Shubi: Bible for 1 Abakorinto, 1 Petelo, 1 Timoteo, 1 Yohana, 2 Abakorinto, 2 Petro, 2 Thessalonike, 2 Timotheo, 2 Yohana, 3 Yohana, Abaebrania, Abakolosai, Abhaefeso, Abhagalatia, Aloma, Filemoni, Ivyakozwe ni intumwa, Luka, Marko, Matayo, Tito, Vyelechwe yohana, Wafilibi, Wathesalonike 1, Yakobo, Yohana, Yuda
Formatted for Translators
©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International
License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal
Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text
is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0
International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord
translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is
available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons
Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit
http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the
license.
You are free to:
-
Share — copy and redistribute the material in any medium or
format.
-
Adapt — remix, transform, and build upon the material for any
purpose, even commercially.
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the
license terms.
Under the following conditions:
-
Attribution — You must attribute the work as follows: "Original
work available at https://BibleInEveryLanguage.org." Attribution
statements in derivative works should not in any way suggest that we
endorse you or your use of this work.
-
ShareAlike — If you remix, transform, or build upon the
material, you must distribute your contributions under the same
license as the original.
-
No additional restrictions — You may not apply legal terms or
technological measures that legally restrict others from doing
anything the license permits.
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in
the public domain or where your use is permitted by an applicable
exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the
permissions necessary for your intended use. For example, other rights
such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the
material.
Matayo
11Ikitambo chu luganda gwa Yesu Klisto umwana wa Daudi, Umwana Ibrahimu. 2Iblahimu yalise wa Isaka na Isaka yalise wa Yakobo, na Yakobo yalise wa yuda na mbene wambo. 3Yuda yalise wa Pelesi na Sela kwa Tamali, Pelesi yalise wa Hezeloni na Hezeloni yalise wa Ramu.4Ramu yalise wa Aminadabu, Aminadabu yalise wa Nashoni yalise wab Salimoni. 5Salimoni yalise wa Boazi kwa Rahabu, Boazi yalise wa Obedi kwa Ruth Obedi yalise wa Yese. 6Yese yalise umwami Daudi, Daudi yalise wa Sulemani kumugole wa Ulia.7Suleimani yalise wa Rehoboamu, Rehoboamu yalise wa Abiya, Abiya yalise wa Asa. 8Asa yalisewa Yehoshafati, Yehoshafati yalisewa Yolamu na Yolamu yalise wa Uzia.9Uzia Yalise wa Yothamu, Yothamu yalise wa Ahazi, Ahazi yalise wa Hezekia. 10Hezekia yalise wa Manase, Manase yalise wa Amoni, Amoni yalise wa Yosia. 11Yosia yalise wa Yekonia na bene wambo umwanya yatolanwa kugenda Babeli.12Ni Hanyuma yokutwagwa kugenda Babeli Yekonia yalise Shatieli, Shatieli yalise kulu wiwe wa Zelubabeli. 13Zelubabeli yalise wa Abiudi, Abiudi yalise wa Eliakimu, Eliakimu yalise wa Azoli. 14Azoli yalise wa Zadoki, Zadoki yalise wa Akimu na Akimu yalise wa Eliudi.15Eliudi yalise wa Elieza, Elieza yalise wa Matani na Matani yalise wa Yakobo. 16Yakobo yalise wa Yusufu umugambo wa Maliamu aliwe yavyaye Yesu yitwa Klisto. 17Uluvyalo gosi kuva Iblahimu hadi Daudi vyali ibivyalo chumi na bine, kuva Daudi hadi kutwagwa kugenda Babeli Imbivyalo chumi nambine, kuva kutwagwa kugenda Babeli hadi Klisto imbivyalo chumi na mbine.18Kuvuka kwa Yesu Klisto kwaluku mama wiwe, Maliamu, yalehejwe na Yusufu, Aliko batalahule, yambonekanye kafishe Inda kubwubusho mbozi bwumutima mwelanda. 19Umugambo wiwe Yusufu yalu muntu wiki gongwe ntiyashaka kumuteteleza hagalagala. Yamuwe kuhagalika umbuchumba bwiwe nawe kwimbanga.20Yiyuviliye hejulu yimbintu imbi, malaika wumwami yalamubonekeye mundote, avuga, "Yusufu umwana wa Daudi, ntutiye kumutola Maliamu nuko alumugole wawe, kukubela inda yafishe ni ya Mutima Mwelanda. 21Alovyala umwana wumuhungu na alokwitwa izina dyiwe Yesu, kukubela alokiza abantu mbiwe ni vyaha vyambo."22Vyose ibi mbilotokea ni kusohozwa kidya chavuzwe nu mwami kubela umuvugishwa yavuze. 23Lemba, isugi ilotwala inda nikuvyala umwana wumuhungu na balomwita izina dyiwe Imanueli"-- bkubela, "Imana hamwe natwe.2425Yusufu yalavyuche kuva mwitilo na akola ntuko imalaika yumwami ya mubwiye yalamutwaye umugole wiwe. Kadi nuko ntiya dya manye na wene maka avyaye umwana wumuhungu yamwishe izina dyiwe Yesu.
21Hanyuma Yesu amaze kuvuka haliya Ibethelehemu yu Buyahudi kwa misi zumwami Helode , abantu basomye kuva mashariki ya haliya balageze Yerusalemu bavuga. 2Ali hehe wene aliwe yavuche umwami wa bayahudi twabonye inyenyeli yiwe Mashariki natwe twaje kumusenga. 3Hihe umwa Herode hayumvishije ayo yalababaya na Yerusalemu yose hamwe nawe.4Herode yala begelanyije abakulu baba kuhai bose na bandi babantu, nawene alamubaza, "Umukiza alovukila hehe?" 5Balababwila, "Muli Betelehemu yubuyahudi, nukubela uku alikwene vyandichwe numwela. 6Na wewe Bethelehamu, kuli yisi yabayuda simuta yi mwabadya balongoye mwa yuda, no kubela kuva kwawe alamenya umugana alochagula abantu banje Israeli.7Uko lelo Herode yala bahamagaye badya basomye kukwinyegeza nukubabaza numwa nya yabaki nki nyenyeli yali yabaye yabonekanye. 8Alabatume ibethelehemu, avuga, "Nimuge ndekuraba mulondele umwana ya Vuche. Kumwa homulo mubona, nimunza inkulu kugila yuko jewe kandi shobole kuza nukumusenga.9Hanyuma yuko ba mazekufpa umwami balagumishije nulugendo gwabo. Ninyenyeli yidya yobali babonye mashariki yabagiye imbele kugela hoya hagaze hejulu ya hantu umwana ya vukiye aho yalili. 10Umwanya hobabona inyenyeli balanezewe numunezelo munini chane.11Bali njiye munzu nu kumubana umwana ya vuche na Mariamu yina wiwe. Baba mufuka miye nu kumusenga. Baluguluye vyababiche vyobo nukumutangila akashimwe ni dhahabu, uvumba, namanemane. 12Imana yalabahanye kuhitila mukulota balagiye kugaluka kuliyisi yabo kunzila uyindi.13Hanyuma hobali bagiye, malaika bumwami yala mubonekeye Yusufu mukulota nu kuvuga, "Vyuka mutwale umwa na nayina wiwe none mwilika misili musigale hiyo kugela hondo babwila, nokubela Herode alomulondela umwana kugila amwiche. 14Mwijo idyo Yusufu yala dyuche nukutwe la umwana na nyina wiwe nukwilika misili. 15Yabaye hiyo kugela hoherode hapfa. Lino dyakwijije kidya umwami chotali yalavuze kuhita muba vugishwa, "Kuva misili ndahamegaye umwana wanje.16Bimaze Herode, hoyabonye nkuko bamusimanga na bantubasomye, yalashavuye chane. Yalatumye kubicha kubana bose babahungu balibabaye Bethlehemu na bose nkaha dya hantu kidya alicho bafishe nubushobola kwa muabi myaka zibili niha yazo kugela numwanya bali bamaze kwemeza kweli kuva kwaba dya bantu basomye.17Niho vyakwila lidya jambo dyali dyavunewe kumunwa gumuvugishwa Yelemia. 18Injwe dyalumvikanye Ramah, kulila nukomboleza kunini. Raheli alimo alilia abana bime, na yalase kwihumuliza, no kubela ntabaliho kandi.19Herode amaze kupfa, leba umumalaika wimana yala mubonekeye Yusufu muku rota hiyo misili nukuvuga. 20Dyuka utwale umwana nyina wiwe, nomugende mwisi yisilaeli nukubela balimo bamu londela ubuzima bwumwana bapfuye." 21Yusufu ya la dyushe, alamutwe umwana hamwe na nyinawe, balaza mulisi Yisilaeli.22Aliko hoyumvishije yuko Arikelau yalifishe umuganza wi yuda hantu hadahe wiwe Herode, yalatinye kugenda hiyo. Hnayuma yimana kuhana kuva mukulota yalagiye agende mumakoa wi Galilaya. 23No yalagiye kubaho kumuji gwitwa Nazaleti. Lino dyalakwijwe kidya chali chamaze kuvugwa kunzila yumuvugishwa yuko anaitwa Munazareti.
31Kwi misi zidya za Yohana ubatiza yaje avuga ubutumwa nyika ya Yuda achavuga. 2Ni mwihane na kbela ubwa mibwijulu bwegeleje. 3No kubela yuno niwe yavunzwe numu vugishwa Isaya avuga, "Ijwi dyumuntalila kuva mubugala gwa, "Nimushile neza inzila yumwami, nimugolole hahita wene.4None Yohana yalambaye amoya ndigole numusipiwi kisato mumatako yime. Ivyo kudya vyiwe vyali inzige nubuki bwomwiboli. 5None Yerusalemu, yuda yose naha ntu hose ahakikizwe umwonga wa Yordani balagenda iwiwe. 6Baliho balimo bala batiza nawe kumwonga Yordani ino bihana idhaha vyabo.7Aluko amaze kubabona beshi baba Falisayo na basadukayo baje iwiwe kubatizwa, alababwila, "Mwebwe uluvyalo gwizoka kwisumu ninde aliwe yobahanya kwiluka isha vuligiye kuza? 8Nimuvyale ivyamwa bikwiye kwihana. 9No ntimwilumvile nukuvugana mulimwe bwe,Tulafishe abulahamu alinke daha wachu, kubela ndababwila yemwe ima ila shobola kumubwila ibulahimu abana nukugila kuva kumabuye ayo.10Bila kwiye ishoka yamaze kusigwa ko kumiza yibiti none kubela buli kiti bita vyala ivyamwe vyiza bilatemwa nukushigwa kumulilo. 11Ndababatiza kumazi no kubela ukwihana, none wene aza hanyuma yanje numukulu, kusumba jewe nanje sinkwiye nikuheka ibilato vyiwe, wene alobabatiza kwa mpwemu yela nukumulilo. 12Nulutala gwiwe limumaboko giwe koza chane uluwanda gwiwe nukwe gelanya ingano yiwe mububiko aliko ntalotulila ibikumbi ku mulilo aligo gutashobola kuzima.13Maze Yesu alaza kuva Galilaya kugela kumwonga wa Yordani kubatizwa na Yohana. 14Aliko Yohana yashaka kumubuza kuvuga, "Jewe ndashaka kubatizwa nawe, nawe ulaza iwanje? 15Yesu alishula avuga lekula ube guti none no kubela ho bitukwioyi kukwiza ukwikose, "Bikwiye Yohana alamulekula.16Hanyuma yokuba abatizwe, ahonyene Yesu yalavuye mumazi, no reba ijulu liluguluka kwiwe, yalabonye mpwemu wimana yululuka kukigele hanyo chinkundye nukuhumula hejulu yiwe. 17Leba injwi liva mwijulu livuga, Yuno numwana wonkunda uwo mbele chana wene.
41Hanyuma Yesu aduganwa na mwemu na mwemu yera mubugaragwa kugira ageragezwe na Shetani. 2Amaze kwisonzesha imisi mirongine umutaga na majoro yumva inzara. 3Umugeragezi araza ara mubwira, "Nimba wewe uri umwana wi Mana, bwira aya mabuye gabe imikate. 4Aliko Yesu aramwishura aramubwira, "Vyandichwe, umuntu ntazobaho kumukate gusa, aliko kuli buri jambo liva mukanwa ki Mana."5Hanyuma shetani amutwara mumuji wera amuhagarika hejuru chane kumtu wi Kanisa. 6Ni kumubwira, nimba wewe uri umwana wi Mana, Ikororere hasi, kuko vyandichwe, ngwazo, kuragiza abamalaika biwe baze bakuramire, mumaboko yabo, kugira ntuchitare amaguru yawe kwibuye."7Yesu aramubwira, "Kandi handichwe, ntukagerageze uhoraho Imana yawe. 8Hanyuma shetani amutwala ahantu ho hejuru chane amweleka ubwami bwose bwisi nubwiza bwabo. 9Aramubwira, "Nzokuha ibi bintu vyose niwampfu kamira ukasenga."10Hanyuma Yesu aramubwira, "Mvako shetani kuko vyandichwe, "Ngo ugombegwa kusenga umwami Imana yawe na uyikorere yoyonyene." 11Hanyuma shetani aramuleka na reba abamalaika baraza baramukorera.12Yesu yumvishije yuko Yohana yafashwe aja Galilaya. 13Ava Nazaleti agenda ni kuba Kaperinaumu, ili kungegwa yikiyaga cha Galilaya, kurugabano gwa Zabulonio na Naftali14Ibi vyabaye kushicha bidya vyavuzwe nu muvugishwa Isaya. 15"Mumiyi wa Zabuloni nu muji wa Naftali ahelekeye kukiyaga hakudya ya Yordani, Galilaya na nabanyamahanga. 16Abantu bichaye mumwiza babona umucho mukuru, na badya bari bichaye mu kihugu ni mukitutu chu rupfu, hejuru yabo umucha urasiye kuribo.17"Kuva icho kihe Yesu atangura kuvuga ubutumwa avuga, "Mwihane kuko ubwami bwi Mana buri hafi."18Aliko aragenda hofi yi kiyaga cha Galilaya, abona abavukana babili, Simoni uwariyitwa Petro na Andrea mukuruwe, baterera urusenga mukiyaga kuko bari abarovyi bi samaki. 19Yesu arababwira, "Ni muze munkurikire, nzobagira abarovyi babantu." 20Bacha bareka isenga buramukurikira.21Na Yesu ageze imbele yabo abona abavukana bandi babili, Yakobo umwana wa Zebedayo na Yohana mukuru we bari mubwato hamwe na Zebedayo se wabo, bariko barasana isenga zabo Arabahamagara. 22Bacha bareka ubwato nase buramukurikira.23Yesu agenda genda Galilaya yose, yigisha mumasinagogi yabo, avuga ubutumwa bwiza bwi mwami, akiza buri ngwara nu bumuga murabo bantu. 24Inkuru ziwe zikwira siriya yose, na bantu bazana kwiwe badya bose bari bagwaye, bali ni ngwara zitandukanye nu bubabare abari na madayimoni na bagwa nehekuma nibimuga arabakiza. 25Ishengero rinini dya bantu rilamukukira kuva Galilaya na Dekapoli na Yerusalemu na uyuda ni kuva hakudya ya Yordani.
51Yesu yabonye abantu benki, agenda kumwozi. Amaze kwikala hasi, abanafunzi biwe bala muvugela. 2Afundulula umunwa gwiwe alabigisha, avuga. 3"Hahiliwe abakene mumitima yabo, kuko ubwami bwo mwijuru ni bwabo. 4Hahiliwe abatuntuye, kuko bazohabwa mpole.5Hahiliwe abitonda, kuko nibobazolagwa isi. 6Hahiliwe abafishe inzala ni nyota yokugololoka, kuko ni bene bazohazwa. 7Hahiliwe abaganyila kuko nibo bazoganyigwa. 8Hahiliwe abafishe imitima myiza kuko ni bene bazobona Imana.9Hahiliwe ababangulanya, kuko ni bene balo kwitwa abana bi Mana. 10Hahiliwe ababonegwa kubela kugololoka, kuko ubwami bwo mwijuru ali bwabo.11Hahiliwe mwebwe abantu bazobatuka no kubabonela au kuba vugaho ububi kububeshi baba mpoye. 12Ni munezegwe no kusangila, kuko ingelo yanyu ni nyishi mwijuru. Kubela uku niko abantu baboneye abavugishwa babayeho tutalabeho.13Mwebwe mulu munyu wisi. Aliko umunyu uheze ubudyohe bwawo, goba gukidyoshwa niki? Ntacho guba gukimaze atali kutabwa hanze guka katwa na bantu. 14Mwebwe mulumucho wisi. Umuji gubachwe hejuru kumusozi ntishugola kunyegezwa.15Abantu ntibacha itala ngo bashile hasi yikikapu, aliko balishila hakiluluche nadyo libonesheleza abali munzu bose. 16Leka umucho wanyu ubonesheleze abantu kushichaho babona ibikogwa vyanyu vyiza bashimile so wanyu ali mwijuru.17Ntimwiyumwile ngo naje konona amategeko au amajambo yaba vugishwa. Sindaje konona aliko kushicha. 18Ndababwile ukuli kushichaho ijuru nisi bilovaho ntakanukuta na kamwe chanke akazaba bilovaho kumategeko.19Uzolenga itegeko na limwe mulaya mategeko mato akigisha abandi kukola kutyo azo kwitwa muto mubwami bwo mwijuru. Aliko wewese akulikila amategeko no kuyigisha azokwitwa mukulu mubwami bwo mwijuru. 20Aliko ndababwila kugololoka kwanyu ni kula luta kwabandichi na Bafarisayo, vyovyose bidya ntimulo kwingila mubwami bwo mwijuru.21Mwalumvishe kobakela babwiwe, "Ntiwiche" Wewese yicha aba ashikiwe no kuchindwa nulubanza. 22Aliko ndababwila wewese yanka mwene wabo azoba ashikiwe no kuchindwa nulubanza. Nuwo wese abwila mwene wabo, Wewe ulumuntu atakwiliye! Azoba alimugolane yokuja mulubanza. Nawewe avuga, wewe wa kijuju! Azoba alimungolane yumulilo nwa Jehanamu.23Niwa twala isadaka yawe alutali ukibuka yuko halicho mufpa na mwene wanyu. 24Siga isadaka imbele ya atulali, ufate inzila wumvikane kwanza na mwene wanyu, hanyuma uze utange isadaka yawe.25Umvikana nukushitaka ningoga, uli hamwe na wene munzila ugiye mahakamani, ahandiho ukushitaka ashobola kukusiga mumaboko ya hakimu, na hakimu akusinge muma boko yumwana jeshi nawe uzotabwa mukifungo. 26Ndababwila ukuli ntyuzovaho nna kato utalishe ni senti ya mwisho yi hela wishuzwa.27Mwalumvishe kovyavuzwe, "Ntusambanye!" 28Aliko ndababwila wewese alaba umugole kukumwifpuza aba amaze kusambana na wene mumutima wiwe.29Ijisho dyawe dyubudyo nidya tuma uchitala, lilandule ulitage kule nawe. Kubela ni mitende kiche kimwe kumubili gwawe chononekale kusumbaho hokonekala umubili wose non kutabwa Jehanamu. 30Ukuboko kwawe kukudyo ni kwa kutuma uchitale, kukate male ukutage kule nawe. Kubela mitende iche kimwe kumubili gwawe chononekale kusumbaho hokononekala umubili wose no kutabwa Jehanamu.31Vyalavuzwe kandi wewese abinga umugole, na muhe ugwandiko go kutana. 32Aliko jewe ndababwile, wewese aheba umugole wiwe ata muhoye ubusambanyi aba amusambanishije. Na wewese amwimula amaze kuhabwa ugwandiko go kutana aba asambanye.33Kandi mwalumvishe bakela babwiwe, ntimukalahile kububeshi ahubwo shicha kumwami indahilo zawe. 34Aliko ndababwile ntimulahile na Kato, kwijuru kukubela ni kukitebe chimana. 35No kwisi, kubela niho kushila ikitabe cho kukata amagulu yayo, no kuli Yerusalemu, kubela nu muji wu mwami mukulu.36Ntukalahile no kumutwe wawe, kubela ntusobola kukola numuchachi guwme gwila au gwilabula. 37Ahubwo amajambo yanyu, Ego, ego, oya, oya' kubela agasumbaho gava kwawa mubi.38Mwalumvishe vyavuzwe ijisho kujisho ni dyinyo kudyinyo. 39Aliko jewe ndababwile, ntimugwanye umuntu mubi Aliko umuntu akukubita itama dyubudyo muhindukileze nilindi kandi.40Nimba wewese yifpuza kukutwala mahakamani akwake ikanzu yawe, muhe ni joho kandi. 41Na wewese akulazimisha kugenda na wene imaili yimwe genda na wene imaili zibili. 42Ukusega wewese numuhe, ushaka kukugulana ntumwinyegeze.43Mwalumvishe vyalavuzwe, "Ukunde jirani wawe, wanke umwasi wawe." 44Aliko ndababwile kunda abansi banyu, sengela abaha hama, 45Kugila mube abana baso wo mwijuru. Kubela yakiliza izuba babi na beza , kandi agwishiliza imvula ababi na beza.46Nimwa kunda ababa kunda mwebwe, mulonka ingelo yimeze kuti? Nabatoza ikoli ntibakola kutyo? 47Nimwalamucha bene wanyu kusa mulonki kusumba abandi? 48Lelo mushakigwa kuba abakwiliye nkiko so wanyu wo mwijuru alukwiliye.
61Ulabe ntukole vyiza imbele ya bantu kugila bakulabe, niwakola nkutyo ntuzolonka ingelo kwa Daha womwijuru. 2Kulivyo lelo ugiye kutanga ntulele itarumbeta no kwishimila wewe nyene nkiko bumutima gubi bakola mumusinagogi no muchalo kugila abantu babashime kweli ndababwila bamaze kwa kila ingeko yabo.3Aliko wewe ulimwo ulatanga ukuboko kwawe kukumafu ntiku chukuboko kukudyo kulimwokula kola. 4Kugila akashimwe kawe mwibanga. Nihosowawe abona mwibanga azokuha ingelo yawe.5Ulimwo ulasenga ntubenkabanya mutima mubi, kubela bakuinda kusenga bahagalaye mumasinagogi no kumakona yinzila zo muchalo, kugila abantu bababone kweli ndababwila bamaze kwa kila ingelo yabo. 6Aliko wewe ulimwo ulasenga, ingila muchumba ugala umudyango usenge so alihihishije. Niho so wawe abona hihishije azokuha ingelo yawe. 7Ulimwo ulasenga, ntugume usubilamwo amajambo gatafishe akamalo nkiko bomwisi bakola, kubela biyumvila yuko bumvigwa kubela amajambo menki bavuga.8Lelo ntube nkabene, kubela so wawe alamenya vyukenye utalamusabe. 9Lelo nimusenge kuti. Daha wa twese uli mwijuru izina dyawe ni dyubawhe. 10Ubwami bwawe buze, vyushaba bibe mwisi nkiko biba mwijuru.11Utuhe uyumusi umukate wa kila musi. 12Utunganyile ivyaha vyachu, nkiko natwe tuganyila ababilukolela. 13Kandi ntuntu jane mubitwosha nabi, aliko utukize wa mubi!.14Nimwaganyila abantu ivyaha vyabo, na sowo mwijuru azobaganyila namwe. 15Aliko ni mutabaganyila abantu ivyaha vyabo, naso nawe ntazobaganyila ivyaha vyanyu.16Kandi yowiso nzesheje, ntiwelekane umubabalo nkiko abanya mutima mubi bakola, kubela bakunja sura zabo kugila abantu babamenye kobisonzesheje. Kweli ndakubwila bamaze kwakila ingelo yabo. 17Aliko wewe niwisonzesha siga amavuta umutwe wawe wige mumaso. 18Ntibilo bonekane imbele ya bantu ko wisonzesheje, aliko so alimwibanga na so wawe abona mwibanga azokuha ingelo yawe.19Ntukibikile ubutunzi mwisi, aho inyenzi ni ngese vyonona habashuma babomola bakiba. 20Ahubwo, mwibikile ubutunzi bawe mwijuru, aho inyenzi ingese bitashobola konona naho abashuma batashobola kubomola ngobibe. 21Kubela hubutunzi bwawe buli, niho umutima gwawe guzo bakandi.22Ijisho ni tala dyu mubili nimba ijisho dyawe likomeye umubili wose guba guli numwanga. 23Aliko nimba ijisho dyawe dyalono nekaye, umubili wawe wose wuzuye umwijima kupikupi nimba umwanga guli muli wewe alu mwijima hasa, numwijima munini gungana kute! 24Ntana yumwe yokolela abami babili, kubela azokwanka yumve akunde uyundi, au naho yoguma kuli yumwe akagaya uyundi. Ntimwoshobola kukolela Imana ni Mali.25None ndakubwila, ntube namashaka kukubaho kwawe, yuko ulodya iki uzonywa iki au kumubili wawe, uzokwambala iki. Mbe! Ubuzima ntibusumba ivyokudya numubili ntusumba imyenda? 26Leba inyoni zili mukilele. Ntizitela non kusoloma ntizimbula mukigega, aliko so wanyu wo mwijuru alazilisha zene. Mbe mwebwe ntimulaba kachilo kusunvya zene.27Ninde muli mwebe kukwigigola yoshobola kwiyongeza nukuboko kumwe kubuzima mukubaho kwiwe? 28Ni kuki mwiganyila kumyenda? 29Ndachaba bwila, Suleimani mubwiza bwiwe bwose ntiyambichwe nkalimwe muli yene aya.30Nimba Imana yambika ivyachi mumashamba bibaho ulusiku lumwe nyibucha bilotabwa mumulilo mbe ntalosuvyaho kubambika mwebwe, mwebe mufishe ukwizera kuke? 31None ntiwiganyile muvuga, mbega tudyiki? au "Mbega tunywiki? " au mbega twambaiki?"32Bokwisi balondi vyo na sowanyu wo mwijuru alamenya yuko ivyo mubikena. 33Aliko chambele londa ubwami bwimana no kugololoka kwayo niho ivyo vyose muzo vyogengwa. 34Ntimukiganyile kuvya nyibucha, kuko nyibucha halo kwiganyila vya hene. Kila musiku lukwilanye na magogwa yago.
71Ntukache ulubanza nawe nguzo chiligwe ulubanza. 2Kulubanza ucha, nawe uzoluchiligwa. No kukipimo upima na wewe kandi uzo pimigwa icho nyene.3Ni kuki ulaba ikivuvu chikiti kilimujisho dyamwene wanyu, aliko ntumenya ikigegene kili mijisho dyawe. 4Woshobola kute kubwila mwene wanyu, Linda ndakutosole ikivuvu kili mujisho dyawe, nawe ufishe ikigegene mijisho dyawe? 5Munya mutima mubiwe, Manza witosole ikigegene kili mujisho dyawe uheze ubone neza kutosola ikivuvu kili mujisho dya mwene wanyu.6Ntimuhe ibwa ibitakatifu, ntutagimbele yingurube ibintu vyi dhamani. Ahandiho zilovyonona no kubikata na maguru, akndi zilokuhindukilila wewe zikugabane ibi pande pande.7Musenge mulohabwa londa nawe uzolonka. Mulamuche, umuzo kugululigwa. 8Kuli wewese asenga alahabwa, no kuli wewese alonda, alalonka, no kumuntu alamucha, azokugululigwa. 9Au haliho umuntu muli mwebwe, umwana wiwe amuseze umukate amuha ibale? 10Au amuseze isamaki, wene amuhi nzoka?11None mwebwe, muli babi komuzi kuha abana banyu akashimwe keza, mbe! So wo mwijuru ntalolushiliza kuha vyiza abamusavye? 12Kulivyo, Mushaka kwa bantu babagilila vyose, nawe kandi ushakigwa kubagilila nkiiko nyene bene. Kubela idyo ni tegeko na bavugishwa.13Ni mwingile kukuhitilan mumunyango gufunganye. Kubela umudyango waguche ni nzila yaguche nivyo bi jana abantu kuhonja, hala bantu benki bahita muliyo nzila. 14Umudyango gulafunganye ni nzila ija mubuzima ni bake bashobola kuyibona.15Mwilinde abavugishwa bububeshi, baza bambaye ulusato gwi ntama, aliko ukuli ni bwebwe zikaze. 16Kumatunda yabo mulobamenya. Mbe abantu balashobola kwa mula amatunda kumahwa, au itini kumbuto yu mubaniti? 17Kulivyo, kila kiti chiza chama amatunda meza, aliko ikiti kibi chama amatunda mabi.18Ikiti chiza ntikisobola kwama amatunda mabi ni kiti kibi ntikishobola kwama amatunda meza. 19Kila kiti kitama matunda meza kilonogogwa kitabwe mumulilo. 20Lelo, mulobamenya kuvyo bama.21Jikila muntu abwila jewe, Mwami, mwami, azo kwingila mubwami bwo mwijuru, aliko nudya akola ubushake bwa Daha wange wo mwijuru. 22Abantu benki bazobwila iyo siku, "Mwami, mwami ntitwavugishwa ni Mana mwizina dyawe no mwizina dyawe twakoze ibi kogwa vyiki bikulu?" 23Niho ndobabwila habona, sinda bamenya mwebwe! Ni muve kwange mwebwe mukola bizira!24Kila wumva amajambo yange akayubaha asusa numuntu wubwenge yubache inzu yiwe hejuru kumwamba. 25Imvuka ilagwa, inkukuli ilaza nu mugaya gulaza gusulila kwiyo nzu, aliko ntiya shoboye kugwa hasi, kubela yali yubachwe hejuru kumwamba.26Aliko kila muntu yumva ijambo dyange ntanyubaha alosusi lanywa nu muntu wu mupumavu yubache inzu yiwe hejuru yu muchanga. 27Imvula ilaza, inkukuli ilaza numuyaga gulaza gusulila kunzu. Ilagwa ukuhona kwayo kulashika."28Hala sohoye ikihe Yesu yamala kuvuga aya majambo, ikitelane chalatangajwe ni nyigisho ziwe. 29Kubela yigishije kumuntu afishe ubushobozi, sinka bandichi bene.
81Ikihe Yesu yukluluka umuzozi, abantu benki balamu kulikiye. 2Male umunya mibembe yalaje alamupfukamila, avuga, "Mwami, nimba uli tayari, ulashobola kungila neza." 3Yesu agolola ukuboko kwiwe amukolaho, avuga, "Ndi tayari. Nube mwiza." Ahonyene achakila mibembe yiwe.4Yesu amubwila, "Webe ntubwile umuntu wewese. Fata inzila yawe, wiyelekane wewe nyene kumuchungaji utange isadaka yo Musa yategeche, kuba ubushuhuda kuli bene.5Ikihe Yesu yasohola Kperinaumu, umukulu wijeshi yaje kuli wene alamubaza. 6Avuga, "Mwami, umukozi wange aladyamye muhila yanyunyuche afishe ububabale buteye ubwoba." 7Yesu alamubwila, "Ndoza ndamukize."8Umukulu wijeshi alishula alamubwila, "Mwami, Jewe sikwiliye ko wosohola kwange, vuga ijambo kusa umukozi wange alakila. 9Kubela nange ndumuntu mfishe ubuitegechi, mfishe abamajeshi bali hasi yange. Mvuze kuliyu, "Genda alagenda, no kuyundi "Ingo, na wene alaza, no kumukozi wange, kola kuti na wene akola kutyo." 10Yesu amaze kumva kutyo, yalatangaye abwila badya bamukuli kila, "Kweli ndababwile, sindali bwabone umuntu afishe ukwizera nkuyu mubisraeli.11Ndababwila benki baloza kuva mubuseluko bwizuba no mubulengelo bwizuba, balokwikala kwimeza hamwe na Ibrahamu, Isaka na Yakobo mubwamibwi. 12Aliko abana bu bwami balotabwa mumwijima hanze, hazoba amalila no kudyanisha amenyo. 13Yesu abwila umukulu wabanajeshi, "Genda! Nkiko wamaze kwizera, bikoleke kutyo kuli wewe." Uyo mukozi yala kize mwiyo saha.14Ikihe Yesu yasohola kunzu ya Petro, yabonye nabukwe wa Petro adyamye agwaye ihoma. 15Yesu amukola kukuboko ihoma yiwe imuvamwo. Male aladyuka ataguka kumuzimana.16Hasohoye kumugoloba abantu bazanila Yesu abantu benki bingiwemwo na mashinga. Yilukana amashinga na bagwaye alabakiza. 17Kulibi yasoholewe ni vyavugishijwe numuvugishwa ni Mana Isaya, "Wene nyene yatwaye ubu muga bwachu yikolela igwala zachu."18Yesu amaze kubona ikitelane kimuzunguche, yabameza nyesheje kwagiye mulundi luhande gwi nyanza ya Galilaya. 19Male umwandichi aza kwiwe alamubwila, "Mwalimu ndakukulikula hohose lugenda." 20Yesu alamubwila, ibwebwe zifishe imyobo, ni nyoni zo mukilele zifishe ivyali, aliko umwana wumuntu ntafishe aho kudyamika umutwe gwiwe."21Uyundi mwanafunzi amubwila, "Mwami, manza undekulenze kuzika Daha." 22Aliko Yesu amubwila, ntulikila, uleke abafpu babo."23Yesu yingiye mubwato, abanafunzi biwe bala mukuli kila mubwato. 24Male haza umuyaga nunini hejuru yinyanza kushichaho ubwato bulengegwa numukuba. Aliko Yesu yali dyamye. 25Abanafunzi baza kuli wene balamudyula bavuga, "Mwami, tukize twebwe, tugiye kufpa!"26Yesu alababwila, "Nikuki mutinya, mulebwe mufishe ukwizera kuke?" Niho ya dyuka akankamila umuyaga ni nyanza. Male ilatekana neza, 27Abagabo balatangala bavuga, "Uyu muntu ameze kute, numuyaga ni nyanza biomubaha wene?"28Ikihe Yesu yalije kulundi luhandi gwigihugu cha magadala abagabo babili bali bavuye yabazika abantu bali bateye uluhagalala chane kushichaho atawogenda mwiyo nzila. 29Male bavuga chane, "Tufishiki chokukola kuli wewe mwana wimana? Uje ngaha kutubabaza ikihe kitala gele?30Aho hali umugwi wi ngutube zinogewe, ntihali kule chane hozali. 31Amashinga gagumye gitakambila kuli Yesu gavuga, "Nimba ututegeka kuvaho, tutwale mumugwi wingurube." 32Yesu alayabwila, "Genda!" Amasdhinga gabavammwo gagenda mungurube. Male, umugwi bwose wululuka kumusozi ushungulukila Munyanza ufpila mumazi.33Abagabo bali banogeye ingurube baliluche. Bageze mumuji bavuze kila kintu, yana sana chabaye kuli badya bagabo batawaliwe na mashinga. 34Male umuji wose uza kuhula na Yesu. Bamubonye bamusavye ave mumukoa wabo.
91Yesu ajamubwato alambwa asoholamumuji aho yaholaba. 2Laba bamuzanila umuntu yamungaye bamuteluye kwingodolo amanze kubona ukwinzela kwabo. Yesu alababwila uwa mumunga mwanange ubenumunezelo ivyaha vyawe ulabihaliwe.3Laba bamwe muba nyubwenge bamatengeko balavunga na bene kuli bene kuli bene ati uyu alaongoswe. 4Yesu alamenya ivyiwumvilo vyabo alavunga nikubeliki mwiyumvila ivyipfunzo mumitima yanyu. 5None nicholoshe kuvunga ivyaha vyawe bila haliwe chankwe kuvunga hanguluka ungendee? 6Mungabo kungilango mumenye umwana wimuntu alafise ubushobozi bwonguhalila ivyaha yavunzi ivyo kwa kidya kimunga hanguluka twala ingalolo dyawe ungende muhila iwawe.7Niho udyamuntu ya hanguluka alangenda muhila iwe. 8Abantu habonye ivyo balatangangwa lihimbanza Imana yabahaye ubushobozi ubwo bwa bantu. 9Yesu ahachiye kuva aho yaboniye umuntu yitwa matayo nawe yaliyichaye ahantu hali abatoza voli nawe alababwila nimukwilikile jewe nawe alahanguluka alamukwilikila.10Na Yesu achichaye kungilango adye ivyo kudya imbele munzu balanza abatonza koli beshi na bantu babi badya hamwe ivyokudya hamwa na Yesu na bingishwa biwe. 11Aho amafalisayo babibonye ivyo balababwila abingishwa no kubeliki umwingisha wanyu alimwo adya ivyokudya hamwe nabatonza koli na bantu babi?12Yesu avyumvishe ivyo nawe yalavunze: Abantu bakomeye nenza ntibashaka kuja kwa mungaga aliko badya bangwaye. 13Bikwiye mungende mwinge ichaliho ndakunda ikingongwe kandi sizabihu. kukubela yuko sabangololochi kwihakana mungabo kiubanyavyaha.14Niho abingishwa baye hana balaza iwiwe balavunga nukubeliki twenge abafalisayo tufunga mungaba abingishwa bawe batafunga. 15Yesu alababwila none abahelekizi bumungenyi balashobola kubabala. Mumwanya umugeni aba alikumwe nabo? Mungabo imisi ziza haliho umukwe alotwangwa kuva iwabo niho balofunga.16Ntamuntu ashobola kushilaho kushilaho ikilemo kishasha kumumpunzu yakela mungabo ikilemo kichakitobola kuva kumpunzu ingata buka kusumbaho chane.17Na ushobola umuntu ngutalika umuvinyu muchombo chumuvinyi wakela ni haba balongila ichombo ilotabuka umuvinyu ulooseseka ni chombo kilokononekala hanyuma yaho ushiloho umuvinyi mushasha ni chombo ngishasha kandi vyose bilocha bibaneza.18Mumwanya Yesu aho yalimwo ababila amajambo ayo labahanza umukulu wa mukanisa alamupfukamila imbele yiwe nawe alavunga ati inkumiyange ilapfuye ubunyene mungabo ingo nawe umushileko ukuboko kwawe hejulu yiwe nawe alobaho kandi. 19Niho Yesu yahanguluka no kumukwilikila na bingishwa biwe kandi.20Laba umugolengole yalingwaye ava amulaso kumwanya wimyaka. Kumi na mbili alanza hofi ya Yesu alamukolako luhande yingifungo chimpunzu yiwe. 21Aliyumvila yuko naho nokolako impunzu yiwe nange ndolonka kukila. 22Yesu alahidukila alamuleba alamubwila nkumi niwihe umutima ukwinzela kwawe kulangukijije umwanya uwu uwu umungole alonka kukila umwanya uwo.23Yesu amaze kusohola muhila kuwo mukulu nawe yalababonye abantu balela imamba na bantu beshi balimwo batela indulu. 24Nawe alavunga ni muve hano kubela yuko inkumi itulapfe aliko yadyamye mungabo bene balamuseche no kumushinya ngulizwa.25Na badya bantu bamanze kusohongwa nawe alinjila munzu amufata ukuboko nudya mukobwa alahanguluka. 26Ikulu izo zikwilangila kubela imiji yose.27Niho Yesu aliko alangenda kuva haliya abangabo babili bimyi balamukwilikila bangumye kundunza ijwi bavunga tulasenze ikingongwe mwana wa Daudi." 28Mumwanya Yesu ahoyasohola haliya munzu zidya mpunyi zilazaiwe Yesu alababwila mulafesiki kungilango shobole kukola nabo balamubwila engo mwami.29Niho Yesu akola mumaso yabo alavunga bibe ngutwo iwanyu ukuko ukwinzela kwanyu kumenze. 30Na maso yabo alahumuka niho Yesu alabihanikililiza no kubabwila ni mulabe umuntu wewese ntamenye kubela ijambo ili. 31Mungabo abantu babili balangenda bavunga amajambo ayo impandezose zumuji udya.32Niho badya bangabo babili aho balimwo balagenda bonka. Laba umuntu umwe nyamulangi yali yasaze ni daimoni bala munzana kwa Yesu. 33Idaimoni zimuvuyemwo udya muntu wikilangi amaza kuvunga. Kandi isengelo lilatamalingula balavunga atimubisilaheli ntibilabe. 34Aliko abafalisayo balimwo bavunga kubakulu badaimoni alibilukana abadaimoni Yesu alungenda mumiji yose ni mumihana yabo nawe.35Akomeza yingisha kubela mumasinagogi ahubili injili yubwami no kukiza abangwayi bwamokoyose nubumunga bwamoko yose. 36Mumwanya alavye isengilo nawe bimuleta ikingongwe kukubela yuko bangowe balapfuye imitima balibameze nkitama zitafise umulangizi.37Nawe alababwila abingishwa biwe yuko ivyimbulo ni vyishi mungabo ababikola ni bake. 38Nuko ni mwishime ni musabe umwami wivyimbulo kungilango yuko ubwile abimbunzi kubela ivyimbulo vyabo.
101Yesu ahamagala abanafunzi biwe kumi na mbili nokubaha amategeko hejuliya madaimoni babi no kuzibinga nokukinza vyose igwala ni amokoyose yingwala. 2Amazina yizo ntumwa kumi na mbili ni bano uwambele ni Simoni aliwe kandi yitwa Petro na mwene wabo deleya. Yokobo umwana wa Zebedayo na Yohana mwenewabo. 3Filipo nna batolomayo na Tomasi, matayo, umutezakoli, Yakobo, umwana alufayo na Tadeo. 4Simoni umukananayo na Yuda asikalioti yamungula Yesu.5Abachumi na babili Yesu alabatuma nawe yalabelekeze alababwila ntimungende ahantu baba abomwisi kandi ntimulokwinjile mumiji ya Samalia. 6Hanyuma yaho mungende kiintama zazimiye ni munzu yaisilaheli. 7Kandi nimwangenda muhubili muvunga ubwami bwijulu ulengeleje.8Mubakize abangwai muzule abapfuye mukize abanya mibabalo nabangwaye imbeimbe imwilukane amadaimoni mwahawe ngusa tanga ngusa. 9Ntimutekele izahabu au amahela aushaba mumifuko yanyu. 10Ntimutwale umukobwa kubelan mulungendo ngwanyu chankwe impuzu zo kuhindula ibilato chankwe ikozi kukubela yuko umukonzi alakwiye ivyo kudya vyiwe.11Umuji wowose chankwe ibijiji mulo kwinjilamwo mulodele ukwiye mwika aho mpaka homulovilaho. 12Nimwinjila kukubela inzu mulo yilamuche. 13Nihuba inzu ikwiye amaholo yanyu alosingale aho mugabo nihoba inzu itakwiliye amaholo yanyu angende hamwa namwe.14Kwa badya batabakiye mwenge chankwe kuvilinza amajambo yanyu mumwanya muvuye kwiyo nz, chankwe kuvilinza amajambo yanyu mumwanya muvuye kwiyonzu chankwe kuomuhana uwo nimwihanangule intumuko yomulige vyanyu ahantu aha. 15Kweli ndababwiye biloba bikwiliye chane mumiji ya Sodomu na Gomola kumusi wongu chilingwa ulubanza kusumba uwomuji uwo.16Laba ndabatumye nkitama hangati yamabingila nuko mgile ubwenge nkinzoka kandi abitonzi nkinuma. 17Mwilinde abantu balo batwala mumabalaza balo bakubitila mumasinagogi. 18Kandi mulozanu imbele yabakuluy bubwami kukubela jewe niko umbushuhuda iwabo kukubela abomwisi.19Mukihe balobanka ntimungile ubwoba ukunu mwovunga chankwe ukomwobabila kukubela yuko ikintu wmovunga mulohabwa kumwanya uwo. 20Kukubela yuko simwenge mulavunga mungabo umutima wababa wanyu alovunga mulimwenge.21Umungenzi alohangulukila umungenzi kumwicha nase kumwana wiwe abana balohangulukila hejulu yabaveyi babo kubi kumbulinza ulupfu. 22Namwe mulokwa nkwa na bulumuntu kukubela Yizina dyange. Mungabo umuntu wewe alokwihangana mpaka mumpeluka alokinzwa. 23Mukihe balobabanza kukubela umuji ungu ngukwilikila. Kwakweli ndobabwila ntimuloba mwalangiye mumizi yose yaisilaheli halaba umwana wa Adamu atalangaluka.24Umwingishwa si mukulu. Kusumba umwingisha wiwechankwe. Umukonzi ali hejulu yumwami wiwe. 25Bilakwiye kubingishwa yuko abe nkumwingisha wiwe numukozi mwami wiwe namba balamwise mwami winzu belizabuli ni kulibike nyabaki hejulu balobanka abali munzu yawe.26Uko lele ntimubatinye bbene kukubela yuko batafise ijambo aliko litalaboneka aliko ntadyi nyengeje aliko litaloboneka. 27Buli kinu ndababwila mumwijima mukivunge habona nicho muva nenza mumatwa yanyu mukivunge muli hejulu yinzu.28Nimutinye badya aliko bicha umubili nmungabo ntibafise ubushobozi bwa kwicha umutima hanyuma yaho mutinye udya ashobola nkwicha umubili numutima haliya mukuzimu. 29None kasuku babili ntibanguzwa kwisenti ntoyi? Kwivyo ndaushobola kungwa hasi atabimenya baba wabo kubimenya. 30Mungabo nibihalulo vyumushachi wanyu ulahalungwa. 31Ntimungile ubwaba kukubela yuko mulafise akamulo chane kusumba ngasuku beshi.32Ngotwa basi bulumuntu umwe ulonyemela imbele yabantu nange kandi ndomwemela imbele ya baba wange alimwinjulu. 33Mungabo uloyanka imbele yabantu nangendo muhakana imbele yababa wange alimwinjulu.34Ntimwiyumvile yuko ndaje kunzana amaholo mwisi sindaje kunzana amaholo mungabo ikipanga. 35Kukubela yuko ndanzanye umuntu agwane na baba wiwe na yankumi hampavu yamana wiwe numukanzana hejulu yanabukwe wiwe. 36Umusi wumuntu baha badya bomuhiliwe.37Wene akunda baba au Mama chane kusumba jewe uyontakwiliye na wene akunda umusole chankwe ukumi chane kusumba jewe uwo ntakwiye. 38Wene atunda kuheka umusalaba no kukwilikila jewe ndakwiliye. 39Wene alokwilikila ubunzima alobutakanza mungabo wene ulotakanza ubunzima bwiwe kukubela jewe alolonka.40Ulo bahamangala alobaampamangaye jewe na wene ulo mpamangala jewe ulamuhamangaye wene yantu mye wene. 41Na wene ulo muhamangala umuvungishwa kukubela yuko alumumvungishwa alokwakila ingelo yumumvungishwa na wene ulohamangala ukuli kukubela yuko alumuntu wukulu alokwakila iongelo yumuntu yukuli.42Udya wese alonguha umwe mubatoyi bano naho choba nikikombe chamaji yo kunywa yimbeho. Kukubela yuko wene numwingishwa ukuli ndababwila wene ntashobola kubula kunzila yoyose ingelo yiwe.
111Hanyuma yaho Yesu amaze kubeleka abigishwa biwe chamina babili yachiye agenda kwigisha nukuvuga ubutumwa kubela imiji yabo. 2Nayohona alimwibohelo amaze kumva alihejulu yibikogwa vya Klisto yalatumyeintumwa kuchira kubigishwa biwe. 3Nukumubaza wewe nuyudya aloza chankwe haliho uyundi tulashaka yuko kumwiyelekako?"4Yesu alabishula nukuvuga kuli bene, "Nimugende mumubwile Yohana ingene yuko mubibona na yadya mwumva. 5Abantu batabona balalonka kubona ibimuga balagenda, banyunyuwe balaba sengela, abantu batumva mulokumva chane, abantu bapfuye mulozuka kulonka ubukemezi na bantu balondegwa balobavugiliza ubutumwa bwiza. 6Kandi yaheza giwe yadya atabona nichiyu mvilo chose hejulu yuwange.7Ikihe abantu abo bamaze kugenda, Yesu yatanguye kuvuga numubantu hejulu yayohana, "Ninde mwagiye kulaba kubela ubugalagwa nilenga lihungabana numuyaga. 8Aliko nidyali mwagiye kulaba- umuntu yaliyambaye inyambalo nyiza? Nubushobozi, badya bambaye inyambalo nyiza balichara kubela inzu zabani.9Aliko mwalegiye kulaba ibiki numuvugishwa ege nababwira ni hejulu yumuvugishwa. 10Yuno niwe yandi kiwe Raba ndatumye umuntu wiwanje imbele yamaso yawe, kuko alolondela inzira yawe nimbele yawe.11Jewe ndababwira nukuli muli bamwe bavuche nabagole ntanumwe alimwo mukulu kusumba Yohana mubatizaji aliko wulimwo mutonyi kubela ubwami bwomwijulu nimunini kubela wene. 12Kuva imisi za Yohana mubatizi kugenda nubu, ubwami bwi mwijulu bulafishe inguvu, nabantu bafishe inguvu balatwara kunguvu.13Kubele abavugishwa namategeko, ikamekuwa belekwa kugela mwayo hana. 14None kamamko vyakwiye yemeye yuno ni Eliya yudya aloza. 15Alufishe amatwi yumva niyumvilize.16Ndakigelela nyeniki nibibihe bino? Nikigelelanyo nabana bacheza ahantu yumwisoko, badya bichaya ni bahamagara. 17Nukuvuga, twalabavugilije umwomba kandi ntimwachejeje. Twalababajwe kandi ntimwalize.18Kubela Yohana alaje atani nukudya umukate chankwe kunywa vino, baba balavuga alafishe ipepo. 19Umwana wumuntu yalaje adya nukunywa nukuvuga nulabe, numuntu adya kandi numubole gwa umukunzi batoza ikodi nibafishe ivyaha! Aliko ichubahilo izungusha kugikogwa chakola chiwe."20Yesu yala tanguye kukanda mila imiji mulibene yabo kukazi kiwe katinyiche vyala kozwe kubela bali batalichishe bugufi. 21Yamwe mwembwe kolazini, wemwe mwebwe Bethsaida ntuko vyumukola bikulu vyalikikogwa Tiro na Sidoni yadyu gakozwe hano, bali kucha bichisha bugufu kela kukwa mbala amagunila nukwisiga iminyota. 22Aliko biloba kwihangana kwa Tiro na Sidoni umusi yulubanza kusumba wewe.23Wewe, Karpernaumu mbega ulomenya hulotelugwa kugela mwijulu? Ntabo ulokululuchwa kugela hasi mukuzimu ntuko kwa Sodoma hakozwe ibintu bikulu namba vyalakozwe uwawe, habayeho kugela nuyumusi. 24Aliko ndavuga uwawe kubela iloba naningoga kugihugu cha Sodoma kuhagalala kumusi yuku chibwa ulubanza kusumba wewe.25Kubela umwanya uwo Yesu yalavuze, "Ndakunezeleza wewe, daha mwami womwijulu ni kihugu, kubela wala banyegeje bino bintu badya bafishe ichubahilo nubwami nukugulula kwa badya badafishe ielimu ntabana batonyi. 26Daha kubelan yuko yalakunezeleje kutwo amason yuwawe. 27Ibintu vyose yalahawe kulijewe kuva kwa Daha, kandi ntanumwe amenya umwana aliko daha na ntanumwe amumenya daha aliko umwana, na umuntu wewese kubela umwana alafishe kuhamagagwa yuku mwugululila.28Nimuze uwange mwembwe mwese mulonka inyolane kandi mulilemeche umuzigo gulemeye nanje ndobaluhulila. 29Nimwishile kuli jewe kandi mwige kuva kuli jewe kubela jewe numwitonzi nditonze kumtima kandi mulolonka kwiluhucha kumwanya wanyu. 30Kubela ingata yanje iloloche kandi ilalemeye kuli jewe iloloshe.
121Aho nyene Yesu yalagiye kumusi wisabato kuchira kumulima. Abigishwa biwe bali bafishe inzara kandi bitangura kuyahimbula nukuyadya. 2Aliko abafalisayo bamaze kubona ivyo, balamubwira Yesu, "Nulabe abigishwa bawe balimwo balanogoran itegeko balimwo balakola umusi utafishe ulahwa kumusi wisabato."3Ako Yesu alamubwira, "Ntimmwasomye kuntu Daudi kuntu yakoze, kumusi aho yalifishe inzar, hamwe na bantu balikumwe? 4Nukuntu yinjiye bmunzu yimana nu kudya imikate nukubelaka, kubeka ntiyali ukuli yemejwe kwiwe kudya na badya balikumwe nabo aliko yemejwe kubahelezi?5Aliko ntimulasome kubela itegeko, kuko yuko kubela umusi wisabato abahelezi hagati yikanisa alayihumanya isabato, aliko ntibafishe ikosa? 6Alikonda vuga uwanyu yuko wulimukulu kusumba ikakanisa alihono.7Namba mwalimu menya lino muvuga kwiki, ndashaka irehema kandi ikimazi ntimwali kubacha ulubanza batafishe ikosa. 8Kubela umwana wabantu niwene umwami waba sabato."9Hanyuma Yesu yala vuyeyo hadya alagenda kubela sinagogi labo. 10Raba haliho umuntu yaliyala nyunyuche ukuboko. Mafalisayo bala mubwira Yesu bavuga. "None bilemeje kukiza kumusi wisabato?" Kugirango bashobole kumuvuga yuko yakoze ichaha.11Yesu alamubwira, "Ninde muli mwebwe, yogira intama imwenya na yuno yogwa hagati yikingo kumusi wisabato, atomufata nukumuvanayo kunguvu hagati yi kinogo? 12Ni kiki kifishe akachiro, kusumba kuko sibisumba kusumba yintama! Kwivyo ni vyiza kukola ineema kumusi wisabato.13Hanyuma Yesu alamubwira wa muntu, "Golola ukuboko kwawe "Alakugolola, nukulonka ubuvyibuhe ntukuntu ukubo kwali kumeze. 14Aliko abafalisayo balava hanze balapanga kuntu bamwicha lalagiye hanze balapanga kutandu kanye kwiwe balimwoba lalondela kuntu bomwicha.15Yesu amaze kumenya lino yachiye agenda aho. Abantu beshi balamu kwilikie nabeshi yalabakijije bose. 16Yalabatumye ntibaze bakakola amenye kane kubandi, 17Kuko bishika bidya vyukuli, yibali bavuze bavuga butumwa Isaya, nukuvuga.18Raba umukozi wange windatoye, nkunda wange kubela wene umutima wa wanje wanezewe. Ndoshilaho impwemu hejulu yange, kandi alolaba kulubanza kubanyamahanga.19Kandi ntalogila kwigola chankwe kulila chane wala alobaho wese kumva ijwi dyiwe mumanyira. 20Ntalolivuna ilenga kidya dyameze ntalozimya ulutambi gogona utyoa umwochi, hadi aho alozana ulubanza nukuchinda. 21Nabanyamahanga baloba bafishe ubwiza kubela izina dyiwe.22Umuntu yudya impuyi nikilagi niwinjili ni pepo yazanywe imbele ya Yesu. Alamukiza hamwe nibintu vyabaye yuko umtu wikilagi alovuga nukubona. 23Ikikolane bose balatongaye nukuvuga, "Yoshobola umuntu wuno yuko umwana wa Daudi.24Aliko ikipindi mafarisayo bamaze kumva vyiyakoze imiujiza bino balavuze, "Yuno muntu ntavana ipepo kunguvu ziwe wene nyene atakundi kunkomezi za Belzebuli, mukulu wibi pepo. 25Aliko Yesu yalameye ivyiyumvilo vyabo nukubabwira kila umwami vyalagabanijwe kubela vyononekanye na bulumiji chankwe inzu igaba nyije yenenyene ntilohagalala.26Namba ali shetani, alomuvanaho shetani kwa hiyo alimwo alipanga kubela umutima wiwe wene nyene. 27Ni nyabaki ubwami bwiwe alohagarala? Namba mvanaho impwemu kunkomezi za Belizabuli, bakwilikie banyu ntulotanga kwa kunzila nyabaki? Kubela baloba bacha manza banyu.28Namba mvanaho impwemu kunkomezi zimpwemu wimana, None ubwami bwimana bwakumenye uwanyu. 29Ndomutuma aloshobola kute kwinjila hagati yinzu wene afishe inkomezi nchambele? Ni wene alokwiba ubutunzi bwiwe kuva hagati yinzu. 30Yudya wewese kuwa hamwe nanje atiliho kuli jewe, nawene ategelanya hamwe nanje uyo alosambaza.31None ndavuga uwanyu, bulichaha nukutuka abantu balohaligwa, aliko balatuche umutima mwelanda ntibalohaligwa. 32Nawudya wese avuga ijambo bitandu kanye chumwana wumuntu, aho alohaligwa. Aliko wudya wewese avuga bitandukanye chumwana wumuntu, idyo alohaligwa. Aliko wudya ahalila bitandukanye ni mpwemu mwelanda uyo alohaligwa, kubela ivyisi bino kandi bidya biloza.33Chankwe ukole ikiti kuba chiza na china chiwe chiza chankwe konona ikiti ni chama chiwe, kubela ikiti bala kimenyesha kuvyama vyiwe. 34Mwebwe mululu vyalo gwinzoka, mwebwe muli vyaha, mwoshobola kute kuvuga amajambo meza? Kubela yuko umunwa ulavuga kuva kubela vyasigaje biliho mumutima. 35Umuntu mwiza kubela vyasigaje vyiza vyumutima wiwe hulova vyiza, umuntu mubi kubela vyasigaje ububi wa mutima wiwe hovanayo kidya kibi.36Ndobabwira kuko kubela umusi yukuchila ulubanza umtu balotonga ibihalulo bulijambo litafishe ukuli vyibavuze. 37Kubela yuko kwa yo majambo yawe alohalugwa ukuli nuku majambo yawe ulo chibwa ulubanza."38Hanyuma yaba ndichi na bafalisayo balumwishuye Yesu bavuga, "Mwigisha, twoshoboyo kubona ibimenyecho kuiva uwawe. 39Aliko Yesu yalabishije nukubabwira, "Ikivyalo kibi nichubusambanyi kilalondela kwelekwa. Aliko ntanumwe kwelekwa ilohabwa kuli bene bitaluko yidwa yayona gishwa. 40Ntuko umuvugishwa yona ntukuntu yalimeze hagati yinda yisamaki nininye kumisi itatu kumutaga ni nimwijolo kutwo nuko umwana wumuntu ntuko yalimeze hagati yumutima wikihugu kumisi itatu kumutaga nu mwijolo.41Abantu bali ninawi balohagalala imbele yalubanza hamwe niki vyalo chabantu bano kandi balo chibwa ulubanza. Kubela bichishije ubugufi kubutumwa bwayona, na nulabe, umntu uyo mukulu kusumba yona alihono.42Umugabakazi wa kusini alovyuka kulubanza hamwe na bantu wulu vyalo luno nukuchibwa ulubanza, yalaze kuva impela yisi kuza kusini ichi bahilo chaselemani na nulebe, umuntu yudya mukulu kusumba gelumani aliho hano.43Aho nyeneimpwemu mbi mubivuye mwo umuntu achira ahantu hataliho amazi alimwo alalondela kwiluhucha, aliko ntahabona. 44Kandi alavuga ndagaluka munzu yanje yindali ndavuyeyo asubiyeyo asanga yanzu yakubuye kandihejeje. 45Hanyuma alagenda kubazanya abandi impwemu mbi umwanda indwi badya babi chane kusumba wene achaza kubasumba bose hadya nukuntu kwiwe munyuma yiwe alaba mubi kusumba bambele, kutwo nuko biloba nyene kukivyalo kino kibi.46Aho yesu alimwo alavuga mubantu alabanyina wiwe nabagenziwe bala hagaze hanze, balimwo bala mulondela bavugane nawe. 47Umuntu umwe alamubwira, "Raba nyokowawe nabagenzi bahagaze hanze, balimwo bala kulonda muganile nabo."48Aliko Yesu yalimwishuye nukumubwira wa kumenyesheje, "Mahawanje ninde? Nabagenzi banje nibande? 49Na wene yalagoloye ukuboko kwiwe kubigishwa nukuvuga, "Raba bano ni bamaha na bagenzi banje!" 50Kubela yuko wewese akola ichiza cha daha wanje alimwijulu, umuntu uwo niwe mugenzi wanje, mushikanje namaha wanje."
131Kunwo musio Yesu avayo muhira yichara kunkombe yi kiyaga. 2Ishengero dyishi rikoranira kuriweb riramuzunguka yinjira mubwato yichara muribwo, ishengero dyose rihagarara kurikombe yikiyaga.3Hanyuma Yesu avuga amajambo meshi kumi gani, avuga, "Raba umubivye yagiye kubiba. 4Aliko arabiba imbuto zimwe zigwa ruhande yinzira inyoni zilalza zirazi nobagura. 5Imbuto zindi zigwa kurutare hatari ivu dyishi, zicha zimera vuba kuko atavu dyishi ririho. 6Aliko izuba dyache ziraturigwa kuko zitari ni mizi, na ziruma.7Imbuto zindi zigwa hagati yibiti vya mahwa ibiti vya mahwa birareha bira birazinyoha. 8Imbuto zindi zigwa mwivu dyiza zivya mirongurukaya ni zindi mirongitatu, 9Uri na matwi ni yumve.10Abigishwa baraza baramubwira Yesu, "Kubera iki uvugana ni shengero kumigani?" 11Yesu yishura ababwira, "Mwahawe kumenya amabanga yu bwami bwo mwijuru, aliko kulibo ntibara habwa. 12Aliko uwowese afishe ikintu kuri wene azokwongelelezwa chane na azoronka akomaro kanini aliko utafishe ikintu na kidya afishe azochakiwa.13Gutyo nganira nabo ku migani kubera naho babona, ntibabone kweli. Naho bumva ntibumve chanke kumenya. 14Ubuvugishwa bwa Yesaya burakwiye iwabo, budya buvuga, "Mwumvishe mwumve, aliko kunzira yoyo ntimuzomenya; mukihe mubona mushobora kubona, aliko kunzira yoyose ntimumenye.15Ni mitima bantu aba yabaye umwiza biragoye kwumva, na bahumirije amaso yaba, kugira ntibashobore kubona kumaso yaba chanke kumva kumatwi yabo gutyo bari ku mpinduka kandi na nali kubakiza.16Aliko amaso yanyu arahiriwe, kubera garabona, na matwi yanyu garumva. 17Ndababwira kweli abavugishwa benshi na bantu babagororochi bali bahahamiye kubona bidya vyo mubona, na ntibashobora kuyabona bifuze je kwumva yadyo yo mwumva nti yumva.18Rero ni mwumve umugani wumubivyi. 19Mukihe uwowewese yumva ijambo dyi Bwami na wimenye, niho wa mubi aza akasakura ikibibwe mumutima wiwe iyi ni nyidya mbuto yatewe impande yinzira.20Uwatewe kurutare ni yudya yumva ijambo ni kudya kira numunezero. 21Aliko atafishe imizi muriwe ahagarara umwanya muto. Iyo yaduchweko amarushwa chanke akadende hezo biboneche kubela idyo jambo achitara ni ngoga.22Uwatewe hagati yibiti vya mahwa niwe yumva idyo jambo, aliko umwitwa rariko wi vyisi nuruhendo gwubutunzi bikanyoha idyo jambo akaba ikirumbirane. 23Uwabwibwe mwivu dyiza, niwe yumva idyo jambo akaritahura. Uwo niwe rero yama imbuto umwe akagira ijana, uwundi mironguruka ga nu yundi mirongitatu."24Yesu abaha uwundi mugani ati ubwami bwo wijuru busa numuntu yabivye imbuto nziza mwi sambu yiwe. 25Aliko abantu bahuriye, umwasi wiwe araza kandi abiba ugwamfu mu ngano hagati hanyuma arigira. 26Zimaze kumera ni kuyangika niho ugwamfu gwakomera kandi.27Abashumba na nyene umurima baraza bamubwira, mbega mwami, ntiwateye imbuto nziza mwisambu yawe? None ugwamfu gwavuye hehe? 28Ababwira umwamsi niwe yakjoze ibi abakozi baramubwira, "None ushaka tugende tubimomore?29Wisambu aravuga, "Oya, muriko mura momora ugwamfu mwomomora ni ngano. 30Ni mureke bikure kugeza mwisomomora umbwa mbele bamomore ugwamfu na baruhambire utugwi tugwi muyaturire, aliko egeranya ingano mushire mukigega chanye."31Hanyuma Yesu abachira uwundi mugari. Aravuga, "Ubwami bwo mwijuru busa nimbuto ya haradali iyo umuntu yatoye ni kuyibiba mwi sambu yiwe. 32Iyi mbuto kweli ni ntoyi kusumba imbuto zose. Aliko imeze ninini kusumba ibirimwa vyose bili mwibustani, ika ikiti, kuge aho inyoni zo hejuru ziza kwabaka ho ivyari kumasham iyacho."33Ababwira uwundi mugani kandi, "Ubwami bwo mwijuru ninku mwambiro, umugore yakiriye akawuvanga ni ngero zitatu zifu bkushicha aho riba urututumbire dyose.34Ayo yose Yesu yayavuze mwishengero dya bantu kumigani. Na atari imigani ntiyavuga idyodyose kuribo. 35Ibi vyaba kugira kidya chamaze kuvugwa kuchira kumuvugishwa kishobore kushika, hadya yavuga, "Nzoteranura akanwa kanye kumigani. Nzovuga yadya yari ahishijwe uhereye ukuremwa kwisi.36Maze Yesu asezera ishengero agenda munzu. Abigishwa biwe baza kutiwe, "Bat dusoba nurire umugani wu gwamfu gwo mundimiro." 37Yesu arishura aravuga utera imbuto nziza nu mwana wu muntu. 38Indimiro ni mwisi Ni mbuzo nziza ninaba bana bubwami. Ugwamfu na banabawa mubi, na umwansi ni uwabiteye ni shetani. 39Nukusoroma nu muhero wisi, na abasoromyi na bamarayika.40Nka kudya ugwamfu gwegeranywa ni kuturigwa umuriro, ukwo nikwo bizomera kumuhero wisi. 41Umwana wumuntu azotuma aba marayika biwe ni kwegeranya kuva kubwami bwiwe vyose vyatumye ichaha na hadya bakora mubi. 42Bazobaterera mwitanuro dyu muriro bose niho hazoba amarira ni kusya amenyo. 43Niho abantu bose babagororochi bazokwakaka nki zuba mubwami bwase wabo wene afishe amatwi ni yumve.44Ubwami bwo mwijuru ni nku bubiko bwahishijwe mumurima. Umuntu arayibona ni kuyinyegeza. Mumunezero wiwe agenda kuguza vyo vyoyarifishe, agura isambu. 45Kandi ubwami bwo mwijuru ninku muntu akora ivyashara arondera amaraganta yimeza. 46Mukihe abonye amaragarita ya kachiro, agenda aguza buri kintu aguza buri kintu yarifishe na arayigura.47Ubwami bwo mwijuru ni nki senga ili mukiyaga na kandi ikoranya ibiremwa vyu bwoko bwose. 48Guzuye barukwegera kumurambi. Hanyuma bichara hasi begeranya ibintu vyose vyari vyiza muvyombo, aliko ibitafishe agachiro babita kule.49Biroba nkuku ku muhero wisi. abamarayika bazoza barobanure abantu babi muba gororochi. 50Bazobata mwitanuru dyu muriro, niho hazoba amarila ni kusyanya isya za menyo.51Muramenye aya majambo yose? Abigishwa bura mwishura bati, "Ego" 52Hanyuma Yesu arababwira, "Buri umwandichi yabaye umwigishwa wu Mwami asusab na nyene inzu atora mububiko bwiwe ibintu bishasha ni vya kera." 53Yesu amaze iyo migani yose, ava aho hantu.54Hanyuma Yesu arashika mumukowagwi we yigishiriza abantu mwisinagogi ichavuyemwo baratangara baravuga, Ni hehe uyu muntu hoyakuye ububwenge nibi bitangaza? 55Uyu muntu su mwana wumubaji? Mariya si nyina wiwe? Na benewabo si Yakobo, Yusufu, Simoni na Yuda? 56Na Bashikiwe turinabo hano iwachu? None rero uyu muntu yayakuye hehe aya yose?"57Yarabachitaje Alikon Yesu arababwira, "Umuvugishwa ntabura ichubahiro yomba iwabo ni mugihugu chabo. 58Na ntiyashoboye kukora ibitangaza vyishi kubera ntibamwizera.
141Hanyuma mulicho kihe, Herode yumvishije hejulu ya Yesu. 2Alababwila abakozi biwe, "Uyu ni Yohana abatiza yazutse kuva mubapfuye kulivyo izo nguvu ziliho hejulu yiwe."3Kuko Herode yali yamufashe Yohana alamuboha acha amuta mwibohelo kukubela Herode umugole wa Filipo mukulu wiwe. 4Kuko Yohana yalamubwiye, "Ntibikwiye kutwala wene kuba umugole wiwe." 5Herode yomwishe aliko yalayinye abantu kuko balamubonye kuba umuvugishwa.6Aliko ikihe umusi wokuvuka Herode usohoye umukobwa wa Herodia yalavyinye hagati ya bantu no kumunezeleza Herode. 7Kukwishula ili yasezelanye kundahilo yukon azomaha ichopochose azomusaba.8Hanyuma yokuhamugwa na nyina wiwe, yalavuze, "Numpe jewe hano mukikombe umutwe wa Yohana abatiza. 9Umwami yali yababaye kumasengo yi nkumi aliko kukubela indahilo yiwe, kuko bose baliko baladya hamwe nawe yabategetse yuko bikwiye bikoleke.10Yatumye Yohana azanwe kuva mwibohelo. 11Kugila achibwe umutwe wiwe uzanwe hejulu yisinia alahabwa inkumi acha autwala kwa nyina wiwe. 12Hanyuma abanafunzi biwe balaza kutwala wa mubili no kuwuzika hanyuma yibi balagiye kumubwila Yesu.13Nawe Yesu avyumvishije yalavuye kuva ahantu hadya alulila mubwato alagenda ahantu hateguwe ikihe abantu benshi bamenya aho yalili bamukulikiye kumagulu kuva kumuji. 14Hanyuma Yesu yalaje imbele yabo alabona ubwishi bwabantu benshi. Alabagilila ikigongwe no kubakiza ingwala zabo.15Hageze kumugoloba, abanafunzi balaza kwiwe bavuga, "Aha ni kukiche chubugalagwa kandi umusi wachiyeho. Basanzaze abakolanye kugila bagende bmubijiji bagule ivyo kudya kukubela bene.16Aliko Yesu alababwila ntibolinda kugenda numubahe mwebwe ivyokudya. 17Balamubwila, "Aha tulafise imikale itamu nisamaki zibili gusa" 18Yesu alavuga, "Nimuzizane iwanje."19Hanyuma Yesu alategeka wa mugwi ichala hasi yubwatsi. Alatwala imikate itamu naza samaki zibili. Alalaba hejulu mwijulu, alahezagila alaumanyula umukate alaboha abanafunzi. Abanafunzi bala uhawamugwi. 20Baladya bose balahaga. Hanyuma balegelanya ibisate vyose vyivyokudya mikuzuza ibikapu chumi na bibili. 21Badya baliye bagelela nywa nkaba gabo gabo ibihumbi bitanu batallinze kuhalula abagole na bana.22Ubwo nyene yalategetse abanafunzi binjile mubwato, icho kihe wene alabasezela wamuwabantu bagende. 23Hanyuma yo kusezela wa mugwi wa bantu bagende alulila hejulu kumusozi kusenga wenyene, ikihe hali kumugoloba yali wenyene. 24Aliko ubu ubwato bugeze hagati yinyanza bulimwo bulazunga zunga kukubela umukuba kuko umuyaga wali winyulane.25Mwijolo dyubugila kane Yesu yalabigeleye, alimwo agendela hejulu yamazi. 26Mukihe abanafunzi biwe bamubona agendela hejulu yinyanza balagize ubwoba balavuga, "Numuzuka" no kutela ugwamo bafise ubwoba. 27Yesu alabwila umugendo umwe, alavuga, "Nimuleme! ni jewe! Ntimutinye.28Petro yalamwishuye alavuga, "Mwami, Nimba aliwewe, nuntegeke nze kwawe hejulu yamazi." 29Yesu alavuga, "Ingo" Petro alava mubwato no kugendagenda hejulu yamazi kugenda kwa Yesu. 30Aliko Petro abonye imikuba, yalatinye, abanza kwibila, hasi alahamagala kwijwi alavuga, "Mwami mukinze."31Ningoga Yesu alagolola ukuboko kwiwe alamutelula Petro no kumubwila, wewe ufise ukwizela kutoyi, kuki wagelelanya. 32Niho Yesu na Petro binjila mubwato, umuyaga wachiye uhagalala kuhuhuta. 33Abanafunzi mubwato balamusenga Yesu no kuvuga, "Nukuli wewe ulumwana wimana."34Bamaze kujabuka, balasohoye mukihungucha Genesaleti. 35Abantu mulicho kiche balamumenye Yesu, batumye ubutumwa kila biche vyo kuluhande no kuzana kila uwalia waye. 36Bala mwinginze yuko boshobola kufata umukunjo wi mpuzu ziwe benshi baukozeko balakijijwe.
151Niho abafalisayo na banditsi balaje kwa Yesu kuva Yerusalemu. 2No kuvuga, "Kuku abanafunzi bonona uko abazehe bakiliye? Kuko ntibakalaba amaboko yabo baliko baladya ivyokudya" 3Yesu alishula alababwila, " Namwe kuki mwonona itegeko dyumwami kukubela uko mwakiliye webwe?4Kuko Imana yalavuze, wubahe so wawe na nyoko wawe, kandi uvuga bibi kwa sewiwe na nyina wiwe, nukuli azopfa. 5Aliko mwebwe mutavuga, kila ubwila sewiwe na nyina wiwe, "Kila mpfashanyo yoyolonse kuva kwanje ubu nakashimwe kokuva kumana." 6Uyo muntu ntiyo kwigela yubaha sewiwe.7Yenwe mwadyadya, ni vyiza nkuko Isayayagelelanje hejulu yanyu aho yavuga. 8Aba bantu banyubaha jewe kuminwa yabo aliko imitima yabo ili kule yanye. 9Niho yahamagala ibikolane alababwila, "Nimwumvilize mumenye.10Ntakintu chinyila mukanwa kumuntu no kumuhamanya, icho nicho kimugila umuntu kuba ikihumane. 11Basengela ubusa, kuko bigisha inyigishozo batumwe na bantu."12Niho abanafunzibamu gendela bbalavugana na Yesu "Mbe! ulamenya abafalisayo badyumvishije lidya jambo balachitazanye?" 13Yesu yalabishuye alavuga kila mbuto yodaha wanje womwijulu atateye izolandugwa. 14Baleke bonyene, bene na bahongozi bimpumyi kamba umuntu wimpuyi azolongola impumyi mugenziwe bose babili bazogwa mukinogo.15Petro alishula ala alamubwila Yesu, "Tutondele akakalolelo iwachu. 16Yesu alishula, "Namwe kandi ntimulamenya." 17Namwe ntimubona yuko bula ikigiye mumukanwa kija munda no kugenda mumusilani?18Aliko ibintu vyose bivuye mukanwa biva mumutima. Nivyo bintu umuntu bimulumanya. 19Kuko mumutima hava mwivyi yumvilo bibi, ubwichanyi, ubusambanyi ubushakanyi ubushuma, ukwemeza ububeshi, nibitutsi. 20Ayo niyo majambo umuntu amuhumanya. Aliko kudya udakalavye amaboko ntikumugilan umuntu kuba ikihumane.21Niho Yesu yava aho yalili yivanamwo kugenda mubiche vyumiji ya Tiro na Sidoni. 22Laba yalaje umugole mkanani kuva mulizo mpande, Alahamagala, "Nungilile ikigongwe, mwami mwene Daudi, inkuni yanje alababazwa chane ni mpemu. 23Aliko Yesu ntiya mwishuye ijambo. Abanafunzi biwe balaza bamwinginga, bavuga, "Muvaneho agende , kuko alatutele la ugwamo.24Yesu yalishuye no kuvuga, sinatumwe kumuntu wewese buletse kuntama za zimiyezo munzu ya Israeli. 25Aliko yalaje no kunama imbele yiwe alavuga, "Mwami mfasha." 26Alishula alavuga, "Sivyiza kutwala ivyo kukudya vyabana no kuziheleza imbwa.27Alavuga, "Ego, mwami mwami nimba zito zidya ivyokudya biguye kumeza ya sebuya wazo. 28Niho Yesu yishula alavuga, "Wamugole ukwizela kwawe ni nkunini. Hakoleke kuli wewe nkuko ushaka inkumi yiwe izoba bikijijwe mulicho kihe.29Yesu yalavuye aho yalili alagenda hofi yinyanza ya Galilaya. Hanyuma yagiye hejulu yumusozi alichala hiyi. 30Umugwi munini ulaza kwiwe no kumuzanila ibilema, impuyi, ibilagi, abachumbagila, na bandi benshi bali banywaye babasize kumagulu ya Yesu alabakiza. 31Wa mugwi ulatangala ubonye ibilagi bivuze ibimuga bagizwe bazima, ibilema biliko bilagendagenda ni mpumyi zibona balashimye Imana ya Israeli.32Yesu alahamagala abanafunzi biwe alavuga, "Ndabagiliye ikigongwe umugwi, kuko bamye nanje kumisi itatu ata kudya ikintu chochose. Sindobasezela bagende iwabo bataliye, ntibaze bazimile munzila. 33Abanafunzi biwe balamubwila kuti nichehe twolonka imikate! Ikwiye ngaha muka bande kuhagisha umugwi munini kuti? 34Yesu alabwila, "Mufishe imikate ingabe?" Balavuga, "Mushanju ni samaki ntoi zike." 35Yesu alategeka umugwi wichale hasi.36Yalatwaye yamikate mushanju na samaki hanyuma yo kushima, alayimanyula alabaha alabaha abanafunzi. Abanafunzi balaheleza wamugwi. 37Abantu bose baladya balakwigwa. Balagelanya ibisigalila vyibisate vyi vyokudya vyasigaye ibisatesate, vyuzuza ibikape mushanju. 38Bose abaliye bali abagabo ibihumbi bine atabagole nabana. 39Hanyuma Yesu alasezela wamugwi bagende alinjila mubwato acha agenda mubiche vya magadani.
161Abafalisayo nabasadukayo, balamuziye no kumugelageza Yesu aboleke ikigelelezo kiva hejulu. 2Aliko Yesu ylabi shuiye no kubabwila yuko, "Nimba alimumu goloba muvuga ngo ikilele ni chiza, kukubela ikilele kitukula3Nomu gitondo muvuga ihaliyu muyaga uwumusi ainziza kukubela ikilele kitukula nibichu bizibiye ikilele chose! Mulalaziku sobanula ingene liboneka ijulu, aliko ntimushobola kusobanula ibigelelezo vyibihe. 4Uluvyalo lubi gubusambanyi kilondela ikigelelezo, aliko ntakigelelezo chochosen kizohabwa atali idya ya Yona. Hanyuma Yesu alabaleka agenda vyiwe.5Abanye shuli baza muluhande gwa kabili, aliko bali bniba giye kutola imikate. 6Yesu alababwila, "Nimulabe neza kandi mube maso numwa mbilo wa bafalisayo nabasadukayo." 7Abanyeshule balabazanya mulibo balavuga "Bela tutatoye imikate." 8Yesu yalamenye ivyo alavuga, "Mweegebukwizela guke, nuku beliki mwashoboye no kuvugana muli mwege mulavuga yuko nukubela mutatoye imikate?9None bado ntimulamenya chanke ntimwibuka idya mikate itanu kubantu ibi humbi bitanu, nibi kapu bingahe vyomwegela nyije? 10Chanke imikate idwi kubantu ibihumbi bine none nibi kapu bingahe vyomwatoye?11Vyabaye gute yuko muta menya yuko nali ntavuga namwe hejulu yimikate? Nimwitunge kandi mwiyubale umwambilo waba falisayo na basadukayo." 12Hanyuma balamenya yuko ntiyalikoala babwila hejulu yokwiyubala nimikate yumwambilo,m ahubwo kwiyubala ninyigisho yabafalisayo na basadukayo."13Mugihe Yesu asohoye mubiche vya Kaisali Filipo alababaza abanyeshulibiwe, avuga," Abantu bavuga yuko umwana wumuntu ninde?" 14Balavuga, "Abandi bavuga yuko ali Yohana uwubatiza; Abandi, Eliya, Abandi Yelemia, chanke umwemulibo abavugishwa. 15Alaba bwila, mwege muvuga jewe ndinde? 16Alishula, Simoni Petro alavuga, "Wewe ni Klisto umwa na wimana ali muzima."17Yesu alamwishula nokumubwila, "Ulahezagiwe wewe, Simioni chanke Yona, kukubela amalaso ninyama ntivya kufundululiye ili, ahubwodaha wanje alimwijulu. 18Nanje kandi nzokubwila yuko wewe uli Petro no hejulu yulutale ulunzo kubaka ulusengelo gwanje imidyango yikuzimu nizo lichinda.19Nzoguha wewe ulufungu luzo gubwami chochose uzo kugala mwisi no mwijulu kizoba chugawe nachochose chuzo kugulula mwisi no mwijulu kizoba chuguluwe." 20Hanyuma Yesu alabategeka abanje shuli ntiba mubwile umuntu wowese yuko wene yali Klisto.21Kuva mugihe icho Yesu yalabanje kubabwila abanye shuli yuko ningobwa agende Yelusalemu, kubabazwa kumajambo meshi mumaboko yaba zehe na bakulu baba helezi na bandichi, kwicha no kuzuka umusi wa gatatu. 22Hanyuma Petro ala mutola Yesu kuluhande no kumu kemeya, kukuvuga, "Ijambo ili nilibe kulenawe, umwami ili ntilibe iwawe. 23Aliko Yesu alahindu kila nokumu bwila Petro, "Subila inyuma yanje shetani! Weweulintamba mwi iwanje, kubela ntulaba amajambo yimana, ahubwo amajambo yabantu."24Hanyuma nYesu alababwila abanyeshulibiwe, "Nkumuntu wowese ashaka kunkulikila jewe, ningobwa yiyanke wene nyene, autole umusalaba wiwe, kandi ankulikile. 25Kubela uwushaka kukiza ubuzima bwiwe, azo yatakaza, nokuluwo wese atakaza ubuzima bwiwe kubela jewe azobulokola. 26Aliko! ninyungu nyabaki uzolonka umuntu umaze kulonka isi yose aliko akatakaza ubuzima bwiwe? Aliko! Nikintu nyabaki azotanga umuntu muguhindulanya nubuzi ma bwiwe?27Kubela umwana wumuntu azoza mu bwelabwa daha wiwe numumalaika nwiwe nawe azomuliha bbulumuntu kungana nibikogwa vyiwe. 28Nukuli ndababwila hali bamwe nmuli mwege muhagaze ngaha babatazobonza ulupvu mhaka ahazo mubona umwana wumuntu aje mubwa mu bwiwe.
171Imisi itandatu hanyuma ya Yesu yalabatoye hamwe nawe Petro na Yakobo na Yohana mugenziwe kandi alabatola mhaka hejuru yumusozi mlemle wabo mbene nyene. 2Yalahinduwe imbele yabo. Ishusho yiwe ulela nki zuba ni mpuzu ziwe zalabonekanye zibeleye nkumucho.3Raba haliya bavuye Musa na Eliya baganila nawe. 4Petro alishura no kumubwira Yesu, "Umwami ni uwiza iwachu twenge kubaho ahahantu nimba wimpfuza, nzokubaka ibibanda bitatu kimwe chawe, kimwe kubela Musa, na kimwe kubela Eliya.5Mugihe alimwo alavuga, laba igichu chela kibalela, agatutu laba havamwo ijwi kuva mugichu, livuga, "Uwu numwana wanje nkunda wombegwa nwe mumwu mvewene." 6Abanye shuli bumvishije ivyo, balagwa bubanywe bacha balatinya chane. 7Hanyuma Yesu alaza alabakolako alavuga, "Vyuka ntimu tinye." 8Nabo baluna mula amaso yabo hejulu aliko ntiba mubonye umuntu atali Yesu wenyene.9Kandi balimwo balululuka mumusozi, Yesu alabatuma, alavuga, "Ntimuzo tange inkulu yokwelekwa ivyo mpaka umwana wumuntu hazo zukila kuva mubafuye." 10Abanye shule biwe balamubaza bavuga, "Nukubeliki abandichi bavuga yuko Eliya azoza ubwa mbele?11Yesu alabishula nokuvuga, "Eliya azozanyenekandi azogalula amajambo yose." 12Aliko ndababwila, Eliya yamaze kuza, aliko ntiba mumenye. Hanyuma yaho, bamukoleye amajambo bashaka bene nivyo nivyo umwana wumuntu azobabazwa mumaboko yabo." 13Niho abanye shuli bamenye yuko yaliko alavuga inkulu za Yohana umubatizi.14Bamaze kushika mishengelo dya bantu, umuntu umwe yalamugiliye, alapfu kama imbele yiwe, nokumubwila. 15Umwami, umugilile iki gongwe umwana wanje kukubela abaye nicheku nokuteseka chane. Kukubela mukindi kihe alagwa mumulilo chanke mumazi. 16Nala muzanye kubanyeshule bawe, aliko ntiba shoboyo kumukiza.17Yesu alishula alavuga, "Mwege uluvyalo lutize la kandi gwono nekaye nzokwichala namwe mpaka dyali? Nzokwihangana namwe mpaka dyali? Muzane ngaha iwanje." 18Yesu yala mukankamiyi namadayimoni galamuvamwo, umusole yala kijijwe kuva idyasaha.19Hanyuma abanyeshule balamuzila Yesu kwisili balamubaza, "Nuku beliki tutashoboye kumubinga?" 20Yesu alababwila, "Kukubela ukwizela kwanyu guto nukuli ndaba bwila, nimba muzoba nukwizela na gutoya nkulu tetegwi mbuto yihaladali, muzoshobola kubwi la uwu musozi, suhuka uve ngaha ugende haliya, nao uzosuhuka na nti hazoba ikintu chochose cho kunai lana iwanyu. 21"Aliko ububwo kobwama daimoni ntibushoboka kuvamo, aliko kuma sengo nokwisonzesho."22Mugihe bakili bado Galilaya, Yesu alababwila abanyeshule biwe, "Umwana wumuntu azoshigwa mumaboko ya bantu. 23Kandi bazo mwicha, umusi wa gatatu azozuka." Abanyeshule balashavuye chane.24Nabo basohoye kapelenaumu, abantu begelanya ikoli yinusu ishekeli balamugila Petro alavuga, "None umwigisha wanyu aliha ikodi yinusu yishekeli?" 25Alavuga, "Ego" Aliko Petro amaze kwinjila munzu Yesu alavuga alavugana na Petro ubwambele no kuvuga, "Uliyumvila iki Simoni? Umwami wisi wa kila ikoli chanke ubushulu kuva inde? Kuli badya bala bakilizi kuva kubashichi?26No mugihe Petro ahoya vuga vuga, "Kuva mubashichi "Yesu alaba bwila kulivyo abaganzwa bavanyweho mukuliha. 27Aliko ntitizoze tubakole abatoza koli bagakola ivyaha genda munyanza taga indo wani utwale idya samaki ije ubwa mbele, hanyuma yo kuugala umunwa wiwe, uzosanga mudya ishekeli imwe. Itole ubahe abatoza koli kubela jewe na wewe.
181Mulugo mwanya abanafunzi baza kwa Yesu bamubwila ninde ali mukulu mubwami bwo mwijuru. 2Yesu ahamagala umwana muto, amushila hagati yabo. 3Alavuga, "Kweli ndababwile, mutihanye mukaba nkuyu mwana muto ntimuloshobola kwingila mubwami bwo mwijuru.4Wewe yiyotosha nku mwana muto, umuntu nkuyo ni mukulu mubwami bwo mwijuru. 5Nuwo wese yakila umwana muto kwizina dyange yakila jewe. 6Aliko wewese achitaza yumwe mulaba bato banyizela haba vyiza kumuntu nkuyo kuhambigwa ulubengo mwisozi dyiwe, akibizwa munyanza hagati.7Isi ilagowe kubichitaza! Kukivyo bichitaza ntibizo bula kuza aliko alagowe umuntu nkuyo ibihe biloza kubela wene! 8Ukuboko kwawe au ukugulu kwawe nihagila kikuchitaza mulivyo, kinogole ukitage kule nawe. Ni vyiza kuli wewe kwingila mubuzima butahela ata kuboko au ulikilema kusumbaho wotabwa mumuliko utaheta ufishe amaboko yose na magulu yose.9Kandi jisho dyawe nidya kuchitaza, lilandule ulitage kule yawe. Ni vyiza chane wewe kwingila mubuzima butahela ni jisho limwe, kusumba kutabwa mumulilo utahela ufishe amaso yose.10Mulabe ntimukengele yumwe mulaba bato. Kubela ndababwile mwijuru halaba malaika babo bene imisi yose baleba mumaso ya Daha wo mwijuru. 11Kandi umwana wumuntu yaje kukiza kidya chali chala zimiye"12Mwiyumvila iki? Umuntu afishe intama ijana, imwe muli zene ikatakala, mbe ntazoleka milongo mwenda na mwenda kumusozi akaja kulonda yimwe yazimiye? 13Amaze kujibona kweli ndababwile alayinezelegwa kusumba zidya milongo mwenda na mwenda zitamiye? 14Kukivyo, subushake bwaso wanyu wo mwijuru koyumwe mulaba bato yofpa nabi.15Mwene wanyu niyaku kolela nabi, genda umweleke ingolane iliho hagati yawe na wene aliwenyene. Niyakumviliza, uloba wigaluliye mwene wanyu. 16Aliko natakumvile, twala umugenzi umwe au babili hamwe nawe, kubela kuminwa yabashahidi babili au batatu kila jambo lilashobola kulebwa.17Nalitaho kubumviliza, bwila ikanisa idyo jambo natitaho kubumviliza ikanisa nkuko nyene, basi nabe nkumuntu womwisi nutoza ikoli.18Kweli ndababwile, chochose kidya mulofunga mwisi no mwijuru kilofungwa. Nicho mulofungulula mwisi no mwijuru kilofungulugwa. 19Kandi ndababwile abanu babili muli mwebwe ni bumvikana kwijambo dyodyose mwisi basaba, idyo Daha wo mwijuru azolikola. 20Kuko babili au batatu bali hamwe kwizina dyange, jewe ndi hagati yabo.21Kandi Petro alaza amubwila Yesu, "Mwami, ni kangahe mwene wachu ankolele nabi ndamuganyila? 22Yesu alamubwila, "Sinkubwila ichulo mushanjo, aliko na milongo mushanjo inchulo mushanjo.23Kubelidyo ubwami bwijuru bususa numwami yashache kusuzuma ihesabu kuva kubakozi biwe. 24Atanguye kusuzuma ihesabu, umukozi umwe azanwa kuliwe woyishuza italanta ibihumbi ichumi. 25Kubela ntiyalifishe choyo liha, sebuja yategeche aguzwe, umugole wiwe hamwe na bana biwe na kila kintu yalafishe ideni yishugwe.26Wamukozi yihula hasi, avukana imbele yiwe, avuga mwami, unyihanganile, ndo kuliha kila kintu. 27Sebuja wuyo mukozi, amugilila ikigongwe alamulekula amuhebela dya deni yalimufitiye.28Aliko uyo mukozi alekuwe abona mugenziwe ya muliliye ideni yamudai idinari ijana. Alamukwega, amufata mwizosi, amubwila ndiha vyo nkudai. 29Aliko uyo mukozi mugenziwe yihuye hasi alamusaba chane, avuga, unyihanganile, ndokuliha.30Aliko uyo mukozi wubwambele yalanse. Hanyuma, yagiye kumushilisha mukifungo, mpaka ahoazo mulihila vyose vyamudai. 31Abakozi bagenziwe babonye bibaye. Balababaye chane. Balaje babwila sebuja wabo kila kintu chabaye.32Niho sebuja wuyo mukozi yamuhamagala, alamubwila, "Ewe wa mukozi mubi, nalakuganyiye wewe ideni dyange dyose kubela wanseze ikigongwe chane. 33Mbe! Ntiwashakigwa kuba ni mbabazi kumukozi mugenzawe, nkange ingene na kuganyiye wewe?34Sebuja wiwe yalashavuye amuha abamutesa kushichaho azoliha vyose vyadayiwa. 35Uko niko Daha womwijuru azobagilila kila yumwe muli mwebwe nataganyila mugenziwe kuva mumutima wanyu."
191Mukihe Yesu yalimaze ayo majambo ava igarilaya aragenda kurubibe gwa yudeya imbele yu ruzi Yorodani. 2Ishengero rinini riramukurikira na arabakiza hiyo.3Abafarisayo baramuzira baramugeza baramubwira, "Mbega birakwiye umuntu kureka umugore wiwe kubera ichochose?" 4Yesu arishura aravuga, " Ntimwasomye yuko wene uwabaremye ubwa mbele yabaremye umugabo nu mugore?5Na kandi aravuga, "Kubera icho umugabo azorekase na nyina abane numugore wiwe, nabo babiri bazoba umubiri gumwe? 6Gutyo si babiri kandi nu mubiri gumwe rero kidya ifatanije Imana, umuntu uwowese ntakifatanure."7Baramubwira, "None kubera iki Musa yatutegeche kutanga ichete cho kuvana nikumureka?" 8Arababwira kukukomantara kwi mitima yanyu Musa yarabarejuye kureka abagore banyu, aliko kuva ubwa mbele siko vyari biri. 9Ndabubwira yuko wewese azoreka umugore wiwe, atamuhoye ubusambanyi, akimura uyundi arasambanye. Nu mugabo azokwimura uwahukanye arasambanye."10Abigishwa baramubwira Yesu, "Nimba aliko biriku mugabo nu mugore si vyiza kwimura." 11Aliko Yesu arababwira, "Si buri muntu ashobora kwa kira izi nyigisho, ni kuri badya gusa bure kuriwe kwakira. 12Kuko haliho inkone zavuche kuva munda mwa nyina zabo. Na kudya nyene hariho abagizwe inkone na bantu. Na hariho inkone zigize inkone kubera ubwami bwo mwijuru. Ashobora kwakira inyigisho izi na azkire."13Hanyuma hazamwa bamwe mubana bato kugira ngo abarambike kwibiganza bamwe mubana bato kugira ngo abarambike kwibiganza hejuru yabo ni kusenga aliko abigishwa biwe barabakankamira. 14Yesu aravuga, "Barekure abana bato, na ntimubabuze kuza kwanje, kuko ubwami bwo mwijuru nibwo abantu nkabo. 15Nawe ashira amaboko hejuru yabo, hanyuma ava hadya.16Reba haza umuntu yumwe kwa Yesu na aravuga, "Mwigisha nikintu nyabaki chiza nshakigwa kukora kugira mbe nubuzima butahera?" 17Yesu aramubwira, "Kubera iki umbaza ni kirintu nyabaki chiza? Hari yumwe gusa arimwiza, ariko nimba ushaka kuronka ubuzima, fata amategeko yi Mana.18Yudya muntu aramubaza, "Ni tegeko dyahe?" Yesu aravuga, "Ntiwiche, ntusambane, ntiwibe ntuvuge ububeshi, 19Nimubahe so na nyoko, na ukunde mugenzawe nkuko wikunda.20Yudya muntu aramubwira, Aya yose nayubashe, Nubu ngembegwa iki?" 21Yesu aramubwira, Usangwa ugomba kuba uwukwiye, tora ivyo utunze vyose uguze ubihe aboro, na uzoba nububiko mwijuru hanyuma ngo unkurikire." 22Aliko yudya musore yumvishije yo Yesu amubwiye. Avaho numubabaro, kubera yarifishe itunya dyishi.23Yesu arababwira abigishwa biwe, "Kweli ndababwira, nibikomeye kumuntu atunze kwinjira mubwamu bwo mwijuru. 24Kandi ndababwira, nichoroshe ingamia kuchamuzuru dyu rushinge, biruta umuntu wumutunzi kwinjira mubwami bwi Mana.25Abigishwa bumvishije ivyo baratangara chane baravuga, "Bat nonerero ninde azokizwa? 26Yesu arabitegereza aravuga, "Kubana babantu icho ntikishoboka, aliko kumana vyose birashoboka. 27Hanyuma Petro aramwishura arambwira, "Reba, twareche vyose na tukurikira wewe. Nikintu nyabaki tuzoronka?"28Yesu arababwira kweli ndababwira uwa nkurikiye jewe, muruvyaro rushasha ikihe umwana wumuntu azovyagira ku ntebe yubwiza bwiwe, namwe kandi muzovyagira hejuru yibitebe chumi na bibiri vyubwiza, muchire urubanza ubwoko chumi na bubiri bwa bisirayeli.29Buri yumwe muri mbwebwe yaleche inzuyiwe, mukuruwe, mushikiwe, sewiwe nyina, abana chanke ishamba kubera izina dyanje azokwakira inchuro ijana na azoragwa ubuzima budahera. 30Aliko benshi ari abambele ubu bazoba abanyuma na abari abanyuma bazoba abambele.
201None kubela ubwami bwomwijulu bila susa na mweni shamba, Uwa dyuche mukitindo chakale kugila kushilaho abakola imilimo mumilima gwiwe gumuzabibu. 2Hanyuma yokubobemelanye na bakozi bimilimo idinali imwe kukutwela, yalabalungiche kugenda kugenda mwishamba dyiwe dyimizabibu.3Yalagiye kandi hanyuma yamasaha gatatu none ndalibona abakozi bimilimo zindi bali bahagaze atamilimo nkuko ahantu hisoko. 4Alababwila, "Mwebwe kandi, nimugende mumilimo yimizabibu, ni chochose kili chiza ndabaha none balagenda kukola imilimo.5Alagenda kandi hanyuma yamasaha mukaga na kandi kumasoha mwende, na yalakoze kutwo kutwo nyene. 6Kandi nyene kandi kumucha wamasaa chumi na limwe yalagiye alabasanga abantu beshi abandi bahagaze atamilimo yalababwiye, " Kuberiki mwa hagaze hano atamilimo zozose kumusi gose? 7Bala mubwila, nokubela ntamuntu wewese yatuhaye akazi. Alababwila namwe mwebwe kandi nimugende kumashamba yumuzabibu.8Umwenya wumugoroba gumaze kugela, wishamba dyumu zabibu yababwiye uwahagalikiye biwe, "Bahamagele abakozi bilimo no ubalihe vyobakoleye, nukutangula nuwimpela kugila uwambele. 9Hobaze badya bahame akazi isaha chuminimwe, bulumwe wabo yalakiye idinali. 10Bameze kuza abakozi bimilimo bambele, bali yumviye kugila balokwakila akashimwe, aliko balakiye kandi bulumwe idi naliimwe bulumuntu.11Hanyuma yokwakila vyobakole vyoba balamusha vuliyugaba idya shamba. 12Balavuga bano bakozi bimilimo bi mpela bakolesheje isi himwe gusa kuli kuko limilimo aliko wabagele lanyije na twebwe, twebwe twikoleye imizigo kumusi gose nukugwala impita.13Aliko yudya wishamba alishula avuga kuwulumwewabo, mugezi sindakozi ijambo libi none? Ntitwe melanye nanje kwidya dinali imwe? 14Niwe kile kidya kili ukuli kwame na uge ndewe nka. Numunezelo gwanje kubaha bano bakozi bimilimo abahawe akazi impela bikwiye bikwiye nawe.15None? Sukuli kwanje kukola nkidya choshaka nubutunzi bwanje? Chenkwe ijisho dyawe nilibi no kubela jewe ni nmwiza? 16Kandi wimpela aloba wambele nuwambele wimpela.17Yesu hatali yuliye kugenda Yelusalemu. Yalatumaye abigishwa biwe chumi na babili mbimpela, nimunzia alababwila. 18Leba tulagenda Yerusalemu numwa wa Adamu alokwitwa mkuboko kwabakulu waba kuhani nabandichi balomuchila kupfa. 19Balomukula mubantu bamanya mahanga kugila kumusimanga, kumukubita nukumubamba. Aliko kumusiwa katatu alazuka.20None nyina wa bana wa Zebedayo yaleje kwa Yesu na bana biwe. Yalakunjije alafukama imbele ziwe nukumusega ikintu kuva kwiwe. 21Yesu alababwila ushaiki?" Alamubwila, "Amurisha kuba bano banabanje babili bichale umwe mukuboko kwawe kubudyo numwe mukuboko kwame kukubafu nukubela ubwami bwawe.22Aliko Yesu alishula avuga, "Ntumenya kidya chusega. None woshobola kunywela ikikombe ilicho ndo nywela?" 23Alamubwila, "Tulashobola. Alamubwila, "Ikikombe chanje nukuli mulokinywesha. Alikwichala mukuboko kwanje kubudyo nukuboko kwanje kukumafu siko bishakigwa kwanje kubaha, Aliko nikwe badya alibo bamaze kuteguligwa na Daha wanje. 24Abigishwa bandi chumi bamaze kumva ivyo, balababazwa chane nabadya bagenzi babili.25Aliko Yesu yalaba hamagaye wenenenye nukubabwila mulamenye yuko abatwaye amahanga balabatinyihsa, abakulu aboalakola ubushobola bwo hejulu yabo. 26Aliko ntibibe iko iwanyu hanyuma yiwe, wewese aloshaka kuba munini muli mwebwe ilakwiye abe umukozi wanyu. 27Nuloba nkuwambe mulimwebwe bilakwiye abe umukozi wanyu. 28Nkakudya umwana wa adamu ntiyaje kutuganza, nukukola nukutanga ubukomezi bwiwe abe umuchunguzi wabeshi.29Umwanya bali bavuye Yeliko, abantu beshi bala mukulikiye. 30None balabonye impuyi zibili bichaye hamba vunibalabala. Hobumwa yuko Yesu alimo alahita, baslavuze kwinjwi nukuvuga, "Umwami umwana wa Daudi utuganyile. 31Aliko abantu beshi alaba kanka mila, nukubabwila numunume. Kandi ivyo bene balavuga kwinjwi kisumba nukuvuga, " Umwami umwana wa Daudi, utuganyile.32Hasigaye Yesu yalahagaze noyagaze no yalaba hamagaye nukubabaza, "Mugomba ndabakoleliki?" 33Balamubwila, umwami yuko amaso yachu gahumugwe. 34None, Yesu aba akwezwe nikigongwe, ayakolako amaso yabo, umwanya ugo, balakila ubushobozi bwo kuleba no balamukulikila.
211Yesu na Mbanafunzi biwe mbalaso hola hofi ya Yerusalemu na balagenda maka Bethfage, kubela musozi wa muzetuni, hanyuma alabatuma ambanafunzi mbabili, 2Alambabwila, "Nimungende mwakidya kijiji kikwilikilaho, mara imwe mulosanga punda yamboshwe hadya na wipunda hamwe nawe. Mumbungululile ni kumbazana kwange. 3Imba umuntu wewesi ambabwila chona kuvyelekeye ivyo, mulovuga, umwami alambashaka, nuyo muntulimwe alombalekula muze hamwe na nambene.4Ijambo ili dyalatokeye ni lidya dyavuzwe kuchila kumuvugishwa nilazima lisohole alababwila. 5Babwila mukobwa Sayuni, lemba umwami , wawe amalaza iwanyu, nyitonda na yuliye ipunda na mwana punda umungambo wa bana punda mbatonya.6Hanyuma abanafunzi mbalagiye nikukola niko Yesu yambatumye. 7Balamuza punda nu mwanapunda, ni kushila inhuzu hejulu yambo nawe Yesu alikala hadya. 8Beshi kubela kukusanyika mbalashashe inhuzu zambo muzila, na mbandi mbalatemye amambabi yimbiti ni kusasa mwimbalabala.9Ishegelo ligiye imbele Yesu na Badya mbamukwiliye mbaladugije isauti, mbavuga, " Hosana mwana wa Daudi numubalikiwa aliwe kwizina dyu mwami Hosana hejulu chane. 10Yesu asohoye Yerusalemu, umuji gose gwalashutuche ni kuvuga, "Uyu ninde? 11Shegelo lilishula, "Uyu ni Yesu umuvugishwa, kuva Nazaleti ya Galilaya.1214Hanyuma Yesu alijila mwishengelo dyi Mana, alambabinga haze mbasi ambangula na mbanguza mwishegelo aliko yalatembagaje imeza za mbavujisha amahela ni mbitembe vyamba nguza inuma. 13Alambabwila, bilandichwe, inzu yaje ilokwitwa inzu ya masengo, aliko mwembe mwakoze imupango wa mbakanyi.15Aliko mumwanya ambakulu mbamakuhani na mbandichi mbabonye amaajabu yoyakoze, na mbuvishije ambana mbatela ugwamo mwisengelo ni kuvuga, "Hosana umwana wa Daudi, mbalafashwe ni shavu. 16Balamubwila, "Mwuvishije kidya kivugwa na mbantu? Yesu alambabwila, "Engo! Aliko ntimula mbisome, kuva muminwa yambana na mbana mbatoyi mbonka muli ni sifa zigezeho. 17Hanyuma Yesu alambasiga nikungenda haze yumuji wa Bethania ni kudyama hiyo.18Mukitondo amalagaluka mumuji, yalifishe inzala. 19Yambonye ikiti hofi yimbala alaugendela, aliko ntiyalose ikintu hejulu yawo isipokuwa amambabi alaubwila, "Nihalombe na matunda kwawe imisi yosi chane." Ubwonyene igiti chakiluma.20Ambanafunzi mbambonye nambala shangangwa ni kuvuga, "Mbimbaye gute ikiti ni kumaa limwe. 21Yesu alambishula ni kumbabila, "Ukweli ndambabwila, nimba mufishe ichizelo ata wasiwasi, nimulokola kidya chakozwe kwicho kiti gusa, aliko muloubwila nugo musozi, utwangwe na untangwe munyanza, na kilokogwa. 22Chochosi chomulosenga kukusenga, ino mwezenye, mulokwakila.23Yesu asohoye mwikanisa, bakulu mbamakohani na mbazehe mbabantu mbalamuzila mumwanya amaligisha ni kumumbaza, "Ni kangahe ukola aya masengo? Na ninde yakuhaye amatengeko aya. 24Yesu alashila ni kumbabwila, "Naye kadi ndambamkbaza iswali limwe. Niko mubwiye, naje kudya kudya ndambabwila na matengeko nyambaki mindakola imbinti imbi.25Ulumbatizo gwa Yohana - wavuyehe? Mwijulu ama kumbana babantu? Mbalambazanya mbene yene, mbavuga, tuvuze, gwavuye mwijulu, nikumbela iki mtamwizeye? 26Aliko tuvuze gwavuye mumbana babantu, tulambatinya kuhula kukumbela mbosi mbambona Yohana niko alumuvugishwa. 27Hanyuma balamwishula Yesu ni kuvuga, "Nitumenya alambabwila yuko, "Wale jewe sindombabwila ni kumatengeko nyambaki nkola imbinti ivyo.28Aliko mwiyumvila iki? Umuntu wabana mbabili. Alangenda kwa yumwe ni kumubwila, mwana waje genda ukole ikazi mwishamba dyi mizabibu. 29Umomusi umwana alishula ni kuvuga singenda, "Aliko hanyuma alahidula ivyiyuvilo vyiwe na alagenda. 30Na yudya muntu alangenda numwana wiwe wa kabili nikumubwila ikintu kidya. Umwana uyu alishula ni kuvuga, ndangenda, bwana aliko ntiyagiye.31Nuwahe mwambadya mbana uwakozre kumatengeko ya sewiwe? Mbalavuga, "Umwana wa mbele Yesu alambabwila, "Umbukweli ndababwila, ambakusanya ubushulu na basambanyi balopfa mubwami bwi mana hanyuma yanyu yokwijila. 32Kukumbela Yohana yalaje iwanyu kukumbela ingoloye, aliko ntimwamizenye, mumwanya bakosanya ubushulu na basambanyi balamwizeye namwenge mubonye kwihana kugila hanyuma mumwizele.33Mwuvilize akalolelo kadi haliho umuntu umuntu wijambo linini limenyekana. Yalateye imizabibu, aishililaho ulungo akola ichombo chokukanyulila idivai, alumbaka ulutala na alalikondesha ambabichi bimizabibu hanyuma alangenda muyindi isi. 34Hanyuma yokusoloma wi mizabibu umulasohola, yalambatumye ambakozi bambalimyi wi mizabibu kutola imizabibu yiwe.35Aliko ambalimyi wimizabibu batola ambakozi mbiwe mbalamukumbita yumwe ni kumwicha nabadi balategwa amambuye. 36Hanyuma yindi, wungamba ishamba yalatumye abandi, mbeshi chane ya badya bambele, aliko abalimyi wimizabibu babakoleye kudya kudya. 37Hanyuma yaho umuntu yudya alamutuma iwambo umwana wiwe, avuga balomwubaha umwana waje.38Aliko abalimyi wimizabibu bamumboye umusole yudya, balabazanya uyu niwe mulagwa, waze mwiche na tumbe abalagwa. 39Balamutola, balamutanga haze yishamba li mizabibu ni kumwicha.40Je umumiliki wishamba dyi mizabibu aholozila alokolaiki abalimyi mbimizabibu? 41Balamubwila, "Alombonona ambo bantu bambi kumbela kuzila yubukazi chane ni hanyuma alolikondesha ishamba dyi mizabibu kubalimyi badi wimizabibu hilokwela.42Yesu alababwila, "Ntimwasomye amandiko, ibuye dyobase abasi limbaye ibuye likulu dyu musigi ili dyavuye kumwami na bilatangaye mumaso yachu.43Nuko ndababwila, ubwami bwimana uzotwagwa kuva iwanyu nkuhabwa ihanga limenya itunda dyayo. 44Wewesi walogwa hejulu yibuye idya alovumwa ibimayu manyu. Aliko kuva wewesi wolilogwako lilomufyonyola.45Abakulu wa bakuhani na bafalisayo buvishije akalolelo kiwe, babona alabavunga mbene. 46Aliko bagomba kugolola amaboko hejulu yiwe, balatinye umukutano, kumbela abantu bamulevye ntumuvugishwa.
221Yesu yavuganye nabo kandi mukalolelo alavuga, ubwami bwijulu bususa mumwami yateguye ubugeni bwo kwimula kwumwana wiwe. 2Ubwami bwijulu bususa mumwami yateguye ubugeni bwo kwimula umwana wiwe. 3Alabatuma abakozi biwe babakalishe abali balalahitse kuza kulubwo bugeni bwo kwimula aliko ntibasohola.4Umwami yalabatumye kandi abakozi bavandi, alavuga "Babwile bose abalabitse, laba nateguye ivyokudya, impizi ni Inyana yanje zinuze zabazwe na majambo yose ali sawa, Nimuze kibugeni bwo kwimula.5Aliko abobantu ntibabikulikije vyukuli vyuwo mulaliko wiwe. Bamwe basubiye mumilima yabo abandi basubiye mubiche vyabo aho bakolela ivyashala. 6Abandi balaba hagulukiye abakozi bumwami no kubateteleza no kubicha. 7Aliko umwami yalashavaye yalatumye abasilikale biwe, alabicha babichanyi no kuwutulila uwomyi kumulilo.8Hanyuma alababwila abakozi biwe ubugeni bulasohoye aliko abalalitse ntibakwiliye. 9Kulivyo nimugende kumahule yinzila nkulu, mubalalike abantu benshi uko vyoshoboka baze kubugeni bwo kwimula." 10Abakozi balagiye kunzila nkulu no kubakalibisha bose abantu bose abo bobonye abeza na babi, kulivyo ikibihila kiluzula abagenyi.11Aliko umwami yinjiye kubalaba abagenyi yalabonye umuntu umwe atambaye umwambalo wubugenyi! 12Umwami yalamubajije, mugenzi wasohoye ngaha munzu kute atamwambalo wubugeni? Uyo muntu ntupishuye ichochose.13Niho umwami yababwila abakozi biwe, "Nimumubohe uyo muntu amaboko na magulumumutage hanze mumwijima hiyo aliho hali mumalila no kusya amenyo. 14Kuko abantu beshi balahamagagwa aliko abatolanyijwe ni bake.15Niho abafalisayo bagenda no kupanga no kupanga ukuntu bamfata Yesu kumajambo yiwe wenyene. 16Niho batuma abanafunzi babo hamwe na maherode. Balamubwiye Yesu, "Mwalimu tulazi yuko wewe uli umuntu wukuli, kandi uligisha ukwimana ishaka mukuli. Ntukulikiza vyiyumvilo vyuyundi muntu kandi ntiwelekana kupendelea kubantu. 17Kulivyo tubwile, wiyumvila iki? Mbe ivyo kumategeko kuliha umusolo kwa kaisali chabule oya?"18Yesu yalameye ububi bwabo no kuvuga, "Nikuki mungelageza, yemwe mwandya dya? 19Nimunyeleke amahela akolakuliha umusolo," Niho bamuzanila idinali.20Yesu alababaza, "sura ni zina ili ni vyiki?" 21Balamwishula nivya kaisari." Niho Yesu yababwila, "Muhe kaisari ibintu bili vyiwe ni vyimana muhe Imana. 22Bamvishije kutwo balatangaye. Hanyuma balamulatse balagenda.23Uwomusi bamwe mubasadukayo balaje kwa Yesu, bamwe bavuga yuko hataliho ukuzukukwa bapfuye balamubaza. 24Balavuga, "Mwalimu, Mus yalavuze nimba umuntu yapfuye atavyaye abana, mwenewabo amuhungule uyo mupfakazi mugole amuhe umwana kukubela mwenewabo.25Baliho benewabo mushanju uwambele yalimuye hanyuma alapfa atavyaye umwana alamusigila umugole mwene wabo. 26Hanyuma mwenewabo wakabili nawe akola nkuko nyene, Hanyuma udya wagatati, biba kutswo kushika kudya wa mushanju. 27Bamaze kukola kutswo bose, wamugole nawe yalapfuye. 28None mukuzuka uyo mugole azoba umugole wande mulabo benewabo mushanju? Kuko bose bala mwimuye."29Aliko Yesu yalishuye alababwila, "Mulakosela, kuko ntimuzi ivyanditse chanke inguvu zimana. 30Kuko mukuzuka abantu ntibimula chanke kwimugwa. Hanyuma yaho abantu baba nkaba malaika hiyo mwijulu.31Aliko kuvyelekeye ukuzuka kwa bapfuye, ntimuligela musoma kidya chimana yavuze iwanyu, yalavuze. 32Jewe ndimana ya Ibrahimu, Imana ya Isaka nimana ya Yakobo? Imana si mana yabapfuye ahubwo ni Mana yabakomeye. 33Ikihe abegelanye bumvishije ili, balatangaye inyigisho ziwe.34Aliko abafalisayo bumvishije yuko Yesu yabamumije abasadukayo, baliyegelamije bonyene bonyene hamwe. 35Umwe mulibo, yali umunya mategeko, yala mubajije ikibazo kumugelageza. 36Mwalimu nitegeko idyahe lili likulu kusumba yose mumategeko?37Yesu alabishula, "Bilakwiye umukundu umwami kumutima wawe wose, nubugongo bwawe bwose nubwenge bwawe bwose. 38Ili nidyo tegeko likulu dyambele.39Idyakabili lisa nidyo bilakwiye umukunda mugenzi wawe nkuko wikunda wewe. 40Amategeko yose nabavugishwa bizela amategeko abili.41Abafalisayo bachiyegela nilije hamwe, Yesu yalababajije ikibazo. 42Alavuga, "Mbe! mwiyumviliki hejulu ya Klisto? Wene numwana wande?" Nabo balamwishula, "Numwana wa Daudi."43Yesu alabishula, "Nikungene nyabaki Daudi kuli mpemu amwita umwami, alavuga. 44Umwami yabwiye umwana wiwe, "Ichala kukuboko kubudyo, kugeza ahonzobokola abansi bawe bashigwe hasi yamagulu yawe?"45Nimba Daudi amwete Klistto, "Umwami" vyoba gute abe umwana wiwe?" 46Ntawashoboye kumwishula ijambo kandi, ntawigeze kandi kumubaza ibibazo bilenze kuhela uyo musi no kubandanya.
