Bible

Mizgînya ku metta nivîsî

1¹Ev e þikilê malbeta Îsa Mesîh: lawê Dawid, lawê Îbrahîm: ²Ji Îbrahîm Îshaq bû, ji Îshaq Aqûb bû, ji Aqûb Cihûda û birayên wîva bûn, ³ji Cihûda Pêrês û Zerah bûn, ji Tamarê, ji Pêrês Hesrûn bû, ji Hesrûn Ram bû,⁴ji Ram Amînadav bû, ji Amînadav Nehþon bû, ji Nehþon Selmon bû, ⁵ji Selmon Bowaz bû, ji Rexabê, ji Bowaz Ovêd bû, ji Rût’ê), ji Ovêd Yêþa bû 6û, ⁶ji Yêþa Dawid p’adþa bû. Ji Dawid p’adþa Silêman bû, (dya wî waxtekê jina Ûrya bû),⁷ji Silêman Rehobowam bû, ji Rehobowam Ebîya bû, ji Ebîya Asaf bû, ⁸ji Asaf Yêhoþefat bû, ji Yêhoþefat Yoram bû, ji Yoram Ûzya bû,⁹ji Ûzya Yotam bû, ji Yotam Ahaz bû, ji Ahaz Hizqîya bû, ¹⁰ji Hizqîya Minaþe bû, ji Minaþe Amos bû, ji Amos Yoþîya bû, ¹¹ji Yoþîya Yexonîya û biranva bûn. Hingê cimet hêsîr çûne Babîlonê.¹²Lê pey hêsîr-çûyîna Babîlonêr’a, ji Yexonîya Þaltyêl bû, ji Þaltyêl Zerûbabel bû, ¹³ji Zerûbabel Abyûd bû, ji Abyûd Êlyaqîm bû, ji Êlyaqîm Azûr bû, ¹⁴ji Azûr Sadoq bû, ji Sadoq Axîn bû, ji Axîn Êlyûd bû,¹⁵ji Êlyûd Êlazar bû, ji Êlazar Metan bû, ji Metan Aqûb bû, ¹⁶ji Aqûb Ûsiv bû, mêrê Meryema ku ji wê Îsa bû, yê ku Mesîh tê navkirinê. ¹⁷Awa hemû, ji Îbrahîmda heta Dawid, çardeh nisil bûn, ji Dawidda heta hêsîr-çûyîna Babîlonê çardeh nisil bûn û ji hêsîr-çûyîna Babîlonêda heta Mesîh dîsa çardeh nisil bûn.¹⁸Jidêbûyîna Îsa Mesîh aha bû: Dya wî, Meryem Ûsivr’a nîþankirî bû, lê hê dergîstî bû, bi hikumê Ruhê Pîroz duhalî k’ifþ bû. ¹⁹Lê Ûsivê dergîstyê wê, ku merivekî rast bû, nexwast wê rûreþ ke, fikirî dizîva berde.²⁰Gava Ûsiv hê ser vê difikirî, xewnêda milyaketê Xudan wîva k’ifþ bû, got: «Ûsivê kur’ê Dawid! Netirsî, ku dergîstya xwe Meryemê hildî cem xwe. Zyaroka ku wê jê bibe, ew bi hikumê Ruhê Pîroz e. ²¹Ewê kur’ekî bîne û gerekê navê wî daynî Îsa , çimkî ewê cimeta xwe ji gunehên wan rizgar bike.»²²Ev her tiþt aha bû, ku gotina Xudane bi zarê pêxember bê sêrî, ku dibêje: ²³«Va ye, qîza bik’ir wê duhalî derê, kur’ek wê jê bibe û navê wî wê daynin Îmmanûyêl» , ku tê femkirinê: «Xwedê mer’a ye.»²⁴Ûsiv jî, ku ji xewê rabû, weke fermana milyaketê Xudan kir: dergîstya xwe bire cem xwe. ²⁵Lê dest nedayê, heta ku kur’ê wêyî nixurî bû. Navê wî danî Îsa.

2¹Çaxê li Beytlehima Cihûstanê, rojên p’adþatya Hêrodesda Îsa ji dya xwe bû, hingê ji rohilatê steyrkzan hatine Orþelîmê ²û pirsîn: «Ew p’adþayê cihûyane bûyî, k’anê ye? Me steyrka wî li rohilatêda dît û em hatine wî bihebînin.»

³Hêrodes p’adþa hema bihîst, t’evîhev bû, t’emamya Orþelîmê jî pêr’a.⁴Hingê wî hemû qanûnzanên cimetê û serokên k’ahînan civandin û ji wan pirsî: «Mesîh li k’u gerekê bibe?» ⁵Wan wîr’a got: «Li Beytlehima Cihûstanê, çimkî bi destê pêxember aha nivîsar e: ⁶,,Ay Beytlehim, erdê Cihûda, nava mîrên Cihûdayêda tu ne yekî biç’ûk î, çimkî ji te mîrek wê rabe, ku þivantyê cimeta min Îsraêlê bike’’⁷Hingê Hêrodes dizîva gazî steyrkzanan kir, ji wan pê hesya, ku steyrk çiçax k’ifþ bûye. ⁸Ew þandine Beytlehmê, got: «Her’in bona zyarokêda rast bizanibin. Û çaxê wî bibînin, minr’a bêjin, ku ez jî bêm, wî bihebînim.»⁹Gava wan ji p’adþê bihîst, çûn. Û ew steyrka ku rohilatêda dîtibûn pêþya wanva çû û ser wê dera ku zyarok lê bû sekinî. ¹⁰Gava wan ew steyrk dît, gelekî þa bûn,¹¹çûne hindur, zyarok Meryema dya wîva t’evayî dîtin, deverû xwe avîtine ber wî û ew hebandin. Û xeznên xwe vekirin, p’êþkêþên zêr’, bixûr û zimir danê. ¹²Paþê wan xewnêda ferman stand, ku venegerine cem Hêrodes û rêke dinva çûne erdê xwe.¹³Hema steyrkzan ji wir çûn, milyaketê Xudan xewnêda Ûsivva k’ifþ bû got: «Rabe zyarokê û dya wî hilde bireve Misirê. Li wir bimîne, heta ku ez ter’a bêjim, çimkî Hêrodesê zyarokê bigere, ku wî bikuje.» ¹⁴Ûsiv jî rabû zyarok û dya wî hildan, þevda çûne Misirê ¹⁵û heta mirina Hêrodes li wir man. Eva yeka aha bû, ku ew gotina Xudane bi zarê pêxember gotî bê sêrî, ku dibêje: «Ji Misirê min gazî kur’ê xwe kir.»¹⁶Çaxê Hêrodes dît, ku ew ji steyrkzanan xapya, gelekî hêrs k’et. Wî ferman da, ku hemû zyarokên kur’îne li Beytlehmê û der-dorên wê bêne kuþtinê: yên du salî û ji wan biç’ûktir, anegorî wî waxtê ku ji steyrkzanan pê hesya bû.¹⁷Hingê ew gotina bi zarê Yêremya pêxember hate sêrî: ¹⁸«Ji Ramayê dengê hêwerzê, þînê, girî û nelîna giran hat. Rahêl digirya, bona zyarokên xwe û nedixwast sik’in berda bê, çimkî ew îdî t’unebûn.»¹⁹Çaxê Hêrodes mir, milyaketê Xudan li Misirê xewnêda Ûsivva k’ifþ bû ²⁰û gote wî: «Rabe, zyarokê û dya wî hilde her’e erdê Îsraêlê, çimkî ewên pey zyarokê k’etibûn, ku ew bikuþtana, mirine.»

²¹Ûsiv jî rabû, zyarok û dya wî hildan, vegerya erdê Îsraêlê.²²Lê gava bihîst, ku Arxêlayo dewsa bavê xwe Hêrodes bûye p’adþayê Cihûstanê, tirsya her’e wir. Hingê wî xewnêda ferman stand, ku her’ine alyê Celîlê. ²³Ew jî çûne bajarê ku Nisret digotinê û li wir hêwirîn. Ev aha bû, ku ew gotina bi zarê pêxemberan bê sêrî, ku: «Wîr’a wê bêjin ,,Yê nisretî’’.»

3¹Wan rojanda Yûhennayê nixamdar hat, çola Cihûstanêda dannasîn dikir ²digot: «Ji gunehkirinê vegerin, çimkî P’adþatya Ezmanan nêzîk bûye.» ³Ev ew bû, bona k’îjanî Îþaya pêxember gotibû: «Dengê çolêda dike gazî: ,,Rya Xudan hazir bikin û þiveryên wî rast bikin’’.»⁴K’inca Yûhenna ji pirça devê bû, qayîþeke ç’erm piþtê bû, xwarina wî jî kulî û hingivê çolê bû. ⁵Hingê ji Orþelîmê, ji hemû Cihûstanê û ji her der-dorên ç’emê Ûrdunê dihatine cem wî, ⁶gunehên xwe didane rûyê xwe û bi destê wî ç’emê Ûrdunêda dihatine nixamtinê.⁷Gava Yûhenna dît ku gelek fêrisî û sadûqî jî hatine, ku bêne nixamtinê, gote wan: «Ç’êjikên me’ran! K’ê wer’a got, ku hûn dikarin ji hêrsa tê birevin? ⁸De bi kirinên qenc bidine k’ifþê, ku hûn ji gunehkirinê vegeryane. ⁹Û dilê xweda nefikirin nebêjin: ,,Îbrahîm bavê me ye’’. Ez dibêjime we, Xwedê dikare ji van keviran jî Îbrahîmr’a lawan derxe.¹⁰Va ye balt’e ber rawê darê danî ye. Her dara ku berê qenc nade, wê bê bir’înê û avîtinê nava agir. ¹¹Ez we bi avê dinixêmim, çawa nîþana dagera ji guneh, lê yekî ji min zortir wê bê. Ez ne hêja me p’êlavên wî jî bigirime destê xwe. Ewê we bi Ruhê Pîroz û agir binixême. ¹²Bêra wîye bêderê dêstda ye. Ewê bêdera xwe paqij ke, genimê xwe jî bike embarê, lê ka wê bi agirê ku natemire biþewtîne.»¹³Hingê Îsa ji Celîlê hate Ûrdunê, cem Yûhenna, ku bi destê wî bê nixamtinê. ¹⁴Lê Yûhenna wîr’a razî nedibû û got: «Ez hewcê nixamtina destê te me û tu têyî cem min?» ¹⁵Îsa lê vegerand got: «Niha bihêle, çimkî li me dik’eve, ku em her rastyê bînine sêrî.» Paþê Yûhenna wîr’a razî bû.¹⁶Û hema çawa Îsa hate nixamtinê û ji avê derk’et, ezman vebû û wî dît, wê Ruhê Xwedê mîna kewekê hate xwarê û li ser wî danî. ¹⁷Û dengekî ji ezmên got: «Ev e, Kur’ê minî delal, ez ji wî razî me.»

4¹Hingê Ruh Îsa bire çolê, ku ji alyê Þeytanda bê cêribandinê. ²Wî çil roj û çil þevan rojî girt, peyr’a birçî bû. ³Cêribandok nêzîkî wî bû û got: «Heger tu Kur’ê Xwedê yî, de bêje van keviran, ku bibin nan.» ⁴Îsa lê vegerand got: «Nivîsar e: ,,Meriv t’enê bi nan najî, lê bi her xebera ku ji zarê Xwedê tê xwarê’’.»⁵Hingê Þeytan ew bire Bajarê Pîroz, li ser bilindcya banê p’aristxanê da sekinandinê ⁶û gote wî: «Heger tu Kur’ê Xwedê yî, de xwe bavêje xwarê, çimkî nivîsar e: ,,Xwedê t’emya te wê bide milyaketên xwe û ewê te ser destên xwe bigirin, ku nigê te kêvir nek’eve’’.»⁷Îsa lê vegerand: «Aha jî nivîsar e: ,,Xudan Xwedê xwe necêribîne’’.»

⁸Þeytan dîsa ew cêriband: bir û rakire ser ç’yakî gelekî bilind û hemû p’adþatyên dinyayê rewþa wanva nîþan kirinê ⁹û gotê: «Ezê van her tiþtan bidime te, heger tu deverû bêyî û min bihebînî.»¹⁰Hingê Îsa gote wî: «Dûrî min her’e, Þeytan! Çimkî nivîsar e: ,,Xudan Xwedê xwe bihebîne û t’enê wîr’a xizmetyê bike’’!» ¹¹Hingê Þeytan ew hiþt çû û milyaket hatin Îsar’a xizmetî kirin.¹²Gava Îsa bihîst, ku Yûhenna avîtine hebsê, rabû çû Celîlê. ¹³Ew ji Nisretê çû û li Kefernahûma devê gola Celîlê: li nava sînorê Zebûlonê û Neftelîyêda cî- war bû.¹⁴Eva yeka aha bû, ku ew gotina bi zarê Îþaya pêxember bê sêrî: ¹⁵«Erdê Zebûlonê û Neftelîyê, li ser rya berbi golê, wî alyê Ûrdunê, Celîla hêtanosan, ¹⁶ew cimeta ku nav tarîstanyêda rûniþtibû ronayîke mezin dît û ewên ku li erd û sya mirinêda rûniþtibûn, ronayî wanr’a derk’et.»¹⁷Ji hingêda Îsa dest bi dannasînê kir got: «Ji gunehkirinê vegerin, çimkî P’adþatya Ezmanan nêzîk bûye.»¹⁸Gava Îsa li devê gola Celîlê digerya, wî du bira dîtin: Þimhûnê ku nav dibû Petrûs û Endrawsê birayê wî. Wan t’or davîte golê, çimkî mesîgir bûn. ¹⁹Îsa gote wan: «Pey min werin, ezê we bikim nêç’îrvanê merivan.» ²⁰Wana jî hema ji wê demêda t’orên xwe hiþtin û pey wî çûn.²¹Gava Îsa ji wir hinekî pêþda çû, du birayên din jî dîtin: Aqûbê Zebedî û Yûhennayê birayê wî. Wan t’evî bavê xwe Zebedî qeyikêda t’orên xwe hîvês dikirin. Îsa gazî wan jî kir. ²²Wan jî hema ji wê demêda qeyik û bavê xwe hiþtin û pey wî çûn.²³Îsa t’emamya Celîlê digerya, kinîþtên wanda hîn dikir û Mizgînya P’adþatyê dannasîn dikir û li nava cimetêda her cûr’e êþ û nexaþî qenc dikirin. ²⁴Nav-dengê wî belayî t’emamya Sûryayê bû, cimetê her cûr’e merivên nexaþ anîne cem wî, yên ku cûr’e-cûr’e êþ û nexaþyanda dinelyan: yên cinak’etî, hîvk’etî, þilûþet û ewî ew hemû jî qenc kirin. ²⁵Gelek k’omên merivan jî ji Celîlê, ji qeza Dêkapolîsê, ji Orþelîmê, ji Cihûstanê û ji wî alyê Ûrdunê pey wî diçûn.

5¹Gava Îsa ew k’om dîtin, rabû ç’yê, rûniþt û þagirtên wî hatine cem. ²Ewî dest pê kir ew hîn kirin û got: ³«Xwezî li ruhfeqîran, çimkî P’adþatya Ezmanan ya wan e. ⁴Xwezî li heznyan, çimkî ewê bêne berdilîkirinê.⁵Xwezî li milûkan, çimkî dinya wê p’ara wan be. ⁶Xwezî li wan, yên ku t’î û birçyê rastyê ne, çimkî ewê t’êr bin. ⁷Xwezî li dilrehman, çimkî ewê rehmê bibînin. ⁸Xwezî li dilpaqijan, çimkî ewê Xwedê bibînin.⁹Xwezî li wan, k’ê haþtyê dikin, çimkî ewana wê lawên Xwedê bêne gotinê. ¹⁰Xwezî li wan, yên ku bona rastyê têne zêrandinê, çimkî P’adþatya Ezmanan ya wan e.¹¹Xwezî li we, çaxê bona navê min we bêhurmet kin, bizêrînin û her cûr’e buxdanan li we bikin. ¹²Þa bin û bireqisin, çimkî maþê we li ezmanan gelek e. Bi vî cûr’eyî pêxemberên ku berî we hebûn zêrandin.¹³Hûn xwêya erdê ne, lê heger xwê te’ma xwe unda ke, îdî bi çi ewê te’mê bistîne? Peyr’a kêrî t’u tiþtî neyê. Wê bê avîtinê û p’êpeskirinê.

¹⁴Hûn ronaya dinyayê ne. Heger bajarek li ser ç’yê ye, nayê veþartinê.¹⁵T’u kes ç’irê vênaxe û nake binê derdanê, lê datîne ser p’êç’irê, ku ronayê bide hemûyên malda. ¹⁶Usa jî bira ronaya we ber merivan ronayî de, ku ew kirinên weye qenc bibînin û pesinê Bavê weyî ezmanan bidin.¹⁷Nefikirin, ku ez hatime nivîsarên pêxemberan û Qanûnê xirab bikim. Ez nehatime xirab bikim, lê ku wan hemûyan bînime sêrî. ¹⁸Ez rast dibêjime we, berî derbazbûna erd û ezmên, niqitkek yan herfeke biç’ûk ji Qanûnê wê unda nebe, heta ku her tiþt bêne sêrî.¹⁹Awa k’î ji van t’emyan yeke here biç’ûk bit’eribîne û merivan usa hîn ke, P’adþatya Ezmananda wê ji hemûyan biç’ûk bê hesabê, lê yê ku wan pêk bîne û hîn bike, P’adþatya Ezmananda ewê mezin bê hesabê. ²⁰Lema ez dibêjime we, heger rastya we ser rastya qanûnzan û fêrisyan nek’eve, t’u car hûn nak’evine P’adþatya Ezmanan.²¹We bihîstye, ku pêþyanr’a hatye gotinê: ,,Nekuje! K’î ku bikuje, wê bik’eve ber dîwanê’’. ²²Lê ez wer’a dibêjim, k’î ku badîhewa ser birê xweda hêrs k’eve, ewê bik’eve ber dîwanê. Û k’î bêje birê xwe: ,,Bêaqil’’, ewê bik’eve ber dîwana civîna giregiran. Û k’î ku bêje: ,,Bêhiþ’’, wê bik’eve ber dîwana agirê dojê.²³Awa heger tu hedya xwe bînî ser qurbangehê û wir bê bîra te, ku dilê birayê te ji te maye, ²⁴hedya xwe li wir ber qurbangehê bihêle û pêþyê her’e birayê xwer’a li hev were û paþê vegere hedya xwe bide.²⁵Çaxê, yê k’îna te girtye, te k’aþî cem hakim dike, rêda zû wîr’a li hev were. Heger na, ewê te bide destê hakim, hakimê jî te bide destê celat û te bavêje hebsê. ²⁶Ez rast dibêjime te, tu ji wir dernak’evî heta p’erê xweyî paþin nedî.²⁷We bihîstye, ku hatye gotinê: ,,Zinêk’aryê neke’’. ²⁸Lê ez dibêjime we, k’î bi temê xirab k’ulfetekê binihêre, ewî dilê xweda îdî wêr’a zinêk’arî kir.²⁹Awa heger ç’evê teyî rastê te ji rê derdixe, wî derxe û ji xwe bavêje. Ter’a hê qenc e, ku endemeke te unda be, lê t’emamya bedena te nek’eve cenimê. ³⁰Û heger destê teyî rastê te ji rê derdixe, wî jêke û wêda bavêje. Ter’a hê qenc e, ku endemeke te unda be, lê t’emamya bedena te nek’eve cenimê.³¹Ev jî hatye gotinê: ,,K’î jina xwe berde, bira nivîsara jinberdanê bide wê’’. ³²Lê ez wer’a dibêjim, k’î jina xwe bêy me’nya qavyê berde, ew dibe me’nya zinêkirina wê û k’î ku yeke mêrberdayî bistîne, ew zinêk’aryê dike.³³We ev jî bihîstye, ku pêþyanr’a hatye gotinê: ,,Derew sond nexwe, li ber Xudan sondê xwe bîne sêrî’’. ³⁴Lê ez wer’a dibêjim, qet sond nexwin: ne bi ezmên, çimkî ew k’ursya Xwedê ye, ³⁵ne bi erdê, çimkî ew bingeha p’yên wî ye, ne jî bi Orþelîmê, çimkî ew bajarê P’adþayê mezin e³⁶û ne jî bi serê xwe sond bixwe, çimkî tu nikarî mûkî sipî kî yan reþ kî. ³⁷Lê gotina we bira bibe ,,belê-belê’’ yan ,,na-na’’. Ji vê zêdetir ji yê Xirab e.³⁸We bihîstye, ku hatye gotinê: ,,Ç’ev dewsa ç’ev, diran dewsa diran’’. ³⁹Lê ez wer’a dibêjim, miqabilî xiraban nesekinin. Heger yek þemaqekê rûyê teyî rastê xe, yê din jî bide ber.⁴⁰Û heger yek te k’aþî ber dîwanê ke û bixwaze kirasê te ji te bistîne, p’otê xwe jî wîr’a bihêle. ⁴¹Û heger yek zorê li te bike, ku mîlek rê te bibe, wîr’a dudan her’e. ⁴²Bide wî, yê ji te dixwaze û berê xwe ji wî neguhêze, yê ku ji te dixwaze deyn bike.⁴³We bihîstye, ku hatye gotinê: ,,Hevalê xwe hiz bike, dijminê xwer’a xirabyê bixwaze’’. ⁴⁴Lê ez wer’a dibêjim, dijminên xwe hiz bikin û dua-dirozge li wan bikin, yên ku nifiran li we dikin, neyarên xwer’a qencyê bikin û bona wan dua bikin, yên ku we dizêrînin, ⁴⁵ku hûn bibine lawên Bavê xweyî ezmanan. Çimkî ew te’va xwe derdixe, ku him li ser qencan nedîr dide, him jî li ser xiraban û baranê him bona yên rast dibarîne, him jî bona yên nerast.⁴⁶Heger hûn t’enê wan hiz bikin, yên ku we hiz dikin, hûnê çi maþ bistînin? Ê ne xercgir jî usa dikin? ⁴⁷Û heger hûn t’enê silavê bidine birayên xwe, îdî hûn çi tiþtî ji ewên din zêdetir dikin? Ê ne xercgir jî usa dikin? ⁴⁸Awa k’amil bin, çawa Bavê weyî li Ezmanan k’amil e.

