Pakatik Yohanes Pambabtis 1Inaleh mulani Injil Yesus Kristus, Anak Alatalla, 2Yalah isa tatulis hang kitab Nabi Yesaya: "Dinung eh ! Aku ngirim utus Ku nahuluan Hanyu isa sagar nyadia lalan umak Hanyu. Maleahi 3:1 3Na'an lengan ulun pananterau hang padang jumpun: 'sadia'akan lalan umak Tuhan, Jarileh lalan Ni sa mawitu. "Yesaya 40:34Jari hi Yohanes hambabtis ulun rama hang penah padang jumpun sindrah ngarigama lengan Alatalla manyu patobatan umak ngampun dusa. 5Nelang, katuluh penduduk Yudea baya katuluh ulun Yerusalem hawi ma dahapan Yohanes. Hanye hambabtis here ma wuang hungei Yordan, nelang here palus ngaku katuluh dusa here. 6Hi Yohanes nuwe pama teka wulu unta baya babat pingang balulangn na balit hang pingangni. Hanye nguta angkalap baya ngu'ut riu wani.7Hi Yohanes bahutbah nelang kae'au, "Udi aku na sagar hawi Erang kaulun isa labis bakuasa teka aku. Aku puang patut sunah ijuku baya nguka tadi tarumpah Ni. 8Aku hambabtis naun andri ranu, kude Hanye sagar hambabtis naun makai Ruh Barasis." Yesus Nababtis Daya Yohanes9Nelang, naan wangun ni hang andrau iru, Yesus hawi teka Nazaret, Ma litar Galilea, palus nababtis daya Yohanes ma hungei Yordan. 10Iwawansit dami kaluar teka wuang ranu, Yesus kadinung langit patuhi palus Amirue sarupa andri wurung darakuku minau ma amau Hanye. 11Palus, na'an lengan sa hawi teka surga, "Hanyu yiti Anak isa panga nakalelu. Ma Hanyu aku mulur ni." Yesus nasuba daya Ambilis.12Saitu saini udi iru, Amirue nginsing hi Yesus ma penah padang jumpun. 13Hanye muneng hang panah padang jumpun salawah epat pulu andrau nelang napansuba daya ambilis. Yesus na'an hang penah-penah situa jalang sindrah kuan malaikat ngarahagu Hanye. Yesus ngawarata Injil Alatalla hang Galilea.14Udi Hi Yesus na hukum, Yesus mahulu teka wilayah Galilea nelang ngawarata Injil Alatalla. 15Hanye kae'au," Haut jumpuh masa ni, Karajaan Alatalla haut riet tu'u. Ware batobatleh nelang harap tatu'u ma Injil !" Yesus Midi Papire Kaulun Murid16Tawuk Yesus rahat malupui pingir danau Galilea, Hanye kadinung hi Simon andri hi Andreas, pulakna'i ni, rahat merang lunta hang wuang danau daya gawian here ru ngaiuh kenah ( Pangenah), 17Palus, Yesus kaeau ma here, Ayu umba Aku,daya Aku sagar ngulah naun umak malunta murunsia." 18Hi Simon andri hi Andreas iwawansit nanan lunta here palus umba Hanye.19Tawuk here tulak magin lawit, Hanye kadinung hi Yakobus, anak Zebedeus, baya hi Yohanes pulakna'i ni, sa naan hang wuang banawa nelang rahat nangkaeh lunta. 20Udi hie, Yesus iwawansit nerau here, palus here nanan ambah here, Zebedeus, hang wuang benawa baya kuan ulun upa'an ni, sindra tulak naharak umba hi Yesus. Yesus Ngajar nelang Penu Kuasa21Palus, here hampe ma Kapernaum iwwansit daya andrau masuk andrau Sabat, Yesus masuk ma sinagoge nelang palus ngajar. 22Here ngawauh karengei lengan urug ajar Ni daya Hanye ngajar yalah erang kaulun isa penu kuasa, puang nyalah kuan ahli-ahli Taurat.23Tawuk iru, hang sinagoge na'an erang kaulun upu isa lagi rapui daya karasukan ruh ala murun nelang ngi'ak ngangkang, 24ea'uni, "Inun kaja, Hanyu ngapung kami, Yesus teka Nazaret ? Inun sa Hanyu na Hawi sagar ngabinasa kami ? Aku karasa hie Hanyu na. Hanyu na erang kaulun isa Kudus teka Alatalla !" 25Kude, Hi Yesus ngaratak hanye, eau Ni, "Suni ! kaluarleh teka ulun yiti" 26Udi ruh alamurun iru ngagunsang hanye nelang nantiak andri lengan sa mehet, kaluar roh ina teka tengani.27Here katuluh ngawauh hampe here ipanunti isa andri sa lainni, eauni, "Inun yiti ? Isa pangajaran sa wau nelang penu andri kuasa ! Hanye hampe tau nunyu kuan ruh alamurun iru palus ngalut inun bahum here ma Hanye." 28Palus, andri hinang tatuu habar tintu Hanye29Ela hinang udi hi Yesus baya kuan murid-murid Ni nanan sinagoge, here masuk ma wuang lewu Simon andri hi Andreas, baya hi Yakobus andri hi Yohanes. 30Kude, kasian Simon lagi mangkading daya lagi malaing tenga, daya iru nahinang iwara kadaan ni ma hi Yesus, 31Yesus balalu manalu hanye palus negei tangan ni sindrah ngarawah hanye mindri. sindrah iru pada laing tenga ni ware palus wawei iru manyanyanga here.32Dami andrau maieng, daya mate andrau leteng, here nginsing ma hi Yesus katuluh ulun mekum baya kuan ulun sa karasukan roh alamurun. 33Udi hie, katuluh waraga kota bakumpul hang iring wanawang lewu iru. 34Yesus nyamare kuan ulun rama kuan ulun mekum andri masam-masam panyakit palus ngunur kuan setan-setan. Kode, Hanye nguring kuan setan-setan iru bapaner, daya here kataru Hanye. Yesus Lakudu'a baya Ngawarata Firman.35Andrau magun kaiyat tu'u, tawuk andrau magun maieng, Yesus haut amuan palus tulak ma unengan sa suni, palus Hanye badu'a hang yaru. 36Udi hie, Hi Simon baya ulun-ulun sasameh ngantara hi Yesus. 37Tawuk here kahaba hi Yesus, here kae'au, "Katuluh ulun ngantara Hanyu !"38Nelang hi Yesus nuing, "Ayo takam tulak ma kota kota sa riet himpan Aku pada kai'uh bakhotbah ma ulun ulun hang yaru, Daya, iru alasan ni Aku hawi." 39Daya iru, Yesus tulak malupui katuluh litar Galilea. Hanye ngawarata firman hang sinagoge-sinagoge here palus ngunur kuan setan-setan. Ulun Kudungen na Samare.40Balalu, na'an erang kaulun sa kudungen hawi nadap hi Yesus. Hanye ilaku palus suntup hang dahapan Hanye palus kae'au," Amun Hanyu hakun, Hanyu ta'u nyamare aku." 41Sakunuen, daya piahi pamulelu, Yesus nyurung tangan Ni palus wuah ulun iru nelang palus nuing, " Aku hakun, jari hanyu ware" 42Situsini pada, panyakit kudungen ni wawai palus ulun iru ware tu'u.43Yesus ela hinang nunyu ulun iru mahulu palus ngampi itung ni andri kapinu'u. 44Hanye kae'au ma hanye pada, " Ada iwara inun-inun ma hie-hie keh manyu hal ina. Kude, hululeh, tantarangleh dirinu ma imam, nelang anyu parapah daya haut nasamare daya nu nyalah sa haut na huyu daya Musa siri kesaksian umak here."45Kude udi hie, ulun iru tulak palus ngamulai ngawarata ni hang penah ulun rama nelang hang unengan isa laga tatu'u, daya sabab iru Yesus puang ka'iuh lagi hawi andri patantarang hang kota-kota, tawuk Hanye naan hang luar, hang unengan sa suni suwung. kude, Kuan ulun rama teka anteru unengan tatap ngapung Hanye.
Yesus ngampun baya Nyamare ulun isa Lumpuh 1Papire andrau udi hi'e, tawuk Yesus mulek ma Kapernaum, na'an karengei habar Hanye na'an hang wu'ang lewu ni. 2Palus, rama ulun bakumpul hampe puang uweng lagi uneng sa lawang, labis-labis hampe ma iring wanawang, nelang Hanye iwara lengan firman ma here.3Palus, here ngapung Hanye, ngenei erang kaulun lumpuh na usung daya epat kaulun. 4Tawuk here puang kaiyuh ngenei ulun yiru nyandriet hi Yesus daya ulun rama, here mamai ma amau hapau pas hang umung hi Yesus. Udi here nguka, here ngampinau paandrean baya ulun lumpuh mangkading hang amauni.5Dami Yesus kadinung iman here, Hanye kae'au ma ulun lumpuh iru, "Yai anak Ku, dosa dosanu ha'ut na ampun." 6Kude, papire ahli Taurat isa maharung hang yaru ati'ai ngunu'an hang wuang atei here, 7"Kewangun ulun yiti kae'au yalah iru ? Hanye rahat ngampihala ! Hi'e sa ta'u ngampun dosa dosa salain teka Alatalla ra'erai ?"8Yesus palus karasa teka wuang Amirue Ni daya naun na'an kunu'an hang wuang atei here. Hanye kae'au ma here, "Daya inun na'un uweng kunu'an nyalah iru hang wuang atei na'un ? 9Sa'awe sa labis ma'eh, kae'au ma ulun lumpuh iru, 'Dosa-dosa nu ha'ut na'ampun", atawa kae'au,"Amu'an, enat pa'andre'an nu palus hanyu taki'a' ?10Kode daya iru, rasa naun sa na'an Anak Murunsi'a uweng kuasa hang amau tane umak ngampun dosa dosa." Yesus kae'au ma ulun lumpuh ru. 11"Aku kae'au ma Hanyu : amu'an, enat pa'andre'annu, hulu mudi ma lewu nu." 12Ulun lumpuh ru iwawansit mindri, ngalap pa'andre'an ni, nelang palus kaluar, mitah dahapan ulun rama. Here katuluh ngawa'uh palus ngamulia Alatalla, sindrah kae'au, "Kami huan suah kadinung ulahan nyalah iti !" Lewi Uma'ma Yesus13Yesus tulak lagi ma iring danau, nelang katuluh ulun bagurut hawi nadap Hanye, daya Hanye ngajar here. 14Tawuk Hanye mitah, Hanye kadinung hi Lewi, anak Alfeus, lagi maharung hang uneng ulun bayar pajak. Balalu, Yesus kae'au ma hanye, " Ayu umba Aku." Balalu hi Lewi mindri palus um'ma naharak Hanye.15Balalu, tawuk Yesus maharung kuman hang lewu ulun Lewi ru, takumpulan kuan ulun-ulun panagis pajak baya ulun-ulun badusa sindrah um'ma kuman sasameh andri hi Yesus baya kuan murid-murid Ni, daya hang yaru na'an ulun rama, daya here um'ma naharak hi Yesus. 16Tawuk papire ahli Taurat teka kalumpuk Farisi kadinung hi Yesus kuman baya kuan ulun badusa baya kuan tukang himpun pajak, here nunti ma murid murid Ni. "Daya inun Yesus kuman sasameh andri kuan ulun panagis pajak baya kuan ulun badusa ?"17Tawuk hi Yesus karengei, Hanye kae'au ma here, "Here isa sigar nga'an parlu dokter, walehani here sa mekum maringin. Aku hawi puang umak nerau kuan ulun-ulun sa sigar nelang kapinu'u, sabujurni Aku hawi umak ulun sa badusa." Tuntian manyu Bapuasa18Murid-murid Yohanes baya ulun-ulun Farisi tawuk here puasa. Papire kaulun hawi nelang itunti ma Hanye, "Daya inun murid-murid Yohanes baya murid-murid ulun Farisi bapuasa ?" 19Balalu hi Yesus kae'au mahere, " Iyuh sa kuan ulun sa nengau pangantin mi'aret neung pangantin upu ni magun baya here ? Salawah pangantin upu ni magun baya sasameh here, here puang i'uh miaret.20Kude, hang handrian andrau pangantin upu na'alap teka here, nelang hang andrau iru pada here sagar mi'aret. 21Puang uweng ulun sa numpang pama sa lawah lagi sitat andri puting kain sa wau. Amun kalahi'e, tumpangan kain sa wau ru sagar ngirah pama sa lawah, balalu sitatni magin batambah hante.22Nelang, puang uweng ulun sa nuang anggur sa wau ma wuang kantung kudit sa uhang. Amun kalahie, Anggur ru sagar nyansitat kantung kudit ru daya iru anggurni atawa kantungni sagar rusak. kabalikanni, anggur isa wau na huang mawuang kantung kudit sa wau pada." Yesus Tuhan manyu Andrau Sabat23Palus, hang hindra andrau Sabat, Yesus malupui kabun gandum, hang wuang pakia'an ni, murid-murid Ni nuku masi wua gandum. 24Balalu, ulun-ulun Farisi kae'au ma Hanye, " Dinung, wuah inun here ngaraja inun sa malangar hukum andrau Sabat ?"25Balalu, Hanye kae'au ma here, "Huan suah sa hanyu mambasa inun-inun sa ulah Dawit tawuk hanye baya kuan ulun isa ibaya rahat kakurangen nelang kajuju ? 26Kewangun hanye masuk ma wuang lewu Alatalla tawuk hi Abyatar jari Imam Hante, nelang nguta rute sasarahan, sa ekat iyuh nakuta daya kuan imam, nelang pada ngami rute ru ma ulun rama isa baya hanye ?"27Udi hie, Yesus iwara ma ulun ulun Farisi ru. "Andrau sabat na'ulah umak murunsia, puang murunsia, umak andrau Sabat. 28Jari, anak murunsia, hanye ru Tuhan, hang amau andrau sabat."
Yesus Nyamare hang Andrau Sabat 1Balalu, Yesus masuk kamulek ma sinagoge, balalu hang yaru na'an erang kaulun sa tangan ni lumpuh erang katuhi. 2Here mansining hi Yesus himpan kadinung inun sa Hanye sagar nyamare ulun ru hang andrau Sabat hampe here nanguh Hanye kaliru.3Balalu, Yesus kae'au pada ma ulun sa lumpuh tanganni erang katuhi ru, " 4Palus, Hanye kae'au ma here, "Inun sa iyuh ngulah pikaeh atawa pikurun hang andrau Sabat ? Nyalamat atawa munu ulun ? Kude, here puang maharek.5Udi hie, Yesus ninung hang ngawariung here nelang sangit. Hanye sangit tu'u, daya kakarasen atei here. Palus, Yesus kae'au ma ulun sa lumpuh tangan ni erang katuhi ru, "Surungleh tangan nu." Balalu, ulun ru nyurung tangan ni, palus tangan ni jari ware. 6Daya iru, ulun-ulun Farisi wansit mahulu, udi iru mulai here ipakat andri ulun-ulun Herodian isa nawan Hanye kewangun cara munu Hanye. Rama Ulun Uma Naharak Yesus7Malah, Hi Yesus isanawit teka murid murid Ni ma danau, daya katuluh ulun rama ru teka wilayah Galilea uma Hanye, baya here sa teka Yudea, 8teka Yerusalem, Idumea, daerah subarang hungei Yurdan, nelang baya teka litar Tirus baya Sidun, rama ulun tawuk iru karengei katuluh inun sa na'ulah Yesus, hawi ma Hanye.9Daya ulun rama ru,Yesus kae'au ma murid-murid Ni humpan nyadia erang kawua benawa ma Hanye himpan here puang handasak Hanye. 10Daya hi Yesus haut nyamare ulun rama isa uweng panyakit palus badasak himpan iyuh sunah nyame Hanye.11Balalu, tawuk amirue pikurun ru kadinung hi Yesus, here isam'mah ma hadapan Hanye nelang ngiak nungkau, "Hanyu yiti Anak Alatalla" 12Kude, hi Yesus nguring tatu'u ma here umak iwara ma hie-hie, hie sabujurni Hanye. Yesus Nutui Duawalas Murid Ni13Balalu, Yesus mama'i ma amau wungkur amau nelang nerau ku'an ulun-ulun isa haut napidi daya Ni humpan hawi ma Hanye. 14Hanye nutui duawalas kaulun humpan here baya andri Hanye nelang Hanye kaiyuh ngutus here umak bakhutbah, 15palus ngami kuasa umak nunyu setan-setan mahulu. 16Hi Yesus nutui duawalas kaulun iru : Hi Simon { ma hanye na ami ngaran Petrus daya Yesus).17Yakobus, anak Zebedeus, baya Yohanes, pulaksana'i Yakobus ( Yesus ngami ngaran ma hanye ngaran Boanerges, sa aratini "Anak-anak Guruh"). 18Andreas, Filipus, Bertolomeus, Matius, Tomas, Yakobus, anak Alfeus, Tadeus, Simon ulun teka Zelot, 19baya Yudas Iskariut, isa bahianat ma Hanye. Kuasa Yesus asalni teka Alatalla20Udi hie, Yesus masuk ma wung lewu, balalu kuan kumpulan ulun mulek lagi bakumpul hang yaru hampe hi Yesus baya murid-murid Ni labis puang tau nguta rute. 21Tawuk kaluarga Ni karengei manyu iru, here hawi umak ngenei hi Yesus mulek daya here kae'au sabujurni Hanye ru haut nga'an waras lagi. 22Balalu, kuan ahli Taurat isa minau teka Yerusalem kae'au, "Hanye karasukan Beelzebul ! " balalu" Hanye ngunur andri kuasa pamimpin setan."23Balalu, Yesus nerau here humpan hawi nunung Hanye, palus kae'au anderi makai tingkes, " Kewangun iblis ta'u nunyu mahulu iblis ? 24Amun isa karajaan haut tapisah-pisah nawan dirini raerai, karajaan iru puang kaiyuh batahan. 25Balalu, amun hang lewu iru haut pisah bansai kewangun hanye nawan dirini raerai, hang lewu iru puang sagar kaiyuh batahan.26Jaka iblis amu'an nawan dirini raerai palus pahamur, hanye puang kaiyuh batahan, walehanni galis haut riwayat ni. 27Puang uweng sunah erang ka'ulun sa kaiyuh masuk malewu ulun isa wigas gansang palus ngalap kuan harata banda ni, kasuali labis dulu nuruk ulun sa wigas gansang iru, wauleh hanye kaiyuh ngalap katuluh isi lewuni."28Aku iwara isa sabujurni ma hanyu, katuluh dusa-dusa anak murunsia iuh na'ampun, baya kuan surah bere murun sa suah nakae'au here. 29Walehanni, hiye isa mahujat Ruh Barasis puang sagar na ampun, malah kahalaen daya dusa puang hapus tueleh, " 30Sababni, kuan ahli Taurat kaeau, "Hanye sa karasukan ruh alamurun." Kaluarga Yesus isa Sabujurni31Udi hie, Ineh baya pulaksanai Yesus hawi palus mindri hang muka lewu. Here nunyu ulun ngapung Hanye himpan nerau Hanye. 32Kumpulen ulun rahat maharung ngawuriung Yesus here kae'au ma Hanye, "Dinung, Ineh Nu baya pulaksanai Nu na'an hang luar lagi ngantara Hanyu."33Balalu, Yesus nuing here nelang kae'au, " Hiesa ineh Ku baya hie sa pulanai Ku ?" 34Udi hie, Hanye nantau kuan ulun-ulun sa maharung ngawuriung Hanye nelang kae'au, "Dinungleh, ina ineh Ku ina pada kuan pulaknai Ku ! 35Sabab, hie leh isa ngaraja nelang nampalus kabahumen Alatalla iru sa pulaknai upu, baya kuan wawei pulaknai Ku, baya ineh Ku"
Naumpama ma ulun mu'au 1Balalu, Yesus nuku ngajar kamulek hang iring danau. Ulun rama bakumpul ngarumung Yesus ulun rama tu'u jumalahni hampe Hanye mamai ma wuang benawa hang danau nelang palus maharung. Tawuk, ulun rama hang amau entu, hang iring danau. 2Balalu, Hanye ngajar here rama manyu hene hal paumpama'an-perumpama'an. Hang wuang pengajaran Ni, Hanye kae'au pada ma here,3"Rengeilah ! na'an erang kaulun pamu'au tulak lepuh mu'au. 4Palus jari, tawuk Hanye lagi mu.au, papire wini lawu hang pingir lalan, balalu hawi kuan wurung wurung, palus nguta wini ru. 5mehe ni lawu ma amau tane sa bawatu isa butit tatu'u tane ni, Wini ru palus wansit tumbu ekat daya tane ni butit.6Tawuk andrau mehet ka'i, weluman yeru layu-lele daya puang sawat bawakat, pamulean yeru palus karing. 7Mehe ni lawu hang penah penah riumi barundrui. Balalu, kun riumi barundrui ru ngirep ma pameluman hampe patei, palus pamulean ru puang kaiyuh mua maeh.8Kaliru pada, meheni lawu hang tane isa maeh palus mua maeh nelang bahasil, welum ni, magin batambah hante, sindrah wua ni hampe telu kali lipet." 9Udi hie, Yesus kae'au, "Hie uweng silu umak nyandrengei, mara keh hanye nyandrengei !"10Rahat hi Yesus ngare'erai, ulun sa ngawariung Hanye, baya andri kaduawalas rasul, itunti ma Hanye manyu paumpamaan-paumpamaan yiru. 11Palus, Hanye nyawab mahere, "Rahasia Karajaan Alatalla haut na'ami ma naun. Kaliru pada, ma kuan sa lain ni, tatiap hal natahampe makai paumpamaan-paumpamaan, 12Himpan, biar kaiyuh kadinung, here kadinung nelang ngaan sagar kataru; nelang mun here kaiyuh karengei, here tau karengei, here karengei kude here sika puang kataru. Himpan here ada batobat baya na'ampun. "Yesaya 6: 9-10 Nyanrukuien Manyu Wini baya Pamuau Wini.13Udi hie Yesus kae'au pada ma here, "Puangkah naun kataru manyu paumpamaan yiru ? Kala'awe na'un ta'u kataru manyu katuluh paumpamaan yeru ? 14Pamuau wini yiru sameh andri mu'au firman Tuhan. 15Here ru sameh kuan ulun-ulun sa lawu hang pingir lalan, uneng firman ru na puau. rahat here nyandrengei, hawi kuan iblis palus ngalap firman sa na pu'au ma here .16Kaliru pada, hang tane sa bawatu sameh kuan ulun isa nyendrengei firman nelang wansit narime andri arai atei. 17Kude udi iru, lengan firman ru puang ireket ma wuang kunuan here ekat erang pitus udi hie wawai pangitungen here. dami kahaba keke nelang sansara daya firman ru, here galis wawai pangatruen here.18Nelang, isa lain ni lawu hang penah-penah rikut barundrui. Here sa ulun-ulun nyandrengei firman, 19kude here na'an hang wuang katakuten ma dunia yena, baya kuan kasinien labis umak katatau'en, balalu hene kasinien yalah yeru masuk sindrah andri firman palus talau hapit nelang puang sagar mua maeh. 20Kude, here isa mu'au wini hang tane isa maeh sameh here nyandrengei firman, here tau narime, nelang tu'u tamam hasilni, nelang hasil ni, hampe telumpulu kali heneni." Paumpamaan Palita21Balalu, Yesus kae'au pada mahere, "Inunkah palita ru puang naenei umak na'anak hang kapit gantang atawa na'anak hang kapit uneng mandre ? Sama'ehni ramai ru na'anak hang amau pe'e palita ? 22Dayani, puang uweng sa tasalin'nung isa sagar na nadinung. Kalahie pada, puang uweng sa nasalinung inun-inunleh daya katantuluh ni harus patantarang. 23Amun na'an ulun sa basilu umak nyandrengei, maraeh hanye nyandrengei !"24Palus, Yesus ru pada kae'au ma here, "Pansining tatu'u inun-inun sa harus nasandrengei. Ukuran sa napakai daya nu iru pada sa na ukur ma hanyu, baya magun na'an lagi sa sagar natam'mah ma hanyu. 25Daya hie sa uweng harata, hanye sagar na'ami lagi, kude hie sa puang uweng harata, inun-inun leh sa na'an hang na'un sagar na'alap lagi teka naun." Paumpamaan Nyalah Wini26Udi hie, Yesus Kae'au, "Karajaan Alatalla yalah erang ka'ulun sa mu'au wini hang tane. 27Pamu'au ru lagi mandre palus kaelan kaandrau atawa kamalem, palus wini ru ngaluar pusuk daya haut tum'mu. Pamuau ru puang karasa kewangun tum'mu ni. 28Tane ru ngaluar wua andri raeraini. mulani pusukni, udi hie wungeni, palus hampe jari wua. 29Tawuk wua gandum ru mihak, ulun ru masi daya haut hampe wayahni musim masi hampe." Paumpamaan Yalah Diki Sasawi30Udi hie, Yesus kae'au, "Andri inun takam tau naning andri Karajaan Alatalla ? Atawa, makai paumpamaan inun takam kaiyuh naning ni ? 31Karajaan Alatalla ru yalah diki sasawi, amun nahamur matane, diki sasawi ru diki sa panga rumis diki teka kuan diki-diki inun sa naan hang amau tane na. 32Mun diki sasawi ru na puau, diki ni sagar tum'mu rawen ni welum labis hante teka katuluh pamelumen sa na hambur hang ume, nelang ra'an ni hante teka isa lainni hampe kuan wurung-wurung hang amau tau ngulah hanai uneng wurung isalin'nung mihanai."33Andri hene makai paumpamaan yalah iru, Yesus iwara lengan firman ru ma here rama, sameh andri inun sa tau nasandrengai daya here. 34Hanye puang suah maner ma here amun puang mitah paumpamaan, kude Hanye manarang hulung ekat ma here murid-murid Ni ai. Yesus nyantaduh Riwut Barat35Palus, hang andrau ina, tawuk andrau haut tiba kariwe Yesus kae'au ma katuluh murid Ni. "Ayu takam tulak ma subarang danau." 36Udi nanan ulun rama ru, here ngenei hi Yesus baya andri here masuk ma wuang benawa isa naan na'uneng daya Yesus. Baya , kuan benawa-benawa sa lain ni isa ibaya andri Hanye. 37Palus, riwut barat nelang ampeng kelat baya galumbang mehet nelang hante ngagunsang hampe benawa here penu andri rani.38Kude, Yesus na'an hang buritan benawa, mandre hang amau unan, balalu here ngele Hanye palus kae'au ma Hanye, "Guru, inunsa Hanyu puang karasa amun takam na kai kayem ? 39Udi hie, Yesus amu'an nelang irara'at ma riwut barat yeru, palus kae'au ma ranu laut ru, "Mayu, baranaileh ! Udi hie, riwut barat ru saitu saini taduh dan ranai tau'u.40Udi hie, Hanye kae'au ma here, " Daya inun naun takut tu'u ? Inun sa naun na huan uweng iman nun ?" 41here jari takut tatu'u nelang kae'au isa andri sa lain, " Sabujurni hie sa Hanye na ? hampe kuan riwut barat nelang kuan galombang hante ngalut inun bahum Ni !"
