Kidikidiki: Bible for Matthew

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1

1Kukana uba kaaka ba Yesu-Klisto, muana Davidi yi muana Abalayami. 2Abalayami kakari taata Isaki ye Isaki taata Yakobi, ye Yakobi taata u Yuda yi Baana ba Ngudia ni. 3Yuda kakari taata u Faresi yi Zara, ye Ngudiawu Kakari tamar. Faresi kakari taata u Esromi Esrom kakari taata Erami.4Arami kakari taata u Aminadabi. Aminadabi kakari taata u Naasoni. Kakari taata Salmoni. 5Salmoni yi Rahabi bakari bakaki bibuti bi Boazi. Boazi kakari taata u Obedi. Ngu di Obedi kakari Riti. Obedi kakari taata Yesse. 6Yesse kakari taata Tohotolo Davidi ye Davidi kakari taata nde taata u Salmoni mu mukeete Iriya.7Salmoni kakari taata Roboami. Roboami kakari taata u Abia, Abia taata u Asa. 8Asa kakari Josafati, Josafati kakari taata u Jorami. Jorami kakariu kaaka u Oziasi.9Oziasi kakari taata u Joatami. Joatami kakari taata u Akazi, Akazi kakari taata u Ezekiasi. 10Ezekiasi kakari taata Manasi nde taata di Amoni, ye Amoni nde u kari taata u Josiasi. 11Josiasi nde u klari taata u Jekoniasi ye Bana ba Ngudi'ani, mu taanga baba nati ku Babiloni.12Ku nimi baba nati ku Babiloni, Jekoniasi kakari taata u salatieri nde u kari kaaka zoro Babele, 13Zorobabele nde u kari taata u Abiudi, Aiudi nde taata u Eliakimi, ye Ekiakimi nde y kari taata u Azori, 14Azori kakari taaata u Sadoki, Sadoki u kari taata u Akimi, Matana u kari taata u Eliwudi.15Eliwudi kakari taata u Eleazar u kari taata u Matana, Matana u kari taata u Jakobi. 16Jakobi kakari taata u Jozefi yakala di mari u buti Yesu. Yesu i nde we Klisto. 17Tuku Abalayami yi kunu Daviri kukari makana kumi yi maya, ku Daviri ye ku natama ku Babiloni kumi yi maya ye ku natama ku Babiloni ikunu Klisto kumi yi maya.18Ku butumu ku Yesu-Klisto ku kari bwabu : Nguidi'ani Madiya kakari u zolomo ku Zozefi, kansi teete bazayisana niti mu kehete yi Yakala, nde Madiya kakari i kivumu ki ngolo pehefe santu. 19Yakala diani Jozefi ka kari mutu mboti, kaansi kazori ki ka mu muese tsooni ku baata. Idini nde aka kaani muku mu yamene mu ki tsweke.20Bonso bu kla yinini wu, Wanzio mfumu akesi monoko ki nde mu ndosi ye aka mu mokini : « Josefi muana Daviri, ku baangaka muku mu kwele Mari, Diama kivumu ke kiawu kie ki pehefe santa. 21Nde ka butu mwana yakala, ye beenelu mu tele Yesu, diama nde u uhulusu baata baani mu masumi.»22Mamaso ma sarimi muku fwanese manazonsimi ku mfumu mu nzili ba mbikiri basakiri ba moki : 23« Tala, mwana mu kahete kunumana lekeme ku yakala iki vumu ye saka butu mwana yala. Ba mu tela wu manueri " disongodili Nzaami kimvuku yi beete " »24Josefi bu ka vumiki ku kiliye aka funi makamusa mini Wanzio mfumu muku sala. 25Kansi nde ka mu lekiki Mari u kunu kabutu mwana yakala. Nde aka mu gêhe zini Yesu.

Chapter 2

1Kunimi lubutuku le Yesu ku Beteleyemi, ku mu toto Yudeya mu taanga tootila Elodi nsanga i tuki ku Esiti ikumi ku Yelusalemi nsaanga isamini buabu : 2« Akue kee wubutiki, mfumu ba Yudasi? tumon i mbuetete, ani, tuisi tuumu dodokolo » 3Tootili Elodi bukawi nsanga, akazunguu miki, babaso ye besi Yelusalemi.4Elodi akavuki ba mbutu ba Nganga-Nzaami ye milongi mi misiki ye aka bayuri : « Akue kabutiki Klisito? » 5Ba mu samini « Ku Beteyemi di Yudasi, idini kasoniki ntumu.» 6Abu nge beteleyemi we mu nsi Yudasi nge we wu keke ke, akaati mituarisi mi Ba yudasi idin i mukaati nge, ka tuku mua ntuarisi kana di me di Isayele.»7Mukulana ku mama, Elodi, Elodi akatumisi ba taba nganga mu kitsueki, kaba yulu, mu ki taanga mbuetete ka kurimiki. 8A kabatumi ku Beteleyemi ye aka basamini : « Lue, luedingi mu kithueki muana wunu butuki. Go lumu moni, luisi samana ku nimi mekibeniki ngie mutala ye ngie mukumisi. »9Ku nimi bayisi mu wuili ntootila, ga Bayantiki kukue kuakunu, kunimi, muetete ukurimikiwu upusu, munu kupusu ku Esiti, ku ndumi bawu yi kunu kaye teleme ku ndumi, kukukari muana ndene, ubutuki. 10Mu ntanga ba moni mbuetete ga ba furuki yi kiese kingihi.11Ga bakoti mu nzô, bamoni muana ndene ubutiki yi nguri ani Maliya ga bafukimi, ye aba yantiki ku mukumisi. Ga bakutiri bimi biawu, ma bayoki mu masi ma nsuri mbote. 12Ku nimi Nzaami qaka ba zoonsiri mu ndosiki, bavutuku ku kue Elobi. Ba vutuki ku gata di bawu mu nzili kaka.13Mu ntangaha beni ba Nganga, ku nimi, Wanzio wu Nzaami akeni ku Yosefi aka mu samini : « Teleme, bongo muana yi mu keete, lue ku Ezipito, mu diama ntotili Yerudia udingi ka mu hono muana, ye kunu Iluzonsili me. » 14Mu pihibi yini Yosefi aka bongi muana, yi mu keete a ba tiini ku Ezipito. 15Kuana ku ba nieki yi kunu kafi Yerudia mamaso, ma sarimi bonso buka samini mfumu ku kue ba mi bikiri : « Kansi Ezipito, me teri muan'ama. »16Ku tsuku, Yerudia bukawi ndenge ba mu zonsiri ku ba Wanzio, akesi ngaansi. aka tumi baata be g^hono bana babaso ba mvulu zolo (2 ans) , ba kari ku beteyemi yi mu kizungu kini. mu ntanga yi babasiri yi kita kinzaki kiakiso.17Mafuanikini ma kasamini ngunzu Yelemia. 18« Bawi baata ba dili, babokene, ku Rama Rasieli udili mu diama di bana nkata mutu umu zonsisi mu diama, luzingi nkata. »19Mu taanga kesi fua, Yerudia, Wanzio uyini ku kue Yosefi ku Ewipito mu samini : 20« Nda we ku Isayele, baba dingi ku gohono muana, bafi. » 21Yosefi aka terimi, aka bongi muana yi mu keete abeni u Isayele22Bu bawi Asilodi yingisi tat'ani, ba yantiki ku baanga bu babaka nzili a beni ku Galilayi, ku nimi ka tumi Nzaami ku Wanzio. 23Bu beni ye bazingi besi mono, mamaso ma zonsimi ku mimbikuli mafuakin i ba fuete tele Nazarien .

Chapter 3

1Mubi lumu bini Yowani mbotiki kayisi ku longoho ku tseke kâata yi Yudeya akamoki : 2Lusobo ma mbunu diama ki mfumu ki mazulu kiee ambele. 3Mu diama tala maku moki mu bikiri Isaya akamoki « Ndingihi yi wuwu ngati ku kâata tseke : luyiliki nzili Nzaami, bifulu biani luyiliki mb oti.»4Tala Yowani ka vuati muzaka miki dimeme yi mukaba ngolo mulukete luani. bidia biani bikari mayoyo yi bwiki : 5Dikaka yelusaleme, Yudeya diadiso, ndaama tsi ku mbelembele nzari nzene, ki toto ki mbele nde. 6Kabaki mbotoko kukue nde mu nzari yurdeyi, mu diama di ka fungihini masumu mani :7Kansi bukomoni kibuki ki bafatsayi aka basamini bese ku kwe nde mu diama di mbotomo, akaba mokini : 8« Lukulumuku munioko wunu wu tusama kutini ngasi yi kwisi? Lutukusu bibuni bi mboti bimakeriki. 9Kuyininiki kumoko mudiama di nge kibeniki : Twe yi Abalayama mu diama ditata. diamayi lusamin i Nzaami ke wu fuana muku mufutumene Abatayome bana keni baba pieri siki.10siki ki sengene kie ambele misolo mumutii yi mitii kiamiso mi kôno buta bi buni bi mboti muku mizenge yiku miloso ku mbawu. 11Yi lubotiki mu masa diama diama di kubungunu ma mbu kansi wu kwisi ku nimi me ngolo yingihi kulutu me, ka ngie wu fuanaka mutu vuata tsamata yani ka luboto pehefe santu yi mbawu. 12Periki yani ye a mbele mukusukulu yi ku solokeni mboti yi ku yoko bititi mu mbawu yi kôono zimawu.13Yesu akesi ku Galileyi ku nzari yuriole ya muku balka mbotomo ku yowani mbotiki. 14Kansi yowqani akamaki ku musamene ni me nzori nge wu mbotoko si wisi kukue me?» 15Nzaami aka muvutiri : Tamini butobu « Diama kue musiki my diama di beete tu fuanese musiki» siki yowoni ake mu hée nzili.16Kunimi ku mubotoko Yesu aka tuki mu masa kamoni zulu adi kutiki pehefe Nzaami ayikurimiki bonso yeme a taana nde. 17Luwa ndingihi mosi yi tuki kuzulu ayi moki wana muana me wu pâa kiesi.

Chapter 4

1Bunu Yesu a ba mu nati ku pehefe mbi muku mekeme ku Satana. 2Kunimika koono ku dia mu bilumu makumi ya yi mpili ma ku maya, hakawi zaala. 3Satana ka kapusini aka musamini « ho nge muana Nzaami balala matari mapaa» 4Kansi Yesu akamu vuteri mvutu, akanusamini : « masonomi " Mutu kalene zingihi muluki kukaka kansi mu ndingi Nzaami "»5Bunu Satana aka munati ku mbaansa di Santa a ka munati attana lama. 6A ka mu samini « Oo nge we muana Nzaami ookikloso mu tsimu, masononi : " Nde sa katumu ba Wanzio muku ku taanana ku nge " mu diama niti nge ku yitele mutari ki " »7Kansi Yesu a kamu samini : « Masonomi di kaka " Nge lene meke Nzaami a kaka"» 8Satana aka monati di kaka ku nsongi lama kibeni, aka musongihi ki mfumu ki tsi yi bimi bia biso bi tsi yi. 9A ka mu samini : « Yi feti kugaha bimi goonge u mfukimini»10Bunu Yesu a ka musamini : « Kataka a gaha Satana! bunu masonomi : nge ufeti fukumunu Nzaami aka; u musarili» 11Bunu Satana akamu ya mini (Yese) mu taanga yini ba Wanzio abesi ku wende a ba yaatiki ku mu satala.12Taangaha kawi Yesu ba kangii Yoani a kakatiki ku Galele. 13Akakatiki ku Nazareti, mu kue zingihi ku Kafernawum di kari ku ndaama zari yi Galele, mu mutoto zebulo yi Naftali.14Ama mee mafamikisi makasakiri Ngusu Esaya kasamini buabu : 15Mutoto wu zebulo yi Naftali ku lueke di nzari ku simi di Yudani, Galele gaata ba nkono zayi Nzaami. 16Baata ba banieeki mu pihibi gâa bamoni muteme mosi a ka ba tukiri.17Tuku ntaangaha yi Yesu akayatiki muku sakala buabu. " Lu balala, ma mbunu meene mudiama ki mfumu ki mazulu kiee a beele beele.18Taangaha ka lengihi mu tseke tseke nzaadi yi Galele; akamoni bandu ku boobo, Simoni ba muteriwu petele yi Deeri mu kuenani, ba yiki makoni ma ba mbisi mu nzaari, mu diaama ba kari, ba ba mibaki ba mbisi. 19Yesu akaba samini « luisi ku weme, me yifeti lukumisi mibaki baata.» 20Munu taangaha ini gaaba losi makoni abalani.21Munu taangaka yini mu nzili, aka moni ba nduku boolo, Izaki muana Zebede yi Yoani nduku ani, ba kari mu kaati buatu yi Zebedé taata wuy, ba kua yiki ma koni mawu , aka bateri. 22Mu taanga yi a ba yamini buatu aba mulani yi taata wu.23Yesuakelengihi mu Galele, kayelongaa muma nzô ma Nzaami mawu, kasakiri maama ma ki mfumu yi ku buku baata yibi beefe, yi baata bangaa bifu. 24Tsaanga yi ni ayiyarimiki mu Syrie, baata ba mu natini ba mbefe ba ndenge ye ngehe, yi ba bakariyi pehefe yi mbi, yi malari ma kimvuri yi Bikata Yesu kari wu babuki. 25Ki buki ki baata kiyiniwu ku Galele ku Dekapole, Yelusalemi, ku Yuda ye kunu Yordani.

Chapter 5

1Yesu bu ka moni kibuki kibata, ga ka mati hga taanalama. Mu ntaanga ba nieki ba ntumu bani ga bayantiki kuisi ga nkua nde. 2Viri munua wu baloongi yi ku samana : 3« Kiese ku ba be ba nkoto mu ki pehefe diama kimfumu ki ma zulu kie ku bawu.» 4Kiese ku babadiri ku nimi sa babaka ngolo Nzaami sa bavua mutoto.5Kiese ku ba tonomo, sa babaka kimfumu ki mazulu. 6Kiese ku ba babe Izala ku ku nda ye nzala kudia Nzaami sa kabafuluese ma mboti. 7Kiese ku baba fuila bakuene kiari Nzaami kaba fuete kuba fuili kiari. 8Kiese ku baba nkono tono ku mbunu, ba ba momono Nzaami.9Kiese ku baba natina bakuene mamboti Nzaami sa ka batele, bana bani. 10Kiese ku baba moni mpasi mu diama di mambote ba be bata ba kimfumu ki mazulu.11Kiese ku beene go balutuluku, baluga mpasi mudiama, lue misari mi Nzaami, ba lusala mama ma ndenge yi ndenge. 12Lukala yi kiese kinene sdiama, kaba dinene, di lukuikili, diama ba ngaanga Nzaami ba ntete, ba moni mpasi buabu.13Nge we nge kaka ga mutoto wu; kansi go nde mosi kasaari yi nsumu ku, nki mutini ka yi bongonono? kaye di kaka yi ntiniki kana bitshiô. baloso ku nzili ba kudiata ku baata. 14Beene lue muteme nsi gata di tungimi ga ntana lama, ka dilene sa suekeme ke.15Ndenge mosi muini wu ba kuiki mbau, balene kumu sueke ku nsi kitungu ko. ka buaka, ba musa ga ntana kimi ka ga muteme kua kuso. 16Idini, mu teme beene ka monokono ku baata babaso muku mono ma mboti ma beene ye luga lukumu ku mfumu BNzaami we ku mazulu.17Kalusaka nde me ngisi katala misiku kansi ba nganga Nzaami. Ka buanaka kansi, kuyiki ngisi yiki. 18Muma kieriki yi lusamana ka ntama yengi ki ye mutoto yi nsi Ifuete lala. Nkata mutu wu ufuete katala kana kimi kimosi. Kana kisono kimosi ye kunu kunu ku fuanene mamaso.19Mu makieriki yi lusamana, nde wunu unkono ku zitisimuana diama di n keke, katumi baata ba sala bunu buana, mu mama nene. Kansi wu kue sakala, ke masalala ku baba kaka, bakumu baata ba nene mu kimfumu ki mazulu ki. 20Buyi lusamini buabu. Lumuzitisi Nzaami kulutu baba lusongihi misiki yi ba Falisayi go nkata kalukumuku baata ba ki mfumu ki mazulu.21Lu wui ku mibikuli mi ntama bubasanini « Ku wu gohono mu kuene, ka fuete samisik.» 22Kansi me yi lusamini buabu : Mutu ndeso ukala yi ngaansi ku mukuene, bafeti mu samisi wu kala ku mukuene ingaansi bafuete musamisi « Nge mutu mpama, bafeti musamisi » « Wunu usamuna, nge zobo» kafua, lufua lu bilungi.23Go a ukue sisi makabu maaka kukue mfumu, nge mutu we yi mama ku mukuene aka, sisi nteti makabu kugaka, ndawe nteti we manisi mawe mau yi muken'aka. Kunimi nda gaha makabu. 24Nkata mutu usadili ba mfumu bolo, go umanga mosi, zo mosi.25Luwisene nteti yi mulu wufuni nge mu kisasa kia kiso, okabuaka mutu wunu fueni saka kufunu nge. 26Mu ma kieriki bu ikusamene buabu : Ulene toku ku, go futiki ma mfuku ku bibuti biete27Ngata luwi, « Kusala kindumu ku » 28Buyilusamini buabu « Go mutu tari muana mu keete mu mese ma kindumu, u muleki mungini, nge sari disumu ku mese ma Nzaami.»29Go disi diaka di kitata disari disumu, wuditobolo midi loso ku ntama nge bulome ku nge, kimi ki mosi ki niti ki kataka kansi ka buaka niti ya inso ibele mu diama niti iso. 30Go koko diaka di kitata dikunataku masumu, wu dizenge ye loso ku ntama diama, mboti u kono kimi ki mosi kansi ka niti ya iso31« Ma zansimi, go mutu yamini mu keete ku longo, ka muga mukana u mponono longo.» 32Ma zonsimi ye masonimi konso mutu u katala mukeete ku longo, we kuele wukaka, ka sadi kindumu. Go we kuele sari di kaka kindumu.33Dikaka, luwi ma basamini ba nkaka beete « kulu zengee Nzaami mampiaka, ka lu lapa Nzaami mu mpamaka.» 34Buyilu sanuni buabu, ku zenge Nzaami ki, keti mu zulu, keti ansi, kani mu mupepe. 35Kana mu mutoto, muzulu, konso konso kifulu, ka luzenge Nzaami ki, kani mu zulu, keti kuzulu.36Ku lapa Nzaami ki, kana mu mutue aka diama nge wi mukiteseke, uvutulu mbonsi mpeme isala yi yiti. 37Mu ntanga uzonsi, kala ye makieriki diama di nge nge «Di kieriki di kala makieriki. « ka buaka ka buaka » . diama mama yikima matuka ku nkadi mpeme.38Luwi di kaka mama zonsimi « disi ku disi, dini ku dini » 39Kaansi me bunsamini buabu. Ka lukangâah mbunu ku mu ngaansi. Go mutu nkubeti mbuta mutama di ki tata, muga didiki mama.40Go mutu nku lomi kinkutu kiaka, nge mufiki muzaka. Go mutu ukusamini umu natini kiziti ga kifutu kinkeke, nge munatini mu kikikingi. 41Go mutu ukusamini udiata miri miolo miba kitana, nge diata ba miri miya. 42Muga wu ukulomi, ku mangha ka defe ku wu ukudefisi.43Kari lu wu kuy wu ulusamini « Tuzolo wuwe ankua nge, ntu ba menge babe ntanana yi beete» 44Kaansi b u yi lusamini buabu : « Luzolo ba mbeni bene bonso lu dizola beene kibeni.» Lasambila kulusala ma mbi. Luba samela baba ntuzoriki. Ntu sala ma mbote ku baba ntu mengi. 45Ntu zolo buengi ku muana mutu wu ku zulu, mu diama u tenese muini mu diama mutu nde so ukulumunu mwulu mu diama di mutu nde so. Ntasala ma mbote ku baba ntu mengihi.46Go beene, luzori baba luzola buengi, ki ma mboti lubaka? Luzayi vo ba futisi mpaka lete kaba sa buana? ntu sala buingi kulutu bawu. 47Go beene luge mbote kaka bibuti biene, mu ki musuni ki ma mboti tu sari mu diama di baba kaka? kan i ba Farisayi basala bunu bua. 48Ntu kala batu ba kulungu, bonso tata Nzaami we ku zulu nde ke mutu ulungi.

