1 Nahitabo kini sa mga adlaw sa dihang ang mga maghuhukom nagmando nga adunay kagutom sa yuta. Ug ang usa ka tawo sa Betlehem sa Juda miadto sa nasod sa Moab uban ang iyang asawa ug duha ka anak nga lalaki. 2 Ang ngalan sa maong tawo mao si Elimelec, ug ang ngalan sa iyang asawa mao si Naomi. Ang mga ngalan sa iyang mga anak nga lalaki mao sila si Malon ug Chilion, mga Ephratehanon sa Betlehem sa Juda. Nangabot sila sa nasod sa Moab ug namuyo didto. 3 Unya si Elimelec, nga bana ni Naomi, namatay, ug siya ang nahibilin uban sa duha niya ka anak nga mga lalaki. 4 Kini nga mga anak nangasawa gikan sa mga babaye sa Moab; ang ngalan sa usa mao si Orpah, ug ang ngalan sa usa pa mao si Ruth. Nagpuyo sila didto sulod sa napulo katuig. 5 Unya si Malon ug si Chilon namatay, nahibilin si Naomi nga wala nay bana ug wala na ang duha niya ka anak. 6 Unya nakahukom si Naomi nga mobiya sa Moab kauban sa iyang mga umagad nga babaye ug mobalik ngadto sa Juda tungod kay nadungog niya didto sa rehiyon sa Moab nga si Yahweh nagtabang sa iyang katawhan nga anaa sa panginahanglanon ug gihatagan sila ug pagkaon. 7 Busa mibiya siya sa dapit nga iyang gipuy-an kauban ang duha niya ka umagad nga babaye, ug nanglakaw sila aron mobalik ngadto sa yuta sa Juda. 8 Miingon si Naomi ngadto sa iyang duha ka umagad nga babaye, "Lakaw, pauli, matag-usa kaninyo, ngadto sa panimalay sa inyong inahan. Hinaot nga si Yahweh magmaluluy-on kaninyo, ingon nga nagmaluluy-on kamo sa mga patay ug nganhi kanako. 9 Hinaot nga tugotan kamo sa Dios nga makakaplag kamo ug kapahulayan, ang matag usa kaninyo sa panimalay sa laing bana." Unya gihalokan niya sila, ug ilang gipatugbaw ang ilang mga tingog ug mihilak. 10 Miingon sila ngadto kaniya, "Dili! Mokuyog kami kanimo ngadto sa imong katawhan." 11 Apan miingon si Naomi, "Pauli, akong mga anak nga babaye! Nganong mokuyog pa man kamo kanako? Aduna pa ba akoy mga anak nga lalaki sa akong tagoangkan alang kaninyo, aron nga sila mamahimo ninyong mga bana? 12 Pauli, akong mga anak nga babaye, lakaw kamo sa inyong kaugalingong dalan, kay tigulang na kaayo ako aron makabaton pa ug bana. Kung moingon ako, 'Hinaot nga makakaplag ako ug bana karong gabhiona,' ug unya manganak ug mga lalaki, 13 mohulat ba kamo hangtod nga modako sila? Mohulat ba kamo ug dili makigminyo ug lalaki karon? Dili, akong mga anak nga babaye! Makapaguol pag-ayo kini kanako, labaw pa sa kaguol ninyo, tungod kay ang kamot ni Yahweh gibakyaw batok kanako." 14 Unya ang iyang mga umagad nga babaye mipatugbaw sa ilang mga tingog ug mihilak pag-usab. Gihalokan ni Orpah ang iyang ugangang babaye agig panamilit, apan si Ruth migakos kaniya. 15 Miingon si Naomi, "Paminaw, mipauli na ang imong bilas nga babaye ngadto sa iyang katawhan ug sa iyang mga diosdios. Pauli na uban sa imong bilas nga babaye." 16 Apan miingon si Ruth, "Ayaw ako hangyoa sa pagpahilayo kanimo, kay kung asa ka moadto, didto usab ako; kung asa ka mopuyo, didto usab ako mopuyo; ang imong katawhan mahimo nga akong katawhan, ug ang imong Dios mahimo nga akong Dios. 17 Kung asa ka mamatay, didto ako magpakamatay, ug didto ako igalubong. Ug si Yahweh mosilot unta kanako, ug mas labaw pa, kung aduna pay lain gawas sa kamatayon ang magpahimulag kanato." 18 Sa pagkakita ni Naomi nga mahugtanon si Ruth nga mouban kaniya, miundang na siya sa pagpakiglalis kaniya. 19 Busa nanglakaw ang duha hangtod nga nakaabot sila sa lungsod sa Betlehem. Nahitabo kini sa dihang miabot na sila sa Betlehem, ang tibuok lungsod naghinamhinam pag-ayo mahitungod kanila. Ang mga babaye miingon, "Mao ba kini si Naomi?" 20 Apan miingon siya ngadto kanila, "Ayaw na ako pagtawga ug Naomi. Tawaga ako ug Mara, kay ang Labing Gamhanan nagpaantos kanako sa hilabihang kasakitan. 21 Milakaw ako nga puno, apan gipapauli ako ni Yahweh nga walay dala. Busa nganong gitawag pa man ninyo ako ug Naomi, sa pagkakita nga gisilotan ako ni Yahweh, ang Labing gamhanan nagsakit kanako?" 22 Busa si Naomi ug si Ruth nga Moabihaon, ang iyang umagad nga babaye, mibalik gikan sa nasod sa Moab. Miabot sila sa Betlehem sa pagsugod sa ting- ani sa sebada.
"Mao kadto" o "Mao kini ang nahitabo." Mao kini ang kasagaran nga paagi sa sinugdanan sa tinuod nga kaagi sa istorya.
"nianang panahona sa dihang ang mga maghuhukom nangulo ug nagmando sa Israel"
"sa kayutaan sa Israel"
"ang tawo." Mao kini ang kasagarang paagi sa pagpaila sa mga tawo sa sugilanon o istorya.
Naggikan sila sa tribo ni Ephraim nga nagpuyo sa Betlehem sa rehiyon sa Judea.
"Ang duha na lamang ka anak nga lalaki ni Naomi ang iyang kauban" (UDB)
"naminyo." Mao kini ang pasumbingay sa pagminyo sa mga babaye. Dili sila makigminyo sa mga babaye nga naminyo na.
Ang mga anak ni Naomi nakapangsawa sa mga babaye nga gikan sa tribo sa Moab. Ang mga Moabinhon nagsimba ug laing mga diosdios.
"ang ngalan sa usa ka babaye"
"ang ngalan sa laing babaye"
Human sa napulo katuig sa pagpuyo nila ni Elimelec ug ni Naomi sa nasod sa Moab, ang ilang mga anak nga lalaki nga sila si Malon ug Chilion namatay.
Si Naomi nabiyuda.
"samtang didto pa nagpuyo si Naomi sa Moab nakadungog siya." Kini nagpasabot sa mga balita gikan sa Israel. Ang ubang paagi sa paghubad: "nadungog niya gikan sa Israel samtang anaa pa siya sa rehiyon sa Moab"
Kini usa ka pasumbingay nga nag-ingon "miduaw sa iyang katawhan" sa original nga texto. Kini nagpasabot nga ang Dios naghatag ug pagtagad sa iyang katawhan, ug nakita niya ang ilang panginahanglan ug naghatag alang kanila.
Ang ubang paagi sa paghubad: "mibiya siya sa dapit sa Moab kung asa siya nagpuyo"
umagad-ang mga babaye nga naminyo sa duha ka anak nga lalaki ni Naomi.
"naglakaw sila sa dalan." Ang paglakaw sa dalan usa ka pagpahayag sa pagpalayo.
umagad- "mga asawa sa mga anak nga lalaki" o mga balo sa mga anak nga lalaki"
Si Naomi nakigsulti sa duha ka tawo, busa ang mga pinulongan nga adunay duha ka hulagway sa "kaninyo" mahimong magamit sa tibuok niyang gisulti.
"sa balay sa matag usa ninyo ka mga inahan"
"ngadto sa inyong mga bana, nga nangamatay." Si Naomi naghisgot sa iyang duha ka anak nga lalaki nga namatay na.
"mohatag kaninyo" o "motugot kaninyo nga makaangkon"
"Kapahulayan" dinhi naglakip sa kasigurohan sa kaminyoon.
Kauban ang ilang bag-ong mga bana, dili ang bana sa laing tawo. Kini naghisgot sa panimalay nga gipanag-iyahan sa bana, ug sa pagpanalipod gikan sa kaulawan pinaagi sa usa ka kaminyoon.
Nagpasabot kini nga ang anak nga mga babaye misinggit pag-ayo o mihilak sa tumang kapait.
Sa dihang si Orpah ug si Ruth miingon "kami," sila naghisgot sa ilang mga kaugalingon ug dili kang Naomi. Busa ang mga pinulongan nga may kalabotan o walay "kami" mahimong mogamit sa walay kalabotan dinhi.