6¹Miqatî xwe bin, rehmên xwe li ber merivan nekin, ku wanva bêne dîtinê. Yanê na, hûnê ji Bavê xweyî ezmanan maþ nestînin.

²Awa çaxê tu rehmê dikî, pêþya xwe bor’yê nexe, çawa durû kinîþt û k’ûçanda dikin, ku meriv pesinê wan bidin. Ez rast dibêjime we, ku wana îdî maþê xwe standye.³Lê çaxê tu rehmê dikî, bira destê ç’epê nizanibe, destê rastê çi da, ⁴ku rehmên tu dikî bi dizîva bin. Û Bavê te, ku tiþtên tu dizîva dikî dibîne, wê maþê te aþkere bide te.⁵Çaxê hûn dua dikin, mîna durûyan nebin. Ew hiz dikin kinîþt û meydananda bisekinin dua bikin, ku merivanva k’ifþ bin. Ez rast dibêjime we, wan îdî maþê xwe standye. ⁶Lê çaxê tu dua dikî, bik’eve oda xwe, pey xwe derî bigire û Bavê xwer’a, ku nayê dîtinê, duayê xwe bike. Û Bavê te, ku tiþtên tu dizîva dikî dibîne, wê maþê te aþkere bide. ⁷Çaxê hûn dua dikin, mîna hêtanosan zefxeberdar nebin. Wan t’irê bona zef xeberdana wan duayên wanê bêne bihîstinê.⁸Hûn nebine mîna wan, çimkî berî xwastina we, Bavê we zane çi wer’a lazim e. ⁹Lê hûn aha dua bikin: ,,Bavê meyî ezmanan! Navê te pîroz be, ¹⁰p’adþatya te bê, daxwaza te be, çawa li ezmên, usa jî ser dinyayê.¹¹Nanê meyî rojê roj bi roj bide me. ¹²Bibaxþîne me deynên me, çawa em dibaxþînine deyndarên xwe. ¹³Û me nebe ser cêribandinê, lê ji yê xirab rizgar ke, çimkî p’adþatî, qewat û rûmet yên te ne, heta-ha-tê. Amîn’’.¹⁴Heger hûn neheqyên merivan bibaxþînine wan, Bavê weyî Ezmanan jî wê bibaxþîne we. ¹⁵Lê heger hûn neheqyên merivan nebaxþînine wan, Bavê we jî neheqyên we nebaxþîne we.¹⁶Çaxê hûn rojî digirin, mîna durûyan medekirî nebin. Ew medê xwe dikin, ku meriv bizanibin ew rojî ne. Ez rast dibêjime we, ku wan maþê xwe standye. ¹⁷Lê çaxê tu rojî yî, rûyê xwe biþo û serê xwe gulrûn ke, ¹⁸ku meriv nizanibin tu rojî yî, lê t’enê Bavê teyî ku nayê dîtinê bizanibe. Û Bavê te, ku tiþtên tu dizîva dikî dibîne, wê maþê te aþkere bide.¹⁹Li ser dinyayê xwer’a xeznê t’op nekin. Li vê derê zeng û bizûz xirab dikin û diz derevedikin, didizin. ²⁰Lê xwer’a xeznê li ezmên t’op kin. Li wir zeng û bizûz xirab nakin û diz jî derevenakin, nadizin. ²¹Çimkî xezna te li k’u be, dilê te jî wê li wir be.²²Ç’ira bedenê ç’ev e. Heger ç’evê te qenc e, t’emamya bedena teyê ronayî be. ²³Lê heger ç’evê te xirab e, t’emamya bedena teyê tarî be. Awa heger ew ronaya ku nav teda ye tarî ye, hingê tarya teda wê hê zêde be!

²⁴T’u kes nikare du axanr’a xulamtyê bike, çimkî yan wê hîlê wî ji yekî her’e û yê din hiz bike yan jî wê hurmeta yekî bigire û yê din bêhurmet ke. Hûn nikarin him Xwedêr’a xulamtyê bikin, him jî mamonar’a.²⁵Lema ez dibêjime we, bona jîyîna xwe xeman nekin, ku hûnê çi bixwin û çi vexwin, ne jî bona bedena xwe, ku hûnê çi li xwe kin. Ê ne jîyîn ji xwarinê zêdetir e û beden jî ji k’incan? ²⁶Teyredên ezmên binihêrin. Ewana ne diçînin, ne didirûn û ne jî embaranda t’op dikin, lê Bavê weyî Ezmanan risqê wan dide. Ê ne hûn ji wan zêdetir in?²⁷Îdî ji we k’î dikare bi xemkirinê gavekê li ser bejina xweda zêde ke? ²⁸Û bona k’incan çima hûn xem dikin? Sosinên çolê binihêrin, çawa þîn dibin, ew ne dixebitin û ne jî dirêsin. ²⁹Lê ez wer’a dibêjim, ku Silêman jî nava wê hemû xezna xweye mezinda mîna yeke ji wan xwe nekir.³⁰Heger gîhayê çolê, ku îro heye, sibê davêjine nava êgir, Xwedê usa wan dixemilîne, lê çiqas zêde bona we wê xemxur be, kêmbawerno? ³¹Awa hûn xem nekin û nebêjin: ,,Emê çi bixwin’’? yan: ,,Çi vexwin’’? yan jî: ,,Çi li xwe kin’’?³²Hêtanos pey wan her tiþtan dik’evin, lê Bavê weyî ezmanan zane, ku hewcetya we li wan her tiþtanda heye. ³³Lê berê pêþda hûn li P’adþatya Xwedê bigerin û pey rastya wî her’in û ew her tiþt wê wer’a bêne dayînê. ³⁴Îdî bona roja sibê xem nekin, çimkî roja sibê wê bona xwe xem bike. Xemên rojê besî wê ne.

7¹Dîwanê nekin, ku dîwana we nebe. ²Hûn çawa dîwanê bikin, ew dîwan jî wê bê serê we û hûn bi çi çapê bipîvin, bi wê jî bona we wê bê pîvanê.³Çima tu zilikê ç’evê birê xweda dibînî, lê k’êranê ç’evê xweda nabînî? ⁴Yan jî tu çawa dikarî bêjî birê xwe: ,,Bihêle ji ç’evê te zilik derxim’’, lê va ye k’êran ç’evê teda heye? ⁵Durû! Berê pêþda ji ç’evê xwe k’êran derxe. Paþê tuê qenc bibînî, ku ji ç’evê birê xwe zilik çawa derxî.⁶Tiþtên buhurtî nedine sa û ne jî dur’ên xwe bavêjine ber berazan. Heger na, beraz wê wan p’êpes kin û seyê jî vegerin we gez-gezî kin.⁷Bixwazin û hûnê bistînin, bigerin û hûnê bibînin, derî xin, ber we wê vebe. ⁸Çimkî k’î dixwaze, distîne, k’î digere, dibîne û k’î ku derî dixe, li ber wî vedibe. ⁹Ji we k’î ye ew merivê ku kur’ê wî nan jê bixwaze, ew kevir bidê? ¹⁰Yan jî mesî bixwaze, ew me’r bidê.¹¹Hûn ku xirab in, lê zanin tiþtên qenc bidine lawên xwe, lê çiqas zêde Bavê weyî ezmanan wê tiþtên qenc bide wan, yên ku jê dixwazin. ¹²Her çi ku hûn dixwazin meriv bona we bikin, hûn jî usa bona wan bikin. Ev e meremê Qanûnê û pêxemberan.¹³Derê tengr’a bik’evine hindur, çimkî fire ye ew derî û ber e ew rya ku dibe berbi undabûnê û yên ku wêda diçin gelek in. ¹⁴Lê gelekî teng e ew derî û zehmet e ew rya ku dibe berbi jîyînê û yên ku wê rê dibînin hindik in.¹⁵Hevza xwe ji pêxemberên derew bikin. Ewê bi p’ostê pêz bêne cem we, lê hindurva gurên t’alank’ar in. ¹⁶Hûnê wan ji berên wan nas bikin. Gelo k’î ji stiryan tirî diçine yan ji gongilê, hêjîrê? ¹⁷Dara qenc berê qenc dide, lê dara xirab, berê xirab.¹⁸Dara qenc nikare berê xirab bide, ne jî dara xirab dikare berê qenc bide. ¹⁹Her dara ku berê qenc nade, tê bir’înê û avîtinê nava agir. ²⁰Awa hûnê wan ji kirinên wan nas bikin.²¹Ne her kesê ku dibêje min: ,,Xudan! Xudan’’! wê bik’eve P’adþatya Ezmanan, lê ew, k’î daxwaza Bavê minî ezmanan pêk tîne. ²²Wê Rojê gelek wê bêjine min: ,,Xudan! Xudan! Ê ne me bi navê te pêxembertî kirin, bi navê te me cin derxistin û bi navê te gelek k’iryamet kirin’’? ²³Hingê ezê aþkere bêjime wan: Min hûn qet nas nekirine. Ji min dûr k’evin, neheqno!²⁴Awa k’î van gotinên min dibihê û li gora wan dike, ew mîna merivekî serwaxt e, ku mala xwe ser kevir çê kir. ²⁵Baran barî, ba û lêyî rabûn, wê malê xistin, lê ew mal hilneþya, çimkî rikinê wê ser kevir bû.²⁶Lê k’î ku van gotinên min dibihê û anegorî wan nake, ew mîna merivekî bêaqil e, ku mala xwe ser qûmê çê kir. ²⁷Baran barî, ba û lêyî rabûn, wê malê xistin û ew hilþya, lap wêran bû çû.»²⁸Gava Îsa gotinên xwe ser hevda anîn, k’omên civyayî ser hînkirina wî zendegirtî man, ²⁹çimkî wî mîna yekî xweyhikum ew hîn dikirin, lê ne mîna qanûnzanên wan.

8¹Paþê Îsa ji ç’yê dak’et, k’omên giran dane pey wî çûn. ²Hingê yekî k’otî hat, deverû li ber wî xwe avît û got: «Xudan! Heger bixwazî, dikarî min paqij kî.»

³Îsa destê xwe dirêj kir lê k’et û got: «Ez dixwazim. Paqij be!» Û hema cîda ew ji k’otîbûnê paqij bû.⁴Hingê Îsa gote wî: «Miqat be, t’u kesîr’a tiþtekî nebêjî, lê her’e xwe nîþanî k’ahîn ke û hedya ku Mûsa t’emî daye, bide, ku hemûyanr’a bibe þehdetî, ku tu paqij bûyî.»⁵Gava Îsa çû Kefernahûmê, sersedek hate cem, hîvî ji wî kir û got: ⁶«Xudan, xulamê min malda þilûþet p’aldayî k’ûr dinele.» ⁷Îsa gotê: «Ezê bêm wî qenc bikim.»⁸Sersed lê vegerand got: «Xudan, ez ne hêja me, ku tu bêyî mala min. Lê t’enê xeberekê bêje û xulamê minê qenc be. ⁹Ez xwexa jî merivekî bin hikumda me û bin destê minda jî esker hene. Ez yekîr’a dibêjim: ,,Her’e’’, diçe, yê dinr’a dibêjim: ,,Were’’, tê û xulamê xwer’a dibêjim: ,,Vî tiþtî bike’’, dike.»

¹⁰Gava Îsa ev yek bihîst, zendegirtî ma û ewên ku pey wî diçûn, wanr’a got:

«Ez rast dibêjime we, Îsraêlêda jî bawerîke aha min nedîtye.

¹¹Ez wer’a dibêjim, ku ji rohilatê û ji roavayê gelek wê bên û þaya P’adþatya Ezmananda t’evî Îbrahîm, Îshaq û Aqûb rûnên, ¹²lê lawên p’adþatyê wê bêne avîtinê tarya derva. Li wir wê bigirîn û diranan biç’irikînin.»

¹³Paþê Îsa sersedr’a got: «Her’e! Bira anegorî bawerya te ter’a be.» Û wê demê xulamê wî qenc bû.¹⁴Gava Îsa hate mala Petrûs, xwesya wî germêda p’aldayî dît. ¹⁵Îsa destê wê girt û germa wê danî, ew jî rabû wanr’a xizmetî kir.¹⁶Û gava bû berî êvar, gelek cinak’etî anîne cem wî. Ewî bi xeberê ruhên heram derxistin û hemû nexaþ qenc kirin, ¹⁷ku ew gotina bi zarê Îþaya pêxember bê sêrî: «Ewî nexaþyên me hildan û êþên me birin.»¹⁸Gava Îsa k’omên dora xwe dîtin, ferman da þagirtan, ku her’ine wî berî golê. ¹⁹Hingê qanûnzanek nêzîk bû û gote wî: «Dersdar! Tu k’uda jî her’î, ezê pey te bêm.» ²⁰Îsa gotê: «Bona rûvyan k’or hene, teyredên ezmênr’a jî hêlîn, lê bona Kur’ê Meriv cîk t’une, ku serê xwe lê dayne.»²¹Yekî din, ku ji þagirtên wî bû gotê: «Xudan, destûrê bide min, ku ez her’im pêþda bavê xwe daynime gor’ê.» ²²Lê Îsa gote wî: «Tu pey min were. Bira mirî miryê xwe bikine gor’ê.»²³Gava Îsa k’ete qeyikê, þagirtên wî wîr’a çûn. ²⁴Niþkêva li golê bû firtone, usa ku qeyik pêlanda unda dibû. Lê ew razayî bû. ²⁵Hingê þagirt nêzîk bûnê, ew hiþyar kirin û gotinê: «Xudan! Me rizgar bike! Em unda dibin!»²⁶Îsa gote wan: «Çima hûn usa tirsonek in, kêmbawerno?» Wê demê ew rabû li bayê û golê hilat û her tiþt rihet bû. ²⁷Merivan þaþmayî got: «Ev çi meriv e, ku ba û gol jî êlimî wî dibin?»²⁸Gava Îsa derbazî wî alyê cî-miskenê Gerdarînê bû, du cinak’etî rastî wî hatin, yên ku ji nav gor’istanê derk’etibûn. Ewana usa har bûn, ku t’u kes nikaribû wê rêr’a derbaz bûya. ²⁹Wan kire qîr’în û got: «Tu çi ji me dixwazî, Kur’ê Xwedê? Ji waxt zûtir hatî me bidî cizaretê?»³⁰Ji wan wêdatir kerîkî berazayî mezin diç’êrya. ³¹Cinan reca ji wî dikir û digotinê: «Heger tu me derdixî, bihêle ku em her’in bik’evine nava kerê berazan.» ³²Wî gote wan: «Her’in!» Ew jî derk’etin çûn k’etine nava berazan û t’emamya kerî revî û ji jorda xwe ji kendêlda avîtine golê û xeniqîn.³³Berazvan revîn çûne bajêr û çi ku hatibû serê cinak’etyan gotin. ³⁴Hingê binelyên bajêr hemû derk’etine pêþya Îsa û gava ew dîtin, reca jê kirin, ku ew ji erdê wan her’e.

9¹Îsa k’ete qeyikê paþda vegerya hate bajarê xwe. ²Li wir þilûþetek bi kulavva wergirtî p’aldayî anîne cem. Gava Îsa bawerya wan dît, gote yê þilûþet: «Lawo, ser xwe be! Gunehên te hatine baxþandinê.»³Lê ji qanûnzanan hinek nava xweda fikirîn: «Ev k’ifirî dike.» ⁴Îsa fikirên wan hesya got: «Çima hûn dilê xweda tiþtên xirab difikirin? ⁵K’îjan rihet tê gotinê: ,,Gunehên te hatine baxþandinê’’ yan ,,Rabe û bigere’’? ⁶Lê ku hûn bizanibin, ku hikumê Kur’ê Meriv heye, ku li ser dinyayê gunehan afû bike», hingê yê þilûþetr’a got: «Rabe kulavê xwe hilde, her’e mala xwe!»⁷Ew jî rabû çû mala xwe. ⁸Gava merivên hazir ev yek dîtin, tirs k’ete ser wan û þikirî dane Xwedê, ku ev hikum daye mêriv.

⁹Îsa ji wir pêþda çû, yekî navê wî Metta, li cyê xerchildanêda rûniþtî dît, gote wî: «Pey min were.» Ew jî rabû pey Îsa çû.¹⁰Û gava Îsa mala Mettada ser sifrê rûniþtîbû, gelek xercgir û gunehk’arên din hatin t’evî Îsa û þagirtên wî rûniþtin. ¹¹Fêrisyan, ku ev yek dît, gotine þagirtên wî: «Çima dersdarê we t’evî xercgir û gunehk’aran dixwe û vedixwe?»¹²Lê gava Îsa ev yek bihîst, gote wan: «Yên silamet ne hewcê hekîm in, lê yên nexaþ. ¹³Her’in me’na van xeberan hîn bin: ,,Ez rehmê dixwazim, ne ku qurbanê’’. Ez nehatime, ku gazî yên rast kim, lê: gunehk’aran.»¹⁴Hingê þagirtên Yûhenna hatine cem wî û gotin: «Çima em û fêrisî gelek

caran rojî digirin, lê þagirtên te rojî nagirin?»

¹⁵Îsa gote wan: «Qet dibe, ku xandyên dewatê þînê bikin, heta ku zava wanr’a ye? Lê roj wê bên, çaxê zava ji wan bê hildanê, hingê wê rojî bigirin.¹⁶T’u kes bi p’arçê nû k’inca kevn p’îne nake, çimkî p’arçê dirûtî wê zorê li k’inca kevn bike û cyê qeliþî wê hê xirab be.¹⁷Ne jî þeraba nû dikine meþkên kevn. Çaxê dagirin, hingê meþk wê bit’eqin, þerabê jî birije û meþk jî wê xirab bin. Lê þeraba nû dikine meþkên nû û her du jî têne xweykirinê.»¹⁸Îsa hê ev yek wanr’a digot, mîrek hat xwe avîte ber nigên wî got: «Qîza min hema nûka mir, lê tu were destê xwe dayne ser wê û ewê bijî.»

¹⁹Îsa rabû þagirtên xweva t’evayî da pey wî çû.²⁰K’ulfeteke nexaþ, ku donzdeh sal bûn ew ser xûnê vebibû, piþtêva hat û serê p’êþa k’inca Îsa k’et. ²¹Ewê dilê xweda digot: «Heger ez t’enê k’inca wî k’evim, ezê qenc bim.» ²²Îsa ser milê xweva vegerya, ew dît, gotê: «Evdê! Ser xwe be! Bawerya te tu qenc kirî.» Û wê demê ew k’ulfet qenc bû.²³Gava Îsa gihîþte mala mîr, nihêrî, wê xelq t’evîhev bûye û bilûrvan jî bi zelûlî bilûrê dixin, ²⁴gote wan: «Derk’evin! Qîzik nemirye, lê hênijîye.» Wana qerfê xwe wî dikirin.²⁵Lê gava cimet derxistine derva, Îsa çû hindur, destê wê girt û qîzik rabû ser p’yan. ²⁶Ev deng-bes belayî t’emamya wî erdî bû.²⁷Gava Îsa ji wir derk’et çû, du merivên kor pey wî k’etin, kirine qîr’în û gotin: «Me were rehmê! Kur’ê Dawid!»

