Dayak Mudu: Bible for 2 Corinthians

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

2 Corinthians

Chapter 1

1 Paulus todioep Kristus Yesus nih kehendak bai punopo ngan Timotius,posik yah,nganu jemaat bai punopo dik biatn nok korintus busama semua nyo kudus dik biatn nok seluruh akhaya. 2Anugrah nyak mu' ngan damai sejahtera sok bai punopo ma yah ngan punopo Yesus Kristus. ngucap syukur atas puhibur bai punopo3nih berkati bai punopo ngan ma punopo yah, Yesus Kristus, ma dik penuh bolas kasihan ngan bai punopo segala penghiburan, 4Dik hibur mik nok wah segala penderitaan yah sehingga yah pun tau ngehibur dan't dik ponai nok wah bubagai penderitaan,ngan penghiburan,dik yah todiap dihibur oleh bai punopo.5sebab,samah ngan penderitaan-penderitaan kristus melimpah nok wah mik,demikian gik penghiburan mik melimpah nosok kristus. jika mik menderita, hal han demi penghiburan ngan keselamatan mu'. 6atau,jika mik nih hibur,hal han adalah nyak penghiburan mu',dik kihija nok wah ketabahan atas penderitaan-penderitaan dik samah, dik juga mik alami. 7pengharapan mik atas muk han teguh karna mik tau bahwa sebagai maniah muk monu bagian nok wah penderitaan-penderitaan mik,demikian gik mik monu bagian nok wah penghiburan mik.8saudara-saudara,mik kae ingin muk kae mengetahui tentang penderitaan dik mik alami nok Asia. mik sangat nih bebani ngelobiah kekuatan mik sehingga mik putus asa nyak tetap midiap. 9Bahkan,mik mempunyai hukuman kobek nok wah diri mik maih supaya mik kae yakin nganu diri mik maih,melainkan nganu bai punopo dik membangkitkan nyo kobek. 10diamp telah melepaskan mik sok kematian dik mengerikan han ngan akan melepaskan mik agik. nganu diamp mik buharap bahwa diamp akan menyelamatkan mik agik.11Muk juga turut nulong'k mik melalui doa-doa muk supaya obeh dik akan busyukur atas odan't mik karna kasih karunia dik dih nyiluk nganu mik melalui doa-doa obeh nyo.perubahan rencana Paulus12Tialah kebanggaan mi'k, yaitu kesaksian oti nurani mi'k bahwa mi'k midiap no'k dunia tia, terutama koni mu'k, ngan kutulusan ngan kemurnian so'k Baipunopok, kai no'k wah hikmat dunia, melainkan no'k wah anugrah Baipunopok. 13Sebab, mi'k kai menuliskan hal-hal laing'k nganu mu'k sulaikng di'k dopit mu'k baca ngan tihiti. Ku'k buharap mu'k akan tihiti sepenuhnya, 14mah mu'k jeh mumaham subagian tentang mi'k, yaitu bahwa mi'k adalah kubangggaan mu'k, subagai maniah mu'k juga adalah kebanggaan mi'k, pada onu Punopok Yesus.15 No'k keyakinan tia, ku'k bumaksud nyak lobiah tiatn monik koni ahokng mu'k supaya mu'k tauk dopit anugrah nyak kudukali'ngi. 16 Ku'k ho'k koni mu'k no'k pujalatn ku'k kanu Makedonia, lalu boliak gi'k koni mu'k mosik so'k Makedonia supaya mu'k tauk nulokng ku'k wah pujalatn ku'k kanu Yudea.17 Oleh karna tia, apakah ngan kubimakng ku'k merencanakatn hal tia? Atau, apakah di'k ku'k rencanakan, ku'k merencanakatn secara duniawi sehingga bagiku'k secara busama odiah "ya, ya" ngan "kai, kai"? 18 Samah mah Baipunopok adalah setia, punyono'k mi'k kanu kailah "ya" dan "kai"19 Sobab, Na'k Baipunopok, Yesus Kristus, di'k ninyono'k no'k antara mu'k oleh mi'k, yaitu oleh ku'k, Silas, dan Timotius, bukanlah "ya" no'k wah Diapm. 20 Sobab, sumua janyi Baipunopok adalah "ya" no'k wah Kristus. Hanlah sobab'i , melalui Diapm, mi'k ngucapkan "Amin" mi'k nyak kemuliaan Baipunopok21 Dan, Baipunopok di'k neguhkan mi'k busama-sama ngan mu'k no'k wah Kristus, dan di'k jeh mengurapi yah, 22di'k juga jeh mematraikan yah dan nyilukkan Roh-Diapm wah oti yah subagai jaminan23 Namun, ku'k pau Baipunopok subagai saksi bagi jiwaku'k bahwa nyak nahatn diri atas mu'k ku'k guatn monik agik kanu Korintus. 24 Kailah karna mi'k memerintah atas imanmu'k, tetapi mi'k adalah di'k kihija busamamu'k nyak sukacitamu'k karna wah imanmu'k, mu'k kuat tokit.
Chapter 2

