Chayahuita: Bible for Esther, Ezra, Jonah, Joshua, Ruth

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Joshua

Chapter 1

1Moisësë chiminin piquëran, Sinioro piyapinën, Cosoi Nun huinin Siniorori nontërin, Moisësë hua'an catahuarinso', itapon: 2"Moisësë, piyapinëhuë, nani chiminin. Napoaton, huaniquë, iso' cortanai Pëntontamaquë, quëma inaran ya'ipi piyapiro'sa piyapinëhuëpitarëquë', carinquëma no'pa' quëtaranquëmaquë, piyapinëhuëpita Isërairo'sa. 3Carinquëma' quëtëranquëma' anaya anaya ya'huëramaquë no'pa i'natëramaquë. Quëma mini quëtëranquën, Moisësë quihuitërahuëso' pochin.4Inotëro' quëra huarë' Tanan naniconinquëhuarë, pa'pi aquë' pancai i'i Efrates, ya'ipi hitataro'sa no'panëna'quë huarë' marë Mediterráneo, pi'i ya'coninquë huarë', inaquë huarë' no'panën nisarin. 5Co inso tëranta' nanitarinhuë' notëtëranquë ehinifinquënso' ya'ipi tahuërinanpiranquë. Ca ya'huarahuë Moisësërëco' yaoraopochin. Co pataranquëhuë co nani antaranquënhuë.6Chininquën cancantëquë. Iso' ninano' quëmari catahuapon no'pa ya'huëtaona cari quihuitërahuëso' iraca' shimashonëma quëtaranquëma itërahuëso'. 7Chiniquën cancantëquë. Noya yonquiquë' ya'ipi piyapinëhuë Moisësë camaitërinso natëcamarë. Ama naniantëquësohuë natanaso'pita' co ahuënanquëra co inchinan quëra tëranta peshunaranhuë, intohuatëranta pa'patan minsëtonapi nisaran.8Sha'huirápon nani tahuëri iso' pënëto quiricanënquëran. Ina yonquiráquë, tahuërirë chachin tashirë' chachin, natëcamaquë ya'ipi inaquë nishitërinso' nicaponahuë capa cancantaran minsëtonapi nisaran. 9¿Co'na inapochin camairanquëhuë? ¡Chiniquën niquë chiniquën cancantëquë! Ama tëhuaquësohuë. Ama co nanitërahuë tëquësohuë. Quëma Sinioronën chachin quëmaquë ya'huarin in tohuatëranta' pa'piranhuë."10Ina quëran, Cosoiri ninano' hua'ano'sa camairin: 11"Paatoma'ninanoquë ya'huapiso'pita sha'huitoco': Cosharo' ni'ina' ompoatonta', cara tahuëri quëran cortanai pëntotarama', yacenarama'maso' marë', inaquëran hua'anëntarama no'pa Yosë chachin quëtarinquëmaso' hua'anentomiatacaso' marë."12Ropinitaro'sa, catitaro'sa patomachi Manasés piyapinënpita Cosoiri itërin: 13"Yonquiráco' Moisësë nanan, Sinioro piyapinën, camaihuachina itërin: Sinioronëma Yosë chachin na'sha chiniropi quëtarinquëma ina chachin Iso no'pa quëtararinquëma.14Sa'amapita, huinamapita ohuacanëmapita quëparitapona Moisësë no'pa quëtërimaquë cortanai A'quëtë. Nicaponahuë chinëquëno'sa'so' iyahuarinëquën pasapi canpitarinta catahuarama', 15omporo'sona iyahuarinpita Yosëri achinataquëhuarë, ompopinsona canpitanta ina quëtërinquëma pochin. Nicaponahuë, inahuata hua'anëntapona no'pa, Sinioro tata Yosë quëtërinquëmaso'. Napoaponahuë canpitaso' no'panëmaquë chachin ayamantarama hua'anëtacaso' marë. Moisësë Yosë piyapinëni, no'pa quëtërinquëmaso' cortanai aquëtëran, pi'i pi'pirin partiran."16Cosoi a'panitona itopi: "ya'ipi camairan coiso' noya nicapoi, infohuatëranto a'pahuatacoi, pa'sarai. 17Na'tëaraiquën mini ompopinsona quiyari Moisësë natëraipochin. Isoichin Sinioro Tata Yosë quëmaquë ya'hua'in, Moisësërë' yahuëriso' pochin. 18Isotëranta camaitëranso' co natëhuachin quëhuë' chiminacaso' ya'huerin. Chiniquën ni'quë' chiniquën cancantëquë."

Chapter 2

1inaqueran cosui, nun hui'nin , a'parin ca´tu quemapiru'sa nehuetunapi'. pu'ana queran sitin ninanuqueran aparin nicacaisu'' mare' . inahuari naputerin paco,' nico quirico ninanu' Inahuasu' pa'sahuatuna rahab peineque cancunpi inaque ana sanapi munshuante itupisuque cancunpi .Inaque queparitupi 2.quirico hua'an itupi: israirusa' quemapi huepi campua nupanenpua' nicacaisu' mare' huepi. 3quirico hua'anni aparin rahab shahuitacaisu' mare' : ucuique' ina quemapiru'sa huepiso' quema peinenque yacumpisu' inahuasu huepi' nu'panenpua nuhuitacaisumare'',4I'na sa'napi ca'tu quemapi pu'urahuatun . tenin:i'hi , caque i'na quemapisa huepi, ni'piriun cu nituterahue inseransu huemara 5,inapita na'ni ta'shirapasu, pa'antapi cu'u nituterahue intuata pamarai na'puruchachin ni'nanu yacuanarusa ni'i u'cutupi. cu'u nituterau, intuata pa'marai , que'mari, naniteran nicantacasu, manupatan imatu'uchin nitupatan inapita:6ni'pirihue i'na sanapiri kepantarin yahuerinsu ni'tiquiontarimpa rino tu'mpu yamurimpa imutacasumare, i'naqueran piyapirusari imapirinao 7cor'danay pentushina pa'tupi. yacuanarusa ya'ipi uncute'pi a'naruachin pi'pipi cu'u' nuyau yunquiturusa.8ina quemapisa cu'' huee'pihue', sanapiri nicapun nampuntahuachina nicacamare. 9sanapiri i'terin: ca' nituterawe : siñioro queterinquema i'surupa campita tehuatatema yai'pi huepi quiyaque. yai'pi napipisu isu' rupaque campitari minsarama.10Na'tanterai, ompo ayanirorinsona siñiorori [ quëhuai marë'] iquipito piyapirosa' pëntoncaiso mare'. cortanai aquëtëran Natantërai campitari ca'to' hua'anosa' tëparama amorreorosa' cortanai aquëteran, canpitari Sehon inaran Og, canpitari tiquiramaso. 11Isopita quiaso' a'naro'achin natantatoi , pa'pi payanai co huachin' chiniquën cacantëraihuë, inasu ta'ta yusënëma inaso yosëchachin ina'paquë , iso nupaquëntan.12Iporaso' nipirinhuë' ompopionta', sënioro marë' yoscoarë' itoco', campitaroco' canta no'ya ninahuë' ni'ton, tatahuë pëinënquë yahuëpisopita campitanta no'ya ni'sarama. shahuitoco' papoyaramacoso' no'tëquën nituchi 13ompopinsona ni'cahuaso' marë' campitaro'co, co' tëpararamacoihuë ta'tahuë', mamahuë,' iyahuë'pita', u'shihuëpita' ya'ipi' canpoa' ni'cha'ësarinënpoa' chimirin quëran;14Quëmapiro'sari a'panirin : ¡ nanpia'rai ni'ton no'tëquën shahuitarainquën. onporoso,' Senioro i'so nu'pa, quëtëhuachinpoa ya'ipicoi noya ninosoroarai noya nicacaiso marë canpitarocoi.15I'na sanapiri' apa'marin' a'na nonninquë nëhuëtënan quëran. Ina sa'napi yahuërinso' pan'catë' pai'ratë' ni'nanunnën aipi ya'huërin. 16Itërin ina sanapiri: tananquë paatoma' napico' tëpatonapiro'sa quënanchinën quëma'. cara tahuëri inaquë napico', tëpatonapirosa' ayanquimacai huarë'. Inaquëran ira imaco' huachin. 17. Ina sanapi itërin quëmapisari: shahuitërainquënso' co' yai'pi nanitaraihuë, " naniahuaiso', quëma yosmarë itërainquëso co' isopochin quëma nipataon. co nanitëranhuë aquëtë nicacamaso.18Iso' nopaquë quiya canquihuatoi, quëmaso' quëhuanëmëtë nëhuëtënanquë' pëtënquë insëransona a'pamarancoitaran', mamahuarin, tatahuarin, yo'yo'parin quëmari ayontonquë', tatahuarin pëinënquë yahuëpisopita. 19V.19 a'nayatranta' yacoanaquëran pi'pi huachina', inaora tëhuënënquë chiminapon,' quiaso' co' nanan yahuëtarincoihuë'. pëinënquë anayatëranta' tëpahuachinënma , quianta chiminarai quihuitëraiquëso' co ' naniraihuë' ni'ton.20Quiya' yonquiraiso' canpitanta yonquira pipatancoi', yos'coarë' itoco', itërancoiso quiyaso', co' nanan yahuëtari'ncoihuë'.* 21Apanirin' rahabpëri: ¨"ompo'pionta ' nonanso' no'ya nani'in. " pa'sarai itopi ' ina sanapi' yahuërinquë nëhuëtonan quëran, asonin quëhuanën në'mëtë'.22Inahuaso' tananquë pa'pi, ina'quë cara tahuëri quëparitonpi, tëpatonosa ayamacaiso huarë' . Ya'ipi irarosanta nininsopita yonipirinahuë co' manta quënanpihuë.2324Tanan quëran cato' quëmapirosa' nohuaraquimapi, inaran ayanmantapi co'soirë, nun huininnë' cosoirë, ayancoman ta'pi ma'sona' ompopiso' ya'ipi' shahuitacaisomarë'. V24. cosoi shahuitatona itopi': " iso nu'pa' yosë chachin quëtërinpoa'. yai'pi yahuëhuanosa canpoaquë të'hua acoa'pi.

Chapter 3

1Casaitashiramiachin huensërahuaton sitinquëron. piyanënpitarë pa'pi cortanaiquë,Quëparitompi isha pëntoncha trasoinahuë. quëparitampi isha pëntonchatrasoihuë.2Caratahuëri yahúasoi santarosa huepi ya'huëpiso ni'capana 3na'tanquipi piya'pisó."yasë capasonën quënanpatama ansionarosari levitarasari pitënahuatana quë para huachina ima'ina itërin. 4ya'huëin anará i'huanan canpitarë niaquëna pirinso'iscan shanca naporapitërinso,ama inasó ya'caricosohuë,insëchinsona quëparisó nicatama ina imácaimarë,co ina ira no huitëramahuë nitan."5cosoiri piyapisa itërin: ca no yahuë yonquiramasopita shiraya anayatóca,manoyacha sëñora, capitarë nicapon paya. 6"Ina quëran iserai huanosa cosoiri itantarin:amá apocohuë yusëcapusuahuayanën,piyapisá conpita nutëtënanquë nahueina:"yosë capasonën pitënpiquëran piyapisá natëtënanquënahuërapi.7Isërai huanosa quëmari caaihuatan yusë caposanen,quëpapona:cartanai yonsanquë nani cancompatamá. 8Isëran huinoosa quëmari camaihuaton' yusë capasanen,quëpapona:cartanai yonsanquë nani cancompatamá cortaniquë naya huanitocó.9Isërai piyapisá cosoiri itantari:"senioro nanamén huëco tnatanquicó itërin. 10tata yosë capitarë yahuëmatarin ina quëran nitatarama canpitaquëran pipipona sosorësopuchin nisapisupita cananëorosá,Ititarosa',ëveorosa',firiciorosá,gegersiorosá,amoriosa' iposiorosá. 11¡sënioro artoronën huëco niquicó yaipi isoropaquë yahuërëhuasopitá,compita nitochinachin cortanai pëntotarin.12ipurasó huyancó shunca catu'isërai quemapisá anayá ana huentonquë anayá anayá ana huantonquë yahuëpiso. 13sënioro ya'ipiro'pá huanëntëron ina caposnën corto hua'no'sari pitëpiquëran cortanii inaitohuachiná,inasó yanirín.14cortanií pëntuntacaisó marë,piyapisa' papachinará corto huanasa,sënioró capasanën pitënapirosá quëchitërapi. 15yosë caposonën pitënpisapitá cortanaiquë cancampí,canconahuatoná inaitopí(cortanaisó sharosá macaisó tahuërisá paquiterin) 16Inaitasoichachin yanirin cortanaiso pëtëtërán.isha pashintopisó pochin niyantonin.adán ninanoparti napoarin inaso ninano sarëtán itopiso yacari yahuërin napo huachiná cortanaiso cacai marëpá huarë yanirin.17israihuanosá sënioró caposonën pitënpisopitá,yaniro'paquë' huaniconpi', cortánaihuancaná a'natëranpá yaipi isaipiyapisa pentonacaihaurë.

Chapter 4

1Nani ya'ipi piyapisa cortanii' pëntontopachinara, sinioro cosoi itapon: 2shonca cato' quëmapi'sa Israiro'sa huëntoquëran huayonquë'. 3Naporahuaton isopochin camaiquë: "shonca cato napi cortani yaniroquë huancona carto hua'ano'sa huaniapatapataquë huarë' maco', masapatoma' insëquësona huë'ëcamaso' nininquë quëpa'ina itërin."4Inaquëran cosoiso, shonca cato' quëmapi'sa Israiro huëntono'saquëran anaya anaya huayonisopita përarin. 5Inaquëran cosoiri itapón: "Sinioronënpoa' caposonën notënanquë, cortani yaniroquë. Na'pi manamaso quëpaco' itërin.6Ina ayonquiarinquëmá Ana tahuëri Hui'nama yahuërinso': Natanarinquëma', "¿Ma'ta onpoaton iso na'pi a'mitë a'mitë itëramaso'?" itarinquëma. 7Napotopachiquëma canpitari sha'huitarama': iso' ayanquiarinpoa' corto hua'ano'sa Yosë caposori pitënpi quëran, ipora inaitasoichachin cortanii nipatamarinso'. Napohuachina yaniro pa'tatoi cortanii pëntontërai, Napopachina' Yosë chinotacaso marë, artaro israiro'sa huëntono'sa quëran a'naya a'naya na'pi acopiso'. Iporahuanta' ya'huëárin itarama itërin.8Cosoiri sha'huitërinso chachin israiro'sa nipi, shonca cato' na'pi cortani yanirorinquëran ma'pi, cosoi Siniorori sha'huitërin chachin Nipi. 9Inaquëran cosoiri cortani huancana na'pi a'mitë a'mitë itërin.10Corto hua'ano'sa Sinioro caposonën pitënpiquëran hua niapitaquë naporin inaquë Siniori cosoi sha'huitërinso chachin israiro'sa ananipi, inapoatona Moisësë cosoi sha'huitërinso chachin, ya'ipi quëmapi'sa nanitopi cortani pëntontacaso. 11Nani ya'ipi piyapi'sa pëntonpachina, corto hua'ano'sa Yosë caposonën pintënpiquëran, israiro quëmapi'sa ni'tonënquë pëntopi anta'.12Robin Huëntono'sa, Gata Huëntono'sa Naporahuaton Manasësë huëntono'sa napoinchin. Israiro'sa notënanquë huaniontapi sontarósapochin, noyá niacorahuantona napopi Moisësëri sha'huiterinchachin nipi. 13Catapinishonca huaranca pochin Yosë catahuarinpoa ahuëtacaso' tatona', quirico ninano' no'paquë napopi. 14Naporo Tahuëri cosoi Yosëri catahuarin chiniquën nanantërin ya'ipi israiro'sa ni'tonënquë naporin. Napoaton inapitari natëpi', Moisësë ya'ipi tahuëri natëpisopochin nitopi15Naporo' Sinioroso' cosoi nontaton: 16"corto hua'ano'sa camaiquë Yosë caposonën pintënpiquëran cortaniiquëran pipiina'." itërin.17Napotopachina cosoiso corto hua'ano'sa camairin: "Cortaniiquëran pipico huachi itërin. Napotohuachina corto hua'ano'sa." 18Yosë caposonën pitënpiquëran pipi, pipipachinara, cortani i'sha mëntaiatarin huachi.19Piyapi'sa caniarintërinso' yoquiquë, shonca tahuëri nicaso'. Cortaniiquëran pipirapatona' iricaro parti quëparitopi, iricaroso, quiri'co ninanoquëran pi'i pipirinso parti quiparitërin. 20Cortani yanirorinquëran shonca cato' na'pi mapiso' cosoiri. 21Iricaroquë a'mitë a'mitë itërin, Naporahuaton cosoiri israiro quëmapisa' itapon: "canpita shiiparima' piquëran yahuëantapiso: pa'pina natanpachina ¿onpoatonta' iso na'pi a'mitë a'mitë itopiso?22Isëquë mini israiro quëmapi'sa: "Cortanii Yosë nohuanton i'sha nipatomaipachina yaniroquë pëntopi itoco'." Yosë chinotëramasoari ayanirin campita marë', campitanta' pëntonacaso marë', quëhuai marënta'. 23Yosë chinotëramasoari chachin ayanipachina' Pëntonai, Napoaton, ya'ipi isoropaquë ya'huëpiso nitochina' Yosë imirinso' ya'ipiya nanitaparin. 24Ina yonquiatoma' canpitanta' nani tahuëri Yosë chinota'poma'."

Chapter 5

1Ya'ipi hua'ano'sa chiniquëno'sa' marë yonsanquë cordani' parti ya'huëpisopita na'tantopi, Yosëri cordani'ayanitërinso isërairo'santa cordani'aquëtëran pa'pi na'poaton co'huachi nohuantopihuë'ahuëtacaiso. Isërai' ninano tëhuërinquëran.2Na'puro tahuërisa' cosuiso' Yosëri itërin, na'piquëran co'surahua' ni'quë ni'sahuaton ya'ipi isërairo'sa marca acotëquë itërin. 3Napotohuachina cosorahua na'piquëran ni'sahuaton ya'ipi isërairo'sa marca acotërin Aralot parti ya'huëpiquërahuarë marcaacotërin.4Na'puaton Cosoiso' marca acotëra'piarin, ya'ipi piyapi'sa iquipitoquëran pi'pipisopita chiminpi inotëro'parti, iquipitoquëran pi'pipi piquëran. 5Ya'ipi piyapi'sa marca acotëra'piapi , A'na huahuashatëranta hua'huatërinso inotëro'parti ya'ipi marca acotopi.6Isërai'ninanoquë ya'huëpisopita iratopi inotëro' parti ca'tapini shonca pi'ipi ya'ipi piyapi'sa, Ahuëtono'sa iquipitoquëran pi'pipisopita chiminpi, Yosë noninso co' natëpihuë' ni'ton. Yosëri co'huachi nohuantërinhuën no'pa a'notacaso' ira'ca pasarinsopita no'pa pancana ya'ipi masha noyatërinquë ohuaca sho'shoi nino inapita ya'huërinquë ni'pirinhuën. 7Inahua huininpita pa'pi Yosëri ya'huëcaiso quëtërinpa, Cosoiri marca acotërinsopita iraquë marca acotërinhuën ni'ton.9Nani ya'ipi marca acotohuachinara ya'ipi quëparitopi tanpotopiquë ya'ipi noyataimarë. 8Yosëri Cosoi itërin, napuro' tahuëri cari matarahuë panca na'pipochin ira ya'copirinso iquipito'pa, canpitarë ni'sarinso,ina ya'huëpiquëso nipirinhuën Gilgal itopi iporahuanta10Isërai' piyapiro'saso' quëparitopi huë'ëcaimarë Gilgal taquë. Inaquë pascua pi'ta ana'huëpi, shonca catapini tahuëri naporo' yo'quiquëchachin, i'huaraya quirico ro'tëquë quë'paritopi. 11Pascua pita na'huërin piquëran na'poro' tahuërichachin ca'pi ya'ipi no'paquë pa'potërinso pita, pan co' ahuëpocatopisohuë:12Manaso' pëyapi naporo' tahuëri chachin, nani' no'paquë pa'potërinso' ca'pi pi'quëran. Co'huachi mana' ya'huërinhuë isërairo'sa marë, nipirihuën ina pi'iquë ca'pi canaan no'paquë pa'potërinso pita13Cosoi quirico ninano ya'caria, në'pëtahuaton ni'nin, inaquë a'na quëmapi huaniarin quënanin espada sëquërahuaton, Cosoiri ya'carirahuaton itapon ¿Quiyarë'quën ni'saran co' iminiconëhuëi nica?14Ina quëmapiso' a'panitërin: Co' ca'pa, Ca'so sontaro hua'anco Yosëquëran ninahuëso' na'poaton o'marahuë. "Cosoiso nipirinhuën no'paquë i'sonahuaton mo'sharinquëran itërin ¿ma'ta yaitëranco? itërin, Ca'so' quëma piyapinënco, 15Yosë sontaro hua'anëniso' itërin, Cosoi "shinira po'moranso' o'coiquë iso ya'huëpiquëso' nipirinhuën co'tehuërinhuë noya'piachin itërin, Cosoi napotohuachina inaporin:

Chapter 6

1ipora, quirico ninanoguë 'yahuëpisopita yaipi oncotopi co intëranta pipipiwe co yaconpiwë 2yosëri camairin cosoi sontaronënpitarë ' pa'pi caringuen nanan' guëchinguën minsëtëguë itërin yosëri'.3Ya'pi ninano' tahuirapitoco',Ya'ipi ahuëtono'sa pasapi ninano' tahuirapitapona' ya'ipi tahuëria. Sauta tahuëri inapoco' itërin. 4Canchisë Corto hua'ano'sa canchisë pumunosa quëpácaiso yahuerin inapitaso quëchitaiso piqueran senior caponen quëpanapirosa pasapi cachisë tahueritoachinaso nipirinhuën canchëroso ninano canitacaiso yahuerín cunita puna pochin pumuntëna pasapi.5naporo inahuaso pihuimiatocaiso yahuerin sontarósanta ¡yaii!tosapi napoachina ninano.payurannën nohuatarin naporo israirosaso ninaquë yahucapisopita ahuecapona pasapi.notëtopiquëranchin pasapi ahuetacaiso mare: iterin."6napotohuachina cosoiso corto huáanosa iterin seniro caponén pitënco naporahuátón canchisé corto huáanosa conchise pumán carniro querán nininso quepaina inahuaso quëchitápi. 7inaquerán sontaronénpita itapún ninano;conitoco canpita quEchitarama senior caposonen quëpapisopi piquerán pasapi.8cosoiri napoterinsochachincanchesé corto huaánosa púmún quëparapi seniorori napoterinsochachin pumósa quëparapi paponápuchin pihuirarapi seniororë caposonën quëpapisopitanta piquera pasapi inahuaso 9Israirosa sontarosaso quëchitapi piquerán corto huáanosaso pasapi paponapochin pumun pihuirasapi seniro caposonén quëpapisopitanta corto huáanosapitare chachin pumún pihuirapi co copitopihue.10inaquerán cosoiri sontaronenpita ayuntonahuatón itapún pa'pomápochin ama noncarocosohuë carinquema:shahuituatenquema chiniquën yaitoco iterin. 11inaquerán cosoiri senioro caposonén quë panapirosa itapún ninano tahuirapitoco anaroa tahuirapitoatama naporochachin yahëramaquë pantaco huëcamaso marë iterin siniori.12Inaquerán cosoiso tashiramiachin huensientara huatón corto hua'anosa seniro caposonén quepapisopita itapún. 13inaqueran canchesë pumunosa carniroquëran nininso quepaina senioro caposonen quëpanapiro santa pumún pihuirasapi sontaronenpitanta piquëran pasapi. 14cato tahueri nininquë na'quëranchin ninano tahuirapitantapi.tahuitahuatona naporachachin yahuepiquë pantapi inapoatona saota tahuëri i'canpi huachi15naquëranchin canchisë tahuëri icanhuanchina náqueranchin huenseantapi pantacaiso marë pi'i pipiriapaso pántarapi tahuitacaiso marë ninano ihuá semanaquë napopisopochin niántarapi nipirinhuën naporo tahuëriso huachi canchisero tahuirápitapi huachë naporo tahuërichachin canchesero tahuirapitopi huachi. 16canchëse tahueri nanihuachina corto huáanosá pumún piyántapí na'poro cosoiso apántarin piyapinënpita chiniquën yaíi toco iterin nani señoronënpoa camairinpoa i'so ninano hua'annentacaso marë iterin.17señorori ayuntunahuatón yaipi ninanoquë yahuëpisopita atáhuatoco iterín nipirinhuën anara muinshihuantë sanapi nacapa;itopiso ama tëpacosohuë yaipi quëmapinenpitarechachin ama tëpacosohuë ináari poorin piyapinëhuë. 18nipirinhuë canpitaso ama masha sëhuacosohuë inaquë yahuerinsopita niquëna poánaquëran matama iterin.ánamateranta po'anaquëran matama iterin.ánamateranta po'anaquëran matama iterin.ánamateranta po'anaqueran mapatama. co huachi noya yahuarinhuahuë huáchi iserairosa ninanoquë yahuëpisopita co huachi noya yahúa pihue. 19nipirinhuën coriqui oro inapita yaipi manamasopita yuntunahuatoma quëco yosë marë ácuahua iterin.20isërairosa ninanoquë yahuëoisopita pumún pihuipiso nátanahuatona chiniquën yai'i topi naporo chachin yaipi payarotopiso nohuaterin naporochachin iserairosaso ninano yacontopi notëtopiquëranchachin ya'conpi ahuëcaiso mare. 21yaipia ninanoquë yahuepisopita ahueatona sahueniquë tiquipi quemapirosa sanapirosa huinapirosa mashurusa tororosa ahuicarosa mararo'sa yaipia ahue'caiso yonquinpi.22Inápiqueran cosoiri itapún cato quëmapirosa huayuninso itapún paco munshihuante sapita nacapa itopiso peinënquë paco yaipi quëmopinënpitaré chachin ocoirahuatoma quëco iterin.23inaquëran huinapisa huayuninsopita itapún pasahuantoma ocuico sanapi nacapa itopiso yaipia pápin a'shin ya'inpitanta quëmopinánpitanta quemaco quemarahuatoma yonitëquë iserairosa yahuë piso achetë nopa yunitequë yahueina iterin. 24Inaquerán iterin yaipia ninanoquë yahuëpisopita ahuiquitoco yosë marë yahuërinpitachin amá ahuiquitocohuë coriqui oro yaipi yosé mare acuahua iterin.25cosoiri papoyatérinso mushihuante sanapi nacapá itopiso pápin peinenque huenantain yaipia quëmupinenpitarechachin huenantaina israirosa yahuepiquë huachi iterin.26apóatón cosoiri iterin iporaso inquënmasona yosé naninso co natetomahuë quirico ninano quë panantahuatama huinama paninán nininso nasituachin topina quehuenapón inaquerán huinama piquerán nininsonta chimipiahuaya nasitapoón iterin. 27senirori cosoi cataparin nitón yaipi parti nahuinin.

Chapter 7

1Nicaponahuë Israiro'saso co natëtopihuë noyanicaiso masharo'sa atahua'tacaso nini'so mapi. Acaya, huinin carochi, huinin Zapotir, huinin Zirasë inapitaso cota huëntono'sa masharo'sa mapi, a tahuatacaso nininso Sinioro'so nohuitërin Israiro'sa conoyahuë ninin.2Cosoi Quirico' ninano quëran quëmapi'sa aparin hain ninano'quë, nisa'huaton ina yacariya Bitapin ninano yahuërin, Ina yacariya pitiri ninanon'ta. Inari itërin "paco nopanico" napotohuachina quëmapi'saso Hain ninano nicapona papi. 3Inapitaso Cosoiquë canquira'huatona shahuitopi ama ya'ipi piyapi'sa apaquë'sohuë Hain nina'noquë. Apaquë pa'ina cato huarancahuë nipon, cara huarancahuë nipon piyapisa, apaquë Hain ninano yacon'china. Ama yaipi piyapi'sa apaquësohuës ina pitaso pipian yahuëpi.4Napo'rahuaton cara'huaranca sontaro'sa, papi Hain ninano yacontapona. Nicapona'huë Hain ninano'sari mensëra'huatona nita'atopi. 5Onpoatonta quëmapi'sa Hain ninano tëpapi cara shonca saota quëmapi sontarosa naporahuaton imapi ninano yacoanaquë huarë papi aquë papirinahuë imacatona tërapi naporahuato tahuano'të', tananquë icantatona canapi. Ninanoque yahuëpiso tëhuatona yonquinëna quëran co chiniquën cancantopihuë6Ina quëran Cosoi cotonën osharin. Israiro Ancianosa'so nipirinhuë, moshiquë motonëna anëhuëtopi inaporahuatona isonahuatona Sinioro caposonën notënanquë moshorápi. Inapoatona ya'ipi tahuëri ihuaquë huarë, monsharapi'. 7Ina quëran Cosoi tënin: "Mahuantacha Sinioro Yosë ¿Mamarëcha shahuitëran isopita piyapi'sa pentotocaiso Cortanii nicaya? ¿Inapotatoncai Amori'rosa apantërancoi atahuantincai'so ti? Cortanii aquëtëran quëparitërai naporini tëhuënchinso noya ni'ton huë'.8¡Sinioro! ¿Mata caso ichinquën, ipora Israiro'sa minsëpi pipirahuatona taapi inimicorosa notënanquë? 9Ipora canano'sa yaipi parti yahuëpisopita natantapi. Inapo huachin inahuaso tahuirapitarin'nënpoa inapotaton'poa, nini'nënpoa nanian'tapi, piyapiro'sa huachi. Iporaso ¿Mata onpoa'rin panca ninin'tëran'so?"10Sinioro'ri Cosoi itërin ¡Huaniquë! ¿Onpoa'onta quëmaso' isonaton nosorotaran moshoton nopaquë huarë paquëmaton? 11Israiro'sa oshahuanpi. Inapitaso co natëpihuë cari camaitërahuëso. Ihuatopi masharo'sa quënanpi'so mapi co macaiso nipirin'huë. Inapitaso ihuatopi, Oshanënan'ta po'opi. Ihuatopiso inahuara'enpochin yonquipi. 12Inapoatona Israirosa'so co nani topihuë inimiconëna minsëcaiso. Inimiconë'na ta'ananpipi, inahuara'chin yonipi co noyahuë yahuëcai'so ya'ipi masharo'sa po'opinan ninin'so atahuan'taquë huarë, naporo huarë capitaroco nisarahuë.13¡Huanira'huaton! Ca marë anitotëquë piyapi'sa tashiraya marë canpita, noya nitotoco, noya yonquico. Onpoatonta Senioro Yosë Israiro naporin. Israiro SInioro Yosënën naporin. Yahuërin yai'pi masharo'sa atahuantacaso nipirinhuë. Ipora'huanta chihuin'capinan canpitataquë yahuarin Israiro'saquë. Napoaton co nanitëramahuë inimico chinitacaso yai'pi masharo'sa oshërë'taquë huarë tëhuënchinso.14Tashiramiachin nisha nisha huënton'sa yanocaiso yahuerin Sinioro'ri huayoni'so huënton'so nipi'rihuë quëmopi'nënpitarë yano'ina. Sinioro'ri huayoninso'pitaso nipirinhuë yanoina quëmapi'sa anaya, anaya. 15Huayoninsopi'taso masha onpo'apona masharo'sa ihuato'pi niton; apë'pona, ya'ipi pë'inën, ya'ipi masharo'sa yahuëtërinso onpoatonta Sinioro pënëntërin'so tapirin ni'ton Israiro'saquë o'shahuanpi.16Naporo Cosoi'so tashiramiachin huënsë'intarin Israiro'sa ayacaritërin, ana huënto, ana huëton huayonpiso'ta cota huënto. 17Cosoi quënin cota huënton, quëmopinën'pita huayonpi Zirasë quëmopinën Zirasë quëmopinen'pita anaya, anaya. Zapotincon'ta huayon'pi. 18Sapotín quëmopinënpita quënin anaya anaya Acaya huinin carochi huinin Zapotín huinin Zirasë inapi'taso huayonpi cota huëntono'sa.19Acaya Cosoi'ri itapon: "Hua'hua Sinio'ro Yosë notëtënan'quë notëquën shahuitoco. Shahuitëquë co noyahuë ninanso. Onpo'inconta shahuitoco ¿mata onporanso? Ama caso po'otocosohuë." 20Acaya apanitërin: "Tëhuënchachin oshahuanahuë Sinioro Yosë notënanquë ina pochin ninahuë caso. 21Nishahuato noyarahuë noya noya nëmëtë papironiaquë nipiso. Noporahuaton cato pasatë coriqui prata yahuërin nisahuaton anara huara oro quëran, inaso quënin miria quiro na'con, ina noya'to manahuë. Huë'erahuëso acoana huanca'nachin po'orahuë coriquitë prata inantapi aco'ana pa'piterahuë."22Cosoi shahuinapiro'sa aparin ta'arahuatona huë'ërinquë mashoro'sa po'orinsopita matacaiso marë pa'pi ni'conpachinara po'orinsopita quënahuapi coriquitë prata, acorinsopi'ta matopi. 23Ina'pitaso huë'ëshinantëquë ya'contahuatona masharo'sa po'orinso matopi Inaquëran Cosoi quëshipi ya'ipi Israiro'santa. Sinioro notëra'huatona noya'niacopi.24Cosoi ya'ipi Israiro'sapitarë mapi Acaya Sirasë huinin inaso, prata, nëmëtë, huara oro gran, huinin'pita quëmapi'sa sanapi'sa, o'huacanën, moranën, o'huicanën, huë'ërinso ya'ipi masha yahuëtërinso, acoro itopiquë quëpapi.25Ina quëra Cosoi tënin ¿onpo'atonta napo'onin nininso canti'irinpoa? Sinioro'so quësarin napo'onin quësarin apirahuë nipon. Ya'ipi Israiro'sari napiquëtahua'tona pënquë ahuiquitopi. 26Ina'pitaso Napi amitë amitë itahua'tona a'inahuapi iporahuan'ta inaso yahuarin. Inaquëran Sinio'ro nohuitërin'so asanoma'rin. Napoaton iporahuan'ta ina rotëso acoro itopi.

