Orokaiva: Bible for 2 Thessalonians, Mark, Philippians

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Mark

Chapter 1

1Emore Iesu Keriso God ta meni, amita duru peni amita ihikari ra. 2Ke mahu peroveta Isisah na kajari ra, ''kivu, Nanena nau duru hande ari embo ikehene tombu vuju no ta ere pahua, amina no embo sija aisuja. 3Duru ikari embo na jajage ojagatambuta eria ingavu, 'Bada ta purari ta embere sirikevujo; amita embere evu tambu ai.'''4 John puvuna, ojaga tambuta bapataito ue ari sapura janderekari ta duru avo hande ena 5Judea enda tapa eto da Jerusalem amita embomeni tapa avo pahuera enana ta sapura vujekasi. Eto umo jorden jota eto enana tapa avo bapataito uera. 6John ta asukare amo o camel ta hoga amina arira eto ainge uhu ta pupuri amo ainge o ta hogara eto amita indari amo iruha te o boruga tera.7Amina jajage ena embo nau ambota pupuha amita sovera amina nau amo dembarira, eto ainge nanena amita utu goru ta esi avo sijekari haite manera,8Nanena ungo avo umo na bapaito ehena, te embo amina amo Ahihi Otohu na bapataito asuja.9 Iji amikote iesu da Nazareth, Galilee hena avo toto puvunu eto amo Jorden umo aita John na bapataito ena. 10Eto Iesu umo huta eto vivihinu, uhupe hirikena eto ahihi otohu di dipo ainge eto avohena vena. 11Eto jage wahai uhu ita puvuna, Umo nau tungaumbari meni bera. Na umo osa be ereona.12Ainge uve ahihi na tihi jigito umbuto degi ojagatambuta aita pambuna. 13Amo iji 40 ainge degi ojagatambu ta mihinu , satan na etokiari ta ikena. Amo o pepeni ando ae amiga mihinu anera na simba ea.14 Eto John kasari ta ikea amikote, Iesu ta Galilee puvuto God ta duru pepeni avo ijihaja,
15 einge ena,''Iji do ari avo puvuto araha ehija eto God ta hotari ahumpa ere ua jo haperekihe, duru moha be avo kebe evujo.16Eto Galilee eva ahone ta hae ue, amina Simon te, Simon ta name Andrew te eva ta monga gosikiho kina, amita be avo enana amo eva o timbari embopo ra. 17 Iesu na enana ta degi ena, ''have, na ambo ururovo nane ano embo timbari embopo ave.'' 18 Eto enana sau be monga toruhe avo ambo ea.19Eto Iesu hae eto isapa ie, James Zebedee ta meni te, amita namei Andrew avo kogaja ; enana amo enga jo ta monga ihirihe mihia. 20Amina enna jage enu, enana ta mamo Zebedee, pure embo oru ea amiga toto avo ambo ea.21 Eto enana Capernaun puvua, eto Janguindari ijite, Iesu na Jakeka bande aita pambuto ahepoekena. 22Enana amo amita ahepoekari avo ingito ke irae uera, amita be avo amita ahepoekari avo embo tihijigari ta sovera ikari na eora ainge mane.23Ainge unu embo wahai Jakeka ari ta bande jota amina ahihi sapura te amina ue segigi ijie, 24Ena,dago umo hena do aro kio, Iesu Nazareth embo? Umo dago teterekasi puve te? Umo amunure amo mahu kogona. Umo re God otohu eto puvuha. 25 Iesu na ahihi sapura avo peikihe einge ena, ''Ke toto embo evi toto arahata puvura. 26Ainge enu ahihi sapura amina umbuto gosikenu vovunu, embo avo toto arahata puvuhe gagahe pajire ena.27Embo tapa be ke irae ue, mine ara embo etoingia, '' Embo emo deire? Ahepoekari eha soverate? Amina ahihi sasapura ke gainha ikehei avo ambo ore!" 28 Eto amita duru na sau be Galilee ta degi tapa aita pajire ena.29Eto jakeka ari bande toto araha ta puvuto ,enana Simon te Andrew teta bande ta James te John te ga wahaita pambua.30 Simon ta imbohi avo ambure ue mihinu, Iesu eo ingina. 31 Ainge eo puvuto amita ingeni ta jiginu erena, eto amita ambure irae enu, enana simba ena.32Hure wahai amikote, iji vovunu, enana avo hena embomeni ambure neiteneite, eto ahihi sasapura na orembari avo umbuto puvua. 33Da pajire amita embomeni tapa amo keisi orope ta puvua. 34 Amina ambure embomeni korere hajire neiteneite avo enu kokojekea eto ahihi sasapura na pundurari amo kurumbenu arahata pahue mane ke ara peikena amita be amo deire amo enana mahu kiarira.35Amina ihobete ereto, iho ungate pambuna, degi jamojamo aita pambuto pari ena. 36Simon eto nameikamei avo ambo uera amite avo jombure uera, 37 Enana na awo hambuto ke einge ea, ''Embo meni tapa umo jombure ereora.''38Amina ijija, ungote tapa degi nei ta pambare, da engihi ta mihera ai pambavo duru hande ane.39 Aravo ijie na re puvuhana. Avoeto degi Galilee ai pahue, Jakekari bande ta duru hande ue, ahihi sasapura kurumbena.40Kinise umbari embo wahai amina avo hena puvuna. Amina avo etoingari kaiketo ijie,Humotepai ue avo hena etoingari ena,'' Emo no ujebe kito amo na au hoga to javotoho aisona.'' 41 Amita jo jojoga ari orembehei, Iesu na igeni jujurikihe avo hame ue ke einge ena, ''Na aravora ona. Hoga ta javotoho ari umbujo.'' 42Iji wahai kinise amita hogat ta avo pambuna eto amo hoga ta javotoho umbuna.43 Iesu na ke gainha ikenu umbuhunu, enu pambuna, 44Avohena ke einge ena, '' dodo kea evi mane embo neinei mane ao ingosora, rate pambujo , priest na umo kioi ,eto God ombari avo ikihe Moses na ke avotari ikena avo javotoho umbeva avo eto.''45Rate amina embomeni tapa enu ingihara , eto degitapata duru hande ea, eto Iesu na ea da tapa ta teho horari haite mane ena. avoeto amo degi teho ai ta mihio embomeni tapa na avo keisi degi neite neite aita eto puvuhera.
Chapter 2

1Iji heriso irae eu Iesu egerembeto da Capernaum ta puvuna eto embo na einge ea, amo da ta egerembehija. 2eto iji amikote embomeni indokobe puvua, puvuto bande jo amo inono ena eto arahaga tapa, enu Iesu embo ta degi ke hande ena.3 Embomeni na puvuhe amo embo popora avo umbuto puvua; embo meni heriso nei heriso amina. 4Embomeni isapamane avoeto, enana horeto Iesu kiari inono ae ena. Enu kito, Iesu hetena ami ta amita ita bande sisi avo perara eto eo pe peni enu, enana ta popora embo avo gaga ta ikeo vena.5Enana ta humotari avo kito, avo ke ainge ena, '' Nau meni, no sapura avo hotembeto toruhona.'' 6God ta ke pepeni ahe poekari embopo na arumbeto mihio, hotembari ke einge jota hotembea.7''Dainge eto embo emo ke einge erei? Eto amina urumbea! Embo amina mane ari sapura hotembeto toaguja rate God wahai ra?"8 Ahihi na Iesu mahu ehai koguija, enana ta jota hotembari avo eto ingari ena, '' ungo do eto hotembari emo ere ove''? 9Eto ena popora ta degi,no ari sapura hotembeto ere toruhona.Ke ainge aisona, ano ereto no evari gaga umbuto pambu ainge asonamo, davo egahare, eto davo gainhare.10Eto embo ta meni na sovera ari umbuto enda ta mihie, embo ta ari sapura hotembeto toasuja. Iesu na embo popora ami ta degi ena. 11 Na no degi ta erena, ereto no besi umbuto no bande ta pambujo. 12 Embo amo ereto tohota besi umbuto tohota bande ta pambunu embo tapa na koka eto kogue God jakeka ea. eto ari erevi nango mane kiora avo ere kogora.13 Iesu umo jiroromba ta pahunu,embo isapamane be puvuo ahe poekena. 14 Eto ahepoekenu irae enu, Isa pahue Alphius ta meni Levi, avo koro umbari bande ta mihei kito ena, ere to na ambo e ainge enu Levi eri to ambo ena.15 Eto Iesu te amita ambotani te pambuto embo Levi ta bande ta indare indehe, eto enana amo naibe avo eto. 16 Ke pepeni kiari embopo na Iesu avo ari sapura embo ga indare indunu kito avo eto ingare ea, bo avoembo, embo emo ari sapura enbomeni ga indare indehai?17 Iesu na ke avo ingito, enbomeni ta degi ta eto ingari ena,embo ambure ari amo manesivo umbuora, te embo ambure mihia amina sivo umbuora, na amo embo javotoho avoembo puraera, te na avo ari sapura avo embo puvena.18 Kepepeni kiari embomeni eto John ta ambotani avo indari agireketo embomeni neinei na puvuto Iesu ta degi eto ingare ea, do avo embo John ta ambotani te kepepeni kiari embopo ta ambotani mo agirekehere, eto no ambotani mo do eto agirekehere? 19 Iesu na ke mine ainge ena, jimbari ta pondo avo ajirekari irae.20 Rate iji puvuresuja amo jibari ebmo jigito goruketo umbuto pambasora iji amikote ajirekasora. 21 Eto bo mahu perarari avo bo eha na tuketo ihirasuja amo egau umba kaumba eto tohekau ho ehako peni asuja avo eto ari ainge amo mane eagora.22 Eto embo na o hoga umo higi iketo ari mahu aita vine eha overekasora amo vine na horo vivihe pagito o hoga amo perara asuja eto vine te o hoga te tapa irae asuja te o hoga eha tavine overekasora amo mane perarasuja.23Eto Janguindari iji puvunu Iesu te amita ambotani te embo ta pure degi ta pahue Iesu ta ambotani na ie be avo indesi juketo umbua. 24Pharisee embomeni na kito Iesu ta degi ke einge ea, " Kijo, do eto ari evi avotari ke na mane ara eria avo no ambotani na Janguindari iji te ereore?"25Enana ta degi ke einge ena, " Eto umo eheketo kiaere David na indari indesi ujeje eto beijo enu - amite eto embo meni amiga mihera amiga. 26daingeto pambuto God ta bande jota ambe vorari umbuto indihara, eto embo Abiathar amo tihijigari embo penibera, amo embo ototohu na pere indagora, eto embo tapa amiga mihera ga?"27 Iesu na ena, jangoindari iji amo enda embomeni avoeto ikena, te embomeni avo jangoindari iji ta ikaera 28Avoembo, Embo ta meni Iesu amo Janguindarita Bada ra.
Chapter 3

1Ehako Iesu hae eto pambuto pari ari bande jota horena eto aita avo embo ambure ingenita kina. 2Eto embo huna auve be eto kogue amina embo jangu indari iji te embo javotoho ari ikaute avo au amita hogata eto ke sokova poekasi.3Iesu na popora embo amita ke ena,''Ereto puvuto embo tapata ugorota hetena. 4Ainge eto embo menita ke ena,'' Eto avotari ke ena jangu indariiji temo do ara ere, javoto ara erei o memega ikaro o orekaro te o taro amburou?'' Rate enana ke ambu ea.5Amina enana tapa poeto kina jo memega te, eto osaga uija amita be amo enana ta jo gainha ena avoembo, eto amina embo amita ke ena,'' no ingeni jujuriketo ike.'' 6Eto Pharisee embo na erito pambuto Herodiane ga ke kaseto avo Iesu taro pehaja ke ea.7Ainge eo Iesu te amita ambotane te pambuto eva ta eto embomeni isapa mane be amina ambo ea da Galilee eto Judea 8 Eto Jerusalem eto Idumea eto be Jordan jorere ea eto Tyre eto Sidon. Iji amiko te Iesu na pure do tapa avo ingito embo tapa avo hena horukea.9Amina ambotani ta degi ke einge ena, e nga wahai kito sija ara ena eto amita be amo embo na horukea, eto enana na mane amiga wahikara ena. 10Amita be amo embo ehei kondihara , avo eto embo meni amina sapura memegata mihahera amina Iesu hame eto kondari umbasi puvua.11Eto iji kaikari ahihi sapura na Iesu kogue, amo enda ta vouvera eto si ijie, erana ke ea, ''umo re bada ta menira.'' 12Eto amina ke einge eto enana ta degi avo mane avo araha aja ena.13Iesu tiri ita vihito pambuna, eto amina jajage eto embo avo uje ae amita degi, enu amita degi puvua. 14Eto amina embo meni umbuna tapa (avo tohota ke hande ari embo ara javo ikena) avo ainge au amiga mihe eto ikau pambuto tohota ke hande ara, 15eto sovera umbuto ahihi sapura ohimbaro pambaja ikena. 16Ainge eto embo tapa 12: simon, ta javo nei amo Peter,17James amo jebedi ta meni,eto John amo James ta namei, eto amita javo nei amo Boanerges, amone pipiri ta meni, 18eto Andrew, Philip, Batholomew, Matthew,Thomas,Alphaeus ta meni James, Thaddaeus, Simon embo tapa uje ari embo, 19eto Judas Iscariot, amina Iesu umbuto isoro embota degi ikasi ujeje ena.20Ainge eto ena bande ta pambuhija, eto ehako embo na huvuto hukea eo embo indari haite mane ea, 21eto tohota jehoka na ke avo ingito, enana pambuto andito umbuto purisi pambuhara,eto ijera, ''amo tohota siro hapere ke hija.'' 22Embo ke kajari embo na da Jerusalem eto puvuto ke ea, ''embo emo ahihi javo Beegebul'' eto ahihi sapura tapa tihijigari embo amina tihijigito ehei araha ta pahora.23Iesu na jajage ehei amita degi puvure eto ke timo atirari ena, ''eto daingeto na Satan ohimbau pambau?'' 24 Eto Kingdom avo oenga na pejeto ihajara aisuja, kingdom amo mane wahai ta hetasuja. 25Ainge donbo bande na oenga pejeto ihajara aisuja amo mane vahai ta hetasuja.26Eto Satan na oenga na ereto isoro aisuja amo oenga kara eto mane hetasora,rate irae asora. 27Rate embo amuna mane embo gainha soverate amita bande ta horeto tohota donda umba suja rate kihibe amo utute ingeni te avo esina tigito avo ambo ta donda umbasuja.28Ke be aro umgo ta degi erena,arisapura God ta meni ta degi iasora amo hotembeto to asuja eto ke sapura Iesu ta javo ta aisoa amiga tapa, 29rate embo amina ke sapura ahihi hotohu ta javo ta aisuja amo mane hotembeto toasuja, rate amo daroho sapura ra meni hotembeto toasuja. 30Iesu na ke evi ijija amita be amo enana ke einge ijiera, ''embo emo ahihi sapura jota horarira.''31Ainge enu tohota aja eto tohota namei kamei puvuto arahata hetihara. Eto avo puroja ea, eto avo esosa ea. 32Eto embo na avo jorere eto urumbihara eto enana amita degi ke ea, '' no aja eto no namei kamei avo arahata mihera, eto enana umo jojombure erora.''33 Amina ke mine enana ta degi ena, ''nauaja eto namei mo davore?'' 34Amina hapereketo enana amiga mihera avo kogue ke einge ena, '' kivu, enana emo nau aja eto nau namei kamei ra! 35Eto embo amina God ta ujeje aravo ambo ere ua amo nau namei, eto du, eto ajara.''
Chapter 4