1Jodi kuk Jeh Memutuskan Bagi Diri Kuk Maih Bahwa Kuk Kai Agik Monik Gik Nganu Mu nok wah kesedihan. 2lak kuk Ngadok Muk Busedih, Osiah Koh dik hok Ngadok kuk Bergembira, Kecuali Diamp Dik Jeh Ku Ngadok Busedih Han?3Kuk Nulis, Subagaimana dik nih Kuk kodi, Supaya Waktu Kuk Monik, Kuk kae akan dopitkan Kesedihan sok nyo dik Seharusnya Ngadok Kuk Bergembira. sebab, Kuk Merasa Yakin Nganu Muk Semua Bahwa Sukacita kuk Akan Jodi Sukacita Muk Semua. 4Sok Obeh'e Penderitaan Ngan Kepedihan Oti, Kuk Nulis Nganu Muk Ngan Obeh Linangan Pingk Motih, Kai Nyak Ngado Muk Busedih, Melainkan Agar Muk Dopit Tau Kasih dik Kuk Puk, Khusus'e Terhadap Muk. Ngampuni Su sama dik Busalah5Namun, mak Biant dik Menyebabkan Kesedihan, Diamp Kai Menyebabkan Kesedihan Nyak kuk,Tetapi Nganu Batas Tertentu-- Supaya kuk Kai Melebih- lebihkan-- Nyak Muk Semua. 6Bagi Nyo dik Mahan, Teguran Oleh Sebagian Daeh sok Muk Cukup Baginya. 7Karna Han, Muk Sebaliknya, Lobiah Baik Mengampuni Ngan Menghiburnya Supaya Nyo dik Mahan Kai Tenggelam Oleh Kesedihan Dik Berlebihan.8Jodi,Kuk nyunga Muk Nyak Menegaskan Kasih muk Nganu'e. 9Sebab, Nyak Tia Pula Kuk Nulis Nganu Muk, Yaitu Supaya Kuk Dopit Mengetahui Bukti'e, Apakah Muk Taat nok wah Segala Sesuatu10Seseorang dik Muk Ampuni, Kuk Mengampuni'e Gik'i. Sebab, Oniah dik Jeh Kuk Ampuni, Jika Biant dik Harus Kuk Ampuni, kuk Melakukannya Demi Muk Nok hadapan Kristus. 11Ngan Demikian, Iblis Kai Akan diUntungkan Sok Yah karna Yah Mengetahui Maksud-maksud'e. Kegelisahan Ngan Kelegaan Paulus12Ketika Kuk monik nok Troas Nyak Memberitakan Injil Kristus ngan Ketika Pintu Tubuka Nyak Kuk nok Wah Punopo, 13guant odiah Kelegaan bagi Roh kuk Karna Kadiah dopit Titus, Saudara kuk. Jadi Kuk Bupamit Nganu nyo Ngan Obu Nganu Makedonia.14Namun, Syukur Nganu Bai Punopo, dik Selalu Memimpin Mik Nganu Kemenangan nok wah Kristus Ngan Menyatakan Keharuman Pengetahuan Akan Diamp nok Setiap Tempat, Melalui Mik. 15Sebab, Mik Adalah Sikih Harum Kristus bagi Bai Punopo nok Antara dant dik Nih Nyelamatkan Ngan dik nok Antara Dant dik Sedang Binasa.16Bagi Dik Nyik, Mik Adalah Sikih Kematian Nyak Kematian, Ngan Bagi Dik Lain, Sikih pumidiep Nyak pumidiep. Namun, Osiah Koh Dik Sangiep Nyak Hal-Hal Tia? 17Sebab, Mik Kai mah Obeh Nyo Lain, dik Nyual Firman bai Punopo. Subaliknya, nok wah Kristus Mik ngomong nok Hadapan Bai Punopo Ngan Ketulusan,Subagaimana Utusan-Utusan Bai Punopo.
Chapter 3

1Apakah Mik Mulai Memuji Diri Mik maih Gik? Atau,mah kukobie nyo, Apakah Mik morlu Surat Pujian nyak Muk Atau Sok Muk?2Muklah Surat Mik,dik Tertulis Nok Wah Oti Mik, dik diketahui, ngan dibaca Oleh Semua Nyo.3Muk Menunjukkan bahwa Muk Adalah Surat Kristus dik dilayani Oleh Mik, dik ditulis Kai ngan Tinta, Melainkan ngan Roh Bai Punopo dik Midiap, Kai di Somu Loh-Loh Botuh, Melainkan di Loh-Loh Oti Nak Sio.4Keyakinan Mah Tia dik Mik Puk Terhadap Bai Punopo Melalui Kristus.5Kai Berarti Mik, Ngan Diri Mik Maih, Mampu Mengganggap Sesuatu Berasal Sok Diri Mik maih, Tetapi Kemampuan Mik Berasal Sok Bai Punopo,6Dik Nih ngadok Mik liah jodi Pelayanan-Pelayanan pujannyi Bauh, Kai Menurut Huruf, Tetapi Sok Roh. Sebab, Huruf Han Mematikan, Tetapi Roh Menghidupkan. Kemuliaan Daeh Sok Pelayanan Roh.7Namun, Jika Pelayanan dik mant Nganu Kematian, dik Ngan Huruf- Huruf ditulis Nganu Loh Botuh Han Monik Ngan Kemuliaan, Sampai-Sampai Bangsa Israel Kai Bisa honong jowi musa Karena Kemuliaan Han, Padahal libo Han Kemuliaanya Jeh Memudar,8Bukankah Pelayanan Roh Memiliki Kemuliaan Dik Bahkan Lebih Daeh Gik?9Sebab, mak Pelayanan dik matn Hukuman Memiliki Kemuliaan, lobih Agik Pelayanan kebenaran Han Melimpah Nok Kemuliaan.10Sesungguhnya, Oniah dik Hamis dianggap Mulia, nok wah Hal Tia Kai Gik dimuliakan karena Kemuliaan dik lobieh han.11Sebab,lak dik memudar Han Monik ngan Kemuliaan, Terlebih Gik dik Kekal Han Nok Kemuliaan12Karena puk Pengharapan dik sama Tia, Mik nginyak Keberanian Daeh, 13dan Kai mah Musa, dik ngonok Selubung nok Jowi'e Supaya Nadik-Nadik Israel Kai Dopit Honong Akhir sok oniah Dik Memudar Han.14Namun, Pikiran Nyo jeh dikeraskan. Sampai Onu Tia, Nok Pembacaan Pujanyi dik oteh, Selubung Dik Samah Tetap kai diangkat karena Hanya dik nok wah Kristus Selubung Han Dopit diangkat. 15Bahkan Sampai Onu tia, Ketika KItab Musa Nih baca, Sebuah Selubung nitiep Oti Nyo. 16Namun, libo nyo Buboliak Nganu Punopo, Selubung Han Akan diangkat.17Punopo Adalah Roh ngan nok wah roh Punopo Hadir, nok Nyih Biant Kemerdekaan. 18Ngan Yah Semua, dik Ngan Jowi kai Terselubung Mencerminkan Kemuliaan Punopo, Sedang nih Ubah Nganu Gamar dik Samah sok Kemuliaan nganu Kemuliaan, Samah Ngan Punopo, dik Haik Roh Han.
Chapter 4

