Havu: Bible for Genesis

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Genesis

Chapter 1

1 Oku murhondero, Nyamuzinda alema empingu. Egulu lyaliri busha na butambara. Lya libishirwe n'omwizimya. 2 Egulu lyali busha na butambara, n'omwizimya gwaliri, na Muka gwa Nyamuzinda alirhulilire elugulu y'amenji. 3 Nyamuzinda aderha: Omwangaza gube! Nago gwaba. 4 Nyamuzinda abona oku mwangaza gwali gwinja; Nyamuzinda aberula omwangaza n'omwizimya. 5 Nyamuzinda ahamagala omwangaza mulegerere n'omwizima budufu. Bwayira bwanacha. 6 Nyamuzinda aderha : Habe ahantu omu menji, hagabe amenji na menji. 7 Nyamuzinda ajira ahantu agaba amenji gali elubanda n'ahantu n'ahantu n'amenji galiri elugulu y'ahantu n'ahandi ba bantyo. 8 Nyamuzinda ahamagala elugulu bwayira bwanacha, olusiku lwa kabiri. Olusiku lwa kasharhu: Ahantu n'enyanja ebiremwa byabonekana. 9 Nyamuzinda aderha: Amenji eshishi y'empibgu gabere haguma n'ahantu hayumire habonekane. Kandi bya bantyo. 10 Nyamuzinda ahamagala ahantu hayumire budaka nah'amenji nyanja. Nyamuzinda abona oku byaliri binja. 11 Nyamuzinda adderha mpu obudaka bumere kw'ebirhi n'eshogo n'omurhi gw'amalehe guburhe amalehe ga ngasi lubero okugulu byana bantyo. 12 Obudaka bwaba bwamera kw'ebirhi, n'eshogo za ngasi lubero. Nyamuzinda abon'oku byaliri binja. 13 Lyaba golo, lyab'esezi, olusiku lwa gasharhu. 14 Nyamuzinda aderha: Habe akamol'enyanya empingu egabe ezuba n'obudufu; na ehebe echimanyiso oku bisanzi, oku siku n'oku myaka. 15 Nayo ebe k'obuleke oku hantu h'empingu emolek'oku gulu, byan'aba ntyola. 16 Nyamuzinda ajira bimole bibiri binene akamole kanene okumolek'ezuba n'akamole katyu okumolek'obudufu n'enyenyezi. 17 Nyamuzinda ayihiba oku hantu h'empingu okumolek'oku gulu. 18 N'oku molek'ezuba n'obudufu, n'okugab'akamole n'omwizimya; Nyamuzida abon'oku byaliri binja. 19 Lyaba golo, lyab'esezi lusiku lwa kane. 20 Nyamuzinda aderha mpu: Amenji gabe manene, n'ebilemwa biluge by'akalamo n'enyunyi zibalale oku gulu kuj'enyanya. 21 Nyamuzinda alema enyama zizibuzibu z'omunyanja, na ngasi chilemwa chinene chilambagira, amenji gashulul'oku bunene, na ngasi nyunyi oku mbero zoshi. Nyamuzinda abon'oku byali simisize. 22 Nyamuzinda abagisha aderha mpu: Mube munaluge, muyunjuz'enyanja n'enyunyi zibe zinene oku gulu. 23 Lyaba golo, lyab'esezi, lusiku lwakarhano. 24 Nyamuzinda aderha mpu: Egulu lije ku ngasi lubero lw'ebiremwa bizene, enkavu, n'ebilambagira, n'enyama z'oku gulu za ngasi lubero byanaba ntyola. 25 Nyamuzinda ajir'enyama za ngasi lubero oku gulu, n'enkavu za ngasi lubero, na ngasi ebilambagira oku budaka bya ngasi lubero, Nyamuzinda abon'oku byali simisize. 26 Nyamuzinda aderha mpu: Rhujir'omuntu olikuguma n'erhu, orhushushire, barhambul'efi z'omu nyanja n'enyunyi z'omu chanya n'enyanya w'enkavu n'egulu lyoshi, n'enyanya lya ngasi chilambagira oku gulu. 27 Nyamuzinda alema omuntu omushushire kuguma naye yenine. Okushusho lyage amulema, omulume n'omukazi abalema. 28 Nyamuzinda abagisha, Nyamuzinda aba bwira mpu: Mube munayushuke, munabumby'egulu muligendekeze; murhambule efi z'omu nyanja, n'enyunyi z'omuchanya na ngasi chilemwa chilambagir'oku gulu. 29 Nyamuzinda aderha mpu: Mujage mwalola n'amabaha ngasi shogo ziburh'amalehe eziri oku gulu na ngasi murhi gubaho, ngasi malhe g'omurhi gaburhwa, emwenyu, byaba bilyo. 30 Na ngasi nyama y'omu gulu na ngasi nyunyi y'omu chanya na ngasi chilemwa chilambagira chizene; mbahereze ngasi lubero lw'eshogo nka bilyo; byamaba ntyo. 31 Lyaba golo, lyab'esezi lusiku lwa kali ndarhu.
Chapter 2

1 Ntyo kw'empingu n'egulu byayunjulaga, haguma n'engabo yabyo byoshi. 2 Nyamuzinda oku lusiku lwa mushanvu amala akasi kage ajiraga; ahumuka oku lusiku lwa mushanvu oku kasi kage koshi ajiraga, 3 Nyamuzinda agisha olusiku lwa mushanvu, ana luchesa, bulala l'olusiku ahumukaga oku kasi alemaga ajira. 4 Lolaga omurhangiro gw'okulemwa kwa mpingu n'egulu. 5 Amango Nahano Nyamuzinda ajira egulu n'empingu, nta muri gw'omumashwa gwaliziba omugulu, nta byasi by'omumashwa byalizimera: Nahano Nyamuzinda arhalizinyesa envula oku budaka, nta muntu walizihinga obudaka. 6 Aliko echusi charhenga omubudaka, chanabobeza edaho lyoshi. 7 Nahano Nyamuzinda abumba omuntu oku kachulo k'obudaka, amufuhera omuka omu mazulu omuka gw'akalamo n'omuntu aba chiremwa chigumaguma. 8 Ntya Nahano Nyamuzinda arhwera eshwa omu Edeni, olunda lw'ebushoshokero bw'ezuba, ahira moyo muntu abumbaga. 9 Nahano Nyamuzinda ameza mw'emirhi ekwirire ya ngasi lubero, omu kulola n'amasu na minja omu kulya, n'omurhi gw'akalamo omu garhi k'eshwa, n'omurhi g'okumenya aminja n'amabi, 10 olwinji lwakazi kurhenga omu Edeni omu kubobeza eshwa, lwa chigaba mubigabi bine. 11 Ezino ly'olurhanzi ye Pishoni; luzongere echihugo choshi chi Havila, ahola hahaba ehoro. 12 Ehoro y'echo chihugo eba nyinja bwenene; n'eyola munda wanabona obudela n'ebale lya Onisi. 13 Ezino ly'olwinji lwa kabiri ye Gihoni; olula luzongolokera echihugo choshi ehe Kushi. 14 Ezino ly'olwinji lwagasharhu luhamagerwe; Hidakeli: Lugerere ebushoshokero bw'ezuba bwe Ashuru. Olwinji lwakane, luderherwe Efurati. 15 Nahano Nyamuzinda arhola omuntu, amuheba omwishwa ly'Edeni mpw'alihinge analilange. 16 Nahano Nyamuzinda ahana erhegeko oku muntu; erhi: Wankalya oku malehe goshi g'omwishwa. 17 Aliko orhahira okalya agomurhi g'oku menya aminja n'amabi, bulala olusiku wegalyeko okufa wanafa. 18 Nahano Nyamuzinda aderha; eri: Kurhali kwinja omuntu abe yenine, namujirira omurhabazi omushushire. 19 Nahano Nyamuzinda alema n'ebidaka enyama zoshi z'omulubala 'enyunyi z'omulubala, z'empingu, anazilerhera omuntu mpw'alole okwaziyirika amazino, li ngasi chiremwa chibe n'ezino ely 'omuntu achihamagala. 20 Omuntu ayirika ebishwekebwa byoshi amazino, oku nyunyi z'omuchanya, n'enyama z'omulubala; aliko, omuntu arhabonaga omurhabazi omushushire. 21 Lero Nahano Nyamuzinda arhozeza omuntu ero lizidohere, ajero; arhola lurhibavu luguma omu mbavu zage, ashubishwekaho n'eyindi nyama. 22 Nahano Nyamuzinda alema omukazi n'olubavu akulaga oku mulume, amulerhera oy'omuntu : 23 Nyamuntu aderha, eri : Tala lero oyula liri vuha lya mavuha gani na kandi munyofu gw'oku minyofu yani! Oyula ayirikwa mukazi, bulala arhengaga omu mulume. 24 Che chirhumire omulume aleka eshe na nina achishwera kumukage, babe mubiri muguma. 25 Omulume na mukage bombi baliri butambara, barhana yunvaga eshonyi.
Chapter 3

1 Oku ntyola, enjoka yaliyenghe kulusha enyama zoshi z'omulub, Nyamuzinda aheba okugulu. Abwir'omukazi, mpu : Intyola ku Nyamuzinda aderhaga! Murhalyaga amalehe g'omurhi g'omubusani? 2 Omukazi abwir'enjoka; Amalehe g'emirhi y'omu busani rhwakalya; 3 S'aliko amalehe g'emirhi y'omukagarhi k'obusani, Nyamuzinda arhuhanzize oku rhurhalyaga, chiro rhurhana humaga rhwakafa. 4 Enjoka y'abwir'omukazi mpu: Okuli murhankafa chiro n'ehityu. 5 Bulala Nyamuzinda amenyir'oku olusiku mw'egaly'eko mwefumbuk'amasu, mwebe nka Nyamuzinda, njimwameny'ebinja n'ebibi. 6 Ely'omukazi abon'oku agola murhi gw'ali gw'abulagirir'omukulya, gwana simis'amasu; kandi gunali murhi gw'anyifinjo oku bwenge, okuntyo, arhol'oku malehe g'omurhi alya ahereza n'omulume wage, nay'alya. 7 Bazibuk'amasu bombi, bameny'oku baliri butambara, bahang'ebibabi by'emirhi bachijirir'emyambalo. 8 Ahabuzinda bayunv'omulenge gwa Nyamuzinda aly'alambagir'omubusani omuch'egolo. Adamu na mukage bachibish'omu mirhi y'omubusani. Nyamuzinda arhababonaga. 9 Nyamuzinda ahamagala Adamu amubwira; mpung'aholi? 10 Aderha mpu: Nabere nyunv'omulenge gwae omubusani namayubaha, bulala ndi butambara namachibisha. 11 Aderha mpu: Nde wakubwirag'okoli butambara? Walire okumurhi na kuhanzaga, orhalyaga? 12 Omulume aderha mpu: Omukazi wampaga abere nani, yewampaga oku ndye, na malya. 13 Nyamuzinda abwir'omukazi aderha mpu: by'ebichila wamajira? Omukazi aderha mpu: Enjoka yantebekere na malya. 14 Nyamuzida abwir'enjoka mpu: Bulala wamajir'ebili ntyola; wamakagwa kulush'enyama zoshi, na kulush'enyama zoshi z'omulubala. Okunda yawe wakazi lambagirira, n'akachulo walya esiku zoshi z'akalamo kawe. 15 Naheba obushombanyi ekagarhi kawe n'omukazi, n'ekagarhi k'omulala gwawe n'omulala gwage; alabarh'erhwe lyawe, nawe walum'endabarhiro yage. 16 Abwir'omukazi mpu: Nazibuhya bwenene amalibuko omu kuburha kwawe, omukulibuka waburha, okulonza kwawe kwarhengerer'oku mulume wawe, n'oyu akurhambula. 17 Abwira Adamu mpu: Bulala wayunvag'omulenge gw'amukawe, wamanalya amalehe g'omurhi; nakuhanzaga na kubwira mpu: Orhalyaga; obudaka bwama kagwa enyanya yawe, oku bulike walya amalehe gago esiku zoshi z'akalamo kawe. 18 Amalumo n'emishaki ya kumerera, walya ebirhi by'omushwa. 19 Okuntubano y'omubiri gwawe walya omugati kuhik'amango wegaluke omu budaka, bulal'omu budaka warhengaga, n'okuntyo oli kachulo, n'omukachulo wegaluke. 20 Omulume ahamagal'omukazi, Eva: Bulala aliri nina waboshi baliri oku gulu. 21 Nyamuzinda ajirira Adamu na mukage emyambalo y'oluhu lw'emirhi, abayambisa. 22 Nyamuzinda ana derha: Omuntu amaba muguma werhu omu kumenya aminja n'amabi, oku ntyo, kurhabaga kulehya efune yage n'okurhola ntyo oku murhi gw'akalamo n'okulya, n'okulam'esiku zoshi; 23 Oku ntyo: Nyamuzinda amu heka eburhambi bw'eshwa ly'Edeni, alihinge ahola arhengaga. 24 Intyola akula omuntu omubusani aheba mwa Mekerubi ebushoshokero bw'ezuba ly'eshwa ly'Edeni n'omupanga g'olulimi lw'omuliro enyunda zombi omukulang'enjira y'ogo murhi gw'akalamo.
Chapter 4

1 Omulume amenya mukage, ahe'kobukule, aburha Kaini, aderha mpu: N'amabon'omurhaban'emwa Nyamuzinda. 2 Ashubi burha mwene wabo Abeli, na Abeli aliri mungere w'ebibuzi, aliko Kaini aliri muhinzi. 3 Ely'esiku zigera Kaini aheka eby'obuhinzi emwa Nyamuzinda. 4 Na Abeli, yewe ahek'eby'olubere by'oburhunzi bwage n'amavurha g'abyo. Nyamuzinda akenga Abeli, n'entulo yage. 5 Aliko arhakengaga Kaini n'entulo yage. Kaini agaya bwene, amasu gage g'emifunyenye. 6 Nyamuzinda abwira Kaini mpu: Buno gurh'ogayire? Nabun'ogurh'obusu bwawe bufunyere? Nk'ojirire bwinja, k'orhaka yemerwa? 7 Na nkorhajirir'ebinja, echaha chanaber'oku lunvi lwawe chana chifija w'oyo, s'aliko ochihangane ochihime. 8 Kaini baderhesana na Abeli, mwene wabo. Babere bali ebwa shwa, Kaini ayimangira mwene wabo Abeli, amuyirha. 9 Nahano abwira Kaini mpu: Abeli mulumuna wawe ngah'ali? Amushuza mpu: Ntenji; mpu kanye mulanzi wa mwene werhu? 10 Aderha mpu: Bichi bila wamajira? Omulenge gw'eshagama ya mwene wenyu yiyalaka kuhik'emwani yarheng'omu chihugo. 11 N'oku ntyola, okagirwe kurheng'omu chihugo chabumbul'obunu bwage kuyegerez'eshagama ya mwene wenyu kurheng'omu fune zawe; 12 Hano hing'eshwa lirha chiguh'emisi yalyo; waba murhamizi omugulu. 13 Kaini abwira Nahano mpu: Oku kagwa kwani kuntalukire okuyiheka. 14 Bulala wamankula zene omu masu g'echihugo n'emalangambere gawe na bishwa; naba murhamizi n'oku hangaika omu chihugo; n'omuntu yeshi wambona, anyirha. 15 Nahano abwira Kaini, ajuhisw'obubi bwage kalimushanvu. Nahano aheb'echimanyiso chiro olala waka mubona, arhamushurhaga. 16 Kaini arheng'emalangambere ga Nahano, ajilam'omu chihugo cha Nodi, emund'ezuba li lyama e'Edeni. 17 Kaini amenya mukage ahek'obukule, aburha Enoke, ayumbak'echihugo, achi hamagala chihugo ch'enyuma y'ezino ly'omugala, Enoke. 18 Emwa Enoke Iradi aburhwa, aburhwa Mehuyaeli; Mehuyaeli aburha Metusaeli; Metusaeli aburha Lameki. 19 Lameki ashaba bakazi babiri; ezino lya muguma aliri Ada n'elyo wa kabiri Sila. 20 Ada aburha Yabali; aliri eshe wa baber'omu hema lye nkavu. 21 Ezino lya mwene wabo lya liri Yubali; aliri eshe wa bashurh'eholere n'efirimbi. 22 Na Sila, yewe kon'oko aburha Tubali-Kaini, oful'ebyuma bya ngasi chintu chi ch'esinga n'echuma. N'omukozi mwene wabo Tubali Kaini aliri Nama. 23 Lameki aba bwir'abakage oku bali babiri: Ada na Sila, muyunv'omulenge gewani, muli bakazi ba Lameki, muyunv'echi na derha, bulala nayirhir'omuntu enyanya ly'okundabarha. 24 Akaba Kaini nja juhiswa obubi kali mushanvu, okuli Lameki kali makumi gali mushanvu na mushanvu. 25 Adamu amenya mukage kandi aburh'omwana, amuh'ezino lya Seti, bulala aderha mpu: Nyamuzinda ambikir'elindi burha enyuma za Abeli; Bulala Kaini amuyirhire. 26 Na Seti emwage kon'oko omwan'aburhwa, amuherez'ezino Enosi okuntyo abantu bawanzaku hamagal'ezino lya Nahano.
Chapter 5

1 Chino che chitabu ch'omulala gwa Adamu.Amango Nyamuzinda alemaga omuntu,amujira oku shusho lya Nyamuzinda. 2 Alema omulume n'omukazi,abagisha,n'oku bahamagal'oku zino ly'omuntu,amango abalema. 3 Adamu,oku myaka egana na makumi masharhu,aburha omugala omushushire,oku shusho lyage,n'oku muha ezino lya Seti. 4 Oku siku za Adamu,ery'amaburha Seti,yaliri myaka magana munane n'oku burha emisole n'abanyere. 5 Emyaka yoshi Adamu amalire hano gulu,yaliri magana mwenda na makumi masharhu nahol'afa. 6 Seti,oku myaka egana n'erhano,aburha enoke. 7 Seti alama,enyuma y'oku burha Enosi,myaka magana munane na mushanvu aburh'abarhabana n'abanyere. 8 Emyaka yoshi ya Seti yaliri magana mwenda n'ekumi n'ebiri,anafa. 9 Enosi,oku myaka magana mwenda aburha Kenani. 10 Enosi alama,n'enyuma ly'oku burha Kenoni oku myaka magana munane n'ekumi n'erhano,aburha abarhabana n'abanyera. 11 N'esiku zoshi Enosi za liri myaka magana mwenda na makumi marhan,achifira. 12 Kenani alama myaka makumi gali mushanvu,aburha Mahalali, 13 Kenani alama enyuma y'oku burha Mahalali myaka magana munane na makumi mane; aburh'abarhabana n'abanyere. 14 Esiku zoshi za Kenani za liri myaka magana mwenda n'ekumi,achifira. 15 Mahalali,oku myaka makumi gali ndarhun'erhano,aburha Yaredi. 16 Mahalali alama,enyuma y'olu burho lwa Yaredi myaka magana munane na makumi masharhu n'oku burh'abarhabana n'abanyere. 17 Esiku zoshi za Mahalali Yaliri myaka magana munane na makumi gali mwenda n'erhano,achifira. 18 Yaredi alama myaka egana na makumi gali ndarhu n'ebiri,aburha Enoke. 19 Yaredi alama enyuma y'oluburho lwa Enoke,myaka magana munane,n'oku burh'abarhabana n'abanyere. 20 Esiku zoshi za Yeredi za liri myaka magana mwenda na makumi gali ndarhu n'ebiri,n'oku chifira. 21 enoke,oku myaka makumi gali ndarhu n'erhano,aburha Metusela. 22 Enoke,enyuma y'oluburho lwa Metusela,alambagira haguma na Nyamuzinda,myaka esharhu n'oku burh'abarhabana n'abanyere. 23 Esiku zoshi za Enoke zaliri myaka magana masharhu na makumi gali ndarhu n'erhano. 24 Enoke alambagira haguma na Nyamuzinda arhanachibonekanaga kwo,bulala Nyamuzinda amurhola. 25 Metusela,omu myaka egana na makumi gali munane na mushanvu,aburha Lameki; 26 Metusela alama enyuma y'oku burha Lameki myaka magana mushanvu na makumi gali munane n'ebiri,n'oku burh'abarhabana n'abanyere. 27 Esiku zoshi za Metusela alamaga myaka magana mwenda na makumi gali ndarhu na mwenda,n'oku chifira. 28 Lameki,omu myaka egana na makumi gali munane n'ebiri,aburh'omurhabana. 29 Amuha ezino lya Noa,n'oku derha mpu : Oyula arhusimisa oku mikolo yerhuna malibuko g'efune zerhu enyanya y'obudaka Nyamuzinda aheheraga. 30 Lameki.alama enyuma y'oluburho lwa Noa,myaka magana marhano na makumi gali mwenda n'erhano,aburha abana n'ebikumi; 31 N'esiku zoshi za Lameki zaliri myaka magana mushanvu na makumi gali mushanvu na mushanvu,achifira. 32 Noa aliherhe myaka magana marhano;aburha Semu,Hamu na Yafeti.
Chapter 6

1 Haba ebichanji abantu barhondera banene luga okugulu, na bananyere baburhwa, 2 abana ba Nyamuzinda ba bona abananyere b'abantu oku bali binja bachilondoza abananyere bali basimisize. 3 Nahano aderha mpu: Muka gwani arhagenderera oku himana n'omuntu esiku n'amango, buno naye kantyola guli mubiri, okuntyol'akalamo kage kaba siku egana na makumyabiri. 4 Abefili baliri oku gulu ago mango, na habuzinda bwabo, amango abana ba Nyamuzinda bashimba abanyere abana b'abantu, baba burhira abana; abana babo baliri bantu baherhe obushiru bamira, bantu bajir'enkunya. 5 Nahano, abon'okw'amabi g'abantu gali ganene oku gulu, n'okw'enkengero zabo zalibihire n'entimanyo z'emirhima yabo yaliri mibi esiu zoshi. 6 Nahano achiganya echalemerag'abantu omugulu; byamugayisa omu murhima gwage. 7 Nahano aderha mpu: Narhindibuz'omuntu na chilemeraga kurheng'omugulu; omuntu n'enyama nka ntyola, na bilambagir'okunda, n'enyunyi z'omuchanya; bulala n'amachigany'echantumag'oku balema! 8 Aliko Nowa abon'eragi omu masu ga Nahano. 9 Ebi bili bihanda bya Nowa. Nowa aliri muntu w'obushinganyanya n'okuli omu mango gage. Nowa alambangira haguma na Nyamuzinda. 10 Nowa aburha bana basharhu: Semu, Hamu na Yafeti. 11 Egulu lya biha emalangambere za Nyamuzinda, egulu lyaba n'obubi kulusha. 12 Nyamuzinda abon'oku aben'omubiri boshi bachi bihizy'enjira omugulu. 13 Nyamuzinda abwira Nowa mpu: Obuzinda bw'ab'emibiri boshi bwahikir'emalangambere gani; 14 Ochijirir'e Safina y'omurhi Gofer,ojir'enju omu Safina, oyi chinge omundani n'embuga oku kabulembo. 15 Wayinjirantya: Obule bwe safina fune magana masharhu, obugali bwage fune makumi marhano, n'obule kuj'enyanya fune makumi masharhu. 16 Ojir'edirisha oku Safina fune nguma oyimal'enyanya, n'olunvi lwe Safina oluheb'oku lubavu lwayo oyirire esharhu; eyeshishi, n'eya kabiri n'eya kasharhu. 17 Nani olole nalerh'envula y'echihonzi oku gulu, kubihya ngasi chilemwa chiherh'omuka eshishi w'empingu: Ngasi chintu oku budaka chafa. 18 Aliko na yimanz'echiragane haguma nawe; waj'omu Safina, w'oyo n'abana bawe na mukawe n'abazana bawe. 19 Na ya ngasi chintu chiherh'omuka ch'emibiri yoshi, walerha babiri babiri ba ngasi lubero omu Safina waba lolereza baherh'omuka haguma nawe; baba mulume n'omukazi. 20 Ey'enyungu oku lunda lwabo n'ey'enkavu oku lunda lwabo n'eya ngasi chintu chilambagir'oku lunda lwabo, babiri ku ngasi lubero bayinj'emund'oli bazene. 21 Orhole ngasi bilyo bilibwa, n'ebimera, byaba bilyo byawe nabo. 22 Nowa ajira ntyo, kukulikira emyazi yoshi Nyamuzinda amubwiraga, ajira ntyola.
Chapter 7

1 Nyamuzinda abwira Nuhu, ntya: oj'omu nkuge woyo n'omulala gwawe goshi bulala na kubwene wenyine mushiganyanya omu mesho gani mobu buko. 2 Njo rhole haguma nawe mahali mushavu ma ngasi buko bw'ebirhugano bichesebwa, echilume n'echikazi; n'ebirhalibichesebwa orhole hali ( couple) liguma lyonyine, echilume n'echikazi; 3 enyunyi z'emalunga nazo za ngasi buko, orhole mahali mushanvu, ehilume n'ehikazi natyo ngasi buko bwayorha buli omu gulu. 4 Bulala hachiyorhere siku mushavu zonyine nana gali nyesa envula siku makumi mane na madufu makumi mane, nanahirigisa ebinalemaga omugulu byoshi. 5 Nuhu ajira ebi Nyamuzinda emurhegekaga byoshi. 6 Nuhu aliherhre myaka magana ndarhu, amago echihonzi ch'amenji chainja okugulu. 7 Nuhu aja omu nkuge yage haguma nabagala, mukage na bazana yi barhafa n'amenji m'echihonzi. 8 Omubirhugano bichesebwa n'ebirhali bichesebwa, enyunyi z'emalunga na ngasi chintu chibululuka oku daho, 9 abihira omu nkuge haguma na Nuhu, bibiri bibiri, echilume n'echikazi, nkoku Nyamuzinda anarhegekaga Nuhu. 10 Enyuma za siku mushavu amenji m'echiho nzi maja okugulu. 11 Omu mwaka gwa magana ndarhu g'okuburhwa kwa Nuhu, omu siku ekumi na mushavu z'omwezi gwa kabiri, olo lusiku amenji g'eshoko z'ekuzimu zoshi mafunuka n'orhushalala rh'omu nkuba rhwa chilikula. 12 Echivula chanya okugulu siku makumi mane na madufu makumi mane. 13 Olo lusiku lonololo, Nuhu n'abagala, Semu, Kamu na Yafeti, haguma na muka Nuhu na bazana okubali basharhu, boshi baj'omu nkuge, 14 haguma n'ebinyama bya ngasi buko, ebintu bishwekwa bya ngasi buko, ebibululuka bya ngasi buko n'orhunyagarha hano gulu, n'enyunyi za ngasi buko, orhunyunyi ,rhoshi rhuherh'ebyubi. 15 Ahaburhambi bwa Nuhu, nabyo byaja omu nkuge echilume n'echikazi cha ngasi chitu chiyisa omuka choshi. 16 Na ngasi hyajiremo hyaliri echilu n'echikazi omu ngasi buko, hiherhe omubiri nkoku Nyamuzinda anabaga arhegekere Nuhu. Nyamuzinda achingira Nuhu olunvi. 17 Echihonzi ch'envula chanya siku makumi mane oku gulu. Amenji gayinja gabira n'okubarhula enkuge, yaleremba ntyo enyanya z'edaho. 18 Amenji mabirira bwenene, mayinamuka enyanya z'egulu, n'elala nkuge yalema yaleremba oku menji. 19 Amenji mayushuka, mayushuka oku ngulu n'etondo zalilehere bwenene eshishi z'amalunga nazo zashukirwa. 20 Amenji marhaluka zila ntondo nka magulu ekumi namarhano. 22 Mamira ngasi buko b'omubiri gugera okugulu, enyunyi, orhusimba n'ebinyama, ngasi byoshi binyagara okugulu, n'abantu boshi. 21 Ngasi hijira omuka omuzulu, hiyisa hyafa, k'okuderha oku ngasi hiyisa hyaliri okudaho liyumire hyafa. 23 Ngasi kantu koshi kaliri okugulu kurhenga oku muntu kuhika oku bintu n'orhusimba n'enyunyi z'emalunga, byoshi Nyamuzinda abihirimya omu ngulu, hayorha Nuhu yenyine na bilala byoshi byanaliri naye omu nkuge. 24 Amenji gayorha gamirire egulu siku egana na makumi arhano.
Chapter 8

1 Nyamuzinda ayibuka Nuhu, n'ebyelubala n'ebirhungano byoshi byaliri haguma naye omu nkuge;Nyamuzinda alika empusi okugulu,n'amenji mayinja makeha. 2 Eshoko z'ekuzimu n'olwakungu lw'emalunga zachingwa,n'envula erhachinyaga. 3 Amenji maliri oku daho machikula kubuyabuya omugulu,magenda manachichunda,makeha enyuma wa siku egana na makumi marhano. 4 N'omu mwezi gwa mushanvu,omu siku ekumi namushanvu z'olusiku lw'omwezi,enkuge yayimanga oku ntondo ehamagalwa Ararati. 5 Amenji magendekera makeha kuhika mwezi gw'ekumi. Omu lusiku lwambere lw'omwezi gw'ekumi obuchunjugurhu bw'entondo bwaanzi langikana. 6 Enyuma lya siku makumi mane ,Nuhu achingula edirisha (akabonezo) alijirire oku nkuge yage. 7 Alika hungwe,cha huluka,chagenda chagaluka kuhika amango amenji mayumaga okugulu. 8 Alikula kandi enguku kulola akab' amenji makehere okugulu. 9 Aliko enguku yabula ahantu yankarhabika okugulu kwayo,yashubigaluka omu nkuge bulala amenji malilugire oku daho.Nuhu alambula okuboko,ayirhola,ayigalula hofi naye omu nkuge. 10 Alindira zindi siku mushanvu,ashubilika elala nguku yarhenga omu nkuge. 11 Lyaber'egolo enguku yagaluka emunda ali; yamulerhera ehirhi omu bunu yahagulaga okumurhi. Nuhu amenyer'aho okw'amenji makehere oku gulu. 12 Alindira zindi siku mushanvu;alikula enguku.Aliko erhachigalukaga emund'ali. 13 Omu mwaka gwa magana ndarhu na muguma gw'akalamo ka Nuhu,mwezi gurhanzi,omu lusiku lurhanzi lw'omwezi,amenji mayuma oku gulu.Nuhu akula echifuniko ch'enkuge:alolereza ,anabona okw'edaho lyayumire. 14 Omu mwezi gwakabiri ,omu lusiku lwa makumyabiri na mushanvu zw'omwezi edaho lyayuma. 15 Nantyo Nyamuzinda aderha na Nuhu, amubwira: 16 Rhenga omu nkuge ,woyo na mukawe,bagala bawe haguma na bazana bawe . 17 Ohuluse haguma nawe ebirhungano byoshi biherh'omubiri biri haguma nawe, nk'enyunyi , nk'ebinya lubala n'ebibululuka byoshi oku daho:bishandale oku gulu,biburhane,biyushuke oku gulu. 18 Nuhu ahuluka haguma n'abagala,na mukage n'abazana. 19 N'ebinyalubala byoshi, n'ebirhungano byoshi,n'ebibululuka byoshi,n'enyunyi zoshi,na ngasi rhoshi rhunyagarha oku daho ,byahuluka byarhenga omunkuge,buko oku buku bwakulikirana. 20 Nuhu ayumbakira Nahano olurhamba ; arhol' ebirhugano bichesezwe byoshi,n'enyunyi zoshi zichesezwe ,arhula entereker'okola lurhamba . 21 Nahano ayunva omusingu ngukwirire ,anaderha ntya omu murhima gwage: ntakachikaga egulu enyanya z'omuntu,bulala enganiza z'omurhima gw'omuntu ziri zibi kurhenga obusole bwage ; ntakanachibihya ebizene byoshi nkoku najiraga. 22 Amangw' egulu njilyaba lichiriho, eburho n'ebishalulwa,emboho n'echuka, echanda n'esiku z'envula, esuba n'obudufu birhakaleka kubaho.
Chapter 9