1Ehako erina eto umo eva engihita ahekea, eto manena avo jorerea. Iesu na managi jota haito vihina amore eva jota, eto veto arumbihaja. Eto embo tapabe amore umo eva amita engihi oihotara. 2Donda tapabe timuhatirari ke na ehei Kogara, tohota ahekarita eto enane tapa ehei ingihara.3"Inga! pure embo tohota ibe kovasi pambija. 4Tohota ibe ikihaja, nei embereta vovaja eto nei di na puto indihaja. 5Ibe neinei enda karuhata vena, aitare enda gamo arari te saube ope asuja amita bere enda gamo jota ve aera.6Rate iji vivihirou ope amo endekasuja, eto amita be amo tohota susu iraera, opo uija. 7Ibe nei amo ariripepeta vena, erihajate neina hatihaja eto ibe ikaera.8Ipe nei amo enda javotohota vena eto be indoko ikenu erihaja eto pajirena ehekari Thirty, Sixty eto 100 aita." 9Rate emina eria, ukodamina ondete kito ingesi aukito tojo ingoi.10Iesu amo oengana mihhei ambotane na ke timuhatirari avo eto ingia. 11Amina eriare ungo mahu hotembari ondikarita hotari umbeva avorate timuhatirari ke amo ahuneta dondatapa be. 12Kogote, tapa keisora, avora tapa kogara, rate mane keisoa eto ingivuje avora ingesora, rate mane kebe aisoa te ungo haperekevujo God na ungo kito toai."13Avorate einge eria umo timuhatirari kebe ae? Daingeto timuhatirari ke tapa neinei kebe re? 14Te pure embo amina ibe kovehija aenge dombo ke kovehija. 15Ibere emina embere engihita vena aitere ke vena ingesovate, Satan na saube ke ungota degi kovari amo umbasuja.16 Eremina enda karuhata erena amina ke ingesuje amo jo oste saube umbasuja. 17Enane susu eraera rate iji tuhobe iresuja. Amita ambota beuje osaga memega iji na sau be veasora.18Enane neinei ariri pepe ta vovara amora ke ingesora. 19Rate degi tapata, simbari endata hajavaja, ijeje nenei amina God ta ke vovaja eto ibe ikae ra. 20Amita ambato , ibe enda javotohota vovaja amina ke ingesuja - eto ibe ikasuja.21Iesu na ke ena, ''Unga herivo usasa bandeta umboto puto hambija jota eto evari besi huta ikeheva avo unbuto ikari degita ikevu. 22Aita irae be ondikari amore aitara, eto ke ondikari irae puto pe hirikarita pambasuja. 23Damina ondete kito ingesi asuja, amo tojo ingoi!''24Amina eria, dorami ingea avo amboe, hikata jigameha amina umo heka asujo eto be pajere asuja. 25Amita amo damina miha amita pajire be ikasona eto aminata iraeto miha amo umbasona.26Amina ehako eria , ''God ta hotari amo embo amina ibe enda javotohota kovehija aengera ena. 27Amo mumete evo eto ijina ereuja, eto embere daengeto ena amo kiae ra. 28Endana donda be oenga an ikeuja, kihita amo iki pere amita ambota ambobeta amo be pajire asuja. 29Indari indarita hetihirou kito saube kaija tita ikevujo amita bere umbari iji puvuha.30Ehako eria, "Donda deita andota God ta hotari hekaro, timuhatirari ke deina jigama eto aro araha au? 31Amore hingi be aengera, endatapata ibe tapabe amita isapara. 32Avora kogare ereto pajirebe ena, puree nenei ta ibe seniketo hatu peni kena au uhuta di na nga kena tohota uhumota.33Timuhatirari ke einge amina aro enane ingesora, 34avora eneneta degi timuhitarari kena aena35 Iji amikote, hure vovoi, enana amita degi ke ena, ungote ovitohota pambare aenge ena. 36Aengeto embo horukea avototo Iesu managita umbuto enana. 37Aengeto puhare pisara uhu pipirite umo eva piri piri erena.38Vasiri pajiri erihaja rate Iesu oengabe oengabe avo ovounu Ambotanena ujeto ea, Ahe poekari embo dago pehara ua mo kogoete. 39Ereto ke enu eva eto pisara papa jamo jamo ena.40Enaneta degi einge ena do eto joru ove ? Ungo tahumotari mo iraere. 41Enane tapa joru pajire eto mineara kouge mana mini ea eto ke eingea embo emo deire pisarate eva pirite amina ke ehei jamo jamo ure.
Chapter 5

1Eto enana puvujetoe oiho nei, degi javo Gerasenes aita. 2Eto Iesu enga toto veto mihei embo vahai use jota eto ahihi saoura na jota veari amina losu ta degi sau be puvuna.3 Embo amo use indo ko be amita jo aita mihahija eto embo amuna embo avo simba asora embo avo iraera. 4Eto iji mahainge esi na tigesora eto utu ga tapa aisorate jigito auheto eto teto pambasura embo aimo souera sapura be eto embo amuna areka.5 Ainge ue mumete eto iji amo use jota, eto tiri hembata karu na, oenga jeto sasaga kuhihahija. 6Eto embo amina Bada Iesu hoi beta puvutohoi kogie, tut veto pambuto veto paunge tetere ena.7Amina site horigagahate ije pambuto iesu ta degi ena.Iesu Bada ibe ta ita iraguja amita, meni na no degi ta ta erna na joe. 8Amita be amo ke inge ena, ahihi sapura umo embo toto ara hata puvura.9Eto embo amina ena noja avo mo deire ? Na javo amo nango isapamanera. 10Eto enana etoingari ehako ehako ea, amita be amo enana use avo toto pambara uje ea.11Iji amikote amo o ohu isapamanebe, avo tiri hembata indari mihera. 12Eto enana, Iesu ta penunu ijiera nago ika a o ohuta jota pambare, ainge ea. 13Ainge eo Iesu na avora ari ikeni ahihi sasapura avo, peueto puvuto avo o ohuta jota horena. Enu avo o ohu tapa 2,000 ainge avo sigina indito pehiara.14Eto o undurari embo menina, tutuveto pambuto data harikihara, do ueja avo ehere embo tapa na keisi puvuha. 15Ainge enu embo meni tapave Iesu keisi puvuto , embo useta mihaija avo be asu keto, Iesu ta sirove ai arumbeto, mihiu kito o ojue.16Eto embo meni puvuto, pure da ena avo kia amo supura embo avo kondena, eto o ohu ambu vu je kea avo kia, eto pambuto enana no duru hande ea. 17Ange eto embo avo esusa eo degi avo toto pambuna.18Eto Iesu enga jota vihito eva jota pambasi oi, embo ahihi sapura na horea amina Iesu ga iresi uje ena. 19Rate Iesu na mane pambaja ena, rate ke einga ena pambujo no bandeta, eto embo meni ejo ingore, Daba do ehei kea eto amita tunga umbari. 20Ainge eto pambuto daba na amita degi do enu kina amita duru avo hande enu embo ingesi kore ea.21Eto Iesu engaja embuto evitihota pahunu embo meni indokobe avo eva titita Iesu simba ea. 22Embo javo Jairus amo, jakekari bande amita, uhi aigari embo wahai amina Iesu kito pauge teteri ena. 23Eto ingare ehako ahako ena na kakara isapa avo ambuto mihea avo na inena ingeni ikao kondeto eroja uje ere ona. 24 Iesu, embo javo Jairus aminta bande pahoe embo tapa be avo ambo pambuto jorere eto hetea.25Ainge uho evohu wahai amo sasaga pogihe mihe puvuto zua 12 irae ena amo aita mihina. 26 Evohu amo Konda kona uve sivo ikari embo ta degi putuhahija te kondari umbae rate ambrre be puvuto sapura be ena. 27Eto evohu amina Iesu tapurair duru umbuto embo ta ugorota puvuto Iesu ta gara ipiki hamo ena.28Evohu amina, amo oenga ena, na bada ta gara avo jigito avo kondari umbahisi sona ainge ena. 29Eto iji amikote, evohu amina Iesu ta gara hame unu amita sasaga pogihahija avo saube irae ena.30Iesu saube otambehe amina jota mine umbuhe hapere keto, embo meni ta degi eto ingari ena, embo amuna naugara ta hame ehei. 31Amita ambotane na amita degi ijiera, embo meni evi ki herisoko mane ra, eto umo re amuna na hame irae? 32Eto Iesu na jerekipoki ena, embo amuna ehi avo keisi.33Evohu amo mahu amo oenga meneumbuna, eto amita degi do puvuna avo kito ohu ena avohu amina puvuto Iesu ta degi paunge teteri eto ke be tapa avo ena. 34Eto Iesu na ena, nau kakara no humota arina, ehei umo kondeha, pekata pambujo, umo mahu kondeha .35Eto amo ke ije mihei, embo heriso amina jakekari bande amita tihijigari embo amita degi eto puvua, eto ke ena, no kakara amo peheto miha. Daingeto no ahepoekari embo eto kiari ta ereikihe?''36Rate Iesu ke do ijie ra avo ingito, tihijigari embo amita degi ke ena, '' Mane ouju asoa kebe ejo.'' 37Iesu na embo nei jage ae toruhaja, te Peter, James, eto John, James ta namei . 38Eto enana puvuto bande peta asusumbehere embo na si horigagahe ijio ingina.39Iesu na bande jo ta horeto, enana ta degi ke ena, ''Do amboeto ungo osaga ue si ereve? Meni emo pehae ra te evo ere ua. 40Enana na Iesu ganini poeketo urumbea. Rate enana tapa araha ta toto meni ta e te mamote umbuto bande jota horea meni miha besi aita.41Iesu na kakara isapa avo ingenita jigito ke ena,'' Talitha, koum (amita amine amo kakara isapa), umo jage erena ere.'' 42Eto sausau be kakara amo ereto hae ena ( kakara amita jua amo 12 ra), eto iji amikote enana tututu eto manamana ue ke irae ea. 43Iesu na ke gaiha be eto ke mane hande ara ena. Eto kakara avo indari ikaro indoja tohota aja mama ta degi ena.
Chapter 6