231Hanyuma avungana nabeshi na banafunzi biwe alababwila. 2Abadichi na bafalisayo bikaye kuntebe yamusa. 3Kukubela yuko chochose mufise babwilabakole nimukole uku mubitondele mungabo ntimuze mwinjilingweni bikongwa vyabo. Kukubela bene bavunga amajambo batamenya.4Kweli bene batenkela imizingo minini aliko nibikomeye kuheka hanyuma bahekeleza abantu mubitungu vyabo mingabo bene nyene ntibatwalana ngato kuheka. 5Ibikongwa vyabo vyose bikongwa kungila balebwe na bantu. Kukubela bene bangucha ikoko zabo bongeza ubukuhi bwilungoli ngwi mpunzu zabo.6Bene bakunda kwikala ahantu heza kukubela ubungenyi nakubitebe vyi heshima muzu ya masinagogi. 7No kula muchwa kwiheshima ahantu mwisoko no kwitwa abalimu na bantu.8Mungabo mwenge ntimukwiye kwitwa abalimu kukubela mulafise umwalimu umweyi na mwemwese mulibamwe. 9Nimumuhamangale umuntu wahwe wese ahamwisi yuko baba wanyu. Kukubela mulafise baba umwengusa nawe alimwijulu. 10Mungabo ntimulokwitwe abalimu kukubela yuko mulafise umwalimu umwe ngusa nawe ni Klisto.11Aliko nawe ni mukulu muli mwenge aloba umukozi wanyu. 12Wahwewese yishila hejulu aloshingwa hosi naudyawese yishusha aluhanguluchwa.13Mungabo mwenge abandichi na bafalisayo binzingo mulungahila abantu. Ubwami bwijulu namwe ntimushobola kwinjila ntimulekuliwe kwinjila mukola ivyo. 14Aliko mwenge abandichi na mafalisayo binzingo kukubela yuko mulabadya ipfakali. 15Mulongowe abandichi na mafalisayo binzingo mulambuka hakudya yinyanza no kusoholakumugila umuntu umwe yizeele bidya mwingisha aliko ameze nkamwe mulamungila malambili umwana womwije hanamu namba mwenge nyene nkuko mumeze.16Aliko mwenge batwale bimpumyi mwenge muvunga udya wese alahila helu sikinu mungabo ulahila kunzabahu yakihelu yalafunzwe nidahelo yiwe. 17Aliko mwampuyi zibijuju nikiki kinini kusumba ikindi izabahu chankwe ikanisa aliko dyasizeho nukwenza ni mana.18Udya wese aluhila kuzabahu sikinu aliko ulahila kwisadaka ilihejulu yiwe yalafunzwe ni dahilo yiwe. 19aliko mwibantu bimpumyi ni chahe kinini kusumba ikindi isadaka chankwe izahabu aliko yezejejwe nisadaka zitangwa kumaana.20Kubela yuko wene alahila kunzahabu kulahila kwivyo kubuntu vyose bilihejulu yiwe. 21Nawe ulahila kwikanisa nawe alahila kwivyo kwa wene yikaye imbele yiwe. 22Nudya wese alahila kubwijulu alahila kuntembe chakela chimana kuliwe yikaye hejulu yiwe.23Aliko mwebwe abandichi na mafalisayo binzingo kukubela mulahila izaka binzana munana ni bwija mungabo mulaleka amajambo akomeye yamatengeko ukuli ikingongwe ukwizela mungabo mukwiliye kuba mukola mungabo sikuleka mukihe utabikoze. 24Aliko mwabalongozi bimpumyi mwenge mulachuja akadudu mungabo mulamila igamiya.25Aliko mwenge abandichi na Mafalisayo binzingo kukubela yuko mungilaneza inyuma yibikombe ni hanze yisahani mungabo imbele hudhuye ububi kuvana nabikeyi. 26Mwenge amafalisayo bimpuyi nin mwoze ubwambele imbele mukikombe imbele yisahani kungilango ulonka ni hanze naho kandi habe hezaa.27Aliko mwenge bandichi na bafalisayo binzingo kukubela yuko Musa nipfa zisize ichoka aliko hanze habonekaniheza. Mungabo imbele hudhuyeyo amangufa yabapfuye bulikinu kibi. 28Ngutwo ngutwo namwe hanze muboneka abukulu imbele yabantu mungabo muda mwinzuye mo izingo nububi.29Aliko mwenge mwabandichi na bafalisayo binzingo kukubela yuko mwubalea ipfa za bavungishwa nokubeza ipfa za bukulu. 30Mwenge mulavunga namba twalikubaho kumisi yabababa bachu ntitwalikuba twalafashanyije hamwe kukusesa amalaso yabavungishwa. 31Kubela muliyemela mwenge yuko mwenge mulabona babo hamwe nibo mwishe abavungishwa.32Kandi mwenge nimwaba kukola uluhande lukwiye ivyaha vyange baba wanyu. 33Mwenge mwanzoka abana bavipilibao nikubeliki muchaluhande ulabanza ngwa jehanamu?34Nuko laba ndabatumwe iwanyu abavunguishwa abantu bubwitozi na bandichi bakeyi babo mulokwicha no kubababanza nabakeyi babo muloba kwilikila imbele yamasinagogi yanyu nokubilukana kuva mumuji umwe kandi mumuji ungundi. 35Inkwilikizi yaho nuku haloseluka amalaso yose za bukuli angaseseche ahamwisi uheleye amalaso ya abeli wukuli kungela amalaso ya Zakaliya umwana wa balikia mwamwishe hangati yabelada no kulilutale. 36Kweli ndababwila majambo aya yose ngalo ngishikila ikizazi iki.37Yelusalemu yelusalemu wewe ubicha abavungishwa no kubatela amabuye badya alibo batumwe iwawe imigendo zahe ndabengela nyije abana bawe hamwe nkuko inkoko yengelanya imishwi ziwe musi yamababa yiwe mungabo ntiwe meye! 38Laba inzu yawe isingaye atakilimavo. 39Nange ndakubwila kuhela ubu nikungendelela ntulobona mpaka uhulo vungila hasingaye wene aloza kwinzina dyumwami.
241Yesu yavuye murusengero acharigira abigishwa biwe baramgiriye baramwereka inyubako zu rusenyero. 2Ariko yarabishuye nokubabwira, "None ntimubibona ibivyose? Nukurio ndababwira ntabuye rizosigara hejuru yirindi mpaka bisambuwe.3Amaze kwichara kumusozi wa mizeituni. Abigishwa biwe bara mukuriye baravuga, mutubwire ibibintu bizoboneka dyari? Ni kintu nyabaki kizoba ikimenyecho chokuza kwawe nimpera yisi?" 4Yesu yabishuye nokuba bwira, "Ni mube magabo ntihazogire azobahenda henda. 5Kubera beshi kwizina dyanje bazovuga jewe ndi Klisto, kandi bazotakaza beshi.6Muzokwumva intambara nibihuha vyi ntambara nimurebe njtimuzohave muba nubwoba, kubera ibibintu ntibizoteba kushika ariko udya mwisho ntirabe. 7Kubera ikihugu kizo haguruka kugenda kugwana ni kindi kihugu nubwami Hejuru yubwami Hazoba inzara na matetemeko yesi mubiche bitandukanye. 8Ariko ibibintu vyose nitanguriro gusa dyu buchupu bwo kuvyara.9Niho bazo bazoba kuramwo kubwa mateso no kubicha. Muzo kwankwa mahapa yose kubera izina dyanje. 10Niho beshi bazochitara no kuvugana nabi no kwankana ubwabo kubwabo. 11Abavugishwa beshi bububeshi bazoboneka nokuhenda hendabeshi.12Kubera ububi bozogwira, urukundo gwa beshi ruzo hora. 13Ariko uwuzo kwihapana kugeza impera azokizwa. 14Iyi njiri yubwami izohubiriwa kwisi yose nkikishinga nttahe kubihugu vyose niho impera ya vyose bizoshika.15Nuko nimwamara kubona ugwanko nubwo none kare, bwavuzwe numuvugishwa Danieri buhagaze aho hejejwe! Uwusoma namenye! 16Niho abari muri Yuda bazo kwirukara imisozi. 17Nudya azoba hejuru kunzu ntazoshobora kwururuka hasi kutwara ikintu ichochose kuva imbere munzu yiwe. 18Nudya are numurima ntazo garuka kutora impuzu yiwe.19Ariko hayowe badya bafishe abana nabadya bazoba bonsa mwicho gihe chiyo misi! 20Nimusevye kugirango kuhupa kwanyu ntikuzobe mugihe chimbeho chanke mugihe chimisi yisabato. 21Kubera hazoba nimibabaro minini itaribwa boneke kuva kuremwa kwisi kugeza ubu, kandi ntibizobaho kandi. 22Nkuko kuriyo misi yozitagabanywe ntamuntu numwe yokijijwe aliko kubera kwa baloranyijwe mwiyo misi izogabanywa.23Nuko Nimba umuntu uwowese azobabwira nimurabe Klisto aringaha chanke Klisto ari hariya! Ntimuzokwizere ayo majambo. 24Kubera abaklisto abububeshi nabavugishwa bu bubeshi bazoza nokwerekana ibimenyecho binini ni bitangaza kugiranyo batakaze yaba vyoshoboche nokuribadya batora nijwe. 25Nimurebe ndabagabishije kurivyo bitara boneke.26Nuko nimba bazoba bwira, "Klisto Ari mubugaragwa: Ntimuzegende hiyo mubugaragwa chanke nimurebe ari mubagaragwa chanke, nimubere ari imbere munzu ntimwizere ayo majambo. 27Nkuko kudya nkuba imurika kuva ibuseruka zuba nokumurika iburenyero zuba niko bizoba mukuza kwu mwana wuntu. 28Hahoho umuvyimba urio niho ibisiga bihurira.29Ariko hanyuma yimibabaro minini yudya misi izuba rizobamwo umwijima ukwezi ntikuzobonesha umucho wawo inyenyeri zizo koroka zivuye hejuru ninyuvu zomwijuru zizohinda akashichi.30Niho ibimenyecho vyumwana na wumuntu aza ava mubichu vyo hejuru mukirere kunyuvu nubwiza bunini. 31Azotuma abamalaika biwe kwijwirinini dyi tarumbeta nabo bazobegeranya hamwe abatora nijwe biwe kuva impande zine zisi kuva kumwisho umwe wijuru kugeza ku wundi.32Nimwiyigishe ichigwa kuvana nigiti kuva ishami iyori kuze no kumera amaremba muramenya yuko mchanda chegereje. 33Nuko nimwabona ibibintu vyose, mkwiriye kumenya yuko ichanda chegereje na vyegereye hafi ni midyango.34Nukuri ndababwire ururuvyaro ntiruzochaho kugeza aho ibibintu vyose ntibizoba bya boneche. 35Ijuru nisi bizochaho ariko amajambo yanje ntigarochaho.36Ariko kuvyerekee udyamusi nisaa ntamundu amenya naho yoba malaika wo mwijuru chanke umwana aliko data wenyene.37Nkuko vyaribimeze mumisi yanuhu niko bizoba mukuza kwumwana wumuntu. 38Nuko muriyo misi umwuzure utarabeho. Abantu baradya nukunywa bimura kandi bimugwa kugeza kwudya musi nuhuyinjira mubwato. 39Ntibamenya nikintu chochose kugeza umwuzure ubazako no kubatembana bose niko bizoba mkuza kwu mwana wumuntu.40Niho abantu babiri bazoba bari mumurima umwe azotwagwa nuyundi azosigwa inyuma. 41Abagoragore babiri bazoba bariko barasya hamwe umwe azotwagwa numwe azosigara. 42Nuko ni mube maso kubera ntimumenya mumusi nyabaki ahozazoza umwami wanyu.43Ariko mumenye yuko nimba umuntu mweninzu nisaha nyabaku. Aho musuma azirako niyo huniye ntiyorekuye inzuyiwe kutegwa. 44Nuko rero mukwiriye kuba magabo kubera umwana wumuntu azoza mwisaa mtamenya.45None ninde arumwizigigwa, intumwa yubweye ariwe uwuganza wiwe yamuhaye ametegeko hejuru yabadya bari munzu yiwe, kugiranyo abahe ivyokudya mugihe kikwiriye? 46Arahezagiwe uyo mukozi, wiwa na yiwe izo sanya akora kutyo mugihe ahazoza. 47Nukuri ndababwira kuti uwuganza azo mushira ya kira kintu chiwe.48Ariko nnimba umukozi mubi avuze mumtima wiwe, uvuganza wanje yatevye. 49Akatanyura kuba kubita abakozi biwe akatanyura kudya nukuboregwa ibiboreza. 50Uwuganza wuwo mukozi azoza mumisi atamenya nomuma saa yatamenya. 51Uwuganza wiwe azo mtemagura ibisatesate bibiri nukumusira muruhande kumwe hamwe na binzipo ahoniho hazoba amabogorogo no kudyanisha insya zamenyo.
251Niho ubwami bwomwijuru buzo susanywa ni nkumi chumi batwaya matara yabo bachabagenda kumwakira umukwe. 2Batanu muribo bari ibijuju na bandi batanu bara banya bwenge. 3Inkumi zibijuju bamaza kutwara amatara yabo ha ntibatwaye mwo amavuta. 4Ariko abakobwa bubwenge batwaye ivyombo bifishe amavuta hamwe namatara yabo.5Nuko mugihe umukwe atevye kushika bose bachiye basinzira bacha bara dyama. 6Ariko mugihe achomwijoro hagati hariho induru nimurebe umukwe nimusohoke mumwakire.7Niho abo bakobwa bavyuka bose bacha amatara yabo. 8Vyabijuju vyababwiye badya banya bwenge mutuheho kumavuta yanyu kubera amatara byachu arazimata. 9Ariko badya banya bwenge babishuye nokuba bwira kubera nta kukuriye twebwe namwe kurivyo nimugunde kubaguza mugure aya bakwiye.10Mukihe bagiye hiyo kugura umukwe yachiye asohora nabadya bari biteguye bagiye na wene mubwo bukwe numudyango wa chiye wugagwa. 11Hanyuma ababakoba bandi nabo barashiche bavuga mwami mwami twugururire. 12Ariko yachiye abishura aravuga nukuri ndababwire jewe sindabamenya. 13Nuko nimurabe kubera mtamenya umusi chanke isaha.14Nuko ninkumutu yashache kugenda kurugendo gwo mukihugu chakure yaha magaye abakozi biwe nokubaha ubutunzi bwiwe. 15Umwe muribo yamuhaye itaranta zitanu uwundi yamuhaye itaranta zibiri nuyundi yamuhaye itaranta imwe kira umwe yakiye ikiche kuyana nubu shobozi bwiwe, niho udya muntu yacha asafiri agenda iya gomba. 16Naninyoga wawundi yakira itaranta zitanu yachiye agenda kuzibicha no kuzigwiza zivya izindi taranta zitanu.17Nayudya yakiye itaranta zibiri yara zidandaje arouka izindi zibiri. 18Ariko umukozi yakiye itaranta imwe yachiye genda yimvye ikinogo mwivu acha aranyugeze amahera yumwami wiwe.19Hanyu yayuda muremure, umwami wa batumwa abo yaragaruche nokukora ibiharuro nabo. 20Yudya mukozi yakiye itaranta zitanu yaji nitaranta izindi zitanu, aravuga, mwami, wampaye itaranta zitanu raba naronse ifaida yizindi taranta zitanu. 21Umwami wiwe ara mubwira, wihukayo, umukozi mwiza numwizigigwa! Ubaye umwizigigwa kukintu kitoyi. nzokuha kuganza heju yibintu vyishi niwinjire mumunezero wumwami wawe.22Umukozi yakiye itaranta zibiri yaje avuga, mwami, wampaye itaranta zibiri, Raba, ndakuhaye inyunyu yitaranta izindi zibiri. 23Mwami wiwe yara mubwiye wihukayo umukozi mwiza numwizigigwa! Ubaye umwizigigwa kubintu bike nzokuha kuganza hejuru yibintu vyishi, niwinjire mumunezero wumwami wawe.24Hanyuma umukozi yakiye itaranta imwe yaraje aravuga, Mwami ndazi yuko wewe urumuntu akaze usoroma ahantu hutateye, kandi usarura ahantu hutafushe. 25Jewe naratinye ngena iwanje no kuyi nyegeza itaranta yawe mubivu Raba, uraifishe idya iriho.26Ariko umwami wiwe arishura aravuga, wewe umukozi mubi numunebwe, waramenya yuko iboroma ahantu ntateye no kusiroma ahantu ho ntafushe. 27None washakigwa kubaha amahera yanje abantu bibanki, nomugihe cho kugaruka noyakiye idya hera yanje hamwe ninyunyu.28None nimumwake iyo taranta mumuhe udya mikozi afishe itaranta chumi. 29Kiramuntu afishe azokwonyerezwa chane - nomukwonyerezwa chane. Ariko kurudya wese atafishe nikintu, ni kidya asishe azokwakwa. 30Nimumute hanze mumwijima uwo mkozi ata kwiye ariho hazoba amarira no kuhekenya amenyo.31Mugihe umwana wumuntu ahazozira mwubiza bwiwe, nabamaraka bose haniwe nawe, niho azokichara hejuru yintebe ywe yubwiza. 32Amahanga yose azokwegerana imbere ziwe, nawe azobatandu kanya abantu nkuko umuragizi atandukanya intama nimpene. 33Azobashira intania mkuboko kwiwe kwubudyo ariko impene azozishira mukuboko kwubumafu.34Niho umwami azobabwira badya bari mkuboko kwiwe kwubudyo nimuze mwebwe mwa hezagiwe nadaha wanje, muragwe ubwami bwo mwateguriwe kubwanyu kuva kushigwaho intango yisi. 35Kubera narifishe inzara mwara mpaye ivyo kudya, narumushichi mara nkaribishije. 36Nariguga, kandi mwara nyambiche impuzu, naru mugwai mura mbika narifunzwe mraza kundeba.37Niho abukuri bajomwishara nokumubwira, mwami ni dyari twa kubonye ukishe inzana, nokukurishachanke nufishe inyota nokukuha amazi? 38Ni dyari wari umushichi naturakukaribisha? Chanke uriguse natura kwambika impuzu? 39Nidyari twakubonye urumugwayi chanke uri mukifungo turaza kukuraba? 40Numwami azobishura nokubabwira, nukuri ndababwira, icho mwakoze ngaha kurumwe muri bene wachu batoyi, mwabikoreye jewe.41Niho azoba bwira abo bari mkoboko kwubumafu, nimuke iwanje, mwavumwe, nimugende mumuriro udahera wateguri wekubwa shetani, nabamaraika biwe. 42Kubera narifishe inzara ariko ntimwa mpaye ivyokurya narifishe inyota ariko nimwa mpaye amazi. 43Naru mushichi ariko nitimwa nkaribishije ndigusa aririko ntimwa mpaye ivyambaga. Narumugwai ndimukifungo, ariko ntimwandavye.44Niho bene bazo mwishura nokuvuga mwami, ni dyari twa kubonye ufishe inzara chanke ufishe inyota, chanke uru mushichi, chanke urigusa chanke urumugwai chanke uri mukifungo ntitukufashe? 45Niho yabishura nokuvuga nukuri nda babwira kirya chomutakoze kurumwe womuraba bato, ntimwa koreye jewe. 46Aba bazogendab mugihano kitashira ahubwo abukuri mubugindo budashira.
261Aho nyene Yesu amaze kuvuga amajambo yose ayo, yalababwije abigishwa biwe, 2"Mulamenya yuko munyuma yimisi ibili halobaho umusi mukulu ya Pasaka, numwa wumuntu alotangwa abambwe."3Hanyuma yabakulu wabahelezi naba zehe babantu balahuye hamwe kubela hakulu wumuhelezi mukulu, aliwe yitwa kayafa. 4Bali hamwe bala panze kuntu bomufata Yesu kubinyegejwe nuku mwichu. 5Kubela bavuze, "Ntikolegwe kubela umusi mukulu, kuko ntize ikazuka ivalugu muli mwabadya bantu."6Aho Yesu alahantu Bethania kubela inzu ya Simoni mukoma, 7Hiyali mwo aligolola kumeza, umugole umwe yalaje uwiwe yikoleye umukebe wa alabasta yalimwo amafuta byafishe kichiro kinini, yalizeye hejulu umutwe wiwe. 8Aliko abigishwa biwe bamaze kubona ijambo lino balashavuye nukuvuga, niki chatumye kushavula kuti. 9Yana yoshoboye kuguzwa kukichilo kinini nukulonka umukene.10Aliko Yesu alimwo alamenya lino yala babwije, "Kubeliki mumugola umugole yuno? Kubela yakoze kintu chiza uwanje. 11Umukene mufishe imisi yose, aliko ntimulobaha mwa nawene milele.12Kubela ahoyasesa amavuta ayo hejulu yumubili wanje, alakoze kutwo kubela yukuzikwa kwanje. 13None lelo ndababalila, ahantu ubutumwa buno hubulovugwa kubela isiyose ikikogwa chiyakozeyuno mugole aho alogama alavugwa kubela yichi bucho."14Niho umwe mwabadwa chumi nababili, aliwe yitwa Yuda Iskariote, yalagiye mubakulu babahelezi. 15Nukuvuga, "Mulompeleza iki numubaguza?" Balamupimila Yuda ibipande milongo itatu vya mahela. 16Kuva umusi uwo yalalondeye inzira yuku muguza.17Aho kumusi wambele wimikate atasize mwo umwambilo, abigishwa biwe balamu gendela Yesu nukuvuga, "Nihehe tukulondelele udye ivyokudya vya Pasaka?" 18Alababwira, "Numugenda mujini kumuntu fulani na mumubwile umwigisha avuze, amasaha yange yasotoye ndoyisohoza ipasaka hamwe nabigishwa biwe kubela inzu yawe." 19Abigishwa bakoze ntuko Yesu yabwabwiye, balalondeye ivyokudya vyipasaka.20Imaze kusohora kumugoloba, yalichaye kudya ivyo kudya hamwe nabadya bigishwa chumi na babili. 21Balimwo baladya ivyokudya, yalavuze, aliko ndababwira yuko umwe mulimwebwe alonguza." 22Balababaye chane, kilamuntu yalamanjije kubaza, "None nubushobozi sijewe, mwami?"23Alabishula, "Yudya adimba kukuboko kwiwe hamwe nanje kubela ibakuli niwe alonguza. 24Umwana wumuntu alogenda, ntuko bamwandikie. Aliko yemewe umuntu alonguza umwana wumatu! Yashoboye vyiza kumuntu uyo ntuko atovuche." 25Yuda yoshoboye kumuguza yalavuze, "None! Ni jewe Rabi?" Yesu alamubwira, "Uvuze ijambo lino wewe nyene."26Balimwo baladya ivyo kudya, Yesu yalautoye umukate, alawuhezagira, nukuwumira. Alabaha abigishwa biwe alavuga, "Numutole, mudye. Wuno nu mubili wanje."27Alotola ikikombe nukushima, nukubaha nukuvuga, "Nimunywe mwese kubela kino. 28Kubela lino namalaso yisezelano dyanje, izakuseseka kubela beshi kukigongwe chichaha. 29Aliko ndababwira, sindonywa kandi ivyama vyu muzabibu wuno, kugela umusi wudya hindoba nimwo nanywa kishasha hamwe namwe kubela ubwami bwa daha wanje."30Bamaze kumala kulilimba ululilimbo bavuye balagiye mumusozi wamizeituni. 31Hanyuma Yesu alowambia, "Mwijolo mwebwe mwese mulo chitara kubela jewe kubela vyandichwe ndomukubita umukozi wintama wibiku bala towanyika. 32Aliko hanyuma yukuzuka kuli jewe ndibatangulila kugenda Galilaya.33Aliko Petro yalamubwiye, "Naho baza kukwanka kubela ibintu vyuza kulonka, jewe sinda kwanka. 34Yesu ala mwishula nukuli ndakubwira, mwilijoro hatalabika isake italabika, ulampakana katatu." 35Petro alamubwira, "Naho jewe ndoshaka kupfu nawe sinda kwihakana." Nabigishwa abandi bose balavuga kutwo nyene.36Hanyuma Yesu yalagiye na bene ahantu hitwa Gethsemane na kubabwira abigishwa biwe, "Nimwichare hano ahondimwo ndagenda hiyo nukusenga." 37Alamutwara Petro na bona babili bumwa Zebedayo nuku tangura kubabazwa nu kunamba. 38Hanyuma alababwira umutima wange ulababajwe chane nyene, kushaka yuko ndopfa. Aliko hano mulale mulasenga hamwe nanje.39Alagenda imbele katonyi, alagwa yunamye, nukusenga. Alavuga, "Daha wanje nnamba bishoboka, ikikombe kino kindengane. Ntibibe ntuko jewe nshaka, aliko ntuko kushaka wewe." 40Alabagira abigishura nukubasanga badyamye bahuniye nukumubwira Petro, "Kubeliki muka kesheje hamwe nanje mwisaha imwe? 41Nimukeshe nukusenga kugira ntimwinjile mumagelagezwa umutima ulafishe ichubahilo, aliko umubili ufishe integenke.42Alagenda wenka chakabiri alasenga, alavuga, "Daha wanje ntuko ijambo lino ntilishobola kukwepeka na ningombwa ndakinywe ikikombe kino, ubwiza bwawe bushike. 43Alagaluka kandi nukubasanga badyamye bahuniye, kubela amaso yabo galigalemewe. 44Hanyuma alabasiga kandi alagenda wenka. Alasenga bagira katatu alavuga amajambo yadya nyene.45Hanyuma Yesu yalabagiriye abigishwa biwe nukubabwira, "Kandi mula dyamye nyene nukwiluhucha? Numulabe isaha ilimwo ilasohora, numwana wumuntu alaguzwa mukuboko mwabadya bafishe ichaha. 46Numuvyuke, tugende. Raba yudya azakunguza alimwo alegeleza.47Aho nyene alimwo alavuga, yuda umwe mwabadya chumi nababili, alasohora nabantu beshi balasohoye hamwe nawe liza kuva kumukulu kumuhelezi nabazehe babantu. Balaje nibipanga ningombo. 48Kandi umuntu yashache kukuguza Yesu yaliya bahaje ikimenyecho alavuga, "Yudya windosomagura, ni wene mumufate.49Aho nyene yalaje mwa Yesu nukuvuga, "Ndakulamukije mwigisha!" Acha lamusomagura. 50Yesu alamubwira, "Mugezi likole lidya kubela dyakuzanye. "Niho baza nuku mweleka ukuboko Yesu, nukumufata.51Raba umuntu umwe yali kumwe na Yesu, yalagoloye ukuboko kwiwe, alavanayo ikipanga chiwe, nukumukubita umukozi wumuhelezi mukulu, nukumukeba ugutwi kwiwe. 52Niho Yesu yamubwira, subizayo ikipanga chawe hadya huwa kivange, kubela bose batumia ibipanga balokwichwa nibipanga. 53Mumenya yuko sindoshobola kumuhamagara daha wange, Nawe alantumila abasilikale bagela chumi na babili yamalaika? 54Aliko lelo ntakundi nyene vyandichwe vyoshobola kushika, kuti niko vyomushaka kusohokola?"55Aho nyene Yesu ababwira mubantu, "None! mwaje nibipanga nibirungu kupfata ntumusuma balumusi ndichara mwikanisa ndigisha, kandi ntimwapfashe! 56Aliko vyose bino vyakozwe kuko vyandichwe nabavugishwa bishike. Niho abigishwa biwe balamusiga nikwijulu kila.57Badya bamufashe Yesu yachiye amutwara kwa kayafa, umuhelezi mukulu, ahantu haba ndichi na bazehe balibigelanye hamwe. 58Aliko Petro yalamukwilikiye inyuma kulele kugela kubela kukigo chu muhelezi mukulu yalinjie hagati nukwichara hamwe nabalinze alabekiza kuvamwo.59Ahonyene abakulu babahelezi nabichaye bose balimwo balalondela ivyemezo vyububeshi kuduza kwa Yesu, kugira boshobole kumwicha. 60Aliko baliyeleche ivyemezo vyishi, aliko ntibalo se ikintu chochose. Aliko hanyu bivyemezo babili baliyeleche imbele. 61Nukuvuga, "Umuntu yuno yavuze, "Ndoshobola kuhenula ikanisa dyimana nukuyu baka kandi kumisi itatu."62Umuhelezi mukulu yalahagaze nukumubaza, "Ntushobola kwishula? Bano balemeza kute hejulu yawe?" 63Aliko Yesu yagumye yanumye umuhelezi mukula alamubwira, "Ntuko Imana ibayeho ndukubwiye utubwiore ntuko wewe uli Klisto umwana wimana." 64Yesu alamwishula, "Wewe nyene wavuze ijambo idyo aliko ndakubwira vayo lelo nukugenda ulomubona umwana wabantu yichaye kukuboko kubudyo gufishe inguvu, kandi aho aloza kubela ibichu vyomwijulu.65Niho umu helezi mukulu yalamukuye impuzu ziwe nukuvuga, "Yachumu ye! None tushaka kandi ivyemezo iyiki? Nulaba vyashiche mwumvishije yakoze ichaha. 66None! Mwijumviliki? Bala mwishuru ni kuvuga ashakigwa ulupfu."67Hama bamu chiyeko amate mumaso nukumu kubita ingumu, nukumu kubita amakofi kumaboko yabo, 68Nukuvuga, "Nuwelekwe wewe Klisto. Ninde yakukubishe?"69Umusi uwo Petro yaliyichaye hanze kubela mubeshi, numukozi wumukobwa yalamugiriye nukuvuga, "Wewe muliwe wali hamwe na Yesu wumuligalilaya." 70Aliko yalahakanye imbele yabo bose, alavuga, simenya ikintu chakamwo alavuga.71Amaze kugenda hanze yumudyango, umukozi uyundi wumukobwa yalamubonye nukubabwira badya baliho aho, "Umuntu uwo nyene yali hamwe na Yesu wa Nazareti. 72Alihakana kandi kuchemezo, Jewewe sindamumenya umuntu uwo."73Umwanya muto hanyuma badya balibahagaze hafi, bala mugiliye nukuvuga na Petro, "Kubushoboziwe we kandi nimulumwe mwabadya, kubela yuko imvugo yawe ilelekana. 74Niho yachiye kulahila na kwisiba, "Jewe sindamumenya umuntu uyo, "Munyuma yaho inkoko yisake ilabika. 75Petro yalibuche amajambo yabwiwe na Yesu, "Htarabe inkoko yisake italabike ulompakana bugira katatu..
271Umwanya womukitondo hogwagela abakulu bose baba kuhani na batama babantu waliye injama hanyuma ya Yesu balonke kumwicha. 2Balamwugaye, bala mulongola, nukumugeza kwa liwali Pilato.3None umwenmya Yuda, aliwe yabaye yamugujije, yabonye yuko Yesu yamaze kuchilugwa ulubanza, yalababaye nukusubizwa ibimanyu selathini vya maheloa kumukulu waba kuha ni nabatama. 4No alavuga, "Nakoze ichaha kuguza amalaso yatafishe nulubanza. "Aliko balishula, "Bitushaka ibiki twebwe? Yalebe gano menyene. 5Bamaze yalabiteleye hasi bidya bimanyu vyamahela hadya mwikanisa, nukugenda ukwiwe nukuyicha wenyene.6Abakulu baba kuhani yalabitwaye bidya bimanyu vyamahela nukuvuga, "Ntibikwiye kushilaho amaheloa lino mubu bikilo, kubela naka chilo kamala." 7Balaganiye balihamwe namahela galakoleshwe kugula ishambe dyumubuvyi dyo kuzika mwabageni. 8Kubela lino dyali limeze dyitwa, "Ishamba dyamalaso, "Kugela vyumusi nyene.9Bamaze lelo lidya jambo dyali dya vuzwe numuvugishwa Yelemia dyala shiche, livuga, "Balahamagawe ibimanyu thelathini vyamahera, akachiloka vuzwe na bantu bomuli isilaeli no kubela wene. 10Nabakolesheje kwishamba dyumubuvywi, nkuko umwami yali yabelekeje.11None Yesu yala hagaze imbele yumuhwali, naliwali alamubaza, none, wewe ulumwami wabayahudi? Yesu alishula, wewe wavuga gutwo." 12Aliko kumwanya hayatwaligwa ulubanza nabakuluna batama, ntiyishuye dyodyose. 13Bimaze Pilato yalamubwiye, "Ntulumve ulubanza gose hanyuma yawe?" 14Aliko ntiya mwishuye kugera nijambo limwe, kandi liwali yaluzume nukumalamala.15None nkikubela imisi mikulu vyali nkiko vyama yumu liwali kumwu gulula umubohwa umwe yatolanywe nabantu beshi. 16Umwanya ugo balibafunze abananilanye izina dyiwe Baraba.17Uko lelo kumwanya balibe gelanye hamwe. Pilato yalababajije, "Ninde mushaka kugulula, nokubela mwebwe?" Baraba chankwe Yesu yitwa umukiza? 18No kubela yamenya yuko bamaze no kubela yu gwanko. 19Kumwanya hoyali yichaye kuntembe yulubanza, umugole wiwe yalamulugikiye ijambo dyo kuvuga, "Ntukole ijambo dyodyose kumuntu yudya atafishe nibimwa giliza. Kweli nababanjwe chane kugela uyumusi mukurota no kubela wene.20Niho abakulu bama kuhani nabatama balabahenza henze ikitelane balasengeye Baraba na Yesu apfe. 21Liwali yalababa zije, "Nuwahe kulibadya babili mulashaka jewe ndamulekulile iwanyu. "Bavuze Baraba." 22Pilato alamubwila, "Ndamukole iki Yesu yitwe umukiza?" Bose balavuga, mumubambe.23Nawe alavuga, "Kube liki? Nikosa nyabaki yakoze, Aliko baloagumishije kuvuga kujwidyo hejulu chane mumibaza. 24Kandi kumwanya Pilato hoyabonye atashoboye kukola chochose, aliko hanyuma yiwe imichindo zali zitanguye, yala ywaye amazi alanaba amaboko yiwe, mbele zabantu beshi nukuvuga, "Jewe sifishe chondiya giliza hejulu yamalaso yumuntu yuno atafishe cho yiyagilize. Mulembe yano mwebwe nyene.25Abantu bose balavuga, "Amalaso giwe gaba hejulu yachu na bana bachu. 26Bimaze bala mwugulila Baraba iwabo aliko yaramukubishe ninkoni Yesu nukumushicha iwabo kugenda kubabwa.27Maze abasikali na bali wali balamutwala Yesu kugera Praitoria numugwi munini dya ,aasikari bose balegerano. 28Baramukula impuzu ziwe nukumwambika inkanzu yirangi itukura. 29Maze bacha bala kora ikichibo chamahwa nukushira hejulu yumutwe gwiwe, nabala mushiriyeho umwanzi mukuboko kwiwe kubudyo balakunjije mavinuku fukama imbele ziwe nukumubwila amajambo yokumu gaya, bavuga, "30No balamuvuye amate nchwante, no balatweye umwanzi nukumu kubita mumutwe. 31Kumwanya hobali balimo bala mugaya bata mukuyeya nkanzo nukumwa mbika impuzu ziwe bamweka kugenda kumubamba.32Bamaze kuva hanze, balamubonye umuntu kuva kilene krenezina dyiwe Simioni, aliwe yamugobe reje kugenda nawe bkugila alonke kuheka umusala gwiwe. 33Hobagela ahantu hitwa Golgotha, bisobanula yuko, ahantu homagufa mutwe. 34Balamuhaye isiki ivanga nyijwe ni nyongo anywe. Aliko amaze kubonza, ntiyashoboye kunywa.35Kumwanya hobali bamaze kumubamba, baragabanye impuzu ziwe kukutela ibimushaka. 36Nobali chaye nukumureba. 37Hejulu yumutwe gwiwe balazanye urubanza hejulu yiwe bisomeka, "Yuno ni Yesu umwa mwabayahudi.38Abachi babili balababwe hamwe na uwene, hamwe uluhande ugukudyo kwiwe ni yundi ukubafu. 39Badya balimo bala hitabala mubwila amajambo yo kumugaya bazungagiza imitwe zabo. 40Nukuvuga, "Wewe aliwe washaka konona ulusengelo nukudyubake kumisi itatu, wikizewe wenyene! Namba ulu mwana wimana, uluruka hasi nuve kumuselaba.41Nkakudya ingene idya idyanyene abakulu babakuhani bamuvuga neba gula, hamwe nabandichi na bandichi na batama, nukuvuga. 42Yala kijije abandi, aliko ntashobola kwikiza wenyene. Wene numwami wabayahudi. Nayuluruka hasi kuva kumusalaba, nihotulomwizera.43Yalize ye Imana. Leki Mana imukize namba ishaka, no kubela yalavuze, jewe ndumwana wimana. 44Nabadya balihamba vuyiwe bali banulindiye hamwe nawe kandi bala vuze amajambo yokumisimanga.45Nonekuva amasaha mukaga hali umwijima kwisi yosi kugela ama mwenda. 46Hageze amasaha mwenda, Yesu alalila kunjwi linini, "Eloi, Eloi, Lamathabakithani? Bisobanula, "Manayanje manoyanje, none kowa mpevye?" 47Uwo mwanya ugo mulibene babo bali bahagaze hadya balumvishije, bavuga, "Ahamagala Eliya."48Ahonyene umwe umwabo yaliluche kutwala isifonge nukwinjiza vyowanywa chashanka laye ayishila hejulu yikiti numukuha acha anywe. 49Nabene balibasigaye balavuze, "Nimumurekewene wenka, nimuleke tunebe nka Eliya, aloza kumukiza. 50Maze Yesu alarika kandi kwijwi linini no achalatanga umutima wiwe.51Leba ulukutago mwikanisa gwalamene che impande zibili kuva hejulu kugela hasi. Nisi icha ila jugumila na mahwe gala saduka ibihimba. 52Ibinogo vyaluguluche, nimibili za belabeshi balimwo badyamye bahuniye baluguluriwe. 53Bala vuye kuli zamva hanyuma yokuzuka kwiwe, bali njiye mumuji gwela no balaboneka na beshi.54None yudya muakida na badya alibo bali bamuleba Yesu balabonye kujugumila ni bintu vyalibili vyabaye, baluzuwe nukutinya chane nu kuvuga, "Ukuli yuno yali umwana wimana." 55Aba golagolebeshi balimo balamukulikila Yesu kuva Galilaya kugila bamuhe bari hadya bareba kuvanka kule. 56Muli mulibene bali Mariamu Magdalena, Mariamu nyina wiwe Yakobo na Joseph, na nyina wiwe Yakobo na Joseph, na nyina wiwe wabana azebe dayo.57Hageze kumugoloba, yalaje umuntu wumutunzi kuva Arimathayo, yitwa Yusufu, aliwe kandi yali umwigishwa wa Yesu. 58Yala mugiliye Pilato nukusega umubili gwa Yesu. Bamaze Pilato yatumye alonke kuhabwa.59Yusufu yalatwaye umubili alaguhambila nimpuzu yisufi nziza. 60Alagudya mika mulimva shasha yiwe yoyali ya chanza kulutare. Amaze ala zungusha ibuye linini lirugala umudyanko wimva na alagenda wenka. 61Mariamu Magdalena na Mariamu yunchi bali hadya bichaye baleba kumva.62Umusi gwakulikiye aligo gwali umusi hanyuma yokwite gula, abakulu bamakuhani naba falisayo balegelanye hamwe kwa Pilato. 63Bala mubwila, "Umwami tulibuka yuko umwanya gudya umubeshi hoyalikili akomeye yalavuze hahoye imisi itatu aluzuka kandi. 64None lelo, tuma yuko imva iragigwe neza kugira imisi itata. Ahandilelo, abigishwa biwe boshola kuza kumwiba nukumu vuga kubantu, yazuche kuvamubapfuye, nububeshi bwimpela bulobabubi kusumba budya bwambele.65Pilato alamubwila, "Nimutwale abahagalikizi nimugende mukole ahantu hali amahoro nkiko mushobola. 66Neno balagiye nukukola ikinogo kuba mahoro ibuye dyala kubishwa ichapa nukushilaho abanogezi.
281Hanyuma kumu goloba umusi wisabato, izubalitibiye kugenda umusi wambele windi Maliamu Magdalena na Maliamu uyundi balaje kulaba imva. 2Raba hali ukunyi ganyiga kunini kubela Malaika wumwami yaluluche nokuli temba gaza lidya buye hanyuma aladyi chalako.3Ishusho yiwe yali nkubumeme, nimhuzu ziwe zali zela nkinyange. 4Baba linzi baluzuwe nubwoba nubwoba baba nkabapvu.5Wamalaika alabasobanulila wadya bagole avuga, "Ntimutinye kubela mumulondela Yesu yababajwe. 6Nta uliho hano, yazuche nkuko yababwiye ingo mulebe ahantu umwami yadya mywe. 7Genda mwihuta mubabwile abanye shuli biwe, yazuche kuva muba mvuye, laba ya baye alagenda Galilaya. Hiyo niho muzo mubona. Raba jewe ndaba bwiye."8Baba gole balavuye hadya mumva bihuta bafise ubwoba numunezelo munini kandi baliluka kubabwila abanyeshule biwe. 9Raba Yesu alahula nabo nokuvuga, "Indamucho babagole balaje nokufata amagulu yiwe hanyuma bala musenga. 10Hanyuma Yesu alababwila, "Ntimutinye, nimugende mubabwile abagenzi banje batangulie Galilaya. Hiyo bazombona.11Mugihe badya bagole balimwo balagenda laba bamwe mubalinzi bali mumuji nokubabwila abakulu babahelezi amajambo yose yaliyala baye. 12Nabo abahelezi bamaza kuhula nabazehe no kulivuga ijambo idyo hamwe nabo, balatanze amahela meshi kuli badya basoda. 13No kubabwila, mubabwile abandi yuko abanye shule ba Yesu balaje mwijolo nokwiba umubili wa Yesu mugihe twege twa dyamywe.14Nimba iyinkulu izomushikila n liwali, twegetuzo, muhenda no kuba kulilaho mwege ubwoba bwose. 15Kulivyo baba soda balaya tola ya mahela nokuya kola nkuko ba bwiwe. Iyinkulu yalakwiye chane kuba yahudi na bibaye gutwo nhaka uyu musi.16Aliko zantumwa chumi numwe balagiye Galilaya, kumusozi umwe waliwa beleche. 17Nabo bamubonye balamusenze. Aliko bamwemulibo balagize amakenga.18Yesu alaza iwabo alababwila avuga nahawe amategeko yose mwisi no mwijulu. 19None nimugende mubakole abisi bose kuba abanyeshule babatizwe mwizina dyadaha, numwana numutima wela.20Mubigishe kubaha amajambo yose nabategeche, Raba jewe ndikumwe namwe igihe chose nhaka inyuma yisi.
Marko
11Iyi ni ntango yinjili ya Yesu Kristo Umwana wimana. 2Nkuko vyandichwe mumuvugishwa Isaya, "Aba ndatumye intumwa yanje imbele yawe umwe azotegula inzila yawe. 3Ijwi yumuntu livugila mubugalagwa "Niu zuze inzila yumwami zigolole inzila ziwe.4Yohana aje abatiza mubugalagwa no kuhubi ni ulubatizo gwo kwihana kukuhaligwa ivyaha. 5Ikihugu chose cha Yude na bantu bose ba Yerusalemu bagiye kwiwe. Baliko balabatizwa nawe kumwonga wa Yordani, balihanye ivyaha vyabo. 6Yohana yalambala umwambalo wa moya yi ngamia musipi wulusato kukibuno chiwe kandi yaladya inzige nubuki bwo mwishamba.7Yalahubiri avuga, "Aliho umwe aliko alaza Hayuma yanje afise inguvu zilenze kusumba jewe sinkwiye kunama hasi no kugulula imigozi zibilato vyiwe. 8Jewe nababatije kumazi aliko wen azobabatiza mwebwe kuli mutima mutagatifu.9Vyalabaye mulizomisi yuko esu kuva Nazaleti yomuli Galilaya abatiza na Yohana kumwonga wa Yordani. 10Aho Yesu yahaguluka kuva mumazi yabonye agabanijwe habona na mutima yululutse hasi hejulu yiwe nkinuma. 11Ijwi liva mwijulu, "Wewe numwana wanje nkunda. Nabelewe chane nawe."12Hanyuma umugendo umwe mutima amutegeka kugenda mubugalagwa. 13Yaliho mubugalagwa imisi milongo ine, agelagezwa na Shetani yali kumwe nibi kokobwo mwishamba nabamalaika balamufashije.14None inyuma ya Yohana kufatwa Yesu yalaje Galilaya atangaza injili yimana. 15Yalavuze, "Ikihe kila geze nubwami bwimana bulegeleje. Nimwihane no kwemela kunjili.16Achiye kunkengela yuluzigwa Galilaya yalabone Simoni na Andrea mugenzi wa Simoni batega ubukila bwabo hagato munyanza kuko bali abalovyi. 17Yesu alabwila nimuz munkulikile nzabakola abalovyi babantu. 18Ubwonyene bachiye baleka ubukila bwabo balamukilikila.19Aho Yesu agendeye kule katoyi, yalabonye Yakobo umwana wa Zebedayo na Yohana mugenziwe bali kubwato balakola ubukila. 20Acha alabahamagala nabo balamuletse swa Zebedayo mubwato nabakozi bakodeshejwe, bala mukuli mukulikila.21Bashitse Kapernaumu, kumusi wisabato Yesu yalinjiye kwisinagogi no kwigisha. 22Balatangayi nyigishijo yiwe, kuko yaligisha nkumuntu umenga alafiseamategeko si nkabanditsi.23Icho kihe hali umuntu mwisinagogi dyabo yalifise impemu mbi, acha ateli ndulu. 24Alavuga, "Tulifise ikicho twokola na wewe, Yesu umunya Nazarti? Uje kutohonya? Ndakuzi ulinde wewe ulumutagatifile wikinege wimana. 25Yesu yalakankamiye mpemu numa umuvemwo. 26Yampemu mbi ila mutula hasi ila muvamwo aliko alalila kwijwi dyo hejulu.27Na bantu bose balatangaye baha balabazanya kila umwe, "bi mbiki? Inyigisho nshasha lifise amategeko? No kutegeka impemu mbi nazo zilamwubaha." 28Ni nkulu zelekeye wene ubwo nyene zilasanza zwa kila hantu umukoa wose wose wa Galilaya.29Ubwo nyene bavuye hanze yisinagogi balinjiye muzu mwa Simoni na Andrea balikumwe na Yakobo na Yohana. 30None na bukwe wa Simoni yali dyamye agwa inyoko ubwo nyene balamubwila Yesu inkulu ziwe. 31Kulivyo yalaje alamufata kukuboko alamuhagulutsa hjulu inyko ila muvanwo acha abanza kuba hudumia.32Kuwo mugoloba ikihe izuba limaze kutibila balamuzamiye kwiwe bose bali bagwaye chabule abafashwe ni mpemu. 33Umuji wose begelaniye hamwe kumudanko. 34Yalabakijije benshi bali bagwaye ingwala zubwoko bwose no kuva namwo impemu mbi myishi aliko ntiyalekula impemu kuvuga kuko zala mumenya.35Yalavutse mukitondo cha kale ikihe hali hakili umwijima yalavyeho alagenda ahantu hihishije yalasenze hiyo. 36Simoni na bose balikumwe hamwe nawe bala mukilikiye. 37Balamukulikye balamubwiza kila umwe alamukulikila."38Alamubwila, " Tugende ahandi hantu, hanze yimiji izungutse, kugila nshobole kuhubili hiyo kandi nicho kituma naje hano. " 39Yalagiye achiye Galilaya yose ahubili mumasinagogi yabo nukukankamila impemu.40Uwalifise umubembe umwe yalaje kwiwe yaliko alamwinginga apfukama amubwila, "Nimba ushaka woshobola kungila mbemwiza." 41Asunikwa ni kigongwe Yesu yolagoloye ukuboko kwiwe alamukolako kwiwe alamukolako, alamubwila ndashaka ube mwiza." 42Ubwo nyene umubembe ulamuvako acha agigwa kuba mwiza.43Yesu alamuhana bikomeye alamubwila agende ubwo nyene. 44Alamubwila, "Nukuli ntuvuga ijambo kuliwe wese aliko genda wiyelekane kumuhelezi kandi tange isadaka kukubela ukwezwa uko Musa yaumye nkubushuhuda bwabo.45Aliko yalagiye abanza kubabwila kila umwe no kukwiza jambo lilenze na Yesu niyashoboye kandi kwinjila mumuji kwidegemvyo kulivyo ychaye ahantu hihishije abantu balaje kuliwe kuva kila hantu.
21Agaulutse Kpernaumu umu hayuma yumusi mito yahiye huvukana yali mukila. 2Abatu beshi chane bali bateleye aho Tamumwaya walio kadi na hadya kumudyango na Yesu yavuze ijambo kulibo.3Hanyuma bamwe abantu aje kuliwe azaye umutu yali yalamugaye abatu bane mbali mbamuhetse. 4Baze kumaningwa kumwengela kukubela yabatu bachiye butubola hejulu yahadya yalili aliko bamaje kutoora umwenge bacha mbululutsa ubulil bwali bumudyamtse icho kimunga.5Yesu amaze kumboa ukwizela kwambo acha abwira icho limuga wanaje uvyaha vyawe ulabha liwe. 6Aliko hali babanyabwenge bamadiko bali bichaye bali baza mumutima wabo. 7Benga uyumutu yashobola kute kuvunga batwo? alachumulabega ni ndeyohalila ivyaha aliko atalimana yanyume?8Yesu ala alamenya mumutima icho bibala mumitima yambo beneyene achala babwila kkubeliki mainyukila kudya? 9Ichorusha ni kihe nicho kuhalilaikimunga kukuvuga ivyaha vawe au kumubwila ati hanguluka tola ubulili bwawe ungende?10Hali kungilango bamenye yako umwana wunutu afise ubushobozi bwakuhalila ivyaha mwisi yalamubwiye udya yamunga ngaye." 11Ati ndakubwiye acha haguluka uwukolele ubulili bwawe utahe muhila iwawe." 12Alohaguluka acha yikorela ubulili bwiwe ala sohoka ibele yabose abalatangala bacha bashimagiza Imana bacha bavunga nalimwe titwali tulabona kilijamo kili.13Acha alasohoka aja kuyaza nabatu bose beshi baha kuliwe alambingisha. 14Aho yacha hose alimwo alangenda ambona lawi imwana walufayo yichaye aho yatoleza ikori alamubwila kulikila alahanguluka ala mukulikila."15Aliko Yesu alimwo aladya ivyukurya muzuhaza beshi batoza ikori nabeshi babavyavyaha baladya na Yesu na bingishwa biwe kuko bali beshi na bobela mukulikira. 16Aliko abayabwenge bivyoditswe babafalizoyo bamaze kubona Yesu aliko alasangla na baya vyaha na begelaya ikoli bacha babwila ibangiswa biwe kukubeli asangila na batozo ikori na batu bivyaha?17Yesu amaze kuva amajambo acha alababwila abatu abatu ati abakomeye atacho mumubili tibashobola kungola umuvuzi atala abangwaye aliko abangwaye ni bobahitaji kuvungwa sinaje kuhamangala ambagololotsi atolo ambaya vyaha.18Abingiswa bahoyani na bafalisayo alisozesha nabatu bamwe alaza kwiwe abalamubwila. Yesu alababwila. 19Yesu alababwila ati benga abangie mubukwe bokwisazesho ngute kadi umukwe akili ngaho hamwena mwe Tiba sobola kwisezesha ngute kadi umukwe bakiri hamwe? None kulivyose vyose umukwe akili ngaho amwena Tina shobola kwisezesha"20Aliko iisi iloza aho umukwe alokungweho kulibo nalizo misi mbalo kwisozesho. 21Tamutu yabaila ipuzu yishuko swasha yipuzu kumwabalo ngushaje kulivyo vyose ikwemo kilovako kukishaje halobaho ukutabuka chane.22Tamutu ashila vino shasha mubiliba bishaje kuvino yach ibisatula na vyose bibili vino mbiliba bilozimila aliko vino ni biliba babitalika mubiliba bishasha shola vino mbiliba bilozimila aliko vino ni biliba babitalika mubiliba bishasha shola vino yawe muliba bisha.23Umusi wisabato Yesu yachiye mumulina yingano nabingishwa bacha batanguka kutola mulibimwe vyingono. 24Nabafalisayo balamubwila laba abigisha bamwe bakola ibitabeleye kumategeko kumusi wisabato?25Alababwila ati timwaso mye kidya yakoze ndaundi yakose aho yagomba ni zala hamwe na batu yalikumwe nabo." 26wenye yalijiye munzu nyimana akalya imikate basizeyo ibele yimana ilijambondyakojwe igihe cha abiathali. Yaluumuhelezi mkulu Nabali abahelezi boka bali balekuliwe kudya imikate iyo aliko Daudi yalaliye alabaha nabadi.27Hayuma Yesu alababwila isabato ayabayeho kubwabatu sumutu kukubela isabato. 28Nicho chotumye umwana wumtu nimana na hadya kwisabato
31None kandi yalinjia yagati yikanisa na mudya hali umuntu afishe ukuboko kwa nyunyuche. 2Haliho abantu bal bameze bamu kulikilana kuba hofu kuleba niko lamukiza kumusi wisabato kugila yuko batwale ulubanza.3Yesu yalababwiye umuntu afishe ukuboko kwa nyunyuche dyuka uhagalala hagati a bantu beshiabo. Non alabwila abantu, 4"None bilakwiye kukola vyukola vyiza umusi wisabato chankwe kukola iita fisha ukuli kubona ubula vywi chankwe kwicha?" Aliko basigaye banumye.5Alabalekwishavu alababala kukokubela yukukomela kwiitima yao nala mubwila yudya muntu, "Golola ukuboko kwawe Alaugolola na Yesu alamukiza ukuboko kwiwe. 6Abafalisayo bagenda na kandi balakola inganlo na hamwe na mahelode hanyuma yiwe kugila bamwiche.7None Yesu hamwe na bigishwa biwe balagiye munyanza na ubumati bunini bwa bantu bwala bakulikila kuva Igalilaya na uyahudi. 8Nukuva Yerusalemu nukuva idumaya ni mbele yayolodani numubanyi wa Tilo na sinochi, ubumati bunini amaze kumva bulumuntu alichene bakoze baje iwiwe.9Na yalaba bwiye abigishwa biwe kutegula ubwato butoyi nonkubela wene nokubela yokwegelana kugila yuko ntibaze bakamwegelana kugila yuko ntibaze baka mwegela. 10No kubela bakijije beshi kugila bulumuntu yalifishe nukubabala yalifishe nukushaka yokugelako kugila amukoleko.11Hohose mpemu mubi bamaze kumubona balaguye hasi imbele yiwe nukulila nabala vuze wewe ulumwana wimana. 12Yalabamulishije kubahamiliza ntibakole amenyekane.13Yalagiye hejulu yumusozi alabahamagala boye shache balagenda iwiwe. 14Alachagula chumina babili(Yabishe intumwa) kugila yuko babe hamwe na wene ashobole kubatua kuvuga ubutumwa. 15Nukuba nubushobola yokukulaho impemubii. 16Alabatolana chumi na babili Simoni yamuhaye izidyo mwa Petro.17Yakobo Umwana womwa Zebedao na Yohana mugenziwe Yakobo, yahawe izina dya Bonegesi aboni abana ba ngurumo. 18No Andelea, Filipo, Batolomayo, Matayo, Tomaso, Yakobo umwana wa Alfayo Thadayo Simoni Ankana nayo. 19Na Yuda Iskariote aliwe yamwase.20None yalagiye muhila numugwi gwa bantu baza hamwe kandi, kandi ntiba shobole kudya kandi nimikate. 21Ulugo gwiwe balibu mvishije inkulu nkizu balagiye kumufata none balavuze yagululuchwe nubwege. 22Abandichi hobaza kuva Yerusalemu balavuze, "Yapazwe na Beelzebuli "nu" mugazwa wimpwemu bii akula impemu bii.23Yesu yala bahamagaye kwiwe nukuvuganabo kungelelavyo, "Nkukuntu nyabaki umasi yoshobola kumukula ho umwasi? 24Hali ubwami bugabanyije gobanyije bwene nyene, ubwami ubwo ntibu shobola kuhagalala. 25Nkiko izuigaba nyishi yene nyene inzu iyo itashobola kuhagalala. Nkiko izuigaba nyishi yene nyene inzu iyo itashobola kuhagalala.26Nku mwasi aludyuka nkiko bitaye nyene wenyene nukubigabanya ntashobola kuhagalala na aloba meze ashiche impela yiwe. 27Aliko ntayuliho kandi numwe ashobola kwinjila hagati inzu yumuntu afishe iguvu nikwiba ibintu vyiwe atakumwugala winkomezi chambele no kandi kwegela nya ibilimo muhila.28Ukuli ndababwila ivyaha vyose vyabana babantu bilo hali gwa hamwe nukuvuga nabi alibo bavuga. 29Aliko wewese ulomuganabi mpwemu Yyela ntalohaligwa nyene afishe ivyaha vyimisi yose. 30Yesu yalavuze lino nokubela bali bavuga abishe mpwemu mubi.31Kandi nyin wiwe na mugezi wiwe balaje bahagalola hanze. Batuma umuntu kumuhamagala. 32Na bantu beshi balibichaye hofi nawe balamubwila, "Nyina wiwe numugenzi wiwe bali hanze nobala kulondela wewe.33Alababwila niche nyina wiwe nabagenzi biwe? 34Alabalevye habali bichaye bahagali kiwe nukuvuga "Leba aba ni maha wanje na bagenzi banje. 35Wewese akola vyishaka Imana umuntu numugenziwa nje a mushikanje na yina wiwe.
41Kandi amanza kwingisha hambavu yinyanza kandi abantu beshi balengelana balamukikiza alinjika imbele mumutu bwi munyanza nokwi chala abeshi chane bali mpela nyanza habavu yinyanza. 2Abingisha vyishi kumingani alavunga iwabo kunyingisho yiwe.3Nimwuviilize umubinyi yalangiye kubiba. 4Akibiba zimwe zingwa uluhande ninyoni zilaza kuzindya. 5Izindi zingwa kulutale aliko hatalibivu nyishi hanyuma ziluma kubela hataliho ibivu vyishi.6Munyabo izuba limaze kwaka ziluma kubela yuko zitafise imizi ziluma. 7Imbuto zanguye hangati yamahwa aliko amahwa yalukunze ilazi mambisha aliko amahwa yalukunze ilazi mambisha aliko mkiza kandinki zama.8Izindi zingwa mwipfu dyaza zilanda neza zilavyala vyamwa mumwanya zikikula no kungwila zimweyi zinyala milongo itatu inzindi milongo italatu izindi ijana ngutwo. 9Alavunga udya weze afise amatwi yupfa na yupfe.10Yesu hoyakwenke badya balihafi niwe badya kumi na babili balamubaza kubelaumuganzi. 11Alavunga iwabo iwanyu mwalalose kunyengeza ubwami bwimana mungabo kwa badya balihaze bulikinuni mingani. 12Kungila balebe nabo balebe mungab nkibabona mungabo bamaze kuva mungabo nkibuvya mungabo nkibimenya chanke sivyo bali kuhidukilani mana yalikubanganyila.13Alavunga iwabo none nkimumenya imigani iyi? Mulo shobola kumenya imingani mwishi? Umutenzi yalateye ijambo. 14Bakei ni badya banguye luhande ninzila ahantu ijambo dyatewe. 15Kandi bamaze kudyumvu mumwanya shetani alaza kulitwala ijambo dyatewe mulibo.16Bakei ni badya batewe hejulu kulutale nabo badyuvushe naningonga ijambo nanigonga baladyakila kumunezelo. 17Kandi nkibafishe imizi yoyose mulibo mungabo nkibihangana mumwanya mutoi mungabo umubabalo nokwingola bimaze kunza kubela yijambo mumwanya nkuchitala.18Abandi ni badya batewe ubela amahwa baladyuka jambo. 19Mungabo ukwingala kwisi ububeshi bwi tango no kwipfuza ibintu vyishi nkivyinjilamo bituma bibana ijambo bicha vyaka yuko livyala ivyamwa. 20Hanyuma yaho haliho badya batewe mubivu vyiza baladyupfa ijambo no kudyakila kandi lilavyala ivyamwa bikei milongo itatu bikei milongo itala ndatu bikiy ijana limwe.21Yesu ababwila none nkuza itala imbele munzu no kusihil hasi yikikapu chanke hasi yubulili uzana munzu nokwishila hejulu yacho. 22Kukubela yuko batafise chochose chinyengeje nacho nyene kilalomeyekana kandi ichangizwe ibanga kitazzo zahabona. 23Aliko ufise amatwi yupfa nawe yupfe.24Alababwila ni mube hafi kwa kidya mupfa kubela ingelo mugelelamo niyo mulongelengwa no kulushaho iwanyu. 25Kubela yuko wene afise alokwakila kulushaho na udya atafise kuva kwiwe bilotwangwa na bidya yalifise.26Alavunga ubwami bwimana bimeze nkumuntu yateye imbuto kubela ibivu. 27Amaze kudyama mwinjolo no kuvyuka bukeye mungitondo na imbuto zilakula mungabo atamenya ukuntu bimenya. 28Isinkitanga imbuto yenyene ubwambele amalema hanyuma amashungwi hanyuma imbuto zikomeye. 29Mumwanya imbuto ilokula imaze kwela nkitwa umwanya kubela ivyamwa vyengeleje.30Alavunga tungelelanye ubwami bwimana ni kintu yabaki chankwe tukoleshe imingani nyabaki kubamenyesha. 31Ni kimbuto ya haladani aliho nintoi chane kusumba imbuto zose zo mwisi. 32Mumwanya, iawe ilakula ikaba nini chane kusumba ibilimwa vyose bilimubusitani,kandi ilakola amalemba bunini nao inyoni zo mwijulu balashobola kukolelaho ivyali vyabo kubela ingitutu chiwe.''33Kumingani myishi yalingishije alavunga ijambo iwabo kungende bashoboye kumunya. 34No kuvunga hamwe atamingani mungabo mumwanya aho yalili wenka alababwila bulikinu chose abingishwa biwe.35Kubela umusi uwo umwanya wi mungaloba umwze kusohola alavunga iwabo tungende mumpande yakabili. 36Ngutwo balaleka abantu balamutwala Yesu mumwanya uwo yaliyamaze kwinjila mubwato ubwato ubundi bwalikumwe nawe. 37None umuyanga munini ngwikivumbuzi na mawimbi agalimo ngijili imbele mubwato bali bwamaze kuzula.38Mungabo Yesu wenyene yalidyamwe mumutwe winyuma yalihuriye balamuvyula balavunga ungomba tupfe. 39Alavyuka alakankamila umuyanga alabwila uluzi habeho amaholo umuyanga ulaleka haliho ubutekelezo bunini.40Alavunga iwabo kubeliki mutinya? None nkimufise ukwizela 41Halatewe ubwoba chane mulibo balavungana benekuli bene uyunide kandi kubela yuko numuyanga nuluzi bimwubaha.
51Balaje maka uluhande lundi gwi habali, kubela umukowa wa Gelasi. 2Ni ghafula umwanya Yesu amalava hanze yu bwato umutu wumutima mumbi yalaje kwiwe kuva mumakabuli.3Umuntu uyu yaba mumakabuli ntawashomboye kumubuza chane ntivyashoboche ni kuminyololo. 4Yaliyafuzwe imwanya yidi ni mpingu ni minyololo yalainogoye iminyololo ni mpingu ziwe zalavunywe ntanumwe afishe inguvu zo kumuchinda.5Ijolo nu mutaga alimu makabuli ni mumisozi yalalize ni kwitema wene nyene kumambuye akaze. 6Hoyamumbona Yesu kulele, yalilukiye kwiwe ni kunama imbele yiwe.7Yalalize kwisauti yikulu, "Mumwanya ndakukolele iki? Yesu umwana wimana ali hejulu chane ndakwiginga mana wewe nyene nunese. 8Kukubela yaliyamubwiye muve mumuntu uyu wewe mtima mumbi.9Nawe alamumbajije, "Izina dyawe ninde?" Na wee alamwishula izina dyaje ni logioni kukumba kuva mbeshi. 10Alamwiginga kadi na kadi ntabatwale hanze yu mukowa.11Mumwanya ikundi linini dyingulumbe dya mililigambuligwa hejulu yu musozi. 12Nambo mwalamwigize mbavuga, "Tutume mwingumbe twilije mulizo. 13Nuko alambalekula umtima mumbi mbalambavuyemwo mbjila mungulumbe ihumbi mbibili balazama munyanza.14Na mbadya balisha ingulumbe mbaliluche ni kutanga italifa ichamboneche mumji ni mwisi niho ambantu mbeshi bava ,bagenda kulemba ichatokeye. 15Niho mbaje kwa Yesu na mbabona umuntu yapagawe ni pepo alifishe ijeshi yikae hasi kwabikwa afishe umbwenge mbukomeye nambo mbalatinye.16Badya mbambonye ichamboneche kumuntu ayaoagawe ni pepo mbalambabwiye ichotokeye kwiwe niku vyelekeye ingulumbe. 17Nambo mbabajije kumwigiga mbagende mumukowa wambo.18Hoya malijila mubwato umuntu yaliyapagawe na mapepo yalamigize agende na wene. 19Aliko ntiyamulekule, Aliko yalamubwiye genda muhila kwawe ni mubantu mbawe, na umbabwile yalakukoleye umwami ni lehema yahawe. 20Nuko alagenda na ambanza kutangaza imbintu mbikulu vyo Yesu yakoze kwiwe kubela Dekapoli, na kila yumwe yalatangawe.21Ni mumwanya Yesu avuche kadi muluhande lundi mubwato umbumati mbunini bwalakosayiche ni kumuzunguka, hoyalihofi yi nyanza. 22Na yumwe wa mbatwale wa Sinagogi yitwa yailo yalaje na amubonye yalanguye mumagulu yiwe. 23Alamufata chane na chane avuga, "mukobwa wange mutoyi agomba kupfa ndakwginga ingo umushileko amamboko yawe ejulu yiwe kugila go alonkei afa ni kumbaho. 24Nuko yalagiye na wene numbumati mbunini bwala mukwilikiye nambo mbala mwegela hofi mbalamuzunguka.25Halu mugolagole amalaso yiwe yalavuye imyaka chumi nimbili. 26Na yalateseche bikwiye hasi yu mutabibu mbeshi na yalakolesheje kila kintu choyalifishe ntivyo ntivyakoze chochosi aliko hanyuma yaho yangumwe amba nihali imbi. 27Yaluvishije ihabali kuvyelekeye Yesu. Nuko yalaje inyuma yiwe mumnya yamala tabula mubumati nawe yalafashe impuzu yiwe.28Kubela yavuze, "Konda yafatako impuzu ziwe gusa chankila. 29Amufasheho ava amalaso yalakize ni kwiyuva umubili wiwe yuko wakize ni kuva mumateso yiwe.30Na ghafla Yesu alangudula muliwe wene nyene yuko inguvu za muvuyemwo na yalahidu kiye ino ni no mubumati bwa bantu ni kubaza ninde yafashe impuzu yaje? 31Abanafunzi mbiwe mbalamubwiye ulambona umbumati umbu mbulakwegeleye ni kukuzunguka nawe ulavuga ninde yafasheko? 32Aliko Yesu yalalevye ino nino kulemba uwakoze ibi.33Umugolagole alamenya ichatokeye kwiwe yalatinye ni kutetemela alaza ni kugwa hasi imbele yiwe ni kumubwila ubukwe li mbose. 34Avuga iwewe mukobwa ichizelo chawe kikoze ambe mzima genda kuchizelo ukile kuva mumbugwayi mbawe.35Hoya malavuga hanyuma ya bantu balaje kuva kumutwale wi sinagogi mbavuga mkabwa wawe yapfuye kubela iki mugendelela kumugola mwalimu?36Aliko Yesu yuvishije chambavuze yala mubwiye umtwale wa Singogi ntutinye wizele gusa. 37Ntiyalekule wewese kugenda na wene atali Petro na Yakobo na Yohana, mwena wambo na Yakobo. 38Balaje muhila kumutwale wa Sinagogi nawe yamboye ivulungu ni kulila kwishi ni kumboleza.39Yijinye muzu, yalababwiye kubela iki kituma mtela idulu kukubela uko? Umwana ntalapfe ila yadyamwe. 40Balamulevye aliko wene alaba kuyeho haze yala mutwaye sewiwe umwana na mama na badya mbali hamwe na bene yijiye yali umwana.41Yalautoye ukumboko kumwana na alamubwila talita kumi yuko avuga mukobwa mutonya ndakubwila vyuka. 42Gafla umwana alavyuka ni kutabula (kukubela yalifishe imyaka chumi ni mbili) na ghafula balafashwe nikushagala kunini. 43Yalambabwiye kunguvu ntauliho wewese ashakigwa kumenya ivyelekeye imbi na yalambabwiye mbamuhe yudya mukobwa ivyokudya.
61Nukugenda aho nukugenda mujini uwabo, nabigishwa biwe balamu kwili kila. 2Isabato isohpye yalatanguye kwigisha kubela ikanisa. Abantu beshi balamumvishe nukutangagwa. Balavuga yalosiki amigisho yano?" "Nichubahilo nyabaki yahawe? "Akola ibiki ibitangaza bino kukuboko kwiwe?" 3Mbega yuno sudya abaza, umwana wa Mariamu numugenzi wiwe hamwe na Yakobo, yose Yuda na Simioni? None bashikiwe biwe, balabaho hano nyene hamwe natwe?" Nantiba nezewe na Yesu.4Yesu alababwira, "Numuvugishwa habula ichubahilo, atali yuko kubela umuji wiwe na mulibene mubagenzi we numunzu yiwe. 5Ntiyashobo ye kukola ibitangaza aho, aliko yalabasizeho amaboko abagwaye bakenya alabakoza. 6Balatangaye chane kubela yuko kutu kwizera kwabo. Hanyuma yalabandeleye mubijiji vyababanyi alimwo aligisha.7Yalabahama gaye abigishwa chumi na zibili alakola kubabwila abantu babili babili, Yalabahaye ubu shaboze hejuulu yu muda yimoni mubu. 8Nuku babwira ntiba twale ikintu chochose hadya bagenda aliko atankoni tu. Ntibatware imikate ni begi namahela mumifuko yanyu. 9Aliko bambale ibilato tabwo ali nkanzu zibili.10Nukubabwira inzu yeyose yumulo kwinjira nimwi chane aho tumuloshobola kugenda. 11Numuji wewese utabakiye nukubu mviliza, nugenda uwabo, numukunguti ivumbi yamagulu yanyu, bibe ntichemezo chabo."12Nabo balagenda bavuga abantu bihone nukuleka ivyaha vyabo. 13Bala bilukanye amadaimoni beshi na balabasize amavuta abagwaye nukukila.14Umwami Herode amaze kuviliza ayo, kubela izina dya Yesu dyali dyamaze kumenyekana chane, mulibo balavuze, "Yohana wu mubatizi yazuche nukubela idyo, yino nguvu nibitangaza ilakola ikazi muli wene. 15Hanyuma yaho bolavuga, ''wuno ni Eliya, "Oya bamwe balavuga, "Wuno numuvugishwa ntuko alamwe muli bamwe mwa badya bavugishwa bakela.''16Aliko Herode amaze kumviliza yano alavuga, "Yohana aliwe yamutemye umutwe yazuwe." 17Kubela Herode wene nyene yala tumwe Yohana afatwe nukumuboha mwibohelo kubela yuko Herodia (umugole wa musazawe wiwe Filipo) kubela wene yali yala mwimuye.18Kubela Yohana yalamubwiye Herode, "Sivyiza kumwimula umugole wa musazawe." 19Aliko Herodia yachiye amwanka na yali meze ashaka kumwicha aliko ntiyashoboye, 20Kuko Herode yala mutinye Yohana yalamenye yuko niwene afishe ukuli umuntu mwelanda na yamusize akomeye. Na amaze kugumisha alamwumviliza yalababaye chane, aliko yalanezewe ku mwumviliza.21Aho amaze kusohora kumwanga bila bonekwa bila sohola kumasi wukuvuka Herode ala balondelela abaganwa biwe ubugenyi nabasoda nabatware ba Galilaya. 22Noho abakobwa ba Herode ali njila nu kucheza imbele yabo alamunezeleza Herode na bagenyi bali bichaye ahonyene ivyokudya vyumugoloba. Niho umwami alamubwira umukobwa nonsege ikintu chochose chushaka nanje ndaguha."23Alamubwira nukuvuga chochose chuza kunsega, ndaguha, nikiche chumwami wanje." 24Alavayo hanze alamubwila nyina wiwe, "Nsege ikiki?" Alavuga umutwe wa Yohana umubatizi." 25Aho nyene kimwe alinjila kumwami alamanza kuivuga, "nshaka umpeleze hagati yisahani umtwe wa Yohana mubatizi.26Umwami yali yumviye chane, aliko kubela chiyemeye chiwe kubela na bagenyi, ntiyashoboye kumwankira chiyaseze chiwe. 27Haho nyene umwami ala mubwila umusilikale mwa badya bamalinze nuku batuma kugenda kumuzanira umutwe wa Yohana. Umulinzi yalagiye kumutema umutwe alimwibohelo. 28Alazana umutwe wiwe kwisahani nukumuheleza umukobwa nabakobwa alamuheleza nyina wiwe. 29Nabigishwa biwe bamaze kumva ivyo, balagiye u mubili wiwe balamutwara kumuzika mukinogo.30Nintumwa balegelanye hamwe imbele ya Yesu, balamubwira vyose vyibakoze ni vyo bigishije. 31Na mwene alababwira, "Nimuze mwebwe nyene ahantu nugahinga tuluhuke twenka. 32Aho bacha balulila ubwato balagenda ahantu kwihelela kwabo bene.33Ali kobala babonye balagenda na beshi ala bamenya hamwe bala lushe namaguruu kuva kumuji yose na bene barasohora munyu mazabo. 34Bamaze kusohora pwani, yalabonye abantu beshi nuku babalila kubela bali bameze ntintama batafishe umunogezi, achatongura kubigisha ibintu vyishi.35Umwanya gubashi mywe chane abigishwa balamwegela baramubwila, "Hano nahantu hiheleye numwanya gulagenda. 36Ubasezere bagende mumji yobabonyi nibijiji kugira bigulile ivyokudya.37Aliko alabishira avuga, "Numu bahe mwebwe ivyo kudya balamubwira, "Turoshobola kugenda kugura imikate yene ifishe ikichilo chamahera mia mbili nukuba ha badye. 38Alababwira mulafishe imikate ingahe? Nimugende bamaze kulonka baramubwira, imikate itano nisamaki zibili.39Alababwira abantu nimwi chale kubela ibigwi bigwi hejulu yivyachi bibisi. 40Balabichalika kubela ibigwi bigwi ijana kumilongo itano. 41Hanyuma atora imikate itano ni samaki zibili, nikuleba mwijulu alajihezagira hanyuma alabaha abigishwa bashileho imbele yabantu hama alagaba isamaki zibili kubantu bose.42Balariye bose hamwe balakwigwa. 43Balagelanije ibihimba vyimi kate vyasigaye biluzura ibiseke chumi na bibili aho ibihimba vyisamaki. 44Bala bahungu ibihumbi bitano balariye imikate.45Hanyuma alaba bwira nimwulile ubwato mugende ahandi balagela Bethsaida, wene alimwo alabasezera kukiteramo. 46Bamaze kugenda alagenda kumusozi kusenga. 47Hageze kumugoloba, nubwato bwabo ahonyene bageze hagati yinyanza na wene yali wenka kwisi yumye.48Kandi yala babonye balimwo balayumba yumba bakubita ama wingu kubela umu yaga gwala babujije imaze kwegera mugitondo alabagendela, alimwo alagenda hejulu yamazi na yashache kubachaho. 49Aliko bamaze kumubona alimwo alagenda hejulu yamazi, bichuzwa nubwoba babonayuko numuzimu ahonyene bacha balaloga. 50Kubela balamubonye bagila ubwoba aho nyene alavuga na bene alababwira, "Mwihagareko ni jewe ntimugire nubwoba."51Ali njila hagati yubwabo, numuyaga ulaleka kuhuhuta na bene balatangala chane. 52Aho ntibali babolewe kubela yidya mikate kubela ubwenge bwabo bwali batonyi.53Na bene bamaze kwa mbuka hakudya, balasohoye mukihugu cha Genesareti ubwato babushila kunkombe. 54Balavuye hanze yubwato ubwo nyene bacha balamumenya. 55Baliluka kuvugu kubela intara yose bamwana kuba zana bagwaye kukileluzo, ahobamaze kumva alaje.56Ahohose amaze kwinjira kubela ivijiji, chankwe imiji kubela ikihugu, babasizeho abagwaye ahantu mwisoko, nabala mubwila nababwira kugorakora kwipfundo yimpuzu ziwe na bose balamukola koye balakize.
71Abafarisayo na bandichi bamwe, bali bavuye Yerusalemu balatelanye baba muzunguka.2Babonye bamwe mubanafunzi biye badyua umukate kumaboko gahumanye yaboneza bakulikiza imigelegenza yaba kela. 3(Kubafarisayo na Bayahudi bose ntobadya batakalavye amaboko yabo neza, bakulikiza imigelegenza yabakela. 4Abafarisayo, bagaluche kuva mwisoko ntibadya bataloge kwana. Haliho nayandi amategeko.)5Abafarisayo nabandichi balamubajije Yesu, "Nikuki abanafunzi balile babayeho bata kulikiza imigelegenzo yaba zehe ko badya umukate bata kalavye amaboko?6Aliko wene yalababwiye, "Isaya yavugishijwe neza kuli mwebwe abanyanzigo, yandiche ababantu banyubaha kuminwa yabo aliko imitima yabo ili kule nange. 7Bankolela imisa itagila akamalo bigisha amategeko yabana babantu nkiko bakiye.8Mwaleche itegeko dyimana mucha mufata ningoga imigelegenzo ya bantu." 9Avuga kulibene mwanse itegeko dyimana kukwiyoloheleza kugila mugumane imigelegenzo yanyu! 10Kubela Musa yalavuze wubahe sona nyoko nudya avuga nabi sewiwe aunyina wiwe hakika azopfa.11Aliko mulavuga, umuntu niyavuga kwa sewiwe au nyina, "Umusada wowose mwolonse kuva kwange nubutunzi bwikanisa (Idyo nikuvuga yuko, natanzwe kumana) 12Kulidyo ntilimulekulila kukola ikintu chochose chase wiwe au nyina wiwe. 13Mfata itegeko dyimana kwatacho limaze mukuzana imigelegenzo yanyu. Ni bintu vyinsi bisusa nivyo mukola.14Yahamagaye ikitelane kandi alababwila, "Munyu mvilize jewe mwebwe mwese mumenye. 15Ntachochose kiva hanze yumuntu kishobola kumwonona umuntu kimwingiye. Au hubwo ni kidya kimuvamwo umuntu nicho kimwonona. 16Nimba umuntu wewese afishe amatwi yo kumva niyumwe."17Yesu aleka ikitelane yingila munzu, abanafunzi biwe balamaubaza vyako kalolelo. 18Yesu alavuga, "Namwe kandi ntimulamenye? Ntimubona yuko chochose chingila mumuntu kitashobola kumwonona. 19Kubela ntiki shobola kugenda kumutima wiwe, aliko chingila muda yiwe hanyuma kihitaho kija mumusilani kwaya majambo Yesu yagize ivyokudya vyose kuba vyiza.20Yalavuze, "Nikidya kiva mumuntu nicho kimwonona. 21Kubela kiva mumuntu, hanze yumutima havamwo ivyiyumvilo bibi, ubushakanyi ubushuma, ubwichanyi. 22Ubusambanyi, kwifpuzanabi, ububi ububeshi, kusambana inzigo ibituchi ubwibone ubujinga. 23Aya mabi yose gavimbele nigogonona umuntu."24Yanyuche kuva hadya yanduluka agenda mumukoawa Tiro na Sidoni. Yingiye munzu ntiyashache iumuntu wewese amenye yuko ali ngaho, aliko ntivyashoboche kumunyegeza. 25Aliko uwomwanya umugole, afishe umwana muto yaliyafashwe ni mpwemu yibi, yumvishe ihabari ziwe, alaza, agwa mumaguru yiwe. 26Uyo mugole yali umuyunani, wikabila ya Bifoeniki yalamusavye wene yilukane impwemu yibi, ive kumukobwa wiwe.27Yesu alamubwila uyo mugole, "Leka abana badya kwanza, kubela musavye wene yilukane impwemu wabana ukawatelela ibwa." 28Aliko uyo mugole alishula avuga, "Ego mwami nibwa hasi yimeza zidya vyakoloche bisagaye kuvyokudya vyabana."29Alamubwila, "Kubela uvuze kutyo niwigile impwemu yibi yamuvuyemwo mukobwa we." 30Uyo mugole yasubiye muhila kwiwe asangamukobwa wiwe adyamye kukitanda ni mpwemu yibi yamuvuyemwo.31Yesu yagiye kandi hanze yumkoa wa Tiro ahitila Sidoni yelekela kunyanza ya Galilaya asiye hagati yi, tala ya Dekapoli. 32Bamzanila uwazivye amatwi kituva neza balamwinginga amushile kwikigaza,33Amukula mwishiegelo alamwihelelaya amshila itoke mumatwi achila famate kikola kululimi. 34Alalagamila alabamwijulu yitsa umutima alakibwila ati Efata lisobanungwa ngozibuka. Alalagamila alabamwijulu yitsa umutima alakibwila ati Efata lisobanungwa ngozibuka. 35Amatwi alizibuka ikigi zululimi zilalekula balavuganeza.36Alabana tingile numuntu babwila aliko abihanije balushiliza kukwiza kulu yiwigose. 37Batagalanebati akoze vyoseneza azbula nabafuye amatwi kadi akavugisha nibilangi.
81Muriyo misi, hali kandi ishengero linini na ntibali bafishe ivyokudya. Yesu arabahamagara abigihswa biwe arababwila. 2"Ndagirira ikigongwe ili shengero bagumye kumwe nanje muriyi misi itatu na ntibafishe ivyokudya. 3Ndababinga munzi ni nzara. Na bamwe muribo bavuye kule chane." 4Abigishwa biwe baramwishura, "Twokula hehe imikate yokuhaza ababantu kohano ali mukalinga?5Arababaza, "mfishe ibiche bingahe vyi mikate?" Bavuga, "mushanju." 6Abarira ishengero dyichale hasi. Atora imikate mushanju, ashamira Imana ni kuyimanyagura. Arabaha abigishwa biwe bayishile imbele yiwe, nabo bayishira imbele yishengero.7Kandi baribafishe isamaki ntontono zikeya bamaze kushima abwira abigishwa biwe babagabire kutikandi. 8Barariye barahaga na baregeranya ibiche vyari bisigaye, ibikapa binini mushanju. 9Balibegereye abantu ibihumbi bine na yalabareche baragenda. 10Muriwo mwanya binjira mubwato nabigisha biwe bagenda ahegereye Darmanuta.11Kandi Abafarisayo barasohoka batangura kuharira nawe. Bashaka abahe ikimenyecho kuva mwijuru, kukumugeza. 12Aliyumvira chane mumutima wiwe aravuga, "Kubela iki ururuvyaro rulondera ikimenyecho? Ndababwira mbwebwe kweli, ntakimenyecho kizohabwa kururu ruvyaro." 13Hanyuma arabareka yinjira mubwato kandi avaho agenda yelekela murundi ruhande.14Muricho kihe abigishwa baribagiwe kutwala imikate ntibalibafishe imikate kulenga ikiche kimwe chali mubwato. 15Yarabihanije avuga, "Mube maso na mwilinde umwambilo wabafarisayo numwambiro wa Herode.16Abigishwa baravugana bene kuribene, "Nikubela tutafishe imikate. 17Yesu amenye ili na rababwira, "Ni kuki muvugana ivyelekeye kutavugana kutaba ni mikate? Ni muramenya oya? Ntimumenya? Imitima yanyu yabaye itakamantaye?18Murafishe amaso ntimubona? Murafishe amatwi ntimwumva? Nti mwibuka? 19Honagabanya imikate zitanu kubantu ibihumbi bitanu mwatwaye ibikapu bingahe vyalivyuzuye ibiche vyimikate?" Baramwishura, "chumi na bibili."20Na "Aho nagabanya imikate mushanju kubantu ibihumbi bine, mwatwaye ibikapu bingahe?" 21Baravuga, "Mushanju arababwira, "Oya ntimuramenya?"22Baraza Betisaida Abantu abo bazanye kwa Yesu umuntu atabona bamwinginga Yesu amukoreko. 23Yesu afata nukuboko yidya mpumyi, alitwara mukijiji, achira amate mumaso yayo agorora amaboko yiwe, aramubaza, "Urabina ichochose?"24Araramura amaso aravuga, "Ndabona abantu baboneka na nkibiti bigendagenda." 25Niho yagorota kandi amaboko yiwe hejuru ya maso yiwe, udya muntu afundurula amaso yiwe arabona kandi, na arabona buri kintu neza. 26Yesu aramureka agende muhira na aramubwira, "Ntiwinjire mujini."27Yesu yavuyeho nabigishwa biwe agenda mubijijivya Kaisariya ya Filipi. Bali munzira yalababajije abigishwa, "Abantu bavuge jewe ndinde?" 28Baramwishura baravuga, "Yohana abatiza abaridi baravuga, "Eliya na bandi "Umwe mubavugishwa."29Arababaza, "Aliko mwebwe muvuga jewe ndinde?" Petro aramubwira, "Wewe ni Klisto." 30Yesu arabahana ntibwire umuntu uwowese ivyelekeye wene.31Atangura kubigisha yuko umwana wa Adamu alingombwa azobabazwa mubudyo bwishi, na azokwankwa mubashingantahe na baherezi bakuru nabandichi na nabera na kumusi ugira katatu azozuka. 32Avuga idyo jambo atanyegeze niho yatwala Petro iruhande abanza kumwamira.33Aliko Yesu arahindukira arabaraba abigihswa biwe na aramwamira petro ni kuvuga, "Chinyuma yanje shetani! Ntubabaye ivyi Mana, ariko ivyabantu." 34Hanyuma ahamagara ishengero nabigishwa biwe hamwe ni kubabwila, "Nimba hali umuntu ashaka kunkwirikira yihakane wene nyene, atore umusalaba wiwe na ankulikile.35Kuko uwowese ashaka kukiza ubuzima bwiwe azoyazimiza na uwowese azozimiza ubuzima bwiwe kubela jewe ni kubela injili, azoyakiza. 36Bimumarila iki umuntu kuronka isi yose, hanyuma kuronka kwakwa ubugingo bwiwe? 37Umuntu yoshobora kutanga iki mukishingo chubugingo bwiwe?38Uwo wese ambonera isoni na majambo yanje kururu luvyaro gwa basambanyi nu ruvyaro gwabanyavyaha, umwana wu muntu azo mubonera isoni niyaza mubwami bwase wiwe hamwe na bamarayika bera.
91Na yalavuzeiwabo. "Kweli ndavuga iwanyu muli bene hala bantu bahagaze hano ntibala some ulupfu bitabe kubona ubwami bwimana buje kukomezi. 2Zitalagele imisi mukaga Yesu yalabatwaye Petro, Yakobo na Yohana hamwe nawe mumusozi, bwonka nuyene niho tatangula kuhinduka imbele yabo. 3Ivyambalo vyiwe biytangula kubona chane zela kusumbila kusumba umungalishaji wewe mwisi.4Niho Eliya hamwe na Musa balavuye imbele yabo, bali balimo baganila na Yesu. 5Petro yala mwishuye Yesu, mwigisha, bila kwiye twebwe kuba hano, na twubake ibibihila bitatu, kimwene kubelawewe, kimwe no kubela Musa nikindi nu kubela Eliaya. 6None kubela ntiya menya nikiki cho kuvuga, balatiye chane.7Ibichu vyabone che nukubugala. Niho injwi dyavuye mwijulu livuga, "Uyunu mwana wokunda. Mwumvilize wene. 8Naningoga, hobalimwo balaleba, ntibabonye wewe hamwe nawe, aliwe Yesu gusa.9Hobalimwo bale goromoka kuva kusozi, yalaba mulishije kutalikumubwila umuntu wewese udya wese. Vyobabonye kugela kumwana wa Adamu haloba azuche kuva kubapfuye. 10Ndiho babiche ibintu vyabo bonyene. Aliko balavyemelanye bene kulibene nibiki bivuga gute. "Kuzugwa kuva mubapfuye.11Bala mubajije Yesu, Kwebeliki abandichi bavuga bilagambe gwa Eliya aze chambele. 12Alababwila bila kwiye Eliya aloza chambele kukiza ibintu zose. Kubela vyandichwe umwa wa Adamu bila kwiye alonke kubabala kwishi no yankwe. 13Aliko alavungwa iwanyu Eliya yalamaze kuza bamukoze nkuko bashaka, nkiko bimeze amandiko gavuga kubela wene.14Hobali bagaluche kubigishwa balabonye umugwi munini dyalaba zunguluche nabasadukayo balimo balahali la nabo. 15Na kandi hiba mubona umugwi gose gwalatamaliwe nuku mwilukila kumulamucha. 16Yalababajije abigishwa biwe, "Mhalilanabo naba Ejulu nibiki?17Umwe mulibo kuli kumugwi yala mwishuye uwmalimu ndalazanye una wanje kwawe; afishe mpwemu mbialiwe amukola ntashobole kuvuga. 18Na atuma amwononesha kumuzugumila nukumutula hasi nukuva ifulo mukanwa nuku nshwa amenyo nuku vyimba ndala baseza abigisha biwe kuku la mpwemu, aliko ntiba shoboye. 19Yalabishiye , "Uluvyaro lutizeye ndo kwicha namwe kumwanya myabaki? Ndotwalana namwe kandi dyali muzane kwanje.20Balaza umwana wiwe. Mpwemu mubi hoya mubonye Yesu, Naningoga yalamutaye kubela kujugumila. Umuhungu yalaguye hasi nukuvamwo ifulo mukanwa. 21Yesu yala mubazije daha wiwe, yabaya kuliyi hali kumwa gungana gute?" Daha avuga, "Kuva mubwana. 22Bisubiye kandi alagwa mumulilo chankwe mumazi na gelageza kumutila namba woshobola kukola ichochose atuganyile.23Yesu yalamubwiye, "Namba uvyemeye? Buli kintu kileshoboka kuliwe wese amwizeye. 24Naningoga dahawa bana yalalize nukuvuga, "Ndizeye! Fasha kutokwizela kwanje. 25Uwo mwanya Yesu hayabona ugomugwi ndililukila iwabo, yalamukanka miye mpwemu mubinu kuvuga, "Wewe mpwemu utavuga nutumva, ndakulikanije umuleka ntiwinjieiwiwe kandi."26Yalalize kuguvu nukumuhangaisha na mpwemu yamuvuyemo. Umwana yaboneche nkiko yapfuye, niho beshi bavuze, yapfuye. 27Aliko Yesu yalamutwaye kukuboko alamuvyula, numwana yala hagaze.28Kumwanya Yesu hoinjila hagoti abigishwa biwe balamubazije falagha, "Kubeliki tuta shoboye kumukulayo? 29Yalababwiye, "Kungene nkiyi ntavamo atali kumasengo.30Balavuye hadya nukulitila Galilaya ntalokwichala umuntu wewese amenye hobali. 31Kukubela yalimo aligisha abafunzi biwe yalababwiye, "Umwana wa Adamu alogezwa mumaboko ya bantu, nobalo mwicha. Haloba yapfuye, hanyuma yinuse itatu alozuka kandi. 32Aliko ntibamenye vyobabwiwe ivyo, nabaliba bipanze kumwicha.33Niho bageze Karperinaumu Hoyali ali hagati yinzu yalababazije mwalimu mulavuga ibiki munzila? 34Kubela yachiye anuma kwani yachiye ahalika munzila yuko ninde yalibaye munini kusumba. 35Yichaye hasi ahamagala kumi na babili hamwe na yavuze nabo, "Nkikob wewese ashaka kuba wa mbele bila kwiye achaba wimpela nu mukozi wabose.36Yatwaye una mutoyi amushila hagati yabo, amtwa la kumaboko yiwe achavuga. 37Wewese yakile umwana nkiku yu alikwizina dyanje kandi yanyakiye jewe bicha biba umuntu yanyakiye, ntiya kila jewe gusa aliko kandi uwatumye.38Yohana yalamubwiye mwalimu twala mubonye umuntu akulaho impwemu bi kwizina dyawe notucha tula mubuza, kuko kubela tuta mukulikila. 39Aliko Yesu yalavuze ntumumuze kuko yuko ntayuliho alokola ikazi kwizina dyanje no niho hanyuma alovuga ijambo libi hejulu yanje.40Wewese alaba yitanyije natwe aliluhande gwachu. 41Wewese aloguha ikikombe chamazi yokunywa kuko kubela uli na Klisto nukulinda labwila, ntalota kaza igelo yiwe.42Wewese alimo alabatakaza bano batoyi abanyizeye jewe, vyabaye vyiza kwiwe kuhambigwa ibuye dyokunshwa mumuhogo nukutagwa munyanza. 43Nkukuboko kwame kuguma kukutakaza kunogele, bila kwiye kwinjila kubela ubuzima atakuboko chankwe kwinjila kulubanza ufishe na mabokko yose kubela umulilo Gutazima. 44Kulikilana yino misitali zino, "Ahantu haliho imvinga zitapfa numulilo gutazima." Ntibilimo kubela impapulo ziwe.45Nkuko uku gulu kwame kukutakaje; kunogole ila kwiye kwinjila ahantu heza ulikimuga, kuliko kutagwa mulubanza namagulu gambili. 46(Kulikilana zino misitari zino, "Ahantu haliho imvunja hozitapfa numulilo gutazima, "Ntibilimo kubela impapulo ziwe.47Nkiliso dyawelikutakaje lizule bila kwiwe kwame kwinjila mubwami bwimana ufishe iliso limwe; kuli kuba na maso gabili nukutagwa muchobo. 48Ahantu hali imviza zitamva, numulilo gutazima.49Nkuko buli umwe alokozwa nu mulilo. 50Umunyu nimwiza, kumunyu gutakaze akasose kiwe kandi? Mube numunyu mumutima zanu nyene, mube na holoho kwa bulumwe.
101Yesu alagenda hiyo ahantu alangenda kubela mumukowa wa wayahudi ahantu aho impele yulunzi ngwa yulo dani abashengelo balamukulikila kandi alabingisha kandi nkiko yali yalamenyeleye kukola. 2Abafalisayo balamuzila balamungeza no kumubaza nivyo kumugabongabo kumuleka umungole wiwe? 3Yesu alabishula Musa yababwiye ngute? 4Balavunga Musa yalalekuye kwandika ichete cho kulekula umungole no kumwilukana.5No kubela yimitima yanyu ingumwe nicho kituma ya bandikiye amatengeko aya Yesu alababwila. 6Mungabo kuva ubwambele ilema Imana yalalemye umugabongabo numungole ngole.7Kubela uku umungabongabo alomuleka sewiwe na nyina wiwe alongendana numungole wiwe. 8Kandi abobabili baloba umubili umwe kubela sibabali kadi aliko numubili umwe. 9Kubela yuko ichoya fata nyije Imana umwana wimuntu ntangikuleho.10Ahobali munzi abingishwa biwe balamubaza kujana nibili. 11Alababwila udya wese amuleka umungole wiwe nokumwimula umungole uwundu aba alimo alasambana. 12Umungole nawe amuleche umungabo wiwe no kwimungwa numungabongabo uwundi abaalimo akola ubusambanyi.13Nabo bamuzanila abana babo batoi kungilanga abakeleko mungabo abingishwa biwe balabaka nkamila. 14Mungabo Yesu amanze kumenya ivyo nkiyanezelewe nivyo chana alababwila balekule abana batoi baze iwanje. Kandi nkimubabuze kubela abameze nkiaba ubwami bwimana ni bwabo.15Ukuli ndababwila wewe atakiliye ubwami bwimana nkiko bana batoi ukuli kibosho bola kwinjili kubela ubwami bwimana. 16Hanyuma alabatola abana mumaboko yiwe alabahezangila abashilaho amaboko yiwe hejulu yabo.17Atanguye ulungendo ngwiwe umuntu umwe alamwilukila alapfukama imbeke yiwe alamubaza mwingisha mwinza kole ngute kungilango shobole kulanga ubuzima butahela? 18Kandi Yesu alavunga nukubeliki unyita mwinza? Nkauliho alimwinza atali mana yo nyene wenka. 19Ulazimenya itengeko kiwiche kusambane nkiwibe nkushingile intehe ububeshi nkubeshe mwibahe sowawe nanyoko wawe.20Umuntu udya avunga mwalimu ayayose nayu baha kuva nkilumusole. 21Yesu alamuleba no kumukunda alamubwila ubulaho ikinu kimwe ukwiye kunguza vyose vyufise ubahe abakene uloba nubutunzi mwinjulu ni houza ukwilikile. 22Mungabo yalavunisehe umutima kubela yivyo avunze yalangiye alufise umubabolo. Kubela yuko yalifise ubutunzi bwishi.23Yesu alalaba impende zose alababwila abingishwa biwe nukubeliki bingoye umutunzi kwinjila mubwami bwimana. 24Abingishwa biwe balatangazwa kumajambo ayo mungabo Yesu alababwila kandi abana nukubeliki bingoye kwinjila kubela ubwami bwimana. 25Nivyoloshe ingamia kuchila mumwobo wilusenge ngusumba umutunzi kwinjila kubela ubwami bwimana.26Yesu alatangazwa alavunga kumwana wimuntu nkibikunda mungabo sikumana kukubela kumana bilashoka. 27Petelo amuza kuvungana nawe laba twalaleche vyose tulangu kulikila. 28Yesu alavunga ukuli ndababwila mwenge nkanumwe yaleche inzu chankwe musasawe chankwe abana chankwe isi, kukubela jewe no kubela ubutumwa.29Aliko utakila imingendo ijana nongusuvyaho kubela ubu aha mwisi izu musazawe mushikiwe nyina wiwe abana nisi kumangongwa ni ngihungu kiloza ubuzima butahela. 30Mungabo beshi balabambele baloba abanyuma nabali banyuma baloba abambele. 31Aho bali munzila bangenda Yelusalemu Yesu yaliyabangiye imbile yabo ambingishwa balatangangwa na badya balimo bala bakwilikila inyuma nbalatinye niho Yesu yabakula impela kandi badya kumi babili acha amaza kubabwila ikintu kimala kimubako mukanya.32Bari munzira, baduga Yerusalemu, Yesu yarabagiye imbele baratangara. Abamukurukira baratinya yongera, kujana bamwe chumi na babili bariukwabo atangura kubabwira ibigira bimubeko: 33"Laba, tulangenda hiyo Yelusalemu, kandi umwana waadumu alasohozwa mumaboko yabahele na banyabwenge bivyandiche. Bazomuchila ulubanza ngo ngupfa balo mushila mumoboko yabanyamahanga. 34Balomushinya ngulinzwa bamuvume amate bamukubite iko ni balimwicha mungaba hanyuma yimisi itatu ihoye alozuka".35Yakobo na Yohana ni mwana wazebedayo balaje kwiwe balavunga mwingishatulanguseze utukolele chochose tungusenga. 36Alababwila mungombo yuko ndabaha iki? 37Bala mwishula ati tulekule twikalane nawe kubela ubwami bwawe umwei mukuboko kwawe kungabo na yundi mukuboko kwawe kubumafu.38Mungabo Yesu alabishula kandi kumumenya chomusaba mulashoboye kungwela kukikombe nywelako chankwe umubatizo batizwako? 39Balamwishula ati tulashobola Yesu alababwila ikikombe nywe lako muloki nywelaka kandi mulo batunzwa ulubatizo batizwa jewe. 40Mungabo ulokwikala ubudyo bwanje chankwe ubumafu sijewe wokukulaho mungabo ni kwa badya bamaze kutengulingwa.41Badya abingishwa chumi bavyumvishije bamaza kubasha vulila Yohana na Yakobo. 42Yesu alabahamangalala iwiwe alababwila mulamenya badya bangaza amahunga babatwanza amunyama abantu babo kandi alabakulu babaleka amatengeko yabo.43Mungabo nkibukwiye muli mwenge kubangutwo nyamale ungomba kuba umukulu, muli mwenge alamaze abe umukozi wabo. 44Udya wese ashaka kuba umukulou mulimwenge aze abe umukozi wabo bose. 45Kuko umwa wa Adamu ataje kukoleshwa aliko kukola no kutanga ubuzima bwiwe kuba ichunguzi yabeshi.46Batalangende iye aliko akiya iyeloko hamwe na bingishwa wiwe ni shengelo dyishi na mwene timao wimpunyi umusenzi yaliyichaye uluhande ninzila. 47Yumvishe kwali Yesu munazaleti atangula kubolonga nokuvunga Yesu umwana wa Daudi ngilila ikingongwe. 48Abeshi balamunumya kungila anume mungabo asumvaho kuvunga mwana wa Daudi gila ikigongwe.49Yesu alahangalala alababwila muhamangale bala muhamangala idya mumyi komela uyehasi Yesu alaguhamangaye. 50Alatanga ivyo yambaye aliluka chane agenda kwa Yesu.51Yesu alamwishula alamubwila ungomba ndakukole iki? Udya mugabo alamubwila idya mpumyi ilamwishula mwingisha ndangomba kuhumuka. 52Yesu alamubwila genda ukwizela kwawe kula kukijije aho aho amaso yiwe alahumuka acha alamukwilikila Yesu kuzila.
111Icho kihe ahobaza Yerusalemu, begeleye Bethsefage na Bethania kumusozi wa Mizeituni, Yesu yalatumye babili mubanafunzi biwe. 2Acha alabwila "Nimugende kwa kidya kijiji chegelanye natwe komwinjila umwo, mulasa nga amwana windogobe ataluligwa, nimumuzitula mumizane iwanje. 3Kohagila uwowese ababwila nikuki mwagize ibi? Mukwiye kuvuga, "Mwami ulashaka kuko azomusubiza hano."4Balagiye balamusanga umwana windogobe azilitswe hanze mumudyanko ruhande lulihaze hanze bacha balamulekula. 5Mubantu bali bahagaze hadya balababwiye, mukola iki kumulekula umwana windogobe? 6Balamubwila nimba Yesu yalababwiye na bantu balaleka bagende.7Abanafunzi babili balamuzanye umwana windogobe kwa Yesu balashashe imyambalo yabo hejulu yiwe kugila Yesu ashobole kumwahila. 8Abantu benshi balasasa imyambalo yabo mwibalabala abandi balasasa amashami batemye kuva mumilima. 9Badya bagiye imbele yiwe balamukiliye balateye indulu, "Hosana! Alaluzagiwe uje kwizina dyumwami. 10Buhezagiwe ubwami buzakuza bwa daha bachu Daudi! Hosana kuli uli hejulu.11Niho Yesu yinjila Yerusalemu nokucha agenda mumakanisa atangaza kila kintu. None ikihe chali kigiye, yagiye Bethania hamwe nabon chumi na babili. 12Umusi wa kulikiye aho baliko balagahika kuva Bethania yalifise inzala.13Acha abona ikitu chumutimi chalikifise amababi kilikule, yalagiye kulaba nimba yoshoboye kulonka ichochose buletse amababi kuko ntichali ikihe chumutimi. 14Yalaubwiye, "Ntawewese azodya itunda kuva kuliwe kandi." Abanafunzi biwe balumva.15Balaje Yerusalemu nawe yalinjiye mulusengelo nawe nokubanza kubasohola hanze abagiza na baguzi bagulila mulusengelo. Yalalindukije imeza zabahinduza amahela mwitebe za badya baliko balaguza inuma. 16Ntiyalekuye uwowese kutwala ichochose mulusengelo chashobola kuguzwa.17Yalabigishije avuga, "Mbe ntivyanditse, inzu izokwitwa inzu yibisabisho kumahanga yose? Mwayihunduye isenga dyabambuzi." 18Abahelezi bakulu nabanditsi balumvishije ivyo yaliko alavuga nabo bakulikiye inzilayo kumwicha. Aliko balamutinye kuko umugwi watangaje ninyigisho ziwe. 19Kila gihe hageze kumugoloba balavuye mumiji.20Baliko balagenda mukitondo balabonye ikitichu mutini chumye mapka kumizi yacho. 21Petro yalibutse alavuga, "Galuka! Raba, ikiti chu mutini chavumwe chumye.22Yesu yalabishuye, mube nukwizela kumana. 23Mwende ndababwila yuko kila ubwila umusozi uyu, Genda witage wewe nyene munyanza, kandi ntakekelanya mumutima wawe aliko uwizela yuko icho yavuze kizobekana, uko niko imana izokola.24Kulivyondababwila kila kintumusaba nukubaza kukubela cho, mwizele yuko mwakiliye navyo bizoba vyi wanyu. 25Aho mwahayuluka nukusaba, mukwiye kuhalila ichochose mufise kuli wewese kugilango daha wacchu ali mwijulu abahalile mwebwe kandi bamakosa yanyu shila kumutima uyu misitali. Aliko mutahaliye, kandi daha wachu alimwijulu ntazobahalila ivyaha nyanye. 26(Ikihe: muhagaze ,''Muliko mulasaba mukwiye, halila ichochose mufise kuli wewese kugilango Daha wache wo mwijulu abahalile mwebwe kandi ivyaha yanyu'' ntuli munkalatasi ziwe.)27Balaje Yerusalemu kandi, Yesu aliko alagenda mulusengelo, abahelezi bakulu, banditsi nabazehe balaje kuliwe. 28Balamubwiye kumategeko nyabaki ukola aya majambo?" Ninde yaguhaye kuganza nokukola aya.29Yesu yalababwiye, "Nzobabaza ikibazo kimwe. Nimumbwile nanje nzobabwila kukuganza gute nkola aya majambo. 30Mbe ulubatizo gwa Yohana gwavuye mwijulu chabule gwavuye kubantu? Balaganiliye mulibo no kuchindana no kuvuga "Nimba tuvuze gwavuye mwijulu alavuga, kukibasi mutamwemeye?31Balaganiliye mulibo no kuchindana no kuvuga nimba tuvuze gwavuye mwijulu alavuga kukibozi mutamwe meye. 32Aliko tuvuze gwavuye kubantu babatimye abantu kuko bose bafatiliye yuko Yohana yali umuvugishwa. 33Niho bishula Yesu no kuvuga, ntitumenya niho Yesu yababwila, kandi jewe ni kubushobozi nyabaki nkola aya majambo.
121Aho nyene Yesu yatanguye kwigisha kungele lanyo. Alavuga, "Umuntu yalateye ishamba ya muzabibu, alalizungushaliza uzio na alimba ikinogo chugugamila mwo umuvinyu, alubaka umunala ni hanyuma ashilamwo abali myi bamuzabibu kubalimyi bamuzabibu hanyuma yalagiye ulugendo gwakule. 2Umusi umaze kusohora, yalamutumye umukozi kubalimyi bamuzabibu kwa kila kiuva kuli bene mulibene ivyama vyaya shamba la mizabibu. 3Aliko balamufashe, balamu kubita nukumwilukana atanini kimtu.4Alamutima kumakozi uyundi balamuko melecha kumutwe nukumukolela nibintu vyukutetegwa. 5Aho yatamyeuyundi nuyo umwe balamwishe. balabakoze abandi beshi ibintu ntivyo nyene, bala bakubita nabandi nukubicha.6Yalimeze yuko umuntu umwe chane wukutuma, umwana akundwa. Nawene yaliwa mwisho bibatumye uwabo alavuga balamwubaha umwana wiwe. 7Aliko abapangaji balavuganye kulibene kulibo, "Wunoni samulagwa, muze, aliko nutumwiche nubulagwa uloba wuwachu.8Balamwinjie balamwicha nukumutaga hanze indimiro ya muzabibu. None aliko! Alokoliki wugaba indimiro zamu zabibu? 9Aloza kubicha abalimyi bumuli bazabibu nakubeheneza indimiro ya muzabibu kubandi.10Ntimula kusoma amandiko yano? "Ibuye kubela abubachi balase dyaboye ibuye dyimpela. 11Lino dyavuge kumwami, na dyi kitangaza kumaso yachu. 12Balalondeye kumufata Yesu, aliko balabatinye kukikolane, kubela balamenye kubela yali yavuze ikigelelanyo icho hejulu yabo. Aho bachiye bamuleka nukugenda kwiwe.13Hanyuma balamutuma mwabadya mafarisayo na maherodia kwiwe kuko balamuteze kumajambo. 14Bamaze kusohora, balamubwira, "Mwigisha tulamenya yuko ntukunda amajambo yoyose kandi uleleka kwikundisha kubantu. Uligisha inzila yimana kubela ukuli. None! Nivyiza kuliha ikadi kwa kaisaria chankwe ngo? 15Aliko Yesu yalamenye ububi bwabo nukubabwira, "Kubeliki mungelageza? Numpe idinai shobore kuyiraba.16Balazana limwe kwa Yesu, alababwira, "None nishusho yande nivyandichwe biliho hano ni yande? Balavuga kuti kaisalia," 17Yesu alabavyira muheleze kaisari ibintu vya kaisari ni mana ibintu vyimana." Kubela ichahe.18Hanyuma amasandagu, balavuga ntawulozuka balamugiriye bala mubaza bavuga. 19Mwigisha Musa yala twandikie kuko namba umugenzi wabantu apfuye nuku muleka umugole inyyuma yiwe, aliko ntakuleka umwana umuntu alomutwara umugole wa mugenziwe nukwilonkela abana kubela yuko umungenzi wabo.20Haliho abagenzi indwi wambele yitwa umugole hanyuma alapfa ntiyasize abana. 21Hanyuma wakabili yalamutwaye na wene alapfa, ntiyasize abana. Niwakatatu bimela kutyo. 22Na windwi yalapfuye atani kuvyela abana Munyuma yaho numugole kandi alapfa. 23Badya kuzuka, bozuka hama, None! aloba umugolewande? Kubela badya bagenzi bose indwi bali abagabo biwe.24Yesu yalababwiye, None! Sukubela yuko mwipfuza kuko ntumumenya kubela menya vyandichwe wala ninkomezi zimana?" 25Budya ahotulazuka kuva kubapfuye, ntibalo kwimula wala kwinjila kubela, indowa, kuko balomela ntaba malayika bomwijulu.26Aliko kubela bapfuye kubela balozuka, "None! ntimwasomwe kuva kubela ikitubo cha Musa, kubela habaye ikisaka, kuntu Imana kuyavuze nu kumubwira, jewe ndimana wabrahimu, nimana wa Isaka nimana wa Yakobo? 27Wene simana wabapfuye kubela wene ni badya baliho mwalagize nabi mwala zimwe.28Mulumwe mubandiche yalaje nukuyumviliza vyibabuze bene yalabonye yuko Yesu yalabishuye ni vyiza. Yalamubajije, "None nitekeko yahe ikwili hejulu kubela zose?" 29Yesu yalamwishuye," Yikwilikiye ni yino, "Nuwumvilize isilaeli, umwa wimana wachu umwami numwe. 30Nuko umukunde umwami wimana wachu, kumutima wawe kupwemu yawe yose, kubwenge bwawebwose, nuku nkomezi zawe zose. 31Hegeko dya kabili nilino, Nigomwa umukunde umubanyi wawe ntiko wikunda wawe nyene, Ntutegeko iyindi inkulu hejulu yizo."32Umwandichi alavuga, "Ni vyiza mwigisha! wavuze ukuli kuko Imana nimwe, nukuvuga ntayundi mukulu yiwe. 33Kumukunda wene kumutima wose nukumenya mwese nukunkomezizose, nukumukunda umubanyi ntawene nivyiza chane kusumba amatoleo nikimazi zikuchana zose. 34Aho nyene Yesu amaze kubona yatanze inyishu yu bwenge, yala mubwiye, "Wewe ntulikule numwami wimana." Hanyuma yaho ntanumwe yashoboye kumubaza Yesu ibibazo wewese.35Na Yesu yalabishuye aho hiyalili yaligishije kubela ikanisa, alavuga, "None abandichi bavugabate kuli Klisto numwana wa Daudi? 36Daudi wene nyene kubela impwemu mutakatifu, yalavuze umwami yalavuze kumwami wimana, ichala kubela kukuboko kuwange kumugabi kuko ndakole intinyi biwawe kubahasi yamagulu yiwawe. 37Daudi wene nyene amuhamagala Klisto mwami none numwami wa Daudi kubeliki? Nukwegelanya chane dyalamunezeleje kwineza.38Kubela aminga yiwe Yesu yalavuze, nimwilinde nabandichi, badya bipfuza kugenda ni nkanzu ileile nukulamacha mumasoko. 39Nukwichara kubitebe vyabakulu kubela amasinagogi nukubela isikukulu kilahantu ahakulu. 40Kandi baladya inzu zibatafishe abagabo kandi balasenga amasengo mulemule kugila abantu babarobe. Banobantu balokwakira kuchigwa ulubanza ludya lunini."41Hanyuma Yesu yalichaye hasi yegelewe nisandugu yisadaka hagati yikanisa yalimwo alalaba abantu balimwo balatunga amahera yabo mwisanduka. Abantu beshi abatunzi balasizeho ikichilo kinini chamahera. 42Hanyuma umugole atafishe umugabo wutishobola yalaje nukutanga ibi pande bibili vyagachilo yibingolo.43Hanyuma alaba hamagara abigishwa biwe nu kubabwira, "Amina ndababwira umugole yuno atafishe umugabo yatanze ikichiro kinini hejulu yabo kuko batanze kubela isandugu dyisadaka. Aliko bose batane kuvana nubwishi bwibintu vyabo. 44Aliko umugole atafishe umugabo yuno, kuva kubela ubworo bwiwe, yatanze amahera yose kuko yoshoboye kuyikolesha kumanyisha yiwe.
