To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit
http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Romans
11Paulo mukozi wa Yesu Kristu, ahamagerwe kuba ntumwa na mwigiriza w'emyazi ya Nyamuzinda; 2ya yigirizwe kurhenga mira n'abalebi, omumyandiko echesezwe. 3Eyo myazi ederhe enyanya w'Omugala, Yesu Kristu, waburhwaga okuborhere b'omubiri, omubuko bwa Daudi.4Ahamagalwa mwene Nyamuzinda, okubushobozi bwa Muka ochere, enyanya w'okufuka kwage enyuma w'okufa. 5Enyanya zage nahabirwe olukogo n'akasi k'oburhumwa enyanya z'obwemere okubantu boshi barhali bayahudi omuzino lyage. 6Mwabo bantu nenyu mwa hamagerwe kuderha mpu mube bw'omulala gwa Yesu Kristu.7Nantyo mbayandikire mweshi muli e' Roma, bazigirwa ba Nyamuzinda bahamagerwe kuba bachesibwa: olukogo n'omurhula kurheng'emwa Nyamuzinda, Eshe wa boshi, na Nahano Yesu Kristu, bibe haguma nenyu.8Embere ya byoshi, nkuzize Nyamuzinda enyanya w'obwemere bwenyu buli bwa hamirizwa omw'igulu lyoshi. 9Bulala Nyamuzinda yinji nakoler'omu Muka n'emyazi y'obuholo y'Omwana wage Yesu Kristu, yenyine y'oli hamiriza oku mbayibukir'esiku zoshi; 10omu mahuno gani, n'okundi genderera kubahemera oku hima ebibazo byoshi. Nantyo yinahuna Nyamuzinda amp'ebichanji binja by'oku yinj'emwenyu kubabona.11Bulala ndonzez'okubabona, kuderha mpumbah'empano z'Omuka yimukomera omu bwemere; 12n'okuhanan'emisi rhwenine ku rhwenine kugerer'obwemere, obwani n'obwenyu.13Nantyo lero, ndonzeze murhaberag'omukurhamenya, oku mango ganene nalonzeze kuyinj'emunda muli, aliko nabul'ebishanji kugera buno. Kandi mumenye okumperh'enyungu omu kagarhi kenyu, kuguma n'okunali nyiherhe omu bandi barha yemerere. 14Mperhe omwinda oku bantu boshi, oku Bagiriki, n'abarhali Bagiriki, okubanya bwenge n'abarhali banya bwenge. 15Nantyo mperhe omunihiro mukulu bwenene g'okuyinja kuhamiriz'omwazi g'obuholo emwenyu mweshi muli e'Roma.16Chechirhumire ntayunvirh'eshoni z'okuyalazag'emyazi y'obuholo, bulala buli bushobozi bwa Nyamuzinda bulerh'obuchunguke oku muntu yeshi oyemerere; kurhonderera oku Bayahudi n'Abagiriki. 17Bulala m'ogomwazi gw'obuholo, mw'olukogo lwa Nyamuzinda lwachiyerekene, ly'abantu bayemera n'okuj'embere omubwemere nka kulala biyandikirwe: omuny'okuli alama oku bwemere.18Oburhe bwa Nyamuzinda yi bwachiyerekana kurheng'omuchalega enyanya wa buli muntu yeshi orhaherhe bushinganyanya, na buli chaha choshi cha kolerwe omunjira mbi y'okubisha okuli. 19Bulala Nyamuzinda abahana; bulala buli choshi chirhashinganene kumenywa enyanya za Nyamuzinda, chamenyesezwe naye.20Kurheng'amango Nyamuzinda alem'egulu, obushobozi bwage bw'esiku n'amango, n'obo kwali Namahanga, n'eyi rhwaba rhurha bubonaga n'amesho, aliko bwa bonekene. Obw'obushobozi bwamenyikene kungerer'ebyalemere byoshi. 21Che chirhumire Nyamuzinda arhakaba babalira; bulala bachimala kuyakir'emyazi enyanya w'okubaho kwa Namahanga, barhamuharamyaga nka Nyamuzinda; barhana mugalulirag'obukuze. Ahubwe bahindamuka kuba bantu barhaherhe bwenge omu nganiza zabo, n'emirhima yabo ya yunjwir'emizimya.22Omukulonza kuba banya bwenge bonine ku bonine, bahindamuka kuba bantu barhaherhe bwenge. 23Ahali hoguha Namahanga w'esiku n'amango obukuze, barhonder'okuharamy'ebishushanyo by'oborhere bw'abantu bafira busha, by'enyunyi, n'ebirhungano, n'ebiremwa bigendes'enda.24Che charhumaga Nyamuzinda abaleker'enganiza zibi z'emirhima yabo kuderha mpu yi bachibulir'olukengo lw'emibiri yabo baguma n'abandi; 25bobahindamulag'okuli m'obubeshi, bobaharamy'echiremwa ahali h'Omulemi ogishirw'esiku n'amango. Bibentyo!26Enyanya w'ebyo, Nyamuzinda abalekere bakulikir'enyifinjo zabo zibi. Checharhumir'abakazi babo bahindamwir'oborhere bwabo bushinganene n'okw'alemwaga. 27Kuguma n'okola, abalume nabo baleker'oborhere bwabo bw'akalamo n'omukazi, barhonder'enyifinjo zabo z'omubiri baguma n'abandi. Abalume yibarhol'ababo omukuntu kurhashinganene: che chirhumire Nyamuzinda nj'abalibuza kukulikir'olugero lw'ebijiro byabo bibi.28Abaleker'omu nganiza zabo zirhashinganene bakol'ebibarhakakolere, kula kubon'oku barhalonzaga kuyunv'amahano ga Nyamuzinda.29Bayunjulirene buli lubero l'okubul'obushinganyanya, n'obubi, n'oku chifija, n'obwenge bubi. Bayunjwir'enyifinjo, obuhushi, entambala, obubeshi, n'enganiza z'okujirir'abandi kubi. 30Bali banyabijachi, b'okuchibona, n'okuchizamula; n'obushiru omu kukol'amabi, n'okurhakeng'abazere babo. 31Barhaherhe bwege, n'omurhima, n'obonjo.32Bayinj'omukuli olubanja lwa Nyamuzinda: bulala abakol'ebijiro nkebi bashinganen'olufu. Arhali ebyo byonine bakola, aliko bana yemerez'ababikola.
21Omuntu orhajir'obubabale yechir'abandi emanja, bulala eyi wachir' abandi emanja eyoli wachichira olubanja wenine. 2Aliko, rhumenyere, okokuch'olubanja kwa Nyakasani oku bajirire ebiri ntya kuli k'okunali .3Omubiri ntyo, we ch'olubanja lwa balala bajir'ebintu birintya, nawe, wanashuba bijira, komenyer' oku nji wafuma olubanja lwa Nyamuzinda? 4Kaw'egayiriza obuchire bw'obwinja bwage, obonjo bwage, okurhulebera kwage, orhamenyere ok' obwinja bwage boburhuma wahungama?5Aliko enyanya zobudarhi bwawe, n'omurhima muzibu gwarhumire wachi chirir' enguli y'oburhe oku lusiku l'oburhe bw'olubanja lwa Nyamuzinda, 6yi wech'olubanja lwa ngasi muntu kugerer' oku bijiro byage n'okurhwasi rhwage: 7Kubalala begenderere n'ebijiro binja , balonz'obukuze, omurhula, n'okubarheganyiz'akalamo k'esiku n'amango.8Aliko, balala bachisima, barhakeng' okunali, bajir'ebirhakwanene ,bakaliha, banya burhe, banyakahinda. 9Amalibuko n'obuhanya bwe yinje kubala bajir'amabi. Abayahudi bebe baburhanzi n'Abagiriki bebakulikire!10Alik' omurhula, olukogo, n'obukuze bube kubala bajir'amenja okuburhanzi emwa b' Abayahudi, n'enyuma oku bandi boshi. 11Bulala, Nyamuzinda arhaba wa kalondole. 12Na bala bajir'ebyaha buzira rhegeko nji behanwe buzira rhegeko, na balala boshi bajirire ebyaha kukulikirana n'erhegeko, nji behanwe n'elyo rhegeko.13Arhali balala bayunv' amarhegeko bwo bali benja embere za Nyamuzinda, aliko balala bagakenga nji bajirwa bashiganyanya. 14Amango abapagani barhaherhe rhegeko,bakola ngasi mango ebirhegekerwe,bowe bali bantu barhagwerhe rhegeko, rhegeko lyabo bonine;15Bayerekene oku ebijiro by'erhegeko biyandikirwe omu murhima yabo, oburhimanya bwabo buhamirize ntyo,n'omurhima gwabo guna babwira oku bajirire kubi. 16Kubyebonekane ntyo, olusiku Nyamuzinda ye ch'olubanja lw'ebijiro by'obwibisho by'abantu kugerer' oku Myazi y'obuholo muli Yesu Kristu.17Woyo we chiyirika Muyahudi, we yegemera oku rhegeko,n'okuchishigira Nyamuzinda, 18Weyinji obulonza bwage,weyinji hanula ebikwirire, weyigirizwa n'erhegeko; 19Woyo wechibwira okoli lungere w'empumi, lwenge lw'abali omu mwizimya, 20mwigiriza w'abahwinja mwigiriza w'ebirhaba, bulala erhegeko lyakumenyeseze emyazi y'obumanye n' eby'okuli;21woyo weyigiriz'abandi, chakarhuma orhachiyigiriza wenyine! Woyo weyigiriza okurhazimba, wanazimba! 22Woyo welahiza obuhushi, wanahusha! Woyo we rhasima kuharamya ebishushanyo,wanashubizimba omu kagala kabo!23Woyo wechisimisa n'obwibone omu marhegeko, kwo rhagayaguza Nyamuzinda, n'okuvuna amarhegeko gage? 24Bulala ezino lya Nyamuzinda lisuzagwirwe omu bapagani enyanya zenyu, nka kulala biyandikirwe.25Okukembulwa kw' echikoba cho bulume kuli kwa kamaro ku woyo, nka wakakeng'amarhegeko. Aliko nka wakavun'erhegeko okukembulwa kwawe kwa kaba kurhakembwirwe. 26Omuntu orhakembwirwe arhankakulikira amarhegeko gabakembwirwe, orhakembwirwe akaba kuguma n'okembwirwe ? 27Olala orhakembulagwa kurhenga okuburhwa, anakeng'erhegeko, karhakakuchir'olubanja, w'evuna erhegeko nabo wakembwirwe?28Aliko, Omuyahudi okwanene, yol'okembwire omu murhima gwage charhali ola okembwire omubiri. Bulala, okukembulwa kuli k'omurhima na muli Muka ch'arhali omu mandiko. 29Obukuze b'omuntu oli ntya burharhengerere oku muntu aliko emwa Nyamuzinda.
