Dayak Mudu: Bible for Acts

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Acts

Chapter 1

1No'k wah buku'k di'k ku'k nulis subelumhan, Teufilus tontankg sumua di'k Yesus nojih kihija ngan ngajar, 2Sampai koni onu kutika Diapm ni ngokat, di'k jeh Diapm minyu'k printah, noso'k Roh Kudus, koni rasul-rasul di'k jeh Diapm milia'h. 3Koni balo, Diapm juga nunjukan Diapm-han todiapm midia'p dikjeh Diapm johok, ngan obie'a bukti, samel ngayan diapm nganu balo selam pat puhu'k onu ngan bucaho tontakng Kerajan Baipunopo'k.4Sementara busamah-samah ngan balo, Diapm merintah balo supaya kai togatn Yerusalem, tapi di'k nungu'k janyi baipunopo'k, di'k ni podo'k-han'ne, " Mu'k ngopikng so'k ku'k, 5Karna Yohanes di'k namuh nya'k pinkg, ngan Roh Kudus, kai oti so'k di'k ti'a.'''Yesus Ningokat nganu surga6Karna han, kutika balo bupulu'a busamah, balo bupisia'k koni- han'ne, "Baipunopo'k, Engkau di'k mai'k kerajan Israel?" 7Diapm bupodo'k koni balo,"Kailah bagianmu'k nya'k tau'k tontakng waktu ngan masa di'k jeh ni notaphan oleh Baipunopo'k no'k kuasa-Han'ne. 8Lak tapi, mu'k akan himo'k kuasa kutika Roh Kudus jeh moni'k nganu mu'k ngan mu'k akan jodi saksi-saksi ku'k no'k Yerusalem, no'k sluruh Yudea ngan Samaria, ngan sapai koni bumi palikng ujokng.''9Ngan, sutelah bupodo'k hal-hal tia, sementara balo honong, Diamp nihngokat ngan awan di'k matn-Diamp moyamp so'k pandangan balo. 10Lalu, kutika balo bayu ngao'k kuhonyiant, smentara Diamp obu, hanonglah, biatn du kunan nyo dahi-dahi buaduah mopu'k tokit no,k samping balo, 11ngan bupodo'k, '' Hai nyo-nyo Galilea, ngoniah mu'k tokit samel honon'g kuhonyiant? Yesus ti'a, di'k jeh ni ngokat so'k antara mu'k koni surga di'k moni'k boliak ngan cara di'k samah mah mu'k honong-Diamp obu nganu surga.'' Miliah nyo Rasul Bau'h12Miliah Nyo Rasul Bau'h Sutelah han, balo boliak nganu Yerusalem so'k dohik ni podo'k Zaitun, di'k biant nyoma'k Yerusalem, koju'k han seperjalanan Sabat. 13Libo balo maso'k, balo sima'k nganu ruang somu, ahok'ng balo mona'e. Petrus, ngan Yohanes, ngan Yakobus, ngan Andreas, Filifus, ngan Tomas, Bartolomeus, ngan Matius, Yakobus nak Alfeus, ngan Simon nyo Zelot, ngan Yudas nak Yakobus. 14Balo Sumua ngan sehati butekun no'k doa busama ngan balo dayua ngan Maria, nokng Yesus,suhoto posik-posik-Diapm.
Chapter 2

2Ngan, tiba-tiba tu'k kapiknglah so'k honyia'nt, caho nyunkg du'k sipuah bahat dik kuat, ngan caho han di'k mununkng so'k isi'k homing monai balo tukah guhu'k. 3ngan, tapa'k nganu balo jiho'k-jiho'k nyunkg jilau opi di'k bubaho'k ngan singah no'k somu balo masinkng-masinkng. 4maka, balo sumua dipenuhi ngan Roh Kudus ngan mulai ngomong dalapm berbagai bahasa, mah di'k ni minyu'k Roh Kudus nya'k balo Nucap.5Pada waktu han, biatn nyo-nyo Yahudi di'k monai no'k Yerusalem, nyo-nyo saleh so'k tiap-tiap bangsa no'k sigatn honyiant. 6Ngan, kutika yatn han di'k kapikng, rombongan nyo balo obi'a moni'k busama-sama ngan bingong karna setiap nyo gi'k ngopikng balo han ngomong no'k bahasa balo todia'p. 7Balo pojia't ngan eratn, samel ngomong, '' kaikoh balo sumua di'k tukah ngomong odiahlah nyo-nyo Galilea ?8Ngan, makiah maniah masikng-masikng yah ngopikng balo ngan ahokng yah nikodiah?9Nyo-nyo Partia, ngan Media, ngan Elam, ngan penduduk Mesopotamia, Yudea, ngan Kpadokia, Pontus, ngan Asia, 10Frigia, ngan Pamfilia, Mesir, ngan ahokng-ahokng Libia nyoma'k Kirene, ngan pumonik-pumonik so'k Roma, baik nyo-nyo Yahudi mau pun nyo proselit, 11Nyo-nyo Kreta ngan Arab. Yah ngopikng balo bucaho ngan bahasa yah tontakng perbuatan-perbuatan daeh Bai Punopo'k.''12Ngan, balo sumua jotikng ngan bingong samel bucaho nyi'k sama laikng, ''Oniah hiti sumua ti'a?''13Akan tutapi, nyo laikng notau ngan bucaho, ''balo ni kobua'k han nya'k Anggur bauh.'' Petrus di'k ngomong nganu nyo obia14Namun, Petrus butokit busama kesebelas Rasul, ngokat cahohan ngan busono'k nganu balo, ''Hai nyo-nyo Yahudi ngan sumua di'k monai no'k Yerusalem, biarlah diktau'k oleh mu'k ngan hanonglah ucapan ku'k. 15Sobab, nyo-nyo tia kai obua'k , mah di'k mu'k ngira karna onu bauh jam ku tahuah,16tutapi tialah di'k pado'k nyo Nabi Yoel:17Ngan, pada onu-onu kumisikng akan terjadi,Bai Punopo'k berfirman: bahawa Ku'k akan mencurahkan Roh-ku'k nganu somu sumua naksio, Ngan, na'k-na'k mu'k dahi-dahi ngan na'k-na'kmu'k dayu'a akan bernubuat, ngan na'k-na'k mudamu'k akan honong puhonong, ngan nyo-nyo mutuh di'k antara mu'k akan bupimih-pimih.18Bahkan, ku somu hamba-hamba-Ku'k dahi-dahi ngan hamba-hamba-Ku'k dayu'a pada onu-onu han'ne, Ku'k akan mencurahkan Roh-Ku'k, ngan balo akan bernubuat. 19Ngan, Ku'k akan honong mukjizat-mujikzat no'k honyiant no'k somu, ngan tana-tana ajaib no'k bumi, no'k sigatn, doyo'k, ngan opi, ngan kabut asap.20Motih sohonuh akan ningubah jodi piti'k ngan buhatn jodi doyo'k, sebelum onu Bai punopo'k di'k daeh ngan mulia moni'k. 21ngan akan terjdi, setiap nyo di'k nosu'k odatn Bai punopo'k akan diselamatkan.'''22Hai nyo Israel, kapikng guatn omongan ti'a. Yesus, nyo Nazaret, nyi'k kunan di'k pado'k no;k antara mu'k oleh Bai punopo'k ngan hal-hal ajaib, mujikzat-mujikzat, ngan tana-tana, di'k jeh Bai punopo'k niju'khan antara mu'k melalui Diapm, mah di'k mu'k todiapm tau'k. 23Yesus ti'a, di'k ni nyerah han menurut rencana di'k jeh ni notuhan ngan pengetahuan Bai ponopo'k sebelum han,mu'k kome'k ngan nyalib- Han melalui tongan nyo-nyo durhaka. 24Akan tetapi, Bai punopo'k membangkitkan-Nya so'k punyoho'k maut karna kai mungkin bagi-Diapm ni nguasa so'k pukome'k.25Sobab, Daud suwah busono'k tontakng Yesus, 'ku'k honong Bai punopo'k slalu biatn no'k jowi ku'k, karna diapm biatn no'k sebelah touh ku'k sohinga ku'k kai akan digoyahkan.26Oleh sobab han, otiku'k sonang, ngan jihok ku'k busorak-sorak. wuaku'k juga akan monai no'kwah buharap,27karna Mu'k akan togatn jiwaku'k berada no'k dunia nyo kobe'k, atau membiarkan wua nyo Kudus- Mu'k honong kebinasaan.28Mu'k jeh bupodo'k nganu ku'k johatn pumidia'p. Mu'k akan moki ku'k punukng sukacita ngan jowi-mu'k.'29Posi'k-posi'k, ku'k dopit ngomong nganu mu'k ngan yakin tontakng ma leluhur yah, Daud, bahawa diapm jeh kobe'k ngan ni ngubur, ngan kuburan han bayu biatn busamah ngan yah sapai onu ti'a. 31Karna han, Daud di'k honong hal tia subelum han, diapm ngomong tongtakng Kristus bahawa: ' Diapm kai akan nih togatn no'k dunia nyo kobe'k, ngan wua-Han,ne kai ngolo kebinasaan.'32Yesus tilah di'k Bai punopo'k mangki'khan ngan mi'k nyaksi tongtakng hal han. 33Oleh karna han, sutelah ni togatn oleh tongan touh Bai puno'k ngan himo'k janyi so'k Bai punopo'k tontakng Roh kudus, Diapm jeh mencurahkan, bai'k oniah di'k mu'k ngolo maupun ngopikng.34Sobab, Daud kai sima'k nganu suruga, tutapi diapm todi'ap ngomong, "Bai punopo'k busono'k nganu Tuan-ku'k, 'Guhu'klah no'k sebelah touh-ku'k, 35Sapai ku'k moki musuh-musuh-Mu'k di'k jodi tumpuan kojo'k-Mu'k.'''36Oleh karna han, biarlah sumua homing Israel tau'k ngan bahawa Bai punopo'k Han'ne Tuhan't ngan Kristus, tialah Yesus di'k jeh mu'k nyalib han.''37Kutika balo di'k ngopikng hal tia, ninicu'aklah oti balo, lalu busono'k nganu petrus ngan balo rasul di'k bikitn, ''Posi'k-posi'k, oniah di'k arus mi'k kodik'ngi?''38lalu , Petrus busono'k nganu balo, butobatlah ngan baptiskanlah wua mu'k masikng-masikng no'k odatn Kristus Yesus nya'k pungamput dosa-dosamu'k, ngan mu'k akan himo'k karunia Roh kudus.39Sobab, janyi tia odialah nyak mu'k, ngan na'k-na'kmu'k, ngan nya'k sumua nyo di'k bayu oju'k, di'k obeh di'k bai punopo'k dia'p ho'k paun'gu."40Dan, ngan obeh omong di'k bikitn, petrus busaksi ngan sunguh-sunguh ngan seru nganu balo, kuatn han, "selamatkanlah wua mu'k so'k generasi di'k bikok tia!" 41nyo-nyo di'k himo'k omong petrus nibabtis ngan pada onu han jumlah balo ninodu'k sukitar tohuah hibu jiwa. persekutuan nyo-nyo pucayak 42balo butekutn wah pungajar rasul-rasul ngan wah persekutuan, wah mohuah roti, ngan wah budoa.43Ngan, gola'k monik kusomu sutiap jiwa, ngan obia hal ajaib suhoto tana-tana di'k jodi melalui para rasul. 44Sumua di'k pucaya'k bupulua samawa ngan pu'k u sugala susuatu buhami-hami. 45Lalu, balo nyual hata bona ngan pu'k u, kumudiatn ni magi-magi nganu sumua nyo, susuai kebutuhan masik'ng-masik'ng.46Sutiap onu, ngan busatu oti balo bupulua samawa nok bait Allah ngan bupohuah-pohuah ngan hoti sok homing nganu homing. Balo di'k himo'k makanan balo senang owa ngan tulus oti,47samel mumuji Bai punopo'k, ngan balo di'k suka oleh nyo obi'a. Ngan sutiap onu Bai punopo'k butodu'k jumilah balo, yaitu nyo-nyo di'k ni slamatkan.
Chapter 3

1Suatu onu, Petrus ngan Yohanes obu nganu Bait Bai punopo'k pada waktu japm doa, di'k han pada japm kusemilatn. 2Lalu, nyi'k kunan dahi-dahi di'k lumpuh sejak wah kandungan nokng'ngi ni jota. Sutiap onu balo lota'k han no'k mitn gerbang Bait Bai punopo'k di'k bunama mitn Gerbang Indah nya'k bupito'k sudekah so'k nyo-nyo di'k ho'k maso'k koni Bait Baipunopo'k. 3Kutika diapm honong Petrus ngan Yohanes ho'k namo'k nganu Bait Baipunopo'k, diapm bupito'k sedekah.4Lalu, Petrus,busamah ngan Yohanes, buhonong ngan bukata, ''' kolo mi'k.'' 5Nyo lumpuh han mengarahkan perhatian nya koni Petrus ngan Yohanes, di'k himo'k susuatu so'k balo. 6Akan tutapi, Petrus bukata, '' Ku'k kai pu'uk perak atau omas, tutapi di'k pu'uk akan ku'k miyu'k koni mu'k. Dalapm odatn Kristus Yesus nyo Nazaret han, mokat ngan bujaltn!'''7Kemudian, Petrus migitn tongan touh nyo han ngan bantu'uk ngi butokit. Saat han jugak, kojo'k ngan pergelangan jodi kuat. 8Ngan bulupat, diapm tokit ngan mulai bujalatn. Lalu, diapm masok no'k wah Bait Baipunopo'k busama Petrus ngan Yohanes, samel bujalatn ngan lupat-lupat, suhoto mumuji Baipunopo'k.9Sumua nyo di'k honong bujalatn ngan mumuji Baipunopo'k, 10ngan balo ngonal bhawa nyo han lah di'k biasahan guhu'k no'k Gerbang Bait Baipunopo'k nya'k memohon sudekah.Balo ni lobiah ngan rasa takjub ngn sonang atas hal di'k jeh tujadi nganu diapm. Petrus busono'k nganu nyo obiaPetrus busono'k nganu nyo obia11Sementara nyo han bupigitn nganu Petrus ngan Yohanes, sumua nyo obu nganu balo no'k serambi di'k ni podo'k Serambi Salomo,12Lalu, kutika Petrus di'k honong'ngi, diapm bupodo'k nganu nyo obia han, '' Hai nyo-nyo Israel, ngoniah mu'k heran akan hal tia atau ngoniah mu'k honong mi'k seolah-olah ngan kuasa atau kesalehan mi'k todia'p, mi'k jeh moki nyo tia bujalatn?13Allah Abraham ngan Ishak, ngan Yakub, Allah nek moyang yah jeh ni mulia hamba- Han'ne, Yesus, di'k mu'k nyerah ngan nulak no'k jowi Pilatus kutika diapm jeh ni moti'k nyak ni bebas- Han'ne. 14Akan tutapi, ninula'k di'k Kudus ngan Bonar, ngan mu'k bupito'k nyi'k kunan pukome'k ni lopas bagi mu'k,15ngan mu'k di'k kome'k Sang pumiyu'k midia'p di'k jeh Baipunopo'k mangkit so'k antara nyo kobe'k. tontakng tia mi'k odialah saksi-saksi. 16Ngan budasar iman no'k wah odatn Han'ne, di'k han odatn Yesus, jeh menguatkan dahi-dahi di'k ngolo ngan kenal tia. Ngan, iman moni'k melalui Diapm jeh minyu'k kusehat di'k sempurna nganu dahi-dahi tia no'k jowi mu'k sumua.17Dan tia, Posi'k -posi'k ku'k, ku'k tau'k bahawa mu'k butindak no'k di'k kai mu'k tau'k mah di'k juga nilakukan oleh pomimpit mu'k. 18Akan tutapi, di'k Baipunopok nyampaikan sebelumhan' ne melalui tukua'k sumua nabi bahawa Kristus akan menderita, jeh Dia'p genapi.19Oleh karna han, butobatlah ngan bubali'klah supaya doas-dosamu'k ningapus, 20Sohinga waktu kelegaan moni'k so'k kehadiran Tuhatn, ngan supaya Diapm di'k ngutus Kristus di'k jeh ninotap bagi mu'k, yaitu Yesus,21di'k harus suruga tihimo'k sapai pada waktu pumulihan sugala susuatu mah di'k suwah Baipunopo'k bupodo'k noso'k balo nabi-Han'nedi'k kudus sejak zaman saik'e.22Musa bupodo'k, Tuhatn Baipunopo'k mu'k akan mubangkik han bagi mu'k nyi'k kunan nabi mah ku'k so'k antara posi'k-posi'k mu'k todia'p. Mu'k arus ngopikng guatn sugala susuatu di'k diapm busono'k nganu mu'k.23Ngan akan tukjadi, sutiap jiwa, di'k kai ngopikng han nabi tia akan nikoyap so'k antara bangsa.'24Ngan,sumua nabi di'k suwah busono'k, mulai so'k Samuel ngan balo susudah han juga di'k ngisah han onu-onu tia. 25mu'k odialah kutuhutn so'k para nabi ngan so'k pujanyi di'k jeh Baipunopo'k moki ngan ne'k moyang mu'k, ngan bupodo'k nganu Abraham, ' Melalui bini'k mu'k, sumua kutuhutn no'k jowi bumi akan ni berka.' 26Baipunopo'k, di'k jeh ni bangkik han hamba- Diapm, bucihipm han nganu mu'k lobiah tiatn nya'k berkat mu'k ngan moki sutiap nyo so'k antara mu'k bubolia'k so'k di'k be'k.''
Chapter 4

1Kutika Petrus ngan Yohanes ngomong nganu nyo obi'a, moni'k lah nganu balo para iman, ba'k pujaga Bait Baipunopo'k, ngan nyo-nyo Saduki, 2ngan sangat nohuh karna balo ngajar nyo obia ngan busono'k no'k wah Yesus odiah bangki'k so'k nyo kobe'k. 3Lalu, balo doki'ap Petrus ngan Yohanes ngan muhu'ak nganuh wah punjara kubabut onu'ngi karna onu jeh ngohupm. 4Namun, obi'a so'k balo dik jeh ngopikng punyono'k para rasul di'k jodi pucaya'k, ngan jumilah dahi-dahi di'k antara balo di'k jodi kira-kira himih hibu nyo.5Pada ku onu babuthan, pumimpit-pumimpit, tuh-tuh, ngan ahli-ahli Taurat balo bukumpul busama no'k Yerusalem, 6busama ngan imam Besar Hanas, ngan Kayafas, Yohanes, Aleksander, ngan sumua nyo so'k keluarga Imam Daeh. 7Kutika balo ngono'k Petrus ngan Yohanes no'k tudo'k-tudo'k, balo bupisi'ak, ''Dengan kuasa oniah atau ngan odatn osiahkoh mu'k di'k kodi hal tia?''8Lalu, Petrus ngan Roh Kudus, bupodo'k nganu balo, ''para pumimpit bangsa ngan tuh-tuh, 9jika mi'k ni mrosa onu tia karna suatu perbutan baik ngan jeh mi'k kodi terhadap nyo di'k lomah tia, ngan cara oniah nyo tia jeh ni puhi'khan? 10Biarlah hal tia kutau'k oleh mu'k sumua ngan sumua Israel bahawa nih odatn Kristus Yesus, Nyo Nazaret, di'k mu'k nyalibhan, di'k jeh Bai punopo'k mangkik'ngi so'k antara nyo kobe'k, nyo tia tokit no'k jowi mu'k dalam keadaan sehat.11yesus tia odialah: 'Botuh di'k ni nula'k so'k mu'k, tukakng-tukakng bangunan, di'k jeh tujodi botuh punjuru. ' 12Ngan, kai odiah punyelamat no'k wah osiah pun lainkg han karna kai odiah odatn laikng no'k sigatn honyiant di'k nyilu'k no'k antara naksio di'k oleh odatn han dia'p dopit nih nyelamat.''13Kutika balo di'k honong kubrani Petrus ngan Yohanes ngan tu hiti'ngi bahawa balo odialah nyo-nyo kai tuplajar ngan awam, balo jodi eratn ngan mulai nginal bahawa datn di;k du suwah busama-sama ngan Yesus. 14Ngan, sutelah honong nyo di'k jeh nipuhi'khan tokit no'k sonikng Petrus ngan Yohanes, balo kai dopit ngelawatnhan'ne.15Akan tutapi, kutika balo hitah Petrus ngan Yohanes nyak togatn Sanhedrin, balo brunding nyik nganu di'k laikng, 16ngan busono'k, Oniah di'k arus dia'p kodi koni du'u ku nyo tia? Sobab, subuah tana ajaib di'k luar biasa jeh tujadi noso'k balo ngan bugitu nyata bagi sumua nyo di'k monai no'k Yerusalem, ngan yah kai dopit nyangkal han'ne.17Akan tutapi, supaya hal ti'a kai sumakitn tusebar no'k tudo'k balo nyo, boh yah ngancapm balo nya'k kai agi'k bucaho nganu osiah pun no'k wah odatn han .'' 18 kemudian, balo mangel Petrus ngan Yohanes, lalu murintah nyo dugolo'k nyak kai bucaho atau ngajar oniah pun no'k wah odatn Yesus.19Akan tutapi, Petrus ngan Yohanes bujawab ngan busono'k nganu balo, '' Patik ngan oniah di'k odu'k no'k wah pandangan Bai ponopo'k, nya'k ngopikng han mu'k lobia'h daripada Bai punopo'k?20Sobab, mi'k kai bisa kecuali podo'k han hal-hal di'k jeh mi'k honong ngan ngopikng.''21Maka, kutika balo trus ngancapm Petrus ngan Yohanes, balo nibiarkan rasul-rasul han obu, sutelah kai kudopit cara nyak ngukupm kudu'u oleh karna nyo obia di'k mumuji Bai Punopo'k atas oniah di'k jeh tujadi. 22Sobab, nyo di'k nganuhan tana kesembuhan han jeh nyata, jeh bu umur lobiah so'k pat puhu'k sowo'k .Petrus ngan Yohanes bolia'k nganu posi'k-posi'k seiman23kutika jeh nibebashan,Petrus ngan Yohanes obu nganu kayau-kayauhan todia'p ngan bucihito sugala susuatu di'k nipodo'k oleh balo Imam kupalak ngan tuh-tuh nganu balo. 24Ngan,kutika kayau-kayau datn han di'k ngopikng, balo di'k ngokat caho balo koni Bai Ponopo'k ngan suhati ngan bupodo'k, ''O tuhatn, Mu'klah di'k jeh nyodi honyint , bumi, lau'at, ngan sugala bi'ih han, 25Roh Kudus, noso'k tuku'ak hamba-mu'k ,Daud, ne'k moyang mi'k: 'Ningoniah bangsa-bangsa laikng ngagant, ngan nyo-nyo memperhatikan di'k sia-sia?26haja-haja dunia busiap-siap, ngan para pengusaha bupulu'a busama, lawatn Tuhatn ngan lawatn di'k Diurapi-Han'ne,'27Sobab, subonarhan no'k kota tia jeh bupulu'a busama nyak lawatn Yesus, Hamba-Mu'k di'k Kudus, di'k Mu'k urapi, ba'ik Herodes ngan Pontius Pilatus, busama ngan bangsa-bangsa laikng, ngan nyo-nyo Israel, 28Nyak melakukan sugala susuatu di'k jeh tongan-Mu'k ngan rencana-Mu'k jeh notuhan di'k guatn nyak tujadi.29Ngan di'k tia, Tuhant, kololah ancaman-ancaman balo ngn karuniakanlah hamba-hamba-Mu'k tia nya'k hitohan firman Mu'k ngan sugala kuburani, 30Sementara Mu'k di'knguluar tongan mu'k nya'k puhi'k ngan tana-tana suhoto keajaiban-keajaiban tujadi oleh hamba-Mu'k di'k Kudus, Yesus.'' 31Ngan, sutelah balo budoa, bugucahlah ahokng balo bukumpul busama ngan balo sumua nimenuhi ngan Roh Kudus, suhoto trus hitohan firman bai punopo'k ngan burani.Pumidia'p nyo pucaya'k 32Ngan kumpulan balo di'k pucaya'k busatu oyi ngan jiwa. Kai odiah nyi'k kunan pun di'k buomong bahawa barakng di'k diapm pu'k odialah diapm pu'k todia'p, tutapi sugala susuatu odialah pu'uk balo busama. 33Lalu, ngan kuasa di'k daeh para Rasul nyilu'k kusaksian balo tontakng kubangki'k Tuhant Yesus ngan anugrah odiah somu balo sumua.34Kai odiah nyi'k kunan pun di'k kuha so'k antara balo karna sumua nyo di'k pu'uk mi'ih atau homing,di'k nyual han, ngan matn hasel punyualhan, 35Lalu ngono'k no'k kojo'k balo rasul, ngan ni magi-magihan nganu masikng-masikng nyo susuai ngan kubutuhan han.36Mahan gi'k Yusuf, nyo Lewi, kutuhutn Siprus, di'k nih mangel oleh balo rasul, Barnabas, di'k buarti 'na'k puhibur' , 37ninyual mi'ih ngan di'k diapm pu'uk ngan matn duet han, lalu ngono'k no'k kojo'k balo rasul.
Chapter 5