Dinhi ang "kanimo" naghisgot lamang kang Naomi.
"nagpakita nga kamo maunongon"
"kaluoy" naglakip sa gugma, pagkamaluluy-on, ug pagkamaunongon.
Mao kini ang pangutana nga wala magkinahanglan ug tubag. Ang ubang paagi sa paghubad: "Dili na mahinungdanon alang kaninyo nga mokuyog pa kanako" o "Dili na kinahanglan nga mokuyog pa kamo kanako.
Si Naomi migamit niini nga pangutana aron sa pagsulti nga dili na siya makabaton pa ug mga anak nga lalaki alang kanila aron minyoan. Ang ubang paagi sa paghubad: "Klaro kaayo alang kanako nga dili na ako makabaton pa ug mga anak nga lalaki nga mahimo ninyong mabana."
Ang hinungdan nga mahinugdanon ang bana mahimong mapaklaro. Ang ubang paagi sa paghubad: "tigulang na kaayo aron maminyo pa pag-usab ug makabaton ug daghang mga anak"
"aron makabaton ug anak" o " manganak ug usa ka bata"
Kini mga pangutana nga wala nagkinahanglan ug tubag. Ang ubang paagi sa paghubad: "Dili na kamo makahulat pa hangtod nga mangdagko na sila aron makigminyo kanila. Buot na ninyo nga maminyo ngadto sa mga lalaki karon."
Kung unsa ang nakapasubo kaniya mahimong maipaklaro. Ang ubang paagi sa paghubad: "Makapasubo gayod kini kanako nga wala kamoy mga bana"
"Ang pulong nga "kamot" naghisgot sa gahom ni Yahweh o sa kagahom. Ang ubang paagi sa paghubad: "Gibuhat ni Yahweh ang mga makalilisang nga mga butang nga mahitabo kanako"
Kini nagpasabot nga sila misinggit sa makusog o mihilak sa tumang kapait.
"Paminaw" dinhi nagpasabot "tan-awa."
"migakos ngadto kaniya." Ang ubang paagi sa paghubad: "midumili sa pagbiya kaniya"
bilas-mao kini ang asawa sa bana nga imong igsoong lalaki" o si "Orpah"
Sa wala pa naminyo si Orpa ug si Ruth sa mga anak ni Naomi nga lalaki, nagsimba sila sa mga diosdios sa Moab. Sa panahon sa ilang pagminyo, nagsugod na sila sa pagsimba sa Dios ni Naomi.
"diin ka magpuyo"
Si Ruth nagtumong sa katawhan ni Naomi, nga mao ang mga Israelita. Ang ubang paagi sa paghubad: "Akong isipon ang katawhan sa imong nasod nga akong kaugalingong katawhan" o " Akong isipon ang imong mga paryente ingon nga akong kaugalingong mga paryente usab"
Mao kini ang kasagarang ipahayag sa mga Judio nga pagpasabot "Hangyoon ko ang Dios nga silotan ako kung dili ko pagabuhaton kung unsa ang akong gisulti." Daghang mga pinulongan ang adunay pasumbingay nga may susamang mga ipasabot nga mahimong magamit dinhi. Ang ubang paagi sa paghubad: "Silotan unta ako sa Dios kung"
Naghisgot kini sa tinguha ni Ruth nga magpuyo sa iyang tibuok kinabuhi sa samang dapit ug lungsod sama kang Naomi.
"mihunong na si Naomi sa pagpakiglalis kang Ruth"
"ang tanang tawo sa lungsod" (UDB)
Kini nga ngalan sa babaye nagpasabot "akong kalipay."
Mao kini ang paghubad sa buot ipasabot sa ngalan. Mao usab kini ang kasagarang paghubad sumala sa iyang tuno isip "Mara o Pait."
Sa dihang mibiya si Naomi sa Betlehem, buhi pa ang iyang bana ug ang duha niya ka anak nga lalaki ug siya malipayon. Gibasol ni Naomi si Yahweh sa kamatayon sa iyang bana ug sa mga anak nga lalaki, sa pag-ingon nga siya mao ang hinungdan nga siya mibalik sa Betlehem nga wala sila, ug karon may kapaitan n siya ug dili na malipayon.
Gihukman nga sad-an.
"nagpadala ug mga pagsulay kanako" o "nagpadala ug katalagman kanako"
"Miabot kini." Kini mao ang ilhanan sa bag-ong istorya.
Sanglit daghang mga katuigan nga wala na nagpuyo si Naomi didto sa Betlehem ug wala na gayod siya'y bana ug mga anak nga lalaki, tingali ang mga babaye nagduhaduha kung ang babaye mao ba gayod si Naomi. Tinud-anay kini nga pangutana, ug dili pangutana nga wala nagkinahanglan ug tubag.
Ang ngalan nga "Naomi" nagpasabot "akong kalipay." Sukad namatay ang bana ni Naomi ug mga anak nga lalaki, wala na niya nabati nga ang iyang kinabuhi sama sa iyang ngalan.
Mao kini ang kinatibuk-ang pamahayag. Nagtimaa kini sa pulong nga "busa." Hibaloi kung unsa ang pagtimaan sa inyong pinulongan sa pagtapos o sa kinatibuk-ang pamahayag ug buhata.
"sa pagsugod pa lamang sa mga mag-uuma sa pag-ani sa ilang tanom nga sebada"
1 Karon ang bana ni Naomi, nga si Elimelec, adunay suod nga paryente, nga ginganlan ug Boaz, nga usa ka adunahan, ug ilado nga tawo. 2 Si Ruth, ang Moabihanon, miingon kang Naomi, "Karon tugoti ako nga molakaw ug manghagdaw sa mga lugas didto sa kaumahan. Mosunod ako kang bisan kinsa nga motugot kanako." Busa miingon si Naomi kaniya, "Lakaw, akong anak nga babaye." 3 Busa milakaw si Ruth ug nanghagdaw sa kaumahan nga nagsunod sa mga mangangani. Unya nahitabo nga naabot siya didto sa bahin sa kaumahan nga gipanag-iyahan ni Boaz, nga kabanay ni Elimelec. 4 Ania karon, si Boaz nahiabot gikan sa Betlehem ug miingon sa mga mangangani, "Si Yahweh magauban kaninyo." Mitubag sila kaniya, "Si Yahweh magpanalangin kanimo." 5 Unya miingon si Boaz sa iyang sulugoon nga nagdumala sa mga mangangani, "Si kinsang lalakiha ang nanag-iya niining bayhana?" 6 Ang sulugoon nga nagdumala sa mga mangangani mitubag ug miingon, "Mao kini ang babaye nga Moabihanon nga mikuyog kang Naomi gikan sa yuta sa Moab. 7 Miingon siya kanako, 'Pahangyoa ako nga manghagdaw dinhi ug manguha sunod sa mga mangangani.' Busa mianhi siya dinhi ug nagpadayon sukad sa buntag hangtod karon, gawas nga nagpahulay lamang siya ug diyutay sulod sa pinuy-anan." 8 Unya miingon si Boaz ngadto kang Ruth, "Naminaw ka ba kanako, akong anak? Ayaw na paglakaw ug panghagdaw sa uban pang kaumahan; ayaw na pagbiya sa akong uma. Hinuon, pagpabilin dinhi ug pamuhat kauban sa akong kadalagahang mga magbubuhat. 9 Lantaw lamang sa kaumahan kung hain nangani ang mga kaulitawhan ug sundi ang ubang mga babaye. Wala ba nako gipahimangnuan ang mga kaulitawhan nga dili manghilabot kanimo? Ug sa dihang uhawon ka, mamahimo kang mokuha sa mga tadyaw ug moinom sa tubig nga gisag-ob sa mga kaulitawhan." 10 Unya miyukbo siya nga nidapat ang iyang ulo sa yuta sa atubangan ni Boaz. Miingon siya kaniya, "Nganong nakakaplag man ako ug kaluoy sa imong panan-aw, nga mitagad ka man pag-ayo kanako, nga usa ka langyaw?" 11 Mitubag si Boaz ug miingon kaniya, "Gitaho kanako, ang tanan nga imong nabuhat sukad namatay ang imong bana. Gibiyaan nimo ang imong amahan, inahan, ug ang imong yutang natawhan aron sa pagsunod sa imong ugangan nga babaye ug moadto sa mga katawhan nga wala nimo mailhi. 12 Hinaot nga si Yahweh moganti kanimo alang sa imong binuhatan. Hinaot nga madawat nimo ang kinatibuk-ang bayad gikan kang Yahweh, ang Dios sa Israel, kansang mga pako nga imong nakaplagan aron kapasilongan." 13 Unya miingon siya, "Makakaplag unta ako ug kaluoy diha sa imong panan-aw, akong agalon, kay gilipay mo man ako, ug nakigsulti ka kanako nga may kaluoy, bisan tuod dili ako usa sa imong mga babayeng sulugoon." 