Gorowa: Bible for Luke

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Luke

1

1Mu'k Yaariir iidigso' morooda' yaariir aa tleehharuut diirene ngwa iia'r gooiro. 2Ido'r kuungwar ate'n i alki/iit nee mukdoo' aang ngwa ar nar ilaain iimir geera'wo nee oo axweesantada' nga alki/iit. 3Idoorihe anoo kila iidigoowi ukwa lo' wa tsee/aariim iimiir amooda'r iimu/ungw wa ale. Ani ngiwa slaa' sleeme ka hhoo' ngiwa kuu'ng teofilo? Xirif i gooiim ido'r umoo'qo geero ar tleehharut. 4Asma kuung' kawa tsahh ido'r tar lo' tada' kuunga' taar intsaahhatimiis.5Deelo'r waawutmook oo yaamuu' Yudea oo ta ba'y Herode geeraharusmooko oo saalingw mu'k Yahudi i deer umoowo's kuba'y Sakaria oo barta' mu'k Abiya. Hareero's ar tlahha'y doo' Haruni umoowo's a Elisabeti. 6Inooin tsarkwawo a mu'k ganaa' dir Munguhe haraeyar' Aako slee'meero kana oh nee axweesanto's idooda ir hariin. 7Inooin Na/ay ta kon i kaahh asma Elisabeti a kamparto'o nee inooin tsarkwawo na dimaadine.8Boolorwake Sakaria ina gadiyer saaliingw geerahara tleehh dir geera Munguhe qooma'r huuman da'r mu'k barto's. 9Ino's tsawdito nguna sleer idooda ta tseehhaahhiiti /imaasiye nee geeraharuuser saalingw mu'k Yahudi iwa dahi baraa' Doo' Aako asma gaoka moya'ngw tsuu' koom ngiwa da/i ilahhooar Mungu' wa ale. 10Nee boo/a'y muu slee'meero i afeenir wa firiirin qooma'r gada' mogangw tsuu' koom kawa da/a/an.11Malaykimoo' Aako ngure harati'iit aa sihhiit bahhii doo' /uyay oo meesada'r mroodamoya'ngw tsuu' kuwa da/a/an. 12Sakana malaykamooda' ngwa wa a'r ire amoqwaa'r da'ayeero. 13Ala kuna ba'y nee malaykamooda' Sakaria ma da'ayumiitaar asma firooro'k kaa axaas nee hareerole Elisabeti Na/ay Garma ngu xwayluu'r umoowo's ku bet Yohana.14Kuu'ng tare qwala'/ tare bara'/ nee mu'k yaariir xwaylaro's kare as qwalalaa/. 15Asma uraay nga sla'y dir Aakoowo. Difaai ngi wahhika laqaa' umoo'qo ga'r qo oonitimisa. Ino's ku hatsis iis qeeruu' hhoohhooe iimir la kunguwa laqwaali.16Nee mu'k yaariir oo Israeli ngu ki/is amo'r Aakoo Munguin i ale. 17Ino's in geeraawo's wa hi'iit nar munoo' ido'r kwadoo' Eliya nee /uuruuwo's as muner baabu' ngiwa warqeesi iwa amo'r na/ii i ki/, nee mukda' aa dakuu kuwaququra'ngw i hariiri faqurangwdoo' mu'k gan'muu as mu'k Aako nguwa geeraa' wa amohhe'eesi'.18Sakaria malaykimo ngure ba'y "Idoose ani ido'r ngir tsaahh, asma ani a aako nee harer' ee' a aama'r a qaroo' diin'." 19Malaykimo ire oo' "Ani a Gabrieli kwada' qeera Mungu' i dirii' ani tina ya/aaw ngiwa diro'k i oo' nee iidigoowi hho' nguwa hariis'. 20Hinti ku ga/aaweeka ala a afaawasli tleehhit, axweesani a harslaaqat ay bo/oo deelo'r kaangwi i boo/i. Asma axweesante'ee' aka ya/aandika ila ino's iqo bo'/ qoomaaro's birna xee'r.21Mukda' Sakaria daamaaraa'm ire waa/oo/ as tligmaawo's baraa' doo' Mungu' wa ale. 22Ala aluuwa nawa ti'iit amor'in i axweesani ngi aleeslayka' kare tsaahh gidaaba' iigu'utu ngwa slay baraa' doo' Munguhe ire amor'in i axwees nar dabaa' axweesani ngire as ili/iika. 23Deelo'r huumaandaro's iwa fa'k ire waatl amo'r do'owo's.24Deelooda' awa waara'hh hareero's Elisabeti ire tsit tire lu'/ slihheeru kooa'n i kat. 25"/doori Aako ngina dir ani i tlee'hh baraa' deelooda' slee'meero awa ga/ay, as murer'ee' ngiwa hengeesi dir muko."26Qooma'r tsihheewo's tawa slihheerii lahhoo' malaykimo Gabrieli kuna ya/aa'w nee Mungu' ay gixsa'r Galilaya ar ta by Nasareti. 27Amo'r dasir faangimo tooka ta xabuu's nee heeko ta ba'y Yosefu oo tlahha'y Daudi umoo' faangimooda' a Mariamu. 28Malaykimooda' ire do'owo's i da'h ir oo' "Laawaay kiing tsuuqa ika slee'r Aako nee kiing a dinkwa." 29Ino's ire amooqwa't wa lo' asma /ayme'eerido' malaykimo ire baraa' muunoowo's i o' "Laawaaywi' a laawa'y idooda?"30Malaykimo ngire ba'y "Ma da'ayuutaar Mariamu asma tsuuqaa' Mungu' ika slee'r." 31Ga/aaweek kiing a tsit na/ay Garma kure laqwal, umoowo's kure bet Yesu. 32Kwi uraa'y ngun sla'y ku ba'y Garmaa' kwadoo' Gawata' i dirii' nee Aakoo' Mungu' ngu waawti'iimar Daudi i hariis gidaaba' waawuti'iima'r Baaboo'in. 33Hhay Yakobo ngin as waawuti'in kureerisleem nee waawuti'iimaro's ka alhhe'eesa'y wasl.34Mariamu malaykimo ngure bet "idoose ta akat ido'r tleehharut asma ani ne hhawaata aka alqataanika'." 35Malaykimo ngire ba'y, Qeeruu' hhoohhoo' ni diro'k i harda'h nee /uuruu' kwada' Gawti i dirii' kiing i tuntuk. Gawaa' idoorihe na/a'y ta laqwaali ku ba'y Oo Hhoohhoo' Garmaa' Mungu'.36Slami qaytsiit male'ale mar' afto ooro'k Elisabeti a tsiiha'y wa na/ay Garma baraa' diimaywose. Alihheengwi oo lahhoo' ino's tada geeraawo tawa kaahi kamparto'o. 37Asma dir Munguhe ga'r si'iitaauut i ka'hh." 38Mariamu ire oo' "Ani a lawaaliror Aako idooda' ta dandoeeo i tleehharut" Malaykimo ire quut' dirose.39Nanga'y deeloodae Mariamu ire tleer nar ganslaay ay baraa' yaamuu' tlom'i dir gixsarka wa'k ar yaamuu' Yudea. 40Ire daqeer ay doo Sakaria ire da't Elisabeti ngire lawe'e's. 41Elisabeti laawa'y Mariamu ngwa wa axa's na/ay niinaw ire nee't baraa' guro'owo's wa ale Elisabeti kare hatsii's Qeeruu' hhoohhooe.42Ire tse' nar afor qwal/amaaye ire oo' kiing ta tsuu'q bara' /ameenaro, nee na/ay ta laqwal kwa tsuu'q Sleeme. 43idoori ido'r ar tleehharut bili tam aayir Aakooee' nawa amo'ree keer? 44Asma afor laawaaywok ani ngawa axaa's na/a'y niinaw ire laa's nar qwal/ baraa' gurooee' wa ale. 45Amohhoo uso'o a ino's tada a haratlinti asma tada Aako nga ba'y i bo/.46Mariamu ire oo' "Muunooee' idor Aako kur ur ngwa tsaa'hh ngun sluu'fmu's." 47Nee qeeruuee' in Mungu' as qwa/a/aa/ Ba/amusmooee'.48Asma lawaalito'ooro's ar leetlaak nga gurtla'y Ga/aaweek iimir hintihe gari slee'meero an i bet tada' tsuuqa nge sleer'. 49Asma kwada' /uuruu' koom ani a gar ur i tleehh nee umoowo's a kwada' hhoohhoo'.50Nee gurtleemuuwo's i komaamir umoo'qo qarto dir koka ino's ngu ilaiwawa/a'a. 51Kangw u'r ngwa tleehh nar /uuruu' dako's kwada ' daara/aama baraa' hhasloenunerine' ire nga diyaa/.52Na/aa waawita nga hengee's gawaa' waawuti'iimar ire kwadaa' leetlakwen nga uray i hariis. 53Kwada qwariita' nga axiis nar moroohhoo' nee daqare nga tawo ki/is nar dabaa kahaare'n.54Alee/iisaay ngwa hariis dir lawaalmoowo's Israeli gurtleemuuwo's ngwa sagaaqwareesiika'. 55(Idooda' ngar axwees dir baabi'iiren) dir Abrahamu nee xwaylaro's alhhe'eesay wasle gidaaba' gurtleemuuwo's iboloo faaki'ika'.56Mariamu nee ino's Elisabeti tare hoot qooma'r slihheeri ta'm aluuwo ire watl amo'r do'owo's. 57Elisabeti deelor xwaylaro's awa xee'r na/ay garma ngway xwayluu'r. 58Inslaawaywo's nee mar eefoowo's kare axaa's gidaaba' Aako nga lo' wa gurtla'y slee'meero tarti qwalalaa/ nee ino'se.59Boloo' deelo'r dakate tindina na/ay al/utlo'r ay umoo' geera kuwa tsata awa slai a Sakaria Baaboo' in. 60Ala aayir in ire oo' "A'a uma a kwisiyeeka' umoowo's a Yohana." 61Kare ba'y, "Hee' umoosi i kaahh baraa' muk marefouoge."62Tare dabaa'r ilawaats amo'r baaboo'in i ale as ino's umoo' slai a ma'a'. 63Baaboo'in Peehhi ngire firin ire gawada' i gooin gidaaba' "umoowo's a Yohana" slee'meero kare waa/oo/.64Qoomaada'r kila afko's ire gweerit, axweesani ngire ya/a'n ire axwee's Mungu' ngure xirfeemiis'. 65Mu'k yaamuuda' i tseew slee'meero da'aye ngure ee'r nee kaangwi aa tleehharuut slee'meero ire harda'h ay baraa' yaamuu' tlom' i Yudea. 66Muu slee'meero oo kaangwi ngwa axaas kure baraa' muner'in i qaa's tawa kaahi "Na/aywi aluuwo a hee' idoola? Asma /uuruu Aako i baraawo's.67Baaboo'in Sakaria kure hatsii's qeeruu' Hhoohhooe ire aarin i kaahi. 68"Aakoo' Mungu' Israeli i xirfuuti asma a harda'h dir muko's i ale' nguwa gweeri.69Ba/amusoo' /uuruu' koom kwa sla'y baraa' tlahha'y Daudi wa ale, lawaalimoowo's. 70Idooda' ngar qaroo' oo' nar afii aaruuseero's ar hhohho'l. 71Ate'n tiwa ba/amisi dir wakuuseerene bee gawaa' dakaa kwadaa' slee'meero ate'n tundu ahhita'.72Idoori ngun /iis asma asma baabi'iire'n ngina gurtlay alqadaooro's tada hhohho ngire insla'y. 73Alqadooda a garos alqadin dir baaboore'n Abrahamu. 74Gidaaba' ate'n tindi wa gweeri gawaa' dabaa' wakuuseerene nee kuwa asgadiyuusaan nar muner hhohho' nee ar ganaa. 75Baraa' gar'amuuwo tawa da'ayuuni taawaka' dirose deelo'r slafingwren slee'meero.76Ala kuung na/aay sleeme tu ba'y Aarusmoo' kwada gawata' i dirii asma geera Aako in hiit urduuwo's kiwa amohhe'es asma xeemuuwo's. 77Nee iidgoo' ba/ama kuwa dir muko's i xuu tisi' ar tlakeemaain kiwa gurtla'y.78Ti in tleehharut ar gurtleemuu' Munguren' kwi gwa/ateema dawri dahha ngi diiren i hardahaas. 79As kwadaa' baraa' giwtir i diriia' nee kwadaa' baraa' mahhtir gwa' ara ngiwa i gwa/aatiya'.80Na/ayda' ire ura'y /uuruuwo's ire doogin oo qeeru ire hoo't wa baraa' darma ay boloo' deelooda' iwa amo'r mu'k Israeli i ti'iit.

2

1Qoomaadae waawutumoo' mu'k Rumi kwada' ta ba'y Augusto hara'eya ngina qaa's gidaaba' umer mu'k baraa' yaamu slee'meero ka gooin. 2Gair an gooir geera qooma'r kirenio tawa waa wutumoo' yaamuu' Siria (Shamu). 3Idoorihe muu slee'meero tare ume'er'in gooir a'y umoo'qo heewo dir gixsar'in.4Yosefu ino's sleeme ire Galilaya'r wa tla'y baraa' gixsar Nasaretir wa ale ire tsa/a'n yamuu' Yudea ay dir gixsa'r Daudi ar ta ba'y Beti/ehemu asma ino's tawa oo tlahha'y Daudi. 5As kuwa gooin ino's sleeme tina kone nee Mariamu tada a xabuu's nee ino's a atsihay.6Tawa amooda i kahhi deelo'r xwaylaro's ire xeer. 7Na/ay Garma oo bariisimay ngure xway/uu'r ngure uutsu's nar inqwaroo' na/ay qawrir i ale. Ngure qaatis baraa' naqimoo' gitso'r hikwa ki i qamaamin asma baraa' doo' dahaayero pa/aangw kwaaslayiika'.8Nee baraa' yaamuudae de'eemuuserka i deer ar baraa ' tleesaana'y hoo't ar bee/angw xumxaaxuu'm amsiiwo anr hariimadu de'eengw. 9Malaykimoo Aako ngire haraa ti'iit kire igwa/aa't nee xirfu Aako bahhe slee'meero da'ayer u'r ngire eer.10Malaykimooda' ngire ba'y, "ma da'aymiitaara asma ani kuunga' tunduna iidigoo' hho i huu'w oo qwal/oo u'r dir muu slee'meero. 11Asma bili baraa' gixsa'r Daudiwo ba/amusmoo hung kwa laqwaal a Kristo Aako. 12Laya'r ta andaa' a ti "U diida' i eera na/ay qawri oo ta uutsuu's nar inqwarooo' na/a'y qawri kwaa qaatis baraa' naqimoo' gitsa'r hikwa ki i qamaamin.13Nangay qoomaada'r kilae daqta yaarir ar gawaa' dawri ta dinkwa nee malaykimooda' ta Mungu' xirfeemiis ta kaahi. 14Mungu' gawata i dirii' i xirfuuti nee wayda ni hardahi baraa' yaamuu' i ale dir mukda a gurtleemuu' i hariis.15Malaykaadunda' iwa gawaa' dawri i ki/ii de'eemuuseeda' tare axwee's ta kaahi "Gimse a tlawaa'n ay Betilehemu a arta awaa'n tada a tleehharut, Aako naa ate'n i oo'. 16Tare gaansle'r tla'y Mariamu kare dida' i ay nee Yosefu nee na/aydoo' qawri kwaa qaaatis baraa' naqimoo' gitsor hikwa ki'i qamaamin.17Idoori ngawa arii kangwad' ka ba'y gawaa' na/aywihe kure oo' dir muu'. 18Mukda aa xaas slee'meero tare waa/oo/ asma ti de'eemuuse aa o'. 19Ala Mariamu ti slee'meero ngire baraa' muunoowo's i qa's ngiw aldakw . 20De'eemuuseeda ire ki/ ta hara Mungu' xirfeemiis nee kuwa sluufimiisi asma tada sleemeero ta axaas's nee ta a'r idooda kaar dir'in i oo' nee malaykimo.21Baloo' deelo'r dakaa't iwa herda't tada'r al/utloo umoowo's kure ba'y Yesu idooda malaykimo ngwar oo' iimir kwa wa tsihiika'.22Tsiku nawa huui'i idooda hara'eyar Musa i kat Yosefu nee Mariamu tare Yerusalemu' ka'y kuwa dir Aakoo i hariisi. 23("Ido'r kaar gooin baraa' hara'eya'r Aakoowo Umoo'qo na/ay bariisiima'y oo garma dir aayir ine, ku ba'y oo hhoohhoo' dir Aakoowo"). 24Gar hatla sleeme inooin a tleehhii a ilahhoa kaa hariisi idooda hara'eyar Aako i kat "tlawaa tsa'r laqaa' na/aa' tsa'r oo tlawaa'.25Baraa' Yerusalemuwo heeko i deer umoowo's a Semeoni, ino's a hee' ganaa oo Mungu' ngwa haratlintii' Gurkwa/asar mu'k Israeli ngin daamaara'n nar haraxu'uti, ino's qeeruu' hhoohhoo' ngu ko'n. 26Ino's kwa geera' wa xu'uti'is nee qeeruu' hhoohhoo' gidaaba' i gwaaiika' ay dir Kristo Aako ngu ari.27Deelo'r ka wake ire baraa' doo' Mungu' ka'y kwa wa gerahar nee Qeeru, Yesu kwa wa huu'w nee xwayliteero's baraa' doo Mungu' as harmaaduu' hara'eya kiwa tleehhi ino's wa ale. 28Simeoni ngure ilaoh nar dabaawo's, Mungu' ngare xirfeemiis ire oo'. 29"Aako alkwi'i as gdiyuusmoowo'k ya/aamar gwa'ara ngi sla'y nar wayda idooda kaar o'.30Asma ilaa ee' ba/amaro' nga arii. 31Balaro'k tada' ta amohhe'ee's dir ilaa' muu slee'meerowo. 32Ino's tawa Gwa/ateemaa' gwa/aata' dir xoorduuwo nee tawa xirfu dir mukok Israeliwo.33Baaboo'in nee aayir'ine kare waa/oo/amo'r wa a'r tada ta ino's i kaahi. 34Simeoni ngire tsuuqa i hariis, Mariamu nayo'r na/aay ngire ba'y "ia qaasee, kwi kwa qaa's asma oo yaariir iwa huuiya' nee kooqa niwa sihhiitiya' baraa' mu'k Israeliwo nee iwa laya tleehhiti ar tar kaangaanuusi. 35Asma hhaslor baraa' muner' mu'k yaariir iwa geehhoour, nee kiing sleeme gurhaami a aa'n baraa' muunoowoge."36Aaruso'orka ar /ameeni i deer umoowo's a Ana dasir Fanueli ar tlahhay Asheri, ino's a /ameenir a diin lo' wa ale'. Tana ala hoo't nee hhawaa toowo's kureeri faangw aluu' duuxoro. 37Nee ino's a kwaalo'or kureeri mibeeri'dakaa't nee tsiyahh. Baraa' Doo' Munguhe i ququtlatliindaaka aqo in saalaliin amsi nee tlaatla/aango iwa gwaa wiwiin nee iwa fiririin. 38Ino's nina ti'it qoomaada'r kilae i Mungu' sluufimis iidigoo' na/aay ngure o' dir mu'kda' slee'meero oo harafaaro nga qaasil gawaa' ba/amar Yerusalemu.39Tada' slee'meero taa oo' baraa' hara'eya'r Aakoowo tleehhemko kawa hhe'ee's tare kii/ Galilaya ay dir gixsa'r Nasereti. 40Nee na/ayda ire ura'y /uuru ngure slehh fuquraango i haats nee i tsuuqa Mungu ko'n.41Xwaylitee'ro's i Yerusalemu' kaakeer umoo kurko qooma'r deelo'r ur ar Pasakaro. 42Ino's qooma'r kureeri miba nee tsa'r ngawa a'y tare tsa/a'n Yerusalemu'r i ale idooda ta ta /iimamisi. 43Deelooda' ur awa waara'hh qooma'r ki/imaine ma/ay'in Yesu ire aluu' i mee't Yerusalemur ale. Ala xwayliteero's iidig ngu koondaaka. 44Inooin geera kawa xui inooine ta al dinkwa nee Yesu baraa' boo/aydoo' hhaytuuseero. Looa awa da't kure leelehhiit dir mar eefooine nee dir mu'k ta xui.45Kwa wa slayiika, tare kii/ Yerusalemu kuwa leelehhiiti. 46Deelo'r ta'm awa waara'hh kure baraa' Doo' Mungu' wa sla'y aa iwiit tla/angw instsaahhatuuse ngi iiar i qamin nee ngiwa yaahamiisi. 47Mu'kda' axamiis slee'meero sagalooaro's kare waa/oo/amo'r wa a'r nee ido'r axweesani ngir warqeemiis.48Xwaylitee'ro's ngwa wa aa'n tare waa/oo/aayo ngure be't "Garmaa'ee' mistinda idoori /is. Aso qaytsiit Ani nee Baaboohung kuung una leelehhaahhitaa'n nar Gurhaami." 49Ngire ba'y, "Ihii ga'r as leeleehhita'? Aa xu'aaaake gidaaba' ga'r ani tiwa hariim an baraa' Doo' Baaboore'n wa hoo't?" 50Ala idooda inooin nga ba'y ngaa tsaahhi'iika.51Tare al tla'y ay Nasareti ino's ire komiit ilaiwa/ameero, Aayir in ti slee'meero ngire baraa' muunoowo's i qa's. 52Yesu ire komiit iwa uraray fuquraango's iwa doogiigin, Mungu' ngure qwala/aa's nee muko.

