Gciriku: Bible for Genesis

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Genesis

11Pamuntango, Karunga kwa shitire liwiru na livu. 2Livu kwa kalire muporongwa. Mundema nagho kwa kalire waungi. Mpepo ya Karunga kayiyunganga pantunda yamema.3Karunga mpo aghambire, "pa Kare rukenu". Makura ukenu a ruya. 4Karunga a mono rukenu, shiruwanawapa. A gaununa, ukenu kumundema. 5Karunga a kughu ukenu ashi "mwi" ano mundema aghu kughu ashi "matiku". Evi kwa kalire ngura-ngura na ngurova. liyuva lya kuhova.6Karunga aghamba, "pakare lime na pakatji kamema, ntani lime lyakuhangura mema atunde kumema. 7Karunga arughana mema nakutapera kulime vya mema ogho akalire kuntji yalime. Ngoli mo vyakalire. 8Karunga a kughu lime ashi "Liwiru". Kwa kalire ngurova na ngura-ngura, liyuva lya uviri.9Karunga aghamba ashi, "tanko mema na liwiru navintje vikukwate pa livango limwe tupu, Makura livu lya kukuta limoneke." Ngoli mo vyakalire. 10Karunga a kughu livu lya kukukuta "Udjuni", ntani mema gha kuponga ashi "mafuta". Avi mono ashi vina wapa.11Karunga aghamba ashi, "pantunda ya livu pamene ntjitwe yira vimenwa vya mbuto na vitondo vya nyango vya kutenda ntanga da nyango dikare munda, kehe shino shikare murudi rwasho." Mo ngoli vyashorokire. 12Udjuni watendire ntjitwe, vimenwa avi tende ntanga damarudi ghado, ntani vitondo avitende nyango na ntanga munda, kunyima yamurudi ghado. Karunga avimoneshi vina wapa. 13Kwakalire ngurova na ngurangura liyuva lya utatu.14Karunga aghamba ashi, "Ukenu ukareko muliwiru mukugaununa mwi kumundema ntani vikare viyivito, vya mayuva na mumwaka. 15Mukare ukenu muliwiru mukutapa rukenu pa livhu. Avi kara ngoli.16Karunga arughana naukenu maviri ghamanene, ukenu waunene aupangere mwi ano ukenu waudidi aupangere matiku. Atende mbungururunka. 17Karunga aditura muliwiru diatapee ukenu pa livu, 18mukupangera mwi na matiku ntani nka na kugaununa mwi ku matiku. Karunga avimono ashi vina wapa. 19Evi kwa kalire ngurova na ngurangura kiyuva lya une.20Karunga aghamba "Mema ghana yura navinamwenyo, ntani nka vidira vituke viyende muwiru vitunde pantunda ya livu munda ya liwiru.'' 21Karunga atende viwungo vyavinene vya mulifuta, shimpenka navinamwenyo navintje kutwara kutwara kumarudi ghavyo. Karunga a vimono ashi vinawapa.22Karunga ava tungikire na kughamba ashi, "Karenu nyango dadingi ntani naku kakuvukitenu, yudenu mema ghamumafuta, vidira viku vukite pantunda ya livu." 23Evino kwakalire ngurova na ngura-ngura, liyuva lya utano.24Karunga aghamba ashi, "Livu ngalitende vianmwenyo, kehe shino kutwara kurudi rwasho, vikorama vya kuweka navininke vya palivhu, kumwe namakorama ghamanene ghapa livu, kehe shino kutwara kurudi rwasho." Mo vyakalire ngoli. 25Karunga arughana vinamwenyo vyavinene vyapantunda ya livu kehe shino kutwara kurudi rwasho, vikorama vyakuweka navyo kumarudi ghavyo ntani navininke vyakaro muntjintwe pantunda ya livu kehe shino kutwara kurudi rwasho. Avi mono ashi vina wapa.26Karunga aghamba ashi, niruwane murume kutwara kulifano lyande, kunyima ya makufano. Varenkite vapitakane pa ntjwi damulifuta, vidira vyamu wiru, vikorama vya kuweka ya livhu nayintje ntani natjintwe oyo ya karo pantunda ya livu. 27Karunga atende mukafumu kutwara kulifano lyendi. Mulifano lyana umwendi amutendire. Mukamali namukafumu ava tendire.28Karunga ava tungiki nakughamba ashi, "Kakarenu nyango yayiwa kumwe na kukuwederera. yudenu udjuni, kiumwe na kughupitakana. Pitakanenu pa ntjwi damulifuta, vidira vyamu wiru, ntani navininke navintje vyayendango pa ntunda ya livu." 29Karunga aghamba ashi, "Kengenu, namupa vininke navintje vimwenwa vyamu yangu wantanga ovyo vyakaro pantunda yalivu nayintje, ntani kehe shino shitondo na nyango osho shakaro na ntanga munda yasho. Ngavi kara ndya kukwenu.30Ku kehe vishitwa vyavinene vyapa livu, kukehe shidira shamuwiru, ntani kehe vino vyakaro muntjitwe yamu udjuni, ntani kukehe shino shishitwa shakaro naliparu lyakushetera nina tapa vimwenwa vya shinamahako vya ndya. Mo vya kalire. 31Karunga a monine vininke ovyo a rughanine. Vyawapire. Kwakalire ngurova na ngurangura, liyuva lya u ntayimwe.
21Makura liwiru nalivhu avipu kuvishita, ntani vinamwenyo navintje vyayudamo. 2Muliyuvha lyaghuntambiri Karunga ayahulita virughana vyendi ovyo aruwanine ntani ghapwiyumuka momo muliyuvha lyaghuntambiri kuviruwana vyendi navintje. 3Karunga atungiki liyuva lyaghuntambiri kumwe nakulipongora, mukondashi mumwalyo mo ghapwiyumukire kuvirughana vyendi navintje ovyo ghaminine mulishito lyendi.4Ovino mbyo vishorokwa vyakuhamena kuliwiru nalivhu, opo vayishitire muliyuva linya ashitire Hompa Karunga livhu naliwiru. 5Kapi pakalire wiya pantunda yalivhu, ntani kundereko shimenwa shamulifuva osho mukonda Karunga kapi apangitire mvhura yiroke pantunda yalivhu, ntaninka kapi pakalire murwana wakulima. 6Ano ngoli lime aliyeruka likanduke pantunda yalivhu kumwe nakuyatekera livhu nalintje.7Hompa Karunga aghungu murwana kumbundu yalivhu, nko kumufudira munku mumayuru munku wamwenyo ntani akalire muntu unya munamwenyo. 8Hompa Karunga akunu shipata kwara kuupumeyuva, muEdeni, munya mo ghatulire muntu ghunya ghaghungire.9Pantunda yalivhu Hompa Karuna ashita kehe shitondo shimene shakuhafita pakushitamona ntani nauwa wandya. Ovino vyapakelilire na shitondo shamwenyo osho shakaliro mukatji kashipata, ntani nashitondo shaunandunge wauwa naghuwaudona. 10Mukuro aghutundiliri kuEden ghuyatekere shipata. Kutunda opo aghukugaunuka adiyakara dimukuro ne.11Lidina lyamukuro wakuhova ngo Pishoni. Ngo wapupango mulivango nalintje lya Havilah, oko kwakaro ngorondo. 12Ngorondo dakulivango linya diwa. Kwakarako nako namawe ghamwe ghamulyo.13Lidina lyamukuro wauviri ngoGihoni. Oghuno kwapupanga mulivango nalintje lyaCushi. 14Lidina lyamukuro wautatu ngo Tigrisi, ano wawo kupupanga upumeyuva waAhuru. Waune ngo Eufratesi.15Hompa Karunga aghupu muntu unya nko kumutura mushioata shaEdeni ashiruwane kumwe nakushipakera mbili. 16Hompa Karunga atapa shipango kwa muntu unya shinakughambo ashi, "Kukehe shitondo shamushipata kuvura ulye nalimanguruko. 17Ano ngoli kushitondo shaunandunge naghuwa naudona nakulyakoshi. Olyo liyuva ngaulyako, vyaushiri ngaufa."18Makura Hompa Karunga aghamba ashi, "Kapishi viwa ashi mukafumu mukukara pantjendi. Kunimurenkera muvateli wamuwa kukwendi." 19Kutunda kulivhu Hompa Karunga aghungu kehe shikorama shamulivango kumwe navidira vyamuliwiru. Makura aviyita kwamuntu unya ayavikenge ashi vinke avura kuviruka. Ano ngoli mukafumu atapa lidina kukehe shishitwa momo ashitwenyine ndyo lidina lyasho ndyolyo . 20Mukafumu unya nko kuruka madina vimuna navintje, kuvidira navintje vyamuliwiru ntani kukehe shikashama shapantunda yalivhu pamukafumu mwene kapi awanine muvateli wamuwa kukwendi.21Hompa Karunga atapa turo twakurarerera kumukafumu ghunya mpo aralire mukafumu Hompa Karunga aghupu rupati rumwe rwamukafumu unya kumwe nakuwapeka panyama opo gharughupilire. 22Narupati runya aghupire Hompa Karunga kwamukafumu, aghungiteko mukamali nko kumuyita kwamukafumu unya. 23Mukafumu aghamba ashi, "Ruvede runo oghuno kuna muhungita kuvifupa vyande kumwe narutu rwarutu rwande. Kurumutwenyashi mukamali, mukondashi kwamughupa kwamukafumu."24Mbyovoshi mukafumu ngakashuva vashe navawina, ngakakukwatakana namukamali wendi, ntaninka ngavakakara rutu rumwe. 25Navantje kwakalire muhere-here, mukafumu namukamali wendi, ano ngoli kapi vakufire ntjoni.
31Ano liyoka kwa kalire namandunge kupitakana vikashama navintje ashitire Hompa Karunga. Alipura mukamali "Vyaushiri Karunga aghambo ashi, mwasha lyanga kwa kehe shitondo shamushipata?" 2Mukamali aghamba kuliyoka, "Kuvhura tulye kukehe nyango yakushitondo shamuno mushipata, 3ano ngoli vyakuhamena nyango yayimango kushitondo osho shakaro pakatji kashipata, Karunga aghambo, nakulyakoshi, ntani nakugumakoshi, ndi kufa."4Liyoka alitantere mukamali, "Kapi ngamufa. 5Karunga aviyivashi liyuva mantjo ghenu ngagha pahuka, ntani ngamukaranka yira Karunga, ngamuyiva uwa na udona." 6Opo amonine mukamali shitondo shawapera kukara ndya, ntani kushimona mo shina wapa, shitondo sho kwa fuupa mukurenkita umwe akotoke pandunge, aghupu linyango limwe ali. Aghupu limwe apeko nturaumbo wendi wakaliro naye, naye ali.7Mantjo ghavo navantje agha pahuka, ava dimubururashi muherehere vana kara ava tungu kumwe mahako ghaukuyu vaku vive naumwav. 8Ava yuvhu mushagharo waKarunga wakuyenda mushipata liyuva linatenderere, mukafumu namukamali wendi ava kuhoreke mukutjilitira ashi vashamoneka kwa Hompa Karunga muvitondo vyamushipata.9Hompa Karunga ayita mukafumu na kumupura, "Kuni una hamene?" 10Mukafumu aghamba ashi, "Nakuyuvu mushipata, nakara naghoma, konda muhere-here nakara. Mbyo nakuhorekere naughumwande." 11Karunga aghamba, "Are ankutantero ashi muhere-here unakara? unali kushitondo osho namutantera ashi mwasha lyako ndi?"12Mukafumu aghamba ashi, "Mukamali wampa akare name, ndje anampo linyango lyakushitondo, mbyo nali." 13Hompa Karunga apura mukamali, "Vinke vi unarughana?" Mukamali aghamba, "Liyoka linankongo, mbyo nali".14Hompa Karunga atantere liyoka, "Morwa ove una virughano vino, lifinggo lyoye pantjoye muvimuna navintje navikorama vyapalivhu. Nalipumba lyoye ngaughovanitanga, ntani mbundu ndjongaulyanga mumayuva ghaliparu lyoye nalintje. 15Ngani tura unkore pakatji koye namukamali, napakatji ka ruvaro roye na rwendi. Ngamyona mutwe ghoye, ove ngaumyona shintintinya shendi."16Kwa mukamali aghamba ashi "nganiwederera unene kukora pakuwana mwanuke; ove ngauyuvhu kukora pakuwana vanuke. Ngauhora mukafumu ghoye, ano ngoli ndje ngakupangera."17Kwa Adamu aghamba ashi, "Konda una terere ovyo ana ghamba mukamali ghoye, ntani mbyo unali kushitondo, osho namutantera nakumurondora, kapishi ngamulye,' Mukonda yoye livu kunakulifinga; liparu lyoye nalintje ngauruwana unene ntani ngaulya. 18Ngavi kumenitira miya namushoni, ntani ngaulya vimenwa vyamumafuva. 19Ano mulitjimpa lyoye ngulya ndya, dogoro nkoko ngauvyuka mulivhu, nkoko vakughupa. Konda ove kumbundu watunda, kumbundu nkongauvyuka nka."20Mukafumu aruku mukamali weni lidina lya Eva mukonda ndje akaliro nyokwa wavina monyo navintje. 21Hompa Karunga aruwanene Adamu na mukamali wendi vyuma vyavipapa ava dwateke.22Hompa Karunga atantashi, "Weno muntu anafana yira atwe, anayiva uwa na udona. Mpongolishi weno kapishi vamupulitire atike nalighoko lyendi, aghupe kushitondo shamwenyo, alye, aparuke naruntje nakunaruntje." 23Mpo amutjidire Hompa Karunga atunde mushipata sha Edeni, muka lima livu olyo vamughupa. 24Karunga aghupu mukafumu atunde mushipata, ature Kerubimu kughupume yuvha washipata sha Edeni, na lighonga lya mundiro lya kupirauka kundjira nadintje, litakamite ndjira yaku shitondo sha monyo.
41Mukafumu aviyivhire mukamali wendi Eva ntani akara namarutu maviri ntani ashampuruka Kayini. Aghamba, "Ame nayita mukafumu nalikwatitoko lya Karunga." 2Makura ashampuruka mughunyendi Abeli. Makura Abeli akara muweki wavimuna, ano Kayini kwakalire munandimi.3Kwakalire shirugho shakutapa ndjambo Kayini kwayitire nyango damulivhu ashi ndjambo ya Karunga. 4Uye Abeli, ghuye ayita utanga wavambeli namaghadi. Karunga atambura ndjambo ya Abeli, 5ano ngoli ndjambo ya Kayini kapi ayitambulire. Makura Kayini agarapire unene, ntani ghuye akara nantiye mushipara.6Karunga aghamba kwa Kayini, "Vinke unaarapere ntani vinke unakarere nantiye mushipara? 7Nankeshi uruwane vya uhunga, nove kapi vakutambura ndi? Ano ngoli nangeshi uruwane ovyo vinakaro kapishi muuhunga, ndjo kunakukarere palivero ntani yinashana yikupangere ve, ano ngoli ove unahepa kuyipangera."8Kayini aghamba na Abeli muunyendi. Kwakalire ngoli vavo mulifuva. Kayini akalire nankoko kwa muunyendi makura`amudipaya. 9Makura Karunga aghamba kwa Kayini, "Kuninko muunyoye Abeli?" Ghuye aghamba, "Kapi niyiva. Ame mukungi wamuunyande ndi?"10Karunga aghamba, "Vinke ovyo unarughana? Honde ya muunyoye kuna kundjita kutunda mulivhu. 11Weno kunakukufingilira namulivhu, olyo linagharuko litambure honde ya muunyoye mumaghoko ghoye. 12Opo ngaulima lino livhu, kutunda pano kapi ngauyangura muyangu mwene. Ove ngoli tupu ngaukara wakurenda-renda muno muudjuni.13Kayini aghamba kwa Karunga. "Matengekero ghande manene. 14Mo, weno una ntjida palivhu lino namuntji, weno ame kunikara mulihoramo kushipara shoye. Kuni kara wakurenda-renda pano pantunda ya udjuni, ntani kehe ghuno ngangwano ngandipagha." 15Karunga aghamba kwendi, "Kehe uno ngadipagha Kayini, ngavamuvyutira ruatano naruvili ." Makura Karunga atura shineghedito pa Kayini kehe ghuno wakumuwana kapi vavure kumuhomokera.16Makura Kayini ghatundupo kushipara sha Hompa ntani mushirongo sha Nod, kughupumeyuva wa Edeni. 17Kayini ayivire ashi mukamali wendi ntani mulira akalire. Ghuye ashampuruka Enok. Ghuye adiki shitata nakushiruka Enok lidina lya monendi.18Ano Enok ghuye kwamushampurukilire mu Iradi. Iradi ayakalire sha wa Mehujagheli. Mehujagheli aya kara sha wa Methushagheli. Methushagheli aya kara sha wa Lameki. 19Lameki aya kwara vakamali vaviri. Lidina lyamukamali wendi ghumwe Ada, ntani ghumweya ndje Zila.20Ada ashampuruka Jabali. Ghuye kwakalire sha wa mbovo vakalire mumatende ovo vakalire navimuna. 21Muunyendi lidina lyendi ndje Jubali. Ghuye sha kwakalire ghovo sha ghovo kavavetango marumbendo na mapali. 22Ano ngoli Zila, ghuye kambororanga Tubali-Kayini, nakushambura vikugho na ngoporo. Muunya Tubali-Kayini wamukamali ndje Naghama.2324Lameki aghamba kwamukamali wendi, "Ada na Zila, teghererenu kuliywi lyande; anwe vakamali va Lameki, teghererenu kunkango dande. Ame nadipayire muntu ogho andemekire, mumatighona ogho adunditire. Nangeshi Kayini ngavamuvyutire rukando ntambiri, ghuye Lameki ngavamuvyutira rukando dimurongo ntambiri."25Adamu aviyivire mukamali wendi waronka, ntani ayitanka monarume. Ghuye amuruku ndje Seth ntani nakughamba, "Karunga anampa waro monarume ghumweya anapingidiri mwa Abel, konda Kayini amupondekire." 26Monarume kwamuiyita Seth ntani nakumuruka ashi Enoshi. Paruvede ndorunya vantu vavarekire kukugha lidina lyaKarunga.
51Agha ngo makukwamo gharuvaro rwa Adamu. Liyuva olyo Karunga kwa ungire muntu , kwava ungire kulifano lyendi. 2Mukafumu namukamali ava ungire. A va tungiki makura a va ruku ashi vantu. Opo ava shitire.3Adamu apa a kalire namumwaka 130 a kara sha wamona wamukafumu kulifano lyendi kuruku rwalifano lyendi a muruku Seth. 4A parukire mwaka mafere ntantatu. A yakara sha wavana vavangi vavamati navavakadona. 5Adamu kwa parukire mwaka 930 makura a dohoroka.6Seth apa a kalire namwaka 105, aya kara vashe va Enosh. 7Muruku opo a ya kalire vashe va Enosh, a parukire mwaka 815 makura a ya kara sha wavana vavangi vavamati nava vavakadona. 8Seth a parukire mwaka 912 makura aya dohoroka.9Enosh a aya paruka mwaka dimurongo ntane aya kara vashe va Kenan. 10Muruku opo a ya kalire vashe va Kenan, Enosh a aya parukire mwaka 815. Aya kalire sha wavana vavangi vavamati nava vavakadona. 11Enosh a parukire mwaka 905 makura a dohoroka.12Kenan apa a kalire namwaka, dimurongo ntano nambiri a ya karra vashe va Mahalaleli. 13Muruku opo a ya kalire vasheva Mahaleli, Kenan a parukire mwaka 840. A ya kara sha wavana vavangi vavamati nava vavakadona. 14Kenan kwaparukire mwaka 910 makura aya dohoroka.15Mahaleli kwa parukirere mwaka dimurongo hamboghumwe nantano aya kara vashe va Jaredi. 16Opo a ya kalire vashe va Jaredi, Mahalaleli kwaparukire mwaka 830. A ya kara sha wavana vavangi vavamati nava vavakadona. 17Mahalaleli kwaparukire mwaka 895 makura a ya dihoroka.18Jaredi kwa parukire mwaka lifere nadimurongo hamboghumwe nambiri, a ya kara vashe va Enoch. 19Opo a kalire vashe vaEnoch, a paruka mwaka mafere matano nantantatu. A kara sha wavavana vavangi vavamati navana vavakadona. 20Jaredi kwa parukire mwaka 962 makura a dohoroka.21Enoch kwa parukire mwaka, dimurongo hamboumwe nantano, a ya kara vashe va Methuselah. 22Enoch kwaruwananga naKarunga mwaka mafere matatu kuruku ya kukara vashe vaMethuselah. A ya kara sha wavana vavangi vavamati nava vavakadona. 23Enoch kwaparukire mwaka 365. 24Enoch karughananga naKarunga makura a dohoroka, Karunga a mu ghupu.25Methuselah kwa parukire mwaka 187, a ya kara vashe vaLamech. 26Muruku opo a ya kalire vasheva Lamech, Methuselah kwa parukire mwaka 782. A ya kara sha wavana vavangi vavamati nava vavakadona. 27Methuselah kwa parukire mwaka 969. Makura a dohoroka.28Lamech kwaparukire mwaka 182, a ya kara namonendi, wamumati. 29A va muruku Nowa, nakughamba "Oghuno kwatupako ruvede rwakupwiyumuka kuvirughana vyetu, ntani na tjutju yakumaghoko mukonda yavirughana vyavidito, mukondashi ntundiliro ya hompa oyo a fingire."30Lamech kwaparukire mwaka 595 muruku yakukara vashe va Nowa. A ya kara sha wavana vavangi vavamati nava vavakadona. 31Lamech kwaparukire mwaka 777. Makura adohoroka.32Nowa kwaparukire mwaka mafere matano, a kara vshe vaShemu, Hamu, na Jafet.
61Pashirugho osho vantu kwa valikire kukuvukita mughundjuni ntani vakadona vavo navo ava va shampuruka, 2vana vaKarunga vavamati ava vimono ashi vakadona kwava monilkilire nawa. Ava ku upiri vavene vakamali, kehe uno kutwara ndjegho anahoro umwendi. 3Hompa makura mpo aghambire ashi, "Kapi ngani shuvanka mpepo yande yino yikarere muvantu pana runtje mbyovyoshi vavo vapanyama vavo nka ngavaparuka mwaka 120.4Muma yuvha ngogho akumeho mamuturungu akalireko pa udjuni. Vanavavo vavakamali nava vavakafumu vamuliwiru vavo mapenda akaliro vavo nka kwafumanine kare-kare.5Ano Hompa opo amonine maudona avantu ana vhuka pantunda ya livhu vavo nka vyavidona vana kurughana. 6Karunga makura mpo gha kuvelire kwevi gha ghungire vantu vakare pa ntunda ya livhu, makura mpo akalire narugugho mumutjima wendi.78Makura Karunga a ghamba, "Ngani djonaura vantu navantje ovo nashita muudjuni vantu na vikorama, ntani navinamwenyo vyakughovana palivhu, vidira vya muwiru, konda kuna kukuvera vinke ovyo navi shhitilire. Ano ngoli Nowa a kalire nauhunga kushipara shaKarunga.9Elino ndyo litmwititi lya Nowa. Nowa kwa kalire mukafumu wa uhungami, ntani kapi akalire naundjoni paruvede rwendi. Nowa kwayendire naKarunga. 10Nowa ayakara sha wa vana vatatu vavamati Semu, Hamu na Jafeta.11Pantunda yalivhu kwakalire urunde kushipara sha Karunga, ntani kwayulire nyanya. 12Karunga mpo akengire udjuni, kwa yulire nanyanya, kehe shino shishitwa sho vashitire pa nyama kwa djonawire ndjira davo da pantunda yalivhu.13Karunga mpo arenkire Nowa, "Ame namono ashi ruvede runa tikimo rwakushayekita vishitwa navintje ovyo nashitire pa nyama, kondashi udjuni una yura nanyanya kupitira mumwavo. Awe, nganivadjonawira naUdjuni. 14Wapayikako wato wavitondo. Turamo nkonda ntani kuramburura munda na pantunda. 15Weno mo ngauli pangerera: munaure metera mafere matatu, mumpati metera dimurongo ntano, ntani mumutika metera dimurongo ntatu.16Dikirako ndunda kuwato, ntani makura manitirako metera yimwe kutunda kuwiru ya ntere. Turako livero kuruha rumwe rwa wato ntani turako ndondero yayifupi, yayireko, ntani yimwe yakuyerukilira. 17Tegherera, Ame tantani niyite ruhandjo rwarunene paudjuni, ruyadjonaure vishitwa navintjeya vyamonyo ovyo vyakaro kuntji ya liwiru. Navintjeya viankaro pantunda yalivhu ngavifa.1819Ame kunitura likukwatakano lyande nove. Ngaungena mu wato, nove, ntani navanarume voye, ntani mukamali ghoye, navakamali vavana voye. Ngauperekemo muwato kehe shinamwenyo shanyama, viviri viviri, ngaviparuke nove, shashikadi nashashirume.202122Kehe shidira sharudi narudi, ntani vikorama kutwara rudi narudi, nakehe vinamwenyo vyakughovana palivu rudi na rudi, viviri vya kehe shino ngashiya koye ove ngauviparure. Pongeka ndya kehe dino dakukushuva-shuva dakulya ntani udipungure, kurenkitira ngadikare ndya koye navinamwenyo navintje." Makura, Nowa naye mbyo aruwanine mbyovyo. Kutwara navintjeya ovyo amurawilire Karunga, naye mo ngoli aviruwanine.
71Makura Karunga aghamba na Noah ashi, ''Yiya nove nava kalipata lyoye, muwato mbyo vyoshi nakumono ove tupu muhungami pavantu ava. 2Pavikorama navintje vya kukushuka shimba vikorama ntambiri vya virume ntani ntambiri vya vkadi. Pavikorama va kudira kukushuka, shimba viviri vya virume na vya vikadi. 3Vidira vya kuyendera muwiru, ntambiri vya virume ntani ntambili vya vikadi, mposhi shirughana kehe shikorama na shidira ngavi kuvaratane nka pantunda ya livhu.4Ngapa pita mayuva ntambiri ngani renkita mvhura yiroke palivhu mayuva dimurongo ne ntani matiku dimurongo ne. Ngani djonaura palivhu vina mwenyo navntje ovyo na shita.'' 5Noah aruwana navintje evi amuraulire Karunga.6Opo rwayire ruhandjo palivhu Noah ghuye kwakalire namwaka mafere matano-namwaka umwe. 7Makura Noah, vana vendi, mukamali wendi, na vakamali vavana vendi navantje ava yendi kumwe muwato mukonda ya ruhandjo rwa mema.8Vikorama va kukushuka navikorama vya kudira kukushuka, vidira, navintje vyaku hovana palivhu, 9Viviri viviri, vyavi rume navi vyavikadi, aviya kwa Noah nakuronda muwato, yira momo tupu Noah amutantilire Karunga. 10Apa ghapwire mayuva ntambiri, ruhandjo rwa mema mpo rwa valikire palivhu.11Opo atikire Noah mwaka mafere matano na mwaka umwe, mu mwedi wa uviri, mumwedi ngogho mumayuva murongo na ntambiri, ndyo lyo liyuva, marunone naghantje gha manene gha kuntji agha gharuka, ntani makende gha muliwiru nagho agha gharuka. 12Mvhura ayi vareke kumwe na kuwa palivhu mayuva ronane matiku na mwi.13Muliyuva ndyo lyo Noah na vana vendi, Sem, Ham, na Japhet, na mukamali wendi ntani vakamali vatatu vavana vendi ava rondo muwato. 14Vavo kwa rondire nakehe shikorama sha muwiya kutwara kurudi rwavyo, ntani navimuna kutwara kurudi rwavyo, ntani navikorama vya kughavana, navintje evi vyahovana ngo palivhu kutwara kurudi rwa vyo, ntani navidira kutwara kurudi rwa vyo, kehe shino shishitwa shakaro namavava.15Kehe vishitwa va shita na nyama ovyo vya kaliro na mpepo paru kwayire kwa Noah kumwe nakungena mu wato. 16Vikorama ovyo vya yendiro vya virume na vya vikadi ovyo vashita na nyama, avi ngene yira momo tupu avi muraulire Karunga. Makura Karunga aghara livero kunyima yavo.17Makura ruhandjo aruya pantunda yalivhu ayiroko mayuva dimurongo ne, ntani mema agha vhuka makura wato aghuyeruka. 18Mema mpo ngoli afikilire livhu nalintje, natni liwato ali pupana pantunda ya mema.19Mema agha furu unene ndundu dadinene nadintje adi ngene mumema, liwiru nalintje ali kufiki. 20Mema agha furu kupitakana mpadi murongo na ntano kuwiru do ndundu.21Vinamwenyo navintje vya kaliro palivhu avi fu, vidira, vimuna, vikorama, navishitwa navintje ovyo vya tungiro mu nomora ya yinene, na vantu. 22Vishitwa navintje ovyo vyatungiro palivhu, ovyo kavisheterango munku waliparu kupitira mumayuru, navintje vya fire.23Makura vishitwa navintje ovyo vya kaliro pantunda yalivhu avavi djonaurapo, vantu na vikorama na vikora vya kughavana palivhu na vidira vya muwiru. Navintje avavi djonaura po. Noah tupu navo arondire navo mumwato mbo vahupaliropo. 24Mema mpo akalire palivhu shirugho sha kutika mayuva lifere limwe nadimurongo ntano.
81Karunga a vhuruka Nowa, vikorama navintje vyamuwiya, navimuna navintjee evi vyakaliro kumwe naye mulimuwato. Karunga arenke mpepo yipepe pantunda yalivhu, mema aghavareke kupwilira. 2Marunone ghakuntji na makende ghamuwiru avaghaghara, ntani mvhura ayishagheke. 3Mema aruhandjo aghapwilirir kadidi-kadidi mughudjuni, muruku rwamayuva 150 mema naghantje aghapwiliri naghantje.4Limuwato aliyasheyama mu mwedi wauntambiri, muliyuva lya murongo na ntambiri kumwedi, kundundu ya Aratati. 5Mema mpo atwikilire kupwilira dogoro mu mwedi wa murongo. Muliyuva lya kuhova kumwedi ndungu da ndundu adimoneke.6Muruku rwa mayuva, dimurongone, Nowa apaturura makende akuwato ogho aruwanine. 7Arupwita likorova likatuke nakukavyuka dogoro mema aghapwiliri.8Mpo atumine liputukuwa likakenge mema ntjene anapwiliri mughudjuni, 9ano ngoli liputukuwa kapi lya kawanine livango lyakutembera, alikavyuka mu wato, mukonda mema afikire livhu nalintje. Nowa aghorora lighoko lyendi nakughupa nakulingeneka muli muwato.10Makura ataterereko mayuvha matano na maviri atumukonka liputukuwa. 11Liputukuwa alikavyuka kungurova. Kenga! Mukanwa kalyo kwakaliremo lihako lyaliteke lyaliteke lyaukuyu. Adimburura mema ana pwilirir pa livhu. 12Ataterereko nka matano namaviri, nakutuma nka liputukuwa. Ngoli kapi lya kavyukireko nka kukwendi.13Kwakalire kuviha vya mwaka mafere ntayimwe mumwaka waKuhova, mumwedi wakuhova, muliyuva lya kuhova mpo apwilire mema palivhu nununu. Nowa afikura mbando yakulimuwato akenge pandje, nakumona ashi, palivhu panakukuta. 14Mu mwedi waghuviri, mumayuva dimurongo mburi na ntambiri kumwedi, livhu alikukuta nyweenywe.15Karunga atantere Nowa, 16"Rupuka mu wato, nove, mukamali ghoye, vanarume voye navakamali vavo. 17Rupwita kehe vino vinamwenyo vikare nove-ano vidira na vikorama nevi vyaghovanango palivhu mppshi ngavikakuvhukite nakyuda livhu."18Nowa mpo arupukire navanavendi, mukadendi, na vakadi vavana vendi. 19Kehe shinamwenyo, vyakughovana palivhu, navidira nevi vyakuyenda palivhu, kutwara murudi rwavyo, avi tundu mu wato.20Nowa a dikiri Karunga shidjambero, aghupu vikorama vimwe na vidira aka tapa ndjambo kushidjambero. 21Makura Karunga afumbwiri lidumba lyarupekwa a ghamba mumutjima ashi, "Kapi ngani finga livhu mukonda lya vantu, mpiri ngoli vighayadara vyadimutjima davo vyavidona, kutunda wanuke wavo. ndi ngani djonaurenka vinamwenyo yira momo navirughana. 22Udjuni ngaukare ngoli, ruvede rwakukuna na kuyanguea, upyu na utenda, kwenye na kufu ntani matiku na mwi kapi ngavishagha."