²⁸Gava gihîþtine malê, her du kor hatine cem. Îsa pirs da wan: «Hûn bawer dikin, ku dikarim alî we bikim?» Wan lê vegerand: «Belê Xudan.»²⁹Hingê Îsa destê xwe da ç’evên wan û got: «Anegorî bawerya we wer’a be.» ³⁰Wê demê ç’evên wan vebûn. Îsa sert t’emî da wan û got: «Miqat bin, bira t’u kes vê yekê nizanibe.» ³¹Lê ewana derk’etin, li t’emamya wî erdî nav û dengê wî bela kirin.³²Gava yên qencbûyî derk’etin çûn, hinekan cinak’etîkî lal anî cem Îsa. ³³Gava ewî cin derxist, yê lal xeber da. K’omên merivan zendegirtî man û gotin: «Li Îsraêlêda jî tiþtekî aha qet nebûye.» ³⁴Lê fêrisyan digot: «Ew cinan bi hikumê mîrê cinan derdixe.»³⁵Îsa her gund û bajaran digerya, kinîþtên wanda hîn dikir: Mizgînya p’adþatyê dannasîn dikir û li nav cimetêda her cûr’e nexaþî qenc dikirin. ³⁶Gava ewî k’omên merivan dît, dilê wî li ser wan þewtî, çimkî ew mîna pezên bêy þivan: berdayî û belabûyî bûn.³⁷Hingê ewî þagirtên xwer’a got: «Nandirûn gelek e, lê k’arker hindik in. ³⁸Awa hîvî ji xweyê dirûnê bikin, ku k’arkeran nandirûna xwer’a biþîne.»

10¹Îsa her donzdeh þagirt gazî cem xwe kirin û hikum da wan, ku ruhên heram derxin, hemû êþ û nexaþyan jî qenc bikin.²Navê her donzdeh þandyan ev in: Yê pêþin Þimhûn, ku Petrûs hate navkirinê û birê wî Endraws, Aqûbê Zebedî, birê wî Yûhenna, ³Fîlîpo, Bertolomeyo, Tûma, Mettayê xercgir, Aqûbê Halfawo û Tadayo , ⁴Þimhûnê Kenanî û Cihûdayê Îsxeryotî, yê ku nemamya Îsa kir.⁵Îsa ev her donzdeh þandin, t’emî da wan got: «Neçine nava hêtanosan û nek’evine bajarên Sameryayê. ⁶Lê berê pêþda her’ine nava pezên mala Îsraêlêye undabûyî. ⁷Çaxê hûn her’in, dannasîn kin bêjin: ,,P’adþatya Ezmanan nêzîk bûye’’.⁸Nexaþan qenc kin, k’otyan paqij kin, miryan zêndî kin, cinan derxin. We bêy maþ standye, bêy maþ jî bidin. ⁹Piþteka xweda t’u tiþtî hilnedin: ne zêr’, ne zîv, ne sifir, ¹⁰ne tûrik bona rê, ne du dest kiras, ne p’êlav, ne jî kewaz, çimkî k’arker hêjayî maþê xwe ye.¹¹Çi bajar yan gundê hûn her’inê, maleke hêja bibînin û li wir bimînin, heta ku hûn ji wir diçin. ¹²Çaxê hûn bik’evine malê, silavê bidin û bêjin: ,,Haþtî li vê malê’’. ¹³Û heger ew mal hêja ye, bira silava we li ser wê be, lê heger ne hêja ye, bira silava we li we vegere.¹⁴Lê k’î we hilnede malê û guhdarya xeberên we neke, çaxê hûn ji wê malê yan ji wî bajarî derdik’evin, t’oza nigên xwe dawþînin. ¹⁵Ez rast dibêjime we, Roja axretê halê cimeta Sodom û Gomorayê wê ji ya wî bajarî çêtir be.¹⁶Awa ez we çawa pez diþînim nava guran. Îdî mîna me’ran serwaxt bin û mîna kewan dilsafî. ¹⁷Hevza xwe ji merivan bikin, ewê we bibine ber dîwan û kinîþtên xwe, wê we bidine ber qamçyan. ¹⁸Bona min wê we bibine ber hizûra welî û p’adþan, ku hûn ber wan û hêtanosan þehdetyê bidin.¹⁹Lê çaxê we bibine ber dîwanan, xem nekin, ku hûnê çawa yan çi bêjin. Çi hûnê bêjin, hingê wê wer’a bê dayînê. ²⁰Çimkî ne ku hûnê xeber din, lê Ruhê Bavê weyî ku nava weda ye.²¹Bira wê birayê xwe bide kuþtinê, bavê jî, kur’ê xwe û law jî wê rabine ber dê û bavên xwe û wan bidine kuþtinê. ²²Bona navê min hûnê ber ç’evên hemûyan reþ bin. Lê k’î ku heta xilazyê sebir bike ewê rizgar be. ²³Û çaxê nava vî bajarîda we bizêrînin, birevine bajarekî din. Ez rast dibêjime we, heta hatina Kur’ê Meriv, hûnê pêr’a negihînin hemû bajarên Îsraêlê bigerin.²⁴Þagirt ji dersdarê xwe ne mestir e û ne jî xulam ji axayê xwe. ²⁵Besî þagirt e, ku mîna dersdarê xwe be û xulam jî mîna axayê xwe. Heger malxê malêr’a ,,Belzebûl’’ gotin, lê gelo neferên mala wîr’a wê hê zêde nebêjin?²⁶Awa îdî ji merivan qet netirsin. Ne tiþtekî dizîva heye, ku aþkere nebe û ne jî tiþtekî veþartî, ku derneyê. ²⁷Çi ez wer’a taryêda dibêjim, hûn wê nava ronayêda bêjin û çi ku hûn guhanda dibihên, ser banan bikine dengî.²⁸Û ji wan netirsin yên ku bedenê dikujin, lê nikarin ruh bikujin. Lê hûn ji wî bitirsin, yê dikare ruh û bedenê dojêda unda ke. ²⁹Ê ne du ç’ivîk bi diravekî çarqurûþê têne firotanê? Lê ji wan yek jî bêy destûra Bavê we nak’eve erdê. ³⁰Belê, her t’êlekî p’or’ê serê we jimartî ye. ³¹Îdî netirsin. Hûn ji gelek ç’ivîkan zêdetir in.³²K’ê ku min ber merivan îqrar bike, ezê jî wî ber Bavê xweyî ezmanan îqrar bikim. ³³Lê k’ê ku min ber merivan înk’ar bike, ezê jî wî ber Bavê xweyî ezmanan înk’ar bikim.³⁴Nefikirin, ku ez hatime haþtyê bînime dinyayê. Ez nehatim haþtyê bînim, lê þûr. ³⁵Çimkî ez hatime ku kur’ ji bavê, qîzê ji dê û bûkê ji xwesyê cude bikim ³⁶û dijminên mêriv wê ji mala wî bin.³⁷K’ê bavê xwe yan dya xwe ji min zêdetir hiz bike, ew ne hêjayî min e. K’ê kur’ê xwe yan qîza xwe ji min zêdetir hiz bike, ew ne hêjayî min e. ³⁸K’ê xaçê xwe hilnede pey min neyê, ew ne hêjayî min e. ³⁹K’ê kesa xwe xwey dike, wê unda bike, lê k’ê kesa xwe bona min unda bike, ewê wê bibîne.⁴⁰Yê we qebûl dike, ew min qebûl dike û ewê min qebûl dike, ew yê ez þandime qebûl dike. ⁴¹Ewê ku pêxember qebûl dike çawa pêxember, wê maþê pêxember bistîne û ewê ku merivekî rast qebûl dike çawa yekî rast, ewê maþê yê rast bistîne.⁴²Û yê ku hema t’ase ava sar jî dide van biç’ûkan yekî, bona xatirê wê yekê ku ew þagirtê min e, ez rast dibêjime we, ewê maþê xwe t’u car unda neke.»

11¹Gava Îsa t’emyên ku dane her donzdeh þagirtên xwe xilaz kirin, ji wir çû nava bajarên wan, ku hîn bike û dannasîn bike.

²Çaxê Yûhenna hebsêda bona k’arên Mesîh bihîst, du þagirtên xwe þandine cem wî ³û jê pirsîn: «Tu ew î, ku gerekê bihata yan em hîvya yekî din bin?»⁴Îsa caba wan da û got: «Her’in, çi ku hûn dibînin û dibihên bêjine Yûhenna. ⁵Kor dibînin, seqet digerin, k’otî paqij dibin, ker’ dibihên, mirî zêndî dibin û feqîranr’a jî Mizgînî tê dayînê. ⁶Û xwezî li wî, k’î ku minda nak’eve þikê.»⁷Gava ew çûn, Îsa bona Yûhenna dest pê kir k’omên hazirr’a got: «Hûn derk’etin çolê çi binihêrin? Qamîþekî ji bayê diheje? ⁸Lê hûn derk’etin çi binihêrin? Merivekî k’incên nazik xwe kirî? Ê ne yên ku k’incên nazik xwe dikin, rewþxanên p’adþanda ne?⁹Lê derk’etin çi binihêrin? Pêxemberekî? Belê, ez dibêjime we, ji pêxemberekî jî zêdetir. ¹⁰Ev ew e, bona k’ê nivîsar e: ,,Va ye, ezê qasidê xwe pêþya teva biþînim. Ewê pêþya teva rya te hazir bike’’.¹¹Ez rast dibêjime we, ji nava ewên ji k’ulfetan bûne, t’u kes ji Yûhennayê nixamdar mestir nebûye. Lê P’adþatya Ezmênda yê herî biç’ûk ji wî mestir e. ¹²Ji rojên Yûhennayê nixamdarda heta niha P’adþatya ezmana bi qewat tê zeftkirinê û yên baweryêda qewat dest davêjine wê.¹³Çimkî hemû pêxemberan û Qanûnê heta Yûhenna bona P’adþatya ezmana þehdetî dan. ¹⁴Û heger hûn dixwazin, vê gotinê hildin, ew Êlyas e, ku wê bihata. ¹⁵Guhê k’êyî bihîstinê heye bira bibihê.¹⁶Niha ez vî nisilî bi çi bidime ber hev? Ew mîna wan zyarokan e, yên ku bazaranda rûniþtî, gazî hevalên xwe dikin ¹⁷dibêjin: ,,Me bona we zurnê xist, hûn nereqisîn û bona we beyt got, we þîn nekir’’.¹⁸Yûhenna hat, ne dixwar, ne vedixwar, digotin: ,,Cin wîda heye’’. ¹⁹Kur’ê Meriv hat, dixwe û vedixwe, bona wî dibêjin: ,,Ew yekî pey xwarin û vexwarinê k’etî ye, hevalê xercgir û gunehk’aran e’’. Lê serwaxtyê bi lawên xwe da k’ifþê, ku ew rast e.»²⁰Hingê Îsa dest pê kir, wan bajaran hilat, k’îjananda gelek k’iryametên wî hatibûne kirinê, çimkî ew ji gunehkirinê venegeryan. ²¹«Wey li te Xorazîn! Wey li te Beytsayda! Heger ew k’iryametên ku nava weda bûn, Sûr û Saydêda bibûna, ewana wê zûva bi k’urx û k’ozyê ji xirabyê vegeryana. ²²Lê ez wer’a dibêjim, Roja Axretê halê Sûrê û Saydê wê ji halê we hêsatir be.²³Û tu Kefernahûm, te t’irê tuê heta ezman bilind bî? Na! Tuê heta dojê her’î xwarê! Ew k’iryametên ku nav teda bûn, heger Sodomêda bibûna, ewê heta roja îroyîn bima. ²⁴Lê ez wer’a dibêjim, Roja Axretê halê cimeta erdê Sodomê wê ji halê te çêtir be.»²⁵Hingê Îsa got: «Þikir navê te be Bavo, Xudanê erd û ezman, ku ev tiþt te ji serwaxt û zanan veþartin û li ber zyarokan vekirin. ²⁶Belê Bavo, çimkî aha li te xaþ hat.

²⁷Her tiþt ji Bavê min minr’a hatye dayînê. T’u kes Kur’ nas nake pêþtirî Bavê û t’u kes Bavê nas nake pêþtirî Kur’ û ew wê nas bikin, k’îjananr’a Kur’ bixwaze Bavê bide naskirinê.²⁸Werine cem min, hemûyên westyayî û bargiran û ezê rihetyê bidime we. ²⁹Nîrê k’arê min hildine ser xwe û ji min hîn bin, ku milûk im û dilda nek’ubar û hûnê rihetyê ruhê xwer’a bibînin. ³⁰Çimkî nîrê min þîrin e, barê min sivik.»

12¹Hingê Îsa rojeke þemyê nava zevyanr’a derbaz dibû, þagirtên wî birçî bûn û dest pê kirin simbilên genim çinîn û xwarin. ²Gava fêrisyan ev yek dît, gotine wî: «Hela binihêre, þagirtên te roja þemyê tiþtê necayîz dikin.»³Îsa gote wan: «We nexandye, ku Dawid çi kir, gava ew û yên pêr’a birçî bûn? ⁴Ew çû Xana Xwedê û nanê Xwedêr’a dayî xwar, lê ew nan ne wîr’a cayîz bû, ku bixwara, ne jî wanr’a, yên ku t’evî wî bûn, lê t’enê k’ahînanr’a.⁵Yan jî we Qanûnêda nexandye, ku roja þemyê k’ahîn p’aristxanêda þemyê diherimînin û dîsa bêsûc in? ⁶Lê ez wer’a dibêjim, ku li vir yekî ji p’aristxanê mestir heye.⁷Heger we bizanibûya fikira vê xeberê çye, ku tê gotinê: ,,Ez rehmê dixwazim, ne ku qurbanê’’, hingê weyê yên bêsûc gunehk’ar nekirana. ⁸Çimkî Kur’ê Meriv Xudanê roja þemyê ye jî.»⁹Îsa ji wir rabû çû û hate kinîþta wan. ¹⁰Merivek li wir hebû, ku destê wî k’iþyabû. Hinekên ku dixwastin xeyba Îsa bikirana ji wî pirsîn: «Gelo cayîz e, ku roja þemyê nexaþan qenc bikin?»¹¹Wî jî gote wan: «Ji we k’î ye, ku pezeke wî hebe û roja þemyê bik’eve k’orê, wê negire û dernexe? ¹²Lê meriv çiqas ji pêz zêdetir e! Awa roja þemyê qencîkirin cayîz e.»¹³Hingê Îsa gote wî merivî: «Destê xwe dirêj ke.» Ewî jî dirêj kir û mîna destê din qenc bû. ¹⁴Lê fêrisî derk’etine derva, bona Îsa li hev þêwrîn, ku çawa wî bidine kuþtinê.¹⁵Çaxê Îsa wê yekê hesya, ji wir çû, gelek k’omên merivan pey wî çûn. Ewî hemû jî qenc kirin ¹⁶û t’emî da wan, ku bona wî nekine dengî, ¹⁷ku ew gotina bi zarê Îþaya pêxember bê sêrî:¹⁸«Va ye xulamê min, ku min ew hilbijartye û hizkiryê min, ku min ew begem kirye. Ezê Ruhê xwe daynime ser wî û ewê miletanr’a heqyê bike dengî.¹⁹Ewê ne bik’eve hucetê, ne bike qar’eqar’ û ne jî yekê dengê wî meydananda bibihê. ²⁰Ew qamîþê hincirî hûr nake, p’ilta diç’irûse vênasîne, heta ku heqyê bigihîne sêrî. ²¹Û her milet wê gumana xwe bidine ser navê wî.»²²Hingê cinak’etîkî kor û lal anîne cem Îsa û ewî ew qenc kir, usa ku wî him dît, him jî xeber da. ²³Û k’omên hazir hemû zendegirtî man û gotin: «Gelo ev e kur’ê Dawid?»²⁴Lê gava fêrisyan bihîst, gotin: «Eva cinan bi hikumê Belzebûlê mîrê cinan derdixe.» ²⁵Lê Îsa fikirên wan hesya gote wan: «Her p’adþatya ku nava wêda bêt’ifaqî hebe, wê wêran be û her bajar yan mala ku nava wêda bêt’ifaqî hebe, ew namîne.²⁶Heger Þeytan xwexa xwe derdixe, usa dertê, ku nava p’adþatya wîda bêt’ifaqî heye, îdî p’adþatya wî wê çawa bimîne? ²⁷Heger ez bi hikumê Belzebûl cinan derdixim, lê peyçûyên we bi çi derdixin? Lema ewê bibine hakimên we.²⁸Lê heger ez bi hikumê Ruhê Xwedê cinan derdixim, îdî P’adþatya Xwedê gihîþtye heta we. ²⁹Yan çawa yek dikare bik’eve mala yekî qewat û hebûka wî t’alan ke, heger berê pêþda ewî qewat girênede? Çaxê girêde, hingê wê bikaribe mala wî t’alan ke.

³⁰K’î ku ne t’evî min e, miqabilî min e û k’î ku t’evî min t’op nake, ew bela dike.³¹Lema ez wer’a dibêjim, her guneh û k’ifirî wê li merivan bêne baxþandinê, lê ewê ku k’ifiryan Ruh bike, li wî nayê baxþandinê. ³²K’î tiþtekî miqabilî Kur’ê Meriv bêje, wê li wî bê baxþandinê, lê heger yek hindava Ruhê Pîrozda bêje, li wî nayê baxþandinê, ne li vê dinyayê, ne jî dinê axretêda.³³Heger dar qenc e, berê wê jî qenc e, heger dar xirab e, berê wê jî xirab e, çimkî dar ji berê xwe tê naskirinê. ³⁴Ç’êjikên me’ran! Çawa hûn dikarin qenc xeber din, heger hûn xirab in? Çimkî çi ku dilda heye zar jî wê dibêje. ³⁵Merivê qenc ji xezna xweye qenc qencyê derdixe, lê merivê xirab ji xezna xweye xirab xirabyê derdixe.³⁶Ez wer’a dibêjim, Roja Axretê meriv bona her xebereke p’ûç, ku xeber didin, wê cabdar bin. ³⁷Çimkî hûnê bi xeberên xwe bêsûc derên û bi xeberên xwe gunehk’ar derên.»³⁸Hingê ji qanûnzan û fêrisyan hinekan wîr’a got: «Dersdar! Em dixwazin ji destê te nîþanekê bibînin.» ³⁹Ewî li wan vegerand got: «Nisilê xirab û xalifî nîþanekê dixwaze, lê wîr’a nîþaneke din nayê dayînê, pêþtirî nîþana Ûnis pêxember. ⁴⁰Çawa ku Ûnis sê roj û sê þevan zikê hûtda ma, Kur’ê Meriv jî wê usa sê roj û sê þevan dilê erdêda bimîne.⁴¹Merivên Nînewê wê Roja Axretê rabin û dîwana vî nisilî bikin, çimkî ewana bi dannasîna Ûnis ji gunehkirinê vegeryan û va ye yekî ji Ûnis mestir li vir heye.⁴²Xanimp’adþa Baþûrê Roja Axretê wê rabe û vî nisilî neheq bike, çimkî ew ji serê dinyayê hat, ku serwaxtya Silêman bibihê û va ye yekî ji Silêman mestir li vir heye.⁴³Çaxê ruhê heram ji mêriv dertê, li cyê bêy av digere, ku rihetyê bibîne. Lê gava nabîne, ⁴⁴hingê dibêje: ,,Ez vegerime mala xwe, ji k’u derk’etime’’. Çaxê tê, dibîne mal vala, paqijkirî û hevdayî ye. ⁴⁵Hingê diçe heft cinên mayîne ji xwe xirabtir jî tîne, dik’evine wir dimînin. Û axirya wî merivî ji pêþyê xirabtir dibe. Usa jî wê bê serê vî nisilê xirab.»⁴⁶Hê wî k’omên hazirr’a xeber dida, dê û birayên wî derva sekinîn, dixwastin wîr’a xeber bidin. ⁴⁷Yekî gote wî: «Dya te û birayên te derva sekinî ne û dixwazin ter’a xeber din.»⁴⁸Ewî jî li wî vegerand got: «K’î ye dya min û k’î ne birayên min?» ⁴⁹Hingê bi destê xwe þagirtên xwe nîþan dan û got: «Awa, dê û birayên min! ⁵⁰Çimkî k’î ku daxwaza Bavê minî ezmana bîne sêrî, ew e birayê min, xûþka min û dya min.»

