Kasup Bina: Bible for Mark

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Mark

Chapter 41 Afo Jisasi kukandemi solwara awafaci acmuna iniya waintan yakacim wayani tiyimemi. Mini acnayem paci mana kenu non amukac bami beni mikimi un kuman demi.2 Afo mini iniya wainta non akofac beni ben awayani indewano.Afo Jisasi amucna waekam bayani demi beni mini iniya wainta yiman yimin bayani tiyimemi.3 Indeko,''wantan anayokim yunandum pafayirani wemi. 4 Afo weni mini yunandum pafa yewanimi manac onim yunandumi ayanakaci pafasenimi nunuci yereni yure neno. 5 Manac onim yunandumi pafayonimi onaropaci iyewac amucna makawac bankaci pafasem kumemi. Mini yunandumi akaka ukami ampamemi, newarafi, iyewaci maka nacmenkac kumbano.6 Micni mukami akenin undemi, beni yemi yunkemi,nevarafini, ye mini yunan akukuc i iyevac i makafin kumpekemi, micni mukami umacdemi ayankemini. 7 Manac onin yunan ayunuc i pafasemi abanapac i amuc atayukimi kumemonini. Mini amuc atayuc i yen naropac i ampamemi mini yunan yunuc i aruman demini, akac mini yunan yumi iyevac i yunan anon iremi.8 Manac onin yunan ayumi pafasemi avokuc makafimi kundemi amucna yunan akami iremi. Yenyic yunami macni iraric memini, 30 irami akac manac oninuc i 60 irami akac manac oninuc i 100 iremi. 9 Icnayemi weni macnin temi, iyec weni indeyon akan dukenafi, ec anac i weni indino!10 Inayemi, Jisasin kaci indaenoni yena wen acnakac wayounamac ye 12disaiporouc namac i wenkac i indaenoni mini amam waya anda wani. 11 Weni macnin tiren yemi tiyimemi, ikeni ac i marano ayofakan indire Gotinic Kindomivare, akac yeni iyeuyac mapac weyafo, toyaden anecnemi amam wayasimi wemi. 12 Micni mukami macne yena oneye, yeni onan tenofo akac iyevac i yeni amankac onanteyo, akac macne yena indeye, yeni indin tenofo iyevac i indikarayinteno. Wakeya ye amandare indire ye yowaec e Goti wenimpac yerana yenyic mandauc yomanan yinkanan ninare.13 Icnayemi weni macnin tiren tiyimemi, ikeni iyevakac amandarec wenic anda indeka mini amam wayaye? Micnonokeka ikeya iyevac amandarec indino ye ena amam wayayuc bake. 14 Anayokin yokewanim wainta iyec weni yunan ayum yokenafini, weni macni mukemi mini waintan Gotin awayani yokenin amankac i wemi. 15 Mini yunan ayunuc i pafasemi ayavafac i kumonimi, weni macni mukemini, wayani pani pafasemi kumeminive macne ye indemi, akaka ukami, wananomi yeraemi yomanan dantemi mini waya yenkim pafasem kuminanimi.16 Mini yunan ayunuc i pafasemi onocwan untikakam makafimi kumenimi macni mukemi, yeni anasi wantan mini wayani indireni akakan yimoyin namac i mareno. 17 Yeni iyevac i makafin anuc dami kundaini sefo akac kipa yamukac i wanteno. Icnayem, macnen yem umara amam makaruc yenkim yintemi newayayac i yenkin iyewenafini, akaka ukami yeni mini umara amam makan timi yandin teno.18 Yeni ena yunan ayunuc i yeni pafaseni amuc wankan atayuc awanapac i kumeno. Yeni Gotin awayani indenofo, 19 akac yeni mini makawani indeni, akac umac wani makakakena ondawani yiyikenina akac yirac i amucna andan daukimi ukukemi umpec emi Gotin awayani mandam payanic muremi iyevac i wenic akamac iremi. 20 Icnayemi, ye mini yunan ayunuc i pafasemi awokuc makafimi kumenimi, yeni iyeuyac Gotin awayani indireyac i mini waya mareyafoni, micni mukami yeni yunan anomi ireno. manac onimi 30 ireno akac manac onimi 6o yac i iremi akac manac onimi 100yac namac aruremi ne nampa kakac i yeni yokeya foyoni.21 Jisasi macnin tiremi yemi tiyimemi, ikeni lampi manarec i mare iken yimakimi basketi kinafi o takoc nacmen kimi ramini? Ikeni lampi manarec mare lampi yaki naropakac i dakove. 22 Nevara, iyevac i mana andanda ayofakenimi yeni amankac onantenoni, akac iyevac i mana andanda yeni ayofeyomi iyevac i amankac afotafic intemi. 23 Afo mayac eyou indeyon yakan dukeni, yeni indirac indeki.24 Weni yemi macnin tiren tiyimemi, yakan deka indeko. ne makic i eni makin eva, mini makikac i yeni emi makin urami mendan khaki kukam intemi. 25 Nevarafi, iyec dukan tenafi, wemi yeni amucna aminteno, akac iyec i iyevac dukan tenafi, wenkakenami yomandani danteno nenec neukac i weni dukan tenafi.26 Akac yemwekem weni macnin temi, Goti nic Kingdomi macni mukemi mana waintam wenic yunan ayumi makafimi yocdemi. 27 Weni ayufumi oniwaru emi akac kukac imi ukukemi, akac yunan ayumi ampamemi uremi. Weni iyen indikemini inkec nic ukan asapatec ampamena fini. 28 Makai wenafoni yunami ampamemini, acnan tapac ananaremi ampamemi akac icnayem yunan undemi akac icnayemi yunan anon indemi maro iyenac kukamin temi. 29 Yunan afukananin nurami, anayokin yoke wananim wainta i mukutami danami orainani yunanuc akec yaekeni danteno, afukaem tesac ukananin yunane.30 Akac weni yemwekemi temi, ne andanda foyac i ikeunamac i Goti nic Kingdomi makin onuno. Ne amam makam waya soyac i ikeunamac makin urekac i Goti nic Kingdomi mandekec afotafic onunove? 31 Weni macni mukemi mana kipa yunan ayumi yokeyonic mukemi, weni kipa ukami memini umacden yunan ayumi makafimi wenin kine. 32 Akac micnure yodane, weni uriric uriric memi toyaden yaya ataya andandauc i yesankan urintemi. Akac weni iyena yay ayamaric inami akac nunuc i mare yeni mini kimi maci uwaranteno.33 Amucna amamakam wayayuc po namac i, weni Gotin awayani yemi tiyime wamini ye onakara ure indikara yokovareve, 34 Akac weni toyadem wayani yempac i b.emini, amucna amam wayani wemini. Afo, Macnem wenafu beyakac benic disaiporouc namac wene, weni masiden mini amam waya yandami mandan afotac i amani daremi tiyimemini.35 Mini nurami ayinkafic onimi, weni yemi tiyimemi, ikeunamac soruwara mecyan ofac bonove. 36 Micni mukani akac yeni amucno iniya waintami yere yinkareni akac avikeno Jisasi nama yenamac ini, nevarafini Jisasi bani boti kimi bamini. Manac onin boti ubac i yenamac wemini. 37 Akac Icnayemin, mana iyena sisovanemi nomi micnurami boti kimi umpec emi adekac boti kin untikaric memini.38 Akac Jisasi weni weyac okac i boti acna yempac i oni rukem wamini. Yeni disaiporouc i bemi orureni teni, Tisao, onecbec indefono macnenineve mayauyeve adekac i pukon teko? 39 Weni ukukemi sisova asiremi nonani semi macnin temi, Nanayuke wano! Iyevac ukukano! Micni simi sisova yakenin kamaimi nomi nanayukam meminive.40 Icnayemi weni tiyimemi yemi disaiporouc i manin tiremi, nevarec tirekac i ikeni pekeka? Ikeni iyevac i bilipi dukamino? 41 Disaiporouc yeni iyena pekarukami unti kakanini akac yeyani yeyirani macnin tire tevanoni, Weni iyec banac i sisova namac non namac i wen avaya indeya fono?