31Chichi Omuyahudi alushireko, na bunguke buchi okukembulwa kumulerhera? 2Omu byoshi, oli mukulu, n'embere ya byoshi bafunulirwa emyazi ya Nyamuzinda bali bahabirwe.3Omubichi, akaba baguma mulibo bahindamukire ndyalya, bula obulyalya bwabo bwakarhuma Nyamuzinda arhajir'ebyalaganyaga? 4Arhali kwa bwenene; aliko Nyamuzinda ali omukunali, na buli muntu w'omubeshi. Nk'okubiyandikirwe mukwanene mube omukunali omubyoshi, okuderha oku mube bahimanyi.5Ch'akab'obubi bwerhu buyerekan'obushinganyanya bwa Nyamuzinda, gurhe rhwaderhaga? Nka Nyamuzinda ali mubi omukuchiholera? Namaderha nkakul'abantu baderha. 6Nanga, chiro n'ehityu, nkaba ntyo, gurhe Nyamuzinda akagala chir'egulu olubanja?7Aliko nk'okunali kwa Nyamuzinda, okugerera obubeshi bwani bunene, kuna yushul'olukogo, gurhe, nakashubi yirikwa munyabyaha? 8Nka gurhe kandi, nk'okubaguma bakarhuhangala chakarhuma rhurha jir'amabi ly'aminja garhengamo? Ben'abo bantu ba kwanene obuhanya.9Gurhe biri? nkarhulushene? chiro n'ehityu. Bula rhwaderhere okw'Abayahudi n'Abagiriki bali banya byaha boshi, 10nk'oku biyandikirwe, mpu: nta muntu mushinganyanya, ntaye chiro n'omuguma;11ntaye wa yunvirhe. Ntaye olonza Nyamuzinda. 12Boshi bahindamukir'emigongo, boshi bahindamukire babi kuguma. Nta muntu'ojir'amenja nanga, ntaye chiro n'omuguma.13Omumiro gwage guyashamira nkashinda. Olulimi luyunjwir'obubeshi. Amajokajoka gali eshishi ly'endimi zabo. 14N'obunu bwabo buyunjwir'obugomi n'obukali.15Amagulu gabo gaba, duba duba okishesha eshagama. 16Ahabagera hoshi omunjira, babon'obuhanya n'okushandalula. 17Barhenji enjira y'omurhula. 18Barhajira buba bwa Nyamuzinda omumasu gabo.19Rhurha yigiriz'okw'ebili omu ndagano ya mira byoshi biyerekeza abayihabwaga, yi ngasi muntu abona okw'ali mubi embere za Nyamuzinda. 20Bul'embere zage, nta muntu chiro n'omuguma oherh'omubiri mp'okwenge ashimbir'amarhegeko; bula kuba nta chindi amarhegeko gajir'okurhali kumenyes'ebyaha.21Aliko lero, buzir'erhegeko, n'okunali kwa Nyamuzinda kwa chiyerekene n'obuhamya okurhegeko n'okubulebi. 22Ob'okuli kwa Nyamuzinda kuhabw'abayemera Yesu Kristu. Kuhabw'abemezi boshi, bulala nta mugayo.23Bulala boshi bajirir'ebyaha, bahez'obulangashane bwa Nyamuzinda, 24na kandi boshi bajirwa beru kweru okulukogo lwage kuderha oku Yesu Kristu abe muchunguzi wabo.25Nyamuzinda achishogere mpw'abe nterekero y'okukul'ebyaha n'eshagama yage enyanya y'obuyemere. 26Ebi byoshi, byahika mwako kashanji omukulonza oku yerekan'okuli kwage muzino siku, mpu yaba muchiza, anachize ngasi yeshi oyemera Yesu.27Chakarhuma omuntu achikuza? ntacho. okurhegeko lihe? okubijiro? nanga! Alik'omunjira y'erhegeko ly'obwemere. 28Rhuderhe okubuzinda okw'omuntu ajirwa mweru kweru n'obuyemere, buzira bijiro by'amarhegeko.29Changwa Nyamuzinda, oli Nyamuzinda w'Abayahundi bonine? orhali Nyamuzinda wa barhali Bayahudi? nechi, ali waboshi. 30Bulala Nyamuzinda aba muguma yi wechize abakembwirwe enyanya y'obuyemere.31Karhwamakundul'amarhegeko enyanya z'obwemere? Nanga, chiro nakatyu; aliko rhuyumanziz'amarhegeko.
41Gurhe nji rhwaderha oku Abrahamu, shokulu werhu agishirwe omu mubiri? 2Akaba Abrahamu aliri w'okuli kugerera ebijiro, kubinali akwanene achikuze, aliko arhali embere za Nyamuzinda. 3Bulala kurhe amandiko maderhere? Abrahamu ayemerere Nyamuzinda, n'okola ko kwakanarhuma ahamagalwa mushinganyanya.4 Lero, n'oli wakola, oluhembo lurhaganjirwe nka lukogo, s'aliko nka chintu chikwanene; 5na ngasi yeshi orhakola kasi, s'aliko ayemerere ngasi ochesa omunyabyaha, obuyemere bwage buli bushiganyanya.6Ntyo Daudi ayerekana obwinja bw'omuntu oyu Nyamuzinda abujiriraga buzira bijiro: 7Bali banyeragi balala ba babalirwe obubi ,n'ebyaha byabo bibishirhwe.8Alimunyeragi omuntu Nahano arhaganjir'echaha!9Ogo mugisho guli ku balala bonine bakembwirwe changwa n'oKu balala barhakembwirwe? bula rhuderha oku obwemere bwahabirwe na Abrahamu oku bushiganyanya. 10Gurhe abuhabwagwa? k'embere changwa enyuma y'okukembulwa? Arhalizib'akembulwa, arhali kembwirwe.11Abrahamu ahabwa echimanyiso ch'okukembulwa, mpu chibe chifundo ch'obushiganyanya omu bwemere abaga aherhe amango arhalizi kembulwa; mpu ly' aba eshe wa barhakebwirwe boshi bayemerere, mpu libahabwa obushiganyanya; 12n'eshe w'abakembwirwe, barhakebwirwe konyine, aliko balambagira oku njira z'obuyemere bwa darha Abrahamu amango arhalikembwirwe.13Na ntyo, lirhaliri rhegeko lyarhumaga Abrahamu chango eburha lyage balaganywa okuba bimwo b'egulu, s'aliko kugerera obushiganyanya b'obuyemere. 14Na nkaba abimwo bali oku rhegeko, obuyemere buli busha, n'echiragane chiri cha busha. 15Bulala erhegeko linalerh'oburhe, s'aliko aharhali erhegeko, lirhakanavunika ho.16ch'echirhumire abimwo bagwerhe akashambala kugerera obwemere, mpu likaba omu lukogo, nantyo echiragane chikwanene oku buko boshi; arhali abali eshishi ly'erhegeko bonyine ,s'aliko na balala bali omu bwemere bwa Abrahamu darha werhu rhweshi, nkoku byaliyandikirwe: 17nakujirire eshe wolubaga lunene. Ali darha embere zolala ayemeraga, Nyamuzinda, wahanaga akalamo oku bafire, n'ohamagala ebintu birhabaho nka bibaho.18Haguma n'okulangalira kwa Abrahamu, ayemera, oku akaba eshe w'olubaga lunene, nk'oku banabaga bamubwirire: ntyo kw'eburha lyawe nji lyaba. 19Buzira kuheza obuyemere, arharholaga omubiri gwage oku gukola gushajire, bulala abaga aherhe hofi myaka egana, na kandi Sara arhalichiri omuchihe ch'okuburha.20Abrahamu arhayubahaga erhi ayunva echiragane cha Nyamuzinda, aliko buyemere bwage bwamukomeza, aha Nyamuzinda obukuze. 21Alichinihire oku Nyamuzinda agwere obushashe b'okuhikiriza echiragane chage. 22chechirhumire, echola charhuma aba mushiganyanya.23Aliko, arhali enyanya zage yenyine biyandikirwe okwaba mushinganya; 24Na kandi rhweshi rhukwanene rhube n'obuyemere, rhunayemere olala wafukaga omubafu Yesu Nahano werhu, 25Oyola Yesu wahanagwa eyi byaha byerhu birhumire, anafuka mpu yi rhuyemera.