14 Panahon sa pagpaniudto miingon si Boaz kang Ruth, "Duol dinhi, ug kaon sa pipila ka tinapay, ug ituslo ang tinapay diha sa suka." Milingkod siya tapad sa mga mangangani, ug gihanyag niya kaniya ang pipila ka sinanlag nga lugas. Mikaon siya hangtod nga nabusog siya ug gibilin ang uban niini. 15 Sa pagtindog na niya aron manghagdaw, gisugo ni Boaz ang iyang kaulitawhan, nga nag-ingon, "Pasagdihi siya nga manghagdaw bisan diha sa mga uhay, ug ayaw siya sultihi sa bisan unsa nga dili maayo. 16 Ug kinahanglan usab ninyong kuhaon ang pipila ka mga uhay alang kaniya gikan sa mga binugkos, ug pasagdihi kini aron iyang mahagdaw. Ayaw siya badlonga." 17 Busa nanghagdaw siya didto sa uma hangtod sa kagabhion. Unya iyang gigiok ang lugas sa uhay nga hinagdawan ug ang lugas hapit usa ka ephah sa sebada. 18 Gipas-an niya kini ug miadto sa siyudad. Unya nakita sa iyang ugangan nga babaye ang iyang hinagdawan. Gidala usab ni Ruth ang sinanlag nga lugas nga nahabilin gikan sa iyang paniudto ug gihatag kini kaniya. 19 Ang iyang ugangan nga babaye miingon kaniya, "Diin ka man nanghagdaw karong adlawa? Diin ka man magbuhat? Hinaot nga ang tawo nga nagtabang kanimo mapanalanginan pa." Unya misugilon si Ruth sa iyang ugangan nga babaye mahitungod sa tawo nga tag-iya sa uma kung asa siya nanghangdaw. Miingon siya, "Ang ngalan sa tawo nga tag-iya sa uma kung diin ako nagbuhat karong adlawa mao si Boaz." 20 Miingon si Naomi sa iyang umagad, "Hinaot nga panalanginan pa siya ni Yahweh, nga wala magpalayo sa iyang pagkamaunongon ngadto sa mga buhi ug sa mga patay." Miingon si Naomi kaniya, "Kanang tawhana mao ang duol natong kabanay, usa sa atong suod nga kadugong manunubos." 21 Si Ruth ang Moabihanon miingon, "Tinuod, miingon siya kanako, 'Kinahanglan ka magpaduol sa akong kaulitawhan hangtod nga ilang mahuman ang tanan nakong pangani.'" 22 Miingon si Naomi kang Ruth nga iyang umagad, "Maayo kini, akong anak, nga mikuyog ka uban sa iyang mga kadalagahan nga mga mamumuhat, aron dili ka madagmalan sa ubang uma." 23 Busa kanunay siya nakigkauban sa mga babayeng mamumuhat ni Boaz aron nga makapanghagdaw pa siya hangtod matapos ang pag-ani sa sebada ug ang pag-ani sa trigo. Ug nagpuyo siya kauban ang iyang ugangan nga babaye.
Kini nga pulong pasiuna sa bag-ong kasayoran sa dili pa magpadayon ang sugilanon. Tingali ang inyong pinulongan adunay paagi sa pagpadayag sa bag-ong kasayoran.
"usa ka bantogan, ug dato kaayo nga tawo." Nagpasabot kini nga si Boaz mauswagon ug ilado sa iyang katilingban, nga adunay maayong dungog.
Ang sugilanon dinhi magsugod na usab. Kinahanglan ninyo tan-awon kung giunsa sa inyong pinulongan pagpabalik sa naputol nga sugilanon.
Mao kini ang laing paagi sa pagsulti nga ang babaye nga gikan sa nasod o tribo sa Moab.
"pagtapok sa mga lugas nga nahibilin sa mga mangangani" o "pagkuha sa lugas nga nahibilin sa mga mangangani"
"punoan" o "dagami." Ang "uhay" mao ang bahin sa tanom nga anaay lugas.
Naghisgot si Ruth ingon nga maanyag o gwapa tan-awon aron makakuha ug pagtugot o pag-uyon sa uban. Ang ubang paagi sa paghubad: "nga motugot kanako aron manghagdaw"
Giamoma ni Ruth si Naomi ingon nga iyang kaugalingong inahan. Siguroha gayod nga posible sa inyong pinulongan nga mogamit niining pulonga alang sa tawo na dili gayod anak nga babaye.
Ang pulong nga "ania karon" nagpaabtik o nagpaigmat kanato sa importante nga panghitabo sa pag-abot ni Boaz didto sa uma. Tingali ang inyong pinulongan adunay tukma nga paagi sa pagpadayag niining importanting panghitabo o mga tawo.
"maghatag kanimo ug maayong mga butang" o "maglipay kanimo"
Wala mahibalo si Ruth nga ang uma nga iyang gihagdawan gipanag-iyahan diay sa paryente ni Naomi nga si Boaz.
Ang kaumahan walay tukmang gilay-on gawas sa Betlehem.
Ang posible nga mga ipasabot 1) Nangutana si Boaz mahitungod sa bana ni Ruth o 2) Nangutana si Boaz mahitungod sa mga ginikanan ni Ruth o sa kasamtangan nga nagbantay kaniya.
"tigdumala sa" o "pagdumala"
"payag" o "pahulayan" Mao kini ang kasamtangan nga balay o payag diha sa kaumahan nga kasilongan gikan sa adlaw.
Mahimo kining usabon ingon nga usa ka sugo. Ang ubang paagi sa paghubad: "Paminaw kanako" o "Patalinghogi gayod kung unsa ang akong isulti kanimo"
Mao kini ang matang sa pagtawag sa usa ka batan-ong babaye. Si Ruth dili gayod anak nga babaye ni Boaz, busa siguradoha gayod nga ang paghubad niini dili mahisama sa ingon.
Ang ubang paagi sa paghubad: "Tagda ang" o "Ayaw kabalaka mahitungod sa bisan unsa kondili"
Ang ubang paagi sa paghubad: "Ako mao ang nagsugo sa mga kalalakin-an..kanimo." o "Gihatagan ko ug hugot nga kasugoan ang mga katawhan...kanimo."
"mga batan-ong lalaki nga magbubuhat." Kining pulonga gigamit sa makatulo nga higayon aron sa pagtumong sa mga ulitawo nga nag-ani sa kaumahan. Ang pipila nga mga pinulongan makasulti niini gamit ang usa lamang ka pulong, ug may lain silang pulong nga nagpasabot sa mga dalaga o batan-ong babaye nga magbubuhat.
Ang "sag-ob ug tubig" nagpasabot pagkuha ug tubig gikan sa atabay o pagkuha gikan sa butanganan.
Ang mata nagrepresentar sa pagtan-aw sa pipila ka butang o paghatag ug pagtagad sa pipila ka butang. Ang ubang paagi sa paghubad: "Pagbantay sa uma" o "Paghatag ug pagtagad sa uma"
"ulitawo nga mga magbubuhat ... dalagang magbubuhat." Ang pulong nga "kaulitawohan" gigamit dinhi sa makatulong higayon sa paghisgot sa mga batan-ong lalaki nga nangani sa kaumahan. Ang pipila ka mga pinulongan makasulti niini gamit ang usa ka pulong, ug may lain silang pulong nga nagpasabot sa kadalagahang mga magbubuhat.
Ang posible nga mga ipasabot 1) dili dagmalan sa mga kaulitawohan si Ruth o 2) dili siya paundangon sa mga kaulitawohan sa pagpanghagdaw sa iyang kaumahan.
Ang pagsag-ob ug tubig nagpsabot sa pagkuha ug tubig nga gikan sa atabay o pagkuha ug tubig gikan sa butanganan.
Kini mao ang mga buhat sa pagtahod ug pagpasidungog. Gipakita niya ang iyang pagpasidungog kang Boaz sa iyang kalipay alang sa nabuhat niini ngadto kaniya. Mao usab kini ang buhat sa pagmapainubsanon.
Nanaad sa tago si Ruth sa iyang pagkamaunongon ngadto sa Dios sa Israel, apan nailhan siya sa kadaghanan ingon nga "Ang Moabihanon."
Ang ubang paagi sa paghubad: Gisugilon na kini sa mga tawo kanako" o "Gisultihan na ako sa mga tawo"
"mobalos kanimo" o "mobayad kanimo"
Mao kini ang balaknon nga pamahayag nga susama ra sa miaging mga pulong. Ang ubang paagi sa paghubad: "Hinaot nga hatagan ka pa ni Yahweh sa mas labaw pa kaysa imong gihatag."
