Warai: Bible for Matthew

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1

1Buk enga Jesus Kristus , David Siming asing yeng yening partuk, ning Abram siming .2 Abram ning ngu Aisak nawing, mat Aisak ngu Jekop nawing, mat Jekop ngu Juda nawing mat nine waning kaking yeng gak. 3Juda ngu Peres mat Zera kak saseng ngu Tamar ta asiyerang , mat Peres ngu Esron nawing, mat Esron ngu Ram nawing.4Ram ngu Aminadab nawing, mat Aminadab ngu Nason nawing , mat Nason ngu Salmon nawing. 5Salmon ngu Boas nawing mat naing ngu Rahab, Boas ngu Obed nawing mat naing ngu Rut, mat Obed ngu Jesi nawing. 6Jesi ngu king David nawing, David ngu Solomon nawing naing ngu Uria paring mataing.7Solomon ngu Rehobam nawing , Rehobam ngu Abisa nawing , Abisa ngu Asa nawing . 8Asa ngu Jehosapet nawing , Josapet ngu Joram nawing , mat Joram ngu Usaia nawing .9Usaia ngu Jotam nawing , mat Jotam ngu Ahas nawing, Ahas ngu Hesikia nawing. 10Hesikia ngu Manase nawing , Manase ngu Amon nawing , Amon ngu Josaia nawing . 11Josaia waning kaking gak asiang ngu Jekonaia sain ning Babilon na kalabus kak kin.12Umaing ning Babilon na kalabus wikyin , Jekonaia ngu Sitiel nawing, mat Sitiel ngu zerubabel asing. 13Zerubabel ngu Abiud nawing , Abiud ngu Eliakim nawing , mat Eliakim ngu Azor nawing . 14Azor ngu Zadok nawing , Zadok ngu Achim nawing, mat Achim ngu Aliud nawing.15Eliud ngu Elisa nawing , Elisa ngu Matan nawing , mat matan ning Jekop nawing . 16Jekop ngu Josep nawing Meri aing , Paraing ngut Jesus asiraiyang , Ngu Krais kot wawing yakang, 17Abram kin do ut David kin ngu 14 generation, mat David kin do ut Babilon na karabus kak ngu 14 generation , mat Babilon na karabus ut Krais ya sain gin ngu kuting 14 generations.18Jesus Krais patang gaiyang ngu arapuk enga sungret patang gayang. Naing Meri ngu asak Josep rang ya yakang, mat ning ariri kum aput kaparet irak, sain gin Meri asak yuo kun da alul enayang. 19Mat Josep Meri aing , ning ai titngening ning paring aimamanga eneng ya aiparaing teiyeng gin ngu wating soryayang, ngu ya ning numaing nak Meri watakot.20Ngu ya ning nuing ngat iren , Sakuing ya engel ta amang gin aput patang get, ngakat korayang, '' Josep Davit siming, kum yokokereng Maria rangke ning kakou paranggi, nokoya ning alul kak ngu yuo kun da neka enayang. 21Ning yo neka ai asireng , mat kaka yo wawing Jesus kot yeng , ning yo nine ai paraing yenengngeng kagin weng nunggin.''22Unan kuting ngu batangkaiyang mataing Sakuing ya profet ta meta ko nga kat yayang, 23''Paraing ko ai kum talining yo neka ai ko asireng , mat neka ngu yo wawing riek Imanuel''-- meta ngu supuring ngu ngakat , Anuta nena kak.''24Josep kokaing watat walilet neko engel ta koraiyang ngu kot sungret kaiyang, mat Maria raiyang ekik nine paring . 25Mat ning nine ya kum ngat iren ning neka ai asireiyang. Mat ning wawing riyang Jesus.
Chapter 2

1Jesus asak patanggaiyang Betlehem na Distrik Juda kin, sain kin ngu Herod ning king iraiyang, ata patang gining ya ngawining ai aput Jerusalem na patang gak ngu ngakat yakang, 2'' Ai ko batangkaiyang ngu Jew yening king ngu takin iret? Nena ninne poing wangareis ata patang gining tak ngu ya nenna ninne pingeng itaratakot apuis. '' 3Sain king Herod ning meta ngu ngaiyang ning kankan aso raiyang, mat piting piting Jerusalem na ngu kuting meta ngu ning kak rakang,, 4Herod ning pris sakuing sakuing mat skraibs ai yengengnet aput kapayerta mat ngakat pasoyerayang, '' Krais yo takin batangkeng? 5Ning ngakat korak , yo Betlehem kin batangkeng distrik Juda kin, neng nga mataing profet ta kekarak ,6Kaka Betlehem , Juda yening nala kin kaka kum upang aput ,ai ko yo batang keng ning yo Isarael ai paraing samayereng ya ''7Mat Herod ning umaing nak ata patanganing ya manga ai kuyerin aput ngakat pasoyeraiyang sain poing batangkaiyang ngu korek ya. 8 Ning yerin Betlehem na ukang, ngakat kuyeraiyang , '' Ut pandingda neka ngu ya taing kei. Sain yeya toleiyan ngu, nanou meta rei apun yo nana kak ut ninne pingeng enet.''
10Sain ning poing kot wangarei kang yen ning nuiyeng suling ken mateyeng laklining sakuing kakang.11Ning ya nungin ut neka siming ngu wangarei naing Maria kak irak. Ning kusuk ta sariket pingeng itarak. Ning niyening paus wakalet luo enak ,gol mat frenkinsens mat myrrh. 13Sain ning apai watat sulet ui, Sakuing ya engel amang gin batangket aput Josep ngakat korayang , '' walal , neka sombal naing gak yengenget popat ut Egypt na irei. Kin irei pat nanat yo kukeret , Herod ning neka sombal ngu wasangaret ureng ya. '' 14 Utalap kin Josep ning walet mat neka sombal ngu naing gak yenengnet paraket Egypt na ukang. 15Ning kin Egypt na iren Herod ning moyang. Neng nga batangkaiyang ngu mataing Sakuing da profet makeng gin yaiyang. '' Egypt nunggin nanou neka ai nawaing rew apuang.''16Sain Herod ning ngaiyang ngawining ai asak tapalak , ning nuing wangwang yaiyang. Ning walalet ut neka ai Betlehem na mat yapai eking gin kuting niyening sasa iri mat sarikit ngu kuting yurun momoing kak, sain ngu ngawining ai ta korak .17Neko batangkaiyang ngu mataing profet Jeramaia ,making gin meta ko nga kat batang kaiyang , 18'' Meta ko mataing Rama Yapai ka ngakang, mate sakuing mat nuiyeng weng sakuing , Retsel siming yeng yening matenggaiyang, mat ning wating soryaiyang nuing rie suling kengya, nokoya siming yeng kuting momoing kak. ''19Sain Herod ning monn , Sakuing ya engel amang gin Josep eking gin batang kaiyang Egypt na mat ngakat korayang, 20'' Walalet neka sombal ngu naing gak yengengnet Isarael nala kin ui, Ai neka sombal ya yang rak ya ngu asak momoing kak.'' 22Ni sain ning ngaiyang Herod siming Akilaus nawing ya apai rat Juda ai paraing samayeraiyang ngu ya Josep ngu yokaraiyang kin uong ya, upang Sakuing da koraiyang amang gin , ngu ya ning walalet Galili kin uiyang, 23ning ut taun sombal Nasaret kin iraiyang. Nenga mataing profet ta meta ko yakang ngu rin pat kaiyang yo ning korek ning Nasaret.
Chapter 3

1Sain kin ngu Jon baptais ya ngut aput gud nius meta yet apai palang yapai malang Judia yening ui kin , ngakat yayang , 2'' nguyeng kuarirei sam yapai ya kingdom asak ikur aput '' 3Ai ngu ya profet Aisaia asak ngakat yaiyang , '' Nawaing go ninne ya palang ui yapai malang gin aput,' Sakuing ya arapuk mesarei tit kin .''4Mat Jon ning Kamel tokaing gin tau royang mat let puking gin karaiyang , ninne samat ngu lokas mat ani sawaing. 5Mat Jerusalem, Judia yapai kuting , mat yapai wai sakuiing Jodan na ngu kuting eking gin ukang. 6Ning kuting Jodan wai ka par rakang , mat niyening weiyang ngu kuting totoret pasirak.7Ni sain ning Parisi mat Sadusi kak wanga yerin eking gin par rak ya apui , ning ngakat kuyeraiyang, '' Yeya poi siming , ai kuat kuyerte yeya weiyang ngu takarek ya popat tik? 8Kagin weiyang watat tik ngu ya aking suling riei patang geng. 9Kum wakumeng gin nanak yewak , '' Nena Abram nineu Sasa .'' Nana mat kuiyertam Sasa Anuta yo Abram ya nekaneka yerin patang gek sisim enga kin.10Asak palang gis tei supuring gin rikang. Tei kuanik kuanik kum aking ket ngu yo koprei sarikin yo tite kin pekarei un yo titet posareng. 11Nana wai kin par kun tam weyang ngu pasireng ya . Ni ai ko ning sungnerte ngu Sakuing takanerte. Nana ngu ning kak pat malang ninne sandel ratya. Ning yo yuo kun kin par yuneng tite kak. 12Ning yo ninne sabol kak apuang flawa ya mutamuta pasireng ya , mat ninne muta muta ngu yo tite kin posareng tite ngu pat kum aikuat rin mowang ''13Mat Jesus ning Galili kin apuyang Jodan waina Jon da waireng ya. 14Ni Jon ning wating soryayang , Jesus kimraiyang , Ning ngakat koraiyang,'' nana pat kakat wainereng, noko ya kaka ekininggin aput?'' Jesus olet ngakat koraiyang, '' Mat kengke , mataing meta yamakal iraiyang ngu aking eng patang geng ya. '' Mat Jon Jesus wairaiyang.16 Mat Jon Jesus wairin wikyin , Jesus wai watat witkin apuyang, mat sam taing gin wakalen , mat ning Anuta ya yuo wangaren nung buta ekik aput Jesus piting gin totaiyang.
Chapter 4

1Jesus ning yuot ratt ut apai ai kak malang ngu kin rinn ai satan da aput waitiraiang. 2Sain ning samat kak malang nal foty mat utalap kak foty, sain gin ning nuing tuktuk yaiyang. 3Ai waitareng ya ngu asak eking gin aput ngakat koraiyang, '' Kak Anuta siming ngu, mat sisim ringke samat bred ekik ring ke batangkin.'' 4Ni Jesus making rat ngakat koraiyang, '' Meta ko ngakat kekarak, Ai ning bret kinanak pat kum ireng, ni meta kuting Anuta making gin aput ngu kin.''5Mat ai weiyang tik Jesus ratt ut siti kun nunggin obou yaa taing pun waring ngu kin rit 6mat ngakat koraiyang , ''kak Anuta siming, ngakin apkiret sarike, ngu ngakat kekarak, 'Ning yo ninne engel kuyerin panding da samakerek ' mat ning yo atyenggin itakerek, kot kei yo sisim kum tarek ureng.''7Jesus tik ngakat koraiyang , '' Ning ngakat kekarak , Kaka kum kakou Sakuing Anuta waitireng. ''8Ai weiyang tik Jesus ratt ut urang sakuing pun rit nala nga ya unan kuting Jesus walilang. 9 Mat ning ngakat korayang , '' Unan kuting wangaret ngu yo kunawat, ni kaka mat tarakumik foforet nanou ya pinga itarewang.''10Mat Jesus ta ngakat koraiyang,'' kak ngakin natat popa, Satan ! Ning ngakat kekerakak, Kaka yo kakou Sakuing Anuta nak pingeng itareng, mat kaka yo ninne ya nak urata keng.'' 11Mat ai weiyang ning Jesus wataiyang , mat yeya ngai , engel aput Jesus saking rak.12Jesus ning Jon ya pinga ngai yang nine akerat talak, ngu ya ning walalet Galili kin uiyang. 13Ning Nasaret watat ut Kapenaum kin iraiyang, yapai ngu Galili kin ua t eing gin Zebulun mat Naptali kak niening nala kin.
15''Sebalun ya nala mat Naptali ya nala , arapuk ut wai tambing ening ngu kin mat ut Jodan wai areng dak. Galili ngu lain kuming yening nala. 16Ning ngu utalap nunggin irakang ni ning yamaling sakuing wangarakang, ni ai paraing ning yuo nunggin momoing kak mat Anuta watat nem iretik, yamaling walalaiyang ngu pun.''17Sain ngu kin Jesus supuret Anuta ya meta totaret ngakat kuyeraiyang, '' yiyew kagin weiyang ngu watai, nokoya Anuta ya Kingdom asak ekening gin aput.''18Sain Jesus ning paraket ut wai tambingening Galili ngu kin, ning waning kaking iri wangayeraiyang, Saimon wawing ko ngu Pita. mat kaking Endru ning amaka wai nunggin pekarak ning ai gabuo ratek. 19Jesus walalet ai iri ngu ngakat kuyeraiyang , '' aput sungnerei, mat nanat yo yirew ai yengengnek ya ai.'' 20Arwatat nak ariri niening amaka watat Jesus sungrak.21Sain Jesus ning yapai ngu watat areng dak uyang , ning waning kaking iri ko wangayeraiyang, Jon Zebedi siming , mat kaking Jems, ning waka nunggin saseng Zebedi kak niening amak mesaparet irak. Sain gin Jesus nawaing yeraiyang. 22mat ning arwatat nak ariri waka watat mat naweng watat Jesus sungrak.23Jesus ning Galili yapai kuting gin parakaiyang, mat ai paraing Juda yening obou ya nunggin sawaning yunayang mat Anuta ya kingdom ya meta suling ngu totaret ai paraing kuyeraiyang mat ai paraing sai supuring supuring kak ngu yirin suling kak . 24Jesus ya meta yang ai paraing yirin suling kak ngu ui kuting gin uiyang ut Sirian pat. Ai paraing sai kak mat mateiyeng lumuling kak mat kuming tareiyeng ateng momoing kak mat sai supuring supuring ngu kuting aput Jesus ta yirin suling kak. 25 Ai paraing asonak waring Jesus sungrak ngu Galili ai paraing mat Dekapolis mat ai paraing Jerusalem na mat Juda ai paraing mat ai paraing Jodan wai areng.
Chapter 5

1Sain Jesus ning aiparaing asonak wangayerin apui , ning urang yaket pun uiyang. Sain ning ut totet iren , ninne aposel eking gin apukang. 2Ning making wakalet ninne aposel sawaning yunnet , ngakat kuyeraiyang, 3'' Ai paraing Anuta ya unan ya wering iretik ngu nuiyeng suling nak irek, noko ya sam yapai ya kingdom ngu niening. 4Ai paraing nuiyeng wengket matengget iretik, ngu nuiyeng suling nak irek, noko ya Anuta yo ning panding da mesapayereng.5Ai paraing ning nuiyeng rie sarikin iretik , ngu ning nuiyeng suling irek , nokoya ning yo nala keng rawak. 6Ai paraing nuiyeng tuktuk te mat pungneiyeng eryet Anuta ya kagin titngening sungrek ya ngu ning nuiyeng suling nak irek , nokoya Anuta yo yirin nuiyeng kafur yeng. 7Ai paraing tapaiyeng nuiyeng yuntik , ning mat nuiyeng suling nak irek , Anuta yo ning nuing suling yunawang. 8Aiparaing ning aluleng gin mutamuta kak malang ngu ning nuiyeng suling nak ireng, ning yo Anuta wangarek.9paraing ning lumuling mat paro rie sarikit ngu ning nuiyeng sulingnak irek , ning yo kuiyerek ning Anuta siming. 10Ai paraing ning Anuta ya kagin titngening ritik , supuring ngu ya ning kitareng ratek ngu ning nuiyeng suling irek, nokoya sam yapai ya kingdom ngu niyening.11 Sain ai paraing yiyew ya lumuling ketik mat yiyew ya kagin weiyang ketik , mat meta weng supuring supuring kuyertik mat meta tapoling kuyertik noko ya yeya sungnertik, ngu ya yeya nuiyeng suling irek . 12Yeya nuiyeng suling waring ireng , noko ya Anuta yo eming sakuing sam yapai ka ya ngu yo yunawang, Noko ya aiparaing mataing irak ning kak Profet yirei weng kak.13Yeya nala nga ya sol .Sain sol ya saweng wik yin yo takat tik ninne saweng tik rawang? ning kum suling ngu ya yo pekarei sarikin tareiyeng gin wangnek. 14Yeya nala nga ya yamaling , Taun go urang pun iren ngu yo kum saing keng.15Ai ko kum lam supret rat sareng ga pupuing gin taprit , ning pun wit kin rit, mat lam ngut sinaring ai kuting ya nung gin yuntiang. 16Kakou sinaring ngu watang ke ai paraing kuting yengengnin , kin yo ning pat kakou kagin suling ngu wangarek, ngu yo ning kakou sasik sam yapaika ngu pingeng enek.17'' Yeya kum yek nana apumang ngu luo riiew wengkeng ya , o profet yening meta. Nana kum ngu riew wengkeng ya. Nana apumang ngu unan ngu kuting riew pat keng ya, 18Yamakal waring kuyertam , sam yapai mat nala ngakak yo wikyeng , ni wa ko luo nung gin kuanik ko yokum tangaringneng pat ning unan kuting rin pat keng.19Ngu ya ai ko ning luo nga kum panding da sungret mat tapaing yeng sawaning kot nak yunte , ngu ning pingakak malang Sasa Anuta ya Kingdom nunggin , ni ai ko ning panding da luo sungret mat tapaing yeng sawaning kot nak yunte ngu yo ning pinga kak , sasa Anuta ya kingdom nunggin. 20Yamakal waring kuyertam yiyew kagin titngening ngu luo ya Tisa mat Farisi ai kum takayertik , yeya pat waring kum sam yapai ya kingdom kin uwak.21Yeya mataing asika asika yening sain gin kuiyerei ngakang yei ai paraing kum palang yurei mowak , ni ai ko ning ai song go uren mon , ning yo kot kin patang geng. 22Nana kuyertam ai ko ning kaking gak nuing lumuling kak ning yo kot kin patang geng , mat aiko ning waning korte kak weiyang mutamuta ai ning yo kaunsol eking gin uwang, mat aiko ning kukerte , ''kak kanda!'' ning yo tite nal kuting ireng ya kin uwang.23 Ngu ya mat yeya alta kin ofa ritakot ngu mat nuyeng ngai yeya waningkaking go kakou ya lumuling kak, 24ngu kakou ofa alta kin watang ke iren, maring ket ut kakou waning kaking kak meta mesapareiyan do mat upang ut kakou ofa alta kin ringke.25Yeya arwatat nak meta ai o paraing kot kin yirek ya ngu kak meta mesapareiyen o nuiyeng kuanik kin , kotin yo yengeng et ut jas ating gin yirek , mat jas ta yo polis ating gin yiriwang , mat polis ta yo kalabus kin yireng. 26Nana yamakal waring kuyertam kaka yokum pat kalabus witkin apuwang , pat kaka kakou dinau moni kuting olen do.27'' Yeya asak ngatik , yeya ai paraing rawining yeya kum palangbalang kagin weiyang kewak .'' 28Ni nana mat kuiyertam , yeya paraing go mat wangaretik mat nuiyeng ninne ya yet ngu yeya asak ninne ya kagin weiyang ketik nuiyeng gin.29Ni tek ata tak ngut karin kagin weng ket ngu suling kaka pasiret pekar un, kotin matek kuting tite kin uwang, ngu suling waring una kuanik ngu matek ngu kum iret. 30Kot nak atik ata tak ngu wengket ngu kak kopret pekarengke un , Kotin yo matek kuting tite kin uwang , Ngu suling atik kuanik watang .31Meta ngakat iret, sain aiko ning paring pasiren, ngu ning pepa paraing pasirining ya ngu kak enawang, 32Ni nana mat kuiyertam ,ai ning paring pasiret sain paring ngu ning kagin weiyang ko kum kaiyang , ning aing da kot kin ning ngu ekik paraing weiyang kaiyang kot , ngu ya sain paraing ngu ai ko tik ran ai ngu kagin weiyang ket.33Yeya mataing ngakat ngakang,''yeya kum tapoling ket meta saweng enet yamakal pun yet , ni yeya rat ut sakuing eniei. 34Ni nana kuiyertam , yeya kum sam yapai wawing gak yet yiyew meta saweng enek, noko ya sam yapai ngu Anuta ya sia king. 35yeya kum nala wangnet meta saweng enek, noko ya nala ngu Anutat taring rit, mat kum palang Jerusalem kot yet yiyew meta saweng enek, noko ya ngu King sakuing ya taun.36Mat yeya kum atyeng pityeng gin rit yeyew meta saweng enek ya , noko ya yeya pat kum pityeng gin aimeiyeng kuanik ko riei sara o tapuling batang keng. 37 Sain yiyew meta ngu yow ngu yeya yow nak yei , o sain yiyew meta ngu malang ngu malang nak yei. Sain yeya meta ko tik meta ngu pun ritik ngu meta ngu ai weiyang satan gin aput.38 ''Yeya meta ngu asak ngakang ,ai ko ning teiyeng rin wengkin , yeya kak taing rie wengkin , ni ai ko ning matyeng foforen ngu ning kak mating foforei '' 39Ni mat nana kuiyertam , yeya kum olewak neko ai yiyew ya kakang, sain ai ko ning meletik uren ,yeya tik meletyeng areng enei tik ureng.40Sain aiko ning yeyew saket ya nuing yen mat yengengnet kot kin un , kot kin watai ning yiyew sakat ngu rann. 41sain aiko ning meta saweng yunin yeya kak mail kuanik uwak ya, kot yen ngu ning kak mail iri ui. 42 Neko ngu yunie ai ko ning pasoyerin yeya kum yek malang , sain aiko ning ekik kin dinau rakot .43''Yeya asak ngakang ,' yeya tapaiyeng yening nak nuiyeng mowang, mat yiyew akera ngu weng yunnek.'' 44Ni mat nana kuyertam , yeya yiyew akera ya nuiyeng mowang. mat ai weiyang yiyew ya ket ngu ninnie ya kongariei, 45Ngu ya yeya yo saseng sam yapai ka pun iret ngu ya neka patang gek. Noko ya ning ninne ata rin ninne ai paraing susiling mat ai paraing weyang ketik mat wai kak rin aput ai paraing titngening mat ai kum titngening.46Ni sain yeya ai nuiyeng yuntik ngu yiyew ya nak motik , yeya yo eming takat ngu rawak? Ai takis ratek ngu kak kagin ngu sungretik? 47Sain yeya yiyew tapaiyeng yening nak mesapayertik yeya ngun yetik yeya tapaiyang kuming takayertik? Ai kop kak kagin kot ketik? 48Saseng sampai ka pun ngu ning ai titngening ngu ya yeya kak kagin titngening ngu kewak.
Chapter 6