Chapter 8

1Siniorori Cosoi napoterin: Ama Tëhuaquësohuë ama payanquësohuë caro'conisaran yaipi' piyapiro'sa sontarosa. Nanpëcontaquë Hain notëquë', carinquëma imirahuë quëtaran quëma. Hain copirno yahuërinso ninano nopanënta. 2Iso pochi Hain copirno nitarahuë Quirico ninano copirno nitërahuë pochin nitarahuë. Iporaso nipirinhuë yaipi masharosa ya'huërinsopita canpitanquën nisarin. Canpitari pëcotan pochin noyá na'pitoco ninano nicotanaquë'.3Napohuachina Cosoiso huanirin yaipi sontarosa, quëpacaso marë Hainquë. Napoaton Cosoi huoyonin cara shonca huatanca pochin quemapi'sa chiniquë ahuëtonapiro'sa, Tashi nipachina a'parin aipiram. 4Inari Camayaton itapon pëcotan pochin nitoco Hain ninano. Nani yacarihuata ama ninano aquë patocosohuë. Naporahuaton canpitaso noyá yonquichinaco.5Yaipi quëmapisa quëma ca'tanaramaso yacaria hua ninono. Ahueinenpoaso marë, pi'pihuachina' ta'arahuatehua amasha yahuincananpiahua Ihuapochin. 6Pipihuatama quia pinenhueiquërán amasha yahuincananpiahua ninano napoaton tëcapona inahuaso, Ihua napoterehuaso pochin nitantarëhua tapona napoaton ta'ananpíahua. 7Napohuachina canpita'so na'pirama quëran, pi'pirahuatoma ninano ya'copirapico. SInioro Yosënëma ni'ton, ina imirin quëran chachin ninano quëtarinquëma.8Nani huachi ninano ya'copira pihuatama ichinpirahuitama. Nisarama ya'ipiya SIniora camaitëriso chachin nipatama. Carinquëma camairanquëmaso' ni'sarama'. 9Cosoiri a'parin inahua insëquësona napicaiso marë', pitiri ninano Hain ninano inapitaso quëparitën pi'i ya'coniso partiran. Naporo tashi Cosoiso piyapinëpitarë huë'ësapi.10Cosoiso cohuara noya tahuëri nishatarasohuë capayatërin sontaronënpita camairín noyá yonquicaiso marë, Cosoi, Israiro aneiono'sa inapita'ton Hain ninano ya'contapi. 11Ya'ipi sontaro'nëpitarë chachin huënsëintarahuatona ya'caricai marë, ninano. Inpitasona ninano ya'carirahuatona atahuantoco pi'i ya'coninso partiran napotopi. Hain ninanoquë Na'con tanhua'no' Tërosa', ya'huërin Haiquë. 12Inari huayonin ana'tërapo huaran quëmapi'sa acorin na'picaiso marë' co pi'i pi'piso partiqueranhuë ina huancanachin ya'huarin pitiri ninano inaquëran Hain ninano'ra yahuarin.13NIquë chihuicarin noya noya sontaro'sa nininso pi'i ya'coniso partiquëran ninano, ana'pita sontaro'sa quëparitërinso co pi'i ya'caniso partiran ninano. Naporo Cosoiso tahuan nicotanaquë tahuërinpitërin. 14Hain co'pirnoso' isërai sontaro'sa quënanin, napoaton tashiramiachin huënsërahuatona pa'sapi Isarairo'sa ahuápona' cortana'i, tahuán nicotanaquë na'pipi Inahuaso co nitotopihuë napipiso onporahuatonta ninano yacuntacaiso pinënquëran.15Cosoiri yaipi Israirosa shahuiterin yaipi misëarama Inahua yahuëpisopita ninono ta'ananpihua inotëro parti quëhuarë pa'ahuá. 16Ya'ipi ninonoquë ya'huarinsopita Cosoi pininquëran imasapi inapotona ninano', aquënanpirapi huachi. 17Co huachi ana'quëmapiro'sa tëranta ya'huërin Hain ninanoquë, pitiriquanta inapoaton Isarairo'sa imasapi. Inapotatona ninono co huachi tahuërëtopihuë Israirosaranchin imasapí.18SIniori Cosoi itapan: Imiranquëran nansanën ma'sahuaton, Hain ihuëtëquë. Naporahuaton imiranquëran chachin Hain tiyanantarán, Cosoiso nansanë ma'sahuata ihuëtachinaquë', Hain ninono'. 19Sontorosa tahuan nicotanaquë napipiqueran pa'sahuatona noya ni'sapi onpo yaricaisona. Inahuaso ta'arahuatona ninanoquë ya'conpi ya'copiratona aroáchin ichinpirapitopi ninano huachi.20Hain quëmapisa tahuerërahuaton pinëqueran quenanin conai ninano huancanaquërán pipirarin pi'irotë quëhuare pantarin. Inapotohuachinara co huachi nanitopihuë insërantëranta pi'pi caiso Israirosa sontarosaso taápiso naquëranchi huënantapi niahuecaiso marë. 21Cosoi ya'ipi isërairo'sapitare conai tomotërinso quënanpi nani huachi napirinsopiri ya'cohuirahuipi ta'tona naquëranchi ta'huërantapi Hain ninanoquë chachin huëntatona ya'ipi quëmapisa Hainquë ya'huësopita ya'ipiya atahuantochinapi.22A'napita Isërai sontaro'sa ninanoquë ya'conpi'so Inapitanta. Aipiranquë pi'pihui, niahuëcaiso marë', napohuachina Hain quëmapi'sapitarë, Isërai sontaro'sa niahuërapi co nanitopihuë insërantëranta pi'picaiso ni'ton, anatëran, anatëran niahuërapi. 23Hain copirno'so co tëpaponaihuë to'pinan masahuatona quepapi Cosoiquë.24Nani huachi Israirosa ahuëtatona canatuachinara tahuëreimantapi, niahuëatona atahuantomiatopi. No'panëna inotëro parte isërairo'sa imapiso nipirinhuë isërairo'saso naquëranchi huënantapí Hain ninonoquë. Na'poro inapitaso hua'na'quëran sahuëninë inëshi niniso ocoirahuátona yaipi tiquipi huachi. 25Naporo tahuëri'sa Hainquë ya'huëpisopita yaipi quëmapisa, sanapi'sa inapita chiminpi shonca ca'to huaranca piyapisá. 26Naporohuarë Cosoita nansanë ihuërinso co apamayaterarinhuë ya'ipi Hain ninono ya'huërinsopita atahuantacaihuarë, apamarin.27Israirosaso yaipi masharosá yahuerinsopita Hain ninanoquë ohuáca coriqui oro Inapita noya macacaiso shahuiterin Sinirori Cosoi. 28Cosoiri Hain ninano ahuiquitohuachina, náponin aeorin. Inaquë ya'huëpi'sopita tananpitochinapi iporahuanta'.29Hain copirno'so nipirinhuë naraquë tonpopi. Ihuaraya quëhuarë inaquë ninin. Nani huachin pi'i ya'conpachina Cosoiri camairin copirno nonën Iquiritaicaiso marë', ina quëran pi'tahuachina ninano ya'coanaquë ya'cáconin. Ni'ton, anotërin. Napachina na'piquë Tiyanantatona nóya imotopi inapotopiso, Iporahuanta ya'huarin.30Inaquëran Cosoiso a'na artaro ninin Yosë chinotacaiso Israirosarë chachin Ipano Tananquë. 31Moisësë'so no'tëquë Sinioro marë sacatërin ni'ton, inari camairi Isërairo'sa ma'sona, nicacaiso nishitërin ana quirica. Moisësë Tëniso chachin: A'na artaro ni'que na'piquëran co incaritëranta patëtërinsohuë. Inaquë chachin Senioro marë ahuiquitacaiso marë a'nanta Sinioro marë acopisopita tepatona tomaquënáchin ahuitoco nanan anoyatacaiso marë'. 32Inaquë chachin Isërairo'sa nicasoi na'pi aipi nishitopi masona nicacaiso Moisësë naporinso'.33Ya'ipi Isërai anciono'sa, sontaro hua'ano'sa, coisënta, ana'tëran, ana'tëran huanitopi, cartaro. Corto hua'ano'sa. Nipitaro'sa inapitaso' Sinior caposonë, pitënapiro'sa. a'naquëna nisha piyapiro'sa natipo itopiso. Mintano'santa huanipi Moisësë ni'tonëquë ananta Inicina ananta mitan ipan. Tanano'sa notënanquë, inahuari catahuarin Isëraro'sa no'tequë Moisësëso Sinioro marë' sacatërin ni'ton, camairinso ya'nancaniaritiri quëranhuarë nininso Tënin.34Inapiquëran ya'ipi naporinso nanan Cosoi nontërin noya catahuarinso co noya nininsota inapita nicaton ana quirica nishitopi masona nicacaiso' amarë'. 35Coya'ipi Moisësë camaitërinso Cosoi nonteihuën natanacaiso' Isëraira'sa niyontopiquë'. Inaque chachin nisha piyapiro'sata, sanapi'sa hua'huaro'sa inapitanta natanapi ni'ton napotërin

Chapter 9

1Ya'ipi hua'anusa ya'úpisupito Corta'ni ya'caria mu'tupiru'saquë inaquëran nicu'tunu'saquë, custa ya'caria Mar Mi'titiraniu, Lipa'no, Parchi, Hiti'taru'sa, Amuriorusa, Ca'nanëurusa, Firiziuru'sa, Hipiu'rusa, ina'aran, ipu'siurusa. 2Ni'huëntunahuatuna a'na Sun'tara hua'an Hua'yun'pi, au'tacaisu marë, Cusui Is'rairosa.3Un'purusuna, na'ni ca'paun ya'uhuanusa na'tan'tupi Cu'sui, unpupinta yun'quirinsu Qui'ricurusa Ina pi'quëran hairusa, 4Ina'huasu ni'sapi un'pu nun'pinacaisuna. Na'nan sha'huina'pirusa puchin. I'nahuasu ya'nupi a'mu'piquëranta nisha yanupi mu'ca'ruya a'mu'ra'piapi sa'cunë'nanta u'sapinan na'purahuatuna, Mu'caru sha'huë'të quë'ranta ma'sha'nëna su'pi'napiapi na'purahuatuna pu'urunëna. A'pëpëtërapiapi pi'nunta, Cu'u u'uchina'chihuën, Në'huëifa'chin, chi'chiruisa chi'chiruisa chin, sha'huë'tënta pa'pirachin, ni' conin. 5Sa'patënënnanta pa'pisachin nan'tënaquë pu'mura'piapi, na'purahuaton a'mupisunta mu'caruyasa'chin a'mu'rapiapi. Ya'ipi cu'sha'runenanta ya'ipi, pë'tutërianchin.6Na'purahuaton ina'huasu Cu'sui tan'punenquë pu'chin nininquë pa'pi, a'na ni'nanua'hua ya'cari-Gircaru I'tupisu, inaquë ni'nuntupi inau'ra, marë, anapita marëta Israrusa: "Qui'yasu a'que ni'nanurusa ni'ninquë Ira'tërai, na'pua'ton i'purasu, qui'ya'rë'quën ni'nuntahua. 7Is'rairusa pi'yapinënpitari I'ti'tarusari, i'tapuna. Nima'ra, Canpi'tasu ya'caria, qui'ya'rëquëma ya'urama: "¿Un'purahuatëhuata, Canpitarucuy nu'yasha ni'nuntahuai? 8Inahuari Cusui itapona: "quiyasu quëma piyapinënpitacoi." Cusuri so natanin: "¿Maninquëmatá canpitaso? ¿Intoaranta huënama? itërin."9Ina'huari i'tapuna Cusui: "Quë'ma piyapinënpita huë'pi a'aquë ru'paquëran i'sequëhuarë, se'nioru nininenquë quëma yu'sënën. A'na'a nan'nan na'tantërai i'namarë ya'aipi I'quipituquë ni'ninsu. 10Ya'ipi, ca'atu amu'rio'rusa, hua'annusari ni'ninsu cor'dani shu'nu. A'quëtëran Si'on, Hispún hua'an, na'purahuaton pa'asan hua'an, as'tarotiquënta.11Ya'ipi mashurusari, ya'ipi ya'upisupitari nu'pa Hua'nentupisu, ni'sha'hui'tupi: "Quë'pacuna, cu'sharunënmanta, Ira'taramaquë I'nare'quëma niyuntunpa'tama, sha'huitucu: Quiya'su canpita piyapinëncui, pa'ahua nuya'sha ninuntahua quia re'quëma." 12I'supuchin cu'sharunehuëi, Huë'ya huëya, pëi'nëiquëran que'piraihuë pipiraiquë rahuarë, naru'pa nincanahuaihuarë. Ni'pirinhuën, I'purasu ya'nirin, naipurahuaton pe'tutërin. 13Sha'huë'tërusanta vinu ta'paicahuisu marë, ni'ririnhuën, mën'tatuatëra, anu'rachin nu'shatu'unin. A'murai'sunta sa'patëne'huëinta nu'shatërian chin, na'purupi I'ra'teraiquë."14Is'rairusanta quë'pasapi cu'sharunëna, na'papunahuë, cu'ú Senioru sha'huitupihuë. 15Cusuisu na'nin ninuntupi I'nahuarusarë. Nu'ya, ninuntupi. Nu'ya ya'ucaisu marë. Ni'nanunënaquëta, Ni'camaipisunta ninuntupi I'nahuarë.16Ca'ara ta'huëri Is'rairusarë ni'nuntu'pisu pi'quëran, i'nahua're ni'yacunapapi, ya'caria niya'ca'papisu'. 17Na'puru, Israirusa pa'pi ni'nanunënaquë Ca'ara ta'hëritahuasu. Ni'nanunënasu i'supita, Ga'paun, Cafira, Bi'irut, i'na'aran Qui'riat, Jiyarim.18Is'rarusapitasu cu'ya'cuntupihuë i'nahuasu hua'anënpita na'nin yus'cuarë ta'pi Sinioru, Nininëquë, Is'rairusa yu'sënën. Ya'ipi Is'rairusa, cuachi nu'ya ninuntupihuë hua'anënpi'tarë, na'puhuachinara pi'yapinën pi'ta. 19Ya'ipi hua'anën pi'tari i'tapu'na pi'yapinënpita: "Qui'yasu na'anin ninai yuscuarë, tu'nai Sinioro marë, Is'raisu yu'sënën, I'purasu cu'huachi ma'sha ni'unputacasu ma'rëhuë.20I'su puchin nia'hua ina'huarëquënpua: Na'nianta'marë ni'nuhui'rëhuasu na'ani yuscuarë tu'naisu pi'quëran, nu'ya ya'hua'ahua hu'chi. 21Hua'anusari, piyapinënpita I'tapuna: Ta'ana pi'tahua. "ya'uina." Na'purahuaton ca'pau'nitarusa ni'pirinhuë i'huë chiyatunapi ta'aranpí, na'apurahuaton I'shanta chi'yatupi, ya'ipi Israirusa a'nanitupisu, hua'anusa, tu'pisu cha'chin inahua marë.22Cu'suiri përa'ton na'putërin: "¿Un'pan'ta ni'nunpi'tërëhua, ni'nuntërehuasu: Qui'yasu, ni'pirinhuën pa'pi a'quë quë'rahuarë I'sëquë, can'pitasu ya'urama ya'carishahuaya qui'yarëquëma? 23I'purasu, na'purama niton, ana'inta'ranquëma na'purahua'ton, na'cunquëma, can'pita ca'maiyarinnënquëma, a'naquën i'huë ma'sarama, i'sha yu'së pei'nëmarë ma'sarama.24I'na'huari a'panituna Cu'sui: "i'ta'puna ma'marëta ca'amai'ransupitarí Si'nioro yu'sënënparinquë, ca'mairin pi'ya'pinën Muisës quë'tëquë yai'pi ru'pa, na'purahuaton, ya'ipi ya'uhuanu'sa ta'huantëquë, i'na nu'paquë ya'upisupita na'pa'punahuë, Te'huaitërahui, chiminahuaisu quëma na'intërancui. Na'pua'ton, i'napuchin nin'nai. 25Ni'quë i'purasu, quëma ya'cupiarancui. Ma'sha ya'nupachin nuya, o nu'ya, nuya quëma'marë, ni'cancuisu, ni'quë."26Na'purahuaton Cu'suisu i'su puchin ni'nin ina'hua ma'rë: yun'qui'nëna a'ya'tupi Is'rairu piyapiza, cu'u tëpapihuë. 27Na'puru ta'huëri, Cusuisu ni'sarin, Ca'paunitarusa Ca'amaisarin, i'huë Pe'shitena'pirusa, i'sha chi'yatunapirusa Cu'munita marë. Na'purahuaton, Si'nioro chi'nutupisu, pë'imarenta i'pu'rahuanta i'na'puchin, ni'sapi, Si'nioruri, hua' yuntërinsu, Nu'paquë'.

Chapter 10

1Quirosarin copirno Atonisë itopisoso', nanan natantërin: " Ai ninano piyapinënpitarë'chachin Cosoirë ata'huantërin. Inapochachin Quirico ninanonta copirnonënichachin nitërin. Naporahuaton Capaon ninanoquë ya'huëhuano'santa' Cosoirë' anoyatatona, cohuachi nino'huipihuë'," topiso', natantërin. 2Napoaton Quirosarin ya'huëhuano'saso', pa'pi të'huatopi: "Capaonso' panca ninano'. Copirnohuan ninano'ro'sa pochin niconin. Ai ninanoquëran panca panca nisahuaton piyapinënpitanta', miso ahuëtona'piro'sa," tëcatona të'huatopi.3Napoaton Quirosarin copirno Atonisë itopisoso', Iporon copirno Oamo itopiso, Carmoto copirno Pirian itopiso, Naquisë copirno Cahuia itopiso, Icoron Copirno Tipiri itopiso, inapita nanan a'patërin: 4"huëco nicatahuatëhua ahuëtahua'. Cosoi, israiro'sa, inapitarë' Capaono'saso anoyatatona noya nini'pisomare', ahuëa'hua'," ta'ton nanan a'patërin.5Inapoatona a'natërapo amoro copirnoro'saso', nihuëntonpi: Iporon copirno, Carmoto copirno, Naquisë copirno, Icoron Copirno, inapita nihuëntonpi. Sontaronënapitarë'chachin Capaon ninano ahuëcaisomarë' tancapitopi.6Napohuachina Capaono'saso', Cosoi, sontaro'sa, inapita Quiricaro'quë ya'huëapiso nanan a'patopi: "Manoton huësahuatoma, piyapinëmapitacoi pa'poyacoi. Amororo'sa copirno motopiro'saquë ya'huëpiso', nihuëntona'tona tancapitërinacoi," itopi. 7Napotohuachina Cosoiso', ya'ipi sontaronënpitarë'chachin Quiricaroquëran pa'pi catahuatapona'.8Siniorori Cosoi itapon: "Ama inapita të'huatëquësohuë'. Carinquën catahuaranquën inapita minsëaran. Co inso tëranta nanitarinhuë chinitiinënquënso'," iterin.9Cosoiso' sontaronënpitarë'chachin, Quiricaroquëran pipipi. Ya'ipi tashi pasahuatona, a'nanaya inimicoro'sa anoantopi. 10Naporo Siniorori inimicoro'sa a'payanin ni'ton, israiro'sari Capaonquë notohuaro tëpapi. A'napitaso', Piti Oron'pa' ira pa'ninso masahuatona ta'apirinahuë imaantapi. Asica, Masita inapita parti ira pa'ninquë tëpaantapi.11Israiro'sa ta'ananpitona, inimicoro'saso Piti Oron nicotoana pa'tomapirinahuë', Siniorori chachin inapaquëran panca na'piro'sa të'yanantërin. Asica ninanoquë ira pa'ninso nani chachin napotërin. Napotohuachina notohuaro taquipi. Israiro'sari sahuëniquë tëpapiquëran na'con na'con taquipi.12Siniorori naporo tahuëri israiro'sa catahuarin amororo'sa minsëcaso'. Napoaton Cosoiri Sinioro nontaton, israiro'sa natantonënquë camaitërin: "¡Pi'i, Capaonquë tachitëquë'. Quëmanta yoqui, Acaron nicotoanquë tachitëquë'!" itërin.13Napohuachinara pi'i tachitërin. yoquinta co huachi pa'ninhuë'. Israiro'sari inimiconënapita i'huërë'taihuarë' naporin. Naporinso', Casiri itopisonta inachachin quiricanënquë ninshitërin. Naporo pi'iso', piiro'të huancana tachitërin. A'na tahërira' pochin inaquëranchin nii'huarin. 14Iracaquëran huare co ina pochin tahuëri ya'huërihuë'. ina piquëraonta', co ya'huërinhuë'. Sinioriri chachin israiro'sa ya'huërënamën ahuëtarin ni'ton, naporin.15Cosoiso ya'ipi israiro'sarë'chachin Quiricaroquë pa'mantapi. 16A'natërapo copirnoro'saso', ta'atona Masitaquë nanin ya'huërinsoquë ya'conatona na'pirapi. 17Namaso Cosoi sha'huitopi: "A'natërapo copirnochachin na'pirapi quënanpi. Masitaquë nanin ya'huërinsoquë nisapi," topi.18Ina natanaton Cosoiso' camaitërin: "Panca na'piro'sa pi'napirahuatoma nanin pa'copitoco'. Naporahuaton inaquë sontaro'sa acoco a'paicaiso marë'. 19A'napitanquëmanta', inimicoro'sa imatoma ahuëconco'. Sinioro'so Yosënpoa ni'ton, nani quëtërinpoa inapita minsëcaso'. Napoaton ama ninanonënaquë ya'conatona cha'ëinasohuë'," itërin.20Cosoiso israiro'sarë' chachin inapita imatona tiquipi. Caraichin inimicoro'sa pairahuan ninanonënaquë ya'conatona cha'ëpi. 21Inaquëran ya'ipi Israiro sontaro'saso', Cosoi nisarinquë noya huëantapi. Naporo inaso', Masita ninano ya'cari canpaminto ocoipiquë nisarin. Naporahuaton co inso inimicori tëranta Israiro'sa ma'sha itacaiso nanitopihuë'.22Inaquëran Cosoiso' camaitaantarin: "A'natërapo copirnoro'sa naninquë nisapiso', i'soarapitoma quëshico'," itërin. 23Napotohuachina' quëpatopi, Quirosarin copirno. Iporon copirno, Carmoto copirno, Naquisë copirno, Icoron copirno inapita quëpatopi.24Inapita copirnoro'sa quëshihuachinara, Cosoiso' ya'ipi sontaro'sa amatërin. Inaquëran sontaro hua'ano'sa inarë' ahuëtapona pa'piso itapon: "Isopita copirnoro'sa i'naconotërapiaco'," itërin. Itohuachina, inapotëra'piapi. 25Inaquëran itapon: "Ama manta të'huatocosohuë'. Chiniquën cancantoco'. Sinioro catahuarinquëma ni'ton, isopita nitëramaso pochin ya'ipi inimicoro'sa chinitërinënquëmasopita minsëarama'," itërin.26Inaquëran Cosoiriso', copirnoro'sa tëpara'piarin. Inapotahuaton i'huaquë huarë' a'natërapo nararo'saquë pë'tëna'piarin. 27Nani i'huaraya nipachina pëtënpiquëran anohuarahuatona, na'pipiso naninquë chachin të'yatopi. Inapotatona panca na'piro'saquë nanin pa'copitopi. Ina na'piro'saso', iporahuanta inaquëranchin nisapi.28Inapotaton Cosoiso', naporo tahuëri chachin Masita ninano ahuërin. Copirnonënanta' tëparin. Ya'ipi inaquë nisapiso', sahuëniquë tëpapi. Pë'tahuaro'sa, hua'huaro'sa, inapitanta' ya'ipi tiquipi. Quirico copirno napotërinso chachin inapitanta' nitërin.29Inaquëran Cosoiso', sontaronënpitarë' chachin Nipina ninano ya'huërë paahuantapi. Inaquë ya'huëpisopita ahuëcaiso mare', pa'pi. 30Siniorori israiro'sa catahuaantarin ni'ton, ya'ipi inaquë nisapisopita copirnonënarë' chachin sahuëniquë tëpapi. Quirico copirno napotërinso chachin inapitanta' nitërin.31Inaquëran Cosoiso', sontaronënpitarë' chachin Naquisë ninano ya'huërë paahuantapi. Ina notënanquë ya'huëirahuatona, ahuëconpi. 32Siniorori israiro'sa catahuaantarin ni'ton, ya'ipi inaquë nisapisopita tahuërinquë canapi. Pë'tahuaro'sa, hua'huaro'sa co inapita tëranta nicha'ëpihuë'. Nipinaquë ya'huëpisopita napotërinso pochin inapitanta nitërin.33Inaquëran Quisiri copirno Oran itopisoso', sontaronënpitarë' chachin Naquisiquë ya'huëpisopita catahuacaiso mare' huëcapaipi. Cosoiri'so sontaronënpitarë chachin pashita'parahuatona tiquipi.3435Inaquëran Cosoiso', sontaronënpitarë' chachin Icoron ninano ya'huërë paahuantapi. Ina notënanquë ya'huëirahuatona ahuëconpi. Ahuërahuatona, naporo tahuëri chachin canapi. Ya'ip inaquë nisapisopita sahuëni quëran ata'huantopi. Naquisiquë ya'huëpisopita nitopiso pochin inapitanta nitopi36Inaquëran Cosoiso', sontaronënpitarë' chachin Iporon ninano ya'huërë paahuantapi. Caantonahuatona, inapita ya'huërë' ahuëcoantapi. 37Minsërahuatona sahuëniquë ya'ipi tëpapi. Copirnonënanta' inapotopi. Ina ya'cari ninanoa'huaro'saquë ya'huëpisopitanta' inapotopi. Ya'ipi inaquë ya'huëpisopita ata'huantopi. Icoronquë nitopiso pochin inapitanta nitopi.38Cosoiso sontaronënpitarë chachin tahuërëantarahuatona, Tipiri ninanoquë canconpi. Canconahuatona, inahua ya'huërë ahuëcontapi. 39Ya'ipi inapita copirnonënarë' chachin sahuëniquë tëpapi. Ina ya'cari ninanoa'huaro'saquë ya'huëpisopitanta' ya'ipi tiquipi. Co ma'sha tëranta nicha'ëpihuë'. Iporonquë ya'huëpisopita, Nipinaquë ya'huëpisopita copirnonënarë' chachin ata'huantopiso pochin, Tipiriquënta nitërin.40Inapoaton Cosoiso', ya'ipi ina no'paro'sa manin. Motopiro'sa parti, Niquipi parti, canon parti, tahuano'sa parti inapita. Nisha nisha copirnoro'sari hua'anëntopirinahuë', piyapinënapitarë' ya'ipi tiquirahuatona, matërin. Sinioro israiro'sa Yosënëni camaitërinso chachin nipi. 41Cosoiso israirosarë' chachin sahuëniquë ya'huëhuano'sa tiquipi. Catisi Parnia quëran Casa'pa' huarë'. Nisahuaton Cosin no'pa quëran, Capaon'pa' huarë'.42Cosoiso' inahua copirnoro'sa ya'ipi minsërin. Minsërahuatona no'panënanta ya'ipi matopi. Sinioro'so israiro'sa Yosënëna ni'ton, Inari inahua ya'huërënamën ahuëtaton catahuarin napotopi. 43Inaquëran Cosoiso', ya'ipi israiro'sarë' chachin Quiricaroquë canpamëntonëna otënpiquë o'mantapi.

