitoli Daud tuksu aikummi.⁴nunu ma nubtako AF ayale Amum ma AyaMamnas bitikum klakoo submu apwan nublakkoo nikipe nal Yesus Kristuskoo. ⁵Mamuwan asmukun siaanti situklikoo AibMam kiyaiklimuma asle butaklokoo bak halitipkoo Yahudi bak beltakoo. ⁶samunas Kristus Yesusma tukoo.⁷halitip ma Romami AF aya Ma ayooni nunu Ma asbasmu ap sukoo nal Aba AF aya Ma Yesus Kristus aanmuma nabtausukoo.⁸PAULUS MA BUAKIK ROMA MI NUBLUM AP BIWEKOO. win AF aya bel asikooni Kristus Yesuswan hu hu halitip butaknu Nim lubikik Mi tukbopkoo. ⁹AF ayale Mikun nubkumhe kla Mi ubalmi nokokoo Amumkun welikoo kal weto-wetokotakoo. ¹⁰ubalmi akonas Mimanko-Mimnkonas tainkokoo AF aya buak tomuma win Humuwan aikoo.¹¹win buakik humunas sublutumkoo nikima win kinu aanmu mumi humi kaltotakoo. ¹²nikikipe na suantri butaknu kakab-kakab hu buakkumnas astakoo.¹³wil apwa win buakik kumhe sa sabeni tukwalwayo wai ka taintokokoo,humi numukun minsipe mukal busab baka-baka Yahudi mitakoo mak baknaskoo. ¹⁴winma hutan Yunani apnas Yunani ap tamunas askoo mikik-mikik nublum apnasi kal mikik nublo tamu apnaskoo. ¹⁵sikabkoo nikima win humunas bitmu bak bak Romami nolom apnaskoo.¹⁶numukun win mi sipe kal itba kikutakoo AF aya AyaMamle Mikoo bukan ap samuma buakumhe asle nubtotakoo mabelhe Yahudi ap nunu Yunani apnas . ¹⁷nikipe ukubalmi asasi pulikoo Af ayale mikun buak kikum aphe bukan buakiktakoo.AF AYA BAPKOO APLIK YARAN NUBLIMUHE ¹⁸panas nublitamu mah buanainan tokokokoo Pim aklanmi AF aya ma nubtakoo. ¹⁹nalama kinu kwalmuhe AF aya nabai kwalkoo,AF ayam aik mami tukmuhe mami tukwalwakoo.²⁰kasermi Nimisi AF aya akak sinubtomuhe kal welitakoo nikipe AF aya Mam asas-asas nubtomu siwelokoo nalakit-nalakit Mama nubtokoo nikima mami kaltokoo. ²¹numukun mami tukwawatakoo AF ayaMi asikoo niblutakoo mam aknok us butaklum mam ukum tutrakoo bulok mukabkoo.22 mah butaknu ikmam nabai askoo niblokoo numukun bulokmu okmi nolum nikikabkoo 23 AF ayaMa asmukun aankoo kal aplik kabta, kal eeh kabta ub empatmu kitkabta,trelbok boplum kitkabtakoo.²⁴nikipe AF aya Ma nabai mah ukum ubalmi butaklumti aankoo baitkuarik busir tumkoo. ²⁵numukun mah AF ayaMi kal mkikikoo ninu nublotakoo almi tainsakoo,nunu AF ayaMi tain mukun kal mikikoo ninu nublutakoo.²⁶nikima AF ayaMa mami notmu notmukun aan kiamhe mah nublumhe asmunasi kal astamunasko. ²⁷apkol beni suantriko ma kiam asmukun wesunu notmukitkun kakabnu ailbopkokoo aplik suanmukun nunu apkol beni ikmam nipsakohe yaran nublukokoo.²⁸mah AF aya ekabanmi itibalin taintakun tumulokoo mah anok us butaklomhe kalas-kalaskitkun mah nublokoo.²⁹mah mikik nublu tamu aimukitma lumi alkoo nikihe ap taihelsulo, ukum nyarbulo,tainsa bopkoo nublutumkoo. ³⁰sutainkoo, AF ayanas totainkoo, buas bopkoo,luit yaran tain bopkoo aimu kitkun nublumu,bautalmu aptum kal ayoo niblutakoo. ³¹kinamu aphe kal mikikoo ninu nubtakutkoo nunu aimumu kitkun nubkokoo.³²mah AF ayama nubtomu taintomumi tukwalwatakoo kalas-kalas kitkun nubkohe as subtakoo mah beni kal asas kal nikikab nublutakutkoo.

KUKOTOO AF AYA MA KAB NUBTAKOO. ¹nikipe hu kal kamunsi astotakutkoo aplik samuma ak ap yaran nubtotakutkoo hu beni hal ik kab yaran nubtokokoo hu ma kab yaran nubkume aankokoo kalas-kalaskit suantri mukun nubkumti. ²na tukwalwakoo AF aya yaran nubtokum kalas-kalaskit nikikab muhe ap halitip nublokoo.³we sa nala ap kabee AF aya yaran wetonu astotahe nikipe hu ma mamunas kalas-kalaskitkun nubto kukabkoo numukun beni kab suantri nikab nubkokoo. ⁴numukun hu asmukiti, baitkuarikmu, ukum akumu, nablibalnu, AF aya asikmu kal kwaltakoo nikipe humi nuknubti koskokumkoo.⁵akak hal akumunas, aknok us kalkumnas hal ukum ma wetokotamuhe hu ma kab nauk tuwaiktekoo, kaelkum bakmi bitunubkoo. ⁶Ma beni ipan nubtakoo ap samuma yaran nubkumhe yaran nubkumkun suainu nubtotakoo. ⁷Ma bukan esra asas-asas nolokun mami aantakoo ma asikle asmukun nublo-nublohe.⁸memi akoo ikmam bel nublumhe kal mikikkoo ninu asmukun nubtakutkoo notmukun nubtakoo. ⁹bukan kinak laistam nokoo ap ikmam halitip aimukitkun nublumhe belmu aphe Yahudi apnasi Yunani apnaskoo.¹⁰asikmunas,aik nabtaumunas muhe ap asikle nublum aptumkoo nikipe Yahudi apnasi Yunani apnaskoo.¹¹nikima AF ayamMa kal smalkotakkoo.¹²kikipe ap halitip ma yaran nubloo mukal AF ayaMi asa buku AF ayaMi tainu pumu kasremi nokokun tukwalwatakoo,mami mukal tutrakoo,mami bukan sarbautwatakoo nunu ap halitip iklanmi sinolonas yaran sinubkoo bukan AF ayaMi tainumu suainu nubtako.¹³nikima bukan hasnu AF aya mi asa kasremi putolimukun mikik nublumhe Af aya ekabanhe astakoo.¹⁴Yahudi ap bel yaran kinubtotakutkoo, ikmam kab butak lumbeltakoo nalakitma AF ayaMi asa kasremi pulimuhe mami beni ikmam yaran kinubsutakoo kal Mi anokplah nikipe Mi anokplahe oklan ikmikoo mam ikkabkoo.¹⁵15 simihe nabai asa nabai ukum balmi puli numunkunu memi anok us butaklum mami bukan ipan tainto- ipan tainto nublukoo.¹⁶tiga ipik AF ayaMa bukan aplik ma anok us sualim butaklum-butaklum he Yesus Kristuswan AF ayaMInas suiankoo ,Yahudi apnasi nunu Mi anokplah nublumkoo.¹⁷numukun hu bukan ikhalkun iinu taintakoo winhe Yahudi apkoo nibtakoo ninu AF aya ubalmi asasik aaktakoo Kasremi AF aya Mi asa pulimu siptumkoo.¹⁸Ma buaktomu nalakit ma tuklimuhe asikoo Mi tukbulum anok plah nublitumkoo.¹⁹hal iksipe mikik-mikik mami eetralbinasi bulokmu okminolom apnaskoo ²⁰tutrakmu ap tukbuloo asa tukbulum aphe mukal buwil takoo nunu mikik mumi kasremi asa ubalmi putolimukoo.²¹we..ee sama aptum tukbulukun hal kab kal tukotamutum sama akaptum tukbulonas klaloo taibtulokakoo nibloo numukun hama kab taibtukoo.²²huma tainkonas aintabain pankoyoo nibkoo numukun huma aintabain pankokoo huma, nomukit nublokyoo nibkoo numukun huma anokmu alnu notmukitkun nubkoo.²³huma buaskokoo Mi tukbulum anokplah nublukoo numukun AF ayaMi yaran itbahktuktolikoo.²⁴nikipe asa sikab sininu pulikoo AF aya Aib akbaka-baka nikipe humutumkoo.²⁵mukot tekblulumhe askoo Mi anokplah nublumnaskoo,numukun ap sama Mi tukbulum ap anokplah nublum suaintamuhe,mukot tekblulumhe kal tekblulitakutkoo.²⁶numuti ma kal mukot tekblulita ukubalmi Mi tukbulum ap anokplah klalinas nublum,nublitamuhe ma mami mukot teklulitamuhe awadii?²⁷nunu taa ap ma kal mukot tekblulita kitolimu ikmi mah Mitukbulum ap anokplah nublum bukan yaran nubsutakoo hu beni Mi tukbulum ap ankoplah mukot tekblulimukunkoo.²⁸nikipe ma klalinas Yahudi ap luban ap beli,mukot tekbluli nunu mikikhe mukot ikmisi tekblulutumtakoo.²⁹Yahudi ap asbasmubelkoo ap ma apulah mikik-mikik Yahudi apkoo nunu ma mukot tekblulum nikipe mah nublumhe ako ukumkoo,sinublilumhe bitmu Klakoo,nikikab muhe Mi tukbulm anokplah asa sipulimu tumtakoo sinublutum takoo, sipe aplikwan aiktakoo numukun AF ayawan kab aikmukoo.

