1Jásodʉno'ŋ domo'ŋ juŋo Wʉ́o'ŋ kwě 2innáláŋ ǎlba irméŋ eŋa Aizaya'ŋ domobore– lé, ká áláŋ dúíŋ domoŋdʉŋo dééŋ Ta̱bʉŋ addeŋ áa, ásáŋ dee– sí dééŋ dorá teeya piá. 3Ʉrʉ́ dʉŋo jutádɨó nás Wʉ́o sí dééŋ dorá teeya pii, 'nâŋ Wʉ́o sí koróŋa tááras pii.ꞌ'4Yáaye namá jutá kéŋá na sîŋ kwa –sí Wʉ́o'ŋ domoŋ' íŋ rísíŋ nâŋ kwa sís kɨ́eŋ ka̱tɨ́yeŋ' íŋ rísíŋa dog ná îmeŋa'ŋ jâmꞌiŋ ásáŋ Wʉ́o kɨ́eŋ koróŋa paaso. 5Ba̱rʉ́ŋa'ŋ kwa namá nyéttíŋ dee– lé kélé kwa âl Jʉdɨye'ŋ ere ka̱ɨŋ náŋ dog kélé, Jʉrʉ́salam kwaŋ namá nyéttíŋ korol dee– lé, kélé, nás îmeŋa kâmmíe, Jordoníŋ roó nás kɨ́eŋ ka̱tɨ́yeŋa kɨ́ne nás Wʉ́o paaso 6Yáaye namás kamal' íŋ jɨbbé suúr kééŋéŋ ná darma' ŋ gartom ná nyímaŋa– lé rɨgél' , ná dééŋ jaam bâŋ kâ̱wŋ aam ná na̱sɨ'ŋ da̱y– ii síŋ aam7Yé namá nîŋ Wʉ́o'ŋ risîŋ, nás kwa– sí in belé'ŋ âl dʉó keer kee ná dúí– lé saa soŋŋá appâ ii ná ká kééŋ kwala taga ásíŋ rɨ́góba. 8Ká bɨ́ŋa –sí kí koro– ii alí , maraŋ Yé bɨ́ŋa– sí kí utú na kʉó teyaŋa gísíŋ liiyó.9kíla soga –lé jásodʉŋo namá Názára Ga̱lɨ́lɨ́lɨ'ŋ ere kéŋá ná éla ásáŋ, yáaye– lé îméŋa amí , Jordon níŋ roó . 10ǎlbá koró kʉ́ró namás jawíl– sí ja̱gɨla nás pa̱a̱lɨ́ŋɨ́, yee– sí ná Wʉ́o'ŋ kʉ́o ná dee– lé bʉʉŋélí niná orrá . 11Namás belé jawîl pa̱a̱lɨ́ŋɨ́ ná in belé'ŋ Jɨ́ ása dúíŋ kwě jâŋ aila Ká– sí kilma sɨ́mmô– ii dɨ́ɨ́ŋ írí.12Wʉ́o'ŋ kʉo namás ínáláŋ Yé –sís ka̱rgɨ́ye nás jutá dɨó nyéŋé ; 13Jásodʉŋo namás jutá dɨó soga wayeŋa oŋŋol óŋá nás tanaŋasaŋa'ŋ dɨóyos betel Sitân básáŋ Wʉ́o'ŋ kwě rísíŋ, ɨdɨ̂ɨ́ŋ ná Wʉ́o'ŋ kwě sogâs óŋá ná buuru na duuru kééŋé,Maraŋ Wʉ́o'ŋ méléga básáŋ Yé– sí dʉwoŋ piá14ǎlba Yáayé –sí Túmná ka̱bɨ́e Wʉ́o'ŋ kwě, namá Ga̱lɨlɨ́ ere éla ná Wʉ́o'ŋ domóŋ risíŋ ná dééŋ jawili'ŋ kurí'ŋ. 15Ná in belé'ŋ tin ǎl paago na Wʉ́o'ŋ kuri ǎl dóŋa paago ba̱ɨŋôs kɨ́eŋ koróŋa lé nia Wʉ́o wa̱rɨ̂g jawí ná dééŋ domoŋ– sí bɨ́ɨ́nɨ16ǎlba êl nás kí Ga̱lɨllɨ́ 'ŋ roo'ŋ a̱rɨ betel namá Samónná dééŋ bára sí ja̱gɨla kɨ́eŋ kʉ́nyaɨra roó kíŋítíya ásáŋ púúná karége, ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ yeeŋ awlaŋa ka̱ɨ́ŋɨ. 17Jásodʉŋo namás yeeŋ in kwǎ ; ka̱rɨ́ ii pʉló nia kwaŋ awlaŋa kwǎ awí . 18Yeeŋ indáláŋ namá kɨ́eŋ kʉ́nyɨ́ra roó kúndiye namá Ye– sí ka̱rɨ́ kʉ́lʉ́l.19ǎlba neníŋ kéŋé namá Jemɨs Zabɨdɨ'ŋ kwě –sí ka̱gɨle ná kí dééŋ bára Jón ná dɨ́eŋ báa Zabɨdɨ ná kɨ́eŋ kʉ́nyɨra péra kawe dɨ́eŋ Pulduŋ dɨó ná kóeli áláŋ roó kíŋíyal . 20Namás in kwǎ ka̱rɨ̂ŋ bʉ́ló, Yeeŋ namá dɨ́eŋ báa– sí púlduŋ 'iŋ dɨó kundiye namá Yé – si ka̱rɨ kʉlʉ́ ná kéŋé21Yeeŋ namá Deem Ka̱pa̱rna̱hôm kééŋé, ǎlba ka̱a̱gʉl namás demꞌiŋ ma̱sɨ́ŋ lé ka̱ndʉl ná dɨó ka̱rɨye , Jásodʉŋo namás jaa nás kwa– sí gʉʉdpáálítiŋi . 22ɨ́de kwa namás káyé nás dééŋ gʉʉdꞌiŋ jawli si pirja kawe , ɨdɨ̂ɨ́ŋ dééŋ gʉʉdꞌíŋ jawli Wʉ́o'ŋ kʉrros dɨó ka̱ɨŋ23Ma̱sɨ́ká̱ŋ– lé namá dʉó kéŋá nás kʉo rúbáŋa kéŋá namás jaa ná ʉrʉ́ laddi . 24Ilá dʉó namás jaa in belé'ŋ kɨ́ŋa– sí jundi– ii Jásodʉŋo NAZARA 'ŋ kwě , Jɨ́ jéla áláŋ kɨ́ŋa jâw. 25Jopódʉŋo namás in kwǎ kǎldirig jâŋ ná ilá suurꞌiŋ dɨó juro kʉo rúbaŋá namá dʉó'ŋ suur kʉrol . 26kʉo rubáŋá namá dʉó'ŋ suur kʉrol kí ʉʉrʉ dʉó namá teeyá eŋa27kwa nyettíŋ namás saa suŋŋá pirje kawe táárí ǎl Jopódʉŋo piá, maraŋ namás kayé ná suurŋa kɨ́léli kí kɨ́eŋ kilma'ŋ dɨo ná in kamíŋa kaa– ii ná iné ɨndelná kí kaa kuríŋi ǎl kʉo rubáŋa in dʉó si ba̱gɨ pie. 28innáláŋ Jásodʉŋo'ŋ táárí namás ba̱rʉ́'ŋ dɨó nyálíŋí namaŋ Ga̱lɨ́lɨ́ 'ŋ deema– lé nyéttíŋ paago.29jásodʉŋo namá kwa saa suŋŋá dawíŋ pia, ǎlba Ma̱sɨk– lé kʉrʉl, yeeŋ namá samonꞌiŋ tíŋ kéŋé. 30Namá kʉ̂mbe ná Samonꞌiŋ mare wajání ná pɨttɨ́ kee ná ʉŋɨ Majira namás Yé – si aaŋé. 31Jásodʉŋo namá éla ná yáa– sí doŋá tɨ̌o na írí ja̱gɨ innáláŋ Yáa– si waja namá suúr kʉro yáa namás jaa nás yeeŋ– sí tááríŋá pii.32Arráŋ ǎlba dʉlé poyyo kwa namás wajána nyettíŋ dee– lé kéle naŋ kwa kilá kele ǎl si Sitana kʉo rúbáŋ ka̱ɨŋ áláŋ– sí Jásodʉŋo dawíŋ pii. 33Kwa nyettíŋ namá kʉrʉl ná ɨ́de dee –lé kelé ila tóŋ ǎl yé kéŋá. 34jásodʉŋo kwa sa soŋŋá dawíŋ pia , kwa ǎl kɨ́eŋ wajaŋa kerker ka̱ɨŋ naŋ– sí Sitana ná kʉo rúbáŋa ka̱ɨŋ . maraŋ yé sitana– sí á jundíba áláŋ rɨ́sɨŋol35Seeráŋ kí subu jásodʉŋo namá jawla asá lóó subu ka̱ɨŋa ná tóŋꞌíŋ paál kuro ná lóó williŋ ila nyáŋá ná óŋo jʉ́ma. 36Samon kí kééŋ bǎrŋa ǎlbas kawel ná kʉ̂mme ná yé ákeba namá kééŋé ǒeli . 37ǎlbas jásodʉŋo kʉ̂mbé namás in aagé, kwa nyettiŋ ǎl gí Jɨ́ sɨ́ kǒeli .38Jásodʉŋo namás in kwǎ ǎl deema kerŋa– lé koo nás ká kwa– sí Wʉ́o'ŋ domoŋ kawli . 39Jásodʉŋo namás kwa –sí domo'ŋ risíŋ kɨ́eŋ ma̱sɨga lé Ga̱LɨLɨ́ dɨó ná kééŋ deem– lé nyéttíŋ40Dʉó dig asá suúr baras kééŋé namá jásodʉŋo éla nás in kwǎ ; abá lóel áíla dawíŋ jaa. 41jopódʉŋo sí namás dééŋ belé áyîŋ eŋa , namá dééŋ óŋa míden pii ná dʉó sí kura nás in kwǎ ǎl wóel áláŋ teeya jeeŋ . 42Innála'ŋ baras dʉó sí namá suúr kuro.43Yé namás sarrtéŋ pia ásáŋ dʉó tog biír ás kuwaba namá addeŋ pia ná nyáŋá. 44Nmás in kwǎ ja̱gɨlɨŋ ǎl joo nás suur dali'ŋ gʉʉdpááliŋá– sí jawli na a̱rɨ̌ jaa ǎl dali kwǎ dɨ́ɨ́ŋ dawa'ŋ ǎl Jɨ́ dawíŋ jéŋá45Maraŋ dʉó ǎlba kuro namá nyáŋá nás kwa– sí baaja risíŋ a̱rɨ̌ ásáŋ Wʉ́o'ŋ kwě yé pá ,jásodʉŋo walá elle lé ki baaja áka̱rɨtɨ́eŋɨba baŋ elle'ŋ paál á̱wɨŋ maraŋ deema kwǎ bâŋ dee– lé kʉndɨlɨŋ ki sabaŋa nyéttíŋ .
1ǎlba yé ka̱pa̱arnahôm wa̱ɨŋa soga itta'ŋ dɨó, kwa namá kélammíe ǎl yé tóŋ kee. 2kwaŋ dalada namá saa suŋŋ' kɨ́sɨŋaol tóŋ , nás matar piisíŋ eŋa, ná loo ás siba namaŋ órre ka̱a̱gʉl, yé namás kwa –sí domoŋ risíŋo3Kwa dîi namá yé– sí dʉó merso kéle : namá kwa ooŋol ká̱bɨ́ŋɨ ila dʉó– sí . 4ǎlba kʉtɨ́eŋol áláŋ dééŋ da̱kkɨ ka̱a̱gʉl, ɨdɨ̂ɨ̌ŋ kwa saa suŋŋá ka̱ɨŋ , namá ila lóó– sí ka̱wlɨé ǎl Jásodʉŋo kééŋ ka̱rɨ́ŋ kééŋé , ila namás tíír pa̱llɨ́ŋɨ, yeeŋ namá merso– sí kí dééŋ pɨɨtɨ ká̱pʉl kí ila tiir.5Jásodʉŋo namá, dɨ́eŋ seejǎ̱ɨ ja̱gɨ́la namás merso~ sí in kwǎ ." dúíŋ kwě dɨ́eŋ ka̱tɨ́eŋa ǎl gís ka̱a̱sol." 6ɨ́de namá dáálí 'ŋ gʉʉdpáálíŋa ka̱ɨŋ , namás káyé ná kí kɨ́eŋ kilmaŋa kírsíŋa. 7Ná in káméŋa káaŋi na in dʉó kí in dorá rísíŋ? dééŋ in ǎl ká̱pʉ́rɨ́ŋɨ kɨ́ye ná síŋ dʉó sí dééŋ ka̱tɨ́eŋa paaso Wʉ́o'ŋ paál ?"8innálaŋ Yé namás ɨwó kaa– ii ǎl yeeŋ kɨ́eŋ kilmaŋa lé rísíŋi, namás yeeŋ in kwǎ," káaŋi ná kí kilmaŋa'ŋ dɨó birsíŋ ? 9ka̱ŋɨ ná suŋŋá ha̱nɨ ásáŋ mrso in kwǎ ,ǎl gís kɨ́ɨ́ŋ ka̱tɨ́eŋa ka̱a̱so wala ásáŋ in kwǎ ǎl dɨ́ɨ́ŋ pɨ́ɨ́tɨ jabuŋ ná joo?10ásáŋ yeeŋ in kalŋa asá Dʉldɨŋ kwě dog kʉro kee sʉʉrʉ ŋ írí nás ka̱tɨ́eŋa paasi, yé namás merso in kwǎ," 11ǎl gís in kámíŋ ása jwala ná dɨ́ɨ́ŋ pɨtɨ jabu ná dɨ́ɨ́ŋ tóŋ joo. 12Merso innálaŋ namás jwala ná dééŋ pɨtɨ bawa nás jáá ná ɨloŋ kwa nyéttiŋ ta̱bʉ'ŋ, kwa– sí namás ma̱y eŋa , namás kwa nyét pirje kawe, namás Wʉ́o– si bora patta kawe , nás káyé ná in kámíŋ Kɨ́ a̱rɨ in inná in tóóríg ála áka̱gɨlaba.13Yé kí as ker dog roo ka̱rɨ lúwo, kwaŋ namás dog koomíe ye– sí, namás jaa nás páálíti kwa– sí. 14asá beetelíŋi namá Lepi sí ja̱gɨ́la ǎlpán'ŋ kwě ná kee ná dɨ́gɨnɨ́eŋa ǐli kwa lé, namás in kwǎ ," ka̱rɨŋ jʉ́ló yé namás jawla ná tabbeŋ pii .15Jásoddʉŋo namás , Lepinꞌíŋ tóŋ ka̱ɨŋ ná nʉŋ káméŋi kí kwa suŋŋǎ , Dɨgɨnɨ́ekwaŋ ná ka̱tɨ́ekwaŋ kerŋa namaŋ kí Majira kwa kerŋa dog ǎl yé si ka̱rɨ kʉlɨtɨ́e . 16ǎlba dáálíŋ gʉʉdpáálíŋa âl jɨge pá̱rɨ́sɨ́ŋa ná ka̱gɨ́le ná jopodʉŋo kí Dɨ́gɨ́nɨ́ekwaŋ nʉŋ aam, namás kí kéeŋ Majira– sí in aaŋé ," káaŋi ná Yé kí ka̱tɨ́eŋakwaŋ nʉŋ kaam?"17Jásdʉŋo ǎlba dɨ́eŋ belé– sí kelámí namás in kwǎ ," kwa appeŋa âlageba ǎl dawât kóeli, maraŋ ǎl wajána gé dawât kóeli, Ká ɨdɨ̂ɨ̌ŋ ála kêlba ásáŋ ta̱kɨ́ŋa ta̱rɨ́ áa, maraŋ ka̱tɨ́eŋa kwaŋ sí."18Yáaye'ŋ majira ná pá̱rɨ́sɨ́ŋa namá sîŋ buru ka̱mʉŋéli , kwa dǐi namá dee lé kéle ," Ná in kɨŋol, káaŋi ná Yáaye'ŋ majira ná Pá̱rɨ́sɨ́ŋa'ŋ majira sí buru ka̱mʉŋéli .? 19Jásodʉŋo namás yeeŋ sí in kwǎ," bɨrssɨ́ŋ jaruŋa buru ása ka̱mʉŋéliba ɨdɨ̂ɨ̌ŋ ná dɨ́ɨ́ŋ jaarus kééŋ ka̱ɨŋ , maraŋ abás kerker ka̱ɨŋ yeeŋ básáŋ buru ká̱mʉ́ŋol .20Maraŋ soog áláŋ paago áláŋ Bɨrsɨŋɨ sí dɨ́e lé kabé ila soga'ŋ dɨó básáŋ buru ka̱mʉ́ŋol . 21Dʉó álákebá ásáŋ jʉrɨ́ dɨwó sí kí jibbé toy loo dog jawí. ná ába loo tog sí nyéwa ila jibbeŋ tiir baŋ ilá suŋŋá appâ eŋa.22Dʉó álakeba nás kíra kɨ́wóŋa sí kí kira toya'ŋ segén lé jíŋíti , ná a ábas jíŋí ilá kira'ŋ seegén baŋ nyéríŋ, namás kira sí nyét bʉ́nnyal, maraŋ kíra kɨ́wóŋ sí bas segén kɨ́wóŋa'ŋ kíŋítíe teyyá ka̱wɨ.23Kí moo'ŋ soog Jásodʉŋo namá êl nás kí pɨɨla dǐi dɨó betel, kééŋ Majira namás kuŋe ná pɨɨla'ŋ ta̱bʉŋa úreli . 24Pa̱rɨ́sɨ́ŋa namás in aage," ǎl jagɨl, kaaŋi ná yeeŋ a̱rɨ ɨt kawe ná daalí á kwaba áláŋ moo'ŋ soog kawa.25Yé namás yeeŋ in kwǎ," Bɨ́ âl ârden báa a̱rt ǎl Dawûd piá ilá tin lé ǎl yé duuru kéŋá, yé kééŋ járúŋa. 26Yé wʉ́o 'ŋ tóŋ ai ka̱rɨ́ ǎl Abiasar pá̱gɨ́ŋ'ŋ appâ, yeeŋ jama amíe ǎl in loŋa âlba délliŋ pa̱gɨ́ amí , in Mûsa'ŋ daalí lé túllé ákéŋába , ná yé amí naŋ dog kééŋ jaruŋa sí íní ?27Jásodʉŋo namás in kwǎ," Moo'ŋ soog sí ǎl dʉldɨ́ŋkwě'ŋ kawe, ná Dʉldɨ́ŋɨkwě sí aibá ǎl Moo'ŋ soog kawe . 28ná ínaŋ Dʉldɨŋɨkwě ǎl Moo'ŋ kuri ii