1Nunggi ngat unan kengke koting kagin titngnening ai paraing teiyeng gin ninat wangarekya, koting ngu kakou sasik sam yapai ka irit ngu yo kum eming kuneng. 2Ngu ya kaka ai unan malang gak yuneng ya , ngu kum parie uret maturket uwang ekik ai kuming da obou ya kin ketik mat arapuk somsom taun nunggin, kot kei yo ai paraing pineng itarek ya. Yamakal waring kuiyertam ning asak niyening eming rakang.3Mat sain kak ai unan malang unan yuneng ya ngu kakou atik sai tak ngu kum ngawang neko atik ata tak ngu ket 4kot kengke yo kakou neko ai unan malang gak yunte ngu yo ai paraing gak yo kum ngawak, Kotin yo kakou sasik yapai tapkining gin iret ngut yo eming kunawang.5'' Sain kaka konga rekot ,kaka kum ekik tapoling ai ta ketik kot , ning nuiyeng yaing obou ya kin kangyet konga rek ya mat arapuk somsom taun nunggin kot kei yo ai paraing da wangayerek ya. Yamakal waring kuiyertam, ning asak niyening eming rakang. 6Ni kaka , sain kaka konga rekot , kakou ya nunggin uiyan rum nunggin yamatanga koparen mat kakou sasik ya kongar, ning ngu yapai tap kining gin iret. Ngu yo sasik yapai tapkining gin wangakerte ngu yo eming kuneng. 7Sain kak kongaret, meta aking gak malang ngu kum yet aiyaing gin ekik kop ta ketik kot, ning yetik ken sakuing yo met yeng ngawang sain ning meta aso yetik,8Ngu ya yeya kum ning ekik , yiyew saseng ning ngat neko unan yeya ngawak mat umaing yeya pasorek. 9Ngu ya yeya ngakat kongarei: Ninew Sasa sam yapai ka , kakou wawik ngu kun. 10Kakou kingdom apuwang. Kakou nungi ngu batangkeng nala nga kin mat sam yapai ka .
12Ninew weiyang matenen gin ngu pasirengke, nena kak ninew weiyang tapanen gin ngu kak nena pasarinya. 13 Kum nengengnet waititai nung gin niriwang, ni weiyang nunggin pasinirangke.'14Sain kak ai yening weiyang ngu pasiret , Kakou Sasik kak yo kakou weiyang ngu yo pasireng. 15Ni sain kak niyening weiyang kum pasiret, Kot nak yo kakou Sasik kak Kakou weiyang yokum pasireng.16Sain kak wai samat watat , kaka kum tek emik ringke ekik momo kin iretik kot ekik tapoling ai ta ketik kot, ning ai paraing teiyeng gin emeng kuriretik ninat wangayerek ya. Yamakal waring kuiyertam ning asak niyening eming rakang .17Ni yeya , sain yei samat wai watatik , pit yeng gin kurenga rieyan mat ekeng daing tulei 18kot kin yo tapaiyeng yo kum wangayerek ekik yeya samat wai watak, Ni yiyew Saseng yapai tapkining gin iret ; mat yiyew Saseng yapai tapkining gin wangayerte ngut yo eming yunawang.19'' Nala ngakin unan susaling kum kaparek, pinang mat ros ta yo rin wenkeng , mat uinena ai ta yo ya saparet ut uinena kek . 20Ngu ya ring , unan susaling sam yapai ya ngu kaparinya , ngu pinang o ros ta yo kum rin wengkeng, mat uinena ai kak yo kum ya saparet ut unan rawak. 21Ui takin kakou unan susaling kaparet ngu , kin yo kakou pupung gi kak yo ireng.22Tenen ngu matenen ya sinaring . Ngu ya ring sain kakou tek suling , matek kuting ngu yamaling gak. 23Ni sain kakou tek wengkin, matek kuting ngu utalap ta laulet. Ngu yaring , sain sinaring matekin ngu tatikoma kak , tatikoma ngu sakuing ! 24Ai ko pat kum piting iri ya urata ai batangkeng, nokoya ning yo piting ko ya nuing suling keng , mat kuling ngu ya yo nuing enawang, mat ning yo kuling ngu meting sung reng mat kuling ngu yo kum meting sungreng. Kak yo kum pat sasa Anuta sungreng mat unan susaling nala nga ya kak.25Ngu ya nana kukertam , kaka kum kakou yang rat ireng ya kum kankan aso rawang, neko samat mat neng ya o neko wai mat neng ya o kakou matek ya , o neko sireng ya. takat samat ta yang rat irin ya ngu takaret, mat matenen tau unan takaret? 26Nung unan yang gin wangayerie. Ning unan kum siretik o unan kum poparetik o unan kum kaparetik, ni Sasa Anuta sam yapaika ngut samat yunte. Kaka ngun kum nung unan takayerte?27Aiko wakumeng gin pat yo ninne yang rat ireng ya sain pat kurereng ? 28 Noko ya tau unaan ya kankan aso rat iretik? Flawa ya kankan rai , ning takat bong kit . Ning kum uratakit , mat ning kum tau unan ketik . 29Ngu ya nana kukertam , mataing Solomon ninne nal suling gin ning nga kat kum tau unan siraiyang.30Anuta ning gras unan sirsir riyunayang ning mat irek mat muse ning pekarei tite kin ute, ning takat yo kakat nak yo sirsir aso matek kin riwang, kaka kakou nungi yamakal sombal? 31Ngu yaring kaka kum nungi suling ket yewang , neko yo newinya? o neko wai ninya? o neko sirsir sirinya?32 Kop ai paraing da unan nga ya wasangaretik ,ngu yiyew Saseng sam yapai ka ngu ngat yeya rakya. 33Ni ninne kingdom ngu maring ket raiyan do mat ninne kagin titngening, mat unan kuting ngu yo kunawang. 34 Ngu yaring , muse ya kankan aso kum rawak , muse yo eng nine ya kankan rawang . Nal kuanikkuanik ngu ninne weyang gak pat .
Chapter 7

1'' Kaka kum tapak roroyereng , mat Sasa Anuta kak yokkum rorokereng. 2Kak takat tapak yeng roroyerte kot nak yo Sasa Anuta kak yo rorokereng, mat kak takat tapak yeng sakuing nak roroyerte , kot nak kakak yo sakuing nak rorokerek.3Nokoya kak marau taing gin mutamuta sombal ngu wangaret, Ni kaka kum teik kin tei sakuing kum wangaret? 4Takat yo marau koreng, ' natang ke mutamuta sombal teik kin ngu pasiret,' sain tei sakuing teik kin ngu iret ? 5Kak ngun ai kanda! Maring ket teik kin tei sakuing ngu pasiren do, mat yo unan panding da wangareng mat marau taing gin mutamuta sombal ngu pasireng.6Unan kun ngu kum kona yuneng, mat kakou bis suling ngu kum po taing gin kum pekareng , koting yo po taring da wangneng, mat yo kuariret yo kaneng7'' Paso ke ,mat yo kuneng. Taing ke, mat yo wangareng. Yamatanga ure, mat yo wakal kunnek. 8Mat ai kuanik kuanik ning pasokitik , ngu ratek; ai kuting taing kitik, ngu wangaretik; mat aiko ning yamatanga uret , ngu yamatanga wakaletik . 9 O yeya neka naweng, simeng samat ya pasokie , yeya pat sisim yunek? 10O ning gabua ya pasokin yeya pat poi enek?
12Ngu yaring , neko waring aiparaing kakou ya kek ya nunggi yet , kot nak kakak niyening ngu kot kengke , neko enga luo mat profet.13Geit sombal ngu nunggin ungke. Geit sakuing mat arapuk sakuing ngu weng gin uteiyang , mat ai aso arapuk ngu nunggin utek. 14Mat geit sombal mat arapuk urata waring ngu yapai yang rat irin ya kin ute, mat aiparaing kuanik kuanik nak arapuk ngu wangretik.15''Yeya profet tapoling ya nuiyengai, ning sirsir sipsip ya rit ekenggin aputik ni ning ngu kona sawaing waring. 17Arapuk kotnak tei suling ngu aking suling , mat tei weiyang ngu aking weiyang .18Tei suling ngu yokum aking weiyang keng, o tei weiyang yokum aking suling keng. 21Ai kuting kunertik ' sakuing sakuing ' ngu yokum sam yapai ka uwak, Ni ai Sasa sam yapai na iret ngu ya nung yaing sungretik ngu yo sam yapai wangarek. 22Ai asonak nal kin yo kunerek, 'Sakuing, Sakuing,' nen ngun kum wawik kin profet meta yatang, wawik kin yuo weng pasiratang mat wawikin urata susaling katang?' 23Mat nana yo witkin ilal kuiyeret, ' nana yiyew kum ngatam! Tein dak ui, yeya weng ketik!'24'' Ngu ya ai nanou meta ngat mat sungret ngu ekik ai suling ninne ya sisim bun karet. 25Mat wai aput , wai sela aput , mat yang kingayet ya matin , ni ya kum kusuk te, noko ya ning sisim bun karak.26Ni ai nanou meta ngat mat kum sungretik ngu ekik ai kanda ninne ya parnam bun karaiyang . 27Wai sarikin , sela apun mat yang kingayet ya uren kusuk yaiyang mat ya wengkaiyang.''28Sain Jesus ning meta nga kuting yen wik yin , ai paraing kuting teteyak ninne ngawining ngu ya, 29ning manga yunayang ekik ning ai sakuing mat ning kum ekik luo ya manga ai.
Chapter 8

1Sain Jesus ning urang pun do sarikaiyang , ai paraing aso sungrakang. 2Ai ko sai lepra kak aput eking gin toring ket, ngakat yaiyang , ''Sakuing, kakou ngu yaing yen ngu , naring ke suling ken'' 3Jesus ating itaret ut mating toiraiyang ,mat yaiyang , '' nana nuning yet. kak suling ke,'' siring malang ninne sai lepra si wikyayang.4Jesus ta ngakat koraiyang , '' kak ai ko kum koreng . Kak eng ungke, uiyan pris matek walayel, mat kakou ofa ringke mataing moses ta kuiyeraiyang kot, ngu ekik niyening testamoni.''5Sain Jesus ning Kapenam na apun, ami ya piting eking gin apuyang, aput saweng enayang 6mat ngakat koraiyang , ''Sakuing , nanou urata ai sai weng waring raiyang lumuling sakuing pankaiyan yakin koranaket iret.'' 7Ngu ya Jesus ta ngakat koraiyang , '' Nana yo apuwan mat riew walalewang.''8Ami ya piting meting olet ngakat koraiyang , '' Sakuing nana teik kin pat malang kaka nanou ya nunggin uwang. Kak yenake yo nanou urata ai sulingkeng. 9Nana kak ai piting urata ai samayertam, nan ai ko kortam ungke ,' mat ning ute, mat tik ko kortam apo ,' mat ning aput, mat nanou urata ai kortam neko nga ke,' mat ning keit'' 10Sain Jesus meta ngu ngat , ning teteyai yang mat ai paraing sungrakang ngu kuiyeraiyang, '' Yamakal waring kuiyertam. Nana ai nuing yamakal ngakating go kum wangaram Isarael ka.11Nana kuiyertam ,aiparaing aso yo apuwak ata batangkining dak mat ata sarikining dak, ning yo Abram, Aisak mat Jekob kak Sam yapai ya kingdom kin unnek. 12Ni neka ai kingdom ya ngu yo peka yerie witkin tatikoma sakuing nunggin , kin yo mate sakuing mat mateng yesaret irek.'' 13Jesus ami piting ngakat koraiyang, '' Ungke! Kakou nunggi yamakal , ngu ya kot yo batangkeng.'' Mat urata ai ata ananuong kin waring sai matin wataiyang.14Jesus Pita ya ya nunggin ut , Pita paring ya naing wangaren sai kak mating wananaing korat iraiyang. 15Jesus ating nak talen , mat ninne sai matin wataiyang. mat ning walalet Jesus ya samat mesaparet enaiyang.16Kamasis apun ,aiparaing Jesus eking gin ai yuo weng gak mateiyeng gin ngu yenengnet apuk. Ning mateiyeng gin yuo weng pasiyeraiyang meta kin mat ai saikak ngu niyening sai rin wikyaiyang. 17Arapuk ngu kin meta ko mataing profet Aisaia yat yaiyang , '' Ning eng nineu sai raiyang mat nineu sai rin wikyaiyang.''18
19Luo ya ngawining ai ko ekinggin aput mat nga kat koraiyang, ''Kekera ai, takin ukot nana yo sungeret'' 20Jesus ta ngakat koraiyang, '' Kona sawaing ning yaing gak, mat nung ning taking gak , ni Sakuing siming ning apai kak malang korang ya.''21Jesus ya aposel ko aput koraiyang , ''Sakuing. natangke ut nanou sasa taprendo.''22Ni Jesus ta ngakat koraiyang, 'Sungnere. mat ai momoing kak ngu yo eng tapyerek.''23Sain Jesus ning waka pun un , nine aposel kak sungret nunggin ukang. 24 Sain ning ui , uwen sain weng batangkaiyang, waka uwat laulaiyang. Ni Jesus ning korat nuing telyayang. 25 Aposel ekinggin aput pangarei walalen, ning ngakat korak , '' Saking nirangke, Sakuing; nena taparen momoing kinya!''26Jesus ngakat kuiyerayang ,'' nokoya yokayerte,yiyew nuiyeng yamakal sombal?'' Mat ning walalet mat yang uwa kak isayunayang. Unan kuting telyaiyang. 27Ai kuting kankan aso rakang mat yakang , Ai nga takating, ngut yen yang uwa kak meting ngatik?''28Sain Jesus ning areng dak Gadanas yening nala kin , ai iri yuo weng gak ngu tol yelaiyang. Ning ngu matmat kin do witkin apuk mat ning ning kum suling ning aiparaing tang yertik, ngu ya ai paraing arapuk kot kum sungret utek. 29Mat ning matengget nawaing ket ngakat yak, '' Nenna neko yo kakak kin ya, Anuta Siming? Kak ngun ngakin aput niringke wenkenya ninneu sain kum patang gining?"30Yuo weng da Jesus ngakat korak, kak pasinirakot ngu, niringke ut po taing gak ngu nunggin.'' 32Jesus ngakat kuiyeraiyang, '' Ui!'' Yuo weng witkin aput ut po nunngin ukang; Mat po taing gak kuting kinggayet ut keka weng gin kusuk ta uwen sariket momoing kak.33Ai po samayerak ngu po pat taun nunggin ut partuk kuiyerak, neko batangkaiyang ai yuo weng gak mateiyenggin. 34Mat aiparaing siti nunggin ngu kuting aput Jesus wangaratakot. Sain ning aput Jesus tolet , ning korak niyening nala watat uong ya.
Chapter 9