AF AYA KULAMA ESRABAKO ¹minsipikhe yaran lilmukitkun nublum nabai takoo ap Yesus Kristus ukubalmi nolomhe. ²Kula Yesus Kristusnas esraba ukubalmi humi nabtautokoo lilmukitnasi yaran nubkumkitnas notmukitnaskoo.³nalama kal nubtamuhe lilmukit kasremi nublumhe ubma kuwinmu kabkoo, AF aya nubmu akakhe Amamkun kab tainbalkoo IkMamhe aplik ikkabnu suantrikoo ma yaran nublumhe ikukubalmi lilmukitkun yaran nubtokoo ikukubalmikoo.⁴numuma lilmukit kasremi nabaikoo nal ukulbalmi kal ikmamnas kal suaintakoo numukun Kula kabkooo.⁵numukun ma esrabalomhe ikmamkun butaklumhe suainu butaklum akak mamhe ikmam nubklumhe Kulakun buaklumhe ikmamhe akakpe nala-nalama akakpe kula kabkoo.⁶ik buak kukun nubkumhe nottakoo,numukun kulakun buaklumhe esraba takoo nunu nabtau takoo.⁷ikkun yaran buaklumhe AF ayanas baplokoo, nikipe AF aya tainmunas kal suaintakoo nunu kal suainu nubklutakoo.⁸mami ma ikmam yaran butaklumhe AF aya ukum kal askotakoo.⁹hu kal kula ukubalmi aakotakoo numukun kulahe hal ukubalmi aakokoo.¹⁰numukun bukan Kristus hal ukubalmi aakokoo,ikhal yaran nubkum ma nabai subkoo numukun Kulape mikik muma esra aakokoo.¹¹Kula ma Yesus submuwan nublaktokoo hal ukubalmi aakokoo Mama Yesus Kristus submuwan nublaktomawan beni esra mukun aankoo,ikhal notmuti Kula ma hal ik ukubalmi aakokoo.¹²numuti wil apwoo nahe bonlimu apkoo numukun ik yaran butiaklum tumtakoo,nikima esra ik yaran butiklukun buaklokoo.¹³hu ikhal yaran butiklumhe ikhal bukan subtakoo,numukun Kulahe hu yaran nubkumkun subtotakoo,nunu ikhalkun esratotakoo.¹⁴Kula ma kinubkum ape AF ayale aintenkoo.¹⁵hu Kula kal kitamupe kaminsi tawatkonas sokotakoo numukun hu Kulamam kimupe hu nabai AF ayale antainkoo na Kulawan ikokoo Aba-Abawa niblokoo.¹⁶Kula ma kab wetakoo nahe AF ayale antainkoo.¹⁷nunu nal antain beni AF aya ma nubto mukit sibeni hal antain tumkoo,nunu Yesus beni suaintrikoo,nabeni mikik-mikik Kristusnas suaintri tawatlikoo,na beni bukan Mama munas suaintri astotakoo,AF ayale antainhe asmukitkun tuklitakoo.¹⁸win buak weti minsi tawatlumkitpe win buak weti bukan asimu kitkun nami nubtakoo.¹⁹halitip nubtomukit sipe talnolo-talnolokoo bukan ukum tukwin litakoo AF aya antain nubkum ikpe.²⁰halitip sitomu kitpe mami kal buakkumnas mikik-mikik nublutakoo,numukun Mama bisikmi oklanmi halitp bukiklumpe nubtokoo.²¹nikima halitip nubto mukit beni tawatikoo kowani, sarbautami kab aik nabtaukoo, AF aya antainpe asmukitpe lumi alkokoo.²²na tukwalwakoo halitip sitomu kitpe antain tuksulum tibautlunas numluti minsikoo.²³nunu ako sibel takoo numukun na beni kab mabel Kula kinu esmam nal ik ukubami sukokoo,nublunasi talnolokoo antain mam kabkoo nukipe nal Asikle nubtomu situmkoo.²⁴nikipe Asikle nubkoo na buaklum wankoo numukun bukanpe buaknolumpe ma wetakoo kal buaklum kabtakutkoo,ap samuma buakiknu nabai wemu aptumkoo.²⁵numukun bukanpe na kal welitamukun butakiklumpe na bukan nubtakun mikik nublokoo.²⁶Kulama namitum nal ik ukumbal kwinmuti aankokoo kipe na tutrakoo na nanu nublita AF aya Mimanlohe,numumukun Kula ma kab namutum Mimankope ma kal minaskota.²⁷nunu Mama ma ukum ukubami kuwalnu weaakoo nalakitma Kula nikipe asbasmu ap AF aya buakumnas suainu nublum apmikoo.²⁸nunu nabai tukwalwakoo nalkitkun suaintri nublumhe asmukitkoo ap ma AF ayatum ayoo niblum aptumkoo.²⁹mami ma tukwalwa elimu nublimuhe Amum kabnu suainu wainkokoo ap mam baikuarikmu okmi belik almu ape.³⁰mami mabelka mukalmumi nubkum aphe beni ilitakoo, nunu mami ma ilimu ap beni AF aya ma asikmukun Yesus Kristus ukubalmi aakoo.³¹numuti na halitip si nalako nenu klali? na AF ayanas nolohe ap samuma bapkoo?.³²Ma kal Amum tum kal ayoo nibtakoo Ma namutum Amum kab namutum halitip aankoo,Ma kal namunas suaintri aantamu kab muhe nala-nalakit namitum kal aantakutkoo.³³ap samuma AF aya smalmu apnas bapkoo?AF ayama mami asle nubtokoo.³⁴ap samuma lilmukitkun nubtaa? Yesus Kristus ma submu apwan nubmuma AF aya mumwan awikan wenokona natum AF ayale Mimankokoo.³⁵ap samuma nami Yesus Kristus aanmu nabutabtaa? amu kitnasi tamukitnasi tawatkum kitnasi ainkun tawalum kitnaskoo.³⁶asa sininu sipulikoo,na ako humi aikmu bak sarbaut tunum okmi nolokoo,namihe ais domba-domba kabkoo.³⁷numukun bukan ukubal halitip sipe,na baitkurik Mama nami aankoo.³⁸win mikiko nibkokoo subwan ni esrawani Pimi nololum ap Af aya Mi kinel klalum ap, ipile minasi minsi nubtaminsi bukan aiktamnaskoo.³⁹kal oklanmi nokonasi ukolanmi nokonasi nubtomunasi Ma suainu nami AF aya aanmu as nabutabtakoo,nal Yesus Kristus ukumbalmi nokokoo.

¹Sihe Paulus ma nebai af rasul al sihe aflik tum ta be aflik mi al, nu bial muhe Yesus Kristus nasi aba af aya Allah nikima mami kasi nublak sublin af numukun mami nabai nublak to. ²Nenubu si palitip mam af masril mi has lum af suwaintrili winmunas nunu mam anka Galatia mi nolumtum.³Aya mam nas asto nu asasik si samutum nabai Aba af aya Allah nas nal Tuhan Yesus Kristus. ⁴Nikifma nebai nal notrot aimukit situm anko namutum astotamtum minsi nebai nal af aya Aba Allah Ma. ⁵Sihe mamak nebai aaasikmu as as, asas nolutam tumamin.Sihe Amatri Af Aya Mi Sinoko⁶Winmi webatik nanumuma hu kusab mami he wetoo, nu humi iko asmu Kristus an, nunu nabutrol nu ongk to kapril mi kun. ⁷Sibo ongk af aya mihe kapril numuhe, nolo nabenubkab af he nebai notran sami si buak nu af aya mi Kristus si nabutrol-nabutrol luko.⁸Numukun imihe nami bee malaikat asmu baka ma humi klabal nu af aya mi sihe lalakit nas nubu si nebai na nebai anliko humi tum nootik tiko imu he. ⁹Nebai nami si kela balimukab nukal munas nebai munas win mi kamisi tain kunu sami af ongk ma af aya mi anbal samitum numukun lalakitma tuknuba lalama humi nebai kimuhe makab ko ma nebai tain wain nu susap to. ¹⁰Nanubta minhe winmi mukal silais ko aflik si la busa lita bee af Aya Allah tain tekta? bee nabnubta win ma mukal nubweko aflik si sabli tukwin sunu? buwak muhe winmi mukal aflik si sabli nubwenu winhe hamba Kristus tako.(Rasul Mamtum Paulus Ma Busab Ko) ¹¹Wilaf-wilaf wo winmi samutum buwak ko kwal muhe af aya mi kun nebai win anko imihe aflik ma af aya mi si nubtolitako. ¹²Winhe aflik si kal nabki takut bee winmi sabli aflik nublum si sabili weesril nu numukun winmi mami nabkita nikihan Yesus Kristus ma nebai kwal.¹³Nikihe humi nebai has sinubkum akunu nubkum nabai kasri ma af aya mi agama Yahudi. Win mi yee walko mam. Anka jemaat af Aya Allah nekinas aiik nunu kubli nub ko nab nubnu mami nottotamtum. ¹⁴Winmi mikik kilauk bitum af aya mi agama balkab Yahudi nebai wiyeik bitam he nikipnas si af ongk sebaya nikip bak wil win mi mikik aiik nu balkab mi busab nu miliko nublum kit wil af kasra ma tuk nolum kit.¹⁵Nubnu bukan af Aya Allah ma nebai kapril winmi kas mukal wil meh ainkun ok mi noku nas nebai winmiko aya mam wan mi mikik. ¹⁶Nebai tain amum si balkab winmi numu ma winmi kinu tain bal ko mami tum niki ihe Yahudi af winhe tah kusap manti kakkopliti niki af paltum. ¹⁷Win bini baka Yerusalem kal bikota ongk af bisublu nebai rasul af lauk win mukal mumi numuti nin kusab baka Arab wan bitum nunu kamisi bwil mu bak Damaskus mi aik.¹⁸Kwabsi asi mak nubti bwil bak Yerusalem wan bi nuh Kefas mi sublu nu swentrili noliti biliik muhe as atum nafof nu amatri atum nafof. ¹⁹Nubta numukun winhe kal weta amatri mum si kas-kas af onk, aku Yakobus af aya Tuhan nas sril. ²⁰Win mihe humi mikik buwak nebai af aya Allah akaban niki he lala kun win mi si esa si puto humu tum sihe not mu ta.²¹Nubtab nu win mi baka Siria bak nassi Kilikia bak mi biko. ²²Win mi mukal tukal wata ik kab-kab ma af aya mi nublum af ongk Kristus balkab mi nolo si baka Yudea bak. ²³Mahe ongk af he aku nekikabmubil mami haslo nunu mabil kas nami suweko minhe tain bal af aya mikun si mabil moma ka nubwe wain mu kun tot to. ²⁴Ongk af ma af aya Allah esa puliti ihe win mi tum.