1jásodʉŋo kí asi keer Ma̱sɨg lé nyáŋá namá dʉó dig ja̱gɨla nás dóŋá lé baras kéŋá. 2ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ ná soog moo'ŋ soog kéŋá , yé namá kwa lé jâ̱ŋo , jopóddʉŋo'ŋ gáríma ná kʉ̂l ná yé sí dírígiŋ ka̱lwe , abá yé barás dʉŋo sí dawíŋ pii, namá ja̱nɨ suúr ka̱bɨya ǎl yé kí moo'ŋ soog táárí pii.3Jopódʉŋo nás ila dʉó sí in kwǎ ; asá dóŋá lé barás kéŋá ása jawla ná ine jéla ná kwa nyéttíŋ ta̱bʉ'ŋ jarěŋ. 4Yé namás kééŋ gáríma lé jǎ̱ŋo na in ɨŋo; dálí in lá kwǎ áláŋ dʉó kí moo'ŋ soog táárí túllé piá , wala Sitân táárí piá ? ye in soog ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ lia ásáŋ kíe jaiŋ jopó, wala ásáŋ kíe jaiŋ jɨɨŋo ? maraŋ yeeŋ ʉʉ tog bɨr ákawíba dééŋɨŋo lé.5jopódʉŋo namá kééŋ gáríma sí dírígíŋ ja̱gɨla kí gábbin , kɨ́eŋ kilmaŋa'ŋ ka̱kkɨraɨŋꞌíŋ namás ila dʉó in kwǎ ǎl dɨ́ɨ́ŋ dóŋá írí ja̱gɨ ; dʉó namá dóŋá írí já̱gɨ namá innáláŋ dawíŋ eŋa. 6ɨ́de pá̱rɨ́sɨ́ŋa namá kééŋé nás kí Ha̱ɨrodo siŋ kʉro jaiŋkwǎ káítie nás in kárríyie jopódʉŋo sí ai nîŋ kawe .7jásodʉŋo namá kí Majira'ŋ roó kééŋé , Ga̱lɨlɨ́ŋa namá yeeŋ sí ka̱rɨ kʉlʉl , 8kwa ǎlba kila píjéŋa kélammiá ǎl jásodʉŋo píyéŋí namá nyéttíŋ kʉrol, Jʉddéŋa ná jʉruslam kwaŋ namaŋ Idumea kwa ná deema kerŋá kwa ǎl Jordon nîŋ ere na Tyre na Sidonꞌiŋ ere ka̱ɨŋ9maraŋ kw'ŋ sɨŋŋɨ́'ŋ namás kééŋ Majira sí in kwǎ ásáŋ pulduŋ ásílíŋ kawe, ála'ŋ kwa de lé á̱ka̱gɨlba kwaŋ sɨŋŋɨ́ŋ . 10ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ ná yé kwa suŋŋǎ sí dáwíŋ pia ɨ́de wajaŋa bâŋ kwa sí á̱rɨ́téŋe áláŋ kwa Jásodʉŋo lé ka̱gʉl.11innáláŋ kʉo rúbáŋá abá yé ja̱gɨle báŋ dééŋ ta̱bʉ'ŋ poytíéŋi na ʉʉrʉ́ ladda ná in beléŋ, Jɨ́ asá Wʉ́o kwě jâŋ. 12maraŋ jásodʉŋo básíŋ írel áláŋ Sitana dééŋꞌiŋ á rísíŋa13Jopódʉŋo namá pʉgó nyáŋá namás kila majira sí ta̱rɨ́ pii áláŋ dee lé kélla yeeŋ namá dee lé kél . 14Jásodʉŋo namá Majira wa̱ɨ ná a̱w iló áláŋ kieyéŋ táárí kawe na addeŋ pii ná Wʉ́o'ŋ domoŋꞌiŋ kwa sís kirísíŋa . 15Nâŋ kuro íné áláŋ sitan kwaŋ suúrŋa lé kéréŋéli , 16kin namás kɨ́eŋ kona gé asá Yé iní Pataro17Jemɨs Zabadɨŋ kwě ná jôn dééŋ bára asá Yé kona iné Boanergnes asá in mein Da̱ldɨŋ kwě . 18Andaraw, piilib, Barmawás , Masiyo ,na Tomas na Jemɨs ǎLpáŋ kwě Saddaeus na Saimon Zulut. 19Na Jʉ́da Iskoroti ǎl lia yé sí boto dǔu kelo.20Jásodʉŋo kí keer namá tóŋ ka̱rɨ́ innáláŋ kwa namá saa suŋŋá kɨ́sɨŋol ná yeeŋ kʉtɨa̱ŋol áláŋ nʉŋ dog kámmíe . 21ǎlba dééŋ íya kí kééŋ bǎrŋa kelammíe namá kéle áláŋ dééŋ oro kawa ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ ná kwa dǐi in kámíŋa ǎl yé dééŋ Ta̱bʉ dééŋ lóó áíba . 22ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ ná pa̱rɨ́sɨ́ŋ ǎl jʉrʉ́sálam ere ka̱ɨŋ ná kelé ,yeeŋ gé in belé sí kírísiŋa , asá yé Sitana kee ná ǎl kí sitana'ŋ kuri ii ná Yé Kíe sitana kwaŋ suúr reŋél23Jásodʉŋo namás kwa sí ta̱rɨ́ piá nás gʉʉdpáálíti kí mitila nás in beléŋ ai nîŋ Sitan bára si râŋ . 24abá kurǐŋ dééŋ suúr ŋérél ilá kurǐŋ wala aŋ kerba . 25Ná abá toŋ dééŋ suúr ŋérél ila dog wala taga aŋ kerba .26Abá Sitan dééŋ suúr sí ŋérél dog ila Sitaníŋ kuri'ŋ aŋ kerba ná dééŋ kurí'ŋ da̱kkɨ́ pii ásáŋ agíŋi. 27Kí see dʉó ákeba áláŋ dʉó kakkɨré'ŋ tóŋ ka̱rɨ abá main ila dʉó sí á rɨgɨ́ba namá lia ila dʉó'ŋ tóŋꞌiŋ lótó bâw.28Kí see a̱w náis kwǎ ; kwa sí kɨ́eŋ ka̱tɨ́yéŋ nyéttíŋ sîŋ ká̱sɨ́l ikila lótá'ŋ ǎl yeeŋ kawe . 29Maraŋ dʉó bi dʉó ná kʉó teeya'ŋ rísíŋo kí ja̱ndɨtɨŋ , yé sí kééŋ ka̱tɨ́yéŋa maraŋ báŋ kééŋ ka̱tɨ́yéŋa wa̱ɨ́. 30Yé in si ɨ̂dɨ́ɨŋ kwǎ ǎl kwa in kámíŋa asá yé kʉo rúbáŋá kee.31Jásodʉŋo'ŋ íya kí kééŋ bǎrŋa namá ka̱a̱gʉl ná dʉó dig adden kawe, ná kéle nás jásodʉŋo sí in kwǎ ǎl kɨ́ɨ́ŋ 'ya ná kɨ́ɨ́n bǎrŋa paál ka̱ɨŋ náis jɨ́ ta̱rɨ́ kawe 32ɨ́de kwaŋ dalda ǎl ka̱ɨŋɨ nás yé sí kéláméŋi , kwa namás in aagé , ǎl dɨ́ɨ́ŋ íya ná kɨ́ɨ́ŋ bǎrŋa ka̱ɨŋ nái jɨ́ sí kane33Kɨ́yé ná dúíŋ íya ii walá dúíŋ bára ii ? ye namá yeeŋ ɨŋo? 34Yé namá kíla kwa sí dírig'ŋ ja̱gɨla ǎl korol ka̱ɨŋ nás yé sí kélaméŋi , nás in kwǎ Bɨ́ ǎl kúíŋ íyaŋa naŋ kúíŋ bǎrŋa báŋ. 35Dʉó bi dʉó nás Wʉ́o'ŋ belé si kélam ǎlba dúíŋ íya ii naŋ dúíŋ bára naŋ nɨw dee lé
1Asidig Jopódʉŋo bás kwa sí gʉʉdpáálítiŋi rooꞌŋ a̱rɨ, kwa namá saa sóŋŋá kɨ́sɨ́ŋol ɨ́de, Yé namás jawla nás Pulduŋ ooŋo ná roó'ŋ dʉ́ʉm kera ná kwa na roóŋ a̱rɨ̌ kʉ̂l nás kelamí . 2Yé namás jaa nás kwa sí gʉʉdpáálíti ná aldíŋa pii kí koróta suŋŋǎ na kwa nás kélamé.3kél sí bâm asídíg,rǎ̱ɨdʉŋo bá rǎ̱ɨ nyáŋá áláŋ sí kolá ɨ́rtó dǐi ii. 4Namás jaa nás kééŋ kólá ɨ́rtɨ rǎ̱ɨ dɨó , kolá dǐi namá dǒra'ŋ a̱rɨ́ bʉ́ŋɨŋ namá kíyaŋa bʉ́loŋ ná amí 5kólá kérŋa sí namás nima ɨrtó tarúŋa'ŋ kárálálé , kóla tane maraŋ ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ dɨ́eŋ lóó saa nima kéŋá.6innáláŋ kólá ǎlba tane ná dʉlé tewe namá talɨle dʉléŋ tɨkkɨ́ŋ , ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ ná dɨ́eŋ kɨ́ŋa nié á nyáŋába namá pʉ́lle. 7Kólá kérŋa namá dog kéya'ŋ dɨó bʉ́ŋɨ́e ná rewe indáláŋ namá tʉ́yíe nâŋ ta̱bʉŋa ra̱wɨ̂l , maraŋ kwě á jíŋěba ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ ná dɨ́eŋ lóó kéyé'ŋ lóó kéŋá8Kólá kerŋa namá loo túllé bʉ́ŋɨ́e namá túllê rewe ná tʉ́yíe ná ta̱bʉŋa rá̱wɨ̂l , dǐi ta̱bʉŋa wayeŋa ɨɨs ná dǐi wayeŋa osondig nâŋ wayeŋa wayé jíŋíye ná kila lé suŋŋá. 9Jásodʉŋo namás kwa sí in kwǎ ; dʉó bi dʉó nás kɨ́ló kee bás kélamí ná kin aldíŋ'ŋ arrá râŋ .10Lia jásodʉŋo ǎlba kí kééŋ Majira'ŋ kwa dǐi áyé , Majira namás kayé ná kɨ́leli kila aldíŋa kaas miane. 11Yé namás yeeŋ sí in kwǎ ; Bɨ́ asá saada báaŋ áláŋ Wʉ́o 'ŋ kuri'ŋ lótá'ŋ arrá béréŋél , Maraŋ ká kwa sí ǎl Wʉ́o'ŋ kurí'ŋ paál ka̱ɨŋ yeeŋ sí bas aldíŋ kawa. 12áláŋ Wʉ́o'ŋ domoŋ inálá eŋa ǎl domoŋkwâ aaŋé , a̱rɨ ɨɨ́t ǎl ká â̱w walá ásíŋ kɨ́waba ná ǎl ká amíŋ dog dééŋ arrá aŋka̱rʉlba namaŋ síŋ ka̱ɨ́ŋôl ná de ii lé kélâ nás kɨ́eŋ ka̱tɨ́yéŋa aaso.13Jásodʉŋo namás ,yeeŋ si in kwǎ ; abá bɨ́ kin aldíŋa'ŋ arrá ábéréŋélba? aldíŋa kérŋa'ŋ arrá ai nîŋ barráŋ . 14táárídʉŋo bá Wʉ́o'ŋ belé usuŋo. 15kwa kérŋa bá in kalŋal Wʉ́o'ŋ belé lé inna kólá dǒra'ŋ a̱rɨ.ǎlba wʉ́o'ŋ belé dɨ́e lé bʉŋo nás yeeŋ belé sí kélammíe túllên /sitan namá êl nás wʉ́o'ŋ belé sí kí dééŋ ludúŋó kwaŋ kilmaŋa lé.16kwa kerŋa dog namá in kalŋa inna kólá rógáŋ dɨó namás wʉ́o'ŋ belé sí túlêndíg kélammíe kí kilma'ŋ sɨmmɨ̂ŋ. 17ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ ná yeeŋ wʉ́o'ŋ belé le nyokégé dɨ́eŋ jaiŋ wʉ́o'ŋ belé'ŋ erre saa bʉtde ii ǎlba jɨ́géŋá ná tanasaŋa bʉ́lé wʉ́o'ŋ domoŋ erre yeeŋ bá wʉ́o'ŋ belé sí kundiya2018kólá kerŋa ǎl bʉʉsɨ'ŋ dɨó kʉsɨŋol ,kilá kwa gé asá wʉ́o'ŋ belé sí kɨne . 19maraŋ in jaiŋí 'ŋ jɨ́géŋá ná ka̱wwɨjɨ́ ná lótá kerŋa joiŋí ǎl in dɨne lé ka̱ɨŋ namá dɨó ka̱rɨya ná wʉ́o'ŋ belé dʉó sí suúr á jundíba áláŋ dʉó tʉ́móŋó.20 kwa kerŋa namá in kalŋa inna kólá ǎl lóó túllé le kʉsɨŋol ,yeeŋ wʉ́o'ŋ belé sí kél sí kaamíe nâŋ sí kí kɨ́eŋ kilmaŋa kɨ́nélí, kila kwa in kalŋa inna rɨ̌a̱ ǎl kaaŋ geraŋa ɨɨs ná dǐi geraŋa oosodiíg naman geraŋa wa̱ye namá kila lé súŋŋá21Jopódʉŋo namás in kwǎ; Dʉó la kee nás masarja pʉwél namá pɨttɨŋ ka̱rɨ́'ŋ jawriti ,maraŋ bǎŋ dééŋ lóó lé jaa, ǎl in ála'ŋ masaraja ǎ̱w nás kwa sí lóó teeŋa pii. 22a̱rɨ bi a̱rɨ ǎlbas kʉléli bas tin kee áláŋ looŋola ná ɨɨt ǎl kírsíŋa paál teeya lóŋíti. 23Abá dʉó kee nás kɨ́ló kee bas in belé kélammíe na dééŋ arrá rǎŋ24ǎl âw nás lótáŋ arra tárásíŋ jeréŋól asá , jɨ́ keljám, Yé namás yeeŋ sí in kwǎ." a̱rɨ̌ asá jɨ́ kee kwa sí jerrél kwa , báí síŋ jɨ́ sí kíe karré. 25Maraŋ dʉó bi dʉó nás kée básíŋ kányíya , maraŋ dʉó bi dʉó ná ás keba ilá ittí dog básíŋ kabe.26Yé namás, in kwǎ." loŋpii 'ŋ kuri 'ŋ ǎl in lôŋ inná táárí dʉŋo ǎl asá kééŋ kólá rǎ̱y ɨrto." 27kí luul ná Too âl yé ʉŋɨ wala lɨɨŋɨ kólá bá teneli na tʉɨtɨ́e , maraŋ ás loŋba ai tane wala ai tʉye . 28Bá sʉʉrʉ lé ǎl kólá teníli naŋ tʉtɨ̌ná ta̱bʉŋa réŋéli ná ʉroŋa jɨ́ŋɨ́ti ináláŋ namá kólá ɨŋɨ. 29ǎlba kaaŋ ɨŋɨ, namá la̱ddɨ nás kaaŋa'ŋ teeyáŋa sí kí bʉʉsʉ sí kerker pii.3230Kí así ker namás in kwǎ ." kí kaa gí síŋ arra aá loŋpiin kuríŋ sí "? 31loŋpiin' íŋ kurí 'ŋ bá in loŋ inná bʉro lilîŋ kwě , ɨ̂dɨ́ɨ́ŋ ná bʉro liilîŋ kwě ass suŋŋâ itti ii kólá'ŋ dɨó dɨne'ŋ dɨó nyéttíŋ . 32 Maraŋ abá kʉ́sʉ́ŋol , bʉro liilîŋ kwě sí bá tenal ná saa suŋŋá appâ tʉ́ɨtɨ ná kúrúŋa nyét lé suŋŋá appâ ɨndélíŋ ná kééŋ kělgaŋálé kíyaŋa toŋa pii karába kérŋa dééŋ nimá a̱wɨ́ .33Yé básáŋ kwa sí kí aldíŋa 'ŋ koráta rísíŋ ,loŋpiiní 'ŋ kurí'ŋ inna ǎlba kwa kelaméŋí ná aldíŋa 'ŋ arra keréŋílíŋi . 34maraŋ kééŋ majira si bá síŋ kila aldíŋa'ŋ reŋélí nyétíŋ.35Jásodʉŋo arrá'ŋ namás kééŋ Majira sí in kwǎ," ǎl roo kandi ná ila tʉʉm díg lé koo. 36ɨ́de namá kwa sí kundíe , kééŋ Majira namá Yé innáláŋ kábé namás Púlduŋo kʉ́ŋol na Púlduŋa kerŋa ná yeeŋ sí ka̱rɨ lʉlʉ na kééŋé. 37ɨ́de dǒra ǎl ka̱nɨŋɨ namás kʉ́tʉ́rgʉ appâ jáwla, koronamás jáyé ná puldúŋ sí kóndáŋa ladde, na pulduŋ nás ittí ittí nás kí koró'ŋ piis ʉ́ndélíŋ namás dakkí piá ásáŋ piis eŋa.38Wʉ́o 'ŋ kwě namá pulduŋ' íŋ da̱wɨ lé kéŋá ná ʉ́ŋɨ́ya nás dééŋ ta̱bʉ kí líbde jélilí, Majira namá ka̱kkɨye nás yé'si in aagé. jɨ́ gʉʉdpááli âl gis dáíŋ ʉʉ ʉrrmia ná kóel ái áláŋ gí amí . 39Yé namás jawla, nás kʉtʉrgʉ sí súmbâg piá, ná rooŋ sí in kwǎ." kâl díríŋ jâŋ innálá namá kʉtʉrgʉ sí kí namá jasa, lóó namá wíllígíŋ sai ii.40ɨ́de namás Majira sí in kwǎ ." káaŋi ná loo ka̱lɨbaw, dɨ́eŋ seejǎ̱ɨ aál ka̱rɨ́ . 41Majira sí namá ka̱lɨ́ tɨ̌o, namás káyé ná suurŋa kɨ́lélí , ná in kámíŋa i kɨ́ye ná in kʉ́tʉ́rgʉ́ na roo dog ba̱gɨ pii ?"