13¹Wê rojê Îsa ji malê derk’et, li devê golê rûniþt. ²Û haqas k’oma giran hate cem wî, ku ew k’erba k’ete qeyikê rûniþt û t’emamya k’omê devê golê sekinî.³Ewî gelek tiþt bi meselan ew hîn kirin û got: ⁴«T’oximreþ rabû çû, ku t’oxim biçîne. Gava wî direþand, ji wan hinek k’etine devê rê, teyrede hatin û ew xwarin. ⁵Hinekên din k’etine ser cyê kevirî, li k’u xwelî kêm bû. Ew zû þîn bûn, çimkî xwelî ne k’ûr bû. ⁶Lê gava te’v derk’et, ew qimilîn û çimkî rawên wan t’unebûn, hiþk bûn.⁷Hinekên din k’etine nava stiryan, stirî rabûn û ew xeniqandin. ⁸Lê hinekên din jî k’etine nava erdê qenc û ber dan, yê sed bare, yê þêst û yê jî sî. ⁹Guhê k’êyî bihîstinê heye bira bibihê!»¹⁰Hingê þagirtên wî nêzîk bûnê û gotinê: «Çima bi meselan wanr’a xeber didî?» ¹¹Wî li wan vegerand got: «Wer’a hatye dayînê, ku sur’ên P’adþatya ezmana hûn bizanibin, lê wanr’a nehatye dayînê. ¹²Çimkî ya k’ê ku heye, wê wîr’a hê bê dayînê û zêde be û ya k’ê ku t’une, çi heye jî wê jê bê standinê.¹³Ez bona wê bi meselan wanr’a xeber didim, ku ew dinihêrin û nabînin, dibihên, lê guhê xwe nadinê û fem nakin. ¹⁴Ser wan pêxembertya Îþaya tê sêrî, ku dibêje: ,,Hûnê bi guhan bibihên, lê fem nekin, bi ç’evan binihêrin, lê nebînin.¹⁵Çimkî eva cimeta serhiþk e, bi guhan giran dibihên û ç’evên xwe girtine, ku bi ç’evan nebînin, bi guhan nebihên û bi hiþ fem nekin, venegerin, ku ez wan qenc bikim’’.¹⁶Lê xwezî ç’evên we, ku dibînin û guhên we, ku dibihên. ¹⁷Ez rast dibêjime we, gelek pêxember û merivên rast hizreta dîtina van tiþtan bûn, çi ku hûn dibînin, lê nedîtin û ew tiþt bibihîstana, çi ku hûn dibihên, lê nebihîstin.¹⁸Niha hûn þirovekirina mesela t’oximreþ bibihên. ¹⁹Her merivê ku xebera p’adþatyê dibihê û fem nake, yê Xirab tê û ji dilê wî xebera çandî direvîne. Evana ew in, ku dilda mîna xwelya devê rê ne, ku lê hate çandinê.²⁰20Merivên mîna cyê kevirî, ku lê hate çandinê, ew in, ku çaxê xeberê dibihên, zû bi dilê þa hildidin. ²¹Lê ku rawê xeberê nava wanda t’une, dirêj t’ab nakin. Çaxê bona xeberê rastî tengasyan yan zêrandinê tên, zû ji rê dik’evin.²²Yên mîna erdê stirî jî, ku lê hate çandinê, ew in, ku xeberê dibihên, lê xemên vê dinyayê û xapandina dewlemendtyê xeberê dixeniqînin û ew bêy ber dimînin. ²³Lê merivên mîna erdê qenc, ku lê hate çandinê ew in, ku xeberê dibihên, fem dikin û ber didin, yê sed bare, yê þêst û yê jî sî.»²⁴Îsa meseleke din jî wanr’a got: «P’adþatya ezmana mîna vê yekê ye: Merivekî nava erdê xweda t’oximê qenc çand. ²⁵Çaxê meriv razayî bûn, dijminê wî hat û li nav genimda zîwan jî çand û çû. ²⁶Çaxê genim gihîþt berê xwe da, hingê zîwan jî pêr’a k’ifþ bûn.²⁷Xulamên xweyê erdê nêzîkî wî bûn û gotinê: ,,Axayê me! Te nava erdê xweda t’oximê qenc neçand? Lê ev zîwan ji k’u hatin’’? ²⁸Ewî li wan vegerand got: ,,Dijminekî ev tiþt kirye’’. Xulaman jî gotinê: ,,Niha tu dixwazî, ku em her’in wan derxin’’?²⁹Ewî got: ,,Na, nebe gava hûn zîwanê derxin, genim jî pêr’a derê. ³⁰Bihêlin bira her du jî hevr’a bigihîjin heta roja nandirûnê. Roja nandirûnê ezê k’arkeranr’a bêjim, berê pêþda zîwanê bidirûn, gurz-gurz girêdin bona þewatê, lê gênim bikine embara min’’.»³¹Meseleke din jî wanr’a got: «P’adþatya ezmana mîna vê yekê ye: Merivekî libeke t’oximê xerdalê hilda, erdê xweda çand. ³²Ew ji hemû t’oximan hûrtir e, lê çaxê digihîje, ji hemû p’incaran mestir dibe û dibe dar, usa ku teyredên ezmên tên hêlînên xwe ser çiqilên wê çê dikin.»³³Îsa meselek jî gote wan: «P’adþatya ezmana mîna hevîrtirþk e, ku k’ulfetekê hilda nava sê kod arda stira, heta ku hemû hilat.»³⁴Îsa ev her tiþt bi meselan k’oma merivanr’a gotin û bêy mesele t’u tiþt wanr’a nedigot, ³⁵ku ew gotina bi zarê pêxember bê sêrî: «Ezê bi meselan wanr’a xeber dim û tiþtên ji dema efirandina dinyayêda veþartî bêjim.»³⁶Hingê Îsa ew k’om hiþt, hate malê. Þagirtên wî hatine cem û gotinê: «Mesela gênim û zîwanê mer’a þiroveke.» ³⁷Ewî li wan vegerand got: «Ewê ku t’oximê qenc çand, Kur’ê Meriv e. ³⁸Erd dinya ye, t’oximê qenc lawên p’adþatyê ne, lê zîwan lawên yê Xirab in. ³⁹Dijminê ku ew çandin, Þeytan e. Nandirûn axirya dinyayê ye, k’arker jî milyaket in.⁴⁰Û çawa zîwanê t’op dikin diþewtînin, axirya vê dinyayê jî wê usa be. ⁴¹Kur’ê Meriv wê milyaketên xwe biþîne û ewê ji p’adþatya wî hemûyên ku merivan ji rê derdixin û neheqyê dikin t’op kin ⁴²û bavêjine firna agir. Li wir wê bibe girî û ç’irke-ç’irka diranan. ⁴³Hingê merivên rast wê P’adþatya Bavê xweda mîna te’vê þewq bidin. Guhê k’êyî bihîstinê heye bira bibihê!⁴⁴P’adþatya ezmana mîna vê yekê ye: Erdekîda xezneke veþartî hebû. Merivek wê dibîne, dîsa vediþêre, ji þabûna diçe hemû hebûka xwe difiroþe û wî erdî dik’ir’e. ⁴⁵Dîsa P’adþatya ezmana mîna vê yekê ye: Merivekî bazirgan dur’ên rind digere. ⁴⁶Çaxê dur’ekî qîmetgiran dibîne, diçe hemû hebûka xwe difiroþe û wî dur’î dik’ir’e.⁴⁷Dîsa P’adþatya ezmana mîna vê yekê ye: T’orek tê avîtinê be’rê û her cûr’e mesî dik’evinê. ⁴⁸Çaxê t’or t’ije dibe, dik’iþînine der, rûdinên mesyên baþ t’op dikine nava derdanan, lê yên bêkêr wêda davêjin.⁴⁹Axirya dinyayê jî wê usa be. Milyaket wê derk’evin xiraban ji nava qencan cude kin ⁵⁰û bavêjine firna agir. Li wir wê bibe girî û ç’irke-ç’irka diranan.»⁵¹Îsa pirs da wan: «We ev her tiþt fem kirin?» Wana jî gote wî: «Belê Xudan.» ⁵²Ewî jî gote wan: «Bona vê yekê her qanûnzanekî, ku li ser P’adþatya ezmana hîn bûye, mîna merivekî xweymilk’ e, ku ji xezna xwe tiþtên kevn û nû derdixe.» ⁵³Gava Îsa ev mesele xilaz kirin, ji wir çû⁵⁴û hate cî-miskenê xwe û kinîþta wanda ew hîn dikirin. Ewana jî zendegirtî diman û digotin: «Ev serwaxtî û qewata k’iryametan ji k’u gihîþtinê? ⁵⁵Ê ne ev kur’ê necar e? Ê ne navê dya wî Meryem e? Ê ne birayên wî Aqûb, Ûsiv, Þimhûn, Cihûda û ⁵⁶her xûþkên wî cem me ne? Ev her tiþt ji k’u gihîþtine wî?»⁵⁷Aha ewana ji wî k’ûvî bûn, lê Îsa gote wan: «Pêxember t’u deran ne bêhurmet e, lê t’enê mal û cî-miskenê xweda.» ⁵⁸Ewî li wê derê gelek k’iryamet nekirin, çimkî bawerya wan t’unebû.

14¹Hingê Hêrodesê çaran bona Îsa bihîst, ²xulamên xwer’a got: «Eva Yûhennayê nixamdar e, ji nava miryan zêndî bûye. Lema jî bi destê wî k’iryamet têne kirinê.»³Hêrodes xwexa Yûhenna girtibû bend kiribû avîtibû hebsê, rûyê Hêrodya jina Fîlîpoyê birê xweda. ⁴Çimkî Yûhenna Hêrodesr’a gotibû: «Ne rast e, tu wê bistînî.» ⁵Lema Hêrodes dixwast ew bikuþta, lê ji cimetê ditirsya, çimkî cimetê Yûhenna çawa pêxember qebûl dikir.⁶Çaxê roja jidêbûyîna Hêrodes hat, þayêda qîza Hêrodyayê li ber wan reqisî û gelekî li Hêrodes xaþ hat. ⁷Wî sond xwar gote qîzikê, ku ew çi bixwaze wê bide wê.⁸Qîzikê jî, ku ji dê hatibû þîretkirinê, got: «K’a li vir, li ser sinyê, serê Yûhennayê nixamdar bide min.» ⁹P’adþa ber xwe k’et, lê çimkî li ber t’eglîfkiryan sond xwaribû, ferman da, ku xwastina wê bê dayînê.¹⁰Ewî þand, hebsêda serê Yûhenna da lêxistinê ¹¹û serê wî li ser sinyê anîn dane qîzikê. Qîzikê jî dya xwer’a bir. ¹²Hingê þagirtên wî hatin cinyazê wî hildan û ew kirine gor’ê. Paþê çûn Îsar’a gotin.¹³Gava Îsa ev yek bihîst, ji wir bi qeyikê çû cîkî xewle. Lê k’oma merivan gava bihîst, ji bajaran pey wî p’ya çûn. ¹⁴Gava Îsa ji qeyikê derk’et û k’omeke giran dît, hingê dilê wî li ser wan þewtî û nexaþên wan qenc kirin.¹⁵Berî êvarê þagirtên wî hatine cem û gotinê: «Ev der cîkî xikî-xwelî ye û îdî dereng e. Îzina k’omê bide, ku her’ine gundan xwer’a xurek bik’ir’in.»¹⁶Lê Îsa wanr’a got: «Ne hewce ye, ku ew her’in. Hûn xurekê bidine wan.» ¹⁷Wana lê vegerand got: «Li vir pêþtirî pênc nan û du mesyan tiþtekî meyî din t’une.» ¹⁸Ewî gote wan: «Wan bînine cem min.»¹⁹Îsa ferman da, ku ew k’om li ser þînayê rûnên. Ewî her pênc nan û her du mesî hildan, berê xwe ezmênda kir, þikirî da û ew nan ker kirin. Paþê da þagirtan, wana jî da k’omê. ²⁰Hemûyan jî xwarin t’êr bûn û ji hûrikên bermayî jî donzdeh sele t’ijî nan dane hev. ²¹Ewên ku xwarin, pêþtirî jin û zyarokan, qasî pênc hezar mêr bûn.²²Îsa zû p’êyî ser þagirtan kir, ku bik’evine qeyikê û berî wî derbazî wî alyê golê bin, heta ku xwexa we k’omê verêke. ²³Gava wî ew k’om verêkir, t’enê rabû ser ç’yê, ku dua bike. Gava bû berî êvar, ew li wir t’enê bû, ²⁴lê qeyik îdî ji devê golê dûr k’etibû û nava pêlanda bû, çimkî ba miqabilî wê bû.²⁵Qereberbangê Îsa li ser golêr’a peya diçû nêzîkî wan dibû. ²⁶Lê gava þagirtan dît, ku ew ser golêr’a peya dihat, ziravqetî bûn û gotine hev: «Ev xeyal e!» Û wan ji tirsa kire qîr’în. ²⁷Lê Îsa wê demê deng da wan û got: «Ser xwe bin! Ez im! Netirsin!»²⁸Petrûs lê vegerand got: «Xudan, heger tu yî, ferman bide, ku ez ser avêr’a bême cem te.»

²⁹Îsa got: «Were!» Petrûs ji qeyikê peya bû, ser avêr’a çû, ku her’e cem Îsa. ³⁰Lê gava ewî bayê qayîm dît, tirsya û îdî wê niqo bûya, qîr’ya got: «Xudan, min rizgar ke!»³¹Wê demê Îsa destê xwe dirêjî wî kir, ew girt û wîr’a got: «Kêmbawero! Çima tu dudilî bûy?» ³²Gava k’etine qeyikê, ba seqirî. ³³Û ewên qeyikêda ew hebandin û gotinê: «Bi rastî jî tu Kur’ê Xwedê yî.»³⁴Gava ew derbazî wî berî golê bûn, gihîþtine erdê Cênîsartêva. ³⁵Binelyên wê derê ew nas kirin, þandin t’emamya der-doran, hemû nexaþ anîne cem wî. ³⁶Wan hîvî jê dikir, ku hema serê p’êþa k’inca wî k’evin. Û hemûyên ku lê dik’etin ji nexaþyên xwe qenc dibûn.

15¹Hingê fêrisî û qanûnzanên Orþelîmê hatin û gotine Îsa: ²2«Çima þagirtên te pey rê-rizmê kal-bavan naçin? Destneþûþtî nan dixwin.» ³Wî li wan vegerand, got: «Lê hûn çima rûyê rê-rizmê xweda t’emyên Xwedê didine alîkî?⁴Çimkî Xwedê t'emî da got: ,,Dê û bavê xwer’a hurmetê bike’’ ⁵û ,,Ewê ku nifir li dê û bavê xwe bike, gerekê bê kuþtinê’’. ⁶Lê hûn dibêjin: ,,Ew meriv ji wê hurmetkirina dê û bavê xwe aza ye, yê ku dê yan bavê xwer’a bêje: ,,Ew alîk’arya ku gerekê te ji min bistanda ew Xwedêr’a p’êþkêþ tê dayînê’’. Awa hûn bona xweykirina rê-rizmê xwe xebera Xwedê p’êpes dikin.⁷Durûno! Îþaya li ser we hema qenc pêxembertî kirye û gotye: ⁸,,Eva cimeta bi zarê xwe hurmeta min digire, lê dilê wan ji min dûr e. ⁹Badîhewa minr’a xizmetyê dikin, t’emyên merivan çawa qanûnên min cimetê hîn dikin’’.»¹⁰Hingê Îsa gazî k’oma hazir li cem xwe kir û gote wan: «Bibihên û fem bikin! ¹¹Ne ku tiþtê diçe dêv merivan diherimîne, lê çi ku ji dêv dertê, ew merivan diherimîne.»¹²Hingê þagirtên wî hatin û gotinê: «Tu dizanî? Gava fêrisyan ev xeber bihîst, dilê wan ji te ma» ¹³Ewî li wan vegerand got: «Her dara ku Bavê minî ezmana nedaçikandye, wê ji k’okêva bê rakirinê. ¹⁴Ji wana vegerin! Ew kor in û rêberên koran in. Heger kor rêberyê yê kor bike, her du jî wê bik’evine k’orê.»¹⁵Petrûs lê vegerand got: «Vê meselê mer’a þiroveke.»

¹⁶Îsa got: «Çima hûn jî femekor in? ¹⁷Hê fem nakin, ku çi diçe dêv, derbazî hinavê mêriv dibe û diçe der?¹⁸Lê ew tiþtên ku ji dêv dertên, ew ji dil dertên û hema ev in, ku mêriv diherimînin. ¹⁹Çimkî ji dil fikirên xirab dertên: kuþtin, zinêk’arî, qavî, dizî, derew, buxdan. ²⁰Ev tiþt merivan diherimînin, lê destneþûþtî nanxwarin merivan naherimîne.»²¹Îsa rabû ji wê derê çû alyê Sûr û Saydê. ²²Û k’ulfeteke kenanî, ku ji wê derê bû, hat, kire gazî û gotê: «Xudan, Kur’ê Dawid, min were rehmê. Qîza min cina dik’eve, gelekî diçerçire.» ²³Lê wî caba wê neda. Þagirtên wî nêzîk bûnê, hîvî jê kirin gotin: «Tiþtekî bêje vê, ku dûrî me k’eve, çimkî pey me tê û dike qar’eqar’.»²⁴Ewî cab da got: «Ez hatime þandinê, ku t’enê nava pezên mala Îsraêlêye undabûyîda bim.» ²⁵Lê ew k’ulfet hat xwe avîte nigên wî got: «Xudan, alî min bike!» ²⁶Ewî lê vegerand got: «Ne baþ e nan ji ber zyarokan hildin û bavêjine ber san.»²⁷Ewê jî got: «Belê Xudan, ne se jî ji wan hûrikên bermayî dixwin, çi ku ji sifra zyarokan dimîne.» ²⁸Hingê Îsa lê vegerand got: «Evdê, bawerya te mezin e. Bira anegorî xwastina dilê te ter’a be.» Hema ji wê demêda qîza wê qenc bû.²⁹Îsa ji wir çû ber gola Celîlê û rabû ser ç’yê rûniþt. ³⁰K’omeke giran hate cem, ku xwer’a gelek seqet, kor, lal, þilûþet û nexaþên mayîn anîbûn û avîtine ber p’yên Îsa. Ewî jî ew qenc kirin. ³¹Gava k’omê dît, ku yên lal xeber dan, þilûþet qenc bûn, seqet geryan û ç’evên koran vebûn, zendegirtî man û pesinê navê Xwedê Îsraêlê dan.³²Îsa gazî þagirtên xwe kir û got: «Dilê min ser vê k’omê diþewite. Sê rojê wan e, ku t’evî min in û tiþtekî wanî xwarinê t’une. Ez naxwazim wana birçî verêkim, ku rêva dilê wan xweva neçe.»

³³Þagirtên wî gotinê: «Li vê çolêda emê ji k’u haqas nan bînin, ku vê k’oma giran t’êr kin?» ³⁴Îsa gote wan: «Çend nanên we hene?» Wana got: «Heft nan û çend mesyên hûr.» ³⁵Îsa ferman da, ku ew k’om ser erdê rûnê.³⁶Ewî her heft nan û ew mesî hildan þikirî da û ker kirin. Paþê dane þagirtan, þagirtan jî dane ber k’omê. ³⁷Hemûyan jî t’êr xwarin û ji hûrikên bermayî jî heft zembîl t’ijî nan dane hev. ³⁸Ewên ku xwarin, pêþtirî jin û zyarokan, qasî çar hezar mêran bûn.

³⁹Paþê ewî ew k’om verêkir, k’ete qeyikekê û hate sînorê Megedanê.