1 Nyamuzinda agisha Nuhu n'abana bage, ababwira mpu: muburhe muyunjuz'egulu! 2 Ebirhungano byoshi, enyunyi zoshi z'enyanya, ebilemwa byoshi bilambagira n'efi zoshi z'omu nyanja zibe n'obuba kuli mwabo n'okubayubaha. Byoshi biheberhw'eshishi w'oburhegesi bwenyu! 3 Ebirhungano byoshi byaba biryo byenyu nk'oku na baherezag'ebyo mwishwa kuba biryo byenyu. 4 Aliko murhalyag'enyama eherh'eshagama bulala akalamo kaba omu shagama. 5 Eshagama y'akalama kenyu na kajuhisa; na kajuhisa kurhenga ngasi chirhungano na ngasi muntu. Ola oka yirha mwene muntu nye mujuhhise akalamo kage. 6 Oweshesh'eshagama y'owindi, eshagama yage naye y'esheshwe n'owindi, bulala mwene muntu alemwaga oku shushano ya Nyamuzinda. 7 Na nenyu muburhe, muburhe oku bunene, mubumby'egulu. 8 Na ntyo Nyamuzinda aderha na Nuhu n'abana bage. 9 namaheb'echiragane chani haguma nenyu n'abana benyu. 10 N'ebilemwa byoshi biherhe akalamo mpu: Enyunyi, ebishwekwa n'ebilemwa by'omulubala n'ebirhungano byoshi byarhengag'omu Nkuge haguma naye. 11 Nchigashir'oku chiragan'oku; nta chilemwa choshi choshi ch'echife oku chihonzi ch'envula, na nta chihonzi ch'envula ch'echiyinje. 12 Nyamuzinda ashubi derha mpu: echi chechimenyiso ch'echiragane chani na nenyu na ngasi chilemwa chilamire choshi haguma nenyu n'okuburha lyoshi lya yinja ahabuzinda. 13 Namaheb'omungere gwani enyanya omu mpingu, nka chimenyiso nyono haguma nenyu n'egulu. 14 Ngasi kushukir'egulu n'enkuba, n'ogula mungere gw'envula kwanabonekan'omu mpingu. 15 Nyeyibuk'echi chiragane chani nenyu n'ebilemwa byoshi by'omugulu binchigashire oku menji garhagachiba chihonzi ku sherez'ebilemwa byoshi biherh'akalamo. 16 Amango ogula mungere gw'ebonekan'omu mpingu, nye gubone n'okuyibuk'echiragane ch'esiku n'amango ahakagarhi kani n'ebilemwa byoshi biyis'omu gulu. 17 Nyamuzinda abwira Nuhu mpu: echi ch'echimenyiso ch'echiragane chani n'ebilemwa byoshi biyisa omu gulu, Nuhu n'abana bawe. 18 Abana ba Nuhu barhengag'omu Nkuge baliri: Shamu, Hamu na Yafeti. Hamu aliri eshe wa Kanani. 19 Aba b'abana rhwabona basharhu ba Nuhu na kugerera bowe egulu lyoshi lyabumba. 20 Nuhu aliri muhinzi na burhanzi ahingag'emizabibu; 21 Anyw'elivayi alaluka, ahabuzinda alyama butambara omu hema lyage. 22 hamu, eshe Kanana, abon'obutambara bw'eshe, arheng'embuga ajibwira bene babo babiri. 23 Oku ntyo Shamu na Yafeti barhol'omushangi baguheba ebirhugo bagenda echinyumanyuma bashukir'obutambara bw'eshe, bulal'eburhambi barhabonag'obutambara bw'eshe. 24 Eri Nuhu azuka amarheng'omubulalu bw'amavu, abwirwa eby'omugala Hamu oku buzinda ajirire, 25 aderha mpu: Kanana akomwe! yebe muja wabokozi ba bene babo! 26 Kandi ashubi derha mpu: Nahano wani, Shamu agishwe na Nyamuzinda wani! Eri Nahano Nyamuzinda wa Shamu, ahabwe obukuzwe! Kanana abe muja wage. 27 Nyamuzinda ahe Yafeti oburhambo alame omu hema lya Shamu na Kanana abe muja wabo. 28 Nuhu alama enyuma ly'echihonzi myaka magana masharhu na makumi marhano. 29 Esiku zoshi za Nuhu zahika myaka magana mwenda na makumi marhano agali kufa.
Chapter 10

1 Neyi yenganuzi y'abana ba Nowa, bali mu, Shamu, Hamu, Yafeti. Barhonderh'okuburha abana ebuzinda bw'elala nvula nene. 2 Abana ba Yafeti baliri: Gomeri, Magogu, na Madayi, na Yavani, na Tubali, na Meshaki na tirasi. 3 Na bana ba Gomeri bali: Ashikenazi na Rifati na Togarima. 4 Na bana ba Yavani bali: Elisha na Tarishishi, Kitimu na Dodanimu. 5 Kurhengera n'aba bantu b'enyunda zoshi b'abantu bayenera hoshi hoshi omu bihugo byabo; Ngasi baguma kugerera olu limi lwabo; kugerer'embaga zabo, kugerera n'ebihugo byabo. 6 N'abana ba Hamu baliri: Kushi, Misirayimu, na Putu na Kanaani. 7 N'abana ba Kushi bali; Seba na Havila na Sabuta na Rahaama na Sabuteka. N'abana ba Raama bali: Sheba, Dedani. 8 Na Kushi aburha Nimurodi, aba waburhanzi oherh'emisi omugulu. 9 Achiyerekana muhivi oherh'emisi omu kuchigamba kuli Nyamuzinda, echo checharhumaga hab'enderho oku Nemurodi muhivi w'emisi omu kuchigamba kuli Nyamuzinda. 10 N'omurhondero gw'obwami bwage gwaba: Babeli. Na Ereki na Akadi na Kaine omu chihugo ch'eshinari. 11 Arhenga mw'echo chihugo aja e'Ashuru arhonder'okuyumbagaka Ninawi na Reheboti eri na kala. 12 Na Reseni omu Ninawi na Kala, ch'echali chizungu chikulu. 13 N'oyu Misirayimu aburha Ludimu na Anamimu na Lehabimu, na Nafutali . 14 Pafurusimu na Kasilumu, abarhengaga emwa Filisitini na Kafutorimu. 15 N'oyu Kanani aburha Sidoni mwana wage wa burhanzi na Heti. 16 N'omuyebusi n'omu Amori n'omu Garigashi. 17 N'omuhivi, n'omu Arkiya n'omu Sinite. 18 N'omu Mwaradi n'omu Semani n'omu Hamati, oku buzinda embaga z'omu Kanani za shandala. 19 Oku ntyo olubibi lw'omu Kanani lwaba kurhondera Sidoni kugera Gerani, hofu n'e Gaza kuhik'e Sodoma n'e Gomora; n'e Edmana, Seboyimu hofu na Lasha. 20 Abo babali bana ba Hamu kurhenger'omu mbaga zabo kurhenger'omu ndimi zabo omu bihugo byabo kugerera ebihugo byabo. 21 Naye Shemu eshekulu w'abana boshi ba Eberi mwene wabo ya Feti mukulu kuboshi na yentyo aburh'abana. 22 Abana ba Shemu bali: Elamu na Asihuru na Arpakshadi na Ladi na Aramu. 23 N'abana ba Aramu bali: Uzi, na Huli na Geteri, na Masi. 24 Aripakisadi aburha Sela, Sela aburha Eberi. 25 Bana babiri baburhwa emwa Eberi; ezino lya muguma lyaliri Pekegi, bulala oku siku zage echihugo chagabwa, n'ezino ly'owindi mwene waba, lyaliri Yokitani. 26 Yokitani aburha Almodadi na Selefi, na Hazari- Maweti na Yera; 27 Na Hadoramu, na Uzali, na Dikela; 28 na Obali na Abemaeli, na Seba; 29 na Ofiri, na Havila, na Yobabu, aba boshi baliri bana ba Yokitani. 30 N'obulamiro bwabo bwaliri kurhenga Mesa, nko kala waj'emwa Sefari, ntondo y'ebushoshokero. 31 Aba bali bana ba Semu, omu milala yabo, oku ndimi zabo, omu bihugo byabo oku mahanga gabo. 32 Eyi eli milala ya bana ba Nowa, omu burha zabo, omu mahanga gabo n'okwago mahanga ga gabirwe omugulu enyuma y'echihonzi.
Chapter 11

1 N'egulu lyoshi lyaliherhe luderho luguma na lulimi luguma. 2 Ngasi mango eri baja lugenzi ebushoshokero, bashiman'egulu bwinj'omu chihugo ch'eSinari; ba ber'aho. 3 Babwirana mpu: Rhujir'amadafali rhunagayose bwinj'oku muliro. Baba n'amadafali g'amabale na g'eshwagara. 4 Baderha mpu: Rhuchiyumbakire rhwenin'echishagala n'omunara, erhwe lyago lihik'empingu rhuna chijirir'ezino; rhulishandaz'oku gulu. 5 Nahano ayandagala kukola echishagala n'omunara, aben'emuntu bayumbakire. 6 Nahano aderha mpu: Bulala boshi bali ba chihugo chiguma baherhe naluderho luguma n'ebibali bajira oku ntyola ntacho chakabagamba echi balonzez'okujira. 7 Rhuyandagale rhubashandaz'enderho barhayunvikanag'enderho. 8 Okuntyola Nahano abashandaza kurheng'eyo lugulu omugulu lyoshi; balek'oku yumbak'echihugo. 9 N'okuntyol'ezino lyage lya lihamagerwe Babeli bulala Nahano abashandaz'enderho omugulu na kurheng'agomango Nahano abashandaz'omugulu lyoshi. 10 Aba baliri lubaurha lwa Semu, semu aliherhe myaka egana, aburha Aripakisadi myak'ebiri echihonzi chigera; 11 Semu alama myaka magana marhano eri amali burha Aripakisadi; aburha abarhabana n'abanyere. 12 Aripasadiki alama myaka makumi masharhu n'erhano aburha Sela, 13 Aripasadiki alama myaka magana mane n'esharhu elya mali kuburha Sela, aburha abarhabana n'abanyere. 14 Sela alama myaka makumi masharhu, aburha Eberi; 15 Sela alama myaka magana mane n'esharhu elyamala kuburha Eberi, aburha abarhabana n'abanyere. 16 Eberi alama myaka makumi masharhu n'ene, aburha Pelegi, 17 Eberi alama myaka magana mane na makumi masharhu elyamala burha Pelegi aburha abarhabana n'abanyere. 18 Pelegi alama myaka makumi masharhu, aburha Reu, 19 Pelegi alama myaka magana mabiri na mwenda elyamala kuburha Reu, aburha abarhabana n'abanyere. 20 Reu alama myaka makumi masharhu n'ebiri, aburha Serugu, 21 Reu alama myaka magana mabiri na mushanvu elyamala kuburha serugu, aburha abarhabana n'abanyere. 22 Serugu alama myaka makumi masharhu, aburha Nahori; 23 Serugu alama myaka magana mabiri elyamala kuburha Nahori aburha abarhabana n'abanyere. 24 Nahori alama myaka makumyabiri na mwenda, aburha Tera, 25 Nahori alama myaka egana n'ekumi na mwenda elya mala kuburha Tera, aburha abarhabana nabanyere. 26 Tera alama myaka gali mushanvu, aburha Aburahamu, Nahori na Harani. 27 Okuntyola eri liri burha lya Tera. Tera aburha Aburahamu, Nahori na Harani; Harani aburha Loti. 28 Harani afa embere zeshe Tera omu chihugo aburhwaga, omu Uri w'Ekalideya. 29 Aburahamu, Nahori bashaba abakazi ezino lyamuk'Aburahamu lyaliri Sara, ezino lyamuka Nahori lyaliri Milika, mwali wa Harani, eshe wa Milika n'eshe wa Isika. 30 N'oyu Sara, aliri ngumba. 31 Tera arhola Aburahamu mugala wage na Loti mugala wa Harani mugala w'omwana wage, na Sara mwazana wage, muk'omugala Aburahamu bagenda haguma kuj'ehe Uri y'Ekalideya, kuj'omu chihugo ch'e Kanana baj'emwa Harani, baber'eyo. 32 N'esiku za Tera zaliri myaka magana mabiri n'erhano; Tera afir'eHarani.
Chapter 12

1 Okuntyola Nahano abwira Aburahamu mpu: Rheng'omu chihugo chawe n'omu bene benyu, n'omunju ya isho kuj'omu chihugo n'a kuyereka; 2 Nakujira kuba lubaga lunene, na kugisha, na kengesa ezino lyawe, waba migisho. 3 Nagisha abakugisha, n'olala waka kukaga namuakaga kon'oko, n'akugerera w'oyo embaga zoshi z'oku gulu za gishwa. 4 Okuntyo Aburahamu arhenga, agenda nk'okuntu Nahano Nyamuzinda amubwiraga; Loti agenda haguma naye, na Aburahamu aliherhe myaka gali mushanvu n'erhano, amango arhengag'eHarani. 5 Aburahamu arhola Sara mukage, na Loti mugala wa mwene wabo, n'ebikulo byabo byoshi baliherhe, na bokozi baliherh'e Harani barhenga kuj'omu chihugo che Kanana; baja omuchihugo. 6 Aburahamu agera omu chihugo kugera e'Sekemu emwelo ye Morehe. N'omu Kanana aliri omu chihugo agola mango. 7 Nahano abonekana ku Aburahamu amu bwira mpu: eburha lyawe naliha chino chihugo; ayumbaka aho, enterekero ya Nahano w'amubonekeraga. 8 Arhengeyo kuj'oku ntondo y'ebushoshokero y'eBeteli aheba eheme lyage; n'e Beteli na Ai ebushoshsokero ayumbak'enterekero ya Nahamo ahahamagala ezino lya Nahano. 9 Aburahamu ajalugenzi, achiri aja eshishi we Negeva. 10 Eshali lyaliri omu chihugo, Aburahamu ayandagala e Misiri, abereyo bulal'eshali lyali zibuhire bwenene. 11 Elyaba amahika hofi n'e Misiri, abwira Sara mukage mpu: Menyer'okoli mukazi okwirire bwenene omu kubona; 12 Mbwene nka hanola abe Misiri bakubona, baderha mpu: Oyula ali mukage; bana nyirha, w'oyo bana kulek'ozene. 13 Oderhe nkuhunire ok'oli mwali werhu, y'ibiba binja kunyono okunfumya w'oyo, y'indama enyanya zawe. 14 Eli Aburahamu ahik'e Misiri, abe Misiri babona oku oyola mukazi alikwirire bwenene. 15 Entwali za Farao zamubona bajibwira Farao, oyo mukazi ahekwa omunju ya Farao. 16 Ajirira Aburahamu ebisimisize enyanya lyage, aliherhe ebibuzi n'enkavu, n'epunda, n'abakozi, n'abakazi ba kasi n'epunda zage n'engamiya. 17 Nahano alibuza Farao n'olubaga lwage enyanya za Sara, muka Aburahamu. 18 Farao ahamagala Aburahamu, aderha mpu: Bichi bila wanjirire? Mpu charhumaga orha mbwir'oku Oyula ali mukawe? 19 Mpu bulala gurhe waderhaga oku oyula ali mwali wenyu? Warhuma na murhola abe mukani? Jaga walola kusiga mukawe, omurhole onagende. 20 Farao aholereza abakozi bage bamu herekeze omu njira haguma na mukage n'ebintu byoshi aliherhe.
Chapter 13

1 Aburamu anyegera kurheng'e Misiri yewe na mukage, na byoshi ali herhe, haguma na Loti kugera ebuzinda bw'ezuba. 2 Aburamu aliri muchire bwenene oku burhunzi bw'enkavu, oku furanga n'ehoro. 3 Agenda lugenzi kurhenga Negevi kuhik'e Beteli n'e Ai. 4 Oku hantu h'olurhamba, ajirag'ahola embere, n'ahola Aburamu ayakuz'ezino lya Nahano. 5 Loti kon'okola agenda haguma na Aburamu aliherhe ebibuzi n'enkavu n'ehema. 6 Bulal'echihugo chirhabazigirag'okubona haguma kushimana n'ebikulo binene bali baherhe, okuntyo barhazagi kulama haguma. 7 Haba ebushombanyi ekagarhi k'abangere b'enkavu za Aburamu n'abangere b'enkavu za Loti. Omu Kanana n'omu Perezi balama omu chihugo che Kanana mw'ezola siku. 8 Aburamu abwira Loti mpu: Obushombanyi burhabaga nkuhemere, ahakagarhi kani nawe; eri ahakagarhi k'abangere bani n'abangere bawe; nku hemere, bulala rhuli baguma. 9 Echihugo choshi chiri emalanga mbere gawe. Ochiberule nkuhemere hale nani; akachishog'ekulembe n'aj'ekulyo, okaj'ekulyo n'aj'ekulembe. 10 Loti alolerez'echihugo choshi n'e Yorodani abon'oku mencji gali kwirire eyolubanda eri Naymuzinda arhazi kubihya e Sodoma n'e Gomora, nka shwa lya Nahano, nka chihugo che Misiri amango wakayerekeza e' Zoari. 11 Oku ntyo Loti achilondoza echihugo chinene eburhambi bwe Yorodani. Loti aja lugenzi ebuzinda bw'ezuba; bachiberula boshi haguma. 12 Aburamu alama omu chihugo che Kanana na Loti alama omuzungu ch'echihugo bwinja, abungis'ehema lyage eh Sodoma. 13 Abantu b'e Sodoma bali babi kandi banya byaha bwenene emalangabere ga Nahano. 14 Nahano abwira Aburamu elyaba amachiberula na Loti mpu: Jaga walambul'amasu gawe olole kurhengerera aholi, ekulyo n'ekulembe, ebushoshokero n'ebuzikiro bw'ezuba. 15 Mpu balal'echihugo choshi obwene, nkuherez'echo n'eburha lyawe esiku n'amango. 16 Najira n'eburha lyawe kuba nk'amushenyi gw'echihugo, chiro n'eburha lyawe kon'oko lirhaganjwa. 17 Yumuk'olambulagir'echihugo obule bwacho n'obugali bwage; bulala naguha choshi. 18 Aburahamu ahamisa, ayinja elihaba Emilelo y'e Mamuri, eri Heburoni, ayumbak'aho olurhamba lwa Nahano.
Chapter 14

1 Omu mango ga Armafeli mwami w'e Sineyari, Ariyoko mwami w'e Elasari na Kedori-laomeri mwami w'e Elami na Tideyali mwami w'e Goyimi; 2 abola bami bachula entambala ku banola babo bami: Bera mwami w'e Sodomo, Birsha mwami w'e Gomora, Sineadi mwami w'e Adma, Sheberi mwami w'e Seboyimi n'omwami w'e Bela ezino lyage ye Sowari. 3 Aba b'enyuma bachigusha boshi omu kabanda k'e Sidimi yena nyanja y'omunyu. 4 Barhegekwa na Kedori-laomeri myaka ekumi n'ebiri, n'omu mwaka gw'ekumi na kasharhu, bagoma. 5 Aliko omu mwaka gw'ekumi na kane Kedori-laomeri ayinja haguma n'abandi bami, bachihira haguma, bahima bene Refayimi aha Asteroti-karnayimi, abazuzimi abahimira aha Hama, aba Emimi omu lubanda lw'e Kiriyatamini. 6 N'Abaheriti aba himira oku ntondo yabo y'e Setiri, kuhika aha Eli-parani, chihugo ch'elubibi lw'empinga. 7 Bashubi galuka,baja eAyimi misipeti omu Kedesi. Bahima ab'omuchihugo ch'e Malesiti,kuguma n'aba Amoreni,balamire e Hesasoni-tamari. 8 Ntyok'omwami w'eSodomo, n'omwami w'eGomora no w'eAdima,n'o w'eZeboimi,n'omwamiw'e bela,ye zoari;bagendekeza balwisa bo omulubanda lw'e Sidimu. 9 Balwisa na Kedori-Laoaneri,mwami w'eElamu, na Tidali mwami w'eGoyimi,na Amorafeli mwami w'e Sinari, na Ariyoki mwami w'Elasari: bami bane belwisa bami barhano. 10 Omu lubanda lw'e Sidimi mwali yunjwire ebiriba by'obulembo; omu kuyaka omwami w'e Sodomo n'omwami w'e Gomora barhogera mo banafira aho; naba yorhaga balibirhira omu ntondo. 11 Aba himaga barhola ebikulo byoshi by'e Sodomo n'eGomora, n'ebilyo byaliri mo byoshi; bachigendera. 12 Loti naye mugala wamulumuna wa Abramu, eyi alamire e Sodomo, bamufarha bamuheka n'ebikulo byage byoshi. 13 Muguma omu bafumaga abangula aji bwira Abramu, muhebraniya; oyo muntu ali lamire omu mirhi ye Mamuri Amoniti, mwene wabo Esikori na Aneri, baliri bihango bya Abramu. 14 Eri Abramu ayuv' egani oku mwene wabo ashwekerwe, arhola omu bakozi bage, balala bagwerh'emisi, magana masharhu n'ekumi na munane, baburhwa b'omu mwage, aba kulikiranya kuhika eDani. 15 Yewe n'abantu bage bachigaba,balwisa bo;abashurha anabakulikiranya kuhika eHeba ,chihugo chaliri oku malembe g'e Damasi. 16 Agalula ebinyu byoshi; agalula na Loti,mwene wabo n'ebintu byage byoshi n'abkazi n'olubaga. 17 Eri Abramu agaluka ahimire Kedori-Laomeri n'abami aliri nabo,mwami w'e Sodomo abuganana naye omu lubanda lwe Sawe,lubanda lwa mwami. 18 Melkisedeki mwami w'e Salemi,arhula omugati n'e divayi;naye aliri mudahwa wa Nyamuzinda w'e nyanya. 19 Agisha Abramu ,aderha:Agishwe Abramu na Nyamuzinda w'e nyanya,lulema w'e mpingu n'egulu! 20 Agishwe Nyamuzinda w'e nyanya,owahiraga abashombanyi bawe omu maboko mawe! Na Abramu amurhulira echiguma ch'ekumi ch'ebikulo byage byoshi. 21 Oyo mwami w'e Sodomo abwira Abramu ntya: ompe abantu,oyorhane ebi bikulo bibe byawe. 22 Abramu ashuza mwami w'e Sodomo ntya: Ndahire embere za Nahano, Nyamuzinda w'e nyanya bwenene;lulema w'empingu n'egulu: 23 Nta chawe choshi choshi nankarhola,chiro hyaba hihungo,chango ehigozi hy'e chirato,ly'orhaderha:oku namagaza Abramu.Ntacho narhola! 24 Ebi ntaderhere byonyine, ebya banasole bani bakaba balire,n'echigabi nahaga abera bangwasaga,Ameri,Esikoli,na Mambri,abola barhola ngasi muntu echage chigabi.
Chapter 15

1 Enyuma y'ebyo byabaga, omwazi gwa Nahano gwahikira Abahamu omubilorho, amubira: Abrahamu, orhayubahaga; ndi mpezi yawe, n'oluhembo lwawe lwaba lunene. 2 Abrahamu ashuza: Nahano ogala byoshi, bichi wepereze? ndamire buzira burha;n'omwimo w'omunju yani ali Eliyezeri we Damasi. 3 Na Abrahamu aderha: tala, nta burha wamperezenoyu waburhirwe omu nju yani nj'aba mwimo wani. 4 Ityo, omwazi gwa Nahano gwamukira tya: arhali yewe yinjiwaba mwimo wawe, s'aliko owerhenge omu bibuno byawe yinji waba mwima wawe. 5 Eri amali muherekeza ebuga, aderha: lola okukuba, onaganje ekununu, akaba wakagali ziganja. Anamubwirha: ityo kwebura lyawe lyaba. 6 Abramu ayemera Nahano wamuyerekag'oku byoshi binali by'okuli. 7 Nahano amubwira kandi tya: nye Nahano nakukulaga e Uri mpoje e Kaldeya mpu nguhe echi chihugo chibe chawe. 8 Abrama amushuza: Nahano ogala byoshi, bichi namanyerako oku nechi chanaba che mwani? 9 Nahano amubwira: onderhere endaku ya myaka esharhu, e mpene ya myaka esharhu, e chibuzi cha myaka esharhu, orhole n'empiga n'echana nyunyi ch'enguku. 10 Abramu arhola ebyo birhugano, abichamo ngasi chiguma kabiri, ahira ngasi chiguma eburhabi wechindi, aliko arhachagulangaga enyunyi. 11 Enyunyi zaguguma kwela mifu yebirhungano; Abramu azilibisya. 12 Ezuba lyabere lyazika Abramu ahondoberera omwiro; obuba nomuzima gunene byamuhikira. 13 Nahano abwira Abramu: omenye bwinja oku emburha zawe njizaba bahisi omu chihugo cha bene. Njibaba bambali babo bantu bana balibuze myaka magana mane. 14 Aliko njina hana olo lubaga njilwabalibuza, njibarhenga omucho nobugale bunene. 15 Woyo nji wakulikira basho n'omurhula, njiwahabwa enyuma y'obushaja bukwirire. 16 Oku lugero lwakane nji bagalu eno, bulala obubi bwabanya Amoriti burhazi kuba. 17 Ezuba lyabere lizika erhi obudufu bwamarumbeza,lolaga haba echusi chinene n'echirimi ch'omuliro, chagera ahagarhi kazilala nyama ziberangirwe. 18 Olola siku Nahano ajira echihango haguma na Abramu aderha: namaha eburha lyawe echi chihugo kurhenga okulwinji lwe Misiri kugera okulwinji lunene , lwo lwinji lwa Efrata, 19 chihugo ch'aba Keniti, aba Keniziti, aba Kadimoniti, 20 aba Hititi, aba Periziti, aba Rafayimi, 21 aba Hamoriti, abanya Kanani, aba Girigashiti n'aba Yebuseni.
Chapter 16

1 Sarayi muk'Abrahamu arhaligwerh'omwana. Aligwerhe omujanyere w'omu Misri ohamagalwa Hagari. 2 Na Sarayi abwira Abramu eba mpu; tal'oku Nahano anjirire ngumba, yinja nkuhunire, orhol'oyu mujanyere wani kugerera yewe nji mbon'omwana. Abramu ayunv'omulenge gwa mukage. 3 Honaho Sarayi arhola Hagari w'omusri mujanyere wage amuh'eb'Abramu okuba mukage, ago mango eni Abrahamu akol'agwerhe miak'ekumi ekanana. 4 Abramu abere'arhola Hagari aba bukule, arhonder'okusuzagura mukazi nahamwabo. 5 Sarayi abwira Abramu mpu; obubi bwani bub'enyanya lyawe, naheber'omujanyere wani omuchifuba chawe, aber'abon'okwakali bukule lyajandola n'erisho lyakabonerero. Nyamuzinda anchir'olubanja nawe. 6 Abramu abwira Sarayi, ali omu maboko gawe, omukoler'echikusimisize. Sarayi amulibuza, nay'abung'ajahale. 7 Malayika wa Nahano abugana Sarayi oku shok'omu mpinga, eshok'omu y'onjira y'esuri. 8 Malayika wa Nahano amubwira mpu: Hagari mujanyere wa Sarayi ngahe warhenga na ngahe waja? naye ashubiza mpu ndi nayaka Sarayi mkazi nahamwerhu. 9 Malayika wa Nahano amubwira mpu; galuk'oshubir'emwa mukazi nahamwenyu, ochirhohy'omu maboko gage. 10 Malayika wa Nahano amubwira: nji naluz'eburha lyawe, chiro nji lirhagalika kuganjwa. 11 Malayika wa Nahano amubwira: tal'okoli bukule, nji waburh'omwana rhabana wanamuh'ezino lya Ismaheli; bulala Nahano ayunvirh'amwalumwa gawe. 12 Oy'omwana njaba nka chihesi chelubala, efune yage nji yab'enyanya za ngasi muntu n'efune yangasi muntu nji yab'enyanya lyage, nj'ayikal'embere za bene babo boshi. 13 Ahamagal'ezino lya Nahano wamuderhesaga mpu; oyo wa Nyamuzinda obona, bulal'aderha mpu: amesho gani gabwen'owabwene? 14 Nantyo; eshoko yahamagalwa Beri-lahai-mwami, bulala hali ahagarhi k'ekadesi n'eberedi. 15 Hagari aburhira Abramu omwana w'omurhabana, Abramu amuh'ezino lyaIsmaeheli. 16 Abramu aligwerhe myaka makumi gali munane na ndarhu amango Hagari aburhaga Ismaeheli.
Chapter 17