1Ainge amo degi avo toto pambuto da pajiretohota ai pmabuna eto amita ambotane avo amiga pambua. 2 Jangu indari iji puvunu kito avo judo embomeni ta jakika ari bande ta horeto embomeni ahe poekihe unu poekari amomo dainge umbuto puvuto ere oi? Kiari amita mo daita umbuto puvuto oi? Kiari javotoho amomo dainge umbuhe ere oi? Wasiri jajavohoto nei te nei te mane kiagore amo amita ingeni na oi? 3''Na hotembihena emo bande ikari embo manera erto embo amo Mary ta menira namei kamei amo James te Joseph, te Judas eto Simon eto enana ta duemone ungote namo ga mane iragove?'' Avo eto enana Iesu ta degi jo osa ae ea.4Ainge eto Iesu na, enana ta degi ke einge ena,peroveta avo degi neinei avo embo otohu uera rate tohota irari da eto namei kanei amita amo mane otohu agora. 5Ainge eto javotoho neite neite ari avo toto, korere embo heriso avo ingeni ikena avo javotoho ea. 6Ainge eo amina enona ta ke be ae ari avo kina avwro amo pambuto da tapa hembuhe avo embo meni avo God ta ke na ahepoekena.7Ainge [eto amina ambotane 12 avo jage eto ikeni heriso, heriso pambua eto anana pambuhe God ta ke avo ijie pahuhe ra] eto Iesu enana ta sovera ikenu ahihi sasapura ohimbara. 8ainge eto ke einge ena mane karu hoija ari rete mo indari ambe rete, ehi umbuto hae au ungo re hetu avo jigito hae evujo. 9Ututa oreka avo pere eto mane iribo heriso umbasova.10Eto Iesu na ke einge ena, ungo dainge pambuto bande wahai aimihe kito avo mane degi neita pambasova rate degi wahai ai mihimaka pambuvujo. 11''Aravo rate da damina ungo pekae aisora eto ke ingae ae aro kito amo no ututa oniho avo torovikejo veau eto ke no avo be ai.''12Avo eto enana pambuto God ta ke embomeni ta ikihe avo enana [ ke einge ea ungota] sasapura tapa avo toara ea. 13Eto enana na ahihi sasapura ohimbihe eto embo meni ta ohoruta umo oil avo jojekeo enana ta ambure avo irae ena.14King Herod avo Iesu ta pure ari ta duru avo ingina eto embo neinei na avo einge ea, ''emomo John baptis pehena amina eritto puvuto God pure ari sovera avo hena puvuhoite.'' 15Nei na ke einge ea ''amo Elijah ra.'' Eto enana nei na avo einge ea, '' emore pevoveta ra, iji mahu pevoveta ainde ra.''16Rate Herod ke evi ingito ke einge ena, ''John nane na tunga tiukehena, amina pehari toto erehija. 17Amita be avo Herod na embo ikenu pambutu John Baptis avo umbuto tipura ta ikea, amita be avo amina amita namei Philip ta ae Herodius avo jimbasi ue ena.18John na Herod ta handa ke einge ena,'' eto namei ta ai jimbari amo sapura ra.'' 19Rate Herodius amo jo osa ae eto John tau pehaja ena, rate inono ae ea. 20Herod umo John oju ena umo kogueja John amo embo javotoho eto otohu ari embo avo simba javotoho ea, Herod, John ta ke ingina amina jo osa ae ena rate amita ke ingito osa ena.21Ainge eto Herod ta ingari iji avo puvunu kito kito indari pajire be eto amita pure embo, isoro embo ta okose, rete mo eto Galili embo pepeni. 22Herodius ta iae na oenga puvuto embo ta tihita ja tivena eto Herod te amita umoro enu osa ea. Herod na kakara ta degi ena, ''Na eto ingina, donda derami umo ujeje oa, nane umo hena ikasona.23Herod na onde einge ena, '' donda do uje ue nau handata aisoa amo ikasona, umo uje hajavaja avo kahe kana asoa kito amo tehora. 24Ka amo ahoneta pambuto e ahmbuto einge ena King ta handa ta ke mo do ano? ke einge ena John baptis ari embo amita ohoru. 25Avo eto umo saube pambuto King ta handai ke einge ena, na avo oroho be avo John Baptis ta ohoru avo heva ta juru keto ikevu.26King ta jo amo osaga isopamane avo umbuna rate kakara amita ke do ena amo orere eto ena, eto embo pondo ta puvuto arumbea amita tihita ea. 27Avo eto King na isoro embo,wahai avo simba eora, avo John ta ohoru avo umbuto puvujo ena. King ta simba ariro embo na pambuto tipura besita John ta tunga tiukena. 28Ainge eto John ta ohoru avo heva juruketo umbuto puvuto Herodius ta iae ta ikeo umbuto pambuto. 29Ainge eo John ta ambotani ke ingito enana puvuto John ta ando umbuto use ta kovea.30Enana ambotani na Iesu ta degi egerembeto puvuto enana na pure do tapa ea, eto ahe poekea avo eo ingina. 31Amita be amo embo pajirebe puvuto pambuto ore ugotena etokogo eto indari indae ere ora. 32Avo eto enana enga ta vihito embo degi ojaga tambu ai pambua.33Rate embomeni indokobe enana kogue pamnua avoto enana tapa na okguena, eto enana utu na enda ta nae eto ouvutu da taoa ta mihia amiga wahaita eto puvuto kihi Iesu pambuhuna degi ai pambuna. 34Eto enana puvuto jai titi ai uo Iesu na kogueja embomeni isa mane be avo wahai ta uo Iesu ena na kito osaga umbuna amita be amo amina kia o sheep aingeko simba ari embo irae avo umo ihiketo donda tapa avo ahe peoke na.35 Iji pambuto vovoi, enana Iesu ta amobotane puvuto ke einge ijihara, degi emo embomeni ira eto mume mahu sihukiha. 36Avo embo enana i kejo pambuto tauri engihita tonu mihihora kito avo enana oenga donda jobure eto umbuto kito indore.37Rate Iesu enana ta ke mine avo einge ena ungo donda do ainge kito avo ikevujo indore eto enana amina ke einge ea eto kijo? nago ai pambuto 200 hundred moni avo ambe hoija eto ikaro enana indore. 38Avo rate amina enana eto ingari ke ena pambuto indari mihete avo pambuto kivu ainge eo enana na einge ijihara eto einge uera indari ahara 5 eto evata eva o 2 india39Ainge eto enana embomeni avo eo autapa eto enda isivasi ando ta arubea.40Eto enana autapa eto arumbea amo 100 eto 50.41Ainge eo Iesu na ambe 5 eto eva o 2 ainge avo umbuto jigunu vihunu avo mamo hena javotoho ari ikeni umbuto peri keto ambotane ta ikeni umbuto embimeni ta ikihara. Eto ainge dombo eva o 2 amo ainge ikea.42Eto embomeni tapa avo indari indito inono ea. 43Eto embomeni indari idito irae uo enana ambotane na indari momoru siriketo umbuto jurukihara amo hambija 12 uera eto eva o ga tapa. 44Eto enana embomeni indari indihara amo tapa 5,000.45Ara ainge ue avo Iesu na enu ambotane avo bout jota vihito kihe pambuto taun engihi Betsaida ainge eto enana embomeni avo ike o pambuhe ra. 46Ainge eto embomeni pambuto irae ehra avo tiri bendeta pari asi pambu na. 47Mume iketo ahuruki hunu enana bout avo eva jotara te Iesu avo tiri ita.48Iesu umo kogaja enana enga stia jigari avo gaiha amita be amo pisara pajire be erito enana ta enga jaheveha ainge orei mume iketo ahu rukrnu umo avo eva andota hai eto kihi pambuna. 49Eto enana Iesu eva andota hae uo kito enana hotembea amo pehari ahihi keije avo jaje ea. 50Eto do avo embo enana kito ouju ore avo Iesu mshu sau sau puvuto tihita heteto ke einge enjo ungote jigavu jamo ai.51Iesu umo enana ga enga jota horena eto iji amikote pisara pajire amo irae enu enana ambotani na kito tutu ea ike irae ea. 52Eto enana embomeni mana ea ambe indari emo deire eto enana ta jotohere vena.53Eto enana umojivorombari avo hiketo puvuto enda wahai ai umo Genesaret ai umo titi ta bout avo toa. 54Ainge eto enana bout ara hata puvutoho ami kote embo isamanebe avo enana kia. 55Embomeni degi tapa ta mihera ai pabuha korere emobo meni umbuto Iesu ta hadai puvuhera.56Eto degi daige pahore tauri, o eity jo ta pambuti korere emboeni nau bo gara tutumo jigito kojare.
Chapter 7

1Eto Pharisees te ke avotari siba ari ambo pepeni amina puvuto Iesu Jeresalem jota jorere ea.2Enana na kogara ambo Iesu ambotani indari igeni na ubuto indio kia ingeni tongo paga amo ingeni egai india. 3 Avo eto enana Pharisees te Jews embo meni tapa amo mane indari indiora te kihi ingeri iegeto indioa, amita be amo enana ahe peekera. 4Eto ainge Pharisees na market eohs degi ai eto puvua eto enana mane indari indiora ta kihi enana oenge umo kuhuto ari mamahu ohihita avo enana uhuhota ahepoekeo ra, ari embere egari ara ea aguhu, ovu pepeni te arusari Besite.5Pharisee te eto ainge ke avotari pepeni sibe eora amina eto ingari Iesu ta ea, do avo eto no ambotani ohihi ta ke mo ambo ambo awore do avo eto enana tapa na indari into mane ingeri egeora.6Rate Iesu na enana ta degi ke pevovata na kajeri amo enana ta ena, Isaiah na iji ambo ta dopuresuja amore ugo avo ke sokova embo meni avo Isaiah ana kajena oroto embo meni emore na Godgamihana ambo ivivi hajekeka eora ta enana tajo eto homtembani ambo hoibeta na Iesu avo be egikea. 7Hamona na avo homtepai eora ahe poekari ivo eda embota eto enana amita avotari ke.8Umona God ta ke avotari peni avo kusin peha eto enda embota ahepoekari ohihita ari mahu avo jigiti mihava. 9Avora Iesu na ke ena ugo embo pamone amina ehave sapura ehija avorate God ta ke otohu avo ingeai ereova jigito mihe va.'' 10Moses ke ena no mamate no aja te otohu ejon. ''amina aja te mama te kesasapura aisoa amo umo pehasoa.11Rate umo na asoa embo nei na asoa embo nei na no aja ta mamata ta donda derami umo hondate ururo nau degita no ujeje umbasoa amore carban amore, ke ainge eria.'' God taikarera''. 12avo tojo amina amina umbare nai bera kera avo mama ta aja toai. 13umo na God ta ke avotari peni avo jigihe vehei no ahihi avo tojo veai, eto donda tapa hekata ejo.14Iesu embo meni jage ehako ena eto enana ta dehi ke ena .'' nau ke inguvujo ungo tapa'' ue hotumbu evujo.15Donda arahata indo otita veasujo amina au mane sapura aisuja, te jota eto ahra ta eto peta ijekasuja amina au embo amo supura aisuja.'' 16Embo amina onde hirikete ingesuja amo igiha avora tojo ingoi amo avora.17Oroho ainge Iesu enana ai horukea avo toto avo bande jo ta horena, Iesu ta ambotane na amita eto igia. 18Iesu na ena ungo tapa amo ainge ra embo nei hotembari javotoho irae ainge ra. Eto ungo mane kiove donda deina embo ta oti jota horeinjo amina au sapura mane euja.19Avo rate amina embo aminta jo komata mane hore uja,rate oti jota etoarha ta ijekato seta puyuja eto ke emonu amo Iesu na donda tapa ara ena amo jajavotoho ra avo sapura mane avo eto indora eva.20Iesu na ena amore embo tajo komota eto ijekasuja amina eai sapara eora. 21Amore evra embota jo komota irerembeuja amo hotembari sapura,vivije ari eto peaene eora urum ne uje hotembagora. 22Embo nei ta evohu tihapaha eto eyuhu na embo neiga tihapaiha amo ke sokava, eora kokora ambo eoraurumbeora eto sieora ke sapara eora peive eto nau hajabaja ambo eora eto peaene uore. 23Ani tapa embo na uore ahihi supura na jigama euji.24iesu na ai ereto avo pameuna da Tyre eto Sidon.Aita Iesu bande jota horeva etoembo na avo mane kiora eto amo mihea degi avo. Rate ondikari irae Bera. 25Ainge pombo evoho amina tohota aha isapa avo ahihi sapura na andira amina Iesu purari ke avo iaaito avo Iesu tojota puvuto gombuto vena, utu singi ta. 26Evoho amo da Greek amita toho uho re Fonisia , evuhu amina, Iesu ainae ena umo uje amo Iesu na tohota iae ta degi ahihi sapura miha avo au araha puta pambaja uje ena.27Iesu na amita degi einge ena,tojo no iae avo kiti inuari indoi, amita be amo javotoho rate indari menita umbuto aesukara ino na mane indesuja. 28Eto evoho amina Iesu ta ke mine egeremb eto ena,'' na avora erena daba ainge ino gaga suhura pambuto meni isahoro to donda momoru indeuja.29Iesu na evoho amita degi ena umo ke aimge erea, umo teho ikihena pambujo, ainge enu ahihi sapura kakora amita jota amo peueto puvuto pambuna. 30Evoho amo egenembuto bande ta pambuna kato kina amo amita iae konde to besita sereketo mihinu kina ahihi sapura avo arara ta ijejembeto pambuna.31Avorate iesu ahako egerembeto da Tyre eto pambu to da Sidon serekato Galili eva ta pambua orope javo Decapolis. 32Pambuna enana nei uhoho na embo meni ode sundarari te ke ambupu avo umbuto puvua Iesu ta degi enana na uje amo, Iesu na ingeni hamota tem baja uje ea.33Iesu na embomeni avo umbuto temo ta pamrouhaja eto Iesu na isuva inaeni ta eto embo ami ta onde, ta hame ena, amita, engihita tohota ivivi avo hame ena. 34Iesu, na arerembeto toho uhu ita eto,amina jiaiha ainge ana Ephphatha ambo amo einge iji e ena,'' pehauke.'' 35Iji wahai embo amita onde hirikihinu eto pe haunkihinu ki harikena.36Iesu haeke embo nei uhoho avo mene aro ingora ena ke gainha be eto haekena do indokobe avo engihi ta toruhe God take hande evujo. 37Enana tutu eto pejaja ea eto ke ainge ijera Iesu na ari jajavotoho ere ua, amina ehe embo nde susndukari amo einge ra, eto ainge dombo pehihirari amo ehei ke ere ra.
Chapter 8Iji amikote, amo ainge dombo embo isapa mane horukea, eto indari indesora avo irae ena, Iesu amita ambotani jajage enu wahaita eo ke einge ena,

3Mane enana ikano data pambasora, te enanan indari indae pahuhe, nei amo deuje aisuja eto veasora einge ena. 4Eto Iesu ta ambo tani na eto ingari ea, ungotena degi ambe vorari indokobe umbuto, embomeni emo unduroro? amita be amo degi ojaga tembura.6Avo Iesu na emu embotapa avo endata arumbea ba vorari avo umbuto, pari eto,pejeto, amita ambotena ta ikeno umbuto avo embo ta hande ea.7Eto enana eva 'o'(fish) heriso amigatapa pari ena eto enu embo ta degi hande uera. 8Ainge eto una pepejekari avo toruhara, ehere avo hambija ta heriso nei heriso nei heriso eto neim wahai rate hambija amo pepeni bera. 9Te embo meni amo 4000 hange, avo ikeo pambua. 10Eto sau be enga, amita ambotane vihito, avo degi javo Dalmanutha aita pambuhara.11Ainge eto puvunu ahe pekari embo pepeni, amina puvuto avo amiga boruke ije ra.12Eto Iesu amita ahihita mine umbuto ena do avo embo meni emo hajire keisi uje ere ore? Ke be erena, hajire avo mane oroho embo meni evi keisora. 13Ainge eto, Iesu hehako engata vihito eva ovihito ta pambuna.14Eto Iesu ta ambotane avo ambe vorari, evo umbae jeneambu, eto enana indesora avo irae, rate ambe wahai engajota miha ainge ena. 15Na ke gainha erena, kogue simba mine ara evujo ke ahetokari embo meni te Herod avo pajirari sivo ainge ereora.16Enana embotane, ungo oenga eto ingari mine ara eto ingari ea amo enana ambe iraera ea. 17Iesu mahu koguija, eto amo enana ta degi ena, do avo eto ungo ambe tembe heve? Eto mane huna jigovo ungo mane ke be avo? Ungo tajo amo minera.18Umo tihi mihia, eto mane kio? Umo onde mihia, eto mane ingo? Do avo embo ingo hotembaere? 19Eto na ambe heriso nei eto wahai, avo hande ehena amo enabo 5000,avo undena, eto donda, embo undeva amita una amo hambeja doinge eheve? Enana ijera amotap 12 ra ainge ea.20Ainge donbo, na ambe vorari(bread) heriso, nei nei heriso, nei heriso eto nei wahai, avo eingekehe nei, amo eheve? Enana ijera avo, hambeja 7 heriso, nei heriso, nei heriso, eto nei wahai ra. 21Iesu na ena, ungo be kogove.22Eto enana da javo Bethsaida aita puvua aita amo embo menina, embo tihi sapura are avo, umbuto puvuto, Iesu na hame aja penunu ea. 23Iesu na embo avo, ingenita gigeto umbuto urumbeto da toto pahaja, eto avo amita tihi isuva eto ingeni siro tembeto, ''ena umo usasa kogo ete?24Embo amo tihi kena, eto ena. Na embo aingeko kogone hae ere uja, te amita kiari amo te ainge ra. 25Eto Iesu ehako inge tembena amita tihita ena embo amita tihe herikenu, donda tapa javoto eto kina. 26Iesu na amita da ta pambaja, ikihe ke einge ena, mane da be ta pambasoa ainge ena.27Iesu ambotane ga hae eto da javo Caesarea Philippi aita. Eto embereta hae ue, amita ambotane ta degi, eto ingari ena. Embo na namomo do ke aro? Ainge eto ingena. 28Eto enana ke enge ea ea, umo amo John bapavito ra, nei amo umo eujah, eto nei amo umo perojeta wahai ke ea.29Avora te ungo namomo do ke avo? Peter na Iesu ta degi ena. Umo amo Keriso ainge ena. 30Iesu ma je gainha ena, avo ue embo nei avojo nau javota.31Eto ihiketo enana ahepokihe ena embo meni avo osaga keisuja, eto ujave aisora tihi gugikari te ahe poekari embomeni te, eto embo neite neite mina eto taro peheto avo iji heriso nei wahai arae avo erasuja. 32Ainge eto ke, araha be hariketo ena, eto Peter umbuto ahoneta pambuto avo, Peter ta jota ahihi sapura ohimbena.33Iesu hapereketo amita ambotane kogue, eto Peter ta degi ena, ahihi sapura umo huma naukuta pambu.Umo no sirota hotembari amo enda ta mihea, avo tot oroho no hotembari avoa God ta degi ekejo. 34Eto embo mne te ambotane avo gage ehu wahai ta puvua, ke einge ena ena. Umo amuna, na amo aesi uje eto kito amo oenga jeneambu ejo, eto no 'i' atahu avo umbuto na ambo ambo evujo.35Embo amu na endata hajavaja, amita mamo iasuja, amo mane hotari umbasuja te embo amo God ta ujeje avo aisuja amina uhuta hotari umbasuja. 36Eto embo amuna aminta ahihi hotembae toto, enda avo tigaho aisuja, amo datoho da mane horasuja. 37Eto embo amina amita donda neite neite amina ombuo amita ahihi avo umbari haite inono ae ra.38Embomeni eha mihera amo ari sasapura embopo eto God uje ae embomeni rate amuna namote nau ke avo kito me kogue hande ae aisuja amo embota meni usasa te anera otohu ga iji kombute te puvuto embo avo kogue me kesuja.
Chapter 9