3

1Qoma'r baraa' kuruku miba nee kooan oo wawiti'iimar Kaisari, Tiberia, qomar Pontio Pilato tawa ga/awusmoo mu'k Yahudi, Herode tawa urusmo yamuu Galilaya nee Filipo hhiyawo's a urusmoo yaamuu Iturea nee Trakoniti nee Lisania a urusmoo yamuu Abilene. 2Nee qomar uruser uren ar salingw tawa Anasi nee Kayafa, /aymu Mungu' ina harda dir Yohana garma Sakaria baraa' xanxay.3Inahi'iimiit yaamu slee'meero yaer Yordani ngire harweer /Aymu nguna alki/iit iwa kahhi hhoi'iime tunuwabatimisi as gurtlemu kuwa slera oo iringe.4Idoda karagooin baraa' kitabu axwenta arusmo Isaya, afor hee /a/amiim wa baraa' darma uruwa'r Aako amohhe'eesak nee warhhamuwo's tlehhaak oo a tumuu'.5Umoo wa/ango (kun tiip|) hatsiis umoo tlomaro nee ge/aewo kin alqomees halbaladu a qombimiit aki tum'uu's urudu guhhuguhha'y koma kin natstse'ees. 6Muu sleeme ba/amar Mungu' ka'ar.7Alo Yohana bo/ayda yariir oo muu a amoro's ka'y as ino's nguwa batisi nguna ba'y, kuunga xwayla'r amato/ir qaruku koo'm hee' tunagurubuu' munenerqa hi'iit kawa ilagoba?8/Amu laqwalaa'k oo ti kooma nee hoi'iingw' nee slamti makahara baraa' munerhunge, Ibrahimu u kooma'n ino's an babooren asma tunu babow gidaaba', Mungu aleslemu' ngu ko'n Ibrahimu nguwa na/ii i slay ta'm ner tla/uuka'.9Tso'oo ka qaroo' qaa's baraa' de/aroo' xaa'i. Idosiye umoo xa'no /amuu hho laqwalimaka' kutsat nee kure kwahh baraa' asla.10Aluwo muu baraa bo/aydae kunahaas kunaba'y hindi idor ta /iisan a idola? 11Ngina ba'y Bar hee tlabaa' tsar ngi kon tlawuu' wa'k ngu hanisi dir koda ngu idaa komaaka' nee hee' moroo/ayma'r koom idosir kila ngi tleehhi.12Alo ahumuser koodi bahha ale nina xa'ye kiwa batisi sleeme nee nguna baye Itsahhatusumoo idor ta /isan a idola? 13Ngina ba'y Pesar har qomayda kilo's hariim na ohimak ma tlahhamisara'.14Akari bahha'alero sleeme nguna baye' ate'n a idola Idor ta /iisan a idola? Ngina ba'y pesar hee ma /urur qwatlara nee hee' mu kwasleema'r lamti hara/untsimara bu'utuhuung ar hhe'eesa'kl15Ai/kwa'aari asma muu ta qwal/oo koon oo Kristo kuwa damaran kwada ni xaaw, umoo hee i baraa' munawo's i axwee's dando Yohana laqa ino's an Kristowo'. 16Yohana ngire ba'y slee'meero ani kuunga nun batimiis ar ma'aaye ala kokoo wa'k ni hi'iit oo /uruu koo'm te aniye nee ta'm a hariimaka' himer ya/atawo's ngiwa gweer ino's kuunga nun batimiis ar qeeruu hhoohhoo ner asla.17Impero's i baraa' dako's as dida ngiwa hhohhoesa hhe'eesi ar bala kuwaburuqumii si nee balangw nguwa buruumbur baraa' kuntiro's. Ala munday ngun da/ ar asltla gwa'aakang.18Sleeme ar gurbu'uung yaariir oo hatla' muu nguna ya/bto'r hho' i alki/iit. 19Yohana Herode nguna igahhaat wawtumoda ur as Herodia ngiwa duux hare hhiyawo's nee as moroo' slasla/are'n oo hatla Herode a tlehhiit. 20Ala aludae Herode slaslaro hatla ak ur nguna tleehh Yohana nguna tseeg baraa Tella.21Aluwo qomarka muu slee'meero kuwa batimiisi nee Yohana, Yesu sleeme kuna batiis qomar iwafiriirin dawri nina qwriitye. 22Qeeruu hhoohhoo ina /eet gawawo's i ale ner slaqsay slaqwa idor tlawi, qomasir kila afo nina dawriwa ilawats ikaat kuung a garmaae oo sla'a rusmo' oo ani sla'atimiis wa lo'.23Alkwa'ariko Yesu ino's oo kila intsahhatisa ngiwa imu/uun kureriwo's a mibeeri ta'm muu kuwa xui a garmaa' Yusufu, garmaa' Eli. 24Garmaa' matati garmaa Laawi garmaa' Melki garmaa' yana garmaa Yusufu.25Garma Mataria garmaa' Amosi, garmaa' Nahumu garmaa' Esli garmaa' Nagai. 26Garmaa' ma'ti armaa' Matatisa, Garmaa' semeiri garmaa' Yusufu gamaa Yuda.27Garmaa' Yoanani garmaa' Resa, garmaa' Serubabelu garmaa' Sheatlieli garmaa Neri. 28Garmaa' melki, gamaa' Adi, garmaa' kosamu garmaa Elimadamu garmaa Eri. 29Garmaa' Yoshua garmaa' Elieseri garmaa' yorimu garmaa' matati garmaa' Laawi.30Garmaa' Simeoni garmaa' Yuda grmaa' Yusufu garmaa' Yonanu, qarmaa Eliyakimu. 31Garmaa' melea, garmaa' mena, garmaa' matata garmaa' Natani garma Daudi. 32Garmaa' Yese, garmaa' Obedi, garmaa' Boasi garmaa' salmoni garmaa' Nashoni.33Garmaa' Abinadabu, garmaa' Aramu, garmaa' Hesroni, Gamaa' Peresi garmaa' Yuda. 34Garmaa' Yakobo garmaa' Isaka garmaa' Ibrahimu garmaa' Tera, gramaa' Nahori. 35Garmaa' Serugi garmaa' Ragau garmaa' Pelegi garmaa' Eberi, garmaa' Sala.36Garmaa' Kenani garmaa' Arfaksadi, Garmaa' Shemu, garmaa' Nuru, garmaa' Lameki. 37Garmaaa' Metusela, garmaa' Henoko, garmaa' Yaredi gramaa' Mahalaleli garmaa' Kenina. 38Garmaa' Enoshi garmaa' Seti, garmaa' Adamu garmaa' Mungu'.

4

1Aluwo Yesu iwahaatsii Qeeru hoohhooe nina kii/ amo'r yaa'er Yordani wa alero, kunagerhaar nee Qeeru wa baraa' yamui duruq. 2Har delor' mebeeri tsiya'hh nee amodae kuna iaara'ar nee netlaangw, qomasiye gara /aa'y i kahh nee alhhe'eesewo ina qwariit.3Kunaba'y nee Netlaangw "Bar' kuung garma Mungu' tla'/anowi baweek moroo/ayma tleehhiit." 4Yesu ina oo, "Kaa gooin hee' ihotiika ner moroo/aymaa' kilo's.5Aluwo kuna gerhaar nee Netlaangw ay gawaa' tsinita tloma, nguree' wawiitima sleeme ilaqan ar dando yaamu ner qomar nina kilo's. 6Netlaangw ire oo' baal slee'meero ngi hariis ar wawiitimari slee'meero kawa sawawiti'iin nee xirfoowose. Idosii a aleesla'w tleehharo asma slee'meero kinga dir' ee i sayin ngiwa baal, nee aleesla'w ngiwa haniis dir hee' haniisaro ongir slaa'. 7Gawaa' idosiye bar iga igurengeriit nee ire ilaiwa/ameeri tleehh moroowi slee'meero ngu hariis tawa ko'g.8Alo Yesu ire oo' Aniakah ka gooin Munguwo'k ilaiwaa/ee'k nee ino's sagadiyuuse'k.9Aluwo netlaangw nguna gerhar ay Yerusalemu ngure tsa/aa's didar gawaa' wa lo' ar doo slingw ngure ba'y bar kuung a garmaa Mungu' ti kwahh yaamu i ale wa imiir dirii. 10Asma ka gooin malaykaero's ngi adba'y uwaa'amoohhe'eesiya' nee uwaa xu'na. 11Nee u gawtioohhiya ner dabaa'in as gidaaba' ya'awo'k kiwa slehhe'eesaaka gawaa' dandoo' tlaa/a.12Yesu ire oo,' "ka oo' Aako Munguwo'k mu iaraa'r." 13Netlaangw iwa hhe'ees Yesu iara'aduwo ire tlay ngure geexay ay qooma'r hatla'.14Aluwo Yesu ire kii/ Galilaya ner /uruu' Qeeru, nee kangw dandowo's umoo' diro kure axa'as baraa' ayeemoo' inslaweeda slee'meero. 15Ina intsahhatimiis wa baraa' maree' Saalingiiw kure xirfeemiis nee umoo' hee'.16Balokaa wake ina Nasaretir ka'y gixsada' kuwa umiin ire ura'y. Idoda /isirko i/imamiisi ina da'hh baraa' doo saahingw balor huungu/uuma nee ina sihhiit /aymu ngure soomin. 17Kuna kitabu arusmoo Isaya i hariis aluwo nguree' gweer nee di ngina leleehh artaagooin.18Qeeru Aako i gawaa' dandooe' asma ani ina di/itar imbilaax ya/abto'r hho' ngiwa alki/iit dir narkuuse, inaya/aaw as gweramor mukda ta tsegiit ngiwa ooar' aw nee kwada Tampu' xu'miisa'aaka' iwaa malle qaytsiitiya. Nee kwada ta hara/utsintsin harimar'in ngiwa slaya'. 19Kuruuku' Aako hho'aaro's ngiwa Laqa'n nguwa oo'.20Alo nguna tsee'g ngure ki/iis amor geraharusmoo doo' saalingw, nee ire iwiit yaamu (ilaa) mukda baraa' doo' saliingw slee'meero ino's ngure ga/aye'. 21Ngina ba'y bilih gooiri ka bo/ee's baraa' ii ahuunge. 22Umoo hee' didaae' ngina axaa's tada Yesu a oo' awa yariir baraiine ngina wa/oo/iye axwenida ar sagaloa tada ti'iimiit wa baraa' afko's. Ikahiya' kwih a garmaa Yusufuwoke?23Yesu ngina ba'y loemawo tia o' aa' dir anii qwaslarmoo ti kilog hho'ee's. Umoo' ar na axaasani arta tlehhiit amorqa ar Kapernaumu tlehheek iwa diriir ayaawo'k slee'me. 24Sleeme' ngina ba'y loemaawo tunubabow ii kahh arusmoo ta yaa/aan baraa' Ayawo's oo kila'e.25Ala ani kuung tunubabo'w loemawo' gidaaba' kwa'eeli ki yarir baraa' ayaa Israeliwo' qoma'r Eliyawo qoomar dawri kiwa tseeg tluwaay miwa tluu' kurreri tam nee slehheeri lahhoo' qoomada' qwar niwaatla'y yaamu slee'meero. 26Ala Eliya kwa ya/aawiika tam dir hee' wa'k baraa' tla/angwi'ine, ala dir kwalo'oor wa'k kilos ar a hoo't wa ayaa' sarepta isapay gixsar Sidoni. 27Sleeme mu'k tiqtir tsatimiit ku yariir baraa' ayaa Israeliwo qoma'r aruusmoo' Elishawo, ala tam oo wa'k baraaine tahhooes i kaa'hh aqo har Na'aamani hee aya Siriya.28Muu' slee'meero baraa doo' saalingw tana qihhimiit munero tisi slee'meero kawa axaa's. 29Tana siihhit kure i tlay gono'omswo ay afeeni, kure du'ux baraa' gixsaro, nee kure huuw ay kankir tlomar gixsar'in tada ta tleehh gawaa' dando tlooma as kuwa kwahhi yaamu i alero'. 30Aluwo ino's ire tla/angw'in ar waraahh ire tla'y tam gar ngwa ee'r i ka'hh.31Aluwo ire /eet ay Kapernaumu bar gixsar Galilaya debaa wa'k ar Sabato ire intsahhatiimiis wa baraa' doo' saliingw. 32Intsahhasaro's kana wa/oo/ asma ina intsahhatiimiis idor hee baliir koo'm.33Qomasiye' baraa' doo salingo heeko netlame'r koom i deer balosiye ina uu' ar afor u'r. 34Ani nee kuu'ng gar ta kooman amila Yesu Nasareti? Tundunaqwareesa'r eeri? A xuu' kuu'ng ma'aa' kuu'ng a kwada hhoohhoo' oo' Mungu'.35Yesu netlameeda ngina i gahhaat ngina ba'y "xasliit afa tsegeek, ti'iit baraa' heesiye'" netlameeda heeda' ngure kwa'hh yaamuu baraa' tla/angw'in wa ale inati'iit tam slahha'aamaye'r ngwa eer i ka'hh. 36Muu slee'meero tana wa/oo/ nee axweeni aqo tisi kilo's ka'n axwee's umoo' hee nee koqa i kaahiiya' axweenita idor ti an gala? Neetlamee ngini igahhamiit ner /uru nee i reti'iimiit. 37Idosiiye kangw dando Yesu ina diyaya/aa't umoo' diro baraa' ayaadae.38Alo Yesu inatla'y baraa' gixsadae ire daa'h baraa' doo Simoni. Aayo'r hare Simon i tiq ukuriito i lo' wa sla'hha' kure hanah ngiwa hho'eesi. 39Idosiiye Yesu ngina haraasuruuk unkuriidar aayoda ngire i gahhaat ire hhooeer, ire gansler sihhiit ngire sagadiiyu's.40Looa iwadaraat muu tiqtuuser umoo idooro' kana huwahuu'w amo'r Yesu, dabawo's ngire qamiin gawaa' umoo hee' mama/a ngire hho'ee's slee'meero. 41Neetlaame sleeme' ina ti'iimiit dir mu'k yariire baraa' tla/angwine ii u'uumiin ner afor ur i ka't "kuu'ng a gamaa Mungu'!" Yesu netlaameda ngina i gahhaat nee nga aleya/aniika iwa axwe's asma ngi xu' ino's idor tar Kristo.42Qooma'r ini iwapa/ iretla'y amo'r muu iwaakahhi bo/ay muu nguna lelehhiiti ire amoro's kay' dida i diri'i ngure baye' masaweemiisa'r direne'. 43Ala ngina ba'y ii hariind sleeme' ya/abto'r hho ar wawiiti'iimar Mungu' ngiwa alki/iit baraa' gixsuudu hatla'e. Oo yaariir asma ti an gar ani tisaya/aa'w diiri. 44Aluwo ire kumiit ya/abto'r hho alki/tuwo' baraa' maree saliingw awa ayaa Yahudi slee'meero.

5

1Qooma nina xee'r muu Yesu kuwa i burumburiit nee ngure harweer as /aymuu Mungu' nguwa ian amina qoomar iwa sihhiimiti afkoo tlawta Genezareti. 2Malaalama tsa'r ngina ar afkoo ttlawi ka sihhiitis mukda samakir ohiim ta ti'iit ii baratsufay in hamtliitiya. 3Yesu ire da'h baraa malaalimoo wa'k, nee malaalimoosi oo Simoni nee ngure firin nguwa huuwi baraa' ma'aay dir alge saaw nee yaamu kahaar alo ire iwiit ire intsahhatimiis awa baraa' malaalimo.4Axweento iwa hhe'ees Simoni ngure ba'y Malaalimowo'k huuwe ay tla/aangw tlawi baratsufeewok ku /eetis baraa' tlawi as samaki kawa ohiinda'. 5Simoni ina oo Aako gadiye ana tlehhitaan Amsi sleeme gar naoohaan, ii kahh as oarok ok tisiye baratsufa'y uu /eetiis. 6Idosi ngiwa /isiiye samakir yarir kana burumbur nee baratsufa'y tsatmiit ngure /asiin. 7Alo mukda algadumamisa nee inooin kire tsanguus ar dawa kwada baraa' malaalimoo' hatsa ii diriia' as kiwa ale/iisi nire xaaye malaalima slee'meero ngire dala/ane ire alo /e/etiine baraa' ma'aay.8Alo Simon Petro idoda ngiwa ar ire hhu dir ya'aa Yesu ire oo' dir'eene tlaaw asma ani a hee iri ngusmo. 9Asuma ino's nee mukda dinkwar i diriia tana wa/oo/ as samakida ta oohiin. 10Idoori sleeme Yakobo nee Yohani Daqe Zebedayo ngina haraga's kwada nee Simon algadiyumamisa. Nee Yesu nguna ba'y ma daimitar imiir hindi wa tlemu kuung muu nguna huwahup amo'r ee. 11Malaalimain kingiwaahuuw amor yaamu kahaar moroo slee'meero kure gexay Yesu kure digir deel.12Iwaa baraa' gixsarka wak i dirii heeko a haa'ts tiqtir tsatmiituwo i amodda i dirii qomar Yesu nguwa ar ina huu getse/awo's ngire mahhatiis ee yaamu nee ngure firiin iwa kaahi Aako bar kuung a sla' i alesler iwa hhohhoe's. 13Alo Yesu dako's nguna tumu'uus ngure kwatiit ire oo a slaa hoohoouuw nee aqo qomaasir kila tiqitiidar tsatimiit ngura gemeer.14Nguna ba'y tisi ma oo'ar dir heewo ala nguna ba'y tlaatlaw ti laqaand dir gerharuser salingw (Makuhani) nee ilahhoar hhohhoesar ak duxeek idoda Musa haraa'aya ngar hamis as lamabu'uung dir une.15Kangw dandowo's ire diyaya/aat ay amo'r saw wa lo boo/ay yariir oo muu nire harda amoroos i alero intsahhasaros kawa iar ii qaasi nee tiqitiriin kawa hungu/uusi. 16Umoo qooma'r tin partliit as iwa firoor ay.17Balor wa'k baraa' delor intsahhasarrose mu'k Farisayo nee intsahhatuser haraa'aya, ta iwiit disi oo na hardahi oo amor gixsadu yariir dahha oo baraa' Galilaya, nee Yudea nee sleeme oo baraa' gixsar Yerusalemu dahha' /uruu Aako ii dinkwa nee ino's ire hhoemiis.18Mukko nina harda hee tiqitir solomiit ngwa gagariye ar hhafti pa/aangw kur dahaasi geera Yesu ngure lelehhiye. 19Pa/angw ngwa slayi'iika oo kur dahasi asma boo/ay, alo tana tsa/aan gawaa' dando do' kure aweriis ar pa/angw dir geera kila Yesu.20Yesu haratlintaor'iin ngiwa ar ina oo hhiya iringero'k ka gurtlay. 21Gouusee nee muk Farisayo te yahasiye kiloin ale ta kahi kwi aa maa' Mungu' /os/is/iim? A ma'aa oo iringe gurtlemuwo' ngi aleslaw aqo har Mungu' kiloseeke?22Ala asma Yesu ngiwa tsahha ar hhaslitiya bara ine ngiwa ba'y ihii aa mila mas idosi kate baraa' mungemahunge? 23Gar inslahh oaro' a gala iringeroka gurtlay laqa gidaaba' sihhiit hi'iit? 24Ala xuaak gidaaba' garma hee idor aleslemu ngur kon baraa yaamuwo oo iringe gurtlemu, an kuung u babaw tlaw hhaflirok gagaareek watl amor do'ok.25Qoomasir kila ire geraain wa sihhiit nee hhatliro's ngire gagar toda ai qaat gerho alo ire kii/i amor do'os ii Mungu xirfemiis. 26Umoo hee ina waa/oo/ nee Mungu' kure xirfemiis da'aayeeer yariir ngire eer ta kahi bilii kangw wa/o/aamo uga araa'n.27Aluu kangwsi iwa ti'iit Yesu ina tlay amosiye nee ohumusmo kodi nguna ar oo ta ba'y lawi a iwiit dir kodi ngiwa burumburin nguna ba'y digidelang. 28Idosiye lawi ina sihiiti Yesu ngure digindel umo garo ngina geexa'y alu.29Aloo Lawi moro/amar yariir nguna tlehh asma Yesu dir do'os wa alero nee ohumuuser yariir ar koodi ne mu'k hatla oo ta al /ayiin nee inooin dinkwa. 30Aloo hhe'ee muk Farisayo nee gouse inooin Eharuuse kareiqumuu/ kibabay mas al/aynda nee mas wahaanda nee ohumuser koodi nee mu'k hatla oo iringuse? 31Yesu ngina ba'y mu'k slaqoo hho qwaslarumo ngu lelehhitiaka aqo koda mamaa/a an muk ngu lelehhiit. 32Naxawiika as mu'k gana nguwa /akaa iwa hho'iina ala as iringuse tawa hho'uun.33Kuna ba'y eharuuser Yohani qomar yaride in tsegagina nee infiririna nee eharuuser Farisayo sleeme aqo idosi kan tlehhiit hhe'ee eharuusero'k bere in /ayiin nee in wahaa'n. 34Yesu ina oo ii ya/amta hee mu'k naa baraka sikukuu duuxo ka'y nguwa ila/i /aymar iwagwawiina qoomar bart dinkwa nee Aako duuxo? 35Ala balo ni xeer oomar Aako duuxo kuwa hengeesi dir ine Daqate baraa' delosiiye in gwaawina.36Aluwoo Yesu ina axwees amo'r inale slaqsaay. Hee i kaahh o inqwari /aven ndi fehhiis warqamooda ngure waraaqa ar inwarir gareen bar idosi nga tlehhe ingwarir /aben ngi fehhiis, nee waragamo inqwarir /aben nee inqwarir qareen ti sla'y Aako.37Hee i kaahh o difai/aben ngi qaasi baraa' tlakwii qaren, bar idosi nga tleehh difair /aben tlakwiisi ngi fehhamis nee difai ire ku'uut nee tlakwisiye ire hhiturumitiiya. 38Ala difai /aben dir iwa hariin qasaro a baraa' tlakwi'ii /aben. 39Nee hee i kaahh alu difai hamaat bir nga hhe'ees wahato ire mar ila tleruus amo'r toda /aben asma i kahi ar hamat in lo wa tsu'.