1 Amango Abramu alihegwerhe myaka makumi gali mwenda na mwenda, Nahano abonekera Abramu. Lambagira wmbere z'amalanga gani, n'okuba mushinganyanya. 2 Njina jira echihango chani ahakagarhi kawe nani, n'oku kuyushula bwenene. 3 Abramu arhog'embere z'amalanga gage, na Nyamuzinda amu bwira, n'oku derha: 4 Tala echihango chani, china jira nawe Nji waba eshe wa buko bunene. 5 Barhaka chikuhamagala Abramu; aliko ezino lyawe nji lyaba Abrahamu, bulala njina kujira eshe wa buko bunene. 6 Njina kujira muzere bwenene, njina kuha buko bunene; n'abami nji barhenga mu w'oyo. 7 Nji najira echihango chani haguma nawe, n'eburha lyawe enyuma zawe, kukulikira n'ebibusi byabo: Nji chaba chihango ch'esiku n'amango, nji naba Nyamuzinda wawe n'eburha lyawe enyuma zawe. 8 Nji nakuha, n'eburha lyawe enyuma zawe, echihugo olamiremo nka muhisi, echihugo choshi ch'eKanana, chibe chenyu esiku n'amango, njina naba Nyamuzinda wabo. 9 Nyamuzinda abwira Abrahamu: W'oyo, nji walanga echihango chani, w'oyo n'eburha lyawe enyuma zae, kukulikira n'eburha lyawe. 10 Chino ch'echihango chani, nji mwalanga aha kagarhi kani nenyu, n'eburha lyawe enyuma zawe: Ngasi murhabana nj'akaembulwa. 11 Nji mwachikembulisa , n'okuba chimenyiso ch'echihango ahakagarhi kani nenyu. 12 Omulugero lwa siku munane, ngasi murhabana obalimo nj'akembulwa, kukulikira n'ebibusi byenyu, nj'abe aburhirwe omu nju, changwa agulwag'oku furanga nka mwana wa muhisi, orhali w'omubuko bwawe. 13 Bali kwanene bakembule olala waburhwag'omunju n'olala wagulwag'oku furanga; n'echihango chani nji chaba omu mubiri gwenyu ch'esiku n'amango. 14 Omurhabana orha kembwirwe,orhana kembulwag'oku mubiri, nj'akulwa omu kagarhi k'olubaga: aba abihiz'echihango chani. 15 Nyamuzinda abwira Abrahamu: Orhaka chihamagala Sarayi, mukawe, ezino lya Sarayi, aliko ezino lyage likala Sara. 16 Njina mugisha, n'oku muherez'omugala; njina namuhgisha, nj'anaba buko bunene; bami b'abantu nji baburhwa naye. 17 Abrahamu arhog'embere z'amalanga gage; asheka, n'oku derh'omu murhima gwage: Njina burha omwana n'omulume wa myaka egana? na Sara, aligwerhe myaka makumi gali mwenda, akana chiburha? 18 Na Abrahamu abwira Nyamuzinda: Oh! Ismaeli alame embere z'amalanga gawe! 19 Nyamuzinda aderha: Okuli Sara, mukawe, nj'akuburhira omwana; nji wamuhamagala omu zino lya Isaka. Nji na jira echihango haguma naye nka chihango ch'esiku n'amango okuburha lyage enyuma zage. 20 Enyanya wa Ismaeli, na kuyunvirhe. Tala, nji na mugisha, nji namuha eburha, n'oku muyushula esiku n'amango, nj'aburha bami ekumi na babiri, n'oku mujira lubaga lunene. 21 Nji najira echihango chani haguma na Isaka, eyi Sara nj'aburha mwago mango g'omwaka gwa yinjire. 22 Amango amala derha naye, Nyamuzinda aba enyanya z'Abrahamu. 23 Abrahamu arhola Ismaeli, mugala wage, na byoshi bya burhwag'omu mwabo na byoshi byagulwag'oku furanga, abalume boshi baliri omunju y'Abrahamu; n'oku bakembulwa olo lusiku, kukulikir'erhegeko Nyamuzinda abaga amuhere. 24 Abrahamu abaga ali na myaka makumi gali mwenda na mwenda, amango akembulwa. 25 Ismaeli, mugala wage, aligwerhe myaka ekumi n'sharhu amango akembulwa. 26 Olola lusiku, Abrahamu akembulwaga, na ntyo n'omugala, Ismaeli. 27 N'abantu boshi b'omunju yage, baburhwaga omu mwage, changwa abagulwag'oku furanga nka bahisi, nabo bakembulwa haguma naye.
Chapter 18

1 Nyamuzinda amubonekera omu mirhi ye Mamure, nk'oku aliyikere ohokujira omu hema lyage, amngo g'echuka ch'ezuba. 2 Alambul'amasu alola: Abon'abantu bassharhu bayimangire hofi naye. Amango ababonaga, aja embere zabo, embere z'olunvi lw'ehema lyage, afukama okudaho. 3 Aderha: Nyamuzinda wani, akaba ndi munya ragi omu masu gawe, nyingirire, orhajaga hale n'omu rhumizi wawe. 4 Rhuyemerere, bakulerhere amenji oyog'amagulu: Ohumukire omushishi w'ogula murhi. 5 Najilerha echichira ch'omugati, omurhima gwawe gushubi komera, enyuma ya byoshi wanakomeza olugenzi lwawe. Bulala bunola bibyarherema wagera hofi n'omurhumisi wawe. Bashuza: Jira nk'oku we derhere. 6 Abrahamu agenda dubaduba omu hema lyage emunda Sara ali; aderha mpu: Dubaduba: Bipimo bisharhu by'eshano, oduge, ojire emigati. 7 Na Abrahamu alibirha aja omu birhungano byage, arhola empanzi nyinja eshishire ayihereza omusongozi ajira duba ayibaga. 8 Ashubirhola amavurha n'amarha, haguma n'empanzi bamuhaga; abihira embere zabo. Aja yenine eburhambi omushishi g'omurhi; Abilya. 9 Obola aba bbwira mpu: Ngahe Sara mukawe ali? Ashuza; ali ahola omu hema lyage. 10 Muguma w'omubowe aderha mpu: Nayinja emunda oli mwamo mango; Namukawe Sara aba n'omwana. Sara ayunva ahawa lunvi lw'ehema lyage lyaliri enyuma zage. 11 Abrahamu na Sara baliri bashaja, b'emyaka y'enyanya. Sara arhali chiyinji oku akachiburha. 12 Achishekera aderha: Bunola oku nkola mugekulu; n'akachibona ameru g'okuburha. Nahamwerhu wani ali mushaja. 13 Nyamuzinda abwira Abrahamu mpu: Bichi birhumire Sara asheka omu kuderha: ka nakachibon'omwana m'obula bugekulu bwani? 14 Ntacho chiriho chaka somezwa embere za Nyamuzinda; Mango maguma nayiriza emunda oli, Sara anabona omwana sole. 15 Sara abesha, omuku derha: Nta shekere, bulala aliyubahire. Aliko aderha, nechi washekere. 16 Aba bantu bayumuka, bagenda, bayerekeza e'Sodomo. Abrahamu agenda nabo abaherekeze. 17 Obola Nyamuzinda aderha mpu: Nakabisha Abrahamu ebindonzeze kujira? 18 Abrahamu yebe lubaga lunene lukomere, na muli yewe, olubaga lw'egulu lyoshi lwebe lugishirwe. 19 Bulala nachishogereye, mboni arhegeka abana bage n'enju yage, enju zage, balange enjira ya Nyamuzinda, omu kujira ebishinganene n'obushinganyanya, n'antyo Nyamuzinda ayeneze oku Abrahamu ebilaganyo amulaganyaga. 20 Nahano aderha: emiziga, enyanya wa Sodomo na Gomora yayunjwire, n'echaha chabo chilugire. 21 Cho chirhumire nkala na yandagala, naji lola akaba banakolere nk'oku na yunvaga, bikulikize olwamo lwa mpikagako n'akaba arhali ntyo, na bimenya. 22 Abantu ba chiyegula hale baja olunda lwa sodomo; aliko Abrahamu aliri oku lunda lwa Nyamuzinda. 23 Abrahamu ayegera aderha: Wahangayisa abinja n'ababi? 24 Hali amango eri hali makumi marhano g'abinja omuu chishagala ahakagarhi, nabo wabo wabarhindibuza, orha babbalira echishagala enyanya za makumi marhano gagumaguma, gali aha kagarhi k'echishagala? 25 Oku yirhisa abashinganyanya n'abanya byaha, mpu yi biba oku bashinganyanya n'abanya byaha, obo bulyo b'okukola ntyo, buje hale nawe. 26 Nahano aderha: nkashigana bashinganyanya makumi marhano omu Sodomo nababalira enyanya zabo echishagala choshi. 27 Abrahamu ashubi derha: Taalaga, nabere nka na bwira Nyamuzinda, nyono ntali chiro nka luvu n'eshano. 28 Hali ammango eyi makumi marhano gaba shinganyanya gakabulamo barhano, kubera abola barhano, wakarhindibuza echishagala? Nyamuzindaa ashuza: Ntaka chishereza nkola nabugana bashinganyanya makumi marhano na barhano. 29 Abrahamu agenderer'okuderha: Hali oku wakabona bashinganyanya makumi marhaano: Nyamuzinda aderha: ntacho najira enyanya yabola makumi marhano. 30 Abrahamu aderha: Nahamwerhu orhagayaga: nyenderhere: Hali eyi wakabona makumi masharhu g'abashinganya. Nyamuzinda aderha: Ntacho najira nkabona bashinganyanya makumi masharhu. 31 Abrahamu aderha: nasimire oku mbwira Nyamuzinda; ak'ababona bashinganyanya makumyabiri: Nyamuzinda aderha: ntabarhindibuza enyanya ya balira makumyabiri. 32 Abrahamu aderha: Nyamuzida arhagayaga, lero kuhika buno ntachi derha binene. Akaba akabona bashinganyanya ekumi, Nyamuzinda aderha: Ntabarhindibuza enyanya ya bashinganyanya ekumi. 33 Nyamuzinda achigendera, ammango ali amamala ki bwira Abrahamu. Abrahamu agaluka omu chumbi lyage.
Chapter 19

1 Bamalayika babiri bahika e' Sodomo egolo. Loti aliyikere oku lunvi lw'e'Sodomo. Amango Loti ababonaga ayumuka aja embere zabo, afukama, amalanga gagera oku daho. 2 Okundi aderha: lola, ba Nahamwerhu bayingingire muje omunju y'omukozi wawe, ona lalemo obudufu boshi: Oyog'amagulu, wazuka esezisezi, wana genderez'enjira yawe. Nanga, bashubiza; rhwelale omu njira. 3 Loti abasezaa oku baj'emwage, baj'omunju yage. Abajirira aka dinyi, abayendera omugati gurhali mu mugadu; Balya. 4 Barhaliza lyama, abantu b'omu chishagala, b'e Sodomo ba zunguluka enju, kurhenger'okubana kuhik'oku bashaja, olubaga loshi lwayinja. 5 Bahamagala Loti bamubaza mpu: ngahe abantu bajag'omu mwawe m'obula budufu bali. Rhuhulusizebo rhubamenye. 6 Loti ahuluka abbashimba oku lunvi, aching'olunvi enyuma zage. 7 Ababwira: Bene berhu mbayingingire murhajirag'amabi. 8 Lola, ngwerhe banyere babiri barhasagi shabwa; Nabalerhebo embuga, babajirira ebi basimisize; kinine ntako mujirage abala bantu bulala bayinjaga ezuba w'enchanvuli chani aha mwani. 9 Baderha: Chiyegule! Bashubi derha mpu Oyula ayinjaga nka mwinjira: Olonzijib'obuzuzi rhwakujirira amabi kumulusha n'okushunika Loti agenda mpu baji shandaza olunv lwage. 10 Abantu balambul'amaboko, bakululira Loti emunda bali, omunju yage; baching'olunvi. 11 Bashurha abantu baliri oku lunvi barhali babona abantu baliri oku lunvi lw'enju, kurhengera oku mwana kuhik'okumukulu, oku bulyo ba chinganire ebirhashobokere omukubona olunvi. 12 Abantu babaza Loti mpu: Inde ogwerhe hanola? Muhunga wawe, basole, banyere: Na ngasi hyawe hyoshi hiri munola chishagala, kula byoshi hanola. 13 Bulala rhukali shereza ahala hantu; Bulala emiziga kw'abala bantu balamire hanola ekola minene embere za Nahano, Nyamuzinnda arhurhumire oku rhubishandaze. 14 Loti ayumuka, abwira abahunga bage: Aderha; muyumuke, murhenge hanola mugende; bulala Nyamuzinda akala shandaza echishagala. Aliko abonekana omu masu g'abahunga bage nka osimisizwe. 15 Kurhengera egolo eyi bamalahika bali baseza Loti, ba mubwira: Yumuka, rhola mukawe na bali bawe bombi bali hanola yi orhafira omu buhanya bw'echishagala. 16 N'oku aliri alegama, abantu bamufarha okuboko, yewe, mukage na banyere bage babiri, bulala Nyamuzinda alonzaga kumufunya; bamuheka baluleka hale n'echishagala. 17 Bachimala bahulusa: muguma mubowe aderha: ochihige oku kalamo kawe; orhalolag'enyuma zawe; orhana yimangaga omu kadekera koshi; ochihigire olunda lw'entondo, yi orha rhindibuzwaga. 18 Loti ababwira: Oh, nanga, Nahamwerhu. 19 Lola, na bwene omurhula omu masu gawe, wana yerekene obonjo bwawe, emunda ndi omu kumbikir'akalamo, aliko, ntaka gali chikula omu ntondo embere nta gwerhe omurhula gwawe, nana hirigirha. 20 Lola echi cchishagala chili hofi mpu nchilibirhiremo, chinali chigeke; Oh, naka chirhabalirayo, chirhali chinene? N'omurhima gwani gulame. 21 Aderha: tala, nguher'eragi, ntaka nabihy'echishagala oderhere. 22 Dubaduba libirha ojeyo: Bulala ntacho nakajira orhanazi hikayo: Echo chi charhumire bayirika echo chishagala oku zino lya Zoaro. 23 Ezuba lyatundukaga eyi Loti ali omu Zoaro. 24 Obola Nyamuzinda ayandagaza ku Sodomo n'e Gomora echizombo ch'omuliro gwa Nyamuzinda. 25 Ashandaza ebyo bishagala: Akadekera koshi n'abalamiremo, n'ebihingwa byoshi by'oku budaka. 26 Muka Loti, alol'enyuma, aba yorha bale ly'omunyu. 27 Abrahamu azuka esezisezi aja emunda baliri haguma na Nyamuzinda. 28 Ayerekeza amasu gage olunda lw'e Sodomon'e'Gomora, n'oku bishagala byoshi by'orhudekera, abona echusi charhenga omu budaka nka musi guli nka gw'efuru. 29 Amango Nyamubaho ashandazaga ebishagala by'ebihugo, ayibuka abrahamu, okula Loti omu malibuko amango alibuzaga echishagala Loti alilamiremo. 30 Loti arhenga e' Zoaro, aja oku ntondo haguma n'abali bage babiri, bulala ali yubahire ku yorha e' Zoaro. Alama omu musongi n'abali bage babiri. 31 Efula ya bwira mudorho wage mpu: Darha akola ali mushaja; na hanola rhuli,nta mulume wachirhuganiza nk'okubiba omu chihugo choshi. 32 Yinja rhujinywesa darha amavu alaluke, rhuhushe naye, okubundi rhubikirir'obuko bwa darha. 33 Bayemera oku banywesa eshe amavu obola budufu: Efula yaji husha n'eshe, obola arhamenya mangochi alyamaga na mangochi azukaga. 34 Buche bwasezi, eula ya bwira mudorho wage, talaga lishinjo na husire na darha, rhushube rhumulaluse amavu nawe aji husha naye muno budufu, oku bundi, rhubikirire obuko bwa darha. 35 Banywesa eshe amavu kandi obola budufu, n'omuziba naye aji husha n'eshe, arhamenyaga mangochi ahushaga chiro mangochi azukaga. 36 Bali ba Loti bombi babiri, baheka bukule bw'eshe Loti. 37 Owefula aburha omurhabana amuyirika oku zino lya Moabu: Y'eshe wa abanya Moabu, kuhika zinola siku. 38 Omuherezi aburha naye omusole, amuyirika oku zino lya Bene ami, y'eshe wa Aminiaya kuhika zinola siku.
Chapter 20

1 Abrahamu agenda kurhengere aha kagarhi k'echihugo, ajilama ahakagarhi k'e'ekadesi n'Esuru, ahumukira e'Gerari. 2 Abarahamu akazagi derha oku mukage Sara ali mwali wabo; Abimeleki, mwami w'e Gerari, arhola Sara. 3 Obola Nyamuzinda abonekera Abimeleki omu bilorho, obudufu; amubwira mpu: tala, wafa enyanya w'omukazi washambazize, bulala agwerhe omulume. 4 Abimeleki, arhamuyegereraga amubwira: Nahamwerhu: Ka wayirha n'olubaga lushinganyanya? 5 Orhambwirire oku ali : Mwali wenyu? Naye arhaderhere oku oli musheja wabo? Naoleseze omurhima guchere n'efune erhagwerhezinga. 6 Nyamuzinda amubwira omu bilorho: Nyinji oku wakolere n'omurhima gu chere. Nani nalikuhanzize oku rhangomera. Chi chirhumire ntali kuyemerere oku omurhole. 7 Buno buno galul'omukazi w'oyu mulume, bulala ali mulebi, ye kuhunire wana lama, aliko akaba orhagalwire mukage, omenye oku wafa, w'oyo na ngasi kantu kawe koshi ogwerhe. 8 Abimeleki azuk'esezisezi, ahamagala abakozi bage boshi, abwirabo eymyazi yoshi; abola bantu bafarhwa n'obuba bunene. 9 Abimeleki ahamagala abrahamu naye amubwira: Bichi warhujirire? Bichi nakugoseze byakarhuma wanderhera nyono, n'oburhegesi bwani, echaha chinene ntya. Hali echibi wambweneko chirhakabaho? 10 Na Abimeleki abwira Abrahamu: Bichi owazize byakarhuma y'ojira okuli nk'okula? 11 Abrahamu ashuza mpu: Nakazagi chibwira oku mwechi chihugo barhayubaha Nyamuzinda; n'oku b'enyirhe enyanya ya mukani. 12 Na Kandi, buli bukweri oku ali mwali werhu; Munyere wa darha, aliko arhali munyere wa nyama; abere mukani. 13 Amango Nyamuzinda ambalamisaga kurhenga omunju ya darha; na bwira Sara: tala eragi wenjirire: Ahantu hoshi rhweje, oderhe oku ndi musheja wenyu. 14 Abimeleki arhola embuzi, empanzi, abaja n'abajakazi; abihereza Abrahamu amugalulira mukage Sara. 15 Abimeleki aderha: Lola, echihugo chani chili embere zawe, genda olame aha kusimisize. 16 Abwira na Sara: Lola namahereza musheja wenyu bichi chihumbi by'efuranga; ebyola biri by'okukuziby'amasu, oku boshi bali haguma nawe, n'embere wa byoshi weyemeze. 17 Abrahamu ashenga Nyamuzinda, Nyamuzinda, afumya Abimeleki, mukage n'abajakazi bage, bashobola eburha; 18 Bulala Nahano aligumbisize enju y'Abimeleki enyanya za Sara, muka Abrahamu.
Chapter 21

1 Nahano ayibuka ebi ali abwirire Sara, ana mujirira ebi ali mulanganyize. 2 Sara aba bukule aburhira Abrahamu omusole omu bugekulu bwage, amango ga kwanene Nyamuzinda ali amubwirire. 3 Oyo mwana wa buragwa n'Abrahamu, Abrahamu amuyirika okuzino lya Isaka. 4 Oyo mwana achimala siku munane z'okuburhwa, Abrahamu amukembulisa nk'oku Nyamuzinda ali amurhegekere. 5 Abrahamu ali gwerhe myaka egana amango omugala Isaka aburhwaga. 6 Sara aderha: Nyamuzinda anjirire echintu ch'obwenge; ngasi yeshi wa biyunva anshekera. 7 Ayongera aderha: inde wakagali bwira Abrahamu: Oku Sara yechiyonkese abana? Aliko na muburhire omusole omu bushaja bwage. 8 Omwana okula alek'amwonka, Abrahamu ajir'edinyi, amango Isaka alekag'amonka. 9 Sara ashekera, mwene Hagari, omu Misiri ali aburhire Abrahamu. 10 Sara abwira Abrahamu: Hulusa oyu mwambalikazi n'omwana wage; bulala mugala w'oyula mwambalikazi arhayima haguma na mugala wani; haguma na Isaka. 11 Ogo mwazi gwagayisa bwenene Abrahamu enyanya z'omugala. 12 Aliko Nyamuzinda abwira Abrahamu mpu: Ebyola birha kugayisaga omu masu gawe, kubera omwana w'omujakazi wawe. Hereza Sara byoshi akuhunire; bulala Isaka yi wekurhengeremo obunjukulu bawe. 13 Najira n'olubaga lwa mugala wa mujakazi wawe, bulala ali w'omu luburha lwawe. 14 Abrahamu azuka oku mucherachera arhola omugati n'esupa ly'amenji ali hereza Hagari, alihira oku chirhugo chage, amuhereza n'omwana amuhiga. Agenda, ahera omu mpinga y'e Bere-Seba. 15 Amango amenji gw'omu Supa gahwaga, aleka omwana omushishi w'echisinasina ch'omurhi. 16 Aji yikala ahalolerre nka muherho: bulala akazagi derha: ntabona oku omwana wani afa, ayikala haguma naye,okula alaka. 17 Nyamuzinda ayunva omulenge gw'omwana, Malayika wa Nyamuuzinda ahamagala kurhenga omu mpingu, Hagari Amubwira: Bichi ogwerhe; Hagari? Orhayubahaga bulala Nyamuzinda ayunvirhe omulenge gw'omwana wawe ah'ali. 18 Yumuka rhol'omwana omu farhe omu fune, bula nye mujirire abe lubaga lunene. 19 Nyamuzinda amuzibul'amasu, abona eriba ly'amenji; aji doma ayunjuza amenji omu Supa lyage, aherez'omwana anywa. 20 Nyamuzinda alama haguma n'omwana, akula, alama omu mpinga, aba w'okulasha emiherho. 21 Alama omu mpinga ly'e Parana, na nina omushabira omukazi w'e Misiri. 22 Agola mango Abimeleki, haguma na Pikoli mukulu w'enfola miherho bage; abwira Abrahamu intyo; Nyamuzinda ali haguma nawe mubyoshi wajira. 23 Chigasha bunobuno hanola omu zino lya Nyamuzinda akaba orha besha: Eri nyono, eri abbana bani eri banjukulu bani, wena mbonere echihugo n'alamamo amenja gali kuguma naga kujiriraga. 24 Abrahamu aderha: Nchigashire. 25 Abrahamu ahanula Abimeleki oku eriba ly'amenji g'abambali b'Abimeleki arholaga oku misi. 26 Abimeleki ashuza: nta menyere owajirag'ebyo bintu! Orhalibimbwirire nani mbi menyere zene. 27 Abrahamu arhol'obuso bwage, n'empanzi abihereza Abimeleki, banywana bombi echihango. 28 Abrahamu ahira eburhambi mbuzi mushanvu z'emisole. 29 Abimeleki abwira Abrahamu mpu: Biri bichi ezola mbuzi mushanvu z'emisole wahirire omurhambi? 30 Ashuza: weyemere omu fune zani ezola mbuzi mushanvu, okuzintabere oku chiyemezo oku nahumbire elyo riba. 31 Che chirhumire bahamagala ahola hantu mpu Bere-Seba, bulala ahola ha mbombi babiri bachigashiraga. 32 Obola bajiraa echihango e'Bere-Seba. Kurheng'obo, Abimeleki ayumuka haguma na Pikoli, mukulu w'enfola miherho zage, bagaluka omu chihugo ch'e'Filisitini. 33 Abrahamu ahinga omurhi gwa Tamari e'Beri-Seba,eyo munda ayemeza ezino lya Nyamuuzinda: Nahano w'esiku n'amango. 34 Abrahamu alambagira siku zinene omu chihugo ch'e Filisitini.
Chapter 22

1 Enyuma za byoshi, Nyamuzinda Arhangula Abrahamu, amu bwira: Abrahamu: Ashuza nyono hano; 2 Nyamuzinda amu bwira: Rhola mugala wawe, mugale wawe w'echusha, eyi osima, Isaka;oje omu chihugo ch'e Moriya, eyo munda omuhane nka nterekero oku ntondo nguma na kubwirire. 3 Abrahamu azuka oku muchechera ashweka engamiya yage, arhola bakozi bage babiri haguma n'omugala Isaka. Abez'eshali z'enterekero agenda aja ahantu Nyamuzinda ali amubwirire. 4 Olusiku lwa kasharhu, Abrahamu alambul'amasu, alangira ahola hantu hale hale. 5 Abrahamu abwira abamabali bage mpu: mubere hanola n'eengamiya; nyono n'oyula musole rhwagenda kuhika yo, kushenga rhwanashubi bashimana. 6 Abrahamu arhol'eshali z'enterekero, azihesa omugala Isaka, aheka omu fune zage omuliro n'akere. Bagenda bombi oku bali babiri haguma. 7 Obola Isaka abwira Abrahamu mpu: Darha, ashuza: Nyono mwana wani! Isakaashubi derha: Tala eshali n'omuliro, ngahe embuzi eli y'oburherekere? 8 Abrahamau ashuza: Mwana wani Nyamuzinda yenine aolonza echibuzi ch'oburherekere. Banali balambagira bombi haguma. 9 Bachiba bamahika aha Nyamuzinda ali abalaganyize; Abrahamu ahayumbaka oluherero, arhegul'eshali; ashwek'amagulu ga Isaka; amuhira oku luherero, enyanya z'eshali. 10 Oku bundi Abrahamu alambul'efune arhol'akere, k'oku baga omugala. 11 Abona Malayika wa Nahano amuhamagala kurhenger'omu mpingu, aderha: Abrahamu; Abrahamu! Ashuza: Nyono hano. 12 Malayika amubwira: Orhahiraga efune yawe emund'omwana ali, na ntako omujirage; bulala mbwene oku oyubahire Nyamuzinda, orhana ndahirire mugala wawe; w'echusha. 13 Abrahamu alambul'amasu, abona enyuma zage omwana buzi gushwekerwe eri chihuru oku mahembi; Abrahamu alibirha ajiyirhola eyo nganda-buzi, ayirhula mw'enterekero ahali h'omugala. 14 Abrahamu, ayirik'ahola hantu oku zino lya Yehova-Yire. Che chirhuma baderha zene mpu: Oku ntondo ya Nyamuzinda, we bone. 15 Malayika wa Nnahano ashubi hamagala Abrahamu obwa kabiri empingu; 16 Aderha: Namachigasha oku bwani nyenine, mwazi gwa Nyamuzinda! Bulala wajirire intyo,orhanalahire mugala wawe, w'echusha; 17 Nyekugishe na nduze eburha lyawe kuguma n'enyenyezi z'omu mpingu, na nka mushenyi guli oku nyanja, n'eburha lyawe lyebe n'olunvi lw'abashombanyi. 18 Olubaga loshi lw'egulu lwegishwe oku burha lyawe; bulala wa kengeseze omwazi gwani. 19 Abrahamu achiba amagaluka emw'abaganda bage; bazuka bagenda haguma e' Bera-Seba; bulala Abrahamu ali lamire e'Bera-Seba. 20 Enyuma w'ebyo byoshi, bahereza Abrahamu oluporo, ba derha: Lolaga Milika naye aburhire mwene wenyu Nahori abana. 21 Owaburhanzi Usa, Buzi, mwene wabo, Kemuli eshe w'Arama; 22 Kesedi, Hazo, Pidasa, Yidilafe na Betuwela. 23 Betuwela, aburha Rebeka. Babola bana munane Milika aburhire Nahori, mwene wabo Abrahamu. 24 Omusambanyi wage mpu ye Rehuma naye aburhire Zeba, Gahama, Tahasi na Maka.
Chapter 23

1 Sara aligwerhe myaka egana na makumyabiri na mushanvu eri afa. 2 Sara afiraga e'Kirijita-Araba, ye Hebroni omu chihugo ch'e Kanana; Abrahamu ajir'emishibo ya Sara n'okumulakira. 3 Abrahamu,ayimanga embere z'omufu gwage, abwira abana ba Heta intya; 4 Indi mwinjira olamire haguma nenyu, mumperezag'aha n'ahamba omufu gwani ngu kule embere zani. 5 Bene Heta bashuza Abrahamu bana mubwira mpu: 6 Orhuyunve Nahamwerhu! Oli mwene mwami wa Nyamuzinda, aha kagarhi kerhu, hamba omufu gwawe omu shinda nguma mwezila wakaba ochishogere. Ntaye w'omurhwabano wakualahirira eshinda yage wa hamba mw'omufu gwawe. 7 Abrahamu ayumanga, afukama embere z'olubaga n'embere z'abana ba Heta. 8 Ababwira ntya: Akaba munyemerere oku mpambe omufu gwani, mukule omu masu gani, mbayinginire munyunvirize; muna hunire Eprona mugala wa Zohari. 9 Andikulire aha Machepela aligwerhe elubibi n'eshwa lyage: Ampererze ehi nagula, hibe kalinzi k'eshinda ahakagarhi kenyu. 10 Eprona ayikere omu kagarhi k'abana ba Heta. Eprona, omu Heta, abwira Abrahamu empere z'abana ba Heta, na boshi bakazagi yi njira oku lunvi ly'echishigala chage, 11 Nanga nahamwerhu onyunvirize! Nakuhereza eshwa n'akuhereze chilalo chilimo. Nguhereze by'omu masu g'abana b'olubaga, hamba omufu gwawe. 12 Abrahamu afukama embere z'olubaga lw'echihugo. 13 Abwira eprona intya embere z'olubaga lw'echihugo: Onyunvirize nkuyingingire, nahana echichiro ch'eshwa; onyemerere y'ahana hamba omufu gwani. 14 Eprona ashuza Abrahamu omuku derha: 15 Nahamwerhu, onyunvirize; obudaka bwa bicheri magana mane g'efuranga, by'ebyola by'ebiri ahakagarhi kawe nani! Hamba omufu gwawe. 16 Abrahamu ayunva Eprona, Abrahamu alengera Eprona efuranga, ali aderhere embere z'abana ba Heta, bicheri magana mane bigwerh'akachiro okuba rhimbuzi. 17 Eshwa lya Eprona e' Machepale hayerekeze e'Mamure; eshwa n'olugurhu lulimo n'emirhi yoshi eli omushwa na ngasi mbibi zoshi z'emurhambi. 18 Byoshi byaba kalinzi k'Abrahamu omu masu g'abana ba Heta, na bashibazungulukire olunvi ly'oku yinjira omu chishaggala chage. 19 Enyuma, Abrahamu ahamba mukage Sara, omu lugurhu lw'eshwa ly'e Meshepela, halolene ne' Mamure y'e'Hebroni, omu chihugo ch'e Kanana. 20 Eshwa n'olugurhu biriyo bya yorha by'Abrahamu nka kalinzi k'eshinda ahabwaga na Heta.
Chapter 24