51Bula rhukola rhuchesizwe kugerer'obwemere, rhukola rhuherh'omurhula gwa Nyamuzinda kugerera Nahano Yesu Kristu. 2Kumugerera, rhugwerhe mw'echigabi oku bwemere bw'olubogo rhulimo, rhunashagalukir'obulangalire b'olukogo lwa Nyamuzinda.3Bwinja bwenene, rhusimire kandi omubizibu, rhumenyer'okw'ebizibu byebiburha obushiru. 4N'obushiru b'obuburha obushibirizi, n'obushibirizi b'obuburha obulangalire. 5Obulangalire burhabesha bulala obuzigire bwa Nyamuzinda bwajir'omu mirhima yerhu kugerera Omuka gwa Nyamuzinda arhuhere.6Amango rhwali banya byaha, Kristu afa, amango galishinganene abarha muyobohere. 7Kuli kuzibu okufira ow'okuli, s'aliko omuntu akachihana enyanya ly'omuntu mwinja.8Aliko Nyamuzinda ayerekene obuzigire bwage emwerhu, Kristu arhufirag'emango rhwali banya byaha. 9Rhukola rhuganjirwe bacheswa enyanya y'eshagama yage, rhukola rhwachunguk'enyanya zage omu kuyirhwa kwa Nyamuzinda.10Bulala, amango rhwali bashobanyi, rhwalerhwa haguma na Nyamuzinda kugerer'olufu lw'Omwana wage, ebuzinda b'okuhembwa haguma naye, rhwana chunguka omu kalamo kage, 11arhali oko konine, s'aliko rhushagaluke omukagarhi ka Nyamuzinda, n'omu kagarhi ka Nahano Yesu Kristu, muli Yewe rhukala rhuherhe okuba haguma.12Okubona, okw'echaha chajir'omugulu enyanya lya muntu muguma, n'olufu lwabaho kugerer'echaha, n'olufu lwaba okubantu boshi, kubalala bajirir'echaha. 13Bulala kugerer'amarhegeko, echaha chaba omu gulu, aliko embere wamarhegeko, echaha chirhali ganjirwe.14Checharhumaga, olufu lwa rhambula kurhenga Adamu kuhika ku Musa, na kugendekera, chiro na balala barhajirag'echaha kuguma na Adamu, y'olala oherhe eshusho ly'owayinja. 15Aliko oluhembo lw'olukogo lurhali nkalula lw'echaha. Oku bubi bwa muntu muguma, banene bafire, n'olukogo lwa Nyamuzinda oluhembo lwayinjire okulukogo lwa muntu muguma, ye Yesu Kristu. Ahanwa enyanya za banene.16Harhali oluhembo kuguma n'olala wa jirage echaha. N'enyanya za muntu munguma obuhanya bwayinja; okuyindi njira oluhembo lwabusha lwayinja omu kuchiderha. 17N'enyanya z'amabi g'abantu banene; rhwahabwa obushinganyanya. Bunola Enyanya ly'obubi bwa muntu muguma, n'olufu lwayinja oku muntu muguma. Bwenene balala babona olukogo n'oluhembo l'okuli bayim'omukalamo ka Yesu Kristu yeneni.18Nantyo; okububi bwa muntu muguma abantu boshi baba banya byaha, kon'oko oku muntu muguma w'okoli ochicheseze, ahana akalamo okubantu boshi.19Okubul'obukenge kwa muntu muguma boshi baba banya byaha, kon'oko omubukenge bwa muntu muguma abantu boshi bachesibwa.20Amarhegeko gabaho, n'ebyaha bya luga, aliko halal'ebyaha bilugire, olukogo lwanalugaho bwenene. 21Enyanya z'okola, ebyaha byarhambula omu lufu, nantyo oku njira y'okuli olukogo lwa rhambula omu kalamo k'esiku n'amango muli Yesu Kristu Nahano werhu.
61Bichi rhuderhage? Rhugendekere omu byaha, mpu y'olukogo luluga? 2Arhali ntyo! Rhwerhwafaga omu chaha, gurhe rhwakashubi lama omu chaha ? 3Nka murhayemere oku rhweshi rhwabatizagwa omu Yesu Kristu, rhwanabatizizwe omu lufu lwage?4Omu kubatizibwa kwerhu,rhwahambirwe haguma naye omu lufu lwage, mpu kukwanene kuguma na Kristu wafukire omu bafu oku bukuze bwa Darha, nerhu, rhukwanene rhulambagire omu kalamo kahyahya. 5Bulala rhwali haguma naye n'okufa kwage, nji rhwanaba haguma naye omu kufuka.6Rhuyinji ok'omuntu werhu abambirwe haguma naye, mpu y'omubiri gw'ebyaha gubihe, nerhu rhurhachibaga baja b'echaha. 7Bulal'olala wafaga afumire echaha choshi.8Nkaba rhwafire haguma na Kristu, rhuyemerere oku nji rhwalama kandi haguma naye. 9Rhumeyere oku Kristo afukire omu bafu, arhankachifa, n'olufu lurhachigwerhe buhashe okuye.10Bulala afaga, n'okubyaha n'okufa liguma oku byoshi; aliko aliho oku kalamo ka Nyamuzinda, 11konoko nenyu kandi, muchirhole nka mwafire oku chaha oku lunda luguma, aliko okulundi lunda muzene enyanya ya Nyamuzinda omu Kristu.12Okubundi, murhayemerag'echaha cha barhambula omu mubiri gwenyu gurhakachifa, n'okugera aha mwakengera enyifinjo z'omubiri. 13Orhahanaga ebirumbu by'omubiri gwawe nka bikoleso by'echaha, aliko muchihane mwenine emwa Nyamuzinda bagumaguma, nko kumwaliri mifu n'okubirumbu by'omubiri gwenyu nka bikoleso by'okuli kwa Nyamuzinda. 14Murhayemeraga oku echaha chibarhambule, bulala murhali eshishi w' erhegeko, aliko eshishi w'olukogo.15Bichi ntyo? Mujire ebyaha bulala rhurhali eshishi w'erhegeko, aliko eshishi y'olukogo?nanga loshi. 16Murhanamenyere oku olala mwachihanire okubera n'oku mukenga, muli bakozi bwolala mukenga, oku chaha chilerha olufu, oku bukenge bulerha obushinganyanya.17Aliko olukogo luhabwe Nyamuzinda! Bulala mwaliri baja b'echaha, aliko mwakengere bwinja enyigirizo mwahabagwa. 18Mwashwekwirwe omubyaha n'okuba baja bw' obushinganyanya.19Naderha nka muntu kugerera obuzamba bw'omubiri. Kon'oko, kulala mwahanaga ebirumbu by'omubiri gwenyu, nka baja b'ezinga n'obubi, hanaho muhane ebirumbu byo mubiri gwenyu nka baja bwo bushinganyanya n'obuchese. 20Bulala amango mwaliri baja by'ebyaha, murhalishwekerwe n'obushinganyanya. 21Malehe machi mwaliherhe kw'ebyo bintu mukala mubonera enshoni mukano kashanji. Bulala obuzinda bya boshi luli lufu.22Aliko, amango mwashwekulwaga omu byaha, mwaba baja ba Nyamuzinda, Muherhe elehe lyo buchese n'obuzinda, akalamo k'esiku n'amango. 23Bulala obunguke buli lufu aliko olukogo lwa Nyamuzinda luli lw'a kalamo k'ensiku n'amango omu Yesu Kristu Nahano werhu.