1Akan tutapi, odiah nyi'k kunan balo dahi buodatn Ananias, busama ngan sau'ngi, Safira, ninyual harta di'k diapm pu'uk.2Dan, ngan sepengetahuan sau diapm,Ananias ninahatn subagian hasel punyualhan bagi diapm todia'p, dan hanya matn subagian, lalu ngno'k no'k jowi kojo'k balo rasul.3Namun, Petrus busono'k, ''Ananias, ningoniah Iblis kunukng otimu'k sohinga mu'k ngelakar nganu Roh Kudus dan nahatn subagian hasel punyual poyo'k han? 4Kutika bayu guatn ninyual,kaikoh poyo'k han totap milik mu'k? Dan, sutelah ninyualhan, kaikoh poyo,k han biant no'k sigatn kuasa mu'k? nigoniah mu'k bupiker perbuatan tia di'k nok wah otimu'k? Mu'k kai bulakar nganu naksio, tutapi nganu bai punopo'k.'' 5Lalu, kutika di'k ngopikng perkataan han, Ananias hobu'k dan mengenbuskan napas di'k kumisikng. Maka, tujodi di'k golak di'k do'i terhadap sumua nyo di'k ngopikng hal han. 6Tahkudu nyo mungun moni'k, mouluat nyak kaikng kapan , dan nyikua ,ngi kusopo'k.7Kumudian, dalam waktu kira-kira tahuah japm, sau Ananias moni'k, tutapi diapm kai tau'k oniah di'k jeh tujadi. 8Dan, Petrus busono'k nganu diapm, '' busono'k lah koni ku'k, oniah lah mu'k nyual poyo'k han ngan hogo di'k ko'i tia?''9Kumudian Petrus busono'k, ''ni ngoniah mu'k ngan sau mu'k busupokat busamah nya'k mencobai Roh Tuhant? Kolo, jejak-jejak kojok nyo di'k jeh ningubur bonihmu'k bayu biatn no'k jowi mitn dan balo juga akan ngokat mu'k ku sopo'k.'' 10Tiba-tiba, Safira hobu'k no'k jowi kojo'k Petrus dan mengembuskan napas di'k kumisikng. Kutika nyo-nyo mungunt masok, balo honong Safira jeh kobe'k, lalu balo ngokathan sumopo'k dan nguburhan no'k sonikng bonih han. 11Maka, tujodi gola'k di'k daeh no'k antara sumua jemaat dan nyo-nyo di'k ngopikng hal han. Tana-tana Ajaib so'k Bai punopo'k12Obia tana ajaib dan mukjizat tujodi no'k antara nyo obia melalui tongan para rasul dan balo sumua ngan suhati di'kodiah no'k Serambi Salomo. 13Kai odiah so'k di'k laikng han di'k brani nya'k bugabung ngan balo, tutapi balo nyo sangat memuliakan .14Dan, odiah sumakint obia gi'k jumilah nyo di'k pucayak no'k wah Tuhatn, sujumilah daeh, baik balo dahi mau pun dayua. 15Karna han, balo bahkan ngokat balo nyo monapm ku johatn dan nguhikng balo no'k somu punyota ngan kasur jerami supaya kutika Petrus moni'k, setidaknya bayangan diapm dopit kodukng kudu kunan so'k balo. 16Juga, biatn obia nyo so'k kota-kota no'k sekitar Yerusalem moni'k busamah, di'k matn balo nyo monapm dan balo di'k ni rasok roh-roh be'k. Balo sumua disembuhkan,Para Rasul ni dokia'p 17Namun, para imam daeh bangkik, busamah balo pungikut han,*dan balo dipenuhi ngan iri hati. 18Balo dokia'p para rasul dan muhua'k no'k wah punjara umum.19Akan tutapi, pada ngohupm tia, nyi'k kunan malaikat Tuhatn muka'k mitn-mitn punjara, ngukutn balo sumopo'k, ngan bupodo'k, 20''Obu tokit, dan sano'klah nganu balo nyo no'k Bait Bai ponopo'k sumua Firman tontakng pumidia'p tia,'' 21Dan, sutelah balo ngopiknghan, pada waktu punuhu, balo maso'k kuwah Bait Bai punopo'k dan mulai mengajar. Kutika Imam Daeh ngan balo nyo di'k busama moni'k, balo bukumpul Sanhedrin ngan sumua majelis balo mutuh Israel,lalu ngado'k nyo koni punjara nya'k matn balo rasul han menghadap balo.22Namun, kutika balo nyo suruhan han moni'k, balo kai kudopit ku du'u rasul han no'k punjara.Kemudian, balo bolia'k ngan minyu'k laporan, 23ngan bupodo'k, ''mi'k dopit punjara han tu'k kunci ngan sluruh pungaman ngan balo punjaga tokit no'k jowi mitn, tutapi kutika mi'k mukakhan, mi'k kai dopit nyi'k kunan pun di'k no'kwah han.''24Dan, kutika ba'k punjaga bait bai punopo'k ngan balo imam kupala'k ngopikng omongan han, balo sangat bingong ngan balo rasul han dan bupisia'k- pisia'k makiah maniah mungkin hal han dopit tujadi. 25Kemudian, nyik kunan moni'k dan bupodok nganu balo, ''kolo! Balo nyo di'k mu'k namok han ku saih punjara sodangk tokit no'k Bait bai punopo'k dan ngajar nyo obia,''26 Lalu , kupala'k punjaga Bait bai punopo'k buhoto pungawal han obu dan mant rasul-rasul han, tutapi kai ngan kukohas karna balo golak duk parankng botuh oleh nyo obia, 27Kutika balo jeh matn Petrus dan Yohanes, balo ngadap han nganu Sanhedrin. Lalu, Imam Daeh misia'k balo, 28Kuwant han, '' mi'k jeh nohuh mu'k ngan kohas agar kai agik ngajar nok wah odant han, tutapi mu'k jeh punukng Yerusalem ngan ajaran mu'k dan mu'k bumaksud nyak nangokng doyo'k nyo tia nganu mi'k ,''29Namun, Petrus dan balo rasul nyamua't, ''mi'k harus lobiah menaati bai punopo'k so'k nak sio . 30Bai punopo'k nek moyang yah jeh membangkitkan Yesus, di'k jeh mu'k kome'k ngan ngantokng diapm no'k koyuh salib. 31Bai punopo'k ngokat Diapm nok tongan touh - Diapm han subagai pumimpint dan juru slamat nyak minyu'k pertobatan nya'k Israel dan pungampunt atas dosa-dosa. 32Dan, mi'k odiahlah saksi-saksi so'k suluruh tia, dan mahan gik'i Roh Kudus, di'k jeh Bai punopo'k minyu'k koni balo nyo di'k menaati-Diapm,''33Kutika balo ngopikng hal han, oti balo tuticua'k dan bumaksud nyak komis balo rasul han. 34Akan tutapi, nyik kunan Farisi bu odatn Gamaliel , nyik kunan guru taurat di'k nihormati sumua nyo, tokit no'k jowi Sanhedrin dan ngadok agar balo rasul han tubatn sumopo'k sutogal.35lalu, diapm bupodo'k nganu balo, ''Hai balo nyo Israel, hanongan ngan bonar oniah di'k akan mu'k kodi han terhadp balo nyo tia.
37Sutelah Teudas, Yudas so'k Galilea bangki'k , pada onu-onu sensus, dan tutarik obia nyo nyak ngajah diapm. Diapm juga nikome'k dan sumua nyo di'k ngajahdiapm pocaibohai.38Karna han, nokwah kasus tia, ku'k nasehat mu'k: ojuklah lah so'k balo nyo tia dan biarngan balo. Sobab, jika rencana dan perbuatan tia buasal so'k naksio, hal han kai akan buhasel. 39Namun, jika rencana tia buasal so'k Baipunopo'k, mu'k kai akan mampu nogak diapm. Bahkan, mu'k mungkin akan dikdopit bulawant Baipunopo'k.''40Balo nurut nasehat Gamaliel. Kumudian, sutelah mangel kudu'u rasul han, balo mokua dik du'u han ngan mohok balo rasul nya'ak ngomong no'k wah Yesus, lalu nih lopas han. 41Karna han, rasul-rasul han obu sok jowi Sanhedrin ngan busukacita sobab balo ni nganggap layak menderita penghinaan demi odatn Diapm. 42Dan, sutiap onu, nok Bait Baipunopo'k dan so'k homing ku homing, balo kai suah togak ngajar ngan cihito Injil bahawa Yesus odialah Kristus .
Chapter 6

1Pada onu-onu han, kutika jumlah murid trus butamah, suatu keluhan moni'k so'k balo nyo Helenis terhadap balo nyo Ibrani asli karna janda-janda balo jeh ni abaikan wah pelayanan makanan sutiap onu.2Maka, kudu'u bolas rasul han mangel sumua murid ngan bupodo'k , ''Kai bonar bagi mi'k nyak tuk ngabaikan firman Baipunopo'k demi melayani meja. 3Karna han, saudara-saudara, piliahlah ju'k kunan so'k antara mu'k di'k tu'k bukti baik, punung ngan Roh kudus dan hikmat, di'k akan mi'k ngokat nyak tugas tia. 4Sedangkan, mi'k akan butekun no'k wah doa ngan wah pelyanan firman.''5Pernyataan han menyenangkan oti sumua nyo. Dan, balo miliah Stefanus, nyo di'k punung ngan iman dan Roh kudus, sohoto Filifus, Prokhorus, Nikanor, Timon, Parmenas, dan Nikolaus, nyi'k kunan proselit so'k Antiokhia. 6Balo tia nih matn kujowi balo rasul , dan sutelah budoa, balo rasul numpankg tongan balo kusomu kuju'k balo han.7Firman Baipunopo'k trus tu'k sebar dan jumlah murid no'k Yerusalem semakitn butodu'k. Bahkan, sekelompok doi imam di'k jodi taat koni iman hanPunokia'p Stepanus 8Dan, Stepanus, pununkg ngan anugrah dan kuasa, jeh nih kodi hal menakjubkan ngan tana-tana ajaib no'k antara nyo obia. 9Namun, kudu kunan nyo so'k Sinagoge di'k nih podo'k balo nyo Kirene maupun balo nyo Aleksandria, ngan kudu kunan so'k Kilikia ngan Asia, bangki'k ngan budebad ngan Stepanus.10Akan tutapi, balo han kai mampu membantah kebijaksanan dan Roh di'k ngan Diapm Stepanus bupodo'k-podok. 11Lalu, ngan diam-diam balo menghasut kudu kunan nyo nyak bupodok, ''mi'k jeh ngopinkg nyo tia di'k ngucap kata-kata hujatan koni Musa ngan Baipunopo'k!''12Dan, balo nyunga nyo obia, nyo mutuh, ngan ahli-ahli taurat, lalu koni'k Stepanus, dokiapm, lalu matn koni jowi Sanhedrin. 13Balo buhadap saksi-saksi palsu ngan bupodo'k, ''Nyo tia kai suah togak mengucap kata-kata di'k lawatn ahonkg kudus tia dan hukupm Taurat.14Sobab, mi'k jeh ngopinkg diapm nyono'k bahawa Yesus so'k Nazaret di'k menghancrkan ahonkg tia ngan ngubah adat istiadat di'k jeh niwaris Musa nganu yah.'' 15Dan, kutika nihati jowi Stepanus, sumua nyo di'kguhu'k no'k wah Sanhedrin honong jowi mah jowi malaikat.
Chapter 7

1Kemudian , Imam do'i bupodok ,'' oniah koh bonar di'k mahan ?'' 2Dan, Stepanus bupodok ,''balo posik ngan pak-pak, kapinkg guatn kuk. Bai punopo'k dik maha mulia napak koni nek moyang yah, Abraham, kutika diapm bayu ponai nok Mesopot amia , subelum diapm monai nok Haran, 3dan bupodok kanuhan, obulah sok balo posik muk , lalu monik lah ku poyok dik akan kuk nijuk koni muk.'4Kemudian, Abraham nih togatn poyok nyo Kasdim ngan monai nok Haran. Dan sok nyih, mosik ma nyo han kobek, Baipunopo'k ngadok han pinah koni poyok tia, ahonkg dik tia nyak muk monai. 5Namun, Baipunopok kai minyuk warisan koni diapm , bahkan setapak poyok pun kai, tutapi bujanyi nyak minyukhan koni Abraham subagai puk han dan kutuhutn dik jeh diapm, meskipun Abraham guatn puk nak.6Akan tutapi, Baipunopok bupodok mati'a, bahawa kutuhutn han akan jodi pumonik nok poyok dik asinkg dan bahawa balo akan nijajah suhoto nih nyohok selama pat hatus sowok. 7Namun, kuk akan ngukupm bangsa dik jajah balo,' kuatn Baipunopok ,'Dan, sutelah han balo akan kluar sok nyih dan beribadah koni-Kuk nok ahonkg tia,' 8Lalu,Bai punopok minyuk koni Abraham perjanjian sunat, maka Abraham jodi Ma Ishak ngan nih nyunat saat berusia mai onu, dan Ishak jodi ma Yakub, dan kudu'u bolas ma Leluhur.9Karna iri koni Yusuf, ma leluhur yah nyual koni Mesir. Akan tutapi, Bai punopok hoto Yusuf, 10dan nyelamat sok sumua penderitaan, suhoto minyuk anugrah dan kebijaksanaan nok jowi Firaun, Haja Mesir, dik mokihan jodi pumimpitn somu Mesir ngan sluruh istana han.11Suatu kutika, bencana mangah bihiak tujadi nok sluruh Mesir ngan Kanaan, suhoto punyebab punyohok dik sangat daeh, dan nek moyang yah kai bisa dopit makanan han.12Akan tutapi, kutika Yakub ngopinkg bahawa biatn gandum nok Mesir, diapm ngadok nek moyang yah monik koni koih nyak pertama kali han.13pada kujungan dik kudu'u, Yusuf moki diapm dik kutauk sok balo posik diapm, dan kluarga Yusuf jodi jelas bagi Firaun.14Sutelah han, Yusuf cihipm posatn dan ngundang Yakub, ma diapm, ngan sumua balo posik dipam, sumua han bujumilah 75 jiwa. 15Maka, Yakub monok koni Mesir ngan diapm kobek nok nyih, dipam ngan nek moyang yah. 16Sok nyih, balo nih minah koni Sikhem ngan ninguhinkg nok kubur dik jeh Abraham mihih ngan sejumlah duet sok nadik-nadik Hemor nok Sikhem.17Akan tutapi, makitn somak waktu pujanyi han, dik jeh Bai punopok ikrarkan koni Abraham, bangsa han butoduk ngan nilipatganda nok Mesir,18sapai biatn haja lainkg bangkik somu sluruh Mesir, dik kai tauk tontankg Yusuf. 19Haja han memperdaya bangsa yah ngan nganiaya nek moyang yah suhinga memaksa balo motatn nak nadik balo suhinga balo kai dopit butahatn midiap.20Pada masa han, Musa odiah dan diapm sangat baik nok motih Bai punopok. Dan, Musa ni ngomiant nok homing ma kotihan selama tahuah buhatn, 21Dan, kutika diapm jeh nimotatn, putri Firaun monung han ngan koi han mah nak diapm todiap.22Maka, Musa nididik nok wah sgala hikmat balo nyo Mesir dan diapm berkuasa nokwah omong dan perbuatan diapm . 23Namun, kutika Musa genap buumur pat puhuk sowok, ngujual nok wah oti diapm nyak ngunjung balo posik diapm , sok kutuhutn Israel, 24Dan, kutika honong salah nyik kunan sok balo ni perlakukan ngan kai adel oleh nyo Mesir, Musa monik membela nyo dik ni aniaya han dan molas ngan komek nyo Mesir han. 25Musa ngira bahawa balo posik diapm akan tuk hiti bahawa Bai pinopo'k minyuk balo keselamatan melalui diapm han, tutapi balo kai tuk hitin'gi.26Pada onu kiah, Musa koni nyo Israel dik tukah budohuh, dan diapm buusaha ngadok budamai balo, ngan bupodok,'Hai, kai ko datn odiah hubungan buposik, ngoniah salinkg konapm owa?' 27Namun, nyo dik konapm owa posik han menyingkirkan Musa koni samping samel bupodok, 'Osiah dik jodi muk penguasa ngan hakim somu mik? 28Oniah koh muk ingin hok komek kuk mah muk hok komek nyo Mesir han minui?'29 Nih ngopinkg omongan nyo han, Musa kobu diapm jodi pumonik nok poyok Midian. Nok nyih, diapm jodi ma sok du kunan nak dahi-dahi .30Sutelah genap pat puhuk sowok, nyik kunan malaikat menampakan diri kanu Musa nok padang belantara dohik Sinai, nokwah jihok opi nok iap hojok.31Kutika Musa hononghan, diapm iratn ngan puhonong han. Dan kutika diapm nyomak nyak mengamati, moniklah caho Tuhatn, 32ku'k lah Bai punopo'k nek moyangmu'k, Bai punopo'k Abraham, ngan Bai punopok Ishak, ngan bai punopo'k Yakub.' Musa punbugigit golak ngan kai burani nyak mengamati han.33Kemudian, Tuhatn bupodok konihan, ' tuliah lah silup sok kojokmuk karna ahonkg nokiah muk tokit odiahlah poyok suci.34Kuk bonar-bonar jeh ngolo punyohok umat-muk dik biatn nok Mesir ngan jeh ngopinkg susah payah balo. Dan, kuk jeh monok nyak menyelamatkan balo. Dan diktia bohlah , Kuk akan ngutus muk koni Mesir.'35Musa, dik jeh balo nulak ngan bupodok, 'Osiahkoh dik jodikan muk penguasa ngan hakim somu mik?'Diapm odiahlah nyo dik Bai punopok utus nyak jodi, baik penguasa maupun penyelamat dik menampakan diapm kanu nok iap hojok.36Nyo tia mimpitn balo kluar, samel kodiah mukjizat ngan tana-tana ajaib nok poyok Mesir, ngan nok lauat Merah, ngan nok tohutn iap selama pat puhuk sowok.37Musa tialah dik kanu bupodok bangsa Israel, ' Bai punopok akan mubangkikhan bagi muk todiap nabi mah kuk sok antara balo posikmuk.'38Diapm tia odialah nyo dik odiah noik antara jemaat nok padang belantara busama malaikat dik ngomong nganu han nok dohik Sinai, ngan busama nek moyang yah, ngan diapm jeh himok firman dik midiap nyak niminyuk koni yah. 39Nek moyang yah nulak nyak taat koni Musa, tutapi nyak nyingkirhan ngan ingin buboliak koni Mesir nok wah oti balo, 40Ngan bupodok koni Harun, Taki ngan mik dewa-dewa dik akan bujalatn nok jowi mik karna Musa tia, di'k memimpitn mik kluar sok poyok Mesir, mik kai tauk oniah dik jeh tujadi koni diapm.'41Pada waktu han, balo moki nyik patung nak. lembu, ngan mingle persembahan koni berhala han, suhoto bus entangled bang ngan khija-khija tongan balo. 42Akan tutapi, Baipunopok bupalinkg sok balo ngan mubiarhan balo menyemah balo tentara honyian, mah dik ninulis wah Alkitab balo nabi, 'Oniah koh muk dik matn koni-ku'k binatankg pumoleh ngan persembahan selama pat puhuk sowok nok iap tohutn, hai umat Israel?43Muk dik matn kemah Molokh ngan binatamkg dewamu'k Refan, patung dik muk nyemahhan, ngan Ku'k akan motatn muk koni dipah Babel.'44Nek moyang yah dik puk kemah kusaksian nok iap tohutn, mah dik Baipunopo'k hitahhan kutika ngomong koni Musa, nyak mokihan susuai ngan gambaran dik jeh diapm honong.45Sutelah himok kemah han, nek moyang yah matn diapm namok busama Yosua, waktu buhobut poyok balo sok bangsa-bangsa laikng, dik jeh Baipunopo'k nyingkir sok jowi nek moyang yah, sapai konik zaman Daud.46Daud nopit kaseh karunia nok jowi baipunopo'k ngan mitok nyak nopit ahokng monai bagi Baipunopo'k Yakub.47Akan tutapi, Salomo dik bangun nyik buah homing nyak bagi Diapm. 48Namun, dik maha tingi'k kai monai nok wah homing dik nimoki sok tongan naksio, mah dik nih podok sok nabi, 49Honyiatn odialah takhta-Kuk ngan bumi odialah tumpuan kojo'k-kuk. Homing oniahkoh dik akan muk bangun bagi-ku'k?' Baipunopo'k berfirman, Atau, oniahkoh ahonkg peristirahatan-Ku'k? 50Bukankoh tongan-Ku'k dik moki sumua han?'5351Hai, muk balo nyo dik kohas kepalak, ngan oti ngan kopikng dik kai busunant, muk slalu butota ngan Roh kudus, mah dik jeh nikodi sok nek moyang muk! 52Nabi-nabi kiah dik ni nyiksa nih nek moyang muk? Dan, balo komek balo nyo dik subelumhan jeh nih ngumum pumonik sang kubonarhan, diktia jeh jodi jati muk todia'p subagai pengkianat ngan pukomek.52Mu'k, dik jeh himo'k hukupm taurat mah dik ni podo'k sok para maleikat, tutapi muk kai jaga han!'' Stepanus nih kome'k54Kutika balo ngopinkg hal-hal tia, oti balo nih ngamia'k ngan hotankg jipitn balo terhadap Stepanus. 55Akan tutapi, Stepanus dik ni menuhi sok Roh kudus honong kuhonyiant ngan ngolo kmuliaan Bai punopo'k, dan Yesus tokit nok sipiak touh Bai punopo'k . 56Stepanus bupodok, ''Kapinkg! Ku'k honong honyiant tuk buka'k dan naksio butokit nok sipia'k touh Bai punopo'k.''57Namu, balo bupakas-pakas ngan caho kohas, dan nitia'p kopinkg balo, suhoto bupokat nyerbu Stepanus. 58lalu, balo nyeretn kluar sok kota dan mulai morankg nyak botuh. Sutelah han, para saksi motih macual jubah balo nok kojok nyik pemuda buodant Saulus.59Dan, balo trus merajam Stepanus dik tukah asi'k-asik dan bupodok, '' Tuhant Yesus, himoklah Roh ku'k.''60Mosikhan, sutelah bulutut, diapm buseru ngan caho osinkg, ''Tuhant, yok nangonkg dosa tia koni balo!'' Dan, susudah nipodok diapm pun kobe'k.
Chapter 8