1 Abrahamu aliry'amashaja omu myaka;Nahano abaga agishire abrahamu omu byoshi. 2 Abrahamu abwira omukozi wage,wamira w'omu nju yage,mulanzi w'ebyage byoshi; Nkuhunire,ohir'efune yawe eshishi y'echiberu chani. 3 N'oku jira endahiro enyanya ya Nahano Nyamuzinda w'enyanja na Nyamuzinda w'egulu,y'orhagendaga kusholera mugala wani omukazi omubanyere b'e Kanana ndamire nabo. 4 S'aliko pgende omu chihugo chani n'omu mulala gwani kurholera Isaka mw'omukazi. 5 Omukozi amushuza : Haly'amango omukazi arhakayemera ankulikira muchino chihugo; Ka bimpemere okuheka mugala wawe omu chihugo warhengagamo ? 6 Abrahamu amubwira : Omenye nji wakahaliza waheka mugala wani eyo ! 7 Nahano =,Nyamuzinda w'empingi,wankulaga omu nyumpa ya darha n'omulala gwani,ambwira anandahiza n'oku derha mpu : Njinaha omulala gwawe chino chihugo,yenyine njarhuma Malayika wage embere zawe; n'eyo hinjiwashabira mugala wawe omukazi. 8 Nankaba omukazi arhakayemera oku kukulikira,echigasho chani njichayorha enyanya yawe,s'aliko njorhahekaga mugala wani eyo. 9 Omukazi ahira efune yage eshishi w'echiberu ch'Abrahamu,na n'awabo amugashira kw'omwazi. 10 Omukozi arhola engamiya ekumi,za nawabo,agenda,ary'aherhe ebikulo by'anawabo omu fune zage,arhenga n'okuja e Mesopotamiya,kuhika omu chihugo ch'e Nahari. 11 Ahumusa engamiya oku madwi enyuma y'echizungu,hofi n'eriba omu bisanzi by'egolo,oku bisanzi abajidoma barhenga kudoma amenji. 12 Ajako n'okuderha : Nyamuzinda,Nahano wa darha Abrahamu,ompereze,inkuhunire,oshimanana n'ebindonzeze oku lusiku lw'ene,onayereke omwambali wani Abrahamu obwinja bwawe. 13 Lolaga,okuyumangire hofi n'eshiriza ly'amenji,n'abanyere babene abantu be chizungu balonza oku rhengidoma amenji, 14 omunyere na kana bwira : Yandagaza omukuzo gwawe,nkuhunire imwe oku menji gawe n'engamiya zawe nazo,abe yolala munyere warheganyizaga omukozi wawe Isaka; Honaho,njina menyerera oku wajirire omwambali wali Abrahamu aminja. 15 N'okwarhazimali derha,Rebeka arhengerera,waburhwagwa na Betueli,mugala wa Milika,mukozi wa Nahori,mwene Abrahamu n'akabindi kage oku chirhugo chage, 16 noyo munyere ali kwirire omu kulola kwage,mubikira,ntamulume walizishimanana naye,ayandagala oku riba adoma.ayunjuza akabindi kage,arharama, 17 omukozi amurhangana n'oku mubwira : Oleke mwere oku kabindi kawe;nkuhunire,menji mageke. 18 Ashuza : ;Nywaga,mukozi wani,amushegerera n'oku yandagaza n'efune yage akabindi n'oku muhereza amwe. 19 Amango,amali mumwesa amubwira : Nadomers n'engamiya zawe kugera hano zina mali yugurha. 20 Ajira dubaduba,adubika kabindi kage omuriba,ashubi genda duba kandi oku eriba n'oku domera engamiya zage zoshi. 21 Oyo mulume amulolereza,buzira kuderha omwazi,alole eri Nyamuzinda agishire olubalamo lwage nechi eri nanga. 22 Amango engamiya zamaligi kunywa,oyo mulume arhola akagondo k'ehoro kazidohere nka chi chira - chebikoroto,kandi bikomo bibiri bizidohere nka bikoroto ekumi by'ehoro. 23 Amubaza Oli mwali wande ? Ombwire,Nkuhunire;k'omu nju ya isho mwakabonekana ahantu h'okulyama ? 24 Amushubiza : Indi mwali wa Betueli,mugala wa Milika muka Nahori. 25 Ashubi mushubiza : Rhuherhe ebyasi n'ebiryo binene n'ahantu h'okulyama. 26 Oyo mulume afukama n'oku haramya Nahano. 27 Aderha : Agishwe Nahano,Nyamuzinda w'omwambali wani Abrahamu,arhalekerer'obonjo bwage n'okuli kwage oku mwambali wani ! Na nyenine,Nahano andongola emwa mwene wabo w'omwambali wani. 28 Oyo mwana nyere alibirha duba emwabo n'oku bwira nyina eyo myazi yoshi. 29 Rebeka aliherhe omulumuna,ezino lyage ye Labani. Na Labani alibirhira embuga e munda oyo mulume ali hofu n'e riba. 30 Abona akagondo n'ebikomo oku fune za mwali wabo n'oku yunviriza emyazi ya mwali wabo Rebeka okwaly'aderha : Omulume ambwirire.Ashegerera oyo mulume waliyumangire haguma n'Engamiya hofu n'eriba, 31 ashubi derha : Yinja,ogishirwe na Nahano ! Chirhumire wabera embuga ? n'arheganyize enju n'ahantu Engamiya zawe za lyama. 32 Oyo muntu aja omunju .Labani ashwekula Engamiya azihereza ebyasi n'ebiryo,n'amenchi g'oku shuka amagulu goyo mulume n'amagulu g'abali muherekeze. 33 Abahereza ebiryo,s'aliko aderha : Ntakalya embere ntanazi derha omwazi na kaderhere. Labani amubwira ! Derha. 34 Kon'oko aderha : Indimukozi wa Abrahamu. 35 Nahana agishirer omwambali wani, okala aherhe emisi. Amuhere ebibuzi,enkavu,efuranga n'e horo,n'abakozi n'abajakazi,n'Engamiya n'e Punda . 36 Hanaho,Sara muka Abrahamu,mwambali wani amuburhira omugala omu bushaja bwage n'oku muhereza byoshi aliherhe. 37 Nahano wani angashisa aderha mpu: Orharholer'omwana wani omukazi omu banyere b'e Kanana ndamir'omu chihugo chabo. 38 Aliko wej'omunju ya darha n'omuburha lyani oshabir'omwana wani omukazi. 39 Na mubwira Nahano wani mpu: Nkab'omukazi arhankulikira. 40 Ambwira mpu: Mpu Nahano ndambagira emalangambere gage, arhuma malayika wage haguma nawe; naye agisha enjira yawe, warholer'omwana wani omukazi w'eburha lyani, w'omunju yadarha. 41 Oku ntyo wanachishwekula omu kuchingasha kwani amango wajag'omu burha lyani, na kandi bakalahira kukuha, washwekulwa omu kuchigasha kwani. 42 Nayinjaga zene oku hantu badomer'amenji na maderha mpu: Nahano Nyamuzinda wa nahano Abrahamu, akaba lero wanagisha enjira ndi na genda, 43 Lolaga nyimangir'eburhambi bw'ahantu badomer'amenji; abe omunyere warhengerera kudoma eyina bwira mpu: Ontabale nkuhunire oku menji oherhe nywe, naye ambwire, 44 mpu onywe, na domera n'engamiya zawe kon'oko. abe mukazi Nahano alibikire mugala wa nnahano wani. 45 N'omukashanji ntazi maliderha omu murhima gwani, okuntyo Rebeka arhengerera kudoma n'akabindi oku birhugo byage ayandagal'emunda badomera. 46 Naye ajira duba duba aheba ahashi akabindi kage kurheng'oku birhugo byage. Aderha mpu: nywa, na nywesa n'engamiya zawe kon'oko. Okuntuo nanywa nantyo anywesa engamiya zani kon'oko. 47 Namudosa mpu: Oli mwali wande? Aderha mpu: Mwali wa Bitueli; wali mugala wa Nahori Milka amuburhiraga, naheb'olupeta okuzulu lya lyage n'echiko omu fune zage. 48 Nayinamy'erhwe lyani na haramya Nahhano Nyamuzinda n'okugisha Nahano. Nyamuzinda wa nahano wani Abrahamu, wanyerekezag'omunjira nyinja okurhola omunyere wa mwene wabo nahano wani oku mugala wage. 49 N'oku ntyola akaba mwajirira nahano wani bwinja n'okuli, mumbwire, n'akaba arhalintyo mumenyise ngaluk'okulyo eri okulembe. 50 Oku ntyola Labani na Betueli ba mushuza baderha mpu: ogu mwazi gurhenger'emwa Nahano, rhurha kagala kukubwir'omwazi, eri gwinja eri gubi. 51 Jaga walola Rebeka emalanga mbere gawe omurhole ogende naye aba mukazi wa mugala wa nahano wawe. Nk'oku nahano aderhaga. 52 Hager'amang'omukazi wa abrahamu ayunva eyo myazi yabo, ayinamar'obudaka embere za Nahano. 53 Omukozi arhula ebikoleso by'efuranga n'ebikoleso by'ehoro n'emyambalo, ahereza Rebeka; ahereza benebabo nanina ebintu by'engulo nkali? Kon'oko. 54 Balya bananywa, yewe n'abantu baliri haguma naye, bana lyama obudufu; Bazuka esezi, aderha mpu: mundeke ngende emwa nahano wani. 55 Mwene wabo haguma na nina baderha mpu: Oyu mwananyere abere haguma nerhu siku zigeke nka siku ekumi; oku ntyola agenda. 56 Aba bwira mpu: Murhampanzaga akaba Nahano agishire enjira yani, munyemerere ngende emwa nahano wani. 57 Baderha mpu: Rhwahamagala omwananyere rhumudos'okwa kaderha. 58 Bahamagala Rebeka, bamubwira mpu: Ka wagenda haguma n'oyu muntu? Aderha mpu nagenda. 59 Bayemerera Rebeka yewe nababo oku bulonza bwage, n'omukozi wa Abrahamu n'abantu babo. 60 Bagisha Rebeka, bamu bwira mpu: Mwene werhu, obe nina wa bihumbi n'ebihumbi kumi n'eburha lyawe barhambule enyunvi zabo babagayire. 61 Rebeka ayumuka n'abakozi bananyere bage baj'enyanya w'engamiya, bashimba oyo muntu. Oyo mukozi arhola Rebeka, achigendera. 62 Na Isaka ayinja omu njira kurhemga e'Beri Lahai-Roi bulal'ali lamir'omu chihugo ch'eshishi. 63 Isaka arheng'ebushoshokero bw'ezuba arhimanya omushwa alol'enyanya, abona engamiya zili zayinja. 64 Rebeka alol'enyanya, aber'abona Isaka ayandagala duba duba kurheng'oku ngamiya; 65 Amubwir'omukozi wage: Nd'oyu muntu oli walambagir'omushwa kurhushimana? Omukozi aderha mpu: Nahano wani, arhola omushangi gwage, achishukira. 66 Omukozi amubwira Isaka ebyajirire byoshi. 67 Isaka amulerha omuhema lya nina Sara, arhola Rebeka, n'oyu aba mukage; amusima, Isaka asimiswa enyuma z'okufa kwa nina.
Chapter 25

1 Kandi Abraahamuery'amali rhol'owindi mukazi wahamagalwag'oku zino lya Ketura. 2 Haguma n'ebizanzi, Ketura amuburhir'abana Zimura, Yokshani, Medani, Midiani, Ishibaki na Sua. 3 Yokshani naye aburha Sheba na Dedani. Dedani naye aburha Abashuri na Abaletushi, na Waleumi. 4 Midiani amali shab'omukazi naye aburha Efari, eferi, Enoke, Abida na Elidadi n'enyuma zaho ababoshi babonekana oku bana na Ketura. 5 N'oku buzinda; Abrahamu ahereza omugala w'oburhanzi ebikulo byage byoshi aligwerhe n'oyu mwana aha magalwaga Isaka. 6 Aliko aba bandi barhabana aburhaga na Ketura, abagabira ngasi muguma ebyage bikulo bachiri m'omuka. Abrahamu abakula haguma na Isaka abaheka hale na Isaka mugala omu chihugo. 7 Abrahamu alama myaka egana na gali mushanvu n'erhano agali kufa. 8 Afa eyamalama siku zinene z'akalamo kinja omubikulo ashimba beshekulu eya yugurhir'emyaka y'akalamo aleker'olubaga lwage omu bunvikane. 9 Oku buzinda, eri Abrahamu amali kufa, Isaka na Ismaeli baji muhamba e'Makapela omushwa lya Efuroni mugala wa Zohari liyerekere e'Mamure; 10 Omushwa Abrahamu agulaga oku bana ba Bahiti emwa Zohari eyola ya hambirwe yewe na mukage Sara. 11 Eri Abrahamu amali kufa, Nyamuzinda agisha Isaka nka mwana wa Abrahamu murhanzi, Isaka alama hofi n'echisima ch'e'Beeri Lahayi-mwami bene Ismaeli. 12 Ly'eburha lya Ismaeli mwene Abrahamu, Hagari mu Isiri, eyi Hagari mukozi wa Sara amuburhiraga Abrahamu; 13 Naga gali mazino g'abana ba Ismaeli, oku mazino gabo kukulirana n'eburha lyabo. Omwana wa burhanzi wa Ismaeli, Nebayoti, na Kadari, na Adibeli na Mibusani, 14 na Misime na Duma na Masa. 15 Hadadi na Tema, Yeturi, Nafisi, na Kedema. 16 Aba bali bana ba Ismaeli, naga gali mazino gabo oku bishagala byabo n'oku kambi kabo, bakulu ekumi na babiri kukulikirana n'amahanga gabo. 17 N'eyi eri myaka y'obulamiro bwa Ismaeli. Myaka egano na makumi masharhu na mushanvu; ahamiswa, afa ajilama na b'eshekulu. 18 Babera kurhenga Hawila kugera eSuri eri embere z'e'Misiri ku gerera enjira Y'e'Suriya. Afa emalangambere z'amasu ga bene babo boshi. 19 N'ebi liri burha lya Isaka, mugala wa Abrahamu: Abrahamu aburha Isaka; 20 Oyu Isaka ali herhe myaka makumi mane amango ashabaga Rebeka, mwali wa Betueli, Musuriya wa Badari-Aramu, mwene wabo Labani, Musuriya. 21 Isaka aharamya Nahano kugerera omuhya wage? Bulala yaliri ngumba; Nahano amuyunva, na rebeka mukage ababukule. 22 Abana omunda barhayunvikanaga; aderha: Mpu buno gurhe akalamo? Agenda ajidosa Nahano. 23 Nahano amu bwira mpu: Bihugo bibiri bili omunda yawe, naba bantu bamberu ebiri njiba rhayunvikana kurheng'omunda yawe; lubaga luguma lwaba lwabushiru kulusha olwa kabiri; n'oyu mukulu n'akolera omudorho. 24 Amang'esiku zage z'okuburha zihika, jaga walola, mahasha galiri omunda yage. 25 owaburhanzi arhenga, mudukula bwenene nka mushangi bamu ezino lya Esau! 26 Habuzinda omulumuna arhenga; n'efune yage yali farhir'akasisinya ka Esau; ezino lyage aha magalwa Yakobo; Isaka agwarha myaka makumi gali ndarhu amango ababurhaga. 27 Eyi misole ya kula, Esau aba muhizi mukulu w'enyama z'omu lubala, Yakobo abera mwirhonzi w'okuber'omuhema. 28 Na ntyo Isaka asima bwenene Esau wakazagi mulerher'enyama z'obuhizi; na Rebeka asima Yakobo. 29 Yakobo ayenda esupu linja ly'enyama; Esau agaluka arhenga higga omu lubala; arhamire. 30 Esau abwira Yakobo mpu: Mpereza kw'ebi bilyo binunire ntya, bye supu lidukwire n'ehinyama hilokere bulala ntamire, bulala ezino lyage lyali hamagerwe: Edomu. 31 Yakobo aderha mpu akaba wayemer'oku nguza z'ene ezinolyawe ly'obukulu. 32 Esau aderha mpu: Muzawe ndi hofu kuchifira, eli zino ly'efula kamaro kachi lya malira? 33 Yakobo aderha mpu: Ofi chigasha naye achigasha, aguz'oku bilyo ezino lyage ly'efula ku Yakobo. 34 Yakobo aha Esau kalyo kalokere n'esuzo, alya, aha buzinda ayumuka achigendera. Intyo ku Esau agayaguzag'ezino lyage ly'efula ly'olubere.
Chapter 26

1 N'eshali linene lyaj'omu chihugo, lyali shali lya burhanzi ly'esiku za Abrahamu. Isaka alambagirira Abimeleki mwami waba Filisitini n'e'Gerari. 2 Nahano amubonekera amubwira mpu: Orhayandagalag'e'Misiri; ber'omu chihugo n'akubwira; 3 Nabera haguma nawe n'okukugisha mpu bulala w'oyo n'emilala yawe n'abah'ebibihugo byoshi na hikiriza n'endahiro yani na chigashaga n'Abrahamu yisho. 4 Na kandi nayushul'eburha lyawe nka nyenyezi z'elugulu empingu, naherez'eburha lyawe ebihugo byoshi by'omugulu bya hamagalwa bagishwe. 5 Mpu bulala Abrahamu akenga omulenge gwani, achunga ezamo lyani, amarhegeko gani n'obuhamiriza bwani. 6 Isaka alama e'Gari. 7 Abantu b'eyomunda bamudosa enyanya z'amukage; ababwira mpu: Oyula ali mwali werhu; bulala aliyubahire kuderha mpu: ali mukani na kandi aliyubahire abantu baho hantu bakamuyirha enyanya lya mukage Rebeka; bulala aliri mwinja omukubona. 8 Byabonekana amango alama ahola siku zinene, Abimeleki mwami wa Bafilisitini alola kugerer'edirisha, abona Isaka aherhe asharha na Rebeka mukage. 9 Abimeleki ahamagala Isaka aderha mpu: okuli oyumukazi mukawe, buno gurhe waderhaga mpu mwali wenyu? Isaka aderha mpu bulala naliyubahire mpu nagafa enyanya zage. 10 abimeleki aderha mpu: bye bichhi bila warhujirire? muguma werhu nka lyamaga n'oyu mukawe, inde wanka hebere kw'echi chaha eri eshagama? 11 Abimeleki agez'omukonge oku bantu bage mpu: Olala waka huma k'oyu muntu eri mukage okuli ayirhwa! 12 Isaka arhwer'emyaka mw'echo chihugo ashalula kali gana; nahano amugisha. 13 Oyu muntu aba mukulu, aj'enyanya aba mukulu bwenene; 14 nayaba n'ebikulo by'ebibuzi, n'ebikulo by'ebibuzi, n'ebikulo by'enkavu n'abakozi banene; Abafilisitini bayongwa. 15 N'ebisima byoshi bahumba abakozi b'eshe Abrahamu. Abafilisitini babifuka n'obudaka. 16 abimeleki abwira Isaka mpu: yumuk'orhenge haguma n'erhu bunol'oherhe emisi minene kurhulusha. 17 Isaka ayumuka arhengahola ayumbaka akambi omu lubanda lw'e Gerari; aber'aho. 18 Isaka ashubi humb'ebisima by'amenji nk'ebibahumbaga amango g'eshe Abrahamu. Bulala abafilisitini bali bifunikire n'obudaka eri Abrahamu amali kufa; abihamagal'amazino g'ebisima bakazagi humba amango g'eshe Abrahamu. 19 Abakozi ba Isaka bahumba omulubanda, bashiman'olwinji lwarheng'omu budaka. 20 abangere b'e Gerari barhayunvikanaga n'abangere ba Isaka baderha mpu: Aga menji gerhu; ahamagala ezino ly'echila chisima Eseki, bulala barhayunvikanaga naye. 21 Bahumb'echindi chisima eburhambi, kon'oko barhayunvikanaga. cahih'ezino lya Sitina. 22 Arheng'ahola, ahumb'echindi chisima; barhachirhonganaga; aha ahamagala Rehoboti, aderha mpu: Bulala Nahano amarhuha ahantu rhwaber'omu chihugo. 23 Ashona kurhengaho kuger'e'Beri-Seba. 24 Nahano omu bonekanira mw'obo budufu aderha mpu: nyono nye Nyamuzinda wa Abrahamu isho. Orhayubahaga, bunola ndi haguma nawe na kugisha n'akandi na yushul'eburha lyawe enyanya z'omukozi wani Abrahamu. 25 Ayumbak'olurhamba aho, ahamagal'ezino lya Nahano, ayumbaka h'akambi, abakozi ba Isaka bahumbe h'echisima. 26 Oku ntyo mwami Abimeleki agenda emwage kurheng'e'Gera, n'Ahurati mwira wage, na Fikoli mu Gemedari n'enfola miherho zage. 27 Isaka aba bwira mpu: Bulala gurhe muyinjir'emunda ndi na kandi mungayire, mwanandibisyag'emwenyu? 28 Baderha mpu: Rhwabwene omu kuli koshi oku Nahano Nyamuzindaa ali haguma nawe. Rhwamaderha mpu: Echalapahibe ekagarhi kerhu, ekagarhi kerhu nawe; echihango, obunvikane, haguma nawe, 29 oku orharhukolera chi bula nerhu rhurha kulumagako eri binja byonine, rhwanakuleka ogende oku murhula, w'oyo oli mugishwe wa Nahano. 30 Abajir'ebilyo, balya bananywa. 31 Bagaluk'emiseke, bachigasha ngasi mugum'achigash,owabo, Isaka abaleka kurhenga ahamwage n'omurhula. 32 Olo lusiku lon'olo abakozi ba Isaka ba yinja, bamu bwira enyanya z'echisima, bahumbaga, bamu bwira mpu: Rhwabwen'amenji. 33 Achi hamagala Siba oku lwen'ezino lyaho Beri-Seba. 34 Eri Esau ayeneza myaka maku mane, abona Yudite mwali wa Berihiri, na Basemati mwali wa Elonihiti; 35 Baheba akalulwe oku murhima gwa Isaka na Rebeka.
Chapter 27

1 Isaka aba mushaja,n'amasu gage gahuma garhachibonaga.Honaho ahamagala Esau ,efula yage,amubwira : Mwana wani ! Ana mushubiza : Nyono ! 2 Isaka aderha : Talaga,indi mushaja,ntamenyere olusiku lw'okufa kwani. 3 Bunola, nkuhunire,rhol'eshaho yawe n'omuherho gwawe,genda omu mashwa,ompigir'enyama z'elubala. 4 Mpag'ebilyo nk'oku nsimire,obinderhere mbirye,y'omurhima gwani gu kugishe embere nfe. 5 Rebeka ayunva ebi Isaka ali abwira Esau,mugala wage. Na Esau achigendera omu mashwa,kuhiga enyama n'oku yielrha. 6 Okubwindi Rebeka abwira Yakobo,mugala wage : alaga,na yunvirhe yisho aliri abwira mwene wenyu, Esau intya : 7 Nderhera enyama,onampe akalyo n'elye,nyana nkugishe embere za Nyamuzinda embere y'okufa kwani. 8 Bunda,mwana wani, yunva omulenge gwani oku nchikurhegekere. 9 Gend'omu buso ontolere myana ebiri nyinja y'empene;nye jirire yisho nk'okw'asimire; 10 wana bihekera yisho abilye,y'akugishe ember'afe. 11 Yakobo ashubiza nyina : Talaga,esau mwene werhu,agwerhe amoya,ntana gwerhe moya. 12 Nkabaga darha ye mpumeko,nyembonekane embere zage nka mubesi,nyechilere omuvumo,s'arhali omugisho. 13 Nyina amubwira : Ogo muvumo,mwana wani,nji gu ngendeko ! Nyunva konine omulenge gwani onaji yintolera. 14 Yakobo aji yirhola,anayilerhera nyina,wajiraga akalyo nk'okw'eshe asimaga. 15 Honaho Rebeka arhola emyambalo ya Esau,mugala wage w'efula,eminja bwenene yalirieka,ayi yambisa Yakobo,omugala w'omuziba. 16 Ashukulira efune zage n'oluhu lw'emyana y'empene,n'egosi lyage lyaliri buzira moya. 17 Ahahira omufune za Yakobo, omugala,akalyo n'omugati ali arheganyize. 18 Aja emunda eshe ali,aderha : Darha ! Na Isaka aderha : nyono ! Woyonde,mwana wani ? 19 Yakobo ashubiz'eshe : Nyono esau,mugala wawe w'efula; Na jirire nk'oku wambwiraga. Nkuhunire,yumuka,yikala,onalye kw'akala kanyama, y'omurhima gwawe gungishe. 20 Isaka abwir'omugala : Ahabachi ! Wali wabibwene,mwana wani ! yakobo ashubiza : Bulala Nyamubaho,Nyamuzinda wawe,abigezeze embere zani. 21 Isaka abwira Yakobo :Nye gera nkuhumeko,mwana wani yi meny'akoli mugala wani Esau,changwo nanga. 22 Yakobo ayeger'eshe Isaka,amuhumako aderha : Omulenge,guli mulenge gwa Yakobo,s'aliko efuno zili fune za Esau. 23 arhamumenyaga,bulala efune zage zalimerere amoya kuguma ze za Esau,mwene wabo,amugisha. 24 Aderha : Woyo we mugala wani Esau ? Yakobo ashubiza : Nyono. 25 Isaka aderha,Ngabira indye oku kanyama ka mugala wani,y'omurhima gwani gu kugishe. Yakobo amugabira,analya :Ana mulerhera edivayi,anywa. 26 Lero Isaka,eshe amubwira : Mwana wani,nyegera onunugurhe. 27 Yakobo amuyegera,amununugurha.Isaka ayunva empumulo y'emyambalo yage;Okubundi amugisha ana derha : Talaga,empumulo ya mugala wani eli nka mpumulo y'eshwa Nyamubaho agishire. 28 Nyamuzinda akuhe olume lw'empingu.N'obununu bw'egulu;Engano n'edivayi binene ! 29 Olubaga lukukenge,luna kufukamire,obe mwimangizi wa bene benyu,nabala ba nyoko njibakufukamire,avumwe olala yeshi we kuvume;agishwe olala yeshi we kugishe. 30 Eyi Isaka amala kugisha Yakobo,na Yakobo amamala kurhenga eshe,Esau,mwene wabo,arhenga kuhiga. 31 Ajira naye akalyo,akaheker'eshe;abwir'eshe : Darha ozuke olye oku kalyo kw'omugala,yi nj'omurhima gwawegungishe ! 32 Isaka,eshe amubwira : Woyo nde ? Ashubiza : Nyono mugala wawe w'efula,Esau; 33 Isaka afarhwa n'akahinda kanene,ana derha : Inde oyola wahigaga akanyama,amanaka nderhera ?Nalire byoshi embere oyinje,nana mugishire oyola nyinji wanagishwa. 34 Amango esau ayunva ebinwa by'eshe,abanda akalulu kanene kayunjwire akahinda,ana bwira eshe : Darha,ongishe nani ! 35 Isaka aderha : Mwene wenyu ayinjire n'obulyalya,arholere omugishwe gwawe. 36 Esau aderha : Kuba bamanyirikire Yakobo,bobola amandyalihira kabiri ? Antolere obwimo,talaga kandi amarhola omugisho gwani .Anaderha : tamugisho wambikire? 37 Isaka ashubiza,abwira Esau : Talaga,na mujirire na wenyu,na namuhere bene babo boshi nka baja bage,na muhere obulo n'edivayi : Mwana wani,gurhe njage na kujira ? 38 Esau abwira eshe : Ogo mugisho muguma guwanaligwerhe,darha ? Darha nani ngisha ! esau okula omulenge alaka . 39 Isaka,eshe ashubiza,amubwira : Talaga ! Ahinji walama harhakaba bununu bw'egulu,n'olume lw'empingu. 40 Welame n'engorho yawe,wenabe mukozi wa mwene wenyu,aliko eyonali wayerera eyi n'eyi,nj'ombere oluhyo lwage luli okugosi lyawe. 41 Esau agwarha omujinya ku Yakobo,enyanya y'omugisho eshe amugaha; Esau aderha omu murhima gwage : Esiku z'olufu lwa darha zili hofu nyeyirhe mwene werhu Yakobo. 42 Babwira Rebeka emyazi y'efula yage esau;Ahamagaza Yakobo,mugala w'omuziba amubwira : Talaga,mwene wenyu Esau akalonza kuchiholera ku woyo akuyirhe. 43 Bunola,mwana wani,oyunv'omulenge gwani ! Yumuka,olibirhire emwa Labani musheja werhu e Harani; 44 Obere haguma naye chihe chigeke kuhika ow'oburhe bwa mwene wenyu nji bwa hwera, 45 Kuger'amango oburhe bwa mwene wenyu bwahwera,okw'anayibagira echiwamukolere. Nyeshubi kugalula. Bichi byarhuma ntaba nenyu mwembi omulusiku luguma ? 46 Rebeka abwira Isaka,nkola ntamire n'akalamo enyanya ya banyere ba Heti. Yakobo akol'arhola omukazi,nkabala,b'omubali ba Heti,b'omu banyere b'echihugo,bichi akalamo kamalire ?
Chapter 28

