Bille: Bible for Ecclesiastes

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Ecclesiastes

1

1Ah gahni pag tenanale bah ahlihi gihri, bih billale David ni murung a Jerusalem. 2'''Mahnannani! Mahnannahni! waɓɓahle ba ahli gihri.'''Inininah mahnanna ni! Ga kuwa mahnannani!'' 3Mangah ɓuwah ɓuhri ni ngha ni tuhmole ni pag kuwa tehyie kahra?4Bihla mwoh ka gihra mahla, bihla mahɓi ka juh, nguja ngha ɗiya bihye. 5Kahra ngha ki puhro yangha wohra njeh ni kahra yeh ke puhra ba puh ngha gha. 6Guh puhra nji Gangrah juh kanni, pihliya yehre nji Eɓɓe, keminiya kwa wohro kahni nji ba njire le ɗigha yeh yehe juh ɗeshi.7Ah sahlang magula kuwah ɓongha inna a ɓangmuru, ni gowoha, sahlang magulla ni ɗunshiha.Nji ba salang ki wohangha, nji ɓehni ahga wohangh. 8Ga kuwa ha ri ma allah, ɓung yah teh ka wahwi wagihri a muhri agha. Njum ni din ni ga sing agha. n yahle kihrun ɗ unshini ga og agh.9Ga wohro ki pagha ini pag gah ki pagha, ni gah wohro pagha ini pag gah pagha. Gihma piyoh yah a pagha bin jehle kahra agh./ 10Gihri ngha ntangha ah ya waɓɓah, mama dumo ma piyoni agh? Ga wohro ɗigha, dinna kunbangwo woha ari kunbangle sun. 11Bung yah sin ga kunbangho woh agh nya lo ɗensheni kunbanghwoha ni gah pag gihri ma gouna njung mama ka pushi ga ɗingha nyahle a ɗense agha.''12Mihni bah alihi gihri, nyeh noungna murung muhri a Israila a Jerusalem. 13Ntig yiang nbihla ni ahlihi yehriteng ga kuwah ayagha a Kulli agh. Bihlibi gouwo kungha gangshina kulli arih pi muhna bayong masin-sin ih gangshiri ni. 14Nshinna gi pagnani kwa a pagha buehla 4kahraha nyeh sinah, ah gihma nannani regnihli guhni. 15Nghani gahna a teshiya a puriha! Ga wohanawahye banghingha.16Nnateng ni kunyian, nnahni "'Sinah, nallah gihrun ma yeriteng ɗuhra a ɓeni a aghan dungngha a Jerusalem kunyian sinna guhlole gipanna ni yeriteng.'' 17Nibehniya ntonleh kunyian ih yehri gihri, ih ɗig ɓah hag ni nboloh juhwa a yehre ninah a ɗun lih guhni 18Gohwohle yehri gihri ɗug-ɗug gahnale ngha hang, ni ɓehni kun yehri ha buhrina ni yong mapinna.