Erang kaulun Gedara haut Nalapas teka Ruh Alamurun 1Dami here hampe ma subarang danau, hang liungan ulun-ulun Gedara. 2Tawuk Yesus minau teka wuang benawa, ela hinang na'an erang kaulun sa wau teka siat sa lagi karasukan manalu Yesus.3Hanye muneng hang wuang siat. Puang uweng ulun sa sagar kaule nuruk hanye lagi, biar sa andri rantai. 4Daya, hanye haut gaha na huruk nelang nagapit pe'e ni hampe na rantai, rantai ni witus pagapit pe'e ni tepu. Puang sunah erang ka'ulun sa ka'ule nawan hanye sa wigas gansang ta'u nyantalau hanye.5Tiap andrau tiap malem, hanye ngiak hang siat nelang hang wungkur-wungkur nelang nam batan tenga daging ni andri watu. 6Tawuk ulun yeru katantau Yesus teka lawit, hanye nempat ngapung palus ijuku nyabah hang hadapan Yesus.7Palus, nelang ngiak andri lengan mehet tu'u palus hanye kae'au, "Inun sa habar helang aku andri Hanyu, o Yesus, Anak Alatalla isa hang amau ? Aku ilaku ma Hanyu hang ngaran Alatalla, Ada maladar aku !" 8Daya, Yesus haut kae'au ma hanye, "Hulu kaluar teka ulun yiti, kuan ruh alamurun !"9Palus, Yesus kae'au ma ulun iru, "Hie ngrannu ?" Balalu, hanye nuing, "Ngaranku Legion daya kami rama." 10Hanye kakune ilaku ma hi Yesus himpan here naundur teka ngawariungan uneng yena.11Hang yaru na'an takumpul wawui hante rahat ikuta hang riet wungkur. 12Palus, kuan ruh jahat ru ialaku ma hi Yesus, palus kae'au, " Huyuleh kami bagampir ma kuan wawui iru palus handrasuk ma wuang wawui." 13Yesus mulurni.Daya yeru, kuan ruh alamurun yiru mahulu palus masuk mawuang kuan wawui-wawui yeru. Kumpulan ni na'an kakira rueh ribu ka'ukui palus nempat ma pingir jurang hampe ma danau, palus galis leteng ma wuang danau ru.14Udi hie, kuan pakatik wawui ru nempat lepuh iwara ma tumpuk-tumpuk. Nelang, kuan ulun kaluar lepuh ninung inun sa haut na'ulahni. 15Palus, kuan ulun ru hawi nunung Yesus dami kadinung hanye huni karasukan ruh ulun rapui, yalah legion, rahat maharung, nelang haut nuwe pama, nelang haut mulek ware teka panrapuini. Nelang, here ru tamam tu'u katakuten ni.16Palus, here sa kadinung kajadianni ru, nyarita ma kuan ulun rama kewangun kajadian ni manyu ulun sa asuk ruh panrapui baya kaliru pada nintu kuan wawui. 17Daya iru, kuan ulun rama ru ilaku ma Yesus umak nanan tumpuk here.18Udi hie, tawuk hi Yesus rahat hang wuang benawa, ulun sa huni karasukan ilaku himpan hanye iuh baya hi Yesus. 19Kude, hi Yesus puang kalewa, malah Yesus kae'au ma here, " Hulu mulek ngapung pulaknai na'un. Wara ma here katuluh inun-inun sa haut na ulah daya Alatalla Tuhan ma na'un, malahan Alatalla Tuhan iwaleng pa'ahi nelang malelu ma na'un." 20Udi hie, ulun iru mahulu nelang nuku nyarita ma kuan ulun hang Dekapolis manyu katuluh inun-inun sa haut naulah Yesus ma here. katuluh ulun ngawauh. Anak wat Yairus amuan welum kaliru pada erang kaulun wawei sa lawah iraen ware tu'u.21Dami udi Yesus nyubarang kamulek makai benawa ma subarang, ulun rama bakumpul riet Hanye, tawuk Hanye na'an hang iring danau ru. 22Balalu, na'an erang ka'ulun tueh hang sinagoge sa bangaran hi Yairus hawi nunung here isa suah kadinung Yesus, hanye ijuku hang dahapan pe'e Ni. 23Balalu hanye ilaku andri kapinu'u ma hi Yesus, e'au ni. " Anaku sa wawei nelang lagi ia nelang rumis haut tau ware nelang haut melum kamulek." 24Palus Yesus mahulu baya hi Yairus. Na'an rama tatu'u ulun uma hi Yesus nelang ngarumbung Hanye.25Balalu, na'an erang kaulun wawei isa haut duawalas taun iraen, 26Hanye haut papire kali haut natatama daya tabib, sa haut ngaluar katuluh kata'uen sa na'an hang here, kude hampe puang uweng riran ni malahan magin uyuh, 27Tawuk here karengei manyu Yesus, waweiru lepuh ngapung hi Yesus teka wading mitah penah-penah kumpulan ulun rama palus negei jubah Ni.28Wawei ru kae'au, "Amun aku kaiyuh sunah nyame jubah Ni ai, aku himat ware." 29palus saitu saini bulu iraen ni palus taduh nelang hanye palus kaingkam tenga daging ni haut ware teka katuluh panyakitni.30Yesus palus kaingkam teka wuang tenga Ni ingkam Ni naan kuasa sa haut kaluar teka wuang tenga Ni, Hanye ikulik nuju ma penah kumpulan ru palus kaeau : "Hie sa negei Jubah Ku ?" 31Balalu kuan murid Yesus kae'au ma Hanye, "Hanyu kadinung karumunan ulun handasak Hanyu balalu Hanyu kae'au, ''Hie sa hang ngawir Aku ?" 32Palus, Yesus nantau ngawariung uneng yeru himpan kadinung hie sa haut gawir ni.33Kude, dami udi hanye karasa inun sa haut jari manyu diri ni, wawei ru takut tu'u nelang neter. Hanye hawi nadap Yesus nelang ijuku nyam'mah sindrah iwara nuju Yesus kuan katuluh kapi nu'u ni. 34Udi hie, Yesus kae'au ma wawei iru, "Anak Ku, Iman nu haut nyalamat hanyu. Mudileh hang wuang ka'arai'en nelang kasanangen nu daya haut ware teka panyakit nu."35Tawuk Yesus lagi bapaner, , hawi papire kaulun ma lewu tatueh hang sinagoge nelang kae'au, "Anak nu haut matei daya inun hanyu ngaharek Guru ?"36Kude daya iru, Yesus puang hakun nyandrengei inun-inun sa haut na'eau ni, Hanye kae'au ma tatueh sinagoge ru, "Ada hanyu takut, harap nu leh." 37Palus, Yesus puang budas kalewa sunah erang kaulun tau naharak Hanye, kasuali hi Petrus, baya hi Yakobus, andri hi Yohanes, pulaksanai Yakobus. 38Palus, here hampe malewu tatueh sinagoge ru, nelang Hanye kadinung pirawekan, nelang ulun rama nangis nungkau nelang munyak andri mehet lengan.39Udi hie, rahat hi Yesus masuk, Hanye kae'au ma here, "Daya inun naun rawek nelang nungkau ? Anak nu iru puang matei, kude anaknu ru lagi mandre." 40kude here kakihi ngasese Yesus. Malah, Hanye nunyu here katuluh ru mahulu maluar nelang Hanye nganyak ineh ambah ia iru, baya ulun rama ru isa ibaya andri Hanye, palus mamai ma lewu uneng ia iru muneng.41Udi hie, tegei Ni tangan ia iru nelang Hanye kae'au, "Talita kum !" (Aratini, "Anak ia wawei, Aku kae'au ma hanyu, amuanleh") 42Anak ia wawei ru palus mindri nalang palus taki'a. daya ia iru haut baumur dua walas ta'un, palus kuan ulun rama ngawauh tatu'u nelang gamang. 43Palus, Yesus nge'au ma ulun matueh ia iru himpan ada budas sunah erang kaulun karasa manyu hal iti, nelang palus kae'au ma ia iri humpan na'ami kuman.
Yesus Puang Natarime Hang Tumpuk Ni 1Udi, Yesus mahulu teka yaru hampe ma tumpuk Ni, baya kuan murid-murid Ni sa umba Hanye. 2Tawuk andrau sabat, Yesus nuku ngajar hang sinagoge. Balalu, Ulun rama nyandrengei Hanye nelang ngawauh, palus kae'au, "Teka awe Hanye kahaba katuluh ajaran Ni ? Kapanai yen inun sa na'ami ma Hanye baya kuan mijisat-mujisat yalah sa naulah Ni makai tangan Ni ? 3Puang sa Hanye na tukang kayu, anak wat Maria, pulaksana'i Yakobus baya hi Yudas andri Simon ? Puang sa kuan wawei Pulaksanai Ni naan baya takam hang yina ? Nelang here puang narime Hanye.4Udi hie, Yesus kae'au ma here, "Hang awe-awe ulun mahurumat me erang kaulun nabe, kasawali hang tumpukni ra'erai, hang lahelang kuan pulaksana'i ni juai, nelang hang wuang lewu ni ai." 5Daya iru, Yesus puang kaiyuh ngulah mujizat hang yaru, kasuali nganak tangan Ni hang amau papire ulun sa mekum nelang here palus ware. 6Balalu, here ngawa'uh pipari ang harap ni here ma Hanye. Udi hie Hanye tulak ngaliling ngwariung katuluh tumpuk natat nelang palus ngajar. Yesus Ngutus Murid-Murid Ni7Udi hiye, Yesus nerau ma duawalas murid nelang hambagi here barueh-barueh, balalu ngami here kuasa hang amau ruh-ruh alamurun. 8Balalu, Hanye nunyu ma here himpan ada ngenei inun-inun hang wuang pakia'an ni, salain teka tungkeh, puang ngenei rute, puang ngenes apis, puang ngenei uang duit hang babat pingang here, 9kude makai tarumpah nelang ada ngenei pama labis teka isa.10Nelang, Yesus kae'au mahere, "Hang aweleh na'un mamai ma wuang lewu, unengleh hang yaru hampe hanyu mahulu teka iru. 11nelang, amun na'an unengan sa puang narime na'un, nelang puang hakun nyandrengei e'au na'un, tawuk na'un mahulu teka uneng yiru papau walenun teka pe'e nu, umak siri kasaksian ma here."12Palus, here mahulu ngampi'itung ma here himpan here batubat. 13Makani, here ngunur kuan setan nelang natamba ulun rama makai ilau kalanis, sindrah here nyamare panyakit here. Herodes Nyandrengei Habar Nintu Yesus14Balalu, Udi Raja Herodes karengei, daya ngaran Yesus ru galis rasa ulun, kuan ulun kae'au, "Yohanes Pambaptis haut mihemuk teka padang ulun matei, balalu katuluh mujizat ibaya hang wuang Hanye." 15Mehe kae'au, " Hanye ru hi Elia." Kude mehe kae'au, "Hanyeru erang kaulun nabe, yalah erang kaulun nabe teka kuan nabe."16Kudeni, tawuk hi Herodes karengei ne'u hal yeru, hanye kae'au, "Yohanes, sa pumpung ku ulu ni, haut mihembuk !" Yohanes Pembabtis Wuah Wunu 17Sabujurni hi Herodes erai sa nunyu ulun, nunyu ulun himpan nyamba hi Yohanes, nelang palus nuruk palus ngurung ma wuang saper ne'u hi Herodias, darangan pulaknai sa upu, Filipus, daya Herodes haut ngalap umak darangan Herodias.18Daya iru, Yohanes haut gaha kaeau ma hi Herodes, "Puang bujur hanyu ngalap daraangan pulaksana'i nu." 19Daya sabab iru, hi Herodias sangit tatu'u ma hi Yohanes nelang na'an kunu'anni hampan munu hanye, kude hanye puang hamen sabujurni. 20Daya hi Herodes ru puang he'ei ma hi Yohanes daya hi Yohanes ru ulun sa ulun mawitu bujur nelang ang uweng kahalaen, balalu hi Herodes nyalinung hanye. Tawuk hi Heropdes nyanrengei e'au Yohanes, hanye jari gamang, malah hi Herodes mihewu tu'u nyandrengei inun e'au Yohanes.21Kude, hampe wayah ni andrau sa maeh, Tawuk Herodes ganyah ngitung andrauni nakayaen palus hanye ngenei kuman welum baya kuan tueh-tueh adat baya kuan pamimpin paling amau, surudadu-surudadu, nelang tatueh here Galilea. 22Palus tawuk anak sa wawei Herodias mamai nelang nandrik, hanye ngarariu Herodes baya kuan here sa maharung baya hanye. Balalu, raja iru kae'au ma wawei iru, " Lakuleh inun sa na aheng daya nu aku ngami mulur mahanyu."23Balalu, Herodias bajanyi ma hanye, "Inunleh nalakunu ma aku, aku sagar nganyu inun leh sa nalakunu, sagar na'amiku ma hanyu, malengkan saparu teka karajaan na." 24Balalu, Ia wawei ru mahulu palus ngapung inehni, "Akuna iuh laku inun-inunleh sabujurni ? Inehni nuing, Yohanes Pambabtis." 25Balalu, tawuk yiru jua andri badadas, ia wawei iru ngapung raja nelang kae'au, Aku hamen itati jua ngami mahanyu Yohanes Pambabtis ru ngenei hang wuang talam,"26Daya sabab yiru, raja jari mahanang atei, kude daya sumpahni ma kuan ulun sa kuman baya andri hanye, hanye puang sagar ipusu ma ia wawei ru. 27Palus, raja ru iwawansit ngutus erang kaulun jagauan andri janyi humpan ngenei ulu Yohanes, jagauan ru palus tulak lepuh mumpung ulu Yohanes hang saper. 28Udi hie, hanye ngenei ulu Yohanes hang wuang talam palus ngami ma ia wawei ru, balalu ia wawei ru ngami ma ineh ni. 29Balalu, tawuk murid-murid Yohanes karengei, here hawi nelang ngalap tenga Yohanes palus nganak ma luwang pasaran lepuh ipasar. Yesus Ngami kuman ma labis teka Dime Ribu Kaulun Ramani.30Udi hie, kuan rasul bakumpul baya Yesus palus iwara ma Hanye inun-inun sa haut na ulah gawi daya here kaliru pada inun-inun sa haut na uruk ajar. 31Palus, Yesus kae'au mahere, "Ayu takam sadina ma uneng sa suni palus baranai erang pitus." Daya, naan ulun rama sa hawi atawa mudi, hampe kuman here puang sampat, 32palus, Yesus baya kuan murid-murid Ni mahulu palus isadina makai banawa ma uneng isa lawit nelang suni.33Kude, ulun rama kadinung here mahulu nelang here kataru here. Balalu, ulun rama ru nempat mitah entu hang katuluh kota, nelang here haut hampe nahuluan hi Yesus baya kuan murid-murid Ni. 34Tawuk Yesus mahulu ma pingir danau, Hanye kadinung rama tatu'u ulun rama, Nelang Hanye ka'ingkam ahi lelu mahere rama daya here yalah babiri sa puang uweng pakatik. Daya yeru, Yesus mulai ngajar here hene wangun.35Tawuk andrau kai maieng, murid-murid Yesus hawi nunung Yesus palus kaeau, "Uneng yiti, uneng sa suni suwung, nelang haut amau malem. 36Huyu here mahulu ngawariung tumpuk'ti himpan here kaiyuh midi panguta ma takam, "37Kude Yesus nuing, "Naun leh isa ngami panguta ma here pan here kuman." Balalu, here kae'au ma Hanye, "Paiuh ang sa kami tulak lepuh midi rute sa haragani 200 dinar balalu ngami here himpan kuman welum ?" 38Yesus kae'au pada ma here, "na'an pire kadiki rute sa na'an hang hanyu ? Hulu dinungleh !" Dami here karasa, here kaeau, "Dime kadiki rute baya rueh kaukui kenah."39Palus, Yesus nunyu here katuluh himpan maharung nelang igalumuk-igalumuk maharung hang bariwit. 40Ulun rama ru maharung igalumuk-igalumuk, naan sa jatuh kaulun, naan sa dimempulu kaulun. 41Udi iru, Yesus ngalap dime rute baya rueh kaukui kenah ru, palus mahangut ma amau langit, nelang ilaku do'a, sindrah hanribit rute baya , palus nyurung ma kuan murid-murid Ni himpan hambagi ma ulun rama ru. Hanye pada lagi hanribit kenah umak ma katuluh ulun rama.42Nelang, here katuluh kuman hampe wising. 43Udi hie, here ngalap le'e ni dua walas panuk penu andri labis kuta here teka rute baya kenah ru. 44Balalu, na'an kakira dime ribu kaulun upu sa uma nguta rute baya kenah. Yesus Takia hang Amau Ranu45Udi hie, Yesus iwawansit nunyu kuan murid-murid Ni mamai ma wuang benawa palus mahulu nahuluan Hanye ma subarang, ma Betsaida, sindrah iru Hanye nunyu ulun rama ru mahulu. 46Udi iwara mahere, Hanye mamai ma wungkur lepuh ilaku doa. 47Dami haut niba maieng, benawa sa lagi na'an hang penah danau, balalu Yesus raerai hang amau entu48Balalu, udi kadinung kuan murid-murid Ni uyuh tatu'u iwehei daya kehet tapi riwut isa nawan teka hadapan here, kakira giliran jaga sa kaepat, Yesus ngapung here nelang takia hang amau ranu, nelang takia mitah hang dahapan here. 49Dami here kadinung Yesus ru takia hang amau ranu nelang puang leteng, palus here nantiak, 50daya here katuluh kadinung Yesus nelang takut tatu'u. Kude, Yesus kae'au mahere, nelang iwara ma here nelang bapaner, " Tanang leh. Iti Aku ! Ada takut."51Palus, Hanye mamai baya here ma wuang benawa ru, palus riwut mehet ru taduh , nelang here nguwauh tatu'u. 52Daya, here magun huan harap kewangun manyu mujizat nintu dime rute daya here magun huan harap. Yesus Nyamare Ulun Rama53Dami, udi Yesus baya kuan murid-murid Ni nyubarang. Here mamai ma amau entu tane Genezaret palus minau. 54Tawuk, here minau teka wuang benawa. Ulun rama ru palus kataru tu'u ma hi Yesus. 55palus here nempat iwara ma katuluh tumpuk ngawariung unengan here nelang nuku ngenei kuan ulun-ulun mekum hang amau pa'andrean, ma awe-awe here karengei na'an Yesus.56Hampe, ma aweleh Yesus masuk ma wuang tumpuk- tumpuk, atawa kota-kota, atawa ngawariung unengan here, here ngangkading ku'an ulun mekum hang unengan karasmin nelang ilaku ma Hanye himpan here sunah iuh nyame hujung jubah Ni here jari ware.
1Hukum Alatalla baya Hadat Murunsia Palus, here bakumpul ku'an ulun-ulun Farisi manalu Yesus baya andri ku'an ahli-ahli Taurat isa hawi teka Yerusalem.2Balalu, here kadinung papire murid Yesus nguta rute makai tangan bere, nye ne tangan ni ngaan na wu'i. 3Daya, ulun-ulun Farisi baya katuluh ulun Yahudi puang sagar ikuta amun tangan ni huan na wu'i hampe ma hiku daya here negei hadat kuan itak kakah here sadi. 4Jari, amun ulun-ulun Yahudi teka unengan ulun rama, here puang sagar kuman kapi huan here mu'i tangan here. Nelang na'an hene hadat leluhur sa lain ni sa natarime here jari tegeian here, yalah uneng kubukan mangkuk, tajau, nelang kuan sasangan gansa.5Udi hie, ku'an ulun Farisi baya ku'an ahli Taurat nunti ma hi Yesus, "Daya inun kuan murid-murid Nu puang ngalut nyandrukui hadat leluhur itak kakah sadi, malahan nguta rute makai tangan puang barasis ?"6Yesus kae'au ma here, "Yesaya banubuat andri kapinu'u manyu na'un ulun munafik, yalah sa na'an tatulis: 'Bangsa ina mahurumat Aku makai wiwi mulut here, kude atei here lawit teka Aku. 7Here Nyam'mah Aku andri sasia daya ngajar ajaran pamerentah sa ulahan murunsia.' Yesaya 29: 138Nelang puang nyandrengei patitah Alatalla, hanyu sa itegei ma hukum hadat murunsia." 9Palus, Yesus pada kae'au ma here, "Makai kapanaien nu bakilah teka hukum adat Alatalla hampe kai'uh batahan hang hukum hadat nu erai. 10Daya, Musa kae'au,' tabe hurumat ma ineh am'mahnu, baya, Hie-hieleh, isa nyumpah am'mahnu nelang ineh nu pa'iuh ang na tampatei.'11Kude, hanyu kae'au amun na'an erang ka'ulun kae'au ma am'mahni atawa inehni, 'inun na'an untung sa sagar natarime daya nu teka aku hanyene ekat parapah,' 12palus hanyu puang sagar kalewa hanye nampalus inun-inun leh umak am'mahni atawa ineh ni, 13andri kaliru hanyu haut ngapuangen manyu Firman Alatalla makai hadat leluhur sa haut napakai turun temurun. Balalu hanyu haut nampalus ulah gawi yalah sa haut-haut."14Udi hie, Yesus nerau lagi katuluh ulun, nelang kaeau mahere, "Rengeileh Aku, naun katuluh, taniki tatuu. 15puang uweng sunah isa teka luar murunsia isa masuk ma wuang dirini tau ngulah bere murun, walehan ni hal-hal isa kaluar teka murunsia leh sa tau ngami kuan bere murun." 16"Amun erang kaulun uweng silu umak nyandrengen, maraeh hanye nyandrengei"17Balalu, tawuk Yesus masukma wuang lewu nelang nanan kuan ulun iru, murid-murid Ni nunti ma Hanye manyu paumpamaan yiru. 18Balalu Hanye kae'au ma here, " Inunkah hanyu pada puang kataru ? Puangkah hanyu karasa bahwa inun-inun isa hawi teka luar masuk ma wuang murunsia puang sagar nangkurun ni ? 19Daya, isa masuk ru puang masuk ma wuang ateini, kude wuntungni, nelang udi hie kaluar ma wuang jam'man." (Daya yeru, Yesus nantarang kuan katuluh panguta iru halal.)20Udi hie Hanye, "Inun-inun sa naulah daya murunsia iru sa ngulah pikurun. 21Daya, teka wuang, atei murunsia, hulet kunuan-kunuan isa murun, tau idapa, ngalat, munu ulun, 22idapa ibela, sarakah, pikurun, nipu ngakal, hawa napsu, iri dengki, nanguh isa ang-ang, sakah nelang lunga baya budu, 23Kuan hal isa bere murun hawi teka wuang murunsia, daya iru isa nangkurun ni." Iman Erang Kaulun Wawei Siro-Fenisia24Teka unengan iru, Yesus amuan palus mahulu ma unengan Tirus baya teka Sidon. Balalu, Hanye masuk mawuang lewu nelang puang iuh sunah erang kaulun sa karasa, kude Hanye puang lapas teka kawauhen ulun. 25Ela hinang dami here karengei manyu Yesus, erang kaulun wawei anakni wawei lagi kasarungan ruh najis hawi nelang ijuku hang ime pe'e Yesus. 26Wawei ru asal ni teka Yunani, nakayaan hang Siro-Finisia. Hanye ilaku du'a ma hi Yesus umak ngunur ambilis ru himpan kaluar teka anak ni.27Udi hie, Yesus kae'au ma wawei iru, "Maraleh kuan ia natamising labis dahulu. Daya puang maeh ngalap rute umak kuan ia balalu nawut ma kuan antahu." 28kude, wawei iru nuing nelang palus kae'au ma hi Yesus, "Wuah tu'u, Tuhan. Daya, kuan antahu sa na'an hang kapit meja gin nguta kuan le'e mumu kuan ia ru."29Palus, Yesus kae'au ma wawei iru, " Daya hanyu kae'au kaliru, hanyu tau mahulu. Kuan ambilis ru haut nanan anaknu." 30Udi hie, wawei ru mulek malewu palus manalu anakni lagi mangkading hang paandrean, pada kuan ambilis ru haut mahulu.Ulun sa Marengen Haut Nasamare31Udi hie, Yesus kaluar kamulek teka unengan Tirus nelang palus mahulu mitah Sidon nuju ma danau Galilea, unengan ni hang Dekapolis. 32Palus, here nginsing nadap hi Yesus erang kaulun sa marengen nelang muna. Here ilaku himpan Yesus pada ngelah tangan Ni hang amau ulun iru.33Udi hie, Yesus ngenei ulun iru ngaraerai teka kumpulan teka padang ulun rama. Hanye ngampasuk kingking Ni ma wuang silu ulun yiru, balalu udi rura Ni, Hanye ngawir lela ulun yiru. 34Palus, Yesus mahangut ma amau langit, Hanye ne'ut hewuk ma'amau nelang kaeau, "Efata" , aratini "Tauka !" 35Tawuk iru jua, pandrengei ulun iru jari karengei, panerni sa muna tau bapaner, nelang paner taru tu'u.36Nelang, Yesus puang kalewa here iwara ulahan Yesus ma ulun lain. malahan, magin nauring iwara ma ulun-ulun, ulun rama ru magin iwawara ma ulun rama. 37Here tu'u-tu'u ngawauh nelang kae'au, "Hanye haut ngaraja katuluh ni andri ma'eh. Hanye haut ngulah ulun marengen tau karengei, ulun muna tau bapaner."
Pitu kadiki Rute Umak Epat Ribu Kaulun 1Hang hindra andrau, tawuk ulun rama bakumpul nelang puang uweng wasi umak panguta, Yesus nerau kuan murid Ni nalang kae'au pada ma here, 2"Aku palelu tu'u ma ulun rama ru daya itati here haut baya Aku haut telu andrau telu malem, nelang puang uweng andrau kuta, 3Palus, amun Aku nunyu here mudi malewu here nelang kajuju, here sagar henut palus pisan hang pakia'an daya haut papire andrau here takia teka unengan isa bangat lawit." 4Balalu, kuan murid-murid Ni nuing ma Hanye, "Teka awe erang kaulun sa tau namising here makai rute, hang unengan sa suni suwung kalaiti ?"5Palus, Yesus itunti ma here, "Pire kadiki rute sa na'an hang na'un ?" Tuing here, "Pitu kadiki rute" 6Udi hie, Yesus nunyu ulun rama ru maharung hang tane, palus Hanye ngalap rute iru, palus ngantuh syukur, nelang Hanye hanribit-ribitni, palus nyurung ma kuan murid-murid Ni umak na sarah nyurungan ma ulun rama. Here balalu nyurungan ma ulun rama ru.7Kaliru pada kuan murid-muridru uweng butit kuan babureh kenah. Udi ngantuh syukur ma panguta , Yesus nunyu kuan murid Ni nyansurungan amput babureh kenah nuju ma ulun rama ru. 8Ulun rama ru nguta hampe wising tu'u, dami here ngumpul ku'an le'e panguta sa puang galis kuta, takumpul pitu panuk karean penu budas. 9na'an kakira epat ribu ka'ulun sa uma kuman. udi hie Yesus nunyu here mahulu. 10Palus, ela hinang mamai ma wuang benawa baya kuan murid-murid Ni palus mahulu hampe unengan Dalmanuta. Yesus Nalaku Nantarang Siri teka Surga11Balalu, kuan ulun Farisi hawi palus basualan andri hi Yesus, palus ilaku Yesus ngami siri teka surga, umak hansuba Hanye. 12Udi Yesus nepa hewuk hang wuang Amirue Ni, Hanye kae'au, "Daya inun kuan ulun-ulun itati ngantara siri ? Aku iwara isa sabujurni ma Hanyu, puang sunah isa siri sa sagar nawara Ku ma kuan ulun-ulun itati." 13Udi hie, Yesus nanan here, mamai kamulek mawuang benawa, nelang mahulu ma subarang.Ragi ulun Yahudi andri Ragi ulun Herodes14Murid-murid puang kaitung nginsing rute, hanye ekat na'an erang kadiki rute hang wuang benawa. 15Balalu, Yesus ipesen ma here, "Basiapleh ! bahati-hati nintu ragi ulun-ulun Farisi baya ragi here Herodes."16Palus here nuku bagurayang isa andri sa lainni ne'u here isa puang ngenei rute. 17Nelang, dami here haut karasa manyu hal yiru, Yesus kae'au pada mahere, "Daya inun hanyu basurah iwara bahwa dirinu puang nginsing rute ? inun hanyu pada huan karasa atawa kataru ? inun hanyu karas atei ?18Inunkah hanyu naan mate, kude puang kadinung ? nelang naan silu, kude hanyu puang karengei ? puang ka'itung kah hanyu, 19tawuk Aku hanribit dime rute umak dime ribu kaulun, papire hene tampawan isa penu isi ni andri raribitan panguta isa nakumpul daya nu ?" Here nu'ing, "Duawalas panauk tanpawan."20Balalu, tawuk pitu kadiki rute umak epat ribu kaulun ru, pire tampawan sa penu andri raribitan panguta sa nakumpul daya naun ?" Here nuing, " Pitu panuk tampawan." 21Palus, Hanye iwara ma here, "Inun sa naun huan ju'a kataru ?" Yesus Nyamare Ulun Pehe hang Betsaida22Udi hie, Yesus baya murid-murid Ni hampe hang Betsaida. Nelang, na'an ngenei papire ka'ulun ulun pehe, palus ilaku ma hi Yesus humpan negeini. 23Yesus pada palus negei tangan ulun pehe ru palus ngenei ma luar tumpuk. Balalu, Yesus nura mate ulun pehe ru palus ngelah tangan Ni ma ulun iru. Hanye itunti ma hanye, "Inun sa hanyu haut ta'u kaninung ?"24Palus, ulun iru nantau pi'amau nelang kae'au, "Aku haut kadinung ku'an ulun, kude here ru dinungku yalah kuan kakau kayu lagi bagarak," 25Udi hi'e, Yesus nganak tangan Ni ma mate ulun iru hindra lagi, balalu ulun ru ikirat, paninungan ni haut ware, palus, hanye kaiyuh kadinung katuluhni jari mara'ai tatu'u. 26Palus, Yesus nunyu mudi ma lewuni nelang kae'au, "ada hanyu masuk mawuang tumpuk." Yesus na antuh Kristus27Udi iru, Yesus mahulu, baya kuan murid-murid Ni, ma wuang tumpuk hang Filipi. Lagi, hang penah lalan, Yesus itunti ma kuan murid Ni nelang kae'au pada ma here, "E'au kuan ulun-ulun, Hi'e sa Aku na." 28Here nu'ing, "Yohanes Pambatis, isa lain nu'ing Hanyu na hi Elia, sa lain lagi nu'ing Hanyu na erang ka'ulun nabe teka rama nabe."29Udi hie, Yesus itunti ma here, " Mun, manurut hanyu, hie rasa nu Aku na ? "Petrus nuing Hanye, "Hanyu na sabujurni Kristus." 30Balalu, Yesus ngampi itung ma here himpan ada iwara ma hie-hie leh manyu tenga diri Ku. Piwaraan Manyu Panyusah Yesus31Udi hie, Yesus nuku ngajar murid-murid Ni, sabujurni Anak Murunsia penu andri panyusah ma papire hal nelang puang nganggap kuan tatueh ulun Yahudi, kuan tatueh imam-imam, baya kuan ahli Taurat, wuah wunu, dami udi telu andrau hanye mihemuk kamulek. 32Balalu, Yesus iwara hal iru andri tarang-tarangan, Daya iru, Petrus ma'it Yesus mairing nelang nyamara Hanye.33Udi iru, nelang ikulik daya kadinung kuan murid-murid Ni, Yesus mantane hi Petrus e'au Ni, "Mahulu teka Aku, o ambilis ! Daya, hanyu puang mamikir kuan hal teka Alatalla, ekat hal-hal murunsia." 34Udi hie, Yesus nerau ulun rama, baya kuan murid-murid Ni, nelang kae'au ma here, "Amun na'an erang kaulun hamen uma Aku, hanye puang i'uh sakah, mikul salip, palus uma Aku.35Daya, hie leh sa hamen nyalamat amirue ni sagar kawawaian amirueni. malahan, hie leh sa kawawaian amirueni daya gana Aku baya Injil sagar na'ami salamat. 36Daya, sa untungni erang ka'ulun isa kaiyuh narime dunia, kude kawawaian amirueni ? 37Inun sa tau na'ami ulun himpan tau newuh amirue nu ?38Daya, hiye sa umangan daya gana Aku baya Firman Ku hang kumpulan isa puang maeh nelang badusa na, malan anak murunsia sagar umangan pada ngaku ulun iti tawuk Hanye hawi ma wuang kamuliaan Am'mah Ni ibaya andri kuan malaikat sa barasis."