Chapter 5

1Yeni ena non akofaci Gerasensic makusapaci orennoyo . 2Jisasi sipi kinke acdem mapac kundonimi , mana waintan manda spiriti dukam waintan we wanipaci yemoni.3Mini waintai bamasic kimpac mana nom waintai. Mana waintawac amankac iyen bemi pakenoyo, iyen eran nantoyac dumenoyo. 4Amucna yaci wemi pakareni seni wa aini foni dumenoyo, senin maden dakac dakac uremi aini ukara wakara emoni. Mana waintawac benamac erani iyen dukenoyo.5Macden ayufun namac wayankon namaci bamasic anukimpate, weni wacduren ific dem wemoni. Awayewanin oncbam poni wen o akicyem wemoni. 6Jisasi nempac yewanim onaremi, we wanipaci iyayen oremi, wen akantimi maro akondonandemi.7Anon wacduren ific daremi temi, teni nec emi uwarankantekafuno, Jisasi yan ayakenin Gotin akako? Teni Gotin awictimi indaeko, temi tinawisic iyewac timeno. 8Micnonimi, Jisasi wemi tamemi semi, mini wainta kinke acde mapac kumono manda spiriti.9Jisasi wenkac indaemi, iyec en awic benafino timi, mini waintan wemi tamemi, ten tiwici ami beko. Newarafi, yenamac amucno beko. 10Mini wainta Jisasi pac amucna yac indauremi tamemi, Jisasi o iyewakac mana makusinke tisinkano.11Amucna poni kipac anukac beni yunanuc ne wenoyo. 12Mini manda spiritiuci Jisasinkac indaeni, yenamac tisinkaekewa porukin dewa, ecanaka yenkin owarare. 13Micnonimi, weni amaminon tiremi, mini manda spiritiuci mini wainta kinken acdeni poruc kimi umpec oyomi , mini poruci iyayeni mana anun kundekeni mantan nompimi kumpekenoyo. Amankac 2000ni poni mantan nompim kum pukenoyo.14Poruc yunam yimewayom waintauc maro tauni kimpac namac makusinkac namaci mini bayani tiyimenoyo. Mini baya indireni, anasi wainta mini onarani mini makusapac mana weno. 15Icnayemi Jisasi wenipac yereni, mini wainta manda spiriti wenkim wanim wainta ye onenoyo. Amiuc mini waintakac dafisiric ewayom waintan kumante moni. Weni oanan uremi, awokuc indin namac banini wenakani pekenoyo.16Iyeuyac yeni mini wainta manda spiriti wenkin dafisiric ukaniyac oneyafoyo, yeni wenkimi ampamonin andanda namac pontimi ampamonin andanda onenoyo. 17Icnayemi yeni yenyic maku yererem binowani wemi indaeno.18Jisasi sipikin kumandewanimi mini wainta manda spiriti wenkac dafisewanim wainta, Jisasi namac yeakem birani yeremi indaemi. 19Jisasin temi iyen tenamac binonanon tiremi tamemi. Yeweke enamapac orewac, en ankun nec Iyeno emi uwarankenafi, mini wac maro tiyimeno. Iyeno weyic awokuci emi uwarankenina mini maro tiyimenon temi. 20Afo mini waintan manda spiriti wenkac dafisewani oremi, kukandem macden awafaci orem, nec Jisasi wemi uwarankena foni mini bayani iyena tauni kimpac tiyimen bonini, yukami durucdeni yimoyintinken indenoyo, nec wenkim ampamenafoni.21Jisasin ena non akofaci sipikin oronini, amucna iniya waintan wemi yeukenoyo, pa we non akofac waniye. 22Mana waintan Judaucyic sios lida,wen awic jairusin Jisasin ye onemi, wen akantimi mare yandemoni. 23Weni Jisasin pac indaemi mcnin temoni. Ten tiramumi aci pukiranewaci empaci indaeko. Yerewa maro en ayam wen naropac danana wen ac kipanana aum yewekem marano. 24Afo Jisasi wen namac yeakem bewanini, amucna iniya waintan ye awakure wenoyo.25Afo mana inini weni anasiuc yic yici dukemi, weni 12fi orandekaci, weni anon naren kipemon. 26Anon anawisici maremi, amucna yotanuci yonewanimi, wenic andanda waci kipewanimi, weni tasasin dacbac iyen maremoni. 27mini inini Jisasin awayayuc indiremi, wen acnayem ananke yankin yeremi, Jisasi nic korosin okaemi.2928Mini inini mana indiric memoni, tena Jisasi nic korosi okauranane amankaci tentici kipantemino. Afo mini inini jisasi nic korosi okaurami nare kipanimi, afo weni wen ofac onanimi aci kakic memoni.30Manacyaci Jisasin kinkena erani yankakanimi firin emoni. Weni anasi wainta kinken yowecemi macnin temoni. Iyec tentic korosi okaefono. 31Wenic disaipoliuc wemi macnin tiren tameno, yonano amucna iniya waintan emi yeukukayan eni temi, iyec tokaenafino tanamino. 32Jisasin wanta kimpaci wen okaoyou yani yifakemoni.33Mini inini nec wen okac ampamenafi, wen nana onakemi wei anduci durem pekemoni.Weni Jisasin okankac yanduremi, umacdem bayani ampamonimi tamemoni. 34Jisasi wemi macnin tiren tamemoni. Akinta o, enic eran indin toni, eni amankafic onano.35Jisasi mini tewanimi mayac oyouni mini siosi dafisin wainta kaci yereni macnin teno. En aramumi aci pukemifo eni newarac tisami uma ramewa.36Afo yeni newarac teyafoyo,bani Jisasi indiremi, siosi dafisin waintauc tiyimemi, iyewac pekako, eran indin nana dukako. 37Weni ena iniya waintawac iyewac awakuroko wani temifo, Pita wac, Jemsi wac Joni Jemsin afac nama kananan temi. 38Yeni siosi dafisin wainta amakac oreni, yonayoni wantuc amucno kasayureni, wacdure ific dewenoyo.39Namumpac undemi tiyimemi, newarakac ikeni yikunarec beka? Newarakac ikeni ific deka? Aninta iyen pukemino, pani oni wakemino. 40Yeni wenani imi tiankenoyo. Afo Jisasi umacden yere mapac demi , wen afo namac wen ano namac, akac iyeuyac benamac beyafoyo, yenamac mana umpekemoni.41Jisasi mini inta ayan banka pakaremi temi, talita koum. Kipac akinta o, enani seko, ukukano. 42manacyaci mini akinta ukukemi wemoni. akakaukami anasi wainta yinducdureni, anon yimoyukameno. 43Jisasin eran bayani macnin tiren tiyimemi. Iyewakac enuyacbac manawani tiyimeko. Icnayemi manac enin yunam aninta amin nanowani, Jisasi tiyimemi moni.