6

1Qomarka baraa' sabato Yesu iwa wararahhi ar baraa' tla/angw qamor balangw nee eharuseros nqiuta kana buu karematook baraa' dabain ngire /aayii. 2Alo mu'k Farisayo bahha alero tana oo ihi a mila gar ta tlehhiita bare a gar qoomata balor sabaatoro?3Yesu ngina bay aga somusiike idoda Daudi a tleehh iwa qwariti ino's nee hhawateda dinkwa nee ino's? 4Ina amor baraa' do Mungu' kay nee mikateda hhoohhoo ngina tataahh ngire /aay ngire bahh hanis dir mukda nee ino's ti koma kawa /ay toda dir ine harimaaka aqo dir makuhani kilo's. 5Alo ngire ba'y garmaahee an Aako sabaato.6Balor hatla ar sabaato ina dah baraa' do salongw nee muu ngure intsahhatimiis waamoda heeko i der dako's o /iyay a so/oot. 7Gouuse nee mu'k Farisayo nguna ga/aye ar qeeru gidaaba' iso hee nguhungu/uusi balor sabaato as kahho gidabar kus sakwaslemuut kawa slay as dakusar a tleehh. 8Ala ngi xuu' gar ta hhasliti baraa' ine heeda dakos a sol'oot ngure ba'y sihhiit diiri baraa' tlaangw muu heeda ina tlay ire slhhiit dida.9Yesu ngina ba'y ani kuunga tunu yahaas i qoonda balor sabaatoro gar hhoo tlehharo laqaa ar tlaakw slafingw hee kuwa ba/amisi la kuwa hhitin? Alo ngina i qaytsiit slee'meero nee heeda ngure bay. 10Dakok tumu'uuseek idosi ngina tleehh nee dakos kwa qaro hho'ees. 11Ala inooin nina qihhiimiitiye munenero tay kiloin i axweesiye dando kilabau gar harimu Yesu kwitlehhi.12Baraa' delosiye Yesu ina gawaa' tlomaa kay as iwa firor ay ina kumiit amsi slee'meero Mungu' firoro. 13Matlatlero eharuusero's ngire /akaa nee oo miba nee tsa'r ngire wagwer baraa' tla/angwi'n wa alero sleeme an kwada a ba'y, "Ya/abuuse."14Umeer ya/abuuseda a koka simu (kwada a ba'y sleeme Petro) nee hhiyaawo's Andrea, Yakobo, Yohani, Filipo, Bartolomayo. 15Matayo, Tomaso, nee Yakobo garmaa Alfayo, Simonida ta ba'y Selote. 16Yuda qarma Yakobo nee Yuda Iskariote an kwada Yesu ngwaa slii/.17Aluwo Yesu nina/eet dinkwa nee inooin awa gawaa' tlooma iree sihhit baraa' tlapa awa yarir baraa' eharuserose i amoda diri'i ya dinkwa nee mu'k yariir oo Uyahudir daah nee Yerusalemu nee Afee tlawi amo'r Tiro nee Sidoni. 18Nguna iar i qasar aye nee tiqtir in kana hhoemiis neee kwada ta dawiitimisi nee Netlaame ngire ho'eemiis sleeme. 19Umoo hee baraa' bo/aydae nguna slaa kwatitaro asma /uruu hho'eemis in barawo's daahh nee ngina hhoeemis slee'meero.20Aluwo eharuuseeros ngire i qatsiit nee ire oo tuna tsuuq kuunga kwisiiya oo nar kuse asma wawiti'iimar Mungu' a tohuung. 21Tuna tsuuqw kuunga kwisi qwariita hindi asma tunuaxiis tuna tsuuqw kuunga kwisiya /a/amima hindi asma aqasenda.22Tuna tsuuqw kuunga kwisi ta waki nee tuna parati nee tunuwa qaseesen gidaaba' kuunga a tlakuse as garmaa hee. 23Qwalaala/e baraa' delosiye nee ta baraa/a ar qwala/ asma loemawo bu'uutuhung ku lowaauri gawaa' dawriwo asma idosi a idoda baabi'ii'in na tlehhiye dir aaruuse.24Ala ariyanhung kuunga kwisiiya oo daqare asma gurkwa/asurhung aga qaroo slere. 25Ariyahung kuunga kwisi ta aaxe hindi asma a qwarita aluwo, ariyarhung kuunga kwisi qasesema hindi, asma a wa/a/usa te /a/aaminda aluwo.26Ariyarhung burtuna kirfemiis nee muu sleeme asma babi'iin idosi ngina tlehhitiye dir aruser lama.27Ala kuunga kwisiya aning iar i qamiima tlakuserhung sla'aak nee ho'eema tlehhitaak dir kwoda tunuahhita. 28Hhoeema tlehhitaak dir kwada kuunga tunuafufuwa kwada tunubara manusa alefiri'rima'k.29Kwada tlaqarmuwak ngwa taahh oo tsar ti warqees bar her inqwarir ok nga hayo shati haniise sleeme. 30Hee a qofirini qaweek bar hee garok nga hayo, mfirimar ngiwa ki/iisi.31Idoda ta slaa muu ngiwa tlehhi dirhung kuunga idosir kila na tlehhaak dir' in sleeme. 32Abar mu'k ta slaah a kwoda kuunga tunu slaa kilas, qartardimbay a mila kuunga? Asma tam mukda oo iringuse sleeme mu'k inooin ngi slaa ngu sla'iia sleeme. 33Abar hhoa aga tlehhe dir kwada kuunga tunu hhoar i tlehhita gar ta taqande a mila? Asma tam iringuse aqo idosi ngin tlahhit. 34Abar mu'k ta qeqeera kir kimero a kwada kuunga ta harafadita gidaaba' ngi ki/iisiya, daqite ar dimbay ta laqando a mila? Ta'm mu'k iriguse aqo idosi ngin tlehhitiya sleeme as tisir kila kawa ki/iisi.35Ala tlakuserhung sla'aak ar hho' ti tlehhite kirkitimisa nee ki/isa ma gurhamara, nee qemuhung ku lowa Ur A na/aa kwada qawti dirii tlehhita, asma inos oo kila ku hhoo' dir kwoda na'aasar koma'aaka nee lakusero. 36Gurtlemu komaak idor babohung ir gurtlemu kon.37Muu msakwaslemutara kuunga tunusakwaslemutika, malu'umisara kuunga tunulu'usika oo hatla gurtlawaak, kuunga tunugurtlay.38Qaqawaak, oo hatla, kuunga tunuq qemuu kurhhoa artaharsiis kure saxw kure /umama ire ku'uut ire ku'uut gawaa' gurengeihung asma qomeda tar qomemesa an qomesi o kila kungun kuungr qomees.39Alo ngina slaqasay ba'y sleeme' xay hee tampa hee hatla oo tampa ngu aleslaya gerharto? Gerho bar idosi nga tlehh, daqate sleeme na pahhiiye baraa' bohonto xay ii pahhiya Aake? 40Hee ta intsahhatimisi ku ureka dir kwada ngu intsahhatimisa, ala umo hee burkwa intsahhatiisa hhe'eesa ar idor ganaa' alo a idor intsahhatusmowo's.41Nee a mila mas susurir baraa' ilta hhiyawo'k an ga/eer ala waqaasir baraa' iltok a (tsatsahhandaka) ge/eraka. 42Idor hhiyawoo'k kur alesler bemuwoo hhiya ufiririim, susurisi ngiwa henge baraa' iltoge nee kuung wanqasi baraa' iltofe a ge/eeraka? Hhahhafusumo kuung waqasisi baraa' iltog hengeseek daqate a ara hhe'ees susurir baraa' ilta hhiyawo''k.43Asuma ii kaahh xaano hhoo oo /amuu tlakw, ngu laqwaal, laqa xa'ano tlaakw oo /amuu' hho ngu laqwaal. 44Asuma umoo xa'anowo gax kur tsahh a /aamuwo's asma muu /atsi ka bu'naka wa baraa' laqaya sleeme sabibu ku bu'uka' wa baraa' laqaya.45Hee hhoo' baraa' qasida hhoo ar munawose gar i duxuti ar hho nee hee tlaakw bana qasida tlaakw ar munawose ar duxuti ar tlakw, asma afkos ariaxweesi a toda munawo's ngwa hatsiis.46Ihii a mila ani mis babera Aako aako nee toda ni o iim a tlehhita'aaka? 47Umoo hee na amor' ee kay nee axwentae nga axaas ngire tleehh ngu laqaam idor i diri'ii. 48A slaqamiis nee hee do'oos ngwa tleehh ngure fola hhe'ees baray nee mapariros ngina fool gawaa' dando mari'ir ur wa/eeri nina wa/iiye ma'ayo doda kure hatsiis ala kwa dingitisika asma kwa tlehhamo qomees.49Ala umoo hee /aymue ngwa axaas ngure sii slaqasewoo's a heed do ngwa tlehhe dando hhape mapari nga foolika yae niwaawa/ ner /uru doda ina gwagwa'an ir fingala/amiit wa lo.

7

1Aluu Yesu axweesenewo's slee'meero nguwa hhe'ee's ooaro dir mukda axamiis, ire tlay ay Kapernaumu.2Lawaalimoo' geeraharuusmokoo askaari, kwada' ino's i slai waa lo', i tiiqi waa lo' tsaxwa' gwa'ara. 3Nee ino's ka'ngw Yesu ngwa axaa's, geeraharuusmooda' qeeraharuusmo' Yahudi, ngure ya/aaw amo'r Yesu as kuwa firin niwa xay lawaalmowoo's nguwa hhoo'ee'sa'r ay maa gwaa'. 4Tawa ngwa harda'h dir Yesu, kure firin waalo' tare oo' " I hariin idoda' heewi kaahi kawa tleehh as ino's. 5Asuma xoorore'n ga slaa' waalo', nee ino's a kwada' doo' saalingw ng'wa tleehh as ate'n.6Yesu ire komiit hhayumaro dinkwa nee inooin, nee qooma'r tawa hardahiika dir do', geeraharuusmooda oo askaari muko's ng'ure ya/aaw kure ba'y, "Aako, kuu'ng ma dawimitar asuma ani a hariimaka' kuu'ng tawa dat baraa' doo'ee'. 7Asuma ana tsaa'hh amooo' kila' ido'r nir hariimaka' niwa amoro'k kaw, alaa /aymu kilo's na ooeek lawaalmoo'ee' i hhhooa'y. 8Asuma ani sleeme aa hee' taa ura'ay i hariis nee as kaarir ni baal i deer, kwi bura baw, "Tlaw" aqo in tlay, nee kwi bura baw, "Qwalang" aqo nin xa'y, nee lawaalmodee', "idori tleehheek aqo ngin tleehh."9Yesu idori ngiwa axaa's heedada ngure waa/aoo/ ire warqay amo'r boo/eeda' ino's ngwa digirdeel ire oo " Ani aa kah, tam baraa' Israeliwo, hee' haratlintaaor ur ara idor ti ukwa boloo' ariika. 10Nee mukda ta ya/aaw niwa kii/ amo'r do taa harda'h laqaati lawaa/amooda' aa hhooay.11Aluu=udae, Yesu ire hhayuut ay ayaako ta ba'y Naini, nee eeharuusero's tire kone, dinka nee boo/ee' ur' oo muu. 12Iwa harada'h dir tsufee gixsa, a qaytsiit hee' aa gwaa' ku loohiis, nee ino's aa na/ee' dir aayoorose, kilo's nee aayooro's a kwaalo'o, ino's ti kona dinkwa nee boo/ee' Yariir oo muu kwada baraa' gixsa'r dahha'. 13Aako ngiwa ar ngire i harda'h nar gurtleemuu' ur waa lo' nee ngire ba'y "Ma /aa/amiimara'." 14Aluuwo Yesu ire suruu'k bahhi /aampada taatu'ar gagaar, nee mukda /aampa nga gagaar ire sihhiit ire oo' "Garma ani a kah kuu'ng tlawang." 15Heedadoo' tuu'a ire tlay, ire axwee's, Yesu ngire hariis dir aayiiros.16Muu slee'meero ire da'aayuu't, tare komiit Mungu' xirfeemisowo tawa kaahi, "Aarusmoo ur naa aayare'n wa ti'iit nee Mungu' muko's ngwa ar." 17Idori Yesu aa tleehh kare axaa's baraa' yamuu Yudea slee'meero nee baraa' yamuuda tsewee'n slee'meero oo insla awayda'.18Eeharuuser Yohana kaangwi sleemeero aaa tleehharuut ngure hu'p amo'r Yohana. 19Aluuwo Yohani eeharuusero's ar tsa'r ngire /akaa' nee ngire ya/aaw amo'r Aako as kuwa yahaasi ar gidaaba', "Kuung an kwada hardaha laqa hee hatla oo ta daamaan i deer? 20Inooin tawa hardah dir Yesu ate oo' "yohanida baa timamiis taa ya/aaw amorok i kaahi," kuung ana kwada harda'ha laqa hee hatla oo taa daamaan i deeru?21Nee siwadar kilae mukuu yariir oo tiqtuuse nee oo baraa' slahh'ee msoo' dimbaadimbay i diria ngire hhooo'eemiis, nee kwada neetlaame aa' eer nee mukdoo' taampu nire qaytsitiiye'. 22Yesu mukda tina ya/aaw ngure ba'y, "Tlawee' ti taa aande nee taa axase' Yohana ti ooe' gidaaba' taampu i xumisiiya nee mukoo' toqoray i hi' iimiit, mukoo tiqitir tsatmit ku hhohhoemiis, mukoo' xamaa' i axamiis, tu'u ki waasloo/otimiis nire male slafiya, narkuuse ka ya/abto'r hho' i alki/iit. 23Nee hee' haratlintaao'r dir'ee' nga mayka as tlehhmii'ii'ee' kwa tsuu'nq.24Aluu mukda taa ya/aao nee Yohani tawa kii/ amo'r Yohani, Yesu kaa'ngw Yohani ooin dir boo/eedoo' muu, ngire ba'y, "Tawa tleere' baraa' sla/a gar taa qaytsuu' ee're' aa mila, aa gitsooda'e tur'a i dingitimis? 25Tawa tlee're ga'r taa qaytsuu' ee're a mila, aa hee' tlabaa hoohoo nga dahasi? Qaytsiit mukda tlabaa' waawiti'iima ngi dahamamiisa nee hotaa lehhooa inooin ta baraa' maree' waawita. 26Tawa tleere ga'r taa qaytsuu' ee're aa mila, Aa aarusmowo? Ar loo' ani a kah an kwada ur taa aarusmoba/a.27Kwi an kwada ti kasa gooin, "Qaytsiit, ya/abuusmooee' ngu ya/aaw wa qeerahung', kwada urwar'ee ngi amohhe'ees asuma ani. 28Ani a kah, dir kwada taa laqwal nee /ameena, hee' u'r idor Yohana i kaahh, alaa hee' taa ninawe's waa lo nee ire hoot' nee Mungu' dida i dirii, ino's ku ur Yohana ba/ati.29Muu slee'meero dinkwa nee mukda koodir ohahiim idori kawa axaa's kare alki/iit gidaaba' Mungu' aa hee' gan'amuu' koom. Tla/angw'ine i daya' kwada taa baatimiis ner baatismoo Yohana. 30Ala mu'k Frisayo nee intsahhatuuser hara'ayea'r mu'k Yahudi kwada taa baatimisiika sagaloar Mungu' ngine sii dandoo ine.31Nee mukoo' deeloori slaqsee ngur qoomees a mila? Nee ga'r ngir slaqsi'is a mila? 32Inooin a slaqa's nee ma/ii /atsa' wa baraa' boo/aay, ta dida wa /ahakiiya tiwa waketina tawa kaahi, "Filimbi ngiwa ifahhaan asuma kuunga, nee aga /atsiika, ana hhimausaan nee kuu'nga aka /aa/i'iika.33Yohanada baatimamiis niwa harda'h i mikater /ayiika nee difaa ngi wahahanka, nee kuunga tare oo'e, "Aa nee tlaamuu't." 34Garma niwa hardah i /ayiin nee i wahani nee kuunga a kata' "Qaytsiit a hheehhusmo nee i xufmamiit, muko's a mukda' koodir ohahiim nee tlakuuse. 35Ala sagalooar' Mungu' aa geehhoou'r ar gidaaba' i gan'amko koo'n dir na/awo's slee'meero.36Hee' wa'k oo Farisayo Yesu nguna firin as tawa /aymaa'r ay dir doos dinkwa nee ino's. Aluu Yesu iwa da'h baraa' doo' heedadoo' Farisayo, ire iwiit as tawa /ayiin. 37/Ameenirka wa'k ar baraa' gixsada' ar tlakuuso'o i deer. nguwa axa's nee nguwa tsa'hh iwa baraa' doo' heedadoo Farisayo chupiito'odar di/itaa' mooyangw ngina hu'p. 38Ire sihhiit dir aluu' Yesu dir bahhii ya'awo's amorihe i ngire fitsit ner se'eengw sago's nee ya'aa Yesu ngire ma'amis nee ngire slikiit ner mooyaangw.39Heedadoo' Farisayo kwada Yesu ngwa kwahhas idoda ngiwa ar ire baraa' munawo's i oo' "Heewi barta kaahi an aaruusmo, geera nga tsaahh idor tar ma'a nee a /ameenir idola ar ng'u kwatimiit, asuma ino's a tlakuuso'o. 40Yesu ire axwees ire oo' "Simoni ga'r ni diro'k i ooar wa slaa ideer, Ngure ba'y, "Intsahhatusmo ooang."41Yesu ire oo' "Tlatuuserka tsa'r ideer peesa kana lee'hh dir hee wa'k. Hee' wa'k ku tlatuus shiliingi tsiire koan nee oo tsa'r ku tlatuus siliingi mbeeri koan. 42Inooin ngiwa harslaqatii bu'utuwo ngire gurtla'y slee'meero. Hee hindi dir mukwi tsare haee' a slaa waalo' a ma'aa? 43Simoni ire oo' "Anga/aw a kwada taa gurtlay waalo." Yesu ire oo' "Agaa kwasleemiit ner ido'r ganaa'."44Yesu ire warqay amo'r /ameenida nee Simoni ngure ba'y, "/Ameeniri a ge/eera. Ani ana da'h baraa' do'wo'k, me'ee ya'aaee' nga' hariisika, ala ti ya'aaee' ngina naa/a's ner hhirhheeriwo's nee ngire fits ner Se'eengw sago's. 45Kuung ani iga ma'asika, ala inos iimir iwa dat baraa' do ya'aaee' gaa baloo meerika ma'aasaro.46Kuung ya'aaee' iga imbalaxka' di/ito, ala ino's ya'aaee' ngina imbalaxa ner mooyaangw. 47Gawaa' idoorihe, ani kuung un baw /ameeniri tlakweenaa' yariir ngi koon nee kaa gurtlay waalo' nee sleeme kaa slaa' waalo'. Ala kwad gurtlemu' ninaw ngwa slay, sla'aaros kaa ninaw.48Aluuwo /ameenia ngire ba'y, "Tlakweemawok kaa gurtlay." 49Mu'kda taa iwiit dir moroo' /ayma dinkwa nee ino's tare kiloin axwee's ta kaahi, "Mosowi oo kila a ma'aa' tam iwa tlakweemaa' gurtlatlay?" 50Nee Yesu /ameenda ngire ba'y, "Haratlintaaoro'k iga ba/aamiis, tlaw ner wayda.

8

1Aluu deelo'r ninaw iwa waaraa'hh Yesu dinkwa nee eeharuueeda mibaa nee tsa'r, tare hhayuu't ay baraa' gixsaduu' nee baraa' ayeemoo' dimbadimbay ya/abitor hho' ar waawitiima'r Mungu' kare alki/iit. 2Nee /ameenarka ta netlamer wa ducuut nee ar a hhoare baraa tiqitir dimbayhe /Ameenari aa Mariamuda' ta bay Magdalena tada' taa neetlaame'r faanqw wa duu'x. 3Yoane nare'r kusa kwada mor'oo' Herode'e ga/aw, susana nee /amenar hatla ar yariir tada moroin ngwa duxut as inoin.4Nee siwada' xooro' iwa burumburiit dinkwa nee mukoo hatla oo na haradah amo'r Yesu oo baraa' gixsaduu' dimbabe dahha' Yesu ngire i axwee's ner slaqsisi'i ngire ba'y. 5"Heeko ina dahasingw ay qooma'r iwa dahasin dahaasingw ngure tsafiis dahaasingw bahhaale' ale ire paa'hh baraa' urwa kure kall/a'n nee muu nee tsiro ngure /a'y. 6Dahaasingw bahhaale ire paa'hh gawaa tla/u dida hhape kawa ninaw nee niwa ti'iit ire kah' asuma hhape ka ni naw nee na/ama i kahhiya.7Dahaasingw bahhaale ire paahh baraa' laqaya', dahaasingwda' ire ti'iit wa baraa' laqaya' kure tliiq nee laqaya ire laqwaliika. 8Ala dahaasingw bahhaale ire paahh baraa haaper hho' ire ti'iit ire laqwaal saga wa tsiru. Yesu axweenti ooaro ngiwa hhe'ee's ire uu' ire oo' "'Hee iaa' axamis ngi koom i axaasi."9Eeharuusero's ngure male mahaa's gidaaba'r slaqsew. 10Yesu ngire ba'y, "kuunga tunda guruwi baa/ as xu'uti kawa sleere' ar lu/are waawiti imar Mungu', nee dir mukoo hatle kan intsahhatiiis ner slaqsi'i as kahho' ta qaytsiti makawa a'r nee ta axaasi makawa tsaa'hh.11Nee gaari an gidabar' slaqsewi. Dahaasingw aa /aymuu' Mungu'. 12Dahaasingwda a paahh baraa' uruwa ana slaqsee' mukda /aymuu ngwa axaasi nee aluwo tlakuusmoda' nee tlaangw nire hardah axwesantada ar Mungu' ngire hengees baraa' muner'ine, as kahho' makawa haratlintii' nee kire ba/amis. 13Nee kwada' a paahh gawaa' tla/u an slaqsee' mukda' /aymuu' Mungu ng'wa axaasi nee kure ila'oh ner qwala/ ala i de/aro koondaka baraa' muner ine tan haratlintii deelo'r ninaw, nee qooma'r iara bina xeer tare paahh.14Nee kwada a paahh baraa' laqaya' a slaqasee mukda /aymuu' Mungu' ngwa axaasi, ala baraa' hotaine ki harba/aba/ nee dawitime nee daqari'ima nee gwal/oo yarir nee kule tliiq nee i /amuu' kondaka' baraa' Muner ine. 15Ala kwada a paahh baraa' hhaper ho' an slaqsee'r mukda' /aymu' Mungu' ng'wa axaasi nee kure oh waalo' ner ilaiwa/ame /amuu ngure laqwaa'l ner qitla.16Hindi, hee i kaahh tam oo wa'k oo tsa'aasi ngi daa'. bira o't ngire tuntuuk ner bakuli laq'a ngire qas baraa' guroo' qoqona. A qoo ngin qaas dir geehhoo' as kahho mukda dara'h gwa/ateea ngiwa ariya. 17Asuma umoo gar ta luu/ ar geehhoouaka' i kahh laqa' umoo qaaro ar baraa' lu/aare' dirii ar ta geehhoo'eesika i ka'hh ino's bir baraa' gwa/aatema. 18Gawaa' idoorihe iia qasasa waalo' tada' ta axanisa' asuma kwada gar kom kan doog waalo' nee kwada ga'r koomaaka tada ninaw i kon kan hayoh.19Aluwo aayoo'r Yesu nee hha'eewo'r tare amoro's kay nee dirose ta hardahika' asuma muu ku u'r waalo'. 20Yesu kure ba'y "Aayooro'k nee hha'eewo'k ta sihhimiit wa atem kuung tu slaa." 21Yesu ngire bay', "Aayoor'ee' nee haae'ee' an kwada /ay muu' Mungu' ng'u axamisa' nee ng'u ilaiwawa/a'."22Balorka wake Yesu nee eeharuusero's tare tsa/a'n gawaa' malahmo nee ngire ba'y, "Gwese' a waaraahhaan' ay mantlimoo tsa'r." Tare waara'hh. 23Tawa tlay Yesu ire guu' bambeeor dihh ar fur'a koom nire harda't, ngire baraa' tlawtii ee'r malalimoda ire hatsamuhi ee's ma'eewo nee inoin ta baraa' tsaxwaa.24Yesu eeharuusero's ngure tleesa'r eer ta kaahi, "Aakoo ur aga hhaamaan," Ire tlay fur'ada nee bambeeoda' ar baraa' ma'ay ngire i gahhaat ire xaslit. 25Yesu ngire male ba'y, "Haratlintaorhung i amola?" Tare da'ayuu't tare wa/oo/amin tare kiloin axwees's takaahi "Heewi a ma'aa' tam fur'a nee maaay bir ng'a i gahhaat kun ilaiwa/a?26Tare harda'h baraa' gixsa'r Gerasini tada aluuwi dirii dir Galilayaro. 27Yesu iwa aweer yamuu ngiwa adah, heeko oo baraa' yamuda tina ihhaatlii, nee heewi a hee neetlaame aa ee'r. Deelor yariire tlaba ngi dahamamisiika, nee baraa' doo' ngi hootatinka' dir i hooti a baraa' bau.28Heewi Yesu ng'uwa a'r ire uu' ner afor' ur ire oo', Ani ga'r na kuungi tlee'hh a mila Yesu Garmaa' Mungu' kwada gawti dirii? Un fiririim ani mi sle'eemisaar. 29Yesu neetlameda' ngire i gahhaa't as iwa ti'iit gawaa' heedadae, asuma deelo'r yariire ngun aaee'r nee kun tsegaagiit ner minyororo daba nee ya'aawo nee kun xumxaaxu'un morooda' kur tsegaagiti ngun tlaqaqaat ne tlaame ngun gusasiin ay baraa' yaamuu' duruq.30Yesu ng'ure mahaa's ngure ba'y "Umoowo'k a ma'aa? Ino's ire oo', "Umoo'ee' a " Daqa" Asuma ino's neetlaame'r yariir ngu'na ee'r. 31Neetlame Yesu ngire fiririin as makawa /etiis baraa' bohontoo' qwanaay.32Didae daqta bayno i dee'r ar ta de'en wa qawaa' tlooma neetlaame Yesu ngure firiin as iwa dat baraa' daqtada' ar baymu. Yesu idosi ngire ya/a'n. 33Gawaa' idoorihe neetlaameda ire ti'it gawaa' heedada'e ire da't baraa' baymuda' nee daqtada' ar bayno ire ti'iin wa baraa' /etaa'ngw tlooma ay baraa' tlawi nire hhane' baraa' ma'aay.34Nee mukda' baynor' de'ee'm idoda iwa tleehharut ngiwa ariye tare ti'in tare diya/amiit tada aa tleehharut kare alki/iitoo' a'y baraa' gixisada nee baraa' maree' in slawee' in oo yamuda. 35Muu idosi kawa axaa's tare tla'y, idoda aa tleehharut kawa qaytsoo ay', tare harda'h dir Yesu heedadoo' nee tlaame aa ee'r ku amohhoo', tlabawo's ng'a daha's nee sagowo's i qon ino's aa iwiit dir ya'aa Yesu, tare da'a yuu't.36Aluuwo hee wa'k baraa' tla/angwine oo tada a tleehharut nga ar ngire alki/iit dir muko' hatla idor heedadoo' neetlaame gusasiin kura hhoo'ee's. 37Muu slee'meero oo baraa' yamuu' Gerasi nee inslawayda' Yesu kure firin iwa tlay ayaine asuma naa da'ayutii waalo' Yesu ire da'h baraa' malalimo'.38Heedada' neetlaame kawa duxuu't Yesu ngure firin as tiwa kona nee ino's ala Yesu ngure ki/is ngure ba'y. "kii/ amo'r dook nee tada slee'meero Mungu' naa kuungi tleehh alki/iteek. 39"Heewi ire tlay, tada slee'meero Yesu aa dirosii tlee'hh ngire alki/iit baraa' gixsa slee'meero.40Yesu ire kii/, kure kwahha's nee boo/ee muu, asuma kundaamaaran. 41Qaytsiit heeko wa'k ta ba'y Yairo nire harda'h, ino's aa hee wa'k baraa' waawitoo' maree' saalingw. Yairo ire huu'dir ya'aa' Yesu ngure firin as tawa amo'r do'o's ka'y. 42Asuma dasiro's tooka wa'k kilo's ar kurerii mibaa nee tsa'r i tiq waalo' tsaxwa gwa'ara. Yesu iwa amoda' kay kure tliiq nee boo/ee' muu.43Nee /ameenirka ideer ara tiq kureii mibaa nee tsa'r tiqtiro's a tseerdu in wa/amina' ire hi'imaanit wa mare' qwa slaare moro'wo's ngure fa'k hhilaaro, nee hee gaa hhooees i kaahh. 44Ire harda't dir aluu' Yesu tlinee' iqwariros ngure kwatit, siwaadar kila tseerduda nire qwarii.45Yesu ire oo', "Hee' ani aa kwatiit?" Tawa sii slee'meero, Petro ire oo', "Aakoo boo/ewi yariir oo muu kuung un gon'omis nee ture tliiq. 46Ala Yesu ire oo', "Hee' wa'k ani ina kwatiit nee una tsaa'hh asuma /uuru ina ti'iit wa amor'ee'."47/Ameenida ngiwa aan ido'r tir lu/ kiahh gawaa' tada a tleehhi, daaraxaay ngire ay, ire hu yaamu dir geeraa' Yesu ngire alki/it wa dir geeraa' muu slee'eero ga'r tlinee' ungwariro's ngusa watit nee ido'r ira hhoo'eer siwada'r kilae. 48Aluuwo Yesu ngire ba'y, "Dasi, "Haratlintaaoro'k iga hhoo'e's, "Tlaw ner wayda."49Qooma'r Yesu iwa dir axweenti kahi, heeko nina harda'h i amo'r doo waawitumoo' oo doo' saalingw daahh i kaahi, "Dasiro'k a gwa intsahatusmo mu tawo dawimitisar. 50Nee Yesu idosi ngiwa axaa's ngure ba'y, "Mada'ayuumitar ani haratlintiang nee ino's is slaf.51Ino's iwa da'h baraa' do' ino's nee Petro, Yohani nee Yakobo, baboo' dasi nee aayiro's mu'k hatla ngwa dahhasika baraa' do'. 52Qooma'r muu slee'meero tawa hhimausi nee tawa baahhuusi asuma ne/eesi, Yesu ngire bay, "Ma baahhuusaara' a gwaika' ina qa't. 53Ino's kure waaqaasen ner waaqaama asuma inoin ngiwa xuiya' a gwa.54Ala ino's, dosida' ngire dawa oh, ngire /akaa' ner afor ur, ngire ba'y, "Na/a'ay, tlawang!" 55Qeeruuwo's ire kii/ siwada'r kilae ire sihhit, Yesu ire oo, moroo'/ayma ti hariise'. 56Xwayliteero's ire waa/o/waalo/ aluwo ngire hara'eyin ar gidaba, ti a tleehharuut ma ooara' dir heewo.