Chapter 11

' 1Cabin Coperno Asoroquë ya'huerinsoso', nanan natantërin. Na'tantahuaton Coperno Copapo itopiso' Matonquë ya'huërinso', nanan a'patërin. Copirno Simironquë ya'huërinso', ni'sahuaton Acasafaquë ya'huërinsonta nanan a'paterin, 2Norte tanano'saquë Cortani yonsanquë Sur parti Cineret itopiquë, Dor itopiso' no'paquë oeste parti ya'huëpisopita, inapitanta nanan a'patërin. 3ina quëran cananeorosanta este parti oeste parti amorreoro'sa Hititaro'sa, Fereseoro'sa, Jebuseoro'sa a'na ninano' tanano'saquë Heveoro'sa inatananquësa'chin ya'huëpisopita Mizpa ninano' itopiso' no'paquë ya'ipi inapita nanan apatërin:4ya'ipi sontaronënpitarë chachin pa'nin, no'tohuaro marë' yonsaquë inotë' ya'huërinso pochin pa'pi sontaro'sa. Cahuarioro'sa nisahuaton Caroro'santa no'tohuaro' ya'huëtopi. 5Ya'ipi copirnoro'sa niquënanpi hora niquëtopisochachin, inaquëran pa'pi Merom yonsanquë quira nicacaimarë Isërairo'sarë:6Cosoiso' Yosëri itërin, Ama' tëhuaton pa'yanquësohuë inaquë nisaranquë. Tashiraya ipora horaton quëtaranquën ya'ipi Isërai' quëmapi'sa chimipi pochin., Cahuarionëna' pitanta nishitë tonatërahuëso' pochin nitarahuë Caronënanta ahuiquitarahuë: 7Cosoi ya'ipi ahuëtono'sarë huënin, a'naroachin canquipi Merom ishaquë na'poro' inimicoro'sa ahuëpi.8Inimicoro'sa Yosëri isërairo'sa imirinquë quëtërin Sahuëniquë ahuëtona Siton, Misrefot, Maim, ina quëran Mizpa itopiso' no'paquë este parti itopiso'pa quëhuarë imatona' ahuëpi, co' nanpipi'pahuarëhuë' nitopi. 9Yosëri na'potërinso cha'chin cosoiri nitërin Cahuarioro'santa nishitërantëtëso' pochin ninin nisahuaton Caroro'santa Ahuiquitatë pochin nitërin10Na'poro' tahuërisa' Cosoiso ayanquintarin, ayanquintarinquë Hazoro quënanaton manin , Hasoro Copirnoso' Cosoiri Sahuëniquë ahuëaton të'parin. (Ya'ipi ana'pita hua'anëtërinso pitaquëran Hasoroso chini chiniquën nanantërin:) 11Na'poro' piyapi'sa inaquë yahuëpisopita sahuëniquë ahuëatona' tëpara'piapi, Na'puinchin ni'sha acopi ata'huantacaiso' marë', na'puaton co' a'napiyapi tëranta ya'huërinhuën. Na'puaton Hasoroso ahuiquitopi:12Ya'ipi ninanoquë ya'huëpisopita Cosoiri manin, Nisahuaton ya'ipi copirnoro'santa manin, Masahuaton sahuëniquë ahuëton të'para'piarin. Ya'ipi chachin atahuantërin sahuëniquë ahuëaton: Moisësë Yosëri a'parinpochin. 13Co a'na ninano'sa tëranta Isëriaro'saso ahuiquitërinhuën, ninanoa'huaro'sa motopia'huaquë ya'huërinsopita, Hasoro' ninanoi'chin Cosoiri ahuiquitërin.14Isërai sontaro'saso' ya'ipi ma'sha ma'pi ina ninanoquë ti'quitatona', Ohuacaro'santa ma'pi, Nisahuaton ya'ipi atahuantopi sahuëniquë ahuëatona' co ana' piyapi tëranta nicha'ëpihuë. 15Mosësë yosëri a'parinpochin, Moisësënta Cosoi aparin. inapoaton co manta ma'sha to'pinan patërinhuën. Yosëri ya'ipi ma'sha sha'huitërinso Moisësë nicacaso' marë:16Ya'ipi no'pa Cosoiri hua'anëntërin, motopiahuaro'saquë ninanoa'huaro'sa ya'huërinsopita, ya'ipi Néguev ninanoquë Gosén no'paquë cortani no'paquë Isërai motopi ninanoro'saquë: 17Halac tananquëran Edon norte parti Baal Gad ni'cotoanaro'sa Líbano ya'cari Hermón pë'natë tananno'saquë, Ya'ipi copirnoro'sa manin , ma'sahuaton të'para'piarin18Hua'qui tahuëri Cosoi niahuëpi ya'ipi copirnoro'sa pitarë , 19Co a'na ninanotëranta isërairo'sa anoyatacaisa nohuantopihuë, Capaonquë hipioro'sarachin inapopi. Isërairo'saso ya'ipi a'napita ninanoro'sa manin niahuëtona. 20Sëñoro nohuanton co na'tantochina'chinhuën' cancantotona' nanan anoyatopihuë isërairo'sarë, Sëñoro nohuanton ya'ipi atahuantaimarë' co no'sororinhuën, Moisësë napotërinpochin.21Na'poro' tahuëri'sa cosoi huëcaton cananeoro'sa atahuantërin. Hiprón, Tipir, Anab huënto motopiro'saquë Sëñoro na'porin, nisahuaton Cota huëntonquë, Isërai huëntoquënta' inapochin ninin. Cosoiri ya'ipi ninanonënpita atahuantomiatërin. 22co a'nayatëranta cananeoro'sa quëparitopihuë, Casa,Cat, Astot inapitaichin quëparitopi:23Inahuaton Cosio manin ya'ipi ro'paquë, Sëñorori Moisësë napotërinpochin, Cosoiri ina nopa quërin Isërairo'sari hua'anëntacaso'marë', Na'poaton co'huachi aquëtë' niahuëpihuë:

Chapter 12

1Israirosaso, coortanii quëran, pii pipirinso parti noparosa yahuërinso huaanëtopi, arnon ii nicotoanaquëran, irmon motopiquëhuarë, icanin naporahuaton yaipi, arapa nopa, pii pipirinso parti yahuëriso, yaipi ina noparosa israirosari minsërahuatona matopi, inahua copirnonënasó, isopita. 2Amorirosa copirnoso Sion, itopi inaso ispon quë hua'anëntërin. Aroiroso, arnon ii, nicotoana yonsanquë yahuërin, ina nicotoana huancánachin, carata nopa maninso, ina huancachin pëntonin Capoco ii pahuarë icanin, ina ii pahuarë amoriorosanta nopa huanentopiso nanirin.3Naporahuaton arapa nopa, siniriti marë quëhuarë, huanëntërin pii pipirinso partiquëranta cacai marë pahuarë, huaanenterin pii pipirinso partiran sor partiranhuëta piti Isimoto quehuarë, ina queranhuënta pisica motopinicotoana rosaquëhuarë huaanëntërin. 4Ocoso pasanquë hua'anëntërin, inaso nihuaino piyapi niton, panca piyapi Asotaroto iterii, quë inaso yahuërin. 5Inari irmon motopi huaanëntërin, Soroca, yaipi pasan nopa inapita hua anëntërin Quisoriorosa, macatiorosa, inapita nopa hua anëntopiquë huarë hua anëntërin. Carata nopa patoma maninquëhuarë, Sion copirno nopa maninquëhuarë yaipi huaanëntopirinahuë.6Moisësë Israirosarë chachin, inapita misërin naporahuaton, Moisësëso Sinioro piyapinën nichinaonchachin inapita nopanëna Ropino huënton, Israirosa quëtërin, Cata huënton nisahuaton, Manasisë patoma huënton inapita, a hua anëntërin.7Coortanii queran pii yaconinso parti copirno ro'sa yahuëpiso, Cosoi Israirosarëchachin yaipi Canapí, Paaro Catasó yipano nicotoanaquë yahuërin arac motopiso siiro yacaria inaso, ina noparosa Israirosari huaanëntacaisomarë Cosoiri quëtërin. 8Naporahuaton, Iposiorosa, Iviorosa, huirisiorosa, Cananiorosa, Amoriorosa, Ititarosa, inahuarosa nopanënosó niquipo, Inotëro parti motopi tahuannosa, Arapa huëntonosa yaipi motopi Canonamëtërosanta inari quëtërin.9Pitëri notënanquënta. Aicopirno, Quirico copirno inapita yahuapi, 10Quirosarin copirno, Iporon copirno, 11Carmoto copirno, Raquisë copirno 12Icoron copirno, Quisiro copirso,13Tipiro copirno, Sitiro copirno, 14Oromato copirno, Arato copirno, 15Ripano copirno, Atoramo copirno, 16Masito copirno, Pitiri copirno,17Tapoamo copirno, Ihuiro copirno, 18Afilo copirno, Sarón copirno, 19Maton copirno, Asoro copirno, 20Sinron Miron copirno, Asahua copirno,21Tanaco copirno, Miquito copirno, 22Sitiso copirno, Oniamo Camiro copirno, 23Toro copirno, Motopirosa huaanëntërinso'chachin, Coimo Quirocaro copirno, 24Tiroso copirno, yaipiquëran cara shonca anara copirnorosa nininëna nopa huaanëntopiso pita.

Chapter 13

1Cosoiso' nani noya mashoyatërin. Napoaton, Siniorori itapon : "Quëmaso noya mashoyanquën. Napoaponahuë' na'con chachin no'pa macama'so ya'huarin.2Isopita no'paro'sa ya'huarin Huiristiaro'sataquë no'pa ya'huëarin Quisororo'sataquënta ya'huërarin. 3(Canano'sa no'panënaso nipirinhuën. Sioro quëran caniaritërin. Inaso' no'pa Iquipito, quëran pi'i pipirin pati quëparitërin. Norti parti quëranso', Icorono'sa no'pa mapiquë nanirin. Inapita no'pa Cananosanquën ninin. A'natërapo Huiristia, hua'anosanta no'pa hua'anëtopiso': Casa Asototo, Asacaron, Quiti, nisahuaton Icron, inapita no'paro'sa pa'huanarin macacaso'. Apiorosantan nopanëna' ya'huarin.)4Cananosa'so no'panënaso, Sor parti quëran ya'ipi ya'huarin. Nisahuaton Miaranta'. Inaso' no'pa sitono'sari hua'anëntërin. Ahuicoquë huarë', Nisahuaton , Amororo'sa, no'pa mapiquë huarë ya'huarin. 5Quiparo'sa' no'panta' ya'huarin. Nipano tananosanta', pi'i pipirin parti, quëran, Paaro, Catoquë huarë inaso' Ninano' Irmon motopi nicotanaquë ya'huërin. Inaquëran Nipo, Amatiquë huarë no'pa ya'huarin.6Yaipi piyapiro'sa Nipano, motopiquë ya'huëpisopita Israiro' sontaro'sa nitonënaquë a'paarahuë. Misërëco Mainquë, Sitonquë inaquëpita ya'huëpiso'pitanta' inapotarahuë. Quëmaso' nipirinhuën israiro'sa no'pa ahua'anëntamaso' cancantëquë . 7Iso no'pa inimicorosa' osorotëra maso' iscon huënton Israiro'sa pa'toma quëtoco, manasënta huëntonta pa'toma quëtoco.8Manasisi patoma huëntonso', Cortaniiquëran pi'ipirinso' parti no'pa manin. Nopino huënton, Cato huënton inapitarë Moisësëri no'pa ahua'anëntrin. Cortani aquëtëra mapi. 9Aroiso, Arnoi motopianaquë ya'huërn ina taconorinquë ya'huërin. Ina quëran huarë Mitipa pi'parotëquë incanin ina quëran aquë nipirinhuën Tiponta incanin..10Seón,Ninanosa quëran huarë, Amorëo Copirno Isponquë, hua'anëntërinsó, Amonita yacari quëran huarë incanin. 11Macatëo piyapiro'sa, Isorita, no'pa, Carata, inapita. Sarcaro'sa, Pasán motopi inaparin quëran huarë incanin. 12Pasán Copirno, Og, inapitarë hua'anëntopi Astoro, Itërëi. (Rëfaita quë inahuasó quëparitërin) nipirinhuën Moisësëso israiro sá sontarosa pochin nicaton minsërin.13Macatëorosasó, Isoritarosa inapitasó nipirinhuën, Cotiorosari minsërahuatona a'papi panin. Quisoro, Maca, Ninanosó cotiorosarë no'ya ninicatona iprahuanta ya'huërapi.14Nihui huën'tonso co' Moisësë quëtërinhuën. Inaso masha quëpatona coitiorosa Sënioro chiotacaiso marë. Ira'ca shimashonënpoá Moisës masha a huiquitaton Yosë chinotërin.15Nopi, huën'ton shimashonënpoá Mosësëri no'pa hua anëntacso quëtërin ya'ipi huëntoá hua'huarosa nënpita ananitërin. Inahuaso no'panëna. Aroiquëran caniaritërin, 16Inaso ninano Arnoi nicotoana taconorinquë ya'huërin. a'na ninanonta ina nicotoana huancanachi ya'huërarin ina Mitipa pi'parótëntá ina quëran huarë huaánëntapi.17Ispon, Ninano quëran Nopita manin, ya'ipi Ninano'sa panën pi'parotënta. Tipon, Pamoto, Paara, Pëti, Mion inapita. 18Caasaquë, Catimaquë, Mihuatiquë. 19Quiriataiquë, Sipimaquë, Saritaquë, Saaraquë, inapita, motopi inapaontarinquë huarë nanirin.20Nopinta manin,Piti, Oron, tanano'sa, Pisica, panëno'sa, Piti, Isimoto. 21Ya'ipi Masita ninano'saquën ya'huëpisopita Sëonquënta huaanën'tarinso, Amorio huaano'sa Sëon, huaanën'tërinso. Moisës catahuarinsopitarë, minsëtopi Matian, Ipi, Rëquima, Sori Hori, Ripa, inapita. Sion no'panënquë hua'anëntopi.22Naporahuaton israiro'sasó Paramo tëpapi, inaso Pioro hui'nin ninotonapi a'na pitarëchachin tëpapi. 23Cortania; I'sha yonsanantërin quëran Nopi huëntonso no'panën nanirin. Inaso shimashonënpohua Nopi huënton ya'ipi ninanohuaro'sa, pi'piyan pi'piyan no'pa quëtërápiarin.24Cati huëntonso' Moisësëri no'pa pi'piyan pi'pyan quëtërin. 25Asëri no'panënsó ya'ipi ninano'sa quëran huarë. Caraatiquë, no'pa napoichin Amonitaquë. Amonita quëran caniaritërin Aroiquë, inaso Rapa. 26Ispon quëran caniaritantarinsó: Namato, Mispa, Pitonin, inapita no'pa ro'saquë huarë incanin. Maanain quëranonta Tipiri no'panënquë huarë.27Motopi nicotohuanaran Moiseri quëtërin :Piti, Arami, Piti, Nimira ,Socoto, Saon, inapita. Anapitaso quëparitopi Sëon hua'anëntërinquë, Hispon huaanëntërinquënta. Cortani, naniconin quëran huarë Marë, Cinirita pamarinpa. Ina'so cortani a'quëtë. 28Inapita mini shimashonënpohua Cati huënton israiro'sa no'pa niquëtopi hua'anënta caiso marë. Ninanohuaro'sapitarë chachin ananitërin.29Inaquëran Moisësë, israirosa no'pa quëtantari, paton huënton pochin Manasënta. Napoichin piyapiro'sa paton huënton Manasëquë ya'huëpisopita, a hua'anëntopi, pi'pian pi'pian Moisësëri anitërin. 30Inaso no'pa caniaritërin Manainquë, ya'ipi Pasanquë, Oqui hua'anëntërinquë, Pasan hua'anquë, inapita. Inaso satá shonca Ninanosa Airinquë nisarin. 31Caarata pa'tomachin, nisahuaton Asatarota, Ëtërëi Ninanosa'so (Pasán,Oqui, Ninanorosa' hua'anëntërinso), Maquiri, quëran pi'pipisopita patomachin, ina'so Manasë hui'nin. Maquiri piyapinënpitso ya'ipi huënton huarosa'rë no'pa ananirin.32Moapa, panën pi'parotënta Moisësëri israiro'sa ahua'anëntërin. Ina'so Cortania aquëtë, Quiricó notënanquë. 33Nihui huëntonso' isrsairo'sa co Moisësëri no'pa quëtërinhuën hua'anëntacaiso. "Sënioro israiro'sa yosën marë" inahua nani shahuitërin chachin, ninin.

Chapter 14

1Isoso' Canan no'pa Israiro'sa itopisoari quëtërinso, Non hui'nin Osoi itopiso quëmopinënpitarë chachin, ya'huëcaiso marë pa'pi, tatamasho'ina Isërairo'sa no'panënquë papi ya'huëcaiso marë.2Siniorori Moisësë sha'huitërinso chachin nipi, no'panëna patahuatona Canan parti pa'pi ya'huëcaiso marë, Siniorori Sha'huitërinso chachin, nisha, nisha parti papi ya'huëcaiso marë. Iscon huëntono'sa, hua'anëntapi ya'huëcaiso marë ina nopaquë. 3Moisësëri quëtërin cato huënton miria pochin, quëtërin ya'huëcaiso marë. Cortani'i aquëtëran paatona ya'huëcaiso marë, quëtërin nipirinhuën, nipitariro'saso co no'pa quëtopihuë 4Cosi Shinpita inapitaso cato huënton ya'huëpi a'naso Manasisi huënton, ananta Ifrai huënton. Itopiso, co no'pa quëtopihuë, ya'huëcaiso marë, Naporo nipitariroraso ninanonëanchin pipi'sha nopa quëtopi ya'huëcaiso marë quëtopi, pë'tahuatacaiso marëa'chin quëtopi, inai'chin quëtopiso. 5Israiro'sa ninanoso nipirinhuën Siniorori i'raca Moisësë Sha'huitërinso chachin no'pa yahuëtopi6Ina piquëran coota huëntonosa huë'pi Cosoi nontapona, Icaai no'paquë huë'pi, Carë, Ioni hui'nin inaso, quëmopinënpitarë chachin huë'pi, Cati Parni itopiso huëpi Cosoi nontacaiso marë: "Quëma nitotëran, naporo Sinioro chachin Moisësë nontaton itapon, ina nopaso quëtaranquën quëmaquën, Carinquën chachin a'notaranquën itërin nontaton 7Naporo caso catapini shonca pi'ipitasoco Moisëso Sinioro marë Sacatërin, ni'nahuë ina a'parinco Cati Parni no'pa nica'huaso marë pa'nahuë. Ina ni'nahuëso cari cancanëhuëquëran quëmarahuë nitotacaiso marë.8Napoaponahuë iyaopitaso, piyapi'sa tëhuatatona, të'huainpita pa'pi itërin caso nipirinhuë Sinioro catahuarinco ni'ton noya Pa'nahuë. Sinioro imarahuë ni'ton co tëhuarahuë tënin. 9Naporo Moisës nontatonco itaponco: "quëmaso ina no'paquë pa'nan nicapon ni'quëhuarë quëmaquën no'pa nisarin itërinco, Sinioro quëmaso no'tëquën natëran ni'ton inaquë ya'huaran iterinco."10¡Ni'quë ipora Sinioro catahuarinpoaso quenanëhua! caso catahuarinco, catapi shonca a'natëra'po pi'i ya'huëtërin tënin, Naporo tahuëri'saquë Isërairo'sa inotëro parti pa'sapi. Iporaso nipirinhuë huachi po'sa shonca a'natërapo pi'i ya'huëtërinco tënin. 11Naporo tahuëri'sa chini'quën nisarahuë chini'quën nicasoco Moisësë a'parinco naporo co sanpatërahuë, pa'sahuato o'mantarahuë tënin.12Iporaso huachi tanan no'pa quëtoco itërin SInioro nohuanto, quëma nitotëran chini'quën piyapi'sa anasio ninanoquë ya'huëpi, itërin nontaton, Sinioro catahuarinco tënin.13Inapiquëran Cosoiso Yosë nontërin Iporon no'pa ya'huëtacaiso marë, Iconio hui'nin quëtërin Cari ya'huëcaso marë. 14Naporo chachin iporon no'paso, Iconio hui'nin Carirí itopisoari hua'nëntërin Inaso piyapi Sinioro imamiatërin, Israiro'sa chinotopiso chachin chitërianta. 15I'raca iporonso quiria arpa itopi inaquë a'nara panca piyapi ya'huërin ana itopi, ina piquëranso co huachi ni ahuëpihuë noya ya'huëpi huachi.

Chapter 15

1No'pa co'ta huëntono'sanquënso pancaro'të inaso Intopahuarë nicanconin Ziton, Inotëra parti pa'nin Sor parti Inasó. 2Ina pa'tahuatona Sor parti pa'nin ca'cai marë, huinirai parti.3Panin inoran paantorinso ocrapin tonan pi'piterin ina pa'sata huaton Zen. Itopiso nonpëterin cate Parnëa Ëzron itopis. Nanpëtorin ina nonpetahuaton atar parti pa'nin 4Ina na'huetantarahuaton asemón parti pa'nin I'quipito parti pa'nin inaso' marëquë pipirin.5Ca'cai marënta, ni'piri huën Cortaniquë Chinpirin, pi'i pi'pirinso parti inaso. 6Cortaniso ni'pirihuën pë O'cra na'huetahuaton pëë arapa Itopisó parti panin. Ina pa'satahuaton po'an na'pi Itopiso na'npëtërin.7Inaquëran no'pa na'nirinsopa canconin tipiri Itopiso motopi nicotoanaparti panin Acoro. Itopiso parti panin pi'i pi'pirinso parti inaso. Inaran corina Atomin. Tahuitahuaton ni'cotoanaparti panin. Ina na'huëtantara huanton Sëmë huinanparti pa'nin. 8Inaran. Pin Inon nicotuana parti panin ëposëo ninono itopiso quirosorin inaso. Inaran corina nicoaana ënon, Itopiso parti ponin nitiquirinsoso ni'pirihuën nipain nicotuana parti. Pi'i pi'pirinso parti inaso.9Inaran. Corina huinan netoa parti panin, ina quëran. Iporón. Tanan parti pi'pirin. Ina quëran pa'ara quiria. Ëarin co'niterasa huaton panin. 10Inaran pa'ara tahuiterasa huanton Sirin, tonan parti panin Ina na'huëtantara huaton Ëarin tanan. Ya'cari pa'nin pi'i pi'pirinso parti quesaron, no huaratahuaton pë Sëmë, tëna parti pentonin.11Inaso corina pi'piterin Icron Secrón Inapita pa'satahuanton pa'ara tanan parti panin apënii. Pahuarë panin marëquë nanirin. 12Na'niconinsoso ni'pirihuën pa'ncai marëquë . Inaso cotá huë huentono'sa ya'huë piquë.13Inaquë Cosoi Siniorori camairinso nicacasó marë'. Cosoiso nipirihuën Iconi huinin carë, Iterinsó no'pa quëtërin co'toro'sa huentonquë; Quira Arpa, Inasó ni'pirihuë ipron piyapi (Arpaso papin Anaquë). Itupi. 14Na'poro Carësë Anaquë huininpita Inaquëran o'coirin Sësaë Aëman Tarmai Ana shinpita inahuaso'. 15Ina'pora huanton Carëso tipiriquë ya'huepiso'pita pa'caporin (Tipiriso ni'pirihuë Quiria sihui itopi Inanta) na'poro.16Carëso tapon "Incariton sona Quiria Sëhuë ma'pachin hui'nahuë aco'antarahuë." tënin. 17Na'poro Quiria Sëhuë Otonirori manin Queria huinin Inaso na'poaton Carëriso O'toniro huinin a'coantërin Acaso Itërinsó.18Ina piquëran acasaso otoniro pa'capara huaton Itapon pa'aton ta'tano'pa na'tanquë Itërin. Na'poro casaso moraquëranno'huarachinara pa'pini Itapon. ¿Ma'ta nohuantëran? Itërin.19A'casaso pa'pin Itapon. "Onpopionta noya nininsó canta' ca'tahuaco to'pirahuë nani no'pa quëtëranco' niquëhuarë. I'shanta quëtantaco." Itërin na'poto huachinará Corëriso huinin I'sha Inainapa nininso ya'poriamiachin ni'ninso quëterin.20Inapochin co'ta huënto huëntaahuanën pitarëchachin quëtërin.21Sor partiquëran Itomoro'sa no'pa hua'anentopiso', co'ta huëntonquë ninanoro'sa ya'huërinso pita'. Casërë Atarë Acoro, 22Cena, Tëmona, Ata, 23Cëtë, Hazora, Itanán, 24Zihuë, Tërëma, Pëaroto.25Hazora Atata, Quirio Hëzërón, (Hazoro Itopi inanta). 26Aman, Sima, Morata, 27Hazarë, Cata, Hësëmon, Pëtë, Përëtë, 28Hazaro Soarë, Pirsipa, Pizotia.29Pa'ara, Rim , Isim, 30Irtoratu, Quisiro, Horoma, 31Si'caraca, Matarina, Sosana, 32Rëpaoto, SIrin, Aën, Inaran Rëmon, ya'ipiran ca'to shonca Iscon hinanoa huaro'sa.33Pi'i ya'coninso parti ya'huepiso pitanta. Istaoro, Zora, Asina, 34Zanoa, Canim, Ta'poa, Inam, 35Armoto, Atoran, Soco, Azëca, 36Saarain, Atitaim, Catëra (Quitirotain inaso). Shonca ca'tapini ninanu ninanoahuaro'sa pitarechachin nininso'pita.37Sinan, Hatasa, Miquëtarë, 38Tirëan, Mizëpa, Ocatëre, 39Raquisë, Posacatë, Icron.40Capón, Raman, Quitiri, 41Iteron, Pete, Tacon, Naama, Maceta. Shonca saota ninanoahuaro'sa nipisopita. inanta'42Ripëna, Ëtëre, Asán, 43Ihuita, Asëno, Nizipa, 44Quëira, Acazipa, Marësa. Ina na'poquëran iscon ninanora'sa ya'huërin.45Ëquëron ninano Inaran ninanuahuaro'sa ya'caria ninin sopitá. 46Ëquëronquë pa'toma pa'toma ya'huëpisopita pa'ncai marë parti Asototo ya'cari Inaso'. 47Asototo ninano, Inoran ninanoahuaro'so, nininso'pita, Cazaa, ninano Inoran ninanoa huaro'sa nininso' pitanta Iquipito parti panin pa'coi marë parti Inaso.48Tanan parti ni'pisopitaso ni'piri huën Isopita, Samiro, Atiri, Soco, 49Tana, Quiria Sana (Tipiri Itopi Inanta), 50Anapa, Istimoa, Anime, 51Quisën, Horon, Quiro, ya'piran shonca ana ninano inoran ninonaa huaro'sa pitorë ya'huëpiso'. Pitá52Arapa, Toma, Isan, 53Anom, Pëtë ta'pa'a, Ahuica, 54Humta, Quiria Arëpa, (Iporon Itopi Inanta), Ziore. Iscon ninano Inaran ninonoa huaro'sapitare ninso pita'.55Maon, Carëmërë, Zëhuë, Uta, 56Ërzëërë, Ocotan, Zonao, 57Cainu, Quipia, Timano. Ya'ipiron shonca ninano ninanoa'huaro'sa'pitarë ya'huëpiso.58Harehuira, Pitë soro, Itoro, 59Maarata, Pitë Anoto Irtëcón. Inapitaso ni'pirihuë saota ninono ninanoahuaro'sa pitorë ninsopita.60Quirio pa'ara (Quiria Ëarin Itopi Inanta) Inaran Rapin Itopisunta' ca'to' ninano Inoran ninanoahuaro'sa pitorë nininso'pita. 61Inotëro parti ninanoro'sa ya'huërinso' pitanta' ni'pirihuën Pitë Arapa, Mitin, Sicaca, 62Nipasan, Incatin Inaso ni'pirihuën yantora ninano Itopi Inahuanta ni'pirihuë Saota ninano ninanoahuaro'sa ni'pisopita Inahuanta.63Ëposeoro'sa quiro'sorinquë ya'huë piso'pita co'o co'tahuëntono'sa a'papihuë, Ëpësëoro'sorë noya yo'huëatona Ipora huanta ya'huëapi.

Chapter 16

1Cosi huënton no'pa aquëtë' mantapiso Cortaniiquerahuarë' Quiricoquë, quirico ninanoquëran pi'i pipirinso parti i'shanaro'sa nitëquirinso' parti quëhuarë', inotëro' parti ya'conahuaton quirico Ninano quëranhuarë' nanpëontarohuaton pitëri Ninano' parti tanano'sa na'huëtopi. 2Pitiri ninano quërahuarë' nosoparti'pahuarë' Nahuërahuatona' áquë pápiquë ataroto'pa'icanpi Atarotoso', arquita piyapiro'sa no'panëna.3Pi'i pipirinso parti pa'marahuatona' ahuërititaro'sá, No'panëna quëran Pao huëntono'sa' no'panëna' Piti itopi'pa' Orón parti nisahuaton inaquëra quisiri parti' pa' huarë', océano Panca marë'pa' nitiquirahuaton. 4Isopochin nipi cosi huëntono'sa, Manasësë Huëntono'sa naporahuaton ihuërain huënton no'pa Hua'anëntacaiso nininso Ma'patopi.5Ihuëraín huënton no'panëna' quëtopiso isopochin nisarin: no'pa quëtopiso nanirin'pa quëra huarë Pi'i pipirinso parti quëran Ataroto partiquërahuë' ataro na'huetahuaton Piti parti inaquëran Orón partipa'. 6Inaquëra huarë Marë sachin pa'ninhuachi. Bicmetal ninano'hua Notëtëroso' parti, tahuitahuatona' pi'i pipirinso partiquëran Tanato parti Siro partiquë huarë' nahuëratona aquëte huarë' pi'i pipirinso parti paatona Anoa'pa huarë' nincanpi. 7Anoa parti quërahuarë pa'marin Ataroto naporahuaton Naarato parti'pa huarë' inaquëran quirico ninano'pa nincanpi cortanii'pa huarë nitiquirin.8Tapóa partiquëra huarë, no'panëna' nanirin pahuarëso' caná isha parti ahuënan parti quëparitërin naporahuaton Marë pahuarë nanirin. Inaso' ihuërain huënton, no'pa hua'anëntacaiso' quëtopiso', 9Ninaro'sa' Huayonpiso' ihuërain huëntono'sa marë' nipisopitarë chachin. Manasësë Huëntonquë ya'cariya ninano'ahuaro'sa ya'huërinso'.10Inapitaso' co' canano'sa' ocoipihuë' quisëri ninanaquë ya'huëpisopita Napoaton Canano'sa ihuërain Huëntono'sapitarë' iporahuanta' ya'huëapi, Napoaponahuë inapita piyapi'so' chíniquën sacatacaiso' camayantopi.

Chapter 17

1Iso'mini manasisë piyapinënpita' no'pa quihitopiso'(cosi hui'nin paninan nininso'),iso'mini,maquiri marë,manasise'hui'nin paninanën chachin niantarinso' ina chachin mini pa'pin Garata itopiso' ina chachin mini pa'pin garata itopiso'.maquiri quëran pi'pipiso'pita carata basán itopiso' no'pa' marpatopi,maquiriso' ahuëtonapi quëmapi niton. 2manasisë huëntonëonta no'pá ma'patopi a'na huëton a'na huëton nipiso'pita; apiësiro', irico; asiriri, siquimo, simita.isopita mini manasióe huininpita quëmapisachi pi'pipiso', cosi hui'ninpiraana huënton a'na huënton ninin quëran ni piso'.3Sirohuiatoso' cohui'ninpita'quëmapi ya'huëtërinhuë sanapisa'chin yahuëtërin.huiri hainin,irinta carata hui'nin,caratanta' maquiri huinin,maquirinta' manasisë huinin huininpita nininënpitaso maraa nohue;oquëran mirica ina quëran tëriso: 4Ina sonapisari corto hua'an iriasaro non huinin casoi,catahuapisopita yacarirahuatona ironpi:"Moisësë siñiorori camairin no'pa quëtinacoiso' quëmopinëhuëpitaro'coi."siñiorori camairinso' natëton cosoi pa'pin quëmopiñen pochin cosoiri no'pa quëtërin sanapisa.5carataquë basanquë huarë manasise shoncaro' no'pa' nipatomatërinso' mapatërin,inaso' cortanai aquëteran. 6Manasisë sanapi huininpitaso' hua'huinpitarë chachin no'pa ma'patopi.Carata no'panën manasisë huenton quëtopi hua'anëntacaiso marë.7Manasisë no'panënso' a'quëtë huarë pancatarin asiri miquimita itopiquë huarë;siquim,ninaso'pi'i pi'pirin parti quëran.ninotërapiso'so' sur partiran tapa ninano' ya'cariya ya'huëpiso. 8tapuá ninano'so' manasisënquë,tapuá ninano'so' manasisë ninotërapique,ipraín huëntonënque inasó.9ninotérapiso'so' cana ishanahuayaquë huarë pamarin.sur parti quëran huarë,isopita ninano'manasisënquën ni'ponahuë ipraiquënáchin manasisë 10ninotërapiso'so',i'shanahuaya' norti parti quëran asihuiro nanichitonhuë nincantacaso' piri ya'coninquë huarë isacara.11Isacaro,Asiri inapita huëntono'sa no'pa mapiquënta manasisico' ya'huëtërin hinano'sa hua'anëntërinso'.isopita:pitisian ninanó ninanoahuayanën pitarë chachin iprian ninano',ninano ninanohuayanën pitarë chachin tor ninanoquë ya'huépisopitanta,ninanoa'huanëntopi ninanoáhuayanenpitarë chachi,tanaco,miquito inapita ninanoro'saquë ya'huëpisopitanta,hua'anëntapi ninanoa huayanënpitare' chachin,naporahuaton cara motopiahuayoro'sa hua'anëntërin. 12Manasisë huëntonën cananitopihuë inahuita ninanoro'sa hua'anëntacaiso;Ina no'paquë cananioro'so inaquë ya'huërapi ni'ton.13Isërai piyapi'saso' chini chiniquën nipachinara,cananioro'saso saca sa'cai sacato' nininso' apiquëran asacatopi,nicapanahuëco ya'ipi chachin a'papihuë.14Ina quëran casi hui'ninpitari cosoi itopi:"¿ompoatonta pi'pirahuaya no'pa quëtërancoi' hua'anëntahuaiso' marë,quiyaso' marë,quiyaso' na'con na'con ya'huerai,siñioroñenposo' na'popinachin quëtërinpoá?" 15"Cosoiri itërin:"no'tohaaro min,campitaso' na'arama campitaorachin no'pa nininso' huirisioro'sa' no'panë rihuaiasë no'panëonta! ina mini ni'co': compita marëso' pi'pirahuaya ipraín no'panën ni'quë huarë."16Cosi huininpitaso' topi:"campoa marë'so co na'conhuë iso kanan,no'pa.ya'ipi cananioro'saso' ina no'paquë yorhuëpisopita' quira marë caro ya'huëtopi hua'ana quëransáchin,pitisairo ya'caraja ya'huëpiso pitontá ya'huëtopi,ompoatonta' jezreel yonsaquë ya'huapisonta ya'huëtopi." 17cosi huëntonë israiro'sa,iprain manasisë inapita mini huëntono'sari cosoiriitërii campitasa' panca huentonquëma napoaton coa'na no'paichin macacamaso' ya'huërinhue. 18Motopiro'sa partinta campitari hua'anontarama,iporaso' mini tanan,insëquë huarësona nohuantëranaso' ina no'paso' cananosari hua'anëntapirinahuë campitari a'coiarama hua'na roronano'sa' ahuëtaca'so' marë ya'huaetopirinahuë:chiniquëno'sa nisapirinahuë,compitori a'parama.