1Udi hi'e, Yesus kae'au pada ma here, "Aku ngantuh sa sabujurni ma hanye, na'an papire kaulun rahat mindri puang sagar matei hampe here kadinung Karajaan Alatalla nelang bakuasa." Yesus baya andri here Musa baya hi Elia. 2Nelang, enem andrau udi hie, Yesus nganyak hi Petrus, Yakobus, andri Yohanes, palus ngenei here ngaraerai ma amau wungkur sa amau. Balalu, Yesus mi'ubah uruwawa hang hadapan here. 3Nelang, pama Ni jari matalak mara'ai nelang mahilak ta'u. Puang uweng ulun sa tau ngulah kain mahilak yalah iru hang wuang dunia yalah iru.4Balalu, salenga naan hang dahapan here, Elia baya andri hi Musa, nelang here lagi bapaner andri hi Yesus. 5Udi hie, Petrus kae'au ma hi Yesus, "Rabi , tu'u maeh nuju makami na'an hang unengan yiti. Hayuleh takam ngulah telu kawu'a kemah, isa umak Hanyu, isa umak hi Musa, nelang isa lagi umak hi Elia." 6Daya iru, Pertus puang ta'u nuing inun-inun ma here daya pari takutni.7Palus, hulet rakun isa nyalinung here, nelang na'an lengan rengei here sa hawi teka wu'ang rakun yeru, e'au Ni, " Inaleh Anak Ku sa nakalelu Ku. Sandrengei leh Hanye !" 8Sindrah iru pada, udi here kadinung hang ngawariung, here nga'an kadinung hie-hie sa baya here kasuali hi Yesus.9Balalu, haneung here minau teka amau wungkur, Yesus nunyu himpan ada nawara ma hie-hie leh inun sa nadinung naun, hampe Anak Murunsia mihemuk teka padang ulun matei. 10Daya sabab iru, here negei papaneran iru umak here raerai nelang here ipanunti inun sa aratini mihemuk teka padang ulun matei ru.11Palus, here nunti ma Yesus, "Daya inun ku'an ahli Taurat kae'au sabujurni Elia ru harus hawi dahulu ? 12Balalu, Yesus kae'au mahere, "Elia tu'u hawi badahulu umak nangka'eh alakatantuluh ni. Balalu, kewangun andri sa haut natulis manyu anak murunsia neu hanye ha'ut sansara hang papire hal nelang na tangkurun ? 13Kude, Aku kae'au ma hanyu ne'u hi Elia sabujurni haut hawi, palus here mulur here yalah inun sa laku daya here, yalah sa haut natulis nintu hanye." Ku'an murid puang kaiyuh napas kuasa ruh ala kurun teka erang kaulun14Udi hie, rahat Yesus, Yakobus, baya Yohanes mulek nunung murid-murid ru, here kadinung galumukan ulun rama hang ngawariung murid-murid ru, balalu kuan ahli Taurat rahat basu'al andri here. 15Balalu, ela hinang udi here katuluh igalumuk ulun yeru kadinung Yesus, kadinung Yesus, Here jari emah palus nempat nyamut Hanye. 16Balalu, Yesus itunti ma here, "Inun sa lagi na tuntinu ma kuan ahli Taurat ru ?"17Erang ka'ulun teka galumukan iru nuing Hanye, " Guru, aku ngenei ia upu ku ma Hanyu daya hanye kasarung ruh sa ngulah hanye muna. 18Tatiap ruh ru manguasi hanye, hanye gulang galing hang tane nelang kaluar wure teka wuang wawani, nelang garigiten dipen ni, palus hanye gajir gajar, Aku ilaku ma murid-murid Nu isa ngusir ruh jahat ru, kude here puang kaule." 19Balalu, tu'ing Yesus ma here eau Ni, "Yai, kumpulan sa puang baiman ! papire lawah lagi Aku ibaya andri naun ? Papire lawah lagi pada Aku batahan andri hanyu ? Enei ia yeru ma dahapan Aku !"20Balalu, here ngenei ia iru nadap ma dahapan Yesus. Nelang, tawuk ruh ru kadinung Yesus, hanye palus ngagunsang ia iru. Ia iru tumang ma tane hampe tagulang galing nelang wawani ngaluar wure. 21Udi hie Yesus nunti ma amah ia iru, "Haut pere lawah ia ina rapui iwek ?" Tuing ni, " Teka hanye lagi rumis" 22Nelang, ruh yiti ha'ut gaha tu'u nimai mawuang apui kaliru pada ma wuang ranu humpan nangalis hanye. Sakaehni, amun Hanyu ta'u ngarawah, paleluleh kami nelang karawah kami."23Yesus nuing hanye, "Amun Hanyu kaiyuh ? Katantuluhni uras ta'u asal here harap." 24Ela hinang amah ia iru nuing nelang nungkau, "Aku harap tu'u ! Karawahleh kapuangen harap ku !" 25Tawuk, Yesus kadinung daya ulun rama hawi bakumpul rama, Hanye irara'at nuju ruh iru nelang nuing Hanye, Hanye irara'at nelang kae'au ma hanye, " hanyu ruh muna baya ruh marengen, Aku ngunur hanyu teka wuang ia iti nelang ada mulek lagi."26Udi hanye nantiak palus gagunsang ia iru bahimat, balalu ruh iru mahulu, Ia iru nyalah ulun haut matei hampe kuan ulun rama kae'au, " Hanye haut matei" 27Daya iru, Yesus negei tangan ia iru nelang namu'an ni, balalu ia iru mindri.28Nelang, tawuk Yesus masuk mawuang lewu, Kuan murid-murid Ni itunti ma Hanye ngaraerai, "Daya inun kami puang kaiyuh ngunur here ?" 29Balalu, hanye kae'au ma here," isa masam yiti puang tau mahulu kasuali makai ilaku du'a." Yeus nuing lagi manyu Pampatei Ni30Teka yaru, Yesus baya kuan murid-murid Ni mahulu nelang mitah tumpuk Galilea. Nelang hanye puang hakun na'an ulun karasa. 31Daya, Hanye lagi ngajar ku'an murid-murid Ni nelang kae'au pada mahere, " Anak murunsia sagar nasarah ma tangan murunsia, nelang here sagar munu here. Dami udi, Hanye munu , telu andrau udi hie Hanye mihemmuk." 32Amun kalahie, Kuan murid-murid puang kataru paner iru nelang puang hakun itunti ma Hanye. Pasurahan Hie Sa Pangahante.33Udi hie, Yesus baya kuan murid-murid Ni hampe ma Kapernaum. Balalu, dami udi Yesus naan hang wuang lewu, Hanye nunti ma here pada, "Inun-inun sa napantane nu hang wuang pakiaan ?" 34Walehan ni, here suni daya hang wuang pakiaan here basual jawab isa andri sa lainni nintu hie isa panga hante. 35Palus, Yesus maharung nelang nerau ka duwa walas murid Ni. Nelang Hanye kaeau ma here pada." Amun naan erang kaulun sa hamen jari isa palanungkai, hanye puang iuh ang jari iasa panga handrian teka katuluhni himpan jari pangarawahen ma katuluhni."36Udi hie, Yesus ngalap erang kaulun ia rumis yiti nelang ngampindri hang helang-helang here, 37"Hie-hieleh isa nyamut narime ia halus hang wuang ngaran Ku, sameh hanye nyamut Aku, Nelang, hie-hieleh sa nyamut Aku, Yalah puang nyamut Aku, malahan Hanye isa ngutus Aku," Ulun sa Ngunur ambilis makai Ngaran Yesus38Yohanes kaeau pada ma hi Yesus, "Guru, kami kadinung ulun sa ngunur ambilis makai ngaran Nu, nelang nalangni daya hanye puang uma takam." 39walehanni, Yesus nuing, " Ada nalang daya puang uweng ulun sa tau ngulah katauen ajaib makai ngaran Ku, iuh pada itati nangkurun Aku.40Daya, Hie sa ta'u nawan takam, daya na'an sa baya takam. 41Daya, Aku kae'au isa kapinu'u ma na'un, hieleh sa ngami erang sangker ranu daya naun uma Kristus, puang sagar kawawaian upani." Ngulah Dosa42"Nelang hie sa ngulah kuan ia teka kuan ia rama harap ma Aku iru ngulah dusa, labis maeh nintu hanyu amun watu kilangan isa hante nagagueng hang diungnu balalu naumpe ma wuang laut. 43Nelang, amun daya tangan nu ngulah hanyu badusa, tetek tangan nu ru. Labis ma'eh hanyu na'an hang wuang pamelum andri tangan pugung, teka tangan nu paruna kude masuk ma wuang naraka, ma wuang apui isa puang sagar pare, 44uneng ulet sa puang sagar matei nelang apui sa puang sagar pare.45Nelang, amun pe'e nu ngulah hanyu badusa, tetek pada pe'e nu iru. labis ma'eh ma hanyu masuk ma wuang pamelum makai pe'e erang katuhi, teka hanyu uweng rueh pe'e kude na timai ma wuang naraka, 46uneng ku'an ulet sa puang matei nelang apui sa puang ta'u pare.47Nelang, mun daya gana matenu hanyu badusa, guit matenu ru. labis maeh hanyu masuk ma wuang karajaan Alatalla andri mate pehe erang katuhi teka mate nu masih rueh mate kude na tawut ma wuang naraka, 48uneng kuan ulet sa puang tau matei nelang apui sa puang tau pare.49Daya, tatiap ulun sagar na rangi makai apui. 50rangi ru maeh, kude mun rangi ru haut kawawaian nanam erangni, kewangun hanyu tau ngulah ulun ma'erang ? Mun diri takam erai ma'erang nelang badamai isa andri sa lainni."
Pasarakan 1Udi hi'e, Yesus nanan unengan yiru palus mahulu ma tumpuk Yudea palus nyubarang hungei Yordan. Nelang, ulun rama ngarumung Hanye kamulek. Nelang yalah lana Ni, Hanye ngajar here kamulek. 2Udi hie, kuan ulun-ulun Farisi nyandrengei Hanye, nelang hamen mansuba Hanye, here nunti, "Inun sa i'uh erang ka'ulun upu nyansarak daranganni ? 3Yesus nuing here, "Inun sa hi Musa haut na'an iwara manaun ?" 4Here kae'au, " Musa kalewa eh erang kaulun upu ngulah surat sarak palus ngampisarak ni."5Walehani, Yesus kae'au ma here, "Daya kakarasen ateinu leh, Hi Musa nulis parentah ina ma hanyu. 6Walehani, teka pamulani panyari'an murunsia, Alatalla nyanyari kuan upu baya kuan wawei.7Daya yeru, erang kaulun upu sagar nanan ineh ambah ni. 8Nelang, karuehni sagar jari isa tenga daging.' Daya sabab yeru, here puang lagi rueh, malengkan jari isa tenga daging. 9Jari, inun sa haut na kumpul daya Alatala, ada budas murunsia isa nampisah here.10Udi hie, hang wuang lewu, kuan murid-murid Ni nunti kamulek ma Hanye ne'u hal yeru. 11Makani, Hanye kae'au ma here, "Hieleh ngampi sarak daranganni balalu narangan andri wawei lain, hanye ngulah jinah ma darangan ni. 12Nelang, mun isa wawei ngampisarak isa upuni, balalu narangan andri upu sa lainni hanye pada ngulah jinah ma darangan ni." Yesus Hamberkat Anak Ni13Balalu, here ngenei kuan ia ma dahapan Yesus himpan Hanye nyame kuan ia iru, kude kuan murid-murid nyamara here. 14Walehani, tawuk Yesus kadinung, Hanye sangit nelang kae'au ma kuan murid-murid Ni, "Elahni kuan ia iru hawi nunung Aku ada nauring ada nalahelang daya Karajaan Alatalla hanyene wat ulun nyalah here.15Aku kae'au ma here isa sabujurni ma naun, hieleh isa puang nyamut karajaan Alatalla nyalah erang kaulun kuan ia, puang sagar masuk ma wuang ni." 16Udi hie, Yesus ngawaringuh kuan ia iru, Hanye mamberkat here nelang palus nganak tangan Ni ma amau here. Ulun Tatau Puang Hakun Uma Yesus17Palus, tawuk Yesus batatap neu pakia'an Ni, naan erang kaulun nempat nunung Hanye nelang palus ileku hang dahapan Hanye nelang itunti, "Guru isa maeh, inun-inunleh isa naulah gawiku himpan aku kaiyuh warisan welum sa maeh madia ?" 18Pada, Yesus kae'au ma here, "Daya inun hanyu kae'au Aku na maeh ? puang uweng sunah erang kaulun isa maeh, kasuali Alatalla ai. 19Hanyu karasa kuan patataan : 'Ada munu ulun, ada idapa, ada ngalat, ada mapusu, ada ngakal, horomatleh ma ineh amahnu' "2120Palus, ulun iru kaeau ma Hanye, "Guru, aku haut ngalut nuu katuluhni teka aku lagi ia." Kude, Yesus nantau ma kuan pemuda iru palus malelu here, nelang kaeau ma here, "Isa hal isa kurang hang hanyu. Hulu ari kuan harata sa uweng hang hanyu, balalu tarui ma kuan ulun paua, udi iru hanyu sagar narime harata teka surga. mayati mara uma Aku." 22Awalehani, papaneran ru ngulah hanang atei palus hanye mahulu nelang mahanang atei daya harata ni hene.23Udi hie, Yesus nantau ngawariung unengan kuan murid-murid Ni, "Tuu tamam mahadin ma ulun tatau masuk mawuang karajaan Alatalla !" 24Murid-murid Ni emah karengen inun aeu Ni, Kude Yesus kaeau lagi ma here, "Yai kuan ia, kaliru hadinni masuk ma wuang karajaan Alatalla ! 25Labis marauh erang kaukui unta masuk ma luwang puki pilus teka ulun tatau masuk ma wuang karajaan Alatalla,"26Murid-murid Ni magin emah nelang kaeau isa andri lainni. "Balalu, hie sa dieni sa tau nasalamat ?" 27Yesus mansining ma katuluh here nelang kaeau, "Basing ulun yalah yiti puang sagar nasalamat, kude tau sagar nasalamat manyu Alatalla. Sababni, katuluh kasalamat iuh nasalamat daya Alatalla." Upani amun uma Yesus 28"Petrus nuku kaeau nunung Yesus, "Dinung, kami haut melah ala katantuluhni daya kami uma Hanyu !"29Tuing Yesus, "Aku kaeau isa sabujurni ma naun, puang sunah erang kaulun sa haut nanan lewu rean, atawa kuan pulaksanai upu, atawa pulaksanai wawei, atawa kabun kalaka ume taun daya gana Aku nelang daya Injil, 30hang wayah iti puang sagar narime jatuh kali lipet--lewu-lewu, nelang pulaksanai upu, baya pulaksanai wawei, baya ineh-ineh, baya kuan ia, baya ume taun, andri sansara; palus pada hang masa isa nahadap, welum sa kapinuu. 31Walehanni, rama ulun isa palanungkai jari sa pangahandrianni, nelang isa handrian tau jari isa palanungkai." Yesus Iwara Neu Pampatei Ni32Here naan hang wuang pakiaan mamai ma Yerusalem, Yesus takia hang dahapan here. Nelang, here kaingkam pitamam Ni, liungan kuan ulun sa uma Hanye kaingkam nanam takut. Balalu, Yesus nginsing kamulek kaduawalas murid-murid Ni, rahat Hanye nuku iwara ma here inun-inun sa sagar natarime daya Ni, 33Tuing Ni, "Dinung, rahat takam mamai ma Yerusalem baya anak murunsia sagar nasarah ma imam-imam baya kuan ahli Taurat. Here sagar nukum Hanye hampe matei nelang sagar nyarah Hanye ma ulun-ulun Yahudi. 34Here sagar ngasese Hanye, nelang nura Hanye, nelang ngakasah Hanye, nelang palus munu Hanye. Walehanni, udi andrau katelu, Hanye mihemmuk." Pilakuan Yakobus baya Yohanes35Udi hie, Yakobus baya Yohanes, anak-anak Zebedeus, hawi nunung Yesus nelang kaeau, "Guru, kami hamen Hanyu ngulah gawi inun sa nalaku daya kami." 36Nelang, Yesus kaeau ma here, "Inun-inun sa nalaku daya nu Aku sagar ngarajani umak hanyu ?" 37Here kaeau ma Hanye, "Lewaleh erang kaulun teka kami maharung hang tuhi kawan Nu, nelang isa ni hang tuhi kawu Nu, hang wung kamuliaen Nu."38Walehanni, Yesus kaeau ma here, "Hanyu puang kataru inun-inun sa nalaku dayanu.Hakun sa hanyu nguut teka sangker sasameh andri uuten Ku atawa nababtis andri babtisan isa nababtis nadap Aku?' 39Here kaeau ma Hanye, "Kami sangup!" Palus Yesus kaeau ma here, "Sangker uneng Aku nguut iru pada sa nauut naun, nelang naun sagar na babtis makai babtisan makai babtisan sa nababtis ma Aku pada, 40walehanni, umak maharung hang tuhi kawan Ku atawa hang tuhi kawi Ku, puang hak Ku umak nunyu maharungni, kude uneng yeru haut nasadia ma ulun sa nasadia daya Ni."41Dami karengei, kasapuluh ulun murid isa lain jari sangit ma hi Yakobus andri hi Yohanes. 42Balalu, Yesus nerau here nelang palus kaeau ma here, "Hanyu karasa kuan here ru na angap yalah pamarentahkuan ulun-ulun puang Yahudi isa ba ulahan kuasa hang amau here. Nelang, kuan tatueh here hangguna kuasa ma dahapan here.43Kude, pang sa kaliru harus ni hanyu. Walehanni, hie-hieleh isa hamen jari pihante hang lahelang hanyu, hanye harus jari pakatiknu, 44nelang hie-hieleh sa hamen jari isa palanungkai hang penah naun, hanye harus jari pakatik ma katuluhan naun. 45Daya, anak murusia hawi puang umak napakatik, kude umak makatik, palus ngami awirue Ni umak newuh ulun rama." Yesus Nyamare Bartimeus hang Buta46Udi hie, here hampe ma Yerikho. Tawuk Yezsus nana Yerikho baya murid-murid Ni nelang baya ulun rama, naan erang kaulun pehe ngaranni hi Bartimeus, anak wat Timeus, rahat maharung hang pingir lalan. 47Tawuk hanye karengei naan Yesus teka Nazaret, hanye pada maharek nelang kaeau, "Yesus anak dawit, awat palelu aku na !" 48Balalu, rama ulun nguring hanye nelang nunyu hanye ada maharek. malahan, hanye magin mehet nantiak, "Anak Dawit, palelu Nu aku"49Palus, Yesus tarie nelang kaeau, "Herau hanye." Balalu here nerau ulun sa pehe ru nelang kaeau ma hanye, "Pitamam ateinu! Mindrileh, Hanye nerau hanyu." 50Nelang melah pamani, ulun pehe ru mindri palus hawi nadap hi Yesus.51Balalu, Yesus kaeau ma hanye, "Inun sa nabahum nu ma Aku himpan Aku ngarajani umak hanyu ?" Ulun pehe ru nuing ma Hanye, "Rabi, ulah akuna himpan kadinung." 52Palus, Yesus kaeau ma hanye, "Hulu tulak, imannu haut nyamare hanyu." sindrah iru pada, paninunganni maeh kala mula, palus hanye naharak Yesus hang wuang pakiaan Ni.
Yesus ma Yerusalem Nyalah Raja 1Balalu, tawuk here kai hampe ma Yerusalem, riet Betfage baya Betania, hang wungkur Zaitun, Yesus nunyu rueh kaulun murid Ni, 2palus nuing here, "Hulu matumpuk hang dahapan naun, balalu palus hanyu masuk mawuangni, hanyu sagar panalu erang kaukui keledai isa lagi ia tu'u lagi nahuruk, isa huan suah na tungang ulun. sanepah keledai ru palus enei mayati. 3Amun naan ulun nunti mahanyu, 'Daya inun hanyu ngenei yiri ?' , tuing, 'Tuhan isa sagar makai ni die Hanye ngampudi mayati mun haut luput."4Balalu, here mahulu nelang palus kahaba erang kaukui keledai ia isa nahuruk hang iring wanawang, hang luar ni, hang lalan, palus here nyanepahni. 5Naan papire kaulun isa mindri riet yiru palus nunti mahere, "Daya inu hanyu ngalap nelang napas keledai iri ? 6Here nuing yalah sa na pesen Yesus ma here, balalu ulun rama nagai here mahulu.7Balalu, here ngenei keledai ru palus nyarah nunung hi Yesus, palus nyarah jubah here hang amau keledai ru, palus Yesus maharung hang amauni. 8Balalu, rama ulun merang jubah here hang lalan, baya pada isa lainni ngampar kuan rawen kayu isa halus sa natetek here teka kabun. 9Ulun rama isa takia hang dahapan naharak arai hewu, "Hosana ! Naberkat Hanye isa hawi hang wuang ngaran Alatalla. Mazmur 118:25-26 10Naberkatleh pihawian karajaan Dawit, datu nini takam ! Hosana, hang uneng panga amau !"11Udi hie, Yesus hampe ma Yerusalem palus nuju ma Bait Alatalla. Dami, udi kadinung ala katantuluh hang ngawariung Hanye, Hanye tulak ma Betania baya kadua walas murid-miurid Ni daya haut lawit tatu'u. Yesus nyumpah kakau kayu Ara 12Balalu, hang kauni andrau ni, tawuk here nanan Betania, Yesus kaingkam kajuju.13Udi kadinung erang kakau kayu Ara isa barawen teka lawit, Hanye tulak lepuh ninung kakau kayu iru gere naan isa uweng riran sa naan hang kakau kayu iru. Tawuk Hanye hampe ma putut kayu iru, Hanye puang kadinung inun-inun salain teka rawen kayu iru daya tawuk iru lagi huan masa wua ara. 14Daya iru, Yesus kae'au pada ma kayu iru, "Ada budas ulun nguta wua salawahni" Balalu murid-murid Ni nyanrengei. Yesus Mahulu ma Bait Alatalla15Udi hie, here hampe ma Yerusalem. Balalu, Yesus masuk ma Bait Alatalla. Hanye maleng kuan uneng ulun nurup duit nelang baya kuan karusi ulun ngari kuan wurung merpati, 16balalu Hanye puang lagi kalewa kuan ulun ngenei wurung merpati ma Bait Alatalla.17Udi iru, Yesus nguruk ngajar here nelang kae'au, "Puang sa naan natulis, 'Lewu Ku sagar naantuh lewu uneng badu'a umak katuluh bangsa'? Walehani, naun haut ngulah unengan iru jari unengan kuan maling bangsat." 18Nelang kuan tatueh imam-imam baya kuan ahli Taurat karengei palus here ngantara kala awe here hamen munu Hanye. Daya here puang heei ma Hanye daya ulun rama kawuahen wangun uruk ajar Ni. 19Balalu, tawuk andrau kai maieng, Yesus baya kuan murid-murid Ni nanan kota iru. Uweng Iman hang Wuang Alatalla20Palus, hang kaiyat andrau here mitah, here kadinung kakau kayu ara isa haut patei hampe ma wakat-wakatni. 21Pertus kaitung nelang kaeau nadap Yesus, "Rabi, dinung ! Kakau kayu ara sa na sumpah daya Nu haut galis patei !"22Balalu, Yesus nuing here, "Uweng tu'u iman hang wuang Alatalla. 23Aku kae'au isa sabujurni ma Hanyu, hie leh sa ta'u kae'au nintu gunung yiru, ' ma'idarleh balalu gunung ru ma'idar ma wuang laut,' kude harapleh inun sa na'antuh iru sagar jari, udi hie tajadi mahanye.24Daya tagal iru, Aku kae'au ma hanyu, inunleh sa nalaku hang wuang du'a, parisayaleh hanyu sagar narime, daya iru sagar na'ami ma hanyu. 25Balalu, amun hanyu mindri nelang lakudu'a, palelu nu leh, amun hanyu na'an puang marauh atei ma ulun lain, himpan Amahnu isa hang surga pada sagar ngampun pada katuluh kahala'en-kahala'en naun. 26Kude, amun hanyu puang hakun ngampun ulun, Amahnu sa hang surga pada puang sagar ngampun kahala'en-kahala'ennu." Yahudi Itunti manyu Kuasa Yesus27Udihi'e, here hawi kamulek ma Yerusalem. Tawuk Yesus taki'a hang Bait Alatalla, Imam-imam kepala. ku'an ahli Taurat, ku'an tatu'eh Yahudi hawi nadap Hanye. 28Nelang, Here kae'au ma Hanye. "Makai kuasa inun Hanyu ngulah hal kalayiti, atawahie sa ngami ma Hanyu kuasa umak ngarajani ?"29Yesus kae'au ma here, "Aku na'an tuntian ma hanyu. Tuingnu leh Aku, wa'u Aku sagar iwara ma hanyu makai kuasa inun Aku ngaraja katuluhni ina. 30Inun sa babtisan Yohanes ru hawini teka surga atawa teka murunsia ? Tuingleh Aku !"31Here bagurayang isa andri lainni nelang kae'au, "Amun takam nuing, 'Teka surga,' Hanye sagar kae'au, 'Balalu, daya inun hanyu nga'an harap ma aku ?' 32Walehan'ni, amun takam nu'ing, ' Teka murunsia'?' Ku'an pamimpin puang he'ei ma ulun rama daya here katuluh ba'angapan hi Yohanes ru tu'u-tu'u erang kaulun nabe. 33Daya iru, here nuing ma hi Yesus, "Kami puang karasa." Udi hie, Yesus nuing pada ma here, "Kaliru pada Aku, Aku pada puang sagar iwara manaun makai kuasa inunleh Aku ngulah katuluhni."
Ngumpama Kabun Anggur yalah ulun Puang Maeh Atei 1Balalu, Yesus nuku bapaner ma here ne'u paumpamaan-paumpamaan. "Na'an ulun sa ngusaha kabun anggur. Hanye ngulah kan'nang ngaliling tane kabun ni, nelang itabuk ngulah luwang unengan mi'an wua anggur, nelang ngamuan punu'duk uneng jaga kabun. Udi hie, hanye ngampi sewa nujuan kuan upa'an umak masi wua anggur isa sampudi teka luar kabun anggur ni. 2Tawuk masa masi, hanye nunyu erang kaulun, ulun upa'an ma tukang wasi kabun anggur umak narime taka here iyuhan teka wu'ang kabun anggur yeru. 3Walehanni, here nyam'ma kuan ulun upa'an yeru, nelang ngakasah, nelang palus ngunur nelang mudi lawang.4Daya iru, hanye ngirim lagi ulun upaan isa lainni ma here, nelang here meweh ulu here, nelang ngami gawian isa maka mamangan. 5Balalu, hanye ngirim lagi ulun upa'an isa lain nelang here munu ni. Kajadian ina sameh pada ma isa lainni, meheni na weweh, nelang isa lain nawunu.6Isa ampun kabun magun naan ulun upaan, hanyene anak sa nakalelu dayaku. Pangalisanni Hanye ngirim anakni raerai ma here nelang kae'au mahere, 'Here sagar ngalelu pada ma anakku.' 7Walehanni, Kuan ulun upa'an kae'au isa andri isa lain ni, 'iti ahli warisni. Ayu, takam munu hanye himpan katuluh warisanni sagar jari milik takam.'8Palus, here nyam'ma ni, nelang palus munu, balalu ngumpe maluar kabun anggur. 9Inun sa sagar nakaraja daya ampun kabun anggur iru ? Hanye sagar hawi nelang ngabinasa kuan ulun sa ngaraja kabun anggur palus ngami gawian ma ulun lain umak ngaraja kabun anggurni.10Huan suah sa naun hambasa ayat hang Kitab Barasis na : 'Watu isa naumpe daya tukang, haut jari watu tungun. 11Ina gawian Alatalla, Ulahan iti yalah hawi anan ma takam'?" Mazmur 118:22-23 12Udi hie, here bausaha himpan nyam'ma Hanye, walehanni puang he'ei nuju ulun rama daya karasa nintu hi Yesus isa haut ngami paumpamaan iru umak here, Palus, here nanan hi Yesus nelang mahulu. Neu Bayar Pajak13Udihie, here nunyu hawi ma dahapan Yesus papire kaulun Farisi baya ulun-ulun Herodian umak ningkes Hanye makai lengan Ni raerai. 14Here hawi nelang kaeau ma Yesus, "Guru, kami karasa wat Nu na bujur, nelang puang hakun nyandrengei pandapat ulun lain. Daya, Hanye puang kadinung parigal ulun iru kude nguruk ngajar lalan Alatalla susuk andri isa kapinu'u. Inun sa wuah bayar pajak ma kaisar atawa puang ?" 15Puang iuh ang sa takam bayar atawa puang bayar ? Walehanni Yesus, haut karasa wangun ulahan here, Hanye kaeau ma here. "Daya inun naun ningkes Aku ? Enei mayati erang kadiki duit logam nelang elah Aku ninung ni."16Balalu, here nginsing ni, palus Yesus nuing mahere, "Gamar nelang tulisan hie ina ?" Here nuing pada ma Hanye, "Gamar baya tulisan kaisar." 17Udihie, Yesus kae'au ma here, "Ami ma kaisar hal isa jari milik kaisar nelang ma Alatalla hal-hal sa jari milik Alatalla." Balalu, here nguwa'uh nunung Yesus. Tuntian Ulun Saduki Ngakali Yesus18Balalu, ulun Saduki, naan sa kaeau puang uweng isa tau mihemuk, tunungnu ma hi Yesus nelang tunti ma Hanye, eau here, 19Guru, Musa haut nulis ma takam amun naan erang kaulun, isa uweng pulaksanai upu, matei nelang palus nanan daranganni erang kaulun wawei, kude here huan uweng anak, pilaksanaini sa upu ngalap walu iru jari darangan himpan ngulah turunan teka pulaksanai ni.20Naan pitu kaulun ipulaksanai, pulaknai isa kaisa ngalap darangan erang kaulun wawei, tawuk hanye matei huan uweng katurunan. 21Balalu, pulaksanai isa karueh ngalap umak darangan pada. pada hanye matei sameh huan uweng ia pada. Kaliru pada andri pulaksanaini isa katelu. 22kaliru pada, hampe ulun pitu ipulaksanai pada matei puang sunah isa naan ia . Pijumpuhanni teka katuluh here galis matei. 23Hang andrau hanye mihemuk, hie isa jari darangan ni isa bujur ? Daya ka pitu here ipulaksanai ru suah jari darangan wawei iru."24Yesus nuing here, "Puang sa ina hanyu ngulah alasan balalu hanyu jari tawang, daya naun puang kataru Surat Barasis atawa kuasa Alatalla ? 25Dayani, tawuk here mihemuk teka padang ulun matei, here ru puang uweng sa suah narangan atawa jari daranganni, kude here jari nyalah mallaikat hang surga.26Manyu ulun-ulun matei isa haut mihemuk, puang sa hanyu haut suah mambasa hang wuang kitab Musa, naan meheni teka jumpun haket, Kewangun Alatalla maner ma hanye, ' Aku na Allah Abraham, Allah Ishak, nelang Allah Yakub'? 27Hanye puang Alatalla ulun matei, kude Alatalla isa welum. Hanyuna tu'u-tu'u tawang !" Parintah Panga Panting28Udihie, erang kaulun teka kuan ahli Taurat iru hawi karengei here rahat basual. Tawuk iru hanye kadinung Yesus haut nuing here andri maeh, walehanni hanye nunti ma Yesus, "parintah sa awe isa panga panting teka katuluhni ?" 29Yesus nuing, "Hukum sa palanungkai hanye ne ; 'Sandrengei, u kuan ulun Israel ! Tuhan Alatalla takam, ekat isa Tuhan. 30Balalu, Kalelu Tuhan Alatalla nu andri sapenu ateinu, baya saganab atei ahengnu, sapenu kunuan nelang amirue nu, nelang katuluh kakuaten nu,' 31Balalu, isa karueh ni hanyene : 'Palelunu sasameh murunsia yalah ngalelu tenga takam raerai.' puang uweng hukum sa labis hante teka iru."32Palus, kuan ahli Taurat nuing wat Yesus, "Bujur eau Nu, Guru , Wat Nu wuah mun Hanyu kae'au Ia iru isa, nelang puang uweng isa lain salain Hanye. 33Nelang, ngalelu Hanye andri sepenu atei, baya penu kataruen, baya katuluh kakuaten, sindrah ngalelu sasameh yalah ngalelu diri tenga raerai, sabujurni labis panting teka ma katuluh sasajian baya kuan parapah," 34Udihie, tawuk Yesus kadinung kuan ulun isa nuing andri bijaksanna, Hanye kae'au mahanye, "Hanyu puang lawit teka karajaan Alatalla." Udi iru, puang uweng lagi ulun sa he'ei itunti ma hi Yesus. Kristus Ru Tuhan35Balalu, nelang ngajar hang Bait Alatalla, Yesus nuing, "Kewangun tau kuan ahli-ahli Taurat kae'au Kristus ru anak Dawit ? 36Dawit erai kae'au hang wuang Ruh Barasis, 'Tuhan batutur pada ma Tuanku: Maharung leh hang tuhi kawan Aku, hampe Aku ngulah musuh-musuh Nu hang kapit pee Nu.' Mazmur 110:1 37Dawit erai iwara Kristus jari 'Tuhan'. Jari, kewangun ta'u Kristus ru anakni ?" Balalu, ulun rama nyandrengei e'au Ni andri arai hewu. Wangun ulun nadap Ahli Taurat38Hang wuang ajaran Ni, Yesus kae'au, "Hahati andri kuan ahli-ahli Taurat, isa katuju pasiar makai pama sa amau nelang katuju nahurumat hang uneng penah rami, 39hanye muneng hang uneng tahurumat hang sinagoge-sinagoge baya uneng-uneng tahurumat hang wuang perjamuan-perjamuan. 40Here sa hanrampas lewu-lewu kuan walu randa andri alasan here laku dua amau-amau. Here sagar narime hukuman isa bangat weat." Parapah Sakapinu'u41Udi hie, Yesus maharung hang dahapan kotak parapah nelang mansining kuan ulun-ulun isa ngampasuk duit ma wuang kotak parapah ru. Rama ulun tatau isa ngampasuk andri jumalah isa hante. 42Udihie, naan erang kaulun walu nelang pa'ua hawi nelang ngampasuk rueh kadiki duit lugam, baharaga isa sen43Balalu, Yesus nanterau kuan murid-murid Ni nelang kae'au mahere, "Aku nuing isa sabujurni mana'un wawei walu ru haut ngami labis hante ma wuang kotak parapah ru teka katuluh ulun sa lainni. 44Daya, daya here katuluh haut ngami teka kalabihan katatuen here, kude wawei walu ru ngami teka kakurangen kasusahenni, ngami katuluh inun sa naan hang hanye, hanyene nafakahni."