¹Kwabsi si empat belas nubti winmi kamisi kaa bwil baka Yerusalem mi aik muhe Barnabas nassi Titus nas swentrili win ma kyaik. ²Win sibi muhe ehe suwalan nublum kit si nekitum sabeli bi tain tum ongk af mi af aya mi si tainbal tamtum si ongk af Yahudi tum ta sihe win ma mami nubtamtum mi menlum balkab nakab ehe akuu ongk af mi biktain subas tum.³Nubti mikik taintotam ehe lala kit kun win nubkumkit nas nebai win si nub mu nas kal busiran kubwal mi kab imihe Titus nas winmenas swentrili kal af aya mi kal kaklio niblita boo mak he Yunani af. ⁴Simihe nubtam ehe Paulus li af he nolo nubti mikiltaik mum ukubal mi li nuu suwalan we boflo wetolitam tum nikima nami kilitum af kaimu Yesus Kristus. Numuma nami kamisi kilita mak nublum wan. ⁵Bai numukun nami tumup ongk af mi taukla litam he nubkum ifik he nikima mikik tako af aya mi ma. As sas balkab mi akotako humi.⁶Simi pe af ongk ma kikla lum nikip si akum he kal buwak ta win he ihe af aya Allah kal kab kabko ongk af winmi laplakit-laplakit makkal nabok ta. ⁷Ihan he af ongk wenu sehe winmukun nebai mikik ko nenu af aya mi situm ongk-ongk af he kal af aya mi mukal Petrus nas swentri mu si tain bal af aya mi situm af aya mi nebai kla sulimu af ongk mi. ⁸Nikihe mama ka nebai nub tomu Petrus wan nebai kashe Rasul al af ongk halitif nebai nubli. Ma bini nub nikihan mi si nubko wiin munas nebai kas af Rasul kab tum palitip sihe Yahudi af taa.⁹Nubtek nu Yakobus nas Petrus nas nunu Yohanes , nebai ka si wenu/sumwal nu ka nebai af aya mi tuk bulum af mam aintain mihas lum af butak nu asbas aya mam nebai baa mam ongk af mi ooik kan anto palitip Barnabas mami nas numuma nami mam linu niki af he Yahudi af ta, Nikihe af ongk li ongk af nebai nubli mu af wan. ¹⁰Ongk af he aku nami manli nu mami butak li af ongk notrot tamu af mi, amatri mihe imihe winmi kabik nebai ukum auklan al nu ukum aasik he mamutum nubtamtum.Petrus Yatran Nubmu Kun Paulus Ma Nuktuk Toko¹¹Bai numukun Kefas bukan bwil baka Antiokhia mi aik winmi bit-bit balin busre nikihe itbalin ik ma yatran nub. ¹²Nikihe sinub mukal as-as mikik kalangan wan Yakobus aik Kefas nebai kuwal suwentri li elumihe Yahudi af ta nubti bukan af ongk akliti, mahe kapril sulil nu mami tumublo itba tek lum af bus maib lumi.¹³Yahudi af ongk he bulu-blu nu baf lunu sautalu suwentrili numukun Barnabas bini busreli nikip sautal welum af ma. ¹⁴Winmi bukan weti imihe af ma tiyai-tiyainan lo asmu baikin af aya mi nubti winmi Kefas mi af batukwar mu ok mi akaban mi halitif tain, nu "Hu Yahudi af nikikab esratam he, nikikab muhe Yahudi af kab ta, nabenubu sihe huma mikun tain tangk bo Yahudi af tamukun nubti Yahudi af kabnu esraba konlitum?"¹⁵Nak mihe tuksu limu af ko Yahudi af kab suwentri numuti yatran nublum af ta sihe aflik Yahudi af ta. ¹⁶Numuti nami tukwalitiko sihe af mak mum kab astota kut nebai bisan tawat lum kit nubto muti, Yesus Kristus ma nebai asik mu kit nebai kiyaik muti. Nikipma nabini nebai mikik koo ninu nebai butak kiklo Yesus Kristus mam numuma nami astota af aya balkab Kristus mi nikip ma bis mima tawat nubtinta nikihe af siyamu kab kal astotakut niki he bis tawat lum mi si kal has nu nublutamuti.¹⁷Bai nubmukun nami alkima si nubtrais lum Kristus balkab mi si astotam nakmi nabkilitum kabsvil nakbini yatvan nublum nikihe mikik Kristus mihe yatran nublum tum tukbof kumu? ok numukun sikab mu he ta. ¹⁸Winmi samitum kamisi butal nublak nu lala kit kun winmi nebai nabu puwato, winmi itbalin nubmu kit sihe winmak nebai yatran nublum af kitawat ta. ¹⁹Nikihe nikihan mi kitawat lum bis winmak nebai sub palitif kitawat lum bis numuma winmak af aya Allah mi kinu esra.²⁰Winmi nebai ka butis li mumi subuntoli ko Kristus nas, sihe winmi esra ta Kristus ma esra win balkabmi minsi esraba nolumhe winmi u balkab mi esraba su, nikihe af aya Allah aintain numuti mam aya balkab mi esrabata nebai win mutum ayo oo nib nunu nebai ik mam si winmutum nebai anko. ²¹Winmi kal wisintakut asik mu af aya Allah mi si sihe sami asto tam tum kitawat lum bis wan namu sop Kristus nebai sub.

¹Wee sa Galatia af he tutrak siyamu ma ka nebai sami nubaltoo? Iptaa hal eyub akaban Yesus Kristus si wee ko si kabutis limumi subun toli akaban mi palitif tum? ²Amatri mi si winmi tainhas ko sami. Laplakit sami nabkiklio kula nikimihe bisik tawat lum solbal ko. Nubta niki mihe af aya mima nebai has? ³Nikipma notub tutrakik to sami? Sami nebai ka nubi kuko kula sima nabenubta sami min sihe lubik butak nu wetolita ub sinas?⁴Sami aku al kubuwal minubsalo natuk tawat lumhe iskil batukarik mutum sami mikik sihe kubuwalminas nubsaloko? ⁵Numuti mikik ma samutum kula asik mu kun sami bako nunu asmukun nebai nubkuko samutum palitip nikimihe samitum kas bis tawat lum kunub kil tum bee sami af aya mi sihas linas si?⁶Suwentri muhe Abraham kab numuti af aya Allah misi mikik buwak ko nubkumtima nikif mi si awatoko mamitum sihe astotamtum. ⁷Sinumuti tukwal uwa lio sihe af, af aya minublum af mi ilumi he Abraham li aintain. ⁸Kitab buwaik as bit mu, si nebai tukwal uwa mukal mumi simihe af aya Allah ma asmu bakan mi antota af aya misima Yahudi af makta nebai buwilik kas wal af aya misikun tukboplunu kelabali ma Abraham mami tain. Aflik palitip si bukan askun nubsutum simihe samitum. ⁹Numuti af ongk af aya mi has lum mihe bukan askun af aya mi kun tain suta Abraham nas suwentrili, af aya misi mikik ko ninu butak lum af tum.¹⁰Palitip af busab nolunu nikip kit bis mi tawat lum tubwan mi nokum kla wain sulum, nikihe nebai kasi esa mi puto: "Palitip af tain wain notup sumu kal ayo nenu nubluta palitif kit si pal nebai kas bis tawat lum kitab mi puto palitip taf nu nubli munas". ¹¹Numuti nebai tukwali minsi sinumuma af syamuto kal astotakut af aya Allah akaban kas bis tawat lum mi, simihe mikik ko nenu butak lum af ma af aya mi esraba nolita. ¹²Nubta numukun Kas tawat lum bismi bismi kal af aya mi nas namenelnu, "af mikik kas bis mi tawat lum nublum bukan as sas esrabata."¹³Kristus ma nebai namutum bitmu nubto kas tawat lum bismi sikun nikip nas nebai nubto sutain wainto si namitum sihe nebai esa puto, "Sutainwain nabnot to nu af ka butis limumi subun kot lio nib. ¹⁴Nikip nas af kaimu Yesus Kristus balkab mi ako notrot Abraham ma tain bal Yahudi af mi tain ta, numuti af aya mi nas nami kula nabkili nebai si taintomuti.Af Aya Allah Ma Kas Tawat Lum Bis Mi, Mi To Mu¹⁵Wil af wil angka, win mi bukan samitum wainko ipik-ipik: Esraba nolum numuti taintomusi nebai nubtek nu nakipot hatoliti, akun alkuma srokwan na aflik. Af kal tata kal wisintakut bee naboktota laplakit mum balkap mi si ales tain tomu mi situm. ¹⁶Minhe ales tainto mu mi situm nikimihe af aya Allah ma Abraham mi tain bal nunu mami busri mu af aya Allah kal tainta, "mam busri mu-busri nu bial mu," si tukto ma batukar busirimu."Nub muma hukma busrimu, "sihe tuk tokum af amatri mi nikihe Kristus mi.¹⁷Win si buwak muhe kas tawat lum bis mi si kwabsi 430 ma aik sis nebai muhe kal kitakut wetota ales taintomu mi sihe ka nebai af aya Allah ma ka nebai oklan nabki ha tomu. Numuti simihe ales taintomu mi si kal weto litakut. ¹⁸Nabenub kumihe bisik aibmu ma kas tawat lum bisik mi numuma aibmuikmu kal kamisi biskab takut af aya ales taintomu mi si. Nupta nuptamkun af aya Allah ma nebai mikik asmukun Abraham mi ales simi si tainbal.¹⁹Numuti nabenubmuma kastawat lum bis mi si noko? Tawat lum kas mi si anto simihe busiran nublo Yatran nublo-niblitii busri lum aik nu nabenuban nubta buwak mu kit af aya aces tain bal mu mi situm nubtek. Tawat lum kas bis mi malaikat af mi tain blo mu mi si anok pela mi. ²⁰Nupti simihe af ongk ma srokwan to af amatri tum tah simihe af aya Allah mihe amatriik.²¹Nabenub Tamtum Kas Tawat Lum Bis Mi Si PutoNumuhe nebai lalakitma bis mi tawat lum si ihan-ihan nas af aya Allah ma ales tainto nu nenubtako numuti tato sihe sami kas bis mi tawat lum miik nebai Anko numuti esraba nolutam anto numuti nab kik konlowo astotam mihe tawat lum kas bis mi sima astotako. ²²Nubtako numukun, Kitab Buwaik esa bit mu nebai pal nublum kit-nublum kit af palitip tukwal tap notran nublum tubwan si numuma af aya mi si aces taintomu Kristus af kaimu Yesus balkab mi nikifma as sami antako ongk af mikik butak lum af mi.²³Mukal af aya mi aik tamumi, namihe bulok tawat lum kas bis mi tubwan bunain lilmu bulok muma alkema bunain kiyal kiti..i...i...i af aya Allah mi sima bukan aik nu mikik itbalin nabkitoko. ²⁴Nikipnas numuti, tawat lum kas bis mi simihe namitum busap akuti.i.i.i.. Kristus ma nebai aik muma nami af aya mi si nabki nu as kun nubto. ²⁵Minhe af aya mi ka nebai aik. Nami tawat lum kas bis mi si kal butak nu buwak luta nikip ma namitum busap kuta kut. ²⁶Af kaimu Yesus Kristus balkap sami palitip sihe af aya Allah li aintain af aya li mi noluko.²⁷Sami palitip ma nebai linauksunun limu he Kristus balkab mi nebai Kristus ma busab ako. ²⁸Nebai ka takuko Yahudi af to Yunani. Kas af to merdeka apkol to kiyam nikihe palip amatri af kaimu Yesus Kristus balkab mi. ²⁹Wee samihe nebai Kristus li ikko. Sami he Abraham ma busri nu bis-bis abka ma suwain munas af aya mi si ales tain bal mu nas suwain.