1yeeŋ namá roo'ŋ tʉʉm ker lé kéle ila a̱kʉro ǎl in ka̱rɨŋ Gerasenes. 2ǎlba jopodʉŋo pulbuŋ lé bʉŋo innála dʉó turbaŋa'ŋ dɨó kuro nás kʉo rúbbáŋa kéŋá3Yé dééŋ suur turbaŋa sí íní , ná dʉó kéŋábá áláŋ tagá yé sí tɨ̌e ná rɨgo kí jɨzɨ́ra. 4yé asíŋa suŋŋǎ kɨrsol kí boota ná jɨnzɨ́ra , maraŋ yé kila jɨnzɨra sí bá betel ná kʉrel ná dʉó ákeŋaba áláŋ taga jasí.5Kí luul ná too bá kʉrel ná ʉʉrʉ laddí ná suur sí betel kí kɨ́toŋa sikaŋa. 6ǎlba jopodʉŋo sí ja̱gɨla árra namás dee lé jawíŋa nás kí kʉrŋa oŋo .7Yé namás jaa ná ʉʉrʉ́ laddi, ná in beléŋ Jɨ́ áláŋ kɨ́ŋa kaa jaa jopodʉŋo Wʉ́o'ŋkwě ? 8jopodʉŋo jaa nás in beléŋ kʉro dʉó'ŋ suur kʉo rubbaŋa9yé namá ɨŋo," nás in kwǎ , kɨ́eŋ kona ai sí gé ? yé in jáwí kúíŋ kona ása Legion ɨdɨ̂ɨŋ ná kɨ́ suŋŋá kaaŋ. 10yé namá jásodʉŋo saát piá kí ker dog kí keer saát piá áláŋ deema'ŋ paál á ráŋba .11ɨ́de namá piga'ŋ dʉóŋ appâ kéŋá ná dǎ̱y áméŋí gorra. 12kʉo rúbbaŋa jopodʉŋo sí saat pia áláŋ piga'ŋ dɨó ka̱rɨyé . 13yé nam's tɨna áláŋ yeeŋ, piga'ŋ dɨó ka̱rɨya, kʉo rubbaŋa dʉó 'ŋ suúr kʉrol ná piga'ŋ dɨó ka̱rɨyé . piga namá kí jáárɨ́ bʉ́ŋol ŋǒrra ná roó bʉ́ŋɨ , ná nii ka̱ŋɨ Liríŋa a̱w ǎl roó bʉ́ŋɨ14Wʉoŋa namá elle lé kí já̱á̱rɨ́ kééŋé , nás elle'ŋ kwa sí aaŋé a̱rɨ ɨt asá kɨ́eŋ sí eŋa,kwa nyét kʉrol kéle ɨ́de dɨ́e lé. 15namá jopodʉŋo kéle namá kʉ̂mmíe ná ila ulul kee ná jopodʉŋo ka̱ɨŋ naŋ gal appé ii nás jurɨ́ suúr kee.16kila kwa ǎl ila táárí'ŋ kʉŋɨkwǎ ka̱ɨŋ namás kwa sí ulul' íŋ aldi tarra síŋ kawe, naŋ dog ila piga'ŋ aldi kawe. 17kwa namás kayé ná saat kawe jopodʉŋo áláŋ sí dɨ́eŋ akuro jundi18ǎlbas jásodʉŋo éle ásáŋ pulduŋ ǒŋo , ila dʉó namás boyyé nás in kwǎ jundí ii ná kí jɨ́ arra koo. 19maraŋ jásodʉŋonamás in kwǎ," ǎl dɨ́eŋ tóŋ joo,kɨ́eŋ aala lé nás jáwlí Wʉ́o bora patta ai gîs piá naŋ dog dééŋ túllɨ́ŋ aigîs páálí . 20Dʉó namá dorá tɨ̌o ná nyáŋá nás kwa sí Wʉ́o'ŋ domoŋꞌiŋ rísíŋ ila deem lé ǎl in ka̱rɨŋ Dɨ́kápolas kilá pirjɨŋa'ŋ ǎl jopodʉŋo piá ná pirjeŋa kerŋa dog.21ǎlba jopodʉŋo roo beta ná ila tʉʉm dig lé paago, saa suŋŋá kɨsɨŋol ɨdé tʉʉm . 22ɨdé namá ma̱sɨkɨ́ 'ŋ pa̱gɨ́ ná in ka̱rɨ́ŋ Jairus namá dee lé éle , pa̱gɨ́ ǎlba jopodʉŋo sí ja̱gɨla namá jásodʉŋo sí kí kʉrŋa oŋo. 23Namás jaa ná yé sí saat pii. nás in beléŋ," dúíŋ kwě nɨw kóel ásáŋ wai , kí saat jéle nás bora patta jaa dúíŋ sagal ásáŋ sělla eŋa . 24yé namá kayé kééŋé nás kwaŋ dɨó kandʉl ná kwa kerŋa yeeŋ sí ka̱rɨ kʉlʉl.25ɨ́de namá yaá kéŋá ná síŋ kéwa suúr ásáŋ betéŋbá namás innála ayéŋa wayaŋa a̱w . 26yaá namá saa suŋŋáa wǎjjaŋ aaŋé , ná dawǎt dog biiir á jundíba naŋ sí suŋgaŋa nyét waja'ŋ dǒra wala appé á kéŋaba , ná suur bá daar nyókkó kʉ́ndélíŋ 27Yaá ǎlba in kelámí ǎl Jásodʉŋo ɨŋɨ , namás jaa ná jopodʉŋo 'ŋ ka̱rɨŋ ɨloŋ kwaŋ dɨó , namá dééŋ jʉrɨ úra28ɨdɨ̂ɨŋ ná yé in kwǎ," abá dééŋ jʉrɨ úra áláŋbás appé eŋa . 29ǎlba dééŋ jʉrɨ úra, namás suur tíma ǎl kéwa suúr kere, innála namá appe eŋa30Innála jásodʉŋo namás tima ǎl kʉro dééŋ suúr kʉrʉl, namás ja̱ɨŋo nás kwa sí in kwǎ, kɨ́ŋɨ́ ná dééŋ jʉrɨ́ úra. 31kééŋ majira namás in aaŋé ǎl ja̱gɨ́l kwaŋ sʉŋŋʉ́ŋɨ! . 32maraŋ jopodʉŋo namá lóó díríg ja̱gɨ́la , áláŋ ja̱gɨ́l kɨ́yé ná yé sí úra33Yaá namás loŋás aa ii ása yé sí kéŋá , namá ka̱lɨ́ tǎ̱ɨ , namá éle ná Jásodʉŋo sí kí kʉrŋa oŋo nás ʉʉ'ŋ see kwǎ . 34Jásodʉŋo namás in kwǎ," kwě nɨw dééŋ seejǎ̱ɨ ai sa jópó . joo kí appe , dɨ́ɨ́ŋ seejǎ̱ɨ jópós.35ila tin lé ǎl rísíŋ, namá kwa dǐi kéle nás ma̱sɨ́kɨ́ŋ pa̱gɨ́ sí in kámíŋ." woyo dɨ́ɨ́ŋ kwě nɨw asá wayo Gʉʉdpááli ǎl jundi ná jee.36maraŋ ǎlba jásodʉŋo ila belé kelámi, namás ma̱sɨ́kɨ́'ŋ pa̱gɨ́ sɨ́ in kwǎ," ka̱lɨ́ ai tǎ̱ɨba , seejǎ̱ɨ. 37yé kwa kerŋa sí ás dʉnába áláŋ yeeŋ ka̱rɨya bás delliŋ , Potor sí kí Yagʉb ná Jôn ná dééŋ bará Yagʉ̂b sís tʉna 38.namá pa̱gɨ́'ŋ tóŋ kéle , namá kwa ja̱gɨla ʉrʉ́ saa kaladí , ná saa suŋŋá kaladéŋí39ǎlba tóŋ ka̱rɨ , namás in kwǎ , kaaŋ boomo naŋ mʉnɨ́ŋa bááŋ ? kwě ása á wóyba maraŋ bas dellíŋ ʉŋɨ, 40kwa namás kaajé nás yé kélélí , maraŋ yé namá kwa sí nyéttíŋ paál ráŋa, namá kwě'ŋ báa sí ná dééŋ íya sí ná kééŋ majira ila ǎl yeeŋ ka̱ɨŋ namá kwě lé kééŋé41yé namá kwě sí dóŋá tǎ̱ɨ nás in kwǎ," talidas, koum!" ása in gawídélíŋ kwě nɨw itti, ká in kámíŋ jawlás . 42kwě namás jawla , ɨdɨ̂ɨŋ ná kwě kééŋ ayeŋa wayye a̱w ka̱ɨŋ kwa nmás ma̱y eŋa naŋ pirje eŋa. 43Jásodʉŋo namás kwa sí sarteŋ piá ásáŋ dʉó tog biir sí áska̱ŋolba, namás kwa sí in kwǎ áláŋ kwě sí a̱rɨ́ dig kanníya ná aamíe
1Yé namá koro ila lóó le namá dééŋ éllé píŋí, na kééŋ majira ná Yee–sí ka̱rɨ kʉ́lʉl. 2Liya kí mooŋáŋ sog namá ma̱sɨ̂g–lé éla namás jáá nás gʉʉdpáálí–tii, na kwa soŋŋâ nás kayé nás dééŋ belé kel kaame, nás tullé eŋa kwa–sí, namás kayé ná in kámiŋa: "In gʉʉd–sí ǎl si éla?" "na in kaa rɨɨŋŋɨ–ii alá Yee–sí kaníe?" "namaŋ dééŋ dóŋa in ʉʉŋa
1Pá̱rɨ́sɨ́ŋa kí dalíŋ gʉʉdpáálíŋa dǐi ǎl jurasalam ka̱ɨŋ ná kéle namá jásodʉŋo'ŋ soor dorôl ka̱ɨŋ2yeeŋ namá ka̱gɨ́le ná jopodʉŋo'ŋ Majira dǐi nʉŋ kaame n' kɨ́eŋ koŋa á̱ ká̱lɨba . 3Pa̱rɨsɨŋa ná Yahʉda, yeeŋ a̱rɨ ákámeba abá kɨ́eŋ koŋa á̱ ká̱lɨba ɨdɨ̂ɨŋ ná in kɨ́eŋ wʉóŋa 'ŋ bʉ́lɨŋɨ 'ŋ táárí ii. 4Yahʉda abá wele lé ka̱ɨŋ ná ka̱ɨge , yeeŋ a̱rɨ dog bɨɨr ákameba main ná kɨ́eŋ koŋa á ká̱lɨŋolna , namá gal toŋꞌiŋ lótá teeyáŋ ká̱llɨ́ inná tówŋa koró 'ŋ ná tóŋóláŋá koro'ŋ jabâŋ , ná lótá kerŋa dog5Pá̱rɨ́sɨ́ŋa kí dallíŋ gʉʉdpáálíŋa, namá Jásodʉŋo in kɨ́ŋol jɨ́, aŋŋi ná kɨ́ɨ́ŋ Majira kí dáíŋ bʉllɨ́ŋ' ɨ́ŋ dǒra táárí á kaweb a ná káíŋ wʉ́oŋa'ŋ dorá ii ,maraŋ bá kí koŋá' ŋ rúbáŋa nʉŋa kaame wala gal kí kóŋa aál á ká̱llɨ́ba?"6Maraŋ, Yé bás yeeŋ in kwǎ ." kí see Aizáya 'ŋ domoŋ bat ǎl dɨ́eŋ íŋ kí tʉ́llɨ́ŋ rísíŋo, bɨ́ in jɨ́ttímólkwǎ " inná ǎlba rimmeŋ eŋa kí kɨ́eŋ ʉ́dóŋa gǎs bʉ́jé kawe maraŋ kɨ́eŋ kilmaŋa ǎl dúíŋ arra ge. 7yeeŋ báis kí kɨ́eŋ ʉ́doŋa bʉ́jé hóo kawe, maraŋ namás kɨ́eŋ bʉllɨ́ŋa kwa sí kawliti ǎl dúíŋ dóra ii, ná kwa nás yeeŋ bʉ́je kawe.8Maraŋ bá Wʉ́o'ŋ domoŋ sí bundí, namás dɨldɨ́'ŋkwě'ŋ bʉllɨ́ŋa lé birsiŋo. 9Yé namás dog in kwǎ ." bɨ́ aibá ná Wʉ́o'ŋ domoŋ bʉndɨ nás kɨ́eŋ bʉllɨ́ŋa pʉ́tto báára. 10Ná Músa in kwǎ ." ǎl dɨ́eŋ íya na báa sí ba̱gɨ yáa , na dʉó Báa na íya 'ŋ kí jɨ́ttɨ́ŋ risiŋ kí see álbá wayyo ii.11Maraŋ jɨ́ in kwǎ," abás dʉó dééŋ íya sí wala dééŋ Báa sí nyítí âlba in loŋ inná asá Wʉ́o si bʉjé pii. 12Maraŋ bɨ yeeŋ sí á bʉ́ndiba áláŋ kɨ́eŋ íyaŋa si wala kɨ́eŋ Báa kányíŋ. 13In dorá namás Wʉ́o'ŋ belé si ka̱alda̱bʉ lé bintan laddi kí asi ker, kí kɨ́eŋ bʉllɨ́ŋa dorá ná lótá kerŋa dorá dog .14Namás sí kwaŋ ta̱rɨ́ pii kí así ker nás in kwǎ," kélgísbâm kwa nyéttíŋ ná dúíŋ belé'ŋ na dééŋ arrá barâŋ. 15Namás in kwǎ ." a̱rɨ áiba âl dʉó'ŋ paál kee ná dʉó sí rúbbá pii?." maraŋ a̱rɨ ii ǎl dʉó'ŋ kilma dɨó kúrel ná dʉó si rúbbá pii. 16namás in kwǎ ." Dʉó bi dʉó nás kɨ́ló kee bas kelamí !.17Nii ǎlba Jásodʉŋo kwaŋ dalda sí jundi ná tóŋ nyáŋá, kí Majira nmá kɨŋol Yé sí kila aldíŋa'ŋ. 18Jásodʉŋo namás in kwǎ ." Bɨ́ dog sá bɨ́ɨ́ŋ, Ná lótá'ŋ arrá ábéréŋélba?" bɨ́ sasá baluŋ, lótá paáli'ŋ ágeba âl dʉó sí rúbbá pii. 19ɨdɨ̂ɨŋ ná lótá paálí'ŋ dʉó'ŋ kilma áka̱rɨ́tɨ́eba , maraŋ bas dɨó lé beteli namá bitɨ́l ná kʉrol?" kin terere'ŋ dorá jásodʉŋo namás kwa sí támbíe pii ǎl jáma nyét teyyá ge.20Yé namás in kwǎ," lótá kɨt gé dʉó sí rúbbá pii ǎl dééŋ dɨó kúréli. 21Dʉó'ŋ kilma'ŋ dɨó ǎl ʉʉŋa rúbbáŋa paál kúréli,niná sitan'ŋ ʉʉŋa mûsɨ́nɨŋɨ, ka̱mɨŋ , ná ka̱tɨlɨŋ, 22ájɨlɨŋ , jɨɨtɨ́ŋ pɨ́ɨyéŋa, ŋa̱nyɨjɨtɨ́,ná kilma'ŋ kʉ́rrɨ́ŋ 23Kin sitan'ŋ ʉʉŋa nyét dʉó'ŋ kilmaŋ kúréli, namá kɨ́e gé ná dʉó rúbbá pii."24Yé namá kuro ná deema kerŋa lé nyáŋá, Tyre ná Sidon lé .namá toŋ ka̱rɨ́ ná á kóelba ásáŋ dʉó dééŋ lóó loŋ, maraŋ yé ás jʉlʉŋba . 25ǎlba yáa ila kélamí asá kwě ittî kéŋá, nás kʉo rúbbá kéŋá, namá kéle nás kí kʉ́rŋá oŋo. 26Yáa namá Gɨ́rɨ́ga'ŋ yáa kéŋá, namá sáat pii ásáŋ Yé sí sitana'ŋ kʉo rúbbá dééŋ kwě 'ŋ paál rǎŋ27Yé namás yáa sí in kwǎ ," ǎl dogólá sí jundí ná jama kamíyá, túllé áiba áláŋ dogólá'ŋ nʉŋ jabu ná asáŋa sí janí," 28maraŋ yáa namá in jáwí ," nás in kwǎ , ee dúíŋ Sɨɨd asáŋa dog ǎl sidabbi'ŋ ʉrgʉm dolólá'ŋ nʉŋa aamé.29Yé namás in kwǎ." inálaŋ ǎlbá Jɨ́ jwǎ, ǎl joo kí dɨ́eŋ bâj , aitan' íŋ kʉo namá dééŋ kwě 'ŋ paál kʉrol 30Yáa namá dééŋ tóŋ pííŋi , namá bʉ́ló nás dééŋ pɨ́tɨ kee nás ʉŋɨ ná kʉo rúbbáŋa ná suúr kʉrʉl.31Jásodʉŋo namá Tyreꞌŋ deem sí soór íní ná nyáŋá nás kí Sidon ꞌiŋ dɨó beto ná êl nás kí Ga̱lɨlɨ́'ŋ roo beto na Decaplis' íŋ deem paago. 32ɨ́de kwa namás dʉó kéle ná dʉrʉŋɨ naŋ tamtammí , namá yé sí saát kawe áláŋ dééŋ dóŋa írí jaa nás dʉó ape eŋa .33Jásodʉŋo namá dʉó sí kwaŋ paál ráŋ ditiníŋ, namá kééŋ tóríŋa dʉó'ŋ kɨ́lo jaa, naŋ dog dʉó'ŋ dáálí sí úrá. 34ila namá ta̱bʉ írí ja̱gɨ ná jáwíl sí ja̱gɨ́la, namás in kwǎ." ja̱wlɨŋɨ!" 35innálaŋ dʉó sí kɨló namá pa̱a̱lɨ́, na dáálí naŋ dog tílgéŋ eŋa, namás jáá ná túllêl rísíŋ36Jásodʉŋo namás sarrteŋ piá . ásáŋ dʉó tog bir sí ás laŋba . innála ǎl sí yé beléŋ ásáŋ kwa sí ákamíŋba , kwa gal bá ilá lé suŋŋá paál keréŋéli Wʉ́o'ŋ tááríŋá sí ǎl yé dɨ́eŋ da̱ó píyéŋi. 37kwa sí namás ma̱y eŋa wʉ́o'ŋ piréŋa lé , namás káyé ná in kámíŋa Tʉrʉŋa naŋ belé kélamí , Tamtammá naŋ kírsíŋa