131Yesu alimwo alasoka mulusengelo umwe mubingisha biwe alamubaza "mwingisha laba amabuya aya yukutangagwa nizizu!" 2Alamubwila ulabona aizizu izi zinini? Tabuye nalimwe lizasingenda lili kulindi litazobomungwa litozotabwa hasi."3Nawe yichaye hejulu yimisozi wimizeituni inyuma yulubengelo, Petero Yakobo Yohana na Anderea balamubaza biheleye. 4"Tubwile ibibitu bizomba dyali? Ikimenyetso ilimenyetso kizoba ikihe ahozibuzozila bingila bishike.5Yesu abaza kubabwila mwilinde tihangire ubaheda mube nubwenge au azimize. 6Beshi bazoza mwizina dyeje bavunga nijewe na balazimiza beshi.7Ni mwuva itabala ni kubesha vyitabala tumutiye aya kuko bitazobula kubaho aliko umusi wihelezo uzoba mtalaze naba. 8Ihaga lizogwana nilindi ubwami botela ubudi. Isi izoyinga halumbizala ivyo nitango yovu hiduka.9Ni mube moso, bazobatwara mumaza mukubitwa na mushengelo ya masinagogi na mulahagoti kwa ibile ya balongozi nabomu kukumbela jewe mube ikiwenyetso chitahe. 10Aliko ijambo dyimana lizovungwa mwisi hose.11Mibaba fata na kuboshikiliza tumutinye kuli kidya mulovunga murowo mwanya mulohabwa icho muzovunga. Timuloba ali mwebwe mulovunga azomba havunga pwemu wimana. 12Umutu zo kwitalila mwene wabo bakawa kumwicha semumuhungu wiwe. Abana bozohangala kule na bavyeyi mbambo na bazosababisho kubicha. 13Mulokwakwa numutu wese kukumbela izina ndyanje aliko uzovumulia kungeza kwihelezo uyomutu azokizwa.14Ni mwambona chakizira kibabaje kihagozi hahotu hatasha kingwa kihagolale uwisoma na menye niho aboli muyumba bahungile mumisozi. 15Muzoba ali kuzu tazo kululuka hasi yizu yiwe kutura ikitu chose kilihaze. 16Nuwuli mudimilo na ngaluke kutora ipuzu iyiwe.17Halangowe ambakeyezi batwaye inda na mbosa muliki kihe! 18Mimusenge tihazoze ingihe chimbeho. 19Kuko hazomba imisi yamagongwa meshi gitingeze kubaho kuhera umusi Imana yalema isi tema nubu tibizosubila kutukaa kadi. 20Aho Imana izopunguza imisi tamumbii uzo kizwa aliko kubatulajwe. Yatolamije alongabaya inabazisi ku yazingabayije.21Ichongihe ni baba bwila ati alihali ni mimulambe, Klisto ali haliya au nimulebe ali hadya! Timwemele. 22Aliko aba Klisto bubeshi na bavungiswa bibiyoma abaroza balokora ibitangoza nibitangoza vyikitongoza kungira babeshe aliko nabatulayijwe. 23Nimube maso! na lamaze kubabwila ibi vyose hatalagele.24Aliko mugihe aho kubabala yiyo misi izubu liloba umwiza nukwezi na mcho kuloboyesha ucho wako. 25Iyeyeli zizokoroka kuva hejulu ni komezi zo mwijuru zizo jengera. 26Niho bazombona umwana wa Adamu aje mumibi chu mukomezi nini mubwizo bwiwe. 27Niho za tumwa abamalaika biwe alo mbengeranya na mbatoranijwe kuva ipande ziwe zo mwisi kuva ipleo yisu nipela yijulu.28Ni mingile kumusokoni umungani wao ishinwi lishombola kwama amababi ningoga yao niho mzomenya yuko ichanda kilihafi. 29Niko mbimeze ni mwombona aya majambo ni yatokea ni mumeye yuko alikalimba ni mudyango.30Ndandambalila ukuli yuko ululuvyoro tiluzohela ivyo vyose bitasohoye. 31Ijuru nisi bizohera aliko amajambo yaje tingazo hela naba. 32Aliko kukubera uwowisi au isaha taumenya naho boba ambamalaika bo mwinjulu au umwana atali ndaba.33Imimube maso nimulembe, kuko mutamenya aho mumuvyodiye ivyo mikudya mutu ageda kulungedo alakaleka izuyiwe no kushilaho umukozi kuba umutwale wunyizu kila mtu ni kukongwa chiwe. 34Bizomba kumuntu yangie ava muhila kugeda safali akaba singila abakozi biwe ubutwale umwumwe ni kikogwa chiwe alamubwira nuo kumudyangu ambe maso.35Nono ni mube maso! Tumumwanya bwana wizu aho azozila muhila bilashoboka kumungoromba au mwinjoro lini aho ikoko izombika au mukidodo. 36Aliko ni vaza kitulumbuka tazasage ukidyamwe uhumwe. 37Kidya vunga kuli wewe ndakivuga kwa kila mutu ni mwame maso.
141Hali imizi imbili gusa hanyuma yu musi mukulu wi ipasaka ni yimikate hagila umwambilo. Umukuhani mkulu na bandichi balimo balamu londela kugila mbamufate Yesu kwishavu ni kumwicha. 2Kukubela yavuze, sikumwanya uwu wo kumusi mukulu abantu nimbaze mbaleole ivulungu.3Mwumwanya Yesu hoyali Bethania muhila kwa Simoni mukoma amalagenda kumeza, umugolegole yumwe alanza kwiwe afishe ichupa ya Malashi ya Nalido safali yighalama nini chane yalaimenye ichupa ni kuisesa hejulu kumutwe wiwe. 4Aliko haliho hanyuma yambo mbali mbase havuye mbalabwalaye mbene kuli mbene mbavuga, "Ni mbiki kubela kutakala uku? 5Amanukato aya yalikushobola kuguzwa kwizaidi yidinali amajana atatu na mbalahabwa ambakene Nambo mbalamukemeye.6Aliko Yesu alavuga, mumbaleke mbonta kubela iki mumbagola? Yakoze ijambo dyiza kwaje. 7Imisi yose mbukene mulinabwo umwanya wowose mwizeye mwoshombola kukola vyinza iwambo, Aliko ntimulomba naje umwanya wosi. 8Yakoze kidya chashomboye alausize umumbili gwase amavuta kubela kuzika. 9Kweli ndambabwila, kila hantu injili ilahubiligwa mwisi yose, kidya yakoze umugolagole uyu kilovugwa ni kwimbukwa kwiwe.10Naho Yuda iskaliote, yumwe na badya chumi na babili mbalagiye ku mukulu wa mbakohani kugila yuko mbalonke kumukabizi iwambo. 11Umwanya mukulu wabakohani mbuvishije idyo, mbalaneze lewe ni kumbemelela ni kumuha amahela yambajije kulondela umwanya wo kumikambizi iwambo.12Kubela umusi wa mbele wu mukate utambigwa, umwanya mbatanga umwa wintama wi Pasaka, nambanafunzi mbiwe mbala mubwiye, ushaka tujehe? Tulagenda kugila tulonke ivyokudya numlo wipasaka? 13Yalambatumwe ambanafunzi mbiwe babili ni kubabwila, mugende mujini nu mugabogabo yikoleye ugweso alabonana namwe mumukwilikile. 14Izu yalokwijila mulomukwilikile na namumubwile wene nyene izu iyo umwalimu alavuga, "Kilihehe ichumba cha mbagenyi ahanu hodolila ivyokudya dyi Pasaka na mbanafunzi mbange.15Alobeleka ichumba kinini chisamani kadi kilitayali nimukole amadalizi kukubela twege hadya. 16Abanafunzi mbalagiye mbalagenda mumuji mbasazekila kintu niko yambabwiye na mbalandala umulo wi Pasaka.17Mumwanya hasohola kumugolomba yalaje na mbadya chumi na mbabili. 18Na mbalimukushola hofi yimeza Yesu alavuga, ubukweli ndambabwila, yumwe hagati yanyu udya amaladya hamwe naje alosaliti." 19Bose batagula kubabala na yumwe hanyuma yuyudi balamubwiye, "Mbega ni jewe.20Yesu alishula niku mbabwila, "Ni yumwe mlichumi na mbabili hagati yanyu, umwe kubela uwu mwanya amaladimba intonge mwimbakuli hamwe naje. 21Kukubela ambana ba adamu alogenda ntakudya amandiko yavuga hejulu jiwe aliko ole wene umuntu yudya alushila wene mwana wa Adamu alosalitigwa yakumba neza chane kwiwe ntayudyab muntu atalikuvuka.22Homba baladya Yesu yalatoye umkate, alavuga uhezagila ni kuumanyula yalabahaye avuga nimutole ugu numubili waje. 23Yalatoye ikikombe nikukihezagila nikubaha bose nikukinywa. 24Alambabilaaya na malaso yaje yi sezela no amalaso asiseka kubela ya mbeshi. 25Kweli ndambabwila sindonywa tena mwizao ili dyi mizabibu maka umusi gudya ndonywa mbushasha mubwami bwimana.26Bamaze kulimba ululimbo, mbalagiye mumusozi wa Muzetuni. 27Yesu yalambabwiye, mwenge mwesi mulokwitenga kulele kubela jewe, kukebela vyandichwe, "Ndo mukumbita umunogezi ni ntama zilosazala.28Aliko hanyuma yokuzuka kwaje ndombatangu lila imbeloe yanyu Galilaya. 29Petro yalamubwiye, "Naho mbose balokuleka, "Jewe sindokuleka."30Yesu alambwila, umbukweli nikumubwila ijolo ili, isake italambike isafali zimbili, umba uyi hakayi gatatu. 31Aliko Petro alavuga, "Ndalazimika kupfa hamwe nawe, sindakuhakana bose mbalemeye ihadi iyoiyo.32Balaje kwieneno dyitwa Gethsemane, na Yesu alambabwila ambanafunzi mbiwe mwikale hano mwuyu mwanya imindasenga. 33Yatwaye Petro, Yakobo, na Yohana hamwe na wene, ambanza kuzunguka nikuhangaika chane. 34Yalambabwiye, "Umtima wange kulambabala chane ni kupfa musigale aha na mukeshe.35Yesu alagenda imbele katoyi, alagwa hasi alasenga yo vyamba bishombokan kwisa ha iyi yalikuchepuka. 36Avuga, "Aba dawe imbintu vyose kwawe mbila shomboka nkulilaho ikikombe iki Aliko sikubwulukundo gwange ni kubwulukundo gwawe.37Yalagaluche na asanga mbadya mye nikumbabwila Petro, "Simoni mwadyamye? Ntimbashomboje kukesha ni saha yimwe. 38Mukeshe musenga ntimuze mwijile mubigelagezo nubuhakika umutima gwemeye aliko umumbili gulatinya. 39Yalagiye kadi ni kusenga na akolesheje amajambo gadya gadya.40Alaza kadi ambasanga mbadyamye kukubela amaso yambo yalilemeye ntimbamenya igiki chokumubwila. 41Yalaje katatu nikubabwila, "Bado mulacha dyamye ni kuluhuka? Ilatosheje isaha ilasohoye lemba umwana wa Adamu alosalitigwa mumamboko yambafishe ivyaha. 42Muvyuke tungunde lemba yudya asaliti alihofi.43Hoyamavunga, Yuda, yumwe mwabadya chumi na mbabili yasohoye ni kundi linini kuva kumbakulu wa makohani na mbandishi na mbazehe bafishe imbipanga na malungu. 44Muluwo mwanga umusaliti wiwe yaliyamba haye ishala, avuga yudya wonza kumuha ibusu, niwe mufatani kumushila hasi yumbulizi. 45Mumwanya Yuda asohoye moja kwa moja alagenda kwa Yesu ni kuvuga, "Mwalimu ni kumubusu. 46Chambamushila hasi yumbulinzi ni kumufata.47Aliko umwe hagati yambo wuhagaze hofi yiwe yalatoye ikipanga chiwe alamu kubita umukozi wa kuhani mukulu ni kumutima ungutwi. 48Yesu alamubwila, "Muje kufata kumapanga na malungu ntumwe yakana? 49Mumwanya ni kumusi ndalihamwe namwe ni kumbigisha mwikanisa, ntimwafashe. Aliko ili lilakoleche kugila amandiko yashohole. 50Namba dya bose mbalihamwe na Yesu mbala muleche ni kwiluka.51Umusole yumwe yalamukwiliye yali yambaye ishuka gusa yoyagifuche ni kumuzunguka balamufashe aliko. 52Yalambiyache aliluka nukuisiga hadya hasi.53Balamutwaye Yesu kumukulu wa kuhani hadya mbalakosayiche hamwe na bakuhani mbakulu mbose ambazehe na mbandichi. 54Petro nawe yalamukwilikiye Yesu kwa kulele, mbelekeye kwi uwa dya kuhani mkulu. Yikaye hamwe na balinzi balihofi yumulilo balimombalota kugila mbalonke imjoto.55Umwanya uwo mbakohani mbakulu bose ni mbalaza dyose mbalondela ivyemezo vyokumwemeza Yesu kugila mbalonke kumwiche aliko ntimbabulose. 56Kukubela abantu beshi mbazanye ivyemezo vyububeshi hanyuma yiwe aliko ni vyemezo vyambo ntivya susa.57Bantu bakeyi balahagaze ni kuzana ivyemezo vyububeshi hanyuma yiwe mbavuga, 58Twalamwuvishije avuga, ndolimbomola ikanisa ili idyumbachwe na mamboke mumisi itatu ndokumbaka ilindi litumbakwa na mamboko. 59Aliko ivyemezo vyambo ntivyasusa.60Kuhani mukuluyalahagaze hagati yambo ni kumbaza Yesu nttajibu ufishe. Abantu amba mbalemeza nibiki hejulu yawe. 61Aliko ntiyavuze na ntiyishuye chochose mala kohani mukulu alamumbaza wewe ni Klisto, umwana yabali kiwe? 62Yesu alavuga, "Jewe niwe na ulombona umwana wa Adamu yikaye mukuboko kubudyo gwinguvu aza ni mbichu vyomwijulu.63Umukohani mukulu yalashibuye impuzu ziwe ni kuvuga bado tushaka abemeza. 64Mwumvishije nimuvuge ubwamuzi bwanunu bwahe? Na bose balamuhukumu nuko yumwe yashakigwa kupfa. 65Abandi mbambaza kumuchwi lako amate ni kumufundikila amaso ni kumukumbita ni kumubwila, "Tabili mbaafisa mbalamu mutwaye ni kumukumbita.66Na Petro aliho hanyuma yaho hasi mubuwa ni umukozi yumwe wu mukobwa numukoha ni mukulu yalaje kwiwe. 67Yaboye Petro hoyali hagaze amalota umulilo na Yamulevye kukumusoholako kadi alavuga, "Nawe yuko wali hamwe na munazaleti, Yesu. 68Aliko alahakanye alavuga Sindamumenya kadi sindamwelewa kuvyelekeye icho chuvuga, "Hanyuma alavayo agenda hanze kumusilani (Nuzigtiye uwu mustali, "Isake ilambika umo mwinakala za kela).69Aliko umukozi wu mukobwa hadya yalamubonye na alambaza kumubwila kadi badya mbali bahagaze hadya uyu ni umwe wambo!" 70Aliko yalahakanye kadi hanyuma katoyi badya bali bahagaze hadya balimombala mubwila, "Ni kweli wewe numwe mulimbo kubela wewe ulu mugalilaya.71Aliko yambajije kwishila wene nyene hasini laana ni kulahila, "Simumenya umuntu uyo womumulavunga. 72Hanyuma isake ilimbika kambili hanyuma Petro yalimbuka amajambo Yesu yamubwiye, isake italambike kambili unyihakana katatu na yalanguye hasi ni kulila.
151Mukitondo kale abakulu baba kuhani balahuye hamwe neba batama naba ndichi nimeza yose ya batame bamaze bacha balamuhambile Yesu bala utwale kwa Pilato. Pilato alamubaza, "Wewe ulumwami wabayahhudi?" 2Alishula, "Wewe wavuzev gutwo. 3Abokulu baba kuhani balelekwe amashitaka meshi hejulu ya Yesu.4Pilato alamubaza kandi, "Ntiyishula chochose? Ntubona nkukuntu akushitaki kuma jambo meshi. 5Aliko Yesu ntiyishuye Pilato, nidyo dyala mutangoje.6Nkiko bili kumwanya wimisi mikulu balugulula nku mubohwa yumwe, umubo hwa woba seze. 7Baliho abonona mukifungo, mulibo bichana muli badya baguye bakolela ibibi vyabo. Haliho umuntu yumwe yitwa baraba. 8Abantu beshi balaje kwa Pilato nukumusega akola nkuko yakoze hiyo nyuma.9Pilato alamwishula avuga, "Mugomba ndabugululile umwami wabayahudi? 10Nkuko kubela yamenya nukubela yizigo abakulu baba kuhani bala mufashe Yesu nukumuza kwime. 11Aliko abakulu baba kuhani balabwilije abantu beshi kutela ugwamo kwijwi linini yugulugwe balaba hayuma yiwe.12Pilato alabishula kandi achavuga ndamukole iki umwami wabayahudi? 13Bachiye batela ugwamo kandi "mumubambe.14Pilato achavuga, "Yakoze jambo nyabaki libi?" Aliko bagumisha batela ugwamokandi mumubambe. 15Pilato ashaka kubashimisha abantu beshi, alabugululila Baraba. Bala kubita Yesu imijelechi bamaze bamukulayo kugila bamubambe.16Aba asikali balamulongoye kugela hagati yukwi chwa (Budya bwali hagati yikambi) bale gelanye hamwe nikikosi chaba asikali. 17Balamwa mbika Yesu ikanzu yirangi yizambalau balahinga ikichibo chamahwa balahwa balamwembike. 18Babanza kumusimanga nukuvuga, "Indamela umwami wabayahudi.19Bala mukubita mumutwe ku mulavyo nukumuchula amate. Bala fukana amavi imbele yiwe kukumwubaha. 20None bamazakumu simanga bala mwambula gwa mbalogwa la gwilangiya zambalau nukumwa mbule imya mbalo ziwe no bamusohola hanze kugenda kumubamba. 21Bala muhambililiza uwuhita munzila kumufasha, yalibaye yinjiye mjini kuva mwisha. Bamwita Simoni mkirene Daha wiwe iskandano Rufi) Bala mugobeleza kuheka umusalaba gwa Yesu.22Aba asikali bala mutwala Yesu ahantu hitwa Golgotha (Isoma nulu yiyitafsili hinoni na hantu ni fuvu mutwe). 23Bala muhe imvinyo vyavanganyinjwa ni ntuvyiza, aliko ntiya nyoya. 24Bala mubamba bala gabana nimya mbaloziwe batela ikula twemela uluhande chalolonka yudya asikali.25Bila kuye amasaaha atatu mukito hoba mubambi. 26Bashila hejulu yiwe ulubaho gwandiche andika urubanza, "Umwami wabayahudi." 27Balamubavye na bichanyi babili umwe uluhande gwiwe gukudyo uyundi ukumafukwiwe. 28(Kulikilana umusitali guno, "Ni vyandichwe bila kwila ivyavinzwe. Ntabalimo kubela impapulo ziwe.)29Nabo bali babaye bahita balamutuche. Bazunguza imitwa zabo bavuga, "Ahaa! Wewe ulobomola ikanisa nukugubaka kumisi itatu. 30Wikize wewe nyene na wululukehasi kuva kumusalaba."31Kungene idya nenye abakulubaba kuhani balamusu na gule bavugana.Hamwe naba ndichi nukuvuga, "Yala kijije abandi aliko ntashobola kwikiza wenyene. 32Klisto umwami wisilaeli ululuka hasi lelokuva kumusalaba kugila tushobole kubabona nukwizela. "Nabadya babambwe hamwe nawe kandi bala musimanga.33Hobali hageze amasaa mukaga, umwijima gulaza hejulu yisi yosi kugela amasaha mwenda. 34Umwanya wemasaha mukaga Yesu yalataye indululu kwijwi linini, "Eloi, Eloi, lama sabakitani?" Bichabiba yuko, "Imana yachu Imana yachu, none kowampe uye?" 35Mulibo bose bali bahagaze habumvishije bavuga, "Leba," Ahamagala Eliya."36Umuntu umwe acha mbwila, aluzuza isiki mulisi ponji nukishilamo hejulu yikiti chi mwami, akamuha kugila anywe umuntu umwe avuga," Lekatulebe nka Eliya aze kumwululucha hasi." 37None Yesu alalila kwizwilinini no achalapfa. 38Ipazia yikanisa livamwo ibihande bibili kuva hejulu kugela hasi.39Umu Ofisa yumwe yaliya hagaze agiye kubeba Yesu yagiye kubona yapfuye kungene nkiyo achavuga ego yuno muntu yalumwana wimana." 40Balihio kandi aba golegole baliho bale baba hagaze kule. Mulibene baliho Maliamu magadarena, Maliamu nyina( wiwe Yakobo mutoyi wiwe yose) ,na Salome. 41Kumwanya aho yali Galilaya walimufuata nukumukolela. Nabandi bagolegole abandi beshi kandi bala kulikilanye nawe kugela Yelusalemu.42Hohali habaye kumugoloba, nokubela hali umusi wokwitegule, umusi hanyuma yisabato. 43Yusufu wa Alimathaya yalaje hadya yali umujumbe wibalaza aliwe yubahwa umuntu ulindiye ubwamibwi julu kubutatinya alagenda kwa Pilato, nukusega umubili gwa Yesu. 44Pilato bila mutangala yuko Yesu vyashiche yapfuye ala hamagala yudya afisa alamubaza yuko Yesu yapfuye.45Amaze kulonka ibi menye kanye kwa afisa goyuko yapfuye, yalalekuye Yusufu kutola umubili. 46Yusufu aliyaguze ishuka amwululuche kuva kumusalaba alamutekela kukitambala, nukumushila hagati yikinogo chimbwe kubela umwemba. Amaze alalizungusha ibuye ibuye kumudyanko wikinogo. 47Maliamu magdalena na Maliamu nyina wiwe Yose balabonye ahantu hoya vukiye Yesu.
161Maze isabato iheze mariya magadarena na mariya nyina wa Yakobo, na Salome bagura mota neza, ngo baje kumusiga amavuta umubiri wa Yesu kukwitegurira kumuzika. 2Mukitondo cha kale kumusi wa mbele wi wiki, bagenda kumva mukihe izuba dyagira rituruke.3Bvugana bene kuri bene, "Ninde aza kutembagaza ikibuye kubera twebwe kugira twinjire mumva? 4Bamaze kuraba babona umuntu yamaze kutembagaza ikibuye chari kinini chane.5Binjira mumva na babona umusore yambaye imvune yera yichaye muruhande gwibudyo na barumigwa. 6Arababwira, "Ntimutinye murondera Yesu, winazareti yabambwe yazuche! Ntawuri ngaha. Raba aho bali bamusize. 7Genda, mubwire abigishwa biwe na Petro muti yabitangiye imbele kuja Garilaya. Hiyo muramubona, nkuko yari yabibabwiye."8Bavaho na biruka kuva kumva barajugumiye na barumigwa. Ntibavuga chochose kumuntu wewese kubera baratinye chane.9Mumutwenzi wu musi mbele wi wiki amaze kuzuka yiyereka ubwa mbele mariya magadena, uwo yakuyemwo amashinga mushanju. 10Aragenda abibarira abo bari babana kumwe nawe, mukihe bari mumubabaro barira. 11Bumvishe yuko ari muzima na yabonekanye nawe, aliko ntiba mwizeye.12Hanyuma yivyo yibonekeza muyindi nshusho abantu bandi babiri, aho barimwo baragenda mumusozi. 13Baragenda babwira abigishwa bandi basigaya aliko ntibavyemera nabo.14Hanyuma Yesu yiyereka kuri bamwe chumi numwe bichara kumwe kumeza, abagaya kutizera kwabo nikwimitima yabo ikomantaye kubera batemeye badya bamubonye amaze kuzuka kuva mubapfuye. 15Arababwira, "Nimugende mwisi yose muvuga ubutumwa kuvyaremwe vyose. 16Uwo wese yizera nikubatizwa azokizwa, na yudya atizera azochirigwa urubanza.17Ibi bimenyecho bizokwama biboneka kuri bose bizera kwizina dyanje buzosenda abudayimoni bazovuga indimi nshasha. 18Bazofata inzoka na maboko yabo naho bazonywa ikintu chochose chicha ntachokizo bagira bashira amaboko kubagwaye nabo bakire.19Hanyuma umwami amaze kuvuga nabo, aduzwa mwijuru avyagiye mukuboko kwibudyo kwi Mana. 20Abigishwa bavaho bavuga ubutumwa kuri bose, mukihe umwami Yesu yakora akazi nabo ni kudyemeza ijambo kubitangaza nibimenyecho burikurikira nabo.
Luka
11Beshi bali hanganye kushila mumu longo ivyabaye kube anajambo yashikijwe hagati hachu. 2Nkuko baduha vyamoso nabakozibi vyandiche. Kulivyonanje kandi, mazekulaba neza intangoyaya majambo yose kuva intango nobanyenivyi za iwanje kandi kubandiki la kumulongo wiwe. 3Munya chubahilo cha ne Teofilo. 4Kudyango ushobole kumenya ukuli kwama jambo yowigishijwe.5Mumisi ya helode, umwimi wa yuda, halumuhelezi fulani yitwa zekalia, wumudyangowa abia. 6Umugolewiwe yavuye mwikumiza haluni, nizinadyiwe yitwa Elizabeti. 7Bosebali abukuli imbeyimana balagenda bati dogelanila mumiakayose nama tegeko yu mwami. aliko ntibila mumwana kukubela Elizabeti yali ingumba nokulichogihe base babili balabazehe chene.8None vyalaba yeyuko Zakalia yalimubuntu bwimana, abandanya nubukozi bwimana mabutalati bubwi zamuyiwe. 9Kungana ningeyoguchagula numuhelezi uwahe azokola, yaliyalatowe kumajwi mukwinji la mulusengelo gwi mana nokulivyo yalonsa imibavu. 10Igikundi chose cha bantu chalimwo kilasenga hanze mugihe cho konsa imibavu.11Ubu malaika wimana yalamsiyeleche alahagalala mulu handegubudyo gwa alutali yokonseleza. 12Zakalia ayalalinyiche amubonye, ubwoba bumungwako. 13Aliko malaika alamubwila, "ntitinye Zakalia, kubela amasengo yawe yomvi kanye. Umugoliwa we Elizabeti alakuvyalila umwana. Izina dyiwe u zomwita Yohana.14Uzoba numunezelo nokukelebuka, kandi beshi bazo kune zelegwa kuvuka kwiwe. 15Kukulela azoba imukululu imbele ya masonyi mana. Nokunywa ivino chanke ikinyobwa kikaza, kandiazoba yujunjwe umutima wela kuva munda mwa nyina wiwe.16Nabantu beshi babisilaeli bazohindugwa kumwami mana webo. Azogenda imbele Zamaso yumwami mumutima ni nguvu za Eliya. 17Azokola uku kudyango agalule imitima ya Daha kubana, kudyangongo abatubaha bazogenda mukubaha kwabu kuli. azokolakuti kushila tayari kumwami wachu bateguwe kubela wene.18Zakalia alamubwila malaika, "Nzoshobola gute kumenya buti? kubela jewe ndmu zehe numugolewanje imiaka yiwe yabaye mwihi chane. 19"Malaika alishula nokumu bwila, "jewe ndi Gabulieli, aliwe ahagalala imbele yi mana. Nalatumwe kukubwila, kukuzanila iyinkulu iyinziza. 20Kandi laba, ntuzovuga, uzonuma, ntuzosholola kuvuga mpaka umusi udyaaliwo bizobelaho. Ibinu kubela wananiwe kwizela amajambo yanje aliyo azoshichwa mugihe kige zweho".21Ubu abantu balimwo bamulindiliye Zakalia bala tangajwe yuko yalimwo ala kolesha umwanya mwishi mulisengelo. 22Aliko asohoche hanze, ntiya shoboye kuvuga jambo lala menya yuko yaliyalonse amajambo aloyali mulusengelo. Yalabandanije kwele kana ibimenyecho kandi yasigaye anumywe. 23Bila bayuko imisi yihuduma yiwe imazekuhelaya lagiye kusubila muhila iwiwe.24Hanyuma ya Zakalia kusubila muhila kuva kwihuduma yiwe mulusengelo, umugolewiwe achaba ufisheinda. Nawentiya niye muhila iwiwe kumwanya wamezi atanu. Alavuga. 25Ibinivyo vyu mwami yakoze iwanje andavye kuku mpendeleya kudyango akuleho isoni yanje imbele ya bantu"26Ubu, mukwezi kwa gatandatu kwinda ya Elizabeti, imana yabwiye malaika Gabrieli kugenda mugisagala cha Galilaya chitwa Nazaleti. 27Kunkumi yaliyalakowe numugabo izina dyiwe dyitwa Yusufu. wene galu mudyango wumudyango wa Daudi, nizina dyiyonkumidya dyatiwa Maliamu. 28Alaza iwiwe kandi alavuga, "Indamucho, wewe wakiye inema nkulu! umwami yabelewe nawe" 29Aliko amajambo ya malaika yalamuchonze kanddintiya bimenye nukubeli kimalaika yavuze indamucho iyi yigitangaza iwe.30Malaika alamubwila, "ntitunye, Maliamu, kukubela walonse inema kuva kumana. 31Raba, uzotwala inda muda yawe kandi uzovya la umwana. Naweuzomwita izana dyiwe "Yesu". 32Azoba umukulu kandi azo kwitwa umwana alihejulu chane. umwami mana azomuha inte beyubwami Daudi daha wiwi. 33Azolangola hejulu yumudyango wa Yakobo igihe chose nubwa mibwiwe ntibuzoba ni helezo.34Maliamu alamubwila malaikam ililizoba mubimezegute, kubela sindashobola kudyaman numugabo wowese? 35Malaika alamwishula alamubwila, "umutima wela alakuzila hejulu yawe, ni nguvu zuwuli hejula chane ilaza hejulu yawe. Kulivyo, uwela azovuka azokwietwa umwana wimana.36Raba, umuvukanyi wawe Elizabeti alafise inda yumwana mumiaka yiwe yubuzehe. Uku nu kwezi kagatandatu iwe, aliweyaliyitwa ingumba. 37Kubela ntakintu kitashoboka ku mana" 38Maliamu alavuga, Raba, jewe ndumukozi wumugole wu mwami. Rekabibeuko iwanje sawasawa nubutumwa iwawe. "Hanyu ma malaika ala muleka.39Nihomuliyo misiiyo Maliamu, yalagiye ningogo yalagiye mugihugu chimisozi, kumujimugihugu cha rudea. 40Yagiye muhila mwa Zakalia kandi alamulamucha Elizabeti. 41Ubu, vyalabaye yuko Elizabeti amaze kumvainda mucho ya Maliamu, umwana munda iweacha ala simba, na Elizabeti aluzuzwa umutimawela.42Alashila hejulu ijwi dyiwe alavuga kwijwilinini, "ulahezagiwe wewechane hagatiya bagole, numwana alimunda iwawe yahezagiwe. 43Nonebibaye gute iwanje yuko. Mahawumwami wanjevyamusaba azeiwanje? 44Kubela laba, bimazekumvikana mumatwi yanje ijwi dyo kulamucha iwawe, umwana munda iwanje alasimba kumunezelo. 45Kandi alehezagiwe uliya mugole aliwe yizenye yuko vyabage kutunyanywa kwamajambo adyo yoyabwiwe kuva ku mwami.46Maliamu alavuga, umutima wanje ulamushima umwami. 47Numutima wanje ulanezelewe ku mana umukiza wanje.48Kubela yayilavye ihali yohasiyu mukozi wiwe, wumukobwa. Raba, kuwaubu mubivyolo vyose bazonyita kwa hezagiwe. 49KUbela wene aliwe mushobola yakoze amajambo manini iwanje, nizinadyiwe nidyela.50Imbabazi ziwe zibaho kuva kuluvyalo nuluvyalo kulibadya ba mwubaha wene. 51Yelekanye inguvu kukuboko kwiwe; yalabatandu kanijebodya balibibona hejulu yivyiyumvilo vyimi tmayabo.52Yaba manuye hasi abana bu mwami kuvamuntebe zabo vyubugingo nokuba duza hejulu abafise ihaliyo hasi. 53Yalabahagije abinzala kubintu vyiza, ahubwo abatajili yalababinze amaboko masa.54Yatanze infashanyo kuli islaeli umukozi wiwe, kudyango yabuke kwelekana ukubabaligwa. 55(Nkukoya vuze kuliba daha bachu) kuli Ablahamu nuluvyalogwiwe ibihe vyose.56Maliamu yalichaye na Elizabeti nkamezi atatu kulivyo niho nihoyasubila muhila iwiwe. 57Ubu igihe chali kibashikiye kuli Elizabeti kuvywala umwana wiwe kandi achaalavyala umwana wu muhungu. 58Ababanyi biwe nabagenzi biwe balumvi shije ingene umwami yakujije ukubabaligwa kwiwe, kandi bala nezegwa hamwe nawe.59Ubu hababaye umusi wu munani yuko baje kumu silamula umwana. vyabasaba kumwita izina dyiwe, "Zakalia kukukwilikizaizinadya se wiwe. 60Aliko njina wiwe alishula nokuvuga, "Oya; azokwitwa Yohana". 61Bala mubwila ntanumwe muchuti zawe yitwa kwili zina.62Bala mukolela ibigelelanyo sewiwe kwelekana yuko wene yukoyashaka izinayitwe inde. 63Sewiwe ala shaka ulubaho gwokwandika, alandika, "izinadyiweni Yohana". bosebaltangazwa nili.64Ubwonyene umunwa wiwe ulabohoka nululimigiwiwe lubanumwi degevyo. alavugano kushima imana. 65Ugutinya kula bazila bose ababahafinabo. Ayamajambo alakwilagila mugihugu chose chimisoziya Yudea. 66Bose bavyu mvise balabibika mumitima yabo, bavugo, "Umwana uyu numezegute?" Kubela ukubokokwumwami kwali kumwe nawe.67Sewiwe Zakalia yulujujwe numutimawe la alavuga ubuvugishwa, avuga. 68Ashimwe umwami, imana waisilaeli, kubela yala fashije kandi yalashugu liche ugukizwa kubantu biwe.69Yatu vyuliye ipembe dyagakiza muliyanzu yumu kozi wiwe Daudi, kuva muliwo mudyango wumukozi wiwe Daudi. 70Nkuko yavuze kumunywa wumuvugishwa wiwe yaliyo mugihe cha kale. 71Atuvana kuvabubasi badhu atushila mumaboko yabose batwa nka.72Azokolaguti kwelekana imbabazi kubadahabachu, nokwibuka isezelano dyiwedela. 73Indihilo yoyavuze kwa ibula hamu dahawachu. 74Yalalahiye yemeza yuko vyoshoboche kumuliolela wene atagutinya, hanyuma yokuchungugwa kuvamumaboko yabansi bachu. 75Mubwela nukuli ibeleyiwe imisiyachu yose.76Ego, naweumwana, uzokwitwa umuvugishwa wuwili hejuluchane, kukubela uzogenda imbele yamaso yu mwami kudyango umutegulile inzila, kubalegu la abantu vubela ukuza kwiwe. 77Kubamesha abantubiwe yuko, bazo chungugwa kunzila yoguhaligwa ivyaha vyabo.78Ibibizoba kubela ikigonwe chimana yachukubela badya izuba kuva hejulu lizotuzila. 79Kumulika kwabo abichala mumwijima no mugatutu kulu mpiyu. Azokola guti kuyilongola amagalu jachu munzila yamaholo.80Ubu, wamwana alakula nokuba uwi nguvu mumutima kandi yalichaye mukabande mpaka umusi wokwi yeleka kwiwe kuli islaeli.
21Ubu mulizomisi, habonekana vyuko Kaisari Agusto yatanze itegeko avuga yuko hatwagwe ukihalulo cha bantu bose baba kwisi. 2Iki chalivkihalulo chambele chakoletse mukihe kremio ahoyali ichagelacha Kaisali wa silia. 3Kulivyokila umwe yalatashe muhila kwiyandikisha muchokihahelo.4Na Yusufu yaligiye kandi kumiji wa Nazareti hiyo Galilaya nokugenda Yudea kumiji wa Bathelehemu, umunyakana nkumiji wa Daudi, kuko yavuye mubwoko bwa Daudi. 5Yagiye hiyo kwiyandikisha hamwe na Mariam, aliwe yaliyasavye kandi yaliyegeleje umwana.6None habonekanye yuko, mukihechabo eho kuvyala umwana. 7Alavyala umwana umuhungu, umwana avutse ubwambele, alamuzungulukisha himpuzu kumubili kumukingili mbeho umwana. Niho ya muswila kubwato bwibikoko bililamwo, kuko kuko ntihaliho muwanya kunzuzabagenyi.8Mnlidyo tango, balilo abungele baba mumashamba balinze imigwi yintama zabomwijolo. 9Ubwanyene, Malaika mumwami alaboneka, ichubahilo chumwami kilakayangana kibazwanguka, bacha baba mubwaba chane.10Niho Malaika yababwila "Ntimutunye, kukondabazaniye inkulunziza aliyoiza kuzana umunezelo munini kubantu bose. 11Uyumusi umukiza yavutse kulambele mwebwe. Kulinji kwa Daudi! Wene niwe Kristo unwami! 12Ikinichokimenyetso mwahawe, mulamusanga umwana ahambiwe impuzu aladyamye mubwato bulilamwo ibikoko.13Ubwonyene haba abasilikale benshibo mwijuhi balafatanya nabamchaika balashima imena, bavuga. 14"Ichubahilo nichimana ili hajulu chawe na mahobokwisi yose aliyoabegwa nayo.15Hamyuna abamalaika bawaze kugenda nwijulu, abungele balavugana bokulibo. "Tugende ubu Bethelehemu, tulabe ikikintu alicha chabonekanye, alicho umwami yatumenyeshige. 16"Bagilaningoga haliya bamasanya Mariamu na Yusufu balanmbona umwana adyamye mubwato bwibikoko chililamwe.17Babonyeivyo, balamunyesha abantu bidya babwiwe kuvyekeye umwana. 18Bose bumvishije inynkulu balatengazwa lidya dyavuzwe nabungele. 19Aliko Mariamu alabandanya kwiyumvita kuvyelekeye vyose yamaze kumva, abishila kumutima wiwe. 20Abungele bagaluka bamushemagiza no kumushima imana kukubela bidya bintu bamaze kumva no kubona, nkuko vyalivyalaruzwe kulibo.21Hagaze kumisi wa kane hali mukihe chokusilamula umwana, balamwita izina Yesu izina yamazekuhaba na wamumalaika inyumainda itilaja mwenda.22Zabo zashakigwa zukwezwa zachiyeho, kungana namategeko ya Mussa, Yusufu na Mariamu balamtwaye mulusanglo haliya Yelusalimu kwanushila imbele zumwami. 23Nkuko vyanditse mumategeko yumwami "Kila mugolagole yugulula inda azokwitwa uwela kuholaho. 24Bo kudyanyene baliye kutanga isadaka kungana na lidya livugwa mumategeko yimwami " zibili ni vyana bibili vyanuma".25Laba haliumwintu nuli Yelusalemu alive izinadyewe yitwa Simini. Kyumuntu yaliwukuli kandi amenya imana wene yalikindiliye kukubela. Ukuhumulizwa kwa aba Israeli mutima mutagatifu yalihejulu jiwe. 26Vyali nyalamaze kuhishugwa kuchila muli mutima mutagatifu yuko wene ntiyopfuge inyama yo kumubona Kristo wu mwami.27Umusi umwe yalaje mwikanisa, alongowena mtima mulagatifu, aliho abavyeyi bamuzana umwana, Yesu kumukolila bidya bi kwipa lanye na mategeko. 28Nihosi sumeoni yamwakila mumaboko yiwe, ashima imana nokuvuga. 29Ubulekula umukoziwawe agende kumaholo yamwami, kungana nijambo dyawe.30Kukoamaso yenje yabonye akakiza kawe. 31Aliko kabonekanye kumaso yatantu bose. 32Wene mumucho kukubela kuhighugwa kava abanyamahanga michubahiho chabantu ba Israeli.33Daha na maha nabana balatangajiwe kwayo majambo yavuzwe hejulu yiwe. 34Niho Simeoni alabahezagila alavuga kwa Mariamu nyina wiwe, "umviliza kubwenye! uyumwana azoba ikitumacho kutakala na kukiza kwa bantu benshi muli Israeli nikimenyetso alicho abantu benshi bazo hakana. 35Kandi nikipanga kizituhila umutima wawe wewe. Kugilango ivyiyemvilo vyimitima ya benshi bibonekane.36Umuvugishwa wumugolagole yitwa Ana kanchi yalimwikanisa. Wene yali mkwimi ya Fameli kuva mubwoko bwa Asheri, yalafise inyaka myishi chane. Nawe yabongeho mumugabo wiwe umyaka mushanju bamaze kubonana. 37Niho yaba umupfakazi kumyaka milongo umunani winne. Nawe ntiyigeze kuvamikanisa yali abandanya kusenga imana hamwe nukufunga no kusenga, ijolo mu mutaga. 38Mulichokihe yalaje hadyabali umwana kwa kila aliwe yalilinditiye kuchungugwa kwa Israeli.39Bamaze kila kintu bahska kukola kungana na mategeko yumwami, basubiye Galilaya, kumihana yabo, Nazareti. 40Umwana yalakaze, alabanigwuvu, yongozeka mubwenge mubuntu bwimana bwali kuliwe.41Abavyeyi biwe kila mwaka bagenda Yerusalemu kukubela umasi mukulu wipasika. 42Afisa ulungano gwinyaka chumi ni biliy balagaye kandi umugenzo waluli. 43Hanyuma yo kusigala imisiyose kukubela umusi mukuli bantanguye kusubila muhila. Aliko umuhungu Yesu yasigaye inyuma kialiya Yerusalemu nabavyeyibiwe ntibamenye ili. 44Bagilango alimumugwi balibagendana kulivyobachiye bagenda uligendo gwa mwigolo. Niho babanza kilimulondela umwo.45Batambonye basubiye Yerusalem babandanya bamulondela batangula kumutondela 46Habonekana yuko inyuma yimisi itatu bazo mubona mwikanisa, yachaye hagati yabalimu, abumviliza no kubabaza ibibazo. 47Bose bavyumvisije balatangajiwe mubumenyi biwe ninyishuziwe.48Bamubonye balatangaye, Nyinawiwe alamubwila, "Mwana wanje, nikukuwatukoleye kuti? Umviliza, so wawe nanyetwange tukulondela kubwoba bwishi". 49Alababwila, Nikukimwanye mundondela? Ntimwamenya yuko alingombwa mbe kuvizuyo mwa dahawanje? 50Aliko ntibamenye nikiki choyashaka kwayo majambo.51Niho yagenda hamwenabo mpaka muhila Nazareti yalubaha iwabo, Nyina wiwe yashize amajambo yose mumutima wiwe. 52Aliko Yesu yabandaniya akula mbwenge nokukula abandanya ashimwa nimana nabantu.
31Ubu, mumwaka wa chumi nagatanu wubutwaleba Kaisali Tibelia, mugihe Pontio Pilato yali umugavana waba Yahudi, Herode yali umukuliwintala ya Galilaya, na Filipo umugenziwe yalumu kulu wintala ya itulea na Tlakoniti, nalisania yalu mukulu wintala ya abilene. 2Nomugihe chubu helezi umukulu wa Anasi na kayafa, jambodyi mana dyala muziye Yohana umwana wa Zakalia mubu galagwa.3Yala safiye muntala yose kuzunguluka umwonga Yoldani, asigula ulubatizo gukwihana kubela ukubaligwa kwi vyaha.4Nkukovyandichwe, mugitabo ahamajambo ya Isaya umuvugishwa, "Ijwi dyumuntu alimukiyaya ", nimukoleneza inzila yumwami, mukole ahoguchahiwe hagaloloche.5Bulikinogo kizokuzuzwa, Nabulu musozi ni misozi bizolinganizwa, ibalabala zigolanywe zizogolagwa ninzila zigunywe zizokoloshwa. 6Abantu bose bazobana agakiza kimana.7Kulivyo, Yohana alababwila igitelane kinini chabantu bamuziye bashobole kubatizwa nawene, "mweguuluvyalo ginzoka bisumu, ninde yabahanyemwiluke igihano kilimwo kilaza?8Muvyale ivyamwa bijana nukwi hana, kandi ntimubanze kuvuga imbele yangu, " Tulafise Iblahimu aliwe alidaha wachu, kubela ndaba bwila yuko imana ilashobola kumuhagulu kiliza Ibulahimu abana nokuva kumabuye aya.9tayali ishoka yamaze kushigwa kumizihibiti kulivyo, kila kitavyala amatunda meza, ulachibwano kutabwa mumulilo.10Hanyuma abantu mugitelane bala mubajije bavuga, "Ubutusha kigwa tukole gute?" 11Yalishuye nokubabwila, "Namba umuntuafise inkanzu zibili zishakigwa atange inkanzo imwe kugundi ata fise babisa, numufise ivyo kudyana kote ukonyene"12Hanyu bamwe mubatazokolibalaje kandi kubatizwa, kandi bala mubwila, "Mwigisha, tusha kigwa kukolaiki? 13Alababwila, "ntimutoze amahela alenze kusumba ayo mushakigwa kwegelanya"14Bamwe mubasoda kandi balamubazabavuga, "natwengo? Tushakigwa tukole iki? "Alababwila "ntimutole amahela kumuntu wowese kunguvu, kandi ntimu kabeshele umuntu wowese kububeshi, nimushime inhembeo yangu"15Ubu, kubela abantu bali nakanyamunezako kumulindila Kristo azoza, bulumuntu yalimwo aliyumvila mumutima iwiwe kubela Yohana yuko wene ali Kristo. 16Yohana alishula kukubishula bose, "jewendaba batiza mwege kumazi, aliko halumweaje aliwe afise inguvu kusumbajewe, kandi sinkiliye kuhambulula imigozi yibilatovyiwe. Zaobabatizwa mwege kumitima yela no kumulilo.17Ulutalogwiwe luli muma bokoyiwe kudyango agosole neza ulutalo gwiwe gwo kugosola ingano nokwe gelanya ingano ahoyimbulila iwe. aliko, azolimbula ibikumbi kumulilo utashobola kuzima.18Kukwi haniza ukundi kundi yalasiguye amakulu meza kubantu. 19Yohana yalamukemeye kandi Helode umukulu wintala kukumwimula Helode, umugohe wamugenziwe nokubibi ibindi bindi vyo Helode yakola. 20Aliko hanyuma Helode yalakoze ibibi vyinshibibi chane. Yala muboshe Yohana mwibohelo.21Hanyi ma vyalabaye yujo, mugihe abantu bose balimwobalabatizwa na Yohana, nawe Yesu yalabatijwe kandi. Mugiheyalimwo alasenga, ijululiluguluka. 22Umutima wela alamanuka hejulu yiwe kukigelelezo chu mubilibili nkinuma, mugihe ichoicho ujwi lilaza kuva mwujulu livuga, wewe numwana wanje nkunda. Ndabegwachane nawe"23Ubu Yusu enengene, atanguye kwigisha, yaliafise iniaka ishika milongi tatu, yali ubwana (Nkuko vya vugwa) wa Yusufu umwana wa Eli. 24Umwana wa Matati, umwana Walawi, umwana wa Melki, umwana wa Yona umwana wa Yusufu.25Umwana Mathatia, umwana wa Amosi, umwana wa Nahumu, umwana wa Esli, umwana wa Nagai. 26Umwana wa Maati, umwana wa Malathia, umwana wa Semeini, umwana wa Yusufu, umwana wa Yuda.27Umwana wa Yoanani, umwana wa Lesa, umwana wa Zelubabeli, umwana wa Sheltieli, umwana wa Neli, umwana wa melki, umwana wa Adi, umwana wa Samu, umwana wa Elmadamu, umwana wa Eli. 28Umwana wa Melki, umwana Ezili, umwana wa Yolimu, umwana wa Matathi, umwana wa Lawi. 29Umwana wa Yoshua, Umwana wa Eliezeli, umwana wa Yorimu, umwana wa Matathi, umwana wa Lawi.30Umwana wa Simeoni, umwana wa Yuda, umwana wa Yusufu, umwana wa Yonamu, umwana wa Eliyakimu. 31Umwana wa Meleya, umwana wa Mena, umwana wa Matatha, umwana wa Nathani, umwana wa Daudi. 32Umwana wa Yese, umwana wa Obedi, umwana wa Boazi, umwana wa Salmoni, umwana wa Nashoni.33Umwana wa Abinadabu, umwana wa Alani, umwana wa Hesloni, umwana wa Pelesi, umwana wa Yuda. 34Umwana wa Yokobo, umwana wa Isaka, umwana wa Ibrahimu, umwana wa Tera, umwana wa Naholi. 35Umwana Selvig, umwana wa Fagau, umwana wa Pelegi, umwana wa Ebeli, umwana wa ala.36Umwana wa Kenani, umwana Arfaksadi, umwana wa Shemu, umwana wa Nuhu, umwana wa Lameki. 37Umwana Methusela, umwana wa Henoko, umwana wa Yalei, umwana wa Mahalalei, umwana wa Kenani. 38Umwana wa Enoshi, umwana wa Sethi, umwana wa Adamu, umwana wa Wimana.
41None, Yesu abaye yuzuyemsemuyela, yalagalu chekuve mumwonga Jordan, nayongezwe nafufemu mubugalagwa. 2Kunisi milongine, nihiyo yalagelagezwa numwasi. Umwanyawugo ntiyaliye chochose, ninyuma yugo nwanya ugo yiyumvila inzala.3Umwezi alamubwila, "Namba wewe ulumwana wimana, libwila ibuyelino libe umukate. 4Yesu alishula, " Vyandichwe; umuntu ntalobako kumuka tegenke"5None umwasi yalalongowe hajulu mkiyaya chu musozi na ala mweleka ubiwami bwose bwomwisi kunwa nyamugufi. 6Umwasi alamubwila, "Ndoguha ubushobda bwokuganza ubwami bwao bulihamwe nifahaliziwe. Ushabola kubola ivyo na kubela vyose vyahamaiwanje ndalige na ndoshabola kumuha waliwe wewese wandoha. 7Nokubela, nkuko ulonyunamila nukusenga ibintu nkibi vyose biloba vyawe"8Aliko Yesu alishula ababwila, "Bilandichwe, Bilakwiyeu senge umwami imana yiwe, nabilakwiyemuko lelewena wenkenyene."9Hanyuma umwasi yalamwose Yesu kugela yelisa temunnukumushila uluhande gohajulu chane yiishi yokusengelama nukumubwila, "Namsawewe umwana wiwana itagehasikwa hane. 10Nokubela vyandichwe, "Alobalungi Malaika biwe bahiabaze nukubalinda. 11Nakalokudyula hejulu munabo yabokugila yuko ntababaze amaguli yajulu ya babuye.12Yesu alishula alababwila, "Vyavuzwa, "Ntugelageze umwami manayawe. 13Umwasi amazeka umugelageza Yesu yagiye wenka nukumuleka kugela umwanyagundi.14Maze Yesu yalegaluche Galilaya kunkomazi za mpwamu, ninkulu zihusu wene zilikulila nukusambala mu mikoa bubanye zose. 15Yaligishije kumakanisa yabo, nabulumwe yalemushinye.16Umusigumwe yalagiye Nazaleti umiji guliho yamenya nayalakulie. Nkiko vyalibisanzwe nkiko abibona wana yalinjiye mwikanisa umusi Wisabato na yala hagazeaso ma ivyandichwe. 17Yala hawe ijambo lilininichyimana dyumu vugishwa Isaya ukonyena yaluguluye ijambo dyima na linini na alalondela amantu ivyandichwe.18Mpwenu wimana alihejuu hajuhu yanje, kokubela yasize amefuta kuvuga ubutumwa makulunziza kubati shobola. yandungiche kuvuga utaboshwe kubafunziwe, nukubakola ntibabone bashobole kubona kandi. Kubashi labado homebadya baguma baka ndamizwa. 19Kuvuga umwaka guli gwimana alokwela kana vyiza kumana.20None alugulula ijambo dyimana lilinuni, alamusubiza umulangozi wamwikanisa, na alichala hasi. Amasoga bantu bose balibali mwi kanisa galamulavya wene. 21Yatanguye kuganila nabene bavuga, "Uyumusi ivyandichwa bino vya kwiye mumatwiyanyu. 22Buli bulumwe yaliboneya kidya cha ya vuze Yesu na beshi bali muli wene balatangajwe na majambo yichubahilo gali gameze gavana kubela umunwa gwine. Balimo ba vuga, yuna na musolagusa wa Yusufu sikobili?"23Yesu alamubwila, Nukuli mulavuga imigani zinakwanje, " Tabibu niwikiza wenene" vyovyose tuvumwishise ukola kapernaumu, kikole hana mukijiji iwawa. 24Kandi yalavuze, "Ukulindababwila mwabwe, ntamuvugishwa aliwe yemeleka kuliyisi yiwe.25Alikondababwila mwebwe ukuli yuko hali abatafishe abagabobeshi mubisilaeli mukihe cha Eliya, hokumwanya ijulu na dyugagwe ntinabe imwiba kuvyaka itatu ni nusu, kumwanye hali habaya inzale ni kuli yosi yose. 26Aliko Eliya ntwiyatumwe kulimenese umwewaba aliko kumugole atafishe umugabo yumwegusa yalibaya sarepta hafinikumujiwe sideni. 27Kandi hali atagwake uluyovubeshi Israeli kugiwa cha Elisha muvugisha aliko ntayuhi minayobo numwewabo ya kijinjwe ataligusa naamani umuntu wa siria.28Abantu bose hagati yikanisa dyamugugalagwa ni shavu hobumvishije ivyo vyose. 29Balahagaze ba musunikila hanze yu mji, nukumulongela kugela kuli ukigo wumisezi wamunji alina umiji wako gubachwe hejulu jiwe, kigila ba shobole kumtega hasi. 30Aliko yalalase muchwe hagati yabo acha genda wenka.31None yalagolomokeye kupermaumu, kumji wa Galilaya Isabato yiniwe balimo baligisha abantu hagati yi kisa. 32Balatamaliwe na mgisho yiwe, kubela yigishije kukushobola.33None umusi ugo hagati yikanisa, halinumuntuyali fisha numtima gwipepo mubi noyalalize kwenji dyo hejulu. 34Tufiki nawe, Yesu wi Nazareti waje kutuhonya? ndamenya weweninde, wewe ulu mwelawimana.35Yesu yalakankamiye ipapo avuga, "Guma wa numye na uve muluyumuntu: Pepo udya amaza umutaga umuntu yudya hasi hegati yobo, yala muvuvemoyudya muntu ataniko yotuma ababala kukose. 36Abantu bose balatamasive, nabalagumishje kuvugila ijambo idyo na bulumwe na mugenziwe, bavugu, "Namajambo yilangi nyabaki ayo? "Alabamulisha impwe mu bii kubushabola bwinkomezi nukuvayo. 37Izo, inkulu hejuli ya Yesu zalakwiyebulihantu ku maeneo yakikinjwe numukoa lego.38Maze Yesu yalagive kuluga mji ugo alinjila kulivonzuya Simioni. None, nyinabukwe wiwe na Simoni yaliboyeagwaye ihoma ikaze, nabalamwinginga hovyobayekulinene. 39Mazaelelo, Yesu yalamwegeleye yikanzimila ya homa no ichilamulekwa, akonyene alahagalala atangula kubakulela.40Zuba hodyalitengule kuchokela, abantu bala muzanya Yesu bulu mwe yalibaya agwaye nubugwayibwingene nyishi. Yasizeho amaboko yiwe ejulu yabulu mugwanyi na achabakiza bose. 41Abadayimoni kandi yalabavayemobashi babogala lize kwinji gavuga, "Wewe ulumwana wimana "Yesu yala bakankaniye aba dayimoni nukubale ula baganile, nokubela balemenye yuko wene ya umukiza.42Kumwanya hohali hakeye , yalagiye abantu hataliha fishe abantu. Ibitelane vyabantu bali bamulondela balaza kubela abantu hobali bali. Bola gelagaje kumubuza nobo. 43Aliko yalababwiye, "Bilakwiye kandi kuvuga ubumwa bwiza bwamwani nana kumjiji zindi myishi, nukubelalino idyo niho na tumwe hano. 44Kandi yalagumishije kuvuga ututumwa hagati ya makanisa kuli muba yahudibose.
51Halabaye ikihe abantu bamwegelanila Yesu balamuzunguluka bumviliza ijambo dyi mana, ahoyalihagaze impela yinyanza Genesareti. 2Yabonye mashua zibili zahagaze impela yi nyanza. Abaliba bali bavuyemwo balimwo baloza imitego yabo. 3Yesu yingila mwimashua yimwe mulizene, yali ya Simoni amusaba ayitwale mumazi kule kato numulambi. Alikala atangula kwigisha sli mwimashua.4Alavuga abwila Simoni, "Yitwale mashua yawe mpaka hagati munyanza wululuche imitego yawe kuloba isamaki: 5Simani alishula alavuga, mwami, twakoze ikazi ijorodyose, ntitwafashe ikintuchochose, aliko kwijambo dyawe, ndazululucha imitego. 6Bakaza kutyobegelamije isamaki nyishi mitego yabo itangula kunogoka. 7Kulivyo, baleka ikimenyecho babagenzi babo bo munyindi mashua kugila baze kubafasha, balaje baluzuza mashua zose, kushichaho zitangula kwibila.8Aliko Simoni Peto amaze kubona ivyo, yaguye mumavi ya Yesu alavuga, "Vakwange, kubela jewe ndumuntu winyaha mwami: 9Kubela yalitangaye, hamwe nabobalihamwe kubulonyi bwi samaki bali bakoze. 10Ilidya kolonije Yakobo na Yohana abene Zebedayo nibobali bafatanije na Simoni. Yesu abwila Simoni, "Ntutinye kubela kuhela ubu no kwendelea uzoloba abantu". 11Bamaze kuzana imashua zabu kumulambi baleche kula kingu bakuli kila wene.12Yabaye alimugundi muji, umuntu yaliyuzuye imibembe yali hiyo. Mukihe yabona Yesu, yalaguye yuna mika ameso mpaka hasi alamusaba, avuga, "Mwami, nimba ushaka, ulashubula kumpumanula. 13Male Yesu agolola ukuboko kwiwe amukolaho avuga, "Mtashaka humanuka" iyesaha nyene imibembe imavako.14Yala muvihanije ntabibwile umuntu wewese, aliko yamubwiye genda wiyeleka kuma kuhani utange isadaka yo kuhumanugwa kwawe sawa sawa na kidya musa yategeche, kukushuhuda kwabo?15Aliko ihabari imuhusu wene ilokwila kugela kule, abantu benkibaza hamwe kumwummviliza ukoyigisha no kukizwa igwala zabo. 16Aliko mumwanya nu mwanya yagenda mwibanga kusenga.17Kumusigumwe muliyo yalimwo aligisha, baliho abafarisayo na balimuba mategeko bakaye ngaho bavuye mubijiji nyinki bilitofauti mumukoa wa Galilaya na Yudeya, kandi nabavuye mumuji wa Yerusalemu. Inguvu yu mwami yalikumwe nawene kukiza.18Abantu bamwe balaje, bateluye mukilago umuntu ya nyunyuche, balonda inzila yo kumwigiza kugila bamudyanika hasi imbele ya Yesu. 19Ntibalase inzila yo kumwingiza kubela abantu benki, kulivyobuliye hijunu kuhushwei gwinzu bala mwululucha udyamuntu hasikuhitila mumatagula, hauru mukilago chiwe hagati ya bantu, imbele ya Yesu.20Abonye kwizera kabo, Yesu yalavuze, "Mugenzi, ivyaha vyawe ulaganyiwe". 21Alabandichi na bafarisayo batanguye kubaza idyo, bavuga. "Uyuninde avuga amalogotano? Ninde yoshobola kuganyila ivyaha atalimana yonyene.22Aliko Yesu amenya chubalimwo balinyumvila yalabishuye no kubabusila, "Nikukimubazanya ili mumitima yangu? 23Nichahe chotosha kuvuga, "Ivyaha vyawe bilaganyiwe, au kuvuga hagalala utambule? 24Aliko mumenye yuko umwana wamuntu alafishe ubushobozi kwisi kuganyila ivyaha, ndakubwila wewe, "Vyuka, twala ikilago chawe ugende muhila kwawe"25Mulugo mwanya nu mwanya alevyuka imbele yabo atwala ikilagi chiwe yali yadyamyeho. Asubila muhila ashimila imana. 26Kila yume yalatangaye no kushimila imana. Buzuye ubwaba, bavuga, "Tubonye ibintu bitali vya kawaida uyu musi"27Hanyuma ivyo bintu bimaza kuba Ysu yalavuye hiyo abona utoza ikoli yitwa Lawi yikaye hobaloleza ikoli. Amubwila. "Nkulikila" 28Kulivyo, Lawi alahaguluka alu mkusikila, asiga kila kintu nyumu.29Male Lawi yandala ubukwe bunini kubela Yesu. Haliho abatoza ikoli benki haliya nabanto benki bikaye imbeyi meza badya hamwe nabo. 30Aliko abafarisayo na bandichi bene balimwibala bidogela abanafunzi, bavuga, "Nikukimudyo nokunyea nabatoza ikoli hamwe na bandi bantu babanyavyaka? 32Yesu alishula, "Abantu bakomeye ntibashaka wubavula nibadya kusa bagwaye nibo bamushaka umwe. 31Sindaje kuhamugala abagololochi bihane, ahubwa kihegala abonyavyaha bihane"33Balamubwila, "abomafunzi ba Yohana kenki balisenzesha no kusenga, nabanafunzi ba Bafarisayo nabo bakola kutyo. Aliko abanafunzi bane baladiya no kunywa. 34Yesu alababwila, "vyoshoboka, umuntu wewese akabapangila abatowe mubukwe bwumukwe kwisonesha mumwanya umukwe akili namwe na bene? 35Aliko imisiziloza ikihe mukwe azobanwa iwabo, niho mwiyomisi bazokwisonzesha".36Male Yesu aganila nabene kubimenyecho. Ntawitabula ikidasu kumwenda mushasha akakilemula kumwenda gwashaje. Niyakola kutyo alotabula umwenda mushasha ikipande kuva kumwenda mushasha ntikilo kwiligwa, kukoleshwa kumwenda gwa zamani.37Kandi nta muntu ashila idivai nshasha mubirika vya zeheche niyakola kutyu, idivai nshasha ilopasula kidya chombo ni divai yoseseka, nibirika vyokenonekala. 38Aliko idivai nshasha lazima ishigwe mubirika bishasha. 39Ntamuntu amaze kunywa idivai ya kela, ashaka nshasha kubela avuga, "yakela ni nziza"
61Habaye kwisabato Yesu yalimwo alagenda acha mumulima abanafunzi biwe balulizimishi yinafaka bazivingela mumuboko yabo baladya. 2Alikobamwe mubafarisayo balavunga, " nikuki mukola kizila kumategeko kukogwa kwisabato:3Yesu, alabishula, avuga, "Ntahomula some ili Daudi yakoze hoyalifishe inzala, wene nabandibagabobali hamwe? 4Yagiye munzu yimana, atolaimikate, mitakatifu alayidya, atola niyindi aheleza bobalihamwe balayidya, niho yalilekuliwe amakuhani kusa kuyidya" 5Alababwila, "Umwana wumuntu nu mwami wisabato"6Vyalabaye kandi yigindi sabato yagiye mwi sinagogi yigisha abantu hiyo. Haliho umuntu kuboko bwiwe kwiwe kukudyo kwali kwala nyunyiche. 7Abandichi na Bafarisayo balamugenza kugila babone kwa kiza umuntu kumusi wi sabato, kugila balonke chotuma bamushitaka koya koze ikosa. 8Aliko yalamenye chobiyumvila alavuga kumuntu yaliya lanyunyuche ukubuko, "Vyuka, hagalalangala hayatiya kila yimwe"9Yesu avugakulibene, "Ndababaza mwebwe, bilewene kukolaneza kwisabato au nikukola bibi, kukiza ubuzima au kubwonona?" Male alababeba bose abwila yudya muntu. 10"Golola ukubuko kwawe, "akola kutyo, ukuboko kwiwe kulakila. 11Aliko buzuye ishavu, balaba zanya bene kulibene chobomukola Yesu.12Mwizo siku yagiye kumusozi kusenga, alakesha ijorodyo asenga imana. 13Hageze mukitondo, yahamagaye abanafunzi biwe, achagula chumi na babili mulibene, yabishe kandi "Intumwa"14Amazina ya zidya ntumwa yali Simoni (woyitakandi Petro) na Adrea mwene wabo, Yakobo, Yohana, Filipo, Bartolomayo, 15Mathayo, Tomaso, na Yakobo mwene Alfayo, Simoni, yitwa zelote. 16Yuda mwene Yakobo na Yuda iskariote, niwe yamuhemukiye.17Yesu yululuche hamwe na bene kuva kumusozi bahagalala ahantu tambalale. Abanafunzi benki balihiyo, hamwene abantu benki kuva yulieya na Yerusalemu nokuva hakudya ya tiro na Sidoni. 18Baje mumwumviliza no kukizwa igwala zabo. Abantu babazwa ni mpwemu yibi balakijijiwe kandi. 19Kilayumwe mwichokitelane yagejeje kumukolaho kubela inguvu zo kukiza zalimwo zilava kuliwene, yalabakijije bose.20Male aleba abanafunzi biwe alavuga, mulahiliwe mwebwe mula bolo, kubela ubwami bwijuru ni bwanyu. 21Mulahiliwe mwebwe mufishe inzala ubu, kubela mulohazwa mulahiliwe mwebwe mulila ubu, kubela muloseka.22Mulahiliwe mwebwe abantu nibabanka nokubacha no kubavuga nabi, kubela umwana wumuntu. 23Nezegwa kugomusi nokusimba simba kumunezelo, kubela nubuhakika mzoba ni ngelo nini mwijuru, kubela basokulu banyu bakileye kutyo abavugishwa ni mana.24Aliko mulagowe mwebwe mulabatajiri! kubela mwamaze kulonka umunezelo wangu. 25Mulagowe mwebwe muhazaubu, kubela muloba ninzala hanyuma mulagowe mwebwe museka ubu, kubela muzoba na mulila nakulila hanyuma.26Mulagowe mwebwe, nimwashimwanabantu bose! kukubela basewabo bakoleye abavugishwa bububeshi kutyo.27Aliko ndavuga iwanyu mwebwe munyumviliza, nimukunde abansi banyu mukolele neza ababanka. 28Hezagila badya babavuma mwebwe kandi sengela badya babagilala nabi.29Ukukubita umusaya ugumwe, muhindukilize nigwa kabili, nimba umuntu akwache ijoho ntumwime ni nkanzo. 30Hakila wukusega, umuntu niya kwaka ikintu chimali yawe, ntulomusabe gwakugaluze.31Nkiko mushaka abantu babakilele, namwe bakolele nkuko. 32Nimwakunda abantu babakunda mwebwekusa, vyoningelo yakute kwanyu? Kubela na banyavyaha bakunda badya babakunda. 33Nimwakolelaneza badya babakolela neza mwebwe, iyo ningelo ya kute kwanyu? Kubela nabanyavyahu bakola kutyo. 34Nimwakopesha ibintu kubantu mwinzera kobalabagaluza, iyo ni ngelo ya kutekwanyu? Nabanyavyaha bala kipesha abanyavyaha, bategeleje kulogaluzwa nkiyo kandi.35Aliko kunda abansi banyu, nabakoleleneza, bakipeshe ntimutinye kabata zobagaluza, ingelo yangu izobanini. Muzoba abana buli hejuru, kubela wene ni mwiza kubantu bata shima na babi. 36Nimube ni kigongwe, nkiko so wanyu afishe ikigongwe.37Nimuche ulubanza, mwebwe ntimulochiligwa ulubanza ntimu vume, namwe ntimulovumwa. Ganyila bandi, namwe muloganyigwa.38Nimuhe abandi, namwe mulohabwa. Ingelo nyinshi ichindagiwe, isesekaye no kuseseka - bilo seseka mumugulu yanyu. Kubela kukipimo chochose mukolisha kupimisha, ichi kipimo nicho kulokoteshwa kunapimila namwe.39Male ababwila ikigelelanyo kandi, "Mbe umuntu alimpumayi yeshobola kulongola uyundi muntu wi mpunyi? Akozekutyo, bose bogwa mukinogo, mbe ntiboguyumwo? 40Umwanafunzi ntaba mukulu kusumba mwalimu wiwe, aliko kila muntu amaze kwigishwa akamalila azoba nka mwalimu wiwe.41Nikukinone ulaba ibihonzi mujisho dya mwene wanyu, nikivuvu kilimujisho dyawe ntukilaba? 42Woshobola kute kumubwila mwene wangu, mugenzi, ndasaba ndakikukule ikihonzi kili mujisho dyawe, nawe utalevye ukivuvu kilimujisho dyawe nyene? Munyamutima mubi wewe! Banza wikule ikivuvu mujisho dyawe wewenyene, niho ulobonaneza kukula ikihonzi mujisho dya mwene wangu.43Kubela nta kituchiza kivyala amatunda mabi, kandi ntakiti kibi kivala amatunda meza. 44Kubela kila kiti kimenyekana kumatunda yacho. Kubela abantu nitbamula itini kuva kumawha, kandi ntibamula izabibu kuva kumichonkoma.45Umuntu mwiza mumali nziza yu mutima wiwe havumwo vyiza, nu muntu mubi mumali yibi yumutima wiwe havamwo ububi. Kubela umunwa wiwe guvuga vyuzuye mumutima wiwe.46Nikuki mumpamagala, mwami, mwami, kandi nutakola bidya vyomvuze? 47Kila muntu aje kwange no kumva amajambo vyos no kuyakutela ikazi, ndobeleka kuntu ali. 48Asusa nu muntu yubaka inzu yiwe, yimba hasi chane yubaka umusingi hejuru yu mwamba gukomeye . Umwuzule gumazekuza, inkukuli yamazi yakubishe kanzu, aliko ntiyashoboye kuyinyiganyiza, kubela yaliyubachwe neza.49Aliko wewese yumva ijambo dyange ntadyabahe, ikigelelanyo chiwe nu muntu yubacheinzu hejiru yubudango hatagila umusingi, umwanga uyisulilako kunguvu, idyanzu yala homvoche chane.
71Yesu amaze kila kintu yalimwoalavuga kubantu bamwamviliza, yingije Kapernaumu.2Umushumbawu mwanajeshi mukulu, yaliwakamalu chane kulive, yaligwaye chane alimahututi. 3Aliko yaliyumvishe ihabariza Yesu, udya nukulu wabana jeshi yatumye umutwale wa Bayahudu, kumusaba aze kumukiza umushumba wiwe ntafpe. 4Basohoye hufi na Yesu, bamusavye numwete bavuga, "Bilabeleye yuko ushakigwa kumukolela kutyo. 5Kubela akunda ikihugu chachu, niwe yubache isinagogi yachu".6Yesu ajama nabene. Aliko atalagende kuleninzi, umuofisa yumwe yatumye bagenziwe kuganila na wene, "Mwamintiwiliishe kubelajewe sikwiliye wewe wingila muriza yange. 7Kubela sindiyumviye nange yukobibeleye konza kwawe, alikovuga ijambo kusa umukozi wange alakila. 8Kuko nange kandi ndumuntu ya sizwe kubutegechi ndafishe abanajeshi balihasi yange. Ndabwila uyu "Genda" alegenda , no kuyundi "Ingo" nawe alaza, no kumkozi wange "Kola kino" nawene alakola"9Yesu yumvisha kutyoyala tangaye, ahindukilila ikitelane chali kimukulikiye alavuga. "Natababwile, sindigole mbona umuntu afishe ukwizera kunini nkuyu mubisraeli. 10Badya batumwe basubiye muhila basanze umukozi akomeye.11Hanyuma yaho, Yesu agenda mumuji witwa Naini. Abanafunzi biwe bagenda na wene bajanye na bantu benki. 12Asohoye hofi yumudyango wijiji babona, umuntu yafpuye bali bamutaluye, yalimwana yumwe kwanyina wiwe. Yalumufpakazi, abantu benki kuva mulidyojiji bali hamwenawene. 13Umwami ambonye alamwegela kukigongwe kinini chana hijini yiwe alamubwila "Ntulile". 14Yagela imbele akola kwijeneza balibantaye mwo umubili, bodya bali bateluye balahagalala avugu, "Musole ndavue vyuka". 15Umupfu alavyuka yikala hasi atangula kuvuga. Male Yesu amukabizi kwa nina wiwe.16Male bose bategwa nabwoba. Bashinila imana bavuga umuvugishwa nimana agambalaye asaluche mulitwebwe ni "Mana yalevye abantu bayo" 17Izi habari nziza za Yesu zakwiye Yudeya yose no kumikoa yose jirani.18Abanafunzi ba Yohana bamubwiye ibibintu vyose. 19Niho Yohana yahamagala babili mubanafunzi biwe abatuma kimwami kuvuga, "Wewe niwe yudya akwiliye kuza autwitege nyundi? 20Basokoye hofiya Yesu ababalavuze, "Yohana umubatiza yatutunye kwawe kuvuga, "Wewe uliwayundu awilive kuza au twitege uyundi?21Mulugo mwanya yakijiji benki igwala nabalimumateso, abantu balibalahumye Yakaha kubena. 22Yesu alishula ababwila, "Nimwasubila yo mwavuye mulomubalile Yohana cho mwabonye mwumvishe. Abahumye balakila kubona ni bimuga bila tambula, abafishe imibembe balakila, ibiziba matwi bilumva, abafpu balazugwa bakakomela kandi, abakene balabwingwa ihabari nziza. 23Umuntu atazoleka kunyizera kubela ibikogwa vyange alahazagiwe"24Hanyuma badya batumwe na Yohana basubiye yobavuye, Yesu atangula kubwila ikitelane vya Yohana, "Mwagiye hanze kulabiki, umwanzi gulungabangwa numuyaga? 25Aliko mwagiye hance kulabaiki, umuntu yambaye neza? Laba atantu bambala imyendazi chami bakabaho amaisha yi raha bali mumwanya wu mwami. 26Aliko mugenda hanze kulaba iki, umuvugishwa? Ego, mvuga kulimwembe chana kusuvya kumuvugishwa.27Uyu niweyandichwe, Laba, ndamutumye umujumbe wange imbele ya maso yangu, alokwandala inzila yange. 28Ndabawila, mubavyawe bose numugole, ntamukulu nka Yohana, aliko umuntu muto aliba ni mana ahoyitiyene, azoba mukulu kusumba Yohana"29Abantu bose bumvishivyo nabatoza ikoli, baliho mulibene ababatijwe kulubatizo gwa Yohana bemeye kugololoka viwi mana. 30Aliko a Bafarisayo nabanyabwenge ba mategeko yakiyahusi, bodya batabatijwe na wene balanse ubwenge bwimana kulibene ngene.31Kandi no basubilanya niki abantu bulu luvyalo? bame kute?. 32Basusa na bana batamba mwisoko, bikala bahamagalana yumwe kuyundi bavuga, tubateye ifilimbi, ntamwatavye twabaye na malila ntimwalize.33Yohana umubatiza yalaje ntiyaliye umukata kandi ntiya nyoye idivai, muvuga ilafishe imfemu yibi. 34Umwana wumuntu aje adya nokunywa muvuga, "Laba nu muhuvyi ni mbolezi, umugenzi wabatoza koli nabanyavyaha! 35Aliko ubwenge bumenyekana yuko bugololoche kubana biwe bose.36Yumwe mubafarisayo yasavye Yesu agende kudya hamwe nawene. Yesu amaze kwingila munzu yumufarisayo, yegamiye kwidya meza. 37Laba halumugole yume mwalidyajiji yalifishe ivyaha. Ameya yuko yikaye kumufarisayo, azana ichupa ya mavuta. 38Yalagaze inyuma yiwe hofi ya maguru yiwe alila. Kandi yambanjij kubomeka amaguru yiwe kumasozi, no kuhana gula kumuchachi wu mutwe wiwe, asomagula amaguru yiwe no kuya siga amavuta.39Udya mufarisayo yaliyahamagaye Yesu abonyevyo, aliyumvila wenyene avuga, "Nimba uyu muntu yobaye umuvugishwa, yomenye uyu ninde numugole amezekute amukolako, yuko alumunyavyaha. 40Yesu alishula no kumubwila, "Simoni ndini kintu cho kukubwila "Alavuga" kivuge kusa mwalimu!"41Yesu alavuga, "Haliho abadaiwa babili kuwabakupeye yumwe, yumwe yadaiwa idinari amajana atanu wakabili yadaiwa idinari milongo itenu. 42Balabuze amahela yo kumuliha alabahebela bose ninde azo mukunda kusuvya? 43Simoni alishula avuga, "Ndibaza uwahebewe vyinsi" Yesu alamubwila, "Uchiye ulubanza gukuli"44Yesu ahindukilila vyo mugole abwila Simoni, "Ulamubona uyumugole. Ningiye munzu yawe. Ntiwampaye amazi kukubela angulu yange, aliko nyu, kumasozi yiwe, yatalaje amagulu yange no kuyahana gula kumuchachi wiwe. 45Ntiwansamaguye, aliko wene, kuwa ningiye umuntiyaleche kusomagula amagulu yange.46Ntiwasize amagulu yange amavuta, aliko yasize amagulu yange kubimotaneza. 47Kwili jambo, ndullubwila yuko yalafishe ivyaha vyinki alaganyiwe kusuvya, kandi yakunze kusuvya. Aliko uwaganyiwe bito, akunda katokusa"48Hanyuma abwilavyo mugole, "Ivyaha vyawe bilaganyi. 49Badya bikaye kumeza hamwe na wene batangula kivugana bene kuli bene, "Uyu ninde mpaangangila ni vyaha?" 50Yesu alamubwila uyo mugole, "Ukwizera kwawekula kukijije genda na maholo"
81Haweze umwanya mutoya Yesu atangwa kugenda mu miji na jiji, avuga nikutangaza ubutu mwabwiza bwubwami bwi mana na badya chumi na babili bagiye kumwe nawe. 2Kudya nyewe nabagoe bakijijiwe imwemumbi ningwara zitandukanye. Bali Mariamu yitwa Magdalena uwaliyakawemwo Abadayimoni mushanju. 3Na Yowana mukakuza umubwiriza wa Herode Suzana na bagora bandi benshi, babafashisha ivyabo.4Na ishangero dya bantu limaze kukoranira hamwe halimwa na bantu baje kwiwe kuva mumiji zitandukanye, avugana nabo kukukoresha akarorero. 5"Umubivyi agenda kubiba imbuto, ariko arabiba, zimuwe zigwa impande yinzira barazika ndagira, inyonizomukirere zila zinobagura zirazidya. 6Imbuto zimwe zigwa kurutare, zilijeje kumera ziruma kuko zibuze ahubomvye.7Izindi zigwa mumuliwa navyo ivybiti vya maluwa bimerana nizo mbuto birazinyoha. 8Aliko izindi mwivu dyiza ziramera zivyara impeke ijana kwijana. "Hanyuma Yesu aravuga ayo majambo nijwi rirenga, "Uwowese afishe amatwi niyumve niyumve"9Kandi abigishwa biwe baramubaza chuwo mugani usabonwa. 10Yesu arababwira, "Mwembwe mwahawe kumenya amabanga yu bwami bwi mana, aliko abantu bandi bazokwigishwa ku migami, kugira mibabona ntibabone na nibumva ntiba menye"11Na iki nicho umugani usobanwra, imbuto ni jambo dyi mana. 12Zidya mbuto zaguye imande yinzira nibadya bantu bumva ijambo dyi mana, hanyuma umugwanizi akarikwra mumitima yabo, kugirango ntibizere ngobakizwe. 13Iza guye kuruare ni badya bantu bumva ijambo bakadyakira numumero ariko ntibagira inizi, yoyose, bizeragusa kumwanya muto, mukihecha mageragezwa bakarireka.14Imbuto zaguye mumahwa nabantu badyumvishe maze bariko burigira kukura bukanyoluwa nivyu ubutunzi nu nuhimbaro wubwo buzima ntibavyare ivyamwa. 15Aliko imbuto zaguye mwivu dyiza ni badya bantu, bitonda mumitima yabo myiza, bamaze kumva ijambo bakun'gumya bakamishwa imbuto nu kwihangana.16Kandi, nta mumuntu numwe yodameka itara kugira ngo bwri muntu yinjira asange habona. 17Kuko atazikokwinyegeza kitozomenyekana chanke ichochose kizoba mwibanga choba kutazomenyekana kiri ahabona. 18None rero mwiyubare ubudyo mwumva. Kukoufishe, azahabwa chane, aliko utufishe uzokwakwa kitoya chafishe kizotwagwa:19Maze nyina wa Yesu nabenewabo baza kwiwe ntibashobora kumushikira kubera ishengero dya bantu. 20Na baramubwira, "bati umuvyiyi wawe na barumunaywe bari hanze bagamba kubonana nawe. 21Aliko, Yesu arishura aravuga, "Ati mama wanje nabene mama ni badya bumva ijambo dyi manabakadyaubahiriza"22Kumusi umwe mwriyo misi Yesu nabagishwa biwe batambukira mubwato, na arababwira, "Tujabuke tuje hakudya yi kiyaga". Batengura ubwato bwabo. 23Aliko batanguye kugenda, Yesu arahunira, ni nkubi yumuyaga, nu bwato babo bubanza kuju mumazi na bari kungorane nini chane.24Hanyuma abigishwa biwe buza kuriwe kumuvyura, bavuga, mwami! mwami! turihofi kupfa!" arikongwra arakemeya umuyaga nukusuriranya kwa mazi birahora haba akalwekera. 25Kandi arababwira, "Ukwizera kwanyu kurihehe? Baratinya, baratangara bavugana bwi muntu na mugenziwe, "Uyu ninde, kwabarira nu muyaga na mazi bikamwumvira?"26Bagera kumuji wa Galasini ili mwrubandegwi nyumaya Gariraya. 27Yesu ashiche imusozi, umuntu avye mumuji ahura nawe, na uyu muntu yalimwe abadayimoni. Yaramaze imisi nyinsi atampuzu yambara, ataba munzu, aliko yaba mumva.28Abonye Yesu arasemerera, yikubita imele yiwe, avuga nijwi rirenga, nakoze ikikwi wewe, Yesu umwana wi mana isumba vyose? Ndakwinginze, ntubabazejewe". 29Yesu abarira imwemu mbi zimuvemwo uyo muntu, yahora imutera kenshi. Niho yaba aboheshijwe iminyororo ni kumugumya ni kumurahira, yachagagwra ibimoboshe na badayemoni bakamutwa ra mubugaragwa.30Yesu aramubaza, "Izina dyawe ninde? "Arishura avuga, "Legiyoni" kuko abadayimoni bensi balibamwinjiyemwo. 31Baramwinginga ngo ntababarire kuja mukuzimu.32Kandi hari umuku wingurube zariko ziranisha kuruwo musozi, baramwinginga ngo abe merere kuzinjiramwo zo ngirube. Aramerera kukora kutyo. 33Rero Abadayimoni basokoroka muruwo muntu binjira mwri za ngurube, umukuku wiruka kukatembwe zisuka mukiyaga amazi araziniga.34Badya bantu balibaziragira babibonye ikibaye, bachabaralunga biruka kuvuga mujini nihanze yu muji zibazunguruka. 35Abantu bavyumvishe bagenda kuraba ivyabaye, nabaza kwa Yesu babona umuntu yari na Madayimoni yamuvuyemwo. aliyambaye neza na afishe umwenge bukwiye, yikaye kumaguru ya Yesu na baratinya.36Niho umuntu yumwe muribo yabonye ivyabaye atangura kubwira abandi ukuntu uyumuntu yatwagwa nabadayimoni yakikijwe. 37Abantu bose bo mumukowa wa Gerasi kikije alio baramwinginya Yesu ngo ave aho kukobarinubwoba bwinsi. Yinyira mu bwato asubira inyuma.38Umuntu yaliyavuyemwo abadayimoni yinginga Yesu ngo bayenele hamwe, aliko Yesu amubwira agende ni kuvuga, 39"Subira munzu iwawe uharure bidya vyose imana yakugiriye" Uyo muntu aragenda, amenyesha hose mumuji wose bidya vyose vyo Yesu yukoze kubera we.40Yesu asiboraup. ishengero riramusanganira, kubera bari bamurindiriye. 41Reba haza umuntu yumwe yitwa Yairo niyunuwe nubakuru bi sinagogi. Yairo yitembagaza kubirenge vya Yesu amwinginga aje muhira iwewe. 42Kuko yarifishe umwana yumwe wuukabwagusa, yarifishe imyaka chumi za zibili, na yariko arahwera. Na arikoaragenda ikoraniro ayi band kwriwe.43Umugora agwaye ubutinyanka inyaka chumi nibili yari hadya na yakoresheje amahera menshi kubaganga, aliko nta numwe yamujijije. 44Aza inyuma ya Yesu akora kubuyonga bwi mpuzu ziwe, buno vyene arakira amaraso are hagarara.45Yesu aravuga, "Ninde yoba ankozeko? "Bahakanye bose, Peto aravuga, ati mwami nishengero rikutuyaye hagati rikubanda" 46Aliko Yesu aravuga, "Umuntu yumwe yankozeko, kuko numvishe ubushobozi bumvuyemwo.47Uwo mugora abonye yuko atashobora kunyegeza ichoyakoze, abanza kulinda akashichi, yikubita hasi imbele za Yesu amubwira ibele ya bantu bose ichatuvuye amukoroka na kudya yakize muruwo mwanya. 48Aramwishura ati, "Mkobwa, ukwizera kwawe kurakugize muzima. Genda na mahoro.49Akiliko aravuga, umuntu yumwe azakuva munzu yu mukuru wisinagogi, avuga at "Umukobwa wawe yapyuye. Ureke kugora umwigisha". 50Aliko Yesu yumvishe ivyo, aramwishura, "Ntutinye. Izera gusa, na arakizwa"51Hanyuma yinjiye muriyo nzu, ntiyagira uwundi muntu akundira kwinjira na nawe, atani Peto na Yohana na Yakobo se wuyo mukobwa na nyina wiwe. 52Abantu bose barikoburamuririra batura nijwi kubera we, aliko aravuga, "Ntimutere induru, ntaralwera, aliko aradyamye gusa". 53Aliko baramuseka bamushinyagwa, bazi yuko yalwereye.54Aliko wene amufata ukuboko uwo mukobwa, avuga nijwi rerenga at, "Mwana vyuka". 55Imwemu ziwe ziragaruka, avyuka muruwo muanya ababwira muruwo mwanya bamugabwriya. 56Abavyeji biwe baratangara, aliko ababwira abihaniza ati ntihagire umuntu numwe babwira ichabaye.
91Ahamagara bamwe chumi nababili hamwe, abaha ubushobozi nu bubasha kubadayimoni bose nikukiza abagwaye. 2Abatuma bagende kubarira abantu ivyu Bwami bwimana ni kukiza abagwaye.3Ababwira, "Ntimuzotware ikintu chochose kubera urugenda gwanyu chanke inkoni, chanke isaho cha impamba chanke amahera kandi ntimugira inkanzo zibiri. 4Inzu yose muzokwinjiramwo, abe ariyo mugumamwo kugeza aho muzovira aho bantu.5Kuribadya bzaokwanka kubakira, nimwava muniwo miji muze mukunkumurer umukungugu wo mubirange vyanyu bibe ikimenyecho kubabera ichabona. 6Baragenda bagendagenda mamihana bavuga ubutumwa bwiza bakiriza abagwaye hose.7Rero Herode, umwami yumvishe ivyabaye vyose arazazanigwa chane, kuko bivigwa nabamwengo Yohana abatiza yazuche mubafpuye. 8Abandi ngo Elia yaseruche na bandi ngoyumuse mubavugishwa bakera yazuchu kandi mubapfuye. 9Herode aravuga, "Nijewe Yohana namuchiriye izosi, aliko uyo ninde numvako ibimeze bivyo? Na Herode arandera ingene yomubona Yesu.10Za ntumwa zigaruche zitandera Yesu buri kintuza koze. Arabatwara hamwe nawe, agenda wenka mumiji witwa Bethisadia. 11Aliko ikoranirobumvishije ivyelekeje ibi bara mukurikira, arabakira ababwira ivyu Bwamibwi Mana, na yarakijiji badya basha kukizwa.12Umusi gugomvye kuhera, bamwe chumi na babili bagenda kuri we bavuga, "But Sezara iko raniro ngo bagenda mumuhama ya hofi ni mwimuji barondere habalumurira na badye, kubera turihano mukahinga". 13Ariko arababarira at, "Mwebwe ni mubahe icho badya". Baravuga, "Ntitufishe ibirenga ibimanyu bitanu vyi mikate ni samaki zibili, yomba tugiye ni kugura ivyo kudya kubela ili koramiro dyabanantu". 14Hari abagabo bagera ibihumbibitanu hadya Arababwira abijishwa biwe, "Bikaricha imigwi ya bantu mirongitanu tanu kuribwri mugwi.15Rero bakora kutyo abantu bichara hasi. 16Atora imikate zitanu ni samaki zibili arangamira mwijuru arazihezagira, na arazima nyagura, ahereza abigishwa biwr kugira bazishire imbele ya bantu. 17Bose baradya barahaga, nibimanyu vyo vyokudya vyarivyasigaye birato ramwa buzuza ibisimbo chumi na babili.18Maze yariko, arasenga yiherereye, abigishwa biwe bari kumwe nawe arababaza avuga, Abantu bavugajewe ndinde?" 19Barishura bavuga, "Yohana abatiza, aliko abandi bavuga Elia, na baveli bavuga yumwe mubavugishwa ni mana bakera yazuche kandi",20Arababwira, "Aliko mwebwe muvugajewe ndinde?" Petro yishura avuga, "Kiristo kuva ku mana". 21Aliko kukubahana, Yesu ababwira kutagira numwe babwira ivyo. 22Aravuga ati umwana wumuntu akwiye kuzobabazwa mubudyo bwinshi ni kuzokwankwa na bashingantalie na baherezi bauru nabamdichi, na azokwichwa, kumusi ugira kutatuazozuka.23Abarabwira bose, "Nimba umuntu wewese ashaka kumkurikira niyiyanke wene vyene, yikorere umusalaba wiwe buri musiyankwrikire. 24Kuko ugimba kukiza ubugingo bwiwe azobubura, aliko utakaze ubugingo bwiwe kukamaro kunje azokwiza. 25Mbego vyomurira iki umwana wuntu, nimba yoronka isiyose, aliko akatakaza chanke ni yabwira ubuyingo bwiwe?26Kuko umuntu wese bizotera isoni kunyemera no kumera na majambo jenje, kuri we umana wu muntu azomubonera ioni niyabu mubwera bwiwe, nubwera bwa Daha na marayika yera. 27Aliko ndababwira ubukweli bamwe muri mbebwe bahagaze ngaha, harimwo bamwe batazobona unyopfu kushicha bahone, ubwami bwi mana"28Hanyuma yayo majambo haheze imisi nkernumani Yesu avuga ngo atwara Petro, Yohana, na Yakobo baduga kumusozi kusenga. 29Na aliko arasenga, ishuho ya muso yiwe irahinduka, imyamboro yiwe iba iyera ni kukayangana.30Reba hariabugabo babili bagamira nawe! hari Mura na Elia. 31Babonekana bafishe ubwiza, bavuga ivyo kuzotambura kwiwe agira anonosore iyerusalem.32Petro na badya bari kumwe nawe buri baremerewe mitiro dyishi, aliko bikanguye babona ubwiza bwiwe na bagabo babili baribahagaze hamwe nawe. 33Biboneka bagira batandukane na Yesu, Petro amubwira, "Mwami, nivyiza twebwe kotuguna hano tugombegwa tukore isaya zitatu. Tukore numwe gwawe, urundigwa musa na rumwe gwa Elia". Ntiyamenya ichoriko aravuga.34Aliko aravuga ayo, haza ikichu kirabapfundikira, na baratinye babonye bazunguchwa ni kichu. 35Ijwilivu mukichu livuga, "Riti nguyu umwana wanje natoranije. Ni mumumumvilize wene". 36Ijwi linunye, Yesu yaliwenka bikara akachetela na muriyo misi ntibabwiye uwosese idyodyose nuyobabonye.37Umusi ukurikira, bavuga kumusozi, ishengero linini dya bantu lihura nawe. 38Reba, umugobo wo mwribo avuga nijwi rirenga, "Ati mwigisha ndagusivye arabe umwana wanje kuko aru mwana wanje wikinege. 39Urabona mwemu mbi iramufata, akavuza amaborogo, kandi iramujegeza kabimba ifuro mukanwa, nayo imuvamwa kungorane, ikumutuma ububabare bukaze. 40Nalingize abigishwa bawe kuyisenda iraba na nira.41Yesu anishura aravuga, Yemwe bikigihe mutizera na mwazimiye, nidyari nzo kwichara namwe ni kubihangamira namwe? Zana umwana wawe hano" 42Umusora aliko araza, mwemu mbi imutura husi iramujegeza ningagana ningoga, Aliko Yesu akankamira iyo mwemu ihumanye akiza uwo muhungu amusubizase wiwe.43Bose butangazwa ni chubahiro chi mana. Aliko bakitangarira ivyo yukoze vyose abarira abigishwa biwe. 44Amajambo abichare mumatwi yanyu, kuko umwana wamuntu azoshigwa mumaboko ya bantu" 45Aliko ntibamenye idyojambo kandi barahishijwe mumaso yabo, kugira ntibaze barimenye. batinya kubimubaza ivyarivyo.46Kandi havyuka ibihari mwiribo vyamukuru wabo mwiribo uwariwe. 47Aliko Yesu abonye ivyo bihari vyo mumitima yabo, utora umwana mutoyi amuhagarika impande yiwe. 48Na aravuga, "Ati umuntu wewese azekwakira umwana muto nkuyu mwizina dyanje, azokwakira jewe kandi, na uweo wewe azokwakira jewe, azobutoye kandi uwantumye, kuko wi muto mwiri mwebwe niwe ari mukuru"49Yohana alishura aravuga, "Mwami twabonye umuntu asenda abadayimoni mwizina dyawe turanubuza, kubera atutukuvikira natwe". 50Aliko Yesu aramwishura, "Ati ntimumubuze, kuko utari umwansi wangu ari muruhande gwanyu.51Maze imisi yiwe youduzwa mwajiru gira ishike yerekueza iyerusalemu. 52Atuma integuza imbele yiwe nazo ziragenda zija mumihana ya basamariya kumuteguliza. 53Aliko abantu hiyo ntibamwakira, kikayerekeje iyerusalemu.54Abigishwa biwe Yakobo na Yohana babibonye, baramubaza, "Ati muganili ugambo kotubarira u muriro ngutibuke uva mwijuru ubayigize?" 55Naze arabahindukirira arabakankamira. 56Nuko baja mujindi mihana.57Bariko baragenda munzira yabo, umuntu yumwe aramubwira, "Ndayukurikira ahouja hose. 58Yesu aramwishura, "Imbwebwe zilinibinogo, ni ngoni zo hejuru zifishe ivyari, aliko umwana wu muntu ntafishe aho adyamika umutwe wiwe.59Maze abariri uwundi muntu, "Nkurikira" Aliko wene arishwa, "Mwami ndekura manze ngende kuzika Daha wanje" 60Aliko wene aramwishura, "Reka abapfu bazike abapfu babo, aliko wewe genda ukwize ivyu bwami bwi mana hose".61Kandi uyundi muntu aravuga, "Ndakukurikira mwami, aliko ndekura manze nsezera abari munzu yanje". 62Aliko Yesu aramwishura nta muntu, ashira ukuboko kwiwe kulima ni kuraba inyuma ubereye ubwami bwi mana".
101Munyuma yivyo umwami atoranya urushanju bandi na abatuma babil babili ngo bagende imbele yiwe mumujiyose nahantu hose aho agia aje. 2Arababwira, "Ati ivyimbugwa ni vyirishi, aliko abimbuzi ni bake. Nuko nimwinginge nyene ivyimbugwa, arunyike abimbuzi muvyimbugwa vyiwe.3Nimugende mu miji. Raba, ndabatumye nki ntama mumabingira. 4Ntimujane umufuko wa mahera chanke isahodyi ngenzi, chanke inkweto, kandi ntihagire muwo muramukanya munzira.5Munzu yoyose muzokwinjiramwo, mubanze muvuge, "Amahoro abe muriyi nzu. 6Nihaba harimwo uwamahoro, ambahoro yanyu azesigara kuriwe, alio nibitamere bityo azoba garukako. 7Sigara muriyonzu, mudye munywe ichobazo baha kuko umukozi akwiye ingero yiwe. Ntimugende mwraraguza.8Umuji wose muzakwinjira, bakabakira, muradya ichoshoce kizashigwa imbele yenyu. 9Na murakiza abagwaye baringaho,muvuge kurobo, "Ubwami bwi mana bwaje hafi yanyu.10Aliko mumuji wowose muzokwinjiramwo, ntibabakire, murasohoka hanze muje mwibarabara muvuge. 11Muti numukungugu wo muruyu muji wanyu ufashe mubirenge vyanyu turawubakwrikumuriye mumenye iki, ubwami bwi mana bwri hofi. 12Ndababwira yuko kuruwomusi wurubariza hazoba agahengekelezo lurusha Sodoma kuwa muji.13Uzobana ibara korazini, uzobana ibara Bethsaida! Nimba ibikogwa bikomeye vyakorewe muri mwebwe iyobiba vyakorewe muri tiro na Sidoni, baba barihanye kera, bichaye bambaye amagumira bisize imanyota. 14Aliko hazoba akahengekereza kurusha umusi wurubanza gwa Tiro na Sidoni kurusha mwebwe. 15Nawe, kapernaumu, wiyumvira uzoshigwa hejuru mwijuru? Oya uzokwururuchwa mu kuzimu.16Ubumviye mijewe abayumviye, na wewe abanka nijewe abayanse na wewe anyavase abayanse uwantumye.17Bamwe mirongeurashanju bagaruka nu munezero, bavuga, "Mwami, na badayimoni baratwubaha mwizira dyawe". 18Yesu arababwira, "Nabonye shetani akoroka mwijuru nku muravyo. 19Raba, ndabahaye ububasha bwo kukandagira inzoka sikorupiyo, nubushobozi bwase bwa kunesha abansi, kandi ntakintu chochose kizogira ichokibugira. 20Ntimunezeregwe nukwizo mwemu zibumvira, alko munezeregwe ruko emazina yanyu yandichwe mwijuru".21Uwo mwanya anezeregwa chane muri mwemuyera, nikuvuga, ndaguhimbuza wewe, daha, mwami wijuru misi, kubera walishije ayo majambo abanyabwenge na bahanga, ukahishurira abatigishwa nkabana bato. ego, daha, kuko washinye kabibatyo imbele ya maso yawe.22Vyose nabihawe na Daha, kandi nta wuzi umwana mwaniwe atari Daha, na nta wuzi Daha atari umwana, nuwa mwana agomba kumuhishurira".23Alindukirira abagishwa, avuga biherereye at, "Hahigwa amaso abona ivyo mubona. 24Ndababwira, yoko abavugishwa ni mana benshi na bami bifuza kubena ayo mubona, na ntiba yabonye, ni kumva ayo musumva na ntibayu mvishaje".25Reba, umwigisha yumwe wivyagezwe vya baya hudi arahagarara aramugerageza, avuga at, "Mwigisha, nkore iko ngonze ndagwe ubuginngo butahela? 26Yesu aramwishura, "At vyandiche bite ivyaguzwe? Usoma iki?". 27Arishura avuga, "Ukunde umwami mana yawe ku mutima wawe wose, ku mwenu zawe zose, kubushobozi bwawe bwose, nubwenge bwawe bwose, kandi ukunde mugenzi wawe nkuko wikunda wewe". 28Yesu avavuga, "Wishuje ukobikwije, kora gutyo uzobaho".29Ariko umwigisha, yifuje kwiharurira ubugororo chi wene, aramubwira Yesu na mugenzi wanje ninele?. 30Yesu aramwishura, "Habaye umuntu yaravuye Yerusalem agenda Yeriko. Agwa mumaboko yabambuzi, bumwaka ivyiwe, bara mukubita barigira bumusiya hadya ari munusu yo kupfa.31Hariho umuherezi yariko aramanuka mwiriyo nzira, amubonye acha murundi ruhande. 32Gutyo nyene umurawi kandi, ashiche ahohantu amubonye acha muruni ruhande.33Aliko umusamariya yumwe yari munzi ashika kuriwe. Amubonye, amutera ikigongwe. 34Aramwegera, amufuka inyuma ziwe, amuso moza amwuliza kundogobe yiwe, amutwara mundaro ya bahita aramngwaza. 35Bukeye atwara idenariyo zibil, aziha nyene indaro ya bagenyi aramubwira, at umugwaze kandi ivyoutanga vyose bisumba ivyo nzobigusha inagaruka.36Ninde murabo batatu, wiyumvisa yari umugenzi wuwaguye mubambuzi?" 37Umwigisha alavuga, niyudya yamugiriye imbabazi Yesu aramubwira, genda ugire kutyo".38Maze bariko baragenda, bashika mumuhana, umugore yumweyitwa Martha aramwakira amushikiza muvizu yiwe. 39Yarifishe mwenewabo yitwa Mariyamu yichara imbele birenge vyu mwami Yesu ni kwumuvinza ijambo dyawe.40Aliko Maritha, yiha ikazi nyishi, zo kuzimana vyinshi, aja kwa Yesu aravuga, "Mwami, ntibikubaje yuko mwewewachu yantereranye ibikogwa? Nuko mubarire amfashe". 41Aliko umwami aramwishura amubwira, "Maritha, Martha, urigora muri vyishi". 42Aliko ibukwiye vyose nikimwe, Mariya yahisemwo umugabane mwiza gwatazokwakwa kwiwe".
111Vyabaye umwanya Yesu hoyalimo alasenga abantu hinyegeje, umwe mubigishwa biwe yalabwiye, "Umwami twigishe twe kusenga nkiko Yohana nkiko yigishije abanafunzi biwe.2Yesu alamubwile, homusenga, nimuvuge, "Daha, Izina dyawelishimwe. Ubwami bwawe buza.3Utuhe umukate gwachu gwabulumisi. 4Utuhalile ivyaha vyachu nkiko notwe tubahalila bose batukoleye ntuwongoze mubigelageza"5Yesu lamubwila, "Ninde iwanyu alabanumu ngwani alime alomugendele mwijolo, nukumubwila, munywanitiza imikate zitatu. 6Nukubela umunywani hanje yanzie kandi guti kuvakulugendo, naje sifishe chakukutegulila. 7Nayudya aliko hagati ala mwishula, ntumalamoze, umudyanko gwemaze kugogwa, nababiwe, hamwe nanje twemaze kudyama kubulili. Sishobola kudyuka nikukuha wewe imikate. 8Ndalabwila, nihoyoba ntadyuke nukiguheza imikate nkarafiki wiwe, nikubela yakugumisha kumugwanya atakutivya, alodyuke nukucha amuheleza ibuhande vyishi vya mikate kugile nkivyo bakeneye vyabashaka.9Nanje kandi ndababwila, nimusenge, mwebwe muhabwe, nimulendele, namwe mulolorika, numulamushe none na mulokugululigwa. 10Nokubela bulu muntu asenga alo kwa kila, na bulumuntu alondela alolonka, na bulu muntu ahamagala alamucha, umudya nko gulo kugulugwa kwiwe.11Na Daha wahe alimuli mwebwe, umwana amuseze isamaki alomuha inzoka hanyuma yiwe? 12Chankwe amuseza iyai alomuha samina hanyuma yiwe? 13Nokubela, mubaye mwebwe mulibeti mulamenya mwebwe kuha abana banyi akashimwe keza kandi ntibusumbiye chana Daha we wangi wo mwijulu yuko alobaha mfwamu yala ababamu senga?14Hanyuma, Yesu achaba yakanruka miye ipepo, numuntu afisha ikidaimoni ntiya hunga, biba intaimazi bimu vamwa umuntu nkuyu ashabola kuganila abantibeshi bala tangagwa chane. 15Aliko abantu bandi walavunze, yuno alakulaho impe mubili Beelize buh, umukula wiwewemubii".16Abandi bala mugelageje nukumushaka abeleke kuntu bigivakunva mwijulu. 17Aliko Yesu yalamenye kala yebo nukumubwila,"Bulubwami bulogabangwa, biloba, ulino, nukunzu aliyo yagabangwa ilogwa.18Nkiko umwasi aloba yagabanyicha, ubwamibiwe alohagalala gute? Nakubela nuvuga mulakulaho impwe mubili kuli Belzebuli. 19Nambajewe nkulano impwenubii kuli Belzebuli, nonabagezine bakulaho impemubii. Kunzilanya baki? Nukubalalino, bene baloba chila ulubanza mwebwe. 20Aliko namba mukulaha mpwemubii kulutoke giwmana, none vibwami bweimana bwabazile.21Umunt afishe inkomezi afishe ni ngovo tolalagiye inzu yiwe ibintu vyiwe bilakwichala neza. 22Aliko atewe numuntu afishirikonezi zisumbila, udyamuntu afishe inguvu alomwaka ingohayiwe, nukutwaubu tunzi bwiwe bwase. 23Wene atali hamwenawe alinkiko bitagombegwa nawana wenw atagelunya hamwe nanje alabisa nzaza.24Mbweu bii amuvamwo umuntu, alagenda nukulandela ahantu hali amazi kugila yuhumuze. Halaba yabuza. alavuga, ndosubila yandavuye. 25Yalagalu cha achasanga inzu yugulune no yichaye neza. 26Kandi alagenda nukulondela ipepo ulshanji balibabi kusumba wene wenyene nukubazana baze bichala bantu hadye. Ningene yuyumuntu yuno ababibi kusumbonkuko vya bii hadya cha mbele.27Vyala baye yuko hoyalimo alavuga amajambo gawo, umugole atamenye kana yalivuze ijwi dyiwe kusumba baadyabose bali mukitelene abantu bavuga, yahezagiwe inda dyakuvya ye nambabele gankonkeje. 28Aliko wene alavuga, bahezagiwe badyabu mvalijambo dyamana nukulibika.29Umwa abantu beshi begetana nuukgwila, Yesu atangula kuvuga, "Uluvyoluno nuluvyala gononekaye, ntulokulikila nkkobelechwe, na ntabiliho nkiko bele chwe uyobalohabwa bisumbula nkakudya vyo yelechwemu liyona. 30Aliko nka Yona nkukuntunalime ukwelakwa kwabantu wo muli ninawi, niko numwana wa Adamu nikuntu biloba ukwelekwe kululuvyahahuno.31Umu malikia wa kusini alohagalala kumusi wulubanza gwabo kubeliki wene alava kumwisho wisiku gilaaje bamwumvilize ubwitonzi bwa Solomoni hahamalino alimukulu kusubma Solomoni.32Abantu baninawi balohagalala kulubanza hamwe nabantu wulu vyaho luno umusi wulubanza balokichila ulubanza, nanebene balihanye kubuntumwabyayone na alalaba, hano aliko alimukulu kusumba Yona.33Ntamuntu wewese, acha itala nukuishila ulu handagahasi ifishe umwijima ntubanekane chankwe hasi yi kitukulu aliko acha nukushila yejuluyikitebe kugila kila muntu yinjila ashobole kubona ahabona. 34Iliso dyawe itala dyamubili ilisodyawe libaye dyizano umubili gwawe gose gulaba abantu habona. Aliko ijishe dyawe libayelibi none umubili gwawagose guloba gulimumwajina. 35No lelo mwichale mugavye kugila kubona bilinaga ti yanyu ntusigemwo umujima. 36None lelo, nkiko umubili gwawegose gobaguli anabona, na nta haliho ahantu halinkukumwijima, nona umubili gwawe guloba neza nkitala yaka nukutanga ahabona iwanyu.37Ahoyamaze kuganila, Falisayo yala hamagaye adye ivyo kudya muhira kwine, nawe Yesu alinjila hagat nukuba hamwe nawe. 38Namafalisayo bala tamaligwa nkukuntubimeze ntiya navye chambele bitalabe ivyokudya vyo kumugoroba.39Aliko umwami alababwila, "Mwebwe aba falisayo mwoza hanze yibikombe ni bakuli, aliko haga yanyu mwuzuye kwipfwiza nubube. 40Mwebe abantu muta fishe nukumenya, nonewene yaremye hanze ntilaremye nihagati kandi? 41Nimubaha abati shobola ibili hagati, nibintu vyosabilaba vyiza iwanyu.42Aliko yamwe, mwebwe abafalisayo none mlatanga izaka yingene yibogaboga nabuli rangi yinyabutongozo mwibisatani. Aliko mealache ibintu vyakuli nukukunda imana. Bilakwiye chone kuko ibili mukuli nukukunda imana, atakuleka kukola nivyo bindi kandi.43Yemwe mwebwe Abafalisayo, no kubela mukunda kwichalamukitembe vyabele mulimumakania nuku dyukigwa mndanucho zakachila mwisokko. 44Yemwe mwebwe, none mususa ni binogobita fishe nikimenyesho aliho abantu batamula hejuliyiwe batamenya".45Umwalimu yumwe witegeko dyi kiyanuchi bala mwishila nukumubwela, "Uwali, uchumulavuga kila tubabaze kandi twebwe. 46Yesu alavuga, "Yemwe mwebwe, abigisha bitegeko none mulabaha abantu vyobikolela binino vyobatashobola kuheka, aliko mwebwe ntimukolako vyobikole la ivyo kugela kulilimwe yokuntoke zanyu.47Yamwe mwebwe, nakubela mwubaka nakushilaho ichibweho hadya kumwayaba vugishwa, aliko bapfuye nabasokulu bachu. 48None mwebwe mulashinga ikishingantahe nikwemalanya imilimo zobakoze basokulu bachu, nokubela ukuli balishe abavugishwa alibomwiba chavyo kwibukilaho kumva zanyu.49Nokubela idyo kandi, ichubahilo chimana kivuga, ndobalgikila abavugishwa nintumwa nabenebalobabena nukubicha balimulibene. 50Uvyalo luno balikola kumalaso yabavugishwa abalibabishe uva kutengula kumwisi. 51Kuvakumalaso ya Abeli kuela kumalasoya Zakaria, aliweyapfuye hagati yi dhahabu nawera. Nibene ndababwila mwebwe uluvyaloluno lulokola ibishakigwa.52Yemwe mwebwe abalimubitegeko zikiyahudi, nukubela mwetwaye ifungulizo zokunenya, mwebe, mwebwe nyene ntimwinjila, nabadya bavayo kwinjila mulababwe.53Hanyuma Yesu kugenda hadya abandichi nabafalisayo balamukubishe nukuhalila nawene hejulu ya majambo meshi. 54Bagelageza kumufala kumajambo yiwe.