1Oleh Nih Han,Sak sok han Mik Puk Pelayanan Tia, Makiah Maniah Mik Himok Bolas Kasian Bai Punopo, Mik Kai cik owa Oti. 2Namun, Mik kai himok Hal-hal dik Busukant dik ngadok Mongin, kai bujalant nok wah kulicik, atau memalsukan Firman Bai punopo, melainkan ngan penyataan kubonar, mik nijuk mik maih nganu oti nurani setiap nyo nok jowi Bai punopo.3Bahkan, lak Injil Mik Agik Tutitiap gik, Injil Han Tutitiap Nyak nyo, dik tau Binasa, 4Dik nok antara'e, Ilah Dunia Tia Jeh ngebokap Owa nyo dik kai pucaya sehingga nyo kai dopit honong kutapak Kemuliaan Injil Kristus, dik han lah Gamar Bai Punopo5 Sebab, mik kai yebar'e tentang diri mik maih, mulaingk Kristus Yesus subagai punopo ngan diri mik maih subagai Pulayan - pulayan muk nih Yesus. 6 nih bai punopo, dik Bufirman, '' adung'e terangk bucahaya sok Kupitik,'' jeh bucahaya nok oti yah nyak nyiluk terang'k pumaham soal Kumuliaan bai punopo dik biant nok jowi Kristus yesus.7Namun, Harta Tia mik puk nok wah Bejana Poyok Hia supaya Bulobiah Kuasa han sok asal sok Bai punopo ngan kai sok diri mik maih. 8Mik nih ngangah sok sugala sonikng, tapi kai Hapiat. Mik binggong, Tapi kai putus asa. 9Mik nih ngangah, tapi kai nih Togant. mik kai nih nginyak, tapi kai nih nyohok. 10Mik Selalu Mant Pukomek Yesus nok wah wua mik supaya Pukidiap Yesus han nih nginamp nok wah wua mik.11Karna Mik, dik Midiap Tia, Selalu nih Nyerah nganu Pukobek nih Yesus Supaya Pukidiap Yesus gik nih nyonok nok wah wua mik dik fana tia.12Matialah Pukomek Kihija nok wah mik, tapi Pukidiap Kihija Nok wah Muk.13Mahan gik, ngan puk roh Iman dik Samah, sosuai dik Jeh Tutulis, ''kuk Pucayak, karna Han kuk Ngomong,'' Mik gik Pucaya ngan nih han, mik gik Ngomong. 14Nih han, mik tau bahwa diamp, dik jeh kidiap Tuhan Yesus, akan Kidiap mik gik'i busamah-samah ngan Yesus ngan hok mant mik busamah muk nok jowi'e. 15Sebab, sumua hal tia terjadi nyak kupontengk muk supaya Anugerah, dik makint Tujangkau obeh nyo,dopit Bulimpah ngucap Syukur nyak Kemuliaan Bai Punopo. Midiap Nih Iman.16Han lah Sebab'e,Mik kai suah cing'k oti. walaupun wua lahiriah mik makin mangah Keadaan'e, tapi nak sio Batiniah mik selalu nih Nyile Onu demi onu.17Sebab,Kujohok nyangan dik jeh tia,nguhija nyak miksebuah kulimpah kekal kumulia dik bulobiah sugala - gala'e. 18mikkai honong'e hal-hal dik kolo,melainkan hal-hal dikkai kolo. sebab, hal-hal dik kolo hansementara sedangkan hal-hal dik kai koloadalah kekal.
Chapter 5

1nih mik tau bahwalak kemah, ahongkponai yah nok bumi tianih uhuah, yah puksebuah bangunan sok bai punopo,sebuah homing dik kai nih moki ngan tongan,dik kekal nok surga.2selamak tia biant nok wah kemah tia, yah ngeluhnih yah hoyu nyaknginyak ahongk kuponai surgawi yah.3sebab, pas yah nginyak'a,yah kai gik duk dopit lanyau.4selama tia ponainok wah kemah tia, yahngeluh ngan duk beban nih yah kai owa lanyau melainkan bu aduah supaya dik fana han nih ningiak oleh midiap.5Tia, diamp dik mempersiapkan yah nyak tujuan tia han lah bai punopo, dik nyiluk roh nganu yah subagai jaminan.6Nih han, mik selalu tabah ngan nyadarbahwa waktu mik biant nokhoming nok wah wua tia,mik ponai nok luar punopo.7sebab, mik midiap nih iman, kai nih puhonong.8tapi nih han, Miktabah ngan lobiah kihok ponai nok luar wua tia laluponai busamah punopo.9Nih han lah, mikbuusaha supaya mikbukenan nganu'e, tahmik ponai nok homing tiatau ponai nok luar.10Sebab, yah sumua harus buhadap nok jowibangku pengadilan Kristussupaya setiap nyo dopithimok agik hal-haldik nih gadok nok wah wua'e, susuai ngan oniah dik jeh ngadok, ntah han baik atau koh bek. pulayan pudamai sok bai punopo.11Nih han mik tauarti golak nih punopo,han mik yakinkannyo laingk. namun, .mikjeh nyata bagi bai punopongan kuk buharap nyata gik bagi oti nurani muk.12mik kai buusaha agik muji-muji diri mik nganu muk, tapimik nyiluk mukkesempatan nyak banggatuhadap mik. nganmahan, muk akan puk jawaban nyak nyo dik bangga atas hal-hal lahariah ngan kai atas oniah dik biant nok wah oti.13Jika mik kai jodi diri mik, hal han lahnyak bai punopo. jika mik jodi diri mik, han nyak kupontengk muk. 14Nih Kaseh Kristus Nguasa mik ketika mik nyimpul bahwa lak nyik kunan kobek nyaksumua,nih han nyo sumuang'e kobek. 15ngan, diamp kobek nyak sumua supaya nyo dik midiap kai agik midiap nyak diri nyo maih, mulaingk nyak diamp, dik jeh kobek ngan di nih bangkit demi nyo.16nih han, sejaksok tia mik kai nginal nyogik nih keadaan Lahariah'a.meskipun mik suah nginal kristus secara lahariah,tapi jeh tia mik kai agik nilai'e mah han. 17Jodi, osiah dik biant nok wah kristus, diam han lah ciptaan bauh. hal hal dik tiant jeh bulalu,hanonglah, hal-hal dik bauh jeh monik.18semua hal tia lah sok bai punopo, dik damaikan yah ngan diri diap'e nosok kristus ngan nyilu yah pulayan pudamai han, 19Han sok wah kristus allah ngedamaikan dunia ngan diri diamp maih, ngankai perhitungkanpulangar-pulangar nyo ngan jehngepucayak agah pudamaian nganu yah.20jodi, mik lah duta-duta kristus. bai punopo nijuk pau'e nosok mik. mikngomong nganu muk demikristus, jiluklah diri muknih pudamaikan nganbai punopo. 21diamp dik kai nginal dosa jehnih moki'e jodi dosakarna yah supaya yahnih bonarkan bai punopo nok wah diamp.
Chapter 6