1 Amina ke enanata degi ena," Na ungota degi ke be erena, ungo neinei eita heteto miheva amo mane pehari keisova te mihirowo mamata usasa te soverate eto anera ta tihi ta hetasova." 2Iji 6 irae unu Iesu na peter te James te John te umbuto tiri ie beta vihina. Eto Iesu ta tombu hajire amo usasa be uija. 3Tohota gara amo parara be parara ena, enda te uhu te aingeko irae, usasa amita na enana iketo togena.4Elizah te Moses te aingeto puvuto Iesu ga ke kahea. 5Peter na ke mine Iesu ta degi ke ena, " Ahepoekarei embo(Rabbi), javotoho be avo dago eita mihera.Dagona horoma heriso nei wahai aisora, no wahai, Moses ta wahai eto Eliza ta wahai. 6Enana oju segigi ue ke do ere ra amo be kiaera.7Ainge uo johi na enana iketo ahurikinu uhu jo ta ke einga puvuna. Emo nau tungabari meni be ra amita ke ingivujo. 8Enana sau be hapereketo embo nei kiae rate Iesu oenga mihinu kia.9Enana tiri toto vouve Iesu na enana do kia awo ke hande eora haekena aingeto mihirou, mamo ta meni iji 3 pehari toto erasuja. 10Enana ke hande aerate enana ta jota toto mihie ungo oenga pehari wasiri te erari ta mine mo deire awo ke kasea.11 Enana na etoingari ea, " Do awoembo ke pepeni simbari embopo Elijah kihi puvunu? 12 '' Iesu na mine enana ta degike einge ena, Elijah kihi puvuto donda tapa be enu javotoho ena.Mahu keta kajari mihia do eto mamota meni bouka memega neite umbau eto urumbaro? 13Rate na ungota degi erena Elijah mahu puvuhaja enana amina do aja ujeje uera amo mahu ke ta kajarira.14 . Embomeni na Iesu ta ambotani ta degi puvua.Ke pepeni simba ari embopopo na puvuto jorereto enanaga jo gainha uera iji,15 Saube Iesu kouge embote evohu te tutveto Iesu osa ueingeni ta jigihara. 16Iesu na tohota ambotani ta degi eto ingari ena. do eto ungo enanaga jo gainhaove?17Embo waihai embo embota ugorota mihime ke mine ena. "Ahepoekari embo nau meni no degi ta umbuto puvena,meni amo ahihi sapura uei mane ke kahahuja.18 Ahihi sapura na umbuto gosikenu uoi veto tohota pe amo pejigi hororo na sapura en eaguja jiroro jiroro te tohota ingeni te utute te jijihukeuja. No ambotani na kurumbea ijena,te enana arihaite mane uera.''19 Iesu na enana ta degi ke mine ena.Ke beari irae embomeni na iji doinge ungoga irione?Na iji doinge ungogawahi eone?Meni avo nau degi umbuto have.20Enana meni avo umbuto Iesu ta puvua.Ahihi sapura na Iesu kougejoru kekehuna eto endata vena,pe hororo garaviketo vovija.21 Iesu na mamo ta degi eto ingari ena,iji doinge einge mo eago?Tohota mama na einge ena meni isapa beto ikarira.22 Iji mahange umbuto ita gosukea veuja eto umota ikeo veaguja sapura beavo aeguja.Umo dagota degi do ari haite ae kito dago jo eto hondate e.''23Iesu na tohota degi ke eingena,umo avore te?Embo amuna hamota ue kebe asuja amita degi gainha erae ra.24 Saube meni amita mamo na si ije ke einge ena,na kebe ae erona na hondate e.25 Iji amikote embo evohu avo tutuveto enana hena puvuho Iesu na kina ahihi sasapura umo ke ambuta ahihi eto onde sundurari ta ahihi na ke erena meni evi tojo eto mane egeremba soa.26Ahihi sapura amo gagaha te tapa meni avo toto pambuna,meni amo pehari embo ainge ea, ami ta meni na enge ea meni mahu pehehija.27Rate Iesu na meni amo gigenu erena ingeni ta jigunu ereto be hetena.28Iji amikote Iesu bande jota horenu tohota ambotani na eingea, do avo eto ahihi emo dagona kurumbari haite mane ra. 29Iesu na tohota ambotani ta einge ena, teho aisowa amo gainhara te pari na kurumbasora re ejahe be ra.30Iesu te tohota ambotani te degi avo toto da Gauleeth ta pambua.Embomeni na kiora ue ondiketo pambua. 31Tohota ambotani ahepoekihe ke ainge ea, mamo ta meni avo embo ta ingeni ta ikasora, te pehari toto iji heriso nai wahai toto erasuja. 32Avorate enana ke do ijie ea amo be hotembaere. enana oju te tapa tohota degi eto ingari ea.33Enana degi Capernum aita puvuo, ami ta ambota bande jota horeto Iesu na, enana ta degi eto ingari ena.''ungo embereta ke mo do kaheheve''? 34Enana ke mine ae, jamo jamo ea.ungo oinga embo ita pagire mo amunure avo ungo onga gonhamine are uera. 35Iesu arumbeto tohota ambotani jage eto ke ea. Ke ainge ena, embo amuna keisira asuja amo embo nai ta pure embo aisuja.36Embo amina meni isapa wahi embo ta ugorota ta avo enu erena.ingenina jigito umbutotemaketo enana ta degi ke ijija,37ami na meni isasahoro umbasuja amo na umbasuja. amina umbasuja amo nau mama awo umbasuja.38Ahepoekari embo, dagona embo wahai na ahihi sapura javo nota kurumbehei kito dagona haekehera. amitabe amo embo ungotenau manera. 39avora mane peikasova embo amu na javo nauta pure penivahi etonau javo ta ke sapura mane aisuja.40Embo amina namoga gainha ae amo ungototohora. 41Embo amina umo jamo ikau indosa amo mamata tohora.nane na no degi ke be erena,ainge aguja embo amo javotoho ari umbasuja.42Embo amuna nau kebeari embo meni avo sapurata veasuja, embo amo tunga ta karu pajirena tigito eva ta gosikasora.43Ingenina sapura eto ki to tuketo ikejo pambai, javotoho be amo ingeni vahai ga irari daroho degita pambasoa. ingeni heriso ga amo iperita veasoa.4445 No utu vahai na sapura eto kito re tuketo ikejo pambau daroho irari degi ta pambasoa, utu heriso ga amo iperi ta veasoa. 4647No tihi na sapura eto kito, tihi vahai kuruketo ikejo pambai. tihi vahai na mama ta daroho irari degita pambasoa, te tihi herisoga amo iperi ta veasoa.48O kakesa amo daroho iraguja eto iperi amo mane seikasuja.49Embomeni tapa amo ina evekasuja.50Aso amo javotohora. aso ta gamo awo sigasuja amo daingeto au aso ta gamo purou? ungota jota aso tagamo avo iroi, eto namai ga peka ejo.
Chapter 10

1Iesu na degi avo toto, eto enda Judea amita ugoro ta pambuna, eto degi Jordan ovitiho aita pambuto mihinu embomeni isapamane be avo hena ehako puvua. Amina enana ehako ahepoekena amita be amo amita ari ainge euja avoembo.2 Avoeto pharisee embomeni na avo hena puvuto avo etokiari ta ikihe eto ingari ea, "Eto embo na amita jimbari pamone avo toasuja amita ke avotari amo avorete?" 3Amina ke mine ena, "Moses na ke mo do ara enu?" 4Enana na einge ea,"Moses na avora ari ikihe embo amina jimbari poekari ta ahari avo kaeto avo evohu amo ikau pambasuja."5"Amita be amo ungotapa ta jo amo gainha be avoeto ke avotari amo kajena," Iesu na enana hena ke einge ena. 6"Rate iji kihi be kihita donda tapa irerembena iji te, "God na enana ove ena embo eto pamone.7'Aravo eto embo na amita mama eto aja avo toto eto amita ae ga kaju aisuja, 8eto heriso rate visi wahai aisora.' Avoeto enana kihi heriso avo mane ra, rate visi wahai ra. 9Avoeto God na umbuto wahaita kaju ejija, embo amuna mane kahekasuja.10Ainge eto enana bande ta horeto mihio ambotani na ehako ke wahai avo eto ingari ea. 11Amina enana ta degi ke einge ena, "Embo amuna amita pamone jimbuna avo toruhe eto pamone nei jimbasuja amo tiha paiha ke avotari avo poekehija. 12Eto ainge pamone na amita ivu avo toto embo nei jimbasuja, amo tiha paiha ke avotari na eria avo poekasuja.13Eto embo meni na meni undi umbuto Iesu ta degi puvuho avo Iesu ta ambotane na ere to ohimbea.14 Aenge eo Iesu na kito,tumo eto ambotane isembena eto einge ena tovujo meni isasaharo nau degi puvurore ungona mane peikasova eto Bada ta hotari amo embo amina meni isapa sira asuja amina horasuja.15Na ke be ungota degi erena,ambo meni isaharo ainge eto na humota eora ainge ko aisuja amo Bada ta degi mane pambasuja.16 Meni isasaharo ohimbeto umbuto ingeni na ohoru ta tembeto javotoho ari ikena.17Eto Iesu enda neita pambasi unu,embo na kito tutuveto puvuto paunge teteri eto ke einge ea,ahepoekari embo javoto na ari do eto irari daroho umbano.?18 Iesu na ke ena,''do avo embo na javotoho ke ere''?embo tapa amo javotoho manera,God wahai avo javo tohora.19 Eto ke pepeni amo umo kiari ra ,mane tao pehasuja ,mane tiha aisoa,pegene mane aisoa,embo neina ke be aro au ingito avo mane jandiriketo sokova aisoa,eto mama te aja te otohu ejo.20Avora te, na kihita meni singa ta mihahena amo ke tapa emo, amo ambo ambo ue na ahepoekari embo. 21Iesu na embo avo kouge tunga javotoho ue ke einge ena vasiri wahai avo ae tohea,avo eto no hajavaja tapa amina ombuto umbuto osaga embomeni ta ikejo,eto Bada ta irari degi ta no donda isapamane mihia avo horeto umbasoa. 22Embo amina ke avo ingito tohota hajavaja indoko avo hotembihe osaga kogue pambuna.23Iesu na overe keto ambotane kogue ke einge ena, hajavaja embo na daingeto Bada ta degi horau, amo gainha be ra, ainge iji haja.24 Ambotane na ke avo ingito mana mana uo Iesu na ke ehako einge ena, nau meni undi, Bada ta degi horari re gainha be ra.25 Eto o Camel na poma ho ta horeto pambari haite manera, ainge ko haja vaja embo na Bada ta degi aita horari amo gainha be ra.26Ambotane na ke ainge mahu ingae avoeto embo amina nau ari sapura oreke to umbasuja ainge ea. 27Iesu na ambotane poeto kito ke einge ena, embo ga amo ari inono ae ra God ta degi ta amo donda tapa ari inono ra. 28Peter na einge ena, dago haja vaja toto avo umo ambo ere ora aenge ena.29Iesu na ke einge ena, na ungota handa ke be ere ona embo amina nau ke ta javota orope tohija na ambo ue puvuha amo iji ambota hotari umbasuja. 30Embo na mane ehako hundred ainge enda eita mane umbasuja. 31 Avoeto, embo meni amina kihi euja amo ambo aisoja.32Iesu na ambotane tihi jigito degi Jerusalem vivihinu ambotane mana mana ue jopapa uo, Iesu na ambotane ta handa pure derami amita handa puresuja avo enu ingia.33 Ke evi ingivu jo, degi Jerusalem pambaso ra aita embo ta meni avo priest pepeni te Judea ta ke pepeni embopo ta ingeni ta ikau umbuto pambuto eto taro amburoja umbuto da Rome embo ta ingenita ikasora.34 Aro Rome embo na taro pehaja ue, amo Embo ta Meni ta handa amo urumbihe hamo ta isuva ue tasora aro peheto iji three amita ambota erasuja.35Zebedee ta meni heriso James te John te na hotembea eto ahe poekari embo dago do asi uje ere ora avo inena ao arote ainge eo.36 Iesu na einge ena,'' do ana uje ue ereve''?37 James te John tena einge ea, umo heteto tihi jigari ijite ao dago nei ingeni anga ta eto ingeni be ta urumbeto embomeni simba ahere te.38Ainge eo , Iesu na ena, ungo eto ingari ke erea amo umokiara, avo eto na anguhu ta indesona amo ungo indari haite re. eto deina bapataito aisona amo ungo amina bapataito ari haitere, amita ke be amo na amburesi ue memega keisona amo ungo memega kiovo te? 39Enane na ea, nango arihaite ra, enu Iesu na ena, na anguhu deita indesona amo ungo ai indesoa eto dai bapataito aisona amo ai bapataito aisova.40 Eto embo amina nau ingeni anga ta eto be ta irari amo mane ikasona te amo mahu God na sirikari ra.41Ambotane nei na ainge amina ingito James te John te ta handa jo memega ue ra.42 Eto Iesu na ambotane ta handa einge ena, ungo kogova amo enda nei embomenina embo pepeni eto tihi jigihere embo meni ta degi osaga ikagora.43Ambo to ungo ainge mane aisova, eto embo amina eita tihi jigari aisi uje aisuja amo ungota pure ari embo aisuja. 44Eto embo amina ungo na tihi jigari uje aisuja amina ungo tapata ke agoi aisuja.45 Eto embo ta meni na embo pajire angeko tihi jigesi puraera te amita vasiri na embomeni ta ari sasapura avoembo tapa toreketo umbasi puvu na.46Ere puvuhume da Jerico jota puvuto, Iesu te ambotane te aenge to puvuhore embo menina na kesi ambota puvu a, eto Timeas ta meni Bartimaeus nta tihi sapura eto karu embo amina embere titi ta arumbeto mihia.47 Avo Nazaret ta Iesu amita purari duru umbuto jajage eto ke einge ena Iesu David ta Meni na jo e. 48Enu embo menina mane jage aja uje ue ra, ehere ahako vasirina ahembe eto ea, David ta meni na jo e.49Enu Iesu na ingito heteto avo einge ena, embo tihi sapura avo evu puvuroi eo ambotane na ehere ingito puvua. 50Iesu napuroja enu, tohota hogata ombari avo houketo iketo avo erito Iesu ta degi puvuna.51Iesu na einge ea, do ana uje ue ere, amina einge ena ahe poekari embo nau tihi re javotoho au kione.52Enu iesu na amita degi ke einge ena, ''Umo na humota ere oa avo no tihi javotoho ehija avo eto degi kogue pambujo,'' ainge enu tihi hirikenu, Iesu ta ambo ta pambuna.
Chapter 11