¹Nebai mitkin kas humi buwak tomu notrot aibmu mukal amum aintain ma kal kapril kas nublum kit nasta nikip bini mak he sinokum kit he mam ma kap. ²Makhe tubwan mi busap akunu meh mi nokum kit bil nubkum bil kuwal nubkiti iii mak ipik mi nebai asma tolik sine ib mam ma³Nikibab muti nabini bukan mukal nal aintain he kasri ma nimi si nublum kula-kula kun noblo. ⁴Bai numukun, bukan namesuwain kum ifik he busiran. Af aya Allah ma mam amum nabal ti af kiyam wob nu kitoli to nabkili muma kas bis notran tubuwan sinubluma. ⁵Numuma tubwan totmukit tuknolum kit si top tab tamtum numuma nami nabkipot nu napki liti nebai af aya li aintain tab ta.⁶Mikik sami he af aya Allah li aintain ko nebai kulah mam ku nal ukum balkab mi kab-kab nebai nauk blo tab toko numuti ilumihe, "Abba Konibloko". ⁷Numuti samihe kasri nublum kit kinolum as ta. Numukun aintain. Samihe nebai af aya Allah li aintain. Allah ma nebai sami sal kit aibmuik mihe Kristus.Kamisi Nimi Sinublum Kit Kula Mehe Kusinik Lio ⁸Mitkin kasri, bukan samitum af aya Allah kal tukwal ta, samihe kasri kinolum kit nikikab-nikikab mubil mu bis he af aya Allah mak tah. ⁹Numuti minhe samibini nebai tukwal nu nebai subluli af aya Allah bee hani kusap kwal ko af aya Allah nabenub mumak ki sami kamisi nabutrol nu nimi sinokum kula si tukin loo nikip kit he kal asta? Nikikap muhe sami butak nolo kamisi notmukit si kilitumuu?¹⁰Sami nipbil kilauk lilo-lilo nekap nublibil ifik-ifik kaya-kaya kobsi-kobsi aku nikibil nublutum. ¹¹Winmi sokuko nikap mubil nublumihe nebai wimi nubto humi tum aku al busiran nub ko kubwalminas nubsako.¹²Winmi hukmutum tainkuko wil af nas wil aintain win sikap kunuplio winbeni samikap sinub nu nubko. Samihe winminas makal notran nubtako. ¹³Samihe mak tukwali kas mukwal mu ifik he winma af aya misi tainbal/tuk af kube samitum nikihe wil ik si sos kuma winmi kwalko. ¹⁴Makap wil ik balkab he kapril kap nubwe tako humi tum humi kal totain kuta bee busre kuta winhe humi he nabutrol nu winmukun sabili kunub ko sinubko nubkum winhe malaikat af aya Allah nikip kab nubko winhe Yesus Kristus mihe kapril.¹⁵Nabenubu notrot nas nebai hukmi nebai kwal muhe nebai ko minsi? imihe winmi as bitbalin tainta sihe humitum kas walmu. Numuhe nenubta, eyub hal si son nabu puwa yo kunubnu mami kano winmutumko nub hukmi mikik as muhe. ¹⁶Nabenubta wenmi minsihe humunas nukbaf kuta almita ko sihe humitum as totam mitumko.¹⁷Af ongk sihe makab kubli nub trais luko hukmi subulu litum, numukun nikifnas butak wenu nebai as. Ongk af butak nu humi tastolitum nipnas huk buwak kum kit nas ongk af tum bukan lais boftako. ¹⁸Mikik asik samihe unas topolelo nu nublumkit-nublumkit butaklum nebai askun nubluko. Nubnu aku nikibil bukan win munas samunas suwantrili.¹⁹Aintain wil wo samitum win buwak kik nu kab nubnu tibaut ko sos kunas nubkiti ii Kristus si kitoko sal balkab mi itbalinko. ²⁰Win buwak as minsihe winmenas huminas si wil mi tain lukwal usi kapril tum simihe win anokus tanu hal akaban mi bi weyal muti.(Hagar Nas Sara Mamnebai Wain Toli) ²¹Winmi kaik kaklio wee sami esraba tam butak nu tubuwan tawat lum kas bis bulok mu bee sami kal paslita paslio bisan tawat lum? ²²Nebai kasi puto, Abraham afkol aintain he alilas amatri he budak nublum kiyam ma kito. Nubti mak mum he merdeka kiyam ma kito. ²³Nupta numukun, amum budak kiyam ma nebai mam ub kun kito. Nubti amum merdeka kiyam ma kito muhe nebai af aya mi sima.²⁴Kalio kas mi nublo nublumkit sihe nebai si trabaul sulum kit kab ko kiyam alelas sihe nebai oklan mi si trabaul sulum kit kab ka nebai ales tain balkum mi sikab amatri mihe ales tainbal mu mi Beleh Sinai wan numuma budak aintain si tuksuko. Nikip ya ma Hagar. ²⁵Minhe Hagar ma oklan trabaul sulum kap Bleh Sinai si nim Arab, Yerusalem bak nas swentri minsifik he mami neba esra nikif kit budak balkab mi aintain mam nas swentrili.²⁶Nubta nubmukun Yerusalem si oklan sihe kiyam merdeka ya mami he nal kiyam. ²⁷Numukun kasi puto, "Wee kiyam wu ukum kasbasiklio aintain usbus munas kal tuksu litamunas. Sehe nebai aintain batkwar kiyam wan mihe kafril nubti afkol nas mu kiyam he kafril/kiyam latka nas muhe kafril.²⁸Wil af wil angka nas wil kipla sami he nebai ales tain bal sumu aintain Ishak kab ko. ²⁹Nikifik mi ub kab nu kito limu amum mihe mak amum mikik af aya kula kun kitoli muma tokla lunas yewalo. Sekap mukun minsi nubko minsi he.³⁰Nubta numukun, laplakitma Kitab Suci tain muhe? "budak kiyam sihe kiklauk kop lio palitif budak amum mam sinas klaukap kas lio budak kiyam si bukan kal mam kit kab takut merdeka kiyam amum nas swentri laukop kas lio. ³¹Sinubmuti wil af wil kifla wo, namihe budak ma aik tuksu limu aintain budak kiyam ta, numukun merdeka kiyam ma.

¹Kristus mikun as kun solbal toko nami nebai astonu wesu numuti nikikun potha nu niyub nu klauk ko numuti kamisi lilmukit nublikayo ipkit budak sihe ifnasta. ²Paslio win Paulus ma sakmi tain kuko sami itba teklum kit si kilita Kristus mipe nikikap mu kit he sihe sami nokuko sami kabko.³Win kamisi sami tainko palitip af ma itba tek lumkit si tuknolumihe palitip lubik mi tawat lum Taurat kas mi kit kinolutum nuplo. ⁴Sehe sami okwal kun kunub liti tawat lum kas nublum bis mi nubikunas astotamtum esraba litam nebai Kristus ma kafril nubto sami nebai asik mukun usuto.⁵Nikpan mi af aya kula nas af aya mi ma, nami mukal sital nolo sitalnoloko nikpan mi wom bukan bakian si astota. ⁶Af kaimu Yesus Kristus balkab mi itba tek lumnas to makhe itba kal tek lutamunas nikihe kal mikik ta. Aku af aya mi ma nikip lailan mi nubliti mikik ka si anko. ⁷Sami he nebai asri plitut liluko asikli. Syamuma humi aik susap nu ayan muhe balkin si atoli tamtum talnoloko. ⁸Kela kinub kit he sihe makma kiyaik nebai sami/humi tain Tisi aik.⁹Kalasik mum kit nebai nubto palitip/palitris esem si nebai buwemko. ¹⁰Winhe nebai buwakik nu kiko sihe samutum af aya Tuhan sihe sami sikab kapril butak lum kit si kal nabkita. Bai numukun, syamuto nikima humunas nukbaf kumhe bukan tawat lum kit busan nubto tako.¹¹Numuti wil af wil kifla wil angka, sami win mukal itabatek lum mi mukal tainbal kuko. Nenu muma winmi toklalunas yewalo? Sami sunumuti, kwil salib/kabutis limu akaban mihe nebai kafril nabkitoliko. ¹²Winmi ma ongk af tum buwak kuko hukmi bukan notran kab nublitamti halikmi hukab.¹³Wil af wil kifla nas hukmihe nebai inu kla bali merdeka altako sinubta numukun, kamisi humikun merdeka kab mu nikif nubwan mihe ub balkab mi esra. Busab nu knubo amatri af mi ongk af ta nikip nas kano. ¹⁴Nekikap palitif kas bis mi tawat lum nebai kyaik nabok namuswain af aya mi balkap amatri to. Hal ikmi si ayo nikekap af ongk tum ayoo knubko yo. ¹⁵Sakmi lukun ihem lo-ihan lo nu tukni luka ukumnasik lio sehe sami iha-ihan sublintaleo kwisin li sublinta.(Ubik Tum Buwak Nabof Kum Lelan Nas Af Aya Kula Tum Buwak Kum He Baf Lum Sekab) ¹⁶Numuti winmi tainko, af aya kula simi esrabalio, numuma sami kal nublitamukit kas nublitamukit butak nabof lum ubik-ubik an si butak lum. ¹⁷Ubik an si butak nabof baflum sekab munas af aya kula tum buwak nu baf nabof nu buwakik ubik sehe. Alelas kit sihe ihan kibaf, numuma humi naflakit-naflakit kal nubtakut humi buwak kum kit si. ¹⁸Nubta numukun, samihe af aya kula ma busab akuko, samihe kas tawat lum bis mi he tubwan mi kal busab akota.¹⁹Butak nabof lum kit ma nublum he ubikan nebai tukwal, nikihe yatran nublum si nebai itbalin ukum balkab mi buwak nabof lumkit. ²⁰Yatran ublo sami haslilo bekal nas busmaib klalo kasri nublum kit bulok mumi nublum. Ukum mak mu mi yarkum suwalim tainkum anokus kalnu bait baf kum, af mak mi suwalim ukum yartainto kum bait busiran baf nubnu kal buwak we kuta. Aku mam ikmi bil buwak nu nubko, kal sabili buwak nu nubkita makal kafril-kafril, kab-kab nub kuta. ²¹Busiran sair ko utulum li bil auko kobsi solo sapuwif lo. Nublunas busiran nublum kit palitif siwinmi sami tain kuko minsi. Nekikab mubil nublum nebai winmi sitain mukal mumi. Syamuma nikikap-nikikap mubil nubko nubkimihe af aya Allah ma bukan mamnub kum kit aibmu mi kal nubtotakut.²²Bai numukun, kabsi af aya kula sehe anko, ukum kasbas lio solbal nu asik tamtum asbasik nolutamtum, ukum asbas nolo ukum busa nu nolo ukum weblo nu nolo asri ik nolo as-asik nolo askun ihan busab-ihan busab nu asri knub luko. ²³As-asik tukwin itba kab nublo makhe iksi sabli busab, tawat lum kit si tatamnas nikifkit-nikifkit si kibaf nu kyof tamtum. ²⁴Af ongk ma nebai yaimu Yesus Kristus ma nauktuk nu nebai kabutis limumi subun ikub butak nabof lum nas palitif kit ukum balkab sibutak nabof lum buwak butak palitif.²⁵Sakmi namitum esraba litum af aya kulama, numuti asko nami af aya kula nas swain nu nublitiko. ²⁶Nakmi yatran buwasbilikab nublikayo sabilik busab nu asri knubli bee ihan-ihan suwasin ukum not mukun butak luta.