Gigamit ni Boaz ang hulagway sa usa ka inahan nga langgam nga nagtapok sa iyang mga piso ilalom sa iyang mga pako aron panalipdan sila aron usab sa paghulagway sa pagpanalipod sa Dios alang niadtong nagsalig kaniya. Ang ubang paagi sa paghubad: "kaniya nga luwas nga nag-amoma gipahimutang nimo ang imong kaugalingon."
Nangutana gayod si Ruth sa tinuod.
Gihisgotan ni Boaz ang pag-abot ni Ruth aron mopuyo uban kang Naomi diha sa baryo ug sa katilingban, sa usa ka nasod, ug ang relihiyon nga wala niya mailhi.
Ang buhat sa pagtuo, pagpili sa pagpuyo uban kang Naomi didto sa Betlehem ug pagsalig sa Dios ni Naomi.
"Tugoti ako nga makadawat ug grasya gikan kanimo" o "Palihog dawata ako." Nagtumong kini sa pagpangayo ug panalangin.
Ang mahimong mga kahulogan 1) Si Ruth dili gikan sa Betlehem ug walay kalabotan kang Boaz o 2) Si Ruth dili usa sa mga sulugoon ni Boaz.
Nagpasabot kini sa paniudto.
Mao kini ang simple nga pagkaon nga kaonon didto sa kaumahan. Ang mga tawo mangyaka palibot sa panapton nga may panudlanan sa suka ibabaw niini ug plato sa pinikas nga tinapay. Ituslo nila ilang mga tinapay diha sa suka aron mabasa kini ug madugangan ang kalami sa pagkaon nila niini.
sawsawan nga tusloan sa tinapay. Paaslumon sa mga Israelita ang pipila ka mga bino aron mahimong suka.
Niini nga bahin sa mga sugo, tingali si Ruth layo gamay kay wala man niya madungog ang mga sugo ni Boaz. Ang ubang paagi sa paghubad: "Ug sa pagtindog na ni Ruth aron manghagdaw, gisultihan ni Boaz sa tago ang iyang mga kaulitawohan."
Ang "bisan" dinhi nagpakita sa "taas pa sa kasagarang ginabuhat." Gisugo ni Boaz ang iyang magbubuhat nga pasagdan si Ruth nga manghagdaw diha palibot sa binugkos nga mga uhay. Ang mga tawo nga nagapanghagdaw kasagaran ginabawalan sa pagtrabaho duol sa mga inani na nga mga lugas.
"pagkuha ug pipila ka mga uhay nga adunay lugas diha sa binugkos ug biyaan kini alang kaniya" o "biyai ang uhay nga adunay lugas alang kaniya aron itapok"
"Ayaw pagbuhat ug makapaulaw kaniya" o "Ayaw siya pakaulawi"
Sa dihang mitindog na siya"
Gilahi niya ang mga lugas gikan sa tipaka ug uhay, nga mao ang ilabay.
"hapit magtrisi ka kilos nga sebada"
Nakita sa iyang ugangan - "Nakita ni Naomi.
Nagpasabot kini sa makaon nga bahin sa lugas.
Nagpasabot kini nga gipas-an ni Ruth ang lugas padulong sa balay.
Nagsulti si Naomi ug hapit ra magkaparehang mga pulonga sa duha ka nagkalainlaing paagi aron sa pagpakita nga interesado kaayo siya nga makahibalo kung unsa ang nahitabo kang Ruth nianang adlawa.
"nga nagpadayon nga maunongon." Gihinumdoman ni Boaz ang iyang obligasyon ngadto kang Naomi ingon nga usa ka sakop sa pamilya. Apan dinhi, tingali si Naomi nagtumong kang Yahweh, nga namuhat pinaagi kang Boaz aron mapakita ang iyang kalooy ug kamaayo kanila diha sa ilang panginahanglan. Bisan pa man niana, ang pipila nga mga hinubad nagpasabot nga nag-ingon nga si Yahweh nagpadayon sa iyang pagkamatinud-anon ngadto sa mga buhi ug sa mga patay. Ang mga tighubad adunay kagawasan sa paghukom alang sa ilang kaugalingon.
"ngadto sa mga tawong buhi pa." Si Naomi ug si Ruth mao ang mga "buhi."
"ang mga tawo nga nangamatay na." Ang bana ni Naomi ug ang mga anak ni Naomi mao ang mga "patay."
manunubos - Ang ikaduhang pulong nag-usab ug nagpaklaro sa nag-una. Mao kini ang Hebreo nga paagi sa pagpahayag.
manunubos - Ang kadugo nga manunubos mao ang duol nga paryenteng lalaki nga makaluwas sa walay anak nga balo gikan sa pagkakabos pinaagi sa pagpakigminyo kaniya ug pagbaton ug anak. Bawion usab niya ang yuta nga nawala sa iyang paryente tungod sa kakabos ug tuboson ang sakop sa pamilya nga gibaligya aron mahimong sulugoon.
Naghangyo si Naomi sa Dios nga gantihan si Boaz alang sa iyang kaluoy kang Ruth ug sa iyang kaugalingon usab.
"Nagsulti gani siya kanako." Kini nagpasabot nga ang mosunod mao ang pinaka-importanteng bahin sa pulong ni Boaz ngadto kang Ruth.
"namuhat uban"
Ang posible nga mga pasabot 1) tingali ang ubang mga magbubuhat moabuso kang Ruth o mosulay sa pagkuha ug pakigdulog kaniya o 2) sa laing kaumahan, ang tag-iya tingali manghilabot o mopahunong kaniya sa pagpanghagdaw hangtod mahuman ang pag-ani.
Nagtumong si Boaz sa lawasnon nga pagpanalipod sa iyang mga kaulitawohan nga mahatag kang Ruth.
Nagtrabaho si Ruth sa kaumahan ni Boaz kauban ang iyang mga trabahante panahon sa adlaw, aron nga luwas siya.
Ugangan -Miuli si Ruth sa panimalay ni Naomi panahon sa kagabhion aron mopahulay ug matulog.
1 Miingon kaniya si Naomi, nga iyang ugangang babaye, "Akong anak nga babaye, dili ba ako kinahanglan mangita ug dapit nga imong kapahulayan, aron nga mamaayo ang imong pagkabutang? 2 Karon si Boaz, ang lalaki nga adunay mga babayeng sulugoon nga imong nakauban, dili ba ato man siyang kadugo? Tan-awa, magpalid siya ug sebada karong gabii didto sa giukanan. 3 Busa, kaligo, dihogi ang imong kaugalingon, ug sul-oba ang labing maanindot mo nga bisti ug lugsong didto sa giukanan. Apan ayaw pagpaila sa imong kaugalingon ngadto sa lalaki hangtod nga mahuman na siya sa pagkaon ug pag-inom. 4 Ug siguroha, nga sa dihang mohigda na siya, matiman-an nimo ang dapit diin siya mohigda aron nga maadtoan nimo siya pagkataodtaod, wakisa ang iyang tiilan, ug higda didto. Unya sultihan ka niya kung unsa ang imong buhaton." 5 Miingon si Ruth kang Naomi, "Pagabuhaton ko ang tanan nimong gisulti." 6 Busa milugsong siya didto sa giukanan, ug gisunod niya ang mga gitugon sa iyang ugangan kaniya. 7 Sa nakakaon ug nakainom na si Boaz ug nagmalipayon ang iyang kasingkasing, mihigda siya sa kinatumyan tapad sa tinapok nga mga lugas. Unya mihinay siya sa pagduol, giwakisan ang iyang tiilan, ug mihigda. 8 Sa pagkatungang gabii nakuratan ang maong lalaki. Mitakilid siya, ug dayon adunay usa ka babaye nga naghigda sa iyang tiilan! 9 Miingon siya, "Kinsa ka man?" Mitubag siya, "Ako si Ruth, ang sulugoon mong babaye. Buklara ang imong kupo ibabaw sa sulugoon mong babaye, kay ikaw man ang suod nga kadugo nga lalaki." 10 Miingon si Boaz, "Akong anak nga babaye, hinaot nga panalanginan ka pa ni Yahweh. Gipakita mo ang labaw nga pagkamaayo sa kaulahian kaysa sa sinugdanan, tungod kay wala ka man monunot sa mga kaulitawhan, kabos man kini o adunahan. 11 Ug karon, akong anak nga babaye, ayaw ug kahadlok! Pagabuhaton ko alang kanimo ang tanan nimong gisulti, tungod kay ang tibuok siyudad sa akong katawhan nasayod nga ikaw ang babaye nga may katakos. 12 Ug karon tinuod gayod nga ako ang suod nga kadugong lalaki; apan, aduna pay mas duol nga kadugong lalaki kay kanako. 13 Pabilin dinhi karong gabhiona, ug sa pagkabuntag, kung buhaton niya alang kanimo ang katungdanan ingon nga kadugong lalaki, maayo, tugoti siya sa pagbuhat sa iyang katungdanan ingon nga kadugo nga lalaki. Apan kung dili niya buhaton ang katungdanan sa usa ka kadugo nga lalaki alang kanimo, nan ako ang mobuhat niini, ingon nga buhi si Yahweh. Higda una hangtod nga mabuntag." 14 Busa mihigda siya sa iyang tiilan hangtod nga nabuntag. Apan mibangon siya ug sayo samtang dili pa magka-ilhanay ang usag-usa. Kay miingon man si Boaz, "Ayaw ipahibalo nga ang babaye mianhi sa giukanan." 15 Unya miingon si Boaz, "Dad-a ang imong pandong ug guniti kini." Sa pagbuhat niya niini, nagtakos siya ug unom ka dagkong takos sa sebada ug gipalukdo kaniya. Unya miadto siya sa siyudad. 16 Sa pag-abot na ni Ruth didto sa iyang ugangang babaye, miingon siya, "Unsa bay gibuhat mo, akong anak nga babaye?" Unya gisuginlan siya ni Ruth sa tanang gibuhat sa lalaki alang kaniya. 17 Miingon siya, "Kining unom ka takos nga sebada mao ang iyang gihatag kanako, kay miingon man siya, "Ayaw pagpauli nga walay dala ngadto sa imong ugangan nga babaye.'" 18 Unya miingon si Naomi, "Pabilin usa dinhi, akong anak nga babaye, hangtod nga masayran nimo kung unsa ang mahitabo, kay ang lalaki dili mopahulay hangtod nga iyang mahuman kining butanga karong adlawa."
