Banjar: Bible for Luke

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Luke

1

Panjalasan Panambaian 1Sudah banyak urang nang bausaha manyusun liwat catatan masalah paristiwa-paristiwa nang udah tajadi di tangah-tangah kita, 2Nangkaya catatan nang udah di sampaiakan awan kita uleh urang-urang nang mulai panambaian nang udah manjadi saksi mata wan nang mahabarakan Firman. 3Lantaran aku udah balajar sabarataannya wan taliti mulai awal, baiklah ulun jua manulisakan secara baurutan hagan pian, hai Teofilus nang mulia, 4Supaya pian kawa minandui nang bujur masalah nang sudah diajarakan gasan pian. Memadahakan tentang Yohanes Pambaptis5Rahat masa pamarentahan Herodes, Raja Yudea, ada imam nang bangaran Zhakaria nang baasal dari kalompok imam Abia. Bininya baasal matan katurunan Harun, nang ngarannya adalah Elisabet. 6Zhakaria wan Elisabet adalah urang-urang nang benar di mata Allah. Buhannya hidup kada bercela taat wan hukum dan parentah Tuhan. 7Tatapi, buhannya kada baisi anak lantaran Elisabet mandul wan kaduannya udah tuha banar.8Rahat wayah giliran rombongannya batugas, Zakharia dapat tugas jadi imam dihadapan Allah. 9Manurut kabiasaan kaimaman, Zakharia tapilih lantaran kana undian untuk masuk ka Bait Allah wan mambakar ukupan. 10Pas rahat ukupan di persembahakan, sabarataan umat badoa di luar.11Mandadak, malaikat Tuhan manampaiakan diri awan Zakharia wan bardiri disubalah kanan altar ukupan. 12Imbah malihat malaikat nintu, Zakharia gumitiran wan katakutan banar. 13Akan tatapi malaikat nintu baucap lawan inya," Jangan takut, Zakharia, sabab doa parmuhunanmu sudah didangar. Bini ikam, Elisabet, pacangan pacangan malahirakan saurang kanakan lalakian gasan ikam wan ikam pacangan mambariinya ngaran Yohanes.14Ikam pacangan basukacita wan bargambira, banyak urang jua pacangan umpat basukacita sabab kalahiranya. 15Inya pacangan manjadi ganal di hadapan Tuhan wan kada pacangan nginum anggur atawa nginum nginuman karas. Bahkan sajak matan dalam kandungan umanya inya pacangan dipanuhi ulih Roh Kudus.16Inya pacangan maulah banyak urang Isral babulik lawan Tuhan, Allah buhannya. 17Inya pacangan bajalan mandahului Tuhan awan roh wan kuasa Elia, " gasan maulah hati abah-abah babulik awan anak-anak buhannya". Inya jua pacangan maulah urang-urang nang kada taat babulik lawan hikmat urang-urang banar. Lawan damikian, inya mamparsiapakan umatnang udah disadiakan gasan Tuhan."192018Zakharia baucap awan malaikan nintu. "Nangkayaapakah aku pacangan manahui hal ini? Sabab, aku ini hudah tuha wan binikupun hudah lanjut umur." Malaikat nintu manjawab, "Aku adalah Gabriel, malaikat nang bardiri dihadapan Allah. Aku diutus gasan bapadah awan ikam wan manyampaiakan barita baik ini lawan ikam. Namun, wayahini dangarakan! Ikam pacangan bisu wan kada kawa bapander sampai wayah hari katika hal-hal ini diganapi sabab ikam kada parcaya awan ucapanku, nang pacangan diganapi pada wayahnya."222321Samantara nintu, jamaah manghadangi Zkharia. Buhanya batakun-takun apa sabab Zakharia pina lawas banar didalam Bait Allah. Imbahnya kaluar, Zakharia kada kawa bapander awan buhanya. Buhanyapun paham bahwa Zakharia hudah baulih panglihatan didalam Bait Allah sabab inya tarus-manarus maulah isyarat lawan buhanya, sabab kada kawa bapander. Imbah jangka waktu tugas kaimamanya tuntung, buliklah Zakharia karumahnya.24Imbah paristiwa nintu, Elisabet batianan wan manyambuyiakan diri salawas lima bulan. Inya baucap, 25Inilah nang hudah Tuhan lakuakan lawan aku. Tuhan mamparhatiakan aku wan manghapus aibku matan urang banyak. " Pambaritahuan tantang Yesus Kristus26Imbah Elisabet batianan batianan anam bulan, Allah mautus malaikat Gabriel kasabuah kuta diwilayah Galilea, nang bangaran Nazaret. 27Inya diutus gasan manamui saurang parawan nang hudah batunangan awan saurang lalakian nang bangaran Yusuf, katurunan Daud .ngaran parawan ngintu adalah Maria. 28Imbah tu malaikat nintu baparak lawan Maria wan baucap, "Salam, hai, engkau yang diberkati! Tuhan besertamu." 29Mandangar ucapan nintu, Maria manjadi hiran. Inya batakun-takun didalam hatinya tantang arti dari salam itu.30Malaikat itu baucap awan inya , "kada usah takutan, Maria, sabab Allah udah mambariakan kasih karunia-Nya awan ikam. 31Dangarakan, ikam cagar batianan wan malahirakan saurang Anak lakian, wan ikam mangarani-Nya Yesus. 32Sidin pacangan menjadi masyur wan disambat Anak Allah Yang Maha Tinggi. Tuhan Allah pacangan mambari-Nya tahta Daud,nini moyang-Nya. 33Sidin pacangan mamarintah atas katurunan Yakub sampai salawasan wan karajaan Sidin kadak pacangan baampihan."34Imbah tu Maria baucap awan malaikat itu, " Nang kaya apa hal ini pacangan tarjadi sabab ulun balum balaki?" 35Malaikat nintu manjawab wan baucap lawan Maria, "Roh Kudus pacangan mandatangi pian wan kuasa Allah Yang Mahatinggi pacangan manaungi pian. Itulah sababnya, Anak nang pacangan lahir itu adalah kudus wan pacangan disambat Anak Allah.36Wan, katahuilah bahwa Elishabet dingsanak pian itu, rahatan batianan jua pada usia tuhanya. Inya nang bahari disambat mandul, wayahini hudah batianan anam bulan. 37Sabab, kadada hal nang mustahil bagi Allah." 38Maria baucap , " Sasungguhnya, aku ini hamba Tuhan. Tarjadilah awan ulun nang kaya pian ucapakan nintu." Imbahtu, malaikat nintu tulak maninggalakan sidin. Maria mangunjungi Elisabet39Pada wayah-wayah itu, Maria basisimpun gasan lakas tulak ka daerah pagunungan, kasuatu kuta di Yehuda. 40Sidin masuk karumah Zakharia wan mambari salam awan Elisabet. 41Wayah Elisabet mandangar salam matan Maria, anak nang rahatan dikandungnya baluncat wan Elisabet dipanuhi ulih Roh Kudus.42Belalu Elisabet nyaring bakuciak, "Diberkatilah pian di antara sabarataan binian, wan diberkatilah buah kandungan pian. 43Siapa garang olon ini sampai-sampai umanya Tuhanku datang kamari? 44Sungguh, rahatan salam pian sampai katalinga olon, anak dalam kandungan olon baluncat sabab sukacita. 45Barbahagialah siapa haja nang parcaya bahwa apa haja nang dipadahakan Tuhan pacangan diganapi." Pujian Maria untuk Allah46Belalu, baucaplah Maria, " Jiwaku mamuliakan Allah, 47wan Rohku barsuka cita di dalam Allah, Juru Selamatku.48Sabab, Allah talah mamparhitungakan hamba-Nya nang hina ini. Dangarlah, mulai wayahini wan satarusnya, sabarataan ganarasi pacangan manyambat aku barbahagia. 49Sabab Sidin Yang Mahakuasa hudah malakuakan hal-hal nang ganal awan ulun, wan Kuduslah ngaran-Nya.50Rahmat-Nya dibariakan matan ganarasi ka ganarasi, gasan urang-urang nang takut awan Sidin. 51Allah hudah manunjukakan kuasa-Nya awan tangan-Nya. Allah mancarai-baraiakan urang-urang nang cakah pikiran wan hatinya.52Sidin manurunkan buhan panguasa matan tahta buhanya, wan maninggiakan urang-urang nang randah hati. 53Sidin manganyangakan urang-urang nang lapar awan kabaikan, tatapi mangusir urang sugih tulak lawan tangan kosong.54Allah hudah mambariakan partulungan awan Israel, hamba-Nya, sabab maingat rahmat-Nya. 55Sabagaimana nang hudah Sidin padahakan awan nini muyang kita, awan Abraham wan katurunanya gasan salawasan."56Maria bagana awan Elisabet kira-kira talu bulan lawasnya, belalu inya bulik karumahnya. Kalahiran Yohanes Pembabtis 57Wayahini tibalah waktunya gasan Elisabet malahirakan wan inya malahirakan seikung anak lalakian. 58Buhan tatangga wan dingsanaknya mandangar bahwa Tuhan hudah manunjukakan rahmat-Nya nang ganal awan Elisabet, buhanya umpat basukacita lawan inya.59Pada hari nang kawalu, buhanya datang gasan mangkhitanakan kakanakan ngitu. Buhanya handak mangarani kanakan ngitu Zakharia, nang kaya ngaran abahnya. 60Akan tatapi, umanya baucap, " Kada, inya pacangan dingarani Yohanes." 61Urang-urang itu baucap awan Elisabet, " kadada saikung urangpun diantara dingsanak pian nang bangaran itu."62Balalu buhanya mangude ka Zakharia gasan manakunakan awan inya, apa ngaran nang handak dibariakan awan anaknya ngintu. 63Zakharia maminta sabuah papan tulis, wan manulis nang kaya ini; " Ngaranya Yohanes." Wan sabarataan urang manjadi hiran.64Sakatika nintu jua, muntung Zakharia tabuka wan lidahnya tabibas. Inyapun mulai baucap wan mamuji Allah. 65Sabarataan tatangga buhanya manjadi takutan wan kajadian ngini maulah bahan panderan di sabarataan disa parbukitan Yudea. 66Sabarataan urang nang mandangar hal ini batakun-takun dalam hati, " pacangan manjadi apa garang anak ini kaina?" sabab, tangan Tuhan manyartainya. Zakharia Mamuliakan Allah67Zakharia, abah Yohanes, juga dipanuhi awan Roh Kudus wan barnubuat, ujarnya, 68" Tarpujilah Tuhan, Allah Israel sabab Sidin hudah malawat wan manabus umat-Nya.69Allah hudah mambangkitakan tanduk kasalamatan gasan kita matan katurunan Daud, hamba-Nya, 70Nang kaya hudah Allah firmankan melalui muntung nabi-nabi-Nya nang kudus sajak bahari kala 71nyaman kita disalamatakan matan musuh-musuh kita, wan matan tangan sabarataan urang nang mambanci kita.72Allah malakuakanya gasan manunjukakan rahmat lawan nini muyang kita, wan sabab Sidin ingat awan parjanjian Sidin nang kudus, 73yaitu sumpah nang Sidin ucapakan lawan nini muyang kita, Abraham, 74bahwa kita pacangan dibibasakan matan tangan musuh-musuh kita nyaman kita kawa malayani-Nya tanpa rasa takut, 75dalam kakudusan wan kabanaran dihadapan Allah, saumur hidup kita.76Wan pian, anakku, pacangan disambat nabi Allah Yang Mahatinggi, sabab pian pacangan bajalan mandahului Tuhan, gasan mamparsiapakan jalan bagi-Nya. 77Gasan mambariakan pangartian tantang kasalamatan lawan umat-Nya malalui pangampunan atas dusa-dusa buhanya.78Sabab rahmat wan balas kasih Allah kita, sinar mataharinya pacangan manyinari kita matan tampat tinggi. 79Gasan manyinari buhanya nang badiam dalam kagalapan wan nang badiam dalam bayang-bayang maut, gasan manuntun batis kita manuju kajalan damai sajahtara."80Maka, kanakan nintu batumbuh samakin ganal, wan samakin kuat di dalam roh. Yohanes badiam di padang balantara sampai tiba waktunya gasan manunjukakan diri lawan bangsa Israel.

2

3Sensus wan kalahiran Yesus Kristus 1Pas waktu nintu, Kaisar Agustus mangaluarakan parintah supaya diadaakan sensus gasan sabarataan panduduk disaluruh dunia. 2Nginilah sensus panduduk nang partama kali diadaakan katika Kirenius manjadi gubernur di Siria. Maka, sabarataan urang babulik ka kuta asal buhanya masing-masing gasan mandaftarakan diri.4Yusuf jua maninggalakan Nazaret, kuta di Galilea, wan manuju Yudea, ka kuta Daud nang disambat Betlehem, sabab sidin baasal matan garis katurunan Daud. 5nyaman sidin didaftarakan baimbai awan Maria, tunanganya, nang rahatan batianan.6Katika Yusuf wan Maria rahatan di Betlehem, sampailah wayahnya gasan Maria malahirakan. 7Maria pun malahirakan kakanakan lakian nang paasa. Maria mambungkus-Nya lawan kain lampin wan mambaringakan-Nya di dalam palungan sabab kadada kamar bagi buhanya gasan manginap. Buhan Gambala Malihat Bayi Yesus8Di daerah nang sama, ada buhan gambala nang badiam di huma gasan manjaga kawanan dumba pada malam hari. 9Tiba-tiba malaikat Tuhan bardirian di hadapan buhanya wan kamuliaan Tuhan basinar mangulilingi buhanya sahingga buhanya liwar katakutan.10Akan tetapi, malaikat nintu baucap awan buhanya, " Kada usah takut sabab dangarlah, Aku mambaritaakan lawan pian kabar baik tentang sukacita ganal nang digasanakan awan sabarataan bangsa. 11Pada wayahini, hudah lahir gasan buhan pian saurang Juru Salamat, yaitu Kristus, Tuhan, di kuta Daud. 12Inilah tandanya gasan pian: Pian pacangan manamuakan Bayi nang di bungkus lawan kain lampin wan barbaring didalam palungan."13Tiba-tiba, kalihatanlah baimbaian malaikat nintu sakalumpuk ganal tantara surgawi nang mamuji Allah wan baucap, 14" Kamuliaan gasan Allah nang badiam di tempat mahatinggi wan damai sajahtara dibumi, di antara urang-urang nang berkenan awan Sidin."15Katika buhan malaikat maninggalakan buhan gambala nintu wan babulik ka surga, buhan gambala nintu baucap saikung awan lainya, "Ayuk kita ka Betlehem gasan malihati hal-hal nang hudah tarjadi ngini, nang hudah Tuhan baritahuakan awan kita." 16Balalu, buhanya lakas-lakas tulak wan manamuakan Maria wan Yusuf, jua Bayi nang barabah di palungan.17Wayah buhan gambala malihat Sidin, buhanya mangesahakan panderan nang hudah dipanderekan awan buhanya tentang Anak itu. 18Wan, sabarataan urang manjadi hiran sabab hal-hal nang hudah dipanderakan buhan gambala nintu lawan buhanya. 19Akan tatapi, Maria manyimpan hal nintu wan maranungkanya dalam hatinya. 20Balalu, gambala-gambala nintu babulik awan dumba-dumba buhanya sambil mamuliakan wan mamuji Allah atas sabarataan nang hudah buhanya liati wan dangari nang kaya apa nang hudah dipadahakan lawan buhanya.21Wan, imbah ganap walu hari gasan manyunatakan Bayi nintu, ngaran-Nya disambat Yesus, nang kaya ngaran nang dibariakan ulih malaikat sabalum Sidin dikandung didalam rahim. Bayi Yesus Dibawa ke Bait Allah22Wayah hari-hari pambasuhan sasuai hukum Musa tuntung, Maria wan Yusuf mambawa Yesus ka Yerusalem gasan manyarahakan-Nya lawan Tuhan, 23nang kaya nang hudah tartulis dalam hukum Tuhan, " Satiap kanakan lalakian nang sulung musti dikudusakan gasan Tuhan 24wan gasan mambariakan parsambahan sasuai awan apa nang dipadahakan dalam hukum Tuhan, yaitu sapasang burung dara atawa dua ikung burung marpati anum." Simeon wan Hana Malihat Yesus25Ada saikung urang lalakian nang bangaran Simeon nang badiam di Yerusalem. Sidin adalah urang nang bujur wan saleh, nang manghadang-hadangi panghiburan Allah gasan Israel, wan Roh Kudus manyartainya. 26Roh Kudus memadahinya bahwa inya kadak pacangan mati sabalum malihat Kristus nang diurapi Tuhan.27Balalu Simeon tulak ka Bait Allah atas tuntunan Roh Kudus, wayah Yusuf wan Maria mambawa Bayi Yesus ka Bait Allah gasan manggawiakan lawan Sidin apa nang hudah ditantuakan ulih hukum Taurat. 28Imbah tu, Simeon manggendong Bayi nintu wan mamuji Allah, ujarnya, 29" Wayahini, ya Tuhan, kiranya Engkau mangizinakan palayan-Mu ini tulak dalam damai, sasuai lawan firman-Mu;30sabab mataku hudah malihat kasalamatan-Mu, 31nang hudah Engkau sadiakan dihadapan sabarataan bangsa, 32yaitu cahaya nang pacangan manyinari bangsa-bangsa nang kada pinandu lawan Tuhan, wan nang manjadi kamuliaan gasan umat-Mu, Israel."33yusuf wan uma Anak nintu manjadi hiran atas apa nang diucapakan Simeon tentang Sidin. 34Imbah tu Simeon mambarkati buhanya wan baucap awan Maria, uma Yesus, " Dangarlah, Anak ini hudah ditatapakan gasan manggugurakan wan mambangkitakan banyak urang di Israel, wan maulah tanda nang ditolak banyak urang. 35( Wan, sebilah pedang pacangan manusuk jiwa pian ) supaya isi hati urang banyak pacangan dinyataakan."36Di sana jua ada saurang nabiah nang bangaran Hana, anak Fanuel matan suku Asyer. Sidin hudah tuha banar. Sidin hidup badua haja lawan lakinya salawas pitung tahun imbah parnikahanya, 37Imbah tu manjadi balo sampai usia 84 tahun. Sidin kada suah maninggalakan Bait Allah, tetapi baribadah siang wan malam lawan berpuasa wan bardua. 38Wayahitu, datanglah Hana wan inya mangucap syukur lawan Allah belalu mangesahakan tentang Yesus lawan sabarataan urang nang manghadang-hadangi panabusan Yerusalem. Yusuf wan Maria Bulik ka Nazaret39Imbah Yusuf wan Maria manjalanakan sagala sasuatu sasuai hukum Tuhan, buhanya babulik ka Galilea, ka kuta asal buhanya, yaitu Nazaret, 40Anak itupun bertumbuh samakin ganal, kuat, hibak lawan hikmat, wan Allah mambarkati-Nya. Yesus di Bait Allah41Satiap tahun, urang tuha Yesus tulak ka Yerusalem pada Hari Raya Paskah. 42Wayah Yesus baumur dua walas tahun, buhanya tulak kasana sasuai kabiasaan hari raya itu. 43Imbah perayaan itu tuntung, buhanya bulik, Namun, Yesus tatap badiam di Yerusalem tanpa setahu kuitan-Nya. 44Sabab kuitan Yesus mangira bahwa Yesus ada di antara rumbungan, buhanya pun malanjutakan parjalanan sampai saharianan. Belalu buhanya mulai mancarii-Nya di antara padingsanakan wan urang-urang patuhan buhanya.45Wayah buhanya kada manamuakan Yesus, buhanya bulik ka Yerusalem gasan mancarii-Nya. 46Imbah talu hari, buhanya manamuakan Yesus di Bait Allah rahatan duduk di antara guru-guru agama, sambil mandangarakan wan mangajuakan partanyaan lawan buhanya. 47Sabarataan urang nang mandangar-Nya tahiran-hiran awan pangatahuan wan jawaban-jawaban-Nya.48Wayah kuitn-Nya malihat Dia, buhanya juga hiran. Belalu, buhanya batakun, " Nak, nangkaya apa Engkau malakuakan ini lawan kami? Ayah-Mu wan aku gaer banar mancari-Mu." 49Jawab Yesus lawan buhanya,"Ba apa pian mancarii Aku? Kadakah pian tau bahwa Aku musti badiam di rumah Bapa-Ku?" 50Akan tetapi, buhanya kada paham apa nang di padahakan-Nya lawan buhanya.51Balalu, Yesus bulik baimbai buhanya ka Nazaret wan manuruti buhanya. Namun, uma-Nya, manyimpam panderan itu dalam hatinya. 52Yesus pun bertumbuh samakin ganal wan samakin bijaksana. Yesus jua samakin dikatujui Allah wan manusia.

3

Palayanan Yohanes Pambabtis 1Pada tahun kalima walas masa pamarintahan Kaisar Tiberius, wayah Pontius Pilatus menjadi gubernur Yudea, Herodes menjadi raja Galilea; Filipus saudara Herodes menjadi raja wilayah Iturea wan Trakonitis; wan Lisanias menjadi raja Abilene, 2Hanas wan Kayafas manjabat sabagai imam agung, datanglah firman Allah lawan Yohanes, anak Zakharia, nang badiam di padang balantara.3Maka, tulaklah Yohanes ka saluruh daerah di sakitaran Yordan wan mambaritaakan baptisan partubatan gasan pangampunan dusa.4Nang kaya nang tartulis di dalam kitab nabi Yesaya: " Inilah suara urang nang bakuciak-kuciak di padang balantara, ' Siapakanlah jalan bagi Tuhan, lurusakanlah jalan bagi-Nya.5Satiap baruh pacangan diuruk, wan satiap gunung wan bukit pacangan di rataakan. Jalan nang babiluk-biluk pacangan dilurusakan, wan satiap jalan nang kada rata pacangan di lancarakan. 6Wan, sabarataan urang pacangan malihat kasalamatan matan Tuhan! "Yesaya 40 : 3-57Balalu, Yohanes baucap awan urang banyak nang datang gasan dibabtis olehnya, " Hai, ikam katurunan ular baludak! Siapa garang nang mamparingatakan gasan ikam bukah matan pada murka Allah nang pacangan datang?8Ulih sabab nintu, hasilakanlah buah-buah nang manujnjukakan partubatanmu. Jangan baucap lawan diri ikam saurang, 'Abraham adalah nini muyang kami!' Aku baucap lawan ikam, sasungguhnya matan batu-batu ini Allah kawa mambangkitakan anak-anak gasan Abraham!9Bahkan, mulai wayahini kapak hudah diandak di akar puhun. Satiap puhun nang kada manghasilakan buah nang baik pacangan di tabang wan ditawakakan kadalam api."10Urang-urang batakun lawan Yohanes, " Amun kayaitu, apa nang musti kami ulah?" 11Yohanes manjawab, " Satiap urang nang baisi dua lambar baju, inya musti mambaginya lawan urang nang kada baisi baju. Wan, satiap urang nang baisi makanan, musti malakuakan hal nang sama."12Buhan pangumpul pajak juga datang gasan dibabtis. Buhanya batakun lawan Yohanes, " Guru, apa nang musti kami ulah?" 13Yohanes memadahi buhanya, "Jangan manarik pajak malabihi pada nang hudah ditetapakan bagimu."14Buhan tentara batakun lawan inya, "Nang kaya apa lawan kami? Apa nang musti kami ulah?" Yohanes baucap lawan buhanya, "kada usah maminta duit lawan siapa haja sacara paksa atawa lawan tuduhan palsu. Cukupakan dirimu lawan gajimu."15Wayah sabarataan urang rahatan mangharapakan kadatangan Mesias, buhanya sabarataan batakun-takun dalam hati tentang Yohanes, apakah ia Kristus atawa nang lain. 16Yohanes manjawab buhanya wan baucap , "Aku membabtis kamu lawan banyu. Akan tetapi, Saikung urang nang labih bakuasa matan pada aku pacangan datang. Gasan mambukaakan tali sandalnya haja aku kada layak. Inya pacangan mambabtis ikam lawan Roh Kudus wan api17Alat penanpi hudah ada ditangan-Nya gasan mambarsihakan lantai panggirikan wan gasan mangumpulakan gandum nang baik kadalam lumbung-Nya. Akan tetapi, Ia pacangan mambakar sekam kadalam api nang kada pacangan padam."18Lawan banyak nasihat nang lain, Yohanes mangajarakan Injil lawan banyak urang. Yohanes Pambabtis Dipanjarakan 19Akan tetapi, sabab Yohanes managur Herodes, raja wilayah, atas hal nang hudah diulahnya lawan Herodias, bini dingsanak Herodes, wan sabab sabarataan hal jahat nang hudah diulahnya. 20maka Herodes manambahakan ini atas sabarataanya lawan mamasukakanya Yohanes ka dalam panjara. Yesus Dibabtis21Wayah sabarataan urang dibabtis, Yesus juga dibabtis. Wan, wayah Yesus bardua, langit tarbuka, 22wan Roh Kudus turun ka atas-Nya dalam wujud burung marpati. balalu, ada suara matan pada langit nang baucap, " Engkau adalah Anak-Ku nang Kukasihi. Kepada-Mulah Aku berkenan." Silsilah Yesus23Wayah Yesus mamulai palayanan-Nya, Yesus barumur kira-kira talung puluh tahun. urang-urang bapander bahwa Yesus adalah anak Yusuf. Yusuf anak Eli. 24Eli anak Matat. Matat anak Lewi. Lewi anak Malkhi. Malkhi anak Yanai. Yanai anak Yusuf.25Yusuf anak Matica. Matica anak Amos. Amos anak Nahum. Nahum anak Hesli. Hesli anak Nagai. 26Nagai anak Maat. Maat anak Matica. Matica anak Simei. Simei anak Yosekh. Yosekh anak Yoda27Yoda adalah anak Yohanan. Yohanan anak Resa. Resa anak Zerubabel. Zerubabel anak sealtiel. Sealtiel anak Neri. 28Neri anak malkhi. Malkhi anak Adi. Adi anak Kosam. kosam anak Elmadam. Elmadam anak Er. 29Er anak Yesua. Yesua anak Eliezer. Eliezer anak Yorim. Yorim anak Matat. Matat anak Lewi.30Lewi adalah anak Simeon. Simeon anak Yehuda. Yehuda anak Yusuf. Yusuf anak Yonam. Yonam anak Elyakim. 31Elyakim anak Melea. Melea anak Mina. Mina anak Matata. Matat anak Natan. Natan anak Daud. 32Daud anak Isai. Isai anak Obed. Obed anak Boas. Boas anak Salmon. Salmon anak Nahason.33Nahason adalah anak Aminadab. Aminadab anak Admin. Admin anak Arni. Arni anak Hezron. Hezron anak Peres. Peres anak Yehuda. 34Yehuda anak Yakub. Yakub anak Ishak. Ishak anak Abraham. Abraham anak Terah. Terah anak Nahor. 35Nahor anak Serug. Serug anak Rehu. Rehu anak Peleg. Peleg anak Eber. Eber anak Salmon.36Salmon adalah anak Kenan. Kenan anak Arpakhsad. Arpakhsad anak Sem. Sem anak Nuh. Nuh anak Lamekh. 37Lamekh anak Metusalah. Metusalah anak Henokh. Henokh anak Yared. Yared anak Mahalaleel. Mahalaleel anak Kenan. 38Kenan anak Enos. Enos anak Set. Set anak Adam. Adam adalah anak Allah.