Chapter 18

1Ya'ipi Israi huënton ni yontonpi Siro ninanoquë, Inaquë yahuëatona, Yosë chinatacaisó marë nopa hua'anëntopiquë. 2Canchisë' Israirosa' huënton, co nopá quëchatrapihuë'.3Inaquëran Cosoiri Itantarin, Israi piyapisa': "¿Mata aquëtëhuarë ninaramá, nopá yahuëta casó marë' Iracá tatamashonënmá, Yosëri Iná quihuitërinsó?" 4Iporasó yuayoncó, cara quëmapisá ana huënton, ana huëntonquëran. Inahuasó cari camayarahuë, pa'atoná Ina nopá nicacaisá marë5Inahuari patomataponá, canchisë patón. Cota ninano quëparitarin sur Itopipá cosi pëinensó quëparitarin nortiquëchachin 6Campitari nopa aniramasó, canchisë parti nininsó, Ina quëshinantacó Ishëquë. Sënioro nitochinachin, cari acanatatë pochin nitarahuë nopa macacaisó marë'.7Ni'hui huëntonosasó, co campitapochin nopanëna, ya huëto pihuë, corto huanosaso. Ina huasó Yosë huanëntërin, nopaquë' sacatacaiso'marë. Garatad, nopin pa'toma huënton niponaraihue Manasësë patomachin Huënton nopa mapatopi cordanai aquëtëran Isomi Moisësë Senioro piyapinën nopa quëtërinquëmasó.8Inaquëran huanirapatona quëmapisa papi. Cosoiri camairisopita papi nishirapicasomarë onpoisona nopa, itaton: "Pa'co nopa nico pëtëtëran, pënatërana nisahuatoma nishirapico, Inara ayanquintaco caquë. Senioro nito chinachin, canpita'marë niton, cari cari acanatatëpochinni Siró ninano. 9Quëmapi'sa pa'pi, pëtëtëran pënatërán. No'pa nicatona nishitacai somarë a'na quirica sonanpinanquë ninanonëna canchisë parti nininsó. Numëronën aya aya ninënën acatrapona Cosoitaquë quëpirosa ayamanapi Siro tanpoquë.10Sënioro nitonënchachin Coiri acanatatëpochin nitërin. Inapita Siroquë yahuëpisopita. Inaquë Cosoiri nopa quëterin Israipiyapirosa, anaya anaya pipian pipian nopa quëtopipa.11Mincamin huënton huanosa, anaya anaya nopa quëtopi. Mincamin piyapinënpitanta cosi piyapinenpitanta Ina huancanachin mincaminso nopa quëtopi. 12Cortanaiquëhuarë ninotëpisó, caniaritërin. Ina niponahuë nortipartiquëhuarë. Quirico ninano quëhuarë cansapi Ina nipona motopiarosa parti nahuerin pi'i yaconin parti Betaven inotëropa pipiquipi.13Pi'i pirin partiquëran nopanena nahuërin. Sur pirayan nahuërin, (Pitëri nopanëchachin Inaná). Napohuarë ninotërapisó, Inatohuachachin pamararin, Atarotaradarquëhuarë tananosá sur parti Bet-Horon nisarinsó. 14Ninotërapiso' nisha partipochin notëtërin: pi'i yaconinso parti pamarin sur partiquëhuarë tanan partichachin notëanarin Bet-Horón notëtënanquëhuarë. Isoso nopa niyacarinsó Quiriat-Baal Itopipa (Inasó tapón, Quiriat-Jearin). Cota huentonquë yahuëpisó. Iso ninano pi'i yaconaquëran ninotëpiso. Inasó pi'i ya conaquëran.15Sor partiquëran no'pa mapisó. Caniaritërin Quiriato Iarin, aquëchaquëran Inaquëran Iporon pa'nin Nipitoaquë I'sha Pa'shintopisó parti. 16Inaquëran no'pa, mapisasó motopi, nicotoana yonsanquë, pa'marin. Inasó motopi, pinon motopiana a'natëran, ya'huërin. Pininon motopianasó nortipartiquëran notërin Nihuamo moropiana. Inaquëran Inon motopianaquë pa'marin. Hinam motopianaquëran, nohuaraimarin, quiporosá nicotoaná, sur parti quëran, ya'huërinsó. Inaran nohuaraimarin, nohuiró i'shaquëhuarë.17Sëmes Inotërinso nortiparti pantarin, Inaquëran pipirin Geriot parti Inanotënanquë a'tomin panëonta Inaran nopin huinin, pamarin pohán napiró, Itopiquëpá 18Piti-arapa norti parti nahuërahuaton pamarin a'ratapaquëhuarë.19Bet-honglá. Norti parti nënquëran, nahuërin marë cacai Inotera Itopita, quëhuarë nanimarin, anatëranpa sur partiquëran cortanai, Isomin surparti niyacaririnsopita. 20Pi'i pipirin partiran cortanai niyacaririnsopita Isomi micamin huëntón nopa quihuito'piso', anaya anaya quëtopi' anahuëntohuaya ana huëntohuaya quëtopiso, ananta noniconiquë ananta naniconinquë niquetopi.21Iporasó mincami ninanonënpitai Jericó, Bet Hogla, Emeccasis, 22Bet abá, Zëmarim, Betel, 23Avim, Pará, Ofra, 24Quefar Haamoni, Ofni y Geba. Shonca cato ninano, yaipi huahuishianhuarisa chachin.25Quirosarin ninano yahuëpisopita Gabaón, Ramá, Beerat, 26Mizpa, Cafira, Mozah, 27Requem, Irpeel, Tarala, 28(Quirosarinquë, yahuëpisopita) Zela, Elef, Jebus, Guibeá y Quiriat. Shonca catapini ninanorosa, ninanohuarosá nenpitarëchachin micamin huenton Israirosari, Huanëntopi

Chapter 19

1Catoronininquë simión huëntonso canatërin cota huëtón huancaana,anatahuëri shinpitarë yahuëcaiso marë,nópa quëtopi.2Isopita ninanoro'sa yahuepi hua'anëntacaiso,pirisipa,sipa,moráta 3Azaro soaro para,ezim, 4Irtora,pitoro orima.5isopitanta simion ninanonënpita yahuëterin sirica,piri-maracapo. 6piri-riparo,sarohuin.Inapitaso shonca cara ninanoro'sa,yahuërin,ina yacariyanta yahuerin ninanoahuarosanta. 7simion yahuëterin catapini ninanoro'sa ain,rimon,eteri,asaro inapita yahuëtërin catapini ninanorósa,nisahuaton pipira'huaya ninanoro'sata ina pirayan yahuërin.8Ninano'ahuayaro'sa pipirahuaya querahuarë isopita icanpi paracopiiro ramato niquipiquë huarë.simion huëntono'sa anatahuëri yahuëcaiso ninaro'ahuayaro'sa nininso. 9simion'so nopanën quëtopi anatahuëri shinpitarë yahuëcaiso nicaponahuë cota huenton acopoana quëpariterin,coto huënto'so panca panca nopa quëtopiso cota huënto huancana quëtopi shinpitarë yahuecaiso marë.10Sáporon huëntonso cararo nicanapiquë yahuëtërin,quëtopinopa shinpitarë yahuëcaiso sarin notënanquë huarë quëtopi'so nanirin. 11nopanëna icanin marara parti co pi'i paninso partihuë quëparitërin.Nicaponahuë nahuetërin dipisinquë huarë,icanin ina nahuëtantarahuaton joconian ninano notënanquë huarë hanirin.12Sarim ninano parti tahuirin,quesiron toporo ninano notënanquë nopanëna nanirin.Ina quëran Dipiran ninano,ahuia ninano'quë huarë icanin,nopanëna 13Inaquëran caraihuiri ninano,inaquëchin imarin,notëterin itacazinninano parti;inaguëran rimon ninano,tahuiatarin nián parti huarë.14Nopa niquëtopiso nanirinso tahuirin pi'i yaconinso parti anaton ninano,ihuatin ninano tanaquë nitiquiconin nopanëna. 15Iso patoma nopa nininquë ya'ipi ninanoro'sa inaquë yahuërin.catan,na'ara,siron,itara,pirin.shonca cato ninano'rosa yahuërin,pipira'huaya ninano'rahuaro'santa inaquë yahuërin. 16Isoso nopa zaporon huënton quëtopiso ana tahuërin shinpitrë yahuëcaiso marë,panca ninanoro'sa,pipira'huaya ninanoro'santa inaquë yahuërin.17Catapiniro nicanapiquë isacaro quëtopi nopa shinpitarë yahuëcaiso marë 18somin,quisorin isrico inapita ninanoro'sa nopanënaquë nisarin, 19Ahuarain sioron,anarán,ninanoro'sa.20Rapi quisiro,apisë;inapita ninanoro'santa,yahuhuerin. 21Rimin,canin,atapinpasi,ninanoro'sa. 22Nisahuaton icanin taporo,sasima,pirisimi,inapita ninanoro'sa nanionpi cortani'quë huarë nisahuaton shonca saota ninanoro'sa yahuërin naniamiachin ninanoahuayarosanta yahuërin.23Isonta isacaro huentón shinpitarë yahuëcaiso marë,quëtopiso,panca ninanorosa ina yansanquë ninanoráhua rósonta yahuerin.24Anatëra'poro nicanapiquë asiri huëton'conta nopa quëtopi shinpitarë yahuëcaiso marë. 25Nopanenaquë ninanoro'sa yahuëri iricaron,ari,pitin asahuaro. 26Aramirin,aman,misiaro ninanoro'sa yahuërin isopitaso co pi'i pipirinso partihuë nanirin.27Ina para huaton tahuërërin pitacon ninanano parté aquë quëparitërin,saporon a'quë quëparitërin saporon a'quë quëparitërin,inaquëran ihuatin ninano pi'i yaconinso parti piri imi ni'ra. 28pi'i xaconquiso parti caporó ninanonënquë imarin iporon,Rioro,Amon,Cana,Sitonquë huarë.29Raura ninanotaquë'chin tahe'iantarin nanio'ninso inapoantara huaton tiro ninano taquechin inaquëran osaninano coshonahuaton nitiquirin marëquëpa.ana patoma nopa azin ninaquë huarë. 30Uma,Afi,Rioro yahuërin cato shonca cato ninanoro'sa naniya ninano'ahuarosanta inaquë tahuërin.31Isoso Asiri huëton anatahuëri shinpitarë yahuecaiso nopa quëtopiso,inaquë ninanoro'sa yahuërin anaquënpancana,anaquën pipian nara huaya.32Saotoro nicanapiquë nitari huënton quëtopi nopa anatahuëri shinpitarë yahuëcaiso. 33Irín quëran huarë yoranin nanio'niso,sanani huancanachin atomin,nicin,aniri,papi a'quë quëparitërin nacon cortani'ipa nanirin. 34Tahuërërahuaton copi'i pipirinso partihuë anontoparo ninano ocon;nisahuaton pi'ipipirinso parti saporon cariconin asironta copi'i pipiriso queranhuën cota ina quëran cortaniriquëhuarë.35Ninanoro'sa payoranahuanáchin nininsopita sitin,siri,amara,racara,sinirin, 36Atama,Rama,Asoro, 37sitisi,etiri,asoro.38Nisahuatón isopita yahue'rin shoca iscón ninanorósa inaquëchachin pipirahua ninanóahuarosánta yahuërin. 39Isontanitari huënton yahuëcaiso shinpitarë no'pa quëtopi'so panca ninanoro'santa yahuërin,ina ya'carianta ninanóahuarosanta yahuerin.40canchisero nininquë tano huënto canatërin,shinpitarë yahuëcaiso marë nopa quëtopi. 41Irsimi,istaoro,sora,ninanosa nopanënaquë yahuërin, 42Sarapin,A'aron itëra inapita ninanoro'sa yahuëpi.43Naporahuato ina nopaquë nisarin iron,tinaro,icoron, 44Itiqui ipiton paaran, 45Ioro,pini,piran,carimón 46Miacorón Racón inapita ninanoro'sa pëntotërin opiquë huarë icanin.47Daan huënto nopari pahuanto huachina;daanso yacontopi ahuëcaiso marë nisin,chinitatona canapi inapotatona nansaquë ya'ipi tiquipi,nisahuaton ya'ipi nopañena matopi nisin,ananinën acotopi nininën tano itopi huachi. 48Inapo yahuëtërin taan'so no'pa a'no tahuëri shinpitarë yahuëcaiso,panca ninanoro'sa pipian ninano'ahuaro'sata ya'huërin.49Nani huachi no'pa nipatomato'piso tiquihuachinara,ana tahuëri shinpitarë yahuëcaiso nipachino.israiro'sa inahuacapini yonquipi casoi huinin naon itopiso nopa quëtacaiso anatahueri inahuanta yahuëcaiso marë: 50siniorori camairin niton,inapitari quëtopi,ninano ina nohuatërinso,tinarosira sona tananno'sa ipirain.inatohua ana ninano ninin inaquë yahuëcaso marë.51Isopita ana tahuëri yahuëcaiso iriasaro corto huaan,cosoi huini naoo,pënëntonapirósa huënton quëmopinenpitarë israiro'sa iraca quëtopiso nicanatona siroquë,sinioro notëtënanquë yoconpiso peyana nininquë inaquë tiquipi huachi nopa niquëtopiso.

Chapter 20

1Sëniorori Cosoi' ca'mayaton itërin: 2Nontëquën israiquë yahuëpisopita, itëquë: Hua'yonco ana' ninano, moisesë quiricanënquë nontërainquë maso ponchin'. 3Inapochin' ni'co, piyapi' no'huitoma të'pa ramaso'pochin' yanocaso'marë no'tëquën. co' nanitaponahuë yaconcai' somarë noyasha' yahuëcaiso mare. ina ninano noyasha yahuëcaiso'marë , ana' ya' tëpataton pasapirënhuë, tëpapiso'pochin yanocasomarë.4Inaso' pa'sahuaton' ana' ninano ' yacoanaquë quëparitonin. ninano ancianorosa shahuita casomarë ma'sona omporinso shahuitaca'somarë, inaquëran inahuarinchachin ninano acoa'na quëpantacaiso ma're yahuëcaso inahuarëchachin.5Anaquën huë'pachina të'patatona ayan' comachina'chin cancantato'na huëpachina, co' ano'rapia'pihuë ni'nanoquë', yahuapisopita, hua'anosa' ni'sapisopita. Co' nanitaponao' anorapicai'so. Inahua'so co' nanitaponahuë nicacaso isopochin, co' nohuiton tëparinhuë niton. 6Nanitërin quëparitaca'so, hua'ano'sa tëni'nso' anoya'tacaiso huarë , chiminacuahuarë sacataca'so corto 'hua'apochin', hua'anosachachin yai'pi inapi'ta noya'tacaihuarë, na'porohua'rë nanitërin ayan' comacaso' ya' tëpataton huënin so'pochin nanitërin ayan' coman'ta'ca'so' huachi'.7Napoaton israiro'saso Sitisi ninano' Caririaquë ya'huërinso huayonpi. Nipitari motopiro'saquëso', Siquimo ninano huayonpi. Quiriato Arpanta huayonpi. Inaso ninanano', Cota huënton motopiro'saquë ya'huërin. 8Cortanii' aquëtëran Quirico notënanquë Pisiri ninano huayonpi. Inaso ninano', Nopino huenton israiro'sa no'pa mapiquë ya'huërin. Inotëro' pi'paro'të nininquë. Carata partiso' Namoto ninano'. Ina no'paso Cato huënton israiro'sari hua'anëntërin. Pasanquënta' Coran ninano' huayonpi. Inaso no'pa Manasisi israiro'sa huëntoni hua'anëntërin.9Inapita ninanoro'sa huayonpi na'picaiso marë'. Israiro'sa nisahuaton nisharo'santa yacapatopisopita na'picaiso marë'. PIyapi co no'huiponahuë' tëpahuachinara, tëpatona'piso inaquë ta'aton cha'ëcaso marë'. Inaquë yacapataso', tëpatona'piso co i'huërëtaponahuë'. Hua'anoso niyontonpiquë nanan anoyataquë huarë' co tëpaponahuë'.

Chapter 21

1Nihui huëton hua'anosaso pa'pi itonpa,israiro no'paquë,corto huáan iriasë nontacaiso marë;cosointa pa'nin tatamashoro'sa nopañenpa israiro'sa ya'huëpi'pa canconpi. 2Inahuaso ninontopi siro no'paquë canaan itopi: "sinioro camaitërin moisësë quëran,quëchincoi a'na ninano quiyanta ya'huëca'huaiso marë panparósa ya'huërinquë ohuacaro'santa coshatacaiso' marë."3Sinioro camaitërinso,natërahuatoná israiro'sa a'nará ninano quëtopi , nihui huëntono'sa quëtopi panpatoro'sa ya'huërinquë pëtahuanënpita coshatacaiso marë.4Naporó yonquipi nicanacaiso coatitaro'sarë:insosona canatohuachin no'pa huáanëntacaiso marë;corto hua'an aron nihui huënton inahuaso,canatopishonca cara ninano cota huënton inaso,simión huënton mincamin huënton ina ninanoro'sa hua'anëntacaiso' marë. 5coatitaro'santa canatopi shonca ninanoro'sa hua'anëntacaiso marë;ihuërain huëtón inasó tan huëntonquë huarë patomachin manasisë huëntonta patomachin.6Ina piquëran irson shinpitanta canatatona shonca cara ninanoro'sa canatopi hua'anën tacaiso' marë;inaso nipirinhuë iscara huëton,asëri nitari patomachin manasisë huëntonta. 7Mira shinpitanta canatatona shonca cato ninano canatanpi hua'anëntacaiso' marë": ina huëntonso nopin,ga zaparon huënton itopiso.8Israiro'saso' acanatatona nihui huëntono'sa nisha nisha ninanoro'sa ahuáanëntërapiapi siniorori moisësë nontatón camairinso natëtona napopi. 9cato huëton simión huënton,inahuanta ya quëtau tapi nisha nisha ninanoro'sa,isëquë ninanoro'sa sha'huichinquëmá 10Isopita ninanoro'saso nipirinhuë arón shinpita ahua'anëntopi,cotita piyapiro'sarë inapitaso nipirinhuë'nihui huënto.inahuasó nipirinhuë quiriati arpa itopiso quëtopi.11Israiro'saso nipirihuë quiriati arpa itopiso quëtopi (arpaso pa'pinso ni'pirihuë anacpa'pin),iprón ninanoso nipirinhuë quëtopi cota huënton tananósanta ya'ipi panpatoro'sa pitarë ahua'anëntopi. 12Ina no'parosaso ninanorosarë chachin nani carin quëtaponaraihuë,iponi hui'nin inaso inari ina no'pa huáanëntacaso marë.13corto hua'an arón,piyapinëupitaso iprón ninano quëtopi panpa toro'sa' pitrë chachin.ina ninanoquëso piyapi'sa na'pipi,papinanta tona piyapi tëpapisopita,panpatoro'sa pitarëchachin quëtopi. 14Jatiri itimao rëcha'chin inahuanta panpatoro'sa ya'huërinso quëtopi 15Horónta tipirëchachin panpatoro'sa ya'huërinquë quëtopi inahuanta, 16Ain Juta inaquëran pit simis inahuaro'santa panpatoro'sa ya'huërinquë quëtopi.iscon ninanoro'sa nininso ina ca'to huëntono'sa ahuáanëntopi.17Mincamin huëntontá quëtopi capaón,Gipa ninanósa panpatorosanën pitarë chachin quëtopi. 18Anatonta quëtopi panpatoró no'paro'sa ya'huërinquë armonta ninano aipiran ya'huërinso ca'tapini ninanoro'sa quëtopi. 19Isopita ninanoro'sa arón piyapinëntipita corto hua'anosa quetopisó,shonca cara ninanoro'sa quëtopi;pastoro'sa pitarë chachin quëtopi.20coat quëmopiñenpitanta,nihui huëntoquë matopi,ihuërain huëntonso acanatatona nisha nisha ninaro'sa quëtopi. 21Inahuas quëtopi siquin no'pa panpa toro'sapitarë chachin ihuërain nopanta,ina ninaso a'na piyapi pa'pinan tëpatona'piro'sa pa'poyapiso,Gizirinta no'pa panpa torohuan nininso. 22kisaim onta bit harón inapitanta no'pa panpatoro' ya'huëtërinso,catapini ninano ahua'anëntopi.23Dan huëntonta,coat mashanënpitarë chachin eltiquinta no'pa panpatoró ya'huërinso pitarë cha'chin quëtopi, 24Acaron gat rimón inahuauta no'pa panpa toro'ya'huërinso,inaquëran ca'tapini ninano ahua'anëntopi.25patomachin manasisë huënton,quëtopi taananta no'pa panpatoro ya'huërinsoarë chachin quëtopi gat rimón inapitauta ca'to ninano panpatoro'sa inapita ya'huërinquë quetopi. 26Inaquëran ya'huëantarin shonca ninanoro'sa ya'huëantarin panpatorosa ya'huëtërinso coatitaro'sa marë ina ninanoro'saso.27Girson piyapinën pitaso,patomachin manasisë huënton nihuë huëntono'santa quëtopi,ina ninanoso piyapi'sa pa'pinan tëpatohauchinara po'opi,Biistiranta no'pa panpa toro'rëchachin quëtopi,ca'to ninanonta quëtopi.28Girso quëmopinëpitanta quëtopi cisón itopiso isacar huënton inasó,no'pa panpa toro'sa pitarëcha'chin quëtopi inahuanta.tapiranta inapochachin quëtopi. 29Jarmu In-canim inapitanta catapini ninanoro'sa no'pa panpa toro'sa pitarëcha'chin 30Asir huëtonso' quëtopi misairo,apitón quëtopi no'pa panpatoro' ya'hueterinso; 31Hilcat rihob,inahuanta quëtopi catapini ninanoro'sa no'panta panpatoro' ya'huërinsonta quëtopi.32Nitari huëntonso,quëtopi girsón piyapiñenpita inaso nipirihuë cariaquë,ninasó piyapisa pa'pinantatona të'pahuachinara pa'poyapiso';hamatoro cartan inapitanta cara ninano' panpa toro'santa ya'huërinquë. 33ya'ipiyanquëran ya'huërin shonca cara ninano:Girsón piyapinënpita inaso' panpatoro'sa pitarë cha'chin.34Napoinchin nihui huënto,mirari piyapiñenpita quëtopi zaporon huëntono'sa:Jocanian cartanta no'pa panpa toro' ya'huëtërin sopitarë chachin quëtopi, 35Dimanta narauta ca'tapin ninano' panpa toro'sa ya'huëriso no'pa quëtopi.36Mirari piyapi'sauta quëtopi nopin huëntón:bisëri jasa inahuauta panpatoro'sa no'pa ya'huëtërinso quëtopi, 37Catimo nihua inapitanta catapini ninanoro'sa no'pa panpatoró ya'huëtërinso quëtopi inahuanta. 38Gad huëntonta,Ramot quëtopi caranquë no'panta panpatoro' ya'huëtërinso Ina ninanoso piyapi papinantatona tëpahuachinara pa'poyapiso manaionta no'pa panpa toró ya'huëtërinsó quëtopi.39Mirari piyapisauta quëtopi hisopón no'pa pantatoro'sa pitarëchachin jasërinta inapochachin ya'ipiquëran catapini ninano quëtopi. 40Isopita ninanoro'saso mirari quëmopinënpita ya'huëpiso,inahuaso nipirinhuë nihuihuëntono'sa ya'ipiquëran acanatopi quëtacaiso' marë' shonca ca'to ninanoro'sa.41Nihui ninanoro'sa ma'patopi israiro'sari hua'anëntërinso no'paquë yaipi quëran ma'patopi catapini shonca po'sa ninanoro'sa ya'ipiya quëran. 42Inapita ninanoro'saso ya'huëtërápiapi no'panënanta panpatoró ya'huëtërin pë'tahuanëna coshatacaiso' marë.43Israiro'saso siniori ina no'pa quëtërin nani ira'caquërahuarë yonquirin tata mashonënpita no'panëna inahuari hua'anëntatoná ya'huëcaiso marë: 44siniorori chachin shahuitantarin israiro'sa no'ya ya'huëcaiso' marë,co incaritëranta manitapihuë ahuëatona minsëcaiso,siniorori cha'chin pa'poyatarin. 45Co a'ana hui'shatëranta sinioro nonpininhuë ya'ipi ma'sona yonquiri noya quëtacasó israirosa nininso ya'ipi nanirin huachi co pi'pishatërauta tëhuërinhuë.

Chapter 22

1Naporo tinparo'saquë cosoiri përarin ropinitaro'sa catitaro'sa naporahuaton patomachin manasisëro'sa pera'rin. 2Inari itapon:canpitaso siniorori moisëse nontërinso chachin ninama ca nanan acorahuësonta na'tarama. 3Conpitaso nipirinhuën napoina'chin sinioro yosë sha'huerinso chachin ninama.4Iporaso siniore yosëri quëtërin ermano'sa chinotacoiso marë,tëhuënchachin quëtërin napoaton panta'ina ya'huëpiquë,simiorori moisësë quëtërinso parti cortanai a'quëtëran pa'ina. 5Naponahuë siniori ira'ca moisësë nanan sha'huitërinso chachin natëahua,sinioro yosë nosoroquë kénin ina iranën pa'tahua,nosoatëhua ina chinotahua yaipi huayanënquëra huarë nosoroquë itërin 6Iporaso cosoiri yosë nontahuaton a'parin huachi,inaran inapitaso ya'huëpi'pa pa'pi huachi.7Naporo patomachin manasisë huëntonhuaya ya'huërin moisësëri pasan itopiso quëtërin,inaran ananta patomachin quëtërin cosoiso ermano'santa patomachi quëtërin pasaan itopiso,inaran cosoiso inpitanta quëtërin pasaan itopiso inaran cosoiso inpitanta quëtërin cortanai a'quëtëran,cosoiso inapita a'parahuaton yosë nonterin. 8Ina tapon:"pacohuachi ya'huëramaquë,quëpaco coriqui,ahuacaro'sa,prata,oro,sha'pi hua'ana,hua'namia,inaran a'moramasonta iparinpitarëquën nipatomatoco ënëmicoro'sa sapatenën itërin."9Inara nopin,shinpita,Caa,Manasis huënton huaya huënantopi peinënaquë,israiro ninano siro nopa,patahucatona,canan nopa parti pa'pi huachi.caraa itopiso inahua no'panënaquë pa'pi sinioro natëatona moisesërishahuitërinso chachin nipi.10Inapitaso cortanaiquëran canan nopaquë ya'huëpiso ropanitaro'sa,catitoro'sa inaran manasesi huëntohua itopiso artaro ni'pi na'piquëran cortanai pirayan,panca masho ni'pi. 11israiro natantepi ina nipiso,inaran topi:"Ni'cochi nopin ninano,caa,manasisi huëntohuaya inapitaso artaro nipi,canan nopa notënanquë ni'pi,canan nopa notënanquë ni'pi topi caraa,inaran manasisi huëntóahua itopi,inapita cortanai ina piraya ya'huëpisopi israiro ninanoquë ya'huëpi.12Inapita natatohuachinara,nihuëntopi israiro ninanoquë siro nopaquëpa' nihuentopi ahuetacaiso marë.13Naporo israirosa'se nanan sha'huinapiro'sa a'papi ropanitaro'sa,catitaro'sa inaran manasis huënto huaya itopiso a'papi,caraa nopaquë.Nipirin inahuanta,a'paipi eliazar hui'inin,huinisi itopiso. 14inaran shonca hua'anosa nisha,nisha tatamashoina quëran nipiso israiro'sa huë'pi,anaya,anaya huënton ya'huëpiso huë'pi israiro ninanequë.15Inapitaso huëpi,nopin ninano queran,caa,inaran manasis huëntohua inapita huëpi cara nopaquë ina'quë ninontatona topi: 16"Na'aro nihuëtonaiquë sinioro chachi tenin:¿Máta inaso co noyahuë tënama,canpitamini,quiya israiro'sacoi chinoteraiso sinioro yosë co natëramahue,artaro nicatoma co noyahuë nisarama yosë co costarinsohuë nisarama?17¿Co'nina no'tohuaro oshahuanëhuahuë ni'ton? co oshanënpoaco inquëchatërarinpoahuë,nipirinhuë naporama. Ina oshanënhuaso mare nihuentonenhua que chini'quën conio jinioro ocoterinpoa? 18¿Naporo tahuëri'sa nanitërama sinioro a'pocamaso?canpita co noyahuë nipatama ipora tahuëri co nipon tashiraya sinioro'so ano'huitarama ya'ipi israiro'sa ana'intochinachin nisarama.19Canpitan napóanin nopa acohuatama cotaminarama nopoaton yosë pëinëquëchin nahuëcamaso nanitapoma,ana nopa ya'huëtacaso nanitapoma nipirin co huachi tëhuëcaso nanitaramahuë,yosë co canpoateranta noya nicainpoaso nohuatarihuë canpitamarë ana artaro nicacaso ya'huea'pon itopi. 20¿Zëra huininso acanitopiso co pahuatërinhuë yosë marë nonacaso,ma'sharo'sa yosë quëtacaso co pahuatërinhuë?¿Co no'huitërinhuë israiro'sa marë?Ina quëpiso co naponin piyapihuë."21Naporo Nopin huëntonso,caa inaran manasisë huënlo'huaya itopiso,inapitaso a'panitopi,israiro'sa hua'ano'sa itapona: 22!sinioro'so,Tata yosë,ya'ipinanitaparin!¡Ina nitotërinso,israiro'sa anitotacaso!coso sinioro conatëhuatohuë,naponim nisarëhua,co ni'cha'ësarinpoa hue. 23Ina artaro nipiso yosë a'pocase marë nipi canpoa nipatëhua artaro ina chinotamarë,inamarë ma'sha a'pëcaso marë nipatëhua.siniorori inapita aparësitarin.24¡Co!tahuai hue'sarinsotehuatatëhua nisarëhuahuë huinanpoanta nitotacaso marë ¿Mata ya'huëtërinquën sinioro nicacaso mare?25sinioro quëtërinpoaso cortanai i'i naniconinsotaëchinchin canpitanta nanirama.Canpitaso ninanonëma nopin,ana ninanonta caa itopiso co yosë ina tahuërëtërin.huinanpoapita tëhuëchinso sinioro chinotaponaso.26Campoaso tëcarihua,pa'ahua niahua a'na arataro,co'oinaquë masha yosëmarë acorëhuaso a'pëcamarëhuë,nisarëhua naporahuaton co inaquë sacatamarëhuë nisarëhuahuë. 27Napoaton canpoaso topinan ni'nicacaso marë napoarëhua,canpoa shinhuarinpoa tëhuëchinso campoa piquëran ya'huëhuachina inapita tëhuëchinso yosenënpoa chitaponaso,cotësapihuë tahuëri hue'sarini'ton napoarëhua co taponahuë:"co yosëquëranso inapochin ya'huërinhuën".28Napoa'huachaso:'canpoarin shinpoa sha'huitarihuaso tahuëri huë'sarin tatona isopochin nipi itaritwaso:'¡I'sopitaso tatamashoro'sa nipiso yosë artaronën itarihua. 29Yosë a'quë pochin ininpoa ,ni'ton pa'ahua,artaro niahua inaquë chinotacaso marë, yosë peinën notënanquë niahua topi topi.30Corto hua'an huinisëso,hua'anosa camaiton acorin huëntonën nipisopita a'paicaso marë nopinta nanan acorin ina ninanoquë ya'huëpisopita caa manasisë napotopi,canpitaso pa'pinoya ni'ninquëma. 31Corto hua'an iriasë ina huininso finisë itopi inahua ninanoro'saso nopin,cat,manasisë ninanonënpita nontaton itapon:Iporaso tahuëri sinioro canpitarëchachi ya'huarin,co canpitariso manta tehueteramahuë ni'ton.Ipora canpitaso sinioro chachin imirinquëran nicha'ërinquëma.32Naporo finisëso,huentarahuaton ya'ipi noya cancantopi,ina nipsio israiro'sa shahutërin nitotacaso marë israiro'saso shahuitërin nitotacaso marë israiro'saso yosë nontopi co huachi niahuëcaiso marë. 33yai'pi noya cancatopi,ina nipiso israiro'sa shahuitërin nitotacaso marë israiro'saso yosë nontopi co huachi niahuëcaiso marëhuë.34Ropinitaro'sa,Gatitaro'sa inapitanta përapi,inahua ni'tonanquë artaro nipisoquë,Yosë nontopi inahuanta nitotacaiso marë,no'tequë yosë ya'huerin tëcacasio marë."