Chapter 6

1weni mini awafac yereremi wenic tauni kimi wemoni. Wenic disaipolici yeake wenamac wenoyo. 2Sabati yeronimi, weni Judauyic mam makimi undemi anasi wainta tiyimemoni. Amucna iniya waintan yinduc dureni, wen awayani indenoyo. Yeni macnin tenoyo, inkepatena indirac marenafino? Ne mirakoric wen ayam poni uwarenafino? 3Amankac weni mac iyewac uwarewan wainta fino. Marian akac namac, wen ayofi Jemsi, Josi namac, Judasi wac Saimoni. Amankac wen ayofinami iyewaci ikeunamac namac beno tireni, Jisasi mi yindurumani ameno.4Icnayemi Jisasi anasi waintan macnin tiren tiyimemoni. Profetiuc yeni enafaten anon bic mareno. Yeni anon bic yenyic taunikin namac, yen yinkunkinke namac akac, yen yikandauc kinke iyen mareno. 5Iyen weni anon yokan marantemi. Weni amankaci ayan yicnonkac demi, yic iniya waintauc yic kakipa yinkantemi. 6Weni anon indiric memoni. Newarafi, yeni iyen indiman pukaic omi, icnayemi weni umacden makusinkaci oremi Gotin awayani anasi wanta tiyimemi.7Inayemi, wenic twelfi disaipoliuc yararemi, kantaric uremi, Gotin awaya tiyimeko wani tiyinkemoni. Afo, Jisasin manda spiritiuc yiwakako wani erani yimemoni 8. Macnin tiren tiyimemoni, iyewakaci mana andandawac manarec boko. Monic kafi bretifi bekifi marako. Noyam manawac pakec boko. 9Sendori manawac yikantin ufecdekac eyewakac kantaric urekac yuanam marako.10Jisasi manin tiren tiyimemoni, inken awafakac orekac mana makin bintekafe, mini kim manawac bakekaci yererec boko. 11Afo mana taunic kinke iyec yiwikanteyafo, wayac iye inditeyafo, mini makusinke yerere wintewe, yikantakena konkonac dunduyekekac yoyempac dami, mini tiyimeme, mikin yerani iyen indeyon tintemi.12Yeni maro anasi wantan tiyimiya, yeni mandan uware weyouya yoyen ameko. 13amucna manda spiriti yiwake, uweri yic iniya waintauc yic kipayinkeno.14Kin Heroti mini wayani indemi, Jisasi awici afotafiukam emoni maioyouni teni Joni nomayinke wani ukukeno pukin tinkewe. micni mukami weni erani dukem mini mirakori eminon tenoyo. 15Manaic oyouni teni Ilaija weno tenoyofo, akac manaic oyouni teni, peyukan wanin profeti wen tenoyo.16Kin Heroti mini wayan indieken macnin temoni. Teni Joni noman yinkewan wainta akaci akecyakuna wantan ukukakenon temoni. 17Heroti manaic oyo waintau tiyin kanini Joni nomayin kewanin wainta pakaman karafusic menoyo. Weni micno nimi Herodiasi mararani.Newarafi, wen afac anaci Piripi .18Joni, Heroti mi tamemi, en afac anac marantimi, iyen antekenon temoni . 19Herodiasi Joni mi arac umani amiremi, aruman pukirani indemifo, iyen amankafic emoni . 20Heroti Jonin akani pekemoni . weni indinkami Joni antekanin wainta, umandac iye dukani wanimi Heroti awokuc dafisiric memoni.Heroti Joni awaya indire umani amemonifo,ben awayani amosinken maremoni.21Heroti wenano makanin yamuc yeranimi, anon yunami wenic ofisauc namac ami kepteniuc nama yinonic ukayoun waintauc Kariric ke. 22Herodiasin aramumi weya mare danisic uyinkemoni . Heroti namac yewe yunanuc newayuni, yimoyu yinkemoni . Heroti wen tamemi, macnin temoni. Newara ayewan tenafi, tempac indainakac ameno.23