1Dan, Saulus pun menyetujui pukome'k Stepanus han. Saulus membinasakan jemaat nok Yerusalem 2kudu'u kunan nyo saleh dik ngubur Stepanus dan konik ratapan dik begitu doi'i terhadaphan. 3Akan tutapi, Saulus bu usaha membinasakan jemaat ngan namok ku homing demi homing. Diapm nyeret nyo dahi ngan dayu'a, lalu nyerah balo koni punjara.Filipus membritakan Injil nok Samaria4Lalu, balo dik jeh bupocai han buklilinkg samel membritakan Injil.5Filipus monok koni suatu kota nok Samria dan bupodok tontankg Kristus .6Dan, nyo obia ngan suoti memperhatikan oniah dik filipus podokhan kutika balo ngopinkg dan honong tana-tana ajib dik diapm kodihan. 7Sobab,roh-roh bek kluar sok balo nyo dik nih rasok han, samel bupakas ngan caho kohas, suhoto obia nyo lumpuh dan pincang dik nih puhi'k han. 8Karna han, biant sukacita do'i nok kota han.9Namun, biant nyo nyik kunan dahi buodant Simon dik subelumhan jeh memperhatihan sihir nok kota dan moki kagum sumua nyo Samaria, ngan nyobut bahawa diapm han nyo do'i.
11Maka, balo minyu'k perhatian koni diapm karna jeh sekiant koti diapm jeh moki balo takjub ngan ilmu sihir han.12Namun, sutelah balo nyo han dik pucayak Filipus dik ngisahan Injil tontankg kerajaan Bai punopo'k dan odatn Kristus Yesus, balo nibabtis, baik dahi-dahi mau pun balo dayua.13Bahkan, Simon todiap pucayak dan sutelah diapm nibabtis, diapm trus biatn nok nyomak Filipus, Dan kutika honong bubagai mukjizat dan tana-tana ajaib dik terjdi, diapm jodi takjub,14Pada waktu han, kutika rasul-rasul nok Yersalem ngopinkg bahawa balo nyo Samaria jeh himok firman Bai punopo'k, balo ngutus Petrus ngan Yohanes koni balo nyo nok nyi'h, 15dik monik ngan budoa bagi bagi balo agar balo himok Roh Kudus. 16Sobab, Roh Kudus guatn monok somuk nyik kunan pun sok balo, balo hanya jeh nibabtis nok wah odatn Tuhant Yesus. 17Lalu, Petrus ngan Yohanes dik numpankg toganhan somu balo ngan balo dik himok Roh Kudus.19ngan bupodok, '' pinyuk juga koni ku'k kuasa tia supaya sutiap nyo dik koni diapm kuk nupankg tonganku'k akan himo'k Roh Kudus .''20Akan tutpi, Petrus bupodok koni Simon, '' semoga duetmu'k han binasa buhotomu'k karna muk bupiker muk dopit memperoleh krunia Bai punopo'k ngan duet! 21Mu'k kai pu'uk bagian atau hak nokwah hal tia karna otimu'k kai bujuar nok jowi Bai punopo'k. 22Jodi, butobatlah sok kejahatan mu'k tia dan budoalah koni Tuhatn supaya, jika mungkin, niat otimu'k dopit nih ngamputn konimu'k. 23Sobab, ku'k honong bahawa mu'k biatn nok wah puduh dik poyiat ngan nokwah jora't kejahatan.''24Namun, Simon nyamuat ngan bupodok, ''budoalah nyak ku'k koni Tuhatn supaya oniah dik jeh mu'k podokhan kai menimpa ku'k25Maka, sesudah Petrus ngan Yohanes busaksi ngan sunguh-sunguh ngan nyono'k Firman Tuhatn, balo boliak koni Yerusalem samel hito'o Injil koni obia desa nyo Samiria. Filipus membabtis nyo Etiopia26Kemudian, malaikat Tuhatn bupodok koni Flipus, kuatndia'pm, '' mokatlah ngan obu koni Selatan, konib johatn dik monok sok Yerusalem Nuju Gaza. Johatn han odialah johatn dik sunyik.''27Filipus pun mokat ngan burangkat. Dan, mayan nyo nyi kunan Etiopia , dik odialah sida-sida sok nyik kunan pujabat pengadilan Sri Kandake, Ratu kerajaan Etiopia. Diapm butanggung jawab atas sumua harta sang ratu. Diapm jeh monik koni Yerusalem nyak budoa, 28dan, sodankg buboliak mohik, samel guhuk nokwah keretahan ngan bubaca kitab Nabi Yesaya.29Lalu, Roh bupodok koni Filipus, obu dan bugabunglah ngan kereta han.'' 30Maka, Filipus buhogok koni kereta han ngan ngopinkg nyo han sodankg bubaca kitab Nabi Yesaya. Filipus bupisiak koni diapm, '' Oniahkoh tuatn tuhiti oniah dik sodang tuatn baca?'' 31Dan, nyo han bujawab, ''Makiah maniah ku'k tau'k, kecuali nyo nyik kunan membimbing ku'k?'' Maka, diapm dik ngundang Filipus nyak simak ngan guhuk busama han.32Pada waktu han, bagian sok Kitab Suci dik sodankg diapm baca odiahlah tia, ''Diapm nihmatn maa'h nyik golok domba koni ahonkg pumoleh, dan maah nyik golok nak domba subelum ningutinkg buhuhhan bisukhan suhinga Diapm mukak tukuak-Diapm, 33Nokwah dik hina-Diapm, dik kai adel nih rampas Diapm-han. osiah dik dopit dik hito kutuhutn-Diapm? Sobab, midiap-Diapm jeh nih rampas sok bumi.''34Kemudian, sida-sida han bujawab ngan bupodok koni Filipus, '' Ku'k mohon koni muk, tontankg osiah sang nabi bupodok tia, tontankg diapm todiap atau tontankg nyo lainkg?''35Lalu, Filipus muka'k tukua'k diapm, dan mulai sok Kitab suci tia, dipam bukotbah tontankg Yesus koni diapm.36Dan, saat balo obu menempuh perjalanan, balo sapai nok ahonkg dik bupinkg, ngan sida-sida han bupodok, '' hanonglah, biatn pinkg! Oniah dik menghalangikuk nyak nibabtis?'' 37[Lalu, Filipus bupodok, ''Jika tuan pucayak ngan seperhuman hati tuan, tuan boleh.'' Lalu, diapm bujawab ngan bupodok, '' Kuk pucayak bahawa Kristus Yesus odialah nak Bai punopo'k.'']38Kemudian, sida-sida han ngadok han kereta nyak togak. Dan, balo dukunan monok koni pinkg, Filipus ngan sida-sida han, lalu Filipus membabtis diapm.39Sutelah balo dukunan kluar sok pinkg, Roh Tuhatn matn Filipus obu, dan sida-sida han kai honong gik, lalu melanjutkan perjalananhan samel anal owa. 40namun, Filipus nopit diapm han brada nok Asdod, dan kutika diapm lalu kawasan han, diapm membritakan Injil koni sumua kota sapai diapm tiba nok Kaisarea.
Chapter 9

1Namun, Saulus, samel trus melakukan ancaman ngan pembunuhan terhadap murid-murid Tuhatn, obu menghadap Imam Daeh, 2dan mitok surat sok diapm han, dik ni nuju koni sinagoga-sinagoga nok Damsyik sohinga jika diapm dopit osiah maih dik pucayak koni johatn han, baik dahi maupun dayua, diapm dopit matn balo nyak niblenggu nok Yerusalem.3Koti han diapm bujalatn , diapm smakitn somak ngan Damsyik, ngan tiba-tiba suatu cahaya sok honyiant memancar ngulilinkg han. 4Lalu, diapm hobuk koni poyok ngan ngopinkg caho dik bupodok koni diapm , ''Saulus, Saulus ngoniah muk nganiaya Ku'k?''5Saulus bupisiak, '' Osiah koh Muk, Tuan?''6Akan tutapi, mokat ngan masoklah koni kota, dan muk akan nipodok oniah dik harus muk kodihan.'' 7balo nyo dik obu busamah ngan Saulus tokit tanpa busonok-sonok sutelah ngopinkg caho han, tutapi kai honong osiah pun.8Saulus tokit sok poyok, dan meskipun motih han tubukak, diapm kai honong oniah-oniah. Maka, balo nyo han nenuntun diapm ngan tongan ngan matn masok koni Damsyik. 9Dan, selama tahuah onu, Saulus kai dopit honong dan juga kai duak atau nyiniap.10Pada waktu han, biatn nyik kuna murid nok Damsyik, buodatn Ananias. Tuhatn bupodok koni diapm nokwah nyik buah puhonong, Anasias!'' 11Lalu, Tuhatn bupodok koni diapm, '' Mokat dan obulah ku johatn dik ni nyebut johatn bujuar, dan nok homing Yudas , pagaulah nyo Tarsus dik bunama Saulus karna, kololah, nyo han tukah budoa, 12dan diapm jeh dopit nyik buah puhonong bahawa nyik kunan buodatn Anasias moni'k ngan numpankg tongan ku somuhan supaya diapm tauk ngolo agik.''13Namun, Anasias bujawab, '' Tuhatn, kuk jeh ngopinkg sok nyo obia tentang nyo tia, betapa obia kejahatan dik jeh dipam kodi terhadap umat kudus-Muk nok Yerusalem , 14dan noktia diapm mempunyai kuasa sok imam-imam kupalak nyak membelenggu sumua nyo dik nimangel odatn-Mu'k.'' 15Akan tutapi, Tuhatn bupodok koni siapm, '' obulah karna nyo tia odialah alat dik kuk miliah nyak matn odatn -kuk ku jowi bangsa-bangsa lainkg, ngan haja-haja, suhoto bangsa Israel. 16Sobab, Kuk akan menunjukan koni han betapa obia diapm harus menderita demi odatn-Kuk.''17Maka, Ananias burangkat ngan masok ku homing han, dan sutelah nobak tongan diapm nok somu Saulus, diapm bupodok, ''Saudara Saulus, Tuhatn Yesus, dik nampakan diapm koni muk kotuk, jeh ngutus kuk supaya muk dopit honong agik ngan di penuhi ngan Roh Kudus.'' 18Lalu, sekutika han juga, susuatu mah sisiak-sisiak katn hobuk sok motih diapm dan diapm dopit honong agik. Kemudian, diapm mokat ngan ni babtis. Saulus Mulai membritakan tontakng Yesus 19Dan, sutelah duak, Saulus nih nguat. Diapm busama murid-murid nok Damsyik selama kudu onu.20Dan, sugera diapm membritakan Yesus nok Sinagoge-Sinagoge ngan bupodok, Yesus odialah Nak Bai Punopo'k.''21Sumua nyo dik ngopikng han takjub ngan bupodok, '' Kaikoh diapm tia dik odiah nok Yerusalem dik komek balo dik nyonok odatn han ngan monik koni kotuk ngan maksud matn balo dalam keadaan terbelenggu koni jowi imam-imam kupalak?''22Akan tutapi, Saulus jodi makitn kuat dan membingungkan balo nyo Yahudi dik monai nok Damsyik ngan mwmbuktikan bahawa Yesus odialah Kristus.Lolos sok kudu kunan nyo Yahudi23Sutelah genap ku kudu onu, balo nyo Yahudi busekongkol busama nyak komek saulus, 24tutapi busukongkol han balo han jeh tauk sok Saulus. Balo mengawasi mitn-mitn gerbang nyowok ngan nguhupm supaya balo dopit komekhan.
26Kutika Saulus monik nok Yerusalem, diapm labus nyak bugabung ngan balo murid. Akan tutapi, balo sumua golak koni diapm karna kai pucayak bahawa diapm odialah murid. 27Namun, Barnabas mengandeng Saulus ngan matn han koni para Rasul, lalu hito'ng koni balo makiah maniah diapm jeh ngolo Tuhatn nok wah perjalanan, dan bahawa Tuhatn jeh ngomong koni diapm, suhoto makiah maniah diapm ngan burani jeh ngomong nokwah odatn Yesus nok Damsyik.28Dan, Saulus busamah-samah ngan balo kutika balo masok ngan kluar sok Yerusalem samel ngomong ngan burani nokwah odatn Tuhatn.29Diapm ngomong dan budebat ngan nyon Helenis, tutapi balo bu usaha hok komek diapm.30Kutika balo posik seiman mengetahui hal tia, balo matn han monok koniKaisarea dan ngutus han koni Tarsus.31Karna han, jemaaat dik sluruh Yudea, dan Galilea, dan Samaria memperoleh damai dan butumbuh. Dan, midiap nokwah golak akan Tuhatn dan nokwah penghiburan Roh Kudus, balo trus butamah obia, Petrus nok kota Lida dan kota Yope 32Pada suatu waktu, saat Petrus ngulilikng sluruh wilayah han, diapm juga ngunjung balo nyo Kudus dik monai nok Lida.33Nok nyih, diapm dopit nyo nyik kunan dik buodatn Eneas, dik jeh guhikng nok ahokng pumis selama mai sowok karna diapm lumpuh.34Lalu, Petrus bupodok koni diapm , ''Eneas, Kristus yesus dikn puhik muk. Mokatlah dan rapingan ahokng pumis muk!'' Dan, sekutika han juga, Eneas mokat.35maka, sumua nyo dik monai nok Lida dan Saron honong han dan balo buboliak koni Tuhatn.36Suatu saat, nok Yope, biatn nyo nyik kunan murid dayua buodatn Tabita, dik jika ni terjemahan buarti Dorkas. Diapm penuh ngan perbuatan baik dan tindakan sedekah. 37pada omu-onu han tujadilah , diapm monapm ngan kobek. Lalu, kutika balo nyo telah namuh diapm han, balo nguhikng diapm nok ruang somu.38Karna Lida burada nok nyomak Yope, balo murid, sutelah ngopikng bahawa Petrus burada nok nyih, mengutus du kunan nyo koni Petrus dan memohon koni diapm, '' yok menunda obu koni ahokng mik!'' 39Maka, Petrus bangkik dan obu busama ngan balo. Dan, diapm manik, balo matn Petrus koni wah somu. Semua janda tokit nok samping Petrus samel nongis, suhoto nijuk tunik-tunik dan balo aduah dik laikng dik biasahan dik moki sok Dorkas sewaktu diapm maseh busama ngan balo.40Namun, Petrus ngadok balo semua kluar, lalu bulutut ngan budoa.Kmudian, diapm bupalikng koni mayat Tabita ngan diapm bupodok,''Tabita, mokatlah!'' Lalu, dayua han mukak motih dan kutika diapm ngolo Petrus, diapm guhuk. 41maka, Petrus nguluarkan tongan koni diapm ngan nulokng diapm butokit. Kmudian, samel nosuk balo nyo kudus ngan balo janda, diapm menunjukan bahawa Tabita midiap. 42Dan, kejadian han tersebar nok sluruh Yope, dan obia balo pucayak koni Tuhatn. 43Maka, Petrus monai cukup oti nok Yope busama nyo nyik kunan buodatn Simon, nyik kunan punyamak kuhiat.
Chapter 10

1Suatu saat, no'k Kaisarea, biatn nyo nyik kunan buodatn Kornelius, nyo perwira so'k oniah ni podo'k pasukan Italia, 2nyo saleh di'k gola'k akan Bai punopo'k, begitu juga ngan sumua nyo di'k odiah no'k homing han, ngan minyu'k obia sedekah koni balo nyo ngan slalu budoa nganu Bai punopo'k.hok bai punopo, mahan gikngan sumua nyodik biatn nok homing'e,ngan nyiluk obiasedekah nganu balo nyongan anal bu doa3Suatu mihinu, sukitar japm kupihi onu han, diapm ngolo jelas wah subuah puhononghan, nyik kunan malaikat baipunopo'k moni'k ngan bupodo'k koni han, ''Kornelius!'' 4lalu, diapm hati malaikat han ngan bupodo'k, Oniah han, Tuan?'' dan, malaikat itu nyono'k kanu'nge, " do'a-do'a mu'k dan sedekah-sedekah mu'k jeh sima'k sebagai suatu pringatan no'k joi bai punopo'k. 5tie, nado'k lah balo nyo kanu yope dan paulah seseorang di odatn simon, di'k Libo Mihinu, sekitar jam Kupihi ( jam 3 mihinu) onu han, diamp honong ngan jelas nok wah sebuah puhonong, nyo Malaikat bai punopo monikngan nyonok nganu'e,"Kornelius!" Lalu, diamp honong Malaikat han ngan kugolak ngannyonok,"oniah tia, Tuatn?" Jeh tia, nadok maihbalo nyo nganu Yope nganpau maih nyobu odatn Simon, dik nih nyonok Petrus, 6Diamp motiak busamah ngan nyo Penyamak kuhiat bu odatnSimon, dik Homing'e7Kutika, malekat dik ngomong koni diapm jeh obu, Kornelius pau'u du kunan pelayanhan ngan nyik kunan prajurit dik salek antara balio nyo dik slalu melayani keperluan pribadi diapm, 8dan sutelah menjelaskan sgala susuatu koni balo, diapm ngadok balo koni Yope. Waktu han malaikat dik ngomong nganu'e jeh obu, Kornelius pau du kunan nyopulayan'e ngan nyoprajurit dik baik sokantara balo nyo dikanal mulayan kuhija todiap'e, ngan jehpodok'o sumua han nganu datn,diamp ngadok datn nganu9kubabut onu han, kutika balo sodakng nokwah perjalananhan ngan nyomak kota han, Petrus simak ku somu bubua homing , sukitar japm kunim , nyak budoa. 10Lalu, diapm merasa bihiak ngan hok duak, tutapi kutika balo nyo sodakng menyiapkan makanan, Petrus dopit nyik golok puhonong, 11dan, diapm honong honyiant tuk bukak ngan susuatu mah kaikng dik sangatn lebar monok ngan tuk ulur sok kupat cikuh han sapai koni poyok. 12Nokwah han, biatn sgala jenis binatakng- binatakng melata nok bumi, ngan monuak-monuak nok udara. Onu Babut'e,Libo nyo pas nok johatn ngan nyomak opik han, Petrus simak nganu somububua homing,pas jam ku nim,nyak bu doa. han, diamp nginapm bihiak ngan hok duak, tapi pas balo nyo gik hok nyiap ku bih nas,Petrus dopit pu honong, ngan diamphonong honyiatn tubukangan koyuh dih mah pocakdik mangah daeh monokngan tonuar sok ku pat13kemudian, moniklah caho bupodok koni diapm, '' Mokatlah, Petrus, balehlah ngan naslah1'' 14Akan tutapi, Petrus bupodok, ''Kai, Tuhatn. Sobab, kuk kai suwah duak onih pun dik arapm atau najis.'' 15Dan, caho han bupodok agik koni diapm nyak kudu'u kalihan, ''Oniah dik jeh Bai punopok tahirkan, yok sukali muk muk nyonok arapm,'' 16Hal tia tujadi tahuak kali,dan tiba-tiba sumua han tuk simak kuhonyiatn. Nih han, Moniklah Caho yatn nganu diamp'e'' Mokat maih, petrus,balehlah ngan naslah!'' Akan tetapi,Petrus yatn,''kai,Punopo. Sebab, kuk kaisuah duak oniah pundik haram atau najis.'' ngan, caho han yatn agiknganu'e nyak dik kuduakali'e,''oniah dik jehbai punopo tahirkan, yiaksekali-kali muk nyonokharam.'' Hal tia terjaditohuah kali, ngan Tiba-tibasumua han tusimak nganu`7 Saat han, sementara Petrus bayu sangatn bingong mikerhan oniah arti puhonong dik jeh ni ngolo han, tapaklah balo nyo dik ni ngutus sok Kornelius tukah mogau tauk nokiah homing Simon, samel butokit nok jowi mitn gerbang, dan samel bupau'u, balo bupisiak oniah koh Simon, dik ni podok Petrus, dik numpakng nok nyih. 17Jeh tia, sementarapetrus agik mangah binggong miker'eoniah hiti puhonongdik jeh nih honong'ehan, tampaklah balo nyodik nih ngutus olehKornelius gik tukah pogautauk nok kiah homingSimon, salek tokit nok jowi pintu gerbang, 18ngan salek pau,nyo bupisiak oniah kohSimon, dik nih nyonokPetrus, numpangk nok19Sementara Petrus tukah merenung puhonong han, Roh bupodok koni diapm, '' Hanonglah, biatn tahuak balo dahi dik tujah mogau muk. 20Mokat ngan monoklah, obulah busama balo tanpa ragu karna Kuk jeh dik ngutus balo.'' 21Lalu, Petrus monok koni balo nyo han ngan bupodok, kolo, Kuklah nyok dik muk mogau. Oniah alasan pumonik muk?'' Sementara Petrusagik merenungkanpuhonong han, Rohyantn nganu'e,''Hanong maih, biatn tohuah nyo dahi dik tukah gau muk. Mokatngan monok maih, obu maih ngan nyo tanparagu karena kuk jehngutus balo nyo.'' Lalu, Petrus monok nganubalo nyo han nganjeh yatn, ''hanong, kuk lahnyo dik muk gau. oniah22Balo bupodok, Kornelius, nyo perwira, nyo bonar dan golakakan Bai punopok, dik terkenal baik nok antara sluruh baso Yahudi, jeh nih nyiatn sok malekat kudus nyak ngadok muk monik ku hominghan dan nyak ngopikng pupodok muk.'' 23Petrus ngundang balo masok ngsn minyuk tumpangan nok han. ku babut onuhan, diapm mokat ngan obu busama balo, dan kudu kunan posik seimansok Yope pik dipam han. Nyo yatn,'' Kornelius, seorangperwira, nyo bonarngan golak hok bai punopodik terkenal baik nokantara sumua bangsaYahudi, jeh nih yiatn'eoleh malaikat Kudusnyak ngadok mukmonik nganu homing'e ngan nyak ngopingk'epunyonok muk.'' Petrus mengundang nyonamok ngan nyiluknyo tumpangan nokhan. ku babut onu'e,diamp mokat ngan obungan nyo, ngankukudu posik seiman24Pada onu mosikhan, balo namok Kaisera. Kornelius jeh nunguk-nunguk ngan jeh bupulua ngan balo posik suhoto kayau nyomak diapm. Pas onu kubabut,balo nyo namokKaisarea. Kornelius jeh nunguk-nunguk balo nyo ngan jehmulua balo posikngan balo kayau25Kutika Petrus namok, Kornelius budopit, lalu bulutut nok kojok Petrus ngan busemah. 26Akan tutapi, Petrus nulokng tokit samel bupodok, '' Tokitlah! Kuk hanya nyo naksio gik'i.''27sementara Petrus ngomong ngan Kornelius, Petrus masok koni wah dan dopit odiah obia nyo bukumpul busamah. 28Lalu Petrus bupodok koni balo, '' muk tauk bahawa odialah kugodik bagi balo Yahudi nyak budohuak atau nganu nyo dik kai Yahudi, tutapi bai punopok jeh podok koni kuk bahawa kuk kai seharushan nyobut osiah pun arapm atau najis. 29Hanlah sobabhan, kuk kai keberatan kutika muk ngadok kuk monik. Karna han, kuk bupisiak nyak alasan oniah muk pau kuk?''30Dan, Kornelius bupodok, ''pat onu dik lalu sapai japm tia, pada japm semilatn, kuk tukah budoa nok homing kuk, dan kololah, biatn nyo nyik kunan tokit nok jowi kuk nyak aduah dik bukilat. 31lalu, bupodok, 'Kornelius, doamuk jeh nih ngopikng dan sudekahmuk jeh ninyiatn nok jowi Bai punopok. 32Oleh karna han, nadoklah koni Yope dan mitoklah Simon dik ni nyobut Petrus dik monik. Diapm tukah numpakng nok homing Simon, nyik kunan punyamak kuhiat, nok sonikng lauat.' 33Karna han kuk sugera ngadok nyo koni muk, dan muk jeh bubaik hati lua monik. Diktia, yah sumua odiah noktia, nok jowi Bai punopok, nyak ngopikng sugala susuatu dik jeh nih ngadok koni muk nyak Tuhatn.'' Petrus bucihito Injil nok Homing Kornelius34Lalu, Petrus muka'k tukua'k ngan bupodok, ''Diktia, kuk bonsr- bonar tuhiti bahawa Bai punopok kai menunjukak bupihak han. 35Namun, nok sutiap bangsa, nyo golak akan Diap'm ngan kodi oniah dik bonar, bukenan koni Diap'm.36Firman dik Bai punopo'k podokhan koni bangsa Israel hito agah baik damai sejahtera sok Kristus yesus, Diap'm lah Tuhatn atas sumuahan. 37Muk todiapm tau'k peristiwa dik jh tujadi nok sluruh Yudea, mulai sok Galilea, sutelah baptisan dik Yohanes ngisahan, 38 Muk tauk Yesus, Nyo Nasaret, makiah maniah Bai punopok mengurapi-Han ngan Roh Kudus dan ngan Kuasa. Dipam obu bukililikng malakukan kubaikhan dan puhik sumua nyo ni nindas sok roh dik be'k karna Bai punopo'k buhoto Diapm.39Mik odialah saksi-saksi sok sumua hal dik jeh Yesus kodihan, baik sok daerah nyo Yahudi maupun sok yerusalem. Balo jeh kome'k Yesus ngan ngatua-Diapm nok somu koyuh Salib. 40Namun, Bai punopo'k mangkiik-Diapm pada onu dik kutahuak dan bukenan nyak nampak diapm, 41bukan koni sumua nyo, tutapi koni mik, saksi-saksi dik jeh nimiliah sok Bai punopo'k subelumhan,dik duak dan nyiniap busamah-Diapm sutelah Diapm bangkik sok antara nyo kobek.42Dan, Diapm murintah mik nyak cuhito koni balo nyo dan busaksi ngan sunguh-sunguh bahawa Diapm lah ni notap sok Bai punopo'k subagai Hakim somu dik midiap dan dik kobek. 43Bagi Diapm, sumua nabi busaksi bahawa sutiap nyo dik pucayak nok wah-Diapm akan himok pungampunt dosa melalui odatn-Diapm.'' Bai punopo'k nijukhan bahawa Diapm himok sumua Nyo44Sementara Petrus bayu mengucpakan kata-kata han, Roh Kudus monok koni somu sumua dik ngopikng Firman han.45 Dan, balo nyo pucayak dik busunat, dik monik buhoto Petrus, takjub karna karunia Roh Kudus jeh ni curahkan, juga koni bangsa-bangsa laikng.46Sobab, balo ngopikng balo nyo han ngomong dalam bubagai bahasa dan muliahan Bai punopo'k. lalu, Petrus bupodok, 47''Bukan koh kai odiah nyi kunan pun dik dopit ngapia pikng nyak nibabtis koni balo nyo dik jeh himok Roh Kudus samah mah yah tia?'' 48Maka, Petrus murintah balo nyak tukbabtis nokwah odatn Kristus Yesus. kemudian, balo nyo han bupitok supaya Petrus monai busama balo selama kudu onu.