91Karunga kwa shwelilire Nowa navana vendi, aghamba kwavho ashi, ''kuvaratanenu, mukara vavangi muyede livhu. 2Vikorama navintje, vya palivhu na vidira mbyo ngavikaro ndya denu, rambangako na ntjwi da mumukuro. Navintje pakahero kavo navimupa mumaghoko ghenu.3Kehe shino shinamwenyo sha kuyenda ngashi kara ndya denu. Shika momo namupire vitondo vya nyango. Ano ngoli mpindi ngoli namupa navintje. 4Kundereko kulya nyama ya honde, ntundiliro ya mwenyo.5Kuhonde, kehe ghuno ngaghupo unyendi monyo nganimufutita, muutanga wavikorama ngani shitengeka, nganishifutita kehe uno ngaupo unyendi monyo, kuvara kutwara mumadipayo ghoye. 6Mukuwedererako, ogho ngadipayo muntu unyendi, naye muntu ngamudipayo, morwa mwene amughungo afane Karunga. 7Makura anwe, kuvaratanenu muyude livhu kumwe nakukuhanena ghu djuni mudima.8Karunga gha ghamba kwa Nowa na vana vendi vavamati vanya vatatu, ashi, 9''Natura po makukwatakano papenu naruvaro rwenu, navinamwenyo navintje ovyo munakara navyo. 10Vidira, vimuna na vikorama navintje pakahero kavyo vikare mumpangera yenu.''11Nkango dino nakutulitapo makukwatakano nanwe odi nakumutantera ashi, ''Kundereko kapi ngavishoroka nka kudjonaura vinamwenyo na ruhandjo. Nakadidishi ruhandjo ngarudjonaura Udjuni. 12Karunga aghamba ashi, ''Shino ntjo shineghedito na turapo pakatji kenu na me navi namwenyo navinthe pakahero kavyo nashita pandunda yalivhu ovyo munakara navyo, muliparu lyenu nalintje. 13Naturapo likongoro pamaremo, olyo ngali neyedo likukwatakano lya pakatji kande nanwe.14Ngaliya po nganiyita maremo, likongoro ngalimoneka naruvara rwalyo munda yamaremo. 15Muruku rwa kumoneka nganimuyita niyamuvhurukite vitwenyidira ovyo naturapo pakatji kenu na vinamwenyonavintje pakahero kavyo, ruhandjo kundereko kapi ngarumoneka nka ruya djonaure vishitwa vya palivhu.16Likongoro ngalikara mumaremo, ntani lyalyo nganilimo. Mukurenkita nimuvhurukite viturapo vyande vanaruntje pakatji kande navinamwenyo navintje vya palivhu''. 17Karunga aghamba kwa Nowa, ''Shino ntjo shineyedito shavitumbukira ovyo naturapo pakatji kande na vinamwenyo navintje vyapalivhu.18Vana va Nowa vavakafumu ovo vatundiro likuruwato mbo va Shem, Ham, na Japhet. Ham apangere Kanaani. 19Vano vatatu mbo vana vaNowa, kutundapo udjuni aghukuyingipita.20Nowa atameke na ghunandimi wendi mbyo a wedliremo kukunanga na vinyu. 21Mbyo anwinemo vinyu dimwe mpo akorwire. Arara mutende yakudira kufika.2223Ham mwenya Kannani, akenge vashe shintjentja, makura arupuka akatantere ko vaghunyendi. Makura Shem na Jafeti ava ghupu lirwakani ava likutura pamapepe. Ava yendi kangaranyima va ngene mutende, makura avafiki shavo, vavo kapi vapakireko vipara moyovyo shi manashi vakenga shintjentja sha shavo.24Opo arambukire Nowa mumarovhu, awna mashongo kwavyo aruwanine monendi wamukadi kwendi. 25Aghamba ashi, ''Kannaani nayifingi. Ham ngakakare shipika shavaghunyendi mulira lya vo.26Atwikiri kughamba ashi, ''Karunga shwera lirago Shem, vantu vamushirongo shakanani vakare vapika vendi. 27Karunga wande nenepita livango lya Jafeta, ntani renka mundi wendi ukare mutende ya Shem, renka vantu vamu Kanani vakare vipika vyavo.28Muruku rwa ruhandjo Nowa aparuka mwaka mafere matatu na dimurongo ntano. 29Mayuva naghantje gha Nowa aparukire palivhu mafere muvyu na dimurongo ntano ghamwaka, liparu lyendi mpo lyashayilire makura adohoroko.
101Oru ndo ruvaro rwa vana vaNowa, Sema, na Hamu, ntani na Jafeta. Vana vavo vavakafumu ava vaya yitire kunyima ya ruhandjo.2Vana vavakafumu va Jafeti va Gomeri na Magogo na Madayi na Javani na Jubali na Meseki na Tirasi. 3Vana vavakafumu va Gomeri va Ashikenas na Lipati na Togarema. 4Ruvaro rwa Joveni kwa kalire vantu va Elisa, Shipaniya, Kipurusi na Rodesi. 5Vavo kwa kalire na vanyakulya ava va tungire kuntere na pavirudi vya mulifuta, ava mbo ngoli ruvaro rwa Jafeta, va kugaunukire mumarudi na muvirongo kehe yi mbunga kughamba liraka lyava vene.6Vana va Hamu-vavakafumu va kusi na Egipite na Libiya na Kanani. 7Vana vava kafumu va Kusi va Seba na Haviyara na Sabuta na Rama na Sabiteka vana va Rama vavakafumu va Seba na Dedani.8Kusi kwayitire mwanuke wamukafumu Nimuroti, oghu akaliro mpititi wamuhoverera wamune muUdjuni. 9Ghuye nka mukongo wamunene akaliro kushipara sha Hompa. Makura mpo ava tantilire ashi, ''Yira momo akalire Nimuroti, mukongo wamunene kushipara sha Hompa.'' 10Mukutameka kupangera kwendi kwakalire mu Babironi, namu Eriki namu Akadi, navintje vino mushirongo sha Babironiya.11Opo atundire mushirongo shi ayendi mu Ausi, aka tunga ku Ninive na Rehoboti-Ira 12na Kara, Nareseni, pakatji kaNinive mushitata sha shinene mu Kara. 13Mizrami makura akara vashe va lidiya na vanamu na Rehabu na vanafetuhi, 14na vapaterusi na kasilihi na vakereta, omo mwatundiliro rudi rwa vafilisitani.15Kanani makura akara vashe va Sidoni, monendi wambeli ntani Heti. 16Ntani nka Jebusitesi, Amoritisi, , 17na Vaheti, na na Vareki, na Vasini, 18na Varevadi na Vasemali na Vahameti. Kunyima yavi makura malira ava Kanani agha kughona agha kuhanane muUdjuni.19Mururani washirongo sha Kanani kwatundilire kuSidoni shivyuke kuruha rwa Gerara shiyende dogoro kuGasa, ngoli kuruha rwa Sodomu na Gomora na Adima na Sebuyimu, Shiyende dogoro ku Rasa. 20Oru ndo ngoli ruvaro rwa Hamu, vakaliro muvirudi, na muvirongo vyavo kehe yi mbunga kughamba liraka lya vavene.21Sema, nyakulya ruvaro rwa Ebere, mukurwa Jafeta, naye ayitire vana. 22Vana vaSemu vavakafumu va eramu na Asuli na Arepakesadi na Rudu na Aramu. 23Vana vava kafumu va Eramu na Huli na Gereta na Masheki.24Arepakesadi akara vashe va Shela, Shela akara vashe va Eberi. 25Eberi ayita vana vavakafumu vaviri; ghumwe aruku Peregi (lidina li kutanta muruhebeli ashi Makutavaghano), shirugho shendi mpo va kutavaghanine vantu vamuUdjuni. Lidina lya mughunyendi Jolitani.26Jokitani akara vashe Alimodadi na Serefi na Hasaroni mavete na Jerahi, 27na Hadoramu na Uzali na Dikira, 28na Obali na Abimayeli na Seba, 29na Ofire na Havira na Jobabu. Navantje ovo vana va Jokitani va kaliro.30Shirugho oshi vakalire kwatungire kuMesa shivyuke ku Sefara dokoro kundundu da kuupumeyiva. 31Oru ndo ruvaro rwa Sema, rwakaro mumarudi ghavo namuvirongo vyavo, nkehe vano kughamba liraka lyava vene.32Ghano ngo malira aruvaro rwa Nowa, moomu vakara kudimuhoko davo. Dimuhoko nadintje damuudjuni kwatundilira kuvana va Nowa kunyima yaruhandjo.
111Apa udjuni mudima kwarughanitire liraka limwe tupu ntaninka kwakalire nankango dakukufana. 2Opo vayendire kuupume yuva, avakawanako livango muShinera kumwe nakutunga moomo.3Avakutantere vavene, ''Yiyenu, renkenu turughane ndopi nakudishora.'' Avayakara nandopi mulivango lyamawe nakughatutumikida yira shighuru. 4Avaghamba , ''Yiyenu, renkenu tukutungireko shitata shanaumwetu ntani litungo lyalyo lika tike kumaremo, nakurenka madina ghanaumwetu. Ntjene kapi tuvirughana, atwe ndi ngatuka kuhanena muuntungi mudima.''5Karunga asheghumuka aya kenge shitata ntani litungo lya vana vaAdamu eli vadikire. 6Karunga aghamba, ''Kenga, ava vantu vamwe tupu naliraka lyakukufana, ntantani vanatameke kurughana vino! Ntantani kwato nka evi ngavaghayara kurughana ngavivaditopo. 7Yiyenu,renkenu tusheghuke nakukapighaneka liraka lyavo okukunya.''8Makura Karunga ava hanaura kutunda mpopo nange dogoro nkoko wakahura udjuninakushayeka kudika shitata. 9Ano ngoli, lidina kwalitwenyine Babironi, mukondashi mpo Karunga ghapighanekire liraka lyamuudjuni ntani kutunda opo Karunga ava hanaura vayende muudjuni mudima.10Aghano makutavakano ghaSema. Apa Sema akalire namwaka lifere, ntani ayakalire vaArepakesadi mwaka mbiri kurukurwaruhandjo. 11Sema akara namwaka mafere matano kuruku ayakara sha wavaArepakesadi. Ghuye akaranka sha wavana vavakafumu ntani vana vavakamali.12Apa Arepakesadi akalire namwaka dimurongo ntatu namwaka ntano, akara sha Sera. 13Ntani Arepakesadi akalire namwaka 403 kuruku yakukara sha Sera. Aya yitako vana vamwe vavakafumu ntani navana vavakamali.14Apa Sera akalire namwaka dimurongo ntatu, akara sha waEbere. 15Sera aparuka mwaka 403 kuruku yakukara sha waEbere. Aya karako nka navana nka vamwe vavakafumu ntani vavakamali.16Apa Ebere akalire namwaka dimurongo ntatu nane, akara sha waPeregi. 17Ebere aparuka mwaka 403 kuruku rwakukara sha Peregi. Akara nka sha wavana vamwe vavakafumu ntani vavakamali.18Apa Peregi kwakalire namwaka dimurongo ntatu nane, akara sha Reu. 19Reu akara namwaka 209 kuruku akara sha waRew. Ayitako nka vana vamwe vavakafumu ntani vavakamali.20Apa Reu akalire namwaka dimurongo ntatu nambiri, akara sha waSerugi. 21Reu akara namwaka 207 kuruku rwamwaka akara sha waSerugi. Akara nka sha wavana vamwe vavakafumu ntani vavakamali.22Apa Serugi akalire namwaka dimurongo ntatu, akara sha waNahoro. 23Serugi aparuka mwaka mafere maviri kuruku rwakukara shaNahoro. Akarako nka navana vamwe vavakafumu ntani vavakafumu.24Apa Nahoro akalire namwaka dimurongo mbiri nantane, akara shaTera. 25Nahoro akara namwaka 119 kuruku rwakukara shaTera. Akakarako nka navana vamwe vavakafumu ntani vavakamali. 26Kuruku Tera akara namwaka dimurongo ntano nadimurongo mbiri, akara shaAbiramu,Nahoro ntani Harani.27Aghano ngo makutavatano ghaTera. Tera akara shaAbiramu, Nahoro ntani Harani, ano Harani akara shaRoto. 28Harani adohoroka kumeho yavashe Tera mushirongo shendi sha mvharerwa, muUru muKarideniya.29Abiramu ntani Nahoro ava kwara vakamali. Lidina lyamukamali wa Abiramu kwakalire Sarayi ntani lidina lyamukamali waNahoro kwakalire Milika, mona Harani wamukamali, ogho akaliro sha Milika naIsika. 30Sarayi kwakalire ngandje, kapi akalire namona.31Tera aghupu monendi wamumati, Roto mutekurwendi mona Harani, ntani Sarayi ngumweyi yendi, mukamali wamonendi Abiramu, navantje ava tundu muUru muKarideniya, nakuyenda mushirongo shaKanani. Ano ngoli vayire kwaHarani nakuyatungako. 32Tera akara namwaka 205 ntani kuruku ayadohorokire muHarani.
121Makura Karunga nkokutantera Aburamu, "Tundamo mushirongo shenu na muvalikoro lyoye, na mumundi wavasho, ghuyende kushirongo sosho nakukunegheda. 2Ame ngani nenepita muhoko ghoye, ngani kutungike na kukunenepita lidina lyoye, makura ngaghu ntungipare. 3Nganitungika ava ngava katungiko, ano ngoli nganifingilira ava ngakufingiliro. Ano mumoye mo ngavatungikira dimuhoko nadintje dapa livhu.4Makura Aburamu ahapuka yira momu amutantilire Karunga, ano Roto nkokuyenda naye. Apa atundire Aburahamu muHaran ghuye mwaka dendi dimurongo nta-mbiri nantano. 5Aburamu nko kupitura mukamali wendi Sarayi, namonarume wamukurwendi Roto, nakuitura ungagho wavo, ogho vapongayikire navapika mu Harani. Nkokushapuka vayende kushirongo sha Kanani, ntani nakukatika kushirongo sha Kanani.6Aburamu kukulyatera shirongo, kuShikemu dogoro kuUshivi waMore. Ruvede oro vaKanani mbovana tungo shirongo osho. 7Karunga makura nko kumonekera Aburamu, nakughamba , "Shirongo oshi ngani shipa ruvharo roye." Makura Aburamu nko kudikira alitare Karunga ogho amumonikiliro palivango olyo.8Kutunda opo makur ayendi kushirongo sha ndundu kughupumeyuvha wa Beteli, makura akatomeka tende yendi, Beteli kughutokero ano Ai kughupumeyuvha. Nko kadikirako altare yaKarunga na kukugha lidina lya Karunga. 9Makura Aburamu nkokutwika ruyendo rwendi ku Negevu.10Ano mushirongo mwakalire lirumbu, makura Aburamu a ghurumuka a yende muEgipite mukukara mu tanko. Lirumbu kwa ditopa unene mushirongo, 11Ano tupu atikire pepi nakungena muEgipite, nko kutantera mukamali wendi Sarayi ashi, "Kenga kuno, naviyivha ashi ove mukamali wamuwa. 12Ntjene ashi vaEgipite vakukenga nakughamba ashi, ogho ne mukamali wendi, " ngava ndipaya, ano ngoli ove ngava kakushuva namonyo. 13Kaghambe ashi ove mughunyande-kadona, ngavi ka ngwapere me mukonda lyoye, ntani ngava kampakera mbiri liparu lyande mukonda yoye.''14Apa ayatikire Aburamu mu Egipite, vaEgipite kwaya monine Sarayi mukamali wamuwa. 15Tupu vamumonine marenga agha mutwara kwa Faragho makura nkokukavitantera Faragho, ano Sarayi, nko kumuyita kwa Faragho. 16Faragho no kuruwana Aburamu mwamuwa konda ya Sarayi nakumupa shighunda shandjwi, ngombe vidongi vyavirume, vapika vavakafumu nakamali, vidongi vyavikadi na ngamero.17Makura Karunga nkokukutumina Faragho maghuvera ghakukushuva-shuva ghamangi mukonda ya Sarayi mukamali wa Aburamu. 18Faragho nko kutumina Aburamu nakumutantera ashi, "vinke wa nduwanena vya weno ame? Konda yanke wadira kutantera ashi Sarayi mukamali ghoye? 19Morwa nke wantantelire ashi mughunyoye-kadona, nika mughupe akare mukamali wande? Kutunda pano ghupa mukamali ghoye, nakutundamo uyende kehe kuno". 20Ano Faragho nko kurawira vantu vendi vyakuhamena Aburamu, nakumutjida mo, na kupitura mukamali wendi novyo vawekire.
131Abrahamu atundu mu Egipite ayendi ku Negi, naye namukadendi, ntani nana vintjeya evi akalire navyo. Roto naye ayendi kumwe navo. 2Abrahamu kwa kalire ntungi mu vighunda, shishiveri na ngorodo.3Atwikire naruyendo rwendi, kutunda pa Negeyi ayende ku Beteli, apa yakalire tente yendi pa shakare, pakatji ka Beteli na Ai. 4Ayendi kulivango oko atungire shidjambero pamuntango. Akughu lidina lya Karunga.5Ano Roto ogho ayendiro kumwe na Abrahamu naye kwa kalire na vivunda na tende. 6Ano shirongo kapi shava gwaninine mukutunga pamwe mukondashi vakalire na limona lya liyingi. Kapi vyava pulitilire kukara pamwe. 7Makura apa kara dimutangu pakatji kava shita vaAbrahamu na vava Roto. Ano vaKakanani nava Peresia navo kwa tungire mushirongo ruvede oro.8Kutundapo Abrahamu aghamba kwa Roto ashi, ''Pashakara shi nyengani pakatji kande nove, napakatji kava shita vande na voye. Atwe likoro limwe tupu. 9Shirongo na shintje shino nani kapi sha kuhamena? Twara kughuto ghuku gaunuke ko kwande. Ntjeneshi ove ghuyende kurumontjo, ame kuni yenda kurulyo. Nangeshi ove ghuyende kurulyo, ame kuni yenda kuru montjo.''10Makura ROto arerurura nakuntje a monoshi muramba wa Jorodani kwa wapa mema, mema nakuntje kutundilira kuZowa, yira shipata sha Karunga, yira shirongo sha Egipite. Evino kwa kalire, Karunga ghuye shimpe kapi adjonaura Sodomu na Gomora. 11Makura Roto ahorowora mwene muramba wa Jorodani ayendi kughu pumeyuvha. Makura ava kugaghunuka kumwe naghunyendi.12Abrahamu atungu momo mu Kanani, ano Roto aka tunga mu Mbara da kukwamita muramba, dogoro ku Sodomu. 13Ano vantu vamu Sodomu kwakalire vadona kushipara sha Karunga.14Apa atundirepo Roto, Karunga atantere Abrahamu ashi, ''Mona kutundilira opo ghuna yimana, ghumone mboyera, Ucuma, Upumeyuva, na Utokero. 15Shirongo nashintje osho ghuna kumona, nganishikupa kumwe na ruvharo roye kuna runtje.1618Nganivhukita ruvharo roye yira mbundu ya Udjuni, ntjeneshi muntu kuvhura kuvarura mbundu ya udjuni, naruvharo roye naro ngaruvhura kuruvharura. 17Shapuka, ghu yende ghure na ghufupi washirongo, ame nganushikupa.'' Abrahamu admuna tende yendi, aya na kuya tunga pa maghunyandi gha mamure, mu Heburoni, nko atungilire Karunga shidjambero.
141Pakalire pa mayuva gha Amarafeli, Hompa wa shina, Arioka, Hompa wa Ellasa, Kedoralaome, Hompa wa Elamu na Tidali, Hompa wa Goyimi, 2ava tulitapo vita vya kurwanita Bera, hompa wa Sodomu, Birasha, Hompa wa Gomora, Shinaba, Hompa wa Adima, Shemeba, Hompa wa Zeboyimu na Hompa wa Bela (parupe rumwe kushitwenya Zohara).3Muruku va Hompa navantje vatano ava kupakerere muliyana lya Sidimu ( parupe rumwe kulitwenya ashi lifuta lya mungwa). 4Kedoralayome kwa pangilire mwaka murongo na mwaka ntatu makura atameke ghukorokotji. 5Ano mumwaka wa murongo na ne, Kedoralayome na va Hompa ovo ka lire navo nko kuya na kuyahomona Refayimu mu Ashiteroti Karanayimu, vaZuzite mu Hamu, va Emite mushave Kiriyatayimu, 6na vaHerite mushirongo shavo shandundu sha Seyire, ghure na Eliparani, pepi na mburundu.7Kutunda opo ava kavyuka nakuya ku Eni Mishipati (kuyitwenya nka Kadeshi), na kufunda shirongo nashintje shava Amalekites, na va Amoriti vatungiro mu Hazezoni Tamara. 8Makura Hompa wa Sodomu, Hompa wa Gomora, Hompa wa Adima, Hompa wa Zeboyima, na Hompa wa Bela (kushitwenya nka Zohara) ava tundupo na kakuwapayikira vita mumuramba wa Sidimu 9mukuhomona Kedoralayomi, Hompa wa Elamu, Tidali, Hompa wa Goyimu, Amrafeli, Hompa wa Shina, Arioka, Hompa wa Ellasa; va Hompa vane nko kuhomona vatano.10Makura liyana lya Sidimu aliyura makwina ghamatata, ano yira va Homap va Sodomu na Gomora ava kuganda, ava were mo. Ava vashuvire ava kugandere kuntunda. 11Makura va Hompa ava ghupu maghunga ogho naghantje gha Sodomu na Gomora na ndya nadintje na kukayenda na ndjira yavo. 12Ano apa vayendire, ava pitura Roto, Mona -rume wa mukurwa Abirahamu, ogho atungiro mu Sodomu, na navintje ovyo awekire.13Ghumwe ogho akahenino nko kuya nakuyatantera Abrahamu wa Heburoni. Ghuye kwatungire pa Ushivi ogho wakaliro wa Mamure, Amorite, ogho akaliro mukurwa-rume wa Eshikolu na Ameri, ovo vakukwatakanino kumwe na Abrahamu. 14Ano apa akayuvhire Abrahamu ashi vana nkore vanayakwata valikoro lyendi, nko kupititira vantu vendi 318 mulikuyombilito ovo vashampurukira mumundi wendi, nakuvatuma ghure yira kuDani.15Nko kugaghununa vantu vendi vakuvyuke navo pa matiku na kuva homona, nakuvatuma ghure yira Hoba, oyo yakaro kuumboyera wa Dmaskus. 16Nko kukavyuka nanavintje ovyo va wekire, na kupitura likoro lyendi Roto na viweka vyendi, navakamali na vantu vamwe.17Ano apa aka vyukire Abrahamu ku Kedoralayomi na va Hompa ovo akalire navo, hompa wa Sodomu arupuka mukukugwanekera naye pa liyana lya shave (kulitwenya nka ashi liyana lya Hompa). 18Melekizedeki, Hompa wa Salemu, nko kurupwita mboroto na vinyu. Wiye kwakalire mu pristeli wa Karunga kundagha-ndagha.19Amutungiki nakughamba ashi, ''Akutungike Abrahamu Karunga wa kundagha-ndagha, mushiti wa liwiru na livhu. 20Vakutungike Karunga wa kundagha-ndagha, ogho atapiro vana nkore mumaghoko ghoye.'' Ano Abrahamu nko kumupa shighu-murongo shana vintje.21Hompa wa Sodomu nko kutantera Abrahamu ashi, ''Mpe me vantu ano ove ghuupe viweka vikare vyoye.'' 22Abrahamu nko kutantera Hompa wa Sodomu, ''nayerura mahoko ghande muwiru kwa Karunga, Karunga wa kundagha-ndagha, mushiti waliwiru na livhu, 23ashi kapi ngani ghupa ngodi, ruvya rwa ncama-kaku, ndi vininke vyoye, mposhi kapi ngamukaghambe ashi, Nangaghopeka Abrahamu. 24Kapi ngani vighupa nkwandi ovyo vanali vamati-ghona nakutapera vantu ovo vanayendo name. Renkenu va Aneri, Eshikoli na mamure vaghupe maruha ghavo''.
151Kunyima ya vino vininke nkango ya Hompa ayiya kwa Abram mundjodi, na kughamba ashi, ''Washa tjira, Abram! ame mupopeli ghoye ntani mfuto yoye yayinene.'' 2Abram aghamba, ''Hompa Karunga nke ghumpa me, shirugho sho na kutwikira kwato mona ntani mupingwa wa ndjugho yande ne Eliezer wa Damaskusi? 3Abram aghamba ashi,''Shirugho sho ghuna diri kumpa muhoko, kenga, lishampuruko limwe tupu mumundi wande kwakara mupingwa.4Makura nkango ya Hompa Karunga ayi muyere, na kughamba ashi, Oghu murwana kapi ngakara mupingwa ghoye; ngoli ogho ngatundo murutu rwana naghumoye ndje ngakaro mupingwa ghoye.'' 5Makura amurupwita pandje, ntani na kumutantera ashi, ''Kenga kuwiru ya makura ghuvarure mbungururu, ntjeneshi kughu divarura, na ruvharo roye naro mo ngarukara ngoli.6A pulire Hompa, ntani amu varere uhungami. 7Aghamba kwendi, ''Ame Hompa, ogho akuyitiro utunde mu Uri ya Chaldeans, nilupe livhu ngaghuli pinge.'' 8Aghamba ashi, ''Hompa Karunga, weni omo niyivashi ngonili pinga?''9Makura aghamba kwendi ashi, '' Ndjitire shikembe shamwaka ntatu, nashimpendje shashikadi shamwaka ntanu, na shikungwe sha mwaka ntanu, shi ndjwi, Nkuti ntani nali putukuwa lya lyanuke.'' 10Amuyitiri vininke navintje vino, ntani nakuviteda pavili, ntani nakutura kehe uno ruha rukupiruke kwa unyaro, mara kapi a gaghunune vidira. 11Opo vyayire vidira kuvininke vunya atetawire. Abrahamu avi tjida vikayende.12Makura opo lya tokire liyuva, Abram aporokere muturo, makura mundema wakutjilita aghu karako. 13Makura Hompa aghamba kwa Abram ashi, ''Yiva ashi muhoko woye kapi ngava uyiva pantunda yalivhu olyo lya karo shi kapishi lyavo, ntani ngamu kara vipika nakumu pangera mumwaka mafere mane.14Ngani futita shirongo osho ngava karuwanena, ntani kunyima ya ruvede ngava tundamo nalimona lyalinene. 15Mara ngaghuyenda kuvasho mumpora, natni ngava kuvumbika mumwaka dakukurupa dadiwa. 16Mumwaka waune wakumeho shimpe nka ngava kaya kuno nka, muudona wa Amoritis kapi watika uhura wavo shimpe.17Liyuva opo lina urumuka ntani unaya mundema, kenga, muti wakumundiro ya poto ntani na shite sharamba avi piti pakatji kavininke vyavididi. 18Kutunda liyuva linya Hompa arughana likukwata kano na Abram, nakughamba ashi, ''Kumuhoko ghoye na kulitapa lino livhu, kutundilira kumukuro wa Egipite dogoro kumukuro waunene wa Euphrates- 19Va Kenites, Kenezzites, Kadmonites, 20Va Hittites, Perizzites, Rephaites, 21Va Amorites, Canaanites, Girgashites, ntani va Jebusites.''
161Makara Sara, mukamali waAbrahamu, kapi amu shampukilire mwanuke, mara akalire namupika wamukamali, vakaEgipte, walidina Hagara. 2Makura Sara aghamba kwaAbrahamu, ''Kenga, Yehova anakundenkito nidire kukara navana. Yenda ukarare namuruwani wande.Kuvura ngani waneko vana kwendi.'' Abrahamu ategherere kuliywi lya Sara. 3Kwakalire kunyima yaAbrahamu uye kwatungire mwaka murongo mulivango lyaKanana naSara, mukamali waAbrahamu, atapa Hagara, mupika wendi waEgipte, kwavyendi amu kware. 4Makura akara nashihoro naHagara, ntani apiti lira. Opo amonine ashi ana piti lira, vakondi mpo vashapukire kumantjo ghendi.5Makura Sarayi aghamba kwaAbrahamu, ''Mapuko nakaranagho mukonda yoye ve. Natapire mupika wande wamukamali akare shihora shoye, opo amonineshi anapiti lira, aghushentje kumantjo ghoye. ''Renka Jehova aghambe pakatji kande nove.'' 6Ano ngoli Abrahamu aghamba kwaSarai, ''Kenga pano, mupika woye wamukamali munkondo doye anakara, murughanene ovyo una kumughayarera.'' Makura Sarayi amuruwana mwamudona, atjayuka atunde kukwendi.7Muengeli waJehova amuwana pamurombe wamema mumburundu, mumurombe wakundjira yakuyenda kwaShuru. 8Aghamba ashi, ''Hagara, mupika waSarayi, kuni oko una kutundilira ntani kuni oko una tamba?'' ghuye aghamba ashi, ghuye alimburura ashi, ''Ame kuna tjayuka Sarayi.''9Muengeli waYehova amutantere ashi, ''Vyuka kwamuhona ghoye ukakare mumpangero yendi.'' 10Muengeli waYehova amutantereshi, ''Nganikupa ruvaro rwaruyingioro ngavadira kuvura kuvara.''11Muengengeli waYehova shimpe amutantereshinka ashi, ''Kenga, ove nalira lyoye ntani ngaushampuruka mwanuke wamumati, ntaninka ngaumuruke lidina Isimayili, mbyovyoshi Yehova akuyuvire nkugho yaudito ghoye. 12Ghuye ngakara yira shidongi shamuwiya. Ghuye ngakatjida-tjida vakafumu ntaninka vakafumu navo ngavakamutjida, ghuye ngakakupangarako kuvakuru vendi navantje.''13Makura Hagara atapa lidina kwaYehova ogho aghambiro naye, ''Ove Karunga unakunkengo,'' Hagara aghamba ashi, ''Vyaushiri ngani twikira kumona ndi, nampindi momo ana mono kare?'' 14Mbyo ngoli vatwenyenanga vantu runone ashi Beere Lahai Roi, kenga, pakatji kaKadesh naBered.15Hagara ashampurukiri Abrahamu mona wamumati, ano Abrahamu amuruku Isimayili, ogho ashampurukire Hagara. 16Abrahamu kwakalire mamwaka ntantatu nantayimwe opo amu shampurukilire Hagara Ismayeli.
171Opo Abrahamu anakara namwaka 99, Hompa amonekere Abrahamu nakumutanterashi, '' Ame Karunga wamunene. Yenda kumeho yande, ghukare wakupongokerera. 2Makura ngani turepo likukwatakano pakatji kande nove, ame nka nganikuvukita kupitakanena.''3Abrahamu atongamene nakunyongeka shipara shendi palivhu ano Karunga aghamba naye ashi, 4''Kwandeko me, taterera, likukwatakano lyande nove lya kara. Ngaukara she wavirongo vyavingi. 5Lidina lyoye kapi ngalikara nka Abrahamu, mara lidina lyoye ngalikara Abrahamu- ngoli nakutoghorora ukare she wavirongo vyavingi. 6Ame ngani vhukita unene ruvaro roye, ame nka ngani renka virongo vikare vyoye, ntani vaHompa ngavatunda moye.7Ngani turapo likukwatakano pakatji kande nove naruvaro roye ngarukukwamo navana vavo navantje likukwatakano lyavo ngali karererapo, nikare Karunga ghoye nakuruvaro roye oro ngarukukwamo. 8Nganikupa, naruvaro roye ngarukukwamo, livango linya watungire, livhu nalintje lyaKanana, naviweka vyakukarererapo, ntani ame nganikara Karunga wavyo.''9Karunga aghamba kwaAbrahamu ashi, ''koyeko ve, una hepa kukwatakana nawa likukwatakano lyande, pakatji kande nove naruvaro roye ngarukukwamo navana vavo navantje. 10Olino ndyo likukwatakano lyande, olyo ghukunga, lya karo pakatji kande nove naruvaro roye oro ngarukukwamo: Kehe mukafumu mukatji kenu vana kona kumurughana vyavamba. 11Vakona kumurughana vyavamba panyama, eshi ngashikara shiyivito shalikukwatakano pakatji kande nove.12kehe mukafumu mukatji kenu ogho ana karo namwaka ntantatu vana vakona kumurughana vyavamba, ngavitwikire navana vavo. Ovino vina kundama novo vana kushampurukira mumundi ghoye noghu wakughura namalivawakukutunda kuva ntunda virongo ogho akaro ashi kapishi umwe wavana voye. 13Oghu vana kushampurukira mumundi woye nowo vana kughura namaliva vakona kumurughana vyavamba. Olino likukwatakano lyande ngalikara pa nyama ngalikare likukwatakano lyakukarererapo. 14Kehe uno mukafumu vapira kughana vyavamba pashipapa shendi sha nyama yendi ngava mughupako kuvantu vendi. Ghuye ana ghupupo likukwatakano lyetu.''15Karunga ghatantere Abrahamu, ''Kwamukamaliko ghoye Sarayi, kapishi ngaumuyitange Sarayi nka. Ngoli, lidina lyendi ngalikara Sara. 16Ngani mutungika, ano nganikupa mona pendi. Ngani mutungika ghuye ngakara nyokwa wadimuoko. VaHompa vavantu ngava tunda mwendi.''17Makura Abrahamu atongamene nakunyongeka shipara shendi palivhu, ashepe, nakughamba mumutjima wendi ashi, ''Mwanuke kuvura kumuyita mukafumu ana karo namwaka lifere? weni ngoli Sara, ana karo namwaka rontane, ghayite mona wamukafumu? 18Abrahamu atantere Karunga, ''Ndi Isimayeli ghakare namonyo kushipara shoye!''19Karunga ghalimburura, ''Hawe, mara Saramukamali ghoye ngawana mona wakafumu, makura ngamumuruke lidina Issaka. Ngani gwanekelita likukwatakano lyande naye navanandi ovo ngavamukwamo. 20Kwendiko Ismayeli, nakumutungika nakumupa ruvaro ntani nganimuvukita kupitakanenena. Ghuye ngakara she waHompa ronambiri, ghuye ngani mutura ngakare namuhoko waunene. 21Mara likukwatakano lyande ngali karapo naIssaka, oghu ngakupa Sara muruvede ndoru mumwaka una kukwamoko.''22Opo ghamanine kughamba naye, Karungaghayendi muwiru ghatunde kwaAbrahamu. 23Makura Abrahamu aghupu monendi Ismayeli, nanavantje ovo vashampukira mumundi wendi novo ghaghulire namaliva ghendi, kehe mukafumu mukatji kavakafumu mumundi waAbrahamu ava rughana vyavamba panyama davo muliyuva limwe,momu amutantilire Karunga.24Abrahamu kwakalire namwaka rontane nantaneopo vamurughanine vyavamba pashipapa sha nyama yendi. 25Ismayeli monendi wamukafumu akalire namwaka ro natatu opo vamurughanine vyavambapashipapa sha nyama yendi. 26Ndyolyo liyuva limwe Abrahamu na monendi Ismayeli mpo vavarughanine vyavamba. 27Vakafumu navantje vamumundi wendi kwavarughanine kumwe naye vyavamba, kuturako novo vashampurukira mumundi wendi novo vaghulire namaliva kuva ntunda virongo.
