Mbukushu (Rundu): Bible for 1 Kings

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

1 Kings

Chapter 1

1Apa fumu David ghakuruparire myaka dhendi ne dhengipire; Hamufikire ene mbadi ghayenyine. 2Yodiyo, hapikendi ne haghambire kukwendi eshi; Tushanene fumu wetu mbuyama ghana oyu ghapira kukundama rumweya kwakatughuru noghemane paghutho wafumu nogha mupakere thinga; Gharare mudiva dyendi podiyo eshi fumu ne ghayenye."3Yodiyo, hashanine mbuyama ghana ghomuwa mumango ghomaheya gha Isreali, noha kawanine Abishag ghomu Shunamite noha kamuretire kwafumu. 4Mbuyama ghana yu ne muwa ndani ghana pakere thinga fumu muku muruwanena ene fumu ne mbadi ghamudimukire.5Ndani Adonijah, mwana ghokatughuru wa-Haggith ne ghakuyeyurire thinda ghughamba eshi; "Mbona kara nofumu, nogha kuroyithere matemba notukambe nawa dhini hatutughuru awa hakumine kumakumi kwoko hatjire paghutho dhendi." 6Wihe ne mbadi ghamupatere kehe ruvedhe eshi; "Pashanye ghuna ruwanena kemo?" Aye ne muwa nungu. Aye ne yodiye gharandire Abisalom.7Popo hayi kuyuvire na Joab ghomwana Zeruiah, na-Abiathar ghomu pristeri, awo ne hakuthire noha ghammwene Adonijah. 8Ene Zadok ghomu pristeri, Benaiah ghomwana Jehoiada, Nathan ghomupumbi, Shimei, Rei nawa tutughuru hongcamu awa hakarire kwaDavid ne mbadi hakwatithire dighano dya-Adonijah.9Adonijah ne ghaka yambire muyambo ghondjwi, ngombe, nomandana ghokununa kudiwe edi hatoya eshi Zoheleth, edi dyakara muthambo muya dha-En Rogel; noghethire hakurwendi noha minendi waheya hotutughuru, nawa tutughuru waheya homu Judah, hapika fumu. 10Ene mbadi ghethire Nathan ghomupumbi, Benaiah, hatutughuru hongcamu endi Salomon ghominendi.11Yodiyo, Nathan ne ghaghambire kwaBethsheba ghonyina Salomon eshi; "Mbadi ghuna yiyuvu eshi Adonijah ghomwana Haggith ne ghana kutura thinda ghufumu ndi? naDavid ghofumu wetu ne mbadiko eyi ghana dimukako?" 12Wiye, nahimi kukupa maghano, podiyo eshi ghughamwene moyo ghoye nowa mwanoye Salomon.13Tambukerere kwafumu David nokaghambe kukwendi eshi; "Fumu wange, nane mbadi watapire medhero eshi, mwanoye Salomon ne yombo gharaghura munyima dhoye nombo ghana hungumana pathipura thoghufumu thoye ndi? Pashanye keho yina hokokera eshi Adonijah ne ghana kutura fumu thinda?" 14Ndani oku shime wahokwera kughambaghura nafumu ne n'anyi ningene nika kukwatithitheko kodho mbudhi."15Yodiyo Bathsheba ne ghayendire mungonda dhafumu, oku fumu keho ne ghakurupara thikuma na-Abishag ghomu Shunamite ne yodiye ghamu ruwanenanga. 16Bathsheba ne ghakuvamine kwafumu nogha neghedhire dikuto. Ndani fumu ne kokughamba eshi; "Yikumbera munye ghudi nayo?" 17Ndani Bathsheba ne kokughamba eshi; fumu, watapire medhero mwaFumu Nyambi kwamupikoye ghuninga eshi; "Salomon ghomwanoye ne yodiye mbogha raghura munyima dhange nombo ghana hungumana pathipura thange thoghufumu."18Mone, pano keho Adonijah ne fumu ghadi, hekudyange ghofumu ne mbadi ghuna yidimuka. 19Aye ne ghana tendi muyambo ghomahove, ngombe nondjwi muwingi wayo, nogha netha hana fumu waheya, Abiathar ghomu pristeri na-Joab mukuru wamashurundate; ene Salomon mupikoye ne mbadi ghana mwitha ko.20Ene kukoye keho hekudyange ghofumu, meho gha Isreali ne papoye eshi ghuwa tongwere eshi dye nane ghakuhungumana pathipura thahekudyange ghofumu munyima dhendi. 21Ngeshi mbadi kemo, mboyina hokoka apa mboghupirapo eshi mbohana tumono name namwanange Salomon eshi, atwe ne twarwithithi."22Oku shime ghaghambaghura nafumu, Nathan ghomupumbi ne ghengenine. Yodiyo, hatongwere fumu eshi; "Mupumbi Nathan ne yu." 23Apa gheyire paghutho dhafumu, ghakuvamine paghutho dhafumu oku mutwi wendi ne mumuve.24Nathan ne ghaghambire eshi; "Hekudyange, fumu, dyowa ghambire eshi Adonijah ne yombo gharaghura munyima dhange nombo ghana hungumana pathipura thange ndi?" 25Aye ne ghana ghurumuka dyarero, no ghana tendi muyambo ghomahove, ngombe nondjwi muwingi wayo, no ghanetha hana hotutughuru wafumu waheya, namukuru wawa mashurundate na-Abiathar ghomu pristeri ene mone! Awo ne kuna kudya nokunwa paghutho dhendi; No awo ne kuna kughamba eshi pare rure Adonijah!'26Ene mbadi ghana nitha ko namupikoye Zadok ghomu pristeri endi Benaiah ghomwana Jehoiada ngambi mupikoye Salomon. 27Yinu yi ne kuna yiruwana hekudyange fumu ndi, endi mbadi watongwera mupikoye eshi dye ghakuhungumana pathipura thahekudyange fumu munyima dhendi ndi?"28Ndani fumu David ghahuthire ghughamba eshi; "Munithere Bathsheba." Gheyire paghutho dhafumu noghemanine. 29Fumu ne ghashimbire medhero nokughamba eshi; "Kenge ghapara Fumu Nyambi, yu ghani komonona kumaghukukutu ghange." 30Thika dyodi natapire medhero kukoye mwaFumu Nyambi wa-Isreali, ghughamba eshi; "Yaghushemwa, Salomon ghomwanoye ne yombo ghakara fumu munyima dhange, aye ne mboghana hungumana pathipura thange mudyango dyange no nakuyitenda dyarero." 31Popo Bathsheba ne kokukuvama ghatape dikuto kwafumu, nogha ghambire eshi; "Ngo hekudyange fumu David ghapare roruheya!"32Fumu David ne kokughamba eshi; "Munithere Zadok ghomu pristeri, Nathan ghomupumbi na-Benaiah ghomwana Jehoiada." Yodiyo, awo ne heyire paghutho dhafumu. 33Aye ne ghaghambire karo kukwawo eshi; "Mupiture namupika hekudyenu Salomon nogha dhine pakakambe kange nomuyende nendi ku-Gihon." 34Apa shomukakume kuya, Zadok ghomu pristeri na-Nathan ghomupumbi ne haka wethere Salomon ghakare fumu wa-Isreali nomu kashiye dipori ghughamba eshi; "Fumu kuroruheya ne Salomon!"35Ndani ghomukeye nendi no aye ne ghono ghahungumane pathipura thange noghana kukara fumu mudyango dyange. Yoyishi ame ne namutorora ghakare fumu wa-Isreali na-Judah." 36Benaiah ghomwana Jehoiada ne ghahuthire ghuninga eshi; "Yikare kemo!" Fumu Nyambi wafumu wange ngogha ghambe kemo. 37Thika dyodi Nyambi ghana kara nafumu David, ngoyi kare kemo nokwa Salomon, nogha yukithe thipura tha Salomon kupiterera thawihe fumu David."38Yodiyo Zadok ghomu pristeri, na-Nathan ghomupumbi, Benaiah ghomwana Jehoiada, ghomu Kerethite no-Pelethite haghurumukire na-Salomon ne ghadhinine pakakambe kafumu David noha mutwarire ku-Gihon. 39Ndani Zadok ghomu pristeri ne ghashimbire dinyiha dyomaghadhi kutunda muthinyaku nogha wethire Salomon, noha shiyire dinyiha oku hanu ne pakughamba eshi; "Salomon ne fumu ghokukarererapo!" 40Nohanu waheya ne hayendire munyima dhendi; Hanu ne hashikire yishika noha djabwanine noyishamberera, yodiyo kaye ne kanyunga nyungire kumughuma wawo.41Adonijah noha dhinguri awa ghakarire nawo waheya ne hayi yuvire apa hamanine kudya. No apa ghayuvire Joab mughuma ghodinyiha ne ghaningire eshi; "Pashanye ghuna kukarera kenge muyoyo muthitata?" 42Oku shime ghaghamba, Jonathan ne gheyire, mwana ghokatughuru wa-Abiathar ghomu pristeri. Adonijah ne ghaghambire eshi; "Wingene owe ne ghokatughuru mwene norete mbudhi dhodhiwa."43Jonathan ne ghahuthire ghuninga kwa-Adonijah eshi; "Mbadi kemo, hekudyetu fumu David ne ghana tungeka Salomon ghakare fumu." 44Fumu ne ghana watumu na-Zadok ghomu pristeri, Nathan ghomupumbi, Benaiah ghomwana Jehoiada, ghomu Kerethite no-Perethite nohana mudhineka pakakambe kafumu. 45Yodiyo, Zadok ghomu pristeri na-Nathan ghomupumbi ne hana kamuwethera ghakare fumu ku-Gihon; No hana yendi ghushamberera, yodiyo thina kukarera thitata mumuyoyo ghoghukuru. Oghu ne ghomuyoyo ghuna yuvu.46Shime karo, Salomon ne ghana hungumana pathipura thoghufumu. 47Mukuwedhererapo ne hapika fumu David ne hana piti haka fiyere fumu David ghuninga eshi; "Fumu Nyambi ne ngogha yukithe dina dya-Salomon kupiterera dyoye we David, karo thipura thendi ne ngo thiyuke kupiterera thoye, fumu ne ghana kuvama mutwi wendi paghudidi." 48Shime karo, fumu ne ghana ghamba eshi; "Fiyaghudhi kwaFumu Nyambi wa-Isreali, oyu ghana tapa kwaghumweya ghahungumane pathipura thange dyarero, oku meho ghange ne kumona ghana kuyimona."49Yodiyo, hadhinguri waheya awa hakarire na-Adonijah ne hayapire noha matukire nokehe yu ghayendire ndhira dhendi. 50Adonijah ne ghayapire Salomon; Yodiyo, ghamatukire nogha kashimbire manyiha ghokuthinyaku. 51Salomon ne hamutongwere eshi; "Adonijah ne ghana yapa fumu Salomon; mone, ghana shimbi manyiha ghoku thinyaku ghuninga eshi; "Fumu Salomon ne ngogha tape medhero kukwange dyarero eshi mbadi shogha paghe mupikendi nothimende."52Salomon ne ghaghambire eshi; "Ngeshi kukona ghaneghedhe ghuhungami wendi, nokofotji temba kahuki kendi shoka were pamuve; Ene ngeshi ghuyi tughuwane munwendi ne ghakona kufa." 53Yodiyo, fumu Salomon ne ghatumine hanu haka murete kutunda kuthinyaku. Gheyire noghana kuvamine kupadhi ghafumu Salomon naSalomon ne gha mutongwere eshi; "Yende kundhugho dhoye."

Chapter 2

1Mayuwa ghaDavid ghoyifa yendi ne ghakokere pepi, no aye ne gharawere mwanendi Salomon ghuninga eshi; 2"Ame ne kuna kuyenda nife; tanare, nokuneye eshi owe ne ghokatughuru. 3Nopungure marawero ghaFumu ghoNyambi ghoye: Mukuyenda mumandhira ghendi, kupungura mayendithitho Ghendi, muragho Wendi, ndhango Dhendi nothishupo Thendi thika dyodi yapwa kutjanga mumuragho wa-Mosesi, podiyo eshi mboyi kutomboke kehe yi ghuna kutenda nokehe ku mboyenda. 4Podiyo eshi Fumu Nyambi ne ghakuyaritherere eyi ghaghambire kuhatera kukwange eshi; "Ngeshi hanoye hotutughuru hashwaghe kumandhira ghagho nohayende paghutho Dhange mughushemwa nomutjima dhagho dhodhiheya, nomudhimu ghoghuheya, Aye ne ghaghambire eshi, mbadi mbo papira katughuru ghokuhungumana pathipura thoghufumu wa-Isreali."5Kuwedhererapo ne wadimuka eyi ghatendire Joab ghomwana Zeruiah kukwange, no eyi ghatendire kohakuru wamashurundate hawadi wa-Isreali, kwa-Abner ghomwana Ner na-Amasa ghomwana Jether oyu ghapayire. Aye ne ghanotore thinyinga thomuyita muruvedhe rothiraro nogha turire thinyinga thomuyita pamuya oghu wakarire mumbunda dhendi nokumakuha ghendi. 6Yodiyo, tende kukutha kughunyanyami ghoye, nowa tawedhera eshi mvi dhendi dhakengene muthidi muthiraro.7Ene neghedhe ghunongo kohana hotutughuru wa-Barzillai ghomu Gileadite nowature mowa hana kudya kuthidyero thoye, awo ne heyire kukwange apa natjirire kwamukurwoye Absalom.8Ndani mone eshi ghudi na-Shimei mwana gho katughuru wa-Gera, awo ne haka Benjamite kutunda ku-Bahurim, oyu ghani kutire nothikuto thonyinya apa nayendire ku-Mahanaim. Ene ghakeyire nogha niwane ku-Jordan no natapire medhero mwa-Fumu Nyambi eshi; 'Mbadi shoni kupaye nothimende.' 9Yodiyo, mbadi ghumuthiye ghakare horo, owe ne ghomunyanyami; Ene rete huki dhomvi dhendi muthidi nothinyinga.10Yodiyo, David ne ghapwire noha muvumbekire muthitata tha David. 11Ghure oghu gharaghure David mu-Isreali ne myaka makumi mane; Myaka kwoko-nodhiwadi ne gharaghure mu-Hebron ene mu-Jerusalem ne gharaghure myaka makumi mahatu nodhihatu. 12Salomon ne ghahungumanine pathipura thawihe David; Noghufumu wendi ne wapwire kuturithapo.13Adonijah ghomwana Haggith ne gheyire kwa-Bathsheba ghonyina Salomon, ene ghamwipurire eshi; "Muthiraro ghuneya ndi?" Aye ne ghahuthire eshi "muthiraro." 14Shime karo, ghaningire eshi; "Nidi nombudhi edhi nahimi kukutongwera," Ghamuhuthire eshi ghambe. 15Po ghaghambire eshi; "Wadimuka eshi ghufumu ne wange, noha Isreali waheya ne hatura mataterero ghawo papange, podiyo eshi niraghure. Ene ngambi kemo eshi ghufumu ne hana ghupirura noghuna kara waminange, yoyishi awo ne wakara wendi kutunda kwaFumu Nyambi."16Pano ne nidi nothikumbera thofotji kukoye; mbadi ghuni nyathe." Mbuyama yu ne kokuminga eshi; "Yighambe." 17Ghaghambire eshi; "Nakumbera ghambe kwafumu Salomon, yoyishi mbadi shogha kashwene yoye, eshi ngogha nipe Abishag ghomu Shunammite ghakare mbuyama wange." 18Bathsheba ne kokughamba eshi; 'Thiwana, naka kughamberapo kwafumu.'19Bathsheba ne ghayendire kwafumu Salomon ghaka ghamberepo Adonijah. Fumu ne ghamatukire ghakuwane nambuyama yu nogha nyongekire thingo kukwendi kokuhungumana pathipura thendi nopakara thipura thoghufumu thokuhungumana nyina fumu; Yodiyo ghahungumanine kurudyo rwafumu. 20Ndani ghaghambire eshi; "Naghayara thikumbera thofotji kukoye; mbadi ghuni shwenene." Nafumu ne ghaghambire eshi ghambe nawe, nombadi shoni shwene." 21Podiyo ghaghambire eshi; "Ninge Abishag ghomu Shunammite ghakare mbuyama wa Adonijah ghomukurwoye."22Fumu Salomon ne ghahuthire ghuninga kwanyina eshi; "Pashanye ghuna kushanena Abishag ghomu Shunammite ghamuyeke Adonijah?"Mukumbere ghufumu wendi karo no aye ne mukurwange, na Abiathar ghomu pristeri na-Joab ghomwana Zeruiah. 23Ndani fumu Salomon ne ghatapire medhero mwaFumu Nyambi ghuninga eshi; "Nyambi ngogha yitende kemo kukwange, no shime karo, ngeshi Adonijah ne mbadi ghana ghambera yinu yi mukurwithitha moyo wendi!"24Pano keho, kenge yikara eshi Nyambi ne muyumi, Oyu ghani tawedhera nokunitura pathipura tha David ghotate, no oyu ghatenda ndhuwo dhange thika dyodi yapwa kukuruperitha, Adonijah ne ghapwe kupagha dyarero! 25Salomon ne ghatumine Benaiah ghomwana Jehoiada nogha kapayire Adonijah.26Ndani kwa-Abiathar ghomu pristeri ne ghaghambire fumu eshi: "Yende ku-Anathoth kudipya dyoye. Yoyishi nowe ghuna royera kufa ene mbadi shoni kupaye ruvedhe runo. Pamurandu eshi washimbire dimbangu dyomuragho waFumu Nyambi paghutho watate David nopamurandu eshi nowe natate ne mwanyandire." 27Yodiyo, Salomon ne ghashwayithire Abiathar mughu pristeri waFumu Nyambi, podiyo eshi ghakumithemo yighamba yaNyambi eyi ghaghambire kuhatera ndhuwo dha-Eli ku-Shiloh.28Mbudhi ne dhana kumine kwa-Joab, yoyishi Joab ne ghakwatithire ko Adonijah, ngambi kemo eshi mbadi ghakwatithireko Absalom. Joab ne ghatjirere kuthinyaku thaNyambi nogha kakwaterere kumanyiha ghokuthinyaku. 29Fumu Salomon ne hamutongwere eshi; "Joab ne ghana tjirera kuthinyaku thaNyambi; nokodiyo ghadi kenge, kutishi ghokughutho." Salomon ne ghatumine Benaiah ghomwana Jehoiada eshi, "Yende kamupaye."30Yodiyo, Benaiah ne ghayendire kuthinyaku thaNyambi, nogha ghambire kukwendi eshi; "Fumu ne ghana ghamba eshi shwaye!" Ene Joab ne ghaghambire eshi, 'Mbadi kemo, ene nakufera kokuno.' Benaiah ne ghakaretire mbudhi kwafumu ghuninga eshi; "Joab ne ghafere kutishi ghokughutho." 31Ndani fumu ne kokumuhuthera eshi; "Katende thika dyodi ghana ghamba, kamupaye nokamuvumbeke, podiyo eshi nishwaye thinyinga nodidhiko dyatate thohanu awa ghapayire hokupira murandu."32Yodiyo, Fumu Nyambi ne ghana kumuhuthera thinyinga pamutwi wendi, pamurandu eshi ghapayire hatutughuru hawadi hoha hungami kupiterera ye, nogha wapayire nothimende. Awo ne ha Abner mukuru wamashurundate wa-Isreali na-Amasa ghomwana Jether mukuru wamashurundate wa-Judah, ngambi kemo eshi tate ne mbadi ghayidimukire. 33Thinyinga thawo ne thihuke pamutwi wa-Joab nomitwi dhohana hoka wa-Joab kuroruheya. Ene pa-David nohana hoka wendi, didhiko dyendi nothipura thendi thoghufumu, ngo pakare thiraro kuroruheya kutunda kwaNyambi."34Yodiyo, Benaiah ghomwana Jehoiada ne ghayendire nogha kapayire Joab nogha kamuvumbekire mundhuwo dhendi dho mumamboreya. 35Ndani fumu ne ghaturire Benaiah ghomwana Jehoiada muthipura tha-Joab eshi mukuru wamashurundate, shime karo ghaturire Zadok ghomu presteri mudyango dya-Abiathar.36Fumu ne ghatumene Shimei hakamwithe, noghana ghambire kukwendi eshi; "Tende ndhuwo dhoye mu-Jerusalem notunge mo ene mbadi wakona kushwaghamo eshi ghuyende kehe kuno. 37Mudiyuwa edi mboshwaghamo, nokakuma mumuronga wa-Brook Kidron, yidimuke eshi ghuna fu; Manyinga ghoye ne mboghana kara pamutwi ghoye." 38Shimei ne kokughamba kwafumu eshi; "Yighamba ne yiwa, thika dyodi ghana ghamba hekudyange fumu, dyosho gharuwane mupikoye." Yodiyo, Shimei ne ghatungire mu-Jerusalem mayuwa ghomengi.39Eyi ne yahokokire munyima dhomyaka dhihatu, hapika wa-Shimei ne ghatjirere ku-Achish ghomwana Maachah, fumu wa-Gath. Noha mutongwere Shimei eshi; "Mone, hapika ghoye ne mu-Gath hakadi!" 40Yodiyo, Shimei ne ghakwatire thidongi thendi nogha yendire ku-Achish ku-Gath ghakashane hapika wendi. Ghayendire nogha kashimbire hapika wendi kutunda ku-Gath.41Apa hamutongwere Salomon eshi, Shimei ne ghana shwagha mu-Jerusalem noghana yendi ku-Gath ene ghana kahuka. 42Fumu ne ghatumene Shimei haka ghumwithere noghana ghambire kukwendi eshi; "Mbadi nakuningire ghutape medhero kwaFumu Nyambi ghuninga eshi, mudiyuwa edi mboshwagha mu-Jerusalem, ghuyende kehe kuno, dyodiyuwa mbofa ndi? Nowa ghambire eshi yighamba yange ne yiwa."43Pashanye keho ne ghuna pirera kupungura medhero ghoye agha watapire kwaNyambi nomarawero agha nakupire?" 44Fumu ne ghawedherere kughamba kwa-Shimei eshi; "Ghuna yidimuka nomutjima ghoye, ghuyi ghoghuheya oghu watendire kwatate David; Kate popano Fumu Nyambi ne kuna kukuhuthera ghuyi ghoye pamutwi ghoye."45Ene fumu Salomon ne mboghana pu kufiyera, nothipura tha-David ne mbohana thitendera paghutho waFumu Nyambi kuroruheya." 46Fumu ne gharawere Benaiah ghomwana Jehoiada, nogha yendire ghaka mupaye, ghogha fire. Ghufumu ne wapwire kutenda munyara dha-Salomon.