Chapter 6

1Lukebawu mundegehe lusamana Nzaami, kalu samana a mese ma baataka musavo balu monawu, kalabunu lubaka ka difutu kuwe taata we kuzulu. 2Muku salasa ba kohôto basa bioriki, mukusa baata ba lumono, baata ba mapia basala a mese mabata muku sa ba bakumusu imoki makieriki ba nungihi wu3Hô ku beene, bulu salasa bakohôto kukaqla mukuenaka kaka monoko. 4Diama di kaba diaka kakuhée Nzaami dikala di sueke me idine nde wutu batalaa muki tsueke kalu futu.5Hô lusamana, kalu kala bonso ba pehengeheke, ba bazola ba samana miningihi mu nzili mukusa ba ba monawu.Ilu mokini makieriki ba bongihi difitu. 6Kansi beene, hô luswamana, lukoto kusuku lukangaha kiviki, yi lubonono mama suekimi kalu futu. 7Hô lubonono, kali moka bumoko bumokokoko, bu ku moka ba ba kohôno samana wu, ba ba kihitila wu ba mununguhu, buba moka buana.8Mu buana, kalu bavukuku, diama tatene we kuzulu zayi kimi luekiawu mfunu bukue ngekia lomiki. 9Bunu samana tangaha ya yiso « Nzaami weete we ku zulu, yi zini diani dibaka lukumu. 10Yamana ki mfumukiaka kisi. lu zolo lunge lusala mutsi yi ku kulu.11Tu hâ lele di pahâ dibilumu biabiso. 13Tu lolo mu mambi mete, bonso beete tulimisa wu babatumon a mu mambi. 12Kutu nataka mama thôtolo, kansi tuhûlusu muma mbi. » [ Diama tue baana baka, kimfumu yi bunene yi ngeeme yi kala bi lumu bia biso, Aman! ]14Diama, hô beene kalu limisi mambi ma baata, Nzaami siki kuzulu sikalu limisi dikaka. 15Kansi hô beene lu limisaka mambi ma baata, Nzaami siki kalu limisiki.16Tangaha luki ya meni nzala, mubisama, kalukisa kiari-kiariki ndengehe kusa baata b a mapia, ba kangaha mbunsu mukusa baata ba bazaya ni balekii nzaala mubi sama. Muma kieriki Ithomo lu mokini beyiki tumu kiba wu. 17Kansi beene, hô lue yi bisama biku leke nzaala, sukulu lusé luaka, yiliki mbonsiaka. 18Musa baata kaba zayaka we yibi sama, kansi wu zayakakaka, tataka wu kohono monokonawu. Bunu tata beene wunu wumona maama masuani, katu haha difutu.19Kalu dingihiki mvuama kitsi mutotoko, bapese kaba kidiabefiba bulu manza musa bayibi. 20Bunu lu sueke kimvuama kuzulu di Nzaami kuana ba pese bakalaka, yi befi, kuana bimi bi bebaka. 21Diama hakue kimvuama, mbunu yi kala.22Disi dié muini niti. Bunu disi hô di mboti, niti ya yiso ye yi muini. 23Kaansi ho mese me ma fua niti ya yiso umoniko! idini, hô mbuna ka yisari yi pihipi, yini yikala yi ngolo. 24kahâta mutu wu salala ba mfumu boolo, diama wufeti mangaha mosi wu zolomosi, hô zitisi wu mosi, amangihi wu mosi kalu lene salala Nzaami ki hô lue ba mbala ba nzimi.25Idini ilumonikini, kalu kitunguhyusu mulu zingihi luene mu bimi bi kudia yi kunua (kana bikuhutu bi niti). Diama lu zingihi kalu luti bimi biku diaka, bi kuhutu bi lutini? 26Lu tala banuni kuzulu! ba kunaka ni ku muaka keheni me ka ba dia beene kala lutini emfunuke?27Kihinde mu kahata beene wiviki kilumu kimosi mutu zingihi luani? 28Bunu mu diama di kihi lue yi kiari dibi kuhûlu? luyinini bititi mutseke! kabi salakani kutunguhu bi kuhutu. 29Kaansi ilu mokini luyinini ki mvuama ki salmono maka ka vuati bi kuhûtu kulutu bititi.30Luyinineti bititi bie mu tseke, hô ba biyoki bituku, Nzaami ka leene lu vuatasaka beene baate ba ku ndime ku keheke? 31Kali kala yi kiariki muku mokawu : « beete tu didié? » kene, « Beete tu nuanue?» kene «Beete tu vua vuate?»32Mi pahani mi dingaha bimi bi buabu, Nzaami beene moyo zayhi nzala beete. 33Lu dingihi teete ki mfumu ki ma zulu, yi lu zolo bibisa lobikui kuisi. 34Kalu kitunguhûsuku bibulumu bikuisi, Diama, mbasi kue yi mama mani, konso kilumu kie yi ndingahani.

Chapter 7

1« Kalusamisi mutu ku mu diama beene kabalusamisiki. 2Mu diama balusamisi ndengehe lusamisi beene, bunu lutese lutesi beene baata ndengehe batesele beene.3Bunu mu diama diki utari kititi kikoti mu disi di mukuene, kansi kititi kie mudisi di nge kibeniki kari ulene kutala? 4Mu diama diki usamini ku mukuene aka " Yeke yi kukatala kititit kansi nge kari ulene kukatala kikie mu disi diaka? 5Mutu mapia! katala tete kititi kie mu disi diaka bunu sa ulene kukatala kititi kie mu disi di mukuene.6Kalu hâaka bimi biki pehefe ku bambua bunu saba lene kulutatiki ku banfulu, nduloso, ko bimi biene bimakutu diama sa babi diata, dikaka ye balene bibukunu mu bitini bitini.7Lulomo ye bafeti kuhâa, dingihi, bunu ubabaka, kokotiri, ye sa baku viriri. 8U mudiama mutu ndeso u lomawu ka wu kaka, bunu mutu ndeso u betika, ye ka bamoviriri. 9Ma mukahati beene, o muana ani umuloni ndama luku nde ulene muhâa tari? 10Kani u kuloùmi mbisi, nge u lene kumuhâa lunguene (Cameleon)?11Bunu o beene baata bambi, lu zayi kuhâa bimi bimboti ku bana beene, pahaka yiki tata beene we kuzulu kaluhâa bimi biluti kitoko, beene o lumulomi? 12Ma, luzola baata bakaka ba sala wu beene si luzolawu kusala ku baata mu diama miama misiki mibami bikiri.13Lukoto mumuele keheke, mu diama muele kukotili kuhata di baata bafua ke wu nene, bunu nzili yi kohoni pasi, idini baatya babengihi babana nzili yini. 14Mu diama muele bakotila kuhata di baata bamoyo ke wu keke nzili yini ye yifingihi, idini bahata bakeke be kuana.15Lukebe mu diama di mibikiri mimbi mikuisa ku beene mumu kana di meme kansi kumambunu ma bawu bonso ba mbulu beyi nzala. 16Beene lubazaya mu bisala biba wu. muti matshene balene baka keheni vinu ku ye lene beete keheni fifi? 17Bunu buana, miti mi mboti mi buta bibunu bimboti, kansi miti mimbi mibuta bibunu bimbi.18Muti mboti ka lene butu bibunu bimbiki, ye muti mbi kalene butu bibunu bimboti ki. 19Meti mia miso mi kohono butu bibunu bimboti lumizengehe lumisili mbawu. 20Bunu beene lubaya ke be baata bambi mubisala b ibawu.21Kue ka mu diama di baba moka ku me : "Mfumu, mfumu," ke babaso baba koto ku ki mfumu ki mazulu. Kansi mudiama di baata basala maama kuzola tata me wu kuzulu. 22Kibuki ki baata babengihi ba tshamana mu kilumu kini. " mfumu, mfumu, dinge, ye kari tukatari pehefe mbi digne, ye kari tu katari pehefe mbi mu zini dinge tusari ka maama ma mboti muzini dinge?" 23Butuebu me yi basamana yi luzayi ki : " beene lutosi kyu kueme! lukataka a mbele me, beene malusari mambi!"24Bunu mutu ndeso wi malongihi ma me ye tosi nde ke yi mayele nde katungihi nzo ata matari. 25Kana mvulu moki masa mateberi, mupepe ngolo yi luti, kansi nzo yini yi buaka mu diama bayi tungihi atana matari.26Kansi mutu ndeso wi malongohi mame bunu kotosi ki, ke bonso mutu zobo utungihi atana ziele. 27Mvulu akanoki, masa amteberi, mupepe ngolo akanikisi munzo yini nzo ayibiotiki.28Mutangaha kamanisi ku moko maama.» ma nde Yesu, baata babaso kari bayitiki buingihi mu ndengehe kalongihi. 29Mu diama nde kalongohi bonso mfumu kansi ka bonso milongohi mimisiki ki.

Chapter 8

1Taangha ku kurimiki Yesu kulâma kibuki ki baata aki mulami. 2Mutu wu kari yi malari mama ba aka moki : « Mfumu hô zori pûlese.» 3Nzaami aka zonghini koko diani aka mu samini nzori hûluku bunu butôbu aka hûriki muki mbefe ki maba.4« Sueke kusamana mutuku nda kisonghono kumilonghi ba songho mbeke ku hée moyisi diama di kimbanghi kiaka. »5Buka koti Yesu ku kapelenawumu purisi di mosi akesi aka mu bonini. 6Aka yantiki ku musamene « mfumu kisari kime peki ku nzo u bele buingi» 7Yesu ka musamini «si ngisi mu hûlese»8Nde ka muvutiri ka ngie wu fuanaka ni nge wisi ku kue me moko ndinghi mosi kisari kime ki hûluku. 9Diama me dikaka ngie mutu tsi misiki ngie yibisari biama yi ma purisi hô tsamini ku wawu nda we akeri ya wisi akesi kisari kiama sala buabu akasari. 10Kuni kumuwa Yesu aka yitiki aka samini ku baba mulona muma keriki kuana mbonoko mutu yi lukuikili lu buabu mu yisayele.11Yi lusamini benghi ba kuisi mubi banaba nieke mese ma mosi yi Abalayama yi Isaka yi Yakobo ku manzulu ma Nzaami. 12Kansi muana mazulu kalosoma ku nzili kue piibi. ku kala bidili yiku kuetese mêne. 13Yesu aka moki ku mutu wunu ndawene masala bunu wu yinini nge akeni kisari kiani aka wami munu tâangha yini.14Bu kesi tulu Yesu ku nzô Pieri kese wana buko bu Pieri lekiwu ubele bawu. 15Yesu aka musi kaka bawu adi hui aka kumi kisari ki nde.16Buku turi kôokolo buki di bâata abesi ku Yesu yi ba balawuki akaba tukisi ma pehefe ma mbi aba hûriki babaso ba kari yibi mbefe. 17Mu mama amofuanini maku moki mu biri Isaya « Ka bonghi bi mbefe biete akaki hée muku tu hûlese.»18Yesu buka moni kibuki ki baata aba muzunghi aka yantiki ku ba hâa misiki lusabaka kusimi galileyi. 19Siki mutu wu hâa misiki akesi aka moki : « molonghi yi feti kulana kunu wu kue nge.» 20Yesu aka mu vutiri : « Ba tôoto be yi ma hûnu banuni be yi mazala kaansi muana mutu kake yiki fulu kikusa mu tue ke.»21Tumu wani mosi aka musamini « mfumu pâatheti nzi ngia ziki tata ma.» 22Yesu aka musamini «ndana, yeke baata na fua ba kiziki bawu yi bawu.»23Kansi Yesu buka mati mu buata mi tuarisi miani ami mulani. 24Tala kimbonghono kinene aki terimi mu kâati nzari, buata abu fikimi lu lubunghi, kaansi Yesu kakari ku kili. 25Mutuarisi ami yantiki kumu fumu « tu salasa mfumu tue ambele lufua! »26Yesu aka ba vutiri : « Diama di kii lumoni moyo baata balukuikili lu keeke? » Siki akaterimi akamoki yi kikese kuki mbonghono yi nzari nene ayi nieki pii tuti. 27Baata aba yantiki ku yitiki aba moki : « Kii ndenghe mutu wawu kene kimbonghono kene nzari wunu wili?»28Yesu akesi tulu ku bi fulu bi kaka ku ndama Gadareniens, baata bolo ba kari yi pehefe mbi aba monini yi nde, aba tuki mu ma pieme bakari yi ngolo kaata mutu leni lutu mu nzili yini. 29Tala aba yantiki ku nghama «Kii tukusa muana muana Nzaami? zari wutu bebese ku ndumi taangha?»30Kinghi ba ngulu ba diwu taama yi ki fulu banieki. 31Pehefe «Mbi amoni ku Yesu zori wutukulu béete tu kua b ôoto mu ba ngulu.» 32Yesu aka basami «luene!» pehefe mbi ayi tuki ayi koti muba ngulu nzô ba ngulu ayi katiki kuzulu ayi bui ma masa.33Baata ba tueri ba ngulu aba tiini ku hâata di nene abanati tsongha mamaso ba moni ku baata ba kari yi pehefe yi mbi. 34Tala baata babaso ba hâata di nene abesi monene yi Yesu. Mu kumusamene kakataka ku mbele bawu.

Chapter 9

1Yesu aka moki, mu buata mu ka saba kusimi di nzaari, muku kue ku gâata diau. 2Taala abesi mu natini mutu mosi u ki kata, ba mulekisi wu ataana kiana. Mukutala lukuikilu Yesu akasamini ku kikata : « Muana ame baka kikese telemi masumu maaka malonimi.»3Balongi ba misiki baba kaka aba yatiki ku zoonso ki bawu ki bawu : « Mutu wu ke mutu mbi.» 4Yesu kari zayi ngiini zawu akasamini : « Mu diama di nki lue yi maama ma mbi ku ma mbunu meene? 5Gôoho yi mu samini masumu maaka malorimk tsaamana di kaka teleme ndaawe kuaaka? 6Mu diaama muku zaya nde muaana mutu kee ye kimfumu ki ku lolo masumu...» Akasa mini ku kikata « Tele-ngehe, boongoho kiana kiaka, vutuku ku nzôaaka. »7Mutangaha ini mutu akaterimi, a ka vutiki ku nzô'ani. 8Mu taangaha yini ki buki ki bâata ki a ki yatiki ku hemene Nzaami wu éhé ki mfumu ki ku baata. 9Yesu bukaluti wu a kamo mutu mosi zini diaani Matayo, ndee kakari nieeki mu nzô lete ka futisiwu paaka. aka musamini « laana-me» qakaterimi aka mulani.10Yesu kasori ka nieeke mu nzô mukudia, aka moni ba futisi paaka yi baata ba luzingii lu mbi ba dia kifulu kimosi ye ba ntumu. 11Mu taangha ba moni ba falasayi bua bunu, a bayufiri ku ba ntumu : « Mudiaama di nki mulongii ehe ka kadii kifulu ki mosi yi ba mifutisi paaka yi baata ba luzingii lu mbi?»12Taangaha ka wi Yesu bua bunu, a ka basamini buaa bu : « Baata bee ye ma vimpi ma mboti ka bakala yi fumu mungangaka, kaka ba mbeefe ba kalawu ye mufunu mungangaa.» 13Ndaa we daa we basamana, ndengehe yi : « " Mee ngiee ye kiese ku baata ba wa kiari ki ba kueene, kaansi ka baba yokaka mi kaayilu. Me iyisi mudiaama di baata ba mboti ki, kaansi mu diaama di baata ba masumu.»14Ba ntumu baYoani aba mumoni yi ba musamini : « Mu diaama di kii beete yi ba falasayi tu disenawu, kaansi ba ntumu ba ngehe ka ba sadidila ka buabunu? 15Yesu akaba (sami) : « Mutu ba terisi ku longoo lene kala ye kiari mu taangaka yekee ba kua longoo ye ba wu? kaansi bilumu bikuisi kukala ba ngaaka longoo ba tomoki, mu taangaha yi saa ba disenée.16Kaata mutu wu feti bama mulele nkulu mu kiteni ki paa, mudiaama mulele paa saka ngahasa mulele nkulu, wunu sa dikumu dinene:17Ba suee aka malafu ma paa mu nkala nkulu, goolusuee malafu munkala yi nkulu malafu sa matiaa maka malafu mapaa bawu munka paa maama so.18Taangaha kabazo sisiwu maama mana Yesu, a komini mfumu lete wu kuisi aka fukimi a ndumi nde. aka mu samini « Muana me mu nkete fi ya wisi vomusa moko, kafutu muku.» 19Yesu akaterimi a ka mulani ye ba ntumu bani.20Akamoni mama mosi utuki wu mengehe tuku mvulu kuni yi zoolo taangaha ka moni Yesu akasimi mu ntoo milele. 21Ndee kasa miniwu : «Gooho tsimi milele miani sa ibiki.» 22Mu taangaha ini Yesu akabariri mese a ka mutari aka musamini : « Muana mu keete ba kikese. lukuikilu luaka luku sarise.» Mu nkete wu aka wami baala mosi.23Taangaha kakumi Yesu mu nzô mungihi akayatiki kusiki matulu mbeete baata beengihi ba siwu maazu. 24Aka ba samini « Luee kueene muannene munkeete, kafiki, kaleki kili» Kaansi bawu ba nkitiriwu baba seyi ku seyi.26Taangaha katukisi baata ba abaaso ku nzili, akakoti kusuku, aka musimi muana mu kooko, muana mu nkete akaterimi. 25Taangaha ayitiakini mu tsi ya iso.27Taangaha ayiniwu, ba tata boolo bi mfua mese ba ya tiki mu ku mulana, aba terrimi aba yatiki ku bookolo « Utufiri kadi mu aana Davidi.» 28Taangaha kakumi Yesu mu nzô bi mfua mese aba kumi ake nde. Yesu a ka ba yu kuri : «Beene lu tamini melene nsaala buabunu?» A batamini «Eee, mfumu.»29Bunu Yesu aka basimi mu mese yi aka samini : «Maamasa masalama mulukuikilu luene.» Mese amate meki. 30Bunu Yesu akaba mangihi : «Kuba samee nee baata ka maamana» 31Kaansi ba ya kala baana ba boolo a ba yarimisi tsaangaha mulama wunu.32Kunimi baatata ba abesi di kaka ye baba u kari ye pehefe yi mbi. 33Pehefe mbi buyi tuki mutu a kayati ku zoonso. kibuki a ki yateki ku yitiki yi kusamana : Maama ma ikini tu manaa ma monoko tuku Isaleyi. 34Kaansi Bafarisayi ba samana « Maa mama kama sari mu pehefe yimbi yi ba zobolo.»35Yesu kalengiki mu ba mbaasa ye ma gaata. Muku teyawu mu ma nzô Nzaami ka sakiriwu tsaangaha yi ki mfumu yi ku berisi ba mbefe ba baaso yi batu ba bifu. 36Kawi kiari kingihi mu mutini ka moni baata bengihi bengihi ba mukingihi wu, baana baakari balomi, boonso mamene ma koo mutuarise.37Akasamini ku ba ntumu « Masisi mayeri buingihi baata ba katala ba keeke. 38Tusama ku ngaaha kiala katu fili baata mu kukatala masisi.»