1Sog dííg–lé, kwa'ŋ dáldá soŋŋâ kééŋá wlá a̱rɨ ás ka̱ɨ́ŋba áláŋ kámíya. îsa namás kééŋ majira–sí ta̱rɨ́piá, namás in kwǎ. 2"Ká ása kin kwa'ŋ dáldé ni náiŋ aiŋ. naŋ si sooga ɨɨs kaiŋ íné kí kɨ́eŋ, walá a̱rɨ ás ka̱ɨŋba áláŋ kámmíya 3Abá bundí ná kɨ́eŋ toŋa burŋa kawŋíe, asá yeeŋ burŋa ka̱mʉ́ŋɨ, ɨdɨ̌ɨŋ ná kwa dííŋa saa soŋá karra kéle." 4Kééŋ majira namá in kowe: "ki–ii náŋ taga kin kwa–sí taga pis piá kí na̱mɨ́e naŋ soŋŋâ ás kaŋba íné negêb–lé?"5Namá ɨŋo:"Karaŋa niǐn–si baiŋ?"namá in aáŋé: "Oson na a̱w." 6Namás kwa–sí in kwǎ áláŋ sʉʉrʉ'ŋ dúu kóóŋol: Namá karaŋa oson na a̱w bawa namás assó piá namá dʉyɨ ná majira–sí íní áláŋ kwa–sí kaníya, namá kwa nyét–sí kaníe.7Naŋ dog–si púúná dokkéŋa ka̱ɨ̌ŋ ittáŋa: Namá dog si assó piyá, namá dog si in kwǎ kin–sí dog si bányi–ii. 8Namá píssin kámmíe, naŋ si sáye ná kééŋ a̱rɨ́ŋáasá sáye geraŋa oson na a̱w pa̱a̱gʉl. 9Na kila álá kámmíe namá líríŋá oŋaal la̱ɨ̌ŋ. lia namá kundíe ná keéŋé 10ila tin–lé namá puuluꞌíŋ dɨó ká̱rɨ́ kí kééŋ majira namá da̱lmʉ̂sꞌíŋ a̱rɨ́ éla.11Pa̱rɨ́sɨ́ŋá namá kʉrʉl nás kuuŋe ná dée–lé kôili jaawíl, iláiŋ ná kóili–iiáláŋ karre. 12kí dééŋ kilmá'ŋ dɨo kí kʉo namá in kwǎ: Kaáŋ kóili naáŋ doǒlá pirjeŋa–sí? áísáŋ belé'ŋ see wa: na'ŋ dogólá–sí pirjiŋa áíláŋ aníba!" 13Lia namá júndí yeŋa–sí, namá pʉllʉꞌíŋ dɨó ka̱rɨ́ asi keer namá kí íllâ'ŋ ere nyáŋá.14Majira–sí lia namás yɨ́e áláŋ karaŋa kabe, liya walá karaŋa ás ka̱ɨ̌ŋba pʉllʉŋꞌíŋ dɨó bás karaŋ tog ka̱ɨ̌ŋ 15Namá in kwǎ âl bâal–lé baa: "ǎl ba̱gɨ́lna ǎl éŋgéreŋ beeŋ Pá̱rá̱sɨ́ŋá'ŋ mʉ́ʉ́rʉ́–lé na Hírdôs sííŋá'ŋ mʉ́ʉ́rʉ́–le.16Namá dírrí gin kʉ́ʉl ná samara kalde, ná suǔrŋáa kámiŋa: "taraŋ karaŋa ás kaŋba. 17îsa namás ɨwo namá in kwǎ: "kaáŋi–ii samaraŋa baldi, bɨ́ naŋ karaŋa ás baŋba? bɨŋa naŋ áis–lóŋítiba, naŋ–si ás baluŋba? kilmaŋa naŋ gî sondorog–gé?18kʉ́ŋɨ́ naŋ–si baiŋ naŋ naŋ á ba̱lʉba? naŋ–si kɨ́ló baŋ naŋ kil–ábamba? naŋ áis lóŋítíyaba? 19Dog naŋ karaŋa oos ʉrɨ kwa líríŋá'ŋ dɨó, karaŋa guppaŋa píssin niǐn ka̱ɨ̌ŋ asá bába? yeeŋa–sí in náaŋ–si kwǎ: "weyye na a̱w."20Alá ká karaŋa ʉrɨ kwa líríŋá oŋaalꞌíŋ dɨó ,karaŋ geraŋa niǐn asá bába pis tɨ́r? namá in aáŋé: "Oson na a̱w" 21Yá namás in kwǎ bɨ́ dééŋ arrá álá á ba̱rɨ́ŋélba taga?"22Alam dʉŋo namá tóŋ éla, na kwa nás kʉʉrʉ–sí kɨllʉl nás îsa–lé kéle ná sâd kawe ásáŋ gʉʉdpáálí. 23îsa namá kʉʉrʉ–sí dóŋá tɨ́o ná írí já̱gɨ, naŋ si a̱rgɨ́ ná elle'ŋ paál rááŋá. liya namás dóŋá kʉ́ŋɨ́ paaso namá in kwǎ ka ja̱lʉ?"24Yé namá lóó já̱gɨ́laa, namá in kwǎ," ká âl dʉó a̱lʉ in ná kurú ná ɨloŋʉ." 25Namá asi keer si dóŋá kʉ́ŋɨ paaso, liya dʉó namá kʉ́ŋɨ́ pa̱a̱lɨ́, lia namá lóó–sí túlléŋ já̱gɨ́la. 26îsa namás in kwǎ ]l tóŋ jawŋí, "marraŋ deém á la á ja̱rɨ́ba"27Lia îsa namá koro kí kééŋ majiraŋ, Gáísar na Pilipusꞌíŋ éllé, dóra namá kééŋ majira–sí ɨŋo: "kwa ay–ii kámiŋa âl ká kii–ii aŋ?" 28Yeeŋ namá in kaíe:"Yáaye jálodʉŋo–ii. na kwa kerŋa: ilíya. na kwa kerŋa âl domoŋ kwǎ'ŋ dɨó díg gi–ii."29Namás in kwǎ:"na bɨ́ ay–ii bámiŋ âl ká ki–ii aŋ?" Potoro namá in jáwí:"âl jɨ́ jaŋ Jááso dʉŋa!" 30îsa namá núrgú íní namás in kwǎ dʉó keer–sí as buwaba dúíŋŋiŋ.31Namás tuuŋa nás gʉʉdpáálíti yeeŋ–sí, Dʉó'ŋ kwǎ–sí báŋ soŋŋâ táltáleŋ káwa, kwa appáŋa naŋ níŋ kaaríŋíyal, Pa̱rɨ́sɨ́ŋá'ŋ ta̱bʉŋa namaŋ kééŋ rim kwǎ, na soga ɨɨsꞌíŋ dɨó námás jáwla. 32Yé belé–sí namá paalaŋ kwǎ. Potoro yee–sí kello á̱rɨ namás tuuŋa ná núrgú íni–ii33îsa namá nʉ́ŋɨ́ jáwí kééŋ majira–lé namá Potoro in kwǎ," karra jawŋí dúíŋ ka̱rɨ́ŋ, Mesêre! Jɨ́ loŋpiǐŋ ʉ́dóŋá–sí dɨ́ɨ́ŋ ta̱bʉ'ŋ á jawrítiba, namá marraŋ kwa'ŋ–sí jawríti," 34Namás kwa–sí ta̱rɨ́ piá na kééŋ majira–sí,namás in kwǎ:"Abá dʉó kóil áláŋ gî kaa ka̱rɨ lʉ́o bá dééŋ suurꞌíŋ oró kóró, námá dééŋ ká̱ldá̱bʉ bawú námá–ii Kaa ka̱rɨ lʉ́o."35Na dʉó abá kóil ásáŋ dééŋ suur jópó báŋ jɨ́o, na dʉó dééŋ suur–sí jɨ́o dúíŋ ʉʉ̌ŋ na Injêlꞌíŋ bá síŋ jópóŋó. 36Kaáŋ–ii ná da̱ldɨ'ŋ kwě sís tullé–ii annaŋ–si da̱ldɨ nyét dóŋa kee, naŋ dééŋ suur–sí jɨ́o. 37Wala gal dʉldɨ'ŋ kwě dééŋ suur–sí ka síŋ jaa ásáŋ jópó.38Abá dʉó dúíŋ belé kel á amíba in tin níŋ dogólá, iláiŋ ná da̱ldɨꞌíŋ kwě ʉ́ndʉl áísáŋ keer abá kí dééŋ Mʉjjé na Meleka tulléŋa kwǎ.
1îsa namás in kwǎ, káísa kí seéŋ see uúŋ see ámiŋ kwa díŋa ǎl íne ka̱ɨŋ ná kééréli, wayí asáŋ á ka̱wyeba namaŋ níŋ Wʉ́o'ŋ kʉrɨŋ kí kurro ka̱gɨ́lal ná úndul 2îsa ja̱ɨŋos ná ulmel, asá bás soga oson díg kuǔŋɨ, îsa namá Pataro na Yagúba na Yáaye–si bawa ná kieŋ ará pʉ́gó kurra'ŋ írí keéŋe,alá yeeŋ dítiǐn ka̱ɨ̌ŋ. ila lóóle namá yé–ii namás yeeŋ–sí úlmála dɨ́eŋ ta̱bʉ'ŋ. 3kééŋ jʉrɨŋa namá pattá térél ɨŋɨ pʉttɨŋ ila alá dʉó keer taga áŋ piába.4Namás Ilíya kí Mûsa kalŋole, ná ka̱ɨŋ ná kí îsa kírsiŋa. 5Pataro namás îsa–sí in kwǎ,"gʉʉdpaalí âl–bát tullé–ii áláŋ íne kaŋ, âl ǎ̱w nás kɨrbonta ɨɨs kâ, jɨ–sí tog na Mûsa–sí tog na Ilíya–sí tog." 6(Yé ása álóŋába kaa níŋ kwǎɨdɨɨ̌ŋ ná yeŋa–sí ka̱lɨ saasoŋá tɨ́o.)7liya namá kútu lóóŋála nás yeeŋ–sí nima piá, namá urú kútu–lé êl "ná in beléŋ in ása dúíŋ kwě–ii asá ká ye–sí wéel ása dééŋ kelbáam ye–sí." 8Séleemin albá nʉ́ŋɨ́ túga kawíe, namá kummé ná dʉó tog bɨ́kkɨ́r dog á keeba îsa'ŋ paál.9ǎl pʉ́go ka̱ɨ̌ŋ ná kupuŋeli, îsa namás in kwǎ,dʉó tog dog–sí ása ábwaba a̱rɨ ǎl ba̱gɨla, naman síŋ dʉldɨ'ŋ kwě sállá eeŋ. 10ila belé–sí walá dʉó keer–sí ás aáŋé–ba bás yeeŋ ka̱lŋɨ̂ŋɨ–ii marraŋ namás kayé ná suur kɨɨ̌leli–ii ásáŋ sállá eeŋ ka–ii.11Namá kɨ́ŋʉl "kaáŋuǔŋŋ–ii ná Mûsa'ŋ gʉʉdpáálíŋá in kámiŋa áláŋ Ilíya Jááso dʉŋo'ŋ waar êl?" 12îsa ná in jáwí, kí see Ilíya âl waar êl ná kin ótáŋá nyét kɨ́eŋ lóóŋá–le jáwí. Na kaáŋ uúŋŋɨ ná dombore in beláŋ dʉldɨ'ŋ kwě áláŋ soŋá mííneŋ eeŋ naŋ níŋ kawríŋíya? 13Marraŋ áísa in ámiŋ Ilíya ǎl éla mrraŋ yee yeeŋa–sí ása a̱rɨ ɨt káwe ǎl yeeŋ kéeliŋi in nálaŋ ǎl dééŋꞌíŋ rímmeŋ eŋe.14îsa ǎlmíŋ kééŋ majira ɨɨsɨŋ kééŋ majira kerŋa–lé keéŋé, namá ka̱lʉwe nás kwa soŋŋâ túle kayé, na Mûsa'ŋ dáálíŋ gʉʉdpáálíŋa kwǎ ná kíeŋ guldaŋa kawe. 15Liya kwa nyét abá îsa–sí ka̱gɨle namás pirje eŋa nás kí jɨrrɨ dê–lé kwéŋíe álá dóŋá kaníya 16Yé namá ɨŋo,"ka–ii asá bɨ́ kɨ́eŋ gulda baw?"17Dʉó díg kil kwa soŋŋâ'ŋ dɨ́ó namá in jáwí, a̱jɨ́ gʉʉdpáálí áísa dúíŋ kwě éla nás arêd kee ila asá erel ásáŋ risíŋó 18Tin bitin aréd kwě–sí abás taan, âlbás dû já̱bɨ́tɨ namás úúŋ pʉlo korol námás kagi suǔr puttôn jɨ́gé námás puttó eeŋ.Namá kɨ́ɨ́ŋ majira–sí ɨ́ŋó áísáŋ aréd ka̱rʉl namá kʉttɨŋʉl. 19îsa namá in jáwí "Bɨ́ kin kwa ǎl beléŋá see á–béélba, Ká kɨ́bɨŋa niǐn síŋ koóŋ? innáŋ naán níŋ ɨrɨ́mó? Áísa ila kwě bêl."20Namás kwě–sí kééle. Aréd ǎl míŋ îsa–sí já̱gɨ́la, in nálaŋ kwě–sí namás jáá ná aɨrtɨ namaŋ–si dû já̱ppɨ́a nás jáá ná pʉrgʉla pii–ii nás pʉlo úúŋ kurul. 21îsa namá dééŋ bâ–sí ɨŋo,"Yé kí in a̱rɨ suǔr sooga niǐn–si kee?" kwě bâ naá in jáwí,"miǐn asá kwě ittí kéŋá. 22Na kérrég bá ǔtu na koró dɨó jɨ́bɨ́tɨ, ásáŋ agé mrraŋ ábá in lóŋ nás urma jaiŋ áísáŋ a̱rɨ dííg jâ áisabá jányíŋi."23îsa namá in ɨŋo, "'Jɨ́ kaáŋ in jáminŋ, Abá in lóŋ áísáŋ tag jâ'? útóŋá âl nyét há̱ɨna gé dʉó ɨt–lé asá see jâ̱ɨ kee." 24In nálaŋ kwě'ŋ bâ namá ʉrʉ́ taan ná in kwǎ, " Ká âl see éél ! jányígis ná see â̱y–ii údóŋá kila ǎl ká see á–éélba, 25îsa ǎlmíŋ já̱gɨ́la ná kwa soŋŋâ arrá kí ja̱rrɨ kéle, namá arêd–sí úpírí, jɨ́ in arêd tʉʉrʉ ká in gîs ámiŋ dêlé joró ná asi keer péllét á ja̱rɨ́ba."26Lia arêd namá kómóla ná ʉrʉ́ kɨ́rɨ́rɨ lá̱ddɨ́. ná kwě–sí ɨrto ná suǔr koro kwě namá in eŋa ná kʉʉl, ná kwa soŋŋâ'ŋ ere in aáŋé" âl way–ii." 27Marraŋ îsa namá kwě–sí dóŋá tɨ́o ná írí já̱gɨ, kwě namás wá̱rɨg jáwla.28îsa ǎlmáŋ tóŋ dɨó ká̱rɨ́, kééŋ majira namá yee–sí dítin níŋ kɨ́ŋʉl, kaǎŋ ʉʉ̌ŋŋɨ–ii ná kotéíŋ áláŋ kwa–sí arêda suǔr ka̱rɨ́ŋél? 29Yé namá in jáwí, âlbá déllin jʉ̂mmɨ áláŋ arêd in kʉŋo–sí jʉrrʉ́ŋ."30Namás ila lóó–sí kondíe namás kí ja̱lɨ̂llꞌíŋ dɨo kándʉl. îsa walá á kôila–ba ásáŋ dʉó tog dog dééŋ lóó loŋ, 31iláiŋ ná yé kééŋá nás kééŋ majira~sí gʉʉdpáálítíeŋi. Namás yeeŋa–sí in kwǎ, "Dʉldɨ'ŋ kwě âl dúi–ii áláŋ kʉldɨŋa'ŋ dóŋa poǐ, namá kawe, abás soga ɨɨs óóŋá námás sállá eeŋ." 32Marraŋ yeeŋ dééŋ arrá á ka̱rʉ̂lba kaas âre–ii, namá lóó ka̱lɨ káwe áláŋ dééŋꞌíŋ kɨ́ɨ́ŋol.33Ki–ii a̱ppʉ́ŋa'ŋ appâ. ɨdé îsa kí kééŋ majiraŋ namá Kapar Naháám kéle, ila namá tóŋ ka̱rɨ́e îsa namá ɨŋo namás in kwǎ, "kaǎŋ aáŋá alá bɨ́ baáŋá dééŋ ʉʉ̌ŋ galda bawa?" 34Namá dirrig kʉ́ʉ́ŋʉl. ɨdɨɨ̌ŋ yeeŋ dóra ka̱ɨ̌ŋ ná ila uǔŋ galda kawieŋi–ii ki–ii alá bárŋa–lé soŋŋá appá–ii. 35Lia ǎlbá îsa dû ooŋo kí kééŋ kʉréemeŋa weyye na a̱w–sí in kwǎ, áláŋ dééŋ kiǐli dorol kɨŋɨ, namás in kwǎ, "Abá lóó ila kóil áláŋ kwa'ŋ ta̱bʉ–ii bá ǎ̱w ná ka̱rɨ–kʉŋo–ii naŋ níŋ kwa nyéttꞌíŋ koy–ii.36Lia îsa namás kwě ittî–sí dóŋá tɨ́o nás dɨ́eŋ túle nyáŋá namá dééŋ dóŋá kwě'ŋ írí jáá namás kééŋ majira–sí in kwǎ, 37"Na dʉó ɨd nás kin dogólá dokkéŋa dɨó díg–sí kí kúíŋ kona tɨ́ɨ́ré, bá in niás kaa tɨ́ɨ́ré; na dʉó ɨd nái–ii kaa tɨ́ɨ́ré bá dʉó ila–sí tɨ́ɨ́té aíla kaa ádden piá."38Dʉó ɨd ná dáíŋ gáárim áiba, âlbá dáíŋi–ii, Yáaye namás îsa–sí in kwǎ, "Gʉʉdpáálí kɨ́ dʉó ka̱gɨla ná arída ʉrrʉŋ kɨ́ kɨ́ɨ́ŋ kona, namá kaasa ɨdɨ̂ɨ̌ŋ ná yé káíŋ kwa–lé áiba. 39Marraŋ îsa bás in kwǎ ála á baasiba, dʉó tóg ála á keba áláŋ kúkúíŋ kona a̱rɨ pirje piááláŋ mat dúíŋ írí ʉ́dʉ́ŋá jɨttɨŋa risíŋó.40Dʉó ɨd ná dáíŋ gáárim áiba âlbá dáíŋ–ii. 41Ká áíss kí seěŋ see uǔŋ see ámiŋ dʉó ɨd náis koro kí tógólo tog íní kúíŋ kona'ŋ uǔŋ ɨdɨ̌ŋ âl bɨ́ jááso dʉŋo'ŋ kwa baŋ, kí seéŋ see dééŋ nisil áláŋ á júŋoba.42Ka̱lɨ janí ka̱tɨ́yaŋa'ŋ jâ–lé, îsa namá in kwǎ, " dʉó ɨd ná dogólá dokkéŋa–sí aála kaa see kééli ka̱tɨ́eŋa–lé já̱bɨ́, ála–bá akêri áláŋ dɨ́tó appâ asá ká̱bsʉ́gur kuí–kɨrsel ná roó ka̱bɨ́ya. 43Abá dɨ́ɨ́ŋ dóŋá–ii jʉ́ndɨ áláŋ ka̱ttɨ́yeŋa jâ bá jandi. 44akêr–ii áláŋ jaiŋ–lé kí dóŋá toggin ja̱rɨ́, kɨ́ ɨd ásáŋ koŋa a̱w jaiŋ ná útu jáwi asá á wa̱ytelba45Na abái dɨ́ɨ́g taar jʉ́ʉ́ndɨ áláŋ ka̱ttɨ́eŋa jâ bá jandi. Akêr–ii áláŋ jaiŋ–lé kí taar tog gin ja̱rɨ́, kɨ́ ɨdɨ̂ɨ̌ŋ ásáŋ taarŋa a̱w jaiŋ ná ǔtu jáwi asá á wa̱ytelba. 4647Na dog abái dɨ́ɨŋ nʉ́ŋɨ́ gi jʉ́ndɨ́ áláŋ ka̱ttɨ́eŋa jâ bá jaráŋ. Akêr–ii áláŋ Wʉ́o'ŋ kuri–lé kí nʉ́ŋɨ́ tog gin ja̱rɨ́, kɨ́ ɨd ásáŋ kʉ́ŋɨ́ a̱w jaiŋ námá útu jáwi asá á wa̱ytelba. 48walá dééŋ díwlíŋ dog á wa̱ytelba.49Dʉó bi dʉó báŋ in lóŋ nii ná goobo ila asá kerra ulíe ná kʉ́yé. 50Kerra tulé–ii marraŋ abá dééŋ ra̱nynyɨŋ jɨ́o, asi keer dééŋ lóo kerra ay–ii níŋ bawí? ǎ̱w ná kerra tullé baŋ dɨ́eŋ tâs–lé, ná suǔr maale ba̱w.