9

1Eharuseeda miba nee tsar ngire dinkwari nge a ateet leeslamu ihanis /uuru neetlame slemero kuwa hingemisi nee tiqituse kawa hungu/uumisi. 2Ngina ya/aaw wa awuti iimar Mungu kawa a/aki/iiti nee tiqtuuse kaw hhoemis.3Ngire bay, “baraa' aihunge magahuwara laqa tlakway laqa moroo ayma laq pesa taam hee wak inqwar Mungwa tsar wa huu. 4Doo taa I hardate na hootaak ay idir yamuda kay gexera.5Muk kunga na sii bar tlera do'osiye tlarangw yaahung kukuaak iwa lamabu'ungw tleehhit dirine”. 6Tare tlay tawahi'iimiti bara ayeemo hatla ya/abrtor kawa a//ki/iit nee muu kuwa hhoeemis umuuqo diiro.7Nee herode wawutumo toda slemeero aa tlehharut ngiwa axaas ir amoqwarar asma muk yaariir ta kaahi Yohani na wasloo/. 8Bahhaale ta kahhi Eliya ninatit nee bahhaale takahi a aarusmo o wak oo aaruusedar qaro nina wasloo? 9Herode ir oo “Yohani una saga tsaat ala hewi kaanga’s ni axamiis a maa? Nee herode ur war Yesu ngur ari ngina lelehhiit”10ya/a buuseeda niwa ki/I muuruda taatleehh sleemero kure alki/it ngire artlay ay dir ta baby Betsaida. 11Imii guwa axas ngure digidalii nee ngire kwahhas nee kangw wawitiimar ngina axwees nee mu'k tiqituse nguna hhoemiis.12Looa iwa darat ee haruseda mibane tare daqay amoro's ngure bayee “muk sing watlisek as tawa ki/i bara ayemo tsewen dir qatemo dir hungu/uusa ay nee moroo /ayma asma dirti dirian a bara slaa. 13Inos ngire bay kuunga moro/aymar ti hanise tari oo gar ta kooman ikahh a qo har mikaater kooan nee samakir tsar kilos geera ana sla'aan moro/ayma kuwa tsaxwan as mukwi slee'meero? 14Asma kilooin afi qomar kumer kooan eaha ruuseeros ngire bay muu iwiitis ak or bumburak nee umoqo burumburitaro muu miberi kooan.15. Adooda kari tlehh sleemero kiri iwiitis. 16Mikateedar koan smakida tsar ngire tatahhire gawa doori qaysit in sluufiis ngire qasmis ngire ee haruuseerosi haniis kawa qasmis. 17Slee'meero tana /ayin tay aax nee muruu/aymar aa meet kuna burumburu, kikapemo miba nee tsar kire hatsiis parhhemaa naa meetii.18. Qoomar iwa firiirin kilos ale eeharuseeroos i dida idirii nee inos ngire bay muu iwa a axuweesi matakahi ana aa maa? 19Kuri bay takahi kuunga Yohani baa timaamis bahhale ta kaahi a Eliya, bahhale aarusmoo wak nina waaslee/ bara aaruuseedar aange?20Ngire bay kuunga ma kata ana ma'a? Petro iri oo kuung a Kristo Mungu. 21Gari bay kaangwi lo muu hee bawara. 22Ngire oo garmo hee gar harrima slahhee e misoo yaariir nguwa slay nee kuwa siaasi a nee bariser nee geera haruuser uren ar saalingw muk Yahudi nee ins=tsahhatuser haraayar musa. Nee kure gaas deelor tame nay wasloo/.23Sleemeero ngire bay umuuqo heewo gar ani eharta waslaa gar kuwa hariim sla aariros ngin may msalabaros ngin gagari ani i daqideeli. 24Umuuq heewo oo slafingos guba/amisar wa slaa kilos ale ngu qwarees ne hee slafingos qwareesaro gwa ya/an as aning slafingos ku amohhoo. 25Asma hee yaanu sleemero timngi slay gar guwa gabuiya. Inos birtakilos qwarees.26Asma umoqo hee mure nga ar asma ani nee as /aymuee hee adoori Garma hee ngu ilamurut bira harda dir geera kitangw xirfowo. 27Ala loema ngi oo muu bahhaale oo baraa' tla/anghung wa sihhimiit gwa'ara ngi tsaqiya' aka ay dir wawitiimar dawri ngay ariya.28Alaa axweesantihe deelor dakaat iwa waarahh, Petro nee Yohani nee Yakobo, ngina ar tlay iri firor ay gawaa tlooma. 29Iwa firiirin slaqsoo gitsee/awos ina warqayee' tlabaawos nay/awakukuye, i miiri/iya.30Muk tsar nee inos ta axwees, mukwi a Musa ne Eliya. 31Nina geehhoo iye ar xirif tare axwees gawaa' dando gwa'araros tada boo/eesi bara Yerusalemu wa ale,32Ptro nee mukda ti kooma guute ngire ot niwa niwadaarkiitiye xirfuuwos kuri ar nee mukdatsar nee inos na sihhimiit. 33Qoomar mukda tsar nee Yesu tiwa paraatliye Petro iri oo dir Yesuu Aako kahhoo aten tawa diri wa iwiwitan isleera tam i tlehhan oo wak a kok kuguu nee Musa koko oo Eliya, ino's laati gar i axweesi tsahhika.34Inos iwa adori kaahi tlafi ninahardat nee ngire tuntuk tari da ayuut tawa ar ka hharwes nee tlafo. 35Afo ina tiit wa baraa tlafoda ika't hewi a garma ee kuda naa tsanar inos iiar i qaasak. 36Afoda iwa xaslit naxes Yesu a akilos inoin tari xaslit, kangwda taa ar kwaa oo iika dir heewo delodae.37Bolo niwa gawa tlooma wa aweer tina doogiye nee xoror yarir. 38Heeko wak bar xorodae inauu i kaah itsahhatusumo an kuung u firriim na/ayi ee areek asma an na/ayree oo kilos. 39Ga/aawek neetlame gunaaeer qoomar burngwa eer in uuamin nee in slarahhammut nee slooro in gawa afkos wa ti ii mit neetlaameda gu slahhe ee mis slam ngu gememeraka aqo ar ma/iis. 40Ee haruuseerok an fiririim ngiwa ahinges ala kaa haraslaqaat.41Yesu iri oo kuunga a xwaylar haratlintaor komaka ar a hhituruu't ay daqala ani ne kuunga ta hotatimaan? Yesu heedadaada guri bay na/aywok diri huwang’u. 42Garma qoomar na hiiti netlame nauna dahh yaam pungahhamuur yesu nee tlameda ngire iigehhaat garmada nguri hhooes ngure dir Baabowo's i ki/is.43. Muu sleemero tari waa/oo ador Mungu kur ur kawa ar muruuwi sleemero Yesu aa tleehh kuwa waa/oo/amor wa aluwo eeharuseeros ngire i axwees. 44A xweesanti oha hhe'eesak bara iiaahunge garmo hee ku gawa dabaa muk i qaas. 45Ala inoin tida i kahhi kaa tsaahhii kar dir inooine kana luu/ makawa tsahh inooin nina daiyutiye kangwasi ngwa yahasiya.46Kaangani kari iimu/un a gidaaaar hee ur a heema dir ine. 47Yesu tida taa bara muner in i axwees ngiwatsaahh na/ee niina guri oh ngure dir bihhaarosi qaas. 48Ngire bay hee na/aywi ngwa iaoh ner umoee ani sleeme i ilaoh. Nee kuda ani ilaoh kuda ani iga ya/aan ire ilaoh. Asma kuda lo wa mina dirhunge an kuda ur.49Yohani iri ilawaats iri oo, Aako hee nee tlaamer hingeemis ner umowok una araan kuri ii gahhaat asma inos nee aten ti koomaa naa ka. 50Yesu iri oo ee muiigahhamiitara asma hee kuunga nu tlampa'amisaka a oo bartuhhung.51Qoomar deelooros ar kuwa gawti huuwi niwa tse wuur inos gise/awos ngire Yerusalemu i xuus. 52Muu ngway geeri ya/aaw tari tlay tay dah yaamaa Samaria, asma diros kawa amohhee esi. 53Ala mukduu yaamuda gwa ilaohiika asma adooda iwaa Yerusalemu kay.54Ee hharuuseeros Yakobo nee Yohani adoori kawa ar tana oo. Aako, asla atetan niwa gawa dor wa awed mukwi nguwa qwaares? 55Iri amor in iwarqay ngire ii gahhaat ire oo. 56Tari tlay tan amor aya hatla.57Qooma tawa he iiti heeko loiiro guna bay, an kuu u eehaar umuuqo dir ta kora. 58Yesu ngure bay, intsaawe ibohhonteri koon nee tsir/o i tsuramakon ala garmaa hee tam dir saqos ngu i dahasi i kahh.59He hatla guri bay Ee harang heeda ire iri oo Aako aka ya/aam da baabuu ee ngu ala fool. 60Guri bay mawee muk ador tuu tuaa muk in ngui foliitiya kuung tlaw iidiguu waawuti iimar Mungu alki/ii teek.61Heeko hatla sleeme Yesu guri bay, Aako an kuung u ehar ala ya/aam ala hariisang muk dooee nguwa ala kangwi baw. 62Yesu ir oo, “Hee korumoo dosla gwa oh, gari i bui ikahh”. baraa' wawitiimar Munguhe.

10

1Alusiye Aako o miberi fanqw o hatla ngina ya/aw tsar tsar nguwagerahariyaa baraa' ayemo daa' inos ii kemuslai. 2Ngire bay Buung kuyaarir ala sagadiyuse kaninaw. Baraa' idosiye Aako huung firiimak as gidaaba' sagadiyuse ngiwaya/awe neer ganslay baraa' buungos ii ale.3Tlawee baraa gixsa. Tiharmagahhee tundunya/abit idor bee/angw wa ale baraa' tla/angw tawer ii ale. 4Tlakway peesa mugagarara tam xoslumo hhayuma tam ya/ataa hee mulaweesara baraa' uruwaro.5Baraa' doo taqoidataa oee geera ale wayda ideruti dir doowihe. 6Bartakayi hee wayda ii deer disiye waydohung ii meet gawawos ii ale. Nee bar takay a idodiyeka waydohung niki/i amorhung. 7Dir doosi ii metak /ayak nee wahak todaa tindi harimisi asma sagadiyusmo i harin buurtuwo. Malolhimaraa wa amor doowi tare amor doo hatlaa keraa.8. Gixsar taqoidataa, artunduwailao /ayak umoqo gartindagerahung i huw. 9Nee hhoesak tiqtuser barasi dirii. Idabawak, wawutiimar Mungu natsewur dirhung i ale.10Ala gixsar tunduwa ilaohika bar takayi agadatee tiitee baraa' uruwar i ale nee taoa. 11Tam tlarangw baraa' gixsar hung oo a hagaat baraa' yaaren unkukuan amorhung ii ale! Ala xuak gaari wawutiimar Mungu natsewur 12Tundubabawan umogidaba balo sakwaslemaro Sodoma a tsini gi tloin as ta gixsarhunge.13Arya rog Korasini, Arya rog Bethsaida! Bartakayi geera gadiyeri urun a tlehharut barawog i ale bar inatleharut baraa' Tiro nee Sidoni geera naqarohhoinee imir ang taqaro iwimit wa baraa' tlabaa guniaduu nee ta/ra, 14Ala aa loowatsini qitlo Tiro nee Sidoni balo delor sakwaslemaro dir kungae. 15King Kapernaumu aldako rog a gidabahe tingawtaitless ee gawaa' dorii? Aa idosiyeka, tin aweris ee baraa' gai.16Oo kuunga tunda iiari qaas ani tina iiari qaas nee hee qooo kuunga tundasi ani inasi. nee o ani a sii kwada ani a ya/aw ngunasi.17Kwada miberi fanqw nina watli neer qwala tare oo Aako tam netlame tundunilaiwawaa/ neer umowog. 18Yesu ngire ba'y hetlangw un aar iwa/e/etin gawaa' dawri wa ale idor mankari. 19Araak baali ngaharis ar amato/a nee xerawe kawa kala/anda nee /uuru slee'meero kodaa o tlakusumoo nee ikahh gaar tlakw ar tunduaw ii kahh. 20Tam gawaa' idosiye maqwala/araa baraa ti kilose gidaba geremaa tunduilawawaa/ ala qwala/ee wa loo asmua umii hung kagoin gawaa' dorii.21Qomadae inaqwadataa/ wa loo neer baraa' qeeru hhohoo ire oo' Ukirfeemis kuung Babaa Aakko doorii nee yamu asma ugaluu/ mooroowi dir mu'k sagaloa nee qeeru kooma nee kuregehhooatis dir mu'k taintsahhatisika, idor na/a ninakw. Aa loo Babaa asma anasla baraa' ilawoge kawa idosir tlehh.22Umo gaaro kinga dir' eni hariis nee Baboee nee ikahh hee garma nguxuu ala a Babaa nee hee Babaa nguxuu ikaahh ala aa Garma nee kodaa oo qoo Garmaa islai tiwagehhoatisi dirosi ale.23Iharuse ros ngina i warqay ngirebay neer naqo "Katsuq kwada ti ngiaraara kuunga taraandaa. 24Kuunga tundun babaw umogidaba aruser yarir nee wawita ngina slaiyee ti taaraandaa ngiwaariyaa nee ngaariika nee ngiwaaxasiyeaa ti taaxamisaa nee ngaaxasiika.25Tazama malimu koo oo alqador mu'k Wayahudi inasihhit ngure iar ireoo malimu idor ni/is ar slafingw daqislem nguwaal? 26Yesu ngunabay Gartagoin baraa' haraeyaro? Bar somus gar ikat? 27Ngina mu/ewats ireoo 'Slaeek Aakko Mungu' woog neer munowago sleeme neer qeeru wog sleeme nee /uuruwog sleeme, neer sagaloarog sleeme nee isslawe wog idor kuung tir slaa. 28Yesu ire oo Agamu/ewatsaqomes. Idosi tlehhe nee aa hot.29Ala malimu ngina ila tlerus tiwagariamu i harafari kilos ale, Yesu nguna bay "Nee inslawumoee aa maa?" 30Yesu nginamu/ewats iree oo' Heeko geera in /e/etin amor Yerusalemur wa ale amor Yerik ngin kakay. Inahuu tla/angw mu'k mooroo muw hayohim ii ale, moor'oowo' kuna qwatl nee kure diif nee kuregexay dir afqomar qwaarari ale.31Gitsa/ahhoe kuhanimo koo ina didaa ar warahh dir uruwa daa hee daa ii dirii. Nguwa ar ina bihhi hatlaa deer. 32Mlawimo sleeme aqo idodaa iwahardah nee nguwaar ina bihhi hatlaa deel.33Ala msamariakoo wa'k iwa baraa hhayumar ii dirii ina didaa hee daa ii dirii ar warahh. Nguwaar kunatliwi/i nee gurtlemu. 34Nguna harasap nee inkahhaiwos ngire tseeg di/i nee difai ngire gawadai kuus. Ngunatsa/as gawaa' makitooroos nee ngure huuw baraa' doo dahaye kuree amohheemis.' 35Delor hatlae ngina tatahh dinari tsar nee ngire ha riis dir hee doo too dahaye ngure bay "/Iseek nee gaar tlahhatlahh bir deer arta inos ar/is birnaki/i abuu.36Aa gaala dir mukwi tamee o tatsatsahhan ta waa inslawumo hee daa aa huu baraa tla/angw qwatluse aa maa? 37Malimu inaoo Aa kwadaa' gurtlemu woos ngwalagan diiros ii ale". Yesu ngure ba'y tlaw nee idosir kilaa natlehhee".38Ala qoomar tawahhayumiti inadahiyee diir ayakoo nee /ameenir wa'k umowoos marta ngunakwahha dir doowos i ale. 39Hhoor taba'y Mariamu ngikon todaa a iwiwit dir yaa Yesu keer nee inaoo Aakko ahhaslitke gidaaba hhoor ee ani igameer kiloee dir distakwar i ale? Aso gimay idabaweek i/iis."40Ala marta tinaditsakwar yarir ii hariis aar moo'oo /ayma tlehhit. Ina amor Yesu keeer nee inoo Aako ahhaslitke didaaba hoor ee ani igameer kiloee dir dislakwar i ale? Aso go,au odabaweel i/iis." 41Ala gaar wa'k kilo's kaafhhamit Mariamu natsawad gadaa afhhamit todaa ta hengesika dirose. 42Ala gar slahhaa a wak kilos Mariamu gana tsawat tidaada hhoo, tida ta hingeesika dirose.