1Jesus waka pun yaket , sulet tik aput ninne taun kin batangkaiyang. 2Mat ai ko mating kuting momoing kaiyang ngu rat apuk eking gin ning tapa kin nanat korat iraiyang. Ning niyening nuiyeng yamakal wangaret , Jesus ai mating mowining ngu koraiyang, '' Nanou neka ai, kak nunggi suling . Kakou weiyang asak pasiretam.''3Luo ya ngawining ai wakumen gin ngakat eng yakang, '' Ai ngu Anuta ya apai ratte.''4Jesus niyening kankan wangaret yaiyang, '' Yeya nokoya nuiyeng gin pupuiyeng weiyang rattek?5Takat yo yinya , kakou weiyang asak pasirak , o yinya Walalet parake? 6Ni kaka mat ngat Sakuing siming ninat nak piting nala ngakin weiyang pasireng ya,....'' Ning ai mating moiyang ngu kot koraiyang, '' Walal , kakou tapa rat kakou yakin alongke.''7Ai ngu walalet unan ratt ninne yakin aloiyang. 8Ai paraing kaparak ngu nengu wangaret yokoyerayang mat Anuta wawing itarak , ninnat saweng koting aiparaing yunayang. 9Sain Jesus apai ngu watat ut ai ko wangaraiyang wawing Matyu, ning teks rang ya ai ninne ya sombal kin totet irayang. Ning ngakat koraiyang, ''Sungnere '' Ning walalet Jesus sungraiyang.10 Sain Jesus ut yanungin totet unnekot , teks rawining ya ai mat ai weiyang ketik ngu kuting aput kaparet Jesus mat ninne aposel kak kaparet samat nak. 11Sain Farisi ai kot wangaret , ninne aposel kuiyerak , ''Noko ya yiyew kekera ai , teks rawining ya ai mat ai weiyang ketik kak unnit?''12Sain Jesus meta ngu ngat , ning ngakat yaiyang , 'Ai mateiyeng saweng sai kak malang ngu kum dokta wengaretik , ai sai kak nak ut dokta wangaretik. 13Kak uiyan ngawining enga ngang ya manga neko yet; ' Nanou nunning saweng ai yunnet ya kum ofapalang.' Nana apumang ngu ai titngening nawaing yeret ya malang , ni ai weiyang ketik ngu yengengnet ya.'14Mat Jon ya aposel aput ngakat korak , ''Nokoya nena mat Parisi kak nal kuting samat wai watais , ni kakou aposel ning samat wai kum watatik?'' 15Jesus ngakat kuiyerayang, Ai paraing rawining ya sain gin aiparaing aput kaparei takat yo nuiyeng wengkeng sain ai paraing rawining ya ngu ning kak irei? Ni sain go yo apuwang kin ai paraing rawining ya yo rataloi , mat ning yo samat wai watawak.16Ai ko ning tau keng kum rat asing salyaiyang ngu pun rit sipret , asing salyining ngu yo ut sakuing keng sain ning tau tulen, ngut ken tau yo sasalakeng.17Ai wain keng rat kum wain puin asing ngu nunggin riwak, kot kewak ngu wain puing asing yo pulyawang, wain yo kullaleng, mat wain puing yo wengkeng. Ngu ya ning wain keng rat wain puing keng ngu nunggin riwak, mat iriket yo suling irewak.''18Sain Jesus ning unan ngu ya yet iren, ofisa ko aput Jesus eking gin batangkayang . Ning ngakat yaiyang , '' Nanou neka paraing mat nga mot, aput atik matin ringke , yo ning walalet yang rawang.'' 19Mat Jesus walalet sungret alon mat ninne aposel kaka wallalet sungrak.20Paraing go mataing sasa twelve kuting asuring bekaraiyang ngu Jesus feng dak aput ninne tau teing gin talaiyang. 21Ning eng asak yaiyang , '' Nana yo ninne tau nak taleu yo nana suling ket.''22Ni Jesus kuariret paraing ngu wangaraiyang, mat koraiyang, neka paraing, nunggi saweng; kakou yamakal ta karin suling ket.''Mat paraing ngu ata ananong kin waring suling kaiyang.23Sain Jesus ning ut opisa ya yakin batangkin , ning ai paraing wangayerang mukur aso mat ai flut walaiket irak. 24Ning kuiyeraiyang, ''teingdak ui, neka paraing kum mot, ni ning korat.'' Ni ning elinglak mat meta walai enak.25Sain ai paraing ning kuting witkin irei,ning rum nunggin ut mat ating talen , mat neka paraing walalaiyang. 26 Ninne partuk apai kuting kin uiyang Distrik ngu nungin.27Sain Jesus ning yapai ngu watat paraket un, ai teiyeng korong iri nawaing ket nawaing ket sungret ngakat yakang, ''David siming, nunggi nuwangke!''28Sain Jesus aput ya nunggin un, ai teiyeng korong eking gin apukang. Jesus ta ngakat kuiyeraiyang, '' Yeya nanou ya nuiyeng yamakal yo nenga ket''? Ning ngakat korak, ''yow, Sakuing,''29Mat Jesus teiyeng talet ngakat yaiyang, ''Yiyew nuiyeng yamakal sungret yo kot batangkeng,''30mat teiyeng kuting wakalen unan wangarak. Mat Jesus meta saweng iri ket kuiyeraiyang , ''Ai ko nenga kum ngawang.'' 31Ni ai iri ngu ut uiya ngu kurarei yapai kuting gin uiyang.32Ai iri ngu ui wikyin, Ai meting malang yo weng matin iraiyang ngu ratapukang Jesus eking gin . 33 Sain yuo weng pasirei wikyin, ai meting malang ngu yayayang . Ai paraing kuting tetayak mat ngakat yak ,' Nenga mataing ngakat kum batangkaiyang Isaraiel ka!''34Ni Farisi ngu ngakat yak, '' Yuo weiyaing saweng piting , ngu ya ning yuo weng pasiret.''35Jesus ning taun siti mat yapai kuting nunggin parakaiyang. Ning ninne urata kuraret ai paraing sakuing ya meta ya sawaning yunta obou ya nunggin , sakuing ya Kingdom ya meta yet mat ai sai supuring supuring ngu yirin suling kak.36Sain ning ai paraing aso nak wangayerang , ning nuing yunayang, neko ya ning kanda kak mat ning kum suling pangkak. Ning ekik sipsip samoning ai kak malang.37Ning ninne aposel kuiyeraiyang, '' Samat poporinya ya ngu asonak , ni urata ai ngu aso malang.38Ngu yaring arwatat Sakuing ya kongarie samat poporinya, kot kin yo ning yo ninne urata ai yirin samat poporining ya apuwak.''
Chapter 10

1Jesus ninne aposel 12 nawaing yerin aput kaparet mat saweng yunayang yuo weiyang pasirek ya ,mat sai supuring supuring pasirek ya saweng ngu kak yunayang.2Mat aposel twelv waweng ngu enga, Maring ket ngu , Saimon( wawing ko ngu Pita) mat Endru ninne waning; Jems Zebedi siming, mat Jon ninne waning , 3Pilip , mat Batalomi ; Tomas , mat Matyu ning ai teks rawining ya, Jems Alfus siming , mat Tadius; 4Saimon Silot , mat Judas Iskariot, ninnat yo Jesus akera atyeng gin riwang.5Ai twelv ngu Jesus ta yirin ukang. Ning meta saweng yunta ngakat yaiyang,'' Yeya kum ut ai teing dak iretik niyening yapaika uwak, mat Samaria yening taun gin kum uwak. 6Ni yeya ut sipsip tangaringak Isarael ya yakin; 7mat sain uiyan , meta totaret mat ngakat yei, Sam yapai ya Kingdom asak ikur apuyang.'8Sai rie wikyin, momoing kak ngu pangayerie, ai lepra kak ngu yirie suling ken, mat yuo weng pasiyerie . Unan ngu eming gak malang palang ratek, ngu ya palang yuniei. 9Yeya gol, silva o kopa kum rat yiyew paus kin sirek.10Yeya kum para ya bag rat parakek, o unan aso rat parakek , o sendel o urata ai yiyew samat rat parakek.11Yapai takin o taun takin utek ngu, ai wangarei ning pat yengengneng, ninne yakin nanak ireiyan pat ning watat parakek. 12Sain yeya ut yako nungin uiyan, ai ya nunggin iretik ngu ngakat kuiyerie ata suling. 13Sain ai ya ngu nunggin yetai ya ngu kin irei, yiyew nuiyeng suling ngu watai mating pun un. Ni sain ai ya ngu nunggin kum yengengnie , yiyew nuyeng suling ngu kum yunnek.14Ni ai kum yengengnet niyening ya kin utek, o yiyew meta kum ngatik ,sain yeya ya o taun ngu watakot, yeya kikow tareiyenggin ngu pasirei sarikin. 15Yamakal waring kuiyertam, sain Anuta ya nal kin kot batang kin , kitareng sakuing waring yo taun ngu kin batangkeng , kitareng mataing taun Sodom mat Gomora kin batangkaiyang ngu yo takareng.16Wangarei , nana yirew witkin utek ,kona sawaing wakumeng gin ekik sipsip, ngu ya yeya poi ekik kankan suling rit irei, mat nung buta ekik ning kum salawai kit. 17Yeya ai paraing yening nuiyeng ngai, kotin kaunsol atyeng gin yiriwak, mat yetayelek mat wip kin buw yunnek niyenin obou ya nungin .18Nanou ya kot , umaing yo yengengnet ut Gavana mat King teiyeng gin nanou wawining ya witness batangkek mat kop teiyeng kak.19Sain ning atyeng gin yirie , yeya kum kankan aso rawak neko yewak o arapuk kin yeya neko yewak, ni yeya meta yek ya sain gak. 20Neko ya ,yeya kum yayek ni , Sasa ya yuo ngut yo makyeng gin ninne meta totareng.21 Waning kaking yo akera atyeng gin yirin yo akerat urei mowang, mat sasat yo siming yeng gak kot kewak , mat simeng yeng da yo walalet saseng nameng gak parokek mat nameng saseng yurui mok. 22Ai paraing kuting yo yiyew ya watyengsoryeng, neko ya wawaning ngu mateiyeng gin iret. Ni ai sawengket ut teindak patang git ngu yo yang nal kuting ireng ya ngu yo rawang. 23Sain yeya Taun kin kum pandingda mesapayerie ngu, popat ut taun kokin ui, neko ya , nana yamakal waring kuiyertam, Anuta Siming yo apuwang sain yeya Isarail yapai kuting nunggin kum uwining.24'' Aposel ko ning kum sakuing ninne kekera ai takaret, mat urata ai ko ning kum sakuing ninne samoning piting kum takaret. 25Aposel ning pat yo ninne kekera ai ekik batangkeng, mat urata ai ning pat ninne samoning ai ekik batangkeng. Ning Belsebul, kot kum ya nawing korak , ngu yo wengwaring sain ning wa ngu ai ya ngu nungin irak ngu kuiyerak!26Ngu yaring niyening ya kum yoko yereng, neko ya neko witkin patanget iret ngu yokum taprinya, mat neko taprining ngu yo witkin batangkeng. 27Yeya meta neko utalap kin ngakang, meta ngu usaryin yewak , mat meta ko asip yenggin ngakang ngu mat yiyew ya piting gin yewak .28Yeya kum yokoyereng ai mateiyeng uren mong ya ni ning bat kum yuo uren mowang. Ngu yaring yeya ai mateiyeng gak mat yuo kak uren mong ya tite kin ngu ya yokoyereng . 29Nung somsom iri kuama taing gin kum kimaretik? Sain nung kuanik ko nala nga kin kusuk te ngu sasik ning ngat. 30Mat ai mek pitik kin ngu kuting saseng wairaiyang. 31Yeya kum yokayereng. Yeya nung takayerak.32Ngu yaring, ai wawaning ai paraing teiyenggin totaretik , nana kak yo nanou Sasa taing gin waweng totaret ning sam yapai ka iret. 33Ni ai wawaning ai teiyeng gin tapritik ,ngu nana kak yo waweng tapret nanou sasa sam yapai ka iret taing gin.34'' Yeya kum yek nana apumang ngu nala kin marora ratapum, nana kum marora ratapumang, ni nana bainat ratapum. 35Nan apumang ngu neka nawing gak akera irek, mat neka paraing naing kak akera irek, mat neka ai paring neka ai naing kak akera irek. 36Ai ko ninne akera ngu yo ninne ya kin nanak ai iretik ngu t ninne akera batangkitik.37Ai ning naing nawang ya nuing sakuing yunte mat nanou ya malang ngu batt kum nanou aposel batangkeng. 38Ai ning ninne tei papara kum rat sungnerte ,ngu pat kum nanou aposel malang batangkeng. 39Ai ko ning ninne irining suling rin batankit , ngu yo umaing yo ninne yang rat ireng ya ngu yo watawang. Ni ai nanou ya kot yang watat yo umaing yo yang nal kuting ireng ya ngu rawang.40' Ai ko ning yengengnit, ngu nangnengnit, mat ai ko ning nangnengnit ngu ai narin apumang ngu rawang. 41Ai ko ning profet rann, ning kak ning profet, neko ya ning ning yo profet ya eming rawang. Mat aiko ning ai titngening ko rann, neko ya ning kak ning ai titngnening, ning yo eming ai titngening ya yo rawang.42 Ai kuat wai siong kap kin neka siming ko ente, neko ya neka siming ngu nanou aposel iret, yamakal waring kuiyertam, ai ngu arapuk ko kin pat kum ninne emming watawang.
Chapter 11

1Sain Jesus ninne aposel sawaning meta yunin wikyin , ninng utt taun siti nunngin ai paraing meta sawaning yunta mat meta totoret kuiyeraiyang.
4Jesus niyening meta ngat ,mat ngakat kuiyerayang, '' ut Jon neko mat wangaretik mat ngatik ngu korei ngan. 5Ai teiyeng korong ngu mat unan wangaretik, Ai tareiyang weiyang ngu mat paraketik, Ai sai lepra kak ngu mat mateiyeng suling ket, Ai asip yeng korong ngu mat meta ngatik, mat ai momoing kak ngu tik walalet yang rat iretik, mat sakuing ya mettta ngu ai wering ekeng gin totoretik. 6Ai paraing nanna kum yirew wengkak ngu ning nuiyeng suling nak ireng. ''7Jon ya aposel Jesus watat aloi , Jesus Jon ya ai paraing yayet kuiyerta ngakat kuiyerayang, '' Neko wangarekya deset kin ukang ___gras ko wai na yang da pasiraiyang? 9 Ni kak ut neko waring wangareng ya uiyang , profet aiko ? Yow , nana mat kukertam ning ngu profet takayerta pun . 10 Ai ngu ninnat nak ninne ya metta mataing kekarak , ' wangarr, nanna nanou ai meta rat ningket uwang, ninnat yo kakou arapuk mesapareng. '11Nana yamakal waring kukertam, paraing yo neka aso konarek , ni neka ko pat kum Jon takareng. Ni ai ning waweng malang sam yapai ya kingdom nunggin , ning yo sakuing Jon takarek. 12Jon Baptais ya sain kin do aput mat, sam yapai ya kingdom ngu kitareng paro sakuing pangkit , mat ai paro ya ngu saweng waring ketik Anuta ya kingdom rak ya.13Profet kuting mat luo kuting mataing profet meta yet iret aput Jon Baptais ya sain kin .14Mat kaka meta ngu rakot , ning ngu profet Elaija ninnat yo apuwang. 15Ai ko ning asiping gak ngu ngakot , ngu watai ngan.16Takat yo nana ai paraing mat iretik ngu roroyeret? ning ekik somsom maket apai kin walaiketik, totet tapaiyeng nawaing yerta utaput iretik, 17mat yetik , 'nenna kakou flut walaikis ni kakakum dans kit. Nenna partuk yet matengis ni kaka kum mateng git.'18Jon apuyang ngu ning bret kum nett wain kum naiyang, mat ning yakang, 'ning yuo weng gak.'19 Sakuing siming aput bret net mat wain nenn, mat ning yakang, 'wangrei , ning ai samat aso net waiweng sakuing nett, ning ngu ai takis ratek mat ai kagin wengketik ngu niyening tapyeng!' Ni kagin suling ngu witkin batang kit sain kaka kankan suling gak.''20Ngu yaring Jesus ning meta saweng ai kuyeraiyang kagin weyang watak ya taun sakuing sakuing nungin neko ya ning kum meta yaming yaing korak , ning urata sakuing taun nungin kaiyang. 21'' Nokakeng Korasin! Nokakeng Betsaida unan sakuing sakuing Taia kin o Sidon kin batang kaiyang ngu kot ekik matek kin batang keng, ngu ning yo meta yaming yaing yen niyening weiyang ya ngu yen do tau sora ko kareiyan mat tite ya tupi riek, 22Ni Taia kin mat Sidon kin ngu yo somong go suling sain Anuta ya kot ya sain gin mat yiyew ya ngu yokum kot .23Kak, Kapenaum, kak takat kankan rate, kak ngun yet kaka yo wawik itarei sam punn uwang? Pat malang, Kaka yo karei nalak sarikeng. Sodom kin pak ngu neko sakuing sakuing matek kin batangkaiyang ngu yo kot nak ireng.24Ni nana mat kakou ya yetam ngu ngakat Sodom ya nala kin ngu urata malang Sakuing Anuta ya kot ya sain gin mat kakou ngu yo malang.''25Sain gin Jesus ngakat yaiyang , Sasa nana itakertam , kaka Sakuing sam yapai ya mat nala ngaiya noko ya kaka kankan suling tapraiyang ngawining ai teiyeng ginmat ringke witkin batangkaiyang ai ngawining malang , ning ekik neka siming. 26Yow sas , neng ngu suling tek kin. 27Unan kuting nanou Sasat nunte , Mat ai ko kum pat Sakuing siming ya ngawang ni Sasat nak ngat , mat ai ko kak kum Sasa ya ngat ni Siming da nak ngat mat Siming da yo walaleng aiko asak wenraiyang ngu ninne.28Ekining gin apui, yei ai paraing urata sakuing ratek mat kitareng sakuing wararetik. nanat ya yunnet. 29Nanou tei papara rat sungnerie, neko ya nana nal kuting nariew sarikin mat ning yet iretam ngu yaring yeya yo pat yaket irek 30neko ya tei papara kuntam rang ya ngu yo pat rawang.''
Chapter 12

1Sabat sain kin Jesus ning paraket ut wit tating gin. Ninne aposel nuiyeng tuktuk yin ,wit aking pilalet nakang. 2Sain Farisi kot wangaret , Jesus korak, ''wangar , kakou aposel neko mat ketik ngu Sabat ya luo takaretik.''3Ni Jesus ngakat kuiyeraiyang, ''Yeya ngun kum Devid ya partuk wairak sain ning nuing tuktuk yang, mat ai ning kak irak? 4Ning Anuta ya yaa nunggin utt mat bret kuting naiyang, bret ngu pris ta nak nek ya5 Kak luo kum wairaiyang ngu yet pris ning tempel nunggin sabat ya luo takaretik ni ning kum yetayeltik? 6Ni nana kukertam ai tempel takaret pun iret ngu mat enga.7 Kak meta ngu neko supuring ya ngat pak, ' nana nuning yet nuiyeng suling kum ofa. Kaka yokum ai kitareng gak malang ngu kitareng yunneng. 8Neko ya ai Sakuing siming ngu nal sabat ya sakuing .''9Mat Jesus kin yetat ut Juda niyening obou ya nunngin uyang. 10Kin ut aiko ating weng iraiyang ngu tolak. Ai Farisit walalet pasorak . '' Pat ai sai nal sabat kin sakingyerinya?''Ning kot yei yo ning meta wenrei un yek Jesus ning weng kaiyang.11Jesus ta kuiyeraiyang. '' Ai ko wakumeng gin ning sipsip kuanik nak , ngu nal sabat kin kusukta par kin sarikaiyang, Ning ngun yokum sipsip ngu saking reng pi? 12 Ai ning sipsip takaret punn , ngu suling waring nal sabat kin ngu saking rinya.''13Mat Jesus ai ngu koraiyang , ''Atik itarengke.'' Mat ning ating itaraiyang , mat ating suling kaiyang, ating areng suling ngu ekik. 14 Ni ai Farisi ut arapuk song wasangaret Jesus urei mongya.15Jesus ning niyening kankan asak wangaraiyang, ngu ya yapai ngu watat uyang ni ai paraing asonak waring sungrak, mat ning niyening sai unan pasiraiyang. 16Ning meta saweng ai paraing kuiyeraiyang ning aiko kum korek ning aiko. 17Ngu yo neko batangkeng ekik profet Aisaiat yaiyang kot.18Wangar, ngu nanou urata ai , anana asak wenramang , nan ninne ya nunning yet mat nuning entam. Nana yo nanou yuo enet mat ninnat yo kagin titngening ya ngu yo ai Juda malang ngu kuiyereng.19Ning yokum meta olewang o nawaingkeng o ai ko strit kin yokum ninne meta ngawang . 20Ning yokum yarr saweng malang ngu foforeng mat ning yokum lam panding da kum tet ngu rin mowang . Ning yo urata ket iren pat kagin titngening ngu yo ilal batangkeng. 21Mat ning wawing gin ai paraing kuming ning Juda malang yo nuiyeng yamakal keng.''22 Mat aiko yuo weng da raiyang ngu taing korong mat making malang, ngu rat Jesus eking gin ratapuk. Ning rin suling kaiyang, mat ning pat yayet unan wangareng. 23Ai paraing kuting walalet teteyet ngakat yakang, '' Ai ngo ngun Devid siming?''24Mat sain Farisi ning merikel Jesus ta kaiyang ngu ya partuk ngat , ning yak, Ai ngu belsabul ya saweng gin ning yuo weng pasiyerte , belsabul ngu yuo weng yening piting.'' 25Jesus ning niyening kankan wangaret ning ngakat kuiyeraiyang, '' Kingdom kopren iri kit ngu yo weng keng. Mat taun sakuing o ya ning kopren iri kit ngu yokum saweng ireng.26Sain Satan ning Satan eng pasiret , ning wakumeng gin kopren irikit , ninne Kingdom yo takat saweng kangyeng? 27Ni takat nana belsabul ya saweng gin yuo weng pasiretam, Ni yiyew simeng aiko ya saweng gin yuo weng pasiretik? Supuring ngu kin yo yeya yo roroyerek.28Ni nana yuo weng pasiretam ngu Sakuing Anuta ya yuo kin , Ngu ya Anuta ya Kingdom ngu asak ekeng gin apuyang. 29Takat yo aiko ut ai saweng go ninne ya kin unan uinennakeng ngu maring ket ai saweng ngu taring ating karendo? Mat ning yo ut ninne yakin unan ngu rawang. 30Ai ko ning nana kak kum iret ngu nanou akera, Mat aiko ning nana kak kum kaparet ngu ning nemnak iret.31Ngu ya yeya kuiyertam yeya weiyang Sakuing Anuta ya ketik o meta walai yetik ngu yo pasireng, ni kak Yuo kun ya meta weng yet ngu kakou weiyang ngu yokum pasireng.32Ai kuat Ai siming meta weiyang korte, ning yo ninne weiyang ngu pasireng, Ni ai ning Yuo kunn weta weiyang ente ninne weiyang ngu yokum pasireng nala ngu kin mat umain gak.33Tei ning suling batangkit ngu ninne aking gak ngu suling, o tei ning suling kum batangkit ngu ninne aking gak ngu kum suling , ngu ya tei ngu ninne aking da yo kunirang .34Yeya poi weiyang ya siming, takat yeya kagin weng ket mat neko suling gak ketik? Ai suling ngu ninne kankan gin unan suling pupuing gin ket, mat ai weiyang ning kankan weiyang gin pupuing gin weiyang batangkit.
37Kakou meta kinanak kaka yo ai titngening batangkeng mat kakou meta kinanak kaka yo ai weiyang batangkang.''38 Mat ngawing ai mat Farisi Jesus meting ratt mat ngakat yakang,'' Tisa nena kakou sain go wangaratakot.''39Ni Jesus niyening meta ulet ngakat kuiyerayang, '' Yeya ai paraing yuo weng ya mat kagin wengya yeya sain wangaratakot. Ngu ya sain yo ekeng gin batangkeng ni yeya yo profet Jona ya sain ngu ya nak yo ngawak . 40Ekik mataing profet Jona gabuo sakuing alluling gin nal arap mat utalap arap irayang, kot nak ai Sakuing siming yo nala nunggin nal arap mat utalap arap yo nala nunggin ireng.41Kot ya sain sakuing gin ai paraing Niniwe kin ngu yo ai paraing sain nga ya kak yo kot kin kangyek. Ning Jona wangarei meta totoraiyang ngu kin ning nuiyeng kuariraiyang. Ni, wangarei , ai ko ning sakuing waring Jona takaraing ngu mat ngakin iret.43Sain yuo weng go ai ko watat witkin un, ning ut yapai eryang gin yakeng ya apai wasangaret iret, ni kum wangaret. 44Mat ning yet, nana yo tik sulet nanou ya kin uwat, ya ngu kin apumang. ' Tik sulet utt, wangaraiyang ngu ya ngu asak pasiret mesaparak unan tit ket rikang. 45Ngu ya ning sulet utt mat mirrawing seven kuting yengengnet apuyang niyening saweng ngu ninne takaret pun ngeng , mat ning kuting aput nunggin irek ya. Ngu ya ai ngu ya irining ngu weng mataing ya ngu takaraiyang. Ngu yo kot nak mat sain nga ya aiparaing yo irek.''46Sain Jesus ning ai paraing asonak kak yaiyet irei , Ninne naing mat waning yeng wittakin kangyet , yayet koratakot. 47Ai ko nungin ngakat koraiyang , '' Wangar, kakou namik wanik witkin kangyet iretik , ning arapuk wasangaretik takat yo yaiyet kukeratakot.''48Ni Jesus ninne meta olet ngakat koraiyang ,'' Ai ko ngu nannou mama mat aiko ngu nanou waning kaking?'' 49Mat ning ating itaret ninne aposel tak wenret mat ngakat yaiyang, '' wangarr, enga ning nannou nama mat nanou waningkakaning! Aiko ning nanou Sasa sam bunn iret ngu nung yaing sungret , ai ngu ning nanou wanining mat nanou upaning mat nanou nama,''
Chapter 13