121Kumusi uwo ibihumbi vyishi vyabantu lalegelanye hamwe, hadibashaka yuji kuhongolana, alatangula kuvuga nu mwigishwa biwe bambele, nimwilinde nu mwambilo wa mafalisayo kubala nu buloho.2Nantibalobaho nikinyegejwe yidya yanyegejwe kubela ntikilonyegezwa, wala ni jambo dyanyegejwe kubelayuko ntilomenyekona. 3Nalidya dyose dyumwavuze kubela umwijima, lilo kumvikane kubela umicho. Nayadyo yose mwuvuze kumatwi munzuza nyu zugaye bilovugwa hejulu yinzu.4Ndababwira bagenzi bonge, ntumubatinye badya bichwa imbili aho ntibafishe ikutu ikindi chaukola. 5Aliko ndobeleka yumulotiny. Numutinye yudya yoshobola kubicha, alafishe ubashobolye yukukutaya mumulilo. Nuku ndababwira mwebwe, nimumutinye ivyo.6None itungoni dutano ntibaguza kwisarafu zibili? Ahonyene ntamumwe mulibona alokwibagigwa imbele zimana. 7Aliko mumenye yuko umushachi wanyu gwalaharuwe ntimutinye. Mwebwe muhita chone itungoni twishi.8Ndababwira, yudya wewese ulokwizera jewe imbezabantu, umwana wumuntu alomwizera imbele zumu marayika wimana. 9Aliko umuntu wewese alonyanka imbele zabantu nawe nawene alomwanka imbele yumu malaika wimane. 10Wudya wewese alovuga ijambo libi hejulu yumwana wumuntu alohaligwa, aliko yudya wewese azologota kumpwemu malohaligwa.11Hibalo babwara imbele zumu kulu wamasinagogi, abatware, nibafishe ubushobizi, ntimubatinye hejalu nukwitu mulevuga kubela kwisigula chankwe chomulovuga. 12Kubela impwemu yela ilobigisha kintu malovuga kumusi uwo".13Umuntu umwe kubela kwegelanywa alamubwira, "Mwigisha, mubwire umugenziwawe angabile abantu humwandu wonje". 14Yesu alamishura ninde yansizeho yoshobola kubachira ulubonze kubashirahamwe mulimwebwe? 15Niho yumubwira, nimwilinde kulikinte ya chipfuzo, kubela ubugingo ntibuliho mulibezi wibantu vyafishe".16Yesu alambwire ugelelenya, alavuga itongo dyumuntu umwe wamuntunzi dyalavyaye chane. 17Nukwibaza muliwene alavuga, ndogiliki kubela ntaho mfishe hukushila ibintu vyanje. 18Alavuga, ndokola kuti ndosambula ibigega vyanje bitonya nukubaka iliyo nini, nukiyabika ibintu vyuwange vyose nibintu ibindi. 19Ndoyibwira imitma yanje, "Imitima, ndishliyeho bilohitilaho kumyaka mwishi. Humla, indwe, inywe nukwinezelegwa".20Aliko imana ilamubwira, ewe muntu wikipfu, mwijuru wu numusi baloshoka umutima kuva uwawe, nibintu vyose vyiwarose biloba vyande? 21Nuko kintubiloba kilamuntu yashiliko amahela kandi sikwitungisha kubela yuko umwami.22Yesu alamubwira abigishwa biwe, none ndababwira ntimutiney hejulu yomagala yanyu uko mulodyiki chankwe hejalu yimibili yanyu yuko mulo kwambele iki. 23Kubela amagora nihejulu yivyokudya, numubili nihejalu yi mpuzi.24Nulebe inyoni zihejulu, ntizilima wala ntibambula. Ntibafishe ichumba wala umwimbu wakubika, aliko dahawanyu alabalishe. Mwebwe mulopumba inyoni! 25Ninde mulimwebwe kubelayiko yokwigora yoshobora kugeza imetaimwe kubela amaisha yiwe. 26Aliko namba mutashoboye kubela icho kintu kimwenya kishoboke kwihuta kibelikinone mwiganyira ivyo ibindi?27Numulabe amahugwe kuntuyamala. Ntigakola ikazi ntiyi yiligwa aliko alasambula. Aliko ndubabwira, naho Sulemani kubela ubwiza bwiwe bwise ntiyambiche ntuko ntayo. 28Ntuko imana iyambikaneza ivyachi vyukumusoze, kubela nuyumusi biliho, nejo hulotagwa kumulilo. None sihejalu alobombika mwebwe? Mwemufishe ichizele kike!29Kandi ntumwitwaralike hejulu yuko muludya iki chankwe mulangwa inki, kandi ntimu tinye. 30Kubela amahognga yose yumwisi bitwaraliko amajambo ayo. Nadaha wanyu alomenya yuko mulashaka ayo.31Aliko numulondele ubwami chambele nivyo ibindi mulosumbishaho. 32Ntumubatinye mwebwe ikundi litonyi, kubela dahawanyu alenezegwa kubela mwebwe ubwo bwami.33Nimuguze ubutunzibwanyu na mubohereze batishoboye, mwigolele imifuko itahera nageyo - ubutunzi bwimwijulu itahela, abantu abosuma batoshobora kusohoroho chankwe ikutu ntiyoshobola konona. 34Kubela holubutenzi bwawe niho umutinagwa we gdoba guli.35Imupuze ileile zilobe zahambiwe kmusipi, namatora yanyu yameyoka yuko zigume zeka. 36Kandi mube ntabantu balaba umwami bene kwa kwitegeko ya harusi, kigirango ahoalaza kukubita alomucha, baloshobola kumwugurulila umudyango chane.37Bahezagiwe badyabakozi, kubela umwami alabasonga bali moso. Ubushobozi ahambila impuzu jiwe ileile kumusipi, hanyuma alobishari kahasi kuvyokudya kandi nukubagabulile. 38Nuko umwami aloze kugishingo chakatatu chubilinzi, nukubasanga bigavye, ilobaneza kwabobakozi.39Hanyuma yivyo, mumengelino ntuko umwami wenenyene inzu ntuko yomenye omasaha yuko umusuma yoje, ntiyoshoboye inzu yiwe yugagwe. 40Numube amaso kandi ntimu menyu numusi nyobaki umwana wuntu aloza.41Petero alovuga, "Mwami watubwira twebwe twenka yano ikigelelanyo, chakwe ulabwila balumuntu? 42Umwami alababwira, "Ninde umutumwa wikwizigigwa chankwe wenenenyene ibitonzi kubela umwami wiwe alomushira hejulu yabakozi abandi, kugira abaheleze ivyokudya vyabo mumusi ugezeho. 43Yahezagiwa umukozi yudya, kubela umwami wiwe aloza alomusange alimwo alakole bidya yatumwe. 44None ndababwira mwebwe yuko alomushilaho hejulu yubutunzi bwose bwiwe.45Aliko yudya mukozi alovuga kumutima wiwe, "Mwami wanje alachelegwa kugeruka, ahoacha lubakubitaboba kozi babahungu nabukobwa, hanyuma itongula kudya, kinywa na kubolegwa. 46Umwami wiwe yudya matumwa aloza kubela imisi itamenyekona namasaha atamenya nawe alomutema ibilimba ibilimba nukumushilaho kubela abantu hamwe nobantu batizege.47Mukozi, amenya ubushumba bwimwami wiwe, nawe ntiteguye kandi ntiyakoze neza chane nivyizavyiwe, alokubitwa inkoni nyishi. 48Aliko umukozi atamenya ubwiza bwa mwami, aliko alakola yamezelejwe ikihano, alokubitwa ikoni zikenya. Kubalawe neyahawe vyishi, vyishi aladayigwa kuva uwiwe, nawene yizigiwa kuvishi, kwiwe bilodayiwa vyishi chane.49Ndaje kucha umulilo mwisi nivyo kwipfuza bibe wamaze kwaka. 50Aliko ndofishe ulubatizo kubela yuko ndobatizwa na ndafishe umubabalo hamwe hulohelela.51None mwiyumvira yuko ndeje kuzana amuhoro mwisi? Oya, ndababwira, hanyuma yiwe ndazenye bitondikonye. 52Uyu musilelo nukugenda halobaho abantu botanu kubela munzu imwe batandukanye, nabatu batatu baloba ibinyune badili, nabo babili baliba ibinyume batatu. 53Balotandu kanya, daha aloba inyume nabona, nabona baloba ikinyume yabadaha, maha alala ikinyume na mukabwa wiwe, numukobwa aloba ikinyume na nyimawiwe, mama mukwe aloba nikinyume numukwe wiwe numukwe aloba ni kinyume namama mkwe wiwe.54Yesu alimwo alabosegera kugikolone nyene, "Ahonhene ibichi biva kubuseluko, muvuga imisi yimvula zasohaye, nuko ntukuntu bimeze kutwo. 55Numuyaga wubu manuko ulahuhita, mulavuga, halobaho mubushune chane, nukobizabakitwo. 56Yemwe mwandyanyimwe mwoshobola kusigula mubonekane kwisi ni hejulu aliko bilobabate ntimushobola kuwusigwa umusi uliko?57Nukubaliki kila umwumwe wangu yoshobola kutololanigwa lilidyiza kwiwe hekozwe umusi kubelayujo nulabe umwanya wukikola kitwo? 58Kubela mwegenda ulobalega wanyu imbele yumuchamanza, nimwikaze mulonkane nu ulotulega wawe mwashoboye ntiho mulimanzira ntoroze akagitwara kumuchamanza, numucchamanza akutwara kumusoda nuyo musoda akakutaga kwibohero. 59Nakubwira, ntulovayo hiyo hamwe uloba walide umahela yose.
131Umwanya uwo uwo, halilo hanyuma bantu ababamenyesheje hejulu ya abagalilaya nuko Pilato ambishe ni kuvunganya amalaso ni sadaka zabo. 2Yesu alabishula ni kumbabwila, "Kadi mulamenya abagalilaya anibombalimbafishe ivyaha kuliko atoagalilaya abandi bose niho maana bahunye nimbibi ivyo. 3Oya, ndambabwila,, aliko mtihanye mwebwe muzahona uko uko.4Au badya bantu chumi numunani mbo mwisiloamu nuko umunala gwanguye ni kumbicha, muliyuvila mbene mbalisafishe ivyaha chane kuliko ambantu ambandi mbo mwiyelusalemu? 5Oya, jewe ndavuga aliko mutihanye, mwenge mwesi kadi muzahona.6Yesu alambabweiye akalolela ako, umuntu yumwe yalifishe imbiti yatewe mwishamba dyiwe yalagiye kulondela amatunda hejulu yiwe aliko ntiyalose. 7Alamubwila wutunza ibusitani, "Lemba imyaka itatu ndaje ni kugelageza kulondela amatunda kugiti iki aliko sindalose. Ukiteme nzane ubwononyi bwisi.8Umumbichi wi bustani alamwishula nikuvuga, uleke unamwaka umu kugila ndaumbagalike ni kuushililaho umwavu hejulu yawo. 9Nyimba ulovyala amatunda umwaka gulaza ni vyiza aliko gutavyaye, ulouteme.10Umbu Yesu gamaligisha hamwe na masinagogi mumwanya wi sambato. 11Lemba haliho mana yamwe yuko imwaka chumi numunani yalifishe umutima mumbi ni wumbomba, na wene yaliyaliye na ntifishe ubuwezabwo kuhagalala.12Yesu amumbonye, yalamuhamagaye, alamubwila, mama ulasizwe mumwidegevyo kuva mubwamba bwawe. 13Alamushilako amamboko yiwe hejulu yiwe, nu mubili giwe guligolola na alashimila imana. 14Aliko umukulu wisinagogi yalashavuye kukubela Yesu yamukijije kwisiku ya sambato. Uko umutawila ala mwishula na alamubwila kuhula, hasigaye imisi sita nizo lazma tukole akazi, muze mkizwe mbasi sumusi wi sambato.15Umwami alashula ni kuvuga, "Mwadyadya numwe wangu kungulula ipunda wawe ama inka kuva mulugo ni kumbogoza kumbatwala kunywa kumusi wisambato. 16Nuko kadi mmukabwa wa Abulahamu, ntuko shetani yaliyainfunze inyaka chumi numunani, je nivyashakigwa ikifugo chiwe chungulugwe kumusi wi sambato.17Hoyamalavuga amajambo aya, mbedya mbosi imbamukumbishe mbambanye isoni, mbahunye mbosi mba mbandi mbalashangiliye kukumbela ibintu vyiajabu vyoyakoze.18Yesu alavuga, "Ubwami bwimana mbususa niki, na ndomulinganisha niki? 19Nintimbuto yi haladali yadugije hejulu mbalumbaka ivyali vyambo kumashamyi nyiwe.20Kadi ndavuga, ndaugelelanye nikiubwami bwi mana? 21Nintu mwambilo umugolagole yatwaye ni kuuvanganya mumbipimo mbitatu vyiunga nikuvyuko.22Yesu yalatabuye mumji ni mukijiji kimbanyi yagenda yelusalemu ni kumbigisha. 23Umuntu umwe alambaza, mwami na mbantu mbatonyi mbalokoka? Nuko alambabwila. 24Mwikaze kwijila kuchila mumudyago gwaga, kukubela beshi mbalagelegeza na ntimbaloshobola kwijila.25Hanyuma wugomba inzu kuhagalala ni kugala umudyago, kadi mulohagalala hanze nikutela hodi mudyago ni kuvuga mwami, mwami twungululile wene alobishula ni kumbabwila sindamba menya mwenge yomuva. 26Niho mulavuga, twalaliye ni kunywa imbele yawe nawe walatwigishije mumitaa yachu. 27Aliko wene alombishula, ndambabwila sindambamenya yomuva, nimuweho kwange mwenge mukola imbimbi!28Halamba kulila ni kusaga awenyo mumwanya mulomumbona Abrahamu, Isaka, Yakobo na mbavugishwa mbosi mubwami bwimana, aliko mwebwe nyene mwitawe hanze. 29Balosohola kuva mashaliki, maghalibi, kaskazini, kusini ni kuluhuka kwimeza yivyokudya vyo mwijolo mubwami bwimana. 30Na mumenye lino, wanyuma ni wambele alombe wanyuma.31Umwanya muto hanyuma yambafalisayo mbalage ni kumubwila gendana uve hano kukubela Helode ashaka kukwicha. 32Yesu alavuga, "Genda mumubwile yidya bwebwe, lemba ndilukanyije amandaimoni nikukola kukila uyumusi nejo, numusi wa katatu ndosehoza ilengo dyaje. 33Kubela ihali yose, ni muhimu kukubela jewe kukuhela yumusi ejo ni musi ikwilikilaho, nivyemelewe kumwicha umuvugishwa kulele na yelusalemu.34Yelusalemu, yelusalemu, ninde yicha ambavugishwa ni kumbatela amabuye mbadya mbatumwe iwanyu. Kangahe ndagovye ndambakosanye ambana mbanyu niko inkoko ikosanya umbushwa bwayo hasi ya mabamba yiwe aliko ntimwaligovye lino. 35Lemba inzu yawe yatawe najendambawila, nimwoshombola kumbono nihomulovuga, yabalikiwe wuza kwizina dyumwami.
141Ilashika isiku yisabato agenda muhira kuriyumwe mubakwiru babafarisayo kudya umukate inabo buribamugenza. 2Reba, hadya imbele yiwe hali umuntu yariagwaye urusina. 3Yesu abaza abamenyi bi vyagezwe vya bayahudi na bafarisayo, "Mbega biremegwa kukiza kwi sabato, chanke ntivyamegwa?4Maze bene bariharere, Yesu ara aramufata, aramukiza aramusezera agende. 5Nawe arababwira, "Ninde muri mwebwe afishe umwana chanke inka hogira ikikorokera mwiriba kumusi wisabato ntache akikurayo? 6Beni ntibaribafishe ubushobozi bwo kwishura ayo majambo.7Mukihe Yes alinyuye ingene baribito ramiriza ivychora vyabakuru, abachira umugani, abawira. 8At ikihe umunu niyabatorera ubukwe, ntuze wichara muchicharo cha bukuru, kubera bishoboka hatowe umuntu akurusha ititinyiro wewe. 9Kandi umuntu yabatoye mwebwe babili ashiche, arokubwira wewe, "Ati mubise uyu muntu ahantu hawe, hanyuma kukumaramara azotangwa kutora ahanyuma.10Aliko wewe utowe genda wichale inyuma yabandi bu mwisho, kugira yudya yakutoye miyaza, ashobore kukubwira wewe, magenzi, genda wichale imbele, "Niha uzobana ichubahiri imbele ya bose bichaye hamwe nawe kuneza. 11Kuko umuntu wese yashira hejuru azechishwa bugufi, na uwichisha bagufi azoduzwa.12Yesu kandi aramubwira umuntu yamutoye, "Iyo uzimana kumurango chanke kumungoroba, ntubwire abagenzi chanke bene wariyu chanka, ichuti zawe chanke ababanyi bawe abatunzi, kugira ngobo ntibaze bakutora wewe bakakwishura.13Hanyma yaho, niwagira amazimano, utore abora, ibimuga nabacumbagiza ni mpunyi. 14Nawe uzohezagigwa kubera ntashobora kukuriha. Kuko uzorihwa mukuzukwa kwa bagororochi".15Yumwe muri baribichaye kumeza hamwe na Yesu yumuvishe ivyo, nawe aramubwira "Hahezagiwe yudya azodya umukate mubwa mibwi mana. 16Aliko Yesu aramubwira, umuntu yumwe yarateguye amazimana manshi, atora abantu benshi. 17Ikihe amazimano yan'geze, atuma umukozi wiwe kubabwira badya batowe, "Nimuze kuko ibintu vyose vyamaze kutungana.18Bose batangwa usega ikigongwe, uwambele abwira umukozi, "At naguze ishambu, ningonabwa nje kuyiraba, ndasaba unyanyira. 19Uwundi aravuga, Naguze inka chumi, na nje nyiye kuzigeza. Ndakwinginze mbabariru. 20Uwundi aravuga, "Nimuye umugore, rerosi nshobora kuza.21Umukosi aragaruka aramubwira shebuja wiwe ayo majambo, yudya winzu arashavura aramubwira umushumba wiwe, "Genda mingoga muzira zibihamo vyu muji ubazane ngaha aboro, ibimuga, impenyi na bae humbagira. 22Umushumba aravuga, "Mwami, ivyo wambwiye namaze kubikora, na kushika nubundachafishe umwanya.23Shebuja abarira umushumba, "Genda munzira nkuruzo mumihora ubagobere baze abantu binjire, kugira inzu yanje yuzwre. 24Ndababwira yuko murabo batowe uwambele amuntu azobanza ingaburo yanje.25Kandi ishengero dyishi dyaririgiye kumwe nawe, na arahindukira abababwira. 26Umuntu niyaza kurijewe ntiyanke senana nyina wiwe umugore wiwe, abana biwe na benewabo babahungu nabakobwa, nibwo, buzima bwiwe kandi. Ntashobora kuba umwigishwa wanje. 27Umuntu alikoreye umusabato wiwe ngwo inyuma yanje ntashobora kuba umwigishwa wanje.28Kuko ninde muri mwebwe yapfuza kwubaka, umunara atazokwichara agereranye ikichiro chibiharuro yuko afishe kidya ashaka kugira amale? 29Kumbule, amaze kushirabo amatofari yitanguriro akananigwa kumara, bese ababibonye bazatangara kumuseka. 30Bavuga, uyu muntu yatanguye kwubaka, atafishwe ubushobozi bwo kumara.31Chanke umwami nyabaki, ashuka kugenda kugwana nu mwami wundi mu ngwanao azokwuchara hasi, akaja inama koyoshobora, hamwe nabantuibihumbi chumi kugwana nu mwami wandi aza hujuru yiwe na bantu ibihumbi mirongibiri? 32Bisanzwe atarikobini, mukihe abasirikate bu wundi bakiri kule, atuma nyumba kumigwabuze ichoyomuhongera ngo babane amahoro. 33Niko rero, wewese mwi mwebwe atazoleka vyose vyafishe, ntashobora kuba umwigishwa wanje.34Umunyu ni mwiza, ariko umunyu ushize ubudyohe bwawo, nigute gushobora kuba umunyu kandi. 35Ntozo umaze mundimiro chanke ni mbolea bayita ule uri na matwi yokwumva, ni yimve".
151Basi abatoza usbushulu bose nabandi babanyavyaha balaje kwa Yesu balamwumviliza, nabanditsi balashavula bavuga. 2Uyu muntu akalibisha abanyavyaha kandi balasangila.3Yesu alatanga akalelelo alavuga. 4Ninde iwanya, nimba afise intana ijana liwe abuza, imwe mulizo, acha azileka zidya milongo ugwenda na mwenda mumubande, akacha agenda kutondela idya yabuze mpaka ayibonye? 5Nawe ahejejue kunyibona acha ajishila kubituguto vyine mukunezegwao.6Asohoye muhila, acha ahamagala abagenzi biwe na babangi biwe alabatowila ati nimunezegwe hamwe naje, kuko ndalonse intama yanje yali yalazimiye. 7Ndababwila uko hazoba umunezelo mwijulu kukubela umunyavyaha umweyihanye, kusumba badya kubuli milongo ugwenda na mwenda bo badashaka kwihana.8Chabule halimugole nyabaki gogila, salafu chumi za mahela, azimiwe ni salafu nimwentanzo kwatsa itala no kukubula munzu nokulondelana kumwete mpaka ayibonye? 9Amaze kuyubona acha ahamagala abagenzi biwe nalalanyi biwe akababwila nimunezegwe hamwe naje, kuko nalonse kandi ya sulafu yanje nali nalazimije. 10Nubu ndababwila hali umunezelo imbele yabamalaika bimane kukubela umunya vyaka umwe yahanye.11Yesu alavuga, "Umuntu umwe yalifise abana babili. 12Umwe muto abwila sewewe, Daha mumpe uluhande gwamahela lunkwiliye kubulagwa kulivyo alagabanya umutungo wiwe mulibo.13Kumisi atalimyishi udya muto alegela nyavyose vyagaba alagenda mukihugu cha kule, hiyo alonona amahela yiwe, kukungula ibintu atashaka, nokonona ahela yiwe kubuhumbu. 14Nawe amaze kukolisha vyose, inzala nyishi yalinjiye mukicho kilugu nawa acha abanza kube nivyoashaka.15Acha alagenda nokwila akazi wene nyene kumwe muya kihugu wicho kuhungu, acha alamtwala mwulima kugabulila imgulube. 16Akaba jifpuza kuhazwa nibishishwa vyaliwe ningulube kuko ntafise umuntu yamuha kintu chochose cho kudya.17Aliko udya mwana muto amazekwiyumva mumutima wiwe, yalavuze nabakozi bangahekwa daha wanje batwala vyishi bibakwiye nanje ndingaha, ndimwondapfa winzala. 18Ndogenda kwa daha wanje, ndomubwela, "Daha nachumuye mwijulu nibele ya maso yawe. 19Sinkwilije kwitwa umwana wawe kandi, mungile nkumwe mubakozi biwe?20Niho yavaho alagenda kwa sewiwe. Akili kule sewiwe yalamubonye alamugilila ikigonyi acha alikula alamugwa munda alamusomagula. 21Wa mwana alamubwila, "Daha nalachumuye mwijulu nimbeleza maso yawe sinkwiliye kitwa umwana wawe.22Wasemiwe alabwila umukozi wiwe, zana ningoga umwambalo mwiza, mumwambike nimunu shile impeta kulutoke nibilato kumagulu. 23Hanyuma muzano idya nyana imize muyibago tudye no kunezegwa. 24Kuko umwana wanje yaliyapfuye ubuni muzima. Yaliyaziniye ubuyabanekanye bachababanza babakunezegwa.25Wamwana wiwe mukulu yali mumulima yalikoalaza yeyeleye kumwana achayumva ijwi dyi nchihimbo ni mvujino. 26Alahamagala umukozi wiwe alambaza ayamajambo mkuvuga iki? Umukozi alamubwila umuto wawe yaje na so wawe yambagiye inyana imize kuko agatutse na maholo akomuge. 27Umukozi alamubwila umto wawe yaje na sowawe yamubagiye inyana inuze kuko agalutse akomeye.28Umwana mukulu alashavula alanka kwinjila munzu sewewe yasohotsehanze kumsinginga. 29Mugabo yalamwishuye sewiwe alavuga, "Raba jewe ndakukoleye inyaka myishi aliko sindalenga itegeko dyawa, aliko ntulampa numwana wimpele kugila nshobole kunezegwa na nabagenzi boye. 30Aliko aje unyomwana wawe yasanzaje umutungo wawe wose hamwe na basambanyi alambagije inyana inuze.31Sewiwe alamubwila, "Mwana wanej ulihamwenanje imisi yose vyomfise ni vyiwawe. 32Mugabo vyalivyiza kulimwebwe kukola umusi muku, no kunezegwa uyumwe na wanyu yalapfuye ubu ni muzima yaliyalazimeye nawe yabonekanye".
161Yesu alababwila kandi abingishwa biwe hahho umuntu umwe. Umutunzi yalumumuntu mukulu kandi yalabwiwe yuko uyumuntu adya nabi ubuntumzi bwiwe. 2Kandi alamuhamangala umutajili alamubwila ivyokuvako nibiki? Halula ingitangili chawe kukubela yuko ntiwoshobola kubaumubwiliza wange kandi.3Uyomubilinza alavunga mumutima wiwe ngilengute kukubelayuko umukulu angomba anyilukane ankuye mukanzi kanye. Yokukola kandi sifise unguvu yokulima kusenga naho ndatetengwa. 4Ndanzi chondokola kungilango ninamulakuva kubela yuko akanzi kange kokubakila abantu balampamangala muhila iwabo.5kandi uwo muwakili alabahamangala abangenyibumwami wiwe, bulumuntu alamubanza umwe atu udayi wano angahe kumwani wange. 6Alavunga ati ingelo ujana vyamavuta alamubwila atutwala ubuntu vyawe kundi ikala wandike mulongo itamu. 7Hanyuma abanza umundi nawe uladayiwa ibanganangute? Alamushula ati ubipimo ijana vyingano, alamubanza ati twala ivyawe uchewandi milongo umunane.8Udya mwami ashima udyamukonziyakoze kukubeba yuko yakoze kubwenge kukubda abana bisi yubuna bubwenge bishi kusuba bafise ubujanja na bantu . 9Kuvana nihcaha kubela batinzeyejewe.10Kuvana na kungololoka kubela ndangiye mwababa kandi ntimulombo na kandi. 11Kuvana no kuchilingwa ulubanza umukulu wisi vyualachiliwe ulibanza. 12Ndofise meshi yokubabwila mungabo ntimuloyamenya ubu.13Mungabo umutima wikuli nongwanza ngulobalongola kubela wahikose. Kubela yako alalovunga kubela wene mungabo udya wewe alokuva aloyavuga amijambo ayo no kuyemeza imanyu amajambo aloza.14Wene azoshimanginza jwewe kukubela aloyatwila amajambo yange aloyavunga iwanyu. 15Ubuntu vyose afise babanivyange nichongitumye vunganguti umutima ulotwala amajambo yange nokuyemenza wanyu.16Hasingaye ungihe ngito mulombona kandi. Hanyuma yumwanya mutoyi mulombo na kandi. 17Bamwe mubingishwa biwe balabwilana nibiki atubwila ati hasinyaye umwanya muto. Kandi ntimulombona kandi hanyuma umwanya mutomulombona kubela yuko ndangenda kwababa?18Kandi balavunga nikinunyabaki avunga hasinyaye ingihe ngitayi? Ntitumenya vyavunga.19Yesu amenya yuko bangomba kumubanza nawe alababwila mulibanza mwengenyene kuvana nibinavunze hasinyaye umwanya mutoyi ntimulambone kandi hanyuma kandi yumwanya mutoyi mulombona? 20Nukuli nukuli ndababwila mulolila mubolonge aliko abisi balonenzengwa muzongila umubabalo mungabo umubabalo wanyu uzo hindukila umunezelo. 21Umugola angila umubabalo mumwanya wiwe ungeze angomba kuvyala usohoye. Mungabo amaze kuvyala umwana ntiyibuka kandi ububabale kukubela yumunezelo wiwe yuko umwana yavuche kwisi.22Nuko namwe nulimumubabalo chane mungabo ndobabo na kandi. Kandi imitima yanyu ulonezelengwa ntanumwe atalashobola kukulalao umunezela wanyu. 23Umusi uwo ntimulamba amaswali nukuli nukuli dababwila nimwasenga chochose kwabba alobahamwi nzinadyange.24Kungenza ubuntacho mulasenge ehochose kwizina dyange nimusenge namwe mulohabwa kungilango yuko umunezelo wanyu usohole.25Alalila alavunga baba bulahimu ngila ikingongwe lungiko lanzalo akonze usonga yulutoke apfuvye aheumunezelo ululimingwange. Kukubela yuko ndababanzwa kukubela umulilo uno. Mungabo abulahamu alamubwila mwanange niwibuke yuko kukubela wahawe amaholo yose yawe. Nalazale nawe yahawe ibibi mungabo ubu alihano alimo alahozwa nawe ulimo ulababala. 26Imbele yivyo halasizweho ikinongo kinini hangati kandi nikilekile hangati yachu. Kungilango badya bangomba. Kuva hiyo kungenda iwanyu ntibashobole kandi abantu biwanyu ntibabuke kusohola iwachu.27Udyamutunzi alavunga ndanguseze baba ibulahimu umutume muhila mwababa wange. 28Kukondafise benewachu batanu kungila ababwile kubwoba yuko nabonyene baloza ahununkaha hamangongwa.29Mungabo abulahamu alavunga balafise musa nabavungishwa baleke babuvilize bene. 30Udya mutunzi alavunga oyayebaba bulahimu. Mungabo nihangila ubabwila umuntu avakuboba balokinzwa. 31Mungabo ibulahimu alamubwila nabatabu vila musa nabavungishwa ntibokwemela numuntu yanzu ka ubapfuye.
171Yes abwira abigishwa biwe, "Ati ibituma abantu bakora ichaha ntibizobura kuza, aliko ubizana azobona ibara. 2Vyabavyiza nuko uyo muntu yohambirigwa urusyo nuremereye kwizosi akategwa mukiyaga, hukoachitaza numwe murababato kora ichaha.3Mwininde mugenzawe niyakora ichaha umuhanure, niyihana umuharire. 4Kandi niyakugirira nabi imigendo mushanju kumusi gumwe, akahindukira imigendo mushanju akubwira, ati ndihannye; uzumuharire!5Intumwa ziwe ziramubwira umwami, "Nutwongerereze ukwizera. 6Umwami arabishura, at namba mufishe ukwizera nka kabuto ka sinapi, mwarira ikikitichu mukuyu, at randuka, ubadikwe mukiyaga, Nacho chobumuviye.7Aliko ninde murimwebwe afishe umugurano amurimira isambu chanke amuragirira intama, azomubwira asubireyo mwisambu, ngoningoga wichale udye ivyokudya? 8Mbe ntazomubwira ntegurira ivyokudya ndye na ukunyere ungaburire kushicha ahomarira kudya ni kunywa. Hanyuma yaho wradya ni kunywa?9Mbega ntazokengurukira uwo mushamba kukoya koze ivyo yamutegecheko? 10Kutyo nyene namwe abeariko mukora nimwamara kukora ivyo mwategechwe muvuge twebwe turi abagurano bimburakimazi. Twakoze ivyotukwiye kukora gusa.11Maze buri muuzira baja iyerusalemu, acha kurubibegwa samariya na Garilaya. 12Aliko alinjira mihana ahura nabantu chumi baribafishe imitembe. Bahagarara kule. 13Bavuga nijwi rerenga, bat, Yesu, mwamitugirire ikigongwe".14Ababonye arababwira, "Genda mwiyereke kubaherezi, "Nababariko baragenda barazwa. 15Yumwe muribo abonye alakize, agaruka nijwi rirenga ashima imana. 16Apfukama kubirange vya Yesu aramushimira. Wene ya umusamanga.17Yesu arishura, aravuga, "Mbega ntibahumanuwe bose chumi? Barihehe abandi mwenda? 18Ntanumwe yaboneche kugaruka kuhimbaza imana atari uyu mugenyi? 19Aramubwira, Vyuka ugende ukwizera kwawe kurakujijije.20Abajijwe na Bafarisayo ubwami bwi manaburoza dyari, Yesu arabishura, avuga, "Ubwamibwi mana sikintu kishobora kubonekana. 21Kandi abantu ntibazovunga, "Raba aha! chanke raba hariya! kuko ubwamibwi manaburi muri mwebwe".22Yesu abwira abagishwa biwe, "Ikihe kizashi kacho muzokwifuza kubona umwe mumisi yu mwanawu muntu aliko ntimuzo ubona. 23Bazomubwira, "Raba, halya! Raba ngaha! Aliko ntimije kuleba, chanke kubakwikira. 24Nku muravyo winkuba urabiriza mwijuru ukahera muruhande rumwe ugashicha murundi ruhande. Nikwo numwana wu muntu azoba kumusiwiwe.25Aliko akuriye kuzobanza kubabazwa mubudiyobwishi nikwankwa nubiki gihe. 26Kandi niko vyaribiri mumisi ya Nowa, nikozoba misiyumwana wu muntu. 27Barariye, barangwa, bimura ni kwimugwa kushika umusi Nowa yinjira mubwato umwuzure ukaza ukabahonya bose.28Niko vyaribiri kumisi za Loti, balariye, barangwa, bagura bongera baguza, balima na barubache. 29Aliko udya musiloti avuge Sodoma, hangwaimvura yu muriro nikibiriti biva mwujuru ibahonya bose.30Nikobizoba umusi umwana wumuntu azoserukirako. 31Uwo musi, ntuzomurekure urihejuru kanzu ntiyururuke kutora ibintu vyiwe munzu. Na ntimuzolekule uri mumulima kugaruka muhira.32Mwibuke umugore waloti" 33Uwe wese yiyeza kukiza ubugingo bwiwe azobubura, ariko uwowese azoheba ubugingo bwiwe azoburonka.34Ndababwira, muridya jorohazoba abantu babili bari muburiri bumwe, umwe azotwagwa uyundi asigare. 35Hazoba abagore babili buzoba bariko barasya hamwe. Yumwe azotwagwa uyundi asigare.37Abantu babii bazoba mwumirima yumwe ajanwa uyundi asigare. Baramubaza bat bizoba nehe, ga mwami? Arabishura at aho umuvyimba hose niho inkuruma zikoronira.
181Alababwile akalolelo kuntu ashakigwa kusenga imisi yosi, na ntimbi hebule. 2Alavuga, "Haliho hakimu mumji fulani, ntiyafinya imana na ntiyumbaha ambantu.3Haliho ipfakzi mwijiji idyo nawe yalamugile keshi, avuga, "Nufashe kulonka uchile ulumbaza luinki za umwasi waje. 4Kumwanya mulemule ntiyatali kumufasha, aliko hanyuma yumwanya alavuga munitima wiwe. Kubela ikijewe nkatinya imana au kumbaha umuntu. 5Aliko uyu mupfakazi alangola ndamufasha alonke ulunibanza gwiwe ntaze andushe kunzila uwanya kumwanya.6Umwami alavuga, uviliza vyoyavuze ivyo hakimu ni sawa. 7Kadi imana ilochila ulumbaza ambakizwabwiwe mbamu ililila umutaga ni jolo? kadi ntalamba umuvimulivu iwambo. 8Ndambabwila yuko alochila ulumbanza gwambo goloshe aliko mwanya mwana wa Adam halozila, kadi? Ulamba nichizelo kwiyisi.9Niho yambabwila akalolelo aka hanyuma ya mbantu balimbona mbene jene kumba ni mbene bihaki nikutumbaha abantu mbandi. 10Ambantu mbabili balanduze kugenda kwikanisa kusenga; yumwe umufalisayo uyundi umutoza ushulu.11Falisayo alahangalala asegele imbintu mbili hejulu yinse wenenyene, "Imana ndaishimila kubela jewe sintambantu mbandi niko alambakanyi, imbigamba, amba sambanyi, au ntuyu mutoza ushulu. 12Funga kambili mwiwiki ndatanga ikigila chumi mumbintu vyose ndanta.13Aliko yudya atoza ubushulu, alahagalala kulete niyashombeye kukiliza amaso yiwe mwijulu akubita akatuntu kiwe avuga. Mana ganyila jewe wivyaha. 14Ndambabwila umuntu uyu alasumbiye muhila yahaluliwe ihaki kusumbayudya yundi, kukubela wulonyenyekea alokululuchwa, aliko kila muntu anyenyekea alotelugwa.15Abantu mbalamuzaniya ambana mbombo mbayoya kugila ashobole kumbafatako, aliko ambanafunzi bwiwe mbamumbonye ambo mbali yuvila. 16Aliko Yesu alambabwila, "Nimumbaleke ambana mbato mbaze kwangewala ntimubabuze ubwami bwi mana ni bwabwantu ntambo. 17Mwemele, ndambabwila, umuntu wewesi atakila ubwami bwimana ntumana nu mbuhakika ntalokwijila.18Umulogozi yumwe alamuboza, avuga, mwalimu mwiza, nkoli iki kugila ndagwe umbuzima bwimisi yosi. 19Yesu alamubwila kumbele iki unyita mwiza? Ntamuntu alimwiza ila imana yenta. 20Ulimbaza amri-ntusabane, ntiwiche, ntiwimbe, ntiwemeze ububeshi, wumbahe sowawe na yokowawe" 21Yudya mtawala alavuga, "Imbintu imbi vyose ndalabifashe kuva ntilumu sole.22Yesu yuvishije ivyo alamubwila, "Upungukiwe ijambo limwe. Nilazima unguze vyose vyufishe na umbagambile ambakene, nawe ulomba ninazina mwijulu hanyuma uze, ukwilikile. 23Aliko umufajili yuvishije ivyo, yalababaye chane, kukubela yalumutajili chane.24Hanyuma Yesu alamumbona kuntu ya mbabaye chane alavuga, "Elenga bila goye kombavyishi kombijila mubwami bwi mana. 25Kukubela mbiloloshe chane ingami kuchila mukitombolo gulushinge, kuliko tajili yigile mubwami bwimana.2627Badya mbuvishije ayo, balavuga, nindo none aloshombola kulokoka? Yesu alishula, "Imbintu mbitashomboka kumwana umuntu kumana mbilishomboka.28Petro alavuga, "Naam twenge twaleche kilakintu natwakwili kiye wewe. 29Yesu alamubwila, mwemebe ndambawila ntamuntu yasize inzu, au umugole au mbene wambo, au ambavyeyi au ambana, kukubela ubwami bwimbana. 30Wutalokwakila vyishi chane kwiyisi iyi, kubela isi gulaza, nuumbuzima bwimisi yosi.31Hanyuma yokukosanya badya chumi na mbabili, alamubwila, "Lemba, tululiye kugenda yelusalemu, nibintu vyose ivyandichwe na bavugishwa kuvyelekeye umwana wa Adamu bilosohozwa. 32Kukubela aloshigwa mumamboko yambantu mbanahanga alokolegwa nikushinya guligwa ni kuetewezwa ni kumuchwilako amate. 33Hanyuma yokukumbitwa inkoni alowichwa ni misi zitatu azozuka.34Ntimbamenye imbitu imbi, ni jambo ili dyalidyanyengegwe iwambo, ntimbamenya imbintu ivyavuzwe.35Yesu alimo alosohola yeliko, umuntu yumwe yahumye aliyikaye hofi yibirabala amasega umusaada. 36Yurishije ambantu beshi mbachaho alambaza nibiki mbitokeye. 37Balamubwila yuko Yesu munazaleti amalachano.38Nuko yudya yahumye alalila kwisauti, avuga, "Yesu, mwana wa Daudi nunganyile. 39Badya batabula balamubuza vyo yahumye, bamubwila anume aliko wene anguna alalila kwi sauti, "Mwana wa Daudi nganyila.40Yesu alahangalala alambabwila umuntu yudya mumuzane kwange, hanyuma nyudya yahumye agamba amusoholeka Yesu alamumbaza. 41Ushaka ndakukolele iki? Alavuga, "Mwami, shaka kumbona.42Yesu alamubwila, "Ulonke, kumbona ichizelo chawe kilakukijije. 43Mala iyo alonta kumbona, alamukwilikila Yesu amuhezagila imana bambonye lino ambantu bose balashimila imana.
191Yesu yinjiliye hamgati yeliko. 2Naho haliho umuntu yatwa Zakayo nawe yalumuku watatoza koli kandi umuntu wumutunzi.3Yalungomba kulaba Yesu numuntu nyabaki mungabo ntiyoshobola. Kumubona kubela yuko abantu beshi kukubela yuko yalimungufi chane. 4Ngutwe alangola kwiluka imbele yabantu alulila kumukuru kungila ashobole kumubona kukubela yuko Yesu yangamba kuchila mwidyanzila iyo.5Mumunya Yesu ashiche hadya alulangumila hejulu alamubwila Zakayo ululuka vayo. Kubda unomusi kwiye kwilingwa iwawe. 6Alangila naningonga alululuka alamwakila nakanya muneza. 7Abantu bose babanye ivyo balidodomba balavunga angiye kulingwa kumuntu usumunyavyaha.8Zakayo alahangalala alababwila umwami laba mwami ingache chitungo dyange ndaboha abakene nemba. Umuntu wese ndangunze nomushumbinza bungila 9kane.Yesu alamubwila ati vyumusi akakirinzwa kashiche muliyinzu kukubela nawe nu mwan awaibulahimu. 10Kukubela yuko umwana wimuntu. Yaje kulondela no kukinza abantu banzimiye.11Bamanze kuvaivyo yagendeleye kuvugna kandi yalachiye imangani kukubela yuko yalihafi nayelusalemu na balanginze yuko ubwami bwimana balihafi kuboneka mumwana umwe. 12Nuko alababwila umuganmwa umwe yalangije mugi hungucha kule kungila yakile ubwami hanyuma abungalukane.13Ahamangala abakozi bwe chimi alabaha amahela chumi alababwila nimukale vyashala kungela ahadongasuka. 14Aliko abantu biwe balamwanka ngutwo balamukwiliki zaintumwa bangende kumukulikika na kuvunga ntitushaka umuntu uwu atutengeke. 15Amanze kungaluka muhila hanyuma yokungingwa umwami abatengeka badya makonzi yaliyasingahinye amahela bahamangangwe kwiwa. Kungilo amenye ivyungu nyabaki balose kukukola ivyashala.16Umubwela alanza alavunga mwami amahela yawe yavuyemo angangi chumi kusumba. 17Uyu mwami alamubwila wanginze neza mukozi mwunza kukubela yuko wabaye umwinzengwa kubela yijambo litoyi uloba numutwale hejulu yimiji kumi.18Wakabili alanza alavunga mwami amahela yawe yanginze ayandi atanu. 19Uyu mwami nalamubwila twala amatengeko hejulu yimiji itanu.20Nuyundi alanza alavunga mwami laba amahela yawe ndabiche nenza itekeye mungitambala. 21Kuko ndatinye kubela yuko wewe ulumunu ukanze. Ukulaho ivyo utasizeho nongusoloma ivyo utateye.22Uwomwami alamubwila kumajambo yawa nyenene ndanguchila ulubanza. Ulumukonzi mubi wamanya yukojewe yukondumuntu akanza ngotwala ukinu ntosinzeho nongusoloma ikinu untateye. 23None kutasizeko amahela yange muubenki kungilango ninangoluka ntwabe hama ninyungu.24Uwo mwami alabubwila abantu kulibahanganza ahoati nunumwake amahela no kumuha mudya afise kumi. 25Vunganye namwe muvungo itamenyekana mungabo ubuilanza hanyuma yaho ndobabwila ichabona vyababa.26Kuluo musi mulosenga mwinzi nadyunge kandi sindababwila. Yuko intalosenga kwa baba kubela mwenge. 27Kuko baba wenyene alabakunda kukubela yuko mwalunkunze jewe no kukubela yuko mulanyinzeye yukondavuye kwababa.28Ndavuye kwababa naje mwisi kandi ndavuye mwisi ndangiye kwababa.29Abingishwa biwe balavunga ulabonaubu uvunga ukilinkukolesha imingani. 30Ubuho tumenya yuko umenya vyose kandi nulondela umuntu waliwewese akubanza amaswali kukubela yuko twinzeye yuko wavuye kwa Mungu. 31Yesu alabishula nene mwinzeye?32Laba ubuilaje yaukweli ilasohoye aliho muhavamusambangilika bulumuntu wese ajemuhuyo kwiwe mulondeka mwengenyene mungabo sindijenyene. 33Kukubelayuko baba alikumwe nange. 34Balavuga umwami alamushaka. 35Bacha balamutwalila Yesu balasasa imfunzu zabo hejuju yumwana windongoba balamwihinza Yesu hejulu iwe. 36Aliko alangenda abantu balalaba sasaivyo bambaye munzila.37Aliko alamanuka mumusozi wa muzeetuni abingishwa biwe base balanezengwa no kuhimbanza imana kwinjilinini kukubela yamajambo makulu babonye. 38Bavunga niwe yahezangiwe umwami aloza kwizina dyimwa amaholomwinjulu ubwinza hejulu.39Bakayi abafalisayo kukubela umukutano balamubwila mwingisha banumye abingishwa bawe. 40Yesu alabashula alababwila ndababila nimba aba banumye amabuye alovunga.41Yesu alihafikwengela umuji alabanza? 42Alavunga namba yuko waba ubimenya nawe kubela umisi iyi amajambo yakuzoniye amahola mungabo ubu bilanyengenjwe mumosi yabo.43Kubela yuko imisi zilimozilanza. Aliko umwagi alokubaka ikingenga hafiyawe kukuzunguka no kukukandaminza kuvabiluluhande. 44Balongutula hasi wewe humwe nabana wawe ntibalokulekula naho ibuye limwe hejulu yibuye. Kukubela yuko ntiwamenye umwanya imana ahoyalimo alakukinza.45Yesu alinjila mulusengelo achuamanza kubilukana badya balimo bangulinzamwo. 46Alababwila, "Vyandichwe inzu yange ilobainzuyamasengo mungabo mwenge mwainginze nkisenga dyabambunzi.47Kubela Yesu yanguma yingisha balumusimusengelo makuhani bakulunabigisha amatengeko nabantu bakulu bakulu bangomba kumwicha. 48Mungabo ntibashaboye kulanika inzila yokukolaivyo kukubela abantu bose balimwo balamvilinza nenza.
201Haba umusi umwe, Yesu aliko aligisha abantu mwikanisa no kuhubii injili, abahelezi bokulu na bahimu bamategeko balamugiliye hamwe nabazehe. 2Balaganiliye, balamu, bamubwila, "Tubwile nikubushobozi nyabaki ukola aya majambo? Chabule ninde uyo yaguhaye ubwo bushobozi?3Nawe alishula alababwila, "Nanjie kandi ndabalaza ikibazo. 4Nimumbwile nlubatizo gwa Yohana, mbegwavuye mwijulu chabule kubant?5Aliko balabazamya bo kulibo bavuga, kotuvuga, "Gwavuye mvijulu, alatuboza, none komutanyemeye? 6Kutovuga gwavuye kubantu, abantu bose hano balatutela amabuye, kuko bose bemela yuko Yohana yali umvugishwa.7Balamwishula yuko ntibamenya ahogwavuye. 8Yesu alababwila, "Kandi jewe sindababwila mwebwe nubushobozi nyabaki nkola aya majambo.9Alabwila abantu akakalolelo, "Umuntu umwe yalateye isambu dyimizabibu, alolikodesha kubalinyibimizabibu alagenda muyindisi kukihe kilekile. 10Mukihe chaponzwe, yalatumye umukozi kubalinyi bimizabibu, kugila bamuhe ikiche chamatunda yisambu dyimizabibu. Aliko abalimyi bimizabibu balanka, bamulungika amabokoyonyene.11Hanyuma alamutuma uyundi mukozi nawe bala, balamukubita, bamukolela nabi, no kumusubizayo amaboko yonyene. 12Yalamutumye kandi uwagatatu nawe balamukomeletsa kalamutaga hanze.13Hanyuma umukuluwa yasambu alavuga, Nkole iki? Nzotuma umwana wanje nkunda. Hamwe bazo mvubaha. 14Aliko abalimyi bimizabibu bammbonye, balavuganyebo kulibo bavuga, uyuniwe nulagawa, Tumviche kugila ubulagwa bwiwe bube bwiwachu.15Bamusohala hanze yisambu dyimizabibu balamwicha mbe umukulu wisambu yukoze iki? 16Azoza kubahonya abalinyi bimizabizu, kandi iyosambu azobaha abandi. Nalo bumvishije ayomajambo balavuga imana yavyase.17Aliko Yesu alabalaba alavugambe ulugwandiko lusobamla eke? Ibuye banse ababutsi dyabaye ibuye likulu dyo kwi pembe? 18Kila muntu agwa hejulu yidyo buye, azovunika ibihimba himba. Aliko udya lizogwako hizomuhonda.19Kulivyo abanditsi nabakulu babahelezi balalondeye inzila yokumutata mulicho kuhe, balamenya yuko yatanze akatolelo mutibo. Aliko abantu balatinye. 20Balamulavye kukumwetondela, balatuma abapelelezi bigize antu bukuli, kungila bashobole kulonka ikosa dyo kutihana kwiwe, kugila bamutwalile abatwala na bamategeko.21Nabobalambaza, bavaga, "Mwalinyu, tulazi yuko ulavuga no kwigisha amajambo yukulisimahenda hanzwe numuntu wewese, aliko wewe uligisha nkuli kuvyalekeyeinzila yimana. 22Mbe bilakwiye iwachu kuliha ikoli kulikaisali chabuke oya?23Aliko Yesu yamenye umutego wabo, alababwila. 24Niunyeleke idinali, ikishushanyo nikishusho cho mwande kili hejulu ya yiwe? Balalvuga, ni kwa kaisari.25Nawe alabwila, Basi muhe kaisari ivyiwe nikaisari nimana ivyiwe ni mana. 26Abanditsi na bahelezi bakulu ntibali bafise ubushabozi bwo kukusola kidya chavuzwe imbele ya bantu. Balatangala inyishu yaho ntibavuze ichochose.27Bamwe mubasadukayo lamugila, badya bavuga yuko nta kuzuka. 28Balambaza bavuga, "Mwalimu, Musa yatwandikiye yuko nimba umutu apfiliwe na mugenzi afise umgole atafise umwana akwiye kumutwala umugolewa mugenziwe no kuvyalana nawe kukubela mukulu wiwe.29Haliho abagenzi mushanju uwambele yalimuye, alapfa atasize umwana. 30Nuwakabili kandi. 31Uwagatatu alamutwala kudya nyene, nkuko nyene uwa mushanju ntiyaske umwana alapfa. 32Hanyuma wamugolagole kandi alapfa. 33Mukuzuka azoba umugole wande? Kuko bose mushanju bali bamwimuye.34Yesu alababwila, " Abana bo muliyisi balimvula kandi balimugwa. 35Aliko wewe ukwige kwakila ukuzuka kwa bapfaye no kwingila mubuzima budahula ntibimula chabule ntibimugwa. 36Aliko badya bwakwiye kwakila ukuzuka kwa bapfuge no kwingila mubuzima budyahela ntibimula chanke ntibimngwa. Kandi ntibashola kupfa kandi kuko balicho kimwe nabamalaika kandi nabana bimana abana bo kuzuka.37Aliko uko ubapfu bazozugwa, na musa yalelekanye ahantu munkulu zo mukisanze, hadya yalamuhamagaye umwami nkimana ya Iburahimu nimana ya Isaka na Yakobo. 38Uwuwene simana yabapfuye, ahubuso nuwabakomeye, kuko bose baba iwiwe.39Bamwe mubalimu bamategeko balamwishula, mwalimu, wishuyeneza. 40Ntabasubiliye kumubaza ibindi bibazo bilinze.41Yesu alababwila, nigute abantu bavuga yuko Kristo numwana wa Daudi? 42Kuko Daudi wenyene alavuga muli zaburi; Umwami yalamubwiye mwami wanje. Ichala kukiboko kubudyo. 43Mpaka ndabashile abasi bawe hasi ya mugala yawe. 44Daudi alamuhamala Kristo, "Mwami none azobagute umwana wa Daudi?45Abantu bose baliko balamu umviliza balamu bwila banafunzi biwe. 46Niwilinde abanditsi, bakunda kugenda bambange imyambalo milemite, bakunda indamutso zikwiye mwisoko ni ntebe z chubahilo mumakanisa, nimubiche vyiyabashe mubugeni. 47Bobo kandi badya inzu zabapfakazi, no kwigila balasenga anasengo malemale ababazokwakila ulubanza hunini chane.
211Yesu yalalavye alababona abahungu balimwobilalilalo akashimwe kabo mwisendugu. 2Ambona umupfakazi umwenya wumukene ashilaho ibisenti bibili. 3Aliko alavuga, "Nululi ndubabwiye yuno mpfakazi wumukene yasizeho vyishi kubasumbu mwese. 4Benobose batinze zino shimwe kuva kubela ubwishi vyibalinavyo. Aliko yuno mpfakazi, kubela ubukene bwiwe, yatanze amahera yose yiyalifishe kubelayuko yalibayehe kwiwe".5Ahonyene abindi balimwo balavuga hejilu yikanisa, ntukintu bimeze dyalababwa namabuye meza namashi kanwa, yalavuze. 6Kubela kubintu ntivyo muvyomubona, imisi iloza kuko ntabuye nalimwe kubela lilosigera hejulu yibiye yilindi, kukontililolenugwa"7Alikobala mubaza, balavuga, "Mwigisha ivyo bilo zadyali? Kandi nikubeliki biloba ikimenyecho kubele binabantu vyawe bilifafi kuza. 8Yesu alabishura, "Mube ihanga kubela balobobeshele. Kubela beshi baloza kwizina dyanje bavuga, "Jewe ndiwene, na, masaha yalegeleje, ntumabakwilikele. 9Mwumvishe vyingwano nibivulugu vulugu ntimutinye, kubela ya na majambo bishobole kwahola kwanza aliko, mwiho ntibiliza kusa".10Hanyuma alababwila, amahanga yalivyuka kugwana nambahanga ayandi, nu bwami hejulu yu bwami ubundi. 11Holobaho vyinya mugigima binini, nimara nikiza kubela nabantu hata ntukanye. Haloboho nibintu vyakuinya nibimenyesho vyokutinga kuva mwijulu.12Aliko bitalasohole ibita binovyose, boloshilaho amaboke yabo hajulu yabo nikuba hezagira, kubatwara kumasinagogi nimwibolelo, kubezana imbele za bami nibafishe ubushobozi kubela izina dyanje. 13Lino ilobagululila inzila kubashinka ntahe bwanyu.14None nimwamuwelelo imitima yanyu kutalondela kwanyu kwilegula naningoga. 15Kubela yuko mulobaha amajambo yichubahilo, kuko umugwanizi wanyu wose ntabashobola kuu kubita chankwe kuyihakane.16Aliko mulokwanka nyene na bavgeyi banyu, umugenzi wanyu, abakunziwanyu nimukuziwanyu, nabolobicha hulibamwe mwebwe. 17Mulo kwanka bula muntu umwumwe kubela izina dyanje. 18Aliko ntanumwe, aliko umushachi umwe wimitwe yanyu ilotakala. 19Kubele mwalindiye mulozikiza imitima zenyu.20Mumaze kubona yelusalemu yalazugushijwe nabasoda, neno nimumenye yuko ubwanongyi bwiwe ulejeleje. 21Ahobadya baliho yueleya bilukile mumasozi, nabadya baliho hagati yikijiji nibigende, kandi ntumubasigaze baliho mubijiji kwinyila. 22Kubela bino nisiku zukuhora, kugilango abintu vyose vyandichwe bilonke kushikaneza.23Yemwe mwebwe mutishe inda nimwabdya bosa kubela imisiyo. Kubela halobaho umubabola mwishi mukulu wisi, ishavu kubantu ababo. 24Kandi balogwa kwinkaliza yikipanga kandi balotwalone nakubafata abonyamahanga yose, na yelusalemu ilohonyangwa nabantu wananya mahanga, hadi umasi wabantu wabanyahanga huloba uhezejwe.25Halabaho ibemenyecha kubela izuba, ukwezi ni nyenyeli, nikubela ikihugu kiloba numubabela wabanyamahanga, kulbela kwihebula kuvana nu kubombolana munyanza na mawimbi. 26Holebabo nabantu batakala kubutinyi nukubela kulindiya ibintu biloza hejulu yisi kubela inkomezi zimwijulu zilojugumishwa.27Hanyuma balomubone umwana wumuntu aleza mubichu kubela inkomezi nubwiza bukulu. 28Aliko ivyobinte ivyo hibilotangulila kuboneka, numuhagalale, muvyule imitwe yanyu, kubela wubahagalikila yegeye hafiyanyu".29Uesu alababwira kubigelelanijwe, "Nulebe kinokiti, nibitivyose. 30Imazekutanga bikilibito, mulibonda mwebwenyene nukumenya yuko muchanda bilakwiye bili hafi. 31Kutyo nyene, mumaze kubone ibinti ivyo bilavuge, mwebwe mumenye yuko ubwami biwmana bulegeleje.32Aliko, ndababwiye, ibibihe ntibilochaho, hadi ibintu ivyo vyose bilobe. 33Ijulu nikihugu bilochahu, aliko amajambo yonje ntigolachaho kandi.34Aliko niwilabe wewenyene, kugilango imitima yanyu ntize yuzuzwe nukudandahigwa, nukubalegwa, numwitwaraliko numuzima bono. Kubela yidya siki ilobazila ntumutego. 35Ntuko umitego kubela iloba hejulu bulumuntu umwe ahole za kubela amaso yasiyose.36Aliko mubehofi umusiwose, musengeyuko mulaba nukomeye chone kuyahanga ayo yose biloboho, nukuhagalala, imbele yu mwana wumutu.37Ahonyene kumtaga yalimwo aligisha mwikanisa numwijolo yalasahaka hanze nukugenda kukesha kubela imisazi witwa mizeituni. 38Abantu bose balaje mukitando chakale kugira ba mwu mvilize hagati yikanisa.
221Imisi nikuru yimikate itambiye yari hofi kushika, nayitwa pasika. 2Abaherezi bakuru na bandichi barondera ingense bokwicha Yesu, kuko batinye abantu.3Shetani yinjira muri uda isakiyote, yumwe muri badya bagishwa chumi na babili. 4Yuda agenda kuja inama na bakuru babaheruzi bakuru ingene yobaronkera Yesu kuribo.5Baranezegwa, bumvikana kumula amahera. 6Nawe aremera, arondera kuntu yobishikiriza Yesu kuribo ishengero litariho.7Umusi wi mikate itambiwe urashika, aho umwagazi wintama utangwa. 8Yesu atuma Petro na Yohana aravuga, "Nimugende mututengwire ivyokudya vya pasika kugira tuze tubidye. 9Baramubaza, "Bat ugomba tugutugurire hehe?"10Arabishura, mwumvitize, nimwaba mwinjiye mujini, umugobeyabo yikoreye ugweso gwa mazi azohura namwe. Muramukurikira mpaka numzu yinjiramwo. 11Hanyuma mubwira nyeni nzu, "Umwigisha akubwira, "Kirihehe ichumba cha bagenyi, ahosangirira ivyi paika na bigishwa bonye?12Araberuka ichumba cho munzu yo hejuru kiteguye, abe arichomuteguriramwo. 13Baragenda basanga bwi kintu nkuko yakibabwiye. Hanyuma bategura ivyokudya vyi pasika.14Umwanya ushiche yichara na za ntumwa. 15Hanyuma arabubwira, "Nifuje chane kusangira isikukuu yi pasika kumwe nabagishwa banje ntarababanzwa". 16Kuko ndababwira, "Sinzodya kandi mpaka hizoshikira mubwami bwi mana.17Hanyuma Yesu atora ikikombe, amazekushimia mana, aravuga, "Nimutora iki kikombe na musangire mwebwe kwi mwebwe. 18Kuko ndababwira, sinzonywa kandi kumuzabibu kugeza aho ubwamubwi mana buzozira.19Hanyuma atora umukatu, ashimiri mana aramwanyura, arabaha, avuga, "Uyu nu mubili wanje uza kutangwa kubela mwebwe murakora kuti kukunyibuka jewe. 20Atora ikikombe akigenza gutyo amaze amaze kudya ivyokudya vyo mwijoro aravuga, "iki kikombe nisezerano nishasha mu maraso yanje yaseseche kubera mwebwe.21Aliko reba, yudya angura alikumwe nanje kumeza. 22Kuko umwana wa muntu kweri aragenda nkuko vyashinzwe, ariko uwo muntu amugura azobona ibara!" 23Babanza kubazanya bene kwibene, ninde muribo agira akore icho kintu.24Maze havyuka kuharira mwribo, zuwobagere ranyako kwariwe mukuru uwariwe. 25Arababwira, "Abami babantu babanyamahanga bafishe ubwami hejuru yabo, na badya bofishe ububasha bwo kuganza hajiru yabo bitwa bubahwa batwale.26Aliko ntibishakigwa kobibaguti iwanyu. Hanyuma yaho, reka yudya alimukuru mwri mwebwe abe nka mutoyi nayudya aganza abe nkubakorera. 27Kuko winde mukuru, yudya yichara kumeza chanke yudya akoregwa?, Mbega siyudya yichara kumeza? Nanje ndihagati mwri mbwebwe mmeze nkubakorera.28Aliko mwebwe nimwe mwagumye kumwe nanje mumageragezwa yanje. 29Ndabaha mwebwe ubwami, nkuko Daha yampayejewe ubwami. 30Ngo muronke kudya ni kunywa kumeza yanje mubwami bwanje. Kandi muzowichara kumtebe zichubahiro muchire imanza imidyango chumi na zibili zabisilaeli.31Simoni, Simoni, menya yuko, shetani yaseze abaronke kugira abatwae nki ngano. 32Aliko nakusengeye, ngo ukwize kwawe ntikuchindwe. Niwamara kuhinduka kandi uze uremeshe bagenzi bawe.33Petro aramubwira, "Mwami, nditeguye kujana nawe mwibohera na hohoba mwrupfu". 34Yesu aramwishura, "Ndukubwira, Petro, Isake ntiza kubika uyu musi, utaranyihakana ichuro zitatu ngo ntunzi".35Hanyuma Yesu aramubwira, "Hanobatwala mwebwe ata mufuko, atashahoyivyo kudya, chanke ibirato, Mbega mwaraherewe ikintu?" Bishura, "Oya". 36Hanyuma arababwira, "Aliko rero, bwri ufishe umuko, na utore hamwe ni sahoyi vyakudya yudya yoba atafishe inkota ashakigwa aguze impuzu yiwe ayigure yimwe.37Kubera ndababwira, vyose vyandichwe kubera jewe bikwiye kushika, na yaharurenywe na banyabichumuro; kuko kidya chavuzwe kwrijewe kigira kishike. 38Hanyuma baravuga, "Mwami, raba, ngizi ngala inkota zilili". Na arababwira, "Birakwiye".39Igihe chivyokudya vyo mwijoro, Yesu avaho, nkuko yahora akkora bwri kanya, agenda kumusozi wi mizeyituni, na bigishwa baramukurikira.40Bashishe ababwira, "Musenge kugira ntimuje mumosha babi.41Agenda kube nkaho kutera ibuye, arapfukama arasenga. Avuga, "Daha, nimba ugomba nkwrako iki kikombe. 42Aliko sinkuko nshaka jewe, aliko ivyo ushaka bikoreke".43Hanyuma umumarayika ava mwijura aramubonekera, amuha ububasha. 44Alimukubabara, ashishikara kusenga chane nimpia yiwe iba nkabatamanga manini manini ya maraso atibukira hasi.45Amaze kusenga, avako aja aho abigishwa biwe bari na asenga bahumiye kubera umubabaro wabo. 46Na arababaza, "Kuki muhumira? Muvuvyake musenge, ngo nti muje mumasha mabi.47Akiliko arabuga, raba ishengero dya bantu rilaza, halimwa na Yuda, yumwe murizantumwa chumi na zibili aliwe abarongoye. Aja hofiya Yesu ngwamusome. 48Aliko Yesu aramubwira, "Yuda mbega utanga umwana wu muntu kukumusoma?49Muricho kihe bamwe balihafi ya Yesu babonye ivyo bibaye, baravuga, but "Mwami, mbega tubakubite inkota? 50Hanyuma yumwe muribo akubita umokozi wumuherezi mukuru amucha ukutwi kwiwekwi budyo. 51Yesu aravuga, "Gezaho, amukora kugutwi kwiwe aramukiza.52Yesu avuga kumuherezi mukuru, ni kubakuru bisengero, na buzehe bamuziye, "Mbega munziye nkumwambuzi na muzanye amahiri ni nkota? 53Imisi zose nama kumwe namwe mwisengero, komutagoroye amaboko yanyu hejuru yanje. Aliko iki nikihe chanyu, nububasha mbumwiza.54Baramufata, baramujana, bamwinziza munzuu muherezi mukuru. Aliko, Petro amuja inyuma barenga arenguka. 55Bachanye Umuriro murugo hagati bichafye hamwe, Petro yichara hagati yabo.56Inchoreke yimwe yu mukobwa, iramubona Petro ahoyariyichaye ahabona kubera umuriro, aramuraba aramubwira, "Uyu muntu kandi yalikumwe nawe". 57Aliko Petro arahakana, aravuga, "Wamugore jewe sindamuzi". 58Haheze umwana muto, uyundi muntu aramubona aravuga, "Nawe kandi numwe muriba". Aliko Petro arishura, "Wamugabo jewe siwe".59Haheze nkisaha yimwe guti, umugabogabo yumwe yaneza yuko, avuga, kweli nyene uu muntu kandi yalikumwe nawe, kubera nmunya galilaya". 60Aliko Petro aravuga, "Mugabo, sinzi idyo uvuga", Aho nyene akivuga, isake irabika.61Arahindukira, umwami aramuraba Petro. Petro yibuka ijambo dyu mwami, ho yamubwira, "Ngo isake iturabika uyumusi, uhakana jewe inchuro zitatu". 62Agenda hanze, Petro ararila nu mubabaro mwishi.63Hanyuma badya bagabogabo barinda Yesu bamushinyagurira na baramukubita. 64Bamupfuka mumaso, baramubaza, bavuga, "Menya; ninde akukubishe?" 65Bavuga menshimeshi ganyuranye na Yesu ni kumutuka wene.66Hageze mukitonelo, abazehe babanu bubwobwako barakorana, na baheruzi bakuru na bandichi bamutwara mwibaraza. 67Bavuga, nimba wewe urikiristo, tubwire, "Aliko wene arababwira, "Niho nobabwira, ntimunyizera, 68na niho nobabaza ntimwonyishura".69Aliko kuhera ubu nikuja imbele, umwana wumunti arube, yichaye mukuboko kubudyo kwububasha bwe mana. 70Bose baravuga, "None rero wewe urumwana wimana? "Yesu arababwira, "Mwebwe murabuze jewe ndiwe". 71Baravuga, "Kukitukirondera kundi ivyabona? Kukotwebwe nyene twumvishije kuva mukanwa kiwe nyene".
231Ikoraniro dyose lirahagara, bamutwara imbele ya Pilato. 2Batangura kumagiriza bavuga, "Bat uyu twamubonye agomesha ubwako bwachu, ababuza kutanga ikoridya kaisari na avuga yuko wene nyene nikiristo umwami".3Pilato aramubaza avuga, mbega wewe uri umwani wa bayahudi? "Na Yesu aramwishura, avuga, "Wewe uvuze gutyo". 4Pilato abwira umuheezi mukuru nikoramiro, "Simbo ikichumuro kuruyu muntu". 5Aliko nabobemeza bavuga, "Yaguma asibanganya abuntu, yigisha iyudaya hose, na kuhera Garilaya ubu ari ngaha.6Pilato yumvishe ayo, arabaza yuko uyu muntu ni wa Garilaya: 7Amenye yuko yari hasi yubutwale bwa Herode, atwara Yesu kwa Herode, na hari Yerusalemu muriyo misi.8Herode abonye Yesu, anezegwa chane kubera yashaka kumbona imisi myishi, yalumvishe inkuru ziwe yifuza kubona ni kutangaza kimwe kikogwa nawe. 9Herode abaza Yesu amajambo menshi, aliko Yesu ntiyamwishura na rimwe. 10Abaherezi bakuru hamwe na banyambwenge bahagarara bakovya kumwagiriza.11Herode hamwe na busirikale biwe, baramutukani kumushinyagurira, bamwambika imyamboro myiza, hanyuma bamusubiza Yesu kwa Pilato. 12Herode na Pilato baba abagenzi kuhera uwo musi (kuko ubwakare baribankana)13Pilato ahamagara hamwe, abaherezi bakuru na babwale ni shengero dya bantu. 14Arababwira, "Mwanzaniye uyu muntu gwagomesha abantu bakora mabi, na raba, none jewe namuchumagurije imbele yanyu, nta chaha mbona kuriwe kuvyo mwamubeze.15Oya, na Herode, nukwo nyene kuko yamutu subije twebwe, nareba ntachochose kikwiye ikihano cho kupfa. 16Nuko ndamukubita, ndamurekure. 17(Kuko Pilato yarakwiye kubarakurira umufungwa yamwe kubayahudi mwiyo misi mikuru)18Aliko bose basemerera icharimwe, bavuga, Mukure uwo, na uturekurite Baraba. 19Baraba yariyafunzwe kubera ubwasi bwabaye muriyo nijibwo kwicha.20Pilato arababwira kandi, yopfuza kurekura Yesu. 21Aliko bene burasemerera, bavuga, "but mubambe mubambe". 22Arababaza ubugira katatu, "Kuki, uyu munt yakoze amabi nyabaki? Sindamubonako ikwiye kumwichisha. None rero komara kumukubita incha ndumurekura.23Aliko bemeza nijwi dyo hejuru, bashaka abambwe. Amejwi yabo geramunesha Pilato. 24Nuko Pilato acha urubanza nkuko bamusa vye. 25Arekura yudya bashaka yari yafunzwe bamuhoye ubugaranji nubwichanyi. Aliko abaha Yesu kukushaka kwabo.26Baliko baramutwara, bufata muntu yunuwe yitwa Simoni wa ukirene, avuye mumisozi, bamukorera umusalaba auheke amukurikira Yesu.27Ishengero dya bantu bensi na bagore bari ni huzuri numubabaro kubere Yesu, bari bamu kurikira. 28Aliko arabahindukiria, Yesu arababwira, "Abakobwabi Yerusalemu, ntimundilite jewe, ni mwititira mwebwe ni kubera abana banyu.29Reba, imisi zizoza zobuzovuga, "Hahezagiwe abagumbashe ninda zitavyara, na mabere atonsa. 30Niho bazabanza kubwira imisozi, "Bati ni mutugweko, ni mirambi, mutufuke". 31Kuko bagirira batyo ikikibisi, vyoba kutu ikiti chunye?"32Abagabo bandi babiri binkozi zikibi, batwagwa kumwe nawe kugira bichwe.33Bageze abantu hitwa Nyagihanga bamubambanaho naza nkozi zikibi, yumwe muruhande gwi budyo uyundi muruhande gwu bumoso. 34Yesu yaravuze, ati Daha, nubaharire, kuko ntibazi ichobakora. Nabo butera ikura bagaba impuzu ziwe.35Abantu bahagarara baraba, abatwara nabo bamusekera mwijigo, bavuga, "Yakijije abandi None niyikize wene, nimba wene ari umukiristo wi mana, yatoranijwe"36Abasirikare kandi baramugoya, baramwegera wene ni kumuha inkarihsa. 37Bavuga, "Nimba wewe uri umwami wa bayahudi niwikize wewe nyewe:. 38Hari kandi ichandiko hejuru yiwe chandichwengo UYU NU MWAMI WA BAYUDA".39Yumwe mu nkozi zikibi yabambwe aramutuka avuga at, "Siwewe kiristo? Niwikize wewe nyene natwe". 40Aliko yudya yandi arishura avuga, "Mbega wewe ntutinya imana, nawe uchiriwe urubanza rumwe nugwiwe? 41Tweho turingoha kubikwiye kuko tugiriwe ibihwanye nivyo twakoze. Aliko uyu ntiyakoze ikintu chochose kibi".42Na arongera, Yesu unyibuke niwinjira mubwami bwawe". 43Yesu aramubwira, "Izere ndakubwira, uyu musi uzakuba naje muri paradiso".44Ahohari hofi yisaha mukaga, umwiji ma uza hejuru yisiyose kugeza isaha mwenda. 45Izuba rirazima. Hanyuma ikihuzu kikiza ahera hurusengero kitabukira hagati kuhera hejuru.46Arila nijwi rihenga, Yesu aravuga, "Daha mumaboko yawe nihonisze ubugingo bwanje, "Amaze kuvuga ayo arapfa. 47Umugabisha wa basirikale abonje ibibaye ahimbaza imana avuge at kweli uyu muntu yari umugororochi.48Ishengero dyabantu dyaje hamwe kushuhudia babonye ibabaye, basubira inyuma ino bakubita mukatuntu kabo. 49Aliko abagenzi biwe, nabagore baribamukurikiye kuva Galilaya, bahagara kura baraba ivyo.50Raba hariho umuntu yitwa Yusufu, uri yumwe mubi baraza, umuntu mwiza kandi umugorohchi, 51(Uwo ntiyari yafatanije inama na bandi chanke ibikogwa vyabo, kwuva Arimataya, umuji wi kiyahudi, uwaritegereje ubwamibwi mana.52Uyu mutnu yegera Pilato, asega umubili wa Yesu. 53Arawumanura, azingirako impuzu yera, na ushira mumva yimbwe mubitandara vya mabuye itarahambwamweo numwe.54Hari umusi wu kwitegura. Isabato igira ishike. 55Abagore, baribavanye nabo kuva Galilaya, baramukurikira, na babona imva ni kungene umubili wiwe wadyamichwe. 56Basubira inyuma tatangura kutegura ibimotaneza na mavua atamirana, kandi kwi sabato bararuhuka nkuko vyagezwe.
241Kale chana umusi gwambe giwite, balaje kudava, bazanye amavuta aligo bali bataguye. 2Basanga ibuye lizungushinjwe kulenimva. 3Balingila hagati, alintiba usanze umubiligumwa mi Yesu.4Vyalabaye yuko, umwanya habali balunducha idyayeili, ahonyene, abantu babili balahagaze hayati yabo habambaye iniyambalo zidya zela. 5Abagolagole bali buzuwe nukutinya balimo balakomaza imibili za hasi, balababwila abagolagole, "Kubeliki mulondela ukomeye mulibo bapfuye?"6Ntayulihongaha, aliko yazuche! nimwibunkikoya vuze na mwa hoyali angali Galilaya. 7Avuga yuko umwana we adamu bila kwiye atangwa kumaboko yabantu abali bivyaha no abambwe, numusiwa katat alozuka kandi.8Badya bagozagola balamwiko amajambo. 9Balagaluka kuva mumya nobala mubwila amajambo ayogose badya chumi numwe nabandi bose. 10Aliko Maliamu Magdarena, joana, maria, ninawiwe wa Yakobo na bagolegole bandi hamwe nabobala tango inkulu zino kwintumwa.11Aliko intumwa zino aboneka yuko nkumuzaha ntukwintumwa, nontibashoboye kwizela badya bagolagole. 12Ibikulikila ivyo Petro aladyuche, na aliluka kugenda yobamuzicha, na aliko alihweza nukulebahagati, yabonye ishuka yene yonke. Petro bimaza achalengenda agenda muhila kwiwe, bunutangaje nikiki ikintu chabaye.13Na ndeleba babili mulibadya bene balibabaye bagenda umusi ugo ugonyene mu kijiji kimwe chitwa Emmau, chakimeze imaili sitini kuva Yelusalemu. 14Bala vyemelanya bene kulibene nkiko bili ibintu vyose vyabaya.15Bilaba yuko, umwanya hobalimo balavyemalavya nukubazanya ibibazo, Yesu alegera hofi alagenda na nabene. 16Aliko amaso yabo galabujinjwe kubela kumumenyawene.17Yesu alababwila, "Ninde alichowene babili mulakiganilila mumwanya mulimutatambula? "Bala hagalala hadya baboneka numubabalo. 18Umwe mulibene, izina dyine cleopa, alishula, "None wewe numuntu wimpela hano Yelusalemu aliwe atamenya ibintu vyabaye hiyo izimisi zino.19Yesu alababwila, "Amajambo nyabaki?" Balamwishura "Amajambo gajanye na Yesu munazareti, aliwe yaliumunabii, mushabole kubikogwa najambo yimbele zimana na bantu bose. 20Nukuntu bali abakulu babakuhani nabalongozi bachuhobamukulayo kumu chila utu banza gokupfa nukumubamba.21Aliko twalitwa mwizigiye aliko wene ni wene aloshibola kubashila ahabona isaladi, nibo, kule nagogose none numusiwakatatu kuva agomajambo gabaho.22Aliko kandi mulibadya bagolagole kuvamuli dyakundi dyachu balatangawe, inyuma yukuba baliho kumva mukitondo kalekale. 23Bamaza kubula umubili gwiwe, weluzula, bavuga yujo balabonye kandi indoto zabamalaika bavuzeyuko alikomeye. 24Mulibadya bagabogabo alibo balihamwe natwe, balagiye kumva nukusanga nnka kudya badya bagolagole nkiko bavuga. Aliko ntibamubonye wene.25Yesu alababwila. "Mwebwe abantu mtagila ubwenge na bafishe imitima zilemeye yokwizela yoe alivyo umuvugishwa yavuze! 26None, ntivyali bibaye kwilazima Yesu kubabala kumajambo ayo, nukwinjila mubwami bwiwe:" 27None kuhela kuva kwa Mua nabavugishwe bose, Yesu alabasobanuliza ibintu vyalibimushaka wene nkuku vyandi chwevyose.28Hebogela kidya kijiji, hiyo yobali babaye balagenda, Yesu yalakoze nkiko yoba agumisha agenda. 29Aliko balamugobeleje, avuga "Wichala hamwe nanje nukubela halagele ye kumugoloba nimwijolo biboneka vyahoye, "Kandi Yesu alinjila agenda kwichalanabane.30Vyalabaye yuko, kumwanya liyichaye nabene kudya, alatweye umukate, alauhezagila, nukuvunagula, alabaha. 31Bamaza amaso yabo galugulagwa, balamenya na alavaho kitalaliye imbele zamaso gabo. 32Balavugana bene kulibene, "None imitima yachu ntizache hagati yachu, umwanya yalimo alaganila natwemunzila kumwanya yalimo alatwugululila ivyandichwe.33Bala dyuka umuda ugo ugonyene, nukusula yelusalemu, balabasanga badya chumi na yumwe begelanye hamwe, nadya bali hamwe nabo. 34Bavuga, "Umwami wa zuche vyakuli vyakuli nabva mbonekeye simioni. 35None lelobala mubwila amajambo gabaye munzila nukunu Yesu yamenjwe iwabo nkukuntu babegaumukote.36Hobolimo balaganila amajambo ayo, Yesu wenyene yalahagaze hagati yabo no alababwila, "Amaholagabeiwanyu". 37Aliko balatinye nukuzugwa kuzugumila no baliyumvila yuko balabonye mpemu.38Yesu alababwila, kubeli kimubabala? kubeliki ibibazo bidyauka mumitima yanyu? 39Nimulebe amaboko yange namagulu ganje, yuko alijewene. Munkoleko nomulebe. Nukubela umutima ntigushe inyama na magufa, nkuko mumbonajewe nkuko fishe. 40Amaze kuvugaguti, alabeka amaboko yiwe namagulu yiwe.41Hobali bikili bitalabe, numu nezeloguvanga nyinjwa nuvamunda, nukusitaajabu, Yesu alababwila, "None ulafishe ikintu chochose chokudya. 42Balamka ulu hande gisamaki yali yokenjwe. 43Yesu alakitwala, kulila imbele yiwe.44Alababwila, "Hondazanamwe, ndalababwiye yuko vyose vyandichwe kwitegeko dyamusa nabavugishwa bomwizabuli bila kwiye bigelenyene.45None alugulila ubwenge bwabo, alikoabatama balamenya ivya ndichwe. 46Alabwila "Yuko vyandichwe, umukiza bilakwiye ababalanuku zuka kandi kuva kubapfuye umusi wakatatu. 47Ukwihana nukuhaligwa idhaha bila kwiye abwigwe kwizana dyne kuba nyamahanga bose, kuhela kuserukila Yelusalemu.48Mwebwe nulivyabona kumajambo gano. 49Leba, ndabatwalila vyaya vuze kwa Daha wanje hejulu yanyu. Aliko nimulindile hano jijini, kugela homulo kwa mbwikwa inkonezi kuva mwijulu.50Hama Yesu alalomwongohanze kugela hobalibegeye Bethania, Ala dyura amaboko yiwe hejulu, no alabahezagila. 51Bilaba yuko, umwanya hoyalimo alabahezagila yalabareche achahekwa hejuru agenda mwijulu.52None alamusenga, nukusubira Yelusalemu numunezero gukulu. 53Bala gumishije kubaho mwikanisa, bahezagira imana.
Yohana
11Munyu ma hali jambo, nijambo dyali hamwe nimana kandi ijambo dyali dyimana. 2Idyo jambo munyuma dyali hamwe nimana. 3Ibintu vyose vyalakoze kuchira kuliwene, kandi hata liwene ntani na kimwe chochose cha koze.4Muliwenealiho abuzima, nubwa bazima bwali umweho wabantu bose. 5Umwanga gula meta meta kumwijima, kuko umwijima ntiba ujimije.6Haliho umuntubatumye kuva kumana, izinadyiwe yitwa Yohana. 7Yaje ntumwagilizi kulaba kubela wudya mwanga, kugirangobose bashobole kwizera kuchira kuliwene. 8Yohana ntiyalifishe umwanga , kubela wene yajekugira alabe wudya mwanga.9Ugo gwali mwanga wakuli kubela mwisi, nisi yalemwe kuchira kuliwene nisi ntiyamu menye.10Yalimeze kubela mwisi, nisi yalemye kuchira kuliwene nisi ntiyamu menye. 11Yaje kubintu nyiwe nabantu biwe nti bamwa kiye.12Aliko mwabadya beshi balamwa kiye, kuko bali mwizeye izina dyiwe, kwabo yalabuhaye bikwiye kumenya imana. 13Kubela bavuche, sukumalaso, kubu shaki bwumu bili wala kubushachi bwa muntu, alikobwavuye kumana wenenyene.14Nidyo jambo dyakoze kumubili nukubaho mulitwebwe, twara bonye ubwiza bwiwe. ubizwa ntumantu wenka ntuko yaje wenka yalaje kuva kwa daha, yuzuye ubantu bwiza. 15Yohana yalemejwe kubela wene, nu kudaza ijwia alavuga,yoneniwe ndahola ndavuga kibintu vyiwe ndavuga, yudya aza munyu ma yanje nimukula kuliko jewe, kubela yuko yaliho munyu ma yuwanje.16Kubela yuko yavuye kubela kuzuligwa kwiwetwebwe twese twalakiye ubusa bwingabire hanyuma yingabire. 18kubela itegeko dyazanye kuchira kulimasa; ubuntu bwu kuli vyalaye kuchira kuli Yesu Kristo. 17Ntani numuntu numwe yabonye imana umusiwowose; umuntu umwe kubela nimana, aliwe kubela kugatuntu ka daha, yamukozewene amenyekane.19naweneniwe yabaye chabona cha Yohana ahonyene abahelezi na balawi bibatumye kwiwe na bayahudi kumubwira, wewe ulinde? 20Atani nukutinya na ntiyase, aliko yatalakaze, "jewe sindi Kristo." 21Aho bala mubaza, "none wewe ulinde none? "wewe ni Eliya? Alavuga, Jewe siwene. Balavuga, wewe ulumu vugishwa? Alishula, "oyo".22Honyuma balamubwira, "wewe ulinde, kugilango tubahe in yishu batutumye? bilebelebene nyene? 23Alavuga, jewe ni jwi dyiwiwe alila mubagalagwa; gololainzila yu mwami; ntuko umuvugishwa Isaya ntukoyavuze.24Aho haliko abantu batumye hadya kuva kubafali sayo; balamubaza na kuvuga. 25Kubeliki ubatiza alikowewe nturi Kristo chankwe Eliya chankwe umuvugishwa?26Yohana yabishuye alavuga, "nabatiza kumazi; nahongene mulimwebwe alahagakela umuntu mtamu menya. 27Yunoniwe aloza munyu ma yanje; jewe sinshoboye kulega imigozi yibirato vyiwe. 28Amajambo gakolewe hiyo Bethania, hakudya yayo rodani, ahantu hi Yohana hiyabatiza.29Isiku ya kwilikiye Yohana yalamubonye Yesu azauwiwe alavuga, "Raba intama yimana waloitwa ra ichaha yo mwisi! 30Yunoniwe ndavuga bintu vyiwe ndavuga, "wene uloza munyu ma yenge nimukula kuliko jewe, kubela yaliko nunyu ma yanje. 31Sinda mu menye wene aliko vyakozwe kuitwa kugilango yu gululigwe kubela isiraeli, kuko ndalaje ndabatiza kumazi.32Yohana yalalavye, ndalabonye impwemu yululuka kuva mwijulu ikigelelanyo chinuma yalasigaye hejulu yiwe. 33Jewe ntawonda menye aliko wene yalantumye kugila mbatize kumazi yalambwiye, yudya kubela alobona impwemu yululuka na kwichara nikwichara hejulu yiwe, yuno niwe abatiza kumpwemu mutagatifu. 34Ndabonye kandi ndalavye kubela yuno nu mwana wimana.35Kandi umuasi gulo kwilikira Yohana yali yahagaze hamwe nabigishwa biwe babili. 36Bala mumonye Yesu alimwo alagenda na Yohana alavuga, "Raba, intama yimani!"37Abigishwa babili bala mwumvishe Yohana avuga yano balamui kwili kira Yesu. 38Ahonyene Yesu yala levye inyuma nukubobona abigishwa badya bamu kwilikila, nukubabwirw "mushakiki? "balishula, "Rabbi, (maana yake mwalimu ubahe?" 39Alababwila , "Numuze mumubone; "Hanyuma balagenda nukulabaahantu hiyaliba, balichaye humwe na wene kuwo mwisi, kubela hali mwohalagela amasaha chumi zibulako.40Mulumwe mwabadya babili balamwu mvishe Yohana avuga nukumu kwilikira Yesu yitwa Andrea, umugeziwiwe Simoni Petro. 41Alamubona mugenziwe Simoni nu kumu bwira twalamulose (kubela alosigulila Kristo.) 42Alamu zana kwa Yesu. Yesu alamulaba nukuvuga, "wewe ulisimoni umwana wa Yohana" witwe kefa, "(maana yake Petro").43Isiku ya kwilikiye aho Yesu ashaka kugenda kugenda Galilaya, yalalose Filipo nu ku mubwira, "nkwilikira jewe." 44Filipo wene yalu mwenyesi wa Bethsaide, mji wa Andrea na Petro. 45Filipo yala mulose Nathanaeli nu kumubwira, twamulose yudya Musa yondiche ihabali kuliwene kubela itegeko dya manabii. Yesu umwana wa Yusufu, kuva nazareti.46Nathanaeli alamubwira, "none nikintuchiza chashobola kuva Nazareti?" Filipo alamubwira, nuze ulabe. 47Yesu alamubona Nathanaeli aza uwiwe nukuvuga "Raba, Umwisilaeli wukuli atafishe ubabeshi muliwene!" 48Nathanaeli alamu bwira wamenye kute jewe? "Yesu alamwishula nukumubwira , "munyuma ya Filipo ntiya kuhama gaye hali hasi yikiti ndala kuboye".49Nathanaeli alamwishula, Rabi wewe ulu mwana wimana! wewe ulumwana mi wabisilaeli". 50Yesu ala mwishula ala mu bwira, kubela yuko ndalakubwiye ndakubonye hasi yikiti; None ulavyemeye? Utabona ingene yasumba yano. 51Yesu alavuga, "Amini amini ndababwira mulozi bona ijulu zuguluka, nukubabona ab a mala yi ka balimwo barulila nukururuka hejura yu Mwana wa Adamu.
21Bhanyuma yumusi ungila ngatatu haliho ubungenyi hiyo kana ngalilaya kandi nyina wa Yesu nihoyalili. 2Yesu nabingishwa biwe yalatumiwe mubungenyi.3Maze; imanze kuheladivai nyima wa Yesu alumubalika ati ntibafise divai. 4Yesu alamwishula mungolengole nkibindeba jewe? umwanya wange nkingulangele. 5Nyima abwila abaleozi atiichubabwila chose mungikole.6Haliko inanga sita za mabuye zabizweho kungukula luba. Kumisimkulu zabayahundi; bulumwe nguzuzwa, ninanga zibili chankwe zitatu. 7Yesu alubabalila nimwunzuzuzeizo nanga amazi balunzunza kungeza hejulu. 8Alababalila badya bakozi nimutwale kumutelechi mukulu wameza.9Umutelechi aluviliza amazi yamaze kuhinduka kubadivai mungabo nkiya menye mungabo abakozi bavomye amazi balamenya yoya vuye uwo mutelechi ahamangala umukwe. 10Alababwila; bulumuntu amaza kuteleka abantu divai nyiza bomaze kubolengwa abaha idivayi itadyoshe mungabo wewe walabiche idivai idyoshe kungelaubu.11Idyo nidyatangulilo dya kana yangalilaya; bwalubwambele. Yesu yakoze alikana; yelekana ubwinza bwiwe kandi abingishwa biwe balamwemela.12hunyuma yibi, Yesu, nanyina wiwe, nabenewabo na bingishwa biwe balangenda mumuji wa kapalinaumu balileala hiyo kumisi mikei.13kandi ipadsaka, yabayahueli yalihasi kushika Yesu adunga yelusalemu. 14Asanya abalimo balangunza ika, intama, inuma na balimo bavunja amahela, balibika yemulusengelo.15Yesu alakola inkonifise ubipfundo, alabakulamo bose balimwo kubela ulusengelo, beteluna ninka nitama, alasesa amahela balimwo balavunja namuhela alahenula ameanza yabo. 16Kubanguza inuma ababwila, vanahoibinu vyanyu kuleleahanu aha nimuleke kukolelamo munzu ya data wanje, kungila mwoisoko.17Abingishwa biwe balikuka, yuko, vyalivyandichwe, izingiyinzu yawe ilodya." 18Abakulu babayahudi balamubanza utwele ukimenyesho kituma, ulotweleka, kubela uleo la ivyo. 19Yesu alabishula sambala ulusengelo ulu na ngedo ngubaka imisi itatu.20Hanyuma habakulu baba yahudi balavunga dyatwaye imyaka, milongo ine nazitandatu, kubalea ulusangelo ulu nawe ukunga ulongubaka, kumisi itatu?" 21Aliko wene yavunga, ulusengelo angelelanya umubiliwiwe. 22Ngutwe, hanyuma yaho, hanyuma hamaze kuzungwa kwiwe, kuva mubapfuye, abingishwa biwe balibuka yuko ya kuze ngutwo, balizela, ivyandichwe nadya jambo Yesu aliyalingeze kuvunga.23Kandi ahoyaliyelusalemu mumwanya wi pasika, mumwanya, wimisimi kulu, abantu beshi balizeye izina dyiwe, bamaze kubona ibimenyecho vyibinu yakoze. 24Aliko Yesu nkiyizeye kuleo yalabamenya abantu bose. 25Ntiyalinda umuntu, waliwe wese amubwila kubela ukobali abantu, kubela yabamenya ibilimumitima yabo.
31Halu mafarisayo izina dyiwe Nikodemo, yalumwe wo mubajumbe bibalaza dya bayahudi. 2Uyu muntu yagiye kwa Yesu mwijoro alamubwira, "mwalimu tulazi yuko ulimwalimu yavuye kumana, kubela nta muntu yashobola kukola ibimenyecho nkiyo vyose imana itali kumwe nawe.3Yesu alamwishula, "nikweli, nikweli, Umuntu ntashubola kwingila mubwami bwi mana atavuche ubwa kabili. 4Nikodemo alavuga, "Umuntu yoshobolakute kuvuka alumuzehe?ntashobola kwingira munda ya nyina bwa kabili avuke, mbe yeshobola?5Yesu alishula, "Ni kweli, ni kweli umuntu atavuche kumazi no kuli mutima, ntashobola kwingila mubwami bwi Mana. 6Chavuche kumubili numubili, nicha vuche kuli mutima numutima.7Ntutangale ubela na kubwiye, ni lazima kuvyagwa bwa kabili. 8Ubuyaha buhuha butwala hohose hobushaka ni sauti yabwo ulayumva, aliko ntimumenya yobuva niyo buja. Niko bimeze ihali ya kila wavyawe na mutima.9Nikodemu alishula, kukuvuga, "Ibibintu vyoshoboka kute?" 10Yesu alishula, "Wewe ulumwalimu wa Bisraeli, ntaniko umenya ibi bintu? 11Mkweli ni kweli ndakubwila kidya chotumenya tulakishuhudia kidya chotwabonye. Aliko ntimwemela ubushuhuda bwachu.12Nimba ndababwila ibintu vyaha kuli yisi ntimwele, muloshobola kute kwemela nimababwila ibintu vyo mwijuru? 13Kubela nta wuliye hejuru yavuye mwijuru atali udya yululuche umwana wu muntu.14Nkakudya Musa yamaniche inzoka mubugalagwa, kutyo nyene umwana wumuntu nilazima amanikwe. 15Kugila bose abazomwizera balonke ubuzima buta hela.16Kubela uku Imana yakunze bali mwisi nicho chatumye itanga umwana wayo wulunege, kugila umtu wewese amwizera ntazofpe ahubwo abe nubuzima buta hela. 17Kubela Imana ntiyatumye umwana wayo kwisi kugila achieulu banza isi, ahubwo bo mwisi bakile muli wene. 18Umwizera wene ntazo chiligwa ulubanza kubela ntalizera izina dyumva na wulunge wi Mana.19Ikinicho kituma ulubanza, yuko umucho waje mwisi aliko abana babantu bakunda umwijima kusuvya umucho kubela ibikogwa vyabo vyali bibi. 20Kila muntu akola bibi yanka umucho kandi ntaza kumucha kugila ibikogwa vyiwe ntibishigwe habona. 21Aliko udya akola vyaukweli aza mumucho kugila ibikogwa vyiwe bibonekane yuko biseluche vyakolewe kumana.22Hanyuma yibi, Yesu nabanafunzi biwe bagiye mukihugu cha Yudea. Hiyo yamaze yumwanya hamwe nabo ababatiza. 23Uwo mwaya Yohana kandi yalimwo alabatiza hiyo Ainea hofi na Salim kubela halamazi menshi hadya. Abantu balaza kuliwe aka babatiza. 24Kubela Yohana ntiyali bwatabwe mwifungilo.25Hanyuma haba kuhalila abanafunzi ba Yohana nu Muyahudi kuvyi misi mikulu yo kwihumanula. 26Bagenda kwa Yohana bala mubwila, "Mwalimu udya mvali kumwe hakudya yumwanga Yorodani, udya yashuhudie ihabari bziwe, laba alabatiza bose bagenda bamukulikila. "27Yohana alishula umuntu ntashoboka kwa kila ikintu chochose ataluko akihawe kuva mwijuru. 28Mwebwe nyene mulashuhudia nalavuze yuko, "Jewe sindi Klisto ahubwo na vuze, natumwe imbele yiwe.29Udya afishe umwenga numukwe, Umugenzi wumukwe, ahagalala no kumwumviliza alanezegwa gwange gusohoye. 30Ashakigwa kukuzwa nange nshakigwa kuba muto.31Wuva hejuru ali hejuru yavyose. Udya wo mwisi ava kwisi kandi avuga ibintu vyomwisi. Udya ava mwijuru ali hejuru ya vyose. 32Wene ashuhudia bidya vyoyabonye no kuvyumva, aliko ntawemela ubushuhuda bwiwe. 33Udya yameye ubushuhuda bwiwe yemeje yuko Imana alukuli.34Kubela wene uwatumweni Mana aganila amajambo yi Mana kubela ntatanga mutima kukipimo. 35Daha akunda umwana yalamuhaye ibintu vyose mumaboko yiwe. 36Wizera umwana alafishe ubuziman butahela, aliko kudya atubaha umwana ntazobubona ubuzima, auhubwo ishavu dyimana lilafatanye hejuru yiwe.
41Yesu amaze kumenya yuko Abafarisayo bumvishe yuko Yesu afishe abigishwa no kubatiza kulusha Yohana. 2(Aliko Yesu wene nyene siwe yabatiza ahubwo habatiza abanafunzi biwe.) 3Yavuye yudeya agenda Galilaya.4Kubela vyalibikwiye kuhilila Samaria. 5Asohola kumuji wa Samaria, witwa sikari hofi ni eneo Yakobo yahaye umwana wiwe Yusufu.6Kandi ngaho hali ilibadya Yakobo. Yesu yali yalushe kubela ulugendo yikala hofi nidyo liba hali mukihe chumutaga. 7Umugole wu musamaria aza kuvoma amazi, na Yesu alamubwila, "Immpa amazi inywe." 8Kubela abanafunzi biwe bali bagiye mumuji kugula ivyokudya.9Yudya mugole alamubwila, "Bigenze kute wewe umuyahudi, kunsemga jewe umugole ndu musamaria, ikintu cho kunywa?" Kubela abayahudi balanenana na Basamaria. 10Yesu alamwishula, "Yuba wa lumenya ingabile yimana nudya akubwila. Mpamazi womuseze, yokuhaye amazi yubu zima.11Uyo mugole alishula, "Mwami nta ndobo yokuvomesha iliba nadyo nililelile. Uyalonkahe amazi yubuzima? 12Mbewewe uli mukulu kusumba Daha Yakobo, yatuhaye ili liba na wene nyene na banab biwe nibitugwa vyiwe banywa amazi yili liba?"13Yesu alishula, "Wewese anywa aya mazi alalonka inyota kandi. 14Aliko yudya azonywa mazi ndomuha ntazolonka inyota kandi. Ahubwo amazi ndomuuha galoba ubusota bwibuluka amazi ibihe bita hela.15Yudya mugole alamubwila, "Mwami, ndaya seze ayomazi kugila sindobe ninyota kandi sindogogwe kuzahano kuvoma amazi." 16Yesu alamubwila, "Genda uhamagile umugabo wawe, hanyuma ugaluke."17Uyo mugole alamubwila, "Simfishe umugabo." Yesu alishula, "Uvuze neza, simfishe umugabo; 18Kubela ufishe abagabo batanu nuyo yumwe ufishe ubusiwo kwawe. Kulili uvuze ubukweli!"19Uyo mugole alamubwila, "Mwami ndabona wewe ulumuvugishwa. 20Badaha asengela mulugu musozi. Aliko mwebwe muvuga Yerusalemu niho hantu hashakigwa abantu kusengela.21Yesu alishula, "Wamugole nunyizere ikihe kilaje aho muta losenga Daha muliguno musozi au Yerusalemu. 22Mwebwe abantu musenga cho muta menya aliko twebwe tusenga chotumenya, kubela akakiza kava kubayahudi."23Kulivyo, ikihe kilaje nubu kilasohoye, ikihe abasenga balosenga Daha muli mutima no mubukweli, kubeli Daha alonda abantu bameze kutyo babe biwe nabo bamusenge. 24Imana numutima, nabadya bayisenga bashakigwa kuyisenga kumutima no mubukweli."25Uyo mugole alamubwila, "Ndamenya yuko mesiya alimwo alaza, (Yitwa Klisto) Uyo niyaza azotubwila vyose." 26Yesu alamubwila, "Jewe uvugana nange ndiwe."27Mulugo mwanya yene abanafunzi biwe balagaluka. Nabobalatangala ni kubeliki yalimwo aganila numugole, aliko ntawagejeje kumubaza, "Ushaka iki?" au kubela iki uganila nawe?"28Kulidyo uyo mugole asiga ugweso gwiwe agenda mumuji abwila abantu. 29Nimuze ulabe umuntu yambiye ibintu vyange vyose ndakoze, mbe bilashoka akaba aliwe Klisto?" 30Bava mumuji baza kwiwe.31Mukihe chumutaga abanafunzi biwe balamusavye bavuga, "Mwali dya ivyokudya." 32Aliko wene yababwiye, "Jewe ndafishe ivyokudya mutamenya mwebwe." 33Abanafunzi balabazanye, ntawa muzaniye ikintu chochose kudya, "Mbe bazanye?"34Yesu alababwila, "Ivyokudya vyange ni kukiola ubushake bwiwe watumye kusohoza ikazi yiwe. 35Mbe ntimuvuga hasigaye amezi atanu isoloma likagela? Nababwila nimulabe amashamba ingene gageze kusolomwa! 36Usoloma yakila ingelo no kwegelanya amatunda kubela ubuzima buta hela, kugila ngo yudya atela nudya asoloma banezelegwe hamwe.37Kubela iyimvugo aliyukuli yumwe alatela uyundi alasoloma. 38Nabatumye kusoloma chomutaluhiye abandi balakoze ikazi namwe mulingiye mumunezelo wikazi yabo.39Abasamaria benshi muluyo muji balamwizeye kubela itarifa yudya mugole yalimwo alashuhudia, "Uwambi bintu vyose ndakoze." 40Abasamaria bamaze kuza balamusavye yikale hamwe na bene nawe yikala kwabo imisi zibili.41Benki chane balamwizeye kubela ijambo dyiwe. 42Balamubwila yudya mugole, "Tulizeye sikuma jambo yawe kusa, kubela twebwe nyene twumvishe, ubu tulamenye yuko alukuli wene numukiza wisi."43Hanyuma yiyo misi ibili, yalanduluche atelaja Galilaya. 44Kubela wene nyene yali yatangaje yuko umuvugishwa ntafishe ichubahilo mukihugu chiwe. 45Hoyaza kuva Galilaya aba Galilaya balamukalibishije, bali babonye ibintu vyose yakoze Yerusalemu kumusi mukulu, kubela na bene kandi bali bahuzuliye kumusi mukulu.46Yalaje kandi kana ya Galilaya hiyo hoyahinduye amazi kuba idivai hali umukulu umwana wiwe yaligwaye hiyo kapernaumu. 47Yumvishe yuko Yesu yavuye yudya agenda Galilaya yalagiye kwa Yesu alamusaba agolomoka amukize umwana wiwe, yalihofi kufpa.48Niho Yesu yamubwila, "Mwebwe mutabonye ikimenyecho nibitangaza ntimushobola kwizera. 49Uyo mulongozi alavuga, "Mwami ululuka hasi umwana wange atalapfa." 50Yesu alamubwila, "Genda umwana wawe ni muzima," Yudya muntu alizera ijambo dyoyavuze Yesu alagenda.51Agolomoche abakozi biwe balamusanganila balamubwila umwana wawe ni muzima. 52Alababaza yalonse kamitende kuva dyali balamwishula, nyijoro mukihe chisaha mushanjo ihoma niho yakila."53Niho sewiwe yamenya yuko alimuli gudya mwanya Yesu yavuga, "Umwana wawe ni muzima." Wene numudyango wiwe bacha balizera. 54Ikichali ikimenyecho cha kabili yakoze Yesu avuye yudeya shiche Galilaya.
51Inyema yaho hali umusi mukulu wa bayahudi, Yesu yahuliye Yerusalemu. 2Hiyo Yerusalemu hali ilembo dyi ntama dyali dyitwa nululimi gwi kiebrania Bethizatha, nazo dyali bifise amabalaza atamu. 3Ikilahulo kinini chabagwaye halimwo impumyi abachumbagila, abanyunyutse bali badyamye mulayo mabalaza, "Balindiliye amazi yuko azikuluka" Mukuli ikihe Runaka malaika yalulutsekubwumwami acha azilula amazi. 4Kulivyo udya aliwe yali uwambee yunjiye mumazi inyuma yamazi atalazi kuluka yagizwe muzima kuvana na kidyo chochose chali chamufashe mulicho kihe.5Umutwe umwe yaligwaye kikihe chi myaka milongitatu nine yali munzu yayo mabalaza. 6Yesu abonye adyamye mwayo mabalaza amaze kumenya yuko adyamye aho kumwanya munini Yesu yalababwiye, "Mbe ushaka kuba muzima?7Wanugwayi alamwishula, "Mwami simfise ikintu, uwansize mukidengeli ikihe amazi yaliko alazaluka mukihe magelageza kwinjila uyundi muntu aliko alandaba. 8Yesu alababwila, "Haguluka utwale igodo dyawe ugende."9Ubwonyene wamuntu agwaye acha alakila acha atwala ubulili bwiwe alagenda kuwomusi hali kumusi wisabato.10Kulivyo abayahudi balamubwila udya muntu yakijejwe, "Uyumusi mumusi wisabato, Ntibile kuliwe kwilemeka igodolo dyawe. 11Alishula udya yankiyije niwe yambwiye, "Twala igodolo dyawe ugende.12Balambaza ninde yakubwiye, "Twala igodolo dyawe ugende?" 13Naho udya yakijijwe atamumenye kuko yaliyamaze kugenda mwibanga kuko hali abantu beshi mulicho kiche.14Hanyuma yaho Yesu yamusanze udya muntu nulusengelo alambwila, "Laba wakize! "Ntuzosubile kukukola ichaha kandi ntuloze ufatwe ni jambo libi chane." 15Wamuntu alagenda ataba menyesha Abayahudi yuko Yesu aliwe yankijije.16Kulivyo kukubela ayo majambo abayahudi bala mubabaje Yesu kukubela yakoze ayo majambo kumusi wisabato. 17Yesu alababwila, "Daha wanje alakola akazi kugeza nubu nanje ndakola akazi. 18Kukubela uko abayahudi babadanije kumukulikila kugila bamwiche sukubela gusa kulenga Isabato ahubwo kukumwita Imana sewiwe, yigila kuba nkimana.19Yesu alabishula nimwizele nimwizele umwana ntashobola kukola ichochosebuletse kidya alicho yabonye sewiwe akola kuko chochose sewiwe akola nicho numwa na akola. 20Kuko Dala akunda umwana, kandi amweleke kila kintu chakola no kumweleka amajambo makuhu atalaya kugila ngomulenze kutangala.21Kuko nkakudya uko daha azula abapyuye no kubaha ubuzima, ni nkuko numa na amuha uwowese akunda. 22Kuko Daha ahana uwowese, nukuvuga alamba umwana ulubanza gose. 23Kugila ngo bose bamwubuke umwana nkakudya umwana yubaha sewiwe udya ntubaha umwana ntiyubaha se yamutumye.24Nimwizele, nimwizele udya yumva ijambo dyanje nukwemela udya yantumye alafise ubuzima budahela kandi ntazochibwa ulubanza inyuma yaho, achiye kuva mulupfu no kwinjila mubuzima.25Nimwemele, nimwemele ndababwila ikihe kilaje nubu haliho abapfuye bazokumva ijwi dyumwana wimana bose bazo kumva bazobaho.26Kuko nka kudya daha afise ubuzima muliwe nyene. 27Niko yahaye umwana kuba mbuzi ma muliwe, na Daha yahaye umwana ubutwale kugilango ache ulubanza kuko numwana wa Adamu.28Ntinutangazwe nili, kuko ikihe aho abapfuye balumumva bazo kumva ijwi dyiwe. 29Nabo bazoja hanze, kubakoze neza kukuzuka baja mubuzima, abakoze bibi kukuzuka bachibwa ulubanza.30Sinshobola kukola ikitu chochose kuva kuli jewe nyene. Nkuko mumva inko na halubanza mulubanza gwanje nugwukuli kuko sindondela ulukundo gwanje ahubwo nulukundo gudya yantumye. 31Nimba nishuhudie jewe nyene, ubushuhuda bwanje ntibo baye bwukuli. 32Haliho nyundi yishuhudia kukubela jewe kandi menya akuli kubushuhuda bwashuhudia mubwukuli.33Mwatumwe kwa Yohana, nawe yushuhudie ukuli. 34Naho aluko ubushulu na kila ntibuva kumuntu ndavuga aya kugila mushobole kukizwa. 35Yohana yali itala dyaka likaba libonesha Musa witeguye kulinezelegwa kumwanya muto umucho waho.36Ubushuhuda mfise ni bunini kusumba budya bwa Yohana kukazi zo daha yampaye kuzuzuza, izokazi nkola zemeza ko daha yantumye. 37Daha yantumye wene nyene ashuhudia kukubela jewe. Ntimuligela mwamumva ijwe dyiwe chabule kubona indemo yiwe ikihe chochose. 38Ntimufise ijambo dyiwe dyichaye muli mwebwe kuko n timumwemela wene yantumye.39Mwachaguye ivyandichwe mugila mulivyo halimwo ubuzima budahe kandi ivyo vyandichwe vyemeza inkulu zanje. 40Ntimushaka kuza iwanje kugila mulonke ubuzima budahela.41Si nshaka kushimwa na bantu. 42Aliko ndazi yumutafise ulukundo gwimana muli mwebwe nyene.43Na menye kwizina ddya Daha wanje ntimushobola kunyakila. Nkuyundi aje kwizina dyiwe mwomwakiliye. 44Mbe mwoshobola kule kwemela mwebwe abo mwakiliye kushimwa kuvakwa kila umwe wanyu aliko ntimulondela kushimwa kuvuye kumana yikinege?45Ntimugile jewe ndobashitaka imbeleza daha ubashitaka mwebwe ni Musa ali mwebwe mwashize hukwizela kwanyu. 46Nimba mwobaye mwemela Musa, mwokemwa ye nanje kukubela yanditse kuvyekeye inkulu zanje. 47Nimba mutemela ivyanditse vyiwe muzoshobola kute kwemela amajambo yanje.
61Hanyuma yivyo Yesu agenda hakudya yi kiyaga chi Galilaya, kandi chitwa Tiberia. 2Ishengero dyishi riramukurikira kuko ribonye ikimenyecho akora kubagwaye. 3Yesu aduga umusozi yicharanayo nabigishwa biwe.4(Kandi Ipasaka, imisi mikuru ya Abayuda yali hafi) 5Yesu yumamuye amaso, abona ishengero dhishi riza kuriwe abaza Filipo, "Tugenda hehe kugura imikate kugira aba bashobore kudya? 6Aliko Yesu yavuze aya kuri Filipo kukumugeza kuko wene yarazi ichoazokora)7Filipo aramwishura, "Ni mikate yakachiro ki denariyo amajana abili ntiyobakwira naho umuntu wese yohabwa katoya." 8Andereya, yumwe mubigishwa biwe mwenewabo na Simoni Petro aramubwira. 9Yesu, "Hari umuhungu yumwe ngaha arafishe imikate zitanu ni samaki zibili aliko izi zimaze iki mubantu bingaho?"10Yesu arababwira, "Ati bicharike abantu hasi." (Kandi aho hantu hari ivyachi vyishi) Nukwa abagabo bagera ibihumbi bitanu barichara hasi. 11Hanyuma Yesu atora ya mikate itanu arayihe zagira arabagabira badya baribichaye, ku nyene abagabira samaki rikakudya bashaka. 12Abantu bamaze kuhaya, ababwira abigishwa biwe, "Nimwegeranye ibimanyagu vyasigaye ivyasigaye kugira ntihazimire ichochose.13Barabitororokanya buzuza ibisimbo chumiria bibili vyibimanyu bitanu vyaya mikate yisayiri- ibimanyu vyasigawe na badya bariye. 14Hanyuma abantu babonye icho kinyecho yakoze baravuga, "Kweli uyu niwe muvugishwa yaje mwisi." 15Yesu amenye yuko bagira baze kumufata kugira bamugire umwami wabo, asubira , kumusozi ari wenyene gusa.16Hageze kumugoroba abigishwa biwe bamanuka kukiyaga. 17Burira mubwata bajabuka baja hakudya yikiyaga baja kapelenaumu. (Umwiza wali wamaze kuza Yesu ntiyari bwaze iwabo.) 18Muruwo mwanya umuyaga mwinshi urahuhuta ikiyaga kiguma chononekara.19Kundi abigishwa biwe bari bamaze kusoza nkastadiyo mirongibiri na zitanu chanke mirongitatu, babona Yesu aliko agendela hejuru yi kiyaga yegereye ubwato, baratinya. 20Aliko arababwi, "Ni jewe! Ntimutinye." 21Kandi bakunze kumushira mubwato buno nyene ubwato bucha bushika imusozi aho baja.22Kumusi ukurikira ishengero dyari rihagaze hakudya yikiyaga bubona yoko atabundi bwato ataribudya Yesu nabigishwa biwe batariburire aliko abigishwa biwe nibo bali bijanye. 23(Mugabo haramato ajabuga ava Tiberiya hafi ya hantu bariye imikate ihezagiwe nu mwami Yesu.24Nuko idyo shengero rimaze kumenya katali Yesu chanke abigishwa biwe nabo ariko, bene nyene burira muri ya mato bagenda kaperinaumu bamurondera Yesu. 25Bamubonye hakudya yikiyaga bara mubaza "Bati mwigisha waje ino dyari?"26Yesu arabishura, arababwira izere izere murondera jewe, sikubela mwabonye ibimenyecho ni kubela mwariye imikate ni kuhaga. 27Ntimokorere ivyokudya biyoka, aliko mukorere ivyokudya bihoraho ibihe bitashira bidya umwana wu muntu azobaha, kuko Imana daha yasizeho imenyecho hejuru yiwe."28Baramubwira, "Tugire tute ngo tukore ibikogwa vyi Mana?" 29Yesu arishura, "Ikinicho kikogwa chi Mana ngo mumwizere wene woyatumye."30Nuko baramubwira, "Nibimenyecho ivyahe azokora ngo tushobora kubibona ni kukwizera? Uzokora iki? 31Basogokuruza bacu burira manu mubugaragwa, nkuko vyandichwe, "Yabayahe imikate kuva mwijuru kugira badye."32Hanyuma Yesu arabishura, "izere, izere si Musa yabahaye umukate kuva mwijuru , daha niwe abaha umukate wubukweli kuva mwijuru. 34Kuko umukate wimana arumanuka uva mwijuru ugaha abari mwisi ubugingo. 33Baramubwira, "Mwami turonkere imisi yose uyu mukate."35Yesu arababwira, "Jewe nije mukate wubugingo, wene kwanje ntazoronka inzara nawe unyizera ntazokumva inyota na rimwe. 36Aliko narababwiye yuko, mbwombonye muraheza ntimizera. 37Bose bo Daha ampa baroza kwanje sinomuhindira hanze na katoya.38Kuko nakuwe mwijuru, sikubera kukora ivyoni gombera nazanywe kukora ivyo uwantumye agomba. 39Na ahaya niyo agomba uwatumye, ngo sinzota kaze numwe muribadya yampaye, ariko ngonze ndabazure kumusi wiherezo. 40Kuko aya ariyo Daha agomba, ngo wewese araba umwana ni kumwizera aronke nubugingo butashira, nanje nzomukurikira kumusi wiherezo.41Hanyuma abayuda baramwidodo mbera kuko yavuze, "Jewe numukate wamanuche uva mwijuru." 42Wavuga, "uyu si Yesu umwana wa Yusuphu, wose wiwe na nyina wiwe tumenya? Bibaye gute ubu kuvuga, "Nimanuche mva mwijuru.43Yesu arishura arababwira, "Ntimwidodombe muri mwebwe nyene. 44Nta muntu aza kwanje atakwezwe na Daha wanje yantunye , nanje yuntumye, nzomukurikira kumusi herezo. 45Kuko vyandichwe mubavugishwa, "Bazokwigishwa ni Mana. Buri wumvishije ni yiyigishe kuva kwa Daha, aja kwanje.46Si kugira ngohari uwabonye Daha, atari uwavuye ku Mana uwo niwe yabonye Daha. 47Izere izere wene uwizera afishe ubugingo butahera.48Jewe ndu mukate wubugingo. 49Basokuruza banyu barira manu mubugaragwa na barapfa.50Uyu niwo mukate umanuka uva mwijuru, kugira umuntu andye ntapfe. 51Jewe ndu mukate ubaho wamanuchu kuva mwijuru. Nihagira udya kuru uyu mukate azobaho ibihe bitashira. Umukate nzotanga numubili wanje kukubela ubugingo bwisi."52Abayuda barashavura bene kuri bene na batangura kuharira bavuga, "Bati uyu muntu shobora gute kutuha umubili wewe twudye?" 53Hanyuma Yesu arababwira, "Mwizere mwizere, mutariye umubili wu mwana wumuntu ni kunywa amaraso yiwe, nimuzogira ubugingo muri mwebwe."54Uwo wese adya umubili wanje ni kunywa amaraso yanje afishe ubugingo butashira, nanje nzomukurikira kumusi wiherezo. 55Kuko umubili wanje avyokudya vyubukweli, na maraso yanje nivyo kunywa vyubukweli. 56Uwo adya umubiri wanje ni kunywa amaraso yanje yikara muri jewe nanje muriwe.57Nkuko Daha wubugingo yantumye, niko mbaho kukubera Daha, nawe kandi abaho kubera jewe. 58Uyu niwo mukate wamanuche kuva mwijuru, sinka kudya basokuru badya bakapfa wene adya uyu mutima azobaho ibihe bitashira. 59Yesu yavuze ayo mwisinagogi hoyarimo arigisha hiyo kaperinaumu.60Niho benshi mubigishwa biwe bumvishije aya baravuga bat idyo jambo riragoye ninde yoshobora kudyakira? 61Yesu kubela yarazi yuko abigishwa biwe bari bidodombera ivyo, arababaza mbega ivyo barabachitaye?62None bizomera bite nimwabona umwana wumuntu amanuche kuva iyo yahora ubwa mbele? 63Ni mwemu niwe atanga ubugingo umubiri ntacho umaze ikintu chochose, majambo navuze iwanyu ni mwemu nubuzima.64Aliko hali abantu muri mwebwe batizera, kubera Yesu yamenye kuva ubwambele yadya atashobora kwizera na yudya azomugura. 65Arababwira ni kubela nababwiye yuko nta muntu ashobora kuza kwanje aliko yahawe na Daha."66Hanyuma yayo abigishwa biwe benshi basubira inyuma nibasubiye kujana nawe kandi. 67Yesu abwira bamwe chumi na babili, "Mbega namwe muragomba kwigira? 68Simioni petro aramwishura, "Mwami tugende kwande kandi wewe ufishe amajambo yubugingo butashira. 69Na twizera ni kumenya yuko wewe uri uwera wi Mana."70Yesu arababwira, "Mbega jewe sinabatoye mwebwe, na umwe muri mwebwe ni umugwa nizi. 71Yariko avuga yuda umwa wa Simioni Iskariote kuko ariwe yagira yumwe murichumi na babili, yagira amugure Yesu.