1ngan, kihija busamahngan diamp,mik gik'i ngedorong muk agar kai himok anugrah bai punopo ngan sia-sia.2sebab, diamp bufirman:'' Pada onu kuk bukenan, kukngopingk muk, ngan pada onukeselamatan, kuknulongk muk.''3Mik kai nyiluk sandungan nganu osiah pun supaya pulayan mik kai nih Cela,4melainkan nok wah segala cara mik nijuk diri mik subagai pulayan-pulayan bai punopo, nganpunukng kutabah nok wahsemua kuderita,kusesak, kusuka, 5pumokua, pinjarakurusuhan, jerih payah,kai bis, bihiak, 6ngan punukng kumurni,pumiker, kusabar,kumurah, roh kudus, kaseh dik tulus, 7punyonok kubonar,kuasa bai punopo, senjatakubonar nok tongantauh ngan moyiat,8Kumulia ngan kuhina,nih nyukant ngan Pujian,nih anggap subagai punipu-punipu padahal mik bonar. 9mik samahkai nih nginal,tapi terkenal; samah dik nyaris kobek, tapi hanonglah, mik midiap; samah nyo dik nih hajar, tapi kai dukkobek; 10samah dik budukacita, tapi selalu busukacita, mik musikent, tapi ngadok nyo laingk kaya,kai puk oniah-oniah, tapi puk sugala koyuh haik.11Mik jeh muka'k tukuak mik nganu muk,oi nyo Korintus, otimik tubukak daeh. 12muk kai nih batasioleh mik, tapi muknih batasi oleh oti muk maih. 13jeh tia, nyak balasan dik samah-- kukngomong matia nganunadik-nadik kuk-- buka maih pula oti mu daeh-daeh.pasangan dik kai sukobeh'e.14yiak jodi pasangan dik kaisukobeh'e ngan nyo-nyo dik kai pucaya.sebab, kusamahoniah haik dik biant nokkubonar ngan kujahat?atau, kusamah oniah haikdik nih dopit nok kuterangk ngan kupitik? 15kusepakat oniah haik dikdih puk kristus ngan be_lial? atau, bagian oniahhaik dik biant antara nyo pucaya ngan nyo dik kai pucaya? 16ngan, kusepakat oniah haik dik biant antara Bait bai punopo ngan buhala-buhala? sebab, yah tialah bait bai punopo di midiap,samah firman bai punopo,'' kuk hok motiak nokwah nyo ngan bujalant nok antaranyo, ngan kuk hok jodibai punopo nyo, ngan nyo hok jodi umat-kuk.''17'' nih han, kuluar bek'e muk sok tudok-tudok nyo, ngan bupisah engk,'' kuant punopo. '' ngan, yiaklahmenjamah oniah dik najis, nyak'a kuk hok himok muk.''18'' ngan, kuk hok jodima nyak muk' ngan muk hok jodi nadik-nadik-kukdahi-dahi ngan nadik-nadik-kuk dayua,'' mahanlah Firman punopo, dik mahakuasa.
Chapter 7

1nih han yah pukjanyi-janyi tia, hai dik tungaseh,boh haik yahmoroseh diri yah sok sumua kucemar wua ngan roh samial nyempurnakan kukudusannok wah golak hok bai punopo. sukacita paulus.2jiluklah ahongk bagi mik nok oti muk. mik kaibusalah nganu osiahgik'i, kai mek osiah gik'i, ngan kai monu utongk sok osiah pun. 3kuk kai nyonok tia nyak nyalah muk,karna sebelum'e, kuk jeh nyonok nganu muk bahwa mukbiant nok wah oti mik,nyak kobek samah wa ngan midiap samah wa.4kuyakent kuk daeh atas muk,kubaik wa kuk daeh terhadap muk, kuk nih kunu'ng ngan penghiburan, kuk bulimpah ngan sukacita nok wah semua kususah mik.5Bahkan, ketika mik monik nok Makedonia, opuk mik kai dopit kutenang, melainkan tuaniaya sok segala soningk han lah budohuh sok sopok ngan golak sok nok wah. 6akan tetapi,bai punopo, dik hipu'k nyo dik ptus asa,hipu'k mik ngan konik Titus. 7kaingan konik maih, tetapi juga nih hipu'k dik ngadok tuhibur nokwah muk, mah dik diapm cihito nganu miktenta'kng kuhoyu muk,dukacita muk, semangat muk nyak kuk sehingga kuk maki'k ng busukacita.8nih han, meskipun kukjeh ngadok muk sedihnih cuhat kuk han, kuk kai nyosal'e.kalaupun kuk jeh nyosal'e, han nihkuk honong bahwacuhat han dik nyedihoti muk walaupun hanya sutogal. 9tia kuk busukacita, kai nih muk busedih, tapi nih muk busedih nyak pertobatan, nih muk busedih susuai ngan kehendak bai punoposehingga muk kainih hugi nok wah hal oniahpun oleh mik. 10sebab,kusedih dik susuai ngan kehendak bai punopomenghaselkan pertobatandik kai nih nyosal nganmimpitn nganu keselamatan. namun, kusedih duniawi menghaselkan pukomek.11sebab, hanong lahbetapa obia kusedihdik susuai ngankuhendak bai punopo hanmengerjakan nyak mukesungguhan dik daeh,pembuktian bahwa mukkai busalah, punohuh,kugolak, puhoyu, sumangat, ngan pumolas. nok wah segala hal,muk jeh membuktikan bahwa muk kaibusalah nok wah hal tia.12nih han, walaupun kuknulis cuhat nganu muk,hal han kai nyakkupontengk nyo dikbubuat tosat ngan kaigik'i nyak kupontengknyo dik nih nyalah,tetapi supaya kusunguhan muk terhadap miknih nyatakan nganu muk nok jowi bai punopo13hanlah sebab'e, miktuhibur. nok sampingpuhibur mik han,mik lobiah busukacita gik'iatas sukacita Titus nih hanrohnya jeh nih nyegarkanoleh muk sumuang'e. 14sebab, jika kuk suah ngebangga-bangga muk nganu Titus, kukkai nih kongin.namun, makiah maniahmik nyonok segalasesuatu nganu muk nok wah kubonar, mahan gik kebangganan mik nok jowi Titus tubukti oduk.15Ngan, kasih sayang'e tuhadap mukbutamah daeh, apabiladiamp nyiat'n kutaat muksemuang'e, makiah maniahmuk nyamut pukonik'e ngangolak ngan gentar. 16kuk busukacita nih nok wahsegala hal kuk pukkuyaket'n dik noh wah muk.
Chapter 8