2

1N‘nahyi kunyahlang, “zu niɓeni, Nga pyero ni binmurubang. Ninani og ɓoro.“ Keminiya nshinna, mama ɗeshiya manangnani. 2N’nah amuri ollo, “tolli ɓanghani,” ni amuri ɓoro, “Mang pag tekushi?”3Mbilliyi kunyahlang niyellang Ngi gullo murang ni mbah. Mini nɗang ɗengshe lang ihɓi billi meng ni yeriteng teya miyang nwa bolla ɓoriyo. Miyang ngi alla gi maɓorna ate amuna aɓamashinshin te pagha anji kara ari akunbang ɗignjah le yang.4Ngi malla agimagullina. N’ɓangha alah ate murang ni paniya anjingung te murang. 5Mɓaghi murang ɓabang ni abin-usulo, mpaniya anjah anjingung ni kwa agha yeh. 6Ngiliya aguguri ma muru ate pah muru amuringung bah angung ki gulli ngha nghang.7N’nkura aguro abuna ni aguro amehna; Miyang ni aguro ni aɓilla aliyang ngha. Miyang ɗeshili ni agiluwo luwondah ni luwo anjuh, mama gowo orr amurung ni kwa nongmurung a dummang a Jerusalem ngha. 8Miyang ɗeshili nkpaɓɓi murang agifugna maposhina ni mayiyilling, agikumna ma murung ni kasanje. Miyang ni aɓatungya, kpaɓna abuna ni amehna, ni ansarilah, ni binmurubang le amuna aɓayong.9Ninani n’ɗigni magulla ni ɓakumo nwori aɓeni kwa adummang a Jerusalem agh, le yeriteng lang uwo arang. 10Agah kwa ntig njiang riya, ni ngiti yang niya. Ni ngitiyi kunyahlang ɓoro agh, atema kunyahlang pag binmurubangari atumo lang kwa ke ɓoro ni pag nwah ate atumo lang kwa.11Le nshinna agipagna bung lang ni kwa mal agh, le amuri atumo ni pag ngha, kemini ɗeshiliya ga kwa agh manangnani-ninga pir gung. ɓuhro nya anjikara a yeh agh. 12Le mpilla te shinari yeriteng, ɗeshiya ni ɓangha ni ɓoriyo. Ate mang uwo ɓeni ki nongmurung ka agh ka pag ka wor ga murung woro pagha?13Le Miyang gi log te yere yeriteng wara ɓoriyo, ninga mama te poshibang osso wara pinna. 14Ke ɓayeriteng ki pag tumo ni njih ni amuri yak i shinni bah ih ka nghang ngha, keminya ɓayong manangna agh ih ginya apinna, teya ih yerina njah gipagna egh ni ki pagha ri yang kwa.15Le Ngi nah a kunyahlang, “mang ngi pag ɓayong manangna, ɗeshiya ihka pag ngha. Ninani mang ihka ariya ngha miyang ni yeriteng dudung agh?” le meshili a kunyahlang, “mama ɗeshiya manangnani.” 16Ate ɓayeriteng agh, ninga ɓayong manangna, a nyha a ɗeshiniya a kunbang masanna agh. Ari akunbang ni ki zu a ga kwa agh ajangshi ne kikara. Ke ɓayeriteng wuh ninga wuh le ɓayong manangna.17Ninani n’jenni usulo atema atumo ni kwa pagha anji kara agh temashihra ni a rang. Atema aga kwa niya manangnani-ninga pir guh. 18N’shiɓɓi na agana ki kwa gani anji kara atema Ihɓi ɗagha a jum mang ate ɓeni kwa ka zu a njum mang agh.19Ate yang yere ko ihka ɗig ɓayeriteng alle ɓayong manangna? Ɗeh ihka ɗigmagulla amura aga kwa anji kara ngha tumo ni yeriteng lang gil agh. Mama ɗeshiya manangnani. 20Ninani Ngi logna tig kunyahlang te jenna atumo ni kwa pagha anji kara agh.21Ate ma ɓwa ngha nghang pag tumo ni yeriteng, yerigiri, ni yeritumo, keminiya ihka ɗagha aga kwa agh te ɓeni ni pag gumu antire ya agh. Mama ɗeshiya manangnani-ɓuniyikusung magulla ni. 22Mang ki pag ɓuhro ni ɓwa ki kumo ari atumo ni kwa ni ari wol kunyong ni pagni atumo anji kara agh? 23Kara ni kwa agh tumo le ngha ni konno ni gani, ninani ni duh agh usulo le ni kum wusulo agh. Mama ɗeshiya manangnani.24Gumu nyha ye woryi ɓwa ihɓi lih ni nuh ni kumɓoro ari tumo le ya. Miyang ngi shin ninga njiteng ni ya pura abih Kulli. 25Ate ɓeni gan lih ko ɓeni gan kumma ajah ɓoro niya se bin Kulli?26Ate te ɓeni kpakunyeh ya, Kulli pah yeriteng ni yerigiri ni binmurubang. Teya, ke aɓagimashihra ih pah atumo kpaɓɓa ni gilbingiri atema ihka pih ɓeni kpakunyeh Kulli agh. Mama ɗeshiya manangnani-ninga pir gung.

3

1Ate aga kwa agh kunbang le ni tighi ya ngha nghang, kunbang ate tenana ni kwa tinna ɓakuli. 2Kunbang ngha nghang te ɓilla ni kunbang te wuh, kunbang te jamma ni kunbang te uwa angung. 3Kunbang te wollo ni kunbang te irritenna, kunbang te saniya ni kunbang te ɓagha,4Kunbang ngha nghang te ɓuwa ni kunbang te ollo, kunbang te ɓuwa’agh ni kunbang te tangwan,

5Kunbang te ɓug tahli koh ni kunbang te kpaɓɓa atahli, kunbang te agha aɓayong ɓaɓɓa ni kunbang te ɓang ag bang.6Kunbang ngha nghang te shin bang ate giri ni kunbang te ɗag shinbang, kunbang te bol giri ni kunbang te ɓug agiri koh, 7kunbang te saniyi gi’ishina ni kunbang te sor gi’ishina, kunbang te bolgung ni kunbang te nahteng.8Kunbang ngha nghang te agnjung ni kunabng te shiɓimurung, kunbang te luah ni kunbang te ɗigpyem. 9Ɓuhro mang ɓatumo ki kummo ari tumo le? 10Nshinna tumo ni Kulli pih ɓamashinshin ihɓi meshiliya.11Kullipagna ga ɓor agh kwa ari akunbang le. Nye tigna kikenne a kunyahli yang. Keminiya ɓayang mashinshin ni logle yeri agipagna ni Kulli pagha, logha ri kundunna le yang ha kenna njijere malla le kwa.12Meng ngha yerina gumu nyha ki ɓor yi ɓwa wor binmurubang ni pag gimaɓorna a ɗig njah le kwa- 13Ke ɓeni kwa agh ka lih ni nuh, ni yeri niyellang ih kumni binmurubang ari atumo le agh. Mama pag gipahna le Kulli abin ɓayong mashinshin.14Meng ngha nyerina ga kwa Kulli pag ngha ka ɗig ha kikene. Gumu nyha a logle aɓuhro ari alle a tol koh, atema ih Kulli ni paghi atele ɓwa ka purari nya ni gullo agh. 15Agah kwa ngha nghang agh wale pagha; agah kwa ngha nghang agh wale pagha. Kulli ni pag aɓayong mashinshin al agi songrina.16Meng nga nshinna temashhra ni a nji kara, bah njiteng ngha nghang agh, ni bah njiteng, temashihra nghang ngha. 17Miyang ngi nah yi kunyahlang, “Kulli ka waɓnjuoh ke ɓanjiteng ni ɓateshihra a kunbang maɓwaate tenana ni kwa ni agipagna ni kwa agh.”18Miyang ngi nah yi kunyahlang, “Kulli pyershi aɓayong mashinshin te ihɓi ɗummi yang ih le a yangha ninga agiluwo.”19Ate tigyong le amuna ɓayong mashinshin ni tigyong le giluwo ngha mwoh. ke wuh mwoh ngha ning wuh mamona. Ponusulo ngha mwoh ari yang kwa. Ga kwa agh manangna ni. Gah kwa agh akah bah mwoh agh. 20Ga kwa agh pura atuɓu, le ga kwa agh ki nyera atuɓu.21Yang ɓeh yere ille bongho le ɓayong mashinshin ki wora kuli ke bongho le giluwo ki wora anzali ba ngunjeh agh? 22Ninani ɗeshili Ngi yerini ihle gumu nyha wor yi ɓwa keni ogɓoro tumo le, ate ihni pag gipagne. Nyang ka gan yeshi te ih nji shin ga gipagha a njummi ya?