Chapter 10

1Yesu aka vuki batuumu baani ye aka ba gehe ki mfumu muku nungu miliki mi mbi, muku savo ba wu bami kulu yi ku uhulusu mutini ndeso u bimbefe ye pili ya yiso yi bi tolo.2Tala ma zini ma ba tuumu ba kumi izolo : Simoni u terimi Petele ye nderi mulek'ani, Jaki, mwana Zebede ye Yoani u kari 3mulek'ani, Firipo ye Batelemi, Tomasi ye Matayi Mufutisi Paaka, Jaki mwana Alife ye Tadé. 4Simoni u Zeloti yi Yudisi Isikabi yoti u Teki Yesu.5Yesu akatumi ba kumi i bolo baani. Nde akaba gêhe musiki wu : «Ka lueneke ku kwe mi paani ye kalu kotoko ku vula di mosi di mosi di ba Samaria. 6Kaansi, luene kulutu ku kwe bimene bi viribi nzô ou kaana di Isayele. 7Ye, bulu kwene, lulongoo ye lumoko : "Kimfumu ki ma zulu kie a mbele mbele." »8Lu uhulusu ba mbefe, lu futumu ba fwa, lu sukulu baata baata ba bwasi ye kukulu bafu. Lu baaki mu kahata, lu gâha siki mu kahata. 9Ka lu nata wolo ko, kaani nzimi yi tari di kala mu ma poosi mene. Ka lu nata kutu ku bulu kwene kaani milele miolo miolo, keeti tsa mata to mukawu. 10Diama kisari kabaka wu lufutu luani.11Koonso vulu keti gahata beene lu koti lu dingihi mutu fuani u lu tamene ku kwe nde ye lu nieke ku kwe mutu wunu ti ikunu lu kwene. 12Gôho lu kooti mu nzô, lu gâa mboti. 13Gâho nzô lukoti i mb ote, lu yeke ngeeme ikala mu nzô munu. Kaansi gôho nzô ka ye i mbotiki yamana ngeemene i lu vutukulu beene kibeniki.14Ku baba kuhunu zolo kutu yama keti ku waa ma ndingihi ma beene, bu lu kataka lu kwene lu kukumunu mufututu mu mala mene. 15Mu kieriki, me i lu mokini, tsi Sodomi yi Gomori sa i wilimi kiari vo vulu dini kilumu ki ku samasa.16Tala, me ilu tumi boonso bi meme ku kwe ba mbulu, lu kala i ndwenge boonso bu kwe ba niokoye kikese boonso yieme. 17Lu ki kebe ku baata ba mbi, diama sa ba lunata yi ku lufunu ku kifulu ki ba samisawu baata ye kulu bulu fimi mu zi nzô Nzaami. 18Balu mwese paasi ku ba mfumu ba lu yalawu yi ba totolo mu diama di me, muku tahâ kimbangi ku bawu ye ku mi pâani.19Bu balu kaba, ka lu teke-teke keti kii lu moko, diama ma sa lu moko saba lu gaha mu taangaha yini yaana. 20Diama ka beene ke luzoonso. ka bwaka, pêhefe yi taat'eme i zoonso mu beene.21Mu kwene muana sâa ka teke mu kwene muana ye taata ku mwan'ani. Baana ba wili bi buti ki ye ku nata lufwa luani. 22Baata babaso ba lu yiyini mu diama di zini di me. Kaansi wonso u kaanga mbunu i kunu tsuku sâa ka uhuluku. 23Buba lu niokolo mu vulu diadi, lu tini mu vulu dia di nau. Idini mu kieriki, me i lu mokini : « Beene ka lu leneke ku manasa ku lutu ma vulu mamaso ma Isayele teete vo mwana mutu ka koono kwisi vutuku.24Mu loongoki kaka luti mu twarisi ani ki keti kisari kakala mbutu ku mvuamaani. 25Ku fuani ku mulani kakala uliki boonso mutuarisi ani ye kusari boonso mvuam'ani gôho baata ba muteri wu ngaa nzô Belezebulu26Idini ka lua tini ki, diama kahata kini ki kitsweke ki koono zayi kini ye kahata kimiki kiswami ki koono monokono. 27Ma yi lu moniki mu pihibi, lu moko mawumu mwini u kilumu ye mama ba lusamini mu tsi-tsi kutu, lu ma bokolo ataana muluri nzô.28Ka lu tini baata ba gôhôno niti kaansi kaba lene-lene ke muku gôhono mu uhumu (moyo). kulutu, lutini mutu lene gôhono mbala mosi muhumu ye niti ku bilungi. 29Keti ba teka wu ba nuni bolo ba keeke, mu taala keheke? mutaanga yini, kaata mosi u bawu ka bwa a tsi ku koono zaya u beene tâta. 30Kitese ki mosi, Nzaami zayi taala mbonsi ye ku mu twene. 31Kalutini ki. Beene lwe i mufunu kulutu ki bubi ki ba nuni ki keeke.32Idini, koonso mutu u tée kimbangihi ki me a ndumi baata, me si saa i mu tele kimbangihi ku ndumi taat'ama we ku mazulu. 33Kaansi koonso mutu u tuni me ku ndumi baata, me siki i mu tutunu ku ndumi taat'ama we ku ma zulu.34Ka lu yinini ki vo me iyisi nata ngeeme a tsi mutoto. Me iyisi nata ngeeme ke kaansi mbele. 35Diama me iyisi mu kabasa mutu yi taat'ani, mwana mu kehete yi ngudi'ani ye buko bwanki bu mukehete yi buko bu mukehete. 36Ba mbeeni ba mutu be bibuti biani bi di butu.37Koonso mutu u zola taat'ani ka ani ngudi'ani kulu me kaka fwani ku me ke ye koonso mutu zori mwan'ani yakala keti u mu kehete kulutu me ka fwani ku me ke. 38Mutu u kuhunu nata kulunsi muku nda ana me ka fwani ku me ke 39Mutu moni moyo ani sa ka mu virisi kaansi mutu virisi luzingi ani mu diama di me saa ka mu baka di kaka.40Koonso mutu ulu yami ka yami me ye u yami me, ka yami mutu tuumi me. 41Mutu ndeso yami mu sariki diama nde ke musakiri, kaba lufutu lu musakiri.42Koonso mutu gêhe kopo di masa di kiosi ku u mosi ku ba leke diama nde ke mu loongoki me, mu kieriki me i lu mokini, nde ka ka koo nene ke lufutu lu'ani.

Chapter 11

1Tanga ka manisi muku longo misiki ku ba ntumu bani ba kumi yi bolo aka katiki kuana ke sakala ye ku bongo mu magata mbele-mbele. 2Yoane Mubatisi kakari mu boloko, akawi nsanga yi bisala bi Yesu-Klisto. Aka mufiri ba ntgumu bani baba kaka. 3Mu diamu di ku yuhulu, « We mutu wutukingi beete to wukaka ntukingi?» Yesu aka ba vitiri lusamana ku Yoane mamaso luwui ye lumoni.4Yesu wu ba vitiri bau, lue samana ku Yowane ma lumoni, yi maluwui. 5Bata ba fi mese, ba mono, bavafi makutu sari bawa, baata ba nkono lenga, ba lengi bata babe yi maladi ma maba ba yan tiki ku biki baata baba fi, ba futumuki. 6Kiese kingihi ku mutu wu kasi mpaka ka, mu diama di me.7Muntanga bakatiki ba ntumu ba Yesu, Yesu aka yantiki ku yululu baata mu diama di Yoane : « Ki luyesala ku mufutu?» muana muti wu ka nikisi mu mfumu? nkata! 8Bunu mudiama di ki lwiniku mufutu, ki lusala mu diama tue tala mutu wuati milele mi kitoko, ba nieka mu ma nzô ma ba mfumu.9Bunu ki lue tala mu bikulu ? Ee, mobikulu lue tala? Idini yi lusamini, wamu luti mobikuli. Makieriki, nde luti mu bikulu. 10Makieriki, Yoane ke mutu wu basoniki abu Nzaami ka zonsi buabu. Tala ntumi mulongo ko wu me ku ndumi nge, mu diama diku songo nzili.11Idini ilusamini, mu baata babaso kasari Nzaami nkata mutu wu luti kasiri Nzaami wu nsuku, umuluti. 12Tuku bunu kakari sakala Yoane mbotiki, yi leleki ba nuanese kaka kimfumu ki mazulu. Ba mbeni bazeri ba gotomono ki mfumu ki mazulu.13Tuku bunu kuyisi Yoane yi bu tue bu, mibikiri babaso, basamini ki Nzaami sa ka ki mfumu kiani. 14Lu kuikili ye lunkono ku kuikili, Yoane ke Elya wu ba kono samanawu, ka kuikisi. 15Mutu wu weyi makutu ka wa.16Kansi baata ba lele ba fuani yi bana? ba fuani yi bana ba ndene ba nieki kuzana, ba zonso ku bakuene bawu. Tulusikiri miziki, kansi ka lukini ki. 17Tu lufimini mikungu mikiadi, kansi ka lu didiki.18Mu diama Yoane a kesi, ga kaki lekisi nzala, b unu kansi bakari kaka ba mu zonsolo : " Kakari yi kindoki " 19Muana mutu wisi, unua bunu luzonso : " Tala muana mutu ka funi kaka kudia ye ku nua vinu ke mu kuene bani bafutisi mpaka ye baata ba masumu kansi, mayele ma Nzaami ma monokono mu bisala biani."20Bunu Yesu aka yantiki ku fulumukunu magata, ku kasari nde bimi bi ngitikili. Kansi ka ba sobiki ki. 21Kasamini buabu kiari ku nge gata di Korazini kiadi mu diama di nge Betshaida go bimanga bisarimi ku beene, Tir ye Sidon. Inga baata ba kuakana ba vuati mansaka, bayori tobo muku songo vo, ba sobi ma mbunu. 22Idini kikukala Nzaami wisi samini baata, kitumu kibeene kikala kulutu kiki Tir yi Sidon.23Nge kafarnaom ufuniki, nge si unata yi kunu zulu? te ukulumuku fikana gata di baata ba fua! diama ntanga makuisi mama ma ngitukulu, mama sarimi. Ku kue nge, masarimi ku Sodomé. Inga ma mankakala yi kilumu kilele. 24Idini iku samini kilumu ka samsi Nzaami baata ndolo nge ikala kulutu Sodomé.25Mu tanga yini Yesu aka samini : « E ata, mfumu mazulu ye mutoto yi kutoni diama usuaki mama ma nganga ye hu baata ba longiki ye baba yekuli kaansi usongi ku baata ba mpama. 26Makieriki tata me nzori masalama bunu buana. 27Tata makieriki nge mama ma maso ku moko mame nkata mutu wizayi muana kaka tata ka yue baba songi tata.28Luisi beene baso ku me beene baso balumonik mpasi ye ba lu lemi yi biziti, me yi lusarisi mukusa vo lu nieke yi kiese. 29Diama ngie mutu mbote itonomi. Lukala misari mi me yi luisi baka ngangaha ku me salu nieke yi kiese. 30Ku nsarili me ka kue biziti ku, Biziti bime ka bie yi zitike.»

Chapter 12

1Mu tâanga yini esu ksabi biala bi blé ki lumu kisabata mi tuarisi amiwi nzala aba baki bibuni aba yantiki kudia. 2Ba falisayi bubamoni abasamini ku Yesu. Tala mi tuarisi muaka misala mama makôno solamawu mu ki lumu ki sabata.»3Yesu aka basamini : « Kalu muana tanghaka maku soniki diviri bu ka kari yi nzala yi baata bakari yi nde? 4Aka koti mu nzô Naami yi baata bani abadi ma pâa basiri Nzaami kinghi ka ba fuaniki mukudia kaka ba ngangha ba Nzaami ba fuani muku dia mapâa mana?5Ka lutanghiki mu misi mukilumu kisabata mituarisi mu ma nzô ma Nzaami, mituarisi kamileni sala kisalaka mu kilumu kisabata? 6Kansi yi lusamini ki beni taangha nene ye haaka.7Diama ku sonimi buabu : " Nzori luwila baata ka kiari lungiokolo ba mbisi hô lizayi ni buana kalu kâa buisi baata bana diaka kabasari mbiki. 8Diama muana mûtu ke mfûmu Sabata.»9Bu tuebu Yesu akeni kuana aka koti mu nzô Nzaami. 10Tala akamoni mutu mosi wu kari koko diyumu ba falasayi aba huiri ku Yesu : « Lesi mu hû lese mutu wu mukilumu ki sabata?» Mukusa ba mufunu ni sumukiwu.11Yesu aka basamini : « Ki mutu mu kaati beene we yi dimeme di mosi ôdimeme dini di bui mubulu di nda muki lumu kisabata kaka di tukusuku? 12Ki bi fuani mutu to dimeme muku hûlese mikilumu kisabata.»13Bu tuebu Yesu akasamini ku mûtu zanghana koko siki koko adi wami adi kumu piili mosi yi didi mboti! 14Ba falasaya aba yantiki kuyiliki fuongho. Mu diama di nde yi kudinghi kipiili ba lesi mu hono.15Yesu bu ka wi mama mana aka kotiki kuana baata aba yantiki ku mulaana kusa kaba hûlese. 16Aka baamini kalusama ku baata bna kakaka. 17Kufuanene na ku moki Isaya mubikiri.18Tala kisari kiama pôoni mutu wama wu luzolo mu nde moyo wama ka bakala kiesi yisa pehefe yama munde kasalaka kusamasana ku ba pakana.19Kaka tsuna yi mutuku, ndinghi yani wisikina kaka zonsa mubala baklaka. 20Kititi kileme kaka bakaka, muinifua kaka bonghoko mu buana ka nunghusu mama ma mboti. 21Ba pakana ba feti mu wilawu.22Buabu mutu wufi mese abamunati akamu hurisi aka yantiki ku mono. 23Ki buki kiakiso mukiesi aba vukiri « Aba yantiki ku hûlu, kieri mutu wu ke muana Daviri?»24Kansi balasayi bu bawi tsangha mangitikikasari nde aba moki : « Mutu wu kakuri bafu muzini di Belzebul mfumu pehefe mbi nde wu muhée kikese kini.» 25Yesu akazori ngini yawu aka basamini : « Ô baata baki mfumu kimosi ba hâmini ki mfumu kiawu ki feti fua, ôbaata ba hâata dimosi to kana banuana kabanangha ka.26Ô satana kuri satana ka ki kabisi ndekik beniki ki mfumuj kiani kikala kii ndenghe? 27Kaansi hô yi kuri bafu muzini di belezabue babe mu beene na wu bakulu? Mu diama lufeti samasama.28Kaansi hô yi kuri bafi mu pehefe Nzaami butuebu ki mfumu ki Nzaami kie mu kâati beene. 29Kii ndenghe mutu ka leni koto mu nzô mutu mutu nga ngoto kayibi bimi bi nzô. 30Wu we ubu ka keyimeke ke mbeni me wu kôono vukena yi me kalesi b aataka.31Yilusami baata babaso basari masumu keni batuki Nzaami ba feti baka ndolomo kaansi wu tuki pehefe santu kaka lolomoko. 32Wunu wu zonso diama di mbi mu diama mutu si kalolomo kansi wu yi mbi diama di pehefe santu kakololo moko. Nimu tsimu ni mulunzinghi luani.33Lukala muti mboti we bibu ni biani sikibi mboti kana muti mbi we bibuni biani bimbi diama muti kazayakana mu bibuni. 34Beene kana di nioko ngasi lue, kii ndenghe lu lene zonso dinghi yi mboti? Mutu ndeso ka zonsa mase ku mbunu. 35Mutu mboti katukusa bimi bimboti bie ku mbunu yani, mutu mbi katukusa bimi bi mbi bie ku bunu yani.36Siki yi lusami mukilumu kikusamasama mutu ndeso ka feti moni mama mani kasari. 37Diama mu mama maka wu samasama, mumana maka wu baka ndolo.38Butuebu baata ba misiki yi ba falasayi aba musamini : « Mulonghi tuzolo tumuno kidimi kimosi ki ki kituki nge.» 39Kaansi Yesu akabasamini « Mbana mbi yi ba ndumu ba dinghi kidimi. Kaansi kaata kidimi balesimono luyinina kidimi ki mubikiri Jonasi. 40Diama Jonas kasari bilumu bi tata yi pibi tata mu ki vumu ki nene ki mbisi ndenghe mosi muana mutu kasala bilumu bitata yi piibi tata ku tsi mu totot.41Kilumu ka zenghe Nzaami mama baata ba Ninive si besetu fumu diama ba babunghini ma mbunu mu malonghi ma mu bikiri Jonas kaansi wuwe hâta luti Jonas.42Kilumu kasenghe Nzaami mana mfumu mu keete wu hâata di saba ka kuisi lufunu mudiama nde ka tuki ku tâama diama di kuisi wa mama ma ngangha masoloma kansi wuwe hâka luti Salomo.43Hô pehefe mbi yi tuki mu kâati mutu yi luti mu bi fulu diama di ku hûmu kayimoniki. 44Butuebu aka moki si yi vutukumi basi mu ndenghe yi mboti. 45Bunu aya bongho pehefe tsambuari yi luti mbi ya yiso yi kuisi nzili mosi ku nieke muti mutu wunu ka kumu mutu mbi kulutu buka kari, kula ndenghe mosi yi beene baata ba mbi.46Mu taangha ka zonsi Yesu ku ki buki nguriari yibi buti biani bibayakala baterimi anzili ba dinghi ba mokoyi nde. 47Mutu mosi aka musamini « Nguriaka yibi buti biaka biba yakala bazori bamoko yi nge.»48Kansi Yesu aka hée mvutu ku wumusamini « ba be hâka nguriama yi buti biama biba yakala?» 49Bunu aka si koko ku mulonghi miani akamoki : « Tala hâaka kue yi nguri me yi bibuti biama biba yakala! 50Diama wunu wu sala luzolo lu tatama we ku mazulu, mutu wunu ke ki buti kiama ki yaka, kibuti kiama kimu keete yi nguriama.»