16¹Fêrisî û sadûqî hatine cem Îsa, ku wî bicêribînin û jê xwastin, ku ew nîþanekê ji ezmên nîþanî wan ke. ²Ewî li wan vegerand got: «Çaxê dibe êvar hûn dibêjin: ,,Hewa wê xaþ be, çimkî ezman sor bûye’’.³Lê serê sibehê dibêjin: ,,Îro hewa wê ne xaþ be, çimkî ezman sor û tarî ye’’. Durûno, hûn rûyê ezmên vedinihêrin, ku hewayê çawa be, lê nîþanên zemanan venanihêrin? ⁴Nisilê xirab û xalifî nîþanê dixwaze, lê nîþaneke din wîr’a nayê dayînê, pêþtirî nîþana Ûnis pêxember.» Û ewî ew hiþtin çû.⁵Gava þagirtên wî derbazî wî alî bûn, bîr kirin nan xwer’a hilnedan. ⁶Îsa gote wan: «Miqatî xwe bin, hevza xwe ji hevîrtirþkê fêrisyan û sadûqyan bikin.» ⁷Lê wan nava hevda xeber didan û digotin: «Nanê me t’une, lema aha dibêje.» ⁸Lê Îsa fikirên wan hesya gote wan: «Kêmbawerno! Hûn çima nava hevda xeber didin, ku nanê we t’une?⁹Hûn hê fem nakin? Nayê bîra we, çawa pênc nanan t’êra pênc hezar merivan kir û we çend sele nanên bermayî hildan? ¹⁰Û heft nanan jî t’êra çar hezar merivan kir û we çend zembîl nanên bermayî hildan?¹¹Hûn çawa fem nakin, ku min bona nan wer’a negot? Lê ku hûn hevza xwe ji hevîrtirþkê fêrisyan û sadûqyan bikin.» ¹²Þagirtan hingê fem kir, ku wî bona hevîrtirþkê nan wanr’a negot, ku hevza xwe bikin, lê ji hînkirina fêrisyan û sadûqyan.¹³Îsa çû alyê Qeyserya Fîlîpoyê û ji þagirtên xwe pirsî: «Bi ya merivan Kur’ê Meriv k’î ye?» ¹⁴Wan got: «Hinek dibêjin Yûhennayê nixamdar e, hinek dibêjin Êlyas e, lê hinekên din dibêjin Yêremîya ye yan jî yek ji pêxemberan e.»

¹⁵Ewî pirs da wan: «Lê hûn çi dibêjin? Bi ya we ez k’î me?» ¹⁶Þimhûn-Petrûs got: «Tu Mesîh î, Kur’ê Xwedêyê zêndî.»¹⁷Îsa gotê: «Xwezî li te, Þimhûnê kur’ê Yûhenna, çimkî xûn û goþt ev yek tu pê nehesandin, lê Bavê minî ezmana. ¹⁸Ez ter’a dibêjim, ku tu Petrûs î û ser vî qeyayî ezê civîna xwe çê kim û dergên dojê wê pê nikaribin.¹⁹Û ezê k’ilîtên P’adþatya ezmana bidime destê te û çi ku li ser erdê tu girêdî, ezmanda jî wê girêdayî be û çi ku li ser erdê vekî, ezmanda jî wê vekirî be.»

²⁰Û Îsa t’emî da þagirtên xwe, ku t’u kesîr’a nebêjin, ku ew Mesîh e.²¹Pey wê yekêr’a Îsa dest pê kir li ber þagirtên xwe vekir, ku gerekê ew her’e Orþelîmê, ji alyê rûspyanda, serokên k’ahînanda û qanûnzananda gelekî biçerçire û bê kuþtinê, lê roja sisyan wê ji mirinê zêndî be. ²²Lê Petrûs ew k’aþî alîkî kir, lê hilat got: «Dûrî te Xudan! Ew tiþtê neyê serê te!» ²³Îsa ser Petrûsda vegerya got: «Dûrî min k’eve, Þeytan! Tu li ber min kevirê lik’umandinê yî, çimkî ew nêt-fikir’a te ne ji Xwedêda ye, lê ji merivayî ye.»²⁴Hingê Îsa þagirtên xwer’a got: «Heger yek dixwaze pey min bê, bira xwe înk’ar ke, xaçê xwe hilde û pey min bê. ²⁵Çimkî k’î dixwaze jîyîna xwe rizgar ke, ewê unda bike û k’î ku jîyîna xwe bona min unda bike, ewê bibîne. ²⁶Çi qazinc, heger meriv t’emamya dinyayê dest bîne, lê jîyîna xwe unda bike? yan jî meriv ji ber jîyîna xweva çi dikare bide?²⁷Çimkî Kur’ê Meriv wê bi rûmeta Bavê xwe, bi milyaketên xweva bê. Hingê anegorî kirên her kesî wê bide wan. ²⁸Ez rast dibêjime we, ku hinekên li vir hizûr, wê mirinê nebînin, heta ku Kur’ê Meriv bi P’adþatya Xweva tê nebînin.»

17¹Pey þeþ rojanr’a Îsa Petrûs, Aqûb û birê wî Yûhenna xwer’a hildan, ew birine ser ç’yakî bilind, k’u ew t’enê bûn. ²Û ew ber ç’evên wan hate guhastinê. Sifetê wî mîna te’vê biriqî û k’incên wî jî mîna ronayê çîl-qerqaþ bûn.³Mûsa û Êlyas wanva k’ifþ bûn, wîr’a xeber dan. ⁴Hingê Petrûs gote Îsa: «Xudan! Ça baþ e, em li vir in! Heger bixwazî, emê sê oban li vir çê kin, yekê ter’a, yekê Mûsar’a, yekê jî Êlyasr’a.»⁵Ewî hê xeber dida, e’wrekî ronayî hat, li ser wan kire sî, dengek ji e’wr hat û got: «Ev e Kur’ê minî delal, ez ji wî razî me. Guhdarya wî bikin!» ⁶Gava þagirtan ew deng bihîst, deverû xwe avîtin û saw û tirs ew girtin. ⁷Lê Îsa nêzîkî wan bû, dest da wan û got: «Rabin, netirsin.» ⁸Wan jî serê xwe bilind kir û pêþtirî Îsa t’u kes nedîtin.⁹Gava ew ji ç’yê dadik’etin, Îsa t’emî da wan got: «Dîtinoka ku we dît t’u kesîr’a nebêjin, heta ku Kur’ê Meriv ji nava miryan zêndî nebe.»

¹⁰Þagirtan jê pirsîn: «Lê çima qanûnzan dibêjin pêþda gerekê Êlyas bê?»¹¹Îsa li wan vegerand got: «Hemî, pêþda Êlyasê bê û ewê her tiþtî saz ke. ¹²Lê ez wer’a dibêjim, ku Êlyas hatye jî, lê ew nas nekirin û çawa ku xwastin, usa jî anîne serê wî. Wê usa jî bînine serê Kur’ê Meriv.»

¹³Hingê þagirtan fem kir, ku bona Yûhennayê nixamdar gote wan.¹⁴Gava ew hatine cem k’oma merivan, yek nêzîkî Îsa bû, li ber wî k’ete ser çokan û ¹⁵got: «Xudan, kur’ê min were rehmê! Ew hîvê dik’eve û gelekî diçerçire. Carna dik’eve nava agir û carna jî nava avê. ¹⁶Min ew anî cem þagirtên te, lê wan nikaribû ew qenc bikira.»¹⁷Îsa got: «Nisilê nebawer û xalifî! Heta çiçax ezê t’evî we bim? Heta çiçax ezê we sebir kim? Wî bînine vir cem min.» ¹⁸Îsa lê hilat, cin jê derk’et, xort hema cîda qenc bû.»¹⁹Hingê þagirt bi t’enê hatine cem Îsa û jê pirsîn: «Me çima nikaribû ew cin derxista?» ²⁰Îsa got: «Rûyê kêmbawerya weda. Ez rast dibêjime we, heger bawerya we hema weke hebeke t’oximê xerdalê be jî, hûnê vî ç’yayîr’a bêjin: ,,Ji vir derbazî wî alî be’’! wê derbaz be. Û bona we t’u tiþtê zehmet wê t’unebe. ²¹Lê ev cisnê aha bi tiþtekî din dernayê, pêþtirî bi dua û bi rojyê.»²²Gava þagirt Celîlêda civyan, Îsa gote wan: «Kur’ê Meriv wê bik’eve destê merivan, ²³ewê wî bikujin, lê roja sisyan wê zêndî be.» Û ewana gelekî ber xwe k’etin.²⁴Gava ew hatine Kefernahûmê, xercgirên duzîvê hatine cem Petrûs û gotinê: «Dersdarê we xercê duzîvê nade?» ²⁵Wî got: «Belê» wê bide. Gava Petrûs hate malê, pêþda Îsa jê pirsî: «Þimhûn! Bi t’exmîna te? P’adþayên dinyayê selefan yan xerc ji k’ê distînin, ji bajarvanên xwe yan ji xerîban?»²⁶Petrûs got: «Ji xerîban.» Îsa gotê: «Ku usa ye bajarvan aza ne. ²⁷Lê ku nebe em van p’iþk bikin, her’e golê, xeleqa mesyan bavêjê û mesyê pêþin, ku bê girtinê devê wî veke û tuê nalekî çarzîvê bibînî. Wî hilde, dewsa min û xwe bide wan.»

18¹Hingê þagirt hatine cem Îsa û gotinê: «Nava P’adþatya Ezmênda k’î ye yê herî mezin?» ²Îsa gazî zyarokekê li cem xwe kir, ew nava wanda da sekinandinê ³û got: «Ez rast dibêjime we, heger hûn venegerin û nebine mîna zyarokan, hûn t’u car nak’evine P’adþatya ezmana.⁴Awa k’î ku mîna vê zyarokê xwe biç’ûk ke, ew e yê herî mezin P’adþatya ezmanda. ⁵Û k’î ku zyarokeke aha bi navê min qebûl bike, ew min qebûl dike.

⁶Lê k’î ku ji van biç’ûkan yekî, yê ku bawerya xwe min tîne, ji rê derxe, wîr’a hê qenc e, ku beraþek stûyê wîva bê girêdanê û binê be’rêda bixeniqe.⁷Wey li dinyayê, bona ewên ku merivan ji rê derdixin. Usa nabe, ku ev tiþt nebin, lê wey li wî, bi k’îjanî meriv wê ji rê dik’evin.

⁸eger dest yan nigê te ji rê te derxe, wî jêke û ji xwe bavêje. Ter’a hê qenc e, ku tu qop yan seqet bik’evî nava jîyînê, ne ku du dest yan du nigên te hebin û bêyî avîtinê nava agirê heta-ha-tê.⁹Û heger ç’evê te ji rê te derdixe, wî derxe û bavêje. Ter’a hê qenc e ku tu bi ç’evekî bik’evî nava jîyînê, ne ku bi du ç’evan bêyî avîtinê nava agirê dojê.¹⁰Miqatî xwe bin, ku hûn ji van biç’ûkan yekî bêhurmet nekin, çimkî ez dibêjime we, ku milyaketên wan li ezmên t’imê rûyê Bavê minî ezmana dibînin. ¹¹Kur’ê Meriv hat, ku yê undabûyî bigere û rizgar bike.¹²Hûn çawa difikirin? Heger sed pezên merivekî hebin û ji wan yek unda be, ewê nod nehan ç’ya-banyanda nehêle û neçe ya undabûyî negere? ¹³Lê çaxê bibîne, ez rast dibêjime we, ewê bona wê hê gelekî þa be, ne ku bona nod nehên din, ku unda nebûne. ¹⁴Usa jî Bavê weyî ezmana naxwaze ku ji van biç’ûkan yek unda be.¹⁵Heger birê te neheqyê li te bike, çaxê tu û ew t’enê ne, wî þîret ke. Heger wî guhdarya te kir, te îdî birayê xwe qazinc kir. ¹⁶Lê heger guhdarya te nekir, yekî yan duduyên din xwer’a hilde, ku: ,,Bi devê du yan sê þehdan her tiþt bê makkirinê’’.¹⁷Lê heger wî guhdarya wan jî nekir, civînêr’a bêje. Û heger guhdarya civînê jî nekir, bira ew ter’a bibe mîna hêtanos û xercgiran.¹⁸Ez rast dibêjime we, çi ku hûn li ser erdê girêdin, li ezmên jî wê girêdayî be û çi ku hûn li ser erdê vekin, li ezmên jî wê vekirî be. ¹⁹Ez dîsa dibêjime we, heger li ser erdê ji we dudu bi t’ifaq bona tiþtekî dua bikin û bixwazin, Bavê minî ezmana wê bide we. ²⁰Çimkî li k’u du yan sê meriv bi navê min bicivin, ez li wir nava wanda me.»²¹Hingê Petrûs nêzîkî wî bû û gotê: «Xudan, çaxê birayê min neheqyê li min bike, ez çend car gerekê bibaxþînime wî, heta heft caran?» ²²Îsa gotê: «Ez nabêjime te heta heft caran, lê heta heftê caran heft.²³Çimkî P’adþatya ezmana mîna vê yekê ye. P’adþakî xwast li xulamên xwer’a hesabê xwe bike. ²⁴Çaxê dest bi hesaban kir, yek anîne cem wî, ku dehe hezar telantî deyndarê wî bû. ²⁵Lê çimkî wî nikaribû ew deyn bida, xweyê wî ferman da, ku ew, jina wî, lawên wî û hemû hebûka wî bêne firotanê, ku deynê wî bê dayînê.²⁶Hingê xulam deverû xwe avîte ber nigê wî, jê lava kir got: ,,Li min sebir bike, ezê hemû jî li te vegerînim’’. ²⁷Dilê xweyê wî li ser wî þewitî, ew berda û deynê wî jî baxþandê.²⁸Lê gava ew xulam derk’et çû, rastî xulam-hevalekî xwe hat, yê ku sed zîvî deyndarê wî bû, qir’ika wî girt got: ,,Tu çi deyndarê min î bide’’! ²⁹Hingê xulam-hevalê wî xwe avîte ber nigê wî, lava jê kir got: ,,Li min sebir bike. Ezê li te vegerînim’’.³⁰Lê wî guh nedayê, çû ew avîte hebsê, heta ku ew deynê xwe bide. ³¹Gava xulam-hevalên wîyî din ev tiþtê bûyî dîtin, gelekî ber xwe k’etin û çûn her çi ku bibû xweyê xwer’a gotin.³²Hingê xweyê wî gazî wî kir û got: ,,Xulamê xirab! Min deynên te hemû bona wê yekê baxþande te, ku te ji min lava kir. ³³Lê gelo ne lazim bû, ku tu jî li xulam-hevalê xwe bihatayî rehmê, çawa ez te hatime rehmê?’’³⁴Û xweyê wî hêrs k’et, ew da destê celatan, heta ku ew deynên xwe hemû bida. ³⁵Usa jî Bavê minî ezmana wê li serê we her kesî bike, heger hûn bi hub û rez nebaxþînine birayê xwe.»

19¹Gava Îsa ew xeber ser hevda anîn, ji Celîlê derk’et hate sînorê Cihûstanê, wî alyê ç’emê Ûrdunê. ²Gelek k’om pey wî çûn û ewî li wir ew qenc kirin.³Hineke ji fêrisyan nêzîkî wî bûn, ku wî bicêribînin, jê pirsîn: «Gelo anegorî Qanûnê rast e, ku bona her sedemê mêr jina xwe berde?»

⁴Ewî caba wan da got: «Gelo we ne xandye, serê-sêrîda Efirandar ,,ew nêr û mê xuliqandin’’?⁵Û got: ,,Ji ber vê yekê mêr wê dê û bavê xwe bihêle û xwe li jinê bigire û her du wê bibine bedenek.’’ ⁶Awa îdî ew ne dudu ne, lê bedenek in. Lema ewên ku Xwedê kirine yek, bira meriv wan ji hevdu neqetîne.»⁷Wan gote wî: «Lê çima Mûsa t’emî da, ku mêr nivîsara jinber’danê bide jinê û wê berde?» ⁸Ewî li wan vegerand got: «Mûsa ji dest serhiþkya we destûr da, ku hûn jinên xwe ber’din. Lê serê-sêrîda ne usa bû. ⁹Ez wer’a dibêjim, k’î jina xwe bêy me’nya qavyê berde û yeke din bistîne, ew zinêk’aryê dike.»¹⁰Þagirtên wî gotinê: «Heger nava jin û mêrda zehmeteke aha heye, hê qenc e qet hevdu nestînin.» ¹¹Îsa got: «Her kes vê yekêda qewat nake, lê t’enê ew, k’îjananr’a hatye dayînê. ¹²Çimkî nemêr hene, ku ji zikmakyêda usa bûne, nemêr jî hene, ku bi destê merivan bûne nemêr û nemêr jî hene, ku bona P’adþatya ezmana wana xwe kirine nemêr. K’ê dikare xwe zeft ke, bira usa bike.»¹³Hingê zyarok anîne cem Îsa, ku destên xwe dayne ser wan û dua-dirozge li wan bike. Lê þagirtên wî li yên danîn hilatin. ¹⁴Îsa got: «Bira ew zyarok bêne cem min, pêþya wan negirin, çimkî P’adþatya ezmana p’ara yên usa ye.» ¹⁵Û Îsa destên xwe danîne ser wan, dua-dirozge kir û ji wir çû.¹⁶Yek nêzîkî wî bû, got: «Dersdarê qenc! Ez çi qencyê bikim, ku jîyîna heta-ha-tê war bim?» ¹⁷Ewî gote wî: «Tu çima minr’a dibêjî qenc? T’enê Yekî qenc heye: Xwedê. Lê heger tu dixwazî, bik’evî jîyîna heta-ha-tê, t’emyên Xwedê bîne sêrî.»¹⁸Ewî ji Îsa pirsî: «K’îjan in?» Îsa got: «Nekuje, zinêk’aryê neke, nedize, þehdetya derew nede, ¹⁹dê û bavê xwer’a hurmetê bike û hevalê xwe weke xwe hiz bike.»²⁰Wî cahilî got: «Min ev hemû ji zyarotyêda xwey kirine. Îdî çi kêmasya min heye?» ²¹Îsa got: «Heger tu dixwazî k’amil bî, her’e hebûka xwe bifiroþe bide feqîran, hingê xezna te wê li ezmana hebe. Û pey min were.» ²²Gava wî cahilî ev xeber bihîst, ber xwe k’et, çû, çimkî hebûka wî gelek bû.²³Hingê Îsa gote þagirtên xwe: «Ez rast dibêjime we, dewlemendanr’a zehmet e, ku bik’evine P’adþatya ezmana. ²⁴Ez dîsa dibêjime we, deve wê qula derzyêr’a hê rihet derbaz be, ne ku dewlemend bik’eve P’adþatya Xwedê.»²⁵Gava þagirtan ev yek bihîst, gelekî þaþ man û gotin: «Îdî k’î dikare rizgar be?» ²⁶Îsa li wan nihêrî, got: «Ew tiþt ji destê mêriv nayê, lê ji destê Xwedê her tiþt tê.»

²⁷Wê gavê Petrûs lê vegerand got: «Awa me her tiþt hiþtye û pey te hatine, lê axirya me wê çawa be?»²⁸Îsa gote wan: «Ez rast dibêjime we, çaxê Kur’ê Meriv Dinya Nûda li ser T’extp’adşê xweyî rûmetê rûnê, hûnên ku pey min tên, ser donzdeh k’ursyan rûnên û dîwana donzdeh qebîlên Îsraêlê bikin.²⁹Û her kesê ku mala xwe yan birayên xwe yan xûþkên xwe, yan bavê xwe yan dya xwe, yan lawên xwe, yan erdên xwe bona navê min hiþtine, ewê sed bare bistîne û jîyîna heta-ha-tê jî wê war be. ³⁰Lê gelekên pêþ wê bibine paþ û gelekên paþ wê bibine pêþ.»

20¹«P’adþatya ezmana mîna vê yekê ye: Merivekî xweymilk’ sibehê zû rabû, ku bona baxê xwe k’arkeran bigire. ²Ewî k’arkeranr’a peyman girêda, ku rojê zîvekî bide wan û ew þandine nava baxê xwe.³Nêzîkî siheta nehan derk’et, hinekên din dîtin, ku betal bazarêda sekinî bûn, ⁴gote wan: ,,Hûn jî her’ine nava baxê min û çi maþ wer’a dik’eve, ezê bidime we’’. Ew jî çûn.⁵Dîsa siheta donzdehan û siheta sisyan derk’et û usa kir. ⁶Û nêzîkî siheta pêncan derk’et, hinekên din jî dîtin, ku betal sekinî bûn, gote wan: ,,Çima hûn li vir t’emamya rojê betal sekinî ne’’? ⁷Wan gote wî: ,,T’u kesî em bi k’irê nebirin’’. Ewî wanr’a got: ,,Hûn jî her’ine nava baxê min’’.⁸Berî êvarê, xweyê bax wek’îlê mala xwer’a got: ,,Gazî k’arkeran ke, maþê wan bide, ji yên paþin dest pê ke heta yên pêþin’’. ⁹Ew k’arkerên ku siheta pêncan hatibûn, ji wan her yekî zîvek stand. ¹⁰Gava yên pêþin jî hatin, ew difikirîn, ku wê zêde bistînin. Lê ji wan her yekî jî zîvek stand.¹¹Gava maþê xwe standin, hindava xweyê baxda bîna xwe teng kirin û gotin: ¹²,,Me t’emamya giranya rojê û germa wê k’iþand, lê evên ku paþwaxtyê hatin, qet sihetekê jî nexebitîn, te ew weke me kirin’’.¹³Malxê ji wan yekîr’a got: ,,Heval! Ez neheqyê li te nakim. Tu minr’a li ser zîvekî qayl nebûyî? ¹⁴Maþê xwe bistîne û her’e. Ez dixwazim çawa ku min da te, usa jî bidime evê paþin.¹⁵Yan îzina min ser hebûka min nîne, ku ez çawa bixwazim usa bikim? yan tu hevsûdyê dikî, ku ez merd im?’’