71Hayuma yivyo Yesu yalangiye kungedangeda Galilaya kukubela tiyashakakungeda muyahudi kukubela ambayahudi bakora itengulo yakumwicha. 2Umusi mukulu gwambayahudi imisi mikuru yaliko ialshika yisago.3Miho mbenewambi bamubwira, "Nungede uve ahahatu ungeda muyahudi abagishwa bawe nabo yene ambabone ibikogwa vyawe ukora. 4Tawashombola kukora ichochose .Mupisho na wene yene abangomba kumenyekana chawe, kukora ivyo niwilekane mwisi."5Aliko nabene yina Tibamwinzila. 6Yesu alabishula ati ingihe chaje Tikirashika aliko ingihe chayucho chawa kiriho. 7Mwisi Tibashobora kubaka ahubwo ulunya ka jewe kuva dabavungira ibikogwa vyombo kali bibi.8Mimudunge mungende mumisi mikulu njewe singenda mwiyo misi mikulu. Kuko imisi yaje tilaso hola naba." 9Amaje kuvunga ayo majambo kulimbo acha asingala Galilaya.10Bene wabo bamaze kundunga mumisi mikuru nawe achalageda, tiyibonekejekuko yalingie kusenga. 11Abayahudi alamulondela musi mukulu no kuvunga alihehe?12Hali ivyongoshwa vyishi mulusengero bamuvunga ba,we: Bati numutu mwiza abadi bati anya alazimiza ambantu. 13Tawakuze atubo kuko batinya abayahudi.14Imisi mikulu ingeze hangati Yesu andunga mulusengero acha ambaza kwingisha. 15Abayahudi banguma batangala nokuvunga ni bkukubeliki uyu mutu. Kuko amenye amajambo meshi? Talinga Kamusi. 16Yesu alabishula ati izi yingisho sizaje yene, nangiwe uwatumwe.17Mi yaba halumutu agamba kukova ivyo uo wakunda wene azomenya ayaminga aya yuko ngava kumama nabavungo kuva kuli jewe mwenyewe. 18Uwivunga agava kuliwe wene yene alodela ubwiza bwichumbahiro aliko uludela ichumbahiro chuwa mufu mye mwe ukuli niwe ukuli kadi tangabitanya kuba kuli muliwe.19Mussa Tiyambahaye amattengeko? asliko tanumwe yitodela amatengeko benga mulodelela ku kunyicha? 20Ishengero balamwishula "ata" ufise dayimoni ni ude ashoka kwikwicha?21Yesu abishula alababwila na kozi ikikongwa kimwe na mwemwese mulatangazwa kukubela wene. 22Musa yabahaye ukusilamungwa aliko tiyovunye kuliwe. Musa aliko yavuye kimondata) Aliko mulasilamula umutu kwisabato.23Nonese kumutuasiramungwa kumusi wisabato kugirango amatengeko ya Musa Timurenge nono jewe mumpora ikika kwisabato na kijije umutu kumba muzima chane kwisabato? 24Timupfe lkucha imaza kuvigana nuko biboneka aliko muche imaza zukuli.25Bamwe mulibo Yerusalemu ambalavunga suyu abalodela kumwicha? 26Ehe avunga akalalamanga, Tacho baluha bamubwila mbega hanya abakuru beye vyukuli yuko aliwe Klisto? Bengabira shoboka. 27Tulamenya uyumuntu akahe Klisto niyaza tawizi aho azoturuka.28Yesu ayalavunga asendela yingisha murusengero ajewe mulazi naho natulutse mulahali aliko sinaje nitumye aliko uwatunge nuo ukuli aliko mwebwe timumuzi. 29Damumenya wene kuko nakuye iwe na yalatumye."30Aliko bangomba kumfata, tamwume ya kilije ukuboko kwiwe hejulu yiwe kukuko isahayi we hatali bwangele. 31Aliko beshi mwishengero balamwizeye balavunga Kisto ni yaza azo kola ibitangoza vyishi kuliko ivyo yakoze uyumuntu." 32Abafalisayo bamoze kuva ishengelo livungana muvyongoshwa kukubela Yesu na bakulu babahelezi na bafalisayo bacha batuma abadayi kumfata.33Niho Yesu yavunga, "Ati aliho umwaya mutoyo kili kumwana mwe leageda kuwa tumye. 34Muzodolela aliko timulobona hadya geda timwashobola kuza"35Abayahudi abalavungana bene kulibene atimya mutu azojahe titumuche azongeda kubasazae. Muyahudi na kubongisho abayunani? 36Benga idyo jambo atubwila niliki gomuzondedela aliko timuzobona aliko iyogeda timushobola kushikayo?37Aliko umusi mumwisho wumusi mukuru. Umusi mukulu munini Yesu. Yalohagaze ala semelela nijwi lilenga atimihaba haliho ufise inyota naze kulijewe anywe. 38Uiyeleza uko ivyoditse bivunga kuva muliwe hozovamwo amazi yubungigo."39Alikivyo ya Bivuze muli mpwemu abamisi njeye. Bozo kuzokera mpwemu yali atala tangwa kuko Yesu Tiyali bwashike mwuza Bwimana iwe.40Bamwe mwishengero abavyuvitse aya majambo bafi nukuli uyu mutu avungishwa ni Mana. 41Bamwe "bavunga" mati uyu ni Klisto aliko ambadi bavunga, " none Klisto yavangalila? 42Aliko ivyonditse timbivunga yuko Klisto korova mumudyango wa Daudi nakuva Bethlehemu mukijiji aho Daudi yalali?43Kulivyo ahahatu acha haba kutuvikoma mulicho kiterane, kukubela wene. 44Beshi mulabo bashaka kumfata aliko tawa shomboye kungorara ukumboko hejuru yiwe.45Aliko babafalisayo basubila kubehelizi baba helozi na bafalisayo nabo balababwila kukubeliki" Mutamuzaye?" 46Abangedayi balavunga ati alenga tamutu yingeze kuvunga kawe huyu.47Aliko abafalisayo ambalabishula aliko mwalazimijwe? 48Aliko hali umukulu numwe ya mwinzeye chave umufalisayo? 49Aliko ambabantu batazi ivyangezwe balavumwe."50Nikodemu alambabwila (kuko aliwe yamungirinye Yesu kera umwe wo mubafalisayo) 51Ati benga ivyangezwe bichula imaza umtu batabaje kumwiviliza nukumenya icho yakoze? 52Balishuye na kumwubila," na wewe unatokea Galilaya? Nulondele ulabe yuko atamuvungisha ava ngaliha.53Bose bacha balitohela.
81(Wikomeze: Raba insobanulo ya Yohana 7:53- 8:11 aho hejulu) Yesu yalagiye mumusozi wa mizeituni. 2Kale mugitondo alaza kandi mulusengelo, na bantu bose balamugila; alichala nokubigisha. 3Abandichi naba falisayo balamuzanila umugole yafashwe mugi kogwacho gusambana bala mushila hagati .4(Wikomeze: Raba inzobanulo ya Yohana 7:53-8:11 aho hejulu) Niho bamubwila Yesu, "Mwigisha, uwu mugole yafashwe mugusambana, mugikogwa iki kabisa. 5Ubu, mumategeko, Musa yatutegeche kubatela amabuye abantu kaba, uvuga gute hejulu yiwe? 6Bavuze ibi kudya ngo bamutege kudya ngo yuko balonke ijambo dyo kumulega aliko Yesu alinama hasi alandika hasikuluto kwgwiwe.7(Wikomeze: Raba inzobanulo ya Yohana 7:53-8:11 aho hejulu) Babanda nije kumubaza yalahagaze alababwila, 8"Uwutafise ichaha mulimwege abe uwa mbele kumutela amabuye." Alunama kandi hasi, alandika hasi kulotokegwiwe.9(Wikomeze: Raba insigulo ya Yohana 7:53-8:11 aho hejulu) Bumvishije ivyo, balagiye umwe hanyuma yuwundi, kuhela uwalumuzehe umwisho Yesu yasigaye wenka, hamwe numugole yali hagati yabo. 10Yesu yalahagaze nokumwubila, "Wamugole, aba kulega balihe? Ntauliho numwe yachiliye ulubanza?" 11Alavuga, "Ntanumwe mwami." Yesu alavuga, "Nanje sinda kuchila ulubanza. Genda izila yawe; kuhela ubu nokuba ndanya ntulo kole ichaha kandi."12Kandi Yesu alavuga nabantu avuga, "Jewe ndumucho wisi; uwu nkwilikiye ntalo gendagenda numwijima ahubwo azoba numucho wubugingo." 13Abafalisayo balamubwila, "Ulichabona wewenyene intahe yawe siyu kuli."14Yesu alishula alamubwila, "Nahonzo kwishingila intahe ahantu navuye na haliya ndimo ndagenda, aliko mwege ntimumenya ahantu mvuye chanke haliya yongenda. 15Mwege mufishe ulubanza gumubili, jewe sinda muchila ulubanza uwo wese. 16Jewe naho ulubanza, ulubanza gwanje nukuli Daha yantumvye.17Ego nomumategeko yanyu bilandichwe yuko ivyabona vyaba ntubabili nivyu kuli. 18Jewe nije nibela ichabona, na Daha yantumvye alambela ichabona."19Bala mubwila, "Daha wawe alihe?" Yesu alishula, "Jewe ntimunzi chanke Daha wanje ntimumenya; yomwamenya jewe, mwomumenya na Daha wanje kandi." 20Yalavuze amajambo aya ali hafi na hazina aho yalimwo aligisha mulu sengelo, kandi ntanumwe bado italashika.21Sawa alababwila kandi, "Ndagiye vyanje muzo ndondela kandi muzo afya muvyaha vyanyu haliya ngenda, ntimushobola kuza" 22Abayahudi balavuga, "Azo kwiyichab wene nyene aliwe yavuze, haliya ngenda ntimushobola kuza?"23Yesu alababwila, "Mulava hasi jewe mva hejulu mwege mulabisi iyi jewe sindi uwisi iyi. 24None lelo ndababwila yuko muzopfwa muvyaha vyanyu atalivyo mwizehe yuko JEWE NDIWE, muzopfwa muvyaha vyanyu."25None bala mubwila, vyabindi nababwiye kuva muntango. 26Ndafishe amajambo menshi yokuvuga no kucha ulubanza hejulu yanyu. No kulivyo, wene yantu mvye niwu kuli: na majambo yo numvishije kuva iwiwe amajambo ayo avuga kwisi." 27Ntiba mumenye yuko yalimwo alavuga nanabo kubela Daha.28Yesu alavuga, "Nimwa mwuna mula hejulu umwana wumuntu niho muzo menya yuko JEWE NDIWE, na yuko ntakola chochose kubwunjutima wanje nka Daha ukoyanyi gishije, ndavuga amajambo aya. 29Wene yantumvye alihamwe nanje, kandi wene ntalandeka jenyene, none bulakanya ndakola bidya bimubela." 30Mugihe Yesu avuga amajambo aya beshi balamwizeye.31Yesu alavuga kuli badya bayahudi bamwizela, "nimba muzo kwichala mumajambo yanje, niho muzoba abigishwa banje bukuli. 32Namwe muzomenya ukuli, nukuli kuzoba bohola." 33Balamwishuye, "Twege tululu vyalogwa ibulahi mukandi ntituligela tuba hasi yubutumwa bwuwowesi, uzovuga gute, "tuzo bohogwa?"34Yesu yalabishuye, "Nimwizele, nimwizele, ndababwila bulumuntu akola ichaha numutumwa wivyaha. 35Umutumwa ntiyichala muhila igihe chose Umwana abaho imisi yose. 36None, nimba umwana ababohola, muzoba mubohowe kweli kabisa."37Ndazi yuko mwege mululu vyalo gwa iblahimu, mulondela kunyicha kubela ijambo dyanje ntamwanya lifise imbele yanyu. 38Ndavuga amajambo yona bonye hamwe na Daha wanje, mwege budya nyene muko la amajambo yomwu mvishije kuva kwa Baba wanyu."39Balishuye nokumubwila, "Baba wanyu ni Ablahamu. "Yesu alababwila, yomwaba abana ba Iblahimu, mwokoze, ikazi za Iblahimu. 40Nubulelo mulondela kunyicha, umuntu yababwiye ukuli yuko numvishije kuva kumana. Ablahamu ntiyakoze ibi. 41Mukola ikazi za Baba wanyu. "Balamubwila," Ntiwa vuche mubusambanyi, tufishe Daha umwe, Imana."42Yesu alababwila, "Nimba Imana ali Daha wanyu, mwokunze jewe, kubela navuye kumana; chanke sinaje kubwiwanje, ahubwo wene yalantumvye. 43Kubeliki muta bimenya amajambo yanje? Kukubela mutashobola kwihangana kuyumviliza amajambo yanje. 44Mwege muliba Baba wanyu shetani kandi mushaka kukola ivyifuzo vya Baba wanyu yali umwi chanyi kuva muntango kandi ntimushobola kuhagalala mukuli kubela ukuli ntikuli imbele yiwe. Iyo avuze ububeshi, avuga kuva kunge yiwe kubela numubeshi na Daha wumubeshi.45Nubu nyene, kukubela mvuga ibili ukuli, ntimunyizela. 46Ninde hagati yanyu ashingila ntahe yuko nfishe ichaha? Nimba mvuga ibilukuli kubeliki muta nyizela? 47Wene aliwe Imana ayumviliza amajambo yimana; Mwege ntimuvyumva kubela mwegenti muli Imana."48Abayahudi bala mwishula nokumubwila ntitula vuga ukuli yuko wewe ulumusamalia kandi ufise amadaimoni?" 49Yesu alabishula, sifishe abadaimoni; aliko ndubaha Daha wanje, namwe mula mwubaha.50Sindondela ubwela bwanje; Haliho umwe alondela no kucha ulubanza. 51Izele izele, ndababwila, habaye uwo wese azolifata ijambo dyanje, ntazobona ulupfu kandi."52Abayahudi balamubwila, "Ubutulazi yuko ufise ipepo. Ablahamu nabavugishwa balapfuye alikoula vuga, Nimba umuntu azo lifata ijambo dyanje, ntazo bonza ulupfu. 53Wewe ntulu mukulu kusumba Daha wachu Ablahamu yapfuye sivyo? Abavugishwa kandi bapfuye. Wewe wikola kubande?"54Yesu alishula, "Nimba nzo kwitunga jewe nyene, ubwela bwanje ni gusa; ni daha wanje antunga udya muvuga yuko ali Imana yanyu. 55Mwege ntimula mumenya wene, aliko jewe ndamu menya wene, nimba nzovuga, sindamuzi nzoba nkamwe, umubeshi, nokulivyo ndamuzi namajambo yiwe nalayafashe. 56Daha wanyu Ablahamu yalashangiliye uko azabona umusi wanje; yalaibonye kandi ya lanezelewe."57Abayahudi balamubwila, "Ntulageza Imiaka igihe chimiaka milongitano bado, nawe wamubonye ibulahamu?" 58Yesu alamubwila, "Izele, izele ndababwilaha nyuma Abulahamu atalavuka JEWE NDIYO." 59Niho batolana amabuye bashobole kumukubita aliko Yesu yali nyegeje naacha alasohoka hanze yulu sengelo.
91Kumwanya, nkuko Yesu hoyali ahihita, yalabonye umtu wimpumyi kuva kuvuka kwiwe. 2Abanafunzi biwe bala mubaza, "Umwali ninde ya yakoze ichaha umuntu yuno chanke aba vyeyi biwe kugela havuka impumyi.3Yesu alishula, "Siwe yuno muntu kandi umuvyeyi wiwe bakoze icha, aliko nimilimo zimana zibonke kugulu ligwa kuhita iwiwe. 4Bila tukwiye kuko likozi ziwe nyene yantumye hakili hafikumutaga ijolo lilaje kumwanya halime ntayuliho alo shobola kukola ikazi. 5Umwanya homba hondimwisi, jewe ndumuchogo mwisi.6Hanyuma yiwe Yesu kuvuga ago majambo ayo, yatemye kwisi, yakoze ugondo kuma chante no acha lamuha yudya muntu mumaso na lidya dyondo. 7Ala mubwila genda unabe ku mwonga we Siloamu (Bisoba nugwa nikukoya tumwe) Ni kubela vyomuntu yalagiye alanaba asubile abona.8Ababe bayudya muntu na badya bamubonye kole nkuko umusenzi bala vuze, none yuno siwe numuntu yalimeze yichaye nukusenga?" Abandi balavuze, "ni wene" 9Na bandi balavuze, "Ntaho aliko bala susanya nawe aliko yaliko alavuga, ni jewe.10Ndababwila, "None amaso yane galuguluwe? 11Yalishuye untu alokwitwa gute Yesu yakoze ugondo nukusiga kumaso yanje nukumbwila, genda siloamu uzekunabo none kubela gende nkanaba nchandonka kubona kandi. 12Bala mubwila, "Alihe?" Yalishuye, "Simenya"13Balamutwale yudya muntu aje kale kuba impuyi kube Falisayo. 14Na yene yali umusi wi sabato kumwanya Yesu yakoze ugondo nukusiga nukuyu gulula amaso yiwe. 15Niho kandi abafalisayo balamubaza yalosegute kubena. Yalababwiye, "Yalasizeho ugondo kumaso yanje, ndanaba no kandi ndashobola kuleba.16Muli bamwe baba Falisayo balavuga, "Umuntu nkuyu ntalave kumana yo kubela ntafata Isabato, "Abandabala vuze, "Bishoboka gute umuntu wichaha kukola ibiboneka nkivyo?" No kubela bilaba bigaba nyiche kuli bene. 17Niho bamubaza yudya kipofu kandi, "Uvuga gute hejulu yiwe kubela yuguluye ama soyawe? Impumyi chile vuga numuvugishwa. 18Kandi umwanya nkugu abayahudi ntiba mwizeye yuko yalimpumyi nawe na lose kuleba kugela ahoba hamagala abavyeyi biwe wenyene boyalose kuleba.19Balaba babazije abavyeyi, none yuno mumwana wanyu womuvuga yavuche alimpumyi? Yashoboye gute kuleba?" 20None bavyoyi banje balishula, "Tulamenya yuko umwana wachu na yuko yavuche impumyi. 21None niki none abona ntitumenya nawene yamuhumuye amaso yiwe ntitumumenya, mubazewene numuntu akuze yoshobola kwivugila wenyene.22Abavyeyi biwe bavuze amajambo ayo, no kubela labatinye aba yahudi. Nkakudya abayahudi balibemelanye neza kwichala, bilaba wewese alemela nkuko Yesu ni mukiza alosigwa impela nulusengelo. 23None kubela idyo aba vyeyibiwe balavuze, "Nukumuntu akuze mumubaza wene.24No kubela kocha kabili balahamagaye yudya muntu igeze kuba impumyi nukumubwila, "Muhe Imana ubwela tulamenya yuko umuntu yuno nuwi dhaha." 25Niho yudya muntu yishula, "Abe nuwi vyaha jewe sinanya jewe menya. Ikintu kime chomenya ndali impuyi none ndabone.26Niho yamubwila, "Yakukoze ibiki? Yuguluye gute amaso yiwe?" 27Alishula, "Ndamaze kubabwila neza, namwe ntimwa nyumvishije! None mgomba kumviliza kandi? Namwe ntimushaka kuba abigishwa biwe kandi sivyene. 28Bala mutuche bavuga wewe ulumwigishwa wiwe, aliko twebwe tulabigishwa ba Musa. 29Tulamenya yuko Imana yalavuze na Musa aliko kuluyumuntu, ntimenya haliya yava.30Yudya muntu alishula avuga, kubeliki hino nijambo dyo kutamaza, yuko mutamenya yava, na kandi yuguluye amaso yiwe. 31Tulamenya yuko Imana ntimviliza abi vyaha aliko halu muntu wewese asenga Imana nakola vyashakewenye Imana ilamwumvilize.32Kuva kubanza kumwisi ntibila nyene kumva aliwe wese yuguluye amaso yanje uwavwehe atabona. 33Aliko umuntu yuno ntiyavuye kwimana ntiyakoze buli kintu. 34Bali shuye nukumubwila, "Wavuche muvyaha nyene nawe utatugisha twebwe?" Nihoba mwilukanya kuva kwikanisa.35Yesu yalumvishije yuko bamukuyeho kwikanisa yamulose nukumubwila, "Wizele umwana wumuntu. 36Yalishuye nukuvuga, "No nonde umwami, kugila nanje ndonke kumwizela?" 37Yesu alamubwila, "Wamaze kumubona, nawe avuga nawe ni wene. 38Yudya muntu achavuga, "Umwami ndizeye, " Nho ya mufukamila.39Yesu alavuga, "Kulubanza ndaje kuli yisi yino kugila yuko badya tabona balonke kuleba na badya baleba babe impunyi. 40Muli badya bafalisayo bali hamwe nawe balumva amajambo ayo nukumubaza, "Natwe kandi tuli impumyi. 41Yesu alamubwila, "Nkiko yamwaba muli impumyi, ntimwaza ivyaha. None lelo kandi mulavuga, tulaleba ichaha chanyu kilichala."
101Izele izele ndababila idya alalokwinjila mumudyango wulungo ngwi ntama mungabo alulila kunzila iyindi umuntu wo numusuma kandi numwambunzi. 2Wene yinjila mumudyako numunongenzi wintama.3Iwe numulinzi womudyako alamwingila intama bumvishi isauti alabaha mangala intama ziwe na amazi na yabo no kubasohola hanze. 4Amaze kubasohola hanze ababokwiwe abaja abaja imbele ni ntama zilamukwilikila kukubela balamenya inji dyiwe.5Ntibo kwilikila umunginyi mungabo hanyuma yaho balo mwikulaho kubela batamenya injwi zabangenyi. 6Yesu avanga ikingelelanyo iki iwabo mungabo ntibabimenye amajambo ayo yavunga iwabo.7Yesu avunga nabo kandi izele izele ndababwila jewe ndumu dyako wintama. 8Abase batanguye nabasuma kandi na bambuzi mungabo intama ntizibuvu.9Jewe ndilungi udya wese yinjila achiliye iwanje alokizwa alokwinjili imbel no kuvayo nawe alolonka ahalila. 10Umusuma nkanza ataliko yiba no kwicha no kuhonya ndalaje kubela balanke ubunzima babe nabwo buhangaze.11Jewe ndumunongezi mwinza umunongezi mwinza nkatanga ubuzima bwiwe kubela yintama ziwe. 12Umukozi yahawe akazi atalumunongezi aliko itama ataliziwe ntaleba amabingila yangaje alabaleka no kwiluka intama. 13Amabingila ngalazifata nokuzisambaza zililuka kukubela alumukozi yahawe akazi ntiyi taho intama.14Jewe ndumulangizi mwinza kandi ndabitaho abokwaluka kukubela alumukozi yahawe akazi ntiyi taho intama. 15Baba alamenya nange ndamumenya baba nange ndatanga uzima bwanje kukubela yintama. 16Ndafise intama nyishi kandi batalimulungo luno abo kandi bakwiye ndabazane nabo balanyumva injwi dyange kungitango habeho umungwi umwe numunongezi umume.17Ikinichongitumve baba ankunda nange ubunzima bwanje hanyuma ndabutwale kandi. 18Ntamuntu abumenya kuva iwange mungabo jewe ndabatanga jewe nyene nafise ubutengeko bwo kubutanga jewe nyene nafise ubutengeko bo kubutwala kandi ndakiliye dyo ndatumwe ili kuva kwa baba.19Ubuchakubili kandi bulaba hangati ya bayahundi kukubela amajambo aya. 20Abeshi babo balavunga alafise imvemu kandi bali ni kibuli kukubeliki mumumvulinza?" 21Abeshi balavunga aya samajambo yumuntu yasaze ni mvwemu imvwemu lilashobala kuhumula amaso yimpumvi.22Ni hohaza umusi mukulu wongushingwho ukwenzwa Yerusalemu. 23Hali mungihe chimbeho na Yesu yalimwo alangendagenda mulusengelo kubela ikibunga cha Selemani. 24Niho abayahudi bamukikinza bala mubwila ni mpaka dyali ulotungayisha? Niba wewe ulikilisto tubwileneza.25Yesu alabishula dalamaze kubabwila mungabo nkimwemela ikazi zikongwa mwizinadya baba wange izizemengwa hejulu yange. 26Mungabo kwivyo nkimwemela kubela yuko mwenge mutalintama zange.27Intama zange zupfishe isauti yange dabamenya nabo balakwilikila jewe. 28Ndalabahaye ubungingo butahela ntimulohona kandi nkanumwe alobatwala kuva mumaboko yange.29Baba wange yampaye abo nimukulu kusumba abandi bose kandi nkanumwe afise ubusobozi bwokubatwala kuva mumaboko ya baba. 30Jewe ni Baba na umwe. 31Balatoya amabuye kungilango bamutele kandi.32Yesu alabishula ndabalabeleche ikazi nyishi zinza kuva mwababa ni kazi yahe hangati yinzi mungomba mutele amabuye. 33Abayahudi balamwishula ntitungutela amabuye kwikazi nyinza yoyose imenze nenza mungabo kukulogotwa kubela wewe ulumuntu wingila yuko ulimana.34Yesu alabishula nkivandichwe kubela amatengeko yanyu ndalavuze mwenge ni ngishushanyo. 35Bilaba alabita ibishushanyo kwa badaya bijambodyimana dyalabaziye (amandiko ngatashobola kononekala.) 36Mulavunga hejulu yaudya baba yalumutanze nokumutuma kubela abalimwisi ubwele kubela ndavuze jewe ndumwana wimana.37Nimba intakola ikanzi za baba wange ndimunyemele. 38Nimba alingundyo nkola noho mwoba mutanyemela nimwemele ikazi kungila yuko mumenye yuko baba alimulijewe nange yuko ndimuli baba." 39balondela kandi kungene bomufata Yesu mungabo yalangiye avuye mumaboko yabo.40Yesu alangenda wenka kandi hakudya ya Yolodani muluhande Yohana hoyabatilinza ubwambele kandi yikaala hiye. 41Abantu beshi balaza kwa Yesu balangumve bavunga Yohana kweli nkiyakoze ikimenyecho chochose mungabo amajambo yose yavunze Yohana hejulu yuyumuntu ni kweli. 42Abantu beshi balamwemela Yesu aho ali.
111Haliho umuntu yitwa Razaro yaligwaye. Yavuye Bethania mukijiji cha Mariamu namushikwe na Martha. 2Yali Mariamu yudya nyene aliwe yamusize umwami Mariamu nukumu kwirikila amagulu yiwe kumushachi wiwe, kubela abagenzi biwe Razaro yaligwaye.3Niho mushikiwe hawa batamye intumwa kwa Yesu nukuvuga, "Mwami nulabe yudya wama ukunda alagwaye. 4Yesu amaze kumva alavuga, "Ubugwayi bono sulupfu aliko hanyuma yiwe nikube ubwiza bwimana kugirango umwami wimana ashobole kushimwa kubela bunobugwayi."5Yesu yalamukunze Martha na mushikwe na Razaro. 6Amaze kumva yuko Razaro alagwayeb Yesu yalichaye imisi zibili hejulu ahantu hiyalili. 7Niho hanyuma yalababwiye abigishwa biwe, "Tugende uyahudi kandi.8Abigishwa balamubwira, "Rabi abayahudi balashoboye kukuhonda amabuye nawe ushaka kusubilayo kandi?" 9Yesu alabishula, "Isaha zumutaga sichumi na zibili? Umuntu alimwo alagenda kumutaga ntashobola kuchitora kubela alabona kumwanga wumutaka.10Aho nyene namba alogenda genda mwisolo alochitara kubela umwanga ntayilimwo hagati yiwe." 11Yesu alavuga, amajambo yano nayandi amajambo ayo, Alababwira, "Mukuzi wachu Lazaro, Aliko bene avuga hejulu kugilango ndonke kumuvyura kuva kwitila.12Niho abigishwa balamubwira, "Mwami ndama ya dyange alaza kudyuka. 13Aho nyene Yesu yalimwo alavuga ibintu vyulupfu gwa Lazaro, Aliko bene bagira avuga hejulu yukudyama kwitilo. 14Niho Yesu alavuga nabo aho nyene, "Lazaro yapfuye.15Ndanezewe kubela mwebwe, kubela sindahilo haliya kugilango mulonke kwizera. Tugende uwiwe." 16Basi Tomaso, aliwe yitwa pacha, yalababwiye abigishwa bagenziwe, "Natwe tugende nyene tupfe hamwe na Yesu."17Aho nyene Yesu amaze kuza yasanze yuko Lazaro tayari bamaze kumushila mukinogo imisi zine. 18Nawe Bethania yali hafi na Yerusalemu ntuko kilometa alubaini na tano kutwo. 19Beshi muli badya bayahudi balza kwa Martha na Mariamu kubahumuliza kubela yumugenzi wabo. 20Niho Martha amaze kumva yuko Yesu alaza, yalagikuhura na wene, aliko Mariamu yagumye yichaye muhira.21Niho martha bwira Yesu, "Umwami aho hiba uliho hano mwene wachu ntiyali kupfa. 22Aho nyene ndomenya yuko chochose chusega kuva kumana alaguha." 23Yesu alamubwira, ndamenya yuko alazuka kandi."24Martha alamubwira ndamenya yuko alazuka kubela kzuzuka numusi wihelezo." 25Yesu alamubwira, "Jewe ndazura nubuzima, yudya anyizenye aliko alopfa aliko aloba aliho. 26Na wene abaye nukungizera jewe ntaropfa nunyizere lino."27Alamubwila, "Ego mwami ndizeye yuko wewe ni Klisto umwona wimana, wene aloza kubela ivyisi." 28Amaze kumala kuvuga lino yalagiye wenka nukumuha magara mushikwe Mariamu ahantu hatuliye. Alavuga, "mwigisha alichano kandi alakuhamagara. 29Mariamu amaze kumva ayo yalavuche nanigoga nukugenda kwa Yesu.30Na Yesu ntiyali bwaze kandi mukiji aho nyene yaliho hanyuma ahantu yahuliye na Martha. 31Niho abayahudi bali kumwe na Mariamu kubela mwiyanzu na badya balimwo bala muhumuza, bamaze kumubona alavyuka naninoga nukuva hanze, bala mukwilikie, bamenya agiye kumva kugilango alilile hiyo. 32Niho Mariamu yasohola hadya Yesu ala hantu yalamubonye nukugwa hasi yamaguru yiwe nukumubwira, "Mwami ahaba waliho hano mwene wachu ntiyali kupfa."33Yesu amaze kumubona alimwo alalila na bayahudi baje hamwe na wene balimwo balalila nabo, yalalili ye kumutima nukuwu hagalika. 34Alavuga, "mwamu dyamichele? Bala mubwira, mwami nuze ulabe." 35Yesu alalila.36Niho abayahudi balavuga, "Nulabe ntiko yamukunda Lazaro!" 37Aliko abandi mulibene balavuga, "Siwene umuntu yaya humuye amaso yaudya mpumyi, ntiyashoboye kumukola wuno muntu ntapfe?"38Niho Yesu aho yalimwo alalila mumutima wiwe kandi, yalagiye kumva. Kuko yali musi nibaye bdyasizeho hejulu yiwe. 39Yesu alavuga, "Livaneho linobuye, ",artha mushikiwe na Lazaro, wene yapfuye alamubwira Yesu, "Mwami kumiugu, umubili uloba gwaboze, kubela yuko yamaze kuba wapfuye kumisi ine." 40Yesu alamubwira, "Jewe sindakubwiye yuko wizeye, ulaza kubona ubwiza bwi mana?"41None lelo balalivanaho dyabuye, Yesu alalaba amaso hejulu nu kuvuga, "daha ndagushimye kubela ula nyumva. 42Ndamenya yuko ulanyumva imisi yose, aliko nukubela twegelanye kubela dyahagaze kunzuka nguka kubela navuze yano, kugilango balonke kwizera kubela wewe wantumye.43Aho nyene amaze kuvuga ayo, yalalize kwijwi linini, "Lazaro, vayo uje hanze!" 44Wapfuye alavayo hanze yaboshwe amaboko namagulu kugitambala chokizikamwo, namaso yiwe yalugawe nikitambala." Yesu alababwira, "Numu mubohore mumukele agende.45Niho abayahudi beshi baje kwa Mariamu nukuluba Yesu chiyakoze, balamwizeye. 46Aliko bamwe mulibene bagiye kubafarisayo nu kubabwira amajambo kakozwe na Yesu.47Niho abakulu babahelezi na bafarisayo baliyegelanya hamwe kubela ichicharo nukuvuga, "Tuza kukoliki? Umutu yuno akola ibimenyesho. 48Namba tulomuleka kuti wenka bose balomwizela, Warumi baloza nukutora vyose ahantu hachu nikihugu chachu.49Aho nyene, umuntu umwe kulibene, Kayafa aliwe muhelezi mukulu umwaka uwo, alababwira, "Ntumumenya ikintu chochose kweli. 50Ntimwiyumvira yuko yopfa kubela yuko mwembwe kuko umuntu umwe yoshaka kupfa kubela abantu kubela ikihugu chose chohona.51Yamo ntiyayavuze kube wene nyene hanyuma yiwe kubela yalumuhelezi mukulu mwa wudya yaragerelanyije kubela Yesu alopfa kubela ikihugu. 52Natwe ikihugu chonka, Aliko Yesu alonke bidya nyene kubegelanya abana bimana kubela balasambaye ahantu kwiwe bulu muntu. 53None lelo kuwo musi uwo nukugendi bala panga kuntu balomwicha.54Yesu ntiyagiye kanti hagaragara mwabadya bayahudi aliko yalagiye aho nukugenda ikihugu kilihafi yubugala gwa kubela umuji witwa Efurahimu. Aho yalichaye nabigishwa. 55Aho nyene ipasaka yabayahudi yalimwo ilegera, nabeshi balulila balagenda Yerusalemu hanze yumji hatalobe ipasaka kugira balonke kwiyeza benenyene.56Balimwo balamulondela Yesu nukuvugana kila muntu aho hibali bahagaze mwikanisa, "Mwiyumviliki? Kubela ntaloza kubela umisi mukulu." 57Aho nyene bakulu babahelezi nabafarisayo bali batanze itegeko kuko haba umwe alomenya Yesu ashobora kutanga inkulu kugirango bamufate.
121Imisi mukaga itasohole ipasika Yesu yagiye Betania hoyalili Lazaro, woyazuye kuva mubapfuye. 2Bamuchumbila ivyokudya vyumugoloba hiyo, Martha alamukolela mulugo mwanya Lazaro nawe yalimwo mubikala kudya ivyo kudya hamwe na Yesu. 3Hanyuma Mariamu atola ichupa ya Mavuta gakozwe mwinardo nyiza yikichilo kinini ayasiga Yesu kumagulu Ahanagula amagulu ya Yesu kumuchachi wiwe, inzu yose yuzura imoto ya mavuta.4Yuda Iskariote yumwe wo mubanafunzi biwe aliwe azo muguza Yesu alavuga. 5"Kubeliki aya mavuta mutaguza kwi dinari amajana atatu mukayaha abakene?" 6Nawe yavuze kutyo ntihali kubabalila abakene, ahubwo ni kubela yalu mushuma wene niwe yafata umufuko wa mahela yaguma yitolela mubibichwe umwo kuvyiwe wenyene.7Yesu yalavuze, "Muleke abike chafishe kubela kuzikwa yange. 8Abakene muloba na bene imisi yose; Aliko ntimuzoba nange imisi yose.9Abantu benki ba bayahudi bamaze kumenya yuko Yesu ali hiyo, nabo balaza sikubela Yesu kusa kugila babone na Lazaro wo Yesu yazuye kuva mubafpuye. 10Abakulu bamakuhani belewana kwicha Lazaro. 11Maana kubela wene benki mubayahudi bagiye kwabo bizera Yesu.12Umusi gwa kabili abantu bensi baje kumusi mukulu bumvishe yuko Yesu aza Yerusalemu. 13Batwaye amashami yibiti vyibisanda basohoka hanze baja kumusangila batela ugwamo, "Hosana! Alahezagiwe wene aje kwizina dyumwami, umwami wa Israeli."14Yesu yalonse umwana windogobe alamwulila; nkakudya vyandichwe. 15Ntutinye mukobwa wisayuni, Umwami wawe alaje yuliye umwana windogobe.16Abanafunzi biwe ntibamenye ibi bintu bwambele; Aliko Yesu amaze kuhabwa ichubahilo chiwe, niho bibuka yuko yandikiwe ivyo bintu niko bakoze ivyo bintu kuli wene.17Udya mugwiwa bantu bali kumwe na Yesu aho yahamagala Lazaro kuva mumva balashuhudia kubandi. 18Ivyo vyabaye kukubeli kandi umugwi wabantu bagiye kumusanganila kubela bumvishe yuko yakoze icho kimenyecho. 19Amafarisayo bavugana bene kulibene, "Laba, ubu ntimwoshobola kukola chochose, Laba isiyose baguye kuli wene."20Abayahudi bamwe bali muli badya bagenda kusenga kumusi mukulu. 21Aba bagiye kuva Filipo yavuye Bethsaida ya Galilaya, bala musaba bavuga, "Bwana twebwe twifpuza kubona Yesu." 22Filipo alagenda abwila Adrea, na Filipo bagenda kubwila Yesu.23Yesu alishula alavuga, "Isaha ilasohoye yumwana wumuntu kuhabwa ichubahilo chiwe. 24Izere izere ndababwila, imbuto yingano itaguye hasi kafpa yikala kutyo yonyene aliko ifpuye ivyala amatunda menshi.25Ukunda ubuzima bwiwe azobutakaza aliko ubwanka ubuzima bwiwe mwiyisi azobukiza kushicha ubuzima butahela. 26Umuntu wewese niya nkolela jewe ankulikile, Nange hondi niho numukozi wange azoba. Umuntu wewese niya kolela, Daha azomwubaha.27Umutima wange ulababaye: Nunge mvuge kute? Daha, unkize kwiyisaha? Aliko nikubushake bwili kusohola kuliyi saha. 28Daha udyubahishe izina dyawe, "Hanyuma isauti ilaza kuva mwijuru ilavuga, "Nadyubahishije nange ndodyubahisha kandi." 29Ikitelane chali kihagaze hofi na wene balumva, bavuga, bavuga yuko habaye umutulagalo. Abandi bavuga, Malayika yavuze na wene.30Yesu alishula avuga, "Iyisauti ntiyaje kubela jewe, ahubwo nikubela mwebwe. 31Ulubanza gwiyisi luliho. Umukulu wiyisi azotabwa hanze.32Nange ninaduzwa hejuru yisi, ndobakwega bose kwange" 33Yavuze kutyo yelekana nulufpu lumezekute azofpa.34Ikitelane balishula, "Twebwe tumvishe mwitegeko yuko Klisto abaho ibihe vyose. Nawe uvuga kute, "Umwana wumuntu lazima aduzwe hejuru? Uyu mwana wumuntu ninde?" 35Basi Yesu alababwila, "Umucho uchali hamwe namwe umwanya muto. Nimugende kubela mufishe umucho, kugila umwijima ntiguze gubililanileko. 36Mufishe umucho, izere uwo mucho mube abana bumucho. "Yesu yavuze ivyo hanyuma aligila alabinyegeza ntibamubone.37Naho Yesu yakoze ibimenyecho vyinki kutyo imbele yabo bado ntibamwizeye. 38Kugila lisohole ijambo dyuwavugishwa ni Mana Isaya dyo yavuze. "Umwami, ninde yizeye ihabari zachu? Ukuboko kumwami kwelechwe nde?"39Nicho chatumye bene batizera kubela Isaya yalavuze kandi, 40"Yabahumije amaso yagumije imitiyabo; Ntiba bone kumaso yabo no kumenya kumitima yabo, bakagaluka nkabakiza.41Isaya yalavuze ayo majambo kubela yalabona ubwela bwa Yesu na yalavuze ihabari ziwe. 42Yamale nabakulu benki balamwizeye Yesu, Aliko kubela abafarisayo, ntibavuze kugila ntibabate hanze yisinagogi. 43Bakunze ichubahilo cha bantu bakilutisha ichubahilo chi Mana.44Yesu alasemelela alavuga, "Udya anyizera jewe ntujizera jewe kusa ahubwo nudya ya ntumye jewe. 45Nudya abonye jewe alamubona nudya ya ntumye.46Jewe naje nkumucho mwiyisi kugila kila muntu anyizera jewe ntiyikale mumwijima. 47Ni haba umuntu wewese yumva amajambo yange aliko ntayafate jewe sindamuchila ulubanza kubela sindaje kuchila ulubaza iyisi ahubwo iyisi.48Unyanka jewe atemela amajambo yange, alafishe umuchila ulubanza: Idyo jambo nidyo lilomuchila ulubanza umusi wihelezo. 49Kubela jewe sindavuze vyokwange kusa. Ahubwo Daha yantumye wene nyene yantegeche vyondovuga. 50Nange ndamenya yuko vyoyategeche kwalubuzima buta hela basi vyomuga jewe niko Daha ya mbiye niko ndabivuga kwabo.
131Ubu hatalashika umusi mukulu wi pasika, kuko Yesu yaolamenya yuko isaha yiwe isolo ye aliyo aza kuva kwisi kugenda kwa daha, akaba yalakunda abantu biwe alibo bali kwise, yalabakunze kushika kumuhelo. 2Umwasi yali yalateguwe kumutima wa Yuda Isikaliote umwana wa Simoni kumuhemukila Yesu.3Yesu yalamenye yuko sewiwe yasize ibintu vyose mukuboko kwiwe nuko Kumana yaliko alagenda kumana. 4Yavuye kuvyo kudya alasasa hasi impuzu yiwe yahanze. Hanyuma yatwaye itaulo no kwihambi mbila wene. 5Hanyuma ashila amazi mwibakuli acha abanza kuboza amagulu abanafunzi biwe no kubakulikila mitaulo aliyo yihambiliye wene nyene.6Alaza kwa Simoni Petro, Petro alambwila "Mwami ushaka kunyoza amagulu yanje? 7Yesu alishula alamubwil, ichonkola ntukimenya abu aliko uzo menya hanyuma. 8Petro alamubwila, "Ntunyoza amagulu yanje namba." Yesu alamwishula nimba ntakoza ntuza kuba kuluhande hamwe nanje. 9Simoni Petro alamubwila, "Mwami ntunabe amagulu yanje kusa aliko namaboko yanje kandi numutwe wanje.10Yesu alamubwila, uwowese amaze kumba ntashaka kunaba bule amagulu yiwe, kandi alimwiza umubili wiwe wose, mwebwe mwabaye aliko sibose. 11Kuko Yesu yalamenye udya azo muhemukila iki nicho kituma yavuze, sibose mwabaye beza.12Ikihe Yesu yaliko alaboza amagulu yabo amaze kutwala impuza yiwe alichala kandi alababwila, "Mbe mulamenya kidya chonabako uye? 13Munyita mwebwe mwalimu numwami uku muvuga ukuli kuko nikomeze. 14Nimba jewe ndi umwami nu mwalimu nogeje amagulu yanyu, mwebwe kandi mukwiye koza amagulu bagenzi bagenzi banyu. 15Kuko nabahaye akalolelo kugila ngo namwe kandi mukole nkuko nanje nakoze iwanyu.16Nimwizele nimwizele, ndababwila umushumba simukulu kusumba sebuja wiwe chabule udya yatumwe ni mukulu kusumba udya aliwe yamutumye. 17Nimba umenya aya majambo ulahezagiwe niwayakola. 18Simvuga mwebwe mwese, yuko mumenya badya bonachaguye ahubwo mvuga ibi kugilango ivyanditswe bishoboke kushika udya adya umukate wanje yamvuliye ikichinchili chiwe.19Ndababwiye ibi ubu bilaboneka kugilango nivya nivyaboneka mushobole kwemela yoko jewe ndiwe. 20Nimwemele ni mwemele, ndababwila unyakila jewe aba yakiliye udya wo natumye, nudya anya anyakiliye jewe aba yakiliye udya yantamye jewe.21Ikihe Yesu yavuga aya, yalababaye mumutima yalemeye no kuvuga nimwemele, nimwemele yuko umwe mulimwebwe alaza kumoemukila. 22Abanafunzi biwe balala bana batangala nikulinde yabivuze.23Bali kumeza umwe mubanafunzin biwe yegamiye mukatundu mwa Yesu umwe aliwe Yesu yakunda. 24Simoni Petro yalamubajije umwanafunzi uyu alavuga, "Tubwile mwahe uwo aganila. 25Umwanafunzi udya yeganiye mukatuntu kwa Yesu nababwile, umwami ninde?26Hanyuma Yesu yalishuye, "Ni kudya nza kudimba ikimanyu chumukale nukumuha. Kulivyo aho yali yadimvye umukate yamuhaye yuda umwana wa Simoni iskariote. 27Hanyuma yumukate, Shetani yalamwinjuye, Hanyuma Yesu alamubwila, "Kidya cho ushaka kukikole ningoga."28Ubu ntamuntu kumeza yamenye ikituma Yesu kuvuga ili jambo kuliwe. 29Bamwe mulibo bagelelanya yuko kukubela Yuda yafasheb ukuboko kwa mahela nYesu yalababwiye, "Gula ibintu vyotushaka kukubela umu mukulu" chabule yuko akwiye akwiye kutanga ikintu kuba kene. 30Inyuma ya Yuda kwa kila umukate yalasohotse hanze ni ngoga hali mwijolo.31Inyuma ya Yuda amaze kugenda Yesu yalavuze ubu umwana wumuntu alubashwe nimana ilubahwe muliwe. 32Imana izo mwubaha muliwe iyene kandi azo kubahwa ningoga. 33Abana bato ndikumwe namwe kumwanya muto muzondondela nkuko na babwiye abayahudi yongenda ntimushobola kuza ubu ndababwila kandi.34Ndabahaye itegeko lishasha yuko mukundama nkuko mwebwe nabakunze mwebwe, uko nyene kandi mukwiye kukundana mwebwe kuli mwebwe. 35Kubela uko abantu bazo menya yuko mwebwe nabanafunzi banje nimba mufise ulukundo kwa kila umwe nuyundi.36Simoni Petro alamubwila, "Mwami ugiye hehe? Yesu alamwishula, "Aho ngenda ubu ntumushobola kunkulikila, aliko ulankukila hanyuma. 37Petro alamubwila, "Mwami kuki sinkulondele kugeza nubu? Jewe ndtanga ubuzima bwanje kukubela wewe. 38Yesu alabishula mbe utanga ubuzima bwawe kukubela jewe? Niwizele mwizele ndakubwila isake ntiza kubika utalanyihakana imigendo itatu.
141Ntulekule umutima wawe kuba kubela ingolane wizela Imana nange nimunyizele kandi. 2Kubela muhila mwababa halinzu nyishi za kubamo yo hataba ndudyo ndali kuabwila kubela kandi ndalikunge kubalondelela hanyuma kubela mwenge. 3Kandi kangiye kubatengulila ahanu kandi ndoza kuba jana iwange. Kungilango ahondi kandi namwe mubeho.4Mulamenya inzila ichamo. 5Tomesa alamubwila Yesu mwami ntitumenya ahanu ungenda none twoshobola kumenya inzila? 6Yesu alamubwila jewe nije ndinzila yukulimbuzima ntaushobola kumenya kwa baba wange kandi atachiye kwange. 7Iyo muba mwala menya jewe mwalikumumenya na baba wange kandi kuhela ubu nokungendela mulamuzi kandi muba mwamuboye wene.8Filipo alamubwila Yesu mwami tweleke baba na ngunto biloba bimaze. 9Yesu alamubwila jewe na banye namwe imisi imyishi nubu ntimulamenye jewe. Filipo udyawese yambonye jewe yabonye nababa nukubeliki uvunga tweleke baba?10Numunzela yuko jewe kandi muliwe baba na baba ali muli jewe hanyuma yaho ni baba aba muli jewe akola ibikongwa vyiwe. 11Nimwemele jewe yuko ndimuliwe baba alimulinjewe chabule mupfe kwemela jewe kubela yuko akanzi kange kora.12Kweli kweli ndababwila wene yemela jewe ibikongwa nkola alokala ibikongwa nawe alokola kandi ibikongwa bibishumba kubela ndangiye kwababa. 13Kandi chomulosaba kubela mwizina dyange ndokora kungilango baba kungilango ashimwe numwana. 14Nimba nimwasaba ikinu chochose kubela izina dyange icho ndongikola.15Nimwakunda mulofata amabwiliza yange. 16Ndosenga baba nawe alobaha umufasha uwundi kungilango ashobole kuba hamwe namwe ibihe vyose. 17Niwe mpwemu yukulu. Isi ntiyoshobola kumwakila wene. Kubela yuko itamubona chankwe ntimumumenya wene mwenge mulamumenya wene kubela yuko yikala hamwe namwe kandi aloba mulimwenge.18Sindobasinga mwenge mwenka ndongaluka iwanyu. 19Hasingaye umwanya mutoi isi ntiloba ikimbona. Kandi mungabo mwenge mulambona kukubela mbana namwe namwe mulobaho kandi. 20Kubela umusi uwo mulomenya yuko jewe yuko ndimulibaba kandi mwenge mulijewe kandi jewe ndimulimwenge.21Udya wese afata amabwiliza yange no kujakola niwe umwe ankunda jewe nudya akunda jewe alakundwa na baba wange ndamukunda ndo kwiyelekana jewe nyene iwiwe. 22Yunda (siyo isikaliota) alamubwila Yesu mwami nikiki kilaba yuko ulokwiyelekana wewe nyene iwachu kundi sikwisi.23Yesu alamusubiza alamubwila ni hangila unkunda azo fata ijambo dyange baba wange alamukunda kandi tuloza kwiwe kandi tulokola ukubana natwe hamwe nawe. 24Udya wese atankunda jewe. Ntafata amajambo yange ijajambo mwimva sidyange baliko nidya baba aliko yantumve jewe.25Ivyo ndabibabwiye amajambo aya iwanyu mumwanya mbanye mulumwenge. 26Aliko muhoze umutima mwelanda aliwe baba yatumve kwinzina dyange alobingisha ibintu vyose kadi alobangila mwibuke vyose ndavunze iwanyu. 27Amaholo ndayubaha amaholon yange mwenge sindabaha nkuko bo mwisi batanga ntimubabale mumitima yanyu kuba na mahangaiko yokutinya.28Mwaluvishije bidya ndababiye ndangiye jewe mungabo zobangalukako niba mwoba mukunda jewe muba mufise umunezelo kukubela yuko ndangiye kwa baba kukubela yuko baba nimukulu kusumba jewe. 29Nuko none nameze kubabwila bitalasohole kungilango yuko mumwanya bilaba mushobole kwemela. 30Sino vungana namwe amajambo meshi kubela umwami wisi iyi alaje wene ntafise inguvu hejulu yange. 31Mungabo mumenyeyuko isi ilonke kumenya yuko ndamukunda aba ndakola chobaba antuma jewe nkuko yampaye amabwiliza hanguluka uveho ahanu aha.
151Jewe ndichamwa icho chukuli daha wanje numuli myii wivyamwa. 2Bulisha myi hagati yiwe alidyo litavyala ivyamwa, na alikola ne buli shamyi ilita tavyala ivyamwa acha likulaho kigila yuko lishobole kuvyala kusumba.3Mwebwe bikwiye mwamaze kuba beza bo kubela vyabatumye alivyo ndamaze kubabwila. 4Mwichale hagati yanje, nanje hagati yanyu, nkiko ishanyi litashobola kuvyala dyonka nyene bitali nkuko kubela umuzabibu, ibile ngeye namwe mutihaye hagati yanje.5Jeme ndichamwe, mwebwe mulamashamyi uguma hagayanje na jewe hagati yiwe, umuntu yuno alavyala ivyamwa vyishi, nokubela hatali jewe ntumushobola kukola jambo dyodyose. 6None umuntu wewese ntalosigala hagati yanje alota gwa nkisha nukuma abantu balegenya ama shamyi nukutagwa kumulilo nukusha. 7None nimwe gume hagati yanje no nkamajambo yanje biguma hagati yiwe, nimusenge dyodyose mshaka namwe mulokolegwa.8Kubela lino daha wanje yakujinjwe kubela muvyala ivyamwa vyishi na yuko nabigishwa biwe. 9Nka daha wanje nikunduya nkunze jewe, nanje kandi ndabakunze mwebwe nimuguwe mulukundo gwanje.10None muchamufata ivyavuzwe vyanje, mulabwe mulukundo gwanje nkiko nali nafashe ivyakuzwe na daha wanje nukuguma mulukundo gwiwe. 11Ndavuze amajambo ayo iwanyu kugila yuko umunezelo gwanje bibe hagati yanyu na kugila yuko umunezelo gwanyu bikolake nkiko bikwiye.12Lino nidyo itegeko dyanje, yuko mukundane mwebwe kulimwebwe nkiko ndalinda bakunze mwebwe. 13Ntamuntu afishe ulukundo lukulu kusumba luno yuko atange ubulavywi bwiwe nkikubela mugenzi wiwe.14Mwebwe muliba nywanibanje namba mulokola bidya vyonda batuma. 15Sindabita intumwa, no kubela intumwa ntimenya kidya akola umwami wiwe. Ndaha, magaye mwebwe banywani, no kubela ndabamenye sheje ibintu vyose alivyo ndumvishije kuva kwa daha.16Ntimwa ntola jewe aliko jewe ndalaba chaguye mwebwe. Nukuba shila mugende muvyale ivyamwa ni chamwa chanyi kilonke kwichala ili liliko guti kugila yuko chochose musenga kwa daha kwizina dyanje alobaheleza. 17Ibintu ivyo ndabatumye, yuko mukundane bulumuntu na mugenziwe.18Nkuko isiyosi ilobanka umenye yuko wanyaseje we bitala bekubanka mwebwe. 19Namba mwobaye bomwisi, isi yoba kunze nkibi wabo; Aliko no kubela mwebwe mtali abisi nakubela nabatola nyije kuva kubisi, nkubela idyo abisi ilabanka.20Nimwibuke ijambo alidyo ndaba bwiye, intumwa sumukulu kubumba umwami wiwe. Hobacha bambona ya jewe baloba tesa namwe kandi nkiko bafashe ijambo dyanje bafashe dyanyu kandi. 21Bala bakolela ibintu ivyo vyose no kubela izina dyanje nokubela ntimumenya yudya yantumye. 22None yontoje nukubabwila ndababwila ntibali bakoze ichaha aliko yuko ntiba fishe ukwanka kwichaha chabo.23Unyanka jewe yase daha kandi. 24Bitalabe ntalakole imilimo muli bene alibo ntayu liho yumwe aliwe yaikoze bobaye batafishe ichaha; none lelo bakoze vyose bibili babonye na banyase jewe na daha wanje. 25Lino lilaba kugila yuko ijambo likwile alidyo dyandichwe nukubela itegeko dyiwe . Banya nka jewe atabitumye.26Kumwanya uhumuliza aze kuza, aliwe ndo tuma iwanyu kuva kwa daha yuno niwe mpwemu wukuli aliwe ava kuwa Daha aloshingila ikishinga ntahe. 27Mwebwe kandi ,mulashingila ikishingatahe nokubela mwali hamwe nanje kuva kale.
161Ndalababwiye amajambo aya ntimungichitazwe. 2Halo bashila hanze yamasinagogi kandi isaha ilimo ilaza aliko bululokwi yumvita kubicha alokwiyumvila yuko akola akanzi keza kubela yimana.3Balo bakolela amajambo aya kukubela yuko batamumenya baba. Kandi ntibamenya jewe. 4Ndababwila amajambo aya kungila yuko umwanya. Niwasohola waya kulonza mulashobola kwibuka ukuntu ndababwiye mushobole mwenge sindababwiye mwibikeko nanje kuva ubwambele kubela yuko ndali kumwe namwe.5None kuhela ubu ngilangede kwa udya yantumye hangati uwambajije atiungiyehe? 6Kubela ndababwiye amajambo aya iwanyu umubabalo uchiye wunzula mumitima yanyu. 7Aliko jewe ndababila kweli nukuli iwanyu ninagenda kukubela nintanga genda uwikingongwe ntalonza iwanyu mungabo ninangenda ndoba mulungi kila iwanyu.8Niyanza uyu wikingongwe alouchisha mwisi kuchila muvyaha nivyo kungololoka kuchila nivyo kungololoka kuchila nivyo ulubanza bo mulukande ngwabo kusuba inko abana mumucho. 9Nange ndababwila ni mwingile abagenzi kubutunzi nivyabula kungilango nivyabila balo twale muzango ahantu halahela. 10Aliko umumzingingwa kubela mubikei chane aliko abaumwinzingingwa. Kubela bikulu kandi aliko angabitanya kandi mubinini kandi. 11Namba mwenge mutabaye abizengwa. Kubela ubutunzi bwa udhalimu none nide alobizela kukubela ubutunzi bukuli.12Kandi namba mutabaye abizengwa kukubela kukukolesha ubutunzi bwabantu abandi none nindealobaha ivyanyu mwenge nyene. 13Ntamuntu ashobola ngusaba abami babili kukubela yuko alomwanka umwe no kukunda umwe chankwe alongendana numwe no kumugaya. Uyu ntiyoshobola kukolesha imana nubutunzi. 14Aliko abafalisayo bakunda amahela balupfa ayoyose balamuseka.15Kandi alababwila mwenge ni mwemilataa imbele yabantu mungabo Imana ilamenya imitima yanyu. Kubela yuko ivyakozwe kubana babantu bilushavunza Imana. 16Itengeko dyaba vungishwa dyaliho kushicha ingihe chayohana aliko ahoyanza ichongihe ubutumwa bwinza bwubwami bwimana bukavungwa na bulumuntu ashobola kwinzilamo kunguvu.17Mungabo biloloshe mwinjulu no mwisi balovaho kusumba inunguta iwe yamatengeko ibuleho. 18Umuntu wese aheba umungole no kwimula uwundi alasambana nawe amwimula wene yalahebwe numungabo alasambana.19Haliho umuntu wumutunzi yaliyamba ye impunzu zizambalao zela ziza yama anezelewe bulumusi ubutunzi bwiwe bunini. 20Kandi umukene umwe izina dyiwe lazalo yasizwe ho kwilembo iwe kandi yalifise ibisebe. 21Nawe yipfunza kuhanza nutukolekela kumenza yaudya mutunzi kandi ibwa nazo zikaza kumfyeta ibisebe vyiwe.22Niko namwe muri mumubabaro ariko nzosubira kubabona kandi imitima yanyu isonezegwa. 23Umunezero wanyu ntanumwe azoubaka. Kuruwo musi ntanumwe mzombaza nuko nuko ndababwire nihangira icho musega daha chose azokibaha mwizina dyanje. 24Kugeza ubuntacho mwaseze mwizina dyanje musege muzohabwa ngu munezero wanyu muzuzwe.25Nimezungumza na emwe kulugha isiyoeleweka, lakini lelo naja kuzungumza ku luga ya kweleweka badala yake ndababwila waziwazi amambo ga Bhabha.26Ndababwila bulumuntu afise alohabwa kusumba mungabo utafise na kidya afise balongitanga. 27Aliko abo basi bange aliko batashache yuko imban umwami wabo nimubanzane hano ndabiche imbele yange. 28Hanyuma amze kuvunga ayo yalangiye imbele yulila angenda ku lata".29Hanyuma alihafi kushika bethifange hamwe na bethania hafi yumusozi wa mizeituni alabatuma abingishwa biwe babili. 30Alavunga ni mungende kubela mumihana yabande ni mumala kusohola mulasanga ivyana yidongoba uzingaba atalazitanga hanyuma munzitule mumunzane iwange. 31Yesu Namba haliho ubabanza none komumuzi tulaa muvunge umwami alamushaka.32Badya batumwe balangenda balamubona umwana widongoba niko Yesu yababwiye. 33Baliko balamunzitula umwana windongoba abanzingaba balababwila nikubeki mulimo mulamunzi tula uyu mwana widongoba uyu.
171Yesu yalavuze ibintu ivyo bibaye ala bibaye aladyula amaso yiwe ale mwijulu nuchavuga, "Daha isaha ilageze, shimagiza umwana wawe kugila numwa wiwe akushime wewe. 2Nkukuntu kudya wamuhaye ubushobola hejulu ya vyose vyumabili kugila alonke ubukomezi bwimisi yosi badabose bamuhage.3Buno nibwo ubuko mezi bwimisi yose kubela bamenye wewe, Imana yukuli ni yitanije, na wene yali ya mutunye Yesu mukiza. 4Nala kushimagioje hamo kwisi nukuimala ikazi yowa mpaye ndayikole. 5None Daha shumagiza jewe hamwe nawe wenyene kubwela budya ndali fishe budya hamwe nawe bitalabe vyisikulemwe.6Ndaluguluye izina dyawe kubantu bowa mpaye hanokwisi balabantu bawe. Aliko wala sigiye jewe. Na bene bafashe ijambo dyame. 7None balamenya kubela buli kintu chowampaye jewe kiva kwawe. 8Kuma jambo yadya gowa mpaye jewe- ndamaze kubaha bene amajambo ayo. Gobakiye nukuli nabalamenya no kubela jewe ndavuye kwawe, nobalanyizela nkuko wewe uliwe yantumye.9Ndabasengela bene sisengela isi kubela badya bemwaye no kubela badya nibawe. 10Ibintu vyovyose alivyo vyanje vyawe na bidya vyufishewewe nivyanje nanje ndashimwa kubela ivyo. 11Jewe sindimo kandi mwisi, kubela bene balimo mwisi, nanje kandi ndaje iwawe. Daha mwela babike kwizina dyawe lidya dyowa mpaye twebwe kugila na bene nabobabe nuku shila hamwe nkadya jewe na wewe tufishe nuku shila hamwe.12Hondali kumwe nabo, ndalaba labalagiye kwizina dyowa mpaye ndalabalinze nontayuliho kandi numwa mulibene yatakaye bitabaye umwana wokuta kala, kugila yuko ivyandichwe bikwile. 13None ndaje kwawe; aliko ndavuze gano mwisi kugila yuko umunezelo gwange bishike hagati yabo bonyene. 14Ndabahaye ijambo dyawe isi yabase nokubela bene sibomwisi, nkuko bidya jewe ntaliwe womwisi.15Sindabasengeye yuko ndaba kule mwisi aliko ubachishe impelamwa mwasi. 16Bene sibomwisi nkakudya jewe ntaliwe womwisi. 17Ubashile ibikwiye kwawe wenyene kubela ukuli ijambo dyawe nukuli.18Wala ntumye mwisi, nanje ndala batumye mwisi. 19None kubela ayo jewe nyene nditanga kwawe kugila yuko na bene bitange kwawe kukubela ukuli.20Sabanyene gusa bosengela none nabadya balokwizela kuhitila mwijambo dyabo. 21Kugila yuko na bene nabo babe nukushilahamwe nkakudya wawe Daha uli hagati yanje naje hagati wawe ndabasengela kugila yuko nabo kandi bashobole kuba hagati yachu kugila isi ishobole kubizela kuwa wewe niwe watumye.22Ubwela budya wampaye wewe ndaba haye bene kugila yukoba shobole kuba na bali hamwe nkakudya twebwe tuli bali hamwe. 23Jewe hagati yabo nanje hagati yawe kugila bashobola kumala kubela kuba hamwe, kugila isi imenye nukubela wewe niwe wantumye nukubakunda, nkaku dyawe we nkiko wankunze wewe.24Daha, kidya chowampaye jewe, ndashaka kubela none kandi bashobola kuwa hamwe nje ahantu hondi kugila bashobole kubona ubwela bwanje budya bwo wa mpaye kubela wewe wankunze jewe, bitalabe vyokule mwakuntango yomwisi.25Daha afishe ukuli isintiya kumenye wewe, aliko jewe ndakumenya wewe, na ndabamenya yuko wantumye. 26Ndala likoze izina dyawe limenye kane kwawe, nadndo likola limenyekane kugila yuko ludya lukunda aligo kulugo wala nkunze jewe lishobole kuba hagati yao na jewe shobole kuba hagati yabo.
181Hanyuman ya Yesu kuvuga amajambo yano yagiye nabigishwa biwe balimwo barasohora mwibonde dya Kidroni ahohantu haliho ibusitani kuko wene na bigishwa biwe balinjira muliwene nyene. 2None yudya yuda, yashache kumugura, nawene yalalimeye ahohantu, kubela Yesu yalimwo alagenda kwicho kijiji aho nyene alikumwenabigishwa biwe. 3Na wene Yuda hanyuma yamaze kulonka ikundi dyabasilikale nabatware kuva kuba kuru wabahelezi, balaza bafishe na matora, namatochi ni ngoho.4Nawe Yesu ahonyene amenya kilakintu chochose chakola hejulu yiwe yachiye abaselukalo imbele nukubabwira, "Ninde mulondela?" 5Na bene bala mwishula, "Yesu munazareth," Yesu alababwira, "Jewe ndiwene" Nawa Yuda aliwe yamuguze, yaoli yahagaze hamwe na babasilikale.6None amaze kubabwira, "Jewe ndiwene" Balasubiye inyuma batimenya nukugwa hasi. 7Aho nyene alababaza kandi, "Ninde mulondera? Na bene balamwishura kandi Yesu munazareth."8Yesu alabishula, "Namaze kubabwira yuko jewe ndiwene, None ndamba mundondela jewe numubaleke bano bene bagende." 9Yana galigameze gutwo kugira lidya jambo lishobole kushika hadya hiyavuga, kubela badya wampaye sinda mutaye numwe.10Niho Simoni Petro, yalifishe ikipanga alamutema ukutwi kubudwo umutumishi wumuhelezi mukulu na nizina dyiwe ni mutumishi yudya yali yitwa. 11Yesu alamubwira Petro, "Subiza ikipanga chawe kuchibati chawe. Kubeliki sinkinywe ikikombe kidya chiya mpaye daha?"12Aho nyene dyakundi dyabasilikale numukulu, nabaozi wa yahudi balamufashe Yesu nukumuboha. 13Nabo bala mulongora kwanza hadi kwa Anasi, kubela wene yali umukwe wa Kayafa, kubela niwe yali umuhele zi mukulu kumwaka uwo. 14None Kayafa niwe yali yabahaye inama wayahudi kubela yuko yasabwa umuntu umwe apfe kubela ya bantu.15Simoni Petro yalamu kwilikiye Yesu gutwo gutwo umwigishwa uyundi. Nudya mwigishwa yalimenye kana kumuhelezi mukulu nawe alinjira hamwe na Yesu kubela mukitebe chumuhelezi mukulu. 16Aliko Petro galihagaze hanze yumudyango. Ahonyene wa mwigishwa aho nyene hiyamenyekana kumuhelezi mukulu yalasohoye hanze alagenda kugonila na yudya mugole wumutumwishi wudya yalinda umudyango nukumwinziza Petro munzu.17Aho nyene yudya mugole ahoyalinda kumudyango, yala mubwiye Petro, "None wewe sumwe mwabadya bakwilikila wudya muntu? Na wene alavuga, "Jewe siwene." 18Na badya batumishi nabakulu balihagaze hadya hantu, bachaye umulilo kubela yuko, haliho imbeho, nahonyene balimwo balota umulilo kugilango bashuhigwe. Na wene Petro yali hamwe nabene, alimwo alota umulilo yahagaze.19Umuhelezi mukulu yalamubajije Yesu hejulu yabigishwa biwe ninyigisho ziwe. 20Yesu alamubwira, "Ndamaze kubabwira vyovyose vyisi jewe ndatigishije burakanya kumasinagogi ni mwikanisa ahantu abayahudi hibegelana. Nanje sindavuze yoyose kubela ibanga. 21Kubeli kimwa mbajije? Nubabaze banyu mvishije hejulu ya kidya chinda vuze. Bano bantu balamenya amajambo yadya yindavuze.22Yesu yamaze kulivuga gutwo mulibamwe bakulu mwawudya yali yahagaze alimukubita Yesu kukuboko kwiwe kandi alavuga, "None ivyonivyo nivyo bikusaba kumwiishula umuhelezi mukulu?" 23Na Yesu alimwishula, "nkuko ndavuze ijambo dyose libi basi ube umwagirizi kubela uchaha namba ndamwishuye neza kubeliki wa nkubishe? 24Niho Anasi yamutwaye Yesu kwa Kayafa umuhelezi mukulu yaboshwe.25None Simoni Petro yali ya hagaze alimwo alinyasha alonko ubushuhe wene. Hanyuma yabadya bantu balamubwira. "None wewe nyene sibamwa mubigishwa biwe?" Alanka alavuga jewe siwene." 26Umwe mubaba tumishi wumuhelezi mukulu, kubela yalumugenziwe yawa mugabo kubela Petro yala mutemye kwa gutwi, yalavuze, "None siwewe nakubonye nawe hariya mwitongo. 27Petro alahakana kandi ahonyene isake icha ilabika.28Aho bacha bala mutwara Yesu kuva kwa Kayafa hadi kwa Praitorio, hari mukitondo chane. Bene nyene ntibinjie mudya kwa Praitorio kugila ntibaze kwihumanya kuidya Pasaka. 29None Pirato alabagira alavuga. "Na makosa nyabaki limulaba yino muntu?" 30Bala mwishula nukumubwira, "Ntiyumuntu ntiyoshobolaka kukola ivyaha ntitwalikumuzana ngaha iwawe."31Pilato alababwira, "Numutware mwebwe nyene, numuche ulubanza bikwilanye ni teleko yanyu." Naba yahudi bala mubwira, "Hegeko ntituleba twebwe kumwicha umuntu wewese." 32Bavuze yano kugila ijambo dya Yesu lishobole kushika, ijambo dyi yalimaze kuvuga hejulu yibintu yulupfu gwiwe.33Aho Pilato yachiye yinjira kandi Praitorio alamuhamagara Yesu alamubwira, "None wewe numwami wabayahudi?" 34Yesu alamwishura, None wewe umbaza kino kibazo kubela washaka kumenya chankwe kubela yuko abandi bagutumye kugira umbaze jewe?" 35Nawe Pilato alamwishura, "Jewe sindu muyahudi chankwe sivyo?" Amahanga yawe numuhelezi mukulu nibo bakuzanye uwanje wewe wakoziki?36Yesu alamwishula, "Ubwami bwange sibwa mahanga bwubu ntuko ubwami bwange wogize na hantu kubela amahanga yubu batumwe nange bali kushaka chane kugira ntibantange kuba yahudi. Aliko ubwami bwanje ntibuva hononyi. 37Pilato alamubwira, "None wewe ulumwami?" Yesu alamwishula, "Wewe nuko ndavuche nukubela lino jewe ndaje mwiyisi kugila imbe ichemezo cha kidya kukuli. Wudya wewese yemeza yuko ukuli alayumviliza ijwi dyanje.38Pilato, "Ukuli niki?" Na wene amaze kuvuga ayo alagenda kubayahudi nukuba bwira, "Simbona kubela ibintu vyose vyuyumuntu yuno. 39Mwebwe mulafishe ubutamaduni bwoshobora nda kamwu gululila umufungwa umenya aho nyene kwipasaka. None mushaka nda mwugulile umwa wabayahudi." 40Aho bachiye babologa bavuga, siwene twugululile Baraba yamare Baraba yalakana.
191Aho nyene Pilato yachiye amutwara Yesu kumukubita. 2Badya basilikale batorab amahwa bayakora ikichibo bagishira hejulu yumutwe wa Yesu nukumwambika umwenda wirangi ya Zambarau. 3Balamuzira nukuvuga, "Wewe mwami wabayahudi! Aho nyene nukucha bamukubita kumaboko yabo.4Aho nyene Pilato yavuye hanze nukubabwira abantu, "Raba ndabazanie yuno muntu uwanyu kugilango mumenyev yuko jewe sinda bonye ikosa dyiwe hohose muliwene." 5None lelo Yesu alava hanze yali yambaye ikichibo chamahwa numwenda wa zambarau. Niho Pilato alababwira numulabe yuno muntu nguyu ngaha!" 6Aho nyene umuhelezi nukulu nabakulu bamaze kumubona Yesu balabologa bbavuga numu mubambe numumubambe." Pilato alababwira, "Numu mutware mwebwe nyene mumubambe, kubeka jewe simbona ichaha hagati yiwe."7Abayahudi balamubwira Pilato, "Twebwe tulafishe itegeko nukwitegeko idyo asabwa kupfa kubela wene yikoze kuba umwana wimana." 8Pilato amaze kumva amajambo ayo yagumye alatinya, 9Alinjila praitorio kandi nukumubwira Yesu, "Wewe uvahe ahonyene Yesu ntiya mwishuye nalimwe.10Aho nyene Pilato alamubwa, "None wewe ntuvuga nange? None wewe ntumenya yuko jewe nfishe ubushobozi bwukubohora nubushobozi bwukubamba?" 11Yesu alamwishula, "Wugize ni nguvu yuku nsumba jewe ntuko wali kulonka kava hejulu. None umuntu yamvyanye uwawe alafishe ichaha kinini."12Kuvana ninyishu lino agomba kumulekula neza aliko abayahudi balabologa bavuga, "Namba umulekula neza ahonye wewe ntuli mugenzi wa Kaisari. Namba wikolesha yuko ulumwami ulavuga mubi nyoma vya kaisari." 13Pilato amaze kumva amajambo ayo alamuzana Yesu hanze aho nyene alichara kukitebe chukuchira ulubanza ahohantu hamwe nyekana ntumwisakafu aliko kwa Kiebrania Gabatha.14Umusi wa mandakizi ya Pasaka imaze kusohora, kumasaha ya saa sita. Pilato alababwira abayahudi, numulabe umwami wanyu nguyu ngaha!" 15Balabaloga, " Numumuvaneho, numuvaneho mumubambe!" Pilato alababwira, "None ndamubambe umwami wanyu?" Aho umuhelezi mukulu ala mwishula, "Twebwe ntudufishe umwami aliko Kaisaria." 16Niho Pilato yachiye amuvana Yesu uwiwe kugira abambwe.17Niho bachiye bomutwara Yesu, newe alava, aho yaliyikoleye umusalaba wiwe nyene handi ahantu hitwa fuvu yumutwe kuki ebrania hitwa Golgotha. 18Niho bamubamba Yesu, hamwe nabagabo babili umwe uluhande luno uyundi uluhandeluno na Yesu hagati yabo.19Hanyuma Pilato alandika ilama nukuishiraho hejulu yumu salaba. Aho handi chwe. YESU MNAZARETH MFALME WA WAYAHUDI. 20Beshi baba yahudi balayisomye icho kimenyecho icho kuko ahohantu yabambiwe Yesu hali hofi yumuji ikimenyecho yandichwe kwa Kiebrania, mukirumi numukiyunani.21Aho nyene abakulu babahelezi baba yahudi balamubwira Pilato, "Ntiwandike, "Umwami wabayahudi, kubela wene yavuze jewe numwami wabayahudi." 22Nawe Pilato alabishura, "Vyindaniche."23Hanyuma yabasilikale kumubamba Yesu batuye impuzu ziwe nukuzigaba kubela amakandi ane, kira um umusili kale ifungu dyiwe, kutwo nyene ni kanzu, none yidya nkanzu ntiyali yabaliwe aliko yalifu mwe yose kuva hejulu. 24Hanyuma balavugana bene kuli bene, "Ntutuyisature, aliko tu yicha gule kugirango ninde ayitora. "Lino dyavuye kugirango vyandichwe bishike, lidya livuga balagabanye impuzu ziwe, nimwe nda wiwe balalucha gula."25Abasilikale bagoze bino nyina wa Yesu namushikiwe wanyina wiwe, Mariamu umugole wa Kleopa na Mariamu Magdalena Abagole bano balibahagaze hafi yumusolan ba wa Yesu. 26Yesu amaze kumubona nyina wiwe hamwe na wudya mwigishwa aliwe yamukunda balahagalala hafi alamubwira nyina wiwe, " Umugole, Raba nulebe umwana wawe wuno nguwo!" 27Aho nyene ala mubwira yudya mwigishwa, "Raba, nguyu ngaha nyoko wawe. Kuva isaha iyo yudya mwigishwa alamutwara kugenda muhira uwiwe.28Hanyuma yidyo, aho Yesu alamenya yuka vyose vyamaze kurangira kugira amalize vyandichwe alavuga "Nabona inyota." 29Ichombo chali chuzuye inkorisha chali chasizweho hadya none balashilaho amafuta yuzuye inkalisha hejulu yulukulazo gwa Hisopo balamushilaho kumumwa wiwe. 30Aho nyene Yesu amaze kumviliza iyo alavug, " Yalangiye "Hanyuma alumanisha umutwe wiwe, ayiheleza impwemu yiwe.31Kubela yali umusi wikwiya ndala nukubela imibili hiya shakigwa kusigara hejulub yumusalaba kuko halimwo halagera Isabato (Kubela isabato yalikwiye) Abayahudi balamuse za Pilato kuko namagulu yabo badya babambwe baya vunagole, nukubela imibili yabo bayululuche. 32Niho umusilikale bamaze kuza nukuvunagula amagulu yumuntu wa mbele ni wakabili bibali babambwe hamwe na Yesu. 33Bamaze kumusoholako Yesu bamusanze yamaze kupfa, none ntibavunye amagulu yiwe.34Aho nyene umwe mwababasilikale yala muzibuye Yesu mulubavu kwichumu aho havaye amazi na maraso. 35Nuyo yabonye idyo yatanze ikishinka ntahe ni kishinga ntahe chiwe nuwu kuli wene alamenya yuko chiyali yavuze nichu kuli kugirango namwe yuko mwizera.36Amajambo ayo yalimeze yuko lidya jambo dyali dyavuze lilonke kushika, "Nttanumwe niguta nulimwe lilo vunwa. 37Tena dyandichwe ilindi lilavuga, "Balomuleba wene bamuzibuye"38Hanyuma yibintu ivyo Yusufu wa Arimatheya, Kubela yalu mwigishwa wa Yesu aliko kukinyegejwe kubatinya abayahudi, yalamuseze Pilato kuko au twale umubili wa Yesu. 39Nawe Pilato alamuha umwanya. None Yusufu alaza kuwuvanaho umubili gwa Yesu. Nawe Nicodemo kubela aho imbeole alamukwilikira Yesu nawe alaza. Wene yazanye bivanganye na manemane ni wuudi yalose ibilo ijana.40None lelo balatora umubili wa Yesu bala uhambili kumpuzu yela na hamwe nibimota ntuko vyalibimeze ntibombele bakela babayahudi bashaka kuzika. 41Ahantu Yesu yabambwe haliho itongo, hagati yadya tongo haliho imva ishasha kubela ntanumwe numuntu numwe yali yaligezwe ho kumuzika aho. 42Kubela haliho kwiteguka umusi waba yahudi nukubela imva yali yegeye, aho balamu dyamika Yesu hakati yikingo chiwe.
201Mukitondo kuwahela wimisi idwi kubeba halumwuza, Maliamu Magdalena azoi kuva, achaamboa ibuye dyavuye kuva. 2Acha aliluka angeda kwa Simoni Petro nokuli wu mwingisha wudi yakudwo na Yesu yalamukuda hayuma alababwi na abamutwaye umwami haliya kuva, aliko titumenya iyo bamudyamiche.3Hayuma Petero na womwingishab udi abacha balangeda kuva. 4Bose abaliluka bali hamwe aliko mwingisha swa yiluka chane wi ngoga kumusuba Petero asahola kuva aba uwabere. 5Alahagalala alalaba muva acha ambowa ya puzu yera chane, ibabitse aho aliko Tiyijila muva.6Hayama Simoni Petero nawe alasohola alijila muva abona yoshuka yera idya mwe aho. 7Nacha kitumbala chali mumutwe hiwe. Tiyali dyapye hamwe na zoshuka zela ziza zali hidya yaho.8Niho wamwugishwa yudi nawe amazi kwijila muva ibele acho alabona no kwijira. 9Kuko mwicho ngihe timbali bwavyomweye ivyaditse yuko akwiye kuzuka mubaphuye. 10Hanyuma abiswa baja imuhila iwabo.11Aliko Maliamu yalahogoze kuva alila alahagala hayuma alaba muva. 12Alabona abamalaika babili bafise ishusho yera bichaye umwe kumutwe uyudi kumangu aho Yesu yaladyamye. 13Nabo balamubwila umugolegole kukubeli ku ulila? Nawe alababwila, "Nukubela bamutwaye umwami waje naje shimeya iyo bamutwaye."14Avuze ayo alakebuka abona Yesu ahagaze aliko tiyameya kwali Yesu. 15Yesu alamubaha ati mama waje kubeliki ulila? Ulodifande? Na weyiyukila kwali umulimyi waho alamubwila ati atimungezi na baliwewe wa mukuye aho ndangila aho wamushize nda mukuleho."16Yesu alamubwila ati Maliamu , "Na weala hindu lila alamubwila muhebulayo ati,'' Raboni '',lisombamungwa ati ''Mwingisha '' 17Yesu alamubwila Tukolesho kuko taladunga kwa ndata aliko ugeda kwabemewachu atimbabwile ngahiba. Kungeda kwadata kwali Baba wanyu na badata wachu Imana yayu ni mana yaje. 18Maliamu Magdalena aloza kubabwila abigishwa na mubaye umwami amubwila ibibitu.19Hagole kumungoroba uwamusi umusi wabele wundwi ni midyango yungawe hadya abingishwa balibali kukibatinya abayahudi Yesu acho aloza alahagala hagati mulibo nubabwila amahoro ambe iwayu. 20Ameze kuvunga aya alabaka amaboko yiwe numulubavu gwiwe nabo abingishwa bamaze kumubona umwami balanezelewe.21Niho Yesu amoze yababwila kadi amahalo abe namwe kudya data yatumye jewe nunuko naje ndambatumye namwe. 22Yesu amoze kuvuga ivyoalabahumukela alababwila ni mwakile pwemu yera. 23Uwo wese muhalila ivyaha balihaliwe na badya mutazohalila Tibazo haligwa.24Tomosi udya mulibamwe chumi nababili yitwa didimasi ni yolikumwe na bingishwa bogoliwe Yesu aho yaza. 25Badya bingishwa badi balamubwila hayuma twamubaye umwami nawe alababwila tita zoboma ibimeyetso vyimisumali mungola vyiwe nungushila itoke zaje kuki ziwe nohayuma kushila ukuboko kwaje mulubavu gwiwe. Sizokwizela.26Hayuma yimsi umuwami abagishwa bali mchumba ibele kadi natoma. Yali yigawe Yesu ahagalala hagati mulibo alavunga amahoro abenamwe. 27Hama alamubwira Tomasi zanu uluto ke gwawe ulabe amaboko yaje. Zana hano amaboko yawe. Kandi ushile kulubavu gwaje kadi tube kudya atizeye aliko kudya yizeye.28Nawe Tomasi alamwishula no kumubalila mwami waje ni Mama yaje. 29Yesu alamubalila kubaye ulizeye bahezangiwe badya bizaye bataboye.30Niho Yesu yakora ibimenyetso vyishi ibele yabingishwa ibimenyetso bitali bwandi kwe muliki kitabo. 31Aliko ibibilanditse kungilango mushobole kumazera yuko Yesu aliwe Klisto umwana wimana naho mwizela mube nubungigo munyina dyiwe.
211Hyuma yivyo Yesu yiyeleka aubagishwa biwe haliya kuyaza yatibelio ukuniko yiyelekaye wemenyene. 2Simoni Petro yali kumwe na Thomasi yitwa Didimasi. Nathanieli wa kama ya Galilaya na bama zebedayo nabigishwa bodi babili ba Yesu. 3Simoni Petro alababwila "giye" kuroba isamaki nabo balamubwila na twebwe tungeda na wewe balangeda bijija mubwato aliko mwindodora tacho balase bose tacho chose.4Mukitodo bukeye Yesi alohangola kukombe nabo timbaye kwali Yesu. 5Yesu alababwila, "Basole tacho mulise chakudya?" Nabo balamwishula aya" 6Alababwila ululutsa imitango yayu mukuboko kukudyo wubwato namwe mulaloka zike" nabo balulutsa imitego aliko tiboshobola kulikwenga kubela yubwishi bwisamaki.7Aliko umwanafudhi Yesu yakunda alamubwila ati Petro, "Umwami" na wesimani Petro amaze kuva kwali Bwana acha alabala alakanyela ipuzuyiwe. Kuko atali yabayeneza hayuma yita muyoza. 8Aliko abingishwa badi boza mubwato (Kuko batali kule yumuseyindi kitabuko ijana kuva kumuseyi nabo bakwenga imitengo yalui yuzuye isamaki) 9Amaze kushika kumuseyi bobona umulilo wa makara hadya no hejulu hali kwisamaki hamwe nu mutsima.10Yesu alababwila " Nimuzone zimwe isamaki mulovye ubunyene. 11Aliko simoni Petero alulila no kukwenga yamutango yali yuzuye isamaki nini, zingana isamaki 153 aliko zaliyishi aliko imitengo tiya tabuka.12Yesu alababwila afi ni muze mulokedye aliko abingishwa tahagila umubola numwe atibenga wewe ulinde? Bacha bameya yuko aliumwami. 13Yesu alaza atora umukate alabaho acha akala kutyo yene kusamaki. 14Iki chali changatatu kuli Yesu kuyelekana kubingilishwa biwe hamwe yazuka kuva mubapfuye.15Bamaze kudya Yesu alamubwila Simoni Petro, "Simoni mwana wa Yohana ulakuda kusuba bamo?" Petro alishula ago, "Mwami" wewe ulamenya kondakuyunda "Yesu alamubwila ati nongela itanu zaje." 16Alamubwila ubwakabili Simoni mwana wo yohani ulakuda?"17Alamubwila kadi ubwakatatu. Simoni mwana wa Yohana wewe ulakuufa?" Na Petro alababala kukudya yali amubalie ubwaka katatu. Jewe ulakuda? Nawe alamubwila ati wewe mwami ulamenya vyose naukumeya ko ndakukunda Yesu alamubwila ngabu lila itama zaje. 18Nukuli mukuli ndakubwile ikilu musole wali yabika ukagenda ahugombwa aliko uzosaza uzongolola amaboko unyundi akwabike akutwale ahutangaka.19Yesu yavuze ibi kukwelekana ingine uluvyu azafha Petero ashimagiza Imana kuko yavuze abi amubalila alikulikila Petero.20Petro alahidukila acha aboma wa mwingishwa Yesu yakuda alabakulikila umwe yali yegamwiye mukatu tu kwa Yesu hamwe basagila alamuza ati mungezi ninde azokungula? 21Petero yala mubonye alamubaza Yesu mwami uyumutu azokora? iki? Kulikila.22Yesu ala mwishula none nabagombo kuzobaho paka aho zongolukila ivyo bimaze iki kulikila? 23Nicho chatumye ilijambo dyamanala hose mursi benewabo yuko uyu mwanafuzi kwatazopha, aliko Yesu tiyabwila Petero yuko umwanafunzi tapye" naba atazo kwichala asongole paha aho azongalukila upfa iki?24Uyu numwana fuzi yashingiwe itahe ivyo ni weyavyaditse natwe tuzi yuko itahe yiwe aliyukuli. 25Aliko haliho ibidi vyishi vyishi ivyo Yesu yakoze iyo vyoditswe udimbaza yuko mwisi hoyene tiwo kwiwe kushilaho ibitabo vyokwodikwe.
Ivyakozwe ni intumwa
11Ikitabo chakela ndola chandiche, Theofilo navuga vyose Yesu aliwene yatangue kukola nu kwigisha, 2Hamwe umusi wuko wene yalakiliwe hejulu. Lino dyali hanyuma yukutanga itegeko kuchila impwemu mwelanda kubatwe aliwene yabatoye. 3Hanyuma yukubabazwa kwiwe wene yabone kanye kuli bene akomeye hanyuma ni vyelekanywe vishi vyashinzwe ikishinga ntahe. Kumili milongwine yalibone kanye kuli bene, nukuvuga kushobola ubwami bwimana.4Alahantu ahula hamwe na bene yababwiye ntumugende muli Yelusalemu aliko balandiye kubela vyiyemeye daha kubela yavuye, "mwalumvishije kuva kuli jewe. 5Kubela Yohana yalabatije nyee kumazi, Aliko mulobatizwa kumpwemu mwelanda kubela imisi ni mikenya6Niho yolahantu balahulanye hamwe balamubwiye, "Mwami, mbega bino nigo amasaha ulobasibiza isilaeli umwami? 7Wene alababwira, "Sivyiza uwanyu kumenya umusi chankwe imisi kubela daha yemeyeko kubushobozi bwiwe wene nyene." 8Aliko mulokwakila inkomezi kubela impwemu mwelanda aloza hejulu yanyu, namwe muloba ichenezo chanje hose kubela Yelusalemu nukubayahudi bose numulisomalia hozi impela yisi.9Umwami Yesu amaze kuvuga yano, balimwo balalaba hejuru wene yala teluwe hejulu nu mubichu bila mufuka ntibashobole kumubona kumaso yabo. 10Aho balimwo balalaba mwijulu neza alimwo alagenda havwe, abantu babili bahagaze hagati yabo bambaye impuzu zela. 11Balavuga, "Yemwe bantu bomuli garilaya kubeliki muhagaze hano mulaba mwijulu? "Yuno Yesu yaduze hejulu mwijulu alogaruka gotwo nyene ntuko mumulaba agenda mwijulu.12Niho bagaruka muli Yelusalemu kuva kumusozi wa mizeituni kubela ulegeye na Yelusalemu ulugendo gwimisi yi sabato. 13Bamaze kusohola balagiye mwigolofa bali chalamwo. Nabo ni Petro, Yohana, Yakobo, Andrea, Filipo, Thomaso, Batholomayo, Mathayo, Yakobo umwana wa Alfayo, Simoni zelote na Yuda umwana wa Yakobo. 14Bose bichuye ichi cholo kimwe, kubabasha balimwo balagenda kubela amasengo hamwe nibaliho abagole Mariamu nyina wiwe Yesu na mwene wabo bose.15Kubela imisi zidya Petro yala hagaze hagati yamugenziwe ntuko alabantu izo alavuga. 16Mugenzi, hali hashaka kuti vyandichwe bisoho kubela kela impwe mwelanda yalavuze kumunwa wa Daudi kuchila kwa Daudi, kubela yalabeleche badya bamufashe Yesu.17Kubela wene yalumwe wabantu na yalabose umwanya wiwe wikichilo kubela akazi. 18(None umuntu yano galaguze ahantu kwa kidya yakige kubibi bwiwe naho yalaguye ashikana umutwe, umubili alasaduka na mala yiwe yose yaloseseche. 19Badya bose bali muli Yelusalemu balumvishe kubela lino budya ,ubwachi budya baha izina kundimi zabo "Akeldama" Lino ni''shemba dya maloso.'')20Kugitabo chu muli zabuli vyandichwe leka ishaba dyiwe limele ntumusaka kodi ntihagile uyundi wewese kuboho hadya nu mubwile uyundi atole ikibanza chiwe chubulongozi.21Idyoni dyiza, kubela yuko muliwene umwe kumigabo kubela bagendana na wene hadya umwami Yesu yalichuliye mukwinjila muli twebwe. 22Kuhela kulubatizo gwa Yohana kugela isiku yidya ya twaliwe hejulu, bishobola yuko ntivyabona kuzuka hamwe natwe. 23Balashila imbele yobahungu babili, Yusufu bamwita Barnaba, kukowe ne bamwita yusto hamwe na Mathia.24Bene balasenze bavuga, "wewe mwami umenya imitima yabantu bose, none shilaho limwe ninde mulibabili bano kubela bamuchaguye. 25Kutola akanya kubela akazi na nu kubatowe, kubela yuko yuda yakoze ichaha nukugenda ahantu hiwe. 26Balatora amajwi kubela bene, nijwi limugwako Mathia kubela yala haluliwe hamwe ni batowe chini na kimwe.
21Hoyasohola umusi wa ipentekoste, bose balihamwe mwisehemu imwe. 2Ikitulubuka haza ikihinda kuva mwijulu ikuhuhula umuyaga gukaze guzuza izu yose balimo bikaye. 3Aho zilababonekela indimi nti ndimi za zumulilo zagabanyiche, zaka hejulu yabo kila mwumwe wabo. 4Bene bose buzuzwa numutima mwelanda na babanza kuvuga kwilugha zindi nuko kudya mtima wabujuje kuvuga.5Ubu hadya baliho abayahudi baliha dyambamba iyelusalemu, boleka Imana kuva kila kihugu hasi yijulu. 6Kuhinda kuvikaye ikikundi cha bantuliza hamwe na kifishe iwasiwasi kukubela kila muntu yalabuvishije bavuga mululimi gwiwe wene yene. 7Balumiwe ni kutagala, mbene mabvuga kweli aba bose bavuga sibo abagalilaya?8Kubela iki twebwe tubuva, kila mumwe kubela indimi zotwavuche na zene? 9Waparthia na wamedi na waelamu, na badya mbamba mesopotamia, abayahudi na Kapadokia na kukubela ponto na Asia. 10Kubela Frigia, Pamfilia kubela mislini biche vya libya ni kilenena bageyi kuva Rumi. 11Abayahudi na waongofu, waklete na balaa haba tulabuva bavuze kubela indimi zachu vyelekeye ikazi zubushozi bwi mana.12Bose balumigwa balazazanigwa balavugana bene kuli bene ibi ni biki. 13Aliko abandi balabane bavuga "Aba bujujwe bubolegwa muvino mushasha."14Aliko Petro alahagalala hamwe na badya chumi numwe, aladuza ijwi alababwila, abantu, bi Yudea na bose muba hano Yerusalemu, iyi imenyekane iwanyu, mwuvilize kubwitozi amajambo yaye. 15Abantu aba ntibabolewe ntiko mwiyumvila kubela isaha izi ni zumu kitondo isaha zitatu.16Aliko ili dya vuzwe kuchila mumuvugishwa Yoeli. 17Iloba kubela imisi ya nyuma, Imana yavuze ndosesa umutima wange kubantu bose, abana banyu na bakobwa banyu balotanga ubuvugishwa abasole banyu balotanga chobiyumvila na bazehe banyu balatanga indoto.18Bidya bidya hejulu ya bakozi baje na bakozi baje babakobwa kubela imisi izo, ndosesa umitima waje, nambo balotabili. 19Ndokwile kana ibigelagezo hejulu mwijulu nibimeyesho hasi mwisi, amalaso umulilo, ni kufyuduka kumwochi.20Ni zumba lizohidugwa kuba umwijima nu kwezi kuba amalaso hatalaze uwo musi mukulu ni yi bigelagezo vyu mwami. 21Iloba yuko kila muntu alolihama gala dyu mwami alolokola.22Abantu bi izilaeli, mwuvilize majambo aya. Yesu winazaleti umwana wumuntu uwemelewe nimana ku bikogwa ni kushobola ni bigelagezo, ibitangaza kutwamiza mubimegati yanyu nuko mwebwe nyene niko mumenya. 23Kubela imipango mwishakiye kuva ubwabele amahanga yi mana, yalakuweho, na bichanyi ni kumwicha. 24Aliko Imana yalamteluje, alabukulaho ubuchafu bwu lupfu gwiwe, kukubela ntivyashoboche wene kumugu mya.25Uyo Daudi yalavuze kuvyelekenye wene, ndala mbonye umwami imisi yose imbele ya maso yaje, wene ali mukuboko kwaje kubudyo nivyo mbasi aindokwigizwayo. 26Nicho kutuma umutima waje gwali gufishe umunezelo nu lulinii gwaje gwali lunezelewe yuko umubili waje gulabaho kubela ubushobozi.27Nulouleka umutima waje gugede mukuzimu kadi ntulole kula umwelanda wawe abone kubola. 28Wewe walamumenyesheje kwage inzila ubuzima ulokola nduzule umunezelo imbele ya maso yawe.29Bene wachu ndoshobola kuvuga iwanyu kubushobozi kuvyelekeye daha wachu Daudi wene yalapfuye na balamuzika ni kabuli dyiwe lilihamwe natwe nunyu musi. 30Nuko yalumu vugishwana yalamenya kuba Imana yalalahiye ni kulahila kwiwe, yuko alomushila umwe kubela uluvyalo gwiwe kukitembe chubwami. 31Yabonye ili kale ni kuvuga kuvyelekeye kuzuka kwa Klisto kadi ntiyakusize ukuzimu umubili gwiwe ntigwaboze.32Uyu Yesu Imana yalamuzuye, nuko twenge bose tulivyabona. 33Nuko amaze kutelugwa mukuboko ku budyo kwimana abaye ayakiye ihadi yu mtima mwelanda kuva kwadaha wene yalamwizeye iyi ni ahadi yuko mwebwe mubona ni kumpfa.34Kubela iki Daudi ataguluche kugenda mwijulu alika alavuga umwami alavuga umwami. 35Ikala mukuboko kwonge kubudyo maka hondokola abasi bawe ikitembe kibe cha magulu yawe. 36Ni kwiyo izu yosi yi Isilaeli na muimenye kubuhakika yuko Imana yakoze wene kuba umwami na Klisto uyu yesu umwe mwabamba.37Ubu baluvishije ivyo, balatuligwa kubela imitima yabo, balamubwila Petro numuvugishwa yundi "Bwene wachu tulokale iki?" 38Na Petro alababwila, "Mtubu na mubatizwe, kila yumwe wanyu kubela izina dya Yesu Klisto kukubela ikigogwe ikigogwe chivyaha vyanyu, na mlokwakila akashimwe kumtima mwelanda. 39Kubela iwanyu ni kubana banyu kwa badya bose bali kule, abantu beshikwi kadili yumwami Imana yachu aliko ilohamagala.40Kumajambo meshi yala shuhidiye kwiginga yalavuzemwikize muve muluvyalo yulu lumbi. 41Nhio bakila amajambo yiwe ni kuba tizwa aho balogezeka kubela umusi uyo nuko imitima elfu tatu. 42Balagenda mnyigisho yi ntumwa ni kufashanya, kukubela kuumanyula umkate ni kubela amaombi.43Kutinya kulaza hejulu yu mtima ni bigelagezo vyishi ni mbimenyesho bikogwa kuchila untumwa. 44Bose bizeye bali hamwe ni kuba ni bintu vyabo hamwe. 45Ndababaza ibintu ni miliki zabo kugabanya kwa bose kungana nihitaji dya kila mumwe.46Kadi umusi hanyuma yumusi balagiye bafishe ilengo limwe kubela ikanisa na balamanyuye umkate badya banya kanisa kudya kumunezelo ni kwitonda kumtima. 47Bala shimiye Imana ni kuba nikita bulisho na bantu bose. Umwami ya labogoyeje umusi kumusi niko baguma balokoka.
31Petro na Yohana baliko bagenda kwikanisa kusenga isaha mwenda. 2Halu muntu yamugaye kuva akivuka bala mutelula kila musi baka mudyamika kumudyango wi kanisa witwa dyiza kugila asege abantu bingila mwikanisa. 3Abonye Petro na Yohana begeye kwingila mwikanisa ya baseze bamuhe.4Petro amuhanga amaso hamwe na Yohana alamubwila tulabe twebwe. 5Ikimuga kila balaba kilegeleje kulonka ikintu kuva kuli bene. 6Aliko Petro avuga, "Amahela ni zahabu njewe simfihse aliko cho mfishe ndakuha mwizina dya Yesu Klisto wa Nazareti tambula."7Petro amufata ukuboko kwiwe kuburyo, alamuhagulucha, ahonyene amagulu yiwe ni ngingo za magufa yiwe bicha bila lonka inguvu. 8Ala simba hejuru, umuntu wikimuga yala hagaze atangula kutambula acha yingila mwikanisa hamwe na Petro na Yohana, atambula asimba ashimila Imana.9Abantu bose babonye atambula ashimila Imana. 10Bacha bala menya yuko yali wa muntu yikala kumunyango dyiza wikanisa asega balumigwa balatangala kubela kidya kibaye kuliwe.11Uko yali yafashe Petro na Yohana abantu bose hamwe bilukila munyindinzu yitwa ya Suleimani, batangaye chane. 12Petro abonye ivyo, wene alishula abantu, "mwebwe bantu ba Israeli, ni kuki mutangala? Ni kubeliki mutuhanga amaso nkiko twebwe alitwe twatumye uyu atambula kunguvu zachu au Ubutakatifu bwachu?"13Imana ya Ibrahimu, niya Isaka nya Yakobo yaba Daha bachu, yashimagije umukozi wayo Yesu. Uyu niwe mwatanze Mula mwihakana imbele ya Maso pilato, niho wene yali yamuwe kumulekula. 14Mwanse umutakatifu kandi mugololochi hunyuma yaho musega abalekulile umwichanyi.15Mwebe mwalishe umwami wubu zima wimana yazuye kuva mubapfuye twebwe tulivyabona kwiyo. Kukwizera mwizina dyiwe, uyu muntu mubona mumenya, yahawe inguvu. 16Kukwizera kuhitila kuli Yesu kwa muhaye wene ubuzima bukwiye imbele yanyu mwese.17None bagenzi ndamenya yuko mwakoze kubufela, iko kandi bakoze abatwazi banyu. 18Aliko ibintu vyi Mana yaba bwiye kela kuminwa ya bavugishwa bose, yuko uyo Klisto aloteseka, none yabosohoje.19None ubu, mwihane muhindukile, kugila ngo ivyaha vyanyu biveho kabisa kugila haze ikihe cho kunezegwa kukuza kumwami. 20Kugila ashobole kumutima Klisto yamaze kushigwaho kubela mwebwe Yesu.21Wene niwe alilazima ijuru limwakile mpaka kushicha ikihe bilogaluzwa ibintu vyose, Imana yavuze kuva kela kuminwa ya bavugishwa batakatifu. 22Ukuli Musa yalavuze, "Umwami Imana lilo hagulucha umuvugishwa nkange kuva mulibene wanyu. Mulo mwumviliza kila kintu alobabwila mwebwe. 23Hazogelaho kila muntu atumviliza uyo muvugishwa uyo azolandugwa kabisa avehagati ya bantu.24Abavugishwa bose kuhela kuli Samweli na badya bakulikiye hanyuma yiwe balavuze batangaza izi misi. 25Namwe mulabana babavugishwa na bisezelano Imana yakoze hawa na bababu, nkiko yavuze na Abrahamu kumbuto yawe imidyango yose yo musi izohezagigwa. 26Imana imaze kuhagalicha umukozi wayo bwambele ya mutumye iwanyu kugila abahezagile mwebwe kukuhindukila muve mububi bwanyu.
41Aho Petro na Yohana baliko balaganila na bantu abahelezi mumulinzi wulusengelo na basadukayo bala mugiliye. 2Bali babaye chane kuko Petro na Yohana bali bigisha abantu kuvyelekeye Yesu nukutangaza hejulu yukuzuka kwiwe kuva mubapfuye. 3Balabatutse nukubashila mwibolulo kushika mukitondo chakulikiye kuko hali kumwogoloba. 4Aliko antu benshi balibamaze kumva ubutumwa balemeye, ikihalulo chabagabo bali bemeye bage lelanywa nkibilumbi bitahu.5Hageze mukitondo umusi wakulikiye abakulu babo abazehe nabanditsi kuli hamwe balegelanye Yelusalemu. 6Anasi umuhelezi mukulu yaliho na kayafa na Yohana na Iskanda na bose bali abagenzi bumuhelezi mukulu. 7Aho bali babitse Petro na Yohana hagati yabobalababajije, "Kubushobozi bule, chabule kwizina lite mwakoze iki?"8Hanyuma, Petro yali yuzuwe na mutima mutagatifu alababwila, "mwebwe nabakuluba babatu na bazehe. 9Nimba twebwe umusi wuyumusi tulabazwa kuvelekeye ikikogwa chiza chakozwe kuyomuntu agwaye kungene nyabaki uyu muntu yakozwe muziha? 10None limenyekane idyo ianyu no kubantu bose kuli Israel yuko kwizina dya Yesu Klisto wi Nazareti aliwe mwabamvye aliwe Imana yamuzuye kuva kubapfuye, no kunzila yiwe yuko uyu muntu ahagaze hano imbele yanyu ali umuntu amezeneza.11Yesu Klisto nibuye alidyo mwebwe abubatsi mwagaye, aliko alidyo dyagizwe kuba ibuye likulu dyo kwipembe. 12Ntagakiza kuwundi muntu aliwe wese kuko ntalindi zina musi yijulu bahawe abantu alidyo kulidyo tushobola kukizwa."13Ubu babonye ubutinyusi bwa Petro na Yohana, balihinyula yuko bali abantu basazwe bata somye balatangaye balamenya yuko Petro na Yohana babaye hamwe na Yesu. 14Kuko babonye udya muntu yakijije akahaga lala hamwe nabo, ntibali ni kintu cho kuvuga muli dyo.15Aliko aho bali bamaze kubategeka intumwa balagiye imbele yumukuta no wubalaza balaganiliye bo kulibo. 16Balavuga tukole iki aba bantu? Nukuli yuko ikimengetso changatangaza chalakozwe kuchila kuhibo. 17Aliko kungila ngo ilijambo ntilikwile mu bantuche bahane ntibasubile kandi kumuntu wewese kulili zina. 18Balababahamagaye Petro na Yohana munzu nukubategeka ntibigele bavuga chabule kwigisha kwizina dya Yesu.19Aliko Petro na Yohana bishuye no kuba nukubabwila "Nimba alivyo mumaso yimana kububaha mwebwe aho kubaha Imana nimuche ulubanza mwebwe. 20Kuko twebwe ntitushobola kuleka kuvuga amajambo ayo twabonye nukuyumva"21Aho kubahana chane, Petro na Yohana balabaletse bagende. Ntibashoboye kulonka ikituma chochose cho kubahana kuko abantu bose bala shima Imana kuli bidya vyali vakoletse. 22Umuntu yakiliye ikimenyetso cho gukiza azoshobola kuba nitegeko lilenga Imyaka milongo ine.23Atalabaleka mumwidegemvyo Petro na Yohana balaje kubantu babo balaba menyesheje vyose ivyo abahelezi bakulu na bazehe bali bababwiye. 24Bamaze kuvyumva basize amajwi bose hamwe kumana balavuga, "mwami wewe walenye ijulu misi ni nyanza na kila kintu kilimwo. 25Wewe aliwe kuli mutima mutagatifu kumumwa wa daha wachu Daudi, umukozi wawe, yalavuze, "kuki antu babanyamahanga bateye impagalala, na bantu babi yumviliye amajambo atabeleye?26Abami bisi balipanze hamwe, nabatwale balegelamiye, hamwe nko kumana no kuli masila wiwe."27Nukuli bose Herode na Pontio pilato hamwe na bantu babanya mahanga na bantu bo muli, balegelaniye hamwe kuluyu muji nko mubakozi bawe mutagatifu Yesu aliwe yamusize amavata. 28Begelaniye hamwe kukola vyose alivyo ukuboka kwawe nulukundo gwawe vyategetse kuva kela inyuma batalaboneka.29None mwami, mulabe itela bwoba dyabo, ubahe abakozi bawe kuvuga ijambo dyawe bwose. 30Kugilango niwagolola ukuboko kwawe kukiza, ibimenyetso ni bitangaza bishobole kuboneka kuchila kwizina dyumukozi wawe mutagatifu Yesu. 31Bamaze kusenga ahantu aho begelamiye hamwe hachiye hatigita abantu bose buzuzwa mutima mutagatifu nukuvuga ijambo dyimana kubutimyutsi.32Ikihalulo cha badya bizeye bali mumutima umwe na mpemu umwe ntamuntu numwe yavuze chochose choyagaba chali chiwe wenyene, ahokuba ni bintu vyose basangiye. 33Kunguvu nini intumwa zalatangaza ubushuhuda bwabo kuvyelekeye ukuzuka kumwami Yesu, ni neema nini hejulu yabo bose.34Ntihali mumuntu uwewese mulibo yabuze icho akenye kuko abantu bose balibafise inyandiko za matongo chabule inzu bala yaguji balazana amahela yibintu bali bagujije. 35Kandi babishile hasi yamagulu yintumwa umugabane wakozewe kukila wizeye, kungana na kila umwe nkuko yashaka.36Yusufu mlawi, umuntu kuva kpro yahawe izina dya bamabasi ni ntumwa icha isobanugwa numwana wokuhanula. 37Akaba afise isambu aliguze azane amahela ayashile hasi yamagulu yintumwa.
51None umuntu umwe yalitumwe Anania na Safira mugole wiwe balakujije uluhande gubutunzi. 2No acha lanyegeza uluhande gwamalela goba gujije (umugole wiwe kandi yalameye idyo) ala zana nuluhande gwa sigaye nukuishika muli muma gulu yintumwa.3Aliko Petro alavuga "Amaholo kubeliki Satani yuju je umutima wawe kuvuga ububeshi bwomuli mpemuye la nuku nyegeza ulu hande gwa mahela mu mulima? 4Holi talibwa guzwa nti dyali ubu tunzibwawe? No hanyuma yokuguzwa ntidyali hasi yokwa mukwewe vyaligute wiyumvile ijambo lili mumutima iwawe? Ntulaba hende abana babantu, none wa henza henze Imana. 5Kuko kumva amajambo yano Anania yalagiye hasina achalapfa nukutinya kunini yalabaziye bose bumvishi je lino. 6Imisole ilaza imbele nukumushilamo hagati mwisanda nukumutwala hanze nukumuzika.7Hama yamasaha atatu nkayo umugole wiwe yalinjie hagati ntaameniki chalicho chabonekaye. 8Petero alamubwile, "Nubwile namba mwalagujije ishamba kuko chino iyo." Achavuga nidyo kukachilo nyene.9Akole Petelo akamubwila, "Bibe kute komwa kundanye kuli hamwe, kumugela geza mpemu wimana? Nimulebe amagulu yabadya baziche umugabo wiwe biliho mumudyanko nobalo mwikolela nuku mutwala hanze." 10Nanigoga achalavamwo muma gulumwa Petelo, alanka imitima, na zamisole zilaza hagati bala musanga yamaze kupfa. Bala mutelula nukumutwa hanze nuku zikahamwe yegeye numugabo wiwe. 11Kutinya kunini kwazahejulu yikanisa dyose hejulu ya bose bali bayu mvishe amajambo ayo.12Ibimeshe vyishi nibitangaza vyaliliva mimitima yabantu kuhita mumaboko yitumwa, Bali hamwe ahantu haga mwa selemani. 13Aliko ntayundi muntu yundi yita nyije yalifishe ukutatinya bwokuba hamwe nawe, kandi lelo bala hawe ichuba hilo cholejulu na bantu.14Na kandi abize yebeshi bwalimo bala gwila kumana, ibihalulo binini vya bagabo nabagole. 15None lelo bacha balamuheka abagoye kunzila, nukuba dya mika kubulili na nkuko kumakochi kugila yuko Petero abahita ikitutu chiwe kishibole kululuba hejulu yiwe. 16Ako kandi ibihalulo binini vyabantu baje bava umujigu zunguchwe Yelusalemu bazana abagwoye nabose binjiwe ni mpemu chafu na bose bala kize.17Aliko mutozi mukulu yala vyuche, naboseba babaye hamwe nawene (Baliba makanisa bo mubadukayo) Baluzule ninzigo. 18Bagolola amaboko yabo kubafata intumwa nukubashilamwo hagati yigeleza dya bose.19Kumwe nya womwijolo umumalaika wumwami alugula imilango dyanko yigeleza nukubalo ngola hanze nukuvuga. 20Nimugenda mkahagala muluse ngalo nukubabwila abantu amajambo gose yubugingo ubu. 21Bali bumvishije lino, balinjiye muluse ngelo mumwanya go mubukelelo nukwigisha, Aliko muhezi mkulu yalaje na bose balibabaye nawe, nukuhamagaza ibalaza dyose hamwe, nabatamabose babantu bisilali, nukubalungika mwigeza kugila babaza ne intumwa.22Aliko abakozi balibagiye ntibaba sanze mwibohelo bala galuche batanga kumenyesha. 23"Twasanze ibohelo dyugaye neza sawa, nabasoda bahagaze mumudyanko, aliko twaliho tuligulula, ntitwa bone umuntu hagati.24None uyumwanya umejame dali wikanisa nu muchungaji mukulu hobumva amajambo ayo, binjiwe nubwoba bunini kuko kubela wene biyumvila liloba kute ijambo idyo. 25None umwe alaza kubabwila, "Abantu bomwasize momwibahelo bahagoze mwikanisa na baligisha abantu."26Aliko umujemadali yalagile hamwe na bakozi, nabalazana aliko atakukola intambala, kubela baliba batinye abantu bashobola kuba kubite kumabuye. 27Bamaze bose kubazana, balabasizeho imbele yubuga lagwo umuchungaji mukulu yalababazije. 28Avuga, "Twalababwiye ntimwigishe kwizina lino nakandi mwayujuje iyelusalemu kumigisho yanyu, nukwipfuza kuzana amalaso yumuntu wuno hejulu yachu.29Aliko Petero nintumwa balishula, Bilakwiye tuvubahe Imana sinkabantu. 30Imana dahawachu yala zuye Yesu, umwa wishe kumubamba hejulu yikiti. 31Imana yala shimagize mukuboko kwiwe kubudyo nukumukola kuba mukulu mukiza, kutango itoba kubisilaeli, nukuhaligwa kwivyaha. 32Twebwe tuliabasuda bibintu ivyo na mpemu yela aliwe mana yakuyeyo kwa badya bamwubaha.33Abashinga ntahe bubu galagwa hobali bumvaguti bafashwe kubuli bashaka kubicha intumwa. 34Aliko Pharisayo awene yiitwa gamalieli umwigisha wumucha lubanza, aliwe yubashwe nabantu bose yalahagaze alababwila intumwa batwagwe hanze kumwanya mutoyi.35None alababwila, "Abagabo bisilaeli, nimwichale mugavye chane nakidya chomwavuze kubakolela abantu abo. 36None kubela, kale hahishehe, Theuda yavyucha nukwilata konkumuntu mukulu, nibihalulo vyabantu, Balolonka amajana ne bamwubaha bala sanzaye nukutakala. 37Hanyuma yuntu uyu, Yuda womugalilaya, yalavyuche umusi gudya zokwa ndika amatola, akwega abantu beshi inyuma yiwe nawa kandi yalatakaye na bose balibamwubashe balasanzaye.38None ndababwila, numwikwilemwo nabantu nvabo muba leke bonyene nokubela nkuko biloba guti chankwe izimilimo izi nivya bantu ilolagwa. 39Aliko nkuko alivyimana, ntimuloshobola kubabuza mwoshobola kwisanga muhalila nimana" Kandi, balahenza hezwe na majambo yiwe.40None balabaha magaye intumwa hagati yokumu kubita ntavuge kwizina dya Yesu, akabalekaba ge bonka. 41Balagiye imbele yubu galagwa baneze gwa no kubela haluliwe nkuko bikwiliye kubabala nukutuba wa nukubela idyo zina idyo. 42Nokubela bulumusi hagati yulusengelo nikuva kunzu ni kunzu bagumishe bamwigishe nukuhubili Yesu kubela ni masiha.