1jásodʉŋo namá ilá loo í soor íní ná Jʉʉda'ŋ a̱kʉro lé nyáŋá . ila deema ǎl jurdon ꞌiŋ roo ker ka̱ɨŋ , kwa namá dee lé ka̱sɨŋʉl kí asi keer . Yé namás yeeŋ gʉʉd páálí kí así ker inná ása yé âddi páálíti. 2parísíŋa namá kéle áláŋ yé sí arré náin, namá kɨŋol ," tullé lé áláŋ dʉó dééŋ yaá'ŋ kwě sí jundi . 3Yé namá in jawí," Mûsa 'ŋ daalí ai gîs kwǎ?" . 4yeeŋ namá in kawí Mûsa ǎl gîs tɨ́na áláŋ dʉó dééŋ yaá'ŋ kwě sí jundi namá jundi 'ŋ gâr iní ná âddeŋ piá ná jee.'5ǎl kɨ́eŋ kilma'ŋ jɨ́tɨŋɨ'ŋ kéŋá náis yé bɨ́ŋa sí innáláŋ rimmeŋ piá," Jásodʉŋo namás inaŋ kwǎ. 6maraŋ juŋo lé Wʉ́o ǎl dee tog ná yaá dog tewa.7iníŋ ʉʉ'ŋ áláŋ dee dééŋ báa ná dééŋ íya'ŋ toŋ jundi namás kí dééŋ yaákwě kɨrgɨ'nol ná dog ka̱ɨŋ. 8a̱w namá suur tog ká̱ɨŋɨ." innálaŋ yeeŋ na a̱w ágeba maraŋ tog. 9ɨdɨ̌ɨŋ ná a̱rɨ ɨt nás Wʉ́o loo tog rɨso dʉó ákeba ásáŋ kerker piá10ǎlba yeeŋ tóŋ ka̱ɨŋ, kééŋ majira namá yé sí kɨŋol in ʉ́tóŋa'ŋ kí asi ker. 11yé namás yeeŋ in kwǎ," dʉó bi dʉó ná dééŋ yaá'ŋkwě sí jundi nás yaá ker nyáŋa dɨ́eŋ toŋ ila ǎlba ajɨlɨ'ŋ toŋi . 12ná ǎlbas yaákwě dééŋ dʉó sí jundi nás dʉó ker nyáŋá dééŋ lé bá dog ajɨ́lɨ́ŋɨ13kwa namás kɨ́eŋ dogólá dokkeŋa dee lé kéle ásáŋ yé dolólá sí ta̱bʉŋa paaso, maraŋ Majira namás kwa sí áréŋe ásáŋ dogólá sí dee lé á ka̱a̱gulba. 14maraŋ ǎlba jopodʉŋo ila táárí sí ja̱gɨ́la ǎl majira kawe nás bat jɨ̂ttɨ eŋa nás in kwǎ ," ǎl bundi dogólá dokkeŋa dui lé ka̱a̱gʉl , ass bárélba ɨdɨ̂ɨŋ ná Wʉ́o'ŋ kuri'ŋ dogólá dokkeŋi'ŋ kwa ǎl in loŋa inna dogólá dokkeŋa .15kí see'ŋ see ǎl dundi náis kwǎ," dʉó bi dʉó nás Wʉ́o 'ŋ kuriŋ sí in á dɨréba inna kwě itti ila kuriŋ lé áŋka̱rɨ́ba. 16ila namás dogólá sí koó bawe nás bora patta piá naŋ sí ta̱bʉŋa emélmélo17ǎlbas yé jawla ná dorá tɨ̌o, namás dʉó dig kí jarrɨ boyyé nás kí kʉrŋo oŋo ná in ɨŋo," goodpáálí túllé, dʉó aa níŋ piá ásáŋ Wʉ́o'ŋ jaiŋ boyyé ? 18jopodʉŋo namás in kwǎ,' kaaŋi náis gʉʉdpáálí túllé ta̱rɨ jáw?, dʉó á keba ba delliŋ Wʉ́o ii . 19Bɨ́ baluŋ sí kaaliŋta si ; dʉó ajwaba , ajɨ́lɨŋɨ ajaba , dʉó'ŋ a̱rɨ á jabuba , dʉó 'ŋ kí piye á jirsiŋoba ná dɨ́eŋ íya ná dɨ́eŋ baa bɨgɨ jaa20Dʉó namá in jawí ," Gʉʉdpááli ká in lótá sí asá in ɨ́wɨ́ ǎl ká ittí ii aaŋa . 21Jopodʉŋo namá ja̱gɨla naŋ dog yé sí kóŋí nás in kwǎ," a̱rɨ dog nás jɨ́ sí wa̱rɨ̂ , ǎl joo ná kɨ́ɨ́ŋ iótá nyét julu ná kwa ɨt sí jaaní asá wa̱rɨ́ ge , ásáŋ gʉbʉl jaaŋ Wʉ́o 'ŋ kuriŋ lé , namái dog ká ka̱rɨ jʉ́lo. 22dʉó ǎlba jopodʉŋo 'ŋ belé sí jelamí namás bât duro eŋa ,ɨdɨ̂ɨŋ nás lótá saa soŋŋá kéŋá23Jopodʉŋo namá majira sí ja̱gɨla, namás in kwǎ," ai duro ii áláŋ kawáj Wʉ́o'ŋ kuriŋꞌiŋ dɨó ka̱rɨ 24Majira sí namás ila belé ma̱y eŋa, Jásodʉŋo namás kí ass ker in kwǎ." Dogólá" ai tar ii áláŋ dʉó Wʉ́o'ŋ kuri lé ka̱rɨ́ ! . 25ila saa suŋŋá há̱nɨ́ ásáŋ kamal allɨ́mɨ́ŋ tiir lé maraŋ ásáŋdʉó kawáj Wʉ́o 'ŋ kuriŋ lé ka̱rɨ́26yeeŋ sí bat pirje eŋa, namás káye ná sǔrŋa sí kírsíŋa ná kámíŋa ná kɨ́ye síŋ jópóŋo . 27Jopódʉŋo namá yeeŋ ja̱gɨ́lá, nás kwǎ," kí da̱ldɨ́ŋɨ́'ŋ dorá ǎl tarr ii maraŋ kí Wʉ́o 'ŋ dorá ǎl hǎ̱nɨ . 28Patoro namás in kwǎ," jagɨ̂l kɨ́ ǎl lótá nyét kundi nái jɨ́ kʉlo29Jásodʉŋo namás in kwǎ," kí see gîs kammíŋ dʉó á keba ná toŋ jundi wala Bará wala gal Naɨw wala gal íya ná Báa wala dog Ba̱ɨʉ́ dúíŋ ʉʉ'ŋ ná domoŋ tullé'ŋ ʉʉ'ŋ . 3030 asá dílíŋa kee ka̱nɨ ná bǎrŋa ná íyaŋa ná Báaŋa ná dogólá ná tanasaŋa in jaiŋ , ila jaiŋ asá jaiŋ luuj kee . 3131 maraŋ ta̱bʉ kwǎ áláŋ ka̱rɨkwa ka̱ɨŋ ná ka̱rɨ́kwa áláŋ ta̱bʉkwa ka̱ɨŋ32Dǒra ǎl jʉrsalam ka̱wŋitíeŋi , jopodʉŋo namá dɨ́eŋ ta̱bʉŋ ɨlóŋa. majira ná yee ka̱rɨ kʉlɨtɨ́eŋi kí kilmaŋa'ŋ sɨmmɨŋ , ná kila ǎl yeeŋ sí ka̱rɨ kʉlɨtɨ́eŋi namá ka̱lí tɨ̌o. jopodʉŋo namá kééŋ majira sí tuga kelle namás tuŋa nás beléŋ ka̱a̱ŋ ǎl duiti ásáŋ yé eeŋ . 33kélsíbâm kɨ́ jʉrɨsalam kanní Dʉldɨ́ŋkwě sí áláŋba pa̱gɨ́ŋa sí kí daaliŋ gʉʉdpááli sí , yeeŋ namás yé kí wayya kende namá jáárasi kanniyá . 34Jáára namá kaddɨ́ya naŋ nîŋ kʉrgo írí kíŋíya namá kawé ,maraŋ yé soga ɨɨsꞌiŋ daɨó básáŋ jwala35Yagʉ̂b kí Yáyé zabdinꞌiŋ dogólá namá jopodʉŋo lé kéle yeeŋ namás jásoŋo odʉŋo in aage ." Gʉʉdpáálí kɨ́ kóel áláŋ gîs a̱rɨ jaa ǎl kɨ́ koiŋi," 36yé namás in kwǎ," kaa ii ná bɨ́ bóel áláŋ gîs ká áa? 37yeeŋ namás in aagé jɨɨnɨ gɨs kɨ́ɨ́ŋ galaŋa léná dʉó dig dɨ́ɨ́ŋ dóŋá sórú lé oŋo ná dʉó dɨ́ɨ́ŋ goró lé38maraŋ jopodʉŋo namá in jáwí bɨ́ as baluŋba kaa ii ná bɨ́ bóel wala gal dééŋ' íŋ bɨ́llé, bɨ́ ila dogolólé koro taga áŋbaba , ǎl ká aii ába 39yeeŋ namás in kaaŋe áláŋ taga kába , jopodʉŋo namás in kwǎ," togóló ǎl ká kíe koro bɨ́ taga áŋbába wala jabɨŋ asákíe ka̱bɨ́ŋɨ́ bɨ́ taga ásíŋ ba̱bɨ́ŋba . 40maraŋ dʉó ɨt áláŋ dúíŋ súsʉ́ wala dúíŋ góró oŋo ba ila kwa gé asá yeeŋ sí káŋol.41ǎlba kɨ́eŋ jarúŋa wayyé ila belé kelammíe , yeeŋ namá . bat kilmaŋa puyyá ɨŋɨ yagʉ́bíŋ írí kí yayé . 42jásodʉŋo naás yeeŋ nyét ta̱rɨ piá , nás in kwǎ ," Bɨ́ baluŋ sí Jáára kɨ́eŋ kwa sí aisí ka̱rgɨtɨ́e,kɨ́eŋ sagal kuriŋ írí ai sí ka̱rgɨtɨe43maraŋ dʉó bi dʉó abá kóel áláŋ ta̱bʉ eeŋ ba main kɨ́eŋ koyyo ii eeŋ. 44Ná dʉó kóel áláŋ kééŋ bǎrŋa'ŋ sagal eeŋ bá dog kwa nyéttiŋ koyyo ii eeŋ. 45ɨdɨ̂ɨŋ ná dʉldɨ́ŋkwě á êlba ásáŋ kwa yé sí táárí kawa maraŋ ásáŋ yé kwa sí táárí piá ná dééŋ jaiŋ kwa sí íní46álba yeeŋ jarɨgo ka̱a̱gʉl , ná yé jarɨko sí soor iní kééŋ majira kí kwa kerŋa suŋŋá namaŋ Timíyasꞌiŋ kwě , Bartimos, kʉrʉ ála'ŋ dorá ka̱wɨ ná saat pii. 47ǎlba kelámí ǎl Jásodʉŋó nás betel namás jaa ná ʉʉrʉ laddí á jɨ́ Jopodʉŋo Da̱ûd ꞌiŋ kwě aii ás bora patta jaa ká sí. 48kwa kóelli áláŋ kásé ná yé diríg oŋo maraŋ yé bás jaa ná ilá lé suŋŋá ʉʉrʉ laddí in beléŋ Jopodʉŋo Daûd ꞌiŋ kwě bora sí patta jaa ká sí49Jásodʉŋo namá kera ,nás kwa sí in kwǎ." tarɨ́ sí baá , Majira namás ta̱rɨ kawe nás in aaŋé sagal jawlas ǎl gîs yé ta̱rɨ pii . 50Ná dééŋ purgé ímíŋ nás dee lé jawíŋi ná jopodʉŋo paaago .51Jásodʉŋo namá in jáwí ." nás in kwǎ kaa jóel áláŋ gîs aa, kʉrʉ namás in kwǎ dúíŋ sagal ǎl wóel áláŋ loo ka̱gɨ̂l. 52Yé namás in kwǎ ," âl joo, dɨ́eŋ seejǎ̱ɨ aisá jopo . innáláŋ namá loo ja̱gɨla , namá yeeŋ sí ka̱rɨ tâbbeŋ piá ná dorá keyé
1îsa–sí Jʉrʉsalam–si tullé ká̱pʉl, îsa na kééŋ majira ná Baspana na Baspane ka̱a̱gʉl Za̱ɨtʉ̂n'ŋ pʉ́gó'ŋ kíli, ila dɨo ǎl Jʉrʉsalamꞌíŋ kíli kaaguliŋi–ii, îsa namá majira a̱w–sí ta̱bʉ'ŋ eré áden piá 2Na in si kwǎ "Elle ta̱bʉ kwaŋ–lé boo, na in nâŋ ǎl bá ba̱rɨ́ ásáŋ bá Leelꞌíŋ kwě bʉmmóŋ ná rɨ́gɨ́ŋ nás tóóríg á kʉ̂ʉlba. bás bʉló nás íne béla. 3Na abá gi dʉó ɨŋo, "kaǎŋŋ–ii ná in nálaŋ baw,?' bás in bwa ,âl loŋ pii kóil na assándiŋ áísáŋ ká̱ɨ́ŋa ."'4Majira namá keěŋe ná kʉmmé ná leelꞌíŋ kwě tʉ́sʉ́'ŋ kíli rɨ́sɨ́ŋ aá dorá'ŋ ere pa̱a̱lɨ́'ŋ, ila dɨo alá ka̱ɨ́ŋ ná kʉleliŋi–ii. 5ɨ́de namá kwa dîi ka̱ɨ́ŋ ná kéériliŋ–ii namá kɨ́ŋʉl, "leelꞌíŋ kwě kaǎŋ bʉlel? " 6Namás ila belé aǎŋé asá îsa kwǎ, kwa namá kundíe ná kʉlʉl nás ká̱rgɨ́e.7Nás îsa–lé kéle, namás kɨ́eŋ jʉrɨŋa dí dééŋ raǎl kayé. nás îsa ooŋo. 8Kwa soŋŋâ namá jʉrɨŋa dóra kulpʉl,na kerŋa ná dáári keěŋé ná kurúŋá'ŋ nyúlmá kéle ná dóra kinynyíe. 9Na kwa dîi ná îsa'ŋ ta̱bʉ'ŋ eré kɨloŋe na dîi ná dééŋ ka̱rɨ́ŋ eré kɨloŋe ná ʉrʉ́ kalde, "Hosanna! Bora pattá–ii dʉó ǎl kí Loŋ piíŋ kona éla. 10ásáŋ Wʉ́o bora pattá piyá dáíŋ Wʉ́o Da̱ʉ́dꞌíŋ kʉrɨŋ–sí ǎl ʉ́ndʉl! Hosanna Wʉ́o'ŋ jawilꞌíŋ iríŋ ere!"11lia ǎlbá îsa Jʉrisalam nyáŋá namá ton tiyyé–lé nyáŋa ná túgáŋá–le nyáŋa ná a̱rɨ bi a̱rɨ–sí tullén diŋ já̱gɨ́la. marraŋ ɨdɨɨ̌ŋ ná lóó saa soŋá arra eŋa, 12Namá kí kééŋ kʉrêmaŋa weyye na a̱w Basanas píŋí.13îsa ná Bʉro'ŋ kurú–sí nááleŋ piá, elelꞌíŋ ǎlbá kí kééŋ majira Basanas–sí kundíe, Yee–sí namá duur saa soŋá tɨ́o namá mǐn karra Bʉro'ŋ kurú já̱gɨ́la nás nyúlmá rʉ́ttin kee, namá nyáŋa áláŋ já̱gɨl ása kwǎ kee, marraŋ walá kwě tog dog ás keŋaba iláiŋ ná dɨ́eŋ taa á ǎŋába. 14ɨ́dé îsa namás kurú–sí in kwǎ, "Bittáŋ dʉó tog dog in kurú'ŋ kwǎ ásáŋ á–amíba." Kééŋ majira namá ila belé–sí kelkámmíe ǎl Yé kwǎ.15ǎlbá Jʉrusalâm ka̱a̱gʉl, Jásodʉŋo namá Ma̱sɨ́kɨ lé ka̱rɨ namá bʉ́ló ná kwa ka̱ɨŋ ná Ma̱sɨ́kɨ́'ŋ dɨó kɨ́eŋ beeŋa kawe , namá kilma puiyá eŋa yé sí, nás jaa nás kwa sí kɨ́eŋ sidáb tiibin jíŋíti kwa ila sí asá suŋgoŋa kuldǔuŋélíŋ ná kila ǎl orráŋá kulélíŋi ná lótá kerŋa Ma̱sɨ́kɨ́'ŋ dɨó beeŋa kawéŋí . 16yé namás kwa sí nyéttiŋ íríŋi áláŋ Ma̱sɨkɨ́ lé beeŋa á kawelba.17yé namás kwa sí in kwǎ ," bɨ́ âl ârden báa domobore lé ǎl in rimmeŋ eŋa dúíŋ tŋ sí ǎl in ka̱rɨ́ya kʉ́móŋa'ŋ toŋ kwa nyéttíŋ? maraŋ bɨ́ bá kaamâŋ toŋ báa. 18pá̱gɨ́ŋa'ŋ ta̱bʉŋa ǎlbá ila belé kelámmíe namá dorá kóeliŋí áláŋ kíe káwé. maraŋ ɨdɨ̂ɨŋ kwa gal dééŋ gʉʉd' íŋ jáwlí sí saa suŋŋá kóelíŋi na dog kwa nyét dééŋ gʉʉd lés ma̱y kɨ́ŋɨ. 19ǎlbá dʉ́lé poyy ii yeeŋ namá ila deem sí soor káné kééŋé20namá kɨ̌lŋɨ́e, subûŋ namá kʉ̂mmé ná bʉro'ŋ kurú ilá ná pʉto eŋa mian kééŋ kɨ́ŋálé . 21Potor sí namás lóŋólé ǎl ila kuru ii ǎl jopodʉŋo báas piá22jopodʉŋo in jáwí yeeŋ sí, a̱w nás seejǎ̱ɨ bááŋ Wʉ́o lé. 23Kí see gîs kámíŋ, bás seejɨ̌a̱kwaŋ in pʉ́gó sí in kwǎ ǎl dɨ́eŋ suur jábu ná roó jábɨ́, ná yé dééŋ kilma gîla ás píyába bá síŋ ila eŋa ǎl yé kwǎ.24in gîs kámíŋ, a̱rɨ bi a̱rɨ ná jʉmoŋa lé joiŋi ná see jéyá ǎl dɨ́ɨ́ŋɨ álba dɨ́ɨ́ŋ eŋa. 25main abá yoŋo nás jʉ́mel ǎlbás dʉó bi dʉó sí jáso, ása kíe a̱rɨ taas lé baiŋ , áláŋ gîs Wʉ́o jɨ́ dog kɨ́eŋ nyéttiŋ páso. 26abás jɨ́ kwa– sí ás jásobá Báa ǎl jawli kee jɨ́ –sí dog kɨ́ɨ́ŋ ai sîŋ pásóba27ǎlbá jʉrusalâm ka̱ɨŋɨ́e,Jásodʉŋa namá kéŋá ná Ma̱sɨ́kɨ́ 'ŋ dɨó ɨloŋa pa̱gɨ́ŋa ná daalí 'ŋ gʉʉdpáálíŋa ná wʉóŋa ma̱sɨ́kɨ́'ŋ namá dee–lé kéle. 28yeeŋ namás yé–sí in aaŋé," kí kaa kuríŋi ná jɨ́ kíe in tááríŋa jawe, kɨ́yé –ii nái in kuríŋ íní?"29Jásodʉŋo namás in kwǎ," ǎl bundi–ii nái ká bɨ́ŋa –sí jɨŋo tog biir ɨŋo, buwagîs , namá gîs kwǎ kí kaiŋ kuríŋi ǎl ká kíe in tááríŋa kawe. 30Yááye'ŋ jabɨn Wʉ́o léla kéŋá wala kwa–lé? báwí ká –sí.31Yeeŋ sǔru kírsiŋol, ná in aaŋé , abás in kwǎ ǎl Wʉ́o–lé kéŋá áláŋ báis in kwǎ ná kaaŋ ás bɨ́nába. 32Ná bás in kwǎ ǎl kwa–lé kéŋá, kɨ́ naŋ ka̱lɨkawa báríŋ kwa kaldíya, ɨdɨ̂ɨŋ kwa nyét in see kéli âl Yáaye ǎl domoŋdʉŋo . 33Namá in kawíya, kɨ́ ása káluŋba , Jásodʉŋo dog namás in kwǎ," ká dog áláŋ ais wabá kí kaiŋ kuriŋi ǎl ká kíe kin tááríŋa kawe.