Chapter 13

1Kilumu kini, Yesu akatuki mu nzô ake nieke nieke a nkua nzari muku sakala mama ma Nzaami. 2Baata bengi ga bebi teleme a kua nde idini Yesu aka koti mu buatu aka nieki.3Yesu ka basamini mama menghi mu bingana, Akasamini : « Mutu mosi ake kunu nkese mu biala biani. 4Buka losi nkini, yikaka yabua mu nkati nzili, ba nuni ga bayantiki ku toto, ba dia. 5Keni yikaka iyaba ya ntana matadi mutoto nkata yayini, ga ibuti kisasi lisasi. 6Muni na katuku wingi, nkoni ga iyumi diama kifulu yikulumunu misolo nkala.7Nkeni yi kaka ya ibu a ntana mansene. Mansene ga mayeri ga magahoni keni ye mboti. 8Nkeni yi yabua mu kti mu toto amboti ibiti kibeni mankani munkama mosi (100), fikaka makuma sambana (60) yikaka, makumatata (30). 9Bunu mfumu Yesu wuisi samana dikaka, wunu we yi makutu ka wa.10Miyeki mi Yesu ga ba pusini kukue nde, bayantiki ku mu dia biufu « Ye mu nki ndenghe utu zonsi di kaka mu bingana?» 11Yesu ubavutidi u basamini : «Beene lu lene zaya masuekeme, ma kimfumu ki mazulu, kaansi bau ka bazaya ka. 12Diama mutu wu we fi bimi bingi, ba fuete muyiki bikaka wu we ikimiki, ba feti mu zioto kana bia ntsiô.13Yi bazonsedi mu bingana, diama go batari, ka ba moniki. Goba moni, kaka zayi ki, go basi matutu, ka ba wu ki, ka bakari yi mazayaka. 14Mu mpili yana, bakari fuanesa mama ma Nzaami mu minua mi ngunzu Izaya, kana bue lumoni, kaluzaya ka. Kani bue lutari, ka lumono ko.15Diama baata ba nkono ngini, baba ghoni mese, kaba monoko ka bazaya ka, kabu bungiki, baba kangi makutu ka bawa ka.16Kiese kinghi ku beene diama mese mene mazibiki, lu mono lue yi makutu luwa. 17Yi lusamene Buabu, kieriki bangunsu benghi ye baata ba muene bakari ye nzala ku mono maluzori beene lumono, kaansi ba ma moni ki, bakari yi nzala ku wa lumi beene, kaansi ba mawui ki.18Luwa kingana ki mukuni. 19butu ndeso uwa nsanga kimfumu kimazulu ye ka yizayiki, zaya mbeni wunu we yi nganga, kafuete kuisi zieto ndama yini we nge iya ku mbunu.20Nkini yi ibu gaha ntana mqatadi, yi mutu wu wui nsanga wu igami mu mbunu ani muntanga yini yi kiese kia kiso. 21Nki yi nkoni misolo mama nkono simini ku mbunu mutu.22Nkeni yi ibui gaha nkati mansene, mutu wu wu nsanga kaansi kiari ki nzala besebi nzi ka izori ku katakaka, ku mbunu ani. Ibunu, mesene nkata ku maka wi. 23Nkeni yi ibui gaha mutoto amboti mutu wu wui nsanga, kunimi wu isarili. nde wu ukuni, ku nimi aka baki musene : Wuni nkama (100), makuma sambana (60) maku matata (30) ye ba ntomo zaya ku isueke.»24Yesu uyinili ki ngana kikaka aka samini : « A mfumu ki mazulu kifuani yi mutu wu ukunu nkeni mbote mu kiala kiani. 25Baata goho baleki, baata ba mbi besi, ba kuninini keni yi imbi mu kakuni loso lulu nde. 26Goho mutu kuni keni iyantiki ku mene, muntanga yini, matiti ma mbi gaha ma yantika kutuku di kaka.27Misari mi nga kala ba pusini ku nga kiala mu ku mu samana : " Amfumu, nge ukuni ki keni mbote mu kiala kiki nge? mu ki pili matiti ma mbi matuki. 28Nde aka bavutiri : " Bisala bi ba mbeni. " Misari ba muvutiri : " Keti zori tue minsumunu? "29Mulongiki kasamini : " Kabuaka ka lunsumunu loso mu tangha lu nsumunu loso. 30Luyamana biyele ku mosi yi kunu luyele ye tu katala. Mu tangha ku katala sa isamana ku misadi : " Lukatala teti bititi bibi bie, lubizenge ye lubigamese mu diama di ku biyoko. luwuku loso gah kifulu kiloso. "31Yesu wubateri kingana kikaka, samini : « Kimfumu ki mazulu kifuanini yi keni mutardi ka bongi mutu ye we kunu ku kiala kiani. 32Luzaya vo, keni yi iluti keni ya iso me bukeke. Mu tangaha ka kue yele muti wunu, luti miti mia miso mu kiala, ba nuni ba kue tungu mazala mu ma mpana ma tuti " Mutardi "»33Yesu wubateri kingana ki kaka samini : « Kimfumu ki mazulu ki fuanini yi mikisi mi ma mpa, go si mu farini, farini gaha divimi.»34Yesu ulongi di kaka kibuki kiakiso u basamini mamaso mi bingana. ka bazo nsiti diama di koni bingana ka. 35Idini, mamaso, ma fuete finene bonso bu kusakiri mibikiri mi Nzaami. Bu basamini « Sa izibulu munua mukulu samana mama mu binzana, ye tuku luyantiki lu nsi.»36Mu tangaha ka yamini ba ntumu, yesu wuini ku nzô : Bilana biani bi mulani ye ba mu yuri : « Tu samana fioti ki ngana ki matiti ma mbi mu kata kiala.» 37Wu bavutiri « Wu ukuni keni mbote, muana Nzaami. 38Biala disongoho : Si yi. Keni mbote disongoho bana ba ki mfumu kimazulu. Keni mbote disongo bana ba Nzaami. 39Mutu mbi wu ukuni, disongo satana kukunu, disongo ba wanzio.40Idini bonso bu kue matiti ma mbi ma fuete yusuku bazenge ye tu mayoko, butu kala mu nsuku bimi bi nsi yi tue. 41Muana Nzaami sa katumu ba wanzio, besi katala mu ki mfumu ki mazulu bimi bia biso bi masumu. Yi baata babaso basala masumu. 42Sa bayokomo mu dibulu di mbau, kua na sa ku kala, bidili ye kuetese mene. 43Baata ba mbote, sa bavua ki mfumu ki mazulu, ki mfumu ki tata awu. Wu we yi makutu kawa.»44« Mutu zori kakala, muki mfumu ki mazulu, ka fuete kala bonso mutu ndeso mutu ndingi bilungu bi tala, bi mboti. 45Buka moni bilungu bi mbote mboti, ake teke bia biso kakala biau, mu diama ka sumu bilungu. 46Tanga ka moni bimi bi mboti, we teke bia biso, muku sumu kiùmi kini.47Ki mfumu ki mazulu ki fuanimi yi bukoni bu ba bakala bambisi ba masa, bu baka ba mbisi ba nelenge yi ndenge. Go bukoni bu tebi, baata gaha ba, tomini ba mbisi babaso, ibala mboté yi baba mbi. 48Aka simi, baba mbote si mu kitungu, baba mbi aka losi.49Bu kala bunu buana, mukilumu ki nsamisi; Nzaami sa katumu ba wanzio sa bese ganamese baata ba mbote yi baata ba mbi, baata ba mbi yi baata ba mboti. 50Baata ba mbi sa balosoku ku dibulu di mbau kuakunu ku kala bidili ye kuetese mene.51Keti kari luzaya mama ma, mamaso?» Balongoki ba mu gehe mvutu. 52« Makieriki kari tu wa.» Ku suku Yesu samini : « Mutu ndeso uyekiri mama ma kimfumu ki Nzaami, fuanini imutu nga nzô, utukisi mu nzô yini, bimi bibi mbote yi bibi mbi, 53Mu ntanga ka manisi, yesu akeni ku gata diani ke yeriri,54Bu keni ku gata diani ake sakala ku baata babe kuana mu nzô mateya. Baba wi wu, ba yantiki ku yitiki : « Ngangaha yi kue yi mutuki ye bi manga katukisi?» 55Mutu wu, kake muana mutu usala mabaya ka malia ka nguri aniki? Yakobo, Yosefi? Simoni yi Yoaasi ka be bibeti biani ki? 56Bibuti biani bi ba kete, ka bu ga kati beete ke?» Bunu mutu wu, kue ka bongini bimi bi?»57Idini ka ba mukuikiriki. Kansi Yesu aka basamini : Ngunsu ba muga lukumu, kua kuso katala kaka mu nsi ani ye mu nzô nde ki beniki. 58Yesu kaka sari bimangah bingi ki kuakana, diama bau ka bakuikiri ki.

Chapter 14

1Mu langihini, mfumu Yerudia akawi tshangâha Yesu. 2Aka moki ku baana ba kisala : « Kue yaani mboti futumike, diama kabaki ngolo kusala ma ngitike.»3Bunu, Yerudia aka kangiahisi Yoani, aba musi kuboloko mudiama di d'Yerudia, mu kehete ya yani Philippi. 4Mudiama Yoani ka musameni : « Ka kutomokinge umuku musu mukehete, misiki mimoki.» 5Yerudia ka zori kamuhôno, kaansi katinii baata, ba kihitiri nde musakiri Nzaami.6Kaansi kilumu ki mukin si Yerudia bukifuani, muana Yerudia umu kehete akakini mamboti andumi baata ba teri Yerudia a kumuhée kiese. 7Mu mvutu, Yerudia kari Nzaami kumuhâ kimikiakiso kalomo.8Iku bongaha misiki minguriani, akamoki : « Pâhame mulongôho mutue Yoani muotiki.» 9Thôtile aka moni kiari mu kimi kalomo kaansi kamangihiki mukumuhô, mu diama di baata bakari mu feti, aka moki ba muhâ.10Akatumi bazenghe mutue Yoani ku boloko besi munatana. 11Abesi imutue mukâhâti longôho bunu abahée kumu nehete wunu nde akanatini nguriani. 12Bunu, bani-bani bakisala aba zeki niti yisari kumanimi, abasamana Yesu mama mana.13Yesu bukawi tshangaha lufua lu Yoani aka kati mubuatidini akeni kifulu kinde kaka. Bukuwi baata ba baso bayisi kuvuluu dini aba mulani mumala. 14Yesu mutangâha karumiki mubuati, akamonikibuki ki baata bunu akaba wirikiani kumbunu. Aka huresi ba mbefe.15Buku kumi kôhôlo, milingiki amisi yi kumaka : « Ahâtue a tsiyumu, tu turisiki kôhôkilo. Tumu, baata ba beene kuvulu basumu bimibiku dia.»16Kaansi Yesu akaba mokini : « Kaba zori kukueke. Lubahâ beni kibeniki bimi bi kudia.» 17Baawu aba mumokini : « Kaansi beete tu vui kaka mapâhâ ma taana yi ba nzolo boolo.» 18Yesu aka moki : « Lundata biawu.»19Yesu akamoki : ku baata banieke ataana bititi. Nde aka bongihi mapâhâ yi bambisi aka zangihini moko kuzulu, aka yantiki ku bonono ku taata Nzaami. 20Aka zengihi. Bunu akabahée balongihi bakaba bimi bini ku baata bana. Abadiba baso abayukiti, aba vuki mama sari, bitungûhu kumi yi molo. 21Ba badi mapâhâ mana bakari miri-mitaana (50.000) batangihiki kakete yi baana.22Ku manimi , Yesu aka moki ku milongihi ba koto mu buata ba mu kingihini kusimi : Kusimi, bunu nde akasari. 23Aka moki ku baata ba vutuku, bunu nde aka tomiki ki atahana lama aka bonono. Butu kumi kôhôkolo, nde hâne-hânande kaka. 24Kaansi, buati diakaka mumasa, kimbongohono akisi mu dia ma mupepe kakari wungolo.25Mupihipi yi kilumu kiya, Yesu aka diati atahana maso, akatiri akuebawu. 26Balongihi buba moni Yesu atâhana masa, bayitiki, aba moki : « Ke mufué», aba yantiki ku bokene mudiama di moyo. 27Kaansi Yesu aka yantiki ku bamokoni : « Lukala yikikese me awu kalu bangâhâka.»28Pieri akamuhieri : « Nzaami, hôkibeni nge, tsamene me siki idiata atâhâna masa ngisi akuenge.» 29Yesu aka moki : « Yawisi!» bunu, Pieri aka kurimiki mubuati akeni akaterimi Yesu. 30Kaansi Pieri buka moni kimbongôhono, aka bangihi mudima ka kari wukoboko mu masa. Aka bokiri : « Mfumu, mbikisi!»31Bunu, Yesu aka lamini koko yi kumu sima Pieri, yi kumu mokona wu « Nge mutu lutkuili lukeheke, mu diama dikihi karisawu pâhaka?» 32Bunu Yesu yi Pieri bu ba mati mu buati, kimbongôhono akihui. 33Bunu ba longihi baani bakari mu buati aba yantiki ku kumusu Yesu, yi ku mokonawu : « Makieriki we muana Nzaami!»34Buba manisi kusabaka, aba turi mu mutoto Genezaret. 35Baata ba kuana bu bamoni Yesu, aba tiakisi tsanga mumahâta, bunu aba munatini baata ba basobakari yi kimbefe. 36Aba mulomi kabaha nzili basimi tsa tsongihini Nzamana. Bunu baata ba baso basimi nzamana ka babiki.

Chapter 15

1Ba farisi yi ba mbutu ba misike a batukuki ku Yerusami mukuisi monenee yi Yesu. Gaaha ka basamini : 2« Mudiama di ki ba tumu baaka, ba zitisaka misiki mi ba lala? Kabasukulaka moko mutaangaha yi dia.» 3Yesu a kaka vuteri mvutu ebu : « Buesi beene kalusitisa misiki mi Nzaami mu diama mâama maba kaka beene?4Nzaami kasamini buabu : " Zitisi taata yi inguri aka, mutu wu lokolo (maudir) taata yi nguri ka feti fua makierike " 5Kaansi lu samana ku baata : " Mutu deeso wu samaaana ku taata yi nzuriani " : disarisi di kaaluha tsueki diawu mu dia di Nzaami. 6Mutu wunu ke yifunu kusadisa taata aka yimaam, yi bunu beene alumangihi kuzitisi maama ma Nzaami mudiama di ba kaka beene.»7Kingum (Hypocrite) Isayi katee makierike taangaha ka bikiriwu mu diama di beene. 8Baata buana bankumisi wu atana munua kaansi ma mbunu ma bawuj mee ku taama. 9Bisama biawu biée ye funuku mosiki. Mu diama baawu balani malongiki ma baata.»10Bunu akateri kibuki dée akabasamini : « Luwa yi lu zaya. 11Bimi bikota mumunua ka bibebisa mutu ku kaansi maama tu kawu yi mawu mabebisa mutu.»12Bunu ba tumu abamoni Yesu abamu samini : « Nge zayiki malongi maaka ma gehee gâata mbunu paasi.» 13Yesu akabavuteri mbutu : « Miti muamiso miee kee taata me ka kuniki ba feti mizengehe. 14Kulubatalala ka baabana bindata bi faamese. Kifaa mese nati mu kuen'ani baaboolo sa ba bua mudibulu dimosi.»15Petelo akavutitiri ku Yesu « Ututenene kingaana kini: 16Yesu aka vutiri : « Beene kaluzayili didi? 17Beene lumonaka, bimi bibi katawu mumunua bikuma teete mu kivum kunimi abituki kunzil.18Kaansi biimi bibitu kawu mumunua bikata bikata kawu ku mbunu; biabini biimi bibeebisa mutu. 19Bunu ku mbunu kutu kawu ngiini yi mbi. Ku gôono, bizum, kindum, buifi, bungiangihi yi mangusi. 20Biaabini bimi bi beebisawu mutu. kaansi ku diaa, ku koono kusuku mooko ka kubeebisa mutu ku.21Ku nimi Yesu akatiki kifulu kini akeni ku milaana Tyr yi Sidona. 22Mu kehete Kananayele uzingihi wu mu mulaama wunu aka moni Yesu; Ayatiki ku bookolo : « Um fuili kiari mee, mfumu, muaana Davidi; muaana mee wu mu kehete peeve mbi kari yi mutungihisi.» Kaansi Yesu ka kamuhe mvutu ku. 23Kaansi Yesu ka kamuhe mvutu ku. Ba tumu ba dee aba musamini mukulu ka tu siri mazu meengihiki.24Kaansi Yesu aka bahe mvutu : « Mee bantu mi mu diama di ma meme mavirikini munzo Isayele.» 25Kaansi mukehete wunu akesi di kaka, andumi de, aka musamini : « Mfumu u nsunguhu me.» 26Aka musamini, bua bu : « Ka bulene keneke ku mutu ka bongoo dipâa di baana ka gaaha ba mbua.»27Mukehete unu akasamini : « Eee mfumu kaansi ba mbua ba diawu bimi bibi bua mu tsi mese dimfumu'ani.» 28Yesu aka mu vutiri : « Mukehete lukuikilu luaaka kue lunenee, dia dini dikala munu taangaha ini muana ani akawami.29Yesu akakati ki akifulu kini, akeni ku ndaama mulaama nzari nene Galele, akamati atana baama aka nieki. 30Ki biki ki baata abesi ku we dée yi, bikataa makoko, bi mfa mese, bi mfa makutu yi ba mbeefe ba nde ngahe ye ndengehe abeesi bawu a maala ma Yesu, akababuki. 31Kibuki aki kumi ye kiese, taangaha ba moni kimfa ma kutu yatiki kuwa baba yatiki ki zonso, kikata kiwami ma koko materim, bimfa mese mazibiki aba vuteri matono ku Nzaami Isayele.32Yesu aka bateri ba ntumu baani a ka basamini : « Mee ngiehi ye kiari ki baata ba, tuku tu nieeki bawu kana kimi ki kudia kaata, mee nzoriki yi bafutulu nzaala, taangaha ikaka sababua bilengehe munzili.» 33Ba ntumu aba mu vuteri :« Abu taangaha iyi mapaa matuku akue, makaati nseeke yi mu kudisi ki buki ki baata ba?» 34Yesu akaba samini : «Mapâa makua luema wu? Kaba samini (nsaa mbuadi) yi baana ba mbisi. » 35Yese akasamini ku kibuki lunieke ata mu tsi.36Aka bongihi mapâa nsambuadi yi ba mbisi, kunimi ka boonini, akazengihi mapâa akahe bitini ku ba ntumu. Ba ntumu abayatiki kukababala ku baata. 37Babaso abaadi ye kiyukutu. bu batoti bibisari bu ba vuki mamaso kimi ki tuki bitunguhu nsaambuadi. 38Mini miya mibaata ba di, ba keele yi baana mutangaha kaata. 39Bunu Yesu akatumi kibuki lu mata mu buatu mu ku kue mu mulama Magadana.