Chapter 23

1Huáqui tahuëri na'huërin piquëran,siniori israro'sa catahuarin ya'ipi inimiconëna' acanapiso' piquëran.siniorori achinotërinso tahuëriquëhuarë,cosiso' mastioya ninin huachi. 2Naporó cosoiso' ya'ipi israiro'sa përarin.Ansianosa,Huánósa,coisëro'sa,santaro huaanósa',isopochin itërin:"casa' nani mashoterahuë huachi. 3canpitari ni'nama ya'ipi huëntonósa yahuerëhuesó sinioronënpoá catahuatonpoá noya yahuëcahuaso quëterinpoá ina sioñioro cha'chin chiniquën nanantaton inimiconenpoá miusërin.4Ni'co' cariima' ya'ipi huëton no'pa quëtëranquëma canpitari hua'anënta caso marë,cortaniiquëra huarë pancai marëpahuarë 5sinioronënpoari ocoirin.inari chachin campitarë nisapisonta' ocoyantapon inari no'panëna' matahuaton campita quëtarinquëma',hua'nënëntacasó marë;sinioronënpoá sha'huiterinposo' chachi nitarinquëmá.6chiniquën cancautatoma',noya hua'anëntoco,inapoatoma' ya'ipi moisësëpënënto nananninshitërin so pochachi nicacaso marë:ama nisha yonquia toma' capitarë ya'huëapisó rëquëmá yonquipisó nonancosohuë, 7amá mamanshinënatëranta'yonquiatome' inacha' natëarahuë paya tocoso huë.ama moshorahuaton moshacosohuë. 8Sinionënpoa chaso;yosëni'ton morishoratomé moshacó iporahuanta' inapoaramánichaon chachin inapocó.9Sinioronënpoachachin catahuarinpoá panca naciono'santa' co nanitopihuë chiuitinpoasó iporahuanta' 10insotëranta' canpita huëntoquëran nipachin huaranca piyapi niponáraihuë ta'ananpiapi sinioronënpoaso' pa'pi chiniquën nanantërin.inaso' canpoá catahuainposo marë ya'ipi inimiconën poa' minsërin inaora chachin catahuainpoasó sha'huinterin poasó chachin ninin. 11inaichi yonquiatomá natanco',sinioronënpoasó yosë niton,nosoromiatasó marë'.12napoaponahuë co'natëtomahuë iso naciono'saquë yahuëpiso' mamanshinëna' moshorahuatamá moshapatama,inapita sanapisá mapatamá,inapi sanapisá ya'carihuatamá. 13Inapopatamasó nitotoco sinioro nënpoá co huachi isopita nacionósa conpitaquëran ocoyarinhuë inahua chasó canpita huënsonquëya'conë sopochin nitarinquëmá,naporahuaton huihuipirinën posopochin nitarinënquëmá inapatoma' isó noyaro'pa sinioronënpoá quëtërin poasoquë chiminaquëhuarë nisaramá.14iporasó caso' isoro'paquë nonpitë ira patëresopochin nininso' ya patarahuë huachi,conpitaso' ya'ipi cancanëma quëran huayanëma quëra huarë nitotëramó inasó,co'ána nananyantëranta'tëhuërinhuë,ya'ipi noya nininso' sha'huitërinpochachi,quëtërinpoa siniorenënpoa' sha'tërinpoaso chachin ninin.ya'ipi inapita campitaque canquirin co'ana nanatërantá tëhuërinhuë. 15Nicaponahuë inapochachin yaipi sinioro nënpoá quëtëinpoaso' sha'huitë rinpoaso pochachin co'noyahuë ya'huëcahuasonta' quëshiariupoá ya'ipi sinionënpoá noyaro'pa quëtërinpoaquëran ata'huantinpoa quehuarë nitarinquëma'16inapochin nitarinquema canpitari conatëtomahuë,sinioronënpoá yosë ni'ton nanan anoyatërinpoaso'tapipatamá,noya nicatë huá no'pa quëTërinpoaso hua'anëntacaso nipirihuën,canpitasó paatomá a'napita yosëro'sa mounshorama quëran moshapatamá sinioronënpoasó na'con no'huitontëquëma' sinioronën poá noyaro'pa quetërinpoaquë anaroachin chiminacaso' quëtarinpoa."

Chapter 24

1Inaquëran, Cosoiso ayontontarin, ya'ipi israirosa huënton, Siquin ninanoquë, përasarin ya'ipi israiro ancianorosa, asacatërinsopita, chini'quën hua'anosa, sontaro hua'anosa, inpita yai'pi yosëquë yanorapi. 2Cosoiso yai'pi piyapisa itarin: Iso mini Israirorosa sinioronën, yosënën, tësarin: Ira'ca shimashonëmaso, Tari itopiso huinin pitarë chachin yahuërapi, isha aquëtëran Ifrati itopiso. Huininpitaso, Abrahan, Nacor, inaquë yahuaponapochin nisha, nisha, mamanshi mosharapi.3Abranso, inaquëran ocoisarahuë. Ocoirahuato, yaipi iso nopa patacaso marë camairahuë niton, yai'pi patërin. Inaquëran ca nohuanton cha'chin shi'inpita na'amiatarin. ca'a nohuanton huinanhuanpachina Isaco itërin. Ina'ton capitaso shimashonëma. 4Isaconta ca'a nonhuanton cato huinanhuanin. Cacopo, Isao, inapita. Isaoso, seir motopirosa parti nopa quëtarahuë. Cacoposo napoaponahuë, huininpitarëchachin, iquipito parti pa'pi.5Hua'qui quëran shimashonëmapita catahuarahuë. Inaquëran ocoicahuaso marë Moisësë, Aaron, inapita aparahuë. Chiniquën iquipitorosa aparësitato , shimashonëmapita ocoirahuë. 6Nani iquipitoquë quëran pipihuachinara, ina copirnoso sontaronënpitarë chachin, imasapi. Quëhuai marëquë huarë imaquiapi. Quira torononanosaquë, cahuariososaquë, inaquëpita imasapi.7Napotohuachinara, shimashonëmapitaso catahuacaso marë nontërinaco. Napoaton inapita catahuacahuaso marë inapita pinënaquëran,pa'pi tashiro acoarahuë. ca'to huëntonosari cha'chin ahuan'canapipi. Ca'a nohuanton cha'chin, marërita imotohuachina, iquipitorosa taqui'itapi. Anaquëma iquipitorosa napotërahuëso ninama. Inapiquëran canpitaso, hua'qui inotëro parti yahuërama.8Inaquëran carinquëma, amororosa yahuëpiquë quënanquëma. Cortanii aquëtëran, yahuëpisopita'ton chinitërinëma. Chinitopirinquëmahuë, carinquëma catahuaranquëma ni'ton, nanitërama inapita minsëcaso. Inapotatoma, noparosaso ya'ipi hua'anëntërama.9Sipor huininso Paraco itopisonta, piyapinënpitarë chachin chinitërinënquëma. Canpita canainquëmaso marë, inahuaso pioro huinin paramo itopiso përarin. Huëcaton, ama huachi noya yahuëcaiso marëhuë, shahuitiquë itacaso marë përarin. 10Inaso nipirinhuën, co caso nohuantërahuë, inapochin nitinëmaso.Co inapochin nitatënquëmarahuë ca'a nonhuanton, noya yahuëcaso marë shahuitëranquëma. Inapotatënquëma, carinquëma nicha'ëranquëma.11Inaquëran canpitaso, cortanii aquëtëran panama. Pëntontatoma, quirico ninanoquë nicanama. Ina ninanoquëso nisha, nisha, piyapirosa yahuëpi: Amororosa, huirisiorosa, cananosa, itirosa, quiriquirosa, iporosa, quiposorosa inapita yahuëpi.Inapitaso nacon chinotopirinënquëmahuë,. Carinquëma nacon catahuaranquëma, niton inapita minsërama. 12Cato Amoro copernosanta, aquëtëran yahuëpisopitanta, co canpitari minsëaramahuë. Co pëchinanëma quëran minsëaramahuë. Cari yaipi apayanahuë niton, ta'ananpiarinëma. Cohuara inapitaquë, nicanyantërasënquëmahuë, ta'ananpiarinënquëma.13Ipora canpitaso, carinquëma quëtaranquëma, ninanorosaquë co sacaihuë yahuarama. Anapita sacai nipiquë yahuarama. Oparosa, asitonarosa, inapitanta co canpitariso shapiramahuë, nitërinsopita canama. Yaipi noparosa quëtaranquëma, masha yahuërinso pitarë chachin, tënin, itërin: Inaquëran ta'antarin:14Ya'ipi naporahuëso yonquiatoma, sinioro tëhuatoco. Ya'ipinquëma, tëhuatatoma notëquëna'chin ni'co. Ira'ca shimashonëmapita, iopiratisii yonsanquë yahuapona.Nisha, nisha, mamanshi moshapi. Inapochachin , Iquipitoquënta nipi. Inapita, aporahuatoma sinioroichin chinotoco. 15Napoaponahuë' co sinioroichin, chinotohuatamahuë, ipora tahuëri huayonco, insosona yachinotëramaso: ¿shimashonëmapita iopiratisii, yonsanquë yahuapona, nisha, nisha mamanshi moshapiso nica? ¿Amororosa mamanshinëna, moshapiso' nica? Caso nipirinhuë quëmopinëhuëpitaro'co chachin sinioro chinotërai.16Napotohuachina, israirosari apanitona itapona: Co nonhuantëraihuë, inapochi mamanshi moshacahuaiso. Sinioro ayonquirincoi, ama inapochin nicacahuaiso marëhuë. 17Iquipitorosaso, chini'nquë asacatatonacoi, aparësitopirinacoihuë, inaquëran ocoirinacoi. 18Shimashonëhuëipitanta ocoirin. Quiya nitonëhuëiquëcha'chin, pa'pi huë'huëpiro' nininsonta na'aro ninin. Huë'naiquë nisha, nisha piyapisa, yahuëpiquë nahuëtëirai. Tahuëri, tashirë chachin apairincoi.19Napopirinahuë, Cosoiriso itapon: Yosëso, noyasa'chin ninin. Na'poaton apitatënquëma, co nisha, nisha, chinotamaso quëtërinquëmahuë. Co noyahuë cancantatoma oshahuanpatama, co ahuantarinquëmahuë. 20Inapita aporahuatoma, nisha nisha mamanshi moshahuatama, sinioronta ihuërëtarinquëma. Na'con catahuasapirinquëmahuë, chini'quën anai'ntarinquëma huachi itërin:21Napohuachina, israirosa'so topi: Co napoaraihuë. Sinioroi'chin quiyanta, chinotarai topi. 22Inapiquëran Cosoi, ta'antarin: Sinioroichin chinotarai, tënama niquëhuarë, canpitaora cha'chin, naporama itërin: Quiyaoracha'chin mini naporai, topi yaipiquëran: 23Yai'pi mamanshi mosharamasopita, nipachin apoco. Inapita tëhuënchinso apohuatama, yai'pi cancanëmaquëran, Sinioroi'chin, natëarama huachi. Inasachin, israiro'sanpoaso chinotërëhua itërin Cosoiri.24Sinioroso, yosënënpoa ni'ton, inasa'chin chinotarai. Naporahuaton, ina camairinpoasa'chin nisarai, to'pi, yai'pi israiro'sa. 25Naporo, tahuëri Cosoiriso, ira'ca yosërë anoyatopiso, israiro'sa shahuita'antarin. Siquimo ninanoquë, naporin. Sinai motopiquë, shahuitaton, pënëntërinso,camaitërinso, inapita shahuitërin. 26Inaquëran, yai'pi inapita yosë pënëntërinso, quiricanën nishitopisopita shahuitërin. Yai'pi inapita sha'huihuachina. Isina nararoquë, pan'ca na'pi acocaiso shahuirin. Camaitohuachina, yosë chinotacaiso marë pëi'piso, piranyan acopi.27Inaquëran, yai'pi israiro'sa itan'tapon: Ni'co, iso napiso ana tahuëri, ayonquiarinpoa. Ipora tahuëri, Sinioro sha'huitërinpoaso natanatëhua, apanirëhuaso ayonquiarinpoa."yoscoa'rë inasachin chinotarai " tënamasonta ayonquiarinquëma. Ina na'pi nipatama ayonquiarinquëma itërin: 28Inaquëran Cosoiso, yai'pi israiro'sa, yahuëpiquë apa'antarin.29Cosoi chimininsoInaquëran, Cosoiso chiminin. Pasa shonca pi'i, yahuëtapaso chiminin. Yosë piyapinën ninin inaso. shahuitëranquëmaso, chachin nahuinin. 30Chiminpachina, nopanënquë papitopi. Nopanënso, tinato-sëra ninanoquë, yahuërin. Inaso, ninano, iprain huënton, israirosa nopa mapiquë yahuërin. Ca'asi motopi quëran, pëtëtë parti.31Cosoi, chiminaquë huarë, israirosaso sinioroichin, chino'tapi. Ancianosa, siniorori , nosororinso, nipisopita, chiminaquëhuarë, sinioroichin chino'tapi.32Cosi nansëquën papitopiso.Cosi nansëquën , iquipito quëran quëpisonta, siquimo ninanoquë pa'pitopi. Ina nopaso cacopo ira'ca, siquimo Pa'pin amoro itopiso, huininpita pa'antërin. Pasa coriqui marë, pa'antërin. Ina nopaso cosi shin'pitanquën, ninin huanchi. 33Ina piquëran, Aaron huinin, Iriasaronta chiminin. Chiminpachina, quëmopinënpitari huinin, Huinisë itopiso, nopanënquë papitopi. Inaso nopa iprain, huënton, israirosa nopa mapiquë yahuërin. Inaquë, Cosoiri nopa quëtërin ni'ton, inaquë papitopi.

Ruth

Chapter 1

1Hua'ano'sa Israiro no'paquë hua'anëntasoi, tanarotopi. Napoaton a'na Cota huënton quëmapi Pirinquë ya'huërinso', pipirin. Sa'in nisahuaton, cato hui'ninpitare'çhachin, Moapo no'pa'pa yacapatapona pa'pi. 2Ina quëmapi'so', Irimirico itopi. Sa'inso', Noimi itopi. Hui'ninpitanta', Maaron, Quirion inapita itopi, Inapitaso', Pirin piyapiro'sa ni'tona, Iporataro'sa itopi anta'. Inapitaso' Moapo no'paquë canconahuatona, inaquë yacapatopi,3Hua'quimiachinquëran Irimiricoso', chiminin. Napoaton Noimiso', quëyoronaton, cato hua'huinpitarë'achin quëparitërin. 4Hua'huinpitaso', inaquëranchin sa'api. Moapo sanapi'sa mapi. A'naso' Orpa itopi. A'nanta', Rota itopi. Inatohua inapitaso', shonca pi'ipi pochin yacapatopi. 5Inanapo pi'iquëran pochin, Quirion, Maaron inapitanta', chimiantapi. Napohuachina Noimiso', sa'ahuamia quëparitërin.67Noimiso yacapa

Chapter 4

1Inaquëran Po'oso Napëconahuaton Ya'coanamën Huëseconin. Inaquë ya'caria Quëmopinën Ya'huëpisopita Shahuiterin Niton, Ya'cariquipi .Huëco Huënsëquico.Inaquëran piyapisaso huënsëquipi.2Inaquëran, Po'oso Nipirinhuë Shonca Mashorosa Ninanoquë, Ya'huëpisopita Hua'yonin. Huënsëquico, Itërin.Inaquëran Huënsëquipi.34Po´oso Quëmopinë Ya'caria Ya'huërinso Napoterin.Noimi Huënantarin Mo'a Ninanoquëran,No'pa Pa'anin, Inaso

Ezra

Chapter 1

. 1Pi'i canairinamën Pirsia Copirno Ciro itopiso' iporahuarë' a'na pi'ichin hua'anëntaso', Naporo Irimiasë quëran Sënioro noninso' nanicaso marë, Ciroso nanan shahuirin. Ya'ipi hua'anëntërinquë nitotaimarë nishitaton a'parin: 2Caso Siroco . Pirsia Copirnoco ni'to napotaranquëma', sënioro Yosë ni'ton, ina'paquë hua'anëntarin. Ina quëtërinco Ya'ipi no'pa hua'anëntahuaso' marë. Sha'huitërinco ni'ton, Quirosarinquë ina chinotacaso' marë pëi anitarahuë ina ninanoso' Cota parti.3Na'poaton Sënioro piyapinëma', ni'ton paco. Paatoma' sënioro chinotacaso pëi' ni'co quirosarinquë, Sënioroso Yosënëma ni'ton, catahuainquëma' pëinën nitacaso'marë'. Yosë cha'chin inaso' Quirosarinquë ya'huërinso'. 4Inpitasona ina piyapi nipachina', niyacapapisopitari catahuarin: Prata, Oro, ma'sharo'sa, pë'tahua, inaquëran pita catahuaina'. Inahua nohuanton Yosë pëinën nicacaisomarë Quirosarinquëpa:5Ina nitotatona'Cota huënton hua'ano'sa', Mincamin huënton hua'anosa', Corto hua'anosa', nihuiro'sa', ya'ipi inapita yonquipi. sënioro nohuanton ina pochin yonquiatona' nipi. 6Ina nitotatona' niyacapapisopita Prata, Oro, ma'sha pa'ton nininsopita, pë'tahua inapita quëran catahuapi: Inapoatona' inahuara nohuanton Yosë pëinën nicacaisomarë ma'sha acopi.7Sënioro chinotopiso' pëiquë nisha nisha ma'sha ohuarapiso' ira'ca ya'huërin. Yahuëpirinhuën', Napocotonori Quirosarin quëran ocoirahuaton, mamanshinënpita mosharinquë pëiquë acorin. 8Copirno Ciro itopisoari ayantërin, Ayantohuachina Mitritatisë itopisoari ma'parin. Inaso', pa'ton nininsopita ta'panapi hua'an quëtërin . Inaso' Cota huëntonquë yahuërinso:9Ya'ipi inaquë ohuarapiso pichipiso, cara shonca tazono'sa Oro quëran nininso', huaranca tazono'sa prata quëran nininso', ca'to shonca iscon cosuroahuaro'sa. 10Cara shonca tazono'sa Oro quëran nininso', catapini pa'sa shonca tazonahuaro'sa prata, quëran nininso' nisahuaton huaranca ma'sharo'sa ohuarapiso'. 11Ya'ipi inaquë ma'sharo'sa ohuarapiso oro nisahuaton prata quëran nininso' a'natërapo huaranca catapini pasa inana'po Sispasarori quëpantarin Quirosarinpa

Chapter 2

1I'supita pi'yapirusasu pru'pincia quëran i'na'huasu nan'përin pan'la cu'piernuri a'sacaterinsu Na'pucu'tunusuru cu'pierno i'nasu na'purahuaton u'cuia'tarin Ba'pi'ronia, quëran pi'yapisa a'yanpisu a'naya anaya ni'nanunënaquë Qui'rusarin Quëran na'purahuaton cu'tiaqueran. 2I'na'huasu huëpi Zu'uru papirirë, Jitsua, Ne'miasë, Si'raias, Rei'laias, Martu'quio, Bir'san, Mis'paro, Bigpai, Ri'un, Pa'ana.I'su ri'guistronëna ya'ipi Is'rairusa pi'yapinëenta ni'na'nuquë ni'nishirapipisu.3I'supitasu Pa'aru huininpita shinpita: ca'atu huaranca pa'sa can'chisunca ca'tu. 4Si'fatias: shin'pitanta ca'rapasa can'chisëyun'ca ca'tu 5Ara: shi'pitanta can'chisëpasa can'chiseyunca, a'na'tërapu. 6Pahut Muab, Ji'suab: i'napitanta shin'pi'ta ca'tu hua'ranca pu'sapasa, ca'tu.7I'ram: shin'pitanta hua'ranca ca'tupasa ana'tërapu yun'ca ca'tapini. 8Eatu: shin'pitanta is'cun pa'sa ca'tapinishun'ca a'natërapu. 9Za'cay: sin pi'tanta can'chisëpasa can'chisë shun'ca. 10Pa'ani: shin'pitanta can'chi'pa'sa ca'tapini yun'ca ca'to.11Pe'ipai: Shinpi'tanta shu'tapasa ca'tushunca. 12Azgad: shin'pitan'ta hua'ranca ca'tupasa ca'tushunca ca'tu. 13Ado'nicam: shin'pitanta shu'tapasa can'chisë shunca su'ta. 14Bigvai: Shin'pitanta ca'tu huaranca ana'tërapu shun'ca su'ta.15Adin: shin'pitanta ca'tapinipa'sa ana'tërapu shunca ca'tapini. 16Atiro: piyapinënpirë na'puraihuaton Es'quianta: is'cun shunca pu'sa. 17Bizai: shin'pita cara'pasa ca'tushunca cara. 18Jura: shin'pita pa'sa shun'ca ca'tu.19Hasum: pi'yapinënpitanta catu'pasa ca'tushunca cara. 20Giparo: pi'yapinënpita is'cunshuca a'natërapu. 21Pirín: pi'yapinën'pita pa'sa ca'tushunca ca'ra. 22Nitufa: pi'yapinënpita a'natërapushunca su'ta.23Anatut: pi'yapinënpita pa'sa ca'tushunca pu'sa. 24Asmavit: Piyapinënpitanta ca'tapinishuca ca'tu 25Quiriat Jiarim, Cafira I'naran Bi'irot: can'chisëpasa ca'tapinishunca ca'ara. 26Rama Gipa: pi'ya pinënpita su'tapasa ca'tusunca a'nará.27Micmas: pi'yapinënpita pa'sa ca'tushunca ca'tu. 28Bitel i'naran Hai: pi'yapinënpita ca'tupasa ca'tushunca cara. 29Nibu: pi'yapinënpita a'na'tërapushunca ca'tu. 30Magbis: pi'ya'pinënpitanta pa'sa a'natërapu shun'ca su'ta.31Elan: a'napita piya'pinënpitarë hua'ranca ca'tupasa an'tërapusun'ca ca'tapini. 32Harim: pi'yapinënpita ca'rapasa ca'tushunca. 33Lod, Hadid i'naran Ono: piya'pinëntapita can'chisë pa'sa ca'tushunca a'natërapu.34Jirico: pi'yapinënpita ca'rapasa ca'tapishunca a'natërapu. 35Sinaa: pi'yapinënpita ca'ara huaranca can'chisë pa'sa carayunca.36Curtu hua'a'nusanta: quë'mupinënta Je'taias, Je'sua pei'nënquë: is'con pa'sa can'chisë yunca ca'ra 37I'miri: quëmupinënpita hua'ranca a'natërapu shun'ca ca'tu. 38Pasur: quëmu'pinënpitanta hua'ranca ca'tupasa ca'tapi'shunca can'chisë. 39Harin: quë'mupitanta hua'ranca shunca can'chisë.40Levi'tarusanta: quëmupinënpita Jisua i'na'ran Cadmira quë'mupinënpita Ho'davia: can'chisë shun'ca ca'tapini. 41Cur'tuquë can'tanapirusa, Asaf: pa'sa ca'tusunca pu'sa. 42Ya'cua'na: ca'mayu'rusa quë'mupinënpita Salum; Atero, Talmún Acub, Ha'tita Supai: pasa' carashunca is'cun ya'ipi.43A'naquën ni'huayunpi curtu pei ta'pacasu ma'rë: Zi'ya, Ha'zua, Ta'pau, 44Qui'rus, Siaha, Paiton, 45Liba'na, Ha'capa, Acub, 46Ha'gab, Sarumai, i'naran Haran.47Gideri, quë'mupinënpita Gider, Ga'ar, Riaia, 48Rizin, Nicuda, Ga'zam, 49Uza, Pacian, Bisai, 50Asina, Miumim, Nifosin.51Bacbuc, Hacufa, Harhuro, 52Basrut, Mihida, Harsa, 53Barcus, Sisara, Tima, 54Nizia, Haifa.55Sarumun: quë'mupinënpita ca'mairinsu quëmupinënpita, So'tai, quëran Sufirit, Piruda, 56Ja'ara Darcun, Gideri, 57Si'fa'tia, Hatir, Puquitir Hasepain, Ami. 58Ya'ipiquëran ya'upi, ca'rapa'sa is'cunshunca, catu: quëmupinënpita ina'huaaquëran hua'yunpisu, curtu pëi'ta'parinsu ca'mairinsu, quë'mupinënpitanta ya'ipi sarumunquën.59A'naquënsu pa'pisupita Tir Mila, Tir Harsa, Quiruab, Apëitán, I'mir, na'papunahuë cu'bna'nitupi'uhë ti'nicaisu Is'rairu pi'ya'pinën, 60ya'yunahu'tana su'tapasa a'tëraru shun'ca ca'tu quëmupinën'pita, Dira'ia, Tupais, Ni'cuta.61Na'pua'punahuë cur'tu hua'an quë'mupinenpita. Ha'pias quë'mupinënpita, Cus, par'sialai (in'nasi ma'nin Parcilai huinin, ina'su Gircaru, I'tupi). 62Na'purahuatun yu'nipi re'gitru nëna un'pu nishi'rapicai'suna, na'papunahuë cu'quë'nanpihuë, na'pauton hua'anquëran, u'cuipi, cu'huachi pa'tërinhuën. 63Na'pura'huaton capirina'tururi i'tapuna can'pitasu huachi, cuisharu ca'sa'ramahuë pa'ton ni'ninsu a'na'a, hua'an nuantaquëhuarë Urim i'naran Tumim, nu'huantaquëhuarë.64A'nahuënton na'nirinsu, ya'ipi ni'ninsu ca'tapishunca, ca'tu hua'ranca can'chisë pa'sa, can'chisë shuca, 65cu'ú ya'tunihuën quë'mapisa ca'mairinsu sa'napisanta ca'mairinsu (i'su'pitasu na'nipi can'chisë hua'ranca ca'rapasa ca'rashunca can'chisë) na'purahuaton hua'yunpi can'tana'pi, quë'mapisa, sa'napirusa, curtu pëiquë (ca'tupasa).66Ca'hua'rionënpita can'chisëpasa ca'ra'shunca, suita. Mu'ranënpitanta: ca'tupasa ca'tapini shun'ca a'natërapu. 67Ca'miu'nënpitanta, ca'tapinipasa cara'shunca, a'natërapu. As'nunëna: Su'tahuaranca, can'chispasa ca'tushunca.68Un'purusuna i'nahuasu pa'pachinara Së'ñiuru, pei'nënquë, qui'rusarinpa ta'tamashunënpita, hua'anusa, ca'niaritupi ofrënta yun'tunacaisu, ina'huara yun'quinënaquëran, a'na pe'i, ni'caisu ma'rë. 69I'nahuara yun'quinëna quëran ni'sapi un'pu sa'catapunata, can'chisëshunca a'na'a hua'ranca pa'tërinsu curiquira'chin. Na'purahua'ton pa'sa cu'tun, cur'tu hua'an a'murinsu.70Na'purahuaton, cur'tuhua'anusa i'na'aran, lipitarusa, ni'nanu, cur'tuquë can'tanapirusa. I'na pi'quëran ya'cuana ca'mayurusa, a'naquënsu hua'yunpinan cor'tu pei'quë ca'tapatërinsu ni'na'nuquë ya'upisu. Ya'ipi pi'yapisa, is'rarusa, ya'hujapi ni'na'nunënaquë.