11

1Yesu iwa dirka wa firiirir firooro iwa hhees kure bay nee eeharusmoowos oo wa'k, aten ti intsashhatis firoro dooda Yohani ee haruseeros ngira intsaahhats.2Yesu guri bay , qomar bar firiirii nda an oa baabuuren ioo bara doori dir umuuwok ixinfuuti waawutiimarok ni xeer.3Moroo/aymaaren umooqo deeloor hanmiisang. 4Tlakweemaren gurtlawek asma aten sleeme umuuqo heewo oo iinarenkoom ngurgurtlatlawan. Nee aten mit bara ii ara adurdelar.5Yesu gir bay heeko wak i deer oo mulqumoo kom hesi ina daqay dir doomul/aumowos xweeraa iri oo! mulaumo u kiriik mikaater tame. 6Asma dahaay moo ee oo mulqumo naa hardah nee inos Ihhayumar dahh ala ani gar ni geeraawos i duux i kahh. 7Xay ka ge/eem, heduu bara do mi oo loo an mi daawiti miisar aning tsufeedoo tseg tlawaka ngiwa haniisar aw asma aning nee na/ii ee aga qaataan pindo kaa qaro hatsis. 8An a kah ala tam i tlay kohe sla ii kaha ar ngiwa hariisar ay as tawa mulaumoowos tida inos i slai.9Aning qikwii kuunga tundu baw firirimee kuunga tundu qay lelehhitee kuungaa asteraa atetimee ee afer maray wa ale pingo ka duux. 10Asma umooq hee firiirim ku qay nee koda leelehhit nee kuunga a sleera ateetime afer maray wa ale nee pindo ka duux.11Asma bara tla/anghunge baaba i deero oo na/aywos samaki bir nga firin, Amii/ini haris. 12Laq bara qanii nga firin gari hanisi xeerango? 13Ala kuunga asinga tlakw moroo hho u xua kuwa na/ll hung i hanmis axay Baaboo gawa doori dirii i ak waaraa hhiika qeruu hhoohhoo nguwa hariisi diri kuda ngu firiina.14Yesu nee tlaamer hee gwa afa qwaenes ngina hinges nee neetlaameada nguwa geemeer heda ire dwawats muwire wa/oo ala muk hatla oo. 15Inee tlaamer gusii sinar/uuruu beelsebuli ur oo neetlame.16Mu'k hatla layar gawa doorii daahh ngina diros i leelehhitiyee as kuwa ii ara ari. 17Yesu tida ta bara muner iri I axweesi ngina tsaahh ngire bay, Umooqo waawute iimoro birti kilos tlampa aamis waawute, iimari aqoin hhitimt, nee doo wak barnaxa ti kilooin tlaampa aa miisi muk do da aqo tin paraatl kilooin ale.18Neetlaangw sleeme barnaxe ti kilos islagw waaqutiimaros adori sihhiti a adoola? Asma kuunga akata aning netlame a hingeemiisi ner/uuru beessebuli. 19Ala brnexas aning nellame a hingeemiis a/uuruner/uuruu beelesebuli muk hung ar ngir hingeemisi ar a mila? 20Ala gawa adoorihemukhung o kila kuunga nas kwasleemuut. Ala barnaxes aning neetleme an hingeemis ar/uuru Mungu waawuti iimar Mungu naa amorkung.21Hee /uuru koom oo xooslaaro’s ar slaqwara gaa amohheee bir do os xuni moroo do os slemeero ku amohho. 22Ala hee /uuruwo inos gu ba/abira hardah gur/awa/awa gurir baa/, xooslaaros ar slaqwara sleemeero gari hayahi tika geeraawo in hhawatiumisi dir do ose nee morooda sleemero gar i diros wa hayoh guri qasimiis. 23Hee barte een i diriaaka, neam adirikwaroka nee kuda burumbanimehe uriimaaka dinkwa nee anin inos in diyaya/an.24Ne tlaame bar hee ngwa geemeer aqoin tleer in harweeririin bara yamaa kaahar wa ale a as dir ngiwa leelehhit ar I hung/us ala ar dii ngaa sleerika a qo in oo kiii/ amor dooei kuda ni daahh. 25Barnaxes aa hardat doda gwaan gidaaba kwa fiitsi nee kwa poroutus. 26In tleer nee tlaamee o hatla faqw gari ar ak tlak inos ba/a. heeda nguwa eer tay al amoros wa hoot nee tlehhemuu heewi in ak tlakuylo loowaale ta kuduu geer ba/ati.27Yesu aymiiika oo aro ngiwa hhe ees /ameenirka wak bara dinkwadane ina tsee iri o, hee amohho a xayooda kuunga ngwa lamuai nee ugwa duumisi. 28Ala imos iri oo, geera tsini bara kati muk amohhoo an kuda axwesanta Mungu ngi axmiisie nee ngi ilaohiima.29. Boo/yda atleemeero qoommar iwa burumburit heiwa dogigin Yesu inaoo xwayle rii a xwaylar takwar lalelehhit layaa ale layar te laqanei kahh a qohar layar Yona kilo’s. 30idor yon iralayatlehhit dir mu'k Ninawiro na/ay Adamu bi laya tlehhit dirxwalerihe.31Bal deelor sakwasleemaro waawotoor kuso o /ameani in sihhit dikwa nee muk de e maaka nee inos gin sakwa slee mut as tlakweemairi. Asma inos amor saw ngina wa tleer as sagalooar Sulemani ngiwa axaasar eer ala diirih kaa uri deer oo Sulemani gugaa/ ay.32Muk ninawi i sihhiit dinkwa nee muk dee maaa ta nee muk dee maaka kay sakwaslee mut as tlakwe ma in nee muk Ninawi ina huuun axweesanta Mungu tida Yona qal ki/ii ngiwa axaas ala diirihe hee ur ider oo Yona ngu baa/a.33Hee i kaahh oo tsaa asi ga daa/a nee gar qaas dir geetlaakwi ale laqa bar /ona. Ala ngu gar qaas diri gee hhoo I ale as muk a gwa/ateema ngiwa ari yaa. 34Tsaa asta slaqwa a ila ala bar iltok kahhoo, slaqwtok sleeme ero gwa/ataanmayerkon ala iltogbarka tlaakw slaqwatok sleeme i gip. 35Ala ti nar magahhee gwa/atena baraahung idiriaa miwa giwiyee. 36Ala slaqwtok bar gwa /a tamaayeero i hats tam dir giwtirkoom i kahh laqa ni slaqwatok slee meero i hats tam dir giwtin koom i kahh da qani sla qwatok sleemeero i gwa/at adoo dar tsaa asi ir gwa/at amoorok i ale ar gwa/a temaayeeros.37Yesu qoomar axweesanto iwa hhe ees heko wak oo Farisayo Yesu gway bay iguus iwa do os i hardahi as muruu/ayma iri iwiti dir muruu/ayma. 38Hedu Farisayo a dooda gwa ar ina waa/oo. Asma Yesu daba a hamaatlika qoomar /aymaro.39Aako iri oo kunga muk Farisayo daanduu Isaange nee oo qware/amo in hamtlita ala baraahunge gar aa hats a i latlerii nee sakwaslema. 40Kuunga a daktana danda ngwatlehh akodekee kura ngwatlehhiadaanda gwa tlehh a kuda bara guri gaa sleeme? 41Ala tida slemeero ar bara isaangi nee qwere/amo hanmisak dir nar kuutaenee muro slemeero diihunge laqani kuhho hhoo.42Kuunga muk Farisayo a tsaxwa sakwaslee marhung kawa wa /akuta asma ilahhooar manakw nee sugdaoy nee de awemo sleemero awa slemeero awa naanu in duxuuda oo wak bara mibaango tawa oo Mungu amor qaaqaa gari amu nee sla aari Mungu aga mere gar tunduwa hariim a tir geera an tlehha dikwa nee tir tsar sleeme.43Kunga muk Farisayo atsaxwa sakwasleemar hung kawa wa/akuta asma gar kuunga ta slaa a an iwita dir boo/oo muu kuwa ur. 44A tsaxwa sakwasleema hung kawa wa/akuto. Asma kuunga a slaqas nee baa uu kudaada awa getlakw gawadar waraahh gar i xui i kahh.45Hee wak bara intsahha tuuser hara dabemo aya Wayahudi nguna mu/ewats nguna bay gawa axweesanay sing ta kata kuung bara aten sleeme tin tsiimis. 46Yesu iri oo, tam kuunga intsaahh tuuser hara ayar sleeme tsaxwa sa kwasleemahung kawa wa wa/ akula asma muu un huwa i tsa/amis kuunga o kila huuwada i kwati mata aaka ditsaa hunge.47A tsaxwa hung asma kuunga a/aant aruser tlehhitaa nee islashangw hung a dir kodaa dinkwe nee, aa musaala taa tsuy nee baabi ii hung. 48Gawaa a doo ri he an amabu uunda nee an ya/aanda gadiyeeda baabi hung asma inoin aaruuseeda kana tsuu/u nee kuunga an baa uu parootusa.49Gawa adoorihe an gar sagaloo Mungu isa o ga/aawaak aning aaruuse nee ya/abuus ana ya/awa amor in i ale nee inoin kina tsuu bahh’a ale nee kiri tsuu. 50As tseere aarusee sleemero ar ta kuus imir dandoo yaamuu iwa xwalari i dawimit 51Imir tsere Abeli ee ar Sakaria kudaa tagas baraa doo Mungu' nee dir hhohhoo. An kah xwaylari idawit.52Kuunga intsaa hhatuuser dabemoo Wayahudi asma kuunga gweermor wawitiima aka hayote ale kuunga kila adataaka Aekodaa dahamu slaa ikaila/e.53QoomarYesu iwa ti iiti intsahhatuser nee Farisayo kunaalesiitire haahamisuu yaarir lampaamiye nee inos baraa morooyarir. 54Ngina iariyee nguwa ohiyaa ner /ayimiiwo's

12

1Boo/oo kumer yaarir iri burumburu mburte tam tiri kala/ane kiloin ale, qoomaadee Yesu iri dir ee haruuseeros i axwee ala ale, gar bay, ti harmaahhenee mamahhatu muk farimoso gidaabaros a hhaahhafingw ira.2Umuuqo gaaro ar taa na Nahhatis ka geehhooes nee umuuqo gaaro ar taa/uu/ ka xuitis. 3Asma tida taa kata bara giwtirwa ale ka axaas dir Gwasat mawaa akera slam tida ta saasahhande bar qul/ay wa ale ka tsee gawa daandeemaa maray wa ale.4. Kuunga muqeer ee an kuunga nu baw mimida daa mutara uunitara kuda slaawata tsuca aluuwo ar tleehhamooro alee slaya kahh. 5Ala an ngu xuutis oo kuunga ta daayuta, Mungu ne da/ayumitak koda aleesle Mugu koom oo hee gur kwahh bara slta bolo gwaa aaka alu gaasaro burkwa hhees Ee an kah kwi na da ayumitaaka.6A hha qawoo kooan ka we erisiika aa ar sentir tsar , ala tam ara wak kaa sagagwareseka dir munguhe. 7Qidabor seengw gaw a sager hung sleemeero kwaafaar kuunga ma da ayumitara asma kuunga a konga ta qawoge.8Ana kah hee aning iga lamabuun geera muk wa ale inos kuu ya/an nee garmoo hee dir geera malaya ar Mungu wa ale. 9Nee kuda an ie sa tlaank dir geera muk wa ale nee inos ani u sii dir geera malaykar Mungu wa ale. 10Umuuqo hee axweesanta tlakw ga oo dandu garmoo hee tlakwee mawos ki gurtlay ala kuda qeeruu hhoohhoo gwaa /oostini tlakweemaawo’s ki gurtlayka.11Kuunga burtunda huuw dir geera maraa saaliingu as tunduwa sakweslee muti hnee dir geera waawita nee mukduu haraeyar koom ala kuunga ma daawimitar kawa lee/ehhita ador aleeslaqwa nee art a oo dir in i ale. 12Asma qeeruu hhoohhoo kuunga nu intahhatis siwadaear hariim ooaro.13Heeko wak bara boo/aydidaa ir oo uintsoahhatusumo hhiyaa ee idabaweek gidaaba aalar aur-e qasiisi. 14Yesu ir oo diros i ale aaheee hee an igaqaas a heema tawa haruhusmo dir hunge /aqa daqaar iimar hung ngiwa qasmiisi? 15Yesu giri bay qaytsite ti harmagahha ma muk qahhuse tleehhitaara, asma daqaari iima tam ka yaariir dir heewo i slafingw hupka.16Yesu slaqsaywi guri dir iri i oo qaymor heeko daqaarmoina lo wahamat. 17Iri kilos oo bara muuruuwos i ale ador ni xiisi a adola? Asma dir balangw ee nguy qaasi i kahh. 18aluuwo iri oo adoori ana tleehh kuuntayee un fei/, kuuntoo ak ure’nguri tleehh nee balangw ee slee'meero ngway baradi qaas nee muruuee oo hatla sleeme. 19Daqani nay kilo ee, oo balangw yariiri u ukoom oo ni/aay kureeraa yaariri nee muruu hatla sleem aning alkwii iwiwitan ayiim an wahaam ne an wqalalaa/.20Ala hee aang kuri bay nee Mungu kung a daktahi xoloeraloa biliihe kuung a gwa, nee muruuda taa amohhee e maamis oo maa? 21Muk da qaari iimar baraaka yaamaa leelehhit nee laati inooin dir geexa Mungu gar ta kor i kahh alhhee ee loo slafingw iri a ado slafingw heewi.22Yesu eeharuseeros gari bay, gawa adoorihe an a kah madaawimatar as slafingwhung tawa kata ma/ayaaari? Laa sladoo hunge tawa kata mauxusari. 23Asma slafingw a gar af hhamita muruu/ay maaro nee slaqwa a gar afa hamit amity ta tlabawo.24Qawtetsitle i dahasindaka slem i buundaka mewar kon i a kaahh, tam kuuntay sleeme. Ala Mungu ga /ay miis! Kuunga aak abukkany tako ta tsiroro. 25Hee ideero dirhunge oo slafingos doogaro gu aleeslaw tam har qoomar niina tam ti daawiitimisi? 26Ala bar kuunga gar mina ar tlehhemko ta aleesleera i kahh kuunga masdawimitawi wa ale?27an a kah Sulemani tam daqarmoroo lo wale inos aa tsiitiisiika ar hhoohhoo ari /ayorir ale. 28Ala bara Mungu /ayor yamaa tawor wa tiimiit gari tsiitemiis ar laari daw nee matlo ari kwaahh gwa utii xwaar slay xay kuunga nu ak tsiitiisiike? Kuunga mustundu haratlintaao niina.29Kuunga maa leehhiitara gar ta/ayaa laqa gar ta wata madaa wimitara. 30Asma muk xoordu ti sleemero gar lelehhit, ala baabure hhung gar xuu gidaba ti ador kuunga kar slaa.31Ala waawuri ii mar Mungu ne lee lehhiitak nee Mungu muruuwi sleemero ngu dirgung i haniis slime. 32Ma daayumitara kuunga awa daqta niina, asma baabuuhung aa slaa waawiti iimada ngiwa haniisi.33Muruuda ta donda weerisaak nee tlatlawda ta sleera ka hanisa dir narkute tlakiibalo Fakiaki , Tlehau hiriitak daqari imorhueg iimarhung qaasaak, gawa door dida iwa baloo/aanuuraka didar fisusmo iwa hardihi ika nee babi ngiwa hhidindaka. 34Asma didar daqaari iimarhung i diri ne dida munerhung sleeme idiri.35Masok aga siinootindaa nee tsaasayhuna masok i ioh. 36Nee kuunga masok mu'k akoduxor lamaran qoomar binda hardah nee bir ateetini inooin piindo kawa adaa duxaa.37Ka tsua lawaleda akoin owna a lawa leda aa koin bir ne handah ngiwa xumsoriay an akah inos iri siinootin nee lawa leeda gari dahi is dir muuruu/aymar i ale gari muuru /aymar qasmiss. 38Aakobirna hardah xxwerawo laqa xweeraa dakiingo sagadiyuuseeros binga adoodi ay, sagadiyuseeda a muk amohhoo.39Ala ti xuak gidaba hee doo geera birgi xui siiwar fisusmo doowos kuwa in xumo xumsarwa iwir. 40Ala kuunga ti amohhe ese asma garmoo hee ni hardah siwar kuunga kuwa hara xuaaaka.41Petro iri oo, Aako slaaaysi nguna aten kilooten i oi laqa tam dir muu sleem'eero? 42Aako iri oo, lawalumoo inkihhimuuxkoom nee oo sagaloar kooma gala oo Akowos i qaasi gawa daanduu lawalero slemeero as muruu/caymanrin nguwa harmiisi qoomar hariima waale ab. 43 Kwa tswa lawaumoda a dooda ga tlehhit nee aakoowos gwayy adooda iay. 44An a kah aakoowos gun qaas daanduu muruuwos sleemero.45Ala i ya/aan lawakimoda iwa oi baraa' muuruuwos i ale qaytsiiti aakoo ee ki/imawo na tliik ala ti ooaro binga hhe ees ngina mucun dit taro lawa/er hhawate na tiyowo keyin iri kayin nee iri wahan nee iri onimit. 46Ako sgadiyosmo nina hardh ar delor ixuika are qomar xua wsl laqa. Nee inos kuri tlaaq nee kuri qaas dikwa nee mukduu inkihhmuu koomaka.47Nee lawalimod sla’aar Aakoowos ga xuu inos tay amohhe ee siika la qa slam gaa tleehhiika tida aakoowos i slai inos ku muux kangw kila wa ale. 48Ala lawalimod tidar diltar wa hariim gaa tleehh asma ngiwa xuiika inos diftaros ka ureeka ta kuda muruu yaarir gwa slay an dirose ta slai ka yaariir kuda taa muruu yariir i saayin inos kuawitus muruu yaariri.49Aning nina xaw asla ngiwa huuw baraaka yaamu. Alok geeraawo masok ina qaroo ot. 50Ala batiisimo u kom oo tir btisihindi aning a bara slaamayer yaarir i dirii ay dir i boo/i!51Xay kuunga ka xua aning nina baraaka yaami hardahi as wayda nguwa huuw? Aasla ay a adoosingeeka ala gar naahuw wa wakaari. 52Asma iimirhindihe baraa' doo muwi kooan mukda wakaawak. Awa tam tsar tlaampa aa misiyo nee kuda tsar i kuda tam tlaampa aamiiya sleeme. Ti wakaawak. 53Baaba garmaawos gu sii nee garma baabuuwos gu sii slam aayo dasiiros ga si nee dasi aayooros gasi. Aayo harer garmawos gasi nee harer garma ayos hhawaatuuwos gasi.54Yesu iri oo dir muk sleeme, kuunga tlafobiraaande/iwa wa tiimitiya akata tluwaay ni hardah ala adooda in qo tleehharut. 55Nee bar looa kinga tawo kwahh matlatleero kuunga akataa laari furaabirna bakuwa tleri akata tamangw i leehharut. Ala adooda in qo tleehrut. 56Kuunga a haahha fuse, kuunga doori nee yaamu i tsatsahhaa, ti tlehharumit demakaa gidabaros, mas tsatsahha ndaaka?57Ala kuunga kiloohung mas waawedaaka tida ganaa? 58Gidaaba nee sakwasleemusmoowok ti axwesani axasa ar gaaanslaay. Qoomar tawa dinkwari i kahh bar muwa durux ay geera harusmo doo ture male haaniis dir askaarmoo i ale inos kuung uri dahaas bara dootseegimo. 59An akah a baloo ti i taka baraa baradae hee/mooduu a/hhe eesay kwaybu.

13

1Qoomadar ar kilae mukko nina hardah kangw jukko Galilaya ngure diri Yesu ii oo' idor Pilato ngira tsuu/ nee ngire harags nar tseer ilahhoar in. 2Yesu ngire bay "Xay kuunga kawa xua" Mukdoo Galilaya anak mu'k iringer komaa ta Wagalilaya toqaar hatl slee'meero lok anagar kisa sleya nee tlakwemaqa? 3Aasla'ay an kah ala kunga bar hhoi'iindika aga qoro'ote ador kwisiya wa ale..4Laqa Mukda miba'anee dkt koda ta harhuu nee mnara baraa' Siloam, nee kire tsuu kawa xua in in ana'ak muk iringer kooma ta mukqo hatlaa oo baraa Yerusalemuri i dirii. 5Aasla'ya Ala ani akah ala kuunga bar hhoiindaka kuunga slee'meero an idosir qororo'ta.6Yesu slaqaseywi nguna alki/iit diri'in ale' "Heeko wa'k xaano /aantsi ata dahaas ngu koon baraa' qaymoores inatlay /aamu nguna leleehhitoaay gawos iale ala ngwa slayi'ika. 7Heedaa' qaymoor amohheemiis ngure bay areek baraa' kurika tam ninaxaw as niwa /aam arta'aaw gawaa' xaanowi ala gr na slaw i kahh. Tsateek. Gar yamu ngis hhititin aa mila Heeda qaymoor amohheemiis ire o' "Aso ala maweek baraa' kurkiye as nguwa kakanuus nee u qiroim.8Ala hee qaymoodar misabibu ga amohhe e mamiis iri oo, Aako kurki male maweek ana kakaanuus nee a xawi qaas. 9Baar kurko /aanu ngwa /aqwaal qar tla'ak i kaahh bar a laqwaalika kutsat.10Qoomasiye Yesu iintsahhaatimis wa baraa dooko oo salingw wa ale baloor sabalo. 11Nee /ameenirka wa'k i deer ar baraa' kurera mibane dakaafe neetlaang wananaay ngin aer nee ina qombiti neetam aleslemu i kahh o iwa sihhiit.12Yesu ngiwa ar ngiwa ateet ngire bay "Ayo ta geer baraa' wananaewoke. 13Dabaas nguna gawoos i qaas nee qomas kila slaqwatos tina tumuu's nee Mung ngure xirfemis. 14Ala urusmoodo doo salingw ina buhh asma Yesu ngina hhoes bolor deelor sabato. Wawutumo xooroda ngire bay "Deelor lahhoo i deer ar hee gadiyeeros ngiwa heehhit xawari dedor idor tis tundu hhoeemis a/a a deelor sabatorka.15Aako heeda ur oo doosaling ngure bay kuunga' a hhaahaafuse! Umooqo heewo dirhunge deelor sabator. 16Ala /ameeniri ar xwaylar Ibrahim inos nee tlaangw gaa tseeka kureer miba nee dakaat ala inos i hariindaake kawa gweeri bara tseegamoorhe bal deelor hung hhoomuuwo.17Qoomar iwa axweesi kuda sleemeero inos gu tlaampamisa kire murokees. Ala boo/aay sleemeero ire qwaldala/ oo asma murudaa waa/oo/umo slee'meero Yesu aa tleehh.18Yesu ire oo waawutiiimar Mungu gar kara slaqamis a mila? la qa an ngi gar ngir alqoo mees a mila? 19Gar kar sla qaamis a i/moo xaanoo ko ta baby hardali hee guna dahaas bara qaymooros niri ti iit ire xa anoo ur tleehhiit nee tsir/o tsuremain ngire gawa hale miiwos i tlehhit.20Ina male oo, Waawutiimar Mungu gar ngir slaqatis a mila? 21Kana slaqatiis ner gar mikaateer iri sluutimiisi ar /ameeri aa qas bara puuruu oo har afi qoomar dedaa tsar tam puuruuda sleemeero iri sluuf.22Yesu ina waaraahhar nar bara gixsadu nee aya iri hara loohi intsaahhatimis qooma. Iwa aa iiwos kay Yerusalemuy ale. 23Heeko wak Yesu guna yaahaas Aako muk ba/am kuniinawe Yesu iri oo. 24Ilakaa haru tleehhaak tawa data ar afkuu iiraakw asma ana kah awa yaariir, dahmu ngu lee/ehhiya ala ngu aleeslay aaka.25Qoomar hee do loo bira tlay afkuu do burngwa tseek kuunga tarsihhita tsee/aa wa ale tawa ateetiinda tawa kata. Aako Aako do gweereek nee kuunga nare bay tunduxuaka nee amor ta dahh aning a xuaaka. 26Kuunga kure bee/a na al/ayiimaan nee ana alwahamaan diwa nee kuunga nee kuung ana intsaahhatimaamis baraa yaamuuren wa ale. 27Inos kuung nuri bay, nubabw nu xuaka amor ta dahha aning a xuaaka quutle dir eene kuunga sleemeero oo tlakuuse.28Qoomar Ibrahim nee Isaka nee Yakobo nee aaruuse sleemeero bira aande baraa waawuti iimar Mungu i ale nee kuunga tundure tsee/ay kwaahh. Qoomaadaa kuunga tari /aa/amiinda tare /antlina kire qirtlimimis. 29Muu nir hardayh oo da/aaw dahh nee /iwu nee oo/ii ya kwaa dahh nee baso nee inooin tari iwiiti dir muruu /aymar bara waawiiti iimar Mungu he. 30Nee ti tsahhe baraa kuka oo aluudahha bahhoale ta geera i waaxaahh nee bara kuda geera ta alhhe eesay i kii/.31Siiwadar kilae Yesu kuri i daqay nee muk Farisayo kur bay Quutl diirihe amo hatla i tlaweeka= asma Herode inos i kuung gaa sar wa slaa. 32Yesu giri bay tlawse in tsangwda adbawak gidaabar qaytsiit bili nee matlo aning a neetlaa mer gusisiim nee tiqituse ngiwa hhoemiisi, ala bolor tam gadiyer ee alhheemis. 33Slam baraa' gumoidawo ar an iwa hariimu a an kumiit aayi eene bili nee matlo nee baloo qawo asma i ya/aa ndaaka aarusmo kuwa dir hotla i gaasi aqa har baraa Yerusalemu.34Yerusalemu,Yerusalemu aa maa hee aaruuser tsu/a/iim nee ngi tlaqwa nar tlaa/e koda. A tinda amoorok ya/aaw, a sagaawa, maga an mkok ngwa burumburta wa slaa dooda koonki tsooros ngir burmburariin bara hhaaper riwos ala kuunga aga ya/aandi iika. 35Qaytsite Mungu dloohung gwa geexay An a kah aning i baloo aanda aaka ay dir ti oo Ikwa tsuq kuda hardah ar umuu Aako.