24. Weni mapac kundemi wen anomi macnin tiren tamemi. Kindomi wani neware tirec indao nuno. Wenano temi, Joni nom manyin kenin wainta acnonac inanteno . 25Micni tenimi, kin banipac undemi macnin tire indaemi. Make Jonin acnon ya disikin timeno ware.2627Kin mi wenic soldia mi oman tankemi temi. Jonin acnon mare ameno. Soldia Jonin acnon karafusi kinke akec yemi yemoni. 28Weni Joni acnon manan disikin yafen mare Herodiasi aramu amenimi, weni maro wen anon amemoni. 29Joni nic yokan waintauci mini wayani indireni, yeni ye Joni mare maro bamasipac masic enoyo.30Afo yokan waintauc yeweke oreni, maro Jisasi mi macden bayani tamireni akac anasi wainta waci tiyimenoyo. 31Micnoyomi,Jisasi macnin temoni, yic ikeunamac wanta wac iye weyopac oreka taumarano. Amucna iniya waintan ore yere maci iyewaci taum mareko. 32micnoyoni yeni sipikin kumandeni wanta wac iye wayopaci wenoyo.33Amucno yeni woyopaci, yonenoyo.Yeni yikantaci macden tauni kinkac oreni, Jisasi wewanipac o dafisenoyo. 34Non akoofac yewayomi, Jisasi maro yonanini amucno iniya waintan wakuntenoyo.Jisasi maro yonaremi anon akunanu yinkemoni. Newarafi, yemi yonaeken sipi sipiuci yenyic dafisin wainta wac iye wanin amankaci wayomi, weni amucna wayani tiyimemoni.35Ikona kumpeke wanini, yokan waintauc maro Jisasi mi, macnin tire tamenoyo. Mana awafaci amucna iniya waintauc iye wankaci wami, acdekaci ayufun kantemino. 36Tiyinkanaya, acdekatauni kinafi, maku acdekac wananipac oreya yenafo yunan afakako.37Jisasi yewekemi macnin tiren tiyimemi, ikeyac afakaekec yimiyac nako. Yeni macnin tireni wemi tameno, amankakac mayauni 2000ni kakena breti ayacuekec yimenayac nanteyafono. 38Jisasi yempac indaemi ikenni nacde bretic dukeka? orec onako. yeni o afakareni, mare tameni,mayauni 5pi breti namac 2fara kauya namaci dukeko.39Weni anasi wantan tiyimenini,daindeni kumande wenoyo. 40Yeni daimeni 100 tika kumande wanim 50 ka kumande wayo meno. 41Jisasi mini 5pi breti wac 2fara kauya wac mandemi, Inarumpac kakaemi awacbac emoni. Weni breti kidiremi yokam waintauc yimenini mandeke anasi wanta yimeno.42Macden iniya waintan amankac kukami nayomi yimuc kuremi. 43Yokan waintauc ara yunanuci 12fi basketin uwikaman deno. Kauya waci manaic menoyo. 44Yunan nayon iniya waintauci 5000ni wenoyo.45Jisasi akaka ukami wenic disaiporiuc tiyinkanini sipi kin kumandeni ena taunifa Betsaida i be noyo. Inayemi macden iniya waintauc tiyinkayoni mana mana eno. 46Umacde yerere boyomi weni anufaci okam mukirani uremoni. 47Aiyufun kanini yeni sipi kimi non amukaci benoyo. Jisasi beyakaci anufac bemoni.48Jisasi yonewanini, sipi yowekarani aniyoke wenoyo. Iyena tisowani yenyic sipi yo waec ekem dewanimi, yeni ani yoke wenoyo. Acdekac kukakara ewanimi, Jisasi non naropaci benaren yeyankem bemoni. 49Jisasin onayon non narompa yewanini, yeni indekeni mana wami yeminon tiremi baci reno. 50wemi onareni anom pekaric oyomi, Jisasi akakamem tiyimemi, yimoyirac dukako. Teni wec umpo iyewakac pekako.51Jisasi sipi kim yen namac un kumandonimi, tisowani kipemoni. Wenic disaiporiuc minin onareni anon yinduci deno. 52Yokam waintauc breti nec wenafi iyen indiken noyo, micni mukani yen yinduni pakakarac mukemoni.53Mini non kac kacde mecyan ofac oreni, mana makafaci Genesaretic non akofaci sipi marorenoyo. 54Sipi kinke acde kumoyoni, amucna iniya wainta yonenoyo. 55Yeni iyaye macdem makusin kaci oreni, yic dukan iniya wainta uc yiwikeni Jisasi wanipaci yenoyo.56Inken awafa kac beyafoyo, taunikin nafi katri kinafoni, yic dukayon iniya wainta uc yiwikeni maketi makusa marereni Jisasi nic korosi oka oko tamenoyo.
Chapter 71 Yeni Farasisiuc i ye mana kinic menoni Jisasi namac i, lo uwareyon indin waintauc namac yeni iyeuya Jerusalemike yeya foni.2 Yeni onani mayac oyon Jisasi nic disaiporouc i breti nevanoni panana yiyamponi, mini i macni mukemi, yeni yiyamac iyevac ukimi yeni nenoni. 3 ( Ye Farasisiuc namac masiden Jew namac i, yeni iyevac i yunan nare nenoni yen yiyan naremi tesec intenoni, yeni pakamani eranuru kenoni yenyinafu yikakau yivayayuke iyena waintauc yen yikaka unan kinkenave. 4 Macne ye Farasisiuc oveke maketi makusac yereni, yeni iyevac i yunanuc nanteno ye nonukan kacdaren niteno. Akac ena awakava kucbac i wemini yeni iyevac aruman ukareni avokuc fikukam mureni avakureno, macnem macnu in kenin waruke kapiva,Kurauc i tesec eyona,andadauc i yeni kopa kac namac kuman deyom takokasen uwareyone.)5 Ye Farasisiuc namac lo uwareyon indin waintauc namac i yeni Jisasi kac i indaeni macnin tenoni, nevarec tireyac i enic disaiporouc i yeni iyevac avokufic ure avakure yafonove yinafu yikakava iyena waintauc yic awakava kukeve, nevarec tireyac i yeni yunan naman deyac i akac yeni yiyamac iyevac ukeya?6 Weni yemi macnin tiren tiyimemi, Aisaia bani amani darem macnin tiren temi ikeye umataukeve,akac weni uwandemi temi, yeni mini iniya waintauc i yofenkaken waya senofo yeyic yindura indirase i nempac kukami tekimi wenoni.7 Yeni payukami tenkac i lotuc eni, akac yeni wantaic lo awakavac i mandeke Gotin awayasemi duke marenoni.8 Ikeni Goti nic lo mandekec makafinic murec i yeni wantan yinafu yikaka unami dayon lo awakavakuc ipakakara yaminive. 