1Jeh tia, posik-posik,mik hok ngadok muktauk tentang anugrah bai punopo dik jeh nih nyiluk nganu Jemaat-jemaat nok Makedonia, 2bahwa nok wah obia ujian pujohok,kukobeh sukacita nganku daeh kumusiket'nnyo jeh bulimpah nok wahkukaya kutulus oti nyo.3Kuk beraksi bahwanyo nyiluk sesuai ngan kumampu nyo, bahkan lobiahkumampu'e ataskurela nyo maih.4nyo memohonngan sangat nganumik akan anugrahnyak turut monu bagiannok wah pulayan balo nyo kudus. 5ngan, tialahdik nyo hija,kai mah dik mikowa, pertama-tama,nyo nyiluk diri nyo maih nganubai punopo,kemudian nganu mik nih kehendak bai punopo.6nih han, mik nyisak titus, Makiah maniahdiamp jeh Memulai'e,demikian pun diamp gik hok kosik'e kihija anugerah tia nok antaramuk. 7Namun, samahmah muk bulimpahnok wah segala hal,nok wah iman, punyonok,akal, segalausaha, ngan nok wah kasihmuk nganu mik, hendaknya muk gik'i bulimpah nok wah anugrah tia.8Kuk kai nyonokhal tia sebagai pihitah,tapi nyak nguji nosok kusungguhnyo laing'k tentangkuiklas kasih muk. 9sebab, muk jeh tau'anugrah punopo yahyesus kristus, bahwawalaupun diamp kaya, diamp relajodi musiken't demimuk supaya nosok kumusiken't diamp, mukjodi kaya.10ngan, nok wah hal tiakuk nyiluk pendapat kuk,hal tia adalah nyak kuutong'k muk, dik sak sowo lalu, muk kaihanya ngihijang'e,tapi gik'i biant owanyak ngihijang'e.11nih han, tia, kasik maih lah juga kihija han supaya supadan'tngan kurela muk nyakkosik'e oniah dikodiah nok muk. 12sebab, jika odiah kesiapan nyiluk, punyiluk han hoknih himok, berdasarkan oniah dik nih nyo puk,ngan kai berdasarkanoniah dik kai nih puk'e.13hal tia kai nyaknyangan't nyo laing'k ngan ngebebankan muk, tapi supaya biantkeseimbangan. 14adung maih kulobiah muktia kuboyah'a kukuhanyo agar kulobiah nyo pajiboyah maih kukuhamuk. ngan demikian'tbiant keseimbangan. 15samah ngan tutulis nok wah kitab suci, '' nyo dikmulua obehkai bulobiah ngan nyo dikmulua kai obeh,kai kuha.'' Pengutusan Titus16Namun, syukur nyakbai punopo dik ponok nok wah oti titus kesungguhandik samah ngan dikkuk puk nyak muk. 17sebab, diamp kai hanya himok anjuran mik,tapi ngan kesungguhan dik daeh, diampmonik nganu muk ataskehendaknya todiap.18busamah Titus, mikngadok posik dik nih muji-muji nok antarasemua jemaat nok wah halpemberitaan Injil. 19kaihan maih, diamp gik'i nih nijuk oleh jemaat-jemaatnya obu ngan mik nok wahpulayat'n anugrah tia,dik mik hija nyakman't kemuliaannyak punopo ngan nyaknijuk kurela mik.20mik mangah buhati-hati supaya kai odiahnyo dik hok mencelamik nok wah hal nok wahpunyiluk obia diknih atur oleh mik tia. 21mik buusaha hija oniah dik bonar, kaihanya nok wah pohonongpunopo,tapi gik'i nok wahpuhonong nak sio.22ngan, busamah nyo,mik ngadok posik mik dik jeh analmik uji ngan tubukti hajing'k nok wah obia hal,lobiah agi tia diamp making'k hajing'k nih diamp puk kuyaket'n dik daeh tuhadap muk. 23jeh tia tentang Titus, diamphan lah pasangan ngan kayau kihija kuk dik hok bumanfaat nyak muk. sedangkan tentang posik-posik yah dik laing'k, nyoutusan jemaat-jemaat, suatu kemuliaan nyak kristus. 24jodi,tijuk ngan'e nganu nyo, nok jowi jemaat-jemaat, bukti kaseh muk ngan kebanggaan mik atas muk.
Chapter 9