¹⁶Û aha yên paþ wê bibine pêþ û yên pêþ wê bibine paþ, çimkî gazîkirî gelek in, lê hilbijartî hindik.»¹⁷Çaxê Îsa radibû Orþelîmê, her donzdeh þagirtên xwe xwer’a birin û rêda baþqe gote wan: ¹⁸«Va ye em hevraz diçine Orþelîmê. Kur’ê Meriv wê bik’eve destê serokên k’ahînan û qanûnzanan. Ewana wê bona wî qirara kuþtinê derxin ¹⁹û wî bidine destê hêtanosan, ku qerfê xwe wî bikin, bidine ber qamçyan û xaç kin. Lê roja sisyan ewê ji mirinê zêndî be.»²⁰Hingê dya kur’ên Zebedî t’evî her du kur’ên xwe hate cem Îsa, ser nigên wîda ta bû, tiþtek jê dixwast. ²¹Îsa jê pirsî: «Tu çi dixwazî?» Wê got: «Bêje, ku ev her du kur’ên min, yek alyê teyî rastê, yê din jî alyê teyî ç’epê rûnên, nava p’adþatya teda.»²²Lê Îsa li wan vegerand got: «Hûn nizanin çi dixwazin. Gelo hûn dikarin ji wê k’asê vexwin, ya ku ezê vexwim yan bi wê nixamtinê bêne nixamtinê, bi k’îjanê ezê bême nixamtinê?» Wan gotê: «Belê, em dikarin.» ²³Ewî gote wan: «Rast e, hûnê wê k’asa min vexwin û bi wê nixamtinê bêne nixamtinê, lê destûra rûniþtina li alyê minî rastê û ç’epê ne destê minda ye. Ew cî bona wan in, k’îjananr’a ji Bavê minda hatine hazirkirinê.»

²⁴Her dehe þagirtên din gava ev bihîstin, dilê wan ji her du bira ma.²⁵Lê Îsa ew gazî cem xwe kirin û got: «Hûn zanin, ku mîrên miletan zordestyê cimeta xwe dikin û giregirên wan hikumî ser wan dikin. ²⁶Lê nav weda gerekê usa nebe. K’î nav weda dixwaze bibe yê mezin, gerekê bibe berdestyê we. ²⁷Û li nav weda k’î ku dixwaze bibe pêþ, gerekê bibe xulamê we, ²⁸çawa Kur’ê Meriv: ew nehatye ku wîr’a berdestyê bikin, lê ku ew berdestyê bike û canya xwe bide, ku gelekan bik’ir’e.»²⁹Gava ew ji Erîhayê derk’etin, k’omeke giran da pey wî çû. ³⁰Du kor ser wê rê rûniþtibûn. Gava wana bihîst ku Îsa derbaz dibe, kirine qîr’în û gotinê: «Xudan, Kur’ê Dawid, me were rehmê.» ³¹Wê k’omê li wan hilat, ku dengê xwe bibir’in, lê wana hê kire qîr’în û gotinê: «Xudan, Kur’ê Dawid, me were rehmê!»³²Îsa sekinî, gazî wan kir û got: «Hûn çi ji min dixwazin, ku ez bona we bikim?» ³³Wana gote wî: «Xudan, bira ç’evên me vebin.» ³⁴Dilê Îsa li ser wan þewtî û dest danî ser ç’evên wan. Û hema cîda ç’evên wan dîtin, dane pey Îsa çûn.

21¹Gava ew nêzîkî Orþelîmê bûn, hatine gundê Beytfacê, berbi ç’yayê Zeytûnê. Hingê Îsa du þagirtên xwe þandin ²û gote wan: «Her’ine wî gundê pêþberî xwe û hûnê k’ereke girêdayî, ceþik li ber, bibînin. Wan vekin bînine cem min. ³Heger yek tiþtekî bêje we, hûn bêjinê: ,,Xudanr’a lazim in’’ û ewê zû wan biþîne.»⁴Eva usa bû, ku ew gotina pêxember bê sêrî, ku dibêje: ⁵«Bêjine Qîzika Sîyonê: ,,Va p’adþê te tê cem te, milûk û li k’erê û ceþika k’erê syarbûyî’’.»⁶Þagirt çûn û çawa Îsa t’emî dabû, wan usa kir. ⁷K’er û ceþik anîn, k’incên xwe avîtine ser wan û Îsa li wan syar bû. ⁸K’omeke giran k’incên xwe li ser rê radixistin, hinekan jî çiqilên daran dibir’în û li ser rê radixistin.⁹K’oma ku pêþya wî û pey wîva diçûn, dikire qîr’în û digot: «Hosanna Kur’ê Dawidr’a! Bimbarek e ewê ku bi navê Xudan tê! Hosanna li jorê!»

¹⁰Gava Îsa çû Orþelîmê, bajar pêda-pêda hejya û pirsîn: «Ev k’î ye?» ¹¹Cimetê got: «Eva, Îsayê pêxember e, ji Nisreta Celîlê.»¹²Îsa çû p’aristxana Xwedê û hemûyên ku p’aristxanêda dik’ir’în û difirotin derxistin. T’extên serafan û k’ursyên kewfiroþan welgerandin ¹³û gote wan: «Nivîsar e: ,,Mala min wê mala duakirinê bê hesabê’’, lê we ew kirye þkefta t’alank’aran!»

¹⁴Li wir, p’aristxanêda kor û seqet hatine cem û ewî ew qenc kirin.¹⁵Lê çaxê serokên k’ahînan û qanûnzanan ew k’iryametên ku Îsa kirin dîtin û usa jî ew zyarokên ku p’aristxanêda dikirine qîr’în, digotin: «Hosanna Kur’ê Dawidr’a!» hêrs k’etin ¹⁶û gotine wî: «Tu dibihêyî ev çi dibêjin?» Îsa gote wan: «Belê. We qet nexandye, ku: ,,Te pesindayîn bi zarên t’ifalan û þîrxuran meyaser kir’’ ?»

¹⁷Ewî ew li wir hiþtin, ji bajêr derk’et çû Beytanyayê û þev li wir ma.¹⁸Sibehê zû, gava ew vegerya bajêr, birçî bû. ¹⁹Li ser rê dareke hêjîrê dît, nêzîkî wê bû, lê pêþtirî belgan tiþtekî din pêva nedît û darêr’a got: «Ji vir hada tuê heta-ha-tê ber nedî!» Û hema cîda dar hiþk bû.²⁰Çaxê þagirtan ev yek dît, zendegirtî man û gotin: «Çawa ev dara hêjîrê zû hiþk bû?» ²¹Îsa caba wan da û got: «Ez rast dibêjime we, heger bawerya we hebe û hûn dudilî nebin, ne t’enê hûnê çi ku hate serê vê dara hêjîrê bikin, lê heger vî ç’yayîr’a jî bêjin: ,,Rabe xwe bavêje be’rê’’, wê bibe. ²²Heger bawerya we hebe, hûn çi ku nava duada bixwazin, hûnê bistînin.»²³Gava ew hate p’aristxanê û cimet hîn kir, serokên k’ahînan û rûspyên cimetê hatine cem wî û gotinê: «Tu bi çi hikumî van kiran dikî? K’ê ev hikum daye te?» ²⁴Îsa li wan vegerand got: «Ezê jî tiþtekî ji we bipirsim. Heger we caba min da, ezê jî bêjime we bi çi hikumî van kiran dikim.²⁵Hikumê nixamtina Yûhenna ji k’u bû? Ji ezmên bû yan ji merivan?» Ew nava hevda þêwrîn û gotin: «Heger em bêjin: ,,Ji ezmên bû’’, ewê bêje me: ,,Lê çima we bawerya xwe wî neanî’’? ²⁶Lê heger em bêjin: ,,Ji merivan bû’’, em ji cimetê ditirsin, çimkî hemû qebûl dikin, ku Yûhenna pêxember bû.» ²⁷Wan caba Îsa da û got: «Em nizanin.» Ewî jî gote wan: «Ez jî nabêjime we, ku ez bi çi hikumî van kiran dikim.²⁸Got: «Weva çawa k’ifþ dibe? Du kur’ên yekî hebûn. Ewî kur’ê xweyî mezinr’a got: ,,Lawo! Îro her’e nava baxda bixebite’’. ²⁹Wî lê vegerand got: ,,naçim’’, lê paþê p’oþman bû, çû. ³⁰Hingê bav çû cem yê din, ewî jî aha got: ,,Belê, ezê her’im, bavo’’, lê neçû.³¹Niha ji van her du kur’an k’îjanî guhdarya bavê xwe kir?» Wan gotê: «Yê mezin.» Îsa jî gote wan: «Ez rast dibêjime we, ku xercgir û qav berî we wê bik’evine P’adþatya Xwedê. ³²Çimkî Yûhenna hat, ku rya rastyê nîþanî we bike, we bawerya xwe wî neanî, lê xercgir û qavan bawerya xwe wî anîn. We ev tiþt dît jî, lê dîsa we xwe neþkênand, ku bawerya xwe wî banya.³³Meseleke din jî bibihên. Merivekî xweymilk’ hebû, bax danî, dorê sûr kir, hewzek têda k’ola, kelak çê kir û ew da baxvanan û çû welatekî din. ³⁴Çaxê dema bert’opkirinê nêzîk bû, ewî xulamên xwe þandine cem baxvanan, ku ji berê baxê wî wîr’a bînin.³⁵Baxvanan xulamên wî girtin, yekî xistin, yê din kuþtin û yekî din jî dane ber keviran. ³⁶Ewî xulamne din þandin, ji yên pêþin gelektir û wan usa jî anîne serê wan. ³⁷Axiryê, ewî kur’ê xwe þande cem wan û got: ,,Belkî ji kur’ê min þerm bikin’’.³⁸Lê gava baxvanan kur’ê wî dît, gotine hev: ,,Ev e warxurê wî. Werin em vî bikujin û bibine xweyê mîrata wî’’. ³⁹Û ew girtin ji bax derxistine der û kuþtin.⁴⁰Çaxê xweyê bax bê, wê çi serê wan baxvanan bike?» ⁴¹Gotine wî: «Wê qir’a wan neheqan bîne û bax bide baxvanên usa, yên ku wê waxtda berê baxê wî bidinê.»⁴²Îsa gote wan: «We nivîsarêda qet nexandye? ,,Ew kevirê ku hosteyan wêda avît, bû serê enîþkê. Ev yek ji Xudanda bû û li ber ç’evên me heyr-hujmek’ar e’’!⁴³Bona vê yekê ez dibêjime we, ku P’adþatya Xwedê ji we wê bê standinê û miletekî usar’a bê dayînê, ku bona wî ber bîne. ⁴⁴K’î ku ser vî kevirîda bik’eve, wê bip’iþire û ew kevir ser k’êda bik’eve, wê wî bihincir’îne.»⁴⁵Gava serokên k’ahînan û fêrisyan meselên wî bihîstin, fem kirin ku wî ew anîne ser wan. ⁴⁶Xwastin wî bigirin, lê ji cimetê tirsyan, çimkî wan ew weke pêxemberekî qebûl dikirin.

22¹Dîsa Îsa bi mesele wanr’a xeber da got: ²«P’adþatya ezmana mîna vê yekê ye: P’adþakî dewata kur’ê xwe kir. ³Ewî xulamên xwe þandin, ku gazî xandyên dewatê kin, lê wan nexwast bên.⁴Xulamne din þandin û got: ,,Bêjine xandyan: Min canege û heywanên xweye dermalîkirî serjêkirine û nanê xwe hazir kirye, her tiþt hazir e. K’erem kine dewatê!’’⁵Lê wan piþt guhê xweva avît: yek çû erdê xwe, yê din k’ir’în-firotana xwe. ⁶Yên mayîn jî xulamên wî xistin û kuþtin. ⁷Gava p’adþê bihîst, hêrs k’et, ordya xwe þand, yên ku xulamên wî kuþtin qir’a wan anî, bajarê wan jî þewtand.⁸Hingê wî xulamên xwer’a got: ,,Dewat hazir e, lê xandî ne hêja bûn. ⁹Rabin her’ine serê rya û k’ê ku bibînin, gazî dewatê kin’’. ¹⁰Û ew xulam derk’etine serê ryan, k’î ku dîtin, qenc û xirab, hemû civandin û mala dewatê bi xandyanva t’ije bû.¹¹Lê gava p’adþa çû hindur, ku xandyan binihêre, merivek wir dît, ku k’inca dewatê lê nîbû, ¹²gotê: ,,Heval! Tu çawa bêy k’inca dewatê k’etî vir’’? Wî deng nekir.¹³Wê demê p’adþê berdestyanr’a got: ,,Dest û p’yên wî girêdin, bigirin bavêjine tarya derva. Li wir wê bibe qîr’în û ç’irke-ç’irka diranan.’’ ¹⁴Awa gazîkirî gelek in, lê hilbijartî hindik.»¹⁵Hingê fêrisî çûn hev þêwrîn, ku çawa wî bi xeberan bigirin. ¹⁶Wan þagirtên xwe t’evî Hêrodesyan þandine cem wî û gotinê: «Dersdar! Em zanin, ku tu yekî rast î û rya Xwedê rast hîn dikî. Minetê ji t’u kesî nakî, çimkî firqyê nakî nava merivan. ¹⁷Niha mer’a bêje, bi fikira te, lazim e em xerc bidine qeyser yan na?»¹⁸Îsa qelpya wan fem kir, got: «Çima hûn min dicêribînin, durûno? ¹⁹P’erê xercdayînê nîþanî min kin.» Wan zîvek wîr’a anî.²⁰Îsa ji wan pirsî: «Ev nivîsar û sifet yên k’ê ne?» ²¹Gotine wî: «Yên Qeyser in.» Hingê gote wan: «Awa çi yên Qeyser in, bidine Qeyser û çi yên Xwedê ne, bidine Xwedê.» ²²Gava wan bihîst zendegirtî man, ew hiþtin û çûn.²³Wê rojê ji sadûqyên ku digotin mirî zêndî nabin, hinek hatine cem Îsa, jê pirsîn ²⁴û gotinê: «Dersdar! Mûsa got: ,,Heger yek bêzuret bimire, birayê wî bira jina wî bistîne û zuret pey birê xwe xe.’’²⁵Awa heft bira li cem me hebûn. Birê mezin zewicî, bêzuret mir, jina wî birayê wîr’a ma. ²⁶Usa jî hate serê birayê dudan û yê sisyan, xulese ev yek hate serê her heftan jî. ²⁷Li pey hemûyanr’a ew jin jî mir. ²⁸De niha bêje, Roja Zêndîbûna miryan ew jin wê ji wan her heftan bibe jina k’îjanî? Çimkî hemûyan jî ew standibû.»²⁹Îsa li wan vegerand got: «Hûn xalifî ne, çimkî ne nivîsaran zanin, ne jî qewata Xwedê. ³⁰Roja Zêndîbûna miryan ne wê bizewicin, ne jî mêr kin, lê wê mîna milyaketên ezmên bin.³¹Lê derheqa zêndîbûna miryanda, gelo we xebera Xwedêye wer’a gotî nexandye? ³²,,Ez Xwedêyê Îbrahîm, Xwedêyê Îshaq û Xwedêyê Aqûb im.’’ Xwedê ne Xwedêyê miryan e, lê Xwedêyê zêndyan e.» ³³Gava k’oma hazir ev tiþt bihîstin, li ser hînkirina wî zendegirtî man.³⁴Lê gava fêrisyan bihîst, ku Îsa sadûqî dengbir’î kirin, hemû li cîkî civyan. ³⁵Hingê ji wan qanûnzanan yekî pirs da Îsa, ku wî bicêribîne û got: ³⁶«Dersdar. Qanûnêda t’emya here mezin k’îjan e?»³⁷Îsa gotê: «,,Xudan Xwedê xwe hiz bike: bi t’emamya dilê xwe, bi t’emamya kesa xwe û bi t’emamya hiþê xwe.’’ ³⁸Ev e t’emya pêþin û here mezin.³⁹Û ya dudan jî mîna vê ye: ,,Hevalê xwe weke xwe hiz bike’’. ⁴⁰Hemû nivîsarên pêxemberan û Qanûnê ji van her du t’emyanva girêdayî ne.»⁴¹Gava fêrisî civyan, Îsa ji wan pirsî ⁴²û got: «Hûn bona Mesîh çi difikirin, t’exmîna we ew kur’ê k’ê ye?» Gotine wî: «Kur’ê Dawid e.»⁴³Îsa gote wan: «Lê çawa Dawid bi Ruh wî Xudanê xwe hesab dike? Çimkî wî got: ⁴⁴,,Xudan gote Xudanê min: Li alyê minî rastê rûnê, heta ku ez dijminên te bikime binê p’yên te.’’⁴⁵Heger Dawid wî ,,Xudan’’ hesab dike, ew çawa dibe kur’ê wî?» ⁴⁶Û t’u kes nikaribû caba wî bida û li pey wê rojêr’a t’u kesî newêrbû pirsek ji wî bikira.

23¹Hingê Îsa k’oma merivanr’a û þagirtên xwer’a xeber da got: ²«Qanûnzan û fêrisî ser k’ursyê Mûsa rûniþtine. ³Îdî ew çi wer’a bêjin xwey kin û biqedînin, lê mîna wan nekin, çimkî ew dibêjin, lê nakin.⁴Barên giran û zehmet girêdidin, datînine ser milên merivan, lê ew xwexa naxwazin t’ilya xwe jî bidinê. ⁵Ew her tiþtî dikin, ku li ber merivan bêne k’ifþê. Keþkûlên p’rtûkane mezin mil û enyên xweva girêdidin û rîþyên k’incên xwe dirêj dikin.⁶Þayanda serê jorin hiz dikin, kinîþtanda k’ursyên pêþin, ⁷Ew hiz dikin bazaranda silavê bistînin û meriv jî bêjine wan: ,,Mamoste’’.⁸Lê bira wer’a nebêjin: ,,Mamoste’’, çimkî dersdarê we yek e, ew Mesîh e û hûn hemû jî bira ne. ⁹Li ser dinyayê hûn t’u kesîr’a nebêjin: ,,Bavo’’, çimkî Bavê we yek e, ew li ezmên e. ¹⁰Ne jî wer’a bêjin: ,,Rêber’’, çimkî Rêberê we yek e, ew Mesîh e.¹¹Bira nava weda yê herî mezin bibe berdestyê we. ¹²K’î ku xwe bilind bigire, ewê nimiz be, lê k’î xwe nimiz bigire, ewê bilind be.¹³Lê wey li we qanûnzan û fêrisyên durû! Hûn derê P’adþatya ezmana li ber merivan dadidin. Ne hûn dik’evinê û ne jî wan dihêlin, yên ku dixwazin bik’evinê. ¹⁴Wey li we qanûnzan û fêrisyên durû! Ku hûn malên jinebyan hûfî xwe dikin, lê alîkîva duayê xwe dirêj dikin, ku ji merivan bêne dîtinê. Bona vê yekê dîwana we wê hê giran be. ¹⁵Wey li we qanûnzan û fêrisyên durû! Hûn li be’r û bejan digerin, ku yekî nebawer bînine ser rya xwe. Û gava hûn digihîjine meremê xwe, hûn wî du car ji xwe zêdetir dikine p’ara dojê.¹⁶Wey li we rêberên kor, hûn dibêjin: ,,K’î ku bi p’aristxanê sond dixwe, ne tiþtek e. Lê k’î ku bi zêr’ê p’aristxanêda sond dixwe, dibe deyndar’’. ¹⁷Hey bêaqil û korno! K’îjan mezin e, zêr’ yan p’aristxane, ku zêr’ helal dike?¹⁸Usa jî hûn dibêjin: ,,K’î ku bi qurbangehê sond dixwe ne tiþtek e, lê k’î bi hedya ser qurbangehê sond dixwe, dibe deyndar’’. ¹⁹Hey bêaqil û korno! K’îjan e mezin? Hedî yan qurbangeh, ku hedyê helal dike?²⁰Awa, k’î bi qurbangehê sond dixwe, ew him bi wê sond dixwe, him jî bi hemû tiþtên ku ser wê hene. ²¹K’î bi p’aristxanê sond dixwe, ew him bi wê sond dixwe, him jî bi wî, k’î wêda dimîne. ²²Û k’î bi ezmên sond dixwe, ew him bi T’extp’adşê Xwedê sond dixwe, him jî bi yê ser rûniþtî.²³Wey li we qanûnzan û fêrisyên durû! Hûn dehekên pûngê, anîsoyê û kêmûnê didin, lê tiþtên Qanûnêye pêþ: heqyê, rehmê û baweryê davêjine piþt xwe. We gerekê ev bikirana û dest ji tiþtên mayîn nek’iþanda. ²⁴Rêberên kor! Hûn k’ermêþan diparzinin, lê deveyan dadiqurtînin!²⁵Wey li we qanûnzan û fêrisyên durû! Hûn t’as û fîncanan rûyê dervava paqij dikin, lê hindurva t’ijî timayî û ç’evbirçîtî ne. ²⁶Fêrisyê kor! Berê pêþda hindurê fîncan û t’asê paqij ke, ku derva jî paqij be.²⁷Wey li we qanûnzan û fêrisyên durû! Hûn mîna t’irbên sipîkirî ne, ku ji derva bedew k’ifþ dibin, lê hindurva bi hestûyên miryan û bi her heramyêva t’ijî ne. ²⁸Usa jî hûn, ji derva merivanva rast têne k’ifþê, lê hindurva durû û neheq in.²⁹Wey li we qanûnzan û fêrisyên durû! Hûn t’irbên pêxemberan çê dikin û t’irbên yên rast dixemilînin ³⁰û dibêjin: ,,Heger em rojên bavên xweda bûna, meyê t’evî wan xûna pêxemberan nerêta’’. ³¹Îdî hûn dibine þehdê xwe, ku hûn lawên wan bavan in, yên ku pêxember kuþtine.³²De kêmasya xirabyên bavên xwe t’emam kin. ³³Me’rno! Ç’êjikên me’ran! Hûnê çawa ji dîwana dojê birevin?³⁴Lema ezê pêxemberan, serwaxtan û qanûnzanan biþînime cem we û hûnê ji wan hinekan bikujin, xaç kin, hinekan jî kinîþtên xweda bidine ber qamçyan û bajar-bajar bizêrînin. ³⁵Hemû xûna bêsûce ku li ser rûyê erdê hatye rêtinê wê bê ser we, ji xûna Habîlê bêsûc heta xûna Zekeryayê kur’ê Berexya, ku we nava p’aristxanê û qurbangehêda kuþt. ³⁶Ez rast dibêjime we, ev hemû xûn wê bêne serê vî nisilî.³⁷Orþelîm! Orþelîm! Te pêxember dikuþtin û þandyên cem xwe didane ber keviran! Çend caran min xwast lawên te bicivanda, çawa mirîþk cûcûkên xwe dicivîne bin baskên xwe, lê te nexwast! ³⁸Awa mala te wê xirabe û destjêberdayî bimîne. ³⁹Ez dibêjime we, îdî ji vir hada hûn min nabînin, heta ku bêjin: ,,Bimbarek e ewê ku bi navê Xudan tê’’.»