4

1N’ɗey mwoh ɗeshiya Miyang ngi ɗengshi ni pariya ni kwa ki pag ri anjikara agh. Nshinna, ke ɓuwa le aɓeni a para, le ɓwa nyha ka gim yang agh! ɗighamuribang ngha abih aɓaparbang, le ɓwa nyha ka gim yang agh!2Ninani Ngi tolla aɓeni wale wuh agh so wora aɓeni uwo, ɓeni wa ɗig njah agh. 3Ngho teya, nye wor yang kwa agh ɓeni ni sang ɗignjah agh ni, ɓeni ni sang shin agi temashihra ni a pagha a kara agh.4Miyang ngi shinna agipagna tumo ni kwa tumobung ni ya nye ɗigna gi kiki ɓamurikallah. Mama ɗeshiya manangnani-ninga pir gung.5ɓayong manangna agh nyang bih nyha ki pag tumo agh, ninani gilih le ngha ayeh nyam ngiri.

6Keminiya ɓorna ke ɓuhro ni a bung ngha ke tumo ma olollo le ni bung ɓahri ni tumo ki al ate lel gung agh.7Mpilla Ngi shin gimanagngani a kara agh.

8Njah ɓwa nghang ngha ni muri kunkolong. Ih nyha biyong, ke muna alle munterung ngha, keminiya atumo le kwa agh malla le nya ngha nghang, ke anjih a ɗim ni alla agikumna agh. Ih gahla, “Ate yang ih gana teɓi ni gitiyi murang ɓoro?” Mama ɗeshiya manangnani-bang mashihra.9Aɓwa ɓahri pag tumo yarata wor mwoh; kpaɓɓa le yang ka kummi yang tumo nwah maɓorna. 10Ate ngha mwoh kpah agh, mamona ka logshi ɓih. Teya, who ni ɓeni mwoh kukolong ke kpah agh ngha ɓwa nyha ka logshi ya. 11Ngha ɓahri nongha binmona, aka pag tuntun, keminiya niyellang ni mwoh ka pag tuntun kukolong?12Ɓwa mwoh kukolong aka gani, keminiya ɓahri logle tagyi wollo, ke nguri apigri tahro-tahro agh ni tuh ningo agh.13Ɓorna ke a ɗig ɓa enna keminiya basadeng ma yeriteng ke ɓagulla ni murung manangnanga ni ye yeri teshikiri ri lagha agh. 14Mama njiteng ngha basadeng nongmurung a binkuro, alle ngha ma aɓilli ni enna a njemurung le ya.15N’shinna ɓeni kwa ki ɗignjah le ye ngha ki ginya anjikara agh, kpaɓna basadeng ni ka logho te ag bang le ya. 16Malla nyha te aɓeni kwa ki tollo ka og tele murung mapiyo agh, keminiya awo ka le dudung le yang ni wa ɓongshi ya. Njiteng mama ɗeshiya manangnani-ninga pir gung.

5

1Lel ginya longha awo kah a liye Kulli ya. ken gyaɓ te teshikiro osso wara pah ɗahra le ɓayong manangna, ɓeni ni yere agah ah pagha maɓwa ni ya agh.2Ka ɗig ɓa kahri nahteng ni kunno agh, le ka aya ɗag kunyahlo ihɓi kahri zuni tenana ni kwa‘agh akundum Kulli ya. Kulli ngha a akuli, keminiya awo ngha angunnjah, ninale ɗey ateng lo a ɗig fitong.