ugangan - si Naomi mao ang inahan sa namatay nga bana ni Ruth.
Nahimong anak ni Naomi si Ruth pinaagi sa pagminyo sa iyang anak nga lalaki ug pinaagi sa iyang mga buhat sa pag-atiman kang Naomi human mibalik sa Betlehem.
Ang ubang paagi sa paghubad: "Kinahanglan nga mangita ako ug usa ka dapit alang kanimo" o "kinahanglan nga mangita ako ug usa ka bana aron mag-atiman kanimo"
Tingali gigamit ni Naomi kini nga pangutana aron sa pagpahinumdom kang Ruth sa pipila ka butang nga gisulti na niya kaniya. Ang ubang paagi sa paghubad: "mao ang atong paryente."
Kini nga pulong nagpaila nga ang sunod nga pamahayag mahinungdanon kaayo.
Ang pagpalid nagpasabot nga ilahi ang lugas gikan sa walay unod o tahop pinaagi sa pagpalid sa hangin, tugotan ang hangin nga maoy magpalid sa walay unod o tahop palayo.
Posible nga mga pasabot 1) ang pagpangita ug usa ka balay aron nga iyang pagapuy-an o 2) sa pagpangita ug usa ka bana aron moatiman kaniya. Tingali si Naomi naghunahuna niining duha.
"ang mga babayeng magbubuhat o trabahante nga imong nakauban"
Kini nagpasabot sa pagkuha sa kupo o habol nga gitabon sa iyang tiilan aron nga matugnawan siya.
"higda sa iyang tiilan"
Ang tukma nga tulomanon dili pa kaayo klaro niadtong panahona, apan mao kini ang kasagarang masabtan ingon nga usa ka kulturanhong pamaagi alang sa usa ka babaye sa pagsulti sa usa ka lalaki nga gusto niya pangasaw-on. Si Boaz buot mosabot sa tulomanon ug modawat o modumili sa iyang tanyag.
"Sa dihang siya mobangon, iyang himuon"
Tingali mao kini ang usa ka sulondon sa pagpahid sa pahumot nga lana sa kaugalingon, sama sa gipahumot sa mga babaye karon.
Kini naghisgot sa pagbiya sa siyudad ug moadto padulong ngadto sa dapit nga giukanan.
"natagbaw na siya" o "anaa siya sa maayong buot." Kini wala nagpasabot nga nahubog pag-ayo si Boaz.
"nag-ukoy-ukoy siya sa pagsulod" o "mihinay-hinay siya sa pag-adto aron nga walay bisan usa nga makadungog kaniya"
"gikuha ang iyang habol gikan sa iyang tiilan"
"nihigda sa iyang tiilan"
Kini nga hugpong sa pulong gigamit dinhi aron sa pagtimaan sa mahinungdanong panghitabo sa istorya. Kung ang imong pinulongan adunay usa ka paagi sa pagbuhat niini, mahimo nimo kining gamiton dinhi.
"sa tungang gabii"
Dili klaro kung unsa ang gikatingad-an ni Boaz. Tingali sa kalit nabati niya nga bugnaw ang hangin sa iyang tiilan.
Ang babaye mao si Ruth, apan wala siya nailhi ni Boaz tungod sa kangitngit.
Nagsulti si Ruth nga mapainubsanon ngadto kang Boaz.
Kini mao ang kulturanhong pulong alang sa kaminyoon. Ang ubang paagi sa paghubad: "pangasaw-a ako."
usa ka suod nga paryente nga adunay pinasahi nga mga katungdanan ngadto sa ilang mga kaparyentihan
Gitan-aw niya kung unsa ang iyang gikatingalahan.
Gigamit ni Boaz kini nga pagpahayag ingon nga usa ka simbolo sa pagtahod kang Ruth isip usa ka batan-ong babaye.
"mas maayo karon kaysa sauna"
Kini naghisgot kang Ruth nga naghangyo ni Boaz nga pangasaw-on siya. Pinaagi sa pagpangasawa sa pareyente ni Naomi, buot ni Ruth nga mohatag kang Naomi ug magpadayag sa dakong kaayo ngadto kang Naomi.
Kini naghisgot sa pamagi ni Ruth sa paghatag alang sa iyang ugangang babaye pinaagi sa pagpuyo uban kaniya ug pagpanghagdaw ug lugas alang sa ilang pagkaon.
"wala ka nagpadayon sa pagminyo" mahimo nga baliwalaon ni Ruth ang panginahanglanon ni Naomi ug mangita ug usa ka bana alang sa iyang kaugalingon gawas sa mga paryente ni Naomi.
Katungod sa duol nga lalaking paryente ang pagtabang sa balo.
"kung dili niya minyo-an ang balo sa iyang kadugong lalaki ug maamahan sa mga anak alang sa iyang namatay nga paryente"
"hangtod nga si Yahweh buhi." Kini ang kasagaran nga panaad sa mga Hebreohanon.
Karong panahona mahimo kining isulti sa pulong nga kangingit. Ang ubang paagi sa paghubad: "samtang ngitngit pa o banagbanag"
usa ka panapton nga gisul-ob sa abaga
Ang insakto nga kantidad wala gipahayag. Kini igo na nga isipon ingon nga pagkamanggihatagon, apan gamay lamang kini nga pagadad-on ni Ruth. Ang pipila naghunahuna nga hapit kini moabot sa 30 ka kilo.
Ang gidaghanon sa lugas bug-at kaayo nga nagkinahanglan pa si Ruth ug tabang sa pag-alsa aron iya kining malukdo.
Ang pinakakaraang kopya adunay "siya (lalaki) miadto," apan ang uban adunay "siya (babaye) miadto." Adunay mga paghubad sa Ingles nga susama. Ang mas maayong pagpili mao ang "siya (lalaki) miadto."
Natulog si Ruth sa tiilan ni Boaz. Walay nahitabo kanila nga pakighilawas.
Kung unsa man ang pasabot ni Ruth pinaagi niining pangutanaha nga mamahimong mas klaro. Ang ubang paagi sa paghubad: "Unsay nahitabo, akong anak?" o "Unsay gibuhat ni Boaz nganha kanimo?"
"Ayaw pag-uli nga walay dala" o "Ayaw paglakaw nga walay dala" o "Siguroha nga makadala ka ug pipila ka butang"
Kini naghisgot ngadto sa paghukom mahitungod kung kinsa ang mopalit sa kabtangan ni Naomi ug mangasawa kang Ruth.