1bagi kuk, hanlah bulobiah nyak nulisnganu muk tentangpulayan nganu balo nyokudus tia. 2sebab, kuk jeh tau kurela muk,dik kuk bangga-banggakanmengenai muk nganu balo nyo makedonia, han bahwa Akhaya jeh lua sak sowo hamis lalu ngan semangat muk lah dik jehmenggerakkan subagi daeh sok nyo.Tetapi Hok, kuk ngadok posik-posik tia supayakebanggaan mik tentang muk kai nih jodi'e sia-sia nok wah hal tia. ngandemikian, muk siapsedia samah dik jehku nyonok'e. 4sebab, lakkudu kunan nyo make_donia monik busamah-samah ngan kuk ngannyo budopit mukguat'n siap, mik ( kai perlu mik nyonok muk) hok nih kongit'nnih kuyaket'n tia. 5nih han, kuk bupikerperlu nyak nyisak posik-posik tia obulobiah tiat'n nganu mukngan jeh nyiapkan punyi_luk dik jeh mukjan'yi sebelumnya. ng_an demikian, punyiluk han siap nyak jodipunyiluk sukarela, ngankai nih maksa.6kuk nyonok hal tia: osiah dik nyobutcing'k akan Menuaicing'k gik'i, ngan nyodik nyobut obiaakan menuai obiagik'i. 7setiap nyo harusnyiluk samah dikjeh diamp notu'e nok wahoti'e, kai ngandukacita atau dik nok sigat'n paksaan nih bai punopo mengasihi nyo diknyiluk ngan sukacita.8ngan, bai punopo sangiap bulimpah sumuaanugrah nganu muksupaya muk selalu puksemua kucukupnok wah segala hal nganmangah bulimpah nok wahsutiap kihija baik. 9samah dik tutulis:'' diamp jeh magi-magi'e, diamp jeh nyiluknganu nyo musikent'n, kubonar'e tetapnyak paji'e.''10tialah, diamp dik nyiapkan benihnyak nyobut ngan kebengksebagai koyuh nas,hok nyiapkanngan melipatgandakanbenih muk nyak nih naburngan hok ngadok obiahasel-hasel kubonar muk.11muk hok nih kukayanok wah segala hal atas semua kumuhahoti muk, dik sok mikmembangkitkan upacarasyukur nganu bai punopo.12sebab, bantuan pulayan tia kai hanyanyak nyukup keperluan-keperluan balo nyo obiakudus, tetapi gik'i bulimpah ucapan syukurnganu bai punopo nosokobia nyo. 13nosokbukti pulayan tia,dant'n hok memuliakanbai punopo nih kutaat muknganu pengakuan mukhok injil kristus, ngannyak semua kumurahoti muk nok wah bubaginganu bolo nyo ngan se_mua nyo. 14ngan, nok wah doa-doa bolo nyo nyak muk, bolo nyo merindukan muk nyak kasih karunia bai punopo dik bulimpah atas muk. 15syukur nganu bai punopo atas punyiluk'e dik kai terkatakan!
Chapter 10

1Kuk, Paulus, diri kuk maih memohonnganu muk ngankulomut ngan kumuhah kristus--kuk, dik kai bahaniketika buhadap jowi ngan muk, tetapi bahaniketika ojuk sok muk! 2kuk memohon nganu muksupaya ketika kuk monik,kuk kai poholu jodibahani ngan kuyaket'ndik ngan'e kukmemperhitongkkan nyakbahani lawat'n balo nyo obia dik anggapmik midiap secara daging'k.3Memang, mik masehmidiap nok wah kedagingan, tetapi mik kaibujuang'k secara daging'k.4Sebab, senjata-senjatabuporang'k mik kaisok daging'k, melainkansok kukuat ilahi nyakkuhancur'e bentengk-benteng'k.5Mik koyappumiker-pumikerngan setiap hal omuhdik nih moki oleh kuangkuh nak sionyak nota punginal hok bai punopo. miknawan segala pumikerngan nakluk'enganu kristus, 6nganmik siap nguhukumpsumua ketidaktaatanketika ketaatan muknih nyempurnakan.7Hanonglah nganu oniah dik biat'n nok jowi muk. lak biat'n nyo dikyaket'n diamp'e hanlahpuk Kristus, adung'e diampmiker'e kembali haltia, han sebagaimanadiamp hanlah puk Kristus,mik pun demikian.8Bahkan, misal'ekuk agak bulobiahmembanggakan otoritas,dik bai punopo nyiluk nganu mik nyak moki muk ngan kai nyakmenghancurkan muk,kuk kai hok mongin.9Kuk kai hok mayat'nseolah-olah kuk hokMenakut-nakuti mukngan cuhat-cuhat kuk. 10Sebab, nyo podok,'' Cuhat-cuhat'e memangtegas ngan kohas, tetapisecara kehadiran wua, diamp lomah ngan punyonok'o kai buarti''.11Adung'e nyo dik mahan han mikerhal tia, hanlah oniah dikmik nyonok ngancuhat jeh paji mik kaingan muk, samah mahperbuatan mik ketikabusama muk. 12Sebab,mik kai golak nyakmengelompokkan atau membandingkan diri mikngan balo nyo dik memuji-muji diampmaih. Namun, ketika nyo mengukur diampngan diri nyomaih ngan memband_ingkan diri diamp ngan diri nyo maih,nyo han kai tupahap'm e.13Hok tetapi, mik kaihok baik owa atashal-hal dik melampauibatasan mik,melaing'kmunurut batasan sokkutetap dik bai punopo jehnyiluk nganu mik,hanlah batasan nyak men_jangkau moniknganumuk gik'i. 14han lah, mik kai Melampaui batasanmik, seolah-olah mikkai menjangkau moniknganu muk. mik tialahdik paling'k tiat'n moniknganu muk ngan InjilKristus.15Mik gik'i kaiberbangga melampauibatasan mik nganberbangga sok jerih lelahnyo laing'k, mulaing'k ngan pengharapanbahwa makiah maniahiman muk timuk,ahong'k kuhija miknok antara muk ngansumakit'n nih luas gik, 16supaya mik dopit nyonok agah Injil nok opik-opik nok luar muk, ngankai berbangga atas oniahdik jeh nih kosik nok ahong'k kihija nyolaing'k.17'' Osiah dik hokberbangga, adung'e diampberbangga dik nok wah Punopo.'' 18Hanlah, kainyo dik Memuji diamp maih dik tubuktitahat'n su nguji, mulaing'knyo dik Punopo puji.
Chapter 11