Chapter 3

1Salomon ne ghatendire makuyuvero na-Pharaoh fumu wa-Egyptena nogha yekire mwana Pharaoh nogha kamuretire muthitata tha David, kate apa ghamanine kutenda ndhuwo dhendi nondhuwo dhaNyambi noditete kudhingumwetwedha Jerusalem. 2Hanu ne ngaha tenderanga muyambo kudyango dyokuyeyuka, pamurandu eshi mbadiko ndhuwo edhi hatendere mudina dyaFumu Nyambi kate mogho mayuwa. 3Salomon ne ghahakire Fumu Nyambi, nokuyenda mumayendithitho ghawihe David, kushwayitha ko vene eshi aye ne ghatendire muyambo nokutumekera hapo pamango ghokuyeyuka.4Fumu ne ghayendire ku-Gibeon ghaka tupure muyambo koko, yoyishi kwakarire dyango dyodire; Salomon ne ghaka tendire muyambo diyovi dhokutumekera pathinyaku thiya. Ku Gibeon, 5Fumu Nyambi ne ghahokokire kwa Salomon muyirota mughuthiku; Nyambi ne ghaghambire eshi, "kumbere, yinu munye shoni kupe?"6Salomon ne ghaghambire eshi: "Waneghedha n'eke dhishokuru kwamupikoye David ghotate, pamurandu eshi ghayendire paghutho Ghoye mughushemwa, mughuhungami, noghukushuki gho mumutjima Noye; Owe ne watwikera ghunongo ghu nendi, nowa mupa mwana ghokatughuru ghahungumane pathipura dyarero."7Pano keho Fumu Nyambi, Watura mupikoye ghakare fumu mudyango dya-David ghotate ene ame ne nomwanuke ghomumbiru; Mbadi nadimuka eshi ngepi shoni shwaye nokwingena. 8Namupikoye mukatji kohanu ghadi awa watorora, hanu hongcamu, nohengi thikumenena mukuwa tara. 9Yodiyo, tape kwamupikoye mutjima ghomatjwathaneno mukughatura hanu woye, podiyo eshi nitjakithe ghuhunga noghuyi. Yidye ghokukona kughatura awa hanu woye?10Yighamba yi ne yashambererithire Fumu Nyambi yoyishi, Salomon ne ghakumbere yinu yi. 11Nyambi ne ghaghambire kukwendi eshi; "Pamurandu ghuna kumbera yinu yi, nombadi ghuna kumbera moyo ghokuhenga pakaye, endi moyo wawa nyathi woye ene ghuna kumbera mutjima ghokutjwathana ghuhungami. 12Mone, naruwana kukutha kuyighamba yoye; Nakukupa ghunyanyami nomutjima ghomatjwathaneno, podiyo eshi mbadiko oyu ghakarire yira yowe endi mbadiko oyu mbogha kara yira yowe."13No nakupa karo yinu yimweya eyi ghuna dhiri kukumbera; Ghushwi nodikuto, podiyo eshi mbokare eshi noghofotji temba yira we mwawa mafumu mumayuwa ghoye. 14Yodiyo, ngeshi ghuyende mundhira Ghange, kukutha mayendithitho Ghange nomuragho Wange, thika dyodi ghayendire wiho David ne mbona repitha mayuwa ghoye.15Ndani Salomon ne ghapindukire; no yaghushemwa eshi yirota vene. Gheyire ku-Jerusalem nogha nemanine kudimbangu dyomuragho ghomakuyuvero na-Fumu Nyambi, ghatendire muyambo ghokutumekera, ghatupure muyambo ghothiraro nogha tendire thirika thokukushamberera nawa pikendi.16Hambuyama hawadi horungu ne heyire kwafumu noha nemane paghutho wendi. 17Mbuyama ghumweya ne ghaghambire eshi; "Hekudyange, name noyu mbuyama ne twatunga mundhuwo dhofotji, nawanine mbutu oku naye moghadi mundhuwo.18Ndani yahokokire mudiyuwa dyoghuhatu, munyima dhokuwana me mbutu, oyu mbuyama naye ne ghawanine mbutu. Atwe ne mundhuwo dhofotji; Karo noyofotji temba oyu ghakarire netu modho ndhuwo ene twawadi vene. 19Mwana ghoyu mbuyama ne ghafire ghuthiku, pamurandu eshi ghamudimbamine. 20Yodiyo, aye ne ghapindukire pakatji koghuthiku nogha shimbire mwanange kumushwayitha kumbadi dhange, oku mupikoye ne ghana pothomokera muturo nokamutura mudiva dyendi, kokuni turera mwanendi ghokufa mudiva dyange.21Apa napinduka eshi niyamweka mwanange ghomungawu, kumu kenga ne ghokufa. Ene apa namukengurura thiwana mathiku-thiku, yaghushemwa aye ne mbadi mwanange oyu nashamurukire." 22Ndani mbuyama ghumweya ne ghaghambire eshi; "Mbadi kemo!, ene ghomuyumi ne mwanange ene ghokufa ne mwanoye." Mbuyama ghokutanga ne ghaghambire eshi; "Mbadi kemo, ghokufa ne mwanoye ene ghomuyumi ne mwanange." Kemo haghambire paghutho wafumu.23Fumu ne ghaghambire eshi; "Ghofotji oyu ghana kughamba eshi, ghomuyumi ne mwanange ene ghokufa ne mwanoye; no ghumweya ne kuna kughamba eshi,, mbadi kemo! Mwanoye ghomungawu ne ghokufa no oyu ghomuyumi ne mwanange." 24Fumu ne kokughamba eshi; "Muni retere thimende." Yodiyo, haretire thimende kwafumu. 25Fumu ne kokughamba eshi; "Yakunuthe mwanuke yu muyipindhi yiwadi, notape dihenda koyu mbuyama nodihenda dimweya ne tape koyu ghumweya."26Mbuyama oyu ghakarire eshi mwanendi ne ghomuyumi ne ghaghambire kwafumu, yoyishi ghayarire non'eke kwamwanendi; nogha ghambire eshi; "Hekudyange, mupe ngenyu mbutu yu mbadi pofotji nokumu pagha!" Ene ghumweya ne ghaghambire eshi; "Yikare vene eshi mbadi wange endi ghoye, ene kumuyakunutha vene." 27Fumu ne ghahuthire ghuninga eshi; "Tape mwanuke yu kwambuyama ghokutanga nombadiko eyi shomu payere; Oyu ne yonyina." 28Na Isreali yomuheya ne ghayuvire yighatura eyi ghana ruwana fumu; No hatutukwire fumu Salomon, yoyishi hamonine eshi ghunyanyami waNyambi ne mumwendi ghudi mukutenda ghuhungami.

Chapter 4

1Yodiyo, fumu Salomon ne ghakarire fumu wa-Isreali ghomuheya. 2Awa ne hapiterithi awa gharuwanine nawo; Azariah ghomwana Zadok ghomu pristeri. 3Elihoreph na-Ahijah ghomwana Shisha ghomuka marukwaro; Jehoshaphat ghomwana Ahilud ghoka mutjangi. 4Benaiah ghomwana Jehoiada, mukuru wamashurundate; Zadok na-Abiathar ghomu pristeri;5Azariah ghomwana Nathan ne mupiterithi wawayendithi waheya; Zabud ghomwana Nathan ghomu pristeri nomuyendha fumu: 6Ahishar ne mukuru mundhuwo dhafumu na-Adoniram ghomwan Abda ne mupiterithi wawa ruwani hoyonyara.7Na-Salomon ne ghakarire noha nguvuru dikumi nohawadi mu-Isreali yomuheya, awa hakarire nothinga thokuyidya ya-fumu nodidhiko dyendi; Kehe yu ghakarire nokaghonda kofotji mumwaka kokughongawedha yidya yafumu. 8Agha ne mena ghawo: 9Ben-Deker, mu Makaz, Shaalbim, Beth Shemesh, Elon Beth Haman; 10Ben Hesed, mu Arubboth; Aye ne yothinda sha Sochoh nodyango dya-Hepher;11Ben Abinadab, mumikunda dhodhiheya dha-Dor; Aye ne ghayekire mbuyama Taphath ghomwana Salomon; 12Baana ghomwana Ahilud, mu Taanach, Megddo na-Beth Shean, kumbadi dha-Zaretan kapiterera Jezreel, kutunda ku-Beth Shean kutamba ku-Abel Meholah, kokuyenda kate mutara wa-Jokneam; 13Ben Geber, mu Ramoth Gilead; Aye ne yothinda shamukunda dhokuyeyuka dho mu-Jair ghomwana Manasseh, mu Gilead; kukwendi karo ne yothinda shamukunda wa-Argob mu Bashan, yitata yishokuru kwoko fotji nomatete nomakorogho ghoyikuvo; 14Ahinadab ghomwana Iddo, mu Mahanaim;15Ahimaaz, mu Naphtali; Naye ghayekire mbuyama Basemath ghomwana Salomon; 16Baanah ghomwana Hushai, mu Asher na-Aloth; 17Jehoshaphat ghomwana Paruah mu Issachar;18Shimei ghomwana Elah, mu Benjamin; 19Geber ghomwana Uri, mu dyango dya Gilead, muditunga dyawa Sihon fumu wawa Amorites na-Og fumu wa-Bashan. Aye nguvuru pithendi ti ghakarire mudyango di.20Judah na-Isreali ne havurire muthivarero thawo yira muve ghomu dikuruviya. Awo ne hadire, hanwine noha shambererire. 21Salomon ne gharoghure kokuheya kutunderera kurware kate kudyango dyawa Philistines, kate kakuma kumururwani wa-Egyptena. Awo ne hatapire ndupu noku karera Salomon mayuwa ghomaheya ghoyipara yendi. 22Yiyeramo ya Salomon mudiyuwa dyofotji ne makumi mahatu pathikara ghomushungwa ghokukangitha ghuroto, makumi kwoko-fotji pathikara ghomushungwa, 23mahove dikumi ghokununa, makumi mawadi ghongombe dhokushwagha mumadyero, ndjwi dithere, noyiyama yimweya ndani noyinyunyi.24Aye ne ghakarire noghu raghuri kumukunda ghoghuheya ghokumbombwa dhorware, kutunderera ku-Tiphsah kate ku-Gaza, nawa mafumu waheya hoku rware; Nogha karire muthiraro mutara dhodhiheya dhendi. 25Waheya haka Judah na-Isreali ne hatungire muthiraro, kehe katughuru mudipya dyendi nomuthitondo thendi thoghukuyu, kutunderera ku-Dan kate Beersheba, mayuwa ghomaheya gha-Salomon.26Salomon ne ghakarire nomahambo mayovi makumi mane ghotukambe tomatemba ghendi, hadhini mbi mayovi dikumi nomayovi mawadi. 27Hanguvuru wa, kehe yu mukaghonda kendi ne haretangire yidya kwafumu nayomuheya oyu ghadire kutishi wafumu, mbadi hapirire thokudya. 28Awo ne haretire yokudya noyo kuruwanitha, kudyango dyokuroyerera, yotukambe noyo yimuna yimweya kehe yu kukutha yoyi ghana kono.29Nyambi ne ghatapire ghunyanyami nomatjwathaneno ghomakuru, noghukuru ghomutjima yira muheke ghokumbombwa dhodikuruviya. 30Ghunyanyami wa-Salomon ne wapitererire hanu waheya hokudiva nohanyanyami waheya hoku Egyptena. 31Ghakarire munyanyami kupiterera waheya, ha-Ethan, ghomu Ezrahite, Heman, Chalcol, na-Darda, ghomwana Mahol; Dikuto dyendi ne dyakumine kumishovo dhodhiheya edhi dhawa dhingumwetwedhire.32Ghaghambire matadhi mayovi mahatu, nomembo ghendi ne ghakumine kudiyovi dyofotji nomembo makwoko. 33Ghathothononine yimenwa, yokutunda kuyitondo yo-Cedar yoku Lebanon, ngambi kuyitondo yimweya eyi haruwanithire kughuwanga eyi yamena kuditete; shime ghapathururire yiyama, yinyunyi, yokukokawa nothi. 34No hanu homushovo dhokukutjaka-tjaka, kwawaheya hama fumu awa hayuvire ghunyanyami wendi, heyire noha yuve ghunyanyami wa-Salomon.

Chapter 5

1Fumu Hiram ghoku Tyre ne ghatumine hapikendi kwa Solomon, pamurandu eshi hayuvire eshi hamuwethera ghakare fumu mudyango dyawihe, Hiram ne roruheya ghahakire David. 2Solomon ne ghana tumine mbudhi kwa-Hiram ghuninga eshi; 3"Wadimuka tate David eshi mbadi ghakonine kutenda ndhuwo dhodina dya-Nyambi, pamurandu ghoyita eyi hamurwithire mutara dhodhiheya, kate Fumu Nyambi ghaturire hanyathi wendi kumapadhi ghendi."4Ene pano Fumu Nyambi ne ghani pa maturumuthero kumutara dhodhiheya; Mbadiko munyathi nomaghukukutu. 5Mone, naghayara kutenda ndhuwo dhodina dya-Fumu ghoNyambi wange, thika dyodi Nyambi ghaghambire kwatate David ghuninga eshi; "Mwanoye oyu nakutura muthipura thoye ne mboghana tendi ngirishe mudina dyange."6Yodiyo, nakuraghura hani tetere yitondo ku-Lebanon; hapikange ne mbohana kara noha pikoye nombona ruwera hapikoye kukutha kehe yi mboghamba. Wadimuka eshi mbadimo mukatji ketu oyu ghakara noghudimuki ghokutete yitondo yira haka Sidoni.7Yahokokire apa Hiram ghayuvire yighamba ya-Salomon, ghashambererire thikuma ghuninga eshi; "Fiyaghudhi kwaNyambi mudiyuwa di, Ghatapa kwa-David mwana ghokatughuru ghomunyanyami gharaghure mbunga dhongcamu dhawanu!" 8Hiram ne ghatumine mbudhi kwa-Salomon ghuninga eshi; "Nathotera kumbudhi edhi wani tumene nombona tendi thika dyodi ghuna rumbera kuhatera yitondo yoyiwa kutenditha mandhuwo."9Hapikange ne mbohana waghurumuna kutunderera ku-Lebanon kate kudikuruviya; Mbona wakambararitha muwato padikuruviya kutamba kudyango edi mboni neghedha. Mbohana kakuyakunukera kokuya; nokukona ghuka washimbe no mboghuna tendi yirumbera yange pakutapa yidya kudidhiko dyange."10Ndani Hiram ne ghatapire yitondo yokutenditha mandhuwo kwa-Salomon kukutha dyodi gharumbere. 11Salomon ne ghatapire kwa-Hiram mayovi makumi mawadi ghomushungwa notundimbe mayovi makumi mawadi ghomaghadhi. Salomon ne ghatapangire yi kehe mwaka. 12Nyambi ne ghatapire ghunyanyami kwa-Salomon, thika dyodi ghamukuruperithire; Pakarire thiraro pakatji ka-Hiram na-Salomon nomughuwadi wawo ne haturithirepo makuyuvero.13Fumu Salomon ne ghatendire mbunga dhawa ruwani kutunda mu-Isreali; Awo ne hakumine kumayovi makumi mahatu ghawa tutughuru. 14Nogha watumine ku-Lebanon mayovi dikumi mukaghonda ene mumarufo: Awo ne hakarire eshi kaghonda kofotji ne kakara mu-Lebanon ndani tughonda tuwadi ne kuhuka tango kumaghumbo; Mupiterithi payiruwana yi ne Adoniram.15Salomon ne ghakarire noha tutughuru makumi kwoko-nomawadi ghawa ruwani ndani mayovi makumi kwoko-nomahatu ghawa kakuteta mawe mumarundu; 16Shime karo, Salomon ne ghakarire nohatutughuru mayovi mahatu nomathere mahatu ghawa kareripo ghomayami gha-Salomon, owa hapiterithire haruwani.17Fumu ne gharawere hathime mawe ghomakuru, mawe ghondhiro, mukutura kumatatikitho ghongirishe. 18Yodiyo, hatendi mandhuwo wa-Salomon, wa-Haram no haka Gebalites hagha thimine noha royithire yitondo nomawe mukutenda ngirishe.

Chapter 6

1Yahokokire mumwaka ghomathere mane nomyaka makumi kwoko-nodhihatu, munyima dhopa haka shwayire ku-Egyptena, mumwaka ghoghune ghoghuraghuri wa-Salomon mu-Isreali, mukaghonda ka-Ziv, kaghonda koghuwadi, ghatamekire kutenda ndhuwo dhaFumu Nyambi. 2Ghure ghongirishe dhaNyambi edhi ghatendire Salomon ne mameteri makumi kwoko-fotji, ghuyaghuyu ne mameteri makumi mawadi, muna ghure ghokutwara muwiru ne mameteri makumi mahatu.3Ngonda dhokughutho dhongirishe ne mameteri makumi mawadi muna ghure, kukurikanyana noghuyaghuyu wadho, ene ghuyaghuyu ghongonda dhokughutho ne hawedherere ko mametera dikumi kutunderera kughutho ghondhuwo. 4No hatendire makende kundhuwo dhi ghomashonga.5Kudikuma dyongirishe ne hatenderere ko mangonda kudhingumwetwedha ngirishe dhodhiheya, mangonda panunda nomwishi. ghatendire mangonda kudhingumwetwedha mutara dhodhiheya. 6Ngonda dhopamuveve ne mameteri kwoko mughuyaghuyu, ngonda dhopakatji ne mameteri kwoko-fotji nongonda dhoghuhatu ne mameteri kwoko-nomawadi mughuyaghuyu; Ghatendire maghundhi kudhingumwetwedha nunda dhodhiheya dhongirishe, podiyo eshi mitambo dhokutanaritha ndhuwo ne mbadi dhikare padikuma dyongirishe.7Ngirishe ne kwadhi tendithire kumawe agha hathimine, yodiyo eshi mbadiko hamara, kamo nokehe thiruwanitha thothikuvo ethi thayuvekire mungirishe apa hadhitendire. 8Kumengeneno ghongonda dhopakatji ne kumutara ghorudyo ghongirishe. Mengeneno gha ne ghadhinine kungonda dhokuwiru, kutunderera pakatji kokutamba kungonda dhoghuhatu.9Ghatendire ngirishe nogha dhi manithire, ghafikire ngirishe dhi nomitambo noyipurangi yoyitondo. 10Ghatendire mangonda ghokumbadi dhongirishe dhodhiheya, kehe mutara mameteri kwoko kutwara muwiru; Hagha gumekere kungirishe nomitambo dhoyitondo.11Ndani n'ando dha-Nyambi ne dheyire kwa-Salomon, ghuninga eshi; 12"Kuhatera kodhi ngirishe ghuna kutenda, ngeshi ghuyende mumayendithitho Ghange, kutenda marawero ghange, kukumithamo muragho wange nokuyenda mumwawo, Ame ne mbona tendi n'ando Ghange noye agha naghambire nawiho David. 13No mbona tungu mohana hoka wa-Isreali, nombadi mboni nyatha hanu wange haka Isreali."14Salomon ne ghatendire ngirishe nogha dhimanithire. 15Ndani ghatendire dikuma dyomwishi noyitondo; Kutundarera pamuve kate kuwiru mwishi dhondhuwo ne ghayandheriremo noyipurangi; Ene pamuve ne ghayarirepo noyipurangi yothitondo thimweya.16Aye ne ghatendire ngonda dhomameteri makumi mawadi kumbadi dhongirishe, kutunderera pamuve kate kuwiru noyipurangi yo-Cedar; Ghatendire ngonda dhi dhikare mwishi eshi thinyaku thomwishi, ngonga dhoKupongoka Thikuma. 17Kughutho ghongonda dhi ne thinyaku thongirishe ne thakumine kumameteri makumi mane muna ghure. 18Mwishi dhongirishe kwaruwanithire yitondo yo-Cedar, eyi hayuwa nofumwa noyira mitemo. Yoyiheya ne yokutunda ku-Cedar; mbadiko diwe dyokukona kumona.19Aye ne gharoyithire thinyaku thomwishi dhongirishe, ghaturemo dimbangu dyomuragho ghomakuyuvero naFumu Nyambi. 20Ngonda dhi ne dhakarire mameteri makumi mawadi muna ghure, nomameteri makumi mawadi kutwara muwiru. Ghawethire kumbadi dhongirishe nongorondo ene thinyaku thotishi ghokughutho ne gharuwanithire yitondo yo-Cedar.21Yodiyo, Salomon ne ghaturire mwishi dhongirishe ngorondo momuheya. Ghaturire menge ghongorondo kumengeneno ghongonda dhofumwa nogha ghaturire kokuheya ngorondo. 22Ngirishe dhodhiheya ne ghadhiwethire nongorondo, kate ghamanine ngirishe dhodhiheya; Ghawethire tishi ghokughutho {thinyaku} oyu ghakarire mungonda dhomwishi.23Mwishi dhongonda dhokupongoka ghayuweremo ha-Engeli hawadi kutunda kuyitondo yo-Oliva, yitjwandjo yo ha-engeli wa ne yakumine kumameteri dikumi kutwara muwiru. 24Dyando dyofotji dyawa engeli ne mameteri kwoko: Mameteri dikumi kutunda kumatangero ghodyando dimweya kate kumatangero ghodyando dyokurandako. 25Mu engeli ghumweya ne mameteri dikumi; Ha engeli awa hayuwire ne waheya mameteri ghofotji mughukuru nomughuyaghuyu. 26Ghure wa mu-engeli ghofotji ne mameteri dikumi na mu engeli ghumweya naye kemo.27Ndani ghogha turire ha engeli wa mungonda dhopakatji; Haghonyononine mando ghowa ha engeli, podiyo eshi mando ghowa ha-engeli ne ghakumine kudikuma dyongirishe. Shime karo mando ghawo ne ghakukundamine pakatji kongonda dhi. 28Nogha wethire ha engeli wa nongorondo.29Ndani ghayuwire yitjwandjo yokupitura ha-engeli nokuyitura kudhingumwetwedha ngirishe dhodhiheya, panunda nomwishi dhothinyaku, noyitondo yomakindhu nomitemo. 30Pamuve ghongirishe ne ghayarirepo nongorondo, momuheya panunda endi mangonda ghomwishi.31Kumengeneno ghongonda dhomu thinyaku thomwishi ne ghaturire ko mathero ghoyipurangi yo-Oliva; Maghundhi nomakwatero ghodikungu ne kwakarire mitara dhikwoko dhodikuma. 32Mathero mawadi ne ghakarire ghoyipurangi yoyitondo yo-Oliva; Pamakungu gha ne ghayuwerepo yiperende yo ha-engeli, yitondo yomakindhu nomutemo, noghayi turire thirombo thongorondo; ghaturire ngorondo pathiperende thawa engeli nopa thiperende thothitondo thomakindhu.33Kumengeneno ghokuthinyaku ne ghatendire mathero ghoyipurangi yokuyitondo yo-Oliva, mitara dhine padikuma. 34Mathero mawadi ne ghoyipurangi yoyitondo yo-Cypresi; Mathero mawadi ghoyipurangi yoyitondo yo-Cedar; Kehe dikungu ne dyakara nomutara dhiwadi dhokukona kupeteka nodimweya dadyo karo kemo. 35Pamathero gha ne ghayuwerepo yiperende yo ha engeli, yitondo yomakindhu nomutemo, ghaturirepo thirombo thongorondo popaheya.36Ghatendire mungonda dhomwishi miyira dhihatu dhomawe ghokuteta nomitambo dhoyitondo yo-Cedar.37Mumwaka ghoghune matatekero ghondhuwo dha-Nyambi ne ghapwire kutenda, mukaghonda ka-Ziv. 38Mumwaka ghodikumi noghofotji, mukaghonda ka-Bul, kaghonda koghukwoko noghuhatu, ngirishe ne dhapwire dhodhiheya nokukutha edi hadhi ghayarere. Ghashimbire myaka kwoko nodhiwadi mukudhitenda.