71Nka murhenji beneberhu, bulala ndi Anaderha N'abantu bajinji erhegeko, Bula erhegeko lirhambul'omuntu amango goshi g'akalamo.2Birintya, omukazi ashwekerhwe okw'eba amango achiriho, aliko ak'afa, erhegeko lyo kushabwa lyanahwa. Neyakaba eba achiriho akalama n'owundi mulume, banamuhamagala muhushi. 3Aliko eba akafa anashwekulwa oku rhegeko lyo buhya, n'eri akalama n'owundi mulume, barhakachimuyirika muhushi.4konoko, benewerhu, nenyu ntyo, kugerera omubiri gwa Kristu, mwafire kugerera oku rhegeko mpu limuba w'owundi, olala wafukire omu bafu limuburha amalehe emwa Nyamuzinda. 5Bulala amango rhwaliri omu mubiri, amasima g'echaha ga nkola n'emisi omu birumbu byerhu nk'abantu baherhe amalehe g'olufu.6Aliko bunola, rhwachungukire oku rhegeko omu kufa, eshishi webi byalirhufarhire yi rhugala kukolera eshishi w'emyandiko rhwayuvirhe.7Bichi rhwakaderha? erhegeko chiri chaha oku chonine? Hale naho. Buzira erhegeko ntaye wakamenyer'echaha, nta kamenyere amashumi nk'erhegeko lirhaliriho: Nj'orhachishumikagwa. 8Aliko echaha chigwerhe enyungu omu marhegeko, byakola omu nyono ngasi nyifinjo. Bulala buzira erhegeko echaha chifire.9Nyono, okuba buzira marhegeko, nalilamire; aliko amango am'arhegeko gabagaho echaha charhondera, na nafa. 10Nantyo, Amarhegeko galerha akalamo garhegekwa omu kulerh'olufu.11Bula echaha chirhola akashanji kugerera amarhegeko chanatebeka, nantyo chanderhera olufu. 12Birintyo, erhegeko lichere , lishinganene, lina lilinja.13Nakandi ebikwirire byabere njira y'olufu emwani? Hale n'aho! aliko chiri chaha, li chibonekana nka chaha, omu kuchiha olufu omu binja, nantyo chibe oku marhegeko machirirwe olubanja oku bunene. 14Rhumenyere oku erhegeko liri limana, aliko nyono, ndi omu mubiri n'ankuzizwe ka muja omu chaha.15Bulala ntagwerh' oburhimanya omubimperhe najira, ntajir'ebinsimire okujira, nanajir'ebingayire. 16Aliko nkajir'ebintasimire nanamenya okwerhegeko liri linja.17Nantyo arhachiri nyono nchijirire, aliko echaha chindimo. 18Ebinja birhali munyono, obulonza bw'okujira bwinja buli munyono aliko ntabuhashe ngwerhe g'oku bijira.19Bulala ebinja nshondere okujira, ndaherhe nabijira aliko mperhe najir'ebibi ntashondere. 20Eri nakajira ebintashondere, arhali nyono mbijirire, chiri chaha chindimo. 21Na bwen' omunyono eri rhegeko: amango nshondere okujir'ebinja, obubi bwana nchishwekerako.22Bulala nchisimisa omurhegeko lya Nyamuzinda, omu muntu w'omukagarhi. 23Aliko elindi rhegeko liri omu birumbu byani binalerh'obuhaka omu kuyunva, muja omu rhegeko lya Nyamuzinda n'oku b'omubiri ndi muja w'erhegeko lye chaha.24Buhanya bwani nyono nye muntu w'amalibuko! Nde wachungula n'ogu mubiri gw'olufu? 25Nkuzize Nyamuzinda omu kagarhi ka Nawerhu Yesu Kristu. Nantyo, oku bwenge bwani yinakolera erhegeko lya Nyamuzinda, aliko okubw'omubiri, rhegeko ly'ebyaha.
81Harhanachiri chiro n'olubanja kubalala bali mu Yesu Kristu . 2Bulal'omugenzo gwakalamo k'Omuka omu Yesu Kristu karhalusiz'omugenzo gw'ebyaha n'olufu.3Obw'oly'ebyerhegeko lirhagalire kujira enyanya y'obolokazi bwoli omu mubiri , Nyamuzinda alihikirize: amango arhuma omugala wage, omu mubiri guli nka gwachaha kuba nterekero y'ebyaha byachiraga olubanja omu mubiri . 4Ajirir'ebyola ly'obulonza bw'erhegeko buhikiriza ku rhwabano, rhuli rhwalambagira, arhali omu mubiri s'aliko omu Muka. 5Abali omu mubiri bashonda eby'omu mubiri, n'abashonda Muka balama okuby'omuka.6Bul'obusime bw'omubiri luli lufu ,alik'obusime bw'omuka kalamo n'omurhula . 7Bulal'obusime bw'omubiri buli bushombanyi ku Nyamuzinda bula gurhakeng'amarhegeko ga Nyamuzinda gurhakanagala chiro n'ehityu. 8Abali omu mubiri barhankasimisa Nyamuzinda.9Na ntyo ,murhalamir'okumubiri alik'oku muka erh'akaba kubinali omuka gwa Nyamuzinda gulamir'omukagarhi kenyu. nk'omuntu arhagwerh'omuka, arhali wa Kristu, arhali wage. 10Nka Kristu alimuw'oyo , oku lunda luguma l'omubiri gufire n'okulwindi lunda g'omurhima gulamire enyanya ly'okuli.11Eri akaba Omuka gwa fulaga Yesu omu bafire gulamire muw'oyo, owafulaga Yesu omu bafu, njakuh'akalamo oku mubiri gwawe g'ogufa, oku njira y'Omuka gubalimo.12Nantyo, beneberhu, nta mwinda g'omubiri rhugwerhe mpu rhulame oku mubiri. 13Bula mukalam'okumubiri mwanafa, aliko nk'oku Muka, mwanayirha ebikolwa byoshi by'omubiri, njimwalama,14Bula banene barhambwirwe n'Omuka abwo bo bana ba Nyamuzinda. 15Oku mwabo murhahabwagwa Omuka gw'obuja n'obuba s'aliko mwahabirwe ogo gujirik'abana, chechirhuma, rhuhamagala Abba, Darha.16Muka yenine ahamirize haguma n'omuka gwerhu oku rhuli bana ba Nyamuzinda. 17Akaba rhuli bana, rhunali boku yima: ba Nyamuzinda, bashiganyanya ba Kristu na ngasi mango jirhwalibuka haguma naye, enyuma njirhwa kuzwa haguma naye.18Bula menyi amalibuko gali omu gulu lyazene, gashushana n'obukuze nji bwarhubonekera. 19Bulal'ebiremwa biri byalingwa n'omurhamo gunene, oku bubonekana kwa Mwene Nyamuzinda .20Ebiremwa biribyakoleswa busha, arhali bwabo aliko bulonza bolala oliwabakolesa , omu ndangaliro 21okubiremwa byonine nji byashukulwa omu buja bwechituliro ,okubushwekule n'obukuze bw'abana ba Nyamuzinda. 22Rhuyinji okw'ebiremwa byoshi biribya laka na malibuko, kandi na malumwa gokuburha kugera zene.23Arhanali ntyo konine, aliko nerhu rhwenine rhube rhugwerhe amalehe marhanzi g'Omuka yirhurhalakira omu mirhima yerhu rhwenine omu kulinga okujirwa bana, okuchizwa kw'emibiri yerhu. 24 Bulala rhwa chizizwe oku bulangalire; n'obobulangalire bali babwene burhali bulangalire , ebi wabwene kawaka chibilangalira? 25Nabo nkarhulangalir' ebirhurhazibona, rhwanabiringa n'obushiru.26Kona kuguma, Muka arhugwasa omu bolokazi bwerhu. Bulala rhurhenji gurhe bahema, aliko yenine arhuhemera n'okuchiriza kurhankagala derhwa. 27Yegala lonza emirhima amenyir'enganiza yemirhima, bula anahemera abachesibwa kukulikirana n'obulonza bwa Nyamuzinda .28Rhunayinj'oku ngasi chintu chikola kujirir'amenja abasima Nyamuzinda nabala bahamagerwe okujir'obulonza bwage. 29Banamenyaga mira, baheba kubwo omushusho y'Omugala . 30Lyaba fula omu bene babo banene. Abaheba kurhenga mira, kon'oko abahamagala, n'abahamagerwe, abaganjira okuli anaba kuza.31Bichi rhuderhage kw'ebyo? Akaba Nyamuzinda ali olunda lwerhu nde wakaj'enyanya lyerhu? 32Yewe arhalikuzaga Omwana wage, s'aliko amuhan'enyanya lyerhu rhweshi, gurhe nj'arharhuh'ebintu byoshi haguma naye?33Nde wakasidak' abeshogwa ba Nyamuzinda? Nyamuzinda yenine yech'olubanja. 34Nd'och'olubanja? ali Yesu Kristu, olawafaga ana fuka omu bafu ali ekulyo kwa Nyamuzinda naye yarhuhunira.35Nde wakarhukula oku busime bwa Nyamuzinda? gali malibuko? kurhibukaka? kuhigwa? shali? butambara? eri ngorho? 36Nk'oku byayandikirwe; enyanya lyawe lirhwayirhwa ngasi lusiku. Rhushushanyizwe n'ebibuzi by'oku bagwa.37Mwebi bintu byoshi , rhulushirize oku hima kugerera owarhusimire. 38Bulala menyere: Ok'olufu luli kalamo, eri bamalayika ,eri banyabuhashe, eri bintu biribuno, eri bintu byachiyinja, eri buhashe, 39eri ebiri enyanya, eri ebirishishi, eri biremwa, birhankarhukula omu busime bwa Nyamuzinda,bujirikire omu Yesu Kristu Nahamwerhu.