3Ngha awo ngha ni agiri dudung apagha ni gangshi ro amur yang ngha, alogle a lori loro mani ɓotiya agh. Ateng dudung ni awo waɓɓa, ih pagha ateng manangna ni aka waɓɓa.4Ngha akaniyi te kulli ya, ka tol kunbang paghi ya, te Kulli nya ki ogɓoro le aɓayong manangna agh. Pag gah akniyigiri aka pagha. 5ɓorna ke na kaniyigiri ya ke akaniyi gah ni awo pagha agh.6Ka ɗag kunno ihɓi tig ngiro agimashihra agh. Ka nahyi ɓakuntumo le mallah, “Ih aɓoriyo ke ah kaniyigiri.“ Atemang ke a tig Kulli a yahlulla njiri kaniyi yiri, alushi ni yeh Kulli ihɓi girnjah atumo abuwo? 7Ate ngha aloro gogwo ni ateng gogwo, agi manangnani. Teɓiya, ɓang Kulliǃ8Ngha a shin ɓa‘enna apara ni waɓɓi njuoh ni billa ma yarata ah kassanje lo, ke ihɓi ɗig wo gi ngoɓɓong ninga ɓwa nyha yeriya agh, atema aɓwa ngha nghang ni ɗighamuribang ni ki shinna aɓeni binje leyang ngha, aɓaɓɓa ngha a bikuli amur yang. 9A ɓuhre‘ ya, ga nzaliɓishiya mami ɓeni kwa agh ni, ke murung ma ni muriya ih tol gah nzaliɓishiya ah ɓabang.10Ɓeni kwa‘agh ki agnjih ni gifugnaposhina agh ni ih ɗimma ni gifugnaposhina agh, alle ɓeni ki agnjih ni gikumna agh ni ɗimma ni kumo agh. Mama, ɗeshiya, manangnani. 11Ngha gikumna ɓuhriya, ninani ɗeshili aɓeni ki lih ya. Ɓuhro mang ni gikumna abin tele ate ihɓi shinni ni gowo ni anjih?12Ke njituhlo le ɓatumo nga piem, alle lih fitong ko dudung, keminioya gikumna le ɓakumo ni ɗagyi ihɓi nongtuhlo yarata.13Gimashihra ngha nghang N‘shinna njihkara. Gikumna ni tele sogriya, pil yi gani. 14Ngha gikumna le ɓakumo ɓoro anjere mashihra, muni ya, mama mwoh ih pag terri yaa ɗagne gumu nyha abih ya.15Ninga mama ɓwa puri ayeh ngih ya, ninani ɗeshili ihka wori ni tesallang. Ni ih tol ngoso tumo le abih ya. 16Gimashihra maɓiya ihni, ngha ɓwa zuni ya, ihni ihka wora na. Ninani ɓuhro mang ngha temuri ɓeni paghi gung tumo agh? 17Ari akunbang le ya ih lih ni pinna ni a gani magulla ni konno ni yahlulla.18Nshinna, ngha nshinna ɓoro ni yarata agh ihni ate ɓwa lih ni nuh ih kum binmurubangari atumo ngha ih pagni atumo anjihkara ari akunbang ma ɗignjah le ni Kulli pih ya. Ate mama ni pag gipagna le ɓwa.19Ɓeni kwa te Kulli pih akumo ni agikumna ni irritenna agha ngoshe ni binmurubang ari tumo le agh-gipahna mama abin kulli. 20Ate ni osso ɗengshi a yahli karani kwa‘agh akara ɗignjah le, atema Kulli tigne ih wagri ri ni agah ih ogɓore ya.

6

1Ɓatemashihra ngha nghang shinna anjihkara, ni ki dugro amura aɓayong. 2Kulli ni pah akumo, agikumna, ni gussa aɓwa ate ihɓi kum ga yeh tol‘agh atemuri, keminiya Kulli ni pih irritenna ni ihka ogni ɓore le yang ngha. Teɓiya, biri ni ogɓore. Mama manangnani ni agikonna ma funna.3Ngha ɓwa pag ter amuna woro-tongnotogno ni ɗignjah abogho dudung, ninani akara bogho le gowo ni, keminiya ngha kunyahli ni ɗimma ni agimaɓorna le ni alingshi ya, le ih nah muna ah ɓilla lueh ya wara ɓeni ngha nghang agh. 4Njah muna wo agh tekushi nya ni wora apinna, le lulli a vulle a pinna.5Teya munani nya ni shin njihkara ko yeri guɓung ngha, ushilina ko ke ɓeh nyha. 6Ko ke ɓwa ka ɗignjah bogho gweh ɓahri keminiya ni aliyi ogɓoro agah agh, ihka nji bah mwoh ɓeni kwa agh ki kah nghang ngha.7Atumo le ɓwa kwa‘agh ate kunni ni, keminiya ayual le ni ki ɗungshi ya. 8Ninani, ɓuhro mang ɓayeriteng nga ni amuri ɓayong manangna? ɓuhro mang ɓayong manangna nga ni ngha yerina niyellang ni agipagna akundum aɓayong ɓaɓɓa?9Aga njung shin agh wara ga yahlung ki alla. Mama manangnani-ninga pir gung. 10Agah kwa ngha nghang agh a wara apih lulling, ga kwa ɓayong mashinshin nga ninga awale ayeri. Ninani ɗigna temangna ate ih mwono ni ɓeni mwoh ni irritenna wori.11Ke ateng dudung abeh ya, manangnani aka pilla. ɓuhro mang abin ɓwa? 12Ate yang nyere ga ki ɓoryi ɓwa njahni, ari min ntira akara ni akara manangnani ki ɗuhro ninga minlim agh? Yang logle waɓɓi ih ɓwa mang ki pagha anjihkara anjummo ni wori ya.