Chapter 11

1sementara han, para rasul dan balo posik seiman dik odiah nok Yudea ngopikng bahawa balo nyo kai Yahudi juga jeh himok Firman Bai punopo'k. 2Karna han, kutika Petrus simak koni Yerusalem, balo nyo dik busunat busilisih punopit ngan diapm, 3ngan bupodok, '' muk obu koni balo nyo kai busunat dan duak busamah balo.''4Akan tutapi, Petrus mulai menjelaskan secara buturut koni balo, kuatn diapm, 5'' Kuk sedankg budoa nok kota Yope, dan wah keadaan kai sadar, kuk ngolo subuah puhonong, susuatu mah nyik lamar kaikng lebar monok, dik nguluar ngan kupat cikuhhan sok honyiant, dan benda han nyomak koni kuk. 6Sutelah kuk hati han, kuk honong dan ngolo binatakng-binatakng bukojok pat nok bumi, binatakng-binatakng liar, biantakng-binatakng melata, dan monuak-monuak nok somu .7Kuk juga ngopikng biatn caho bupodok koni kuk, Mokat , Petrus, baleh dan naslah! 8namun, kuk bupodok, 'kai Tuhatn . Sobab, kai odiah dik haram atau najis suwah namok koni wah tukuak kuk.' Akan tutapi, caho han bujawab nyak kudu'u kalihan sok honyiant, Onia dik jeh Bai punopo'k puhik, yok skali-kali muk podok haram!' 10Hal tia tujadi tahuak kali, lalu sumuahan ni nohiak kembali koni honyiant.11 kololah, saat han juga, biatn tahuah kunan dik ni utus konikuk monik koni homing monai kuk odiah, sok Kaiseria. 12Kemudian, Roh bupodok koni kuk nyak obu busamah balo ngan kai ragu-ragu. kunim buposik seiman han juga obu busamah kuk dan mik namok Kuwait homing nyo han. 13Lalu, diapm bupodok koni mi'k makiah maniah diapm jeh honong malekat tokit nok homing han ngan bupodok, ' nadok lah nyo nganu Yope dan mitoklah Simon dik ni nyonok Petrus monik koni kotuk, 14dan diapm akan podok posatn koni muk dik nginyak posatn han muk akan ni nyelamat, muk ngan sumua nyo dik monai nok homing muk.'15Smentara kuk mulai bupodok-podok, Roh Kudus monok nok somu balo, samah mah dik sok awalhan tujadi somu yah. 16Maka, kuk teringat koni omongan Tuhatn, kutika Dipam bupodok, 'Yohanes namuh nyak pikng , tutapi muk akan ninamuh ngan Roh Kudus .'17Jodi, jika Bai punopo'k minyuk karunia dik samah koni balo mah dik Diapm nyiluk gik'i koni yah sutelah pucayak nok wah Tuhatn Yesus Kritus, osiahkoh kuk sohinga kuk dopit ngapia Bai punopok?'' 18kutika balo ngopikng hal-hal han, balo jodi tonang ngan memuji Bai punopok ngan bupodok, '' lak mahan, Bai punopok gik'i jeh mengarunia han koni balo nyo kai Yahudi pertobatan dik nuju koni midiap.'' Injil Monik koni Antiokhia19Kumudian, balo nyo dik pocai bohai karna punganiaya dik tujadi nganu Stefanus, tuk sebar sapai koni Fenisia, Siprus ngan Antiokhia, ngan kai cihito firman Tuhatn koni osiah pun kcuali koni balo nyo Yahudi. 20namun, biatn kudu kunan nyo sok balo, dikhan balo nyo Siprus ngan Kirene, dik monik koni Antiokhia ngan gik'i ngomong koni balo nyo Helenis , samel bupodok tontakng Tuhatn Yesus. 21Tongan Tuhatn hoto balo, dik jumlah kobia balo dik jodi pucayak buboliak koni Tuhatn.22Agah tontakng balo sapai koni kopikng jemaat nok Yerusalem, dan balo ngutus Barnabas koni Antiokhia. 23Kutika Barnabas monik dan ngolo kaseh karunia Bai punopok, diapm busukacita dik nasehat balo sumua nyak totap sutia koni Tuhatn ngan owa dik giah. 24Karna Barnabas odiahlah nyo dik bai'k , punukng ngan Roh Kudus ngan iman , dik jumilah kobia nyo ni matn koni Tuhatn.25kmudian, Barnabas obi koni Tarsus nyak ngogau Saulus. 26Dan, sutelah diapm matn han koni Antiokhia. Kotihan nyik sowok, balo budopit ngan jemaat dan ngajar kobia nyo. Dan, nok Antiokhia, murid-murid nyak puniatn nojih han ni podok ''nyo Kristen''.27Pada onu-onu han, kudu kunan Nabi monok sok Yerusalem monik koni Antiokhia. 28Salah nyik kunan sok balo buodatn Agabus, butokit ngan meramal ngan punolokng Roh bahawa akan tujadi bagatn hebat nok sluruh dunia. Dan, bagatn han tujadi nok masa pemerintahan Klaudius.29maka, balo murid memutuskan nyak cihipm sumbangan , susuai ngan kumampu balo masikng-masikng, koni balo posik-posik suiman ngan monai nok Yudea. 30Dan, dik gik'i balo kodihan, cihipm sumbangan han koni balo penatua melalui tongan Barnabas ngan Saulus.
Chapter 12

1Pada masa han haja Herodes ngokat tongan diapm atas kudu kunan nyo sok jemaat nyak nyohok balo. 2Diapm komek Yakobus, posik Yohanes, nginyak podakng.3Kutika Herodes honong bahawa pungodi diapm han nyonang owa balo nyo Yahudi, diapm agik kodihan ngan dokiap Petrus gik'i. Hal han tujadi selama Onu Raya Hoti kai buhagi. 4Sutelah diapm dokiap Petrus, diapm muhuak koni wah punjara ngan nyerah han koni kupat pasukan prajurit nyak new was han, suhoto bumaksud, sutelah Paskah, matn han kujowi nyo obi'a .5Maka, Petrus ni nahatn nok wah punjara, tutapi doa bagi Petrus toros-monoros ni jokih koni Bai punopo'k sok jemaat. Malekat Tuhatn lopas Petrus sok punjara 6Pada suatu ngohupm, kutika Herodes akan matn Petrus koni luarr, Petrus tukah bis nok antara du kunan nyo prajurit, ni ngisiat nyak du hatai, dan balo pujaga nok jowi mit'n tukah ngawas punjara.7Dan, ngolo, nyik kunan malekat Tuhatn butokit nok nyomak Petrus ngan cahaya businar nok sel punjara han, lalu malekat han nipop rusuk Petrus dan ngokat diapm han, ngan bupodok, '' Copat mokat!'' Dan, hatai-hatai han hobuk tulopas sok kudu tongan han. 8Lalu, malekat han bupodok koni diapm, '' kisiatlah kopua muk dan tinyaklah silup muk.'' Dan, diapm kodi dik mahan. Kemudian, diapm bupodok koni diapm, tinyaklah jubah muk dan najah kuk!''9Lalu, Petrus kluar dan ngajah malekat han. Diapm kai tauk bahawa oniah dik tukah tujadi melalui malekt han nyata, tutapi ngira bahawa diapm tukah ngolo susuatu puhonong han. 10kutikabalo jeh melewati pujaga punojih dan kudu'u , balo sapai nok mitn gerbang bosi dik nuju koni kota. Mitn gerbang han tuk bukak todiapm bagi balo , lalu balo kluar dan bujalatn sapai nok subuah lorong, dan tiba-tiba malekat han togatn Petrus.11Kutika Petrus sadar ngan oniah dik tujadi somu diapm han, diapm bupodok, '' Diktia , kuk bonar-bonar tauk bahawa Tuhatn dik ngutus malekat -Han dan nyelamat kuk sok tongan Herodes dan sok sumua hal dik ni harap han sok balo nyo Yahudi. '' 12Sutelah Petrus nyadar han , diapm obu koni homing Maria, nokng Yohanes dik juga ni podok Markus, nokiah obia nyo tukah bukumpul busamah ngan budoa.13Kutika Petrus ngotok mitn gerbang, nyik kunan pelayan dayua buodant Rode monik nyak mukak han. 14Sutelah diapm nginali caho Petrus, nih sangant busukacita diapm kai muka mint, tutapi obu koni saih dan podok bahwa Petrus tukah tokit nok jowi mint gerbang. 15Balo bupodok koni Rode, '' muk kai waras!'' lak tutapi, Rode trus podokhan mang demikian, dan balo totap bupodok, ''han odialah malekat diapm,''16Akan tutapi, Petrus dudus ngotok, dan kutika balo dik mukak mint, lalu honong Petrus , balo pojiat . 17Namun, sutelah Petrus minyuk isarat ngan tongan biapm agar balo tenang, diapm jelashan koni balo makiah maniah Tuhant jeh mant koni luar punjara. Dan, diapm bupo, ''padok ngan hal tia koni Yakobus dan koni balo posik suiman,'' Lalu, diapm burangkat dan obu ku ahonkg dik laikng.18Kutika nyowok onu monik, tuk jadilah kacau dik kai cik nok antara balo prajurit tontakng oniah dik jeh tuk jadi koni Petrus. Pylons I Herodes 19Kutika Herodes ngogau Petrus dan kai dopit diapm, diapm morosa balo punjaga dan minyuk porintah supaya balo ni komek. lalu , Herodes monok sok Yudea koni Kaiseria dan ngan monai nok nyih.20Saat han, Herodes sangant nohuh kanu balo nyo Tirus ngan Sidon, lalu ngan buspakat, balo monik ngadap Herodes dan sutelah rayu Blastus, pungurus homing tangak haja, balo mitok tulonkg nyak budamai karna wilayah balo dik dopit pulua kunas sok wilayah Herodes. 21Pada onu dik jeh balo notu han, Herodes ngiyak aduah krajaan, guhuk nok tahta pungdilan, dan podok pudato koni balo.22Rakyat trus bupakas, ''tia lah caho bai punopo'k , kai nak sio!'' 23sukutika han gik'i , nyikn kunan malekat Tuhant napar diapm karna diapm kai minyuk kmulian koni Bai punopo'k dan diapm ni balo tacinkg ngudap, lalu kobek.24Akan tutapi, fitman Tuhant sumakin butumuh dan bulipat ganda. 25Lalu, Barnabas dan Saulus boliak sok Yerusalem sutelah balo kosikng playanan balo, samel ngohah suhoto Yohanes, dik juga ni podok Markus.
Chapter 13

1Suatu saat, odiah nok antara jemaat Antiokhia, nabi-nabi dan guru-guru, oikhan Barnabas, Simeon dik ni podok Niger, Lukius soki Kirene, menahem dik ni nyebar han bu sama Herodes, haja wilayah, dan Saulus. 2Smentara balo nyo tia tukah buibadah koni Tuhant dan bupuasa, Roh Kudus bupodok ,'' Khusus ngan lah bagi-kuk Barnabas dan Saulus nyak tugas dik nyak han Kuk jeh memangel balo.'' 3mosikhan , sutelah balo bupuasa dan budoa, suhoto numpakng tongan balo atas Barnabas dan Saulus, balo ngutus du kunan obu. Barnabas ngan Saulus nok pulau Siprusv 4 Maka, sutelah ni utus obu sok Roh Kudus, Barnabas ngan Saulus monok koni Seleukia, dan sok nyih balo bulayar koni Siprus. 5Kutika balo monik nok Salamis, balo ngisah firman Bai punopo'k nok sinagoge- sinagoge balo Yahudi, lalu balo gik'i mant Yohanes subagai pulayan balo.6Kutika balpo obu menjelajahi sluruh pulau sapai koni Pafos, balo dopit nyik kunan tukakng sihir, nyik kunan nabi palsu Yahudi, dik buodant Baryesus. 7Dipam busamah ngan Prokonsul Sergius Paulus, nyik kunan dik ligat, dik mitok Barnabas ngan Saulus monik koni diapm han dan inigin ngopikng firman Bai punopo'k. 8Akan, tutapi Elimas, tukakng sihir han, karna mahanlah odant dipam dik nijemahan, dik nota Barnabas ngan Saulus , ngan bu'usaha dik milo'k Prokonsul han sok iman han.9Namun, Saulus, dik juga ni ngenal subagai Paulus, dik pununkng ngan Roh Kudus, ni hati Elimas, 10dan bupodok, '' Hai muk, dik punukng ngan sugala tipu muslihat dan sugala pumek, muk odialah nak Iblis, muk odialah musuh sok sugala kubonar han, kai lua koh muk togak milok johant Tuhant dik bujuar?11Diktia, hanonglah, tongan Tuhant monik kosomu muk dan muk akan jodi bokap dan kai ngolo motih sohonuh selamak kudu waktu.'' 12 lalu, Prokonsul han jodi pucayak kutika ngolo oniah dik jeh tuk jadi karna diapm anal wa terhadap pungajar Tuhant. Paulus ngan Barnabas obu koni kota Antiokhia nok wilayah Pisidia13Suatu saat, Paulus dan balo nyo dik buhoto diapm bulayar sok Pafos sapai koni Perga, nok Pamfilia, tutapi Yohanes togant balo dan boliak koni Yerusalem. 14Namun, Saulus ngan Barnabas nyamokng punyalant sok Perga dan sapai nok Antiokhia, nok Pisidia. Dan, pada onu Sabat, balo obu koni Sinagoge dan guhuk nok nyih. 15Sutelah pumaca Hukupm Taurat dan kitab balo nabi, kupalak-kupalak Sinagoge ngadok nyo bupodok kudu rasul han, '' posik-posik, jika muk puk kata-kata pungibur nyak balo nyo tia, padoklah.''16Maka, Paulus tokit dan minyuk isyarat ngan tongan diapm dan bupodok, '' Hai balo nyo Israel dan muk dik golak akan Bai punopo'k kapikng guant! 17Bai punopo'k baso Israel tia jeh miliah nek moyang yah dan ningik baso yah sulamak balo monai nok poyok Mesir dan ngan tongan dik mokat, Diapm mimpitn balo kluar sok nyih. 18kotihan sukitar pat puhuk sowok, diapm busabar terhadap tingkah laku balo nok iap tohunt.19Dan, sutelah diapm ngangah juk bangsa nok poyok Kanaan, Diapm waris poyok han. 20Sumua han tuk jadi kira-kira kotihan 450 sowok. Sutelah han, Bai punopo'k nyerah koni balo hukupm-hukupm sapai pada masa Nabi Samuel,21Mosikhan,balo bupitok nyik kunan haja, ngan Bai punopo'k minyuk balo Saul, nak nadik dahi Kish, nyo sok suku Benyamin, kotihan pat puhuk sowok. 22Dik jeh Bai punopo'k ngosar Saul, Bai punopo'k mangkik Daud nyak nih jodi haja balo, dik tontakng Bai punopo'k jeh busaksi ngan bupodo'k, 'Kuk jeh dopit Daud, nak nadik dahi Isai, nyo dik bukenan nok oti-Kuk, dik akan kodi sumua kuhendak-Kuk.'23Sok kutuhunt nyo tia, Bai punopo'k, susuai janyi-Diapm, mant koni Israel nyik kunan juhu salamat, dikhan Yesus. 24Subelum pumonik Yesus, Yohanes jeh bucihito subelumhan tontakng punamuh butobat koni sumua nyo Israel. 25Dan, smentara Yohanes tukah kosik tugas sipam, diapm trus bupodok,'muk ngira osiah kuk tia? Kuk kai Diapm. Namun, kololah, nyo nyik kunan monik sutelah kuk, silup nok kojok-Diapm pun kuk kai layak macualhan.'26Posik-posik, kutuhunt kluarga Abraham dan balo nyo nok antara muk dik kai golak akan Bai punopo'k, koni yah keselamatan tia jeh ni podok. 27Sobab, balo dik motiak nok Yerusalem dan para pumimpint balo, dik kai ngonal Diapm dan kai memahami ucapan para Nabi, dik nimacahan sutiap onu Sabat, jeh nigenap ucapan para nabi han ngan ngukupm Yesus.28Dan, sukalipun balo kai dopit alasan oniah pun nyak hukupm komek, balo miyok Pilatus nyak komek-Diapm. 29Dan, kutika balo genap sumua dik nih nulis tontakng Diapm, balo tonok-Diapm sok koyuh salib dan nguhikng-Diapm nok wah kubur.30Akan tutapi, Bai punopo'k mangkiik Diapm sok antara nyo kobek, 31dan kotihan buonu-onu, Yesus ngayan diapm koni balo nyo dik busama ngan-Diapm sok Galilea sapai Yerusalem, dik tia jodi saksi-saksi-Diapm bagi bangsa tia.32Dan, mik mant bagi muk kabar bai'k tontkng janyi Bai punopo'kkoni nek moyang yah, 33bahawa Bai punopo'k jeh nepati janyi han bagi yahamak, nak-nak balo, ngan mangki'k Yesus, mah dik ninulis nok wah kitab Mazmur pasal du'u: 'muk odialah nak-Kuk. Onu tia, Kuk jeh jodi ma-Muk.'34Tontakng Bai punopo'k mangki'k Yesus sok antara nyo kobek, kai akan lagik boliak koni kebinasaan, Bai punopo'k jeh bupodok, 'Kuk akan minyuk koni muk brokat dik kudus dan dopit tuk pucayak, dik nih minyuk koni Daud.'35Hanlah sobab, Diapm gik'i bupodok nokwah Mazmur dik laikng, , Mukhan kai akan mubiarkan nyo Kudus-Mukhonong kebinasaan.' 36Sobab, Daud, dikjeh melayani generasi dipam todiap oleh karna kuhendak Bai punopo'k, lalu kobek, dan ni nguhikng nok antara nek moyang diapm, suhoto honong kebinasaan, 37ttutapi Yesus dik Bai punopo'k mngki'k sok antara nyo kobek, kai honong kebinasaan.38Oleh karna han, biarlah kutauk oleh muk, Posik-posik, bahawa nosok Diapm tialah pungampunt atas dosa-dosa dik nyata koni muk, 39dan nosok -Diapm,sutiap nyo dik pucayak ni bebas sok sugala susuatu han, dik sok diapm muk kai dopit ni bebas sok hukupm Taurat Musa.40Jodi, buhati-hatilah supaya hal-hal dik ni podok nok wah kitab balo nabi kai tujadi koni mu: 41Kololah, hai balo pungejek! Pojiat ngan binasalah, Karna Kuk kodi kuhija dik jaman muk, subuah khija dik kai akan muk pucayak, bahkan lakmahan nyik kunan dik jelas han koni muk.'''42Smentara Paulus dan Barnabas kluar, balo nyo memohon agar balo ngisah tontakng firman han koni onu Sabat paji'i. 43Sutelah budopit nok Sinagogehan slesai, obia balo Yahudi dan para poselit dik golak akan Tuhant ngajah Paulus ngan Barnabas, dik ngomong koni balo ngan nyunga balo nyak trus motiak nokwah anugrah Bai punopo'k.44Pada onu Sabat dikpaji han, hamoir sumua nyo nok kota bukumpul nyak ngopikng firman Tuhant. 45Akan tutapi, kutika balo nyo Yahudi honong kuhami han, balo nimunukng iri hati dan mulai nota oniah dik ni sok Paulus samel ngajar.46Lalu, Paulus dan Barnabas nyawab ngan brani dan bupodok, ''hal tia pontekng bahawa firman Bai punopo'k searus'ngi ni ni nyonok koni muk tiant guant. Karna muk nulak dan nganggap muk todiap kai pantas puk pumidiap dik kekal, kololah, mik bupalikng koni bangsa-bangsa laikng. 47Sobab, matialah Tuhant minyuk porintah koni mik: 'Kuk jeh jodi han muk torakng bagi bangsa-bangsa laikng supaya muk dopit mant sulamat sapai ku ujokng bumi.'''48Kutika balo nyo kai Yahudi han ngopikng hal dik matia, balo busukacita ngan muliahan firman Tuhant. Dan, kobiahan dik jeh ni notu nyak midiap kekal, dik jodi pucayak. 49Maka, firman Tuhant nyebar koni sluruh wilayah han.50Akan tutapi, balo nyo Yahudi hasut balo dayua hukunt dik tuk hormat dan balo nyo pontekng nok kota, dan mubangkik punganiaya han nganu Paulus ngan Barnabas, suhoto nguser kudu'u han koni luar sok daerah perbatasan balo. 51namun, samel ngibas dobu sok kojok balo buhadap balo nyo Yahudi nok nyih, Paulus ngan Barnabas obu koni Ikonium. 52Dan, balo murid ni lobiah ngan sukacita dan ngan Roh Kudus.
Chapter 14

1dan, tuk jodilah, nok Ikonium, Paulus ngan Barnabas masok busama koni Sinagoge nyo Yahudi dan ngomong demikian mah'a sohinga bujumilah kobia nyo, bai'k nyo Yahudi maupun nyo Yunani, dik jodi pucayak. 2Namun, balo nyo Yahudi dik kai pucayak hasut balo nyo dik kai Yahudi dan hacunt pumiker balo nyak lawant balo nyo pucayak3Maka, balo monai nok nyih nokwah waktu dik oti samel ngomong ngan burani bagi Tuhant, dik minyuk kusaksin tontakng brita pominyuk-Diapm, sohoto ngarunia tana-tana ajaib dan mukjizat-mukjizat dik tujadi nosok tongan balo. 4Akan tutapi, balo nyo nok kota han bubagi-bagi, sebagian bupihak koni balo nyo Yahudi dsn sebagian koni para rasul5Kutika suatu usaha ni moki, baik sok balo nyo dik kai Yahudi maupun balo nyo Yahudi, ngan para pumimpint balo, nyak nyiksa ngan morakng para rasul ngan botuh, 6sutelah Paulus ngan Barnabas tauk kant dan kobu diapm koni Listra dan Derbe, kota-kota nok Likaonia, dan koni wilayah nok sekitarhan. 7Dan, nok nyih, balo trus hito Injil. Paulus nok kota Listra dan kota Derbe8Nok Listra, biant nyik kunan tukah guhukdik lomah kojokhan, lumpuh sok pumitik nonkng han dan guant suwah bujalant. 9Nyo han tukah ngopikng Paulus kutika diapm tukah ngomong, sutelah Paulus hati'ngi dan ngolo bahawa balo han puk iman nyak ni puhikhan, 10Paulus ngomong ngan caho kohas, '' tokitlah tegak ngan kojok muk.''Lalu, nyo han lupat ngan mulai bujalant11Kutika nyo obia honong oniah dikm jeh Pauluas kodihan, balo ngokat caho balo ngan ngomong nyak bobok Likaonia, ''Dewa-dewa jeh monok ku tudok-tudok yah dan jodi samah ngan yah naksio!'' 12Balo nyo nyonok Barnabas subagai Zeus ngan paulus subagai Hermes karna diapm dik mimpi'nt ngomong. 13Imam dewa Zeus, dik kuilhan monai nok kota, mant binatakng-binatakng dahi dan rangkaian bunga ku mint gerbang kota. Diapm ngan nyo obia han ingin minyuk kurbant koni Paulus ngan Barnabas.14Akan tutapi, kutika rasul Barnabas ngan rasul Paulus ngopikng hal han, balo hitak aduah balo ngan obu namok ku tudok balo obia han, samel anal wa'ngi, 15dan bupodok,''posik-posik, ngoniah muk kodi sumua hal tia? mik gi'ik naksio biasa samah mah muk dan mant kabar Baik bagi muk supaya muk buboliak koni hal-hal dik sia-sia tia koni Bai punopo'k dik midiap, dik cipta honyiant, ngan bumi, ngan lauat, ngan sugala suatu dik odiah nok wah han. 16Nok generasi-generasi dik lalu, Diapm mubiarhan sumua bangsa bujalant munurut joahnt-johant diapm todiap.17Namun, diapm kai poca diapm todiap tanpa saksi. Sobab, Diapm kodi han ngan minyuk koni muk ujant sok honyiant ngan musipm-musipm bubuwok dik puas oti muk ngan kunas ngan anal wa.'' 18Sekalipun ngan bupodok sumua hal han, balo toguah nogak balo obia han agar kai minyuk kurban han bagi nyo.19Akan tutapi, balo nyo Yahudi monik sok Antiokhia dan Ikonium, dan sutelah bujuk nyo obia han, balo morakng Paulus nginyak botuh dan nyeret kluar kota karna ngira bahawa Paulus jeh kobek. 20Namun, kutika balo murid ngelilikng Paulus, diapm tokit dan boliak masok koni kota. pada onu paji han, diapm burangkat busama ngan Barnabas koni Derbe. Boliak koni kota Antiokkhia nok wilayah Siria21Sutelah balo hito Injil nok kota han dan jeh moki obia murid, balo boliak koni Listra, dan koni Ikonium, dan koni Antiokhia, 22samel nguat jiwa balo murid, dorong balo nyak butekunt nok wah iman, dan podok bahawa yah harus namok Kerajaan Bai punopo'k nosok obia punyohok.23Kutika Paulus dan Barnabas nijuk putua-putua bagi balo nok sutiap jemaat, sutelah budoa ngan bupuasa, balo nyerah para putua han koni Tuhant, dik koni-Diapm balo jeh pucayak. 24Kemudian, balo nosok Pisidia dan sapai nok Pamfilia. 25Lalu, kutika balo jeh podok agah Firman nok Perga, balo monok Koni Atalia. 26Sok nyih, balo bulayar koni Antiokhia, ahokng balo ni nyerah koni anugrah Bai punopo'k nyak khija dik jeh balo nyelesai han.27Kutika balo sapai dan bupulua busama ngan jemaat, balo lapor sumua hal dik jeh Bai punopo'k moki busama ngan balo dan makiah maniah Diapm jeh muka mint iman bagi bangsa-bangsa laikng. 28Dan, balo motiak busama para murid nyak waktu dik oti.
Chapter 15