91Nderher'okuli muli Kristu, ntabeshere, oburhimanya bwani bwampamiriza muli Muka mweru, 2oku mperhe oburhe bunene n'amalumwa garhachika oku murhima gwani.3Bula ndangalir'okuvumwa n'okulekana na Kristu okubuzigire bwa bene berhu, ab'obuko bwani omu mubiri. 4Abola bali ba Israeli. Abayemererwe nka bana ba Nyamuzinda, baherhe obukuze, n'ebihango, n'oluhembo lw'erhegeko, n'okuharamya Nyamuzinda n'ebiragane. 5Na bashokuliza aba Kristu arhengerere mo kugerera omubiri; Kristu oli enyanya za byoshi, Nyamuzinda agishe esiku n'amango, Bibentyo!6Alik'oko kurha derhere okw'ebiragane bya Nyamuzinda byagambirwe. Bulala kurha nali ntyo oku ngasi mu Israeli yeli we Israeli. 7Kon'oko, arhaly'abana bechihanda boshi ba Abrahamu bobali bana gage, aliko kugerera Isaka nji wabona abimo.8Ko kuderha okw'abana b'omubiri barhali bana ba Nyamuzinda, alik'abobana b'echiragane bobamanyikene nka b'echihanda. 9Bulal'ogo g'omwazi mwazi gw'echiragane: mwago mango gonago, nji nayinja n'omwana nj'aburhwa na Sara.10Aliko arhali n'oko konine, na Rebeka ahek'obukule bwa mulume muguma yenine, darha werhu Isaka; 11bulala abobana barhalizi burhwa, na ntacho bajirire chikwirire changwa chibihire, mpu ly'okulonza kwa Nyamuzinda kuyimanga kugerera obulondole; arhali enyanya z'ebijiro s'aliko okubulonza bw'oherhe ahamagala. 12 Ali bwirirw'entya: omukulu nj'akolera omudorho. 13Byali by'okunali nk'okubina yandikirwe: nasimire Yakoba na nagaya Esau.14Bichi rhwakachiderha? okwo kwakaba kubula obushinganyanya bwa Nyamuzinda? Arhali ntyo. 15Bulala abwiraga Musa: nji nababalira eyi ndonzeze, nji naberer'obonjo eyi ndonzeze. 16Obo ntyo, ebyo birhalorere chiro olonzeze changw'oliwalibirha, aliko bilolere obulonza bwa Nyamuzinda ojir'obubabale.17Bulala olwandiko lwa bwira Farao: nakushumikaga kugerera omuhigo gwani, gurhali kuguma n'eyindi mpu ly'emisi yani echiyerekana n'ezino lyani liyalagazwe okugulu lyoshi. 18N'okuntyo ana babalira olal'alonzeze, n'okumuh'omurhima guzibu eyalonzeze.19Nji wambwira kandi: buno gurhe achigenderer'abon'obubi? Ndokol'olahire obulonza bwa Nyamuzinda? 20Arhali ntyo, we muntu, woy'olinde wakajir'obuhaka na Nyamuzinda? Echintu chikolerwe n'obudaka chakabwir'owa chibumbaga: charhumaga wambumba ntya? 21Omubumbi w'enaga anakolesa ebumba lyage nk'okwalonzeze: omu bumba liguma anabumba mw'echintu chikwirire bwenene, na mw'elyo bumba lyenelyo anabumba mw'echindi chirhakwirere?22Nde wakaderh'oku bya Nyamuzinda, ely'akalonz'okuyerekana oburhe bwage n'okumanyis'obuhashe bwage analembera bwenene, ebintu bikolerwe n'obudaka by'oburhe byali rheganyizizw'okushandazwa; 23na kandi, mpw'amenyese obugale bw'obukuze bwage omu bintu by'obudaka kubalala barheganywaga kurhenga mira babe b'obukuze bwage. 24Rhwe rhwabo, abahamagalaga, arhali omubayuda bonine s'aliko n'abandi b'omubapagani.25Nk'okw'ebi biderherwe omuchitabu cha Hoseya mpu nji nahamagala Lubaga lwani balala barhali lubaga lwani na muzigirwa wani orhaliri muzigirwa wani. 26Nji byaba ntyo hala hantu habwirirwe kubalala njibabwirwa: murhali lubaga lwani, aho hantu, nji bahamagalwa bana ba Nyamuzinda ozene,27Isaya ahamagala enyanya z'aba Israeli: nk'oluganjo lw'abana be Israeli lwaliri nka muchanga g'omu nyanja, Hakabonekere bageke bachungulwa; 28Bulala Nahano nj'ahikiriz'omwazi gwage okw'igulu bonabuno n'okubishinganene. 29Na nka kula Isaya aderhaga burhanzi: nka Nahano w'enfola miherho arharhulekerag'eburha, rhwaliri rhwaba ak'ebe Sodoma, rhwanaliri rhwashush'abe Gomora30Gurhe rhwanka derha? Rhuderhage oku bapagani bulala barhalonzaga okuli emwa Nyamuzinda; bahabirwe okuli enyanya z'obwemere. 31Aliko aba Israeli balonza amarhegeko gw'okubajira b'okuli emwa Nyamuzinda barhamahikagako.32Bulala gurhe? Bulala barha mashondaga omu buyemere, aliko omu bijiro. Basirhal'okubale ly'okusirhaza, 33nk'okubiyandikirwe: mulolage oku nahirire e' Sayuni ebale ly'okusirhaza na bale ly'okuhanyagaza. Omuyemerere arhakabona shonyi.
101Bene berhu, obulonza b'omurhima gwani, n'amahuno gani emwa Nyamuzinda enyanya za Israeli bachunguke. 2Mpamiriz'emwabo oku bajir'obushiru bwa Namahanga, aliko barhajir'obwenge. 3Bulala barhahabir'obushinganyanya bwa Namahanga omu kulonz'okuchijirira obwabo bushinganyanya, barhakeng'obushinganyanya bwa Nyamuzinda.4Kristu y'e nyunjuzo ye rhegeko oku bushinganyanya ku ngasi walonza kuyemera. 5Bulala Musa ayandikire okubilolere obushinganyanya burheng'omurhegeko: Omuntu nji wahir'ebi bintu omu bijiro nj'alama okubyo.6S'alik'obushinganyanya burheng'omu buyemere buderha ntya: Orhaderhag'omu murhima gwawe mpu nde ndiwashoner'omu mbingu? Kuli kuyandagaza Kristu. 7Nde ndiwayandagala omu chihenama? Kuli kushonya Kristu omu bafu.8Gurhe biderhere? Omwazi guli hofi nawe, guly'umubunu bwawe n'omu murhima gwawe. Ogu g'omwazi g'obuyemere gurhuherhe rhwaderha. 9Bulala eyi wakaderha okubunu bwawe oku Yesu ali Nahano, n'okuyemera omu murhima gwawe oku Nyamuzinanda amufulire omubafu nji wachunguka. 10Bulala omu murhima gw'omuntu ayemerera obushinanyanya, n'okubunu aderh'obuchunguke.11Nantyo kugerer'amandiko, olala nji wamuyemera arhakabon'enshonyi. 12Nantyo harhali olubibi ahagarhi kw'o Muyahudi n'o Muyunani, Nahano ali muguma wa boshi, anali muchire ku boshi bamuhamagala. 13Bulala ngasi yeshi nji wahamagal'ezino lya Nyakasani nj'achunguka.14Gurhe bakamuhamagala eyi barhayemeraga? Gurhe bakamuyemera eyi barhayunvaga? Gurhe bakamuyunva nka nta mwigiriza?15Na gurhe bankayamagiza nkantaye obarhumire? Biyandikirwe okubiri binj'amagulu ga balala baderh'omwazi gw'omurhula, omwazi g'obushagaluke.16Aliko boshi barhakeng'omwazi gw'obuholo. Isaya aderha, nde wayemerer'omwazi gwerhu? 17Obuyemere buyinja omukuyunva, n'eby'okuyunva birheng'omubunu bwa Kristu.18Aliko nderhere: Barhayunvaga? N'ob'omulenge gwayunvikene omu gulu, n'omwazi gwabo gwahikire oku buzinda bw'egulu.19Aliko nderhere: Israeli arhamenyaga? oku Musa aliderhere embere, Nji nazus'omukagarhi kawe obongwa oku lurhali lubaga, na ndinazusa oburhe oku lubaga lurhagwerhe bwenge nji mbagayise.20Isaya aliri mudarhi. Aderha mpu na kubwene mu balala barhandonzaga. Nabonekana emwa barhalonzaga mpamagala.21Aliko okubiyerekeze Israeli a derha: Nashwekwire Efune zani ngasi lusiku em'olubaga lurhakenga, lurhanakola ebibalubwirire.