7

1Ɓayong maɓorna wara muru bolo ni dudug agh, ni kara wuh wara kara ɓilla. 2Ɓorna ke woro lah ɓuwa’agh wor lah njibunno, ate ɓuwa’agh ah ki zu ari aⱱayong kwa akara malla le usulo le yang, ninani aɓayong ni njah agh ka tig gah akunyahli yang.3Ɓuwa’agh wara olollo, ate njum yahlulla kundum agh binmurubang ma kunyahlung ka zu.

4Ke kunyahli ɓayeriteng nga lah ɓuwa’agh ni, keminiya kunyahli ɓayong manangna nga lah njibunno ni.5Ɓorna ke ateshikiro ri lagha le ɓayeriteng wor teshikirung ri ngya le ɓayong manangna. 6Ate ninga wagha le ajuye ni ki ag gishe atitiye nkori ya, ninani ɗeshili olollo le ɓayong manangna. Mama ɗeshiya manangnani.7Njiteng agh gusso nga ki tig ɓayeriteng manangna, le lihkun nga ki ɓiyi kunyahlung.8Malla teng wara tinne; Gimyong le aɓayong abongho wara gullomurung a bongho. 9Ka ɗig ɓa kahri yahlulla a bongho lo agh, ate yahlulla ɗigha a kunyahli aɓayong manangna.10Ka nah, “atemang ke akara mayayina wora aga?” Atema te yeriteng ni paghi ke a illi bang ni ya.11Yeriteng, ninga gibere, ɓorna. Ih ɓuhra aɓeni ki shin kara agh. 12Ate yeriteng ki pah gbara ninga bolo ki gan pahni gbara agh, keminiya ɓuhro le yerigiri ihni ni yeriteng ki pah usulo ri ɓeni kwa ni ya.13Shinnari agipagna le Kulliː yang ka gan non ga kwa woro gilla kogriya?14Ngha kunbang ɓorna agh, ɗig ni binmurubang a ɓore, keminoiya ngha kunbang ni ɓotiya agh, shinnari mamaː Kulli ɗagne yang kwa te ɗignjah rung ni rung. Ate tekushi mama agh, mwoh nyha ka og teɓi ya gah kwa ki zu anjumi nya.15Ayeh manangna lang anjah agh nshinna agah kwa ni ya. Ɓanjiteng ngha nghang nga juhro ni njiteng le kwa, ɓatemashihra ngha nghang ɓeni ɗignjah ni agitemashihra le. 16Ka ɗig ɓanjiteng ni muro agh, yeriteng ngha anjioh. Atemang ke aɓiyi muro?17Ka ɗig ɓatemashihra agh ko ɓayong manangna agh. Atemang ke awuh kedebang kunabng lo? 18Ɓorna ke abol yeriteng ni, ni te awo aɗag yerieng. Ate le aɓeni kwa ki ɓang Kulli ya aka pag atumo le kwa.19Yeriteng ngha ɗighamuribang ni abin ɓayeriteng, wor amurung lum ni alahmagulla agh. 20Ɓa gerenteng nyha a ngunnjah agh ɓeni pag gi maɓorna ni pag giamshihra agh.21Ka tig kiro gi teng ni kwa awaɓɓa, atema aka og guro lo ki nyommo. 22Ate akunbang dudung, kunyah lo yerina, ko ɗey a nyommo aɓaɓɓa.23Agah kwa ni ya ndumne njiriyeriteng. Mini nah, “Mengha nga ɗig ɓayeriteng,” keminiya wara gal ogle pagha. 24Yeriteng ngha dunna kukoh ni limma kikir. Yang logle kumi? 25Mpilla kunyah lang te aliyigiri ni tignjung ni al yerteng ni pagsa anjiteng, ni yere ih temashihra gimanangna ni ɓoriyo agh ɓanghani.26Nkumna wara luoh dudung ihni ni ɓamah ni kwa agh ɓeni kunyahli ɗungshi ni atamma ni adambo, ni ɓeni abih ya ngha ah nguriya. Ɓeni te kwa poshi yeh Kulli ya ihka kum aɓɓah ari, keminiya aɓagimashihra Akashi yang a yeh.27Shinnari gah nɗoshiya, “Awaɓɓa le ɓa’aliyigiri. “Miyang ngi ɓuhri agimapiyo ariɓih ate kummo pagshi anjiteng. 28Mama pag ga nwa shin bang teɓi ya, keminiya ni kummi ya. Ni kum ɓanjiteng mwoh antira gweh ya, keminiya ɓamah antira aɓeh kwa agh ni kum agh.29Gimapiyo ni kuma kukolong,ː keminiya awara a shin bang ke agima gani dudung .”