1Kuk buharap, muksabar nganu kuk nok wahkai obia ku bodo kuk,ngan muk memang sabartuhadap kuk. 2han lah,kuk nginam'p muhu nganumuk ngan kumuhu ilahi nih kuk jeh menuangkan mukngan nyik bonih, han'emempersembahkan muksubagai perawan diksuci nganu Kristus.3Nih haik, kuk golak,yiak-yiak, samahmah nyipih dik ngankulicikan'e ngakalHawa, mahan gik'i pumiker muk hok nih nyosat sok kutulus ngankumurni pungapdi nok wah Kristus. 4Han lah, muk sabar maih passeseorang monik ngannyiluk agah tentangYesus dik laing'k, dikbubeda ngan dikmik beritakan, atau pas muk himokroh dik bubeda, dikkai suah mukhimok, atau injil laing'kdik guat'n suah mukhimok.Pumiker kuk, kuk kai lahkuha sok para rasulluar biasa han. 6Mahan pun kuk kai panai nok wahhal punyonok, tetapikai mahan pun nok wah halpu tau,nih han ngan bubagai cara, mikjeh nijuk'enganu muk nok wah segalahal.7Atau, oniah koh kukmelakukan dosa pasmerendahkan diri kukmaih supaya muk do_pit nih ningi'k karena kuknyiluk agah Injil bai punopo nganu muk ngancuma-cuma? 8Kuk monuJemaat-jemaat laing'k nganhimoh upah soknyo nyak melayanimuk. 9Ngan, pas kukngan muk ngan Melarat,kuk kai membebani seo_rang pun nih posik-posik dik monik sokMakedonia memenuhikebutuhan kuk. Ngan, nok wah sugala hal, kuk menjaga diri kuk nyak kai jodi beban nyak muk ngan kuk hok terus melakukannya.10Makiah maniah kubo_nar Kristus dik nok wah kuk,kebanggaan kuk tia kaihok nih halang'e nok wilayah-wilayah Akhaya. 11Ngoniah? oniah koh nihkuk kai Ngaseh muk? Bai punopo dik jeh tau!12Hok tetapi, kuk hokterus melakukan oniahdik kuk lakukan sehinggakuk dopit nokong'kkesempatan sok nyodik menginginkan ke_sempatan nyak nih dopitsamah mah mik nok wahhal-hal dik nyobanggakan. 13Nih hanlah nyo-nyo samah hanhanlah rasul-rasul palsu,pekerja-pekerja dikcurang, dik nyamarsebagai rasul-rasul Kristus.14Hal han kai mojiat nih Iblis gik'i nyamarjodi samah malaikatterang'k. 15Nih han, kailah pojiatkanlak para pulayan'e gik'inyamar mah parapulayan kubonar, dikjehe nyo hanhok setimpal nganakuah diamp maih.kujohok paulus nyak Kristus.16sukali gik, kuk nyonok yiak biat'n nyik pun dik nganggapkuk tia bodo. lak hanmahan, tuhimok haik kuksubagai nyo dikbodo supaya kuk gik'idopit kai obia ku baik owa.17Oniah dik kuk sanoknok wah hal kuyaket'nhok ku baik owa tia, kukkai nyonok'osamah kehendak punopo, melainkan samah nok wah ku bodo. 18Obianyo dik bu baik owasecara daging'k. jodi, kukgik'i hok bu baik owa.19Nih han,muk mangah bijaksana nyak'angan baik oti mukbusabar tuhadap nyobodo! 20muk busabar,lak biant nyo dik memperhamba muk,ningngiak muk, monuku utongk sok muk,meninggikan diamp 'e, atau napar jowi muk. 21Ngan mangah mongit'nkuk harus nyonok hanmik mangah lomah nyakhal han!22Omant koh balo nyo Ibrani? Kuk gik'i. Omant koh balo nyo Israel? Kukgik'i. Omant koh balo nyokutuhut'n Abraham? kukgik'i. 23Omant koh balo nyo melayani Kristus? kuklobiah-lobiah gik -- kukbuyant'n-yant'n samahnyo jilo. Jerih payah kuklobiah obia, lobiah analnok wah penjara, pukulan-pukulan dik kai dopit nih ngitongk, ngan lobiah ponai nok wah bahaya maut.24Sok balo nyoYahudi, sukobia himihkali kuk jeh himokpat puhuk kuha nyikcambukan. 25tohuah kali kuk nih mokua ngan wi, nyik kali nih nopuah botuh, tohuah kali kuk ponai nok kapal kahamp,nyik ngohimp ngan nyik onu kuk nih duk seret ombak nok laut. 26Obia maih nok wah johat'n kuk,kuk tu ancam bahayasok pingk, sok bolo punoku, pihak balo nyo Yahudi, ngan balo nyo kai Yahudi. Kuk nih ancam bahaya nok kota,nok padang belantara, noklaut, ngan gik'i bahaya sokbalo posik palsu.27Kuk jeh bususah payah ngan kihija borat,totap tujaga, kubihiakngan ku aus, analkai puk koyuh nas,nok wah kusinguah, ngan kai bu aduah. 28Ngan,selain hal-hal tia, biantgik'i masalah sehari-hari dik joditanggung jawab kuknyak pemeliharaan atassumua jemaat. 29Osiahdik lomah, ngan kukkai lomah? Osiah dikhobuk, ngan kuk kaibudukacita?30Lak kuk harusbaik owa, kuk hokbaik owa atas hal-hal diknijuk kulo_mahan kuk. 31Bai punopo ngan Ma Tuhan Yesus, dik Harusnih Muji selama-lamanya,jeh tauk bahwa kukkai anal lakar.32Nok Damaskus, gubernur nok sigat'n Haja Aretas men_gawasi kota Damaskus nyak dokiap kuk. 33Namun, kuk nih tonok nok wah subuah homa sok subuah pulingu dik diningk, sehingga kuklopas sok tongan'e.
Chapter 12