KHOTBAH YESUS PIJUMPUHAN ZAMAN Bait Alatalla sagar nasan'runtun 1Balalu, tawuk Yesus nanan Bait Alatalla, isa teka erang ka'ulun murid Ni kae'au ma Hanye, "Guru, dinung kewangun ka'eh ni watu-watu baya ka'ehni bangunan-bangunan ru !" 2Balalu, Yesus nuingni, "inunkah naun haut kadinung bangunan-bangunan isa tu'u maeh ru ? Puang sunah isa watu sa sagar natanan hang amau watu isa lain ni isa puang nasandruntun." Panukuan Panyusah3Balalu, tawuk Yesus maharung hang Wungkur Zaitun nadap Bait Alatalla, Petrus, baya Yakous, nelang Yohanes, balalu Andreas itunti raeraini ma hi Yesus, 4"Wara ma kami, tawuk hamian kajadian ru, nelang inun sa sagar kajadianni, amun katuluh ni sagar jumpuh ?"5Balalu, Yesus nuku iwara ma here, "bahahati himpan puang uweng ulun sa tau nyantawang naun. 6Rama ulun sagar hawi makai makai ngaran Ku, kaeau, 'Iti Aku.' Nelang, here sagar ngampitawang rama ulun.7Tawuk hanyu karengei neu pibaburan baya habar manyu pibaburan, ada takut. Hal-hal iru pa iyuh'ang jari, kude hang pijumpuhanni puang jua jari. 8Daya, bangsa sagar nawan sasameh bangsa, karajaan nawan karajaan. Sagar na'an gampa bumi hang papire unengan ; sagar na'an juju la'u. Inaleh panukuan teka hanang ulun kaya'en.9Kude, jaga dirinu raerai, daya here sagar nyarah hanyu ma pengadilan, balalu hanyu sagar na kakasah hang sinagoge-sinagoge nelang hanyu sagar mindri hang dahapan Sanhedrin baya raja-raja daya gana Aku, umak jari saksi ma here. 10Balalu, Injil harus labis dahulu na wara ma katuluh bangsa.11Balalu, Tawuk here ngenei hanyu nelang nyarah hanyu, ada hanyu hawatir dulu inun sa sagar na eau nu, kude waraleh inun-inun nakarunia ma hanyu tawuk iru, daya puang hanyu sa bapaner, walehani Ruh Barasis. 12Balalu, erang kaulun hengau isa sagar nyarah hengauni ma wuang pampatei, baya ambah ma anakni. Kuan ia sagar irara'at nawan makawan ulun matuehni nelang ta'u munu here. 13Nelang, hanyu sagar naku'ar daya ulun rama daya ngaran Ku. Walehanni, ulun sa kaiyuh batahan hampe pijimpuhan ni sagar nasalamat." Isa Murun Jari Ngulah Runtun14Dami, hanyu kadinung kuan pembinasa sulas mindri hang uneng isa puang musti, here isa naan hang Yudea mahulu ma amau pagunungan. 15Ulun sa naan hang amau hapau lewu puang minau atawa masuk mawuang lewu puang minau atawa masuk ma wuang lewuni. 16Balalu, ulun isa naan hang ume taun, ada mudi mun huan ngalap pama ni.17Silaka here isa rahat mihauwuntung nelang rahat ngampumu gena hang andrau iru. 18Badua leh himpan ada kajadian rahat marisak marawe. 19Dayani, hang andrau iru sagar naan kajadian panyusah tamam isa huan suah tajadi tekan jaman sadi hang pamulaan penciptaan, isa na ulah Ni hampe itati, nelang puang sagar naan lagi kajadianni. 20Balalu, amun Tuhan puang nangkurang andrauni ru, puang sagar sunah erang kaulun isa tau salamat. Walehani, himpan wuah pidi, Hanye juai isa midi, Hanye jua isa nangkurang andrau ru.21Udihie, amun na'an ulun sa kae'au ma hanyu, 'Dinung, Kristus na'an hang yiti' atawa, 'Dinung, Hanye na'an hang yaru !' ada budas harap. 22Daya, mesias-mesias palasu baya kuan nabi-nabi palasu sagar mungkat nelang nantarang siri-siri baya gaib umak nyantawang, amun tau, kuan ulun-ulun pidian. 23Waspada ! Aku haut ngampi itung manaun kapihuan ni.24Kude, hang papire andrau ru, haut na'an kasusahen-kasusahen sa hante, 'Mate andrau sagar jari ma'ieng, nelang wulan pada puang mara'ai. 25Wawahiang sagar lawu teka amau langit, nelang kuasa-kuasa hang langit sagar nagagunsang," 'Yesaya 13: 10; 34: 4 Pihawian Anak Murunsia 26Udihie, here sagar kadinung Anak Murunsia hawi mitah rakun makai kuasa kamuliaen isa hante. 27Balalu, Hanye sagar ngutus Malaikat-malaikat nelang ngumpulni isa haut napidi teka epat pihawian mate riwut mate andrau hulet, teka mate andrau leteng, sindrah nyawalang mate andrau, teka hujung tane nelang nyuwalang langit.28Pa'ajar teka tingkes kakau kayu ara : tawuk ra'an-ra'an ni haut patei kaliru pada rawen-rawen ni layu, daya na'un karasa musim kamarau haut riet. 29Kaliru pada andri naun, amun naun kadinung kuan hal iru kajadianni, rasa naun Hanye haut riet, hang iring wanawang.30Aku iwara ma naun isa sabujurni, turunan ni puang sagar nangkah hampe katuluh ni jari. 31Langit baya tane sagar paitah, kude firman Ku puang sagar paitah." bahahati nelang bajajagaleh. 32Walehanni, andrau nelang jam ni, puang uweng sunah erang kaulun sa karasa, puang pada malaikat-malaikat hang surga, Anak ni gin puang, ekat Am'mah.33Bahahatileh, bajajaga. Daya naun huan karasa hamian wayah ni sagar hawi. 34Nyalah ulun rahat hang wuang pakia'an. Tawuk hanye nanan lewu balalu ngami kuasa ma ku'an pakatikni, nintu gawian here asing-asing, balalu pada nunyu nyaga wanawang lewu nelang tatap bajajaga.35Daya iru, bajajaga daya naun puang karasa hamian wayahni ampun lewu ru sagar hawi, putut kariwe, atawa penah malem, atawa damihari liung tandru manu, atawa kaiyat subuh lagi rarawuan, 36ada hampe hanye saitu saini hawi manalu naun rahat mandre. 37Inun sa haut nawara Ku manaun ti, Aku pada haut iwara ma katuluh ulun : 'Bajajagaleh !'"
Ngaheng Munu Yesus 1Pesta Paskah baya pesta Rute puang Baragi natampalus rueh andrau lagi, Imam-imam kapala baya kuan ahli Taurat lagi ngantara sara kewangun nyam'ba Yesus makai sara sa puang maeh nelang kewangun munu Hanye. 2Daya, here kae'au, "Ada hang wuang pesta Paskah naan rawek rukah hang penah-penah waraga." Yesus Nakasai Makai Ilau Narwastu3Tawuk Yesus na'an hang Betania, hang lewu Simon hi Kusta, rahat maharung hang meja uneng kuman, hawi erang kaulun wawei ngenei cupu teka watu pualam isa mahu'ang minyak harum teka narwastu sa haragani rarang. Hanye nyane'ah cupu iru palus ngasai ma ulu Yesus. 4Walehani na'an papire ka'ulun sa kae'au andri nanam garigiten isa andri sa lain ni, "Daya inun nahanyang minyak harum yalah iri ? 5Daya, minyak harum ri iuh na ari telu jatuh dinar labis nelang iuh na'ami ma ulun sa paua." Balalu, here sangit nuju ma wawei iru.6Kude, Yesus kae'au, " Elahni hanye. Daya inun hanyu ngampihadin hanye ? Hanye haut ngaraja gawian sa maeh umak Aku. 7Daya, hanyu haut gaha baya ulun pa'ua baya hanyu, nelang hamian leh hanyu hakun, hanyu ta'u ngarajani gawian isa ma here. Walehani, hanyu puang sagar kete-kete baya Aku. 8Wawei ina ha'ut ngaraja ulahan iti isa ta'u nakaraja daya ni. Hanye muhut ngasai ma tenga Ku labis dahulu umak ipasar. 9Aku iwara ma hanyu isa sabujurni, hang awe Injil na warata ma sa'anteru dunia, inun sa haut na ulah gawi wawei iru pada sagar jari pangitungen umak hanye." Kabahumen Yudas sagar Hianat10Udihie, Yudas Iskariut, erang kaulun teka kaduawalas murid ni, tulak ngapung tatueh imam-imam palus nyarah Yesus ma here. 11tawuk here karengeini, here tuu sanang palus bajannyi ngami hi Yudas duit. Daya iru, Yudas ngantara wayah katika isa maeh hamian nyarahni ma Hanye. Panguta Paskah12Hang andrau ngamulai pesta rute puang Baragi , tawuk here nyamalis anak dumba Paskah, murid-murid Yesus nunti ma Hanye, "Ma awe Hanyu nunyu kami mahulu, himpan kami nyadia uneng Nu kuman Paskah ?" 13Balalu, Hanye nunyu rueh kaulun murid Ni nelang palus kaeau ma here, "Hulu tulak makota, balalu erang kaulun upu isa rahat ngenei kendi ngenei ranu sagar manalu hanyu. Taharak hanye, 14balalu ma aweleh hanye masuk, waraleh ma ampun lewu, 'Guru kaeau : Hang aweleh naan uneng Aku kaiyuh kuman Paskah baya kuan murid-murid Ku ?'15Balalu, hanye sagar nutui ma hanyu isa unengan sa hante lantai hang amau sa haut nasadia parabut ni. Nasadia panguta umak perjamuan hang yiru," 16Udihie, murid-muridni ngapung dami here hampe kota. Hang yaru, here haut kaiyuh unengan nyalah isa haut nawara Yesus mahere, balalu here nyadia panguta Paskah.17Tawuk andrau haut kamalem, hawi Yesus baya kaduawalas murid-murid. 18Balalu, tawuk here maharung kuman, Yesus kaeau, "Aku iawara isa sabujurni ma naun, erang kaulun teka here rama ru, isa rahat kuman baya Aku, sagar ngakal Aku." 19Here ngulah aku mahanang atei kaeau ma here isa kapu esa, "Himat puang aku ?"20Yesus kae'au pada ma here, "Hanye ru isa teka duawalas murid, ulun isa nyulup ruti baya Aku ma wuang mangkuk. 21Daya, Anak Murunsia sagar mahulu, yalah isa haut nasurat nuju ma Hanye, kude silaka ulun sa dayani Anak Murunsia wuah akal ! Sagar labis ma'eh ma ulun iru amun hanye nga'an su'ah nakaya'en," Pangitungen nuju Tenga nelang Ira Kristus.22Tawuk here rahat kuman, Yesus ngutik rute, palus hanye mamberkatni, Hanye hanribit-ribitni nelang palus nganyu ma here, sindrah kae'au, "Alapleh, ina tengadaging Ku." 23Balalu, Hanye ngalap saluki, nelang ngantuh syukur. Hanye nyarah pada ma here, nelang here katuluh ngu'ut teka saluki sa sameh. 24Balalu, Yesus kae'au pada ma here, "Iti ira Ku, ira jannyi, isa haut natundrak ma ulun rama. 25Aku iwara pada ma hanyu isa sabujurni, Aku puang sagar ngu'ut lagi ulahan teka wua kakau anggur, hampe pada ma andrau katelu Aku ngu'ut anggur isa wau hang wu'ang karajaan Alatalla."26Udi manyanyi isa lagu ruhani, here mahulu ma amau wungkur Zaitun. Murid-murid Yesus sagar nanan Ni 27Udihie, Yesus kae'au mahere, "Naun katuluh sagar nanan Aku, daya haut na'an tasurat, 'Aku sagar nyasah kuan pakatik, baya dumba-dumba ru sagar pisah bansai.' Zakharia 13 : 728Walehani, Udi Aku mihembuk, Aku sagar mahulu ma Galilea nahuluan hanyu." 29Kude, Petrus kae'au ma Hanye, "Biar here katuluh haut nanan Hanyu, kude aku puang."30Balalu, Yesus kaeau ma hanye, "Aku nu'ing isa sabujurni ma hanyu, malem iti, sahuan manu jagau nandru handrueh kali, hanyu haut ipusu ma Aku hantelu kali." 31Kudeni, Petrus puang ngaku nelang nuing, "Maraeh aku matei baya Hanyu, aku puang sagar ipusu ma Hanyu ! Balalu, here katuluh kae'au isa sameh. Yesus hang Taman Getsemani32Udihie, hampe tu'u here ma unengan isa bangaran Getsemani, palus Hanye kae'au ma murid-murid Ni, "Harung leh hang yiri kanue Aku lagi lakudua." 33Hanye ngenei pada hi Petrus, baya Yakobus, baya Yohanes sindrah Hanye, palus nuku nelang taku nelang nanam tapaksa. 34Balalu, e'au Ni ma here, "Amirue Ku tu'u mahanang, salabisni hampe ka'i matei. Tatapleh muneng hang yiti nelang magun bajaga-jaga."35Dami, udi magin lawit butit, Hanye ileku matane nelang lakudua, jaka iuh, itati paitah teka Hanye. 36Nelang, Hanye kae'au, "Abba, Bapa, alakatantuluh ni tau jari pada ma Hanyu. Alapleh saluki na teka Aku, Kude, puang daya aku ngabahum, walehan ni inun sa nabahum daya Nu."37Udihie, Hanye hawi kamulek palus manalu murid-murid Ni rahat mandre, palus Hanye kae'au pada ma Pertus, "Simon, daya inun naun mandre ? Puang taukah naun bajajaga sunah erang jam ? 38Bajajaga nelang laku du'a himpan naun puang lawu ma wuang silaka. Ruh ru tu'u maharati, kude tenga daging maleme." 39Palus kamulek, Hanye tulak nelang palus ilaku du'a andri antuhan isa sameh.40Nelang kamulekni, Hanye hawi nelang manalu here rahat mandre daya here lagi paruyen tu'u, nelang here puang kahaba tuing inun-inun ma Hanye. 41Udi iru, Yesus hawiumak ma hantelu kalini nelang kaeau pada ma here, "Naun lagi mandre daya lagi baranai ? Sukup, wayah ni haut hampe. Dinung, Anak Murunsia nasarah matangan-tangan ulun badusa. 42Amuan haut, ayu takam mahulu. Dinung, ulun isa nyarah Aku haut riet" Yesus Tajam'ma43Ela hinang udi iru, tawuk Yesus lagi bapaner, Yudas, erang kaulun teka here ulun duawalas murid, hawi sindrah ulun rama nelang ngenei manau baya gagada, isa nautus daya imam-imam, ahli-ahli Taurat, nelang tatu'eh ulun Yahudi. 44Hanye isa sagar nyarah ha'ut ngami siri, eauni, "Ulun isa sagar nasiukku, Hanye iru ulun ni. Jam'ma Hanye nelang palus enei Hanye mahulu hang kapit paninungannu" 45Nelang tawuk Yesus hanye hinang sandriet Yesus nelang antuh, "Rabi" Palus, nyi'uk Yesus ru. 46Udihie, here negei tangan Yesus palus nyam'ma Hanye.47Walehani, erang kaulun teka here isa mindri, nyintak padang ni nelang nantuyur ma imam hante ru, palus nyayat siluni. 48Nelang, Yesus kae'au pada ma here, "Inun sa na'un hawi nelang nyangkilat manau nelang ngenei gagada umak nyam'ma Aku nyalah erang kaulun parampuk ? 49Tatiap andrau, Aku ibaya andri na'un hang Bait Alatalla nelang ngajar na'un, kude na'un puang nyam'ma Aku. Dami, hal kala yena jari himpan Kitab Barasis i'uh na ampi ganab." 50Udihie, here katuluh nanan Hanye palus nempat sadina.51Naan erang kaulun ia upu uma naharak Yesus, ekat nuwe pama kain lenan hang tenga ni. Nelang, here palus nyam'ma ni. 52kude hanye nanan pama kain lenan ru nempat mahulu nelang tabentur. Yesus Na tungu pamimpin Yahudi53Udihie, here nginsing Yesus ma dahapan Imam Hante. Balalu, katuluh imam kapala, nelang kuan tatu'eh, baya kuan ahli Taurat bakumpul sasameh. 54Balalu, Petrus naharak Yesus teka lawit, hampe manatat lewu Imam hante ru. Hang yaru, hang yaru here maharung sasameh andri kuan pengawal nelang ngampilaing tenga here hang pandrukan apui.55Kuan imam kepala baya katuluh Mahkamah Agama ngantara tutur sarita umak nawan Yesus himpan here kaiuh munu Hanye, kude here puang kahaba inun-inun. 56Daya, rama ulun ngami tuturanni isa puang babujur umak nawan Hanye, walehanni tuturan here puang sangkum isa andri lain ni.57Udihie, papire kaulun mindri nelang ngami tuturan puang babujur umak nawan Yesus, tuing ni, 58Kami karengei Hanye kae'au, 'aku sagar nyanruntun Bait Alatalla ulahan tangan murunsia, balalu hang wuang telu andrau, Aku sagar ngamuan ni kamulek isa lain, isa natamuan puang makai tangan." 59Kude, katuluh tuturan here ru puang susuk isa andri isa lain ni.60Balalu, Imam Hante ru mindri hang penah-penah here nelang nunti ma hi Yesus, "Inunkah Hanyu puang ngami jawab ma ulun-ulun isa batutur nawan Hanyu ?" 61Walehani, Hanye tatap suni nelang puang nuing. Imam Hante nunti kamulek ma hi Yesus nelang kae'au, "Inunkah Hanyu na Mesias, Anak Alatalla isa tamam ? 62Balalu, Yesus nuing, "Akuleh Hanye, nelang hanyu sagar kadinung Anak Murunsia maharung hang tuhi kawan Isa Tu'u Kuasa isa hawi sindrah awan-awan hang amau langit."63Balalu, nelang ngirah jubahni, Imam Hante ru kae'au, "Daya inun takam magun hamen tuturan lagi ? 64Hanyu haut karengei sasumpahan here. Inun putusannu ?" Balalu, here katuluh nukum Hanye andri hukuman matei. 65Papire kaulun nuku nura Hanye, nelang nyalumu aruwawa Ni, nelang nyuntul Hanye, nelang kae'au ma Hanye, " Banubuatleh !" Kuan pangawal narime Hanye andri melep Hanye. Petrus puang ngaku hi Yesus66Balalu, tawuk Petrus magun na'an hang natat lewu Imam Hante ru, erang kaulun teka palayan sa wawei Imam Hante hawi. 67Nelang, kadinung Petrus rahat ngampi laing tenga ni, palayan ru mansining nelang kae'au, "Hanyu pada baya hi Yesus, ulun Nazaret ru." 68Kude, Petrus puang hamen ngaku nelang kae'au, "Aku puang karasa nelang puang kataru inun sa napaner daya here." Balalu, Hanye mahulu nuju ma wanawang gerbang, balalu manu jagau nandru.69Palayan isa wawei ru kadinung hi Petrus hindra lagi palus kae'au kamulek nadap ulun-ulun isa mindri, "Ulun yiti hanyene isa teka katuluh here." 70walehani, Hanye puang ngaku pada. Nelang, puang lawah udihie, kuan ulun-ulun isa mindri kae'au kamulek ma hi Petrus, "Hanyu na himat isa ni teka here ru daya hanyu pada ulun teka Galilea."71Kude, Hanye nuku nyumpah nelang bajannyi, "Aku puang budas kataru ma ulun sa na surah dayanu ru !" 72Ela hinang, manu jagau nandru ma handrueh kali ni balalu hi Petrus kaitung inun sa haut nae'au Yesus ma hanye, "Sahuan manu jagau nandru ma handrueh kalini, hanyu sagar handrueh kali puang ipusu," Palus, hi Petrus puang kaiuh ngaret tungkauni.
Yesus Hang Dahapan Pilatus 1Tawuk lagi kaiyat tu'u, imam-imam kapala, na'an pakat puntal andri kuan tatueh, baya ku'an ahli Taurat, baya katuluh Sanhedrin. Balalu, here nuruk Yesus, nginsing Ni mahulu, palus nyarah ma hi Pilatus. 2Balalu, Pilatus itunti ma Hanye, "Inunkah Hanyu na Raja ulun Yahudi ?" Balalu Hanye nuing, "Hanyu juai sa kae'au ni" 3Udihie, kuan imam kapala ngadusi kakune.4Balalu, Pilatus nunti kamulek ma Hanye, "Daya inun hanyu puang hakun nuing ? Dinung, pire hene tuduhan here umak nawan Hanyu." 5Walehani, Yesus puang lagi nuing hampe hi Paulus ngawauh. Yesus Baya Barabas6Hang andrau pesta Paskah, Pilatus nyalah lana napas umak here erang kaulun tahanan isa nalaku daya here. 7Balalu, naan erang kaulun ngaranni Barabas haut natahan baya kuan pemberuntakan isa haut suah munu ulun hang wuang pemberontakan. 8Ulun rama hawi nelang nuku ilaku ma hi Pilatus umak ngulah gawi yalah kabiasaan isa naulah daya here.9Balalu, Pilatus nuing here nelang kae'au, "Inunkah hanyu hamen himpan aku hambebas umak Raja ulun Yahudi na ?" 10Dayani, hanye karasa ku'an imam kepala haut nyarah Yesus daya here bahiri, 11Walehanni Imam-imam kepala nganyak ulun rama sagar ilaku ma hi Pilatus hambebas Barabas.12Balalu, Pilatus kae'au lagi ma here, "Jari, inun sa naulahku nuju ma ulun sa na'antuh nu Raja ulun Yahudi ru ?" 13Balalu, here nantiak lagi, " Salibkan Hanye !"14Udihie, Pilatus kae'au mahere, "Daya inun ? Kajahaten inun isa haut naulah Ni kamulek ?" Kude, here nantiak-nantiak magin mehet, "Salibkan Hanye !" 15Daya hamen mulur atei aheng ulun rama, Pilatus napas hi Barabas umak here, dami udi meweh Yesus, hanye nyarah Hanye umak na salibakan. Yesus Nakasese nelang nakakasah16Dami, kuan prajurit nginsing Yesus masuk mawuang istana, hanyeiru gedung pengadilan, balalu here nerau katuluh pasukan himpan bakumpul. 17Balalu, here ngampihuwe jubah ungu ma Hanye, nelang haut ngantui ngulah mahkuta runrui, here nganak ni ma ulu Yesus. 18Udihie, here ati'ai nampe salam ma Hanye, "Salam, Raja ulun Yahudi !"19Balalu, here meweh ulu Ni makai bumung nelang palus nura Hanye, palus ileku nyamah Hanye. 20Udi here ngasese Yesus, here ngugah jubah ungu teka tenga Yesus, palus ngampihuwe pama Ni erai. Balalu, here nginsing Yesus kaluar umak Hanye nasalib. Panyalipan Yesus 21Balalu, here maksa ulun-ulun isa lagi mitah, Simon ulun teka Kirene, isa ati'ai hawi teka tumpuk, am'mah teka Aleksander baya Rufus, umak mikul salib Ni.22Balalu, here nginsing Yesus ma isa uneng bangaran Golgota, isa aratini "Uneng Tengkorak". 23Here ngami Hanye Anggur basampur baya mur, kude Hanye puang hakun nguut ni. 24Udihie, here nyalib Hanye nelang hambagi pama Ni hang penah-penah here, nelang ngamung undi umak ngarasa bagian-bagian isa ta'u natarime asing-asing.25Balalu, tawuk iru jam katelu, tawuk here nyalib Hanye. 26Balalu, tulisan nintu tuduhan nadap Yesus haut natulis, "Raja Ulun Yahudi." 27Balalu, here nyalib pada rueh kaulun parampuk sindrah andri Hanye, erang kaulun hang tuhi kawan Ni nelang erang kaulun lagi hang tuhi kawi Ni. 28Jari, ganab haut kitab barasis isa haut nawara, "Balalu, Nelang Hanye nautama hang lahelang ulun durhaka,"29Udihie, ulun-ulun isa rahat mitah ngasese Yesus nelang ngagunsang ulu here makawi makawan nelang kae'au, "Yai ! Hanyu isa sagar nyandruntun Bait Alatalla nelang ngamuan ni kamulek hang telu andrau, 30Ampi salamat diri Nu erai palus inau teka salib !"31Kaliru pada imam-imam kapala, baya andri ahli Taurat, ngasese Yesus nelang kae'au isa andri lainni, "Hanye nyalamat ulun lain, kude Hanye puang kaiyuh nyalamat diri Ni raerai ! 32Elahnileh Mesias, Raja ulun Israel, taati inau teka amau salib himpan takam kaiyuh kadinung palus harap." Here isa nasalib sindrah andri Yesus pada ngatuh ang maeh ma Hanye. Pampatei Yesus33Pas haut jam ka enem, jari maieng hang ngawariungan tane iru hampe kakira jam su'ei. 34Hang jam kasu'ei, Yesus maharek andri mehet lengan, "Eloi, Eloi, lama sabakhtani," sa aratini "Allah Ku, Allah Ku, daya inun Hanyu nanan Aku ?" 35Balalu, udi rengeini, papire kaulun isa mindri hang riet Hanye kae'au, "Dinung ! Hanye nerau hi Elia."36Balalu, na'an erang kaulun nempat, nelang nginsing isa spons nasulup ma anggur asem, palus nuangni ma wuang bumung, nelang nganyuni ma Yesus umak nau'ut, nelang kae'au, "Maraeh takam kadinung inunkah hi Elia sagar hawi umak ngampinau Hanye." 37Udihie, Yesus maharek andri lengan isa mehet nelang nepus hewuk Ni. 38Tawuk iru, Tirai Bait Alatalla sitat patuhi rueh, teka amau hampe imeni.39Balalu, tawuk kapala pasukan, lagi mindri nadap Yesus, kadinung kewangun Yesus nempus hewuk Ni, hanye kae'au, "Tu'uni, ulun yiti bujur Anak Alatalla !" 40Hang yaru pada na'an papire kaulun wawei isa katantau teka lawit, hang lahelang here na'an hi Maria Magdalena, baya hi Maria ineh Yakobus isa ia baya Yoses baya Salome. 41Tawuk Yesus na'an hang tumpuk Galilea, here naharak Hanye nelang nyanyanga Hanye. Balalu, hang yaru na'an rama ku'an wawei lainni baya hi Yesus ma Yerusalem. Yesus Napasar42Tawuk andrau haut kamalem, daya andrau ru lagi nasiapakan, nyeiru andrau sahuan andrau Sabat, 43Yusuf ulun teka Arimatea hawi, erang kaulun anggota Majelis Hante isa nahurumat, hanye pada ngandrei pihawian Karajaan Alatalla ikakape tenga palus amhulu nadap hi Pilatus nelang palus laku bangkai Yesus. 44Pilatus em'mah karengei ne'u hi Yesus haut matei. Hanye nerau kapala pasukan nelang nunti mahanye, inunkah tu'u Yesus haut matei.45Dami udi hi Pilatus karasa teka kapala pasukan ru, hanye nyarah bangkai iru ma hi Yusuf. 46Balalu, Yusuf midi'i kain linen palus ngampinau bangkai Yesus, udi hanye mungkusNi makai kain lenan ru, hanye ngangkading Ni hang wuang pasaran isa haut nakadi hang wungkur watu. Balalu, hanye hangguling watu isa na'an ma wanawang lain masuk masiat. 47Maria Magdalena baya Maria ineh Yoses kadinung uneng bangkai Yesus na etang.