8

1Yang ki pag ɓayeriteng? ɓeni ki yeri apagha ni njah ki ɗumma? Yeriteng ɓwani ni tig kundumi ki tuhbang aha ni, ni tenele kundung ih ariya.2Miyang ngi poh gila aɓa teshikiro ri lagha le Murung atema Kulli kaniyinagiri ihka gbar yang. 3Ka kahra apura aɗag kundumi ya, ka a tangha awo kurtiye ga ni ɓotiya agh ate murung ki pag ɓorghi ya. 4Ke murung ka nongmurung, yang ka nah yi, “Mang awo pagha?”5Ɓeni kwa agh boll agha le murung ngha ɓangne piye. Kunyahli ɓayeriteng ngha ih yeri ga kip agha ni kunbang ma logho. 6Ate tenana ni kwa agh yangha ni pilla maɓwa ni kunbang ma pille, atema agiganshina le ɓwa agowo. 7Ɓwa nyha yeri ga ka ki zu agh. Yang ki gan waɓ ga ki zu agh?8ɓwa mwoh nyha ki ɗighamuribang amuri gung ihɓi tagha njeh ya, ninani, ɓwa nyha ni ɗighamuribang amuri kara wuh le ya. Ɓwa nyha magyibung antira aɓatahluah akara luah agh, aɓatemashihra ni ki ashi aɓeni aguro le ni ya. 9Nyeri na agah kwa niya; ntigna kunyahlangari anjah tumo ni kwa apagha anjikara agh. Kunbang ngha nghang ɓwa ki ɗumni ɗighamuribang amura anshille aɓayong ihɓi kon ɓowo.10Ninani Nshinna alingshi ɓatemashihra abeng.a tol yang abin magerenteng alingsa aya aɓayong ki ɓongshiya alahmagulla ni pag atemashihra le yang agh. Mama ɗeshiya manangnani. 11Ngha njuoh ni kur ɓatemashihra ni ah kasha ni kara agh, le ih tigh yahli aɓayong mashinshin ihɓa pag temashihra.12Ko ke ɓagimashihra pag temashihra mbende woro-tongno-tongno ni ye tol kunbang ah njah, teya ih nyerina ɓoryi aɓeni ki pih Kulli gulo agh, ate aɓeni ki tangha akundumi ki ɗummi gulo agh. 13Keminiya ni ih wor olollo ni aɓtemashihra ; ni ih ɗignjah agh. Akara le ngha ninga minlim atema ih nyha ih gushi Kulli ya.14Gumu ngha nghang ɗeshi manangnani ngha a pagha ngunnjah aghː aɓayong maβwa ngha nghang ki kum ga mami aɓatemashihra, le aɓayong mashihra ngha nghang te ki kum ga mami aɓyong maɓwa ni ya. Miyang ngi nah mama ɗeshiya manangnani. 15Ninani osso nahni ogɓoro, atema ɓwa nyha gimaɓorna anjikara ye wor lih ni nuh ni pag binmurubang agh. Agipagna ni ka tighi ari tumo ni kwa ih pagha akara ni kwa Kulli pih anjikara agh.16Ngha ngi tigni kunyahlang te yeri yeriteng ni te yerigiri tumo ni apagha a ngunnajh ni ya, tumo ni a pagha njituhlo nyha ngha agh ari njung ni duh ko ni ɓakara agh, 17le nshinariagipagna le Kulli kwa, ngha ɓwa ni logle yerigiri ni tumo ni apagha anjikara. Ke niyellang ɓote ɓwa ki pagni tumo ki kumni tekushi, ni kummi yang ngha. Ko ke ɓayeriteng ka tollo ih yerina, nit e yeri gumu agh.