4

Pancubaan Yesus 1Yesus, nang hibak lawan Roh Kudus babulik matan Yordan. Imbah tu sidin dipimpin ulih Roh Kudus tulak kapadang balantara 2salawas 40 hari gasan dicubai ulih sitan. Yesus kada makan apa-apa salawas hari-hari nintu. Imbah hudah tuntung, Yesus manjadi lapar.3Balalu, sitan baucap lawan Sidin, "Pabila Pian Anak Allah, suruhakan batu ngini manjadi ruti." 4Yesus manjawabnya, "Ada tartulis, " manusia hidup kadanya matan ruti haja."Ulangan. 8:35Imbahtu, sitan membawai Yesus ka wadah nang tinggi wan mamparlihatakan awan Sidin sabarataan karajaan dunia sakajab haja. 6Belalu, sitan baucap awan Sidin,"Aku pacangan mambari-Mu kuasa wan kamuliaan ka sabarataan wadah nintu, sabab sabarataan nintu hudah dibariakan lawan aku. wan, aku pacangan mambariakanya lawan siapa haja nang aku kahandaki. 7Jadi, pabila Pian manyambahku, sabarataan nintu pacangan manjadi ampun Pian."8Balalu Yesus manjawab, 'Ada tartulis, "Kamu musti manyambah Tuhan Allahmu, wan hanya lawan Sidin haja kamu musti barbakti."Ulangan 6:1-39Imbah tu, sitan mambawa Yesus ka Yerusalem wan manampatakan Sidin di puncak Bait Allah. ujar sitan lawan Yesus,"Pabila pian Anak Allah, gugurakan diri Pian ka bawah, 10sabab ada tartulis, "manganai Pian. Allah pacangan mamarintahakan malaikat-malaikat-Nya gasan manjaga Pian. "mazmur 91:11. 11Wan, lawan tangan buhanya, buhanya pacangan manupang Pian supaya kaki Pian kada tasantuk batu."Mazmur 91 : 1212Jawab Yesus lawan sitan, "Ada tartulis, "Jangan mancubai Tuhan Allahmu. "Ulangan 6 : 16. 13Imbah sitan tuntung mancubai Yesus, inya tulak maninggalakan Sidin wan manghadangi musia ada kasampaan nang lain,. Parmulaan Palayanan Yesus di Galilea14Yesus babulik ka Galilea hibak lawan kuasa Roh, wan kabar tentang Sidin manyabar luas ka saluruh dairah disakitarnya. 15Balalu Sidin mulai maajar disinagoge wan sabarataan urang mamuji-Nya. Yesus Ditolak di Kuta Asal-Nya16Yesus tulak ka Nazaret, kuta dimana Sidin di ganalakan. Nang kaya kabiasan-Nya, Yesus tulak ka sinsgoge wayah hari Sabat wan bardiri gasan mambaca. 17Kitab nabi Yesaya dibariakan lawan Sidin, , Balalu sidin mambuka kitam nintu wan manamuakan bagian nang manulisakan.18" Roh Tuhan ada pada-Ku, sabab Sidin hudah mangurapi Aku gasan mangabarakan Kabar Baik lawan urang-urang miskin. Sidin mautus Aku gasan mangabarakan pambibasan lawan buhan tawanan, wan pamulihan panglihatan lawan urang-urang buta, gasan mambibasakan urang-urang nang tatindas, 19wan gasan mangabarakan bahwa tahun rahmat Tuhan hudah datang."Yesaya 61 : 1-2.20Yesus manutup kitab itu wan mambulikakanya lawan pajabat rumah ibadah, wan imbah tu Sidin duduk. Mata sabarataan urang nang didalam sinagoge nintu terpaku pada diri Sidin 21Balalu, Yesus mulai bapander wan buhannya, "Hari ini, ganaplah apa nang ditulisakan Kitab Suci ini nang rahat ikam dangar," 22Wan, sabarataan urang mambujurakan-Sidin wan tahiran-hiran mandangar panderan indah nang sidin sampaiakan. Buhannya manyambat, "Kadakah Sidin ini anak Yusuf?"23Imbah itu, Yesus baucap wan buhannya, "Ikam pasti handak bapander pakai paribahasa ini wan-Ku, 'Tabib, warasakan pian-Sorang! kami mandangar sabarataan apa nang Pian ulah di Kapernaum, ulah jua nang kaya itu disini, di kota asal-Pian-Sorang." 24Balalu Sidin baucap,"Aku bapadah lawan buhan ikam, sabujurnya kadada nabi nang di tarima di kota asalnya sorang.25Sabujurnya, Aku bapah wan buhanikam, banyak buhan balu di Israel wayah zaman Elia, rahat langit tatutup salawas talu tahun wan anam bulan, rahat kalaparan banar tajadi di sabarataan nagari. 26Tatapi, Elia kada diutus gasan siapa haja kacuali manuju saurang balu di Sarfat, di daerah Sidon. 27Wan, banyak banar nang kana kusta di Israel pas zaman Nabi Elisa, Tatapi kadada saikung-ikung buhannya nang di tahirakan hinggan Naaman, urang Siria itu haja."28Rahat mandangar nangitu, sabarataan urang nang di sinagoge sarik banar. 29Balalu, badirian buhannya handak manyeret Yesus ka luar matan kota itu. handak mambawa-Sidin ka atas puncak bukit wadah kota buhannya di bangun gasan manggugurakan-Sidin matan jurang. 30Akan Tatapi, Yesus mahindar dari tangah-tangah buhannya imbah itu tulak. Saurang Lakian Dibibasakan matan Ruh Sitan.31Yesus tulak ka Kapernaum, isa kota nang di wilayah Galilea, balalu mangajar urang banyak rahat hari Sabat. 32Buhannya kagum wan pangajaran -Sidin sabab panderan-Sidin bakuasa banar.33Di sinagoge, ada saurang lalakian nang karasukan ruh setan nang najis, Urang itu bakuciak wan suara nyaring, 34"Biarakan kami sorangan! apa urusan - Pian wan kami, hai Yesus urang Nazaret? Apakah Pian datang hagan mambianasaakan kami? Aku pinandu ai siapa - Pian, Nang Kudus matan Allah!"35Tatapi, Yesus manyariki roh setan itu, jar-Sidin, "Badiam! Kaluar dari urang ini!" Imbah setan itu mahampas urang itu ka tanah, di hadapan sabarataan urang, inya kaluar matan awak urang itu wan kada manyakiti inya. 36Tahiran-hiran, sabarataan urang nang ada di situ baucap saikung wan nang lainnya, "Kata-kata apa garang ini? wan wibawa dan kuasa, Sidin mamarintah roh-roh najis itu balalu buhannya kaluar." 37Wan, habar hal Yesus tasiar ka sabarataan di saluruh daerah itu. Mintuha nangbini Petrus wan Urang banyak Disambuhakan38Imbah itu, Yesus maninggalakan rumah ibadah itu balalu tulak ka rumah Simon. Wayah itu, mintuha Simon nang binian rahat garing, lantaran itu, buhannya maminta Yesus manyambuhakan inya. 39Balalu, Yesus badiri parak mama mintuha simon wan mausir garing sidin itu, sahingga sidin ampih garing. Rahat itu jua, mama mintuha Simon bangun balalu mualai malayani buhannya.40Pas matahari mulai tinggalam, sabarataan urang mambawai kaluarganya nang mandarita bamacam panyakit manuju Yesus. Balalu Yesus maandak tangan-Sidin ka atas asing-asing buhannya balalu buhannya waras sabataan. 41Setan-setan sabarataan kaluar dari urang nang banyak itu sambil bakuciak, "Pian adalah Anak Allah!" Tatapi, Yesus mambaentak buhannya, Sidin kada mambiarakan buhannya bapaner lantaran buhannya pinandu bahwa Sidin adalah Kristus,. Yesus Bahutbah di kota-kota nang lain42Kaisukannya sunsung Yesus tulak ka wadah nang sunyi sorangan. Urang banyak mancari-Sidin, balalu rahat buhannya manamui Sidin, buhannya bausaha mahalangi Sidin supaya kada maninggalakan buhannya. 43Tatapi, Sidin bapadah wan buhannya, " Aku harus mahabaraakan Injil Karajaan Allah ka kota-kota nang lain lantaran itulah Aku diutus." 44Balalu, Yesus bahutbah di sinagoge-sinagoge di Yudea.

5

3Dikiau Hagan Manjadi Panjala Manusia 1Pas wayahitu, urang banyak bakarumun mangulilingi Sidin gasan mandangarakan firman Allah, Rahat itu, Yesus badiri di pinggir danau Genezaret, 2balalu malihat dua jukung bapatak di pinggir danau itu, tatapi buhan nalayan imbah kaluar matan jukung-jukung itu wan rahat mambasuh jala buhannya. Yesus naik ka salah satu jukung, yaitu jukung Simon, wan manyuruh Simon mangayuh jukungnya sadikit bajauh matan darat. Balalu, Yesus baduduk wan mangajar urang banyak dari atas jukung.4Imbah tuntung bapander, Yesus baucap wan Simon, "Tulakankan ka wadah banyu nang tadalam wan timbaiakan jala ikam gasan manangkap iwak." 5Simon manyahut, "Guru, kami tuhuk samalaman bacari , tatapi kadada kolehan apa-apa! Tatapi, lantaran Pian nang manyuruh, aku cagar manimbaiakan jala ini." 6Balalu, rahat buhannya manggawinya, buhannya manangkap banyak banar iwak sampai jala buhannya mulai rabit. 7Balalu, buhannya mambari isyarat gasan kakawanan nang di jukung lain supaya datang mandangani buhannya. Balalu, kakawanan buhannya datangan maisi kadua jukung itu wan iwak sampai jukung buhannya parak tinggalam.8Rahat Simon Petrus malaihat kajadian itu, inya basujud dihadapan Yesus wan baucap, " Bajauh matan aku , Tuan, sabab aku dalah urang nang badusa!" 9Petrus bapander kayaitu lantaran inya wan sabarataan urang baimbai inya marasa takjub lantaran banyaknya iwak nang buhannya tangkap. 10Kayaiti jua wan Yakobus wan Yohanes, anak-anak Zebedeus, nang bakawan wan Simon. Yesus baucap wan Simon, "Kada usah takutan. Mulai wayahini, ikam cagar manjadi panjala manusia." 11Imbah buhannya manarik jukung-jukung ka darat, buhannya maninggalakan sabarataan balalu umpat Yesus. Urang nang Sakit Kusta Disambuhakan12Suatu hari, Yesus rahat di sabuah kota. Di kota itu, baisi urang nang awaknya hibak kusta. Rahat urang itu malihat Yesus, inya basujud sampai muhanya kana tanah balalu mamuhun wan Sidin, "Tuan, pabila Pian hakun, Pian kawa mantahirakan aku." 13Balalu, Yesus mangulurakan tangan-Sidin wan manjapai urang itu. Ujar-Sidin, "Aku hakun, jadilah tahir." Rahat itu jua, panyakit kusta urang itu hilang.14Tatapi, Yesus mamarintah urang itu supaya kada mamadahi siapa haja wan bapasan, "Tulak wan tampaiakan awak ikam wan imam. Persambahakan kurban lantaran kasambuhanikam nangkaya udah diparintahakan uleh Musa sabagai bukti gasan buhannya."15Habar manganai Yesus sasar rame sampai banyak urang nang datang bakumpul gasan mandangarakan Sidin wan diwarasakan dari panyakit buhannya. 16Tatapi, Yesus rancak tulak manyalinap ka wadah-wadah sunyi hagan badua. Urang nang Lumpuh Disambuhakan17Pada suatu hari, rahat Yesus mangajar, urang-urang Farisi wan ahli-ahli Taurat nang datang dari sabarataan kota matan wilayah Galilea, Yudea, wan Kota Yerusalem jua baduduk disana. Wan, kuasa Tuhan mairingi Yesus maulah-Sidin kawa manyambuhakan urang banyak.18Balalu, talihat sarumbungan urang manggutung saikung urang lunpuh diatas wadah guringnya, wan buhannya bausaha mambawainya masuk wan maandak urang itu dihadapan Yesus. 19Tatapi, lantaran buhannya kada manamuakan jalan gasan mambawa urang itu masuk lantaran karumunan urang, naiklah buhannya ka atas atap balalu manurunakan urang lumpuh itu wan wadah guringnya ka tangah-tangah di hadapan Yesus.20Rahat malihat iman buhannya, Yesus baucap,"Hai Dinsanak, dosa ikam udah diampuni." 21Ahli-ahli-Taurat wan urang-urang Farisi mulai batakun-takun, "Siapa garang Urang nang mahujat Allah ini? Siapa garang nang kawa maampuni dosa-dosa kacuali Allah haja?"22Rahat Yesus tahu nang dipikirakan buhannya, Sidin baucap, "Kanapa ikam batakun nangkaya itu intang hatimu? 23Mana nang labih mudah , bapadah 'Dosa-dosamu udah diampuni' atawa 'Bangun wan bajalan'? 24Akan tatapi, supaya ikam paham bahwa Anak Manusia bakuasa di bumi gasan mangampuni dosa," Yesus baucap wan urang lumpuh itu, "Aku bapadah wan ikam: Badirilah, angkat wadah guring ikam wan bulik."25Wayah itu jua, Urang itu langsung badiri di hadapan sabarataan urang wan maambil wadah guringnya, balalu bajalan bulik sambil mamuji Allah. 26Sabarataan urng di situ hiran wan mamuji Allah. Lawan dihibaki parasaan takutan wan kuasa Allah, buhannya baucap, "Hari ini kami malihat hal-hal nang luar biasa!" Lewi Maumpati Yesus27Imbah itu, Yesus kaluar wan maliaht saurang pangumpul pajak nang bangaran Lewi nang rahat bduduk di wadah pamungutan pajak. Yesus bapander wan inya, "Umpat Aku." 28Balalu Lewi badiri, maninggalakan sabarataannya, wan maumpati Yesus.29Imbah itu, inya maulah pesta ganal gasan Yesus di rumahinya. Banyak buhan pangumpul pajak wan urang lain nang makan baimbai buhannya. 30Akan tatapi, urang-urang Farisi wan ahli-ahli Taurat mulai manggaruru wan murid-murid Yesus, "Kanapa ikam makan wan minum lawan buhan pangumpul pajak wan urang-urang badosa?" 31Yesus manjawab wan bapadah gasan buahannya, "Lain urang-urang sehat nang mamarluakan tabib, tatapi urang-urang garing. 32Aku datang kada gasan mangiau urang bujur, tatapi gasan mangiau urang-urang badosa supaya bubannya batubat." Urang Farisi Mambandingakan Murid Yohanes wan Yesus33Buhannya bapadah wan Yesus, "Murid-murid Yohanes Pambatis rancak bapuasa wan badoa. kaya itu jua murid-murid urang Farisi. Akam tatapi, murid-murid-Pian haur makan wan minum." 34Yesus bapadah wan buhannya, "Kawakah ikam manyuruh buhan nang mairingi panganten lalakian gasan bapuasa rahat panganten lalakian itu masih taimbai lawan buahnnya? 35Tatapi, hari-hari itu cagar datang, rahat panganten lalakian itu diambil matan buhannya, wan rahat hari-hari itulah buhannya cagar bapuasa."36Yesus jua mangesahakan parumpamaan ini gasan buhannya, "Kadada urang nang marabit kain hanyar gasan ditambalakan ka baju nang lawas. Lantaran pabila kayaitu, urang itu cagar marusak baju nang hanyar, wan kain nang hanyar itu kada cocok wan baju nang lawas.37Kayaitu jua kadada urang nang manuang anggur ka dalam wadah kulit nang lawas. Anggur nang hanyar itu cagar maulah rabit wadah kulit nang lawas maulah anggur itu cagar tumpah wan kantong kulit pacangan hancur. 38Anggur nang hanyar harus disimpan intang kantong kuli nang hanyar. 39Kadada urang nang imbah minum anggur lawas, hakun maminum anggur hanyar lantaran buhannya baucap, "Anggur nang lawas itu labih nyaman."

6

Tuhan atas Hari Sabat 1Suata katika, pas hari sabat, Yesus bajalan malalui pahumaan gandum. Pas rahat itu, murid-murid Sidin mamutiki babarapa biji gandum, manggusuknya lawan tangan, balalu mamakannya. 2Beberapa urang Farisi batakun, "Kanapa ikam baulah nang kada buleh diulah pas hari sabat?"3Yesus manjawab buhannya wan baucap, 'Kadakah ikam suah mambaca apa nang diulah Daud rahat inya wan urang-urang nang baimbainya marasa lapar, 4manganai kayaapa inya masuk kadalam Rumah Allah, maambil rpti parsambahan, mamakan roti itu, balalu mambariakan jua gasan urang-urang nang baimbai inya, nang kada buleh mamakannya, kacuali buhan imam haja?" 5Balalu, Yesus baucap wan urang-urang Farisi itu, "Anak Manusia adalah Tuhan atas hari Sabat." Yesu Manyambuhakan pas Hari Sabat6Intang hari sabat imbahnya, Yesus tulak ka sinagoge gasan mangajar. Di wadah itu ada saikung urang nang tangan kanannya lumpuh. 7Ahli-ahli Taurat wan urang-urang Farisi maitihi Yesus gasan malihat apakah Sidin cagar manyambuhakan pada hari sabat, supaya buhannya baisi alasan gasan manuduh Sidin. 8Akan tatapi, Yesus tahu apa nang buhannya pikirakan. Sidin baucap wan urang nang tangannya lumpuh itu, "Bangun wan badirian di tangah." Balalu, urang itu bangkit wan badiri di sana.9Yesus baucap wan buhannya, "Aku batakun wan buhan ikam, mana garang nang dibulehakan gasan digawiakan di hari sabat: babuat baik atawa babuat jahat?" 10Imbah mamandang sakuliling, ka buhannya sabarataan, Yesus baucap wan urang nang tangannya lumpuh itu, "Ulurakan tanagan ikam." Imbah itu, urang itu maulurakan tangannya wan tangannya manjadi waras. 11Akan tatapi, urang-urang Farisi wan ahli-ahli Taurat manjadi sarik banar balalu barunding manganai apa nang cagar buhannya ulah gasan Yesus. Pamilihan Kadua Balas Rasul12Pas hari itu jua, Yesus naik ka bukit gasan badoa, wan di sana Sidin badoa kapada Allah samalam-malaman. 13Kaisukan paginya, Sidin mangiau murid-murid-Sidin wan mamilih dua balas dari antara buhannya, yaitu urang-urang nang dikiau-Sidin rasul:14Simon nang jua dingarani "Petrus", Andreas dinsanak Petrus, Yakobus, Yohanes, Filipus, Bartolomeus, 15Matius, Tomas, Yakobus anak Alfeus, Simon nang dikiau urang Zelot, 16Yudas anak Yakobus, wan Yudas Iskariot nang panghianat. Pangajaran Yesus17Imbah Yesus wan buhan rasul turun, Sidin badiri intang wadah nang rata. Balalu, datanglah wan-Sidin sarumbungan banyak buhan murid-Sidin wan urang banyak datang matan saluruh wilayah Yudea, Yerusalem, wan dari daerah pantai kota Tirus wan Sidon. 18Buhannya samua datang gasan mandangarakan Yesus wan gasan diwarasakan matan sagala panyakit buhannya. Wan, urang-urang nang dirasuki ruh-ruh jahat diwarasakan jua. 19Sabarataan urang bausaha gasan manjapai Yesus lantaran ada kuasa nang kaluar matan Sidin wan manyambuhakan buhan sabarataan.20Yesus mamandang wan murid-murid Sidin balalu baucap, "Dibarakah ikam nang miskin sabab ampun ikamlah Karajaan Allah. 21Dibarakah ikam nang wayahini lapar sabab ikam cagar dikanyangakan. Dibarakah ikam nang wayahini manangis sabab ikam cagar tatawa.22Dibarakahlah ikam pabila urang mamuari ikam, mangucilakan ikam, mahina ikam, wan mancamarakan ngaran ikam lantaran Anak Manusia. 23Basukacitalah pas rahat ikam diulah kaya itu, wan malumpatlah kahimungan lantaran upah ikam ganal di surga; sabab nangkaya itu jua padatuan buhannya maulah buhan nabi.24Akan tatapi, cilakalah hai ikam nang sugih sabab ikam udah marasaakan hidup nang nyaman. 25Cilakalah ikam nang wayah ini kanyang sabab ikam cagar kalaparan. Calakalah ikam nang wayah ini tatawa sabab ikam cagar marista wan manangis.26Cilakalah ikam pabila sabarataan urang manyambat hal-hal nang baik haja manganai diri ikam sabab nangkaya itu jua padatuab buhannya rahat mamanerakan manganai nabi-nabi palsu." Kasihilah Musuh Ikam27Akan tatapi, Aku bapadah wan ikam nang mandangarakan Aku, Sayangi musuh ikam wan babuat baik wan urang nang mamuari ikam. 28Barkahi urang nang mangutuk ikam wan badoalah gasan buhannya nang manganiaya ikam.29Gasan urang nang manampiling pipiikam, bari'i jua pipi ikam nang sabalahnya. Wan, gasan siapa haja nang marampas jubah ikam, jangan manangatinya pabila inya marampas baju ikam jua. 30Bariakan wan satiap urang nang maminta wan ikam, wan, pabila ada urang nang maambil ampun ikam, jangan mamintanya mambuliki.31Parlakuakan urang lain nangkaya ikam kahandaki diparlakuakan oleh buhannya. 32Pabila ikam hinggan manyanyangi urang nang manyangi ikam, apa garang pujian nang pantas dibariakan gasan ikam? Sabab, urang badosa gin manyangi urang-urang nang manyangi inya. 33Pabila ikam hinggan babuat baik wan urang nang babuat baik wan ikam, pantaskah ikam mandapat pujian? Sabab, urang badosa gin maulah hal nang sama. 34Pabila ikam mainjamakan barang wan urang lain balalu maharapakan imbalan, apa garang pujian nang pantas dibariakan gasan ikam? Sabab,urang badosa gin maminjamakan gasan urng badosa lainnya supaya buhannya kawa manarima pulang wan jumlah nang sama.35Akan tatapi, Sayangilah musuh ikam wan babuatlah nang baik, pinjamakan wan urang kada usah maharapakan imbalan, lantaran itu, ikam cagar kulehan upah nang ganal wan ikam cagar manjadi anak-anak Nang Mahatinggi, sabab Allah itu baik gasan urang-urang nang kada tahu batarimakasih wan nang jahat. 36Lantaran itu, hendakah ikam baisi rasa sayang, nangkaya Allah nang banyak manyangi." Jangan Mahakimi Urang Lain37"Jangan mahakimi supaya ikam kada dihakimi. Jangan mahukum supaya ikam kada dihukum. Ampuni urang maka ikam cagar diampuni.38Bariakan wan pacangan dibariakan gasan ikam: suatu takaran nang baik, nang dipadatakan, nang diguncangakan wan limpuar, balalu pacangan dituangakan ka pangkuan ikam. Lantaran wan ukuran nang sama nang ikam pakai gasan maukur, hal itu pacangan diukurakan pulang wanikam."39Yesus mangesahakan gasan buhannya paribasa ini, "Kawakah urang buta manuntun urang buta? Kadakah buhannya badua pacangan gugur ka dalam luang? 40Saurang murid kada malabihi daripada gurunya. Akan tatapi, satiap urang nang sudah talatih pacangan manjadi nangkaya gurunya jua.41Kanapa ikam malihat sarbuk kayu intang mata dinsanakikam, tatapi ikam kada malihat baluk kayu intang mata ikam sorang? 42Nangkaya apa ikam kawa bapadah wan dinsanak ikam, "Dinsanak, biar aku kaluarakan sarabuk kayu itu intang matakam', sadangkan ikam sorang kada malihat baluk kayu intang mataikam? Hai urang munafik! Kaluarakan badahulu baluk kayu itu matan mataikam sorang. Imbah itu, ikam kawa malihat wan jalas gasan manguluarakan sarbuk kayu dari mata dinsanak ikam," Pohon nang Baik Manghasilakan Buah nang Baik43Pohon nang baik kada pacangan mahasilakan buah nang buruk, wan pohon nang buruk kada pacangan mahasilakan buah nang baik. 44Satiap pohon dipinandui matan janis buah nang dihasilakan. Urang kada mangumpulakan buah ara matan rumput baduri, atawa mamutik anggur matan padang sabat.45Urang nang baik mangaluarakan hal-hal nang baik matan hatinya nang baik wan urang nang jahat mangaluarakan hal-hal nang jahat matan hatinya nang jahat . Apa nang kaluar matan mulut urang itu baasal matan apa nang hibak dihatinya." Dua Macam Fondasi46Kanapa ikam mangiau Aku, 'Tuhan, Tuhan,' tatapi kada manggawi apa nang Aku ajarakan? 47Aku pacangan manampaiakan wan ikam, nangkaya apa garang urang nang datang wan-Aku, mandangarakan ajaran-Ku wan manggawinya. 48Inya nangkaya ura g nang mambangun rumah, nang manggali dalam-dalam, balalu maandakakan fondasi di atas batu. Rahat banjir datang, banyu mahantam itu, tatapi kada kawa manggoyahakannya lantaran rumah itu dibangun wan sangat kada bijaksana49Tatapi, urang nang mandangar ajaran-Ku tatapi kada mamatuhinya, inya sama nangkaya urang nang mambangun rumah diatas tanah nang kada bapundasi. Wayah takana banjir, rumah ngintu rubuh wan liwar karusakanya.'