Chapter 16

1Bafalisayi yi basadusi abesi kukue Yesu mu diama dikumumeki abamu lobi munde kabasongoho kidini kimosi kisonghi ke ngolo nde yi tuki kuzulu. 2Kaansi nde akala samini : « Mutangaha tutula mukokilo beene lumoka : «Lumoka kukala tangaha mbote, mudiama zulu die mengehe menge »3Bunu mumi suku lumoka : « Kumu ku kue kumboti ke, mudiama zulu die di mbuaki mbuaki bunu mvulu kanonoko. Beene luzayi ndengehe kusongha zulu, keti mvulu kanonoko keti kanokoko, kaansi budimi bisongohini maama mabilumu bi, luzayi kubalala ka. 4Mbana mbi bunu lutosa ka kindengehe ludingihi kidimi, kaansi kalusongho kidimi kimosi, kiki Jonas.» Bunu Yesu akaba sisi ye akeni kuani.5Milonghoki mutaangaha ba sabiki ku simi kiza, bawu kari ba virikini mapâa. 6Yesu akabasamini : « Lukebe mudiama di bilongoho bimbi basala vinu ku bafalisari ye basasu.» 7Milongohiki aba yantiki kuyinini bawu yi bawu bunu yi bawu bunu abasamini : « Mudiama dibu tunaki mapâa.» 8Yesu kari zazi ngini zibawu; ye akaba hiuri : « Beene; baata lukohoni ku dimi; mudiama diki luyinini beene yi beene ke mudiama tukohona mapâa!9Ka luzayiki-ti butuebu lu virikini kilumu iyuriki mapâa matana mudiama dikudiki miri mitana mibazakala (5.000), Bunu bitunguhu bikua lusari biawu? 10Bunu buana dikaka mapâa Tshambuari andiki miri miya mibayakala bunu bitunguhu bikua lusari biawu?11Ki ndengehe luyinini beene ke me yilusami mudiama di mapâa? lutomo kikebe mudiama di bilongoho bi vin bi bafalisayi ye biba Saduse. 12Butuebu bawu abesi zaya ke babasami ka mu diama di bilongoho bibasa muvinu ku yee bibi vinisa mapâa kansi bakelee mudiama di malonghi ma Bafalisayi ye ba Saduse.13Mu taangaha kayini Yesu kumulama we ku mbele sezare gaata di Firipi, bunu akaba kiuru ku we milonghoki : « Ke baata basamana muana mutu ke na?» 14Bawu basamini : « Baata bakaka basamana ke nge we yowani mbotiki, baba kaka Eli bunu baba kaka Yelimia, to mobikiri taama.» 15Nde akaba hiuri : Kaansi beene, luyini me ngie ma?» 16Simoni- Piere Akamu vutiri mvutu : « Nge we Kristo, muana Nzaami moyo.»17Yesu akaba vutiri mvutu : «Samaka, Simoni muana Jonas, mudiama wukusonghini maama mana ke yi niti kimutu ku lele niti menghe ke kakusongho maama ma, kaansi tata me we kuzulu. 18Me yi kusamini dikaka nge we tari, bunu atana tari yitunghu nzô Nzaami me, kutu kahata kilumu kie ke lufua lulene kubuisi ku salamaka.19Me yikuha tshabi yi ki mfumu ki mazulu. Ma wu kangha nge a tshi mutoto ma bakangha kuzulu, bunu ma wukutulu nge a tshi mototo mawu dikaka bakutulu ku zula.» 20Kunini Yesu akaba manghi ku kue milonghoki ke kaba samana mutu ku ke nde ke Kristo.21Tuku mutaangha yini. Yesu akayantiki kusamana ku milonghi miani maama makuisili nde akabamokini kufuani ku kue kuyilu salemi, vuana yi mona paasi yinghi ku moko ma ba mbutu mutu, yi bangoha baba yuda bunu ye bambutu bamisi, ba poopono ku kue me kaansi mubilumu bitaata yi fufutumuku. 22Butuebu Piere akamutati kukifuana bunu akayantiki kumusana : « Maama mana masalamaka ku kue nge, mfumu, kama leene tuluku ku we nge.» 23Kaansi Yesu akabariki bunu akamoki ku kue Pere : « Kataka kumese mame, satana! nge u tshiri tari kungie me, mudiama nge u yinini ki mama ma Nzaami, kaansi maama ma ki mutu. »24Ku nimi Yesu akasamini ku milonghoki : « O mutu kazori kulana me, kayamana kuyini mu diama di nita ani, kanata kikurusu diani ye kalana me. 25Mu diama mutu ndeso zori kabikisi moyo mu diama di ndekibeniki ka vivisi. Bunu mutu ndeso uvirisi moyi nde mu diama di me kabobongo dikaka. 26Mu diama diki u viriusi moyo nge kana mutu sari yi kimvuama ki tshi yi yayiso, ki kimi kalene futu mu kubaka luzinghi lukaka? kata mutu lene sobo luzinghi luani?27Mu diama muana mutu kusari bukeke kakuisi yi lukumu lu tata ani nzili mosi yi ba Wanzio. Idini mutuy yi mutu ba mufutu ndenge kasari kisala kiani. 28Me yi lusamini makieri, mu kahati beene baata lue akifulu ki, baba kaka bakifuiki, bamono ku mese ndenge ku kuisi muana mutu kakuisi yi kimfumu.»

Chapter 17

1Ku nimi bilumu bisama, Yesu aka boongi Pieri yizaki ye mwana ngudi'ani Yoani aka ba nati kifulu ki kaka, kie ataana zulu di lama. 2Nde kari sobiki a ndumi bawu. Luse luesi a lu yantiki ku tsieme boonso taanga, ye milele a misari boonso muini.3E tala, Moïze ye Eli abesi monokono, ba moko yi nde. 4Pieri aka samini ku Yesu : « Mfumu, kwe ku mboti ku beete muku kala gâhâ-gâhâ o gâha zori, me iyiri ma nzô ma taat, moi yi nge, yi Moïze ye mosi yi Eli.»5Bunu kasamini di kaka, tala tuti Péhemi a disi ba fiki, ndingi i tuti a i moki : «Tata mwana me u zori kibeni mu nde me ngie i kiese. Lu mu wili.» 6Taanga ku wi milongoki buabunu, aba bwi luse mu tsi ye aba furiki yi moyowingi. 7Bunu Yesu akesi, aka basimi ye aka ba mokini : «Lu teleme, ka lu mono moyo ko.» 8Bunu aba tariri kluzulu, kaansi kaba moni mutu ku kaka Yesu.9Boonso buba ku rimiki mu lama, Yesu aka ba kebisi ye ku ba mokono: «Ka lu samene mutu ma lu moni ti i kunu mwana mutu ka kitumu ku kuba fua.» 10Milongoki miani ami mu uhuri : «Mu diama di kii malongi mi misiki ba moka vo teete Eli u kwisi.»11Yesu aka vutiri mvutu vo : « Mu kieriki, Eli sa kese ye ku vutulu mama mamaso. 12Kaansi me ilu mokini : Eli u yisi, kaansi ba wu ba muzayi ki. Kabwaka, bawu ba mu sii mamaso bamu zori. Kitese kimosi, mwana mutuy ka mono pâasiku moko ma bawu.» 13Bunu milongiki mizayi nde kaba mokini mu diama di Yoani mbotiki.14Buba vutiki ku kwe ki buki ki baata, mutu mosi akesi ku kwe Yesu, aka fukimi ku ndumi nde. 15Ye aka moki : «Mfumu kala ikiari mu mwana. Me u yakala diama nde ke mbefe ki mfuri ye ka belawu bwingi. Bwabunu, nde ka bwa bungi ku mbawu ye mu masa. 16Me i mu nati wu kwi milongiki miaka, kaansi ka ba leeni ku mu uhulusu ku.»17Yesu ka vutiri mvutu :«Baata ka koono kwikila ye ku bebe, i kunu kaka me ikala kaka yi beene ikunu kwe beene lu tsimi-me? lu ndata na nde me gâhâ.» 18Yesu aka nuanisi mafu ye ku mwukusu mu nde mwana yakala ka uhuri ki munu taanga yini.19Milongoki a mi pusini a mbele Yesu muki tseke ye ba mu mokini : «Mudiama di kii beete ka tu leeni kii mukulu mufu wunu? 20Yesu akaba mokini : « Diama di lukwikili luene lu keheke bunu me i lu mokini mu kieriki, gôho beene lwe ilukwikili lwe lu kêheke boonso keheni mutari, beene lulene lene muku moko ku lâama, « Kâhataka gâha ye nda we gâhâ-gâhana, diawu di fuete kwe ye kahata kimi ki kala i paasi ku beene.» 21Kaansi mutini mufu bwabunu ka tuka kaka mu kisama ki ngolo yi ku kala nzala.22Bunu bu bakari ku galile, Yesu a ka moki ku milongi ki miani : «Mwana mutu ba mu kaba ku moko ma baata ba masumu; 23Yi sa ba mu gôhono ye kilumu ki taat nde saka futumu ku.» Milongiki bakari mu kiari kiengi.24Bu ba turi ku kaperinaumu, baata ba futusa pâaka mu diama di nzô Nzaami abesi ku Pieri ye ba mu mokini : « Mutwarisi wene kaka futaka Pâaka nzô Nzaami?» 25Nde aka moki : « Gôho» bu ka koti Pieri mu nzô Yesu aka boongi ndingi teete ye aka moki : « Kii u yinini nge Simoni, ba tototlo ba tsi ku ba nzensi?»26Pieri aka vutiri mvutu : « Ku ba nzensi» Yesu aka mu mokini : «BUnu, baki beniki baba katari mu ku futu pâaka. 27Kaansi muku koono sumukusu mifutisi Pâaka nda wene ku nzari nene lobo noloso ye koko ou (Baka) mbisi teete bu u yaama munuwa ani sâa u mono nzimi. boongo ye futu ku mifutisi mipâaka.»

Chapter 18

1Mutaangaha yini, ba ntumu a besi kuwe yesu aba samini : « Nani we mbutu mu kimpumu kima zula?» 2Yesu akateri mua ana ndeene, aka mu lutisi ku ndumi bawu. 3Akasamini : « Mu masongoho, me yi lu samini goo beeene kalukisobiki mu kukala booso muaana wu, beene kaata mutu uhato mukimfumu ki mazulu.4Mutu ndeso ukikumisi booso muaana wu, wawunu uwe mbutu kukimfumu ki mazulu. 5Mutu deso uyaama muana dene mu zini dime de kayami me ki beni. 6Kaansi gookue ye mutu mosi kazayi maama meengigihi ki, akazori mama mame, kaansi goomutu kaka wesi muwununu mama mambi, mutu unu lufeti muykangaha, tari mu nsingihi lu muloso munsadi.7Kiari mu nza, mu diama tue mutangaha pasi! mudia kue yi fumu mama ma mafeti kumu. Kaansi kiari ku mutu goo mama mesi mu wana. 8Goo koko diaaka to kulu diku natisi masumu, udikatala u diloso, ku taama, ku nge. Kueku mboti mudiama dingehe ukoto mu ki mfumu ki mazulu ye kifu, idine yi losomo ku bâ yi bilungi bivu yevu yi moko molo yemala molo.9Goo disi kaka diee boso kimi ki kibuesi, udi katala u di loso ku tama kue ku mboti mudiama dingehe ukoto mu kimfumu ki mazuluye disi dimosi. idine, wu losomo ku mbawu ye mese molo.10Lukebe kulusakanana ye mutu mosi ki uwe ka tomo zaya mama ka. Me yilusamini : Baku wanzio babatelawu ba kalawu ku ndumi tata me ukalawu kumazulu. 11Kaansi muana mutu ka yisi mu ku wu lusu, ku baboviri.12Luyinenete, goo mutu ke yi kama ma meme dimosi dilariki, kafeti vuku mama sari lunana-ye wa mu kusosos didilariki? 13Goo u dimoni kafeti kala yekiese kulutu mama sari malunana ye wua mama kono lala. 14Dengehe mosi, kamu luzolo di tat'ee neke uwe kumazulu muku kala u kono zaya mama kavili.15Goo mukuenaka sumiki ku ngehe, daawe umusogo ma mbi kasari beene bolo, goo wu kuwiri nge anungihi. 16Kaansi gookawiri ki, soso nduku bolo tobata andini minua miolo to mitat masongo simakala.17Goo mangihi mu kubawil, nota mama mana ku nzô Nzaami, lu mukumusu boso muy paakanu yi mufutisi paaka.18Mu masongo, mee yi lusamini : Maluka ngaha beene mutsi mutoto, kuzulu si bamakutulu. 19Diaka me yi lusamini, go baata bolo ba wisimi mubisama, mu ku lomo kimi kimosi, ba feti bagaha kutata wu kala ku mazulu. 20Kifulu kie baata bolo to batat bavukini mu zini di me, me yi fete kala akati-kati bawu.21Bunu, Petelo akesi apele pele Yesu gaha bamu whuri " Mfumu mbala kua lene limbisi, mukuene u kusari mambi? tii mbala nsabuadi? 22Yesu aka mu samini : «Me kayilu saminiki mi kala kala nsabuadi kaansi tii yi kala kumi ye nsa bua yi kumi fokolo mu nsabuadi.23Ubunu ki mfumu kimazulu ki fuanini nttilo : Uzarikatala mama ma nzi mani kuwe minsari miami. 24Tangaha kayatiki mu kutalal, abesi mu natana mu nsari mosi kafeti mugaha miri kumi dianari (Talent). 25Kaansi, kabakari ye kimi kikaka ki kui futu mvukuhu, mfumu ani akasamini mu keta ani yi bana aba wisini mukuteke bimi, mu diama mu kufutu mfuku.26Muana kisala aka bui, a kafukimi andumu dee, akamoki : " Mulongihi kala ye bumu da mu diama dime yi feti futu biabiso. 27Dini mulongihi wu muana kisala kiari akimubaki akayamini yi ka mulimbisi mfumu ya iso.28Kaansi muana kisala akatuki akisi wana mu kuenani basala nde kisala, desi kafeti mu futu nkama yinzimi. Akayatiki ku mubeete, aka mu mpii gaaha miwuri, aka musamini " Mfumu me bimi baama. " 29Mukue nani wu kisala akabu mu tsi akayatiki muku dili, aka musa mini : " Kala yi mbunu da mu diama di me sayifutu"30Kaansi musari utete, aka mangihi yi feti ku kueku sisi ku boloko ye kunu wu mfutu mfuka ama. 31Mu tangaha bamoni wu maana lutiwu, aba moni kiari, abeni abe wana mulongihi awu aba musamini mama luti.32Mulongihi muana kisala akateri, masari wunu " Nge we mwana kisala wumbi, me yikulimbisi mu mfumu ukari yawu ime mudiama ngehe kari ndomi ndololo. 33Nge lene ku lolo mu kuena kak wu kisala, boso, bwee ku lolo me?34Mulongihi aka moni ngasi, aka muhe ku moko di mazusi ka mu futu bimi bani. 35Ebua bunu tata me wu kala kuzulu kafeti lusala bunu buabunu, go beene i beene ka luki lolola aka ku mukuenaka mu mbunu ya yiso.

Chapter 19

1Yesu bukamanisi kuteye aka katiki ku Galileyi akeni ku ndama tsi Yurideyi. 2Ki buki ki baata aba mulani akaba hurisi3Ba falasayi aba yantiki kumu koko abamusamini : « Kue yi mfumu mumusiki yakala ka hâmene yi mu kéetani muku kono ku ndinghi?» 4Yesu aka ba vutiri : « Ka lumuana taangaka niwu basari kabasari mu keete yi yakala?»5Mubuana kasamini yakala kafeti sisi nguriani ka fukene yi mukeet'ani bakumu niti mosi? 6Kaba sari dikaka baata boloko me niti mosi yana yimoki kikufuti Nzaami kaata mutu teni hâmana.»7Aba musamini «kii ndenghe moyisi ka hee misikini yakala hô manghi mu ku kéete kamu hâa mukana ku fualongho?» 8Mubuana Moyisi aka luhée musua ku hâamene yi ba keete beene kaansi kuki yantakala ku kari buanaka. 9Yi lumokini mutu ndeso wu mangha mukeet'ani wa kuele mukeete kaka kasari kindumu mu keete wumangha yakala diani wa kuele yakala dikaka kasari kindumu.10Milonghi amimoki ku Yesu : « Hô ye ndinghi ki mbono mese ki yakala » ku kue mukee ka baleni kuelesene ke. 11Yesu akabasamini kamu konso mutuku leni tame malonghi, kue yi baba leni kuikili. 12Babakaka ba kono kue la diama manimi mabafi tuku mubivumu biba nguri bawu, bana baka'ono kuela diama na hée mu mama ma ki mfumu kizulu, mutu leni kuikili mama ma ka kuikili.13Abesi munatana bâana mukusa kaba bonono milonghi amimanghi. 14Yesu aka moki : « Lu hâa nzili ku bâana ba ndene siki ka lu bakemeneke mukuisi kukue me diama ki mfumu kizulu kie ki bawu. 15Aka basi moko kunimi abeni.16Tala mutu mosi akesi ku Yesu aka moki « Mulonghi kii di mboti leni tsala musa yi kalayi luzinghi lu kôoni tsuku?» 17Yesu aka samini : « Mudiama di kii nge wu lomi mama mboti? mosi di mboti, kaansi hô zori wu baka luzinghi lu kôoni tsuku batala misiki.»18Mutu aka musamini «Kii misiki?» Yesu akmu vutiri : « KAsala ki ndumu ku, ku yibi ki, ku nata kimbanghi ki mbiki.» 19Zitisi tatayi ngwurika zolo mukuenaka boso bu wu kizolawu.20Toko di yakala aka musamini fuanisi biabiso bini kii dikaka leni mvu mfunu?» 21Yesu aka musamini : Hô zori wukala mboti teke biabiso we biawu hâa kuba kôoto, wukala yiki mvuama kuzulu siki yawisi ndana.» 22Kaansi tanha kawi muana tokaa keni yi kiari kingolo diama kakari yi ki mvuma kinghi.23Toko di yakala buwi maku moki Yesu kiari akimu baki mudiama kakari yi bimi binghi. 24Siki yilusamini kue pâasiki ku chamau muku totomu hûnu di tûumu. Mûtu ki mvuama kakotoko ku ki mfumu ki Nzaami»25Bunku wi milonghi buana aba yitiki aba mu huiri « Na leni hûluku?.» 26Yesu aka batari akamoki kue pâasi mu diama di baata me ku Nzaami kâata kumi kipâasi .» 27Bunu Pieri aka ùmusamini « Tala beete tusisi biabiso diama di tu lani nge kue tukue bunu?»28Yesu akabasamini mumakeriki : « Yi lusamini beene lundani muba mvulu ba kuisi buku nie akitike muana mutu» kiani kiki mfumu beene siki lufeti nieke mu bi mfumu kumi izolo lusamasa makana kumi izolo ma isayele.»29Mutu ndeso sisi manzo mawu, bibuti bia bi bayakala, yi bi baba keete, tatani, nguri'ani bana bani ki fulu kiani mu diama di zinidi me kaba lusamaka yi luzinghi lukôoni tsuku. 30Siki babenghi be ba téeti vasala ba tsuku baba tsuku basala ba teet.