9

1Ninani agah kwa agh nah yi kunyahlang, te tig kunwar, le Ngi meshille ih le aɓanjiteng ni aɓayeriteng, ni agah kwa apag agh, ngha abih Kulli, keminiya ɓwa nyha nyere le agnjung ko shiɓɓa ki lelli.2Aɓayong kwa‘ agh tigyong le yang mwoh, Tigyong ni mwoh agh ni lella aɓanjiteng ni aɓatemashihra, maɓorna, aɓa-kunwar ni aɓagiɓene, ni aɓeni ki ɗahra ni aɓeni nyha ki ɗahri ya agh. Ninga mama aɓayong ki wuh ni ya, ninani ɗeshili ni aɓagimashihra. Ninga mama ɓeni kaniyigiri ki wuh ni ya, ninani ɗeshili ɓwa ni ki ɓang ngoɓɓong kaniyigiri ya.3Tigyong mashihra ngha nghang ate ga kwa anjikara agh, agipagna ni mwoh agh ni ki pag yang kwa. Ke kunyahli aɓayong mashinshin ɗungshi ni gimashira, yahli yang ngha ɓagha ni ngha ayagha njah agh. Ni njummo agh a wora anluoh.4Ɓeni kwa kpaɓni ɗignjah agh ngha ni tigyahlung-ko minlara ni njah agh wara luoh yim. 5Ate aɓeni anjah agh yerina aka wuh, keminiya luoh ni ki yeri gumu agh. A nyha awa uwo ni nwasa agh atema ɗengshe le yang wara.6Agnjung le yang, shiɓɓi, ni kikil wale woro kikara. A nya awa uwo ni bang ngha ɗeshiliya ari agah apagha anjikara agh. 7Wor-woro lo, lih brodi lo ni binmurubang, ni nuh mbah lo ni yahlung poshina, ate Kulli agna ni agipagna lo. 8Ɗey dagra ihɓiposso karani ke a‘agh ni ɗahro.9Ogɓoro njah lo ni ɓamah ni ah agnjih ya a ri akara manangnani kwa Kulli poh anjikara agh-akara manangna lo kwa. Ate ihni pag nwasa lo anjah ate atumo gani ni pagha anjikara agh. 10Gah kwa boh kumo ki pagha, paghi ni irrtenna lo, atema tumo nyha ko pagshiteng ko yerigiri ko yeriteng ni Sheol, ba awo ka nghang ngha11Ɗeshiya nye nshinnaː Miyere nyha te aɓeni liliɓi ya, alle luah te aɓa irritenna agh, alle gilihna zu te aɓayeriteng, alle kumo te aɓa ɓamurung agh, alle kumɓoro te aɓeni ni yergiri agh, keminiya kunbang ariyina ih pagha te yang kwa. 12Njiteng, ɓwa nyha yerii zu le kunbang ni ya, Abolla anjih ayeh ndambo mawuhna, ko abolla aminya ayeh gitamma, kunbang mashihra ponna amuna ɓayong mashinshin ngha makpah amur yang niɓiyeni.13Nye nshinna yeriteng anjikara anjinjere ni gullo ashinarang ngha. 14Minlah magulla ngha nghang ni aɓayong fitong ayeh, le murung magulla zu ari, kangni kwa keminiya woro lih ni luah. 15Niɓiyeni ya alahmagulle ya akumna ɓa‘ enna, ɓayeriteng, ɓeni njiri yeriteng le agh ashi lahmagulle. Ni njummo ɗeshiya, ɓwa nyha ye ɗengshini ɓa‘enna agh.16Ninani Ngi meshilini, „ Yeriteng wara irritenna, keminiya a jenna yeriteng le ɓa‘enna ye, na ogha ateng le ya.“17Ke ateng le aɓayeriteng ni waɓ olollo ah oghi dudung wor jollo le murung ni kwa‘agh antira aɓayong manangna. 18Yeriteng wara gibura luah, keminiya ɓayong mashihra mwoh logle ɓiyi maɓorna dudung.

10

1Ninga mama luoh ngiyi ki tigni murun ki dum ma, ninani ɓoriyo fitong ki gani yeriteng ni gullo. 2Ke kunyahli ɓayeriteng ngha njiri malih, keminiya kunyahli ɓaɓoriyo ngha njiri makattang. 3Ngha ɓahngha ki ginya muri njirere ya, ɗengshele shingrina, ki dummi ɓeni kwa‘agh ih ini ɓahngha.4Ngha pagha le gmurung logha ari yong agh, ka ɗag tumo lo agh. Olollo ki gan nongshi yahlula magulla.5Gimashihra ngha nghang nshinna anjikara, anjah ɓoriyo ni ki pura abin amurung aghaː 6Ayangha apih aɓahngha agkunduna magulla, ɗeshiya aɓakumo teya apah yang gullo makyenina. 7Nshinna aguro ki kogwa apiri, ni amunamurung ki ginya anzali ninga aguro.8Ke ɓeni mwoh tuntuli ya ki ka kpah ayeh, ni ɓeni kwa kag tisho agh yuoh ka nummi. 9Ɓeni ki wam atahli ya ihka tighi piye, ni ɓeni te koriyi ngung ngha ih tig muri a gani ri.10Ngha ndollong ni teɓɓa‘agh, le ɓwa ni wol kunni ya agh, le ɗig ihka pag tumo niiritena dudung. Keminiya yeriteng ki zuni ɓuhro ate lihdung. 11Ngha yuoh numbang kedebang apag muhɓuri, le ɓuhro ni mang ari muhɓuri ye, keminiya ngotokun ɓaɓoriyo ka lih bang.12Atenana kun ɓayeriteng ngha ni ɓoro, keminiya ngotokun ɓahnghani ka wolli.13Ninga mama ɓahngha ki soɓni tenana agh, teng manangna ki pur ghang, le ni nzumo le teng mashihra ki pur nghang. 14Ɓahngha ki tangshi atenana, keminiya ɓwa nyha yeri ga ki zu agh. Yang gire wo yeri ga ki zu a njummo agh?15Ke gani le aɓaɓoriyo ki ganshi yang, ninani ni ayeri njinjere ki igna lah agh.16Gi- enna ni ni weh, ngha murung le yong ngha mun kyena ni ya, le ngha aɓakundunna le yong logshi pag njibunno ni ɓeriǃ 17Keminiya mosso ni ni weh, nzali, ngha murung le yong ngha muna ɓayong magulla ni ya, le ngha aɓakundunna le yong lih akunbang maɓwa agh, ate irritenna, nyha te mɓahra aghǃ18Atema ɓihzuh ni ke muri kagni ki sulla ayeh, le atema bung ni nyha ki pagtumo agh ah ke kangna ki surro. 19Aɓayong pag gilih te olollo, mbah ki zuni binmurubang te usulo, le bolo ki dungshi alla ni kwa‘agh.20Ka nyom murung ngha, ko ayahlo agh, ka nyomma aɓakumo ayeh binnongho log agh. Ate minya ni akuliya ka tol ateng lo; ɓa kwa gung ngha nghang agh ihka meshiyi atenana.