7

Yesus Manyambuhakan Saikung urang Palayan Parwira 1Imbah Yesus manuntungakan sabarataan pamanderan-Nya di hadapan urang banyak, Sidin masuk ka Kapernaum.2Disana ada saikung urang Parwira Romawi nang baisi budak nang dihargainya. Budak nintu rahatan garing banar wan parak maninggal. 3Imbah parwira nintu mandangar tentang Yesus, inya mangutus babarapa tuha-tuha Yahudi gasan manamui Yesus wan maminta Yesus datang gasan manyambuhakan palayannya". 4Imbah urang-urang nintu datang lawan Yesus, buhanya bujur-bujur mamuhun lawan Sidin. Ujarnya. "Urang ini pantas mandapat partulungan Pian. 5Sabab inya mangasihi bangsa kita wan inya jua nang mambangun sinagoge gasan kita."6Tulaklah Yesus baimbaian buhanya. Imbah Yesus sudah parak ka rumah parwirw nintu, parwira nintu mangutus babarapa kakawananya gasan bapadah lawan Yesus, "Tuan, kadak usah Pian manyusahakan diri gasan ulun sabab ulun kada layak manarima Pian di rumah ulun. 7Sabab, ulun saurang marasa kada pantas gasan mandatangi Pian. Akan tatapi, ucapakan sapatah kata haja Pian, maka palayan ulun pasti pacangan sambuh. 8Sabab, ulun ini jua saikung urang bawahan nang manbawahi prajurit-prajurit. Pabila ku bapander awan saikung urang prajurit, "tulaklah!", inyapun tulak. Pabila ku bapander aan prajurit nang lain, "Datanglah!", maka inyapun datang. Wan, pabilaku padahakan lawan budakku, "Lakuakanlah ini!", budakkupun pacangan malakuakanya."9Wayah Yesus mandangar hal nintu, Sidin marasa hiran lawan parwira rumawi nintu. Sambil bapaling lawan urang banyak nang maumpati-Nya, Sidin baucap, "Aku bapadah lawan ikam, bahkan diantara urang Israel pun Aku balum suah manamuakan iman seganal ini." 10Wayah rumbungan nang diutus lawan Yesus babulik karumah parwira nintu, buhanya mandapati budaknya hudah sambuh. Anak Saikung urang Janda Dibangkitakan11Wayah baisukan harinya, Yesus tulak ka kuta nang bangaran Naim baimbai lawan buhan murid-Nya wan rumbungan urang banyak nang maumpati Sidin. 12Imbah Sidin mamaraki pintu garbang kuta, ada mayat saikung urang lalakian nang dipikul kaluar. Urang nang maninggal nintu adalah anak saikunganya haja matan umanya nang hudah balu. Wan, ada banyak urang matan kuta itu nang baimbai binian nintu. 13Wayah Tuhan mancangangi binian nintu, Tuhan barbalaskasihan lawan inya wan baucap, "Jangan manangis." 14Belalu, Sidin beparak wan manjapai tandu janasah nintu. Urang-urang nang mamikul tandu nintupun barhanti. Imbahtu, Yesus baucap, "Hai anak anum, Aku baucap lawan ikam, bangunlah!" 15balalu, urang nang tadinya maninggal nintu baduduk wan mulai bapander. Wan, Yesus mambulikakanya lawan umanya.16Sabarataan urang nang mancangangi hal nintu liwar katakutan belalu mamuji Allah wan baucap, "Saikung urang nabi ganal hudah muncul ditangah-tangah kita!" wan "Allah hudah malawat umat-Nya." 17Wan, kabar tentang Dia manyabar ka saluruh Yudea wan ka sabarataan wadah lain disakitarnya. Yohanes Pembaptis Mangutus Muridnya lawan Yesus18Murid-murid Yohanes memadahakan lawan Yohanes tentang sabarataan hal nintu. 19Belalu Yohanes mengiau dua ikung urang muridnya wan meutus buhanya lawan Tuhan gasan batakun, "Piankah nang pacangan datang itu? atawa, haruskah kami manghadangiakan nang lain?" 20Wayah buhanya datang lawan Yesus, buhanya pun baucap, "Yohanes Pembeptis manyuruhakan kami gasan datang lawan Pian wan batakun, "Piankah nang pacangan datang itu? atawa, haruskah kami manghadangi nang lain?"21Wayahitu, Yesus rahatan manyambuhakan urang banyak matan bamacam-macam panyakit, wabah, wn roh-roh jahat. Tuhan jua mangaruniakan panglihatan lawan banyak urang buta. 22Jawab Yesus lawan kadua ikung urang itu, "Tulaklah wan kesahakan lawan Yohanes tentang apa nang hudah buhan ikam lihat wan dangar; urang nang buta kawa malihat, urang lumpuh kawa bajalan, urang nang garing kusta ditahirakan,, urang tuli kawa mandangar, urang mati dibangkitakan, wan urang-urang miskin dibaritakan kabar baik. 23Sabab nintu, berbahagialah inya nang kada tasandung oleh-Ku."24Imbah utusan-utusan Yohanes tulak, Yesus bapander lawan urang banyak tentang Yohanes, "Gasan malihati apakah ikam tulak kapadang balantara? Malihat buluh nang ditiup angin? 25Namun, apa nang ikam lihat? Urang nang babaju bungas? Lihatlah, urang nang mamakai baju bungas wan hidup dalam kamiwahan adanya di istana-istana raja. 26Jadi, apa nang ikam lihati? Saikung urang nabi? Ya, Aku baucap lawan ikam, bahkan labih matan pada saikung urang nabi.27Inyalah urangnya, nang parihal inya ada tatulis; "Dangarlah! ku manyuruh utusan-Ku mandahului pian. Inyalah nang pacangan mamparsiapakan jalan dihadapan-Mu." Maleakhi 3:1. 28Aku baucap lawan ikam, di antara sabarataan urang nang suah dilahirakan matan binian, kadada saikung urangpun nah labih ganal matan pada Yohanes.. Akan tatapi, nang paling halus, matan karajaan Allah, Labih ganal matan pada inya."29Rahat urang banyak wan buhan pangumpul pajak mandangar hal ini, buhannya sabarataan mangakui kaadilan Allah lantaran buhannya imbah dibaptis lawan baptisan Yohanes. 30Akan tatapi, urang-urang Farisi wan ahli-ahli Taurat kada manarima rancana Allah gasan diri buhannya lantaran buhannya balum dibaptis wan Yohanes.31"Lawan apa garang Aku maibaratakan urang-urang nang hidup intang wayah ini? Nangkaya apakah buhannya itu? 32Buhannya ibarat nangkaya kanakan nang baduduk di pasar, nang bakuciak saikung wan nang lainnya, 'Kami maniup suling gasan ikam, tatapi ikam kada bajoget. Kami manyanyiakan lagu nang sadih, tatapi ikam kada manangis.'33Sabab, rahat Yohanes Pambaptis datang balalu inya kada makan roti atawa minum anggur, ikam baucap, 'Inya karasukan setan.' 34Akan tatapi, rahat Anak Manusia datang makan wan minum , ikam baucap, 'Lihati! Inya urang nang rakus wan pamabuk! Inya bakawan jua wan buhan pangumpul pajak wan urang-urang nang badosa!' 35Akan tatapi, hikmat dibujurakan oleh anak-anaknya." Saikung Babinian Badosa Mangurapi Yesus36Wayahitu ada saikung urang matan buhan Farisi nang maundang Yesus gasan bemakanan baimbai Sidin. Yesus tulak karumah buhan Farisi nintu wan duduk makan. 37Di kuta itu ada saikung urang binian bardusa. Wayah inya tahu bahwa Yesus rahatan makan dirumah urang Farisi itu, inyapun manukar sabigi butul pualam nang baisi minyak harum. 38Balalu, inya badiri di balakang Yesus, parak batis Sidin, sambil manangis wan mulai mambasuh batis Yesus lawan banyu matanya wan maalapakan lawan rambutnya. Imbah itu, inya mancium batis Yesus wan mangurapinya lawan miinyak harum.39Rahat urang Farisi nang manyaruani Yesus maitihi hal itu, inya baucap dalam hati,"Amun urang ini bujuran nabi, Inya pasti tahu siapa garang babinian nang ini wan babinian nang kayaapa nang manggatuk Sidin itu lantaran babinian ini adalah babinian nang badusa." 40Yesus mananggapi wan baucap, "Simon, ada nang handak kupanderakan wan ikam." Simon manjawab, "Padahakan haja, Guru ae."41Yesus baucap, "Ada dua ikung urang nang bahutang lawan urang nang maminjamakan uang, nang saikung bahutang 500 dinar wan saikungnya lagi bahutang 50 dinar. 42Wayah kaduanya kada sanggup mambayar, urang nang maminjamakan uang itu manghapusakan hutang buhan badua itu, Balalu, siapakah diantara kadua urang itu nang pacangan labih mangasihi urang nang maminjamakan uang itu?" 43Simon manjawab, "Manurut ulun, urang nang paling banyak dibibasakan hutangnya." Yesus baucap lawan inya, "Bujur panilaian ikam."44Sambil bapaling lawan binian itu, Yesus baucap lawan Simon, "Apakah ikam maitihi binian ini? Wayah aku datang karumah ikam, ikam kada mambarii Aku banyu gasan mambasuh batis-Ku, tatapi inya mambasuh batis-Ku lawan banyu matanya wan maalapakan lawan rambutnya. 45Ikam kada mambari-Ku ciuman, tatapi inya kada ampih-ampihnya mancium batis-Ku wayah Aku masuk.46Ikam kada maurapi kapala-Ku lawan minyak, tatapi inya maminyaki batis-Ku lawan minyak harum. 47Sabab itu, kupadahakan lawan ikam, dusanya nang banyak banar itu hudah diampuni sabab inya manunjukakan kasih nang ganal. Akan tatapi, urang nang sadikit diampuni, sadikit jua mangasihi."48Balalu Yesus baucap lawan babinian itu, "Dusamu hudah diampuni." 49Urang-urang nang duduk makan lawan Yesus mulai batakun-takun dalam hati, "Siapakah garangan urang ini sahingga Inya kawa maampuni dusa?" 50Yesus baucap lawan binian itu, "Imanmu hudah manyalamatakan ikam, tulaklah lawan damai."

8

Binian-Binian nang Manolong Yesus 1Wayah baisuksn harinya, Yesus tulak bakuliling kakuta-kuta wan disa-disa gasan mangabarkan wan manyataakan Injil Karajaan Allah. Kadua walas rasul ada baimbai lawan Sidin, 2nangkaya itu jua buhan babinian nang hudah disambuhakan Yesus matan pada roh-roh jahat wan bamacam-macam panyakit. Diantara buhanya itu adalah Maria, nang disambat Magdalena, nang dibibasakan Yesus matan pitu roh jahat. 3Ada jua Yohana istri Khuza bandahara Hirodes, Susana, wan masih banyak binian lainya nang mmakai kakayaan buhanya sandiri gasan mandukung Yesus. Parumpamaan tentang Panabur Banih4Wayah urang banyak bakumpul wan urang-urang matan babagai kuta mandatangi Yesus, Sidin bapander lawan buhanya mamakai parumpamaan: 5"Saurang patani tulak mananam banih. Rahat inya batanam, ada sabagian nang gugur di pinggir jalan imbah itu takana jajak, wan sapalihnya dimakan burung-burung. 6Sabagian pulang gugur di atas nang baisi batu, imbah banih itu mulai tumbuh, banih itu layu lantaran kadada banyu.8Sabagian nang lainnya gugur di tangah-tangah pudang sabat nang baduri balalu tumbuh jua taimbai padang sabat nang baduri itu sampai inya tagapit. 7Sisa banih nang lain gugur ditanah nang subur imbah itu batumbuh sampai bahasil saratus kali lipat banyaknya." Imbah tutung mangesahakan parumpamaan itu Yesus bakuciak, "Siapa baisi talinga gasan mandangar, supaya mandagarakan baik-baik!"9Imbah itu, murid-murid Yesus batakun lawan-Sidin hal arti parumpamaan itu. 10Inya bapadah, 'Gasan ikam dipadahakan rahasia Karajaan Allah, tatapi gasan urang lain dipadahakan intang parumpamaan supaya, 'Biar mancangangi, buhannya kada kawa malihat, wan biar mandangar, buhannya kada kawa mangarti. "Yesaya 6:9 Panjalasan Yesus tentang Parumpamaan Banih11Inilah arti parumpamaan itu: "Banih itu adalah firman Allah. 12Banih nang gugur di pinggir jalan itu adalah buhannya nang mandangar firman Allah. Balalu, datang sitan maambil firman itu matan hati buhannya supaya buhannya jangan parcaya wan disalamatakan. 13Banih nang gugur diatas tanah nang babatu adalah urang-urang nang mandangar firman Allah wan manarimanya lawan sanang, tatapi kada baakar. Buhannya parcaya satumat haja, tatapi kasusahan hidup datang, buhannya lakas babalik matan Allah.14Banih nang gugur di sala samak baduri adalah urang-urang nang mandangarakan firman Allah, tatapi samantara buhannya batumbuh, buhannya tahimpit uleh rasa kuatir, kasugihan, wan kasanangan hidup sampai buhannya kada kawa mahasilakan buah nang masak. 15Sadangakan banih nang gugur ditanah nang subur itu adalah urang-urang nang mandangarakan firman balalu manyimpannya dalam hati nang jujur wan baik, wan babuah dalam katalatenan. "Tampaiakan Cahaya ikam16Kadada urang nang imbah manyalai palita, balalu manutupinya lawan gantang atawa maandaknya di bawah ranjang. Sabaliknya, inya cagar maandak palita itu di atas kaandakan lampu supaya urang nang masuk ka dalam rumah kawa malihat tarangnya. 17Sabab, kadada masalah nang tasambunyi nang kada kawa diungkapakan, wan kadada rahasia nang kada cagar taungkap balalu di bawa kawadah nang tarang. 18Marga itu, parhatiakanlah nangkayaapa ikam mandangar sabab siapa nang baisi pacangan dibari labih banyak lagi. nang kayaitu jua, siapa nang kada baisi, matan inya pacangan diambil, bahkan sabarataan ampunnya." Kaluarga Yesus nang Sabujurnya19Balalu, uma wan dingsanak-dingsanak Yesus datang manamui Sidin, tatapi buhanya kada kawa mamaraki Sidin lantaran banyak urang bakarumun. 20Jadi, dipadahakanlah wan Sidin, "Uma wan dingsanak-dingsanak Pian rahatan bardirian diluar, buhanya handak banar tatamu lawan Pian." 21Akan tatapi, Yesus manyahuti buhanya, "Ibu-Ku wan dingsanak-dingsanak-Ku adalah buhanya nang mandangarakan firman Allah wan malakuakanya." Yesus Manghantiakan Angin Ribut22Wayah itu, Yesus naik kadalam jukung baimbai wan murid-murid Sidin wan Sidin bapadah lawan buhanya, "Ayo kita manyubarang kasisi lain pada danau ini." Imbahtu, tulaklah buhanya kasubarang. 23Namun, imbah buhanya barlayar, Yesus taguring. Balalu, bartiuplah angin ribut ka danau itu wan jukung buhanya kamasukan banyu sahingga buhanya dalam bahaya.24Limbah tu, buhan murid mandatangi Yesus wan mambangunakan-Nya sambil baucap, "Guru! Guru! kita pacangan binasa!" Balalu Yesus pun bangun wan mambantak angin ribut sarta galumbang nang bargalura nintu. Angin ribut nintupun badiam wan danau itu manjadi tanang. 25Wan, Sidin baucap lawan buhanya, "Dimanakah imanmu?" Buhanya manjadi katakutan wan hiran sambil baucap satu lawan nang lainya. "Siapakah garangan urang ini? Sidin bahkan mambari parintah lawan angin wan banyu, wan buhanya mamatuhi-Nya." Saikung urang Garasa Dibibasakan matan Roh Jahat26Balalu sampailah Yesus wan murid-murid-Sidin di wilayah urang Garasa, di subarang Galilea. 27Pas rahat Yesus turun ka darat, Sidin didatangi uleh lalakian matan kota itu nang karasukan roh-roh jahat. Urang itu udah lawas kada babaju wan kada badiam di rumah, tatapi badiam di kuburan.28Wayah urang itu makihat Yesus, inya bakuciak wan basujud di hadapan-Sidin. Wan suara nang nyaring inya baucap, "Apa garang urusan antara Pian wan aku, hai Yesus, Anak Allah Yang Mahatinggi? Aku mamuhun wan-Pian, jangan siksa aku!" 29Hal itu tajadi lantaran Yesus mamarentahakan roh jahat itu kaluar matan urang itu. Setan itu rancak manyeret-nyeret urang itu sampai inya dirantai, di jarat, wan dijaga urang, tatapi inya kawa mamutusakan rantainya wan dibawa uleh setan ka wadah-wadah nang sunyi.30Imbah itu, Yesus batakun wan urang itu, "Siapa garang ngaran ikam?" Jawab urang itu, "Legion" lantaran banyak setan nang marasukinya. 31Setan-setan itu mamuhun wan Sidin agar inya jangan mamarentah buhannya supaya tulak ka jurang maut.32Di wadah itu, ada sakalumpuk ganal babi nang rahat mancari makan di bukit. Setan-setan itu mamuhun wan Yesus supaya mambiarakan buhannya masuk kadalam kawanan babi itu, wan Yesus maijinakan buhannya. 33Maka, setan-setan itu kaluar matan urang itu balalu masuk ka dalam babi-babi, imbah itu kawanan babi itu bukahan manuruni tabing bukit itu nang curam manuju ka danau wan tinggalam.34Rahat buhan painguan babi malihatnya, buhannya bukah wan mangesahkan kajadian itu ka kota wan di kampung sakitar itu. 35Jadi, urang banyak datang malihat apa garang nang tajadi. Buhannya datang manamui Yesus wan malihat urang nang udah dibibasakan matan setan-setan itu rahat baduduk di parak batis Yesus, sudah babaju, wan sudah waras pikirannya. Kajadian itu maulah buhannya takutan.36Buhanya nang malihat kajadian ini mangesahakan lawan urang lain nang kaya apa urang nang karasukan sitan itu disambuhakan. 37Belalu, sabarataan urang nang badiam disakitar Garasa maminta Yesus gasan maninggalakan buhanya sabab buhanya liwar katakutan. marga nintu, Yesus naik ka parahu wan babulik ka Galilea.38Akan tetapi, urang nang hudah dibibasakan matan sitan-sitan itu mamuhun lawan Yesus supaya inya kawa maumpati Yesus. Namun, Yesus manyuruhnya tulak, ujar-Nya, 39"Bulik haja karumah ikam wan kesahakan hal-hal ganal nang hudah Allah buat gasan ikam." Urang itupun tulak ka saluruh panjuru kuta wan mangesahakan apa nang hudah Yesus buat gasan inya. Anak Yairus Dibangkitakan wan Saikung urang Binian Disambuhakan40Imbah Yesus babulik ka Galilea, urang banyak manyambut-Nya sabab buhanya sabarataan hudah manunggui Sidin. 41Di situ ada saikung urang nang bangaran Yairus nang datang lawan Yesus, inya itu adalah saikung urang kapala sinagoge. Sambil sujud manyambah di batis Yesus, Yairus mamuhun supaya Yesus datang ka rumahnya 42sabab inya baisi saikung urang putri tunggal nang kira-kira baumur dua walas tahun, wan anak itu parak mati. wan, katika Yesus tulak ka sana, urang banyak berdesak-desakan di sakaliling-Nya.43Di situ ada saikung urang binian nang hudah mandarita pandarahan liwar salawas 12 tahun, wan kadak saikung urang pun nang kawa manyambuhakannya. 44Binian itu mamaraki Yesus matan balakang wan manjapai ujung jubah Sidin, maka sakajap nintu jua pandarahanya ampih.45Balalu, Yesus baucap, "Siapa nang manjapai Aku?" Karena sabarataan urang manyangkal, Petrus baucap, "Guru, urang banyak bakarumun disakaliling Pian wan bardasak-dasakan lawan Pian!" 46Akan tatapi, Yesus baucap, "Saikung urang manjapai Aku sabab Aku marasa ada kuasa nang kaluar matan Aku."47Wayah babinian itu malihat bahwa inya kada kawa manyambunyiakan diri, inya datang ka Yesus sambil manggitir wan basujud dihadapan Yesus. Di hadapan sabarataan urang, inya mangesahakan ba apa inya manjapai Yesus, wan nangkaya apa inya kawa sakajap haja disambuhakan. 48Imbah tu, Yesus baucap lawan inya, "Anak-Ku, imanmu hudah manyambuhakanmu. Tulaklah dalam damai sajahtara."49Wayah Yesus masih bapander, saikung urang matan rumah kapala sinagoge itu datang wan baucap lawan Yairus, "Putrimu hudah maninggal. Kada usah lagi mariputakan Guru." 50Akan tatapi, mandangar hal itu Yesus baucap lawan Yairus." Jangan takut. Parcaya haja wan anakmu pacangan salamat."51Wayah Yesus sampai dirumah Yairus, Yesus kada mamparbulihakan siapa haja masuk lawan Sidin kacuali Petrus, Yohanes, Yakobus, serta abah wan uma kakanakan ngintu. 52Sabarataan urang manangis wan maratapi anak binian itu, tatapi Yesus baucap, "Kada usah manangis, inya kada maninggal tatapi guring." 53Urang banyak itupun manawaakan Sidin sabab buhanya tahu anak binian itu hudah maninggal.54Balalu Yesus mamingkuti tangan anak itu wan mangiaunya, "Bangunlah, Nak!" 55Maka, tabuliklah roh anak itu wan sakatika nintu jua kanakan itu bardiri. Balalu Yesus mamarintahakan supaya kanakan itu dibari makan. 56Kadua urang tuha kanakan nintu takjub, tatapi Yesus malarang buhanya supaya kada bapadah lawan urang lain tentang apa nang hudah tarjadi.