"ang tanang gibuhat ni Boaz"
1 Karon mitungas si Boaz ngadto sa ganghaan ug milingkod didto. Sa wala madugay, miagi ang suod nga kadugong lalaki nga gihisgotan na ni Boaz. Miingon si Boaz kaniya, "Akong higala, dali una ug lingkod diri." Miduol ang lalaki ug milingkod. 2 Unya gipatawag ni Boaz ang napulo ka mga kadagkoan nga lalaki sa siyudad ug miingon, "Lingkod diri." Busa nanglingkod sila. 3 Miingon si Boaz sa suod nga kadugo, "Si Naomi nga nakabalik na gikan sa nasod sa Moab, mibaligya sa bahin sa yuta sa atong igsoon nga si Elimelec. 4 Naghunahuna ako sa pagpahibalo kanimo ug sa pagsulti kanimo, 'Palita kini atubangan niining mga nanglingkod dinhi, ug atubangan sa mga kadagkoan sa akong katawhan.' Kung tinguha nimo nga lukaton kini, lukata na kini. Apan kung wala ka naninguha sa paglukat niini, nan sultihi ako, aron nga masayran ko kay wala nay si bisan kinsa ang makalukat niini gawas kanimo, ug mag-agad lamang usab ako kanimo." Unya ang tawo miingon, "Lukaton ko kana." 5 Unya miingon si Boaz, "Sa adlaw nga paliton mo ang uma gikan sa kamot ni Naomi, kinahanglan mo usab kuhaon si Ruth nga Moabnon, ang asawa sa namatay nga tawo, aron sa pagbangon sa ngalan sa namatay sa iyang panulondon." 6 Unya miingon ang suod nga kadugo, "Dili ako makalukat niini alang sa akong kaugalingon nga dili madaot ang akong panulondon." Kuhaa ang akong katungod sa paglukat alang sa imong kaugalingon, kay dili ako makalukat niini." 7 Karon mao kini ang nabatasan sa unang panahon sa Israel mahitungod sa paglukat ug pagbinayloay sa mga butang. Aron mapamatud-an ang tanang butang, huboon sa usa ka tawo ang iyang sandalyas ug ihatag kini ngadto sa iyang silingan; mao kini ang pamatasan sa paghimo sa mga hustong kasabotan sa Israel. 8 Busa miingon ang suod nga kadugo kang Boaz, "Palita kini alang sa imong kaugalingon." Ug gihubo niya ang iyang sandalyas. 9 Unya miingon si Boaz ngadto sa mga kadagkoan ug sa tanang tawo, "Kamo mao karon ang mga saksi nga ako nang napalit ang tanang gipanag-iya ni Elimelec ug ang tanan nga gipanag-iya nila ni Chilion ug ni Malon gikan sa kamot ni Naomi. 10 Dugang pa niana si Ruth nga Moabinhon, ang asawa ni Malon: naangkon ko usab siya nga akong maasawa, aron nga akong mapabangon ang ngalan sa namatay nga tawo sa iyang panulondon, aron nga dili mawala ang iyang ngalan diha sa iyang mga kaigsoonan ug gikan sa ganghaan sa iyang dapit. Kamo mao karon ang mga saksi." 11 Miingon ang tanang tawo nga atua sa ganghaan ug ang mga kadagkoan, "Mga saksi kami. Hinaot nga himoon ni Yahweh nga sama kang Raquel ug Lea, ang babayeng mahiadto sa imong pinuy-anan, ang duha nga nagtukod sa panimalay sa Israel. Ug hinaot nga magmauswagon ka pa diha sa Efrata ug mabantogan diha sa Bethlehem. 12 Hinaot nga ang imong panimalay mahisama sa panimalay ni Perez, nga gipanganak ni Tamar si Juda, pinaagi sa kaliwat nga igahatag ni Yahweh kanimo uban niining batan-ong babaye." 13 Busa gidala ni Boaz si Ruth, ug gipangasawa niya siya. Nakigdulog siya kaniya, ug mitugot si Yahweh kaniya nga magmabdos, ug nanganak siya ug usa ka batang lalaki. 14 Ang mga babaye miingon kang Naomi, "Bulahan si Yahweh, nga wala mobiya kanimo ug nagbilin ug usa ka suod nga kadugo aron matawo, kining bataa. Hinaot nga ang iyang ngalan mabantogan sa Israel. 15 Hinaot nga siya ang magpabag-o sa imong kinabuhi ug magpabaskog sa imong katigulangon, kay ang imong umagad nga babaye, nga nahigugma kanimo, nga mas maayo pa kaysa sa imong pito ka mga anak nga lalaki, nagpakatawo man kaniya. 16 Unya gikuha ni Naomi ang bata, ug gibutang sa iyang sabakan, ug giatiman siya. 17 Ug ang mga babaye nga iyang mga silingan mihatag kaniya sa ngalan, nga nag-ingon, "Ang usa ka anak nga lalaki gipakatawo alang kang Naomi." Ginganlan nila siya ug Obed. Nahimo siyang amahan ni Jesse, nga nahimong amahan ni David. 18 Karon mao kini ang mga kaliwatan ni Perez: Si Perez ang amahan ni Hezron, 19 si Hezron ang amahan ni Ram, si Ram ang amahan ni Aminadab, 20 si Aminadab ang amahan ni Nason, si Nason ang amahan ni Salmon, 21 si Salmon ang amahan ni Boaz, si Boaz ang amahan ni Obed, 22 si Obed ang amahan ni Jesse, si Jesse ang amahan ni David.
"ganghaan sa siyudad" o "ganghaan sa Betlehem." Mao kini ang nag-unang agianan sa lungsod sa Bethlehem nga gipalibotan ug pader. Aduna kini hawanan sa ganghaan nga magamit ingon nga usa ka tigomanan aron sa paghisgot-hisgot sa katilingbanong mga butang.
"mga pangulo sa siyudad"
Mao kining lalakiha ang pinakaduol nga kadugo ni Elimelec.
Mao kini ang responsibilidad sa kadugo nga lalaki nga paliton niya pagbalik ang yuta sa iyang kadugo ug sa pag-atiman sa iyang pamilya. Niining paagiha, nagpasabot nga kinahanglan paliton sa lalaki ang yuta ni Naomi, ug pangasaw-on si Ruth, aron maatiman usab si Naomi.
Makapahimo kini nga legal ug paghugot sa kasabutan.
Nagpasabot kini sa pagpalit sa yuta aron magpabilin gihapon sulod sa ilang pamilya.
Si Boaz mao ang sunod nga kadugo nga lalaki sa paglukat sa yuta.
Si Boaz naggamit niini nga pagpahayag aron sa pagpahibalo sa iyang paryente sa dugang pa nga responsibilidad nga iyang mabatonan kung iyang paliton ang yuta.
"gikan sa gipanag-iyahan ni Naomi"
"Si Ruth...ang balo sa anak ni Elimelec"
"nga makabaton siya ug usa ka anak nga lalaki aron makapanunod sa kabtangan ug magdala sa ngalan sa namatay niyang bana" (UDB)
Kung minyoan niya si Ruth, kinahanglan usab niyang ihatag ang pipila sa iyang kaugalingong katigayonan ngadto sa mga anak nga pagadad-on ni Ruth.
"Lukata kini alang sa imong kaugalingon" o "Lukata kini imbes nga ako"
"kinahanglan mo usab minyoan si Ruth"
Ang tigsulat sa libro nagpasabot sa nabatasan sa pagbinayloanay sa panahon ni Ruth.
"kaniadto nga panahon." Gipaklaro dinhi nga lahi ang mga pamatasan sa panahon ni Ruth ug sa panahon sa manunulat niini nga libro.
"sandalyas"
Naghisgot kini sa tawo nga nakigsabot kang Boaz. Sa ingon niini nga kahimtang ang suod nga kadugong lalaki naghatag kang Boaz sa iyang sandalyas.
Kini naghisgot sa tanang mga tawo nga atua sa tigomanan nga dapit, dili sa tanan nga anaa sa lungsod.
Kini naghisgot sa tanang yuta ug mga kabtangan sa namatay nga bana ni Naomi ug sa mga anak nga lalaki.
Ang unang anak nga lalaki nga ipakatawo ni Ruth isipong tinuod nga anak nga lalaki ni Malon ug makapanunod sa yuta nga gipalit ni Boaz gikan kang Naomi.
Ang ubang paagi sa paghubad: "aron nga dili siya mobiya nga walay usa ka kaliwat" o "aron nga kanunay siyang makabaton ug usa ka kaliwat"
"taliwala sa mga tawo sa iyang yutang natawhan sa Betlehem"
Ang kamot ni Naomi naghulagway kang Naomi. Siya may katungdanan sa pagbinayloanay sa kwarta. Ang ubang paagi sa paghubad: "gikan kang Naomi"
Ang unang anak nga lalaki nga ipakatawo ni Ruth isipong anak nga lalaki ni Malon ug makapanunod sa yuta nga gipalit ni Boaz gikan kang Naomi. Ang ubang paagi sa paghubad: "Aron nga mahatagan ko unta siya ug usa ka anak nga lalaki nga makapanunod sa kabtangan sa namatay nga tawo"
Ang paghikalimot nagsulti ingon nga mawala ang usa ka ngalan gikan sa listahan sa mga tawo nga nagpuyo kaniadto. Ang ubang paagi sa paghubad: "aron nga dili siya mahikalimtan pinaagi sa mga kaliwatan sa iyang mga igsoon ug sa mga tawo niini nga lungsod"
Ang ganghaan sa lungsod diin gibuhat ang mahinungdanon kaayo nga legal nga mga paghukom, sama sa mga paghukom mahitungod kung kinsa ang makapanag-iya sa gamay nga luna.
"mga tawo nga nanagtigom duol sa ganghaan"
Mao kini ang duha ka asawa ni Jacob, nga ang iyang ngalan giilisdan ug Israel.