Chapter 7

1Ene Salomon ne ghashimbire myaka dikumi nodhihatu mukutenda ndhuwo dhendi; Ghamanine ndhuwo dhendi dhodhiheya. 2Shime karo ghatendire ndhuwo dhomu mamboreya gha-Lebanon; muna ghure wadho ne mameteri dithere, muna ghuyaghuyu ne mameteri makumi kwoko noghure ghokwimeka ne mameteri makumi mahatu, nomitara dhine dhomaghundhi ghoyitondo yo-Cedar, shime karo haturire mitambo dho-Cedar pamaghundhi.3Ndhuwo ne kwadhitendire noyitondo yo-Cedar eyi yarara pamitambo edhi haturire pamameteri makumi mane nokwoko, panaro dhodikumi nokwoko. 4Pakarire makende mumitara dhihatu nomakende gha ne ghakupirukere. 5Mathero nomakwatero ghomathero ne hagha tendire mumashonga mane; Makende ne ghakupirukera mumitara dhihatu.6Ghatendire karo ngonda dhodhikuru nomaghundhi; muna ghure wadho ne mameteri makumi kwoko, muna ghuyaghuyu ne mameteri makumi mahatu; kughutho ne ghatenire kodyango dimweya nomaghundhi noshongwa wiru wapo.7Ndani ghatendire ndhuwo dhothipura thoghufumu, ndhuwo dhokuthekera no omu ngaghatweranga, dhapwire kughumba noyitondo yo-Cedar kutunda kumuve kate kushongwa wiru.8Nondhuwo omu ghatungire ne dhakarire nongonda dhimweya mwishi dhongonda dhishokuru, edhi hatenda murupe rokukupitura. Salomon ne ghakatendire ndhuwo yira dhodhi dhamwana Pharagho ghombuyama oyu ghayekire.9Matungo ghomaheya gha ne ghapwire kutenditha kumawe ghondhiro agha hateta thiwana, hagha thekurura notho kutetitha mawe, mwishi endi panunda, kutunderera kumatatekero kate kuwiru, nopanunda karo kate kungonda dhofumwa. 10Matatekitho ne hagha ruwanithire nomawe ghondhiro, ghomakuru, ghamweya ne mameteri dikumi no ghamweya ne mameteri kwoko nomahatu.11Pawiru ne napo mawe ghondhiro, nomitambo dhoyitondo yo-Cedar. 12Dirapa dishokuru ne dyapwire kudhingumwetwedha nomitara dhihatu dhomawe nomitambo dhoyitondo yo-Cedar. Yira dirapa dyo kungirishe dha-Fumu Nyambi nongonda dhomwishi dhongirishe.13Fumu Salomon ne ghatumene haka mwithere Huram kutunda ku-Tyre. 14Aye ne mwana ghokatughuru wamudidhi ghokudiko dya-Nafutali nowihe ne ghoku Tyre, mudimuki ghokuteta yikuvo yo-bronze; Aye ne ghayarire noghunyanyami nomatjwathaneno noghudimuki edi ghokuruwana nokehe rudhi royikuvo yo-Bronze. Yodiyo, gheyire kwa-Salomon no ghana ruwanine yiruwana yoyiheya.15Huram ne ghatendire maghundhi mawadi gho-bronze, ghure wagho ne mameteri dikumi nokwoko-nomahatu mukughemeka, muyira ghomameteri ghokukuma kudikumi nomawadi muna ghure. 16Ndani ghatendire tundjumbi tuwadi to kushwagha ku-bronze, ghature pawiru dhomaghundhi. Kwimeka tundjumbi tu ne mameteri kwoko totuheya. 17Pakarire makwe ghotundjumbi nomenge ghokudhinga eyi haturire pawiru dhomaghundhi, tundjumbi kwoko notuwadi kudighundhi dyofotji nokudighundhi dimweya nako karo tundjumbi kwoko notuwadi.18Yodiyo, ghatendire maghundhi, murayini dhiwadi dhoyiyengitha pawiru dhomanungero kudhingumwetwedha tundjumbi otu twakarire pawiru; Kemo dyogha tendire kukandjumbi kamweya. 19Tundjumbi otu twakarire pawiru dhomaghundhi munngonda dhishokuru twapwire kuyenga nomutemo, mameteri mane.20Tundjumbi otu twakarire pawiru dhomaghundhi ne twakarire noyiyengitha pawiru, kundagha-ndagha dhato pepi nomanungero; Yiyengitha yi ne yakumine kumathere mawadi kudhingumwetwedha kehe kandjumbi. 21Ghaturire maghundhi gha kumengeneno ghongirishe; Dighundhi dyokurudyo ne haditire eshi, Jachin ene dighundhi dyokurumoho ne haditire eshi Boaz. 22Shungu-shungu dhomaghundhi gha ne hagha yengire murudhi yira romutemo. Yodiyo, yiruwana yomaghundhi ne yapwire.23Huram ne ghatendire thiviya thoyikuvo, mameteri ghatho ne dikumi muna ghuyaghuyu ene ghudhungi ne mameteri kwoko ndani mameteri ghomuna ghure ne makumi mahatu. 24Mwishi dhomashonga ghothiviya thi ne gha dhingumwetedhire ko yiyengitha eyi yakumine kudikumi mumameteri, Kudhingumwetwedha thiviya thi, haturireko yiyengitha eyi yakarire miyira dhiwadi.25Thiviya thi ne thatanarere pamahove dikumi nomawadi; Mahatu ne ghakengerere kumbunda, mahatu ne ghakengerere kuditokera, mahatu ne ghakengerere kughucuma, nomahatu ne ghakengerere kudiva; thiviya thi ne hathitenderere papagho nonyima dhagho ne dhapire mwishi. 26Atho ne thakarire thikanyu yira nyara dhomunu; Nombadi dhatho ne hadhipetekire yira dhothinwitho, yira mahokero ghomutemo. Thashimbire mango ghokuyoghanena mayovi mawadi.27Ghatendire karo tukara toyikuvo yo-Bronze; Ghure ghokarukara kofotji ne mameteri mane ene ghure mukutwimeka ne mameteri mahatu. 28Oghu ne ghomutendo ghoturukara tu; Turukara tu ne twakara nomashonga nomumbirikatji ne mwakara makwatero. 29Pamashonga nopamakwatero ne poghadi nyime, hove nomu-engeli. Pawiru nopamuve ne nyime nohove yiruwana yokufanekerapo.30Kehe karukara ne kakarire nomakosho mane gho-bronze nokumakosho mane gha ne kwakarire nonyangata dhokutanaritha karukara mutara dhodhiheya. 31Oku thakara thiyahi kuwiru dhatho ne metera yofotji; Kwathitenda kudhingumwetwedha, yira kudithina, panunda ne dihenda dyometera yofotji; Oku thakara thiyahi ne koyidi yifaneka nomashonga ghatho ne mane mbadi kudhingumwetwedha.32Kumuve watho ne kogha karire makosho, yikuvo yokumakosho ne hayi nungire kukarukara. Ghure ghokwimeka dikosho dyofotji ne metera nodihenda. 33Rutenditho romakosho gha ne rwapiture rutenditho romakosho gho kumatemba; Rutenditho rotundhuwo, mughambi nomamboha ghapo ne yoyiheya kushwagherere ku-bronze.34Kwakarire manyangata mane kumashonga ghokehe karukara; Nyangata dhi ne kwadhitenderere kukehe karukara. 35Pawiru dhokehe karukara, dhiya metara dhofotji nodihenda, hapa tendire kudhingumwetwedha. Mughambi nomashonga ne yakurikanyine.36Mughambi ghokarukara mumbadi dhako ne ghafanekire ko ha-engeli, nyime, nothitondo thomakindhu, kehe kuno kwakarire dyango dyodiyaghuyu kukehe karukara, hadhingumwetwedhire yiyengitha. 37Ghatendire turukara dikumi. Totuheya twakarire mutendo ghofotji, ghukuru wato nomutendo wato.38Huram ne ghatendire yivani dikumi yo-bronze; Kehe thino thivani ne thashimbire mango ghokuyoghanena makumi mane noghukuru ghokehe thivani ne mameteri mane. Kukehe karukara ane kwakarire thivani thofotji. 39Ghaturire turukara tukwoko kumutara ghorudyo ghondhuwo notukwoko kumutara ghorumoho ghondhuwo. Ghaturire thiviya kumutara ghorudyo ghondhuwo, kupirukithera kughucuma nodiva.40Huram ne ghatendire yivani, mafoshoro noturonga noyinwitho. Yodiyo, Huram ne ghamanithire yiruwana yoyiheya yafumu Salomon kundhuwo dhaNyambi. 41Maghundhi mawadi, tundjumbi tuwadi topawiru dhopa maghundhi mawadi; Mutwi endi tundjumbi tuwadi ne twapwire kuyenga.42Ghatendire mathere mane ghombuyo dhokuyengitha, edhi haturire mumuyira dhiwadi kukehe kandjumbi, thitambo yifikerere tundjumbi tuwadi otu haturire pamaghundhi mawadi. 43Turukara dikumi noyivani dikumi eyi haturire paturukara;44Thiviya thofotji nomahove dikumi nomawadi agha haturire mwishi dhothiviya. 45Mapoto, mafoshoro, turonga, noyiruwanitha yoyiheya eyi Huram ghatendire yafumu Salomon yokundhuwo dhaNyambi, yoyiheya ne yokutunda ku-bronze ghokuyenyumuna.46Fumu ne ghakaturire yinu yi mumuronga wa-Jordan mudyango dyomuheke pakatji ka-Succoth na-Zaretan. 47Salomon ne mbadi ghavihire yiruwanitha yoyiheya yi, pamurandu eshi yakarire yingi thikuma; thiviha tho-bronze ne mbadi hathiturire pathikara.48Salomon ne ghawanine yiruwanitha yoyiheya yomundhuwo dhaFumu Nyambi: Thinyaku thongorondo, tishi ghongorondo apa wakarire ghuroto. 49Maturo ghomashera yokushwagha kungorondo, yikwoko kumutara ghorundyo noyikwoko kumutara ghorumoho kughutho ghomengeneno ghothinyaku, nomahenditho ghomunyenge yoyiheya yokushwagha kungorondo.50Yivani, mahenditho, turonga, tutuwo, mokutumekera hapo yoyiheya yokushwagha kungorondo; Mayonga ghongorondo, ghokumathero dhongonda dhomwishi {Ngondo dhokupongoka thikuma} nothero dhokungonda dhishokuru dhongirishe.51Yodiyo, yiruwana yoyiheya eyi fumu Salomon gharuwanine kundhuwo dhaFumu Nyambi ne yapwire; Salomon ne ghakaretire eyi wihe David ghatungekire; Yiruwanitha yo-Siliveri no-Ngorondo. Aye ne ghayiturire mungonda dhomapungwero dhomungirishe dhaFumu Nyambi.

Chapter 8

1Salomon ne ghethire mandwarume ghomaheya gha-Isreali nomanduraghumbo ghomaheya ghomako, nomanduraghumbo ghopamadhiko ghomaheya gha-Isreali, heye kwa-Salomon mu-Jerusalem, podiyo haka rete dimbangu dyomuragho ghomakuyuvero waFumu Nyambi kutunderera kuthitata tha-David, atho ne yo-Siyoni. 2Yodiyo, hatutughuru waheya ne hapongire kuthirika thoyishamberera kughutho wa-Salomon mukaghonda ka-Ethanim, ako ne kaghonda koghukwoko noghuwadi.3Mandwarume ghomaheya gha-Isreali ne gheyire noha pristeri ne hadhamunine dimbangu dyomuragho. 4Hakaretire dimbangu dyomuragho waNyambi, kakurwera komakuwaneno, noyiruwanitha yoyiheya eyi yakarire mukakurwera ka. Hapristeri nawa Levite ne haka yiretire. 5Salomon nodikonga dyawanu wa-Isreali waheya ne hapongire pofotji, hapongire pofotji nendi kuthinyaku, noha yambire ndjwi nongombe eyi yakangire kutara muwingi wayo.6Ndani hapristeri ne haka retire dimbangu dyomuragho waFumu Nyambi kudyango dyadyo, mungonda dhomwishi dhongirishe, mungonda dhokupongoka thikuma, mwishi dhomando ghawa engeli. 7Mando ghawa engeli ne ghafikire dimbangu dyomuragho, ha engeli hafuyererire dimbangu dyomuragho nomaghundhi ghadyo. 8Maghundhi ne mare, yodiyo ghakarire eshi kukona kugha mona ngeshi mungonda dhokuponga ghudi, kumengeneno ghothinyaku; Ene mbadi wakugha mona ngeshi panunda ghudi. No kemo dyoyidi mayuwa ghano.9Mbadiko eyi yakarire mudimbangu di, shimengwa yipara yomawe yomuragho yiwadi eyi Mosesi ghakaturiremo kudyango dya-Horeb, apa Fumu Nyambi ghaturithirepo makuyuvero nodiko dya-Isreali, apa haka shwayire mudyango dya-Egyptena. 10Yahokokire apa mupristeri ghashwayire mudyango dyokupongoka, divuyi ne dyafikerere ndhuwo dhaNyambi. 11Yodiyo, mupristeri ne mbadi ghakonine kutwikera kuyamba, pamurandu ghodivuyi; Thishe nodikuto dyaNyambi ne ya yarire mundhuwo dhaNyambi.12Solomon ne kokughamba eshi: "Fumu Nyambi ghaghamba eshi mboghana tungu mudivuyi dyodiru. 13Nakutendera ndhuwo dhomakuyero, nodyango edi mbo tunga kuroruheya."14Fumu ne kokupiruka nokufiyera difwa dyawanu wa-Isreali, oku dikonga dyawanu ne dinemana. 15No ghaghambire eshi; "Makuyero kwaFumu Nyambi wa-Isreali, Oyu ghaghambire nokanwa kendi kwatate David, nonyara Dhendi dhina yiyaritha ghuninga eshi; 16"Kutunderera mudiyuwa edi nakashimbire hanu wange kushwagha muditunga dya-Egyptena, mbadi notorora thitata kehe thi omu shoha Ni tendere ndhuwo, podiyo eshi dina Dyange ne dikare mo; Ene natorore David ghapiterithe hanu wange ha-Isreali."17Ayo ne yakarire mumutjima watate David mukutenda ngirishe dhodina dyaNyambi wa-Isreali. 18Ene Nyambi ne ghaghambire kwatate David eshi, muyinu yi ne watendire thiwana mukukara kumutjima ghoye eshi Ghuni tendere ndhuwo dhodina Dyange. 19Ene ngambi kemo, mbadi wakona kutenda ngirishe, ene mwanoye oyu mbogha shwagha muyirama yoye ne mboghana tendi ngirishe dhodina Dyange.20Yodiyo, Nyambi ghana yaritherera eyi ghaghambire; Ame ne napinga dyango dyatate David no kuhungumana pathipura thoghufumu wa-Isreali, thika dyodi Fumu Nyambi ghakuruperithire; No natenda ngirishe dhodina dyaFumu Nyambi wa-Isreali. 21No naturamo dyango dyodimbangu dyomuragho, omu mwakara makuyuvero ghaNyambi nawa kerekandongo wetu, apa ghawa shwayithire mudyango dya-Egyptena."22Ndani Solomon ne ghemanine kutishi ghomuyambo waFumu Nyambi, paghutho ghodifwa dya-Isreali, nogha yeyurire moko ghendi muwiru; 23No ghaghambire eshi; "Fumu Nyambi wa-Isreali, mbadiko Nyambi mudiwiru endi pakaye yira We, Ghokupungura makuyuvero non'eke nawa pikoye, awa hana kuyenda paghutho Ghoye nomutjima dhawo dhodhiheya. 24Owe ne ghuna kumithamo eyi wakuruperithire mupikoye David ghotate; Owe ne wayighambire noghuna yikumithamo nonyara dhoye, thika dyodi yidi dyarero."25Yodiyo, Hekudyange Nyambi wa-Isreali, kumithemo eyi wakuruperithire mupikoye David ghotate, ghuninga eshi, "Mbadi mboyikanga kuwana katughuru oyu mbogha hungamana pathipura thoghufumu wa-Isreali, ngeshi hanoye hotutughuru hayuve mandhira ghawo, podiyo eshi hayende paghutho Wange, thika dyodi wayendire paghutho Wange." 26Pano ne nakuraperera, Nyambi wa-Isreali, yighamba Yoye ne ngoya kukare yashemwa, eyi Waghambire kwamupikoye David ghotate.27Ene yashemwa Nyambi ne mboghana tungu pakaye ndi? Mone, diwiru nomawiru ne mbadi wakurikanya mo We. Ngepi kughumbiru ghongirishe edhi natenda! 28Ngambi kemo, yuvere mupikoye ndapero noyikumbera yendi, Hekudyange Nyambi, yuve kundapero nothidiro eyi mupikoye ghana kuraperera dyarero kuko Ye.29Podiyo eshi meho Ghoye ne ngogha yandhuruke kungirishe dhi ghuthiku nomutenya, oku Waghamba eshi dina Dyange ne mbodina kara mo, podiyo eshi ngo yuve ndapero dhamupikoye edhi ghana kuraperera mudyango di. 30Ngoyuve yikumbera yamupikoye no yodiko dya-Isreali, oku hana kurapera mudyango di. Tuyuverere oku We ne mudiwiru dyango dyomatungo Ghoye; No ngeshi Ghuna tuyuverera ne tuthiyererepo.31Ngeshi ghumweya ghana harwera muka mapara ghumbo wendi; No ghana pu kuthineneka ghatape medhero, nokwiya nogha tende medhero paghutho ghotishi ghomuyambo mungirishe dhino. 32Ngo tuyuverere mudiwiru, kughatura mwipithi, kureta murandu ghoghuheya pamutwi wendi, hungeke muhungami mukumupa kukutha ghuhungami wendi.33Ngeshi haguva Woye hana wawitha hanyathi wawo pamurandu eshi hatjora muragho Ghoye, ene ngeshi hana piruka ku-Koye nokutongonona mudina Dyoye nokuraperera ghukumbera ku-Koye modhino ngirishe. 34Yuve oku We ne mudiwiru, nothiyerere maharwero ghohanoye ha-Isreali, nowa huthe kudyango edi watapire kwawa kerekandongo wetu.35Ngeshi mawiru ne ghana yandhera nombadiko mvura pamurandu eshi haharura ku-Koye, ngeshi ha raperera mudyango dino nokutongonona dina Dyoye nokuthiya maharwero ghawo, pamurandu eshi Ghuna wahumbitha. 36Tuyuverere mudiwiru, nothiyerere maharwero ghawa pikoye, mupikoye Isreali, podiyo eshi Ghuwa honge ndhira mwene edhi haroyera kuyenda; No tume mvura mudyango Dyoye edi Watapire koha pikoye ghukare ghupingwa wawo.37Ngeshi dirumbu muditunga, dihamba, dimba nombumbu; Endi munyathi ghana homokera mdyango dyoyitata yawo; Kehe ghano maghukukutu endi yikorwa yidimo. 38Kehe dhino ndapero, kehe yino yikumbera eyi ghana tapa kehe yuno, endi waheya ha-Isreali, nokehe yuno ne ghana dimuka ghukukutu gho kumutjima wendi, nokuyeyura moko ghendi mungirishe dhino.39Tuyuverere mudiwiru matungo Ghoye, notuthiyererepo, noyitende, tape kwakehe yuno kukutha mandhira ghendi, oyu Wadimuka mutjima wendi, Yowe vene Pithoye wadimuka mutjima wamwana munu. 40Podiyo eshi ngoha kuyape mayuwa ghawo ghomaheya agha hana kupara muditunga edi Watapire kwawa kerekandongo wetu.41Shime popo, kuhatera mutunda kure, oyu ghakara eshi mbadi mukadiko dya-Isreali, ene ghana shwayerera kuditunga dyokayenda pamurandu ghodina Dyoye. 42Awo ne mbohana yuvu ghukuru ghodina Dyoye nodyoko Dyoye dyongcamu, nodyoko Dyoye edi Wayeyura, ngeshi ghaneya nokuna raperera mungirishe dhino. 43Tuyuverere oku We ne mudiwiru, tende kukutha eyi ghana kumbera mutundakure ku-Koye, podiyo eshi hanu waheya hopakaye ne hakudimuke nokuyapa dina Dyoye, thika kohanu Woye ha-Isreali podiyo mboha dimuke eshi natenda ngirishe mudina Dyoye.44Ngeshi haguva Ghoye hana yendi kuyita harwithe hanyathi wagho, kehe ku Ghuna watumu, ngeshi ghaha raperera kwaFumu Nyambi muthitata ethi Watorora ngambi mungirishe edhi natenda mudina Dyoye. 45Wayuverere mandapero noyikumbera yagho oku We ne mudiwiru no-Wa ghamwene maghukukutu ghawo.46Ngeshi hana kuharwera {mbadiko oyu ghapiranga kuharura}, Owe ne kokupata nokuwatapa munyara dhawa nyathi wagho, awo ne hana kuwa twara mughupika kuditunga dyawa nyathi wagho, kokayenda endi popepi. 47Ene ngeshi haneya papawo hathinda muditunga dyoghupika nokupiruka, kokuraperera ku-Koye, muditunga edi hakadi ghupika, ghuninga eshi; "Twaharura nokutenda ghuyi, notwatenda ghushatani."48No ngeshi hana huka ku-Koye nomitjima dhawo dhodhiheya nomidhimu dhagho dhodhiheya muditunga dyawa nyathi wawo omu hakadi mughupika nokuraperera ku-Koye kuhatera ditunga edi watapire kwawa kerekandongo wagho, thitata ethi watorora nongirishe edhi natenda mudina Dyoye:49Wayuverere mandapero noyikumbera yagho oku We ne mudiwiru matungo Ghoye, no-Waghamwene maghukukutu ghawo. 50No thiyerere hapikoye maharwero ghawo agha haharura ku-Koye, nomirandu dhagho dhodhiheya edhi hakuharwera; No wape n'eke paghutho dhowa hawa tura mughupika nopodiyo eshi hawa fere n'eke.51Awo ne hanu Woye noghupingwa Woye, awa wakashwayithire katunda ku-Egyptena, kuwa shwayitha mudidhiko dyothikuvo. 52Podiyo eshi meho Ghoye ne ghayandhuruke kumandapero ghawa pikoye ha-Isreali, mukuwa tegherera ngeshi ku hana kukukumbera. 53Owe ne wawataghura kohanu waheya pakaye kokaheya, hakare ghupingwa Ghoye, thika dyodi Waghambire kwamupikoye Mosesi, apa Washwayithire hakerekandongo wetu kutunda mu-Egyptena, Hekudyetu Fumu Nyambi."54No apa ghamanine kuraperera nokutapa yikumbera Solomon kwaFumu Nyambi ne ghemanine kushwagha kutishi ghomuyambo, oku gha tongamenine ghana yeyura moko ghendi muwiru. 55Ghemanine nokufiyera dikonga dyawanu wa-Isreali, ghukuyerera ghuninga eshi; 56"Makuyero kwaFumu Nyambi, Oyu ghatapa maturumuthero kudiko Dyendi dya-Isreali, kukutha yoyiheya eyi Ghakuruperithire. mbadi pakangera n'ando nodhofotji temba koyi ghakuruperitha, eyi Ghakuruperithire kupitera mwamupikendi Mosesi."57Fumu Nyambi ne ngogha kare netu, thika dyodi ghakarire nawa kerekandongo wetu. 58Ngo mbadi ghatuthiye endi Ghatunyathe. Ngogha ghangerere mitjima dhetu ku-Kwendi, mukuyenda mumandhira Ghendi ghomaheya, nokutenda muragho Wendi nomayendithitho Ghendi noyighatura Yendi, eyi Gharawere hakerekandongo wetu.59Yighamba yange noyikumbera yange eyi naghamba kwaFumu Nyambi ne ngo yikare pepi naNyambi mutenya noghuthiku, podiyo eshi ghaghamwene maghukukutu ghawa pikendi ha-Isreali, kukehe yinga yokehe diyuwa. 60Podiyo eshi hanu waheya homukaye ne hadimuke eshi Hekudyetu ne yoFumu Nyambi; No mbadiko ghumweya. 61Mitjima dhenu ne ngodhi kare ghutawedhi kwaFumu Nyambi wetu, mukuyenda mumayendithitho Ghendi nokupungura muragho Wendi, thika diyuwa dino."62Ndani fumu nodikonga dya wanu wa-Isreali waheya ne hatapire mayambo kwaFumu Nyambi. 63Solomon ne ghatupure ndupu kwaNyambi dhothiraro, mandwedho mayovi makumi mawadi nomayovi mawadi nodithere dyofotji, nondjwi mayovi makumi mawadi. Fumu nadifwa dyodiheya dya-Isreali ne hatungekire ngirishe dha-Nyambi.64Mudiyuwa dyofotji fumu ne ghatungekire nongonda dhopakatji, paghutho dhongirishe dhaNyambi; Ghayambire muyambo ghokutumekera, muyambo ghomushungwa, nomaghadhi ghomuyambo ghothiraro, pamurandu eshi tishi ghomuyambo ghopaghutho wa-Nyambi ne ghakarire mumbiru mukuruwanenapo, muyambo ghomushungwa, maghadhi ghomuyambo ghothiraro.65Paruvedhe ru, Solomon nawa Isreali waheya ne hatendire thirika thoyishamberera, difwa dishokuru, kutunderera kumengeneno gha-Hamathi kate kumengeneno gha-Egyptena, hanu ne hakarire paghutho waFumu Nyambi mayuwa kwoko nomawadi noha wedherereko karo mayuwa kwoko nomawadi, kughapakerera ne mayuwa dikumi nomane. 66Mudiyuwa dyoghukwoko noghuhatu ne ghaningire hanu hahuke kumaghumbo ghawo noyishamberera kumaghuwa ghomaheya agha ghana ruwana Nyambi kwamupikendi David nokwawa Isreali waheya.