1ínaba'ŋ dááríŋ mitíl: îsa namás mitíl taan, asi dííg dʉó namá ínaba rogo, namás tirje piá ná tereere mereere kollíŋí, namá dʉ́ló appâ kʉrto alá ínaba dée–lé ká̱wyɨ́lɨ, na dog jaǎno'ŋ dakki tʉmo, namás kááríntá kwǎ'ŋ taŋgît kwǎ kerŋa táŋgíteŋ káwe, Yé namá ma̱sɨŋa'ŋ nyaŋá. 2ǎlbá gedde'ŋ tin paago, namá dééŋ táárí dʉŋo díg–sí ádden piá áláŋ kééŋ dʉléŋá'ŋ lóóle ínaba bǎw. 3Dáárí'ŋ taŋgît kwǎ namá kɨ́rbɨ́e ná ka̱ldɨ́e ná pʉttô ádden káwe.4Dáárí dʉŋo namá táárí dʉŋo keer áddenpiá, dáárí'ŋ taŋgît kwǎ naŋ dog tʉbʉ ka̱ldɨ́e na soŋŋâ ká̱nyʉ́ŋʉl. 5Dáárí dʉŋo naŋ asi keer táátí dʉŋo ádden piá, namá ka̱wŋɨ. namá táárí kwǎ ádden pi–ii táárí dʉŋo bára'ŋ ka̱rɨ'ŋ.yeeŋ namábá kalde na dǐi–sí ná kɨrewe.6Dáárí dʉŋo namás kwě kee tog ila déllin asá yé saa soŋá kǒil. Lia namá dééŋ ila–sí dáárí'ŋ taŋgît kwǎ–le ádden piá, ɨdɨ̌ŋ na yé dééŋ ta̱bʉ'ŋ in jáwrítíeŋi–i áláŋ mati ba̱gɨ káwa. 7Marraŋ yeeŋ namás suúrŋá–sí in aáŋé, soog dííg in ínaba'ŋ dáárí–sí áláŋbá yé tɨ̌ɨ âl kaw náis mɨrod kɨŋa̱ sayí.8In nálaŋ namás dáárí dʉŋo'ŋ kwě–sí kɨ́rbɨ́e nás ka̱wŋɨ, namás dééŋ kʉʉl–sí kábé nás ínaba'ŋ paál kamíŋíe. 9Bɨŋa ay–ii gîs lóŋ dáárí dʉŋo áláŋ kaa piyá? Yé bá'ŋ éla ná kila taŋgît kwǎ–sí puu. Namá ínaba'ŋ dáárí kwa kerŋa–sí íní.10Na bɨ́ ása tullên diŋ kwě'ŋ baluŋ, Wʉ́o'ŋ domboreŋa toya in beléŋá? Dɨ́tó ila alá alá jʉtʉ́mó dʉŋo íríŋí, naa námáŋ yé–ii ná dɨ́tó'ŋ dórgí eŋa 11In a̱rɨ ni–ii ná loŋpii piá na yé kééŋ kʉ́ŋɨ́–les dom lóŋíti. 12Ta̱bʉŋa namás tullên diŋ kɨ́wé âl îsa dɨ́eŋꞌíŋ ŋi–ii ná risíŋ. Namá kôili áláŋ kéya. Marraŋ ɨdɨ̂ɨŋ ná kwa soŋŋâ–sí ka̱lɨ kawiŋ–ii. Namá kundíe ná keěŋé.13Dɨgɨnɨ̂e'ŋ jaa: Namá Páásíŋá na Hiródíŋá dîi îsa–lé ádden káwe áláŋ kí kééŋ ʉʉŋa keěyal, 14Namá dêlé kéle nás in aáŋé, " Gʉʉdpáálí kɨ́ása kalʉŋ jɨ́ âl lême jaŋ, âl kwa nyét–sí arrá ba̱gɨ jaw ná in kerker ás jawba âl yé ani–ii naŋ ʉʉ́ŋ seeŋa jírsiŋ ǎl Wʉ́o kwǎ áláŋ kwa in nálaŋ kawe. áisa juwa ába kuri Gaysâr–sí dɨgɨnɨ́eŋa kawrítisáŋ wala á síŋ kawrítiba" 15îsa namás ɨwo yeeŋ âl kila kwa gé ǎl dû kúndiŋa, Namás in kwǎ, " Kaáŋ uúŋŋi–ii alá bóil áláŋ bʉ́go? áisa dinâr búlŋi .16Namás dinâr kééle namá ɨŋo, "In kiǐŋ–sijaluŋ–ii na kin kiǐŋ–sikona gé dééŋ írí" Namá in kawíe ása ába kuri Gaiysârꞌíŋ ge. 17Namás in kwǎ ába kuri Gaisâsr–sí âl a̱rɨ ɨd baní ǎl dééŋ–ii na Wʉ́o–sí âl a̱rɨ ɨd baní ǎl dééŋ–ii.18Kwa–sí namás îsa'ŋ ʉʉ pirje eŋa: Sadúsa–sí ná sállá jeeŋꞌíŋ kɨ́ɨ́ŋʉl Saduúsaŋa see á kééliba ása kwa sállá kɨndélíŋá abá kʉ́sɨŋɨ, 19Namá dǐi îsa–lé kéle namás in aáŋé Gʉʉdpáálí, Mûsa âl in kwǎ abás dʉó dʉónyâ nyáŋá ná way–ii na dogólá ájúndíba ila bɨrmɨ̂t–sí áláŋ bás dééŋ kóná jee na dogólá aláŋ bás dééŋ bára'ŋ gé ǎl way–ii,'2120âl asi díg kwa suurꞌíŋ bârŋa oson na a̱w ka̱ɨ́ŋ, waar kʉŋo namá dʉónyá nyaŋá namá way–ii na kwě tog dog ás kéŋaba.
1ǎlbá Jásodʉŋo ma̱sɨ́kɨ́ –sí soor íní, kééŋ namás in aaŋé." Gʉʉdpááli ja̱gɨ́l kin aa toŋ' íŋ jamailí –ii . 2yé nmá in jawí , in toŋ jâmail–sí ba̱gɨ́la?, dɨ́tóŋ tog biir áŋ sáiba bára 'ŋ írí naŋ áŋpoyába.3ǎlba yé dǔu ooŋo ólípáŋa pʉŋó ǎl toŋteyya'ŋ sabbân ere eŋa, Potoro kí yagʉ̂b namaŋ Andaráu , namá jɨɨŋo dig kɨ́ŋol 4nás in aaŋé júwa gîs in lóótá náinîŋ ɨa̱ŋɨ? ná ká osóma nîŋ lóŋól âl gîs in paálíti ?5Jásodʉŋo namás jaa nás in beléŋ , ǎl pʉttó baríŋ áláŋ dʉó kerŋa jurûb ájábɨ́ba. 6kwa suŋŋǎ niŋ kélel namás in aagé ǎl káŋa yé namá kwa suŋŋǎ sí kɨ́llu ná júrûb ká̱bɨ́ya7Bɨ́ áláŋ deerŋa suŋŋǎ kélbâm ná dere'ŋ kojója maraŋ ila a̱w ná puttó ai tɨ̌yaba; lotá suŋŋǎ níŋ ɨ́ŋɨ , maraŋ ila tin yé aiba. 8Ba̱rʉ́ŋa 'ŋ taas lé níŋ deere pói naŋ niŋ Abʉ́kurí 'ŋ taas lé deere pói naŋ niŋ sʉʉrʉ'ŋ jʉ́rtɨ́ŋol looŋa suŋŋǎ pói naŋ niŋ duuru ba̱rʉ́ŋa suŋŋǎ lé pói ná kin nyét bá tanaŋasaŋa 'ŋ dééŋ juŋo gí9Maraŋ putto baríŋ, yeeŋ bɨ́ŋa sí baísíŋ kɨ́eŋ Sagal lé káríya namái káldɨ́ya. bɨ́ áláŋ Sagala'ŋ ta̱bʉŋ naŋ dog abʉ'ŋ kwa kerŋa asá kí Sagalaŋ kelí dɨ́eŋ ta̱bʉŋ níŋ baríŋ dúíŋ ʉʉŋ ásáŋ dúíŋ domoŋ bírsíŋo. 10maraŋ wʉ́oŋ belétúllé main áláŋ kwa lé nyéttíŋ paago dɨ́neŋ dɨó11abaí ii yeeŋ bɨ́ŋa sí náis dálɨ́ma káríyíe, ískéŋ ábéba kasíŋ buwa, ila tin lé a̱rɨ̌t áláŋ buwa baíŋ kaníya; bɨ́ álábá áláŋ bírsíŋo maraŋ ǎl wʉ́o'ŋ kʉo teeyaŋ gé ǎl ila tin níŋ rísíŋol. 12Dʉo ásáŋ dééŋ Bará sí ásɨ́ áláŋ káwe ná Baá ásáŋ dééŋ kwě dog ásɨ́ áláŋ káwe, na Dogólá dog síŋ kɨ́eŋ Báaŋa sí sîŋ kásɨ́ya áláŋ káwe. 13Bɨ́ŋa kwa nyét gín bas kawe kúíŋ kona'ŋ ʉʉŋ maraŋ bora patta ila dʉo sí ǎl kúíŋ kona'ŋ ʉʉŋ kwa bas kawe na rɨ́mo asáŋ ba kopóŋ14abá a̱rɨ burubá bá̱bɨ́la ná ɨdé kɨ́rel ná in áluba áláŋ ɨdé kɨ́rel bɨ́ ǎl ardden ǎl a̱w ná dééŋ beréŋ) ' jʉdɨ́yé baiŋ bá bákkɨ́e ná pʉ́góŋá lé boo. 15ná abá kɨ́eŋ toŋa'ŋ sibíta lé baaŋ abʉpʉŋoba áláŋ pa̱ɨta barɨ́ áláŋ a̱rɨ dɨg babúŋ . 16na dog ába gal rǎ̱yta abow ŋíba áláŋ kɨ́eŋ jurɨŋa babûŋ17áláŋ tin tekké kʉoŋi nyáŋá kolŋá lé ná nyáŋá asá dogólá borá ka̱ɨŋ. 18wʉ́o sís bʉ̂m áláŋ in ʉʉ ki díli'ŋ duál ákéba. 19Ná in tin naŋ jɨ́tɨ́ kwaŋ ǎl dééŋ dɨó taáb suŋŋǎ kee, mîn ǎl wʉ́o dééŋ dá̱ne sí tewa, na in ʉʉ jɨ̂t bînit tân áŋéba. 20maraŋ abá wʉ́o dééŋ tin sí bʉté ájáwíba, Dʉó áŋkéba ásáŋ jopóŋó, maraŋ in kwaŋ ʉʉŋ ǎl yé jáŋó, namá ye–ii ná yé tin sí bʉdde jawí.21Abás dʉó in kwǎ ǎl jagɨ̌l in ǎl jásodʉŋo gi, gal ǎl jagɨ̌l in ǎl yé–ii saa ájɨ́ba. 22áláŋ jásokwa ná domoŋkwa piyékwa kálŋála ná ósoma na pírjaŋa kawe ásáŋ kwa sí piyé kawe, nás ta̱bʉ kare abás kʉrro ka̱ɨŋ áláŋ wʉ́o'ŋ kwa kila sí ta̱bʉŋa kâmmíe ǎl yé jaŋó. 23maraŋ ǎl puttó baríŋ ǎl ye–ii náis ká bɨ́ŋa in lótá nyét kwa ása kɨŋa ná jɨ́ŋɨ́ba24Kila soga jɨ́tɨŋa'ŋ dɨó, Dʉlé áláŋbá dɨkkó eŋe, ná Dual ásáŋ hěrra ákeba 25Ná úríŋa káwîl áláŋ bʉnnyél, ná kawíli'ŋ kʉrro dog áláŋ ɨrtɨ́ŋolál . 26liya kwa namá Wʉ́o'ŋ kwě sí ka̱gɨ́la ná bʉŋěl kútúŋ dɨó kí kʉrro ná kééŋ galaŋa. 27Ná yé áláŋ kééŋ méléŋa sabbaŋa ooŋol lé áláŋ kééŋ kwa kila sí dorol piá ǎl yé jaŋó dɨné nyét a̱rɨ́ŋálé namaŋ kawílíŋ28ása bʉró'ŋ kurú lé gʉʉd bɨ́wɨ́ abá kééŋ kélgé kálma kɨwoŋa ráwʉ̂l abás bálúŋ ása loo uŋáŋ dakkí piá. 29Ná abá in lotá tuŋé bás bɨ́wɨ́ ása kééŋ tin da̱kkɨ́ piá , ná yé bá oré kee30Ká– ii as kí saa kámíŋ in tin' íŋ porréŋa áláŋ nyét ákusál ba ná mániŋ kin lótá nyét ɨŋɨ. 31maraŋ kawílíŋ kí sʉʉrʉ áláŋ pániŋ ɨŋɨ maraŋ dúíŋ belé áláŋba sai. 32maraŋ ilá tin– sí dʉó ákeba nás loŋ wal mélége káwílíŋ wala kwě bás dǐliŋ Báa loŋ33Bʉŋɨ ná balɨŋ ɨdɨ̂ɨŋ ná dʉó ákebá nás ila tin loŋ. 34In bá lóŋ niná ǎl Kuri dééŋ tóŋ kurel nás dééŋ tóŋ lótá kééŋ koyá sí júndi nás dʉó bi dʉó dééŋ táárí íní ná nʉŋɨ́dʉŋo sí nʉrgʉ́ suŋŋǎ íní áláŋ lɨ́ɨ́ŋɨ35ɨdɨ̂ɨŋ ná bɨ́ ásbaloŋbá tóŋ sɨt naná wá̱ŋɨ́t kí subu naŋ wa̱ŋa, wala kí luul laŋ wǎ̱ŋa, wala kí sure'ŋ ǎl zaŋga kôm. 36Abá yé wǎ̱ŋa ájúndiba áláŋ bʉló ná jɨ́ jáŋ ná jɨŋɨ. 37In ǎl gís bɨ́ŋa ámíŋ bá yá–ii nás kwa sí nyéttiŋ kámíŋ áláŋ ká̱kʉŋɨ́lba
1Káwe áláŋ îsa–sí kawe: Asábás soga a̱w sáye asá Yahúda dɨ́eŋ írí jándo'ŋ sǔbu na buúsá asá tirmá á ka̱ɨŋba'ŋ sǔbu kawe, pá̱gɨŋa appâŋa na Mûsa'ŋ dáálí'ŋ gʉʉdpáálíŋá ka̱ɨ̌ŋ ná ʉ́cóŋá kí bʉ́dʉ kawe,áláŋ îsa–sí kéya ná kawe. 2âl in ká̱mɨŋɨ kí sǔba'ŋ sog áláŋ á kaweba barán níŋ kwa kalbata káwa.3îsa sís Basana murréŋa kulíe, ǎlbá îsa Basana kéŋá Sɨmonꞌíŋ tóŋ ná nʉŋ aama, asá asi díg kewa kééŋá, ǎlbá yáa kí dóré tárrâ'ŋ éla nás mʉrrɨŋ mʉrrê tág díg kééŋá. Namá pʉyɨ nás îsa–sí ta̱bʉ'ŋ lúí. 4In ʉʉ namá sóólá diɨ̂–sí kilmaŋa puyyá piyá. Nás kayé ná da̱lɨmɨŋ kawe "kaáŋ ʉʉ́ŋŋ–ii nás mʉrrɨŋ–sí hô jɨttɨŋ pii? 5In mʉrrɨŋ–sí áláŋ–sikí dinára ɨɨs–lé soŋá kula, Nâŋ kééŋ Minimíniŋa kwa ka̱d–sí aní âl miieŋa gé.6Namás kayé ná yáa–sí lóómeŋ kawe: Marraŋ îsa namás in kwǎ," ǎl dítin bundí. kaáŋ ʉʉ́ŋŋ–ii nás yáa–sí lóó makké baw? Yé áisa ka–sí ʉʉ tullê dííg piá. 7ásáŋ kérrég kwa ereŋa baŋ dɨ̂eŋ tés–lé, na tin bitin ná bóil básíŋ bányínti, Marraŋ ká kɨ́bɨŋa kérrég íné áláŋ á kaiŋba. 