9

2Yesus Mangutus Buhan Rasul-Nya 1Kamudian, Yesus mangiau kadua walas murid Sidin balalu mambari buhanya kuasa wan otoritas atas roh-roh jahat, wan jua gasan manyambuhakan panyakit. Yesus mangutus buhanya gasan mambaritaakan tentang Karajaan Allah wan mamulihkan.3Ujar Yesus lawan buhanya, "Kada usah babawaan apa-apa dalam parjalananmu, kada usah bebawaan tungkat, tas, ruti, duit, atawa dua lambar baju. 4Karumah mana haja nang ikam masuki, badiam haja disana sampai ikam tulak matan pada wadah itu.5Bagi buhanya nang kada mau manarima ikam, tinggalakan haja kuta itu wan hampasakan dabunya matan batis ikam gasan paringatan lawan buhanya." 6Imbah tu tulaklah buhan rasul wan bakuliling ka disa-disa sambil manghabarakan injil wan manyambuhakan urang-urang garing dimana haja. Kabingungan Herodes tantang Yesus7Herodes, sang raja wilayah, mandangar tantang sabarataan hal nang rahatan tarjadi wan inya liwar bingung sabab ada bubuhanya nang bapadah bahwa Yohanes Pembabtis hudah bangkit matan antara urang mati, 8sedangkan nang lain baucap bahwa Elia hudah muncul pulang, wan ada jua nang baucap bahwa salah saurang matan para nabi nang hidup pada zaman dahulu hudah bangkit. 9Herodes baucap, "Aku hudah mamanggal kapala Yohanes. Jadi, siapa garang nang tentangnya ku dangar kabar nang kaya ini?" Maka, Herodes handak banar tatamu lawan Yesus. Makanan gasan Lima Ribu Urang10Wayah buhan rasul bulik, buhanya mangesahakan lawan Yesus parihal sagala sasuatu nang hudah buhanya lakuakan wan Yesus bahinipan mambawai buhanya tulak ka sabuah kuta nang bangaran Betsaida. 11akan tetapi, urang banyak itu tahu balalu buhanyapun maumpati Sidin. Maka, sambil manyambut buhanya, Yesus bakesah lawan buhanya parihal Karajaan Allah wan jua buhannya nang bacari kasambuhan.12Wayah hari mulai malam, kadua walas murid Yesus mandatangi Sidin wan baucap, "Suruhakan urang-urang itu tulak ka kampung-kampung wan padisaan disakitar sini gasan bacari wadah manginap wan gasan makan sabab kita di wadah nang liwar sunyi." 13Akan tatapi Yesus baucap lawan buhanya, "Ikam tu nang saharusnya mambarii buhanya makan." Jawab murid-murid Sidin, "Kami cuman baisi lima ruti wan dua iwak, kacuali amun kami tulak manukar makanan gasan sabarataan urang ini." 14Di sana ada sakitar lima ribu urang lalakian. Yesus baucap lawan murid-murid-Nya. "Suruhakan buhanya baduduk bakalumpuk, kira-kira lima puluh urang tiap kalumpuk."15Maka buhanyapun malakuakan sasuai apa nang Yesus parintahakan wan manyuruh sabarataan urang itu baduduk. 16Balalu, Yesus maambil lima ruti wan dua iwak itu, imbahtu manangadah ka langit, mambarkahinya, merapai-rapaiakanya, wan manbariakan lawan buhan murid supaya buhanya manyurungakan lawan urang banyak itu. 17Wan, buhanya sabarataan makan sampai kanyang. Imbahtu, sisa-sisa rapaian ruti nang dikumpulakan ada dua walas karanjang hibak. Petrus Maakui Yesus adalah Kristus18Suatu kali, wayah Yesus rahatan bardua saurangan, murid-murid-Nya ada baimbai lawan Sidin. Balalu, Yesus batakun lawan buhanya, "Siapa garang Aku ini manurut urang banyak?" 19Jawab buhanya, "Yohanes Pambabtis, nang lain mamadahakan Elia, wan nang lain pulang mamadahakan Pian adalah salah saurang matan nabi-nabi pada zaman dahulu nang bangkit pulang."20Imbahtu, Yesus baucap lawan buhanya, "Tatapi, manurut ikam, siapa garang Aku?" Ujar Petrus, "Pian adalah Kristus matan Allah." 21Akan tatapi, Yesus manangati banar buhanya wan mamarintahakan buhanya supaya kadak memadahakan lawan siapa haja hal ini. Yesus Mamadahakan Kamatian-Nya 22Balalu Yesus baucap, "Anak Manusia musti mandarita banyak hal wan ditolak oleh buhan tuha-tuha, imam-imam kapala, wan ahli-ahli Taurat. Balalu dibunuh wan pacangan di bangkitakan wayah hari nang ka talu."23Yesus bapadah lawan buhanya sabarataan, " Pabila ada urang handak umpat Aku, inya musti manyangkal dirinya saurang, wan mamikul salibnya saban hari, wan maumpati Aku. 24Sabab, siapa haja nang bausaha manyalamatakan nyawanya, pacangan kahilangan nyawanya. Akan tatapi, siapa haja nang kahilangan nyawanya marga Aku, inya pacangan manyalamatakanya. 25Apa garang untungnya pabila seseorang mandapatakan saluruh dunia, tatapi mati atawa kahilangan nyawanya saurang?26Siapa haja nang marasa supan sabab aku wan pamanderan-Ku, Anak Manusia pun pacangan supan maakui urang itu wayah Sidin datang dalam kamulyaan-Nya wan kamulyaan Bapa-Nya, awan buhan malaikat kudus. 27Aku bapadah nang sabujurnya lawan ikam, ada beberapa urang diantara ikam nang bardiri disini nang kadak pacangan mati sabalum malihat Karajaan Allah." Yesus Baimbai Musa wan Elia28Kakira, 8 hari imbah Yesus manyampaiakan pangajaran-Nya itu, Yesus ma ajak Petrus, Yohanes, wan Yakobus naik ka gunung gasan bardua. 29Wayah Yesus rahatan bardua, rupa Sidin bar ubah wan pakaian Sidin manjadi putih barkilauan.30Balalu, kalihatanlah dua urang nang rahatan bapander lawan Sidin. kadua urang itu adalah Musa wan Elia. 31Nang manampakakan diri dalam kamuliaan wan bapander tentang kamatian Yesus nang pacangan lakas diganapi di Yerusalem32Wayah itu, Petrus wan kakawananya rahatan mangantuk banar, tatapi, imbah buhanya bujur-bujur tasadar, buhanya malihat kamuliaan Yesus wan dua urang nang bardiri lawan Sidin. 33Imbah Musa wan Elia pacangan maninggalakan Yesus. Petrus baucap, "Guru, baiklah kita tatap disini haja. Kami pacangan maulah talu kemah, asa gasan Pian, asa gasan Musa,wan asa gasan Elia." Akan tatapi, Petrus kada manyadari apa nang dipanderakanya itu.34Wayah Petrus rahatan mamanderakan hal itu, datanglah awan manaungi buhanya sahingga Petrus, Yohanes, wan Yakobus manjadi takut wayah buhannya masuk kadalam awan itu. 35Imbah tu, kadangaranlah suara matan awan itu, "Inilah Anak-Ku, Dialah nang Kupilih, dangarakanlah Dia." 36Imbah suara itu tahanti, tatinggal Yesus saurangan haja. Buhanya marahasiakannya wan kada bapadah wan saikung urang pun imbah wayahitu tentang kajadian nang hudah buhanya lihat. Saikung Kakanakan Lalakian Dibibasakan matan Roh Jahat37Baisukan harinya, wayah buhanya turun matan gunung, sarumbungan ganal urang banyak datang lawan Yesus. 38Saikung urang matan urang banyak itu nyaring bapander, "Guru, ulun mohon lawan Pian, lihatlah anak ulun sabab inya adalah anak ulun saikunganya. 39Liati, ada roh nang manguasainya, wan sakatika nintu jua inya bakuciak-kuciak. Roh itu jua mangguncang-guncangakannya sahinga muntungnya babusa, roh itu tarus manyakitinya wan kada mau maninggalakanya. 40Ulun hudah mamuhun lawan murid-murid Pian gasan mangusirnya, tatapi buhannya kada kawa malakuakannya."41Jawab Yesus, "Hai, ikam ganarasi nang kada parcaya wan sasat! Barapa lama lagi Aku musti badiam lawan ikam wan basabar lawan ikam? Bawa haja kanakan itu kamari." 42Wayah kanakan itu rahatan baparak lawan Yesus, roh jahat nintu mambantingnya katanah wan mangguncang-guncangakanya. Akan tatapi, Yesus mambantak roh najis itu, manyambuhakan kanakan lalakian itu, balalu mambulikakan lawan abahnya. Yesus Mamadahakan Kamatian-Nya43Sabarataan urang marasa takjub atas kuasa Allah, tatapi wayah buhanya masih tahiran-hiran lawan sabarataan hal nang dilakuakan Yesus, Sidin baucap lawan murid-murid-Nya, 44"Dangarakanlah panderan ini baik-baik: Anak Manusia pacangan disarahakan katangan manusia." 45Akan tatapi, buhan murid kada mamahami maksud ucapan itu, wan hal nintu tasambunyi bagi buhanya sahingga buhanya kada kawa mamahaminya. Namun, buhanya pun takutan batakun lawan Yesus manganai arti panderan itu. Siapakah nang Tautama?46Wayah itu ada parkalahian diantara buhan murid-murid Yesus manganai siapa nang tautama di antara buhanya. 47Akan tatapi Yesus manahui pikiran wan hati buhanya, balalu Yesus maambil kakanakan halus wan maajaknya bardiri di samping-Nya. 48Balalu, Sidin baucap lawan muri-murid, "Satiap urang nang manarima kanakan halus ini dalam ngaran-Ku, inya manarima Aku. Wan, siapa haja nang manarima-Ku, inya jua manarima Dia nang mautus Aku. Sabab, nang paling hina diantara ikam, dialah nang tautama". Pihak nang Sama49Yohanes manjawab-Nya wan baucap, "Guru, kami malihat ada nang mausir roh jahat dalam nama-Mu wan kami bausaha manghantiakanya sabab inya kada tarmasuk lawan kalumpuk kita." 50Akan tatapi, Yesus baucap lawan inya, "Kada usah manghantiakanya sabab siapa haja nang kada malawan ikam, inya bapihak lawan ikam." Yesus Ditolak di Samaria51Wayah samakin parak waktunya bagi Yesus gasan ditinggiakan. Sidin managuhakan hati gasan tulak ka Yerusalem. 52Yesus mangirim babarapa utusan mandahului-Nya. Balalu, utusan-utusan nintupun tulak wan masuk ka sabuah disa di daerah Samaria gasan manyiapakan sagala sasuatu bagi Sidin. 53Akan tatapi, urang-urang diwadah itu kada manarima Yesus sabab Yesus rahatan manuju ka Yerusalem.54Wayah murid-murid Yesus, yaitu Yakobus wan Yohanes, malihat hal ini, buhanya baucap, "Tuhan, apakah Pian manghandakakan kami gasan mamarintahakan api turun matan langit wan manghangusakan buhanya?" 55Akan tatapi, Yesus bapaling ka balakang wan managur bubuhanya. 56Balalu, Yesus wan murid-murid-Nya tulak kadisa nang lain. Tantangan pabila Maumpati Yesus57Wayah buhannya rahatan dalam parjalanan, ada saikung urang baucap lawan Yesus, "Ulun pacangan maumpati pian kamana haja Pian tulak." 58Yesus pun baucap lawan inya, "Rubah baisi luang gasan badiam wan burung-burung diudara baisian sarang. Akan tatapi, Anak Manusia kada baisi wadah gasan baistirahat."59Yesus baucap lawan saikung wan nang lainya, "Umpati Aku!" Akan tatapi, urang itu baucap, "Tuhan, izinakan ulun tulak wan manguburakan abah ulun tadahulu." 60Akan tatapi, Yesus baucap lawan inya, "Biar haja urang mati manguburakan urang mati, sabab ikam musti tulak wan mangabarakan parihal Karajaan Allah61Wan, ada saikung pulang baucap, "Aku pacangan maumpati Pian, Tuhan, tatapi izinakan badahulu ulun bapamitan tarlabih badahulu lawan kaluargaku." 62Yesus baucap lawan inya, "Kadada saikung urang pun nang tanganya hudah mamingkuti bajak, tatapi masih bapaling ka balakang, nang pantas gasan Karajaan Allah."

10

Yesus Mautus Pitung Puluh Urang nang Maumpati-Nya 1Imbah itu, Yesus manatapakan pitung puluh urang nang maumpati nang lain, wan Yesus mautus buhannya tulak badua-dua gasan mandahului Sidin ka satiap kuta wan tampat nang pacangan dikunjungi Sidin. 2Ujar-Nya lawan buhanya. "Hasl panen memang banyak banar ,tatapi urang nang manggawi sadikitanya. Sababitu, minta haja lawan Tuan nang baisi hasil panen nintu gasan mangirim pekerja-pekerja gasan mangumpulakan hasil panen-Nya."3Ayu Tulak! Aku mangirim ikam kaya anak domba ka tangah-tangah kawanan serigala. 4Jangan mambawa epok duit, tas, atawa sandal. Wan, jangan marawa siapa haja intang jalan.5Ka rumah siapa haja nang ikam masuki, ucapakan badahulu, 'Damai sejahtera atas rumah itu.' 6Pabila urang nang ada di situ manarima, damai sejahtera ikam cagar badiam atasnya. Akan tatapi, pabila kada, damai sejahtera ikam babulik lawan ikam. 7Badiam haja di rumah itu. Makan haja wan minum haja apa nang buhannya surung gasan ikam. Sabab urang nang bagawi pantas manarima upahnya. Jangan bapindah-pindah matan satu rumah ka rumah nang lain.8Satiap kali ikam mamasuki kota wan urang di sana manyambut ikam, makan haja nang buhannya surung di hadapan ikam. 9Warasakan urang nang garing nang badiam disana, wan padahakan gasan buhannya, 'Karajaan Allah sudah parak lawan ikam.'10Akan tatapi, pabila ikam masuk ka kampung balalu urang kampung kada manarima ikam, Tulak haja ka jalan-jalan parak itu wan padahakan, 11'Dabu matan kota ikam nang barikit di batis kami pacangan maki kibasakan di hadapan ikam, tatapi, ingati ini: Karajaan Allah sudah parak.' 12Aku bapadah wanikam: intang hari itu, tanggungan Sodom labih ringan matan tanggungan kota itu." Paringatan Gasan nang manolak Yesus13"Cilakalah ikam, Khorazim! Cilakalah ikam, Betsaida! Saandainya Aku maulah mujizat-mujizat nang sama di Tirus wan Sidon, maka buhannya pasti udah lawas batobat lawan duduk mamakai kain kabung wan abu. 14Akan tatapi, wayah panghakiman, tanggungan Tirus dan Sidon labih ringan matan tanggungan ikam. 15Wan ikam, Kapernaum, apakah ikam cagar di angkat ka surga? Kada, ikam pacangan ditawakakan ka dunia urang mati!16Siapa haja nang mandangarakan ikam, baarti mandangarakan Aku. Tatapi, siapa nang manulak ikam, inya manulak Aku jua. Wan, siapa manulak Aku, inya manulak Sidin nang mangutus Aku," Setan-setan Tunduk wan Pangikut Yesus17Imbah itu katujuh puluh pangikut itu babulik wan himung banar sambil baucap, "Tuhan, setan-setan gin tunduk wan kami dalam ngaran-Pian." 18Yesus baucap wan buhannya, "Aku malihat iblis gugur matan langit nangkaya kilat. 19Ingati bahwa Aku udah mambari ikam kuasa gasan manjajak ular wan kalajengking, jua kuasa atas sabarataan kakuatan musuh-musuh. Kada pacangan ada nang manyakiti ikam. 20Akan tatapi, jangan ikam himung lantaran r0h-roh itu tunduk wanikam, sabaliknya basukacitalah marga ngaran ikam tatulis di surga." Yesus Badoa ka Bapa21Pas wayah itu, himung banar Yesus di dalam Roh Kudus wan baucap, "Aku basyukur ka-Pian Bapa, Tuhan atas langit wan bumi, sabab Pian marahasiaakan hal-hal ini gasa urang bijaksana wan cerdas. Akan tatapi, Pian manampaiakannya gasan bayi-bayi. Ya Bapa, marga itulah nang dikatujui oleh -Pian.22Bapa-Ulun imbah manyarahakan sabarataan gasan-Ulun, wan kada saikung-ikungnya nang pinandu wan Anak kacuali Bapa. Wan, kada saikung urang nang pinandu Bapa, kacuali Anak wan urang-urang nang gasan buhannya Anak bakahandak gasan manyataakannya."23Imbah itu, Yesus bapaling ka murid-murid-Sidin wan baucap wan buhannya sacara pribadi, Babahagialah mata nang malihat apa nang ikam lihat, 24Sabab Aku baucap wan ikam: banya nabi wan raja nang handak banar malihat hal-hal nang ikam lihat wayahini, tatapi buhannya kada malihatnya, Wan, handak banar mandangarakan hal-hal nang ikam dangar wayahini, tatapi buhannya kada mandangaranya. "Urang Samaria nang Baik Hati25Imbah itu, ada ahli Hukum Taurat badiri handak mancubai Yesus, ujarnya, "Guru, apa nang harus aku ulah gasan mandapatakan hidup kekal?" 26Jawab Yesus gasan inya, "Apa nang tatulis dalam Hukum Taurat? Apa nang ikam baca di dalamnya?" 27Urang itu manjawab, "Kasihilah Tuhan, Allahmu, lawan saluruh hatiikam, lawann sabarataan jiwaikam, lawan sabarataan kakuatan ikam, wan sabarataan akal budiikam. Wan, kasihilah sasamaikam manusia kaya ikam manyangi awak ikam sorang," 28Yesus baucap wan inya, "Jawaban ikam itu bujur. Gawi'i itu, maka ikam pacangan hidup."29Akan tatapi, urang itu handak mambila dirinya, maka inya baucap wan Yesus, "Balalu, siapa garang sasamaku manusia?" 30Yesus manjawab itu wan baucap, "Ada urang nang turun matan Yerusalem ka Yerikho, inya di rampuk urang di pukuli wan dirampas bajunya, balalu di tinggalakan talantar sampai parak mati.31Tabarungan, saikung imam maliwati jalan itu, rahat inya malihat urang itu, inya tulak haja baliung maliwati pinggir jalan. 32Kayaitu jua nang diulah saikung urang Lewi, imbah datang ka situ wan malihat urang itu, inya baliung jua maliwati pinggir jalan lain.33Akan tatapi, ada urang Samaria nang rahat dalam pajalanan liwat di situ, Wan, imbah inya malihat urang itu, inya marasa kasihan wan inya. 34Balalu, urang Samaria itu mamarakinya, mambalut luka-lukanya. Inya mangasainya lawan minyak wan anggur, balalu manaikakan urang itu ka atas kaladainya wan mambawanya ka sabuah panginapan, balalu marawat urang itu. 35Kaisukannya, urang Samaria mangaluarakan duit 2 dinar wan mambariakannya ka panjaga panginapan itu balalu baucap, 'Rawatakan urang nang taluka itu. Wan, barapa haja ikam mahabisakan duit gasan inya, aku cagar manggantiinya imbah aku babulik."36Balalu, Yesus baucap, "Manurut ikam. siapa garang di antara katalu urang itu nang manjadi sasama manusia dari urang nang imbah di rampuk itu?" 37Jawab ahli Taurat itu, "Urang nang manampaiakan marasnya gasan urang itu, "Lalu, ujar Yesus, "Sana tulak! gawiaakan hal nang sama." Maria wan Marta38Rahat Yesus wan murid-murid-Sidin dalam parjalanan, Yesus masuk ka sabuah kampung wan saurang babinian bangaran Marta manyambut Yesus di rumahnya. 39Marta baisi dinsanak babinian bangaran Maria nang baduduk di parak batis Yesus wan mandangarakan Yesus mangajar.40Akan tatapi, Marta talalu sibuk manggawi gawian nang harus dituntungakan. Marta balalu baparak wan Yesus sambil baucap, "Tuhan, kada padulikah Pian bahwa dinsanak ulun mambiarakan ulun bagawi sorangan? Suruh pang inya mandangani aku!" 41Akan tatapi, Tuhan manjawab inya, "Marta, Marta, ikam kuatir wan mamusingakan diri lawan banyak hal. 42Hinggan ada satu hal nang panting. Maria udah mamilih bagian nang paling baik, wan bagian itu kada suah diambil matan inya."

11

Pangajaran hal Doa 1Pas wayah itu, Yesus rahatan badoa. Imbah Sidin tuntung badua, saikung urang matan murid-murid-Nya baucap lawan Sidin, "Tuhan, ajari kami badoa sama nang kaya Yohanes maajari murid-muridnya."2Imbah tu Yesus baucap lawan buhannya, "Wayah ikam badoa, badoalah nang kaya ini: "Bapa, dikudusksnlah ngaran Pian. Datanglah karajaan Pian.3Barikanlah gasan kami makanan nang sacukupnya satiap hari, 4wan ampuniakan dusa-dusa kami sabab kami saurang jua maampuni satiap urang nang basalah lawan kami. Wan, jangan mambiarakan kami kana cubaan." Minta haja, Cari haja, wan Katuk haja5Imbah tu Yesus bapadah lawan buhannya, "Saandainya saikung urang matan ikam baisi saikung urang kawan wan ikam tulak ka wadah kawan ikam tu wayah tangah malam wan baucap lawan inya, "Kawan, pinjamakan dahulu aku talu ruti, 6sabab ada saikung urang kawanku nang rahatan malakuakan parjalanan singgah ka wadahku, wan aku kada baisi apa-apa gasan disuguhakan lawan inya." 7Kakira manyahut jua kah kawan ikam matan rumah, "Jangan manghauri aku! Lawang hudah takunci aku wan anak-anakku hudah dipangguringan. Aku kada kawa bangun gasan maambil nang ikam pinta." 8Aku memadahakan lawan ikam pabila kawan ikam tu kada jua bangun wan mambariakan apa nang ikam pinta sabab ikam kawanya, tatapi lantara ikam tarus mamuhun, inya pasti pacangan bangun wan mambarii apa nang ikam parluakan.9Jadi, Aku mamadahakan lawan ikam pinta haja, ikam pacangan manarima. Cari haja, ikam pacangan manamuakan. Katuk haja, lawang pacangan dibukaakan gasan ikam. 10Sabab siapa haja nang bapintaan pacangan manarima. Siapa haja nang bacari pacangan manamuakan. Wan siapa haja nang mangatuk, lawang pacangan dibukaakan gasan inya.11Ada garang saurang abah diantara ikam nang pacangan mambari ular gasan anaknya pabila inya minta iwak? 12Atawa mambari kalajengking, pabila inya minta hintalu? 13Pabila ikam haja nang jahat tahu nangkaya apa mambari nang baik gasan anak-anak ikam, apalagi Bapa ikam nang di surga. Ia pacangan mambariakan Roh Kudus gasan urang-urang nang maminta lawan Sidin." Yesus Mamakai Kuasa Allah14Wayah itu, Yesus mausir sitan matan saikung urang lalakian nang bisu. Imbah sitan itu kaluar, urang nang tadinya bisu itu kawa bapander sampai urang banyak manjadi hiran. 15Akan tatapi, ada urang nang baucap, "Inya mausir sitan lawan kuasa Beelzebul, pamimpin sitan."16Babarapa urang lainnya handak manguji Yesus, buhannya maminta Sidin manampaiakan suatu tanda matan surga. 17Akan tatapi, Yesus tahu apa nang buhannya pikirakan balalu baucap wan buhannya, "Satiap karajaan nang tapacah-pacah wan saling mayarang cagar hancur. Wan, kaluarga nang anggota-anggotanya saling bamusuhan cagar tahambur.18Jadi, pabila iblis jua tapacah-pacah wan malawan inya sorang, kada mungkin karajaannya kawa tatap batahan? Aku bapadah kaya ini lantaran ikam manyambat bahwa Aku mamakai kuasa Beelzebul mangusir setan-setan. 19Pabila Aku mangusir setan-setan mamakai Beelzebul, lawan kuasa siapa garang anak-anak ikam mangusir buhannya? Marga itu, buhannyalah nang cagar jadi hakim ikam. 20Akan tatapi, pabila Aku mamakai kuasa Allah mangusir setan, Karajaan Allah sudah mandatangi ikam.21Pabila ada nang kuat wan basanjata langkap manjaga istananya sorang, harta bandanya pasti aman. 22Tatapi, pabila ada urang nang labih kuat matan inya handak manyarang wan mangalahakaninya, maka urang nang labih kuat itu harus marampas sanjata-sanjata nang diandalakan uleh urang itu wan mambagiakan harta rampasannya. 23Siapa gin nang kada mamihak Aku, inya malawan Aku. Wan siapa gin nang kada mangumpulakan lawan Aku, inya mamisah-misahakan." Babuliknya Roh Najis24"pabila roh najis kaluar matan awak urang, roh itu cagar bakililing maliwati intang wadah nang sunyi gasan bamandak, tatapi kada manamuakannya. Lantaran itu, inya baucap, 'Aku cagar babulik ka rumah nang udah aku tinggalakan.' 25Wayah inya babulik, inya malihati rumah itu udah dibarasihakan wan rapi. 26Imbah itu, roh najis itu tulak balalu mambawai tujuh roh nang labih jahat pada inya masuk wan badiam di rumah itu sampai kondisi urang itu jauh labih parah dari pada sabalumnya itu" Urang-Urang nang Babahagia27Rahat Yesus mamanderakan itu, saikung babinian nang ada di tangah-tangah urang banyak bakuciak, "Dibarakahilah babinian nang malahirakan Pian wan buah dada nang manyusui Pian." 28Akan tatapi, Yesus baucap, "Babahagialah urang-urang nang mandangarakan firman Allah wan mantaatinya." Tanda Yunus29Rahat urang-urang nang bakumpul sasar babanyak, Yesus baucap, "Generasi ini adalah generasi nang jahat; buhannya maminta tanda, tatapi kada sabuting-buting tanda nang cagar di tampaiakan gasan buhannya salain tanda Yunus. 30Nangkaya Yunus di pakai tanda gasan urang Niniwe, kayaitu jua Anak Manusia pacangan jadi tanda gasan generasi ini.31"Pas hari kiamat, Ratu matan Selatan pacangan bangkit taimbai urang-urang matan generasi ini wan inya cagar mahukum buhannya lantaran inya datang matan ujung bumi gasan mandangarakan hikmat Salomo, tatapi di sini ada urang nang labih hibat matan Salomo.32Intang hari kiamat, urang-urang Niniwe pacangan bangkit baimbai generasi ini lawan mahukumnya, lantaran urang-urang Niniwe batobat imbahYunus bahotbah di hadapan buhannya, sadangkan disini ada urang nang labih ganal matan Yunus." Mata adalah Palita Awak33Kada saikung urangpun nang imbah manyalaakan palita, pacangan maandak palita itu dibawah gantang. Sabaliknya, buhannya maandak palita itu di tihang palita cagar urang-urang nang masuk kawa maliati tarangnya. 34Mata adalah palita tubuh ikam. Pabila mata ikam baik, sabarataan awak ikam pacanga tarang. Akan tatapi, pabila mata ikam jahat, sabarataan awak ikam pacangan hibak lawan kagalapan. 35Marga nintu, baawas-awaslah agar tarang nang ada didalam diri ikam kada manjadi galap. 36Pabila awak ikam hibak lawan tarang wan kadada bahagian nang galap, awak ikam tu pacangan tarang sabarataan sama nang kaya palita manarangi ikam lawan cahayanya." Yesus Managur Urang Farisi wan Ahli Taurat37Imbah Yesus tuntung bapander, saikung urang Farisi maundang Sidin gasan makan. Yesus pun datang, balalu duduk wan makan. 38Akan tatapi, urang Farisi nintu hiran wayah maliati Yesus kadak mambasuh tangan-Nya badahulu sabalum makan.39Tatapi Yesus baucap lawan inya, "Urang-urang Farisi nang kaya ikam mambarsihakan bahagian luar galas wan piring, tatapi didalam diri ikam dihibaki lawan kasarakahan wan kajahatan. 40Hai urang-urang bungul! Kadakah Ia nang maulah bagian luar jua maulah bagian dalamnya? 41Marga nintu bagikanlah apa nang ada lawan ikam itu sabagai sadakah ikam. Dengan damikian, ikam pacangan banar-banar barasih.42Akan tatapi, calakalah ikam, urang-urang Farisi! Sabab, ikam mambari parsapuluhan hasil salasih, inggu, wan sagala macam tanaman kabun ikam, tatapi ikam kada parduli lawan kaadilan wan kasih Allah. Saharusnya, ikam malakuakan sabarataan hal nintu tanpa maabaiakan hal-hal nang lain.43Calakalah ikam, urang-urang Farisi sabab ikam katuju baduduk di wadah nang tarbaik di sinsgoge wan jua katuju manarima hurmat di pasar. 44Cilakalah ikam lantaran ikam nangkaya kuburan nangkada ba ciri, nang kada disadari di jajak-jajak urang."45Imbah itu, saikung urang ahli Taurat baucap wan Yesus, "Guru, rahat Pian bapadah hal-hal ini, Pian jua mahina kami." 46Tatapi, Yesus manjawab, "Calakalah ikam, hai ahli-ahli Taurat! Sabab, ikam maandak beban nang barat gasan dipikul urang lain, tatapi ikam sorang kada mau manggatuk beban itu biar lawan sabuting jari haja.47Cilakalah ikam lantaran ikam maulah kuburan gasan nabi-nabi nang dibunuh uleh padatuan ikam. 48Bahkan, ikam manyataakan gasan samua urang amun ikam mangakui ulahan padatuan ikam, buhannyalah nang mambunuh nabi-nabi itu, tatapi ikam nang maulah kuburannya.49Inilah sababnya, Allah dalam hikmat-Nya baucap, 'Aku cagar mangirim nabi-nabi wan rasul-rasul gasan buhannya, tatapi babarapa matan urang-urang nang Kuutus itu pacangan dibunuh wan disiksa,' 50supaya darah sabarataan nabi, nang tatumpah mulai dunia diciptaakan, kawa dituntut matan generasi ini, 51mulai matan darah Habel sampai darah Zakharia, nang dibunuh di antara altar wan Bait Allah. Ya, Aku bapadah gasan ikam bahwa generasi ini cagar batanggung jawab gasan hal ini.52Cilakalah ikam, hai ahli-ahli Taurat! Sabab ikam udah maambil kunci pangatahuan, tatapi ikam sorang kada hakun masuk wan mahalang-halangi urang lain gasan masuk."53Imbah Yesus maninggalakan wadah itu, ahli-ahli Taurat wan urang Farisi mulai mamusuhi-Sidin wan manuduh-Sidin wan bamacam partanyaan. 54Buhannya bakomplot hagan manangkap Yesus mamakai panderan nang diucapakan-Sidin.