1Mosik han, kudu kunan balo monok sok Yudea dan ngajar balo posik seiman, ''Jika muk kai ni nyunat susuai ngan adat istiadat Musa, muk kai dopit ni nyelamat han.'' 2lalu, kutika tujadi selisiah dan budebad dik kai cikng antara paulus dan Barnabas ngan balo nyo han, balo mutushan bahawa Paulus dan Barnabas, sohoto kudu kunan nyo laikng sok balo, harus simak koni Yerusalem nyak budopit ngan para rasul dan balo petua dik terkait ngan persoalan tia.3Maka, sutelah ni ngotik nok wah johant sok para jemaat, balo nosok Fenesia dan Samaria samel ngisah ngan jelas tontakng pputobat bangsa-bangsa laikng, dan hal han mant sukacita doi bagi sumua posik suiman. 4Kutika balo sapai nok Yerusalem, balo ni nyamut sok para jemaat, para rasul, dan para putua, lalu balo hitokn'gi sugala susuatu dik jeh Bai punopo'k moki nosok balo.5Namun, kudu kunan nyo sok golongan Farisi dik jeh pucayak tokit dan bupodok, ''pontekng nyak nyunat balo dan nyak ngadok balo agar nginyak Hukupm Musa!'' 6Para rasul dan putua budopit busama nyak ngomong persoalan tia.7Sutelah bulangsonkng budebat dik omuh nok nyih, Petrus tokit dan bupodok koni balo, ''Posik-posik, muk tauk bahawa pada zaman saik'i Bai punopok jeh moki pilihan nok antara muk nosok tukuak muk, bangsa-bangsa laikng akan ngopikng cihito Injil dan jodi pucayak. 8Dan, Bai punopo'k dik nginal oti naksio, jeh busaksi koni balo ngan minyuk Roh Kudus koni balo, samah mah dik jeh nikodi- Diapm koni yahamak, 9dan Diapm kai bubeda-beda antara yah ngan balo, sutelah Diapm menyucikan oti balo nosok iman.10Jodi diktia, ngoniah muk labus bai pumopo'k ngan nobak kuk dikobat nok hinan para murid dik, baik nek moyang yah maupun yah, kai akan suah sangiap nangokng han?11Namun, yah pucayak bahawa yahamak ni nyelamat han nosok anugrah Tuhant Yesus, sama mah balo gik'i.''12Mosikhan, sluruh kumpulan balo han monai dan balo ngopikng Barnabas dan Paulus, semetara ku du'u rasul han nyelashan sugala tana dan mukjizat dik jeh Bai punopo'k moki nosok balo nok antara bangsa-bangsa laikng.13Suteleh balo togak ngomong, Yakobus nyawab,''posik-posik kaping guant kuk. 14Simon jeh nyelas han makiah maniah Bai punopo'k sejak awal jeh honong bangsa-bangsa laikng, nyak monu sok antara bangsa han suatu umat bagi odant-Diapm.Omongan para nabi menuetujui hal tia, mah dik jeh ninulis, 16Sutelah tia, Kuk akan boliak. dan akan moki boliak kemah Daud dik jeh muhah. Kuk akn moki boliak dobu-dobuhan, dan Kuk akan mai'ikhan, 17Supaya umat naksio dik busisak dopit ngogau Tuhant, dan sumua bangsa laikng dik ni mangel nosok odant-Kuk, dik kodi sumua tia,' Firman Bai punopo'k, dik kodi sumua tia, 18jeh kutauk sejak tojih zaman.Jodi, kuk berpendapat bahawa yah suharus han kai nyusah balo nyo sok bangsa laikng dikjeh buboliak koni Bai punopo'k. 20Namun, yah seharushan nulis koni balo agar kojuk dipam sok hal-hal dik cemar sok berhala-berhala, dan sok dosa-dosa seksual, suhoto sok oniah dikjeh ningical, dan sok doyok. 21Sobab sejak generasi dik mulo'i, Musa jeh puk'u nok setiap kota, balo nyo dik mant agah han karna ni maca nok Sinagoge-Sinagoge setiap onu mingu.'' Surat koni Balo pucayak dik Kai Yahudi22Lalu, ni manakng baik sok para rasul, dan putua, dan sluruh jemaat, miliah balo nyo sok antara balo nyak ni utus koni Antiokhia busama Paulus dan Barnabas. Balo ngutus Yudas dik ni podok Barsabas, suhoto Silas, para pumimpint no antara posik-posik suiman, 23dan ngan nulis surat ngan tongan balo, demikian:24Karna mik jeh ngopikng bahawa kudu kunan nyo sok antara mik, dik koni balo mik kai minyuk hitah, jeh kikok muk ngan omongan balo dik ngucah jiwa muk, 25hal tia ni manakng baik bagi mik, sutelah jodi sepakat, nyak miliah balo nyo dan ngutus balo koni muk busamah ngan posik-posik mik dik ni ngaseh, Barnabas ngan Paulus, 26dik jeh butahoh midiap demi odant Tuhant yah, Kristus Yesus.27Oleh karna han, mik ngutus Yudas ngn Silas, dik balo todiap akan podok hal-hal dik samah secara Lisan. 28Sobab, alangkah Baik bagi Roh Kudus dan bagi mik nyak lotak beban nok somu muk dik kai lobiah obat sok pada dik prolu tia, 29bahawa muk kojuk muk oniah jeh nipersembahhan berhala, dan sok doyok, dan sok oniah dik kobek ningical, dan sok dosa seksual.30Sutelah balo togant, balo monok koni Antiokhia, dan sutelah ngumpul balo jemaat, balo nyerah surat han. 31Kutika balo nyo pucayak maca han, balo analwa karna pungibur han. 32Yudas ngan Silas, dik balo todiap odiah lah nabi, meneguhkan dan nguat posik-posik suiman ngan obia omong.33Dan, sutelah balo monai nok nyih nyak kukudu waktu, balo nyo pucayak han lopas balo mohik ngan damai koni balo nyo dik jeh ngutus balo. 34[ Akan tutapi, ni nganggap baik bagi Silas nyak totap monai nok nyih.] 35Namun, Paulus ngan Barnabas monai nok Antiokhia, samel ngajar ngan cihito Firman Tuhant busama ngan obia nyo lainkg juga. Paulus ngan Barnabas bupisah36 Sutelah kukudu onu, Paulus yant koni Barnabas, ''Boh yah boliak dan mengunjungi balo posik suiman nok sutiap kota, ahonkg yah bucuhito Firman Tuhant nyak honong makiah maniah keadan balo,'' 37Barnabas hok ngohah gik'i Yohanes dik ni pau Markus . Akan tutapi, Paulus nganggap bahawa kai suharushan ngohah nyo dik jeh togant balo nok Pamfilia dan kai obu buhoto balo nyak pukihija han.39Maka, tujadilah puselisih han dik hojok suhinga balo bupisah nyik ngan dik lainkg. Barnabas mant buhotu Markus dan bulayar koni wilayah Siprus, 40tutapi Paulus miliah Silas dan obu, sutelah nih nyerah sok balo posik suiman koni wah anugrah Tuhant. 41Dan, diapm nosok Siria dan kilikia samel ninigip balo jemaat.
Chapter 16

1Paulus gik'i monik koni Derbe dan Listra. Dan, kolo lah biatn nyik kunan murid nok nyih, odant han Timotius, nak sok nyik kunan dayua Yahudi dik jeh pucayak, tutapi pak han odialah nyo Yunani . 2Diapm di kenal baik sok balo posik suiman nok Listra dan Ikonium.3Paulus inginTimotus obu buhoto ngan diapm, maka diapm ngohah han dan nyunant han karna balo nyo Yahudi dik monai nok daerah han.Sobab, balo sumua tauk bahawa pak diapm odialah nyo Yunani.4Smentara balo bujalantnosok kota-kota, balo podok kutotu-kutotu bagi balo nyo pucayak agar ni taati, dik jeh ni mutus sok balo rasul dan pumutuh dik odiah nok Yerusalem. 5Maka, balo jemaat nigip han nokwah iman dan jumilah balo butoduk sutiap onu. Bai punopo'k nosuk Paulus koni Makedonia6Lalu, balo obu nosok wilayah Frigia dan Galatia karna jeh ngapia sok roh Kudus nyak podok Firman nok Asia. 7Kutika balo jeh monik nok Misia, balo bu usaha obu koni Bitinia, tutapi Roh yesus kai mengizinkan balo. 8Maka, sutelah nosok Misia, balo monok koni Troas.9Suatu puhonong muncul koni Paulus nok waktu ngohupm. Nyo nyik kunan sok makedonia tukah tokit dan mohon koni dipam, kuant diapm,'' moniklah koni makedonia dan tulonkglah mik.'' 10sutelah Paulus ngolo puhonong han, mik bu usaha ngan sugera burangkat koni Makedonia, sutelah menyimpul han bahawa Bai punopo'k jeh nosuk mik nyak cihito Injil koni balo.Putobat Lidia11Karna han, sutelah bulayar sok Troas, mik langsokng koni Samotrek, dan nok onu kumisinkg han koni Neapolis, dan sok nyih loni Filipi, kota tojih nok wilayah Makedonia ngan nyik kota penjajah Roma. Mik monai nok kota selamak kudu onu. 13lalu, pada onu Sabat, mik obu koni luar mint gerbang kota nuju koni soninkg sungi, ahonkg nok kiah mik bupiker bahawa nok nyih biant ahokng budoa. maka, mik guhuk dan ngomong ngan balo dayua dik tukah bukumpul.14Nyik kunan dayua buodant Lidia, sok kota Tiatira, nyik kunan pujual kainkg ungu dik nyemah bai punopo'k . Tuhant mukak oti diapm nyak honong oniah dik Paulus podokhan. 15Dan,sutelah Lidia dan sumua nyo dik monai nok homing han ni babtis, diapm mohon koni mik, kuant diapmn, '' jika muk menggangap kuk pucayak ngan giah koni Tuhant, moniklah koni homing kuk dan mnailah nok nyih,'' Dan, diapm mendesak mik.Paulus ngan Silas nok punjara16Sementara, mik tukah obu koni ahokng budoa, nyik kunan kuli dayua, dik puk'u roh yak meramal budopit mik. Diapm mant obia kuuntokng koni balo opuk'u han nosok tapsiran diapm. 17Dayua han ngajah Paulus dan mik samel bupakas, '' Balo nyo tia odialah pulayan pulayan Bai punopo'k dik palinkg tingi'k , dik hitong'i johant keselamatan koni muk!''18Diapm trus kodihan sulamak buonu-onu.Paulus, karna jodi sangat nohuh, buboliak dan bupodok koni roh han, '' Kuk hitah muk nok wah odant Kristus Yesus nyak kluar sok diapm!'' Lalu, roh han kluar, sekutika han gik'i.19Akan tutapi, kutika balo opukng'i ngolo bahawa harapan balo akan kuuntonkg jeh moyapm, balo dokiap Paulus ngan Silas, sohoto nyeret balo koni ahonkg umum nok jowi balo penguasa. 20Dan, kutika balo jeh mant Paulus ngan Silas koni balo pungadel kupalak, balo bupodok, ''Balo nyo tia odialah Yahudi dan tukah pungacau nok kota yah. 21Balo ngajar adat istiadat dik kai bonar nyak yah tihimok atau kodihan subagai nyo Roma.''22Balo obia han bangkik buhoto-hoto nyorankg Paulus dan Silas dan balo pungadel kota ngujat adu'ah dan Silas, suhoto hitahhan balo nyak mokua du kunan nyak sokut. 23Sutelah bayu nyiksa Paulus dan Silas ngan obia pumokua, balo nikapm koni wah punjara ngan hitah kupalak punjara nyak bujaga Paulus ngan Silas ngan ketat. 24Mosik himok puhitah han, kupalak punjara muhuak Paulus ngan Silas koni punjara bagian wah dan rasok kojok balo ngan punyohok.25Kira-kira tudok ngohupm, Paulus ngan silas tukah budoa ngan bunyanyi lagu-lagu pujian bagi Bai punopo'k dan balo tahanan laikng han pun ngopikng balo. 26lalu, tiba-tiba tujadi gempa bumi dik daeh suhinga pondasi han bugucah. Dan, tiba-tibasumua mint tuk bukak dan punyohok sutiap balo tuk lopas.27kutika kupalak punjara mokat dan honong mint-mint punjara jeh tuk bukak, diapm nohiak podankg dan hampir komek dipam todiap karna dipam ngira balo tahanan jeh kobu diapm.28Namun, Paulus bupakas ngan caho kohas, '' yok membahayakan muk todiap karna mik sumua nok tia!''29Kemudian, kupalak punjara han mitok lampu dan sugera obu namok, lalu samel bugigit, diapm sujut nok jowi Paulus dan Silas. 30sutelah han, dipam mant balo koni luar dan bupodok, '' tuan-tuan, oniah dik harus kuk kodihan agar ni ?''31Dan, balo bujawab, '' pucayaklah nok wah Tuhant yesus dan mukakan ni nyelamat, muk dan sumua balo dik monai nok homing muk.''32kemudian, Paulus dan Silas podok Firman Tuhant koni kupalak punjara han dan koni sumua nyo dik odiah nok wah homing diapm. 33Sutelah han, dipam mant paulus dan Silas, ngohupm han gik'i, dan ngumik towant-towant balo, lalu diapm dan sluruh kluarga diapm sugera ni baptis. 34Kemudian, kupalak punjara mant paulus dan silas koni homing diapm dan ngayan makanan. maka, diapm sangat anal owa'ngi, bahawa dippam dan sumua nyo monai nok homing dipam jeh pucayak koni Bai punopo'k.35Akan tetapi, kutika nyowok onu monik, balo hakipm-hakipm kota ngutus kudu kunan polisi, ngan bupodok,''Bebas ngan balo nyo han!'' 36Dan, kupalak punjara nyonok posant han koni Paulus, ngan bupodok, ''hakipm-hakipm kota jeh ngadok nyak membebaskan muk. Karna han, kluarlah dik tia dan obulah nok wah kedamaian!''37Namun, Paulus bupodok koni balo, Balo nyo han mokua mik nok jowi umum, kai ni ngadel, balo nyo dik odiahlah warga negara Roma , dan jeh nopuah mik kuwah punjara. Lalau, oniahlah diktia balo ngeluarkan mik secara diam-diam? Kai! Biarkan balo todiap monik dan ngeluarkan mik.'' 38balo polisi han podok kata-kata han koni hakipm-hakipm kota. Balo golak kutika balo ngopinkg bahawa Paulus dan Silas odialah warga negara Roma. 39Maka, balo monik dan mitok maaf koni Palus dan Silas. Sutelah balo ngeluarkan Paulus dan Silas, balo mitok supaya du kunanhan togant kota han.Lalu, balo kluar sok punjara dan namok ku homing Lidia, dan kutika balo ngolo balo posik suiman, Paulus dan Silas nguat oti balo, lalu obu.
Chapter 17

1Suatu saat, kutika Paulus dan Silas jeh nosok Amfipolis dan Apolonia, balo monik nok Tesalonika, nokiah odiah sebuah Sinagoge nyo Yahudi. 2Lalu, susuai kebiasaan Paulus, diapm namok koni antara balo, dan kotihan tahuah onu Sabat ngomong ngan balo sok Kitab Suci,3Samel jelashan dan buktihan bahawa Kristus harus menderita dan bangkik sok antara balo kobek, ngan bupodok, Yesus tia, dik tukah kuk hito koni muk, odiaLAH Kristus.'' 4Lalu, sebagian sok balo dik yakint dan bugabung ngan Paulus ngan Silas, busamah ngan bujumlah kobia nyo Yunani dik golak akan Bai punopo'k dan kai cik balo dayua tuk hormat.5Namun, balo nyo Yahudi jodi iri hati dan ngohah kudu kunan nyo bek dik bukuluyuran nok ahonkg umum, balo mulua obia nyo dan moki kukacau nok kota, lalu nyorankg homing Yason samel ngogau Paulus suhoto Silas nyak mant balo kluar koni nyo obia. 6Kutika balo kai dopit Paulus dan Silas, balo nyeret Yason dan kudu kunan posik suiman ku jowi para pujabat kota, ngan buseru, ''Balo nyo tia, dik jeh ngacau dunia, jeh monik gik'i kotuk. 7Dan, Yason nyamut balo, dan balo sumua butindak dik lawant hukupm Kaisar ngan buppodok bahawa biant haja lainkg, dikhan Yesus.''8Balo obia dan para pujabat kota jodi resah kutika ngopikng hal han. 9Dan, sutelah balo himok jaminan sok Yason dan dik laikng han, balo nyo han ngadok bebas han.Paulus dan Silas koni kota Berea10Balo posik suiman sugera ngadok Paulus ngan Silas, ngohupm han gik'i koni Berea, dan kutika balo monik, balo obu koni Sinagoge nyo Yahudi. 11Balo nyo Yahudi nok nyih lobiah baik oti'ngi daripada balo nyo dik nok Tesalonika karna balo himok firman ngan anal owa, samel nyelidik Kitab Suci sutiap onu nyak mengetahui jika hal-hal han memang bonar. 12Oleh karna han, obia sok balo jodi pucayak, tk masok dayua dan balo dahi Yunani tuhormat dik bujumilah kia cik.13Akan tutapi, kutika balo nyo Yahudi nok Tesalonika mengetahui bahawa firman Bai punopo'k juga nihito sok P aulus nok Berea, balo pun juga monik koni Berea nyak ngucah dan nyusah obia balo. 14Lalu, ngan sugera, balo posik suiman ngadok Paulus obu sapai koni pantai, tutapi Silas ngan Timotius totap monai nok han. 15Balo nyo dik pi'k Paulus mant han koni Atena, dan sutelah himok nyik posant sok Paulus nyak Silas ngan Timotius agar monik koni diapm dik copaa't, balo pun burangkat.Paulus nok kota Atena 16Smentara Paulus nunguk balo Sok Atena, roh diapm merasa toguah nok wah diapm karna dipam ngolo kota han pununkg ngan patung-patung berhala. 17Oleh karna han, diapm butukar piker nok Sinagoge ngan balo nyo sok bangsa laikng dik golak akan Bai punopo'k nok ahokng umum, sutiap onu, ngan balo nyo dik kebetulan biant nok han.18Kudu kunan ahli piker sok klompok Epikuros dan Stoa gik'i bungomong-ngomong ngan diapm. Dan, kudu kunan bupodok,''Osiah dik ingin di padok nyo pubual tia?'' Dik laikng bupodok,'' mah han, diapm tia odialah nyo tukakng brita dewa-dewa asikng,'' karna diapm ngisah Yesus ngan pubangkik han.19Lalu, balo ngohah diapm dan mant diapm koni Areopagus, samel bupodok, '' Tauk koh mik tauk'u pungajar bauh oniah dik ni muk chito tia? 20Sobab, muk tukah mant kudu hal dik ni herant han nok kopikng mik. Miik ingin tauk oniah maksud hal-hal han.'' 21[Saat han, sumua nyo Atena dan balo nyo asikng dik monai nok nyih jeh baso,ngi kosik waktu balo ngan kai kodi oniah pun selaikng dik podok atau dik ngopikng susuatu dik bauh.]22Maka, Paulus butokit nok tudok-tudok Areopagus ngan bupodok, ''Hai balo nyo Atena, kuk mengamati bahawa sugala hal muk sangant religius. 23Sobab, kutika kuk tukah buklilikng dan honong koyuh-koyuh dik ni muk nyemah , kuk gik'i nopit subuah altar ngan tulisan tia, 'KONI BAI PUNOPO'K DIK KAI NI NGONAL. ' Karna han, oniah dik muk nyemah tanpa kai kenalhan, hanlah dik kuk hito koni muk.24Bai punopo'k di cipta dunia dan sugala susuatu dik odiah nokwah han, Karna Diapm odialah Tuhant somu honyiant ngan bumi , kai monai nok wah kuil-kuil dik ni moki ngan tongan naksio, 2525kai gik'i Diapm ni layan sok tongan-tongan naksio, seakan-akan Diapm morolu susuatu karna Diapm todiapm dik minyuk koni osiah maih'i dik midiap, dan napas, dan sugala susuatu han.26Dan, Diapm cipta sok nyik kunan nyo, sumua baso umat naksio nyak monai nok sluruh jowi bumi tia, sutelah notap musim-musim dan batas-batas ahokng midiap balo,27supaya balo ngogau Bai punopo'k dan lak mahan mungkin balo dopit ngotiak-Diapm dan dopit-Diapm meskipun Diapm kai ojuk sok yah masikng-masikng.28Sobab, nok wah Diapm, yah midiap, bugerak, dan biant. 'Karna yah tia gik'i odialah kutuhunt-Diapm.' 29jodi, karna yah odialah kutuhunt Bai punopo'k, yah suharushan kai bupiker bahawa keadaan Ilahi han mah omas, atau pihak, atau botuh, subuah wujud dik niciptahan sok ktrampilan dan pumiker naksio.30Oleh karna han, sutelah kai puduli masa-masa dik bodo han, diktia Bai pubnopo'k podok sumua nyo dik nokiah-nokiah agar butobat, 31karna Diapm jeh notu ku onu'ngi kutika Diapm hok ngukupm dunia nokwah pungadel nosok nyik nyo dik jeh ni notu-Diapm, sutelah Diapm minyuk bukti koni sumua nyo ngan mubangkik Nyo han sok antara nyo kobek.''32Dan, kutika balo ngopikng tontakng kubangkikhan sok antara nyo kobek, kudu kunan nyo nojih ngolok, tutapi dik laikng bupodok, ''mik lua ngopikng kuwant muk agik tontakng hal tia.'' 33 maka, Paulus obu sok tudok-tudok balo. 34akan tutapi, kudu kunan nyo bugabung ngan diapm dan jodi pucayak, dik antarahan gik'i biant Dionisius, anggota Areopagus, dan nyik kunan Dayua buodant Damaris, suhoto kudu kunan nyo laikng dik busungodi balo.
Chapter 18