¹Weye wil af wil kifla wil angka, sami af ongk ma weliti lapla kit kuu nublumihe yatran nublum, samihe nebai af aya mi rohani kusab nabutrol kyaik kan ongk af nikikab muhe af aya kula nas kwin-kwinikli. Busab busablio numuma sami kafrik kusinlio bulumuhe not tako. ²Ihan-ihan busablio lil mukit mak nabki muhe balkab mi numuma sami lil mu kit kal kitawat takut ko Kristus ma.³Sakmi af ongk ma mamik mibil kabko, numukun tah nekikap, mami kubwal mitain sako mamik kab kun. ⁴Palitip af ongk kaklio les nubwelite sa suwalim yatran nublum kit kab-kab iskit nub we nu, mami as oklan ukum asta ik mam nubkum ma kab we nu nunu sihe nikif ma nub muta sihe af ongk ma. ⁵Sinubmuti, af kab-kab kusab knubtab mam ik lilmu.Mi Sabliik As As Knubloyo ⁶Syamuma af aya Allah tuktomu mi si nabki mu he ma kusab kab-kab, kabo mi palitif as mu he af nas ma mi si tuk kumu nas. ⁷Kubwal mitain sa kum he kwisin. Af aya Allah he kal minail tolita simihe af bukan lalakit kun bwili ma tuknubtota. ⁸Af bwili tuknubto muwan he ikuban buwak nabof bukan baitkwar he pwesta ik ubwan he. Bai nubta numukum, af mikik af aya kula wan nubkumhe bukan mikik bwilik baitkwarik muhe af aya kula ma asas-asas esra akuta.⁹Kusinlio nakami sikap sinublumhe asri muwali knubli. Sakmi asalkum ifik mam he aiksista. Nami bukan bwilik baitkwarta sehe nami kal tumubtakut. ¹⁰Sinubtamti, sakami na mukal nub ifik mukal mumi kaklio nami nabkinolinu asrimwali nublitiko sami af ongk palitif, sihe na sril af aya mi balkab mi nublite.(Paulus Mi Mam Esa Lubik Putomu) ¹¹Sikolio nabenub muma esa ki-ki ikli si putoko win wil atum kum si putoko win kab. ¹²Ongk af ma mama kab butak nu asik mu akaban mi nubloko nikif wan mi. Sekap-sekap mu tuksu bukan tain tangkta humi nikihe itba tektum. Af ongk nikihe sekab mu kit nublum af numuma kal kla yeas taf nu Kristus kal subun tolitakut. ¹³Itba tek limu af beni kal tawat lum kas bis mi nublitakut, numukun ongk af he humi itba tek litam butak lo numuma ongk af nab kinu ukum oklan lauk mami itba tek limuti ukum oklan lauk.¹⁴Aku nuflatum winmi kal nubta kal ukum nas haal kuta winhe aku kabutis limu af aya Allah balkab, nal kaimu Yesus Kristus. Nekihan mi kabutislimu mam he. Nimihe nebai subun toli winmutum. Numuti nim lubik nas winminas. ¹⁵Itba tek limunas itba kal tek litamunas nikif mamhe lalakiti. Mikik muhe eli sra nubta mukabta. ¹⁶Sa palitif af ma sunublum kitsi nublilo, makabko solbal nu asik ko numuti aya ma oklan wae nu sami oklan Israel af aya Allah mam ma nabki.¹⁷Sibema, kusin af ongk ma winmi tuk nubluna susablo nikihe winmi nabkyaik ales nubtam-nubtam kaimu Yesus wil ik ukum balkab mi ako. ¹⁸Wil af wil kipla wil angka buwak wenu asmu Anugerah af aya Tuhan af kaimu Yesus Kristus af aya kula hal nas nebai ma swentri li nokuka asikko nebai lubik.

Paulus Nasi Timotius Ma Misi Klabal Nu Asik Ko Nibli ¹Sehe Paulus nasi Timotius Yesus Kristus mam kifla pacitif miklik af aya misi si butak lum bitikmu af Kristus Yesus balkab nikimi Filipi nolum mami kinolum jemaat nas as aya me busab akum af majelis mitukbulum af jemaat situm. ²Asmu mi anugerah nikifnas asik aba af aya ALLAH, namutum, munas af ayaa Tuhan af kaima Yesus Kristus samitum busebkuko. Paulus Ma Mam Ukum Asik Nu Af Aya Allah Mi Tainko Mam Aintain Af Aya Mitukbu Kum Af Jemaat Bwil Bak Filipi Mi.³Winmi mikik ko ninu ukumas af aya Allah mi aku ifik-ifik winmi humitum buwali kumbil ko. ⁴Balkabmi winmi samitum halitis af aya mi tain kuko winmi af aya mitain tangk kuma ukum askuko ⁵Sihe swentili nublo simihe sama antoli balkab mi klabal limu mi af aya mihe kes mabil ikmi alnu aik-aik-aik kititi minsi. ⁶Winmi mikik buwalik ko sehe mawak ka nebai kas ukto nu asvi nub biko ongke samitum, mamibeni nenub mukono bukan kyaik solbal nu nameswanta nubkitiiiii as kaimu Yesus Kristus isik ta.⁷Nebei sunumuti wimka towekuko sikab nu sehe humi sekab muhe samitum halitif wil ukum baukabikmi nolo. Asko bukan he winmi as nauk nu sulum kwil me mi bi alku tako nikif nas kamisi winmi anta bujab nu kallik ko af aya misikun, hukmi nebai kula swenti winmunas anugerah af aya ALLAH balkab mi. ⁸As aya ALLAH he nebai winmi we kuko, nanumuma winmi samutum ukum kwin kuko pacitif Yesus Kristus balkab mi anko.⁹Siko winmi af aya mitainkum nubmuti busabmu ka nebai nabok-nabok kunas les tukwal tam sihe naflakit asikmu kum; ¹⁰Nikifwan sami kinu sumwalli laflakitma asik; numuma. Halikmi asik mikik nubmuma ikpal too, ub too atum too; eyub toi katab to, luwit to, lukwal to, kal not takut Kristus mam ifik mihe; ¹¹Nubnu es nas bukkik muma Kristus Yesus aikti nikis wam astota nikistum asbasik nu sapwif lumnas af aya ALLAH tum. Paulus Mam Nebai Kwil Me Mi Bial Kunu Af Aya ALLAH Misi Tainbalko¹²Wil af wil angka wilyo, winmi buwakik sami tukwal napla kitma nebai nubu win misi nikifok muma nebai af aya misi kyaik tuktonu nebai bit toko, ¹³sinub numuti palitif busab lum af istana anokfia nas palitif , as ongk tukwal uwa lio sihe winmi tawat lum kwil me mi Kristus bait kun ko. ¹⁴Nubwan laelan bait kwar wil af palitif svil af ayami nikifma nebbai ka butak lo af aya Tuhan misi nikima winmi kwil tawatlum memi si alko nebai winma iskilik unastof nu as aya ALLAH misi tukbu kumhe win kal itba ki kunas sokuta.¹⁵Sihe mikik ongk-ongk af ma Kristus misiklabali simihe ukum kabsril butak lunu nubti sehe srilmi nabolo weti swentri numukun nikifbini nenub ma si buwale we nu astum. ¹⁶Mak ongkaf ma butah lumhe mami nubkumhe as sihe ankum simihe mak ongk af tukwal muti winmi bak tuktoli sihok mi af aya mi sikum susab. ¹⁷Nubti not mukun tuk buwak kum he, mali ongk af ma nublum kit wan ma nikif mikun iskil nabkitan ko, kal pukenas buwak kuta af ongk mahe kinu nabok litanihe nebai lub sof taik sihe winmutum sinubtas winmi kwil me af ki tawat sulum bali mi.¹⁸Nubti ikhe napla kiti? nubti mikik mu she nikifnas nabenub nu nubtamhe napla kit mumkab mikiksehe buwak muhe, mikik Kristus ma nebai anko, si numuti winmi ukum asik. Bai nunu winmi nikikab ninub wim ukum asik ku kuta, ¹⁹Sikab win mi kwal muhe sa af aya misi klalo-klaliti nikima nubmu busab af aya kula Kristus Yesus, napla kitma nebai mikik itbalin nubko winmi nikifma bukau winmi wetolita.²⁰Win buwakik mu he sinub winmi mikik kal kinu otba kiik ta asmuhe win ukum kaliknu bwili Kristus mi bistas nebenubu minsihe nubnu nikikab mubil mubko wil ik balkabmi af asik nubko kab nub weti balkab mi as subto be esrato nifbil. ²¹Win mihe Esratamnas sehe Kristus nas subtami sehe nebai asik.²²Bai as numukun sahe winmi he mikik ik balkab mi esra si, nubmuti winmi nekikab nubtangk kuti esmam baitkwarli taubta nubnu nafma winmi sumwalta winmihe kinak. ²³Winhe bunain sihe alelasma sumwaltam tum winmi buwak kumihe ehe wetonu esraba Kristus nas swentri nekikab muhe wiye muti as. ²⁴Bai as numukum, sihe samutum bukan miki bwilli nubta sami winma assas ik bal kab ini esrata.²⁵Sikun sabli muwali butali kik li, win kwalwinmi samunai srilmi kyakuta palitif samutum mikik asri nubtamtum nubti ukum sal kasbaslitum af aya mi balkab mi. ²⁶Winma kamisi samutum aikta, numuma samiukum asbaslita kamisi nabokliti sukwita af kaimu Yesus Kristus balkab mi sinub muhe winmak. Sril Mi Swentrili Assas Knubluko ²⁷Nubmuti nebai esraba lio sekab knublo asri af aya misi Kristus nas nubmuma win aik muhe saminas bluta nubti kai aik tamuhe winmi as has muhe sami amatri af aya kula mikun subini nu kalbalik balkab mi kuklauk luyo knublinas amatri ukum bil batak nu swentriki knub luko af aya mi sikun.²⁸Sami wetolitabo kwisinlio tumubo-tumublo saminas kibas kibas lum af niki kab muhe nebai nubtoli numuti nebai wesril lita ongk af mi nebai butris suko sihe af ongk tum. Numukun astolum mihe sihe samitum, nub nu ales engk nas nubto muhe nubmubeni af aya TUHAN iwa. ²⁹Kristus tum sekab mubil samitum nebai asik muhun an sihe aku mamibil butah litum ta numukum nikif nas sihe mabeni sinuban nub kuma notik. ³⁰Situm ko sinubtamtum samibeni sikabnublum-sikabnublum ma swentri sikab muti nebai sami winmi weli ti syaik alkumkab, muhe minsi sami hasli winmi mukal nikikab mubil mukal sikab mubil nubko.