12

Kamunafikan Pamimpin Yahudi 1Wayah itu, ada ribuan urang bakumpul wan buhannya saling menjajak. Yesus mulai bapander lawan buhan murid labih dahulu. "Baawas-awaslah matan ragi urang-urang Farisi, yaitu kamunafikan.2Sabab, sabarataan nang tatutup pacangan dibukaakan wan sabarataan nang tasambunyi pacangan dinyataakan. 3Sabab, apa nang ikam padahakan di dalam galap pacangan tardangar di dalam tarang wan nang ikam bisikakan di dalam kamar pacangan dibaritaakan di atas atap-atap rumah. Takut akan Allah4Aku memadahakan lawan ikam, hai sahabat-sahabat-Ku, kada usah takutan lawan buhannya nang kawa mambunuh awak, tatapi imbah tu kada kawa manggawe nang labih jauh lagi. 5Namun, Aku pacangan maingatakan ikam perihal siapa nang musti ikam takutani; takutlah lawan Dia, nang imbah mambunuh, jua bakuasa malimparakan ikam ka dalam naraka. Ya, Dialah nang musti ikam takutani6Kadakkah 5 ikung burung pipit dijual hanya saharga 2 kaping haja? Namun, kada saikung pun matan burung-burung itu nang dilupaakan di hadapan Allah. 7Bahkan, jumlah rambut dikapala ikam pun tahitung. Kada usah takut, ikam jauh labih barharaga matan pada banyak burung pipit." Pariangatan bagi nang Manyangkal Yesus8Aku bapadah lawan ikam, satiap urang nang maakui Aku dihadapan urang lain, juga pacangan diakui ulih Anak Manusia di hadapan malaikat-malaikat Allah. 9Akan tatapi, satiap urang nang manyangkal Aku dihadapan urang lain jua pacangan disangkal dihadapan malaikat- malaikat Allah. 10Wan, siapa haja nang maucapakan sasuatu nang malawan Anak Manusia kawa diampuni, tatapi siapa haja nang manghujat Roh Kudus kada pacangan diampuni.11Wayah buhanya mambawa ikam ka sinagoge wan ka hadapan buhan pamimpin wan panguasa, kada usah gaer nangkaya apa cara ikam mambila diri atawa apa nang harus ikam panderakan, 12sabab wayah itu jua Roh Kudus cagar malajari ikam nangkaya apa ikam harus bapander." Parumpamaan Hal Urang nang Sugih.13Saikung urang matan urang banyak nintu baucap lawan Yesus, "Guru, suruhakan dingsanak ulun babagi warisan lawan ulun." 14Akan tatapi, Yesus baucap lawan inya, "dingsanak, siapa nang maangkat Aku manjadi hakim atawa pangantara gasan ikam?" 15Imbah tu, Yesus baaucap lawan buhanya, " Bajaga-jaga wan baawaslah matan sagala bantuk kasarakahan sabab hidup saikung urang kada bagantung lawan banyaknya harta kakayaanya."16Balalu, Yesus mangesahakan sabuah parumpamaan lawan buhanya, "Ada tanah ampun saikung urang nang sugih banar nang manghasilakan banyak banar hasil panen. 17Balalu, urang nintu bapikir dalam hatinya, "Apa nang musti aku ulah sabab aku kada baisi wadah lagi gasan manyimpan hasil panenku?" 18Wan, inya baucap, "Inilah nang pacangan aku ulah. Aku pacangan mambungkar lumbung-lumbungku wan mambangun nang labih ganal. Disitu, aku pacangan manyimpan sabarataan gandum wan barang-barangku. 19Balalu, aku baucap lawan jiwaku, "Hai jiwaku, ikam baisi banyak barang nang tasimpan gasan batahun-tahun; baistirahatlah, makan, nginum, wan bahimunglah!"20Namun, Allah baucap lawan urang nintu, "Hai, urang bungul! Malam ini jua, jiwa ikam pacangan diambil matan ikam. Balalu, siapa nang pacangan mawarisi barang-barang nang ikam simpan itu?" 21Damikianlah nang pacangan tarjadi lawan urang nang manyimpan harta gasan inya saurangan, tetqpi kada sugih dihadapan Allah." Kada usah Khawatir22Yesus bapadah lawan murid-murid-Nya, "Sabab itu, Aku bapadah lawan ikam, kada usah khawatir tentang hidup ikam, tentang apa nang pacangan ikam makan. atawa, khawatir tentang awak ikam, tentang apa nang pacangan ikam pakai. 23Sabab, hidup labih panting matan pada makanan wan awak labih panting matan pada pakaian.24Liati burung-burung gagak. Buhanya kada manabur atawa manuai, buhanya jua kada baisi gudang atawa lumbung, tatapi Allah mambari buhanya makan. Ikam jauh labih barharaga matan pada burung-burung itu. 25Siapa garang diantara ikam nang sabab khawatir kawa manambah sahasta haja pada umur hidupnya? 26Pabila ikam kada kawa malakuakan hal-hal nang halus ini, ba apa ikam manghawatirakan hal-hal nang lain?27Parhatiakanlah bunga bakung, nang kaya apa buhanya tumbuh. bunga-bunga itu kada kawa bagawi atawa mamintal, tatapi Aku bapadah lawan ikam, bahkan Salomo dalam kamuliaanya pun kada bapakaian sabungas matan pada bunga-bunga itu. 28Pabila Allah mandandani rumput di ladang, nang hari ini tumbuh wan isuk dibuang ka dalam api, kadakah Ia pacangan mandadani ikam labih matan pada rumput itu? Hai, ikam nang kurang parcaya!29Jadi, kada usah ikam mancari apa nang pacangan ikam makan atawa apa nang pacangan ikam nginum, wan kada usah mancamasakanya. 30Sabab, bangsa-bangsa didunia ini mancari itu sabarataan, tatapi Bapamu tahu banar bahwa ikam mamarlukanya.31Sabaliknya, carilah badahulu karajaan Allah, maka sabarataan ini jua pacangan ditambahakan gasan ikam." Kumpulakan Harta di Surga 32" Kada usah takut, hai kawanan halus, sabab Bapamu berkenan mambariakan gasan ikam karajaan itu.33Juallah sabarataan ampun ikam wan barilah sadakah. Ulah haja gasan ikam kantong nang kada kawa rusak, yaitu harta di surga nang kada kawa hilang, wan nang kada kawa diambil pancuntan atawa dirusak oleh ngengat. 34Sabab dimana harta ikam baada, disitu jua hati ikam baada." Hamba nang Satia Malakuakan Tugasnya35Hendaklah pinggang ikam tatap taikat wan palita-palita ikam tatap manyala. 36Jadilah nangkaya urang-urang nang manghadangi tuannya bulik matan pista parnikahan supaya buhannya kawa lakas mambukaakan lawang, wayah tuannya itu bulik wan mangatuk lawang.37Dibarkatilah hamba-hamba, nang didapati tuanya siap sadia, wayah inya datang. Aku mamadahakan lawan ikam, sasungguhnya, inya pacangan maikat pinggangnya gasan malayani wan mamparsilahakan palayan-palayannya gasan duduk makan. Sidin pacangan datang wan malayani buhannya. 38Pabila tuan itu datang wayah tangah malam atawa baisukan hari wan mandapati buhannya rahatan siap sadia, dibarkatilah buhannya!39Namun katahuilah, pabila nang ampun rumah tahu jam barapa pancuntan pacangan mandatangi rumahnya, pasti inya kada pacangan mambiarakan rumahnya dibobol. 40Sabab itu ikam jua musti basiap sadia sabab Anak Manusia pacangan datang wayah nang kada disangka-sangka."41Imbahtu, Petrus batakun lawan Sidin, "Tuhan, apakah pian mangesahakan parumpamaan ini lawan kami haja atawa lawan sabarataan urang jua?" 42Jawab Tuhan, "Siapakah kapala palayan nang satia wan bijaksana nang diparcayai tuannya gasan maawasi buhan hamba nang lain, gasan mambarii buhanya makan pada wayah nang tepat? 43Dibarkatilah hamba itu, nang wayah tuanya datang, inya rahatan malakuakan tugasnya. 44Aku bapadah lawan ikam, sasungguhnya, tuannya itu pacangan mamilihnya gasan maawasi sabarataan hartanya.45Akan tatapi, pabila hambanya itu baucap dalam hatinya, "Tuanku kada pacangan lakas datang," wan mulai manghambati hamba lalakian wan hamba babinian lainya, imbahtu makan wan nginum sampai mabuk, 46imbah tuanya datang wayah nang kada disangka-sangka wan kada ditahui oleh hamba itu, sang tuan pacangan mambunuh hamba itu wan maandaknya baimbai lawan urang-urang nang kada satia.47Saikung urang nang tahu kahandak tuannya, tatapi kada basiap sadia atawa kada malakuakan sasuai kahandak tuannya pacangan mandapat banyak pukulan. 48Namun, hamba nang kada tahu apa nang dikahandaki tuannya wan malakuakan hal-hal nang pantas mandapatakan pukulan, inya pacangan mandapatakan pukulan nang labih sadikit. Satiap urang nang dibari banyak, dituntut banyak. Wan, buhannya nang diparcayakan labih banyak pacangan dituntut labih banyak lagi. Yesus Maulah Pamisahan49Aku datang gasan malimparakan api kadunia, wan Aku barharap api nintu hudah manyala! 50Akan tatapi, ada babtisan nang musti aku jalanani, wan Aku marasa liwar tertekan sampai hal nintu diganapi.51Apakah ikam manyangka bahwa aku datang gasan mambawa pardamaian di atas bumi? kadak, Aku mamadahakan lawan ikam, malainkan parpacahan! 52Mulai wayahini, lima urang dalam asa kaluarga pacangan dipisahakan. Talu urang pacangan malawan dua urang wan dua urang pacangan malawan talu urang. 53Buhannya pacangan dipisahakan; Abah pacangan malawan anak lalakianya, wan anak lalakian pacangan malawan Abahnya.Umanya pacangan malawan anak biniannya, wan anak bebiniannya pacangan malawan umanya. Uma mintuha pacangan malawan minantu biniannya, wan minantu binianya pacangan malawan uma mintuhanya." Manafsirakan Zaman54Balalu, Yesus baucap lawan urang banyak, "Wayah ikam malihat awan di subalah barat, ikam lakas baucap, "Hujan pacanga turun," wan hujan bujur-bujur turun. 55Wayah ikam marasakan angin batiup matan salatan, ikam baucap, "Hari ini pacangan panas terik," wan hal nintu bujur-bujur tarjadi. 56Ikam urang munafik! Ikam kawa manafsirakan rupa langit wan bumi, tatapi kanapa ikam kada kawa manafsirakan zaman ini?"57Mangapa ikam saurang kada kawa mamutusakan apa nang bujur? 58Wayah ikam tulak baimbai musuh ikam gasan manghadap pamarintah, usahakanlah gasan manuntungakan masalah ikam lawan inya dalam parjalanan supaya inya kada mairit ikam lawan hakim wan hakim pacangan manyarahakan ikam lawan pangawal, wan pangawal itu pacangan malimparakan ikam kadalam panjara. 59Aku baucap lawan ikam, ikam kada pacanga kaluar matan sana sabalum ikam mambayar utang ikam sampai lunas."

13

Panggilan Gasan Bartubat 1Di situ, ada babarapa urang nang mamadahi Yesus tentang urang-urang Galilea nang darahnya dicampur Pilatus lawan kurban parsambahan buhannya. 2Yesus manjawab buhannya, "Apakah ikam mangira urang-urang Galilea ini labih badosa matan urang-urang Galilea lainya sabab buhannya mandarita nang kaya itu? 3Aku mamadahakan lawan ikam, kadak. Akan tatapi, pabila ikam kada bartubat, ikam sabarataan jua pacangan mati.4Atawa manganai kadalapan walas urang nang mati, wayah manara di parak kulam Siloam gugur wan manimpa buhannya, apakah ikam mangira buhanya adalah pandosa nang labih buruk matan pada sabarataan urang nang badiam di Yerusalem? 5Aku baucap lawan ikam, kadak. Akan tatapi, pabila ikam kada bartubat, ikam sabarataan jua pacangan mati!" Pohon nang Kada Barbuah6Yesus jua mangesahakan parumpamaan ini: "Ada saikung urang nang baisi sabatang puhun ara nang ditanam di kabun anggurnya. Akan tatapi, wayah inya datang gasan mancari buah pada puhun itu, inya kada manamuakannya. 7Jadi, inya baucap lawan tukang kabunnya, "Sudah talu tahun aku datang mancari buah pada puhun ara ini, tatapi aku balum suah manamuakan asa pun. Tabang haja puhun itu! baapa musti manyia-nyiakan tanah gasan puhun itu?"8Akan tatapi, tukang kabun itu manjawab, "Tuan, bariakan puhun itu kasampatan lagi tahun ini gasan barbuah. Biarlah ulun manggali tanah disakitarnya wan mambarinya pupuk, 9mungkin puhun itu pacangan manghasilakan buah tahun dapan. Pabila kada barbuah juga, Tuan kawa manabangnya." Yesus Manyambuhakan pada Hari Sabat10Suatu kali, Yesus mangajar di sabuah sinagoge wayah hari sabat. 11Di sana ada saikung urang binian nang karasuksn roh sahingga mambuatnya garing salawas walung walas tahun. Punggung binian itu bungkuk sahingga kada kawa bardiri tagak.12Wayah Yesus malihatnya, Sidin mamanggil binian itu wan baucap, "Hai babinian, ikam hudah dibibasakan matan panyakit ikam." 13Imbah tu, Yesus manumpangakan tangan Sidin pada binian itu wan sakatika nintu jua, inya kawa bardiri tagak wan mamuji Allah. 14Akan tatapi, pamimpin sinagoge nintu manjadi sarik sabab Yesus manyambuhakan wayah hari sabat. ia baucap lawan urang banyak, "Ada anam hari gasan bagawe. Sabab nintu, datanglah gasan disambuhakan wayah hari-hari itu, kadanya wayah hari sabat."15Namun, Tuhan manjawab urang itu, "Ikam urang-urang munafik! kadakah ikam malapasakan sapi atawa kaladai ampun ikam nang taikat di kandang wan manuntunnya kaluar gasan minum wayah hari sabat? 16Sabab itu, kadakah babinian ini, saikung urang katurunan Abraham nang hudah taikat salawas walung walas tahun oleh sitan, jua musti dilapasakan matan belenggunya itu wayah hari sabat?"17Wayah Yesus baucap damikian, sabarataan lawan-Nya disupanakan, wan urang banyak basukacita atas sagala parbuatan Ajaib nang hudah dilakuakan Sidin. Parumpamaan Biji Sasawi wan Ragi18Imbah tu, Yesus baucap, "Nang kaya apakah karajaan Allah itu? lawan apakah Aku kawa maumpamakanya? 19Karajaan Allah itu nang kaya biji sasawi nang diambil urang wan di tanam di kabunnya; biji itu tumbuh manjadi puhun, wan burung-burung di udara baolah sarang pada dahan-dahannya."20Wan lagi Sidin baucap, "Lawan apakah aku maumpamakan Karajaan Allah? 21Karajaan Allah itu nang kaya ragi nang diambil saikung urang babinian wan dicampurakan lawan talu sukat tapung sampai sabarataan adonan itu mengembang." Hinggan Sadikit haja nang Disalamatakan22Yesus manyusuri kuta-kuta wan disa-disa, Sidin mangajar wan tarus bajalan manuju Yerusalem. 23Balalu, saikung urang batakun lawan Sidin, "Tuhan, apakah hanya sadikit urang haja nang disalamatakan?" Yesus bapadah lawan buhannya sabarataan, 24bausahalah gasan kawa masuk maliwati lawang nang sampit; sabab Aku bapadah lawan ikam, urang banyak pacangan bausaha masuk ka sana, tatapi buhanya kada pacangan kawa.25Pabila tuan rumah bardiri wan manutup pintu rumahnya, sadangkan ikam bardiri di luar wan mangatuk lawang sambil baucap, "Tuan, tolong bukakanlah lawang gasan kami," Ia pacangan manjawab, "Aku kada tahu matan mana ikam baasal." 26Balalu, ikam pacangan manjawab, "Kami hudah makan wan nginum lawan pian. Pian hudah mangajar dijalan-jalan kuta kami." 27Namun, Ia pacangan manjawab, "Aku kada pinandu lawan ikam wan kada tahu matan mana ikam baasal. bajauhlah matan hadapanku, kalian sabarataan nang katuju baulah kajahatan!"28Ikam pacangan manangis wan manggartakakan gigi wayah malihat Abraham, Ishak, wan Yakub, baimbai lawan sabarataan nabi baada di dalam Karajaan Allah samantara ikam dilimparakan kaluar. 29Imbah tu urang-urang pacangan datang matan timur wan barat, wan jua matan utara wan salatan. Buhannya pacangan duduk wan makan di dalam Karajaan Allah. 30Sasungguhnya, urang-urang nang tarakhir pacangan manjadi urang nang paasa wan urang-urang nang paasa pacangan manjadi urang nang tarakhir." Yesus Musti Tulak ka Yerusalem31Wayah itu babarapa urang farisi mandatangi Yesus wan bapadah, "Bajauhlah, tinggalakan tampat ini sabab Herodes handak mambunuh Pian." 32Yesus manjawab buhannya, "Hari ini wan isuk, Aku pacangan mausir roh-roh jahat wan manyambuhakan urang, wan wayah hari ka talu, Aku pacangan manuntungakan gawian-Ku." 33Akan tatapi, Aku musti malanjutakan parjalanan hari ini, isuk, wan lusa sabab kada mungkin saikung urang nabi mati diluar Yerusalem.34Yerusalem, Yerusalem! ikam mambunuh buhan nabi wan marajam urang nang di utus gasan ikam! Baulang kali Aku rindu mangumpulakan anak-anak ikam, sama nang kaya induk ayam nang mangumpulakan anak-anaknya di bawah halarnya. Akan tatapi, ikam kada hakun. 35Wayah ini rumah ikam pacangan dikusungakan wan manjadi sunyi. Aku bapadah lawan ikam, Ikam kada pacangan malihat Aku lagi sampai wayahnya ikam pacangan bapadah, "Dibarkahilah Ia nang datang dalam nama Tuhan!"

14

Hal Mawarasakan pada Hari Sabat 1Wayah hari sabat, Yesus mandatangi rumah pamimpin urang-urang Farisi gasan makan ruti baimbai buhannya wan buhanya sabarataan mangawasi Yesus. 2Wayah itu ada saikung urang nang mandarita busung banyu dihadapan Sidin. 3Yesus bapadah lawan urang-urang Farisi wan ahli-ahli Taurat, "Kawalah mawarasakan urang pada hari sabat?"4Akan tatapi, buhannya kada manyahuti Sidin. Balalu, Yesus pun mamingkuti urang nang garing itu wan mawarasakanya, balalu manyuruhakan urang itu bajauh. 5Yesus bapadah lawan buhannya, "Siapa garang diantara bubuhan pian pabila anaknya atawa sapi jantannya gugur ka dalam sumur wayah hari sabat, kada lakas manariknya ka luar?" 6Maka, buhanya pun kada kawa mambantah pamanderan Sidin. Tampat Kahurmatan7Imbah tu, Yesus mangesahakan sabuah parumpamaan gasan tamu-tamu undangan wayah Sidin malihat nangkaya apa buhannya mamilih tampat-tampat duduk nang tarhurmat disakitar mija makan, ujar Sidin lawan buhannya, 8"Pabila ikam diundang oleh saikung urang ka sabuah pista parnikahan, kada usah ikam duduk diwadah kahurmatan sabab tuan rumah itu bisa haja hudah maundang urang nang labih tarhurmat matan ikam. 9Balalu tuan rumah itu pacangan mandatangi ikam wan baucap, "Barikanlah tampat ikam gasan urang ini!" wan, ikam pun musti pindah ka tampat nang paling randah wan marasa supan.10Namun, pabila ikam disaruani, duduklah ditampat nang paling balakang supaya wayah nang manyaruani ikam datang, inya pacangan baucap lawan ikam, 'Sahabat, pindahlah ka tampat nang labih tarhurmat," dengan damikian, ikam pacangan mandapat panghurmatan di hadapan urang-urang nang duduk makan baimbai lawan ikam. 11Sabab sabarataan urang nang maninggiakan dirinya pacanga dirandahakan, tatapi inya nang marandahakan dirinya pacangan di tinggiakan." Undangan Makan wan Balasan12Balalu, Yesus bapadah lawan urang nang manyaruani Sidin itu, "Pabila ikam maadaakan jamuan makan siang atawa makan malam, kada usah maundang kakawanan, dingsanak-dingsanak, kaum kaluarga, atawa tatangga ikam nang sugih sabab buhannya pacangan mambalas ikam lawan manyaruani ikam gasan makan baimbai buhannya.13Akan tatapi, pabila ikam maadaakan pista, saruanilah urang-urang miskin, urang-urang cacat, urang-urang lumpuh, wan urang-urang buta. 14Wan, ikam pacangan diberkahi sabab urang-urang ini kada pacangan kawa mambalas ikam; ikam pacangan mandapat balasanya wayah kabangkita urang-urang bujur." Parumpamaan tentang Saruan Jamuan Makan15Wayah saikung urang nang makan baimbai Sidin mandangar ucapan-ucapan ini, urang itu bapadah lawan Sidin. 'Dibarkahilah urang nang pacangan makan ruti didalam Karajaan Allah." 16Akan tatapi, ujar Yesus lawan urang itu, "Ada saikung urang nang maadaakan jamuan makan malam nang ganal wan inya manyaruani urang banyak, 17wayah makan malam hudah sampai, urang itu manyuruhakan hambanya gasan bapadah lawan buhan tamu nang hudah disaruani itu, " Datanglah sabab sudah siap sabarataan."18Namun, sabarataan tamu nang disaruani itu mulai baolah alasan-alasan. urang paasa bapadah, 'Aku hanyar haja manukar sabidang ladang wan aku musti tulak malihatinya. Tarimalah parmintaan maafku." 19Nang lain bapadah, "Aku hanyar haja manukar lima pasang sapi wan aku musti tulak gasan mamariksa sapi-sapi itu. Tarimalah parmintaan maafku." 20Samantara nang lain lagi bapadah, "Aku hanyar haja manikah. sabab itu, aku kada kawa datang."21Balalu, palayan itu pun babulik wan malapurakan sabaratan hal lawan tuannya. Maka, majikanya itu manjadi sarik, imbah tu baucap lawan palayannya, "Lakaslah! tulak kajalan-jalan wan satiap gang dikuta ini. Bawa haja gasan-Ku urang-urang miskin, urang-urang lumpuh, urang-urang pincang, wan urang-urang buta." 22Balalu, palayan itu bapadah lawan Sidin, 'Tuan, ulun hudah malakuakan apa nang Pian parintahakan, tatapi masih ada wadah nang kusung."23Tuan itu bapadah lawan palayannya, "Tulaklah ka jalan-jalan raya wan satiap gang. Bawai haja urang-urang disana gasan tulak kamari supaya rumahku manjadi hibak. 24Aku bapadah lawan ikam, kada saikung urang pun matan buhannya nang aku saruani sabalumnya itu pacangan manikmati makanan sajianku." Tentang Maumpati Yesus25Urang banyak bajalan baimbai lawan Yesus. Balalu Yesus bapaling lawan buhannya wan baucap, 26"Pabila saikung urang datang lawan Aku tatapi kada mambanci abahnya wan umanya, bini wan kakanakanya, dingsanak lalakian wan dingsanak babinianya, bahkan hidupnya saurang, inya kada kawa manjadi murid-murid-Ku. 27Siapa haja nang kada mamikul salibnya wan maumpati Aku, inya kada kawa manjadi murid-Ku.28Siapa garang diantara ikam nang handak mandiriakan manara, tatapi kada duduk tarlabih badahulu wan manghitung biaya gasan manahui apakah inya baisi cukup duit gasan manuntungakanya? 29Amun kadak kaya itu, wayah inya maolah pundasi wan kada sanggup manuntungakannya, sabarataan urang nang malihatnya pacangan manawai inya. 30Urang-urang itu pacangan bapadah, "Urang ini mulai mambangun, tatapi inya kada sanggup manuntungakanya."31Atawa, raja manakah nang pacangan tulak batampur malawan raja lain tatapi kada duduk tarlabih badahulu wan mampartimbangakan apakah inya baimbai 10.000 tantaranya kawa malawan musuhnya nang baisi 20.000 tantara? 32Pabila inya kada kawa mangalahakan raja lain itu, inya pacangan mangirim saikung urang utusan wan manakunakan syarat-syarat pardamaian wayah pasukan musuhnya itu masih jauh. 33Nang kaya itu jua lawan ikam masing-masing, kadada saikung urangpun di antara ikam nang kawa manjadi murid-Ku pabila inya kada manyarahakan saluruh ampun inya." Garam nang Tawar Kadada Gunanya34Uyah itu baik, tatapi pabila uyah itu hudah kahilangan rasa asinnya, nang kaya apa maulah asin pulang? 35Uyah itu bahkan kada kawa lagi di pakai gasan ladang atawa pupuk sahingga pacangan di buang urang. Siapa nang baisi talinga gasan mandangar, biar haja inya mandangar!"