Habar pihemukan Yesus 1Balalu, tawuk andrau Sabat haut tapitah, Maria Magdalena, Maria ineh Yakobus, andri hi Salome, udi here midi'i rarampah hampe here kaiyuh tulak palus ngilau ngalanis hi Yesus. 2Ela hinang andrai kaiyat, hang andrau panukuan minggu iru, tawuk mate andrau hulet, here haut hawi masiat ru.3Here kae'au isa andri sa lainni, "Hie isa kaiuh hangguling watu teka wanawang siat ru ?" 4Kude, dami here nantau ma'amau, here kadinung watu isa bangat hante ru haut taguling.5Balalu, dami here masuk ma wuang siat, here kadinung erang kaulun upu isa makai jubah mahilak rahat maharung hang tuhi kawan, 6balalu here em'mah, hanyuna ngantara Yesus ulun Nazaret isa haut nasalib ru sa. Hanye haut mihemmuk. Hanye haut puang uweng hang yiti. Dinung uneng here ngetang Hanye. 7Walehanni, hulu mayaru, wara ma murid-murid Ni nelang ma hi Petrus Hanye rahat nahuluan naun me Galilea. Hang yaru, naun sagar panalu Hanye, nyalah sa haut nawara Ni ma naun."8Udihie, here kaluar palus mahulu teka siat iru daya here kaketeran nelang gamang, balalu here puang iwara inun-inun mahie-hieleh daya here takut tu'u. [Balalu, ala kantuluhni haut napatitah humpan here iwara ma hi Petrus baya kuan hengau ni, here nampe andri butit tatu'u. Udihie, Yesus erai isa ngutus here teka Timur hampe ma Barat, umak iwara khabar isa kapinu'u isa barasis baya isa puang sagar silaka manyu kasalamatan isa kalalawah. Amen.] Yesus nantarang Tenga Ni ma kuan Murid Ni9Tawuk Yesus mihem'muk hang kaiyat andrau hang andrau isa panukuan hang minggu iru, Hanye pamulaini nantarang tenga ma hi Maria Magdalena isa teka tenga Yesus haut ngun'nur pitu ruh alamurun. 10Balalu, hanye mahulu nelang iwara ma katuluh here nelang haut ibaya andri Yesus, Tawuk here magun hang wuang hanang atei baya kuan tangis tungkau. 11Balalu, tawuk here karengei sabujurni Yesus ru welum nelang haut dinungni, here huan harap jua.12Udi kajadian ru, Yesus pada nantarang tenga Ni makai sara isa lain nuju ma karueh kaulun hengau here tawuk here hang wuang tumpuk lain. 13Balalu, here mulek nelang iwara isa lainni, walehani isa lain ru pada huan harap ma here. Yesus Bapaner ma Kuan Murid-Ni14Udi iru, Hanye nantarang tenga-Ni pada ma kasuwalas murid-Ni tawuk here maharung rahat kuman nelang Hanye nyamara here daya here puang ta'u harap daya kakarasen atei here. Daya. here puang tau harap ma ulun-ulun isa haut kadinung Hanye, dami udi Hanye mihem'muk. 15Balalu, Hanye kae'au ma here pada, "Hululeh ma litar dunia nelang warata naunleh ma katuluh ulun sanyanya. 16Hie isa haut parisaya nelang haut na dudus sagar nasalamat, kude hie isa ngaan ta'u harap sagar wuah sansara.17Balalu, siri-siri ni sagar natantarang ma here isa harap : Hang wuang ngaran-Ku here sagar kaiyuh ngunur kuan ruh alamurun ; here sagar bapaner hang wuang basa isa wau; 18here sagar negei anipe makai tangan here ; amun here ngu'ut wisa sa tau nampatei, katuluh ni ru puang sagar ngulah here silaka ; here sagar ngelah tangan here ma ulu ulun isa mekum, balalu ulun-ulun yiru sagar ware." Yesus Mamai Ma Surga19Palus , Udi Tuhan Yesus iwara ma here, Hanye mihembuk ma surga palu maharung tuhi kawan Alatalla. 20Palus, here tulak lepuh bahutbah hang awe-awe, hane'ung tuhan bagawi sasameh baya here nelang ngampi tamam firman Ni makai siri siri sa nyarukuini.
1Teka Paulus, Silwanus baya Timotius ma jemaat ulun-ulun Tasalonika hang wuang Alatalla Am'mah nelang Tuhan Yesus Kristus. Anugrah baya damai sejahtra minau hang amau hanyu. {Papire isa lain nabasa} ["Mudahan Rahmat baya damai baya hanyu teka Alatalla Am'mah takam Tuhan Yesus Kristus."]2Kami kete-kete ngantuh syukur ma Alatalla umak naun katuluhni nelang ngenei naun katuluhni hang wuang du'a-du'a kami. 3Kami puang hapus tueleh ngampi itung manyu iman nu, gawian ahi lelu baya kabahumen hang wua parisaya nu hang awe wayah ni hanyu naan hang wuang Tuhan Yesus Kristus hang dahapan Alatalla Am'mah takam.4Kuan pulaksanaiku hang wuang ahi lelu Alatalla, kami karasa tu'u ne'u Alatalla isa haut nerau hanyu, 5mitah Injil isa haut natarime nu, puang ekat papaner ni aiwalehanni daya nasindrah kuasa Ruh Barasis, nelang andri jaminan kapastian isa kapinu'u, biar hanyu haut kataru nyalah inun sa ingkam kami tawuk kami naan hang penah-penah naun umak kabahumen naun.6Kaliru pada hanyu haut jari kumpulan isa na suntu kami, nelang suntu teka Tuhan tawuk hanyu narime firman andri penu kaaraien daya Ruh Barasis walau hang penah pamaksaan. 7Hasilni, hanyu haut jari suntu manyu here katuluh isa parisaya hang daerah Makedunia baya Akhaya.8Daya teka penah-penah naun firman Tuhan haut lagar puang ekat hang Makedunia nelang hang Akaya ai. Salabisni, sarita manyu iman nu ma Alatalla haut galis rasa ma katuluh unengan hampe kami ngaan parlu lagi nyandrengei piwaraai manyunhal iru. 9Daya here erai isa iwara ma kami, kewangun kami haut nasamut daya naun, nelang kewangun naun haut iwaleng teka berhala-berhala umak narime Alatalla hang wuang welum isa kapinu'u, 10nelang ngandrei pihawian Anak-Ni teka suruga isa haut mihemuk teka padang ulun matei, hanye ne Yesus, isa sagar mambebas takam murka isa sagar hawi.
1Daya hanyu erai haut karasa, pulaksanaiku, sabujurni pihawian kami ma hanyu puang sasia. 2Hanyu haut karasa neu kami sahuan ni haut na sasia nelang na ampi mamangan nyalah kami na amangan hang Filifi. kami kaiyuh kakapeen hang wuang Tuhan takam umak nampe khabar Injil Alatalla ma naun katuluh andri hene halangan.3Daya ajaran kamu puang uweh hala nelang bebas teka aheng bere murun atawa nipu ngakal. 4walehan ni, Alatalla haut narime kami hampe hanye parisaya habar Injil hampe kami, balalu kami kaeau puang ekat ngampisanang murunsia ai, walehanni umak ngampisanang Alatalla isa haut mansyuba atei kami.5Daya here haut karasa, tawuk kami bapaner, kami puang andri suruk sam'mah isa mamis mahelu atawa ni makai antu sakah isa ang dinung, iru Alatalla saksi ni. 6Kaliru pada kami puang laku amung teka murunsia, inun teka hanyu atawa teka ulun lain, maraeh kami tau ai ngarajani yalah iru jari rasul-rasul Kristus.7Kabalikan ni kami ngulah lagu lampah kami ma naun yalah erang kaulun ineh lagi malihara anak ni raerai. 8Kalirupada ahi lelu kami isa tu'u hante nadap naun hampe kami puang ekat rela hambagi khabar Injil Alatalla ma naun kude rela leh nyarah welum ni ma kami. Daya kami tu'u-tu'u ngalelu hanyu. 9Daya hanyu haut karasa, kuan pulaksanai, neu usaha baya uyuh rara kami : kami bagawi kaandrau kamalem himpan kami ngaan jari panyusah ma naun, tawuk kami ngabar Injil Alatalla ma katuluh naun.10Hanyu sabujurni saksi teka Alatalla pada, nintu kewangun kesalehan, bujur nelang puang uweng kahalaen kami bagawi umaknaun isa huan harap. 11nyalah sa haut rasa naun, kami haut ngarajani nyalah am'mah nuju ma kuan anak -anakni hang wuang nyamara nelang ngampikukuh atei asing-asing naun, 12nelang ilaku himpan hanyu welum kala kabahumen Alatalla isa haut nerau naun ma wuang karajaan muliaNi.13Daya hang amau katuluh ni kamitatarusan basyukur ma Alatalla hanyeru tawuk hanyunarime firman Alatalla isa haut nawara kami, hanyu nyam'mut puang nyalah papaneran murunsia, kude tu'u-tu'u nyalah firman Alatalla isa haut bagawi hang wuang atei naun isa harap.14Daya hanyu, kuan pulahsanaiku, daya haut ngalut suntu jemaat-jemaat Alatalla hang litar Yudea, Jemaat-jemaat hang wuang Yesus Kristus. Daya hanyu pada haut nanggung panyusah teka kuan ulun mira tumpuk sameh nyalah isa nakaraja ulun-ulun Yahudi. 15Ulun-ulun Yahudi iruleh isa haut munu Tuhan Yesus baya kuan nabi nelang pada nganiaya kami.Here welum puang natarime daya Alatalla nelang jari musuh katuluh ulun. 16Here nguring kami iwara firman ma ulun-ulun puang Yahudi himpan here puang nasalamat. Hasilni yalah here nim'mun dusa-dusa hang amau here raerai. hujungni panyusah wuah here.17Kami, kuan pulaksanai, biar ipalawir kudeerang pitus, amun hanyuntatap naan hang wuang atei kami hampe kami bausaha andri kapinu'u umak manalu hanyu. 18Daya aku, Paulus, haut bausaha papire kali umak manalu hanyukude setan haut nalang kami. 19Daya hieleh isa jari kaharapen takam hang masa sagar nahadap takam, Karaien, baya mahkota kamuliaen kami hang dahapan Tuhan Yesus hang tawuk pihawien Ni, puang sa naun nelang pada ulun-ulun lainni. 20Sabujurni, naunleh kamuliaen kami nelang kaaraien kami.
1Daya iru, daya kami haut puang sanggub lagi dayani hang wuang kunuan kami ware kami muneng raerai hang Atena. 2Balalu kamu nunyu hi Timotius, pulaksanai kami isa mira gawian baya Alatalla hang wuang mangabar InjilKristus, umak ngamkukuh naun nelang ngarariu naun hang wuang iman. 3himpan ada uweng sunah isa raragu imqan nu hang wuang nadap panyusah, daya hanyu raerai haut karasa daya sabab iru harauan isa haut natutui ma kami.4Satu'u ni tawuk kami sasameh andri hanyu, kami haut ngampi itung kami sagar nangung katuluh panyusah nelang haut rasa naun katuluh ni yu'u jari. 5Iruleh sababni, dami iru kajadianni aku npuang kaiyuh lagi nahan, aku nunyun hanye hampan karasa tatu'u kalawe iman nu, nelang gereku hanyu haut napansuba daya ulun isa ngakalhampe kuan uyuh rara kami haut jari sasia.6Tawuk Timotius mulek teka naun nelang iwara habar maeh nintu iman nelang ahilelunu, nelang daya hanyu magun nanan pangitungen isa maeh nintu kami nelang magun naan aheng hamen panalu andri naun, 7makani kami pada, pulaksanai, banga narariu dami karengei manyu iman nu, biar kami nadap papire panyusah nelang kahanangen.8Daya itati kami magun naan kaharapen umak magun welum, amun kami karasa naun magun itegen andri kaharapen hang wuang Tuhan. 9Sababni syukuran masam inun sa naami kami humpan parapah ma Alatalla umak naun himpan katuluh karaien isa haut natarime kami teka naun ? 10Kaandrau kamalem kamim laku du'a andri kapinu'u himpan kami kaiyuh hawi manalu naun humpan kami kaiyuh ngampi ganab inun sa magun kurang hang wuang iman nu.11Sakira Alatalla Am'mah takam nelang Tuhan Yesus Kristus nguka lalan umak kami himpan kami kaiyuh panalu naun. 12Nelang himpan Tuhan ngulah ahilelu nu ma sasameh pulaksanai nelang ma katuluh ulun limpar sameh nyalah ahi lelu kami pada ma naun. 13Mudahan hanye ngampitamam atei naun himpan ada uweng kahalaen hang wuang pidudusan hang dahapan Alatalla baya Am'mah tawuk Tuhan Yesus hawi kamulek sindrah andri kuan ulun barasis.
1Hangpijumpuhan ni, pulaksanaiku, kami laku nelang nyamara naun hang wuang Tuhan Yesus. Tawuk naun haut kahaba patitah teka kami kewangun naun ta'u malupui lalan isa haut naami isa sasuai andri kabahumen Alatalla. Sabujurni naun haut ngaraja inun sa haut nalaku daya nanun andri kapinu'u. 2Daya naun haut karasa pitataan isa haut natarime kami haut na anyu pada ma kami itetei Tuhan Yesus Kristus :3Ina kabahumen Alatalla umak naun, pidudusan nu, himpan hanyu isanawit teka gawian idapa ibela, 4Himpan hanyu ngalap erang kaulun wawei umak jari darangan nu hang wuang pidudusan nelang kahurumaten, 5nelang puang ekat daya aheng hawa nafsu (nyalah kuan bangsa puang ulun Yahudi sa puang kataru Alatalla). 6Himpan hang wuang hal ina puang uweng isa nulah kahalaen nelang puang uweng isa ngampihala pulaksanai ni, daya Tuhan pamuahi pamulelu ma katuluhan ni, kewangun kami dahuluni haut ngampi itung nelang ngampitamam ma hanyu.7Daya Alatalla puang nerau takam ma ulahan isa bere murun walehani ulahan isa maeh madia. 8Daya sabab iru hie-hieleh isa puang narime Alatalla isa haut ngami Ruh Barasis ma naun.9Manyu hal ngalelu sasameh pulaksanai, iru puang usah natulis ma hanyu daya Alatalla haut ngajar naun manyu kewangun sameh pamuahi pamulelu. 10iru haut nakaraja daya naun nintu kuan pulaksanai isa naan hang Makedunia, kude kami magun nyamara kamulek, ma naun pulaksanai, himpan naun labis tatu'u ngarajani. 11Kaliru pada kami hamennyamara himpan naun melum andri ranai, ngurus kuan urusan naun erai, nyalah isa haut napesen kami ma naun. 12Andri ngaraja katuluhni ru naun sagar welum nyalah ulun-ulun isa mamaeh dinung ulun isa hang luar iman hampe naun nadinung puang uweng ala kurang.13Kuan pulaksana'i, kami puang hamen naun hala paham nintu here isa haut matei himpan naun ada mahanang atei nyalah ulun-ulun isa lain isa puang uweng kapastianni hang wuang kaharapen ma handrian andrau ni. 14Daya amun takam parisaya neu Yesus isa haut matei nelang mihem'muk, andri kaliru pada Alatalla hang wuang Yesus sagar ngampihem'muk here isa haut mate hang wuang ngaran Ni. 15Neu hal iru kami kaeau neu firman Tuhan nintu takam isa magun welum hampen tamian wayah ni pihawian Tuhan himat puang sagar nahuluan here isa haut dahulu matei.16Daya Tuhan erai sa sagar minau teka suruga, tawuk kuan malaikat mahrek nelang nyiwui sangkakala Alatalla maeau, balalu here isa haut matei hang wuang ngaran Kristus sagar labis dahulu mihem'muk. 17balalu takam isa magun welum hampe wayah katikani sagat naenat sindrah-sindrah andri here hang wuang awan nyam'mut Tuahan hang amau riwut. Kaliru pada takam sagar slawah-lawahni baya andri Tuhan. 18Daya iru tantulu rariu erang kaulun andri isa lainni makai pitataan-pitatan yena.
1Kude neu wayah nelang katikani, pulaksanaiku, ngaan usah lagi natulis ma hanyu. 2daya naun raeraimhaut karasa neu andrau Tuhan ru sagar hawi nyalah erang kaulun pangalat rahat kamalem. 3Tawuk here kaeau, "Alakatantuluh ni ranai nelang aman," daya iru salenga-lenga kasusahen wuah here, nyalah hawini hanag ulun kai kayaan sa ingkam erang kaulun wawei sa lagi mihauwuntung. Here himat puang tau bakilah teka iru.4Kude amun anun, pulaksanaiku, naun puang welum hang wuang piieng hampe hawi nyalah ulun pangalat. 5Daya naun katuluh hanyene anak-anak piraai. takam puang anak-anak kamalem atawa anak-anak piieng. 6daya iru ada takam tasaandre nyalah ulun isa lainni, kude ayu takam tatarusan miandrei sasameh. 7Daya here isa mandre, mandre tawuk kamalem, nelang here mahamui, mahamui tawuk kamalem.8Kude daya takam na kuan ia piraai, ayu takam sadar, andri makai baju zirah iman nelang ahi lelu, nelang nuwe katupung kaharapen kasalamaten isa kapinu'u. 9Daya Alatalla puang kalewa takam wuah panyusah, walehanni humpan kaiyuh kasalamaten malupui Yesus Kristus Tuhan takam. 10Hanye isa haut matei umak takam, nuju ma takam inun takam lagi mandre atawa lagi kaelan, takamiyuh welum baya andri Hanye. 11Daya sabab iru, tantulu rariu ma ulun isa andri isa lainni. Daya iru, tantulu rariu isa andri isa lainni nelang ipangarawah, kewangun isa haut nakaraja daya naun.12Kami ilaku ma naun, pulaksanai katuluh, humpan mahurumat here isa haut bahimat bagawi hang penah-penah naun, nelang isa haut nguruk ngajar andri kapinu'u. 13Kami pada haut nyamara naun, hampan naun baharaga hang dahapan here andri kapinu'u atei nelang ahi lelu, daya gawian here. Pamelum hang wuang kadamaien erang kaulun andri isa lainni. 14Kami nyamara naun, kuan pulaksana'i tagur sapa here andri mamaeh, pitamam here isa haut kurang haut kaharpen, karawah here isa maleme nelang sabarleh ma katuluh ulun.15Pansiningleh ada uweng jahat nabalas andri jahat, walehani santar ngusaha isa maeh ma siisaan nuju ma katuluh ulun. 16Arai hewu kete-kete, nelang, 17tampalus ilaku du'a andri kapinu'u, 18sindrah ngantuh syukur hang katuluh ulah-gawi, daya iru kabahumen Alatalla manyu naun hang wuang Yesus Kristus.19Ada hampe pare Ruh. 20ada ngangab ran'nah kuan nubuat. 21Pansuba kuan alakatantuluh nelang tegeileh isa kapinu'u. 22Sanawit kuan katuluh kajahet ten23Kirani Alatalla damai sejahtera ngaburasis naun andri penu kapinu'u atei puang uweng kakurangen ni hampe pihawian Tuhan Yesus Kristus. 24Hanye isa nerau naun daya satia nelang Hanye jua'i isa sagar ngaraja ni.25Kuan pulaksanai, badu'a umak ma kami. 26Tahampe tabe kami ma katuluh pulaksana'i makai siuk reem isa barasis. 27Aku laku ma Hanyu daya gana Tuhan haut mambasa surat ma katuluh pulaksana'i. 28Mara Anugrah Yesus Kristus Tuhan nyindrah takam katuluh.
1Tabe teka Yakobus, pelayan Alatalla Tuhan Yesus Kristus, ma kaduawalas suku isa bangat hante hang anteru dunia. Ujian Iman kaiyuh katabahen 2Kuan pulaknaiku, angableh nyalah isa kaaraian mun hanyu lawu ma wuang sansara . 3Daya, hanyu karasa katuluh ujian ma hanyu ru kaiyuh kasabaren.4Maraeh katabahen ngami iyuhan isa penu himpan hanyu jari paruna nelang ganab, puang uweng kakurangen inun-inun. 5Walehanni, amun hang lehelang here naan naun isa kakurangen kaharapen, ware hanye ilaku ma Alatalla, andri ran'nah atei tau ngami ma katuluh ulun sa puang hamnpe mada, nelang iru sagar na ami ma hanye.6Kude, hanye ilaku mahanye humpan ba iman nelang puang raragu daya ulun isa raragu hanyene yalah galumbang laut, tapi riwut mayaru mayati. 7Ulun yalah iru ada natanguh sagar narime isa maeh teka Tuhan. 8ulun isa mandrueh atei puang sagar ranai atei hang wuang pamelumni. Katatauwen Isa Kapinu'u ni9Mara eh naun welum sadang araihewu tawuk hanye naami pamelum tamam, 10Balalu ulun tatau tawuk hanye naami kapersayaan rahat kaadaan lagi hang ime yalah wunge rikut, hanye sagar lawu. 11Daya, Mateandrau hulet laingni magin mehet, balalu ngampi layu rikut, wungeni pada lawu, balalu kaehni pada jari wawai. Kalahie pada, ulun tatau sagar wawai hang penah-penah usahani. Cobaan Puang Hawi Teka Alatalla12Naberkat ma ulun isa tu'u tabah hang narime subaan udi katuluhni tahan uji, hanye sagar narime mahkota pamelum isa haut najannyi ma ulun sa nakalelu daya Ni. 13Amun erang kaulun napansuba, ada hampe hanye kaeau, "Aku rahat napansuba daya Alatalla." Daya, Alatalla puang iuh napansuba daya ulun jahat nelang hanye erai puang napansuba daya hie-hie leh.14Kude, tatiap ulun isa napansuba tawuk hanye nasasia nelang najannyi daya aheng ni raerai. 15Tawuk angeng ni haut jari, hanye sagar kaiyuh dusa tawuk dusa haut jari, hanye sagar kaiyuh pampatei. 16Pulaksanai-pulaksanai isa nakalelu, ada naun tawang.17Tatiap pangamian isa maeh baya tatiap pangamian isa paruna hawini teka amau, na ampinau teka Am'mah hang piraai, hang wuang Hanye puang uweng baubah atawa tapahurup andri kunuan ai. 18Daya kabahumen Ni raerai, Hanye nyanyari takam makai firman* pikaeh himpan takam jari wua sa palanungkai teka katuluh isa nasanyari daya Ni.Nyandrengei baya Nampalus Firman Alatalla19Pulaksanai sa nakaleluku, pansiningleh sa ina: maehni tatiap ulun hinang umak nyandrengei, kude unte umak bapaner, nelang unte tau sangit, 20Daya, ulun hinang iraraat puang ngaraja kapinu'u Alatalla. 21Daya iru, umpe katuluh kunuan isa puang barasis baya heneni kajahaten, nelang tarimeleh makai kalemean katulusan firman Alatalla isa haut jari tatu'u hang wuang pamelumnu, isa tau nyalamat amiruenu.22Jari ulun isa ngaraja firman nelang puang ekat nyandrengei ai ; Amun puang, hanyu ipusu ma tenga nu raerai. 23Daya, amun ulun haut karengei firman, kude puang ngarajani, hanye nyalah ulun isa rahat mansining uruwawani hang dahapan saramin. 24Dami udi mansining dirini raerai balalu mahulu, hanye palus puang kaitung lagi kewangun uruwawani huni. 25Amun, naan ulun isa naniki hukum isa paruna, hanyene hukum isa mambebaskan, nelang tugul hang wuangni, hanye puang jari pandrengei isa pakaitung, kude jari pangaraja firman. Ibadah Isa Kapinu'u hang dahapan Alatalla26Amun naan erang kaulun ngakira hanye erang kaulun isa taat baibadah, kude hanye puang ta'u ngakali lela ni, hanye sameh ipusu ma dirini. kataatan ni ru sasia. 27Ibadah isa maeh nelang puang mahalaen hang dahapan Alatalla balalu Am'mah takam nyuwuk kuan ia anule pihatu baya kuan wawei walu hang wuang kakekean here, balalu malihara diri tengani humpan ada natangkurun daya dunia.
Ngalelu Katuluh Ulun 1Kuan pulaksanaiku, ada nantarang iman nu hang wuang Tuhan takam isa mulia, Yesus Kristus, andri ma milah-milah ulun. 2Amun naan ulun isa hawi ma sinaguge nu andri nuwe utas amas nelang makai pama haraga rarang, hang erang andrau isa sameh, hawi pada ulun isa pau'a nuwe pama isa bere, 3nelang naun ngami harati ma ulun isa makai pama haraga rarang ru balalu kaeau ma hanye, "yu maharung hang uneng isa maeh," kude nuju maulun isa susah ru hanyu kaeau, "Mindri hang yaru !" atawa "Harung iti hang tete pe'eku !" 4Puangkah hanyu haut milah-milah nuju ma here balalu hanyu jari hakim makai kunuan isa murun ?5Kuan pulaksana'i isa nakaleluku, rengei naun ! Puangkah Alatalla haut midi ulun isa pau'a hang mate dunia umak jari tatau hang wuang iman nelang sagar ampun waris Karajaan Alatalla isa haut najannyi-Ni ma here isa ngallelu Hanye ? 6Walehanni, hanyu haut ngaranahhan ulun pau'a. Puangkah ulun tatau isa ngranahan nelang nyarah ma pangadilan ? 7Puangkah here ru isa nangkurun ngaran ulun maeh, daya iru hanyu na herau ?8Amun hanyu haut ngaraja hukum isa utama sameh andri isa naan hang Kitab Barasis, hanye iru "Kalelu ma sasameh takam murunsia nyalah takam ngalelu diri tenga takam erai," hanyu haut ngaraja isa kapinu'u. 9Kude, amun hanyu hambeda-beda ulun, hanyu haut ngulah dusa nelang haut patantarang malangar hukum.10Hieleh isa haut taat ma katuluh hukum, kude ekai makai mehe ni ai, hanye hala tu'u nadap hukum ru. 11Dayani, Hanye kaeau, "Ada idapa," pada kaeau, "Ada munu." Jari, amun hanyu puang ngulah idapa ibela, kude hanyu naan munu, hanyu haut ngulah kahalaen nawan hukum ru.12Basurah nelang ngaraja nyalah kuan ulun isa sagar na hakimi daya hukum sa ta'u hambebasni. 13Dayani, pahakiman puang sagar tau pamuahi pamulelu nuju ulun isa pauweng nantarang ahi lelu ; ahi lelu sagar manang hang wung pahakiman. Iman Puang Natantarang Samehleh Matei14Kuan pulaksana'i ku, inun riran'ni erang kaulun ngaku baiman, kude hanye puang uweng Iman ? Ta'ukah iman ru ngulah salamat ? 15Amun erang kaulun pulaknai upu atawa erang kaulun pulaknai wawei puang uweng pama nelang panguta tatiap andrau, 16nelang erang kaulun sa naan hang penah-penah naun kaeau, "Mahulu hang wuang ranai, mudahan tenganu malaing nelang natamising." kude hanyu puang sunah ngami ma hanye inun isa naparlu tenga dagingni, inun riran ni ru ? 17Kalahie pada iman, amun iman ni puang natantarang hang ulah gawi ni, sameh ulun ngaan ba iman atawa iman ni matei.18Walehanni, mun puang uweng ulun sa kaeau, "Hanyu uweng iman, kude aku uweng ulahan." Aku sagar nuing, "Tantarang iman nu puang baya ulahan, nelang aku sagar nantarang imanku andri ulahan." 19Hanyu harapleh sabujurni Alatalla ru isa. Iru tu'u. Ruh-ruh alamurun gin harap nelang here neter. 20Yai ulun budu ! Hakun sa hanyu sadar kapinu'u ni iman mun puang baya ulahan ni iru sasia ?21Puang sa hi Abraham , Am'mah takam, wuah tu'u daya ulahan-ulahan ni tawuk hanye hamen munu anak ni hi Ishak , anakni,hang amau altar ? 22Dinungleh sabujurni iman ta'u sasameh andri ulahan-ulahan ni, nelang daya ulahan-ulahan ni, iman tau na olah paruna. 23Haut na ampi ganab hang wuang Kitab Barasis , "Abraham harap ma Alatalla, nelang katuluh ni ru haut na reken ma hanye yalah kapinu'u ni," balalu hanye na antuh "Sahabat Alatalla." 24Jari, hanyu kadinung teka ulahan ulun sa kapinu'u, puang teka iman ai.25Kaliru pada, puang sa Rahab, erang kaulun idapa ibela, natarime daya gawianni tawuk hanye narime kuan mata-mata Israel nelang ngarawah here mahulu mitah lalan isa lainni ? 26Jari, sameh nyalah tenga puang uweng amiru'e sameh leh matei, kaliru pada iman puang baya ulah gawi ni sameh leh matei.
Jaga Papaneran Takam 1Kuan pulaksanaiku, ada uweng ulun rama jari guru daya naun karasa takam isa ngajar sagar nahakimi andri ukuran isa weat. 2Takam katuluh karasa kahalaen ma katuluh hal, amun naan ulun sa huan karasa hang wuang papaneranni, hanye sabujurni erang kaulun isa paruna, isa kaule nyasuai ma tengani.3Takam namu tadi irung hang urung kuda himpan kuda mainuh ma takam, nelang takam kaiyuh ngamudi katuluh tenga kuda, 4Dinung pada kapal-kapal, biar hante kuan kapal ru kude magun tau nakamudi daya riwut sa gansang, kapal iru magun iuh kamudi makai kamudi isa bangat halus, balalu sagar bagarak ma'awe tukang kamudi ngaheng.5Kaliru pada, lela bujur rumis teka tengani, kude lela kaiyuh sakah daya kuasa ni hante. Dinungleh kala'awe lagani jumpun isa rakit daya apui isa bangat rumis. 6Lela ru sameh apui, yalah dunia kajahaten, hang wuang tenga takam nelang ka'iyuh ngulah bere murun ma katuluh tenga daging ni. Hanye nutung makatuluh pamelum takam, walehan ni hanye erai isa rakit daya apui hang naraka.7Daya, katuluh masam situa jumpun ma'adi sameh wurung, situa marayap kuan situa isa welum hang laut mainuh daya murunsia, 8puang sunah erang ka'ulun sa ta'u ngampi inuh lela. Lela isa murun puang tau tanang, penu andri wisa sa tau nampatei.9Makai lela takam mamberkat Tuhan nelang am'ah takam, kude mitah iru pada takam tau ngutuk ulun, isa haut naulah sameh tu'u andri Alatalla. 10Teka wiwi mulut ni isa sameh kaluar tawat hurumat nelang sumpah sarapah. Pulaksana'i ku katuluh, sabujurni puang nyalah iru.11Inunkah isa mate ranu tau ngaluar ranu isa mamis atawa ranu mapait sindrah ? 12Pulaksana'iku, taulah kakau kayu ara tau mua wua zaitun; atawa kakau anggur tau mua wua ara ? Kaliru pada, mate ranu maerang puang sagar ngaluar ranu sigar. Rueh Masam Hikmat13Hie hie teka naun isa uweng hikmat nelang uweng pintaruan ? Maraleh andri parangai isa maeh, hanye nantarang ulahan-ulahan hang wuang kaleme an nelang hikmat. 14Kude, amun hanyu uweng nanam bahiri isa penu kedengkian nelang ambisi nelang dengki hang wuang ateinu, ada sanang dulu nelang ada ipusu nawan kapinu'u.15Hikmat yalah iru puang minau teka amau, kude teka wuang dunia, puang amiru'e, nelang kajahaten. 16Amun na'an nanam bahiri nelang ambisi nelang irara'at. 17Hikmat isa hawi teka amau, mulani ni paruna, udihie ranai, maleme makupek, patantarang, penu ahi lelu nelang wua-wua isa ma'eh, puang hambeda-beda, nelang munafik. 18Wu'a kapinu'u napu'au hang wu'ang damai daya ku'an pendamai.