24¹Gava Îsa ji p’aristxanê derk’et çû, þagirt çûne cem wî, ku xanyên p’aristxanê nîþanî wî kin. ²Îsa wanr’a got: «Hûn van hemûyan dibînin? Ez rast dibêjime we, ev hemûyên jî wêran bin, vê derê kevirê li ser kêvir nemîne!»³Gava ser ç’yayê Zeytûnê ew rûniþtibû, þagirtên wî t’enê hatine cem û jê pirsîn: «Bêje me, ev tiþt wê çiçax bibin? Û nîþana hatina te û axirya vê dinyayê wê çi be?» ⁴Îsa caba wan da, got: «Miqatî xwe bin, ku t’u kes we nexapîne, ⁵çimkî gelek wê bi navê min bên û bêjin: ,,Ez im Mesîh’’ û wê gelekan bixalifînin.⁶Hûnê deng û be’sê þer’an bibihên, lê miqatî xwe bin, xwe unda nekin. Gerekê ev tiþt bibin, lê ew hê ne axirî ye. ⁷Miletê rabe li ser milet, p’adþatî li ser p’adþatyê, cî-cyan xelayî, nexaþya mirinê û erdhej wê bibin. ⁸Lê ev hemû mîna êþa k’ulfetê ye, ku dest pê dike lê digire.⁹Hingê wê we bidine te’lî-tengyê, we bikujin û bona navê min hûnê ber ç’evên her miletan reþ bin. ¹⁰Hingê gelek wê ji rê bik’evin, wê nemamya hevdu bikin û ber ç’evê hev reþ bin. ¹¹Gelek pêxemberên derew wê derk’evin û gelekan bixalifînin.¹²Ji dest zêdebûna neheqyê hizkirina gelekan wê sar be. ¹³Lê k’î heta axiryê teyax ke, ewê rizgar be. ¹⁴Û ev Mizgînya P’adþatyê wê li nava t’emamya dinyayêda bê dannasînkirinê, ku her miletanr’a bibe þehdetî û hingê axirî wê bê.¹⁵Çaxê hûn Heramya wêrankirinê li cyê pîroz cîgirtî bibînin, çawa ku Danîyêl pêxember got, (yê bixûne bira fem bike), ¹⁶hingê ewên ku Cihûstanêda ne bira birevine ç’yan. ¹⁷Yê ser xanî ye, bira danek’eve, ku ji malê tiþtekî hilde. ¹⁸Û ewê ku li k’ewþên e, bira venegere ku p’otê xwe hilde.¹⁹Lê li wan rojanda wey li hemlan û destdergûþan! ²⁰Dua bikin, ku reva we nek’eve zivistanê yan jî roja þemyê. ²¹Çimkî hingê tengasîke usa mezin wê bibe, ku ji destpêka dinyayêda heta niha mîna wê nebûye û ne jî wê bibe. ²²Heger ew roj kin nebûna, t’u bedenê rizgar nebûya, lê boy xatirê hilbijartyan ew roj wê kin bin.²³Hingê, heger yek wer’a bêje: ,,Va ye Mesîh vir e’’ yan ,,Wa ye wir e’’, bawer nekin. ²⁴Çimkî mesîh û pêxemberên derew wê derên, nîþan û k’iryametên mezin bikin, ku bikaribin hilbijartyan jî bixalifînin. ²⁵Va ye min hê pêþda wer’a got.²⁶Heger wer’a bêjin: ,,Va ye Mesîh çolêda ye’’, dernek’evin, yan: ,,Wa ye, ew wê odêda ye’’, bawer nekin. ²⁷Çimkî çawa birûsk ji rohilatê birq dide û heta roavayê k’ifþ dibe, wê hatina Kur’ê Meriv jî bi wî awayî be. ²⁸«Li k’u cendekên mirî hebin, teyrê jî li wir t’op bin.»²⁹Pey tengasya wan rojanr’a, rûyê te’vê wê bê girtinê û hîvê jî ronaya xwe nede, steyrk wê ji ezmên bik’evin û t’opên ezmana wê ji ryên xwe derk’evin.³⁰Hingê nîþana Kur’ê Meriv wê li ezmên k’ifþ be û her miletên dinyayê wê þînê bikin, çaxê bibînin Kur’ê Meriv li ser e’wrên ezmên bi qewat û rûmeta mezin tê. ³¹Ewê milyaketên xwe bi dengê bor’yane bilind biþîne û hilbijartyên wî wê ji her çar qulban bicivînin: ji p’er’ekî ezmên heta p’er’ê din.³²Ji dara hêjîrê dersekê hîn bin. Çaxê çiqilên wê ter’ dibin û belgên wê dibiþkivin, îdî hûn zanin, ku havîn nêzîk e. ³³Usa jî çaxê hûn van her tiþtan bibînin, bizanibin ku ev tiþt nêzîk e, li ber þêmîkê ye.³⁴Ez rast dibêjime we, eva nisila derbaz nabe, heta ku ev hemû tiþt nebin. ³⁵Erd û ezmanê derbaz bin, lê gotinên min t’u car derbaz nabin.³⁶Lê bona wê rojê û wê sihetê t’u kes nizane, ne jî milyaketên ezmana lê t’enê bav.³⁷Çawa ku li rojên Nuhda bûn, li dema hatina Kur’ê Merivda jî wê usa bibin. ³⁸Çawa ku wan rojên berî tofanê merivan dixwarin, vedixwarin, dizewicîn û mêr dikirin, heta wê roja ku Nuh k’ete gemyê ³⁹û meriv pê nehesyan, heta ku lêyî rabû û hemû jî xeniqandin. Li dema hatina Kur’ê Merivda jî wê usa be.⁴⁰Hingê du meriv wê li nav erdê xweda bin, yekê bê hildanê û yê din bê hiþtinê. ⁴¹Û du k’ulfet wê li ser k’arê destarekî bin, yekê bê hildanê, ya din bê hiþtinê. ⁴²Awa hiþyar bimînin, çimkî hûn nizanin Xudanê weyê k’îjan rojê bê.⁴³Lê vê yekê bizanibin, heger xweyê malê bizanibûya, ku k’îjan dema þevêda dizê bihata, wê hiþyar bima û nehiþta, ku mala wî derevekira. ⁴⁴Lema, hûn jî hazir bin, çimkî Kur’ê Meriv wê siheteke usada bê, ku hûn ne ç’evnihêrî ne.⁴⁵Awa k’î ye ew xulamê amin û serwaxt, ku axayê wî ew ser xulamên xwe k’ifþ kir, ku xwarina wan waxtda bide wan? ⁴⁶Xwezî li wî xulamî, ku gava axayê wî bê, wî usa bibîne. ⁴⁷Ez rast dibêjime we, ewê wî dayne ser t’emamya hebûka xwe.⁴⁸Lê heger xulamê xirab dilê xweda bêje: ,,Axayê min hatina xwe derengî êxist’’ ⁴⁹û dest pê ke xulam-hevalên xwe xe û t’evî yên pey îçkê bixwe û vexwe, ⁵⁰axayê wî xulamî wê rojeke usada bê, ku ewê ne hîvyê be û siheteke usada, ku ewê nizanibe. ⁵¹Ewê wî xulêm qet-qetî ke û p’ara wî wê t’evî durûyan ke. Li wir wê bibe girî û ç’irke-ç’irka diranan.

25¹Hingê P’adþatya ezmana wê mîna vê yekê be: Dehe qîzên bik’ir ç’irên xwe hildan pêþya zavêda çûn. ²Ji wan pênc serwaxt bûn, lê pênc bêfem. ³Bêfeman ç’irên xwe hildan, lê rûn xwer’a hilnedan, ⁴lê yên serwaxt bi t’evî ç’irê rûn jî derdananda xwer’a hildan.⁵Çaxê zava derengî k’et, hemû jî westyan û k’etine xewê. ⁶Nîvê þevê dengek hat: ,,Va ye zava tê! Pêþya wîda her’in!’’⁷Hingê hemû bik’ir rabûn ç’irên xwe saz kirin. ⁸Bêfeman gote serwaxtan: ,,Ji rûnê xwe bidine me jî, çimkî ç’irên me vêdisin’’. ⁹Lê serwaxtan li wan vegerand got: ,,Na, belkî ev rûn t’êra me û we neke. Baþ e, ku hûn her’ine cem ewên ku difroþin xwer’a bik’ir’in’’.¹⁰Û dema ew çûn bik’ir’in, zava hat û ewên hazir bi wîr’a k’etine dewatê û derî hate girtinê. ¹¹Paþê bik’irên din jî hatin û gotin: ,,Xudan, Xudan! Derî li me veke!’’ ¹²Lê wî caba wan da got: ,,Ez rast dibêjime we, ez we nas nakim’’. ¹³Awa hiþyar bimînin, çimkî hûn ne roja hatina Kur’ê Meriv dizanin, ne jî sihetê.¹⁴Hingê P’adþatya ezmana wê mîna vê yekê be: Merivek wê derk’eta rêwîtyê, wî gazî xulamên xwe kirin, hebûka xwe sparte wan. ¹⁵Pênc telant dane yekî, dudu dane yê din û telantek jî da yekî din, her kesîr’a weke qewata wî û zû rê k’et çû. ¹⁶Yê pênc telant standibûn, zû çû bi wan xebitî û pêncên din jî serda qazinc kirin.¹⁷Usa jî, yê ku du telant standibûn, duduyên din jî qazinc kirin. ¹⁸Lê ewî ku telantek standibû, çû erd k’ola û zîvê axayê xwe têda veþart.¹⁹Pey gelek waxtr’a axayê wan xulaman hat û xwast hesabê xwe t’evî wan bike. ²⁰Yê ku pênc telant standibûn pêþda hat, pênc telantên din jî anîn û got: ,,Axayê min, te pênc telant dabûne min. Min ser wanda pêncên din jî qazinc kirin,’’ ²¹Axayê wî gotê: ,,Eferim, xulamê baþ û amin! Tu nava tiþtên hindikda amin mayî, ezê te daynime ser gelek tiþtan. Bik’eve þaya axayê xwe!’’²²Yê du telant standibûn, ew jî hat û got: ,,Axayê min! Te du telant dabûne min. Min duduyên din jî li ser wanda qazinc kirin’’. ²³Axayê wî gotê: ,,Eferim, xulamê baþ û amin! Tu nav tiþtên hindikda amin mayî, ezê te daynime ser gelek tiþtan. Bik’eve þaya axayê xwe!’’²⁴Lê yê telantek standibû hat û got: ,,Axayê min, min zanibû, ku tu merivekî sert î. Ji wê dera te neçandye didirûyî û ji dera te ne reþandye t’op dikî. ²⁵Ez jî tirsyam, çûm min telantê te erdêda veþart. Hanê, ya te tera.’’²⁶Axayê wî lê vegerand got: ,,Xulamê xirab û xweranedîtî! Te zanibû, ku ez ji wê dera ku min neçandye didirûm û ji wê dera ku min nereþandye t’op dikim, ²⁷çima te zîvê min neda serafan, ku ez bihatama min telantê xwe bi qazincêva bistanda?²⁸Niha wî telantî jê bistînin û bidine wî, deh telantên k’ê hene. ²⁹Çimkî yê k’ê ku heye, wîr’a wê bê dayînê û serda wê zêde be, lê yê k’ê ku t’une, çî wî jî heye wê jê bê standinê. ³⁰Lê ew xulamê bêkêr bavêjine tarya derva. Li wir wê bibe girî û ç’irke-ç’irka diranan.’’³¹Dema ku Kur’ê Meriv bi rûmeta xweva t’evî hemû milyaketan bê, hingê wê li ser T’extp’adşê xweye rûmetê rûnê ³²her milet jî wê li ber hizûra wî bicivin. Ewê wan ji hev baþqe ke, çawa þivan pêz ji bizinan vediqetîne. ³³Ewê pêz li alyê xweyî rastê bide sekinandinê, lê bizinan li alyê ç’epê.³⁴Hingê p’adþa wê yên li alyê xweyî rastêr’a bêje: ,,Werin, dirozge lêbûyên Bavê min! Û wê p’adþatyê war bin, ya ku bona we ji dema efirandina dinyayêda hazir bûye. ³⁵Çimkî ez birçî bûm we xurek da min, t’î bûm we av da min, xerîb bûm, we ez qebûl kirim, ³⁶tazî bûm, we ez k’inc kirim, nexaþ bûm, hûn ser minda hatin, hebsêda bûm, hûn hatine dîtina min.’’³⁷Hingê yên rast wê wîr’a bêjin: ,,Xudan, me çiçax tu birçî dîtî û xurek daye te? yan me tu t’î dîtî û av daye te? ³⁸Me çiçax tu xerîb dîtî û tu qebûl kirî yan jî tu tazî dîtî û tu k’inc kirî? ³⁹Çiçax me tu nexaþ yan hebsêda dîtî û em hatine dîtina te?’’ ⁴⁰P’adþa jî wê bêje wan: ,,Ez rast dibêjime we, heger we qencî bona ji van birakî minî herî biç’ûk kir, we bona min kir’’.⁴¹Hingê ewê yên alyê ç’epêr’a bêje: ,,Nifir lêbûyîno! Dûrî min her’in: nava agirê heta-ha-tê, ku bona Þeytan û milyaketên wî hazir bûye. ⁴²Çimkî ez birçî bûm, we xurek neda min, t’î bûm, we av neda min, ⁴³xerîb bûm, we ez qebûl nekirim, tazî bûm, we ez k’inc nekirim, nexaþ û hebsêda bûm, hûn ser minda nehatin’’.⁴⁴Hingê ewê wîr’a bêjin: ,,Xudan! Me çiçax tu birçî yan t’î yan xerîb yan tazî yan nexaþ yan hebsêda dîtî û me alîk’arî neda te’’? ⁴⁵Hingê ewê caba wan bide û bêje: ,,Ez rast dibêjime we, heger we qencî bona yekî ji evên herî biç’ûk nekir, we bona min jî nekir’’. ⁴⁶Evê her’ine nava cizareta heta-ha-tê, lê yên rast wê her’ine nava jîyîna heta-ha-tê.»

26¹Gava Îsa ev hemû xeber xilaz kirin, þagirtên xwer’a got: ²«Hûn zanin, ku du rojan þûnda wê Cejina Derbazbûnê be û Kur’ê Meriv xaçkirinêr’a wê bê dayînê.»³Hingê serokên k’ahînan û rûspyên cimetê li seraya serokk’ahînda, ku navê wî Qeyafa bû, civyan ⁴û li hev þêwrîn, ku Îsa dizîva bi fêlbazyê bigirin, bikujin. ⁵Lê wan digot: «Bira ev yek cejinêda nebe, ku cimet ranebe miqabilî me.»⁶Çaxê Îsa li Beytanyayê mala Þimhûnê k’otîda bû, ⁷k’ulfetek, ku derdanek rûnê wêye bînxaþ hebû û ew derdan ji alabastirê bû, ew hate cem Îsa û gava ew li ser sifrê rûniþtibû, rûn ser serê wîda kir. ⁸Gava þagirtan eva yeka dît, li wan xaþ nehat û gotinê: «Çima ev zyan bû? ⁹Eva rûna dikaribû bi bahakî giran bihata firotanê û feqîranr’a bihata belakirinê.»¹⁰Lê Îsa vê yekê hesya û gote wan: «Çima hûn xatirê wê k’ulfetê dik’evin? Ewê tiþtekî qenc bona min kir. ¹¹Feqîr wê her t’im wer’a hebin, lê ezê her t’im ne t’evî we bim.¹²Ewê bona danîna mine li t’irbê ew rûn rête ser bedena min. ¹³Ez rast dibêjime we, dinyayêda li k’u eva Mizgînya bê dannasînkirinê, wê kirina vê k’ulfetê jî bona bîranîna wê bê gotinê.»¹⁴Hingê yekî ji her donzdehan, ku Cihûdayê Îsxeryotî dihate gotinê, çû cem serokên k’ahînan ¹⁵û got: «Hûnê çi bidine min, ku ez wî bidime destê we?» Wana sî zîv wîr’a soz dan. ¹⁶Ji wir þûnda ew mecalekê digerya, ku çawa Îsa bide destê wan.¹⁷Li roja pêþin, ya Cejina Nanê Þkeva, þagirt hatine cem Îsa û wîr’a gotin: «Tu li k’u dixwazî Þîva Cejina Derbazbûnê bixwî, ku em bona te hazir bikin?» ¹⁸Ewî jî got: «Her’ine bajêr, cem filan merivî û bêjine wî: ,,Dersdar dibêje: Roja min nêzîk e. Ezê Cejina Derbazbûnê þagirtên xweva t’evayî mala teda derbaz kim’’.» ¹⁹Û þagirtan usa kir, çawa ku Îsa ferman dabû wan û Þîva Cejina Derbazbûnê hazir kirin.²⁰Êvarê ew t’evî her donzdehan ser sifrê rûniþt. ²¹Gava wana hê dixwar, Îsa got: «Ez rast dibêjime we, yekî ji nava we wê nemamya min bike.» ²²Þagirt gelekî ber xwe k’etin û ji wan her kesî gotê: «Xudan, xa ne ez im?»²³Ewî li wan vegerand got: «Ewê ku paryê xwe t’evî min t’asêda kir, ewê nemamya min bike. ²⁴Hemî Kur’ê Meriv wê usa her’e, çawa ku bona wî hatye nivîsarê, lê wey li wî, k’î nemamya Kur’ê Meriv bike! Wîr’a hê qenc bû, ku ew qet dinê nek’eta.» ²⁵Cihûdayê ku wê nemamya wî bikira, lê vegerand got: «Dersdar, xa ne ez im?» Îsa wîr’a got: «Te bi zarê xwe got.»²⁶Û hê wana nan dixwar, Îsa nan hilda þikirî da, ker kir da þagirtan û got: «Hanên, hildin bixwin. Eva bedena min e.»²⁷Peyr’a k’as hilda þikirî da û da wan got: «Hûn hemû jî ji vê vexwin, ²⁸eva xûna min e, bona Peymana Nû, ku bona baxþandina gunehên gelekan tê rêtinê. ²⁹Lê ez dibêjime we, îdî ez ji vir hada ji berê vê mêwê venaxwim, heta wê roja ku ezê t’evî we P’adþatya Bavê xweda ji ya nû vexwim.»³⁰Paþê wan zebûrek stira, derk’etin çûne ç’yayê Zeytûnê.