9 Akac weni temi, Ike inya waintave mandac ukam waruc mana uwarec bec i Goti nic lo avakurirani yifonkano micni mukami ikeni pakamani eranurukano yeni yinafu yikaka pani beyou yindave. 10 Mosesi temi, Ikeni iken yino yifon yivaya yirafinac i bekac i yen yivayayac i indeko, akac iyen waitac weni benano afomi mada waya tiyin kanteya foni yeni pukin tenoni.11 Akac eni semi, micnem mana wainta benafonafi o benanonan macni siren tem, ne andanda tasasirac i eni tenkac marefe Gotin ofa yimeninke, mini i beni macnin tikemi, Goti nac ameno. 12 Micni mukemifo eni ec ananac i beni ena ena andanda benafon indafi benanon indafi uwrano. 13 Eni Goti nic lo vac uwandevac i akac yowac mandeke dano yinafu yikaka uyic awakava kuc i mandeke makafinac dano. Akac ena i anda baruc i eni uwaranami.14 Weni yemwekem yemi amucna iniya waintan yararemi macnin tiren yemi tiyimemi, Avokufic urec indeko mana wayani teni tekunave, akac ikeni umacdenac mandekec iken yic indintinac i dako. 15 Iyevac i mana andanda vac wata Kim mapac wemi wem mandem panana uake mini minem wena wen arapin urene. Weni nenanec i anduntim bantena fini akac yaka kemi weni mandan uwaran temi. Awokuc awac awac awac i peyankenan yeremi yoman deken demini. (16 )17 Micnurem akac Jisasi yere anasi wanta yinkaren namumpac undaini, wenic disaiporouc i yeni wenkac i indaenoni yen amam waya tiyimino ware.18 Akac Jisasi temi, ikeye mi yeni wantan awokuc indini iyevac i dukenin amankac i banove? Amankac ikeni iyevac i macni onaric etemino nenec nec mana wainta kim wenac i akac anduntin undenac i wemi micnuranac i amankac weni iyewac mandac enafini, 19 Nevarafi mini manda iyevac i amankac ben anduntin urinteno, akac mini manda i wen arapimi undemi icnayemi arakenin asapatac i yakakan temini, Mini waya namac i Jisasi micnurem masiden davoyemi yunanuc kac i.20 Weni temi, weni macni mukemi andanda wanta aduntinke kudemi wemi pananamu ankemini. 21 Micni mukami mini wainta i, nenec nec wen anduntin benac i yakakan tenafini, weni madac ukan indini ampaminte mini, pamuku wanamac, umom wainta namac, watan yirumam pukeyon namac, 22 Ena wainta anac i mareyona o anasin ena iniyavafumi mareninase namac, enaic andanda wani duyin keyona, wayani iyen indeyona, umaci seyona enam mada indiric muankeyona, mada wayani seyona, yeyani yanikukam meyona, ocenic ukam waruc i uwareyon nase. 23 Masiden mini waruc i micnurani, akac waintauc i mandac emotive.24 Weni yere mini amapac ec ecmi Taire namac Sidon ke sam makafac i bemini. Weni oremi mana makimi uremini weni iyevac ena waintavac indiren onaekem weni mecyani kimi umbemini tekovani. Akac weni iyen amankac ocmandin naninic emini. 25 Akac akakamu kukami mana inini iyec wenic kipa akinta akac i weni manda spiriti dukanafi-mini inini indemini awokuc Jisasin awayani enusinkena indiremi senifo yeraemi akondonani remi Jisasin acnaka akantimini. 26 Make mini inini weni Grik kikemi yemini, akac weni Fonisia nantin keno ini. Weni indamemini Jisasin kakeve mada spiriti uc i wenaramun kimi weninuc yomandan deken dana binovareve27 Jisasi macnin tiremi wemi tamemi, ''Ec anayac i ye aninta akakuc narewac i nakowe. Nevarafi weni iyevac i awokuc weminove yeni kipa inta akakuc yic breti mandeke iyanucwapac karuc dami wenine.'' 28Akac mini inini yewekemtemi macnin tiremi Jisasin tamemini, Eyo, Iyeno, akac yeni iyanuc i tevori nacmen kimi weni yeni nenono mandac ukan yunan arayuc kipac ira inta akakuc ye pafasiran tevori kake kumenin nukeve.''29Weni tamemi wemi,''Micni mukayami eni se onave,eni awokukac bono.Mini manda spiriti i ac i enaramun kinkena i yan kakemino.'' 30 ''Weni yevekem namumpac ora emi akac benaramun onami senifo takokimi oni rukemi wamini,akac manda spiriti i iyevac i yevekem wena macbac wamini.31 Jisasi yevekemi Taire makafac i oremiakac yemi senifo Sidon nic i Galili sorarac avafac i Decopolismakusac i yera eminive. 32 Yeni avikeni yenoni be wapac i mana waintami akan konkemi awam mantac kukan nimi akac yeni eranureni Jisasin kac i inda enoni wen ayana manan dekem mini wainta naropac danovare.33 Jisasi wen avic manaremi amucno iniya waintauc bayon akosapac ioreni yekanda manami ovanoni, akac weni wen ayami avekarami wen akankimi umpekemini, akac wen akanomi wen ayankac i kutemini, akac wen anafini oka emini. 34 Jisasi inarumpac i maron kaka kemini ,''Efata, ''Weni macnin temi, ''Eni diyeno! 35 Jisasi micnurami wen akami diyimi make weni amankac i indemi , akac manacyac kukami nenec nec iwen anafini pakakanafi uki kemini. Micni mukami make i weni awokufic muremi ani semini.36 Weni yemi tiyimemi iyevac ena waitauc bac tiyi mekovani semi,Micnuren Jisasi yenan temi iken yofenac i mantac kurekac i iye vakac i tecnokove,yeni iyevac i wemi indeni pani tenononi. 37 Yeni mada mada ukukaric mueni seni, ''Weni amucna awokuc andandauc kukami uware mino. Weni micnu rani yeni yakkon keyo uni amankac indani akac yeni yofem mantac kukeyo uni amankac asenonive.