181Hompa kwamonikire Abrahamu pamaunyandi gha Mamre, ghuye Abrahamu kuna shungiri palivero lya tende yendi, mwi pamutwe katji waliyuva. 2Apa ashapukire amono vakafumu vatatu vana yimana kuuto wendi. Apa ava monine makura aduka palivero lyatende yendi, makura ava dukiri aka gwanekera navo ano atu ngoro kumwe nakunyongeka shipara shendi mulivhu.3Aghamba ashi, ''Hompa wande, ntjene nawana uwa mumantjo ghenu, nakanderere mwasha pitakana mupika wenu. 4''Renkenu nikayiteko tu mema, muya kukushe kumpadi denu, mupwiyumukeko muno mushitondo. 5Renkenu nimuyitire twakumakera, mu waneneko nkondo. Ano opo munana ntani mutwikira naruyendo rwenu, mukondashi nwe kunaya mumundi wa mupika wenu.'' ava limburura, ''Rughana tupu yira moomu una vighamba.''6Abrahamu ayendi mutend, atantere Sara ashi, ''Kwangulitako, ghupa vikumba vitatu vya utura wa naaka-naaka uduve ukange mboroto.'' 7Abrahamu adukiri ngombe, aka ghupa ntana yayiwa yakuneta, ayapa kwamukareli wendi, akwangulite kuyiwapayika. 8A ghupu maghadi na mashini na nyama, makura ava vikutuliri, evi vana kulya, ghuye kuna vayimanene mu mundulye.9Ava mupura ashi, ''Mukamali ghoye Sara ne kuni ana kara?'' ghavalimburura ashi, ''Mpwali mutende.'' 10Guye a ghamba, ''Kuna kukutwenyidira ashi, mumakwedi matano na mane mukamali ghoye Sara ngakuwanena mwanuke wamumati, shirugho sho ntjo ngani kaya nka.'' Sara ghuye kuna kuteghererera pa livero lya tende, eyi yakaliro kuruku yendi.11Abrahamu na Sara kwakurupire unene, ghuye Sara apitapo pa mwaka dakuyita. 12Sara akushepe mwene, aghamba kwa ghumwendi ashi, ''Muntu ame nakurupo weno namukafumu wande akurupa, uwa munke nka niwana?''13Hompa apura Abrahamu ashi, ''Nke ana kushepa Sara nakughamba ashi, 'Kunivura kuyita mwanuke, ame nakurupa?' 14Ndi walye mpovili vyavidito vyamuvuro Karunga? yira moomu naghamba opo ngani kavyukirako kuno mwaka ogho una kukwamoko Sara nganiya muwana namona wamumati.'' 15Ano Sara akanana ashi, ''Kapi nashepe,'' mukondashi ghakalire na ghoma. A mulimburura, ''Hawe, una shepe.''16Makura vakafumu ava shapuka vayende nakukatwikira ruyendo kuSodomu. Abrahamu naye aka yenda navo ava tindikideko. 17Ano Hompa a ghamba ashi, ''Kapi nivura kuhorekera Abrahamu evi nakumurughanena, 18mbyevishi ruvaro rwendi ngarukara waunene wankondo, ano dimuhoko nadintje dapalivhu nganidi tungika mupitira mwendi. 19Mbyovyoshi ame kwamutoghorora ashi nga tantere vana vendi namulira lyendi lyakumeho ashi ngava limburukwe kudimuragho daKarunga, pakurughana virughana ovyo vya hungamo, ntani munduwanene navintje evi namu twenyidira.''20Ano Hompa a ghmba ashi, ''Mukondashi rulilito rwa vaSodomu na vaGomora runene unene, mbyevishi ndjo davo di dito unene, 21ame naku urumuka nika kenge ntjeneshi vya shiri vavo kuna kurughana yira moomu yinaya ngwana yino nkugho, ntjene mo vyaushiri vavirughana. Ano kapishi mo, kuni kaviyiva nka.''22Ano vakafumu vyukamo tunda panya, nakuka yenda kuSodomu, ano Abrahamu ayimana mpopanya kushipara sha Karunga. 23Makura Abrahamu ashwene pepi nakupura ashi, ''Nava hungami navo kuna kuva djonaura kumwe nava dini Karunga ndi?24Nangeshi omo mushitata vahungami dimurongo ntano. Navo kuna kava djonaurapo molyo livango un kudira kufera nkenda, morwa vahungami dimurongo ntano vana kara mo ndi? 25vyaushiri nakuvurashi udjonaure vahungami kumwe nava dini Karunga. Ngoli kuvura urughane vahungami kumwe na dini karunga , ure nakara navy me vyo! kapi ngaka hungameka kupangura nani?'' 26Karunga alimburura ashi, ''MuSodomu nange niwanemo vahungami dimurongo ntano shitata osho kuni kashishuva morwa vahungami mo ovo dimurongo ntano.''27Makura Abrahamu alimburura ashi, ''Kenga, ame kuna kudivi mumantjo,nighambe naHompa, mpindi moomu nakara mbundu na mutwiti! 28Pavahungami vano dimurongo ntano ntjeneshi papire vatano? mbyo ngoli mudjona wirapo shitata nashintje morwa vana piripo vahungami vatano ndi?'' Hompa alimburura ashi, ''Hawe, ntjene niwanemo vahungami dimurongo ne navatano, kapi nishidjonaura shitata.''29Ghuye aghamba naye nakumupura ashi, ''ntjene ngoli mukawanamo dimurongo ne tupu?'' Karunga alimburura ashi, ''Naposhi nakushidjonaushi mukonda ya mbovo vantu dimurongo ne.'' 30Abrahamu aghamba ashi, ''Hompa, washa garapa, mbyevishi me nahoro shimpe kughamba. Makura weni ntje uka wanemo dimurongo ntatu tupu?'' Hompa alimburura ashi, ''Napo nakuvirughanashi, ntjene niwaka wana mo dimurongo ntatu.'' 31Abrahamu a ghamba nka ashi, ''Hompa ndi kapishi ugarape, mbyevishi me nahoro shimpe kughamba. Ntjene ngoli dimurongo mbiri tupu mo?'' Hompa a limburura, ''Naposhi kunishishuva morwa mbovo dimurongo mbiri tupu.''32Makura Abrahamu aghamba ashi, ''Hompa ndi kapishi ugarape, mbyevishi me kunahoro shimpe nighambe rwa kuhulilira. Gheee, ntjene ngoli ukawane mo vahungami murongo tupu?'' Hompa a limburura ashi, ''Naposhi kuni shuva morwa mbovo murongo.'' 33Hompa apa amanine kughamba naAbrahamu, makura aka yenda , ano Abrahamu naye a vyuka kumundi wendi.
191Va engeli vaviri kwayire ku Sodomu kungurova, shirugho shinya Roto kwashungire kuheka yaku Sodomu. Roto ava monine, ashapuka vagwanekere, ntani anyongeke shipara shendi mulivhu. 2Aghamba ashi, ''Nakanderere vampitit vande, Namukanderere mupirukire mumundi wavapika venu, karenumo kumatiku natani nka kukushenu kumpadi. Makura mushapuke muruvindwira ntani muyenda nandjira yenu.'' Ava limburura ashi, ''Hawe, kutukakara mukatji kankurumbara matiku.'' 3Ano ghuye ava kanderere shankondonkondo, mpo vayendire naye makura ava kangena mundjugho yendi. Ghaka vatere ndya nakuvakangera mboroto yakudira vishashita, ava li.4Ano kumeho yakurara, vakafumu vamu Nkurumbara, vakafumu vamu Sodomu, vadingilikidire ndjugho, navantje vanuke navakurona, navantje vakafumu vakaro mumaruha gha nkurumbara. 5Ava yita Roto, ntani ava mutantere ashi, ''Kuni vana kara vakafumu ovo vanayo kukoye matiku? Varupwite, mposhi tuvayive.6Makura Roto arupuka mundjugho kumwe nakuhara livero opo arupukiremo. 7Aghamba ashi, ''Namukanderere vakuruvande, mwasha kara nankedi dadidona. 8Kengenu, Ame kwakara navana vande vavari vavakadona ovo adira kuyiva kehe mukafumu, mpulitirenu, namukanderere, nuvarupwite , ntani muvaruwane kehe vino vyaviwa mumantjo ghenu. Ano navimweshi muruwana kuvakafumu vano mukondashi vanaya mumundulye wandjugho yande.''9Ava ghamba ashi, ''Yimana kuruku!''' Ava ghamaba nka, ''Oghuno muntundwa shirongo, weno anayakaro mupanguli wetu! Weno kutukupa kashitiko kakupitakana oko tuva shitikita.'' Ava tininiki shankondo vakafumu, kupiruka Roto, ntani avapa papepi vatjore livero.10Mara vakafumu ava rupwita maghoko ghavo, kumwe nakungeneka Roto mundjugho kumwe navo makura ava hara livero. 11Makura vagenda vaRoto ava fiyere utwiku vakafumu ovo vakaliro pandje yalivero lyandjugho, navantje vanuke navakurona, ano varorokire mukushetayika mukuwana livero.12Makura vakafumu ava ghamba kwa ROto ashi, ''Wakara navamwe nka muno ndi? Kehe vatamweyi, vanavoye vavakafumu ntani navana voye vavkamali, na kaehe uno una kara naye ogho ghakaro munkurumbara, kava ghupemo munya. 13Mukondashi atwe kuna kalidjonaura livango linya, mukonda yavirundwira vya kukupirauka Hompa mpo vinamugarapita mbyo ana tutumu tuyahanaure livango lino.14Roto arupuka nakaghambita vatamweyi vendi, vavakafumu ovo vakutwenyidiliro kukwara vana vendi kumwe nakughamba ashi, ''Kwangurenu, tundenuko kulivango lino, mukondashi Hompa kuna kuya hanaura yino nkurumbara.'' Ano kuvatamweyi vendi kwamonikire muteghu. 15Opo lyakire lya ngurangura, va engeli ava tantere Roto, renka uyende ghupa mukamali ghoye navana voye vavili vavakamali ovo vana karo pano manashi vimushweda kulishitiko lyaudjoni wamunkurumbara.16Mara akugegerere, ano vakafumu vanya ava nyangura lighoko lyendi, kumwe nalighoko lyamukamali wendi, namaghoko ghavana vendi vavakamali, mukondashi Hompa kwamufelilire nkenda. Ava varupwita kumwe nakuvatura pandje ya nkurumbara. 17Opo vava rupwitire pandje, ghumwe wavakafumu aghamba ashi, ''Dukirenu maparu ghenu! mwasha kenga kuruku, ndipo mukare kehe kuno mulivhango lya kukena. Tjwayukirenu mumandundu mposhi kapishi vimushwede.''18Roto aghamba kukwavo, ''Hawe, nakanderere, vampititi! 19Vapika venu vana wana ushili mumantjo ghenu, ntani nka muna negheda nkenda yayinene mukuparuka mwenyo wande, ene ngoli kapi nivura kutjayukira mumandundu, mukondashi udona ngauya tika ano nganiya fa. 20Kengenu, oyi nya nkurumbara yina karo kunya pepi unene mukudukiramo, ntani nka ndjo yayidid po. Nakanderere, mpulitirenu nitjwayukire munya (kapishi ndjo yayididipo?)ntani liyoghoka liparu lyande.''21Aghamba kukwendi, ''Ewa, name nakutapa lino lishungido, ashi kapi nihanaura nkurumbara oyo una twenya. 22Kwangura! Tjwayuka momo, Ame kapi nirughana kehe vino dogoro ukatike kunya.'' Mbyovyoshi nkurumbara kwayi twenyanga ashi, Zowa.23Liyuva lyayerukire pantunda yalivhu opo Roto akatikire Ku Zowa. 24Makura Hompa mpo arokitire mu Sodomu na Gomora mundiro wakutunda kwa Hompakutundilira muliwiru. 25Aghanaura nkurumbara dinya, matope naghantje, vantu navantje vakaliro munkurumbara kumwe navimenwa vakunine.26Mara mukamali wa Roto, ogho ghakaliro kuruku yendi, kwa kengire kuruku, ano akushintunuka shighuru shamungwa. 27Abrahamu ashapuka ngurangura yayinene mpo ayendire kulivango oko ghakayimanine kughuto wa Hompa. 28Akenge palivhu kwara Sodomu na Gomora nakwara mavango naghantje gha matope. Ghakenge kumwe nakumona muti ghuna kuyeruko kutundilira palivhu yira muti wamundiro.29Ano Karunga opo ghahanawire nkurumbara damumuramba, Karunga mpo avhurukire Abrahamu. Ghatumu ROto pantje yapakatji kalihanauro opo ghahanawire nkurumbara omo atungire Roto.30Mara Roto ayendi atunde muZowa akatunge mumandundu navana vendi vavari vavakamali, mukonda ghakalire nautjirwe wakutunga muZowa. Ano mpo akatungire mulikwina lya mumandundu, naye navana vendi vaviri vavakamali.31Mbeli atantere muunyendi ashi, ''Shetu ana kurupa, ano kwato mukafumu kehe uno wakurara natwe kutwara mundjira ya Udjuni. 32Yiya, renka shetu anwe vinyu, makura kutuyarara naye, mposhi tuwederere rudi rwashetu.'' 33Ano avarenke shavo anwe vinyu matiku ghanya. Mbeli ayendi munda kumwe nakukarara na vashe, kapi aviyivire omo ghayaralire namonendi, nopo ghashapukire.34Liyuva lya kukwamako mbeli atantere muunyendi ashi, ''Tegherera kuno, yona matiku kanirara navavava. Renka tumu renke anwe namuntji matiku nka,makura ghuyende munda ukarare naye, mposhi tuwederere rudi rwashetu.'' 35Ano ava renke shavo anwe vinyu nka ogho matiku, ano muunya muntu ayendi kumwe nakukarara na vashe. Kapi ayivire opo aralire ndipo arupukiremo.36Ano vana vaRoto navantje avakara namara ghashavo. 37Mbeli kwashampurukire wamumati nko kumuruka Mowabu. Ghakalire vadimu wava Mowabu vanamuntji. 38Ano muunyendi, kwashampurukire naye wamumati, mpo ghamurukire Bemami. Ghakalire mudimu wa vantu va Ammoni wanamuntji.
201Abrahamu kwayendire kushirongo shambindakano yaNegevi, makura akatunga pakatji kaKadeshi naShuri. Akalire ntunda shirongo muGerari. 2Abrahamu kwatwenyine Sara mukamali wendi ashi, ''mpandjendi.'' Ano Abimelech hompa waGerari mpo atumine Sara vakamushimbe makura amughupu. 3Mara Karunga ayere abimelech kundjodi matiku, makura amutantere ashi mona, ove mukafumu wakufa mukondashi mukamali ogho una ghupu, akwara kare.4Opo Abimelech kapi akalire pepi naye makura aghamba ashi, ''Hompa, kuvura kudipagha nampiri vantu vaghuhunga mushirongo ndi? 5kapishi mwene avighambiro kukwande, ''oghu munyande wamukamali?'' mpiri mwene avighambire ashi, ''mukurwande wamukafumu.'' kwavirughanine vino muliywi lyamumutjima ntani namaghoko ghande ghakupira ndjo.''6Makura Karunga aghamba kukwendi kundjodi ashi, ''Nhii name naviyiva ashi ove kwavirughanine vino muliywi lyamumutjima mbyo wavirughanine ntani kani kukava mudira kutura ndjo kukwande, mbyo ngoli kanidiri kukupulitira udire kumuguma. 7Mbyo ngoli shi muvyute kwamukafumu wendi mukondashi uye muporofete. Ngakakuraperera, makura ngauka paruka. Mara ntjene kapi umuvyutako, viyive ashi nove mumundi woye nauntje kudima.''8Abimelech opo arambukire ngurangura ayita vakareli vendi navantje kwendi. Makura avatantere vininke navintje, ano vakafumu vanya ava kara naghoma waunene. 9Makura Abimelech ayita Abrahamu amutantere ashi, ''Vinke ovyo una kurughana kukwetu? vinke nadjona kukoye, evi una ndjitire me nashirongo shande ndjo yayinene? una rughana vininke ovyo vinadiro kuwapera.''10Abimelech aghamba kwaAbrahamu, Vinke vinakurenkito urughane vino?'' 11Abrahamu amulimburura ashi, ''Ame kuna ghayara ashi, kwato ogho atjiro kurughana muno mulivango, ngavandipagha mukonda yamukamali wande. 12Ghuye mwene-mwene muunyande wamukamali, mona vavava wamukamali, mara kapishi mona vanane, mbyo ngoli akara mukamali wande.13Opo andenkitire Karunga nishuve mundi wavavava makura niyende tunda livango yenda livango, makura animutantereshi, una kona kunegheda ushiri ghoye kukwande ashi ove mukamali wande: Kehe livango twayendire ghuye kughamba, vyakuhamena kwande ashi, ''mukurwendi wamukafumu.'' 14Makura Abimelech aghupu vindjwi nangombe, navapika vavakafumu nava vavakamali, makura ava tapa kwaAbrahamu. Makura Abimelech avyuta Sara, mukamali waAbrahamu, kukwendi.15Abimelech aghamba, ''Kenga shirongo kumeho yoye. Tunga tupu kehe pano una shana.'' 16Aghamba kwaSara ashi, ''Kenga natapa kwamukuroye wamukafumu sirivera liyovi limwe. Mukufika kehe uno undjoni woye kukoye namumantjo ghavantu navantje ovo, noko kwanavantje, una manguruka kuyulilira.''17Makura Abrahamu araperere kwaKarunga , makura Karunga averura Abilemech, namukamali wendi, ntani navapika vavakamali mposhi ngavakare navana. 18Hompa kwarughanine vakamali navantje vamumundi waAbimelech vakare ngandje, mukonda yaSara, mukamali waAbrahamu.
211Karunga ategherere nawa nawa kwa Sara yira momu aghambire ashi, Karunga ngamu rughanena yira momo avi mutwenyedera. 2Sara akara na lira nakushampuruka mwanuke wamumati mumwaka dendi dinya daukurupe, kutwara mushirugho osho atulirepo Karunga. 3Abrahamu makura aruku monendi ashi Isaka. 4Abrahamu mbyo aruwanine monendi vya vamba ghuye shimpe mayuva ghendi matano namatatu, kutwara omo amurawilire Karunga.5Kuno Abrahamu uye ana kara namwaka lifere limwe apa vamushampurukire mona wa mumati. 6Sara aghamba ashi, ''Karunga andjitiri vishepa; kehe uno ngayuvo vino ngatushepa kumwe.'' 7Aghamba nka waro ashi, ''Are watantero rumwe Abrahamu ashi Sara ngayamweka vana, ano weno namupa mwanuke wamukafumu mumwaka dendi da ghukurupe!''8Mona akuru nakutova, makura Abrahamu aruwana shipito shahsinene muliyuva eli vamutovikire. 9Sara akenge mona wamukafumu wa Haga mu Egipite, ogho ashampurukilire Abrahamu, kuna kudanauka.10Aghamba kwa Abrahamu ashi, ''rupwita mukamali oghu ws mupika na monendi wa mukafumu, oghu mona wamumati waghuno mupitka kapi ngapinga kumwe na monendi wamukafumu, na Isaka.'' 11Vininke vino kwakolire unene Abrahamu mukonda ya monendi.12Makura Karunga atantere Abrahamu ashi, ''Vyashakukora konda yaghuno mwanuke, naghuno mupika wamukamali. Tegeherera kunkango dendi na navintje evi aghamab koye kumbinga yaghuno udito, mukondashi kupitira mwa Isaka mongauwanena ruvharo oru nakutwenyedira. 13Nka ngani renka uno mona wamukamali wamupika ngamutunde muhoko, mukondashi naye ruvharo roye.14Abrahamu arambuka ruvindwira rwarunene, aghupu mboroto na shipapa sha mema, avipa Haga, avi mutura pavipepe. Amupa, monendi kumutuma ayende, atundupo nakarendarenda mumburundu ya Bereseba. 15Apa apwire mema mushipapa sha mema, atura mwanuke munda ya shimwe sha vishwa. 16Makura akayenda, akugaunuka naye kanano kakutika pa uta wa nkandja weyo, aghamba ashi, ''kapi nahoro kumona opo ana kufera mwanuke.'' Nda ahokwera mukushungirapo, ayashura liywi lyendi nakulira.17Karunga ayuvhu liywi lya mwanuke, ano mu engeli wa Karunga ayita Haga kutunda muliwiru, aghamba kukwendi ashi, ''Vinke vina kuwano Haga? Washatjira, Karunga anayuvhu liywi lya mwanuke oku anakara. 18Shapuka damuna mwanuke, ntani mukumbwide, ngani mupenka mutunde muhoko wa unene.''19Makura Karunga amahura mantjo ghendi, ano amono litope lya mema. Ayendi na kayuda mema mushipapa, makura anwita mwanuke. 20Karunga akara kumwe na mwanuke, makura akuru atungu mumburundu ano ayakara mukongo. 21Antungu mumburundu ya Parani, makura vawina ava muwanene mukadi wandundiliro ya shirongo sha Egpite.22Pashiruwo osho kwayire Abimereke na Picoli mpititi wa va kavita va Abrahamu, aghamba ashi, ''Karunga kwakara nove mwanavintje evi wa ruwananga. 23Mpo ngoli aghanine kwaKarunga ashi kapi ngaunkonga kumwe na ruvharo rwande, kumwe nantekuru dande. Neghede nakutulitapo mughano kushirongo osho ngautunga palihuguvaro yira momo nakuneghedire me, 24''Abrahamu aghamba ashi, ''naghana.''25Abrahamu ashivanene Abimeleki kuhamena litope lya mema eli vamushakanine vapika va Abimeleki. 26Abimeleki aghamba ashi, ''Kapi niyiva ashi are aruwanino vininke vino. Kapi wavintantera kuuto weno. Ame kapi naviyuvho nange namuntji.'' 27Abrahamu aghupu ndjwi na ngombe avi tapa kwa Abimeleki makura vantu vavirivo ava turapo mughano.28Makura Abrahamu aghupu ndjwighona dadikadi ntambili mushighunda dikukarere. 29Abimeleki aghamaba kwa Abrahamu ashi, ''Vinke vina kutanta vya dino ndjwighona ntambili dikukarere? 30Makura ali mburura ashi, ''Edi ndjwighonakadi ntambili kughuditambura dinkarere Umbangi' ashi litope lino ame nalitimo.''31Makura kuyita livango lya Beresheba, mukondashi vaviri mpo vatulirepo mughano. 32Ava tulikukwatakano na Bereshepa, kutunda po makura Abimereki na Pikoli mpititi wa vakavita avyuka kushirongo shava Filisiti.33Abrahamu atapeke shitondo sha tamalisiki mu Beresheba. Panya akarere Karung, wanaruntje. 34Abrahamu kwa kalire ashi munavirongo nyuku dadingi mushirongo shava Filisiti.
221Kwashorikire muruku rwa masheteko a Abrahamu kwa Karunga. Ghuye aghamba kwa, "Abrahamu!" Abrahamu aghamba, "Ame ghuno." 2Karunga aghamba, "Ghupa monoye, oghu wahora, Isaka, muyende mishirongo sha Moriya. Ukamutape kundjambo ya lishwakerero kundundu, yomwe oyo ngani kunegheda." 3Muruvhundja Abrahamu a rongere, atomeke shidongi shendi, kumwe na kupukurura vakareli vendi vaviri na monendi Isaka. Atavaghura vikuni vya ndjambo yalishwakerero va yende kulivango olyo amushingononine Karunga.4Muliyuva lya utatu Abrahamu akambikida livango olyo vamutantelire kurere. 5Abrahamu nko kutantara vakareli vendi ashi, "Karenke mpopano nashidongi, name namonande na kuyenda kunya. Nakuyenda tuka raperere ntani tukavyuka. 6Abrahamu a damuna vikuni vya ndjambo yalishwakerero nko kutwika monendi Isaka. Ghuye mwene nko kushimba mundiro na mbere; ntani avayende navantje kumwe.7Isaka aghamba navashe Abrahamu ntani nakughamba, "Vava," ntani atanta, "Ame ghuno, monande." Aghamba, "Kengenu mundiro ntani navikuni mpoviri, ano ngoli kuninko shindjwighona sha kudjamba?" 8Abrahamu aghamba, "Karunga mwene kwatupa tupu shindjwighona sha ndjambo, monarume wande." Makura avatwikiri, navantjeya kumwe.9Opo vakakundamine palivango olyo Karunga amutantilire, Abrahamu a diki shidjambero, kuturapo vikuni. Nka kumanga monendi Isaka, nko kumurangeka pashidjambero pawiru yavikuni. 10Abrahamu aghorora lighoko lyendi, nko kughupa mbere yendi apondeke monendi.11Makura muengeli wa Hompa amuyita muliwiru, nakumutantera ashi, "Abrahamu, Abrahamu!" ntani aghamba, "Ame ghuno." 12Aghamba "Washa tura lighoko lyoye pamumatighona, ndi uruwane kehe vino umuremeke, konda ashi weno nayiva ashi watjira Karunga, kumona ashi ove kapi unavuru kushweneka monarume ghoye, monarume ghoye ahuru ti, kukwande."13Abrahamu akenge kuwiru, nakumona ndjwighona kunyima yinakudingiri na mbinga dayo muvishwa. Kuruku rwendi, makura Abrahamu nko kukayita ndjwi aya djamba ndjambo yendi yalishwakerero palivango lya monendi. 14Kutundapo Abrahamu po ata lidina livango lyo ashi, "Karunga kwa tapa," ntani nanamuntji lino shimpe a vatangaukako ashi "Ndundu ya shitapero sha Karunga."15Muengel waKarunga shimpe avyukuruka kuiyta muliwiru Abrahamu mushikando shauviri 16ntani aghamba ashi--uno ngo umbangi waKarunga, momo una virughana vino udire kuntjweneka limpowe lyoye, 17na kutungika unene ruvaro roye ngaruvuke rutike pa ntungwedi dakuliwiru ndi musheke wakulifuta, ntani ruvaro roye nganikafika livero lyavanankore voye.18Muruvaro roye mongava tungikira mbunga nadintje pakehero kado damuudjuni, mukonda wa kwamine livhu lyande. 19Makura Abrahamu nko kulya mushighu, awnane vakareli vendi, vavyuke ku Bersheba, ntani ava katunga mu Bersheba.20Muruku ro pa vamutantilire Abrahamu ayuvhu ashi, "Milika anatura pamaghoko vanuke ntani kwamukurwendi Nahor." 21Kwakalire mbeli Uzi, Buzi shikwama mbeli ntani Kemweli sha wa Aram, 22Kesedi, Hazo, Pildashi, Jidlaf, ntani Betwel.23Bethuel kwakalire vashe va Rebeka. Ovano mbo vana ntantatu ovo ayitire Milika pa Nahor, mughunya Abrahamu. 24Mukadendi wauviri wa Nahor, Reuma, kwamuyitire Teba, Gaham, Tahashi, ntani Maka.
231Sara kwa parukire mwaka 127. Ndo mwaka aparukire Sara. 2Sara kwa kadohorokilire mu Kiriath Arba, ndjo, Hebron, mushirongo sha Kanana. Abrahamu kwa guvire ntani kwamulilire Sara.3Makura Abrahamu mpo arambukire ayende kwa nakufa mukadendi, na kughamba ku vana va Heti, ashi, 4Ame mutunda shirongo pakatji kenu. Muhaterenu livango pakatji kenu nihore kemo mufe wande."5Vanarume va Heti mbyo valimbwilire nakutanta ashi, 6"Tuteghererenu atwe, mukurona wande. Ove U hompaghona wa Karunga wetu pakatji ketu. Horeka mufe ghoye kehe kuno una horere pa mayendo ghetu. Kundereko pakatji ketu ogho ngashweneko pa mayendo, uhorekepo mufe ghoye."7Abrahamu a shapuka na kukunyongamena ku vantu va mushirongo, vanarume va Heti. 8Ghuye a ghamba navo, na kutanta ashi, "Nke mumpulitira kuhoreka mufe wande, na kuntegherera na kukukwambera kwa Efron mona Zahar wa mukafumu konda yande. 9Muka mupure ntjeneshi kuvura gha ngulite mbira ya Makpela, oyo aweka lyalyo kwa karera kuntere yalifuva lyendi. Pa ntontjo ya kugwaneka, alingulite paveta likare livango lya kuhoreka vafe vande."10Opo Efron kwa shungilire pa katji ka vana va Heti, Efron wamu Hetite mpo alimbwire Abrahamu mukutwa kovyo va kakuyongire mumbongarero ya vana va Heti ovo vayire ku livero lya nkuru mbara ashi, 11"Hawe, mukondi, nterere. Ame na kupa lifuva na limu mbira lyakaramo. Ame kuna kuvikupa ku meho ya vana vanarume vavantu vande. Ame nalitapo kukoye ghuhorekemo mufe ghoye."12Aburahamu mpo ghanyongikire mutwe kumeho ya vantu va mushirongo. 13Ghuye aghamba na Efron mumvhongatano nashi, "Nkeneshi unahoro, nakanderere ntegherere. Ame kuni futa lifuva. Ghupa maliva kwande, ame ngani horekangemo vantu vande."14Efroni mpo alimbwire Abrahamu ashi, 15"Nakanderere mukondi wande ntegherere. Oko kalivango kuna kara na mukosho wakutika ku mulyo mafere mane gha siliveri, nke vina karopo pakatji koye name? Horeka mufe ghoye," 16Abrahamu mpo ateghelire kwa Efron. Makura Abrahamu mpo ateghelire kwa Efron ntani avihita mukosho wendi kwa Efron wa siliveri osho vaka ghambire mushighamba navana va Heti, mafere mane gha siliveri, kutwara ku shiviha sha kutikiliramo sha mughuliti.17Makura lifuva lya Efron, olyo lya kaliro mu Makpela. olyo lya kwamino kwa Mamre, linya ndyo lifuva, rupako oro rwakaliromo, ntani vitondo vya kaliromo mulifuvha ntani nanavintje ovyo vya kundurukido murudi avipiti 18kwa Abrahamu gha ghure kumeho yavanarume va Heti, kumeho yavo vayiro mulivero lya nkururu mbara yendi.19Muruku yevi, Aburahamu a holikire Sara ogho akaliro mukamali wendi mu mbira ya Kaliro mulifuva lya Mekpela, olyo lya kukwamino ku Mamre, ngoli, Hebron, mushirongo sha Kanana. 20Makura olyo lifuva na mbira lya kaliroko lya pitire kwa Abrahamu ashi ndje mwenya ungagho ghunya wa livango lya ku horeka vafe mulivhango lyatundiro kuvanarume va Heti.