"nanganak ug daghan nga nahimong nasod sa Israel"
Ang Efrata mao ang ngalan sa kaliwatan diha sa Betlehem diin nahisakop si Boaz.
Ang Dios madagayaong nagpanalangin kang Juda pinaagi sa iyang anak nga lalaki nga si Perez. Ang katawhan naghangyo sa Dios sa pagpanalangin kang Boaz sa susamang paagi pinaagi sa mga anak ni Ruth.
Si Tamar usa usab ka balo. Nagpakaamahan si Juda sa usa ka anak nga lalaki uban kang Tamar, diin nagpadayon sa apilyedo sa pamilya.
Si Yahweh maghatag kang Boaz ug mga anak pinaagi kang Ruth.
Sa pagminyo ni Ruth kang Boaz, moipon na siya ngadto sa iyang panimalay. Ang panimalay naghisgot usab nga mahimong kabahin sa pamilya ni Boaz isip iyang asawa.
"Gipangasawa ni Boaz si Ruth" o "Gikuha na ni Boaz si Ruth ingon nga usa ka asawa"
"nga naghatag kanimo karong adlawa ug buotan kaayo nga suod nga kadugo nga lalaki"
Kini naghisgot sa kadungganan ug kinaiya sa apo nga lalaki ni Naomi.
Kini nga mga pulong tingali naghisgot sa masinatian pag-usab nga kalipay ug paglaom ni Naomi sa iyang kinabuhi tungod kay aduna na siyay usa ka bag-ong apo nga lalaki. Ang ubang paagi sa paghubad: "siya nga naglipay kanimo pag-usab" o "siya nga mopabati kanimo sa pagkabatan-on pag-usab" (UDB).
"siya ang mag-atiman kanimo sa dihang ikaw matigulang na" (UDB)
"Pito" ang Hebreohanon nga ihap sa kahingpitan. Nangamatay ang mga anak nga lalaki ni Naomi nga wala makahatag ug mga liwat, apan gipakatawo ni Ruth ang usa ka apo nga lalaki ni Naomi pinaagi kang Boaz. Ang ubang paagi sa paghubad: "mas maayo pa alang kanimo kaysa sa bisan unsa nga anak nga lalaki."
"Nakighilawas siya kaniya"
Naghisgot kini sa paggunit ni Naomi sa bata. Siguraduha nga dili kini sama sa pagkuha kaniya palayo gikan kang Ruth.
"gipaduol niya sa iyang dughan." Mao kini ang usa ka pamahayag sa gugma ug pagbati alang sa bata.
"Ang bata sama sa usa ka anak nga lalaki ni Naomi." Ang bata apo nga lalaki ni Naomi, ug dili niya anak mismo nga lalaki.
"ang amahan ni Haring David." Bisan tuod ang "hari" wala gisaysay, tin-aw kini ngadto sa tigpaminaw nga si David mao si Haring David.
Ang Betlehem gamay nga siyudad sa Israel, nga duol sa siyudad sa Jerusalem. Nailhan sad siya nga "Eprata" nga mao tingali ang iyang unang ngalan.
Si Boaz bana ni Ruth, kaapu-apuhan ni haring David ug katigulangan ni Jesu Cristo.
Si David mao ang ikaduhang hari sa Israel ug iyang gihigugma ug gialagaran ang Dios. Siya ang nagsulat sa kadaghanan sa mga Salmo.
Sa Biblia, ang pulong nga "Dios" nagtumong sa usa nga walay katapusan nga mao ang naglalang sa kalibutan gikan sa wala. Ang Dios ang Amahan, Anak, ug Balaan nga Espiritu. Ang ngalan sa Dios mao ang "Yahweh."
Mga Sugyot sa Paghubad
Israel ang ngalan nga gihatag sa Dios kang Jacob. Nagpasabot kini nga "nakigbisog siya sa Dios."
Si Jesse mao ang apo nga lalaki ni Boaz. Siya ang amahan ni haring David.
Si Juda ika-upat sa dose ka mga anak ni Jacob. Ang iyang inahan si Lea.
Ang Juda ang labing dako sa dose ka mga tribu sa Israel. Paghuman namatay ni Haring Solomon, ang Israelita natunga sa duha ka gingharian. Ang gingharian sa Juda sa habagatang bahin, nga gilangkuban sa tribu sa Juda ug Benjamin.
Si Lea usa sa mga asawa ni Jacob. Inahan siya sa napulo ka mga lalaking anak nga nahimong pipila sa mga tribo sa Israel.
Ang amahan ni Lea si Laban nga igsoong lalaki sa asawa ni Isaac nga si Rebeka.
Bisag si Lea wala kaayo higug-maa ni Jacob sama kang Raquel, ang Dios madagaya nga gipanalanginan siya ug daghan nga mga anak.
Si Moab mao ang anak nga lalaki sa mas magulang nga babayeng anak ni Lot. Gitawag nga mga Moabitanhon ang iyang mga kaliwat ug ang yuta nga ilang gipuy-an kadugayan gitawag nga "Moab."
Ang pan hinimo sa harina nga gisagulan ug tubig ug mantika. Kasagarang niini gibutangan ug pangpatubo sama sa libadura. Hulmaon kini dayon nga pan ug iluto.
Usa sa mga asawa ni Jacob si Raquel. Siya ug ang iyang igsoon nga si Lea mga anak nga babaye ni Laban nga uyoan ni Jacob.
Si Ruth usa ka babayeng taga-Moab nga nabuhi niadtong panahon nga ang mga maghuhukom ang nangulo sa Israel. Usa siya ka kagikanan ni Jesu Cristo.
Ang Tamar ngalan sa pipila ka mga babaye sa Daang Kasabotan. Kini sad ang ngalan sa lugar nga gihisgutan sa libro nga Ezequiel.
Ang pulong nga "tinuod" ug "kamatuoran" nagtumong sa konsepto nga mga matuod nga panghitabo nga nahitabo gyud ug mga panultihon nga giingon gyud.
Mga Sugyot sa Paghubad
Ang pulong nga "Yahweh" mao ang kaugalingon nga ngalan sa Dios nga iyang gipahayag kang Moises didto sa gadilaab nga sampinit. Nag-ingon ang Dios nga mao kini ang iyang ngalan hangtod sa kahangturan.
Mga sugyot sa paghubad
Ang abu murag pulbos nga abohon ang kolor nga maoy nabilin pagkasunog sa kahoy. Ngalan sad kini sa usa ka klase nga kahoy.
Ang pulong nga "ani" nagtumong sa pagkuha ug hinog nga mga bunga o abot gikan sa mga tanom.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pag-ani mao ang pagpanguha sa mga pananom sama sa humay. Ang mag-aani usa ka tawo nga nag-ani sa pananom.
Ang pulong nga "antos" ug "pag-antos" nagtumong sa pagsinati sa usa ka butang nga dili gyud maayo, sama sa sakit, kasakit, o uban pang mga kalisod.
Mga Sugyot sa Paghubad
Ang pulong nga "apas" mao ang pagkontrolar sa ubang tawo o butang. Kasagaran kini ideya sa pagkuha sa usa ka butang human kini gitinguha.
Ang pulong nga "badlong" nagpasabot sa pagpasidaan pag-ayo o pagtambag sa usa ka tawo.
Ang iningles nga "ox" nagtumong sa klase nga baka nga gibansay aron magbuhat sa pang agrikultura nga buluhaton. Ang iningles sa daghan nga "ox" mao ang "oxen". Kasagaran mga baka kini nga laki nga gikapon.
Ang baka usa ka babaye nga mananap nga adunay upat ka tiil. Mokaon kini ug sagbot ug kasagaran gibuhi kini tungod sa iyang karne ug gatas. Ang nating baka mao ang anak niini. Kini nga mga mananap apil sa pulong nga sa Ingles nga "cattle."
Ang banay lain nga pulong sa pamilya o kaliwat. Kadaghanan nagtumong kini sa grupo sa mga paryente nga sa usa lang ang gigikanan.
Ang pulong nga "bantog" nagtumong sa pagka-ilado kaayo ug adunay dayeganon nga pagkatawo.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pagbato nagpasabot sa paglabay ug mga bato sa usa ka tawo aron patyon siya.
Ang bisti usa ka saput nga ang katas-on gikan sa abaga hangtod sa hawak o sa tuhod.
Ang pulong nga "dihog" nagpasabot sa pagpahid o pagbubo ug lana sa usa ka tawo o butang. Usahay, ang lana sagulan ug mga pahumot aron mohumot kini. Gigamit sad nga sumbingay kini nga pulong sa pagpasabot sa Balaan nga Espiritu nga nagpili ug naghatag ug gahum sa usa ka tawo.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pulong nga "dugong" nagtumong sa dako nga mananap sa dagat nga mokaon ug sagbot sa dagat ug uban pang mga tanom sa ilawom sa dagat.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang "ganghaan" usa ka babag nga adunay bisagra agianan kini sa koral o paril nga nakapalibot sa balay o syudad. Ang "babag sa ganghaan" nagtumong sa kahoy o puthaw nga pwede ibabag aron itrangka sa ganghaan.