Chapter 9

1Yahokokire apa Solomon ghamanine kutenda ngirishe dha-Nyambi nondhuwo dhafumu, noyirumbera yoyiheya yaSolomon eyi ghahimine kutenda. 2Fumu Nyambi ne ghahokokire roghuwadi kwa-Solomon, thika dyodi ghahokokire kukwendi ku-Gibiyoni.3Fumu Nyambi ne ghaghambire kukwendi eshi; "Nayuvu ndapero noyikumbera yoye eyi ghuna kumbera kukwange; Napongora dhindhuwo watenda mukuturamo dina dyange kuroruheya, meho Ghange nomutjima wange ne mboghuna karamo kuroruheya."4Ngeshi ghuyende mundhira Dhange thika dyodi ghakarire wiho David, ghakurupere nokuhungama, nokutenda yoyiheya eyi nakurawera, no ngeshi ghukumithemo mahimeno Ghange nomuragho Wange. 5Ndani mbona turithapo thipura thoghufumu ghoye kuroruheya, thika dyodi nakuruperithire David ghowiho, ghuninga eshi; "Mbadi mborimba kuwana katughuru muthipura thoghufumu wa-Isreali."6Ene ngeshi we nohanoye hotutughuru ne mwakupire kukutha mundhira Dhange, nombadi muna kukumithamo muragho wange nomayendithitho Ghange agha natura paghutho dhoye ene we ne kokayenda ghukaraperere hanyambi hagho nagho. 7Popo vene mbona shwayitha Isreali muditunga edi nawapire; No ndhuwo edhi napongwera kudina Dyange ne mbona shwayithako meho Ghange. Isreali ne mbohana musherera nomboghana kara thitamenedhi mwawanu waheya.8No kungirishe dhi, edhi dhawana vumwa ne mboghana dhitetuka kehe yu ghana kupita, no mboghana puyumuna nokughamba eshi; "Pashenye Nyambi ghana ruwanena yinu yokenge kuditunga di?" 9Ndani mboghana wahutha eshi, pamurandu ghokunyatha Fumu Nyambi, Oyu ghashwayithire hakerekandongo wagho mu-Egyptena, nohana yendi kwawa nyambi hagho nagho, nokuwa karera; Yodiyo, Nyambi ne ghana reta maghukukutu ghomaheya gha papagho."10Yahokokire munyima dhomyaka makumi mawadi, Oku Solomon ne ghatenda mandhuwo mawadi, ngirishe dhaNyambi nombara dhafumu. 11Hiram ne ngatumanga yitondo yo-Cedar no-Sipuresi nongorondo ghomwingi momu ghahimine, yodiyo fumu Solomon ne ghatapire yitata makumi mawadi kwa-Hiram muditunga dya-Galileya.12Ndani Hiram ne ghayendire kutunda ku-Tayire ghaka mone yitata eyi Solomon ghamupire ene mbadi yaka mushambererithire. 13Yodiyo, ghaghambire eshi; "Yitata yongepi eyi wanipa, minange?" No gha yitoyire eshi dyango dyo-kabuli, nodyoha kuyitoya ruvedhe runo. 14Ndani Hiram ne ghatumine kwafumu ngorondo ghokukuma kudithere dyofotji nomakumi mawadi ghomasherenyi.15Ethi ne thothitambo thawa tutughuru hoyiruwana awa ghadeghure Solomon: Mukutenda ngirishe dha-Nyambi, ndhuwo dhendi, Millo, ditete dya-Jerusalem, thitata tha-Juda, thitata tha-Megiddo, na-Gezer. 16Pharaogh ghofumu wa-Egyptena ne ghapita nokashimba thitata tha-Gezer nokuthitumekera nomudiro, nogha kapayire ha-Kananite awa hatungire muthitata thiya, nogha thitapire kwamwanendi ghombuyama muna Solomon eshi thitapera thopa mayekero.17Yodiyo, Solomon ne ghatendururire Gezer na-Beth Horon, 18Baalath, Tadmor, mumamboreya mudyango dyawa Yuda. 19Yitata yomapungwero yoyiheya eyi Solomon ghakarire nayo, thitata thomatemba, nothitata thawa dhini mbi wendi, noyoyiheya eyi Solomon gharumbere kutenda mu-Jerusalem, mu-Lebanon, nomudyango dyendi dyodiheya edi ghakara noghuraghuri wadyo.20Hanu waheya awa hathiyarirepo pawa Amorite, Hittite, Perizite, Hivite noha Jebusite awa hakarire eshi mbadi ha-Isreali. 21Awa ne hana hoka awa hathiyarire mudyango munyima dhagho, wowa hana Isreali hapirire kupayerera, kushwagherera mowa, Solomon ne ghadeghure haruwani, kate nodyarero dino.22Ene mwawa Isreali, Solomon ne mbadi ghatendiremo hapika hakuruwana muthineneko, yoyishi awo ne hatutughuru hoyita noha pikendi; Haraghuri, hapiterithi, haraghuri homatemba nawa dhini mbi.23Hamweya ne hakarire hakengereri wawa piterithi payiruwana ya-Solomon; Mathere kwoko nomakumi kwoko ghawa tutughuru awa hapiterithire hanu awa haruwanine yiruwana ya-Solomon.24Ene mwana Pharoah ghombuyama ne ghashwayerere muthitata tha-David gheye kundhuwo edhi ghamutendere Solomon. Ndani ghatendire Millo.25Yikandho yihatu mumwaka Solomon ne ghatendangire muyambo ghokutumekera nomuyambo ghothiraro patishi ghomuyambo oyu ghatendere Fumu Nyambi, nogha tumekere hapo nawo patishi ghomuyambo waNyambi. Yodiyo, ghamanithire ngirishe.26Fumu Solomon ne gha tendire yikepa yomuyita ku-Ezion Geber, pepi na-Elath kumbombwa dhodikuruviya dyodikihu, kudyango dyawa Edom. 27Ndani Hiram ne ghatumine hapikendi noyikepa, havuyi awa hadimukire thiwana dikuruviya, mukuna ruwana nawa pika Solomon. 28Noha yendire ku Ophir haka kumbere mathere mane nomakumi mawadi ghongorondo kashwagha kuya noha karetire kwa fumu Solomon.

Chapter 10

1Apa ghayuvire herekadhi ghoku Sheba eshi ngepi ghana yuka Solomon kuhatera dina dyaFumu Nyambi, gheyire nogha muyereke nomepwero ghomakukutu. 2Gheyire ku-Jerusalem noditemba dishaghure, nongameno edhi harongere munde, ngorondo ghomwingi, mawe ghondhiro; Ghaghambire kwa-Solomon yoyiheya eyi yakarire kumutjima wendi.3Yodiyo, Solomon ne ghahuthire mepwero ghendi ghomaheya; Mbadiko dipwero edi dyakarire ghukukutu kudipathurura kwambuyama yu. 4Apa herekadhi ghoku Sheba ghamonine ghunyanyami wa-Solomon, nondhuwo edhi ghatenda, 5Yidya patishi wendi, mahungumaneno ghawa pikendi, yiruwana noyishupata yawa ruwini hopadidhiko, haka kuhinda, mi edhi ghatapanga muyambo ghokutumekera mundhuwo dha-Nyambi, herekadhi yu ne wamuthiyire mupepo wendi.6Ndani ghaghambire kwafumu eshi; "Yaghushemwa nane yitundamo eyi naka yuvire kuditunga dyange kuhatera man'ando noghunyanyami ghoye. 7Ngambi kemo eshi mbadi nakatawire yighamba yiya kate neya nonana yimono nomeho ghange; Yaghushemwa, dihenda ne mbadi hadi nitongwere me. Ghunyanyami nomutombo ghoye ne wapiterera kuyuka koye oku nakayuvire."8Yishamberera kwawa tutughuru ghoye noyishamberera kwawa pikoye awa kehepa hanemana paghutho dhoye nokuyuva ghunyanyami ghoye. 9Makughero kwaFumu Nyambi ghoye, Oyu ghashamberera mumoye, mukukutura muthipura thoghufumu wa-Isreali! Pamurandu eshi Fumu Nyambi ne ghahaka Isreali kuroruheya, yodiyo ne ghakutenda ghukare ghofumu, mukutenda ghuhungami noghupongoki.10Ndani ghatapire kwafumu Solomon ngorondo ghokukuma kudithere dyofotji nomakumi mawadi, munde ghushawingi, nomawe ghondhiro. Mbadiko karo yu ghatapire munde ghushawingi kwa-Solomon kupiterera oghu gharetire yu herekadhi ghoku Sheba.11Shime karo yikepa ya-Hiram, eyi yaretire ngorondo kutunda ku-Ophir, yaka retire thivarero thothingi thoyitondo yo-Almug nomawe ghondhiro ghokushwagha ku-Ophir. 12Ndani fumu ne ghatendire madhineno ghokuyenda kundhuwo dhokuwiru ghongirishe dhaNyambi nondhuwo dhafumu, shime ghatendire yishandji nomakitara ghawembi. Kushwagha paya ne mbadi theyire karo thivarero thothingi thoyitondo yo-Almug endi hathimone karo kate dyarero dino.13Fumu Solomon ne ghatapire kwaherekadhi ghoku Sheba yoyiheya eyi gharumbere, kehe thi ghakumbere, kushwayithako eyi ghamupire Solomon kukutha ghunongo wendi. Herekadhi yu ne ghahukire kuditunga dyendi naye nawa pikendi.14Thiviha thongorondo oyu ngeyanga kwa-Solomon mukehe mwaka ne mathere kwoko-fotji nomakumi kwoko-fotji nokwoko-fotji. 15Kushwayithako ngorondo oyu ngaha retanga haka mughuro, kushwagha kwafumu ghoku-Arabia nokwawa nguvuru homuditunga.16Fumu Solomon ne ghatendire yingandekitha yishokuru yokukuma kumathere mawadi yokushwagha kungorondo ghokufura; Mathere kwoko-fotji ghongorondo ghothitambo thofotji. 17Shime karo ghatendire yingandekitha mathere mahatu yongorondo ghokufura; Mangorondo mahatu ghayendire mukehe thingandekitha thofotji. Fumu ne ghayiturire mundhuwo dhomumamboreya gha-Lebanon.18Shime karo, fumu ne ghatendire thipura thishokuru thoghufumu thokutunda kumayegho ghondhovu nogha turireko thirombo thongorondo. 19Pakarire manaro kwoko-fotji nopawiru dhothipura thi ne hathitendire kudhingumwetwedha munyima dhatho; pakarire makambekero ghomoko pathipura thi kumambadi ghatho noyiperende yiwadi yonyime pepi nomakambekero ghomoko mutara dhiwadi. 20Yifaneka yonyime dikumi noyiwadi ne yakarire pakehe naro dhogha kwoko-fotji; Mbadiko ghufumu oghu waruwane yokemo.21Yinwitha ya-fumu Solomon yoyiheya ne yakutunda kungorondo, noyiruwanitha yoyiheya mundhuwo dhoku mamboreya gha Lebanon ne yongorondo. Mbadiko ethi thakarire tho-Siliveri, yoyishi mbadi hatarire siliveri eshi naye mudyo mumayuwa gha-Solomon. 22Fumu ne ghakarire noyikepa kudikuruviya noyikepa ya-Hiram. Rofotji mukehe mwaka dhihatu, haka yikepa yomughuro ne ngayiretanga ngorondo, siliveri, mayegho ghondhovu, nguya, noshoko.23Yodiyo, fumu Solomon ne ghapitererire mafumu ghomaheya ghopakaye kughushwi noghunyanyami. 24Kaye kokaheya ne kashanine Solomon hayuve kughunyanyami, oghu Nyambi ghatura mumutjima wa-Solomon. 25Kehe munu oyu ghadhingurire Solomon ne gharetire siliveri, ngorondo, yishupata, yishupata yokurwitha, tukambe, yimoghure, yahokokire kehe mwaka.26Solomon ne ghaghongawedhire matemba nawa dhini tukambe; ghakarire nomatemba diyovi dyofotji nomathere mane, noha tutughuru mayovi dikumi nomawadi hokudhina tukambe, awa ghaturire kuthitata thomatemba ene Solomon ne mu-Jerusalem. 27Ndani fumu ne ghatendire siliveri ghakare yira mawe vene mu-Jerusalem, shime karo ghatendire yotondo yo-Cedar yingipe mu-Jerusalem yira yitondo yoghukuyu eyi yengipa mudyango.28Shime karo Solomon ne ghakarire notukambe tokushwagha mu-Egyptena noku-Keveh; Haka mughuro wafumu ne hatughurire kushwagha ku-Keveh, paparo edhi dhakarire po. 29Kehe ditemba edi haghurire kushwagha ku-Egyptena, paro ne mathere kwoko-fotji gho-siliveri, kakambe ne dithere dyofotji nomakumi kwoko; Ene awo ne hana yighurithire koha mafumu ghoku Hittite noha mafumu ghoku Siriya.

Chapter 11

1Ene fumu Solomon ne ghakarire muruhakitho nawa mbuyama hopanunda, kuturako namwana Pharaoh: Hambuyama hoha Moghabite, Amonite, Edomite, Sidon noho ku-Hitite. 2Kutunderera mumushovo oghu Nyambi gha konekithire ha-Isreali eshi mbadi hakona kukuyekathana nawo, endi hodiyo hamuyekere. Ghushemwa, awo ne mbohana pirura mitjima dhenu dhihuke kwawa nyambi wawo. Solomon ne ghakakatere kwawa mbuyama wa muruhakitho.3Nogha yekire hambuyama mathere kwoko nomawadi, hamafumu ghana, nomathere mahatu gho hambuyama wendi hopa mbadi; Noha mbuyama wendi ne hapirure mutjima wendi. 4Dyoya hokokire kemo, apa ghakuruparire, hambuyama wendi hapirure mutjima wendi ghakuthe hanyambi wawo; Nomutjima wendi mbadi wakarire karo ghutawedhi kwaFumu Nyambi wendi, thika mutjima wawihe David.5Solomon ne ghakuthire Ashtorethi nyambi ghombuyama wawa Sidon, shime ghakuthire Molikom, nyata dhawa Amonite. 6Solomon ne ghatendire ghushatani mumeho ghaFumu Nyambi, nombadi ghakuthire Nyambi mukuyarerera, thika dyodi ghakarire wihe David.7Ndani Solomon ne ghatendire dyango dyodikuru dya-Tjemoshi thitjwandjo thaka Moghabi, padirundu edi dyakarire kudiva dha-Jerusalem, nothitjwandjo tha Moleshi nyambi wawa Amonite. 8Nogha tendire thika dyo koha mbuyama wendi hamweya hopanunda, awa hatukere hapo nokutenda muyambo kwawa nyambi wawo.9Fumu Nyambi ne ghapatire na-Solomon, pamurandu eshi mutjima wendi ne wayakunukire kwaFumu Nyambi wa-Isreali, Oyu ghamu hokokere yikandho yiwadi. 10Nogha murawere kuhatera kuyinu yi, eshi ngo mbadi gharoyera kukutha hanyambi hombango; Ene mbadi ghapungura eyi ghamurawere Nyambi.11Yodiyo, Fumu Nyambi ne ghaghambire kwa-Solomon eshi; "Pamurandu waruwana yinu yi, nombadi wapungura makuyuvero nange endi mayendithitho Ghange, eyi Nakurawere, ghushemwa Ame ne nakuteta ghufumu ghu ghushwaye kukoye nokughutapa kwamupikoye. 12Ngambi kemo eshi mbadi nakuyitenda mumayuwa ghoye, pamurandu ghodina dyawiho David; Mbona ghuyakunutha munyara dhamwanoye ghokatughuru. 13Ene mbadi Na kuyakunuthera ghufumu ghoghuheya; ene mbona tapa mushovo ghofotji kwamwanoye, pamurandu wamupikange David nopamurandu wa-Jerusalem oyu natorora."14Fumu Nyambi ne ghaturithirepo munyathi wa-Solomon, Hadad ghomu Edomite; aye ne mwana hoka wafumu ghoku Edom. 15Yahokokire oku David ne mu-Edom ghakadi na-Joghab mukuru wamashurundate ne ghapita haka vumbeka awa hafire, munyima dhopa hapayire hatutughuru waheya homu Edom. 16Yoyishi mutughonda kwoko-fotji Joghab ne ghakathiyarire koko nawa Isreali waheya, kate haka manine kupagha hatutughuru waheya homu Edom. 17Hadad ne ghatjirere ku-Egyptena, yodiye noha Edomite hapikendi hamweya. Hadad ne oku shime mwanuke.18Ndani hashwayire ku-Midian noheyire ku-Paran; Noha shimbire hatutughuru hamweya kokwiya nagho kwa-Pharaoh fumu wa-Egyptena, oyu ghakamupire ndhuwo, dyango noyidya. 19Hadad ne ghamutambure thiwana Pharaoh, yodiyo ghakamupire mbuyama ghayeke oyu ghakarire eshi mina munu wendi, mina herekadhi Tahpenesi.20Ndani mina herekadhi Tahpenesi ne ghawanine mwanuke ghokatughuru ghodina dyo-Genubath, oyu haka kurithere mumbara dha-Pharaoh. Genubath ne ghakurere mumbara dha-Pharaoh pofotji nohana Pharaoh. 21Apa ghayuvire Hadad eshi David na-Joghab ne hafa, Hadad ne ghaghambire kwa-Pharaoh eshi; "Nitawedhere nifunguruke kuyenda kuditunga dyange." 22Pharaoh ne kokughamba kukwendi eshi; "Yinu munye ghuna nyanda apa ghuna kara nange, shakuninga eshi ghuyende kuditunga dyoye?" Ghahuthire eshi mbadiko ene nitawedhere niyende."23Shime Nyambi ne ghaturithirepo karo munyathi wendi ghodina Rezon ghomwana Eliadah, oyu ghatjirire kushwagha kwafumu wendi ghodina Hadadezer, fumu ghoku Zobah. 24Ghaghongawedhire hatutughuru noghana karire mupiterithi wawo, opa David ghaka payire haka Zobah. Awo ne hayendire ku-Damascus noha katungire noka raghura koko. 25Aye ne ghakarire munyathi wa-Isreali mayuwa ghomaheya gha-Solomon, kushwayithako maghukukutu agha gharetire Hadad; Ghanyengire Isreali nogha raghure ku-Syriya.26Ndani mupika Solomon ghodina Jeroboam ghomwana Nebat, muka Ephraimite kutunda ku-Zereda, nyina ne Zeruwa, mbuyama ghomudidhi, oyu ghemanganyene fumu. 27Eyi ne yodiyo yaningire gharwithe fumu: Solomon ne ghatendire Millo nogha royithire thitata thawihe David.28Katughuru Jeroboam ne ndwarume shemwa ghoku Valor; Solomon ne ghamonine eshi oyu ne mungaghu ghakuturamo thikuma muyiruwana, ghamuturire ghakare mukuru wawaruwani mundhuwo dha-Joseph. 29Yahokokire opa Jeroboam ghashwayire mu-Jerusalem, mupumbi Ahijah ne ghamuwanine mundhira; ghana shupata muthithi ghoghupya, hawadi ne hakuwanine mudipya. 30Ndani Ahijah ne ghakwatire muthithi oghu ghashupatire, nogha ghudjadjure muyipindhi dikumi noyiwadi.31Nogha ghaningire kwa-Jeroboam eshi; "Shimbe yipindhi dikumi dyoghana kughamba Fumu Nyambi, wa-Isreali: Mone, mbona teti ghufumu wa-Isreali kushwagha munyara dha-Solomon nombona tapa muhoko dikumi kukoye. 32Ene Solomon ne mboghana wana ngenyu muhoko ghofotji pamurandu wamupikange David, nopamurandu wa-Jerusalem, thitata ethi natorora kushwagha mumuhoko ghoghuheya wa-Isreali. 33Yoyishi Ame ne hani mwagha noha karera Ashtorethi, nyambi ghombuyama wawa Sidoni,Tjimoshi thitjandjo thawa Moghabite, na-Milikom, nyambi wawa Amonite nombadi ghakutha mandhira ghange mukutenda eyi yaroghera mumeho Ghange, endi ghapungure mayenditho Ghange, nomarawero Ghange, thika edi gharuwanine wihe David.34Ngambi kemo, mbadi mboni shwayitherera ghufumu ghoghuheya munyara dhendi, pamurandu eshi namutendire muraghuri mayuwa ghomaheya ghoyipara yendi, pamurandu wamupikange David, oyu natorore yoyishi ghakumithiremo marawero nomayendithitho Ghange. 35Ene mbona shwayitha ghufumu munyara dhamwanendi nokughutapa kukoye mushovo dikumi. 36Nokwamwanendi ne mbona mupa mushovo ghofotji, podiyo eshi mupikange David ne ghakare nomunyenge paghutho Dhange mu-Jerusalem, thitata ethi nakutorwera mukuturamo dina Dyange37Yodiyo, mbona kushimbi nomboghuna raghura yoyiheya eyi warumbera mutjima ghoye, nombo ghuna kara ghofumu mu-Isreali. 38Ngeshi ghutegherere koyoyiheya eyi nakukurawera, kuyenda mundhira dhange nokuruwana eyi yaroghera paghutho Wange, mukupungura mahimeno nomarawero Ghange, thika dyodi gharuwanine mupikange David, ngo mbona kara noye nokukutendera ndhuwo, thika dyodi natendere David nombona tapa Isreali kukoye. 39Nombona humbitha hana hoka wa-David ene mbadi kuroruheya.40Solomon ne ghashanine kupagha Jeroboam. Ene Jeroboam ne ghatjirere ku-Egyptena, kwa Shishak fumu wa-Egyptena nogha kakarire koko kate ghafire Solomon.41Yiruwana yoyiheya ya-Solomon, ghunyanyami wendi, mbadi nane hayitjanga mumbapira dhoyiruwana ya-Solomon ndi? 42Noghure ghomyaka edhi gharaghure Solomon ne myaka makumi mane. 43Solomon ne ghafire noha muvumbekire muthitata tha-David ghowihe. Namwanendi ghokatughuru ghodina Rehoboam ne ghahangedhere mudyango dyendi.