241Opo ngoli Abrahamu anakurupiliri, ano Hompa amutungiki kunavintje. 2Abrahamu mpo atantelire mukareli wande ogho aklire ndje mukorana po pavaruwani vendi nka akalire na mpangera ya navintje akalire navyo, "Tura lighoko lyoye munda ya ntambo dande 3ntani kuni kughanita kwa Karunga, Karunga wa liwiru na Karunga wa livhu, ashi kapi ngauka wanena monarume vana va Kanana, mukatji omo natura mundi wande. 4Ano ngoli ove ngauyende mu shirongo shande, na kuliro lyande, na kuwanena mukamali monande Isak."5Mukarelii aghamba kukwendi, "Nke ntjene ogho mukadi kapi ngakashana kunkwama kuno kushirongo? Ngani kavyute monoye mushirongo osho waya?" 6Abrahamu amutantere, "Viruwane ngoli ashi kapishi ngau kavyute monande kuno! Yehova, 7Karunga wa kuwiru, ogho angupire kundjugho ya vavava na kushirongo sha liro lyande, na kutwenyidira muwano wakukarerapo ashu, 'Kuruvaro roye nganitapa shino shirong, 'Ghuye ngakatuma muEngeli wendi kukoye, ntani ove ngaukawana mukamali wamonarume wande nkoko.8Ano ngoli nange mukamali ngakashwene kukukwama, makura ngaushutuka koghuno mughano wande. 9Ngoli ove kapi ngaukavyute monande okunya." Opo mukareli atura lighoko lyendi muntambo da Abrahamu mpititi wend, makura aghana kwendi kuhamena kovyo vininke.10Mukamali aghupu ngamero dimurongo da muhona wendi na kushapuka. Ghuye aghupu nka vikaushwi navintje kwa mpititi wend. Ghuye ashapuka nakuyenda kuruha shirongo Aram Naharayim, kushitata sha Nahoro. 11Ghuye arenke ngamero ditongamene pandje ya nkurumbara kuntere ya litope lya mema ku ngurova, ndo ruvede vakavetanga mema vakamali.12Makura aghamba ashi, Yehova Karunga wa mpititi wande Abrahamu, ndenke vingwapere namuntji ntani nakunegheda likukwatakano lyakutikiliramo kwa mpititi yande Abrahamu. 13Kenga! Nayimana ku ntere ya litope lya mema, ntani na vanakadi vavarume vamu shitata nakurupuka vaya vete mema. 14Renka vishoroke weyo. Opo nikaghamba na mukamalighona nakanderere ghurumwita kandimbe koyempongolishi ninwemo, 'makura ghuye aghamba kwendi ashi, 'Nwa, ntani kunikanwita ngamero doye waro,' Makura murenkite akare ghumwe ogho unawavekere mupika ghoye Isaki. Povino kunikayiva ashi una negheda likukwatakano lyakutikilirimo kwa mpititi wande. "15Avikaya kumeho yaKumana kughamba, Rebeka arupuka na kandimbe kendi pa shipepe, Rebeka kwamuyita Betwel monarume wa Milika, mukamali wa Nahoro, Mukurwa Abrahamu. 16Mukadona kwakalire muwa unene ntani kapi agwanekera rumwe namurume pa nyama. Kapi ayivhire kehe murume. Aghurumuka kulitope, ayuda kandimbe kendi na kakanduka.17Makura mukareli aduka akakugwanekere naye nakughamba ashi, nakanderere mpeko tumema twatudidi mu kandimbe koye. 18"Aghamba ashi, "Nwa, muhona wende" ntani makura akwangulita kutura kandimbe kendi kulighoko nakumupa anwe.19Opo amanine kumupa mema, amutantere ashi, "Kuni kavhatera nka mema ngamero doye, dogoro mpopo dikamanena kunwa." 20Mpo akwangwire nakuterayera na kandimbe kendi mu litemba, nakaduka nka kulitope akavhete mema gha ngamero nadintje.21Murume amukenge mushipore-pore akenge ntjeneshi Karunga ana wapayikiri ruyendo rwendo ndi hawe. 22Pakumana ngamero kunwa mema, mukafumu arupwita linga dangorondo da vihiro ukahe wagho mulyo wa malivha, na muntjere wa ngorondo wa mulighoko lyendi wakuviha mulyo wamalivha akutika ku murongo, 23nakupura ashi, "Ove mona re? Ntantere nakanderere, mpoyilimo ndjugho mumundi wavasho oyo tuvhura kukarara?"24Ghuye amutantere ashi, "Ame mona Betwel wamukamali mona Milka wamukafumu, owo amuyititire Nahoro." 25Amutanterenka ashi, "Atwe tunakara namushoni na ndya dadiyingi ntani nka na ndjugho yakurara.26Makura murume anyongama naku panda Karunga. 27Aghamba ashi, Yehova vamupande, Karunga wa muhona wande Abrahamu ogho adiliro kughupa liwenydiro na lihuguvaro lyaushiri kwa muhona wande,mwandeko Karunga ana mpititilire mundjira yakuvyukilira ku ndjugho ya liro lya muhona wande."28Makura mukadona aduka akatanterako liro lyavawina kuhamena navintje vino. 29Rebeka akalire namukurwendi wamukafumu wa lidina Rabani. Rabani adukiri kumukafumu ogho akaliro pandje kushitaura kulitope. 30Apa amonine linga na muntjer mulighoko kya mughunyendi wamukadona, ntani opo ayuvhire nkango da Rebeka muunyendi wamukamali "Ovino mbyo anaghamba mukafumu kukwande, "Ayendi kumukafumu, ghuye kwayimanine kungamero kulitope.31Makura Raban aghamba, "Yiya, ove waragopa kwa karunga. Vinke una yimanenen pandje? Nawapayiki ndjugho, ntani na livango lya ngamero." 32Mpopo mukafumu angene mundjugho makura adumpwita vininke vyakaliro pa ngamero. Ngamero kwadipire mushoni na ndya na mema vavapire akukusha mpadi na mpadi damukafumu akaliro naye.33Avava tuliri ndya kumeho yavo valye, ngoli aghamba, "Kapi nilya dogoro nimane kughamba evi nighamba." Oko Labani atanta ashi, "Ghamba tupu." 34Atantaashi, "Ame mukareli waAburahamu. 35Karunga kwa vedukita muhona wande unene ntani ghuye kwakara muntu wamunene. Ghuye kwamupa vindwji ntani na ngombe, siliveri na ngorond, vakareli vavakafumu na vakareli vavakamali natni ngamero na vidongi.36Sara, mukamali wa muhona wande kwa yitliire mpititi wande mwanuke wamukafumu muukurupe, makura atapa navintjeya ovyo awekire kukwendi. 37Muhona wande andenkita nighane ashi, ngasha ghuka wanena monande mukamali waku kuruvaro rwa Kanana, mushirongo natura mundi wande. 38Ngoli, una kona kuyenda ku liro lya vavava, na kulira lyande, ngaukawaneneko monande mukamali.'39Anitantere muhona, 'Pamweya owo mukamali kapi ngaka nkwama. 40Ngoli ghuye amutantere, Karunga, ogho nayendanga naye, nganikatuma mu engeli kumwe nove ntani ngaka kuwapekera ndjira yoye, mposhi ngauka wanene monande mukamali mukatji kaliro lyande na mu lira lya vavava. 41Ano ngoli ngaukamaunguruka mukumuwana wande ntjene ngaukaye kuliro lyande makura kapi ngavakaghukupa. Makura ngaumanguruka kumughano wande.42Mpo nayitiki namuntji, ku litope, kughamba, 'O Karunga, Karunga wa muhona wande Abrahamu, nakanderere ntjene ngauruwane ndjira dande ditikiliremo-- 43apano ame uno, nayimana kulitope lya memarenkita mukadona ogho ayanga nakuveta mema, mukadi ogho mitantera, "nakanderere mpeko tumema twatudidi mukandimbe koye ninwe ," 44mukadi ogho aghamba "Nwa, ntani kuni kavetera ngamero doye" murenke akare mukamali ogho ahangura Karunga mona muhona wande.45Kumeho ya kumona kughamba mumutjima wnde Rebeka arupuka na kandimbe kendi pa shipepe na kuyenda ku liptope aka vhete mema. Mpo naghambire nakanderere mpeko mema! 46Akwangulita kughurumwita kandimbe kendi pashipepe aghamba ashi, 'Nwa, ntani kunika tapa mema ku ngamero doye nado.47Animupura nakughamba ashi, Ove mpnare? Ghuye ashi, mona Betweli, monarume wa Nahor, oghunya ayotire Milika. Makura mpo namutulire linga kuliyuru lyendi ntani muntjere kumaghoko ghendi. 48Ani nyongeke mutwe na kupanda Karunga, nakumupongora Karunga, ntani Karunga wa muhona wande akakware monarume wendi.49Weno, ntjene unakuwapayikiri kunegheda shihoro shakutikiliramo na ushiri kwa Hompa wande ntantere, ano ntjene kwato, ntantere, mposhi ni piruke ku lighoko lya shilyo ndi lya rumontjo."50Va Rabani na Betwel avalimburura nakughamba ashi, "vininke kuna tundu kwa Karunga; kapi tuvhure kughamba vya vidona ndi vyaviwa. 51Kenga! Rebeka uno kumeho yoye. Mughupe mu yende, mposho nga kakare mukamali wa mona muhona ghoye, yira momo avitanta Karunga."52Mupika wa Aburahamu opo ayuvhire nkango davo anyongama na palivhu kwa Karunga. 53Mupika a rongorora vininke vya siliveri na vininke vya ngorondo, na vyuma avitapa kwa Rebeka. Atapa nka ushwi wa ndiro kwa mukwerendi na vawina.54Makura naye na mukafumu vakalire naye avali na kunwa. Avakara nkoko varare, ntani opo varambukire ngura-ngura avaghamba ashi, "Ntumenu nivyuke kwa muhona wande." 55Mukurwendi wamurume navawina avaghamba ashi, Renkenu mukadona akare natwe mumayuvha amasheshu, mpiri mayuvha murongo, muruku ntani ngayenda."56Ngoli ghuye avalimburura ashi, Mwasha ntjweneka, shirugho sha Karunga ana wapeke ndjira yande mpo ngolishi niyende kwa muhona wande." 57Ava ghamba ashi, "kutuyit amukadona nakumupura." 58Mpo vayitire Rebeka na kumupura ashi "Kughuyenda naghuno mukafumu?" Ghuye alimburura ashi, "Kuni yenda."59Mpo vatumine mughunyavho Rebeka, kumwe na mukareli wendi wamukamali mu ugenda wavo na mukareli wa Abrahamu na vantu vendi. 60Ava vedukita Rebeka, nakumutantera ashi, "Mughunyetu, ngaukare nyokwa mayovi na mayovi, ntani ruvharo roye ngarufike ndjira davanankore voye."61Makura Rebeka ashapuka, naye na mukareli wendi wamukamali ava rondo pa ngamero, ava kwama mukafumu. Mukareli aghupu Rebeka ayendi nandjira yendi. 62Isaki kwa tungire mu Negevu, kwa kavyukire kutunda ku Beer Lahayi Royi.63Isaka arupuka a ghayere lifuva ku ngurova, opo akakunkire na kumona, ngamero dado kunakuya! 64Rebeka akenge, ntani apa amonine Isaka, a dumpuka pa ngamero. 65Apura mukadi ashi, are unya mukafumu ana kuyendauro mulifuva ayatuwane?" Mupika aghamba ashi, "Ogho muhona wande." Mpo aghupire shituku shendi, makura akufiki.66Mukamali a timwitiri Isaka navintje ovyo akarughanine. 67Makura Isaka amuyita mu tende yavawina Sara na kughupa Rebeka, akare mukamali wendi, ntani amuholire. Isaka amushengawida kuruku rwanfa da vawina.
251Aburuhamu nko kughuapako mukamali naye peke nka; Lidina lyendi kwakalire Ketura. 2Mpo a mushampurukira Ziurani, Jokishani, Meddani, Mediyani, Ishibaki, ntani Shuya. 3Joskishini a kara vashe va Sheba naDedani. Ruvharo rwa Dedani vavo vaAssariyani, vaLetushi, navaLeumu. 4Vana va Midiyani kwakalire vaEfayi, Efere, Hanoku, Abida, naElidiya. Navantje vano ruvharo rwa Ketura.5Aburahamu nko kutapa navintje ovyo a wekire kwa Isaki. 6Ano,une shimpe muyuni , nko kutapa mauywi kuvana vendi vavakafumu vapavhora vyendi nakuvatuma kushirongo shakughupumeyuva, va tunde kwa Isaki, vana vendi vavakafumu.7Aghano ngo mayuva ghamwaka ghaliparu lya Aburahamu a parukire, mwaka 175. 8Aburahamu a shetere rwakuhulilita nakufa pamwaka dadiwa daukurupe, mukurupe naliparu lyakuyura, nakukupakerera navantu vendi.9Isaki naIsimayeli vana vavakafumu ava kamuhoreka muliwe lyamakapela, mulifuva lya monaEfironi waZohari muHetite, pepina Mamure. 10Lifuva eli a ulire Aburahamu kuvana vavakafumu vaHeti. Aburahamu makura ava kamuhoreka momo namukamali wendi Sarah. 11Kuruku rwa mfa daAburahamu, Karunga nko kutungika monendi wamukafumu Isaki, Isaki kwa tumgire pepi na Beri Lahayi Royi.12Runo ndo ruvharo rwa Isimayeli, mona Aburahamu wamukafumu, ogho yitire Hagari wamuEgipite, mupika wa Sarah, a yitilire Aburahamu.13Aghano ngo makuvaratano gha ruvharo rwaIsimayeli: Neboyiyo-mbeli ya Isimayeli, Kedari, Adibeli, Mibisamu, 14Mishamu, Dumahi, Missa, 15Hadadi, Tema, Jeturi, Nafisha, ntani Kedemeha. 16Vano vana va Isimayeli vavakafumu, ntani ghano ngo madina ghavo, kumukunda wavo, mauturo ghavo, navaHompaghona murongo navaviri.17Dino ndo mwaka daliparu lyaIsimayeli, mwaka 137. A shetere munku wakuhulilira nakudohoroka, kukupakerera navantu vendi. 18Kwa hovire kutunga kuHavilah ava yendi kuAshihuru, pepi tupu naEgipite, yira momu vayendire vamwe kuAsiliya. Ava katunga mukudira kukuyuva kehe uno mwendi.19Vino mbyo vilika vyakuhamena Isaki, mona wamukafumu wa Aburahamu. Aburahamu a kara vashe vaIsaki. 20Isaki kwakalire namwaka dimurongo ne apa a ghupire mukamali wendi Rebeka, monakadi waBetweli wakuPaddani Arani,muunya wamukadi waRabani wamu Arameyani.21Isaki a raperere mukamali wendi kwa Karunga mukonga shi ngandje a kaliro,makura Karunga a limburura ndapero yendi, Rebeka mukamali wendi a kara namarutu maviri. 22Mwanuke kwa kundundanitire kumwe naye, nakughamba, '' Vinke vina kuntjorkero ame?'' A pura Karunga kuhamena ovyo vininke.23Karunga a ghamba kukwendi, Dimuhoko mbiri dina karomo mulira lyoye, ntani vantu vaviri ngava kugaunuka kukoye. muntu umwe ngakara nankondo kupitakana umyendi, ntani mukurona ngakakarera mwanuke.''24Ano apa rwatikire ruvede rwakushampuruka, makura agha kara mapange mulira lyendi. 25Mwanuke wakuhova aya wamugeha yira lirwakani lya huki. Ava muru Esau. 26kuruku, muunyendi aya. Uye lighoko lyendi ana likwatere kushintintinya sha Esau. Ava mu ruku Jakopo. Isaki uye ana kara namwaka dimurongo ntambiri apa makamali wendi ava shampurukire.27Vamati nko kukura ,Esau a kara mukongo wauyivi,; Ano Jakopo a kara mukafumu wakumwena ,ogho kakarango kehe ruvende mutende. 28Isaki a horo Esau mukonda uye ka lyanga vikorama evi kakashananga , ene ngoliRebeka a horo Jakopo.29Jakopo nko kutereka muhioka wamakunde. Esau aya a tunde kumafuva , ntani uye kwa yuvire shiri ndjara unene. 30Esau a ghamba kwa Jakopo, mpeko ogho muhoka una tereke waugeha. Nakanderere, na rorora unene!'' Yino ndjo konda vamukughilire lidina Edomu.31Jakopo nko kughamba, pakuhoverera ngulite una nkondo ghoye .'' 32Esau a ghamba uwa munke ngani wana mo ngoli mukona wande ame?'' 33Jakopo a ghamba,'' pamuhova ghana kukwande,'' makura Esau a ghana mughano munkedi yinya mo a ulitire ukurona wendi kwa Jakopo. 34Jakopo a pa Esau mboroto namuhoka wamakunde. A li nakunwa, makura a shapuka nakuyenda nandjira dendi. Munkedi yino Esau a shwaulire ukurona wendi.
261Rukukutu makura arushoroka mushirongo, kukwama rukukutu oro rwashorokiro muruvede rwaAbrahamu. Issaka mpo ayendire kwaAbimelech, hompa wavaPhilistine kuGerari.2Makura Hompa amonekere kwendi nakughamba, ''Ghu urumuke kuEgipute, tunga mushirongo osho nganikutantera utunge. 3Kara momuno mushirongo, ngani kara nove nakukutungika, kukoye ntani namuhoko ghoye, nganitapa livhu nalintje, ntani nka ngani tikitamo mughano ogho nakughanine kwaAbrahamu vasho.4Ngani vhukita muhoko woye yira ntungwedi damuliwiru, ntani nganipa muhoko ghoye livhu nalintje lino. Kupitira mumuhoko ghoye marudi naghantje ghapa ntunda yalivhu ngavagha tungika. 5Nganivirughana vino mukondashi Abrahamu apulire liywi lyande ntani atikitiremo mpangero dande, vipango vyande, viyivito, ntani naveta dande.''6Issaka akatunga muGerari, 7Opo amupulire mukafumu walivango kuhamena mukamali wendi, a ghamba ashi, ''muunyande mukamali.'' Atjilire kughamba ashi, ''Uye ne mukamali wande,'' mukondashi aghayalire ashi, ''Mukafumu walivango lino kuvura amudipaghe aghupe Rebeka, mukondashi ghuye muwa shili.'' 8Kunyima Isaaka opo akakalire shirugho shashire, Abimelech Hompa wavaPhiliste a kenge pandje pamakende. Ano, Issaka kuna kukwaterere naRebeka, mukamali wendi.9Abimelech ayita Issaka kukwendi nakughambashi, ''Kenga, nani uyene mukamali ghoye. nke waghambilireshi, muunyoye wamukamali?'' Issaka amulimbururashi, ''mukondashi naghayalire me umwe kuvhura ghandipaghe makura amu ghupe.'' 10Abimelech a ghamba, ''vinke vi una rughana kukwetu? vantu vamwe ndi kavivarerupa kurara namukamali ghoye ndi ntani nka koyita ndjo kukwetu.'' 11Abimelech arondora vantu navantje nakughamba ashi, ''Kehe uno nga gumo ghuno mukafumu ndi walye mukamali wendi ngatumudipagha.''12Issaka alimi munya mulifuva kumwe nakuyangura mumwaka wakukufana makura ayangura unene, mukondashi Hompa amutungikire. 13Makura mukafumu akara ngagho, ano ngoli mo kayanguranga dogoro ghayakalire ngagho wamunene. 14Akalire nandjwi dadiyingi, ngombe, ntani ghakalire namundi waunene. vaPhilistine ava mufere mfudu.15Matope ghanya vatimine vapika va vashe muruvede rwaAbrahamu vashe, vaphiliste vaghashayikitirepo mukufoteramo livhu. 16Abimelech a ghamba kwaIssaka, ''kayende utundeko kwetu, mukondashi nkondo doye diyingi kupitakana detu. 17Issaka atundupo panya ghakatulira mumuramba waGerari ano akatunga momunya.18Shikando shakukwamako nka Issaka atimiko matope ghamema, ogho kavatimanga muruvede rwaAbrahamu vashe. VaPhiliste kwagha shiyikitirepo nka muruku rwa mfa daAbrahamu. Issaka kwaghtire madina ghakukufana yira ngogho kavagha kughitanga vashe.19Opo vatimine vapika vaIssaka munya mumburundu, ava wanamo litope lyakupupa mema. 20Vashita vaGerari ava kutangunita navashita vaIssaka, nakughambashi, ''Ogha mema ghetu.'' Issaka makura makura aruku litope linya ashi, ''Esek,'' mukondashi vakutangunitire naye.21Makura ava timi litope lya peke, ano ava kutangulita nka, waro, ano aliruku lidina lya, ''shitina.'' 22ali shuvu nka linya nakukatima litope lyapeke, ano kapi vakamutangutire polyo. Mpo alirukire Rehoboth, nakughambashi, ''Hompaana turughanene nkonda yetu, ano weno ngavi tutompoka muno mushirongo.23Makura Issaka ayendi akanduke kuBeersheba. 24Hompa amoneke kukwendi ngoghanya matiku nakughamba ashi, ''Ame Karunga waAbrahamu vasho. Washa tjira, ame nove nakara ano kuni kutungika nakukuwederera muhoko ghoye, konda yamupika wande Abrahamu.'' 25Issaka atungu mpopo shidjambero nakushiruka lidina lyaHompa. A tomeke tende, ano vapika ava timi litope.26Makura Abimelech ayendi kwendi atundilire muGerari, kumwe naahuzzatha, Muholi wendi, ntani naPhicol, mukurona wavaKavita. 27Issaka aghamba kukwavo, ''Vinke muna kuyera kukwande, shirugho osho anwe mwanyenga ntani nka wantjidako koye ve?''28Makura ava ghamba ashi, ''Atwe tuna mono kareshi Hompa kumwe nove ana kara. Mbyo tuna tokorashi pana hepa kukara mughano pakatji ketu twe nove. Renka tukare nalikupakerero kumwe nove, 29mposhi kapishi utu rughane udona, yra moomu twadira kukurughanena vyavidona, ntani nka twa kutekulire nawa nakukutjida mumpora, ano mbyo ana kutungiki Hompa.''30Issaka ava rughanene shipito, ava lyi nakunwa. 31varambukire ngura-ngura yayinene ava fiyere nakuturapo mughano wanaumwavo. Makura Issaka ava tumu vayende, ntani ava mushuvu mumpora.32Liyuva ndyolyo vapika Issaka avaya nakumutantera kuhamena kulitope vakatimine. Ava ghambashi, ''Tuna kawana mema.'' 33Aliruku litope ashi, Shibah, lidina lya nkurumbara yinya ndjo Beersheba na namuntji lino.34Esau opo atikire mwaka 40, aghupu mukamali wendi, Judi mona Beeri wamukamali wamu Hittite, ntani mona Besemath mona Elon wamukamali wavaHittite. 35Vavo ava yita ruguwo kwaIssaka naRebeka.
271Opo akurupire Issaka namantjo ghendi kapi kaghamonanga nawa, akughu Esau, monendi wamukuronapo, ghamutantereshi, ''Monande.'' esau alimbururashi, ''ame uno,'' 2Issaka aghambashi, ''Kenga kuno, ame nakurupa. Kapi niyiva liyuva lyamfa dande.3Mpo ngolishi ghupa ghupa virwita vyoye, ncunu yoye, uta ghoye wankandja, rupuka uyende ngoli uyende muwiya ukantjanene shikorama. 4Uyanterekere ndya daditovali, ndodinya nahora, ghukadiyite kwande mposhi niya lye nakukutungika kuuto nife.''5Makura Rebeka ghaviyuvu opo aghambire Issaka namonendi Esau. Esau ayedi muwiya ghakashane shikorama nakukashivyuta. 6Rebeka ghatantere monendishi, ''Kenga kuno, nayuvu vasho vana kughambito Esau mukuroye. ana ghambashi, 7''Ndjitire shikorama uya nterekere ndya daditovali, mposhi niyakutungike mulikaropo lyaHompa kumeho nife.''8Mposhi weno, monande, limburukwa kuliywi lyande momu nakukutantera. 9Yenda kushiunda, ukanditireko vimpendje vyaviwa viviri vyavyanukepo, niyatereke ndya daditovali davasho, moomu avihorera. 10Ove uyaditware kwavasho, mposhi ghakalye, ghakakutungike kuuto ghadohoroke.''11Jakopo ghatantere Rebeka vawina, ''Kengenu, Esau mukurwande mukafumu wahuki, ano ame kapi nakara nahuki. 12Pamwe vavava kuvura vakankwate, kunikamoneka ashi ame mukukakukitaukira, kunikakuyitira lifingo kapishi litungiko nka.''13Vawina ava mutantere ashi, ''monande, shuva kehe lifingo likare pande. Limburukwa tupu kuliywi lyande na kuyenda, ghukaviyite kukwande . 14Jakopo ayendi aka shimpe vimpendje vyavyanukepo ghakaviyite kwavawina, vawina mpo vaterekire ndya daditovali momu vadishanena vashe.15Rebeka aghupu vyuma vyaviwapo vyaEsau , vyamonendi wamukuronapo, ovyo vyakaliro naye mumundi, avidwateke Jakopo, monendi wamwanukepo. 16Ghatura vipapa vyavimpendje vyavyanuke kumaghoko ghendi namuntingo yendi mwakudira huki . 17Ghatura ndya daditovali namboroto oyo ghawapayikire mulighoko lyamonendi Jakopo.18Jakopo ghayendi kuvashe nakuka ghambashi, ''Vava,'' vashe avalimbururashi, ''ame uno, ove are, monande ndi?'' 19Jakopo ghatantere vashe, ''Ame Esau monenu wambeli. Naruwana evi munantantere. Shungirenu ngoli mulye nyama nakadipagha,mposhi muntungike.''20Issaka ghapura monendi, ''Weni mo una kashiwana pawangu-wangu, monande?'' ghalimburura ashi, ''Morwa Hompa Karunga ghoye ana shindjitiro.'' 21Issaka ghatantere Jakopo, ''Yiya pepi name, mposhi nikukwate, monande, niyiveshi vyashiri ve monande Esau ndi hawe.''22Jakopo ayendi kuvashe Issaka, Issaka ghamukwata nakughamba ashi, ''Liywi ne lyaJakopo mara maghoko ne ghaEsau.'' 23Issaka kapi amudimbulire, morwa maghoko ghendi hukihuki, yira maghoko ghamukurwendi Esau, ano Issaka ghamutungiki.24Aghambashi, ''Vyaushiri ve monande Esau ndi?'' alimbururashi, ''Ame.'' 25Issaka aghamba ashi, ''Yita ndya kukwande, nilye shikorama shoye, mposhi nikutungike.'' Jakopo ghayita ndya kwendi . Issaka alyi, makura Jakopo amuyitiri vinyu, ghanu.26Makura vashe Issaka avamutantereshi, ''Yiya papepi name weno uncumite, monande.'' 27Jakopo aya pepi ghancumita, ghanuku lidumba lya vyuma vyendi ghamutungiki. Aghamba ashi, ''Kenga, lidumba lya monande yira lidumba lya livango oli ana tungiki Hompa.28Karunga ndi akupe ruha rwa mpepo ya muliwiru, a kupe ruha rwa maghadi ghapa ntunda ya livhu, ntani mbuto da dingi ntani na vinyu yayipe.29Vantu ngava kurughanene, nadimuhoko ngadikutongamena. Kara mpititi waghuni voye, navana vavanane voye vavakafumu ngavakutongamena, kehe uno ngakufingo naye ngavamufinge, kehe uno ngakutungiko naye ngavamutungike.30Apa tupu amanine Issaka kutungika Jakopo, Jakopo ghashondavere ghatunde kumeho yavashe Issaka, mukurwendi Esau ghangenemo kutunda kukushana. 31Naye ghaterekire ndya daditovali ghadiyita kwavashe. Gharenke vashe, ''vava, rambukenu mulye shikorama shi, mposhi muntungike.''32Vashe Issaka avamulimburura ashi, ''Ove are?'' alimburura, ''Ame monoye, wambeli, Esau.'' 33Issaka atukuka unene aghamba ashi, ''Are unya ana kashano shinya shikorama mbyo ana ndjitiri? nalyi kare navintje kumeho ghuye, mbyo namutungiki. Mulivango lyoye, anapu kumutungika.34Esau apa ayuvire nkango davashe, ghalili unene naugara, ghatantere vashe, ''Ntungikenu name vava.'' 35Issaka aghamba ashi, ''Muunyoye mo anaya muno mbyo anaya nkongo nakuyashimba litungiko lyoye.''36Esau apura ashi, ''kapi vyahungama kumuruka Jakopo ndi? mukondashi akukitaukira rukando ruviri. Ghaghupire unankondo wande waUkurona,ntani kengenu weno anaya upu matungiko ghande nka.'' Makura aghamba, ''kapi muna ntulikiriko litungiko name ndi?'' 37Issaka alimburura atantere Esau, ''Kenga namutura akare Hompa ghoye, mbyo namupe vaughuni vendi navantje vakare vapika vendi, ntani nambuto navinyu dadipe. Vinkenka vyavingi evi nikurughanena monande?''38Esau apura vashe, ''Kapi muna kara nalitungiko nampindi limwe lyande ndi, vava? ntungikenu name vava.'' Esau ghalili kuyiyuka.39Issaka vashe, ava mulimburura nakumutantera ashi, ''Kenga, livango olyo wakara ngalikara ure naungawo wapantunda yalivhu, ure nalime lyakuliwiru yaliwiru. 40Nalighonga lyoye ngauparuka, ntani ngauruwanena muunyoye. Mara ntjene ngaukondje ngo kuturuka mudjoko yendi.''41Esau a nyenge Jakopo mukonda yamatungiko ogho vamupire vashe. Esau ghakutantere kumutjima mwene, ''Mayuva ghakulira vavava pepi ghana kara, apa ngaghapita ngani dipagha muunyande 42Jakopo.''Nkango daEsau mona wambeli vaditantilire Rebeka. Atumu vamuyite Jakopo monendi wamwanukepo ghamutantereshi, ''Kenga, mukuroye Esau nakukushengawida naumwendi kuhamena koye mukuturapo lighano ngakudipaghe.43mposhi weno, mona nde, ndimburukwe nakutjwayukira kuRabani, kwamukurwande wamukafumu, muHarani. 44Ngaukakare naye shirugho shashifupi, dogoro ngakuture mukuroye, 45dogoro ugara wamukuroye ngaumutunde, ntani ngavurame evi wamuruwana. mpo ngani tuma vakakushimbeko. Nke nimukombanitira namuvantje liyuva limwe?46Rebeka antantere Issaka, ''Nakara nautjirwe waliparu mukonda ya vana vaHethi vavakamali. Nenge Jakopo ngaupepo umwe ngakare mona Hethi ngakare mukamali wendi, yira uno mukamali, umwe wavakamali vayitira moomuno, ndi uwa ngalikara liparu lyande?''
281Issaka ayita Jakopo, amuvedukita, ntani amurawiri, ''Kapishi ngaukaupe mukamali kuvakamali vamuKanana. 2Rambuka, yenda kuPadana Amarama,kundjugho yaBethuela vashe vavanyoko, ntani kaupe mukamali nkoko, pakatji kavana vaRabani mukurwa vanyoko.3Karunga shetu wankondo naditje ndi akuvedukite, akurenkite ngauyite ntani nakukuvukita, mposhi ngaukare mushivaro shinene shavantu. 4Akupe shivedukito shaAbrahamu, kukoye, ntani nakumbuto yoye, mposhi upinge livango olyo kaukaranga, olyo atapire Karunga kwaAbrahamu.''5Makura Issaka atumu Jakopo. Jakopo ayendi kuPaddana Arama, kwaRabana mona Bethuela muka Arama, mukurwa Rebeka, vawina vaJakopo naEsau.6weno Esau anayamono ashi Issaka ana vedukita Jakopo ntani amu tumu ayende kuPaddana Arama, akaghupe mukamali nkoko. Ghuye amononka ashi Issaka anamuvedukita ntani anamupa muragho, ashi, ''Kapishi ngauka upe mukamali pakatji kavakamali vamuKanana.'' 7Esau amononka ashi Jakopo analimburukwa kwavashe navawina, ntani ayendi kuPaddana Arama.8Esau avi monine ashi vakamali vamukanana kapi vava holire vashe. 9Mpo ayendire kwaIsimayeli, ntani akaghupa, vakamali ovo ghakalire navo, Mahalata mona waIsimayeli wamukamali, mona Abrahamu wamukafumu, muunya Nebaioth wamukamali, akare mukamali wendi.10Jakopo ashapuka muBeersheba nakuyenda kuviha vyaHarana. 11Aya palivango limwe ano akarara mpopo matiku naghantje, mukondashi liyuva lina toko. Aghupupo mawe ghamwe palivango, ataterepo, ano arara.12Aroto kumwe nakukenga ndjira yantungwedi palivhu. Adiyeruka dogoro muliwiru ano vaengeli vaKarunga kwasheghumuka pantungwedi. 13Mona, Hompa ayimanapo kumwe nakughamba ashi, ''Ame Hompa, Karunga wavasho Abrahamu, naKarunga waIssaka. Palivango mpopo una rara kuni likupa navarangekwa voye.14Muhoko ghoye ngaukara yira mbundu ya livhu, ntani ngamukuhanena kuutokero, upumeyuva, umboyera, naucuma. Kupitira moye ntani navarangekwa voye navakaliro navantje vapalivhu ngava veduka. 15Kenga, ame nove nakara,ntani kuni kukengera nkehe kuno uyenda. Nganikakuvyuta nka shimpe muno mulivango, ntani kapi ngani kushuvilira. Ngani kurughanena navintje evi nakutwenyidira.''16Jakopo arambuka paghuro wendi, aghamba ashi, ''Vya shiri vene Hompa mpwali muno mulivango ndi, ntani kapi naviyilita.'' 17Akalire naghoma ano aghamba ashi, ''Livango lino lyakara namatjilito! eyino kapishi ndjugho tupu nani nani ngoli ndjugho yaKarunga. Eyino ndjo heka yaliwiru.18Jakopo arambuka muruvindwira ano aghupu liwe olyo gha tulire kuntji yamutwe wendi. Kwali tulire likare ngundi ntani a terepo maghadi pantunda yalyo. 19A ruku lidina lyalivango Bethela, ano ngoli lidina lyankurumbara kwakalire Luz.20Makura Jakopo akughanine mughano, nakughamba ashi, ''Nange Karunga ngakara name kumwe nakukankunga mushitaura eshi nakuyenda , ntani ngampe mboroto eyi nganilya, vyuma evi ngani dwata, 21mposhi ngani vyuke nawa kundjugho yavavava, ano Hompa ndi ngakara Karunga wande. 22Makura lino liwe natura yira ngundi ngali kara shiyivito. Kunavintje una kumpa, vyashiri-shiri nganikupa vyakutika mumurongo.''