1 Isaka ahamagala Yakobo,amugisha,ana muha elira rhegeko : Orhakarhola omukazi omu banere b'eKanani. 2 Yumuka,ja e Padani-Aramu,omunju ya Betuweli,eshe wa nyoko,orhole y'omukazi w'omu banyere ba Labani,musheja wabo nyoko. 3 Nyamuzinda w'esiku n'amango a kugishe,akuh'eburha ana kuyolole,oku bwindi obe lubaga lunene ! 4 Akuhe omugisho gw'Abrahamu,woyon'omulala gwawe haguma nawe,mpu y'obona echihugo walamamo nku muntu wa bungire,echahere Abrahamu ! 5 Na Isaka alibirha ku Yakobo,achijira e Padani-Aramu,haguma na Labani mwene Betuweli,omu Arameni,musheja wabo Rebeka,nyina wa Yakobo na Esau. 6 Esau abona oku Isaka ali agishire Yakobo,n'okw'ali amurhumire e Padani-Aramu,kurhola y'omukazi,n'omuku mugisha ali amuhere elira rhegeko : Orharholag'omukazi omu banyere b'e Kanani . 7 Esau abon'oku Yakobo ali kengere eshe na nyina,oku analijire e Padani-Aramu. 8 Esau ayunv'oku abanyere b'e Kanani barhali basimisize Isaka,eshe. 9 Na esau ajja emunda Ismaeli ali. Arhola omukazi,olushire abakazi aligwerhe,Mahalati,mwali wa Ismaeli,mwene Abrahamu,na mwali wabo Nebayoti. 10 Yokobo agerera e Bere-Sheba achijira e Kanani. 11 Agera ahantu alala;bulala ezuba lyali lyazikire. Arholaho ebale alijira m'omushego,ana lyama ahola hantu. 12 Alorha. Talaga,engazi yali yumangire ahashi,n'omurhwerhwe gwayo gwali gerere omu mpingu.Talaga,bamalayika ba Nyamuzinda bazamuka n'oku yandagala n'eyola ngazi. 13 Talaga,Nyamuzinda aliri enyanya kw'eyola ngazi;ana derha : Nyono Nyamubaho, Nyamuzinda w'Abrahamu,yisho na Nyamuzinda wa Isaka. Obudaka olyamireko,nyi nakuhagabo n'oluburha lwawe. 14 Oluburha lwawe lw'ebe nka luchuchu lw'egulu : We yunjulirane hoshi hoshi,e bushoshokero n'ebuzikiro bw'ezuba,emalambo n'ahagarhi k'egulu ; n'emilala yoshi y'egulu nji ya gishwa,kuwoyo n'oku luburha lwawe. 15 Talaga indi haguma nawe,ye nkulange hoshi weje,nye na nkugalule mw'echila chihugo;bulala ntaka kulekerera,nta kukolere ebi nku bwirire. 16 Yakobo asisimuka omuro lyage aderha : Kubinali,Nyamubaho ali hanola,nani,ntali bimenyere ! 17 Ayunv'obuba aderha : Mp'ahala hantu hayubahirhwe ! Hanola y'enju ya Nyamuzinda,hanola l'olunvi lw'empingu. 18 Yakobo azuka esezi sezi : Arhola nya bale alijirire m'omushego,aliyumanza nka munara,anasheshera amavurha oku murhwerhwe . 19 Ahamagala ahola hantu oku zino lya Beteli; aliko miramira echo chizungu chayirikagwa Luzi. 20 Yakobo ajira echiragane emwa Nyamuzinda,aderha : Akaba Nyamuzinda ali haguma nani,anandangire n'olula lugenzi n'enjira,akampa omugati g'okulya n'emyambalo y'oku yambala, 21 n'anka galuka n'omurhula emwa darha,honaho,Nyamubaho yebe Nyamuzinda wani, 22 elyola bale nayimanzize nka munara,lyebe nju ya Nyamuzinda; nyehane chiguma ch'ekumi cha byoshi wempereze.
Chapter 29

1 Yakobo ahir'oku njira,aja omuchihugo chabana b'ebushoshokero bw'ezuba. 2 Alola. Talaga,haliri eriba ly'amenji omu mashwa; haliri eburhambi,buso busharhu bw'ebibuzi byaliri bya luhuka,bulala kw'elyola riba libakazagi sholera kw'ebibuzi. N'ebale liri oku chichokole ch'eriba lyaliri lizibuzibu. 3 Obuso boshi bwali chigushire ahola;bakazagi kumbagalir'ebale oku chichokole ch'eriba,banasholag'obuso n'oku galul'ebale oku chichokole ch'eriba 4 Yakobo abwir'abangere : Bene berhu, muli bangahe ? Ngahe mwaliri ? Bashubiza : Rhuli b'e Kanani. 5 Ababwira : Muyinji Labani; Mwene Nahori ? Bashuza,rhumuyinji. 6 Ababwira 'akomere ? Bashubiza,akomere;Talaga,Raheli,mwali wae ayinja n'obuso bw'ebibuzi. 7 Aderha : Talaga buchiri bwabona,chirhaziba chihe ch'oku gusha ebirhungano : Rhushole ebibuzi,oku bwindi rhuzilise. 8 Abashubiza : Rhurhaka bigala kuhik'amango obuso boshi bwaja haguma;g'amango rhwahindagaz'ebale oku kuchokole ch'eriba,konaku shola ebibuzi. 9 Nk'oku alichiri abaderhesa,Raheli ayinja n'obuso bw'eshe bw'ebibuzi,bulala mungerekazi. 10 amango Yakobo abonaga Raheli,mwali wa Labani,musheja wabo nyina,n'obuso bw'ebibuzi bya Labani,musheja wabo nyina,ayegera ,ahindagaz'ebale oku chichokole ch'eriba,banywesez'obuso bwa Labani,musheja wabo nyina. 11 Yakobo anunugurha Raheli,akul'omulenge alaka. 12 Yakobo amenyesa Raheli okw'aliri mungere w'eshe,okw'aliri mugala wa Rebeka. Analibirha ku bimenyesa eshe. 13 Kurhenga Labani ayunva baderha ku Yakobo,mugala wa mwali wabo,alibirhira embere zage,amuhobera ana mununugurha,ana muheka omunju yage. Yakobo abalira Labani ebyola byoshi. 14 Na Labani amu bwira : Kubinali,oli fuha lyani na munyofu gwani. Yakobo abera emwa Labani mwezi muguma. 15 Oubundi Labani abwira Yakobo : Bulala oli muchi wani,ka waka nkolera ku busha ? Mbwira bichi naka kuhemba. 16 N'obola,Labani ali herhe banyere ba biri.Ow'efula ayirikaga Leya,n'omuziba Raheli. 17 Leya ali gwerhe amalanga ga simisize;aliko Raheli ali kwirire w'olugeragero'ona kwirire omu masu. 18 Yakobo alisimire Raheli,aderha Nyekukolere myaka mushanvu,nji ompe Raheli,mwali wawe w'omuziba. 19 Naye Labaniamubwira : Nsimire kuguhaye,ahali hokunuha owundi muntu,yorha emwani ! 20 Kon'oko Yakobo,akola myaka mushanvu ku Raheli,anabera omu masu gage siku zigeke,bulala alimusimire. 21 Okubundi,Yakobo abwira Labani : Mpaga mukani,bulala akashanji kani kayenere;Nyena mushimbe. 22 Labani ahira abantu boshi ba hola hantu haguma,ajir'olukulu. 23 Egolo,arhol'omwali Leya,amuhekera Yakobo,amuyegera. 24 Na Labani,aha omwali Leya,omujakazi wage Zilipa,mpu naye amukolere. 25 Lichib'esezi.lolaga okwaliri Leya. Hanaho Yakobo abwira Labani : Chichi wanjirire ? K'arhali Raheli yinakolerag'emwawe ? Bichi byarhumire wa mbesha ? 26 Labani aderha : Erhali nkomezi emwerhu okushabisa omuziba embere z'efula. 27 Maliriz'eboso haguma n'oyula,rhweshibi guha owindi wekolere kandi emwani yindi myaka mushanvu mihyahya. 28 Yakobo anajira ntyo,amalisa eboso haguma na Leya;ahandi Labani amuha omwali Raheli nka mukage. 29 Na Labani aha mwali wage Raheli omujakazi,Bilahi,omujakazi wage. 30 Yakobo aja emunda Raheli ali,eyasima kulusha Leya;ashubi kola emwa Labani elala myaka mushanvu mihyahya ba muhunaga. 31 Nyamubaho aberabona oku Leya arhali simirwe;amujira w'okuburha,n'obo Raheli aliri ngumba. 32 Leya aba bukule,ana burh'omurhabana,amuh'ezino lya Rubeni,bulala aderha : Nyamuzinda anyandegez'echiburi,honaho bani ye nsime. 33 Ashibiba bukulekandi,ana burha omurhabana,ana derha Nyamubaho ali ayunvirhe oku ntali simirwe,amashubi mpa oyula,anamuyirik'ezino lya Simiyoni. 34 Kandi ashubiba bukule,anaburh'omurhabana,ana derha : Lero ahabigere,bani achinshwekerako,bulala namuburhire barhabana basharhu. chicharhumaga bamuyirika ezino lya Lawi. 35 Ashiba bukule kandi,aburh'omurhabana,aderha : Lero,nyekuze Nyamubaho. chicharhumaga amuyirika ezino lya Yuda.Alekeraho ku burha.
Chapter 30

1 Amango Rasheli abona oku arhachiburhire Yakobo, ayagalirwa mwali wabo, abwira Yakobo: Mpaga abana, changw'onfe! 2 Yakobo agwarha oburhe bunene enyanya za Rasheli, aderha: Kandi ahali ha Nyamuzinda warhumaga orhaba n'okuburha? 3 Aderha: Lol'omwambali kazi wani Bila: Shimbaye oburhire oku madwi gani nani mbone abana kuyewe. 4 Amuherez'omukazi Bila: Mwambali kazi wage, na Yakobo amushegerera. 5 Bila aba bukule, aburhira Yakobo omwana rhabana; 6 Raheli aderha: Nyamuzinda antabere ayunviriz'omulenge gwani; ampereze omwana rhabana. Che charhuma na muhamagala oku zino lya Dani. 7 Bila mwambali kazi wa Raheli ashubiba Bukule, aburha omwana wa kabiri wa Yakobo. 8 Raheli aderha: Nalwisize muchiryerhu ku mwali werhu; na nahimana. Amuhamagala oku zino lya Nafutali. 9 Leya abona okw'ali alekere ku burha, arhola Zilipa, mwambalikazi wage, amuhereza Yakobo nka mukage. 10 Zilipa, mwambalikazi wa Leya, aburhira Yakobo omwana. 11 Leya aderha: Murhula guchi! Amuhamagala oku zinno lya Gadi. 12 Zilipa, mwambalikazi wa Leya, aburha omwana wa kabiri wa Yakobo. 13 Leya aderha: Indi munyaragi! Bulala abanyere b'embwire munyaragi! Ana muhamagala oku zino lya Ashera. 14 Rubeni agenda amango g'eshalulo ly'bulo; abona amandragali omu mashwa agalerhera Leya; ye nina. Obola Raheli abwira Leya: Nku yingingire mpaga oku mandragali ga mugala wawe. 15 Amushubiza: Ka kali bugeke wa ntolere omulume mpuyi orhole na mandragali ga mugala wani? Na raheli aderha: Zene alyama haguma nawe m'obula budufu oku mandragali ga mugala wawe. 16 Egolo, Yakobo achirhenga omushwa, Leya ahuluka mpu amushimbe, aderha: we yinj'emundandi, bulala na kugulire oku mandragali ga mugala wawe. Alyama naye obola budufu. 17 Nyamuzinda ataturura Leya; aba bukule aburha omwana wa karhano wa Yakobo. 18 Leya aderha: Nyamuzinda amperez'oluhembo lwani, bulala nahereze omwambalikazi wani omulume wani. Amuhamagala oku zino lya Izakari. 19 Leya kandi aba bukule aburha omwana wa ndarhu wa Yakobo. 20 Leya aderha, Nyamuzinda amperez'oluhembo lwinja. Lero bani alama haguma nani, bulala na muburhire misole ndarhu, amuhamagala omuzino lya Zabuloni. 21 Akulikiza, aburha omunyere; amuhamagala omu zino lya Dina. 22 Nyamuzinda ayibuka Raheli, omu kurhaburha amujira w'okuburha. 23 Aba bukule aburha omusole, aderha: Nyamuzinda ankulire emigoshe. 24 Amuhereza ezino lya Yusufu, ali aderha oku Nyamuzinda amuyushulire owindi musole. 25 Amango Raheli achimala burha Yusufu, Yakobo abwira Labani mpu: Leka nchigendere nje emwani, omu chihugo chani. 26 Mperezza abakazi bani n'abana bani aba nakurhabalaga nabo; na nagenda; bulala oyinji mukolo guchi na kujirire. 27 Labani amu bwira: Ka nakajira eragi omu masu gawe! Mbwene bwinja oku Nyamuzinda angishire enyanya zawe. 28 Mbwira oluhembo lwawe na kuhalo. 29 Yakobo amubwira: oyinji gurhe na kukolere wenine; n'okw'obuso bwawe bwabere haguma nani. 30 Bulala bigeke waligwerhe embere zani bya yongoberere bwenene na Nyamuzinda akugishire oku ndambagiro yani; bunola, mangachi nyenkoler'enju yani nani? 31 Labani aderha: bichi nkuhereze? Na Yakobo ashuza: Ntacho w'empereze, oka farha bwinja ebi na kubwira, nye sholese obuso bwawe na mbulange. 32 Nazunguluka zene obuso bwawe boshi, hira eburhambi enganda buzi abana buzi b'ebisoro bichangene, n'omwana gw'embuzi y'omukara; n'omu mpene, yoshi y'ebisoro n'ebichanu bichanu, biwempe luhembo lwani. 33 Okuli kwani kwanshuza omusezi amango wayinji lola oluhembo, ngasi yoshi erhali y'ebichanu n'ebipara omu mpene n'omukara omu byana by'embuzi, byaba olunda lwani bwizi. 34 Labani aderha: Nechi bibe ntyo bikubuzwe omwazi gwawe. 35 Lonolola lusiku, ahira eburhambi ebishakalume bikomere, bigwerhe ebipara bipara, empene zoshi z'ebibijoni bijoni, n'ebipara, zoshi zaliherhe ebipara by'omweru. Na ngasi yoshi yaliri y'omukara omu bigandabuzi. Abihira omu maboko g'abana bage. 36 Akundi ahiraho amango ga siku esharhu bali omu njira yewe na Yakobo. Yakobo ajishola ebirhungano bya Labani. 37 Yakobo arhola amarhabi gabishig'emirhi, g'amanda ne Platina, odokola ho ebishugu by'omweru, aleka bushugunu omweru gwaliri oku marhabi. 38 Okubundi arhabika amarhabi ali adokwere omu mbirika omu birhungano binyweramo, omu masu g'ebigandabuzi bya yinjaga kushoka mpu zibone echuka zarhola obukule. 39 Ebirhungano byaba bukule hofi n'amarhabi z'aburha haguma, ebirhali gwerhe amoya, by'ebilabibala, by'ebisoro. 40 Yakobo alondola ebyana buzi, abihira haguma, ebirhaligwerh'amoya na byoshi byaliri by'omukara omu birhungano bya Labani. Intyo byaba ntya ebirhungano eburhambi, arhalihirire haguma n'ebirhungano bya Labani. 41 Amango goshi ebirhungano bishishire byaliri bukule, Yakobo ahira amarhabi omu riba, embere z'amasu g'ebirhungano, mpu yi ziba bukule hofi n'eburhambi. 42 Amango ebirhungano byabaga bizamba, abilekereraga, oku bilireyo oku ebizamba byaliri bya Labani, n'ebishishire byaliri bya Yakobo. 43 Oyola muntu aba amukulikire bwenene, abona ebirhungano binene, abajakzi n'abakozi, engamiya n'epunda.
Chapter 31

1 Ayunviriza enderho z'abana ba Labani waderha mpu: Yakobo arholer'ebintu byoshi bya darha, n'ebikulo byoshi agwerhe biri bya darha. 2 Yakobo abona obuso bwa Labani burhachiri nk'okubyaliri burhanzi. 3 Nahano abwira Yakobo mpu: Galuka omu chihugo cha ba Isho n'omu milala yenyu; naba haguma nawe. 4 Yakobo arhuma bahamagale Raheli na Leya omwishwa emund'ebirhungano biri. 5 Aba bwira mpu: Mbwene nk'obuso bwa isho burhachindi ndolere nka ku byaliri burhanzi; aliko Nyamuzinda wa darha ali haguma nani. 6 Muna menyere mwenine oku misi yani yoshi na kolere yisho. 7 Na ntyo chirharhumaga yisho arha nshubiza enyuma oku luhembo lwani kali kumi na ntyo, chirhabuza Nyamuzinda arhamuleka kumbabaza. 8 Aderha mpu: Ezebibarabibara za burhwa zaba luhembo lwawe, ebibuzi byoshi byaburha ezebilara bilara, ashubi derha mpu ezebibala z'ezaba luhembo lwawe, byoshi byaburha eze bibala. 9 Okuntyo, Nyamuzinda ahamisize enkavu za Isho azimpereze. 10 Byahika enkazi z'ebirhungano byoshi byaba makule, nalol'enyanya naharamya Nyamuzinda, anyerek'omu bilorho, empene zoshi za yimaga ebirhungano zali bibala bibala, bibala n'agandi marangi. 11 Malayika ayinja kunderhes'omu bilorho, ampamagala mpu: Yakobo; na derha mpu nyono hano Nahano. 12 Aderha mpu: Lol'enyanya obone empene z'emishakalume ziri za yimya echigusho ch'empene, zoshi ziri za bibala bibala n'agandi marangi, bulala na bwene byoshi Labani akujirire. 13 Nyono ndi Nyamuzinda we Beteli aha shesheraga enkingi amavurha, aha wachigashirag'endahiro, yumuk'orhenge mw'echi chihugo ogaluk'omu chihugo waburhwaga. 14 Raheli na Leya bashuza, bamubwira mpu: Ka hachili akashambala kubwimo omu mulala gwa darha? 15 Karha rhuganjire nka bahisi? Bulala arhushabisize ana rhulire kw'ebikulo. 16 Bulal'ebikulo byoshi Nyamuzinda anyegere darha biri byerhu n'eburha lyerhu; oku ntyo lero chi Nyamuzinda aku bwirir'okujira, ochijire. 17 Oku ntyo, Yakobo ayumuka, ahaba abana bage na bakage oku Ngamiya; 18 Arhol'ebirhungano byage byoshi, n'ebikulo byage byoshi ebyachag'omu Padari Aramu agaluke emweshe Isaka omu chihugo ch'e'Kanana. 19 Ago mango Labani abaga ajire kuchir'ebibuzi byage amoya, Raheli ayib'eTerafi zaliri z'eshe. 20 Yakobo arhenga Labani Musuriya kubuyabuya omu bwibisho, bulal'arhalonzaga kumubwir'oku akola mulibirha. 21 Oku ntyo, alibirha na byoshi aliherhe; agenda arhaluk'olwinji, ayerekeza olunda lw'entondo ye Gileadi. 22 Labani abwirwa! Enyuma za siku esharhu,oku Yakobo alibirhire. 23 Arhola bene babo boshi haguma; alibirha enyuma zage mango ga siku mushanvu amushiman'oku ntondo y'e Gileadi. 24 Nyamuzinda arhengera Labani omu bilorho obudufu amubwira mpu: Ochihanze wenine orhabwirava Yakobo omwazi gwinja eri gubi. 25 Labani alamusa Yakobo, aho Yakobo abaga ayimanzize ehema layge omu ntondo; Labani na bene babo baheb'ehema lyabo omu ntondo y'e Gileadi. 26 Labani abwira Yakobo: Mpu bichi wajirir'oku ntenga kubuyabuy'omu bwibisho n'okuheka balibani nka bashwekwe bajibagwa? 27 Buno gurhe walibirhir'oku bwibisho kubuyabuya wa ntenga buzira kumbwira mbalag'oku bushagaluke n'enyimpo, n'engoma n'empundu. 28 Chiro arhalonzize mp'obere banjukulu bani na bali bani? Oku ntyo wakoler'obwihwinja. 29 Mperh'omu fune zani obuhashe b'oku kuler'amabi; aliko Nyamuzinda wa yisho ama nyinjir'omu bilorho obudufu bwa mulegolo njambwira mpu: Ochihanz'oku bwira Yakobo eri mwazi gwinja eri gubi. 30 Oku ntyo oli wagenda dubaduba buno oherhe enyorha y'okugaluka omu mulala gwa yisho, aliko buno gurhe washambuhire banyamuzinda bani? 31 Yakobo amushuza, amubwira Labani mpu : Bulala naliyubahire na maderha nkaba oyinjire mpu kunyega bali bawe oku misi. 32 N'eyi wakashimana yeherhe aba banyamuzinda, arhalama; emalangambere ga bene berhu, lola ebiri byawe omufune zani obirhole. Bulala Yakobo arhamenyaga oku mukage Raheli abashambuhire. 33 Labani aja omu hema lya Yakobo n'omu hema lya Leya, n'omu ly'ebijakazi bibiri, aliko arhababonaga; Arheng'omu hema lya Leya, aja omu hema lya Raheli. 34 Raheli abaga arholer'abo banyamuzinda ababish'omu mishangi arhindir'engamiya, aber'enyanya w'engamiya. Labani alonz'omu hema lyoshi arhazibonaga. 35 Abwir'eshe mpu: nahano wani yarhagaya bulala nta kagala yimang'embere zawe bulala ndi ekazikazi. Alonza aliko nta Terafi abwene. 36 Yakobo agaya, alwisa Labani, Yakobo ashuza, abwira Labani mpu: Ngah'egosa lyani liri? Ngahe chaha chani chiri obo wankulikirag'oku misi? 37 Obo wama shandaz'ebintu byani byoshi ntya walonza bichi washimanire by'omu mwawe? Ochiheb'emalanga mbere ga bene berhu na bene benyu, barhuchir'olubanja rhwembi. 38 Myaka makumyabiri ndi haguma nawe, ebibuzi changwa empene zawe zirha momaga makule, chiro ntalyaga ngandabuzi yawe eri mushakalume gwawe omu birhungano byawe. 39 Ey'echelubala chanigaga ka nta kulerheragayo? Nyono nyena marhol'obubi bwage, wamulonzaga omu fune zani owanyegwag'ezuba changw'obudufu. 40 Namabantya, n'ezuba enyorha yamandibuza, n'emboho, obudufu, ero lyanandibirh'omu masu. 41 Eyi myaka makumyabiri mberer'omunju yawe, na kukolra, na kukolera myak'ekumi n'ene ku bali bawe bombi, na myaka ndarhu oku birhungano byawe; wahindamula kali kumi oluhembo lwani! 42 Nka Nyamuzinda wa darha, Nyamuzinda wa Abrahamu, n'oboba bwa Isaka, nkabirhali haguma nani, okuli wali wangalula fune nyumu. 43 Labani ashuza, abwira Yakobo mpu: Abanyere bali banyere bani, n'abana bali bana bani, n'ebirhungano biri birhungano byani n'ebi byoshi oli wabona biri byani; Bichi obwene bibi na kajirira bali bani changwa aba bana babo waburhire? 44 Oku ntyo, nkuhunire rhugende rhujijir'echiragane rhwembi, chibe chimenyiso ahakagarhi kawe na nani. 45 Yakobo arhol'ebale, aliyimanza nka nkingi. 46 Yakobo abwira bene babo: Mpu murholagul'amabale; bamarholagula bajir'echirhingu, balira ahol'echirhingu chiri ch'amabale. 47 Labani alihamagala Yegari Saha Duta, aliko Yakobo yewe alihamagala Galedi. 48 Labani aderha: Eno nkingi bube buhamirizi kurhenga zene ahagarhi kawe na nani. Che chirhumire lyahabwa ezino lya Galedi. 49 N'e Misipa mpu: Bulala, aderhere, Nahano alolereze ahakagarhi kani amango rhurhakubanaga. 50 Eri oko libuza bali bani eri obashabire kw'abandi bakazi mpu: Nya muntu oli haguma nerhu; mpu Nyamuzinda ye muhamirizi werhu rhwembi. 51 Labani amu bwira Yakobo mpu: Jaga walola echi chigabi, lolaga n'eyi nkingi namayimanza ahakagarhi kawe nani. 52 echi chilundo kuli kuhamiriza n'eyi nkingi konako oku ntaka rhaluka echi chilundo kuj'emwawe kukubuz'omurhula, kuku rhonganya. eri w'oyo okurhaluka echi chilundo kuji mpangala. 53 Nyamuzinda wa Abrahamu na Nyamuzinda wa Nahori arhu chir'olubanja. 54 Ahabuzinda arhul'entulo oku ntondo ahamagala bene babo oku bilyo balya haguma n'ahabuzinda balyama kw'eyo ntondo. 55 Labani azuk'emiseke ahober'abanjukulu n'abali, abagisha. Ahabuzinda agenda, agaluk'emwage.
Chapter 32

1 Yakobo agendekeza olugenzi lwage, okuntyo bashimanana na malayika wa Nyamuzinda. 2 Eri Yakobo abashurha kw'amasu aderha mpu: Aba bali nfola miherho za Namahanga, n'oku ntyo aderha mpu hano hahamagalwa Mahanaimu. 3 Yakobo arhuma embala mwazi emw'omukulu wage Esau, eyo Seyiri, omu chihugo che Edomu. 4 Aba bwira mpu: Mumubwire oku: Nahano wani Esau, na malama emwa bene, emwa Labani kugera zene. 5 Mperh'empunda, echigusho ch'ebibuzi na bakozi babalume n'ababakazi mpu namakurhumira eyintumwa nahano wani, mpu mpabwe obubabale emalangambere gawe. 6 Ezo ntumwa zagenda, zana galuka ku bwira Yakobo mpu: Rhwahikire emwa mwene wenyu Esau, naye ali omu njira kuyinja kulinga n'abantu magana mane. 7 Yakobo eri ayunva ntyo ayubaha bwenene n'oku chibaza binene omu ndalala. Agab'abantu aliherhe bigusho bibiri, ebibuzi, ebindi birhungano n'engamiya. 8 Agererez'omu murhima mpu: Esau akarhindibuza chigusho chiguma echindi cha kayorha chafuma. 9 Yakobo aderha mpu: Jaga walola, Nyamuzinda wa darha Aburahamu, na Nyamuzinda wa darha Isaka, Nyamuzinda wambwiraga mpu: Galuka omu chihugo chawe n'omulubaga lwawe, nakukoler'ebinja; 10 Ntashinganene obubabale bwawe n'okuli kwawe wa yerekanaga oku mukozi wawe; Bulala kugerera akarhi kani na yambuk'eyi Yorodani; na ntyola nkala ngwerhe bigusho bibiri. 11 Onfumye nkuhunire oku fune ya mwene werhu, oku fune za Esau, bulala muyubahire akanshurha, n'enyama haguma n'abana. 12 Na kandi wa derha oku wanjirir'ebinja, n'okujir'eburha lyani nka muchanga gw'omunyanja, gurhakagalika kuganjwa oku bunene. 13 Alala aho m'obo budufu; arhegany'oluhembo lwa Esau mwene wabo y'ebibyagwerhe. 14 Mpene magana mabiri z'enkazi na mpene makumyabiri z'emishakalume, bibuzi magana mabiri by'enkazi na ngandabuzi makumyabiri, 15 ngamiya z'amarha makumi masharhu n'ebyana byazo, nkavu makumi mane na mpanzi ekumi, punda z'enkazi makumyabiri na byana ekumi. 16 Aluheb'omu fune z'abakozi bage mpu: Muj'embere mulek'echahu echigusho n'echindi. 17 Aholerez'owaburhanzi aderha mpu: Hanola Esau mwene werhu akushimana n'okukudosa mpu wende? Na ngahe waja? 18 Oku ntyola, oderhe mpu: Abola bali bakozi ba Yakobo, luli luhembo lurhumirwe emwa nahano wani Esau,naye kon'okola ali enyuma zerhu. 19 Aholerez'owakabiri, n'owa kasharhukon'oko n'abandi boshi bali kulikire ebyo birhungano, aderha mpu: intyola kumuyinjigi bwira Esau hanola mumushimana. 20 Na ntyola mwashubi kumu bwira mpu: omukozi wawe Yakobo ali enyuma zerhu. Bulala aliderhere mpu: Namurheberez'okuluhembo lwajir'embere zani; n'ahabuzinda nabona amasu gage, nkabaga anyemera. 21 Omurhanzi ager'embere zage; naye abera m'obo budufu omu kambi. 22 Azuka mw'obola budufu, arhola bakage babiri, n'abaja-kazi bage babiri, n'abala bana bage ekumi na muguma, ashabuk'echabuko cha Yaboki. 23 Abarhola, abashabusa, ashabusa na byoshi bali gwerhe. 24 Yakobo abera yenine. Na ntyo mulume muguma balwa naye kuger'emiseke. 25 Tala kw'amango abona kw'arhamuhimire, amuhuma omu mpindi; n'evuha kya Yakobo ly'omu mpindi lya shalama amango balemaga balwa haguma naye. 26 Amubwira: Ndika ngende, bulala obuche bwa yinjire. Na Yakobo amushuza: Nta kakuleka ogende, orhana ngishire. 27 Amubwira: Ezino lyawe wende? Naye amushubiza: Yakobo. 28 Ashubi mu bwira: Ezino lyawe lirha chihamagalwa Yakobo, aliko okala hamagalwa Israeli; bulala walwaga na Nyamuzinda na haguma n'abantu, n'oku bahima. 29 Yakobo amudosa, n'okuderha: Nkuyingingire, omenyes'ezino lyawe. Naye amushuza: Bunola gurhe ohunir'ezino lyazi? Naye amugishira ahola. 30 Yakobo ahamagala ahola oku zino lya Penuweli: bulala, aderha, na bwene Nyamuzinda mesho oku mesho, n'akalamo kani ka chungukire. 31 Ezuba lyakola, amango ager'e Penuweli. Yakobo ashonagirir'echibuno. 32 Che chirhuma kugera zene, abana be Israeli barhaly'omusi gw'omu chibuno; bulala Nyamuzinda asharhaga Yakobo omu kumuvuna echibuno, oku musi.
Chapter 33