Chapter 12

1Na-Rehoboam ne ghayendire ku-Shechem, yoyishi ha-Isreali waheya ne hayendire ku-Shechem haka mutungeke ghufumu. 2Yodiyo, yahokokire oku Jeroboam ghomwana Nebat apa ghayuvire ne oku shime ku-Egyptena ghadi, yoyishi ghatjirire kughutho dha-fumu Solomon nogha katunga mu-Egyptena.3Hatumine haka mwithe. Ndani Jeroboam nodikonga dyawanu wa-Isreali ne heyire noha tongwere Rehoboam ghuninga eshi: 4"Wiho ne gharemupithire madjoko ghetu; Pano keho, redhupithe mutwaro ghoyiruwana yawiho, nodjoko dhendi dhisha ghuremu edhi ghatura papetu nombotuna kuruwanena." 5Rehoboam ne ghaningire kukwawo eshi; "Muni yakunuke mayuwa mahatu, ndani ghomwakeye kukwange" Nohanu ne hakayendire.6Ndani Rehoboam ne ghepure hamanduraghumbo awa ngahemananga paghutho wawihe Solomon apa ghakarire shime muyumi, nogha ghaningire eshi; "Maghano munye mudi nagho ngo edi shoni huthere hanu wano?" 7Noha muhuthire eshi; "Ngeshi ghukare ghomupika ghowa hanu dyarero, nokuwaruwanena nokuwa huthera man'ando ghomawa, ngo mbohana kara hapikoye kuroruheya."8Ene Rehoboam ne ghashwenine dighano edi hamupire wa hakuru nogha yendire ghakepure hangaghu ghana, homutaka wendi, awa hamene paghutho wendi. 9Ghawepure eshi; "Maghano munye shomunipe ko? Ngepi edi shotu huthere hanu wa hana ghamba kukwange, ghuninga eshi, redhupithe djoko dhawiho edhi ghatura papetu?"10Ndani hangaghu ghana awa ghakurire nagho pofotji ne hahuthire kukwendi eshi; "Kaghambe kowa hanu hana kuningi eshi wiho ne ghatupa djoko dhodhiremu ene we ne dhitu redhupithere, kawa huthere eshi; "Munwe wange ghoghumbiru ne ghukanyu kupiterera mbunda dhatate! 11Yodiyo, ngeshi tate ne ghamupa djoko dhodhiremu, ame ne mbona wedhererapo; Tate ne ngamu humbithanga notjupa ene ame ne mbona muhumbitha no-nge."12Yodiyo, Jeroboam nohanu waheya ne hakeyire kwa-Rehoboam diyuwa dyoghuhatu, thika dyodi fumu ghawa rawere ghuninga eshi; "Mwakeye kukwange diyuwa dyoghuhatu." 13Ene fumu ne ghahuthere hanu nonyinya, nogha nyathire maghano agha hamupire hakuru; 14Ene ghaghambire kukwagho kukutha maghano agha hamupire hangaghu ghana ghuninga eshi; "Tate ne ghamupire djoko dhodhiremu ene nakudhiwedherera; Tate ne nga mumwashuranga notjupa ene me ne mbona muhumbitha nonge!"15Yodiyo, fumu ne mbadi ghategherire kwawanu; Mapirwero ghoyihokoka ne kwaNyambi ghashwayire, podiyo eshi man'ando Ghendi ne ghakupwe kuyaritherera, agha Fumu Nyambi ghaghambire kupitera mwamupumbi Ahijah ghoku Shilonite kwa-Jeroboam ghomwana Nebat.16Apa dyamonine dikonga dyawanu dyodiheya eshi fumu ne mbadi ghana wategherera, hanu wa ne hahuthire kwa fumu ghuninga eshi; "Yiwana munye tudi nayo mwa-David? Mbadimo ghupingwa mwamwana ghokatughuru wa-Jesse. Muyende mutukurwera twenu, mwaka Isreali! Mone kundhuwo dhoye we-David!" Ha-Isreali waheya ne hafungurukire hahuke kutukurwera twawo. 17Ene Rehoboam ne gharaghure hana hoka wa-Isreali awa hatungire muyitata ya-Judah.18Ndani fumu ne ghatumine Adoram, oyu ghakarire mukuru wawaruwani; Ene ha-Isreali ne haka mupayire nomawe. Yodiyo fumu Rehoboam ne ghadhinine mbi wendi nogha tjirere ku-Jerusalem. 19Yodiyo, Isreali ne ghakara mukan'ore nondhuwo dha-David kate mayuwa ghano.20Yahokokire apa ha-Isreali hayuvire eshi Jeroboam ne ghaka huka, haka mwithire kumbunga dhawanu nohana mutungekire ghakare fumu wa-Isreali ghomuheya. Noyofotji temba oyu ghakuthire ndhuwo dha-David, shimengwa hana hoka wa-Judah vene pithawo.21Apa ghana kumine Rehoboam mu-Jerusalem, ghethire diko dya-Judah dyodiheya nodiko dya-Benjamin, awo ne hakumine kudithere dyofotji nomayovi kwoko-hatu, hatutughuru awa hatorore hakare hamashurundate, mukurwitha ndhuwo dha-Isreali, podiyo eshi ghakuhutherepo ghufumu kwa-Rehoboam ghomwana Solomon.22Ene n'ando dha-Nyambi ne dheyire kwa-Shemaiah, katughuru wa-Nyambi ghuninga eshi; 23"Tongwere Rehoboam ghomwana Solomon, fumu wa-Judah, ndhuwo dhodhiheya dha-Judah na-Benjamin, nokwawanu waheya ghuninga eshi; 24Dyoghana kughamba Fumu Nyambi: Mbadi wakona kuyenda ghukarwithe minoye, hana hoka wa-Isreali. Kehe yuno katughuru ne ghahuke kudighumbo dyendi, ku-Kwange yina kushwagha." Yodiyo, hakutekere man'ando ghaNyambi noha hukire, kukutha kuman'ando ghaFumu Nyambi.25Jeroboam ne ghatendire thitata Shechem mumarundu gha-Ephraim, nogha katungire momo. Shime karo gha kashwayiremo nogha katendire Penuweli. 26Jeroboam ne kokughamba mumutjima wendi eshi; "Ghufumu ne ngo mboghuna huka kundhuwo dha-David: 27Ngeshi awa hanu hayendange haka tende muyambo mundhuwo dha-Nyambi ku-Jerusalem, nomutjima wagho ne mboghuna huka kwafumu wawo, Rehoboam fumu wa-Judah nombohana nipagha nokuhuka kwa-Rehoboam, fumu wa-Judah."28Yodiyo, fumu ne ghakumbere maghano, ghatendire mandana mawadi ghongorondo, nogha ghambire kwawanu eshi; "Kayenda shemwa kukwenu mukuhuka ku-Jerusalem. Awa ne hanyambi wenu, owe Isreali, awa hamushwayithire muditunga dya-Egyptena!" 29Nogha katurire ndana ghumweya mu-Bethel noghumweya ne ghaka muturire mu-Dani. 30Thinu thi ne theyire diharwero, hanu ne hayendire haka raperere mandana gha ku-Dani.31Ghatendire dyango dyomuyambo pamango ghomakuru, nogha torore hapristeri mwawanu, awa hakarire eshi mbadi hana hotutughuru wa-Levi. 32Jeroboam ne ghatungekire thirika thoyishamberera mudiyuwa dyodikumi nomayuwa kwoko, ghokaghonda koghukwoko-hatu, yira thirika ethi thakarire mu-Judah, nogha tendire muyambo patishi ghomuyambo. Yodiyo, ghayitendere ku-Betheli, kutupura muyambo kundana oyu ghatendire. No ku-Betheli ne ghakaturireko mupristeri ghomango ghomakuru agha ghatenda.33Ghatendire muyambo patishi ghomuyambo oyu ghakatendere ku-Betheli mudiyuwa dyodikumi nodiyuwa dyoghukwoko dyokaghonda koghukwoko-hatu, mukaghonda aka ghakupire maghano thinda. Nogha tendire thirika thomatungekero kohana hoka wa-Isreali, nogha tendire muyambo nokutumekera hapo.

Chapter 13

1Katughuru wa-Nyambi ne gheyire kushwagherera ku-Judah ghatambe ku-Bethel padiywi dyaFumu Nyambi, Jeroboam ne ghemanine kutishi ghomuyambo eshi ghatumekere hapo. 2Ndani ghogha kughererire kukananitha tishi ghomuyambo pan'ando dha-Nyambi ghuninga eshi; "Owe tishi ghomuyambo! Eyi ne yoghana kughamba Nyambi: Mone, mungaghu ghana Josiah ne mbohana mushamuruka mundhuwo dha-David; papoye ne mbohana tupura muyambo hapristeri hopa mango ghomakuru awa nga tumekeranga hapo papoye noyishokora yawanu ne mbohana yitumekera papoye." 3Nogha tapire thidimukitho diyuwa dyodyo, ghuninga eshi; "Eyi ne yoyidimukitho Nyambi ghana ghamba: Mughushemwa, tishi ghomuyambo ne mboghana muyakunutha, nomutwitwi ne mbohana ghunotora."4Yahokokire apa fumu Jeroboam ghayuvire yighamba yakatughuru wa-Nyambi, oyu ghakugherere kuhatera tishi ghomuyambo ghomu Bethel, Jeroboam ne yeyure dyoko dyendi kushwagha kutishi wa-Nyambi, ghuninga eshi; "Mumukwate! popo dyoko dyendi edi ghayeyure ne dyakakatere nombadi ghakonine kudihonya." 5Notishi ghomuyambo ne ghayakunukire, nomutwitwi ne wanotokire kushwagha patishi, kukutha yidimukitho yakatughuru wa-Nyambi eyi ghatapire pan'ando dha-Nyambi.6Nafumu ne ghahuthire kwakatughuru wa-Nyambi eshi; "Nakumbera maghamweno gha-Nyambi, niraperithepo podiyo eshi dyoko dyange ne dihukere omu dyakara." Katughuru wa-Nyambi ne ghamu kumbererepo nodyoko dyafumu ne dyahukere mughukaro mwene. 7Ndani ne kokughamba kwakatughuru wa-Nyambi eshi; "Wiye nange kudighumbo podiyo eshi ghukapwe kuyumbura nonakukupa ndjambi."8Ene katughuru wa-Nyambi ne ghaghambire kwafumu eshi; "Ngambi ngoghuna nipa dihenda dyoghushwi ghoye, ngo mbadi shoni yende noye; endi nidye yidya nokunwa kehe yi mudyango dino." 9Dyo ghana nirawera paman'ando gha-Nyambi ghuninga eshi; "Mbadi wakona kudya yidya endi kunwa meyu ngambi kuhuka ndhira dhodhi ghuneya." 10Yodiyo, ghayendire ndhira dhimweya, nombadi ghahukire dhodhi gheyire ku-Bethel.11Pakarire mupumbi ghokukurupara oyu ghatungire mu-Bethel, hanendi hotutughuru ne hana mutongwere eyi ghana ruwana katughuru wa-Nyambi diyuwa di mu-Bethel; Noha tongwere wihawo man'ando agha katughuru wa-Nyambi ghana ghamba kwafumu. 12Wihawo ne ghawepure eshi; "Ndhira dhipi ghana yendi?" 13Hanendi ne hamonine ndhira edhi ghayendire yu katughuru wa-Nyambi oyu ghatundire ku-Judah. Ndani ghaghambire kwahanendi hamukwatere dongi wendi, nogha yitendire kemo nogha dhinine po.14Nogha kuthire katughuru wa-Nyambi nogha kamuwanine ghana hungumana muthitondo. Koku mwipure eshi; "Yowe katughuru wa-Nyambi oyu ghana shwagha ku-Judah ndi?" Aye ne ghahuthire eshi; "Yame." 15Nogha muningire eshi wiye nange kudighumbo ghukadye yidya." 16Katughuru wa-Nyambi yu ne ghahuthire eshi; "Mbadi nakona kuhuka noye endi ningene noye; endi nidye yidya ngambi ninwe meyu mudyango dino." 17Diywi dyaFumu Nyambi dina nitongwera kemo eshi; "Mbadi wakona kudya yidya endi kunwa meyu ngambi kuhuka ndhira dhodhi ghuneya."18Ghaghambire kukwendi eshi; "Name nomupumbi yira yowe, mu-engeli ne ghana ghamba nange pan'ando dha-Nyambi eshi; "Kamuhuthe kudighumbo dyoye, podiyo eshi nogha dye nokunwa meyu." Ene kwangere katughuru wa-Nyambi. 19Yodiyo, ghahukire nendi nogha kadire yidya mundhuwo dhendi nokunwa meyu.20Yahokokire oku wo ne kutishi, n'ando dhaFumu Nyambi ne dheyire kwamupumbi oyu ghaka muhuthire; 21Nogha kugherereri kwakatughuru wa-Nyambi oyu ghashwayire ku-Judah eshi; "Eyi ne yoghana kughamba Nyambi, pamurandu ghuna nyatha man'ando gha-Nyambi, nombadi ghuna kumithamo marawero gha-Fumu Nyambi agha ghana kurawera. 22Ene ghuna kahuka nokuna dya nokunwa meyu, mudyango edi Nyambi ghana ghamba kukoye eshi; "Wadya yidya endi ghunwe meyu, mwimba ghoye ne mbadi shoghu kakume kumayendo agha hatura hawiho."23Dyoya hokokire munyima dhokudya yidya nokunwa, ghamukwatere dongi wendi oyu mupumbi ghaka muhuthire. 24Apa ghakayendire, nyime ne ghamuwanine mundhira nogha mupayire. Mwimba wendi ne kwaghuwithere mundhira nodongi ne ghawimanene nonyime naye ghemanine kumbadi dhomwimba. 25Hatutughuru ne hapitire noha monine mwimba mundhira, nonyime ne ghanemana kumbadi. Noha yendire hakatongore muthitata oku ghatungire mupumbi ghokukurupara.26Apa ghayiyuvire mupumbi yu ghakamuhuthire ne ghaghambire eshi; "Katughuru wa-Nyambi ne yodiye ghana thikopa man'ando ghaFumu Nyambi. Yodiyo, Nyambi ne ghoghana mutapa kunyime, kukutha kuman'ando ghaNyambi agha ghana ghamba kukwendi." 27Ghatongwere hanendi eshi; "Muni kwatere dongi wange." Nagho hamukwatere dongi wendi. 28Yodiyo, ghayendire nogha kawanine mwimba mundhira ghudi, dongi nonyime ne yinemana kumbadi dhomwimba. Nyime ne mbadi ghadire mwimba ghu endi gharemeke dongi.29Mupumbi yu ne ghashimbire mwimba wakatughuru wa-Nyambi, nogha ghuturire padongi wendi, nogha kaghuhuthire. Yodiyo, mupumbi ghokukurupara ne ghakahukire muthitata nokuna kara noditamu nokuna muvumbeka. 30Ghana vumbekire mwimba ghu muthidi thendi; noha mudirire ghuninga eshi; "Tokotoko kwaminange!"31Yahokokire munyima dhokumuvumbeka, ghaghambire kwawanendi hotutughuru eshi; "Apa mboni fa, mwakuni vumbeke muthidi omu tuna tura katughuru wa-Nyambi; mwakuture yishokora yange pepi noyishokora yendi. 32Kuyighamba eyi ghana ghamba kurwitha tishi ghomuyambo mu-Bethel nothinyaku pamango ghomakuru agha ghakara muthitata tha-Samaria ne mboyina hokoka."33Munyima dhoyihokoka yi, Jeroboam ne mbadi ghashayekire mandhira ghendi ghoghushatani, ene shime ghatorore hapristeri kutunda mumanaro ghokukuthiya-thiya ghawanu pamango ghokuyeyuka; kehe yu ghahimine, ghamupire thiruwana, noghakarire mupristeri ghomango ghomakuru. 34No yinu ne dyodiharwero dyondhuwo dha-Jeroboam, yodiyo, yaningithire hamwimeke nokuyidhongona po pakaye.

Chapter 14

1Muruvedhe ro ne Abijah ghomwana Jeroboam ne ghakorwire. 2Jeroboam ne ghatongwerire mbuyama wendi eshi; "Pinduke nokutendithe podiyo eshi mbadi hadimuke eshi yowe mbuyama wange, noyende ku-Shiloh yoyishi mupumbi Ahijah ne koghadi kokuya, aye ne yodiye ghani tongwere eshi mbona kara nofumu wohanu Wendi. 3Shime karo piture ko maghuroto dikumi, yikuki nodikende dyowiki ghomuka noyende kukwendi; kukona ghaka kutongwere eshi yinu munye shoyi hokoke koyu mwanuke."4Muna Jeroboam ne ghatendire kemo; Ghamatukire nogha yendire ku-Shiloh, nogha kakumine kundhuwo dha-Ahijah. Ene Ahijah ne mbadi wakumona, meho ghendi ne ghafire pamurandu ghoghukurupe. 5Fumu Nyambi ne ghatongwere Ahijah eshi; "Mbuyama wa-Jeroboam ne yu, ghaneya kuna kumbera yinu kuhatera mwanendi ghokatughuru yu ghadi tjitju. Eyi ne yoshoghambe kukwendi; Yoyishi aye ne n'anyi ghakuningithe yira mbuyama waye naye."6Dyoya hokokire, Ahijah apa ghayuvire mughuma ghomapadhi ghana kwingena muthero ghaghambire eshi; "Wingene mbuyama wa-Jeroboam. Pashanye ghuna kukuningithera yira mbuyama waye naye?" Ghana nitumu nombudhi dhodhiyi. 7Yende nokatongwere Jeroboam eshi oyi ne yoghana ghamba Nyambi wa-Isreali: "Pamurandu eshi Ame ne nakuyeyure nokukushwayitha mwawanu maghana nona kutendire ghukare muraghuri wa-Isreali, 8nona yakunuthire ghufumu kutunda kundhuwo dha-David, nokughutapa kukoye; ene mbadi ghuna kara yira mupikange David, oyu ghapungure marawero ghange noghani kuthire nomutjima wendi, mukutenda vene yoyi yahungamine mumeho Ghange."9Ene we ne watenda ghushatani kupiterera waheya awa hakarireko, owe ne wayenda nokatenda hanyambi woye, yitjwandjo yokughenyumuna mukuni patitha nowa nimwaghera mudikothi dyoye. 10Yodiyo, mone! Ame ne mbona reta diyerenge mundhuwo dha-Jeroboam nombona pagha kehe katughuru mu-Isreali, mupika endi mukahoro; Ame ne mbona hanyaghura poyiruhupwa yondhuwo dha-Jeroboam, yira thika edi ghana kutumekera ghurugha kate ghoghuheya ghuna pyererera.11Mbwa ne mbo dhina di yomuheya ghana kufera muthitata kutunda mundhuwo dha-Jeroboam, yinyunyi ne mboyina di yomuheya ghana kufera mumapya; Nyambi ne yogha ghamba kemo. 12Matuke noyende kundhuwo dhoye. Apa shogha kume mapadhi ghoye muthitata mwanuke ne ghana kupirapo. 13Isreali ghomuheya ne mbohana mudiri nokumuvumbeka, aye ne yodiye vene mwa-Jeroboam oyu mbogheya kumayendo, pamurandu eshi mumwendi ne nawanamo yoyiwa kwaFumu Nyambi wa-Isreali mundhuwo dha-Jeroboam.14Shime karo, Fumu Nyambi ne mboghana turapo fumu wa-Isreali, oyu mbogha hanyaghurapo ndhuwo dha-Jeroboam; Edi ne dyodiyuwa noyina kuhokoka popano! 15Fumu Nyambi ne mboghana rengi Isreali, thika mbu edhi hana hakunyunga pameyu. Mboghana dhuru Isreali kushwagha mudyango disha ghuwa edi ghatapire kwawa kerekandongo wawo, nomboghana wayakunuthera kapiterera rware, pamurandu eshi hakutendera yitjwandjo yawo, mukupatitha Nyambi. 16No mboghana tapa Isreali pamurandu ghomaharwero gha-Jeroboam, oyu ghaharure nokuharuritha Isreali."17Muna Jeroboam ne ghamatukire nogha fungurukire, no ghana kumine ku-Tirzah. Apa ghana kumine pamengeneno ghondhuwo, mwanuke ne kokupwa. Noha kamuvumbekire; 18noha Isreali waheya ne hamudirire, kukutha kuman'ando ghaFumu Nyambi agha ghaghambire kupitera mwamupikendi Ahijah ghomupumbi.19Yiruwana yoyiheya ya-Jeroboam, ngepi ghaturithirepo ndwa nongepi edi gharaghure ne yapwa kutjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yomafumu gha-Isreali. 20Jeroboam ne gharaghure ghure ghomyaka makumi mawadi nodhiwadi. ghafire na-Nadab ghomwanendi ghokatughuru ne ghapingire thipura thendi21Rehoboam mwana ghokatughuru wa-Solomon ne gharaghure mu-Judah. Rehoboam ne ghapingire thipura thoghufumu oku ye ne ghadi nomyaka makumi mane nomwaka ghofotji. Aye ne gharaghure mu-Jerusalem myaka dikumi nomyaka kwoko nodhiwadi, thitata ethi ghatorora Fumu Nyambi kutunda mumuhoko wa-Isreali, ghaturemo dina Dyendi. Nyina ne Naamah, aye mu-Amonite. 22Judah ne ghatendire ghushatani mumeho ghaFumu Nyambi, noha Mupatithire kudifupa nomaharwero ghawo, agha haharurire, kupiterera yoyiheya hawihawo hatendire.23Shime karo awo ne hakutendera hathinda mango ghomakuru, maghundhi ghokuyapitha, noyitjwandjo yokuyuwa pakehe dirundu nomukehe dyango dyo yitondo yomwengerere. 24Shime karo muditunga ne mwakarire awa hadhongera. Awo ne hatendire kukutha kunyata dhomudyango diya, eyi Nyambi ghashwayithirepo paghutho ghohana hoka wa-Isreali.25Yahokokire mumwaka ghoghukwoko wafumu Rehoboam, eshi Shishak fumu wa-Egyptena ne ghemanganyene nokuhomokera Jerusalem. 26No ghana shimbire maghushwi ghomundhuwo dha-Nyambi noghushwi ghomundhuwo dhafumu; Ghana shimbire yoyiheya. Ghana shimbire karo yingandekitha yongorondo eyi Solomon ghatendire.27Ndani fumu Rehoboam ne ghatendire yingandekitha yo-Buronzi, kupingithera yiya hana shimbire, nogha yitapire munyara wakuru wawa mashurundate, oyu ghakungire mengeneno ghodikorogho dyokundhuwo dhafumu. 28Kehe pano fumu ngangenanga mungirishe ne hana kuyidhamwenamo nopakamana ne kokayihutha mungonda dhomakungero.29Yiruwana yoyiheya ya-Rehoboam no yoyiheya eyi ghatendire ne nane mbadi hayitjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Judah ndi? 30Nopa karire yita pakatji ka-Rehoboam na-Jeroboam mayuwa ghawo ghomaheya. 31Rehoboam ne ghafire, noha muvumbekire mumayendo ghawa wihe muthitata tha-David. Nyina ne Naamah, ghomuka Amonite. Ndani Abijam mwanendi ghokatughuru ne ghapingire thipura thendi.