15

Parumpamaan Dumba nang hilang 1buhan pangumpul pajak wan urang badusa baparak lawan Yesus gasan mandangarakan-Nya. 2Balalu urang-urang Farisi wan ahli-ahli Taurat mulai manggarunum, "Urang ini manarima urang-urang badusa wan makan baimbai lawan buhannya."3Yesus maucapakan parumpamaan ini lawan buhannya, ujar Sidin, 4"Siapa garang diantara ikam nang apa bila baiisi 100 ikung dumba, wan kahilangan saikung, kada pacangan maninggalakan nang 99 ikung lainya di padang sabat? kadakah inya pacangan tulak mancarii nang tasasat itu sampai inya manamuakannya? 5wan, wayah inya manamuakannya, inya pacangan maambin dumba itu di atas bahunya wan basukacita banar.6Sasampainya di rumah, inya pacangan tulak manamui kakawanannya wan tatangga-tatangganya sambil baucap lawan bubuhannya, ""Bahimunglah baimbai lawan aku sabab aku hudah manamuakan dumbaku nang hilang; 7aku baucap lawan ikam, nangkaya itu jua pacangan ada sukacita nang labih ganal di surga atas asa urang bardusa nang bartubat matan pada 99 urang banar nang kada mamarluakan partubatan. Parumpamaan Duit Perak nang Hilang8Atawa babinian manakah nang baisi sapuluh kaping duit pirak, pabila inya kahilangan asa kaping di antaranya, kada manyalakan palita wan manyapu rumahnya, balalu bagagamatan mancarii kaping duit itu sampai inya manamuakannya? 9Wan, apabila inya manamuakannya , inya mangiau kakawanannya wan tatangga-tatangganya wan baucap lawan bubuhanya, "Bahimunglah baimba lawan aku sabab aku hudah manamuakan sakaping nang ilang itu; 10Aku baucap lawan ikam, nang kaya itu jua ada sukscita di antara buhan malikat Allah sabab asa urang bardosa nang bartubat." Parumpamaan Dua Kakanakan lalakian Anak nang Bungsu Maninggalakan Abahnya11Balalu Yesus baucap, "Ada saikung urang nang baisi dua kakanakan lalakian. 12Anak nang bungsu bapadah lawan abahnya, "Bah, bariakan lawan ulun bagian harta nang manjadi ampun ulun," Balalu abahnya pun mambagi harta kakayaannya lawan kadua anaknya.13Imbah tu kada lawas, anak bungsu itu mangumpulakan sabarataan ampun inya, balalu tulak ka nagari nang jauh wan disana inya manghambur-hamburakan hartanya itu wan hidup bafoya-foya. 14Wayah inya sudah manghabisakan sabarataan hartanya itu, tajadilah bancana kalaparan nang hibat di nagari itu, wan inya pun mulai bakakurangan.15Jadi, tulaklah inya wan bagawi lawan saikung urang panduduk nagari itu, nang manyuruh inya ka huma gasan mambarii makan babi-babinya. 16Inya handak banar maisii parutnya lawan buah karob nang dimakan babi-babi itu, tatapi kadada saikung urangpun nang mambarii lawan inya. Anak Bungsu Bulik lawan Abahnya17Wayah anak bungsu itu sadar, inya baucap, "Liwar banyaknya pekerja-pekerja abahku nang baisi makanan nang balimpah-limpah, tatapi aku disini parak mati kalaparan, 18Aku pacangan bangun wan bulik lawan abahku. Aku pacangan bapadah lawan sidin; Abah, ulun hudah bardusa lawan surga wan dihadapan pian. 19Ulun kada lagi pantas disambat anak pian, jadiakanlah ulun salah saikung pagawai pian."20Maka, bardirilah inya wan tulak lawan abahnya. Akan tatapi, wayah anak itu masih jauh banar, abahnya malihat inya lawan panuh balas kasihan, abahnya itu bukah balalu maragapnya wan manciuminya. 21Anak itu baucap lawan abahnya, 'Abah, ulun hudah bardosa lawan surga jua dihadapan pian. Ulun kada pantas lagi di sambat anak pian."22Namun, abahnya itu bapadah lawan palayan-palayannya, "Lakasi! Bawai jubah nang tarbaik lalu pakaiakan lawan inya. Pakaiakan jua cincin di jari tangannya wan sandal dibatisnya. 23Bawa jua kamari anakan sapi nang lamak wan sumbalihlah. Ayuk kita makanan wan bargambira, 24sabab anakku ini hudah mati, tatapi wayahini hidup pulang!" Inya huda hilang, tatapi wayahini hudah ditamuakan!" Maka buhannya pun mulai bargambira." Anak Sulung Marah lawan Abahnya25Wayah itu, si anak sulung rahatan di ladang, wayah inya hudah bulik wan hudah parak rumahnya, inya mandangar suara musik wan tari-tarian. 26Jadi, inya mangiau salah saikung matan hamba-hambanya itu wan batakun apa garang nang rahatan tarjadi. 27Palayan itu mamjawab inya, "Ading pian hudah bulik, wan abah pian manyumbalih anak sapi nang lamak, sabab inya bulik wan salamat."28Namun, anak sulung itu sarik wan kada mau masuk sahingga abahnya kaluar wan mambujukinya. 29Akan tatapi, inya bapadah lawan abahnya, "Batahun-tahun ulun bagawi malayani pian wan kada suah ma abaiakan parintah pian, tatapi pian bahkan kada suah mambarii ulun saikung kambing anum supaya ulun kawa bapista lawan kakawanan ulun. 30Namun, wayah anak pian itu bulik imbah manghabisakan harta pian gasan pasundal-pasundal, abah manyumbalih anak sapi nang lamak gasan inya."31Maka, abahnya manjawab inya, "Anakku, ikam salalu baimbai lawan aku, wan sabarataan ampunku ini ampun ikam jua. 32Namun, hari ini kita musti bapista wan basukacita sabab ading ikam ini hudah mati, tatapi wayahini inya hidup pulang, wan hudah ditamuakan."

16

2Kita Kada Kawa Malayani Dua Tuan 1Yesus bapadah lawan murid-muridnya, "Ada sikung urang sugih nang baisi kapala palayan. wan, lawan urang sugih itu dilapurakan bahwa kapala palayannya hudah mamborosakan hartanya. Sabab itu, urang sugih itu mangiau kapala palayannya wan baucap, "Apa nang aku dangar tentang ikam ini? Bariakanlah partanggung jawaban atas tugas ikam sabab ikm kada kawa lagi manjadi bandaharaku."3Kapala palayan itu bapikir, "Apa nang pacangan aku ulah sabab wayahini tuanku hudah mamacat aku matan gawianku? Aku kada cukup kuat gasan mancangkul wan supan gasan mangamis. 4Aku tahu apa nang musti aku ulah supaya wayah aku di pecat sabagai bandahara, urang-urang pacangan manarima aku di rumah bubuhanya."5Balalu, inya pun mangiau satiap urang nang bahutang lawan tuannya. Lawan urang paasa inya bapadah, "Barapa hutang ikam lawan tuanku?" 6Urang itu manjawab, "Saratus bat minyak zaitun," balalu, kapala palayan itu bapadah lawan inya, "Ambillah surat utang ikam, lakaslah duduk wan tulislah 50 bat," 7Imbah tu kapala palayan itu batakun lawan urang lain, "Barapa banyak utang ikam?" Urang itu manjawabnya , 'saratus kor gandum." balalu bandahara itu bapadah lawan inya, "Ambillah surat utang ikam wan tulislah bahwa utang ikam 80 pikul."8Imbah tu, urang kaya itu mamuji kapala palayan nang kada jujur itu sabab inya barlaku cardik. Sabab, kakanakan dunia ini labih cardik, pabila baurusan lawan sesamanya matan pada kakanakan tarang. 9Aku bapadah lawan ikam, ulahlah paesahabatan lawan mamon nang kada bujur supaya wayah mamon itu habis, ikam pacangan disambut di rumah abadi.10Siapa haja nang satia dalam hal-hal nang halus, inya jua satia dalam hal-hal nang ganal. Wan, siapa haja nang kada jujur dalam hal-hal nang halus, inya jua kada jujur dalam hal-hal nang ganal. 11Jadi, pabila ikam kada kawa di parcaya gasan mangalola harta duniawi, siapa nang pacangan mamparcayaakan harta nang sasungguhnya lawan ikam? 12Wan, pabila ikam kada kawa di parcaya dalam manggunakan ampun urang lain, siapa nang pacangan mambariakan apa nang saharusnya manjadi ampun ikam?13Kadada palayan nang kawa malayani dua majikan sabab inya pacangan mambanci majikan nang asa wan katuju awan majikan nang lain. Atawa, inya pacangan patuh lawan majikan nang asa wan mangabaiakan nang lainnya. Ikam kada kawa malayani Allah wan mamon." Paringatan gasan Urang Farisi14Urang-urang Farisi, nang adalah pancinta duit, mandangar hal ini wan mahulut Yesus. 15Yesus baucap lawan buhanya, "Ikam adalah urang-urang nang mambanarakan diri ikam saurang dihadapan manusia. tatapi Allah tahu isi hati ikam nang sasungguhnya sabab nang diagung-agungkan di antara manusia adalah sasuatu nang manjijikkan di panghadapan Allah.16Hukum Taurat wan kitab buhan nabi di ajarakan sampai jaman Yohanes; sajak jaman Yohanes , Kabar Baik tentang Karajaan Allah hudah di baritaakan wan sabarataan urang mamaksa gasan masuk ka dalamnya. 17Namun sasungguhnya, labih nyaman bagi langit wan bumi gasan lanyap matan pada satu titik dalam hukum Taurat dibatalakan. Tentang Persarakan18Satiap urang nang manyarak binianya wan manikahi binian lain, inya barbuat zina. Wan, urang nang manikahi babinian nang disarakakan lakinya itu, jua barbuat zina." Urang Kaya wan Lazarus19Ada saikung urang sugih nan rajin mamakai pakaian ungu wan kain linen, wan barsanang-sanang saban hari dalam kamiwahan. 20Di lawang garbang urang sugih itu, tabaring saikung urang nang miskin nang bangaran lazarus, nang awaknya hibak lawan borok. 21Ia baharap dibari makan apa haja nang gugur matan mija makan urang sugih itu; bahkan anjing-anjing datang manjilati boroknya.22Suatu katika, urang miskin itu maninggal wan dibawa uleh bubuhan malaikat ka pangkuan Abraham. Urang sugih itu jua maninggal lalu dikuburakan. 23Di alam maut, wayah disiksa, urang sugih itu mancangangi ka atas wan malihati Abraham di kajauhan baimbai lawan Lazarus di pangkuanya.24Wan, urang sugih itu bakuciak, "Bapa Abraham, kasihanilah ulun wan suruhakan Lazarus mancalupakan hujung jarinya ka banyu gasan manyajukakan ilat ulun sabab ulun mandarita dalam nyala api ini."25Akan tatapi, Abraham bapadah, "Nak, ingatlah wayah ikam masih hidup, ikam hudah manarima hal-hal nang baik, samantara Lazarus manarima hal-hal nang buruk; wayahini, Lazarus dihiburakan, samantara ikam disiksa. 26Salain sabarataan itu, ada jurang ganal nang mamisahakan kita sahingga urang nang handak manyubarang matan sini ka wadah ikam kada kawa manyubarang, wan urang nang matan wadah ikam jua kada kawa manyubarang ka wadah kami."27Balalu, urang sugih itu bapadah, " Pabila nang kaya itu, ulun muhun lawan pian Bapa, utuslah Lazarus ka rumah abah ulun, 28sabab ulun baisi lima dingsanak lalakian. Biarlah Lazarus mamparingatakan buhanya supaya kaina buhanya kada masuk ka wadah panyiksaan ini."29Namun, Abraham bapadah, "Buhannya baisi hukum Musa wan kitab nabi-nabi, biarlah buhanya tahu matan sabaratan nintu," 30Ujar urang sugih itu pulang, "Kada Bapa Abraham. Pabila ada saikung urang matan antara urang mati datang lawan bubuhanya barulah bubuhanya pacangan bartubat." 31Jawab Abraham lawan urang sugih itu, "pabila dingsanak-dingsanak ikam kada mandangarakan Hukum Musa wan kitab buhan nabi, buhanya kada pacangan kawa diyakinakan, bahkan uleh saikung urang nang bangkit matan antara urang mati."

17

Dosa wan Pangampunan 1Balalu Yesus bapadah lawan buhan murid-Nya, "Batu sandungan pasti pacangan ada, tatapi calakalah urang nang manyabapakanya. 2Labih baik sabuah batu kilangan di jaratakan pada gulunya wan inya di limparakan ka dalam laut matan pada inya maulah sandungan bagi kakanakan halus ini.3Waspadalah! Pabila dinsanak ikam baulah dosa wan ikam, tagur haja inya; Pabila inya manyasali dosanya, maafakan haja inya. 4Bahkan,, pabila inya badosa wan ikam sabanyak tujuh kali dalam sahari, wan inya babulik wan ikam tujuh kali sambil baucap, 'Aku manyasal,' maafakan inya," Kuasa Iman5Ujar rasul-rasul itu wan Tuhan, "Tambahakan pang iman kami!" 6Ujar Tuhan wan buhannya, "Pabila buhan ikam baisi iman ganalnya nangkaya biji sasawi haja, ikam kawa bapadah wan pohon murbei ini, 'Tajabutlah matan tanah wan tatanamlah di laut,' balalu pohon itu cagar taat wan ikam." Hamba nang Manaati Parintah Tuannya7"Siapahaja matan buhan ikam nang baisi hamba, nang rahat mambajak atawa manggambala, cagar baucap wan hambanya itu rahat inya bulik matan ladang, 'Hayu, baduduk wan makan'? 8Kadalah inya pacangan baucap wan hambanya itu, 'Siapakan pang makan gasanku wan baju nang tabaik gasan malayani aku rahat pas aku makan wan minum. Imbah itu, hanyar inya buleh makan wan minum'?9Kakira inya pacangan batarima kasih garang wan hambanya itu lantaran udah maulah apa nang diparintahakannya? 10Kayaitu jua wan ikam. Pabila ikam imbah maulah sabarataan nang diparintahakan wan ikam, hendaklah ikam bapadah, "Kami adalah hamba nang kada baharga. Kami hanya malakuakan apa nang wajib kami lakuakan." Sapuluh Urang Kusta Disambuhakan11Dalam parjalanan-Nya manuju Yerusalem, Yesus manyusuri sapanjang parbatasan antara Samaria wan Galilea. 12Wayah masuk ka sabuah disa, Sidin tatamu lawan sapuluh urang kusta nang badirian jauh-jauh matan Sidin, 13wan buhannya nyaring bakuciak, "Yesus, Guru, kasihanilah kami!"14Wayah Yesus malihati bubuhanya, Sidin bapadah lawan bubuhannya, "Tulaklah wan tunjukakan diri ikam lawan imam-imam." Wan, wayah buhanya dalam parjalanan, buhannya manjadi sambuh. 15Wayah salah saikung matan buhannya itu malihat bahwa dirinya hudah sambuh, inya babulik wan mamuji Allah lawan suara nang nyaring. 16Balalu basujud di hadapan batis Yesus wan batarimakasih lawan Sidin. Urang itu adalah saikung urang Samaria17Balalu Yesus pun bapadah lawan urang itu, "Kadakah ada sapuluh urang nang di sambuhakan tadi? dimana garang nang sambilan urang nang lain? 18Kadadakah di antara buhanya nang babulik gasan mamuliakan Allah salain urang asing ini? 19Wan Yesus pun bapadah lawan inya, "Bangun wan tulaklah, imanmu, hudah manyalamatakan ikam," Kadatangan Karajaan Allah20Wayah ditakoni ulih bubuhan Farisi tentang kapan Karajaan Allah pacangan datang. Yesus manjawab buhanya wan baucap, "Karajaan Allah pacangan datang tanpa ada tanda-tanda nang kawa talihat, 21kada pacangan ada urang nang baucap, "Lihati, Karajaan Allah ada di sini!" atawa "Karajaan Allah ada disana!" sabab sabujurnya Karajaan Allah itu ada ditangah-tangah ikam.22Balalu, yesus bapadah lawan murid-murid-Nya, "Pacangan sampai wayahnya ikam handak banar malihat asa hari matan pada hari-hari Anak Manusia, tatapi ikam kada kawa malihatnya. 23Urang-urang pacangan bapadah lawan ikam, 'lihat di sana!" atawa "Lihat di sini!" Akan tatapi, kada usah ikam tulak wan maumpati urang-urang itu." Kadatangan Anak Manusia 24sabab nang kaya kilat nang mamancar matan ujung langit nang asa ka ujung langit nang lain, nang kaya itu jua Anak Manusia wayah hari-hari- Nya.25Akan tatapi, Anak Manusia musti mandarita banyak hal tarlabih badahulu wan di tolak matan ganarasi ini. 26Wan, nang kaya nang hudah tarjadi wayah hari-hari di zaman Nuh, nang kaya itu jua nanti pada wayah hari-hari Anak Manusia. 27Urang-urang makan wan nginum, manikah wan dinikahakan sampai wayah hari Nuh masuk kadalam bahtera wan datanglah banjir ganal balalu mambunuh buhannya sabarataan.28Sama halnya nang bakajadian intang zaman Lot, wayah itu urang-urang makan, minum, manukar, manjual, mananam, wan mambangun. 29Tatapi, pas hari Lot maninggalakan kota Sodom, api wan balerang gugur matan langit kaya hujan balalu mambunuh buhannya sabarataan.30Nangkaya itulah kena pas hari Anak Manusia ditampaikan. 31Pas hari itu, siapa haja nang rahat di atap rumah, wan barang-barangnya ada di dalam rumah, kada usah inya turun maambilinya; wan siapa haja nang rahat intang pahumaan, kada usah inya bulik.32Ingatakan apa nang terjadi rhat zaman Lot! 33Siapa haja nang bausaha mamalihara nyawanya, pacangan kahilangan nyawanya. Wan siapa haja nang kahilangan nyawanya, pacangan disalamatakan.34Aku bapadah wan ikam, pas malam itu pacangan ada 2 urang nang guring di ranjang. Tatapi, nang saikung dibawa, tatapi nang lain ditinggalakan. 35Dua babinian nang rahat manggiling gandum . Nang saikung dibawa, sadangkan nang lain pacangan ditinggalakan. 36[Kayaitu jua dua nang bagawi di pahumaan, nang saikung dibawa, tatapi nang lain ditinggalakan."]37Balalu murid-murid batakun lawan Yesus, "Di mana garang, Tuhan?" Yesus manjawab buhannya, "Dimana ada bangkai, di situjua burung alang cagar takumpul."

18

Parumpamaan hal Hakim wan Balu 1Imbahitu, Yesus mangesahakan sabuting parumpamaan gasan murid-murid Sidin gasan mamadahakan buhannya bahwa buhannya musti badoa wan kada boleh hambar hati. 2Ujar-Sidin, "Di intang kota, ada saurang hakim nang kada takutan lawan Allah wan kada mahormati urang lain.3Intang kota itu, ada saikung balu nang tarus manarus datang wan hakim itu wan baucap, 'bariakan pang kaadilan gasan aku tahadap musuhku.' 4Awalnya, si hakim kada hakun manolong balu itu. Tatapi, imbah itu hakim baucap dalam hatinya, 'Biar aku kada takutan wan Allah wan kada mahargai siapa haja, 5Tatapi lantaran si balu ini sasar manggasakku, aku cagar mambariakan kaadilan gasan inya supaya inya kada mahauri aku lawan sasar mandatangi aku."6Balalu, Tuhan baucap, "Dangarakan apa nang dipadahakan hakim nang kada adil itu. 7Kadalah Allah cagar mambariakan kaadilan gasan urang-urang pilihan-Sidin nang bakuciak wan-Sidin siang atawa malam? Apakah Sidin cagar maulur-ulur sampai lawas gasan manolong buhannya? 8Aku bapadah wan ikam, Sidin cagar hancap mambariakan kadailan gasan buhannya. Tatapi, rahat Anak Manusia datang, apakah Sidin cagar tatamu iman di bumi?" Parumpamaan hal Urang Farisi wan Pangumpul Pajak9Yesus jua manyampaiakan parumpamaan ini wan babarapa urang nang maanggap diri inya bujur wan mamandang randah urang lain. 10Ada dua urang tulak ka Bait Allah gasan badoa. Nang saikung adalah urang Farisi wan nang lain adalah urang nang mangumpulakan pajak.11Urang Farisi itu badiri wan maucapakan doa masalah inya sorang, 'Ya Allah. aku batarimakasih wa Pian lantaran aku kada kaya urang lain; nangkaya marampok, manipu, bazina, atawa nangkaya pamukut pajak ini. 12Aku bapuasa dua kali saminggu, aku mambariakan sapersapuluh matan saluruh panghasilanku.'13Akan tatapi, si pangumpul pajak pina jauh bardiri, bahkan kada wani mamandang ka langit. Sabaliknya, inya mancatuk-catuki dadanya sambil baucap, "Ya, Allah. Berbelas kasihanlah lawan ulun, urang badusa ini." 14Aku bapadah wan buhan ikam, pangumpul pajak ini bulik karumahinya manjadi urang nang labih baujur dari pada urng Farisi itu sabab urang nang maninggiakan diri cagar dirandahakan, wan urang nang marandahakan diri cagar ditinggiakan." Yesus wan Kakanakan15Balalu, urang-urang nang mambawa kakanakan nang masih halus manuju Yesus supaya Sidin mambarkati buhannya. Tatapi, rahat buhan murid malihatnya, buhannya mulai manyariki urang-urang itu. 16Tatapi, Yesus mangiau kakanakan itu gasan datang wan Sidin balalu baucap, "Biarakan haja kakanakan halus itu mandatangi aku, jangan manangati buhannya sabab Karajaan Allah ampun urang-urang nangkaya buhannya ini. 17Aku bapadah nang bujurhaja gasan buhanikam. Siapa haja nang kada manarima Karajaan Allah nangkaya kakanakan halus ini, inya kada pacangan masuk kadalamnya." Urang Sugih wan Karajaan Allah18Ada pamimpin buhannya nang batakun wan Yesus, "Guru nang baik, apa nang harus aku ulah supaya kawa mawarisi hidup kekal?" 19Yesus manjawab inya, "Kanapa ikam manyambat Aku baik? Kadadak saikung ikung nang baik kacuali Allah sorangan. 20Ikam paham lawan hukum-hukum ini: 'Jangan bazina, jangan mambunuh, jangan mancuntan, jangan badusta wan hurmati kuitan ikam.''' 21Urang itu manjawab, " Aku sudah mantaati itu sabarataan mulai matan aku masih anom."22Imbah Yesus mandangar inya bapander, Sidin baucap wan urang itu, "Masih ada satu hal nang kurang. Juali sabarataan harta ikam balalu bagiakan gasan urang miskin, maka ikam cagar baisi harta di surga; imbah itu hayu, umpat Aku." 23Imbah urang itu mandangar nang dipadahakan Yesus itu, inya manjadi sangat sedih lantaran inya sugih banar.24Imbah itu yesus mamandang inya wan baucap, "Dasar ngalihnya buhan nang sugihni mun handak masuk ka karajaan Allah! 25Bahkan, labih mudah saikung unta masuk malalui lubang jarum daripada urang sugih masuk ka karajaan Allah." Pangikut Yesus cagar Manarima Hidup Kekal26Urang-urang nang mandangar panderan itu baucap, "Amun kayaitu, siapa garang nang kawa disalamatakan?" 27Yesus manjawab, "Apa mustahil gasan manusia adalah mungkin gasan Allah."28Imbah itu, Petrus baucap, "Itihi, kami sudah maninggalakan samuaan nang kami ampun wan maumpati Pian." 29Yesus bapadah wan buhannya, "Aku mamadahakan nang sabujurnya wan buhan ikam, kada saikung-ikung nang imbah maninggalakan rumahnya, bininya, dinsanaknya, kuitannya atawa anaknya demi karajaan Allah, 30nang kada manarima hal-hal itu balipat ganda intang wayahini, wan intang waktu nang cagar datang kena yaitu hidup nang kekal." Mamadahakan masalah Kamatian wan Kabangkitan Yesus31Imbah itu, Yesus mangumpulakan kadua walas murid-Sidin wan bapadah wan buhannya, "Dangarakan, kita cagar tulak ka Yerusalem wan sabarataan nang sudah ditulis oleh buhan nabi masalah Anak Manusia pacangan diganapi, 32Inya cagar disarahakan ka urang-urang nang kada pinandu wan Allah. Inya pacangan dihulut, dianiaya, wan diludahi. 33Wan, imbah buhannya mancambuki-Nya, buhannya pacangan mambunuhi-Nya. Tatapi, pas hari nang ka talu, Inya cagar bangkit"34Sakalinya, buhan murid kada paham saikung-ikungnya masalah itu, Arti nang dipanderakan itu tasambunyi gasan buhannya sahingga buhannya kada mamahami sama sakali apa nang sudah dipanderakan. Yesus Mawarasakan Urang Buta35Pas rahat Yesus parak sampai di Kota Yerikho, ada saikung urang buta nang rahat duduk di pinggir jalan sambil mangamis. 36Rahat urang itu mandangar urang banyak lewat, inya manakunakan apa garang nang rahat tajadi. 37Wan, urang-urang bapadah waninya, "Yesus matan Nazaret rahat lewat."38Balalu, bakuciak urang nang buta itu, "Yesus, Anak Daud, kasihani ulun!" 39Urang-urang nang bajalan di muka rombongan, manyariki urang buta itu wan manyuruh inya badiam. Tatapi, inya makin gancang bakuciak, "Anak Daud, kasihani ulun!"40Balalu Yesus batahan wan manyuruhakan urang buta itu dibawa baparak-Sidin. Imbah urang buta itu baparak, Sidin batakun lawan inya, 41"Apa garang nang ikam handak supaya Kuulahi gasan ikam?" Urang buta itu manjawab, "Tuhan, ulun handak supaya mata ulun kawa malihat."42Yesus baucap wan inya, "Malihatlah, iman ikam sudah manyalamatakan ikam." 43Rahat itu jua, inya kawa malihat wan mulai maumpati Yesus sambil mamuji Alah. Imbah urang banyak malihat kajadian itu, buhannya mamuji Allah jua.