1IJi amikote enana ai puvua da Jerusalem, enana da Bethphage eto da Bethany, ta Tiri javo Olives ai puvua, eto Iesu na amita ambotani heriso ikenu araha ta ijikea,2 eto enane ta degi ke einge ena,''Pambuto da jota horevu ungotena mihera amita engihita. Eto ungo horeto amo Donkey kesova amore mane jigama eora. Aha eto tigito nau degi umbuto puvujo.3 Embo amuna ungo eto ingari,'Ungo do eto ari emo ere ove?' Ungo na aisova, 'Iesu na sau be ujeje ua eto egerembeto eita ika suja.'''4Enane pahu ea, eto pato o Donkey avo bande bokiri arahe ta tigari mihe kia,eto ahapa eto tigia.5 Embo neinei na enane ta degi einge ea,''Ungo pure do ue o donkey ahapa eto tigeve?'' 6Iesu na ke do ena avo mine ea,eto tohere enane pahu ea.7Ambotane heriso amina o donkey umbuto Iesu hena puvua eto o andota enana ta ombari na houke to besi ea aro Iesu vihito pambaja uvera. 8Embo meni tapa na enane ta bo houketo embere ta besi tiria, eto embo meni neinei na i hatu tuketo umbua ami na tendi keto ikea.9 Embo dami na kihi pahue ra eto ambo uvera amina jajage ue,''Hosanna,javotoho ari Iesu ta javo ta puvuha.10 Javotoho ari puvija amo ungo te nau mama David ta hotari ra,Hosanna ibe ta''11Iesu da Jerusalem jota horena eto jakeka ari bande jota donda tapa mihia avo jorere eto kia.Aita seima unu iji eraie ena eto toho ta ambotani ga da Bethany ai pambua.12 Eto iji nei da Bethany ai puvuhaja eto amo beuje mine umbuhaja.13Iesu na hoi be hoi ta i junga iki avo kina, eto be kesi pauhena be mihei te avo,eto be auveto kogaja avo be irae iki pere kina,amita be amo tohota be ari iji manera.14 Iesu na ke einge ena,Embo menina mane no ibe ehako indei sora ijinu tohota ambotane ingia.15Enane da Jerusalem puvuhara,eto jakeka ari bande jota horeto ihi keto ohimbihaja eto koro jandiri kari donda umbuto haperiki haja.16 Iesu na embo na donda neinei umbuto jakeka ari bande jota puvuro ra ujai ena17Iesu na embo ahe poekihe eingena,nau bande emore jakeka ari bande ra. Rate ungo na eheve ombari bande eto pegene bande ehija.18 Enana Priest pepeni te Judea te ke avotari simba ari embopo na ge do iesu na ena avo ingia,Ainge enana Iesu taro amburoja embere jombure ea ainge enana Iesu oju ea amita be amo ahepoekari nei ikena avo eto.19 Hure eto mume sihukasi unu kito enana Jerusalem degi avo toto pambua.20Aenge eto enana ihobete hae ue i junga avo kia,hatu singi te,uhu bahute eto susu irae mumusa eto mihina avo kia. 21Peter na hotembeto ena, Ahe poekari embo oviki umona mumusa aja ke ijiha are mumusa ua.22Iesu na ambotani ta degi ena,God humota evujo. 23Kembe nane na erena ungota degi umo amuna tiri emita,Ereto pato evata no ahihi sapura avo ohim bejo,eto jota mane jeneki honeki aisoa nane ena ijekasuja,emore do God na asuja.24Avoeto nane na no degi erena donda tapa pari eto penunu eto kebe ora amo umba soa eto ao no be asuja.25 Aenge erito heteto pari ue embo neita degi do eha avo hotembeto tojo aenge dombo mama God uhu ita amina no ari sapura hotembeto toa suja. 26''27Iesu te amita ambotani te da Jerusalem ta egerembea. avora Iesu na haeto temple jota horena, ami kote priest okokosete ke avotari simba ari pepeni eto aingo embo okokose uhoho ga pavua Iesu ta degi.28Enana na Iesu ta degi einge ea, amuna avorari ikehai do ue ari tapa emomo ereoe, aravora embo amuna avotari no ikeheiari emo ereoe?29 Enana ta degi Iesu na ena,''Nanena eto ingari ungota degi ke wahai aisona, na evu ingone ao nanena ke mine amo na sovera ari dai umbuto ari emo ere one avo ano igesora. 30John na bapatito uija ,Amo uhu ta puvunu te mo o enda embotare ? Evu na ingone .31Enana ugoro ai kekasihe hinikambari ue einge ea .Ungote einge aisora ,uhu tohora ,amina aisuja , do avo eto ungo ke be hotemba aere? 32Avorate ungote einge aisora enda embota ra ,enana amo embo pamone isapa mane horukea avo oju ea. Amitabe amo embo pamone tapa John avo peroveta be ra ainge hotembea.33Ainge enana eto ingia ,Iesu ta degi ke einge ea ,'' nango kiae ra ''ainge eo Iesu na enana ta degi ke ena ,''namo te tapa ungo mane ano ingesova ,embo amuta sovera ta pure erevi one.
Chapter 12

1Eto Iesu na timu hatirari ke na ihiketo ahepoeke na. Amina iji haja, embo vahi na vine be urasi andage eto huga tigito ara hata vine, be ta mu sahasi hoto koveto grape be mu tana bare mamo ta dege ikea eto aruveto grape simba aisora gaga geriketo embo ta ingeri ta iketo enda neita pambuna.2 Eto ainge ibe sari ari iji avo puvunu, Iesu na amita pure embo vahai ke enu puvuna i be ureto simba uahija embo amita degi i be ikau umbuto puresi enu pambuna. 3Rate enana embo avo umbuto avo tea, Embo teto ikeo ingeni toho be egerembeto Iesu ta degi pambuna.4Eto ainge Iesu na pure embo nei ikenu pambuna, ainge dombo enana embo nei amo siro teto haunkea me kiari be avo ea.5 Iesu na pure embo nei ekenu pambua amo teo ambuna. Eto embo nei uhoho ta ari wahai ainge dombo uera. Ejembihara nei kajeo ambuvujekea.6Eto ainge pure umihe, amita embo dombo ta amo amita tunga umbari meni ikasi ue hotembihe eto God einge ena enana nau meni avo otohu aisora.7 Avo rate I vine urari embomenina ke enana oenga ikehei puvija, avora ungote taro pehahuja au hotari tapa avo ungote nau asuja.8Ainge eto enjana God ta meni avo andito teo pehenu hamo umbuto pambuto hane ovitihota sari aja gosikea. 9Eto ainge aromo,donda mamo na do au? God na puvuto avo siosao osiri kasuja eto enana vine simba ari embomeni avo eto ainge i Vine be umbuto enana uhota ikasuja.10Aenge ungota degi aisona eto ungo ke otohu mo eheketo kiarire te,? Karu gainha avo bande gerikeo embo meni embo na uje ae ea. Avo Bada God nau tutuvi gainha ena.11 Emore Bada Iesu ta tohora ,eto Bada Iesu na ungotenau tohora eto ari emo deirami ue ungote na tihita.12 Jewish ta tihi jigari embo okokose amina Iesu punderresi eate enana embomeni horukea avo oju eto enana kogora amina amo Iesu na joremba ke ena . Avoeto enana toto pambua.13Eto aenge enana Pharisees te Herodians aenge pambua Iesu ke ena ganoka aisi pambua. 14Ke einge ea ahe poekari embo amo ke be erea te embo ta ke hotembari avo kia mihei ere oaet umo amo ae eto Judia ta tihi jigari avo ahea ejo ingore ungona ke avo tari na eria tax koro mine ikaro te o mane ikaro.15 Avo eto umo na ejo ingore rate Iesu enana ta ke sokova Mahu Koguija do aveto ungona jakeka ta kesi uje ere ove, umbuto have koro vahai avo na kione.16Enana koro vahai ikeo kito ke einge ena,'' emo amita hajire eto javo avo kajari re?'' enana na ijera Caesar's.'' 17Iesu na ke einge Caesar's ta kito Caesar ta ikevukjo,God ta kito amo God tara ikevujo ainge enana ta degi ke avo Iesu na enu ingito avo vani vini ea.18Eto ainge enana Sadducees, amina einge eora peheto mane egerembasoa,amina Iesu ta degi puvua. Eto enana na Iesu eto ingari ea.19 Ahe poekari embo,Mosesna einge kajari ra, eto embo vahai amita namei avo pehasuja eto amita pamone toasuja, rate meni irae, embo amina nameita pamone jimbasuja eto namei na honda te ve ikasuja.20Eto nau namei tapa 7 avo mihahera, namei kihi amina p[amone umbuto pehena meni ambu.21 Ainge dombo namei engihita amina avo umbuna te pehena, meni ve ikae eto vahai ainge namei amina ainge ena.22 Enana meni 7 ve ikae tutumo beta avo pamone avo ambuna.23 Wasiri ta erari iji te enana tapa ehako erasora,pamone amo amit au?Amita be avo nau namei kami 7amina pamone evi eo hekerita enana ta ae ena.24Iesu na ena,emita ke mine mo evore, avo manere amita be avo God ta ke pepeni eto ainge God ta sovera ungo kiare?25 Eto enana pehari toto wasiri ta iji te enana ehako jimbasora, mane ikaro jimbasora te eto ere na amo uhuta Anera aenge aiso ra.26Rate nago be keisi mana mana ere ora pehari mo eraro te? Ungo mane eheketo kiove Moses ta ke kajari ai ta miha do avoeto ariri sevahe evekae mihei. Na Abraham ta God eto Jacob ta God eto Isacc ta God ra.?27 Embo amo pehari ta God mane, rate daroho ereto irari ta God raumo ke avo popojikiha.28Judea ta ke pepeni simba ari embo vahai na enana ke avo kasiho, embo amina Iesu na enana ta degi ta ke mine javotoho be ijinu ingina. emi na eto ingari Iesu ta ena, '' ke avo tari pajire be mo deire ke tapa to tota? Iesu na ke mine ena. 29ke peni bere evira ingijo Israel bada ungotenau God eto Bada amo vahai bera.30Umo na bada God no avo tunga umbasoa, no jo ai mama na ahihi tapa na, no hotenbari tapana eto na sovera na.31eto avo tari kepepeni simba ari na ainge ea, ahe poikariembo,'' umo kebe erea God wahai, eto God nai engehita iraera.32ke pepeni simba ari embo na ke ainge en a'' ahe poekari umo kebe erera. God vahai ra eto God nai iraera erea. 33Avo tungo umbasora jotapana hotembari tapa na, eto sovera tapa aemabe, ainge dombo na namei engihita tunga humbasora, umo eomga eoa ainge,arivo amina peneha gagata o mvoreora avo dembari ra.34Embo amina ke mine javotoho enu Iesu kito avo einge ena, '' God ta hotari umohena avo hoi manera.'' amita ambota embo tapa Iesu ke eto ingari neinei ae toruhera.35Iesu na jakeka ari bande peni aita ahe poekihe einge ena,''dainge eto ke pepeni simba ari embo na keriso David ta meni ke eora?36David oenga na ahihi otohu na togenu ena, Bada amo nau irarira. nau ingeni be ta arumbeto mihirou nane no kitoho embopo avo ano no utu tenbari donda aisora''. 37David onga na avo jage ena, Bada amo dainge eto ehako eto keriso avo David ta meni ke eove? embo pagirebe horukea amo osate ami ta ke ingia.38Iesu embo onde kahihe ainge ena, ''kogue irivujo embo ke avotari simba eora. avo kogue evujo. enana amo bo javotoho kokoso avo horukari ta asukaro embo na kito osa ue pekara eora.39Ainge enana ta ujeje amo ke kasari,bande ai horeto embo pepeni ta arumba besi ai arumbasi eora ponde ijite.40enana horeto evohu doru ta donda siosa umbagora . eto ainge ue enana na pari sokova ue eto sinene eto pambuora jo tapa na aera,embo meni amo kasari penivahai God na ikasuja.41Ainge eto Iesu hande ikeora gaga ta arumbena temple jota Iesu arumbeto mihie, " Embomeni na hande hevata vovunu kogue mihinu kina eto hajavaja embo meni na koro pepeni ikiho mihe kina. 42 Ainget uo evohu doru amina seima puvuto aheketo vovue koro 2 toea hande ikena.43Iesu na amita ambotane jage eto ainge ena kembe erena eto God ta degi. Evohu doru hajavaja irae emina koro peni be ikehija.44 Avoeto enana hajavahja, embo meni tapa amo huna kahaketo toruhe eto huna kaheketo umbuto ikihara. Avo rate evohu doru emo hajavaja irae aita eto puvija amo koro do isapa miha avo jigama euja.
Chapter 13