Chapter 15

1Mumwaka ghodikumi nokwoko-hatu ghoghuraghuri wa-Jeroboam ghomwana Nebat, Abijam ne hamupire ghakare fumu wa-Judah. 2Gharaghure myaka dhihatu mu-Jerusalem. Nyina ne Maachah ghomwikurwa Abishalom. 3No aye ne ghayendire mumaharwero ghawihe, agha ghatendire kughutho wendi; Mutjima wendi ne mbadi wakarire ghutawehdi kwaFumu Nyambi wendi, thika mutjima wawihe David.4Ngambi kemo, pamurandu wa-David Fumu Nyambi ne ghamupire munyenge mu-Jerusalem, mukutura mwanendi ghokatughuru ghapiterithe nomuku turithapo Jerusalem. 5Pamurandu eshi David ne ghatendire yoyihunga mumeho gha-Fumu Nyambi, nombadi ghapirukere kukehe yi ghapirire kumurawera muyipara yendi yoyiheya, kushwayithako ya-Uriah ghomu Hitite. 6Nopa karire yita pakatji ka-Rehoboam na-Jeroboam mayuwa ghoyipara yawo ghomaheya.7Yoyiheya yiruwana ya-Abijam ne nane mbadi hayitjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Judah ndi? Nopa karire yita pakatji ka-Abijam na-Jeroboam. 8Abijam ne ghafire noha muvumbekire muthitata tha-David. Asa mwanendi ghokatughuru ne gha hangedhere mudyango dyendi.9Mumwaka ghomakumi mawadi gha Jeroboam fumu wa-Isreali, Asa ne ghakarire fumu wa-Judah. 10No aye ne gharaghure myaka makumi mane nomwaka ghofotji mu-Jerusalem. Nyakudyendi ghombuyama ne Maachah ghomwikurwa Abishalom. 11Asa ne ghatendire yoyihunga kwaFumu Nyambi, thika wihe David.12No aye ne ghashwayithire hapemuki waheya muditunga nokushwayithamo yitjwandjo yoyiheya eyi ghatendire wihe. 13Shime karo, ghashwayithire nyakudyendi Maachah mukukara herekadhi, pamurandu eshi ghatendire thitjwandjo thokuyapitha ku-Asherah na-Asa ne ghaka tetire thitjwandjo thi noka thitumekera kumuronga wa-Kidron.14Ene mango ghokuru ne mbadi ghagha shwayithirepo. Ngambi kemo, ene mutjima wa-Asa ne wakarire ghutawedhi kwa-Hekudyendi mayuwa ghendi ghomaheya. 15Shime ghakaretire mungirishe yinu eyi ghatungekire wihe, noyimweya eyi ghatungekire thinda: Siliveri nongorondo noyiruwanitha yopa didhiko.16Nopa karire yita pakatji ka-Asa na-Baasha fumu wa-Isreali mayuwa ghawo ghomaheya. 17Baasha fumu wa-Isreali ne ghemanganyene kurwitha Judah noghana tendire Ramah, podiyo eshi ngo mbadiko eyi shoyishwaghe ngambi kwingena kwa-Asa fumu wa-Judah.18Ndani Asa ne ghashimbire siliveri nongorondo eyi hathiyire mundhuwo dhomaghushwi gha-Nyambi nomaghushwi ghomundhuwo dha-fumu, nokugha tapa kwamupikendi. Nafumu Asa ne ghawa tumine hayende kwa Ben-Hadad, mwana ghokatughuru wa-Tabrimon ghomwana Hezion, fumu wa-Siriya, oyu ghatungire mu-Damascus ghuninga eshi; 19"Pakare makuyuvero pakatji kange nowe, thika edi yakarire kwatate nawiho. Nakutumena siliveri nongorondo. Wiye notjorepo makuyuvero agha mwaturapo na-Baasha, fumu wa-Isreali, podiyo eshi ghashwaye kukwange."20Yodiyo, Ben-Hadad ne ghaterere kwafumu Asa, nogha tumine hapiterithi wawa mashurundate mukurwitha yitata ya-Isreali. Hahomokere Ijon, Dan, Abel Beth Maachah na Chineroth ghomuheya noditunga dyodiheya dya-Naphtali. 21Yahokokire kemo ene apa ghayiyuvire Baasha, ghashayekire kutenda Ramah nogha karire mu-Tirzah. 22Fumu Asa ne ghahanyithire mbudhi mu-Judah ghomuheya; Mbadiko yu hathiyireko. Hashimbire mawe noyitondo yoku Ramah, eyi gharuwanithire Baasha nafumu Asa ne ghana yitendithire Geba wa-Benjaminna na-Mizpah.23Yiruwana yimweya ya-Asa, mangcamu ghendi ghomaheya, yoyiheya eyi ghatendire, yitata eyi ghatendire, nane mbadi hayitjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Judah ndi? Ene mughukurupe wendi ghakarire nodihamba dyokumapadhi. 24Asa ne ghafire, noha muvumbekire nawa kerekandongo wendi muthitata tha-David. Ndani Jehoshaphat mwanendi ghokatughuru ne gharaghure mudyango dyendi.25Nadab mwana ghokatughuru wa-Jeroboam ne ghakarire fumu mu-Isreali, mumwaka ghoghuwadi wa-Asa fumu wa-Judah, gharaghure ha-Isreali myaka dhiwadi. 26Gharuwanine ghushatani mumeho ghaFumu Nyambi, nogha yendire mundhira dhawihe, kupitera mumaharwero ghendi ne ghaharurithire Isreali ghomuheya.27Ndani Baasha ghomwana Ahijah, ghodiko dya-Issachah, hakuyuvathene mughudhindo harwithe Nadab. Na Baasha ne ghaka payire Nadab ku-Gibethon, dyango dyawa Philistine, Nadab nawa Isreali waheya ne hakarire mukughamwena ku-Gibethon. 28Baasha ne ghamupayire mumwaka ghoghuhatu wafumu Asa, fumu wa-Judah nogha raghure mudyango dyendi.29Dyoya hokokire kemo, apa ghakarire fumu, aye ne ghapayire waheya mudiko dya-Jeroboam. Mbadiko oyu ghathiyire ghuyumi, kate ghapayerere ghomuheya kukutha kuman'ando gha-Nyambi, agha ghaghambire kupitera mwamupikendi Ahijah ghomuka Shilomite. 30Pamurandu ghomaharwero gha-Jeroboam, agha gharuwanine no omu ghaharurithire Isreali, nopamurandu ghomushedho wendi, omu ghapatithire Fumu Nyambi wa-Isreali.31Yiruwana wingi wayo ya-Nadab, noyitenda yendi, nane mbadi hayitjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Isreali ndi? 32Nopa karire yita pakatji ka-Asa na-Baasha fumu wa-Isreali mumayuwa ghawo ghomaheya.33Mumwaka ghoghuhatu wa-Asa, fumu wa-Judah, Baasha ghomwana Ahijah ne hamuturire ghakare fumu wa-Isreali mu-Tirzah nogha raghurire myaka makumi mawadi nomyaka dhine. 34Ghatendire ghushatani mumeho gha-Nyambi, nogha yendire mundhira dha-Jeroboam, mumaharwero ghendi ne ghaharurithire Isreali ghomuheya.

Chapter 16

1Ndani n'ando dha-Nyambi ne dheyire kwa-Jehu ghomwana Hanani, kwimanganyena Baasha ghuninga eshi; 2"Nakuyeyure kushwagha mudikungu nokukutura ghukare muraghuri ghohanu wange ha-Isreali ene we ne wayenda mundhira dha-Jeroboam nowa tenda ha-Isreali haharure, mukuni patitha nomaharwero ghawo."3Ghushemwa, Ame ne mbona dhongononapo ghutho wa-Baasha noghutho ghodidhiko dyendi, nombona tendi ndhuwo dhendi yira ndhuwo dha-Jeroboam ghomwana Nebat. 4Mbwa ne mbodhina di yomuheya ghomudiko dya-Baasha nokufera muthitata, noyinyunyi ne mboyina di kehe yu mbogha fera mumapya."5Yiruwana yokuthiyarako ya-Baasha, eyi ghatendire, mangcamu ghendi, nane mbadi hayitjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Isreali ndi? 6Baasha ne ghafire noha muvumbekire mu-Tirzah. Ndani Elah ghomwanendi ne gharaghurire mudyango dyendi.7Shime karo n'ando dha-Fumu Nyambi ne dheyire kwamupumbi Jehu ghomwana Hanani kwimanganyena Baasha nondhuwo dhendi, pamurandu ghoghushatani ghu gharuwanine mumeho ghaNyambi, muku mupatitha noyiruwana yonyara dhendi, mukutenda yira ndhuwo dha-Jeroboam nopamurandu eshi ghapayire ndhuwo dhodhiheya dha Jeroboam.8Mumwaka ghomakumi mawadi nokwoko-fotji wafumu Asa wa-Judah, Elah ghomwana Baasha ne hamuturire ghakare fumu wa-Isreali nogha raghure myaka dhiwadi mu-Tirzah. 9Mupikendi Zimri, mupiterithi ghodihenda dyawa pakeri thinga matemba, ghakarire kakothi-kothi kwimanganyena Elah apa ghakarire mu-Tirzah, ghaterere thikuma mundhuwo dha-Arza, oyu ghakarire mukareripo ndhuwo dhomu Tirzah. 10Zimri ne ghengeneni noka mupaghera momo, mumwaka ghomakumi mawadi ghafumu Asa wa-Judah nokuraghura mudyango dyendi.11Apa ghatamekire kuraghura yu Zimri, popa vene ghahungumanine pathipura thoghufumu, aye ne ghapayire haka dighumbo dya-Baasha waheya; Mbadiko katughuru oyu ghathiyireko, yikare eshi kehe yu ghamutundakane endi hayendhendi. 12Zimri ne gha dhongononine yomuhe ghatunga mundhuwo dha-Baasha, kukutha kuman'ando ghaFumu Nyambi, agha ghaghambire kwimanganyena Baasha kupitera mwamupikendi Jehu ghomupumbi. 13Maharwero ghomaheya gha Baasha nomaharwero ghamwanendi ghokatughuru, agha haharure no omu haharurithire Isreali, mukupatitha Fumu Nyambi wa-Isreali pamurandu ghoyitjwandjo yawo.14Yiruwana yoyiheya ya-Elah noyoyiheya eyi ghatendire, nane mbadi hayitjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Isreali ndi?15Mumwaka ghomakumi mawadi nomyaka kwoko nodhiwadi dhoghuraghuri wa-Asa fumu wa-Judah, Zimri ne oku ghana raghura mu-Tirzah mayuwa kwoko nomawadi. Nawanu ne hatendire mwara kwimanganyena Gibethon, oyu ghakarire wawa ka-Philistine. 16Mashurundate agha ghakarire mumwara ne hayuvire eshi; "Zimri ne ghana tendi ghuhende nokupaha fumu." Ha-Isreali waheya ne hatungekire Omri ghakare mukuru wawa mashurundate, nofumu wa-Isreali mudiyuwa dyodyo mumwara. 17Omri nawa Isreali ne hashwayire ku-Gibethon nohahomokere Tirzah.18Yahokori eshi apa Zimri ghamonine thitata thothiheya ne hana thihomokera, ghayendire mungonda dhafumu dhoyirwitha nogha dhitumekire naye kokufera momo. 19Pamurandu ghomaharwero agha ghatendire paghutho wa-Fumu Nyambi, mukuyenda mundhira dha-Jeroboam nomu maharwero ghendi agha ghaharurithire Isreali. 20Yiruwana yokuthiyarako ya-Zimri noghu kakothi-kothi oghu ghatendire kuditunga dyendi, nane mbadi hayitjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Isreali ndi?21Ndani hanu homu Isreali ne hakutaghure mutara dhiwadi: Dihenda dyawanu ne hakuthire Tibni, ghomwana Ginath, muka mutenda ghakare fumu nodihenda dimweya ne dyakuthire Omri. 22Ene hanu awa hakuthire Omri ne hatanara kupiterera awa hakuthire Tibri ghomwana Ginath. Yodiyo Tibri ne ghafire na-Omri ne ghogharaghurire.23Mumwaka ghomakumi mahatu nomwaka ghofotji wa-Asa ghofumu wa-Judah, Omri ne ghakarire fumu wa-Isreali nogha raghurire myaka dikumi nomyaka dhiwadi. Myaka kwoko-fotji ne kwaraghurire mu-Tirzah. 24Nogha ghurire dirunda dya-Samaria kutunda ku-Shemer noma siliveri mawadi; nogha tendire thitata padirundu, nogha thitire thitata thopa dirundu eshi Samaria, munyima dhodina Shemer thinda sha dirundu.25Omri ne gharuwanine ghushatani mumeho gha-Fumu Nyambi, kupiterera awa ghana randire. 26Aye ne ghayendire mundhira dha-Jeroboam ghomwana Nebat, nomumaharwero ghendi agha ghaharurithire Isreali yomuheya, mukupatitha Nyambi wa-Isreali noyitjwandjo yawo.27Yiruwana yoyiheya ya-Omri oyi gharuwanine, nomangcamu agha ghaneghedhire, nane mbadi hayitjangire mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Isreali ndi? 28Omri ne ghafire noha muvumbekire mu-Samaria. Ahab mwanendi ghokatughuru ne gharaghure muthipura thendi.29Mumwaka ghomakumi mahatu nomyaka kwoko-hatu wafumu Asa wa-Judah, Ahab ghomwana Omri ne hamuturire ghakare fumu mu-Isreali; Ahab ghomwana Omri ne gharaghure Isreali mu-Samaria myaka makumi mawadi nomyaka dhiwadi. 30Ahab ne gharuwanine ghushatani paghutho wa-Nyambi, kupiterera awa gharandire.31Yana hokokire yira thitjo kwa-Ahab mukukutha maharwero gha-Jeroboam ghomwana Nebat, ghayekire Jezebel ghomwana Ethbaal, fumu waka Sidon; ghayendire nogha kakarere Baal. 32Aye ne ghana turire thinyaku tha-Baal mungirishe dha-Nyambi, ethi ghakatendere mu-Samaria. 33Ahab ne ghatendire thitjwandjo thoyipurangi. Ahab ne ghatendire yinu yoyingi mukupatitha Nyambi wa-Isreali kupiterera hama fumu wa-Isreali awa gharandire.34Mumayuwa ghendi, Heil ghoku Bethel ne ghatendire Jericho. Ghatendire matatekitho ghothitata namwanendi ghodina dyo-Abiram, ghombedi dhendi nan'omba wendi ghodina dyo-Segub, ghatendire makorogho kukutha kuman'ando ghaFumu Nyambi, agha ghaghambire kupitera mwa-Joshua ghomwana Nun.

Chapter 17

1Elijah ghomu Tishbite, oyu ghatunga mu-Gilead ne ghaghambire kwa-Ahab eshi; "Kenge yikara eshi Nyambi wa-Isreali ne shime muyumi, paghutho oyu nemana, mbadi mbo pakara mume ngambi mvura myaka dhi, shimengwa nakuyighambe."2Ndani n'ando dha-Fumu Nyambi ne dheyire kukwendi ghuninga eshi; 3"Shwaye popano nopirukere kudiva, nokonde ku-Brook Cherith, omu ghapukera meyu mu-Jordan. 4No owe ne mboghuna nwanga meyu muka murorombinda komeyu nona rawera makorova ghakukorere."5Yodiyo, ghayendire nogha katendire kukutha man'ando gha-Fumu Nyambi, ghayendire nogha kakarire ku-Brook Cherith, meyu ghako ne ghapukera murware rwa-Jordan. 6Makorova ne ngagha mureteranga ghuroto nonyama mathiku-thiku norunguro, nomeyu ne ghanwine muthiviya. 7Kaviya kano ne kapwererire pamurandu eshi mwapirire mvura muditunga.8Ndani n'ando dha-Fumu Nyambi ne dheyire kukwendi ghuninga eshi; 9"Wimane noyende ku-Zarephath, mukunda waka Sidon, noka tunge koko. nomone Ame ne narawera mudidhi ghaka kukorere." 10Yodiyo, ghemanine nogha yendire ku-Zarephath. Apa ghana kumine padikorogho dyothitata, yaghushemwa ghamonine mbuyama ghana kughongawedha yikunyi. Ghamwithire nokughamba kukwendi eshi; "Nakumbera kani retere ko twiya muthinwitho noni nwe."11Mukuyenda ghaka rete meyu, ghamuningire karo eshi; "Nakumbera, kani retere ko kaginya koghuroto munyara dhoye." 12Mbuyama ne ghahuthire eshi; "Thika dyodi ghana kupara Hekudyoye Nyambi, mbadi nidi noghuroto, ene shimengwa kamushungwa koghuroto oka kadi mudikende; nomone, ame ne kuna kughongawedha tukunyi podiyo eshi niyende nikaka royithere mwanange name nothinda, podiyo eshi tukadye nokufa." 13Elijah ne kokughamba kwambuyama eshi; "Watutukwa, yende nokatende thika dyodi ghuna ghamba ene pakutanga nitendere kakuki nokani retere; ndani posho kakange yoye namwanoye ghokatughuru."14Dyoghana kughamba Fumu Nyambi wa-Isreali: Ditenga dyomushungwa ne mbadi mboghupwa mo, ngambi dikende dyomaghadhi nadyo kemo, kate diyuwa edi Fumu Nyambi mbogha tuma mvura mukaye." 15Mbuyama ne ghakayendire nogha katendire kukutha man'ando gha-Elijah; Mbuyama yu, Elijah namwana mbuyama ghokatughuru ne hadire mayuwa ghomengi. 16Ditenga dyomushungwa ne mbadi wapwiremo nodikende dyomaghadhi ne mbadi ghapwiremo, kukutha kuman'ando gha-Fumu Nyambi agha ghaghambire kupitera mwa-Elijah.17Munyima dhoyinu yi, mwana mbuyama yu thinda shadighumbo ghokatughuru ne ghakorwire. Noyikorwa yendi ne yadhekire thikuma kate mun'u wendi ne washwayire mumwendi. 18Yodiyo, ghaghambire kwa-Elijah eshi; "Yinu munye shoni tende kukoye, owe katughuru wa-Nyambi? Weya kukwange mukuni vurukitha maharwero ghange nokupagha mwanange ndi?"19Elijah ne ghahuthire kwambuyama eshi; "Nipe mwanoye." Gha mudhamune kushwagha mumoko ghambuyama yu nogha mutwarire mungonda dhokuwiru edhi ngararanga nogha muturire paghudidi wendi. 20Nogha direre kwa-Fumu Nyambi ghuninga eshi; "Hekudyange Nyambi, Ghoghuna reta maghukukutu kwadidhi yu natungu nendi mukupagha mwanendi ndi?" 21Elijah ne ghaghonyononine yipo yende kurikanyitha noya mwanuke yikandho yihatu, nogha direre kwa-Nyambi ghuninga eshi; "Hekudyange, Nyambi wange, nakukumbera, ninge moyo wamwanuke yuno ghuhuke mumwendi."22Fumu Nyambi ne ghayuvire diywi dya-Elijah; nomoyo wamwanuke ne wahukeremo, nogha pindukire. 23Ndani Elijah ne ghadhamune mungaghu yu kutunda kungonda dhokuwiru dhondhuwo nogha kamutapire kwanyina. Elijah ne kokughamba kwambuyama eshi; "Mone, mwanoye ne muyumi!" 24Mbuyama ne ghahuthire Elijah eshi; "Pano keho, nadimuka eshi owe ne ghokatughuru wa-Nyambi, non'ando dha-Nyambi pakanwa koye ne dhaghushemwa."