Kristus Ma Si Buwak kum Ukum kab Lio ¹Numuti sami Kristus balkab sinokuna unastos kuna blotoko, ayoo nikenas ukum susim kunas koskot kabti ²ukum asbas knublina solbaluko nublinas sril ukum butak swentrili nikitab kikon luna knubluko af aya kula si amatri balkab mi nubtotako numuma tuknu srilmi amatri kun butak lita.³Naflakit-nafla kit mum kab mah nublitako kusin lio si tuk klabof lum mikab nu ukum ha lauk luka yo bee natuk yarbilina buwasbilina nublika yo nikikab muhe aku al kubbli nas nublu ko numukun ukum weblo nu niki he af ongk kab muhe mikik niki kab muhe hal ikma kab buwali kuma nub. ⁴Kab-kab luka kusinli sami he aku ebil kolo sal butak lum ikmi kab-kab numukun nikif nas ongk af mam mabeni butak lo.⁵Sekab butak lum he makab sehe sakmi ma kab noko, nahe nubam nekikab nebai af kaimu Yesus Kristus nebai tukli, ⁶nenub mubini af aya ALLAH ekongk kab tuk li tamtum mamihe nikikab muhe kal buwak kata af aya ALLAH nas nikihe nubtan mak nekiftum hala tyaianli. ⁷Mikikhe mam ikma kab mam naflakit-naflakit makal kya kuta nubnu bwil af kab mam aibmumi buwak kumhe aiikmu kit budak kab nubnu nebai aflik ekongk nas swentri tinubko. ⁸Mam balkab nubko nikikab nubkumnas nubkitiii subta tamuhe oklan kabutis limumi subta.⁹Situm nibsa kumhe siko, af aya ma mami nebai oklan iktoko nubnu asmu anugerah busab nikimune aibmamhe mikik oklan mi aibmam nabkilalo ¹⁰Numuma balkab mi aibmam Yesus isik ublik nimi tri nu palitif fim mi no lumnas, nimi no lum nas pal nim tubwam mi nolum palitif-- ¹¹nubnu Albak Pal klanu sihe Kristus Yesus simikik af aya TUHAN ko mikikma namutum af aya ALLAH namitum asnubto mikik nal ib aba ko! Af Aya ALLAH Ma Nal Ikukum Balkab Mi Busab Nu Nubtokuko¹²Sinub tamti wil af samitum nebai ayoo nibko, sehe nabenubta sami sekab mubil haslo ifta nikibil bukan winmi saminas swentrili kyakuta, bwilik he minsi nubnu bukan winmi kal saminas kalkyakutajut knubluko sami astotamti nikifnas tumub lunu mobnaslo. ¹³Sihe af aya ALLAH ma sal bal balkabikmi ka nubko samitum asikli mikik butyaklitum nekifnas nubnu knubli tamtum naplama mami asnolitamtum.¹⁴Palitif kitsi knubluko baflo ukum tyarbulo nublukayo ¹⁵numuma sami makal notublo nublitakut ko nubnu makhe makal notran kalnublitakut sehe nebai af aya ALLAH aitain numuti makal balkab mi oknas takut mukwal tukwin muma wair muma nubnu kinakta nikikab sinbutamti sami si bitnu silalti kukab ma af ongk tum nekikab nim mi sibitik knub lio. ¹⁶Knabkikonluko af aya misi sabeli esraba litamtum numuma af kaimu Kristus mam nubkum ifik he winmi nebai nabkinu kyako nenu nibsako nabai bwilik numukun winmi kal sobitakut akublinas nubsako nubkumnas bwil mu kit kun kalikli nubkunas akublinas nubsa kenas kisako.¹⁷Nenubmubeni win mihe kal wesintakut nubta li cawan elumkab tawolta oklan pot halauk linas mituklumi af aya misi sami winmi nebai ukum asik nu ukum wil nebai asik-asik mubil nubkinas samitum halitif. ¹⁸Nekikab muti sami beni nekikab nubsalikab tam beni swentri ukum oklan haklauk lunas ukum sal kasbasik lunas win munas swentrili. Paulus Ma Timotius Nas Epafroditus Mi Tainblo¹⁹Af aya TUHAN af kaimu Yesus balkabmi winmi buwakik nu kusab Timotius humi kusab si tainbal kuko numuma winmitum busabnu nubkitamtum nubnu bukan mi hutainbal mumi sihas. ²⁰Sihe winmi ongk af makal kita nekikab mu af he, sehe nekifnas mikik buwak hu sinubkumkit he buwakuko. ²¹Sihe ongk afmihe kubli kitkun nublima kal buwakuta mammikab mumbil buwak kunas nubko sihe af kaimu Yesus Kristus tum makal buwak nu nubketa.²²Sekabmuhe humi nebai kwalko, Timotius ma nebai mikik nubkuko mamikab mikik buwak nu nubko mami winmunas mikik blunu swentrili af aya mi tukbulo nublo astamtum mikik buwaknu nubke af aya misi tukbulitamtum wain kumhe amum ibmam mak nebai kasi nuktuk kum sekab. ²³Sekab sinubmuti winmi buwakiknu nebai tainbal mami nebaimuhe kusab winmi kwal nafla kitma bukan winmi nubta, ²⁴Numuma winmiaf aya TUHAN li misi mikik buwak kuko sehe win kabbeni sokunas numuti bukan he humiwan aiktako.²⁵Bai numukun winmi sekab bu wak nikikab buwak nu Epafroditus humi tainbal makhe wil af wilikmu na swentrili af aya misi tukbulum af nakmi swentrili tukbu boflum af makhe nubnu mekikab mak kam he af samitum klabaliti misi kibi kum af samitum nubnu makhe butaklumkit tuknub kum af he mami. ²⁶sehe mamak mikik samitum ukum kwihik halitif nubnu mikik ukum mamhe ta lub sofik nikifma sami hasliti makhe nebai soskuko nibli. ²⁷Mikik makhe kasma nenub kuko sinub sos kutiii bliik nebai ka sub tambil abwa nubkum numukun af aya ALLAH ma mamutum ayoo ninu nubko sihe akun makmibil tinta nikikabmuhe winmibeninub nubmuma win busab nubkum kal busmaibko-busmaibko.²⁸Sinubtamti winmi nekikab mumwan buwak kunas kamisimamu butal tain balta numuma sakmi asbasnu ukum asbasiklita nubnumi kamisi makmi welita nunu takuna nebai kibli kuma win baitkwar buwak kumsi/ ²⁹Ayoo nenu ukum kasbas kiklio Epafroditus mamitum af aya TUHAN balkabmi nublinas batkwarli ukum kasbasiklio knubnu mamitum sabeli ayoo knibnuknubluko sikabmu af mihe ³⁰Makhe nebai sub tambil ubwa sehe kristum baitkwar ikli mubkuma; mami ikkula mamsikun tonunubko makkun mikihan busab kuna sihe makal sami kinu winmitum anlita.