³¹Hingê Îsa gote wan: «Îþev hûn hemûyên jî ji min p’iþk bin her’in, çimkî nivîsar e: ,,Ezê þivên xim û pezê jî bela-belayî bin’’. ³²Lê çaxê ez ji mirinê zêndî bim, ezê berî we her’ime Celîlê.»³³Petrûs lê vegerand got: «Heger hemû jî ji te p’iþk bin dûr k’evin, lê ez qet ji te naçim.» ³⁴Îsa gote wî: «Ez rast dibêjime te, hema îþev, hê berî bangdana dîk, tuê sê caran min înk’ar kî.» ³⁵Petrûs gotê: «Heger dem bê, ezê bi ter’a bimirim jî, lê qet te înk’ar nakim.» Hemû þagirtan jî usa digotin.³⁶Hingê Îsa wanr’a t’evayî çû cîkî ku Gêtþemanî dihate gotinê û þagirtanr’a got: «Li vir rûnên, heta ez her’im dera han dua bikim.» ³⁷Wî Petrûs û her du kur’ên Zebedî xwer’a hildan, k’esir hatê, ber xwe k’et. ³⁸Hingê gote wan: «Dilê min haqas derd û k’eder e, mîna ber mirinê. Vir bimînin û t’evî min hiþyar bin.»³⁹Hinekî pêþda çû deverû xwe avît, dua kir û got: «Bavo! Heger dibe, bira ev k’as ji min derbaz be, lê ne ku xwastina min be, lê ya te be.»

⁴⁰Paþê hate cem þagirtan, ew razayî dîtin û gote Petrûs: «Hûn nikaribû sihetekê t’evî min hiþyar bimana? ⁴¹Hiþyar bimînin û dua bikin, ku hûn nek’evine nava cêribandinê. Belê, ruh razî ye, lê beden sist e.»⁴²Careke din Îsa dîsa çû dua kir û got: «Bavo! Heger, heta ku ez vê k’asê venexwim, nabe ku ew ji min derbaz be, bira daxwaza te be.» ⁴³Û Îsa hat, ew dîsa xewêda dîtin, ç’evên wan ji xewê venedibûn. ⁴⁴Û ew hiþtin çû, cara sisyan dua kir, dîsa ew xeber got.⁴⁵Hingê hate cem þagirtan û gote wan: «Hûn hela hê razayî ne û rihet dibin? Waxt pêr’a gihîþt, ku Kur’ê Meriv bik’eve destê gunehk’aran. ⁴⁶Rabin em her’in. Va ye, ewê ku nemamya min dike nêzîk bû.»⁴⁷Ewî hê xeber dida, Cihûdayê ku yek ji wan her donzdehan bû hat. Wî ji alyê serokên k’ahînan û rûspyên cimetêda k’omeke giran xwer’a anîbû, bi daran û þûran. ⁴⁸Nemamê wî eþaret dabû wan û gotibû: «Ez her’ime rûyê k’ê, ew e, wî bigirin.»⁴⁹Hingê Cihûda nêzîkî Îsa bû û got: «Silav li te, dersdar!» û çû rûyê wî. ⁵⁰Îsa gote wî: «Heval, tuê çima hatî?» Hingê ew pêþda hatin, dest avîtine Îsa û ew girtin.⁵¹Yekî ji ewên ku t’evî Îsa bû, rabû þûrê xwe k’iþand li xulamê serokk’ahîn xist û guhê wî pekand. ⁵²Wê gavê Îsa gote wî: «Þûrê xwe bike cî. K’î þûr hilde, ewê bi þûr her’e. ⁵³Te t’irê ez nikarim ji Bavê xwe bixwazim, ku hema niha ji donzdeh ordyan zêdetir milyaketan bigihîne min? ⁵⁴Lê nivîsar wê çawa bêne sêrî, ku dibêjin, gerekê aha bin?»⁵⁵Wê gavê Îsa gote wê k’oma hatî: «Qey bêjî, hûn derk’etine ku yekî t’alank’ar bigirin, ku bi daran û þûran hatine min bigirin? Ê ne ez her roj t’evî we p’aristxanêda rûdiniþtim û min hûn hîn dikirin, lê we ez nedigirtim. ⁵⁶Lê ev her tiþt bûn, ku nivîsarên pêxemberan bêne sêrî.» Wê demê hemû þagirtan ew hiþt û revîn.⁵⁷Lê yên ku Îsa girtin, ew birine cem Qeyafayê serokk’ahîn, li k’u qanûnzan û rûspî civyabûn. ⁵⁸Petrûs jî ji dûrva heta hewþa serokk’ahîn, p’ê-p’ê pey wî hat, çû hindur û li nav xizmetk’aran rûniþt, ku bizanibe axirî wê çawa be.⁵⁹Serokên k’ahînan û t’emamya civîna giregiran jî þehdetîke derew miqabilî Îsa digeryan, ku wî bikujin, ⁶⁰lê nedîtin. Gelek þehdên derew jî hatin, dîsa sedemek nedîtin. Paþê du þehdên derew pêþda hatin ⁶¹û gotin: «Evî got: ,,Ez p’aristxana Xwedê dikarim hilþînim û nava sê rojanda wê dîsa çê kim.’’»⁶²Serokk’ahîn rabû ser p’yan û gote wî: «Bona van þehdetyên ku evana miqabilî te didin tu çima cabekê nadî?» ⁶³Lê Îsa dengê xwe nekir. Serokk’ahîn dîsa gote wî: «Ez te bi Xwedêyê zêndî didime sondê. Mer’a bêje, tu yî Mesîh, Kur’ê Xwedê?» ⁶⁴Îsa gotê: «Te bi zarê xwe got. Lê ez dibêjime we, hûnê ji vir hada Kur’ê Meriv li cem Yê Zor, li alyê wîyî rastê rûniþtî û li ser e’wrên ezmênva tê bibînin.»⁶⁵Hingê serokk’ahîn k’incên xwe qelaþtin û got: «Evî k’ifirî kir! Îdî þehde çî mer’a ne? Va ye we niha k’ifiryê wî bihîst? ⁶⁶Weva çawa k’ifþ dibe?» Wana jî lê vegerand got: «Wî dik’eve, ku bê kuþtinê.»⁶⁷Hingê t’ûyî rûyê wî kirin û bi k’ulman lêdan, hinekan jî þemaq lê didan ⁶⁸û digotinê: «Mesîh, mer’a pêxembertyê bike, k’a k’î bû, ku te xist?»⁶⁹Hingê Petrûs derva li hewþêda rûniþtibû. Carîk hate cem wî û got: «Tu jî t’evî Îsayê Celîlê bûyî.» ⁷⁰Lê ewî li ber hemûyan înk’ar kir got: «Ez nizanim tu çi dibêjî.»⁷¹Û gava ew çû ber derge, yeke din ew dît û gote yên li wir hizûr: «Evî han jî t’evî Îsayê Nisretê bû.» ⁷²Wî dîsa bi sond înk’ar kir got: «Ez wî merivî nas nakim.»⁷³Demekê þûnda ji merivên wir çûne cem Petrûs û gotinê: «Bi rastî jî tu ji wan î, çimkî zaravê te jî te difiroþe.» ⁷⁴Hingê wî da nifiran, sond xwar got: «Ez wî merivî nas nakim.» Hema wê gavê dîk bang da ⁷⁵û Petrûs ew gotina Îsa bîr anî, ku gotibûyê: «Berî bangdana dîk, tuê sê caran min înk’ar kî.» Ew derk’ete derva û k’ele-k’el girya.

27¹Çaxê sibeh ron bû, t’evaya serokên k’ahînan û rûspyên cimetê li hev þêwrîn, ku Îsa çawa bidine kuþtinê. ²Ew girêdan, birin dane destê Pîlatoyê welî.³Hingê Cihûdayê ku nemamya wî kir, dît ku Îsa hate bendkirinê, p’oþman bû, çû ew sî zîv vegerande serokên k’ahînan û rûspyan ⁴û got: «Min guneh kir. Ez bûme bayîsê xûna bêsûc.» Wan jî gotê: «Mer’a çi, tu zanî.» ⁵Wî jî ew zîv avîtine nav p’aristxanê, derk’et çû (qet avîte stukura xwe) û xwe dardakir.⁶Lê serokên k’ahînan zîv hildan û gotin: «Ne rast e, ku em van t’evî xezna p’aristxanê kin, çimkî ew maþê xûnê ye.» ⁷Hingê ew li hev þêwrîn û bi wan zîvan erdê Axînker k’ir’în, bona gor’ên xerîban. ⁸Lema ew erd heta îro jî «Erdê Xûnê» tê gotinê.⁹Hingê ew gotina bi zarê Yêremya pêxember hate sêrî: «Sî zîv bahê wê dan, weke wî bahê ku lawên Îsraêlê qayl bûn ¹⁰û ew dane erdê Axînker, çawa Xudan ferman da min.»¹¹Îsa ber welî sekinî, ewî jê pirsî: «Tu yî p’adþayê cihûyan?» Îsa got: «Te bi zarê xwe got.» ¹²Lê gava serokên k’ahînan û rûspyan ew gunehk’ar dikirin, wî qet caba t’u kesî neda. ¹³Hingê Pîlato gote wî: «Tu nabihêyî çiqas þikyatê te dikin?» ¹⁴Wî dîsa caba t’u kesî neda, heta ku welî jî þaþ ma.¹⁵Xeysetê welî bû, ku cejinêda bi xwastina cimetê girtîkî ji hebsê wanr’a berda. ¹⁶Hingê girtîkî k’ifþ hebû hebsêda, navê wî Barabas.¹⁷Gava ew civyan, Pîlato wanr’a got: «Hûn k’îjanî dixwazin ez bona we ber’dim: Barabas yan Îsayê ku Mesîh tê gotinê?» ¹⁸Ewî zanibû, ku ji hevsûdyê Îsa dabûne destê wî.

¹⁹Çaxê ew li herema dîwanê rûniþtibû, jina wî cab serda þand got: «K’arê te ewî bêsûc nek’etye, çimkî îþev xewnêda bona wî gelek tiþt hatine serê min.»²⁰Lê serokên k’ahînan û rûspyan cimetê razî kir, ku Barabas bixwazin û Îsa unda bikin. ²¹Welî dîsa gote wan: «Hûn ji van her duyan k’îjanî dixwazin, ku ez wer’a ber’dim?» Wan jî lê vegerand: «Barabas!» ²²Pîlato gote wan: «Lê Îsayê ku wîr’a Mesîh dibêjin çawa bikim?» Hemûyan jî got: «Bira bê xaçkirinê!»²³Welî got: «Evî çi xirabî kirye?» Hingê wana dengê xwe hê bilind kirin û gotin: «Bira bê xaçkirinê!» ²⁴Pîlato jî dît, ku t’u tiþt alîk’aryê nade, lê hê þer’-de’w dest pê dibe, av hilda li ber hizûra cimetê destên xwe þûþtin û got: «Ez ji xûna vî bêsûc im. Hûn xwexa binihêrin.»²⁵Û t’emamya cimetê caba wî da got: «Bira xûna wî li ser me û lawên me be!» ²⁶Hingê Pîlato Barabas wanr’a berda, lê Îsa da ber qamçyan û da destê wan, ku bê xaçkirinê.²⁷Hingê eskerên welî Îsa birine hindurê rewþxana welî û t’emamya refa eskeran ser wî civya. ²⁸K’inc jê þiqitaqndin û çuxekî sorê-gevez lê kirin. ²⁹Paþê t’acgulîk ji stiryan vegirtin dane sêrî û qamîþek jî dane destê wîyî rastê. Hingê li ber wî çok dan, qerfê xwe wî kirin û gotin: «Xaþ be, p’adþayê Cihûyan!»³⁰T’ûyî wî kirin, qamîþ hildan sêrî xistin. ³¹Pey qerfkirinêr’a çuxê sor jê êxistin û k’incên wî lê kirin û ew dane pêþya xwe birin, ku xaç bikin.³²Gava ew derk’etine derva, eskeran yekî ji Kûrênê dît, navê wî Þimhûn, p’êyî ser kirin, ku xaçê Îsa hilde. ³³Ew gihîþtine wê dera ku wêr’a Golgota digotin, ku tê femkirinê: «Cyê Qafê miryan.» ³⁴Þerab, zirav t’evkirî, danê ku vexwe. Lê gava wî te’m kir, nexwast vexwe.³⁵Ew xaç kirin, ser k’incên wî p’eþk avîtin û li nava hevda bela kirin. ³⁶Paþê li wir rûniþtin, nobedarî wî kirin. ³⁷Neheqya wî nivîsîn danîn fêza serê wî: «Ev Îsa, p’adþayê Cihûyan e.»³⁸Hingê du t’alank’ar jî wîr’a hatine xaçkirinê, yek li alyê rastê û yê din jî li alyê ç’epê. ³⁹Û Ewên ku wirr’a derbaz dibûn ew bêhurmet dikirin, serê xwe dihejandin ⁴⁰û digotinê: «Ne teyê p’aristxane hilþanda û sê rojanda çê kira? De xwe rizgar ke, heger tu Kur’ê Xwedê yî! Ji xaç were xwarê!»⁴¹Usa jî serokên k’ahînan, qanûnzanan û rûspyan t’evayî qerfê xwe wî dikirin û digotin: ⁴²«Xelq rizgar kir, lê nikare xwe rizgar bike! Gelo ev ne p’adþayê Îsraêlê ye? De bira niha ji xaç bê xwarê û emê bawerya xwe wî bînin.⁴³Gumana xwe danî ser Xwedê, de bira niha wî rizgar bike, heger Xwedê jê razî ye, çimkî digot: ,,Ez Kur’ê Xwedê me’’.» ⁴⁴T’alank’arên bi wîr’a hatine xaçkirinê jî usa ew bêhurmet dikirin.⁴⁵Nîvro, ji siheta donzdehan heta siheta sisyan t’emamya erdê bû tarî. ⁴⁶Nêzîkî siheta sisyan Îsa bi dengekî bilind kire qîr’în û got: «Êlî, Êlî, lama sabaxtanî?» Ku tê femkirinê: «Xwedê min, Xwedê min, te çima ez berdam?» ⁴⁷Ewên nêzîk sekinî, gava ev xeber bihîstin, gotin: «Ew gazî Êlyas dike.»⁴⁸Yekî ji wan lez bezî, kevz hilda sirkêda kir, qamîþek pêva danî û da wî, ku vexwe. ⁴⁹Lê hinekên din gotin: «Bisekine. Em binihêrin, k’a Êlyasê bê wî rizgar ke?»

⁵⁰Îsa dîsa bi dengekî bilind kire gazî û ruhê xwe da.⁵¹Hingê p’erda p’aristxanê ji serî heta binî qeliþî, bû du p'arî. Erd hejya, kevir qeliþîn, ⁵²t’irb vebûn û gelek qalibên miryên buhurtî zêndî bûn. ⁵³Ew ji t’irban, pey zêndîbûna Îsar’a derk’etin û çûne Bajarê pîroz û gelekan ew dîtin.⁵⁴Û gava sersed û yên pêr’a, ku nobedarî Îsa dikirin, erdhej û her tiþtên bûyî dîtin, saw û tirsê ew girtin û gotin: «Rastî jî ev Kur’ê Xwedê bû!»

⁵⁵Li wir gelek k’ulfet jî hebûn, ku ji dûrva dinihêrîn. Ew ji Celîlê bona xizmetkirinê li pey Îsa hatibûn: ⁵⁶Meryema Mejdelanî, Meryema dya Aqûb û Ûsiv û dya her du kur’ên Zebedî jî li nava wanda bû.⁵⁷Berî êvarê merivekî dewlemendî ji Arîmetyayê, navê wî Ûsiv, hat. Ew jî yek ji þagirtên Îsa bû. ⁵⁸Ew çû cem Pîlato û cinyazê Îsa ji wî xwast. Wê gavê Pîlato ferman da, ku cinyaz bê dayînê.⁵⁹Ûsiv cinyaz hilda, qedekê k’itanîyî paqijda k’efen kir ⁶⁰û li t’irba nûda danî, ku bona xwe qeyakêda k’olabû. Paþê ewî kevirekî mezin holî ber derê t’irbê kir û çû. ⁶¹Meryema Mejdelanî û Meryema din li wê derê bûn û pêþberî t’irbê rûniþtibûn.⁶²Roja din, ku pey înyêr’a ye, serokên k’ahînan û fêrisyan civyane cem Pîlato, ⁶³gotin: «Em xulam, bîra meda ye, ku ewî derewîn çaxê hê zêndî bû digot: ,,Ezê roja sisyan ji mirinê zêndî bim’’. ⁶⁴Niha fermanê bide, ku heta roja sisyan miqatî t’irbê bin, nebe ku þagirtên wî bên wî bidizin û cimetêr’a bêjin: ,,Ew ji mirinê zêndî bûye’’. Û xalifandina paþin ji ya pêþin xirabtir be.»⁶⁵Pîlato wanr’a got: «Va ne, wer’a eskerên nobedar. Her’in, çawa hûn zanin usa miqatyê t’irbê bikin.» ⁶⁶Ew jî çûn miqatî t’irbê kirin: kevir mor kirin û eskerên nobedar li ber danîn.

28¹Pey þemyêr’a: roja yekþemê, sibehê zû Meryema Mejdelanî û Meryema din hatin, ku t’irbê bibînin. ²Niþkêva erd qayîm hejya, çimkî milyaketekî Xudan ji ezmên hate xwarê, kevir ji ber t’irbê wêda kir û ser rûniþt.³Dîndara wî mîna birûskê bû, k’incên wî jî mîna berfê sipî bûn. ⁴Nobedar ji tirsa wî t’evîhev bûn û bûne mîna miryan.⁵Milyaket gote wan k’ulfetan: «Netirsin! Ez zanim, ku hûn Îsayê ku hate xaçkirinê digerin. ⁶Ew ne vir e, çimkî ji mirinê zêndî bûye, çawa ku wî gotibû. Werin wî cyê ku ew lê hate danînê binihêrin. ⁷Zû her’in þagirtên wîr’a bêjin: ,,Ew ji mirinê zêndî bûye û ewê berî we her’e Celîlê. Li wir hûnê wî bibînin’’. Va ye min wer’a got.»⁸Ewana bi saw û þabûneke mezin lez ji t’irbê derk’etin û lezandin, ku þagirtanr’a bêjin. ⁹Niþkêva Îsa rastî wan hat û got: «Silav li we!» Ew nêzîkî wî bûn, xwe avîtine nigên wî, girtin û ew hebandin. ¹⁰Hingê Îsa gote wan: «Netirsin! Her’in birayên minr’a bêjin, ku ew her’ine Celîlê û li wir wê min bibînin.»¹¹Gava k’ulfet çûn, ji nobedaran hinek hatine bajêr û tiþtên ku bibûn serokên k’ahînanr’a gotin. ¹²Serokên k’ahînan t’evî rûspyan civyan û þêwrîn. Paþê wan gelek p’ere dane nobedaran ¹³û gotin: «Bêjin: ,,Çaxê em xewêda bûn, þagirtên wî hatin ew dizîn’’.¹⁴Û heger ev yek bigihîje ber guhê welî, emê ziman wîr’a bibînin û we bêxem bihêlin.» ¹⁵Wan jî p’ere hildan û usa kirin, çawa ku hatibûne hînkirinê. Û ev gotin li nava cihûyanda heta roja îroyîn bela bûye.¹⁶Her yanzdeh þagirt jî çûne Celîlê, wî ç’yayê ku Îsa wanr’a gotibû. ¹⁷Gava ew dîtin, ew hebandin, lê hinek dudilî bûn.¹⁸Îsa nêzîkî wan bû, wanr’a xeber da got: «Hemû hikum minr’a hate dayînê: li ezmên û li ser erdê. ¹⁹Niha her’in her miletan bikine þagirt û bi navê Bav, Kur’ û Ruhê Pîroz wan binixêmin²⁰û hemû t’emyên ku min dane we miletan hîn bikin, ku ew wan xwey bikin. Awa, ji îroda girtî, heta axirya dinyayê ez t’evî we me!»

Yazidi Kurmanji: Bible for Mizgînya ku metta nivîsî

Formatted for Translators

Mizgînya ku metta nivîsî