Chapter 8

1Mini kukakantac amucna iniya waintan ye wakundoyoni yonayoni yunamac iyen duken noyo. Jisasim weyic disaipori uci yararemi temi, 2mana iniya wainta uke ten tinduni anon tikunan uyinkeko. Newarafi, tari fara nura nic muremi tenamac bemi, mana yunamac iyewaci neyo. 3yaran pukewanac yen yimapac tiyinkana beye, ankapaci mucdaromeni yami rinteyo. Mayac eyouni iyac makufa tenuyacbaci yeweno. 4Wenic disaipori uc yeweke teni, inkec nureka ata anawac iye wenin makusapa breti mandec yimeno wara.5Jisasi yenkaci indaemi, ikeni nacde bretic dukeka? Yeni yameni seweniwe. 6Beni anasi wainta makakac kumandeko wani anasi wainta tiyimemi.Beni mini seweni breti mandemi, Gotin pac tususiremi mandekem, benic disaiporiuc daimoko wani yimemi.Afo benic disaiporiuc mandeni, umacden iniya wainta kimi mini yunami daimeno.7Kamore kauya waci disaiporiuc dukenoyo. Jisasi mandemi Gotin pac tususiremi,benic disaiporiuc kani tenini,anasi wainta daindanaya nako wani tiyimem. 8Umacden iniya wainta naman dayomi, yimuc kuronini, arayara yunami 7ni basketin uwikeno. 9Mini iniya waintauc yic nampa 4000ni iniya waintau kami bayomi, Jisasi tiyinkanini wenoyo. 10Benic disaiporiuc namaci, akakamukac sipi kin undeni, yerereni distrik Dalmanutaci weno.11Icnayemi Farasiuc yereni, benamaci eran bayani teno. Mana mirakori Inarumpatena uwaranowani, bemi amamakeni indaeno. 12Jisasi eran aumi wenic spiriti kim mandemi, temi. Inkkecnikac eyaci manac yamuc kakena iniya wainta, mirakori wani inda eyac teno.Teni antekukami deci ikemi tiyimeko, iyec waci mana mirakori wac, manac yamuci anasi wainta kimi ampamin temino. 13Icnayemi mini iniya waintauc yere yinkaremi, sipikin undemi, yerermi ena nom mantan akofac bemi.14Disaiporiuc yiwimi kareni, iyewaci amankac tire breti mare weno. Mana breti mana ssipikim wemoni. 15Jisasi yankaroko bayani tiyimemi. Ikeye farasiuc namac Herotiuc yic yisti kake,yankarac ukekaci, awokufikac urekac dafiseko.16Disaiporiuc yeyirani macnin tireni teno, ikeunamac breti wac iyen dukanami, weni mana bayani temisino. 17Ne wayayac yeni teyafoyo, bani jisasi indikemoni. Ne anda warakac ikeni breti iyen beno teka? Ikeni iyec indekac, iyec oneka? Ikeni iyec indekac iyec oneka? Ikenyic indini payac damukena.18Eni okami dukanamifo, iyewakac onewa? Akami dukanamifo, iyewakac idewa? Eni iyewakac omareindewa? 19Teni 5000ni iniya wainta kimi 5pi breti mandec kicde kunawe. Nacde basketic ikeni untikeka fokonon tenini? Yeni teni 12fi basketi wen teno.20Akac teni 4000ni iniya wainta kimi, 7ni breti mandec kicde kunawe.Nacde breti basketic untikeka fokonon tenini, yeni teni 7ni basketi wen teno. 21Akac ikeni iyewakac oneka? Beni yemi indaemi.22Yeni yerereni Betsaidac yeroyomi, mini awafac tena iniya waintauci mana okam potikanin waintan awikeni, Jisasi okaino wani yeno. 23Jisasi mini okan afakanim wainta ayam banka pakaremi, yekanda mini maku yerereni wewayomi, wen okampen akano kutiremi,wen ayan okankac dem indaemi, Eni amankakaci manacin andandauc onefono?24weni okan yanic uremi temi, teni amankaci wanta onec umpe, yeni yayuc ke wenone. 25Icnayemi wen ayan okankac dami, mini wainta okam makemmi. Aci make wen okami antekemi. Make weni andandauc awokuc onaric emi. 26Jisasi mini wainta makufac binowani tankaremi, tamemi. Eni iyewakac tauni kimi urono.27Jisasi wenic disaiporiuc yiwic manaremi umacden makusimi, Sisariac namac Filipaic namac wemi. 28Yeni yewekeni wemi tameni, Mayac eyouni teni, nom manyin kewan Jonoi ne teno, akac mayac eyouni teni, Ilaija nen tenofo akac mayac eyouni teni, mana profeti wenon teno.29Afo weni yenkaci indaemi, akac ikeni tenani iye nec teka? Pita yeweken tamemi eni Jisasi banano. 30Jisasi weni iyec benafi, iyewac enuyac bac tiyimeko wani, beni eran bayasin ken tiyimemi.31Jisasi yewekem macnin tiren yiman yimewami, wanta akaci amucna umani maran temino. Acnonic ukeyon waintauc namac, prisiuc namac,lo indin waintauc namaci wemi arintenofo, 3ri nuran acnayempaci,weni ukukantemi. 32Weni aman daren tiyi miranimi, icnayemi, Pita yo awiken akofac maroremi wemi asemoni33Jisasi yo wec emi wenic disaiporiuc yonaremi,Pitami macnin tiren asemi.Eni bananomi ten ticnayemi yanano, eni iyewaci Goti nani indana mino. 34Icnayemi wenic disaiporiuc yraeken demi tiyimemi. Mana wainya wena ten tiwakurin temi, beyarac awinkarenci, benic kekac yayac manaren tiwakurino.35Iyec wen aum pakantenafi, weni dompinin temi. Akac iyec wen aum tentic awokuc bayasac namac, ten tiwitin namac dompirin tenafi, wen aumi awokukaci bantemi. 36mana makaka kena andanda umacden wainta mandeni, ne tssasirac maran teyafo? wena dompiren maro mandac emi. 37Ne andandac yimirenc yeweken wen aumi maran tenafi?38iyen iniya waintac weni, ten namac ten tiwayasin namac,mana yamuci, anasi wainta manda baruc uware yon kaci, ayorin tenafi. Wanta akac baci yemi ayon yinkan temi. Wena wen afonic kakantim, wenic hori ensorouc namac yinanin kake.