61Kandi muriyo misi, mukihe ikitigiri cha abigishwa chalichiyongera, Ukwidodomba kwa bayahudi bi kiyunani kwa banje kuba Hebrayo, kukubera aba mpakazi babo ntibibukwa kungaburo yi misi yose yo vyokudya.2Intumwa chumi na zibili zihamagaza ikoraniro dyabigishwa no kuvuga, "Sivyo iwachu kuleka ijambo dyi Mana ni kugaburisha ivyo kumeza. 3None, benewachu nimutote abagabo mushanju, kuva muri mwebwe abantu beza buzuye mwemu nu bwenge, botushobora kushikiriza ikikikogwa. 4Natwe tuzoshishikara kusenga no kugabura ijambo dyi Mana.5Amajambo yabo aranezeleza ikoraniro dyose. Aho batora Stefano, umuntu yaliyuzuye ukwizera na mwemu yera na Filipo, prokoro, Nikanoni, Timoni, Parmena na Nikolao umunyantiokia. 6Abizera bazanye ababantu imbele yintumwa, barasenze hanyuma babarambika kwibiganza vyabo.7Aho, ijambo dyi Mana lirakwira hose. Nikitigiri cha bigishwa kirushiriza kwiyongera iyerusalemu, ni kitigiri cha bakuru bubaha ukwizera.8Na Stefano yuzuye ubuntu nu bubasha yali akora ibitangaza ni bimenyecho binini mu bantu. 9Aliko aho hiburuka bamwe mu bantu bo mwisinagogi dyitwa isinagogi dya bide gomvya, na bikirene na baeskanderiyo na bamwe kuva kilikia na Asiya. Aba bantu bali baharira na Stefano.10Aliko ntibashoboye kuchinda na nu bwenge ni mwemu yo Stefano yakoresha mu kuvaga. 11Nuko ahendahenda bamwe mubantu mwibanga avuga, "Twumvishe Stefano avuga amajambo yo kurogotwa kuri Musa ni ku Mana."12Bosha abantu, abazehe na bandichi, na bamugira Stefano bara mufata, bamujana imbele yi kombe. 13Bazana ivyabona vyibinyoma bavuga, "Uyumuntu ntaleka kuvuga amajambo mabi hejuru yili jambo dyera ni vyagezwe. 14Kuko, twumvishe avuga yuko uyu Yesu wi Nazareti azokwonona aha hantu ni kuhindura imigenzo twashikirijwe na Musa. 15Buri muntu yari mwikombe ahanga amaso yiwe kumuraba Stefano, nabo babona amaso yiwe ari nkamaso yu mumara yika.
71Umuhelezi mukulu akambuza ibibintu nukulu? 2Sitefano alavunga bangezi nadaha banje, ni Munyu pfirize jewe Imana yukuru yaramujeko data wachu burahimu mumwanya hoyarari meso patomi aliko atarabaho horani, 3alamubira nungende kuva mungi hungu chawe numdyako wawe ungende mukihungu cho ndokwereka.4Hanyuma alangenda mukihungu chaba kaidayo acheaba harani kuva aho hanyuma ya data yiwe kupfa Imana yarazanye mwene ikihungu iki babamo ubu. 5Nkiya muhaye chochose nkibisingazwa vyiwe kihariho nakahande na hoyoshira amanguru mungabo aburaha muya randikwe naho ataribwaronke umwana yuko alohabwa ikihungu arokingaze wenyene numudyonko wiwe.6Imana naravunze nawene kuti kubera uruvyaro ngwiwe balikubaho muki hungu chubuginyi no kubera abahamenyereye bohiyo balobangira nkabakozi babo balobakorerenabi kumwanya wimya wimyaka ine. 7Imana iravunga ndochira ulubaza amahanga lilobangila imbohe hanyuma yaho balovaho no kusenga kubera mumpande izi. 8Alamuha abulahamu isezerano dyo kusilamungwa kunto abulahamu alaba dada waisaka alamusi lamula kumusi ungila kane Isaka acha aba dada wayakobo no Yakobo achaaba dada wabasongokulu mbachu chumina babili.9Basongo kulu bachu balamubonera izingo yusufu balamungu lisha kubera mukihungu chaba misili ni mana yalikumwe hamwe nawe, 10alamukinza kubera ububabale bwiwe alamuha imbabazi niehubahilo imbere yofarao umwami wo mulimisili falao amungila kuba umutengechi hejulu yaba Misili hejulu yizu yiwe yose.11Hanyuma yaho haba izala nini ya chane na mangongwa, meshi kubera mugihungu cha Misili na kanani nabadada bachu nkabaloze ivyokudya. 12Aliko yakobo amaze kuva yuko hali ibintu Misili yala batumye badadata bachu ubwambere. 13Aliko ulungendo gwa kabili Yusufu aliyelekana kwabe ne wabo umudyako wa yusufu umenyekane kwa falao.14Yusufu alubatuma benewabo kungenda kubabwila Yakobo data wabo aze Misili hamwe nu mudyako bose hamwe balabantu bose nisabini na tano. 15Uko Yakobo Misili hanyuma alapfa wene hamwe na data wachu. 16Balatwaringwa muluhande balazika kubera iva kuberaho Abulahamu yangunze kubihande vya mahela kuva kubana bahomali hiyo muluhande.17Kumwanya udya wisezelano nuko Imana yamuseze laniye Abulahamu umaze kushika abantu bamaze kugeira hiyo Misili. 18Umwanya uwo yalahangulunze umwami uwundi hejulu yaba Misili umwami atamenya Yusufu. 19Uyo mwami uyundi alababisha abantu bose no kubakola ikinu kibi daha wachu no kubatanga abana babo batoi kungila nkibabeho.20Kubera umusi Musa yaravuche yalimwiza imbere yimana balamulela amezi atatu kubera izu yadaha wiwe. 21Ahonyene yatawe abakobwa bafalao bala mutoye bala mulela nkambana biwe.22Musa yalingishijwe amajambo yose yikimusili yalifise ikomezi kubera amajambo yingendo. 23Aliko amaze kungeza imyaka milongo ine ilamuzila kubera umutima wiwe kubangenda ngendera imidyako ziwe abana bomu lisilaeli. 24Amaze kubabona umwisilaeli alimwo akolengwa bibi Musa ala mutabala ahura nikintu kibi cho muliekiputa. 25Aliyu vura kubera umungezi wiwe balomenya kubera Imana ilabakiza kukuboko kwiwe aliko nkibamenye.26Umusingwa kwilikiye alungenda kulibake bo mulisilaeli mwa badya balimo balagwana, alabishula abashila hamwe alavunga abami mwenge mulabangezi kumenge mulanka na mwenge kulimwenge? 27Aliko uwamungiliye mungenziwe nabi alamusinikila kule no kuvunga, nindeyakoze umutegechi achulubanza wachu? 28Wewe ulashaka kunyicha nkiko wa muushe umumisi nijoro.29Musa aliluka hanyuma yo kuva ivyo amera nkumegenyi kubera ukihungu chamidiani aliko haho daha wabana babili. 30Hanyuma yimyaka milongo inekuchaho umumalaika alamuzila kubera mubungalagwa bwo mumisozi Sinai kubera ulubeya ngumulilo imbere mukisaka.31Umwana Musa abonye umulilo yalatangawe no kwita lingwe kidya yabonye amaze kwegera kungirango akilibe ijwi dyumwami lilamwami livunga. 32Jewe nimana wasowanyu Imana yabulahamu kandi waisaka na Yakobo Musa ya jungu miye nkavyakuze yuko aliba.33Umwami alamubwila ikule ibilato vyawe ahantu uhagaze nahera. 34Ndalabonye amagogwa yabantu bawe bali Misili naluvishije kugwala kwanyu nange naluluche kungila ngo ndabakize none nelangu tuma wewe Misili.35Uwisa bose mumwanya bavuze nide yakungize umutegechi no mucha maza wachu? Ni wene yarimana yala mutumye abe umutengechi numuchunguzi Imana yaramu tumye kukuboko kumumalaika kubera yamuziye Musa mukisaka. 36Musa yalabangaye kuva musili hanyuma yokukora ibitangaza nibiboneka kubera Misili no kubera munyaza yashamu kandi kubera mubungalangwa kingihe chi myaka alubai. 37Ni Musa uwo niwe yababwiye abantu bo mulisilaeli yuko Imana ilobazanila umuvungisha nkange.38Uyu numuntu yalibaye kubera mukuboko komubungalangwa ni mumalaika nawe yavuze nawe kubera. Kumusozi wa sinaye uwi numuntu yakuliye ijambo liliho nokutuha twenge. 39Uwu numuntu bose badata bachu kumwumyila bala musunuliye kule kubera imitima yabo yahidukiliye Misili. 40Kubera ikiho icho balamubwiye haluna tukolele ubingingwa mana bilo turongora uwumusa yalatulongora kuva mungi hungu chamisili nkitumenya choyabonye.41Kandi balakoze inyana kumisi uwu balatanza ni sadaka kubera ungo lungingwa mana bana nezerengwa kukubela yikazi zamaboko yabo. 42Mungabo Imana yalabahindukiliye ilabaha basenge inyenyeri yo hejulu. Nkiko nyandichwe kukitabo chumuvungishwa none mulatangila jewe ishikanwa zi bukoko mwabaze kubungalangwa kungihe chimyaka milongo inenizu yomulisilaeli?43Mwalemeye ulusengelo ngo nguhulila maleki ni nyenye li yimana lefani ni gisanamu mwikoleye kugisenga bonyene ndoba twala kulele chane ya babeli.44Data bachu balulusengelo ngoguhula no kusengila nitaintahe mubungalangwa nkiko Imana ya mulishijeaho yakungana na Musa yuko yalikukola kungushusha nabidya bibone kana. 45Ulunusengelo gwadata bachu kumwanya wabo balazanwe kubera igi hungu noyoshuwa iba vyaje kumwanya binjili kutengeka ihanga dyangizwe Imana yala bilukanye bitalabe ukubaho baba wachu ibi vyavayenguti mpaka kumusi za Daudi. 46Yalolose ububichi mumaso yimana alasenga kulondera amakao kumana ya Yakobo.47Mungabo Selemani yalamubaekiye izu yimana. 48Aliko kwivyo ibahejulu nkaba muzuzuba chwe kumaboko ibi ni nkaba vungishwa yavuze. 49Yulu nintembe yanje yakera nisi nuluhande ngongushi laho amangulu yange nizunyabaki mulo yubakila alavunga umwami, chankwe nihe uluhande ngo kuluhukila? 50Sikuboko kwange kwangize ubibintu vyose?51Yemwe bantu mufise izosilikomeye mutasilamungwe mumutima no mumatawi buru mwanya mukubita umutima mwelanda mulakola nkivyo badata bakola. 52Umuvungisha nyabaki kubera abavungishwa kubera bababa bachu batamutese? Bala bishe abavungishwe abavungishea bose batanguliye hatalabeumwe wukuli namwe mwalamze kuba mwalamuhe mukiye no kumwicha kandi. Na bantu mwalakiye amatengeko ngadya gavuze. 53Namwe bantu malakiliye amatengeko lidya vyavunzwe na malaika mungabo nkimwuvilije.54Hanyuma abahunzi bamubantu bamaze kuva amajambo ayo balababaje mumitima yabo balamushavulira balamulila amanyo sitefano. 55Mungabo wene yaliyuzuwe umutima mwelanda halalavye mwinjulu neza abona ubuntu bwimana acha abana Yesu ahangalaye mukuboko kubudyo kwimana. 56Sitefano alavunga laba nabonye ijuli lilunguluwe numwana wa adamu alahangalaye mukuboko kudyo kwimana.57Mungaba abahanuzi babantu balavunza ungwaneo kwinji dyo hejulu balazibila amatwi yabo bala mwilu kila hamwe. 58Bala mutahaze yumuji balamutela amabaye abasu tabamaza kwikula impunzu zabo zohaze nokuzishila hasi hambavu yamangulu yumusole yitwa Sauli.59Ahabalimo bamutela amabuye Sitefano yangumye ahamangala umwami no kuvunga mwami Yesu akila umutima wanje. 60Alavukama no kuhamangala kwinji linini mwami nkubahalulile ivyaha ibi amaze kuvunga acha alaechi kana.
81Sauli yalifishe umwumvikano wurufu gwiwe, uwo musi niho yatanguye kuhama ikanisa dyari Iyerusalemu, na bizera bose basanzaye, mubihu gu vyi yudaya na samariya, akuyemwo intumwa. 2Abantu bubaha Imana bahamba Stefano bagira amarira menshi hejuru yiwe. 3Aliko Sauli atikiza ikanisa agenda inzu kunzu ni kubakwegera hanze abagore na bagabo ni kubata murufungo.4Abizera bari basabagiye bagama bavuga ijambo dyi Mana. 5Filipo yaruruka mumujiwo muri Samaria amengesha Klisto hiyo.6Hanyuma amakoraniro bumvish ikubona ibimenyecho filipo Bashira kwitondera kidya choyavuze. 7Kuva aho abantu benshi bumvishije mwemu zihumanye zabavuyemwo abantu ino barila nijwi linini na benshi bari bamugaye nabachumbagira barakizwa. 8Kaudi hari umunezero munini mumiji.9Aliko halili umuntu umwe muri uwo mijiizi na dyiwe yitwa Simoni uwali akora vyuburozi bwo yakoresha bwumiza abantu bubwoko bwi Samaria mukihe yavuga kowene ari umuntu yiyita akakomeye. 10Abi Samaria bose kuva kumuto ni kumukuru, bara mwumviliza baravuga, "Umuntu uyu nini budya bubasha bwi Mana ariyo nkuru." 11Baramwumviriza kubera yubumije kuva kera ba mareba yiwe.12Aliko mukihe balibizeye yuko filipo yavuga hejuru yu Bwami bwi Mana ni hejuru yizina dya Yesu Klisto, babatijwe abagabo kubagore. 13Na Simoni nyene arizera kandi amaze kubatizwa yamana na filipo Abonye ibimenyecho nibitangaza vyoyakora aratangara.14Mugihe intumwa za Yelusalemu zumvishe koabo muri Samaria bakiye ijambo dyi Mana batumwa Petro na Yohana. 15Mukihe bariko bamanucheyo barabasengera ngobamwakile mwemu yera. 16Kugeza uwo mwanyua, mwemu yera ntiyaribabururukile numuntu nunuwe muribo baligusa babatijwe mwizira dyu mwami Yesu. 17Niho Petro na Yohana babashirirako amaboko, nabo baramwakira mwemu yera.18Mukihe Simoni abonyeko mwemu yera yatanzwe kuchira kushirigwa kwa maboko ni ntumwa azizarila kubaha amahera. 19Alavuga, "Nimumpe ubu bubasha kugira bngo wonzoshira kwibiganza yakile mwemu yera."20Aliko Petro aramubarira amahera yawe hamwe na wewe muzimirile kule, kubera wibaza yuko ingabire ya Mana ibonekana kumahera. 21Ntakihimba ufishe murijambo, kubera umutima wawe ntugororoche imbele yimana. 22Ahorero niwihane ibibi vyawe ni kusenga Imana hamwe uzoharigwa ivyiyumvirovyumutima wawe. 23Kuko mbona yuko uri mwibamba dyu mururazi ni mukifungo chichaha."24Simoni arishura nu kuvuga, "Musenge umwami kubera jewe, kuko amajambo yose mwavuze gashobora kumbonekera.25Mukihe Petro na Yohana balibashuhudiye ni kuvuga ijambo dyu mwami, basubiye iyerusalemu kunzira iyo, bavuze ubutumwa mubijiji vyishi vyi Samariya.26Noneho umumarayika wu mwami aravuga na Filipo ni kuvuga, "Raba uje mubumanuko munzira igenda ushiki kunzira imanuka iyerusalemu ikaja muri gaza,(Ninzira yo mubugaragwa.) 27Aralaba kandi aragenda . Reba hali umuntu wi Ethiopia, towasi uwufishe ukuganza kuluta kandase umwami kazi wabanyetiyopia uwali hejuru yububiko bwiwe bwose nawe yali yagiye iyerusalemu kusenga. 28Yari agaruka yichaye mumodoka yiwe yiga muchuo chu muvugishwa yesaya.29Mwemu avuga na Filipo, "Egera hofi ni modoka iyi ufutane nayo. 30"Rero Filipo agenda ariruka amwumva yiga mwehuo chu muvugishwa yesaya Aravuga mbega urazi chowiga? 31Umuethiopia aravuga nzoshobora gute umuntu atandongoye?"Aramwinginga Filipo wirire imodoka no kwicharana nawe.32Rero ikihimba chi vyandichw vyoyaliko araso ma umuethiopia nibi yajanywe nki ntama itwagwa mwibagiro kubagwa, nkuko intama itekeleza ntiyafunguruye uumwa gwiwe. 33Kukuhabwa kwiwe kwiligwa urubanza kwiwe kwarakuweho ninde azovuga uruvyaro gwiwe? Ubuzima bwiwe bwakuwe mwisi.34Towasi abaza Filipo aravuga, "Ndagusaba niumuvugishwa uyule avugigwa ivyiwe vyelekeye wene, chanke vyu wundi muntu. 35Filipo yatanguye kuvuga yatanguye kuliki chandiche cha Yesaa kumubila ubutumwa bwa Yesu.36Bali munzira bashika ahari amazi Towasi alavuga, "Raba ahahari amazi nikikichombuza simbatizwe?" 37Amajambo aya, "gudyo umuethiopia arishura ndizera Yesu Klisto numwana wimana, "Ntibiri muvyandichwe vya kera) Niho umwethiopia yategeka imodoka zihagarare. 38Bagiye mumazi hamwe Filipo na Towasi Filipo aramubatiza.39Mukihe baribavuye mumazi mwemu wumwami ijana Filipo kule towashi ntiya mubona agenda inzira yiwe anezelewe. 40Aliko Filipo abonekera Azoto yachiye muri yidya mukowa avuga injili mumiji yose mpaka kushika kaisaria.
91Aliko Sauli yalashoboye kuvuga ibigwanisho nuvyo kwichisha kugigishwa bumwami, yalagiye kumuhelezi mukulu. 2Nuku musega ibaruka kubela ama kanisa hiyo Dameski, kugira yuko yolonka umuntu waliwe kubela inzila yidya abe umugaba chikwe umugore, abafunge nukubazana Yelusalemu.3Noho yalimulugendo, yalavuye kuko alimwo alosohola Dameski, ubwonyene alamulika hosehose umwanga ulova mwijulu. 4Nawene alagwa hosi na aluva ijwi imubwila, "Sauli, Sauli nukubeliki imboneya jewe.5Sauli alamwishula, ulinde wewe umwami? Umwami alavuga jewe ndi Yesu ulimwo ulolondela. 6Aliko nuvyuke, niwinjile mujini nawe balakubwila yakenewe yakukola. 7Nabadya bantu bafashe ulugendo hamwe na Sauli balanuma chane balamviliza ijwi ntibayibone numuntu.8Sauli alavyuka kubela ikihugu na yuguluye amaso yiwe nti yashoboye kubona nikintu, balumutola amaboko bola muzana hadi Dameski. 9Kumusi katatu ntabona, ntadya nukunywa ntanywa.10None haliho umwigishwa Dameski izina dyiwe Anania, umwami yalavuze nawene kubela kwelekwa, "Anania." Alovuga laba ndingaha mwami. 11Umwami ala mubwila nuvyake ugende wenka kubela munzira itwa igololoche, nukubela inzu ya yuda nu kubaza umuntu kuva Tarso yitwa Sauli, kubela yalimwo alosenga. 12Nuko yala mubonye kubela mudoto umuntu izina dyiwe Anania yinjila nu kumushilako amaboko hejulu yiwe kugilango alonko kubona.13Aliko Anania alamwishula, "Umwami, numvishe inyishu zumuntu uyu kubantu beshi, kugichilo chahe chiyaba koleye bibi abelanda bahaliya Yelusalemu. 14Hano alafishe ubushobozi kura kumuhelezi mukulu kumufata kila umumwe yudya yitiligwa izina dyiwe. 15Aliko umwami alamubwila, "Nugende kubela wene nikintu chatowe kwiwe atole izina dyanje imbele yabanya mahanga nabami nabana babisilaeli. 16Kubela ndobeleka ntukuntu bimeze vyishi ntukobilosha kigwa kubabazwa kubela izina dyanje.17Anania alugenda,alingia mudya munzi, Alomushi lako amaboko alavuga, mugenzi Sauli umwami Yesu aliwe yakusohoyeko kubela munzila hiwalimwo ulaza, yantumve ushobole kubona kandi wuzuzwe ni mpwemu mwelanda. 18Budya gilagwa mumaso yiwe ibintu ntugubu, aloshobola kubona alahagolala alabatizwa aladya ivyokudya nukulonka inkomezi. 19Alichara hamwe nabigishwa haliya Dameskikumisinyishi.20Umusi ugonyene alomutangaza Yesu kubela amukanisa avuga kuti wene numwana wimana. 21Nawene yumvishe yalatongaye nukuvuga, Sumuntu ntuyu yabononye bose bahanagaye izina lino hiyo mulisilaeli? Nahuno alaje kubela yukubafunga nukubatwara kubahelezi. 22Aliko Sauli yalashoboleshe jwe kuhubili nu guko la abayahudi badya bichaye Dameski alabeleka yuko yuno ni Klisto.23Hanyuma yimisi mwishi abayahudi balukola ichichalo hamwe kugira bamwiche. 24Aliko imipango yabo ila menyekane na Sauli balamute gela kumudyango kumutaga numwijoro bashobole kumwicha. 25Aliko abigishwa biwe bala mutwara mwijoro balamwululucha kuchira musi yulukuta bala mwululucha hasi kubela ikikopu.26Na Sauli amze kusohola Yelusalemu, yalashoboye kujana nabigishwa aliko bala mutinya balamwikeka ko yuko yuno yokonona abigishwa. 27Aliko Barnaba alamutwara nuku mutwale kubotowe alaba bwila yuko Sauli ntukuntu yamubonye Umwami munzila numwami alivyo yavuze nawene, nukuntu Sauli yavuga ubutumwa kunkomezi mwizina dya Yesu hiyo Dameski.28Yalahuye nabene balimwo balinjile nukuvayo Yelusalemu alavuga kunkomezi mwizina dyu mwami Yesu, 29Alimwo alavugana naba yaudi na bayunani aliko bola shobola kumugenda nira nukumwicha. 30Aliko umugenzi amaze kumenya ijambo idyo, bala mutwara kulele mwa kaisaria nuku mutwala agende Tarso.31Hama ikanisa dyose kubela abayahudi Garilaya numulisamalia dyalilifishe amaholo, nukubakwa, nukugenda kubela ubutinyi bwumwami na kwitanga ni mpwemu mtagatifu ikanisa lila kula nukugwila beshi. 32Hanyuma haza Petro alimwo alazuguka zuguka kumahingulilo yose yintara alabamanu kilako aba Klisto babayeho kubela umuji wa Lida.33Alabona umuntu umwenya izina dyiwe Ainea, uyo muntu yalimukitanda imyaka munoni, kubela. 34Petro alababwira, "Ainea, Yesu Klisto akukize vyuka wisasile ubulili bwawe," Maze alavyuka. 35Na bantu bose balibichaye lida na shaloni bamaze kumubona umuntu wudya, bala kebuche balalaba umwami.36Haliho umwigishwo yitwa tabitha kuko balali hinguye basanga "Dorcas" yuno mugole yalazuye imilimo nziza na ningendo yiwe ibeleye yiyakoze kumukene. 37Vyalavuye kubela umusi ugo yala gwaye alapfa bamaze kumugilaneza bachiye bamwuliza hejuru nukumu dyamika.38Kubela lila yaliho hafi na yafa nabigishwa barumvishe kubela Petro yaliho balabatu mwe abantu babili uwiwe, balamubwira, nuze uwachu utatevye. 39Petro alavyuka nukugenda hamwe nabo. Asohoye balamu zanye kubela ichumba chihe julu. Nibatafishe abagabo bose batahagaze hambavu yiwe balimwo balalila, bamweleka ikoti ni mpuzu kubela Dorcas ziyababaliliye aho hibalikumwe nabo.40Petro alabasohola bose hanze yichumba alafukama amavi alasenga hanyuma akebuka alaba umubili avuga, "Tabitha vyuka." Alugulala amaso yiwe amaze kumubona Petro alichara hasi. 41Hanyuma Petro alamuheleze ukuboko kwiwe alamuhagalika, na amaze kubavyula abashilika nibatafishe abagabo, alaboheleza bene akomeye. 42Lino jambo dyala menyekanye yafa yose, nabantu beshibola mwizela umwami. 43Havuye Petro alichora imisi mwishi yata hamwe nabantu biyitwa Simoni akola ibishato.
101Hantu muntu mumuji wa Kaisalia izina dyiwe yitwa Kornelio yalu umukulu wumugwi wa Kitalia. 2Yalubaha Imana aka senga Imana numudyango wiwe wose yatanze amahela menshi kubayahudi asenga Imana imisi yose.3Mukihe chi saha mwenda zo kumutanga abona indoto umumalaika wimana iza kwiwe. Malaika alamubwila komelio! 4Kornelio alamuleba malaika afishe ubwoba bunini chane alavuga "Iki ni kiki mukulu?" Malaika alamubwila "Amasengo yawe ni sadaka zawe kubakene zaduze mwijuru kuba ichibucho imbele yimana. 5Tuma abantu kuja mumuji wa yafa bazane umuntu yumwe yitwa Simoni yitwa kandi Petro. 6Abana nukola Isato yitwa Simoni inzu yiwe ili yi nyanza."7Malayika yalimwo avuga na wene amaze kugenda, kornelio ahamagala abakozi bo muhila kwiwe babili, numwana jeshi yalimwo alasenga Imana mubana jeshi bamukolela. 8Kornelio yababiye vyose vyabaye abatuma yafa.9Umusigwa kulikiye mukihe chi saha mwenda bali munzila begeye mujini, Petro aduga hejuru mwidale kusenga. 10Kandi achaba ni nzala ashaka ikintu cho kudya aliko abantu bakilimwo balachumba ivyokudya yalelechwe indoto. 11Abona ijulu dyuguluche abona ikintu kinini nkumwenda chululuka hasi kwisi kumitwe yachoine. 12Muli chwne halimwo, kila bwoko bwi kikoko vyama gulu aneni vyibwega hasi ni nyoni zo mukilele.13Haza isauti kuliwe ivuga "vyuka, Petro chinja udye." 14Aliko Petro alavuga "Ivyo ntaho mwami sindaye chochose kibi kihumanya. 15Aliko isauti ilaza kuliwe bwa kabili, "ivyima a yogejeleka kuvyita wewe bihumanye." 16Ibi vyabaye katatu, kidya chombo kicha kisubila mwijuru.17Umwanya Petro achiyumvila kwivyo yelechwe imanisha iki abantu bali batumwe na kornelio bali bahagaze imbele yumudyango babaza inzila yo kwingila munzu. 18Balahamagala labaza Simoni kandi yitwa petro abangaha.19Ugo mwanya petro achiyumvila hejuru yivyo yelechwe, mutima avugana nawe, "Leba abantu batatu balakulonda. 20Vyuka wululuke hasi ugende nabo. Ntutiye kugenda nabo kubela ndabatumye." 21Petro yululuka hasi kuli bene alavuga "jewe ndiyudya mulonda kubela iki muje?"22Balavuga,"Kamanda yumwe izina dyiwe Korelio , umuntu mugololochi akunda kusenga Imana, abantu bamuvuga neze mukihuguchose chabayahudi yubwiwa numumalaika wimana kututuma kugila ugende muhila iwe, kugila yumve ijambo dyawe. 23Petro alaba karibisha bingila munzu kwikala nawe mukindo cha kulikiye yalavyuche agenda nabo nabagenzi bake kuva yafa bajana nawe.24Isiku ya kulikiye balaje Kaisaria. Kornelio yalibategeleje yali yahamagaye bene wabo na bagenzi biwe ba hofi.25Petro yegeye kwingila munzu, Kornelio alamusanganila yunama kugeza hasi kumagulu yiwe kuku mwubaha. 26Aliko Petro alamudyula avuga, "Hagalala jewe nange ndumuana wumuntu."27Petro alimwo alaganila nawe, yinguye munzu asanga abantu batelanye hamwe. 28Alababwila,"Mwebwe nyene mulamenya nta tegeko umuyahudi kubakumwe au kubalamigwa numuntu ati wikikihugu. Aliko Imana yanyeleche jewe yuko ntashakigwa kumwita umuntu wewese uhumaye au muchafu. 29Nicho kituma ndaje ata kuhalila aho ndatumwa kuza none ndababaze nikuki mwatumwe kwange.30Kornelio alavuga, "Isiku zine zihoye mukihe nkiki nalimwonda senga mukihe chisaho mwenda kumutaga munzu yange, mbona imbele yange umuntu ahagaze afishe imyenda yela. 31Alabwila "Kribelio amasengo yawe yumvishwe ni Mana ni Sadaka zawe kubakene zabaye ichibucho imbele yimana. 32None lelo tuma umuntu yafa ahamagale umuntu yumwe yitwa Simoni kandi akitwa Petro aze kwawe aba kukola isato yitwa Simoni inzu yiwe ili mpande ni nyanza. 33Niho ndachiye ntuma abantu kwawe nawe wakoze neza kuza twse tuli ngaha imbe zimana kugila twumvilize amajambo yose wategeshwe ni Mana.34Niho Petro yafungulula umumwa alavuga "Kweli ndizeye Imana ntishobola kupendeleya. 35Aubwo kila kihungu umuntu wewese ayisenga no kukola bigololoche alemegwa kuliyo.36Ulamenya ubutumwa wavuze kubantu baisraeli, ahoyalimwo alatangaza inkulu nziza ya maholo kuhitila kuli Yesu Klistowene nu mwami wa bose. 37Namwe nyene mulamenye ivyabaye ivyabaye mubuyahudi bwose vtyatanguliye Galilaya, hanyuma yulubatizo Yohana yatangaje. 38Ivyabahe kuli Yesu Kilsto inge Imana yamusize amavuta kuli mutima mutakatifu no kunguvu yagiye akola vyiza no kukiza bose ababonegwa na ibilisi, kubela Imana yali kumwe nawe.39Twebwe tuli vyabona yakoze vyose mukihugu cha bayahudi no muli Yelusalemu uyu ni Yesu wobishe ba mubamba kukiti. 40Uyu muntu Imana yala muzuye isiku ya katatu imuka kumenyekana. 41Kubantu bose aliko ni kuvyabona vyatowe kuvakale nimana twebwe nyene twaliye nawe no kunywa nawe amze kuzuka kuva mubapfuye.42Yatu tegeche kuhubiri kubantu na kushuhudia yuko uwo aliwe Imana yachaguye kuba umuchamanz wabaliho na bapfuye. 43Muli wene abavugishwa bose bashuhudiye, kugila kila wizera ulene aganyigwe ivyaha kuhitila kwizina dyiwe.44Petro akivuga kutyo, mutima mutakatifu aluluka yingila mubali munzu bose abalimwo balumwiliza amajambo yiwe. 45Badya bantu bali mukikundi cha bizera basilamuwe badya bose bazananye na petro balatangajwe kubela mutima mutakatifu yululukiye kandi abanyamahanga.46Bumvishe abanyamahanga bavuga kuzindi ndimi basenga Imana. Petro alishula, 47"Halu umuntu wewese yoshobola kubuza amzi kugila abantu ntibabatizwe, ababantu bakiye mutima mutakatifu nkatwebwe?" 48Niho yachiye ategeka babatizwe mwizina dya Yesu Klisto.Hanyumma bamusaba yikale nabo amasiku.
111Intumwa na bagenzi babo bali hiyo yudea bumvishije yuko abanyamahanga balakiliye ijambo dyimana. 2Petro ahoyaza Yerusalemu umugwi wa bantu basilamuwe babanza kumukosola bavuga. 3Ufatanije na bantu batasilamugwa mukudya nabo.4Aliko Petro yatanguye kuvuga ivyabaye avuga. 5Nalikondasenga kumujiwa yafa nchanelekwa indoto yichombo chululuka hasi nkimpuzu nini yululuka kuva mwijulu kumpande ziwe zose ziwe zulluka kuli jewe. 6Nalatangaje nukwiyumvila hejulu yiwe mbona ibikoko bifise amagulu awe biba mwisi nibikoko vyo mwishamba nibikoko baga udye"7Hanyuma mumva ijwi livuga nanje, "vyuka Petro baga udye." 8Ndavuga, "Suko mwami mumunwa iwanje ntihaligela kwinjila mwikintu chochose kitali ikitagatifu chabule kichafuye. 9Aliko ijwi lilishula kandi kuva mwijulu kidya Imana yatangaje yuko alichiza ntuchile ikilumane. 10Ibi vyabaye imigendo itatu, kila kintu kitwagwa mwijulu kandi.11Laba icho kihe abantu batatu bazoba bahagaze imbele yinza idya twalimwo batumwe kuva Kaisalia kuza iwanje. 12Mpemu alambwila kugenda nabo, sinta ndukanye nabo. Abo bagabo mukaga bacha bala genda hamwe nanje twagiye kunzu yumuntu umwe. 13Yatubwiye kudya yabibonye malaika ahagaze imbele munzu yiwe avuga,"Ntumwe yafa ndamuzane Simoni aliwe izina dyiwe lindi ni Petro. 14Alavuga ubutumwa kuli wene kulivyo uzokizwa wewe minzu yawe yose.15Ntanguye kuvuga nabo, mutima mutagatifu acha aza hejulu yabo nkuko yaje iwachu kubwa mbele. 16Ndibuka amajambo yumwami, uko yavuze, "Yohana yabatije kumazi, aliko muzo batizwa kuli mutima mutagatifu."17Kandi nimba Imana yatanze akashimwe nkano yatuhaye twebwe ahotwizela kumwami Yesu Klisto jewe ninde yuko noshobola kuha kana Imana. 18Bumvishije aya majambo, ntibasubije, ahubwo bashima Imana bavuga, Imana yatanze ukwiha na kukubela abanya mahanga kandi."19Ubu abizela alibo ukubabala kwatanguliye kulupfu gwa Stephano basanzaye kuva Yelusalemu ababizeye bagiye kule, kushika Foinike, Kipro na Antiokia. Bababwiye ubutumwa kuvyelekeye Yesu wenyene kubaya kubayahudi sikuyundi waliwe wese. 20Aliko mulibo na bantu bokuva Kipro na na Krene baje Antiokia bavuga na bayunani nukumuhubili Umwami Yesu. 21Ukuboko kwimana kwali kumwe nabo, na bantu beshi bizeye nukuhindukilila Umwami.22Inkulu zabo zishikila mumatwi yi kanisa dya Yelusalemu. Bala mutima Barnaba agende kushika Antiokia. 23Amaze kuza akabona ubugeni bwimana yalanezelewe. Yalabalemesheje kumutima bose kusigala numwami mumitima yabo. 24Kuko yali umuntu mwiza yujujewe mutima mutagatifu nukwizela na bantu benshi balagwila Kumwami.25Hanyuma Bamaba yalagiye Tarso kulaba Sauli. 26Amaze kumubona acha amuzana Antiokia. Biba kumwaka wose Begelanila hamwe ni kanisa no kubigisha abantu benshi. Abanafunzi babita aba Klisto kubwa mbele hiyo Antiokia.27Kulizi misi abavugishwa baluluka kuva Yelusalemu kushika Antiokia. 28Umwe mulibo yitwa agabo nidyo zina dyiwe, alahaguka yiyumvamo umutima ko ufise inzala ikaze izoboneka kwisi yose ibi bizoboneka mubihe vyimisi.29Kulivyo abanafunzi kula umwe nkeko yalonse bahisemwo kutwala imfashanyo kubagenzi bali mubuyahudi. 30Bakoze kuti batimye amahela kukuboko kwa Barnaba na Sauli.
121Umwanya umu umwami Helode agolola ukuboko kwiwe hanyuma ya badya bava kwi kosanyiko kugila babatese. 2Alamwicha Yakobo mwene wabo nayo hana kukipanga.3Hnayuma yokubona kuba ilababeleye abayahudi, alamufata na Petro kadi. Iyu walumwanya wi mikate hakaze. 4Hoyafatwa, amushila mukifungo na amushililaho ibikose binne vya sonda kugila bamulinde bali batalajiye kumutwala mubantu hanyuma yi Pasaka.5Petro bamushila mukifugo, Aliko segelo bakogwa ningufu na balakosanyika kukubela wene kwimana. 6Aliko siko yuko kwisezelano dyimana zananiwe kusohola kubela umutima ali mwisilaeli sio mwisilaeli ukuli.7Siku badya, uluvyalo gwa abulahamu nabana biwe bemelewe aliko, " nichila isaka uluvyalo gwawe lulokwitwa. 8Ibi nikubela, abana bumubili sibo abana bimana, kubela abana bemelewe balebwa yuko aluluvyolo.9Uyu Petro alamukwilikila imalaika iva hanze ntiyemeye ichakozwe ni malaika ntiko alikweli yamenya kabonye bimbi mudoto. 10Hanyuma achiye mwilindo dya mbele nidya kabili, basohola mwigeti dyichuma dyo kwijilila mumalaika chamuleka.11Petro amaze kwimenya avuga, ubu ndemeye kuba umwami yala mutumye imalaika yiwe kugila ankule mumaboko ya Helode, mumalajio ya bantu bose bomubuyahudi. 12Hanyuma yokumenya aya, alaza munzu ya Maliamu mama wiwe Yohana na aliwe malko abakilisito beshi balakosanyiche basenga.13Andodola kulungi gwilembe, umukozi yumwe wumukobwa yitwa Roda alaza kugulula. 14Amaze kumenya nijwi dya Petro kumunezelo ananigwa kugulula umudyango hanyuma yaho yiluka munzu muchumba ni kubamenyesha yuko Petro ahagaze imbele umudyango. 15Ivyo bavuga, wewe ulusala, "Aliko alashimika kubukweli na wene avuga" Uyu numumalaika wiwe.16Aliko Petro yalendeleye alakomeza kudodola na hobuguluye umudyago, balamubona na hobuguluye umudyago, balamubona na balatamaligwa chane Petro Petro alabanumya kukumboko munume munume alambabwila kunu umwami yamutokeye kuva mukifugo avuga. 17Bamenyeshe ibi bintu Yakobo na bene wabo. Alahava agenda ibiche bindi.18Halasohoye kumutaga halabaho umubambalo munini hagati ya basili kale kuvyelekeye ni vyaboneche kwa Petro. 19Hanyuma ya Helode kumulondela ni kumumbona alambabaza abalizi alababwila mumwiche alagenda kuvana ubuyahudi maka Kaisalia ni kwichala hiyo.20Helode alifishe ishavu hejulu ya bantu ba Tiro na Sidoni balagenda hamwe kuliwe na balaba nubunywani na Balasto umufasha wumwami kugila abafashe kusega amaholo kukubela isi yabi yakiye ivyokudya bivuge mwisi yu bwami. 21Umusi wemelewe Helode yambala impuzu zubwami ni kwichala kukitembe chiwe chubwami na alababwila.22Abantu batela bayogana ili nijwi dyimana wala sijwi dyumwana wumuntu! 23Muluo mwanya umumalaika alamukububita kubela ntiyali yamuhaye Imana ubwelanda atulika inyo achalapfa.24Aliko ijambo dyimana lilakula ni kusabala. 25Hanyuma ya Balnaba na Sauli kumala uhuduma yabo bava hadya bagenda Yelusalemu balamutwala Yohana.
131None kubela ishegelo dya Antokia, alihon na bantu bali baba vugishwa na bigisha. Balibabaye barinaba Simioni (bamwita Nigeri) lukia wa kilene manaeni(Umugenzi aliwe na malaso ya Hero de Murongozi ni mukoa) na Sauli. 2Hobalimo basenga umwami nukwisonzesha, pwemu yela yalavuze, "Nimushile impela Balinaba nasauli, bakole imilimo zobaba hamagaliye." 3Hanyuma yulusengelo kugala, kusenga, nukushila amabo koyabo hejulu ya bantu abo, babaleka bagende.4None kubela Barnabas na Sauli balubashe mpemu yela balagolomoche bagiye Seleukia kuva hiyo balagende genze mwibahali baleba mukisiwa cha kipro. 5Habali kumuji wa salami, balanze ijambo dyima na kuma kanisa yaba yauhudi kandi bali hamwe na yohana, maliko nkumu fasha wabo.6Hobali bagiye kumazi yose kugela pafo, balasanze nkutu atamenyekana wumulozi umuyahudi wumuvu gishwa wububeshi, alimezi dyiwe dyitwe baryes. 7Umulozi yuni yalafasha nyijwe na liwali seligio Paulus, yalimuntu yalifishe ubwenge, untu vyu ya hamagaye Barnaba na Sauli, none kubela yali keneye kumva ijambo dyimana. 8Aliko Elima "Yudya mulozi" (uko niko iziname dya fafa nuliwe yala bakubishe) ;yalasubiye kumu hindukiza muliwahi ave muchizelo.9Aliko Sauli bamu hamagala Paulo, ya yujunjwe na mpwemu yala, alamuleba chana amaso. 10Na alavuga "Wewe Umwana wumwasi, yujunjwe nibintu vyose vyukuhende henda ni ntege nke. Wewe umwasi wa bulibintu vyosi vyukuli ntulo hebakuhindi inzira zumami, zigololoche none ulo zishobola?11None leba ukuboko kwimana kuliho hejulu yawe na uboba impuyi ntulobona izuba kumwanya kugilimwe ulupfungu nu mwijima vyala guye hejulu ya Elimasi, yalabanzije kuzunguka hodya asenga abantu bamu longole kuku mufata ukuboko. 12Hanyuma yaliwali yalibonye ichabaye, yalizeye kuko kubela vyalamutangaje kumigisha yajana numwami.13None Paulo naba nywenibiwe bala genza ganze mumazi kuva pafo abagela perge kuli pamfilia. Aliko yohana yabasije nuku subila yelusalemu. 14Paulo na banwani biwe balagiye kuva perge balashi antiokia ua Pisidia. Hiyo bagiye kuma kanisa kumusi wa mbele nukucha la hasi. 15Hanyuma yokusoma itegeko numuvugishwa, abalo ngoye ulusengelo yalaba lungikiye ubujumba buvuga bagenzi namba ''mufishe, ubumbe wokubahu muliza umutima abantu hano, ni muvuge"16None Paulo yalahagaze nukubalolela ukuboka, yalavuze, "Abagabo wo muli isilaeli namwe mulimo mwubaha Imana nimwumvilize. 17Imana yaba bantu bisilaeli yala toye badaha bachaye kuli yisi yimisili, nukukuboko kwine kuba dyulayala bongoze hanze yiwe. 18Kumyaka milongine yalabihanganiye mubu galagwa.19Hanyuma yokuyonona amahanga ulushanju kuli isi yubuhonelo, yaba haye abantu beshi isiyobo kubulagwa. 20Ivyabaye ivyo vyose vyabaye hanyuma yimyaka amajanane na milongitanu. Hanyuma yivyo bintu vyose Imana yahaye bamuwe kugela kwa Samweli umuvugishwa.21Hanyuma yivyo, abantu bala senze ubwami nuko Imana yalabahaye Sauli umwa womuli kihi, Umuntu wikabila ya Benjamin kuba umwami wimwaka milongine. 22None hanyuma yimana kumukula kubwumwami, yala vyuye Daudi kuba umami wabo. Vyali bili aliko bimeze Daudi yuko Imana ivuga, ndalose Daudi umwana wa Yesu, kuko numuntu abezwa numutima wanje aliwe alokola bulikintu chonkunda.23Kuva kuluyu uluganda wa bantu Imana yazanye isilaeli muchunguzi Yesu, nkiko yatubwiye kukola. 24Bino vyatanguye kuba hatalabe Yesu kuza Yohana chambe yala vuze ulubatizo gokwihana kubantu bose bomuli isilaeli. 25Nane Yohana haliyamaze ikazi yiwe yalavuze umwizigigwa ni jewe ninde? Jewe sinka yudya aliko nimwumvilize uloza inyuma yanje, sinkwiye kulega legesha ibilato vyenje vya magulu yiwe.26Bagenzi abana bomulaganda bwo mwe Bulahamu nabadya bali hagati yanyu mulasenge Imana, nikubela twebwe yuko bunzo bujumbe bwokukiza bwayumwe. 27Kulibadya babaye Yelusalemu , nababa ngaza babo ntibamunye neza nayuko ntiba menye ubujumbe nabavugishwa balibo basomwa buli musiwa mbele none kubela balamaliliye ubujumbe nabavugishwa nukumuchila ulupfugwa Yesu.28Niho batali bwalonve ibituma vyiza kulupfu gohagati yiwe bala seze pilato amwiche. 29Bamaze ibintu vyose vyalandichwe bishaka wene, bala mwululukije kuva kugiti nukumu dya mika mumva.30Aliko Imana yala muzuye kuva mubapfuye. 31Yala bone kanye kumisimyisi kwabadya bagiye hamwe na wene kuva Galilaya bagenda Yelusalemu abantu bano nibi chabona chabantu.32None tulaba zaniye inkulunziza nkukuntu babwiwe hobahabwa baso kulu bachu. 33Imana ya sizeho ibiloba ibi vyachu, abana babo kulidyo yala muzuye Yesu nukumusubi zayo kandi nukuba akomeye nili kandi dyala ndichwe muli zaburi ya kabili wewe ulumwana wanje, uyumusi ndabaye daha wawe. 34Kandi nkiko bili ukuli no yuko yala muzuye kuva muba pfuye kugila yuko umubili gwiwe ntigono ne kale yaganiye guti. Ndo kuheleleza ubwe nimigisha zikwiye za Daudi.35Lino nidyo lituma kuvuga kandi kuli zabuli zinchi ntulole kula ubutakatibu kwiwe kubona ibiboze. 36None kubela hanyuma ya Daudi kukolela nkiko ishaka Imana kuliki kivyalo chiwe yala dyamye yala dyamichwe hamwe naba daha biwe yalabonye uko nonekala. 37Aliko uwazuwe nimana ntiyabonye ukonone kala.38Kandi nibime nyekanye iwanyu mugenzi kuhita umuvyu ukuhaligwe kwivyaha vyala vuzwe. 39Kuliwene buli wizeye ahaluligwa ukuli ni bintu vyose aliyo ishaha ya Musa ntiyoba haye ukuli.40None nibube maso kuko yikintu choba ganiliye na bela ntilove iwanyu. 41Mulebe mwebe mugayana, nomutamaliwe mwanga mie, kubela koli kazi kkwi misi zanyu ikazi aliza mute shobola kwizela kandi lelo umuntu azoba bwila.42Umwanya Paulo na Barnaba hobagenda abantu balasenga baga nilee amajambo ya mbele numusi gwakwenza gulimo gulaza. 43Umwanya ikiteleno chumusengelo aliho yamaze abakozi binabi beshi nabatinyi ithati waliwe fuata Paulo na Barnaba, balibo baganiye nabene yalaba bwiye bagumishe kwineema yimana.44Umusi gwembele gukulikila, hofinumuji gose balege lanye kumva ijambo dyimana. 45Aba yahudi hobabonye ukwegelana, baluzuwe nishovu nukuganila amajambo yakubishwe nibintu ivya vuzwe na Paulo na bala mutuche.46Aliko Paulo na Barnaba balaganila kukutatinya nukuvuga, "vyalibishakigwa kwijambo dyimana vyaganiliwe kutangula iwanyu.No kubela mula yigiza kula kuva iwanyu nikulibona kuba ntimu kwiliye ubuzi mabwimisi yose. nimulebe muloba hindukilila amahanga. 47Nkuko bili Imana yatubwiye avuga, ndabasizeho webwe lumucho kubantu abanyama hanga, kubela muzane akakiza nkumpande zosi zokwisi.48Aba nyama hanga hobu mvishijeli bala nezewe nukuhimba zwa ijambo dyimana beshi bachaguliwe kubu komezi bwimisi yosi yabizeye. 49Ijambo dyimana dyalakwiye mwisi yose.50Aliko aba yahudi balabingize balibitanze nabagole yole bashakigwa kandi na balongoye womji. Ivyo vya bwilinjwe kubabazwa kuli Paulo na Barnaba balabataye hanze yi mbibe yimiji. 51Aliko Paulo na Barnaba balahungu yo kumagulu yabo none lelo balagiye haliya kumujiwa ikonia. 52Na bigishwa baluzuwe ni fulaha hamwe nasho mtakatifu.
141Vyala baye hagati muli ikonia yuko Paulo na Barnaba balinjiye hamwe hagati mwikanisa dya baya nkuchu nuku ganila nkukuntu bibaye mumugwi munini gwa bantu gwaba yahuchi naba yuna mibizeye. 2Aliko abaya huchi bubashe bagumye babo ngeleleza ubwenge aba nyamahanga nu kuba kola kuba babi kusumba abagenzi.3Nono kubela balichaye hiyo umwanya mure mure baganila kukutatinya kunguvu yimana, ino atanga ibiha kikishi jwa nkiko bili ubujumbe bwiki gongwe chiwe yakoze guti kukwe lakana ibiloba bitangaje bikogwe kuma boko ya Paulo na Barnaba. 4Aliko ijambo linini dyo nimji dyala gaba nyiche kulibake abantu bali hamwe na baya yahudi mbandi hamwe ni ntumwa.5Kumwanya umunya mahanga naba yahudi hobagela geza kubahenda handa aba longozi babo kubakole tanabi nukubatela amabuye Paulo na Barnaba. 6Bala limenga idyo nukwilukila kumumiji ya likaonia na Derbe nibilele bizunguka hadya. 7Ni hiyo balavuze ubutumwa.8Ni hiyo Kistra hali numuntu yumwe yaliyichaye ntiyalifishe ni nguvu muma gulu giwe, ikimuga cho kuva munda mwanyina wiwe, ntiya ligele atambula. 9Umuntu yuko yalumvishije Paulo alimo alavuga Paulo yala gumishe amuleba amaso nukubona yuko Afishe ichizelo cho kukizwa. 10Uko yala kwiwe kwizwi dyo hejulu, "Hagala la kuma gulu game." Na yunda muntu yala luche hejuru lunukutangula kutambula.11Abaliho babo nye choyakoze Paulo, bala vyuye amazwi gabo." Bvuga kuli lahajaya kilika onia, "ibishu shanyo vya twululukiye kungene yobana babantu. 12"Balahama magaye Barnaba." Zeu," na Paulo. "Herwe no kubela yali uuvuzi mukulu. 13Umukuha wa zeu aliwe uluse ngalo gwiwe dyali hanze yu muji azane ipfizi yinka na mutungo wintu vyiza kugela kumu dyanko gumuji wene naba liho bashaka kute nga ishikanwa.14Aliko intumwa, Barnaba na Paulo, hobumva lino baliluka nyije imyambalo zabo nu kugila ningoga balagiye hanze kwenye umati balila. 15Nukuvuga awebwe abantu kubelia mukola ibintu ivyo? Natwe kandi tulabana babantu tufushe ihisia nkazidya ziwa nyu. Tulabaza nila inkulu nziza, nkuko muhindu kile kuva mulibi bintu bino bitakwiye nukugendana ni mana aliyene ikomeye yalemye ijulu isi nuluzina bulikintu kilimwo. 16Kubela mumyanya zihisheho yalalekute abanyamahonga kutembula kunzila zabo bonyene17Aliko ntibilashike ntiyagiye hataliho ichabona kulidyo nyena yalakozeneza acha alabaha imwula kuva mwijulu nukumwanya yibilimwa, abuzuza imitimazabo kuvyokudya numunezelo." 18Kandi kulayo majambo ago Paulo na Barnaba kungolane bala bujije ubumati kubatangila ishikanwa.19Aliko bulibake baba yahudi kuva Antiokia na ikonioba laje kuhenda henda ubumati bacha bamutela amabuye Paulo nukumukwega mpaka hanze yumji bagila ngowene yapfuye. 20Kandi lelo abigishwa balibahagaze hofinawe yala dyuche bacha binjila mujini. Umusi wa kabili agenda Derbe na Barnaba.21Amaze kwigisha ubutumwa kumji gudya nukukola abishwa beshi balasubiye Listra, kugela ikonia amu, nukugela Antiokia. 22Bagumishije bahagalikije mitima za bigishwa nukuhumulizwa imitima kugumisha ku chizelo avuga "Bilakwiye twinjile ku bwami bwimana kukuhita mungolane nyishi.23Hobaba chagula nukubela badya batama bali bokwegelanywa buli wizeye, nabali basenze nukwisonze sha, babe size kumana balibo bene bamwizeye. 24None bala hishemo kuli Pisidia balagenze Pamfiha. 25Umwanya hoba ganila amajambo kuli Perga balago romoche kugenda Atalia. 26Kuvahiyo baluliye imeli kugela Antiokia alihoba libameze bitanze kubuntu bwimana nu kubela yimilimo alizo lelo balibabikwijije.27Hobagela hiyo Antiokia nukwegelanya ichegelanyo cha hamwo, balatanga inkulu yimbintu alivyo Imana yakoze iwambo, nukuntu yaliyabugululiye mudyanko wichizelo kubantu ba banyama hanga. 28Balichaye kumwanya muremure na bigishwa.
151Abantu Runaka bubulutse kuva mubuyahudi no kubigisha abagenzi bavuga "mutasilamuwe nkimigenzo ya musa, ntimushobola kukizwa." 2Ikihe Paulo na Barnaba balibafise intambala nibi ganilo hamwe nabo, abugenzi balamuye yuko Paulo, Barnaba, nabandi benshi bagende Yelusalemu kuntumwa nabazehe kukubela ichokibazo.3Kulivyo kukutumwa kwabo ni Kanisa, bachiliye inike na Samalia batangaza kuhindukwa ivyiyumvilo kubanya mahanga. Bazanye umunezelo mukulu kubagenzi bose. 4Bashitse Yerusalemu balakalibishijwe ni kanisa ni intumwa na bazehe babashikilije inkulu yamajambo yose aliyo Imana yakoze hamwe nabo.5Aliko abantu lunaka balizeye bali mumugui wabafalisayo, balakugaze balavuga, "bilakwiye kubasila mula nukubategeka bafate itegeko dya musa" 6Kulivyo intumwa nabazehe bahageze hamwe biyumvila icho kibazo.7Inyuma yi nganilo ndende, Petro yalahagaze mukuvuga kulibo bayenzi mulazi yuko umwanya muviza wachiyeho Imana yakoze kuchagula mulimwebwe yuko kumunwa wanje amahanga bumve ijambo dyinjili nukwemela. 8Imana imenya imitima alashuhudia kulibo alaha mutima mutagatifu nkuko ameze iwachu. 9Ntiyakoze kubili kuli twebwe no kuli badya akola imilima yabo myiza kukwizela.10Kulivyo kuki mugelageza Imana. 11Aliko tulemela yuko tuzokizwa no kunema yumwami Yesu, nkuko balibameze."12Abegelanye bose balanumye baliko balamwumviliza Barnaba na Paulo alobaliko batanya inkulu yibimenyetso nibitangaza alivyo Imana yakoze hamwe nabo nko mubantu babanyamahanga.13Baletse kuganila, Yakobo yalishiye alavuga "Bagenzi nimunyumvilize." 14Simoni yavuze ukuntu ubwambele kuneema yalabafashije amahanga kugilango yilo nkele kuva kwabo bantu kukubela izina dyiwe.15Amajambo yabavugishwa alemelana nili nkuko vyandishwe. 16Hanyuma yayo majambo ndogaluka nokubakubaka kandi inzu ya Daudi yaguye hasi nzoivyula no kusana sana ubwoko nekale bwayo. 17Kugilango abantu basigaye balondele umwami, hamwe na bantu babanyamahanga bazanywe kwizina dyanje. 18Uku niko avuga umwami yakoze amajambo aya amenyekana kuhela mubihe vya kela.19Kulivyo basi impamulo yanje nukuvuga ntutuba ha ingolane abantu babanyamahanga bahintu kulila Imana. 20Aliko twandike kulibo yuko bizibukile kule nubwononyi bwikishushanyo, ukwipfuza kusambana ni vyahotowe na malaso. 21Kuvaku kuluvyalo gwabazehe halihabantu kila muhana balubili no kumusoma Musa kumasinagogi kila sabato.22Kulivyo bibonekana yako bilababeleye intumwa nabazehe, hamwe ni kanisa dyose, kumuchagula Yuda yitwa Barnaba na Silas bali abalongozi bikanisa no kubatumwa Antiokia hamwe na Paulo na Barnaba. 23Banditse kuti, "Intumwa abazehe na bagenzi kubagenzi babanyamahanga bali Antiokia shamuna kulikia tulababamukije.24Twumvishije yuko abantu lunake alibo tutahaye idyo tegeko bavuye iwachu baba baje kunyigisho zizana ingolane mumitima yanyu. 25Kulivyo vyabonekanye vyiza iwachu twese kuchagula no kubatuma iwachu hamwe nabakundira bachu Barnaba na Paulo. 26Abantu bateye ingolane ukubaho kwabo kukubela izina dya Yesu Klisto.27Kulivyo tumutumye na Sila, bazobabwila amajambo yabo ayo. 28Kuko vyabonekanye vyiza kuli mutima mutagatifu ni wachu kuvako hejulu yanye umutwalo munini kusumba ayo majambo aliya ngombwa. 29Yuko muhinduka kuva muntambala zitangwa kubishushanyo, amalaso intambala yo kuhotogwa, nubusambanyi. Nimba muzo kwishila kule nibi bizoba vyiza kulimwebwe na kababa."30Kulivyo basi, uko basanzajwe bamamukiye Antiokia inyuama yo kwegelanya ichegelanyo hamwe batanze ibarua. 31Bamaze kuyisoma balanezelewe kukubela kukulemeshwa kumutima. 32Yuda na Sila nabavugishwa balemesheje umutima abagenzi kumajambo meshi no kubalemesha kumutima.33Hnyuma yokwichala umwanya lunaka hiyo, basanzajwe kumaholo kuva kubagenzi no kuli badya babatumye. 34(Aliko bibonekana vyiza sila kusigala hiyo.) 35Aliko Paulo na bandi balichaye Antiokia hamwe na bandi benshi ahobigishije nukuhubili ijambo dyimana.36Inyuma yimisi myishi Paulo yalavuze kwa Barnaba, " Tugaluke ubu kubalembela abagenzi kukila muhana aho twahubili ijambo dyu mwami, nukubabona uko bameze. 37Barnaba yalashatse kandi kumuchagula hamwe nabo Yohana yitwa Marko. 38Aliko Paulo yiyumviliye ntivyalivyiza kumuchagula Marko, yabasize hiyo pamfilia nukubanda nyanabo kukazi.39Hnayuma aho hava impali nini kulivyo bachiye bavana, Barnaba achagula Marko nukugendamumeli kushika Kipro. 40Aliko Paulo yachaguye Sila nukugenda inyuma yo kuhabwa nabagenzi kuneema yumwami. 41Yalagiye kuchila shamu na Kilikia afasha amakanisa.
161Paulo kandi amaze kuza deribe na lusitila laba hadya halilo na bingishwa yitwa Timoteo numusole yavyawe namama womubuyahudi aliko numukilisu mulise wiwe numugiliki. 2Abantubo lisitali no mulikoniya balamwemenje ivyiza. 3Paulo yalashacheangende nawe ngutwo yalamutwaye no kumusilamula kukubera yabayahudu bali hiyo kukubela bose balamumenya yuko sewiwe yalumungiliki.4Ahobalimo walangenda balachie kumuji no kutanga amategeko kuma kanisa kungilango ngubahe amatengeko aya galandiche nuntumwa nabazehe bahiyo Yelusalemu. 5Aliko amakanisa yalemenje ukwizela nabemeye balogezeche ikihalulo bulumusi.6Paulo na mungenziwe balangenda filingi hamwe nagalata kubera impemu yimana yalababijije kuhubili ijambo dyima na hiyo mwinjibo asila. 7Balihafi mulimisili balashache kungenda bitinia mungabo umutima wa Yesu ulababuza. 8Kubera balachie muluhande balangenda mpaka mumujiwatilo.9Indoto ilamuzila Paulo mwijolo halilo umuntu wamakedonia ahangaze alamuhamangala no kuvunga nimuze mutufashe ina makedonia. 10Paulo amaze kubona indoto, aliko tulitengula kungenda Makedonia amenya yuko Imana yalatuhamangaye kungenda kubabwila ubutumwa bwinjili.11Kanda tulangenda kuva tilo tungenda limwe kulilimwe somalake umusi ukwilikila tulasohala mumujila Neapoli. 12Kuvaaho tungenda filipi aliko halumuji wa makedonia umuji wukulikubera wilaya yamatengeko yikilumi no ulokwikala imisi iza niza. 13Kumusiwisabato twalangiye hanze yumulango kuzila yumwanga uluhande twangila tuloba nahantu hokungila amasengesho twalikaye hasi tulavungana na bamama baje hamwe.14Umungo langole umweyi yitwalindia anguza zambalao ava kubela umujiwo mulitila ashobola kusenga Imana. Yalatwuvikilije. Umwami yalamwungululiye umutima wiwe no kushila manani amajambo yavunzwe na Paulo. 15Hanyuma yokubatinzwa wene ni nzuyiwe yose yala tusenze na kuvunganimba mumbona yuko jewe ndumwizingingwa kubela umwami nange ndubasenga mwinjile no kwikala iwanje alatusenga chane.16Halaba kandi tulimo tulangenda ahantu hangusenga umukobwa umwe yalifise ipepu imwe yokumenya alahula natwe yalamuzaniye umwami wiwe inyungu nyishi alakolola. 17Umungora ngore balamukulikila Paulo hamwe natwe alimo alabalonga ababagabogabo na mbakozi bimana aliwene mukulu bababwila mwenge amajambo yo kusenge. 18Yalakozengiti kumusi mwishi mungabo Paulo aliyashavunjwe nikinuicho alahidukila inyuma alabwila Daimoni nakubaliye mwizina dya Yesu Klisto muvemwo muliwe nadyo limuvano nokumuleka mumwanya umwe.19Abanibiwe bamaze kubona ukwizela kwinyungu yabo imaze kuvaho balabafuta Paulo na Sila balamukweng bamujana mwisoko imbele yabeshi bafise amatengeko. 20Bamaze kubasohoza kubachamza bavunga ababagabo gabo na bayahudi bahangalika imitima yabo mumuji wachu. 21Batuzanila imigezo twenge kandi tuyanka namatengeko twenge nkituyakila nokuyawilikila nkiko tulabatumi.22Abantu babahanguluki lako ichalimwe Paulo na Sila abachamanza balabakulaimpuzu zabo babwila abasilikale bo mwibohelo babalunde neza. 23Hanyuma bamaze kubakubita inkori nyishi babata mwibahelo babwila asikali abanunde neza. 24Amaze kwakila itengelo idyo umusilikale womwibohelo achabata muchumba chimbe iyibohelo nokubahambili amangulu yabo mumpande yababiche.25Mumanya womwijolo linini Paulo na Sila bachababa basenga no kulilimba indilimbo zo kumushimangiza Imana inoyi abafungwa abandi balabavuliza. 26Mukanya haza nyamungingima nini nitangulilo dyibo helo ilanyinganyinga imidyako yibahelo ilunguluka ni minyololoya bafungwa ilanga banuka.27Ulinda ibohelo alanyuka kuva mwitilo alabona imidyako yose yibohelo yunguluchwe. Kandi alatola ikipanga chiwe kubela yangomba kwiyicha kubela yiyuvila yuko abafungwa bose bamaze kuvamo. 28Mungabo Paulo alabalonga kwinji linini alavunga nkiwiyiche kubela bose tulihano.29Umulinzi wibahelo alasaba itala zinzane no kuchayinjili imbele naningonga alimo alajungu mila nongutinya abangwaho Paulo na Sila. 30Alabasohola haze yibohelo alavunga bubahankole ngute kungelango shobole kukinzwa? 31Nobobala mubwili niwizele umwami Yesu nawe ulokinzwa hamwe nizu yawe.32Balavunga ijambo dyumwami kwiwe, hamwe nabantu bose bamuhila iwe. 33Umulinzi wibohelo alabatwola mwinjolo idyo alabeleka impende babaye wene hamwe na bantu bomuhila iwe balabatizwa mumwanya. 34Alabatwala Paulo na Sila muhila we no kubachumbila ivyo kudya nawe aba numunezero munini hamwe nabantu bomuhila iwe kubela balizeye Imana.35Hamaze kuba kumutanga abachamaza balatumi intumwa kwa udya mulinzi wibahelo balavunga bale kule badya bantu bangende. 36Umulinzi wibohelo alamumenyesha Paulo hejulu ya majambo ayo yuko abachamaza batumwe intimwa ndabale kule mungende kandi nimusohoke hanze mungende amaholo.37Mungabo Paulo alababwila balatukubise habana abantu nabo alabalumi aliko batatuziliye ulubanza bachabiyu vila kututa mwibohelo none kandi bangemba kutuvanayo kungwimpishe ayo ntibikunda benenyene nibaze kutukulamoaha. 38Abalinda balabamenyesha abachamaza hejulu yamajambo ayo abachamaza balutinya chane hadya bamenye yuko alabalama. 39Abachamaza balazi bababwila bavemo bamaze kubavanomo mwibohelo balabasaba Paulo na Sila bavemo hanze yumuji wabo.40Kubwo Paulo na Sila balavamo haze yibonela balaza muhila mwalinda Paulo na Sila bamaze kubabona benewabo bala bahaye umutima hanyuma bacha balangenda kubela mumujiuwo.
171Bamaze kuhita mumiji ya Amfipoli na Apolonia balaje mpaka mumiji wa Thesalonike ahali ikanisa ya Bayahudi. 2Nkiko Paulo amenyeleye, yagiye wabo amala amasiku atatu yisabato aganila na bene hejuru yivyandichwe.3Yalimwo abasobanulila vyandichwe ababwila yuko vyashakigwa Klisto kuteseka hanyuma akazuka kandi kuva kubapfuye. Yababwiye, "Uyu Yesu ndababwila amajamboyiwe niwe Klisto." 4Bamwe mubayahudi balemeye baba hamwe na Paulo na Sila hamwe na bagiriki bubaha Imana, na bagole benshi bichubahilo numugwi munini wabantu.5Aliko bamwe mubayahudi batizera buzuye inzigo, bagiye mwisoko batola abantu bamwe babi, begelanya umugwi wa bantu hamwe nabo, batela uluhagalala mumuji bavama inzuya Jasoni, bashaka kufata Paulo na Sila kugila babazane imbele ya bantu. 6Aliko bababuze, bafashe Jasoni nabandi bagenzi babatwala imbele yabatwazi bumuji balgwamo, "Ababagabo bahindiye isi basohoye nino kandi. 7Ababagabo bakaribishijwe na Jasoni ntibumvila amategeko ya Kaisati, bavuga haliho uyundi mwami yitwa Yesu."8Umugwi wabatwazi bumuji bumvishe ago majambo bingiwe mwo iwasiwasi. 9Bamazi kuwala amahela yumuzamana kwa Jasoni na bandi balabalekuye balagenda.10Muli dyojolo abagenzi batolocha Paulo na Sila baja Beroya. Bamaze kusohola haliya bachiye bagenda muvikanisa yabayahudi. 11Badya bantu balabanya bwenge kusumba badya bantu bomuli Thesalonike, kubela balakiye ijambo kubwenge bwabo, baleba ivyandichwe kila lusiku kugila babone yuko bivugwa alivya ukweli. 12Kulivyo benki muli bene bali zeye halimwo na bagole bichubahilo baba Giriki nabagabo benki.13Aliko abayahudi bi Thesalonike bamenye yuko Paulo atangaza ijambo dyimana hiyo Beroya, bagiye hiyo naho kosha kutanguza uluhagalala kabantu. 14Kwani ngoga, abagenzi batwala Paulo kunzila yo munyanza aliko sila na Timotheo basigala hadya. 15Badya bagenzi batwaye Paulo bagiye nawe mpaka Athene bamusize Paulo hiyo, yalabaningoga kobishoboka kokose.16Akiba lindiye hiyo Athene umutima wiwe gwalashavujwe muli wene kungene abonye umuji guzuye isanamu nyishi. 17Kulivyo ahalila na bayahudi mwikanisa badya bubaha Imana na badya bose yabonana na bene kila lusiku mwisoko.18Bamwe mubanya bwenge bitwa waepikune na Wastoiko bahula na wene. Abandi balavuga niki avuga uyu achiga kuvuga? Abandi balavuga "bibonekana ahubiri ihabari yi Mana yingenyi," Kubela avuga ihabari ya Yesu no kuzuka.19Bala mufata Paulo bamutwala Areopago, bavuga "Twoshobola kumenya ayamigisha mashasha uvuga? 20Kubela uzanye ibintu bishasha mumatwi yachu. Kulivyo tushaka kumenya ibi bintu bivuga iki? 21Abantu bose ba Athene hamwe nabagenyi bali kwabo, bakolesha umwanya wabo kuganila no kumviliza ikintu kishasha.22Paulo ahagalala hagati yabantu bmuli Areopago alavuga "Mwabantu ba Athene, mbona yuko mulabantu bi dini kwa kila nzila. 23Mukutembela kwange ndaba ibintu vyanyu Musenga ndabnye amajambo gandichwe kuli alutali yanyu gavuga "KUMANA ITAMENYEKANA." None lelo uyo musenga muta mumenya niwe ndabamenyesha mwebwe.24Imana yalemwe isi na kila kintu kili muliyo, kubela alumwami wijuru nisi, ntashobola kwikala mumahekalu gakozwe na maboko. 25Kandi ntakolegwa kumaboko yabantu nkiko yoba ashaka ikintu kuli bene, kubela wene niwe aha abantu ubuzima no kuhema ni bintu vyose.26Kulutila kumuntu yumwe yakoze ibihugu vyose bili hejuru yisi ibashililaho ibihe ni mipaka yaho baba. 27None bashikigwa kulonda Imana, niho alikukukaba kaba bayishokelo bayibone nubuhakika ntili kule ya kila nyumwe muli twebwe.28Kwiwe tubayeho, tulatambula no kuba nubuzima, nkiko umwandichi wanyu windilimbo yavuze tulu luvyalo gwiwe. 29Nimba, twebwe luluvyalo gwi Mana, ntitushakigwa kwiyuvila yuko Imana alinki nzabahu au ishaba au amabale isanamu yabajijwe kubuhinga no kuvyiyumvilo vyabantu.30None lelo ikihe kidya chubufela Imana yigize nkiyita kibona aliko ubu itegeche abantu ba kila hantu bihane. 31Ili ni kubela yasizeho ulu siku izobachila ulubanza gukuli isi kumuntu yachaguye. Imana yatanze ubuhakika bwuyo muntu kuli kila muntu hadyaho yamuzula kuva mubapfuye.32Abantu ba Athene bamaze kumva ihabari yo kuzugwa uwabapfu bamwe bala mushinyagulila Paulo mugani abandi bavuga Tulo kumviliza kandi kwihabari yili jambo." 33Hanyuma yaho Paulo alabaleka. 34Aliko abantu bamwe babaye na wene balizera, halimwo Dionisio Mwareopago, numugole yitwa Damari na badi hamwe na bene.
181Hanyuma yayo majambo, Paulo yavuye Atene agenda ikorinto. 2Hiyo alieleza umuyuda yitwa Akwila umuntu o mubwoko bwa ponto, wenu nu mugore wiwe yitwa prisila baje kuva hiyo itanka, kubera klaudiya yategeche Abayuda bose bave iroma Paulo aza iwabo. 3Paulo abaho nikukora ikazi nabo kuko wene akora ikazi kususa nakiwabo bene bali abakora amahema.4Paulo avugana nabo mwisengero muri musi wisabato yarabinginze abayuda hamwe nabagiriki. 5Aliko sila na Timoteyo baje kuva imakedoniya, Paulo agobegwa ni mwemu kubashuhudia abayu dako Yesu ari Klisto. 6Mukihe Abayuda hobamuhakana ni kumwigenzako, rero Paulo akunkumura impuzu yiwe imbele yabo, na arababwira, Amaraso yanyu nabe hejuru yimitwe zanyu mwebwe nyene Jewe nda kichumuro mfishe kuva ubu ni kwendelea ndagiliye aba nyamahanga.7Kutyo avaho hadya agenda kunzu ya Tito yusto, umuntu asenga Imana. Inzu yiwe ili hofi yikanisa. 8Kirispo umukuru wi kanisa hamwe na bantu bo muhira kwiwe bizera umwami abantu benshi bi korinto bumwumvishije Paulo avuga barizera ni kubatizwa.9Umwami abwira Paulo mwijoro munzira yukwelekwa, "Ntutiye aliko vuga ntuze unume. 10Kuko jewe ndikumwe nawe na ntanumwe azokwigera yigeza kukigirila nabi kubela nabantu benshi mumiji uyu." 11Paulo yikara hiyo ikihe chumwaka na mezi mukaga yigisha ijambo dyimana muribo.12Aliko Gariyo abaye umutwale wa Akaya abayuda bahagaze hamwe batahuza na Paulo bamutwa imbele yintebe yurubanza. 13Bavuga, uyumuntu ahenda henda abantu kusenga Imana binyuranye ni vyagezwe.14Mukihe Paulo yalimwo ashaka kuvuga, Gariyo abwila abayuda, mwebwe abayuda, yohaba alikichumuro chanke ubwononyi, vyalikuba bikwiye kubakorela. 15Aliko kubela ari ibibazo vyelekeye amajambo yivya mazina ni vyagezwe vyanyu rero ni muche urubanza mwebwe. Jewe sinifuza kuba umuchamanza ku vyelekeye ivyo."16Gariyo abirukana kuva imbele yi ntebe yurubanza. 17Kutyo bafata Sosthene, umukuru wisinagogi, bamukubita imbele yi ntebe yu rubanza.Aliko Gariyo ntiyi twaraliche ichobakoze.18Paulo yikaye hadya ikihe kilekile yasize benewabo ni kugenda kubwato siriya hamwe na Prisila na Akwila atarava kwi bandari yamwoye umushachi gwiwe kuko yaliyaralahiye yuko yari mwisezerano. 19Bashiche muri Efeso, Paulo yasize Prisila na Akwila hadya aliko wene nyene yinjira mwisinagogi ni kuharila nabayahudi.20Paulo bamubwiye yikale nabo ikihe kilekile aranka. 21Aliko ava iwabo, arababwira, "Nzogaruka kandi iwanyu kubushake bwi mana. Hanyuma yaho agenda ni meli ava Efeso.22Paulo yururuche kaisaria yurila agenda kuramucha ikanisa dya Yerusalemu, hanyuma yururuka amanuka kwikanisa dya Antiyokiya. 23Amaze kwichara hadya ikihe, Paulo avayo kuchira mukihugu chi Garatia na Frigiya na arabalemesha abigishwa bose.24Umuyuda yumwe yitwa Apolo, umwavukiye hiyo Alexandriya yaje Efeso yali umuntu wubwenge mu kuvuga na umushobozi mu vyandichwe. 25Apollo yaliyelechwe mu nyigisho zu mwami nkukwo yali mumwete mu mwemu yavuga ni kwigisha uko bikwiye ivyelekeye Yesu, aligo yamenya gusa ulubatizo gwa Yohana. 26Apolo atangura kuvuga nubushobozi kwi sinagogi. Aliko Prisila na Akwila bamwumvishe bakoze ubugenzi nawe na bamuganirira vyi nzira zimana nku bikwiye.27Yifuje kuvayo agenda akaya benewabo bara muemesheje mumutima ni kuba ndikira ibaruha abigishwa bali Akaya kugira baronke kumwakira. Ashiche, kubuntu babafashije cha badya bizeye. 28Kubushobozi bwiwe nubwenge, Apolo achinda abayuda imbele yabo yelekana kuchira kuvyandichwe yuko Yesu aliwe Klisto.
191Naze Apolo ari korinto, Paulo acha mumpande zoharuguru kushika mumiji wa Efeso na asanga abigishwa bamwe hiyo. 2Paulo arababwira, "Mbega, mwarakiriye mwemu yera ahomwizera?" Baramubwira, "oya ntitushobora ni kwumva ivyerekeye mwemu yera."3Paulo yavuze, "Rero mwebwe mwabatijwe kute?" Baravuga, "Murubatizo gwa Yohana. 4None Paulo arabishula,"Yohana yabatza kurubatizo gwo kwihana. Abwira badya bantu yuko bagombegwa kumwizera yudya yalikuza hanyu yiwe rero Yesu.5Abantu bumvishije iyo nkuru barabatizwa mwizina dyu mwami Yesu. 6Na Paulo abusize kwibiganza vyiwe hejuru yabo, mwemu yera araza hejuru yabo batangura kuvugishwa kundimi ni kuvuga ibizoba. 7Abo bose bari abagabo bagera chumi na babili.8Paulo agendda mwisinagogi avugishwa kubushobozi ikihe cha mezi atatu na yarongora abantu nganilo zo kukwega abantu muvyelekeye amajambo yelekeye ivyu Bwami bwimana. 9Aliko Abayuda bandi bari bakomantaje imitima na batubaha babanje kuvuga mabi yerekeye inzila ya Klisto imbele yishengero rero Paulo arekana nabo na ashira ruhande abizera kure yabo. Nawe atangura kuvuga buri musi munzuya Tirano. 10Yamaze imyaka zibili none, rero bose bali baba muri Asiya barumvishe ijambo dyu mwami, bose asayuda naba yunani.11Imana yali ikora ibikogwa bikomeye kumaboko ya Paulo. 12Ngo nabagwayi barakijijwe ni mwemu mbi zabavuyemwo, mukihe hobatora ibitambara ninya mbazo zivuye kumubili gwa Paulo.13Aliko haliho abayuda basenda imwemu zihumanye bi nyerelezi bachira murako kache bakoresha izina dya Yesu kukubela vyabasha bene nyene Babwira badya balibafishe imwemu zihumanye bavuga, "Mvuze mwizina dya Yesu mumuve mwo yumwe Paulo avuga." 14Abakoze ivyo bali abana mushaju bu mulielezi mukuru wikiyuda skewa.15Imwemu zihumanye zirabishura, Yesu ndamuzi, na Paulo ndamuzi, Aliko mwebwe ni bande?" 16Wa mwemu ihumanye yali muri wab muntu agurukira muri babasenda imwemu zihumanye arabachinda ubushobozi ni kubakubita. Ni hobikura buva muridya nzu bambaye ubusa nikukomeleka. 17Ili jambo limenyekana kuli bose abayuda na bayunani, abalibaba Efeso. Babanubwoba chane, nizina dyumwami nirushiriza kuhabwa.18Kandi benshi mubizera baza kwihana na bemeza ibikogwa bibi bakoze. 19Benshi balibakora ivyu bupfumu bakoranya ibitabo vyabo barabiturira imbele ya buri muntu. Bhaharura ikichiro chivyo bintu basanga ni ntetezi feza elufu hamusini. 20Uko niko ijambo dyu mwami dyagwiliye chane rigira ububasha.21Paulo amaze kukora ibikogwa bwiwe hiyo Efeso, mwemu amweleka kugenda Iyerusalemu kuchira Makedonia na akaya aravuga, " Hanyuma mazekuba hiyo ngombegwa kuyibona rumi kandi." 22Paulo abatumwa Makedonia abigishwa biwe babili, Timoteyo na Erasto, abali bamufashije.Aliko wene asigara Asiya kumwanya.23Muricho kihe havyuka imivurugano itari mike hiyo Efeso kubwiyo nzira. 24Sonara yumwe dyi demetiriyo yachura ibishushanyo vyifuza ni mana Diana, yazanye ivyashara vyishi kubafundi. Nukwo akoranya abafundi bakazi hiyo ni kuvuga, bubahwa muramenya yuko muribi vyashara twinziza amahera menshi. 25Alabegelaya ababo hamwe na bandi balibafise idya kazi, alavunga webwe bagababo mulazi yuko ubutajili bwachu buva mwaka kazi.26Murabona ni kumva yuko, twebwe gusa turaha Efeso, ni kwegera Asiya yose, uyu Paulo yoheje ni kuhindura abantu benshi. Avuga yuko ntabigigwa Mana vyakozwe na maboko. 27Natwe gusa ivyashara vyachu bigiye kukrngegwa ntibikenewe kandi aliko kandi ni kanisa dyi mana umugore aliwe mukuru Diana arasho bora kutwagwa kuba atachoyokora kandi yalikushobora kubura nubukuru bwiwe, wene wo Asiya ni si basenga.28Bumvishe ibi, buzuwe ni shavu ni kusemerera bavuza, "Diana wa Efeso nu hambaye." 29Umuji wose wuzura umuvurugano na bantu biruka hamwe muri yanzu yi bikino bafata ingenzi zigenziwe na Paulo, Gayo na Asitariko abavuge imakedonia.30Paulo yashaka kwinzira mwishengero dya bantu, aliko abigishwa baramutesha. 31Kandi bamwe mubakuru bo mumikowa ya Asiya abari abagenzi biwe bamutwarira ubutumwa ni nguvu bamwinginga ntiyinjira mu kibuga chibikino. 32Bamwe mubantu bali bavuga iki kintu na bandi ijambo lidya, kubela ishengero dya bantu dyari dyavurungukiwe bensi babo ntibashoboye kumenya ni kuki baje hamwe.33Abayuda bazana iskanda hanze yishengero dya bantu ni kumushira hejuru imbele yabantu iskanda yerekana ikimenyecho nukuboko kwiwe yiregura kubantu. 34Aliko bamaze kumumenya yuko wene ari umuyuda bose barasemerera nijwi hamwe kumwanya wa masaha abil, Diana nu mukuru wa Efeso."35Hanyuma umwandichi yuko wuwo miji amaze kuhoza ishengero, yavuze, at bagaboba Efeso ninde atazi yuko uyu mujiwa Efeso aliwo ubika ingoro ya Diyana umukuru na yidya shusho uko yakoroche iva mwijuru? 36None katawoshobora kuhakana mukwiye kuhora ntimukore ichochose mwihuta. 37Kubela mwahamagaye abantu ngaha kubuchamanza abali abashuma bi ngoro kandi sabantu bo kurogotwa kumana yachu yu mugore.38None rero, nimba Demetriyo bafundi bali kumwe nabo barafishe ibirego kumuntu wewese, ubuchamaza buruguruye ni vyegera biliho na bazamwe imbele yubulanuzi. 39Aliko nimba wewe urondera ikintu chochose chelekeye amajambo yandi yazomarigwa mu chicharo chemejwe. 40Aliko kweli turi mungorane zo kwagirizwa ivyelekeye imivurugano muriyimisi. Nta chotuma iyi mivurugano na nituroshobora kuvyelezea. 41Amaze kuvuga ayo arekura ikoraniro.
201Umugumuko gumaze kuhera, Paulo atumako abigishwa biwe arabahanura hanyuma araba sezera avaho agenda imakedonia. 2Nawe amazekucha mwiyo mikowa yaza arabaha nura abizera yinjira iyunani. 3Hanyuma wene amaze hadya ikihe chamezi atatu inama ziligwa kuliwe na bayahudi aho yalihafi kufata urugendo acha munzira yo munyanza aja shamu gutyo yagombewe kusubiria inyuma kuchira Imakedonia.4Abajana nawe kushika muri Asiya bari Sopatro, umwana na pirho kuva Berea Arisitariko sekundo bose kuva abizera babitesaronike Gayo wa Deribe Timoteyo Tikiko na Trofimo kuva muri Asiya. 5Aliko aba bantu bamaze kugenda na buli batu lindiriye hariya Trao. 6Kunzira yikiyaga kuva Filipi hanyuma yimisi zi mikate zitambiwe na mumisi zitanu tubashikira hiyo Trao. Twichaye hiyo imisi mushanju.7Ni kumusi wa mbele wi wiki hotwali twa koranije hamwe kumanyagura umukate Paulo avugana na bizera yaliko ategura kugenda bukeye bwaho kutyo aguma aravuga kugeza mukichugu. 8Hari amatara menshi muchumba cho hejuru aho twari twakoraniye hamwe.9Kwi dirisha hari hichaye umusore izina dyiwe utiko uwari yalemelewe ni tiro dyishi naho Paulo yarushirije kutevya mumajambo umwanya muremure uyu musore yali dyamye akoroke rahasi avyuye munzu ya katatu yo hejuru na yatowe yapfuye. 10Aliko Paulo aruru ruka hasi, arigorora wene nyene hejuru yiwe aramupfumbatira. Hanyuma aravuga, "Ntimuchike umutimu kuko uyu arakomeye."11Hanyuma yurira kaudi munzu yo hejuru amanyura umukate aradya Amaze kuyaga nabo ikihe kirekire kugeza mubucha aragenda. 12Bazana wa musore akomeye ranezegwa chane.13Twebwe nyene twagiye imbele ya Paulo mubwato tuja aso aho twebwe twateguye kumutwara Paulo hiyo. Iki nicho wene yashaka kukora, kubera yateguye kugenda achiriye imisozi. 14Atushikiriye hiyo Aso tumwuriza mubwato tugenda mitilene.15Hanyuma twebwe tuvayo hiyo na kumusi ugira kabili tushika muruhande gwa kabili gwi kisiwa cha kio. Umusi wa kwilikiye tusohora mukisiwa cha Sanno, na bukeye bwaho tushika mumuji wa Mileto. 16Kubela Paulo yari yahisemtwo kugenda achiriye Efeso, kugira ntakoreshe umwanya wowose muri Asiya, kuko yari yihuta kushika Yelusalemu kukubela umusi mukuru wa pentekositi, iyo vyari kushoboka wene kukora kutyo.17Kuva Mileto atuma abantu kushika Efeso na ahamagara abazehe bikanisa. 18Basohoye kwiwe arababwira mwebwe nyene murazi kuva kumusi wa mbele hona honyora ngaha Asiya nkuko nalimaze umwanya wose iwanyu. 19Narakoreye umwami ni chishije bugufi na ndira ntegwa ni bigeragezo jewe kubwi nama za Bayahudi. 20Murazi nkuko ntitatangiye kumenyesha iwanyu ikintu chochose chari kikwiye na nkuko jewe nabigishije imba nkubone na kandi kugenda inzu kunzu. 21Murazi nkuko jewe nagunyu ndabahamura abayuda na bayunani hejuru yu kwihana kumana nu kwizera mumwami Yesu.22Na nubu murabe jewe ndamwubaha mwemu yera kuja Yerusalemu, simenye ayazomba kojewe hiyo. 23Aliko kukubela mwemu yera ashuhudiya jewe muri buri umuji ni kuvuga yuko ingoyi ni vyago ni bindindiriye. 24Aliko jewe siniyumvira yuko ubuzima bwanje ari kunzira yoyose ya kachiro kwanje kugira shobore kumara urugendo gwanje ni kikogwa na hawe kuva kumwami Yesu, kuishuhudia injili yubuntu bwi Mana.25Na nubu reba ndazi yuko bose muri badya bona giye kubwira ubutumwa bwu bwami ntimuzo mbona mumaso kandi. 26None rero ndabashuhudia uyu musi, yuko sifishe ikichumuro kumaraso yu muntu wewese. 27Kuku ntitangiye kubamenyesha ubushake bwose bwi Mana.28Mwirinde ubwanyu mwebwe nyene ni hejuru yubusho bwobwose mwemu yera yabasize mwebwe kuba abahagarikizi. Ni mwirinde kuragira ikoraniro dyu mwami, dyoyaguze amaraso yiwe wene nyene. 29Ndazi yuko ninamara kuhava amabi nyirayi nkazi gazokwinjira iwanyu na gatababaye umukulu. 30Ndazi yuko ni muri mwebwe nyene bamwe mubantu bazoza kuvuga amajambo aziniza kugira bakwege abigishwa baba kwirikire bene.31None rero mube maso mwibuke yuko kumya itatu sinashoboye kureka kubigisha buri munu wese ndira mwijoro ni kumutaga. 32Na nubu jewe ndabaragije ku Mana ni kwijambo dyu buntu bwayo rishobora kububaka ni kubaha uburagwa hamwe nabo bose bejejwe kumana.33Sinifuje amahera izahabu chanke imyambaro. 34Mulazi mwebwe nyene yuko yampaye aya maboko yanje yankenura nkenuye jewe na nkenuye na badya bali kumwe nanje. 35Mubintu vyose nabahaye akarorero nkuko mugombegwa kubafasha atakomeye kukukora akazi, nkuko mugombegwa kwibuka amajambo yu mwami Yesu amajambo yo wene nyene yavuze, Kutanga kuluta kuhabwa."36Amaze kuvuga gutyo arapfuka kama arasenga hamwe nabo. 37Bose baralira chane bagwa Paulo mwizosi bara mugumbira. 38Baba bajwe chane chane ya vyose kubela kidya yali yababwiye ngo ntibazosubira kubona Amaso yiwe kandi Hanyuma bumuhereke za murikebuni.
211Aho hantu twali tuli twarasiganye nubene, nuko tulagenda munyanza tulashobora limwe kwali mwe kumuji wa kosi hanyuma yeje yaho tulashobora kumusi wa rolo na kuvayo hiyo tulasohola kumusi a patara. 2Tumaze kulonka imeli yambuka kugenda fainike twaluliye tulagenda.3Tumaze kusohola imbele yikisi wa cha kipro, tulaleka uluhande gukuboko kubu mofu, kuragenda turasohora Siria tulashilaho inanga kubela umuji wa tira kubela yu ko hiyo niho imeli yalimwo balayi pakululila imizigo yiyo meli. 4Hanyuma yuku bobona abigishwa tulikala hiyo imisi indwi,Abigishwa abo bala mubwila Paulo kuchila kumpwemu kuko wene ntahonyole Yelusalemu.5Ahotumaze kumala imisi zidya twebwe tulagenda tulagenda twege. Bose hamwe nabagole babo nabana babo, bala tuhele keje kubela inzila zachu kugela yitwa vuye hanze yumiyi Hanyuma tula kubita amavi hakudya tulasenga twose zelona kila umwu mwe. 6Tulalila imeli hiyo nabene balagaluka muhira uwabo kandi.7Tumaze kumela ulugendo gwachu kuva Tiro, tulasohora Tolemai hadya twala balamukije abagenzi, nukwichara nabene kumusi umwe. 8Ejo yaho twalagiye tulagenda Kaisaria. Twebwe twinjira muhila kwa Filipo, Kuwavuga ubutumwa bwikukiza, aliwe yalumwe mwabadya indwi, natwe tulichara hamwe na wene. 9Umuntu uyo yalifishe aba kobwa bane batali mugwe kubela balalechwe.10Hanyuma yukwichala hiyo kumisi itahalugwa, akiluluka kuva uyaudi, umusenzi umwe bamwita agabo. 11Wene yalaje uwachu alatora umusipi wa Paulo. Kuwo yalihambiye amagulu na maboko yiwe wene nyene nukuvuga, "Impwemu yela alavuga guti abayaludi na Yelusalemu bolomufunga umuntu agila umusipi ugo nawene bolomuheleza kumaboko mubantu wa banya mahonga.12Tumaze kumva ibintu ivyo twebwe na bantu bali babaye ahantu hadya twali mwitesheje paulo ntiyulile kugenda Yelusalemu. 13Niho Paulo yishuye, "mulakora ibiki mulalila nu kumvu na umutima wanje? Kubela jewe ndalindiye, siku fungwa gusa, aliko jewe kupfa hiyo Yelusalemu kubela izina dyu mwami Yesu. 14Kubela Paulo ntiyashaka bomuhendeshe twalaleche nu kuvuga, "Basi ubwiza bwu mwami bukoleke."15Hanyu,a yumusi ugo twalatoye imifuko yachu tululila Yelusalemu. 16Hanyuma yabigishwa kuva kaisalia hamwe bala kwilika lunye natwe balamuzana umuntu umwenya yitwa mnasoni, umuntu wa Kpro umwigisha wakela kubela yuko twichaye na wene.17Tumaze kusohola Yelusalemu abagenzi balatwakiye kumunezelo. 18Hanyuma yaho Paulo yalagiye hamwe natwe mwa yakobo na baheze bose bali hamwe bose. 19Hanyuma yukubala mucha, yalabahaye intumwa yi yimwe hanyu ma yindi yamajambo kubela Imana aliyo yakoze mulibamwe bamanya mahanga kuchila kwikazi yiwe.20Ahonyene bamaze kumva ayo, balalilimbila Imana nukumubwira wabonye, mugenzi haliho ibihumbi bingahe bizeye mulibamwe baba yahudi, benebose balatishe yuko bofata itegeko. 21Babwiwe kubela wewe, kuko uligisha abayahudi badyo babaho kubanya mahanga bala lekana na Musa nuko ulababwila ntibataliligwe abana babo, na ntibabi kwili likane vyachiyeho vyakela.22Tushobola kukoliki aliko balumva kubela wewe waje. 23Aliko kola kidya twebwe vyutu kubwira nyene tulafishe abantu bane kubela bashizeho chubushaka. 24Nutole abantu abo wiyoze wewe nyene hamwe nabo, nukubalahila inguvu zabo, kugira bashobole kumwa kumenya imitwe yabo. Aliko balumuntu umwe ashobole kumenya kubela ibintu babwiwe kubela wewe ni bubeshi balo kwigu kuko wewe nyene ula kwilikila itekeko.25Aliko kubupelelezi kubanyama hanga kuko kubela bakoze abanya shengelo twalandiche nukutonga bikenewe yuko balashaka kwihakana ni bintu vyatanzwe kulilutale kubigigwa mana, numalaso kuvana na kidya cha nizwe nukubitinya nu bushakanyi." 26Niho Paulo gala batwaye abahungu, ni kumusi wa kabili aliyoza wene nyene hamwe nabo alingila mwikanisa kutangaza umwanya wi siku yukwiyoza kugenda kwishikanwa yatanzwe kubulu muntu umwe.27Imisi iyo indwi zimaze kwegela zilimwo zilahela bamwe babayandi kuva Asia balamubona Paulo mwi Kanisa n gikolane balashavula nu kumugololela ulunoko. 28Balimwo balabologa, "Abantu ba Israeli nuda fashe yuno ni wudya muntu abigisha abantu bulahantu amajambo kuko nikinyulane na bantu bitegeko, na hantu hano aliko yala bazanye abayunani kubela ikanisa nuku havuma ahantu aho helanda." 29Kubela hanyuma yaho bali bamubonye Trofimo muefeso alihamwe nabo mjino nabo baliyimviye kubela Paulo yalamuzanye mwikanisa.30Muji wose gwali gulimwo ingolane, nabantu baliluka hamwe nuku mutata Paulo bala musohokana hanze yikanisa ni midyango Ilahava ilugagwa. 31Bashaka yuko kumwicha amajambo gala musoholako umukulu wabosilikale balinda Yelusalemu yose yali yuzuye imidalambonyi.32Hanyuma yaho alabatwara abasilikale numukulu alikuka ngahagoti hanyuma yaho abantu bamaze kumubona mukulu wabasilikali baba komando, balaleka kumuku bita Paulo. 33Hanyuma mukulu wikambi yala mwegeye nu kumutata Paulo, alavuga kuti abohwe ni minyororo zibili alamubaza wene ninde na wakoze ibiki.34Hanyuma yabantu beshi balimwo balabologa ibintu ivyo nabandi nabasilikale kubela umusilikale ntiyashoboye kubabwila ikintu chose kubela yuko yukubologa achalavuga kuti Paulo baminzize hagati yulugo. 35Hanyuma amaze kusohola kungazi bachiye bamutwala numusilikale kubela yukubaloga mubantu beshi. 36Kubela abantu bamwe babantu bala mukwilikiye bagumwe babandanya kubologa, "Numumuvoneho yuno!37Paulo balimwo balamuzana hagati yulugo yala mubwiye umukulu winkambi Nashobola kukubwila ikintu? "Wamukulu winkambi alavuga none ulavuga ikiyunani?" 38None, wewe ntulumumisiri kubela wa mbele yalatwaye kwicha nu kutwala abonya gihugu ibihumbi bine mubugalagwa?"39Paulo alavuga jewe yahudi kuva kumyi wa Tarso yakilika jewe numwenyeji wumuji gukwiye ndabashaka mundekule mvugane na bantu." 40Ahonyene umukulu amaze ku mulekula Paulo alahaguluka halingazi na alatanga ikimenyesho kubantu kumaboko yiwe ahonyene hamze kumela bose banumye chane, alavuga nabene kwa kiebrania Alavuga.
221Bene wachu na dawe waje mwuvilize ukwitetea kwaje vyondokola iwanyu umbu. 2Mumukutano buvishije Paulo avuze nabo ikihebulania, balanuma alavuga.3Jewe dumuyahudi ndavukiye mumuji wa Talaso mwieneo dyakilikia ila ndalose ielimu mumuji uwu kumangulu ya Gamalieli ndigishijwe kungana nubusahihi na matengeko ya dawe bachu jewe ndinumwete wimana nuko namwe mwesi mumeze uyumusi. 4Ndala bateseje kuzila vyikugeza kuvanye, ndabafuga abagabo na bangole nikubashila mukifungo. 5Kadi numuhelezi mukulu wa bazehe bosi bashobola kutanga ubushuhuda yuko ndakiye ibaluwa kuva iwabo kubela ya bene wachu bali haliya Dameski jewe jewe kusafili kungenda hiyo ndagombegwa ndabazane abantu Iyelusalemu kuzila yidya kugila bafugwe na bahanwe.6Guvuye mwijulu gumbaza kumulika. 7Chandagwa hasi chanuva isauti libwila Sauli, Sauli kubela iki ushavuza. 8Ndishula, wewe ulinde, mwami? Ni jewe Yesu munazaleti yuko wewe ushavuza.9Mbadya balikumwe naje balabonye umwanga, kadi ntubuvishije isauti ya yudya yamalavuga na jewe. 10Chavuga nkole iki, mwami? Umwami alabwila hagalala na wijile Dameski, hiyo ulobwigwa na kila chulokola. 11Sinda shoboye kubona kubela yu mwanga wampumije niho badya bafata ukoboko niho ndachagenda iDameski nikogozwa na mambeko ya badya balihamwe naje.12Hiyo champula numuntu yitwa Anania yulumuntu yafashe amategeko na wene kumbaha imbele yabayahudi bose ambamba hiyo. 13Alaza iwange alahagalala imbele yange ni kuvuga mwene wachu Sauli ulonke kubona kumwanya wudya wudya chanda mbona.14Achavuga, Imana ya badawe bachu mbake chaguye wewe ulonke kumenya ulukundo gwiwe kumumbona yudya. Agololoche ni kuva isauti iva mukanwa kiwe. 15Kukubela uloba umusuta wiwe kubantu bose hejulu yowabonye ni kuyuva. 16None ubu kubela iki ulindila? Vyuka, ubatizwe, woze ivyaha vyawe, uhamagala izina dyiwe.17Hanyuma yokugenda Yelusalemu handali ndasenga mwikanisa haboneka yuko ndohawe kulota. 18Chabona abwila ni ngoga kukubela ntibalokwemela ubushuhuda bwawe kuvyelekeye jewe.19Chavuga, mwami, bene yene balamenya kondafuzwe mukifungo ni kumbakumbita badya mbakwemela kubela sina gogi. 20Na malaso ya Stefano na masuta iwawe hambasesako naje yuko ndalinda hagaze hofi ni kwemela ni kulinda impuzu za badya balimo balamwicha. 21Aliko yalabwiye, Genda kukubela jewe ndokutuma ugende kulele ya bantu ba mahanga.22Abantu balamulekula avuge hejulu ya yijambo ili aliko hanyuma baladugije isauti ni kuvuga mukuleho umuntu uyu kubela isi kukubela ntili sawa abemwo. 23Hobandaza isauti ni kutaga imwambalo yambo ni kutelelo ivumbi hejulu. 24Jemedali mukulu yamulisha Paulo azamwe .Mungome yamulisha ambazwe ino amalakumbitwa inkoni kugila wene nyene amenye ni kumbe laiki mbala mupigi la ikele badyo.25Bamaze kumumbona umwambo, Paulo alamubwila akida yalihagaze hofi yiwe, "Je ihaki yanyu nikukumbita umuntu alu mulumi na kadi batalamuhukumu. 26Yudya akida yuvishije amajambo ayo, alagenda kwa jemedali mukulu ni kumubwila avuga," Ushaka kukola iki? Kukubela umuntu uyu numulumi.27Jemedali mukulu alaza ni kubwila, "bwila, wewe ulumulaiya wa lumi?" Paulo achavuga,ego. 28Jemedali alishula, "Nikuchila ikiasi kinini cha mahela niho ndalonka ubu laiya." Aliko Paulo alamubwita, "Jewe dumulumi wo kuvikilaho." 29Basi badya bali tayali kugenda kumumbaza mbalagenda ni kumuleka kuluo mwanya uwouwo na jemedali newene alatinya amaze kumenya Paulo kalumulumi nikubela yamufunze.30Umusi gukwilikilaho jemedali mukulu yagomba kumenya ubukweli kuvyelekeye amahitaka ya bayahudi zaidi ya Paulo niho yacha amwugululila ibifungo vyiwe achala mulisha abakulu ba makohani nimbalaza dyose bahule achala muzana Paulo hasi ni kumushila hagati yambo.
231Paulo ahanga amaso abantu bali batelanye alavuga, "Bagenzi bange, mbayeho imbele yimana numutima gwiyumvila neza kushicha uyu musi." 2Anania askofu mukulu ategeka abali hofina wene bamukubite kumunwa wiwe. 3Niho Paulo yamubwila Imana izokukubita wewe ulukuta lusizwe ichokaa wikaye kuchila ulubanza kumategeko nawe utegeka nkubitwe kunyu lanye ni sheria?"4Badya bali bahagaze hofi nawe balavuga, "Uku niko utuka Askofu mukulu wi Mana?" 5Paulo alavuga "bagenzi bange sindamenya yuko uyu ali Askofu mukulu. Kubela vyandichwe, ntumovuga nabi umutwale wabantu bawe."6Paulo abonye yuko uluhande lumwe ala Abasadakuyo abandi Abafarisayo alasemelela avuga, "bagenzi bange jewe ndumu farisayo, Umwana wumufarisayo nikubela kukutinyuka nizige kuzuka kwa bapfuye nicho kituma bachila ulubanza. 7Avuzivyo ubuhalilizi bunini bucha bulaba hagati ya Mafarisayo naba sadukayo ikitelane chichamwo kabili. 8Kubela abasadukayo bavuga ntakuzuka abamalaika ntana mutima aliho, aliko abafarisayo bavuga ibi vyona biliho.9Uluhagalala lunini lilabaho bamwe mubandichi bali kuluhande gwa mafarisayo balahalala bala bazanya, bavuga, "Ntitula bona chochose kuli yuno muntu. Nikute mutima au malaika yaganiye na wene?" 10Bavuganye amajambo akaze, umukulu wabana jeshi yalatinye yuko Paulo bohava bamugabana ibipande pande, kwidyo acha alategeka abana jeshi bululuke Paulo bamukulecho kunguvu mbele ya bajumbe bulubanza bamutwla managome.11Ijoro dya kulikiye umwami yahagaze hofi yiwe avuga ntitinye kubela washuhudoiye Yerusalemu kandi ulotanga ubushahidi na Roma.12Hamaze kucha bamwe mubayahudi bala sezelanye bahamala umuvumo hejuru yabo. Bavuga yuko bata zodya no kunywa chochose mpaka ahobazo mwicha Paulo. 13Hali abantu balenga arobaini bakoze iyo njama14Bagenda kuba kulu ba makuhani nabazehe bavuga Twisize kumuvumo munini twebwe nyene ntitudye chochose mpaka ahotuzo mwicha Paulo. 15None lelo abacha ulubanza nibabwile kamanda mukulu amuzane iwanyu nkuko mushaka kucha ulubanza gwiwe neza twebwe ino tuli tayari kumwicha atalasohole ngaha."16Aliko Umwana wa mshikiwa Paulo alumva yuko haliho injama alagenda alingila mungome alamubwila Paulo. 17Paulo ahamagala Umwanajeshi alavuga mutwale uyu musole kwa kamanda mukulu kubela uyu alafishe ijambo aubwila.18Uwo mwanajeshi acha ala mutwala uyo musole kwa kamanda mukulu ala mubwila, "Paaulo yudya mfungwa ya mpamagaye ambwila kuzanile uyu musole alafishe ijambo akubwila." 19Kamanda mukulua afata ukuboko agenda na wene kuluhande ala mubaza, "Nikintu nyabaki ushaka kubwila?"20Uyo musole alavuga, " Abayahudi baganiye kukusaba Paulo nyibucha umuzane kubacha lubanza nkiko baba basha kuva ihabari ziwe neza. 21Wewe ntulo kwemele kubela abantu balenga arobaini bamwibundiye. Bifunze kumuvumo, ntibadye ntibanywe mpakaho bazo mwicha. Nubu balitayari balindiye ikitambulisho kwawe."22Kamanda mukulu alamuleka uyo musole agende, amaze kumwihanikiliza "ntubwile umuntu wewese yuko wabwiye ivyo." 23Ahamagara abana jeshi babili avuga bandale abana jeshi amajana abili kugenda kaisaria na banajeshi bulila ifarasi milongo mushanjo, nabamachumu amajana abili, mulo kwanduluka kwizamu ya katatu yijoro. 24Ababwila kwandala ibikoko uzotwala Paulo azo mutwale neza kuli Feliki ichgela cha Kaisali.25Yandika ibaruha kuti, 26Klaudio lisia kuli liwali nyakubawha Feliki, ndakujeje. 27Uyu muntu yafashwe na Bayahudi balihofi kumwicha, niho ndagenda numugwi wabana jeshi ndamukiza, maze kubonka ihabari yuko alumunya kihungu cha barumi.28Nashache kumenya ni kuku bamushitaka ndamutwala kubachamanza. 29Mbona yuko yashitakiwe kumajambo ya mategeko yabo, wala ntiya shitakiwe ijambo dyodyose dyotuma yichwa au kufpugwa. 30Bilamenyekana kwange yuko hali injama kuli wene, kulivyo ni bugoga na mutumye kwawe, ntegeka badya bamushitaka bazane amashitaka imbele yawe balasezelana."31Badya bana jeshi balubaha amategeko: Bala mutwala Paulo mpaka Antipatri mwijoro. 32Ulusikugwa kulikiye abana jeshi benki balabasiga badya bagenda ni farasi bagende hamwe nawe, nabo basubila iwabo mungome. 33Abagenda ni Farasi bosohoye Kaisaria bamuha liwali yidya baruha bamushila Paulo imbele yiwe.34Nawe liwali asomye iyobaruha yala mubajije Paulo wavuge mwiwilaya yahe, amenye yuko alumuntu wa kilikia, 35Alavuga, "Ndokumva wewe ni baza badya bakushitache," ategeka bamushile ikulu kwa Herode.
241Isiku zitanu zihoye Anania askofu mukulu bazehe bamwe numuvuzi yumwe yitula Tertulo, bagenda hadya. Ababatu bazanye amashtaka yo kulega Paulo kuchegela cha kayisari. 2Paulo ahagaze imbele yichegela cha Kaisati Tertulo atangila kumushtaka kuchegela cha Kayisari, "Kubela wewe tufishe amaholo mukulu; ni bindibikogwa kubuhagalikizi bwawe vyazaye kuhindula neza ikihugu chachu. 3Tulakushimiye kubela twakila kila kintu ukola, Feliki nyakuwha tulakushimye.4Aliko sikulushe chane, ndakusavye unyumvileze kumajambo make kubugwaneza bwawe. 5Twabone unyu muntu alikiza, atuma abayahudi baba abahakanyi kwisi yose. Kandi numulongozi wa madini ya banazareti. 6Kandi yalagelageje kuhumanya ikanisa tulamufata.7Lisiasi umuhofisa yalaje amutukula mumaboko kunguvu. 8Niwa mwibaliza Paulo kulibi bintu nawe ucha umenya ivyo tumuleze vyose." 9Abayahudi nabo bala mushtaki Paulo bavuga yuko ivyo bintu ni kweli.10Chegela cha kayisari kimaze kumukebula Paulo avuge Paulo yalishuye, "Ndamenya yumaze imyaka myinki. ulumucha manza wiki kihugu kandi ndanezelewe kwiteteya kwawe. 11Ulamenya yuko hatala hele isiku hele isiku zilenga chumi na zibili kuvaho ndagenda kusali Yelusalemu. 12Hobansanga mwikanisa sinda haliye numuntu na wewese sinda zanye ivulugu mukitelane no mumasinagogi no mumuji. 13Kandi ntiba shobola kuku hakikishiliza amashtaka bashtache.14Aliko ili ndalikwemelela, kunzila abo bita bita amadini kuliyo nzila niko kolela Imana yaba Daha. Jewe ndumwizegwa kubili mumategeko ni vyandichwe na bavugishwa. 15Mfishe ivyizigilo kumana ivyo nabene balindiyekohaloza kuzuka kwaba gororochi na bahakanyi. 16Kulili, bituma nkola ikazi kugila jimbe numutima unyagiza ubu mbeleyi Mana ni mbele yabantu kubintu vyose.17Hanyuma yi myaka myinki ndazanye umusada kukihugu change nakashimwe kamahela. 18Honda kola kuti abayahudi ba Asia bansanze mwisherehe yikanisa ndihumanye atamugwi wa bantu atanuluhagalala. 19Abobantu nibo bashakigwa kuba imbele yawe ubu bavuge cho bafishe hejuru yange nimba bafishe ijambo dyodyose.20Au ababantu nyene ni bavuge ni kosa dyahe bambo yeho honda hagalala imbele yabachamanza babayahudi. 21Atali kubela ikintu kime navuze kwisauti mpagaze imbele yabo, "Ntukuzuka kwabafpuye niko kutumye mumpukumu."22Feliki yali mate kubwigwa neza iyo nzila, acha alafunga ikitelane. Avuga, Lisia kamanda niyaza hasi kuva Yelusalmu ndocha ulubanza gwa majambo yanyu. 23Ntegeka umukulu wabanajeshi mutwale Paulo umunde ila abeni nafasi ntihabeho umuntu wokubuza abagenzi, biwe kumufasha au kumutembelela.24Hanyuma yamasiku, Feliki agaluka na Drusila mugole wiwe yali Umuyahudi atuma kuhamagala Paulo yumviliza vyavuga kukwizera Klisto Yesu. 25Paulo aliko avugana nawene vyo kugololoka kwilinda nulubanza luloza, Feliki alatinya alishula, genda kule ubu ila nindalonka umwanya kandi ndokuhamagala."26Mulugo mwanya yalitegeleje yuko Paulo amuha amahela nicho chatuma amuhamaga kenki aganile na wene. 27Imyaka zibili zohoye, porkio Festo aba liwali asubilila Feliki aliko Feliki yashaka kwipendekeza kuba yahudi kulivyo asiga Paulo akili mwigereza.
251Niho Festo yingiye mwidyo jimbo hanyuma yi siku zi tatu yavuye Kaisaria agenda Yelusalemu. 2Askofu mukulu na bayahudi bahambaye bazanye amashtaka hejuru ya Paulo kwa Festo. 3Bamusaba Festo kugila neza hejuru yivya Paulo kugila amutumeko Yelusalemu bamwibundile bamwichile munzila.4Aliko Festo yishuye yuko Paulo yalumufugwa Kaisaria, yuko awene nyene azoshubila hiyo ni ngoga. 5Yavuze, "None lelo badya bashoboye, boshobola kugenda na twebwe nimba hali ikintu kibi kuyu muntu, mushakigwa kumushitaka."6Amaze kwikala na bene amasiku munani chanke chumi, asubila Kaisaria. Isiku ya kulikiye yikala kukitebe cho kuhukumu ategeka bamuzane kwiwe Paulo. 7Asohoye, Abayahudi kuva Yerusalemu bahagalala hofi, bavuga amashtaka menshi galemeye nago batabonye. 8Paulo alitetea avuga, haba kwizina dya Bayahudi, haba kulili kanisa no kuli Kaisari ndakoze bibi!9Aliko Festo yashaka kwikundiliza kubayahudi, kulidyo yishula Paulo avuga, mbe ushaka kugenda Yelusalemu kuchiligwa ulubanza nange kwayo majambo? 10Paulo alavuga, ndahagaze imbele yikitebe chihukumu cha Kaisaria aho shakigwa kuhukumiwa, ntakibi ndakoleye abayahudi nkiko wewe umenya neza.11Nimba ndalakoze ikibi choshakigwa yuko nakwichwa, sindanka kupfa. Aliko nimba vyobashitaka ataliko bimeze ntamuntu ashobola kubampa. Ndasavye Kaisaria. 12Festo amaze kuganila nabaje kulubanza alishula, "Useze kaisari, uzogenda kwa Kaisari."13Hahoye amasiku, Umwami Agripa na Bernike basohoye kaisaria kula mucha Festo. 14Bamaze kwikala ngaho isiku nyinki, Festo yalasohoje ikesi ya Paulo ku mwami, avuga umuntu yumwe yasizwe ngaha na Feliki alumufugwa. 15Hondali Yelusalemu ama kuhani bakulu na bazehe babayahudi balanye amashtaka hejuru yuyu muntu kwange, nabo bala bajije kondo muchila ulubanza. 16Kulili nange ndalabishuye yuko sakamenyele kuba Roma kutanga umuntu kubupendeleo ahubwo wugegwa ashakigwa kuba nu mwanya wokubalana naba mushitaki no kwiteteya kuvyo bamutuhumu.17None ahobaza bose hamwe ngaha sinda tevye ulusiku gwa kulikiye nikaye kukitebe chihukumu ntegeka yuko uyo muntu bamuzana munzu. 18Mukihe abamushitaka bahagala bamushitaka ndiyumvila ntamashitaka manini gali kuliwene. 19Ahubwo bahaliye na wene vyelekeye idini yabo na Yesu yali yalafpuye aliko Paulo akavuga yuko ali muzima. 20Ndalinda nyegejwe kungene ndobaza ili jambo, ndamubaza yuko yoja Yelusalemu kuhukumiwa kulibi bintu.21Aliko Paulo bamuhamagaye ashigwe hasi yubulinzi umamuzi yu mwami, nategeche alindwe mpaka ahonzo mutwala kwa Kaisari. 22Agripa yabwiye Festo, "Ndashaka nange kumwumviliza uyu muntu" Festo, alavuga "Kyibucha ulo mwumviliza."23Bukeye bwaho, Agripa na Bernike basohola ni chuba hilo kinini, Basohoye mubukumbi na bahofisa babana jeshi, nabakulu bo mulugo muji, Festo atanze itegeko, Paulo balamuzane kwabo. 24Festo alavuga, "Mwami Agrapa, nabantu bose mulingaha hamwe natwe, mula mubona uyu muntu, ikanisa yose ya Bayahudi hiyo Yelusalemu no ngaha kandi bansavye ndabafashe batela ugwamo kwange ngo ntakwiye kubaho.25Ndabonye yuko atakoze chochose chotuma yichwa; Aliko kubela Umwami ya muhamagaye nachiye ndamuzana kwiwe. 26Aliko sifishe kintu kibonekana no kuvandika ku mwami kubela icho ntamuzanye kwawe, hasa kuli wewe mwami Agripa, kugila mbe ni kintu cho kwandika kuliyi kesi. 27Kubela mbona ntacho bimaze kutwala umufugwa utelekanye amashtaka ashitakiwa.