14

1Looark wake ire daqay dir doo heeko oo muk Farisayo bolo tawa deelor hung/uma Eemee ngu baraa' moro /aymaro hara gigidin. 2Heeko a xir imit i dida geerawos. 3Yesu intsaa hhatuuser hara ayar Musa nee muk Farisayo giri bay hee ku hhoe hungu/usaro bolo sabatoro?4Nexes taa xasliit Yesu iri heeda taataahh gway hoes guribay quut. 5Nguwa hhe ees giri bay, dir kuunga e hee ideero oo bartaxes da qwaywos laqa na/ewos bira/eet baraa' hhalaangw oo ngu duuxaaka qomadar kila ewa ale deelor hung/umaawo? 6Inooin axwees an war qeesaro kaa as layka.7Inos ngiwa tsaahh idor mukda taa kwahhas idor later geera ngiwa tsawari gire iaxwees ar sla qa saay ire oo. 8Kuunga burtunda kwahhas nee hee duuxuu xuum kiteri oo taa i iwita mi tsawdiitara wane muk ta ak ila i wawa/ita kungae i deer oo ta daamaran. 9Heeda do loo oo kuunga na kwa hhas tsaraawo, birna harda, tundure bay kiteeri siyaa gee xawak mukwi ngi i iwiit daqani kuunga tare iwtanangw eer amor kiteeri oo hatla ka slasla/aar.10burta kwahhas iwitanangw awek dir waqaatiit daqani hee do loo birna hardah iri oo i mulqumooee qwalang ammori daqani kuung ture tsaahh nee mukdaa oo hatla ador tur ilaiwawa/i. 11Asma hee ti ureemiisku niinawees nee kuda ti niinaweemiis ku urees.12Yesu sleeme heeda inos ngwa kwa hhas nguri bay muru/aymaark bura tlehh tlatla/aangw laqa oo tsiindo mu/qeerok ma ateetar laqa hhaeewok laqa mar eefoowok laqa inslaa waywok oo daqaare as kahho inooin muwa kwahhasiyee bolohatlaa as tuwa bui.13Bar muruu/ayma ugwa tlehh narkuute na a teeteek nee taqooray nee muk ti qtir so/omit nee taampu. 14Kuung da qani tsuqa i sleer asma kuka gar ur buiya ikahh, asma kuung tu buu bolo waaslo/oo mukgana'amu koom.15Heeko wak a iwit dir mesa nee Yesu dinkwa ti ngiwa axaas inos ire oo kwa tsuq kwada moro /aymar wawitiimar Mungu ngwa /aay." 16Yesu iri oo heeko wak iideer oo moro/aymar ur ngwa tlehh muk yaariri ngure igu uus. 17Qoomar moro/ayma iwa xeer lawaalmoowos ngure ya/aaw dir mukda taa iguuus nguwa idaabay gidaaba qwalaasare asma moro sleemeero bu'uut amohhe eesaro.18Ala sleemero nina si iye umo heewo gar ngwa ila/ ngire oo gera ire oo aning qaimo aga tlaaxw ala gar tiwa hariim an qaytsoaw ani as an gurtlawang. 19Oo hatla ire oo ani awer mibbangw ar doosla ana tlaaxw hindi a ii arta aw naas gurtlawang. 20Oo hatla ire male oo ani aga duuxuum, idoorihe ani xemu ngu aleslawakan.21Lawalimoda ire ki/ kaqngwi guri oo dir aakoowos i ale, Aheeda oo do idori ngiwa axaas ire buuh lo wa ale, lawaalmowos ngure bay. Tlaw ar gaanslaay baraa' balabaladu nee baraa urdu narkute huuwang nee taqooray nee taamp nee muk tampu. 22Lawaalmooda ir oo Aako tising sleemeero naa kaba aa tleehearut tam hami ala pa/aa ngw i deer.23Aakoda ir oo tlaw tiit amor afeeni tsee/ay ale ay baraa urududa uren nee bara urdu muu harhhehhesek iwa dahi baradoo i ale asma doo ee iwa hatsi. 24Asma an a kah baraa mukda taa iigu uusi oo naa xay i kahh oo moro/aymar ee ngwa tsaaq.25Boo/oo yariri qoomar tiwa akona nee Yesu, Yesu in oo ngire hara warqay giri bay. 26Hee barnaxes naa hardah amoee nee inos bar baabuuwos gwaa aahiika nee ayoros, nee hareeros, nee na/iiwos nee haa ee wos nee inos birta aahhiika i (ee harusmoo ee) tlehhitiika. 27Hee bartakahi msalabaros ga garika nee naa aluuee wa ehharinka i eeharasmoee tsehii tika.28A ma'a baraa tla/angwhunge oo do' tlehhar wa sla ooo ala iwitakang as hariimar buuut ngi faari as ngiwa xui gidaaba ar do alhhe'esa buuuta? 29Ala do tlehhemuu wo burgwa ii mu/un nee aluuwo gay harslaaqat alhhe eesoro mukda sleemero oo adooda ga ar inos kun wa qasen tari oo ir. 30Heewi do tlehhemko guna iimu/un ala hhe ee siro hindi ngwa harslaa qaat.31Laqa waawutmoo wak barnaxes i slaqwar ar slaa nee waawuutmoo hatla aqoin ala iwiitiike, tiri ala alqay tsit gidaaba inos nee muk kumer mibang ka aleslayang tawa slaqwi nee waa wutmoodoo hatla oo muk kumer tsar koom oo ni amor qa wa hi iit. 32Baranaxes ngaa ar gidaba sla qwaara ga aleeslayka muu gun ya/aaw as wayda nguwa firiri dir waawutmooda amor qa wa hiiit dir ir amor qa i kahhi. 33Gawa adoorihe bara tla/angwhuge hee eeharusmoee tlehhit i kahh bar naxes muruwose aaya/anikang.34Diwi ka hhoo ala diwi maamahhaywos bira fak gar ki qaasi a mila ar iwa maamahh? 35Gar wa hariin i kahhh i har ndakan wa yamu laqa qoroiro aqo kan baraa' tleqor i kwahh hee barmaxrs iaa axamis ngi kon i axaasi.

15

1Ohumuu ser koodi slemeero nee tlakuuse Yesu kure i tseewuuquy kuwa iiar i qaasi. 2Muk Farisayo nee intsaahhatuuser hara eyar Musa tay qunuunuu/ ta kaahi, "Heewi mis tlakuser kwahhamiis nee inooin i a/ayna".3Giri slaqsay 4Hee wak bara tla/angwhuge baribir naxes bee/angw Tsuru kon Aqo bee/angw mibeeros gwaleel nee gwa leel ngun geexay bara qawo nee ir tlay tada aa qwat ngire leelehhituu ay ay dir ngi slay. 5Birnga slay iri qwalalaa/ngire gawaa sumi ii wos i qaas.6Ay dir do mulqeero's ngire ateet nee inslaawywose iri ooi qwala la/are dinkwa nee ani asma bee/ir ee tada aa qwat ngaa slaaw. 7An akah gawa dawriwo sleemee ta idoorir qwalalaa/as hee wak oo tlakusmo oo aa hhooin muk mibeeri gwaledl nee gwaleel ba/a oo gari a mukuu koom oo hhooii iing ngu slaa a ka!8Laqa a/ameenir wak iber shiling mibangw koon oo wak bira gwaar idir i/iisi a idola? Aqo tsaasi ngin da/ do ngwe fits shilingmooda ngure hhit ay dir ngu sleer. 9Sleemuuwo burngwa hhe'ees mulqeeros ngire atet nee inslaawaywose, ngire bot qwalala/are dinkwa nee ani asma shiling moo ee kwada aa qwaar ukwa slaw. 10Ani kah tam malaykar Mungu sleeme i idoodar qwalaala/ as hee llakusmo oo wak a hhoin Yesu.11Iri oo, Heeko wak i deer daaqay daaqoo tsar ngu koom. 12Kwada niinaw baaba moroowok kwad ani wa hariim qaiisang moroowo's kwala kon ngure nooin i qasimis.13Deelor niina iwa waarahh garmaada nina moroowo's ngure guri dekwar qaas sleemero iri hhayuuy baraa yamuu saaw. Amodoodae moroowo's ngure hhitaatindinkwa ar urdu gana a aaka. 14Moroowo's sleemeero nguwa faak giyer ur nire tleer baraa yaamuudae inos sleeme ire Waasla'aamuut.15Inos ire tlay ay amor heeko oo yaamuuda inos ngure baraa' qaymoooros i huuw bayno ngiwa /aymiisi. 16Inos qa fooda bayno i/ay ngire wa tlakwees ngiwa qwarkos ar tse'eemusi asma hee ngwa gar i hariis i kaahh!17Inos tire aldakuu't muuroowose ire oo sagadiyuuser dir doo baabuu ee wa gadiyuus a maga ar meetor geexaxaw nee an qwari baraaka wa gaamiis. 18A tlaw niwa amor baabuu ee kaw nee ngure baw baaba an aka tlakwees geera munguhe nee geeraawoge. 19A hari imaa ka alkwii tawa garmaa wok ar ateetin hara faarang amor sagadeyuu seer i ale.20Ina tlay ire amor baabaawos iwa amor qa saw i kahh kure ar nee baaboowo's kure gurtlay Baaba iri amooro's itiiaa' in guri slaqwato's i oh, ngure ma aas. 21Garma ire oo baaba aka tlakwees geera munguhe nee geeraawoge, ahariimaaka alkwi'i tiwa garmaawok ar ateetin.22Ala baaba la waa leeros ngure bay in qwaarir hhoo huuwaere nar ganslaay, utsuusaak dakos saxaamoo' qaasaaka ya a ya/a tai dahaasaak. 23Awuu aa yaatli huware ku gasa aten daqate a/ay ri maan tare qwalala/aan. 24Asma garmaa ee kwi geeraawo aa gwaa nee hinti na wasloo/ geemawo aa qwaar hinti ukwa slaw bara/kure ii mu/iin.25Garmaada ur i baraa qaymor i dirii niwa kii/ amor doo i ale iwa tsee wuy afor daa aa ngw nee/aatso gana axaas. 26A sagadiyusmoo ngure ateet ngure yahaas kangwi a mila? 27Ngure bay hhiyaawok na harda nee haaboowok ngula awuuda yaati i gaas asma nguwa male slay iwa slafi.28Garmaada ire buuhh dahamuu baraa doo ngure sii aluuwo baaba nire baraa doo wa ti iit ngure harhheehhe'misoo ay. 29Ire baaboo ilawaats ire oo, Ga/aa weeka ani kuung unaa sagadiyumamiis kureeriika sleemeero nee qoomar hara'ayaro'k ngiwa waqaa i kahh ala tam deelmoo lee oo naa ani i hariis i kaahh niwa qwalala/a an nee mulqere'ee. 30Ala garmaawok kwi niwa hardah oo moroowok ngwa a faak dinkwa nee /ameen=ar tsaatuuse ukwa awuudaa yaatlii i gas.31Baaba ire oo garmaa'ee' ani nee kuung a dinkwa umoo deelooro nee gar an niqo kooma atok. 32Ala tawa qwalala/aan nee tawa bara/aan i qoon asma hhiyaawok kwi geeraawo aa gwaa hinti naa waasloo/ geeraawo aa qwaar naa hinti ukwa slawaa'n.

16

1Yesu ihharuseros ngina male bay Hee koo wa'k ideer daqarmoo nee hee koo nguna sayin gadiyros i ale nee kunavuutis ar gidaaba hee daa asayin i daqariima roos hhititin. 2Ala daqarmoo hee daa nguna atet ngure bay "Gaari niaxamis tando wage a mila?3Sagesihhifusmo daa inaoo baraa munawose Gaar nitlehh a mila asma aakko ee ihenges baraa' gadiyeri aaisayini? /Uuru dosla ukomaka a kilaliq firoroo. 4Axuu ar nitlehh gidaaba birtahenges baraa gadiyer ee ar sagesihhimitawo muu iwakwahhasi baraa' marein i ale.5Alo sagesihhitismo inuser aakko woos ngina atet sleemeerowo oo geera ngure bay gaar tuwainusi nee aakko ee urewo? I 6Inoo xooslaar di/i kipimanusi tsiry ngurbay slo/i roog tatahhe, iwit neer ganslay miberi koan goimeek. 7Alo kodaa oo hatlaa nguna bay ina rog urewo? Inaoo xaaslu ngano kurpimamin tsiru Ngurebay slo/irog tatahhe miberi dakaat goimeek.8Aako daa ngunaxirfees sagesihhitusmoo daa asma ngiwa tlehh neer fuqurangw. Asma mu'k dandoyamu kaa fuqrangw uur kukon nee tangadiyus neer fuqurangw nee mu'k in mu'k daa oo gwa/atema ba/a. 9Ani kungaa tungubabaw mulqiima tlehhitaak neer daqariimar hara/untsa daqne bartakayi aluwo birkahh tunduwakwahhasi baraa' hotarir alhheesay koomaka.10Hee daa inkihhim baraa' gaar ninawe wa loo kuinkhim sleeme baraa' ar uree. 11Bartakay kungaa inkihhimu uu kondaaka baaraa' dagariimar hhituruumaro hee kungaa tunduharatlintii tunduwaqasi dir daqariimar loemawo? 12Nee bartakayi inkihhimu ugatlehhiika qomar daqariimar hee ghatlaa kawaargadiyusaa hee tohung ar kilaa ngihariis?13Ikahh lawalimo ngialeslaw muk tsar ngualeslaw asgadiyeroo asuma o wa'k ngusi nee o hatlaa ngure slaa' laqaa tinohiyaa nee kwi nee kwi ngure waqaa. Aalesleraaka daqariima nee Mungu kiwaasgadiyusa.14Alo mu'k Farisayo koda peesar slaa tisi sleemeerowo kana axas kurewaqaseen. 15Ngireba'y a loo kungaa tinganamu i harafadikta geera mu'k wa ale Mungu muni i huung ngixuu. Asuma gaar a xirfuut dir mukko in slasla/aru tlehhit geera Munguhe.16Alaado nee aruse inaderuut ee balo Yohani niwahardah. Imir afqomasiye ya/abiro hhoo ar wawutiima kana alki/it nee umoqo heewo muru ngun ar dah. 17Ala kainsahh dawrii nee dandoo yamu iwaqwariyaa taa goir wa'k iwaqwadang ar alqado.18Umoqo hee hareroos ngamay ar hatlaa ngire dux in fuquus sleeme o todaa tagexay ngaduxii aa ffuquusmo.19Heekoo ina deruut o daqarmoo o inqwaro kalay sira/aaten ngudahmamis nee kitanir hhohhoo oo qwal/a/at umoqo deeloro asuma daqariimaroos kawauur. 20Narkidumo koo wa'k taba'y Lasaro kunaqaas dir tsufe do' nee i inkahhai kon. 21Inos inailatleerus tiwaaxatisi neer meetor huhuum wa baraa' mezar daqarmo da saaye sleeme nire xeer inakahhai woos ngiremahhan.22Narkusumo daa iwagwa kunatatahh kurehardahas dir de/ebo Ibrahimu. Daqarmo da sleeme ina gwa kure fo'l. 23Nee baraa' gaiwo iwagawta qaytsit Ibrahimu ngunaar imir amor saaw wa ale nee Lasaro baraa' de/ebowoos.24Ina/aal ireo Babaa Ibrahimu gurtlawang Lasaro ya/awang sagi ditsa woos ngitikisi baraa' maay tsifrang ee nguqwal/asi asuma tiloowa slahheemis nee asla ti.25Ala Ibrahimu inao Garma ee inslawe kuung umo gidaaba baraa' hotawoge moroo hoo unailaot nee Lasaro sleeme o tlakw nguna slay. Ala hindi i diri i dirii i qwalalaa/ nee kuung a salhhahhaa. 26Neegwaa tisihe bohonto tlaranteer i tla/angwreen i dirii umo gidaaba kwada o amoren ti o amosi keemu slaaa' mindiwaxayee o amosi amosi mingiwakayee.27Daqarmo daa inaoo ufiririm Baba Ibrahimu gdaaba ya/aweek amor do baboee. 28Asuma ikoom hhae koan asuma ngiwagurbui axurumiit niwaxayaa diiri ar slahhaanu.29Ala Ibrahimu inao ngikonaa in Musa nee aruse maweek ngiari qasiyee inooin. 30Daqarmo daa ino Aa idosiyeka Babae Ibrahimu bartakayi hee baraa' gai dahh birngaharadaqay tahhoiin. Ala Ibrahimu ngura bay birngaiari qasiika in Musa nee aruse kibaloilaxafuka tam hee birawasloa/ wa baraa' mu'k a hhan. 31Ibrahimu iri oo Musa nee aa ruuse birka iiari i qaasuko tam hee naa hara muk aa qaatlwa waasleel gurbuuro giaslayka.

17

1Yesu eharuseros nginaidabay, moroomuu iringe kawaslehhiti iqotiimamit, akangos kwada ngi tslehhit. 2Geera iwaqond alomaso heesi kuritla/ano xoslingwi itseg slami gawaisa kure kwahha baraa tlawi tahhiya owak baraa koka ninakwe nguwa ilaxafi baraa iringedar ale.3Tixundee ado'r hhiyawok uburasadakusu igahhate, sleeme gurtlemu burngwafirin gurtlawek. 4Burasadakusafi ki/mafaqwa bara delor wake naxayi de losi wak dirok ale ikayi gurtlawang gurtla wek.5Ya/abuse ngunaber Aako, haratlintaaore'n dogang. 6Aako inaoo gera bar takahi haratlintao'hung abar ado'r ilimo haradarii, geraa aaslera xaan owi o/atsi kwaidabeta, tu/utu tiitar awy bara tlawi daqane sleeme tundaiari qaa's.7Daqane ama'aa' di'r kuungae kwada lawalimo kom oqayimor doslo na sleeme be/aw ngudeem ngure idabay bir naki/i wabara qayimo qwalang nargaslay iwit moroo/ayma /ayek? 8Aluuwo nguidabayake, moroo/ayma qomasang /aymaro nihhees mkanda tsege asqwiluyusak ayidir moroo /ayima ngwihhes nee wahang baraa hheese wadisi a/ayinda te wahanda?9Sleeme iqonda kuwanaasario lawalumosi asma ng'a tlehhe tada kuwaidabayi? 10An idosi sleeme kuunga akatlehhee tada tinda o oak ate'n alawaler harimaka. Anatlehhan tadaa kilo's qom waaten tlehharo.11Inatiit argidaaba qomar iwahhayumiti Yerusalem, inawarahha nar qamar Samaria nee Galilaya. 12Qomar iwadahi baraa kijiji wak, amosi tinado gi nee muku mibangw o ukomar koma tanasihhit amor sawu. 13Tanau u tanao "Yesu, Aako tundugurtler:14Qomar ngiwaar nginabay, tlawuse lilaqandee wa dir makuhani inooin sleeme qomar iwadaqaqayaa' kin'amohho." 15Diriine o wak iwaqatsiti gidaaba ahhoay, inaki/i ner u'umor lowa u'r slufay ngure ki/imis dir Mungu. 16Inagurungureit baraa yaa Yesu ng'weslufunisi, ino's ange are Samaria.17Yesu ngina mu/ewats inaoo aluwo aamohhoayike sleemero mibango? Imola kwadohatla gwalel? 18Tam'owak ikahh oaar' aki/i oslufay ngwaki/isi dir Mungu, aqo dahayumo kilos?" 19Ngunaidabay, watlawo tlatlaw haratlintaao'rok aba/amis.20Kuwayahas nee Mafarisayo mfamle o Mungu daqala mixer, Yesu mu/ewats inao, "wawiliimar Mungu agarkarokang gidaaba tage/era. 21Sleeme mu kaoinakang qatsiti diri! laqa Qayitsi amor qaa asma wawitiimar Mungu ibarahu'ng.22Yesu eharuseros nginaidabay, qoma ihardat toda tasla kawaonda balor wak ar na/e Adamu, ala aandaakang. 23Tundubay, Qayitsite, amorqa! qaytsitee disi! ala maqatsitar' awaraa, sleeme midigir delaraa. 24Ado'r mankarita gwa/at tsaamis waga wa dawri wamor kaamir wak ay toqa ar hatla, idosihe sleeme na/ay Adamu nixay nar slaqasesi balo delorose.25Aluuwo sleeme iharin bade nguwa/ay wa baraa moro yarid sleeme kwisi nee garti. 26Ado'r baloda ar Nuhu, daqane slaeeme ado'r baloda ar na/e Adamu. 27Tana/ayin tewahan, tanaduxun na keduxut ayidir baloda Nuhu iwadaha baraa Safina na qarika ninaxer' tanahhan sleemeero.28Sleeme a doda balo delo lutuuwo, tana/ayin tarewa, tanatlaxun kewerimis, tanadoslo marayi ketlehhit. 29Aluuwo balo Lutu iwatlay Sodomaro, inatlutuwe asla nee kiberiti ogawadawuridahha kinatsu/u sleemee'ro.30Daqane sleeme aqodosi balo delor na/ay Adamu burkwagehhoes. 31Balosihe maya/amara ogawadarir diri ar do iwaaweri xoslumowos nguwatatahhi wabarado, na sleeme maya/amar obara qaymor' diri iwaki/i amor'do.32Islawimak hare Lutu. 33Umohe ngiaraar gidaaba hutariros ngitu/um ngiqo qwares, sleami kwada ngiqwaremis hutariros ngitu/u.34Un'babaw, qomasiye muku tsar ider gawa qatow wake wak kurtlay, na ohatla kuge xay. 35/Amenar' tsa'r ider ar balang xoslim ar wak, wak kar tlay nee ar hatla kagexay. 36Mu'k tsar oo baraa' qaymori dirii wa'k ku'r tla'y oo wak ku gexay. 37Kuna yahaas a amola Aako? Ngiwa ba'y dir tuaa i dirii ana dir gware's ii burumbunt.37They asked him, "Where, Lord?" He said to them, "Where there is a body, there will the vultures also be gathered together.