1Nal ko Jesus ning ya watat witka ut uwa keinggin totet irang. 2Ai paraing asonak aput eking gin kaparet irak, ngu ya ning waka bun ut ung gin totet iren mat aiparaing kaparak ngu kuting langgin kangyet irak.3Mat Jesus ning unan aso kuiyeraiyang kau meta tak. Ning ngakat yaiyang, fama ko ning unan yung sireng ya rat uiyang . 4Sain ning sireng ya ratalon kuming arapuk teing gin kususuk yak, ngu kuting nung da aput newakkak . 5Un yung kuming ui sisim gak kin kususuk yak, ngu kin nala suliing gak malang. Ngu ya ning arwatat patanggak noko ya nala ngu punanak. 6Mat sain ata batang kin , kuting maling laiyang noko ya ning toling gak malang, mat kuting eryawakayang.7Un yung kuming kiting weiyang nunggin kusuk yewakang . Kiting weiyang ngu batangket lauyeling kuting momoing kak. 8Un yung kuming nala suling gin kususuk yak ngu suling patang gak , ngu panding da aking kaiyang, kuming hundred , mat kuming sixty mat kuming ngu thirty kot . 9Ai ning asiping gak ngu ngawang , watai ngan.''10Aposel Jesus eking gin aput ngakat korak ,'' Noko ya aiparaing meta kautak yaiyet kuiyerte?''11Jesus niyening meta olet ngakat kuiyeraiyang, '' Yeya ngu suling sam yapai ya unan songsong ngak ya ngu asak ngak, ni ning ngu kum yunnak. 12Ni aiko ning raiyang ngu yo aso tik enek, mat ning yo aso waring rawang. Ni aiko ning kum raiyang , ngu neko ning kak iret ngu yo matin pasirek.13Ngu ya nana kau meta tak yayet kuiyertam. Ning unan wangaretik , ni ning kum wangaretik; ni ning met ngatik , ni ning kum ngatik o ning kum ngat. 14Niyening ya ngu profet Aisaia ya meta ngu aking batangkaiyang, ngu ngakat yet , ngang ya ngu yo ngawang, ni kaka yo pat yokum aking wangareng; wangarek ya ngu yo wangareng, ni kaka yokum pat rawang.15Ai paraing nga niyening pupuiyeng saweng, mat ning pat yokum ngawak , mat asak teiyeng korangkaiyang , ngu ya ning yokum teiyeng gini wangarek, o ngawak asipyeng gin, o ngawak pupuiyeng gin , ngu yo ning kuwariret yo nana yiriew suling kek.'16Mat yeya nuiyeng suling keng nokoya teiyeng unan wangaret; mat asipyeng unan ngat . 17Yamakal nana kuiyertam profet aso mat ai susuling aso mataing nuiyeng yaing unan wangaretik ngu wangarek ya ngu kum wang arak. Ning nuiyeng yaing unan yeya ngatik ngu ngak ya ni kum ngakang.18Asipeng rie kau meta ai ko unan yung tating gin pekaret. 19sain aiko Anuta ya meta ngat mat supuring kum ngat , ai weiyang aput meta pupuing gin ngu pasiret .Ngu ekik un yung arapuk teing gin pekarak.20Un yung sisim bun pekarak ngu ekik ai Anuta ya meta ngat mat arwatat nak nuing suling nak rate , 21ni ning eng ngu nuing yamakal kak malang ngu ya somogonak iret, sain kitareng mat waititai apun ning arwatat nak kusuk te.22Neko sirakang tei sisipiling wakumeng gin , ngu ekik ai Sakuing ya meta ngat , ni ning unan nala nga ya ngu samarret , mat unan susuling ngut Sakuing ya meta uren sarikit ,mat ning nuing gin aking gak malang . 23Un yung nala suling gin sirak , ngu ai Sakuing ya meta ngat mat meta aking ngatiyang . Ning meta aking rin batang kit ,ekik handred kuming ngu siksti mat tik kuming ngu aso ekik teti kot sirak.''24Jesus tik kau meta ko kuiyeraiyang. Ning ngakat yaiyang,''Sam yapai ya kingdom ngu ngakat ekik aiko ning un yung suling tating gin pekaraiyang. 25 Ni sain ai kokaing kei, ninne akera aput mat ninne tating gin lama weiyang sing gak pekarakang wit wakumeng gin mat popowakak. 26Sain wit batangket, mat aking riyang , Lama weiyang gak batang kaiyang.
28Ning ngakat kuiyeraiyang,' Akera kot neng ngu kaiyang.' Urata ai ta korak, ngu ya kak nunngi yaing nenna ut poparingya?29'' Nala nawing yaiyang, malang. Nokoya sain kak lama poparet , kak kotin yo wit kak popareng. 30Watai yo arireket batangkek ut sain samat rawining ya sain gin. Sain samat poparinya sain gin yo ai samat poparek ya ngu yo kuiyeret, '' Maringket lama poparen do mat karewaken faing faing gin riwakie yo tite kin posarinya, ni wit kuting kaparen nanou yakin rie.31Jesus tik kau meta ko kuiyeraiyang. Ning ngakat yaiyang, Sam yapai ya kingdom ngu ekik pira sing ekik ngu aiko ning rat ut tating gin sirawakaiyang. 32Pira sing ngu yamakal somsom waring samat sing kuming takaraiyang. Ni sain ning batang kit ning samat kuming tating gin ngu takayerte ning sakuing tei ekik kang yet , kot kin nung aput ating gin totet niyening taking ritik.''34 Unan kuting Jesus ai paraing asonak wakumeng gin kuiyeraiyang ngu kau meta kin nanak; mat ning neko ko palang kau meta kak malang kum kuiyeraiyang. 35Neng ngu batang kaiyang ngu ekik neko mataing profet ta yakang ngu eking ngeng batang kit, sain ning yaiyang ,'' Nana yo makaning wakalet kau meta kin.Nana yo unan tapkining ngu yo yewat ut nala nga supuring itarakang kin.''36Mat Jesus ning aiparaing yetat yaa nungin uiyang. Ninne aposel eking gin aput mat ngakat yak, ''Kak kau meta lama tating gin ngu ya pandingda totaret kunirangke.''37Jesus olet mat yaiyang , ''Ai ning tei sing suling siret ning ngu Sakuing siming.38Tating ngu ekik nala sakuing ; mat tei aking suling ngu , neka sakuing ya kingdom ya. Lama weiyang ngu ekik ai weiyang ya neka , 39mat akera ngut aput siraiyang ngu ai weiyang satan. Samat poporining ya sain ngu ekik sakuing ai yenengeng ya sain, mat ai samat ratt ut kaparak ngu engel .40Ngu ya lama ngu kuting kaparet mat posarei taiyang, kot nak sakuing apuong ya saing gin yo kot kek. 41Kot nak Ai Siming yo ninne engel yirin ut ai kagin weiyang kak ngu kuting kapayerek. 43Mat yo ai titngening ngu yo atta ekik sinnaret irek Saseng ya Kingdom nunngin. Ai asiping gak ngu ,watai ngan.44Sam yapai ya kingdom ngu ekik neko suling moni ekik tating gin taprak. Ai ko ut ratt tik ratt tapraiyang. Nuing suling waring ning ut ninne unan kuting ratt kimaket tating ngu kimaraiyang. 45 Mat tik , sam yapai ya kingdom ngu ekik ngakat, ai ko ning bisnis ai ning unan susuling waring ngu ya taingkit ekik pel. 46Sain ning pel ninne eming sakuing ko tollet, ning ut ninne unan kuting kimaket mat pel ngu kimaraiyang.47'' Mat tik ,Sam yapai ya kingdom ngu ekik amaka uwen pekarakang, mat ning kapuo supuring supuring kuting raiyang. 48Sain amaka kafuryin , ai amaka pekarak ngu yerei langgin uyang. Mat ning langin totet unan amaka kin ngu pasirwakak , susuling ngu kontena nungin sirakang mat weiyang ngu pekarwakak.49Ngu yo ngakat sain sakuing apuong ya saing gin. Engel yo aput ai paraing wilayelek ai kum saweng mat ai titngening. 50Ning yo pekayerei tite sakuing mowining gak malang ngu nungin , kin yo ning mateng get mat mat yeng yesaret irek.51''Yeya unan nga kuting ngatik?Aposel ta korak, ''yow.''52Mat Jesus ta ngakat kuiyeraiyang, ''Ngu yaring luo ya ngawining ai mat sam yapai ya kingdom ya aposel batangkitik ngu ekik ai ning yaa ya nawing go, ning unan asing mat keng pasiret ninne treasure kin'' 53 Kin do Jesus ning kau meta yen wikyin ning yapai ngu watat uiyang.54Mat Jesus tik sulet ninne yaing supuring gin ut obou ya nunngin meta totaret kuiyeraiyang. Ai paraing kin tetayak , mat yak , ''ai ngu takin kankan suling ratt mat merikel ket? 55Ai ngo ngun kapenta siming malang? Ning ngun naing Meri? Ning ngun ninne waning kaking Jems Josep ,Saimom mat Judas? 56Ninne uppaing yeng ngu kuting nenna kak? Ning takin unnan nga kuting raiyang?''58Ning kin merakel aso kum kaiyang noko ya ning ninne ya nuiyeng kum yamakal.
Chapter 14

1Sain gin , Herod Tetra , Jesus ya pinga ngaiyang.
3Sain gin Herod Jon talaiyang, mat rat ut karabus kin riyang, nokoya ning kaking Pilip ya paring rakot. 4Jon da koraiyang ,''ning luo takaret kaking ya paraing rakot,'' 5Sain gin Herod pat Jon uren mong ,ni ning aiparaing yening yokoraiyang noko ya Jon ning profet kot yakang.6Sain Herod ya sain batangkining ya sain gin , Herodias ya naping ngut aput wakumeng gin dans kaiyang, ninne dens ngut Herod ya nuing raiyang, sain gin ning Herodias ya naping koraiyang neko ya pasokin yo ning eneng .8Umaing naing gak yayei wikyin , neka paraing ngu walalet yaiyang, '' mat nga nunneng Jon Baptais ya piting .'' 9 King sain gin nuing kum suling neka paraing ya pasaso apuiyang, Ni ning mataing meta saweng yet yaiyang mat aiparaing ning kak kin samat net teiyeng gin , ngu ya ning meta yayang ngu kot patang geng ya .11on piting oting gin rit rataput neka paraing enak mat rat ut naing enaiyang. 12Mat Jon ya aposel aput ukang ratut taprak. Umaing sulet ut Jesus korak.13 Mat Jesus ning Jon ya partuk ngat ning apai ngu watat wakakin sulet ut apai ai malang gin ut iraiyang. sain ai paraing ning meta ngu ngat sung ret arapuk nak ukang taun siti kuting nunggin. 14Mat Jesus ning ningket aput ai paraing asonak wangayeraiyang. ning nuing apun ai paraing sai kak ngu yirin suling kak.15Sain kamasis apun ,Jesus ya aposel aput Jesus korak,'' apai enga ai kak malang , ngu ya ata asak sarikit, ngu ya ai paraing yiring ke yapai kin sariket ut niyening eng samat unan ko kimaret nekya.''16Ni Jesus ta kuiyerang, ''Ning pat kum yirip popak . Yeyat samat yunnie newak.''17Ninat Jesus korak, ''Nena ngakin ngu bret faiv mat kapuo iri.''18 Jesus ta kuiyeraiyang , ''Ratap nunnie .''19Mat Jesus ta ai paraing kuiyerin gras pun totak. Ning bret faiv rat mat kapuo iri .Ning sam pun taing kin ut mat samat par enda mat bret kupalet mat aposel yuna yang, mat aposel ta aiparaing yunak. 20Kuting samat net nuiyeng kafuryaiyang. Mat samat paming ngu kuting kaparet sarenga twelv sirei kafuryaiyang. 21Ai samat nak ngu kuting faiv tausen , neka paraiing ngu kum waiyerak.22Sain Jesus ning aiparaing yirin popai, ning arwatat nak ninne aposel yirin wakka nunggin ut ningket wai areng dak ukang. 23Ning ai paraing yirin popai, ning walalet mating ngen urang pun pendeng yaiyang konga rekot. Sain kamasis apun ning urang pun mating ngenanak. 24Sain gin waka asak nala watat uwa wakumak uwa lunglung da waka kuwarirkuwari ket uiyang mat yang gak walet waka yuwren waka kum arwatat kingayaiyang.25Usarta apun Jesus ning uwa pun paraket aput ninne aposel ekeng gin batangkaiyang. 26Sain nine aposel wangarei uwa pun paraket apun, ning yokoyerin mat yakang, ''ngo neweng,'' kot yet ning yokoyerta matengak.27Mat Jesus ta arwatat yayet kuiyeratyang, '' Saweng kei ! ngu nanat! Yeya kum yoko yerek.''28Pita tat meting rat mat ngakat yaiyang, '' Sakuing ,ngu kakat pi,Kuner nak kin nana wai punanak ekik kin paraket apuwat.'' 29Jesus yaiyang ,'' apo.'' Ngu ya Pita waka nunggin patangget aput wai pun paraket Jesus eking gin uokot. 30Ni sain Pita ning yang wangaret., yokoraiyang . Sain gin ning butukta sarikaiyang, Ning matengget ngakat nawaing kaiyang, '' Sakuing ,natannele!''31Jesus arwatat nak ating itarett, Pita talaiyang, mat koraiyang, '' Kakou nungi yamakal sombal, noko ya nungi iri kit? ''32Mat Jesus Pita kak waka nunggin ukang, yang gak moyang. 33Kin mat aposel waka nunggin ngu Jesus pingeng itaret mat yakang , ''Yamakal waring kaka ngu Anuta siming.''34Sain ning areng dak ut , aput nala ko wawing Ganasaret kin batangkak. 35Sain ai yapai ngu kin Jesus wang aret, ning meta rie yapai teing teing ngu kuting ngakang, mat ning kuting ai sai kak ngu yengengnet Jesus eking gin apukang. 36Ning saweng enakang ning ninne kolos tein ngu nak talek ya, mat aso kot kei sai mateiyeng gin ngu yetang .
Chapter 15

1Kin mat Parisi kuming mat Luo ai Jerusalem na to apukang Jesus eking gin. Mat ning yakang, 2'' Noko ya kakou aposel pitingpiting yening tip ngu kum sung retik? Ngu ning atyeng kum tuletik sain ning samat nekya.''3Ning niyening meta olet ngakat kuiyeraiyang, ''Ngu ya noko ya Anuta ya komanmen kum sungretik yiyew tip ya kot?4Ngu ya Anuta yet, ' Namik Sasik pupuiyeng gin ireng,' mat aiko ning naing o nawing meta weiyang korte ngu yo mowang.' 5Ni kaka yet, ' Aiko ning naing nawing kuiyerte, ''Kakk sakasaka nanou takat rate ngu mat Anuta ente,'' 6ai ngu ning pat kum naing nawing pupuiyeng gin irewang,'' Arapuk ngu kin kaka Sakuing Anuta ya meta takaretik yiyew tip ya kot.7Yeya ai kanda nak! Mataing Aisaia yiyew ya meta yayang ,8''Aiparaing enga nanou ya makenggin nanak yetik, Ni niyening pupuyeng ngu nanou ya nem waring iret.9Ning nanou ya palang waking yetik, noko ya ning kekera song ratt ngu ai paraing yening luo.''10Mat ning aiparaing nawaing yerin eking gin utt mat ngakat kuiyeraiyang, ''asip yeng riyan mat ngawak---
12Mat aposel aput Jesus korak, '' Kak ngun ngat Parisi ning kakou meta ngut kitareng yunte?''13Jesus ta niyening meta olet mat kuiyeraiyang, '' Tei kuting nanou Sasa sam pun ngut kum siraiyang ngu yo kuting poparin ya. 14Ngu ya yetai iren , ning ngu ai teiyeng korong ya samoning ai. Ngu ya ai taing korong da ai taing korong ko samaret un yo ariri ket parkin kusuk yek.''15Pitat Jesus ya meta olet ngakat yaiyang, '' Kau meta ngu pat supuring totaret kunirang ke.''16Jesus ta koraiyang,'' Kakak ngun kum ngat? 17Kak ngun kum wangaret neko makik nunggin ute ngu ut allulik kin batang kit mat kin do passiren ya wenggin sarikit?18Ni neko makik kin do witakin batang kit ngu pupungi nungin aput. Unan ngut ai rin wengkit. 20Unan eng ngut ai rin weng kit. Ni samat at nen kum tulet neis ngut kum ai rin weng kit .''21 Mat Jesus yapai ngu watat sulet yapai taia mat Sidon kin aloyang. 22Mat kin Kenan Paraing go Yapai ngu kin batangket apuyang. Ning nawaing ket mat ngakat yaiyang, ''Nunggi nunne , Sakuing , Kak David siming ! Nanou neka parainig ngu yuo weng da talei iret .''23Mat Jesus meta ko kum olet koraiyang. Ninne aposel ta aput saweng enda ngakat korak, '' Ring ke alon , ning yo nawaing ket sung nirawang.''24Mat Jesus ta meta olet yaiyang, '' Nanna ai ko ya kum narie apumang ni belelek tangaringak Isarael yening Ya kin ngu ya apumang.''25Ni Paraing ngu aput Jesus eming gin piting rin sarikin , koraiyang, ''Sakuing saking nerengke.''26Jesus ta meta olet mat koraiyang, '' Ngu kum suling somsom yening samat ratt kona siming yunin ya.''27Paraing ngu yaiyang ,Yow Sakuing ni kona siming gak samat paming netik niyening ai sakuing ya tabel paparumak.''28Mat Jesus ta paraing ngu ya meta olet mat nga kat koraiyang, '' Kakou nunggi yamakal sakuing ; ngu ya neko mat batangkeng ya nunggi yet ngu yo kot batangkeng.'' Naping ata anonong kinanak mating suling kaiyang.29 Jesus yapai ngu watat sariket Galili ua teing gin uiyang. Mat ning ut urang sombal ngu yaket ut pun totaiyang. 30Ai paraing asonak eking gin apukang. Ning ai sai yengengnet apukang , ai teiyeng weng, tareiyeng weng mat metyeng gak malang mat ai sai kuming gak kuting apukang Jesus taring supuring gin yirikang, mat ning yirin suling kak.31Mat aiparaing wangaret teteyak ai met yeng malang ngu yayak, ai tareiyeng weng ngu suling kak mat ai teiyeng weng ngu unan wangarak.Ning Isarael yening Anuta pingeng itarak.32Jesus ninne aposel nawaing yerin aput mat ngakat kuiyeraiyang, '' Nana aiparaing yening nunning yuntam nokoya ning nenna kak irei nal arap kit ni ning samat kak malang iretik. Nan palang yiriew uowok ya ngu watatam ning samat kum nakang , kotin arapuk kin ko tei yeng tambarir keng.''33Ninne aposel ta korak, ''Takin yo bret pat ratt ai paraing aso ngakating ngu yo wata yerin ya?'' 34Jesus ta kuiyeraiyang, yeya bret amin amin talei iret?''Ning yak , ''bret seven mat kapuo somsom kak.'' 35Mat Jesus aiparaing kuiyerin nala kin totak.36Ning bret seven mat kapuo kak ratt , ning konga rin wik yin , bret kupalet mat ninne aposel yunayang. Mat aposel ta ratt aiparaing watayerak . 38Ai bret nak ngu fo tausen kuting . Paraing mat neka siming ngu kum waiyerak. 39Mat Jesus ai paraing yirin ukang niyening yapaika mat ning waka pun ap kiret Magadan yening nala tak uiyang.
Chapter 16