8Yé âl ʉ́dóŋá nyét piá dééŋ eré ǎl yé taga pii–ii, Ná–ii mʉrrɨŋ suǔr jíŋí áíláŋ jʉrrɨ́le aasil piá. 9Ká áísa kí seéŋ see ʉʉ́ŋsee ámiŋ lóóbi lóóle nás dʉldɨ́'ŋ dɨó nás belé tullê–sí kúlŋítíyá, kwa–sí áláŋ bá ta̱bʉ'ŋ ʉ́ndʉl belé tullé ǎl yé piá.10Yeeŋ gal ila dʉó'ŋ yáa ʉʉ–sí námás kwa kerŋa–sí aáŋal: Jûdias Iskirôt, na pá̱gɨŋa appáŋa Jûdiya Iskirôt kurêmeŋa weyye na a̱w–lé kéŋá, namá pá̱gɨŋa appâŋa–lé nyáŋá ásáŋ îsa–sí boot aara'ŋ dû kélló 11Namá in ʉʉ'ŋ írí kilmaŋa sɨmmó ɨŋɨ, Namás in aáŋé áláŋ sôŋgoŋa dîŋa ka níya ɨ́de Jûdis namás já ná koraŋa kôil ásáŋ îsa–sí boot aara'ŋ dû kéló12îsa kí kééŋ majira ka̱ɨ̌ŋ ná írí jándo'ŋ sûba kaweŋ–ii: Boósá asá tirmá á ka̱ɨŋba'ŋ soog díg kʉŋo kéŋa, ná Ya̱ʉ́da írí jándo'ŋ koléŋa káwe daábeŋ káwe, îsa'ŋ majira namá kɨ́ŋʉl, Jɨ́ jóil áláŋ aál koo náis írí jándo'ŋ nʉŋ–sí kêla náis Jɨ–sí aasil kaa?" 13îsa namás kééŋ majira a̱w sís in kwǎ, "Deém boo nás kí ila dʉó báíti ǎl já̱rgɨs koro'ŋ bǎ̱w. ná ka̱rɨ búlo. 14Na abá yé tóŋ ká̱rɨ́ ása bá toŋꞌíŋ sɨd–sí in buwa dáíŋ gʉʉdpaalí, "ǎl kôil ásáŋ loŋ abás rige díg baiŋ áláŋ yé kí kééŋ majiraŋ írí jándo'ŋ sǔbu'ŋ nʉŋ ɨ́de dɨó kámmía?"15Toŋꞌíŋ sɨd áísáŋ rɨge appâ írí kʉŋo–lé keeré ǎl lúúpíŋ ná aasili. Námáis éde nʉŋꞌíŋ oro bâ." 16Kila majira a̱w namá deém kééŋe. Ná kila ótá–sí in nálaŋ kʉmmé ǎlbás îsa kwǎ, namá írí jándo'ŋ sǔbu'ŋ nʉŋ ɨ́de káwe.17ǎlbá lóó arra eŋa, îsa namá kí kééŋ kʉrêmeŋa weye na a̱w kéle ná ka̱a̱gʉ. 18ila dɨo ǎl ka̱ɨ́ŋ ná jámꞌíŋ sidâb–lé ká̱wɨŋɨ, îsa namá in kwǎ, "Ká áisa kí seéŋ see uúŋ see áamiŋ, dɨ́eŋ dɨó díg ǎl kíeŋ kaiŋ ná nʉŋ kaam aísáŋ kaa boot aara'ŋ dû kelló." 19Ila belé namá kééŋ mjira–sí kilmá sondorog piá, namás kayé tog tog nás îsa–sí in kámiŋa Jɨ́ mǎŋ ka–sí âre áis jaŋba?"20Yé namá in jáwí," ǎl kin kwa weyye na a̱wꞌíŋ dɨó dííg gi, ǎl in paŋgá'ŋ dɨó dóŋá já̱bɨ́tɨ ná kíe nʉŋ kaam. 21Dʉldɨ'ŋ kwě áláŋ wayí niná ǎl Wʉ́o'ŋ domboreŋa toya'ŋ dɨó rímmeŋ eŋa, marraŋ ila dʉó ǎl dûyi áísáŋ kaa boot aara'ŋ dû kelló! kasáŋ ra̱ssɨ́e appâ poí kasáŋ uu jɨttɨ díg eeŋ ná marraŋ akér kééŋá ná marraŋ á ka̱a̱rɨŋɨba ."22Loŋpiíŋ luulꞌíŋ na̱mɨ́e, nʉŋꞌíŋ jámꞌíŋ jʉó–le îsa namá buús díig bawa namás bora pattâ piá, liya namá dʉyɨ namá kééŋ majira–sí íní namás in kwǎ," in sí ǎl babúŋ dúíŋ suur–ii 23îsa namás kira kí tógóló írí já̱gɨ nás Wʉ́o–sí bora pattá piá namás kééŋ majira–sí íní yeeŋ namá kwa nyét ká̱bɨ́. 24Liya namá kwǎ kin ǎlsi dúíŋ sarta'ŋ kewa gé ǎl kwa soŋŋâ'ŋ uúŋ bʉ́nyɨ́ŋɨ. 25Ká áísa kí see'ŋ see uu'ŋ see ámiŋ miǐn íne ná ta̱bʉ'ŋ naa kira péllét áláŋ á ababa namaŋ níŋ Wʉ́o'ŋ kuri'ŋ dɨó kira kɨwwóŋa aba."26Namás lá̱ɨ́lá káwe, Liya namá paál kʉrʉl ná za̱ɨtʉ̂na'ŋ pʉ́go keěŋé. 27îsa súrren si piyá ǎl Patoro dúíti áláŋ yee–sí íríŋí, îsa namás kééŋ majira–sí in kwǎ," Kwa nyét áíláŋ bundí kwa nyét áíláŋ bundí niná ǎl Wʉ́o'ŋ domboreŋa toya'ŋ dɨó rímmeŋ eŋa, áláŋ woŋ–sí aldó namá ʉrɨ́ŋá perra ɨŋɨ.'28marraŋ liya abás sállá eŋa, Ja̱lɨ̂l–lé áláŋ dɨ́eŋ ta̱bʉ'ŋ waar aagó," 29Paatoro namá risiŋo," annaŋ gî kwa nyét kundíe ká áíláŋ á undíba."30îsa namá in jáwí, " Ká áísa uǔ'ŋ see ámiŋ kí in luulꞌíŋ túlé ná zoŋga asiŋa a̱w á kómólaba áláŋ asiŋa ɨɨs juwa áísǎ jaluŋba ." 31Paatoro namás kí kurrâ in kwǎ, "annaŋ in lóŋ áláŋ kɨ́gɨ arrá kúsúŋ péllét áláŋ á waaba áisá aluŋba," kerŋa nyét namá inná laŋ aáŋé.32îsa'ŋ jʉ̂m Jasiman dɨó: îsa namá kí kééŋ majira lóó díg lekeéŋé ná Jasiman ka̱rɨ́ya, namá in kwǎ, "ǎl íne bôŋ a̱dɨdɨŋ ǎl ká ʉʉ̂me.l 33îsa namá patoro na Yagúba na Yáaye–sí rááŋa ná kíeŋ arrá keéŋe namás jáá ná ka̱lɨ tɨél ná kʉrro jʉ́ŋɨ́tíyá. 34Namás in kwǎ," áíla kurro júŋe namaŋ gîs lóó in lóŋ áíláŋ kuo korol, íne bôŋ ná kɨ́bɨŋa arrá ka̱a̱lɨ́ŋ." 35Namá ittírig ta̱bʉ'ŋ nyáŋa namás kurgo'ŋ ooŋo ná jʉ́mo,ásáŋ kila mííneŋa'ŋ tin yee túga betó." 36Namá in kwǎ, "Wʉ́o abáis Jɨ–sí a̱rɨ bi a̱rɨ há̱ɨnɨ in tógólo dúi–lé âl jabúŋ a̱rɨ ɨd jâ ǎl Jɨ́ jóil. ná ila áiba ǎl ká óil."37Namá kééŋ majira–lé píŋí namá búlóŋ ná ka̱ɨŋ ná kʉŋɨe, îsa namás Patoro, Sɨmon–sí in kwǎ "Bɨ́ bʉŋɨlá? kí tin tog dog á síŋ ba̱lɨŋolabá? 38âl ba̱lɨ́ŋ na búmelsi áláŋ á gi karreba. kuo kóili áísáŋ nyiíŋíya marraŋ áila suur nyokké–ii. 39îsa namá asi keer píŋí ná inná laŋ jʉ́mo niná ǎl waar jʉ́mo.40Marraŋ ǎlmíŋ kééŋ majira–lé wá̱ɨ́ŋa, namá bʉ́ló ná kʉŋɨe asi keer, déllin iláǐŋ ná kotêiŋa áláŋ kʉ́ŋɨ́ ká̱wlɨ́ya.namás á ka̱lŋɨ́ɨŋɨba kaa síŋ aáŋal. 41ǎlbá îsa asiŋa ɨɨs–lé kééŋ majira–lé píŋí, Namá in kwǎ" Bɨ́ ba̱ɨ́ŋ sa ná umel bawíti na bʉŋɨ? ǎl soŋŋá–ii ! tin paago áláŋ Dʉldɨ'ŋ kwě–sí ka̱ttɨ́eŋa kwǎ'ŋ dóŋa kaye. 42ása bawla ná koo; dʉó áísáŋ boot aara'ŋ dû kélló âl náŋ nas kíe kaŋ."43îsa–sí kéyé: in nálaŋ ásá îsa ká̱ɨ́ŋá ná risíŋá, namá Jʉ́dɨas éla alá kééŋ kʉrêmeŋa weyye na a̱w–lé aáŋa, namás kwa soŋŋâ jólólé nás saara na dʉlgoŋa ka̱ɨŋ, na pá̱gɨŋa appáŋa na Mûsa'ŋ gʉʉdpáálíŋá, na dɨɨnꞌíŋ tɨ́bóŋá ádden káwe. 44ɨ́dé la̱sʉ́ʉs namás yeeŋa–sí ósoma dîi paalí, dʉó abás ká uto ámi âlbá yé–ii, âlbá bá̱yɨ nás íríŋa'ŋ dû baw namaŋ nîŋ baago." 45Namá îsa–lé wá̱rɨg nyaŋa namás ta̱rɨ́piyá "Gʉʉdpáálí," liya namás uto amí. 46Kwa namá îsa–sí kʉmé ná kéyé.47Kila kwa'ŋ dɨó ɨ́de ǎl kéériliŋi díg namá saar rááŋá ná pá̱gɨ'ŋ táárí dʉŋo díg–sí dɨ́ló béta. 48îsa namás in kwǎ, "kayé ná kí saara na dʉlgoŋa béla, áíláŋ Kaa bâ̱yɨ niná ǎl Ká gáárim aŋ. 49Ná kérrég kɨ́bɨŋa'ŋ kaŋ toŋ tiyyá'ŋ dɨó nás kwa–sí gʉʉd ááwlíti, na áibéélba. Marraŋ a̱rɨ ɨd ná Wʉ́o'ŋ domboreŋa toya kwǎ–le kee bá ǎ̱w ná eeŋ." 50Liya kʉrêmeŋa nyét namá kaimíe ná kundíe.51Lúrédʉŋo namás déllin harîrꞌiŋ jʉrɨ suǔr ke, namá îsa–sí díbe póítíeŋi. Kila kwa ǎl kéle áláŋ îsa–sí kěyal, 52Namá kôliŋi áláŋ yee–sí dog kěyal namás jʉrɨ kɨllʉl namá pogo kundíe ná sa̱kkɨ́ya ná dééŋ Harîrrꞌíŋ jʉrɨ júndí.53Ya̱ʉ́da'ŋ sagalꞌíŋ kwa îsa–sí kɨ́ŋʉl îsa–sí namás pá̱gɨ a̱ppʉ̂–lé keéŋe, namá pá̱gɨŋa appáŋa na dɨɨnꞌíŋ tɨ́bóŋá n Mûsa'ŋ dáálí'ŋ gʉʉdpáálíŋá nyéttin kéle. 54Paatoro namá karra ka̱rɨ lʉ́ɨ́tíeŋi–ii, namaŋ pá̱gɨ appâ'ŋ matarꞌíŋ kíli dákkin paago, namá utú'ŋ kiǐli dákkin ooŋo Wʉ́oŋa'ŋ kíli áláŋ tokké eeŋ.55Pá̱gɨŋa appâŋa na Ya̱ʉ́da'ŋ sagalꞌíŋ kwa namá kee káwe, ásáŋ dʉó kʉ́mma ná îsaa–sí ja̱nɨ kuǐ já̱bɨ́ áláŋ kawe marraŋ walá dʉó tog dog ás kumméba. 56kwa soŋŋâ îsa'ŋ írí pɨé káwe marraŋ kɨ́eŋ pɨéŋá ǎl káwe walá arrá ás ɨŋba.57Liya namás kwa dîi wá̱rɨg kawlená dééŋ írí pɨéŋá kawe na in ǎŋé, 58"Kil kámi ná in beléŋá , ꞌaláŋ in tiŋ tiyyâ–sí aw ǎl dʉó piyá, námá sooga ɨɨsꞌíŋ dɨó keer utúmó ǎl dʉó áiba ná tʉʉm." 59Marraŋ in belé–le dog walá kɨ́eŋ beléŋá arrá ás ɨŋba.60Liya pá̱gɨ a̱ppʉ̂ namá dɨ́eŋ ta̱bʉ'ŋ keera ná îsa–sí ɨŋo, "ájannibâ áláŋ jawí kin beléŋá aóla jɨɨ írí ka̱bɨ́tíyá. 61Marraŋ îsa bá dírríígiŋ ooŋon ná ʉʉ á beléŋába. Pá̱gɨ a̱ppʉ̂ namá asi keer ɨŋo Jɨ́ jáásodʉŋo lá jaŋ, Wʉ́o'ŋ kwě asá bora pattá káwe? 62îsa namáin kwǎ, "Ee, âl ká aŋ na bɨ́ áláŋ ba̱gɨ́l Dʉldɨ'ŋ kwě ǎl Wʉ́o appâ'ŋ dóŋá súru'ŋ ere ǎ̱w ná kí jaawila'ŋ kútuŋa'ŋ ʉ́ndʉl.63Pá̱gɨ a̱ppʉ̂ namá kééŋ jʉrɨŋa nyééra asá suúr kééŋá, Namá in kwǎ, "kaáŋ ʉʉ̌ŋɨ–ii ná naa kʉ́ŋɨ́ kwǎ kin–lé soŋŋâ bóil? 64kelbámi ǎl Wʉ́o–sí ŋanyíŋ wala bɨŋa ay–ii gîs lóóŋ namá kwa nyét in ka̱a̱sɨŋɨ âl wáyyiŋŋi–ii . 65Kwa dîi namás kayé ná kʉrgo kiŋítíyá na kʉ́ŋɨ́s kɨrgʉl na kí koŋa'ŋ da̱ldʉ́ma dɨb kanníyá, na in si kámiŋa áisa juwa kii nái taan.66Liya namá wʉoŋa–sí dóŋa kayé ná pulá káwíe: Paatoro in kwǎ îsa–sí ása á loŋba, ila dɨo ǎl Paatoro toŋ duu kwaŋꞌíŋ matʉarꞌíŋ kéŋá ná ǎ̱wɨŋɨ namá Pá̱gɨ a̱ppʉ̂ kʉŋo'ŋ kwě nɨw táárí dʉŋo éla nás dééŋ kíli betel . 67ǎlbá Paatoro–sí já̱gɨ́la ná tukké ɨndel namá tullé dákkin diŋ já̱gɨ́la namás in kwǎ, "Jɨ́ dog âl kí ila îsa Nazarʉat–dʉŋo baáŋá ," 68namá íríŋí namá in kwǎ, "ása á aluŋba." walá dééŋ arrá ála á a̱rɨ́ŋélba jɨ́ kaáŋŋi–ii ná jírsiŋ." namá toŋꞌíŋ tʉ́sʉ́–le nyaŋá namá zoŋga kómóla.69Kwě nɨw táárí dʉŋo namá Patoro–sí asi keer já̱gɨ́la namás kila kwa–sí ǎl ɨ́de kéériliŋi in kwǎ, "In dʉó ǎl îsa'ŋ kwa–léi!" Paatoro namá úríŋí namá in jáwí ká îsa'ŋ kwa–lé áláaŋba. 70ǎlbá ni niin kʉ́ʉl kila kwa ǎl Paatoro'ŋ kíli kéériliŋi namás Paatoro–sí in aáŋé kíǎlbá kíeŋ baŋ jɨ́ âlbá Ja̱lɨ́ɨl dʉŋo jaŋ."71In tin–lé namás jáá ná nááleŋ pi–ii nás Wʉ́o–sí já̱bɨ́tɨ ká walá ila dʉó–sí dog ásaá aluŋba ǎl bɨ́ dééŋꞌíŋ bírsiŋ. 72In dálaŋ zoŋga namá dog asi keer kómóla liya Patoro–sí namá ila belé ta̱bʉ'ŋ éla asá îsa in kwǎ, "a̱dɨd ná zoŋga asiŋa a̱w á kómólaba jɨ́ áláŋ asiŋa ɨɨs in juwa ka–sí áisa á jaluŋba ," Liya Paatoro namás jáá ná koom.