111Mbazize: Ka Nyamuzinda akabwire olubaga lwage? Birhali ntyo. Bulala nani ndi Mu Israeli, omu buko bwa Abrahamu, omu mulala gwa Benjamina. 2Nyakasani arhakabulaga olubaga lwage amenyaga kurhenga mira. Ka murhayinji eby'amandiko gaderhere enyanya za Eliya, gurhe Eliya achilundumaga embere za Nyamuzinda enyanya z'abana be Israeli. 3Nahano, bayirhire abalebi bawe boshi, bashandaza erherekero zawe zoshi, nyenine nyorhere, nani bali balonza kunyirha.4Aliko, chishubizo chichi abwen'emwa Nyamuzinda? Nchibikire bihumbi mushanvu by'abalume barhafukamiraga Baali. 5Konakuguma, hachiri oluganjo lw'abantu Nyamuzinda alondwere oku bonjo bwage.6Oku bonjo bwage alondwere, s'arhali okubijiro. Nk'aliri okubijiro, obonjo burhakagwarhire akamaro. 7Bunola biri bichi? Nka Israeli arhabonaga echalemaga alonza; aliko balala balondwerwe bachibwene na bayorhere bakomeze emirhima. 8Nk'okubya yandikirwe: Nyakasani abaher'omurhima gw'ero, amesho g'ogurhabona, n'amarhwi gw'ogurhayunva kugera zene.9Na Daudi aderhere: N'ebiryo byabo bihinduke bulaganwa, n'omurhego emwabo kandi bibe buhan'emwabo. 10Bahinduke mpumi yi barhabona n'okugwarha emigongo eherherwe ngasi mango.11S'aliko nderhere: Basirhere yi bahena loshi loshi? Nanga, ntanakatyu, aliko okuhena kwabo bube buchunguke bw'abapagani, yi nabo bajira agahinda. 12Nakaba okuhena kwabo bwakaba buchire bwa bapagani, n'obuhwinja bwabo bube buchire bw'abapagani yi babon'akahinda.13Bunola mbwirire abapagani, bulala ndi ntumwa y'abapagani, nsimire obukozi bwani bwenene. 14Nankaba nankabona oku nankabahiramo akahinda abandi shagama nguma nabo n'okuchungul' abandi.15Bulala ey'okubulwa kwabo kwa kalerh'okuba haguma kw'egulu, okuyakirwa kwabo nji kwaba nka kurhali kalamo kurheng'omu bafu? 16Na nkaba omugati gurhanzi gwakaba gwa Nyamuzinda, n'ebindi byoshi biyorhere bikola byage. Nankaba omuzi guchesezwe, eyi n'amarhabi gachesezwe.17Eya marhabi gandi gakachibwa, nawe we malehe g'elubala wahirwa omu kagarhi kabo, nawe waliri walama haguma nabo bokuchisinasina. 18Orhabonereraga amarhabi, n'akaba wakachibona, arhali wehekere echisinasina, aliko echisinasina che chikuhekere.19Kwa hola, muderhere: Amarhabi gachibirwe yi rhushomekwa. 20Mwaderhere okunali. amarhabi gachibirwe, enyanya y'okurhayemera kwago, nawe oyimangire ku bera obwemere bwabo. Orhachibonaga, aliko oyubahe. 21Akaba Nyamuzinda arhababaliraga amarhabi gw'omurhi gweka, murhaganizaga okunjababalira, lolaga oku Nyamuzinda ali mwinja anali mukali.22Lolag'obwinja n'obukali bwa Nyamuzinda, kubalala bihemere aba mukali. Aba mwinja okubayumangire.23N'eyi Abayahudi bankalek'obubi bwabo, nji bahirwa halala baliri burhanzi, bulala Nyamuzinda agwerh'obuhashe bw'ogushuba kubahiraho. 24Bulala woyo wachibwag'oku muzeituni gw'e lubala, wanahirw'omu muzeituni gwinja, n'obo birhaliri ntyo. Abayahudi baliri nka rhabi bahirire oku muzeituni gw'eka. K'okuderha oku biyorhere kulusha okushuba bahira oku murhi baliriko.25Bulala ntalonzeze, bene berhu, oku mwakayorha bahwinja ber'ihwe, oku mwakachirhola banya bwenge: okuchihe chiguma Israeli abon'ebidarhi kuger'egihe abapagani babona obuchunguke.26Ntyo, Israeli yoshi nji yachunguka nk'oku biyandikirwe: Omuchunguzi nj'arhenga e Sayuni, nj'akulira Yakobo okurhayubaha Nyamuzinda. 27Neyi ndagano yani nabo, echihe nji nakulir'abo oku byaha byabo.28Okulunda luguma lw'omwazi gw'obuholo, Nyamuzinda abakabulira enyanya zenyu; aliko, okulwindi lunda, kukulikira obulondole bwa Nyamuzinda, anabasima enyanya za beshe. 29Bulal'empano n'okuhamagala kwa Nyamuzinda gurhahindamuka.30Bulala mira mwaliri banya byaha embere za Nyakasani, aliko mwabere kugerera okulahira kwabo. 31Nabo kona kuguma, bunola Abayahudi bali bagome, nabo kugerera obubabale bwenyu, bababalirwe. 32Bulala Nyamuzinda ashwekere boshi haguma, omu kurhayemera, yinji bababalirwa boshi haguma.33Lolaga okuntu obuchire b'obwenge, n'okumenya kwage biri elugulu bwenene. birhajira lugurho. Nde wangahugula ebyalonzeze nande wankayunva emilali yage? 34Bulala amandiko gaderhere: Nde wakamenya enkengero za Nahano na nde oba muhanuzi wage?35Nde wamuhere omwinda, naye agale kumugalulira? 36Bulala ebintu byoshi biba byage, byajirwaga naye, binali emwage. Namahanga akuzwe esiku n'amango. Bibentyo!