1Parisi mat Sadusi ai ta aput Jesus waitirak mat pasorak neko sam bun walayelin wangarek ya . 2 Ni ning mett yeng olet mat kuiyeraiyang, ''sain kamasis apun ,' yei yetik ,sain yo suling , sam sinaret.'3Sain usar yin ,yei yetik , ' sain yo kum suling , sam kin sina ret mat yang aiyaing gak. Kak ngat sam takat ire t ngu pat wangaret ngawang, Ni kaka pat kum unan upang batangkeng ya ngu ngawang. 4 Ai paraing mat ya ngu kagin weiyang nunggin ngu neko wangarek ya wasangaretik, Ni ning neko yokum wangarek, pat Jona neko wangaraiyang ngut nak.'' Kin mat Jesus yetat uiyang.5Sain Jesus ya aposel ut areng dak patanget, ning nuiyeng paling laiyang bret rak ya. 6Jesus ta kuiyeraiyang, ''Nuiyeng ngai ,mat Parisi mat Sadusi yening yist ya.''7Aposel wakumeng gin eng yaiyet mat yakang, '' engu noko ya nena bret kum ratang.''8Jesus ngu ya ngat mat ngakat yaiyang, '' Yeya yiyew nuiyeng yamakal sombal, noko ya wakumeng gin eng yaiyet mat yetik engu noko ya yeya bret kum ratapukang?9Yeya ngun kum ngatik o nuyeng ngatik bret faif ngu faif tausen ai ta bret nak, mat sarenga aminamin sirei kafuryaiyang? 10O bret seven ngu foa tausen ai ta nak, mat sarenga amin amin sirei kafuryaiyang?11 Takat yeya kum nuiyeng ngatik nana kum bret ya yayetam ? Nuiyeng ngai yeya Sadusi mat Farisi yening yist ya.'' 12Mat ning nuiyeng ngaiyang ning kum yist bret ya ngu ya kuiyerte, ni ning nuiyeng ngak Farisi yening mat Sadusi yening ngawining ya.13Mat sain Jesus aput yapai Kaiseria Pilipai teingin patanget ning ninne aposel paso yerayang, yaiyang , takat aiparaing yetik Ai Siming ya? 14Ning yakang , '' Kuming yetik Jon Baptais ya, mat kum ,Elaija mat kum ngu Jeremaia o ning ngun profet ko.''15Mat ning kuiyeraiyang, ''Ni ning kuiyeraiyang yeya takat yetik nana ai ko?''16Saimon Pitat making rat yaiyang, '' Kaka ngu Kraist, Anuta yang ratt iret ngu Siming.''
18Nana kak kukertam kaka Pita , mat sisim ngu bunn nana yo nanou obou kewat. Momo ya saweng ngu pat kum sios rin kusuk yeng.19Nana yo sam yapai ya kiingdom ya key yunnet. Neko nala ngakin karetik ngu yo sam bun kak yo karek, mat neko nala nga kin pasiretik ngu kak sam bun yo pasirek.''20Kin mat Jesus ninne aposel kuiyeraiyang ning ai ko kum korek ning ngu Krais.21Sain kin ning supuret ninne aposel kuiyeraiyang ning yo Jerusalem na uong, Prist piting piting ngu atyeng gin lumuling pangkeng mat luo ai kak , ning yo mowang ni nal arap wikyin yo tik walalewang .22Mat Pita Jesus ratt teing dak ut isa ngaiyang, koraiyang, '' neng ngu pitar teing dak unn, Sakuing; neng nga kum matek kin patang geng.''23Ni Jesus kuwariret Pita koraiyang, '' Kak fening dak apo, satan! Kaka nanou arapuk sakaret, Kaka Anuta ya unan ya kum nungi yet, ni ai paraing yening unan ya.''24Mat Jesus ninne aposel kuiyeraiyang, '' Aiko ning sungnerekot, ning ninne nuing yaing kum sungreng, ninne tei papara ratt mat sungnereng. 25Aiko ning eng ninne yang talekot ngu yo watawang, ni aiko ning ninne yang watat nanou wawaning gin ngu yo wangareng. 26Nekwat ai eming ente sain ning nala nga kuting ratte mat ninne yang watat? Ai yo neko ninne yang ya eming rawang?27Ai Siming yo apuwang ninne nawing ya glori nung gin ninne engel kak. Kin mat ning yo eming ai kuwanik kuanik kuting yo yuneng . Yamakal waring nana kuiyertam , yeya kuming mat kang yet iretik ngu yo momo kum waitarek pat irei yo Ai Siming ninne king dom kak apuwang.''
Chapter 17

1Nal siks wik yin Jesus ning Pita ,Jems ,Mat ninne kaking Jon , yenengnet urang bun eng nak ukang. 2Ning mating kuriraiyang teiyeng gin , ninne eming taing ata ekik sinaraiyang, mat ninne tau unan ngu kuting tet pongorong ta yaring ekik.3Mat kin ngu, neko batang kaiyang ngu Moses mat Elaiija ning kak yayakang. 4Pita met yeng ratt mat Jesus koraiyang, '' Sakuing ngu suling waring nenna ngakin ireis . Kak nungi yaing yen ngu , Nanna yo sel ya arap karet, kakou ko , mat moses ya ko mat Elaija ya ko.''5Sain ning yayet iren , yang aiyaing sara yongayonga yunayang, mat nawaing go yang aiyaing nung gin ngakat yaiyang , Neka nga nanou nuning entam, Nana ninne ya nuning mot, meting ngai.''6Sain aposel ning meting ngat , Ning kusuk ta ekieng daing nala kin sarikaiyang mat ning yoko yerin sakuing. 7Mat Jesus ta aput toyeret mat kuiyeraiyang, ''Walalei kum yokoyereng.'' 8Mat ning pun taing kak ngu aikokum wangarak ni Jesus nak.9 Sain ning urang bun do sariket aput irei , Jesus ta meta saweng yunayang, ngakat kuiyeraiyang ,''neko wangarak ngu ai ko kum kuiyerek kot iren pat sain Ai siming mot walaleng do.'' 10Ninne aposel ta pasorak , ngakat yak , nokoya skraibs yakang Elaijat yo ning ket apuang ?''11Jesus ta met yeng olet ngakat yayang ,''Elaijat yo aput unan kuting rin tik kuting suling keng. 12Ni nana mat kuiyertam , Elaija asak mataing apuyang, ni aiparaing kum wangarak, Ni ning unan supuring supuring ning matin kakang. Arapuk kot nak yo Ai siming kitareng atyeng gin batangkeng.'' 13 Mat ninne aposel nuiyeng ngak ning Jon Baptais ya yayet.14Sain ning aput ai paraing wakumeng gin , Ai ko aput eming gin ,tarakumeng foforet , mat ngakat yaiyang, 15''Sakuing nanou neka ai nungi enne, ning sai epileptik kak, mat sai ngut uren weng waring ket. 16Nan rat ut kakou aposel ekeng gin , Ni ning ninne sai kum rie wikyaiyang.''17Jesus ta metyeng olet mat yaiyang nuiyeng,''yamakal kak malang mat yeiya aiparaing kagin suling gak malang sain ngakin, Takat nana ngun yo yeya kak sain siring yo iret? Takat yo nal siring nana yeya kak kitareng wararin ya? Rat ngakin ekining gin apui'' 18Jesus ta yuo weiyang isangaiyang, mat ning nung gin witakin apuiyang, mat neka sombal ata ananong kin ninne sai wikyaiyang.19Mat Jesus ya aposel ning eng nak aput eking gin mat pasorak , '' Neko ya nena pat kum yuo weng wit kin pasireis?''20Mat Jesus ta kuiyeraiyang , neko ya yiyew nuiyeng yamakal ngu sombal waring, Nana yamakal waring kuiyertam, kakou nung gi yamakal sombal pira sing ekik , ngu kak pat urang enga, kore yo susuk ngakin do ngu kin uwang,' mat yo susuk uwang , mat neko ngu yokum pat kaka kum kewang.''2122Sain ning Galili kin irei , Jesus ta ninne aposel kuiyeraiyang,Ai siming yo Ai atyeng gin riwak, 23mat yo urei mowang, mat nal arap wikyin yo tik walalewang.'' kot yen aposel nuyeng gum suling.24 Sain ning aput Kapenam na batangket , Ai teks rak ya ngu aput ekeng gin batangkak aput Pita eking mat ngakat yakang '' Yiyew tisa ning teks rit o?''Mat ning yaiyang , ''yow.''Sain Pita ning yaa nungin apun , Jesus ta ning maring ket yayet koraiyang, kak takat nunggi yet, Saimon? King nala nga ya ngu aiko matin teks ratek?Simeng atyeng gin o aikuming atyeng gin.26''Ai kuming gin, '' Pitat meting olang. '' Ngu ya simeng yeng ngu fri ,'' Jesus ta kot yaiyang. 27Mat ngu ya nena ai teks ratek ngu kum kep ning weng gin kum kusukyek, ut uwen awul pekareiyan , Kapuo maring ket aput awul rate ngu yereng ke apun . Sain making wakaleiyan nung gin yo kuama taing sing wangareng . Ngu raiyan ut kakou mat nanou ai teks ratek ngu yunne .''
Chapter 18

1Sain kinanak Aposel aput Jesus eking gin mat korak,'' Aiko ning sakuing waring sam yapai ya kingdom nunggin?''
3 mat yaiyang, '' Yamakal waring kuiyertam, yeya mat kwarirei yan neka sombal ekik batangkek, malang ngu yeya pat kum Sam yapai ya kingdom nunggin uwak.4Ngu yaring aiko ning nuing rin sarikin ekik neka sombal ngakating ngu ning sakuing waring sam yapai ya kingdom nunggin. 5Aiko ning neka ngakating nawaing rit nanou wawining gin ngu ning nana nangnengnit. 6Ni aiko ning somsom nanou ya nuyeng yamakal rin weng kit ngu , suling waring pat yo sisim sakuing pungeng taing gin karepan , mat uwa aluling gin rip butuk yeng.7 Nokakeng nala nga ya ai kuming ning ai yirie kandakitik! Ngu ya ai koting ngu wit kin patanget apuwak, ni ai kuwat nokakeng ai ngu matin ai kanda ngu aput! 8 Ngu ya atik o tarek ngut karin kandakit ngu kopret pekarengke. Ngu suling kaka atik o tarekak malang kak yang nal kuting irreng ya ngu rawang ni atik tarek kak suling tite nal kuting tet ireng ya nunggin uwang ngu kum suling.9 Kak nal kuting tek ta karin weng kit ngu tek pasiret pekar un. Ngu yo suling waring kak tek kuanik kin yang nal kuting ireng ya ngu nunggin uwang sain kak tek iri kak ngu yo tite nal kuting tet ireng ya ngu nunggin uwang10Yeya nuyeng ngai neka somsom ngu kum singayelek. Nana kuiyertam sam pun niyening engel ngu sas Anuta eming gin iretik . 11'' Ai Siming apuiyang ngu ai tangaring ngak ngu yengengngeng ya.''12Kak takat nungi yet? Ai ko ning sipsip anred, mat kuanik ngu yetat eng paraket, takat ning yo nainty nain ngu urang teing gin yetat iren yo ut kuanik tangaringa yang ngu wasangareng? 13Ni sain ning ut tolenin , yamakal waring kuiyertam , ning nuing suling sakuing waring kuwanik ngu ya, neko ya nainty nain ngu kuting sekaret iretik. 14 Arapuk kot nak ,ngu kum Saseng Anuta sam pun ninne nuing yaing somsom enga kum tangaring ngek .15Sain maraw o wanik ko weng kunin ,ngu ut ninne weng ngu ilal kore ngan sain yei ariri nak .Sain ning makik ngan ngu kak maraw o wanik ngu rate. 16Ni sain ning kakou makik kum ngan ngu , ai kuaniko o iriko yengengnet kakak ut neko ya makeng iri o arap ngu yo sawengak.17Mat sain ning yiyew meta kum ngakot ngu kitareng ngu sios kin rataloi. Ni ning sios kak makeng ngang ya watat ngu watai un ut gentail o ai teks rawining ekik ireng.18Yamakal waring kuiyertam , neko nala ngakin karet ngu sam pun kak karetik , ni neko nala ngakin pasiret ngu sam pun kak pasiretik. 19Tik kuiyertam, sain kak iri ko nala ngakin neko ya nuiyeng kuanik kit mat pasaso ritik ngu yo kot patanggeng nanou Sasa sam pun iret ngut yo rin patanggeng. 20Ngu nga kat iri o arap nanou wawining ya kaparetik ngu ya nana wakumeng gin irewat.21Mat Pita aput Jesus ngakat koraiyang, Sakuing nal aminamin yo nanou kakaning narin wengkeng mat nana yo nuning enet? ngu yo nal seven nak? 23Ngu yaring sam yapai ya king dom ngu ekik King ninne urata ai aput niyening dinau olek ya. 24Mat niing supuret ninne urata ai nawaing yerin apui, Urata ai ko ning moni ten tausen raiyang ngu apuiyang, 25 Ni ai ngu ning pat kum ninne dinau oleng ngu ya ninne samoning ai ngut koraiyang ninne unan kuting mat paring neking gak kuting kimakinin mat yo ninne dinau olewang.26Kot yen mat urata ai ngu eming gin kusukta sariket mat ngakat yaiyang .Ai sakuing ning yet samanere. mat nana yo kakou unan kuting olewat. 27Ngu ya urata ai ninne Ai sakuing ngu ninne ya nuing sarikin . mat nine dinau oleng ya ngu watan sarikin mat watan uiyang/28Mat ai ngu witkin ut ninne urata kuanik tolaiyang , Ai ngu moni anret tausen raiyang . Ngu ning ai ngu pungeng gin talaiyang . mat ngakat koraiyang . Arwatat nanou dinau nunne. 29Ni ninne urata ai kuanik ngu kusuk ta sariket . mat ngakat yaiyang, 'Nunggi nunengke , mat nana yo kakou dinau olewat.'30Ni urata Ai maring ngu wating soryaiyang . Mat ning ratut kalabus kin riyang . mat ning kin iret yo nine dinau olewang. 31Mat ninne urata ai kuanik aput kot wangaret, ning nuiyeng kum suling. Ning aput niyening Ai sakuing unan kuting patang gaiyang ngu korak.32Mat Urata ai ngu ninne Ai Sakuing ngut nawaing rin aput , mat ngakat koraiyang , ' Kak urata ai suling malang , Nana kakou dinau oleng ya nuning kunamang . 33Kak pat yo kakou urata ai kuanik ngu nunggi enneng, ekik nanat kakou ya nuning kunamang? '34Ninne Ai sakuing ngu nuing lumlen ning rat Ai weiyang kek ya ngu atyeng gin riyang , kot irenin yo ninne dinau olewang. 35Ngu yaring nanou Sasa sam yapai ka iret yo kot kewang sain kak kakou marau o wanik nunggi kum enit pupung gi kin.''
Chapter 19

1Jesus ning ninne meta ngakin rin wikyin , mat Galili watat Juda yening nala tak uiyang Jodan wai arendak. 2 Ai paraing asonak sunret alokang , mat ning kin Ai sai kak ngu mesapaiyerin suling kak.3 Farisi Ai aput Jesus eking gin , mat waititai enatakot, mat ngakat korak, '' Ai paraing watat ngu ngun ninnew tip?'' 4 Jesus met yeng olet mat ngakat yaiyang, Yeya ngun meta ko kum wairak ngu ngakat ninnat eng mataing Ai rit mat paraing gak riyang?5Ning eng yiriyang ngu ngakat yet, enga supuring gin Ai ning naing nawing yeng yetat ut Paring gak sekaret iret, mat ariri mateiyeng kuanik. 6Ngu ya ning mat ngu kum iri, ni ning mateiyeng kuanik. Ngu yaring neko Sas Anutat seka yerte ngu Aiko kum pat pasirewang.''7Mat ning ngakat korak, Nokoya Moses ya luo ngut yet nena setifiket Paraing Pasirining ya rat enepan rip alowang? 8Mat Jesus ngakat kuiyeraiyang, yiyew pupuiyeng saweng ngu ya Moses yetan yiyew paraiyeng pasiyerak, ni mataing sain maring ket ngu arapuk kot malang . 9 Nana kuiyertam , Aiko ning paring pasiret ngu ning kagin weng ya yow yet, mat paraing keng rateyang , ngu kagin weyang ket, mat Ai ning paraing keng rate ngu ning aing da pasiraiyang ngu kak kagin weng ket.''10Aposel ning meta ngat Jesus ngakat korak, '' Ai kagin enga sungratakot mat paring kak irekot ngu suling ning kum paraing rawang.''11Mat Jesus ta ngakat kuiyeraiyang,'' Ai kuting pat kum meta enga rawak, malang . Anuta ning saweng ai kuming nak yuna yang. 12Yeya ngai , ai supuring supuring iretik , kuming ning paraing kum ratek , mateiyeng kum suling sain nameng asiyerang. Mat kuming ai ta matei yeng koprakang ning pat kum neka rie patanggeng. Mat kuming ning sam yapai ya kingdom ya kot gek yunak ning kum paraing rawak .Ni ai meta ratakot , ngu palang rawang.13Mat neka somsom kuming yengengnet aput Jesus ekinggin apukang mat ning ating pityeng gin rit mat kongariyang, mat aposel kot wangayeret isa yunak. 14 Ni Jesus ta ngakat kuiyeraiyang,'' Neka somsom yetai apui, kum kimyerek ekining gin apuok ya, Sam yapai ya kingdom ngu neka koting niyening.'' 15Ning somsom ating mateiyeng gin rit mat yetat kin yetaiyang.16Ai ko Jesus eking gin aput mat ngakat yaiyang,'' tisa , neko suling kew yo yang nalkuting irining ya ngu rawat?'' 17Jesus ta ngakat koraiyang, Neko ya kaka neko suling ngu ya pasonerte? Neko kuanik ngut nak ngu suling, Ngu kaka yang nal kuting ireng ngu nunggin uokot, komanments ngu taleng ke.''18Mat ai ngut pasoraiyang , ''komanment takating?'' Jesus ta koraiyang, '' kak ai kum urengke mowang, kak ai yening paraing kum rawang , kak kum uinena keng, kak kum meta tapoling yeng, 19sasik namik pupuiyeng gin ireng, mat tapak yeng yening nung gi mowang ekik kak eng kakou ya ngu mot kot.''
21Jesus ta ngakat koraiyang , '' Kak titngening irekot ,ut kakou unan kimaken, ai paraing nokakeng ngu yuneng ke , mat yo kak unan susaling sam yapai ya ngu rawang; mat aput, sung nere.''22Mat ai momoting ngu Jesus kot yaiyen ngat ning nuing wengket uiyang neko ya ning matin unan aso.23Jesus ninne aposel kuiyeraiyang, ''Yamakal waring kuiyertam, Ai unan aso ning pat kum sam yapai ya king dom nung gin uwang. 24Tik taparet kuiyertam, kamel ning pat yo numaing nak nil awaing gin uwang mat ai unan aso ning pat kum sam yapai ya king dom nung gin uwang.''25Sain ninne aposel ngat , ning kuting teteyet mat yakang, ''ngu aikuot waring yo irining suling ngu rawang?''26Jesus wangayeret mat yaiyang , '' Ai mateiyeng gin ngu urata waring , ni Anuta kin ngu unan kuting urata malang.'' 27 Mat Pitat meting olet mat ngakat koraiyang, ''wangar, nena ninew unan kuting watat sungereis. Neko yo nena ran ya?''28Jesus ta ngakat kuiyeraiyang,''yamakal waring kuiyertam , Ai siming yo ninne tron pun toteng, yeya yetat sung nertik yo yeya kak yo twelv tron kin totek , mat Isarail ya traib twelv ngu rorek.29Ai kuting ya watakang, waning kaking ,upaiyeng gak ,nameng saseng gak , somsom o nala nanou ya kot ngu yo anret kot yo yang nal kuting irek ya ngu yo rawak, 30Ni asonak maring ket iret ik ngu yo upang , mat upang yo ning kek.
Chapter 20