Chapter 20

1Luwa ndenghe kasala Nzaami muki mfumu kimazulu. Kukala bonso mutu utukamisuku mususku muku dinghihi babbasala mukiala kinde ki vino. 2Aka wiseni yi ba wuni babongoho difutu didi fiari mu kilumu kimosi, bunu akabatumi beene mukiala.3Aka tuki dikaka mumisuku yi kumona baata bakôhôni kisala ba nieki azana. 4Akaba mokini : « Beene dikaka, lue mukiala kivini, kiakiso luzolo ilu hâhâ.» bunu abeni.5Aka tuki dikaka mumi suku yi mumumiri, kasari bunu buana. 6Mbala mosi dikaka mu kôhoôkolo, aka moni baata bakala bakaka basala kimiki akaba mokini : « Mudima dikihi lu kôhôni kisala kilu mukimtini?» 7Aba muhee mvutu : « Kâhâta mutu utu bongo mukisala.» Aka bamokini : « Beene dikaka, luene mukiala kivinô.»8Mfumu akesi nga kiala aka moki kuwe mukengeheme : « Batele baata ba kisala, bunu bahâ bimi biawu bikilumu kimu kiteete ikiki tsuku.» 9Baata ba tsuku mutangaha besi, aba bongihi difutu dikilumu kimutini. 10Baata ba teete bu besi, ba kihitirini babafutu difutu dinghi, kaansi aba bonghi didi fuani.11Bubaba futi, aba yantiki kuzonso zonso. 12Aba moki : « Baata besi kutsuku kaansi utufuti ndengehe mosi ibawu, beete tuniokimi mu muini tuku misuku.»13Kaansi nga kiala akamusamini wu mosi : « Mu kueni, ilene ku sala mbiki, tu wiseniwu iku futu difu dikilumu kimosi?» 14Lu bongoho bibi fuani mubene luene, kaansi mutu tsuku imufutu alengehe mosi i nge.15Bué? ye nzimame. isalaka mu ndengehe nzarime? wi mbunu mbi diama ngie mutu mboti? 16Wu teete kasala wutsuku bunu wutsuku kasala, wu teete. Yesu katsukisi buabu : « Benghi basamana, kaansi bakehe beyibunu mboti.»17Yesu mutangâha katomiki ku yelusalem, aka vukeni yi balongihi bani ba kumi yi zolo, akaba moki : 18«Lutala, tuyini ku yelusalem, kulu kua mu kaba amoko ba bangaha Nzaami yi bambutu ba misiki. bamu hôhono. 19Bunu aba mukabi kuwe bapakana musa bamusakanana, bamu beete yi kumusa mukurunsi. Kaansi mu bilumu bita, akafutumuki.»20Bunu mutangaha yini mukehete zebede akesi andumi Yesu, yi baana babolo. Akafukimi kamulomo kimiki mosi. 21Yesu akamu vuteri : « Kihi wu tsamene?» Nde akamoki : « Yesu tangaha kubongoho kimfumu kiaka, bana bame ba bolo banieke yinge akifulu kilumu, mosi akokodiki taata mosi akokodiki mama.»22Kaansi yesu akamoki : « Zayiki kimi lomiwu. Kopodi pâhâsi, Inuimenge wulelene?» Nde akavutiri : « Tu lelene» 23Yesu aka moki :« Makeriki, pâhâsi me, beenesiki luyimomono. Kaansi mukunieke akueme, kameke yilusa kaansi taata Nzaami kayiriki kifulu kini mudiama di baata ka poni nde.» 24Balongihi kumi bubawi mama mana, abawiri bibuti balongansi.25Kaansi Yesu akaba teri kabasamene : « Luzayiki ba mfumu ba makana kari basongihini kimfumu kiawu. Bunu baata ba nene aba muesi baata bawu pâhâsi. 26Kaansi kaku kala buabuku, mu kati beene. Ndengehe kaka wi yi nini kukala tuarisi mukahâti beene, ke tuarisiene. 27Yiwu kanisi ka kala mutu teete mu kâhâti beene nde wana wu kala tuarisi. 28Diama mwana mutu kayisi ka kubuku baata musalala, kaansi kayi kabasalala, yi kuwa luzingihi luani muku kalala baata bengihi muma pahasi.»29Buba tuki ku Yereko, baata bengihi abalani Yesu. 30Bi mfua mese biolo bakari ba nieke ambele nzili, bubawi Yesu ulutu muzili, aba bokiri : « Mfumu, muana Dawidi, tu wili kiari.» 31Baata ba ba mokono, luyamene biori kaansi aba bokiri ngolo : « Mfumu, muana Dawidi, tu wili kari.»32Bunu Yesu akaterimi, akabateri wuba hiulu : « Kihiluzori yisala ku beene?» 33Aba moki : « Mfumu, mese ma bete ma mone.» 34Bunu, Yesu kiari, akabasimi mu mese. Yi kumonawu, abamu lani.

Chapter 21

1Mu tangaha bakumi ku kua Yeluzalemi ku gata di Betifaje gaha ndama lama di Olivi. 2Mukalana, Yesu akatumi ba tumu bole yi wu basamini : « lue ku gata didi mosi die gaha kua bete sa lumono mukisasi, punu mosi ba kanghi yi muana'ani, lu ba kutulu. 3Goho mutu uluyuri, lu musamana Klisto utumi, mutu wunu, ka fuete luyamana. »4Idini, makasamini ngunsu, ma fuete lungene. Samini : 5« Mu samana muana siona " tala totili aka wisi ku kue nge mati gaha tana punu, nieki atana muana punu.»6Bayekuri beni, basamini bonso bukasamini Yesu. 7Gaha banati punu imuana ani gaha ba musi milele miau. Gaha banati punu ye muan'ani, gaha bamusi milele miau, ku nimi Yesu aka mati gaha tana punu. 8Baata bengihi bayarimilele miau, baba kaka bazengehe ma ndalala ye ku masa ga ki fulu kambalutu Yesu.9baata babakari ku lana Yesu, ye babakari ku ndumi Yesu, bayantiki ku bôkolo « Oh zana ho muana Davidi. lukumisi wu uyisi yi zini di ufumu oh zana.» 10Yesu muntangha hokoti mu Yeluzalemi mbasa ya iso gana bayantiki ku kiyufulu, ye ba ki yulyulu mutu wu, kue katûki? 11Baata babaso bayantiki ku samana, wa wu muana « Nzaami, Yesu-Klisto, ngunsu nazaretii ku Galilayi.»12Landili, Yesu akakoti mu nzô lusama aka kuri babso bateki yi ku sumu mayemes. 13Gaha kabasamini : «Masonimi" nzô me ye nzô bisama", kaansi beenee lu ikumisi nzô befi»» 14Idini baba koni ku mono yi banga bifu gaha beni, aka ba samini, kunimi aba kini.15Mu tanga bayisi ba mfumu banganga Nzaami, yi ba ngusu, abesi ngansi mu diama di ma ngitukulu maka sari Yesu to bimangah yi ndenge bakari bokolo bana mu nzô bisamu hozana muana Davidi. 16Basamini ku Yesu « U wa ndengehe ba zonsi?» Yesu uba samini : « Ibuau, kaansi ka lutangahiki : Ku minua mi bana yi bana baba wi mayene ndenge yi ba fuani ku kumisi.» 17Dikaka Yesa gaha ka basisi gaha keni ku vulu ku betani, kuakunu, ku kaleki piipi iso.18Bu misuku, fukatuki ku vulu, kakari inzala. 19Gaha ka moni muti muti figi gaha kua nzili, gaha kapusini gaha kua muti, ka moni makaya ma pame bibunu kata. Gaha kasamini ku muti figi. "Ka kilumu kimosiki, nge butu bibunu, badia" Mbala mosi, buka teki nde nimi, muti gaha kayumi.20Mu tanga ba moni buabunu, meyekufri miyitiki bungi bayuri Yesu " Ki ndengehe muti gaha kayumi kumu mosi buabu? 21Yesui uba vutidi : « usamini makieriki yilusamini goho lue yi minu goho lue ye lukuikillu, ma lusala sa matutu masari me mu muti figi.» « Lene samana ku lama, wudi loso asi, ye wuri loso mu masa. ma fuete salama. 22Mamaso lulomo mu bisama bine, lufuete mamono.»23Yesumutanga kakoti mu nzô lusama, ga kayantiki ku sakala ba nganga Nzaami ba pusini ku nde ba yuri : «Mu ki pehefe sari nge mama ma? kia ki pehefe ki kue kituki?» 24Yesu ubasamini : « Sa iludia dikaka kiufu. Goho lusamini, sa yilusamana, mu ki kipehefe isari bimi bi.25Mbotomo yi Yoane (Ituki akue?) Kuzulu goho ku baata? : « Goho tu samini di tuki ku zulu", saka tu samene «Mudiama di ki lu koono mono ke?» 26Goho tu samini ku baata "Tu bangihi baata, ka basamana ye ba mono Yoane bonso ngunsu.» 27Idini basamini ku Yesu : «Beete katuzayiki.» uba samini dikaka : « Yilusamana dikaka ka, akue yituki pehefe yi sari me bisala bi piliyi.28Kaansi, bue-luzayiri " Tata mosi kakari yi baana bolo. « Gaha keni ku muana wu mosi u teti.» muana, nda we salka ku biala bi vinu. 29Muana vutiri ye samini : « "Ikuesala ka" kaansi ku nimi, wusu solo ngini gaha keni."» 30Tata wu vuini ku muana wuzolo we samana mama mana-mana. Muana wunu vutidi mvutu, samini. « "Tata", sa ngie;, kaansi kayiniki.31Na, mukati babolo, wu usari mukana tata wu?» Bavutiri : " Wu tete." Yesu ubasamini : « Mu kieriki yilu samini : Mikongodi mi paka ye ba kehete ba ndumu, ba fuete mono ki mfumu ki mazulu ku ndumi beene. 32Diama, Yoane uyisi kukue beene mu ku lusongo nzili yi mbote yi bukati kati, kaansi ka tu mu kuikiri ki. Kaansi mukongoli paka ye ba nga kindumu luba kuikiri bulu moni mama ma kaluzori kumu kuikiri ki.33Luwa kingana ki kaka : " Kukari yi tata mosi nga lupanga, ukuni vinu utungi lupangu kuaku so, usi lupangu ye u gehe ku baata ba kuna vinu ba futila. Kansi nde uyini ku si kaka. 34Tangaha bakumi mu tangaha ba katala vinu ga katumi misari ku bongoho vinu.35Mikuni mi vinu, babaki wu mosi, baba beti, wunu ba goni, wu mosi ba mu bete matari. 36Nga kiala, gaha hatumi dikaka kubuki, kulutu luki teti. Kaansi, bi kuni vinu baba sari ndenge mosi, bonso buba sari baba teti. 37Kunimi, nza kiala wyisi tumu mua'ani, "Diama nde ke muan'ani kibeni."38Mutanga bakuni winu ba moni muana ngalupanga gaha ba yantiki ko zonso vo ku bohoto bau yi bau : " Tala wu sala yi lupanga goho tata ani fii. Tu mugono diama beete tu sala yi biala. 39Ba munati kifulu ki tama yi biala ba mugoni.40Mu tanga ka kuisi nga biala, ki ka kuisi sala ku misari mibiala?» 41Ba musamini : " Kafuete bagono babaso, ku nime, kafuete solo ki biki kikaka bafutila ba mu gaha mbumu kaka, mu tanga ba yantiki kukala mikunu.42Yesu abasamini : « Kalutangi ki mu bisono : Me kiyantikili ki matari bayantiki lutungu lupanga lu Yeruzalemi, matuki ku mfumu ye tu moni tuyituki buingi?»43« Ki mfumu ki mazulu sa ba kikata gaha kati bene baga baata bakaka basala, ye bagaha mbumu yi mbote. 44Mutu ubuili matari ma kafuete tiakene nde wunu ubuili tari, kafuete luala buingi.»45Mu tanga bawi banganga Nzaami ye mi farisi zaya vo bau bazonsiri. 46Bazori ba mbaka, babanga kibuki ki baata diama baata mu moni bonso nganga Nzaami.

Chapter 22

1Yesu akayantiki ku batele bi ngana akasamini : 2« Ki mfumu ki mazulu kikala banso toolo mosi u sarisi feti di longho di muana ani. 3Akatumi baata babisala be ku baata ba teri ku feti di longho, kaansi baata aba monghi mukuisi.4Tootolo akatumi dikaka baata babi sala akabasamini : " Luba samana buabu ku baata baterimu fêti : « Mengiri bimi biabiso, pooni yi ba ngomi bunu ye bana baba ngomi ba masi luisi ku fêti di longho.»"5Kaansi baata bamoni mana maama maphama. Mutu yi mutu akeni ku biala bini, bakaka abeni ku bisala biba wu. 6Ba basari ababaki baata bakisala ba toololo ababa niokiri ye ababa go homi. 7Tootolo akesi ngahasi, akatumi ba soda bani beba gohono baata bana ye bayoko vulu diadiso.8Kunimi akomaki ku baata bakisala baani : '' A ngiriki feti di mboti, kaansi baata yi teri baleni kuaka mu dia. 9Dikaka, lue mu mabala bala manene bunu lubatele baata babaso balumono bese ku fêti. 10Baata bakisala abeni mu mabalabala bunu abasamini ku baata babaso ba yewana kuana, kana baata ba mbi ye baata ba mboti. Bunu, nzô fêti ayitebi yi baata.11Kaansi mutaangaha kuesi koto tootoli mukutala baata fesi mufeti, akamoni mutu mosi kakari yi milele mifetiki. 12Tootili aka mu hiuri : " Mukuene, mu diama diki wesi koto akifulu ki kohono vuata milele mi fêti?" bunu mutu wunu kakari yi mvutu yi kumu vutulu ku.13Butuebu, tootolo akasamini baata bakisala : "Lumuykangaha moko yi mala ye lumutubu ku tsheke kue piibi, kifulu kudila baata ye kukue tisi mene." 14Mu diama babeengihi tu teri, kaansi baba sorimi kabe babengihi ki.»15Kunimi, ba falisayi abekangaka kufuana mu diama dikudingihi nzili yi kubaka Yesu mu ndingihi yi tuku kumu mua nde kiluniki. 16Bawu abatumi milongihi, mikaka yi baata ba Nelodia. Mu diama di kumu kiulu ku Yesu : « Mulongihi, tuzayi ke nge u hûna mapiaka bunu u longaha maama munzili Nzaami muma kieriki. u tina mutu ku ye usola bizisi bi baata ka. 17Butuebu utusamene, abue yinini mu maama ma? ma misiki mudiama di kufutu pahaka ku nkayi sala to kafutuku?»18Kaansi Yesu kazayi ngaha bawu yimbi bunu akaba samini : « Baata ba mapia ! mudiama diki lumbeki ku ngie me? 19Lutshonghono me nzimi lufutisa pahaka.» abamusonghi kibene kimosi kinzimi.20Yesu akaba hiuri : « Kizisiki yi zini basoniki muamu dina?» 21Bawu aba muvutiri mvutu : « Ki nkayisala. kunimi Yesu akabasami « Luhâa bimi bibi nkayisala ku nkayisala bunu bibi Nzaami luhâa ku Nzaami.» 22Mu taangaha bawi buana, abayitiki kibeni. Kunimi bawu abamuyamini bunu abeni.23Mu bilumu bini : Ndama ba saduse bamoki ke baata bafi ba leene futumuku ku. Bawu aba mu hiuri. 24« Mulongihi, Mose kasamini : " O mutu yakala fi kabuti baana ka, kibuti kiani kamubongho mukehete wunu mu diama di kutu bana."25Kukari yi baata tshambuari bana ba taata mosi ye maama mosi muana teete akakueri mu kehete kaba buti muana ka yi mu kehete wunu yakala akafi. Bunu akasisi mukehete wunu kukue muleka ani. 26Kutshuku dikaka kusarimi ndengehe mosi yi muana zori yi muana wu taata, yi kunu muana wu tshambuari. 27Ku nimi ba baso, mukekete wesi fua. 28Bu tuebu tusamene, mutaangaha ku futumuka baata bafi, mukehete wunu kakala wuna mu bana ba ba tshambuari.29Kaansi Yesu akaba vutiri mvutu bunu akabasamini : « Mbani beene luvirikini, mudiama luzayiki bisoni bie mumi kana, kana ngolo Nzaami. 30Mudiama mu taangaha kufutuku baata bafi, bayantiki ku kuele ke, ngati, ba fuanene yi ba wanzio kuzulu.31Kaansi mudiama di mama matari mfumu yi baata bafua, kaluta ngaka ndengehe kusamini Nzaami kubawu? 32Me ngie Nzaami wu Abalayami, Nzaami Izaki, ye Nzaami Yakobi?: " Nzaami ke kawu baata bafua ka, kansi mu diama di baata ba moyo.» 33Mu taangaha kuwi kibuki ki baata maama mana, abayitiki buinghi mu diama di malonghi mande.34Mutaangaha kuwi ba Falisayi ke Yesu wu batshukisi ku basaduse, abesi vukene akende. 35Mosi mukahati bawu kakari, mulonghi misiki, akayantiki ku muhiulu kumu meke: 36« Mulongihi, ki musiki luti mumi siki mia miso?»37Yesu akamu vuritiri : « "Muzolo mfumu Nzaami aka mu mbunu mosi, ye muluzingihi luaka lualuso ye mu ngangaha ka yayiso. 38Wana nde luti mu bumene bunu musiki teete.39Bunu wana wu zori fuanini yi miana wawu : " Muzolo mukuena aka ndengehe wumizolo ngeki beniki." 40Misiki mi mia miolo misiki yi malonghi kulongha ba mibikiri.»41Bukue Falisayi bakari kifulu kimosi, Yesu akaba kiuri. 42A bue luyinini : «Mudiama di Klisto? nde ke muana na » bawu aba vutiri mvutu : « Nde ke muana Daviri.»43Yesu akaba hiuri dikaka : « Mudiama diki pehefe santu kasonghi Daviri, ke katele mfumu ani? mudiama ka simini buabu:" 44Mfumu akamoki ku mfuma ama. " Nieke ku kohoko di me dikitaata, akifulu ki lukumu, yibasa bambeni bange yi basa kutshi mala mange"?»45O Daviri kari wutete kristo, "mfumu ama", : Bunu ki ndengehe muana kakala muana Daviri, wu bongho ki mfumu kiani?» 46Kahata mutu wuleni kuvutulu mvutu. bunu, tuku mukilumu kini, mutu kana mosi kaleni ku mu kiulu diakaka ka.