Chapter 91 Weni macnin tiremi yemi tiyimemini, ''Pukaukane teni ikemi tiyi meko, wani weyove mayac eyouyeve ikenkinke ukukakeyo manakake, iyec iyevac amankac pukim pavenac i onan tenadfi Goti nic Kindomi pawa namac i yinanine!'' 2 Six wayan acnayempac i, Jisasi Pita na Jems sina Jon nin acnami yivic manarani seyofo wenamac i mana anufac i yeacna manan urenoni. Micne yeacnam wayomi senifo, Jisasin omi senisic memi enakukam memini yen yukan kac i. 3 Wen o-anampa temi kakani awokuc karaukami efani enai kukan ukami ampa memini macnem mana makaka kena wainta yuanami tesec eyon andandau poni tesec urami kakenimi iyevac ini.4 Icnayemi Ilaija namac Mosesi kandami afotafic menoni yeni wayonkac i weni yekada Jisasi namac i asewanoni. 5 Pita macnin tiren Jisasimi tamemi, ''Tisa, weni awokuc i wemino ikeu namac i manakac i bekunave, micni mukemifo yika ikeunamac kandac wac mana wac maka manakac uwarano. Mana eninda uwarec, mana Mosesi ninda uwarec, mana Ilaija nindave. 6 ''[Akac weni iyevac i indemini nevarac i weni tenafi wenani, nevarafini, yeni manda pekari kukam menoni.]7 Mana ayoni yeremi yempac i yakoyemi. Akac mana yimeni ayontin kemi yemi macnin temi,''Mini weni sentikac i se wenan tiyikara yukan wenare evano inove.Wen awayayac inden.'' 8 Akaka mukukami, yeni yukam macde oneno, yeni iyevac i yoneno yeni enuni yenamac i bayouni, yeni onami Jisasi weuakac i bamini. 9 Micnureni yeni anufaten kumeno, Jisasin eram wayani yemi tiyimemi, iyevakac i tiyimeko mna wainta wake ne andandac i ikeni onekafe minivare, amankac Gotin Aka yewekem pukeyom waintauc yic makusinke ukukanove. 10 Micni mukani yeni ayompeno mini wayani yenac uni yen yicwanapac ini. Akac yenyirani yeyani wayayuc i senoni, nec i wenic anda ukami wenafini mini wayani, ''puc emi akac yem weken ukukan teno.''11 Yeni Jisasin kac i inda eni, ''Nec wenic anda wayac i yeni lo uwareyom waintauc macni sire teyafo Ilaija narevac i acnan yinove? 12 Weni macnin tiren yemi tiyimemi, ''Ilaija narevac yerenac i masicden andandauc manakac bakun denac i akac yeveken yeni wakeyon kim mandan danove. Akac ne andavarac i yeni macni sireyac uwareyafo Wanta Akai amucna umarac i mare wanayac i wemi yeni micnu ekeni weni mana wainta wen avicbac iyevac bam benin amankac i bantemini. 13 Micni mukac i teni ikemi macnin tirec tiyimeko, Ilaija weni ac i yevani akac yeni ne andanda uwaran kararac i inde yafo yen yikan denine micni mukami Gotin avayani temini mini wani.''14 Micnure yeni yerere disaiporouc wayopac yereni yeni yonayoni amucna iniya waintan yeni bakunteni yenamac wani akac, yeni lo tareyom waintauc i yeni iyevac i awokuc indiric eni amuc noyac yenamac wayayuc iyevac i senoni. 15 Manacyac kukami yeni Jisasi mi onareni, masicden iniya waintami manda yinduc i dureni akaka yiric menoni bem manakinic ureya wena yimoyu anka rareve. 16 Weni indamemi wenic disaiporoukac i, ''Nevarac ikeni yenamac yisi ekatenove?''17 Mayami iyec ye anasi wanta yic wanapac wanafi yem bekemi tamemini wenic inda ini, ''Tisa, teni sentikac i avikec i eni beonafac i yekove. Weni mana manda spiriti mi dukami weni wemi micnurevami waya sirani anin yokevako. 18 Weni eranamac i wemi difitaremi dondeken karuc dan kumimi akano pafasevami akac weni awayaracdem akac weni antec memi tampic kukami nanami amankac iyem wantemi umacdemi. Teni enic disaiporoukac i inda eumpe mini manda spiriti benkin kena yomanan deke dana binovare, akac yomanan deke dantimi yeni amankac iyevac i bayo. 19 Weni yewekemi tiyimemi yenyic indaini, ''Ikeye anasi wanta ikeni iyevac i bilipic ekone, nacde yakac i teni ikenamac i bekafuno? Nacdeyakac i teni mini uwan yinkan tekafuno? Avikec wen teni vekunafac yeko.20Yeni mini intami avikeni we wapac i yeno. Micnem manda spriti Jisasin onaremi, weni manacyac kukami mini intami donan deken karuc dami makapac yandimi akanomi ofen kinke pafasemini. 21 Jisasi wenafon kac i inda emini, ''Nacdeyakac iweni macnena? Akac wenafomi macnin tiremi Jisasin tamemi, ''Wenic kipac ira inta akakinke inove. 22 Amucna yamuc i weni mini intami karucdam ikafim bem akac nompim bemi, akac wem mandac irarukam memino. Amankac ena indinama mana andanda en amankafic inave, mayau akuno tisin karevatasaseno mayauye.''23 Jisasi macnin tirem wemi tamemi, ''Micne ena amankafic inane? Masicden andan dami amankafic minteno yena iyem waitau kac i wen kimi bilipic inteyafoni.'' 24Manac yac kukami mini inta afomi iyena bac i curemi temi, ''Teni bilipic meko! Temi sofa meonave teni awa kavakin iyevac bilipic evanakim mino,'' 25 Akac Jisasi yonanini amucna iniya wainta iyayeni yewayopac boyomi, weni tamemi mini manda spiritimi aran namac i macnin temi, Eh manda spiritive wayayuc anana uyinkare yakandon yinkanom wanamino, teni eran tiric meko enare,wen kinke mapac kundevac i akac iyewakac i yeveke wenkin umpekano.''