1Sam yapai ya king dom ngu ekik aiko ning nala nawing urok nak ut urata ai yenenget ut ninne wain yad kin urata kek ya. 2Ning anret kina kima yereng ya ata kuanik meta karet ning yirin ninne wain yard ka ukang,3Awa arap wik yin ning sulet ut maket apaika urata ai kum ning palang urata kak malang kangyet irakang. 4Ning kuiyeraiyang , yeya kak ut wain yad kin urata kei, mat neko suling ngu yo yunnet.' mat ning urata kin ukang.5Tik taparet sulet uiyang awa siks mat awa nain kin, matain kaiyan kot nak kuiyeraiyang. 6Mat tik taparet eleven awa kin uiyang ngu ut wangayeraiyang kuming palang kangyet urata kak malang irak. Ning kuiyeraiyang , 'neko ya yeya ata siring palang nak iretik?'7''Ning ngakat korak , Neko ya aiko kum urata nuwat.' Mat ning kuiyeraiyang, Yeya kak wain yad kin ut urata kei.''8Sain kamasis apun ,wain yad ya nawing aput ninne manager koraiyang, Urata ai nawaing yere aput niyening eming yunne, Supuret ai upang kin do ut ai maring kin. 9 Sain urata ai eleven awa kin apukang ngu aput niyening eming ratt, kuting kuanik kuanik anred kina rakang. 10Sain urata ai maring aput , ning yak yo eming sakuing rawak, ni ning kuting andred kina ai kuanikkuanik rakang.11 Sain ning niyening eming rai wik yin , Ning nala nawing ya feng dak yaiyak. 12Ning yak , Urata ai upang aput uratakak ngu awa kuanik kin urata kak, ni kak kengke nena kak pat, nenna urata sakuing ata sakuing sisor ratang .'13'' Ni nala nawing metyeng olet ngakat ko koraiyang, Tapanin , nana kum kariew wengkit. Yeya nanou ya anred kina ya nuiyeng kum Kuanik? 14Kakou neko ngu raiyan kak aput ungke. Nana eng nunning gin neko urata ai upang yunnet ya ngu yeya kak kuanik.15Nanou unan . Nana ngun pat kum nanou nuning gin noni unan fataret ?Nana ai ngu kagin suling ya , neko ya nunggi wengkit ? 16Mat Jesus ta yaiyang , ngu yo kot nak ai ning upang waring yo aput maring irewang, Mat ai maring iretik , ngu yo upang waring .17Jesus Jerusalem na pendeng ya kot , ninne aposel twelve yengenget teing dak ut , mat arapuk kin ning ngakat kuiyeraiyang, 18'' Nena Jerusalem pun uteis , wangarei yo Ai siming sif Pris mat Luo ai atyeng gin riwak. Ning yo urei mowang 19mat yo Gentail ta yo meta walai enek mat yo tei papara pun yarek. Ni nal arap wik yin yo tik walalewang''20Mat sebedi paring siming iri kak aput Jesus eking gin . Ning eming gin aput baw ket mat pasoraiyang . 21Mat Jesus ta ngakat pasoraing , ''Kak neko ya nunggi yet?''Mat ning ngakat koraiyang,'' Kak yengke yo nanou neka iri ngu ko atik sai tak mat ko yo atitak kakou kingdom nunggin totek''22Ni Jesus ta meting olet mat yaiyang , ''Kak neko kum ngat pasokit. Kak pat yo kap nana wai net ya ngu kin yo newang?'' Mat ning korak ,''nena yo pat kin wai ninya.''Ning ngakat kuiyeraiyang, 23'' Nanou kap yo kin newak. ''Ni nanou atning sai tak o atatak totek ya ngu nanat malang unnet ya, Ni neng ngu aiparaing Sas Anutat eng niyening apai mesaparaiyang .'' 24Mat sain aposel ten meta ngu ngat , ning nuyeng lumaiyang waning kaking iri ngu ya.25Mat Jesus eng nawaing yerin ut mat kuiyeraiyang , '' Yeya ngawak gentail yening luo ai ta ning samayertik, mat niyening ai sakaing guing ta pityeng gin iretik. 26Mat yeya kum kot kewak wakumeng gin. Ni ai kuat ning sakuing irekot ngu ning ekik urata ai ekik,
29Ning Jeriko watat ut ,Ai paraing aso sungrak. 30 kin ai iri teiyeng weiyang arapuk teing gin tottet irak. sain ning ngak Jesus aput takayerin, Ning nawaing kak,'' Sakuing David siming nunggi nuwangke'' 31Ai paraing ngat isayunak, kuiyerak metyeng watai. Ni ning nawaing mat sakuing kak, '' Sakuing David siming, nunggi nuwangke.''32Mat Jesus ning kangyet mat nawaing yeret mat yaiyang, '' Yeya neko ya nanou ya yet?''33Ning ngakat korak , Sakuing ninew tenen wakalengke,'' 34Mat Jesus niyening metat nuing rann, mat teiyeng talaiyang. Mat arwatat nak ning teiyeng suling ken mat Jesus sungrak.
Chapter 21

1Jesus ninne aposel kak aput Jerusalem ekinggin patangget mat yapai Betfage Olive uranggin patanggak, mat Jesus ninne aposel iri yirin ukang , 2 mat kuiyeraiyang ''yapai ngu kin uiyan, yo donki ko wangarek karei ireng ninne siming gak. Kiting pasireiyan rataput nunnei. 3Ai ko ning neko kot yen ngu , koriei , 'Sakuing da ninne urata kak, ' mat ai ngu yo umaing nak yunin ratapuok.''4Neko patanggit ngu meta ko mataing Profet ta yaiyang ngu rin pat kit. 5''Meta enga aiparaing saion na ngu kuiyerie.'' Wangarei ,yiyew King mat aput ning ai wawing kak malang ekik aput. Mat ning Donki pun totet , ning donki siming pun totet aput.''6Mat aposel iri ut neko Jesus ta kuiyeraiyang ngu kot kakang . 7 Ning donki siming naing kak ratapukang mat niyening sirsir sisiring mateiyeng gin rikang, mat Jesus sirsir ngu pun totaiyang. 8Ai paraing aso niyening sirsir sisiring pasiret arapuk kin mesaparet samikak.
10Jesus ning Jerusalem nunggin apuiyang, mat aiparaing taun nunggin ngu kuting tetayet mat ngakat pasokak, Ai enga aikuat waring?''11Mat ai paraing parakak ngut yakang, ''Ai nga Jesus , ning profet , ning taun Nasaret ya Galili kin.''12Mat Jesus ning tempel nunggin uyang. Ning ai tempel nunggin maket ket irak ngu kuting pasiyerin witakin apuk, mat ai kuama tain sing senis ya tebol ngu pakukrawakaiyang mat ai nung kimakitik ngu niyening sia kak kuting kulal wakaiyang. 13Ning kuiyeraiyang , '' Ngakat kekera ko rikang, Nanou yaa ngu kin kongarekya,' Ni yeya mat ketik ngu uinena ai ekik.'' 14Mat ai teiyeng weng mat tareiyeng atyeng weng tempel kin aput eking gin ,mat ning yirin suling kak.15Ni sain Pris sakuing guing mat Luo ai unan susuling ngu ken wangaret , mat ning somsom tempel nunggin kowka ngu ngak , ngakat yak , O sana Devit siming,'' Kot yei ning lumuling sakuing kak . 16Ning korak ,Neko yetik ngu kaka ngat o?''Jesus ta ngakat kuiyeraiyang, ''Yow! ni yeya ngun kum wairak , neka somsom makeng gin mat neka mam gin samayertik ngu waking kek ya walayeltik? 17 Mat Jesus kin yetat mat taun watat wit kin Betani tak ut utalap kin koraiyang.18Mat urok nak ning tik sulet taun kin uwokot , ning nuing tuktuk yang. 19 Ning fig tei ko arapuk teing gin wangaraiyang, ning eking gin ut mat wangarang ngu aking gak malang sang nak. Ning koraiyang, kak yo kum tik aking kewankg,'' mat arwatat nak fig tei ngu eryaiyang.20Sain aposel ning kot wangaret , ning eng yaiyak , ''mat yakang ,takat ket fig tei ngu arwatat nak monket?'' 21Mat Jesus ta niyening pasoso olet , ngakat kuiyeraiyang, Yamakal waring kuiyertam , yeya nuiyeng yamakal kak mat nuyeng kum iri keng, yeya pat kum neko patang gaiyang fig tei kin ngut nak kek, Malang , ni yeya yo urang korek, walalet apkiret uwen sarikeng , kot yei yo patang geng . 23Sain Jesus ning temple nung gin iren , Pris piting mat ai paraing pityeng aput Jesus wangarak ning tempel nung gin yayet iren, ''mat yakang ,kak saweng neko kin unan nga ket, mat ai kuat saweng ngu kuna yang?'' 24Jesus ta met yeng olet mat ngakat kuiyeraiyang, '' Nanakak yo pasoso kuanik ko yunnet. yeya kunnerie yo nana kak kuiyeret ai kuat saweng nunin nana unan nga ketamang.25Jon ya baptais ngu takin waring apuiyang ? Sam yapai ka o Ai nala nga ya? Ning eng wakumeng gin yayak , nen yin ya sam yapaika ,' ning yo kunirang, Neko ya yeya kum ninne ya nuiyeng yamakal kit?' 26Ni nen yin ya , Ai kin ,' Nenna aiparaing yening yokenirat , neko aiparaing kuting ning Jon ngu profet,'' 27Mat ning Jesus ya pasoso olet mat ngakat yakang, ''nena kum ngais.'' Jesus kak kuiyeraiyang. Nana kak kum kuyeret neko saweng gin nana unan nga ketam.28Ni kak takat kankan ratte? Aiko ning siming ai iri. 29Ning maring ngu eking gin ut mat koraiyang, kak mat ut wain tating gin uratake.' siming ai meting olet mat ngak koraiyang . nana yo kum uwat,' mat upang ning kankan kuariret uyang ut uratakaiyang.' 30Mat ai ngu tik ut siming susuning ngu eking gin mat meta kuanik ngu koraiyang. Mat ning meting olet mat koraiyang , nana yo ut, Ai sakuing. Ni ning kum uiyang.31Neka ai iri ngu takating ngut nawing ya nuing yaing sungrang?''Mat ning yak , ''neka ai maring ngut.''Jesus ta kuiyeraiyang,'' Yamakal waring kuiyertam, Ai teks ratek ngut mat paraing arapuk ya ngut yo Anuta ya King dom nungin maring ket uwak. 32John ngu mataing ekeng gin apuyang arapuk titngnening gin, ni yeya nine ya kum nuiyeng yamakal kaiyang. Ni ai teks rak ya mat paraing arapuk ya ngut ninne ya nuiyeng yamakal kaiyang, ni yeya , neko mat wangaretik nga, Yeya kum nuiyeng kuwariret ninne ya nuiyeng yamakal kit.33''Kau meta ko tik ngai. Aiko ning nala nawing. Ning wain tating ko siraiyang, mat tating ngu foka rit , mat wain aking ipareng ya masing rit , urata ai tating samarekya ya tawa ket ,mat ya tating ngu ai bisnis urata kek ya ngu atyeng gin rit ,watat yapai nala song kin uiyang . 34 Sain tei aking pilelek ya sain apun , ning urata ai kuming yirin ut ai wain tating gin urata kak kin tei aking rak ya yirin ukang.35Ni ai wain siret irak ngu urata ai ngu yengnengnet yuruk , ko urei weng kin mat ko urei moiyang, mat ko sisim ta urei weng kaiyang. 36Mat tik wain tating nawing tik urata ai kuming yirin ukang, mat ngu urata ai aso ningket yirin ukang ngu takaraiyang, ni ai wain siret irak ngu yuruk ekik ai ning ket apuk ngu kot kakang. 37 Mat upang ,ai nala nawing ning eng siming rin ekeng gin uiyang , ning yaiyang, 'Ning yo siming pupuing gin irek.'38'' Ni sain ai wain siret irak ngu Ai siming ngu wangaret , ning eng wakumeng gin yaiyak, ning ai sakuing siming ninat yo nawing ya unan rawang, apui urep mon yo ninne unan nennat rawinya.' 39 Mat ning ai siming rat , pekarei wit ka wain tating gin ut mat urei moyang.40Mat wain tating nawing apun , ning yo ai wain tating siret irak ngu yo neko kewang?''42Jesus ta ngakat kuiyeraiyang, ''Yeya ngun kum buk kin wairak , sisim ai yaa kek ya ngu watak ngu rei mat yaa wararen iret. Nengu sakuing gin aput ,mat suling tenen gin?43Ngu ya nana kuiyertam , Anuta ya kingdom ngu yo pasiret mat nala song yunnek neko ya ning aking suling rit. 44Ai ko ning sisim ngu pun kusuk te ngu yo uren somsom keng. Ni aiko ning matin kusuk te ngu yo wengwaring.''45Mat sain sif Pris mat parisi ning meta ngu ngat ,ning ngakang ning niyening ya yet. 46Ning talatakot ni ning ai paraing aso ngu ya yokoyerak, neko ya ai paraing ning yakang ning ngu ekik profet.
Chapter 22

1Jesus tik kau meta tak yai yet kuiyeraiyang, 2'' Sam yapai ya kingdom ngu ekik King ko ninne siming ai paraing rang ya samat ket. 3Ning ninne urata ai yiriin ut ai paraing nawaing yerak samat ai paraing rawining ya ngu kin apuok ya , ni ning kum apuk.4King tik ninne urata ai yirin ut kuiyeraiyang ,ai nawaing yeraiyang ngu niyening samat kamasis ya ngu asak mesaparam. Nanou karunga suling kau urew moyang, mat unan kuting ngu asak mesaparam. Apui ai paraing rawining ya samat kin.''5Ni ning niyen ya meta kum ngat , rupakak. Ko ninne fam kin ut , mat ko ninne bisnis kin .6Mat kuming ngu King ya urata ai yetayelet , mat kum suling kakang ,ai paraing teiyeng gin aimamanga yunda mat yurui mokang. 7King nuing wangwang yen, mat soldia yirin ukang mat ninnat king ya urata ai yuruk ngu yurui mot mat siti posarei taiyang.88Mat ning ninne urata ai kuiyeraiyang, ai paraing rang ya samat ngu asak mesaparak, ni ai nawaing yerak apuok ya ngu kum apuk. 9Ngu yaring ut arapuk naing gin mat arapuk netakar ket kin mat ai paraing aso wangayeren kuiyerie apui ai paraing rawining ya samat kin.'' 10Mat urata ai ut arapuk sakuing gin mat aiparaing wasangayeret mat kapayerak, ai susiling mat ai wengweng kak kuting kapayerak. Mat ai paraing rawining ya , yaa ngu ai paraing da nak rie kafuryayang.11Ni sain King ning aput ninne aiparaing wangayerta, ning ai ko wangaraiyang ning ai paraing rawining ya sirsir kum siraiyang. 12King da ngakat koraiyang , Ai ko ,kak takat nungin nga kin aput sain kiak aiparaing rawining ya sirsir kak malang? Ni ai ngu kum yayaiyang.13Mat King ning ninne urata ai kuiyeraiyang, ai ngu taring ating kuting kareiyan ,mat pekarei utalap witkin ngu nung gin un, kin yo ning mateng get mat matiing yesaret ireng.' 14Ai aso nawaing ratek, ni kuanik kuanik nak weleyeltik.''15Mat parisi ut meta urak takat Jesus talek ya ninne meta kin .16Mat niyening aposel mat king Herod ya ai kak ut Jesus eking gin. Ning Jesus ngakat korak, ''Tisa, nenna ngais kaka meta yamakal yet , mat kak Anuta ya meta yamakal ai paraing walayelte, kak ai yening meta kum ngat , mat kak ai paraing wakumeng kum ringke weng kit. 17Ngu ya kunirang ke kak takat kankan rit? Ngu yamakal luo Kaisa teksa enin ya o malang?''18Ni Jesus niyening kankan weng ngu wangaret mat ngakat yaiyang, Yeya neko ya waiti nertik, yei tapoling ai? 19Moni teks ya ngu walanellie.'' Mat ning moni teks ya ngu rataput enak.20Jesus ta ngakat kuiyeraiyang, Ai ko ya ananong mat aiko ya wawing ?'' 21Ning ngakat korak, '' Kaisa ya.'' Mat Jesus ta tik kuiyeraiyang, kot ngu neko Kaisa ya ngu Kaisa enie mat Anuta ya unan ngu Anuta enie.'' 22Sain ning kot yen ngat, ning tetayak. Mat ning Jesus watat popak.23Nal kinanak Ai Sadusi ning Jesus eking gin apuk ning yak ai momoing kak ngu yokum tik walalek. Ning pasorak. 24Yakang ''Tisa''ai ko mohon. ning neka kak malang ngu waning ta yo paring ngu rawang mat yo kaking ya neka rin patang geng.'25Waning Kaking seven ,maring ngut paraing raiyang mat mon ning siming kak malang, 26mat susuning ngut paring raiyang mat ning kak mon ning siming kak malang . mat ko kuling ngut raiyang mat ning kak mon ning siming kak malang mat kot ket ut seven kuting paraing kuanik ngu rak ning neka kak malang 27Mat upang paraing ngu moiyang .28Mat sain ai momoing kak walalek ya sain kin , ning yo aiko ya paring, neko ya ning kuting paraing ngu rak.''29Ni Jesus ta metyeng olet mat ngakat kuiyeraiyang, '' yeya meta kum pandingda ngakang neko ya ye ya meta baibel kin kum wairetik o Anuta ya saweng kum ngatik. 30Ai momoing kak walalek ya sain kin ngu ai paraing kum ratek. Ning ngu ekik engel sam yapai ya.31Ni ai momoing kak walalek ya ngu yeya ngun kum wairak neko Anutat ngakat yaiyang, 32Nana Abram ya Anuta , Aisak ya Anuta mat Jekob ya Anuta? Nanna Anuta ngu ai mowining ya Anuta malang, Ni Anuta ai yang ratt iretik ngu ya Anuta.'' 33Mat sain ai paraing kaparak ngu ngat , ning kuting teteyak ninne meta ya.34Ni sain Parisi ning ngakang Jesus ning Sadusi yiriin metyeng malang ken, ning eng kuting kaparak. 35Niyening kuanik ko ngu luo ya manga sakuing kak, ngut Jesus pasoraiyang, waitiraiyang. 36Tisa , luo takating ngu sakuing waring ?''37 Jesus ta ngakat koraiyang. '' Kakou Anuta sakuing ngu kakou pupung gi enneng , mat kakou yuo kin mat kakou kankan kin kuting . 38 Luo enga ngu sakuing warng mat ning maring.39Mat luo susuning ngu ekik luo maring ngu ekik -- ' Kakou tapak yeng ngungi yunnengke ekik kak eng kakou ya mot kot.' 40Luo iri ngu kin luo kuting saweng rattek mat profet kak.''41Mat Parisi ning kuting kot kaparet irei , Jesus ta pasoyeraiyang. 42Ning ngakat kuiyeraiyang ,'' yeya takat Kraist ya yetik? Ning ngu aiko ya siming?''Ning ngakat korak , '' David ya siming ai.''43Jesus ta ngakat kuiyeraiyang , '' Takat yo tik David ning yuo kin Sakuing kot koreng, 44Sakuing da nanou Sakuing koraiyang, Atning ata tak tote, kin yo nana kakou akera yiriew tarek supuring gin totek''?45David ning Krais korit 'Sakuing ' mat ning takat tik ning Devit siming ?'' 46 Ai ko pat kum ninne met a oleng , mat ai kum tik pasaso enak ata kin do uiyang ngu tik pasaso kum enak.
Chapter 23