Chapter 23

1Siki Yesu aka moki ku kibuki yi mi longhi muani. 2Aka moki bambutu ba misiki yi bafalasayi kisala kiawu ku kutela baata misiki mi Moyisi. 3Mana kalu lomi lusala siki lumasa mbisala kaansi kalunaka kâlala bawu diama hâ moki ndinghi kaba yisaka mubisala.4Banatasa baata biziti binene bie pâasi muku nata siki babisa atâana ma hêeme ma bâata. Kansa bakibeniki kaba leneke kunikese kene muleme mosi muki binata. 5Basala mama maba mama muku hâa bâata pasi. Bikutu ku vuata bâata ba bazenghi ma tsonghi bayiki muma nzamana mawu.6Basola bifulu bi peense mumafeti, yi bifulu bimu ngili muma nzô ma Nzaami; 7Yi ma mboti malukumu abafulu bibâata babaso, siki baba tela "Rabi" ku bâata.8Kaansi kalu lene batele " Rabi " diama lue beene baso bibuti. 9Kalu tele mutu mosiki ni tatene tsi mu toto diama lue yi tata mosi we kuzulu. 10Kalu busu ki tele ni milonghi diama lue yi molonghi mosi, Klisto .11Kaansi wuwu mbutu mukaati beene kakala kisari kiene. 12Wu kizangha kafeti mukulumu, wukikulumu ka feti muzanghana.13Kaansi pâasi ku beene bqa mbutu bamisiki yi ba falasayi bâata ba mbi ! lu songhi kimfumu kimazulu ku bâata. Benekibeniki ka lukotoko, si kalu bebese nzili ku baba kôlo ba masala. 14« Kiari ku beene ba mbutu bamisi yi ba falasayi diama lu ziota bimi bimi bi ba keete ba keete ba firi baya kala.» 15Kiari ku beene bambutu bamisiki yaba falasayi lulengha tsi yayiso diama di ku dinghi munzensi hô lumu bonghi alumu kumisi mutu bilunghû kulutu beene kibeniki.16Kiari ku beene lunata bâata bamese kafua lumoka ni wunu wudi ndefe mu nzô Nzaami kakasari kimiki. Wunu wudi ndefe mu wolo Nzaami uzinghini mu ndefe yani. 17Baata bafi mese ! yi woloyi nzô Nzaami kii biluti? wolo disari kimi kisantu diama di busi mu nzô Nzaami.18Wu di nddefe amese bayokola Nzaami mbeke kakasari kimiki kaansi wunu di ndefe mu nzimi yi tuki ameseke wu zinghimi mu ndefe yani. 19Beene lue mese mafua kii bie bi nene makaba tomese kumu hâa mbeke makaba?20Mutu ndeso wu dia ndefe diama di mese ma Nzaami kadia, yi wu dia ndefe mu diama dimese yi bimibie ataana. 21Siki baba dia ndefe mudiama di nzô Nzaami badiamu diama di nzô Nzaami yi baba ku nzo Nzaami. 22Siki babadia ndefe mudiama dizulu badia mudiama diki mfumu ki Nzaami yi bâata baba nieka azulu di ki mfumu.23Kiari beene ba mbutu ba misikiyi ba falasayi diama lumuhâa Nzaami kitini ki kumu yi muana dimeme di mboti kaansi luvilikina ku kôono zitisi misiki mi mfunu (Kusamasa, ku batala lukuiki) bie bi mi bifuani muku kôono vilikini : 24Baata bafi mese lukatala lubu mu masa makunua kaansi luminawu mbisi nene batela ni chameu.2526Kiari ka beene ba mbutu ba misi yi ba falasayi baata ba mapia lusukula kunzili mokobo yi malongho kaansi mambunu mene ma furiki yi mapia yi nzala mbi. Mu falasayi mese mafua sukulu teeti mukâati longho yi kôopo kuni kunzili siki kusu kumu.27Kiari ku beene ba mbutu bamisi yi bafalasayi yi baata ba mpia. lue boso ma piene ma hâa moyo ku nzili, kaansi mu kaati mafuriki yi baata bafuayi bimi bi mbi. 28Mu tiini mosi beene siki lulemesa baata kunzili kaansi mu kaati lue tibii yi mapia yi bifu bi mbi.29Kiari ku beene ba mbutu ba misiki yi bafalasayi yi baata ba mapia ! diama lutungha mapieme mamibikiri yi ku yiliki mapieme bu mbuti. 30Lumoka : « hô tukari mutaangha ba kaka beete katu kâa vukene baka mu diama di ku hôno mi bikiri.» 31Siki lu hee ki banghi beneki beniki mi lue baana ba mutu wu hôoni mibikiri.32Bunu lumanasa kisala kasari ba kaata beene. 33Banioko bambi lue kana di masawu, kii ndenghe lulene tiini kusamasama ku bilunghii?34Dini diama tala yi lufiri mubikiri, bâata ba ngangha yi ba mbutu ba misiki. Ba lu hôno baluloso baba kaka. Siki ba feti lube yi ku lukulu lue hâata dikaka. 35Baana yi kulumuku mu menghe ma beene baso lukôono zaya mambi matiakini atsi mutoto. Tuku menghe ma Abel mutu mboti, yi kunu menghe ma Zachari, muana Barachi, lu hôni yi amese. 36Mu ma kieriki yilusami mama ma mamaso mafeti salama ku mbanayi.37Ye tusaleme, yelusame kaala kuayiku sami wu vuku baana baka boso buku vuka tsusu ku tsi ma hêeme mani kaansi kawu fuanisi mana. 38Luta mango mene siki ma lolosomo. 39Diama yi lusamini kalu busu mbonoko yi kunu lomoko : « Ka samamaka wunu wu kuisi muzi di Yesu.»

Chapter 24

1Yesu bu ka tuki mu nzô Nzaami ye akeni. Milongiki miani a mi puseni ku kwe nde muku kebese diama di ntununu nzô Nzaami. 2Kaasni nde kaba vutiri mvutu bwabu : « Ka lumoni ki bimi bi bia biso? mu kieri me i lu mokini, kahata tari di sala ata ana didi kaba di kuhunu bwa.»3A ke nieke a zulu di lâama di miti mi Olive, milongoki miani a muisi ku kwe nde mu kitsweke ye ku mulomo : « Tu mokono-beete ki taangha bimi bini (mama-mana) bi kwisi. Kihi bidimi bisalama mu ku vutuku ku nge ye mama ma sôongo tsuku yi tsi mutoto?.» 4Yesu aka ba vutiri mvutu vo : « Lukebe, ye vo mutu mosi ka lu uhunu.» 5Diama ba bengi sa bese mu zini di me ku moko vo : « Me ngie Klisto,» Ye baata bengi saa ba vili nzili.6Beene sa luwa zimviti ye tsanga zizi mviti; ka luteke-teke moyo ko, diama bimi bimi to mama mana ma fwete kwisi, kaansi ku kala tsuku ku. 7Diama tsi mosi ifwete nuanasa tsi i kaka, ye kimfumu kini yi ki mfumu ki kaka. Ku kala inzala yi ku nikene ku mutoto bibingi 8Kaansi bwabunu kwe luyantiki lwe boonso pâasi ba buta mwana.9Dikaka sa ba luyekele muku lutungusu yi kulu gogono. bikolo ( makana) mamaso sa bilu yini mu diama di zini di me. 10Baata ba bengi baata ma kia muku bwa. Sa ba kiyinisini bayi-bawu ye baba yi baba bana wu. 11Ba sakiri ba mapia sa batuku ba bengi ye ku uhumu baata beengi.12Bunu ku kuuhunu zaya ku lulutu, luzolo ku baata lu kaka taka. 13Kaansi konso mutu simi lu kwikili, i kumu tsuku saa ka uhuluku. 14Bunu tsanga mboti iki mfumu sa i longomo mu tsi mutini, muku taa kimbangi ku bikolo bia biso. Kunimi ngâa i kwisi tsuku.15Idini, buku lu mono mbi yi kulutu i ku dili ka moki musakiri Danieri u terimi a kifulu ki ki santa, 16Vo baata ba be ku tsi yuda ba tini ku malama, 17Vo mutu we ataana muluri nzô kaka kulumu kuku mu nzwa'ani muku boongo koonso kimi, 18Ye vo koonso mutu we ku biala kakavutuku ku mu kwe boongo muzaka'ani.19Kiari ku ba kehete ba bivumu yi baba nuika wu bana muki lumu kini. 20Lu sama mukusa vo kutini kwene ka ku kala mu mvulu ku, keti ki lumu ki lumingi. 21Diama kutungusu ku pâasi ku kala ku nene kulu kwe kaku mana kala ka tuku ku yantaka ku tsi yi lele ki, kaku mana kala ka. 22Gôho bilumi bini ka bikari bi kufi, kahata mutu u uhuluku, kaansi mudiama baata ba sorimi, bilumu bini bi kala bi ku fumu.23Bunu gôho mutu u lu mokini : « tala Klisto nde ke gôha-gôha, ka'ani Klisto ke kwakuna ana wu, k mlumu kuwikili ki. 24Diama ba klisto ba mbi ye misakiri mi mbi sa muisi yi sabasala bidimi bi nene ye bima nga, mui ku katala kibeni baba sorimi. 25Lu tala, me ilu mokini ndumi.»26Gôho ba lu mokini vo : «Lu tala, Klisto ke ku tseke yumu, ka lwene ke, keti ba moki nde ke ku suku di luti, ka lu kuikili ki. 27Boonso mutsieme temiki ku lweke lu tsi, idini ku kala ku kwisi ku mwana mutu. 28Kifulu kwe ba mbisi bafwa, ba mbeme ba kala gâhana gâgana.29Kieriki nimi bilumu bi pâasi, tahanga kakiti pihibi, ngahoni ka vivirisi mu teme, ba mbwetete ba bwa-bwa ku zulu yi ngolo ya yiso ye ku zulu ikwisi bwa-bwa.30Bunu sa ku monoko kidimi ki mwana mutu ku zulu yi makana mamaso me a tsi mutoto sa madili. sa ba mono mwana mutu ukwisi mu matuti ku zulu yi ngolo ye lukumu lu nene. 31Muku wisikini ku tulumbete, nde sa ka tumu ba wanzio muku vukusu baba sorimi mu mipepe miyia, ku ndaama tsuku zulu i kunu ndaama i kaka.32Lu baka di longi di figi gôgo vo ma pahani ma yeri ye masi makaya, luzaya vo mbangana ka ye taama ka. 33Ki tese kimosi, oo beene lumoni mamama mamaso, sa luzaya vo nde ke a ta mwele nzô.34Mu kieriki me i lu mokini, kaansi baata yi ka ilutu ku vo mama-ma ma kuhunu lungu. 35Zulu yi mutoto bilulutu, kaansi mama-ma me ka malutu ku kaani fioti.36Kaansi di ku tari kilumu yi tahanga, kâhata mutu zayi, kaani ba wanzio ku mazulu, kaani muana, kaansi taata nde kaka zayi.37Boonso mu bilumu bi Nowe, ibunu ku kala ku kwisi ku mwana mutu. 38Diama, boonso bu ku kari bilumu bi kizala ki masa baata ba diwu, ba kweri wu ye ku kwerisi wu bana bawu baba kehete yi baba ba yakala ikuhunu kilumu kakoti Nowe mu nzasa. 39Bazayi kimi ki ti ikilumu ku yisi kizala ki masa ki ba nati. Ibunu siki ku kala kukwisi ku mwana mutu.40Gôho baata bolo ba kala ku kiala, mosi ba mu nanata, ye u mosi ka sasala. 41Ba kehete bolo ba kala ba tutu mu kisi mosi ba mu nanata, u mosi kasasala. 42Lu kebe yi lu lwenge, diama ka luzayi kilumu ka monoko mfumu.43Kaansi luzaya vo gôho mukwa nzô ka u zaya taanga ka kuisi mwifi, nde ka fuete kala u yilimi ye nde kaka lene yekeke nzwa'ani i yibimi. 44Idini beene siki lu fuete yilimi, diama mwana mutu ka kwisi mu taanga i kuhunu za yi kini.45Na we kisari ki mboti ye ndwenge vo mfumu ani u mu si ku nzwa'ani mu ku mu âha bidia mu taanga mboti? 46Lusakamana lukala ku ki sari kini gôho mfumu'ani wisi muwanese u liriki mese buka kwisi tulu. 47Mu kieriki me i lu mokini vo mfumu wunu ka fwete mu gâha ki yeke kia kiso ki nzwa'ani ku kisari kini ki mboti.48Kaansi gôho kisari kini ki mbi uki mokini nde kibeni ki : « Mfumu me kaka kwisi bu twe bu ku.» 49Ye yantiki ku beete bisari bi kaka, yi ku dia yi ku nwa yi baba kola malafu ma mengi, 50Mfumu kisari kini ka kwisi kilumu ki kie kisari kini ka zayi ki ye taanga ye nde kou malafi. 51Mfumu kisala ka musaa mu bitini yi ku mu gâha kitumu kiani boonso ku baata ba mapia, ku kala bidili yi ku kwetese mene.

Chapter 25

1Luwa, kli ndenge baata ba koto mu kimfumu kimazulu ku kari gaha mukinsi a longo, bana baba kehete ba kumi, ba muini bau ga moko, beni beyama yakala wu ufuete kuele. 2Na kati bau, batana bakari ingangah, batana bakari mazobo. 3Kaansi mazobo banati ba muini ba nkata masi gaha ba sisi. 4Baba nganga banati ba muni yi masi mau.5Bonso ba nangie mukutuki, baata gaha ba lemi, ye ba yantiki muku leke. 6Kaansi mu miri mi pipi gaha ba wui ku booko ku mutu «Lutale ya kala wusi, lue muyama.»7Idini baana baba ndumu babaso, beni yega muini muku bayama. 8Bana baba kehete baba mazolo, ba yantiki kulomo ku baba nga nganga « Lutugah masi mama beene, beete muini mbau ifié.» 9Bana baba kehete baba nganga basamini : « Bonso bukue, masi ha me mengih ke, mu diama di beene, lue lua sumu makaka mu diama di beni ki beni.»10Bu bayini wu, muku sumu masi yakala ukuisi pusene kaka baba kari ba yilimi ba vukini ku mosi inde mu nzo feti ga bakangi nzô nsabi. 11Ka tamaka kiviki ye kutele : « Mulongi vili ki viki mu diama di beete.» 12Aka ba gehe mvutu, "Mu makieriki, ka yiluzayi ki."» 13Luhaka ba yilimi diama ka tuzayi kilumu ku.14Sa kukala bonso mutu mosi uzori ke ku nsi hatuki bungangi, ka fuete sisis ki muama kia kiso ku bana ba kisala. 15Wumosi gaha kati bau, u mugeh, mafumu mole manzimi, wu mosi, mafumu mole, wu mosi, funu di mosi konso mutu ka mugehe mu ngol'ani. Ku nimi tata wu, gaha keni ku si katuki. 16Kantama yingihi, wu bongi matana, gaha ka yiki matana dikaka.1718Wu longi mafunu molo, gaha kayiki molo. Kaansi wu u bongi funu di mosi ake timi bulu akasiki mu si aka sueki nzimi mfumu ani.19Mu tangaha kayesi mfumu kisala, konso mutu ka samana bue ka gaka samini. 20Wu bongi mafunu matana, vutiri matana makaka ku nimi ga ka samini. 21Mulongi'ani : « Bu mbote musari. Sa ikuga bingi koto mu kiese ki mfumu aka.»22Musari uka gihi mafunu molo, vutiri molo tala mfumu molo ngiki ga ntana.» 23Mulongi to mfumu kisala samini : « Bu mboté musari mbote ! ukari umbote mu kiki nkeke koti mu kiese ki mfumu aka.» Musari wu ubongi funu di mosi samini : « Molongi nzayi vo nge mutu ngansi ye mama kuku buingi.»24Musari wu ubongi funu di mosi samini « Molongi nzayi vo nge mutu ngasi ye mama kulu bungi. 25Ukatala ku kono kunu sa iku ga bimi bingi nge mantata mengi idini ye sueka nzimi nge mu nsi mutoto tala nzima aka ayi. »26Kansi mfumu'ani kasamini: «We yi ngansi yemolo kisala nge nzayi, me ibaka mu ikono kunu 27U nkakatalaka nzimi me, unata, yi kunu vutuku nga nzimi me yi musene gaha ntana.»28Lu zioto funu di nzimi yini, lugaha ku nga mafumu kumi (10). 29Luga ku nde mu diama mutu we ibimi bingi, saba muyiki bingi wu koni ibau, sa tu zioto kani kimi ki mosi, kasala kia ka. 30Luloso misari mi kono bisala ku nzili ku ku kala bidili yi kuetese yi mene.31Mu tanga ka kuisi muana mutu, ye keme yi ki mfumu ki mazulu sa ka nieke zakiti kiani ki kimfumu. 32Baata babaso sa bafuluku ku ndumi ani sa ka yantiki ku solo baata mosi, ye bakaka ba memi yi ba komo. 33Sa ka sa ma meme ku koko diki tata ba komo ku koko di kimama.34Mfumu sa kasamana ku ma meme meku ki tata : « Luisi beene lue ba sakumunu ku tata lu bongi kimfumu ki mazulu. Luyantiki kuyitimi tuku ki yantikili ki nza.» 35Ikakari inzala lu pi ku dia, ikari inzala ku nua, lu pe ku nua ikari munzense lu mbongi. 36« Kari ki kongo, lumviki ikari ye malari lu nsadisi ikari mu boloko, luyisi ntala.»37Baata ba mboti a ba gehe mvutu : « Ki taangaha tuku moni, kari tuku gehe bimi bikudia, bu ukari nge inzala?. Bu kooni ku nua, kari tu ku ge masa? 38Mu tanga kari mu nzese, tuku yami? 39Ukari yi malari tu kusarisi? ukari mu boloko tufisi kutala?» 40« Mfumu gehe mvutu " Mamaso lusari beene ku wu we wu keeke buingi, lusari ma kukue me.»41Ka samini ku babakari ku koko diki mama : « Lukataka kyu ndumi me, lufua lu kono suku, luyirimi mu diama di satana yi baata bani, 42Diama ikari nzala, lu peke bimi bikudia ilari inzala masa, ka lu pe masaka ikari ku boloko, ka lu tari kiikari mu zense, ka lu ngiami ki. Ikari mu zennse, kalu ngiami ki. 43« Ikari mu nzense mu zense ka lu ngiami ki, inkoni milili, lu pe milele ke. ka lu ngirikiki.»44Ba gehe mvutu ye ba samini : « A mfumu mu tanga tu ku moni : nzala, ngala masa, ki kongo, mu boloko, mu zense, tu ku yami ki?» 45Aka bavutiri : « Mu makieriki ilusamini, malu kono sala bine ku wu luti ki muana kalusari ki ku ngie meke.» 46Beene lufuete kue ku pasi, baata ba mboti ba baka luzingihi lu mvulu yi mvulu.»