1Iesu, jakeka bande toto arahata hae unu amita ambotane wahai amina eto ingari ena. ahepoekari embo, karu javotoho be emina bande javotoho be ikarira ainge ena. 2Eto Iesu na embo amita degi ena, umo bande pajire javotoho be ere kogoa? Eto karu pajire ovitihota kogoa amo pejeto veasuja.3Iesu tiri Olives ita vihito arumbena jakeka ari bande engihita mihei, Peter, James, John eto Andrew na eto ingari eto ingia, 4E ingore iji deina iji mo ijekau? Amiko te hajire mo do ikau kioro amomo ije kau.?5Iesu na enana ta degi ena, be eto kogo eto kivujo ,iji puvuhuro amo ahe poekari embo sasapura puvureso ra.6 Embo neite neite amina nau javota puvureso ra, eto namore evira eto enana na embo meni tihi jigeso ra.7Eto isoro ari duru, amo auvarita ingesoa eto hoita ingesoa, te ue osaga aojo. ami ta be amo,iji re auvaera. 8enda tutumo amo ereto, enda tutumo ga isoro aisuja, embo nei amo ereto embo ani amiga isoro aisuja, eto endahe titira aisuja. eto beuje puvuresuja. iji evi puvuhuro, amo evohu meni ingasue, memega kiuja aingoko, avo keisova.9Avoeto simba ue irijo, umo umbuto isora embota ingeni ta ikasora. eto umbuto embo pepeni ta tihita ikaro hetasoa eto ue osaga aojo. 10Eto ainge ururou mama ta duru amo hande aro pambuto enda tutumo ta aisuja.11Umo isoro embo na umbaro, ue osaga aojo. eto ke do iji amikote aisoa amo God ta ahihi otohu na jo nota siriketo ikasuja. 12Namai na namai umbuto isoro ambo ta ikau taro pehasuja, eto mama na meni ta degi ke au, eto meni na ereto mamo na meni umberekasuja, eto embo tapa ta jo avo jamo jamo aisuja. 13Rate, embo amuna God ta ke avo jigito umbuto pambuto tutumota aisuja , amo hotari umbasuja.14Eto peroveta Daniel na donda sapura be sapura aimta ke mahu ta kajari avo umbuto puvuto degi otohu ta ikaro hetasuja.[ke erevi ehekari embo be avora ari ena kito ungo Judia eita miheva embomeni joru tiri ta pambuvu. 15eto embo bande ita miheo amo jota horasuja donda mane sireketo umbasuja, te teho pambasuja.16Eto embo pure ta mihea ami na mane amita do umbasuja, te teho pambasuja.17Eto pamone urete te, amina meni eha ingeto emi kajeuja amita degi ajato erena, enana ta degi osaga puvuresuja.18 Eto ari erevi jajemo ijite mane puvuroja pari evujo.19 Eto iji amikote , osaga memega kesora amo God na uhute enda te ena amikote ere puvuto hatija puvija erevi ra amo osaga ainge kiae avoeto kesora te ambota aengeko amo mane keisora. 20Eto Bada God na iji avo au tuho aisuja te ainge amo embo tapa no hambuto sasari aisora te God na embo amita toho avo embo au iji tuho aisuja.21Eto ijki amikote embo amina kina keriso puvija erevira enu ungetenau hondete ari embo puvija ainge au ungo ke be avojo.22 Eto Keriso sokova na peroveta na ereto ue ari te vasiri neite neite ururoro ke be kije ambo ambo uve aro eto kito aro God embomeni tapa aisora. 23Be eto kogo eto kivujo, Iji erevi puvuresuja avoembo ungo mahu ehei ingihava avora.24Eto iji avo puvurae kihata, uhu amo mume aisuja eto hariga mane usasa aisuja. 25Aenge ururou kuro amo soheto veasuja eto uhu ita hindu eto jahevasuja.26 Amiko te embo ta mine avo johi jota amita usasa eto sovera puvuhurou ke aisova.27 Eto iji amikote, Iesu Keriso na Anera ikau pambuto enda tutumo tutumo hetasora eto God ke be ari embomeni avo umbuto vahaita aisuja.28Tovujo i junga amina ungo ahepoekai. Avo kivujo i amo ope eto be ururou kito ,avo hotembevujo menita iji ai vena.29 Aravoeto, do ururou kogue avo hotembevujo Iesu God ta meni avo puvuresuja , avoeto be asusumbe vujo.30Kebe na erera, iriravo av0 puvuresuja. 31Aravo eto Iesu na ena, uhute enda te avo irae asuja te nau ke otohu avo mane irae aisuja. 32Eto bada Iesu keriso ta puvurari iji amo embo amuna kiae, eto uhuta anera amo kiae eto Iesu keriso te tapa kiaera.33Be eto kogo eto kogue irivujo, amomo iji daite puvurou ava keisi keisi avujo. 34Amore embo vahai, amina isa pambasi ue amita pure embo vahai umbuto bande simba, aja iketo toto pambuha, eto ena na puvuresona aveto na simba ejo.35avoeto, keisi keisi ue irivujo, bande mamo iji doite puvurou. ihote puvurou, o iji ugorota ururou puroute, o hurete puvurou, di hohora ke igirou puvurou. 36avoeto ue evo aojo, tihi kundeto kogue irijo. 37Eto na no degi ke erena, eto embo tapata degita kogue simba ejo.na ke no degi erena, eto ungo tapata degi, erena. kogue irivujo.
Chapter 14

1Enu eto jahakari poiujo ta embo otohu titi jigari amina dainge eto Iesu ondekari na tato pehasoja ena hotembea. 2Eto ungote pondo iji te mane pisora aminta be amo embo na hinikambari aisora avo ea.3Eto da javo Bethany aite embo Simon ta bande ta hore na eto embo ambure spura kinisena andirari ta degi. Eto Iesu indari indie mihinu, eto evehu umo higita. 4Rate embo nei nei amo jo osa ae ea, eto ke enga ea umo ''mune'' te emo sio sao ereora. 5Javotoho amo aombuto koro peni umbuto hajavaja irae embo ta ikahera ainge ea.6Eto Iesu na ena, ''ka avo tovuja mane ke avo osaga aisuja amo degi nau ta javotoho ere ua. 7Eto ungo hajabaja ambu embo avo kivujo eto na mane koko aisova ange Iesu na ena. 8 Eto ka amo degi nau ta javotoho ereua eto nau hamo kovari ta hajire avo ereua. 9Kebe kebe ugota degi erena enda nei nei ta duru javotoho hande ue kito evehu amina degi nau ta do ehija avo evujo hotembu hotembu are.10Eto ambotane tapa 12 amita embo wahai javo Judas Iscario, amo daingeto Iesu embo ta ikasuja avo embo pepeni ta degi pambuna.11 Eto embo pepeni [ High priest ] ke ingito tunga javotoho ea. Eto amita koro [Money] ikasora avo ea eto daingeto isoro embo ta ikasuja avo degi jojombu ena.12Eto iji wahai amita bread o ambe sive ikari irae, eto jarukari bonuota o sheep meni ga beniha gagata peniha eto Iesu ta degi pambuto ea eto dango degi da ige pambuto sija sija aro no ambo indari mo indo. 13Eto smbotane heriso pambara ue ke enge ena eto city jota pambuto umo pure are embo avo hambuto ambo ambo evujo. 14 Eto embo avo hambuto, bande ta horau kito embo eto bande ta mamo ta degi evujo ahepoekari embo na ehija jagu indari bade pe tiukari mo davore? eto aita au sija sija eto nau ambo indari nau ambotanega indesona.15Eto embo amina degii be aita au kito avo degi aita ohi arihasa sija sija evujo. 16Eto embotane city jota ta pambuto amina ke do ena avo hambuto eto indari indesora degi avo sija sija ea.17Eto enana 12 avo hure amina wahai aita ea. 18Eto enana ihiketo indari indie , eto Iesu na ke enge ena, kebe kebe ungota degi erena ungo namota indiheva amina na isora embo ta ingenita ikasova . 19Eto ke evi ingito degi enana osaga eto mana mana ue amita degi ke enge ea.20Eto Iesu na ke mine enge ena eto embo wahai 12 amita jota namote aguhujota ambe ikasuja avoea. 21Eto ke otohu ta kajari miha avo eto ano inono aisuja eto embo ta ikehija amo 'e' na mane igaehija ange Iesu na ena.22Eto Iesu na ambe umbuto pahi eto pejeto ikihe ena erevi nau hamora. 23Eto ainge anguhu umbuto peketo ena erevi indavu. 24Emore nau ke ehata orosa eto embo tapa avo embo jojekihena indavu. 25Eto ungo ta degi ke be na erena, na mane 'i' be emita 'mu' ehako mane indesiona te mihirono mamo daroho irari aita horeto indesiona.26Eto enana tapa havena ijie tiri javo Olives aita pambua. 27Eto Iesu na enana ta degi ena eto be mahu ta kajari miha, ungo na toto oju pambasi ova eto'o' simba ari taro 'o' tapa pojembaso na.
28Rate smbota na pehari ta ereta ungo umbuto da Galili hena pambasa na. 29Eto Peter na Iesu ta degi ena. Enana oju pambasi orae na avo mane pambasona ange ena.30Eto Iesu amita ena na degi avo ta ke be na erena eto mume oroho na kiae ke heriso nei wahai ijiro di ohora javone asiuja. 31Rate Peter na ena na umote pehasona ange eiva. Eto na umo kiae ke mane aiso eto ambotane ke wahai avo ae.32Eto enana tapa avo degi javo Gethsemane aita pambua eto Iesu na ambotane ta degi ena ungo eita irivujo na pari aive eto pambasi ue. 33Peter te James te gohu umbuto pari asi pambuna eto pahue osaga peni wahai kina. 34Eto enana ta degi ena nau jo aro osaga te memega amina na peharako onate ungo eita mihe kouge irivujo.35Eto iji isapa ie eto Iesu avo endata veto pari ue eto endata sapura avo tiumbasi ena. 36Oio mama ari haite ae avo eto aguhu avi umba rate nau uje manera te no uje avo arisona.37Eto egrembeto Simon Peter umo evo ere oe? ainge ena eto iji isapa koso simba ari haite aere ainge ena. 38Kesi kesi ue pari ejo umo sapura veasoa eto ahihi avo ujeje ere ua, te hamo na uje ae ere ua ange ena. 39Eto ehako pariasi pambuna.40Eto ehako puvuto'evo' uo kito ena , ungo tihi hirikari haite ae bere eto enana ke do aisora avo mana mana ea. 41Eto ehaka egerembeto enana ta degi ena inono evo ue jangu indie eheva iji puvija kogove embo meni sapura embo ta ingeni ta ikasora. 42Erevu ungote pambare 'o' kivu isoro avehera.43Eto ke toae ijie mihinu, embo Judas ambotane wahai '12' amita jota amina isora embo isapamane ga isoro are kite kepata te kanda te umbuto puvua, eto ke otoho simba ari embote tapa puvua. 44Oroho nane ungota haire ikagona embo re aravora. 45 Eto 'Judas' puvuto sau be vihito Iesu ta degi ahepoekari embo (rabbi) eto Iesu havaena. 46Eto ingeni ta gaiha na jigito heka ea.47Iji amekote embo wahai na giupari ta tihijigari embo (High priest) ta pure embo avo asivo na onde tukena. 48Eto Iesu na enana degi ta ena na pegene embo manera eto ungo gisi kepata umbuto na umbasi puveve. 49Na iji mahage bande otohu jota ahepoekagona amiko te jigito haeka ae. 50Avora te ke mahu kajari miha avo au inono aisuja eto amiko te Iesu toto oju pambua.51Eto singa eha wahai gara asukari avo ambo ambo unu Iesu heka uo. 52Gara avo toto oju pambuna.53Eto Iesu umbuto ke otohu simba ari te embo nei nei pepeni te ke kasihe wahaita ea.54Eto Peter isapa hoita eto enana ambo ambo ue Priest peni amita bande pe ta horea eto Peter pambuto isoro embo kaju eto 'i' vevere umbuke mihina.55Eto Priest peni te Jewish embo pepeni na ke jombure eto Iesu taro pehasi uja avo ea. Rate ke hamba ea. 56Embo isapamane ke umbuto puvua te ke avo be ambu ena eto ke sokova ea.57Ambo nei nei erito kesokova na eto enge ea. 58Embo emina bande otohu evi aimbeto iji heriso nei wahai amina bande atohu ingeni na mane aisuja te teho erasuja ange euja. 59Eto enana ke avo be ae enu eto ke sokova ange kia.60Eto Priest peni amina erito iesu ta degi etoingari ke ena eto umo nau ke mine ari irae amo embo meni na degi nota eto ingari aisora. 61Eto jamo uija eto be mine ae ehako Priest peni amina eto ingari be ea. Umo heriso jakeka eagora ami ta meni re? 62Iesu be mine enana oroho eto ambo ta meni mamota engeni be ta arum beto mihirou kesoa eto sovera te johi jota uhuta vuvurou kesoa.63Eto Priest peni amo amita gara perara te eto ena na be nei eto ingari mihi te? 64Avo eto embo amita pehumba be irae eto ungo ke nei amo mihete eto embo na eto ea embo emo sokova eaguja aueto tavo pehasuja ainge ea. 65Embo nei nei na ihimbeto hamota isuva ea eto tihi togeto torara. Eto einge umo amina tehei.66Eto Peter amo be kasari degi aita mihi na. Priest pepeni amita pure ari hakara amina puvuto kito ke enge ena. 67Eto ka amo Peter i vevere umbuhe mihinu kina eto ka amo arumbeto bekito ena umo tetapa Nazarene Iesu ta ena te 68Peter na avo mine ena ungo ke do ereva amo na kiaebera einge ena eto Peter amo degi avo toto be kasari besi ai pambuna,69Rate pure kakara amita amo ehako kina eto ka amina embo meni ta degi ena eto embo neire evira ainge embo miha amita degi ena. 70Rate Peter na embo amo na mane kiagona ainge ena eto ijie mihinu embo miha amina Peter ta degi ke be nei re imora Galiieen ra.7172Eto sau be diohora javone heriso ena eto Iesu na Peter ta degi ena umo heriso nei wahai na kiae ke be aisoa amo hohora javone aisuja. Peter, Iesu na ke do ena avo hotembeto si ena.
Chapter 15