Chapter 18

1Yahokokire munyima dhomayuwa ghomengi, n'ando dha-Nyambi ne dheyire kwa-Elijah, mumwaka ghoghuhatu ghuninga eshi; "Yende, kakuneye ghothinda kwa-Ahab, nombona tumu mvura pakaye." 2Elijah ne ghayendire ghaka kuneye thinda kwa-Ahab; Nopa karire dirumbu dishokuru muditunga dya-Samaria.3Ahab ne ghethire Obadiah, mupiterithi mundhuwo dhendi. Obadiah ne ghayapire Nyambi thikumenena. 4Dyoya hokokire, apa ghapaghangire Jezebel hapumbi wa-Fumu Nyambi, Obadiah ne ghashimbire hapumbi wa-Nyambi dithere dyofotji noku wondeka mambunga mawadi mumawe makumi kwoko, nohamweya karo kemo, nogha wakorere noghuroto nomeyu.5Ahab ne ghaghambire kwa-Obadiah eshi; "Yende muditunga kuyiviya yomeyu, kuturware ghana totuheya; pamweya kukona kawana ko muhonyi yokuna paritha tukambe noyimoghure, podiyo eshi mbadi mbotupagherere yimuna yetu yoyiheya." 6Yodiyo, hakutapere mango agha shoha yende hakashane; Ahab ne ghayendire ndhira dhendi papendi thinda, na-Obadiah naye ghayendire ndhira dhimweya.7Obadiah ne ghakarire mundhira dhendi, mukupira kudimukera ne ghakuhanganine na-Elijah; nogha mudimukire, nogha kuvamine kumapadhi ghendi ghuninga eshi; "Yaghushemwa, yowe hekudyange Elijaha ndi?" 8Elijah ne ghahuthire eshi; "Yame, yende katongwere muhona ghoye eshi Elijah ne koghadi kuno."9Obadiah ne ghahuthire eshi; "Yinu munye naharura mukutapa mupikoye munyara dha-Ahab ghakani paye?" 10Kenge yikara eshi Fumu Nyambi ghoye ne shime muyumi, mbadiko ditunga ngambi ghufumu oku muhona wange ghapira kutuma munu ghaka kushane; no apa haghambire eshi mbadiko kuno, aye ne ghashimbire medhero eshi ngo mbadi hakuwane. 11No pano we ne kuna kughamba eshi; "Yende, no katongwere muhona ghoye eshi, "Elijah ne yuno!"12Kukona yihokoke eshi, apa vene shoni kuyakunuke, mupepo wa-Fumu Nyambi ne kukona noghu kutware kudyango edi shoni pire kudimuka; ngeshi niyende nikatongwere Ahab nongeshi mbadi shona kuwanepo, kukona nogha nipaye. Ene ame nomupikoye ne nayapa Nyambi kutunda kuwanuke wange. 13Mbadi yakuma kwamukuru wange nane eyi naruwanine apa Jezebel ghapayire hapumbi wa-Nyambi, eshi ngepi nondekire hapumbi dithere wa-Nyambi mumawe nawa taghure mambunga mawadi, makumi kwoko kumweya nohamweya nagho karo kemo, nokuwa korera noghuroto nomeyu?14Ene we ne kuna kughamba eshi; "Yende, katongwere muhona ghoye, "Elijah ne koghadi kuno." N'anyi nogha nipaye!" 15Elijah ne kokuhutha kwendi eshi; "Kenge yikara eshi Nyambi Thinda ne muyumi, paghutho Dhendi nemana, yaghushemwa, nakona kukuhokora kwa-Ahab. dyarero"16Yodiyo, Obadiah ne ghayendire ghakawane Ahab, nogha kamutongwere; Ahab ne ghayendire ghakawane Elijah. 17Ahab apa ghamonine Elijah ne ghaghambire eshi; "Yaghushemwa yowe yu wareta maghukukutu mu-Isreali ndi?"18Elijah ne ghahuthire eshi; "Mbadi natura Isreali mughukukutu ene yowe nondhuwo dhawiho, yoyishi mwanyatha marawero gha-Fumu Nyambi nomwakutha Baal. 19Kate popano, mutume mbudhi mukwitha ha-Isreali waheya hani wane kudirundu dya-Carmel, mwithe nawa pumbi mathere mane nomakumi kwoko ghawa pumbi wa-Baal, mwithe karo hapumbi mathere mane wa-Asherah, awa hana kudya kutishi wa-Jezebel."20Ahab ne ghatumine mbudhi muketha ha-Isreali waheya, nokaghongawedha hapumbi waheya heye kudirundu dya-Carmel. 21Na Elijah ne gheyire kwawanu waheya, nogha ghaghambire eshi; "Ghure ghokukuma kupi shomutamangere, payinu yiwadi? Ngeshi Hekudyetu ne yo-Fumu Nyambi, mumukuthe; Ene ngeshi Baal ne yonyambi, mumukuthe." Ene hanu waheya ne mbadi hahuthire n'umbu.22Ndani Elijah ne kokughamba kohanu eshi; "Yame pithange nathiyarapo mupumbi wa-Nyambi; Ene hapumbi wa-Baal ne mathere mane nomakumi kwoko. 23Yodiyo, mutupe mandwedho mawadi, nohapumbi wa-Baal ne hatorore po ghofotji, noha mutetaghure yinoko, noha yiture payikunyi ene mbadi hatureko mudiro, name n'anyi nitende kemo kundwedho ghumweya nokumutura payikunyi ene mbadi wakuturako mudiro. 24Ndani mwakona kwiya mena ghawa nyambi wenu, name n'anyi nithe dina dya-Fumu Nyambi; no-Nyambi ghokutuhuthera nomudiro, Oyo ne yo-Nyambi ghoshemwa." Hanu waheya ne hahuthire eshi; "Ghana ghamba thiwana."25Elijah ne ghaghambire koha pumbi wa-Baal eshi; "Mukutorwere ndwedho ghofotji mwathinda, ghomu tangerere kupapaghura, yoyishi mwahengi; nomwithe dina dyanyambi wenu ene mbadi mutureko mudiro." 26Yodiyo, awo ne hashimbire ndwedho oyu hawapire noha papaghurire,, nohethire dina dya-Baal kutunda mathiku-thiku kate mitaha ghuninga eshi, "Baal, tuyuverere!" Ene mbadiko diywi hayuvire, mbadiko oyu ghawa huthere. Hakinine mandunda ghudhinguruka tishi ghomuyambo oyu hatendire.27Pamitaha ne ghawa sherere Elijah ghuninga eshi; "Muyondjoke kudira, aye ne nyambi; pamweya kuna kughayara tango, endi murupokotwa ghadi, endi muruyendo ghadi, pamweya ghana rara, ghanyanda kumupindutha." 28Yodiyo, hayondjokire kudira nokukuremadheka hathinda noyimende nomaghonga, thika edi thakarire thitjo thawo, kate manyinga ghawo ghandendeshire payirama yawo. 29Metaha ne dhapitire, hatwikere kate ruvedhe romuyambo ghorunguro. Ene mbadi hayuvire diywi ngambi dihuthero temba, mbadiko oyu ghayuvire yikumbera yawo.30Ndani Elijah ne ghaghambire kwawanu waheya eshi; "Muhenye pepi nange." Yodiyo, hanu waheya ne hahenyine pepi nendi. Nogha roghuthurire tishi ghomuyambo wa-Fumu Nyambi oyu hayungururire. 31Elijah ne kokushimba mawe dikumi nomawadi, kukutha kumako ghothivarero thohana Jacob, kowa dheya n'ando dha-Fumu Nyambi ghuninga eshi; "Isreali ne mbodina kara dina dyoye." 32Ghatendire tishi ghomuyambo nomawe mudina dya-Fumu Nyambi; Ghatendire dikwina dishokuru kudhingumwetwedha tishi ghomuyambo gharikanyemo marudhi mawadi ghombuto.33Nogha royithire yikunyi thiwana, kokutetaghura ndwedho muyinoko-yinoko, nogha yiturire payikunyi, nogha ghambire eshi; "Muyarithe mandoha ghomeyu, nomutere meyu gho pamuyambo ghokutumekera, oghu ghudi payikunyi." 34Ndani ghawa tongwere karo eshi; "Muterepo karo roghuwadi." Nawo hatendire kemo roghuwadi; Shime ghawatongwere haterepo karo roghuhatu." Nawo hatendire kemo roghuhatu. 35Meyu ne ghayarire tishi ghomuyambo ghomuheya nomeyu ne ghayarire mudikwina.36Yahokokire paruvedhe romuyambo ghorunguro, Elijah ghomupumbi ne ghahenyine popepi nogha ghambire eshi; "Fumu Nyambi wa-Abrahamu, Isaki na-Jacob endi Isreali, yipwe kudimukiwa dyarero eshi Owe ne yowe Nyambi mu-Isreali no ame ne nomupikoye nona ruwana yoyiheya yi kukutha n'ando Dhoye. 37Niyuverere Fumu Nyambi, Niyuverere, podiyo eshi awa hanu ne hadimuke eshi Owe ne gho-Nyambi no ghuna pirura mitjima dhawo ku-Koye karo.38Ndani mudiro wa-Fumu Nyambi ne washughumukire nokutumeka muyambo ghokutumekera, yikunyi nomawe nombundu, wakukutithire meyu agha ghakarire mudikwina. 39Apa hayimonine hanu waheya, hakuvamine nomitwi dhagho mumuve; noha ghambire eshi; "Hekudyetu ne yodiye Nyambi! Fumu ne yodiye Nyambi!" 40Elijah ne ghaghambire kukwawo eshi; "Mukwate hapumbi wa-Baal! Ghamupara po yofotji!" Yodiyo, hawa kwatire; Elijah ne ghawatwarire kuthiviya thoku-Kishon nogha kawa payere kokuya.41Elijah ne ghaghambire kwa-Ahab eshi; "Yende, kadye nokunwa; mughuma ghomvura ghokuru ne ghuna kokera." 42Yodiyo, Ahab ne ghayendire ghakadye nokunwa, na-Elijah ne ghayendire pashungu-shungu dhodirundu dyongameno; Nogha kakuvamine pamuve nomutwi wendi ne mukatji kamanwi ghendi.43Ghaghambire kwamupikendi eshi; "Yende ghukakenge kudikuruviya." Yodiyo, ghayendire ghakamone nogha ningire eshi; "Mbadiko ku." Yikandho kwoko noyiwadi ghamuningire eshi yende karo." 44Yahokokire thikandho thoghukwoko noghuwadi ne ghaghambire keho eshi kokadi kavuyi, ghumbiru wako ne yira nyara dhamunu, kana kushwagha mudikuruviya!" Ghaghambire eshi; "Yende nokatongwere Ahab eshi gharoyithe ditemba dyendi nogha ghurumuke maghana shogha kwimeke mvura."45Yahokokire pakapupi kamanana, diwiru ne dyangambwere mavuyi kokukara pwi nomupepo nomvura ghomukuru. Ahab ne ghadhinine nogha tambire ku-Jezreel. 46Ndani nyara dha-Nyambi ne dheyire pa-Elijah; Nogha ghangire ngwama dhendi mumbunda nogha tjirire paghutho wa-Ahab kutamba kumengeneno gho ku-Jezreel.

Chapter 19

1Ahab ne ghatongwere Jezebel yoyiheya eyi gharuwanine Elijah, eshi ngepi ghapayire hapumbi wa-Baal nothimende. 2Ndani Jezebel ne ghatumine munu kwa Elijah ghuninga eshi; "Yodiyo, ninge hanyambi hatende yokemo nokukwange, ngeshi mbadi nakutenda moyo ghoye yira waghumweya powo hapumbi wa-Baal peghundha ruvedhe roruno." 3Apa Elijah ghayuvire yi, ghamatukire nogha tjirere ku-Beersheba, dyango dya-Judah noghana thiyire mupikendi kokuya.4Ene ye thinda ne ghakarire muruyendo rodiyuwa dyofotji kutamba kumamboreya, nogha kahungumanine muthitondo tho-Mudjwa. Gharaperere eshi hasha ghafe ghughamba eshi; "Yina rikanya! Pano Fumu Nyambi ne shimbe moyo wange, mbadi nidi hasha kupiterera hakerekandongo wange!" 5Ndani ghogha rarire muthitondo tho-Mudjwa, popo vene mu-engeli ne ghamukwatire, nokughamba kukwendi eshi; "Pinduke nodye." 6Apa ghapindukire nokumona ghuroto ghokukanga pepi nomutwi wendi nodikende dyomeyu. Ghadire nokunwa nogha rarire karo.7Mu-engeli wa-Fumu Nyambi ne ghakeyire thikandho thoghuwadi, nokuna mukwata ghughamba eshi; "Pinduke nodye, yoyishi ruyendo ne rukuru kukoye." 8Yodiyo ne ghamatukire nokudya nokunwa; ghayendire nomangcamu ghoyidya yiya mayuwa makumi mane thiku makumi mane kate ku-Horeb, dirundu dya-Nyambi.9Ghayendire mudiwe, nogha kararire mudyango diya ghuthiku ghoghuheya; Ndani n'ando dha-Nyambi ne dheyire kukwendi, ghuninga eshi; "Yinu munye ghuna kutenda popa we-Elijah?" 10Ghahuthire eshi; "Nakara nodifupa dishokuru kwa-Fumu Nyambi thinda; hana hoka wa-Isreali ne hana nyatha makuyuvero Ghoye nawo, hayungurura matishi ghomuyambo Ghoye, hapagha hapumbi woye nothimende. Yame vene nathiyarapo; nohana shana kuni pagha."11Ndani Nyambi ne kokughamba eshi; "Shwaghe nowimane padirundu paghutho wa-Fumu Nyambi." Nyambi ne ghana mupitire, mupepo ghongcamu ne wabonyaghurire mawe paghutho wa-Nyambi, ene Fumu Nyambi ne mbadi ghakarire mumupepo; munyima dhodingundunga ne mapayukero ghomuve ene Nyambi ne mbadi ghakarire mumapayukero ghomuve; 12Munyima dhomapayukero ghomuve, weyire mudiro ene Nyambi ne mbadi ghakarire mumudiro; nomunyima dhomudiro ne kaywi kasha ghumbiru.13Apa ghayiyuvire Elijah, ghafikire rupara rwendi nothishupata thendi nogha shwayirepo kokemana kumengeneno gho mudiwe. Popo vene diywi ne kokwiya kukwendi eshi; "Yinu munye ghuna kutenda popa Elijah?" 14Ghahuthire eshi; "Ame ne nakara nodifupa dishokuru kwa-Fumu Nyambi thinda; Yoyishi hana hoka wa-Isreali ne hanyatha makuyuvero Ghoye nawo, hayungurura matishi ghomuyambo Ghoye, noha pagha hapumbi Woye nothimende. Yame vene nathiyarapo; nohana shana kuni pagha."15Fumu Nyambi ne ghaghambire kukwendi eshi; "Yende nohuke kumamboreya gha-Damascus; apa shokakume, kawethere Hazael ghakare fumu wa-Siriya." 16Shime karo kawethere Jehu ghomwana Nimshi ghakare fumu wa-Isreali. Na Elisha ghomwana Shaphat ghoku Abel Meholah ne kamuwethere ghakare mupumbi mudyango dyoye.17Mboyina hokoka eshi kehe yu mbogha para kuthimende tha-Hazael, Jehu ne mboghana mupagha; Nokehe yu mbogha para kuthimende tha Jehu, Elisha ne mboghana mupagha. 18Ene mbona paritha hanu myaka mayovi kwoko nodhiwadi mu-Isreali, kehe yu ghapirire kutongamena kwa-Baal nokehe kanwa aka kapirire kumucumita."19Yodiyo, ghafungurukire kushwagha kudyango diya, noghana wanine Elisha ghomwana Shaphat, oyu ghakarire ghana kupurura noyipani dikumi noyiwadi yomahove paghutho wendi, no aye ne kuthipani thodikumi noghuwadi. Elijah ne ghamupitire nokumuvukumena thishupata thendi papendi. 20Elisha ne ghathiyire mahove nogha tjirire ghakuthe Elijah nogha ghambire eshi; "Nakumbera tango nika cumite hatate nanawe, poshoni kukuthe." Elijah ne ghaghambire eshi; "Huke, yinu munye natendi kukoye?"21Yodiyo, Elisha ne ghapirukire kushwagha kwa-Elijah nogha kashimbire mahove nokugha pagha nokuteneka nyama dhagho nothipindhi thokudjoko, nogha tapire kohanu noha dire. Nogha matukire ghakuthe Elijah noghana karire mupikendi.

Chapter 20

1Ben-Hadad fumu wa-Siriya ne ghaghongawedhire hamashurundate waheya pofotji; Mafumu makumi mahatu nohawadi ne nendi ghakarire, notukambe nomatemba. Hayendire noka dhingumwetwedha Samaria nokumurwitha. 2Ndani ghogha tumine mbudhi kuthitata kwa-fumu Ahab wa-Isreali ghuninga eshi; 3"Dyoghana kughamba fumu Ben-Hadad, Siliveri ghoye nongorondo ghoye ne yange; mbuyama ghoye ghomuhakwa nowanoye ne hange."4Na fumu wa-Isreali ne ghakahuthire eshi; "Hekudyange, fumu thika dyodi ghuna ghamba, yame nokehethi nawana ne yoye." 5Ndani hatumi ne haka hukire nohana ghambire kwa-Ben-Hadad eshi; "Nakutumena mbudhi ghuninga eshi, nipe Siliveri, ngorondo, mbuyama ghoye nohanoye; 6ene n'anyi nakutume hapikange peghundha ruvedhe roruno, awo ne mbohanana fukunya ndhuwo dhoye nomandhuwo ghawa pikoye. Awo ne mbohanana shimbi kehe thino ghamenya-menyena meho ghoye."7Fumu wa-Isreali ne ghethire hamayami homu kangiri-ngiri kaya nokughamba kukwawo eshi; "Mukwate dighano nomumone eshi ngepi ghana kushana maghukukutu yu katughuru, ghana tumena didhiko dyange, hanange, siliveri nongorondo wange ene mbadi nana mushwenena." 8Mayami ghomaheya ne ghamuhuthire eshi, "mbadi ghumu tegherere endi ghutawedhere yiraghura yendi."9Yodiyo, Ahab ne ghaghambire kohatumi wa-Ben-Hadad eshi; "Mukatongwere hekudyange fumu eshi, kuyoyiheya eyi watumene kwamupikoye pakutange eshi niyitende, ene mbadi shoni tende yinu yi." Hatumi ne hafungurukire noha karetire mbudhi kukwendi. 10Ben-Hadad ne ghana mutumene mbudhi ghuninga eshi; "Hanyambi nawo hatende kemo kukwange, kuwedhererapo ne, ngeshi dikungu ne dingi dina thiyara mu-Samaria nokukona dirikanye hanu waheya awa hana kuni kutha."11Fumu wa-Isreali ne ghahuthire ghuninga eshi; "Mumutongwe, mbadiko ghokushupata yirwitha yendi ghakutanaghure yira yu ghana yishupura." 12Ben-Hadad ne ghana yuvire mbudhi dhi oku ye ne pakunwa nawafumu, popo ghatongwere hapikendi eshi; "Mukuroyithere." Yodiyo, hakuroyithere hahomokere thitata.13Popo vene mupumbi ne gheyire kwa-Ahab, fumu wa-Isreali ghuninga eshi; "Dyoghana kughamba Nyambi, ghuna mone mbunga dhawa mashurundate ndi?" Mone, nakuwatapa mumoko ghoye dyarero nomboghuna dimuka eshi Ame ne yame Fumu Nyambi. 14Ahab ne ghahuthire eshi hadye? Mupumbi ne ghahuthire eshi; "Dyoghana ghamba Nyambi eshi, awo ne hapiterithi ghana homumikunda." Ahab ne kukwipura eshi; "Yidye yu ghakurongathana yita?" Mupumbi ne ghamuhuthere eshi; "Yowe." 15Ndani ghogha ghongawedhire hapiterithi ghana homumikunda, noha kumine kumathere mawadi namakumi mahatu nohanu hawadi; munyima dhawo ne shime karo ghaghongawedhire hanu waheya, hana hoka wa-Isreali noha kumine kumayovi kwoko-nomawadi.16Awo ne hashwayire pamitaha. Oku fumu Ben-Hadad nomafumu makumi mahatu nohamafumu hawadi awa hamukwatithire ko ne hakarire hana terera padyango dyomarawero. 17Hapiterithi ghana ne hatamekire kushwagha. Ben-Hadad ne ghatumine hakevereri nohana mutongwere eshi; "Pohadi hatutughuru awa hana kushwagha mu-Samaria heye kokuno."18Yodiyo, Ben-Hadad ne ghaghambire eshi; "Ngeshi haneya muthiraro ne muwarete ghuyumi; Ngambi haneya kuyita, murete karo ghuyumi." 19Hapiterithi ghana wa homumukunda ne hashwayire muthitata nawa mashurundate awa hawa kuthire.20Kehe katughuru ne ghapayire munyathi wendi; Yodiyo, haka Siriya ne hatjirire ene ha-Isreali ne hawa kutherere; Ene Ben-Hadad fumu wa-Siriya ne ghatjirire pakakambe nawa dhini tukambe hamweya. 21Ndani fumu wa-Isreali ne ghayendire nokahomokera hadhini tukambe nomatemba nokupagha haka Siriya muthivarero thothingi.22Mupumbi ne gheyire kwafumu wa-Isreali nokuna ghamba kukwendi eshi; "Yende noka kutanarithe ghothinda; tjwathane, nomone eshi ngoyinu munye shotende, muthivaka thondombo, fumu wa-Siriya ne mboghana keya nogha kurwithe." 23Noha pika wafumu ghoku Siriya ne haghambire kukwenndi eshi; "Hanyambi wawo ne homumarundu. Yodiyo, Awo ne hakarire ngcamu kupiterera twe; ene ngeshi twakurwe nawo mumuronga, mbotuna kara ngcamu kupiterera wo."24Yodiyo, tende yinu yi; Shwayithemo hamafumu, kehe yu muthipura thendi noture mumango ghawo hakareripo; 25tende mbunga dhawa mashurundate yira dhiya wayongarithire, kakambe kukakambe noditemba kuditemba. Ndani mbotuna ru nawo mumuronga; Yaghushemwa, mbotuna kara ngcamu kupiterera wo."26Yahokokire pathivaka thoditenya, Ben-Hadad ne gharoyithire haka Siriya noha yendire ku-Aphet haka rwithe ha-Isreali. 27Hana hoka wa-Isreali ne hawa royithire nokuwatuma, noha wemanganyene. Hana hoka wa-Isreali ne haka pongire paghutho dhawo yira kamutanga kotun'ombo ghana tuwadi, ene haka Siriya ne hayarithire dyango dishokuru.28Ndani katughuru wa-Nyambi ne gheyire nokuna ghamba kwafumu wa-Isreali eshi; "Dyoghana kughamba Nyambi eshi: Pamurandu haka Siriya ne haghamba eshi, Hekudyetu ne Nyambi ghomarundu ene mbadi yo-Nyambi ghomironga, yodiyo Ame ne nakutapa mbunga dhodhiheya dhi dhawanu munyara dhoye, nomboghuna dimuka eshi Ame ne yame Nyambi."29Yodiyo, awo ne hatendire mwara kehe wa muthambo muya dhawa yendhawo mayuwa kwoko nomawadi. Mudiyuwa dyokwoko-wadi, yita ne yatamekire; Ha-Isreali ne hapayire mayovi dithere dyawa kayita hopamuve wa-Siriya mudiyuwa dyofotji. 30Ene hokuthiyarako ne hatjirere ku-Aphek, hengene muthitata; ndani ditete dyomawe ne dyawerere pawa hathiyarire po hokukuma kumayovi makumi mawadi nokwoko-wadi na-Ben-Hadad ne ghatjirere muthitata nokengena mungonda.31Hapika ne haghambire kwa-Ben-Hadad eshi; "Mone, twayuva eshi hamafumu wa-Isreali ne hayara n'eke. Tuna kumbera eshi tushupate ghudjodjoro mumambunda ghetu nomighodhi mumutwi dhetu, notuyende kwafumu wa-Isreali, pamweya kukona ghaka kuthiye ghuyumi." 32Yodiyo, hashupatire ghudjodjoro mumambunda ghawo nomumitwi dhawo noheyire kwafumu wa-Isreali nohana ghambire eshi; "Mupikoye Ben-Hadad ne ghana kumbera eshi muthiye ghuyumi." Ene ghawa huthire eshi; "Shime nane muyumi? Aye ne mukurwange."33Hatutughuru ne kwakengerere hamone thidimukitho thon'eke ne kukona thishwaye mwafumu ndi; Hatambukerere kuhutha eshi; "Dyoghana kumbera mupikoye Ben-Hadad." Ahab ne ghawa huthire eshi; "Muyende muka murete." Ben-Hadad ne ghakeyire kukwendi nohaka muretere muditemba. 34Ben-Hadad ne ghana ghambire eshi; "Thitata ethi tate ghashimbire kushwagha kwawiho ne mbona thihuthapo; no owe ne mboghuna tendi dyango dyomughuro mu-Damascus, thika dyodi ghatendire tate mu-Samaria." Ndani Ahab ne ghahuthire eshi; "Nakukutuma nomayuvero ghano." Aye ne ghakuyuvire nendi nokumuthiya ghakayende.35Katughuru ghumweya pawana wawa pumbi, ghaghambire kwamuka mapara ghumbu wendi eshi; "Nakumbera, nipumure." Ene katughuru ya ne ghashwanine kumupumura. 36Ndani ghaghambire kukwendi eshi; "Pamurandu eshi ghuna thikopa diywi dya-Nyambi, yaghushemwa popa vene shoni yakunuke, nyime n'anyi ghakupaye." Ene popa vene ghamuyakunukire nyime ne ghamuhokere nokumu pagha.37Nogha kawanine katughuru ghumweya, ghaghambire kukwendi eshi; "Nipumure, nakumbera." Yodiyo, katughuru ya ne ghamupumure nokumuremeka. 38Namupumbi yu ne ghamatukire nogha kataterere fumu kuthitavura, nogha kakuningithire kukwendi noferebandi kumeho ghendi.39Apa ghapitire fumu, ghadirere kwafumu nogha ghambire eshi; "Mupikoye ne ghengenine mwimi dhoyita; ene kukwange ne ghaghambire eshi; Kunge katughuru yu; ngeshi ghomboroke, moyo wenu ne ghomoyo wendi, ngeshi mbadi kemo mwakano kuruwera siliveri." 40Apa ghana kara mupikoye murupokotwa ropaya nopa, aye ne ghanomboroka, fumu wa-Isreali ne ghamuhuthire eshi; "Nomaghatwero ghoye ne kemo; yowe ghothinda ghuna yitokora."41Mupumbi ne ghatambukithire kukushwayitha ferebandi pameho ghendi; Nafumu ne ghamudimukire eshi ghumweya ghopawa pumbi. 42Ndani ghaghambire kukwendi eshi; "Eyi ne yoghana kughamba Nyambi: Pamurandu eshi nyara dhoye ne dhina herumuta katughuru, oyu natorore kughamba mepithero, yodiyo moyo ghoye ne ghuna kuyenda mumoyo wendi nohanu woye kuhanu wendi." 43Yodiyo, fumu wa-Isreali ne ghayendire kundhuwo dhendi ghana tokota, nogha keyire ku-Samaria.