261Ivyo Aglipa alamubwila Paulo Ulale kuliwe kwile gula, Niho Paulo yagolola ukuboko kwiwe alilegula guti. 2"Ndibona jewe nyene umunezelo, umwami Aglipa, kudyango akole ulubanza gwanje imbele yawe uwumusi hagati yibilego vyose vyabayahudi. 3Chane kubela wewe ulumumenyi ingeso zabayahudi nibibazo. Kulivyo ndasaba unyu mvilize kukwi hangana.4Ukuli, Abayahudi bose balazi ukungene baye ho kuva mubusolebwanje mugi hugu chanje hiyo Yelusalemu. 5Balanzi kuva muntango kandi bashakigwa kwemela yuko nabayeho nku mufalisayo, idini dyigi hagalalo gikaze kwidini dyachu.6Nonubu ndaha gaze aha chiligwe ulubanza kukubela jewe ndalaba isezelano dyimana yakoze hamwe naba daha bachu. 7Ilini sezelano dyimi dyango yose chuminibili yizela kwakila namba basenga Imana kumwe te ijolo nu mutaga. Nukubela ukwizela uku, umwami Aglipa, yuko abayahudi bala ndega. 8Nukubeliki uwowese hagati yanyu yiyumvila nibi tangaza yuko Imana izula abashuye.9Mukihe kimwe nariyumviye jewe nyene yuko nakoze ibintu vyishi hejuru yizina dya Yesu Winazareti. 10Nakoze ibi haliya muri Yerusalemu, nafunze abizera beshi mwibohero, nalimfishe amategeko kuva kubakuru babategechi kukora kutyo, nimukihe bichwa nateye amajwi hejuru yabo. 11Keshi nabahanira mumashengero yose ngerageza kuriga ngo bahakane ukwizera kwabo. Nalimfishe ishavu chane hejuru yabo nalabirukanye ni mubisagara vya bagenyi.12Mugihe nalimwo nkola ibi, nalagiye Dameski, ndi kumwe na malaika nitumwa iva kubahelezi bakulu. 13Aho nali munzila mugihe chumutaga umwami, nala bonye umucho kuva mwijulu wali kaze kusumba izuba numulinga utu zungu luche jewe na bantu bali basafiliye hamwe nanje. 14Twege twese aho twagwa hasi nalumvisi jwi ivuga nananje ivuga mululimi gwi kihebu layo, Sauli, Sauli kubeliki untesa? Bila komeye iwawe kukubita umugele umuchokoo.15Niho na vuga wewe ulinde mwami? Umwami alishula jewe ndi Yesu aliwe ulimwo ulantesa. 16Ubu vywuka uhaguluke kumagulu yawe kukubela shwaka ibi jewe ndabone kana iwawe, na gucha guye kuba umukozi nicha bona hejulu yaya majambo youzi kubela jewe ubu amajambo ndokweleka hanyuma. 17Kandi nzo guchungu la kuva kubantu na bantu bisi aliho ndagutumye. 18Kwugulula amaso yabo nokuba vana mumwijima kugenga kumucho nokuva munguvu za shetani bamuhindi kilile Imana. Kudya ngo bashobole kwa kila kuva kumana ukubabaligwa kwi vyaha nukulagwa aliko ndaba hanye babandi nasize kuluhande kukwizela kuli iwanje.19Ivyo, Umwami Aglipa sina shoboye kubabwila ivyone lechwe mwijulu. 20Aliko kuli badya bali Dameski bwambele, hanyuma Yelusalemu nigihugu chose cha Yudea, nokandi kuba ntu bisi iyindi, nalasiguye yuko bihana nokuhindu kilila Imana, bakole ibikogwa bikwiliye ukwihana. 21Kukubela icho abayahudi balanfashe mulusengelo balagelageza kunyicha.22Imana yala nfashije mhaka ubu, kwivyo ndahagalala nogushinga intahe kubantu basanzwe nokuli badya banini hejulu yadya majambo aba vugishwa na Musa balavuze bizoba kandi sibindi. 23Yuko Klisto ningombwa azobabazwa kandia zoba uwa mbele kuzuka kuva muba mvyuye no gutangaza umucho kuba ya hudi nabantu bo mwisi.24Paulo amaze kwilegula, fesito yalavuze kwijwi linini, Paulo wewe ugenda wala mvuye ivyigwa vyawe vyagukoze ube nku ugenda wala mvyuye. 25Aliko Paulo alavuga jewe singenda nalamvyuye umunya chuba hilo Fesito aliko kukushila ubwoba ndavuga amajambo yu kuli gusa. 26Kukubela umwami abizi kubwaya majambo nivyo ndavuga kumwi degevyo iwiwe, kukubela ndinu buhakika yuko ntadyo dyose dyanye gejwe iwiwe kukubela ililita kozwe kulu hande.27None ulizela abavugishwa umwami angilipa? Ndazi yuko wizela. 28Angilipa alamu bwila Paulo, kumwanya mugufi woshobola kushawishina njeno kunkola umukilisu? 29Paulo alavuga, Imana yuko kumwanya mugufi chanke mulemule! siwewe gusa ahubwo kandi bose banyumviliza uwumusi, babe nkanje aliko ataminyo yomwi bohelo.30Niho umwami yahaguluka naliwali, nabelinike kandi, nababandi bali bichaye hamwe nabo. 31Bavuye mwo mwikolanilo balavuze bene kulibo no kuvuga, uwumuntu ntakwiye gumvya chanke gufungwa. 32Agilipa alamubwila Fesito umuntu uwuyo shobola la kushigwa mumwindege vyo yaba atachiye yankakwa Kaisali.
271Bitegechwe yuko tugombegwa kusafiri kumazi tugenda italia, bashikilije Paulo na bandi bafugwa mukulu yumwe wijeshidya ba Roma yitwa julio wumugwi wa Augustani. 2Twulila imeli kuva Adramitamu yalimwo ilagenda impande hande ya Asia Tulingila munyanza. Aristaka kuva Tesalonike ya Makdonia agenda hamwe na twebwe.3Umusigwa kulikiye tusohola mumuji wa Sidoni aho juliyo yagiliye neza Paulo amulekula kusuhuza abagenzi ngo bamuzi mane. 4Kuva ngaho tugenda munyanza tulasafiri kuzunguruka izinga dya kipro nicho chali cha kinze umuyaga, kubela umuyaga gwali kutulembeje. 5Hanyuma yokuba tulimwo tulagenda mumazi gali hofi na kilikia na Pamfilia tuza mira mumujwa Lisia. 6Hadya yudya mukulu wi jeshi dyi Kiroma ayisangaho imele kuva Alexandria yashaka igende yelekela italia atuvuliza muliyo.7Tumaze kuba tugiye bukebuke kumisi myinki tusohola bitugoye hofi na Kidinas umuyanga ntigwa twemeleye kandi kugumamya iyo nzila kwivyo tuguma tulagenda impande hande yikitutu cha krete tukingiye umuyaga twegeye Salmone. 8Tugenda impela mpela yohakudya bitugoye mpaka tusohola ahatu halihitwa Fari Haveni ili hofi nu muji wa Lasi.9Twalitumaze umwanya munini chane numwanya wokwisonzeshe wa Bayahudi wali wachiyeho kandi yali ngolane kuguma tugenda kwivyo Paulo alatuhani. 10Alavuga, "bagabo ndabona ulugendo tutangule lulaza kuba ningolane nubuhombe bwinki siyi mizgo ni meli, aliko kandi na magala yabantu. 11Aliko umukulu wijeshi dyi kiroma yumviliza chane umukulu gaba imele kusumba amajambo yavuzwe na Paulo.12Kubela ibandari ntiyali ahantu haloshe kwikala mukihe chimbeho, abakola munyanza benshi bahanula tugende kuva hadya kunzila yoyose tushoboye kushikila umuji wa Foinike twikale hadya ikihe chimbeho. Foinike ni bandari hiyo krete, ilaba maduga makika na magolomoka makika. 13Umuyaga utuluche mubukolo gwanzije kuhuhuta bukebuke, abakola mumela biyumvila kobalonse chobalibakeneye bachibula imeli tangula ulugendo impande mpande yakretehofi no hakudya.14Aliko hanyuma yu mwanya muto umuyanga ukeze, witwa wamaduga yamakika, utangula kutukubita kuva halkudya yizinga. 15Mukihe imeli imaze kulemegwa no kumanigwa kugwana numuyaga twachiye twemela iliyo hali tutwagwa nago. 16Tuliluka kuhita ludya luhande gwa kinga umuyaga umuyagawo mwizinga dyitwa kauda, kungolane chane twalafanikishije kukiza ubwato.17Bamaze kuyikwega, bakolesheje umwambo kuyugala imeli balatinye yuko twohava tugenda ahantu hali umuchanga mwinki dya syiti bachabalulucha inanga batwagwa impela mpela. 18Twakubishwe kunguvu chane nikihuhusi lilusiku gwa kulikeye badya bakola mwimeli batangula kutanga imizigo kuva muvimeli.19Umusigwa katatu abakola mwimeli batangula kuya voma amazi kuma boko yabo nyene. 20Hagazikihe izuba ni nyenyeli ntivaja tumulikiye kumisi myinki niki huhusi kinini kitu kubita, nichizero yuko botulokola kila takala.21Bamaze kugenda umwanya mulemule ata vyokudya aho Paulo ahagalala hagati yabakola mwimeli alavuga, "Bagabo shakigwa kunyumviliza, ntitwo chibuye imeli kuva krete, kugila tulokeiyingolane nubuhombe. 22Ubu ndabalemesheje ni muleme mumutima, kubela ntana yumwe mulimwabwe kutakaza ubuzima, atalu buhombe bwi meli kisa.23Kubela ijoro lichiyeho malaika wi Mana, iyo Mana jewe ndiwayo kandi niyo nsenga umu malaika wayo yahagaze mpande yange. Alavuga, 24"Ntutinye Paulo lazima uhagalale imbele ya Kaisari, laba, Imana ubwiza bwayo yakuhaye aba bose mugende hamwe. 25Kulivyo bagabo ni muleme umutima kubela ndizeye Imana yuko biza kuba nkiko ndabaliwe. 26Aliko lazima tubabale kukukubitwa mumazinga gamwe."27Soheye ijoro dya chumi na kane tulimwo tula twagwa idya nino munyanza ya Adratik nko mwijoro hagati abakola mwimeli biyumviye yuko begeye kumulambi. 28Bampimye uburefubwa mazi balonka imeta milongo itatu na mukaga, haheze umwanya muto balapima kandi balonka imeta milongo ibili na mushanjo. 29Balatinye kotwohava tugonga amabale kwivyo bululucha inanga zine kuva ho bashila inanga bipfuza kwikitondo chosohola ni ngoga.30Badya bakola mwimeli balimwo balonda kungene boyisigaho iyo meli bululukije iboti zito zito mumazi kukiza ubuzima bigila yuko bataye inanga kuva kwisehemu yimbele yi boti. 31Aliko Paulo alamubwila udya askali wi jeshi dyi kiroma na badya banajeshi, "Ntimushobola kukila bano bantu bata gumye mimweli." 32Hanyuma badya bana jeshi banogola imyambo zidya boti bayileka itwagwe na mazi.33Umwanga wiki tondo utanguye kuza, Paulo asaba bose kobodya na kato. Alavuga uji ni siku ya chumi na kane mulindiye mutadya ntimuladye ikintu. 34Ndabasavye mutole ivyo kudya bitoya, kubela ibi ni kukubaho kwanyu, ntanakachachi kimitwe yanyu kalozimila. 35Amaze kuvuga kutyo atola umukate ashimila Imana imbele ya maso yabo kila muntu. Abega umukate atangula kudya.36Hanyuma bose balalema mumitima na bene bala tola ivyokudya. 37Twali abantu 276 mwiyo meli. 38Bamaze kudya bakahaga balemuye imeli kukugabanya imizigo bataga ingano munyanza.39Umutaga gugeze ntiba hamenye kumulambi, aliko babona isehemu yumulambi yingiye mumazi yalifishe umuchanga mwinki balabazanya kaboshobola kugendesha imeli bagenda hadya. 40Kulivyo batezula inanga bazisiga munyanza. Mulugo mwanya nyene batezula imyambo yitanga baryula imbele helekeye kumuyaga, bacha belekela aho hantu umuchnga mwinki. 41Alikobaza ahantu halulila imyonga zibili za mazi imeli yelekela kumuchanga. Idya sehemu yi mbele yi meli ilashaya hadya ntivyashoboche kwivamwo, aliko isehemu yimbele yi mele itangula kumanyuka kubela ubukazi bwumukuba.42Integulo ya banajeshi hali kwicha badya bafugwa kugila ntiha gile uwogelea gwa toroke. 43Aliko udya askari wi jeshi dyi kiroma yashaka kukiza Paulo kwiyo ahagalicha integulo yabo na bategeka badya bashoboye kogelea batagule kusimba bava mumeli baja kumulambi. 44Hanyuma abandi bagabo bala kulikila, abandi hejuru yibi pande vyi mbaho abandi hejulu yibindi bintu kuva mumeli kuliyi nzila habonekana twese tulosohola kumulambi amaholo.
281Tushikanywe neza, twalamenye yuko ikiyaga chitwa matta. 2Abantu baba hadya sukuvuga yuko balwakiliye kuneza isanzwe, nukuvuga balakije umulilo balatwakila twese, kukubela imvula nimbeho vyali bibandanya.3Aliko Paulo yali vegelanije umutwalo winkikwi no kushila mumulilo inzoka nto afisi ubumala acha ava mulizi dya nkwi kukubela idya ntugula, acha yikubila kukuboko kwiwe. 4Abantu baba hadya babonye ikikoko kiliko kilenena kuva kukuboko kwiwe, bacha bala vugana vokulibo, "Uyu muntu nukuli mumwicha nyi yavuye kunyanza aliko ukuli nti kumulekuliye kubaho.5Aliko wene acha atelela icho kikoko mumulilo kandi ntiyagize impinduka yoyose. 6Bobanulindiliye avyimbe kunyonko chabule agwe kitulumbuka nokucha apfa, Aliko bamaz kumulaba kukihe kilekile nukubona yuko ntajambo atali ilisanzwe kuliwe bahinduye ivyiyumvilo vyabo no kuvuga koyali Imana.7None ahohantu hafi hali misi aliyo yali Imali yumukulu wikiyaga umuntu yitwa palio yalatukabishije no kutugilila neza kumisi itatu. 8Vyabonekanye yuko sewa babho yafashwe gendeye, yalamusavye ashile amaboko yiwe hejulu mo kumukiza. 9Inyuma yibi bitaboneka abandi bantu abandi bantu ba hadya kukiyaga bali bagwaye kandi balagiye bala kijijwe. 10Abantu balubaha kubaha kwenshi. Twali twiteguye kugenda batuha vyabindi twashaka.11Inyuma ya mezi atatu, twagendeye mumeli ya iskanda aliyo yaliyakubiswe mimbeho aho kukiyaga, aliyo abalongozi babo bali abagenzi babili bamahasa. 12Inyuma yabo twali tumaze kushika kulugogwa sirakuta twalichaye hadya imisi itatu.13Kuhela hadya twalagiye kushika kulugo gwa regio. Hanyuma yumusi umwe umuyaga wo hepfo waje kitulumbuka ni nyuma yimisi ibili twalasohoye kulugo gwa putoli. 14Hiyo twabasanze bamwe mubagenzi twalakilwe tulichalanabo kumisi mushanju kulindila tulaza rumi. 15Kuva hiyo babagenzi bamaze kumva inkulu zachu, balaje kutwakila hiyo kwisoko dya Apias no kwihoteli zitatu. Paulo ababonye baliya bagenzi yalashimye Imana yishilamwo ubutinyutsi.16Twinjiye iloma, Paulo yalalekuliwe kuba wnyene hamwe na wamusili kale yalimulinze. 17None hali inyuma yimisi itatu Paulo yabaha magaye hamwe na babagole bali abalongozi mubayahudi alobaza hamwe, yavuze kulibo, "Bagenzi, hamwe nuko ntakoze ikichumulo chochose kulaba bantu chabule kukola ibidasa nivyo bakola badaha bachu batanguye natanzwe nkumufungwa kuva Yelusalemu kushika kumaboko ya barumi. 18Bamaze kumbaza bipfujije kundeka mumwidegemvyi kuko hali atakituma kuli jewe nkwiliye ikihano cho kupfa.19Aliko badya bayahudi ahobaganila ubudasa bwikishika chabo, vyantumye munguluza ulubanza kwa Kaisaria, naho ntalinelekana yuko nje kushitaka hejulu yikihugu chanje. 20Kukubela kokunguluza kwanje ulubanza nasavye kubabona nokuganila namwe, nukubela kidaya alicho Israeli afise ubutinyutsi kulicho kifunzwe niki kifungo.21Hanyuma balababwila, "Ntuligela twakila baruja kuva Yudea kuli wewe chabule ntamugenzi yaje kutanga inkulu chabule kuvuga ijambo dyo dyose libi kuvyekeye wewe. 22Aliko tushaka kumva kuva kuli wewe wiyumvila kuvyelekeye vya mugwi waba bantu, kuko bimenyekana iwachu yuko uwo mugwi uganila ibadasa kila hantu.23Bamaze kutenga imisi kukubela we, abantu beshichane balamugileye ahantu aho yaba. Yalavuze dya jambo kulibo no kushuhudia kuvyelekeye ubwami bwimana. Yalagelage je kubahenda henda kuvyekeye Yesu, kungene zose zibili kuva kumategeko ya Musa no kuva kuba vugishwa, kuhela mukitondo kushika kumugoloba. 24Bamwe mulibo bahendaigwa kuvyelekeye adya majambo yavuzwe mukule abandi batemeye.25Bananiwe kwemelana bokulibo, balagiye inyuma ya Paulo kuvuga ijambo limwe, "mutima mutagatifu yavuze vyiza kuchila kuli Isaya umvugishwa kuli badaha bachu. 26Yalavuzegenda kuli badya bantu uvuge, "Kumatwi yanyu, muzokumva aliko ntimuzomenya, no kumaso yanyu muzobona aliko ntimuzomeya ichaliho.27Kukubela amitima yaba bantu yabaye yintegenke, amatwi yabo yumvishije kungolane, kukubela imitima yabantu yabaye yintege nke amatwi yabo yumvishije kungolane bahumye amaso yabo kugila ngo ntibaze kumenya kumaso yabo, no kumva amatwi yabo no kumenya kumitima yabo, no kuhinde ukila kandi, kandi nalaba kijije.28Kulivyo mukwiye kumenya yuko akakiza kamana katwawe kubantu kubantu babanya mahanga kandi bazobumviliza. 29Ikihe yaliko alavuga aya majambo abayahudi balagiye bafise ukutsindama kunini mulibo? Ntalimwo uwufise inyandiko zakela.30Paulo yalichaye munzu yiwe yapangishije bose baje kuliwe. 31Uyaliko alahubiri ubwami bwimana kandi yaligisha amajambo hejulu yumwami Yesu Klisto kubuti nyutsi bwose. Ntawamubuza.
Aloma
11Paulo, umukozi wa Yesu Klisto, yahamagawe kuba intumwa, no kushigwaho kubela ubutumwa bwimana. 2Iyiniyo njili yasezelanye kela kuhitila kubavuga butumwa biwe muvyandichwe bitakatifu. 3Mbi husu umwana wiwe, yavuche kuva mumudyango wa Daudi ku mubili.4Wene yalatangajwe kumwana wimana kunguvu ya mutima wubwela kukuzuka kwa bafpuye, Yesu Klisto mwami wachu. 5Kuhitila kuli wene twalalorish inema no kuba intumwa kukubaha kukwizera hagati yabo mwisi bose, kubela izina dyiwe. 6Mubo mwiyisi mwebwe kandi mwahamagawe kuba aba Yesu Klisto.7Iyi baruha ni kulibose bali rumi, bakundwa ni mana, bahamagawe kuba abantu batakatifu. Inema ibe kuli mwebwe, na maholo kuva kumana daha wachu numwami Yesu Klisto.8Bulamela, ndashimila Imana yange muli Yesu Klisto kubela mwebwe mwese, kubela ukwizera kwanyu bala kuhubili isi yose. 9Kubela Imana ni shahidi wange, aliwe nkolela kumitima wange munjili yumwana wiwe, kuntu nguma ndabavuga. 10Nguma nsenga mumasengo yange yuko kunzila yoyose umwisho ndonkeshe kubushake bwimana kuza iwanyu.11Kubela ndifpuza kubabona, kugila bamwe ndabahe ingabile zo mumutima, kugila ndabakomeze. 12Yaani, ntegeleje kulemeshwa umutima hamwe namwe, kunzila yokwizera kwa kila yumwe mulitwebwe, yanyu ni yange.13None bagenzi, sinshakaba mubule kumenya yuko,kenki ndifuza kuza iwanyu, aliko ndatangiliwe kugeza nubu. Ndashaka bati ilikuba namatunda iwanyu nkiko bili kandi mubantu bamwe bo mwisi. 14Ndishuzwa na bayunani na bagenyi kandi, abamenya na bajuju. 15None kuluhande gwange, jewe nditeguye kutangaza injili iwanyu kandi mwebwe muli hiyo muli Roma.16Kubela simbonela isoni injili, kubela nubushobozi bwimana buzana kulokoka kuli kila uwezera, ku muyahudi bwambele no ku muyunani kandi. 17Kukubela kugololoka kwimana kwala boneche kuva kukwizera kushicha kukwizera, nkiko vyandichwe "umugololochiazo baho kukwizera kwiwe."18Kubela ishavu dyimana dya bonekanye kuva mwijuru hejuru yubuhakanyi nububi bwose bwabantu, badya kunzila yo kutemela banyegeza ukuli. 19Ili ni kubela, vyose ibishoboka kumenyekana hejuru yimana bili habona iwabo. Kubela Imana yabamenyesheje.20Kubela ibintu vyiwe bitabonekana neza vyabaye habona kuhela kulemwa kwisi. Bila menyekana kuhitila kubintu vyalemwe. Ibi bintu nubushobozi bwiwe bwibihe vyose ni asili yubu mana. Amatokeo yaho aba bantu ntachoboba. 21Ili ni kubela nihobamenye ivyelekeye Imana, ntibubashe Imana, kandi ntibayi shimiye. Ahubwo babaye abapumbavu muvyiyumvilo vyabo, ni mitima yabo ifishe ubujuju ili mumwijima.22Biyise yuko alabanya bwenge, alikobabaye ibijuju. 23Bahindiye ubwela bwimana itononekala kukigelelanyo chi suso yu mwana wamuntu yononekala. niyi nyoni yinyamaswa, vya maguru ane, nayibilemwa vyibulula.24Kubela Imana. yalabaleche bakulikile ivyipfuzo vyimitima yabo kubuchafu, kumibili yabo banonekale muli bene. 25Nibene bahinduye ukuli kwimana kuba ubusheshi, nibobasenzeno kukoleta ibilemwa mukishingo chumulenyi, wene ashimagizwa ibihe vyose. Amina.26Kubelicho, Imana yalabaleche bakulikile ivyifpuzo vyabo vyo kumalamala, kubela abagole babo balahi nduye amatumizi yabo yiasili kuli kidya kinyulanye ni asili. 27Nabagabo nabokandi, balahevye amatumizi yabo yiasili kuba gole bacha batangula kwifpuzana bene kuli bene nyene aba balaabagabo bakola na bagabo bagenzi babo bitabakwiliye, balonse ikihano kikwilanye nubuzimile bwabo.28Kubela balanse kuba ni mana mubwenge bwabo, yalaba hevye bakulikile ubwenge bwabo buta kwiye, bakole ibintu bita kwiye.29Buzuye amabi yose, ububi, ukwifpuza nabi, buzuye inzigo, ubwichanyi, ubugwanyi, ububeshi, ivyifpuzo bibi. 30Bene kandi bavuga nabi, aba beshela nabanki mana, abivulugu, bukiburi, abishima, bene ni kazizi bibi, na batubaha abavyeyi babo. 31Bene ntiba fishe ubwenge, batizegwa, ntachiza chabo ntiba fishe ikigongwe.32Bla menya vyimana, yuko abantu bakola ubisusa nivyo bakwiliye kufpa. Aliko sikukola ivyo bintu gusa aliko kandi bene balumvikana na badya bakola ivyo bintu.
21None wewe ntakikugola, wewe kubela mulibidya uchilulubanza nawe ukola ibintu nkivyo nyene. 2Aliko tulamenya yuko ulubanza gwimana aligukuli hejuru yabakola ibintu nkivyo.3Aliko wewe niwiyumvile, wewe uchilulubanza badya bakola ibintu nkivyo nawe ukola ibintu nkivyo nyene. Mbe ulochinda ulubanza gwimana? 4Au ulagaya kugila neza kwinki kwiwe, kuchelegwa kwikihano no kwihangana kwiwe? Mbe ntumenya yuko ineza yiwe ishakigwa kukongoza kuja kwihana.5Aliko nkiko ufishe umutima gukomeye uti hana wibikiye ikihano kuludya musiwo kuhanwa, yaani kuligudya musi gokuchiligwa ulubanza kugololoche ni Mana. 6Wene azoliha kila muntu ikipimo kihuye ni bikogwa vyiwe. 7Kulibadya bakola neza bihanganye balonda ishimwe, ichubahilo no kutononekala azobaha ubuzima buta hela.8Aliko kulibadya bimenya, batubaha ukuli aliko bubaha ubugaba, ikihano ni shavu likaze liloza. 9Imana ilozana imibabalo ni ngolane hejuru ya kila muntu yakoze ububi, kumuya hudi kwanza, no kumuyunani kandi.10Aliko ishimwe ichubahilo na maholo galoza kuli kila muntu akola vyiza, kumuyahudi kwanza, no kumuyunani kandi. 11Kubela ntabupendeleo kumana. 12Kubela nkiko benshi bachumuye atamategeko bazotakala ata mategeko, nkiko benshi bachumuye bamenya amategeko bazo hanwa amategeko.13Kubela abumva itegeko, sibo bagoloka imbele Yimana, ahubwo ni badya bakulikiza amategeko bazo haluligwa kugololoka. 14Kubela abantu bo mwisi, batagila amategeko, bene, babaye itegeko kumutima yabo, naho bene batafishe amategeko.15Kwili balelekana yuko ibikogwa bishakigwa bitegechwe na mategeko bilandichwe mumutima yabo. Ijwidyo mumitima yabo kandi lilabashuhudia bene, ivyiyumvilo vyabobila bashitaka au bikabalinda bene nyene. 16Kandi kumana, ibibiloba kulu siku Imana izochila ulubaza amabanga yabantu bose, sawa sawa ni injili yange, kunzila ya Yesu Klisto.17Tuvuge yuko wiyita wewe nyene umuyahudi, yikaye mumategeko, shangiliya ushima Imana. 18Menya vyishaka, no kupima ibintu bitawhanye nayo, umaze kutumwa namategeko. 19Tuvuge yuko ufishe ubutinyuchi yuko wewe nyene ulumulongozi wimpumyi, umucho wa badya bali mumwijima, 20Umuhamuzi wibijuju, umwalimu wa bana, kuko ufishe itegeko ni kisomo nukuli.21Wewe lelo, wigisha abandi, mbe, ntiwiyigisha nawe nyene? 22Wewe uvuga nti musambane, mbe ula sambana? Wewe wanka ibi susilango mbe uliba mwikanisa?23Wewe wishimila mumategeko, mbe ntutukisha Imana mukulenga amategeko, kusilamugwa kwawe kubaye kutasilamugwa. 24Kubela "izina dyi mana hagati yabantu bo mwisi kubela mwebwe" nkiko vyandichwe.25Kukubela kusilamugwa kukuli kukwiliye wubaha amategeko, aliko nimba wewe ulenga amategeko, kusilamugwa kwawe kubaye kutasilamugwa. 26Basi, nihaba, umuntu atasilamwe akuliiza bishakwa na mategeko, mbe kutasilamugwa kwiwe ntikuzobonekana nkiko yoba yalasilamwe? 27Udya atasilamuwe ntazokuchila ulubanza niitondela amategeko? Ili ni kubela ufishe ivyandichwe vyandiche kusilamugwa aliko kandi ntukulikila amategeko!28Kukubela wene sumu yahudi hanze, no kusilamugwa jikudya kohanze kusa kumubili. 29Aliko wene numuyahudi akwiye nukusilamugwa nukumutima, mumutima, simugwandiko. Isifa yumuntu ameze kutyo ntiva kubantu ahubwo iva kumana.
31None ni akamaro nyabaki afishe umuyuda? na kamaro kokukebwa niki? 2Ni vyiza chane kuriburi nzira imbele ya vyose, abayuda bashikirijwe ukuhishugwa kuva kumana.3Aliko biroba kute nimba hamwe mubayuda bataribafishe ukwizera? Mbega ukutizera kwabo kuzokora ukwizega kwimana kuba ubusa? 4Eka namba hanyuma yiwe, reka Imana iboneke kari ukuli, naho yoba bwimuntu ari umubeshi. Nkuko vyalivyandichwe, " Ngo ushobora kubo nekana kuba umugororochi mumajambo yawe, na ushobora kuchinda niwinjira mukuchiribwa urubanza."5Aliko nimba ububi bwachu bwelekana ukugororoka kwimana, tuvuge iki? Imana ntigabitanya yitanga kuharisha kwayo, mbega ili kutyo? mbivuze nki mvugo yabantu. 6Eka namba! iyo biba bityo, Imana yochiriye urubanza isi?7Aliko nimba kweli yimana kuchira ububeshi bwanje butanga ichubahiro kubela we, ni kubera iki ntalibwagere nchiribwa urubanza nkumunyamahanga? 8Kubera iki ntituvuge, nkuko twabeshewe nka bandi kwobemeza yuko tuvuga, Tukole amabi, kugira meza aze?" Kuchirigwa urubanza yabo kura kwiriye.9Nikirero? Twisegera ikigongwe twebwe? Oya. Kuko twebwe tumaze kubagiliza abayuda na bayumani bose hamwe, yuko bali hasi yichaha. 10Ibi ni nkuko vyandichwe, " Ntamugororochi, numwe.11Ntamuntu amenya. Ntamuntu arondera Imana. 12Bose bahinduche. Bene hamwe ntibafishe ichobamaze. Nta ukora vyiza, eka nta numwe.13Imihogo yabo nimva zirangaye indimizabo zirabesha. Ubumara bwinzoka buri musi yi minwa zabo. 14Akamwa habo kuzuye ukuvumwa no kujingitwa.15Amaguru yabo yuhutora kuvisha amaraso. 16Kuhonya no kubabaza kwabo munzira zabo. 17Ababanti ntibaramenya inzira ya mahoro. 18Ntikutinya Imana imbele yamaso yabo.19Rero turamenya yuko chochose itegeko rivuga, rivuga na badya bali hasi yitegeko. Ibi ni kugira buri minwa izibigwe ikandi isi yose ishobore kuchindwa kumama. 20Ili ni kubera ntamubili uzoharuligwa ukugororoka kubikogwa vya mategeko imbele za maso yiwe. Kuku bera kuchira kwitegeko haza ukumenya kwichaha.21Aliko rero hatariko itegeko, ukugororoka kwimana kwa menyekanye. Kwashingiwe intahe ni vyagezwe na bavugishwa. 22Ukwo nu kugororoka kwimana kuchira mukwizera muri Yesu Klisto kuli badya bose bizera. Kuko ntatandukaniro.23Kuko bose bakoze icha, ntatagabanukigwa ubwiza bwimana. 24Waharuriwe ibibabereye ubusa kubantu bwiwe kunzira yo kuchungugwa kuri muri Klisto Yesu.25Kuko Imana yatanze Klisto Yesu abe impo ngano yukwizera mumaraso yiwe. Yatunze Klisto nkichinzi yukugororoka kwiwe kukubera kulekulira ivyaha vyachiyeho. 26Mukwihana kwiwe. Aya yose yaboneche kugira yelekane ukugororoka kwiwe muriki kihe chubu. Ibi vyalikugira ashobore kwiyemeza wene nyene kuba umugororochi, ni kubonekana yuko aharurira ukugororoko umuntu wewese kukubela ukwizera muri Yesu.27Nene rero ukwihaya kuri hehe? Kwarabujijwe. Kwabujijwe ni vyagezwe ki? Mbega vyi bikogwa? namba aliko kwabujijwe nu kwizera. 28Rero tumara yuko aharungwa ukugorororka kukwizera kutuliho ibikogwa vyivyagezwe.29Chanke Imana ni yabayuda gusa? Mbega wenesi Mana yabantu bubanya mahanga kandi? Ego, yabanyamahanga kandi. 30Nimba kweli Imana alimwe, izobaharurila ukugororoka kwa silamuwe kukwizera, nabatasila muwe munzira yukwizera.31Mbeya twebwe twohindura ivyagezwe vyu kwizera? Eka namba! kinyuranye chayo, twebwe turemeza ivyaguzwe.
41Tuvuge iki kandi Abrajamu, daha wachu kungene yumubi, yabonetse. 2Kuko nimba Abrahamu yahaluliwe ukuli kubikogwa, yobaye nikituma cho kwishima, aliko simbele zimana. 3Kuugandi che bivuga kute? " Abrahamu yaleneye Imana, Kandi bihaliligwa kuliwe yuko alukuli? Ubu kumuntu atakola akazi, ikihembo chiwe ntikkhalugwa kubuntu aliko kuba ideni.4Ubu kumuntu akola akazi, ikihembo chiwe ntikihalugwa kuba mubuntu, aliko kuba ideni. 5Aliko kumuntu atakola akazi aliko yizele udya aliwe amuhalulila ukuli atali utubaha, ukwizela kwiwe uyo muntu kuhaluliwe kuba ukuli.6Daudi kandi alavuga imigisha hejulu yumuntu aliwe Imana yahaluliye ukuli ahatali ibikogwa. 7Yalavuze "Balahezagiwe badya alibo ububi bwabo bwakaliwe ilaigongwe nabandi ivyaha vyabo vya pfundikiwe. 8Alahezagiwe udya muntu Imana itamuhaluli ichaka."9Nonembe iyimigisha ni kuli badya basilamuwe gusa chabule kandi ni kuli badya batalasila mugwa? Kuko tulavuga "Kuli Abrahamu ukwizela kwiwe kahaluliwe kuba ukuli. 10None kwahaluliwe basi? Alo yaliko alasilamugwa, chabule atasila mugwa? Ntivyabaye kukusilamugwa.11Abulahamu yakiliye indamutso yo kusila mugwa. Iki chali ikimenyecho cha kudya kuliko kwizera yalifise kukwiye . Inyuma atalasila mugwa. Ivyabonekanye vyikikimenyecho mu kuvuga yakozwe kuba daha wa bose bamwizela, naho boba bali mukusila mugwa. Uku nukuvuga ukuli kwahaluwe kulibo. 12Ibi kandi vyelekana Aburahamu yahozwe daha wokusilamula sigusa kuli bavana nukusilamula, aliko badya bakulikila ikilenge cha daha wachu Aburahamu. Uku niko kwizela yalifise kubatasilamugwa.13Kuko ntidyalitegeko ngo isezelano dyatazwe kwa Aburahamu luvyalo gwiwe ili sezelano yuko bazoba abalagwa bisi. 14Aliko kwali ukuchila mukuli kukwizela. Kuko nkabadya bamategeko nibo lalazwe, ukwizela kubaye kubusa, nisezelano dyohinduche. 15Kuko itegeko ntidya zanye ishavu, aliko hadya hadafise itegeko, kandi hadafise ukubaha.16Kuluku hacha habonekana kukwizela, kugila kube kuineema. Ukubonekana kwaho isezelano libonekane kuluvyalo gwose, bavyagwe aba sigusa badya bamenya itegeko kandi atakubaha. 17Nkuko yandichwe, "Ndakukoze wewe kubadaha wabanya mahanga benshi." Abrahamu yalili mwa udya yizela, nukuvuga Imana aliwe aha abantu ubuzima nukuhamagela amajambo atalilo kungilango ashoboke kubaho.18Naho ibihe vyose vyohanze, Abrahamu kubutinyutsi yalamweye Imana kumisi zizoza. Kulivyo acha abadaha wabanyamahanga menshi, kungana na kidya chavuzwe, "Niko luzoba uluvyalo gwawe." 19Wene ntiyali umunebwe kukwizela. Abrahamu yiyumviye yuko umubili wiwe nyene walamaze kupfa. Yalafise imyaka yegela ijana. Kandi yemelanije kupfa kwinda ya sara.20Aliko kukubela isezelano dyimana, Abrahamu ntiyigumanije kukutemela. Aliko, yasizwe mwinguvu kukwizela ashima Imana. 21Yalili amenya ukuli kidya alicho Imana yamisezelanye, yalafise kandi ubushobozi bwo kudyuzuza. 22Kulivyo ibi kandi vyahaluwe kuliwe kuba ukuli.23Ubu ntivyandichwe gusa kumyunga yiwe, kugila ihalugwe kuliwe. 24Vyandichwe kukubela twebwe kandi, kubasizweho kuhalugwa, twebwe abo twengela kuli wene yazuye umwami wachu Yesu kuva mubapfuye. 25Uyu niwamvula aliwe yatanzwe kukubela ivyaha vyachu nukuzuka kugila tulonke kuhaluligwa ukuli.
51Kubela twahaluliwe kugoloka kunzila yukwizera, tulafishe amaholo yimana kunzila yu mwami wachu Yesu Klisto. 2Kuhitila kuliwene twebwe kandi twalonse ubuntu kunzila yukwizera mulikwene tulahagaza. Tulanewe tulimbuti nyuchi twahawe ni Mana kubela hanyuma, tufishe ubutinyuchi bwo kufashanya mubwela bwi Mana.3Siyi kusa, aliko kandi tulanezewe mumagogwa yachu. Tumenya yuko amagogwa avyala kwihangana. 4Kwihangana kuvyala kwemelegwa, no kwemelegwa kuvyala kutinyuka chanyuma. 5Ubu butinyuchi ntibuteza kwihebula, kubela ulukundo gwi, Mana gwa suchwe mumitima yachu kuhitila kuli Mutima Mutakatifu, yatanzwe kuli twebwe.6Hotwali tufishe ululega luke, mukihe kibeleye Klisto yala fpuye kubela yababi. 7Kukubela biloba bizoba bikomeye yumwe kufpa kubela yu mutakatifu, ili ni kuti, hamwe umuntu yotinyuka kufpa kubela yumuntu mwiza.8Aliko Imana yelekanye ulukundo gwayo kuli twebwe, kubela ikihe twali tukili abanya vyaha, Klisto yala fpuye kubela twebwe. 9Hanyuma kisumba vyose, twahaluliwe kuba abatakatifu kumalaso yiwe tuzokizwa nayo kuva mwishavu dyi Mana.10Kuko, ikihe twala bansi, twaluganishijwe ni Mna kunzila yulufpu gumwana wayo, kisumbilizaho, imaze kutwunganisha tuzokizwa nubuzima bwiwe. 11Jibi kusa, aliko kandi tulanezegwa ku Mana kuhitila kumwami Yesu Klisto, kuhitila kuli wene twunganishijwe.12Nimba lelo kuhitila kumuntu yumwe ichaha chalingiye mwisi, kuliyinzila ulufpu gwalingiye kunzila yi chaha. Ulufpu gwala kwilagiye mubantu bose, Kubela bose baze ivyaha. 13Kubela amategeko atalabeho, ichaha chali mwisi, aliko ichaha ntikihalugwa mukihe atamategeko.14Aliko, ulufpu gwala ganjije kuva kuli adama kugeza kuli Musa, no hejuru ya badya batakoze ichaha nko kutubaha kwa Adamu aliwe kigelelanyo chudya yoje. 15Aliko nuko, akashimwe kubusa sinkamakosa kubela kwikosa dya yumwe benshi balafpuye, kisumba chane ubuntu bwi Mana na kashimwe kubuntu kumuntu yumwe, Yesu Klisto, yasumbilije kugwila kuli benshi.16Kubela akashimwe sinki bibone kana kwa yudya yakoze ivyaha. Kubela kulundi luhanda, kuchiligwa ulubanza kwaje kubela ikosa dyu muntu yumwe. Aliko kulundi luhande, ingabile yabusa iva kukuhaluligwa ubutakatifu yaje hanyuma ya makosa menshi. 17Kubela, kwikosa dya yumwe, ulufpu gwalaganije kuhitila kuli yumwe, kandi badya bazokwakila ubuntu bwinshi hamwe ni ngabile yukuli bazotwala kuhitila kubuzima bwa yumwe Yesu Klisto.18Uko lelo, nimba kuhitila kosa dya yumwe bose baje kuchiligwa ulubanza naho kuhitila kukikogwa kimecho kugololoka hachiye haza kuhaluligwa kugololoka kubuzima kubantu bose. 19Kubela kukuhitila kutubaha kumuntu yumwe bensi bagizwe abanyavyaha, none kuhitila kukubaha kwa yumwe benshi balogigwa abagololochi.20Aliko itegeko dyingilanye hamwe, kugil ngo ichaha kishobole kukwilagila. Aliko ahantu ivyaha vyagumye biba vyinshi inema yala gwiliye kusuvya. 21Ibi vyabaye kugila, nkuko ichaha chaganjije mulufpu, niko ninema ishobola kuganza kuhitila kukugololoka yubuzima buta hela kuhitila Yesu Klisto mwami wachu.
61Tulavunga ngute kandi ? Kungenderere kubera yichaho kungirango ubuntu bubonekane. 2Ee twenge twarapfuye kubera ichaha turashobora kandi kubaho kubera ivyo. 3None nkimumenya yuko badya babatijwe kubera Klisto babatijwe kubera urupfu ngwiwe?4Twali twarazichwe hamwe nawe kuchira kurubatizo kubera ulupfu ibivyakozwe kungirango yuko udya Klisto yandungi jwe kuva mulupfu kuchira kubuntu ba baba. Kubera yuko natwe tushobore kungenda kubera bushasha bo kubaho. 5Aliko nitwaba twashizwe twese hamwe hamwe kubera ukingereravyo charupfu ngwiwe kandi turokwengeranwa hamwe kubera ukuzuka kwiwe.6Twenge turamenye uku ubuntu bachu bakera balababwe hamwe nawe, kungira umubili wichaha. Wonenwe ibi vya kanywe kungirango nkiturosubira kuba abatumwa bichaha. 7Wene yavuye yakozwe wokuba ukuri kungana ni chaha.8Mungabo niba twarapfuye hamwe nawe Klisto turemera yuko tubayeho hamwe nawe kandi. 9Turamenya yuko Klisto yarazuwe kuka mubapfuye ngo kandi simupfu kandi urupfu nkirumukwira kandi.10Kubera kunkuru yuripfu yapfuye kuvyaha yapfuye ubwambere kubera yabose aliko kuvyivyo ubuzima abayeho abayeho kubera Imana. 11Kuzira iyoiyo namwe kandi murakwiye kuharura kuba abapfu kubera yichaha aliko ukomeye kumana kubera Klisto Yesu.12Kubera uko nkumurekure ichaha ikwire mumubiri wawe kungirango ushobore kungumva ichipfuzo chiwe. 13Nkutange impande zumubili gwawe kubera ivyaha nkiko ibintu bitafise ukuri kuva murupfu ni mutange impande zumubili wanyu bifise ukuri kumana. 14Nkimurekure ivyaha bikwire kubera yuko mutari hasi yamategeko aliko hasi yubuntu.15Niki none? Tukere ivyaha kubera yuko tutarihasi ya mategeko aliko hasi yubuntu? Nkanangato. 16Nkimumenya yuko kwiwe wene aliko yatanga wenyene. Nkiko abalozi nibene nyene babaye abakozi biwe wene mukwiye kubaha? Ukunuri niba yuko mwege mulabakozi bivyaha bimutwara kurupfu changwe abakozi bubaha butwarita ukuri.17Mungabo ashimwe Imana. Kubera mwari abashuba bivyaha mungabo mwarubashwe kukana mumitima idya ukuntu mwingishije mwahawe. 18Mwarakozwe umucho kuva muchaha mwarakozwe abashumba bukuri.19Ndavunga nkumuntu kubera yuko itengenke nububi kubera uko uko. None ni muvachi ibiche vyimibili yanyu kuba abashumba bukuli kukozwa. 20Kubera homwari abashumba bivyaha mwali umucho aliko na ukuri. 21Kumwanya uwo mwalimufise ichamwa nyabaki kibintu. Bitafise kubera ubu murabona usoni kwivyo? Kubera hanyuma ya majambo ayo nurupfu.22Mungabo kubera ubu mwarakozwe umucho aliko ni vyaha mwarangizwe abakozi bimana murafise ivyamwa kubera yokozwa hanyuma nubuzima butahera. 23Kubera angashimwe kichaha nurupfu aliko akashimwe kubusa kimana nubuzima butahera kubera Klisto Yesu umwami wachu.
71Chankwe ntimu menya, bagezi bange kubela ndavuga nabantu babimenya itegeko, kubela itegeko lilamutwala umuntu alimwo alakola akomeye?2Kubela umugole yudya yimuwe yalafunzwe nitegeko kwa wudya mugabo wiwe akomeye, aliko umugabo wiwe alopfa, boloba bamusizwe kwidegevywa kuva kwitegeko dyo kwabilana. 3None lelo, budya umugabo wiwe yoshoboye yuko akabaho, aliko abaho numugabo uyundi, bolomwita umushakanyi. Aliko hamwe numugabo wiwe yapfuye aliho kwidege mvya kuva kwitegeko, None ntoloba umusambanyi noho aloba abayeho numugabo uyundi.4None, bagezi bange, mwebwe nyene mwalakozwe mwapfuye kwitegeko kunzila yumubili wa Klisto. Dwabaye kuti kugilango mulonke kutelana nuyundi, wene nyene kubela yala zuche kuva kubapfuye kugilango tushobole kumu vyalila Imana ni vyama. 5Kubela hamwe twali kubela kubwu mubili, kwipfuza kuchaha vyala vyuwe kubela imibili yachu kuchila kunzila yiyegeko nuku vyalila ulupfu ni vyamwa.6Alikolelo twugululiwe kuva kubela itegeko. Twayi pfiliye yidya yadukubihe. Kugilango twebwe tulonke kuko la kubela kubishasha vyimpwem, suko kubela muvya kela vya ndichwe.7Tuvugegute none? Itegeko ni chaha? Vyala mutangaye. Kubela yuko, ntavyo ndali kuenya ichaha, bitomela yuko kunzila yitegeko. Kubela yuko kumenya kushakana ntitegeko ntidyali kuvugwa, "Ntiwipfuze." 8Aliko ichaha yalalose inzila kwayidya chasizeho nukuza muli jewe bilibuntu vya kwipfuza. Kubela ichaha hutaliko itegeko dyala pfuye.9Nanje ndali komeye aho inyuma ata tegeko, aliko limaze kuza lidya dyasizweho, ichuha chololose kubaho nanje ndapfu. 10Lidya dyasizweho kubela dyazana ubukomezi dyala hindukiye kuba ukupfu kuli jewe.11Kubela ichaha chalulose inzila kwalidya dyasizweho nukumbeshela. Kuchila lidya dyasizweho, dyola nyishe. 12Budya itegeko numwulande, nalidya dyasizweho ni dyelanda niligololoche dyiza.13none lelo lidya dyoli dyiza gwaliulipfu kulijewe nyene? Ntibibe gutwo kandi. Aliko ichaha, aliko libonke yuko ni chaha humwe kuchil lidya libeleye, kugilango lizane ulupfu mulijewe. Lino dyali guti kubela yuko lichila kudyosizweho ichaha kiduge kubakibi nyene. 14Kubela tulamenya yuko itegeko vyaboye kela ni vyi mpwemu aliko jewe numuntu wumubili. Ndolagujijwe hasi yintumwa yichaha.15Kubela chinkola, ntachonzi chinkola. Kubela lidya nkunda kukola, sindali kola, naliliya ndadyanka, nidyo nkwiye kukola. 16Aliko yuko ndalikoze lidya ndatalikunda, ndadyemela yuko alitegeko kubela yuko nitegeko dyiza.17Aliko lelo sijewe kumubili gwanje gwinkola gulwo, nukubela kidya chaha chikala muli jewe. 18Kubela ndamenya yuko mulijewe, chankwe kumubiliwanje, ntidyikala kwijambo dyiza. Kubela kwipfuza lidya dyiza ilimuli jewe, kubela ntadyonkola.19Kubela lidya dyiza nkunda sindalikola, aliko lidya libi ndatali kunda nidyo nkunda. 20Nono namba nkola lidya ndatalikunda, sijewe kumutima dyinkola, kubela ni chaha yichala muli jewe. 21Ndamenye yuko, nyene ilimwo bilongola muli jewe yuku shobola kukola lidya dyiza aliko ivyaha ubushobozi bulimwo muli jewe.22Kubela ndanezelewe itekoko dyimana kubuntu bwihagati. 23Aliko ndabona bilongoye bitali sawa kubela ibilimbavyo ubili yanje. Ila kubita ingwano hejulu bilongoye bishosha kubela ubwenge bwange. Ilankolesha jewe dafashwe kubulongozi yichaha ilimwo kubela ibihimba vyomibili yanje.24Jewe numuntu wumubabalo! Ninde alombahola numubili guno wulupfu? 25Aliko akashimwe kumana numwa Yesu Klisto umwami wachu! None lelo jewe nyene kubwenge bwu wange nayikolela itekeko dyimana. Kuko, kubwu mubili ndajikolela kubulongozi bwichaha.
81None ivyo none ntaliliho ikihano hijulu yabo bali kuli Klisto Yesu. 2None kubela indongole vyumpemu ikomeye bidya bili kubela Klisto Yesu vyakoze jewe kusa habo na kule nukulongola vyichala nulpfu.3Kubela kidya kiliko nitegeko vyala namwe kukogwa yukubela yali gelukiwe kubela umubili, Imana yahakoze. Yalatumye umwana wiwe wimpela kukigelelanyo chumubili wichaha abe ishikamwa yichaha, alache ulubanza ivyaha kubela umubili. 4Yalakoze guti kubela vyoya tumwe nitegeko bishike hagatiya chu twebwe ntitugende kuku kulikila ibintu vyumu bili, none kuku kulikila ibintu vyumulimpemu. 5Badya bakulikila umubili biyu mvila ibintu vyumubili alikoba dyabakulikila mpemu biyumvila ibintu vyomuli mpemu.6None kubela vyakushaka umubili nu lupfu, none vyobisha vyomuli mpemu nubugingo bukomeye na maholo. 7Lino nikubela yuko idya ndongola yumubili nububiha julu yimana none kubela ntiyubaha itegeko dyimana, kanchi ntibishobola kuvyubaha. 8Badya bakulikila umubili ntibashola kubeza Imana.9Kndi ivyo, ntimuli kubela umubili none kubela vyu mpemu namba alukuli kubebela mpemu wimana ala hagati yachu. Aliko nambe umuntu atafishe mpemu wa aKlisto wene siwo kwiwe. 10Namba Klisto hagati yachu umubili gwachu umubiligwa pfuye kubela ibintu vyi chaha, none umutimegula koneye kubintu vyukuli.11Kandi mpemu wayu dya yazuche Yesu kuvomu bapfuye alaba hagatiya chu, wene yudya ya muzuya Klisto kuva kubela muva mubapfuye alihiha kandi imili yanyu yulupfu kubaho kubunzi la yimpemu wiwe akalele ho hagati muli mwebwe.12Kandi lolo, mwene wachu, twebwe tuli wache ni aliko siku bwumubili none tubeho kubela nkukuntu numubili. 13None bilaba mubaho kubela vyumubichi, mulihafikupfu aliko bilaba mubwumpemu mula binyegeza ibikogwa vyu mubili namwe muloboho.14None kubela aliyo vyisi balalongogwa nimpemu wimana, abanabana bimana. 15No kubela ntimwamwa kiye mpwemu yintumwa kandi ntimutinye. Hamayiwe, mwalakiye impwemu yuku kogwa kuba abana, alibo kulivyo tulahil, "Abiba, Daha!"16Mpemu alikushinga ikishinga ntahe hamwe nimitima zachu no kubela tuli abana Bimana. 17Aliko tuli amana, kubela tulabalagwa kandi, Abalagwa bimana. Natuma tulabalagwa hamwe na Klisto bibaye none ukuli tuhababala newene none tu ronke kuhibanzwe hamwe nawene.18None kubela ndabihalula yungu mwanya ugu kubela sikintu ndabigelela nyije nubwe la bulu kugululigwa iwachu. 19None kubela ivyalemwe vyose kandi bila hangaje kubela ihamu nyisi kugululigwa kumwana wimana.20None kubela ukule mwo kandi vyalabweneza hasi yubu yusa sikugomba kwiwe, aliko nukubela wene nyene yabihamagaye. Nukubela ichizelo. 21Kubela ubulenyi bwene nyene babwo buloshilako ahabona nukutangwa nukubela bwa bana Bimana. 22None kubela tulanya nukubela kulemwa navyo kandi ulugala nukubaba la nukubabala hamwe, nuyumusi kandi.23Suyu gusa aliko natwe twebwe nyene tufishe nishikanwa zambele za mpemu natwe kandi tula gwala kubela kubwumitima zachu, tulindiye kukogwa abana, aliko kukizwa bwimili yachu. 24None kubela ni vyo ndindiye ibili tiva kijijwe. Aliko ikintu kilindilijwe kiboneka ntikifishe kuli ndila kandi, none kubela ninde yakilindije kidya akibona? 25None tukikiliye ikintu tutabona, tulakilindiye kwisabuli.26Nkuntu ivyo nenye, mpemu, nawe alafasha kubela intege zachu. None kubela ntimu menya kusenga nkikuntu bisha kigwa, aliko mpwemu wenyene hutu sengela kukugwala kutashobola kuvugwa. 27Namene aizi lebe imtima alamanya ubwenge bwa mpemu, kuko lelo alasenga kubela mvula wene abi zaye kugelelanywa vyikunda Imana.28Ntwe tulamenya yukubela kuli bose boku nda Imana, wawe alakola ibintu vyose hamwe kubwiza, kulibadya bose bahamagawe kubela kobishakigwa nawe. 29Kubela badya bose yabamenye kuvaa kela, kanda yaba chaguye kuva kela bagelela yuma nibibelelanyo uyumwa na wime, kugila wene abe uwa vucha wambe milibene muba genzi beshi. 30Nabadya bachaguwe kuva kela, aboyalabaha magaye kandi badya baba hamagaye abo baba haluliye ukuli. Nbadya baba haluliye ukuli. Abo kandi alaba himbaza.31Tuvuge ibiki none hejulu yibintu ivyo? Imana ili muluhande gwachu ninde alihejulu yachu? 32Wene atamulekula umwana wewe wenyene aliko yahamtanza kukubela wene natue twese alobula guta kutufasha ni bintu vyose hamwo nawe.33Ninde aloba shitaka abatowe nimana? Imana niyene nyene iloba halulila ukuli. 34Ninde aloba chila ulubanza gwinkoni? Mukiza Yesu niwe alimene ya pfuye kukubela twebwe nibilenge ye yokulivyo wene kandi yala zuwe na wene alanganza hamwe nimana ahantu haliheza na kandi niwe atuse ngela twebwe.35Ninde alotushila impela hamwe nulukundogwa Klisto? Umubabalo chankwe ingolana, chankwe kubabala chankwe inzala, chankwe ibusa, chankwe habichan, chankwe ikipamga. 36Nkuko ndolinda vya ndiche, " kunyungu yawe tulabicha kumutegagose yahaluma nki ntamayo kwichwa.37Kubela ibintu ivyo vyose twebwe tulihejuli yaba chiza kubela wene yatukunze. 38None kubela ndamaza kuvyeme la kandi nkulupfu, kandi kubaho kandi abamalaika kandi ubushobola kandi ibintu biliho, kandi ibintu biloza kandi ninko mezi. 39Kandi ibili hejulu, kandi ibili hasi, kandikile mwo ikindi nyene nacho, ntikilo shobola kukushila mpela nulukundo gwimana aliwe Klisto Yesu umwami wachu.
91Vuze ukuli muli Klisto. Sivuga ububeshi ni chipfuzo chaje niubushuhuda hamwe naje kukubela umutima mwelanda. 2Yuko haliho lumubalo munini ni kubabala gutahela mumutima waje.3Yuko ndashaka jewe yeneyene ndanigwe na shingwe imela kulele na Klisto kukubela bene wachu, badya bo mubwoko bwange kubela Klisto. 4Badya na baisraeli bali mwihali yukuko la abana, wu bwelanda na masezelano na kashimwe ya mategeko kusenga imana ni kusezelana. 5Bene nibatanguliye yuko Klisto yeje kuchubahilo kwabola umubili uwu kubela wene alimana ya vyose nawe ashimwe imisi yose Amina.6Aliko sikubelo isezelano dyimana zananiwe kusohola kubela kila muntu alimwisraeli nu mwisraeli alisawa. 7Sikuluvyalo gwa bulahamu na banabiwe nyene. Aliko ni kuchila Isaka uluvyalo gwiwe lulokwitwa.8Ili ni yuko abana, bumubili si abana bimana aliko abana bisezelano balebwa kuba uluvyalo. 9Kubela ili alidyo jambo twemelewe kukubela amajila doza na sala ahabwa abana.10Sibi gusa kukebela hanyuma ya lebeka kulonta inda kumuntu yumwe, Isaka daha wachu. 11Kubela abana ntibalibwavuke ni yalibwa kole ijambo dyose dyiza au limbi kugila yuko ikusudi yimana kugana nubutozi buhagalale, wala sikubikogwa aliko ni kukubela ya yudya ahamagala. 12Libe kwiwe,"Linini alomukolela mutoyi." 13Ntuko vyamaze kwandikwa: Yakobo ndalamukuze, aliko Esau ndalamwase.14Basi kadi tulovuga ibiki? Je haliho ukuga bitanya kumana leka namba. 15Kukubela navuze kwa Musa, ndobanikigogwe kwa udya zomugila ikigogwe na doba nikigogwe kwa yudya dogilila ikigogwe. 16Kuli vyo basi sikukubela wene ashaka, wala si kukubela ya wene yuko yiluka aliko kukubela Imana, wewe yelekama ikigogwe.17Kukubela amandika avuga kubafalao, "Kukusudi iyi malumu ndalakukiliye kugila go ndakweleke inguvu zaje kubela wewe kugila go izina dyaje litangazwe mwisi yose. 18Ivyo basi, Imana iba ni kigogwe kulibose bose wakunda, ni kudya amukunda amukola kuba agumwe.19Kadi ulovuga kwaje, "Ni kubela iki bado abona ikosa? Ni wahe yabaye yamaze kwihagana nivyo yishakila vyiwe. 20Ikinyume chiwe, bana babantu, bene yene nide yokwishula ikinyume chimana? Haliho ubushobozi bwosi bwosi icha bubwe kuvuga kuwa kibuvye," Kukubela iki wankoze ukujewe. 21Je umubuvyi alafishe kugololoka hejulu yu budongo kukola ichobo ikibe ikikolesho kuva kuvyibuha kudya kudya ni chombo kindi kubiko lesho vya kila musi.22Nibiki niba Imana ilitali kwelekana ishavu dyayo ni kukola inguvu ziwe zimenyekane, yalashavuye ni kwitonda kukwiye ivyombo vikihano vyo andaliwe vyikihano. 23Nibiki yabikoze ibi kugila yuko yelekane vyishi vyi bwelanda bwiwe hejulu yivyombo vyi kigogwe, ivyo yamaze kwandala kukubela ubwelanda. 24Nibi yuko yakoze ibi yuko alukuli, aliwe yuko atuhamagaye, si gusa kuva mubaya hudi aliko yuko kuva kubantu ba mahanga.25Nuko yavuze yuko kuli Hosea," Ndoba hamagala abantu baje aho matalabantu baje, na bakuzi biwe nkuko atakuzwe. 26Na ndoba yuko ndali hadya honavugwa iwabo, 'mwebe ni mulabantu baje mulokwitwa abana bimana alimunko mezi.27Isaya alali la kuvyelekeye na Israeli, nuko ibihalulo vyabana Israeli balikuba nu mchanga winyanza, bika ba ibisigazwa mwa badya bakolewe. 28Kukubela umwami alotwala ieneo dyiwe hejulu yisi, kale ni kuba kushicha. 29Nikunu Isaya yavuze ubwabele, "nuko umwami wa basonda nalubalekula iyuma yuluvyalo kubela twege twali kuba nta Sodoma, na twalikukogwa nta Gomola.30Tulovuga ibiki? Kubela yuko abantu ba mahaga aliko nibalondela ukugololoka, baloe ukugololoka, ukugololoka kuchizelo. 31Aliko Israeli yalondeye amategeko agololoche, niyayasohoyeko.32Kukubela iki sivyo? Kulikubela ntibalo ndeye ku chizelo, kule ya kukola bachitaye hejulu yibuye ni kuchitala. 33Nuko vyamaze kwandikwa, "Leba ndadya michi ibuye dyo kuchitala mwisayu ni na yuko kumakosa wene wizeye kubela ili ntalotabika.
101Bene wachu ichipfuzo chumutima wanje no kusenga kwange kumana ni kubera mwenge kubera yukwihana kwabo. 2Kubera nababwira kubera kukora yimana. Munyabo si kubera yukumenya. 3Kubera mutamenya ukuli kwimana. Barondera kubaka ukuli kwabo benenyene nkibali bubaha kukuri kwimana.4Kubera Klisto niwe akora amategeko kubera yukuli kwa bulu muntu yezeye. 5Kubera musa arandiko kubera ukuri kuloza kuvana na matengeko umuntu atakora ukuri kwa matengeko alobaho kukuri uku.6Mungabo ukuri kuvana no kwizera nkuvunga nguti nkuvunge mumutima wawe ninda aloduga kungenda mwijuru? Ibi ni kumuzana Klisto hasi. 7Nkuvunge nidearo kururuka kuva mukinoge? Uku ni kumuzana Klisto hejulu kuva mubapfuye?8Mungabo ndavunga nguti ijambo lilihafi nawewe kubera kumunwa wawe no kubera mumutima wawe iodyo ni jambo dyo kwizera kubera dyo tuvunga. 9Nimba kumumunwa wawe uramwemera Yesu yuko alumwami nukwemera mumutima wawe yuko Imana yamuzuye kuvamuba pfuye urokunzwa. 10Kubera kumutima umuntu nkiyizera nokuronka ukuri no kumunwa nkiyemera no kuronka kukira.11Kubera ivyandiche riravunga burumwenye nkarotetengwa. 12Kubera nkabutandukano hejulu yu muyahudi numuyunani. Kubera umwami udya udya ni mwami wabose. Kandi numutunzi wabose bamuhamagara. 13Kubera burumuntu yubaha izina dyimana alokizwa.14Kuzira vyabaki bashobora kumuhamangara wene ashobora kubabaremeye? No kungene kandi bashobora kuvuga ubutumwa. 15Ukungene bashobora kuhubili bitavuye kubato we? Nkiko vyandichwe ukuntu nyabaki alikwiza amanguru yabadya bavunga ikuru zumunezero amajambo meza.16Mugabo bose nkibuviriye ijili kubera yuko Isaya nkavuga Umwami ni deyu virye amajambo yachu. 17Kutwo ukwizera nkikuza kuvana no kumviriza no kumviriza kwijambo dya Klisto.18Mungabo ndavunga none kiyumviriye? Uko ukwemerachane inji dyabo dyaramaze kuboneka kuja haze kubera ingi hungu chose namajambo yabo kungenda impera ingihungu.19Hanyuma ya vyose ndavunga, none isiraeli nkiza? Ubwabere musa nkavunga ndobarondera ndabashire mwo izingo kubantu bataraba vyamahanga kuzirayi hanga ritafise ukutamenya dobarakisha kandi mushavure.20Isaya alako meye chane kundi nkavunga narabonekanyi na badya batandondeye narabonekanye kwa badya batashaka. 21Mungabo kubisiraheri nkuvunga imisi ndarangoro ye amaboko yange kwa badya batubaha ni kubantu batarekura.
111None ndavuga none, Imana yalabose abantu biwe? Atani nugatonyi kubela jewe nyene numwisilaeri numudyongo wa Burahamu. Wubwoko bwa Benjamini. 2Imana ntiyabose abantu biwe biyamanye kuva kela. None ntimu menya vyondichwe bivuga gute kumajambo ya Eliya, ntukuntu yamu bwiye Imana hejulu yabisiladi. 3"Umwami yalabishe abavugishwa nabene balasenyuye lutore ziwe. Jewe numwe wenka ndalasigaye, nabene bala ndondela kunyicha kwanje."4Aliko inyishe yimana liravuga guti muliwewe? Ndabiche kubela jewe abantu ibihumbi indwi badya batanu bafu kamila ibigigwa mona. 5None muyu mwanya, winonyene mwaka kanya badya baliho basigoye kubela yuko atatora yubuntu.6Aliko nivya bakubantu, aliko siku ngendo. Ibindi na navyo ubuntu ntilobaho kandi ubontu. 7Nibi none ijambo kubela abaisilaeli balimwo balalondela ntachobalose aliko badya batowe bala kilose, nabondi bahawe ubulemele. 8Ninkakudya vyandichwe Imana yalabahoye umutima wabantu, amaso kugira ntibabone, na matwi kugira ntibumve kugera musi nyene.9Nawene Daudi alavuga, "Leka ameza zabo zimele ntiwavu umutego, ahantu hukuchitara, nukwihola hejulu yabo. 10Leka amaso yabo yuzure umwijima kubela ntiboshobole kubona ukabunamisha imigongo yabo yose.11Aliko ndavuga, "None, bala chitaye nukugwa hosi?" Ntabe gutwo nyene. Hanyu mayiwe kunanigwa kwabo, ubutumwa bulasohoye kubanya mahanga, alikobene nyene bahabwe inzigo. 12None mulimwebwe kunanigwa kwanyu nubutunzi bwisi, nukononegwe kwabo nubutunzi wabanya mahanga, nikintu nyabaki hejulu ilaba yalamze kulibene.13None nubu ndavuga namwe abantu babanya mahanga. Kubela ndameze ntiwatowe ntabantu baba nyamahanga ntabandi, ndi vunila kwihagalikila kwange. 14Hamwe ndobashila inzigo badya bafishe umubili gumwe hamwe nanje. Hamwe tuloba kiza bikenyi vyabo.15Kubela ni mwanka mwankiwe kwanyu kwemela kwisi, kwakigwa kwa bokuloba gute aliko kubakomeye nu kuva kubapfuye? 16Nkuko ivyama vya mbele vyabichwe nikobimeze kwibu mbabumba ntifu. Nimba imizi mububichi amalemba nayo nikokameze.17Aliko hanyuma yamalemba ntuko wewe ulikilemba kubela hanyuma yikilema galamuwe galatemuwe. Nkuko wewe ulikilemba dyishamba usongira, yala tewe hagati yabo nimba walosongiye hamwe nabo kubela imizi yubutunzi bwite. 18Ntiwishime hejulu yamashami mugabo ndamba wishima, siwewe ufasha imizi, aliko imizi ilikufasha wewe.19None lelo ulavuga, "Amashami yalate mwe kugira ndonke kutegwa kubela ikichina." 20Ivyo nukuli, kubela yu kutizera kwabo balatemwe, mugabo wewe walahagaze asimiche kubela yukwizera kwawe. Ntiwi yumvile wewe nyene kubuntu bwi hejulu chane aliko tinya. 21Kubela yohaba Imana yala kiye amashamii yakela. Nkalokuganyila wewe kandi.22Raba, lelo, ibikogwa vyiza nubukazi bwiwe bwimana kulukundo lumwe, ubukozi bwaje hejulu yabayahudi alibo baguye. Mugabo uluhande lumwe, ubuntu bwimana ntibu za hejulu yuwawe. Namba ulokomela kubela ivyiza vyiwe. Aliko yuko wewe kandi ulokwankigwa kule.23None, namba utolokomola kubela kutizela kulibene, balo tegwa kandi kubela Imana ilafishe ubushobozi bwokubatela kandi. 24Kubela yuko mwebwe mwala temwe hanze kwa badya kuvyakela bitwo chayo. Bitose ni vyakele mwalatewe kubela kutwo aligo gwiza, sihejuli chane ya no yabayahudi, kubela bameze ntamashami kakela gashoboye gutegwa muliwene gatwo bene nyene?25Kubela mugenzi sinshaka ntumumenye vyelekeye ibanga nno kubela yuko ntumube ichubahilo kubela kwiyumvila kwanyu mwebwe nyene ibanga lino ubugumyi bwavuye mulisilaeli, hamwe kuhela kubangoma hanga buloza.26Hanyuma yabisilaeli bose balokizwa, ntiko vyondichwe: "kuva mulisayuni aloza umuchunguzi alovanoho ububi kuva kwa yabo. 27Nalino liloba isezelano dyuwange hamwe nabo ahondo vonabo ivayaha vyabo.28Kuluhandi lumwe bijany nubutumwa, balankwa kubela mwebwe kuluhande kulundi kuvana nubutozi bwimana, balakunzwe kubela busogokulu. 29Kubela akashimwe nuku hamagogwa Kumana ndugwa.30Kubela bwambele mwebwe mwalimwalose Imana, aliko mwakiye ikigongwe kubela mukumva kwanyu. 31Kunzila yino nalino, none bano bayahudi balachumuye. Hanyuma yaho kubele mwahawe nikigongwe mwebwe mulashoboye kandi kwakila ikigongwe. 32Kubela Imana yalabahanye abantu bose kubela ububi, kugila ishobole kubaganyila bose.33Ntukuntu zimechane ubutunzi ubwitonzi nubwenge bwimana! Ntishobola kubalilizwa kugwa ulubanza gwiwe, ninzila ziwe ntizi menyekana! 34"Ninde amenya ichiyu mvilo chumwami? None ninde yabaye umuhamuzi wiwe?35Aliko ninde watubele yahaye intebe Imana, kugilango aliwe kandi?" 36Kubela kuva kuliwene, kunzila ziwe nukwiwe, ibintu vyose biliho kuliwene bibe nubwi milele. Amina.
121Kulivyo ndabinginga, bagenzi, kukigongwe chimana, ni mutange imibili yanyu ibe isadaka ikwiye ntagatifu yemelewe kumana. Iyi niyo Imisa yanyu ifise akamato. 2Kandi ntimukulikize ingene yiyi si aliko mulinduke kukugiwa bashasha ivyiyumvilo vyanyu. Nimukole kuti mushobole kumenya ulukundo gwimana ulugwiza, lubeleye guzuye lushitse.3Kuko ndavuga, kukubela ineema nahawe kugila kila muntu aliwe aliho muli mwebwe ntakwiye kwiyumvila chane hejulu yiwe wene nkuko bimukwiye wene kwiyumvila. Ahubwo akwiye kwiyumvila kubwitonzi nkuko Imana imeze Imana yahoye kila umwe ulugelo lunaka givo kwizela.4Kuko tufise ibiche vyishi kumubili umwe, aliko si ibiche bifise akazi kamwe. 5Nuko na twebwe tulibenshi tuli umubili umwe muli Klisto na kila kiche kila kimwo kigenzi chacho.6Tufise ingabile zitondukanye ukungana ni neema mwahawe. Nimba ingabile yumuntu ali ubuvugishwa, ikoleke kungana mukwizela kwiwe. 7Nimba ingabile yumuntu alikogingwe, ako le nimba uyundi afise ungabile yo kwingisha basi niyigishe. 8Nimba ingabile yumuntu alimbabazi basi azigile nimba ingabile yumuntu ali ukutanga agile kutiyo mubugwa weza. Nimba ingabile yumuntu ni kulongola bikoleke kukulaba neza Nimba ingabile yumuntu ni kwelekana ikigongwe bikoleke kumunezelo.9Ulukundo ntilube ibiheyi heyi, mufatilile ibili vyiza. 10Kuvyelekeye ulukundo kubagenzi, ni mukundane mwebwe kuli mwebwe, kuvyeleke kubaha, nimwubahane mwebwe kuli mwebwe.11Kuvyekuye umwete ntimube abanebwe, kuvyekeye umwete ntimube abanebwe, kuvyelekeye impemu ni mube nikishika kuvyelekeye Umwami, nimumukolele. 12Nezegwa kubutinyuchi mufise kuvyelekeye imisi zizoza. Mube nukulindila kungo lane zanyu mukomele kukusenga. 13Musangile kuvyifuzo vya bizeye mulondele munzila nyishi zo kwelekana ubugwa neza.14Bashakile imigisha bose babahama mwebwe bahezagile kandi ntimubavume. 15Nezegwa hamwe nabanezewe, nimulile hamwe na badya balila. 16Mube ni chiyumvilo kimwe mwebwe kuli mwebwe. Ntimwiyumvile kukwishimila kandi mubemele abantu bali mubo hasi. Ntimube mubwenge hejuli yivyiyumvito vyanyu nyene.17Ntimulihe umuntu wewese ububi ku bubi nimukole amayambomeza kumaso yabantu bose. 18Nimba bishoboka, nkuko vyasizwe iwanyu mube nukwizela kubantu bose.192021Bakundwa ntimwihole mwebwe uyene, aliko nimwanke ishavu dyima nkuko bilandichwe, "kwihola nukwanje jewe ndoliha, umwami niko avuga." "Niko nimba umwasi wawe afise inzala, numugabulile.Afise inyota, muhe amazi kuko niwakola uko, uzo mulemeka amakala yumulilo hejulu yumutwe wiwe." Ntunanigwe nububi aliko uchinde ububi kubwiza.
131Umuntu wese nagamburukile abamuganza, kukwo atakuganza kutava kumana. Nu kuganza kuliho kwa sizweho ni Mana. 2Nicho kituma ugabagabiye uganza aba agabagabiye bazoba bihamagariye kuchindwa nurubanza bene nyene.3Kuko abaganza atari abuteye ubwoba kubakora vyiza, yomba kubakora ibibi. Mbega wifuza kutatinya abaganza? Kora ibili vyiza na azoshimwa navyo. 4Kukwari umukozi wimana kwawe kubela vyiza. Aliko nimba ni wakora ibili bibi tinya kuko atambarira inkota ubusa kuko ari umukozi wimana, uruhozi ashicha uburake hejuru ya yudya akora ububi. 5Nicho kituma ukwiye kugamburuka, atari kubwo kurakigwa gusa, aliko kandi kubela umutima.6Kubela ili kandi ulariha ikori kukubela abaganza ni abukozi bi Mana, bashishi karira icho kikogwa nyewe. 7Mulihe bure muntu icho akwiye, ikori kukwiliye ikori, ababuguza kukwiliye kubuguza utinya kukwiliye kutinya, wubaha kukwiliye kwubahwa.8Ntimubazwe ideni nu muntu ichochose, yomba kukundana mwebwe kuri mwebwe. Kuko wene akunda umubanyi wiwe ashikije ivyagezwe. 9Kuko, "utazosambana, utazokwiba, utazokwifuza," na nimba hari ikindi chagezwe kandi, bikoranilijwe muri ili jambo. "uzomukunda umubanyi wawe nkuko wikunda." 10Ufishe urukundo ntagirira muganziwe nabi, nicho kituma urukundo rushicha ichagezwe.11Kukubela ili, muramenya ikihe, yuko arikihe chokuva mwitiro. Kuko akakiza kachu kari hafi kurushiriza mukihe twizera ubwambere. 12Ujoro rilakuze nu mutaya ulegeleje. Na tushire ruhande ibikogwa vyu mwiza, twambale ibi gwanisho vyu mucho.13Tungendane ingeso nziza, nko mumucho, si ukudandahigwa nu bubi chanke kubolegwa na ntitugende mukusambana chanke ukwifuza kutangigwa, na si kunzigo chanke ishari. 14Aliko mwambale Umwami Yesu Klisto, kandi ntitubabale kuvyu mubili, kukwifuza kwawo.
141Nimwakile aliwe wewese wintege nke kubela ichizelo, aliko kutanga ikihano nkuko ibibazo vyachu. 2Umuntu afishe ichizelo yokudya bulikintu chochose uyunchi ali ni ntegenke aladya iboga gusa.3Umuntu ashobola kudya bulinki ntu ntamugaye wene ataliye bulimuntu. Nawene ashobola ntadya bulikintu ntamuchilile ulubanza uyuata shobola kudya bulikintu. None kubela ima yamaza kwa kila. 4Wewe ninde wewe uliwe uhukumu umukozialiwe vyobatunze zyachu ibindi? Imbele yumwami wiwe yuko uhagabala chankwe kugwa aliko alo vyugwa, none kubela umwami ashobola kumukoahagalale.5Umuntu umwe akunda umusigumwe kusumsa izindi. Uyundi alakunda bulumusi gulineza neza kandi bulumuntu yemele kubela ubwenge bwiwe wenyene. 6Wene aliwe afata umusi, afata kubela yumwami ni kubela wene adya, adya kubela bwumami, none kubela ahaima akashimwa. Wewe alima ata bdya aliyima kuta dya kuko kubela yumwami, wene kandi alatanga ka shimwe kumana.7None kubela hatalino abayeho kubwumutima wiwe, nane ntayuliho apfa kukubela wene nyene. 8None kubela nkukuntu tubayeho, tulabaho none kubela yumwami. Nakubela tupfu tule pfu none kubela yumwami none bishoboche tulaboho chankwe. tulapfu tuli ubutunzi bwimana. 9None kubela nkuku gomba kuno Klisto yalapfuye nukubaho kandi, yuko abe umwami isebose abapfu nabiseye.10Aliko wewe, nikubeleiki uchila ulu baza mugezi wiwe? nawe, kubela ki umugaya mugenzi? None kubela twebwe kubela tuhagalala imbele yikitembe chulu banza chimana. 11Kubela yuko vyandi chane,"Nkiko bitali neza," alavuga umwami,"iwanje jewe bulamavi galo fukama, bulululi milulo tanga akashimwe kumana.12None lelo, bulumwe wachu alotanga ibihalulo vyiwe wenyene kumana. 13None lelo, ntitugumishe kandi kuchilanila ulubanza, aliko hanyuma yivyo kola guti, kubela ntayuliho alishilaho ibigelagezo chankwa vyobateze kumugenzi wiwe.14Ndame nya kandi yumviye kubela umwe mi Yesu, kubela nta kiliho ikintu kiliho kita libwe ichonyene. Ni kuli wene gusa amenya yuko bulicho chose ntikilibwe, none kubela kuli wene ni kibi. 15Bibaye lelo kubela ivyo vyokudya mugenzi wiwe alaba numubabalo, ntitutambula kandi kubela ulukundo ntumwo none kuvyoku vyiwe umuntu kubela we Klisto yala pfuye.16None ntimulekule ibikogwe vyanyu vyiza butuma abantu kubaboza. 17Kubela Ubwami sikubela yukuni vyokudya ni vyobanywe, none nkubela vyukuli, numuneza lo muzimpemu yela.18None kuli wene amukolela Klisto, kubela ivyoya neza giwe nimana, na yemelewe kubantu. 19Kubela lelo none, notu kulikile ibintu vyamahoho nibintu alivyo vyubaka numuntu na mugenziwe.20Ntiwonone akazi kimana none kubela yivyo kudya ibintu vyose none kuli vyiza, aliko nibibi kumuntu yudya aliwe adya abituma wene kuchitala. 21Bila kwiye kutadya inyama kandi kulanywe idivai, kandi buli chene chose alicho kulicho umugenzi wane ula mukwaza.22Ivyo vyizelo bikwiye vyufishe navyo, bishile hamw nawe nyene kumana. Yahe zagime yudya nawe ntiyi chila ulubanza wenyene kubela kidya choyemela. 23Ufishe ninkeka yachiliwe ulubanza aba alimwala dya none, kubela bitavana ni chezelo. Nabulicho chose kitavana nichizelo ni chaha.
151Lelo twebwe ubukome tushakigwa kutwara integenke za bari bintege nke, na ntitusha kigwa kwibonekeza twebwe. 2Umuntu wese muri twebwe amunekeleze mugenziwe, kuko ni jambo dyiza, kukushaka kumwubaka.3Kuko na Klisto ntiyinejeleje wene. Hanyuma yaho, vyabaye nku vyandichwe, "Ibituchi vya badya batukuche vyaguye kuli jewe." 4Kuri chochose chatanguye kwandikwe, chandichwe kukutweleka, kukugira ngo kuchira kwihangana ni kuchira kukuhumurizwa ni vyandichwe twarikuba nu bushobozi.5Aliko Imana itanga ukwihangana niyo kuhumuriza umutima ibahe kuhuza imitima yanyu nka Yesu Klisto. 6Kugira ngo kukora ibi numutima umwe mushi bore kumuhimbaza kuminwa imwe Imana daha nu mwami wachu Yesu Klisto. 7Nuko mwakire buli muntu, nkuko Klisto yabakiye, kwishimwe dyi mana.8Icho mvuga nuko Klisto yagizwe umukozi wo kukebwa kubagaburila vyimana. Yakoze ibi kugira ashobore kushicha isezerano zasezera niwe busogokuruza. 9Ni kubanyamahanga kuhimbaza Imana kubuntu bwayo. Nkuko vyandichwe, "Ngo nzokutazira mumahanga. Ndilimbe ishimwe dyi zina dyawe.10Kandi yongera kuvuga, "nezegwa, mwebwe banyamahanga hamwe na bantu bayo." 11Kandi, "mushire Umwami, mwebwe banyamahanga yose; reka abantu bubanyamahanga yose bamushime wene."12Kandi Yesaya avuga, "Hazoba ikishichi cha Yese na umwe azohagaruka kuganza heju ya mahanga. Amahanga bazoba nukwizigigwa muri wene."13Imana ni vyizigiro ibuzure uwezero wose na mahoro kukwizera, kugira mushobore kurushiriza mukwizigira kubushobozi bwa mwemu yera.14Jewe nyene kandi, nahenda hezwe namwe, bene wachu nahenda henzwe yuko namwe nyene muzujwe ineza, mwuzuye ubwenge bwose. Nahendahenze nuko, namwe mushobora kandi kuhanurana umwe na mugenziwe.15Aliko mbandikite hamwe hamwe ndushirije iwanyu hejuru ya majambo yokubibucha kandi, ikituma ubuntu nahawe ni mana. 16Iyi ngabire yabaye kugira ngo shobore kuba umukozi wa Yesu Klisto yatumwe kumuhanga yitanga kuba umuherezi wa butumwa bwi mana. Nalikushobora kukora ibi kugira kwitanga kwanje kubanyamahanga kube mwemewe, kube kwashijwe ho nimana munzira ya mwemu yera.17Nukwo mfishe umunezero wanje muri Klisto Yesu ni muvyimana. 18Kuko sinzoshobora kutinyuka kuvuga ikintu na kimwe atarichona koreshejwe na Klisto yakwije kuchira kuri jewe ukuganduka kwabanyamahanga. Aya yakwijwe ni jambo ni kikogwa. 19Nubushobozi bwi bimenyecho bikomeye nibitangaza, nubushobozi bwa mwemu yera. ivyo vyatumye kuva iyesulasemu, ukakikuza, ugashika no muri iliriko, nshobore kubutwara hanze uko bukwiliye ubutumwa bwa Klisto.20Kuriyinzira, ichifuzo chanje chabaye kuvuga ubutumwa, aliko si ahantu Klisto amenyekana kwizira, kugira si rishobore kubaka hejuru yi tanguriro dyu muntu wundi. 21Nkuko vyandichwe, "Ngwabatigariwe ivyiwe vyokuza bazo mubona, badya batamwumvishe bazomumenya.22Rero kandi nalinatangiwe kenshi kuza iwanyu. 23Aliko none, simfishe kandi ahantu hohose muri yi ntara na namye nifuza imyaka myishi kuza iwanyu.24Aho nzogira ispania, ndizigira kuzobabona nchayeyo, mukampempelekeza munzira yanje namwe, rinamara kubashimira inkumbu namwe mumwanya. 25Aliko ubu ndagiye iyerusalemu kugaburila abera.26Kubera vyarabahimbaje abantu ba makedonia na Akaya kukora gufashanya ibikwiye aboro bomubera bi Yerusalemu. 27Ego, vyari kurukundo gwabo, na kweli, bali bumwe nda gwabo. Kuko namba abamanyamahanga basangiye ivyi mwemu vyabo, barishuzwa nabo kandi kubafasha muvyo bagomba.28None relo, ikihe ninaheleza ivyo ni kuba na maze iziyi mbuto iwabo, jewe nzoja munzira hamwe namwe hiyo Hispania. 29Ndamenya yuko, ikihe nzoza iwanyu, nzoza mubukwiliye bwi migisha za Klisto.30Nuko ndabinginga, benewachu, kumwami wachu Yesu Klisto, ni kulukundo gwa mwema, musangire hamwe nanje mumasengo yachu kumana kubera jewe. 31Senga kugira ngo shobore kukizwa kuva muribo batafishe kubaha muri Yudea ngo, ni ngaburo yanje hiyo Iyerusalemu ishobore kwakigwa na bera. 32Senga yuko shobora kuza iwanyu kumunezero kuchira kulukundo gwi Mana, na nshobore kuba hamwe namwe, kuronka ukuruhuka.33Ni Mana ya mahoro ibe hamwe namwe mwese.Amina.
161Ndabashikilije fibi mushiki wachu, numukozi wikanisa lili kenkrea. 2Kugila ngo mumwakile mumwami ni mukole kutyo kukubaha kwaka chilo kabizera, muhagalale hamwe nawe kwijambo dyodyose aloshaka. Kubela wene nyene numugabuzi wa benshi no kuli jewe nyene.3Mulamuche Priska na Akila abakola akazi hamwe nanje muli Klisto Yesu. 4Kubela ubuzima bwange bahevye ubuzima bwabo benenyene ndaba shimiye, Jije kusa, auhubwo kandi ni kuma kanisa yose yo kwisi. 5Likeze ikanisa lili muhila iwabo. Mukeze Epanieto umukunzi wanje, niwe yavuche bwambele muli Klisto muli Asia.6Mukeze Mariamu yakoze akati nu mwete kubela mwebwe. 7Mukeze Adroniko na Yunia, nibo mumudyango wange, nabafungwa hamwe nange. Nabaguzi mumtumwa, nabo kandi nibo batanze kumumenya Klisto. 8Mukeze Ampliato, Umukunzi wange mumwami.9Mukeze Urbano ukola ikazi ya Klisto hamwe nange, na stakisi umukunzi wange. 10Mkeze che Apele, yemelewe muli Klisto. Balamuche bose bo Munzu ya Aristobulo. 11Nkezeleza liza Herodioni, Umugenzi wange, ndamukila bose bali munzu ya Narkiso, badya bali mumwami.12Nkezeleza Trifaina na Trifosa, bakola ikazi numvete mumwami mukeze persisi, Umukunzi, yakoze ikazi chane kumwami. 13Nkezeleza Rufo, yasizweho kumwami na nyina wiwe nange. 14Mukeze Asinkrito, Flegoni, Herme, Patroba, Herma nabagenzi bose bali hamwe.15Nkezeleza Filologo na yulia, Nerea na Mshikiwe na Olimpa, na balimini bose bali hamwe. 16Nkezeleza kila yumwe kunsoma gulo takatifu amakanisa yose muli Klisto galabakeza.17Ubu ndaba saba bagenzi, mwiyumvile badya bazana bichitaze bakatuma mutana. Bagenda banyulanye na migishwa yo mwamaze kuvigishwa. Hindukila muve iwabo. 18Kubela abantu nkabo ntiba kolela Klisto Umwami, aubwo inda zabo zenyene. Kumajambo meza yo kwipendekeza babesha imitima ya batakatifu.19Kukalolelo kubaha kwanyu mwiyumvila kila yumwe. None, ndanezelewe hejuru yanyu, aliko nshaka mube nubwenge muli vyiza ntimubone kemo ibibi. 20Imana ya maholo ntiloteba kuhonyola shetani hasi yubukanda bwanyu. Inema yu mwami Yesu Klisto ibe hamwe namwe.21Timotheo, akolana nange, alabakeza, na lukio, Yasoni na Jospeter, bagenzi bange 22Njewe Tertio nandiche iyibaruha, Ndabakeza mwizina dyu mwami.23Gayo, yatunze no kwikanisa dyose, lilabakeza. Erasto, umubichi wumuji, alabakeza, hamwe na kwanto umugenzi wachu. 24Inema yumwami Yesu Klisto Ibane namwe mwese. Amina.25Kuli wene afishe ubushola bwokubahagalika ulinganishije na mafundisho yinjili ya Yesu Klisto, bilingana no kwelekwa ibanga dyanyegejwe mukihe kilekile. 26Aliko ubu dya sizwe habona no kumenyekana ni vyandichwe vyaba vugishwa kulingana nitegeko dyimana yibihe vyose, Ukubaha kukwizera mumahanga yose.27Kumana yonyene igololoka, kuhitila kuli Yesu Klisto habe hu bwela ibihe vyose. Amina.
1 Abakorinto
11Paulo yahamagawe na Klisto Yesu kuba intumwa yi Mana nkiko igomba na Sothene mwenewachu. 2Kwi Kanisa dyi Mana lili muri Korinto kulibadya bejejwe muri Yesu Klisto, bahamagawe kuba abantu bahamagawe kuba abela tulabandikila kandi badya bose balihamagalira izina dyu mwami wachu Yesu Klisto muhantu hose Umwami wabo nuwachu. 3Ubuntu na mahoro abe iwanyu kuva kumana daha wachu numwami wachu Yesu Klisto.4Imisi yose ndashimiri Mana yanje kubela mwebwe, kubela ubuntu bwi Mana ariyo Klisto Yesu yatuhaye. 5Yabagize kuba abatunzi muri buri nzira mumvugo hamwe nu mbwenge bwose. 6Yabagize abatunzi, nkukushingira intahe kuvyelekeye Klisto yemejwe kweli muri mwebwe.7None rero ntimuga banukigwa ingabile za mwemu, nkiko muri ni hamu mwitese ishugwa dyu mwami wachu Yesu Klisto. 8Azobakomeza namwe kandi kushicha kwihereza kugira ntimuzogawe kumusi wu mwami wachu Yesu Klisto. 9Imana niyo kwizegwa noiyo yabaha magaye mwebwe mukusangira kwu mwana wiwe, Yesu Klisto mwami wachu.10Ubu ndabinginga bene wachu na bashikibanje, kuchira mwizina dyu mwami wachu Yesu Klisto, ngo bose mwemele nango ntihabe kwichamwo kubili muri mwebwe, ndabingingo ngo mufatane hamwe mukufuza kumwe nu kushaka kumwe. 11Kuko abantu munzu ya kloe bambariye ngo hali kwitandukanya kwendelea muri mwebwe.12Icho mvuze niki, buri umwe wanyu avuga, "Jewe ndi wa Paulo," Chanke "Jewe ndiwa Apolo, chanke, "jewe ndi wa Kefa," chanke, "Jewe ndi wa Klisto." 13Mbe! Klisto aragaba nyijwe? Mbe! Paulo yalabambwe kubela mwebwe? Mbe! mwabatijwe mwizina dya Paulo?14Ndashimirimana kuko sina batije uwowese, yomba Krispo na Gayo. 15Ilihari kugira ngo nta numwe yalikuvuga mwatijwe mwizina dyanje. 16(Kandi na babatije bo munzu ya Stephania atari aho sinzi yuko nabatije umuntu yundi wewese.)17Kukubela Klisto ntiya ntumye kubabatiza aliko kuvuga ubutumwa mwiza. Ntiya ntumye kuvuga kumajambo yu bwenge bwa bantu, kugira ngwinguvu yumusalaba wa Klisto ntikugweho.18Kuko ijambo dyu musalaba nu bupfu kuli badya bahona aliko kuri badya bimana bakizwa, ninguvu yi mana. 19Kubela vyandijwe, "Nzohonya ubwenge bwaba nyabwenge nzohonya ukumenya kwa banyabwenge.20Alihe umtu wumunyabwenge? Alihe uwasomye? Alihe umuvuzi umuharizi wiyisi? Mbe! Imana ntiya ntiya ihinduye ubwenge bwiyisi kuba ubujuju? 21Kuva isi ibaye mubwenge bwayo ntiyamenye Imana, yashimishije Imana mubujuju bwaobwo kuvuga kugira kukiza badya bizera.22Kubayahudi babaza ibimenyenyecho vyi mujiza no kubayunani kilondela ubwenge. 23Aliko tura muvuga Klisto yabambwe alikigwisha kubayahudi na nubujuju kubayunani.24Aliko kali badya bahamagawe ni Mana, Abayahudi na Bayunani turamuvuga Klisto nki nguvu nu bwenge bwimana. 25Kubela ubujuju bwi mana bufishe ubwenge kusumba abuntu, na bunebwe bwi Mana bufishe inguvu kusumba abantu.26Reba umuhamagaro wi Mana hejuru yanyu benewachu na bashiki banje. Si bensi banyu mwalifishe ubwenge nibichiro vyabantu. Si benshi bunyu mwalifishe inguvu. Si bensi banyu mwavyawe mubukuru. 27Aliko Imana yatoyi ranije ibintu vyibijuju vyisi kubiteteleza vyu bwenge Imana yatoranije ikili kinebwe kwisi kukiteteleza ikifishe inguvu.28Imana yatoranije kidya kili hasi kikengegwa muri yisi. Yatoranije ni bintu bitaharuwe kuba ibintu, kukubigira sibintu bili na kachiro. 29Yakoze guti kugira ntihabeho wewese yobanikituma gilata imbele ziwe.30Kukubela kidya Imana yakoze, rero muri muri Klisto Yesu yakozwe ubwenge kubela twebwe kuva kumana. Ukwiliye wachu ubwela nubuchunguzi. 31Nki nyishu nkuko ivyandichwe bivuga, "Uwirata, yirata mu mwami."
21Nanje iwanyu benewachu na bashiki banje sinaje kumajambo yo kubahendahenda no kwubahwa kuko nabasiguriye ubukweli bwanyegejwe bwelekeye Imana. 2Nasihisembo kutamenya ichochose honari muri mwebwe atari Yesu Klisto nawe yababajwe.3Na nalikumwe namwe muntege nke, no mukutinya, no mukujugumila chane. 4Ni mvugo yanje nokwigisha kwanje ni kwali mumajambo yubwenge no kwubaha. Hanyuma yaho yari kwemeza mwemu na winguvu. 5Kugira ngo ukwizera kwanyu ntikube mukubaha kwa bantu, aliko kube munguvu yimana.6Rero turavuga kwubaha mwintu bakuze aliko si kwubaha kwisi iyi change yabaganza bikikihe, bamwe bahita. 7Hanyuma yaho, tuvugira ukubahwa kwi mana mubukweli bwa nyegejwe, kubahwa kwanyegejwe kwimana yatoye hatarabe ibihe vyubwera bwachu.8Nta numwe wumurongozi wibi bihe yalimenya uku kubahwa yobaba bamenya muri kidya kihe, ntibaba bara mubamvye umwami wubwera. 9Aliko nkiko vyandichwe, ngwi vyijisho litigeze kubona, ntanugutwi kwa vyumvishe ivyiyumviro nti vyuyumviyo ayo Imana yateguye kubera badya bamukunda webe."10Aya majambo niyo Imana yahishuye iwachu kuchira kuri mwemu, kubera mwemu asesa buri kintu, ni bilishijwe mumana. 11Kuko ninde amenya ivyiyumviro vyu muntu atari mwemu yu muntu iri muriwe? Kutyo kandi ntayuriho amenya ayari mura atari mwemu wi Mana.12Aliko ntitwakiriye mwemu wisi, aliko mwemu ava kumana, kugira tushobore kumenya umwidegemvyo wayo twahawe ni Mana. 13Tuvuga aya kumajambo, ukwubaha kwumuntu nti kushobora kwigisha, aliko mwemu aratwigisha mwemu atusoba nuriba amajambo yo muri mwemu kukwubaha kwo muri mwemu.14Umuntu atariwa mwemu ntiyakira ayari ya mwemu wimana, kuko ari ubupfu kuriwe ntashobora kuyamenya kubela gamenywa mubudyo bwi mwemu. 15Kuri yudya wi mwemu achira urubanza vyose, aliko akachiribwa urubanza na bandi. 16"Ninde ayobora kumenya ivyiyumviro vyu mwami yoshobora kumwigisha wene? "Aliko tufishe ivyiyumviro vya Klisto.
31Nanje bene wachu nabashiki banje sinavuze namwe nkabantu bomuri mpwemu Ariko nkabantu bomumubiri nkabana batoyi Bomuri Klisto. 2Naba nywesheje amata sinyama kubera Ntimwari mwiteguye kudya inyama nubu ntimuritegura.3Nkuko mwebwe mkri bado muvyu mubiri kubera inzigo nukwirata bibonekana muri mwebwe none ntimubayeho kunyana ni vyu mubiri None inyeso zanyu ntizisa nkiza bantu. 4Nkuko umwe avuga yuko nkurikira Paulo uwundi avuga yuko nkurikira Apolo none nti mubayeho nkabana babantu. 5Apolo nindie na Paulo ninde nintumwa zayudya mwizera udya Imana yahaye ibikogwa.6Jewe nateye Apolo ashiramwo amazi Ariko Imana iravyanka. 7Nkuko sikudya yateye chanke kudya yasizemwo amazi yuko afise ichochose aliko ni Mana ikuza.8Nuko uwutera nudya ashiramwo amazi bose nikintu kimwe na kira muntu azo kwakira impembo yiwe bizo vana nibikogwa yakoze. 9Nkuko twebwe turabakozi bimana mwebwe muri mirima yi Mana ninyubako yimana.10Bivanye ninema yimana nahawe nku mwubachi mukuru nasizeho umusinyi nuyundi yubaka hejuru yawo ariko umuntu abe maso nkuko yubaka hejuru yawo. 11Kukubera atawundi ashobora kwubaka umusinyi usumba udya wubache aliwe Yesu Klisto.12None umwe muri mwebwe tubaka yubaka hejuru yawo kunzuhabu amahera amabuye yikichiro ibiti ubwachu ibiremba. 13Ikazi ziwe zizo kwere kanwa numuriro umuriro uzogerageza kwikazi yakira muntu kucho yakoze.14Kuri kidya umuntu yubache kizosigara wene azokwakira akashimwe. 15Aliko nimba ikazi yumuntu niyo nonekara kumuriro azoronka ikihombo Aliko wene ubwiwe azokizwa kugirango yitandukanye numuriro.16Ntimumenya yuko mwebwe muri isenyero zimana nayuko mpwemu wimana aba muri mwebwe. 17Umuntu niyo nona urusenyero gwimana Imana izomwonona kubera urusenyero namwe kandi.18Umuntu niyihendab ubwiwe nkabadya bose bori mwebwe yiyumvira yuko afise ubwenge muri bibihe abe uwutafise ubwenye niho azobonekana kafise ubwenge. 19Kubera ubwenge bwisi nuburere imbere Yi Mana kubera vyandichwe abubwenge bafatwa ni nzigo zabo. 20Kandi Imana iramenya ivyiyumviro vyabubwenge nubusa gusa.21Nuko umuntu niyirate abantu! Kubera ibintu vyose ari vyanyu. 22Nimba ari Paulo chanke Apolo chanke Kefa chanke isi chanke imibereho chanke urupfu chanke ibintu biriho chanke ibizobaho vyose ni vyanyu. 23Namwe murabaklisto na Klisto nu wi Mana.
41Uku niko umuntu atuharura twebwe nkabakozi baklisto naba garukizi bisiri zukuru zimana. 2Kuriri ikigombegwa kubuseruchi niguti babe abo kwizigigwa.3Ariko kuri jewe nikintu chane yuko nchirigwa urubanza namwe chanke urubana gwa bantu kubera rero sinichira urubanza jewe ubwanje. 4Sichira urubanza jewe ubwanje atachobimaze ibi yuko jewe ndumukuri ni umwami anchira urubanza.5Nuko ntimuvuge urubanza hejuru ya vyose hataragere ahumwami aza azobizana inmucho ibintu vyanyegejwe mmwijima. No kwerekanwa kwibiri mumitima niho kiramntu azokwakira isifa yiwe kuva kumana.6None bene wachu na bashikanje jewe ubwanje na aporo nakoresheje ibi kukubera mwebe. Kugirango kuva iwachu inura shoboye kwiyigisha inyene mkwiye kuvuga imvugi nigende chane kusumvya uko vya ndichwe uku niguti. Ntanumwe muri mwebwe yirata hejuru yuwundi. 7None ninde abona ubutofauti hagatiyiwe nuyundi? Igiki ufise utachakira kubusa? Nikuberiki mwirata yuko mutakoze kutyo.8Tayari murafise vyose bidya mwoshache! Tayari mwamaze kuronka ubutafiri! Mwatanyuye kuganza na kandi muragana kusumvya twebwe! Nukuri ndabasabia imyaka inyiza kugirango tuganze hamwe namwe. 9Unuko ndyango Imana yatusheze twebwe intumwa kutwereka bimpera mumisitari yokwiya mamaza nkabantu ba hukumiwe kwichwa twabaye nkitamasha kubisi kubamalaika nokubantu.10Twebwe turibirere kubwa Klisto aliko mwebwe mura bu bwenge muri Klisto tura bintegenke aliko mwebwe mrafise inyuvu murabahwa, aliko twebwe turagawa. 11Nubu ntanzara tufise ninyota, ntampuzu tufise tufise kukubitwa, kandi ntitufise ivyicharo.12Tukora ikazi kumwete kumaboko yachu iyotugawa tusigara mugihe tubabazwa turi hanyana. 13Iyobatutuka tubishura kubwitonzi kandi tubaye tutarabe tuharugwa yuko twanse nisi nibibi no kubindi vyose.14Sina ndika ibibintu kukubatetereza mwebwe, aliko kubagarukira mwebwe nkabana banje nkunda. 15Naho mufise abarimu ibihumbi chumi muri Klisto aliko ntimufishe bababa beshi kubeba jewe nije nabavyaye muri Klisto Yesu munzira yijambo dyimana. 16Nuko nda binyinga munkurikire jewe.17Icho nicho kituma natumye iwanyu Timotheo mukundwa wanje numwana wumwizigigwa mumwami azobibucha inzira zanje zomuri Klisto nkuko nigisha kira hantu no kwikanisa. 18Nuko rero muri mwebwe barirata bakora nkuko umenya ntazoza iwanyu.19Aliko nzoza iwanyu mukanya umwami niya kunda nihonzoza samajambo yabo gusa biratira aliko nzoraba inguvu zabo. 20Nkuko ubwami bwimana buba mumajambo aliko buba munkomezi. 21Mushaka iki inze iwanyu ni nkoni chanke kurukundo numutima wubugwaneza.
51Twuvumvishije inkuru yuko hali ubusambanyi muri mwebwe, ubwoko bwu busambanyi butafishe yuko yume muri mbwebwe adyama nu mugore wa sewiwe. 2Namwe murishima! Ntimubabare? Yudya yakoze ivyo ashakigwa kukugwa muri mwebwe.3Naho ntari kumwe numwe muvyumubili aliko ndi namwe mu mwemu, namaze kumuchira urubanza yudya yakoze ibi, nka kudya naliho. 4Iyo muhurira hamwe mwizina dyu mwami wachu Yesu na mwemu yanje ili hadya nki kunguvu zu mwami wachu Yesu na maze kumuchira urubanza uyu. 5Namaze kumushikiriza uyu muntu kwa shetani kugira ngo umubili gwiwe gwononwe kugira ngo ubugingo bwiwe bushobore kurokoka kumusi wu Mwami.6Kwirata kwanyu si kwiza ntimuzi yuko umwambiro muto wambira irabe dyose. 7Nimwikuleho namwe nyene umwambilo wa kela kugira bube irabe rishasha, kugira mube umukate utambigwa kukubela Klisto umwagazi wintama yachu ya Pasaka yamaze kwichwa. 8Nuko relo tusherekeye imisi mikuru tutafishe umwambilo wa kera umwambilo wingeso zu gwonko nububi. Hanyuma yaho tusherehekeye imitsima itambiwe no kwitonda kweli.9Nalandishe kwi baruha yanje ngo ntimwivanganye na basambanyi. 10Aliko sinavuga abasambanyi bo mubi yisi chanke na bipfuza cha na bivyi chanke na basenga ibigigwa Mana kukwicha kule nabo, relo mwagombegwa muve mwisi.11Aliko budya ndabandikiye kutivanga nuwewese yitwa mwenewanyu chanke mushiki wanyu muri Klisto aliko aba mubusambanyi chanke yudya afishe ukwipfuza chanke umwambuzi chanke usenga ibigigwa Mana, chanke utukana chanke umubolegwa kandi nti mudye nawe umuntu ameze gudyo. 12None nzokwifatanya kubachira urubanza abuli hanze yi Kanisa? Hanyuma yaho namwe ntimwachiriye urubanza abali mwikanisa? 13Aliko Imana irabachira urubanza abali hanze nimukute umuntu mubi muri mwebwe.
61Yumwe muli mwebwe afishe chafpa na mugenziwe, yubahuka kugenda kubacha lubanza batali mukuli aho yo gije kubizera? 2Ntimumenya yuko abizera bazo chila ulubanza abisi? Nimba muzo chila ulubanza abisi, ntimushobola kulamula amajambo gata kwiliye? 3Ntimumenya yuko tuzochila ulubanza abamalaika? Kubimeze kute kandi, tulashobola kucha imanza zubu buzima.4Nimba tushobola kucha ulubanza gububuzima, ni kuki mwuba huka kutwala amashitaka imbele yabata hagalala mwikanisa? 5Mvuga bino kubumala male bwanyu, ntawufishe ubwenge muli mwebwe akwiliye kugila ibintu neza hagati ya mwene wabo? 6Aliko nkiko bili ubu uwizera yitwalila uwizera kubachalu banza nivyo amulega bitwagwa imbele yumuchalubanza ati zera!7Ubu kweli nubu hala matatizo muba Klisto gazanye ingolane iwanyu. Kubeliki ntimubabale kubibi? Kubeliki mwemela kubeshwa? 8Aliko mwakoze ibibi no kubesha abandi, nabo ni bakaka nabadada banyu!9Ntimumenya yuko abahakanyi batazo lagwa ubwami bwi Mana? Ntimwizere ububeshi. Abashakana, abasenga ibi susilanyo, abasambanyi, abagabobimugwa, abagabo bimulana. 10Abashuma abahuvyi imbolegwa, abanyazi abatukana ntawo mulabo azolagwa ubwami bwi Mana. 11Nabo bamwe hali mwebwe. Aliko mwalamaze kwezwa, aliko mwalamaze kozwa, aliko mwalamaze kushigwaho kumana, aliko mwagizwe babeleye imbele zi Mana mwizina dyu mwami Yesu Klisto nokuli mutima wi Mana yachu.12"Ibintu vyose bilemwe kwange," aliko si kila kintu kifishe inyungu. "Ibintu vyose bilemewe kwange," aliko sindotawaliwa na kimwe mulivyo. 13"Ivyo kudya ni kubela inda ninda kubela ivyokudya," Aliko Imana izobikulaho vyose. Umubili nti gwalemwe kukubela kushakana, ahubwo umubili kubela yu mwami, numwami azo wugilila neza umubili.14Imana yazuye Umwami natwebwe kandi izotuzula kunguvu zayo. 15Ntimumenya yuko imibili yanyu ifatanije na Klisto? Mushobola kute kutanga umubili wa Klisto? Mushobola kute kutanga umubili wa Klisto guje kufatana nugwa abasambanyi ?ntibishoboka!16Ntimumenya yuko uwifatanya numusambanyi aba abaye umubili gumwe nawe? Nkiko ivyandichwe bivuga, "Babili bazoba umubili gumwe." 17Aliko uwifatanya nu mwami aba umutima gumwe hamwe nawe.18Ni muhunge ubu sambanyi! "Klila chaha umuntu akola ni hanze yumubili wiwe. Aliko ubusambanyi, umuntu akola ichaha kumubili wiwe wenenyene.19Ntimumenya yuko imibili yanyu alikanisa ya mutima wela, yikela muli mwebwe, womwahawe kuva kumana? Ntimumenya yuko mutali mwenyene? 20Yuko mwa guzwe kwithamani none lelo shimila Imana kumubili yanyu.
71Kubela ibintu vyomwe nyandikiye haliya umwanya guliho no bila kwiye umugambo nta dyame numugole wiwe. 2Aliko yokubela bidya bigelagezwa vyishi vyubusha kanyi bulu mugabo abe numugore, nabulu mugole abanu mugabo.3Umugabo bila kwiye amuhe umugore ibikwiye vyiwe vyokubaka, na nkuko umugole na wene kumugambo. 4Umugole ntafishe ubushobola hejulu yumubili gwiwe numugabo no nkuko nyene nkuko umugabo nawe ntafishe ubushobola hejulu hejulu yumubili wiwe, aliko umugole alafishe.5Ntimwimane aho mudyama hamwe aliko nyene mwemelane kumwanya gukwiye. Nimukore nimukole nkiko bibaye kugila kuronka umwanya wokusenga kubela mula shobola kusubilana kandi hamwe kubela yuko umwasi ntaze kubagelageza kukubula ibige luche. 6Aliko nda vuga ibintu kwikwituma na sikubela ubutegechi. 7Ndipfuza buluwe koyoba nka jewe nkiko meze. Aliko bulumwe afishe ingabile yumekuva kumana yuno afishe ingabile yino na yuno afishe ingabile yidya.8Kuli badya batamenya abapfilime ndavuga yuko, ni vyiza iwabo nkiko bobahe zagila atakwimugwa, nkikunu meze jewe. 9Aliko kubela batashobole kwihagalikila bashombola kwimugwa. No kubela bikwiye kulibeno kwimugwa kugila kwipfuza chane.10None kulibadya balibimuwe ndaba haye ubutagechi sijema kubela numwami, "Umugola ntaje impela namwe numugabo wiwe. 11Aliko nkuko wojimpela kuva kumugabo wiwe, asigale nkuko ata kwimugwa aliko bahuze numugambo wiwe nu gabo ntamulekele iwabo umugole wiwe.12Kubela kwa badya basigaye ndavuga jewe sumwa mi kubela nkayudya mugezi wemese afishe umugole atizela kandi yemela kubana namwe ntakwiye kumuleka. 13Nkuko umugole afishe umugabo watizela nukubela yashimye kuba na nawe ntamuleke. 14Nuko mugabo atamela alokwezwa kubela yuko yicho chizelo chumugole nu mugole atavyemela alokwezwa kubela yumugabo wiwe woyizela alokwezwa kubela yumugabo wiwe woyizela ahandiho abana bachu bobaye atalibeza aliko kubela bejejwe.15Aliko umugenzi atizeye agiye agenda kubushola nkubwo, musazawe chankwe mukishikiwe ntiyugagwa nukulahizwa kwabo Imana yatusizeho kuba kumaholo. 16Umenya gute nkuko umugole alegenda kumuloko la Mugabo? Chankwe alamenya gute nkuko umugabo labuda alomukiza umugole?17Bulumwe gusa abeho ubula nvyi bwi Mana nkiko yabagabiye bulumwe nkimana nkikunu yaba hamagaye bene. Uku nuku rongora kwanje kubwa mashengolo gose. 18Aliho yaliyabaye yasilamuwe ahamagawe kwemela? Ntakole na kato kukulaho ikimenyesho chukusila mugwa kwiwe. Aliho wewese yasize mwokubela ichizelo ntalasila mugwe ntashobola kusilamugwa. 19Kuli dyo nyango yalasilamuwe kandi mutasilamugwa ntangolane chingolane nikubaha ubulegeko bwimana.20Aliko bulumwe asigale kubela vyahamagawe hoyalimeze yahamagawe ni Mana kwizela. 21Ubaye intumwa umwanya Imana ya kuhamagaye? Nkukulikile kubela ivyo. Aliko namba ushobola kuba habona kola nkuko. 22None bulumwe ya hamagawe nkuntumwa numuntu alekuliwe kubela umwami nkuko nkakudya umweale kuliwe yahamagaliwe kwizela ni ntumwa za Klisto. 23Mwamaze kugugwa kuka chilo kandi ntimube intumwa zabana babantu. 24Musazawe na mushikiwe wiwe kubela ubulanvyi bwiwe bwose nabulumwe wachu hotwa hamagawe kwizela, tusigala nkakudya nyene.25None badya bose baliho batalimula nalimwe ntabutegechi kuva kumwami. Aliko ndabaha ndabihanije jewe nkiko muli. Kuki gongwe chimana ziliho zemegwa. 26Nkuko idyo niyumvila ivyo kubela yokubagola nivyiza umugole asigale nkiko ameze.27Wugawe nkuko umugole nukulahizwa kuko banka? Ntugomba kule kula kulidyo. Ulare kuriwe kuva kumugore chankwe utalimugwe? Ntulondela umugole. 28Aliko nkuko wimuye tulakora ichaha. Aliko badya bimulane bala lonka ingolane nyishi zitanyije. Nanje ndagomba ndaba chisheho ivyo.29Aliko ndavuga guti, musazawe na nmushikiwe wiwe umwanya nimuto kuva ubuntu kugumisha badya bafishe abagolebabeho nkabadya batafishe abagole. 30Bose bafishe umubabalo bikore nkabadya batari bafishe umubabalo, nabose bafishe umunezelo nkuko bali banezelewe, nabose bagula ikintu chochose. 31Nabose bakola niisi nabonka kudya batakoze nayo nkiko ubishasha vyisi bila geze impelayavyo.32Ngomba mube murekuwe kungolane zose umugabo atimula yishila mwonibintu ibishaka kumana, ukuntu bigomba kumubeza wene. Aliko umugabo yimuye yishilamwo ni mubintu vyisi nkukundu yomukunda umugole. 33Aliko umugabo yimuye yishilamwo ni nimubintu vyisi nkukundu yomukunda umugole. 34Bigabe nywe numugole atimugwa chankwe atalaje mulugo yishilamwo nibintu bishaka Imana nukuntu yobivamwo kubela umubili nukubwa mpwemu. Aliko umugole yimuwe yishilamwo kumunya bintu vyishi nkukundu yomunezeleza umugobo wiwe.35Ndavuga guti kubi nyungu yanyu mwebwe nyene na shishilaho vyokuba fata mwebwe. Ndavuga guti kubela bidya ali ukuli aliko mwoshobola kwishilaho ibikwiye kumwami ata kugelagezwa nikintu chali chochose.36Aliko yuko umuntu yiyumvila ntashobola kumuko lela kukubaha umwenga wiwe, kubela inka ziwe zilafishe inkomezi chane, leka abone nkuko wene akunde sichaha. 37Aliko yuko kubela yakoze ntiyimula ntibikwiye yuko yobobelezwa, naba shobola kuganza chashaka chiwe, alokola vyiza atamwimuye. 38Aliko umwimula umwenga wiwe akola vyiza, nabu liwese ala chagula kutimula akola vyiza chane.39Umugole yugawe numugabo kumwanya akomeye. Aliko nukumugabo apfuye, alihabona yimugwa mulime wewese yamukunze, aliko nkuko umwamigusa. 40Bila sigaye kubela kwiyumvila kwanje aloba numunezelo kusumbila kubela abayeho nkukundu ali Nandi yumvila kuba nanje kandi nafishe mpwemu wimana.