Mga Sugyot sa Paghubad
Ang ganti usa ka butang nga gidawat sa usa ka tawo tungod sa butang nga iyang nahimo, maayo o dili maayo. Ang pagganti sa usa ka tawo mao ang paghatag ug butang nga takos kaniya.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pulong nga "gasa" nagtumong sa bisan unsang butang nga gihatag o gitanyag sa usa ka tawo. Ang gasa gihatag nga wala maglaom ang naghatag nga makakuha siya ug bisan unsa nga baylo niini.
Mga Sugyot sa Paghubad
Ang mga pulong nga "giok" ug "paggiok" nagtumong sa pagbulag sa lugas gikan sa ubang parti sa tanom nga trigo.
Ang hagdaw mao ang pag-adto sa uma o prutasan aron mamunit ug bisan-unsa nga lugas o bunga nga nabiyaan sa mga nag-ani.
Ang pulong nga "hilak" mahimong magpasabot nga tinuod nga mohilak nga adunay luha o mosinggit tungod sa kasakit.
Ang pulong nga "hunahuna" nagtumong sa parte sa tawo nga naghunahuna ug naghimo ug mga desisyon.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pulong nga "kaluoy" nagtumong sa pagbati ug kabalaka alang sa ubang mga tawo, hilabi na sa mga nag-antos. Ang "maluloy-on" nga tawo nag-atiman sa ubang tawo ug nagtabang kanila.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang mga pulong nga "kaluoy" ug "maluluy-on" nagtumong sa pagtabang sa mga tawo nga nanginahanglan labi na kung kabos o ubos ang ilang kahimtang.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Kini nga pulong gigamit aron magtumong sa parehas nga lawasnon ug espirituhanong kamatayon. Sa lawasnong bahin, nagtumong kini sa pisikal nga lawas sa tawo nga patay na. Sa espirituhanong bahin, nagtumong kini sa mga makasasala nga nabulag gikan sa balaan nga Dios tungod sa ilang sala.
Mga Sugyot sa Paghubad
Adunay pipila ka sumbingay nga paggamit sa "kamot" sa Biblia:
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang kasabotan usa ka pormal ug walay kausaban nga sabot taliwala sa duha ka partidos nga kinahanglan tumanon sa usa o duha nga partidos.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pulong nga kasakit nagtumong sa grabeng sakit o kasubo.
Ang pulong nga "kasakit " nagtumong sa makalilisang nga pag-antos. Ang paghatag ug kasakit sa usa ka tawo nagpasabot sa pag-antos sa lisod kaayo nga kahimtang.
Sa Biblia, ang pulong nga "kasingkasing" kasagaran gigamit nga sumbingay aron magtumong sa hunahuna, pagbati, tumong, o kabubut-on sa usa ka tawo.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pulong nga "kauban" nagtumong sa tawo nga miuban sa usa ka tawo o nakig-uban sa usa ka tawo, sama sa pakighigalaay o kaminyoon.
Kini nga mga pulong nagtumong sa pisikal nga buhi, dili patay. Gigamit sad sila nga sumbingay nga nagtumong sa tawo nga buhi sa espirituhanong bahin. Ang mga naghisgot sa ubos magpatin-aw kung unsa ang buot ipasabot sa "lawasnon nga kinabuhi" ug "espirituhanon nga kinabuhi."
Mga Sugyot sa Paghubad
Ang kupo panggawas nga bisti nga adunay taas nga bukton nga pwede sul-obon sa mga lalaki ug mga babaye. Susama kini sa usa ka sapaw.
Ang pulong nga "langyaw" nagtumong sa tawo nga nagpuyo sa dili niya kaugalingon nga nasod. Sa Daang Kasabotan nagtumong kini sa usa ka tawo nga gikan sa lain nga grupo sa mga katawhan nga mipuyo kauban sa laing grupo nga mga tawo.
Ang paglubong mao ang pagbutang sa usa ka butang sa gikalutan nga yuta ug tabunan kini.
Ang lugas kasagaran nagtumong sa binhi sa pagkaon nga tanum sama sa trigo, sebada, mais, dawa ug humay. Pwede sad nga nagtumong lang kini sa binhi.
Ang pulong nga "maayo" adunay lainlain nga mga buot ipasabot depende sa konteksto. Daghang pinulungan mogamit ug lainlain nga mga pulong sa paghubad niini nga lainlain nga mga buot ipasabot.
Mga Sugyot sa Paghubad
.* Depende sa konteksto, mga paagi sa paghubad sa pulong nga "pagkamaayo" pwede sad ang "panalangin" o "kaayohan" o "moral nga kahingpitan" o "pagkamatarong" o "kaputlian."
Kasagaran ang "magbubuhat" usa ka tawo nga naghimo o nagbuhat ug mga butang.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Sa Biblia, ang pulong nga "anak" kasagaran gigamit kini nga nagtumong sa bata pa ang edad, apil na ang mga bag-ong gipanganak. Ang pulong nga "mga anak" gigamit sad sa pipila ka sumbingay.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pulong nga mga anak kasagaran nagtumong sa kaliwat sa mga tawo o mga mananap.
Ang pulong nga "nahabilin" literal nga nagtumong sa mga tawo o mga butang nga "nabilin" o "salin" gikan sa dako nga kantidad o grupo.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang nasod usa ka grupo sa katawhan nga gimandoan sa usa ka panggobyerno. Kasagaran usa ka grupo kini sa mga katawhan nga adunay sama nga lahi ug uban pang parehas nga kinaiya.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Sa Biblia, ang pulong nga "ngalan" gigamit sa pipila ka mga sumbingay:
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pag-ayo mao ang pagbuhat aron mawala ang mga samad, sakit, o kakulangan (sama sa pagkabuta). Nagpasabot sad kini sa pagbuhat aron ang tawo nga adunay sakit o kakulangan mahimong himsog pag-usab.
Ang pulong nga "paglakaw" kasagaran gigamit nga sumbingay nga nagpasabot sa "pagkinabuhi."
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pagpahibalo sinulat kini o gisulti nga asoy nga gidala sa usa ka tawo ngadto sa usa ka tawo o grupo mahitungod sa piho nga panghitabo.
Sa Biblia ang pulong nga "panahon" kasagarang gigamit nga sumbingay nga nagtumong sa tugma nga panahon o sa panahon diin ang panghitabo nahitabo. Parehas lang ang ipasabot sa mga pulong nga "edad" o "yugto" o "kapanahon."
Ang Iningles nga "kin" nagtumong sa "paryente " mao ang usa ka tawo nga kadugo. Ang Iningles nga "kinsman" nagtumong lang sa lalaki nga paryente, wala binisaya niini nga pulong.
Ang pulong nga "pagpatay" nagpasabot sa pagpatay sa tawo o mananap. Kasagaran nagpasabot kini sa pagpatay sa mapugsanon o bangis nga pamaagi.
Ang mga tawo o mga butang nga "sama" sa usa'g usa adunay pagkaparehas.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang silingan kasagaran nagtumong sa tawo nga duol lang gipuy-an sa laing tawo. Pwede sad kini magtumong sa usa ka tawo nga nagpuyo sa parehas nga komyunidad o grupo sa katawhan.
Ang pulong nga "silot" nagpasabot sa paghukom sa usa ka tawo tungod sa pagbuhat niya ug sayop.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pulong nga "sugo" ug "magsugo" nagtumong sa pagmando sa usa ka tawo nga buhaton ang usa ka butang.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang pulong nga "tawag" ug “gitawag" literal nga nagpasabot sa kusog nga pagsulti sa tawo nga tua sa layo. Aduna kini daghan nga buot ipasabot nga sumbingay.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang tawo mogamit sa iyang tingog aron mosulti, mao nga ang pulong nga "tingog" kasagaran gigamit nga sumbingay sa pagtumong sa pagsulti o pagpahibalo sa usa ka butang.
Ang trigo usa ka klase sa lugas nga gipatubo sa mga tawo aron kan-on.
Gawas sa literal nga pasabot sa tubig, ang "tubig" pwede sad magtumong sa mga dagat, linaw ug suba.
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang mga pulong nga "ubos" ug "pagkamainubsanon" nagtumong sa pagkakabos o ubos ang kahimtang sa kinabuhi.
Sa Biblia, ang pulong nga "ulo" gigamit sa pipila ka mga sumbingay:
Mga Sugyot sa Paghubad:
Ang usa dako ug maambong nga mananap nga adunay upat ka tiil. Nagpuyo kini sa mga lasang o mga kabungturan. Ang laki niini nga mananap adunay dakong mga sungay o bagot sa iyang ulo.