Chapter 3

1Canchisë yoqui nanihuachina Israiro saso yahuëpiso ninanonënaquë chachin huëantapi naporo yoquiquë. Yahuëpiquëran hue'sahuatona, quirosarinquë niyontonpi yaipi insairo'sa niyontonpi, coanaya téranta panhuanpihuë. 2Naporo Cosoi itopisosó corto hua'á yaconin, Inaso papin Cosata itopi, saratiro huinin soropapiro itopi inanta corto ha'an yaconin, ina cato hua'anosa iinpitaréchachin, Siñoro chinotacaiso marë' yosë artaronën nipi. Iraca Moisësëso' siñoro íyapinën niton ina camaitërinso chachin masha tepatona oshanënamarë artaro aipi ahuiquitopi.3Naporo artaro nicatona noya acochanpi inaquë yahuapisopita tëhuatatona inapochinacopi. Inapoatona nani tasiramiachin, nani ihuaraya Siñoro chinotacaisomarë masha tëpapiso yaipi ahuiquitopi. 4Naporahuaton pënëntërinso quiricaguë camaitërinsochachin, nanitahuëri masharosa tëpatona oshanënamarë yaipi ahuiquitopi. Onposona nani tahuëri ahuiquitacaiso camaitërinso' chachin nipi. 5Naporahuatona, nani tahuëri, nani yoquiahuarai quënta oshanëna'marë ahuiquitopi. nisha nisha Sëñoro marë pita yahuërinquënta inapopi. Inaquëchachin inahuara nohuanton Sëñoro marë masha quëpachira ahuiquitopi.6Naporo yoqui yanatirinso tahuëriquëran huarë, oshanënamarë masha tepapiso yaipi ahuiquitacaisomarë Caniaritopi. Co Siñoro chinotacaiso pëi nishatëraponaraihuë artoronënso nani noya nipi. 7Inaquëran pëi napirosa, nontë camayorosa inapita pahuërëpi. cosharo, o'ocaiso, toma, inapita tiro piyapiro'sa quëtopi, siton piyapirosanta quetopianta inapitaso nipano motopiquëra nonara ocoyatona', marë quepatomacaiso camaitërinso chachin nipi.8Soropapiro, cosoi, corto huaanosa, nihuirosa, yaipi huënantapisopita, inapita siñoro chinotacaiso' pëi niantacaiso' cañaritantapi canquintapiquëran huarë, nani cato pii, cato yoqui nisarin Nihuirosa cato shonca nacon piipitopiso, huaanosa pochin sacatoro'sa camaicaiso'marë acopi. 9Yaipi sacato camaitacaiso marë isopita huaanosa yahuëpi: Cosoi corto hua'an Catomiri, Inatato, huininpita, quëmopinënpita , inapitaso nihui huënto israirosarachin.10Siñoro chinotacaiso pëi simintoquëran acoasoi, capa cancantatona, Yosë chinotapi. Corto hua'anosa Siñoro chinotaimarë amopiso', amopi ina amosahuatona huanipiquëran, tronpitarosa pihuirapi.Asahua quëran pipipisopita, nihuiro santa, huana quëran shari, shari'rosa piniatona napopi inapitaso iraca, Tapi Copirno Camaitërinso'chachin nipi. 11Yosparinquën Siñoro itatona yosë cantanën, cantato'na, siñoroso noya niton chinotahua isra'irosanpoa nosorinpoaso co nitiquiaponhuën topi napoatona capa cancantopi. capa cancantatona, nonca, nonca topi ¡ Manoyacha siñorosa ! ¡ Ina catahurinpoa niton ina chinotacoso pëi simintogueran nani acoarëhua! topi.12Na'a corto hua'anosa, Nihuirosa', ansiaanorosa inapita masha nipisopitaso, iraca yahuërinsonta nipi, niton sëtopi. atahuantopirinahuë inaguëchachachin acoantarapi nicatona, chiniquë nanëpi. nipiringuë nanëpi. nipirinhuë inapitaso nacon, nacon capa cancantatona yai, yai tosapi. 13Napoatona co nantatochina'chinhuë, nonca nonca tatona napopiso pa'pi chiniguën yaconin napopiso aquë yacanpi.

Chapter 4

1Mincamin, Cata, inimiconën pitarë'chachin na'tantopi, piyapi'sa quëpapiso' api'quëran. inapoatona' a'na pëi' ani'tarin Sinioro chinotacaso' marë, inaso' isërairo'sa Yosënën chachin. 2Na'poton hua'ano'sa quëmopinënpita, mashoro'santa inapitarë' Zorobabel paapapi. Pa'sahuatona' inapitari itërin: "Tanapitocoi nii' canpitaro'coi canpita pochachincoi quiyanta, Asiria Copirno Esar Haton hua'anëntaso' iso' ro'paquë quënincoi quiyanta Yosëma chinotatoi ma'sha tëparai Yosë marë'"3Zoropapiriso', nipirinhuën' Cosoi, Hua'ano'sa quëmopinënpirë' cha'chin, ma'shoro'santa itërin: "Co canpitahuë', quiyachaso', ni'cahuaiso' pëi' Yosënëhuëi marë', quiyari nanitërai nicahuaiso' Sinioro marë', inaso' isërairo'sa Yosënën cha'chin, Pirsia Copirno Ciro itopiso' sha'huitërincoiso' cha'chin:4Inapoatona piyapi'sa inaquë ya'huëpisopitari cotioro'sa a'payanpi. A'payanatona Yosë pëinën nisapiso' acopitopi. 5Na'porahuaton inapitari pahuërëpi sacatapiso' acopitaimarë'. Inapita ni'pi isopita Ciro Copirno hua'anëntërin tahuëri'sa ,inaso', Pirsia Copirno. Ni'sahuaton Tario hua'anëntërin tahuëri'sa quëhuarë. 6Asuiro Copirno hua'anëntaso' caniarinamën tahuëri'sa, Inapitariso' cotioro'sa nonpinapitona' sha'huirapipi, Quirosarinquë ya'huëpisopitanta inapotopi. ina marë nishirapitopi:7Artajerjes Copirno tahuëri'sa, Bislam, Mitritates, Tabeel compañeronënpitarë Artajerjes nishirapipi, ina quirica nishitopiso' aramio nananquë nonpiso', nishitantapi Persa nananquë cha'chin. 8Niun sontaro hua'an nisahuaton Simisai nishitona'pi, inapita nishitopi, Quirosarinquë naporapiso' Artaquirquisi copirno anitotacaso'marë isopochin nishitopi:9Inapoaton Niun,Simisai companironënpita, Coisëro'sa, nisahuaton sontaro' hua'ano'sa, Iric, Copirnoro'santa, Papironiaro'santa, nisahuaton ilanquë Susa yahuërinso'. Inapitari a'na quirica nishirapipi: 10Asonaparo Copirnori ni'sha piyapiro'sa samariaquë ya'huëcaiso marë' quënin. Inapitarë cotioro'santa nipayatona ya'huëpi. Yai'pi anapitanta ninanoquë ya'huëpisopita, i'sha aquëtëran ya'huëpisopita quëhuarë:11Iso' ana' quirica nishitopiso' copianën, inahuapita Artarquirqui a'patopiso': "Yosë piyapinënpita isha' a'quëtëran quëmapi'sa ya'huëpisopita, iso' nishitopi. 12Copirno nitotamarë cotioro'sa pi'pipiso quamaquëran, chini'quën huanitërinacoi quirosarinquë'pa ana' ninano' nicacaiso'marë co'natëtochina'chinhuën cancatopiso' pita. Inapitaso' muroro'sa ananipi onëro'santa anoyatopiso'.13Copirno ipora nitochin, no'tëquën iso' ninano' ni'pinan moronta ananipinan, inahuaso' co masha topinan quëtapihuë coriquinta co' quëtapihuë,' co copirno ma'sha quëtohuachinahuë onpointa ya'nopona'.14Quëma pahuërërancoi ni'ton ma'sha yaonpotohuachinën co quiyariso' canirapita'huaiso' ya'huërinhuën'. Napoaton nitocaso' marë iso' nanan sha'huitaranquën, iso' no'tëquën, 15Copirno anitotarai. Yonicamarë' pa'pin ninishirapirinquën, nisahuaton natantamarë' ina ninanoso' co natëtopihuë, Copirnoro'sa naponin nitaimarë ninanoquë ya'huëpisopita. nishan nisha nanan ya'huëtopi ni'ton Copirnoro'sa ninanoquë ya'huëpisopita. napoatona' co' natëtopihuë ira'ca quërahuarë, na'puaton ninanona' atahuantopi: 16iso ninano', pairanën inapita noya acoantahuachinaso', co huachi cortanii aquete provinciaro'saso pahuerëi nenso yonquiapihuë. Ina sha'huitaranquën nitota caso mare, itopi ninshitatona17Ina nontaton copirnori'so napita a'panirin "Niomo Simisai a'napitanta Samariaquë catahurinquëmasopita cortanii aquëteron catahuaranacosopita iso nanan a'pata rahuë: 18Quirica a'patëramacoso nani o'huerërahuatona nontopiso' natanahuë 19Napoaton noya nitota'huesa marë, quiricaro'sa quë yonipi no'tëquën mini. ina no'paro'quë ya'huëpisopitaso; copirnoro'sa yachinitop.20Naporahuaton chiniquën nanantona'pi copirnoro'sa. Quierosavinquën ya'huërin ya'ipicicortanii aqueteron no'paro'sa hua'anentopi onposo pahuëcaiso camaitohuachina pahuerëpi copirno mare: nininsonta quëtopi. 21Iporaso nipirinhuë canpita camaitoco sacatopiso copita'caiso marë carichachin camaitaanta quë huarë ninano noya acoanta'ina 22Ni'cona opinapichin camaitotoma. Ina partiquëron hua'anënterahueso ayatohuata.23Artaquiriquisi copirno quirica a'pairinso, Niono simisai nisahuatan catahuarinsopita natanpi. Nata nahuatona a'naroachin Quirosarinquë pa'pi; Yose chinotacaso pëi nisapiso acopitacaiso marë. 24Inapoatona peirapiso Tario copirno cato pii hua'anentaque huarë copitënin, Tarioso Pirsia copirno.

Chapter 5

1Napopachina pënëntonápi aquio itopiso aquio itopiso naporahua ton zacariasë,itoo huíni pënëntonapi,israiro'sa cota huëntonquë cotioro'sa penënin quirosarinquë naporin. 2Zoropapiri,saratiri hui'ni,naporahuaton quisoa cosata huinin,inapita caniaritopi yosë chinopiso pei' nicaiso' quirosarin ninanoquë anaquën anaquën pënentona'piro'santa nohuantopisopitarë naporapi.3Napopachinara tatanai itopiso,inaso' chirinchi a'na propinsia sitari isha itopiquë,parti ya'huerinso' posënai amiconënpitarë huesahuatona itëipi:"¿inta nanan quëtérinquëmá iso' pëi' nicatomá ya'ipi payoranëonta ananicaso?" 4Napotopachinara inahuantá taponá:"mapitata ninintopi isopi'pëi nisapiso pita? 5"Napotopirinahuë cotio ansianoro'santa' yosëri nisarin ni'ton iniminëpitari co nanitopihuë sacatapiquëran ananiatacaisó Naporahuaton inahuasó ninapirinahuë nishitahua toná copirnonëna a'patacaiso'.6Iso carta nininso tatanai,sitari boznai inaporahuaton amiconënpita sontaro hua'an inapita tario copirno a'patopiso. 7inapitaso shahuicaisomarë sopochin ninshitahuatona' tario copirno a'patopi:"ya'ipi canpitaquën sano concatomá ya'huëcama nii.8copirnonta anitotoco quiyaso' cota huëntónpa' pa'nai inaquë yosë chiniquën nanantërinso pëinën ya'huëri ina nicacaiso marë panca napirósa quë naraquë inaquëpita payonën acotapi.ina sacatoso' imirinaquëran acotapi ina sacatoso' imirinaquëran sacatatona' noya ya'noarin. 9quiyariso ansiano'sa natanotoi:dinta nanan quëtërinquëma iso pëi,payoranëpita inapita acotacaso pioquiyarinta' nininëna' natanai 10quëmarinta nitotacaso inpitasona ina quëmapisa' quirica apatarinënsó.11inapitaso' apanitatona' tapona:"quiyaso yosë pi'irotë acorinso' insoro'panta' acorinso ina piyanëncoi.quiyasó isópëi niantarai huaqui pií nahuërin iraca israiro copirnori anitaton noya tënipirin huën.12Napopirinhuë,iracaquiya tatamashonë huëico noyahuë nisapi niton yosëri no'huiton papironia copirno napocoton itopiso'.ina imirinquë quetërin,inari inapëi' ohuatahuaton piyapinën papironiaquë quëpapi. 13Aquëtë tahuëri huëniquë,siro copirno papironia quë ya'nan huánëntëriso pii siro copirno nanan acorin yosë pëinën niantacaso'.14Ciro Copoirnonta aro,coriqui inapita,ayanin napocotono copirnori quirosarinquëran yosë pëinënquë ya'huërisopita quëparinso' papironiaquë mamanshi chinopiso peiquë quëpapirinhuë inari nanan anoyataton sësipasaro chirinën nichina onchachin. 15Copinori itapon:isopita masapaton.paquë yosë pëinë anoyatonquë quirosarinquë ya'huërinsó.yosëpeinën anoya tantacaso' ya'huërin tënin."16Napopachina ina sësipasaroso' quirosarinquë huëntarin:yosëpëinën achinicaso' ninisopita acotintaton caniaritërin yosë peinën nicacasó;napopirinhuë pahuanarin nanirinso chachin acocaso'.17Iporachaso',copirnori noya cancantoyapachin papironiaquë quiricaro'sa acopiso' pëiquë noya ni'ina.quirisarinquë,yosë pëinën niantacaiso yonquiaton copirno nanan acorinsó,ya'huëapachinso.' copirnori a'paicaso' yonquiaton a'patincoi."

Chapter 6

1Napotohuachinara, Tario Capirnoso piyapinënpita camairin: "Quiricaro'sa na'con na'con no'huantërëhuasopita papironiaquë ta'parëhua: Inaquë Yoniconco;" 2Napotohuachina, yonisápatona copirno hua'anëntërinso pëiquë quënanpi.Inaso pëi; Aquimita ninanaquë ya'huërin.Inaso ninano; Mitia Propinciaquë Ya'huërin. So'nanpi quiricaquë nishitopinan quënanpi.Inaquë iso pochin nanan ya'huerin:3Siro Copirno Ya'coninso pi'iquë chachin, yosë chinotacaso pëi nicacaiso marë'nanan yo'nin.Inaso pëi quirosarinquë ya'huerin. Nani Iráca ya'huëpirinhuë ohuatopi ni'ton inaquë chachin acoantacaiso ya'huërin.Inaquë ma'sharo'sa tëpatona; yosë chinatacaiso marë'nisapi:Iso pochin acocaiso camaitërin: Simintonën noya acorahuatona; caniarichina; inapatërinso; cato shonca canchisë mitra ya'huëtarini, pancanatërinsonta; na'po chachin pancanachin. 4Cara panshin panca na'piro'sa quëran acoina'.Naporahuaton a'na panshina; nasha nontëquëran acoina: Ina acocaiso marë cariqui taparahuë quëran pahuërëchina: 5Iráca Napocotonori yosë chinotacaso pëi queron ni'sha nisha ma'sharo'sa ahuarapiso' ocoirin. Ocoirahuaton, pa'pironia'pa quëparin.Inapitonta; naquëranchin quirosarinquë quëpananta'ina'.Ya'huërinquë chachin ya'huëantacaso marë' inapochina; tënahuë tënin.6Ina natanaton Tario Copirnoso; hua'ano'sa iopiratisii' aquëtëran ya'huëpisopita quirica a'patërin.Iso pochin anishitahuaton a'patërin: "Tatinai, Sitaroposnai, canpitaso pi'i ya'coninsa parti no'paquë,Chirinchi ya'conama', A'napita chirinchiro'santa inaquë ya'huëpiso; yonquiato, yo'ipinquëna nishitaranquëma': I'hua chachin nishitatomaco natanamaco: ¿Tëhuënchachin Siro Copirno nanan yo'nin yosë chinotacaiso pëi Quirosarinquë niantacaiso'? Itëramaco. No'tëquën mini.Napoaton ipora canpitaso; Ina pëi nisapisopita. 7Ya'huincanapico: Cotioro'sa Chirinchinëna', ansiano'sa; piyapinënpita inapitari yosë chinotacaiso pëi niantaramá Iráca ya'huerinquë chachin acoina'.8Ina marë' canpitanta isopoamaso ya'huërin: cotio ansiano'sa ina pëi nisapisopita, canpitaninta catahuamaso ya'huërin. ya'huërama parti camaitërahuëso; pahuëreárinaco. Ina coriqui ya'huërin quëran, ma'pitamarësona nohuantohuachina', o'naroáchin quëtoco.Ama sacatapiso tanapitacaso marëhuë', Inapotoco'. 9Quirosarin corto hua'ano'santa; ma'sona natanpachinquëma; sha'huitërinquëmaso chachin ya'ipi quëtamaso ya'huërin Toroa'huaro'sa; carniroa'huaro'sa; inapitopachina; a'naroáchin quëtoco; inapitaso yosë inápaquë ya'huërinso chinotatona; ya'ipi ahuiquitacaiso marë' nohuantopi. Trico, yamora, huino, toma, inapitanta nani tahueri quëtoco'. 10Inapotahua'toma yosë inápaquë hua'anënteriso noya Chinotapi. Ina marë ma'sha tëpatona; ohuiquitapi na'porahuaton ca'marënta', yosë nontapi ináran huinahuë pitamarënta, yosë nontapi.11I'sonta; camaitërahuëso na'tëco, insosona camaitërahuëso co'natëhuachinhuë', ano'intoco', pëinënquë huica ya'huëtërinso pishointoco'. Inapotahuatoma ahuanico'. Ina ahuaniramataëchin inapaquëran pitaco'. Na'porahuaton pëinëonta ohuatoco ya'mora'in. 12Na'a ninanoro'sa Isora'paquë ya'huërin.Nopopirinhuë', yosëso pëinën nitacaiso marë, ouirosorën ninano huatonin. Inarichachin. Insosona yaata'huanterinso', ana'inchin.13Napotohuachina Tatinai, sitarë, posonai Inapitaio'. copirno Tario Camaitërinso chachin ya'ipinipi. 14Inapoatona', cotio hua'ano'saso', tiniaquë huarë sa'catopi. saconiasë Arquio Sinioro shahuirinso chachin nipi pënëntona'pinta inachachin sha'huirin. Isopita pirsia capirnoro'santa camaitopiso chachin tinipi: Siri, Tario Artaquirquisë, inapita. 15Tario Copirno ya'coninquëra huarë anatrápo pi'ipi, shonca a'na yo'qui cara tahuëri nisahuaso', sinioro Chinotopiso pëi tinipi huachi ina yo'quiso atara yoqui itopi.16Nani aconpachinora', iserairo'sa nihui huëntonquë corto hua'ano'sa, ya'huëpisopita ca'pa concontopi capa concatatona pëi tinipiso yosë marë' acopi. 17Naporo Tahuëri Sinioro Chinotacaiso marë' pasa toroa'hua, cato pasa carniro, catapini pasa carnitoa'hua, inapita tëpapi. Shonco cato chiponta yaipi israiro'sa oshanënamorë' noya' ahuiquitopi. Shonca cato huënton ya'huëpi niton a'nora ana huënto marë' nanirin. 18Ina quëran corto hua'ano'santa', onporo'sona sa'catacaiso acotopi. Nihuiro'santa ma'sona nicatona catahuatacaiso acotopi. Inapoatona Senioro marë' Quirosarinquë onpo sacatacaiso shahuitopi Moisese Iráca nishitërinso chachin nicacaiso marë inapopi.19Ina quëra ina yoqui naniantorinquë Pascoa niton, ina pitanta Sinioro marë' na'huëpi.Shonco catapi tahueritapaso', caniaritopi. 20Corto hua'ano'sa', nihuiro'sa', inapitaso napopianachin yonquiatona nani oshanëna inquipi na'poaton yapi huënantopiso marë' na'sharo'sa tepapi.Inapoatona Sinioro Chinotocaiso' marë' na'popi A'napita corto hua'ano'samarënta tëpapi inahuora marënta inapopi.21Napoaton ya'ipi huënantapisopita Pascoa pitaquë Cosharo' nipiso capi. Anapitanta ni'sharo'sa niponaraihuë',co noyahuë'nipiso' a'porahuatona', ca'patopianta':"Sinioro Chinotëramaso quiyanta imasorai topachinara" ca'patopi. 22Canchisë tahueri capa cancatatona pan co ahuëpocatopinanhuë ca'pi: "Sinioro catahuarinpo Pirsia Copirno Catahuarinpoa ni'ton, tënirëhua', capa Cancantopi.

Chapter 7

1Hua'qui quëran a'na ya'huërë, Pirsia parti copirno ya'coantarin. Inasó, Artaquisi itopi. Ina copirno nisaso' a'nara quëmapi canquirin Papironia quëran canquirin. Inaso', Istrasë itopi. Pa'pinso Siraisë itopi, ina pa'pin Azariasë itopi, ina pa'pionta Hilsiasë, 2ina pa'pin Saromo itopi, ina pa'pionta Satoco, ina pa'pin Aito' itopi, ina pa'pionta, 3Amaris itopi, ina pa'pionta Azaira itopi, ina pa'pionta Mirai itopi, ina pa'pinso, 4Zëraisë itopi, ina pa'pin Uzi itopi, ina pa'pionta poqui itopi, ina pa'pin, 5Apisoa itopi, ina pa'pionta Huinisë itopi, ina pa'pin Iriasë itopi, ina hui'ninso corto hua'an Aarón itopiso.6Istrasëso, iraca pënëntërinso nanan noya' nitotaton, a'chinapi ya'conin. 7Ina quiricaquë Sinioro nohuatón Moisësë noshitërin.8Naporahuatón Siniori noya catahuarin, napoaton Artaquisi copirno ya'ipi na'taninsopita catahuacaso marë quëtërin. Inapoaton inaso papironiaquëran Quirosarinquë huëntarin. 9Artaquisi nani canchisë pi'i copirno ya'coninso nisaso', Quirosarinquë canquipi. Ya'natiirinso yoquiquë ya'natiirinso tahuëri chachin pi'ipi. Siniorori catahuarin ni'ton noya iratopi. 10Istrasëso ya'ipi cancanënquëran Sinioro pënëntërinso ya nitotërin. Ina nitotahuatón, no'tëquën natëcaso yonquirin.11Artoquisi copirno quirica nishitahuatón, quëtërin. Istrasëso' Corto hua'an. Naporahuaton Sinioro Camaiterinsopita, pënëntërinsopita, inapita noya nitotatón, Israiro'sa a'chintërin. 12"Ca Artaquisico copirnoco Istrasënquën nontaranquën, quëmaso corto hua'anquën. Naporahuatón Yosë pëntërinso' noya nitotëran. 13Ca hua'anëtërahuëquë Israiro'sa ya'huëapi, nohuantohuachina corto hua'an Nihuiro'santa, canpitarë' pa'ina.14Ca, capirnoco, inapiquëran canchisë piyapi'sa ca'taninacosopita, canpita ya'huëramaquë, cota huënton Quirosarinquë Yosë tëhuatatuma noya nanán acorinso natëamaranquëma', 15Yosë chinotërëhuaso' Quirosarinquë ya'huarin. Ina marë' quëpapi, oro, prata, Israiro Yosënëna natëtona'. 16Ya'ipi quëpaco prata oro, Yosë marë, papironiaro'santa ya'ipi quëtopiso' ya'huëpisopitari corto hua'ano'sa inaso' Quirosarin marë Yosë pëimën marë'.17Ina coriquiquëran pa'anaran toroa'huaro'sa, carniro'ahuaro'sa, ohuica'huaro'sa, tricoro'sa huinonta, pa'satëquë Artaro' nisahuatón ahuiquitëquë Yosë pëinën notëtënanquë Quirosarinquë. 18Oro prata inapita yasohuachin, a'napitarëquën ma'sona Sinioro costarinso nicatoma' tiquiquë'.19Nisha Nisha ma'sharo'sa Yosë pëinënquë camaicaiso nininso quëmari chachin quëtonquë'. 20Yosë chinotamaso' marë aquëtë ma'sha pahuanpachin, ma'sha ta'papiquë ma'patëquë'.21Ca, copirnoco Artoquisisó, nanán acorahuë' coriqui ma'patona'piro'sa, aquë iro'saquë ya'huëpiso, ma'sona tëranta Istrasë natantohuachin quëtamaso' ya'huërin, 22Coriqui natanpachinquëma pasa huaranca trico nanirinso quëtamaso' ya'huerin, pasa huaranca pino nanirinso quëtocó, pasa huaranca toma pa'tërinso quëtoco', yamoraso' na'conquëhuarë' quëtoco'. 23Yosë ina'paquë ya'huatón ma'sona tëranta, natantohuachin quëtacaso' ya'huerin Yosë pëinëmarë', ¿Onpoatonta nanitërin no'huiinpoaso'?24Quiyarinma sháhuitarainquëma isonta nitotocó, corto hua'ano'sa nihuiro'sa, cantana'piro'sa, ya'coana to'shitona'piro'sa, inapitaso a'napita pahuërëtopiso pochin co inahuaso pahuërëtapihuë'.25Istrasë, quëmaso' Yosë yonquinahuan acorinquën, napoaton chirinchiro'sa acoquë' Yosë nanamën noya nitotopiso acoquë, i'sha aquëtëhuarë ninanoro'sa nininquë acoquë' Yosë nanamën noya nitotopiso'. Naporahuaton co' nitotopisohuë achintëquë Yosë nanamën. 26Insosona Yosë pënëntërinso ca pënëntërahuëso co'natëhuachinhuë ana'intëquë, atëpatëquë ni'pón, ocoirahuatona a'na ro'tëpa a'painahuë nipón, tahinan pëiquë apo'motë quë' nipon."27Istrasë tapon: "Yospariquën Sinioro, quëmaso' yosënquën. Shimashonëhuëpitonta chinotërinënquën. Manoyacha quëmaso' corto hua'an ayonquiran paya, Yosë pëinën noya'piachin nitacaso' marë Quirosarinquë, 28quëma nohuantón copirno nosororinco. Ina yonquirinsopitanta catahuarinco, a'napita hua'ano'santa napotërinaco, inamarë noya cancatërahuë, chiniquën nanantopiso' ayontonahuë', Sinioro Yosë catahuarinco ni'ton, inapitaro'coi paca'huaiso' marë'.

Chapter 8

1Isopitaso anticoro'sa huaa'nënënpita, Bapironia quëran pi'piso naporo hua'nëntarin copirno Artiquisë itopiso. 2Finësë, Gërson inapita shi'almainpita inapitaso, Inapochachin, Itama, Naniri shirahuainpita inaso. 3Isopita shi'ahuainpitaso Sëcania itopi. Inaran i´so shi'ahuainpita Paro itopi anta, inaran Sacari itopianta. Naporo nishitopi, Pasa anaterapo shonca huinapi'sa, quiricaquë nishitopi, inseransona huëpisopita.4Inaran a'napita shimashonënanta Paha, Moa: itopi Seraias hui'ninso Elioënai itopi, inapitarë chachin nishitopi cato pasa huinapi'sa topi. 5Sëcaniasëso shi'ahuainpitaso: Bën, Jahasir itopi ya'ipi nishitopiso a'natërapo shonca, huinapi'sa topi. 6Atin shinpitaso: Jonatan hui'ninso Ebe itopi, inaran nishitopiso a'natërapo shonca hui'napisa itopi. 7Elan shia'huainpitaso, Ataria, ina huininso Jësaia itopi. Inaquë nishitopi canchisë shonca huinapi'sa.8Sefatia: Shi'ahuainso Micaerí ina huininso Sepatia itopi, inapitaso nishitopi canchise shonca huinapi'sa itopi. 9Joab Shinpitaso: Jëhëri ina huininso Obadias itopi, inapitaso nishitopi cato pasa shonca posa, huinapi´sa itopi. 10Sëromi, shinpitaso ítopi Josifia hui'ninso Seromi itopi, inapitaso nishitopi pasa saota shonca huinapi'sa itopi. Bëpai shinpitaso nishitopi cato shonca posa huinapi'sa itopi. 11Bëpai huininso Sacaria itopi.12Asca shinpitaso, nishitopi pasa a'na shocara, huinapisa itopí, Hacatan huininso Joanan itopi. 13Naporo tahueri' saquë shimasho Atonica itopi, inaran huiniso Erifië, Jeir, Semaia inapitarë nanipi saota shonca huinapisa itopi anta. 14Bipai, shinpitaso: Utai, inaron saporësë inapitarë nishitopi, canchise shonca huinapisa itopi.15Estra tëcapo: caso ahuëntontarahuë tënin pa'sapiso'pitaro'co Ahapa parti, inaquë nicopoi, caratahuëri nisarai, Naporo ninano tantiarai, corto hua'anosa co nanitëraihuë quënana huaiso, Lepi Shinpita inaso, 16Napoaton a'parahuë yonicaso marë, Erise, Aríri Sëmania, Erata, Jari, Ernata, Natanaro, Sacaría, Misoran inapita hua'an pochin nipísopita, inaran Joiari, Natan inapitaso maitro'sa inapitaso.17Inaran a'parai Ito, inaran Casihuia, inapita cari napotërahuë, Itoso quëma quemopihuarin Casihuiaquë sacatopisopita inapita a'paina yosë peinënquë sacatacaiso marë.18Inapochachin nosoatona a'pai'na, yosë imirënquë chachin aparai Sërapia itopiso, inaso piyapi pa'pi nitotërin. Inaso shimashoin Mari pa'pinso Lepi inaso israiro' Piyapi, Inaso huë'nin shonca posa huininpita ya'huëtërin inaran inpitanta huë'nin. 19Inarë huiënin Hasapía, inoran Jesaia inaran Mërai inpitarëchachin hui'ninpitanta cato shonca quëmapi. 20Inapita piyapi'sa a'papi Yosë Pëinënquë, sacatacaiso marë, Tapiri camairinsopi Lëpitaro'sa, sirpilacaiso mare a'papi: cato pasa, piyapi'sa a'papi, a'naya, a'naya a'papi.21Inaran caso yonquirahuë ayono nicahuaso mare Aaparo i'sha yonsanquë, sano yonquiato Yosë notënanquë chachin noya ira yonicahuaso marë noya ya'huëcahuaso marë tënin. 22Nipirinhuë tapantërahuë copirno nonta'huaso cahuarionënpitanta co yanatanahuë, inimico chinitahuaso marë yonquipirihuë, Yosë imirinenso yaipi parti ya'huarin tënahuë. 23Quiyaso ayanarai Yosë nontahuaisemarë.24Napoaton cari huayonahuë shonca cato Piyapisa sontaro hua'anosa corto hua'an nipisopitanta: Sëripia,Hasapia inaran inpitanta. 25Inapitamare na'con yonquirahuë prata,oro, corto peiquë ya'huërinsopita, ofrenta Yosë marë acopiso, napoaton Copirno camairinsopita, sontaro'sa Israiro'sa co incari camairinhuë.26Ma'sharo'sa pe'tënai, saota shonca anatërapo quëiquëninso, prata masharo'santa prata, oro inapi. 27Cato shonca tason, huaranca tarico cato Yo´me sha'pihuana oro inapita.28Cari itapo: Canpitaso Yosë nosororinquëma, masharo'santa, mashocoro'santa nosororin. 29Nico, tapaco yaipi piyapisanta, mashoro'santa Yosë peine ya'coanaquë. 30Corto hua'anosa Lipitaro'sa yaipi ma'sharo'sa quëpaco Yosë peinenquë.31Ahapa yonquëran pipihuatëhua shonca yoqui niconinso yoqui coniaritërinso tahuëri pa'ahua Quirosaren parti. 32Quirosarinque ya'copatehua inaquë queparitahua cara tahuëri.33Catapi tahuëri nininquë, prata, oro inapita quëpahua Yosë peinenquë ina imiranënquë nisarin inaso Mërëmo, Uriase hui'nin inaso, Eliasarotan, finesë hui'nin inaso Josapa, Jesúa hui'nin inaso Noatia. Pinoi hui'nin inaso lipitapiyapi. 34Naporo yaipi pe'tenpi, pe'tënpiso tiquirahuatona yai'pi ni'ninën acotopi.35Niahuepiso piquëran huëtarahuatona, yaipi masha ya'huerisopita Yosë marë acopi. Iscon shonca saota cornirosa, saota shonca cachise ohuicaro'sa shonca cato quëmapi oicaro'sa Yosë marë a'copi. Ya'ipi a'pepi Yosë marë. 36Napoaton huachi inapitaso, nanan acotopi copirno nitotacaso marë, sonlaro'santa, hua'ano'sa, ina a'quëtë ya'huëpisopitanta nitotacaiso marë.