19

Yesus wan Zakheus 1Balalu, masuklah Yesus lawan maliwati kota Yerikho. 2Disana ada saikung lalakian nang bangaran Zakheus, inya adalah kapala pangumpul pajak wan urang nang sugih3Inya bausaha handak malihat Yesus, tatapi kada kawa lantaran tahalang urang banyak; sabab awaknya handap. 4Jadi, Zakheus bukah mandahului urang banyak balalu manaiki pohon ara supaya kawa malihat Yesus lantaran Sidin cagar maliwati jalan itu.5Imbah Yesus sampai di wadah Zakheus, Sidin manangadah wan baucap wan inya, "Zakheus, lakasi turun karena hari ini Aku harus manumpang di rumah ikam." 6Balalu, Zakheus hancap turun wan manarima Yesus lawan himung banar. 7Tatapi, imbah sabarataan urang malihat masalah itu, buhannya manggarunum wan baucap, "Sidin manjadi tamu di rumah urang nang badosa."8Imbah itu, Zakheus badiri wan baucap wan Yesus, "Tuhan, lihati, saparu matan harta ulun pacangan kubariakan wan urang miskin, wan pabila ulun udah maambil hak urang, aku cagar mambulikakan 4 kali lipat." 9Balalu, Yesus baucap wan Zakheus, "Hari ini jua, kasalamatan udah datang ka dalam rumah ini sabab urang ini anak Abraham jua. 10Sabab, Anak Manusia datang gasan mancari wan manyalamatakan nang hilang." Hamba nang Setia wan Hamba nang Jahat11Samantara buhannya mandangarakan , Yesus manarusakan wan mangesahakan sabuah parumpamaan lantaran Sidin sudah parak lawan Yerusalem wan lantaran buhannya mangira bahwa Karajaan Allah pacangan lakas datang. 12Uleh sabab itu, Sidin baucap, "Ada saikung bangsawan tulak ka negeri nang jauh gasan diangkat manjadi raja, wan imbah itu inya pacangan bulik.13Balalu, tuan itu mangumpulakan sapuluh urang palayannya wan mambarii buhanya duit sabanyak sapuluh mina. Ujarnya lawan buhannya, "Badaganglah mamakai duit ini sampai aku bulik," 14Akan tatapi, urang-urang sabangsanya muar lawan inya wan mangirimakan utusan imbah inya tulak gasan bapadah, "Kami kada hakun urang ini manjadi raja kami." 15Imbah diangkat manjadi raja, bangsawan itu bulik wan mamarintahakan hamba-hamba nang hudah dibariinya duit itu dikiaunya supaya inya kawa menahui sabarapa ganal kauntungan nang buhannya dapatakan matan badagang.16Palayan nang paasa datang wan baucap, "Tuan, duit 1 mina ampun pian itu hudah manghasilakan10 mina pulang." 17Raja itu baucap lawan inya, "Bagus banar, hai ikam hamba nang baik! Lantaran ikam satia lawan masalah nang halus, ikam pacangan mamarintah atas sapuluh kuta."18Palayan nang kadua pun datang wan bapadah, "Tuan, uang 1 mina ampun pian itu hudah manghasilakan 5 mina." 19Balalu sang raja baucap lawan hamba itu, "Barkuasalah ikam atas 5 kuta."20Balalu, datanglah hamba nang asa lagi wan bapadah, "Tuan, ini duit 1 mina ampun pian nang ulun simpan dalam saputangan ulun. 21Ulun takutan lawan pian sabab pian urang nang harat. Pian maambil apa nang kada suah pian simpan wan mangatam apa nang kada suah pian tanam."22Balalu, raja itu bapadah lawan inya, "Aku pacangan mangadili sasuai lawan ucapan ikam sorang, hai ikam hamba nang jahat! Jadi, ikam tahu sorang, bahwa aku adaah urang nang harat, nang maambil apa nang kada suah kusimpan wan mangatam apa nang kada suah aku tanam? 23Amunya kaya itu, baapa ikam kada maandak duitku diwadah urang nang manjalanakan duit sahingga wayah aku bulik, aku pacangan manarima duitku itu sakalian lawan bunganya?24Balalu, raja itu baucap lawan urang-urang nang badirian disitu, "Ambil mina itu matan inya wan bariakan lawan urang nang baisi 10 mina itu." 25Namun, buhanya baucap lawan sang raja, "Tuan, hamba iu hudah baisi 10 mina."26Jawab raja itu, "Aku baucap lawan ikam, satiap urang nang baisi pacanga dibarii labih, tatapi matan urang nang kada baisi apa-apa, sabarataan ampun inya pacangan di ambil. 27Akan tatapi, masalah musuh-musuhku nang kada katuju aku manjadi raja atas buhanya, bawa buhanya kamari wan matii buhanya dihadapanku." Yesus Disambut Sabagai Raja28Imbah Yesus maucapakan hal-hal itu, Sidin bajalan tarlabih badahulu manuju Yerusalem.29Wayah sidin sampai diparak disa Betfage wan Betania, parak bukit nang bangaran Bukit Zaitun, Sidin mautus dua ikung urang murid-Nya. 30Sidin bapadah lawan bubuhannya, "Tulak haja ka disa nang ada di dapan itu. Wan, wayah ikam masuk kasana, ikam pacangan malihat saikung anak keledai nang tajarat wan balum suah di naiki urang. Lapasakan haja kanakan keledai itu wan bawa kamari. 31Pabila ada urang nang batakun lawan ikam, "Baapa ikam mambawa keledai itu?" padah haja kaya ini; Tuhan mamarluakanya."32Balalu, tulaklah kadua murid nang diutus Sidin itu wan manamuakan sagala sasuatu nang kaya nang hudah dipadahakan Sidin lawan buhannya. 33Rahatan buhanyya malapasakan kanakan keledai itu, nang ampun keledai itu batakun lawan buhannya, "Baapa ikam malapas anak keledai itu?" 34Buhanya pun manjawab, "Tuhan mamarluakanya," 35Balalu, buhanya mambawa anak keledai itu lawan Yesus wan maandak pakaianya ka atas punggung keledai itu, balalu manaikakan Yesus kaatasnya. 36Wayah Yesus lalu di jalanan itu , urang-urang mambantangakan pakaian buhanya dijalan.37Wan, wayah Yesus hudah semakin parak Yerusalemn, yaitu dijalan nang manurun matan arah bukit Zaitun, sabarataan nang maumpati-Nya mulai mamuji Allah lawan suka cita wan suara nang nyaring. Buhannya basukur lawam Allah atas sabarataan mukjizat nang hudah buhannya lihat. 38Buhannya bakuciak, "Dibarkahilah Ia nang datang sabagai Raja dalam ngaran Tuhan, damai sajahtara di surga wan kamuliaan di wadah nang maha tinggi!" Mazmur 118 ; 2639Babarapa urang Farisi matan karumunan urang banyak itu bapadah lawan Yesus, "Guru, tagurakan murid-murid pian." 40Akan tatapi, Yesus manjawab, "Aku bapadah lawan ikam, pabila bubuhanya badiam, batu-batu inilah nang pacangan bakuciak-kuciak." Yesus Manangisi Yerusalem41Wayah Yesus hudah parak ka kuta Yerusalem wan malihat kuta itu, Sidinpun managisinya. 42Ujar Sidin, "Saandainya hari ini ikam tahu apa nang mandatangakan damai sajahtara gasan ikam. Akan tatapi, wayahini hal itu tasambunyi matan mata ikam.43Sabab pacangan sampai saatnya wayah musuh-musuh ikam pacangan mambangun timbok panghalang disakaliling ikam wan mangapung ikam matan saabarataan arah. 44Buhanya pacangan maruntuhakan ikam, ikam lawan anak-anak ikam nang basambunyi di timbuk ikam. Wan, buhannya kada pacangan manyisaakan asa batupun tasusun di atas batu nang lain sabab ikam kada maminnandui kapan wayah Allah malawat ikam." Yesus Mangusir Urang-Urang nang Bajualan di Bait Allah45Balalu, Yesus masuk ka Bait Allah wan mulai mangusir kaluar urang-urang nang bajualan di sana. 46Kata-Nya lawan bubuhannya, "Ada tatulis; Rumah-Ku pacangan manjadi rumah doa," tatapi ikam hudah manjadiakanya nang kaya sarang parampok!"47Balalu, Yesus maajar di Bait Allah satiap hari. Namun, imam-imam kapala, ahli-ahli Taurat, wan buhan pamimpin bangsa itu mancari cara gasan mambunuh Yesus. 48Akan tatapi, buhanya kada tahu nang kaya apa malakuakannya sabab sabarataan urang kuat bapingkut lawan pamanderan Yesus.

20

Partanyaan tentang kuasa Allah 1Wayah Yesus rahatan maajar urang banyak di Bait Allah wan manyampaikan Injil, imam-imam kapala wan ahli-ahli taurat baimbai lawan tua-tua datang lawan Sidin. 2Buhanya bapadah lawan Sidin, 'Padahakan lawan kami lawan kuasa apakah Pian malakuakan hal-hal ini? Atawa, siapa garang nang mambarii Pian kuasa ini?"3Yesus manjawab buhannya, "Aku handak batakun jua sabuting pertanyaan wan buhan ikam. Tolong jawab Aku, 4dari mana garang asal baptisan Yohanes? Matan surga atawa matan manusia?"5Buhanya marundingakan hal nintu diantara buhannnya lawan baucap, "Pabila kita manjawab, "Matan surga," Sidin pacangan baucap, "Pabila kaya itu, baapa ikam kada parcaya lawan Yohanes?" 6Akan tatapi, pabila kita bapadah, "Matan manusia," sabarataan urang pacangan marajam kita sampai mati sabab buhanya yakin bahwa Yohanes adalah saikung urang nabi."7Jadi, buhannyapun manjawab bahwa buhannya kada tahu matan mana babtisan itu baasal. 8Balalu, Yesus baucap lawan bubuhannya, "Pabila kaya itu, Aku jua kada pacangan mambaritahukan ka ikam lawan kuasa apakah Aku malakuakan hal-hal ini." Parumpamaan tentang Buhan Panyewa Kabun Anggur9Balalu, Yesus mangesahakan parumpamaan ini lawan urang banyak, "Ada saikung urang nang mananami kabun anggur balalu manyiwaakan lawan babarapa urang patani, imbahtu tulak ka nagari nang jauh gasan waktu nang lawas. 10Wayah sampai musim panen, inya manyuruhakan saikung urang palayannya tulak lawan patani-patani itu supaya buhanya mambariakan lawan inya sabahagian matan hasil panen kabun anggur itu. Akan tatapi, buhan patani itu manghambati palayan itu wan mangusirnya tulak lawan tangan kososng.11Wan inyapun mangirim palayan nang lain, tatapi patani-patani itu jua manghambati palayan itu wan diparlakuakan lawan hina, balalu mangusirnya tulak lawan tangan kosong. 12Balalu, nang ampun kabun anggur itu mauutus palayan nang ka talu ka wadah buhan patani itu, tatapi patani-patani itu juga malukai palayan nang asa ini wan mangusirnya kaluar.13Nang ampun kabun anggur itu pun baucap, "Apa nang musti aku lakuakan? Aku pacangan mangirim anakku nang ku sayangi, bisa jadi buhanya manghurmatinya." 14Wayah buhan patani itu malihat anak nang ampun kabun itu, buhanya barunding asa lawan lainnya, "Sidin adalah ahli waris nang ampun kabun anggur ini, Ayuk kita matii haja supaya warisannya manjadi ampun kita!"15Balalu, buhannya pun malimparakan anak itu ka luar matan kabun anggur wan mematiinya. Balalu, apa nang pacangan dilakuakan oleh nang ampun kabun itu lawan buhannya? 16Sidin pacangan datang wan mambinasakan buhan patani-patani itu. Balalu, manyiwaakan kabunya lawan urang lain." Wayah urang banyak mandangar parumpamaan ini, buhannya baucap, "Janganlah hal ini sampai tarjadi!"17Akan tatapi, Yesus mancangangi buhannya wan baucap, "Pabila kayak itu, apa garang artinya ayat ini: "Batu nang dibuang lawan tukang bangunan hudah manjadi batu panjuru" Maz 118 : 22. 18Satiap urang nang gugur ka atas batu itu pacangan hancur bakaping-kaping wan siapa haja nang diguguri batu itu pacangan ramuk!"19Wayah ahli-ahli Taurat wan buhan imam kapala manyadari bahwa parumpamaan itu bapander tentang buhannya, buhannya handak banar manangkap Yesus wayah itu jua. Akan tatapi, buhannya takutan lawan urang banyak. Partanyaan tentang Mambayar Pajak 20Balalu, buhan ahli Taurat maawasi Yesus wan mangirim babarapa urang mata-mata nang kesah tulus supaya buhannya kawa manjabak Yesus lawan partanyaan supaya buhannya kawa manangkap-Nya mamakai pamanderan Sidin saurang wan manyarahakan Sidin kadalam kuasa wan wewenang gubernur.21Urang-urang suruhan nintu pun batakun lawan Yesus, "Guru, kami tau bahwa Pian bapander wan mangajarakan nang bujur. Pian juga kada mambida-bidaakan urang, tatapi maajarakan jalan Allah dalam kabanaran. 22Apakah kami kawa mambayar pajak lawan Kaisar atawa kada?"23Akan tatapi, Yesus tahu banar kalicikan buhannya wan baucap lawan buhannya, 24Cuba tunjukakan lawan Aku sakaping dinar. Gambar wan tulisan siapa garang nang ada pada duit itu?" Jawab buhannya, "Gambar wan tulisan Kaisar."25Maka, Yesus baucap lawan buhannya, "Pabila kaya itu, bariakanlah lawan Kaisar apa nang manjadi ampun Kaisar, wan bariakanlah lawan Allah apa nang manjadi ampun Allah." 26Dengan damikian, urang-urang itu kada kawa manjabak Yesus lawan pamanderan-Nya saurang dihadapan urang banyak; buhanya hiran atas jawaban Sidin wan tadiam. Partanyaan Urang Saduki27Balalu, datanglah lawan Yesus babarapa urang Saduki, yaitu golongan nang kada mamparcayai adanya kabangkitan, wan batakun lawan Sidin, 28"Guru, Musa manulisakan gasan kita, pabila saikung urang lalakian maninggal, sadangkan inya baisi bini wan kada baisi anak, dingsanak lalakianya musti manikahi balu dingsanaknya itu wan mambangkitakan katurunan gasan inya.29Nang kaya ini, ada tujuh urang badingsanak. Dingsanak nang paasa manikah, tatapi maninggal kada ba anak. 30Balalu, dingsanak nang ka dua manikahi binian itu wan maninggal jua tanpa baisi anak. 31Wan, dingsanak nang ka talu manikahi binian itu wan hal ini tarjadi sampai dingsanak nang kapitu, tatapi buhannya sabarataan maninggal wan kadada nang baisi anak. 32Wayah akhirnya, binian nintu jua maninggal. 33Marga itu, Wayah hari panghakiman, siapa garang nang pacangan manjadi laki matan binian itu sabab kapitu dingsanak itu hudah manikahinya?"34Jawab Yesus lawan buhannya, "Urang-urang pada wayahini manikah wan dinikahakan, 35tatapi urang-urang nang dianggap pantas gasan mandapat bagian dalam dunia nang pacangan datang, wan dalam kabangkitan matan urang mati, kada pacangan manikah wan di nikahakan. 36Buhannya kada kawa mati pulang sabab buhanya sama lawan buhan malaikat. Buhannya adalah anak-anak Allah sabab buhannya hudah dibangkitakan matan kamatian.37Musa bahkan hudah manunjukakan tentang kabangkitan urang-urang mati dalam bahagian nang mancatat tentang semak duri nang tabakar. dalam bahagian itu, Tuhan disambat sabagai "Allah Abraham, Allah Ishak, wan Allah Yakub." 38Ia kadanya Allah urang mati tatapi Allah urang nang hidup, sabab sabarataan urang hidup dihadapan- Sidin.39Imbah itu, babarapa ahli Taurat baucap, "Guru, jawaban Pian tepat." 40Wan, kadada lagi urang nang wani maajuakan partanyaan lawan Sidin. Kristus adalah Tuhan.41Balalu, Yesus baucap lawan bubuhannya, "Nangkaya apa urang-urang kawa baucap bahwa Kristus adalah Anak Daud? 42Padahal dalam kitab Mazmur, Daud saurang baucap, "Tuhan Allah baucap lawan Tuanku, "Duduklah di subalah kanan-Ku, 43sampai Aku manampatakan musuh-musuh-Pian dibawah kaki-Pian. "Mazmur 110 : 1. 44Pabila Daud manyambat Kristus sabagai "Tuan," nang kaya apa mungkin Kristus adalah anak Daud?" Paringatan gasan Bahati-hati tarhadap Ahli Taurat45Wayah urang banyak mandangarakan, Yesus bapadah lawan murid-murid-Nya. 46"Bahati-hatilah tarhadap ahli-ahli Taurat nang katuju bajalan-jalan mamakai jubah panjang, katuju dihurmati urang dipasar, nang katuju baduduk di wadah nang paling tinggi di sinagoge-sinagoge, wan di wadah nang tarhurmat dipista-pista. 47Buhanya marampas rumah-rumah buhan balu wan badoa panjang-panjang supaya diliati urang. Urang-urang nang kaya ini pasti pacangan manarima hukuman nang labih barat."

21

Parsambahan Saikung Urang Balu 1Wayah Yesus mamandang ka atas, Sidin malihat babarapa urang sugih mamasukakan parsambahan buhannya ka kutak parsambahan. 2Sidin jua malihat saikung urang balu miskin mamasukakan 2 kaping duit tambaga. 3Yesus baucap, "Aku bapadah nang sasungguhnya lawan ikam, balu miskin ini mambariakan labih banyak matan pada sabarataan urang sugih itu. 4Sabab, buhannya mambari parsambahan matan kalabihan buhannya, tatapi balu ini mambari parsambahanya matan kakurangannya, yaitu sabartaan ampun inya gasan malanjutakan hidup." Tanda-Tanda Akhir Zaman5Wayah babarapa murid rahatan mamanderakan tentang Bait Allah nang dihiasi lawan batu-batu indah wan parsambahan-parsambahan, Yesus baucap, 6"Akan tiba wayahnya, sabarataan nang ikam lihat ini pacangan dihancurakan. kadada satupun batu nang bardiri diatas batu nang lain nang kada pacangan dirobohakan."7Imbah itu, buhan murid batakun wan Sidin, " Guru, pabila hal nang itu cagar bakajadian? Wan apa garang ciri-cirinya pabila itu pacangan terjadi?" 8Yesus manjawab, "Bahati-hati haja supaya ikam kada disasatakan sabab banyak urang nang cagar datang mamakai ngaran-Ku wan baucap, Akulah Sidin ,' wan 'waktunya sudah parak,' Jangan ikam maumpati buhannya. 9Akan tatapi, pabila ikam mandangar hal peperangan wan pambaruntakan, jangan ikam takutan karena samuaan itu memang harus terjadi labih dahulu, tatapi panghabisannya kada cagar lakas datang."10Balalu Yesus baucap wan buhannya, "Bangsa cagar malawan bangsa wan karajaan pacangan bangkit malawan karajaan. 11Pacangan tajadi gempa bumi nang dasyat, bancana kalaparan, wan bamacam-macam panyakit dimana haja. Pacangan muncul paristiwa-paristiwa nang mengeriakan wan tanda-tanda nang ganal matan langit.12Tatapi, sabalum sabarataan itu tajadi, urang-urang cagar manangkap wan manganiaya ikam. Buhannya cagar manyarahakan ikam ka sinagoge-sinagoge wan mamasukakan ikam ka dalam panjara-panjara. Buhannya cagar mambawa ikam jua mahadap buhan raja wan gubernur oleh lantaran ngaran-Ku. 13Tatapi, hal ini cagar jadi kasampatan gasan ikam untuk basaksi.14Lantaran itu, taguhakan hati ikam supaya kada mamikirakan apa nang cagar ikam panderakan gasan mambela diri, 15Sabab Aku cagar mambariakan kabijaksanaan wan ikam supaya kadada nang kawa malawan atawa ditantang uleh musuh-musuh ikam.16Ikam cagar dikhianati uleh kuitan ikam, dinsanak lalakian ikam, kaluarga ikam, wan kakawanan ikam, wan buhannya pacangan mambunuh babarapa urang diantara buhan ikam. 17Ikam pacangan dimuari oleh sabarataan urang sabab ngaran-Ku. 18Akan tatapi, kadak salambar rambut pun matan kapala ikam nang pacangan gugur. 19Lawan kasabaran ikam, ikam pacangan baulih hidup." Pambaritahuan tentang Kahancuran Yerusalem20Akan tetapi, wayah ikam malihat kuta Yerusalem dikapung uleh pasukan-pasuksn tantara,ikam pacangan tahu bahwa kahancurannta hudah parak. 21Wayah itu urang-urang nang ada di wilayah Yudea musti malariakan diri ka pagunungan, urang-urang nang baada di dalam kuta musti tulak kaluar kuta, wan urang nang baada di disa-disa kada dibariakan masuk ke kuta Yerusalem. 22Itulah hari-hari panghukuman supaya sabarataan hal nang hudah tatulis diganapi23Cilakalah buhan babinian nang rahatan batianan wan manyusui wayah itu sabab pacangan tarjadi pandaritaan nang liwar banar di nagari ini, wan nang liwar banar lawan bangsa ini. 24buhannya pacangan dibunuh lawan mandau wan ditawan lawan bangsa-bangsa. Kuta Yerusalem pacangan di kuasai bangsa-bangsa asing sampai masa kajayaan bangsa-bangsa itu baampihan." Kadatangan Anak Manusia dalam Kamuliaan25Pacangan ada tanda-tanda lawan matahari, bulan, wan bintang-bintang. Di bumi, bangsa-bangsa pacangan katakutan wan kabingungan ulih gamuruh lautan wan deru umbak. 26Urang-urang pacangan siup sabab katakutan wan manghadangi hal-hal nang pacangan tarjadi atas bumi ini sabab sabarataan kuasa nang ada di langit pacangan di guncangakan.27Balalu, buhannya pacangan malihat Anak Manusia datang dalam awan lawan kuasa wan kamuliaan nang ganal. 28Apabila hal-hal ini mulai tarjadi, bardirilah wan angkatlah kapala ikam sabab wayah pambibasan ikam hudah parak." Parumpamaan Puhun Ara29Balalu Yesus mangesahakan sabuah parumpamaan lawan buhannya; "Liati puhun ara wan sabarataan puhun nang lain. 30Apabila puhun itu manumbuhakan daun-daunnya, ikam pacangan paham wan tahu bahwa musim panas hudah parak. 31Nang kaya itu jua pabila ikam malihat sabarataan itu tarjadi, ikam pacangan tahu bahwa Karajaan Allah hudah Parak.32Sasungguhnya Aku baucap lawan ikam, ganarasi ini kada pacangan mati sampai sabarataan hal ini terjadi. 33Langit wan bumi pacangan hilang, tetapi apa nang Aku panderakan kada pacangan hilang," Siap Sadialah Satiap Saat34Baawas-awaslah agar hati ikam kada dihibaki lawan kahandak gasan bapista, bamabuk-mabukan, wan mangkhawatirakan hidup. Wan, hari itu pacangan datang ka ikam nang kaya parangkap. 35Sabab, hari itu pacangan datang ka atas sagala sasuatu nang badiam di atas saluruh panjuru bumi ini.36Bajaga-jagalah satiap waktu wan titir badoa supaya ikam mandapatakan kakuatan gasan malapasakan diri matan sabarataan hal nang pacangan tarjadi itu wan gasan badiri di hadapan Anak Manusia."37Wayah siang hari, Yesus maajar urang banyak di palataran Bait Allah, tatapi wayah malam hari Sidin maninggalakan kuta wan bamalam di Bukit Zaitun. 38Wan, pagi-pagi, sabarataan urang datang lawan Sidin di dalam Bait Suci gasan mandangarakan Sidin.