1 Yakobo azibul'amasu alola, abona Esau ayinjire n'abantu magana mane; Agab'abana emwa Leya. Raheli n'abajakazi babiri. 2 Ahira oku bwimangizi abajakazi n'abana babo, akulikiza Leya n'abana bage, buzinda Raheli haguma na Yusufu. 3 Yenine aj'embere zabo, ayunama ashi kali mushanvu, kuhik'amango ageraga hofi na mwene wabo. 4 Esau alibirha amushimba, amuhobera, amufarhir'omugosi, amu nunugurha: balaka. 5 Esau azibul'amasu abona abakazi n'abana aderha: Bande abola ogwerhe ahola? yakobo ashuza: Bana Nyamuzinda ali ashobweze mwambali wawe. 6 Abambalikazi bayegeraa, bowe n'abana babo, bafukama. 7 Leya n'abana bage nabo bashegera, bayunama, hakulikira Yusufu na Raheli bayegera bafukama. 8 Esau aderha: Bichi orheganyize aka kampi koshi na mashimana? Yakobo ashuza: Mbone omurhula omu masu ga Nyamuzinda wani. 9 Esau aderha: Indi omu binene, mwenewerhu langa ebiri byawe. 10 Yakobo ashuza: Nanga, nku hunire: Akaba na bwene omurhula omu masu gawe, yemera omu fune yani eyi ntulo, bulala ebyola bibyarhumaga nalola amalanga gawe, nkaku balola amalanga ga Nyamuzinda, wanali nyankiriree bwinja. 11 Nyemerera entulo n'akurhulire, bulala Nyamuzinda antabere, na ntacho mbulire. aseza embere zage; Esau ayemera. 12 Esau aderha: rhugende, rhuj'oku njira, naj'embere zawe. 13 Yakobo yewe ashuza: Nyamuzinda wani ayinji oku abana bakomere, n'oku ngwerhe ebigandabuzi n'enavu ziri za yonsa. Zokola rhwazikaza oku lambagira, lusiku luguma, ebirhungano byoshi byanafa. 14 Nyamuzinda wani ashokolere omukozi wage, wani, na mukulikira ku buyabuya. Changwa nta birhungano byankulikira na changwa nta bana, kuhika aha nakahikira emwa Nyamuzinda wani e'Seyiri. 15 Esau aderha: Nkola kulekera ahubwe chichira chiguma ch'abantu bani. Na Yakobo ashuza; bulala gurhe? Infibona omurhula omu masu ga Nyamuzinda wani. 16 Lon'olo lusiku, Esau ashubigaluka e' Seyiri. 17 Yakobo aja e'Sokota. Ayumbak'enju yage; ayumbaka n'endalo z'ebirhungano byage. Chicha rhumaga bayirika ahola hantu oku zino lya Sokota. 18 Achigaluka kurhengera e'Padana-Arama, oku cheragi Yakobo ahika oku chishagala che Sikemi omu chihugo ch'e Kanana achumbika embere z'echishagala. 19 Agula echichira ch'eshwa ayumabaka ehema, abana ba Hamoro, eshe wa Sikemu oku bichira egana by'efuranga. 20 Ahola ayimanza oluherero alu hamagala oku zino lya Eli-Elohe-Israeli.
Chapter 34

1 Dina,munyere Leya aburhiraga Yakobo,ahuluka mpu aji lamusa abanyere b'omu chihugo. 2 Shishemi mwene Hamori,mwami w'echo chihugo,amulangira amurhalula,amuhima alala naye oku misi,amukoz'eshonyi. 3 Omurhima gwage gwaronya Dina mwali wa Yakobo,asima oyo munyere,kuhika amurhuliriza omurhima. 4 Shishemu abwira Hamori eshe : Mpaga oyu munyere abe mukani. 5 Yakobo alimenyere oku Shishemu kubinali oku ali asherezeze omwali Dina aliko omukuba abagala baliri omu bulambo n'ebirhungano byabo. Yakobo alanga elyola hwe kugera bagaluke. 6 Hamori,eshe wa Shishemu aja emunda Yakobo ali mpu baganire. 7 Na bene Yakobo eri bachirhenga ebwa mashwa,babere bachiyunva ogola mwazi,abo balume baluba,bagwarh'oburhe bunene bwenene,bulala Shishemu akolere echihemu chibihire omu Izraeli,omu kulyama na mwali wa Yakobo; ebirhakafa byabere. 8 Hamori aba bwira mpu : Omurhima gwa Shishemu,mugala wani, gurhonyeze mwali wenyu : Mu muheye abe mukage,mbahunire ntyo. 9 Mujire rhuyunvikane ntyo : Mwakazirhuha bali benyu,nerhu mwana rhola bali berhu. 10 Mulame haguma nerhu,n'echi chihugo chebe chingulire,muchiyorhemo,omuka chirhegereramo munabonemo echikalo. 11 Shishemu abwir'eshe na bene babo mpu : Mbon/oburhonyi omu masu genyu,nyemabahereze byoshi mwambwira. 12 Chiro mwaka luza eshigi,na ngasi byoshi by'engulo ndarhi,n'embahe byoshi mwa mpuna,aliko mumpe oyu munyere abe mukani. 13 Bene Yakobo bashuza omu bwenge,babwira Shishemu na Hamori eshe mpu : Bulala Shishemu yi warhalulaga Dina,mwali werhu; amurhola oku misi; 14 Babashubiza mpu : Chiri chintu rhurhakajira,chokuhereza mwali werhu omulume orhakembwirwe; Bulala emwerhu chiri chirazira. 15 Rhwe yemere oku bulonza bwenyu,n'omuburhegesi okubwakaba nkarhwewe,n'oku abarhabana benyu bakembulwe. 16 Ago mango rhwanabaha bali berhu,nerhu rhwanarhola bali benyu,rhwenalame haguma nenyu,na ntyo rhwanabe lubaga luguma. 17 Aliko,akaba murharhuyunvirhe muka kembulwa,rhwarhol'abanyere berhu rhuchigendere. 18 Ebinwa byabo byasimisa Hamori na Shishemu mugala wa Hamori. 19 Nya musole arhalegamaga ku jira okola bamubwiraga,bulala alisimire mwali wa Yakobo yi wanaliri muntu w'olukengo lunene omunju y'eshe. 20 Hamori n'omugala Shishemu,banachija eby'olunvi lw'echizungu chabo,bana bwira abantu b'omuola chizungu mpu : 21 Abala bantu,bali bantu b'obulonza bwinja kurhwewe,babere haguma nerhu mwechi chihugo,banaj'ahabalonzeze : Echihugo chigalagere bwenene kubo. Rhwerhole bali babo nka bakerhu,nabo rhwanabaha bali berhu nka bakabo. 22 Aliko abo bantu barhakayemera balama haguma nerhu mpurhube lubaga luguma,akaba barhabana boshi barha kembwirwe,nk'okubali bakembule nabo bonyine. 23 Ebintu byabo n'ebirhungano byabo byoshi,ka birhakaba byerhu ? Rhufichakuyemera oku baderhere,yi bayorha haguma nerhu. 24 Ngasi boshi bakazagihuluka kugerera oku lunvi lw'echizungu,bakazagi yunviriza Hamori n'omugala Shishemu n'abanarhabana boshi bachikembuzana boshi bakazagi yinja oku lunvi lw'echizungu. 25 Olusiku lwa kasharhu bachiri balumwa, bagala ba Yakobo babiri : Simiyoni na Lawi basheja babo Dina,ngasi muguma arhol'engorho yage barhogera muchila chizungu chaliyinji oku chili omu murhula, bayirha ngasi mulume yeshi.
27 Bene Yakobo,bachikweb'oku bafu,basahura chila chizungu bulala balibakozeze mwali wabw'eshonyi. 28 Barhol'oburhunzi bwabo,empanzi zabo n'endogomi zabo,ebyaliri omu chzungu n'ebyaliri omu mashwa. 29 Barhol'ebishoko,obugale bwabo boshi,abana babo,abakazi babo na byoshi byaliri omu maju. 30 Okubundi Yakobo abwira Simiyoni na Lawi mpu : Mwamampira omu maganya,omu kumpira omu maganya ga chino chihugo chabanya Kanani n'aba Perizeti. Ngwerhe bantu bageke bwenene,bangambanira,b'enshurhe,b'empererezeze,nyono n'omulala gwani. 31 Bamushubiza mpu : Ka bali bakwanane ku rhola mwali werhu nka mbaraga ?
Chapter 35

1 Nyamuzinda abwira Yakobo mpu : Yumuka ozamukire e Beteli ona bereyo; eyomunda oyumbakeyo oluherero lwa Nyamuzinda wa kubonekeraga amango wa hanzaga wa yaka Esau. 2 Yakobo abwira omulala gwage na ngasi boshi baliri haguma naye mpu mukule ba mungu b'emahanga bali ahakagarhi kenyu; Muchicheze munahindamule emyambalo yenyu. 3 Rhuyumuke rhuj'e Beteli,eyomunda,nji na yumbakayo oluherero lwa Nyamuzinda wanyunvirizaga amango g'esiku zani z'obuhanya,yiwaliri haguma nana omu lugenzi najiraga. 4 Bahereza Yakobo ba mungu boshi b'emahanga baliri omufune yage n'emilinga yaliri oku marhwiri gabo. Yakobo abiyikalira omushishi w'omurhi gwaliri hofu na Shishemu. 5 Oku bundi bagenda.Obuba bwa Nyamuizinda bwa shandala omu bizung byali bibazungulukire barhana chishibaga chiro bakulikira bene Yakobo. 6 Yakobo ahika,yewe na ngasi boshi baliri haguma naye, eLuzi y'e Beteli omu chihugo che Kanani. 7 Ayumbaka ahola oluherero ayirika ezino Eli-Beteli,bulala ahola ha Nyamuzinda omu bonekeraga amango aheraga ayakaga mukulu wage. 8 Debora,mulezi wa Rebeka afa,ahambwa eshishi z'e Beteli,omushishi w'omurhi,aho bahayirika ezino mpu hah'omurhi gw'amalira. 9 Nyamuzinda ashubi bonekera Yakoboeri agaluka kurhenga e Padami-Arumu ana mugisha. 10 Nyamuzinda amu bwira mpu : ezino lyawe we Yakobo,orhakahamagalwa Yakobo,aliko ezino lyawe wekalw Izraeli; amuha ezino lya Izraeli. 11 Nyamuzida aderha mpu : Ndi yamuzinda ogala byoshi,oburhe onahabwe,eshanja n'amashanja ganene ga burhwa nawe,n'abami barhenga omunda yawe. 12 Nji naguha echihugo nahaga abrahamu n'echinahaga Izaka,n'echihugo,nyechihe obuko bwawe enyuma zawe. 13 Nyamuzinda ayumuka aja enyanya zage ahola baganiriraga. 14 Yakobo ayumbaka omunara ahola Nyamuzinda aamuganizizaga,manara gw'amabale arherekerako,ashesherako edivayi n'amavurha. 15 Yakobo ayirika ahola Nyamuzinda amuganizizaga ezino lya Beteli. 16 Barhengera e Beteli,hali hakujir'olugendo lwa kashanji karhali kageke kugera e Efurata, amango Raheli avag'aburha,oku burha kwage kwahangayisa bwenene. 17 Omu mango gamalumwa g'okuburha omukazi w'omugekulu amubwira mpu : Orhayubahaga,bulala ogwerhe omurhabana. 18 N'oku ali amarhengam'omuka bulala kwali kukola kufa,ayirika ola mwana ezino lya Benoni,alio eshe amuyirika Benjamini. 19 Raheli afa ahambwa oku njira y'Efurata aho baderha Betelehemu. 20 Yakobo ayumbaka omunara oku shinda yage,gubaderha mpu : Munara gw'eshinda ya Raheli,haguma chiba kuhika zene zene. 21 Izraeli agenda ajiyumbaka e hema lyage eshiriza lye Midali-Ederi. 22 Agomango Izraeli ali lamire eyo munda,Rubeni aji lyama na Bilaha,mbaraga y'eshe;na Izraeli abimenya.Abana ba Yakobo baliri ekumi na babiri. 23 abana ba Leya baba : Rubeni,yefula ya Yakobo,hajaho : Simiyoni,Lawi,Yuda,Izakari na Zabuloni. 24 Abana ba Raheli baba :Yusufu na Benjamini. 25 Abana ba Bilahe mujakazi wa Raheli : Dani na Nefutali. 26 Abana ba Ziripa mujakazi wa Leya,gadi na Asheri : Babo b'obana ba Yakobo ba burhiragwa e Padani Aramu. 27 Yakobo achigera ahamw'eshe Isaka,e Mambri,e Kiriati Arba aha baderha Hebroni,aha Abrahamu na Isaka baluhukiraga. 28 Emyaka ya Isaka yaliri egana na makumi gali munane. 29 Arhenga m'omuka,afa :Bamuhira haguma n'olubaga lwage eyi akola mushaja w'olugokoli akola ayugurhire esiku,bagala bage Esau na Yakobo,bamuhamba.
Chapter 36

1 Talaga oluburha lwa Esau oderhwa Edomu. 2 Esau arhola abakazi omu banyere b'eKanani : Ada,mwali wa Eloni,Muhitite : Oholibama mwami wa Ana mwali wa Sibeoni,Muhiviti. 3 Na Basmali mwali wa Ismaeli,mwali wabo Nebayoti. 4 Ada aburhira Esau Elfazi,Basmati aburha Reweli. 5 Na Oholibama aburha Yewushi,Yelami na Kore; Babola ba bana ba Esau baburhiragwa omu chihugo che Kanani. 6 Esau arhola bakage,abagala n'abangere,abantu boshi b'omunju yage amarhungo n'obugale bwage,n'ebintu byage byoshi abonaga omu chihugo ch'e Kanani,agenda aja omu chindi chihugo,hale na mulumuna wage Yakobo. 7 Bulala obuchire bwabo bwali bwa maluga,barhaka chigalire kubera haguma,n'echihugo balirimo chali chama fundera,chirhaka chigalire kubabik'enyanya y'amarhungo gabo. 8 Esau aji yumbaka omu ntondo ye Seyiri : Esau ye na Edomu. 9 Talaga oluburha lwa Esau eshe wa Edomu omu ntondo ye Seyiri. 10 alaga amazino g'abana ba Esau : Elifazi mugala wa Ad,muka Esau : Reweli mugala wa Basmati muka Esau. 11 Bene Elifaze baliri baba : Temani,Omari,Sefo,Gayetani na Kenazi. 12 Na Timuna aliri mbaraga ya Elfazi,mwene Esau, aburhira elfazi Amaleki. Ba bana abo ba Ada muka Esau. 13 Talaga n'abana ba Ruweli : Nahati,Zerahi,Shamma,Miza; bo bana abo ba Basmati muka Esau. 14 Talaga bene Oholibama; mwali wa Ana,mugala wa Sileoni muka Esau : Aburhire Esau : Yewushi,elamu na Kora. 15 Talaga abarhambo b'omubuko bwa mwene Esau : Talaga bene Elfazi,fula ya Esau : Omurhambo Temani,omurhambo Omari,omurhambo Sefo,omurhambo Kenazi, 16 omurhambo Kora,omurhambo Gatama,omurhambo Amaleki : abola bo barhambo b'omubuko bwa Elfazi omu chihugo che Edomu; bo bana ba Ada abo. 17 talaga bene Ruweli,mugala wa ezari;omurhambo Nahati,omurhambo Zerahi,omurhambo Shamma, omurhambo Mizza,ba bola ba barhambo b'obuko bwa Ruweli omu chugo ch'Edomu. Babo ba bana ba Basmati,muka Esau. 18 Talaga abana ba Oholibama muka Esau : Omurhanbo Yeweshi,omurhambo Yelama,omurhambo Kari; 19 Babola babarhanbo b;omubuko bwa Oholibama mwali wa Ana,muka Esau. 20 Talaga bene Seriyi w'omu Horiri,bo barhanzi omu chihugo : Lotani,Shobati,Sibeoni,Ana; 21 Dishoni,Etseri,na Dishani : Babo ba barhambo ba ba Horiri,bene Seyira,omu chihugo ch'Edomu. 22 Bene Lotani baliri baba : Hori na Hemami,mwali wabo Lotani aliri ye Timani. 23 Talaga bene Shobali : Avani,Munahati,Ebari,Shefo na Onami. 24 Talaga bene Sibeoni : Aya wa Ana : Oyo Ana yi wa bonaga eshoko ya menji gadagarhire omu mpinga eri ali ayabula epunda z'eshe Sibeoni. 25 Talaga abana ba Ana : Dishoni,na Oholibama,mwali wa Ana. 26 Talaga bene Dishoni : Hemudani,eshobani,Yitunina kerani. 27 Talaga bene Etseri : Bilani,Zavani, na Akani. 28 Talaga bene Dishani : Usa na Arani. 29 Talaga abarhambo b'Abahoriri : Omurhambo Lotani,omurhambo Shobali,omurhambo Sibeoni,omurhambo Ana, 30 omurhambo Dishoni,omurhambo Etsari,omurhambo Dishani. Babola babarhambo b'Abahoriri,abarhambo babonekanaga omu chihugo cha Seyiri. 31 Talaga abami bali bayimire omu chihugo che Edomu,embere z'okuyima k'omwami oku bana be Izraeli. 32 Bela, mwene Beri ayima omu Edomu n'ezino ly'echizungu chage lyaliri Dinahaba. 33 Bele afa,na Yobabe,mwene Zarashi we Bosara ayima ahali hage. 34 Yakobo afa,na Hushani w'omu chihugo chaba Temaniti ayima ahali hage. 35 Hushani afa,na Hadade mwene Badadi ayima ahali hage. 36 Hadadi afa, na Samula we Masereka,ayima ahali hage. 37 Samula afa,na Sahaulu we Rohobati oku menji ganene,ayima ahali hage. 38 Sahaulu afa,na Bali-Hanani mwene Akibori ayim'ahali hage. 39 Bali-Hanani mwene Akibali afa,na Hadari ayim'ahali hage. Ezino lye chizungu chage lyaliri Pauru,na mukage ayirikagwa Mahetabeli mwali wa Materedi,munyere we Mezahabu. 40 Talaga amazi g'abarhambo b'oku chisisi cha Esau birengerere okubuko byabo,n'abayorhaga baba,bikulikize amazino gabo : Omurhambo Aliva; omurhamboo Yeteti, 41 omurhambo Oholibama,omurhambo Pinoni. 42 Omurhambo Kenazi,omurhambo Temani,omurhambo Mibasari. 43 Omurhambo Magidiyeli,omurhambo Irami. Babola ba barhambo b'Edomu omu kushimbana n'ahabali yumbakire omu chihugo bali bagwerhe.Yoyo Esau,eshe w'Edomu.
Chapter 37

1 Yakobo ayorha omu chihugo che Kanana alichimbikire. 2 Hala amaburha ga Yakobo. Yusufu, oku myaka ekumi na mushanvu, akazagi lisa ebirhungano haguma na bene babo. Oyola mwana aliri haguma n'abana ba Bilihe n'abana ba Zilipa, muka eshe. Yusufu naye yi wakazagi lerhera eshe emyazi. 3 Israeli asimaga Yusufu kulusha abandi bana bage boshi, bulala amu burhaga omu bushaja. Amuherez'echishuli ch'amarangi ganene. 4 Bene babo babona oku eshe amusimire kulushabo boshi, bamubikir'omujinya. Bakachimuderheseze n'obwira. 5 Yusufu abona echilorho, alorholera bene babo, bashubi mugaya kurhalusa. 6 Ababwira: Muyunve echi chilorho na lorhere. 7 Rhwaliri rhwa shweka emiganda; hakagarhi k'eshwa; namabona omuganda gwani gwa zuka gwa yimanga; n'emiganda yenyu ya guzunguluka ya yuanama embere yago. 8 Bene babo bamubwira: w'oyo werhu rhegeke? We rhukolese? Bashubi mugaya kandi kulusha; enyanya w'ebilorho byage n'emyazi yage. 9 Ashubi lorha eyindi ndorho ashubi yi lorholera bene babo; Ababwira: Nalorhere eyindi ndorho; na bwene: Omwezi, ezuba n'enyenyezi ekumi na nguma bya fukamire embere zani. 10 Abilorholera eshe na bene babo, eshe amukalihira amubwira: Bichi eyi ndorho yawe ederhere? Bihunire oku nyono, nyoko na bene benyu rhwenji rhwafukama oku daho embere zawe? 11 Bene babo bamuyunvira obongwa, aliko eshe yewe abika omwibuko gw'ebyola bintu. 12 Bene babo Yusufu balijire e'Sikemu ku yabula ebirhungano by'eshe. 13 Israeli abwira Yusufu: Bene benyu barha chiyabulire ebirhungano e'Sikemu? Yinja nakurhuma kubo; ashuza: Nyono hano. 14 Israeli ashuza: Nkuyingingire, genda olole akaba bene benyu banakomere n'akaba ebirhungano bina kwirire. Onderhere emyazi. Amurhuma ntyo kurhengera omu lubanda lw'e Hebroni, Yusufu aja e' Sikemu. 15 Omuntu amushimana aherhe azerera omushwa. Amubaza aderha: Bichi oli walonza? 16 Yusufu amushuza mpu: Indi lonza bene berhu. Mbwira nkuhunire, ngahe bakaba bali bayabulira ebirhungano. 17 Nya muntu amubwira: Kasanzi kano bagendere: Bulala nali bayunvirhe baderha: Rhuje e'Dotana: Yusufu ashimba bene babo, abashimana e'dotana. 18 Bamu bonera hale, n'embere ahike hofi nabo, baj'enama oku bamuyirhe. 19 Babwirana muguma oku windi: Tala nyin'ebilorho ayinjire. 20 Yinja bunobuno rhumuyirhe, rhumukwebe omu muferegi, rhwe derhe oku enyama y'elubala ekalihire ya mulire, rhwe lole bichi ebilorho byage byejire. 21 Rubeni ayunva eyo nama, amukula omu maboko gabo, aderha: Murhamuyirhaga. 22 Rubeni ababwira: Murhasheshag'eshagama. Mumukwebe m'ogula mufulegi guli omu mpinga. Murhana muhumagako. Aligwerhe obusime bunene b'oku mukula omu maboko gabo, okulonza ku mugalula emw'eshe. 23 Amango Yusufu abaga amahika haguma na bene babo, bamuhogola chilala chishuli chage ch'amarangi ganene, ali yambere. 24 Bamurhola bamukabula omu mufulegi. Ogola mufulegi gurhali mu menji. 25 Ayikala mpu bakola balya, bazibul'amasu, babona echigusho ch'abarhimbuzi baba Simaeli, barhengerera e'Gileadi. Engamiya zabo, zalishanire oburhimbuzi: Amanukato, obuku, ehoro, bahekaga e'Misiri. 26 Obola Yuda abwira bene babo: Bichi rhwe yunguke omu kuyirha mwene werhu n'okubisha eshagama yage? 27 Muyinje rhumuguzize aba Isimaeli, rhurhana muhiragako amaboko gerhu, bulala ali mwene werhu, munyofu gwerhu. Na bene babo bamuyunva. 28 Abarhimbuzi be Mediani bagera, bakulula bazamula Yusufu omu mufulegi, bamuguza ku bicheri makumyabiri by'efuranga emwa ba Isimaeli, bamuheka e'Misiri. 29 Rubeni aja agaluka ewa mufulegi ashimana Yusufu arhachilimo. Aber'emyambalo yage. 30 Achigaluka emunda bene babo bali, aderha: Omwana arhachiliho! Nani ngahe naja? 31 Obola arhol'echishuli cha Yusufu, ali ayirhire echishakalume, avuvuza nya chishuli omu shagama. 32 Barhumira eshe chilala chishuli ch'amarangi ganene, bamu bwira: Talaga ebi rhwa bwene! menyaga akaba chishuli cha mugala wawe eri nanga. 33 Yakobo achimenya aderha mpu: Chishuli cha mugala wani! Enyama ekalihire ya mulire! Yusufu aberekera bunyarhibunyarhi! 34 Ashashanyagul'emyambalo yage. Ahira omufuko oku malanga gage, ajira siku zinene z'emishibo y'omugala. 35 Abagala n'abali bayinja musiririza; aliko arhalonzaga yunviriza oku mubembereza: Aderha mpu: Omukulaka na yandagal'omushinda emunda mugala wani ali amaluhukiro g'okufa. Alakir'omugala. 36 Bamidiani ba muguza e'Misiri emwa Potifari, murhumisi wa Farao, mukulu w'abulinzi.
Chapter 38

1 Mwago mango, Yuda achikula oku babo aj'emwa mulume muguma w'eAdulani, ezino lyage ye Hira. 2 Eyo munda abugana mwali wa Mukanani muguma, oyirikwa Shuwa, ashaba ola munyere. 3 Aba bukule, aburha omwana w'oburhabana, amuh'ezino lya Eri. 4 Ashubiba bukule, aburha omwana rhabana, amuher'ezino lya Onani. 5 Ashubi burha omurhabana, amuh'ezino lya Shela; Yuda aliri e Akizibu eri aburha. 6 Yuda ajishabira efula yage Eri omukazi: Ohamagalwa Tamari. 7 Eri, mwana murhanzi wa Yuda; agayisa Nyamuzinda, na Nyamuzinda amuyirha. 8 Yuda abwira Onani: J'omu mwa muka mukulu wawe, omujirire nk'oku erhegeko ly'obulamu liderhere, oburhire mukulu wawe. 9 Aliko Onani alimenyere oku eburha lirhali lyage, eri abaga ali omu nju na muka mukulu wage, alema asheshera oku daho lyarhaburhira mwene wabo eburha. 10 Ebyakazagi kola ntyo byagayisa Nyamuzinda, amulambika naye. 11 Lero Yuda abwira omwazana Tamari: Ojibera mukana omu nju ya isho, kuhika amango mugala wani Shela akula. Bulala akazagi derha omu murhima guyobohere oku Shela naye afa kuguma na bene babo. Tamari agenda, n'okulama omu nju y'eshe. 12 Esiku zagera, mwali wa Shuwa, muka Yuda afa. Eri Yuda arhenga omu mishibo anyegera e Timuna ajigemba ebibuzi byage, yewe na mwira wage Hila w'e Adulami. 13 Babwira Tamari, mpu << lola shozala oyu wanyegera e Timuna, ajigemba ebibuzi byage>>. 14 Ahogola emishangi yage y'obukana, ayambala echitambara, yeshi aba mwinja, ajiyikala aha bwa lunvi lw'Enayimi, oku njira y'e Timuna. Ali amasomerwa n'okubona Shela akola mukulu barhana muhere ye amurhole. 15 Yuda eri amubona, amenya mpu mukazi w'embaraga, bulala achishukire amalanga. 16 Aja hofu naye, eburhambi bw'enjira, omubwira ntya: << Oleke nkurhole.>> Arhali menyere oku mwazana oyo. Nyamukazi adosa ntya: << Bichi wampa li nyemera wantola? >> 17 Naye ashubiza ntya: Nakuha omwanahene w'omu buso bwani . Nyamukazi eri Nyemerere, s'aliko orhangimpa echikinja oku wanamuntumira. 18 Naye ashubiza : Chikinja chichi nkuhage ? Nyamukazi eri: Ompe akashe kawe, omugozi gwawe n'ako karhi ofumbarhi.Amuha byo, bamanyena bashimanana , bwaba bukule bwage. 19 Nyamukazi ayumuka agenda, ahogola echitambara chage; ashubiyambala emishangi yage y'obukana. 20 Yuda arhuma omwahene, afumbika olala mwira wage w'e Adulami, mpu agende murholer'ebintu byage ahanaga chikinja emw'ola mukazi. Aliko arhamushimanaga. 21 Abaza abantu balama ahola mpu: Ngahe ali ola mukazi w'embaraga waliri oku njira Enayimi?Bamushubiza mpu: Nta mbaraga eba eno mwerhu chiro n'omuguma. 22 Agaluka emunda Yuda ali, amubwira: Ntamushimanire,chiro n'abantu b'eyo munda bamambwira oku eyomunda erhasagiba omukazi w'embaraga. 23 Yuda aderha ntya : Abiberanage, kurhakwanene baje barhuhekera. Ci aliko narhumaga omwanahene orhanamubwene . 24 Erhihagera myezi esharhu, babwira Yuda mpu : Mwazana wawe Tamara ahemukire.Chiro abere bukule bw'omu bulala Yuda aderha eri Mumulerhe embuga bamuyose . 25 Eri bakola bamuherhe embuga, arhumiza emw'eshezala, eri : Omulume nina ebi bintu ye wanjiraga obu bukule . Eri : Olole bwinja nka nde aka kashe, ogu mugozi n'aka karhi. 26 Yuda abilolereza aderha ntya : Alimushinganyanya kundusha bulala ntachimuga mugala wani shela . Arhanachi derhaga mpu amusharhira kwo. 27 Erhi esiku zage z'okuburha zihika, babona oku mahasha gali omunda yage. 28 Omu kuburha, muguma mubala bana alambula okuboko; omugekulu akugwarha okuyambisa ehigozi hidukula aderha eri : Oyu ye yenjire mwambere . 29 Chi ola mwana ashubigalula okuboko, n'awabo aba ye yinja mwambere ola mugekulu aderha, ntya : Oku wanachihaga enjira yani! Ezino lya Peresi. 30 Owundi naye anachihuluka ye waliyambere ehigozi hidukula oku boko; banachimuyirika ezino lya Zera.
Chapter 39

1 Yozefu alihekerwe e Misiri, Potifari murhonyi wa Farao na murhambo mukulu w'abaganda, mu misiri amuguliraga Aba-Ismaeli balimugwerhe. 2 Nyamuzinda aliri na Yozefu, aberwa na byoshi, anachibera omu nju y'ola nahamwabo w'omu Misiri. 3 Nahamwabo abona oku ayimangirwe na Nyamuzinda, n'oku ebi agwerhe ajira byoshi biri byamubera. 4 Yozefu arhona ntyo emwa nahamwabo, amuhira omu kasi kage, ana muha oburhegesi bw'eby'omunju yage byoshi. 5 Kurhenga ago mango amujiraga murhambo w'enju yage na mulanzi w'ebyage byoshi, Nyamuzinda agisha enju y'ola mu Misiri, eri Yozefu orhuma: Omugisho gwa Nyamuzinda gwarha ngasi ebi anajiraga byoshi, omu nju n'omu mashwa. 6 Lero ahira ngasi ebi anagwerhe byoshi omu fune za yozefu, arhachibaga akazidosa akantu kalebe aha nyuma w'eby'okula, n'obo Yozefu aliri mwinja. 7 Lusiku luguma enyuma ly'aho, muka nahamwabo alolereza Yosefu n'elisho anachimubwira eri: Yinja nkurhindire . 8 Aliko yewe alahira, abwira muka nahamwabo,eri: Lola oku ago mango ndi hano, nahamwerhu arhaba ayobohere ebiri muno nju yage, ebyage byoshi abimbikisize. 9 Yenine arhagwerhe buhashe kundusha mweno nju. Ntacho ampanzize arhali aha nyuma zawe bulala ndi mukage. 10 Akazishonda Yozefu ngasi lusiku, s'aliko Yozefu arhayemeraga alala naye n'okubera eburhambi bwage mpu amurhole. 11 Lero lusiku luguma Yozefu ayinja omu nju mpu ajire emikolo yage, n'omu bantu bakola mweyo nju; ntaye waliriho. 12 Ola mukazi amugwarhira oku mushangi amubwira, eri : Yinja rhulyame!>> S'aliko yewe amulekera gula mushangi, achilibirhira embuga. 13 Eri abona oku amamulekera omushangi omufune n'oku amalibirhira embuga, 14 ahamagala abakozi b'omu mwage, aba bwira eri: << Lolaga oku! Arhulerhere omu Heburaniya mpu ayinje rhusharhirako! Oyu mulume amenyenjako mpu rhulyame naye, lero namahagaza n'oku yama n'omulenge gunene. 15 Ene achiyunva na yama, ajandika n'oku ndekera omushangi gwagi aha burhambi bwani, amalibirhibirhira erhongo.>> 16 Oku handi, nyamukazi anachibika gula mushangi aha burhambi bwage kuhika ninanju ahika afulukira omu nju. 17 Amubwira ela myazi, eri : Ola mukozi w'omu heburaniya warhulerhaga alinshibire mpu ansharhireko. 18 S'aliko amango na yamaga namana hamagaza, amaleka omushangi gwage ahaburhambi bwani amalibirhira erhongo. 19 Eri nin'enju ayunva eyo myazi ya mukage amubwiraga, mpu: tal'oku mwambali wawe anyinjagako ntyo. 20 Nahamwabo wa Yozefu arhegeka mpu bamu gwarhe banamuhebe omu mpamikwa, mulala bakazaga hira abashwekwe ba mwami. Anachibira omola mpamikwa. 21 Nyamuzinda eri ali haguma na Yozefu, amuyereka oburhonyi bwage anarhuma arhona omu mesho g'omurhambo w'abashweke. 22 Ola murhambo w'empamikwa amulangisa abandi bashwekwe baliri omu mpamikwa boshi na ngasi byakazagijamo, byakazagijirwa naye. 23 Oyo murhambo w'empamikwa arhanderhere mpu ayabohere ebiri omu makokoga Yozefu, bulala Nyamuzinda ali haguma naye, anakazagirhuma alekerwa emikolo yage yoshi.
Chapter 40