Nyarah Diri Ma Alatalla 1Teka awe hawini babur pamuru isa jari hang penah-penah naun ? Puang sa iru hawi ni teka wuang hawa nafsu isa patantarang hang wuang pibaburan hang wuang tenga dagingnu ? 2Hanyu hene aheng, kude puang kahaba, daya iru hanyu munu, Hanyu bahiri nelang puang sagar kaiyuh daya hanyu puang laku. 3Atawa, mun hanyu laku, kude puang kaiyuh, daya hanyu laku makai alasan isa hala, hanye iru umak nampuas hawa napsunu.4O hia'i, naun ulun idapa, puang karasa sa naun mun barahurun andri dunia ba arti pibaburan andri Alatalla ? Daya iru, hie sa hamen barahurun andri dunia, hanye ngulah diri ni bamusuh andri Alatalla. 5Inun sa kunu nu Kitab Barasis ru pa'uweng alasan sa kae'au, "Amiru'e isa nauneng daya Alatalla hang wuang diri takam na aheng Ni nelang ngadidit."?6Kuda, Alatalla ngami anugrah isa labis tatu'u. Daya iru Kitab Barasis kae'au, "Alatalla nantang ulun isa sakah, kude ngami anugarah ma ulun isa ranah atei." 7Daya iru, Daya iru, sarah diri tenganu ma Alatalla. Lawanleh setan, daya iru hanye mahulu teka hanyu.8Maraleh takam riet andri Alatalla, nelang hanye sagar nyandriet hanyu. Barasis dulu tangan nu, kuan ulun sa badusa, nelang barasis dulu ateinu, yai kuan ulun sa rueh kaharapeni. 9Prihatin, mahanang atei, nelang marista ; maraleh arai hewunu mi'ubah jari kunuan nelang arai hewu jari hanang atei. 10ranah atei hang dahapan Alatalla, udihi'e Hanye sagar ngenat hanyu. Ada Ngampihala Nelang Nukum Sasameh Naun.11Pulaksaniku, ada takam ngampi hala isa andri sa lain ni. Ulun isa ngantuh murun ma pulaksana'i ni, atawa nukum pulaksana'i ni, kae'au ngami hukuman, amun hanyu ngami hukuman, hanyu puang pelaku hukum, walehanni jari hakimni. 12Ekad na'an isa pamutus hukum nelang hakim, nyeiru Hanye isa kaiyuh nyalamat nelang ngabinasa ; kude hi'e sa hanyu na, hampe hanyu tau nukum sasameh na'un ? Kabahumen Alatalla Na'an Hang Wuang Kabahumen Murunsia13Itati, sandrengei u naun sa kaeau, "Andrau iti atawa andrau kauni sagar mahulu ma kota ina atawa kota aru, muneng hang yaru sunah erang ta'un, ma'ari'an, nelang hene labisni," 14sabujurni hanyu puang karasa inun-inun sa sagar jari kauni'ni. Inun arati ni welumna ? Welum naun ru nyalah riwut erang pitus ai na'an udi hie wawai.15Jari, hanyu harusni kae'au, "Amun Tuhan ngaheng, kami sagar welum nampalus gawian iti atawa gawian iru." 16Kude itati, hanyu arai hang wuang kasarakahen'nu ; katamam'men nyalah iru sabujurni jahat. 17Jari, amun erang kaulun karasa kewangun ngaraja pika'eh, kude hanye puang ngarajani, hanye badusa.
Pangitungen Ma Ulun Tatau 1Hiai kuan ulun tatau, sandrengeileh ! Nangis nelang nungkau umak kasusahen isa haut wuah hanyu. 2Katatwen nu haut hapus baya kuan pamanu haut galis hansur. 3Amas baya perak nu haut galis luntur, nelang lunturni haut jari bukti haut nyameat hanyu palus nguta tenga dagingnu yalah apui. Hanyu haut nunyuk haratanu hampe andrau sa pangalisanni.4Rengeileh, upa kuan walah isa ngaraja ume taun nu, hanyu sulas upa here puang hanyu nyurung, here nantiak nawan hanyu. Balalu, kiak tungkau here upaan ru hampe ma silu Tuhan ampun alam. 5Hanyu haut welum hang amai tane hang wuang katatauen nelang karaien ma dirini raerai, hanyu haut ngampisanang atei nu hang andrau panyamalisan. 6Hanyu haut nukum nelang munuulun isa mawitu bujur, nelang hanye puang nawan hanyu. Tabah Hang Panyusah7Daya sabab iru, kuan pulaksanaiku, basabar hampe andrau [pihawian Tuhan. Dinung eh kewangun kuan patani ngandrei wua isa maeh teka tane, ngandrei andri sabar hampe hawi masa uran hawi nelang hampe hujungni. 8Hanyu pada harus basabar, pitamam ateinu daya pihawian Tuhan haut riet.9Pulaksanaiku, ada naun kaku'ut isa andri isa lainni humpan hanyu puang nahukum. Dinung eh, hakim ru haut mindri hang wading wanawang. 10Pulaksaniku, himpan jari suntu hang wuang panyusah baya kasabaren, dinung eh kuan nabi isa bapaner makai ngaran Tuhan. 11Kami ngangab arai hewu daya gana basabar. Hanyu haut karengei katabahen wat Ayub nelang haut kadinung bahum Tuhan hang pijumpuhanni, sabujurni Tuhan ru penu ahi lelu nelang murah atei. Ada Basumpah12Walehanni, kuan pulaksanai ku, hang amau katuluhni ru, ada hanyu basumpah, inun daya langit, tane, atawa daya inunleh. tu'ingleh "yai" amun yai atawa "Puang" himpan hanyu na ami hukuman. Kuasa Dusa Hang Wuang Iman13Inunkah hang penah naun naan isa lagi hang wuang panyusah ? Mara'eh hanye ilakudu'a, Inunkan na'an sa lagi arai hewu ? Mara eh hanye ba mazmur. 14Inunkan na'an ulun hang helang-helang naun naan ulun lagi mekum ? Elahleh hanye nerau kuan tueh ungkup hang jemaat ru nelang here badu'a ma hanye, ngilau ngalanis makai ilau hang wuang ngaran Tuhan. 15Du'a sa nadu'a hang wuang iman sagar nyalamat ulun sa mekum ru nelang Tuhan sagar namu'an hanye. Balalu, amun hanye haut ngulah dusa, hanye pada sagar naampun.16Daya iru, ware naun sameh-sameh ngaku dusa naun nelang ware naun saling mandu'a himpan naun ware. Du'a ulun sa bujur nelang kapinu'u bangat hante kuasa ni. 17Elia erang kaulun murunsia sameh wangun takam. Hanye lakudu'a andri kapinu'u himpan puang jari uran, balalu pada andrau puang jari uran salawah telu taun enem wulan. 18Udihi'e hanye lakudu'a kamulek, udihi'e langit ngampinau uran balalu tane ngaluar wawua'en. Ngarawah Ulun Mi'ulek Ma Alatalla19Ku'an pulaksaniku, umpama naan hang lahelang hanyu na'an banyimpang teka sa kapinu'u palus na'an ulun isa ngarawah ni iwaleng, 20Karasa na'un naan ulun isa ngenei ulun badusa mi'ulek malalan isa bujur sagar nyalamat amiru'e ulun ru teka pampatei humpan nutup hene dusa.
1latalla ma Hanye umak na tahampe ma katuluh waraga teka Yesus Kristus isa haut naami Alatalla ma Hanye umak natantarang ma waraga Ni manyu katuluh isa haut uweng kajadian. Yesus Kristus ngami piwaraan mitah malaikat Ni umak natahampe ma hi Yohanes, hamba Ni. 2Yohanes haut jari saksi firman Alatalla pada baya Yesus Kristus, hang amau katuluh ni sa haut dinung. 3Naberkatleh kuan ulun isa haut mambasa andri mehet lengan firman nubuatan yena nelang naberkat pada here isa haut nyendrengei nelang haut ngaraja inun-inun sa haut natulis hang wuang ni. daya wayah ni haut riet. Salam Yohanes ma ka pitu Jemaat hang Asia4Teka Yohanes, ma pitu jemaat isa naan hang Asia. Anugrah baya Damai sejahtera umak naunteka Hanye Isa Naan, isa haut naan, nelang isa sagar hawi :, 5nelang teka Yesus Kristus, saksi isa satia, isa pamulaanni mihem'muk teka padang ulun matei nelang teka penah-penah panguasa raja hang amau tane. Nintu Hanye, isa ngalelu takam nelang nyanepah takam teka dusa-dusa takam makai ira Ni, 6nelang haut nyanyari takam jari isa karajaan, imam-imam umak Alatalla baya Ammah Ni, umak Hanye leh kamuliaen nelang kakuasaen hampe ma kalalawahni ! Amen.*7Dinungleh, Yesus hawi hang awan-awan, nelang tiap mate sagar kadinung Hanye, walehanni here isa haut buhau Hanye ; nelang katuluh bangsa hang amau tane sagar marista daya Hanye. Yai, ina sagar naan kajadian ! Amen. 8"Aku na Alfa nelang Omega, firman Tuhan Alatalla, isa naan, nelang isa haut naan, nelang isa sagar hawi, isa Mahakuasa." Paninungan Yohanes Nintu Anak Murunsia9Aku, Yohanes, pulaksanai sasameh isa narime wuang kasusahen, hang wuang Karajaan, nelang hang wuang kapinu'u hang wuang Yesus, lagi hang wuang pulau ngaranni pulau Patmos daya firman Alatalla daya kasaksian Yesus. 10Aku na kuasa hang andrau Tuhan, nelang aku karengei mehet lengan teka wading aku nyalah lengan salumpayang, 11nelang nuing, "Tulisleh inun sa dinung buku sa nakirim ma aku nelang ma pitu jemaat ; Efesus, Smirna, Pergamus, Tiatira, Sardis, Filadelfia, nelang Laodikia."12Balalu, Aku ikulik daya karengei lengan muntane aku. Tawuk aku ikulik, aku kadinung pitu kawua paindrian teka amas, 13hang penah-penah pe'e dian ru, aku kadinung erang kaulun nyalah Anak Murusia,* nuwe jubah amau hampe ma pe'e nelang nelang erang karawen salempang amas hang dada Ni.14Wulu hang ulu Ni haut mahilak nyalah wulu domma, 15Pe'e Ni matalak yalah tembaga isa nyalah waye hang tadamuan nelang lengan Ni nyalah kareh ranu baah. 16Hang tangan tiba kawan Ni, Hanye negei pitu bintang nelang teka wuang wawa Ni kaluar padang isa kumat ma sampulakan, nelang uruwawa Ni basihaya nyalah raai mateandrau.17Tawuk aku kadinung Hanye, aku lawu hang pe'e Ni yalah ulun haut matei, Hanye ngelah tangan kawan Ni maamau aku nelang kaeau, "Ada takut ; Akuleh isa awal nelang isa akhir, 18Nelang sa Welum. Aku haut matei, kude dinungleh Aku welum welum hampe ma kalalawahni, nelang aku negei kunsi maut baya kunsi Hades19Daya iru, tulisleh inun sa haut dinung nu, nelang isa haut jari itati baya katuluh baya katuluh hal isa jari udi iru. 20Ina rahasia teka pitu kadiki wawahiang isa dinung naun hang tangan kawan Ku nelang pitu kawua pe'e dian amas ru. Pitu wawahiang ru sameh andri kuan malaikat teka pitu jemaat ; pitu pe'e dian ru sameh andri pitu jemaat."
Surat ma Jemaat Hang Efesus 1Nuju malaikat jemaat Efesus natulis : Ina lengan Ni isa negei pitu wawahiang hang tuhi tangan kawan Ni nelang hang pakiaan hang helang pe'e dian amas ru ; 2Aku karasa katuluh gawian nu nelang uyuh rara naun nelang gawian isa kapinu'u, kewangun naun kaule isa nawan kajahaten, nelang naun mansuba kuan ulun isa ngangab diri tengani rasul,* kude sabujurni hereru puang rasul, sabujurni here ru rasul palasu.3Hanyu naan katauen isa kapinu'u daya gana ngaran Ku nelang puang kaingkam uyuh. 4Walehanni, Aku nyamara daya hanyu haut nanan ahim lelu kala mula. 5Daya iru, itung teka awe hanyu lawu nelang palus batobat sindrah nampalus inun isa haut naulah dayanu. Amun puang, Aku sagar hawi nadap hanyu palus ngalap pe'e dian nu teka unengni, kasuali hanyu batubat.6Walehani, watnu ti ampunni ; hanyu muar nuju gawian-gawian kuan kawanan Nikolas, nelang isa naku'ar. 7Hanye sa uweng silu mara hanye nyandrengeiinun sa nawara Ruh* nintu jemaat-jemaat. natuju ma hanye isa manang, aku sagar ngami panguta teka kakau pamelumisa naan hang wuang Taman A;atalla." Surat natuju ma Jemaat hang Smirna8Balalu, nuju malaikat jemaat hang Smirna nasurat : Inaleh papaneran teka isa Pamulaan nelang isa Pijumpuhan, isa haut matei kude mulek welum : 9Aku karasa kasusahen nelang panyusahnu, kude sabujurni hanyu na tatau ! Aku karasa fitnah sa natuju mahanyu daya here iwara dirini ulun Yahudi, kude satu'uni puang, salainni sinagoge ambilis.10Ada takut natuju inun sa sagar nainam panyusah mahanyu.Dinungleh, setan sagar mangkalung papire teka hanyu ma saper humpan hanyu na pansuba, nelang hanyu sagar kaingkam aniyaya salawah sapuluh andrau. Satia hampe matei, nelang aku sagar ngami ma hanyu mahkota pamelum. 11Hanye isa uweng silu mara hanye umak nyandrengeiinunhaut nawara Ruh nuju ma jemaat-jemaat. Ulun isa haut manangpuang sagar narime panyusah andri pampatei isa karueh." Surat atuju ma Jemaat hang Pergamus12Nelang, Sa natuju ma jemaat hang Pergamus natulis kaliti : Inaleh antuhan Ni isa uweng rare sa kumat sampulakan : 13Aku karasa hang awe hanyu muneng, hang uneng paharungan ambilis muneng : kude hanyu itegei pada ma ngaran Ku nelang puang manyangkal iman Ku walehanni hang zaman Antipas, Saksi Ku isa setia nelang haut nawunu teka papire here, uneng ambilis muneng.14Kude, Aku nyamara hanyu daya naan papire teka naun isa makai ajaran Bileam, nelang haut ngajar Balak umak ngelah panalang hang dahapan anak-anak Israel*, umak nguta panguta isa na saji umak berhala* nelang ngulah dusa-dusa sexsual. 15Kalahie pada, naan papire hang penah naun isa makai pada ajaran Nikolas.16Daya iru, Batobatleh ! Amun puang, Aku sagar hawi ma uneng nu nelang ngulah babur andri here makai munyak marekei teka wiwi mulut Ku. 17Hanye isa basilu mara eh hanye nyandrengei inun sa nawara Ruh ma jemaat-jemaat. Nuju ma hanye isa manang, Aku sagar ngami manna* isa ang dinung ; nelang Aku sagar ngami mahanye erang kadiki watu mahilak, nelang kadiki watu wau batulisan hang watu iru, nelang puang sunah erang kaulun isa karasa, kasuali ulun isa narimeni." Surat Ma Jemaat hang Tiatira18Nelang, natuju malaikat jemaat hang Tiatira tulisanni ; Iti naan papaneran anak Alatalla, isa mate Ni nyalah lelap apui nelang pe'e Ni matalak nyalah tembaga hang tungku tadamuan : 19Aku karasa ulah-ulahannu, palayanan nu baya kasabaren nu, nelang katuluh pagawian nu isa pijumpuhan haut nangkah teka isa panukuanni.20Kude, Aku nyamara hanyu daya hanyu nagai wawei Izebel ru, isa haut ngaku jari erang kaulun nabiah, haut ngajar nelang nyantawang palayan-palayan Ku himpan bazina nelang nguta panguta isa nasji umak berhala. 21Aku haut ngami waktuni himpan batobat, kude hanye puang hakun batobat teka zina ni.22Dinungleh, Aku sagar mangkalung hanye ma amau pandrean panyusah nelang nuju mahere isa bazina* andri hanye sagar natimmai ma wuang kasusahen isa hante, kasuali here batubat teka gawian-gawian wawei iru, 23Nelang, Aku sagar munu anak-anakni makai pampatei ; nelang katuluh jemaat sagar karasa neu Akuleh isa ningkes kunuan hang atei ulun, nelang Aku sagar ngami ma hanyu asing-asing ngalut ulah gawi nu.24Kude, Natuju manaun isa lain hang Tiatira, isa puang ngalut urug ajar ni, isa huan karasa rahasia-rahasia ambilis, Aku basurah ; Aku puang sagar ngami kasusahen lain ma hanyu. 25Walehanni, tegeileh palus ma inun-inun isa naan hang hanyu hampe Aku hawi.26Nelang, Ma kuan ulun sa haut manang nelang nampalus gawian-gawian Ku hampe pijumpuhanni, Aku sagar ngami kuasa-kuasa hang amau kuan bangsa-bangsa, 27nelang here sagar nunyu bangsa-bangsa irumakai tungkah jatang, na pihansur leleh lunak nyalah paiwang kabali, daaya Aku pada haut narime teka Ammah Ku. 28Nelang, Aku sagar ngami pada ma hanyu wawahiang timur. 29Hie sa uweng silu mara hanye nyandrengei inun isa nawara Ruh ma jemaat-jemaat."
Surat Natuju Ma Jemaat Hang Sardis 1"Nelang, natuju ma malaikat jemaat hang Sardis natulis ; Inaleh piwaraan teka Hanye naan pitu Ruh* Alatalla nelang pitu kadiki wawahiang : Aku karasa ulahan-ulahan nu. Ulun kaeau neu welumnu, walehani isa kapinu'u ni hanyu haut matei. 2Waspada, nelang ampitamam inun isa magun naan, nelang isa kai matei, daya Aku huan kaiyuh pagawian isa paruna hang wuang bahum Alatalla.3Daya iru, itung inun isa haut natarime nelang haut nasandrengei, palupuileh nelang batubat ! Amun hanyu puang waspada, Aku sagar hawi nyalah ulun hamen ngalat nelang hanyu puang himat puang karasa hamian jam ni aku sagar hawi ma unengnu. 4Walehanni, hanyu uweng papire kaulun isa uweng papire ulun Sardis isa huan nangkurun pama here ; nelang here sagar takia sindrah Aku andri nuwe pama saraba mahilak daya susuk amhere.5Ulun isa manang sagar nuwe pama isa mahilak nelang Aku puang sagar muhut ngaran ni isa naan hang Kitab Pamelum, Aku sagar ngaku ngaranni hang dahapan Ammahku nelang hang dahapan malaikat-malaikatni. 6Hanye isa uweng silu maraeh hanye nyandrengei inun sa na wara Ruh nuju jemaat-jemaat." Surat ma Jemaat Hang Filadelfia7Nelang, ma malaikat jemaat hang Filadelfia tulisleh : Inaleh piwaraan teka Isa Barasis nelang Kapinu'u, isa negei kunsi Daut,* isa haut nguka nelang puang sunah erang kaulun isa kaiyuh nutupni nelang puang sunah erang kaulun isa kaiyuh nguka ni; 8Aku karasa ulahan-ulahan naun. Dinung eh, aku haut nguka wanawang mahanyu, puang sunah erang kaulun isa kaiyuh nutupni daya kakuatennu maleme, kude hanyu haut ngalut firman Ku nelang puang manyangkal ngaran Ku.9Dinung eh, Aku sagar ngulang kuan sinagoge iblis ru, isa ngaku jari ulun Yahudi, kude sabujurni puang, sabujurni ipusu, Aku sagar ngulah here hawi nelang sujud hang pe'e nu, nelang ngulah here karasa, sabujurni Aku ngalelu hanyu. 10Daya hanyu haut malihara firman napalihara Ku, Aku sagar malihara hanyu teka masaa kasusahen sa sagar hawi ma anteru dunia, umak nyuba here isa muneng hang amau tane. 11Aku sagar hinang hawi. Tegeileh inun sa haut uweng hang naun himpan puang sunah erang kaulun sagar kaiyuh ngalap mahkotanu.12Hanye isa manang, Aku sagar ngampindri ari umak nyanga Bait Suci Alatalla Ku, nelang hanye sagar mahulu lagi teka iru ; nelang Aku sagar nulisni pada ma hanyu ngaran Alatalla Ku nelang ngaran kota Alatalla Ku, hanyeru Yerusalem wau, isa iru minau teka surga, teka Alatalla Ku, nalang ngaran Ku isa wau. 13Hanye isa uweng silu mara eh hanye nyandrengei inun sa haut nawara Ruh ma jemaat-jemaat." Surat Ma Jemaat Hang Laodikia14Nelang, natuju ma malaikat jemaat hang Laodikia haut natulis ; Inaleh piwaraan Sang Amin, saksi isa setia nelang bujur, awal teka katuluh ulahan Alatalla : 15Aku haut karasa kuan gawian-gawiannu, neuni hanyu puang marisak atawa kalaingan. 16daya hanyu malaing kuku, puang malaing atawa puang marisak, Aku sagar niep teka wuang wawa Ku.17Daya hanyu kaeau, 'Aku tatau, balabisan, nelang puang uweng kakurangen inun-inun,'nelang ngaan karasa isa sabujurni hanyu sansara, susah, paua, pehe, nelang tabentur. 18Aku nyamara hanyu umak midii amas teka Aku, isa haut nasapuh makai apui himpan hanyu jari tatau, nelang bapama mahilak himpan hanyu kaiyuh nuweni pada himpan puang amangan mun karasa tabentur puang sagar dinung, nelang ngasai salap hang mate nu himpan hanyu kaiyuh kadinung.19Here isa nakaleluku, naiyai nelang najar Ku; Daya iru, relaleh ateinu nelang batubat ! 20Dinungleh ! Aku mindri hang dahapan wanawang nelang nalitik. Amun naan ulun karengei lengan Ku palus ngka wanawang, Aku sagar masuk maunengni, nelang hanye sasameh baya Aku.21Hanye isa manang, Aku sagar ngami izin maharung baya Aku hang paharungan Ku,sameh kala Aku haut manang nelang maharung baya amah Ku hang paharungan Ni. 22Hanye sa uweng silu maraeh nyandrengei inun sa haut nawara Ruh nuju ma jemaat-jemaat."
3Yohanes Kadinung Surga 1Udi hie, aku kadinung isa wanawang hang surga, nelang lengan huni, isa rengeiku yalah lengan salumpayang paner andri aku kaeau, "Amai mayati nelang aku ngampidinung ma hanyu inun sa sagar naan kajadian udi ina." 2Tawuk iru ju'ai, aku nakuasa daya Ruh* nelang dinungleh, isa paharungan naan hang surga nelang erang kaulunmaharung hang amau paharungan ru, natantau nyalah watu permata yaspis baya sardis; nelang yalah pelangi ngaliling paharungan ruisa natantau yalah zamrud.4Hang ngawariung paharungan naan ruam pulu epat paharungan nelang hang amau paharungan-paharungan ru aku kadinung ruampulu epat tatueh maharung, nuwe jubah mahilak nelang mahkota amas naan hang ulu here. 5Nelang, teka paharungan iru hulet kelat baya ampeng isa mehet lenganni. Nelang, naan pitu dia isa welum hang dahapan ru, hanyene pitu Ruh Alatalla.6Nelang, hang dahapan paharungan ru naan erang masam lautan kaca, nyalah kristal. Hang penah nelang ngawariung paharungan ru naan epat satua isa penu andri mate hang tiba muka nelang tiba wadingni.7Satua isa pertama nyalah erang kaukui singa, nelang situa isa karueh nyalah erang kaukui lammu upu,nelang situa isa katelunyalah uruwawa murunsia,nelang situa isa kaepat nyalah erang kaukui mangamet isa lagi samiding. 8Kaepat satua iru asing-asing uweng enem elat nelang penu mate , inun hang luar atawa hang wuang ; kaandrau atawa kamalem, kaepat situa iru puang suah tarie puntane nelang kaeau, "Brasis, brasis, brasisleh Tuhan, Alatalla isa kuasa, nelang suah naan, nelang isa nahadap ru hawi."9Nelang, tatiap situa iru ngami kamuliaen, horumat, nelang ngantuh syukur ma Hanye isa maharung hang amau paharungan, isa welum makalalawahni, 10karuampulu epat tatueh ru isujud hang dahapan Hanyeisa maharung hang amau paharungan ru, nelang nyammah Hanye isa welum hampe ma kalalawahni, nelang ngumpe mahkota here hang dahapan paharungan nelang kaeau, 11"Yai Tuhan Alatalla kami, Hanyu susuk narime kamuliaen, hurumat, nelang kuasa daya Hanyu haut nyanyari katuluhni kala kabahumen Nukatuluh ni naan daya nasanyari daya Nu,"
Gulungan Kitab baya Anak Domba 1Udihie, aku kadinung hang tangan kawan Hanye isa maharung hang amamu paharungan naan gulungan karatas, isa uweng tulisan hang tuhi luar nelang hang wuangni, isa lagi na segel makai pitu karawen segel. 2Nelang, aku kadinung isa malaikat gagah tu'u kaeau andri mehet lengan, "Hiekeh isa iyuh nguka gulungan karatas ru nelang nguka segel-segelni ?"3Walehanni, puang sunah erang kaulun, maeh hanye hang surga, atawa hang amamu tane, atawa hang wuang taneisa kaiyuh nguka atawa kadinung sunah pulakni teka gulungan karatas ru. 4Kude, aku nuku isanatangis daya puang sunah erang kaulun isa iyuh umak nguka gulngan karatas ru atawa kadinung hang wuangni. 5Walehanni, isa teka isa pangatuehni ru kaeau ma aku, "Mayu hanyu nangis ! Dinung, Singa teka turunan Yehuda, katurunan Daud*,haut mananghampe Hanye kaiyuh nguka gulungan karatas nelang pitu segelni."6Nelang, aku kadinung hang penah-penah paharungan nelang epat situa huni, nelang hang penah-penah kuan tatueh ruerang kaukui Anak Domba mindri, nyalah ni haut nasamalis, isa haut batanruk pitu nelang bamate pitu pada, hanyeiru pitu Roh Alatallaisa nautus ma anteru alam. 7Anak Domba ru hawi nelang ngalap gulungan karatas ru teka tangan tuhi kawan Hanye maharung hang amau paharungan Ni.8Nelang, tawuk Anak Domba haut ngalap gulungan karatas ru, kaepat situa iruisujud hang dahapan Anak Domba ru, asing-asing here negei kacapi nelang isa mangkuk amas isa penu andri manyan, hanyene du'a kuan ulun-ulun barasis.9Balalu, here manyanyi makai nyanyian isa wau, eauni : "Hanyu isa layak ngalap gulungan karatas ru, nelang iyuh nguka segel-segelni daya Hanyu suah nasamalis, nelang makai ira Nu, Hanyu haut newuh katuluh ulun teka tatiap suku, bahasa, kumpulan, bangsa manyu Alatalla. 10nelang Hanyu hautnyanyari here isa karajaan baya imam-imam manyu Alatalla takam, nelang here sagar marintah hang amau tane."11Udihie, aku kadinung, nelang aku karengei lengan teka rama malaikat isa ngawariung paharungan, situa, nelang kuan tatueh ru. Nelang jumalah here baribu-ribu, malah labis puluan ribu, 12maharek makai mehet lengan, "Layaksa Anak Domba, sa haut nasamalis ru, narime kuasa, nelang katatawen, nelang hikmat, baya kakuaten, nelang hurumat, baya kamuliaen, baya tantulu rariu."13Udihie, aku karengei tatiap situa sa naan hang surga, hang tane, atawa hang wuang tane, katuliuhni nuing, "
1Anak Domba Nguka Segel sa Kaisa hampe sa Kaenem Udihie, aku mansining tawuk Anak Domba nguka isa teka pitu segel ru, nelang aku karengei isa teka situa iru kaeau makai mehet lengan nyalah ampeng, "Ayu !" 2Walehanni, aku kadinungerang kaukui kuda mahilak nelang hanye isa maharung hang amauni nelang negei panah ; nelang mahkota haut nahuwe hang ulu ni, nelang hanye mahulu umak nyantalau nelang humpan manang.3Nelang, tawuk Anak Domba nguka segel sa karueh, aku karengei situa sa karueh kaeau, "Ayu !" 4Udihie, erang kaukui kuda isa mariang nyalah lelap apui, nelang hanye maharung hang amauni naami kuasa umak ngalap kadamaian teka amau tane hampe murunsia sagar ipamunu, nelang makai padang isa hante naami ma hanye.5Nelang, tawuk Anak Domba ru nguka segel sa katelu, aku karengei situa sa katelu kaeau "Ayu !" Udihie, aku kadinung erang kaukui kuda maintem nelang hanye maharung hang amauni timangan hang tangan ni. 6Balalu, aku karengei nyalah naan lenganteka penah-penah kaepat situa iru kaeau, "Erang supak gandum umak erang dinar, telu supak jelai umak isa dinar, kude ada nanrusak ilau baya anggurni"7Nelang, Tawuk Anak Domba ru nguka segel isa kaepat, aku karengei lengan situa sa kaepat kaeau, "Ayu !" 8udihie, aku kadinung erang kaukui kuda kakuring kalas nelang hanye maharung hang amau ni nangaran Maut nelang Hades handrukuini. Nelang, kuasa naami ma here sparapan isa hang amau tane, umak munu makai padang, juju lau, panyakit, nelang binatang, bapanyakit, nelang siatua buas hang bumi.9Tawuk Anak Domba nguka segel sa kadime, aku kadinung hang kapit altar* amirue here sa haut wuah wunu daya firman Alatalla nelang daya kasaksian sa haut napertahan here. 10Here maharek andri mehet lengan, "Pire lawah lagi yai, Tuhan isa barasis nelang kapinu'u, Hanyu sagar bakilah teka pahakiman nelang iwaleh daya gana ira kami ma here isa muneng hang amau tane ?" 11Nelang, ma asing-asing naami erang kawua jubah mahilak nelang here nawara neu here baranai erang itus lagi, hampe jumalah kuan hengau panyanyanga nelang pulaknai here sa sagar nawunu nyalah here jari ganab.12Nelang, aku kadinung tawuk Anak Domba ru nguka segel sa kaenem, kajadian gampa tamam tatu'u ; mateandrau jari maintem nyalah kain karung isa naulah andri wulu nelang wulan jari mariang nyalah ira. 13Nelang, wawahiang hang amau langit lawu matane nyalah kakau kayu ara wuani ngalampini daya nagagunsang wuani lawu baya isa manta daya riwut barat. 14Nelang, patuhi langit yalah karatas isa nagulung, nelang tatiap gunung baya kuan pulau paidar teka unengni.15Udihiye, kuan raja-raja hang tane, nelang kuan pembesar, nelang kuan tantara,* nelang kuan ulun tatau nelang bakuasa, nelang katuluh walah, nelang ulun barabhum sadina hang guha-guha hang helang watu gunung hang amau gunung. 16Here kaeau ma gunung-gunung baya kuan watu-watu karang ru, "Runtun wuah kami nelang uneng kami sadina hang dahapan Hanye isa lagi maharung hang amau paharungan Ni, teka murka Anak Domba ! 17Daya, andrau hante teka murka here haut hampe nelang hie sa tau tahan ?"