2 Ning ngakat yaiyang ,Ai luo ai mat Parisi kak Moses ya apai kin totitik. 3Ngu ya neko kek ya kuiyertik ngu ket pandingda wangayerie, mat yeya kum tanung yerek ning neko yet kum eng nengu ketik.4Yow , ning kitareng sakuing sakuing kaparet mat ratt ai paraing warr yeng kin ritik , ning eng kum tameyeng susuk ret kum neko ratek. 5Ning kagin suling ketik ai paraing da wangayerek ya. Ning atyeng gin karei konga ritik ngu rie sakuing kit mat niyenin sirsir ya kiting siring tau sungret sarikit .6Ning nuiyeng yaing apai sakaing guing samat sakuing sakuing nungging mat ubou ya nunggin totining apai suling ngu ratt mat 8Mat yeya kum kuiyerek tisa, neko ya yeya tisa kuwanik ,mat yeya kuting ngu waning kaking. 9Mat nala ngakin ngu aiko kum korek Sasa , neko ya yeya Saseng kuwanik , ngu ning sam yapai pun iret. 10Ngu ya yeya kum yek 'tisa; neko ya yeya tisa kuwanik, ngu Krais.11Ni aiko ning sakuing waring wakumeng gin ngu yo yiyew urata ai palang, 12Ni aiko ning eng wawing itaret ngu yo rie sarikeng mat aiko ning ning yet iret ngu yo itarei pun.13Ni nokakeng ai luo ya ngawining mat Parisi aikak , yeya kanda nak.! Yeya sam yapai ya King dom koparetik. Yeya eng pat kum nunggin uwak, Mat ai nunggin uwak ya ngu kak yeya niyenin g arapuk koparetik. 1415 Nokakeng yeya Luo ai mat Parisi ai kak, Yeya kanda! Yeya uwa pun mat nala kin ut ai kuwariyerie kuanik patang gitik , mat sain ning kuanik kin ,ekik ning asak iri patang gitik el yapai ya simeng ngu yeya ekik.16'' Yeya nokakeng, Yeya teiyeng korong ya urata ai , yeya takat yetik, Ai kuwat ning obou ya wawing gin yet, eng ngu malang . Ni ai kuwat ning ubou ya ya gol kin ning yet, ning matin ning yet.'' 17Yeya teiyeng korong kanda ! Takating ngu sakuing, gol ta o tempel ta gol ngu rin kun iret?18Mat , ai ko ning alta wawing gin yet, ngu malang . Ni aiko ning yet ngu ekik ninne luo ekik matin, Kot yet saweng ente.'' 20Ngu yaring ,aiko ning alta wawing gin yayet mat unan kuting matin .21Aiko ning tempel wawing gin yayet ngu ning yet mat ai ning kin iret. 22 Mat aiko ning sam Yapai wawing gin yayet ngu sam yapai ya yayining Anuta ya troun kin mat ning kin Ning totet.23''Nokakeng , Yeya Luo ai mat Parisi kak, Yeya kanda! yeya taita mint mat dill mat kamin ni yeya unan kum rie wik yaiyang kitareng luo nunggin jastis mat nuyeng mowining ya mat nuiyeng yamakal. Neng ngu yeya kewak ya ngu areng kum kakang . 24 Yeya teiyeng korong , yeya ngnat pasiret mat kamel notaretik!25 Nokakeng yeya Luo ya ai mat Parisi ai , yeya kap mat plet witakin ngu kolaletik ,mat nunggin ngu yeya nuiyeng kutang mat eng matei lakletik. 26Yeya parisi teiyeng korong ! Yeya maringket kap mat plet kak nuing yaing kolaleiyando mat witkin ngu yo samamuo kak malang.27'' Nokakeng , yeya Luo ya ai mat Parisi kak, yeya kanda! yeya ekik tum sara tulining, witkiin ngu wangaring suling , mat nung gin ngu ai mowining uteryeng mat unan kuting samamuo kak . 28Kot nak , yeya kak witkin ngu yeya wangaring titngening ai ekik , ni nung gin ngu yeya , yeya kanda mat yeya ai paraing luo kum sungretik ekik.29'' Nokakeng yeya luo ai mat Parisi ai kak, Yeya Kanda! Yeya profet yening tum teiyeng koparetik mat ai titngnening yening tum nararetik. 30Mat yeya yetik nenna nineu sasa yening nal kin iratang pak ngu nenna pat kum profet yurutang mat niyening asuryeng sarikaiyang. '' 31Ngu yaring yeya eng yetik ye ya ngu asiyengda mataing profet yurui mokang.32Ngu yaring yeya eng saseng ya kagin roretik . 33Yeya poi , Yeya poi ya asuring , Takat yo yeya hell ya roro takarek?34Ngu yaring wangarei, nana profet yiriew apuk mat ai susuling mat luo ai. Kuming ngu yo yeya yurui mowak , mat tei paparakin yaryerrek,mat kuming yeya yo buw yunnek obou ya ngung gin mat kuming ngu yo yengeng net siti wit kin uwak. 35Supuring ngu nga kat asuring titngnening ngu yo nala ngakin sarikeng ,Abel ya asuring titngnening mat ut Zeckaraia , Barakaia siming ngu yeya urak ,sensari mat alta kin . 36Yamakal waring kuiyertam , Unan ngu kuting yo mat asur nen nga kin patang geng.37'' Jerusalem, jerusalem , Yeya ai profet yuruk mat sisim da ai yiyew yirei apuk ngu yuruk! Nana yiyew simeng kapayeret ya kankan ritam, ekik katar naing siming wireng gin tap yerte kot, ni ye watatik ! 38Wangarei , Yiyew ya ngan weng kekot . 39Nana ngakat kukerekot , Yeya pat kum mat wanganerek ut pat yeya ngakat yek, ' Unan kuting suling ngu Sakuing wawing gin aput,''
Chapter 24

1Jesus tempel watat eng paraket uiyang. Ninne aposel aput ekinggin tempel ya ngu ya yaiyak. 2Ni ning niyening meta olet ngakat kuiyeraiyang, ''yeya ngun unan nga kum wangaretik? Yamakal waring kuiyertam, sisim mat wangaretik ngu yokum tik wangarek simsim kuling matin ireng ngu yo kukaraket sarikeng.''3Mat ning Oliv urang na totet iret, ninne aposel tirik ta nak eking gin aput mat yakang, '' Kunirang ke, amining yo nenggu patang geng? Neko yo walinilang sain kak apuong ya nal teing gin?'' 4Jesus olet ngakat kuiyeraiyang , '' Nuiyeng ngai kottin ai tapayelin yengengnet teing dak uwak. 5Aso yo apuwak wawaning kin. Ning yo yewak , Nana Krais ,'' Mat yo yengengnet teing dak uwak.6Yeya yo paro ya meta ngak mat paro kek ya meta ngak. Wangareiyan kum yoka yereng , neng ngu kuting yo patang geng; Ni sain teing gin kum patang gening. 7Kantkri ko yo kantri ko kak lumuling kek, mat king dom yo king dom ko kak lumuling kek. Yapai yapai yo samat kak malang mat sapaning ga yapai yapai kin patang geng. 8Ni unan kuting ngu supurit ekik paraing neka rang ya lumuling pangkit kot.9Mat ning yo yengnengnet ut yurui mowak. Yeya yo wawining ya kot yo kantri kuting yiyew ya nuiyeng kum suling . 10Mat kuming yo kusuk yek mat eng akera ke mat yo eng ne pitpit ke. 11Profet tapoling aso yo patang get apuwak mat yengengnet teindak uwak.12Luo pitining ya yo sakuing waring , mat nuiyeng mowining ya ngu yo kum sakuing. 13Mat aiko ning saweng kang yet ut teing gin ngu yo suling wangareng. 14Pinga suling ngu yo Kingdom kuting ngung gin meta totaret ut nala nga kuting nunggin, sain kin do yo teing ya sain yo patang geng.15Ngu yaring sain yeya unan weng patang gin wangareiyen, neko mataing Profet Daniel ta yaiyang Yapai kun kin kang yet iret '' 16Lain Judia kin ngu yo popat urangan uwak, 17Ai ya pun ngu pat kum aput ya nung gin unan rawang, 18Mat ai ning tating gin ngu pat kum sulet aput yakin ninne tau unan rawang .19Ni nokakeng paraing neka kak mat neka somsom sain kin samayertik! 20Yeya konga rei kotin yiyew sain ngu kum senasena ya sain kin kum patang geng o sabat ya sain kin. 21Sain gin yo kitareng sakuing waring patanggeng , neko kot mataing kum patang geng nala nga kin aput mat o yokum kot tik upang patanggeng . 22Ngu yaring nal kum sungngang , malang ai yang rat irek ya. Ni ai suling wiliyelak ngu ya nal yo sungang.23Ni ai ko ngakat kukerin , wangar, enga Krais! o engo Krais! kum nuiyeng yamakal keng. 24Yo Krais tapoling mat profet tapoling yo apuwak mat sain sakuingsakuing riewak yo yirie kandakek mat teing dak alok, ngu kak ngu kak ,ai wilayelak ngu kak , 25Wangarei nana asak kuiyeram .26Ngu yaring , sain ning kukerek ,ngakat taing ke, ning ui aikak malang kin ; Kaka kum uwang ui ai malang kin, O , wangar ning rum nung gin ; kaka kum ngungi yamakal keng. 27Ngu yo ekik yamaling ata patanggit tak mat tet ut ata sarikit tatak, kot ngu yo Ai Siming yo apuwang. 28Sain pununing mowining iren yo alla aso yo aput kaparet irek.29Mat arwatat nak kitareng sakuing sain kin yo ata yo ut tapuling leng., mat taping yo kum sinareng mat poing yo sam pun kususuk yek, mat sam yapai ya saweng yo yokreng.30Mat yo Ai Siming yo sam pun patanggeng , mat nala nga ya traib kuting yo mateng gek. Ning yo Ai Siming yang aiyaing gin wangarei apuwang sam pun saweng sakuing nunggin . 31Ning yo ninne engel yirin trampet yuwret apuwak mat ning ai wiliyelak ngu kuting wiriyeng pawal yang gak sam yapai arako tak ut arakotak.32Tei fig wangaret ngawining raii. Sain ating kal ming iren mat ning sang rit , ngu kak ngat mat ngu sama ikur aput. 33Kot nak , sain kak unan ngu wangarengke patang gin , kaka ngawang Sakuing ya sain mat ikur aput, yamatanga teing gin.34Yamakal waring kuiyertam, Ai paraing mat iretik niyening asuryeng kum wikyin yo unan ngu kuting yo patang geng. 35Sam yapai mat nala nga yo wikyeng, Ni nanou meta ngu yokum wikyeng.36Ni nal ngu mat ata ananong ngu aiko kum ngat , mat engel sam yapai ka kak kum ngatik , o ai Siming kak ,Ni Sas Anutat nak ngat.
38Sain mataing wai sela apuong ya kin ning unnet mat wai net , ai paraing nerawraw kak mat nal kin Noa Ak nunggin uyang , 39Ning neko kum ngakang mat sela aput kuting yengengnet uiyang kot nak yo sain Ai Siming apuwang.40Mat ai iri yo tating gin -- kuwanik ko ranin kuling yo watawang. 41Paraing iri yo mill kin urata kek ,kuwanik ko rawang mat kuling yo watawang. 42Ngu yaring nuyengai , yeya kum ngatik sain takin yo Sakuing apuwang.43Nikak enga ngawang , ya nawing kum ngat ata ananong takin waring yo uinena ai aput ya saparet unan yakin rawang, ning ngat pak yo ning iren yo uinena ai pat kum aput ya saparet unan sereng. 45'' Ai ko ning nuing yamakal mat urata ai suling ngu ninne samoning ai ratt ninne ya samareng ya samat sain kin yuneng ya? 46 Suling waring ngu urata ai ninne samoning ai sain ning apunin wangaren unan kuting kot kaiyang. 47Yamakal waring kuiyertam niinne samoning ai yo unan kuting ninne ngu watan ating gin uwang.48 Ni sain urata ai weiyang ning nuing yaing gin yet , nanou samoning ai kum arwatat aput 49mat walalet tapaing yeng yurut , mat unet mat wai net wai weng kak net . 50mat samoning ai urata ai ngu ya ngu yo apuwang sain ning nuing paling let iren yo apuwang mat ata ananong ning kum ngat kin . 51Ninne samoning ai yo kopren somsom kin mat ninne apaii ngu yo ai kanda ka ,kin yo ning mat yeng yesaret mat matengget irek.
Chapter 25

1Sam yapai ya kingdom ngu ekik paraing momoting ten ning niyening lam rat ut ai paraing rang yaa kin ut kaparak. 2Paraing faiv ngu kanda mat paraing faiv ngu ngawing suling , 3Paraing kanda faiv ngu niyening lam ratt ukang ngu karasin kum nunggin kulalak. 4Mat paraing ngawining suling kak ukang ngu karasin kotena kaka rat ukang niyening lam kak.5Mat sain ai paraing rawining ya ngu arwatat kum apun, ning kuting teiyeng erkin kuting korak. 6Mat utalap naing waring kin mate ko patang gaiyang, wangarei ai paraing rawining ya aput! witikin ut mat tollin ya.''7Mat paraing momoting ngu kuting wallalet niyening lam karasin kulalak. 8paraing kandat paraing ngawining suling ngu pasoyerak, yeya karasin areng nuwai neko ya ninew lam ya karasin ngan wikte.' 9Mat paraing ngawining suling ngut olet yakang , karasin ngu pat malang nena pat kum yunin ya, yeya ut yiyew kimarei ai karasin kimaretik ekeng gin.'10Mat sain ning karasin kimarek ya ui, ai paraing rawining ya ngu apuiyang, mat ai ning tantannaing kak ngu ning kak ukang,ai paraing rawining ya samat kin mat yamatanga koparak . 11Mat upang paraing momoting aput mat yakang ,ai sakuing ,ai sakuing , yamatanga wakal nuwang ke.' 12''Mat niing makeng olet yaiyang, Yamakal waring kuiyertam nana yiyew ya kum ngatam.' 13 Nuiyeng ngat irei , yeya kum nal o ata ananong ngatik.14Engu ekik ngakat ai ko ning kantri ko kin uwokot .Ning nine ne urata ai kuting nawaing yerin aput mat ninne kuama taing sing yunayang. 15Ai maring ngu faiv tausen enayang, mat kuling ngu tu tausen enayang mat tik kuling ngu wan tausen enayang. Ning kuting kuama taing sing rakang ngu niyening ngawining sungret yunayang ,mat ai ngu wallalet arapuk sungret uiyang. 16Ai faiv tausen raiyang ngu arwatat nak ut moni ngu rin sakuiing kaiyang faiv tausen kaiyang.17Kot nak ai tu tausen raiyang ngu kak tik tu tausen raiyang . 18Ni ai wan tausen raiyang ngu popat uiyang, ut nala sararet nunggin tap raiyang.19Sain siring wikyin Ai samoning urata ai ngu ya tik sulet apuiyang ninne dinau sereng ya. 20Urata ai faiv tausen raiyang ngu tik faiv tausen pun rit ratap enayan. Ning koraiyang Ai sakuing kak faiv tausen nunaiyang , wangar nana faiv tausen pun rit kuntam,' 21ninne samoning ai koraiyang , suling waring ,kak suling ket mat kaka urata ai suling! Kaka yo kariew nanou unan aso samareng. Kakou samoning ai ya suling ngu wangareng.'22Urata ai tu tausen raiyang ngu aput ninne samoning ai koraiyang,' Ai sakuing kak tu tausen nunaiyang ngu nana tu tausen kamang wangar.23Ninne ai sakuing da ngakat koraiyang, suling kak urata ai suling, Nana yo kariew unan aso samareng . Kakou samoning ai ya suling ngu nunggin uwang.'24Mat ai wan tausen raiyang ngu aput yaiyang, Sakuing, nana ngatam kak ai strik waring ngu ya unan rate ngu urata kak malang , 25Ngu ya nana yokanerin ut tapram nala nunggin, ngu ya enga kakou wan tausen ,'26Mat ninne sakuing meting olet ngakat koraiyang, kak saweng gak malang mat wasaloing, kak ngat nan raten takin nana kum siram mat nana poparetam takin nana kum pekaram. 27Ngu ya ring kak nanou moni banka yuneng ya ngu yo sain nan apuw nana yo intarest kak rat ya.28Ngu yaring moni ngu ramangat ai ten tausen kak ngu enie. 29Ai unan aso kak ngu yo aso yunnek. Mat ai unan aso kak malang ,mat neko kak ngu yo ramangat ai song enek. 30Urata ai weiyang ngu pekarei utalap witkin ngu nung gin uwang, kin yo ning mattengget mating yesaret ireng.'31Sain ai Siming ninne glori kak apun mat engel kuting ning kak apuwak ,mat ning yo ninne trown glori kak ngu kin toteng. 32Eming gin ngu yo nala nga ya kantri kuting kaparek mat ai paraing wilayeleng, ekik belelek got ka wilayeltik kot. 33 Ning yo belelek ninne ating sai tak yireng mat got yo ating ata tak yireng.
36Nana liblib irew kak tau nunaiyang; Nana sai kak mat kakat samaneraiyang; Nana kalabus na irew kak aput wanganeraiyang .'37''Mat yo ai titngening da yewak , ' sakuing , amining nenna wahgakerep nungi tuktuk yang mat nenna samat kunnatang? o Kaka wai ya mongke nenna wai kunnatang? 38O wanga kerep kaka yapai song gin ut mat nenna kangeng ngatang? O kak liblib irengke nenna tau kunnatang? 39Amining nenna wangakerep kak sai kak kin o kaka kalabus kin irengke nenna aput wanga keratang? 40Mat King ta yo metyeng olet mat ngakat kuiyereng, Yamakal waring kuiyertam, neko mataing tapak ko saking raiyang ngu kak saking neraiyang.42neko ya nana nunning tuktuk yin , yeya samat kum nunak; nana wai ya mou, yeya wai kum nunnak; 43Nana ai yapai song ya, ngu yeya kum nangnengngak; nana liblib , yeya kum tau nunnak; nanna sai mat kalabus kin iram ngu yeya kum samanerak.'44'' Mat ning yo kuting meting olet mat ngakat yek, Sakuing, amining wangakerep nungi tuktuk yang, o wai ya moyaing o kaka yapai song ya ai ekik apuiyang o kak liblib , o kak sai kak o kaka kalabus kin ireng ke nenna kum mesapakeratang? 45''Mat Ning yo met yeng ratt yo yeng, Yamakal waring kuiyertam kak neko o tapak ko kum mesaparaiyang ngu kak nanou kaiyang.' 46Ngu ya yo yeya ut kalabus nalkuting ya ngu nungin irewak , Mat ai titngening ngu yo irining nal kuting irek ya ngu nungin irek.''
Chapter 26