291Makura Jakopo a shapuka, nakuyenda kushirongo shavantu vakuupumeyuva. 2Apa ana kuyenda a mono litope muliyana,ntani,nakukukenga shivunda shandjwi shina gombo nkoko. Mpo vavheranga vivunda vyandjwi, ano ngoli liwe lya karo kukanwa ka;litope linene unene. 3Apa vyaya pongire vivunda panya, vashita vamdjwi ana shindumunako limuwe kukanwa kalitope vavhetawire mema ndjwi davo, ntani valivyutidilireko nka liwe kukanwa kalitope, palivango lyalyo.4Jakopo a ghamba kukwavo, vaghunyande, kuni nko muna tundilili? Ava limburura, '' Atwe luma tundu kuHarani.'' 5A ghamba kukwavo, '' Mwamuyiva mona Harani wamukafumu Nahoro?'' Ava ghamba,'' Twa muyiva.'' A ghamba kukwavo,'' 6Mu wawa ndi? '' Ava ghamba, '' Mu wawa,ntani, kengenu kunya, Racel monendi wamukamaku unya ana kuyo nandjwi.''7Jakopo a ghamba, kengenu weno mutwekashi. Shino kapishi shirugh shakuwongera vivunda. nwitenu ndjwi denu nakuditwara muka dikunge.'' 8Ava ghamba , '' kapi tudi vhetera nkwandi vivunda navintje vina ya pongo kumwe.Vakafumu kuva kashindumunako liwe liwe kukanwa kalitope ,ntani tu vhetawia ndjwi.''9A hokwera mukughamba Jakopo navo, Rakera aya tiki nandjwi davashe, nge a di kungiro. 10Apa Jakopo a monine Rakera, mona waRabani wamukamali, mona vawina wamukafumu, nandjwi daRabani, mona vawina wamumakafumu, Jakopo aya kukwendi, a shindumuna liwe kukanwa kalitope , nakuvhetera shivunda shaRabani, mukurwa wva wina wamukafumu.11Jakopo a ncumita Rakera nakudameka kulira. 12Jakopo a tantere Rakera uye likoro lyavashe, ntani ashi uye mona Rebeka wamukafumu. makura a duka nakukatantera vashe.13Apa Rabani aka mbudi yinya kuhamena mona muunyendi wamukamali, a duka vaka kugwanekere naye, amungumata, amu ncumita nakumuyita mumundi. Jakopo a tantere Rabani vininke navintje vino. 14Rabani a ghamba kukwendi, '' Ove shiri wamufupa vyande namjunyama yande. ''Makura Jakopo a kara navo ure wa mwedi umwe.15Rabani makura a ghamba kwa Jakopo ashi, ''Kuvhura ngau nduwanene ame nyara nyara ndi mora ove likoro lyande ndi? Ntantere, vinke ngavi karo mfuto yoye ?'' 16Rabani kwakalire nava vavakamali vaviri. Lidina lyaumwe wamukuronapo nge Leah,ntani lidina lyau wamwanukepo Rakera. 17Leah mantjo ghendi kwa tivilira , ene ngoli Rakera kwakalire narutu rwruwa nakumoneka nawa. 18Jakopo a holire Rakera, makura a a ghamba, '' Ngani kurughanena mwaka ntambiri mukonda Rakera, monoye wamwanuke po.19Rabani a ghamba, '' hasha tupu ashi ngani mukupe kukoye, kapishi ngani mupe mukafumu wapeke. kara name, '' 20Makura Jakopo a rughanene Rakera mwaka ntambiri; ntani uye kwa vimonine yira mayuva tupu ghamasheshu, mukutwara kushihoro osho a kalire nasho kukwendi.21Makura Jakopo a tantere Rabani, '' Mpe mukamali wande, mayuva ghande ana pu-mpo ni mukware. 22Rabani a pongeke vakafumu navantje mulivango nakuya kara nashipito.23Kungurova,Rabani a upu Leah monendi wamukadona nakumutwara kwaJakopo, ogho a vhulire kuwombora. 24Rabani a tapa kwamupikwendi Zilpa monendi wamukadona , a kare mupikwendi. 25kungura ngura, kukenga, Leah, Jakopo a ghamba kwa Rabani Vinke vino una rughana kukwande? Kapi naryghanena nani ame Rakera ndi? Vinke ngoli una mpilikiri?26Rabani a ghamba, '' Kapishi ndjo mpo yetu yakurenka ashi tu tape mwanuke hana ashi mbeli. 27Tjiura tanko shivike shalikwareko nauno makadona, makura atwe ngatu kupa nka umwe mukuwedererako kunduwanena nka mwaka ntano na ntambiri.''28Jakopo arughana ngoweyo nakumanita shivike sha Leah.Makura Rabani a mupa Rakera monendi wamukadona nka. 29Rabani a tapa nka kwa Bilha monendi wamukadona Rakera a kare mupikwendi. 30Makura Jakopo a yendi kwa Rakera , nka, ene ngoli a holire Rakera kupitakana Leah. Makura Jakopo a rughanene Rabani mwaka ntambiri nka.31Karunga a mono ashi Leah kapi kapi vamuhora, makura a gharura mukogha wendi, ene ngoli Rakera a kara ngandje. 32Leah a kara namarutu maviri nakushampuka mwanuke wamumati, nakumuruka lidina Reubeni. Aghamba , '' Mukonda Karunga ana mono udito wande; vyaushiri weno mukafumu wande ka hora ngoli.33Akara nka namarutu maviri nakushampuruka mwanuke wamumati. A ghamba, Mukonda Karunga ana yuvhu ashi ame kapi va hora, mbyo ana mpere nka uno mwanuke wamumati, '' Nakuruka lidina Simiyoni. 34A kara nka namarutu maviri nakushampuka mwanuke wamumati, '' Weno paruvede runo nturaghumbo wande ka hafera ngoli, Mora namuyitire vanuke vatatu vavamati.'' Apa lidina lyendi ava muruku Levi.35A kara nka namarutu maviri nakushampuruka mwanuke wamumati. A ghamba, '' Paruvede runo kuni panda Karunga. Makura a muruku monendi Juda; makura a shayeke kukara nka navanuke.
301Rachel apa avi monine ashi kapi anayita navyendi Jocopo, Rachel ghayuvire mfudu muunyendi wamukadona. makura aghamba kwa Jacopo ashi, ''Mpe vanuke, ndi kuna fa.'' 2Ugara waJocopo aghumuyuvita kukora kumutjima Rachel. Makura aghamba ashi, ''Ame mulivega lya Karunga nakara, are akukwato mukuwana vanuke?''3Aghamba ashi, ''Kengenu, mukareli wande Bilha. Yendenu kwendi,mposhi ngani vhure kukayita vanuke pamatungi ghande,ntani ngani kakare navanuke kukwendi.'' 4Makura name mupa murughani Bilhayira mukamali wendi,makura jakopo a yendi kukwendi.5Bilha a kara namarutu maviri nakuyitira Jakopo mwanuke wamukafumu. 6Makura Rachel a ghamba,'' Hompa ana negheda,ntani ana yuvhu liywi yande nakumpa mwanuke wamumati.Mukonda yino a muruku Dani.7Bilha mupikwa wa Rachel, a kara nka namarutu maviri nakuyita mwanuke wauviri wa Jakopo. 8Rachel a ghamba,'' muvita ame kwa rwa namughunyande mbyo namudin,'' a muruku lidina nafutali.9Apa liya a monine ashi ana shayeke kuyita vanuke, a ghupu Zilipa, mupikwendi,nakumupa kwa Jakopo a mukamali wendi. 10Zilipa,mupikwa wa Liya, a yitire Jakopo mwanuke wamukafumu. 11Liya a ghamba,'' Lino lirago!'' a muruku lidina Gada.12Makura Zilpa,mupikwa waLiya,a yitire Jakopo mwanuke wauviri wamumati. 13Liya a ghamba,'' Nina hafa! Mora vanuke ngava nkugha waruhafo.''Mpo a murukire Asher.14Reubeni a yendi mumayuva a kuyangura rukokotwa na kukawana rembu mulifuva. Uye aka yi yita kuva wina Liya. Makura Rachel a ghamba kwa Liya, ''Mpeko name rembu yamonoye.'' 15Liya a ghamba kukwendi , ''Vininke vyavididi kukoye,ashi ove ngo upe mukafumu wande? Una horo kughupa rembu yamonande wamukafumu,nka?'' Rachela ghamba, ''Ashi aya rare nove matiku ghanamuntji,mukukutjindja narembu yamonoye wamukafumu.''16Jakopo kwakatundire kulifuva ngurova. Lya a yendi valigwanekere naye nakughmba, ''Una hepa kuya kukwande,na kuhepa na rembu yamonande wamukafumu.' Mpo Jakopo aka ralire na Liya matiku ghanya. 17Karungaa tegherere kwa Liya ,nakukara namarutu maviri nakuyitira Jakopo mwanuke wautano. 18Liya a ghamba, 'Karunga ana mpa mfuto yande,mukonda natapa mupikwa wamukamali kwa nturaumbo wande.'' A muruku Issachar.19Liya a kara nka namarutu maviri nakuyitira Jakopo mwanuke wauntayimwe. 20Liya aghamba, Karunga ana mpa ushwiwauwa. Weno nturaumbo yande ka mfumadeja ngoli,mukonda namuyitire vanuke vavakafumu ntayimwe.''A muruku lidina Zebuluni. 21Kuruku a yita mwanuke wamukadona a muruku Dina.22Karunga a yita Rachel mundunge nakutegherera kukwendi. A murenke a kare namarutu maviri. 23A kara namarutu maviri nakuyita mwanuke wamumati. a ghamba, 'Karunga ana ngupu ntjoni dande.'' 24A muruku lidina Josefa,kughamba, Karunga ana wederereko nka kuvana vande vavakafumu.''25Kuruku apa Rachel apa ana shampuka Josefa, Jokopo a ghamba kwa Rabani, ''Ntume ame,mposhi ni yende kumundi wande nakushirongo shetu. 26Mpe vana vakamali vande navana vande ava na rughanena kukoye,na kuntjuva ni yende,wa yiva ashi ukareli munke nakupire ove.''27Rubani a ghamba, ''Ntjene weno na wana lirago kumantjo ghoye,taterera,mukonda ashi ame nakuronga kurunita upongoki ashi Karungs a ntungike mukonda lyoye.'' 28Makura a ghamba, ''Twenya mfuto yoye, ntani ame kuni kufuta.''29Jakopo a ghamba kukwendi, ''Ove wa yiva ashi weni mo nakurughanena, ntani weni vimuna vyoye omo vakuvhukita kukwande. 30Ove kwakalire navi vyvisheshu kumeho niye,ntani mbyo vina kuvhukita unene. Karunga a kutungika kukehe kuno na rughna ame. Dogoro weni ntani ngani ka tepwiramo varagweka vande?'''31Makura Rabani a ghamba, ''Vinke evi ni kufuta?'' Jakopo a ghamba, '' Ove kapi umpa kehe vino. ntjene tupu u nduwanena shininke shino ame, ame ngani lita utanga wandjwi doye nakudikunga. 32Ndenke ni rughane mukatji ka utanga wandjwi doye namuntji,ni upemo vyamandjoto mandjoto ntani maruvara maruvara, ntani kehe vino vyavitipu mukatji kandjwi, ntani maruvara namandjoto mukatji kavimpendje. Vino mbyo vi karo mfuto yande.33Nkenda yande ngayi ka kara umbangi kumeho ko,apa ove ngoya kenga mfuto yande. Kehe uno ana diro mandjoto mandjoto ntani mavara mavara mukatji kavimpendje, nandjwi, ntjene ngau kandwana nashimwe, ngashi kakara shi kuna shi vaka '' 34Rabani a ghamba,' na vi tambura. renka vi shoroke kutwara munkango doye.''35Liyuva ndjyolyo ndjo a upiremo Rabani vimpendje vyavirume evi vya kaliro va tulire na mavara ,navintje vya kaliro nalivara lyalikenu,ntani nanavintje vya kaliro naruvara rwarutipu mukatji kandjwi,nakuvipa mumaghoko gha vana vaJakopo vavakafumu. 36Rabani a tura po nka ruyendo rwamayuva matatu pakatji kanaumwendi naJakopo. Makura Jakopo a kungire lipwiyumuko lya shighunda sha Rabani.37Jakopo a upu tumutayi twatuteke twa kuteta twa hango ntani twaunyadi ntani twa ukuyu,ghavimoneke ukenu womatjapura kwava pakatji,gha rughana mayura ghamakenu. 38Makura a upu dimutayi odo a tavawire kumeho yautanga wa ndjwi,kumeho yalitemba apa da yendire di ka nwe.avi rondwa apa vya yire viya nwe.39Utanga wa ndjwi aghu rondwa kumeho ya vitondo; utanga wandjwi aghu yita maruvara,mandjoto gha vi vyavyanuke. 40Jakopo a hangurako vino vyavyanuke, ene ngoli a vi tura virare vyavyo kuna pirukire kuvimuna vya maruvara ntani shivhunda nashintje sha ndjwi da Rabani daditipu. Makura a hangura mo ndjwi dendi mwene pandjendi ntani kapi adi tu lire kumwe nedi daRabani.41Kehe pano ndjwi dankondo mushivhunda kadi rondwanga, Jakopo kehe pano ka turanga vitondo kulitemba lyamema kuhemo yautanga, mpo kuvhura viyite mukatji kavitondo. 42Ene ngoli apa darodwanga ndjwi dakutongama mushivhunda apa sha yanga, kapi ka turanga vitondo kumeho yavyo. vyakutongama vya Rabani, ntani dakuneta da Jakopo.43Mukafumu uno kwa kalire ngawo yayinene. A kalire nashivhunda shashinene shandjwi, vapika vavakamali, vapika vavakafumu, ntani ngamery navidongi.
311Makura Yakopu gha yuvire nkango da vanarume va Laban, kovyo va ghambire, "Yakopu anatughupu navintje ovyo vya kalire vya vavava ntani vyavyo kwa tundire kughungagho wavo nko awana ungagho nauntjeya uno." 2Yakopu mpo akengire rukengito rwa vanarume va Laban kuvipara vyavo ghuye kwa kwakengire naukaro wavo kukwendi una kutjindji. 3Makura Karunga mpo aghambire kwa Yakopu, "Vyuka kushirongo sha vasho naliro lyoye, ntani ame ngani kara kumwe nove."4Yakopu katuminen akuka yita Rakel na Leya ku lifuva ku vimuna vyendi 5ntani aghamba kukwavo, "Nakumona shebu nkedi dendi kukwande dina kutjindji, ano ngoli Karunga wa vavava ghuye ndje akaro name. 6Anwe mwayiva ashi ame kwarughanine shenu nankondo dande nadintjeya.7Shenu ana mpukita ntani ana tjindji ntjontjo yande rukando murong, ano ngoli Karunga kapi amu pulititi andjuvite tjutju. 8Ghuye kuna ghamba ashi, ovyo vimuna vya mavara mbyo ngavi karo na ntjontjo yande, "Makura vimuna navintje mbyo vya shampurukire vimuna vyavyanuke. Kehe shi aghamba ashi vimuna vyo vinakaro nashineghedito mbyo ntjontjo yoye; Makura vimuna navintjeya ngavi shampuruka vimunaghona vina karo naviyivhito. 9Mundjira yino Karunga ana ghupu limona nalintje lya shenu na kuli mpa ame.10Opo ngarukita ruvede rwa kuyita vimuna nakenge mundjodi yande vikungwe vyapo ovyo vya rondawiro na vimuna. Ovinya vikungwe kwa kalire vya mavara, ama didi nagha manene. 11Vaengeli va Karunga mpo va ntantilire mundjodi ashi, 'Yakopu' ame mpo na pura ashi, 'Ame ghuno.'12Ghuye aghamba ashi 'Yerura mantjo oye ukenge vikungwe navintjeya ovyo vinakuvhukito utanga. Vyavyo kwakalire vya mavara, ghama didi naghamanene, konda ame namono navintjeya ovyo anakukurughana Labani. 13Ame Karunga wa Betel, oko wa wavikire ghumwe wangundi, oko wakughaninine kukwande. Weno shapuka ntani ove utundemo muno mushirongo nuyende kushirongo shoye osho vakuyitira."'14Rakel na Leya mpo alimbururrkire na kumutantera ashi, "Ngoli mpouli upingwa wetu mumjndi wava vava ndi?" 15Atwe kapi vatupangeranga yira tuvantunda virongo? Konda ghuye kwatughulita nakuvipita vimalivha ghetu. 16Kughungagho naghuntjeya ogho ana ghupu Karunga kwa shetu weno vyetu navana vetu weno ngoli kwa kehe na kutantera Karunga koye, viruwane."17Makura Yakopu ashapuka na kutura vanarume vendi navanarume vendi pa ngamero. 18Ava yendi na vimuna kumeho ngamero na viruwanita vayvo, rambangako navimuna ovyo kawana kuPadamu Aram. Makura ghuye atura pandje na kuyenda ku vashe Isak mushirongo sha Kanana.19Opo ayendire Laban aka kurure ndjwi dendi, Rakel mpo ngoli avakire vitjwandjo vya vashe. 20Yakopu naye nka akongo Labani wa mu Aramen, pakupira kumutantera ashi ghuye kuna kuvyuka. 21Makura ghuye ayendi navininke vyendi na kukwanura aka rute mukuro, na kuyenda akapitirre kwara ku ndundu ya shirongo sha Gilid.22Muliyuva lya utatu Laban mpo vamutantilire ashi Yakopu anapiti. 23Ghuye kwa ghupire valiro lyendi ayende navo na kutwikira kuyenda ghure wa mayuvha matano na maviri muruyendo rwavo. Ghuye kwatwalire kundundu ya mushirongo sha Gilid.24Makura Karunga kumatiku aya kundjodi ya Laban wamu Araminna kumutantera ashi, "Takamita kovyo waghambanga kwa Yakopu vikare vyaviwaw ndi vyavidona." 25Laban mpo apitakanine Yakop. Opo Yakop ana tomeke shindjugho shendi mu ndundu da mushirongo. Laban naye aya ralire naliro lyendi mo mu ndundu ya mushirongo sha Gilid.26Laban mpo aghambire kwa Yakop ashi, "Nke ovyo una rughana, ove kuna nkongo ame na kushimba vana vande vavakamali yira vakadorongo muvita? 27Nke ghuna dukiri nalihoramo nakumona ukotoki kudira kuntanterako? Ndina kutumu na lidjobwano ntani nantjumo, ntani namarumbendo na vivetito. 28Ove kapi unampulitiri nincumite vatekuru vande vavakafumu navatekuru vande vavakamali nivanke mba. Weno ove kunarughana uvaya.29Odo ndo nkondo dande nikuruwane vya vidona, ano ngoli Karunga wa vasho kangambita yona matiku ntani mbyo anaghamba, "Takamita ashi vinke una kughamba kwa Yakop vikare vyaviwa ndipo vyavidona.' 30Weno ove unatundupo konda ashi ove unavhuruka kumundi wa vasho. Ano ngoli vinke una vakere vitjwandjo vyande?"31Jakopo mpo a limbulire nakughamba kwa Labani, 'Mukondashi me kani kara nawoma ntani kanighayarashi kughungupa vana voye vavakamali kwande pankondo mbyo kani kuhorekere pakani tundupo. 32Kehe uno ana vako vintjwantjwo vyande kapi nga diyama kuparuka. Kemeho yaliro lyrtu, na shiyivito kwa kehe vino vyande vyoye makura vighupe.' Ano Jakopo kapi ayivire ashi Racheli ndje ana vivako.33Labani ayendi mushindjugho sha Jakopo, na muvindjugho vyava ruwani vavakamali, ano ngoli ghuye kapi aviwanine mo. Mpo ayendire mushindjugho sha Leya na kukangena mwaRebeka.34Opo Racheli aghupire vintjwa-ntjwa vya mundjugho, avitura mushipuna shangamero kumwe nakushungira pantunda yavyo. Labani mpo akengire mumandjugho naghantje, ano kapi aviwanine mo. 35Ghuye aghmba kuvashe ashi, ''Mwasha garapa, muhona wande, ashi ame kapi nivura kushapukapo kumeho yoye, konda ame kushidira nakara.'' ano mpo ashanani ene ngoli kapi ghaviwanine mo vintjwa-ntjwa vyendi.36Jakopo mpo a garapire nakutangura naLabani. Ghuye amu tantere ashi, ''Nke undjoni wande? nke ndjo dande, odo una kuntjanena unene me? 37mukonda una kenge muvininke vyande navintje nakara navyo. Vinke una ngwanene vininke vya mundjugho yoye? vintulire kumeho yande naliro lyande, mposhi vatupangure pakatji koye name.38Mwaka dimurongo mbiri nakara nove. Vindjwi vyoye na vimpendje vyoye vyavikadi kapi vya pampura ndi nilyepo nampili shikungwe shoye pavimuna vyoye. 39Ovyo valire vikashama kapi kani vikuyitiranga. Ene ngoli me kani kunyongamenango nalikombanito linya. Ove kehe pano kaghu mfutitanga kehe shimuna shina kombano, vikareshi vana vikwata kumatiku ndi kumwi. 40Okunya nakakalire, mwi upyu wakantjolire unene, nalime lyangwanine matiku, kapi navulire kupara turo.41Mwaka dimurongo mbiri naya kalire mumundi ghoye. Nakuruwaninine mumwaka murongo nambiri muvana voye vavakamali vaviri, ano mumwaka ntayimwe nakukungira vimuna vyoye. Ove mbyo wantjindja ntjontjo yande rukando murongo. 42Nkwandi Karunga wavavava, Karunga waAbrahamu, nogho atjira Issaka, ogho akaliro name, ushiri ndi wa ntuma kare mawoko-woko. Karunga akenga ruhepo rwande nakukenga ashi weni naruwana unene, mbyo ana vikushwenene kumatiku.43Labani alimburura nakutanta kwaJakopo ashi, ''Vana vavakamali ne vande, vatekuru navo vande navimuna navyo vyande. Navintje ovyo una kukenga ne vyande. Ano ngoli nke nirughana namuntji lino kuvana vande vavakamali, ndi kuvana vavo ovo vayita? 44ano weno renkenu tukare mulikukwatakano nove name, nakuvimbangipara nove name.''45Makura Jakopo a ghupu liwe nakulitura ngundi. 46Jakopo atantere vakaliro lyendi, ''Pongayikenu mawe''. Ano ava ghupu mawe nakughatura ngundi. Makura ava lyere nkoko kungundi. 47Labani mpo ayitire Jega Sahadutha, ngoli Jakopo kwamuyitire Galeda.48Labani a ghamba ashi, ''Oyino ngundi kuna kara umbangi wande nove namuntji. Mpo ngoli ngatulitwenya Gleeda. 49Lyalyo nka kulitwenya Mizpa, mukondashi Labani kwaghambire ashi, ''Hompa akare pakatji kande nove, apa ngatuku gaunuka umwe naumwe. 50Ntjeneshi ngauka hepeke vana vande vavakamali, ndi ntjene ngauka hepeke mukamali wapeke kughupako vana vande, mpili moomu vina karashi kwato ogho ana kara natwe, kenga, Karunga ndje mbangi pakatji kande nove.''51Labani a ghamba kwaJakopo ashi, ''Kenga po pashintishe nakukenga pangundi, oyo natura pakatji kande nove. 52Oyo ngundi ndjo umbangi, osho shitondo ntjo umbangi, ashi ame kapi ngani pitakana pa yino ngundi kukoye, ntani nove kapi ngaupitakana po nakunduwana vyavidona. 53Karunga waAbrahamu, naKarunga waNohori, Karunga wavashe vavo, ngapangure pakatji ketu.'' Jakopo aturapo muhano muutjirwe wavashe Isaaka.54Jakopo a ghamba ngambo kundundu nakuyita vakaliro lyendi valye ndya. Vavo ava lyi nakutokwera matiku naghantje kundundu. 55Ngurangura yayinene Labani arambuka nakuncumita vatekuru vendi vavakafumu na vana vendi vavakamali nakuvavedukita. Makura Laboni a vyuka nakuyenda kumundi wendi.
321Yakop naye ayendi mundjira yendi, nko kukugwanekera na vaengeli vaKarunga. 2Opo avimonine Yakop aghamba ashi "Yino ndjo kamba yaKarunga" Makura mpo arukire livango lya Mahanaimi.3Yakop atumu ntuni diyendekwa mukurwendi Esau mushirongo sha Seire, ruha shirongo sha Edom. 4Nko kuvarawira, ashi "Yino mbudi ndjo mukakundikapo mukamuwana muhona Esau: Kwa yakara na Labani mbyo vinakurrangapito ndjira yande ya kuvyuka naruvede runo. 5Nakara na ngombe, na vidongi na mautanga, vakareli vavakafumu, na vakareli vavakamali navintje vino natwenyaura nkanda wayere wavyo. Mbyo nakutuma ngoli mbudi yino kwamuhona wande, mposhi ndi ghumfereko nkenda kushipara shoye."'6Ntumi adikavyuka kwa Yakop ashi,"Twayendire kwamukuroye Esau, mundjira anakara nakuya muya gwanekere. Na vakafumu mafere mane kumwe anakara navo." 7Makura Yakop mpo akalire nautjirwe waunene kumwe nakugarapa. Mpo nka atatitire kuhangura vakareli vendi muntanda ndi muvango maciri, kumwe na viweka vya akalire navyo mushikwavho kwavihangaulire paviri. 8Nko kughamba ashi, "Nampindi Esau aye aya homokere po mbunga yimwe oyinya yauviri yayo yiya kurundurure."9Yakop aghamba ashi, "Karunga wavavava vaAbrahamu na Karunga wavavava va Isaka, Karunga, ogho aghmbire kwande, mbyute mushirongo shoye na maghayaro nalikuyuvho nikare yira ve, ame ngaundu wanena uwa. 10Ame shimpe kapishi nimuntungi wakunegheda likukwatakano, lihuguvaro nalintje waruwanenea mupikoye, no po natavakanine mukuro wa Yorodan navinashimba vyande navintje weno lya namuntji nakara na mbunga dande mbiri.11Na kandere mpopere mumaghoko ghamukurwande Esau, na kara na ghoma kumu homo wendi, manashi yampondeka name na vasheshughona kumwe na nyokwavho. 12Ano ngoli waghambire ashi "Ngani kuruwanena ghuwa, ruvaro roye ngaru rurenka ruvuke rushetakane pamusheke wamulifuta, oro ngavadira kuvura kuvarura konda ungi wavo."'13Matiku ghanya Yakop akarampopo naturoshi, Aghumu maghushwi ghamwe aweka agha pungulire Esau mukurwendi: 14Dimuruva mafere maviri ano vikungwe dimurongo mbiri, vindjwi vyavikadi navyo mafere maviri vya virume navyo vya shetakanine shivaro shavyo na vikungwe dimurongo mbiri. 15Ngamero dakuya weka dimurongo ntatu, navanavado , ndidi dimurongo nee, nantwedu murongo, dongi dadikadi murongo mbiri, na nanduyi murongo. 16Makura avitapa mumaghoko ava karelivendi, nkehe shino shighunda mpantjasho, makura nakuva rondora ashi, "Pitenu kumeho yetu mposhi vighunda vikunape."17Atapa marondoro kwa mukareli wendi wakuhova, nakughamba, Nkene ugwanekere namukurwande Esau akupure ashi, "Kware wahamena? kuni unatamba? Navyo vimuna vinakukarero kumeho vyare?" 18Makura ukavyute nkango kwendi ashi, "Vya mukareli ghoye Yakopu, ghuno untungi anatumu vya Hompa wendi Esau, naye mwene muruku rwande anakra nakuya."19Yakopu shimpenka atantere mukareli wambunga yauviri, mbunga ya utatu rambangako nava rume navantje va kwamino shighunda vimuna. Ashi, "munakona kutamununa kwa Esau yira momunya natantere mushita wakutanga, ashi, 20"Mukareli ghoye Yakopu na kuya muruku rwetu . "Aghayalire ashi, "Kwaghayalire ghuye ature rumwemwe, walye kwakamufera nkenda akantambure." 21Makura ugagho mo wapiture ngoli kumeho yendi. Ghuye mwene matiku ghanya kwakalire mpopo pa ntanda yendi.22Matiku Yakopo ahapuka, nko kughupa vakamali vendi vaviri vo apakera, vakarelivendi vavakamali vaviri, na vanarume murongo naghimwe. Avatumu vatavakane mukuro wa Yabokok. 23Mundjira yavo ya kuyenda akavatume vatavakane mukuro nko kuvakengurura nawa-nawa dogoro kundame.24Yakop ava mushuvu pentjendi, murume ghumwe aya nko kuya murwanita dogoro kukya liyuvha. 25Murume opo adimbwire ashi kapi vana kukuvhura amutoghona pa nyonga, Nyonga ya Yakop mpo yagotokire muruku rwa kumurwanita. 26Murume aghamba ashi, "Ntjuve niyende, liyuvha linaki, Yakob nko kughamba ashi, "Kundereko kukushuva ukayende, kukushuva ove, nkwandi dogoro ghundukike.27Murume makura amupura ashi, "Are lidina lyoye" Yakop alimburura ashi, "Yakop." 28Murume atwikiri kughamba, "kukutereka nakupya shi, kutunda pano ove kapi shive Yakop, ove Isa=ragheli. Mukonda unakondjo kurwa naKarunga na varume peke, mbyo ynavakete.29Yakop atwikiri kupura, "Nakanderere ntantere lidina lyoye." Nko kumuputa shimpe, "Nke unakushanena kuyivha lidina lyande?" mpo amutungikire. 30Yakop mpo arukire livamgo lyo ndyo Peniyeli, Nakughamba "Namono Karunga mantjo namantjo, monyo wande unaparuka."31Pa lya pumine liyuvha Yakop ghuye nakupita pa Peniyeli. Kuno ghuye nakukoka nyonga yendi. 32Vantu vamu Isragheli nalyanamuntji lino kundereko kulya rutipa rwa kwato nyonga, mukonda unya murume kwa tapire urema parutipa rwa nyonga ya Yakop.
331Yakopo akenge muwiru natni, mona, Esau uye kuna kuya ntani ghuye kwa kalire navakafumu mafere mafere mane. Yakop atapere vanuke pakatji ka Leya, Rakel ntani varughani vavari vavakamali. 2Makura aturapo varughani vavakamali kumwe navana vavo kumeho, aku kwama Leya ntani navana vendi, ntani akukwama Rakel na Josef ovo mbo vakuhulira. 3Ghuye mwene ayendi kumeho ava pitakana. A nyongamene palivhu rukando rwa kutika ku ntambiri, dogoro a yendi pepi na unyendi wa mukafumu.4Esau aduka vakugwanere, amutambura nawa amamatere pantingo ntani amuncumita. 5Makura ava lili. Opo akankukire Esau a kenge mukamali ntani na vanuke. aghamba ashi "Vare ovo vantu unakara navo? Yakopu aghamba, "Vanuke ovo ana tapa Karunga wa mbiri kwa mupika ghoye."6Makura varughani vavakamali avaya kumeho navana vavo, ntani ava kunyongamene. 7Akukwama Leya naye ntani na vanavendi navo avaya kumeho ntani ava kunyongamene. Muruhulilira Yosefu ntani Rakel avaya kumeho ntani ava kunyangemene palivhu. 8Esau aghamba, "vinke unatamba na mbunga nayintje eyi nagwanekere nayo?" Yakopo aghamba, "Tuwane nkenda kushipara sha muhona wande."9Esau aghamba ashi, "vinangwana, mukurwande.Tukika ovyo una karanavyo." 10Yakopu aghamba ashi, "Hawe, nakanderere, nanke nawana nkenda kushipara shoye, makura tambura ushwi wa mulighoko lyande ushiri, nakenge kushipara shoye ntani shasho yira kuna kukenga kushipara sha Karunga, ntani ove mbyo unantambura. 11Nakandere tambura ushwi wande ogho nakuyitiri, mukonda ashi Karunga twa kuyuvha kuruwana vya nkenda kwande, ntani ame ovyo nakara navyo vya gwana." Yakopu amupampilikida ntani Esau amutambura.12Makura Esau aghamba, "renka tukare mundjira yetu kuni yenda kumeho yoye." 13Yakopu aghamba kukwendi, "Muhona wande avi yiva ashi vasheshughona vavo vanuke, ntaninka vindjwi na ngombe vyavyo kuna kuyamweka vana vado. Nangeshi ava vashingi unene nampiri liyuva limwe, vikorama navintjeya ngavifa. 14Nakanderere muhona ayende kumeho ya murughani ghoye. Ngani yenda kadidi-kadidi, yira momu vivhura vimuna vina karo kumeho yande, nomo vana kuvhura vanuke dogoro niye kwa muhona wande ku Seir."15Esau aghamba, "Renka nikushuvire vakafumu vamwe ovo nakara navo." Ano ngoli Yakopu aghamba ashi "Mukonda munke?'' Renka niwane nkenda kushipara sha mufumadekwa." 16Makura Esau liyuvha linya avareke kuvyuka ku Seyir. 17Yakopo ayendi ku Sukoti, akadike ndjugho ya mwene, ntani akdike hambo ya vikokrama vyendi mpongoli valikukire livango ashi ndyo Sukoti.18Opo akavyukire Yakopo ku Padan Aramu, aya tikire nawa-nawa munkurumbara ya Sekem, oyo yakaro mu livango lya Kanana. Aka rera pepi nankurumbara. 19Makura a ghuru liango aopo a tungire shundjugho shendi kuvanarume va Hamor, sha wa Sekem, nasiliveri da kutika ku lifere limwe. 20Mpo atungirro shindjambero ashirukire lidina lya El Eloha Israghel.