1Mosikhan han, Paulus togant Atena dan obu koni Korintus. 2Dan, Paulus dopit nyo Yahudi buodant Akwila, kutuhunt Pontus, bauh giik'i monik sok Italia busama ngan sau'ngi, Priskila, nih Klaudius jeh hitah sumua nyo Yahudi togant Roma. Paulus monik koni balo, 3dan karna balo puk khija dik samah, Paulus monai busama balo dan kuhija karna kuhija han balo odialah pumoki tenda.4Dan, Paulus butukar pumiker nok Sinagoge sutiap onu sabat dan buusaha nyak yakent balo nyo Yahudi dan Yunani. 5Namun, kutika Silas dan Timotius monok sok Makedonia, Paulus mulai mengabdikan diapm sepenuh nya nyak podok Firman, samel busaksi ngan sunguh-sunguh koni balo nyo Yahudi bahawa yesus odialah Kristus. 6Akan tutapi, kutika balo nota dan nohuh Paulus, dipam ngibas aduah dan bupodok koni balo, '' Doyok muk odiah nok somu bak muk todiap! Kuk broseh. Mulai tia dan suterusnya, kuk akan obu koni bangsa -bangsa laikng,''7mosikhan, dipam togant ahokng han dan obu kuhoming nyik kunan buodant Titus Yustus, nyo dik kai Yahudi dik nyemah Bai punopo'k dik hominghan odiah nok sipiak Sinagoge. 8Krispus, kupalak Sinagoge, jodi pucayak nokwah Tuhant ngan sumua nyo dik monai nok homing han, dan obia nyo Korintus dik ngopikng Paulus jodi pucayak dan nibabtis.9lalu, Tuhant bupodok koni Paulus nok han ngohupm nokwah subuah puhonong,'' yok golak, tutapi toruslah bupodok dan yok monai, 10karna kuk busamah ngan muk dan kai odiah nyik kunan pun dik akan nyoha muk nyak nganiaya muk karna biant obia umat-kuk nok kota tia.'' 11maka, Paulus monai nok nyih selama nyik sowok 6 buhant, samel ngajarkan firman Bai punopo'k nok antara balo. Paulus ngadap koni Galio12Namun, kutika Galio jodi Prokonsul Akhaya, balo nyo Yahudi ngan suoti bangkik lawant Paulus dan mant nok jowi kursi pengadilan, 13ngan bupodok, '' Nyo tia tukakng pungaruh obia nyo nyak menyemah Bai punopo'k dik bulawant ngan Hukupm Taurat.''14Akan tutapi, kutika Paulus hamper hok mukak tukuak, Galio bupodok koni balo nyo Yahudi han, '' jika tia odiah lah suatu pusoalan pulangar atau dik bek dik tega, hai balo nyo Yahudi, kuk patut butangokng jawab atas pukara muk. 15Namun, jika tia odialah pusoalan tontakng kata-kata, dan odant-odant, dan hukupm muk todiap, uruslah todiap. kuk kai lua jodi hakipm atas hal-hal muk han.''16lalu, Galio ngosar balo sok ahokng pungadilan. 17Mosik han, balo sumua dokiap Sostenes, kupalak Sinagoge, ngan mokua nok jowi ahokng pungadilan. Akan tutapi, Galio kai honong hal-hal han. Paulus boliak nganu kota Antiokhia18Mosik han, Paulus monai ku kudu onu agik,lalu togant ngan balo posik suiman dan bulayar koni Siria, busamah ngan Priskila dan Akwila. Nok Kengkrea, Paulus jeh ngukuar buhubak han karna diapm jeh moki posant. 19Mosikhan, balo monik nok Efesus dan Paulus togant Priskila ngan Akwila nok nyih, tutapi diapm todiap namok koni Sinagoge ngan butukar pikerre ngan balo nyo Yahudi.20Kutika balo mitok Paulus nyak monai lobiah oti, Paulus kai setuju hanne, 21 tutapi togant ngan balo ngan bupodok, ''Kuk pasti boliak agik koni muk jika Bai punopo'k menghendaki han.'' Dan, diapm bulayar sok Efesus.22Mosik han diapm monok nok Kaiseria, diapm simak dan minyuk salam koni balo jemaat, lalu monok koni Antiokhia. 23Dan, sutelah kosik tah kukudu waktu nyok nyih, diapm togant ahokng han dan ngelilikng nyik ku ahokng laikng han nok wilayah Galitia dan Frigia, samel nguat balo murid. Apolos nok kota Efesus ngan kota Korintus24Suatu saat, biant nyo Yahudi buodant Apolos, kutuhunt Aleksandria, monik koni Efesus. Diapm odialah nyo terpelajar dan maherre nok wah hal kitab Suci. 25Nyo tia jeh ni ngajar tontakng johant tuhant dan busemangat nok wah roh. Diapm ngomong dan ngajar han ngan tuliti hal-hal tontakng Yesus, tutapi diapm hanyan tauk'u namuh Yohanes . 26Diapm mulai ngomong ngan burani nok wah Sinagoge, tutapi kutika Priskila dan Akwila ngopikng han, balo nohiak han koni johant Bai punopo'k ngan lobiah topat.2827Dan, kutika Apolos owa hok mutas koni Akhaya, balo posik suiman nguat han dan nulis koni murid-murid agar nyamut pumonik han. Kutika diapm monik, diapm obia nulokng balo dik makiah maniah karna anugrah jeh jodi pucayak, 28karna dipam ngan kohas lawant balo nyo Yahudi nok jowi umum, samel nijukhan sok Kitab Suci bahawa Kristus odiahlah Yesus
Chapter 19

1Hal tia tujadi, sementara Apolos odiah nok Korintus, Paulus nosok daerah pedalaman dan monik nok Efesus. Nok nyih, diapm dopit kudu kunan murid. 2Paulus bupodok koni balo ,'' oniah koh muk himok Roh kudus kutika muk jeh jodi pucayak?'' balo bujawab, '' Kai, bahkan mik guant suwah ngopikng bahawa biant Roh kudus.''3Lalu, Paulus bupodok, ''Nok wah oniah, mosikhan muk ni babtis?''jawab balo, Nok wah babtis Yohanes.'' 4Paulus bupodok, '' Yohanes membaptis ngan baptisan pertobatan, samel minyuk tauk balo nyo nyak pucayak koni nyo nyik kunan dik akan monik sutelah diapm, dik han koni Yesus.''5Sutelah balo ngopikng hal tia, balo ni baptis nok wah odant Tuhant Yesus. 6Mosikhan, kutika Paulus jeh numpakng tongan somu balo, Roh Kudus monik ko somu balo, lalu balo mulai ngomong dalam bubagai bahasa dan bernubuat. 7Balo sumua bujumilah kira-kiradu'u bolas kunan balo dahi-dahi.8Maka, Paulus namok koni Sinagoge dan ngomong ngan burani kotihan tahuak buhant, samel butukar piker dan yakent balo tontakng kerajaan Bai punopo'k . 9 Akan tutapi, kutika kudu'u kunan balo kohas oti dan nulak pucayak, samel podok hal-hal dik be'k tontakng johant han nok jowi balo obia, Paulus togant balo dan ngohah para murid obu, samel butukar piker sutiap onu nok sekolah Tiranus. 10Hal tia bulangsokng kotihan du sowok suhinga sumua nyo dik moinai noik Asia ngopikng Firman Tuhant, bai'k balo nyo Yahudi maupun balo nyo Yunani. Nak nadik Skewa11Bai punopo'k kodi obia mujizat dik luar biasa nosok tonagn Paulus, 12sohinga sapu tongan atau celemek dik suwah ngotiak kuhiat Paulus ni mant koni balo nyo monapm, maka punyakit moyapm dan roh-roh dik bek kluar sok balo.13namun, kudu kunan pukobu setant Yahudi dik bujalant buklilikng buusaha nyobut odant Tuhant Yesus somu balo nyo dik kerasukan roh-roh bek samel bupodok, ''Kuk nyupah muk nok wah odant Yesus dik ni Paulus agah han!'' 14Juk nak nadik dahi Skewa, salah nyik kunan imam daeh Yahudi, dik kodi koyuh han.15Akan tutapi, roh bek han dik jawab dan bupodok balo, '' Kuk kinal Yesus dan kuk tauk tontakng Paulus, tutapi osiah muk?'' 16lalu, nyo dik kerasukan roh bek han lupat koni arah balo, dan bukuasa atas balo, suhoto ngalah balo sumua sohinga balo kobu diapm sok homing han dalam keadaan lanyau ngan towant. 17Hal tia kutauk sok sumua warga Efesus, baik balo nyo Yahudi maupun balo nyo Yunani. Dan, balo sumua jodi golak ngan odant Tuhant Yesus semakikng ni Mulia han.18Obia sok antara balo dik jeh jodi pucayak totap monik, samel ngakuk dan bucihito perbuatan-perbuatan balo. 19Lalu, obia sok balo dik suwah kodi sihir, pulua bukuk-bukuk balo dan nicual nok jowi sumua nyo. Dan, balo ngitokng nilai bukuk-bukuk han dan dopit nilaihan mencapai 50.000 kepeng pihak. 20Jodi, firman Tuhant toros bulata dan bukuasa. Paulus burencana hok bujalant21Sutelah hal-hal han mosik, wah roh , Paulus bumaksud obu koni Yerusalem sutelah diapm jeh nosok Makedonia dan Akhaya, ngan bupodok, '' Sutelah kuk biant nok nyih, kuk juga arus ngolo Roma.''22Dan, sutelah ngutus du'u kunan nyo dik melayani han koni Makedonia, dik han Timotius ngan Erastus, dipam todiap monai kudu'u waktu nok Asia. Demetrius nimual kukacau nok kota Efesus23Sekitar waktu han, nok nyih tujadi bukalut dik kai cik oduk johant han . 24Sobab, biant nyo buodant Demetrius, nyi kunan puhajikng Pihak, dik moki Kuil-kuil pihak Dewi Artemis , nyiluk hasel dik kai cik bagi tukankg-tukankg han. v 25 Balo tukankg han diapm mulua busama ngan pukhija-pukhija nok bidankg samah dan bupodok, '' Balo posik, muk tauk bahawa dik makmur buasal sok perusahaan tia.26Lalu, muk honong dan ngopinkg bahawa, kai dik nok Efesus melaikngkan hamoer nok sluruh Asia, Paulus jeh yakentn dan moki obia nyo buboliak ngan bupodok bahawa Bai punopo'k dik ni moki nyak tongan naksio kailah Bai punopo'k. 27Hal tia bahaya kai hanya bahawa usaha yah akan hobuk nok wah puhina, tutapi gik'i kuil Dewi Artemis dik agung han kai akan cik pun ni ngitonkg, dan diapm, dik ni nyemah nok sluruh Asia dan dunia, akan moyapm puagung han.''28Kutika balo ngopinkg hal tia, balo jodi sangant nohuh dan bupakas-pakas, ''Doi lah Artemis, dewi nyo Efesus!''
30Namun, kutika Paulus hok obu masok dik antara balo obia han, balo murid kai mubiarhan. 31Bahkan, kudu kunan nyo Doi Asia dik bukayau ngan han cihipm nyik buah posant konihan dan buulankg kali mitok tulonkg konihan nyak kai nyerah diapm koni gedung kesenian han. 32Maka, subagi dik makas susuatu dan subagi dik laiknghan, karna kumpulan han biant nokwah pukacau dan subagi daeh sok balo kai tauk oniah alasan balojeh monik bupulua.33Subagi sok nyo obia han maham Aleksander karna balo nyo Yahudi jeh nulak han koni jowi, dan mosikhan Aleksander minyuk isyarat nyak tongan diapm , diapm bumaksud moki nyak bela nok jowi nyo obia. 34Namun, kutika balo nginal bahawa Aleksander odiahlah nyo Yahudi, kotihan kira-kira du;u japm, balop sumua bupakas ngan nyik caho, ''Doi lah Artemis, dewi nyo Efesus!''35Mosikhan panitera kota nenang nyo obia han, diapm bupodo'k , '' hai balo nyo Efesus, osiah nyo dik kai tauk bahawa kota Efesus odialah pujaga kuil Dewi Artemis dik agung dan dik monok sok honyiant ? 36Jodi, karna hal-hal han kai dopit ni bantah, muk searusnya totap tenang dan kai butindak yok ahup'm . 37Sobab, muk jeh mant balo nyo tia koni kotuk, dik kai rampok kuil atau ngancap Dewi yah.38Oleh karna han, lak Demetrius dan tukankg-tukankg dik busamah-samah ngan puk'u keluhan tuhadap nyo nyik kunan, pungadilan nik mukak dan odiah khija samah. biarlah balo ngaju tuntutan nyik tuhadap dik lainkg han. 39Namun, lak muk menghendaki susuatu hal dik lainkg, hal han dopit diselesaikan nok wah sidang rakyat menurut hukupm. 40Sobab, yah burada nok wah bahaya nyak ni nuduh atas kurusuhan onu tia karna kai odiah alasan oniah pun dik dopit ni jelashan tontakng pertemuan dik kacau tia.'' 41mosikhan dipam podok hal-hal tia, diapm mebubarkan puhudua nyo han.
Chapter 20

1Mosikhan kurusuhan han pun berakhir, Paulus ngundang balo murid, dan sutelah menguatkan oti balo, dipam togant balo dan obu menuju koni Makedonia. 2mosikhan dipam ngisai wilayah-wilayah nok nyih dan minyuk koni balo obia nasihat, diapm monik nok Yunani. 3Dan, nok nyih Paulus monai kotihan 3 buhant. Karna balo nyo Yahudi moki busukongkol nyak nyak lawanthan kutika diapm hok bulayar koni Siria, diapm memutuskan nyak boliak nosok Makedonia.4Paulus ni pii'k sok Sopater sok Berea, nak Pirus, sok Aristarkhus dan Sekundus, sok Tesalonika, dan Gayus sok Derbe, dan Timotius sok Asia. 5balo burangkat lobiah tiant dan tukah nunguk mik nok Troas, 6 tutapi mik bulayar sok Filifi mosik onu Raya Roti Kai Buragi, dan monik koni balo nok Troas wah 5 onu, nok nyih mik monai kotihan 7 onu. Kunjungan Paulus dik terakhir nok kota Troas7Pada onu putojih mingu han , kutika mik tukah bupulua busama nyak mohuah roti , Paulus ngomong koni balo bumaksud nyak burangkat pada onu kumisikng han, dan diapm ngadok omuh posanthan sapai tudok ngohupm. 8Biant obia lampu nok ruang somu, ahokng mik bupulua.9Dan, nok nyih pumuda buodant Eutikhus tukah guhuk nok polingu dan tuk ngolapm wah pumis dik liliak. Lalu, smentar Paulus trus nomong wah waktu dik oti, dipam sumakint tungolapm nok wha pumis ngan hobuk sok latai ku tahuah dan ni ngokat mah keadaan jeh kobek. 10Namun, Paulus monok lalu numa diapm koni somuhan, ngan makap suhoto bupodok,'' yok kitau motikng karna nyawa bayu biant nok wah diapm.''11Kutika Paulus boliak simak, lalu mohuah-mohuah roti ngan duak, diapm ngomong koni balo wah waktu dik oti, sapai punuhu. Mosikhan , diapm burangkat. 12Balo mant pumuda han mohik wah keadaan diik midiap ngan merasa sangant tuk hibur .punyalant sok kota Troas koni kota Miletus13Namun, mosikhan obu lobiah tiant koni kapal,mik bulayar koni Asos ngan maksud nonu Paulus nok nyih karna diapm jeh merencanakan han mahan model, diapm todiap bumaksud obu koni koih ngan bujalant kojok. 14Dan, kutika diapm budopit ngan mik nok Asos, mik monuhan, lalu obu koni Metilene.15Mosik bulayar sok nyih , mik sapai ku onu babuthan nok Khios. Onu kumisikng han, mik nyomak Samos, dan nyik onu mosikhan mik sapai nok Miletus. 16Sobab, Paulus jeh mutushan nyak hok bulayar nosok Efesus supya diapm kai kosik waktu nok Asia karna diapm nok Yerusalem, jika memunkinkan, pada onu Pentakosta. Paulus ngomong koni penatua Efesus17Sok Miletus, Paulus ngutus nyo koni Efesus ngan ngadok nyo penatua jemaat monik koni dipam.18Dan, kutika balo monik koni diapm, dipam bupodok koni balo, '' Muk todiap tauk, makiah maniah kuk midap nok antara muk sepanjang waktu, sok onu putojih kuk piiyat kojok nok Asia, 19samel melayan Tuhant ngan sugala kerendahan hati, dan ngan pinkg motih, dan ngan pencobaan-pencobaan dik menipak kuk nosok pusekongkolan balo nyo Yahudi, 20makiah maniah kuk kai nahant kuk nyak bupodok koni muk sugala susuatu dik kai buguno ngan ngajar muknok jowi umum dan sok homing kuhoming, 21busunguh-sunguh minyuk kusaksian, baik koni balo nyo Yahudi maupun balo nyo Yunani, tontankg putobatan koni Bai punopo'k ngan buiman koni Tuhant yah, Yesus Kristus.22Dan dik tia, kololah, ngan ni ngisiat sok roh,kuk tukah tukah nok johant kuk koni Yerusalem, kadiah dik tauk oniah dik tuk jadi koni kuk nok nyih, 23kecuali bahawa Roh Kudus busaksi ngan bonar-bonar nok sutiap kota koni kuk bahawa punjara dan nyiksa jeh nunguk kuk. 24Namun, kuk kai mengannggap pumidiap kuk buhogo bagi kuk todiap suhinga kuk dopit kosik poyo kuk dan pulayan dik nih kuk himok sok Tuhant Yesus, dikhan nyak busaksi ngan bonar-bonar tontakng Injil puminyuk Bai punopo'k.25Dan dik tia, kololah kuk tauk bahawa kai odiah nok antaramuk, dik konimuk kuk buklilikng ngisah kerajaan, akan honong jowikuk agik.26Karna han, kuk busaksi konimuk konimuk pada onu tia bahawa kuk kuk kai busalah atas doyo'k muk sumua. 27Sobab, kuk kai nahant kuk nyak ngisah han konimuk sumua rencana Bai punopo'k .Jagalah dirimuk todiap dan sumua kayaumuk , dik nok somu Roh Kudus dik jeh ngadok muk jodi pungawas nyak menggembalakan Jemaat Bai punopo'k , dikjeh dipam nginyak nyak doyo'k dipam todiap . 29Kuk tauk bahawa mosikhan keberangkatankuk, srigala-srigala buas pasti monik nok antara dant, kai sayakng ngan kayau han.30Dan, sok antara muk todiap akan bangkik balo nyo dik ngomong tontakng hal-hal menyesatkan nyak menarik murid-murid sok balo.31Oleh karna han, bujaga-jagalah, samel nyiant bahawa nyowok ngan ngohupm, selama 3 sowok, kuk kai togak hawuah muk masikng-masikng ngan pikng tongis. 32Dan diktia, kuk nyerah muk koni Tuhant dan koni Firman puminyuk diapm dik sangiap ngokat muk dan minyuk muk warisan nok antara sumua nyo dik ni ngudushan.33Kuk kai morolu pihak, atau omas, atau aduah osiah pun. 34muk todiap tauk bahawa tongan tia melayani keperluan kuk dan balo dik busamah-samah ngan kuk. 35Nok wah sumua hal, kuk jeh nijuk han koni muk bahawa ngan khija kohas mah cara tia, yah arus nulokng dik lomah nyian omong Tuhant Yesus, bahawa diapm todiap bupodok, 'Lobiah bubahagia minyuk daripada himok'o.'''36Dan, kutika diapm jeh podok hal-hal han, diapm bulutut dan budoa busamah balo sumua. 37 Lalu, biant kobia tongis nok antara balo sumua dan balo makap hinan Paulus, suhoto ngan ciupm'ngi, 38Balo tukah susah, trutama karna kata-kata dik diapm podokhan bahawa balo kai akan honong jowi diapm agik. Lalu , balo pi'ik Paulus koni kapal.
Chapter 21

1Mosik sok mik bupisah sok balo dan jeh butulak, mik lansokng bulayar koni Kos, dan onu kumisikng koni Rodos, dan sok nyih koni Patara, 2lalu mosikhan mik nopit nyik golok kapal dik mutas koni Fenisia, mik simak kapal han dan bulayar.3Kutika mik jeh nojih ngolo Siprus , mik nosok nok sipiak moyiat mik dan totap bulayar koni Siria, lalu monok nok Tirus karna kapal akan tonok muatan han. 4Mosik sok budopit ngan balo murid, mik monai nok nyih kotihan juk onu. Dan, nosok Roh , balo trus nasehat Paulus agar kai simak koni .Kutika waktu mik nok nyih jeh mosik, mik burangkat dan lanjut punyalant mik. Balo sumua, busama sau ngan naak'a, ngotik mik sapai koni luar kota. Lalu, mosik bulutut nok pantai dan budoa, 6Mik butabek nyik ngan dik laikng. mosikhan, mik simak koni kapal dan balo mohik agik koni homing.Mosik mik kumisikng bujalant sok Tirus , mik sapai nok Ptolemais , dan mik misiak balo posik suiman, shoto monai busama balo kotihan nyik onu. 8Pada onu kumisiknghan, mik burangkat dan obu koni Kaisarea , lalu namok koni homing punginjil Filipus, dik odiahlah nyik kunan sok nyo juk kunan han , lalu monai busamah .9Diapm puuk'u pat kunan nak nadik prawan dik bu'nubuat.10Smentara mik monai nok nyih slama kudu onu , nyik kunan nabi buodant Agabus monok sok Yudea. 11Lalu, mosik sok nganu mik, diapm monu sikopua Paulus dan ngisiat tongan ngan kojok dipam todiap, lalu bupodok, '' Tialah dik Roh Kudus podokhan, ' Ngan cara tia balo nyo Yahudi nok Yerusalem akan ngisiat nyo dik puk sikopua tia dan nyerah koni tongan bangsa-bangsa laikng.'''12Kutika mik ngopikng hal han, mik ngan balo nyo dik monai nok nyih mitok tulokng Paulus agar kai simaK Koni Yerusalem.13Mosikhan, Paulus nyamuat, '' Oniah dik nih muk kodihan, nongis dan ngacuar oti kuk? Sobab, kuk siap, kai hanya nyak ni ngisiat, tutapi gik'i nyak kobek nok Yerusalem demi odant Tuhant Yesus,''14Dan, karna Paulus kai bisa tuk yakent, mik monai dan bupodok, ''Biarlah kehendak Tuhant dik tujadi.''15Mosik onu-onu han, mik busiap-siap dan burangkat koni Yerusalem . 16Kudu kunan murid sok Kaisarea gik'i obu busama ngan mik, samel mant mik koni homing Manason, nyo Siprus, nyik murid jeh oti, dik ngan dipam mik monai. Paulus nganu Yakobus17Setelah mik monik nok Yerusalem , balo posik suiman nyamut mik ngan senang owa. 18Lalu, pada onu kumisikng, Paulus obu busama ngan mik nganu Yakobus, dan sumua patah tua monik. 19Setelah podok salam koni balo, Paulus mulai bucihito nyik ngar nyik hal dik jeh Baai punopo'k kodihan nok antara bangsa-bangsa laikng nosok pelayanan han.20Dan, kutika balo ngopiknghan, balo memuji Bai punopo'k. Lalu, balo bupodok koni Paulus, '' kololah, posik, kudu hibu nyo nok antara balo nyo Yahudi nok nyih dik jodi pucayak dan balo sumua bugiat akan Hukupm Taurat, 21dan balo jeh nipodok tontakng muk, dikhan bahawa muk ngajar sumua nyo Yahudi nok antara bangs-bangsa laikng nyak menyimpakng sok hukupm Musa, samel bupodok balo nyak kai tuk nyunant nak nadik balo atau bujalant menurut adat istiadat yahamak.22Lalu, oniah dik harus yahamak kodi? balo pasti akan ngopikng bahawa muk jeh monik. 23Oleh karna han, kadilah oniah dik ni mik podok tia koni muk. biant pat kunan nyo sok mik dik biant nok sigant nasar, 24dibant balo dan broseh guant muk busamah ngan balo, lalu bayarlah biaya-biaya balo sohinga balo dopit ngukuar bak balo. Ngan dik mahan, sumua balo akan tauk'u bahawa omong kosong hal-hal dik jeh nipodok koni balo tontakng muk, tutapi bahawa muk todiap gik'i midiap munurut Hukupm Taurat.25Namun, mengenai bangsa-bangsa laikng dik jodi pucayak, mik jeh nulis surat dan memutuskan bahawa balo harus obu sok, ' dagikng dik jeh ninyemah koni berhala-berhala, dan sok doyo'k , dan sok kiah dik jeh ni ngical, dan sok dosa-dosa seksual.'' Paulus ni dokiap Mosikhan, 26Paulus mant balo nyo han, lalu onu kumisiknghan, sutelah diapm menyucikan dipam busamah ngan balo, diapm namok koni wah Bait Bai punopo'k dan bupodok masa pumoroseh akan berakhir kutika kurban persembahan ni minyuk koni masikng-masikng balo.27Kutika hamper genap juk onu , balo nyo Yahudi sok Asia, mosik honong Paulus nok wah Bait Bai punopo'k ngasut balo nyo obia dan dokiap Paulus, 28Samel makas, '' Hai balo nyo Israel, tulokng! Nyo tialah dik ngajar sutiap balo dik nokiah-nokiah bulawant bangsa yah, dan hukupm Taurat, dan ahokng tia. Dan, lobiah agik, diapm bahkan mant balo nyo Yunani koni wah Bait Bai punopo'k dan jeh munajis ahokng suci tia!'' 29Sobab, libo guant han balo jeh honong Trofimus, nyo Efesus, busamah ngan diapm nok wah kota dan balo ngira Paulus jeh manthan namok koni Bait Bai punopo'k.30Mosikhan, sluruh kota jodi acuardan balo nyo monikl bupulua. Balo dokiap Paulus dan nyeret koni kluar sok Bait Bai punopo'k, lalu mint-mint Bait Bai punopo'k copat ni nitiap. 31Smentara balo bu usaha nyak hok komek dipam, sapailah laporan koni kupalak pasukan Roma bahawa sluruh Yerusalem tukah nok wah kukacau.32Saat han gik'i diapm mant balo prajurit dan balo perwira, lalu sekoduh monok koni balo. Dan, kutika balo obia hn honong kupalak pasukan dan balo prajurit, balo togak mokua Paulus. 33Sutelah han, kupalak pasukan nyomak Paulus ngan dokiap han, suhoto hitah agar paulus ni ngisiat ngan du'u hatai. Lalu, diapm mulai bupisiak osiah Paulus dan oniah dik jeh nikodihan.34Akan tutapi, sbagian sok balo obia han makas koyuhan dan sbagian dik laikng gik'i. Dan, kutika diapm kai dopit tauk'u ngan pasti karna kerusuhan han, dipam hitah agar Paulus nih mant koni markas. 35Kutika dipam monik nok onyant , Paulus harus ningihia oleh balo prajurit karna budohuh sok ahokng nyo hami, 36Sobab, nyo obia han trus nyinuat balo, samel bupakas, '' Kasik ngan dipm!''37Smentara Paulus pasti ni mant koni markas, Paulus bupodok konin kupalak pasukan, '' tauk koh kuk podok susuatu koni muk?'' Dan, kupalak pasukan han nyamuat, '' Muk tauk bahasa Yunani? 38Lak mahan, muk kai nyo Mesir dik kudu waktu lalu nimual pubrontak dan mimpint pat hibu nyo pukomek nok padang gurun?''39Namun, Paulus bupodok, '' kuk odiahlah nyo Yahudi sok Tarsus, Kilikia, nyo warga sok kota dik pontekng. Kuk mitok, izin guant kuk dik ngomong koni balo nyo han.'' 40Dan , kutika kupalak pasukan minyuk ijin Paulus tokit nok onyantt dan minyuk isyarat koni balo nyo nyak tongan diapm. Lalu, kutika suasana jeh jodi sangant tenang, dipam bupodok koni balo nokwah bahasa Ibrani ngan bupodok.
Chapter 22