18

1Aluuwo Yesu ngina ii tsahhatimis asma inooin gar iwa harina Mungu ngun firina dello sleem asma mata diqetsatit. 2Mata waoo har ohusumo baraa gixsarkaa ider imos Mungu' Uaiwawa/ika.3Nee baraxsadee hharka ider ar kwaloo ino ngun kwaslemari ee ar ngiwa ale/isi dir wakusumowose tada inos wa hariim ngiwa sleer. 4Nee har ohusumoda ire ala sii, aluwo iri baraa muunowosi io aning a Mungu ilaiwa/a/ataka slamti muu'u garari xuaka. 5Nee kwaaloon ani idaawitimis bira idon domit aning aluwo islaaqati dawitimso nee garkas hhoo ani an alee/is.6Ako ire oo Harohusmooda gari amu tlehhiitaaka uka axasi'iike idor aa kah. 7Xay Mungu mukos kwada aa tsawar ngu ak alee/iisika hariimarin ngiwa slay kwada inos ngui /aa/amima tlatla/angw nee amsijo inos iregawduya ngiwa alee/isii? 8Ani aka hari'i marin aka haniis ar gaslaay, tam adoorihe qoomar garmoo hee binda kii/ haratlintaao ngi ari barakaa yaamuwo? Kii/ haratlintaao ngi ari.9Yesu slaqsaywi nguna male dinin oo as mukko ta kiloon harafaar tawa muk hota banaa muk hatla sleemeero kure waqaqaa ngire bay. 10Muk tsar ina tsa/an amor doo Mungu ta saalingw ay oo wak a hee Farisayo nee oo tsar a ohumusmo koodi.11"Hee Farisayo in silihiit ire adoorir firin kilos ala Mungu' an kuung u sluufimus asma aning a ador mu'k hatlaeeka aador fisuuseeroka nee ador al/aymuuseroka nee ador fuqeiy seeroka laqaa a ador ohomusamoowu koodi rooka. 12Aning an gwaawawiim baraa' wikir wake sagaawa tsar. A ila hhooar hanimaamis baraa daqaarimamar ee sleemeerowo ar wak baraa' mibaango tawa ar Mungu.13"Ala ohomusmodui kood, amorqa" saaw gana isihhit sleeme tam iwa gawti gayti nga qiitliika ago har da/ebowos ngina pupuxumiis iri oo Mungu' ani gutlawag aning a hee tlakweemaa koom. 14An a kah kwi iri watil amor doos kwi kilos an kuda taa ganamii harafaar asma kuda ti kilos ureomiis kunimawees nee kuda ti kilos ninaweemis ku ures.15Na/aa ninakw kina amor Yesu ii huw asdabaawo's ngiwa gawaaiini qaasi nee ngiwa tsuuqi ale eeharuuse adoda ngiwa aan mukda na/aa koom ngure igahhomit. 16Ala Yesu ngire ateet amooro's ire oo na/aaaninak mawaagay ni amoree ihardiluye mi ila/aamara asma awa idor koka wawutiiman Mungu atoin. 17Anan kah hee waawutiimar Mungu ngaa ya/aanika ador na/oo nena wa ale i baloo dahika baraa' wawiitimarhiye.18Heko ur Yesu nguna yahaas intsahhatusumoo hhoo ador ni /is a idoda ar slafing alhheeesay wasl ngur aal? 19Yesu nguna bay mis hhooeemar atitiin? Hhe hoo i kaahh aqo har Mungu kilo's. 20ihhi bare haraaya axu fuqi ma awar hhee mugaasaar gar hee ma fiisar hee mu laamataitsatar baabuu wok nee ayirok ilaiwawa/eek. 21ire oo tising aka boo/ees sleemeero iimir na/uumaree wa ale.22Qoomar Yesu ti ngiwa axaas ngure bay tam nami gar wak awa/arur muruuda ta koon sleemeero weeriseeka nee peesa da ta sleer ka narkusir i qasmis dadqaaruiimarko a gawaa' dawri eer. 23Nee inos ti ngiwa axaas iri lo wa gurhaamiit asma inos lo wa daqaarum.24Yesu gari tsaahh idor ira gurhhamiit iri oo ga/aawak ador dagaare kar gawit dahaamaa baraa' wawutiimar Munguhe. 25Kainslaahh ngamia iwa wararahh ner baraa' forxar lagwa ta daqaarumo iwa baraa' waawutiimar Mungu i dahi.26Mukda aa xaas tari oo ala barqo idoosing hee ba/am a maa? 27Yesu ire oo tadaada dir muko ya/aamaka dir Munguhe i ya/aan.28Petro ire oo ba/aawaak aten mororen sleemeero umo geexaawaan kuung ure eaharan. 29Aluwo Yesu nginaidabay, amin, tundubawo hee tamowak ikahha odo' ngwagexay laqa hare laqa he doin laqa xwaylite laqa na/a, asma wawutima'r Mungu. 30Kwada moroo yard nguilaoh lowaale wa bara dando yamuka, sleeme wa baraa yaamu hiita slafing alhheesekomakang.31Qoama'r ngiwa haragas kwad mbane tsa'r nginaidabay, qatsite, a tsa/a/aman adoqaqaw an Yerusalemu na moroo sleeme kwada tagain na aruse as gamaa Adamu kubuutis. 32Asma kuqas baraa dabaa' muku abangan ika kumoroo slasla/aren i tlehhe na tlakwema, sleeme kwaitsuqun. 33Qoma'r burngwahheesi diftar ngugasiya na balor tam iwasloo/.34Moroowi ngwatshhiikang na /ayimuwi kwa lu/u wa inooin na garatsahhi ikahha gawa tada taoi ni.35Qoma'r Yesu iwaharaharnda Yeriko he wak o tampa aiwit bahhi uruwa iale/isefirini. 36Qoma'r ngiwaaxas bohhar mu iwararahha ngi naifahas garnatiit amila. 37Kunaidabay gidaba Yesu o Nazareti iwarwahh.38Aluwo heda o tampa ina/a nar /uru, ha/e Daudi ale/isang. 39Kwada ang hiita nguna igahhati hesi o tampa, ngunaidabaye xasliti. Lakini ino's ina aka/a nar afoo uren, me/e Daudi, ale/isang.40Yesu inasihhit nginaidabay keqa huwari dirie aluwo heda o tapa nguwa haratsewuy, Yesu ngunayahas. 41Garita slaa amila nitlehh? Inao, Aako, ganisla ana xumisi.42Yesu ngunidabay, xumso slaweka tlaratli ntaorok aba/amis. 43Aqodisi xumso ngina slay Yesu nguna digirdel amorihe Mungu nguslufe ik/imis. Tisi ngiwa ari, mu sleeme Mungu nguna xifesi.

19

1Yesu inadaha ire warahha ner tla/angw Yeriko. 2Nee disiye heeko wak ider kubay Sakayo inos a uruusmoo mukda amer ohiim slante a hee daqaarumoo.3Gerho nginaslaa Yesu nguwa ari a hee idola ala idor ngur ari nga sleyka asuma bolay muu asuma inos ku qoqomamar walo. 4As idosiye ina tiaain wa geraa muu ira tsa/an gawaa' /antsi as nguwa ari asuma Yesu a nakaa/ iwa uruwaasir waraahhi.5Yesu iwaharda dida inaqaytsiit gawaa' nguna bay Sakayo aweerang ner gaslaay asuma bili ani a dir doog i deel. 6Inamutliit ina aweer ngure kwahhaas ner qwalaa/. 7Muu sleemeero tisi kawaa ar tare humuma tare bahhuus ta kahi a amor do hee iru ngusmoo kay.8Sakayo inasihhiit ire oo Aako qaytsiit Aako daqari'iimar ee' a tla/aqasiis ngire haniis dir narkuuse nee bar hee naa ga hayo deir aki/iis saga wa tsiyahh. 9Yesu ina oo bili ba/amaa na hardat dir doowi asuma inos sleeme a garma Ibrahimu. 10Asuma garma hee ninaxay nguwalelehhi nee ngiwa ba/amiisi mukda a qwaar.11Tisi ngiwa axaasiye inakumiit awento nee slaqasaay ngure oo asuma ku tseew amor Yerusalemu nee inooin kawaxui wawiiti'iimar Mungu na naka/ awaa ari ner gaslay. 12Ngina bay urusmoko wak inatlay aya sawa as wawiiti'iima ngiwa ilaoohi alo nirekii/.13Sagadiyuusero's mibangw ngina /akaa ngire aleerii mibangw haniis ngina bay laqwaltisaak. 14Alo muk ayaawo's nguna waki nee ngwe mu'k iya/awi nguwa digindeliiya ngwabaye sla'aanaaka heewi tuwasawawiiti'in. 15Alo iwa kii/i amor do aluu kuwa wawiiti'imar i haniis ngina bay sagadiyuseda a pesar i haniis /aka'are as ngiwa tsahhi umoo heewo gar na slay baraa' toda a laqwatlisi.1716Hee geera ina oo Aako toda na haniis ileeri mibangw oo hatla nga huup. i qoond sagadiyusmoo hhoo' Asuma inkihhimo ugatlehh dir gar nina uray u sleer gawaa' gixsadu mibangw.18Hee tsar ninaharda iree oo Aako ileerida oo hatla kooan nga huwiiye. 19Urusmooda ina ooo yray o heek dando gixsudu kooan.20Oo hatla ninaharda ina oo Aako Pesarok ti aga amohhe'ees baraa' warqamo. 21Asuma anadaiiyunt kuung a dihh ahenges toda ta amohhe'eesika nee abu'uun ar ta dahasiika.22Urusmoda ina oo ner axwenitok ar kila un sakwasleemunt kuung sagadiyuusmo tlaakw axuu gidaaba ani a hee tlaakw atatahh ar na qasiika nee abu'uum ar na dahaasika. 23Hhe'ee pesar' ee masaqasiika dida kawaa laqwaltimiisi as ani birnakii/ ngiwar tlaw dinkwa nee slaslawaaro's toda na sleer.24Uruusmoda mukda a sihhiit nguna bay ilaangwsi hayohaak ku haniisa dir koqa oo ileeri mibangw. 25Kuna bay Aako inos ileeri mbangw ngi kon.26Tunubabaw umoo heee gar koom ku qemuuhee'ees ala hee gar koomaka tam toda i koon ka hayoo. 27Ala wakuusr'ee kwada nga si'iiye ani tawaa wawiitmoo huware dir geraae tsu/aak.28Aluu tisi oo aro ngiwaa hhe'ees ina geray kumiit iwatsa/aa/an Yerusalemu.29Iwaa nakaa/ Bestage nee Besania Isapoo tlamar misetuni eharuseero's tsar ngina ya/aaw. 30Ngina bay tlawoe baraa' (gixsanq) kijihirqa ar isalaway baraa' ate gureediir daqway a haraatio ta ar ta i tsa/aanika nee hee gwerare ngi huba amor'ee. 31Bar hee tuna yahaas amila musgwadita ta o aa Aako ngun slaa.32Mukda ta ya/aw ninatlaye gurendi ngire ariiye idoda Yesu ngura oo. 33Qoomar nguwa gwaditiiya muk gureendi loo tana oo mila idori gureediri mas gweediita? 34Tana oo Aako ngu slaa. 35Aluwo ngure huwiiye amor Yesu inqwarooin nguna hhafyee dando gureediir daqway Yesu kure tsa/aas dandoda. 36Iwahi'iiti muu inqwarooin kuna hhaf baraa' balabaala.37Iwaa awdiiti tlomar miseituni eharusero's sleemeero tana qwalaala/ Mungu kure kirfeemiis ar afor ur as kangw ure'n na ariiye. 38Ikahiiya kwada ta tsuq wawutmoo hi'iit ar umoo Aako wayda gawaa' dawri nee kirfu gawaa'!39Mu'k Farisayo bahha aleero baraa' baraa' Ba/aydae nguna bay malimu eharuserok to xasliite. 40Yesu ngina bay nubabaw koka tla/u afoo ngi tlesiya.41Yesu iwaa nadaa/ dir gixsa ngina alee/aa. 42Ina oo' tsini gerho bar xu baraa deloriihe ar bili kangw waydowi huwaahuuw ala hindi anahhaat ilawoge.43Asuma balo nihardat ar wakusmoowak sluma ngiwaa tlehh dir islaweewok nee tureharweer nee tureminqiis badu sleemeero. 44Ture daahh yaamu kuung nee na/aawake. Tam tla/ano wak kugexayka dando kwaqa asma agatsahhiika qomar Mungu uwaba/aamiisar slai.45Yesu ina dah baraa doo saliingw ngina gusiisin kwoda weriimiisa. 46Ngina bay ka gooin dooe a doo saliingw ala kuunga ugaa doo qwatluuse tleehhe.47Gawaa idosiye Yesu ina intsahhatimiis wa baraa saliingw daqiislem uruuser uren ar saliingw nee malima haraa'aya nee geraa haruuser muu nguna sla'iiye gasaro. 48Ala uruswar ngur gaasiya nga slayi'iika asma muu sleemeero kwa lo wa iiar iqaas.

20

1Balorka wake Yesu muu nguna itsaahhatimiis wa baraa doo saalingw nee /aymuu Mungu ngure alki/iit, geraharuser uren nee itsaahhatuser hara'ayar kure i daqay dinkwa nee bariise. 2Tare axwees kure bay "Ti adbet morowi ta tlehhit aleesleremuu kur tlehhit agala? Laqa a ma'aa aleesleemusi ngwa hariis.3Inos ngire bay "Ani sleeme a mahamiis Oaari. 4Baatiismoo Yohani i dawri dahhi laqa amor muu?5Tare kiloin axwees tare kah Bara ooan i dawri daahh ti mahaas gidaaba musa haratlintiika? 6Nee baraa' ooan amor muurngin daahh, tundu tlaaqw ner tla/e asma Yohani kwaa tsaahh idor tar aarusmo.7Gawaa idorihe kure bay ngu xuiyaka amor i dahhi. 8Yesu ngire bay Ani sleeme ngi ooaka aleesleemuu morowi ngur tlehhit.9Muu ngure slaqaserwi bay Heeko wak qaymor sabiibungina dahaas aluwo ngire saayin dir doosluser sabiibu aluwo inos ire hhayuit amor ayaa saaw ire hoot deelor yariir. 10Qoomar bu'uung iwa xeer lawaalmowo's ngure ya/aaw amor doosluser sabiibu as bu'uung nguwa bihha leehhi. Aluwo doosluser sabiibu ngure dif kure ki/iis ner dabaa tawo.11Aluwo lawaalmoo hatla ngure male ya/aaw nee inooin kure male diif kure kilqiis waalo nee kure ki/is ner dabaa tawo. 12Oo tam ngure male ya/aaw inooin kure tlaqimiis nee kure guus baraa qaymodae.13Hee qaymo loo ire oo idor ni /iis a idola? Garmaee kwada oo sla'arusmo un ya/aaw dooqa bur kwa ar ngu ilaiwa/iya. 14Ala doosluser sabiibu nguwa aan tare kiloin axwees ta kahi, kwi an aliitumowos un gasaan kahho alii a toren.15Kure duux wa baaraaa qaymoda kure gaas. Aso heedoo qaymo loo ador mu /isi a idola? 16Bir na hardah aqo dooslusedar sabiibu gan qororo'os nee qaymosi ngire mu'k hatla i hariis. Ala inooin kaangwsi nguwa axaasii tare oo' Mungu aa sii.17Ala Yesu ngire i qaytsiit ngire bay Goirii gidabaro's a mila? Tla/aar qwatsiruseua si aa tla/aar ur tleehhiti ar do ira gawduy? 18Umoo hee kwada aa huu gawaa tlaa/ari aqo in qeqetin. Ala kwada tla/aari aa i hur inos in nasusu'ut.19Aluwo wawitoda uren idor kur oohi kare leleehh siwadar kilae asma kana tsaaha slaqaseeda aa axwees an inooin. Ala kuna daayut ooharo asma muu. 20Ala kure tawo ga/aay ner fuqraangw muu kure ya/aaw oo taa slaqsee muk gana'amuu koom tleehh as kahhoo /aymu kuwa slay baraa' axweesenewose oo kur sakwasleemuuti dir ga/aawsmo wawitoo uren.21Inooin Yesu kure yohaas ta kaahi itsaahhatusmo aten a xuan kuung tada gana an kat nee an itsaahhatimis moroo loema nee kangw uroo hee u yahamiska ala kuung an itsaahhatimis uruwar loemaa Mungu'. 22A harimaro waawutmoo muk Roma kuwa kodir i hariisaan laqa aasla'ay?23Ala Yesu fuqrangw in kwad ngure tsaahhi ngire bay, 24Asso peesmosi laqaamare slaqsewi gawakii dirii nee gooirihe awa ma'aa? Tare oo slaqsewi nee gooirihe awa waawutmoo muk Roma25Yesu ngire bay Ar waawutmoo mu'k Romar wa hariim amoro's ti hariise nee ar Mungu' wa hariim amoro' ti hariise. 26Ala gawaa axweesenewo's kwada a haahi ooharo kwa alesslayka dir geeraa muko tare waa/ooo/as axwesenewos kwada tare xasliit.27Mu'k sadukayo bihhale Yesu kure i daqay kwad kahha waslo/a i haahh, 28Kure mahaas ta kaahi itsaahhatusmo Musa hara'aya ngina atee i gooin ar gidaaba hee bar hhiyawo's aa gwaa nee harer a geexay bira na/ee koondaka hhiyawo's ngi aali as doo hhiyawo's iwa tlay.29Hhaekaari faangw i daya ooo geera ina duxun ire gwaa na/aay ngu konka, 30nee tsar sleeme ngire aal. 31Oo tam sleeme ngire male aal nee sleemeero faangwamawo nee tare hhan. 32Aluwo haredar kila ire gwa sleeme. 33Balodar waslo/a birna hardat inos a haree ma'aa? Asma sleemeero faanqwamawo ka duxuut.34Yesu ngire bay mu'k baraa yamuka ir duxuxun nee kin duxuut. 35Ala kwad hariima waaslo/isaro nee tare dah baraa slafungu alhhhe'ese wasl inooin i duxuna'aka nee ki duxutika. 36Nee i male hhana'aaka asma inooin a idor malayke nee inooin a na/aa Mungu' asma i waaslo/oo kona.37Ala muksi a hhan ku waaslo/aatisi tam Musa nga geehhoutis dir ka igooin a dir kangwdoo sla/a dida Aako nguwa /akaa ner Mungu Ibrahimu nee Mungu Isaka nee Mungu Yakobo. 38Hindi inos aa Mungu mu'k aa hhanika aa Mungu mu'k slaaf asma sleemeero i hootiya wa diro's.39Itsahhatuser hara'ayar Musa tare oo itsahhatusmo ar lo aga o. 40Inooin ngwa qitliika mahasto moroo yariire.41Yesu ngire bay Ner idola muu iwa kaahi gidaaba kristo aa na/ee Daudi? 42Asma Daudi inoso kila baraa' saburi Aako nguna bay Aakoe: Iwiit amor dukw'ee oo doo /uyay. 43ay dir wakuserok ngay qaas baraa yaawok. 44Daudi Dristo ngun /akaka ner umoo Aako aluwo idor tar garmaa Daudi?45Muu sleemeero qoomar tawa axamisi eeharuuseros ngire bay. 46Ti harmagahhe nee itsahhatuser hara'ayar mose kwada hiimita nee tlabaa tlet nga dahasii nee kiwa lawe'emisi ner ilaiwa/ame dir bo/ee muu burkwa kay nee kiterii geera kina iwiwiit baraa' maree saalingo nee baraa maree kiwa kwahhas dir moroo/ayma. 47Inooin sleeme tan /ayayin wa baraa' maree kwe'eli nee firor yariir kan tlehhahhiit, muk idor kwi sakwasleemar ur waalo ngi slaya.

21

1Yesu iwaqaytsit hhawateda oo daqare ngina ar iwa ilahhoar duxutiya baraa' xoslumoo i ale. 2Nee /ameenirka ar kwa/oo ar narkuto'o ngina ar ppesay tsar duxut. 3Idodihe ire oo loemawo tunun babawu /ameeniri ar narkutoo ilahhoa ngina ak dux ta muk hatla sleemeero ba/a. 4Koka sleemeero gar a duxii a moroda a harawarahh baraa ta konang ala /ameniri ar kwalo tam baraa' narkowose toda ninaw kono sleemeero ngina dux.5Qoomar kwada oo hatla iwa axweesiya as dando doo slingw as idoda kara porotuus ner tla/e hhohho nee ilahhoa ina oo. 6Gawaa' dando morowi ta ge/eer bolo ni xeer ar tam tla/ano wak ku metisikan gawaa' doo asma kin fe/ sleemeero.7Gawaa idoorihe ngure yahasii itsahhatusumo morowi daqala i tlehharuti? Nee slaqasay ta araan a gala afiqomar morwi birna tsewuy? 8Yesu ina oo ti harmagahhe ar geaaba butunuwa al/ay asma oo yarir nin xaya ner umoee iwa kahiya ana kwada qoma naa tsewur mi dagidelara. 9Idogo kangw slaqwara ubura axaser ma daimitara asma morowi in ger tlehhit alhhe'eseda i tsewa hardahika.10Ire oo Aya nee koqa ti difiya nee wawitiima nee toqa tire difiya. 11Nee kunselay oo ure'n nee qwari nee tiqitemo hatla i baraa yamu dimba dimbay nee moro dae tlaq ni ti'imit nee moro dae tlaq i gawaa' dawri wa ti'iit.12Ala qomar morosi niwa ti'iitikan kunga nu dabain i qasiya ar tunuwa slahhe'emisi ar tunu wa hubina baraa' sinagogi baraa' jela dir geera wawita nee dir geera mu'k aleslemu koom asma umoee. 13Tii dirhunge (uruu ta lambuunghing kung na kunagwer.14Gawaa idoorihe baraa munemohunge tsawa rala moro ta xwesa kuwa tsewa amohhe'esa'akan. 15Asma /aymeeri sagaloa ngi haniis kwada wakuser hing alesi'imawo alesleraka.16Alami tunun sii nee xwayliterhung hhaehung tlahhayhing mulqerhung muu bahhale ngu tsu/uya. 17Tunun sii nee umo hee asma umoee. 18Ala tam se'emir wak ar baraa sagerhung ar qwar i kahh 19Baraa qitlohunge muner hung a ba/amisa.20Abara a ande Yerusalemu ka harwer nee askari xuak hhiturutaros a hardat. 21Disihe kwada oo baraa Yudea i ti'ine gawaa tlomii nee kwada oo baraa tla/angw gixisa i tlaye nee kwada oo baraa kijiji mi gemawara iwa dahiya baraa' gixisa. 22Asma qomari a qomar muhay bu'uungw as kahho moroda sleemeero ta goin iwa bo/i sleemeero.23/a/ee i dir kwad tsihawe nee dir /amenar nunu'umis baraa delosihe asma slahha amayer ur ni xeer gawaa dando yaamu nee slahhemuso ur gawaa mukuwihe. 24Kina pahhas ner panga nee kire ar talay baraa ayema hatla nee Yerusalemu kare kala/an nee miwa ayemo hatla ay dir qomada ar xordu ire bo/.25Slaqasay ku ar gawaa loa slehhengw nee tsetse/ nee gawaa dando yamu slahhaye i deer dir mu'k xordu asma iwa diqe tsatmitiya as xorotlor tlawi nee ar bintlar tlawi muu bahhale tan slapimiit as moroo ti'imit baraa dando yamuwo. 26Muu bahhale tan slapimiit aas moro ti'imit baraa dando yamuwo asma /uru yamu ku dinkitiis.27Aluwo garma hee ku ar baraa' tlafo i ale iwa /ee/eetin neer /uuru nee xirdo ur. 28Ala morowi qomar bira imu/un ti'imitowo ta sihhita sager tlesag asma ba/amar hung na tsewur.29Yesu ngire idabay ner slaqasay kunga ti'ita i qaytak nee xai hatlae sleemeero. harma/ita duxut ka tsahha ilohung ale gidaaba ageng a faak. 30Iwa harma/ita duxut ka tsahha kilohung ale gidaaba ageng a faak. 31Idoorir kila morowi ubura ande naa ti'iit kunga tsahhak ar gidaaba wawiti'imar Mungu na tsewur.32Loemawo nun babaw qariti i warahhakan morowi sleemeero i boo/. 33Dawri nee yamu i warahhiya ala /aymuee i balo warahhika.34Ala ti kilohung i qaytsite as kahho munerhung makawa al ilouy nee slasla/aru onitime nee dawitamer hota yamuka. 35Idor tsaxweli asma i gawaa umo hee kwada hot wa gawaa dando yamuka.36nee ti amohhe'eese umo qo siwaro firime ar gidaaba ar tuna wa gawden asma morowi sleemeero kuwa harba/aa kwada ti'iit nee sihhitanor dir geera garma hee37Nee qomar tlatla/ango in i tsahhatimiis wira baraa' Hekalu nee amsiwo in ti'imit afeni neefiror ay gawaa' tlomada ta bay Mseituni. 38Nee matlatleda bo/ee kun harati'iit ar kuwa axamiso ay baraa' Hekalu.