Kristus Kun Mami Bil Butak kiklio ¹Nebai mikik, wilaf-wilaf af wo ukum sal asbasiku knublio af aya TUHAN balkabmi. Win mihe kallilta esa kamisi burol puta kut sekab-sekab mu mi he nebai swentri sami tum nikikab muma bukan sami busab ta. ²Tumblinu sabeli tukong luko sa-sa situm, nenub tumublio nublimu af aiikmukit nubnu kamisi nenub tumublinas af ongk itba teklum ikub itba teklumko, ³Sehe nakmi he af itbanal he nebai mikik asik mukun nebai tek suli nebai tikto af aya ALLAH, kula balkab mi nubnu nebai tof nu bitto Yesus Kristus ma, nubmukun kal butak lita muma naflakit-naflakit busiran mi sinublo⁴Nubti numukan winhe mikik muhe misi kyakunu nebsa kunu aimukit baitkwar nubkuma sikab-sikab nublum he sikabmu notik mu lahiria situmpa, sami ongk kafril af ma nikikab butak lumhe mahe nikif kitnas kyaku mas nibsakuko nibnu butaklo numukun nekikab-nekikab muhe nebai lahiriah winma nebai bwilik : ⁵Kinhe nebai itba tolika nikifik delapan ifik ma Israel bak tulen nas bismam Benyamin, Ibrani nolum af nikif Ibrani mian klalum af ma tekli kasri tawat lum bismi taurat, nikif nublum winhe farisi af ko.⁶Simihe balkab mi unastofko, winmi he ukum tyarbu linas toklalam mitukbukum af jemaat nikifnas af aya mi balkab misi astotamtum tubwan tawat lum/ hukum kas bis mi/ taurat, winhel kal notta ikmaknot mu nokuta. ⁷Nubta numukun, palitif sinokumkit nikifma mabik mikik ko win, minsine win buwak wetitatikab sihe Kristus ma.⁸Mikik ko, palitif sinokumkit win buwak weti tatekab nekikab buwakweti bukan kaimu Yesus Krsitus aik sublukumifik ma. Wil af aya TUHAN tum nubti nebai wiyeh ikmuhe nebai tiklum kit si naflakit mumkab sehe Kristus tum winmi nebai sarbaitof palitif sihe halitif kitsi minhe win buwak weti nobub mukit bibiya kab, numuma winmi askun Kristus si nabkita. ⁹Winhe Kristus balkab mi subluna weliko sihe asmuan balkab mi tah sehe winmi wilik ma kab sihe wilima kab nubti winmi hukum taurat mi wemuhe numukun nekihe af aya balkab Kristus wan aik nikifmihe af aya ALLAH misikun asiklilum bak mi nubtota af aya misi mikik-mikik butak lumhe nubta. ¹⁰Mikik winmi nebai maminas kwal numit aya mamsi nublak munas nubnu swentrili balkab mi baitkwarikli nubmu mam nas ¹¹nublumtima nubkum ifikma winmi sekab nublakta subin aftum. Nimisi Iliti Kusab Nekihan Aik¹²Numukun nikihe mikta winmi nebai mami sublu be nebai nameswain, numukun winmi mami kilaukta numuma winmi mami nabta numuti nekikab Kristus Yesus nebai winmi nabko. ¹³Wil af wil angka palitif winmi kal buwaknubta sihe winma nebai mami nabko mikik numukun, amatri mimumsima nikifma winmi nubko; winmi butaputo naflakitma wiltaman mi nubnu tukbal kuta wilik naflama wil akabanta. ¹⁴Winmi nenub bikuta nikifwan nekitum bikitum nubmu notrot, nikikabmuhe ibalummi nimisi nikif swentri muhe af aya ALLAH kaimu Yesus Kristus balkab mi.¹⁵Kakliyo na asbas nublum af he sibutaklum nebai mekikab mubil sami mukal butak lita muhe nebaiko. Af aya ALLAH bukan tuktotako sami saheli tukwalta samitum. ¹⁶Numuti nebai , kakliyo nenub esrabaliteko nakmitum, asri nubtotam sikab swentri nekifkun nami nebai nabkinoluko.¹⁷Wil af wo kaik kublio nasinublumkit nikifnas af ongk swentri ongk af mabeni nikifnas swentri sinubliti sami siwelimukab nikif he namakli. ¹⁸Simihe sinolum baitkwak af makhe akun sinub nolinu ka butis limu salib Kristus. Nas kibaf-kibaf luko. Sihe simitum winmi nebai sami kitain kumbil samitum numiti minhe winmi mamutum kitain kuta kamisi elinas kuna. ¹⁹Lubik esraba sinolum af ongk mame he nebai sublinti taikta sehe af aya ALLAH ma ongk af mame he mam ainkun bil butaklum af nubnu niki afma pwiflo nublum sahe sehe mihe sekab-sekab muma nubliti itbatukli mamli kab mam ukum kun butak nu nublo aku kublinas sekab-sekab mu he nimisi nublo.²⁰Nubta numukun nal bis baka fimmi noko numuti kaimu Yesus Kristus aikiwal tamtum tal noluko. ²¹Mami bukan ikmam sisra nubtek taflimu engk mam kamitum nebai kafril ekok ta ikmam sihe aikki waltamhe nikif aya mamnasta Kristus nas palitif ma sinokumkit-sinokumkit si palitif kit si mame hal blulita.

Kitain Of Kuti Sril Ukum Bil Sril Mi Butak Litum ¹Sinubtamti wil af wo winmi ayoo nenu ukum susimik kako; nebai asik nubmuti nubnu wil ukum asik. Af aya TUHAN Li balkab mi kakipot ha nu kalbal lik nu subini kiklaukluyo. ²Winmi mikik tainkuko Euodia sami nas nifbeni nub Sintikhe sihe af aya TUHAN balkab mi kalballik lio. ³Baiko win hukmi man kuko wilkaki-wilkaki wil likfla wo kyamam-kyamam si busab lio sehe mami nebai bwilik mukun nebai kalballik li nubluko af aya mi situna injil nas swentrili nubluko, nikifnas swentrili Klemens mam sril win munas nublum af ongk mi nebai aibmam he nebai esraba nolum bwaik balkab mi esa puwalke suto.⁴Af aya TUHAN balkab mi neknub ukum kasbasiklio kamisi burol win tain ku ko ukum kas basik knublio! ⁵Makab ukum tukwinik nu tukwalwa halitif af, af aya TUHAN nebai ubwa kuko. ⁶Kusinlio aukli butakluka lala kit mum kab nekifbeni nubmuti balkabmi nubtamhe hu buwak kum itbaliknik knub af aya ALLAH mam balkab mi tain to kunu man ko nubnu mikik kooo nenu tain ko. ⁷Af aya aba ALLAH ma nebai solbal nu asik-asik nubnu palitif si nokum butaklum bukan ukum anok us sal balkab Yesus Kristus ma kyeto.⁸Nebai mikikmuri wil af palitif ma mikik as, palitif ma asbasi, palitif ma solbal, palitif ma topoleli, palitif ma asik, palitif ma klalo, palitif ma namuswain, palitif ma mikik napkilalonas butaklo yo palitif situm. ⁹Lalakitma sami nebai ka nub we looo nabkinu haslo si welo nublumhe winmako niknubtangklio palitif kit situm numa af aya aba ALLAH laplakit solbal mu as asik bukan samitum busab tako. Filipi Nolum Af Ma Af Aya Mi Si Mikik-Mikik Butak Liti Paulus Ma ukum Mam Asik Nu Tain Asik Nikli Asikko Nib¹⁰Winmi mikik ukum asik af aya TUHAN balkabmi sehe minsi sinubmuti samitum anko numuti ihan nabutrol nu winmitum busablio sihe mikik mukal mumi sakanma winmitum sabeli busablio numukun sami kal butak kinolita nebai nesmom mukun. ¹¹Winmi simi si tain kuko ifta sehe winmak mukal kal namuswainta lubal sihe winmi nebai ales nub weko kyaik nameswaintaintotum mam kapril balkab nabe nubkab lalakit mum. ¹²Winhe kwal sihe lalakit nabenubtumu mukal lubal nubnu winbeni nebai kwal nikihe lalatumu bwilikki. Balkab sinokumkit nubnu nikikab toweti winmi nebai les nubikuko busmom nublum kit esraba nu baitkwar kibi namuswain nabenubta sinas aukbwalta be ainkuntata nabe nubta wanbani baitkwarti esrabata be wanbani taik. ¹³Winmi nebai habkinu nubkuko lalakit-lalakit sinoko sinokum kit palitif mami wan kab nikifma winmi kalmukit si antoko.¹⁴Nubmuti sakmitum nebai asri knubbo hu kamisi burol knubbo lilmukit si win munas. ¹⁵Sami kab nebai tukwal jemaat filipi, sihe bukan ifikmi mabil bisikmi alnu af aya mi si tuk bof nebai win mi baka Makedonia mi wetonu af aya mi has lum af jemaat nebai taikti nikimi kamisi nubnu taisi tuktamhe tah nekif lilmu winminas balkab mi sikab mumi antam nas kinu haslitam simihe samiko. ¹⁶Nubti bukanifikhe bwil baka Tesalonika mi, samakab kanballio busab tamtum butak limu si winmutum bwili aku lubik sibil. ¹⁷Numukun busab nu balimukitta sihe winmi laismu nikihan esmam winmi laiskum nebai bukan mi baitkwarta bukan kamisi bwili naboktasamitum.¹⁸Winmi nebai bwiliktikliti nebai kiko namuti bwilik, winmi palitif nebai kiko sehewinmi buwakmukab sihe anlimuti samak nebai anballi winmutum Epafroditus wanmi. Huma anbalmu kit he nebai nub busmaib nu tolimu nas harum, kurban nas mamikik nubnu af aya aba ALLAH tum as nubtoko. ¹⁹Wil af aya aba ALLAH ko bukan bwili nabokoto palitif sinokum kitsi hubuwakum namiswain nu hal notrot bwil likmu hal nas asbasikmu Yesus Kristus balkab. ²⁰Af aya ALLAH ma asik mu nubto nubnu nal ib aba nebai assas nolo-nolo ta nebai.²¹Kilkakbalio nakmi samitum af ongk palitif si asik ko mikik-mikik has nu nublum bitikmu Yesus Kristus balkab mi nolum af tum asikko sehe samitum nal af sril mihas lum nas na sril mi sinolum winminas si nolum si bak mi halitif asikko. ²²Palitif mikik bitik mu af ma kla bali asiko humitum sihe ongk af kaisar bwil baka istana nikimi nublum af tum. ²³Mikik asmu anugerah af aya TUHAN Yesus Kristus wan af aya kula ma asik nubto nebai.