1'' Balo posik dan balo bapak, kapikng guant pubela kuk diktia koni muk.'' 2Dan, kutika balo ngopikng bahawa Paulus pau balo nowah bahasa Ibrani, balo sumakikng monai, dan paulus bupodok,3'' Kuk odiahlah nyo Yahudi, laher nok Tarsus, Kilikia, tutapi diapm daeh nok kota tia, ninidik nok sigant Gamaliel ngan ketat susuai hukupm nek moyang yah, dan jodi hajikng bagi bai punopo'k, samah mah muk sumua pada onu tia. 4Kuk nyiksa johant tia sapai koni pukomek, ngisiat dan muhuak balo, ba'ik balo dahi mau pun balo nyo dayua koni wh punjara, 5mah dik gi'ik Imam Daeh dan sluruh majelis panatua dopit busaksi koni kuk. Sok balo kuk himo'ok surat-surat nyak balo posik nok Damsyik dan obu nyak ngisiat balo dik odiah nok nyih koni Yerusalem subagai tahanan dik akan ni ngukupm.6Maka, tukjadilah, smentara kuk tukah nok wah perjalanan dan hamper sapai nok Damsyik, kira-kira pada nyowok onu, tiba-tiba suatu bucahaya torakng sok honyiant businar ngulilikng kuk. 7Kuk julanga'ak koni poyok dan ngopikng caho bupodok koni kuk, ' Saulus, Saulus, ngiah muk nganiaya Kuk?'8Dan, kuk nyamuant, 'Osiahkoh Muk, Tuhant?' Lalu, diapm bupodok koni kuk, 'Kuklah Yesus sok Nazaret, dik tukah muk aniaya.'9Balo nyo dik busama ngan kuk honong cahaya han, tutapi kai tuk hitin'gi caho nyo dik tukah ngomong koni kuk. 10Dan, kuk bupodok, oniah dik harus kuk kadi, Tuhant?' Dan Tuhant nyamuat kuk, Tokit dan obulah koni Damsyik, dan nok nyih, muk akan nipodok sumua dik jeh ni notaphan nyak muk kadi.' 11Dan, kutika kuk kai dopit ngolo karna kmuliaan cahaya han, kuk ningihikng oleh balo nyo dik busama ngan kuk dan namok koni Damsyik.''12Kmudian, biant nyo buodant Ananias , nyo hajikng memurut Hukupm Taurat, Dan ni nginal baik sok sumua nyo Yahudi dik dik monai nok nyih, 13monik koni kuk, dan sutelah tokit nok sipiak kuk, diapm bupodok, 'Posik Saulus, ngolong'ngi!' Lalu saat han gik'i kuk dopit honong agik dan ngolo diapm.14Dan, diapm bupodok, 'Bai punopo'k nek moyang yah notap muk nyak mengetahui kehendak - Diapm dan honong dik Bonar, sohoto ngopikng caho sok tukuak-Diapm,15karna muk akan jodi saksi baagi-Diapm bagi sumua nyo tontankg oniah dik jeh ngolo dan ngopinkg . 16Dan, diktia, ngoniah muk ninunda-nunda? Mokatlah dan pinyuklah mukhan nibaptis, suhoto tuk mroseh ngan dosa-dosamuk samel nosuk odant-Diapm.'''17''Kutika kuk boliak koni Yerusalem dan tukah budoa nok Bait Bai punopo'k, kuk ni kuasai Roh, 18dan kuk ngolo Diapm ngomong koni kuk, Copatlah dan segra kluar sok Yerusalem karna balo kai akan himok kusaksimuk tontankg Kuk.'19Lalu, kuk bupodok, Tuhant, balo sendirik tauk bahawa kuk memenjarakan dan ngisiat balo dik pucayak koni-Muk sok nyik Sinagoge koni dik lainkghan. 20mosikhan, kutika doyok saksi-Muk, Stefanus, ni lolo'ok, kuk todiap tukah tokit nok nyih, menyetujui, dan bujaga balo adua'ah balo nyo dik komekhan.' 21Sutelah han, Yesus bupodok koni kuk, 'obulah! Sobab kuk akan ngutus muk ojuk koni bangsa-bangsa lainkg.'''22Nyo obiya han ngopinkg Paulus sapai koni omongan ti'ya. Sutelah han, balo sumua ngokat caho balo dan bupodok, ''Kayap ngan nyo han sok bumi karna diapm kai pantas nyak midiap!'' 23Lalu, sementara balo trus bupakas, dan morankg jubah balo, dan mocai bohai dobu koni somu ,24kupalak pasukan merintah agar Paulus nimant koni markas, samel podo'ok bahawa Paulus harus ni meriksa ngan cambuk sohinga diapm dopit cara alasan ngoniah balo bupakaslawant diapm mah hanne.25Namun, kutika balo jeh nohiahhan nyak tohih-tohih kulit, Paulus bupodok koni perwira dik tokit nok nyomak diapm, '' Oniahkoh sah bagi muk nyak nyambuk nyik kunan dik odiah lah nyik kunan warga negara Roma dan tanpa ningadel?'' 26Kutika perwira han ngopinkg han, dispm obu koni kupalak pasukan dan podokhan, kuant diapm, '' Oniah dik akan muk kodihan? Sobab nyo tia odiahlah nyik kunan warga negara Roma.''27Maka, kupalak pasukan han monik dan bupodok koni Paulus, '' padok ngan konikuk, oniahkoh muk nyo warga negara Roma?'' Dan, Paulus bupodok, ''O'ik.'' 28Kupalak pasukan han nyamu'at,'' Kuk nopit warga negara han tia ngan dik jumlah doi duet.'' Dan, Paulus bupodok, ''Namun, kuk jodi warga negara sok pulaher han.'' 29Maka, balo nyo dik akan mrosa Paulus lokas togant han dan kupalak pasukan jodi golak kutika diapm tauk bahawa Paulus odialah nyo warga negara Roma dan bahawa diapm jeh ngisia'athan. Paulus ngomong ngan pumimpint Yahudi30Akan tutapi, pada onu kumisinkghan, karna kupalak pasukan ingin tauk gik'i alasan subonarhan ngoniah Paulus ni nuduh sok balo nyo Yahudi han, diapm lopas paulus dan hitah imam-imam kupalak suhoto sluruh Sanhedrin nyak bupulua'a, lalu diapm mant Paulus monok dan ngadaphan koni tudok-tudok balo.
Chapter 23

1Paulus hati'i Sanhedrin dan bupodok,'' balo posikkuk, kuk jeh kodi pumidiap kuk ngan sugenap oti nurani dik baik nok jowi Bai punopo'k sapai onu tia.'' 2Lalu, Imam Doi Ananias hitah balo nyo dik tokit nyomak Paulus nyak napar tukuak Paulus . 3Mosikhan, Paulus bupodok koni diapm, '' Bai punopo'k akan napar muk, hai muk dinikng dik ningicat mopuk! Oniahkoh muk guhuk menghakimi kuk munurut Hukupm Taurat, tutapi langar hukupm han ngan ngadok agar kuk ni napar?''4Baalo nyo dik tokit dik nyomakhan bupodok,'' Oniahkoh muk hina Imam Doi Bai punopo'k?'' 5Mosikhan, Palus bupodok, ''kuk kai tauk, Balo posik, bahawa diapm odiahlah Imam Doi. Sobab, tertulis, ' yoklah muk bupodok be'ek tontankg nyo pumimpint bangsamuk.' ''6Akan tutapi, kutika Paulus tauk'ngi bahawa subagian odiahlah balo nyo Saduki dan dik laikng han odiahlah balo nyo Farisi , Paulus anal wa nok wah Sanhedrin, ''Balo posik, kuk odialah nyo Farisi, nak nyo Farisi. Kuk tukah ni nyaho buharap ngan bangkik sok nyo kobek!'' 7Kutika Paulus podok hl tia, timual lah busilisih nok antara balo nyo Farisi dan kumpulan balo nyo han bubagi-bagi. 8Sobab, balo nyo Saduki bupodok bahawa kadiah pubangkik han, kadiah malekat, dan gik'i kadiah roh, tutapi balo nyo Farisi ngakuk han sumua.9Maka, tuk jadilah cek cok dik daeh dan kudu ahli Taurat sok klompok Farisi tokit dan melawant ngan kohas, '' Mik kai nopit koyuhan dik tosat ngan nyo tia. Makiah maniah jika roh malekat jeh bupodok koni diamp?'' 10Lalu, kutika busilisih semakinkg bukemankgm, kupalak pasukan golak Paulus lak ni ngujat-ngujat sok nyo obia han, lalu hitah balo prajurit-prajurit nyak monok dan monu Paulus sok tudok-tudok balo ngan paksa, suhoto mant han koni markas.11Pada ngohump kumisikng Tuhant tokit nok sipiak Paulus dan bupodok, '' Tuk nguat ngan oti muk karna muk jeh busaksi ngan sunguh-sunguh tontankg Kuk nok Yerusalem, ngan dik mahan muk gik'i arus busaksi nok Roma. '' Rencana nyak komek Paulus12Kutika onu hanu'u, balo nyo Yahudi kodi busukongkol dan ngisiat dant todiamp ngan supah nyak kai duak atau nyiniap oniah punt sapai balo komek Paulus. 13Biant lobiah sok pat puhuk kunan nyo dik moki persengkokolan han14v Balo monik koni imam-imam kupalak dan mutuh-mutuh, lalu bupodok, '' Mik jeh ngisiat mik todiap ngan supah nyak kai ngicap oniah pun sapai mik komek Paulus. 15Dik tia, oleh karna han, muk, busama ngan Sanhedrin, podok kupalak pasukan nyak mant diapm monok koni muk, suolah-olah muk akan motik pekara han ngan lobiah tuliti agik dan mik siap nyak komekhan subelum diapm nyomak koni ahonkg tia.''16Akan tutapi, nak balo dahi sok posik dayua Paulus ngopinkg tontankg punyoha han, lalu diapm obu namok koni markas, suhoto podok koni Paulus. 17Paulus pau'u nyik kunan perwira dan bupodok, ''Tibantlah nadik muda tia koni kupalak pasukan karna diapm pu'uk susuatu nyak tuk laporhan koni diapm.''18Maka, prewira han mant han koni kupopalak pasukan dan bupodok, '' Paulus, tahanan han, nosuk kuk dan mitok kuk nyak mant nak muda tia koni muk karna diapm pu'uk susuatu nyak ni podok koni muk.'' 19Kupalak pasukan migintn tongan nak muda han, nohiak koni sipiak, dan mulai misiak nak muda han secara pribadi, ''Oniah dik arus muk laporhan koni kuk?''20Lalu, diapm nymua'at, ''Balo nyo Yahudi jeh busepakat hok mitok muk nyak mant Paulus monok koni Sanhedrin babut, suolah-olah balo akan misiakhan susuatu dik lobiah tuliti tontankg diapm. 21 jodi, yok mgopinkg balo karna odiah lobiah sok pat puhuk kunan sok balo tukah ngadap paulus, dik busupah nyak kai duak atau nyiniap sapai balo komek Paulus. Dan dik tia, balo jeh siap dan tukah nunguk persetujuan muk.''22Maka, kupalak pasukan ngadok nak muda han obu, samel buposant, '' yok podok osiah pun kalau muk jeh podok koni kuk tontankg hal-hal tia.'' Paulus ni cihipm koni kota Kaisarea 23Mosikhan, kupalak pasukan han nosuk du kunan perwira dan bupodok, '' Siap maih'i du hatus tentara, ngan juk puhuk kunan kodi kuda dan du'u hatus prajurit busenjata, nyak burangkat koni kaisarea, pada japm ku tuhuah ngohupm tia. 24Tuk nyedia gik'i binatankg nyak matn Paulus dan mant diapm ngan aman koni Feliks, gubenur han.''25Lalu, diapm nulis nyik buah cuhat, mah dik tia: 26Sok Klaudius Lisias.27Nyo tia nih dokiap sok balo nyo Yahudi dan hamper ni komek sok balo kutika kuk monik busama ngan prajurit-prajurit ngan nyelamat han, mosik sok tau'uk bahawa diapm odialah nyo warga sok negara Roma.28Karna kuk ingin tau'ul gik'i oniah alasan balo nuduh han, kuk mant diapm han monok koni Sanhedrin balo. 29 Kuk nopit han bahawa diapm ni nuduh atas masalah-masalah tonfankg hukupm Taurat balo, tutapi kai odiah alasan oniah pun pantas hukupm mati atau punjara . 30Kutika ni podok koni kuk bahawa akan odiah nyik persekongkolan nyak melawant nyo tia, kuk segra hitah balo penuduh han nyak podok pununtut balo terhadap diapm nok jowi muk.31Maka, balo prajurit, susuai ngan printah nyak balo, monu Paulus ngan mant diapm pada waktu ngohupm koni Antipatris. 32Pada onu kumisinkg han, balo mubiar hanbalo pununggang kuda han obu busama ngan diapm, lalu balo boliak koni markas. 33kutika balo tukah monik nok Kaisarea dan minyuk surat han koni gubernur, balo gik'i menghadap han Paulus koni diapm.34Sutelah gubernur maca surat han, diapm misiak han sok wilayah kiah Paulus buasal. Dan, kutika diapmtauk gik'i bahawa Paulus buasaal sok Kiliakia, 35diapm bupodok, '' kuk akan ngopinkg muk mosik balo dik nuduh muk gik'i monik.''mosikhan diapm hitah han agar ngawal Paulus nok wah markas doi nok Herodes.
Chapter 24

1Himih onu mosikhan, Imam doi Ananias monok busama ngan kudu kunan mutuh-mutuh dan nyik kunan pengacara buodant Tertulus. Balpo ngaju tuntutan nyak Paulus koni gubernur. 2Sutelah Paulus ni pau, Tertulus mulai nuduh diapm ngan bupodok, ''sobab, nosok Tuan, mik slalu merasa damai dan burubah-burubah tujadi bagi bangsa tia karna kebijakan Tuan, 3Mik nyamut diapm ngan sgala cara dan nok sumua ahonkg ngn penuh rasa syukur, dik mulia Feliks .4 Akan tutapi, supaya kai kosik waktu muk agik, kuk mitok kemurahan oti muk nyak ngopikng mik sutogal maih'i. 5Sobab, mik jeh nopit bahawa nyo tia odiah lah nyo pungacau, dik nimual pukacau nok antara balo nyo Yahudi nok sluruh dunia. Dan, dipam odiah lah pumimpint sekte Nasrani. 6Dipaam bahkan bu usaha menajiskan bait Bai punopo'k sohinga mik dokiap diapm. [ mik lua ngadel susuai ngan hukupm mik.7Namun, Lisias, kupalak pasukan han, monik lalu hobut han sok tongan mik ngan dik kasar, 8samel hitah balo nyo dik nuduh diapm nyak monik ngadap muk.] Ngan mrosa diapm todiap, muk akan dopit mengetahui sok diapm tontankg segala dik mik nuduh han koni diapm.''9Balo nyo Yahudi gik'i busupakat nok wah punuduh han samel nogashan bahawa sumua hal han memang bonar. Pumela Paulus nok jowi Feliks10Kutika gubernur minyuk isyarat bagi Paulus nyak ngomong, Paulus nyamuat ,''mosikhan kuk tauk'u selama busowok-sowok bahawa muk jeh jodi hakipm atas bangsa tia, kuk ngan sonang oti membela kuk. 11Muk dopit tauk'u bahawa kai lobiah sok du'u bolas onu dik lalu kuk simak koni Yerusalem nyak sumayankg . 12Balo kai suwah nopit kuk tukah budebat ngan osiah pun atau ngasut kobia balo, baik nok Bait Bai Punopo'k , Sinagoge-Sinagoge, maupun nok wah kota. 13Balo gik'i kai bisa membuktikan koni muk oniah dik balo nuduhan koni kuk diktia.14Namun, kuk ngakuk koni muk, bahawa susuai ngan johant han, dik ni balo nyobut nyik buah Sekte, kuk busumayankg koni Bai Punopo'k nek moyang yah , ngan pucayak sgala susuatu dik susuain ngan hukupm dan dik tertulis nok wah kitab para nabi, 15samel monok buharap nok wah bai punopo'k, dan gik'i balo nunguk, bahawa akan biant pumangkithan, baik bagi nyo dik bonar maupun dik kai bonar .16Nokwah hal tia, kuk buusaha nyak melihara oti nurani dik murni, baik nok jowi Bai Punopo'k maupun naksio.17Dik tia, jeh kudu sowok, kuk monik nyak mant sudekah bagi basokuk dan nyak minyuk persembahan-persembahan. 18Sementara kuk tukah kodihan, balo nopit kuk, mosik kuk ni nyuci han nok bait bai punopo'k , kadiah pulua nyo obia atau pucaru'ut. Namun, nok nyih kudu kunan balo nyo Yahudi sok Asia. 19Suarushan, balolah dik odiah nok jowimuk dan ngaju tuduhan, jika memang balo pu'uk susuatu nyak lawant kuk.20Atau biarlah balo nyo han todiap dik podok pulangar oniah dik balo dopithan kutika kuk tokit nok jowi Sanhedrin, 21Kecuali nyik pumisiak dik kuk makashan kutika kuk tokit nok antara balo, 'karna pumangki'ik nyo kobek, kuk ni ngukupm nok jowi muk onu tia.'''22Akan tutapi Feliks, pu'uk putau'uk lobiah topat tontankg johant han, dik nunda kasus han ngan bupodok, '' Kutika Lisias, monok, kuk akan mutushan kasus muk.''23Mosikhan, Feliks hitah perwira han agar Paulus totap ni nahant, tutapi ngan kuringan dan kai nogah balo kayau han nyak melayani diapm. Paulus bu[podok tontankg Iman diapm nokwah Kristus24Mosik ku kudu onu, Feliks monik busamah ngan sau diapm, Drusila, dik odiahlah nyo Yahudi dan ngadok Paulus monik dan ngopinkg Paulus bupodok tontankg iman diapm nok wah Yesus Kristus. 25Lalu, sementara Paulus tukah butukar piker tontankg dik bonar, nahant diap, dan pungukupm dik akan monik, Feliks jodi golak dan bupodok, ''obulah tia. Kutika kuk dopit kesempatan, kuk akan nosuk muk.''26Pada saat dik samah, Feliks buharap bahawa Paulus akan minyuk diapm duet. Karna han, Feliks anal ngadok Paulus monik dan ngomong ngan diapm .27Akan tutapi, Sutelah du sowok dik lalu, Perkius Festus dik nyilik feliks.Dan, karna ingin anal owa balo nyo Yahudi, Feliks membiarkan Paulus nok wah punjara.
Chapter 25