1Sain Jesus ning meta kuting yenn wikyin , Ning ninne aposel kuiyeraiyang, 2'' Yeya ngatik nal iri wik yin yo Pass ova ya nal yo apuong, , Mat kin yo Ai Siming tei paparakin urei mowang.''3Mat sif pris mat aiparaing piting piting kuting aput ai pris Kaiapas ya yakin kaparak. 4Ning saing ket meta urak Jesus talet urei mong ya. 5 Kaparet yakang , Sain samat sakuing ya nal kin malang , kotin yo ai paraing paro sakuing wakumeng gin patang geng.''6Jesus ning Betanikin ut Saimon , Ai lepra ka ngu ninne yakin, 7mat paraing go Sanda suling botol kin rata puiyang Saimon ya yakin, Jesus ning tebol ka totet iren ,paraing ngu sanda Jesus piting gin kulelen sarikaiyang. 8Aposel nengu wangaret nuyeng kum suling , ning yakang , neko ya ning kurenga suling ngu palang pawret?9Nena watap aikuwat ko kimaraiyang pak ngu, nenna patt moni sakuing waring ratt yo ai wering yunin ya.10Jesus ning niyenning meta ngu ngat , mat ngakat kuiyeraiyang , '' Neko ya yeya paraing ngu kitareng entik? Ning kagin suling nanou ya ket. 11Nal kuting yo ai wering yo yeya kak irek, ni nana yo kum yeya kak nal kuting irewat.12Paraing ngu matening gin sanda kulalet , ning mesapanerte matening matmat kin riek ya. 13Yamakal kuiyertam, takin, takin meta nga nala ngakin kuting uwang neko mat paraing enga kaiyang ngu yo nanou ya umaing nuiyang ngang,''14Mat aiko aposel 12 wakumeng gin wawing Judas Iskariot , Ninnat ut sif Pris wangayerta 15mat kuiyeraiyang, Yeya neko yo nunnek yo Ai ngu atyeng gin riwat? Mat ning 30 silva moni enak. 16Sain kin nanak ning arapuk wasangaraiyang takat yo ning atyeng gin riwang.17Mat nal bret yist kak malang ya sain gin aposel Jesus eking gin aput mat yakang, Kak takin nungi yet nenna yo ut pas ova ya samat mesaparinya?''18Ning kuiyeraiyang, '' Siti nungin ut yo ai ko eking gin ut mat ngakat korie, Kekera ai ngakat yet, '' Nanou sain mat atyeng gin patanggit. Nana yo nanou aposel kak passova ya nal sungrin ya kakou ya kin, 19Aposel ning Jesus ta kuiyeraiyang ngu kot kakang , mat ning passova ya samat mesaparakang.20Sain kamasis apun , ning totet ninne aposel 12 kak unekot.21Sain ning unet irei, ning kuiyeraiyang, ''Yamakal kuiyertam aiko wakumenen gin yo akera kin narriwang.''22Ning kuting nuyeng wengkaiyang, mat ning kuanik kuanik eng pasorak, ngun nanat pi, Sakuing?''23Ning metyeng olet yaiyang, '' Ai ngu mat nanakak ating dis wai kin riet ngut yo akera at yeng gin nariwang. 24Ai Siming yo uwang , ekik ninne kekera kak kot . Ni nokakeng ai kuwat Ai Siming akera atyeng gin riyang ! Ngu suling waring ai ngu naing kum asiraiyang.'' 25Judas , ai ngut yo akera atyeng gin riwang ngut yaiyang, Ngun nanat pi, Rabbi?'' Ning koraiyang , '' Kak eng asak yet.''26Sain ning unet irei , Jesus bret ratt mat parr enda ,mat upalaiyang. Ning ninne aposel yunda mat yaiyang, Rat , nei. Enga nanou matening.''27Ning kap ratt, tenkyu yet ,mat yunnet mat yaiyang, '' nei , yeya kuting. 28Enga nanou asurning kontrak keng ya kulaletam yiyew weiyang kolaleng ya. 29Ni nana kuiyertam , nana yo tik yeya kak kum wain enga net, pat iret ut nal Nanou Sasa ya kingdom keng ngu nunggin net.''30Sain ning waking yei wikyin , ning witkin ut Oliv urangan. 31Mat Jesus ta ngakat kuiyeraiyang, '' Yeya kuting yo utalap ngakin nanou ya kot popawakek, ngu ngakat kekerak, 'nana yo belelek piting uret, mat belelek yo popowakek.''
33Ni ai Pitat ngakat koraiyang , ning kuting yo kakou ya kot katat popak , Nana yo kum katat popawat.''34Jesus ta koraiyang, yamakal waring kukertam, utalap kin , katar kum men yin , yo kaka wawaning nal arap tapreng.''35Pitat koraiyang, nana yo kakak mowat, nana yo kum wawik tapret.'' Aposel kuming kuting kot yakang.36Mat Jesus ningkak yapai ko wawing Getsamani kin ukang mat ninne aposel kuiyeraiyang, '' Yei ngakin totet irei nana yo ut ngukin yo kongaret.'' 37 Ning Pita ratt mat Zebedi siming ai iri ngu yengengnet ning kak ukang mat ning supuret nuing wengkaiyang mat kitareng pangkaiyang. 38Mat ning ngakat kuiyeraiyang, '' Nanou ananuning ngu nuing weng waringkit , ut mowining sain gin. Nga kin ireian nanou ya olaket irei.''39Ning somonggo nunggin ut , kusukta eking taing itaret mat kongaraiyang. '' Nanou Sasa , nga pangke pat kin , kap enga pasir nun , ni ngu kum nanou nuning yaing, ni kakou nung gi kin.'' 40 Ning sulet ninne aposel ekeng gin aput wangayerin kuting kokaing kak, mat ning Pita ngakat koraiyang , Yeya takat , pat kum nana kak awa kuanik kin olaket irek ? 41Kongarit mat olaket irei neko ya yeya kum kitareng nungin uwak. Yiyew yuo ngu nuing yet, ni yiyew mateiyeng ngu saweng gak malang. ''42 Ning tik sulet ut mat kongaraiyang. '' Nanou Sasa , nenga pat kum takanereng ni nana newat , kakou nungi yet kot yo patang geng.''43Ning tik sulet aput wangayerang kokaing kak, teing kuting kitareng . 44Mat tik yetat uiyang, ning ut taparet kongariyang mat nal arap.45Mat Jesus sulet aput aposel ekenggin mat kuiyeraiyang, ''Yeya kokaing gin iretik mat yeya yiyew yaratek? Wangarei , ata ananong asak aput, mat Ai Siming yo akera atyeng gin riwak. 46Walalei, apui alota . Ai akera kin nariwang ngu asak ekining gin aput.''47Sain ning yaiyet iren , Judas aiko ning aposel wakumeng gin ,ngut apuyang. Ai paraing asonak ning kak apukang , sif pris mat ai piting aiparaing yening . Ning apuk ngu bainat ratt mat paro ya tei, 48Mat ai Jesus akera kin rieng ya ngu yaiyang, ''Ai nana kiss enew ,ngu talei.''49Arwatat nak ning Jesus eking gin aput mat yaiyang, ''gritings Rabi'' mat ning kiss enayang. 50Jesus ta koraiyang, ''tapaning neko kekot aput ngu kot kengke.'' Mat ning kuting aput , atyeng Jesus punn ritt mat talak.51Mat ai ko ning Jesus kak ngut ating wakalet bainat ratt mat aipris ya urata ai asiping kopren tukta kusuk yaiyang. 52Mat Jesus ta koraiyang,'' kakou bainat tik ninne apai kin ringke, Ai kuting bainat ratek ngu yo kuting wikyek bainat taing gin. 53 Kaka ngauwang nana Sasa pasorew , ninnat yo engel twelv ligion yirin apuong? 54Mat takat yo meta buk kin ngu yo aking patang geng, ngu ya enga patanggit?''55Sain kin Jesus ai paraing aput kaparak ngu yayet kuiyeraiyang, '' Yeya aputik bainat kak mat tei kak natanelek ya ekik nana uinena ai? Nal kuting nana tempel kin totet ai paraing ngawining yuntam, mat kin yeya kum natanelak. 56Ni unan kuting patanggaiyang ngu kot metta ko mataing profet ta kekarak ngu rin patkeng ya.'' Mat ninne aposel kuting watat popowakak57Ai Jesus talak ngu ratt ut aipris Kaiapas ekinggin, kin ngu luo ai mat aipiting ngu kuting kin kaparet irak. 58Ni Pita sungyerta aloiyang somong go nem ngeng aipris ya kot apai kin. Ning nunggin ut gad ekeng gin totaiyang neko patang gin wangareng ya.59Mat Sif pris mat kaunsel kuting kaparet mat taing kak neko weiyang Jesus kaiyang ngu wangarek ya mat kin yo ning urei mowang ya. 60 Ni ning weng ko kum wangarak , Ai tapoling aso aput Jesus ya weiyang yak. Ni upang ai iri aput 61mat yakang, '' Ai nga yaiyang,' Nana pat yo Anuta ya tempel riew wengkin mat nal arap kin yo tik riew wikyeng.''62Mat aipris ning kangyet mat korak , Kak pat meta oleng? Ning neko mat kakou ya yetik ?'' 63Ni Jesus ning yet iraiyang. Ai pris ta korak, '' Nana Anuta wawing gin saweng kukertam , kunirangke , kaka Krais , Anuta Siming.''64Jesus olet koraiyang, '' Kak eng asak yet. Ni nana kukertam , mat alot nga yo Ai Siming wangareng ke saweng ya ating ata tak toteng , mat yo apuong sam yapai ya yang aiyaing nung gin.''65Kot yen aipris ninne sirsir sisilet mat yaiyang, Ning meta walai yet! Neko ya nenna witnes ya taing kies? Wangarei ,mat ning meta walai yen ngais. 66Yeya takat nuiyeng yet? '' ning meting olet yakang, Ning mong ya suling.''67Mat eking taing asumaret mat urak, atyeng fulalet uret 68mat korak,'' Profet meta tak kuniranke , kaka Krais. Aikuwat waring kutiyang?''69Mat Pita ning kot apai witakin totet iren , urata paraing go aput wangren totet iren koraiyang , ''Jesus ai Galili ya ngu kak.''70Ni ning teiyeng gin tapayelaiyang, mat, yaiyang, nana kum ngatam kaka neko ya yayet.''71Sain ningwitka ut yamatanga sakuing ngu makinggin , urata paraing ko ngut wangaraiyang mat ai irakang kin ngu kuiyeraiyang , Ai enga ning kaka ngu Jesus Nasaret ya ngu kak parakak ,'' 72 Mat ning tik wawing tap raiyang yamakal waring yaiyang, Nana ninne ya kum ngatam!''73 Somong go iret mat ai kin kanyet irak ngu aput mat Pita korak ,'' Yamakal kak ai Jesus kak ,kakou yaiyin ning gin kunirat .''
Chapter 27

1Urukak waring hetpris mat ai pitingpiting aput kaparet Jesus urek ya meta karak.
3Ai Jesus akera atyeng gin riyang ngu Judas , ning wangayerin Jesus kot kin takarak, mat kitareng enak, mat ning nuiyaing kuwariret mat moni silva 30 het pris mat aipiting piting ta enak ngu ratt aput yuneng ya kot. 5Mat Judas moni ngu pekaren tempel ya banis ngungin uiyang, mat ning ut eng kaliuket moiyang.6 Het pris silva moni ngu ratt, mat ning yakang,'' moni enga ngu ai urep mong ya eming. Nena kum tempel ya moni kak kaparin ya.''7Ning meta ko ngakat korak, ning moni ngu kin nala areng ko kimarekya. Ai nala upa ketik ngu niyening gin. Ning nuiyeng yaing ngu nala ngu yo ai nem aputik ngu niyen matmat riwak. 8Ngu ya nala ngu wawing rikang , nala asuring ya''. Mat ai wa ngu kot yet iretik.9 Ngu ya meta ko mataing Anuta ya Profet Jeremaia making gin yaiyang ngu aking ngeng yamakal patanggaiyang , ning ngakat yaiyang ,'' Ning silva moni 30 rakang,Israil ai ta eming ngu rikang , nala ngu kimarek ya 10mat moni ngu kin ning nala ngu kimarak ai upa nala ketik ngu niyening gin, ngu Sakuing da eng kuneraiyang.''12Ni sain sif pris mat ai piting piting da pasorak ngu metyeng kum olaiyang. 13Mat Pailat ta koraiyang, '' Kak ngun kum sas matek kin wetik ngu kum ngat?'' 14Mat ning meta kuanik ko kum olaiyang , ngu ya gavana ning kankakn aso raiyang.17 Sain ning kaparet irei Pailat ta kuiyeraiyang, Ai ko yeya nuiyeng yaing yen nana yiyew pasirewat ? Barabas o Jesus ngu yetik Krais?'' 18 Ning ngat ning Jesus ating gin rikang neko ya nine ya lumuling .19Sain ning ai roretik yening sia pun totet iren, paring da meta rin apuyang ngakat koraiyang, '' Ai ngu matin meta kak malang ngu ya kak neko ko kum kewang, Ngu ya nana kitareng sakuing mat ratem neko ya nana ninne ya ammang go ratem.''20 Mat sif pris mat ai pitingpiting ngu saweng kak ai paraing saweng yunak Barabas witkin rie patanggin mat Jesus urei mowang ya.21Pailat ta pasoyeraiyang ,'' Ai iri ngu aiko yo witakin pasirewat ? '' Ning yakang ''Barabas.''22Pailat ta kuyeraiyang, ''Nana yo neko ket ai ngu wawing Jesus Krais?''Ning kuting meting ratt yakang , ''urei mon.''24Mat pailat ning wangaraiyang ning pat kum neko keng, neko ya aiparing kitareng ko supuret rie patang gaiyang , ning wai rat ai paraing teiyeng gin ating tulet , mat yaiyang, nana kitareng gak malang ai nga ya asuring gin. Yeyat wangarek.''25 Ai kuting yakang, Ninne asuring yo matenin gin mat ninew neka neka kin .''26Ngu ya ning Barabas rin niyen witkin apuiyang, Mat ning Jesus watan ratt ut tei paparakin urek ya.28Ning ninne unan pasiret mat neko kiting piting gin rit karak. 30 Ning mating asumarak, mat ning neko ratt piting urawakak . 31Sain ning meta walai enda, ninne rob pasiret mat ninne sirsir ngu tik siret mat ratt alok urei mong ya.32 Sain ning witka apui , ning aiko wangarak wawing Saimon , ning ai yapai Sairinia ya, Ngu saweng enda ratt ning kak ukang neko ya ninnat yo tei papara warareng ya.33Ning aput apai ko wawing Golgata, supuring ngu ngakat ,''Apai ngu utering ya.'' 34Ning wain enak neng ya gal ka kuwarirak. Sain ning net pangkaiyang ngu ning pat kum neng.35 Sain ning tei paparakin rit ,ning ninne tau unan ratt kin walai ket rawaka,36 mat ning totet samaret olaket irak .37Piting gin pun ngu meta ko kekeret rik, ngu ngakat ,'' Eng Jesus Juda ai yening King.''39Ai takaret ut apuk ngu yaiyet korak, pit yeng yekret 40mat yakang, ''Kaka ai tempel urenke sarikin mat nal arap kin tik keng ke patang geng, kak eng saking gere! Kak yet kak Anuta Siming, tei paparakin sarike!''41 Kot nak sif pris kak meta walai enda , mat Luo ya ai mat ai piting kak, mat yakang, 42 ''Ning ai kuming saking yeraiyang ni ning takat eng kum saking ret. Ning Israil yening King. Ning watai tei papara watat sarikin, ngu yo nena ninne ya nuneng yamakal keng.43Ning Anuta saweng ente, watai mat Anutat yo saking reng , Anuta nuing yet pasireng ya. Ning kak yaiyang , ''Nana Anuta Siming.'' 44Arapuk kot nak uinena ai iri Jesus kak tei papara kin kaliu kak ngu kak Jesus yayet korak .46awa 9 kin , Jesus matenga sakuing kaiyang making wakalet mat yaiyang , Eli, Eli ,lama sabatani! '' supuring ngu ngakat , Nanou Anuta, Nanou Anuta, neko ya kaka kot ket?'' 47Sai ai kuming kin kangyak ngu ngat , ning yakang , '' Ning Elaija ya nawaing kit.''48 Arwatat nak aiko kingayet ut spons ratt ,sawa wain tei kin rit , mat Jesus enin neng ya .49Mat kuming ngu ngakat yakang, '' watai kot iren, wangarin ya Elaija yo aput saking reng ,'' 50Mat Jesus tik taparet sakuing nak kowkaiyang mat ninne yuo pasiren uiyang.52Mat tum wakal wakak mat ai titngnening yening ukang kokaing ket irak ngu kuting walalak. 54 Mat ami piting mat ai kuming Jesus samaret irak ngu kot sapaninga wangaret mat neko kuting patanggaiyang, mat ning yokokanga sakuing rakang mat yakang, '' Yamakal ai nga Anuta Siming.'' 55Galili Paraing kuming mataing Jesus sungret mesaparek ya ukang ngu ning kak kin nem ngeng kang yak.56wakumeng gin ngu Meri Magala ,Meri ,Jems mat Josep nameng, mat Zebedi siming ai nameng.58Ning ut pailot wangaret mat Jesus mating rang ya pasoraiyang. Ngu ya pailat ta kuiyerin Jesus ya mating ninat ranwang ya.61Meri Madala mat Meri ko ngu kak tum areng gin totet irak.63Ning korak, Ai sakuing, Ai ngu sain ning keng iraiyang ngu ngakat yaiyang , ''Nana nal arap wikyin yo tik walalet,'' 64Ngu yaring kaka meta saweng ringke tum ngu foka saweng rie ut nal arap kin, kotin yo ninne aposel ta yo aput ninne mating uinenaket ut taprek, mat ai paraing kuiyerek , ''Ning asak mowining gin walalaiyang.'' ngu ya neko mat patang geng ngu yo maring ya ngu takareng.''65 Pailat ta kuiyeraiyang, ''Gad ko raiyang ,ut apai ngu kei suling ireng .'' 66Mat ning ut tum gin foka rik , tum making sipret gad rikang.
Chapter 28

1 Mat Sabat ya nal wikyin , mat usaryet ngu nal maring obou kuanik ya kin , Meri Magdala mat Meri ko ngu kak aput tum wangaratakot.
6Ning kum ngakin, ni asak walalaiyang, ekik eng yaiyang kot. Aput wangarei apai Sakuing rikang. 7Arwatat aloiyan ninne aposel kuiyerie , Ning asak mowining gin walalaiyang. Ning ningket Galili kin ute. Kin yo wangarek.'' Wangarei , nan asak kuiyeram.''14Ripot nga gavana maring ngan yo nena korep yo yiyew kitareng ngu mateiyeng gin pasirewang. '' 16Ni aposel ileven ngu Galili kin ukang, urang Jesus ta eng kuiyeraiyang. 17Sain ning wangaret , ning ping ngeng itarak, Ni kuming ning nuiyeng iri kaiyang.18 Jesus ekeng gin aput mat yaiyet kuiyeret mat yaiyang, Unan kuting sam pun mat nala kin ngu nanat samaret ya nunak.19 Ngu ya nala kuting gin uiyan yirie aposel patanggek . Par yunie Anuta wawing gin ,Siming wawing gin mat yuo kun kin.20Manga yunie unan kuting sungrek ya ekik nanat kuiyeram kot. Wangarei , nana nal kuting yeyakak , ut sain wikyeng ya kin.''