1Pilát ná îsa–sí jánsá já: Elelꞌíŋ kí subu'ŋ dɨldɨl, pá̱gɨŋa appáŋa na dɨɨnꞌíŋ tɨ́bóŋá na Mûsa'ŋ dáálíŋ gʉʉdpáálíŋá namá Ya̱ʉ́da'ŋ sagalꞌíŋ kwa nyéttin kɨ́sɨ́ŋʉl ná ka̱a̱sɨŋɨ. Namá îs–sí dóllin kɨrsol nás ká̱rgɨ́e nás Pilát–lé keéŋe. 2Pilát namá îsa–sí ɨɨŋo, "Jɨ́ Ya̱ʉ́da'ŋ la ába kuri jaŋ?" îsa namá in jáwí " Ee," 3dɨ́eŋ ába kuri aŋ innálaŋ abá jɨ́ jáámiŋ, pá̱gɨŋa appâŋa namá îsa'ŋ írí dɨlɨ́maŋa soŋŋá káwe.4Pilát namá dog asi keer píŋí ná ɨŋo, "ájanni bâ áláŋ kɨ́eŋ jɨ́ŋoŋa–sí jawí? kil jâ ja̱nɨŋa ay–ii gî írí kiŋítíyá. 5Marraŋ îsa walá á jáwíba, Pilát namás pírjiŋ piyá.6îsa–sí kí waí si kándé: írí jándó'ŋ soga–lé, Pilát ná kééŋá túmná bá ja̱nɨ dʉŋo tog júndíeŋi–ii, ila ǎl kwa soŋŋâ aáŋé áláŋ ka̱rʉ́ʉl, 7ila dɨo namá túmná ja̱nɨ dʉŋo díg kééŋá ná Barabbas ka̱rɨ̂ŋɨ ná kí wéyyé kwǎ'ŋ arrá túmná kayé wayíŋ ja̱nɨ'ŋ ʉʉ́ŋ kila soga–lé asá yeeŋ wéyyé ka̱gɨe. 8Kwa soŋŋâ namá dorol kɨŋɨ namá Pilát–lé keéŋé ná kɨ́ŋʉl áláŋ tumná'ŋ ja̱nɨ dʉŋo dííg a̱ndɨ júndí niná ǎl áddí jʉ́ndɨ.9Pilát namá ɨŋo bɨ́ bóilgíla áláŋYa̱ʉ́da'ŋ ába kuri–sí a̱ŋgɨ undí, 10"Pilát ása lóóŋá pá̱gɨŋa appâŋ îsa–sí ɨ́de ása iláiŋ ʉʉ̌ŋ kéle nás yeeŋ kwas kilmaŋa pukká ka̱ɨŋ. 11Pá̱gɨŋa appâŋa gal namá kila kwa–sí in kʉrro kaníe asáŋ Pilát–sí in ásáŋ áláŋ Barabbas a̱ndɨl júndí ná jee.12Pilát namá asi keer kila kwa soŋŋâ–sí ɨŋo, "Bɨ́ bóil ásáŋ in dʉó–sí kaa â in dʉó ǎl bɨ́ inbaw ǎl Ya̱ʉ́da'ŋ ába kuri–ii?" 13kila kwa soŋŋâ namá asi keer "ʉrʉ́ ka̱ldɨ́e , ása ká̱ldá̱bʉ–lé ja̱wgɨ́!"14Pilât namá in ɨɨŋo, " kaáŋ ʉʉ̌ŋ? yé kaa ja̱nɨ piyá marraŋ ʉrʉ́ ila–lé soŋŋá ka̱ldɨ́e, "ása ká̱ldá̱bʉ–lé ja̱wgɨ́ yaag." 15Pilât namá kôiliŋi áláŋ kila kwa–síkilmaŋa sɨmmó piyá álá kɨ́sɨ́ŋʉl, namá barabbas–sí a̱ndɨ júní ná nyaŋá, namás kééŋ ka̱lda̱ga sís in kwǎ áláŋ îsa–sí kí degêr ka̱ldɨ́ya, nás ká̱ldá̱bʉ–lé ka̱wgɨ́ya.16Ka̱lda̱ga nás îsa–sís baája káwe, (Ka̱lda̱ga namás îsa sís toŋ kuri'ŋ matâr–lé kééle)in namá lóó ila–ii ǎl dɨlmon dêlé kee, namá ka̱lda̱ga nyét kɨ́sɨ́ŋʉl. 17Namás garaŋ bʉ̂bʉ púwa kiŋíe namás ga̱w ta̱bʉ'ŋ kayé ila ǎl yeeŋ kí kurúŋá kíyá kwǎ'ŋ bááráŋá ká̱tɨ́gʉl, namá îsa'ŋ írí karjaja káwe naŋ awsa kiŋíe. 18kasá'ŋ sog soŋŋâ dî joóŋ Ya̱ʉ́da'ŋ ába kuri!"19Liya namás kayé ná kí bɨlɨl ta̱bʉ kalde, ná kʉrgo kiŋíe naŋ dû kí kʉrŋo ká̱wɨ nás kɨ́tɨ́méli ása yee kʉ́meli. 20Asábá ka̱lda̱ga îsa'ŋ írí kɨ́eŋ karjaja kágíe, namás ila garaŋ bʉ̂bʉ púwa suúr ka̱rʉ́l, namá kééŋ jʉrɨŋa ulúga kawíe nás kiŋíe nás ká̱rgɨ́e nás keéŋé ásáŋ ká̱ldá̱bʉ–lé ka̱wgɨ́ya. îsa–sí ká̱ldá̱bʉ–lés ka̱wgɨ́e. 21Namá sɨmon Sâren rǎ̱y kééŋa náas betel. Ka̱lda̱ga namá kɨgɨ́e álá îsa'ŋ ká̱ldá̱bʉ bǎw, sɨmon alá Ali Zandar na rubusꞌíŋ bâ aáŋá.22îsa–sí namá Gulgusa keéŋe (ǎl dééŋ arrá in lóŋ "ǎl dééŋ arrá i lóŋ Gulgula'ŋ lóó"). 23ɨ́de namás kira dî kaníe asá kí dawa úrríŋá ásáŋ wa̱yɨ suúr jɨ́yal marraŋ îsa namá íríŋí áláŋ baa. 24Namás îsa–sí ká̱ldá̱bʉ–lé ka̱wgɨ́e, liya namás kééŋ jʉrɨŋa–sí arrá ka̱bɨ́e, áláŋ ka̱gɨ́lal ki–ii níŋŋi áláŋ kila jʉrɨŋadɨó dííg baw.2528ásá yee ká̱ldá̱bʉ–lé ka̱wgɨ́e. 26kí sobu ááŋá tin tiise'ŋ aáraŋa–lé dééŋ írí namá ósom kéŋá asá in pulŋítíeŋi, kaáŋ ʉʉ̌ŋŋɨ nás yee ɨ́de ka̱wgɨ́e, "ná in árden ɨndel in ǎl Ya̱ʉ́da'ŋ ába kuri–ii." 27namá ja̱nɨŋa kwǎ kwa a̱w ka̱ɨ̌ŋ nás kí kɨ́eŋ arrá ka̱wgɨ́e namá dííg dééŋ dóŋá súru'ŋ ere kéŋa na dííg dééŋ dóŋá goro'ŋ ere.3029Kwa asá kí ila lóó'ŋ dakki kandeliŋi–ii, Namá îsa–sí ká̱nyɨŋɨ. Ná ta̱bʉŋa kɨrtɨŋ na ʉrʉ́ kaldiŋi–ii, "hô baája! ǎl in já̱mɨŋɨ áláŋ toŋ tiyyâ–sí jaw ná asi keer soga ɨɨsꞌíŋ dɨó jʉtʉ́ó, Dɨ́ɨ́ŋ suur si jopó ná ká̱ldá̱bʉ'ŋ írí jʉpʉ́ŋó!"31Pá̱gɨŋa appáŋa namaŋ Mûsa'ŋ gʉʉdpáálíŋá, dog si îsa–sí baája káwe, Suur sís in ká̱mɨŋɨ ása kwa kerŋa–sí jopo , marraŋ dééŋ suur–sí taga ása á jopoba. 32Abá jááso dʉŋo–ii na Israíílíŋá'ŋ ába kuri–ii, kaál ká̱ldá̱bʉ'ŋ írí bʉ́ʉ́ŋó, námá ka̱gɨ́l ná lia see kâ̱y." Kila ja̱nɨŋa kwǎ asá kí îsa arrá ka̱wgɨ́e dog yee ká̱nyɨ́ŋʉl.33îsa'ŋ wayí: kí dʉlé'ŋ sibîr namá lóó dɨkkó eŋa, namaŋ in nálaŋ kééŋá namaŋ tin ɨɨs paago. 34Tin ɨɨsꞌíŋ ááraŋa–lé îsa namá ʉrʉ́–kɨ́rɨ́rɨ taan, Elói–ii, Elói–ii lámma sabassáani?" namá dééŋ arrá in lóóŋ, " dúíŋ Wʉ́o dúíŋ Wʉ́o, kaáŋŋ–ii nái–ii jundí?" 35Kwa ǎl ɨ́de ka̱ɨ́ŋ ná kééreliŋi namá ila belé kil kámmíe ǎl îsa kwǎ, "Namás kayé ná in kámiŋa ǎl ba̱gɨ́l âl ila–ii nás ilíya–sí ta̱rɨ́pi."36Dɨ́eŋ dɨó dííg namá sa̱kkɨya ná nyáŋa ná ispônyji–sí kí kira ranynyâŋa lɨɨma, namá bɨlɨlꞌíŋ írí já ná írí já̱gɨ, ásáŋ îsa–sí íní ná baa. Namá in kwǎ, "a̱á̱ âl kááno ná ka̱gɨ́l abá in lóŋ áláŋ ilíya éla ná dû jópó." 37Liya îsa namá ʉrʉ́ óórriŋ taan, liya namá way. 38Toŋ tiyyâ'ŋ sitâra miín dû–lé írí túlé tʉ́rrɨŋ nyéériŋa ná a̱w ŋááríŋí.39Namá roomâníŋá'ŋ ka̱lda̱ga pírí'ŋ ta̱bʉ díg kééŋá ná îsa'ŋ tʉbʉ'ŋ eré kɨréliŋi, ila ta̱bʉ albá ila dorá já̱gɨ́la ǎl îsa kíe way, "Namá in kwǎ in Dʉó kí see'ŋ see ása Wʉ́o'ŋ kwě dee kéŋá." 40Yáaŋa dîi ná karra ka̱ɨ́ŋ ná ka̱lʉweŋi, ǎl dɨ́eŋ dɨó dííg Moo Majdalâni aáŋá, na keer (Moo Ya̱gʉ́ba ittî kʉŋo na ɨ́sɨba'ŋ íya aáŋá) , na yáa keer namá Solome aáŋá. 41Yáaŋa ǎl Ja̱lɨ́l–lé ka̱ɨ́ŋ dog nîŋ yee ka̱rɨ kʉ́lɨ́tíyá na dog sîŋ kééŋ ájíŋále kányíŋtíyá. Yáaŋa kerŋa soŋŋâ ka̱ɨ́ŋ alá kíeŋ Jursalâm arrá kéle ná dog ɨ́de ka̱ɨ́ŋ.42îsa'ŋ jʉrrɨ́: Kí arra'ŋ addɨ âl Mooŋa'ŋ soog á paagoba, ǎl Ya̱ʉ́da kɨ́eŋ ʉ́dóŋá aasila kawiŋi–ii. 43Dʉó dííg ná ɨ́sɨb Irimáásí–dʉŋo ka̱rɨ̂ŋɨ, ná nii ka̱kkɨ́ré aáŋá ná Pilât–sí îsa'ŋ kʉʉlꞌíŋ ɨŋo, ɨ́sɨb Ya̱ʉ́da'ŋ sokoj sokojꞌíŋ kwa'ŋ dɨó díg kééŋá ánnîŋ saasoŋá ba̱gɨ kawe. Na yédog âlkééŋá ná jaana áláŋ Wʉ́o'ŋ kuriŋ éla. 44Pilât namás pírjeŋ piyá îsa námáŋ âl way; Namás roománíŋáŋ ka̱lda̱ga píríŋ ta̱bʉ–sí dɨó ta̱rɨ́ piyá áláŋ ɨŋó nás kwǎ îsa waar lá way. 45Asábá rooáníŋá'ŋ ka̱lda̱ga pírí'ŋ ta̱bʉ ila belé kwǎ. Pilât namá ɨ́sɨb–sí îsa'ŋ kʉʉl dóŋa jáá. 46ɨ̂sɨb namá kapan jula ná kʉʉl–sí ká̱ldá̱bʉ'ŋ írí baago namá kí kapan nɨo,namá ila gʉbbo'ŋ dɨó jáá ǎl dɨ́tón–lé ka̱rʉ́ʉl, namá dɨ́tó mʉŋgʉlʉg piyá nás turba'ŋ tiǐrriŋ dakki nyáŋa. 47Moo Magdalâni na Moo Ya̱gʉ̂ba na ɨ́sɨbꞌíŋ íya yee ka̱gɨle ǎl–si kolpol .
1ǎlbás moo'ŋ soog beto Moo makdáláni ná Moo Yagʉ́bi'ŋ íya na salome nás sʉla mʉrela kulé ásáŋ jásodʉŋo'ŋ suur sí kulíya . 2Kí jámáŋa'ŋ soga'ŋ súbu asá loo subu ka̱ɨŋa ǎl kólíŋí'ŋ soga'ŋ diig lé yeeŋ namás kawle ná turbá ka̱nnɨ́ŋɨ.3yeeŋ dǒra ǎl ka̱nnɨ́ŋɨ namá in kámíŋi, ' ii gí síŋ ila dɨ́tóŋ tuga jawí turba'ŋ ʉdo?. 4ǎlba loo írí ka̱gɨlé namá, ka̱gɨlé ná ila dɨtóŋ tuga jáwíŋ, ilá dɨtóŋ namá saa appâ kééŋe5ǎlba gʉbó dɨó ka̱rɨ́yá namá jurɨ́ juŋodʉŋo ka̱gɨlé,ná tuge patta jíbbe jíŋí, ná kí saba surû'ŋ ere a̱w .yeeŋ sí namá ka̱lɨ́ tɨ̌o dʉó nmás in kwǎ,' ka̱lɨ́ ai tɨ̌oba. 6bɨ́ ísa nazarǎtdʉŋo sí bóel asá ká̱ldábʉ lé a̱wgé yé sí asá Wʉ́o sǎlla piá, ǎl ilá loo sí ba̱gɨ́l asá dee–lé kʉlpol. 7maraŋ ǎl boo nás kééŋ Majira sí ná Potoro sí in bwǎ yé Galilɨe dɨ́eŋ ta̱bʉŋ dee–ii hílá áláŋba in ba̱gɨ́l inná ǎlbas yé kwǎ8Nyáŋá ǎlba ka̱kkɨ́e ná turba sí kúndé, yeeŋ sí namá ka̱lɨ́ tɨ̂o naŋ sí ila ʉʉ pirje eŋa.wala dʉó tog biir sí ás ááŋéba ɨdɨ̂ɨŋ ná yeeŋ sí ka̱lɨ́ tɨ̌o9Sarreŋ kí subú ísa namás Moo makdáláné sí lóŋóla ǎl yé, dee–lé Sitana sabé raŋa. 10yé moo namá nyáŋá kila kwa sí kwǎ ǎl ka̱ɨŋ ná komíŋi na mʉnɨŋá ka̱ɨŋ. 11ǎlba in kélámmíe asá ísa sâlla eŋa naŋ Moo ja̱gɨ́la, wala saa ákéyéba12jásodʉŋo namás kééŋ Majira a̱w sí lóŋóla, ila jásodʉŋo naŋ dog kééŋ Majira kerŋa a̱w sí lóŋóla ǎl dɨ́eŋ dǒra ka̱ɨŋ elle lé ka̱nnɨ́ŋɨ. 13yeeŋ namá kûwŋie nás kɨ́eŋ bǎrŋa sí ááŋe maraŋ dog saa ákéyéba yeeŋ sí14asába soga niníŋ kʉ́ŋɨ́ jásodʉŋo namás wa̱yɨ na a̱w sí lóŋóla ila dɨo ǎl ka̱ɨŋɨ ná nʉŋ káméŋí namá úpúrí ɨdɨ̂ɨŋ ná kila kwa sí see kákéyéba ǎl yé sí ka̱gɨ́lé asá yé sâlla eŋa. 15namás in kwǎ ǎl dɨ́ldɨ́ŋ dɨó bɨlŋɨ nás kwa sí nyét belétullé bulŋí . 16Dʉó nái seetɨ̌o ná liiŋo áláŋ bás jopóŋó, maraŋ dʉó bi dʉó nái see ái tɨ̌oba áláŋ bálóméŋ eeŋ17Ná kin ósoma ná pirjéŋa áláŋ kí kíla kwaŋ jɨ́ya ǎl gí seejɨ̌okwa gé ná seejɨ̌okwa kí kona áláŋ kʉo bûrbaŋa kéréŋéli naŋ níŋ kí kálíta kɨ́woŋa kírsíŋol. 18Ná áláŋ kʉ̂mtɨ́ kí koŋá írí ká̱gɨ́yal, ná síír ilá ka̱bɨ́ ǎl kwa sí ɨ́rɨ̂w a̱rɨ tog bɨɨr áláŋkábʉloba, ná ába kɨ́eŋ kóŋá wajanaŋ írí kayé wajana básáŋ appé kɨ́a̱ŋɨ19ǎlbá Loŋpii îsa yeeŋ– sí ínnálaŋ risiŋo ila Loŋpii îsa namá jawíl bawíŋi ná Wʉ́o'ŋ kóŋá surúŋ ere koŋo. 20ilá kééŋ Majira namá ka̱wŋi nás in belétulléŋ kírsíŋa loo bi loo lé ná Loŋpii'ŋ ósoma pirjéŋá ná yeeŋ sí tabbeŋ pii.