3Segel Hang Rai 144.000 ulun Israel 1Udi iru, aku kadinungepat malaikatmindri hang epat hujung tane, rahat nahan riwut isa hawi teka epat hujung tane himpan puang uweng lagi isa nyiwui nuju ma entuan, ma laut, atawa nuju ma kayukaya. 2Udi hie, aku kadinung malaikat lain hulet teka unengan hulet ni mate andrau, palus ngenei segel teka Alatalla isa welum. Hanye kaeau andri mehet lenganma kaepat malaikat isa haut naami kuasa umak nyandrusak tane baya laut, atawa kuan kakau kayu kapihuan kamiluput ngami siri, segel hgang rai hamba-hamba Alatalla takam."4Aku karengei jumalah here isa nasegel rama ni 144.000 kaulun. Here katuluh baasal teka tiap suku anak Israel :* 5Teka suku Yehuda 12.000 teka suku Ruben 12.000 teka suku Gad 12.000 6teka suku Asyer 12.000 teka suku Naftali 12.000 teka suku Manasye 12.0007teka suku Simeon 12.000 teka suku Lewi 12.000 teka suku Isakhar 12.000 8teka suku Zebulon 12.000 teka suku Yusuf 12.000 teka suku Benyamin 12.000 isa haut nametrai. Laut Murunsia9Dami udi aku kadinung, sabujurni jumalah murunsia puang iyuh reken jumalahni, teka katuluh negara nelang suku bangsa nelang bahasa, mindri hang dahapan paharungan Anak Domba, nuwe jubah mahilak nelang baya palapa palam hang tangan here, 10nelang here maharek andri mehet lengan, "Kasalamaten manyu Alatalla kami isa maharung hang amau paharungan, nelang umak Anak Domba."11Nelang, katuluh malaikatisa rahat mindri ngawariung paharungan hang ngawariung tatueh,* nelang kaepat situa iru, here sujut hang dahapan paharungan ru nelang nyammah Alatalla, 12andri kaeau, "Amin !* Pujian nelang kamuliaen nelang hikmat nelang basyukur nelang kahurumaten nelang kakuasaen, nelang kawigasen manyu Alatalla takam hampe ma kalalawah. Amin !"13Udihie, isa teka tatueh ru bapaner nelang nunti maaku, "Hie keh here isa nuwe jubah mahilak nelang teka awe here hawi ?" 14Makani, aku kaeau ma hanyu, "Tuanku, hanyu haut karasa." Balalu, hanye kaeau ma aku, "Here kuan ulun sa haut kaluar teka aniyaya isa bangat hante nelang haut nuhun jubah here nelang ngulah mahilak hang wuang ira Anak Domba.15Daya sabab iru, here mindrei hang dahapan paharungan Alatalla nelang malayani Hanye kaandrau kamalem hang bait Ni ; nelang Hanye isa maharung hang amau paharungan sagar muneng hang penah-penah here. 16Here puang sagar kajuju atawa malah kamulek ; atawa mateandrau puang sagar ngampihanang here atawa laing ka'i isa lainni. 17Daya, Anak Domba isa hang penah-penah paharungan sagar jari gambala here nelang sagar nganyak here ma ranu pamelum ; nelang Alatalla sagar nyamawai katuluh mate ranu teka mate here."
Anak Domba Nguka Segel Kapitu 1Nelang, tawuk Anak Domba nguka segel isa kapitu, suni suwung hang surga kakira satangah jam lawahni. 2Nelang, aku kadinung kapitu malaikat lagi mindri hang dahapan Alatalla, nelang pitu salumpayang naami ma here.3Balalu, Malaikat lain hawi nelang mindri hang dahapan altar* , negei tadamuan teka amas ; nelang ma hanye miwir dupa umak parapah baya dua-dua ulun-ulun barasis ma amau altar amas hang dahapan paharungan ru. 4Nelang, atuk dupa ru, sindrah-sindrah du'a ulun-ulun barasis, mamai ma dahapan Alatalla teka tangan malaikat ru. 5Balalu, malaikat ru ngalap tadamuan nelang nyamelum apui isa naalap teka altar balalu natungkalni ma tane ; jari karengei lengan ampeng baya kelat palus gampa. Nyiwui Salumpayang Pertama andri sa Kaepat6Udihie, pitu malaikat isa negei pitu salumpayanghaut basiap umak nyiwui salumpayang here. 7Malaikat pertama nyiwui samlumpayangni, balalu naan kajadian uran es nelang apui basampur ira ; nelang haut natundrak maamau tane, palus rakit sepertelu bumi nelang sepertelu kuan kayu kaya nelang nyandrakit katuluh rikut sa lagi kakuring.8Malaikat karueh nyiwui salumpayang, maka nyalah gunung isa rakit daya natimai apui ma wuang laut jari ira, 9maka sepertelu teka situa isa uweng hang laut nelang uweng pamelum jari pampatei, nelang sepertelu teka kapal napihansur.10Malaikat katelu nyiwui salumpayang ni, makani lawu teka amau langit erang kadiki wawahiang hante, welum nyalah suluh, nelang wawahiang ru lawu sepertelu teka hungei baya mate ranu. 11Ngaran wawahiang ru hanyene ne Apsintus. Makani, sepertelu teka teka katuluh ranu jari apsintus nelang rama ulun matei daya ranu iru haut jari mapait.12Malaikat kaepat nyiwui salumpayangni, makani wuang sepertelu mateandrau, sepertelu wulan, nelang sepertelu wawahiang hampe sepertelu teka here jari maieng, nelang sepertelu andrau kaandrau jari maieng nelang kalhie pada tawuk andrau kamalem.13Balalu, aku kadinung nelang karengei erang kaukui wurung rajawali samiding hang penah-penah langit, nuing makai mehet lengan, "Silaka, silaka, silakaleh here isa muneng hang amau tane daya lengan salumpayang katelu malaikat lain isa magun sagar nasiwui."
Salumpayang ka dime ngamulai kakarasen isa kaisa 1Balalu, malaikat kadime nyiwui salumpayangni, nelang aku kadinungerang kawua wawahiang lawu teka langit ma amau tane, nelang ma hanye naami kunsi luwang jurang pampatei. 2Hanye nguka luwang jurang pampatei, teka iru kaluar atuk teka luwang ru, yalah atu teka mate pandruk, nelang mateandrau nelang angkasa jari maieng daya atuk apui teka luwang yeru.3Udihie, tekaa wuang atuk ru hulet angkalap-angkalap ma amau tane, nelang here naami kuasa nyalah kuasa alimangu hang tane. 4Nelang, natuju mahere haut napesen sagar puang nyanrusakbariwit-bariwit hang tane, tatumuan, atawa kakau kayu, walehanni ekat here here isa puang uweng segel Alatalla hang rai here.5Here puang iyuh umak munu here, kude ekat iyuh nyiksa here salawah dime wulan; nelang siksaan ru sameh andri siksaan alimangu tawuk hanye nenget murunsia. 6Lagi tawuk iru, murunsia sagar ngantara pampatei, kude here puang uweng panalu. Here hamen matei, kude pampatei ngaliung here.7Banna kuan angkalap ru nyalah kuda-kuda isa nasadia umak perang ; nelang hang amau ulu here naan bannani yalah mahkota amas, uruwawa here yalah uruwawa murunsia. 8Wulu here nyalah wuluwawei nelang dipen here nyalah dipen singa, 9nelang dada here nyalah bajun jatang, nelang lengan elat here nyalah lengan kereta-kereta rama kuda isa nempat hang medam perang.10Nelang, ukui here yalah alimangu nelang naan hengetni, nelang hang ukuini naan kuasa umak nenget murunsia salawah dime wulan. 11Raja isa rahat marintah here hanyene malaikat jurang maut, mun basa Ibrani ngaranni "Abadon" sadang mun makai basa Yunani ngaranni "Apolion". 12Silaka isa pertama haut taitah, kude magun naanrueh panyusah lain isa sagar hawi. Salompayang Ka Enem Ma'e'au13Balalu, malaikat isa kaenem nyiwui salumpayangni, nelang aku karengei lengan teka kaepat tandruk altar* amas isa naan hang dahapan Alatalla, 14Kaeau ma mallaikat ka enem isa negei salumpayang iru, 'Sanepah kaepat malaikat isa nahuruk hang iring hungei Efrat sa hante ru..' 15Makani, kaepat malaikat ru, isa haut nasiapakan umak andrau nekang jamni, wulan nelang taunni,nalapas himpan munu sepertelu umat murunsia.16Jumalah tantara isa bakuda naan 200 juta ramani ;; aku karengei jumalah here. 17Nelang, kaliru aku kadinunghang wuang paninunganku* kuda-kuda runelang here sa maharung hang amau ni ; kuan tukang tunggangni nuwe baju jatang mariang marede, biru burem, nelang madintang yalah belerang ; nelang ulu kuda-kuda ru nyalah ulu singa nelang teka wawa here ngaluar apui, atuk, nelang belerang.18Andri kateluni sepertelu murunsia sagar nawunu ; andri apui, atuk, nelang belerang isa hulet teka wawa here. 19Daya, kakuaten kuda-kuda ru naan hang wuang wawa nelang ukui here. Sababni, ukui here nyalah anipe nelang uweng ulu, nelang makai ukui ru here nyiksani.20Amun, murunsia isa salamat, puang matei daya musigah ru, tatap puang batubat teka pagawian tangan here, sabujurni here puang iyuhnyammah ruh-ruh jahat nelang kuan sampatung* teka amas, perak, tembaga, watu, atawa kayu ; isa puang iyuh dinung, nasandrengei, atawa tau bagarak, 21nelang here puang hakun batubat teka ipamunu, sihir,* cabul, nelang pangalat.
Malaikat baya Gulungan Kitab Sa Rumis 1Balalu aku kadinung isa malaikat tamam lainni minau teka surga, bapama rakun nelang pelangi naan hang amau ulu'ni, nelang uruwawani nyalah mateandrau, nelang pe'e ni nyalah kakau apui. 2Malaikat ru negei erang kawua kitab isa rumis nelang tauka. Nelang, Hanye irarah pe'e tuhi kawanni hang laut erang katuhi pe'eni hang amau entu.3Balalu ngiak andri lengan isa mehet, yalah singa lagi mangaum ; Nelang udi hanye ngiak, pitu ampeng kelat ngampirengei lengan ni ma here. 4Tawuk kapitu ampeng kelat ru haut mae'au, aku hamen nulis, kude aku karengei lenganteka surga kaea'u,"Segelleh inun sa haut na warani daya pitu ampeng kelat ru ! Ada Natulis !"5Udihie, malaikat isa lagi mindri hang laut nelang hang amau entungnat tangan ni malangit, 6neang basumpah manyu Hanye isa welum ma kalalwah ni, isa ngulah langit baya katuluh isini, nelang tane baya katuluh isini, nelang lautbaya katuluh isini, neu ni puang sagar naunnur lagi, 7kude hang tawuklengan malaikat kapitu, tawuk Hanye hamen nyiwui salumpayang, maka ganableh rahasia Alatalla, yalah sa haut natahampe ma kuan hamba Ni : Kuan nabi*"8Udihie, lengan sa rengeiku huni hawi teka suga kaeau lagi ma aku, Eau ni, "Hulu nelang alap gulungan kitab taukateka tangan malaikat isa mindri hang amau ranu laut nelang hamau entu." 9Makani, aku mahulu nuju malaikat runelang ilaku himpan ngami golongan kitab isa rumis ruma aku, Nelang malaikat rukaeau ma aku, "Alapleh kitab ti nelang kuta leh, iru sagar ngulah wumtung nu mapait, kuda hang wawanu, iru saga mamis nanamni yalah riuwani."10Balalu, aku ngalap kitab isa rumis ru hang tangan malaikat ru palus ngtani, nelang hang wawaku ingkamku mamis nyalah riuwani ; nelang tawuk aku udi ngutani wuntungku jari mapait. 11Balalu, hanye kaeau ma aku, "Hanyu harus banubuat* lagi hang dahapan bangsa rama nelang kaum baya bahasa nelang raja-raja."
Rueh Saksi 1Balalu, naami maaku erang kawila bummung, bannani yalah tungkeh pangukur, andri tulisan, "Hulu nelang ukur Bait Alatalla nelang altarni baya here isa rahat sumbayang hang wuangni. 2Kudeni, elahleh pelataran Bait Alatalla hang tuhi luarni, ada hanyu ngukur, daya iru haut naami ma kbangsa-bangsa ; nelang here sagar takia ma Kota Barasis ru salawah 42 wulan.3Nelang, Aku sagar naami kuasa ma karueh saksiku nelang here sagar banubuat* salawah 1260 andrau nelang makai kain kabung." 4Herena hanyene rueh kakau zaitun nelang rueh pe'e dian isa naampinri hang dahapan Tuhanisa ampun tane. 5Nelang, jaka naan ulun isa hamen ngampihanang here, apui hulet teka wawa here nelang nutung galis musuh-musuh here. Jaka naan isa hamen ngampihanang here, hanye sagar nawunu nyalah sara iru.6Karueh ni uweng kuasa umak nutup langit himpan uran puang jari uran hang andrau nubuat ma here ; nelang uweng kuasa hang amau ranu umak ngubahni jari ira nelang nelang umakpelep tane andri tatiap malapetaka, pari gaha here uweng aheng. 7Nelang, tawuk here haut nyanuputkasaksian here, satua isa hulet teka wuang jurang pampatei sagar babur nawan here nelang palus nyantalau here, nelang palus munu here.8Nelang, bangkai karuehni sagar naetang hang lalan kota hante, sacara simbulis naantuh Sodom* nelang Mesir, uneng Tuhan takam pada nasalib. 9Nelang, teka katuluh bangsanelang suku baya bahasa teka kaum sagar kadinung bangkai karuehni salawah 3,5 andrau nelang puang sagar ngizin bangkai karuehni na etang hang pasaran.10Nelang, isa naan muneng hang amau tane sagar araihewu nintu here nelang miaraihewu ; nelang here asing-asing ngami hadiah isa andri mlainni daya karueh nabi ina niksa here isa muneng hang amau tane. 11Kudeni, udi 3,5 andrau, ruh pamelum teka Alatalla masuk mawuang karueh bangkai ru, nelang here mindri hang amamu pe'e here hampe here ngawauh here jaru takut tu'u. 12Balalu, here karengei lenganisa mehet taka surga kaeau nadap here, "Amaileh mayati !" Nelang, heregin mamai ma surga hang wuang awan, nasaksi daya musuh-musuh here.13Nelang, hang tawuk iru, naan kajadian gampa bumi isa dahsyat hampe sepersapuluh kota ru runtun ; nelang pitu ribu ulun matei daya gampa bumi ru, nelang isa puang matei galis taku tu'u, balalu ngamuliakan Alatalla hang surga. 14Bencana isa karueh haut tipas : dinung eh bencana isa katelu sagar hinang hawi. Salumpayang isa kapitu ma'ea'u.15Balalu, malaikat isa kapitu nyiwui salumpayangni, nelang naan rengei lengan isa mehet teka surga nelang kae'au, " Pamarentahan dunia haut jari pamarentahan Tuhan takam nelang Hanye isa naurapi Ni*, nelang Hanye sagar mamarentah hampe makalalawahni."16Udihie, ruampulu epat kaulun tatueh* isa maharung hang amau paharungan here, hang dahapan Alatalla, basujud nelang nyamah Alatalla, 17nelang kaeau, "Kami basyukur ma Hanyu, U Tuhan, Alatalla isa Mahakuasa, Iisa Naan nelang Isa Haut Naan, daya Hanyu haut ngalap kuasa Nu isa hantenelang ngamulai marentah.18Nelang, bangsa-bangsa haut sangit, kude panyangit Nu haut hawi, nelang saatni haut hampe manyu ulun-ulun matei umak nahakimi nelang ngami upa ma hamba-hamba Nu, nabe-nabe* nelang ulun-ulun kbarasis nelang isa takut manyu ngaran Nu, isa halus nelang isa hante, nelang umak ngampihansur kuan pahansur tane !"19Udihie, tauka Bait Alatalla hang surga nelang naan paninungan Tabut Perjanjian Alatalla hang wuang Bait Ni, nelang hulet kelat nelang ampeng nelang gampa bumi nelang uran es isa mehet.
Wawei Kayaen Baya Naga 1Udihie, naan kadinung siri maka wawauh hangamau langit : erang kaulun wawei bapama mate andrau nelang wulan hang pe'e ni makai mahkota teka duawalas wawahiang hang amau uluni. 2Waweiru rahatb mihauwuntung kai kayaan, hanye ngiak kahanangan.3Udihie, tantau siri isa maka wawauh hang amau langit : erang kaukui naga hante nelang mariang nelang uweng pitu ulu ni nelang sapuluh tandruk baya pitru mahkota pada hang ulu ni. 4ukui naga iru nyujud sepertelu situa hang langit nelang palus nimaini ma tane. Naga ru mindri hang dahapan wawei isa kai kayaan, hanye tau nelen Anak ni.5Waweiru ngayaen erang kaulun ia upu, isa sagar marentah bangsa-bangsa makai tungkeh teja jatang ; kude Anak ia iru naparabut nelang naenei nadap Alatallanelanbg hang dahapan paharungan Ni. 6Wawei ru nempat ma padang jumpun haket, ma unengan sa haut nasadia daya Alatalla umak hanye himpan hanye hang yaru, hanye napalihara salawah saribu rueh jatuh enem pulu andrau.7Nelang, naan pibaburan hang surga, Mikhael nelang kuan malaikatni babur nawan naga. Naga babur nawan malaikat, 8kude here puang kaule hampe puang uweng lagi uneng umak ma here hang surga. 9Naga hante ru na tawut ma imme, Anipe sa matueh naantuh ambilis atawa setan, isa nyantawang katuluh dunia, hanye natawut ma amau tane, sindrah kuan malaikat pada natawut ma tane baya here.10Nelang, aku karengei lengan isa mehet teka surga kaeau, "Itati, haut hawi kasalamaten, kuasa, nelang karajaan Alatalla takam, sindrah kuasa Kristus*Ni nelang isa nanguh pulaksanai takam, isa nanguh here hang dahapan Alatalla kaandrau nelang kamalem, haut natawut maimme.11Here isa nyantalau andri ira Anak Domba, nelang andri piwaraan saksi here ; daya here puang nantarangamirue here, salabisni tawuk kai matei. 12Daya iru, arai hewu, hang surga nelang katuluh isa munenghang wuang ni ! Kude, silaka tane baya laut daya ambilis haut minau ma uneng nu hang wuang lagi iraraat daya hanye karasa tawuk butit ampuni."13Tawuk naga ru kadinung tu'u ni hanye haut natawut ma tane, hanye ngakasah waweimisa haut ngayaen Anak ia upu huni. 14Walehanni, wawei ru naami rueh elat wurung rajawali isa hante himpan hanye kaiyuh samiding hang padang jumpun haket, ma unengni, hang awe hanye nagaduh salwah erang massa, rueh massa, nelang satangah massa lawit teka dahapan anipe.15Anipe ru muras ranu nyalah kareh hungei nuju ma wawei iru, himpan wawei ru taping mawuang ni, 16kude, tane ngarawai wawei ru ; Balalu tane ru pahika nyalah wawa palus neut ranu isa nawuras teka wawa anipe hante ru. 17Makani, anipe hante ru sangit tatu'u ma wawei iru nelang mahulu mabur kuan ia isa lainni teka wawei iru, hanyene kuan ulun isa makai patataan Alatalla nelang magun nyandrengei kasaksian Yesus. 18Anipe hante ru hulet hang iring laut.
Satua Isa Kaluar Teka Laut 1Udihie, aku kadinung erang kaukui satua buas kaluar teka wuang laut, makai sapuluh tandruk nelang pitu ulu ni. Hang tatiap tandruk ni naan erang kawua mahkota nelang pada nelang tatiap ulu ni ngaran-ngaran hinaan. 2Satua buas isa dinungku kai sameh macan tutul, pe'e ni nyalah pe'e wiyuang, nelang wawani nyalah wawa singa. Naga ru ngami satua buas jari kakuaten, paharungan, nelang kuasa isa hante.3Aku kadinung teka ulu-ulu ni nyalah batan tau ngulah pampatei, kude batan ni ru tau ware. Hang litar dunia ngawauh nelang nyandrukui satua buas ru. 4Nelang, here nyammah naga ru daya haut ngami kakuaten ni nuju satua buas iru ; Nelang here nyammah satua buas ru nelang kaeau, "Hiekeh isa nyalah satua buas na nelang hie keh isa kaiyuh babur nawan hanye ?"5Nelang, mahanye naami wawa humpan umak bapaner sakah nelang katuju nyumpah, nelang kuasa umak nampalus salawah 42 wulan. 6Hanye nguka wawa ni katuju nyumpah nawan Alatalla, umak nyumpah ngaran Ni, nelang here isa muneng hang surga.7Hanye pada nalewa umak memerangi ulun-ulun barasis nelang kaiyuh nyantalau here : nelang mahanye naami kuasa ma katuluh suku, kaum, bahasa, nelang bangsa. 8Katuluh isa muneng hang amau tane sagar nyammah hanye, nyeiru tatiap ulun sa ngaran ni puang tatulis teka dunia nasanyari hang wuang kitab pamelum milik Anak Domba, isa haut nasamalis.9Tatiap ulun sa uweng silu mara keh hanye nyandrengei ni : 10Amun erang kaulun natantu jari tawanan, hanye sagar jari tawanan ; amun erang kaulun tau munu makai pedang, daya poedang hanye harus nawunu." Iruleh katantuan nelang iman kuan ulun barasis. Satua Isa Kaluar Teka Wuang Tane11Balalu, aku kadinung erang kaukui satua buas lainni kaluar teka wuang tane ; nelang satua iru uweng rueh tandruk yalah Anak Domba, kude hanye bapaner nyalah erang kaukui naga. 12Hanye nampalusni katuluh kuasa satua buas isa pertama iru hang dahapan ni nyammah satua buas isa pertama, daya batan ni isa lalem ru haut nasamare.13Hanye nampalus siri-siri sa gaib bangat hante, salabisni ngampinau apui teka langit ma tane, hang dahapan ulun rama. 14Nelang, hanye nyantawang kuan ulun rama muneng hang tane andri makai siri isa gaib isa haut nalewaleh ma hanye umak natampalus hang dahapan satua buas isa pertama. Hanye kaeau ma here isqa muneng hang tane umak ngulah sampatung satua buas isa pertama, isa batan daya pedang, kude magun welum.15Hanye naizin umak ngami pahewukan nuju sampatung satua buas ru hampe sampatung satua buas ru tau bapaner nelang ngulah kuan ulun isa nyamah sampatung ru na wunu. 16Nelang, hanye ngampi sabab katuluh ulun, isa halus atawa hante, tatau atawa pauwa, budak atawa ulun merdeka, naami isa siri andri tangan sa kawan atawa hang rai'ni, 17himpan puang uweng sunah erang kaulun isa kaiyuh midi'i atawa ngarikasuali hanye haut basiri, hanyene ngaran satua buas atawa ngaran ni masuk rekenan ni.18Hal yiti sakira uweng hikmat. maraeh ulun isa bijaksanan handreken angka satua buas ru daya angka iru hanyene angka erang kaulun murunsia ; nelang angkani enem jatuh enem pulu enem.
Alatalla Manyanyi Lagu Wau 1Udihie, Aku kadinung Anak Domba mindri hang Bukit Sion, nelang sasameh Hanye naan 144 ribu kaulun, isa natulis ngaran Ammah Ni hang ra'i here. 2Aku karengei lengan teka surga yalah kareh ranu isa hane nelang yalah lengan ampeng kelat isa mehet, kude lengan ni sa rengei ku iru nyalah lengan kecapi isa petikan kecapi here.3Here manyanyi makai nyanyian isa wauhang dahapan paharungan nelang hang dahapan kaepat satua, sindrah hang dahapan tatueh*. Puang sunah erang kaulun isa kaiyuh paajar nyanyian wa'u salain jatuh epat pulu epat ribu kaulun isa haut natewuh teka amau tane. 4Here ru kuan ulun puang menajiskan tenga here makai kuan wawei daya here lagi bujang. Here ru kuan ulun sa umma Anak Domba maawelw haere mahulu. Here haut natewuh teka lahelang murunsia yalah wua isa malani teka Alatalla nelang Anak Domba. 5Here ru puang uweng tau ipusu : Here ru puang uweng kahalaen. Pesen Teka Telu Malaikat6Aku kadinung malaikat samiding hang penah langit, ngenei Injil* paruna umak na wara ma katuluh ulun isa muneng hang amau tane nelang makatuluh bangsa, suku, bahasa, nelang kaum 7nelang hanye kaeau makai lengan isa mehet, "Takutleh ma Alatalla nelang ngampamai kamulien ma Hanye daya tawuk pahakiman Ni haut hampe ; sammahleh Hanye isa haut ngulah langit, tane, laut, nelang katuluh mate ranu."8Balalu, malaikat isa lain, isa karueh, naharak nelang kaeau, "Runtun, haut runtun Babel isa hante ru daya hanye haut ngulah katuluh bangsa nguut anggur nafsu seksual magin bejat."9Udihie, malikat isa lain, isa katelu, naharak karueh malaikansa dahulu, nelang kaeau makai lengan mehet, "Jaka hieleh isa nyammah situa ru nelang sampatungni, nelang narime isa sirihang rai atawa hang tangan ni, 10Ulun yiti sagar nguut anggur murka Alatalla, isa na tuang andri kakuaten penu ma wuang saluki murka Ni, nelang hanye sagar nasiksa makai apui nelang waye hang dahapan malaikat-malaikat barasis hang dahapan Anak Domba.11Nelang, siksaan ma here palus makalalawahni, Here puang uweng uneng umak tarie baranai, inun hanye kaandrau atawa kamalem, ekat ulah here nyamamah situa baya sampatungni, atawa hieleh isa narime siri hang ngaran ni." 12Inaleh kapinu'u ulun-ulun barasis isa haut malihara parentah Alatalla nelang iman ma here hang wuang Yesus.13Balalu, akukarengei lengan teka surga kaeau, "Tulisan ni kaliti : Teka itati, naberkatleh ulun-ulun sa haut matei hang wuang Tuhan." Ruh* kaeau, "Bujur, Himpan here kaiyuh baranai teka uyuh rara here daya gawian here ngalut aheng here." Wasian Hang Tane14Balalu,Aku kadinung awan mahilak nelang maharung erang kaulun anak murunsia * nuwe mahkota teka amas nelang sabit isa kumat hang tangan Ni 15Balalu, malaikat lain kaluar teka bait Alatalla, nelang kaeau makai lengan mehet nadap Hanye isa maharung hang amau awan, "Tantuyur sabit Nu nelang masii daya tawuk ulun masi haut hampe wayahni hang tane daya haut mihak." 16Makani, Hanye isa maharung hang amau awan nantuyur sabit Ni ma amau tane, nelang palus masi.17Udihie, malaikat lain kaluar teka Bait Alatalla isa hang surga, nelang hanye pada uweng sabit isa kumat. 18Balalu, malaikat lain lagi, isa bakuasa andri apui, kaluar teka altar*. Hanye kaeau andri lengan mehet nuju ma malikat isa negei sabit isa kumat ru, "Tantuyurnu sabit isa kumat ru nelang kumpul tuykan wua anggur teka kakau anggur hang tane."19Makani, malaikat ru nantuyur sabitni ma tane nelang ngumpul tuyukan wua anggur hang tane nelang nawut ni ma wuang watu kilangan hante murka Alatalla. 20Pamian nan wua anggur hang luar kuta, nelang ira mareh teka alat pamian nan anggur ru kakira kala amau kuda nelang kala amau saribu enem jatuh stadia.