121Bene berhu, mbarhebereze omu zino lya Nyamuzinda, muhan'emibiri yenyu kuba ntulo elamire, echesezwe n'oku yemerwa na Nyamuzinda. Eyo yenjira yenyu y'okuharamya Nyamuzina omu kunali. 2Murhalambagiraga omu kukulikir'egulu, s'aliko muhindamulwe n'oku hindamul'enganiza zenyu. Na ntyo, mwanameny'obulonza bwa Nyamuzinda, bulala bulonza bwinja, buyemererwe, n'ob'okuli.3Yina nababwira kugerer'olukogo rhwahabirwe na Nyamuzinda, nta muntu oshinganen'okuchibona w'engenzi kulush'okwali; alik'omu bwenge, kuguma n'obwemere Nyamuzinda amuhere.4Bulala nko kurhuherh'ebirumbu binene mu mubiri muguma, n'okw'ebirumbu byoshi birhaherhe kasi kaguma; 5nantyo rhwerhuli banene, rhukolere mubiri muguma omu Kristu na buli muntu ali chirumbu cho wabo.6Rhuherh'empano zinene z'olukogo lwarhuhabirwe. Ey'omuntu akab'aherhe empano y'obulebi, ayikolese kukulikir'olugero lw'obwemere bwage. 7Ey'omuntu akagwarh'empano y'okukola, akole. Ey'omuntu akagwarh'empano y'okwigiriza, ayigirize. 8Oherh'empano y'okusiririza, asiririze, n'oherh'empano y'okuhana, ahane n'omurhima guchere. Owakab'aherh'empano y'okurhambula, arhambule bwinja. Owakaba n'omwazi g'obonjo, abukole omubusime b'omurhima.9Obuzigire burhabaga bulyalya. Mulibirh'obubi, mukol'amenja. 10Musimane nka baguma, na buli muntu abon'owabo mwinja omulukengo.11Murhabaga bw'okugaluk'enyuma omubushiru, s'aliko mugwarh'emisi y'omuka, omukukolera Nyamuzinda. 12Enihiro yenyu ebah'obusime. mube bw'okulember'ebibazo,n'okugenderer'omu mahuno. 13Orhabal'abana ba Nyamuzinda omu nyifinjo zabo, obe muntu w'okuyankirir'abahisi omubusime.14Ogishe bala boshi bali bakulibuza. Ogishebo, orhavumagabo. 15Osime n'abali omubusime; olake n'abali balaka. 16Mugwarh'enganiza ziguma, baguma n'abandi. Murhabaga b'obuchibon' omunganiza zenyu, s'aliko muyemere balala baherh'oborhere bwinja.17Murhakolerag'amabi ababakoler'amabi, s'aliko mukoler'amenj' abantu boshi. 18Eyi byakashoboka, omu bishanji byoshi mwakabona, mube n'omurhula n'abantu boshi.19Bene berhu, mumenye mwakachiholera, aliko mulekere Nyamuzinda arhuholere. Bulala biyandikirwe: Nyenine nyeholer'abantu, nyenin'empembo zoshi z'abantu; Nahano aderhere. 20Aliko nko mushombanyi wawe alinzara, omuh'ebiryo, akayunv'enyorha, omuh'amenji anywe. Eyi mwagakol'antyo, eyi mulimwagushir'amakala g'omulir'okwirhwe lyage. 21Murharhegekwaga n'amabi, s'aliko murhegek'amabi n'amenja.
131Ngasi muguma akenge abakulu, bulala ntabukulu burharenga emwa Nyamuzinda; Na babaho boshi, bahebagwaho na Nyamuzinda . 2Oku ntyo, nabalala barhabakenga banalahirha obukulu bwa Nyamuzinda; nababalahira bachihirire olubanja bonine.3Bulala abakulu barhabaho enyanya y' okuhana ebinjiro binja, aliko kulikuhana ebibi. Mulonzeze oku rhaba n'obuba oku bakulu? Mujir'ebinja mwasimwa. 4Bulala bali bakozi ba Nyamuzinda oku bwinja bwenyu. Aliko, eyi mwakajira amabi mube omububa bulala burhali busha okuba n'obuhashe bw'okuhana. 5Bulala mukwanene okukenga, arhali enyanya y'okuhanwa, aliko enyanya w'oburhimanya.6Okuntyo, rhujuh'emporo ya bakulu b'e chihugo, bulala abakulu baba bakozi ba Nyamuzinda, balonza okubona ebyo bintu. 7Muhe ngasi muntu ebimukwanene: Emporo okwo kwanene okuyihabwa, ebarati okwo oyi kwanene, obukenge okwo kwanene okubuhabwa, n'obukuze kwo obukwanene.8Orhabaga n'omwinda g'omuntu, kurhali kusimana konine. Bulala osima owundi ayenez'erhegeko. 9Bulala, orhakajira bugonyi, orhakayirha, okashambuha, orhakachifinja, nebindi biri nk'ebyo, boshi oku mwazi muguma: Osime owenyu nk'okochisima. 10Obusime burhavuna wundi ch'echirumire obusime buyeneza erhegeko lyoshi.11Ch'echirhumire, mwabona akashanji kahikire kw'okubachula omwiro. Bulala obuchunguke bwerhu bulihofi, kulusha nk'oku rhwayemeraga burhanzi. 12Obudufu bwalonza kuhwa, obuche buli hofi. Rhuleke byoshi by'omwizimya, n'okuyambala amachumu g'obuchese.13Rhulambagire kuguma n'okubihunire okulambagira omuzuba, arhali omumbuganano zibi arhali omu bulalu, arhali omu buhushi, arhali omu nyifinjo zibi, arhali omu buhaka n'omu bongwa. 14Muyambale Nahano Yesu Kristo n'okurhakulikira eby'omubiri, n'enyifinjo zago.
141Oyankirir'abarhaherhe misi omubwemere, orhanachag'olubanj'okubibazo birintya. 2Okulunda luguma, omuntu oherhe obwemere b'okulya ngasi kantu, alik'oku lwindi lunda arhaherhe misi, aly'eshogo zonine.3Ololy'ebintu byoshi, arhabonererag'olyorhalya ebintu byoshi, olorhaly'ebintu byoshi arhachiraga ololya byoshi olubanja. Bulala Nyamuzinda amuyankirire. 4Olinde, wewach'olubanja l'omugaragu orhali wawe? Nkayumangire changw'ahenere, ebyo birha kulolere, bilolere nahamwabo. Aliko, yeyumanzwe, bulala Nahano akagala mukuz'obwemere.5Kulunda luguma, muntu mugum'agerereza lusiku luguma ali enyanya z'owindi, alik'okulwindi lunda, owindi muntu, agerereza, nk'esiku zoshi zingana: na ngasi muntu ayunvirhe omuzage nkengero. 6Ol'obik'esiku, azibikira Nahano, n'ol'oherh'alya, aly'enyanya za Nahano, bulal'ahan'obukuze, emwa Nyamuzinda. Orhalire achibuziz'okurhalya enyanya za Nahano anahan'obukuz'emwa Nyamuzinda.7Bulala ntamuguma werhu olam' okubwage, na ntay'ofa okubwage. 8Bulala rhukalama, rhulama mu Nahano, na rhukafa rhufa mu Nahano, bulala rhukalama changwa rhukafa rhuli bantu ba Nahano. 9Bulal'enyanya y'ogo muhigo Kristu afa, anashubi lama omukuntu arhambula enyanya w'abafire n'abazene;10Aliko woyo chakarhuma wachira mwene wenyu olubanja? Nawe chakarhuma wagay'agiriza mwene wenyu? Bulala, rhwayinji chirw'olubanja rhweshi embere y'entebe y'olubanja lwa Nyakasani. 11Bulala biyandikirwe: ndamire,aderha Nahano. Ngasi dwi lyeyandagale embere zani, na ngasi lulimi lwehan'obukuz' emwa Nyamuzinda.12Nantyo, ngasi muguma mu rhwabo yechirhw'olubanja embere za Nyamuzinda.13Omukukulikira ntyo, rhurhachiranaga emanja rhwenine kurhwenine, aliko omukurhali ntyo rhurhol'eyi migambi: ntaye ohebag'ebale ly'okusirhaza mwene wabo omunjira, changwa omu murhego.14Menyere na nyemezezwe omu Nahano Yesu mpu ntaye ochizingisa yenyine, olekere olal'obona ebintu byoshi nka bizingire. 15Nka yakaba enyanya z'ebiryo, mwene wenyu agayisizwe, ahola orhalambagire omu buzigire. Enyanya ze biryo byawe orhahezaga eyi Kristu afiraga.16Orhayemeraga okw'ebijiro byawe binja bibe chikalo ch'enderho z'okukomera. 17Bulal'obwami bwa Nyakasani burhali kulya n'okunywa, aliko bushinganyanya, omurhula n'obusime omu Muka muchere.18Bulala okolera Kristu nk'oko kusimisize Nyamuzinda, n'abantu babiyemerere. 19Nantyo, rhukulikire ebintu by'omurhula n'ebintu bishololwa omukukomezanya.20Rhurhashandaga akasi ka Nyakasani enyanya z'ebiryo bulala ebintu byoshi biri bichese; aliko kuli kubi k'oy'omuntu oku ly'ebyo kusirhaza. 21Kurhali kwinj'okulya enyama changw'okunyw'amavu, changw'echindi chintu cha kasirhaza mwene wenyu.22Ob'obwemere bwawe wenyine obulang'omu kagarhi kawe na Nyamuzinda, agishwe ola orhachichira lubanja yenyine omu by'ayemerere! 23Oherh'engangane y'echiirwe olubanja. Ey'akalya, bulala birharhengere mwage, na byoshi birharhengere omu bwemere, chiri chaha.