22

Rancana gasan Mambunuh Yesus 1Hari Raya Roti kada Baragi nang disambat hari Paskah hudah parak. 2Imam-imam kapala wan ahli-ahki taurat mancari cara gasan mamnunuh Yesus, sabab buhannya takut lawan urang banyak. Panghianatan Yudas3Balalu, masuklah Sitan kadalam Yudas, nang disambat Iskariot. Inya adalah salah saikung matan kadua walas murid. 4Maka, tulaklah Yudas imbah tu barunding lawan imam-imam kapala wan pangawal Bait Allah tentang nangkaya apa inya kawa manyarahakan Yesus lawan buhanya.5Wan, buhannya katuju banar wan sapakat gasan mambarii inya duit. 6Maka, Yudas satuju wan mulai bacari kasampatan gasan manyarahakan Yesus lawan buhannya wayah kadada urang banyak. Hidangan Paskah7Balalu, sampailah hari raya Ruti Kada Baragi. itulah wayah mamparsambahakan dumba Paskah. 8Wayah itu, Yesus manyuruh Petrus wan Yohanes, ujar-Sidin, "Tulaklah wan parsiapakanlah makanan Paskah gasan kita makan." 9Ujar buhanya lawan Yesus, "Di mana garang Pian handak supaya kami mamparsiapakanya?"10Jawab Yesus lawan buhannya, "Wayah ikam udah masuk ka kuta, ikam pacangan tetamu lawan saikung urang lalakian nang mambawa kendi; umpatilah inya ka rumah nang pacangan dimasukinya. 11wan padahakanlah lawan nang ampun rumah itu, 'Guru batakun lawan ikam; Dimanakah di ruang tamu wadah Aku kawa makan Paskah baimbai murid-murid-Ku?"12Maka, inya pacangan manunjukakan lawan ikam sabuah ruangan ganal dilantai atas, nang parabutannya hudah siap. Parsiapakanlah makanan gasan kita disana." 13Balalu Petrus lawan Yohanes tulak wan mandapati sabarataan tarjadi nangkaya nang dipadahakan Yesus wan buhannya pun mamparsiapakan makanan Paskah. Parjamuan Paskah14Wayah hudah sampai waktunya, Yesus wan buhan rasul duduk makan di sakaliling mija. 15Balalu, Yesus baucap lawan buhannya, "Aku handak banar makan hidangan Paskah ini baimbai ikam, sabalum Aku mandarita. 16Sabab Aku bapadah lawan ikam, Aku kada pacangan memakanya pulang sampai hal ini diganapi dalam Karajaan Allah."17Balalu, Yesus maambil cangkir nang baisi anggur wan maucap syukur, balalu baucap, "Ambillah cangkir ini wan bagiakanlah di antara ikam. 18Sabab, Aku bapadah lawan ikam bahwa mulai wayahini Aku kada pacangan minum anggur sampai Karajaan Allah datang."19Balalu, Yesus ma ambil ruti wan maucap syukur, Sidin mamotung-mutung ruti itu wan mambariakannya lawan buhannya sambil baucap, "Ruti ini adalah awak-Ku nang dibariakan lawan ikam; lakuakanlah ini sabagai paringatan lawan Aku, " 20Damikian juga, imbah makan, Yesus ma ambil cangkir anngur wan baucap, "Cangkir nang dituangakan gasan ikam ini adalah Parjanjian Baru dalam darah-Ku. pambaritahuan tentang Urang nang Manyarahakan Yesus21Akan tatapi, lihatlah, tangan urang nang pacangan manyarahakan Aku ada baimbai lawan Aku di mija ini. 22Sabab, Anak Manusia pacangan tulak lawan cara nangkaya hudah di tatapakan, tatapi calakalah urang nang manyarahakan Dia!" 23Murid-murid-Nya batakun saikung lawan nang lain tentang siapa diantara buhannya nang pacangan malakuakannya. Jadilah Urang nang Malayani24Buhan rasul bahual tentang masalah siapa di antara buhannya nang di anggap paling ganal. 25Akan tatapi, Yesus baucap lawan buhannya, "Raja-raja bangsa nang kada pinandu lawan Tuhan bakuasa atas rakyatnya, wan urang-urang nang bakuasa atas raja-raja itu disambat "Pelindung Rakyat."26Namun, ikam kada usah nangkaya itu. Sabaliknya, nang paling ganal diantara ikam musti bakalakuan nang kaya nang paling anum, wan pamimpin musti nang kaya palayan. 27Siapa nang labih ganal, urang nang duduk makan atawa nang malayani? Kada garang urang nang duduk makan?Namun, Aku ada di tangah-tangah ikam wan melayani.28Ikam adalah urang-urang nang tatap baimbai lawan Aku pas rahatan Aku dicobai. 29Lantaran itu, Aku mambariakan lawan ikam sabuah karajaan, nang kaya dibariakan Bapa-Ku lawan Aku, 30supaya ikam kawa makan wan nginum samija lawan Aku didalam karajaan-Ku. Wan, ikam pacangan duduk diatas tahta gasan manghakimi kadua walas suku Israel." Petrus pacangan Manyangkali Yesus31"Simon, simon, dangarakan Aku. Sitan manuntut gasan manampi ikam nang kaya gandum, 32tatapi Aku hudah badoa gasan ikam supaya imanmu jangan gugur. Wan, imbah ikam bartubat, kuatakanlah dingsanak-dingsanak ikam."33Namun, Petrus baucap lawan Yesus, "Tuhan, aku siap dipanjara bahkan mati baimbai lawan Pian!" 34Jawab Yesus lawan inya, "Aku bapadah lawan ikam, Petrus, hari ini ayam jago kada pacangan bakokok sabalum talu kali ikam manyangkal Aku." Basiap-siaplah Manghadapi Kasulitan35Balalu, Yesus batakun lawan buhan murid. "Wayah Aku mangutus ikam tanpa kantong duit, tas, atawa sandal, apakah ikam ada kakurangan sasuatu?" Jawab buhannya, "Kada." 36Kata-Nya lawan buhannya, "Namun wayahini, siapa haja nang baisi kantong duit atawa tas, bawa haja. Wan, siapa nang kada baisi mandau, biar haja inya manjual jubahnya wan manukar mandau.37Sabab, Aku baucap lawan ikam bahwa apa nang tatulis dalam Kitab Suci ini musti di ganapi didalam Aku, "Ia pacangan tahitung baimbai urang-urang badosa. "Yesaya 52 : 12 Sabab, nang tatulis tentang Aku rahatan tarjadi wayahini." 38Lalu buhanya baucap, "Lihatlah Tuhan, disini ada dua mandau." Wan, Yesus baucap lawan buhannya, "Itu cukup." Yesus Badoa di Taman Getsemani39Balalu, yesus kaluar wan tulak kabukit Zaitun nang kaya biasa dilakuakan Sidin; wan murid-murid-Nya juga tulak maumpati Sidin. 40Wayah Yesus sampai diwadah itu, Sidin baucap lawan bubuhannya, "Badoalah supaya ikam jangan masuk kadalam pancubaan."41Balalu, Yesus manjauhakan diri matan buhannya kira-kira sajauh sapalimparan batu, lalu basujud wan badoa, 42"Bapa, pabila Pian handak, ambillah cawan ini matan Aku, Akan tatapi, janganlah kahandak-Ku nang jadi, malainakan kahandak-Mu."43Imbah tu, saikung urang malaikat matan surga manampakakan diri lawan Sidin wan manguatakan-Nya. 44Wan, dalam pandaritaan-Nya, Ia badoa labih sungguh-sungguh pulang; karingat- Sidin manjadi nangkaya tetesan darah nang manetes ka tanah.45Wayah Yesus tuntung badoa, Sidin tulak kawadah murid-murid-Nya wan mandapati buhanya rahatan guring sabab sadih banar. 46Yesus baucap lawan bubuhannya, "Baapa ikam guring? Bangun wan badoalah supaya ikam jangan masuk ka dalam pancubaan." Panangkapan Yesus47Wayah Yesus masih bapander, datanglah sarumbungan urang; wan inya nang disambat Yudas, salah saikung matan kadua walas murid itu, mamimpin buhannya. Lalu, Yudas memaraki Yesus gasan mancium-Nya. 48Akan tatapi, Yesus baucap lawan inya, "Yudas, apa garang ikam manyarahakan Anak Manusia lawan ciuman?"49Wayah murid-murid nang badiri di sakaliling-Nya malihat apa nang pacangan tarjadi, buhannya bapadah, "Tuhan, mustikah kami manyarang lawan mandau?" 50Balalu, salah saikung matan buhan murid itu manyarang palayan Imam Agung wan manabas talinga kanannya. 51Akan tatapi Yesus baucap, "Sudah cuckup!" Lalu, Yesus manjamah talinga palayan itu wan manyambuhakannya.52Balalu, Yesus baucap lawan imam-imam kapala, kapala pangawal Bait Allah, wan tua-tua nang datang gasan manangkap-Nya, "Baapa ikam sabarataan datang lawan mandau wan pantungan saakan-akan handak manangkap parampok? 53Wayah Aku baimbai ikam di Bait Allah saban hari, ikam kada manangkap Aku. Namun inilah wayahnya gasan ikam wan gasan kuasa kagalapan." Petrus Manyangkali Yesus54Imbah manangkap Sidin, urang-urang itupun maarak wan mambawa Yesus ka rumah imam ganal. Akan tatapi, Petrus maumpati buhannya matan jauh. 55Wan, imbah urang-urang itu manyalaakan api ditangah-tangah halaman wan duduk baimbai, Petrus jua duduk diantara bubuhannya.56Tatapi, saikung pelayan babinian nang malihat Petrus baduduk parak parapian itu maitihi muha Petrus balalu baucap, "Urang ini jua baimbai lawan Sidin." 57Tatapi, Petrus manyangkal, ujarnya, "Hai babinian, aku kada pinandu Sidin." 58Kada lawas imbah itu, nang lainnya malihat inya wan baucap, "Ikam jau tamasuk salah saurang matan buhannya!" Tatapi Petrus baucap, "Kada, aku kada tagabung lawan buhannya itu!"59Kakira satu jam imbah itu, saikung nang lain pulang baucap wan yakin banar, "Pasti urang ini tagabung lawan-Sidin jua, sabab inya urang matan Galilea jua." 60Akan tatapi, Petrus baucap, "Aku kada tahu apa nang buhan ikam panderakan!" Rahat itu jua, salagi Petrus masih bapander, bakokoklah ayam jantan.61Balalu, bapaling ai Yesus mamandang Petrus. Wan, Petrus taingat nang Yesus panderakan, bahwa Sidin suah baucap lawan inya, "Sabalum ayam jantan bakokok hari ini, ikam sudah manyangkal Aku sabanyak tiga kali." 62Imbah itu Petrus tulak kaluar wan manangis banar saking sadihnya. Panjaga Manganiaya Yesus63Urang-urang nang manahan Yesus mulai mahulut wan mamukuli Sidin. 64Buhannya manutupi mata-Sidin wan baucap, 'Tangguh! Siapa nang mamukuli Pian?" 65Buhannya jua manyambat banyak lagi nang lain gasan manantang wan mahina Sidin. Yesus di Hadapan Pamimpin Yahudi66Kaisukan harinya, tua-tua pamimpin Yahudi, imam-imam kapal, wan ahli-ahli Taurat bakumpul balalu ambawa Yesus ka Mahkamah Agama buhannya. 67Buhannya baucap, "Pabila Ikam adalah Mesias, padahakan wan kami," Tatapi Yesus baucap wan buhannya, "Pabila Aku bapadah wan buhan ikam, buhan ikam kada pacangan parcaya wan Aku. 68Wan pabila Aku batakun wan ikam, ikam kada pacangan manjawab.69Akan tatapi, mulai wayah ini Anak Manusia cagar duduk di sabalah kanan Allah Yang Mahakuasa," 70Buhannya sabarataan baucap, ' Amun kayaitu, apakah Ikam Anak Allah?" Yesus manjawab buhannya, "Buhan ikam sorang nang manyambat bahwa Akulah-Sidin," 71Imbah itu buhannya baucap, "Kasaksian apa lagi nang kita cari? Kita sudah mandangar saurang matan mulit-Nya!"

23

Yesus Dibawa Manuju Pilatus 1Balalu, sabarataan urang nintu bardiri wan mambawa Yesus ka hadapan Pilatus. 2Wan, buhannya mulai manuduh Yesus wan bapadah, "Kami manahui urang ini manyasatakan bangsa kami wan malarang kami gasan mambayar pajak lawan Kaisar, wan jua bapadah bahwa Sidin adalah Kristus, saikung urang Raja."3Pilatus batakun lawan Yesus, "Apakah Pian Raja urang Yahudi?" Yesus manjawab, "Itu nang ikam padahakan." 4Balalu, Pilatus bapadah lawan imam kapala wan urang banyak, "Aku kada manamuakan kasalahan lawan urang ini." 5Akan tatapi, buhannya manuntut sambil bakuciak lawan karas, "Sidin manghasut urang-urang lawan ajaran-Nya di sabarataan wilayah Yudea mulai matan Galilea sampai disini!" Yesus Dibawa Manuju Herodes6Wayah Pilatus mandangar hal itu, inya batakun apakah Yesus urang Galilea. 7Wan, imbah inya tahu bahwa Yesus ba asal matan wilayah kakuasaan Herodes, Pilatus pun mangirim Yesus ka wadah Herodes nang wayah itu rahatan ba ada di kuta Yerusalem.8Wayah Herodees maliati Yesus, inya himung banar. Inya hudah lawas handak tatamu lawan Sidin sabab inya hudah mandangar banyak hal tentang Yesus sabab inya baharap kawa malihat suatu mujizat nang di lakuakan ulih Yesus. 9Lalu Herodes mangajuakan banyak partanyaan lawan Yesus, tatapi Yesus kada mambarii jawaban apa pun lawan inya. 10Imam-imam kapala wan ahli-ahli Taurat nang bardiri disana manuduh Yesus liwar sengitnya.11Bahkan, Herodes wan buhan tantaranya juga marandahakan wan maejek Yesus. Imbah tu, buhannya mamakaiakan jubah nang bungas lalu mangirim-Nya pulang lawan Pilatus. 12Bahari, Pilatus wan Herodes bamusuhan, tatapi wayah hari itu buhannya bakawan. Pilatus Gagal Mambibasakan Yesus13Balalu, Pilatus mangumpulakan imam-imam kapala, buhan pamimpin Yahudi, wan urang banyak, 14Lalu baucap lawan buhannya, "Ikam mambawa urang ini lawan aku sabagai saikung urang nang manyasatakan urang banyak. Akan tatapi, wayah aku mangadili-Nya di hadapan ikam, aku kada manamuakan kasalahan nang kaya ikam tuduhakan lawan Sidin.15Herodes jua kada manamuakan kasalahan-Nya sahingga inya mangirim urang ini bulik lawan kita. Liati, Sidin kada malakuakan kasalahan nang layak mandapatakan hukuman mati' 16Lantaran itu, imbah aku manghajar-Nya, aku pacangan malapasakan-Nya." 17( Wayah satiap hari raya Paskah, Pilatus musti mambibasakan saikung urang tahanan gasan urang banyak.)18Akan tatapi, urang banyak itu baimbai bakuciak, "Singkirakan urang ini! Lapasakan Barabas gasan kami!" 19[ Barabas adalah saikung urang nang di panjara sabab tarlibat pambaruntakan di kuta wan jua malakuakan pambunuhan.]20Lantaran Pilatus handak malapasakan Yesus, maka sakali pulang inya bapander lawan urang banyak. 21Akan tatapi, buhannya tatap bakuciak, "Salibpakan Dia! Salibpakan Dia!" 22Gasan katalu kalinya Pilatus batakun lawan buhannya, "Kanapa? Kajahatan apa nang hudah dilakuakan Urang ini? Sidin kada barsalah. Aku kada manamuakan kasalahan apa-apa intang Sidin nang layak mandapatakan hukuman mati. Lantaran itu, aku pacangan manghajar-Nya balalu malapasakan-Nya."23Namun, buhanya tarus bakaras wan manuntut lawan suara nyaring supsya Yesus disalibpakan. Wan, suara buhannya pun manang. 24Akhirnya, Pilatus mamutusakan gasan mamanuhi tuntutannya buhannya. 25Ia mambibasakan urang nang diminta ulih urang banyak, nang di panjara lantara malakuakan pambaruntakan wan pambunuhan. Akan tatapi, manyarahakan Yesus lawan kahandak buhannya. Panyaliban Yesus26Wayah buhan tantara mambawa Yesus tulak, buhannya jua manahan saikung urang, yaitu Simon matan Kirene nang hanyar haja datang matan disa. buhan tantara maandak salib Yesus ka pundak inya wan manyuruhnya mamikul salib itu di balakang Yesus.27Banyak urang nang maumpati Yesus, wan diantara buhannya ada binian-binian nang manangisi wan maratapi Sidin. 28Akan tatapi, Yesus manoleh lawan buhannya wan baucap, "Hai putri-putri Yeruslem, kada usah ikam manangisi Aku. Tangisilah diri ikam saurang wan anak-anak ikam.29Pacangan sampai waktunya wayah urang-urang pacangan baucap, 'Barbahagialah babinian nang mandul, wan nang rahimnya kada suah malahirakan anak, wan nang payudaranya kada suah manyusui." 30Wayah itu buhannya pacangan baucap lawan gunung-gunung, "Runtuhlah ka atas kami!" wan lawan bukit-bukit, "Timbun haja kami!" 31Sabab, pabila buhannya malakuakan hal-hal ini wayah puhun masih hidup, apa garang nang pacangan tarjadi wayah puhun itu karing?"32Ada jua dua ikung panjahat nang dibawa gasan dihukum mati baimbai lawan Yesus.33Wayah buhanya sampai diwadah nang bangaran "Tangkurak" buhan tantara manyalibpakan Yesus baimbai lawan kadua panjahat itu, saikung disubalah kanan-Nya wan saikung pulang disubalah kiri-Nya 34Balalu Yesus baucap, "Ya Bapa, ampunilah buhannya, sabab buhannya kada tahu apa nang buhannya lakuakan." Lalu buhan tantara malimpar undi gasan mambagi-bagi pakaian-Nya di antara bubuhannya35Urang banyak nang bardirian disana manyaksiakan sabarataanya, tatapi buhan pamimpin Yahudi maulu-ulu Yesus sambil tartawa mahulut. Buhanyya baucap, Sidin manyalamatan urang lain, jadi biarakan haja Sidin manyalamatakan diri-Nya saurang pabila Sidin adalah Kristus, Nang Dipilih ulih Allah!"3836Buhan tantara jua mahulut-hulut Sidin, lalu buhannya manawarakan anggur asam lawan Sidin, 37wan baucap, "Pabila Pian Raja Urang Yahudi, salamatakan lah diri Pian saurang!"

39Salah saikung panjahat nang tagantung disana mahulut Yesus, ujarnya,"Kadakah Pian ini Kristus? Salamatanlah diri Pian wan kami!" 40Akan tatapi, panjahat nang lainnya managur inya wan ba ucap, "Kadakah ikam takut lawan Allah lantaran ikam jua manarima hukuman nang sama? 41Kita memang hudah samastinya manarima satimpal lawan apa nang hudah kita gawi, tatapi Urang ini kada malakuakan kasalahan apa pun."42Lalu, inya baucap lawan Yesus, "Ya Yesus, ingatlah aku wayah Pian masuk ka dalam karajaan Pian." 43Balalu Yesus baucap lawan inya, "Aku bapadah nang sasungguhnya lawan ikam, hari ini jua ikam pacangan baimbai lawan Aku di dalam Firdaus." Kamatian Yesus44Wayah itu sakitar pukul 12 siang, kagalapan manutupi saluruh daerah itu sampai pukul 3 sure, 45Lantaran matahari manjadi galap wan tirai dalam Bait Allah rabit manjadi dua bahagian.46Lalu Yesus nyaring bakuciak, "Ya Bapa, kadalam tangan Pian Kusarahakan nyawa-Ku." Imbah baucap kayaitu, Yesus manghambusakan nafas-Nya nang tarakhir. 47Wayah kapala pasuksn malihat apa nang hudah tarjadi, inya mamuliakan Allah wan baucap, "Sungguh, Urang ini kada basalah!"48Wayah urang banyak nang datang baimbaian gasan malihat paristiwa itu manyaksiakan apa nang tarjadi, buhannya bulik sambil mancatuki dada buhanya saurang. 49Sabarataan urang nang pinandu lawan Yesus wan babarapa binian nang hudah maumpati-Nya matan Galilea bardirian jauh-jauh wan manyaksiakan hal-hal ini. Yesus Dikuburakan50Ada saikung urang lalakian nang bangaran Yusuf, angguta Diwan Panasihat, saikung urang nang baik wan bujur. 51[ Inya saurang kada manyutujui kaputusan wan tindakan buhannya ]. Yusuf baasal matan kuta Arimatea, sabuah kuta urang Yahudi. Inya jua saikung urang nang mananti-nantiakan Karajaan Allah52Inya tulak ka Pilatus wan maminta mayat Yesus. 53Lalu inyapun manurunakan mayat Yesus matan kayu salib wan mambungkusnya lawan kain linen. Imbah tu, inya mambaringgakan-Nya dalam kubur nang di pahat pada bukit batu.Di sana, balum suah ada saikung urang pun nang dibaringakan.54Hari itu adalah Hari Parsiapan, wan hari Sabat pacangan lakas dimulai. 55Binian-binian nang datang baimbai Yesus matan Galilea maumpati Yusuf. Buhanya malihati kubur itu wan malihat jua nang kaya apa mayat Yesus dibaringakan di dalamnya. 56Imbah tu, buhannya bulik wan mamparsiapakan rampah-rampah lawan minyak gasan mangasai mayat Yesus. Wayah hari Sabat buhannya baistirahat sasuai lawan hukum Taurat Musa.
24

Kabar Kabangkitan Yesus 1Wayah hari partama minggu itu, Wayah hari masih baisukan banar, binian-binian itu tulak ka kubur Yesus sambil mambawa rampah-rampah nang hudah buhannya parsiapakan. 2Wan buhannya mandapati batu nang ganal itu hudah taguling matan kubur. 3Akan tatapi, wayah buhannya masuk, buhannya kada manamuakan mayat Tuhan Yesus.4Wayah buhannya masih tahiran-hiran lantaran hal itu, tiba-tiba ada dua ikung urang nang mamakai pakaian nang bakilau-kilauan bardiri di samping buhannya. 5Binian-binian itu liwar katakutanan wan manundukakan muha buhannya, tatapi kadua urang itu bapadah,"Baapa ikam mancarii urang nang hidup diantara urang-urang nang mati?6Yesus kadada di sini, Sidin hudah bangkit. Ingatlah tentang apa nang hudah dipadahakan-Nya lawan ikam wayah Sidin masih di Galilea. 7Sidin bapadah bahwa Anak Manusia musti disarahakan ka tangan urang-urang bardusa, disalibakan, wan pacangan bangkit pulang wayah hari ka talu."8Maka, binian-binian itu kaingatan lawan apa nang hudah dipadahakan Yesus. 9Imbah buhannya bulik matan kubur Yesus, buhannya mangesahakan sabarataan paristiwa itu lawan kasabalas rasul wan buhan pangikut Yesus nang lainnya. 10Binian-binian nang mangesahakan hal itu lawan buhan rasul adalah Maria Magdalena, Yohana, Maria ibu Yakobus, wan babarapa babinian nang lainya.11Akan tatapi, pamanderan binian-binian itu dianggap omong kosong oleh buhan rasul wan buhannya kada parcaya lawan buhan binian itu. 12Akan tatapi, Petrus bardiri wan bukah ka kubur Yesus. Inya mambungkuk wan malihat kadalam, tatapi inya katiya manamuakan kain linan pambungkus mayat haja. Imbah tu Petrus bulik wan liwar hiran atas apa nang hudah tarjadi. Yesus Manampakakan Diri lawan Pengikut-Nya di Jalan ka arah Emaus13Pas hari itu jua, 2 urang pangikutnYesus tulak ka kampung bangaran Emaus nang jaraknya kakira 60 stadia matan kota Yerusalem. 14Kadua urang itu mamanderakan masalah paristiwa nang sudah tajadi.15Pas buhannya rahat bapanderan wan batukar pikiran, Yesus sorang datang mamaraki wan bajalan baimbai buhannya. 16Akan tatapi, mata buhannya tahalang shingga buhannya kada pinandu lawan Sidin.17Yesus baucap wan buhannya, " Apa nang ikam badua panderakan sambil bajalan?" Kadua urang itu batahan wan muha buhannya kalihatan sadih banar. 18Salah saurang dari buhannya nang bangaran Kleopas baucap wan-Sidin, "Apa Pian saikungan haja urang asing di Yerusalem nang kada tahu habar masalah apa nang sudah tajadi di sana hanyar-hanyar ini?"19Yesus baucap, "Masalah apa garang?" Buhannya baucap wan Sidin, "Masalah Yesus matan Nazaret. Sidin adalah saurang nabi nang bakuasa dalam panderan atawa perbuatan di hadapan Allah wan di hadapan saluruh bangsa kami. 20Akan tatapi, imam-imam kapala wan pamimpin kami manyarahakan Sidin supaya dihukum mati, wan buhannya manyalibakan-Sidin.21Sabujurnya kami baharap bahwa Sidinlah nang cagar mambibasakan bangsa Israel. Tatapi, hari ini adalah hari katalu imbah sabarataan itu tarjadi.22Akan tatapi, beberapa babinian dari antara kami udah maulah kami takajut. Pas buhannya bisukan banar mandatangi kuburan, 23buhannya kada mananui jenazah Yesus. Balalu, buhannya babulik wan mamadahakan bahwa buhannya malihat panampakan malaikat-malaikat, nang mamadahakan bahwa Sidin hidup. 24Imah itu, babarapa dari kami tulak ka kuburan babalu manamui nangkaya sudah dipadahakan uleh buhan babinian itu. Akan tatapi, buhannya kada malihat Yesus."25Imbah itu Yesus baucap wan buhannya, "Oh, dasar bungulnya buhan ikam ni wan lambatnya paham mamparcayai sabarataan nang sudah dipadahakan uleh buhan nabi. 26Kadakah Kristus harus manjalani pandaritaan itu balalu masuk ka dalam kamuliaan-Nya." 27Imbah itu, Yesus manjalasakan sabarataan nang tatulis intang saluruh Kitab Suci masalah Inya-sorang, mulai matan Kitab Musa sampai ka saluruh kitab buhan nabi.28Pas buhannya sudah parak ka kampung Emaus, Yesus tarus bajalan saulah-ulah handak manarusakan parjalanan-Sidin. 29Akan tatapi, buhannya manahan Sidin wan baucap, "Tinggal haja lawan kami sabab hari sudah parak malam wan matahari parak tinggalam." Maka, Yesus masuk bamalam lawan buhannya.30Rahat Sidin makan baimbai buhannya di meja makan, Yesus maambil ruti wan mambarkahinya. Sidin mamacah-macahakannya, balalu mambariakan wan buhannya. 31Wayah itu jua, mata buhannya tabuka balalu buhannya kawa minandui Yesus. Tatapi, bakajutan Yesus bahilang dari hadapan buhannya. 32Imbah itu, baucap ai buhannya badua, "marasalah hati kita badaguban rahat Sidin bapander lawan kita salawas dalam parjalanan wan rahat Sidin manjalasakan Kitab Suci gasan kita?"33Pas wayah itu jua, buhannya badiri balalu bulik ka Yerusalem. Buhannya manamui kasawalas murid wan urang-urang nang ada lawan buhannya nang rahat baimbai takumpul . 34Murid-murid itu baucap wan buhan badua, "Tuhan bujur-bujur sudah bangkit wan sudah manampaiakan awaknya ka Simon!" 35Kadua pangikut itu mangesahakan jua apa nang tarjadi intang pajalanan buhannya. Buhannya mangesahakan nangkaya apa buhannya pinandu lawan Yesus imbah Sidin mamacahakan ruti. Yesus Manampaiakan Diri ka Pangikut-Pangikut-Sidin36Rahat kadua urang itu masih mangesahakan paristiwa itu, Yesus badiri di tangah-tangah buhannya wan baucap, "Damai mairingi buhan ikam." 37Akan tatapi, buhannya takajut wan takutan. Buhannya manyangka bahwa buhannya rahat malihat hantu.38Imbah itu, Yesus baucap wan buhannya, "Kanapa ikam takajut wan ragu muncul di hati buhan ikam? 39Itihi tangan-Ku wan batis-Ku. Ini bujur-bujur Aku. japai aja wan itihi, hantu kada baisi daging wan tulang nangkaya nang ikam lihat wan-Aku." 40Imbah Yesus baucap kaya itu, Sidin manampaiakan tangan wan batis-Sidin ka buhannya.41Samantara buhannya masih balum parcaya lantaran himung wan taheran-heran, Yesus batakun wan buhannya, "Adakah disini buhan ikam baisi sasuatu nang gasan dimakan?" 42Balalu buhannya mambari Sidin sapanggal iwak panggang. 43Yesus maabil iwak itu wan mamakannya dihadapan bubuhannya.44Imbah itu, Yesus baucap wan buhannya, "Inilah panderan nang Aku padahakan lawan buhan ikam rahat Aku masih ada lawan ikam samalam. Sagala sasuatu nang tatulis hal Aku dalam hukum Taurat Musa, kitab buhan nabi, wan Mazmur harus taganapi."45Imbah itu Yesus mambuka pikiran buhannya sahingga buhannya kawa mamahami Kitab Suci. 46Yesus baucap lagi wan buhannya, "Ada tatulis bahwa Kristus harus mandarita wan bangkit dari antara urang mati pas hari nang katalu. 47Wan, patobatan wan pangampunan dosa pacangan dinyataakan dlam ngaran-Sidin gasan sabarataan bangsa, mulai Yerusalem.48Ikam adalah saksi-saksi dari samuaan ini. 49Ingati, Aku cagar mangirim janji Allah Bapa-Ku wan ikam, Akan tatapi, badiam haja di Yerusalem sampai ikam dilangkapi uleh kuasa dari Allah." Yesus Taangkat ka Surga50Imbah itu, Yesus mambawai pangikut Sidin ka luar kota sampai di Betania. Di sana, Sidin mangangkat tangan-Sidin balalu mambarkahi buhannya. 51Rahat Yesus mambarkahi buhannya, Sidin bapisah matan buhannya wan taangkat ka surga.52Balalu, buhannya manyambah Sidin imbah itu babulik ka Yerusalem wan himung banar. 53Buhannya salalu ada di dalam bait Allah wan salalu mamuji Allah.