1Tahuah onu mosik han, Festus ngojuat nok propinsi han, Sutelah diapm obu sok Kaisarea koni Yerusalem. 2Imam-imam kupala dan para pumimpint Yahudi ngadok punuduhan melawant Paulus, dan balo toros mendesak Festus, 3Samel mitokhan bumuhah oti tuhadap balo ngan ngadok nyo mant Paulus koni Yerusalem, sutelah balo rencana pusukongkolan nyak komek Paulus nok tudok perjalanan.4Festus nyawab bahawa Paulus akan totap ni nahant nok Kaisarea dan bahawa diapm todiap akan monik koih lokas. 5''Maka'', kuant diapm,'' Biarlah para pumimpint nok antara muk monok koni koih busama ngan kuk, dan jika odiah susuatu dik tosat ngan nyo han, biarlah balo dik ngadok tuntutan han tuhadap balo.''6Sutelah Festus monai nok antara balo kai lobiah sok mai atau simia onu, boliak koni Kaisarea. Lalu, kubabut onu'ngi, dipam guhuk nok kursi pengadilan dan hitah agar Paulus nih mant koni jowi'ngi. 7Kutika Paulus monik, balo nyo Yahudi dik monok sok Yerusalem butoki nok sukililinkg diapm, ngan ngadok obia tuduhan dik borat melawant Paulus, dik kai sangiap balo bukti han.8Smentara han, Paulus podok pubela han,'' Kuk kai kodi pusalah oniah pun dik melawant , baik hukupm Taurat Yahudi, Bait Bai punopo'k, maupun Kaisar.''9Akan tutapi, karna ingin menyenanagkan balo nyo Yahudi, Festus bupodok koni Paulus ,''Oniah koh muk busedia simak koni Yerusalem dan diadili nok jowi kuk atas tuduhan-tuduhan tia?'' 10Namun, Paulus bupodok, Kuk tukah tokit nok jowi pungadel Kaisar, ahonkg suarushan kuk ni adili. Kuk kai busalah oniahpun tuhadap balo nyo dik muk todiap ketahui.11Jodi, jika kuk dik busalah dan kodi susuatu dik pantas ni ngukupm komek, kuk kai akan labus kobu kuk todiap sok hukupm komek han. Namun, jika tuduhan balo tuhadap kuk kai odiah dik bonar, kai odiah nyik kunan pun dik dopit nyerah kuk koni balo. maka, kuk ngadok baninkg koni Kaisar.'' 12Kemudian, mosikhan Festus brunding ngan Sanhedrin, dipam bujawab, ''Muk jeh simak banikng koni Kaisar, maka koni Kaisar muk arus obu.'' Festus bupisiah koni Haja Agripa mengenai Paulus13Mosik sok kudu onu dik lalu, Raja Agripa dan Bernike monik nok Kaisarea nyak minyuk dik hormat koni Festus.14Smentara balo monai nok nyih kotihan kukudu onu, Festus nyelashan tontakng kasus Paulus koni haja, kuwant diapm,'' Biant nyo nyik kunan dik nih togant subagai tahanan sok Feliks. 15Kutika kuk biant nok Yerusalem, imam-imam kupalak dan nyo mutuh Yahudi podok tuduhan-tuduhan melawant diapm dan mitok supaya diapm ni ngukupm.16Kuk nyamu'at balo bahawa kailah suatu kebiasan bagi nyo Roma nyak nyerah nyik kunan dik guant ni nuduh budopit ngan balo punuduh diapm, jowi ngan jowi, dan diapm ni minyuk kesempatan nyak moki pubela tuhadap tuduhan-tuduhan dikhan.17Maka, kutika balo monik bukumpul nok tia, kuk kai nunda kasus tia, tutapi kubabut onu'ngi, kuk guhuk nok kursi pungadelhan dan hitah agar nyo han nimantt ngadap kuk. 18Kutika balo dik nuduhhan tokit, balo kai menyampaikan tuduhan-tuduhan bek mah dik kuk bayangkan.19akan tutapi, balo hanya pu'uk kudu dik sangant kai setuju ngan balo han tontakng agama balo todiap dan tontankg nyik kunan bu odant Yesus, dik jeh kobek, dik paulus negashan bahawa Diapm midiap. 20Karna kuk bingong makiah maniah morisa sumua tia, kuk bupisiak oniahkoh diapm lua obu koni Yerusalem dan ni ngadel nok nyih nyak kasus tia .21Namun, kutika Paulus simak baninkg nyak ni nahant dan nunguk keputusan Kaisar, kuk hitah han agar diapm totap ni nahant sapai kuk dopit cihipmhan koni koni Kaisar.'' 22lalu, Agripa bupodok koni Festus, ''Kuk gik'i lua ngopinkg todiap nyo han.'' ''babut,''Festus bupodok, muk akan ngopinkg han.''23Maka, pada onu kumisinkg han, Agripa dan Bernike monik ngan sugala kumewah han dan namok koni ruang pungadel han busama balo pasukan militer dan pumimpint-pumimpint kota han. Mosikhan, susuai ngan puhitah festus, Paulus nimant namok. 24Festus bupodok, '' Haja Agripa dan sumua dik hadir busamah ngan mik nok tia, dik ni mohon han sok sumua nyo Yahudi konikuk, baik dik odiah nok Yerusalem maupun dik odiah nok tia, ngan bupakas-pakas bahawa nyo tia suarus'ngi kai buliah midiap lobiah oti agik.25akan tutapi, kuk nopithan bahawa dipam kai kodi oniah pun dik setimpal ngan hukupm kobek . Dan, kutika diapm simak baninkng koni dik mulia , kuk memutuskan nyak cihipm han koni Kaisar. 26Namun, kuk kai pu'uk koyuhhan dik pasti nyak ni nulis koni tuant kuk. Karna han, kuk jeh mant nyo tia nok jowi muk sumua, dan kusushan nok jowi muk, Haja Agripa. Ngan dik mahan, sutelah ni prosa tia nikodiah, kuk pu'uk koyuh han nyak ni nulis. 27Sobab, mah dik han kai masok akal bagikuk nyak cihipm nyik kunan tahanan tanpa ngadok tuduhan-tuduhan dik jelas tuhadap dipam.''
Chapter 26

1maka, Agripa bupodok koni Paulus, ''muk nih ngijent ngomong nyak membela dia'ap.'' Mosikhan, Paulus ngapia tongan ngan podok pumela diapm. 2bukohik ngan sumua hal dik ni tuduh han koni kuk sok balo nyo Yahudi, kuk nganggap ku todiap jeh utokng, Haja Agripa, karna kuk akan podok pumela kuk nok jowi muk onu tia, 3khusus han karna muk odiah lah nyok dik bonar-bonar tauk sumua kebiasaan ngan persoalan nok antara balo nyo Yahudi . Karna han, kuk mohon koni muk nyak ngopinkg han kuk ngan sabar.4Sumua nyok Yahudi tauk cara midap kuk sok masa muda kuk, dik sok awal dik kosik pumidiap kuk nok tudok-tudok bangsa kuk todiap dan nok Yerusalem. 5Karna jeh oti balo tauk tontankg kuk todiap, jika balo lua, balo dopit busaksi bahawa kuk midiap susuai ngan ajaran klompok dik palinkg kohas sok agama yah, kuk midiap subagai nyo Farisi.6Dan dik tia, kuk tokit nok tia nyak tuk ngadel karna harapan kuk akan bujanyi dik ni jodi han Bai punopo'k koni nek moyang yah. 7Janyi tialah dik ni harap sok kudu'u bolas suku bangsa yah dopit tucapai , smentara balo nyemah Bai punopo'k ngan sunguh-sunguh nyowok ngan ngohupm . Dan, karna pengharapan tialah kuk ni nuduh sok balo nyo Yahudi , oek Haja. 8Ngoniah muk anggap mustahil bahawa Bai punopo'k ngadok nyo bangkik sok kobek ?9Karna han lah , kuk todiap ngira bahawa kuk arus kodi han obia hal dik nota odant Yesus sok Nazaret . 10Dan, hanlah dik nikuk kodi nok Yerusalem. Kuk akan pasti ngadok nyok namok balo nyo kudus nokwah punjara , sutelah himok wewenang sok imam-imam kupalak, tutapi gik'i kutika balo ni ngukupm mati, kuk nyetujuihan . 11Lalu, kuk anal ngukupm balo nok Sinagoge-Sinagoge dan buusaha memaksa balo nyak ngacu'k . Dan, ngan punohuh dik sangant doi'i tuhadap balo, kuk nyohok balo, bahkan sapai koni kota asikng-asikng.'' Paulus bucuhito tonktankg budopit ngan Yesus12'' Nyak maksud han gik'i, kuk tukah nok wah punyalant koni Damsyik, ngan wewenang dan ni nugas sok imam-imam kupalak. 13Tukah tudok onu, oek haja, nok tudok punyalant kuk, kuk ngolo susuatu cahaya sok honyiant, lobiah torakng daripada motih sohonuh, dik bukilat nok sekelililnkg kuk dan balo nyo dik bujalant buhoto ngan kuk. 14lalu, kutika mik sumua budulinkg nok poyo'k, kuk ngopikng caho nyahuah bupodok koni kuk nyak bahasa Ibrani , 'Saulus, Saulus, ngoniah muk nyiksa kuk? Toguah bagi muk nyak niga pongar rangsang.'15Lalu, kuk bupisiak, 'Siapkoh muk, Tuhant?' kemuadian Tuhant nyamuat, ' Kuk Yesus, dik tukah nih muk nyiksa.
17Kuk akan menyelamatkan muk sok bangsa muk tia dan sok bangsa-bangsa laikng, dik koni balo kuk ngutus muk, 18nyak mukak motih balo sohinga balo boliak sok ahokng piti'ik koni tapak dan sok kuasa Iblis koni Bai punopo'k supaya balo himok pungampunt atas dosa-dosa suhoto himok bagian nok antara balo nyo dik jeh ni ngudus sok iman nok wah kuk.''' Paulus jelaskan tontakng pukihija diapm19maka , haja Agripa, kuk guant suah kai taat tuk hadap puhonong surga han, 20tutapi, punojihan kuk hitonk'ngi koni balo dik odiah nok Damsyik, lalu nok Yerusalem dan nok sluruh wilayah Yudea, gik'i koni bangsa-bangsa lainkg,bahawa balo aru'ss butobat dan buboliak koni Bai punopo'k ngan kodi bubuat-buat dik susuai ngan putobat balo. 21Hanlah sobab'm, balo nyo Yahudi dokiap kuk nok Bait Bai punopo'k dan buusaha hok komek kuk.22Sapai onu tia, kukjeh himok punulonkg sok Bai pumopo'k suhinga kuk tokit nok tia nyak busaksi, baik koni balo nyo do'i ngan kai bupodok hal lainkg, kcuali oniah dik ni podok sok para nabi dan Musa tontankg dik akan tujadi, 23bahawa Kristus arus's johok dan bahawa , ngan alasan dik jodi tojih bangki'k sok antara nyo kobek, Diapm akan hiton'gi tapak , baik koni balo nyo Yahudi maupun koni bangsa-bangsa laikng.''Paulus buusaha meyakintkan Agripa24Sementara Paulus bayu menyampailan hal-hal nok wah pumela han, Festus bupodok ngan caho dik nyahinkg, '' Paulus, muk jeh jilo!pengetahuan muk dik sangant obia han moki muk kai waras. '' 25Namun, Paulus nyamuat, '' dik mulia Festus, kuk kai jilo, tutapi kuk menyampaikan dik bonar dan jatoh-jatoh dik masok akal. 26Sobab, Haja tauk'u hal-hal tia dan koni dipam kuk gik'i ngomong ngan brani. Sobab, kuk yakent bahawa kai odiah nyik pun sok hal-hal tia dik lolos sok puhonong diapm karna tia kai tujadi nok ahonkg dik sokia'at.27Haja Agripa, oniah koh muk pucayak balo Nabi? Kuk tauk muk pucayak. '' 28Haja Agripa bupodok koni Paulus, ''Dalam waktu dik singkat, muk jeh yakint giah kuk nyak jodi nyo Kristen. ''29lalu, Paulus nyamuat, '' kuk mohon koni Bai punopo'k supaya copat atau lawuant, kai hanya muk, tutapi gik'i sumua nyo dik ngopinkg kuk onu tia, bisa jodi mah kuk todiap, kecuali hatai-hatai tia.''30Mosikhan,Haja tokit. Demikian gik'i gubernur, Bernike, dan sumua nyo dik guhuk busamah ngan balo. 31Lalu, sementara balo togant ruangan han, balo ngomong nyik ngan dik lainkg, ''Nyo tia kai kodi oniah pun dik pantas nibaninkg han ngan hukupm mati atau punjara. '' 32Maka, Agripa bupodok koni Festus, ''Nyo tia jeh Tauk'u nibebas jika diapm kai simak baninkg koni Kaisar.''
Chapter 27

1mosik ni mutus han bahawa mik akan bulayar koni Italia, balo nyerah Paulus dan kudu kunan tahanan lainkg koni nyik kunan perwira pasukan Agustan , dik buodant Yulius. 2Mik, simak nyik kapal sok Adramitium dik akan lokas bulayar koni bubagai pelabuhan di sepanyankg patai Asia. Mik bulayar bukayau sok Aristarkhus,nyo makedonia sok Tesalonika.3Pada onu kumisikng han, mikpas nok Sidon.Yulius pununkg perhatian dan binan"n Paulus nganu balo kayau han, nyak ngurus ku porolu Paulus.4Sok nyih, mik burangkat dan bulayar nyinuat Siprus karna bahat obus bulawatn arah. 5Mosik mik jeh bulayar nosok patai nok komuh patai Kilikia dan Pamfilia, mik monik nok Mira nok Likia. 6Nok nyih, balo nyo han nopit nyik kukapal sok Aleksandria dik tukahbulayar koni Italia, maka diapm minah mik koni kapal han.7Mik bulayar ngan lawuatn kotihan kukudu onu , dan ngan susah payah mik monik nok Knidus, karna bahat kai memungkinkan mik nyak obu lobiah ojuk, mik bulayar nosok patai Kreta ku arah tonyua Salmone. 8Mik bulayar lalu tonyua han ngan susah payah dan sapai nok nyik kuahokng buodatn pelabuhan Indah, dik odiah nok nyomak kota Lasea.9Karna mik nyadar jeh obia moyam waktu, dan saat dik tia, punyalatn lawuat han bubahaya karna masa puasa nyo Yahudi jeh lalu, Paulus nasehat balo, 10dan bupodok koni balo, " Balo posik, kuk honong bahawa bulayar tia akan ni hoto ngan kerusakan ngan kerugian daeh, kai hanya ngan mutan dan kapalhan,tutapi gik'i nyawa yah." 11Namun, perwira han lobiah pucayak koni nakhoda dan nyo dik puk'u kapal dari pada omong Paulus.12Karna kai ba'ik monai nok pelabuhan han sulamak musim colap, sbagian daeh nyo setuju nyak obu bulayar sok nyih dan kalau-kalau balo dopit konik Feniks, nyik buah pelabuhan nok Kreta, dik buhadap koni arah barat daya dan barat lawuat , dan monai nok nyih kotihan musim colap. bahat dik kalek kuat ngantam kapal Paulus 13Kutika bahat obus-obus busipiuah sok selatan, balo bupiker bahawa balo jeh konik ahokng balo . Karna han, balo nohiak jangkar dan bulayar nok komuh patai Kreta.14Akan tutapi, kai oti mosikhan, bahat dik kuat, dik nipodok Euroklidon , busipuah sok pulau han. 15Libok kapal mik ninopau sok bahat han dan kai sangiap gik ngadap pungapia diapm, mik nyerah dan biarhan kapal mik bugilek-gilek. 16sementara mik bugerak nnnnyinuat pulau dik cik dik buodatn Kauda, ngan susah payah mik buhasel mengendali han sekoci kapal mik.17Sutelah kukobia kapal nohiak sekoci koni somu kapal balo nginyak tohih-tohih punulokng nyak nguat kapal han. karna balo golak tuk dampar nok Sirtis , balo tonok alat-alat kapal suhinga membiarkan kapal balo bugilek-gilek. 18pada onu kumisiknghan , karna mik ni ngilek-ngilekhan trajakng glomakng dik mangah kuat, balo nyo mulai motatn ku biwah kapal .19Dan, pada onu dik kutohuah, balo motatn alat-alat kapal nyak tongan balo todiap. 20Karna baik motih sohonuh oniah gik'i cubita-cubita kai timual kotihan kukudu onu dan glumakng dik kai cik nerajakng mik, moyamp lah sumua harapan mik nyak ni nyelamat han.21Karna obia nyo jeh obu kotihan kadiah kunyak nas , Paulus tokit nok tudok-tudok balo dan bupodok , '' balo posik, suarushan muk nginyak nasehat kuk dan kai bulayar sok kreta suhinga nginam kerusakan suhoto kuhugi mah dik tia. 22Namun dik tia , kuk nyunga muk nyak totap tabah karna nok antara muk kai odiah dik akan moyam nyawa han, kcuali hanya moyam kapal .23Sobab, ngohupm ju'i biant malekat Bai punopok, dik puk'u kuk dan ni kuk nyembah , dik tokit nok jowi kuk, 24Samel bupodok, Yok golak, Paulus. Muk arus tokit nok jowi kaisar. Dan, kolo, bai punopok jeh bumurah oti koni muk dan sumua balo dik bulayar busama ngan muk.' 25Karna han, balo posik , tabah maih owa muk karna kuk pucayak nok wah bai punopok bahawa sumua akan tujadi mah dik jeh ni podok han koni kuk. 26Namun, yah arus tuk kmapar nok ahokng pulau,''27Nih han,pas ngohim ku pat bolas,sementara mik gikterombang-ambing nok supanyangk lauatAdria, kira-kiraapuak ngehimp,bolo nak kapalmenduga bahwabalo nyo hok nyomaktobingk.28balo nyonyiluar'ebotuh duga ngandopit bahwakutahimppingk du puhukdepa. pas,balo nyo majucingk gik'i,balo nyo agik giknopuah botuh duga nganjeh tau'k ku tehimppingk'e himih bolas depa. 29nih han mik golak hok kandas nok botuh karang, balo nyo tonokpat jangkarsok buritan nganbudoa agar onulokas hanu.30Nih han, sementara beberapa nakkapal berusahanyak kobu'ediap sok kapalngan jehtonoksekoci nganulauat nganbupura-puratonokjangkar-jangkarsok haluan, 31Paul nyonoknganu perwirahan ngan paraprajurit'e, '' lakbalo nyo hankai motiak nokwah kapal,muk kai dopitsu nyelamat gik.''32Mosik han,balo prajurit nokongktohih sekoci ngannih biar ngadokmaman.33Ketikafajar hampir monik, paulusmito' nyosumua nyakmonubeberapamakanan,ngan berkata"onu tia adalahonu ku patbolas mukterus-menerusponai nok wahketengangan ngan nahan bihiak nih kaiduak oniah pun.34Nih han,kuk mito' muknyakmonubeberapamakanan demikeselamatan muksebab, kai odiahsuhelai buhubakpun dik hokmonyapm sokantara muk."35Setelah nyonok hal han, Paulusmonu rotingan ngucapsyukur nganubai punopo nok jowi nyo semua,mohuah-mohuah rotihan, ngan mulaiduak.36Maka,nyo sumuanih neguhoti'e ngannyo maihgik'i duak. 37kobia miksumua dikbiatn dik nok wahkapal biatn 276nyo. 38Mosiksok duak sampaibusuah, nyomeringankankapal nganmotatn gandum nganu lauat. kapal acuar ngan sumuapunumpangkselamat.39Pas onujeh hok hanu,nyo kai tau'kbiatn'e doyih,tetapi nyohonongbiatn toluakdik bu tobingk,ahongk nyongadoknyaktonokkapal nok nyih lakngijetn'e.40Nih han, lak jeh nopuahbalo jangkar,nyo togantn'enok wah lauat,ngan nok onu dik samah,dok lopastohih-tohih kemudian ngan nyinak layar nok bagian jowi kapal agar bahat mantnyomonik nganudoyih. 41Nihhan, Kapalhadak botuh nok ahongk budopit'edu lauat sehinggakapal sakuat.Kapal sakuat buboliakngan kai tau'bugerak,sementaraburitan kapalacuar nihhantamgulomangk.42Balo prajuritbiatn owa hok nyakkomekjalah tahanansupaya kai odiahnyo pundik kodonangngan kobu diamp. 43Tapi,perwira han,buharap dopitnyelamatPaulus,nih cegahpahampnyo. diampngadokagar balo nyo dik tau'kkudonang nyaklupat lobiahtiatn sok kapalngan nganu doyih. 44ngan,sisa'e biatn diknok somu popatn,biatn gik'i diknginyakbalo koyuhlaingk'e sokkapal. ngandemikian, semuanyo dik tiatn monik doyih nganselamat.
Chapter 28

1Mosik mik Nosok'o ngan Selamat, mik jeh taukbahwa Pulau han nih nyonok Malta. 2bih opik asli pulau han jeh nijuk kubaik oti dik luar biasa. Sebab, balo nyokidiap opi ngannyamut mik sumuanih saat han mulaiujatn ngan hawa colap.3Pas Paulusmulua koyuh-koyuh ngannobak'a nok tunuh Opi,Nyi olok nyipih beludak sumopok nih lotiap lalu ngoluat tongan paulus.4Ketika bih Opik asli Honong Binatang'k bisohan bugatua nok tonganpaulus,balo nyo podoknyik samah laingk," kaituragu agik, nyohan adalah nyo pukomek. walaupundiamp jeh selamat soklauat,kuadel kai hokngadu'e midiap."5Namun, paulus ngibar binatangk hannganu wah opi ngan diamp kai johok toatn oniah pun. 6Balo nyo han ngiraPaulus jeh bokakatau hobuk ngan kobekwaktu han ti. Namun,setelah nyo otehnungu'k ngan kaihonong sesuatu diktosat nok diamp,nyo burubah pikerngan nyonok bahwapaulus han dewa.7Suatu saat, nok sekitarahongk han, biant poyokpuk pumimpint nok pulauhan dik bu odant publius,dik nyamut mikngan namu mikngan ramah'eselama tohuah onu. 8Waktu han, ma publiusguhingk nok ahongkbis nih mongiahngan disentri. paulusmonik nyak jonguakngan ngedoa'e,lalu ngataitongan'e nganutunuh nyo han nganpuhik'e.9Setelah peristiwa hanterjadi, balo nyo laingk nok pulau handik jeh monamp gik'imonik nganu paulusngan nih puhik'e. 10Nyo pun semakinmenghormati mik nganpas mik siap bulayar,nyo nyiapkansegala sesuatu dik mikpoholu. Paulus MenujuKota Roma.11Pas tohuah buhantdik lalu, mik bulayarnok wah sebuah kapalsok Aleksandria, dikberlabuh nok pulau hanselama musim colapngan nginyak Dioskurisebagai lambang'e. 12Setelah monik nok Sirakusamik motiak nok nyihselama tohuah onu.13sok nyih,mik bulayarnosok pantai ngan monik nok Regium.babut'e, bahatselatan momau,ngan pas onubabut'e, mikmonik nok putioli.14nok nyih,mikbudopitjalah posik seimanngan nih ngundang nyak motiak ngan balo nyo selama juk onu. lalu, mikobu nganu Roma.15Ngan, balo posik-posik seiman nok nyih,ketika ngopingktentang mik,monik sok nyihsampai ke ForumApius ngan TresTaberne nyakdopit'e mik.pas Paulushonong nyo,diamp busyukurnganu bai punopo ngan oti'enih nguatkan.Paulus nok kota Roma16Pas mik moniknok Roma, Paulusnih perbolehkan nyakponai diap maih,ngan seorang prajuritdik mengawal'e.17Tohuah onu dik jeh,Paulus ngumpulkanbalo pumimpitn'eYahudi setempat,ngan setelah nyobupulua, diamp podoknganu nyo. '' balo posik'e,meskipun kukkai kodi oniah pundik lawatn bangsayah atau adat istiadatnek moyang yah, tetapikuk nih nyerahkan sebagaiseorang tahanan sokYerusalem nganu tonganbalo nyo Roma. 18Ketika nyo jehmeriksa kuk, nyohok bebaskan kukkarena kadiah biatn alasannyak hukuman matibagi kuk.19Akan Tetapi, nihbalo nyo YahudiKeberatan, kuk tu paksanaik banding nganukaisar, kai berearti kukpuk tuduhannyak lawatn bangsa kuk.20Jodi, han lah sebab'e,kuk jeh mitok nyakhonong muk ngan yatnngan muk nih kukngisiat ngan hatai tiademi pengharapan Israel.''21Lalu, nyo nyonoknganu Paulus, ''Mikkai himok surattentang muk sok Yudeangan kadiah nyik punsok balo posik-posikdik seiman dik moniknganu tia nyak nyilukkabar atau podoksesuatu dik bektentang muk. 22Namun,mik hok ngopingksok muk oniah punopit muk karena tentang sektetia, mik tau bahwa diknok kiah-kiah balo nyomenentang'e.''23Waktu hannyo jehnotunyik onu nyakpaulus, nyomonik nganupaulus nok ahongk nginap,ebusamahserombongannyo obia.sok maji sampaingohimp, Paulusmenjelaskannganu nyongan busaksitentangKerajaan Bai punopo ngan buusaha yakent kan nyo tentangYesus, baik sokHukum TauratMusa, maupunkitab para nabi.24Beberapanyo jodiyakent sok oniahdik nih nyonokPaulus, tetapi dik laingk'ekai himok nyak pucayak.25Ketika nyokai setujunyik samah laingk, nyopun obusetelah Paulusnyonokpernyataan tia, " Memangomatn oniah dik nih nyonokRoh Kudusnganu nekmoyang muknosok Nabi Yesaya,26' Obu maihnganubangsa tia ngansanok maih: Muk hokngopingk,tetapi kaihok jeh suahpahamp, ngan muk hokhonong, tetapikai hokjeh tuhiti.27Nih han, hatibangsa tiajeh menebalngan kopingk'emangah obat nyak ngopingk'e.Nyo jeh nitiapmotih'e. Supaya,yiak nyohonong nganmotih nyo, ngopingk'engan kopingknyo, tihitingan otinyo nganbuboliak. kemudian,kuk hokpuhiknyo.'28Nih han, adung maihhal tia muktauk bahwa keselamatandik sokbai punopo tia jehnih nyonoknganu bangsa-bangsa laingk ngan nyo hokngopingk."29[Jeh hanPaulusnyonokperkataan-perkataan han,balo nyo Yahudi obungan obiabubedapunopit nokantara dant.]30Paulus motiak selama du sowo lobiahnok homing diknih nyewa'adiamp maih ngannyamut sumua nyodik moniknganu'e,31saleknyonok agahKerajaan bai punopo ngan ngajar tentang Tuhan Yesus Kristus ngan penuh kubahani ngan tanpa tantangan oniah pun.