151Bunola, Rhwerhuherh'emisi, rhukwanen'okugwasa abarhaher'emisi, Rhurhakwanen' okuchisimisa rhwenyine. 2Ngasi muntu werhu asimis'omuturanyi wage omu binja omukumuyumbaka.3Bula Kristu arhachisimisaga yenine, s'aliko nk'oku byaliyandikirwe: boshi bakudukaga ebidusi byabo boshi banjireko. 4Bulala byoshi byayandikwaga byaliri enyanya z'enyigirizo zerhu, mpu kugerera okulindira n'okuchihangana k'oku olwandiko luderhere, yirhuba n'obulangalire.5Oku Nyamuzinda olindira n'orhuliriza abahereze oku yibukana nka Yesu Kristo, 6 yimwezo kengero, n'omu bunu buguma yi rhumukuza Nyamuzinda Darha wa Nahano werhu Yesu Kristu. 7Nantyo,muyegerezane mwenyine oku mwenyine oku Kristu abanyakiriraga omu bukuze bwa Nyamuzinda.8Bulala nderhere oku Kristu ajiririrwe mukozi w'okukembulwa okunyungu y'okunali kwa Nyamuzinda mpu yi biyemezwa ebilaganyo byajirirwe oku badarha 9n'okubampagani yibakuza Nyamuzinda oku bonjo bwage oku binayandikirwe, nantyo, nji nakuza haguma na bapangani ndi nayimpa obukuze oku ezino lyawe.10Biderherwe kandi, mushagaluke, mashanja goshi, n'omulala gwage. 11Na kandi, rhukuze Nahano, amashanja goshi, rhuchikubagirwe olubaga loshi.12Isaya ashubiderha oku: omu mwa Yese nji mwarhenga eshanja njilya yinja lirhegeka amashanja goshi, yenji wanaba n'obulangalire bw'egulu lyoshi.13Nyamuzinda w' obulangalire boshi abahe obusime n'omurhula gunene omubwemere mpu yi mubera omubalangalire kugerer' emisi y'omuka guchere.14Bene berhu, nani namenyere oku nenyu mukwirire munahere emirhima minja, munayunjwire n'obwenge, munali bantu mwakagala kuhanulana.15Konako mbayandikire n'okubuhashe boshi okubintu biguma biguma omukubayibusa kandi,kugerera empano Nyamuzinda ampaga. 16Mpu yimba mwambali wa Yesu kristu orhumire oku bapagani,nachihanire omu kasi k'omwazi gwa Nyamuzinda,inambe ntulo y'abapagani bayemererwe omubuchese n'omuka muchesibwa.17Mperh'echintu chokuchikuza muli Yesu Kristu okubintu bilolere Nyamuzinda. 18Bula ntako nakahaliza okuyerekana ebi Yesu Kristu arhanjirisaga mpu y'abapagani bayunve oku misi y'ebijiro n'ebisomezo,19chi kugerera emisi y'omuka muchesibwa ,n'okuntyu gurhengerere eYerusalemu n'ebihugo by'abaturanyi kuhika Iliriya,yingali kurhegeka omwazi gwa Kristu.20Kubinali indonzeze inyigirize omwazi ngasi hoshi Yesu arhamenyikene, yibarha nyumbakira okunsimikira za bandi. 21Nko ku biyandikirwe: balala barhasagi kumubwirwa nji bamubone,na balala barhasagi muyunva nji bamuderhe,bamuyunve.22Che chirhumire ntakazagibona ebichanji by'okuja emwenyu .23Aliko lero nta chiherhe kasi mw'echo chihugo na kurhenga mira na kazagi ganiza okuja emwenyu .24Kubinali,amango naja Esipaniya, ndangalire okunjirwabonana omukugera na mperekezwe nenyu,enyuma y'okusima okuherekezwa omubi chanji bigeke nenyu. 25Aliko lero naja Eyerusalemu kukolera abachesibwa.26Bulala,bulu busime bunene oku Makedoniya na Akaya omukuhana echabo chigabi okubachesibwa b'Eyerusalemu ku balala bali bakene. 27Nechi, Byalibasimisize bwinja,gwanaba mwinda gwabo . Bulala abanya byaha eyibangaliswa omu by'omuka,nabo bibahemere okulisabo oku by'omubiri.28Nkaba namalire ako kasi n'okushinganyisa elyo lehe okubo nji nagerera emwenyu,okuja Esipaniya. 29Nani menyere oku nkaja emwenyu nayinja n'emigisho minene ya Kristu.30Beneberhu ,mbahemere n'obonjo kugerera Nahano werhu Yesu Kristu,n'okunjira ya Muka ,muchiseze haguma nani omunjira ya mahuno genyu enyenya wani emalangambere ga Nyamuzinda; 31mpu nji nshwekulwe omu maboko gabalala barhayemerere omu Bayahudi,na kasi kani ngwerhe omu Yerusalema ka yemerwe na bachesebwa. 32Nji ngere emwenyu oku bushagaluke, bwa Nyamuzinda,ngale kuhumuka haguma nenyu .33Nyamuzinda w'omurhula abe haguma nenyu mweshi. Bibentyo.
161Mbarhumire mwali werhu Foibe, mukozi omuka Nyamuzinda kali Enkankreya. 2Mbahemere mu muyankirire omu kagarhi ka Nahano, kulala bayankirir'abachesibwa. Munamurhabale na buli kintu akachifija embere zenyu; bulala naye arhabere bantu banene haba na nani.3Endamuso zani zihikire Akila baherekeza bani bakasi omu Nahano Yesu Kristu, 4bali bamahez'akalamo kabo omuguchungul'akani. Enyanya webyo bashinganene obukuze kurheng'emwani, arhanali emwani Nyenine, aliko obukuze kurheng'oku shengero zoshi za bantu beyindi milala. 5Olamuse n'eshengero ziri omunju zabo, olamuse na mwira wani Epaineto oli mu Kristu mwemezi w'oburhanzi omu ka nyamuzinda kali e Aziya.6Endamuso zani zimuhikire Mariya oli kukola bwenene enyanya zenyu. 7Endamuso zani emwa Androniko na Yuniya, bazere bani, rhwashwekagwa nabo omu mpamiko. Kandi bamenyikene bwenen'omukagarhi k'entumwa, babanayakiraga Kristu embere zani. 8Endamuso emwa Ampuliya muzigirwa omu Nahano.9Olamuse mwira wani wa kasi mu Kristu. Endamuso zani kandi emwa Staku, muzigirwa wani. 10Endamuso zigere n'emwa Apele y'obwemere bwage mu Kristu bwa bonekene, mulamuse abali b'omunju ya Aristibule. 11Mundamusize Herodioni w'omulala gwani. Mulamuse abali omunju ya Narasisi bayemerere Nahano.12Mundamusize Tirifene na Tirifoze bali bakolera Nahano oku misi minene. Mulamuse Periside, muzigirwa wani, wakolere Nahano bwenene. 13Endamuso zigere emwa Rufu, mulondolwa omu kagarhi ka Nahano, na nina eyanali nyama nani. 14Mundamusize Ansikristo, Filegoni, Hermasi na bandi bene berhu bali nabo.15Mundamusize Filogusi, na Juliya, na Nereya na mwali wabo, na Olimpiya na bachesibwa boshi bali nabo.16 Mulamusanye mwenine ku mwenine n'oluhobero luchesizwe. Eshengero zoshi za Kristu zibarhumire endamuso.17Mulamusanye mwenine ku mwenine n'oluhobero luchesizwe. Eshengero zoshi za Kristu zibarhumir'endamuso. Lero, muganize ku balala bali kulerh'olushombo omu ka Nyamuzinda, n'emyazi y'okugayisa omu ku yigiriza emyazi erhali nke yimwayankire. Muje hale nabo. 18Kwa bulala abantu bali nkabo barhali kukolera Nawerhu, s'aliko enda zabo zonine. N'oku myazi y'okuchisimisa n'okuyunvikana bwinja yibarhebek'emirhima ya bala bachesibwa.19Abantu boshi bayinji kuyunva ebi Nyamuzinda aderhere. Nchisimire, enyanya zenyu, aliko ndonzeze mube bantu bw'obwenge omu myazi ekwirire, n'ebinganyi, omu myazi mibi. 20Nyamuzinda w'omurhula bonabuno alabarha Lyangombe eshishi y'amagulu genyu.21Timoteyo, mukozi haguma na nani, abalamusize, na Lukiyo na Yasona na Sosipateri mulala gwani. 22Nyono Teritiyo nyenyandikire aga maruba mbalamusize ahakagarhi ka Nahano.23Gayo, anyegereza omu mwage n'ahamwage h'abakristu boshi bashimanana, amulamusize. Na Erasto, obik'ebintu by'echishagala bowe na mwene werhu Erasto, bamulamusize. 24Aliko, olukogo lwa Nahano Yesu Kristu lube haguma na nenyu mweshi. Bibentyo!25Oku muntu wakagala bayumanza kuguma n'emyazi minja yani n'oku nyigirizo za Yesu Kristu, nko bufuke bwa mahwe bwahebwagaho gurhenga emyaka n'emyaka,26aliko lero biyerekene oku mandiko ga balebi nka marhegeko ga Nyamuzinda w'e siku zoshi, byamayunvikana oku lubaga loshi, omugukenga oku bwemere,27oku yewe Nyamuzinda, oherhe obwenge yenine obe bulangashane mu Yesu Kristu emyaka n'emyaka! Bibentyo!