1Kuk harus bu baik owawalaupun han kai ngutongkan. Kuk holmeneruskan puhonong-puhonong nganPunyonok-nyonok sok Punopo. 2Kuk jeh taukbiant nyo nok wah Kristus,dik pat bolas sowolalu jeh nih mant nganu surga tingkat tohuah -- tah dik nok wah wua'e, kuk kaitauk; atau dik nok sopok wua, kuk gik'i kai tauk, Baipunopo dik tauk.3Ngan, Kuk taukmakiah maniah nyo tia --tah dik nok wah atau diksopok wua'e, kuk kaitauk, Punopo lah dik tauk-- 4diamp nih ngokat nganu Firdaus ngan ngopingk kata-katadik kai nih ngucap'e, dikkai buliah nih nyonok soknak sio. 5Nyak nyotia kuk hok bu baik owa,tetapi nyak kuk maih,kuk kai hok bu baik owakecuali sok kulomah- kulomah kuk.6Hok tetapi, lak kukbiant wa bu baik owa, kukkai hok jodi bala nih kuk hok nyonok kubonar.Namun, kuk nahat'n'esupaya kai odiah nyodik honong kuk lobiahsok oniah dik balo nyohonong atau dik balo nyongopingk tantang kuk. 7Nyak ngejaga agar kukkai tulalu bu baik owaatas penyataan-penyataandik luar biasa han. nyaksebuah hojok nih nyiluknok wah dagingk kuk, han lah utusan Iblis nyaknyusahkan kuk supayakuk kai meninggikan diri.8Mengenai hal tia, kukmitok mohon nganu Punopo jeh obia tohuah kali agarhal tia togant kuk. 9Namun, diamp nyonoknganu kuk,'' Anugerah-kuk cukup nyak muk karena kuasa-kuk nih sempurnakan nok wah kulomah.''Sebab han, kuk lobiah baik wa bu baik owa atas kulomah kuk supayakuasa Kristus ponai dik nok wah kuk. 10Han lah sebab_e, kuk merasa baik wa nok wah kulomah, nok wah punyiksaan, nok wah kesukaran, nok wah punganiayaan, ngan nok wah kusulit ngan Kristus.Han ketika kuklomah, maka kuk kuat.Kasih Paulus nyak Jemaatnok Korintus.11Kuk jeh jodi bodo nih mukmaksa kuk nyak han,padahal kuk suharus'eduk puji oleh muk. Sebab,kuk kai kuha oniah-oniah dik bandingkan pararasul dik luar biasahan, meskipun kukkai odiah oniah-oniah'e.12Tana-tana dikmembuktikan biant nyorasul jeh nih honongdik antara muk nok wahsugala kutabah, nok wahtana-tana, Mukjizat-mukjizat, ngan kuajaib-ajaiban. 13Sebab, nok wah hal oniah koh muknih rendahkan sok jemaat-jemaat laingk, kecuali hankuk kai jodi bebannyak muk? su maaf nganku kai adel kuk tia!14Jeh tia, kuk siap nganu muk nyakdik kutohuah kali'e ngankuk kai hok jodi beban nyak muk nihkuk kai ngogauonaih dik muk puk, melainkan muk. sebab, balo nak kai wajib mulua harta nyak nyo mutuh'etetapi nyo mutuh nyak balo nak 'e. 15Ngan, kuk hok ngan baik wa ngorbankan nih kuk pukngan diri kuk nyak muk.lak kuk lobiah ngasehi muk, oniah koh muk hokkuha ngasehi kuk?16Namun, mahan pun kuk kai beban nyak muk,muk nyonok kuklicik ngan menjerat mukngan tipu muslihat. 17Oniah koh kuk monuku utongk sok muksok balo nyodik ku ngadok nganu muk?18Kuk nyisak Titusnyak obu ngan ngadok posik mik nyak obubusamah ngan'e.oniah kohTitus monu ku utongksok muk? oniah koh mikkai bujalat'n nok wah rohdik samah ngan bujalat'nnok wah tapak-tapak diksamah?19Lalu, Oniah koh mukjeh oteh mikerkan bahwa mik bubeladiri mik terhadapmuk? mik yat'nnok jowi Bai punopo nok wah Kristus, tetapi hal-hal tia, hai dik nih ngaseh, adalah nyak membangun muk.20Sebab, kuk golak, lak-lak pas kuk monik,kuk hok dopit mukkai samah dik kukowa, ngan mukkai hok dopit kuksamah dik mukowa. Yiak-yiak biant sulisiah, muhu paham,amarah, kupontengk diap maih,nuduh,desas-desus,kusomongk, ngan kukacau. 21Kukkwatir pas kukmonik gik, Bai punopo kukhok merendahkan kuk nokjowi muk ngan kuk hokbuduka atas obia nyo dik hamis jeh budosa sebelumnya ngan tetap kai butobat sok kenajisan,pencabulan, ngan hawa nafsu dik jeh balo nyo lakukan.
Chapter 13

1Tia lah kutohuah kali'ekuk nganu muk.Harus biant keterangan sok du atau tohuah saksi, makasuatu perkara nih nyonoksah. 2Sebelumnya, kukjeh memperingatkan balo nyo dik budosangan sumua dik laingk.Jeh tia, walaupun kukkai busamah muk, kukmemperingatkan balo nyosamah dik kuk lakukannok wah kunjunganku dikku du, han lak kukmonik gik, kuk kaihok menyayangkanbalo nyo,3NIh han muk nuntut bukti tentang Kristus, dik yant nok wah kuk ngan dik kai lomahtuhadap muk, melainkanbukuasa nok wah muk. 4Susunguh'e, Kristusnok salib nok wah Kulomah, tetapi diamp midiap oleh kuasa Bai punopo. Sebab, mik gik'i lomah nok wah diamp, tetapi mik hok midiap busamah-samah ngan diamp karena kuasa Bai punopo tuhadapmuk.5Nuji maih diri muk maih nyak honong, oniah koh muk totap nok wah iman muk.pohosa ngan'e diri muk maih! Atau, oniah koh muk kai nginal diri muk maihbahwa Kristus Yesus biantnok wah muk, kecuali lakmuk gagal nok wah ujian.6Kuk buharapmuk hok jeh taukbahwa mik kai lahnyo dik kai tahat'n nuji.7Namun, mik bu doanganu Bai Punopo supaya muk kai melakukan kusalah, kai supaya mikhonong tahat'n nuji, tetapisupaya muk melakukanoniah dik bonar, meskipunjeh kolo mik jeh gagal ujian8Mik kaidopit melakukan hal-haldik butantangk ngankubonar, melainkanhanya bagi kubonar.9Mik baik wa pas miklomah ngan muk kuat.Doa mik hanlah supayamuk jodi sempurna.10Han lah sebab'e, kuknulis hal-hal tia paskuk ojuk sok muk supayapas kuk monik, kuk kai poholu nginyakngan kohas, kuasa dikPunopo nyiluk nganu kuknyak membangunkan muk,ngan kai nyakmeruntuhkan muk.11Akhirnya, Posik-posik, bersukacitalah.bu usaha lah jodisempurna, hiburlah nyikngan dik laingk, kiah owakiah pumiker, ngan midiapnok wah damai. Ngan, Bai punopo sumber kasih ngan damai sejahtera hok menyertai muk. 12Jiluklah salam nyik ngan dik laingk ngan ciuman kudus.13Sumua balo nyokudus cihimpsalam nyak muk. ( 13-14)Anugerah Punopo YesusKristus, ngan kasih Bai punopo ngan Persekutuan sok Roh kudus menyertai muk sumua.