341Weno Dina, mona Reya wamukamali wavo naJakopo, kwayendire pandje akawane mukamali ghona wapandje. 2Shikemu mona Hamori wamukafumu wamuHeviti, mona Hompa warudi, ghamumono. Ghamughupu kumwe nakukarara naye, ghamurenkitire akombanite mfumwa. 3Shikemu kwatokominine unene Dina, mona Jakopo wamukamali. Ghaholire mukamali ghona unya ntani kamughambitanga naunongo.4Shikemu aghambita vashe, ashi, ''Kantjimbirenu mukamali ghona unya ayakare mukamali wande.'' 5Weno Jakopo anaviyuvu ashi monendi Dina vamurughana vyakuyita ntjoni. Vana vendi vavakafumu vavo opo kwakalire navimuna vyendi muwiya, ano Jakopo akwata mutjima dogoro nkoko vakayelilire.6Hamori vashe vaShikemu ava yendi kwaJakopo vakaghambe naye. 7Vana vaJakopo avaya vatunde muwiya opo vakayiyuvire mbudi. Makura avi vagarapita vakafumu. Vyavagarapitire unene mukondashi Shikemu adirulire Israelimukurara namona Jakopo wamukamali, morwashi shininke shakukara ngoli ndi nakushirughanashi.8Hamori aghamba navo, nakuvatantera ashi, ''Monande Shikemu ahora monoye wamukamali. Nakanderere tapa Dina kwaShikemu akare mukamali wendi. 9Ghakukwatakane natwe, tupe vana voye vavakamali, ntani mukughupira naumwenu vana vetu vavakamali. 10Kughutunga natwe, ntani livango kulikumangurukira mukutunga kumwe nakutjingitiramo ngeshefa, kumwe nakukara naunankondo wakukara nalimona.''11Shikemu aghamba kuvashe vaDina nakuvakuru vaDina ashi, ''Renkenu niwane uwa mumwenu mumantjo ghenu, ntani nkehe vino muntantera kunimupa vyo. 12Ntomenenu viwonda vyavingi ndi vyavinene ntani ushwi moomo muna kukuyuva, ano ame kunitapa kehe vino muntantera, mara mpenu mukamali ghona akare mukamali wande.'' 13Vana vaJakopo ava limburura Shikemu navashe Hamori nalifumadekoshi, mukondashi Shikemu aruwanita muunyavo Dina vyakuyita ntjoni.14Avava tantere ashi, ''Atwe nakurughanashi vino vininke, tutape muunyetu wamukamali kukehe uno ogho vadira kughana vyavamba, vya ngoli ngaviyita lishwaghu kukwetu. 15Pashininke shimwe tupu tukuyuva nanwe: Ntjene ngava kurughane vya vamba yira moomu vaturughana twe, ntjene kehe mukafumu mukatji kenu ngava murughane vya vamba. 16Ntani ngatumupa vana vetu vavakamali, ano natwe ntani ngatughupa vana venu vavakamali panaumwetu, ntani ngatutunga nanwe kumwe nakukara vantu vamwe. 17Mara ntjene kapi muteghererera kukwetu nakukamurughana vya vamba, atwe ndi ngatughupa muunyetu makura ngatuyende.18Nkango davo dahafitire Hamori kumwe na monendi Shikemu. 19Mukafumu ghona kapi akuwolire kurughana evi vaghambire, mukondashi ghaholire unene mona Jakopo, ntani nka mukondashi ndje vafire likuto mumundi nauntje wavashe.20Hamori namonendi Shikemu ava yendi keheka yankurumbara yavo nakughambita vakafumu vamunkurumbara, nakughamba ashi, 21''Ovano vakafumu vana kara pampora natwe, ano vapulitirenu muno mukutunga muno mulivango nakutjingitira mo ngeshefa, vyashili, livango lino linene kukwavo. Tughupenu vana vavo vavakamali vakare vakamali vetu, ntani nka tuvapenu vana vetu vavakamali.22Nkwandi nelino likuyuvo ntani vatunga natwe vakafumu vano kumwe nakukara vantu vamwe: Nkene kehe mukafumu mukatji ketu vamurughane vya vamba, yira moomu vava rughana vya vamba. 23Kapi ngavikara vimuna vyavo, nalimona lyavo, vikorama navintje vyetu ndi? Makura tukuyuvenu navo, ntani ngavatunga mukatji ketu.''24Vakafumu navantje kwategherelilire kwa Hamori naShikemu, monendi. Kehe mukafumu ava murughana vya vamba. 25Muliyuva lyautatu, vavo mukukors shimpe vana kara, vana vaJakopo vaviri vavakafumu [Semeoni naLevi, vakuru vaDina], kehe uno aghupu rufuro rwendi kumwe nakukahomona nkurumbara oyo yakaliroshi yayinene mukahorehore, ano ava dipagha vakafumu navantje. 26Vadipaghire Hamori na monendi Shikemu namusho warufuro. Ava kamushimba Dina mundjugho yaShikemu kumwe nakuyendako.27Vana vaJakopo vamwe avaya kuvimpu na kuyahanaura nkurumbara, mukondashi vantu varughanine muunyavo, vyakuyita ntjoni. 28Ava ghupu vighunda vyavo, vidongi vyavo na navintje vyakalire munkurumbara namafuva ghayikundurukido. 29Ungawo nauntje. Vana vavo na vakamali vavo, avava ghupu navininke navintje vyakaliro mumandjugho ghavo.30Jakopo atantere Simeoni naLevi ashi, ''Muna ndjitiri maudito,mukunyengita kuvatungi mo vamushirongo, vaKanani na vaPeriti. Tuvasheshu mushivaro shetu. Ntjene vakupakerere kumwe, kumwe nakuyatuhomona, makura ndi kutuya dima, name namundi wande. 31''Mara Simeoni naLevi ava ghamba ashi, ''Shikemu ndi gharughanite tupu muunyetu wamukamali yira mushondeli ndi?''
351Karunga nko kutantera Jakopo, ''Rambuka, ghuyende ukanduke kuBetheli, uka kare nkoko. Katunge shidjambero nkoko shaKarunga, ogho aku monikiliro opo watjayukire Esau mukoroye wamukafumu.'' 2Ano Jakopo a tantere mundi wendi nauntje na vantu ovo akalire navo ashi, ''Kombenu vaKarunga vavintjatjo ovo muna kara navo, kukenitenu, nakutjindja vyuma vyenu. 3Atwe tushapuke nakuyenda tukanduke kuBetheli. Ngani katungire Karunga shidjambero nkoko, ogho a ndimbuliro mumayuva gha maudito ghande, nakukara name nkehe kuno niyenda''4Makura nko kutapa vaKarunga vantjwatjo kwaJakopo ovo vakaliro mumaghoko ghavo, navimbilingwa vyakumatwi ghavo. Jakopo makura nko kuvivumbira munda yaushivi pepi naShikemu. 5Muruyendo rwavo, Karunga ava yitire utjirwe munkurambara odo dakaliro pepi navo, ano ngolin vantu vakalire nautjirwe wakushupura vana vavakafumu vaJakopo.6Ano Jakopo nko katika kuLuzi (yina karoshi, Betheli), oyo yakaliro mushirongo shaKanana, naye navantu vendi navantje. 7Ghatungu shidjambero nakulitwenya livango Eli Betheli, morwa oko nko aka muneghedire Karunga mwene, opo atjwayukire mukurwendi wamukafumu. 8Debora, mupakeli mbili waRebeka, nko kudohoroka. Ava kamuhoreka munda yaushivi kutunda kuBetheli, ano kava twenyangako Alloni Bakuthi.9Ano opo atundire Jakopo kuPaddani Aramu, Karunga amu monekere nka kumwe nakumutungika. 10Karunga a ghamba ashi, ''Lidina lyoye ne Jakopo, ano ngoli kapi ngava litanga nka Jakopo lidana lyoye ngoli ngali kara Israeli.'' Ano Karunga a muruku Israeli.11Karunga nko kumutantera ashi,''Ame Karunga wankondo nadintje. Kara naruvaro na kukuvukita. Muhoko nambunga da dimuhoko ngadi tunda moye, ntani nka vaHompa ngava kara mukatji kavantu voye. 12Shirongo eshi napire Abrahamu naIsaaka nganishi kupa. Kuvantu vana kukwamo ngani tapa shirongo.'' 13Karunga nko kutundapo palivango linya a ghambire naye.14Jakopo a turapo ngundi palivango linya aka ghambire naKarunga, ngundi yaliwe. Nko tuterapo vinwa vyandjambo na kuterapo maghadi. 15Jakopo nko kulitwenya livango olyo vaka ghambire naKarunga, Betheli.16Muruyendo rwavo rwakutuda kuBetheli. Vavo shimpe ghure kutunda kuEphrati, Racheli atameke kushumita. Lishumito lyendi lidito lya kaliro. 17Nda akarera mulishumito lya linene, mushamurupikiti amu tantere ashi, ''Washa tjira, vya weno kughuwana mona umweya wamumati.'' 18Momo mukutangana , munku wendi wakutangana nko kumuta Beni-Oni, ano ngoli vashe kwamurukire Benjamini. 19Racheli a dohoroka nakukamuhoreka kundjira yaEphrath(oyo yina karoshi, Bethlehemu). 20Jakopo nko kuturapo ngundi pambira yendi.21Israeli nko kuyenda nakutomeka tende yendi pepi nashighunda. 22Nda Israeli ghatungira mushirongo shinya, Reubeni nko kurara naBilha shihora sha vashe, ano Israeli nko kukaviyuva. Weno Jakopo ana kara navana vavakafumu murongo navaviri.23Vana vendi vavakafumu paLeya kwakalire Reubeni, mbeli yaJakopo, ntani Semeoni, Levi, Isaaka, ntani Zebuluni. 24Vana vendi vavakafumu paRacheli kwakalire Josefa, naBenjamini. 25Vana vendi vavakafumu paBilha, mupika wamukamali waRacheli kwakalire Dani naNafitali.26Vana vavakafumu vaZilip, mupika wamukamali waLeya, kwakalire Gad, naAsheri. Navantje vano vana vaJakopo vavakafumu ovo vayitilire muPaddani Aramu. 27Jakopo nko kuya kwaIsaaka, vashe, muMamre muKiriathi Arba (yayo ndjo tupu Hebro), oko vakatungire vaAbrahamu naIssaka.28Issaka kwaparukire mwaka lifere limwe nadimurongo ntantatu. 29Issaka kwashetilire munku wendi wakuhulilira ano a dohoroka, nakukagwanekera navadimu vendi, mukurupe wamukafumu agwanitiropo mayuva. Esau naJakopo, vana vendi vavakafumu, vakamuholikiro.
361Ava kwakalire vamuhoko wa Esau (kava twenyanga nka ashi Edom). 2Esau aghupu vakamali vendi mu Kanani. Ava kwakalire vakamali vendi Ada mona wamukamali wa Elon wava Haititi; Oholibama mona wamukamali wa Ana, mutekuru wamukali wa Zibeyoni wava Hiviti; 3ntani Basema, mona Ishimaili wamukadona, mukurwa Nebayoti wamukadona.4Ada a shampuruka Elifazi kwa Esau, ntani Basema ashampuruka Reweli. 5Oholibama ashampuruka Jeush, Jolam, ntani Korah. Ava mbo vakaliro vana va Esau ovo vashampurukire kwendi munya mushirongo sha Kanani.6Esau aghupu vakamali vendi, vana vendi vavamati, vana vendi vavakadona, ntani na varwana navantje ovo vakaliro mumundi wendi, vimuna vyendi vya kuweka- ntani navintje vikorama vyendi vya kuku karera, ntani na viweka vyendi navintje, ovyo vya kaliro munya mushirongo sha Kanani, ntani na kuyenda mu shirongo osho shakaliro ghure kwa muunyendi Jakopo. 7Evino kwa virughanine mukondashi viweka vyavo kwakalire vingi unene kukwavo mukutunga kumwe. Livango olyo vatungire kapi livura kuvatera vimuna vyavo. 8Esau, kwamu yivi renka ashi Edomu kwaka tungire kundundu da mushirongo sha Seiri.9Avano kwa kalire vamuhoko wa Esau, vadimu va Edomiti kuma ndundu gha shirongo sha Seiri. 10Aghano ngo madina gha vana va Esau vavamati; Eliphaz mona wamukafumu wa Ada, mukamali wa Esau; Reul mona wamumati wa Basema, mukamali wa Esau. 11Vana vavakafumu va Eliphaz mbo Temani, Omari, Zepho, Gatami ntani Kenazi. 12Timina, shihoro sha Eliphaz, mona Esau wamukafumu, ndje ayitiro Amaleki. Avano mbo vatekuru va Ada vavakafumu, mukamali wa Esau.13Avano mbo vana vavakafumu va Reul: Nahati, Zera, Shama, ntani Mizza. Avano mbo vatekuru vavakafumu va Basema, mukamali wa Esau. 14Avano mbo vana vavakafumu va Ohlibama, mukamali wa Esau, ogho akaliro mona wamukadona wa Ana ntani mutekurwa Zibeyoni wamukamali. Ayitire po pa Esau Jeush, Jalami, ntani Kora.15Edino mbunga darudi rwa ghu Hompa wa muhoko wa Esau; muhoko wa Eliphaz, mbeliya Esau: Temani, Omari, Zepho, Kenazi, 16Kora, Gatami, natni Amaleki. Oyino ndjo mbunga yarudi rwa Uhompa rwatundiliro kwa Eliphaz mushirongo sha Edomu. Vavo kwakalire vatekuru vavamati va Ada.17Avano mbo vambunga yarudi rwa ghu Hompa rwatundiliro kwa Reul, mona Esau wamumati: Nahati, Zera, Shama< Mizza, ovo mbo vambunga yarudi ya ghu hopma rwatundiliro kumuhoko wa Reul. Munya mushirongo sha Edomu. Vavo kwakalire vatekuru vavamati va Basema, mukamali wa Esau. 18Ovano kwakalire mbunga yarudi rwa ghu Hompa wa Oholibama mukamali wa Esau: Jeush, Jalam, Kora, oyino ndjo mbunga yalikoro lya Hompa rwatundiro mu muhoko wa mukamali wa Esau Oholibama, mona wamukamali wa Ana. 19Avano mbo vana vavakafumu va Esau ( ogho vayivire ashi Edom), ntani vano mbo va Hompa vavo.20Avono mbo vana vavakafumu va Seiri wava Horiti, ovo vatungiromo munya mushirongo: Lotani, Shoba, Zibeyoni, Ana, 21Dishani, Ezer, ntani na Dishmani, ovano mbo varudi rwava Horiti, vatungiro mu Seiri mushirongo sha Edomu. 22Vana vavakafumu va Lotani kwakalire Hori ntani Heman, Timina kwakalire mughunya Lotani wamukamali.23Avano mbo vana vavakafumu va Shobali: Alvani, monahati, Ebali, Shepo, ntani na Onami. 24Avano mbo vana vavakafumu va Zibeyoni: Aiah Ana. Oghuno Ana ndje akawanino lidiva lyamema ghama pyu. mu wiya, opo aka kungire vidongi vya Zibeyoni vashe.25Avano mbo vana va Ana: Dishoni na Oholibama, mona wa Ana wamukamali. 26Avano mbo vana vavakafumu va Dishon: Hemdan, Eshban, Ithran ntani Keran. 27Avano mbo vana vavakafumu va Ezeri: Bilham, Zaavan ntani Akon. 28Avano mbo vana vavakafumu va Dishman: Uz na Aran.29Ava mbo vambunga yaliro lya Horiti: Lotan, Shobal, Zibeoni, na Anah. 30Dishoni, Ezer, Dishman: Avano mbo valiro lya Horiti, kutwara mulikukwamo lyavo munya mushirongo sha Seiri.31Avano mbo va Hompa vapangiliro mushirongo sha Edomu kumeho ya kurenka ashi va hompa vapangere vana vavamati va Israel. 32Bela mona wamukafumu wa Bora, apangere mu Edomu, ntani lidina lya nkurumbara yendi kwakalire Dinhabah. 33Opo adohorokire Bela, makura Jacopo mona wa mukafumu wa Zera wava Bozra, apangere livango lyendi.34Opo adohorokire Jacopo, Husham ogho akaliro mushirongo sha Temanite, apingirimo mulivango lyendi. 35Opo adohorikire Hushm, Hadad mona wamukafumu wa Bedad ogho afundiro va Midianiti munya mushirongo sha Mowab, a kwamamo mulivango lyendi. Lidina lya nkurumbara yendi kwakalire ashi Aviti. 36Opo adohorokire Hadad, makura Samlah wa ku Masrekah a kwamamo mulivango lyendi.37Opo adohorokire Samlah, makura Shaul wa ku Rehoboth ya mukuro a kwamamo mulivango lyendi. 38Opo adohorokire Shaul, makura Boal-Hanan mona wa mukafumu wa Akbor akwamamo mu livhango lyendi. 39Opo adohorokire Boal-Hana mona wa mukafumu wa Akbor, makura Hadar a kwamamo mulivango lyendi. Lidina lya nkurumbara yendi ayiruku Pau. Lidina lya muakamali wendi Mehetabel, mona Matred wa mukamali, mutekurwa MeZahab wamukamali.40Aghano ngo madina ghava mpititi ovo vatundiro kumuhoko wa Esau, kutwara mumbanga damarudi ntani namuma ruha gha shirongo, kutwara mumadina ghavo: Timna, Alvah, Jethet, 41Oholibamah, Elah, Pinon, 42Kenaz,Teman, Mbzar, 43Magdiel, na Iram. Avano mbo vakaliro vambunga yaliro muumpititi wamu Edom, kutwara kurutungito rwavo munya mushirongo vawekire. Oghuno ndje Esau, vashe va Edomitisi.
371Jakopo kwa tungire mushirongo osho vsa tungire vashe, mushirongo shaKanani. 2Vino mbyo vilika vyakuhamena Jakopo . Josefa ,kalire mumatighona ogho a kaliro namwaka murongo nantambiri. kwakungire utanga wa ndjwi navakuru vendi. Ghuye kwakalire vana va Bilhah vavakafumu navava Zilpah,vakamali vavashe.Josefa a twara vitundwamo ovyo vya diliro kuwapera kuhamena kuvashe.3Ano Isreal a holire Josefa kupitakana vana vendi navantje mukonda ashighuye kwamuwanine muukurupe. A mu rughanene lirwakani lyaliwa. 4Vakuru vendi navo vavi kengire ashi shavo a muhora unene kupitakana vakuru vendi navantje. Ava munyenge ntani kapi kava ghamba naye kaunongo.5Josefa a roto ndjodi , makura ayi tantere vakuru vendi . Ava munyenge ngoli unene kupitakanena. 6Ava tantere ashi, '' na kanderere teghererenu kundjodi yino naroto.7Kengenu,atwwe kwa mangire vitungu vyarukokotwa mulifuva makura kenga, shitungu shande mbyo shina yeruka vyu , ntani kengenu, vyenu mbyo vina ya shikundurukida , vinyongamene kwasho.'' 8Vakuru vendi ava mu tantere ashi, ''Ove kuna horo utu pangere atwe ndi? kuvhura ngautu pangere atwe ndi?'' Ava mu nyenge unene mukond adandjodi dendi ntani nkango dendi.9A roto nka ndjodi yimwe a yi tantere vakuru vendi .A ghamba, '' Kengenu, narotoko nka ndjodi yimwe:Liyuva, kakwedi nantugwedi murongo nayimwedina nyongamene ame.'' 10A yi tantere vashe yira vakuru vendi nka, vashe ava mu shwenene. Ava ghamba vashe ndjodi munke yo una roto?Vanyoko name ntani vakuru voye ngatu ya kutongamene ve ndi?'' 11Vakuru vendi ava mu fere mfudu, ene ngoli vashe ava ghayaradara ndjodi yinya nakuyi tulika mundunge.12Vakuru vendi makura ava yendi vaka kunge shivunda shashavo muShikemu. 13Isreal a ghamba kwa Josefa,'' Vakuru voye kapishi kuShikemu vana kakungira shivunda shetu ndi? Yiya, niya kutume kukwavo.'' Josefa a ghamba kukwendi, nina kuwapayikiri.'' 14A ghamba kukwendi, ''Yenda weno, kakengeko vakuru voye nashivunda shetu ntjene viwawa, nakundjitira mupindu. '' Makura Jakopo amu tumu mumuramba ya Heburoni, nakuyenda kuShikemu.15Mukafumu umwe a wana Josefa. kukenga, Josefa kwa yendawire tupu mulifuva .Makura mukafumu a mu pura, '' Vinke una kupapara?'' 16Josefa a ghamba, Kuna kupapara vakuru vande. Ntantere, nakanderere, kuninko vana ka kungira shivunda.'' 17Mukafumu a ghamba,'' Apa kava tundupo, kani va yuvhu kuna kughamb ashi, Tu yendenuko ku Dotani.''' Josefa a shupura vakuru vendi muruku nakuka va wana ku Dotani.18Ava mu kengere kuure, kumeho aya tike papepi navo, vavo kare vana kuyongo ashi vaya mudipaghe. 19Mukurwendi umwe a ghamba kuvakuru vendi ava kutantere vavene ashi, '' kengenu, uno muroti kuna kutika papepi. 20Yiya kuno, renkenu tu mu dipaghe nakumu vhukumina mulikwina. Ngatu ka ghamba, Shikashama sha mu liro.' Ngatu kenge ashi vinke ngavi yo mundjodi dendi.''21Reubeni a vi yuvhire makura a mu popere mumaghoko ghavo. A ghamba twa sha mudipaghenu.'' 22Reubeni a ghamba kuvaunyendi,'' Mwasha mupititenu honde. Muvhukuminenu mulikwina lyamumburundu, ene ngoli mwasha muguma'''-kuvhura ngava muvatere mumaghoko ghavongava mu vyute kuvashe.23Tupu a ka tikire Josefa kuvakuru vendi, ava mu shutura lirwakani lyendi lyaliwa. 24Ava mu ghupu nakumuvhumina mulikwina. Likwina olyo lya kaliro ashi mwato mema.25Ava shungiri va lye. Ava kankura mantjo ghavo nakumona, vana ruyendo ovo vatundililiro kuGilead, na ngamero davo. Kwa tambire kuEgipite. 26Judah a ghmba kuvakuru vendi, '' Vinke ngatu wanapo pakudipagha muunyetu tu horeke honde yendi?27Yiyenu tu mu ulite kuva Ishmaelites ntani twasha mu gumenu lighoko mora ghuye muunyetu yira twe tupu,,,'' Vakuru vendi ava mutegherere. 28Va midianite merchants ava piti kulikwina. Vakuru vendi ava mu deremo mulikwina. Ava mughlita kuva Ishmaelites nasiliveli rombiri. VaIshmaelites ava twara Josefa kuEgipite.29Reubeni a vyuka kulikwina, a kengemo, Josefa mwato mulikwina. A taura vyuma vyendi. 30A vyuka kuvauni na kughamba, '' Mumati mwato munya! ntani ame, kuni nko ni yenda?''31Ava dipagha shimpendje makura ava ghupu lirwakani lyaJosefa ava li doro muhonde. 32Makura ava li yita kwashavo makura ghamba ashi, '' Tuna wana twe vino.Tuna kanderere vi kengenushi walye vyamonenu ndi kapishi vyamonenu.'' 33Jakopo a vi dimburura a ghamba ashi vyuma vya monande. Josefa vikorama vyamuwiya kavimana kupapaura.34Jakopo a taura marwakani ghendi nakughupa likeshe a ku manga mumbunda. A lili monendi mayuva ghamangi. 35Vana vendi vavakafumu navavavakamalu ava yendi vakamushengawide, ene ngoli a shwena kumushengawida. A ghamba,'' Ngani kuyendera mushirongo shavafe naruguvo rwande rwa monande wamumati.'' Vashe ava mulilire. 36Va Midianites ava ka mu ulita mu Egipite kwa Potipha, muporoshi wa pharaoh, mukurona wava takamiti.
381Kwayire shirugho shinya Judasa ashuvire vaghuni vendi vavakafumu ghakakare kwaumwe wavakaAdullamite, walidina Hira. 2Akawana mukafumu wamuKanana walidina Shua ogho akaliro namonendi wamukamali, ghamu ghupu, nakukara naye panyama.3Ghakara marutu maviri kumwe nakuwana mona wamukafumu. Ava muruku Eri. 4Aya kara marutu maviri ano aya wana mona wamukafumu. Kamuyitanga Onani. 5Shimpe nka aya wana nka mona wamukafumu amuruku Shelani. KuKezibi vakamushampurukilire.6Judasa ghawanene Eri mukamali, monendi wambeli. Lidina lyendi Tamara. 7Eri, mona waEri wambeli,ghakalire mundjoni kushipara shaHompa. Hompa ghamudipagha.8Judasa atantere Onani, ''Yenda kwamukamali wamukuroye. Karughane shitumbukira shauswara kukwendi, nakuyitirapo mona mukuroye.'' 9Onani ghayivire ashi mona kapi nga kara wendi. Kehe pano kayendanga kwamukamali wamukurwendi, kakateteranga honde yendi palivhu mposhi kapishi ngatumbapeke mukamali wamukurwendi. 10Ovino karughananga vidona kushipara shaHompa. Karunga amu dipagha naye.11Judasa atantere Tamara, ngumweyi yendi ashi, ''Kara ngoli mufiti kadi ,mumundi wavasho dogoro mpopo Shela, monande wamukafumu, ngakura.'' Ano ghuye akalire nautjirwe ashi, ''Naye kuvura ghafe, yira vakuru vendi.'' Tamara atundumo ayende mumundi wavashe.12Kuruku yashirugho shashire, mona Shua, mukamali waJudasa, mpo afire. Judasa vamushengawidire ghayende kuTimna nko ghaka shitikita ndwi dendi, naye naunyendi Hira waAdullamite. 13Tamara ghavamutantereshi, ''Kenga, tamweyi yoye kuna kuyenda kuTimna vakakugaunwine ndjwi davo.''' 14Ghashutura vyuma vyendi vyarutuvyaufita kadi naumwendi nalikeshe akudingilire naumwendi. Ashungiri paheka yaEnaim, oyo yakarero kushitaura shaTimna. Ghaka mona Shela ana kuru ano ngoli kapi vaghumupire akare mukamali wendi.15Opo ghamumonine Judasa aghayara ashi walye mushondeli mukonda ghakufikilire shipara shendi. 16Ghayendi kwendi kushitaura amu yita, ''Yiya, nakanderere renka nirare nove,'' ghuye kapi ayivire ashi ngumweyi yendi ano amupura ashi, ''Nke umpa nange opo urara name?''17Ghamutantere ashi, ''Kuni kutumina shimpendje shashanuke shamushiunda.'' Ghalimbururashi, kuvura umpe kehe shino nikare nasho dogoro ngaukashitume?'' 18ghamupura, ''Yira vinke ngoli evi nikupa?'' ghalimburura, ''Shinongonito shoye naruvya roye, nashinike osho ghuna kwateterere mumaghoko ghoye.'' Avimupa kumwe nakurara naye, ano akara marutu maviri.19Ghashapuka aka yendako. Aghupuko likeshe ghadwatako vyuma vyendi vyamufiti vyendi. Judasa atumu shimpendje naunyendi wakuAdullamite mposhi 20ghakaghupe vininke vyendi vina karo mumaghoko ghamukamali ghunya, mara kapi aka muwanine.21Makura mukaAdullamite apura Mukafumu livango, ''Kuniana kara unya mukamali wakukughulita oghunya kakaro kushitaura shaEnaim musheli munya yashitaura?'' ghavamulimburura ashi, ''Kapi pakaranga wakukughulita pano.'' 22Ghavyuka kwaJudasa nakamutantera ashi, ''Kapi nakamuwana.'' Ntani nka, mukafumu mwenya livango ana ghamba ashi kapi pakara vakamali vakushondera panya.'' 23Judasa aghamba ashi, ''Akare ngoli avhulike vininke, kapishi ngavitufite ntjoni. Ano ngoli natumu shino shimpendje shashanuke, ene ngoli kapi una kamuwanapo.''24Kuruku rwashirugho shamakwedi matatu mpo vatantilire Judasa, ''Ngumweyi yoye Tamara, gha shondera, ngoli, namarutu maviri ghendi maviri.'' Judasa a ghamba ashi, ''Muyitenu kuno vamu shore.'' 25Opo vamurupwitire, ghatumu kwatamweyi yendi mbudi, ''Kumukafumu ogho aweko vino ndje ghantumbapeko.'' Aghamba nka ashi, ''Dimbururenu ashi shidimbulito naruvya ntani neshi shamumaghoko vyare vino.'' 26Judasa avi dimburura nakughamba ashi, ''Muuhunga ana kara yira ame, kutunda opo nadira kumutapa akare mukamali waShela, monande wamukafumu.'' Kapi arara naye nka.27Ghashiya shirugho shakushampuruka, taterera, vamapange vakaliro mulira. 28Shirugho ashitikimo shakushampuruka umwe arupwita lighoko, mukamali wendi wamukurona aghupu rughodi ghamumanga kulighoko nakughamba ashi, ''Oghuno ndje ana hovo kurupuka.''29Ghavyuta lighoko lyendi, taterera, muunyendi ghakahova kurupukamo. Mukamali aghamba ashi, ''Weni mo una kahova kurupukamo!'' Ano avamuruku Perez. 30Unyendi naye mbyo gharupukire, ogho akaliro narughodi mulighoko lyendi, mbyo vamurukire Zera.
391Josefa ava mu umumwita ku Egipite.Ano Potifara,lirenga lya farawo mukurona wa vakungi vendi ntani uye nka muEgipite, a muuru kuvaIshimayeli, ovo vaka mu yitiromo. 2Karunga a kara kumwe na Josefa makura aya kara mukafumu walirago. A tungu mumundi wa ntilyendi wamuEgipite.3Ntilyendi a mono ashi Karunga naye a kalire ntani Karunga a mutungikire mu navintje ka rughananga. 4Josefa a kara nalirago kumeho yaKarunga. Arughanene Potifara . Potifara a tura mukurona mumundi wendi nauntje, nanavintje evi a wekire, avi tura mulikeverero lyendi.5Kutunda shirugho osho amu tulire a kare muyenditi walipata lyendi nanavintje evi a weka,Karunga a tungike mundi wamuEgipite mukonda Josefa.Litungiko lya Karunga kwakalire navintje Potifar A kalire navyo mumundi wendi rambangako namulifuva lyendi. 6Potifara a tura navintje evi a weke mulitakamito lya Josefa. Uye kapi ka ghayaranga kuhamena kuvinke kehe vino kughupako ndya edi kalyanga. Josefa kwakalire wamuwa ntani kumoneka nawa.7Kuruku avi yakara ashi mantjo a mukamali wa ntilyendi paJosefa tupu ngolinakughamba, '' Renka u rare name.'' 8Ene ngoli uye a shwena nakughamba kwamukamali wa ntilyendi, '' kenga, ntilyande kapi ana kara nashinka kuvirughana navintje evi nakurughana mumundi, ntani avi tura avintje mulipakero mbili lyande. 9kwato nka umwe a karo nankondo muno mumundi kupitaka ame, uye kwato vininke evi a ntjweneka ame nkwani ove tupu, mukonda ashi ove mukamali wendi. Makura weni ni rughana vino vininke vyadona vya ndjo kwaKarunga?''10mukamali ka ghambanga kehe liyuva kwa Josefa, ene ngoli uye ka shwenanga kurara naye ndi a kare po wendi. 11A paya liyuva limwe apa a yendire ashi aka rughane virughana vyendi mundjugho. Kwato wamumundi ogho a mumonino ovo vakaliro mumundi. 12a ka muwana navikoverero vyendi nakughamba, '' Rara name.'' Uye a shuvhu vyuma vyendi mumaghoko ghamukamali, a duka nakuyenda pandje.13Apa a monine ashi ana mushuviri vidwata vyendi mumaghoko nakudukira pandje, 14A kughu vakafumu vamumundi wendi, nakuvatantera, '' Kengenu, Patifara kwakayitire uno muhebeli kukwetu aya tu tinde. 15Ana kukwande ashi ana horo kurara name, mbyo natakuma. Uye mbyo ana shuvhu vyendi kukwande, kuduka, nakuyenda pandje.''16Uye a tuliki vidwata vyendi dogoro ntilyendi aka vyuka kumundi. 17Mukamaki a tanta omo vina yenda, '''Mupika ghoye wamuhebeli ogho wakayita kukwetu,kwaya aya aya tu dine. 18apa ana yuvhu kuna kutakuma , mpo ana dukire pandje nakushuva vyuma vyendi kwande.19Ntilyendi apa a yuvhire lifwatururo olyo amu tanilire mukamali wendi, '' Evi mbyo ana rughana mupika ghoye kukwande, '' A garapa unene. 20Josefa ntilyendi a muupu nakumutura mudorongo, kulivango oko kava karanga vana dorongo vaHompa. Naye nko aka kalire nkoko kudorongo.21Ene ngoli Karunga kwa kumwe na Josefa nakunegheda litwedero muklitikitamo kukwendi. A mupa lirago mukumumona kwamukungi dorongo. 22Mukungi dorongo a tapa vana dorongo navantje mulighoko lyaJosefa. 23Mukungi vana dorongo kapi a kalire nashinka kwa kehe vino vininke vya kaliro mumaghoko ghendi, mukonda Karunga naye a kalire. Mwa kehe vino ka rughananga, Karunga kamuvedukitanga.