262726 Weni eran wac i duremi mini intami ukic dami kumemini.Mini inta i mana waintam pukenin amankac i wamini, micnu onini amucno iniya waintan teni, 'Weni ac i pukeminon tenofo.'' 27 Akac Jisasi mifatemi wen ayami pakaremi ayan noc eken dami mini inta i antec memi ukuc kemini.282928
Chapter 10

1Jisasi mini makusac yeremi distrik Judiaci oremi Jodenic non awafaci ena maka weni eninic uremi, yimami yimemoni. 2Mayac oyon Farisiuci yereni Jisasin amamakarani macnintire indaeno. Pukaci lo temi pani wanta wenanac yere ac antenafi. 3Jisasin yemi tiyimemi, Mosesi newetifen ikeni tiyimirukanafi. 4Yeni macnintire yeweke wemi tameno. Mosesi temi mana wainta wen anac tankarani wayuc ukareyom yo mandenaci tankaranac wino.5Jisasi macnin tiren tiyimemi Mosesi mana lo uwaranimi, newarafi ikenyicnam tiyinkan timi iken yiraci pakakara memi. 6Mini mukami kukaran timi mana makakaci umacden andandauc, Goti wanta nama anasi namac uwaremoni.7Mini umuna anda fonanami wanta wen ano afom yereremi wen anac namaci wantemi. 8mic nimukami yekanda manawu wanteno. yekanda ara ara wuwa wanteyau. Iyewaci mana wu wanteno. 9Mini mukami nene andanda Goti akakan tenafi, iyewamana dakakan temi.10Mini muram namum wakomi, wenic disaiporiuc yewekeni mini wayayuc mini wayanana indikenone. 11Weni yewekemi macnin tirem tiyimemoni. Mana wainta wen anac tankaremi, mini wainta weni manda andac memwan temino. Akac yewekem ena ininam maremi.Wenamacimanda andac memwantemino. 12Akac anasi wen awafun yere ec ami ena wainta maremi. Weyawaci mini wainta namac manda andauc uwarem wantemi.13Yeni kipac inta akafu yoyiwikemi Jisasi wenicpa maroran okam mukuyikamo wani yiwikewni marerayomi, weni disaiporiuc yemi tiyinkeno. 14Afo micnewayomi Jisasi wenic disaiporiuc yonaekem aram mandemi macnin tirem tiyimemmoni. Iyewac yemi dacdewako, newarafi, Gotinic inrum makusac winteno.

Chapter 11

1Jerusaremic yeroyomi,Betpeisic namac Betanic acdekai oliwic anukac yeroyomi,jisasi wenic kantan disaipori tiyinkarem tiyimemi, 2mecyacni makuni wenipac oreka mini makusin ukan undeke, mana yanpara donkimi ona nakomi. Mana wainta wac peyacbac iyewac i kumandemoni.Akapemmi kukenin narac utuc dekaci marec te wekuna fakac yeko. 3mana waintawa tena naci rarac utufeka fono tinawe, eni macni wac teno.Iyeno yokani dukemi mendemi, oweken akakaukami danami yintemino.

Chapter 141Kantan nnuram pasova inayom pavanini iyena bakuyini baku yenoni breti yisti vac iyevac banimini. Hetpris siuc namac ye indin waintauc namac i yeni wayani uyeno, Jisasin pakare aruman pukirani. 2 Yeni macnin tenoni, ''Mini i iyevac i ampa minteno iyena bakuyini nec i yeni anasi wanta amankac iyevac yen yicwanapac yen yiran yirue yisie inayon yamuke.''3 Akac Jisasi Betani Saimoni iyec i weni leprosi ac i dukanafi wena makimi wamini.Weni amun demi tevorikac i wamini, akac mana inini yemini we wanimpac i wei sanda iyena monima kake mare wayon namac i manare mini. Akac weni mini botorimi diremi Jisasin acnonkimi aroran kemini. 4 Akac mayac oyom waintauc i yirami mandeni, yeni wayayuc i teno yen yirani macnin tireni, ''Ne andavarac i mini inini payukan arorenafi mini wel sanda i? 5 Mini wel sanda i weni amankac 300-silva sarinurem mandena, manda varic ukeyon iniya wainta yen yimiric ukaminove.'' Akac yeni mini inini asenonive.6 Akac Jisasin yemi tiyimemi, ''Ikeni wemi ec akove, nekac evakac i ikeni mini iniyani tecweka? Weni awokuc avuc avac i temi uwantin keminove. 7 Masiden yamuc i ikeni manda waric ukeyon iniya waintauc dukani ikenamac i wenono. Ne yamukac ikeni yemi tasasekac i awokuc uwan yikan tekafono ikena uwaranakone,akac ikeni iyevac i tenamac wanakono masicden yamuke. 8 Mana inini uwarenimi ne andandac i weni amankac uwararic ukanafini. Weni uwerin ten tuwac i afenimi tesic pukini makin eminive. 9 Pukaukane teni ikemi tiyimeko, ne amampakac i mana makakac i yeni awokuc wayani tiyimin teyafoni yeni mana inini uwarenin warandac wakani tintenoni mini inini eninani yeni indin tenoni yeni.