11

1Ntuttii brodi lo amuri amuru, ate aka kumi ɗeshili anjum akara dudung, 2Gaɓi ni aɓwa tongɓahri ko tongbitahro, ate ma ni yeri agikonna ni ki zu amuri ngunnjah. 3Ngha nlagiri dungshi ni murukuli, le asugli mur yang angunnjah, le ngha ngungkpah nji-eɓɓe ko njigangra, bah kwa ngungkpah ngha agh, beh ni ihka nongha.4Ɓeni ki shinari gung agh ni ih jamgiri ya, ke ɓeni ki shinari nlagiri ya ni tolgisoro agh. 5Ninga mama ni ayerini njele gung ngha agh, alle niyellang ni muh le muna ki gulli ayeh ngih ya, ninani ɗeshili na awo yerini tumo le Kulli ya, ɓeni pagha agiri kwa’agh.6Ni ɓerile jamma anjijamma lo; ha kenna akapolla, pag tumo nib oh ninga mama ah alla, ate ni yere manyeni ki pagha, allle ma ɓeri ko ma kapolla, ko mama ko mamowo, ko alle kwa le yang ka pag maɓwa. 7Njteng agh poshibang ngha piem, gimaɓorna ni ate njung ka shin kara. 8Ngha ɓwa ɗignjah abogho dudung agh, ɗey ihɓi pag binmurubang ari yang kwa, keminiyaɗey ih ɗengshe amuri zu le akara ma pinna, ate ma aka gowo. Ga kwa ki zu agh manangnani.9Mpag binmurubang, yong abasadena, a logho le yong, ɗey kunyahli yong ihɓi pag binmurubang ari akara ma logho le yong. Al agiamɓorna ni kunyah lo tol agh, ni agah kwa anjioh ka shin ngha. Teya, yere ihle Kulli ka zu ni weh anjuoh ate agah kwa ni ya. 10Piriyi yahlulla akunyah lo, ni jen konno ni kwa agiro agh, atema adenna ni irritena le ya manangnani.

12

1Ɗeshiya ɗengshini Ɓapagwo ari akara basadeng lo, kedebang akara ma gani ki zu, ni kedebang abogho ki zu wo mama aka nah, “Nya ngi og ɓore ya”; 2pag ga anji poshibang le kara ni shienri ni amunashienri ki ingna, ni nlagiri ma pinna ki year anjum murukuli.3Ini ki pag kunbang ni aɓalel lahmurung ka koshiyo, ni aɓa irritenna ka kogro, ke amehna ki goggiri ya ka kassa atema ayangha fitong, ni aɓeni ki shin bang ri gɓele ni ki shin bang yarata agh.4Ini ka pag kunbang ngha akunkangna agira amuri njijere, ni gih goggiri ka tangha njeh, ngha abuna ki koshiyo ari buwa minya, ke tuhngya le amunangallang ka pollo.5Ini ka pag kunbang ngha abuna ka ɓang ngoɓɓong le adingli ni agingoɓɓong amuri njinjere, ngha ngung almond pagna aposse, ni ngha makparung non yang ari, ngha tollo kpah agh. Le ɓwa wara a liye ma kikenne le aɓa ɓuwa agh ki woro ginya amuri anjijere.6Ɗengshini Ɓagillo kedebang nguri gifugna poshina ki kassa, ko koro gifugna yiyilling ki wamma, ko kuɓih ki meshe a mapiyo le, ko nguri togmuru kit uh atumuru, 7kedebang kikiri ki nyere amuri ngunnjah abah pur ngha nghang, ke bongho ki yere abin Kulli ni pih ye agh.8“Manangnaniǃ manangnaniǃ nah le ɓa’aliyigiri. “gah kwa’agh manangnaniǃ 9Ke ɓa’aliyigiri nga ni yeriteng ni aliyi aɓwa yerigiri. I billiyi ni tuntegiri ni tigha njere ma angulliteng dudung.10Ke ɓa’aliyigiri al te nyonglo ni pag tummo kpanana, ateng yarata ma njiteng. 11Ke ateng le aɓayeriteng nga ninga agnibang. Ninga akusa ni ingni ki limma ihni ateng le amagulla ari kpaɓɓa angulliteng le yang. Mama lelgiri mwoh waɓɓa.12Munang, ɗiglyem ari agiri dudung, ke pagha ni agiɓomteng dudung nyha malla agh, ke billiyigiri dudung ki zuni mashi rung.13Ke malla le atenana ni nummo ni ga kwa’agh awara a oghi ya, ille ɗgna aka ɓang Kulli ni bol alaghale, ate ga ni pag tumo le ɓayong mashinshin. 14Ate Kulli ka zu agipagna ni kwa agh a njuoh, kpaɓni ga kwa asongriya, alle maɓorna ko mashihra.