1 Enyuma z'aho omurhambo w'amavu n'omurhambo w'ebiryo bya mwami w'e Misiri bagayisa nahamwabo, mwami w'e Misiri. 2 Farao agwarhwa n'oburhe bwabo barhonyi bage bombi: Owa'amavu n'owebiryo. 3 Abashwekesa emw'omurhambo w'abalanzi, mw'ela mpamikwa Yozefu alishwekerwemo. 4 Naye omurhambo w'abalanze abarhumira Yozefu mpu akazibakolera, bageza siku zirhali zigeke mw'eyo mpamikwa. 5 Omurhambo w'amavo n'olya w'ebilyo, kula banali omu mpamikwa bombi, banachilorha bdufu buguma, ngasi muguma echilorho chage chinamuyerekere. 6 Esezi eri Yozefu aja omu bali ashimana bombi bali burhe. 7 Abaza bala barhambo ba Faraoni bali shwekerwe haguma naye omu mpanikirwa ya ninawabo eri : Gurhe okumugwerhe obusu buzinzibere zene wani? 8 Bamubwira : Rhwakazilorha na ntaye wankarhuhugulira echo chilorho. Yozefu ababwira, ntya : Nyamuzinda ye hagula ebilorho, si aliko mushambalire nani gurhe biri. 9 Omurhambo w'abarhanzi aganirira Yozefu echilorho chani, na bona emburho y'omuzabibu embere zani, 10 Ogwo muzabibu gwali gwerhe mashami masharhu, gwashabuka, gwanayasa n'ebihadu by'ogwo muzabibu byakaz'ijakwo amalehe gayerere. 11 Akabehe ka Faraoni galiri omu fune zani, narhola gala malehe, nagakandira omu kabehe ka Faraoni, nayumanza akabehe omu maboko ga faraoni. 12 Yozefu amubwira, eri : Yumvaga okwo kwo kuderha gurhe : Ago mashumi mashrhu gayerekene siku isharhu. 13 Hayorha nsiku esharhu Faraoni akulike, anakushubize omu mukolo gwawe : Washubi ikaziyimanga akabehe ka Faraoni omu mabako gage, nk'oku wanakazagijira amango wachiri murhambo w'amavu. 14 Okaz'iyibuka amango wabona eryo eragi, onansegerere emwa Faraoni, ankule nani mw'eyi nju. 15 Bulala kushamula banshamulaga omu chihugo ch'Abayahudi, chiro n'eno munda nayo, ntacho najirire chakarhuma nashwekwa. 16 Omurhamb w'ebiryo abona oku yozefu ahugwire bwinja echo chilorho, naye amubwira, ntya : << Nani kunalorhaga ntya : Nali mbarhwire birhi bisharhu bya migati oku rhwe lyani. 17 Omu chirhiri ch'enyanya mwaliri elya migati Faraoni analya, si aliko ebinyunyi byakaz'irya emigati yaliri chirhiri okurhwe lyani. 18 Yozefu amushubiza, eri : Yumvaga nawe, ok'oderha oku ebirhiri bisharhu zo nsiku esharhu. 19 Hayorhere nsiku esharhu Faraoni akulike, anakumanike oku murhi n'enyunyi zanalya enyama zawe 20 Oku lusiku lwa kasharhu lwo lwa lusiku lw'okuyibuka okuburhwa Faraoni, ajirira abambali boshi olusiku lukulu. Aliko omurhambo w'amavu n'omurhambo b'abalwi. 21 Omurhambo w'amavu amushubiza omu chikono chage, akazifumbika Faraoni akabene kage. 22 Omurhambo mukulu w'ebilyo amanikwa nka kala Yozefu anabahuguliraga. 23 Si ola murhambo w'amavu, arhachiyibuka Yozefu, amuyibirira.
Chapter 41

1 Enyuma wa siku ebiri, Farao alorha ayimangire hofu n'olwinji, 2 abona molo lwinji mwarhenga nkavu mushanvu zikwirire zanachwera, 3 Talaga zindi mushanvu zayinja enyuma zikulikire zila zirhanzi, zibihire, zina yondere zayimanga ahaburhambi wezabo. 4 Ao nkavu zibihire zina yondere zarhondera okulya zilala mushanvu zalikwirire, Farao asisimuka. 5 Ashubi lyama, alorha ebilorho, tala, mihuli mushanvu minenene minja eyimangire oku murhi, kaguma. 6 Yindi mihuli mushanvu migegeke eyondere ena babukire n'empusi y'ebushoshokero bw'ezuba, yamera obuzinda bw'eyabo. 7 Elala mihuli mushanvu yaliyondere, yamira elala mushanvu yali minenene enakwirire, Farao asisimuka, talaga che chali chilorho echo. 8 Esezi, Farao ayunva omurhima gwabulire omurhula, ahamagala abashonga na bagula bage boshi b'omu Misiri. Abashambalira ebyo bilorho. Ntaye chiro n'omuguma wamushubanganyiz'ebyo bilorho. 9 Okwindi, omukulu wamavu ayinja, abwira Farao, eri: Ene nkola nashubanganya endamuso ya mabi gani. 10 Farao abaga alubire enyanya za bambali bage boshi; anabahira, omu mpamiko em'omurhambo wabalanzi, nyono n'omurhambo w'ebiryo. 11 Rhwalorha nyono n'owerhu omu bidufu buguma; chi ebyo bilorho birhali bye biguma. Ngasi muguma ahabwa amahuguliro kukulikirana n'ebilorho byage. 12 Omurhwaliri mwali musole muguma Muebraniya, mwambali w'omurhambo w'abalanzi. Rhwamushambalira ebilorho byerhu, arhuhugulira byo. 13 Byanaba nk'okwanarhubwiraga: Nyono Farao angalula omu kasi kani, n'owerhu bamuhanika oku murhi. 14 Farao arhuma mpu bahamagale Yusufu, bamukula duba duba omu mpamikwa. Agembwa, arhola eyindi yindi myambalo, aja emwa Farao. 15 Farao abwira Yusufu; eri : Nalorhere ebilorho chi ntaye haban'omuguma wagalire kunshubanganya: Nayunvirhe mpu onahugulira echilorho eri wankachiyunva. 16 Yusufu ashuza Farao, aderha: Arhali nyono! Nyamuzinda yi wahana eshuzo ly'okunali emwa Farao. 17 Farao abwira Yusufu eri: Omuchilorho chani, nali nkanyimangire eburhambi b'olwinji, 18 Omulwinji mwayomoka nkavu mushanvu zinene zinja, zarheng'omu lwinji zarhondera zalisa ebyasi eburhambi b'olwinji. 19 Enyuma lyaho, zindi mushanvu zanyonyoka buzinda bw'ezo zirhanzi, ziyondere, zibizibi bwenene, ntasagi bona enkavu zibihire nkezo omuchihugo choshi ch'e Misiri. 20 Zilala nkavu zibi ziyondere za mirugusa zilala mushanvu zaliri zinenene zichwerere, 21 Zaziholobeza omunda yazo, ntaye wankamenyere oku zazimirire bulala obubi bwazo burhanzi bwanayorha nk'oku zanaliri. Ahola na sisimuka. 22 Nashubi bona echindi chilorho: Mihuli mushanvu yamera oku murhi muguma, 23 kandi kwashubi mera yindi mihuli mushanvu eyumire yanagokomba n'empusi y'ebushoshokero. 24 Elala mihuli yaligokombere yamirugusa elala yabo mihuli mushanvu yaliri minja, na shsmbalira abashonga oko chi ntaye wampugulire. 25 Yusufu abwira Farao eri: Chilorho cha Farao chiri chiguma. Nyamuzinda amenyisize Farao omuhigo alonzeze okujira. 26 Ezo nkavu mushanvu zinja, ziyerekene myaka mushanvu, n'eyo mihuli mushanvu minja nayo eyerekene myaka mushanvu: Chiri chilorho chiguma. 27 Enkavu mushanvu ziyondere zibizibi zanyonyoka enyuma lyezabo, eli myaka mushanvu, n'eyo mihuli mushanvu yaliyondere, yanayuma n'empusi y'ebushoshokero, k'oku derha okuhaba myaka mushanvu y'eshali, 28 nk'oku malire bwira Farao; Nyamuzinda amenyisize Farao chichi alalire okujira; 29 Ahala, haba myaka mushanvu ebiryo byaba binene omu chihugo choshi ch'e Misiri. 30 Kandi hayinja myaka mushanvu y'eshali linene, nji bayibirira bila biryo byoshi byaliri omu chihugo choshi ch'e Misiri, eshali lyanamala echihugo, 31 eshali lyeyinje lyebe lizibu nta biryo bye bonekane omu chihugo, 32 akaba Farao ebi bilorho byamuhikiraga obwa kabiri, ly'omwazi gwa Nyamuzinda guyimanzwa bwinja, na Nyamuzinda aguhikirze duba duba. 33 Ntyo, Farao alondole omuntu w'obwenge na mwirhonzi,amuhebe okwirhwe ly'echihugo ch'e Misiri. 34 Farao ajira ntyo ahebe abimangizi omu chihugo, na kuheba chiguma cha birhano cha mashalulo omu Misiri mweyo myaka mushanvu y'ebiryo. 35 Balundika ebishalulo haguma nkeyi myaka minja ya yinja, bajire oku bukulu bwa Farao, 36 ebi biryo bibikwe omu nguli y'echihugo, enyanya w'eshali lya myaka mushanvu ya yinja omu chihugo ch'e Misiri, ly'echihugo chirhahwa n'eshali. 37 Eyi myazi yaba minja emalanga ga farao n'oku bantu bage boshi. 38 Farao abwira abantu bage: Gurhe rhwankabona omuntu oli nk'oyu omurhima gwa Nyamuzinda guli omugarhi kage? 39 Farao abwira Yusufu : bulala Nyamuzindda akumenyisize byoshi, nta muntu w'obwenge n'obwirhonzi nka woyo. 40 Namakujira mukulu w'enju yani, n'olubaga lwani loshi lukenge amarhegeko gawe, entebe yani y'obwami yonine eri enyanya zawe. 41 Farao abwira Yusufu: Tala, namaguha oburhegesi bw'echihugo choshi ch'e Misiri. 42 Farao ahogola Olupeta oku fune yage, aluyambisa Yusufu oku fune: Amuyambisa n'emishangi y'echitani, amuyambisa n'omugufu gw'ehoro omugosi. 43 Amushonya omu mutugari gwage gwali gwa kabiri omu mituga yage gwa mukulikira, bayinja babanda empundu embere zage: Bafukamire! Ntyo ku Farao amuhere oburhegesi bw'echihugo choshi ch'e Misiri. 44 Ashubi bwira Yusufu: Nyono nye Farao! Buzira woyo ntawindi w'okufunyula okuboko kwage eri okugulu omu chihugo choshi ch'e Misiri. 45 Farao ayirika yusufu ezino lya Isafenate Paeneake; amuha omukazi Asenati, mwali wa Potifari, mudahwa wa Oni, Yusufu agenda arhangula echihugo ch'e Misiri. 46 Yusufu aliherhe myaka makumi masharhu amango achiyerekana emalanga ga Farao, mwami w'e Misiri; Yusufu arhenga emalanga ga Farao, agera omu chihugo choshi ch'e Misiri. 47 Mw'eyo myaka mushanvu y'ebiryo echihugo chayera bwenene. 48 Yusufu alundika ebiryo mweyo myaka mushanvu omu chihugo ch'e Misiri, alema alunda omu ngasi chishagala chanabika ebiryo by'omu mashwa gali eburhambi, 49 Yusufu alunda engano, nka mishenyi y'omu nyanja, byaluga bwenen, baleka n'okuganja, eri bya marhalusa olugero. 50 Embere wa myaka y'eshali oku yinja, eri Yusufu akola agwerhe bagala babiri; baburhwaga na Asinati mwali wa Potifari, mudahwa wa Oni. 51 Yusufu efula ayiyirika ezino lya Manase; bulala, aderha: Nyamuzindaanyibagize amalibuko gani goshi, n'omunju ya darha yoshi, 52 N'owakabiri amuha ezino lya Efurayimu, bulala, aderha, Nyamuzinda ampere eburha omu chihugo na rhindibukiraga. 53 Amango myaka mushanvu y'ebiryo omu chihugo ch'e Misiri eba ya magera, 54 n'elala myaka mushanvu y'eshali yarhangira oku yinja nk'oku Yusufu ana bwiragabo. Eshali lyaba omu bihugo byoshi; Oli omu chihugo choshi ch'e Misiri eryo byalirimo. 55 Amango echihugo choshi ch'e Misiri chashalikaga, olubaga lwalakira Farao mpw'aluhe ebiryo, Faraao abwira abe Misiri: Muje emunda Yusufu ali, mujire okwa nkababwira. 56 Eshali lyakomera omuchihugo choshi, Yusufu achingula enguli zali mw'ebiryo, aguza ab'e Misiri engano. Eshali lyaluga omuchihugo ch'e Misiri, 57 N'ebihugo byoshi byahika e Misiri, kugulira Yusufu engano; bulala eshali lyalikalihire omu bihugo byoshi.
Chapter 42

1 Yakobo abwene okw'e Misiri eri ebiryo, abwira abana bage: Gurhe muherhe mwalolanako mwenine oku mwenine? 2 Ababwira: Tala, nayunvirhe okw'engano ziri e Misiri; muyandagalireyo mujirhugulira ebiryo, lirhulama rhurhafaga. 3 Balumuna ba Yusufu ekumi bayandagalira e Misiri, kugula ebiryo, 4 Yakobo arhabarhumaga haguma na Benjamini, mulumuna wa Yusufu, omukuyubaha akayinjija k'obuhanya. 5 Bene Israeli bayinja omu chigusho cha bandi bajaga kugula ebiryo, bulala eshali lyali lugire omu chuhugo ch'e Kanani. 6 Yusufu aliherhe oburhegesi omu chihugo; yiwalemaga aguza ebiryo okulubaga loshi lw'echihugo, bene babo Yusufu bayinja, bafukama emalangambere gage baramya amalanga okudaho. 7 Yusufu abona bene babo, abamenya, aliko achijira nk'orhabayinji, abaderhesa n'obukali, ababwira: Ngahe mwarhenga? Bamushuza: Omuchihugo ch'e Kanani, rhuli kugula ebiryo, 8 Yusufu alimenyere bene babo, aliko bowe barhalimumenyere. 9 Yusufu ayibuka ebilorho alorhaga enyanya zabo, aba bwira: Mwabo muli ndabi: Muyinjire lola obuzamba bw'e chihugo, 10 bamushuza: Nanga, Nahano, abakozi bawe bayinjire kugula ebiryo. 11 Rhweshi rhuli bagala bamulume muguma: Rhurhabeshere, bambali bawe rhurhali ndabi. 12 Naye abashuza, eri: Nanga, muyinjire kurhangula obuzamba bw'echihugo. 13 Bamushuza: Rhwabano, bambali bawe, rhuli ekumi na babiri bana bamulume muguma omu chihugo ch'e Kanani; mulumuna werhu ene ye wayorhere na darha, hali na muguma orhachibaho. 14 Yusufu ababwira: Nta babwirire, okumuli ndabi, 15 oku ntya mwamanyikana, nk'oku Farao alamire! Murharhengaha n'omuziba gwenyu gurhazihik'aha. 16 Murhume muguma wenyu ajilonza mwene wenyu, nenyu, mwayorha omu mpamikwa, ebinwa byenyu byamenyikana, namenya nkaba okuli kunali omugarhi kenyu; echirhali ntyo, nk'oku Farao alamire, muli ndab. 17 Abaheba boshi omu mpamikwa siku esharhu. 18 Oku lusiku lwa gasharhu, Yusufu ababwira: Mujire ntya, limulama, na nyubaha Nyamuzinda! 19 Akaba muli b'okuli, muguma wenyu ayorha ashwekerwe omu mpamikwa; nenyu, muhekage ebiryo mwajirisa emilala yenyu, 20 mugende munderhere mulumuna wenyu, limenya okw'ebinwa byenyu birhali bya kubesha, murhachifa, bajira ntyo. 21 Babwirana bonine okubonine: Okunali rhwalijirire mulumuna werhu amabi, bulala rhwalibwene obuhanya bomurhima gwage, eri arhuhuna obonjo, rhurhamuyunvaga, che chirhumire obubuhanya bwarhugwarha. 22 Rubeni, ashuza ababwira: Ntalibabwirire oku murhajiriraga oyu mwana amabi? Aliko murhayunvaga, talaga, eshagama yage yi yamadoswa. 23 Barhamenyaga oku Yusufu aherhe abayunva, bulala omugarhi kabo mwaliri omushubanganya. 24 Achiyeguza okubo, ajilaka, ashubigaluka, abaderhesa: Arhola omugarhi kabo, Simeoni, amushweka omu masu gabo banaherhe banabona. 25 Yusufu arhegeka mpu babbumbe eshaho zabo biryo, bagagalule efuranga za ngasi muguma omushaho yage, baherezebo n'olwiko bayikere omu njira, bajira ntyo. 26 Bashana ebiryo oku Ndogomi zabo, ba genda. 27 Bahikire ahabahanda eri bwamayira, muguma wabo mpwa shanula eshaho yage ahereze endogomi yage ebiyalya, aho balalaga, abona efuranga ziri omu bunu bw'eshaho yage. 28 Abwira balumuna bage; efuranga zani zagalukire, talazo omushaho yani. Emirhima yabo ya yubaha badirhimana, babwiranana bonine oku bonine: Gurh'oku Nyamuzinda arhujirire? 29 Bahika emwa Yakobo, eshe omu chihugo ch'e Kanani, bamushambalira byoshi byoshi byabahikire; baderha mpu: 30 Omuntu ali murhegesi omu chihugo, amarhuderhesa n'oku kaliha, amrhurhola nka ndabi, 31 Rhwamaderha: Okw'ebirhumubwirire, biri by'okuli, rhurhal ndabi. 32 Rhuli bana e kumi na babiri nkulikirane, darha muguma; muguma werhu arhachibaho, n'omudorho werhu, ene yeri na derha omu chihugo ch'e Kanani. 33 N'oyu muntu, murhegesi e'echihugo, amarhubwira: Echinamenyerako oku murhali babeshi chiri chechi: Muleke mwene wenyu muguma eno mwani, murhole ebiryo muhekere emilala yenu, mugende, mulerhe mwene wenyu. 34 Ntyo nanamenya oku murhali ndabi, n'oku munali bantu b'okuli; na shubi bagullulira mwene wenyu, eri mukola mwankageragera omu chihugo mwoshi. 35 Eri bashanula eshaho zabo, tala omushaho ya ngasi muguma, muli ehifuko hyage hy'efuranga, babona, n'eshe, orho rhufuko rhwefuranga, bayubaha, 36 Yakobo, eshe wabo, ababwira: mwamambisha abana bani; Yusufu arhachibaho, Simiyoni arhachibaho, na Benjamini oyu mwarhola! Enyanya zani zibibyoshi binaliko. 37 Rubeni abwira eshe: Njoyirhe bagala bani bombi akaba ntagalwire Benjamini; omuhebe omufune zani na kugaluliraye. 38 Yakobo aderha: Omwana wani arhgenda haguma nenyu; bulala mwene wenyu afire, yenayorhere yenine eri ankabugana ebizibu omulugenzi gurhe mwankajira, mwanarhuma envi zani zayandagalira ahokuhumukira abafire namalumwa.
Chapter 43

1 Eshali lyakomere omu chihugo. 2 Eri baba bamamala ebiryo bakulaga e Misiri, Yakobo abwira abana bage: Mugalukeyo, mujirhugulira ebiryo bigeke. 3 Yuda amushuza: Eri : Oyu muntu arhubwirire bwinja bwinja aderha: Murhakabona amasu gani, akaba mulumuna wenyu arhali nenyu. 4 Akaba walonza orhume mulumuna werhu haguma nerhu, rhuna yandagale, rhukugulire ebiryo. 5 Aliko akaba arhalonzeze oku murhuma, nerhu rhurhajayo, bulala oyo muntu arhubwiraga: Murhakandola omu masu, nka murhali haguma na mwene wenyu. 6 Israeli aderha eri: Gurhe oku mwandibuza nyeki, oku bwira oyo muntu oku muchiherhe mulumuna wenyu? 7 Bashuza: Mpu oyo muntu adosa enyanya zerhu n'enyanya z'omulala gwerhu, adosa: Mpu kaha isho achiba? muchijira mulumuna wenyu? Rhwanamushuza oku byarhudosaga, karhwalimenyere okwa ka derha: Muyandagale na mulumuna wenyu? 8 Yuda abwira Israeli, eshe: Leka omwana ayinje rhugende rhweshi. Leka rhugende; rhurhole enjira lichira rhulek'ifa; rhwabano, nawe n'abana berhu. 9 Nyono naja ahali hage, akajira okwabere wanandosa, akaba ntamugalula emunda oli, na kaba nta muheba emalanga gawe, nji nanayorha ndi mubi emalangambere gawe. 10 Bulala nkarhurhalegemaga ntya, singa rhwamagaluka kabiri. 11 Israeli, eshe wabo, ababwira: Mujire ntya: Muhebe ebikirano binja bye chihugo omushaho zenyu, muhekere oyo muntu, na malashi gageke, n'obuchi bugeke, ebyo kulunga. 12 Mushubi rhola ezindi furanga, muhebe n'efuranga mwashiganaga bahebere omu bunu bw'eshaho zenyu z'ebiryo; akaba kwali kuyibagira. 13 Murhole mulumuna wenyu, muyimange, mugaluke em'oyo muntu, 14 Nyamuzinda mugala byoshi abahe eragi okugaluka em'oyo muntu, anabaleke mugalukekane owenyu na Benjamini, na nyono, akaba kuherwa naherwa n'abana bani, muleke na mperwe. 15 Barhola luhembo, arhola n'efuranga birhu bibiri, na Benjamini; bayimanga, bayandagalira e Misiri, baja emalangambere ga Yusufu. 16 Yusufu abere abona bali na Benjamini, abwira omwimangizi w'enju yage, eri: Ohebe ababantu omunju, oyirhe enyama onarheganye, bulala ababa bantu balya haguma nani ahagarhi k'ezuba. 17 Oyo muntu ajira nk'oku Yusufu amurhegekaga, aheka aba bantu omunju ya Yusufu. 18 Bayobaha amango bahekagwa omunju ya Yusufu, baderha: Enyanya z'efuranga bashubagiheba omushaho zerhu chechirhumire barhulerha muno; balonza okujirhugorha barhugwarhe, banarhujire baja, banarhola n'endogomi zerhu. 19 Bashegerera ola mukozi w'omunju ya Yusufu, bamubwirira ahaburhambi bw'enju, 20 baderha: Orhubabalire, waliha, rhukola rhurhangire inja eno munda liguma kugula ebiryo. 21 Eri rhihika aharhwalyamaga, rhwashanula eshaho zerhu; rhwashigana efuranga za ngasi muguma ziri omu bunu bw'eshaho yage; efuranga zerhu kukulikirana n'obuzirho bwazo; zezino rhukola rhugalukene. 22 Rhwashubiri lerha ezindi furanga, kugula ebiryo, rhurhamenyere nde wahebaga efuranga omushaho zerhu, 23 Oyu muganda abashuza: Omurhula gube haguma nenyu! Ntacho muyubahage! Nyamuzinda wenyu , Nyamuzinda wa Isho, yi wabahaga obu bugale omushaho zenyu, efuranga zenyu bazimpere,ayinja abaherhere Simioni. 24 Oyo mulume abaheba omunju ya Yusufu; abaha amenji banayoga amagulu; anahereza n'endogomi zabo ebyasi. 25 Barheganya entulo zabo, eri balibalinga oku Yusufu ayinja mwelyo zuba; bulala balimenyisizwe emwage. 26 Yusufu erhyahika omunju, bamuhereza entulo balerhaga bafukama okwi daho emalangambere gage. 27 Abadosa oborhere bwabo aderha: Ola sho w'omushaja mwambwiraga, anakomere? Achibaho? 28 Bashuza: omukozi wawe, darha, anakomere; anachiriho, bayinama, bashubifukama, 29 Yusufu alambula amasu, alola ku Benjamini, mwene wabo, mugala wa nina, aderha,eri: Kaye mulumuna wenyu mwambwiraga oyu? Ashubirira, aderha eri: Nyamuzinda akugishe mwana wani! 30 Yusufu ajira dubaduba, bulala omurhima gwage gwaliherhe enyorha, bwenene oku mulumuna wage, echifufuf cha mugwarha, emiziga yamurhenga omu masu; aja omu mwage, ajilakiramo. 31 Elyaba amashuaka amasu,ahuluka; achihangana, aba nka ntako alibere, aderha, eri: Mulerhe ebiryo. 32 Barheganyiza Yusufu ahage, na bene babo ahabo; ab'e Misiri balyaga haguma naye, nabo babahebera habohabo, bulala ab' Misiri barhanka lirire haguma nabBaebrania, kwanaba kuhemuka kw'aba Misiri. 33 Bene babo Yusufu bayikala emalangambere gage, kurhonderera oku fula nk'okw'echilorho chage ch'obufula chinahunire, n'omudorho kulusha abandi nk'okwamaburhwa gabo ganali;baynja balolanako bonine oku bonine n'okusomerwa, 34 Yusufu abalerhera ebiryo byali emalangambere gage, na Benjamini ahabwa echigabi chinene garhano kulusha ababo, banywa, bashagaluka haguma naye.
Chapter 44

1 Yusufu ahana oburhegesi oku mukozi wage, w'omunju: Yunjuza ebiryo omu shaho za b'abantu, nk'oku bankaba bagalire kubarhula, ohire n'efuranga omubunu bw'eshaho ya ngasi muntu, 2 wanaheba echikombe chani, echikombe ch'efuranga, omu bunu bw'eshaho yola mudorho, wage. Oyu mukozi ajira nk'oku Yusufu amubwiraga. 3 Bwabere bwamacha esezi; balika bala bantu haguma n'endogomi zabo. 4 Babaga bamarhenga omulugo barhalizihika hale, Yusufu arhuma oyu muganda wage eri: Yumuka okulikire aba bantu, na hano ohika kubo, wanaba bwira: Mpu gurhe mwagalwire amabi oku minja? 5 Kamurhaherhe echikombe nahamwerhu anyweramo, chanalaguliramo? Ntyo mwajirire kubi. 6 Oyu mukozi ababugana, aba bwira bila binwa. 7 Bamushuza bamubwira: Mpu gurhe akaderha ebinwa biri ntya? Nyamuzinda arhulanga ojira echijiro chiri nk'echila! 8 Tala, efuranga rhwashiganaga omu bunu bw'eshaho zerhu, rhwakulerherazo kurhenga emwerhu omu chihugo ch'e Kanani, gurhe hwazimbire efuranga, eri horo omunju ya nahamwerhu? 9 Olala eri kabehe ka nkabonekanako mwaba bakozi, afe, nerhu rhwanajiba baja banahamwerhu!
11 Ngasi muguma arhula eshaho yage okudaho, ngasi muguma ashanula. 12 Oyo muozi afukula, kurhonderera okumukulu, kuhwera oku mudorho; akabehe kabonekana omushaho ya Benjamini. 13 Baberaemyambalo yabo, ngasi muguma ashubibarhuza endogomi yage bashubigaluka omulugo. 14 Yuda na bene babo bahika omu mwa usufu, ahaliri, bayinama, bafukama emalangambere gage. 15 Yusufu ababwira: Chijiro chichi mwajirire? Murhamenyere ok'omuntu oli nka nyono aherhe obuhashe b'okubalagula? 16 Yuda ashuza eri: Bichi rhwajibwira nawerhu? Gurhe rhwajiderha? Gurhe rhwankayunvibwa? Nyamuzinda ayerekene obubi bwa bambali bawe, lolaga rhukola baja banwerhu rhweshi okurhuli n'oyu bagwarhaga kw'akabehe. 17 Yusufu aderha eri: Ntenji eri nankajira ntyo, ola muntu bagwarhaga kw'ako kabeheyiwaba muja wani, mwabo mugende n'obuholo emunda isho ali. 18 Obwindi, Yuda ashegerera Yusufu aderha, eri: Okubonjo, nahamwerhu, oleke omukozi wawe aderhe omwazi omu marhwiri ga nawerhu, orhanaberaga omu rhumisi wawe oburhe bulala kwanali nka Farao. 19 Nahanamwerhu adosize abamballi bage, kuderha: Kamuchijira Isho eri mulumuna wenyu? 20 Rhwashuza: Oku rhuherhe darha w'omushaja, na mulumuna werhu, mwana w'omubushaja bwage; Oyo mwana aliherhe omulumuna afire, ye baburhwaga na nina muguma, anayorhere yenine, n'eshe yelumbi kumusima. 21 Wabwira abambali bawe: Mumuyandagazize, muloleko n'amasu gani. 22 Rhwashuza nawerhu: Mpu ntako omwana arhenga okw'eshe; Akamurhengako, eshe anafa. 23 Wabwiraga abambali bawe: Akaba mulumuna wenyu arhayandagere haguma nenyu; murhachindola emalanga, 24 eri rhuyinamukira emw'omwambali wawe, darha, rhwamushambalira ebinwa byanawerhu. 25 Darha aderha eri: Mugaluke, murhugulire ebiryo bigeke, 26 rhwashuza, mpu: Rhwakayanagala; aliko obo mwene werhu alihaguma nerhu, rhwanayandagala, bulala rhurhankalola oyu muntu omu masu, na mwene werhu rhurhali haguma naye. 27 Omukozi wawe, darha,arhubwirire, mpu muyinji, oku mukani amburhire bana babiri; 28 muguma achigendere, menyere buzira kurhindira alibirwe, bulala nta chishwiraga ku mubona kuhika ene. 29 Mukola mwashubi ntola oyu, n'obuhanya eri bwankamurhogerako, mwanarhuma ezi nvi zani zaja ekuzimu n'omungo gunene. 30 Bulala nkashubira emw'omwambali wawe, darha, nta naherhe mwana, oyu omurhima gwage gwachishwekereko, 31 na ntyo, hano abona omwana arhali haguma nerhu, okufa anafa, n'ago mango eri bambali bawe banarhuma envi z'omwamabli wawe n'oburhe bunene. 32 Na kandi bulala omukozi wawe, achibarhuza oloyu mwana, omu masu ga darha, amango na derhaga ntyo akaba ntamugalwire emunda ali onanjire munizi esiku zoshi. 33 Oleke, nkuhunire, omukozi wawe ayorhe ahali h'oyu mwana, mbe muja wanawerhu, omwana arherame n'abalumuna bage. 34 Nka gurhe na chiyerkana emunda darha ali, ntanali n'omwana? Nanga ntalonza mbone obuhanya bwarhogera darha.
Chapter 45