1Iho wahai, ahepoekari, embo peni amite tihi jigari embo neinei eto, pepeni ta tihigari eto jewish ta embbo okose amina ingeni punduto umbuto puvua, umbuto pilate ta ikea. 2pilate na eto ingari ena umo Jews ta king re? Iesu na ke mine ena, umo re erea avora.'' 3Ahepoe kari re embo ta degi te nei te kainte ea.4ilate na ehako Iesu eto ingari ena, '' Ke mine do ao?'' umo kogoete no javota ke sokova neite neite ere ra. 5Rate Iesu na pilate ta ke mine aera, eto amina enu tututu ena.6Eto pondo iji te tapa be amo Pilate na tipura embo avo toi ara hata puvuora, amikote tipura vahai ujeje ea. 7Embo javo Barabbas amo tipura jo ta embo neinei ainge, pegene embo eto tarikajari embo meni amiga mihahija. 8Eto embo peni wahai pe Pilate ta degi puvuto eto ingari ke ea ari iji kihi ta ena ainge eheko.9Pilate na ke mine enana ta degi puvuto eto ingari ke ea '' Ungo uje Jews ta King avo toano pambaja ereve? 10Eto amita be amo tihijikari embo ta ujeje be amo iesu avo pilate ta degi ikasi hotembea.11Rate apoekari embo nei wahai avo osaosa eo ereto jage eto aro Barabbas arahata puroja ea12Pilate na ke mine ena nane Jews ta King ta degi kedo ano? 13Embo meni aruketo jajage ijie i orekata ke ainge ea.14Pilate na ke ena, ''Embo emo sapura do ehei?'' ange anu mine embo meni na gagahe eto ea, ''Ie oreka ta te.'' 15Pilate embo meni ao osa are uve, Barabbas avo ikenu arahata bambuna. Eto Iesu avo ie orekata pehaja ikena.16Isoro embo na Iesu tihijigito umbuto jota eto orihaja puvuto isoro embo neinei avoa jajage eo wahai ka puvera. 17Eto ohoma ite avo ikeo ombuna, eto esi pepete amo siro ta ikeo asukena. 18Embo na Iesu pekihe, ke einge ea, aja Jews embo ta King einge ije urumbea.19Ainge eto enana ituha umbuto uha ta togeha isuva uve eto paunge peteri eto umote pai eto avo urumbea. 20Eto Iesu urumbihe bogara amite avo ikeo asukena, enu iorekata taisi umbuto pahuve avo ganini eto Iesu urumbea. 21Embo wahai javo Simon da Cyrene embo avo puvuhoi hambuto, Iesu ta ie oreka avo umbaja ijiera, eto embo amita javo amo Simon da Cyrene embo eto amo Alexander eto rufus ta mama.22Eto isoro embo na Iesu umbuto degi javo Golgota (uha behu) amita jo ta pambua aita wine sugagape avo Iesu na indoja ike, rete amo indari uje ae a. 23Eto wine sogagate tavari avo Iesu na indoja ike, rate avo ikeha, rate indae ea. 24Eto Iesu ie ata hu ta tea eto tohota gara ugorota osereketo oenga ara umbua.25Eto iji 3 'o'clock unu avo Iesu ie orekata tea. 26Eto Iesu urumbihe,ke agerere einge kaje Jews embo ta King. 27Eto iji amikote amo pegene embo heriso torara, wahai ingeni beta eto nei wahai amo ingeni hangata.2829Eto embo meni na embereta hae ue, Iesu urumbihe ke sasapura ea, umo jakekari bande avo aembeto, iji heriso nei wahai ta gerikasi ke ijia, 30avo oroho ie atahu totove.31Eto ainge dombo Jews ta tihijikari embo meni na urumbea," ke einge ea embo nei avo honde hate, oroho amo umo oenga eto kondari haite manera, ijiera. 32Keriso Israel ta King oroho be ie orekata totovea nago kito avo ke be aisora.33Eto iji veto hure 3'o'clock unu degi tapa avo mume na iketo ahureketo mihinu puto mume 4 o'clock uija. 34Eto iji amikote Iesu na sihori gagahete ijihe, ''Eloi eloi lama sabatani?'' Amita be amo, nau mama,nau mama, umo do eto na tohe?'' 35Embo meni aita mihera amina ke einge ea kivujo embo emo Elijah jage eria.''36 Embo wahai amina tutu veto pambuto vinega sogaga te avo umbuto puvuto bo ipiki ta haito ikeo indina, eto embo wahai na ke einge ena kogue irivujo Elijah na umbuto ikau veaute avo kiore. 37Ainge eto Iesu si gagahete ijie ambuhaja.
38Eto jakeka ari bande jota curtain ugorota osereketo oviho oviho ue ita eto vetohuta.39Eto iji amikote isoro embota ta tihijigari embo pajire amina Iesu ta pehari avo kito ena, ke be embo emo mamo ta meni ra ainge ena. 40Eto aita amo evohu meni ga tapa heteto hoi beta kogue mihera, ugoro ta Mary magdarleen, mary (amo James te Joseph ta aja ra) eto Salome. 41 Eto Iesu Galilee hembuhaja amo avo ambo ue hondate uera. Evohu neinei ga tapa ga Jerusalem jota eto puvuhara.42Eto hure vovunu amita jota amo sijasija ari iji ra eto evito amo Jakekari iji ra (Sabbath). 43Eto embo degi javo Arimathea ta embo amo ai putuhaja. Embo amo embo tapa na otohu uvahera, eto pilate na isoro ta tihijigari embo ta tihijigari embo ta degi etoingari ena.44Pilate tutu uhija amita be amo Ieus ambuhaja eto Pilate isoro ta tihijigari embo ta degi eto ingari ena.45 Iesu mahu pehenu kito pilate na Iesu ta hoga avo Joseph ta ikena. 46Joseph na bo parara avo umbuto pambuto Iesu ta hamo avo oreka eto umbuto ikenu vena, enu amita amo togeto avo use ta ikena eto use amo karu pajire kovihara eto karu nei amina mimikeo puvuto pe ikena.47Mary Magdalene te Joseph ta aja te na Iesu degi dai kovi hara amo koguera.
Chapter 16

1Eto Jangu Indari iji puvuto irae enu, Mary Magdala pamone eto Mary James ta e, eto Salome na pehari hoga mune ari sivo avo koro na ombuto umbua, Iesu ta hoga ta hoga ta ikaro te ijie ea. 2Eto Sunday iho be te, iji eha vivihunu, enana use ta pambua.3Enana na ke mine ara ijie einge ea, "Amina use ta peikari koro peni, amo jigou ahone ta pambau?" 4Rate enana tihi ikeo pambuna, avo koro amo mahu jigari ahone ta pambuto mihinu kia, eto amo peni wahai be ra.5Enana na use panga jo ta horeto, singa wahai ombari usasa te avo avo ingeni be ta arumbeto mihinu kia, eto enana tututu ea. 6 Amina enana ta degi ke einge ena, "Mane oju aisova. Iesu Najareth embo, i atahu ta teo pehena avo jombure ove te. Amo mahu erehija. Amo ei ta irae ra. Avo ikehere serekehija besi avo kivu. 7Rate pambuvu, amita ambotani eto Peter evu ingore, amo kihi Galilee pambuha, ungo enu ingihava ainge.8Enana araha ta puvuto use toto uhuveto pambua; ando tata tata ue pejaja ea. Enana ke mine ara embo nei ta ae toa amita be avo ungo oju ea.9Sunday iho be te, amo erena amita ambota, amina kihi Mary, Magdala pamone amita ahihi sasapura 7 ainge kurumbenu arahata puvuna, avo hena puvunu kina. 10Eto amina pambuto ambotani nei nei enu ingia, sipuri ue osaga kogue mihia amita jota.11 Enana eo ingia amo mahu erena ainge pamone emina kina, rate enana kembe ae ea.12Amita ambota amo hajire nei ai ta enana heriso ta puvuna,enana degi peni ai pahuo.13 Enana na pambuto ambotani tapa avo eo ingia, rate enana kembe ae ea.14Iji amita ambota, Iesu na ambotani 11 avo indari indesi arumbiho enana ta degi puvuna, eto enana isembena enana ta ke be ae ari eto jo jainha be, amita be avo ami ta pehari ta erena avo ke be ae ea avoeto. 15Amina enana ta degi ke einge ena, "Enda tapa ta pambuvujo, Duru Ke Be evi evujo enda tapa ingore.16 Amuna ke be ue eto bapataito aisuja amo kojari umbasuja, eto amuna ke be ai aisuja amo kasari hetasuja.17Eto hajire erevi ke be ari ereve kebe ari embo ta degi puresuja: Nau javo ta enana na ahihi sasapura kurumbasora. Enana na ke tunga nei nei eha amina aisora. 18Eto enana na o koso o avo avo ingeni na jigesora eto umo sapura pehari umbuto puvuja avo indesora amina mane ahumbari umbuto puresuja. Enana na ambure embo ta hoga ta ingeni tembihe penunu aisora amo kojari umbasora.19Bada na ke enana ta degi enu erae enu amita ambota,Amo uhu ita umbuto vihina eto God ta ingeni be aita arumbena. 20Ambotanina na ereto deki tapata pambuhe,duru kebe evi hande ea,eto Bada enana ga vahiketo pure ena teo ke do ena avo hajire neite neite amina harikena.

Philippians

Chapter 1

1Paul eto Tiomthy, Iesu keriso ta agiari embo, eto ungo tapa Iesu hena tutuvi hete to miheva degi Philipi aita, eto tihijigari embo ita pepeni eto Dicon. 2Eto God mamo eto meni Iesu Keriso amita ta osa ari eto peka ungoga tapa degi Philippi aita miheva.3Nau God mamo umo osa ona, na iji mahainge umo hotembu eona.
5Awo embo ungo ga eto duru ihikiha eto oroho. 6Na ivo sovera eto pure tapa aisona rate ungo amina pure ihikari javotoho ehija amo mahange ururo Iesu ta purari iji na tutumo aisuja.7N aeto embere engeya ungo nau mine umbarita amita be amo ungo nau jo tapa ungo tapa nau bambu eto duru osa te boka te ari araha ari. 8God na kiuja na dingeto ungo tunga be umbona Iesu ta javota.9Emo nau pari tunubari eto kiari be keisoa Iesu eto be hotemba sova. 10Awo eto umbo keisoa eto umo be javotoho ari amo Iesu Keriso eto be javotoho iasoa, eto be hotembasoa Iesu ta purari te umo pehumba mane umba soa. 11Be na enetasuja eto javotoho ari amo Iesu Keriso hena puvuja God ta sago te jekekari.12Na ungo kiowa ijeona, name kamei, do nau degita ije kihaja emina duru pambasuja. 13Ara mita be, nau esi pundarari Keriso ta usasa degi tapa te eto iumba ari. 14Pajure be amo nau namei kamei Keriso hena hurari amo ga nihena ojuae ke kaheu.15Embo tapa amo daingeto Keriso ta ke awo ingesi ujeje uo, nei nei amo javotoho uera. 16Ahari erevi tunga umba ari pauja, kogoru na eto ikerera amo duru ijumba ari. 17Awo rate enbo mamahu Keriso kia hande ambu eto ando ta ujeje enana hotembihara amo bouka memega te be pambasona esi pundarari bei.18Daingeto? Embere indoko be aite nei amo kesokowa o nei amo ke be na Keriso ta javo gijiore vihiuja eto enge emi na osona, ke be, na osa ona. 19Na kogona erremina harikasuja amo nai javotoho ungo oari eto honda eto aihihi te Iesu Keriso te.20Amo nau uje umbasi homta no degi me kira, rate na ne amo be erae eto iuvo, eto oro eto mahang, Keriso jigo no visuja nau andoga na wasirite iri o ambure sona. 21Na ireso na po pehasa na amo Keeriso go hombeka sona.22Na undo ta aisona amita beasuja na oure embo aisona. 23Na hena gainha na heriso miara uhunda osa nau kiari pambari amo Keriso iresuja aita ujeje pajire javota na aiso na. 24Ehako andota egrembeto be donda neite kari te avo o ujeje oa.25Be javotoho na jandirekejo ari vasiri eita, na kogona amboto na irei sona eto ungotena pete aisora, eto no javota eto osa osa te humotari aita. 26Avoeto nau degi amo ke dorami aisoa amita be avo au pajire aisuja Iesu Keriso ehako no degi puresuja aita. 27Umo oenga be na umbuto hondate ue otoho ari na Iesu Keriso ta ke Gospel avo tohota hondari ta avoeto na puta Keisona eto umo ingeisona avoeto ivo eto ahihita hotejo hotembari wahai humotari aita (Gospel) ke wahaita.28Aenge dombo mane segigi jopapa otohu arira amina no engihita avo. Emore enana ta sapura, eto avo javotoho ari amo God hena puvuja. 29Eto emore toho no degi ikea Keriso ta ujeje ta, eto avo pere amane humota aisoa rate tohota osaja meme gaga tapa.
Chapter 2

1 Avorate, Iesu Keriso ta jo ta eto hotembari miheite, ainge nei mihetemo, avo tunga umbari, osa ari, kaneto umbari amina hande ikau puresuga ainge umo janderiketo ahihi wahai ta jakeka boreka aisoa aits, eto ainge pure nei uhoho mihei te jakeka bande simba ari nei oga bada.2 Eto ainge ururovo nau jojoga ari eto hondate amo mahainge ungote iresuja. Iji javotoho te iji sapura te, jigito tunga umbari avo ahihiga wahai ta kaju ejo, ao no ijumba wahai aisuja.3Toao hande ambu na tihi jigou o pehumba o pegogo na umo tihi jigou. Rate n a embomeni osaga ue avo pari ejo eto umo pere enana. 4Tojo namei kamei mine kiara ue irivujo na uje pere avo mane aisoa, rate ujeje embo nei ta avo ejo.5Hotembari evi umbujo no be ai ainge Bada Iesu ga tapa. 6Avorate amuna kihi irerembihai mamo God ta jota, umo jenekje honeki, aera te God ga heka ta mihahija. Eto donda tapa umbau amita aja. 7Ainge eto amo oenga teho be ambu ena, enda embo ta hamo umbuto asuke na, eto Iesu ingihaja enda embo ta uje je avo eto, ko gara amo enda embo ainko kia. 8Iesu na oenga otohu ena eto hamo toho tohotana ombuto umbuto iji heka ta pehena, teho ainge cross ita.9Avo eto mama God avora ijie ibeta nau meni oro oro jakeka ena. God na Iesu keriso ta javo uhu ita iraguja. 10God na evi uija amore Bada Iesu ta javota enda tapa humote pain aisora, enana uhu ita erera eto enda ta ainge eto ainge Paradise te tapa.
12Eto avore, nau tunga umbari iji mahainge umo na agi eo a, nau hamota pere mane iresuja te nau no handa ta miha avo hotari huna peni avo kaheka sona ojuae peja ja ae orosa no na ombuto umbea avoeto. 14Pure tapa avo boru te tumote isorote hinikambari te aojo. 15Ainge aisoa amo pehumba mane umbaisoa ta sovera umbesoa ta meni undi teho umbuvujo na ai embota ugrota umore usasa umbaisoa enda tap, umo ana ugorota heteto God te embonei uhoho saoura mane ke aisoa.16Jigito daroho irari ta ke ainge ue mihiro Iesu ta iji avo puvuroi na ke aisona na sapura ta uheva era eto ahihi sapura ta prue embo mane ra.17avorete nanena arahu ta nau orosa hande iatahu ta na pure gainha ue humotari no na degi ta ikiha avo embo, nane na osa peni wahai be ere ona eto jakeka umgotapa avo. 18Ungo tapa ari umbari wahai tunga wahai eto osa osa ue namo ga otoho i beta ra ijie irivujo..19Rate nau uje je amo Bada Iesu Keriso na Timothy ikau pambasuja iji tuho be ra, etohinge na uje be hondate do nane na ungota uje donda deira mi reva avo aisuja. 20Na oenga ra embo nei irae ra embo amo ari nau wasiri ainge mane ra, embo amuna jo tapa na kembeari na umo avo embo aisuja. 21Enana tapa amo ujeje toho enana ta avo asi uje eora donda tapa Bada Iesu ta degi iriuja avo hotembae ra.22Rate umo kogoa Iesu amo no avo simba ere ua, eto Iesu te amita Gdo ta na Gospel ta hondata uera. 23Eto ainge eto nau uje avo ano pambasuja sau be sau na keisona donda tapa daingeto pambasuja namoga tapara. 24Rate na ando gainha uija bada Iesu avoeto na oenga avo iji amikote puresona.25Na hotembihena emore be aisona Epaphroditus egerembeto ungota degi pambasuja. Amore nau namei namei ra eto pure euja te amore isoro embo ra eto ungota duru hande ari embo ra, nau ujeje hondate ari embo ra.26Na kogona embo amo ungote iresi uje ra te memega eto amo ambure eto irari ke ingihava avore. 27Eto be ambure gaiha ue avo amburesi auvihaja,28 Te God na kito jo be jo amita degi uija, eto amo wahai manera , namo te tapa ainge na mane sorara kaiketo sorara aison. 29Eto amore tapa indoko jo na avo eto nane na ikehene pahua avora , avo ainge amo keisoa rate umo na jo upapa na jakeka ijiea ururovo nau osaga memega amo mane puresuja. 30Eto pure ainge amore Bada Iesu ta ra ue Iesu puvuto pehari avo auvena, Bada Iesu na amita ahihi avo hondate uija umo mane ahea na nau pure ta kito pajirebe jigei ita vivihaja.
Chapter 3