401Vina kupwa tupu ovyo kuruku rwavyo, mupindi waHompa wa Egipitenamuduvi ava njono kwa ntilyavo. 2Farawo kwangarapilire ogho marenga ghendi maviri, mukurona wavapindi namukorona wavaduvi. 3Ava tura mudorongo mundjugho wamukurona wavakengeli, mudorongo yimwe noyo vatulire Josefa.4Mukurona wavakungi ava yita kwa Josefa, uye ava pakere mbili. ava kara momo mughunkwate shu-irugho tupu. 5Navantje muuviri wavo ava roto ndjodi-mupindi namuduvi wa Hompa Farawowa Egipite ovo vakaliro mudorongo-kehe uno mukafumu nandjodi yendi mumatiku ghamwe tupu, ntani kehe ndjodi kwakalire nalifwatururo lya yene.6Josefa aya kukwavo ngura ngura nakuya vamonako. kuvakenga, vavo kwaguvire. 7Apura marenga a Farawo ogho va kalire nagho muunkwate mumundi wa ntilyendi, '' Vinke vyo muna kumonekera muna guvhu namuntji?'' 8Ava mulimburura ashi, atwe muuviri wetu kuna roto ndjodi makura kwato a vhuro kuditu fwatulira .'' Josefa a ghamba ashi, '' kwato mufwaturuli a hameno kwa Karunga? Ntanterenu me, na kanderere.''9Mukurona wavapindi a tantere Josefa ndjodi yendi. Uye a ghamba kukwendi,'' Mundjodi yande me kuna mono shindjembere kuhemo yande. 10Mushindjembere kuna karamo dimutayi ntatu. tupu dina shoko, kare kuna kara mashokombwa ano ogho mashokombwa kare ghana pi mpop vene. 11Nkinda ya Farawo muliwoko lyande yina kara. Mpo naghupu mandjembere nigha kamene munkinda ya Farawo, ano mpo na tapa nkinda mumaghoko gha Farawo.''12Josefa a mutantere ashi, '' Lifwatururo lyayo ndjolino. Dimutayi ntatu, mayuva matatu. 13Munda yamayuva matatu Farawo ngaku vyutira ukurona ghona vyoye, nakukuvyutira mu mberewa yoye. Ngaghu tura nkinda ya Farawo mulighoko lyendi, yira momo wakalire mupindi wendi.14Ene ngoli ka ngayareko name ntjene vika kuwapera ove, ntani nakanderere negheda likudidimiko kukwande. Ka twenye lidina lyande kwaFarawo nakuya ngupamo muno mudorongo. 15Ame kwakambadara mushirongo shavaHebeli. Pano nka kwato vyo nadjona kwa ntura tupu mudorongo maghoko ghoko.''16Apa a monine mukurona wavaduvi ashi mufatururo lina wapa, Aghamba kwa Josefa ashi,'' Name nakara nandjodi ano, kenga, vikumba vitatuvya mboroto kuna kara pamutwe wande. 17Pawiru yashikumba kuna karamo marudi naghantje va kangera nawa Farawo,ano vidira avi ya li mboroto nadintje edi vakangire mushikumba pamutwe wande.''18Josefa a limburura ashi, ' Lifatururo ndjolino. Vikumba vitatu mbyo mayuva matatu. 19Munda yamayuva matatu Farawo ngaghupa mutwe ghoye , makura ngakukulike kushitondo. Vidira ngavi ya lya rutu roye nu.20Pakaya mayuva matatu paruvede oro a gwanitanga Farawo. A rughanene vapika vyendi navantje shipito. Uye a rupwita mukurona wavapindi namukurona wavaduvi, ava tura mukatji kavapika vendi. 21Uye a vyutire mukurona wavapindi kushirughana shendi, ano uye a tapa waro nkinda mulighoko lya Farawo. 22Ngoli uye a kulike mukurona wavaduvi, shika momo avi fwatulire Josefa. 23Ngoli mukurona wavapindi kapi a vhurukire Josefa, ene ngoli a mu vhurama.
411Opo atikire kughuhura wa mwaka mbiri Farao a roto ndjodi, amono, anayimana kuntere ya mukuro wa Nile. 2Amono ngombe ntambiri kuna kutuntuka mumukuro waNile, kumoneka nawa ntani daneta, makura adi lyere mumbu. 3Amono, ngombe dimwe ntambiri adi tuntuka kunyima yado, dakudira kumoneka nawa ntani dakutongama. Adi yimana kumwe nadi unyado kuntere ya mukuro.4Makura ngombe dakudira kumoneka na kutongama adili ngombe dinya ntambiri dakumoneka nakuneta. Makura Farao a rambuka. 5Mpo aralire na kurota shikando sha uviri. Amono, dimutwe ntambiri da rukokotwa ntambiri dayimino ku shirwenge shimwe dakutotomoka ntani diwa. 6Amono, dimutwe ntambiri, dadidi da kukukwata edi dapyo kumpepo yaupumeyuva, avi bubuka kumeho yavyo.7Dimutwe dakutongama adi minipo dimutwe ntambili dakutotomoka na dimutwe dakuyura. Faragho arambuka, na kukenga , kwakalire ndjodi. 8Makura opo ya kalire ngura-ngura mpepo yendi ayi kara mughudito. Atumu na kayita vampure navantjeya nava konentu va Egipte. Faragho ava tantere ndjodi yendi, Ano ngoli kundereko ogho avhulire kuyimutontwena Faragho.9Makura mukurona wava kakutapera ndya a ghamba kwa Faragho ashi, "Namuntji nakughayara kuhamena ndjo dande. 10Faragho agarapa na vapikwendi, ntani nturenu mudorongo yavo vamukungango mungarere, name namukurona wavaka kuyota mboroto. 11Atwe kwarotire ndjodi matiku ghamwe name naye. Twarotire muntu-kumuntu kutwara ku kukitontono lya ndjodi yendi.12Okunya naye twakakalire mumatighona wamu Hebeli, mupikwa wamukurona wa vakungi. Atumutantere kehe uno kutwara kundjodi detu. Atumutantere ghuye atutontwene kehe ghuno kutwara kundjodi yendi. 13Avikara ngoli yira anatutontwene kutwara movyashorokire. Faragho mpo amuvyutire pashirughana shande, ano ngoli ghunyande akumangerere."14Makura Faragho atumu nakayita Yosefu, ava murupwitamo wangu-wangu mudorongo. Aku kurura mwene, atjindji vyuma, angene kwa Faragho. 15Faragho aghamba kwa Yosefu ashi, "Kaniroto ndjodi , ano ngoli kundereko mutontoni wayo." Ame nayuva kuhamena ashi nange a uyuvhu ndjodi kuvhura uiyitontone." 16Yosefu amulimburura Faragh, nakughamba, "Kapishi mumwande. Karunga ngalimburura Faragho na mpora."17Faragho aghamba kwa Yosefu, "Mundjodi yande, animono, aniyimana kuntere ya Nile. 18Animono, ngombe ntambiri nakutnda mu Nile, dakuneta kumoneka nawa na kulyera mukatji ka mbu.19Animono, ngombe ntambiri adiya kunyima yado, dakukasha, dakudira kumoneka nawa, dakutongama. Kapi navimona rumwe muno muvirongo vya Egipte vya vidona ngoli. 20Makura ngombe dakutongama dadidona adilipo ngombe ntambiri dakuhova dakuneta. 21Opo vamonine kudilyapo, nakuviyiva ashi van dili shimpe adikara momo dakalure dadidona. Mpo narambukire.22Ani kenge mu ndjodi yande, na, kumona, dimutwe nambiri adibubuka kushirwenge shimwe, shakuyura ntani shakumoneka nawa. 23Animono, dimtwe ntambiri dakukara, dadididi ntani dapya kumpepo ya upumeyuva adibubuka kunyima yado. 24Dimutwe da kutongama adi minipi dimutwe ntambiri dadiwa. Ndjodi dino nadintje naditantilire vampure, ano ngoli kundereko wakudimfatwilire."25Yosefa aghamba kwa Faragho,"Ndjodi da Faragho dakukufana. Nke ana kushana kurughana Karunga mbyo ana kuyita Faragho. 26Ngombe ntambiri dadiwa mwaka ntambiri, ntani dimutwe dadiwa mwaka ntambiri. Ndjodi dimwe tupu.27Ngombe dakutongama nakudira kumoneka nawa odo da dikwamino kuruku yado mwaka ntambiri, ntani nka dimutwe dadididi dakukukwata kumpepo ya upumeyuvha mwaka ntambiri dandjara ngadi kakarako. 28Ovyo mbyo na ghambire kwa Faragho. Ovyo ana shana Karunga kurughana mbyo ana munegheda Faragho. 29Kenga, ngaku kara mwaka ntambiri da muyangu wa unene mushirongo sha Egipte.30Mwaka ntambiri da ndjara ngadi kwamako, na muyangu na untjeya ngava uvhurama mushirongo sha Egipte, makura lirumbu ngali vaveka shirongo. 31Lipemba kapinka ngavali vhuruka mushirongo mukonda ya lirumbu olyo ngali kwamoko, mbyovyoshi ngamu vipa unene. 32Makura omo yayire ndjodi ruviri kwa Faragho mukonashi udito utundilira kwa Karunga, ntani nga kangura kuvirughana.33Faragho a shan a mukafumu wa ndunge na ukonentu amuturure mushirongo sha Egipte. 34Faragho aturemo vaforomani mudimukunda, nakuvarenka va ghupe mbuto ntano da muyangu wamu Egipte wa mwaka ntambiri da ndjara.35Ngava pongayike muyangu wa mwaka dino daiwa dinakuya nakupongayika mbuto mumpangero ya Faragh, ndya ngava kadirughanite muma nkurumbara. Makura vapungure. 36Odo mbuto ngadi pungukire mwaka nambiri dalirumbu olyo ngali kara mu Egipte. Shirongo kapishi ngashi veve mukonda ya ndjara."37Nkango dinya kwa dipandre Faragho navapikwa vendi. 38Fargho aghamba kuva pikwendi, "Ngatu muwana muntu wa ngoli, ogho nkaro na mpepo yaKarunga?"39Faragho aghmaba kwa Yosefu, "Omo anavi kunegheda navintjey Karunga, ngoli kundereko nka wapeke wakukotoka wandunge. 40Ove ngoli ngaukara mumbara, ntani kutwara minkangp doye ngaukara mukurona wa vantu navantjeya. Pashipuna sha uHopmpa mpo tupu ngni pitakanena pa poye. 41Faragho aghmaba kwa Yosefu ashi, "Kenga nakutura upangere Egipte nayintje."42Faragho makura a shutura kalinga kendi kashiyivito sha uHompa na kukadwateka Yosefu kulighoko. Amu dwateke vyuma vyaviwa vya kuvembera, na kauketanga ka ngorondo muntingo yendi. 43Makura amuyendita mulitemba lyendi lya uviri. Vakareli vendi makura ava yiyiri kumeho yendi ashi, "Twenu ngoro." Farasgho ana mutura ngoli akare mupangeli wa Egipte nayintje.44Faragho aghamba kwa Yosefu, "Ame Faragho, ntani kuhupakove, pa umweshi nga vhuro kugumaura mpadi yendi ndi lighoko lyendi mu Egipte nayintje. 45Faragho ayita lidina lya Yosefu "Zafenet-Paneya." Makura amupa Asenati, mona Potifera mupristeri wa Ono, akare mukamali wendi. Yosefu ayendi mushirongo sha Egipte.46Yosefu kwa kalire na mwaka dimurongo ntatu opo a yendire mushirughana aha Faragho, Hompa wa Egipte. Yosefu atundu ku ghuto wa Faragho, na k yendauramo mushirongao nashintjeya sha Egipte. 47Mu mwaka do ntambiri mushirongo kwa yangulire muyanggu wa uyingi.48Uye apongoyiki muyangu naghuntje wa mwaka ntambiri ogho vayangwire mushirongo sha Egipte na katura ndya mumadoropa. Mukehe doropa kwa pongayikiremo mbuto damumafuva ogho ayi kundurukido. 49Yosefu kwa pungulire mbuto yira musheke wa mulifuta yiyingi mpo ashayikire kuvara, mukondashi ya pitakainine pamuvaru.50Yosefu kwakalire navana vavakafumu vaviri kumeho ya maka da ndjara, Asenata, monakadi wa Potifera mupristeli wa Ono, amuyitirire, 51Yosefu aruku lidina mbeli yendi Manase, aghamba, "Karunga ana mvhuramita ruhepo rwande naruntje na mundi wavavva nauntje." 52Aruku monendi wa uviri Efrayim, mbyo vyoshi ghuye aghamba, Karunga anampa ruvharo mushirongo sha udito wande."53Mwaka ntambiri da muyangu mu Egipte adi piti. 54Makura mwaka da lirumbu adi vareke, momo tupu avighamba Yosefu. Lirumbu kwa kalire muvirongo navintje, ano ngoli muvirongo vya Egipte navimtje ndya dakaliromo.55Opo shirongo nashintje sha Egipte sha kalire na ndjara, vantu navantje avayiyiri unene kwa Faragho kuhamena kundya. Faragho a ghamba kuvantu vamu Egipte ashi, "Yendenu kwa Yosefu na karughana evi aka ghamba." 56Makura ndjara mpo ya gwanikire mushirongo nashintjeya. Yosefu makura apaturura tushete natuntje kumwe nakughulita kuvantu vamu Egipte. Lirumbu lya udito lya kaliro mushirongo sha Egipte. 57Udjuni naghuntje kwayire kwa Yosefu mu Egipte vaya ghure ndya, mukonda shi lirumbu lya lidito lya kaliro muvirongo.
421Weno Josefu anaya dimburura ashi nani ndya mo muEgipute. A ghamba kuvana vendi vavakafumu ashi, ''Vinke muna kuku kenga kenga?'' 2A ghamba ashi, ''Kengenu kuno, ame nayuvu ashi ndya mo muEgipute. Yendenu mughurumuke kunya mukatughilireko ndya kunya mposhi tuya pare ano kapishi tu fe.'' 3Vakuru vaJosefa murongo ava yendi vaurumuke vakaghure ndya muEgipute. 4Ano ngoli Jakopo kapia tumine Benjameni, muunya Josefa, na vakuru vendi, a ghamba ashi, ''Natjira shiponga kuvura shiye kwendi.''5Vana vaIsraeli ava yendi vakaghure novo vayendiroko, mukondashi rukukutu rwakaliro mo mu Kanana. 6Ghuye Josefa mupangeli washirongo. Ghuye ndje wakughulita kuvantu nantje vamushirongo. Vakuru vaJosefa avaya vaya kukwambere kukwendi nakunyongeka vipara vyavo mulivhu.7Josefa a mono vakuru vendi nakuvadimburura, makura ghuye a kughupuko kukwavo nakughamba nkango dadidona navo. A ghamba kukwavo, ''Kuni muna kutundilira?'' ava limburura ashi, ''Kushirongo shaKanana tuya ure ndya.'' 8Josefa a dimbulire vakuru vendi, mara vavo kapi vamudimbulire ghuye.9Makura Josefa a vuruka ndjodi dendi odo karotire da kuhamena kukwavo, anwe vandadi! Kunaya muya kenge kuruha rwa shirongo oko kwa diro mpangera yashirongo.'' 10Ava mulimburura, ''Hawe, Hompa wetu. Vantu voye kuna ya vaya ghure ndya. 11Atwe natuvantje vana vamukafumu umwe. Atwe vakafumu vaushiri. Vantu voye twe kapishi vandadi.''12A ghamba kukwavo, ''Hawe, kunaya muya kenge ruha vyashirongo oko kwadirango mpangera yashirongo.'' 13Ava mulimburura, ''Atwe vapika voye tuva murongo navaviri twakaro vana vamukafumu umwe mushirongo shaKanana. Kenga, wamwanuke ana kara na vavava namutji ntani muunyetu umwe a dohoroka.''14Josefa a ghamba kukwavo, ''Ameshi mbyo namutantere, muvandadi nwe.'' 15Apa ngoli mpo vamu kona konanera. Muliparu lyaPharao, kapi ngamu tunda mo muno, nkwandi muunyenu wamwanuke ngaye kuno. 16Tumenuko unyenu umwe mukatji kenu ogho ayendo aka shimbe muunyenu. Kumungena mudorongo mposhi nkango denu vadi kona kone, ntjeneshi ushili mo mumwenu. vyashiri muliparu lya Pharao, vyashiri anwe vandadi.'' 17Ava ngeneke navantje mudorongo mayuva matatu.18josefa a ghamba navo muliyuva lyautatu, ''Ruwanenu vino makura mupare, mukondashi me natjira Karunga. 19Ntjeneshi muvakafumu vaushiri, renkenu mo umwe wenu akare mo mudorongo omo vana kumu kungira, anwe vakuhupako muyende, mutware ndya ndjara mumapata ghenu. 20Mukayite muunyenu wamwanuke kwande ntani ngatuya dikengurura denu ashi vyashiri ndi ntani ngamu dira kufa.''Navo mo vavirughanine ngoli.21Ava kutantere naumwavo ashi, ''Atwe vyaushiri tuna vipura kuna kutuhepeka mbyevi twarughanine muunyetu morwa twa monine opo akombanitire mwenyo wendi opo arombire livatero kukwetu atwe kapi twamuvatilire. Mbyo ngoli ghuna kuyera uno udito kukwetu natuvantje.'' 22Reubeni mpo ava limburulire ashi, ''Nani kapi navimutantilire nwe , 'Kapishi muture ndjo kogho mumati,' Anwe kapi mwayuvire? Weno kengenu ngoli honde yendi kuna kuyi tutondora natuvantje.''23Vavo kapi vaviyivire ashi Josefa kuna kuva yuva, mbyevi pakalire mutoroki pakatji kavo. 24A piruka atungwireko mughongo a lili. Makura ava pirukiri nka a ghamba navo. A ghupu Simeoni mukatji kavo makura amu mangere kumeho yavo. 25Makura Josefa a rawiri vashitata shendi vayude ntjako davakuru vendi ndya, nakuvyutira-vyutira mo maliva ghavo muntjako davo, nakuvapa nkuta da muruyendo. Mo vavi varughaninine.26Vakuru vendi mpo varondikire ndya davo pa vidongi vyavo makura ava tundu palivango olyo vakayende. 27Ano ghumwe papavo amangununa muntjako yendi aghupu ndya ape shidongi shendi palivango lya kupwiyukira, amono maliva ghendi,. Muntjako yendi oyo a mangunine. 28A tantere vakuru vendi, ''Maliva ghande vana kagha vyuta. Kengenu, vyavyo ne vino muntjako yande.'' Makura dimutjima davo a didompo ava piruka vana guvu vakukenge kenge naumwavo, ava ghamba ashi, ''Vinke nani evi ana rughana Karunga kukwetu?''29Ava yendi kwaJakopo, shavo wa mushirongo shaKanana makura ava mutimwitira navintje ovyo vyakashorokiro. Ava ghamba, 30''Mukafumu, Hompa washirongo a ghamba naugara kukwetu nakutughayarera ashi twe vandadi va mushirongo. 31Atumutantere, 'Atwe vakafumu vaghushiri. Kapishi tuvandadi. 32Tuvamurongo navaviri twakaro, vana vamukafumu ghumwe tupu. Ghuno umwe apirapo, ntani wamwanukepo tuna mushuvu navavava ana kara mushirongo shinya shaKanana.'33Makura mukafumu, Hompa washirongo, atutantere ashi, ''Pavino mpo nganiviyivira ashi anwe vakafumu vaushiri. Shuvenupo umwe muukuru wenu a kare name, ghupenu ndya mutware kumapata ghenu ndjara, yendenu. 34Kayitenu muunyenu wamwanuke kwande. Nganiya yiveshi nwe kapishi vandadi, ntjene ashi nwe muvakafumu vaushili. Ntani nganiya mangurura ghunyenu kukwenu, ntani ngamuya rughana una ngeshefa mushirongo shino.''35Kwayire yira muntjako davo mwato vintu, nani kehe muno muntjako davo kwakaliremo maliva mwakehe uno. Opo vamonine navo nashavo maliva muntjako davo vyava yitilire utjirwe. 36Jakopo shavo mpo ngoli ava tantelire ashi, ''Muna shana nikombanite vana vande navantje. Josefa apirapo, Simeoni a yenda, makura muna horo nka mughupe Benjameni mutware. Navintje vino vininke kwande tupu vina tamba.''37Reubeni a tantere vashe, nakughamba ashi, ''Ngamudipaghe vano vana vande vaviri vava mati ntjeneshi kapi ngani kamuvyuta Benjameni kukwenu. Muturenu mumaghoko ghande, ngani kamuvyute kukwenu shimpe.'' 38Jakopo a ghamba ashi, ''Monande wamukafumu kapi nga yenda nanwe. Mbyevi mukurenu wamukafumu apirapo ntani pantjendi ana hupopo. Ntjene ngalimuyera lihudi mundjira omo ngamuyenda, makura ndi ngamundjitira mvhii naruguvo mulivango lino lyamundi.''
431Lirumbu lya ditopire mushirongo. 2Kwa yirepo mpopo vamanine kulya ndya odo vaghulire muEgipte, shavo aghamba kukwavo, "Kayendenu shimpe; mukatuulire ko ndya dimwe."3Juda avatantere, "Anatokwere kututantera; kapi ngamumona shipara shande kwandi ngamukare namunyenu. 4Nkene ngamutuma mughunyetu natwe, ngatuurumunga tukamughulire ndya. 5Ano ngoli, kapi ngatukaghurumuka. Murume aghamba kwetu." Kundereko kumona shipara shande nkwandi mughunyenu ngamukare naye."'6Isragheli aghamba ashi, "Konda munke untekulira muvamudona mukuntanterame ashi ghuno murume akara namughunyendi wamukafumu."' 7Avaghamba ashi, "Murume atupura tumu pe mbudi yakuyulilira mulikoro lyetu. Aghamba, "shenu, shimpe aparuka? Mwakaranka namunyenu wamukafumu? Atumulimburura kutwara mumapuro apulire. Weni omo kasha tuviyive mbyo ngakaghamba, ashi yitenu mughunyenu aghurumuke?'''8Yuda aghamba kwavashe Isragheli, "Ntumenu namumatighona, Atwe kutushapuka tuyende, kutuparuka kapi tufa natuvantje, nanwe, na vanuke. 9Ngani muvyutirapo. Ngani akamufera mbiri. nkene kapi nganikmuvyuta kukwenu, nkene kapi nganiya mutura kumehoo yenu nanikara nimundjoni muukaro wande naghuntje. 10Ashi ndi kapi tunakuranga, weyo ndi tuna vyukiriko kare shiyendo shauviri."11Savo Isragheli aghamba kwavo ashi, "Nkene ashi ngol, ruwane vino. Ghupenumo vyuma vyaviwa mushirongo muture mundjato. Mushimbire ogho murume, ushwi--ntani ushwi wa balam ntani ushiwampuka, vikwalidumba, mungongwera wa kunuka nawa, ndongo na mund. 12Ghupenu malivha ghakutika povyo munawana mumaghoko ghenu. Makivha ogho pamweya kwaghatuliremo vya kudira kuyivira.13Mupiture namughunyenu. Muyende kwaunya mukafumu. 14Karunga munankondo nadintje amuferenkenda kumeho ya ghunya, mposhi vakava tume mukayenavo, munyoye na Benyameni, nkene vanantjakana vanavande vanantjakana vene." 15Murume ghunya mpo atambulire ushwi, na maliva rukando ruviri vya kuhura pa muhogho kumwe na BEnyameni. Makura ava shapuka vayende muEgipte ntani mpo vakatire ksuhipara sha Yosefu.16Yosefu pa avamonine kumwe vanakara na Benyameni, mpo arawilire lirenga mundjugho vendi, "Yita vano varume mundjugho, dipagha ko shikorama kumwe na kushiwapayika, mposhi tuwane po muyusha navano vakafumu." 17Lirenga lyendi alirughana yira momu amutantelire Yosefu. Ayita varume kundjugho ya Yosefu.18Vakafumi vanya pakuyuvaha nkango odo ashi ndi vayende mundjugho ya Yosefa mpo shavawanine shitukutjima. Avaghamba ashi, "Mukonda ya maliva vaya tuvyutilire mu ndjugho yayinene po twaya ulire pakutanga, oruno ndo ruvede anawana rwakwetu. Atugharere ngatukare vipika vyendi, kumwe nakughupa vidongi vyetu." 19Mpo vashanine lirenga mya ndjugho ua Yosefa, avaghmbanalyo kuno vavo paliero lya ndjugho, 20Avaghamba, "Muhona twa yire rukando rumwe kuhova tuya ure ndya.21Opo twatikire pa kamba yamapwiyumukiro, po twa fikulire ndjato, hawe, nkehe uno awana malivha ghendi mundjato, mpopo vya hukire mo vavituliremo, nanakara vyuka navyo mumaghoko ghetu vinakara. 22Vimalivha vimweya tunakara navyo mumaghoko mbyo tunapitura ko ndya. Kundereko ogho tunayiva anturom malivha ghano mundjato detu." 23Lirenga alighamba ashi, "Mpora yikare nanwe, kundereko ovyo mutjira. Karunga wenu na Karunga washenu ndje anaturo maliva mundjato denu. Nawanemaliva ghenu." Lirenga mpo lya rupwitire Simiyoni kwavo.24Lirenga mpo lya twalire vakafumu vanya mundjugho ya Yosefu. Nko kukavapa mema, vakukushe kumaghuru. Atapa nka waro vidongi ndya davyo. 25Mpova wapayikire ushwi wa Yosefa ogho ayire pa metaha, vayivire kare ashi navonka kuva wana muyusha momo.26Po ayire Yosefa kumundi, avayita ghushwi ogho wakalire mumaghoko ghavo mundjugho, avanyongona palivhu kumeho yendi. 27Mpo avapulire omo vakalire, "Shenu muwawa tupu, unya mukurupe wamukafumu mwayaghambire? shimpe muyumindi?"28Avavyuta ashi, "Mukarelighoye shetu muwawa. Shimpe muyumi." Vavu ava tu ngoro kumwe nakutapa mfumwa kukwendi. 29Opo akankwire mantjo ghendi amono Benyameni mughunyendi, vawina vamonendi, aghamba ashi, "Ndjeghuno ndje munyoye wamwanuke wa ghambire kwande?" Atdwikiri kughamba, "Karunga akufere nkenda, monarume wande."30Ysefu atundumo wangu-wangu mundjugho. mbyovyo apire kaumutjima konda mughunyendi. Kwa shanine kwa kulilira. Mpo ayendire murugha rwa ndjugho yimwe akalilira momo. 31Aka kukusha kushipara shendi mpo akarupukire. Akwata mutjima pamwene, nko kughmba, "Tapenu ndya."32Vashita avatapere Yosefu pandjendi ntani vaghinivendi navo pentjavo. Vantu vamu Egipte valyeliliro panya kwavatapilire keheghuno pantjendi. Makura vaEgipte kapi valyanga mboroto kumwe navaHebeli, konda shidira mumpo yava Egipte. 33Vaghuni vendi ava shungiri kumeho yendi, mbeli kutwara paumbeli wendi, wamwanuke naye kutwara pawanuke wendi, avakukenga kenga, shitetu ashivawana. 34Yosefa a tapere ndya kwavo dakalire kumeho yendi. Ano ngoli ndya da Benyameni kwakalire rukando rutano kupitakana ndya da vaghuni vendi. Avanu nalimanguruko ntani vavo vahafire omo vakalire naye.
441Josefa nko kurawira lirenga lyamumundi wendi, nakughamba ashi, ''Tura ndya muntjako davakafumu, kutwara momo muntjako vana shimbi, nakuturamo vimaliva vyakehe uno muntjako damuyashamena. 2Tura nkinda yande, nkinda yande yashi siliveri, muntjako yamu yashameno yaghunya wamwanukepo, navimaliva vyendi mumahangu ghendi.'' Lirenga nko kukavirughana yira moomu amu rawilire Josefa.3murughundja, ano vakafumu nko kuva tuma vayende, navo navidongi vyavo. 4Tupu varupukire shitata mara kapishi ure unene, Josefa nko kutantera lirenga lyendi, ''Shapuka, uva kwame vakafumu vanya, ano opo ghukavawana, kaghambeshi, ''Nke muna pirwili uwa kuudona? 5Oyo nani kapishi ndjo nkinda anwitanga Hompa, na nkinda a rughanitanga mukupumbwa?mu ruwana udona, kovino vininke muna ruwana.''6Lirenga nko kuvaghupa nakughamba nkango dinya kukwavo. 7Vavo nko kumutanterashi, ''Morwa nke Hompa ana kughambera nkango do? vyakukara weno vapika voye mbo vakuvura kuvirughana vino vininke.8Kenga, maliva twa wanine muntjako detu da muyashamena, twakaghavyutire ghatunde kushirongo shaKanana. Ndi siliveri nangorodo da Hompa ndo tuvaka ndi? 9Kehe uno mupika ghoye uvi wanena, mudipaghe,ntani nka twe ngatukara vapika kwaHompa.'' 10Lirenga nko kughamba, ''Weno vishoroke yira momo una vighamba. Kehe uno niwanena nkinda ngakara mupika wande, ano vaunyendi kapi viva kundama.''11Makura kehe mukafumu a kwangulita, nakudumpwita ntjako yendi palivhu, kehe mukafumu a shutura kuntjako yendi. 12Lirenga nko kutameka kukenga mumantjako. Kwatamekelire mwamukurona nakuya matira mwa mwanuke ano nkinda nko kuyayiwana mwaBenjamini. 13Makura nko kutavaura vikoverero vyavo. Kehe mukafumu nko kurongera shidongi shendi vavyuke kunkurumbara.14Juda navaghuni vendi nko kuya kundjugho yaJosefa.Ghuye shimpe mpwali nkoko, ano nko kuya nyongamena mulivhu kumeho yendi. 15Josefa nko kuvatanterashi, ''Vinke vino muna rughana? kapi mwaviyiva ashi mukafumu yira me kwato vyakumpuka ovyo vyahoramo?''16Juda nko kughamba, ''Nke tughamba kwaHompa? ndi weni omo tuku popera naumwetu? Karunga ana wana undjoni muvapika voye. Kengenu, atwe vapika vaHompa, natuvantje nogho vana wanene nkinda mulighoko.'' 17Josefa a ghamba ashi, ''Ghure name vyo nakuvirughanashi vyo me. Mukafumu ogho vana wanene nkinda mulighoko, ogho muntu ndje a karo mupika wande, ano ngoli anwe vakuhupako, yendenu mukanduke pampora kwashenu.''18Makura Juda nko kuya pepi naye nakughamba ashi, ''Hompa wande, nakanderere pulidira mupika ghoye a ghambe nganko mulitwi lyaHompa, ano washa pulitira ugara ghutwe kwamupika waye, ove muntu wamuhunga yira Pharao. 19Hompa wande apura vapika vendi ashi, ''Mwakara nashenu ndipo muunyenu wamukafumu?''20Atu mulimburura Hompa, ''Twakara nashetu, wakukurupa, ntani namuunyetu wamwanuke ogho vawana muukurupe wavo. Ano ngoli muunyendi adohoroka, ngoli pantjendi ana hupopo palira lya vawina, ano vashe vamuhora. 21Makura a ghumba kuvapika voye ashi, ''Kamuyitenu kunu kwande niya mumone.'' 22Kutunda opo, atu ghamba kwaHompa atwe, ''Mumati kapi aka pura kushuva vashe. Mukondashi nange ngashuva vashe, vashe ngava dohoroka.''23Makura a mughamba kuvapika venu ashi, ''Nkwandi muunyetu wamukafumu ngatu kaghurumuka, ngatudire kumona shipara shanu nka.'' 24Apa rwa tikiremo ruvede nka rwakukanduka kwamupika ghoye shetu, mpo twa kamutantilire nkango yakutunda kwaHompa. 25Shetu nko kughambashi, ''Yendenu muvyukireko, mukangulire ndya.'' 26Atwe nko kughamba, ''Kapi tuyenda tughurumuke. Ntjeneshi muunyetu wamukafumu una kara, ano ndi kutu yenda tughurumuke, atwe ndi kapi vikaturenkita tuka mone shipara shounya mukafumu.27Mupika ghoye shutu atutantelire ashi, ''Mwayivashi mukamali wande kwandjitira vana vaviri tupu. 28Umwe atundako kwande ano ani aghamba, ''Vyaushiri andembauka muma ruha, nakumumo kapi namu mona nka.'' 29Weno ntjene mughupa nka noghuno kukwade, ano shiponga shimuwane, ngamu horeka me naukurupe wande wamvhii muruguvo rwaruhepo.''30Weno, mbyovyoshi, opo nikatika kwamupika ghoye shetu, ano kamati kamuwato pato petu, lyalyo liparu lya shetu kwahuguvalita muliparu lya mumati, 31mukuvyuka ngoli, pakukakenga mumati kapi ana vyuka natwe, ngaka fa. Mupika ghoye ndi ngatukamuhoreka naukurupe wendi wahuki damvhii mupika ghoye shetu naruguvo rwa ruhepo. 32Mupika ghoye ndje ana pingiromo mulivango lya shetu kuhamena mumati nakughamba ashi, ''Ntjeneshi kapi ngani kamuyita kukoye, ano ame ngani shimbe ndjo kuvavava dogoro naruntje,''33Ngoli pano, nakanderere pulidira mupika ghoye akare muku pinganena mwamumati mukukara mupika kwaHompa, ano mushuve mumati akanduke navakuru vendi. 34Weni mo nikanduka niyende kwavavava nangeshi mumati kapi ana kara name? nakutjira mukukakenga udona ogho ngaukayo pavavava.