22

1Boloo deelor qwala/ ar mukaleeda omkete ta mamahaasi ikang nee hardat, tada ta baabay pasaka. 2Geeraaharuuser saalingw muk Yahudi idor Yesu kur gaasi asma mu kuna da'aayut.3Neetlaangw ina dah hee wak baraa Yuda Iskariyote alaxwee's baraa eharuuseeda mibaa nee tsar. 4Yuda ina daqay axweesani ngina ay na uruuser geeraharauser saalingw nee uruuse idor ngur hariisi Yesu diriin.5Tana qwalaa/ naa tare ya/an hela harisaro. 6Ino's ina ya/an na idoo ngina leeleehh pa/angw ngur haris Yesu dirin qoomar muu kuwa saaw.7Bolor deelor mukate ta mamahhasikang in a hardat na boloosihe agar sla'amuu be/eir pasaka kawa duuxi. 8Yesu Petro nee Yohani nginaya/aaw ina oo tlawse moroo /ayma qomesar'awak oo pasaka daqate bir'naxawan nguwa/ayan. 9Nguna yahasi a diila dir ta slaa disi ngiwa tleehhaan.10Axweesani ngina kilis qoomar baraa date baraa gixsa hhawatoo siriir gagaariim ar ma'aay tidoga nee kuunga digir deelaak ay dir doo idahii. 11Daqate Aako do ku idaabeta intsahhatusmo i mola dir dahaye dida pasaka ngiwa/ayan naee itsaahhatuusor'e?12Ngi laqaan ikaahi gawaa tada aqar bu'ut. Ti-amoohhe'eese wa baraesi. 13Aluuwo ina daqaye na tawa harda umoo umo gaaro aqo doda ngar oo. Aluwo fa/ar pasaka ngina qomeesi.14Qoomar awa hardat ina iwiiti na eharuuseeda. 15Aluuwo ngina idabay, "Anaa qwala/o ur o deelors qwela/ ar opasaka ne kuunga qomar ani niwa-kuhhatiit slahhaeemi sowo. 16Asma slaqsaywi tundu babaw umale /ayaka ay dir kui boo/eesi wa bara waawuti'iimar Mungu.17Aluuwo Yesu xooslmoo wahatangw nguna tatahh na qomar iwa slufumisi ina oo tatahhak ti nee qasisaak kunga kilohung slaqasagwi. 18Asma tundu babaw ubo/oo wahakang /aamu sabibu ay dir waawuti'iimar Mungu ni i xer.19Aluuwo mukatmwoda nguna tataahh naa qoomar iwa slufumis nguna parahhas na nguna hariis ina oo ti dwox a slaqwatee'e tada ta duxu asma kuunga. Idoori /isak asma ani iwa inslaasleera. 20Xooslumoodoo warhaangw nguna tataahh qoomar fa/ar amsi ina oo xooslmoo wahangw oo alqador /aben baraa tserereene, tada a kuut asma kuunga.21Ala xuumise kwada ani aaski/i dir wa'k idiriian. 22Slaqas hinti na/e Adamu Loeemawo in tlay idori doda kara wagweer. Ala kangos kwada qawaawose na/e Adamu kwa askii/! 23Tina idirii'ii yahamiso owo inooin kiloin gidaaba ama adir inooine hee gar dor ti ngi tleehh.24Aluuwo tlanka nina tiit watla/arewin gidaaba kwada ta ilaqamin gidaaba ahee urdir muu sleemero. 25Ngina idabay waawitoo xoordu a ma'a a baaluuse na mukda ure kooma gawaine kin/akaka gidaaba xirfuuse.26Ala ka slaikang lo wa ale idosi dirhunge idoosi maweh kwada ange ur tla/ahungea idor hee , na kwada geera ganaamu koom a idor gaduyusumo. 27Asma a gala hee oo ur a kwada iwiti gawa/ehhi Laqaa Pehhi? Na ani sleeme akahhatiti tla/ahung i ale a gadiyuus.28Ala kuunga an kwada koomita na ani baraa iaraarohunge. 29Tundu qaw kuunga waawuti'iimaro idori doda ani baba a waawuti'iimangarhariis, 30Daqate gidaaba /ayma nee wahaang kawa sleera wa baraa waawuti'iimaree kiwa salawasileemuta , na tare iwita baraa kileeriidoo waawutiimaree nee tlahhe ii nee tsar oo Israeli.31Simoni, Simoni, xue gidaaba Neetlaangw ngina firini daqate tundu buruqumis wa idor a ngano. 32Ala ani kuung awaaletiriim gidaaba haratlintaorok maka ba/. Qoomar birna kil hhaeqwok muko ki /muruu i qaas.33Petro nguna idabay Aako ani akaya/aam tawa tlawan nakuung baraa' doo segimis tam baraa gwaara. 34Yesu ire oo un'babaw Petro kokumo iwaa uu bili ani kuung satlank sagawamara tam gidaaba i xuaka.35Aluuwo Yesu ngina yaas gidaaba qoomar tundu wa yalaaw peera iwa kahh laqaa tlakwamu ya/ata, aluuwo dir hunge?Gar a /aaruuri deero Tana oo, "Ikahh. 36Aluuwo ngina idabay hinti aluuwo umoo heewo tlakwee kooma ngu huuwi dir wak nee kikapu moroo/ayma kwada upangar tlawuwos nguwa werisi ngiwa tlaxwi dir wak.37Asma tundu babaw tada sleeme ta gooin asma ani ina naka boo/eesaro kwan harafaar dirhura nee tlakuuse, na kunao tlay asma tada. 38Aluuwo tana oo Aako, qaytsit! Pangaduu tsa'r ikoka diri na ngina idabay, "A idoo".39Qoomar falar amsi iwa kahhatit Yesu ire tlay aqo doda /iimamisi umoo qoomar ire daqaye ay tloomar miseituni nae ehharuserose nguna digir deel. 40Qoomar tawa hardah ngina bay firiime gidaaba ma dahara baraa iwa ar.41Ina tlay dir saw nae inooin ido'r kwahhata tla/ano ina guruunguree iit ina/ firin. 42Ina oo, Baaba aa bar slaa, kooslun=moowo wahaangu/ala a idoode'eek ami ni slaa aqo idor kuuwa ta slaa.43Aluwo malaykar gawaa dawri daahh nguna haratiit nguna /uuruu i hariis. 44Qoomar iwa baraa tiqitir sla/amaaye idirii ina firin nar slahhaamu loi wa ale nee tsufowos a idor tsaqangw uren oo tseere oo paahh yaamu.45Qomar nawa tlay wa baraa firimoros ninakay amor eharuuseeros nee iharda awa hardah a guui' ii agui asma gurhamir'in. 46Aluuwo ngina yahas amila masa guuee? Tlawari firime gidaba ma dahara iaraa'ar baraa ar.47Qoomar axweesanto iwa axweesi i daqata qaytsit i daqata yariir ur ar muu niatiiti nee Yuda, ahee wa'k baraa ya/abuuseda mibane tsa'r kinga geeraaaharnae Yuda nina xay ina saap dir Yesu asma nguwa maasi. 48Ala Yesu nguna yahaas Yuda xay un askilaag Adamu nar maasa?49Qoomar kwadatseew dar Yesu idooda ar kawa niwa hi'iitiya tana oo Aako xay idifana nar pangadu? 50Aluuwo hee wa'k tla/angwin as gaduyuusumoo geeraharusmoo saalingw oo nguna tahh, i ar dako /uyay ngina tsaat. 51Yesu ina oo ti ibuut na i ngina kwatiit ngina hhooees.52Yesu ina oo dir geeraharusmoduroo saalingw ur na dir ur user nee dir bariseeida naxaye Ti slaslawa'aaka nee ino's ngire yahaas gidaaba xayse nina xeere slaqwara idor nee muk slaaqw nar guhilii nee pangadu? 53Qoomar tawa dir wak nee kuunga deelo sleeme baraa doo saaling dabahung ikaqasiikang gawaa ani, "Ala gari qwomarok nee alessleemu /ona nee aleslemu /ona."54Nguna ohi nguna gerahari ngunahuwi dir do geeraharuusmoo saalingw digir deel ur. Aluwo Petro nguna digirdel wa amor saw. 55Qoomar asla kawa o hhiis ohiswa baraa afeenidar baraado nee qoomar tawa iwif yaamu dir wak Petro ina iwit tla/ain tla/ang'ir.56Gaduyuusumoo wak oo /ameeni Petro nguna aan qoomar iwa iwiit asma /awakeema asla nguna ge/eer nguna idabet, heesi sleeme nee kuunga tikondaa. 57Ala Petro ina tlaank ina ina oo ani ani uxuuat. 58Qoomar nina wawa waarah hee hatla nguna ar ina oo, Kuunga a hee wake ala Petro nguna bay hhawata ani aha wakeekang.59Qoomar wimaww awa waarahh hari ador saa wak hhawatoo wak ina oo, Aloema lo gidaaba heewi sleeme nee kuunga tikonda asma a hee galilaya. 60Ala Petro ina oo hhawata axuakang kuung garta ooin, qoomar iwa axweesi kokumo ina uu.61Inawaraqay Aako Petro nguna iqaytsit, nee Petro /aymo ngunaislay oo Aako dida nguwa idabay, qoomar kokumo awikang bili ani i aleesi sagawa tam. 62Petror ina ti'iit afeeni are /a/aa/mini warlo.63Aluuwo hhawateeda Yesu xuuma ngunakiliqimisi nee ngwe difii. 64Qoomar nguwa ila tundunkii nguna yahasii ta kaam , hee ama a kuung hee ataahhi? 65Tana aaxweemaamisii moroo yaarir lo wa ale morooda gawaa qoang Yesuwo nee kure gotliit ino's.66Aluuwo qoomar matlatle niwa hardahi bariser muu tina burumbut dir wa'k aruuse geeraa haruuser salingw nee goouse nguna huuwi baraa doo kwasleema. 67Tana oo baraa kuung a Kristo oo ang diren ala ino's ngina gidaaba bir ngi oo i haratlintiaaaka. 68Na sleeme burtundu yahaas /ayma ngu ki/isaaka.69Ala amir hinti tare komitaa nee delor hiita Garma Adamu daqate aiwiiti dako Nuunu oo Mungu. 70Sleeme tana oo idosiye kuunga a na/e Mungu he? Nee Yesu ngina idabay kuunga anaoe ani ainos. 71Tana oo, asma mila gar alakalaa/ngw hatla ku as slaan? Asma ate kiloren akaaxasaan wa baraa afkos kilos.

23

1Mu sleeme tana sihhit, Yesu nguna huwii gera Pilato. 2Ngunaansine morootowo ioingo, Heri ugwa aran xororen ngi amoqwarenus mu ngu ilacan iikahi hodi ma duxara Kaisari ikahi inos an Kristo walwiitumo.3Pilato ngunayahas, inao, xay kuung a Wawutmo o wayahudiro? Na Yesu ina oo , kuunga adosi anakat. 4Pilato iri ilawats amor imi kunauim naimi gidaaba dakus kosa agarila diri hewihe. 5Ala inooin abokana catles takah imi gi amoqwaremuas dogit, intsauhatimis wa baraa Uyahudi sleeme imucung Galilaya na dini idirii.6Pilato tisi ngiwaaxas,nginayahamis kitangw hewi baraa Galilaya? 7Qomar ngiwatsahh gidaaba ibara wawutiimar Herode idiri, Yesu ngunahu wamor Herode, qomasi ino's sleeme ikemasalemur diri baraa delosihe.8Herode Yesu nguwaar, inaqwala/a lowaale asma nguqoartasla imir delor yarire. Lamtos nginaaxas na sleeme nginaslaa ngiwaari tslehhimida tlehhit owak ngiwa ari ino's sleeme. 9Herode Yesu ngunayahamis na /aymeeri yarir , ala Yesu gara oo tamar wak ikahh. 10Makuhanida uren na goouse tanasihhit dir wak nar uru.11Uangay Herodi Yesu kuna gurn ninawes dinkwa na askanros ngure wani onusiingurn tsitis ar ingwaro hhohho nguri has amor pilato. 12Herode na Pilato tinaslai imir badosi nge qomar as gerasinge ti tislaiyaaka.13Pilato ngina burumbur uruser makuhani naurusena amii. 14Mangay ngiri heewi, ngunahube ador he muk amoqwaremis kuwatlewiti na ngaytsite, qomar nguwayahamisi wa gerahung, kosa akaarikang dir hewihe gawa tada kuunga kuwa shitaki tlehhita ino's.15Iya/andakang, asma Herode, asma ngwaki/isi amonren na qaytiste ikahha gar daw tada atlehharut gidaaba iharind kuwa gasi. 16Idoorihe hindi tahhti'i tlehhe na ngwegemawi. 17Hindi, Pilato iharind he wak otatseg nguwa gemay dir Wayahudi qomar sikuhe.18Ala sleeme tana oo wadimawo ikahhiya , hi nges kwisi na gwerari baraba! 19Baraba anga aheta qas barajeka asma moroko tlak wa bara ayko watlehhi ina tsucut.20Pilato nginaidabay maleale, qomar birngasla a Yesu nguwagenay. 21Lakini inooin tanau, tan oib msubushen smubushen. 22Ngna yahaas maleale ar tame, asma mila, wewi garaa tlak amila aratlehhit? daku saa slawikang ar gidaaba kuwagasiadorihe hhees tahhato ungema.23Ala inooin aro kanaslahhaes nar abor gaawa nislaiya kuwa kikii gawaa xaano nsalaku Pilato nguna yasamistlehhero. 24Aluwo Pilato nginaayacan doda inooin slaiya. 25Ngunagemay kwada he wak ngunaohi umos kuabay simoni o ukirene onatiit wa bara aya, nguna msalabani itsa/asi asma ngiwa gagari Yesu ngundigridelit.26Qomar quwahubina he wak ngunaohi umos kubay simoni o ukirene onatiiti wa baraa aya, nguna msalaaban itsa/asi asma nguwa gagari Yesu ngundigridelit.27Bohhar ur ar mu ne /amenar agurhamut aslahha ama ino's kwada ng ngudirdelite. 28Lakini nginaiwaraqey, Yesu nginaidabay dasu Yerusalem ani mi/a/amimara tii/a/e kuunga kilohung na asma na/ahung.29Qaytsit dele ni xer tada tawaoi kalowa xirfers kwad osona na guri alaqwasii kang na isama duumisika. 30Daqane a oqomar kawaasm tlama idaa ngo tunduihue na tlamii, tundu tuntuke. 31Asma burkatlehhit moro ador kwi dir xaano adola xaanoakahi.32Hhawate hatla, o ahhiturumit tsar kinahu dirwak na ino's asma kiwatsu/i. 33Qomar iwahardahi dir tabay funu o saga an disi dir kuwakii gawaa msalaba tlehhi dir wak la daba tlakusao kaamir /uyayey nao harla kaamir basay. 34Yesu ino, Baaba guratlawa, asma ngiwa xuyaakang ar tlehhitiya. Inooin sleeme kura nginatahhi, tlabawo's kiwa qasisi.35Mu qomasitanasihhit kinga/ay amorihe aluse ngukiliqimisiya, taoin mulu hatla aluse ngukiliqimisiya, taoin muku hatla nguna tu/u, hindi titu/i ino's kilos abar ino's a Kristo Mungu mteule.36Akakari sleeme ngunawaqai ngunaharasappi ino's na siki ngina ihansi. 37Tana oo, kuungu abar wawutmo Wayahudi titukilok. 38Sleeme kalay ider wa barata gawa diros ot goin HEWI AN WAWUTMOWAYAHUDI.39Ahewak ohhitusmo kwada taaikiin ngunagotlit ina oo kuung a Kristo woke? tituk kilok na ate'ne. 40Aluwo kuda o ngunabay gunagahkat , na ino. xay kuungu Mungu udaayumitake, kuungu sleeme abara sakwaslemasi iden tiye idiri? 41Aten dair harima, asma slaqas aten anailaohiman tada tunduwaharim asma tlehhimiiren, ala hewi gartlak atlehhe ikahh.42Na ngina male dog, Yesu islawang qomar braa dat baaraa wawiti maro. 43Yesu ngway bay yacam ubabaw Bili a dinkwatan na waitema Paradesoro.44Qomasihe loar lahho akahard , bocaniri hardat hardat gawa dando aya sleeme ay loar dakat. 45/Awakema tse/ima inagwai aluwo pasiza arhekalu tina qasis wa tla/aw wa imir gawa.46Ire caa arafor ur lawa xif, Yesu inao, Baaba Munoe unqas baraa dabawok, qomar tisi ngiwa o inagwa. 47Qomasihe akida ngiwaar moroo atlehhimit muntu ngunaslufunis inkahi aluema hewi a he harima.48Qomar burumburta mu onaxay dikwa kawaari qamr kwaar moro tatlehhit, tana ki/i amori de/ebubun difiya. 49Ala hhiiwo's na /ameda wadigiridel waimir Galilaya tanasihhit amor sawa moroosi ngugacay.50Qaytsit, heko ider umos kubay Yusufu na ahe wak bara barazaro ahe hho na ahe Ganaa. 51Ange aya/anika nar yacamaloema ar kudae au tlehhimiin, imir armatlay, Gixsa Kiyahudi, tada ang wawitiimar Mungu damaram.52He wi Pilato nguna harasap, nginafirin gidaaba slaqwata Yesu kahanisang. 53Ngunaaweris na ngunaharwer ne sanda na ngunaqas baraa baa tada amohhees gawa tla/a, tada tam balowak tahe i boliha.54Balosi abolo amohheemis na sabato na axer. 55/Amena, tada naxay wa imir Galilaya ngure digirdeli na baa nina ari na idor slaqwat os karqatis. 56Tanaki/i na nginaasine manukato na marashi nginaqonesi. Aluwo balo sabato tana hungu/u kwa algemudabe wa sheria.

24

1Tsewa ale balor geera ar juma ninaxayee dir baa, ngina huwiyee manukatoka amohhees. 2Taharda tla/ano kwa wiririi kusaw na baa. 3Tanadidi harda ,ala slaqwata Aako Yesu ngabarad ayiika.4Inatii gidaaba qomar gurhamutiyaa asma ttisi muku tsar tanasihhit tla/ain ayiika mitsihhha ngadahasi. /Amena tanadaayut gitse/ain kinamahhatisi baraa yaamu amorhe iyamu ga/aya, 5/amena kanadobaye, asma he slaf unlelehhita wa dandema muku ahhan.6Ikahha dirihe, ala awaslo, inslawal idoda a o mila dirhunge qomar iwa Galilayar dirii. 7Inao gidaaba na/e Adamu iharin islazima kuwaduxi wa baraa dabaa muku iringetar kon ne kwa kikii, na balo tam in waslo maleale.8/Amenada aluwo /amieriwo's kwada ngina inslay'e, 9na ninaki/ii wa amaor baa nee nginaidabaye kwada miba nee wak nee ohatla sleemeero morooda sleemeero. 10Aluwo Maria Magdalena Joana, Maria ayor Yakobo na /amenar hatla inooin sleemer idigowi nginaduxi dir mitume.11Aluwo /aymuda kunawaqamaitsahh nee ya/abuse nee /amenada nga haratlintiika. 12Aluwo Petro inasihhit, nee inatiin amor baa na inaaqaytsit aybara guro baa, garaar a sanda kilos. Aluwo Petro inatlay amordoos, maaldakut amila garnatiit.13Anaqaytsi, otsar wa gwa inooin inaar iwada qaqaya aqobalosi wa bara kijijir wak umos kubay Emmau, tada maili Lahho kum watlemu Yerusalemu. 14Tanaaxwes inooin kiloin asma moroo natiit.15Arnatiit aluwo, qomar tawaaxwesi nee tiwa yahamisiya, Yesu inasuruku dir in tanaltlay nee inooin. 16Aluwo ilain kinatseg inooin nguwatsa hhiya.17Yesu nginaidabay, amila tisi kuunga tsar taaxwesa qomar twahhita? Tanasihhit dida kinaar igurahamutiu. 18He wak dir ine umowos Cleopa, mu/ewats xay kuung a kiloge diri Yerusalemuro kwada ngixuakang moroo tiimit morihe alorihe?19Yesu nginaidabay, moroo amila? kunamu/ewats moro kwada asma Yesu Mnazareti, kwada ang arusumo kwada aleslemuukom bara tlehhimu nee /aymeeri wa gera Mungu nee mu sleeme. 20Naidoda sleeme uruseda ar makuhani nee wawita koda ngwa duxi kuwasakwaslemuti gwaara nee kuwakikii.21Aluwo anaharahhitan gidaaba ino's an he Israeli ngiba/amis. Alo, kwasaw bara tisi sleemeero, hindi adelor tam balo moroosi niwa tiimit.22Aluwo sleeme /amena bahhalen o bara tla/aren tundunakwasl'tis qomar iwadagayee amor baa matlatle bo/a. 23Qomar slaqwa ngiwadakusi ninaxay, tanao gidaaba gehhoema kanaar sleeme ar malayka kwada oi didaaba islaf. 24Hhawate kwada bahhale ni dir wak dirian na aten tanadaaqay amor baa na taharda aqoido idada /amenada aoi. Aluwo ngwariing ino's.25Yesu ngina bay kuungaa muku daktana ne muku munerilo kawa ya ilo ar kwaya/anda tada sleeme aruse taoin! 26Ala iharindakee yesu iwa tlahhai tlehhi asma moroowi, nee iredah baraa xirfuwos? 27Aluwo imir dir Musa nee aruse sleeme, Yesu ngina wagwedit morooda ino's wa harim bar goi sleemeero.28Qomar tawa hahrda dir kijijida amosi ange takakay Yesu ngina tlehh ador hee gidaaba o gera hiit. 29Ala kuna/urtes tana oo iwiwitang nee ate'n asma xwera nahardah iyee nee delo sleeme afak. Lawo Yesu inadaha inaiwit nee inooin.30Inatiit argidaba qomar tawaiwit tawa /ayn mkate ngunatatahh, ngunaalefiririn na nguna geqay, ngunahanis. 31Aluwo ilain kinagwer kunatsahh, na inatlay wa ilain ganslay. 32Tinaiaxwesi inooin keloin xayse muneren aotike baraa atene, qoimar iwaaxwes nee ate'n wa baraa uruwa qomar goi ngiwa gwer.33Tanatley aqoqomasi etanaki/i Yerusalemu, kinaidebay kwad a mune wak taburumburit dir wak na kwada ang dirwak na inooin. 34Tankay, Aako awaslo aloema na Simoni ngunaharatiiti. 35Aluuwo nguneoin moroda atiimit wa baraa uruwa, na idoda Yesu kwar laqan dir ine tide mkate nguwa parahhamis.36Qomar moroosi nguwa axwesiya Yesu ino's o kila inasihhit tla/ain na ngina dabay, wayda imorhung tlehhit. 37Ala tanadaayut na mahai nginaar na tanafikirin gidaaba gar taar qeru.38Yesu nginaidabay asmamila mashhimausa? Asmamila yahamisi misder wa baraa munerhung? 39Qaytsite dabae nee yaaa, gidaaba aani kiloe kwatitaree nee kaanda asma gidaaba nunaifuuren kona na fadu aqodosi ani ar ande ngiwa kom. 40Qomar ngiwa o dosi dabawos nginalaqan na yaawos.41Qomar qwala/amayer taharag=qas ne xure ne wa/oomo ngiwa konaa Yesu nginaidaba, xayse gar /ayma ar takonda idero? 42Samakimo teda/aa kunahanis, 43Yesu nginatatahh nee ngina /ay wa geerain.44Nginaidabay, qomar tawane kuunga tundunabaw gidaaba tada sleeme tagoin wa baraa dabemo Musa na aruse na zaburi iharin iwabo/er.45Aluwo sagerin nginagwer gidaaba aalesler kawatsahh goi. 46Nginaiday gidaaba kagoin Kristo lazima iwa slahhahhai nee in waslo/o maleale wa baraa gwaara balo tam. 47Na hhoiing na guratlemu iringe iran kuwa oin asma umowos wa xarodu sleeme imir wa amor Yerusalemu.48Kuunga a lamabuur ar moroowi. 49Qaytsit ani ngihubim alqador baboe gawahung ale. Ala damaka wa diri jijini aya dir tundu/uiqasi o amor gawta dahh.50Aluwo Yesu nginagerahar wa afeni aydir qomar iwaharderahiyaa Bethania Dabawos nginatles gawa enginatsuq. 51Inatiit gidaaba, qomar ngiwa tsuqun nginagexay na kunagagar gawa otlemu gawa dawri.52Aluwo nguna didiisiyee na inaki/i Yerusalemu nar ngwalo/o ur. 53Inakomit wabara hakaluni, Mungu ngure xirfemisiye.