Mamaintain Mitukbukum Af Jemaat Bwil Bak Tesalonika Nolumi Tain Bal Nu Asko Nib ¹Paulus ma tainnu asko Nibal, Silwanus nasi Timotius tum mam mitukbu kum af jemaat Tesalonika af aya Allah, balkab nal ib Aba nas af aya TUHAN af kaimu Yesus Kristus. ²Asmu anugerah nes asik solbal nubto samutum af aya Allah, ma asto nal Aba nas af aya TUHAN af kaimu Yesus Kristus tum.³Nalimi sehe ayoo nenu sabeli butak nu mikik ko kniblio af aya Allah mamutum sehe samitum, wil af wil kifla wil angka nas sihe mikik nebai sinub. Sehe aya mi si humi kusab suwa mi nu baitkwar nubnu anti sami nebai kab-kab tukonlo ongk. Af samitum nubnu sikwaita. ⁴Sekab sinub mutri, nani kabmum klalita hukmitum ukum oklan lauk nu hal aintai af aya mi tukbukum af jemaat Allah tum simihe asrisninalu nu af aya mi samutum palitif ukukbalikmi notan busiran klaluminas soswalumkab tibautlumkab nublumkit humi nebai kwalko. Simihe Af Aya Allah Mi Kun Busiran Mi Yatranan Nublum ⁵Sehe mikik nubnu, af aya Allah misi mikik kal asri nubluta, sikab nubliti butak nu mikik ko ninu sa halitris af aya Allah sehe samibeni nebai nublum kit. Nublum kit nebai lubsofiklo.⁶Sinub numuti, namuswain afa aya Allah wan mi inam nikif af mi ihan kibaf lunas humi lubsoftomu. ⁷Nemukun humitum ayo nenu asri busab mu nikima nikifnas namunas baf, af aya TUHAN Yesus nikifik itbalin fim oklan bisbakan malaikat nas swentrili aiik ta, ⁸kaailka kaalbak ailkum balkab mi, ihan sami nekta af aya Allah misi kal tukwatamu af nubnu af aya mi sablikal has litamu nas nal af aya mi Yesus, TUHAN misi sabili has litamu af tum.⁹Af palitif si bukan tukwalwa tako bukan kitawaf kuti palitif sublintab tako assas tatako, af aya TUHAN nan muhe wiyeta ehe mam aya mi askun nubtota. ¹⁰Nubti bukan ma aibmuma aiknu asnubtota af aya mi mikik has nu butak lum ikmam si bit ikwamu af he nikima sumwal nu asbas suta palitif nikimihe nakmi nebai sal akaban misi klalo tukbu lo nublumti sabei mikik butaklio.¹¹Sinubmuti nami af aya mibil klaluko samutum, sehe af aya Allah ma nami buwok muhe samitum askun bukan samutum itainta kab-kab butaklum kit he bukkik sihe nublum kit af aya mi asri knub linas aya umam nas, ¹²Numuma af aya TUHAN nas af kaimu Yesus nal aib si oklan na balkab mi astamtum, nubnu sami beni mam balkab mi nolita, nal af aya Allah asik mu sinas swentri nu af kaimu Tuhan Yesus Kristus nas.

Aflik Aiik Muma Aik ku Ko ¹Minha nikima syaikkuko nal af aya TUHAN, af kaimu Yesus Kristus, Nikifik mi nami kyaik srilmi bulusu makma, nami humi mannu, nal af nal kifla palitif. ²Numuma sami kusinli kusab kinakta hal ukum bal mihe bee nikifik ma has nu iksi sekle mukabta ehe nikifik ma af aya TUHAN nebai aikta , as sehe af aya kula kab to be mitainbal to be esa kun putonu anto sehe namihe aku busiran nubkumkab-nubkumkab ta.³Af syamu to sa wesulitako humi notmu kitkun nubtako nubtamhe laplakit-laplakit aiikmu kit wan mi nubtako. Sehe, nikifik he bukan kal aiktakut nubketamu ik mukal mumi aiik mu af si itbalin aiktukto nikif he sublintab tam amum, ⁴Syama has kitanu bwa kal ko kelalum mi kal has kuta nunu ukum oklan alkum mu ma kab af aya kab we muhe halitif si ilimihe af aya Allah be aku af ongk mi nakik kaklitiko nenu nubko; nubnu mami bukan af aya Allah mi has lum meh mi bi weno ko nubti mam ik he butak nu bitbalin ik numuti nebai af aya Allah koo knib nu sinunu butak litiko nenu nubko.⁵Kal butak lita sami sehe mitkin winmi samunas swen trili, winmunas simi he samitum tainkunu tukkum ⁶Minhe, sami tukwali? lalakit ma mami subini alko numuma minsi he nubtam buka, mama bukan mikik itbalinta. ⁷Sinubmuti nubtamhe aimukit he minsi nebai ka ukto nu nubluko, sehe mamak mukal minsihe sabini nu nabkyal kuko bukan he asas subini nu nabkyalkuta as sas as sasik nubkiti mami busrenu kafri laelam tolita.⁸Bukan mi, aflik aiik mu af sihe bukan wenu, ihe nubti, af aya TUHAN ma bukan mukal esra luwit lukwal susab nu busim tota nuti subnu tata aimu af sihe ma af aya aik kum ifikma. ⁹Syaik kumu aiikmu af sihe ma iblis bekal nas sril mi nublum af ko nikimuma bukan syaiktako, palitif welitamu kit nas pal aya umam kyaikta, mam nub kum aya mam nas nubkum af asbas sukum af mikik nenu butak lum aya umam aku ukum mam kun buwak ti mikik kab kum not kal astamu kun kyaikta; ¹⁰Nubnu nifnas kisalum aiik munas palitif sihe bukan palitif af sublin nu sarmanta simihe af syamu ma nikif ai mu kitsi weto mu af mihe nebai bukan astota.¹¹Sinub muti, af aya Allah ma akun mamk kubli nas kubwalmi nas nub kum aimu af si tain bal nu weti syamu ma nikimuli mi tain kum has rei mikik ko nenu buwali ko nenu we tamtum aimu af si tain bal, ¹²Numuti as palitif si notran nubto tamtum, nikihe af aya misi kal has lita mu af nas mikik ko ninu kal butak litamu af tum astotam nas aiikmu kit si ukum mam assasik kit sinas. Sakmi Sumwal Nu Asto Tamtum¹³Wilaf af nas wil kaimu nas wil anmu efaf palitif af aya TUHAN ma ayo koskot ko, nakmi simihe mikik no niblite af aya Allah mami sehe samutum, sehe, Aba af aya Allah ma nebai nabki nu busab ako samihe nebai kasri mi nebai astoti asmu bakan li tamtum iksal si bit wa ti af aya kulawan af aya mi balkab ik mi numuma askun nubtoti fimi wabtako. ¹⁴Nekitum af aya Allah ma sami si itain kuko af aya mi wan nikima nakmi kla baluko numuma samitum bukan astamtum nal af aya TUHAN, kaimu Yesus Kristus tain balmu mi situm. ¹⁵Numuti, wil af evaf palitif wo kakifot ha sabli niyub kalbal lik nu klauk nebai af aya mi kitukbulo-kitukbulo ko numuti si tukbu lum misikun sabli nab kikonlunu butak luko samitum, asko miwan kilalo kikla nas nubnu nami esa nas pu walke sulo nubluko nama samutum.¹⁶Minhe nebai nekikab af aya TUHAN nal, kaimu Yesus Kristus, ma kab nubnu af aya aba Allah nal, ma nebai namutum koskot muma ayoo nenu asik mu as sas nolu tam tum nebai syanto mam buwali kik mu ne bai an, nubnu nebai mikik weliti asik kum nebai af aya mi mam wam nebai an, ¹⁷Heslinu knublo nailto kelo ukum bal sal sabeli kalhalik balkab mi ifik-ifik nublum kitnas miklalinas sabliik knubluko.

Paulus Mam Buwak Nu Af Aya Mi tain Ko ¹Mikikhe, wil af - wil kifla wil angka aba manikyam semi palitif, nemutun af aya mi baitkwar kakluko, numuma af aya TUHAN misi as kusab tukbof litako nub nu askun butak nu nublita sami si tukbu limukab nublitako, ²Numuma nami wesulita af aiik munas bait baflum af nekikap nublum he kal palitif af af aya misi kal haslita mikik ko nenu kal butak litamu af. ³Numuti, af aya TUHAN he has nu busabko. Makhe nebai kaliktota nebnu sami busab nu susab alko aiik mukit situm.⁴Nami nebai mikik butak luko af aya TUHAN balkab mi humi tum butak lo sihe humine mukal nubkumti nubnu nesol nenub nubkuta lalakun nami klabalimu. ⁵Numuma af aya TUHAN hal ukum balkab mi tukbalkuta af aya Allah ma anta nubnu Kristus mi subini nu kalikta.Nub Kum Kit He Assas Nikikab Nubkita⁶Wil af palitif wo minhe nami klabio lo sami, af aya TUHAN Yesus Kristus mam namutum balkabmi busab numuma sami wiyemiwesuta wiyemi af ongk ma yatran nublo bait busiran baf lo nublum af ongk ma yatran nublo bait busiran baf lo nublum af mukwal esraba nolunu nubnu nami samitum kitukbu sulimu mi nebai samutum nami nebai tukbuli nakma. ⁷Sami nebai kab tukwal ko nabanubta sami he kusab nami nas kublio nami he yatram nublum busiran baf lum kit he tamu af bukan ifikmi nami nas samunas tako. ⁸Nabeni nikikab makal elita elimkit af ongk mam mukal kal tiklita nabutuol nu, atum kun kalik nu bwil kit nubluko kaya ail kumnas lok munas numuma nami kal lilmukit kal kilitakut sihe syamuto-syamuto palitif sihe samitum. ⁹Ifta sehe nami tah sihe nami nokuta mu kit sehe palitip balum kit makab nal ikmi kab nublo simihe aku ales nub wainlo samutum numiti samibeni sikab nu siknubli.¹⁰Bukan he nami mukal siminas nu nami samitum balita si klablo lum he, sami af ongk sikit nubli tam he tumub mu af he mak elita kusin ikliteko" ¹¹Sehe nami nebai hasli nabenukab nuko samihe esraba nolo nu nublitan-nublitan tumub tab nu alik nolum af he lalakit nublitan he tumubik nu al nolo, numukun nuban nubkuma makit-makit nas mukal nikihe kal mikta. ¹²Sekap mu af he nami klabalita nubnu nami klaoflita af aya Tuhan Yesus Kristus aibmam balkab mi klaos lita sihe asri akunu klabal limu kit si askun nubkitamtum nubkunu elufla bauk mam sihe makab kaukkutum.¹³Numukum, sami wil af wo samitum kinaklais nu asri nubko. ¹⁴Wee sami af ongk makal nubtakut lala kun nami klalum mi esa putolimu balkab sihe. Niki muhe ales kup kot kuwo knubnu maminas bi blu kayo numuma mahe wenu nebai itbakito ko. ¹⁵Numuhe maminas asri nuknub kayo mumwanhe nuk baf kuwo numukan ikmi tain, kuyo hal af he itbalin tain kuna knuk bafkuyo.Si Tainko-Tainko Nubkum Mi Lubik¹⁶Af Aya TUHAN ma nebai asik li si solbalko mami nebai anko sami sisolbaltoko ifik-ifik mehe nubnu palitif nabenubkab balkab mi samutum palitif. ¹⁷Win, Paulus, ma esasi tain nu asko nenu puto wil atum kun kab sehe wil ekok kit les puto. Sihe mikik wil esa. Sinubkuko winma puto mu esa ko. ¹⁸Asikmu bitumam af aya TUHAN nal kaimu Yesus Kristus namitum palitif nebai busab nu asto.