1Tutumo arina, nau namei kamei, Bada ta javota osa evujo. Na donda wahai erevi ungo ta degi kajihena amina bouka arira, amore umo simba aisuja.2 Eto kogo eto ijumba evujo embo sasapura ta pure neite neite ere ora, ijumba evujo enna embomeni ainge amo ando visita mihe ora. 3 Ungotena amina Bada kaju ga kaju ari amina ahihi ta God humota aisora, Iesu keriso hena osaosa ue ando visi avo mane humota aisora.4Na oenga ando visi ta do uahena. embo neina amo nau wasiri mahu aita irari ke ainge hotembeora. Nane wasiri avo ano be aja ae ehena amo aehena.
6Eto tipure, ta God ta embo meni javotoho avo mane ue nane memega nei ta neita ikihahena, eto na oroho amo javotoho eto kepepeni na irae, na te umbasona irae ra.7Awo rate nane donda tapa eremita mine umbari aite, nane Keriso tapure eto ke avo hotembihe donda tapa toruhona.8Awo rate bebe na oroho donda toruhana eto igegikihara avo na hekara aminta be amo Bada nau Iesu Keriso ta kiari eto tohota sov era amo bouka be ra. Aveto donda tapa toruhona eto donda emore sapura kogue ena eto Iesu avo na ujota pere wahai uija. 9Na avo Keriso hena pambuhana, javotoho te usasa nau namei ra ke be ari Keriso hena eto javotoho usa usa ke be arite God ta degi. 10Oroho na be avo keisiuja ona hamore sovera peharari wasiri te erari giu pari te tohota memega neite neite hajire avo mine umbuhena. 11Na toho peheto erari avo ke be erena.12Na donda tapa erevi kiari umbari manera eto najavotoho manera rate ra, rate na be eto ainge ae javotoho mane be re na mahu Iesu Keriso na javotoho aisona amita be re na mahu keriso na javotoho uija.13Namei kamei na be javotoho be mane avo eto na onga re hotebihena pure wahai ere (evisona) wasiri do tapa kuta avo jeenambo ue do tihi ta puvuha avo konkon aiso na.14Na be eto hihi buju putoha eto God jage ra nahena mihiha avo Bada Iesu Keriso ta javota eto javotoho umbasona.15Avo embo ungo pe embere enge to asora embo peteni tahotembari avo aisora . 16Aingeto derami ungote ehera, avo jigosora.17Be eto kogo eto nakivujo, namei kameiungo dago hena avo hombe keto be kivujo eto ijumba evujo enana ami na ha damgeto ora iata ahekihira umbujo. 18Embo idokobe avo na ora, enana ainge amita ke mahu no degi ijena enana ainge Iesu kitoho embo ainge eora na no degi tihi sisivu ga tapa ke erena. 19Enana tutumo ari re sapura, bouka, memega enana God amo atita enana sarika amo enana ta meki ari.20Aeo rate daroho irari uhu tara, aita ungo nau oreka embo simba aisura. Bada Iesu Keriso. 21Aina ungo te nau andu au jandirikau ando amita sago kiari aingeko aisuja, tohota sovera sinderi te isapa mena be donda tapa ari sovera te oengara.
Chapter 4

1Avo eto, nau namei kamei amuna na tunga umbuna, eto osa be ena, embere einge Bada ena turiri eto hete vujo nau tunga umbari namei. 2Na Euodia ja ere na, na Synyche ga ere na, siro wahai Bada hena evujo. 3Ke bera, na ainge eto inge sona nau kebe companion tahondate erevi evoho aina teho pure agi namoga jota dandikiha amo Gospel avo embo amita jo aita amo Clement eto nei nei amo nau name kame pure agora enana ta javo amo God ta book javo wasiri ai miha.4Osa osa eagona Bada mahai ge na ahako eike aisona osa osa. 5Tojo no vasiri avo embo tap na kiore eto Bada no engihita. 6Mane osagata mine umbari amomo donda deita rate donda tapa amo parira. Eto ingari amita jakeka ari avo tojo no eto ingaro avo God na keisuja. 7Eto God ta tunga humbari amo pire be tap kiari ra amina no jo upapa eto ari bari amo Iesu Keriso ta handai.8Tutu mo ari, namei akmei, donda ke be ere, dawo sapura re, dawo be uja be ere, dawo tunga umba rire eto davo ke javotoho pambua donda nei deramijavotoho donda nei derami jaketa ari, hotembari donde ainge avo hotembe vujo. 9Donda ainge aravo na ena hahe umbuhava eto ingihawa eto na hena kogowa donda erevi evujo eto erevi evujo eto God peka ingo te tapa.10Ara vora te na Bada ena ungo osa amita be amo tutumota hambari eto na hotemba gowa. Ungota ujeje degi kihi amo na hotembihawa rate umo daengeto heheto sovera eto honda ao. 11Na erevi erena amita be amo na ujeje oe aere? Na do ahe umbuhena donda nei nau degi ejekasuja . 12Na kogona daingeto hoivo aro eto daingeto indoko umbara embere indoko be eto donda nei ga ahekari aro awora au beuje embo undua rari daingeto undoko be ari ujeje. 13Na pure tapa aisona barata soverata.14Eto aingeto nau mana mana ta na javo toho umo ondate uevera. 15Rate ungo Philippians embo duru ungari ihikari ta ungo na kogava, na pahana Macadonia embo meni na kiae eto umbari aita na ondate ae uera. Ungona ikehewa. 16Eto ainge na Tesolonika mihena ungona ondate eto na ujeje avo wahai mane rate indoko be ikihawa. 17Na ungota andedo avo kiaera te namore ungo eto unbuhawa be avo pajito vivihei te avo keisona.18Avo rate na donda tapa pevihari umbena avora ere ikere ikehera eto donda do ikehe puvija amo Epapphroditus ta degi umbe na. Amo gamote eto jeune mune ko, God hena kiari eto osa ari. 19Awora te na God na ongota ujeje tapa amo aisuja tohota aita hekaue amita hajawaja sago kiarite Iesu Keriso hena. 20God mamo ta sago kiarita iji mahange iroi.Amen.21Embo atoho iesu hena peketo umbuvijo namei kamei oroho mambu mihera amina ungo pekijera. 22Embo otohu tapa amina ingo pekihera avora te enana Caesara orote wahai ra. 23Bada Iesu Keriso osa ari no ahihi ga mahange iresuja. Amen.

2 Thessalonians

Chapter 1

1Poul,silvanus,eto timoti na giupari bande degi thessalonian jota mihera amita kajeto ikena. God ta meni Iesu keriso ta javota.2Mama God eto Iesu keriso ta osa ari eto peka ungote tapa.3Na go na iji mahainge ungo ijie God osa eora, namai kamai. einge amo javotohora, amita be amo no humota amo pajito be viviha,eto tungabari ungo vahai vahai ta amo re mine ara ururo vihisuja. 4Avo eto dagona osa osa te God ta embomeni ta degi God ta ke avo eora. nagona ungo ta jamo jamo eto irari eto ungo ta humota ari embo meni na ungo osaga memegata ikeora.eto nagona ungota bouka memega umbagora avo eo ra.5Emita hagire amo God ta ari sirikari kembe pere ra. Eto ungona God ta hotari ta horari inono ra amo do umo enda ta osaga memega koguea.6Avo eto kembe pere erena amo God na hapereketo bouka memega avo egerembeto ikau embo meni amina umo memega ta ikehija ai egerembasuja.
9Embo meni amo memega iji daroho kogue iresoa te Bada irari degi usasa te ai ta mane horasora 10Eto Iesu na evi ue, amita puvujesuja iji te amo amina amita ke be ari, humota ari embo meni ta degi osa be tapa embo amina humota erua. Na go ta pure do mahu ari no handa amo ke be ue ra.11Avo eto nagona ungo avo embo pari mahaenge eora. Nago na God ta jage umo hena avo ije pari ora. No ujeje te javotoho eto ke be ari,sovera arite avo au beaja ue pari eora. 12Nago na donda evi pari erora avo eto Bada Iesu ta javo aro enana na jakeka aiso ra. Nago pari ere ora amo amina umo jakekaavo eto ungote nau Bada God, Iesu Keriso ta javo ta.
Chapter 2

1Oroho Bada Iesu Keriso ta purari iji te embo meni tapa vahaita vahaita eto amiga umo eto ingari ora. Namei kamei.2 Avoeto mane segigi, mana mana ahihita ke ta araheta puresuja ungete nau handa.3Mane to ao embo nei umo tihi jigesora. Do eto iji emo puresuja ambota enana embo evohu Iesu ta ke ingae asuja amo Kasari umba suja. 4Embo re emina Bada ujae euja eto oenga be tohota javo jigei vihiuja. Amita mine,amo pambasuja pari ari bande ta pambuto asuja amo oenga Bada ra.5Umo hotembihe te, iji amikote na ungoga mihene kogiuja amikote donda evi iji hjane te? 6Oroho kogoe te, donda dei na peikihoi, amo iji amita ije kasuja au avo keisuja.7 Dei ta hamota ingito ingarako eto ari umburi amo emo puvei, embo amina peikiha avo ohimbevujo pambai.8Eto embo ingito ingarako era ua amo araha aisuja, eto Bada Iesu na tohota pe hoinge na au irae asuja, eto iji tutumota puresuja.9Eto sinena pureha embo puresuja, amo embo sapura tapa be ta hajire eto ke sokovu neite neite kisova.10Avo eto tapa ke sokova eto ahurekasova amo avo mane ra.amita bere tunga umbari, kebeari irae, eto hondate ari iraera.11Ami ta be amo bada na pure enana ta KI avo ikena, amboto ke sokova avo kebe avojo.12Vasiri tapa ami ta minere, kasari iji te, tapa kasari umbasora.13Eto iji mahainge ungotena bada pekasora, ungo namei kamai eto ungo amu na ujeje euja. amita bemo, Bada na ungo mahu uija eto kihi embo meni eto vasiri egerembeto umbari eto otohu ahihi ta jota ke be na pere.14Bada na umo jage eto embere javotoho ke otohu amita, eto usasa Bada Iesu keriso ta.
16Bada Iesu Keriso amo oenge na, eto ungete nau mama God amina ungotena tunga umbuhe mahaenge hondate ari javotoho ikasuja.17Ivo ari eto no jota pure tapa eto ke javotoho avo arahe asuja.
Chapter 3

1Oroho nau namei, nago avo embo pari evujo avo Bada ta ke na jakeka boreka are, eto ainge eto umo te tapa. 2Pari avo ungote na Bada God na memega osaga eto ahihi sapura embomeni, embo meni tapa na God ta ke mo be humota mane eo ra. 3Avorate Bada Iesu ta humotari amo pajire be ra, amina umo sovera ari no ikau ainge umo simba aisuja ahihi sapura ta mihe kito.4ungotena sovera umbera Bada Iesu ume avo embo, avora umo tapa no ahe avo ejo tambu eto pambai. 5Bada Iesu ta jojoga arina no jo komo avo embere siri kau tambu aisuja God tunga umbare na eto pato hondate ari Iesu ta umbasora.6Nau name kamei, nango tapa na avorari erea Bada Iesu Keriso ta javota, eto ungo avo hoi beta ta irivujo enana ungote nau namei kamei kupi pegogo ue mihera eot ainge ungote no do jigito pahora avo umbae avoeto.7Eto umo oenga ere kogoa amore nujavotohora eto umo do nango avo embo ere oa. Nango ungote irae ra ainge dombo enana nei uhoho amo ijumba aera. 8Nango indari embo nei uhoho ta avo mane indio ra teho ainge hande ae avo eto amita be, name kamei pure gainha be mume te iji te avo osaga memega eto mete sisivu te, avoeto nango ainge mane be na kuna ungo kusindaso ra. 9Nango ainge aisi mane rate umote namote avo avo ari ikae ra. Do avoeto ungote ari em hekeri hekeri aravo be ainge ahekihira no degi, ainge aro umo nago ijumba aisoa .10Eto iji deite nango mo ungote wahai ta ure, nango na avo rari ere ra, '' Te wahai amuna pure ari uje ae ere ua amo mane indari indesuja. 11Eto nango na te ingera amo enana ne uhoho kupi pegogo engo meni, ungo ta ugoro ta. Mihera ungo amo pure aera rate eto ainge ue keko. 12Bada Iesu Keriso ta javota nango na avora ari ere ra, eto namei ungo uje eto kito oure jamo eto ue indari nei uhoho ta avo indari.13Rate ungo namei kamei, mane ao jo komo toa o veasuja do javotoho umbasi ere oa avo. 14Eto ainge embo nei na God ta ke otohu eita kajari miha avo agi ari uje be aukito, ejo ingoi mihe avo me kioi amita Bada God ga wahai ta ari irae ra ainge ao embo amo kesuja. 15Eto amo mane no kiyoho aisuja te, no namei avo isembeto onde kahejo.16Iji oroho eto mahainge Bada Iesu ta peka amo iesu oenga ma no degi ta peka iji mahainge eto embere indoko ta iaksuja eto Bada Iesu ungote tapa. 17Emore nau pekari ere ikhe na, na Paul, ke erevi nau ingeni na kajihe na, ke tapa ei kajari miha amo nau hajire ra. Ke einge eto kajiha na. 18Eto osari jakeka amo ungote nau Bada Iesu Keriso amo ungote tapa iresuja. Amen.