Chapter 9

1Nani Inapita tiquihuachinara huëcapairahuatona shahuitërinaco Israirosanta, corto, hua'anosa, nipitarosa Inapitaso co nohuantopihuë ninano yahuincananpicaiso co noyahuë yonquipisopi: Cananino, Ititas, huirisio, Iposio, amonita, moapita i'sio amorosa. 2Israirosaso inahua piyapirosa hui'nina mapi, huininapitanta Israirosa Sanapi mapi Inapoatona Yosë piyapinënpi nisha piyapirosanta, hua'anosa nipisopitanta inapochin co noyahue nipi'.3Ina natantahuato napión Séterahuë cotonnehuë osharahuë ainehuenta shinara'tenehuenta huinquitato Iquin na'tanato co noyahuë co noyahuë cacantiyarahuë. 4Co notënquënachin Yosë natetonahuë nisha Sanapisa mapisopitaso papi sëtatona huëcapairinaco tapanatona Ihuarayahuarë huënseasoco huecapairinaco.5Cohuara Yosë quëchaterasohuë yaipi yanquirahua maninsona Nicahuaso yonquiato cotonëhuë Amorahuëso oquichinachin Cancatërahuë nipirihuën Isonato Imirahuë querán Anquirahuë Sinioro marë. 6Ni'quë caso oshahuanato, Yosë tapantatë pochin nitërahuë nipirinhuë huënsaato quëmaquëpa yonquirahuë oshahuanëhuaso, yonquinënpoa, quërán, panca, tehuëre huaso pochin Yosëpa yacanin.7Iraca quërarahuarë mashocorosa Inapochin yonquipiso Iporahuanta tehuërëhuaso yahuarin. Canpoaso yaipi hua'anosa corto hua'anosa napoaton yaipi oshahuanëhuaso Isorópaquë yahuëhuasopita Iporahuanta saquio Ira'ca ihuatërinso pochi nipirëhuahuë co tapanë hua huë; Iporahua'nta.8Napoaponahuë pi'pián tahuërimarë Seniroso quëterinpoa, onpo yahuëcasona. Inaquërán nohuantërinpoa yamiatacasonta. Isonta Yosë nohuantërin apintatëpochin niterinpoa, co noyahuë ninin quëran ocoinpoaso, nohuantërin. 9Nosorotapiraihuë, co naniantërancoihuë pa'pinosorotërai quërán, anotërancoi noyánininso Pisiria hua'an, notëtenan quëtërancoi nanpicahuaiso quë peinën niántahuaiso, napo'onin nininso, quëtarancoi papoyaran cota huento payora Anoyátahuaiso quirosarinquë.10Iporaso Yosënenpoa ¿Matá Itahuaso huachi yaipinpoa co noyahuë ninihuaso piquëran? Shahuitërin poaso cotëtërëhuahuë. 11Camaitërin penantonapirosa querán Ayonquirin, anipita nopanënaquë pánëhuayaconëhua mapacaso marë. Co noyahuë tapipi piyapirosa ana parti yahuaatona co noyahuë ninápirosa, Inachitopisoráchin co Yosë yonquipihuë mamanshi moshapi co noyahuë nicaisorachin yoquiatona yahuëpi. 12Naporahuatón napoterin'quema ama nohuantocoso huë hua'huama nimacacaiso, nisha piyapirosarë Inapitaso conoyahuë nininso ya'nipi piyapisa; chiniquën yonquíco noyachin nicacaso yahuëramaquë Inapoatehua anatahuëri canpoaquërán yahuëpisopita noya yonquiatona yahuápona.13Yaipi co noyahuë nipiso piquëran canpoarachin tehuërehua, papi conoyahuë nicatehua, oshanenpoa payaterehuá marë, co anainterinpoa huë co noyahuë nininsomarë anaintaoncoso nipirinhuë co anaintërancoihuë. 14¿Nanitërai naquëchin tahuë'antahuaiso co natë'tërain'quëranhuë? Camaiteranso yamo'antahuaiso piyapiro'sapitaróco anapita co quëyatona'pirosa quëranhuën. Co nica nohuitërëquënhuën quëya marë capa nitacamaso co huachi nanpicahuaiso nica?15Seniro Israirosa, Yosënëna, quëmaso noyasáchin ninan, quiyamarë, quëmari shahuitërán ana huëntona, nanitopi nanpitona, quënanacaiso quiyaso tenhuënchachin tehuërai quëmamarë. Napoatón co naniteraihuë quëma notenanquë nicacahuaiso.

Chapter 10

1Naporó Estrasëso oshanën yonquiatón, nánëquëhuarë, isonahuatón yosë péinën notënanquë. yosë nontarin, notohuaró piyapi'santa yamopí, quëmapiro'sa, sanapi'sa hua'huaro'sa, inahuaso' israiro'sa, niyontonpi inaquë, piyapiro'saso' na'nërantapi. 2sëcaniasëso; Jéin pa'pin Ëlam shinpita inahuaso' "istrasëso itapon" Quiyaso co'no'tequën yosëimaraihuë, quiyaso' nisha sanapiro'sa a'quë ya'huëpiso sa'atërai. Nipirinhuën, napopiraihuë' tahuën ya'huërarin israiro'sa marë.3Napoaton yosërë'coi yaanoyatantarai, naporahuatoi sa'ahuëinta a'parai hua'huinarëchachin yosë camaitërinso' të'huatatoi. 4Huaniantaquë, i'so co'noyahuë nisarinso anoyatëquë, quiyaro'coi huaniquë chini'quë huaniquë nanitëran. Itopi.5Napotohuachinara Istrasëso huaniri huachi, sontaro hua'ano'sa corto hua'ano'sa, natanacaso' marë, nihuiro'sa ya'ipi israiro'santa. ma'sona yonquipiso' inachachin nicacaiso marë, ya'ipi inahuaso yonqui acopiso inapocha'chin nicacaiso ya'huërin. 6Istrasëso yosë pe'inën no'tëtënanquë huaniraton joatan pëinënpa' pa'nin, iriasi hui'nin inaso'. Inaso'co manta ca'ninhuë, copaan tërauta co'ishatërauta corinhuë; inaso' napion cancantatón co' natëtopisahuë' yonquiaton naporarin inaso.7Naporahuaton nana'n a'papi cotaquë Quirosarinquënta yaipi ninanoto'sa ahuëtono'sa yamoanta'ina Quirosarinquë. 8Cara tahuëri na'corin piquëranhuarë canquihuachina, sontaro hua'an Ansiano'sa nanan acopiso tëhuëtohuachina ocoirapi inahuaso' ina huëntonquëran co'huachi ananitapihuë ya'conatona ahuëtacaiso:9Napoatón, ya'ipi cota Mincamin piyapinënpita Quirosarinpa' niyontonpi cara tahuër: ni yontonpi. Naporo' yo'quirosaso iscón yaqui catoshanca tahuëri nisaso. Ya'ipi piyapiro'sa prasaquë niyontonpi, yosë pëinën notëtënanquë pa'pi payanatona' inaquëran chini'quë o'nan anotëribso' nicatona'. 10Corto hua'an Istrasë huanirahuaton tapon: "canpitaora cha'chin tëhërama. Canpitaso nisha sanapi macatoma' Israiri'sa na'intërama.11Napoatón yosë na'con chinotoco', tatamashonëma yasënëna; ina na'tëco: sa'apatëco no'paquëra pi'pico' nisha sanapi'sa manamasonta a'poco',12ya'ipi nihuëntopiquë chini'quë apanitarin: quisaso nisaraiquëma tënanso. 13Napoanahuë nanco piyapisa ya'huëin, naporose pi'pion onapi, co chiniro'i ya'huëtëincoihue aipiran pi'picarhuaiso iso'so co cato, cara tahuiri sacatohuë, napoaton campoaso nani parica tëhuërëhuaso ya'huëterinpoa tenin.14Tanapitahua nipachi sontaro hua'anosa. Inahua pa'ina nihëntonpiquë pa'ina, ya'ipi nohuantohuachina sano'pisa ya'huëina, campoa ninanoquë anciano'sa notënanquë huënina, campoa ninanoquë. Yosëso nohuitonpea ya'tananpitërinpo. 15Asaëri huininso Jonata itopi, Tipa huinse Jaasiasë itopí isopochin acorin Misoran, sapitai, Nipita inapita caitahuarin.16Niahuëpiso piqueran huëntahuachinara, Istrasëso corte hua'an ni'ton inari huayenin quëmapi'sa, inaran huayenin hua'ano'sa, tatamashoin ya'huëpiquë, pini nitiquiconinso yo'quique sha'huitërin. 17Yoqui caniaritërinso tahuëri naporo yaipi sanapisa a'nopi, inso quëmapireta ya'huarinso.18Corto hua'anosa shinpita a'nara sanapi nisha piyapirë ya'huarin itopi. Esua shinpita Josata hui'nin inaso, inpitanta inaquë ya'huapi, Maasia, Eliasëro, Jari, Getaia inapita inaquë ya'huapi. 19Naporo sa'lina a'papihuachi, inahua tëhuëpiquëran inahuase ohuicaro'sa yo'pi huachi yo'cacaiso ya'huërin.20Imer shinpita ina'opi Anani, sepatia, inapita inaso. 21Arin shipitantaso: Maasia, Eniasë, Semaiasë, Jeir, Osiasë itopianta. 22Pasaro shinpita nininsa: Irionai, Moosiasë; Ismaire, natanai, Osapa, irasa. Inapita ya'huëpi.23Nihuihuentono'sa nipiso: osapa, Simai, Quiria, inaso nipiriën Quirita Itopi, P'taiasë, cota, inaran, iriazarë. 24Cantana'puro'sa nipisopita: Iriasipi ya'coana to'shitëro'sa nipiso: Saran, Tëremo, Inaran. Uri Itopiso. 25Israiro'sa Patoma Ináran parasë shinpita nininsa: Ramia, iziasë, Marquiasë; Mincamin, Iriazare, Mariquasë, inaran, pinaia.26Iran shinpitanta: Mataniasë, zacariasë ëirë, Apeti, Irimoto, Ineran. Iriasë. Itopiso. 27Sato shinpitonta: Irianai, Iriasipi, Mataniase; ërimote, Zapata, Inoran, Aziza 28Pëpai shinpitanta: chopana; Ananiasë, Zapai, Inaran Atarai. 29Pani shinpitante;: Misoran, Maroco, Ataia, Asopo, Inoron, Siarë Ramoto.30Paata Maapa. Shiinpita ni'piso: Atana, Quiërorë, Pinaia, Maasiase; Mataniasë, Pizariri, Pinoi, Inaran Manosësë: 31Harim: Shiinpitan, Iriazerë, Isaiasë, Maraquisë Simaiasë, Simion, 32Mincamin, Maruco, Simariasë Inánopo Harimi Shimpita ya'huëterin33Hasón itopiso' Simashonënpitaquëran: ya'huëantapisopita, Matënai, Matata, Zapata, Irihuito, quirimai, Manasësë inaquëransëmëi itopi. 34Pani shimanënpitanta' isopita: Matai, Amramo, Oirë, 35Pinaiya, Pitiasë, quiroi 36Paniasë, Mërimote, Irisipa,37Mataniase, Matënai, inaquëran Jaasaisë itopi. Naporohuaton Pinoi Shimashenënpipita yahuëantarinso' isopita; Sëmëi 38Peni Pinoi, Simëi 39Serimiasë, Natan, Ataiya 40Macanatipai, sasai, sarai,41Asarëiri, Sërimiasë, Simariase; 42Sarom Amariasë inaquëra Cosi. 43Nipo shimashoriënpitanta' isopita: Jëiri, Matatíasë; Zapati, Zepina, Atao Coiri inaquëran pinaia 44Ya'ipi Isopita Nisha Sanapisa macatona' anaquën Hui'nina ya'huëtopi ina sanapiquëron.

Esther

Chapter 1

1Asuero tahuëriso hua'anëntarin Intiaguërahuarë aguë nipirinhuë hua'anëtarin Itiopia'pa.Hua'nëntarin pasa cato shonca canchisë ninanorosa. 2Hua'anëntaton shiranënguëchachin huënsëarin. Huënsëaton yaipi piyapisa catahuasarin , susa ninonoguë yahuëpisopita.3Cararo hua'anëntëringuë.Sha'huisarin pita nicacaso marë,yai,pi hua'anosa, sacatorosa. Yai'pi sontarosa , hua'anosa, nisha nisha ninanorosaquë yahuëpisopita huë'pi. 4Inaquë hua'an anorarin yahuëtërinsopita, huënsëaton hua'anëntërinsonta,chiniquën nanantaton. Nacon tahuëri hua'anëntarin.5Yaipi tahuëri ananihua'chinara, hua'an sha'huirarin,canchisë tahuëri pita huaquirinso. Ya'ipi Susa piyapinënpitanta chininquën nanantopisopitanta, pi'pian nimapisonta. 6Hua'an i'iratënënquëchachin pi'ta nisapi. Nani masha noyasha tapapi, nisha nisha masha pëtëntopi, noyapiachin nëmëtërosanta, pishiroquëran nininso hui'richin,caninchin nininso,.Noninosanta noyapiachin nininquë anaya anaya anillo oroquëran nininso pëtëntopi,prataquëran nininso ihua'ihuananshin nininsopita. Huënsëshinantërosanta oroquëranchin, nininsopita, napirosa pochin nininsopitanta niponahuë ihua'ihuananshin, yanorinsopita.7Ni'oshitopisopitanta minëtëahuarosa, oroquëransachin, anaya, anaya o'opiso noyapiachin huino. Hua'an yoquirin nacon nicanatacaso. 8Nacon o´'orinquëran, yonquirin conanitërëhuë apicaso insotëranta. Hua'ani nanan quëtërin, yaipi sacatorosa, inaora yonquipiso, nicacaiso marë.9Inapochin Hua'anpayanta , pita nisarin.yaipi Sanapisa Hua'an sacatërin yahuëpisota marë. 10Canchisë tahuëri nininquë Hua'an capacancantaton, itërin.Mëhuman, Bitza, Harbona, Bigta, Abagta, Zetar, Carcas. Canchisë piyapisa, Hua'anquë sacatopiso, quëtacaimarë reyna vasti, hua'anquë. 11Ya'ipi piyapisa,hua'anosa sacatorosa, anotamarë, nitaparinso,noya pinsha nininso.12Nipirinhuë Reina Vastiso, quëtapirinahuë co Hua'an tëninso natërinhuë.Napoaton Hua'anso, chiniquën nohuitërin.13Chiniquën nohuitaton, piyapisa natanarin, nitotonosa, tahuëri nitotorosa. Inapoaton Hua'anso, ya'ipi shahuirarin notëquën nanan nitotorosaquë, ana'intopiquë. 14Yacariya Hua'anosanta, Carsena, Setar, Admata, Tarsis, Meres,Marsena, Menucan.Canchisë H ua'anosa persiaquë yahuëpisopita. Inahua nanitopi quirica nicacaiso, acoana Hua'an sacatërinquë. 15Nananosa natëcamarë, ma'ta onpotahua Reina Vasti sacatorosari, Hua'anquë quëpapirina, co natërimarëhuë?16Menucaso, tapon: Hua'anquë, sacatorosaquë. Co hua'anquëachin naponin nininhuë, yaipi sacatorosaquë, nisha nisha partiquëran piya'pisa huëpisopitanta. 17Reinaso, yaipi sanapisari nohuitopi niton. Inapochin nicaton so'in nocaninso pochin yanorin. Hua'an Asueroso camaitërin, reina quëpatopirinahuë co natërinhuë. 18Cohuara ina tahuëri tiquiyatëraisohuë, yaipi sanapisa nitotopi, inapochin Reina nininso. Inapochachin hua'anosanta nitotopi. Yahuërin nacon ninocanpiso, nohuitopiso.19Hua'anso topachin, chiniquën nananosaquëran nishitahuaton, apaquin. Apaquin, amahuachi Reina Vasti ,yanocaso marëhuë, quëmaquë. Hua'anso yonquiarin inaquëran ana Reina yahuëcaso noya noya. 20Inapochin yaipi,Hua'an sha'huihuachina, yaipi sanapisa so'ina natëpona. Nacon nitotopiso, pi'pian nitotopisonta.21Inapochin Hua'an nanan acorin piyapinënpitarë.Inaquëran, Menunca Hua'ani, huayonin. 22Inaquëran yaipi quirica aparin, inaora nishitërinsochachin. Inaquëran yaipi quëmapisa shahuitërin, saina nosorocaiso. Ina nanan yonin,inaora nanan quëcha'chi. Yaipi Inpirio ninanorosaquë.

Chapter 2

1Inapita pasarin piquëran,hua'an Asuiro nohuiterinso sonomarahuaton, yonquirín huachi pati sanapi,ina sanapi macaso nipirinhure pati co nohuantërin so'yatacaso, nipachinatanapiterin. Inaran hua'an Asuiro chini'quien nanan ocarin ina pati sanapi mare. 2Napoaton hua'an catahuararinsopita topi: sha'huitoncoi,quia pa'i yoni'i sanapisa nanósa con quemapire nonterinsopitahuë.3Hua'an catahuarinsopita, guaricaro'sa nishitahuatona aipapi nisha,nisha ninano'rosaquë,nano'sa noyaron,noyaron nipisopita yontonacaiso marë hua'an peinënque inaquëchachin niyontonpi, Inaquiran sontaro hua'an ecai itopiso inari sanapi'sa ca'tanin co ma'sha pasacaiso marëhuë,Inaquëran inari quërin yaipa nitapacaiso marë. 4Ina sanapisa hua'ani a'nara noyarin payaterin,napoaton ana sanapi hua'an sanapi nicacaso marë,huayonin,pati yahuërëtacaso marë,napoaton ina sanapi hua'anpaya acorin.5Ina ninano sosaquë a'nara cotio quëmapi ya'luërin martoquio itopiso,ina pa'pinso air itopi,air pa'pinso simi itopi,simi pa'pinso cii itopi inapitaso mincamin huëntonquë ya'huëpi. 6Quirirosarinquë ya'huëterinhue,naporo tahuëri'sa hua'an ya'conin econio cota hua'an, inaquëran ananta napocotono itopi papironia ninanoquë ya'huërinso,inapitari quëpapi.7Naporo tahuerisa,itira quëparin apanin atasa itopisoari a'pairin,ina sanapiso pa'pin,ashin co ya'huëterinhuë,nicaponahue pa'pi noyaroyan yanorin noyapiachin marquiori aso'sorin, huininpochin ni'nin.8Huáan chiniquiën nanan acohuachina huáan ninanëquë sosa ninano itopiquë sanapisa quepapi.Inaquë sontaro hua'ani apairin,inaso nininterin ecai itopi,sanapisa cataninso inaquë itaranta nisarin. 9Nanon itira pa'yatatona a'naro'achin masha quëtopi nitapacaso marë cosharonta quëtopi.Hua'ani ina sanapi quetërin canchisë sanapisa,quepaca so marë noya pëiquë.10Itaraso nipirinhuën co nolwanterinhuën shahuicaso ninanouen,quimopinëpitan ta co nohuanterin shahuitarapicaso, mariquëori ama sha'huiquësohuë iterin niton;co nohuanterinhuë sha'huicaso. 11Nani tahuëriya martoquio pasarin hua'an i'iratenenquë, Itari nitorahuitacaso marë ma'ta pasaponso ta'ton ayanarin.12Tahuerinën icanpachina ina sanapisa pa'pi huáan asoëro nicapona,a'naya,a'naya ina sanapi'sa shonca cato yoqui nanipiso nitapatona ya'conacaiso marë,pimoton toma hua'sai inapita ya'huetopiso ya'conalwapi. 13Hua'anquë yapa'pachinara natantopi ma'sona natatopachinara quetopi,inarë ya'conacaso marë.14I'huaraya ni'pachina ya'conin,ta'shiramiachin huëpachinara a'na peiquë ya'conpi huachi.sontaro hua'an saaca itopiso inahuart sanapi'sa apaiantarin ana sanapiso co huachi o'marinhuë nipirinhue hue'pachina naquëranchin përantarin.15Tahueri canquihuachina itira pa'pinpochin nininso apiai,martoquio apin huanin inaso inari aso'sorinso nipihuë co manta nohuataparinhuë sontaro huáanso nipirinhuen acopi ecai itopiso sanapisa a'paicaso marë,a'naso itira itopiso canaterin noya,noyaron ni'ton canatërin. 16Itaraso nipirinhuen quëpapi asoiropeinëN quë,hua'an ya'huerinquë a'coaná quë huarë quëpantapi,shonca yoqui ni'so quepapi canchise pi'i hua'annentaso itira nonterin.17Hua'an itira pa'pi nosorin,a'napitagueran na'con,na'con nasorin,ina canaterin hua'ani nosororinqueran,napoaton yancote pa'ton ninin yancoterin pati ya'hueretacaso marë. 18Naporo hua'an yonquerin pita nicacaso mare,napoaton sontaronënpita amaterin catahuarinpitanta amatërin inahua ni'tonanque masha paton ninso quetacasa marë.19iparaso huachi sonapisa niyontoina tënin hua'an,catoropochin nihuento napi,naporo marquioso huáan ya'coananënque huënsëarin. 20Itaraso co nahuatërinhuënpita sha'huipicaso,marquionta a'ma sha'huiqueso hue itarin a'pin,inari aso'sorinso ni'ton. 21Naporo tahuëri'sa mortoquioso huaán ya'coaname que huensëarin,cato sontaro hua'anosa ánaso pitan itopiso,ananta teri itopisoari no'huitana hua'an yatepapi.22Naporo Martoquioso a'pin nontaton itapon itaraso hua'anpaya ni'ton itërin,ca'amarë hua'an asoiro nontëquë itërin. 23Nani nonpiso pi'quëran yonquirin,ina cato ya'pi a'sonconotahuatona tëpacaiso marë,ina marë,coronica quiricaquë nishitopi huáan notënanquë.

Chapter 3

1I'sopita pa'sarinso pi'quëran, hua'an Asairo Namán acorin Amán Amitata hui'nin Aquio, hua'an acorin yaipi sontaro hua'ano'sa sa'catopiquëhuarë pa'satëriso acorin. 2Ya'ipi sa'catopisonta ya'coanaquënta hua'an to'shitopiso Namán no'tënanquë i'sonatona mo'sharapi, hua'an camaiterinso na'tëcaso ya'huërin tënin Amán. Martoquioso' co nohua'nterinso i'sonaton co' mo'shaninhuë'.3Napoaton Hua'an ya'coanamënque sa'catopisori itapona' Martoquio: "¿onpoatonta hua'an camaitëriso co' natëranhuë itopi? 4Inahuariso' nani tahuëri nani tahuëri napota'pi, naporotëranta co' nanitërinhuë' hua'an camaitërinso' natecaso'. Napoaton hua'an Amán nontatapi onpoisona Martoquio ni'sarinso inapochin inaso' ni'sapón, Martoquioriso itapón ca'so' cotio piyapico itërin piyapi'sa.5Amanso' ni'pirinhuë Martoquio co' nohuantërinhuë' moshatacaso' ni'to'n pa'pi no'huitërin moshacaso' nohuantopirin co pi'pishateranta nohuantërinhuë. 6Napoaton yonquirin Martoquioráchin të'pacaso' nipirinhuën, nani sha'huitopi piyapinënpitari inso ninanoquëranta' Martoquioso' nininso. Amanso yonquirin ya'ipi cotioro'sa tiquicaso', Martoquio ninanonën inaso inaso Asuiro huëntón. Inaquëchachin Martoquioso ya'huarin.7Caniaritërinso yo'quiquë (ina yoquiso' itopi Nisán) Shonca ca'to pi'i Asoiro hua'anëntaquëya', naporo' tahuëri inahuaso' hua'an Amán no'tënanquë nicanarapi, nani tahuëri nani yo'quiquë, mayoquiquëhuarë' anotërin nicanapiso' shonca ca'to yo'qui nininquëhuarë, ina yo'quiso itopi o'napi yo'qui itopi.8Napoaton Amán hua'an Asairo itapón: "ya'huërin ninanoro'sa i'tohua' i'tohua' yaquëpi quëma hua'anëntëranso' no'paquë. Inahuaso ni'sha miachi, nanan acopi natëtacaso' ya'huëtopi, co' natëtopihuë hua'an noninso natëcaiso', napoato ama inaranchin tananpitahuasohuë. 9Nohuantëquë' hua'an, quëma camaitëquë' të'pa ahua', ca' pahuërëtarahuë shonca huaranca coriqui insopitarisona tepahuachin inamarë' pa'anatona napohuachina' hua'an ta'patërinquë acoapi."10Napoatón hua'anso' po'moitëranë'n o'coirahuaton Amán po'mo imiratërin Hamitata Agaquio hui'nin, cotioro'sa inimiconën inasó. 11Hua'aní itapón Amán: "coriqui i'huërëtarinënquën quëma ina piquëran ninano'nën. Quëma yonquiransa' ni'saran."12Napoaton hua'an sacato catahuapisoso' acopi shonca cara ya'na yoqui ya'coninquë, nanan acopi Amán camaitërinso' ya'ipi parti ya'huëpiso ni'sha ni'sha nina noro'saquë, ni'sha nanano'saquë' nonpisonta. Nishitopi Asoiro nininën noya tonpotopi po'moitëraquë. 13Naporo' tahuëri nanan ayanquëpi nisha nisha hua'ano'sa ninanonënquë cahuarioquë' nanan ayanquëpi, tonpoconotatona tëpacaso', cotioro'sa tiquicaiso', hua'huaro'sa ma'shoro'sa, sanapiro'sa, ana tahuëriquëran - shonca cara tahuëri yo'qui pi'i pa'ninquë (ina yo'quiso ma'sha quëta caso' yo'qui) ya'ipi ya'huëpiquë ca'pa nitacaisomarë'.14Nishitahuatona' ya'ipi ninanoro'saquë ayanquëpi ina tahuëri nanihuachin ninafacaiso' marë'. 15Quirica ayanquëna'piro'saso' ya'ipi parti pa'pi hua'an camaitërinso quirica ayanquëpi. Hua'an Susa huënseshinantënën pëiquënta a'papi. Hua'aninaran Amán huënsëatona o'osoi', Susa ninanoso co' noyahuë ni'sapi natantopi.

Chapter 4

1Martoquio co'noyahuë nininso yo'nquiatan,a'morinso o'sharin Inaara huaton ciricio I'topiso a'marin huariananta amarin I'naporahuaton ninano huancana pa'nin chiniquën na'huitaton na'pion cancantërin. 2Matoquioso ni'pirihue hua'an yahuerinquë hua'niconin chua'an chiniquë nanantaton co'nohuantërihuën a'naya tronta 3ya'pi ninanquë hua'an chiniquen nanán a'carin no'ya ca'maitërin ciricio a'motona.chiminpi a'naquën ayanarapi sëtapi a'na quëonta na'pión cancantari.4I'naquëran sa'napisa camairinso pitanta huëpi i'tira sha'huitapana hua'an payanta napión cancantërin I'topi.I'na na'tana huaton I'tiraso martoquio a'mocaso a'paterin ciricio I'topiso o'coira huaton a'mocaso marë ni'pirihuë martoquioso co'nohuaterin huë a'mocaro. 5na'pohua chinara I'tiraso Ha'ta I'topiso a'matërin pa'aton martoquio nicanquë na'tanquë ma'sona pásorinso I'terin.6Ina na'tana huaton hataso panin martoquio ni'capan ya'mopiso no'tëtonanquë hua'an ya'coananenquë huaniconin 7I'naquë martoquiori ma'sona pa'sarinso sha'huitërin a'man I'topisori shahuitërinso masha pa'ton nininso pë'tëna huaton hua'an ca'pasonenquë a'cocaso marë inapora huaton cotioro'sa tëpacaso marë camairin Iterin. 8Na'poro chachin a'na quirica quëtërin sosa ninano I'topiquë cotioro'sa tëpacaiso marë camairin I'terin.9pa'tuhua chinara hataso huësa huaton I'tira sha'huitërin 10na'poro I'tira ha'tainatërin sha'hutëquë huëntain martoquio itërin. 11I'naquë I'tërin ya'ipi hua'ani ca'mairinsopita ninanonquë yahuë piso pitanta nitopi co'hua'an ca'matërinso na'të huachinahuë chimina caso yahuërin, I'naquë huaranen oro quëran ni'niso I'huërin na'patan ca'so co'naniterahuë pa'cahuaso cara shónca tahueri ni'i tiquioninso 12na'poro chachin hataso martoquioso sha'huitërin i'tira noninso.13Martoquiori I'tantarin:a'ma ni'sha yanquiquëso huë a'ma ta'amaso yo'nquiquësohuë cotioro'sa quëran 14na'paton a'ma manta të'quësohuë a'na partiran huëcatona cotioro'sa ni'chaësapi na'poro pe'inen parin Inaran ta'ta parin ya'huëmia tarin.¿I'nta nitaterin I'sëquë huënanso a'ma quëmaso hua'an peinenquë ya'huë ca'maso yonqui quësohuë?15na'poro cha'chin Itira martoquio sha'huitërin 16pa'aton yaiipi catioro'sa sosa ninanoquë ya'huëpisopita sha'huitëquë ayonaina ca'amarë ama co'shachi na sohuë a'ma o'oina sohuë:ca'ra ta'huëri ta'shi rechachin i'napo'ina nina I'naposa huato pa'sora huë hua'an nontapo I'tërin. 17Martoquio pa'sahua'tón I'tirari sha'huitërinso cha'chin ninin.

Chapter 5

1Cara tahuëri na'corin pi'quëran, Itira no'ya no'ya në'mëtëquëran nininso a'mosahuatón hua'an, huënsëshinante pë'iquë no'tenanquë huaniarin. Hua'anso huënsëshinantënënquë huënsërarin, ya'coana no'tënanquë. 2Hua'anso Itira noya'sha nitaparinso ni'sahuantón, ca'pa cancantërin. Huaranën oroquëran cha'chin huaranën sëquërinso ihuë'tahuatón huënsërinquë huarë' ta'satërin. Itiraso' pa'sahuatón huararën oroquëran sëquërinso mo'tora'huarën së'huatërin.3Hua'aniso' na'tanin: ¿Ma'ta nohuantëran, Hua'anpaya Itira? ¿Ma'ta nohuantëranso? Patomachin hua'anëntëra huëso quëchinquën. 4A'paniton Itërin: "Noya nipachi hua'an, hua'an Amán sha'huichina huë'in iporatahuëri na'co'n cosharo' ni'sarahuë inamarë."5"Hua'anso të'nin, Amán manorahuatoma' quëco', ma'sona Hua'anpaya Istira nohuantërinso ni'camarë'. Napoatón Hua'an inaran Amán inapita pa'pi huachi Hua'an paya Itira no'tohuaro co'sharo' nininquë. 6Pa'pirinahuë nani huino minëtë'rahuayaquë ta'pana'piarin coshatinanquë, hua'ani Itira itapón: "¿Ma'ta nohuantëranso'? natanhuantanco quëtaranquën. ¿Ma'ta ya na'tantëranso? Pa'tomachin hua'anëntërahuëso' quëtaranquën?"7Itirari a'paniri: "Nohuantërahuëso' na'tanaranquënso i'sopochin: 8Nohuantohuatán Hua'an noya ni'pachin onpopionta, quëma hua'anquën Amanë'quën' huë'co' ta'shiraya tahuëri cosharo' na'co ni'sarahuë canpita marë', na'porohuarë Hua'an natanincoso' a'paniarahuë."9Amanso ni'pirihuë' ca'pa cancanquëra pa'sapirinhuë. Ni'pirinhuë' Amanso quënanin Martoquio huanirarin pë'i ya'conamënquë huanirarin quënanin, quënanahuatón co' huaniyatërarinhuë pa'yanin, Amanso pa'pi no'hui cancanin Martoquio. 10Napoaton, Amanso' ya'huërinpa pa'nin huachi Amiconënpita amatërin sa'acaso marë', cëria itopiso manin, huachi. 11Amanso' ya'ipi a'napitaquëran na'co'n na'co'n ma'huaninso sha'huirin, no'tohuaro' hui'ninpitanta ya'huëtërinso sha'huitërin, nipayarinsopitarë quëran pa'sarinquëhuarë ninin; sontaro hua'ano'saquëran na'co'n na'co'n pa'sarinquëhuarë ninin.12Amanso tënin: "Hua'anpaya Itira co' a'na piyapi përarinhuë', ca përarincoso', paca'huasomarë Hua'ano'co ina cosharo nininso capa'huaisomarë. Ta'shirayanta, ina'quëranchin përantaricoi Hua'ano'coi pacahuaiso. 13Ni'pirinhuë' co'nanitërahuë' paca'huaso' Hua'an pëinën ya'coanaquë' Martoquio huanirarin ni'tón cotio piyapi ya'coanaquë huanirarin."14Cëriaso' soin amiconënpitari itapona: "Sha'huitëquë' hua'an ca'to chi'pasora apa'huacochi'in ina'pa masho a'natëra'po shonca mitro inapatërinsó. Ta'shiramiachin Hua'an sha'huitëquë' tonpoconotahuatón pë'tëin chimiin Martoquio. Na'poro' chasó ca'pa cancanquëran Hua'anëquën paquë' noya'piyachin na'con cosharó nininso ca'concó." Inapochií ni'pachitënin Amán to'sahuatón onpo të'patacasona anitërin.