Chapter 21

1Yahokokire eshi Nabothi ghomuka Jezrealite ne ghakarire nodipya dyomandjembere, edi dyakarire mu-Jezreali, pepi nombara dha-Ahab fumu wa-Samaria. 2Ahab ne ghaghambire kwa-Nabothi eshi; "Nipe dipya dyoye, nidi ruwanithe kukuna mo rwidhi, pamurandu eshi pepi nondhuwo dhange dyakara; Ame ne mbona kupa dipya dyomandjembere kupiterera di. Endi ngeshi ghuwa kukoye, kukona nikupe masherenyi."3Nabothi ne ghahuthire kwa-Ahab eshi; "Nyambi ne ghashweneka kutapa ghupingwa wawa kerekandongo wange kukoye!" 4Yodiyo, Ahab ne ghuhukire kudighumbo dyendi ghana tokota, pamurandu gho yighamba ya-Nabothi ghomu Jezrealite agha ghana ghamba kukwendi; Aye ne ghaghambire eshi; "Mbadi shoni kupe ghupingwa wawa kerekandongo wange." Nogha rarire paghudidi wendi nokupirukera kwako nako nombadi ghadire kehe yidya.5Ene Jezebel mbuyama wendi ne gheyire kukwendi, nogha ghambire eshi; "Pashanye ghuna kashera noyidya mbadi ghuna di?" 6Ahab ne ghahuthire eshi; "Pamurandu naghamba kwa-Nabothi ghomu Jezrealite ghani ghurithe dipya dyendi endi ghadinipe, ame ne nikamupe dimweya. Ene ghana hutha eshi, mbadi shoni kupe dipya dyange." 7Ndani Jezebel mbuyama wendi ne ghaghambire kukwendi eshi; "Nane mbadi yowe shime ghuna kuraghura ghufumu wa-Isreali ndi? Pinduke nodye, no ninge mutjima woye ghushamberere; Ame ne nakukupa dipya dyomandjembere dya-Nabothi ghomu Jezrealite."8Herekadhi yu ne ghatjangire mbapira mudina dya-Ahab, kuturako thitamba thendi nogha tumine mbapira dhi kwawa mayami endi hapiterithi awa hakarire muthitata na-Nabothi. 9Mumbapira mu ne ghatjangire mo eshi; "Muhanyithe wangu mbudhi nomuture Nabothi paghutho dhawanu; 10muture po hatutughuru hawadi hohayi, awa shoha shupe eshi; Ghuna shamuna Nyambi nafumu." Ndani ghomu mushwayithe noka mupagha nomawe podiyo eshi ghafe.11Yodiyo, hatutughuru, hamayami nawa piterithi homu thitata thi ne haruwanine thika dyodi ghawa tumine Jezebel, thika dyodi yapwire kuwa tjangera mumbapira edhi awa tumene. 12Hahanyithire wangu mbudhi noha turire Nabothi padyango dyokuyeyuka paghutho wawanu. 13Hatutughuru hawadi hoharingi-ringi ne heyire nohana hungumanine pepi na-Nabothi; hashupire mbango kuhatera Nabothi paghutho wawanu ghuninga eshi; "Nabothi ne ngashamuna Nyambi nafumu." Ndani awo ne hamushimbire nokamutwara panunda dhothitata haka mupaye nomawe. 14Hamayami wa ne hatumine mbudhi kwa-Jezebel eshi; "Nabothi ne hana mana kupuma nomawe noghana fu."15Yahokokire apa ghayuvire Jezebel eshi Nabothi ne hana mupagha nomawe, ghatongwerere Ahab eshi; "Pinduke noshimbe dipya diya dya-Nabothi ghomu Jezrealite, edi ya ghakushwenekire kughura nomasherenyi, pamurandu eshi Nabothi ne ghana fu." 16Apa ghayiyuvire Ahab eshi Nabothi ne ghana fu, ghapindukire nokuyenda ghakashimbe ghuraghuri ghodipya diya.17Man'ando gha-Nyambi ne gheyire kwa-Eliya ghoku Tishbite ghuninga eshi; 18"Matuke noghurumuke ghukawane Ahab fumu wa-Isreali, oyu ghatunga mu-Samaria. Kenge ne moghadi mudipya dya-Nabothi, oku ghana yendi ghakashimbe ghuraghuri ghodipya diya."19Wakona kaghamba kukwendi eshi; "Eyi ne yoghana kughamba Fumu Nyambi: Ghuna pagha nokushimba ghuraghuri ghodipya diya? Noka ghambe kukwendi eshi, Eyi ne yoghana kughamba Nyambi, mudyango omu dhina ratha mbwa yitombo ya-Nabothi, modiyo mbwa dhakurathera manyinga ghoye, shemwa manyinga ghoye." 20Ahab ne ghaghambire kwa-Eliya eshi; "Ghunana niwana munyathi wange?" Eliya ne ghahuthire eshi; "Nana kuwana, pamurandu shi ghuna kughuritha ghothinda mukutenda ghushatani paghutho wa-Fumu Nyambi."21Mone, Nakureta maghukukutu papoye. Ame ne mbona teti po ghutho ghohana hoka woye, mbona pagha kehe mwana ghokatughuru wa-Ahab mu-Isreali, maheya awa hadi mughupika endi muhoro. 22Ame ne mbona tendi ndhuwo dhoye yira ndhuwo dha-Jeroboam ghomwana Nebat, noyira ndhuwo dha-Baasha ghomwana Ahija, pamurandu ghomushedho oghu ghuna nipatitha nokuharuritha Isreali.23Kuhatera Jezebel, Fumu Nyambi ne ghaghambire eshi; "Mbwa ne mbodhina di yirama ya-Jezebel kuditete dya-Jezreali. 24Mbwa ne mbodhina di kehe yu ghatunda mwa-Ahab nokufera muthitata, noyinyunyi ne mboyina di yomuheya ghokufera mumapya."25Ene noyofotji temba yira Ahab, oyu ghakughurithire thinda mukutenda ghushatani paghutho wa-Fumu Nyambi, pamurandu Jezebel mbuyama wendi ne ghamu tanarithire kuharura. 26Nogha parithire mi dhonyata, mukukutha yitjwandjo, kukutha koyi haruwanine haka Amorite, awa Fumu Nyambi ghatjidhire mukatji kawa Isreali.27Dyoya hokokire eshi apa Ahab ghayuvire man'ando ghaya ne ghadjadjurire thishupata thendi, nogha shupatire ghudjodjoro nogha kuyumene yidya nogha kayendire ghana tokota. 28Non'ando dha-Nyambi ne dheyire kwa-Elija ghuninga eshi; 29"Mone, ngepi edi ghana kumbirupitha Ahab paghutho wange? Pamurandu ghana kumbirupitha ku-Kwange, mbadi mboni reta maghukukutu mumayuwa ghendi. Mumayuwa ghamwanendi, Ame ne mbona reta maghukukutu mundhuwo dhendi."

Chapter 22

1Myaka dhihatu dhapitirepo kupira yita pakatji Siriya na-Isreali. 2Yahokokire mumwaka ghoghuhatu, Jehoshaphat fumu wa-Juda ne ghayendire ghakadhingure fumu wa-Isreali.3Fumu wa-Isreali ne ghaghambire kwawa pikendi eshi; "Mwayidimuka eshi Ramothi ghomu Gilead ne wetu ndi, ene twashwena kudishimba munyara dhafumu ghoku-Siriya?" 4Aye ne ghepure Jehoshaphat eshi; "Mboghuna yendi nange twakarwere dyango dya-Ramothi mu-Gilead ndi?" Jehoshaphat ne ghahuthire kwafumu ghomu Isreali eshi; "Ame ne yira yowe, hanu wange ne yira hanu woye, tukambe twange ne yira tukambe twoye."5Shime karo Jehoshaphat ne ghaghambire kwafumu wa-Isreali eshi; "Nakumbera, wipure tango n'ando dhokushwagha kwa-Fumu Nyambi dyarero." 6Ndani fumu wa-Isreali ne ghaghongawedhire hapumbi pofotji, hatutughuru mathere mane, nogha ghambire kukwawo eshi; "Kukona niyende ku-Ramothi Gilead nikarwe endi mbadi kemo?" Yodiyo, hahuthire eshi, "Yende, yoyishi Nyambi ne mboghana kayitapa munyara dhafumu."7Jehoshaphat ne ghepurire karo eshi; "Mbadimo karo mupumbi wa-Nyambi podiyo eshi ngo tukamwipure ndi?" 8Fumu Isreali ne ghahuthire kwa-Jehoshaphat eshi; "Poghadi katughuru yofotji, Mikaya ghomwana Imla, ghokukona tukepure kuhatera ya-Fumu Nyambi; ene namunyenga, pamurandu eshi aye mbadiko ethi ghapumbanga thothiwa kukwange ene ghushatani vene." Jehoshaphat ne ghahuthire eshi; "Fumu ne mbadi gharoyera kughamba kemo!" 9Ndani fumu wa-Isreali ne ghethire muruwani nokumutongwera eshi; "Karete Mikaya ghomwana Imla pawangu-wangu."10Ahab fumu wa-Isreali na-Jehoshaphat fumu wa-Juda ne hashupatire mapure-pure ghawo, kehe yu ghahungumanine pathipura thendi thoghufumu, kuthindanda thomengeneno ghoku Samaria nawa pumbi waheya ne hapumbire paghutho wawo. 11Zedekiya ghomwana Chenana, aye ne ghakutendere thinda manyiha ghoyikuvo; nogha ghambire eshi; "Dyoghana kughamba fumu Nyambi: Noghano manyiha, mboghuna thindeka haka Siriya kate hakupwe kuhanyaghura." 12Nawa pumbi waheya ne haghambire kemo eshi; "Yende ku-Ramothi Gilead, noyina katomboka yoyishi Fumu Nyambi ne ghana kawatapa munyara dhafumu."13Katapa yu hatumine ghakethe Mikaya ne ghaka ghambire eshi; "Mone, man'ando ghawa pumbi ne ghana shupu yoyiwa kwafumu nodiywi dyofotji. Nakumbera eshi yighamba yoye nayo ne ngoyikare yira yaghumweya papawo noghambe yoyiwa." 14Mikaya ne ghahuthire eshi; "Kenge ghapara Fumu Nyambi, yoyi ghana nitongwera Nyambi yodiyo shoni ghambe." 15Apa ghana kumine kwafumu, ghana mwipurire fumu eshi; "Mikaya, tuyende tuka rwithe haka Ramothi Gilead ndi, endi mbadi kemo?" Mikaya ne ghahuthire eshi; "Mikaya ne ghahuthire eshi, homokere noghuna katombora. Fumu Nyambi ne mboghana yikupa munyara dhoye ghofumu."16Fumu ne ghaghambire kwa-Mikaya eshi; "Yikandho yingatji shoni kutende ghutape medhero mukuni tongwera ghushemwa mudina dya-Fumu Nyambi?" 17Mikaya ne ghahuthire eshi; "Namono ha-Isreali hana kukuharanganya yira ndji edhi dhina piri mukungi. Fumu Nyambi ne ghaghambire eshi, "Awa ne mbadiko mupiterithi wawo, kehe yu ghahuke kundhuwo dhendi muthiraro."18Fumu wa-Isreali ne ghaghambire kwa-Jehoshaphat eshi; "Mbadi nayi kutongwera yi eshi mbadi shona pumbe ghuwa kuhatera kukwange, ene ghushatani vene ndi?" 19Mikaya ne ghaghambire eshi; "Yodiyo, yuve ne keho man'ando gha-Fumu Nyambi: Namono Nyambi ghana hungumana pathipura Thendi tho-Ghunyambi, nawa tungi waheya homudiwiru ne hanemana kudyoko dyorudyo nokudyoko dyorumoho. 20Nyambi ne ghana ghamba eshi; ""Yidye shogha tjokedhe Ahab ghayende kuyita, podiyo eshi ghaka fere ku-Ramothi Gilead? Yodiyo, ghumweya ne ghana ghamba murupe rwaro naro naghumweya naye kemo rwaro."21Ndani mupepo ne ghuneya nokunemana paghutho wa-Nyambi nokughamba eshi, "n'anyi nika mutjokedhe." 22Nyambi ne ghepurire eshi; "Mundhira munye?" Mupepo ghu ne wahuthire eshi; "N'anyi nishwaye nokakara mupepo ghomangerekero mwawa pumbi wendi waheya." Nyambi ne kokughamba eshi, "N'anyi ghuka mutjokedhe nokumukona. Yende nokatende kemo." 23Mone, Nyambi ne ghana tura mupepo ghomangerekero mwawa pumbi woye waheya, na-Fumu Nyambi ne ghana tawedhera maghukukutu ghatambe papoye."24Zedekiya ghomwana Chenana ne ghayendire nokupumura Mikaya kuthindjumu, nokughamba eshi; "Mundhira dhipi mupepo wa-Nyambi ghuna shwagha kukwange nokuna ghamba noye?" 25Mikaya ne ghaghambire eshi; "Ghushemwa, mbomuna yimono modyo diyuwa apa mbo wingena mungonda dhomwishi ghukonde."26Yodiyo, fumu wa-Isreali ne ghaghambire eshi; "Mushimbe Mikaya, nomumuhuthe kwa-Amon nguvuru ghothitata nokwa Joshi ghomwana fumu; 27Nomukaghambe eshi; "Eyi ne yoghana ghamba fumu: Muture muyendhetu yu mukashitiko nomumukorere noghuroto ghoyinyanda nomeyu ghoyinyanda, kate popa nakahukera muthiraro." 28Ene Mikaya ne ghahuthire eshi; "Ngeshi wakahuke muthiraro, Fumu Nyambi ne mbadi ghana ghamba kupitera mumwange." Shime karo ghaghambire eshi, "Mutegherere kuyinu yi, mwahanu mwaheya."29Yodiyo, fumu wa-Isreali na-Jehoshaphat fumu wa-Juda ne hayendire ku-Ramothi Gilead. 30Fumu wa-Isreali ne ghaningire kwa-Jehoshaphat eshi; "N'anyi nundeke thishwi thange nokwingena muyita; ene we ne shupate vene yitere yoye." Yodiyo, fumu wa-Isreali ne ghondekire thishwi thendi nokwingena muyita.31Fumu wa-Siriya ne gharawere hakareripo wendi makumi mahatu nohawadi homumatemba, ghuninga eshi; "Mwarwitha kehe yu mwanuke endi mukuru ene murwithe vene fumu wa-Isreali." 32Yahokire eshi awa hakareripo homatemba apa hamonine Jehoshaphat, haghambathane eshi, ghushemwa oyu ne yofumu wa-Isreali!" Yodiyo, hapirukire hamurwithe ene Jehoshaphat ne ghakuyerere. 33Apa hamonine awa hakareripo homatemba eshi, oyu ne nane mbadi fumu wa-Isreali, hapirukire nokushayeka kumutjidha.34Katughuru ghumweya ne ghavukumine dighonga dyendi raye-raye nomatha, nodyana yumbire fumu wa-Isreali pamanungero ghothingandekitha thendi. Podiyo, ghaghambire kwamuhingi ditemba wendi eshi, "Piruke noni shwayithe muyita, yoyishi naremana."35Yita ne yakuwedherere diyuwa diya; nafumu ne hamudhamwene muditemba dyendi, kutamba haka Siriya nogha kafire parunguro. Manyinga ne ghashwayire pathitombo nokundendeshera muditemba. 36Ndani apa dyatokere diyuwa, pakarire kakuwo mumbunga dhawa mashurundate, ghuninga eshi; "Kehe katughuru ghahuke kuthitata thendi, kehe katughuru ghahuke kuditunga dyendi!"37Yodiyo, fumu ne ghakafire noha kamuretire ku-Samaria. Nohana vumbekire fumu mu-Samaria. 38Ndani ghumweya ne ghaka yoyire ditemba kuthiviya tha-Samaria, nombwa ne dhatawitire manyinga ghendi apa hayoghanine hayikumbu, kukutha kuman'ando gha-Fumu Nyambi, agha ghaghambire.39Yiruwana yoyiheya ya-Ahab nokehe yi ghatendire, ndhuwo dhomanyiha ghondhovu edhi ghatendire, nane mbadi hayi tjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Isreali ndi? 40Yodiyo, Ahab ne ghaturumuthire nawa kerekandongo wendi. Ndani Ahaziya ghomwanendi ne gharaghurire mudyango dyendi.41Jehoshaphat ghomwana Asa ghakarire fumu wa-Juda, mumwaka ghoghune wa-Ahab fumu wa-Isreali. 42Jehoshaphat ne ghakarire myaka makumi mahatu nomyaka kwoko, apa hamutungekire ghufumu, nogha raghure myaka makumi mawadi nomyaka kwoko mu-Jerusalem. Dina dyanyina ne Azuba, mwana ghombuyama wa-shilihi.43Aye ne ghayendire mumandhira ghawihe Asa. Mbadi ghayakunukire ko, mukutenda eyi yaroyera mumeho gha-Fumu Nyambi. Ngambi kemo, mango ghokuyeyuka ne mbadi hagha shwayithirepo, hanu ne haka tupure muyambo nokutumekera muyambo pamango ghokuyeyuka. 44Shime karo, Jehoshaphat ne ghatendire thiraro nafumu wa-Isreali.45Yiruwana yoyiheya eyi ghatendire Jehoshaphat, mangcamu agha ghaneghedhire, nongepi edi ghatendire yita, nane mbadi hayitjanga mumbapira dhoyithimwetwedha yawa mafumu gha-Juda ndi? 46Nawa karungu waheya awa hathiyarirepo mumayuwa ghawihe Asa, ghawa tjidhire muditunga. 47Mbadi mwakarire fumu karo mu-Edom, ene hemanenipo ne hodiyo haraghure mo.48Jehoshaphat ne ghatendire yikepa yomughuro yokuyenda ku-Ophiri kungorondo; Ene mbadiko oku yayendire yikepa yi pamurandu eshi yepere ku-Eziyoni Geba. 49Ndani Ahaziya mwana Ahab ne ghakumbere kwa-Jehoshaphat eshi; "Ninge hapikange hayende muyikepa noha pikoye," Ene Jehoshaphat ne ghashwenine. 50Jehoshaphat ne ghafire noha muvumbekire nawa kerekandongo wendi muthitata thawihe David. Ndani Jerohamu mwanendi ghokatughuru ne gharaghure mundyango dyendi.51Ahaziya mwana ghokatughuru wa-Ahab ne hamutungekire ghakare fumu wa-Isreali mu-Samaria, mumwaka ghodikumi nomyaka kwoko nodhiwadi wafumu Jehoshaphat wa-Juda, nogha raghure myaka dhiwadi mu-Isreali. 52Gharuwanine ghushatani mumeho gha-Fumu Nyambi, nogha yendire mundhira dhawihe nomundhira dhanyina nomundhira dha-Jeroboam ghomwana Nebat, oyu ghaharurithire Isreali; 53Aye ne ghakarere Baal nokumu fumaneka, nogha patithire Fumu Nyambi wa-Isreali, kukutha koyoyiheya wihe gharuwanine.