Pitu Malaikat isa Ngenei Pitu Silaka 1Aku kadinung siri isa lain hang amau langit, isa hante nelang ajaib, pitu malaikat isa ngenei pitu silaka, hanyene silaka isa pijumpuhan ni, daya hang wuang pitu silaka iruleh murka Alatalla taduh.2Balalu aku kadinung isa nyalah lautan kaca basampur apui nelang here haut nyantalau situa iru, sampatungni, nelang ngaran ni, m,indri hang pingir lautan kaca ru nelang negei kacapi Alatalla.3Here nuak nyanyian Musa,* hamba Alatalla, nelang manyanyi Anak Domba : "Hante nelang ajaibkatuluh gawian-Nu, Yai Tuhan, Alatalla isa kuasa. Adil nelang tu'u katuluh lalan Nu, yai raja katuluh bangsa. 4Hieleh isa ngaan takut ma Hanye, yai Tuhan nelang puang narime kamuliaen ngaran -Nu ? Daya, ekat Hanyuleh isa barasis. Katuluh bangsa sagar hawi nelang nyamah hang dahapan Hanyu daya kaadilan Nu na nyatakan."5Udi katuluh hal iru, aku kadinung Bait Alatalla, kemah kasaksian Alatalla hang surga, tauka. 6pitu malaikat isa ngenei pitu masam silaka ru kaluar teka Bait Alatalla, nuwe pama Linen isa mahil;ak marai, nelang makai salempang amas hang dada here.7Isa teka kaepat situa ngami ma pitu malaikat ru pitu cawan amas, penu murka Alatalla, isa welum hampe ma kalalawahni, 8Bait Alatalla, isa penu andri atuk teka kamuliaen Alatalla nelang teka kuasa Ni ; puang sunah erang kaulun kaiyuh masuk ma wuang Bait Alatalla sahuan pitu silaka iru taduh.
Pitu Saluki Baisi Murka Alatalla 1Balalu, aku karengei isa lengan mehet teka wuang Bait Alatalla isa kaeau nuju ma pitu malaikat, "Hulu mayaru waleng kapitu saluki murka Alatalla ma tane.2Malaikat sa pamulaan tulak lepuh mawak sangker sa uweng isi ma tane, makani hulet busung isa maka tatakut nelang mahanang kaliru pada kuan ulun isa naan siri situa ru nelang isa nyammah sampatung ni.3Malaikat sa karueh maleng sangker ni malaut, makani laut miubah jari mariang, nyalah ira ulun matei ; nelang katuluh isa welum hang wuang ni galis matei.4Malaikat katelu mawak sangkerni ma hungei nelang mawuang mate ranu, balalu katuluhni jari ira. 5Balalu, aku karengei malaikat isa bakuasa hang amau ranu kaeau, "Hanyu adil, yai isa barasis, isa naan nelang haut naan daya Hanye mahakimi katuluhulun. 6Dayani, here haut nyantundrak ira umat here isa barasis nellang ira kuan nabi Nu* , kude Hanye ngami here ira umak na u'ut. Here pantas narimeni." 7Nelang, aku karengei altar* kaeau, "Yai Tuhan, Alatalla Isa Kauasa, bujur nelang adil pahakiman Nu."8Malaikat ka epat mawak sangkerni ma amau nuju mate andrau, makani mate andrau naami kuasa umak nutung murunsia andri apui. 9murunsia natutung daya laing apui isa tu'u tamam, kude here mahujat ngaran Alatalla isa uweng kuasa hang amaumkatuluhnsilaka iru. Here puang hakun batubat ngamulia Alatalla.10Malaikat ka dime nundrak sangker maamau paharungan situa iru, maka karajaanni jari maieng ; nelang here ngikitn lela here hampe mahanang, 11nelang mahujat Alatalla isa hang surga daya ingkamni mahanang daya kuan busung here ; kude here puang hakun batubat teka gawian here sa hala.12Malaikat kaenem nyantundrak sangkerni ma wuang hungei isa hante, nyeiru hungei Efrat, maka ranuni jari karing umak nyiap lalan ma raja-raaja teka tuhi Timur. 13Balalu, aku kadinung teka wawa naga, teka wawa situa iru, nelang teka wiwi nabi palsu kaluar telu ruh najis isa dinung yalah barikatak, 14daya here ru ruh-ruh jahat, isa ngulah siri-siri ajaib, isa ngapung kuan raja hang amau tane umak ngumpul here umak nadap pibaburan hang andrau isa hante, nyeiru andrau Alatalla, isa tu'u kuasa.15("Dinung eh ! Aku hawi nyalah maling. Naberkat daya ulun isa jaga nelang malihara pamani hampe hanye puang sagar takia nelang tabentur nelang kuan ulun puang kadinung pakasni.") 16Udihie, ruh-ruh jahat iru nakumpul hang unengan here, hang basa Ibrani Harmagedon.17Malaikat kapitu nyantundrak sangkerni ma amau , makani naan rengei lengan isa mehet teka wuang Bait Alatalla, teka paharunganni, kaeau, "Haut luput." 18Nelang, ampeng kelat, nelang gampa isa tamam, yalah isa huan suah tajadi teka murunsiabnaan hang amau tane, bangat hante gampani. 19Kuta hante ru patuhi jari telu, nelang katuluh kuta iru jari runtun ; nelang babel sa hante ru puang naitung Alatalla umak naami mahanye saluki anggur murka Ni isa lagi irara'at.20Tatiap pulau wawai nelang gunung-gunung puang uweng haba lagi. 21Uran es isa hante, kakira weatni isa talenta, lawu teka amau langit wuah murunsia ; kude murunsia mahujat Alatalla daya silaka daya uran es ru. Daya, silaka ru kaliru tamam.
Wawei Hang Amau Situa 1Udihie, isa teka pitu malaikat isa negei pitu saluki nyandriet nelang bapaner andri aku, eauni, "Mayatileh, aku sagar nutui ma hanyu hukuman umak palacur hante ru, isa mahrung hangamau ranu, 2Andri kuan raja-raja hang amau tane idapa andri here isa muneng hang amau tane haut tawen anggur pidapaenni."3Malikat ru ngenei aku ma wuang jumpun, nelang aku kadinung erang kaulun wawei maharung hang amau erang kaukui situa warna mariang andri penu hujatan, nelang naan pitu ulu nelang sapuluh tandruk. 4Wawei ru makai pama warana ungu nelang mariang nelang naan hiasan amas, watu-watu permata, nelang mutiara. Hanye negei saluki amas isa penu andri najis nelang jinah. 5Hang rai ni, tatulis ngaran ni samasam rahasia ; "BABEL ISA HANTE, INEH KUAN PALACUR KATULUH KAJAIBAN HANG TANE."6Aku kadinung wawei ru mahamui daya ira ulun-ulun barasis nelang daya ira saksi-saksi Yesus. Tawuk aku kadinung, aku kaingkam nelang ngawauh. 7Balalu, malaikat kadinungkaeau maaku, "Daya inun hanyu ngawauh ? aku sagar iwara ma hanyurahasia wawei irunelang rahasia situa isa na tungangni, isa baulu pitu nelang batandruk sapuluh ru.8Situa isa suah dinungnu haut suah naan, kude itati haut puang uweng lagi, nelang sagar hinang kaluarteka jurang pampatei nuju ma silaka. Nelang, here isa muneng hang amau tane, isa ngaranni haut tasurat hang wuang kitab pamelum teka dunia na sanyari, sagar ngawauh tawuk udi kadinung situa iru, isa haut naan, kude itati haut pang uweng lagi, nelang sagar hulet kamulek.9Isa iti kasinien akal nelang hikmat.pitu ulu baarti pitu gunungisa hang amauni waweiru maharung. 10Pitu ulu iru pada sameh pitu raja, dime teka iru haut talau, isa raja magun naan, nelang isa lagi huan hawi, kude tawuk here hawi, hanye nana erang pitus ai.11Situa sa dahuluni suah naan, kude itati haut puang uweng lagi, naan raja isa kawalu hanye tamasuk hang wuang pitu raja huni, nelang hanye nuju silaka.12Kapulu tandruk isa suah dinung hanyene sapuluh raja isa huan narime parintah, kude here narime kuasa nyalah raja sunah erang jam baya andri situa iru. 13Here uweng aheng isa sameh, nelang here ngami kuasa nelang wewenang here ma situa iru. 14Here sagar babur nawan Anak Domba, kude Anak Domba, sagar nyantalau here daya Hanye ru Tuhan hang amau katuluh tuhan nelang raja hang amau katuluh raja nelang here isa baya andri Hanye isa naherau, napidi, nelang isa satia."15Udihie, malaikatru kaeau ma aku, "Ranuisa dinung nu, isa hang amauni palacur isa maharung, hanyene kuan masyarakat, ulun rama, bangsa, nelang bahasa.16Kasapuluh tandruk isa dinungnu nelang situa sagar nakuar daya pelacur. Here sagar nglah hanye talantar nelang tabentur, sindrah sagar nguta lunekni nelang ngupuhni ma apui. 17Dayani, Alatalla ngelah ma wuang atei here umak nampe aheng Ni himpan katuju umak ngami kuasa ma here satua iru hampe firman Alatalla na ampi ganab.18Wawei isa dinung nu iru hanyene kuta hante isa marintah hang amau raja-raja hang amau tane."
Babel Runtun 1Dami udi katuluhni, aku kadinung malaikat alin minau teka surga, isa uweng kuasa hante, nelang tane naan piraai nelang kamuliaenni. 2Hanye nuing makai lengan mehet, eauni, "Runtun ! Haut runtun Babel isa hante ru ! Hanye haut jari uneng muneng kuan setan nelang saper ma tiap ruh najis, hanai umak tatiap wurungsa najis nelang wuang kuar. 3Dayani, katuluh bangsa haut mahamui anggur nafsu zinani, raja-raja hang tane haut bazina andri hanye, nelang kuan padagang hang amauntane jari tatau daya hawa nafsu ni bangat hante."4Balalu, aku karengei lengan isa lainniteka surga kaeau, "Hai Umat-Ku, kaluarleh taka uneng iru himpan hanyu puang badusa nelang puang narime silaka wuah hanye. 5Dayani, dusani haut takumpul amau hampe langit nelang Alatalla haut ngampi itung kahalaen-kkahalaenni. 6Parangai kuta iru sameh yalah hanye ngamangan, waleh ma hanye rueh kali lipet hang amau ulahanni, nelang hang wuang saluki isa napakaini umak nyampur, sampun handrueh kali heneni.7kala hene hanye haut kamulia nelang ngami katatauen ma diri tenga ni raerai, ami siksaan nelang hanang atei nuju ma hanye sahante iru. Dayani, hanye kaeau hang wuang ateini, 'Aku maharung yalah erang kaulun ratu, aku puang waluranna nelang puang suah kaingkam hanang atei.' 8Daya sabab iru, hang erang andrau ai kuan silaka sagar hawi ma hanye, nyeiru pampatei, hanang atei, nelang jujula'u. Hanye sagar natutung makai apui daya Tuhan Alatalla isa nukum hanye sa bakuasa."9Raja-raja hang amau tane, sa haut bazina nelang welum hang wuang katatauen baya andri hanye tawuk here kadinung atuk apui karakitan ru. 10mindri teka lawit daya takut ma siksaanni, nelang nungkau, "Silaka ! Silakaleh, kuta isa hante, Babel, kuta isa tamam ! Daya, hang wuang erang jam ai pahakiman ru hawi !"11Kuan padang hang amau tane sagar nungkau nelang mahanang atei nuju ma kuta iru daya puang suanh erang kaulun kaiyuh midi kuan arian here, 12nyeiru amas, perak, permata, muriara, kain lenan halus, kain ungu, kain sutra, kain kirmizi, nelang papire masam teka kayu isa harum enguhni, kuan barang isa naulah teka taring, teka kayu haraga rarang, teka tambaga, besi, karamik, 13kayu manis, rarampah, tepung halus, gandum, daging sapi, domba, kereta, budak, labis teka iru hampe hewuk murunsia.14Here sagar kaeau, "Wua isa naaheng amiruenu haut wawai teka hanyu, katuluh panatau nelang kuan isa maeh madia haut wawai tejka tenganu, nelang puang sagar kahaba lagi."15Kuan padang barang-barang, haut jari tataudaya kuta iru, sagar mindri teka lawit daya takut masiksaan isa naingkam daya kuta itu, nelang nungkau hang wuang hanang atei, 16Here kaeau, "Silaka ! Silakaleh kuta hante ina, isa nuwe paka kain lenan halus ; isa nuwe kain ungu nelang kain kirmizi, nelang bahias amas, watu permata, nelang mutiara ! 17Dayani, ekat erang jam ai, katuluh katatuen ru galis wawai !" Katuluh nakhoda, kuan panumpang, awak kapal, baya katuluh ulun isa umma ngantara napakah teka laut sagar mindri teka lawit.18nelang kaeau tawuk here kading atuk apui nutung kuta iru, "Kuta awe isa sameh andri kuta hante iru ?" 19Here nammur walenun hang amau ulu here nelang kaeau palus nungkau nelang mahanang atei, eau ni, "Silaka ! Silaka kuta hante iru, isa teka yaru katuluh ampun kapal hang laut haut jari tatau daya kalimpasanni ! sababni, hang wuang erang jam ai, kuta iru haut naulah suni suwung !" 20Arai hewu hang amau hanye, yai surga, hiyai kuan ulun barasis, rasul-rasul," nelang nabi-nabi* daya Alatalla haut mutus hukum hang amau kuta iru ma hanyu.21Balalu, isa malaikat gansang ngenat erang kawua watu isa hanteni nyalah erang kawua watu kilangan nelang natimaini ma laut nelang nuing, "nyalah iru Babel, kuta hante iru, sagar nasanruntun nelang puang sagar haba lagi. 22Lengan peikan kacapi, lengan suling, lengan salumpayang, nelang lengan kuan gamalan lainni puang sagar rengei lagi mahanyu. Puang uweng tukang ulah, isa tau ngulah panalu andri hanyu. Lengan gilingan ngulah gamalan ru puang hanyu karengei lagi.23Sihaya lampu puang lagi basihaya ma uneng nu lagi. Lengan pangantin upu nelang pangantin waweipuang sagar rengei lagi hang uneng nu, daya kuan padagang nu hanyene kuan pembesar hang amau tane. Dayani, katuluh bangsa haut tawang daya wuah sihir.* 24Nelang, hang wuang kuta ru kahaba ira kuan nabi, ulun-ulun barasis, nelang ira katuluh ulunisa nawunu hang amau tane."
Ulun Rama Hang Surga Nawat Alatalla 1Udi iru, akui karengei lengan isa mehet nyalah kumpulan hante ulun hang surga kaeau, "Haleluya ! Kasalamaten, Kamuliaen, nelang kakuasaen hanyene milik Alatalla takam. 2Daya pahakiman ni bujur nelang adil ; Daya Hanye hautngadili palcur hante ru, isa nyandrusak tane andri kajahaten Ni ma kuan palacur iru."3Umak isa karuehni, here kaeau, "Haleluya ! Atuk palacur ru haut mamai hampe ma kalalawahni." 4Balalu, karuampulu epat tatueh nelang kaepat situa iru sujud nelang nyammah Alatalla, isa maharung hang amau paharungan, sindrah kaeau, "Amin !* Haleluya !"5Udihie, naan lengan teka paharungan, "Tawat Alatalla takam, yai naun katuluh isa naragu Hanye, maeh hanye halus atawa hante, isa mahurumat Hanye, Pesta Paadu Anak Domba6Balalu, aku karengei lenganyalah sakumpulan ulun rama, nyalah lengan kareh ranu baah, nelang yalah lengan ampeng kelat isa tamam, kaeau, "Helaluya ! sabab, Tuhan Alatalla takam isa Mahakuasa marintah.7Ayu takam arai hewu nelang miarai, nelang ngami kamuliaen ma Hanye daya andrau piaduan Anak Domba haut hampe, nelang pangamnten wawei Ni haut sade. 8mahanye haut naami kain linen halus isa barasis nelang tarang, umak nahuwe daya kain linen neu ni ulah gawi isa kapinu'u isa naulah daya ulun-ulun barasis,"9Udihie, malaikat ru kaeau ma aku, "Tulis nu ina : 'Naberkatleh ulun isa naherau ma pesta piaduan Anak Domba !" Nelang hanye kaeau lagi ma aku, "Ina basa isa kapinu'u teka Alatalla." 10Balalu, aku sujut hang pe'e malaikat umak nyamah hanye, Kude, hanye kaeau ma aku, "Ada ngaraja iti daya aku pada hamba nyalah hanyu nelang kuan pulaksanai nu isa negei hang kasaksian Yesus. Sammahleh Alatalla daya kasaksian Yesus. Sammahleh Alatalla daya kasaksian Yesus. ruh nubuat.* " Panungang Kuda Mahilak11Udihie, aku kadinung surga tauka, balalu hawi erang kaukui kuda mahilak ; Hanye isa maharung hang amauni bagalar satia nelang kapinu'u, nelang hang wuang kapinu'u Hanye nukum nganyak babur. 12Mate Ni nyalah lelap apui, hang ammau ulu ni naan hene mahkota, nelang hanye naan ngaran isa natulis, isa puang sunah erang kaulun isa karasa, kasuali dirini raerai. 13Hanye makai jubah isa haut nasulup ma wuang ira, nelang ngaran Ni sameh andri Firman Alatalla.14Katuluh pasukan isa hang surga naharak Hanye nelang nunggang kuda mahilak nelang nuwe pama kain linen halus isa mahilak nelang barasis. 15Teka wawa-Ni, kaluar padang isa bangat kumat isa na pakai umak nawan katuluh bangsa. Hanye sagar marintah ma amaumhere makai tungkeh jatang. Hanye sagar mian anggur makai watu gilingan, hanyene murka Alatalla isa kuasa. 16Hang jubah nelang kahapangni naan tulisan : RAJA HANG AMAU KATULUH RAJA NELANG TUAN SEGALA TUAN.17Udihie, aku kadinung erang kaulun malaikat mindri hang wuang mateandrau. Hanye maharek andri mehet lengan nujuan ma kuan wurung isa samiding hang amau langit, "Mayati, bakumpul himpan umma hang wuang nadap panguta teka Alatalla, 18himpan naun kaiyuh nguta lunekni teka raja, lunekni teka pangalima, lunekni teka ulun-ulun sa gansang, lunek kuan kuda nelang here isa maharung hang amau ni, walehanni kuan ulun bebas, kuan ulun rumis tawa ulun hante."19Balalu, aku kadinung kuan situa nelang kuan raja hang amau tane daya pasukan here bakumpul umak babur nawan Hanye isa maharung hang amau kuda mahilak runelang nawan kuan pasukan Ni. 20Makani, situa isa najamma, sindrah nabi palasu isa haut ngami siri sa ajaib hang dahapan situa iru, andri hanye isa nyantawang here isa narime siri situa iru nelang here isa nyammah sampatung, Here natimmai lagi welum ma wuang laut apui isa malelap daya areng.21Nelang, le'eni isa wuah wunu andri padang isa kaluar teka wiwi mulut Ni isa maharung hang amau kuda mahilak nelang katuluh wurung natamising andri lunek ami here.
Karajaan saribu Taun 1Udihie, aku kadinung malaikat minauteka surga,ngenei kunsi juran pampatei nelang nginsing rantai hante hang tanganni. 2Hanye nyamma nagan iru, anipe matueh, nyene setan baya ambilis, nelang palus nuruk salawah saribu taun. 3nawutni ma jurang pampatei, nyalumuni, nelang palus nyegel, himpan hanye puang sagar nyantawang kuan bangsa, hampensaribu taun atiai taduh. hanye sagar nalapas sunah erang itus.4Balalu, akun kadinung kuan paharungan nelang hang amau ni kuan ulun na ami kuasa nelang palus nukum. Aku kadinung amirue ulun-ulun isa na pumpung uluni daya kasaksian Yesus nelang daya firman Alatalla, nelang here puang nyammah situa atawa sampatung nelang puang narime siri situa hang rai ni atawa tangan here. Here welum kamulek nelang marintah baya Kristus salawah saribu taun.5walehanni, ulun-ulun matei isa lainni puang welum lagi sahuan masa saribu taun galis. Inaleh kabangkitan isa pertama. 6Naberkat nelang na barasis kuan ulun-ulun isa kaiyuh bagian hang wuang pihemukkan* pertama ru. Nintu kuan ulun yiti, pampatei isa karuehpuang uweng kuasa, kude here sagar jari imam-imam Alatalla nelang Kristus, nelang sagar marintah sasameh andri Hanye salawah saribu taun. Katalauen Ambilis7Dami udi masa saribu taun galis, ambilis sagar nalapas teka wuang saper. 8Hanye sagar mahulu umak nyantalau kuan bangsa teka epat arah pihawian tane, Gok nelang Magog, ngumpul here umak babur. Jumalah Here Nyalah Karasik Hang Laut.9Here mqamai ma amau entu nelang ngurung kemah ulun-ulun barasis nelang kuta isa nakalelu. Kude, apui minau teka langit nelang nutung here. 10Balalu, setan isa haut nyantawang here natimai ma wuang lautan apui nelang waye, hang yaru situa nelang nabi palasu pada naumpe. Here sagar nasiksa kaandrau, kamalem salwah ni. Hukuman Hang Dahapan Paharungan Mahilak11Udi iru, Aku kadinung paharungan mahilak hante, nelang Hanye maharung hang amamuni, hang dahapan Ni tane baya langit wawai nelang puang haba lagi unengan umak here. 12Balalu, aku kadinung kuan ulun matei, hante atawa halus, mindri hang dahapan paharungan ru, Balalu, tauka kitab-kitab baya kitab isa lainni, hanyeiru kitab pamelum, nelang ulun-ulun matei nahakim yalah isa naan tatulis hang wuang kitab-kitab, sasuai andri ulahan here.13Laut nyarah kuan ulun matei isa naan hang wuang ni, maut nelang Hades pada nyarah ulun-ulun matei isa naan hang wuang ni here nahakimi, asing-asing here ngalut yalah ulahan here. 14Balalu, maut baya Hades na tawut ma wuang lautan apui. 15Amun naan erang kaulun ngaranni natulis hang wuang kitab pamelum, hanye sagar na timai ma wuang laut apui isa malelap ru.
Langit nelang Tane isa Wau 1Udihie, aku kadinung langit isa wau nelang tane isa wau. Daya, langit isa pertama nelang tane isa pertama haut wawai ; nelang laut pada haut puang uweng lagi. 2Balalu, aku kadinung kota isa barasis, Yerusalem wau, minau teka langit, teka Alatalla, nelang haut sade yalah pangantin wawei mungka umak daranganni.3Aku karengei lengan isa mehet teka amau paharungan kaeau, "Dinung, kemah Alatalla naan hang penah-penah murunsia. Hanye sagar muneng baya here nelang here sagar jari umat Ni. Alatalla erai sagar muneng baya andri here palus jari Alatalla here. 4Hanye sagar nyamawai tatiap riu mate teka mate here nelang pampatei puang sagar naan lagi, puang sagar naan lagi hanang atei, tangis tungkau, atawa hanang atei isa lawah haut paitah."5Hanye isa maharung hang paharungan kaeau, "Dinungleh, Aku nyanyari katuluhni wau" eau Ni kamulek, "Tulis leh daya lenganni iyuh harap daya kapinu'u" 6Udihie, Hanye kaeau ma aku, " Haut luput ! Akuna isa Alfa nelang Omega, Isa Panukuan nelang isa Pijumpuhan. Aku sagar ngami ranu nau'ut ma tiap ulun isa malah teka mate ranu pamelum .7Hanye isa manag sagar narime katuluhni ; Aku sagar jari Alatalla nelang hanye sagar jari anak Ku. 8Kudeni, here isa takut, ngaan harap, nelang keji ; paminu, ulun sundal, tukang sihir,* kuan nyammah sampatung,* nelang katuluhni ipusu,, sagar kaiyuh bahagian teka here hang wuang lautan apui nelang waye apui. ina pampatei isa karueh." Yerusalem Wau9Udihie, isa teka pitu malaikatisa negei saluki isa penu andri pitu silaka pangalisan ru hawi nelang kaeau ma aku, "Mayati, aku sagar nutui ma hanyupangantin wawei, darangan Anak Domba ru." 10Balalu hanye nganei aku mawuang ruh nuju ma amau gunung isa amau nelang hante, sindrah nutui ma aku kuta barasis, Yerusalem, isa minau teka langit, teka Alatalla,11penu andri kamuliaen Alatalla nelang sihaya ni nyalah permata isa haraga rarang, nyalah permata yaspis, jaranih nyalah kristal. 12Kuta iru nyalah tembuk isa hante nelang amau nyalah hene ni duawalas wanawang hante. Hang wanawang ru naan duawalas malaikat nelang ngaran ni haut natulis hang amauni, hanyeiru duawalas suku Israel.* 13Naan pitu wanawanghante hang tiba timur, telu wanawang hante tuhi utara telu wanawang hante tuhi selatan, teu wanawang hante tuhi utara, nelang telu wanawang hante tuhi barat.14Timbuk kuta iru uweng ampun ni duawalas watu pundasi nelang hang amau watu pundasi ru natulis ngaran duawalas rasul* Anak Domba. 15Malaikat isa bapaner andri aku nelang negei tungkeh pangukur isa naulah teka amas umak ngukur kuta, wanawang hante baya timmukni.16Kuta iru sagiepat, amau andri lagani sameh. Hanye ngukurni makai tungkehni, duawalas ribustadia ; amau, laga nelang buka ni sameh. 17Balalu, hanye ngukur timmuk ru, jatuh epat pulu eapat hasta, ngalut ukuran murunsia, sameh pada ukuran malaikat.18Timmuk kuta iru naulah teka watu yaspis nelang kuta iru naulah teka amas murnbi, yalah kaca . 19Fundasi timmuk ru naulahteka watu permataisa rarang-rarang. Watu fundasi isa pertama nyeru watu yaspis, isa karueh watu syafir, isa katelu watu mirah, sa kaepat watu zamrut, 20isa kadime watu unam, isa kaenem watu sardis, isa kapitu watu ratna cempaka, isa kawalu watu beril, isa ka suei watu krisolit, isa kasapuluh watu krisopras, isa kasuwalas watu lazuardi, nelang isa kaduawalas watu kacubung.21Duawalas wanawang hante hanyene duawalas watu mutiara, asing-asing wanawang hante naulah teka isa mutiara, Lalan kuta iru naulah andri amas murni, yalah kaca bening. 22Aku puang kadinung Bait Alatalla* hang wuang kuta iru daya Tuhan, Alatalla isa kuasa ang batikas, nelang Anak Domba bait Alatalla kuta iru.23Kuta iru parlu mateandrau atawa wulan umak ngampiraai kamuliaen Alatallakuta iru mara'ai daya Alatalla nelang Anak Domba jari lampuni. 24Bangsa-bangsa sagar takia hang wuang sihaya kuta nelang raja-raja hang amau tane sagar ngenei kamuliaen hang wuang ni. 25Wanawang hante puang sagar natutup tawuk kaandrau, nelang puang uweng kamalem hang yaru.26Here sagar ngenei kamuliaen nelang hurumat bangsa-bangsa hang wuang kuta. 27walehanni, puang naan isa najis sagar masuk ma kuta iru, ma ulun isa ngaraja hal-hal isa keji atawa katuju ipusu, walehanni ekat isa ngaran ni haut natulis hang wuang Kitab Pamelum Anak Domba.
1Udihie, malaikat ru nutui ma aku ngungei ranu pamelum, isa tarang yalah kristal, mareh teka paharungan Alatalla nelang Anak Domba 2hang penah lalan kuta iru. Hang karueh pingir hungei, tummu kakau pamelum isa ngaluar duawalas masam wua hang tatiap wulan. Rawen kakau kayu iru tau napakai nyamare kuan bangsa.3Puang sagar naan lagi kutuk, kudeni paharungan Alatalla nelang Anak Domba sagar naan hang wuang kuta iru, hambani sagar nyammah Hanye. 4Here sagar kadinung uruwawa Ni nelang ngaran Ni sagar natulis hang rai here. 5Kamalem puang sagar naan hampe here puang parlu sihaya lampu atawa mateandrau daya Tuhan Alatalla sagar nyiai here, nelang here sagar marentah ma kalalawahni. Pihawian Yesus Kristus6Malaikat ru kaeau ma aku, "Katuluh pataanni haut jari kaharapen isa kapinu'u. Tuhan, Alatallateka ruh kuan nabe,* nunyu malaikat-malaikat Ni inun sa sagar jari. 7Rengeileh, Aku sagar hawi ! Naberkat ulun isa taat ma lengan nubuat* kitab na."8Aku, Yohanes, isa haut karengei nelang kadinungkatuluhni, aku sujut umak nyammah hang pe'e malikatisa haut natutui katuluhni ma aku. 9Kude, hanye kaeau ma aku, "Ada ngaraja iru ! aku na hamba sameh kala naunnelang kuan pulaksanai nu, kuan nabe, sindrah nyalah here isa ngalut piwaraan hang wuang kitab. Nyammah Alatalla !"10Udihie, malaikat ru kaeau ma aku, "Ada nyegel pitataan nubuat hang wuang kitab daya haut riet wayah ni." 11Maraeh kuan ulun isa ngulah kajahaten tatap nglah kajahaten, ulun isa puang barasis, ulun isa ngulah isa kapinu'u ngaraja isa bujur, nelang ulun isa barasis tatap ngaraja isa bujur, ulun isa barasis tatapleh hanye barasis."12Rengeileh, Aku sagar hawi ! Nelang, Aku ngenei upa Ku, umak iwaleh ma tiap ulun kala ulahan ni. 13Aku na Alfa nelang Omega, isa panukuan nelang isa pijumpuhan.14Naberkat here isa nuhun jubah here hampe here uweng kakau pamelum nelang masuk ma kuta iru ,itah wanawang hante, 15Isa hang luar kuta naan antahu, ulun panyihir, ulun-ulun cabul, kuan pamunu, kuan nyammah sampatung, nelang ulun ulun sa katuju ipusu.16Aku, Yesus, haut nunyu malaikat Ku umak jari saksi nu manyu katuluh ni hang wuang jemaat. Akuna pusuk nelang katurunan Dawit*, Wawahiang Timur isa maraai."17Ruh amirue neng pangantin waweiru kaeau, "Mayati !" maraeh ulun sa karengei ru kaeau, "Mayati !"Mara eh ulun isa malah hawi ; maraeh kuan ulun hakun ngalap ranu pamelum andri barahum." Pangalisan.18Aku iwara ma katuluh ulun isa nyandrengei patataan nubuat kitab--kitab : "Jaka naan isa nammah hang wuang piwaraanni ma hanye katuluh silaka isa natulis hang wuang kitab. 19Nelang, jaka naan isa nangkurang teka pitataan hang wuang nubuat, Alatalla sagar ngalap meheni teka kakau pamelum, teka kuta barasis, nelang teka hal-hal isa natulis hang wuang kitab."20Hanye isa iwawara neu hal yeru kaeau, "Yai, Aku hinang hawi." Amen*! Hawileh, Tuhan Yesus ! 21Anugrah Tuhan Yesus nyindrah naun katuluh. Amen.