Chapter 26

1Mutanga ka mnisi Yesu malisu kuli mani, gakasameni ku miyekuri miani : 2«Luzaya mukinsi a pake aka fuani ku nimi bilumu biolo, muana mutu ka fuete tekeme ye ba muga ku baata ba pe, ba mukomo ga muti.»3Ba nganga Nzaami yi ba mbutu baba yuda ga be kutukunu ku nzô kayifi, mbutu banganga Nzaami. 4Ba wuisiba mukangaha Yesu, ku nimi ba mugono. 5Kingi, gaha ba moni, bolo tu mukangi mu kilumu ki fêti, ka mboti ki, diama baata ka bese ngansi.6Kilumu kini, Yesu kakari ku betani ku nzô Simoni, mutu mosi ukari yi malari ma maba. 7Mukehete mosi gaha kesi gaha kua Yesu yi mututu basari mu tari, utebi yi maftu ma malasi gah kesi wana Yesu nieki, umu pakiri mawu, gaha tana mutuee, muntanga ba nieki mukudia malasi makari intala yingi. 8Mi yekuri buba moni bua bunu gaha besi ngansi, " Bue ubebisi malasi buabunu " malasi ma fuani bateke mu ntala yingi nge ubebisi ku baata ba pama. 9Bufuani ba mateke ba gaha nzimi ku baata bakeriri.10Yesu kari uzaya mamaso baya zonsa bau abasamini, mu diama di ki lumutungisi mama wu? Diama kasari ku me, di mboti. 11Baata bakeriri, bulu kala bawu tangaha ya iso. Kaansi, me inieke ibene tanga ya isoko.12Boonso buka tiamini malasi, kasari bu mboti, mu diama di kuyiriki niti me bilumu diama kusari bieti ba nziki. 13Ilusamini buabu . Bifulu bia biso bayantiki ku sakala sanga yi, ba fuete zonsolo diama disari mama wu mu si ya iso. Ye ba fuete yinila mama wu.14Mu tanga yeni, mosi mu nkati ba kumi izole zini diani Yuda sikariota, akeni ku ba mfumu ba nganga Nzaami. 15Gahaka bayuri : «Ki kimi lu pa, goho yilu yehe Yesu a moko, mene?» Bawu gaha ba tangi bibene makumatata (30) bi nzimi, gaha ba muge. 16Tuku kilumu kini Yudasi gahaka yantiki ku dingihi nzili ka teke Yesu ku moko mabau.17Kilumu ki teti ki mapa ma kona ku vini bayekuri besi yulu Yesu : «Akue ukue lama nge bimi bifeti bubungi bi paki?» 18Nde aka bavutiri : " Lue ku vilu ku nzô songoli lumu samana : "Mulongi kasamini ntanga ifuani mu diama dime idia fêti dilutu mu nzô yi nge, me ye milongoki mime.»"» 19Milongiki gaha misari bonso bukasamini mulongi, balami bimi bi Paki.20Kokili bu iyisi, gaha ba nieki ga mese babaso ye milongoki. 21Mu tanga ba dû, aka samini : « Mu makieriki yilusamini ga kati beete iwu teke me.» 22Babaso bakari ku kiari, ga ba yantiki ku kiyulu : « A mfumu me?.»23Wuba samini : « Wonso ututene koko ime mulongo mu bimi butu dii nde wana uteke. 24Muana mutu, sake, lonso bu matonimi mu diama di nde. Kaansi, kiari ku wu uteke muana mutu ! Bulutu mbote, mutu wunu, kakabutukuku.» 25Yudasi zori ka muteke aka musamini : « Mulongi usamini ku me?» Wu myu gehe mvutu : « Wu ki samini nge kibeniki.»26Buba duiwu, gaha kabongi di pa, ga ka dibonini, akazengi gaka digehe ku milongoki aka basamini : « Luboongo, ludia yayi niti me.»27Gaha kabongi kopo akadi b onini, ga ka ba gehe u basamini : «Lunua beene baso; 28Mama menge ma me, mama nguisene hyi beene mu diama di ku dodokolo masumu mene. 29Kaansi yilusamini yi nua dikaka ka kopo di divinu yikunu vutukulu i beene mu mutoto pawu ki mfumu ki tata'ame.»30Buba yimi muhui, abeni kulaama di olivi. 31Bunu Yesu kaba mokini : «Lutsu-tsu nunu kohokolo diama masonimi : "Ihono thuerisi, ma meme ma masa mati-tia kene. 32Kaansi, mutangaha yifutumuku, iokala mutu mutu teete ku galileyi.»33Kaansi Pieri aka mu mokini : « Kana ba baso ba kususununu, me yiku sununu.» 34Yesu aka mumokini : « Ikusamene makieriki, pihipi lele, Andumi ku kiahâ kumu, uthunumikakala mi tata.» 35Pieri aka moki : « Tsa yifua inge, yi kutunuku.» yi balangihi ba baso bamoki bunubuana.36Bunu Yesu aka banaqti kuki fulu bateri ge thsemane aka moki kuba longi :« Lunieke aha mengia bonono.» 37Kaya bonono yi Pieri yi bana boloi ba Zebedée, mbala mosi akawi kiari yi pahasi kumb unu. 38Bunu, akaba mokini : «Mbunu meyi furiki yikiari, wu zayantiki ifi. Lukalaha, lu tahala.»39Aka puseni andumi, aka fukimi, lusé mutsi akayantiki ku bonono : « Tata Nzaami, hôzori, kahatala kopo di pahasi ! kaansi kusalaka ndengehe nzarime, sala buzayi nge.» 40Kumanimi aka vutiki kukue balongihi, kese ba wanabaleki aka moki kuwe Pieri : « Kihi ndenge, mudiama diki hi lusutahalakame tsa mutangaha tsuku. 41Kalu le keke yi ku bonono kalu buakamuku mekeme ki pehefe kie kimboti kaansi niti ye yimbi.»42Nde aka kati fioti ku umu i zori ye ku samana yi ku moko vo : « Taata, goho kufuani vo kobo di dikataka me me ka yi di nuaka vo luzolo luaka lusalama.» 43Nde aka vutiki di kaka aki vulu ku kari milongoki miani ye ka wanisi ba leki wu, diama mese mawu makari furiki wu yi ziti di kili. 44Bunu nde aka ba sisi di kaka ye aka taniki fioti. Nde aka samini kâhala yi taat yi ku moko mama mana mamana45Bunu lani, Yesu aka vutiki ku kari mitongo ki miani ye aka ba mokini : « Luleke beene di kaka? tala taanga buyisi ye mwana mutu kabimi ku moko ma baata ba masumu. 46Lu teme beene, twene tu kataka gâha gâha, mutu u kahabi ke gâhaka mbele.»47Buka zonsi di kaka, Yudasi, mosi u kumi izolo, a kesi tulu. Ki buki ki baata ki tuki ku kwe ba nganga Nzaami yi ba mbutu baba Yuda abesi tulu i nde. bayisi yi ma mbele yi miti. 48Mutu u teki Yesu kari gêhe kidimi ku kwe ba wu vo : « Mutu i yama me, nde, lu mu baka.»49Mu mbala mosi, nde akesi ku kwe Yesu ye aka moki : «Mboti mfumu !» yi ku mu beze. 50Yesu aka mu mokini : «Mukwene, sala ma wisiri mu kusala.» Bunu abesi, bamu si moko Yesu ye aba mukangi.51Tala, mosi ye baba kari yi Yesu aka zaangini koko, aka beni mbele'ani ka zeengi kisari ki mbutu ba nganga Nzaami ye kumu zeenge kutu. 52Abunu, Yesu aka mu mokini : « Vutulu mbele aka akifulu kiawu, diama baata babaso ba salala mbele muku fwa baata, bawu siki ba fwa mu mbele. 53Yinini nge vo me lene tsa i tele taat'ama ka fuili ku lu bibuki kumi i biolo bi bamiri baba wanzio? 54Kaansi ki mutini bi sono bilungu, mu ku sa vo bwabu ku fwana?»55Munu taanga yini, Yesu aka moki ku ki buki ki baata : «Beene luesi yi miti yi mambele muku kahanga boonso mwifi? me ikari bilumu biabiso ndieki wu mu nzô Nzaami yi ku sakala tsanga Nzaami ye beene me kalu mbaki ki. 56Mamaso masarimi bonso bu ba sakiri ba soniki ba nganga Nzaami.» Idini, miyekuri mia meso, ga ba musisi, ga batini.57Babamu kangi Yesu gaha ba munati ku kue Kaïfe mfumu ba nganga Nzaami, mifarisi ye ba kengiri bakari babaso gana. 58Pierre ka balanini ku tama ku lupanga lu mfumu ba nganga Nzaami, aka kakoti, ga ka nieki, muku tala, ki ma malutu, gakana.59Banganga Nzaami yi mifarisi, ba dingi wu mitama mu diama di Yesu diama ba mugono. 60Kaba mungi ki kana kukari yi bingumu bingi mu diama diku gunu mapia mu diama di Yesu. Ata ndele, bolo bayisi. 61Dikala ba samini : «Mutu wu ka samini, "mfuani muku buisi nzô lusama yi ku nimi yi itingi ku nimi bilumu bitata. (3)»62Mfumu ba nganga Nzaami terimi u bayuri : « U ga mvutu ke?» ki kisongi wu nge we ku lebele?" 63Yesu bunu ka kieki nepiriti mvuti kata mbutu ba nganga Nzaami moyo wutu samana go nge wu muana Nzaami.» 64Yesu u bavutiri : « U kisamini nge kibeniki.» Kaansi ikusamini zaya u fuete mono muan,a mutu mu matuti, unieki kpoko di ki tata di wu we iki pehefe gaha matuti mazulu.»65Nganga Nzaami aka ngasi milele kakari mu ye aka musamini : « Utu fulumukini, mu diama diki , katu samana dikaka mama? lutala beene luwui, ku fulumuku ku nde? 66Bue lufuni beene?» Bage mvutu : « Mboti kafua.»67Ya ba mukuangi ku luse, ba mubeti yi mambata. 68Ba mu samini : « Sakala fioti na ukubeti nge?»69Pieri kakari a nzili nieki ku nzili mu lupanga muana mukehete mosi wisi mayulu : « Nge bula kari yi Yesu u Galileyi?» 70« Aka wangini, mese ma babaso ngayiki ki biluti uzonsi nge.»71Bu kaluti dikaka ku muele ba tukila, wu kaka ka mu yuri nge nza bulukari yi Yesu? 72Pieri aka musamini mu mukala wu zolo «kayimuzayi ki kete bisio.»73Mu ntanga keke, bakari gana ba musamini Pieri : « Nge bulukari makieriki inde, diama nzonsolo nge kari yi kufunu, nge buluhari.» 74Aka yantiki ku lapa Nzaami kieriki imuzayi ki go me imuzayi, Nzaami ka ndolo, munu tanga yini, nsusu teti a kadiri. 75Pieri baka funi makamu samini Yesu : « Mu nsusu teti nge ufuete mbanga me » « unzayiki mu nsusu ikini ka kokiri ki ungunguangana me kumu tata, akatuki, aka yantiki ku dili ngolo ngolo.

Chapter 27

1Taangaha ku temiki kumu, banga-nga Nzaami yi ba mbutu ba baata a baya tiki ku kaangaha bi fuana mu kusade ba goono Yesu. 2Aba mu zingihi misingihi, aba mu nati abamu taamiki ku ntoli Pilate.3Ibunu Judasi wu teki Yesu bu ka moni Yesu bamukangihi akasobi mbumu a kaba vuteri makumi mataat mabi beene ku wu ba nga-nga Nzaami yi ba mbutu. 4Aka basamini : «Mee daati disumu mukiuteke mengehe makoono saya ki.» Kaansi abamu samini : «maamana matari beete ke maku tari kua, yi maama maka.» 5Ibunu alosi makumi mataat manzim mabi beeno mu nzô Nzaami, akakatiki atuki ake ki zitiki.6Ba nga-nga Nzaami aba bongihi nzim a ba musamini : « » Kue mboti ki tu kotisi nzimi yi bateki mengehe ma mutu musandu di ki tsue kele.» 7Abayatiki ku hinini mudiama di nzim ini, tu sum kiala mu kuziki bazehese. 8Idiaa dine kiala kini bakiteri wu «Kiala ki meengehe» ibeleki.9Imana ma kasakiri Yelemi ama fuanini kasa mini : « Aka bongihi makumi yi taat di nzim bibene, taala bahee baata ba Isayele. 10Idia dine, gaa ba sumi kiala ki mutu usala ma nzunguhu ma tum booso katumi mfumu.»11Butue bu Yesu a ba munati ku mese ma ntotili, butuebu ntotili akamu yufiri «Ngee we ntotolo wu ba Yulu? Yesu a kaba vutiri mvutu : « Nge kibeene ki wu kisamini.» 12Kaansi, abamu funi di ka ku banganga Nzaami yi ba mbutu ka katuhe mvutu ku. 13Butuebu Pilata aka mu samini : « Ngee u wiki maama bayisi kufunu mu diama di nge?» 14Kaaka muhee mvutu ku kaana diaama dimosi yi ntotili akayitiki buingihi.15Baawu bahiri kooso mu kinsi ba feti tu kisi mutu boloko mosi ba feti poono ku baata ba baso. 16Mu tangaha yi ku kari ye mutu boloko mosi ba teri wu Barabasa.17Taangaha ba vu kini wu, Pilata akaba hiuri : «Naa luzori beene yi mu yamene? Baranabasa to Yesu batela de Klisto? 18Kari zayi de bateki Yesu mumbumu mbi. 19Taangaha kanieki ataana kiti ki kusamisi, mu kehet'ani akesi aka musamini : « Ku sala diaama di mosi ki ku mutu wu kazayi kua ni diaamaka, me kari tomono paasi ku ndosi mu diama di mutu wu.»20Ebunu ba mfumu ba banga nga Nzaamiyi ba mbutu zi baata ba longisitlu ki buki ki baata baaboso, batamene ba muyamene Baranabasa ba goono Yesu. 21Ntotolo aka ba wiri : «Naa mu baata ba ba bolo wuluzari beene ba mu yamene.» Abasamini: « aranabasa» 22Pilata aka basamini :«Bue ifeti sala ku Yesu ba telawu Klisto»23Akasamini : «Nki diama di mbi kasari?» Kaansi ba ntomo bookolo buingihi « Lumukoo!» 24Pilata ka moni ndengehe kasala di kaka ka, baata abayatiki ku kuisi ngaasi. Aka bongihi masa a ka suki mooko a mese ma baata ba baaso aka moki : «Mee nzayi diamaka mu meengehe ma mutu wu nkono saya diama lutalete beene ki beneki.»25Baata ba baaso aba mini : «Mengehe mani malana beete ye baana beete.» 26Ibunu, akayamini Baranabasa kaansi a beeti Yesu yi aba mu yekiri mukumuko.27Idine masuda ma ntotolo aba muna ti Yesu kulu paaha lu pilata a katu kisi kibuki kiakiso kibasoda, ba mutala. 28Abamu kateri milele, aba muvuati simasani. 29Aba mu vua ti puu mutue yelu vuala abamusi akoko dikitata aba fukimi andiminde aba yantiki kumu seye yiku musamana : «Mboti mfumu bayuda !»30Aba yantiki kumu tabele bikoosele kumu tabele mate. 31Ku fuemene bi kuitu biani bi mboti, aba munati muiku mu hôno32Buba tuki abamoni mutu mosi zini diani Simoni aba musamini beene yi nde mukusa kanata kulunsu. 33Bubesi tulu aki fulu kimosi batela ni gologoto, disongho « Fua di mutue.» 34Aba mu hée vinu ba vuki yi bilongoho bi kaari Yesu buka meki aka manghi kanuaka.35Bu ba mu hooni kuhui aba kab ini bikutu biani ba bizukumunu kuzulu. 36Kunimi aba nieki hâna bamutala. 37Ku too mu tue wani abasi tari dimosi abasoniki « Yesu wu mfumu ba yuda.»38Befi bolo ba honimi yio nde mosi ku koko diki tata mosi ku kooko diki mama. 39Baba luti bamu balala mu tue. 40Bamu mokono : « Nge wu moki ni wu fetitololo nzô Nzaami mu bi lumu bita awu yi tunghi, ki hulese ngekibeniki ! hô we muana Nzaami kulumuku akulunsi.»41Piili mosi ba mfumu ba misiki yi ba falasayi yi bambutu ba tâama aba moki : 42« Ka hurisi bâata ba kaka ndeki beniki ka besi ki hûleseke ke mfumu yisayele kakulumuku akulusi beete tumu kuikili.43Ka kuikila ku Nzaami, Nzaami ka mu hûlese bu tobu diama kamoka « Ngie muana Nzaami.» 44Siki befi bakari yi nde a ba musamini bunu buana.45Butonu mu taangha sambana yi taanghe vua piibi abui mu nza. 46Mutaangha mosi buabu Yesu aka nghati ngolo siki amoki : « Nzaami'ama, Nzaami'ama buewu ngiekiri?» 47Baba kari ambele bu bawi buana abamoki : «Kateri Eli, Eli...»48Mbala mosi mosi wu bawu aka yetekiri aka bonghi ndama kiana akasi vinu yuibi longho bikâari aklamu hée kanua. 49Bâna bamusamana muyeke ngati Elie wisi mu hulese.» 50Yesu aka nghati dikaka ngolo mu dinghi zulu aka vutiri moyo wari.51Tala milele mi nzô Nzaami ami nghasiki mundama zolo ku taana yi ku baana, mutoto akanikini matari ma toloko. 52Ma pieme amakutiki mani ti ma beenghi ba mboti ma zikimi ama futimiki: 53Aba tuki mu ma Nziama kuni mfutu muku Yesu Abakoti kuyelusaleme kuana baata benghi aba bamoni.54Baba kenghini ma pieme buba moni kutekete kumu totoyi bimi bilu ti aba yantiki kubangha aba moki makeriki mutu wu kakari muana Nzaami. 55Kibuki kiba kehete ba laniYesu tuku Galileyi mu diama kaba hulese bakari hâna hâna batalasiki moko. 56Mu kaati bawu bakari nguri Jaki yi Yosefi Mari di magadala yi nguri Zebele.57Kookolo buyisi mutu mosi kakari mvama darimate bateri Yosefi kakari siki mulonghi Yesu. 58Abesi ku Pilata bamu hulu niti Yesu, bunu Pilata ako basamini bavutulu niti yani.59Zefe aka bongiki niki, akeyi zingihi milele mimboti. Abe sikie ku ma Nziaama ma mboti ma mpaa mpaa, ba tobiri tari. 60Aba kirimine tari aba kangihio ku muele, abawuti kuawu. 61Mari Madiyi ye wu kaka Mari bakari banieki ku sim dima Nziaama.62Kilumu kilani kikari kilumu kikiku yiriki, banganga Nzaami ye ba falasayi aba muzungiki Pitlata. 63Aa, Mfumu beete tukari tu yinini mutini kakari samanawu kimpu mbunu ki goo fi ku nimi bilumu bitaat sa kafutumuku. 64Tumu baata mu ku kehengeene maziaama ku nimi bi lumu bitaat goo kaanta ba ntumu baani sa bisi muzulu, sabasanaana ni : « Futimuki ku ba fua.»65Pilata aka basamini : « Lu toomoke be, lue bentomo tanini ma Nziama.» 66Ibunu, abeeni kusa kidimi mu tari di ba kangihi bulu, mukukaha, gaa basisi basuda mu kutala wu.

Chapter 28

1Bunu kilumu mingihi bu ki hui, mumi suku, Mari wu magadala yi ndoyani abeni dikaka ba tala ma pieheme. 2Bunu mutoto aka nikeni, diama wanzio mfumu Nzaami aka kurimiki ku zulu, akesi yiku katala tari, aka nieki mu tsi :3Ku monokono ku wanzio wunu kukari ku mu tsieme yi bi kuhu tu bi pehemi bonso matutu. 4Ba bakeba aba bangihi, abasi bonso baata bafi.5Wanzio aka moki kubakehete bana : « Kalu bangahaka, diama nzayi lu dingihi Yesu, bahôni basi mu kurunsi. 6Kake hâ kaka kaansi futumiki, bonso buka moki. lusutala aku kari nitaani. 7Lue tiini lua mokono ba longihi bani : « Futumiki kubafua, lutala wukilutiri ki Galileyi nku lumumo-mono.» bunu yilu mokini.»8Ba kehete aba katiki kumapieme muki sasi, ba kari batenimoyo kaansi yikiesi. bayimi muku samene tsangahakuwe ba longhi. 9Bunu, Yesu aba wanii kumoka : «Ngeme mu beene.» bakehete a ba musimi mumala yi kumu kumusu. 10Bunu Yesu akabamoki : «Kalubangahaka, lue-lua moko ku bibutme bese ku galileyi : kuana ba mbombono.»11Mutangaha kuyini ba kehete, bunu, baba keba aba vutiki ku vulu, muku hâ tsangaha ku ba ngangahâ Nzaami mama ma luti. 12Bangangaha Nzaami yi ba mbutu ba vulu, aba vukeni, bawisene abahée baba keba, nzimi yingihi. 13Bunu ababa mokini : « Lumoko buabu : balongihi bani kari besi yiba mvumi mu pihipi, butu kari beete kukili.14Oho Pilate wi mama mana, kabusu luhata bitumu.» 15Bunu, ba purisiaba bongihi nzimi, yi kusala ndengehe ba ba mokini idini disolo dini adi tiakeni ku bayuda tii ikunu lele.16Kansi, ba longiki kumi yi mosi abesi ku Galileyi, atahana lamakaba songihi Yesu. 17Buba mumoni, aba yantiki kumu kumusu, kaansi mosi aka siteme.18Yesu aka puseni, aka moki dikaka : « Kimfu ba pehe kusulun yi atsimu toto. 19Luene, ku baata ba bi kolo, yi muana yipéhefe santu.20Luba longoho bazitisi misiki miamiso ilihee. bunu, ngie ibeene ikunu tsuku mukili.»