1 Yusufu agambwa n'okuyimanga emalangambere gabalala boshi balimugorhe; ayama, eri: Muhuluse abanali eburhambi boshi, ntyo ntaye wachiberere haguma na Yusufu, amango achimenyisaga okubene babo. 2 Ayama n'omulenge gunene, arhangira okulaka, abanya Misiri bamuyunva, nabo munju ya Farao bamuyunva. 3 Yusufu abwira bene babo; eri: Nyono Yusufu: Darha achibaho? Aliko balumuna bage barhagalaga kumushuza, bahwerwa n'okusomerwa okwa chibaho. 4 Yusufu abwira balumuna bage,eri: Mushegerere, bamushegerera, ababwira, eri: Nyono Yusufu, mulumuna wenyu, mwaguzaga, ahekwa e Misiri. 5 Chi onine, murhachigayaga, murhanalubaga, oku mwanguzaga n'okuhekwa enomunda, kwali kufumya akalamo kenyu, Nyamuzinda antuma embere zenyu. 6 Tala ekola myaka ebiri y'eshali omu chihugo, hayorha yindi erhano, abantu barhahinga, barhanashalula. 7 Nyamuzinda abaga antuma imbe naj'embere limulama omuchihugo, n'okulamya akalamo kenyu oku kachungula. 8 Arhali mw'omwantumaga eno, chi Nyamuzinda; anyimikire mpu mbe eshe wa Farao, mwimangizi wenju yage yoshi, na murhambo w'echihugo choshi ch'e Misiri. 9 Mugende duba muyinamukire emunda darha ali, mumubwire, mpu, mugala wawe Yusufu, aderhere, eri: Nyamuzinda anyimiire okuba murhambo w'echihugo choshi ch'e Misiri; oyandagale eno munda ndi orhalegemaga. 10 Wayumbaka omu chihugo che Gosheni, wabera ahaburhambi bwani woyo, na bagala bawe, na banjukulu bawe, ebibuzi byawe n'enkavu zawe na ngasi hyoshi oherhe. 11 Eyo munda, na kaziguha ebiwalya, bulala hachiyorhere myaka erhano y'eshali, na ntyo, orhachifa woyo, n'enju yawe, n'ebyoherhe byoshi. 12 Wabwene na masu gawe nna mulumuna wani Benjamini abwene n'amasu gage oku nyono nyendi nabaderhesa, 13 mushambalire darha erenge mperhe omuMisir moshi, na byoshi ebimwabwene, muyandagaze darha enomunda buzira kulegema. 14 Achikweba omu gosi lya mulumuna wage Benjamini, alakira omu gosi lyage. 15 Anunugurha balumuna bage boshi, n'okulaka. Anaherhe abahobera, okuzinda, balumuna bage barhondera bamuganiza, bamuderhesa, bamushambaza. 16 Olwamo lwa yunjula omu nju ya Farao, oku bene babo Yusufu bayinjire: Byaba binja emwa Farao na bambali bage. 17 Farao abwira Yusufu, eri: Obwire bene benyu: Mpu okumwajira kuli ntya: Mushanire endogomi zenyu, mugende omuchihugo che Kanani, 18 murhole darha, n'emilala yenyu muyinje emunda ndi, nabahereza ebikwirire omu chihugo che Misiri, mwanalya oku mashushi g'echihugo. 19 Oherhe erhegeko ly'oku babwira mujire ntya, murhole emituga muno chihugo che Misiri oku bana benyu na bakenyu, mulerhe sho munayinje. 20 Murhabaga burhe bwe bimwaleka, bulala ngasi hinja hiri omu chihugo che Misiri, hyaba hyenyu. 21 Bene Israeli bajira nty, Yusufu abahereza emituga nk'oku Farao anaderhaga, abahereza n'empamba bajirira omunjira, aherezabo boshi emishangi y'okuhindamula, ahereza Benjamini magana masharhu g'eshekeli g'efuranga na mishangi erhano y'olusiku lukulu. 23 Arhumira eshe ndogomi ekumi zihesizwe ngasi hyoshi hyali hinja omu Misiri, na ndogomi ekumi z'echikazi zihesizwe engano n'omugati, ebiryo by'eshe omu mango g'olugenzi. 24 Alikula bene babo bagenda anababwira, eri: Murharhonganaga omu njira. 25 Bayinamuka e Misiri, bahika omu chihugo che Kanani, emweshe Yakobo, 26 Bamubwira: Mpu Yusufu hachiba, mpu ye narhambwire echihugo che Misiri, aliko omurhima gwa Yakobo gwayorha mbohomboho, bulala arhayemeraga. 27 Bamushambalira ebinwa byoshi Yusufu ababwiraga, abona emituga Yusufu amurhumiraga y'oku mulerha, omurhima gw'eshe wabo Yakobo, gwagaluka; 28 Israeli aderha, eri: Ntakwindi gasi mugala wani Yusufu hachiba! Najayo, nji mulolako embere nfe.
Chapter 46

1 Israeli, agenda na ngasi hintu hyage hyoshi,ahia Eberisaba, ahana entulo emwa Nyamuzinda Eshe wa Isaa, 2 Nyamuzinda ashambala na Israeli omubilorho by'obudufu; amubwira, eri: Yakobo, Yakobo! Israeli, ashuza: mpu Nyono hano! 3 Nyamuzinda amubwira: Nye Nyamuzinda, Nyamuzinda wa Isho. orhayubahaga oku Yandagalira e Misiri, bulala eyomunda nakujira mulala gunene, 4 Nyenine na yandagala nawe e Misiri, Na nyenine na kukula eyo nkuyinamukane; na Yusufu nja kuzibya amasu. 5 Yakobo arhenga Eberisaba; bene Israeli bashonya Yakobo, eshe wabo,n'abana babo, na bakabo, oku mituga Farao arhumiragaye y'okubarhula. 6 Baheka namaso gabo, na ngasi byoshi babaga baherhe omu chihugo che Kanani. Na Yakobo ayerekeza e Misiri, n'omulala gwage goshi, 7 aj'e Misiri n'abagala, n'abana babagala, na banyere bage, n'abanyere b'abana bage, n'omulala gwage goshi. 8 Talaga amzino g'abana be Israeli bajaga e Misiri Yakobo n'abana bage. Efula ya Ykobo, Rubeni; 9 Abana ba Rubeni; Henoki, Pulu, Hesironi na Karimi. 10 abana ba Simioni: Jemueli, Jamini, Ohadi, Jakini na Soshari, na Sauli, mugala w'omukazi w'e Kanani. 11 Bene Lawi: Gerisoni, Kehati na Merari. 12 Bene Yuda: Heri, Onani, sela, Feresi, na Zera, aliko Heri na Onanai babaga bafirire omu chihugo che Kanani, bene Peresi: Hesironi na Hamuli, 13 bene Isakari: Tola, puwa, Yashubu na Shimuroni. 14 Bene Zabuloni: Saridi, Eloni na Yahaleli. 15 Babene Yakobo abo, aba Leya aburhiraga Yakobo aha Padani Aramu n'omwali Dina. Abagala na abali, boshi haguma bab'abantu makumi masharhu na basharhu. 16 Bene Gadi: Sefoni, Hagi, Esiboni, Heri, Arodi na Areli. 17 Bene Asheri: Yimuna, Yeshwa, Yeshwi, Beriya na mwali wabo Sara, bene Beriya baliri: Heberi na Melikieli. 18 abola bab bene Zilipa aba balala Labani ahaga omwali Leya; aburhira Yakobo abo bana, boshi bab'abantu ekumi na ndarhu boshi haguma. 19 Bene Raheli muka Yakobo, Yusufu na Benjamini, 20 e Misiri, Yusufu aburhira yi Manase na Efurahimu oku Asinati, mwali wa Potifari, mudahwa we Oni, 21 bene Benjamini Bele, Bekeri, Asibeli, Gera, Naamani, Eki, Rosi, Mofimi na Aredi. 22 Aba b'abana Raheli, aburhiraga Yakobo, boshi haguma bantu ekumi na bane. 23 Bene Dani: Hushimi. 24 Bene Nefutali: Yaseli, Guni, Yeseri, na Shilemi. 25 Abala ba bene Biliha abo, balala Labani aherezaga omwali Raheli; b'abana aburhire Yakobo, boshi haguma bali mushanvu. 26 Abantu bajire e Misiri haguma na Yakobo, balala barhengaga omunda yage yenine, buzira kuganja baka bagala, boshi haguma baliri bantu makumi gali ndarhu na ndarhu. 27 Na Yusufu aliherhe bana babiri baburhirwaga e Misiri, oluganjo lwa bantu b'omulala gwa Yakobo bajaga naye e Misiri boshi haguma baliri makumi gali mushanvu. 28 Yakobo arhuma Yuda embere okwabe ashokla aje emwa Yusufu amubwire mpw'aje e Gosheni. 29 Yusufu arhinda omutuga gwage ajako. agenda e Gosheni, ajiyakira Israeli, eshe, amu bwene, achikweba omugosi lyage, arhangira okulakira omugosi lyage bwenene. 30 Israeli, abwira Yusufu eri: Nkola na nkafa, bulala na mabona amasu gawe, onachiriho. 31 Yusufu abwira bakulu bage n'omulala gw'eshe: Nkola nagenda nji manyisa Farao mu bwire: Oku bene berhu n'omulala gwa darha, baliri omu chihugo che Kanani, bahikire emwani. 32 Ab'abantu barhunzi, bulala barhunge amaso, abayinjire baherhe enkavu n'ebibuzi n'ebintu byabo baliherhe. 33 Hano Farao abahamagala abadosa; mpu chichi mujira? 34 Mwanamushuza; mpu abakozi bawe; babarhunzi b'obuso. Kurhenga obusole bwerhu kuhika ene, rhwabano na badarha, kw'obo bulyo, mwalama omu chihugo che Gosheni, bulala abangere baba bagayire naba Misiri.
Chapter 47

1 Yusufu alalika Faraoni n'okumubwira; bene berhu na darha bayinjire,barhenga omu chihugo ch'e Kanani,haguma n'ebibuzi byabo n'empanzi zabo,n'ebikunga byabo byoshi ;babo bali omu chihogo ch'e Gosheni. 2 Arhola barhano mwabola benebabo n'okujibayereka Faraoni. 3 Faraoni ababwira: kasi kachi mukola? Bamushuza ntya:abambali bawe baba bangere nkoku badarha baliri. 4 Bashubi bwira Faraoni:rhuinjire bera muchino chihugo,bulala ebibuzi by'abambali bawe birhachiherhe rango ,n' eshali lilugire omu chihugo ch'e Kanani; rhukuhemere abambali bawe bayumbake omu chihugo ch'e Gosheni. 5 Faraoni abwira Yusufu:isho na bene benyu bayinjire lama haguma nawe. 6 Echihugo ch'e Misiri chiri embere zawe;oyumbakire sho na bene benyu halala obwene hakwirire muchino chihugo. Balame omu chihugo ch'e Gosheni ;na kaba omu bo wabwene mw'abalume bw'o bwenge ;obajire bangere bakulu bw'obuso bwani. 7 Yusufu alerha eshe ,Yakobo, amuyereka Faraoni. Na Yakobo agisha Faraoni. 8 Faraoni abwira Yakobo : esiku z'emyaka z'akalamo kawe ziri zinga? 9 Yakobo ashuza Faraoni : esiku zakalamo kw'olugenzi lwani ziri miaka egana na makumi masharhu.Esiku z'akalamo kani ziri zigeke na zibi, zirhahikire oku siku zakalamo ka badarha amango gw'olugenzi lwabo. 10 Yakobo agisha kandi Faraoni ,achichunda embere za Faraoni. 11 Yusufu ayikaza eshe na bene babo ,abaherez'eshwa omu chihugo ch'e Misiri,omu chihugo chikwirire bwenene ahantu haderhwa Ramese, nkoku Faraoni abaga arhegekere. 12 Yusufu aha eshe na bene babo emigati ahereza n'omulala gw'eshe goshi,kukulikirana n'oluganjo lw'abana. 13 Emigati yabula omu chihugo choshi,bulala eshali lyalilugire bwenene; e chihugo ch'e Misiri n'e chihugo ch'e Kanani bashalika bwenene 14 . Yusufu ashubuza efranga zoshi zaliri omu chihugo ch'e Misiri ne ch'e Kanani,akazi guza obugere balema bamugulira; analema ahira ezo faranga omu bwami bwa Faraoni. 15 Amango efranga z'omu chihugo ch'e Misiri n'omu chihugo ch'e Kanani zahwaga,abe Misiri boshi bayinja emwa Yusufu,bamubwira : orhuherez' emigati! Gurhe rhwankafira omu masu mawe? N'e furanga zabulire. 16 Yusufu ababwira: rhuhingane ebibuzi byenyun'emigati ,akaba efaranga zabulire. 17 Balerhera Yusufu obuso bwabo ,naye abaha emigati,abahinganira obuso bw'ebirhungano, n'obuso bw'ebibuzi,n'obw'enkavu n'obw'endogomi.Mw'ogo mwaka alema abahereza emigati n'okubahinganira yo oku buso bwabo boshi. 18 Amang' ogo mwaka gwahwaga ,bayinja emwa Yusufu omwaka gukulikireho,bamubwira: rhurhankabisha nahano okw'efaranga zahwere, n'ebirhungano rhwabihekere emwa nahamwerhu ; ebishibire embere za nahamwerhu eri mibiri yerhu n'amashwa merhu. 19 Gurhe rhwankafira omu mesho mawe , rhwabo n'amashwa merhu? orhugule haguma n'amashwa merhu orhuhe omugati, rhube bambali bawe, rhwabo n'amashwa merhu.Orhuhe emburho rhwarhwera ,lirhulama rhurhanafaga ,n'amashwa merhu marhabaga n'echisara. 20 Yusufu agula amashwa m'e Misiri moshi maba ma Faraoni; bulala ngasi mumisiri aliguzize eshwa lyage bulala eshali lyalilugire .N'e chihugo chaba cha Faraoni. 21 Ahamisa olubaga loshi ,alukula omu chizungu ,aluheka okulubibi n'olwindi lw'e Misiri. 22 Mashwa m'abadahwa monyine arhagulaga bulala abadahwa bakazagi habwa na Faraoni omusingo gwabo ,banalilamire kw'ogo musingo akazagihabo; checharhumaga bowe barhaguza amashwa mabo. 23 Yusufu abwira olubaga: nabagulire zene haguma n'amashwa menyu moshi,mwamaba baja ba Faraoni; emburho ezi namabaha, munajizirhwera omu mashwa. 24 Hano mushalula, nji mwahereza Faraoni echigabi chiguma cha karhano nenyu nji mwayorhana ebindi bigabi bine,binji byarhenga kw'emburho mwashubirhwera omu mashwa,ko kwarhenga ebiryo mwalya n'abana benyu n'abali omumwa benyu. 25 Baderha ntya:wachungwire akalamo kerhu ,owabona oku rhwakabona olukogo oku masu ma nahamwerhu,njirhunabe baja ba Faraoni. 26 Ebyola Yusufu abijira rhegeko ligendekere omu chihugo ch'e Misiri kuhika zene .Echigabi cha karhano ch'eshalulo, Faraoni bachihereza.Mashwa m'abadahwa monyine marhaba ma Faraoni. 27 Israeli alama omu chihugo ch'e Misiri ahantu hahamagalwa Goseni. Bachihereza amashwa, baburhana bayushuka bwenene. 28 Yakobo alama myak' ekumi na mushanvu e Misiri; n'esiku z'emyaka y'akalamo ka Yakobo zaliri egana namakumi mane na mushanvu. 29 Amango esiku z'okufa za Isiraheli zabaga zirihofi , ahamagala omugala Yusufu amubwira ntya: akaba nsimirwe nawe , nkuhemere ohir' efune yawe oku chiberu chani onkoleseze obwinja n'obushinganyanya: orhampambaga e Misiri. 30 Amango nji nalyama haguma na badarha, njonkule e Misiri , nj'onampambe omushinda yabo. Yusufu ashuza: njinajira nkok'onambwirire. 31 Yakobo aderha: ochigashe da, naYusufu achigasha omu masu mage. Okuhandi ,Isiraheli ayegemera omushego gw'enchingo yage.
Chapter 48

1 Enyuma z'ahola, babwira Yusufu mpu: lola oku isho alwalire,Yusufu orhola abagala bombi, Manase na Efrahimu, bagenda boshi. 2 bachi rhondol' emwa YaKobo, mugala wawe Yusufu ayinjire emund'oli. Israheli achih'emisi, ayikala oku nchingo yage. 3 Yakobo abwira Yusufu, Nyamuzind' ogala byoshi abonekere Eluzi, omu chihugo che Kanana angisha. 4 Abwira: njimwaburhana no kuluza, noku kujira ohindamuke mashanja manene, echi chihugo nachiha eburha lyawe enyuma zawe chibe chabo esiku zoshi. 5 Nantyo abo bana babiri waburhire omu chihugo che Misiri embere nkubugane Emisiri , nji baba bani; Efrahimu na Manase nkoku Rubeni na Simeoni bali bani. 6 Aliko abana njiwaburha enyuma zabo nji baba bawe; nji bahamagalwa oku zino lyabene babo omu kashambala kabo. 7 Amango narhengaga e Padani, Rasheli anfirak'omunjira,omu chihugo che Kanana, hofi n'Efrata; n'ahola hanamuhambire,omunjira y'Ef rata,e Betelehemu. ` 8 Isiraeli alola abana ba Yusufu,aderha; bobande bano? 9 Yusufu ashuza eshe: bali bana bani Nyamuzinda ampere hanola.Isiraheli aderha: nkuhemere obalerh' emunda ndi mbagishe. 10 Amesho ma Isiraheli mabaga mazidohere n'obushaja; arhalichiherh' abona.Yusufu abashegeza emunda ali; Isiraheli abanunugusa n'okubahobera. 11 Isiraheli abwira : ntalichimanyire oku nankashubi kubonako.njaga walola oku Nyamuzinda amanyereka abana bawe. 12 Yusufu abakula oku madwi g'eshe ayinama oku budaka embere zage. 13 Okuhandi Yusufu abarhola bombi,afarha Efurahimu omufune yage ye malyo emalembe ga Isiraheli , afarha na Manase omu fune yage ye malembe oku malyo ga Isiraeli, abashegeza emunda ali. 14 Isiraheli alambula okuboko kwage kw'amalyo akuheba oku rhwe lya Efurahimu ye mudorho bwenene,aheba okuboko kw'amalembe oku rhwe lya Manase: aba hebaga ntyo kw'efune zage eri aherhe omuhigo bulala Manase lwolwari lubere. 15 Agisha Yusufu aderha: oyu Nyamuzinda badarha Abramu na Isaka balambagiraga naye,Nyamuzinda wandongolaga kurhenga ndamire kuhika zene. 16 Malaika mulanzi wanshwekulaga omu mabi goshi,agishe aba bana! bagende bahamagalwa oku zino lyani n'okuzino lya badarha, Abrahamu na Isaka, bagende bayushuka bwenene mw'echi chihugo. 17 Yusufu alama buzira bushagaluke ,buno eshe ahirire efune yage y'emalyo oku rhwe lya Efurahimu.Afarha efune y' eshe, ayikula okurhwe lya Efurahimu ayiyerekeza oku rhwe lya Manase. 18 Yusufu abwira eshe: arhali ntyo darha,bulala oyula lw'olubere: olambule okuboko kwawe kw'emalyo okurhwe lyage. 19 Eshe alahira ,aderha:nyinji ntyo, mwana wani,nyinji oku nji lwaba lubaga,naye njakula;aliko omulumuna womuziba njaba mukulu bwenene okuye,n'oluburho lwage nji lwayalira nka lubaga. 20 Olo lusiku abagisha,aderha ntya: kugerera woyo Isiraeli njagishwa, omukuderha:Nyamuzinda akujire nka Efurahimu na nka Manase analema Efurahimu embere za Manase. 21 Isiraheli abwira Yusufu,lola oku nkola nafa, aliko Nyamuzinda njaba haguma nenyu,njanabagalula omu chihugo cha basho. 22 Woyo, nkuhere echindi chigabi kulusha bene benyu, echigabi nanyegaga omu fune zabamorite n'echoje chani n'omushambi gwani.
Chapter 49

1 Yakobo ahamagala abana bage ababwira: muchihebe haguma, njinababwira ebinjibyabayinjira omu siku zayinja. 2 Muchiheba haguma, muyuvirize, bene Yakobo! muyuvirize Israeli, isho! 3 Rubeni, oli lubere lwani, misi yani yeburho nyambere yobugabo bwani, webumbire makwanane, webumbire buhashe, 4 webirira nka lwichi orhakabona obukulu! bulala washonere okuchingo yasho, wahemwire nchingo yani eri oyishonera kwo. 5 Simeoni na levi bobaguma bakulikirana ebyoje byabo bikoleso bikalihire. 6 Mubiri no murhima gwani birhajaga omuluvebwa lwabo, omurhima gwani gurhajaga omuhano lyabo, bulala bayirhire abantu nobukali bwabo, banacha ebishando by'empanzi. 7 kukaga akahinda kabo, bulala kakalihire, nokuluba kwabo, kwakuhirha! njimanaberula omu Yakobo najinanabashandaza omu Israeli. 8 Yuda,bene benyu banakukuze;efune yawe njiyaba omugosi lya bashombanyi bawe.bagala basho njibafukama embere zawe. 9 Yuda ali chana cha shosho, warhenga oku shosho ,mwana wani! ashurhamire, alyamire nka shosho,nka shosho w'echikanzi: nde wankachimuyumaza? 10 Akarhi njikarharhenga omu mwa Yuda,chango akarhi k'obwami omu magulu gage,kugera amango owindi murhegesi njayinja,eyo olubaga nji lwakenga. 11 Ashweka epunda yage oku muzabibu n'oku muzabibu gwinja ashwekera kw'echana ch'epunda yage; afulira omushangi gwage omu mavu,n'omu shagama y'emizabibu afulira mw'echitambara chage ch'omugosi. 12 Aherhe amesho madukwire nka divayi n'amenyo g'omweru nka marha. 13 Zabuloni nj'alama eburhambi bw'enyanja nkulu, njaba eburhambi bw'enkuge, n'olubibi lwage nji lwahika oku lunda lw'e Sidoni. 14 Isakari ali nka punda y'emisi. Elyamire omu biraro byayo. 15 Abwene oku ahantu aliahumukira hakwirire, n'oku ahola hasimisize bwenene; amanayunamya ebirhugo byage kw'ebizidohere, achiheba omu buko. 16 Dani nji achira olubaga lwage olubanja, nka baguma bw'obuko bw'e Israeli. 17 Dani nji yaba njoka omu njira, lushangabanyere omu njira lw'okuluma akasisinya k'efarasi, mpu ly'owayigendako akumbagala buchuli. 18 Nahano wee, ndangalire oburhabale bwawe! 19 Gadi nji arherwa n'enfola miherho, s'aliko nj'abagalula n'oku bakulikiranya. 20 Aseri ayeza ebiryo bilokere binakwirire,biryo bikwanene abami. 21 Naftali ali nka kashafu(biche) kashwekwirwe,osima emyazi ekwirire. 22 Yusufu ali nka rhabi ly'omurhi liherhe omwavu, gumerere hofi n'eriba; amarhabi gago galehere kulusha ebikunguzo. 23 Bamuhamagala,bamukweba omu machumu bakulikiranya, na kahinda kabwo. 24 Aliko omuherho gwage gwa shwekwa ,amaboko mage maba n'emisi n'obuhashe ogala byoshi wa Yakobo aba lungere, nka bale l'Israeli. 25 Mirimo ya Nyamuzinda sho, njiyakurhabala ; kasi nka Nyamuzinda njikakugisha: migisho y'emalunga enyanya . migisho ya menji n'eshishi ,migisho ya mabere n'enda. 26 Migisho ya sho,migisho ya sho elushire ya badarha kuhika oku ntondo y'esiku na mango byaba oku erhwe lya Yusufu n'oku erhwe lya mwami na bene wabo! 27 Benyamini aba n'eshali nka lulu,esezi ashengeshula, alya ebiahigaga, egolo agaba ebyanyegaga. 28 Boshi balyaho buko ekumi na babiri b'Israeli. na hola eshe aderha n'okubagisha.abagisha ngasi muguma n'emigisho yage. 29 Nantyo abaha erhengeko na ya kirirwa ahaburhambi bw'olubaga lwani;mumpambe haguma na badarha, lugurho omu eshwa ly'Efroni,Hittiti, 30 Omu lugurho omu eshwa makupela, bilolene na Mambri, omu chihugo che kanana.ly'eshwa Abrahamu agulaga Efroni,Hittiti mpu kabe kashabala kage. 31 Omola bahamba Abrahamu ,Sara mukage ;Isaki na Rebeka mukage .omola nahamba Leya. 32 Eshwa n'olugurho lwaliriho lwagulwa na bene Heti. 33 Amango amalaga hana amarhengeko oku bana bage, afunya amagulu oku chingo,arhenga mw'omuka olubaga lwage lwamufunya haguma.
Chapter 50

1 Yusufu achikweba emalanga g'eshe ,amulakirako n'okumununugusa. 2 Abwira abafuruma bashige Eshe, abafuruma bashiga Israeli . 3 Siku makumi mane zigera, bajira emirimo y'okumushiga ,abanyamisiri balaka siku makumi galimushanvu. 4 Amango esiku z'emishibo zihwa,Yusufu ashambalira abantu omu bwami bwa Farao , n'okuderha:akaba mwakafira lukogo , mushambalire Farao ebinababwirire. 5 Darha andahirize aderha: lola, nkolanafa nji wampamba omu nshinda nangulaga omu chihugo ch'e kanana. ndozize okuzamukirayo kuhamba darha; nji nangaluke. 6 Farao amushuza: zamuka, kuhamba sho, nk'okula akulagirizaga. 7 Yusufu azamuka kuhamb'eshe haguma naye bazamuka boshi na barhambo ba Farao, abarhonyi bw'omu bwami n'abagula boshi b'omu chihugo ch'e misiri. 8 Omulala goshi gwa Yusufu, bene babo, enju y'eshe baleka omu chihugo ch'e goseni: abana, ebibuzi n'enkanvu. 9 Haliri kandi haguma na Yusufu emitugari, nabagenda okufarasi n'echikunjo chaliri chinene bwenene. 10 Bagera ahantu h'e Atadi, eshiriza y'e yorodani, bayunva endulu zinene; Yusufu ajira okubukenge bw'eshe mishibo ya siku mushanvu. 11 Benechihugo, banyakanani bahamiriza emishibo omu Atadi, baderha: lola emishibo nene oku b'emisiri! ch'e chirhumire bachihamagala oku zino lya Abeli-Mizirayimu, wa aliri hofu n'e Yorodani. 12 Nantyo abana ba Yakobo bajira okw'eshe abarhengekaga. 13 Bamuheka omu chihugo ch'e Kanana, bamuhamba omu lukunda lw'eshwa ly'e Makepela, Abrahamu aguliraga Efroni Muhititi, nka kashabala kag'eshiriza ly'e Mabri. 14 Yusufu, babere bamalihamb'eshe, agaluka eMisiri haguma n'abalumuna na boshi agendaga nabo kuhamb'eshe. 15 Amango benebabo Yusufu babonaga okw'eshe amafa, baderha: ka Yusufu arharhurhola babi, k'arharhugalulira amabi rhwamujiriraga? 16 Baderhesa Yusufu: isho akurhegekaga ntya embere afe: 17 nji mushambale ntya emwa Yusufu: ego!obabalire okuyirha kwa benebenyu, n'ebyaha byabo, bulala bakujirirag'amabi! Obabalire ebyaha by'abakozi ba Nyamuzinda n'aba isho! Yusufu abere ayunva eyi myazi alaka. 18 Benebabo bajaho bonyine bafukama embere zage, baderha: rhuli bambali bawe. 19 Yusufu ababwira: murhayobohaga; ka nyono ndi ahali ha Nyamuzinda? 20 Mwalindonzeze amabi: Nyamuzinda amahindamula menja, mpu lya hikiriza ebyamaba zene n'okuchungula akalamo k'olubaga lunene. 21 Murhachiyobohaga si, nabakwiza mwewe n'abana benyu. Anabarhuliriza bali omu njira n'okubashambalira omu mirhima yabo. 22 Yusufu alama e Misiri yewe n'omulala gw'eshe, alama myaka egana n'ekumi. 23 Yusufu abona okubana ba Efurahimu kuhika oku luburho lwa kasharhu; abona n'oku bana ba Makiri, n'abana ba Manase, baburhirwaga oku madwi mage. 24 Yusufu abwira benebabo: nkalifa aliko Nyamuzinda nj'abalambagirira, nj'abazamula kurhenga mw'echi chihugo. Omu chihugo alaganyaga okwaha Abrahamu, Isaka na Yakobo. 25 Yusufu alapira bene Isiraheli, aderha: Nyamuzinda nji abalambagirira; nji munazamule amavuha mani hale na hano. 26 Yusufu afa, ey'aherhe myaka egana n'ekumi. Bamushiga bamuhira omu sanduku e Misiri.