Chapter 6

1Naporo tashi,hua'an co yahuë'ërahuëta tenin,napoaton catahuarisonpita sha'huatërin,quiricaro'sa quësheico ni'i iterin,naporo chachin queshipi,ina quirica chini'quen nontopiso na'tanin,hua'an ina natahuaton yonquia'rin. 2Ina quiricaquë nontopiso na'tanin,martoquiori yatëpapiso sha'huitërinso ni'ton co nahuanterihuen a'naintacaso,pitan,tëri inapitaso sontaro hua'anoca ni'ton hua'an yatëpapinahuë,ina martoquioso natahuaton hua'an sha'huaterin,napoaton huaani martoquioso nosororin. 3Naporahuaton piyapinënpita,natanin ¿Ma'ta onporinso martoquioso itërin piyapinënpita,nontaton?hua'an catahuapisopitarin itapona co manta onperinhuë itopi.4Hua'ani itërin ¿Inta i'ratëquëso huanirian itërin?Naporochachin amanso hua'an i'iratënënquë ya'conin nontacaso marë,martoquioso a'sonconotaton tëpacaso marë,yanquiaton pa'nin hua'an nontapon. 5Hua'an ca'tahuarinsopitariso itapona,aman i'iratëquë huaniarin itopi,hua'aniso itapon tananpitoco ya'coin iterin,piyapinenpita nontaton. 6Aman ya'contahuachina,hua'ani itërin,¿Mata ompotërë piyapi co hua'an payatërinso,payate huachinhuë iterin?Amanso cancanënquëran yonquirarin,hua'an pa'yatacaiso ya'huërin itërin carinquë nosoromiatëranquën,inaquëran na'con,na'con pa'yatiënëso nohuantërahuë.7Aman tantarin: piyapi'sa pa'yatinquënso nininso quësarahuë itërin,hua'ani itërin,quë,quë nipachi itërin. 8Naporo a'macaso noya'piachin quëin inaquë ya'mitëra huaton cachi pa'chin,yancotënta yanco'in itërin. 9Napaaton inapochin ninin noya'piachin a'mocaso yonquirin,sontaro hua'ano'saqueran noya,noya a'mocaso quëterin,hua'an tënin tananpitoco nitapain tënin,hua'ani pa'yatërin yaipi cachi pa'tëquë itërin. Hua'an payaterinso chachin nisarin,napoato hua'ani itërin aman,inapochin nanan ocoquë nipachi itërin inapochin hua'an nohuaterin ni'cacaso itëquë.Itohuachina inachachin nipi.10Napoaton hua'ani aman itërin quëma tënanso chachin nitëquë cotio piyapi nipirin martoquio inapotëquë iterin,pei ya'coanaquë huënsëarin itërin,ama tëhuëguësohuë itërin itahuaton a'yarin. 11Napoaton aman,martoquio tapacaso marë nanin,cahuario,a'mocasonta materin nani inapita mapachina quëparin martoquio tapacaso marë,nani tapahuachina cachi quëpatërin huachi.12Martoquioso hua'an ya'coana quëhuarë pantarin.Napoaton amanso co napion concaterin,më'mëtërinquë i'momoto tahuaton yonquira'rin,ma'cha naporahuë paya tenin yonquiaton. 13Amán sa'in siria inaran nipayaraisopitata ya'ipi sha'huitarin ma'sona pasarinsopita shahuirarin,ina sha'huitasó,sa'iniso napotërin amahauchi inapochin niquësohuë martoquioso cotio piyapi itërin sa'ini,sa'ini nontaso huëcapaipi. 14Sontaro hua'anosari maquirahuatona a'naroa'chin aman amanorahuatona quëpapi hauchi,naporo itiraso cosharo nisarin pita nicacaiso marë,i'natohua quëpapi huachi.

Chapter 7

1Napoaton hua'an Amanë pa'pi, hua'an paya Itira noya'piyachin cosharo' nininquë pa'pi. 2Tahuëriantariquë, huino o'osoi', hua'ani Itira itapón: "¿Ma'ta nohuantëranso, hua'an paya Itira? Natanancoso quëtaranquën, ¿Ma'ta yanatantëran? Nanitërahuë pa'tomachin hua'anëntërahuëso' quëta'huanquënso itërin.3Naporó hua'anpaya Itirari a'panirin: "Na'tanco nipachi hua'an, noya nimara na'tanapón, co' nohuantërahuë chimina'huaso nicha'ëco to'pirahuë inai'chin na'tananquën, ya'huërahuë partinta quëmopinëhuëpitanta nicha'ëquë'. 4Quiyasó pa'aninacoi, canta quëmopinëhuëpitanta, ya'ipicoi ti'quiinacoiso' yonquipi topinan asa'catinacoiso' marë, pa'anicoi na'porini noya ni'itenhuë, quëmapi'sa sanapicoi', co' manta chitohuë', i'soso ni'pirin naponin co' costapirohuë hua'an, ana'intochina'chin pochin nisarin." 5Na'poaton hua'an Asoiroso' Itira itapon, hua'an paya: "¿Inta inasó? ¿intohuata inapochin piyapisó ya'huë'rin co' noyahuë' nitacaso piyapi'sa yonquirinsó itërin na'tanaton?"6Itiraso tëcapon: "¡Co' noyapiyapihuë', paso' inimico, na'ponin yonquina'pi Amán!" Na'poatón Amanso napion cancantëri Itira noninso na'tanahuatón, hua'anpaya naterin. 7Hua'anso, no'huitatón, huino o'osarinquëran huanirahuatón, i'iratëquëhuarë pi'pirin Amanso co' pi'pirinhuë', co' të'paranquënhuë' hua'an paya Itira itërin. Na'porohuarë' yonquirin huachi, ca'mini të'parinacoso ta'ton na'pión cancantërin.8Ina piquëran hua'anso i'iratëquë pi'pirinquëran huino o'osa'rinquëhuarë ya'contarapirinhuë', Amanso niiatón ta'carica topachina, Itiraso pa'yanaton: huiyoó to'pachina, hua'anso pa'yanin. "¿Ma'ta onporarinso, ca pëi'nëhuëquëso' tënin?" Na'poro hua'anso sotaronënpita camairin Amán masahuatona tonporayatacaiso' marë' ma'pi.9Na'poró a'nara sontaro ya'huërin Hapana itopiso, ina sontaroso' hua'an cataniso, inaso tëcapon: "Nani Amán yonquirin ya'huërinso nótënanquë Martoquio atopoconotahuaton atëpatacasó yonquirapirin, hua'anso." Sontaronënpita camaiton itapon: "pacó inaora anitërinquë chachin quëparahuatoma tonpoconotocó." 10Amanso' quëparahuatona inaora anitërinquë chachin tonpoconotatona pë'tënpi chiminin huachi. Martoquio atëpatacaso' nipirinhuë inaora chachin niatëpatërin. Naporo huarë hua'anso nohuitërinso sanori huachi.

Chapter 8

1Naporo tahuëri'sa huaan Asoiro yonquirin huachi ya'ipi Aman ma'shanënpita Itira ahua'anëntacaso' marë', inaso cotioro'sa inimicotërinso. Martoquioso' hua'an nontantarin, Itiraso ni'pirinhuë' ca quëmopinëhuë quiyapitarë ya'huërinso itërin. 2Huanso, po'moitëranën oroquëran nininso ocoirahuatón Martoquio pomoimiratërin, i'huachachin Amán osërëtërinso, Itiraso ya'ipi hua'ani ahua'anëntërinso yonquirin, Martoquio ya'ipi ahua'anëntahuaso' yonquirahuë itërin.3Naquëranchin, Iteraso' hua'an nontantarin. Inaso ni'pirinhuë hua'an notënanquë nopaquëhuarë monshomarahuatón isonahuatón nanërari. Onpoatocha Amán acaquio napotërahuë paya, nani sha'huitopirincohuë' Cotiorosa atiquitacaso nishitërinso nanan ya'ipi atapitacaso yonquipirinhuë taton no'paquëhuarë' isonahuatónna'nërin 4Huaanso huaranën oroquëran sëquërinso masahuatón, Itira ihuëtohuachina huaan notënanquë huaniantari.5Inariso itantapon: "Noya nimara natanaponco huaan, tëhuë nontamaraco, nohuantëran naporini, ya'ipi parti quirica Amán anishitërinso quiya piyapicoi tiquiinacoiso marë atapichitohuë' itërin. 6Onpoatonta naporahuë, ¿Ma sëtórocha paya nitapiso? ¿quëmopinëhuëpita tiqui huachina?7Huaan Asoiroso, Itira Martoquio inapita nontaton napotërin, inahuaso cotio piyapisa: "Ninico, nani Itira Amán ya'ipi mashanënpita pëinëonta nani ahua'anëntërahuë, inaso nani atonpoconotahuato nani atëpatërahuë, cotiorosa' yaatiquitërin ni'ton napotërahuë. 8A'na chiniquën nanan nishitantaquë huaan nininënquë inapotahuaton ya'ipi parti ayanquë. Yana nishitëramasonta co nanitërëhuë' tapicasó, Ana nasha nanan acoantaquë." itërin.9Inaquëran nishitonapirosa huaani camairin nisha nisha nanano'sa quënta nishitacaiso' marë', naporo tahuëri'saso nasha nanan nishitantapi cara yoqui pa'ninquë, ina yoquiso itopi Sipan yoqui, catoshonca cara tahuëri, ina yoqui ya'coninquë. Naporo tahuëri yonquipi huachi nishitacaiso' ya'ipi Martoquio camaitërinso nanan nisha nisha ninanoquë huaano'sa ya'huëpiquë quirica ayanquëpi, Intia quërahuarë Itiopiapiro'sa ya'huëpiso parti quërahuarë a'papi. Pasa catoshonca canchise nino'saque a'papi, inaora nananquë nonpi soquë chachin nishitahuatona, Cotiorosa ya'huëpiquënta a'patopi.10Martoquiori nishitërápiarin huaan Asoiro nininënquë nishitërápiarin, noya tonpotahuatona sëcharáhuatona hua'an nininënquë. Naporo tahuëri'sa ya'huërin hua'anë sacatopiso, camairin cahuarioquë ya'mitërahuatona comisionosa' a'naroáchin a'papi, quirica ya'ipi parti ayanquëpi nasha nanán hua'an nishitërinso nitotacaiso marë. 11Ina quiricaquëso nishitopi hua'an camaitërinso ama cotioro'sa tiquicaiso marëhuë' inahuauta nipa'poyacaiso marë', ama tiquiatona ma'shanënpita hua'anëntacaiso' marëhuë'. 12Nasha nanán nishitopiso naporo cha'chin ya'ipi parti ayanquërapi hua'an Asoiro nasha nanán nishitërinso, naporo' tahuëriso shonca cara tahuëritaso cara yo'qui pa'ninquë, Ataro yoqui, ina yoquiso itopi pi'i nitiquinamën yoqui itopi.13Naporo tahuëri nanan chiniquën nishitopiso a'naya a'naya piyapi'santa a'patopi ya'huëtacaiso marë. Cotioro'santa ya'huëtacaiso marë, ama tiquicaiso marëhuë. 14Naporó chachin quirico ayanquënápirosaso hua'an cahuarionënquë ya'mitërahuatona pa'pi huachi inahuaso' manorahuatona a'naroachin pa'pi. Nasha nanán nishitopiso sosa ninanonta quëtopi.15Naporo Martoquioso noya'piyachin nitaparahuatón caninchin caninchin huiritonë amorahuaton, yancotë' oroquëran nininso yancorahuaton, Sosa ninanoquë canconin, naporo ina ninanoquëso' ya'huëpisopita capa cancatatona' chiniquën nonca nonca topi huachi. 16Naporo cotioro'saso co huachi të'huatonahuë' a'ninquëchin huanirahuatona ca'pa cancatopi. 17Nisha nisha huëntonosaquë ninanorosaquë, hua'an nanan a'parinso nontatona ca'pa cancatopi cotiorosa, naporo tahuëri pi'ta nicatona coshatopi. Naporo' tahuëri no'tohuaro' nisha piyapi'santa huëpiso cotio piyapiro'sa ya'huëpiquë inahuanta ya'huëpi huachi. Cotioro'saso' tiquicaiso ni'pirinhuë inimicoro'saso nipirinhuën inaora nitahuërë antopi huachi.

Chapter 9

1Iporaso ñuñu yoquiquë, itopi, Adar yoqui, nitiquinamënquë cara tahuëri pochin nininquë, nisha nisha, chiniquën nananosa, Hua'an ya'atiquiapaquë, naporo tahuëri cotio inimicorosa, nonhuantapi canatacaiso, inapitaquë,inapochachin nipi. cotiorosaso canatatona nacon inapita nohuipi. 2Inaquëran niyontonpi, ninanonënaquëchachin Hua'an Asuero camaitërinquëran, imrina acocaiso inapitaquë, incaripitasona, tinitona naponin nininso quëpiso, inahuaquë. Co insotëranta nanitapihuë inapitarë naponin nicacaiso,nanihuachi yaipi tëhuapiso anotërin yaipi ninanorosaquë. .3Sontarosa,nisha, nisha, ninanoquëran, hua'anosanta,nisha,nisha ninanoquë yahuëpisopita, hua'anosa, hua'an mashanën tapatërinsopita.Inapita yaipiquëran cotiorosa,catahuasapi. Yaipiquëran nitotopi , Martoquio hua'an piyapinën, të 'huarinso inapitaquë niton. 4Martoquioso panca hua'an nisarin, copirno pëinënquë. Inapoaton yaipi ninanorosaquë nahuinsarin 5.Cotiorosaso, sahuëniquë inimicorosa ahuëatona tëparapiapi. Yaipi atahuantopi, inahuara nohuantopiso nipi, ninohuipi inapitarë.6Susa, achininapiro'sachachin, cotiorosa ahuëatona anatërapo pasa quëmapisa ata'huantopi.7Inapitaso tëpapi, Parsandata, Aspata, 8Porata, Adalia, Aridata, 9Parmasta, Arisai, Aridai, Vaizata, 10Aman huininpita, Amanso papin Hamedata cotiorosa inimiconënpita.Nipirinhuë, inahuaso inimico tëpapiso co mashanëntëranta, matopihuë.11Naporo tahuëri yaipi tëpapiso, Susa ninanoquë, pichirahuatona hua'an anitotopi. 12Hua'anso itapon: Hua'an paya, Cotiorosaso tëpapi anatërapo pasa quëmapisa, Susa ninanoquë, Aman huininpita shonca nininso inahuanta tëpapi inapitarëchachin. ¿Mata nipachin anaquënso nipi, coperno ninanonënpitaquëran? Iporaso, ¿Insota natantëran? quëtinënso quëma. ¿Inso quirica natantëranso? quëtëinënso marë.13Itiriso tapon: Hua'anso capacancantohuachin, cotiorosa Susaquë nisapisopita, quëchin tashirayachachin, quëpacaiso marë. Inaquëran camaichin Aman huininpitanta asonconotahuatona pëtëina. 14Inapochin hua'an camaitohuachina ina pochachin Susa ninanoquë nipi, shoncachachin, Aman huininpita pëtëntopi.15Cotiorosaso Susa ninanoquë yahuapisopita, yamopi shonca catapini tahuëri nisapaso, Adar yoquiquë.Inaquëran naquëranchachin, tëpa'antapi cara pasa quëmapisa Susa ninanoquë, nipirinhuë co manintëranta sëhuatopihuë. 16Napoinchin cotiorosaso, hua'an ninanonënquë nisapisopita, yamorapi, nipapoyacaiso marë, amanotatëpochin nitapi, inimiconëna, inapotatona tëpa'antapi, canchisë shonca anatërapo huaranca,incaripitasona nohuipiso.Nipirinhuërin tëpapisopita co nanitopi mashanëna, pa'ton nininso sëhuatacaiso.17Shonca cara yoqui tahuëri, nininquë inapochin, pasapi, Adar yoquiquëchachin. Shonca catapini tahuëri nisapaso, chinotatona pita nisapi capa cancantapi. 18Cotiorosa, yaipi Susa ninanoquë nisapisopita, niyontonapi, shonca cara tahuëri,shonca catapini tahuëri pochin nininquë. Shonca anatërapo tahuëri pochin nicoantarinquë,chinotatona pita nisapi, capa cancantapi. 19Ina marë cotiorosa ninanoahuarosaquë yahuëpisopita. Yacariya ninanorosaquë, pëi ninapirosa, nisapi, shonca catapini tahuëri nininquë, Adar yoquiquë naporo capa cancantatona pita nipi tahuëri. Naporo tahuëri inahuaso masha aparapi, nicanatopiso, cosharo'rosa anaya anaya, marë.20Inapita Martoquioso yaipi nishitarin, yaipi cotiorosa quirica apatamarë nisha, nisha Asuero hua'anëntërinso ninanorosaquë. Yacariyaquë, aquë, ninanorosaquë. 21Camaitarin, chinotacaiso marë, Adar tahuërinënquë, shonca catapini shonca anatërapo tahuëri nininquë, yaipi pi ' irosaquë. 22Naporo tahuëri, cotiorosaso inimicorosaquëran sanoatëpochin nisapi. Naporo yoquiquëcha'chin, sëtopisopitanta, capa cancantapi, noya nicacaiso yonquiatona in tahuëri nahuësapi. Nanitopi pita nicatona capa cancantacaiso.Mashanta aparapi nicanatopiso cosharorosa, pahuantërinsopita quëtacai marë.23Inapochin cotiorosaso imasapi, Martoquiori nishitaton acaniaritërinso, yonquiatona ina tahuëri anahuësapi. 24Naporo tahuërisaquë, Amanso, Hamedata huinin, yaipi cotiorosari inimicotopiso, naporahuaton napopinachin cotiorosarë yonquipi, ni'atahuantacaiso, '' inaso canatatëpochin nisarin'' naponin acocamarë yaipi atahuanta marë. 25Inapochin yoquipiso hua'anquë nicanpachina, hua'anso camaitërin quirica quëran,naponin yoqui Aman nisarinso cotiorosa marë. Inaora motonënaquëchin anochin, huininpitanta pëtëina.26Napoaton ina tahuërisa pitaso, purin itopi, canatatëpochin nipiso nininënquë chachin. yaipi yonquiatona nishitopiso, inahua chachin nipi, inahua chachin masha pasapisonta nipi. 27Cotiorosaso naporo nohuantapi, nasha nanpicaiso, ninatëcaisonta. Inapochin nanpicaiso nininso, inapita marë chachin. Inapochachin shinpitanta yaipi yamopona. Ina yonquiatona inapitaso, yaipi pi'iquë, cato tahuëri pita nahuërapi. Nani pi'iquë nisha, nisha pita nipi. 28Naporo tahuëriso pita nicacaso tahuëri, naporahuaton, nitotapi, anaya anaya tahuëri huësarinso, nicantacaisonta, anaya, anaya yahuëpiquë, anaya, anaya ninanoahuarosaquë, yaipi panca ninanorosaquënta. Napoaton, cotiorosaso shin'pitarëchachin, co tanapitapihuë ina tahuëri pita nicacaiso noyapianchin. Inapochin nipiso co onporonta naniantapihuë.29Itiri hua'an payaso, anshin Abihail, Martoquio, inapitaso cotiorosa, Copernori nanan quëtërinso chachin nishitapi, yaipi natëcai marë. Ina pitaquëran catoro quirica nishitopiso.30Inapita quiricarosaso, yaipi aparapi cotiorosaquë, 127 nisha ,nisha, ninanorosaquë, Hua'an Asuero hua'anëntarinquë chachin, napoaton cotiorosaso nonhuantapi tëhuënchachin, notëquën nininso'. 31Inapita quiricarosaso, pita tahuëri chachin noya tësapi, naporo tahuërisa, camaisapi Martoquio Itiri hua'an paya, camaicaiso marë cotiorosa. Camaitopiso yaipi cotiorosa natëtapi, yaipi shin'pitanta, yaipi natëtatona, tahuërinta yahuëtopi, co manta capatonahuë, yosë nontatona cancan, yonquicaiso marë. 32Yaipi camaitërin quëran, quiricarosa noyatohuachina, ina pita marë cha'chin quiricaquë nishitopi huachi.

Chapter 10

1Inaquëran asoira yanquirin ya'pi parti coriqui ayontontacaso marë. 2na'tëcaiso ya'huërin,nani martoquio hua'an ananpëcontarin inarë hua'anëntacaso marë.3Martoquioso,nipirinhuë cotio piyapi,Inaso ni'pirinhuë hua'anë sa'catacaiso marë yanirin onpoatontëranta hua'an ya'canaton piya'pinënpita nichaëcasa marë Ináran sha'huitërin no'ya ya'huëcaiso marë hua'chi.

Jonah

Chapter 1

1Conasëso', Amitai hui'nin. A'na tahuëri inaso Sinioriri nontaton itapon: 2"Ninihuiso panca ninano'. Inaquë ya'huëpisopitaso nipirinhuë' co noyahuë nicacasorachin cancantopi. Napoaton quëmari pa'sahuaton pënënconquë'," itërin. 3Conasëso nipirinhuë', Sinioro ta'ananpiton Tarsisi ninano'pa' pa'nin. Napoaton Copi ninano'pa' pa'marin. Inaquë nipachina', A'nara nancha tarsisi'pa' yapa'sarinso quënanconin. Inaquë pahuërëtahuaton ya'conin imatacaso marë'. Sinioro aquë patacasomarë' naporin.4Sinioro'so napoaponahuë', panca ihuan marëquë a'parin. Napohuachina panca co'sacaitërin. Napoaton nanchaso', nopaatochinachin ninin. 5Nancha camayoro'saso', pa'pi pa'yantatona', inahuara yosënëna chiniquën nontopi. Naporahuatona pë'pëtoro'sa inquiitopi tacaton niotëintacaso marë'. Inaporapirinahuë Conasëso pë'pëto quëpapiquë ya'comarahuaton noya hua'cotërin.6Nancha hua'ani huëcapairahuaton pënënin: "¡Capayatahuaton huënsëquë'! ¡Quëmanta Yosëparin chiniquën nontëquë'! Tapona ina natanatënquën yanicha'ësapirinpoahuë'," itërin. 7Inaquëran inahua capini ninontopi: "Huëco pa'ahua sotiarahuatëhua nitotahua'. Inquënpoasona na'intarinpoa ni'ton po'sarëhuaso nitota'ahua'," nitopi. Ninapotatona sortiahuachinara', Conasëri na'intarinso' nitotopi.8Inaquëran Conasë itapona': "¿Maquëta tëhuëranso marë' po'sarëhua? ¿Maquëta sacatëran? ¿Ma'nin piyapinquënta nisahuaton intohua quëranta huë'saran? Inapita onpopionta sha'huitocoi," itopi. 9Conasëri'so itapon: "Caso', iprioco. Sinioro'so Yosë inapaquë hua'anëntërinso' të'huatato chinotërahuë. Inari isoro'pa', marë inapita acorin," itërin. 10Ina natanatona', na'con na'con pa'yanpi. Napoaton itapona: "¡Ma'huantacha ninan quëmaso' paya!" Sinioro ta'ananpiarinsonta inari chachin nishahuirapin ni'ton, napotopi.11Inaquëran Conasë itapona: "¿Ma'ta onpotohuatëinquën marë sanoi'apon?" itopi. Marë na'con na'con no'huitërinso marë' napotopi. 12Napotohuachinara', Conasëri itapon: "Marëquë te'yaitoco'. Naporohuarë' sanoiarin. Ca tëhuërahuë ni'ton, marë po'pin no'huitërin. Ina nitotërahuë," itërin. 13Napotopirinhuë' inapitari'so', co a'naroachin natëtopihuë'. Chiniquën maitatona yonsan'pa yapanantapirinahuë', co nanitopihuë'. Marë aquëtë chachin no'huitërin niton, co nanitopihuë'.14Co nanitohuachinarahuë', chiniquën Sinioro nontopi, "Sinioro quëmaso nohuantëransorachin ninan. nicha'ëcoi. Iso quëmapi na'in quëran po'sarai nipachina ama ya'ipicoi taquiita'huaiso nohuantëquësohuë'. Ya'huërë inaso co manta tëhuëpirinhuë të'yaitohuatoi chimapon. Napohuachin ama ina na'inchincoisohuë'," itopi. 15Napotatona Conasëso', të'yaitopi. Naporo chachin marë sanoirin. 16Ina nicatona quëmapi'saso', Sinioro pa'pi të'huatopi. Ya'ipi cancanëna quëran chinotatona': "Ma'sha quëma marë' tëparahuatoi chinotarainquën," itopi.17Conasë tëyaitopirinahuë', Sinioro'so' panca sami a'parin ina mi'tacaso marë'. Mi'tohuachina cara tahuëri tashirë chachin sami yo'namënquë ya'huërin.

Chapter 2

1Sinioro'so Conasë Yosënën ni'ton, nontërin. Sami yo'namën quëran nontërin. 2Ina nontaton itapon: "Pa'pi co napinhuë cancantato nontaranquënso', a'paniranco. Chimipiro'sa ya'huërin quëran catahuancoso marë' yai tënahuë. Naporo chachin quëmaso natananco.3Pa'pi anporo'sa nininquë të'yaitëranco. Marë yo'namënquë chachin pa'marahuë. Marë chinii' so'quëtërinco. Co'sacainënpitanta', imoto imoto itërinco. 4Naporo itëranquën: Co huachi ni'nancohuë nipirinhuë', chinotëranquënso pëi niantararahuë'.5I'sha o'oto chimiitochinachin ninahuë. Pa'pi anpo nininquë pa'marahuë. Marë oniquino'sa motohuë so'quëtërinaco. 6Motopiro'sa nanimarin'pa' huarë' camarahuë. Hua'nanano'saquë tashinan pëi pa'shintopiso pochin isoro'pa oncorapiranco. Quëmaso napoaponahuë Sinioro, Yosënehuënquen niton, chimipiro'sa nisapi quëran nicha'ëranco7Yachimiitato tapinanahuëquë cancanëhuë quëran Sinioro përaranquën. Quëmaso chinotërainquënso noya pëi quëran natananco. 8A'naquënso' mamanshirachin cancantatona', Cancantomiatërancoiso nocanpi.9Caso nipirinhuë', yosparinquën itatënquën chinotaranquën. Ma'sha quëma marë' tëparahuato chinotaranquën. Sha'huitëranquënso chachin nisarahuë. Sinioroichin nanitërin nicha'ëinpoaso'," itërin. 10Napotohuachina, Siniorori panca sami camairin yonsaiquë Conasë imocaso marë'.

Chapter 3

1Naquërachin Siniorori Conasë nontaton itapon: 2"Ninihuiso panca ninano'. Inaquë pasahuaton nanan sha'huitacaso quëtëranquënso', sha'huiconquë'," itërin. 3Itohuachina', Siniorori camairinso natëton pa'nin. Cancontahuaton ni'pirinhuë', Ninihuiso panca ninano'. Cara tahuëri irataihuarë ya'ipi aquipi.4Conasë caniaritërin ninano pa'tacaso'. Papon pochin chiniquën pënëntërarin: Catapini shonca tahuëri quëran Yosëri Ninihui ninano ata'huantarin," tërarin. 5Ya'huëhuano'saso', Yosë natëtona ayono nicacaiso nisha'huitopi. Ya'ipiya quëran sa'catën a'mopi. Mashoro'sa quëran, hua'huaro'saquë huarë' napopi.6Ninihui copirnonta' a'naroachin nanan natantërin. Hua'anëntacaso shiranën quëran huanirahuaton, noyapiachin a'morinso pa'coirin. Sa'catën nininso a'mosahuaton, huarianoquë huënsëconin. 7Ina quëran camaitërin: "Copirno, hua'ano'sa, inapita camaitopi. Iso ninanoquë ya'huërëhuasopita ya'ipinpoa ayono nicacaso ya'huërin. co pë'tahuaro'sa tëranta a'cacaiso ya'huërinhuë'. Co'ni i'sha tëranta o'shitacaiso ya'huërihuë'.8Inapoatona sa'catën nininso a'moina'. Pë'tahuaro'santa inanpi quëran a'moina'. Naporahuatona chiniquën Yosë nonchina. Co noyahuë nisapisopita, co tënorotochinachinhuë cancantopiso', inapita a'poina'. 9Tapona inaporë'so marë', Yosë pa'pi no'huirinpoaso asanorapirinhuë'. Inaporin naporini co huachi ana'intatonpoa ata'huanchitonpoahuë'," tënin.10Yosëso inapopi'so ni'nin. Co noyahuë nisapiso a'popi. Napoaton nisha cancantaton ana'intacaso yonquirinso', tananpitërin.

Chapter 4

1Yosë naporinso Conasë nitotaton, pa'pi no'huitërin. 2Napoaton iso pochin Sinioro nontërin: "¡Napoaranso mini ya'huërahuëquë chachin a'pirahuë! Quëmaso nosorotochinachin cancantëran. Co a'naroachin no'huitëranhuë'. Piyapi'sa cancantomiataton, ma'sha onpotacaso yonquiaponahuë', nicha'ëantaran. Ina nitotato, tarsisi'pa' ta'aca'huaso yonquipirahuë'. 3Napoaton Sinioro tëpachanco topirahuë. Co huachi nohuantërahuë nanpica'huaso'," itërin.4Napotohuachina Siniorori itaantarin. ¡Po'pin no'huitacasoso', co noyahuë'!" itërin. 5Inaquëran Conasëso', ninano notënanquë pa'nin. Pi'i pipirinso parti quëran a'nara huanimëra'hua ninin. Inaquë na'yaton ninano ma'sona onpoarinso' ni'caso marë'.6Sinioro Yosëso', a'nara' na'ton taparinso' apapotërin. Conasë huanimëra'huanën a'naroachin imotacaso camairin. Inari na'itohuachina noya cancantërin huachi. Napoaton ina marë' yosparinquën tënin. 7Tahuëririnquëso napoaponahuë', a'nara' cha'cho taparinso Yosëri camairin. Na'ton namënën a'tonacaso marë' camairin. Inapotohuachina na'tonso a'naroachin ahuirin.8Tahuërinquë pi'i pipirahuaYosëso' pa'pi huëya ihuan taparin. Pi'i pipirin parti quëran a'pairin. Pi'irinta chiniquen pi'caton Conasë aparisitërin. Tapinantopitëraton, chiminacaso nohuantërin. "Chiminahuë naporini noya noya niitonhuë';" tënin. 9Napohuachina', Siniorori itapon:" Na'ton ahuirinso marë' no'huitacaso ¿noya ti?," itërin. "Noya mini. tënahuë caso'. Chiminchinachi no'huitërahuë," itërin Conasëri.10Ina natanaton Siniorori'so': "I'yan, quëmaso na'ton a'pitaton no'huitëran. Co quëmari shacaton aso'soponahuë naporan. Ca nohuanton inaso', a'na tashiya marëachin so'sorahuaton a'na tahuëriichin ana'itërinquën. Tahuëririnquëso ahuirin ni'ton, co noyahuë cancantëran. 11¡Aquëtë huarë mini caso', Ninihuiquë ya'huëpisopitanta' nosoroca'huaso ya'huërin! Inaso panca ninano ni'ton, pasa cato shonca huaranca na'con hua'huaro'sa ya'huërin. Co noya yonquiyatërapihuë'. Nisahuaton notohuaro pë'tahuaro'santa ya'huërin," itërin.