451Makura Yosefu kapi avhulire kudidimka kumeho ya vakareli vayimanino naye. Adameke kughamba ashi, "Kehe uno a ntjuve." Opo kundereko mukareli ayimanino na Yosefu apa ayivikire kuvakuru vendi. 2Adameke kulira, vaEgipte vaviyuvire, ntani nandjugho ya Faragho vaviyuvire. 3Yosefu aghamba kuvakuru vendi ashi, "Ame Yosefu. Vavava shimpe monyo wavo ndi? Vakuru vendi kapi vamulimbulire, konda vatukukire pakumumona.4Makura Yosefu atantere vakuru vendi ashi, "Yiyenu pepi name, nakanderere. "Avaya pepi. Aghamba ashi, "Ame Yosefu, muunyenu, oghunya mwa ulitire muEgipte. 5Mwasha guva ndi mugarape anwe umwenu mwangulitire kuno, Konda Karunga antumino kumeho yenu mukuya yoghora monyo. 6Mumwaka dino mbiri lirumbu lya kaliro mushirongo, ntani mwaka ntano odo ngadikaro ashi kundereko kulim andi kuyangura.7Karunga antuma kumeho yenu niyamutungire matwenyidiro ghenu palivhu, ntani mukumukungira maparu ghenu mulighoko lyalinene. 8Weno kapishi anwe mwantumine ano ngoli Karunga, anturo nikare sha waFaragho, muhona wa ndjugho yendi nayintje ntani muoangrli wa shirongo nashintje sha Egipte.9Kwangurenu nakuyenda kwa vavava mukavatantere ashi, "Ovino mbyo aghambanga monenu Yosefu. "Karunga antura muhona wava Egipte navantje. Mwasha kakuranga kuya kukwande. 10Ngaghu katunga mushorongo sha Goshen, ntani ngaukakara pepi name, nove navana voye, navana va vanavoye na untanga wa ngombe navintje wakara navyo. 11Ngani vi kutwarera mkoko, shimpe kuna kara mwaka ntano da lirumbu, mposhi ngo kadire kukaya nauhutu, nove lipata lyoye, nanavintje wakara navyo."12Kenga, mantjo ghoye kumona namantjo ghamughunyande Bendjameni, aka nko kanwa kande kana kughambo kukoye. 13Mukatantere vavava lifumano lyande muEgipte nanavantje munaya muno. Kwangurenuko mukayite vavava kuno."14A mamatere muunyendi Bendjameni mumantjo nakulira, Bendjameni nakilira nmuntingo yendi. 15A ncumita vakuru vendi navantje nakuvalirapo. Kuruku rwavyo vakuru vendi avaghamba naye.16Mbudi yavishorokwa vaka vi tantilire vamumundi wa Faragho: "Vakura va Yosefa vana ya. "Vya hafitire unene Faragho navakareli vendi. 17Faragho aghamba kwa Yosefu, 'Tantere vakuru voye, 'va rughane vino: Perekenu vimuna vyenu nakuyenda kushirongo sha Kanani. 18Kawanenu shenu navakamapata ghenu nakuya kukwande. Ngani ya mupa uwa washirongo shaEgipte, nakuya lya maghadi ghashirongo.'19Wewno namurawiri, 'Rughanenu vino, ghupirenu vana nava kamali venu tukarukara mushirongo shaEgipte. Ka shimbenu shenu makura mukaye. 20Mwasha kara nashinka kuviweka vyenu, kondashi uwa washirongo shaEgipte nashintje wenu."'21Vana vavaIsraeli vavirughanino ngoweyo. Yosefu ava pa turukara, kutwara kulirawiro lyaFaragho, nakuvapa nkuta ya mundjira. 22Navantje avavapa vyuma vatjindje, ano ngoli Bendjameni kwamupire mafere matatu gha siliverli ntani marudi matano ghavyuma vyakutjindja. 23Kuvashe a tumu vino: Vidongi murongo vyavikadi va rondikire mbuto, mboroto navimweya nka ngoli vyavashe vyamuruyendo.24A tumu vakuru vendi nakuyenda. Aghamba kukwavo, mwasha tanguna muruyendo." 25Ava yendi varupuke muEgipte, nakuya mushirongo sha Kanani, kwa shavo Yakopo. 26Ava mu tantere ashi, "Yosefu shimpe muyuni, nani uye nka mupangeli washirongo nashintje shaEgipte. "Mutjima wendi aghutukuka, kapi avi pilire evi vamu tantilire.27Ava mutantere nkango nadintje edi a ghambire Yosefu kukwavo. Apa a manine Yakopo karukara a tuminine Yosefa kaya mushimbe, mpepo yashavo Yakopo ayi kutura. 28Isragheli a ghamba, "Makura. Monande Yosefa shimpe muyumi. Kuniyenda nikamunkenge kumeho ngani fa."
461Isreal a tumbu ruyendo rwendi navininke navintje a kalire navyo na kuyenda ku Beersheba. Makura a kudjambere kwa karunga wavashe Isaki. 2Karunga a ghamba kwa Isreal mundjodi matiku, na kughamba,'' Jakopo,Jakopo.'' 3Ame uno.'' A ghamba ashi ,'' Ame uno Karunga, Karunga washo. Washa tjira kuurumuka ku Egipite, ngani kurughanena muhoko waunene. 4Ngani urumuka kumwe nove ku Egipite, ntani nahuguvara ashivyaka kuvyuta nka ntani Josefa nga fika mantjo ghoye namaghoko ghana umwendi.''5Jakopo a rambuka mu Beersheba. Vana vavamativa Isreal ava shimbi Jakopo shavo, vana vano, vakamali vavo, mutukarukara oto a tumine pharaoh tuya mushimbe. 6Ava upu vimuna vyavo ntani viweka vyavo ovyo vawanine mushirongo sha kanani. 7Mpo va yire Egipite , Jakopo ntani nalipata lyendi nalintje. A yire navana vendi vavakafumu ntani navana vendi navana vendi vavamati, Vana vendi vavakadona, na vana vavo, ntani narudi rwendi.8Oghano ngo madina gha vana Isreal vavakafumu va yendiro kuEgipite. Jakopo navana vendi,Rubeni, mona Jakopo wambeli; 9Vana va Rubeni vavamati, Hanoku, Parru, Hesironi na Karama; 10Vana vavamati vaSimiyoni, Jemuel, Jamini, Ohadi, Jakini, Zahara na Shaura, vana vavamati vamukamali wamu Kanani; 11Ntani navana vavamati va Levi, Gerisoni, Kohath, ntani Merari.12Vana vavamati va Juda kwakalire Er, Onani, Shelah, Peresi ntani Zerah, [Mara Er na Onani va dohorokilire momunya mushirongo sha kanani]. Vana vavamati vaPeresi kwakalire Hesironi naHamul. 13Vana vavamati va Issachah kwa kalire vaTola, Pauh, Lobi na shimironi; 14Vana vavamati va Zebulum, kwakalire va Seredi, Eloni, , na Jahleel. 15Ava mbo vana Liya vavamati ovo ayitilire pa Jakopo mu Paddani Aramu, kumwe namonendi Dinah. vana vendi vavamati nava vavkadona kwatikire ku dimurongo ntatu nantatu.16Vana vavamati va Gadi mbo Zephon, Haggi, Ezboni, Eri, Arodi, ntani Areli. 17Vana vavamati Asher kwakalire Immah, Ishivah, Ishivi, ntani Beriah; ntani Serah nge a kaliro munyavo wamukadona. Vana va Beriah vavamati kwalire Hebeli ntani Malkiel 18Ava mbo vakaliro vana va Zilpah, ovo apire Rabani kwa monendi wamukadona Liya. Vana vavamati ava a yi tilire Jakopo kwakatikire kudimurongo ntambiri navantje.19Vana vavamati pamukamali wendi Rachel kwakalire Josefa na Benjameni. 20Mu Egipite Manasseh na Ephraim kwava shampurukilire pa Josefa namukamali wendi Assenath, mona wamukadona wa mupiriteli Potifera. 21Vana va Benjameni kwakalire va Bera, Naamani, Ehi,Rosh, Muppini, Huppimu, na Arada. 22Ava mbo vana vavamati va Rachel ava a yitilire Jakopo- dimurongo ne navantjeya.23Mona Dani kwakalire Hushimu. 24Vana va Nafutali kwakalire Jahzeil, Guni, Jezer, ntani shillemu. 25Avano mbo vana va Jakopo vavamati ovo a shampukire Bilhah, Ovo a tapire Rabani kwamonendi wamukadona Rachel-navantje ntambiri.26Navantje ovo va yendiro ku Egipite na Jakopo , ovo vakaliroshi vamuhoko vendi , kughupako vakamali vavana vendi vavakafumu, kwakalire navantje dimurongo ntambiri nantambiri. 27Navana vavamati vaviri va Josefa ovo vakashampurukire kwendi muEgipite, vamulikoro ovo vayendiro ku Egipitekwakalire dimurongo ntambiri navantje.28Jakopo a tumu Judah kumeho yendi kwa Josefa amu neghede ndjira kumeho kwa Goshen, ntani avaya mushirongo sha Goshen. 29Josefa makura a wapeke litemba lyendi kumwe nakuyenda vakakugwanekere navasheIsreal mu Gosheni. Makura ava mumono, ava kudingire maghoko ,a lili ngudumuntingo yendi shirugho shashire . 30Isreal a ghamba kwa Josefa ,''Weno ame weno tantani ni dohoroke, shirugho ame namono shipara shoye ,shimpe ni muyuni.''31Josefa a ghamba kuva kuru vendi na vashe, ''Ngani yenda nakukatantera pharaoh, nakughamba ashi, '' Vakuru vande navana vamumundi, twakakalire mushirongo sha kanani, vakaya kukwande. 32vakafumu vakungi vimuna ,mpo ngoli va kalire kukunga vimuna . Ava yita vivunda vyavo ,utanga wa ngombe, navinke navintje 0vyo vakalire navyo.'33Ngavi kaya shi, opo ngakukugha pharaoh nakukupura, 'Vinke vininke vyoye?' 34Ovyo ngoka ghamba , ' Vapika voye kwa kalire vakungi vimuna kutunda wanuke wetu dogoro weno, natuvantje navandimi vetu, Rughanenu vino mposhi ngo tunge mushirongo sha Gosheni.kwa kehe mukungi vimuna ngashi kara shidira kuva Egipite.''
471Ano Josefa angenemo na kutantera farao'' vavava na vakuru vande, vivunda vyavo,ngombe dawo nanavitjeya ,ovyo va weka ,kavayatiki kutunda kushirongo sha Kanani.mona, vawo mpovali mulivhu lya Goshini,'' 2Uye atwara vatano vamu vakuru vendi kwa farawo.3Farawo a ghamba kuvakuru vendi,'' Vinke virughana vyenu?'' Vavo avaghamba kwa Farao,'' Vangamba voye vashita,yira vanya kulyetu.'' 4Makura ava tanere Farao,'' Atwe kunaya muno mushirongo mukuyakara karugho tupu kakukwateramo.Kunya kwato maulitiro ghavimuna vyava rughani voye,kondashi lirumbu linakontora mushirongo sha Kanana.Makura weno renka varughani voye vatunge mu livu lya Goshini.''5Makura atantere Josefa,nakughamba,''Vasho nava kuru voye kunaya kukoye. 6Shirongo sha Egipte kumeho yoye shina kara.Renka vasho nava kuru voye vatunge muruhashirongo rwa ruwapo,shirongo sha Goshini.Nangeshi mpovali varume vakaroko mukashi kavo,vature vakare vakungi va viweka vyande.''7Makura Josefa a yitamo Jakopo vashe amu shorora kwa Farao.Jakopo a tungiki Farao . 8Farao aghamba kwa Jakopo,''shirugho shakuhura kuni waparuka?'' 9Jakopo a tantere Farao ,mwaka da ngenda dande 130.Mwaka daliparu lyande weno disheshu ntani da kukora.Ghagho kapishi mare yira ngogha vakalire na monyo vanya kulyande.'' 10Makura Jakopo ashwere Farao nakutunda kushipara shendi akayende.11Josefa makura atapa uturo ku vashe nava kuruvendi.Uye kwa vapire uturo kwatelimo mushirongo sha Egipte,shirongo shashi wapo unene ,mushirongo sha Ramases,shika momo amu rawilire Farao. 12Josefa kataperanga ndya da ku vashe ,vakuru vendi ,nanavantje valipata vyava she,kutwara pa mpumbwe yashivaro.13Opo kapi makalire ndya mushirongo nashintje; lirumbu lyalidito ali karamo. Mushirongo sha Egipite namushirongo sha Kanani wa pomporoka mukonda yalirumbu lirumbu. 14Josefa a pomgeke maliva naghantje ghamushirongo sha Egipite namushirongo sha Kanani, mukughulita rukokotwa kuvatungimo. Makura Josefa a twara maliva mumbara ya Farawo.15Opo maliva naghantje gha shirongo sha Egipite na Kanani vaghapungwire, vaEgipite navantje avaya kwaJosefa nakughamba, T pe ndja nke tu fera mukenga koye mumantjo mukonda maliva ghetu ghapita?'' 16Josefa a ghamba , '' ntjene maliva ghenu a yenda , 17yitenu vimuna vimuna vyenu ame ni mupe ndya mulikutjindjo navimuna. '' Josefa ava pa ndya mukuktjindja natukambe, vivunda vyandjwi, utanga wangombe, navidongi. Uye kwava relire namboroto mukukutjindja navimuna vyavo mwaka ogho.18Opo wa pwire ogho mwaka, Ava kaya kukwendi mwaka wakukwamako nakuya ghamba, '' Atwe kapi ngatu horeka ntilyetu ashi maliva naghantje a pita,ntani vivunda vyangombe vya ntilyetu. Weno kwato nka ovyo vyahupoko evi ngamona nkwandi marutu ghet nashirongo shetu. 19Mukonda munke tu fera kumeho yoye, natuvantje na shirongo shetu? Tu urenu nashirongo shetu mukutjindja nandya, natwe nashirongo ngatu kare vapika va Farawo. tu pe mbuto mposhi natwe ngatu paruke nka kapishi tu fe, ntani ashi shirongo shasha djonauka .''20Makura Josefa a ghuru shirongo nashintje sha Egipite shikare sha Farawo. Kehe uno muEgipite a ulita lifuva lyendi, mukondashi limbu lyalinene lyakaliro. Mundjira yino shirongo ashi kara shaFarawo. 21Kumbinga yavantu, ava tura vapika kutunda kumurundu waEgipite nange kuuhura nka umwe. 22nkwandi livango tupu lyavaruti ndjo a dilire kuura Josefa, mukonda varuti vava pire mfuto. Kava lyanga kwevi kalya Farawo. mposhi vavo kapi vaulitire livango lyavo.23Makura Josefa a ghamba kuvamba,'' Kengenu, ame namughu ntani nashirongo shenu namuntji shi kare sha Farawo. Weno kuno mpoyili ko mbuto yenu, nakuyikuna mushirongo. 24Pakuyangura muna heha kutapo shautano kwaFarawo, ano maruha mane ngagha kara vyanaumwenu, mbuto damumafuva nandya daliro navana venu.''25Ava ghamba, '' Ove una poere maparu ghetu. Weno tuna wa perer mumantjo ghoye. Ngatu kara vapika va Farawo.'' 26Josefa a tura vino vi kare muragho ogho una kurughano mushirongo sha Egipite nanamuntji weno. Shishiutano kuhamena kwaFarawo. Livhu tupu lya varuti ndjo lya piliro lukara lya Farawo.27Makura vaIsreal ava tungu mushingo ashEgipite, mumukunda wa Gosheni. Vantu vendi ava kawana vikewa momunya. Vavo ava kakuvaratana nakukakuvhutita unene. 28Jakopo kwakaparukire mushirongo sha Egipite mwaka 70, ano mwak a daliparu lyaJakopo kwakalire 147.29Apa rwa tikire ruvede rwaIsreal rwakudohoroka, a kughu monendi Josefa nakughamba kuwendi, '' Ame ntjene kwa wana muteku wauwa mumantjo ghoye, tura maghoko ghoye muntambo dande, mukunegheda ulimburukwi nalihuguvaro. Nakanderere kapishi ngau vhumbike muEgipite. 30Apa ngani karara navavava, ove ngau ntjimbe nakukavhumbika mulivango lyavamama lyamayendo.'' Josefa a ghmba,'' Ame ngani vi ryghana yira momu muna vi ghamba.'' 31Isreal a ghamba,'' Nganene ame,'' ntani Josefa a ghana kukwendi. Makura Isreal a nyongeke mutwe pambete yendi.
481Vyayire kuruku yavininke, ndjeunya atantilire Yosefu, "Kenga, vasho nakuvera avamu twara kuvanarume vendi vaviri, Manase ntani Efrayimu. 2Opo vamutantelire Yakopo, "Kenga monoye Yosefa anayatiki ayakumone, "Isragheli awana nkondo ashungiri pa mbete.3Yakopo atantere Yosefu, Karunga munankondo nadintjeya anamonekere mu Luzi mushirongo sha Kanana. Mbyo anantungiki 4ntani kuntantera ashi, taterera, nganikupa ruvaro, nakuruwederera. Ngani kurenka ghukare wadimuhoko dadingi. Vanavoye ngava kukwamo nganivapa shino shirongo ngashikare shiweka shakukarererapo.'5Weno vanarume voye vaviri, ovo wayitilire ve mushirongo sha Egipte kumeho nayire koye ame muEgipte, weno vande. Efraim ntani Manase ngavakara vande, yira momo vakara va Reuben ntani Simiyoni vande. 6Vana ovo ngauwana kutunda pavano ngava kara voye; ngavavavarwira kumadina ghavo kuruvaro rwavakuru vavo naku upingwa wavo. 7Ano ngoli kukwande ame, opo ngani katunda ka Padani, narunyando rwande Rakel adohorokire mundjira mushirongo sha Kanana, opo kwa hupiliro shimpe shinano tutike mu Efrat. Mbyonamu horekire momo mundjira ya Efrati (mwamo mu Betelhemu).8Opo va Iragheli vamonine vanarume va Yosefu, aghamba, "Vare vano?'' 9Yosefu aghamba kuvashe, "Ovano vanarume vande, ova apa Karunga pano. "Isragheli aghamba, " Vayite kukwande, mposhi nivatungike.'' 10Mantjo gha Isragheli kapi anakumona nawa konda ya ukurupe wendi, kapi amonine. Yosefa avayita pepi naye, a vancumita nakuva tambura.11Isragheli atantere Yosefa, "Kapi navi tatererangashi ngani mona shipara shoyenka ano Karunga mbyo ana mpukitirinka niya mone vanavoye." 12Yosefu ava ghupu muliva lya Isragheli, makura a tongamene atu mutwe wendi mulivhu. 13Yosefu a vaghupu navantje, Efraimu kulighoko lya rulyo kurumontjo rwa Isragheli ntani Manase kurumontjo rwendi ghuye kurulyo rwa Isragheli, ntani kumwe nakuva shwegheda pepi naye.14Isragheli aghupu lihghoko lyendi alikambeke pamutwe wa Efraim, ogho akaliropo mwanuke, lighoko lyendi lyarumontjo alikambeke pamutwe wa Manase. Avindiki maghoko ghendi, konda Manase mbeli. 15Isragheli atungiki Yosefa, ghamba, "Karunga oghu kavakareranga vavava Abrahamu na Isaka, Karunga ogho kampakerango mbiri sogoro lyanamuntji, 16muengeli ogho a nkungo kumaudona naye atungike vamati vano. :idina lyande ngava kalitwenyange kumwe naghavo, na madina gha vavava Abrahamu na Isaka. Ngavakure ngava vuke pantunda ya livu."17Yosefa a pa amonine vashe vana kambeke lighoko lyavo lyarulyo pamutwe wa Efraimu, vya mulimbikire. A ghupu lighoko lya vashe ali dirute litunde pamutwe wa Efraimu liyende pamutwe wa Manase. 18Yosefa a tantere vashe, "Kapishi ngoli, vava; oghuno ndje mbeli. Turenu lighoko lyenu lya rulyo pa mutwe wendi."19Vashe ava vishwena nakumutantera ashi, "Naviyiva, monarume wande, naviyiva. Naye ngakakara muntu, ghuye ngakara wa munene, Mughunyendi wa mwanuke ngaka kapitakana mukurwendi na ruvaro rwendi ngaruka vhuka mudimumuhoko." 20Isragheli ava tungike liyuvha lino nakunkango dino, "Vantu vamu Isragheli ngava katapa matungiko amadina ghenu nakughamba ashi, 'Karunga amurenke mukare yira Efraim kumeho ya Manase'."21Isragheli atantere Yosefa, "Kenga, ame ntantani nife, Ano ngoli Karunga ngakara nanwe, ngaka muvhyuta kushirongo shenu. 22Koye, ove unakara kumeho yamuunyoye, kunakukupa ndundu oyo naghupire kuva Amaritesi na rufuro rwande na ghuta wande wankandja."
491Makura Jakopo aka yita vana vendi, nakughamba ashi, ''Kagwanekerenu naumwenu kumwe, makura nimutantere ovyo ngavishoroko kumeho. 2Pongenu kumwe, nakuteghererera, vana vaJakopo. Teghererenu kwa Israeli, shenu.3Reubeni, ove monande wambeli, ove nkondo dande, kwakuwanine opo nakalire nankondo dadinene, ove walire nalifumadeko lyalinene, ntani nankondo dande. 4Ove una kara mema gharuhandjo ghana kupupo kehe kuno, ghaurara namukamali wande, ghau shwaukita ghuro wande, weno una kombanita lifumadeko.5Simeoni naLevi vantu namukurwendi. Virwita vyenu vya kurughana udona ngavikara marufuro ghenu. 6Mpepo yande, kapishi ngauye muvitimwitira vyavo, kapishi ngau gwanekere muvigongi vyavo, mbyovyoshi mutjima wande kwakara nalifumadeko kovyo. Muugara wavo vadipaghire vakafumu. Marufuro ghavo kava dipaghanga ngombe.7Ugara wavo ngavava fingilira morwa unene, ntani nalidiro liwapeko lyavo, lyaugara. Nganiya gaununa mwaJakopo ntani ngava kuhanena mushirongo shaIsraeli.8Juda, vakuru voye ngava kufumadeka unene,. Maghoko ghoye ngaghakara pantingo yavanankore voye. Vana vavasho vavakafumu ngava kutwera ngoro.9Juda ne nyime ghona, monande wamukafumu, una yendi ukare mumaghoko ghavo. Makura anyongama, akaruka yira nyime, yira nyime ghona. Are ogho avuro kumurambwita?10Mpango yauHompa kapi ngayikutunda Juda, ndipo mpango yamupanguli kapi ngayikutunda mukatjikama ghuru ghoye, dogoro opo ngaya Shilo. Udjuni ngau teghererera kukwendi.11Amanga shidongi shendi kushindjembere, ano shidongi shendi sha shanuke kushindjembere shinya vatogholire, ghakushu vyuma vyendi muvinyu, ntani lirwakani lyendi muhonde yamandjembere. 12Mantjo ghendi ngagha geha yira vinyu, ano mayegho ghendi ngagha kena yira mashini.13Zebulani ngatunga kuntere yalifuta, ghuye ngakara kumarukenkera ghavikepa, ntani murudi wendi ngaunenepa dogoro kwaSidoni.14Issaka ne shidongi shankondo, kurara kuvivunda vya ndjwi. 15Ghuye kuvimonashi livango lyaliwa lyakupwiyukira ntani nashirongo shashiwa. Ngatongamena kumaudito ghendi nakuya kara mupika kushitumbukira.16Dani ngafutita vantu vendi muhoko umwe waIsraeli. 17Dani ngakara liyoka kuntere yashitaura, liyoka lyaushungu mundjira lyakushuma tukambe kumakondo, mposhi vashingi ngavawere kunyima. 18Kuna kutaterera liparu lyoye, Hompa.19Karunga-vanankore ngava kuhomona, morwa ngava kahomona kumandi ghavo. 20Asheri ngakara nandya dadingi, ntani ngatapera ndya odo dawapero uHompa. 21Naphtali udito kumukombanita, ntani ngakara nava kwatititko vavawa.22Josefa shindjwi shanyango yayiwa, shinyango shashiwa pepi nakwenye, dimutavi dako ngadi ronda kulikuma. 23Vaponyi ngava muhomona nakumuroya ntani nakumurughana vyavidona.24Mara ghuye ngumba yendi ngayi yimana ngoli, ntani maghoko ghendi ngaghakara nauyivi waungi mukonda yamaghoko gha nkondo daJakopo, mukonda yalidina lyaukungi vimuna, limwe lya Israeli.25Karunga wavasho ngakuvatera ntani Karunga muna nkondo ngaku tungika namatungiko ghamuliwiru, matungiko ghamanene ghakaro kuntji, ntani namatungiko ghamashwe nashivarero.26Matungiko ghavasho manene kupitakana matungiko ghavakundundu dava dimu ndipo vininke vyava dimu vya kundundu da dididi. Vakare pamutwe waJosefa, nampili kulikoli lyakumutwe wamona Hompa wamukafumu lya vakuru voye.27Benjamini ne shimbungu shakufa kundjara ngurangura kulya ovyo vana dipagha, ano kungurova ghuye kugaununa ovyo ana kawana.''28Aghano ngo marudi ro nambiri ghaIsraeli. Ovino mbyo vaghambire vashe opo vava pire matungiko. Kehe uno ava mupa matungiko ogho gha wapero. 29Makura ava rawiri nakughamba kwavo ashi, ''Ame ntantani niyende kuvantu vande. Mvhumbikenu me nava dimu vande mulikwina lyamulivango lya Ephroni lyava Hittite, 30mulikwina lya mulivango lya muMachpela, olyo lyakaliro pepi naMamre mushirongo sha Kanani, livango olyo aghulire Abrahamu kwa Ephroni wamu Hittite lya kuvumbika vimpu.31Okunya nko vaka vhumbikire Abrahamu namukamali wendi Sara, Okunya nko vaka vhumbikire Isaka namukamali wendi Rebeka, ntani nko nakavhumbikire Leya. 32LIvango ntani nalikwina olyo vaghulire ku vantu vaHeth.'' 33Opo amanine Jakopo kurawira vana vendi vavakafumu, makura aderere maghuru ghendi mu ghuro, makura a shetere rwa kuhulilira, na kuyenda kuvantu vendi.
501Makura Yosafu apwiliri kushipara sha vashe, ava liliri, ghava ncumita. 2Yosefa ghan rawiri va kareli vendi va vavapangi va pange vashe. Va pangi mpo vamupangire Isragheli. 3Kwaghupire mayuva dimurongo ne. Mbyovyo ashi ogho ngo mayuva gha gha kuyura kupanga. Vaka Egipte kwa mulilire mayuva dimurongo ntambiri.4Ano mayuva napiti, Yosefu aghamba mu ndjuvho ya Farao, ashi, "Nkene aniwana nkenda kushipara shen, nakanderere ghambenu na Farao, ashi, 5Vavava vanganitire, ashi, kenga "Ame kuna kufa. Ngauka mhvumbike mu mbira yande narwanena mushirongo shande sha Kanana. Oko nko ngamukamvhumbika." weno mpulitirenu niyende nikahoreke vavava, ntni nganika vyuka. 6Farao alimburura, "Yenda ghukahoreke vasho, yira momo vakughanitire.7Yosefu mpo ayendire akahoreke vashe, vakurona va Farao ava yendi naye vakurona va mumundi, matimbi naghantje ghamu shirongo sha Egipte, 8na mundi naghuntje wa Yosefu na vakuru vendi na mundi wavashe. Ngoli vana vavo, ghutanga wa vindjwi, na vimuna vyavo ava vishuvu mushirongo sha Gosheni. 9Matemba na varondi nkambe navo ghava yendi naye. Kwa yendire mbunga ya yingi ya vantu.10Opo vatikire pa rupare rwa Atad kuruha rumwe rwa Yorodani, ava liliri ghunene naruguvo rwa runene. Yosefa apanga mfa da vashe vadilire mayuvha matano namaviri. 11Vatungimo mushirongo sha Kanana, pakumona malira nkali ku Atad, ava ghamba ashi, "Oshino shilika sha ruguvo unene kuva Egipte. "O;yo livango mbyo kavaliyitiranga ashi Abel Mizraimu, lyakaro ku ghupumeyuvha. wa Yorodani.12Vana vendi mpo varughanine yira momo avarawilire Yakopo. 13Vanarume vendi avamushimbi kushirongo sha Kanana nakukamuhoreka mumbira ya muliwe mu shipata sha Makpela, pepi na Mamre. Abrahamu kwa ghulire mbira yamumawe kumwe na lifuva likare mayendo. Kwalighure lwa Efraim mu Hitite. 14Muruka ya kuhoreka shavo, Yosefa gha vyuka ku Egipte, ndje, kumwe na vakuru vendi, na navantje ovo vamutindikidiroko ku lihoreko lya vashe.15Opo amonine va kuru va Yosefu ashi shavo ana dohoroka, ava ghamba ashi, "Weni ntjene Yosefu agarapa natwe ntani shinpe anahoro ku vyuta udona nauntje ogho twamurughana?" 16Kwa murawire likarapo lya Yosefu ashi, Vasho kwa tantilire mbudi kumeho ya kufa ashi, 17tanterenu Yosefu vino, "Nakanderere ghupirapo viruwanadona vya vakuru voye ntani na ndjo davo dadidona vakuruwana!" Weno nakanderere ghupirapo vakareli va Karunga wa vasho." Yosefu gha lilipo vaghambire naye.18Vakuru vendi navo ghavayendi vaka nyongamene ku meho yendi. Ava ghamba ashi, "Kenga, atwe va kareli voye.'' 19Ano ngoli Yosefu avalimburura ashi, "Mwashakara na ghoma. Mulivango lya Karunga nakara ndi? 20Kwenu nwe, mwahilre kunduwana udona, ano ngoi Karunga avitambilitilire ghuw, mukukunga monyo davantu vavangi, yira momo munaku mona namuntji. 21Mpo ngolishi mwashakara na ghutjirwe. Ame nganimupa nanwe na vana venu." Avashengawida murupe runya ntani aghamba naghufe nkenda ku dumutjima davo.22Yosefu kwatungire mu Egipte, kumwe na liro lya vashe. Kwakalire mwaka lifere limwe na mwaka murongo. 23Yosefu kwa monine vana va Efrayimu dogoro kuruvharo rwa utatu. Ghuye nka amonine vana va Makiri mona Manase, ovo vatulire pa ngoro da Yosefu.24Yosefa atantere vakuruvendi ashi, "Ame kunakuyenda nikafe; ano ngoli mughushiri Karunga ngakaya kukwenu na kumu pititira mushirongo shino na kushirongo osho gha ghanine osho ngatapa kwa Abrahamu, kwa Isak, naku kwa Yakop. 25Makura Yosefu arenke vanarume va Isragheli vaghane mughano. Aghamba ashi, "Karunga ngakaya kukwenu. Pa ruvede ndoro munakona kushimba vifupa vyande muno." 26Makura Yosefu afu, na mwaka 110 ava muwavekeke makura avamutura mushikesha mu Egipte.