81Kukubela ivyukudya vyatazwe hikimolichi bigigwa mana: Tumenya twese kotuli nubwege ubwenge buzona ukushima aliko ulukudo lulubako. 2Aliko umtu wese niyangila gwalamenya ijambo dyose aliko uwo mtu tamenya kuko yashovukingwa kumenya. 3Aliko umutu mulibo akunda Imana uwo mtu azo mayekona nayo.4Ako kukubela kudya ivyukudya vyatagiwe kimoli chamashetani tulameyo yuko ibishushoyo takitu hamo maliyisi toyidimana nimwe ngusa. 5Kukubela haliho beshi bitwa Imana aliko nanoba mwijulu au mwisi kakudya bimeze ibinamo ni bimana vyidi." 6Aliko twebe tufise Imana imwe gusa kuko aliwe data aliko ibitu vyose vyovuye kuliwe ni Mana imwetu Yesu Klisto kukubela we ibitu vyose vyabayeho nakubelawe tuliho.7Aliko ubwo bwenge tibufishe nabose kuko bamwe belemelanye mubishelani kungiza nubu badya ibitu babwila ko babite lekeleje amashetani umutima ulamayizwe tikukomeye.8Ako ivyo kudya tacho tibirushikiliza kumana aliko tutabilie tacho btuzohoba au tubilie tacho tuhoba. 9Aliko ni mube maso nubwo bashobozi bwanyu tibube ikuchitaza chabadi badako meye na kato. 10Aliko umutu ni ya kumbaye wewe wahawe kumenya wichae wila mwengelo gwamashetani umutima wiwe iyatakomeye bege ntazocha adya ivyatelekejwe mamashetani?11Aliko kukubela umeya wewe kuko wewe umenya chane hejuru yibigigwa mano mwene wanyu au mushikawe wawe atakomeye kukubera Klisto kuko yapfuye kukubelawe acha ababozwe. 12Aliko iyo ukora ichaha hejulu ya mwene wanyu au bashikawe bawe ukokababaza imitimanyabo idakomaye muba mkoleye ichumu muro Klisto. 13None niba ivyo kudya bishobola kumugerageza mwenewayu au mushikawe sizodya inyama nalimwe sizo sobabishe mwene wachu au mushikaje waje kugwa.
91Jewe sindumucho jewe sinduntumwa jewe sinda muboye Yesu Umwami wachu? Mwenge nkimurivyamwa vyakazi kanje kubera umwami? 2Nindaba jewe intarintumwa kubeshi chankwe ni ntumwa iwanyu. Kubera mwenge muramenya yuko ndintumwa yanje kubera Umwami.3Ubuni bwo ubutetezi bwanje kubera badya ambaneba jewe. 4No nkitufise ivyachu vyo kudya na kunywa. 5Nkitufise ihaki yokutwala umungore yamze kwizera nkiko bangira intumwa izindi na bene wachu bokumwami na kefa? 6Changwe ni jewe jenyene na barinaba kubera tukwiye kukora akazi?7Ninde akora akazi nki umuporisi kubera igaramaziwe wenyene? Ninde atera umuzabibu kandi nkadye ivya vyaho chankwe ninde anogera umungwi atangwa amata yaho? 8None vunga aya kubutengeko bwumuntu? Atiko amatengeko nango nkiga vuga nguti.9Kubera vyandichwe kubera amatengeko yamusa nkumuzibire inka kunywa niyadya ibilimwa ukuri nikuti aha Imana iritayeho inka? 10Aliko nkavunga aya kubera twenge? Vyandichwe kubera kwenge kubera udya alima ibirimwa bimukwiye kurima yizeye na udya asoroma bimukiye aorome kwiyuvera kufasha kubera kusoroma. 11Nitaba twarateye ibintu vyumutima muli kwenge none ni jambo rikuru kuli kwenge nitwa soroma ibintu vyumubili kuva muritwenge.12Ni haba abandi balarose ihaki kuva muli mwenge none twenge sitwenge kurusha? None kwivyo aliko kurivyo nkitwa iseze iyo haki hanyuma yaho twari hanganyie amajambo yose hanyuma yokuba ikingerangezo chijili ya Klisto. 13Nkimumenya yuko mwese bakora ikazi murusengero baronka ivyokudya vyabo kuva mwisengero? Nkimumenya yuko bose bakora ikazi murusngero muruhande ngwakudya chatanzwe kumazabahu? 14Kubera uko umwami yaratumwe kudya badya bose batangaza injili nimpake baboneho kubaho kuvana nuko ijili.15Mugabo sidabishuza ihaki zose izi kandi sindadika aya kugirango ijambo dyodyose rikoreshwe kubera jewe hoba jewe imve hako umuntu wewese kukwibwira ino kukwirata kwanje. 16Kubera yuko vyanga ubutumwa bwinjili sifise akanyako kwirata kubera yuko no kora ibu kandi nakazikanje nintakara akazi kongu hubili injili.17Aliko ninakora ibi kukwishakira kwange nafise ikihembo mugabo nitaba atarikwishakira ndombafise akazi ndahawe kuba umuserukiwa. 18Aliko ijawabu yanje niki? Yokuba mubili ndo iyi kuraho ijili hatariho igarama kandi hatariho kukoresha umwizingingwa wivyanje vyofise kubera injili.19Kuberaa niho dabaye ndihuru kuribose ndara koreshe nje ndumushuba wabase kubera yuko shubore kubaha ronka beshi chane. 20Kubayahudi ndarabaye nkumuyahudi kungirango ndabaronke abayahudi. Kwa badya bali hasi yamatengeko ndarabaye kuko umwe muribo alihasi yamatengeko.21Kwa bandya bari haze yamatengeko, ndarabaye kumwe wabo haze yamatengeko aliko jewe wenyene sidabaye haze yamatengeko yimana aliko hasi yamatengeko ya Klisto ndarakoze ibi kungirango ndabaronke badya barihaze yamatengeko. 22Kwa badya bangewe ndarungowe kubera ndabaroke badya baribangowe ndabaye ukubarokose kubantu mbose kubera kuzira zozose donke kubakiza bakei. 23Nange ndakora amajambo yose kubera yinjili kungirango fashanye kubera yimingisha.24Nkiumenya yuko kubera yukwiruka bose bachi ndana nkibiruka mugabo araronka impembo numwe? Aliko nimwiluke kungirango muronke impembo. 25Aliko umukinyi nkiyibuza kubera vyose aliko nihoyomba alimunyingisho izo nkakora ibi kungirango yakire yononekara mungambo twenge twiruka kungira turonke impembo itononekara. 26Kubera yuko jewe intihika atavu changwe nkubita na igumi nkiko alingu kubita ubusa. 27Mungabo na babaza umubili wanje no kuwungira nkumushumba. Kungira yuko ninaba barabahubili abandi chankwe jewe nyene si wo kwa nkwa.
101Ndashaka mwebwe mumenye musazange na mushikiwanje, kubela dahu wachu bali hasi yigichu nobene bachiye kubela inyanza. 2Bose batabatijwe bamela nta Musa hagati mukichu ni hagati yinyanza, 3Nabene balaliye ivyo kudya bidya nyene vyi mpwemu. 4Bose banyonyo ibinyobwa bidya nyene vyi mpwemu kubela balanyoye kuva kubela kwibuye dyimpwemu dyaba kwilikiye ni buye lidya dyali limeze na Klisto.5Aliko Imana ntiya nezelezwe chane nabeshi mulibone, nulupfu gwabo gwala kwiye mubu galagwa. 6Kubela bino vyose vyali mukugelelenya uwachu, kubela twebwe ntuntu menye abantu bugushakana ibintu bibi ntuko nabene bakoze.7Ntumumele ntibasenga ibigigwa mana, ntabene abandi bene bali bameze. Line nukubela yuko vyandichwe, "Abantu bali chaye hasi badya nu kunywa, nukuvyuka nukucheza nukushakana mulukundo. 8Ntudukole kushakana nkamadani nkabandi beshi bene ntuko bakoze balapfa umusi umwe abantu milongibili na batatu ibihu mbi kubela ivyo.9Aliko ntitu mugelageza Klisto, nkabandibeshi bene ntukobakoze nu kunonagwa mu nzoka. 10None lelo ntumusha vulanila ntabeshi mulibo bashavulaniye nukonona nu mumalaika wulupfu.11None ibintu ivyo vyalakoleshweje nti kigelelanyo chachu bilandikwa kugilango biduhane twebwe ntuko batwi yumvi yemu vyahoye muvya kela. 12None lelo bulu muntu yibona alahagaze amele ntinga bontaze agwe hasi. 13Ntakintu na kimwe chukugela gezwa chabafashe mwebwe litali ukuli imbele ya bantu. Aliko Imana numwizi gigwa. Ntalobasigaza mugelagezwe kuchila ubushobozi bwanyu. Hamwe nukugela gezwa wene alobaha umudyango wokuselukila, kubela yuko Imana ni mwizigigwa.14None lelo, bagenzi banje, numuwikale amasenge yibigigwa Mana. 15Ndavuze namwe ntuko mula bantu bafishe ubwenge, kugilango mushobole hejulu yalino mvuga. 16Ikikombe chumuhezagiro tubaheza gililako, ntabwo alukusangira namaraso ya Klisto? Umukate gudya tuwumila, sigusangira kubwu mubili wa Klisto? 17Kubela imikate nigumwe twebwe tulibeshi tulumubili gumwe twebwe twese tulafata imikate gumwe hamwe na gumwe.18Numu labe abantu babisilaeli, None badya bosebalila ikimazi saba sangira kubela ikimazi? 19Ndavugakute none? Kubela yuko ibigigwa Mana ni kintu chankwe bimeze ntivyo kudya vyatunzwe ishikanwa kubigigwa Mana ni kintu?20Aliko ndavuga hejulu yibintu bidya batunze ishi kanwa abantu baba nyamahanga bomwisi kubela yuko batonga ibintu bino mwasatani siku mana nange sishaka numwe kusangira na madoimoni. 21Ntimu shobola kunywela mukikombe chumwami nkikombe chama daimoni. Ntimu shobola kugira gusongira kubela ameza yumwami nukubela ameza yabadaimoni. 22Aliko tula muha umwami ashavu? Tutafishe inkomezi hejulu yiwe?23Ibintu vyose ni vyiza? Aliko sivyose bisha kigwa ibintu vyose ni vyiza Aliko si vyose bibu kila abantu. 24Ntanu muntu numwe yoshobola kulondela ivyiza vyiwe wenka. Hanyuma yiwe, bula muntu yalondeye ivyiza vyamugenziwe.25Mula shobola kudya bili kintu kiguzwaho mwisoko utiliwe ulabazagiza kubayuko ichipfuzo. 26Kubela "Isi niyumwami, ni bintu vyose vyazuye chane. 27Numuntu atizeye ababwiye kudya mulashobola kugenda nimudye chochose chiyabahaye mutiliwe mulabaza majambo yichipfuzo.28Kuko umuntu ashobola kubabwira, "Ivyo kudya bino vya vonywe nishi kanwa yoba nyamahanga, "ntimudye lino nukubela wene yobabwiye nukubela yichipfuzo. 29Nanje si shobola ichipfuzo chanyu aliko ichipfuzo chanyu yawu dya uwundi. None nu kubeliki kwide gevywa kwonje uchibwe ulubanza kukwi pfuza wumuntu wuyundi? 30Aliko jewe ndakolesha ivyo kudya kuga shimwe kubeliki bantuke kukintu chinda shoboye kushima chonka?31None lelo, ikintu chose chumu shobola kudya nukunywa chankwe ni bintu mukolesha. Kolesha vyose kubela ivyiza vyimana. 32Ntimu batakaze abayahudi chanwe abayunani chankwe ikanisa dyimana. 33Nimukoleshe ntange ntiko nkolesha kuba kunda abantu bose. Kubintu vyose sindondela kugwiza kwanje jewe nyene, abantu beshi. Nanje nkola kuti kubela balonke kukila.
111Mulondele yewe nuko jewe ndamulondela Klisto. 2Ubu ndabashimila kukumbela ya bidya nikuru munyi buka kubintu vyose, ndabashimila kukubela mwalabifashe ivyakilo niko ndabizanye iwanyu. 3Kuko shaka mumenye yuko Klisto ntumutwe wumu gabogabo, nawe umugabogabo numutwe wu mugolagole, ni yo kwi Imana numutwe wa Klisto. 4Kadi umugabogabo asinga atange ubuvugishwa abe yipfuye umutwe aleteleza umutwe gwiwe.5Kadi kila nugola gole asenge au kutenga ubuvugishwa kadi umutwe gwiwe gufukumye alakiteteleza umutwe gwiwe ni kubela na sawa sawa yalakatishije. 6Kadi yuko umugolagole atalopfudikila umutwe wiwe na bamumwe umuchachi wiwe gubu muto kubela alisoni wiwe ama kumumwa, aliko apfudikile umutwe gwiwe.7Kadi nashakigwa umugabo gabo kupfudukila umutwe giwe kukubela wene alaka gelelezo nu ubwelanda bwi Mana kadi umugola gole ni bwelanda bwu mugabogabo. 8Kukubela umugabogabo ni yalemwe kukubela umugola gole aliko umugolagole yalevunye mumugabo gabo.9Wala umugabogabo ni yalemwe kukubela umugola gole aliko umugolagole yalemwe kubela umugabogabo. 10Uku niko kubela umugolegole ashakigwa kuba nulugelelezo gubutegechi hejulu yumutwi gwiwe, kukubela Imalaika.11Kadi nivyo kumwami umugola gole ntuliho wenta atamugabogabo, kadi ata mugabogabo ataliho umugola gole. 12Kukubela kadi yuko umugola gole yavuye mumugabogabo, kadi kaldi umugabogabo yavuye mumugola gole ni bintu vyose kuva kumana.13Mumuhane mwebwe yene: Je ni swaswa umugolagole asega Imana umutwe gwiwe gupfukuye. 14Je atakula iasili wenka wene nibigisha yuko umugabo gabo afishe umuchachi mulemule ni soni kwiwe. 15Kadi iasili ntibigisha yuko umugola gole afishe umuchachi mulemule nubwe landa bwiwe? Kubela yahawe zidya michachi zilezile ni mwabalo yiwe. 16Aliko ikiwa ibintu vyose bishaka kuhali la hejulu yibi, twebwe nitufishe Imana iyindi wala ulusegelo gwimana.17Kubela ivyatumwe bikwilikilaho jewe sindabashi magiza. Kubela mukosayika sikunyugu bali nikwihasala. 18Kubela ubwabele duvishije yuko yomuhuliye kwisengelo, ntahalihokuga bayika hogati yanyu, nikwisehemu ndizeye. 19Kuko nilazima ukubaho abemewe hagati yanyu kugila yuko badya abemelewe bamenyekane iwanyu.20Kuli namuna homuhulila chamudya sivyo kudya vyumwami. 21Aho mudya kila umumwe adya ivyokudya byiwe vyevyewe naho abandi bataladye naho uyu afishe inzala nuyu yabimeye. 22Kadi nimufishe inzu zo kulilamwo no kunywe lamo? Kadi mulaligaya isengelo dyi Mana ni kuliteteleza batafishe ikintu? vuga iki wanyu? Ndabashimagize? Sidobashimagiza kubela ibi.23Kubela ndalakiye kuva kumwami kidya alicho ndabahaye mwebwe kuva kumwami Yesu umusi gudya hoyasalitiwe alatoye umukate. 24Hanyuma yo kushima, yala uvunye ni kuvuga, "Ungu nigo umubili waje, ulikubela mwebwe kala uku kukunyibuka jewe.25Nuku uku atola ikikombe hayuma yokudya, achavuga, " Ikikombe ni sezelano lishasha kubela amalaso yaje. Nimukole uko imisi yose naho mulonywa klukunyibuka jewe. 26Kuli kadi mwanya mudya umukate uwu ni kunywa ikikombe, mulatagaza ukukupfa kumwami manka halogalukila.27Kuluyo, adya umkate ama kunywa ikikombe icho ichu mwami bitashakigwa aloba yihaye ikihano chu mubili na lamaso yu mwami. 28Umuntu yibaze wene yene ubwambele kadi audye umukate, nikukinywa ikikombe. 29Kubela uwayoye awisobanuliye umubili ni kudya nikunywa kukihano chiwe weneyene. 30Uku niko kubela abantu beshi hagati yanyu ni kumelegwa nabi, ni muli mwebwe mwalapfuye.31Kadi twilevye twenge yene nitulohanwa. 32Ila iyotuhanywe nu mwami, tulogalugwa, kugila nituze tuhamwe hamwe ni bisi.33Kuli vyo bene wachu na bashikaje bange homulohulila mulonke kudya, mulindani. 34Umuntu afishe izala na adye muhila iwiwe kadi yuko homuhulila hamwe nimuze mube nikihano ni kuvyelekeye ibintu vyishi ivyo mwandiche ndobelekeza nindaza.
121Ivyelekeye ingabile za mwemu, bene wachu na bashiki banje singomba mubure kumenya. 2Murazi yuko homwari mukili abapagani mwatwagwa no kukwilikila ibigigwa mana bitavuga munzira zozos mwarongogwa zazo. 3Relo ndashaka, namenye yuko ntauriho wewese avugishwa na mwemu wimana avuga, "Yesu ya aravumwe." Nauliho uwewese azovuga, "Yesu ni umwami," Yomba mwemu mwelanda.4Relo hali ngabile nyishi nyishi, ariko mwemu numwe. 5Kandi hali ukufasha kwishi kwishi aliko umwami ni yumwe. 6Kandi hali ubwoko bwishibwishi bwa likogwa aliko Imana nimwe ikola ibikogwa vyose kuli bose.7Relo buri umwe ahabwa ihishurigwa dyi mwemu kukamaro kabose. 8Kuko umuntu umwe ahawe ni mwemu ijambo dyu bwenge nu yundi ijambo dyu kumenya kwi mwemu yudya yudya.9Kuwundi akaheshwa ukwizera kwimwemu yidya yidya ni kuwundi ingabile yukukiza kwi mwemu imwe. 10Kuwundi kukora vyi nguvu, nuwundi kuvugishwa ni kuwundi ubushobozi vyo kusobanupa mwemu, uwundi ubwoko bwishi bwishi bwi ndimi ni kuwundi isobanuro zi ndimi. 11Aliko mwemu ni yudya yudya akora ibikogwa ibi vyose kuha buri munti ingabire nkuko agomba wene nyene.12Kubela nkakudya umubili ariumwe, nagwo kufishe ibihimba vyishi ni bihimba nivyumubili udya nyene kutyo kutyo na Klisto. 13Kubela muri mwemu umwe twebwe twese twabatijwe kuba umubiliwe, ngo tuli Abayahudi chanke abayunani, ngo tuli abatumwa chanke bidegemvya na twese twanyweshejwe mwemu umwe.14Kubela umubili sikihimba kimwe, aliko nivyishi. Nimba ukuguru kuzovuga, "Kuko jewe sindi ukuboko jewe sindi ikiche chumubili," Idyo ntirikwiye kutaba ikiche chu mubili. 15Nimba ukutwi kuzovuga, "Kuko jewe sindi jisho jewe sindi kiche chu mubili idyo ntilikwiye kutaba ikiche chu mubili. 16Nimba umubili wose uzoba ijisho, kwali kuba hehe kwumva? 17Nimba umubili wose ubaye ukutwi kwli kubahehe kwinuiliza?18Aliko Imana yasizeho burikiche chumubili chantu hacho nkuko yabiteguye yene. 19Kandi vyose yavyaba ikiche kimwe, umubili walikuba hehe? 20Kutyo relo ibihimba ni vyishi aliko umubili numwe.21Ijisho ntilishobora kubwira ukuboko, "Ntacho umanye wewe," Nu mutwe ntushobora kubwila amaguru, ntachomumariye mwebwe." 22Aliko ibihimba vyumubili bibonekana kuba rukubaha katoya birashakigwa kurushiriza. 23Ni bihimba vyumubili twiyumvira yuko bifishe ichubahiro katoya, tubiha ichubahiro kurushiriza ni bihimba vyachu bitafishe umuhamaga ro birafishe ubwiza kurushiriza. 24Na nubu ibihimba vyachu bifishe umuhama garo nta ngombwa yo kubiha ichubahiro kuko birafishe icubahiro. Aliko Imana yabihaye ichubahiro kurushiriza bidya bitafishe ichubahiro.25Yakoze ivyo kugira ntihabeho ukwilema kwumubili aliko ibiche vyose bibane kurukundo gwa hamwe. 26Ni mukihe ikiche kimwe kibabaye ibihimba vyose bibabara charimwe. Chanke mukihe ikihimba kimwe chubashwe, ibihimba vyose binezegwa icharimwe. 27Rero mwebwe numubili wa Klisto nibihimba buri kimwe chonka.28Imana yasize buri sengero bwa mbele itintumwa, icha kabili abavugishwa icha katatu abigisha hanyuma badya bose bakora ibikogwa bikuru, hanyuma ingabire zo kukiza, badya bufasha badya bakora ibikogwa vyo kurongora, na bose bafishi ubwoko bwishi bwishi bwindimi. 29Mbe twebwe twese ni ntumwa? Twebwe twese nabavugishwa? Twebwe twese kurakora ibikogwa vyi bitangaza?30Mbe twebwe twese turafishe ingabile zo kukiza? Twebwe turafishe ingabile zo kukiza? Twebwe twese turavuga ku ndimi? Twebwe twese turasobanura indimi? 31Rondera ingabire zilizikuru. Nanje nzobeleka inzira alinziza kurushiriza.
131Tuvuge yuko ndavuga kundimi za bantu ni zabamalaika. Aliko nimba ntafise ulukundo, mbaye nkishaba ilila chanke nkumuyaga ukinda. 2Nuko mfise ingabile yubuvugishwa kandi umenye ukuli ivyali vya myegejwe, mubwenge nuko mfise ichizelo cho kuvanaho umisozi aliko ntafise ulukundo jewe sindi ikintu. 3Tuvuge yuko ndavanaho vyongaba vyanje vyose nukubalisha abakene, Kandi ndani vanaho umubiri wanje kugila ntuligwe umulilo. Aliko nimba ntafise ulukundo ntakintu bimalila.4Ulukundo lulihangana lugilimbabazi ulukundo lulishima chanke lulibona ntilugilishavu. 5Chabule ubugaba ntilulondela amajambo yagwo, ntilubona ububabale ningoga chabule ntiluhalula ibibi. 6Ntulunezegwa ububi hanyuma yaho, lunezelezwa nukuli. 7Ulukundo gwi hanganila amajambo yose gwemela amajambo yose lufise ubutinyutsin kumajambo yose, gwihanganila vyose.8Ulukundo ntiluhela nimba hali hubuvunyishwa bwose buzochaho. Nimba haliho indimi, zazo hela nimba haubwengo, bizochaho. 9Kuko tuzi kubiche kandi tukola ubuvugishwa kubiche. 10Aliko nihaza bidya bikwiye, bidya bidakwiye bizochaho.11Aho nalumwana navuze nkumwana, niyumviye nkumwana, nakola nkumwana maze kuba umuntu mukulu na size kule yanje amajambo yichana. 12Kuko ubutubona nkikilole, nkisuso yomumwijima, aliko mulikidya kihe tuzobona amaso kumaso. Ubu ndazi kulibike aliko mulikidya kihe ndomenya chane nkuko nanje menyekana chane. 13Aliko ubu amajambo aya atatu alalamba ukwizela ichizeho kizoza nulukundo.
141Londa ulukundo no kwifpuza chane ingabile za mutima musumbilize kuvuga ubutumwa. 2Kubela udya avuga kundimi ntavuga nabantu aliko avuga ni Mana. Kubela nta wumenya kubela avuga amajambo ginyegeje muli mutima. 3Ali wene udya avuga ubutumwa, avugana na bantu no kububaka, kubahumuna umutima, no kubafariji. 4Wene uvuga kundimi yiyubaka wenen nyene , aliko udya avuga ubutumwa yubaka Ikanisa.5None ni mwifpuze yuko namwe mwese mwovuga kundimi. Aliko kisumba vyose, nifpuza yuko mwovuga ubutumwa. Udya avuga ubutumwa ni mukulu kuliko (udya avuga kundimi laba babeho abo kusobanula) Kugilango ikanisa lishobole kubakwa. 6Aliko ubu, bakaka naba dada banje ninaza iwanyu nkavuga kundimi ndoba malila iki mwebwe? Sishobola, ahubwo mvugana namwe kunzira yivyo nelechwe au kunzira yubwenge, au kuvuga ubutumwa au kunzira yinyigisho.7Nimba ibintu bitafishe ubuzima nki filimbi au umwilonge bita vuze amasauti gatofauti yanye, vyomenyekana kute ni chombo ichahe kitambwa? 8None lelo nimba inzamba yovuga isauti itamenyekana, bimeze kute umuntu kumenya yuko alumwanya wo kwitegulila intambula? 9Uko niko namwe muvuza kululimi ijambo lita bonwa, ni kute umuntu azomenya chomuvuga? Muzo hola muvuga, ntawuzo menya vyo muvuze.10Nta kukekelanya yuko hali ndimi nyishi zitandu kanye muliyisi ntana lumwe lutafishe akamalo. 11Aliko nimba ntamenya kivugwa mululimi, ndoba umugenyi kudya, na wene uvuga aloba umugenyi kuli jewe.12Uko niko namwe kubela mwifpuza chane kubona ukwele kwa kumutima ni mshake chane kusumbiliza kubaka ikanisa. 13Uko nudya avuga kululimi na sabe ahabwe kusobanula. 14Kukubela nsenze kululimi umutima wanje ula ula senga aliko ubwenge bwanje ntibufishe amatunda.15Nkoli ki? Ndosenga kumatima wanje, aliko kandi ndosenga kubwenge bwange. Ndo lilimba kumutima wange nongele ndilimbe kubwege bwage kandi. 16Hanyuma yivyo ushimila Imana muli mutima udya alumugenyi azo kwikiliza kute "Amina" ulimwo washima, alamenya ivyo uvuga?17Kubela ni sawa wewe ulimwo ulashima neza, aliko yudya yundi ntiyubakwa. 18Ndashimila Imana kukubela ndavuga kundimi kubasumvya mwebwe mwese. 19Aliko mwikanisa ndofpuma mvuga amajambo atanu yubwenge bwange kugila ndigishe abandi, kusuvya kuvuga amajambo ibihumbi cumi kululimi.20Bakaka na badada bange, ntimube abana mukwiyumvila kwanyu. Ahubwo kubijanye na kakiza ni mubenka bana bato. Aliko mukwiyumvila kwanyu ni mube abantu bakuze. 21Bilandichwe mwitegeko, "Kubantu bulundi lulimi no kuminwa yabagenyi ndovuga na babantu. Ntaho nuko ntibalonyumva," alavuga umwami.22Uko nije ndikimenyecho, sikuli badya bizeye, ahubwo ni kuli badya bati zera. Aliko kuvuga ubutumwa ni kimenyecho, sikuli badya batizera, ahubwo ni kubela kwa badya bizera. 23Haya nimba ikanisa dyose ya kwanyiche hamwe bose nibavuge kundimi na bagenyi nabatizera bingiye mbe ntiba shobola kuvuga yuko mufishe ibisazi?24Aliko ni mwaba mwese muvuga ubutumwa nutizera au umugenyi akingila, azohanugwa nivo yumva azochiligwa ulubanza ni bivugwa. 25Amabanga yumutima wiwe yosizwe habona. Ichovuyemwo, yoguye yubamye akasenga Imana. Yokwemeye yuko Imana ili muli mwebwe.26Nikiki kikuli kila basi bakaka naba dada bange? Muhuye hamwe kila yumwe afishe zaburi, inyigisho kwelekwa, indimi au insobanulo. Kola kila kintu kugila ngo mwubake ikanisa. 27Kimba wewese avuga kundimi habeho babili au batatu kila yumwe kwizamu. Numuntu lazima asobanule ichavuzwe. 28Aliko nimba ata muntu wokusabanula, basi kila yumwe mulibo nanume mwikanisa. Basi kila yumwe navuge wenyene Kumana.29Naba vugishwa babili au batatu bavuge abandi bumvilize bakuli kilana kidya chavuzwe. 30Aliko uwikaye yelechwe ijambo mukikigwa yudya yalimwo alavuga kundimi na nume.31Kubela kila yumwe muli mwebwe alashobola kuvuga ubutumwa bumwa hanyuma yuyundi kugila ngo kila yumwe ashobole kwiga na bose bahumuzwe mumutima. 32Kubela imitima yabavuga butumwa ili hasi yubulevyi bwaba vuga butumwa. 33Kukubela Imana si mana yumuvulugano, aliko niya maholo nkiko bimeze mumakanisa yose ya bizera,34Bashakigwa aba gore bagume bamunye mwikanisa. Kubela ntiba lekuliwe kuvuga ahubwo, bashakigwa kunyenyekeya, nkiko kandi itegeko livuga. 35Nimba hali kintu chochose bifpuza kwiyigisha, basi ni bababaze bagabo babo muhila. Kukubela ni kimalamaza kumugore kuvuga mulikanisa. 36Mbe ijambo dyi mana dyavuge iwanyu? Mbe dyasohoye kuli mwebwe kusa?37Nimba umuntu yibona kwa lumuvuga butumwa auwo mumutima ashakigwa amenye amajambo ndabandikila yuko alamategeko yumwami. 38Aliko atamenye ibi, muleke ntazo menyekane.39Uko lelo, bakaka na badada bange shake chane kuvuga ubutumwa, ntimubuze umuntu wewese kuvuga kundimi. 40Aliko ibintu vyose bikoleke kubwiza no kubutaratibu.
151Ubu ndabibucha, Mula misole namwe mwa nkumi, hejuru yi njili yondababwiye yomakiliye no kuhagalala muliyo. 2Muliyo njili mwala lokoche, nimwalifata neza ijambo dyo ndabahubiye mwebwe, atakulo mwizeye kubusa.3Ubwambele nkiko nda dyakileye kukamalo ndalizanye iwanyu nkiko lili kuti kuva kuvyandichwe, Klisto yalafpuye kubela ivyaha vyachu. 4Kuva kuvyandichwe yalazichwe, kandi yala zuche kumusi na katatu.5Kandi yali yeleche kefa, Male yiyeleka badya chumi na babili. 6Male ababiyeleka mumwanya gumwe abahungu naba kobwa balenga amajana atanu benshi muli bene bachali bazima aliko bamwe muli bene bala dyamwe mwitilo. 7Male yaliyelekaye kuli Yakobo, male yiyeleka abatumwa bose.8Umwisho wa vyose yiyelechejwe, nka kudya kumwana yavuche mukihe kitalagela. 9Kubela jewe ndi muto muba tumwa sikwiliye kwitwa intumwa, kubela ndalababaje ikanisa dyimana.10Aliko kwinema yimana ndi nkiko ndi, Inema yiwe kuli njewe ntiya baye busa ahubwo ndalabaye numwete kusuvya bose. Aliko ntihali jewe yali nema yimana ili muli jewe. 11Nimba ali jewe au bene tulahubiri kutyo no kwizera kutyo.12Ubu ko Klisto ya hubiliwe kuwa zuche mubafpu vyoba kute bamwe muli mwebwe muvuge ntakuzukwa bafpu. 13Aliko nimba atakuzuka kwabafpuye basi na Klisto kandi ntiyazuche. 14Nimba Klisto atazucha amahubiri yachu ni bure.15Natubonekana kuba abashahidi bububeshi lkuvyelekeyi Mana kubela twala yishuhudiye Imana binyulanye, kuvuga yala muzuye Klisto, kandi ita muzuye. 16Nimba abafpu bata zugwa Yesu kandi ntiyazuwe. 17Nimba Klisto atazuwe, ukwizera kwanyu ni bure kandi muchali muvyaha vyanyu.18Uko na badya bafpuye muli Klisto kandi balahonye. 19Nimba kuluku kubaho kusa tutinyuka mukihe kiza muli Klisto abantu bose, twebwe tula baganyigwa kusuvya abantu bose.20Aliko ubu Klisto ya zuche kuva kubafpu, amatunda ya mbele ya badya bafpuye. 21Kubela ulupfu gwaje kukuhitila kumwana wumuntu kandi kuhitila kumwana wumuntu kuzuka kwa bafpuye.22Aliko nkuko muli Adamu bose bafpa, niko kandi muli Klisto bose bazogigwa bazima. 23Aliko kila yumwe muntegulo yiwe; Klisto, amatunda ya mbele, hanyuma badya bali ba Klisto bazogigwa bazima mukihe chokuza kwiwe.24Niho haloba ihelezo, aho Klisto aloshikiliza ubwami kumana Daha ili ni hadya ahazo hagalicha ubutwazi bwose na mategeko yoseni nguvu. 25Kubela lazima aganze kushicha aho azoshila hasi yamagulu bansi biwe bose. 26Umwasi wanyuma konomwa nu lufpu.27Kubela, " yasize kila kintu hasi yamaguru yiwe," Aliko aho ivuga "yasize kila kintu," ni habona bati ili ntili baleba badya basize kila kintu hasi yiwe wene. 28Mukihe ibintu vyose vya sizwe hasi yiwe, kandi numwana wene azoshigwa hasi yiwe wene yasize ibintu vyose hasi. Ili lizoba kugila ngo Imana daha ibe vyose muli vyose.29Au kandi balokola iki badya babatijwe kukubela abafpu? Nimba abafpu batazugwa kabisa, kubeleiki kandi babatizwa kubela bene? 30Nikubeliki tuli mwihatari kila saha?31Bakaka na badada bange, kuhitila kwishima kwange muli mwebwe, ivyo mfyishe muli Klisto Yesu mwami wachu, ntangaza kuti: ndafpa kila musi. 32Binifyasha iki, mundebo yamaso ya bana babantu nimba nalagwanye ni nyamaswa zikaze haliya muli Efeso nimba abafpu batazugwa? "Leba basi tudye no kunywa, kubela nyibuchatuzofpa."33Ntimubeshwe: "Imigwi mibi yonona ingeso nziza." 34Mube nubwenge! Mubeho nkiko bibeleye! Ntimwendeleye mukola ivyaha. Kubela bamwe muli mwebwe ntimufishe ubumenyi kumana mvuga kuti kukumalamala kwanyu.35Aliko uyundi muntu azovuga, "Nikute abafpuye bazugwa? Nabo baloza numubili gumeze kute?" 36Wewe ulumumfela chane! Kidya cho wateye ntikishobola kubanza kukula kitabanje kufpa.37Kidya cho wateye sumubili uzokula aliko ni mbuto yameze. Yoshabala kubi ngano au ikindi kintu. 38Aliko Imana izoyiha umubili nkiko ishaka, na kila mbuto umubili wayo nyene. 39Imibili yose nti susa ahubwo, halumubili gumwe gwabana babantu, nuyundi mubili wi nyamaswa, nuyundi mubili wi nyoni, nuyundi kubela isamaki.40Kandi hali imibili yo mwijuru ni mibili yo mwisi aliko ubwela bwi mibili yo mwijuru nubwoko bumwe nubwela bwomisi nuyundi. 41Halubwela bumwe bwizuba, nubundi bwela bwukwezi nubundi bwela bwinyenyeli. Kubela inyenyeli imwenti susa ni yindi nyenyeli mubwela.42Nkiko niko bili kandi ukuzuka kwa bafpuye. Ikitegwa kilononekala, ikimela nti chononekala. 43Chatewe kukoleshwa ibintu bisanzwe, kimeleshwa mubwela kitewe muntege nke, kimeleshwa munguvu. 44Kitewe mumubili usanzwe, hanyuma kuli mutima.45Kandi bilandichwe, "Umuntu wa mbele Adamu yakozwe umutima gubaho." Adamu wokumwisho yakozwa mutima gutanga ubuzima. 46Aliko wumutima ntiyaje bwambele habanje wusanzwe hanyuma wu mutima.47Umuntu wa mbele nuwisi, yakozwe kubwondo. Umuntu wa kabili ava mwijuru. 48Nkuko yudya yakozwe mubwondo, niko kandi badya bakozwe mubwondo nkuko umuntu wo mwijuru ali, niko kandi badya bo mwijuru. 49Nkuko twikoleye ikigelelanyo chumuntu wo mwijuru.50Ubu ndababwila bakaka na badadabanje, kuti umubili na malaso ntibishobola kulagwa ubwami bwimana. Nuwononekala kulagwa kutunonekala. 51Leba! Ndababwila mwebwe isiri yukuli ntituzofpa twese, ahubwo twese tuzohindugwa.52Tuzo hindugwa mumwanya, mukanya ko kuhumiliza nokukanula kwa maso, mukihe chi nzamba yihelezo. Kubela inzamba izovuga, na bafpuye balozugwa mumubili gutononekala, kandi tuzohindugwa. 53Kubela uwuwo kononekala lazima wambala kutononekala, nuwu wokufpa lazima wambale uwo kutapfa.54Aliko muliki kihe cho kononekala wambichwe wutononekala, nugu go kufpa wambaye kutafpa, niho haloza imvugo yandichwe, "Ulufpu gwa mizwe nubushindi" 55"Lufpu, ubushindi bwawe bulihe? Lufpu, umubabalo gwawe gulihe?"56Umubalo wulufpu ni chaha, ninguvu yichaha nitegeko. 57Aliko Imana ishimwe ituha kuchinda kuhitila kumwami wachu Yesu Klisto!58None bakundwa bakaka na badada banje, ni mukomele ntimunyige nyige. Ibihe vyose mukole ikazi yu mwami, kubela mulamenya yuko ikazi yanyu mu mwami siya busa.
161Kuhusu michango yaba umini, nkiko ndayelekeje amakanisaa ya Garatia, nkiko niko mushakigwa kukola. 2Kulu siku gwambele gwi wiki kila yumwe muli mwebwe ashile kumpambe ikintu akibike, nkiko mushoboye. Nimukole nkuko kugila ntihazobeho imichango ahonzoza.3Nina sohola, wewese womuzo chagula ndomutuma hamwe ni baruha kutanga isadaka yange hiyo Yerusalemu. 4Ni vyaba bibeleye jewe ngenda kandi, bazogenda hamwe nange.5Aliko nzoza iwanyu, mukihe ndohitila Makedonia kubela ndohitila Makedonia. 6Labuda noshobola kwikala namwe mpaka kumala ikihe chi mbeho, kugila mushobole kumfasha mwi safari yanje hohose hongenda.789Kubela sintegeleje kuba bona ubu kumwana muto. Kuko ndizeye kwikala namwe Kumwanya nimba umwami azonduhusu. Aliko ndokwila Efeso kushicha kuli Pentekoste. Kubela umulango munini guguluwe kubela njewe kandi halabansi bampinga.10Mukihe Timotheo aloza Mulobone yuko alikumwe namwe mutatina akola umulimo wumwami, nkiko ndakoze. 11Umuntu wewese ntamugaye. Mufashe munzila yiwe kumaholo, kugilango aze iwande. Kubela ndamutegeleje aze hamwe na bene Daha. 12Kuhusiana na mwene wachu Apolo. Ndala mulemesheje umutima chane abatembelele mwebwe hamwe na bene wachu. Aliko yachaguye kutaza ubu. Na hene azoza niya lonka nguvu.13Mube maso, hagalala neza, mukole nkaba gabo, mube ni nguvu. 14Ivyo mukola vyose bikoleke Mulukundo.15Mulamenya abikaya ya Stefano. Mulamenya yuko bala bizera bambele hiyo muli akaya yuko bisize mukikogwa cha bizera nubu ndaba saba bakaka naba dada banje. 16Ni mube nubwitonzi kubantu nkabo, no kila muntu afasha mwiyikazi nabakola ikazi hamwe natiwe.17Ndanezelewe kukuza kwa Stefano, Fotinato, na Akiko. Bahagalaje aho mwebe mwashakigwa kuba. 18Kubela banezeleje umutima wanje nuwi wanyu. None lelo, bamenye abantu nkaba.19Amakanisa yomuli Asia batumye indamucho iwanyu. Akla na Priska balabalamucha mumwami, hamwe ni kanisa lili munzu yabo. 20Bakaka na badada bange bose balabala mucha lamukanye kunso magulo yubwela.21Je, Paulo ndandika kuti kukuboko kwanje. 22Nimba hali wewese atakunda umwami, basi umuvumo ni gube hejuru yiwe mwami wachu, ingo! 23Inema yu mwami Yesu ibe namwe. 24Ulukundo gwange lube hamwe namwe muli Klisto Yesu.
2 Abakorinto
11Paulo intumwa ya Klisto Yesu kubwu kugomba kwimana na Timoteo mwene wabo kubwi shenyero dyimana riri ikorinto no kubizeye bose bari hagati mumukoa wose womuri Akaya. 2Ineema ibe iwanyu namahoro kuva kumana daha wachu no kumwami wachu Yesu Klisto.3Nimana ishemagizwa na data wumwami Yesu Klisto wene ni data wimbabazi ni mana itanya umunezero hanyuma yi nyorane. 4Imana ituha umunezero twebe mukipindi chi vyorane zachu zose kugirango tushobore kubaha umunezero badya bari munyorane tubahe umunezero abandi kumunezero gadya Imana yakoresheje kutuha.5Nkuko zidya nyorane za Klisto zonyezeka kubwachu nuko rero numunezero wachu wonyezeka kuba Klisto. 6Aliko nimba tubabazwa nikubwu munezero wanyu no kubwa kakiza kanyu nimba tuhabwa umunezero nikubera umunezero wanyu umunezero wanyu ikora ikazi ikwiye iyo mubaye hamwe munyorane kukwihanga na nukwihangana nkuko natwe tubabazwa. 7Nokushiruka ubwaba kwachu kuri mwebwe kura kweriye. Turamenya zuko nkakudya mbahamwe kunyorane nkungera mkaba hamwe kumunezero.8Kubera ntugumba mwebwe mube atafishe ubwenge bagenzi kuvyerekeye inyorane twari tufise hiyo Asia taragiriwe nabi twari tufise hiyo Asia twaragiriwe nabi chane kusumvyu bushobozi bwachu kuheka umenya ntitwari tufise ivyizigiro vyokubaho kandi. 9Niukuri twari tufise urubanza gwo kupfa hejuru yachu lakini dyo kwaru kutugira twebwe ntutushire ichizegiro hejuru yachu ubwachu twari tukwiye kushira ichizigiro kumana izura abapfuye. 10Yara tukijije twebwe kuva kurivyo vyurupfu kandi arotukiza kandi. Tarasizeho ubutinyuchi kuriwe bwachu kuriwe yuko azo lukiza tena.11Azokora kuti nkuko namwe kandi mtufasha kumasengo yanyu niho beshi bazotanya ibishimwe kubwachu kubwurukundo gwi neema twahawe kubwa magenyo yachu nuko beshi bazotanya ibishimwe kubwachu kukubera twahawe ineema twahawe sukuchira kumasenyo yabandi.12Twiratiyi ikishimpa ntahe chomumitima yachu kubera hari muviyumviro vyachu vyiza nubwiza bwimana nyotwagiye twebwe ubwachu mwisi twakoze guti hamwe namwe sikubwenye bwa bisi aliko kurivyo vyose ni kubwineema yi mana. 13Ntitubandikira kuchochose tutazoshobora kukisoma au kukimenya ndafise ubutinyuchi. 14Yuko mwamaze kutumenya kukindi kiche ndafise ubutinyuchi mugihe chumwami wachu Yesu Klisto tuzoba ikintu kuri mwebwe kukubera ishavu dyanyu nkuko kandi mzuba iwachu.15Kubera narifise ubutinyuchi kukubera ibi nagomba kubera nashaka kuza iwanyu kugiranyo mushobore kwakira inyunyu yo kugenda genderwa ichakabiri. 16Narapanya kubagendera mugihe nerekera Makedonia kandi nshaka kubagendera kandi mugihe nava Makedonia kandi mwebwe muntuma jewe nyende mubu yahudi.17Muri chigihe nagumye rivyumvira yuko nagumwe riyumvira vyaka napanya ibintu binyana nubushobozi bwabantu kugirango mvuge "ege" "ego" "kandi" "oya mugihe kimwe? 18Aliko nkuko Imana arinyizigigwa ntituvuga vyose yuko ari "ego" "chanke" "oya"19Kukubera umwamwi Mana Yesu Klisto Ariwe Silvano Timotheo nanje twa mutangaje muri mwebwe ntilwavuze "oya" "chanke" ego ariko wene "mugihe" "chose" "ni" "ego" 20Kubera isezerano zose zimana ni ego muriwe nuko rero kuchira muriwe twebwe tuvuga amina kwubwo bwiza bwi Mana.21Kwa hiyo ni Mana itwerekana twebwe hamwe namwe muri Klisto. Kandi yara tutumye twebwe. 22Niyo umuhuri hejuru yachu kandi yatuhuye mpwemu mumitima yachu yuko ari chemezo azotuha hanyuma.23Kubwiwe ndinyinya Imana kuntanyaza jewe yuko ichatumye ntazo korinto nuku sindabaremere mwebwe. 24Ibi sivyo kubera tugerageza kutanyira yuko ukwizera kwanyu inyene kugombegwa ariko tukora hamwe hamwe kubwumunezero wanyu nkuko muhagarara mukwizera kwanyu.
21Nalahisimwo kubwaje jewe kotazongaluko iwanyu fise ihali yukubabala? 2Ninaba nalabetee mwebwe umubabaro bega uzonezeleza nide? Aliko nunya yababajwe naje?3Naladitse kuko nakora kugilago aliko ninaza iwanyu sisubile kubabazwo kulibarya bali bakwiye umezeleza kuko dabizi gila bakwiye lumezeleza: kuko dabizigila mwese yuko umenezero waje alio wanyu mwese. 4Kuku kubera na bandikie mwebwe kukubela igorane nyishi zingoye ni miboboro myishi mumutima no kumalila ya masozi meshi sinaswate kubatela ububale kukubela nashoka mumenye ulukundo dushiliza kubahiliha.5Aliko ni haba halumutu atee umubabalo aliko sujewe auke aliko ni mwese autea singomba kubabaza chane aliko bamwe na kache. 6Ichongihano bamuhanye kulibeshi kilambaye. 7Aliko kukubela ichongihano mushakigwa kumuhalila nuku mulemesha ni mukole gudyo amashobole kumashingwo nu mubabalo nguleze.8Kukubela ndabalamesha mungumanu ulukundo gwayu habona kuliwe. 9Kuko ichatumye ndabadikila niki kwelukugirago ndambageze mumeye uko muli ko mwubaho kila kitu.10Ni mwamukalila kilantu na jewe kadi ndamusamehe uyo mtu kidya na holie chose kilahaliwe na dakihalie kubwayu mukungamba kwi Klisto. 11Kungirango shetani na shobole kutukolea ububeshi kukubela twebwe tutali ibijuju kumategeko yayo.12Umudyango nguguluwe kuli jewe nimana aho naza hiyo mukisagalo cha troa kuvunga ubutumwa bwinja ba dyimana dya Yesu Klisto hadya. 13Aliko nubwo tamahoro nalifise mumutima kukubela simasezeleo mungeziwaje Tito hadya aliko nalabaletse subilayo Makedonia.14Aliko Imana ishivuwe ya maitusona kabafashu nabi muli Klisto aliko imisi yose ila turagola twebwe mutsizi kuhitila kuhirila twebwe itutela kweteka ukumota kukumeye kanisha ahatu hose. 15Kuko turi ukumota kwiza kwa Klisto kumana, hagatu ya baliko balakira na baliko ubalohoma.16Kulabo balimwo balahona mumunuko guka murupfu kugeda murupfu kuli badya bali mwo balakizwa, nakamoto koza kuva kubungigo none ivyo nide yobishobola. 17Kuko tutali kubabadi bangoza injambo dyimana kukuhinga inyungu zabo bayene aliko twebwe tuvunga katagila inyungu tuvunga ibiva kumana na niko tuvunga muli Klisto tuvunga kama vile tumavyo tumwa kuva kumana bele ya Mungu.
31Mbe, tutanguye kwishimila twebwe kandi? Ntitukeneye ibaruha yamapendekezo iwanyu au kuva iwanyu, nka bamwe mubantu, mbe tulashaka? 2Mwebwe yene ni baruha yachu yamapendekezo, yandichwe kumitima yachu, imenyekana no kusomwa na bantu bose. 3Mulelekana yuko mwebwe muli baruha kuva kuli Klisto, yatanzwe na twebwe. Yalandichwe sikwi wino aliko ni kulimutima wi Mana muzima. Ntivyandichwe hejuru yibibaho vyamabuye aliko hejuru yibbao vyi mitima ya bana babantu.4Ubu nibwo butinyuchi tufishe kumana kuhitila kuli Klisto. 5Ntitwiyemala twebwe nyene kukwishuza chochose nkicho kuva iwachu. 6Ni Mana yatugize kuba abakozi bisezelano lishasha ili ni sezelano si dyi baruha aliko ni dyu mutima. KUkubela ibaruha ilicha, aliko umutima ulatanga ubuzima.7Ubu ikazi yulupfu yaliya chonzwe kwi herufi hejuru ya mabuye yaje kuhitila mubwela kugila abantu ba bisrael ntiba levye moja kwa moja mumaso yiwe, ubwela bwalimwo bula vaho. 8Mbe, ikazi yu mutima ntizoba nubwela kusuvya?9Kubela bugabuzi bwulubanza bwali nubwela, ni mara ya ngapi kusuvya ubugabuzi bukwiliye bulasuvya chane mubwela! 10Nubu kweli kuti, kidya cha gizwe ubwela bwambele ntikifishe ubwela kandi mwiki chubahilo, kukubela yubwela busumbilije. 11Kukubela nkuko kidya chali mwokila chaho chali nukubwela ni kungelo yabaki isuvya kidya chubugabuzi kizoba nu bwela.12Kukubela tuliyamini kutyo, tulatinyuka chane. 13Ntitumeze nka Musa, yifuche mumaso yiwe, kugilango abantu baisraeli ntibashobole kulaba moja kwa moja impela yu bwela bwalimwo bula vaho.14Aliko ni ubwege bwabo bwali bufuzwe. Kugeza kuyu musi umwitwikilo udya nyene uchasigaye hejuru yukusoma isezelano dya kela ntibila shigwa habona, kubela ni muli Klisto kusa gukugwaho. 15Aliko kushicha nubu, mukihe chochose Musa bamusoma, umwitwikilo gwi kala hejuru yimitima yabo. 16Aliko umuntu ahindukiliye Kumwami, umwitwikilo uvanwaho.17Ubu Umwami ni mutima aali mutima wu mwami, hali umwidegevyo. 18Ubu twebwe twese hamwe na maso gabona ubwela bwu mwami. Tuhindugwa uko tuboneka.
41Kubwigo golane tulafishi ihuduma iyi niko twayakiye ikigogwe nitwihebula. 2Hayuma yaho, twase izila zisoni zinyegeje nitobaho kwisavu na nitulolikolesha nabi ijambo dyimana. Kubaso holeza ibili mukuli, tuliyelekana twege yene kuchipfuzo ya kila kintu imbele nyimana.3Kuko yuko injili yachu yanyegejwe kwa badya gusa badya balichwa. 4Kubela ukutala kwabo Imana yomwisi iyu yala bahumije kumenya kwabo ibi inzela ivyashiche vyiwe, niwoshobola kubona umwidegevyo winjili yubwe landa bwa Klisto, niwe akalolelo kimana.5Kukubela tutitagaza twenge yene, yuko Klisto Yesu yuko Umwami natwe natwe yene nuko tulabakozi bwanyu kukubela ya Yesu. 6Kukubela Imana aliyo yavuze, " Umwanga gulo mulika kuva mumwijima." Yamuliche mumitima yachu. nukutaga umwanga ubwenge nubwelanda bwi mana nu ukubaho kwa Yesu Klisto.7Kuko tulafise kubika ibi muvyombo vyu budongo, kugila go baishileho kuba ni nguvu nkulu chana ni Yimana na siyiwachu. 8Tulabambala ni kwiyo hali kadi nitubambala tulabona ubwona kadi nitulangele kwihebula. 9Tulafeswa kadi nitulekezwe tulatagwa hasi kadi ntitwichwa. 10Imisi yose tuheka kadi kumibili wachu ulupfu gwa Yesu kugila kadi ubuzima bwa Yesu, kugila kadi munibili yachu.11Twenge tukomeye imisi zosi yatazwe kupfa kukubela kwa Yesu bubonekane kadi mumibili yachu yumwa na wabantu. 12Kukubela iki, ulupfyu kikola akazi mulitwenge, kadi ubuzima bukola akazi mulitwenge.13Aliko tufishe umutima udya udya yo kwizela kugana ana kidya kililo ichandichwe: "Ndalizeye, ivyo ndalavuze twenge kadi twalizeye, nivyo kadi tulavunga. 14Tulamenya yuko yudya yamuzuye Umwami Yesu yuko tulozuka twenge hamwe na wene tulamenya yuko tulozana twenge hamwe namwe kadi ukubaho kwiwe. 15Kila kintu nikubela mwebwe aliko kadi, kugelelanya ineema niyo ikwilagila ku bantu beshi akashimwe zilenge ni kangezeka ubwelanda bwimana.16Uko nitwipfuza naho haze twalacha fuche kada ulitwenge tulakogwa ubushasha umusi hadi umusi. 17Kukihe iki kitoyi, amateso aya yoloshe alatutenguza twenge kukubela umilele bulemeleye ubwelanda bulegeye ikipimo vyose. 18Kukubela nituleba kubela ibintu bidya bibwonekana, kuko kubela ibintu ibitabonekana. Ibintu tushobola kubibona ni vyumwanya gusa, kadi ibintu aliko bitabonekana ni vyimisi yose.
51Turamenya yuko ivyicharo vyomwisi alivyo tubamwo birororekara. Turafise inzu kuva kumana ninzu itubakwa kumaboko ya bantu Aliko ninzu itazohera yo mwijuru. 2Nuko rero muriyinzu turagwara twipfuza kwambikwa ivyicharo vyachu mwijuru. 3Twipfuza kuribi kubera tuyambaye ntituzo bone kana yuko turigusa.4Mubyukuri mugihe turi imbere yiyinzu turagwara turemegwa ntitushaka kukurwa muriyo aliko tushaka kwambikwa kugiranyo kidya chapfuye kishabore kumigwa nubuzima. 5Udya yatuteguye twebwe kurikikintu nimana yamuhaye mpwemu wi sezerano kuri kidya kizoza.6Nuko mube nubutinyuchi imisi yose mube masi yuko mugihe tukiri muhira mumubiri yuko turi kure ni Mana. 7Kubera tutembera kubwu kwizera si kubwu kubona nuko tufise kutinyuka. 8Bikwiye tube kurere nivyu mubiri ni muhira aliko hamwe ni Mana.9Noko tuigira ivyipfuzo vyachu nimba turi muhira au kurere hagombegwa tubere neza Imana. 10Nukobibwiriye twese tubonekane imbere yikitebe churubanza cha Klisto kugirango kira umwe ashobore kwakira kidya kikwiriye nkikintu chakoreche mumubiri mububi chanke muvyiza.11Nuko kubwo kuyimenya iterabwa yumwami turabinyinya abantu nkuko turi biraboneka yoko Imana ndafise ichizigiro yuko limenyekana mumitima yanyu. 12Ntitushora kubahendahenda mwebwe kandi kutubona twebwe yuko turabukuri kurivyo turabaha mwebwe ichemezo chokwirata kwabwachu kugirango mushobore kubishara kwa badya bishira hejuru nkuko inyene baborekana aliko sikwa kidya bishira bishira hejuru inyene babonekana aliko si kwa kidya kiri mbere mumitima yabo.13Kurivyo nimba twarabuze ubwenge nukubera ukugomba kwimana nimba turi mubwenye bwachu bukwiye ni kubera kubwanyu. 14Nuko kubera ulukundo gwa Klisto rututuma kubera tufise ichemezo kuribi yuko umuntu umwe yarapfuye kubwabose nuko bose barapfuye. 15Na Klisto yapfiriye bose kugirango badya bakiri bazima ntibabeho kandi kubwabo kubwiwe babeho aliwe yapfuye yonyera arazuka.16Kukuberibi kuherubu no kwenderea ntitushobora kuchirurubanza umuntu kunyama nibichiro vyabantu naho aho ubwambere twara murevye Klisto muribi nyene aliko ubu ntitumu chirurubanza umuntu uwowese kandi. 17Nuko rero nimba umuntu ari muri Klisto wene nikiremwa kishasha ivyakera vyarachiyeho raba bibaye bishasha.18Ibibintu vyose biva kumana yara tuhurijije twebwe kuriwe ubwiwe kuchira kuri Klisto kandi yaturonkeye inchunyuzi yo kutuhuza. 19Uko nukuvuga muri Klisto Imana ihuza abisi kuriyo ubwayo ntiya haruye ibichumuro vyabo kuribo irabikisha kuri twebwe ubutumwa bwo kuhuza.20Kurivyo twasizweho kuba intumwa za Klisto nkuko Imana yahora ikora itora yayo kuchira muri twebwe turabinyinya mwebwe kubwa Klisto muhuzwe kumana. 21Yagize Klisto kwitanga kubwivyaha vyachu wene niwe ariwe atakoze ivyaha yakoze kutyo kugirango tube nukuri kwimana muriyo.
61Nukubela idyo kukola akazi hamwe tulabinginga mwebwe ntimwa kile ineema yimana ahatali ivyakozwe. 2None kubela avuga, "Umwanya gwe melewe nalinagavye iwanyu, nukubela umusi wububi ndabafashinje leba none numwanya gwe melewe leba none numusi wubibi. 3Ntitushilaho ibuye dyo kutangila imbele yumuntu wewese, kubela ntituishaka ingabile yavhu izanwe kubela kushimigwa nabi.4Hanyuma yiwe tuliyemela twebweneye kubikogwa vyachu vyose yuko tulibakozi bimana. Tula bakozi bimana biwe kubela ubwishi wo buhumule Amateso ukubabala ukukomela vyomubulavyi. 5Kukubitwa kufungwa ighasia, kubela kukola ikazi kumwete kubela kubula itilo mwijolo kubela inzala. 6Kubela ubwiza ubwenge kwihangana ubwiza kubela mpyemu yela kubela ulukundo lukwiye. 7Tulabakozi bime kubela ijambo dyukulu kubela inkomezi zimana tufishe ingoho yukuli kubela yuko vyabaye mkuboko kubudyo numukubokokukumafu.8Tutakola imilimo kubela ichubahilo nukutugaya kubela kuvumbula nukushimwa itula vugwo kubela kotubabi numwanya kotuli abukuli. 9Tulakola ibiko kubela yuko tutamenyakana na kandi tulamenye kananeza. Tulakola imilimo nkaba habwa ikihane kubela ivyo vyimilimo yanu alikosiko nkaba dya bahawe ikihano kugela kupfa. 10Tulakola ibiko gwa kubela bali kubabala aliko imisi yose tulafishe umunezelo tulakola ibikogwa nkaba kene, aliko tulaha ubutaji beshi tulakola ibikogwa kwingana yuko ntilunki ibintu nkuko tutunze buli kintu.11Twavuze ukuli kote iwanyu, wakolinto nimitima yachu yugawe kubela kikipanga. 12Imitima yanyu ntitangiwe na twebwe kubela mula bujijwe nibili mukeka yanu mwebwe nyene. 13None kubela kuhindulana kubwu kuli ndagani la kubela nkabana nimwa gulule imitima yanyu kubunini.14Ntimuhambigwe hamwe na batizeye nkikobili bilafishe kuba hamwe nyabaki kuli ukuli nukugwa? na hali ukusangila nyababa yumucho nu mwijima. 15Nu kwemela nyana nyabaki Klisto ashobola kuba nadyo nu mubehari? Chankwe wene yizeye afishe umwanya nyabaki hamwe nutizaye? 16Haliho vyo mumela nyije ibiki? Ibili hohagati yu lusengelo gwimana luli mubuzima nkwikwimana ivuga ndokwichala hagati yabo nukutambulila hagati yabo ndobimana yabo nabo baloba abantu bange.17Kuko, vahagati yabo mwitenge na bene yalavuze umwami ntimufate ibintu bibi ndoba kalibisha mwebwe. 18Ndoba na daha wanyu namwe muloba abana banje bumugabo gabo numu golagola, "yavuze mwami wumulemyi."
71Bagenzi banje, kubela tulafishe vyemeye kukuti nuko twiyoze twebwe nyene kubela ijambo litukolesha umwanda kubela imibili yachu nu kubela impwemu nane tulondele ubwelanda kubela ubutinyi bwimana.2Nimukole integulo kubela twebwe! Ntitala mukole bibi umuntu wewese. Ntitwa mkomeleche umuntu wewese ntaotwagiriye inyungu umuntu wewese. 3Ndavuzelino siko kubagililanabi kubela ndamaze kuvuga kubela umwumwe mumitima yanyu, uwachu twebwe kupfa hamwe nukubaho hamwe. 4Nafishe ubushobozi bwishi muli mwebwe nubu ndibona kubela mwebwe. Ndujujwe kuhumulizwa nujujwe nu munezelo kuva hagati yumubabalo wachu wose.5Twalaje makedonia, imibili yachu ntiya lose ikilukuko hanyu yiwe, twalalose umubabalo kubudyo bwose kuku kubitwa ingwano hidwa yihanze nubutinyi hidya yu bwoba bwiwe. 6Aliko Imana ila humuza badya bachiye ubugufi yala tuhumulije kuza kwa tito. 7Ntivyabaye kugaluka kwiwe nyene kubela Imana yala tuhumulije hali kuhumuliza vyali kuti kubela kuhumuliza kidya Tito ziyakiye kuva uwanyu wene yatu bwiye ulukundolukulu gomufishe umubabalo yanyu nukunu mwali mumeze munkeka kubela jewe. None ndadugije umunezelo chane.8Naho jewe ubuntu bwange bwalabakoze kubabazwa jewe sindo wu babazwa. Aliko ndiko ndibaza hadya ndali mwo ndabona bidya bintu vyalimwo bila kogwa mwebwe kubela numubabalo aliko mwali mufishe umubabalo umwanya mutonyi. 9None ndafishe umunezelo, sikubela mwali mufishe ingolane, kubela mufishe umubabalo wanyu mwala zanywe kwi chisha bugufi. Mwala lose umubabalo kubudyo bwukubonegwa bitagira inyungu kubela twebwe. 10Kuko bili kumu babalo kubudyo buzana kwichisha bugufi kubela yuko bimaliza akakiza bitafishe umubabalo. Umubabalo wisi, nukubela yuko, bizana mpfu.11Numulebe umubabalo guno wimana yalavya jije umwete bunini muli mwebwe. Kubeliki umwele vya libinini muli mwebwe kuhakikisha kubela mutali mufishe amakosa. Kubiki kandi umubabalo wanyu gwali gumeze munini ubutinyi bwanyu kwi pfuzanya mwebwe, inguvu zanyu nukutinya kwanyu kubona yuko mwejejwe bishobola kukolesha kubela bilijambo mwashoboye mwebwe nyene kubela mwejejwe mulivyo. 12Aliko ndala bandi kiye mwebwe, sinda ndikiye kubela muwakoseye, aliko sukumuntu yakubishe numu vyaha ndandiche kubela yuko ubwiza wimitima yanyu kubela twebwe ikogwe kumenyekana kwanyu imbele yamaso yimana.13Kubela yuko nino kuko tulahumulizwa kubela kongeleza nu kuhumulizwa kwachu twebwe nyene, tulonezegwa kandi kandi hejulu kubela vyabaye numunezelo watito, nukubela umtima gwiwe gwala nejelejwe namwe mwese. 14Kubela yuko nteko ndilaje kuliwene mukuva muli mwebwe, sindalifishe ibitetegwa ububeshi bwiwe tudwa ijambo lidwa twavuze uwanyu dyali lili ukuli mukilata kwachu kubela mwebwe natito yala hakishije kubela ukuli.15Ulkundo gwiwe kubela mwebwe nubu nilunini chane, ntuko yibuka kubaha kwanyu mwese, ntukuntu mwamwa kiliye wene kubutinyi nukujugumila. 16Ndafishe umunezelo kubela ndafishe ubushobozi neza muli mwebwe.
81Turabashakira mwenge mumenye bene wachuna bashikanje kumenya ubuntu bwimana alibwo mvuye kumakanisa yomuri Makedonia. 2Umwanya bokwi bukaa magongwa ubwishi bwinezero wabo nubwishi bwibukene bwabo bwala ye ubutunzi bwishi bwibungwaneza.3Kubera yuko ndemeza kubera barataze nkiko balibashoboye kandi no kurushaho kabashoboye kutanga ibintu vyabo benenyene. 4Kandi no ubushachi bwabo bene nyene no kutu senga kubwishi bala tusezee kubera kungufashanya kukukora ibikongwa ibi kuba Klisto. 5Ibi nkivyabaye nkiko twa bishaka hanyuma yaho ubwambere baritaze bene nyene kumwami aliko balitanze bene nyene iwachu kurukundo gwimana.6Kandi twara musavye Tito yalihafi ya tanguje ikazi iyi kuzana kubera ubwitozi ijambo ilidyubito zi hejulu yachu. 7Mungabo mwenge murafise bwishi kubera burikintu kubera ukwizera kandi no mukuvunga kandi ni mubwenge kandi ni nguvu kandi ni murukundo ngwanyu kubera twenge kandi mwitaidi mube nubwishi kandi no kukora ikichubwitozi.8Ndavunga lino kandi sikamatengeko hanyuma yaho vunga kuti kungira kumenya ulukundo ngwanyu kungereranya kwa kila abadi batu. 9Kubera ndamenya ubuntu bwimwami wachu Yesu Klisto niho yari umutuzi kubera kuri twenge yalumukene kuchira kubekene bwiwe umungezi kuba umutuzi.10Kubera ijambo ili no baha impanuro kungirango ulobafashe mumwaka umwe wachiyeho nkamamajije ngusa kukora ijambo mungabo mwipfuze je kurikora. 11None ni muri marize nkiko twabishaka impanuro no kukora nukwiyupfira kukora hanyuma none mwalikushobora kandi kunzana kubera ubwizingingwa nkiko mushoboye. 12Kubera murafise impanuro yokukora ikintu iki ni jambo dyiza dyemerewe bilashoboka lihangarale hejulu ya kidya afise hejulu yumuntu.13Kubera ikazi iyi sikubera kubera abandi balashobora kuronka hakiri namwe mushobore kuremengwa hanyuma ube nubwiza. 14Ubwishi bwanyu bwimwanya urafasha kwa badya uroba ushaka ibi nivyo kandi ubwishi bwabo burashoboye kubafasha ibintu bikenewe vyanyu no kubera tubeubwiza. 15Uku niko vyandichwe wene afise vyishi nkiyarifise ibintu vyovyose choyalifise na wene yalifise kitoi nkiyalifishe kushaka vyose.16Kandi ishimwe Imana waisize mumutima wa Tito umutima udya udya umwete kubera ivyo ndi nayo kukubera mwenge. 17Kubera sikubera ngusa yakiriye amasengo yachu aliko yalifise ikomezi kungereranya na masengo ayo yaraje iwachu kubushachi bwiwe.18Twara mutumvwe hamwa nawe mwenewabo udya ashimingwa muri bene bomumakanisa kubera yikazi yiwe kubera kuvunga injili. 19Si nguti ngusa mungabo kandi yatoranwe na makanisa kungenda natwe kubera kuheka impengo zose ikikongwa ikicho kukundana iki ni kubuntu bwumami wene nyene no kubuhanuzi bwachu bakufasha.20Turikura ubusobozi kubera udya wese ata kwiye kwanka kuvana natwe kuvana nokukunda ukukoheka. 21Turareba neza kukora chu bwitozi sikubera yuko tuba turimbere zumwami mugabo kandi imbere za bantu.22Kandi twara mutumvwe mwene wachu uwundi hamvwe nawe kandi twaramupimvwe kuva keshi kandi twara mubanye yuko alio kuhanuzwa fori kubera yikazi nyihi kuhera ubu alafise umwete chane kukubera yubukomezi bukulu bwafise muri twenge. 23Mulivyo vya Tito wene numugezi wanje kandi umukozi wimirimo mugezanje kubera mwenge nkiko kumugezi wachu batumwa na makanisa bitonde kubwa Klisto. 24Kandi berekane ulukundo ngwanyu mwerekane kumakanisa kukubera ubwishimo yachu kukubera mwenge.
91Kususilanya ni mikikogwa kukubela abizeye, ni vyiza kuli jewe kubandakila. 2Ndamenya kuvyelekeye ikishika chanyu, alicho nishimiye kubantu ba Makedonia. Wabwiye yuko Abanyakaya biteguye kuva kumwaka wahela nyota yanyu yasohohe kumutima benshi mulibo kukola.3Ubu ndabatumye bagenzi kugilango ukwishi ma kwanyu kuvyelekeye mwebwe ntikube kubusa kugila mwobaye mwitguye, nkuko nabivuze niko mwobaye. 4Ahandiho nimba umuntu wewese wa Makedonia ni yaza hamwe nanje tukabasanga mutahitegula twogize isoni - simvuga ichochose kuvyelekeye mwebwe kuba abatinyuche chane kuli mwebwe. 5Kulivyo nabonye alibintu vyakamalo kubinginga bagenzi kuza kwanyu nukukola integulo hakili kale kukubela udushimwe mwasezela niwe ukunuko kugila kabe kateguye nkumugisha kandi si nkintu chategechwe.6Ikichiyumvilo: Umuntu atela ubusa azosoloma ubusa uwewese azotela kuntumbelo ya mugisha kandi azosoloma umugisha. 7Basi kila umwe atange nkuko yateguye kumitima wiwe. Nawe ntatange kumubabalo chabule kukugobegwa. Kuko Imana ikunda udya atanga kumunezelo.8Nimana ilashobola kulengelezaho kila magisha kuli mwebwe, kugilango kila gihe, kumajambo yose nushobole kulonka uyomwipfuza ibi bizoba kugila mushobole kulenza kila kikogwa chiza. 9Ni nkuko vyandichwe: "Yasanzaje ubutajili bwiwe no kutaga kubakene ukuli kwiwe kulalamba ibihe vyose.10Nawe utanga imbuto kutela numukate kukubela ivyokudya kandi azotanga mukulenza imbuto yanyu kukubela kutela. 11Muzoshongoka kubudyo bwose kugilango mushobole kuba abatanga. Ibi bilozana akashimwe kumana kuchila twebwe.12Kukukola iki kikogwa sukukugilango ifata kubikenewe kubizeye. Kandi ileza kubikogwa byishi vyakashimwe kumana. 13Kukubela ukupimwa kwanyu nukwemeza kwikikikogwa kandi muzoshemagiza Imana ku bwubashi nu bwemezi bwanyu kunjili ya Klisto. Kandi muzoshemagiza Imana kubutanzi bwingabile yanyu kulibo ni kwa kila umwe. 14Balabipfuza na balabasaba kuli mwebwe bakola kuti kukubela Inema nini yimana ili hejulu yanyu. 15Utushimwe tube kumana kungabile yiwe itavugika!
101Jewe Paulo ubwaju ndabiginga kubwobungwanza bwa Klisto jewe ndumuntu achie buti muli mwebwe. Ibele yanyu ilikio tutalikumwe ndabubaluka. 2Aliko ndabinganga ni twaba kumwe. Size ndinda kububahuka no kutiyuka kuko ni tenguye kutiyuka kuli bamwe mushize ubwaba batwi yukilako kutungenda tuyuvila kubaho kukyu mubili.3Nao tugeda mumubili, Titungwama itabala kuvyumubili gusa. 4Aliko ibi gwamisho tukolesha mukugwana sizo mumubiri aliko zlakomeye zifuse ikomezizimama bifise ubushobozi bokushingula umapaka zikulaho amajabo kutukaza abatu.5Tushingula ukuhalila ni kishizwe hejulu cho kishizweho kukugwanya ukumenya kubushoboli bwimana tubigira ibohe kila vyiyuvilo kukubaha mu Klisto. 6Tulitengula kuhama kila ubutuva bwose kugeza aho muzogeza mukuva ngushika.7Mimulabe kidya kibona ibele yayu nao halu mtu yizingia kali ulaisto na twebwe niko tu. 8Aliko naho nokuishima na kataya no kubela amategeko yachu kuko Imana yanduhaye kukubela twebwe kububaka sukubonona sizobo ibi.9Sigoba limo libonekane kukubateza ubwoba amakete yaje. 10Kuko bavunga ati amakete yaje alahabaye na alakome aliko kubwumubiri Tanguvu alosusu zunguwe.11Uku vunga ibitu bisa kivyo ni yibwite nibi yuko amezi kamajambo yo mwikete aliko ataliho tuki kuko tulikale kadi bizomba kadya ntukola kadya tuba tuli kule. 12Tizongeda kule chane kakudya tuyengelanya twebe nyene au twinganya twebewenyene na badya bishima bayene aliko iyo bigele benenyene numwe mulibo twabege mbafise.13Twebwe, nubwo, Titulo kwishima kuhita mubibe Tube uhungero gowachu ko huhwaye mulungero gwahinwa ya tugereye kugirago tushike kuli mwebwe. 14Mtituzo kwilehesho tusube ulungero ngwachu kabada sohoye kuli mwebwe kuko twasohoye kuli mwebwe kuko tuzaye ubutumwa bwiza bwa Klisto.15Titwishima kuhifa mubibe kukubela ibikogwa vyambadi aliko tuliha ichizero chu kwizala kwachu kukudya ukwizila kwanyu kukula kuko isehemu yachu yibikogwa liho huzwa chane ntuzoshingwa hejulu chane kuli mwebwe ivyo twahawe kugilago twangukigwa. 16Tuvuge utumwa bwiza mubihugu vyo hidya yachu aliko two yekwilata aliko ivyo tuzosaga vyatenguwe vyagelewe uwundi.17Aliko uwishima yishimagize Imana. 18Kuko uwilata yilata atali yameregwa aliko hemelegwa uwumwami wachu ashumagiza.
111Niyu mvira yuko mwo kwihanganye nanje muri bimwe vyubujuju ariko nukuri muri hanyna hamwe nanje. 2Kubera aruwinzigo kubwanyu nfise inzigo Yimana hejuru yanyu kuhera aho naba sezeraniye mwebwe kubwumubano wumugabo umwe nasezeranye kubazana mwebwe kwa Klisto nkinkumi yejewe.3Aliko ndatinya yuko kuribi nkuko ya nzaka yahenda henze Eva kububi bwayo ivyiyumviro vyanyu bira shobora kwonunwa kurere kuva kumasenjo neza kuri Klisto. 4Kubera kumufano guti umuntu furani yoza kutanyaza ibinyuranye nudya mwakiye ubundi butumwa buri tofauti na budya mwakiye mwari hanganye kuri bibintu neza birabaye.5Kubera yuko jewe sindi muri badya bari hasi nokuri badya bahamagawe kuba intumwa nziza. 6Aliko naho jewe ntarigishwa mkuvuja ubutumwa suko bimeze mubwenge mubudyo bwobwose no mubintu vyose twabitumye kumenyekana kuri mwebwe.7None warokoze ivyaha mukwichigha bugufi kwanje kugirango mwebwe ushobore kushigwa hejuru kubera nahubiri kumwidege mvyo injiri yimana kuri mwebwe. 8Narache amakanisa meshi kubwa kira fashanyo kuva kuribo kugirango noshoboye kubafasha mwebwe. 9Mukipindi ahonari hamwe na mwe kandi nari mukugomba sina mubabaje uwowewese kubera ivyifuzo vyanje vyara shikijwe Nabagenzi bari baje bavuye makedonia mrikira kintu naritangiye ubwanje kugirango simbe ikichitaza iwanyu nzo kwenderea kukora kutyo.10Kuko ukuri kwa Klisto kuri muri Jewe. Nokwitarata kwanje. Sinzonuma hagati mwisehemu zomuri akaya. 11Kuberiki yuko ntabakunda? Imana iramenya yuko ndabakunda.12Ariko kidya chonkora nzokikora kandi nzokikora kugirango nshobore kutangira umutima wa badya bipfuza umwanya wkuba ukoturi muri kidya biratira. 13Nkuko kubera badya bantu ari ntumwa zububeshi nabakozi bububeshi bihindura ubwabo nkintumwa za Klisto.14Kandi nigitanyaza kubera shetani yihindura ubwayo nkamaraika wumucho. 15Iki ntikitera kutanyara kunini nkokubakozi bayo kandi nabo bakama bihindura ubwabo nkabakozi Bukuri ikivamwo muribo kizoba nkibi kogwa vyabo bigiriye.16Ndavuga kandi nuko ntihabeho umuntu wowese yiyumvira yuko jewe ndi kijuju Ariko nimba mwokora nimunyakire jewe nkuko ndi kijuju kugira nshobore kwishima kutyo. 17Kidya chomvuga kuvyerekeye ino mukwizera no kwishira hejuru ntikuchirirwa urubanza numwami ariko mvuga noba ndi kijuju. 18Nkakudya abantu beshi birata kubwumubiri nanje nzokwirata kandi.19Kubera mwataranye kumunezero nibijuju ubwabo murafise ubwenge. 20Kukubera mutwarana numuntu niya kushira mubutumwa. Nutatuma kwigabanya hagati yanyu nimba azoba koresha mwebwe kunyungu yiwe niyishira hejuru mukirere chanke niya kubita mumaso. 21Nzovuga kubumaramare bwachu yuko twebwe tufishe intege nke chane mukukora ivyo kandi bado kumuntu uwo wese nirata ndamuvuga yuko ari kijuju nanje kandi nzo kwirata.22None bene nabayahudi? Nanje nuko. None bene nabaisiraeli? Nanje nuko. None bene nuruvyaro gwa iburahimu? Nanje nukwo. 23None bene nabakozi ba Klisto? Muvuga yuko ntafise ubwenye jewe sivyaho mbaye ni mubikogwa bigoye chane kure chane kuba mukifungo mukukubitwa kugera mpaka kuhwera.24Kuva kubaya hudi barakiye inchuro katanu kukubitwa inchuro mirongwine kukuramwo rimwe. 25Nara kubishwe inkoni katatu kandi nongera nkubitwa amabuye rimwe navuye habi chane nakoresheje ijaro nu mutaga Hagati munyanza. 26Kandi nama munyendo nyishi nomunyorane zi myonya nomunyorane zibi suma nomunyorane zivuye mubantu banje bene nyene, Nomuvyorane zivuye mubantu baba nyamahanga nomunyorane zamazi nomunyorane zo munyanza nomungora zivuye mubagenzi baba beshi.27Nari mubikogwa bigoye nomumibereho igoye nomumajoro meshi ntadyama nomunzara ninyota keshi mukwisonzesha mumbeho nubusa. 28Kure yikintu kindi hari umwete wakira musi hejuru yanje kuvyiyumviro vyanje hejuru yamakanisa. 29Ninde afishe intege nke jewe ntantege nke fishe ninde yatumye uyundi kugwa muvyaha nanje sinywana imbere.30Nimba arirazima nishire hejuru kuvyere ye kidya cherekana intege nke zanje. 31Imana na dada umwami Yesu wene ahimbazwa imisi yose Aramenya yuko jewe ntabesha.32Hriya Dameski umukuru wumukoa Hasi yumwami Areta yahora arinda umuji womuri Dameski kugira afate. 33Ariko nasizwe mukikapu nchira mwidirisha murukuta kandi na vuye habi kuva mumaboko yiwe.
121Ningo bwa nishime aliko ntachongezwa nidyo ahubwo nzoba ndanya mundabo no kwelekwa kuva kumwami. 2Ndamuzi umuntu umwe muli Klisto alininywaka chumi numunani yachiyeho aliwe alaba mumubili chanke hanze yumubili jewe simenya Imana ilamenya yalaleluwe hejulu mwijulu dya gatatu.3Kandi ndazi yuko uwu muntu abaye mumubili chanke hanze yumubili jewe simenya Imana ilamenya. 4Yalatwawe hejulu nhaka paladiso no kunvaa majambo yela chane kumuntu wowese kuyunva. 5Kulu hande gumuntu nkuo nzokwishima aliko kulu hande gwanje nyene sinzo kwishima aliko kubela integenke zanje.6Namba shaka kwi shima sino baye umupumbafu kukubela nobaye ndimwo ndavuga ukuli alikonzo leka kwishima kudyango ntabeho uwowese azonyi yumvila chane kusumba ibiboneka imbele yanje chanke kumvikana kuva iwanje. 7Sindo kwishima kandi kubela inyo nelekwa yingene atangaye none invyo sindo kuzugwa mwoni nzigo igifya chasizwemwo imbele yumubili wanje intumwaya shetani kugwanya jewe kudyango sinhindu kile kuba uwo kwishima.8Ichulo zitatu nala mubwiye umwami kubela ili kudyango wene kuvanaho kuva iwanje. 9Nawe alambalila, " Inema yanje ilatosheje kubela wewe kukubela inguvu zakozwe neza mu ntegenke kwivyo nishuzayu ko chane kwishima chane kubela integenke zanje kudyango ubushobozi bwa Klisto bushobole kwichala hejulu yanje. 10None ndakwiza kubela Klisto muntegenke muntuko, mungolane mukubabazwa mugihe chokwichulikila kukubela ingihe ndi wintegenke hamandini nguvu.11Njewe nabaye mupumbafu! Mwege mwala ndazimishije kulili, kukubela nobaye nashimwe namwe. Kubela sina baye muto chane kulabo bitwa intumwa-- nziza, naho jewe atali kintu. 12Ikigelelezo chukuli chintumwa chalakoleche hagati yanyu kukwihangana, ibigelelezo nibitangaza ni bikogwa bikulu. 13Nukubela gute mwabaye abukuli bohasi kusumba insengelo zisigaye, ahubwo sina baye umuzigo iwanyu? Munha lile kiki kichumulo.14Raba! Jewe nditayali kuza iwanyu kukigila gatatu sindoba umuzigo iwanyu, kubela sishaka ikintu kili ichi wanyu. Ndaba shaka mwege kukubela abana ntiba shakigwa kushila mukubika kubela yaba mveyi hanyuma yaho, abamveyi bashakigwa kubikila abana. 15Ndonezegwa chane kukolesha nogutumigwa kubela imitima yanyu nimba ndaba kunda chane, shakigwa gukundwa gatoyi?16Aliko nkuko bili sina balemeye umuzigo mwege aliko kubela jewe ndumumenyi chane jewe ndudya nabafashe mwege none mbaye nkuwa babonye kububeshi. 17Aliko natoye kukwikolela inyungu kuwali wewesiwo natumye iwanyu? 18Nalamwinginze Tito kuza iwanyu kandi nalatumye mwene wanyu hamwe nawe aliko, Tito yabako leye inyungu mwege? Aliko ntitwa giye munzila idya idya nyene aliko, ntitwagiye mubilenge bidya bidya?19Mwiyumvila yuko umwanya uwuwose twabaye twiteteya twege nyene iwanyu? Imbele zimana nokuli Klisto twabaye tuvuga kila kintu kukubela kubahagalika mwege.20Kukubela nfise ubwoba yuko ninaza noshobola sinda babone jewe nkuko mwiphuza ndatinya yuko hasho bola kuba imvugano inzigo kutongana nishavu ichiphuzo chukwikunda ulusaku, ishavu, nokugwana. 21Ndinubwoba yuko nina galuka kandi Imana yanje ilashobola kunyitondesha imbele yanyu ndafishe ubwoba yuko ndashobola kubabazwa nabeshi balibakoze ivyoha hatalagela ubu, nabatali bali hana ubuchafu, nubusambanyi na majambo yokwishuza yobakola.
131Ikinigihe cha gatatu yuko inje iwanyu. "Kila kilego ningobwa chabakwe nukwemezwa ni vyabona babili au bitatu. 2Namaze kuvuga kuli badya bakoze ivyaha hanyuma yokubandi bose mugihe nalihiyo igihe cha kabili ndavuga kandi. Ninaza kandi sindo bihanganila.3Ndababwila mwegeli kukubela mulonda ivyabona yuko Klisto avugu kuchila kuli jewe. Wene ntategenke iwanyu, hanyuma yaho, Wene ni winguvu imbele yachu. 4Kubela yababajwe muntegenke, aliko nimuzima kunguvu zimana. Kukubela twegeka nditulibitengenke imbele yiwe aliko tuzo ho nawe kunguvu zimana bamwe mulitwege.5Nimwi suzume mwenyene, mulabe yuko mumukwizela nimwipime mwenyene. Ntimubona yuko Yesu Klisto yuko ali imbele yanyu? Wene alimwo atalivyo mutala vyemeza. 6Ndafise ukutatinya yuko mwege muzomenya yuko tweg ntitwa nkiwe.7Ubu tulasenbga kumana yuko ntimushobole kukola chochose kibi. Sise ngayuko twege tushobole kuboneka yuko twachiye mubigela gezo, hanyuma yaho ndasenga yuko mushobole kukola ikili chiza, naho tushobola kubonekana yuko twananiwe amagelagezo. 8Kukubela twege ntitushobola kukola chochose kinyulanye nukuli, aliko nukubela ukuligusa.9Kukubela tunezelewe mugihe tuli binte genke namwe mufishe inguvu. Tulasenga kandi yuko mushobole guko gwa ugushika. 10Ndaya ndika aya majambo mugihe ndikule namwe kudyango mugihe ndi hamwe namwe sishaka kubeleka ugukala mwege. Sishaka kukolesha itegeko umwami yampaye jewe ndabubake sukubonona hasi.11Ahubo bagenzi wumuhungu numukobwa nezegwa nimukole akazi kubela ukugalula, mushileho umutima, nimwumvikane mwege kuli mwege mubeho mumaholo nimana yulukundo na maholo azoba hamwe namwe. 12Nimula mukanye kila yumwe kwibusu yela.13Abashilika bose balabala mucha. 14Inema yu mwami Yesu Klisto, ulukundo gwimana no gusangila kumutima mwiza kube hamwe namwe mwese.
Abhagalatia
11Jewe ndi Paulo intumwa. Jewe sindi ntumwa yo kuva kubantu chaupwe kuchira kumuntu, aliko kuchira mri Yesu Klisto nimana data yamuzuye kuva mubapfuye. 2Hamwe na bagenzi bose nanje nandikira amakanisa ya Galatia.3Inema ibe iwanyu namahoro ava kumana data wachu numwami Yesu Klisto. 4Ariwe yitanzu bwiwe kubwi vyaha vyachu kugira atukiza nubibihe vyubuhi, bivanye nukugomba kwimana yachu na data. 5Kuriwe bube ubweranda ibihe bihahera.6Ndataupajwe nuko mhendukira naninyoga ubutumwa bundi. Ndangajwe nuko uhindukirira kure kuvakuriyudya ya hamagawe kwineema ya Klisto. 7Ntabundi butumwa ariko hariho abantu babatuma mwebwe munyorane nokushaka kuhindura injili ya Klisto.8Ariko naho haba aritwebwe changwe abamaraika kuva mwijuru azotaupaza iwanyu injili itandu kanye nidya twataupaje iwanyu kandi avumwe. 9Nkuko twavuze ubwambere ubu ndavuga kandi "Nimba hariho umuntu azobataipariza iwanyu njiri itandakanye nidya mwakiye kandi nawe avumwe." 10Arikubu ndondera ichemezo chabantu chanke Imana ndondera kubanezereza abantru jewe sindu mkozi wa Klisto.11Bagenzi nshaka mwebwe mmenye yuko injili nataupaje ntivana na bantu. 12Sina yakiye kuva kumuntu kandi sinigishijwe kuriyo ariko hari kukwerekwa kubwa Yesu Klisto kurijewe.13Mwara maze kumenya hejuru ya maisha yanje yinyuma kwidini yikiyahudi ingene narimeze ndaritesa nkaze ikanisa dyimana birengeye ikipimo no kurira ndura. 14Naguma nenderea mwidini yi kiyahudi kusuvya abagenzi banje beshi babaya hudi narifishe umwete chane mimigeregenzo zaba bata bachu.15Ariko Imana yadyohewe kunehagura jewe kuva munda mwamana yampamagaye jewe kuchira kuneema yiwe. 16Kumwerekana umwana wiwe muri jewe kugirango ndamulauoaze wene muri badya bantu maba nya mahaupa kandi sina rondeye impanuro yumubiri na maraso. 17Kandi sina siye yerusalemu kuri badya bari intumwa jewe ntarabaho ariko nachie nyenda uarabuni nahanyuma nachie ujenda Dameski.18Hnyuma yiamaka itau nachie nurira ngenda Yerusalemu kugenda gendera kera nachiye nguma hamwe nawe mimisi chumi nitanu. 19Ariko sina bonye izindi ntumwa ariko ureche Yakobo mwene wabo numwami. 20Ni murabe imbere yimana simbesha kurikidya nandika iwanyu.21Nuko nachiye vyenda mumikoa ya shaimu na kurikia. 22Sina mwenyekana kumaso kuradya makanisa yo mubuyahudi yadya yari muri Yesu Klisto, 23ariko bariho bumviriza gusa, "Yudya yariho atwicha nabi kuherubu ataupaza ukwizera yahora avuga ubutumwa." 24Bama ba shemagiza Imana kubwanje.
21Hayuma yiyo miaka chumi nineezu nalagie Yerusalemu. Tulikumwe nabalimaba kadi na twaye natito hamwenaje. 2Nalangie kuko Imana yaliye iekaye kulijewe kuko nashakingwa na chie shilimbele yambo injili na chie tangolo kubatu. Bomusi kuko navuze kumbaga kukubela abalongozi kweli na koze kuko talimwo ndiluka cha kweniluku ubusa.3Kukubela natito yalikumwe naje ranayamini yakangombewe kusilamugwo. 4Ili jambo iliwo dyalabaye kukubela benewachu mbubeshi kuko baje binyegeje bajekubala ngiza umwindengevyo wachu Klisto Yesu. Bali tujije kutu kara abakoleshwa batengeko. 5Tutwitaze kububaha hata kusaimwe kunjika ijambo dhimana tilihidugwe ijambo dyimana lingume uko lili mukuhi idahiduwe iwachu.6Aliko badya mbavuzwe kwolo abalongoli tibatele na kimwe aliko icho bakola. Ticholi kifise akamaro kulijewe. Imana tingomba kuto bamula kwabama babantu. 7Hayuma babaye yuku tunguye kwene lengwa kuvungwa ubutumwa kuliba dya batasi la muwe. Hangombengwo Petro kakungabutumwa. Bwinjaba dyimana kubali balasilamuwe. 8Kukumbela Imana yakoze muli Petero kukubela ubutumwa kuli badya bosi lamuwe kadi yalakozi igikogwa no mulijewe kubatu bomwisi.9Mungihe cha yabo na kifa na yahani balamenyekaye yuko buche ikaniba balamenye ubutu nahama balatukie mumbumwe naje na balimwoba bakoze kutikugilango tungede mubatu bamusi na bo bagede kuli badya basilamuwe. 10Kadi mbalachotse tubibuke abakache na jewe nalibu nalifijije kukakora icho icho kikongwa.11Hamwe Kefa yaja Antiokia nalase ibona kubone kuko yaliyakoseye. 12Hamwe abatu bamwe baza bavuye kwayobo kifa yadya nabo batu bamwisi aliko ababatu bamajekuza yachie abaleka alangenda ava mubatu mbamusi aliko yalatinya kuko halimwo abashoka kusi kumugwo.13Kadi nambayahudi bifataya naladhia ba mukubasho hamwe na Kefa iyishu vavyo halikuti hatabali naba yavhiye atwamgwo nukubesha kwabo batu. 14Aliko male kulaba saba bakulikie ijambo dyokubesha tabakulikila ijambo bose. Niyoba mwebwe mula abo yahudi mukaba mubayeho kabatu babaya mohoga kuliko kuba kubatu baba yahudi. Kubulila mubashaka ambo mwisi babeho kubayahudi.15Twebwe tuli abayahudi kukuvuka nakuku kubela tutali abatu bamataifa abatu bichaha. 16Tumvuye yuko atamutu yohaluligwa ukuli mubikogwa vyamategeko kulivyo vyose mbahesabiwa ukuli mukulizela muli Yesu Klisto. Twaje mkwe muli Klisto Yesu ili kwamba tuhaluligwo ukuli mukwizila muri Klisto nasivyo kubikogwa vyomategeko. Kibitu vya matengeko tamubili uzo halulungwo ukuli.17Gwaliko iyo tulimwo tulodela Imana kukutuhalulila ukuli muli Klisto tucho. Tuisaga tucho twisaga twebwe tulia bayachaha. Bega Klisto ya labaya ikikoreshwa chidiha. 18Aliko niba tumbaka hejulu yubika amategeko ichitezo chaje chonokuyaho ndiyelekarwa jewe ubwoje konona amategeko. 19Kuchika kumategeko na vyuye kubwe mategeko kubela na shoka kubaho kuzila yimana.20Mabajwe na muma na Klisto sijewe kubwaje mbayeho aliko ni Klisto ambanulijewe. Mimbeleho mbayeko mubwumubili. Bayeho mukwizela mumwona wimana aliwe yakuje alitanga kubwaje. 21Sinaka inema yimana nuko ukuli kwaliho kuchilie kumategeko nuko Klisto yali ya mbifriye umbusa.
31Abhagalatia bibijuju ni jisho idyahe libi dyabaroze? None Yesu Klisto tiyelekaye kumubabazwo ibele ya majo yayu? 2Jewe ndagamba kumenya kuva kulimwebwe none mwalakie mpwemu kubikogwa vyamategeko au kuzela kidya mwuvise. 3None mwebwe muli ibijuju kugawa uku? None mwataguye mupwemu. Kugila mumalize mubili.4None mwalababaye chana kubusa nabayallayo ubusa koko. 5Ibaha pwenu ikakona ibikomeyevyikomozi mulimwebwe bega ikola kubwamategeko aua mukuva na mukwizela?6Abalahamu yalizeye Imana yahduliwe kuba umwinzingigwo. 7Kukubela kudedya nyene na mumenye yuko badya bizeye nabano babulahamu. 8Ivyadichwa vyalelekaya yuko Imana yali kubahalulila. Ibikuilie abatu bomusi mujila ya kwizela. Ujabo dyalavuze ubwabele kwa bulahamu "Kukubela wewe amahagayasi gazohejongigwa." 9Kukubela badya bizeye bahozagigwe hamwe nabulahamu kuko yalifise uliwizela.10Badya bategemea ibikagwa vyamategeko bali hasi yu muvumo. Kuko vyadichwe. " Alavumwe kila mtu atifatanya na bidya vyose vyadichwe mukitabo chamategeko kubikora vyose." 11Sasa na habona Imana tahalulila umutu ikikwilie numwe kumategeko, kubela "umwizi ngigwa alobaho mukwizela kwiwe" 12Amategeko timgavana mukwizela gwaliko kukubela " Akola ibitu bityo mumategeko azobaho mumategeko."13Klisto yalatuchunguye twebwe kuva mumuvumo wamategeko muli kidya yachukaumuvumo kukubela twebwe kukubela vyadi chue. " Alavumwe iwababwe kukiti. 14Kujila imingisha ya Bulahamu inje kwabo mwisi bose babi heshejwe na Klisto Yesu, kugila tuloke isezelamo ya pemu wimana kuhuta mukwizela.15Bene wachu ndavunga mubwo kumwana wumtu. Kakudya isezelamo dyabamo babatu dyasizweho likomee na woshobola kutitao au kogeza. 16Kuko isezelamo za vuzwe kuli Abulahamu na "kuluvyao" gwiwe tavuga "kutuvyato" zose akuvunga beshi yamaha yavunga kulumwe ati nuluvyatogwa wa nigwo Klisto.17None ndavunga guti amategeko ya jee imyaka amajamanee 430 namilongwa itatu aliko, tishobola kukulao isezelano dyayuma dyashizweho ni mana. 18Kukubela umugamana ijuza muzila yamategeko tibula bwalaje kuzila kadi waje kuzila yisezelamo aliko Imana yalazi kubusa kuli Abulahamu kukubela isezelano.19Kukubela iki mategeko yatazwe? Yalongejwe kukubela ibi chamlo uwavyo wena Abulahamu aje. Kuli badya bali balasezelami we amategeko kashi zucho kukumezwa na bamalaika kukuboko kukutalanisho. 20Nono mutelani taba uwumwe aliko Imana nimwe yoyene.21Bega amategeko agwenya amosezelano Imana? lekantaho tao iyo haba hali ivyo gewe vyashiziche vyoshobola kutubocho abatu, nuko ukugoloka kwali kuzonwa ni vyogezwe. 22Aliko ivyadi ndiswe bivunga yuko vyose vyugalanywe bingazwe ni vichunulo kugilaazila bahabwe ivyasezilanywe biheshwo nukunizela Yesu Klisto.23Aliko hayuma yukwizela muli Klisto italoze twali twoloboshe nukuba hasi ya matekeko tulidie ukwizela kwongila kuze kuhishungwe. 24Ametegeko yalaturogoye twebwe. Kugeza Klisto aho yazie kugila kugilango tundanishilizwe nukwizela. 25Kuko ukwizela kwije titukili hasi yutulida ntituli hosi yamategeko. 26Kubela mwebwese mulambama bimana kuchila mukwizela mu Klisto Yesu.27Mwese mwombatijwe muli Klisto mwihutse Klisto. 28Tamuyahudi chake undengevya umugambo chake umungane kumbela mulimwe muli Klisto Yesu. 29Niba mwebwe mula aba Klisto none lile mululu vyao gwa Bulahamu abalangio kubwisezeramo
412Ndavuga yuko naho umulagwa alumwana, ntafishe itandukanilo numukozi, naho aliwe agaba imali yose. Hanyuma yaho, alihasi yabahanuzi nabalezi mpaka kushicha ikihe cha sizweho na se wiwe.3Kandi natwe, twalabana twafaliwe mubutumwa bwi ngendo za mbele zisi. 4Aliko kihe kibeleye kisohoye, Imana yalatumye Umwana wayo, yavyawe numugole, yavyawe hasi ya mategeko. 5Yakoze kuti kugila abasengele badya bali hasi ya mategeko, kugilango twakile kuba nkabona6Kukubela mwebwe mula bana, Imana yatumye mutima wu mwana wiwe mumitima yachu, mtima yitwa, "Aba, Daha." 7Kubeluku wewe ntulumushumba kandi aliko ulu mwana. Nimba alumwana, basi wewe kandi ulumulagwa kumana.8Naho, mukihe mtali bwamenye Imana, mwalabashumba kulibadya intango yabo atali mana kabisa. 9Aliko ubu mula menya Imana, au yuko mumenyekana kumana, kubeliki musubila kandi mungendo zintege nke za mbele zita gila akachilo? Mbe mushaka kuba abashumba kandi?10Mufata neza imisi, mboneko za mezi, ibihe ni myaka. Ndatinya kulitwebwe. 11Ndatinya kungene ni yoye kubusa.12Ndabasaba, bagenzi, mube nkuko meze, kukubela kandi nabaye nkuko mumeze. Ntimwa koseye. 13Aliko mulamenya yuko hali kubela ubugwayi bwumubili kondavuze injili iwanyu ubwa mbele. 14Naho ni yumva kumubili gwagiye kwi ntimwangaye au kunyanka. Hanyuma yaho mwalanya kiye nkumumalanyika wimana, nkuko noba ndi Klisto Yesu wene.15None gulihe ubu umunezelogwanyu? Kukubela ndashuhudia iwanyu yuko, ni vyashoboka, mwalanduye amaso yanyu no kuyampa jewe. 16None lelo mbendabaye umwasi wanyu kukubela ndababwila ukuli?17Balabalonda nikishika, aliko si kuvyiza bashaka kubatandukanya mwebwe nanje kugilango muba kulikile. 18Bilabeleye ikihe chose kuba ni kishika kubituma vyiza sikukihe kusa ndali hamwe namwe.19Bana banje bato, ndagwaye umubabalo kukubela mwebwe kandi mpaka Klisto alemwe muli mwebwe. 20Ndakunda kuba hamwe nawe ubu no kuhindula ijwi dyanje, kukubela ndafishe amakenga hejuru yanyu.21Nimwubile, mwebwe mwifuza kuba hasi ya mategeko ntimwumva itegeko livuga? 22Kukubela bilandiche yuko Ablahamu yalifishe abana baba hungu babili, yumwe kwa yudya mugole wumushumba uyundi kuli yudya mugole yidegenya. 23Naho aluko, Udya wumushumba yavyawe kumubili kusa aliko wumugole yidege mvya yavuze kwisezelano.24Aya majambo alashoboka kuvugwa bakolesheje akalolelo, kukubela ababagole balasusa na masezelano abili limwe muliyo kuva mumusozi wa sinai. Kuvyala abana babashumba. Uyu ni Hajiri. 25Ubu Hajiri numusozi sinai uli mubarabu. Ususilanywa na Yerusalemu yubu, kukubela numushumba hamwe nabana biwe.26Aliko Yerusalemu yo hejuru ulidegemvya, kandiyi niyo maha wachu. 27Kukubela vyandichwe, "Nezegwa, wewe mugole ulingumba, wewe utavyala. Shilijwi hejuru utelugwano kumunezelo, weutafishe akamenyelo kokuvyala. Kukubela benshina bana budya atavyala kusumvya badya budya afishe umugabo."28None mugenzi nka Isaka, mwebwe mulabana bosezelano. 29Mukihe kidya alicho udya muntu ya vukiye mwo mumubili yala mugiliye nabi udya yavuche mumutima. Ubu ni kudya nyene.30Ivyandichwe bivuga kute? "Yanaho umugole wumushumba hamwe nabana biwe bba hungu. Kukubela umwanavu mugole wumushumba ntazo lagwa numwana wumugole yidegemvya." 31None lelo, bagenzi, twebwe ntitulabana bumugole wumushumba, aliko tulabu mugole yidegemvya.
51Ni kubela Klisto yatuhaye umwidegemvyo kugira tube abidegemvya. Relo nimuhaga rale neza kandi ntimufatwe kandi numu tego wubutumwa. 2Reba jewe Paulo, ndababwila yuko nimba nimwasilamugwa, Klisto ntarobagilira akamaro muuzira yoyose.3Kandi ndamubwila buli mugabo yasilamuwe yuko agombegwa kukora kumategeko yose. 4Mwasije kuruhande na Klisto, wadya bose " Muharuligwa ibikwiliywe" kumategeko. Mwaguye kule ni nema.5Kubela kunzila yu mutuma, kukwizela tula lindiliye ubushobozi bukwiliye. 6Muri Klisto Yesu kusilamugwa nukuta silamugwa ni bifise ichobi maze chochose. Ni ukwizela kwonyene kukora akazi kuchila murukundo nivyo vyelekana ikintu. 7Mwaliko murakubita ugwirukoneza. Nindw yabatangiye kutubaha ubukweli? 8Kuhendahenda kwokukora ivyo ni kuva kuriwe nyene yabahamagaye mwebwe.9Umwambilo muto wonona umubumbe wose. 10Ndafise umwizelo namwe kumwami yuko mutalo kwiyumvila munzira yindi yoyose. Wewese yudya azobazimiza azoheka urubanza gwiwe wene nyene wewe yudya.11Mwene wachu nimba nendelea kutangaza kusila mugwa ni kubela iki nguma mbabazwa? Kwidyo jambo kidya choba alikimbwachu musalaba kiroshobora kwononwa. 12Nubashuke bwange kuli badya barongora nabi bazo kwikona bene nyene.13Imana yabahangaye mwebwe, benewachu, mumwidegemvyo. Aliko ntimukoleshe umwidegemvyo wanyu nkumwanya wu mubili hanyuma yaho kurukundo mufashanye mwebwe kuli mwebwe. 14Kukubela itegeko dyose dyakwiye mwibwilizwa limwe, nadyo ni "Ni ngombwa umukunde umubunyi wawe nkawe nyene. 15Aliko nimba nimwababazanya nukudyana ni mwilabe nti mwiyonone mwebwe kuri mwebwe.16Na mvuga, mutambule kumutima, na kandi nti muroshicha kwifuza kwimibili. 17Kubela umubili ufise ukwifuza kunini kusumba umutima, nu mutima ufise ukwifuza kusumba umubili izi zipingana kimwe kukindi. Inyishu ni yuko mutukora ibintu vyo mwifuza kubikora. 18Aliko nimba umutima ubalongola mwebwe nti muri hasi ya mategeko.19Relo ibikogwa vyumubili bilabonekana, nabwo nubusambanyi, umwanda ububi. 20Kusenga ibigwa mana, uborozi, ubwansi, ubugwanyi, ishari, uburake, ikeba, kwitandukanya kwa makanisa. 21Inzigo, ububolegwa, ubuhuvyi, na majambo yandi nkaya. Ndabahama mwebwe nkuko nabahanye mumtango, yuko badya bakora amajambo nkayo ntibazolagwa ubwamibwi mana.222324Aliko ichamwa chimana nurukumelo, umunezero amahoro, ukwitonda, ubugwaneza, ubuntubwiza, ukizera. Ubwitonzi, nikiche ntategeko lisumba amajambo nkayo. Badya ali abaklisto Yesu balaubabaje umubili hamwe nukugomba kwifuza kwabo kubi.25Nimba tuzobaho kumutima, kandi tugendele kumutima. 26Nitube bokwishima, ntuturondelane umwe na mugenziwe, kandi ntitugililanire inzigo.
61Bene wachu, Umuntu nia fatanwa ububi, mwebwe muli bumutima, mshakigwa kumugalula uyo mwene wanyu kumutima witonze. Ino mwileba mwebwe nyene ntimugela gezwe. 2Mutwalilanile imizigo. Kubela uko muzoshicha itegeko dya Klisto.3Nimba umuntu wewese yibona kwa nta mukihe si kuntu alibesha wene nyene. 4Kila yumwe na pime akazi kiwe. Niho azoba ni kintu chiwe wene nyene cho kwishimila ati gelelanije wene nyene nuyundi muntu. 5Kubela kila muntu azokwilolela umuzigo wiwe nyene.6Umuntu yigishijwe ijambo ashakigwa afashanye na mwalimu wiwe muvyiza. 7Ntimuhendwe. Imana ntitukwa. Ichumuntu atela nicho kandi asoloma. 8Kila uwutela imbuto munzila yichaha azokwibula kubora aliko uwutela imbuto mumutima, azokwimbula ubuzima butahela kuva kumutima.9Ntituluhe mukukola ivyiz kubela tuzo kwimbula mukihe kibeleye nitutihebula. 10None lelo nitwalonka umwanya, tukole vyiza kwa kila yumwe tukolenez kurushiliza chane mulibadya bali mukwizera.11Nimulebe ubunini bwibarua nabandikiye kukuboko kwanje njewe nyene. 12Badya bashaka kukola neza kukuleba umubili nibene babalazimisha musilamugwe. Bakola kutyo kugila kugila ngo ntibinjile mumagogwa yumsalaba wa Klisto. 13Kubela nabo basilamuwe benenyene ntiba kulila amategeko. Hanyuma yaho bashaka mwebwe musila mugwe kugilango bishimile imbili yanyu.14Ntibizobe nishime atali kumsalaba wumwami wachu Yesu Klisto. Ndimuliwene isiyala babaye kulijewe nanje muliyisi. 15Kubela bitatosheje kusilamugwa au kutasilamugwa kunikintu. Hanyuma yaho uluvyalo lushasha kulabela. 16Kulibosi babayeho bakulikiza uku, babe na maholo nikigongwe bibe hejuru yabo bosi, no hejuru ya israel yimana.17Kuhelubu umuntu wewese ntangole, kubela nikoleye umuhuli wa Yesu mumubili wanje. 18Ineema yu mwami wachu Yesu Klisto ibane ni mitima yanyu, bene wachu. Amina.
Abhaefeso
11Paulo intumwa ya Klisto Yesu kubushake bwi mana, kubasizwe luhande kubela imana bali Efeso na abizigiga muri Klisto Yesu. 2Inema ibe iwanyu na maharo ava kumana daha wachu numwami Yesu Klisto.3Imana na daha wumwami wachu Yesu Klisto ahabwe ichubahiro. Niwe yatuhe zagiye kuli buli mugisha zu mutima, muharitu juli muri Klisto. 4Mukihicho kulemwa isi imana yatutoye twebwe twemela muri Klisto. Yatutoye twebwe kuigila tushobore kuba abelanda na tutidogegwa imbe yiwe.5Murukundo Imana yatutoye muntango no kututwara nkabana biwe kunzila ya Yesu Klisto. Yakoze ibi kubela yashimishijwe nukukora kidya yipfuza. 6Ikivamwo chaho ni kwimana ishimagizwa naunema yu kwela kwikwe. Ikinicho yaturonkeye gusa kunzira yu mukundwa wiwe.7Kukubela umukundwa wiwe, tulafise ukuchungugwa kuchira mumaraso yiwe kuharigwa ivyaha. Turafise ili kubela ubutunzi mwinema yiwe. 8Yagize ubu buntu kuba bwishi kubera twebwe muchubahiro nubumenyi.9Imana yakoze bimenyekane iwachu ukwemejwe kwanyegezwe munteguro, kuvana ni kushaka kwerekanywe muri Klisto. 10Mukihe ibihe bishiche mukukwira kwinteguro yiwe, Imana ilobishira hamwe buri kintu cho mwijuru nicho hejuru yisi muri Klisto.11Muri Klisto twari twaratoranijwe no kutegungwa ikihe kitarashika. Ibi vyari bivana ninteguro yakora ibintu vyose kunteguro yubushakebwi mana. 12Imana yakoze ivyo kugira ngo tushobore kubaho kwishimwe dyubwela bwiwe, tubaye abambele kuba nubushobozi muri Klisto.13Hari kuvizira Klisto yuko mwumumvishe ijambo dyu bukweli, ubutumwa bwa kakizwakanyu kuuzira ya Klisto. Hari muri wene kandi mwizeye no kushigwa kukimenye chona mwemu yera yemelewe. 14Umutima niwo ngwati yu mwandu wachu kushika ukugaba kuzobenekana. Ili dyari kwishimwe dyu bwiza bwiwe.15Kubera ili, kuva numvishe ivyerekeye ukwizera kwanyu mumwami Yesu ni vyerekeye urukundo gwanyu kuri badya bose basizwe kuruhande kubela we. 16Sindareka kushimira Imana kubera mwebwe no kubavuga mukusenga kwanje.17Ndasenga yuko Imana yumwami wachu Yesu Klisto, daha wubwiza, azobaha umutima wichubahiro, ukuhishurigwa kwubumenyi bwiwe. 18Ndasenga yuko amaso yanyu yo mumutima ahabwe umucho kuri mwebwe kumenya nubukibushobozi bwu kuhamagagwa kwanyu. Ndasenga yuko mumenye ubutunzi bwibwiza buburagwa bwiwe muri badya basizwe ruhande kubera we.19Ndasenga yuko umenye ubukuru busumba inguvu ziwe muri twebwe twizera. Ububukuru buvana no kukora akazi kunguvuziwe. 20Iyi ni nguvu yakoze akazi muri Klisto mukihe Imana yamuzura kuva mubapfuye no kumwicharika mukuboko kwiwe kwi budyo muhantu hijuru. 21Yamwikariche Klisto hejuru kule yubutwale, amategeko, inkomezi, kera, na burijina livugwa. Yamwikariche Yesu ntari muriki kihegusa aliko ni mukihe kizoza kandi.22Imana ya vyubahirijwe ibintu vyose hasi ya maguru ya Klisto. Yamugize wene umutwe hejuru yi bintu vyose mwi sengero. 23Ni kanisa yuko alidyo mubiri wiwe, nubu kwiye bwiwe atarabanza ibintu vyose munzira zose.
21Ni kudya niko mwalimwa lapfuye ni kubichumula ni vyaha vyachu. 2Yalimeze ibi yuko ubwabele mwaligiye kugana ni ibihe vyisi iyi. Twala kwilikiza ni kuganda kukwilikiza uyu niwo ntima wiwe yudya akola akazi yuko abana base. 3Twese bose aho habele twalitumezwe bamwe mulaba batemela. Twala kola kugana ni vyipfuza mbibi vyimibili yachu. Twala kola mlukundo gumubili ni kumenya kwachu. Twalitufishe igeso yabana ishavu nhiyabadi.4Lakini Imana ni ibabazi kukubelaku bwulukundo gwiwe luhini yabatukuzwe twege. 5Umwanya twalitwafyuye kuvyaha vyachu, alatuza ni hamwe nubuzi ma bushasha muli Klisto. Ni kunema yuko mwakijijwe. 6Imana yalatuzuye hamwe ni kutukola twikale hamwe ni kwihaliyo mwijulu ni muli Klisto Yesu. 7Yakoze uku kugila umisi iloza aaloshobole kwelekane ubutajili bukulu bwi ineema yiwe alatweka twege ibi ni kubela abelanda biwe muli Klisto Yesu.8Kubwi ineema twalakijijwe kubichilezo niyi ni kuvya iwachu. Nakasimwe kimana. 9Kuvana inibikogwa. Vyakozwe vyiwe ni habeho numwe woshima. 10Kukubela twenge tulukazi yimana, twalemwe kubwa Klisto Yesu kukola vyakozwe vyiza. Ni vyakozwe ibi niko imana yabipaze kuva keleza kela kukubela twenge, kugila tutabulile mulivyo.11Kulivyo mwibuke yuko hao kele mwalabuntu bamahaga ni kubwumubili twitwa, "atatahiliwe" kwa kidya chitwa kutahiligwa yumubili yikogwa na amaboko ya banu. 12Kuu mwanya uu mwali mwasizwe muluhande na Klisto. Mwala bageyi kubanu ba Israeli. Mwala bageyi bisezelamo mwemelewe ni mwalifishe ichizelo kumwanya uloloza muloba bwimwana kwisi.13Ni kubwubu kubwa Klisto Yesu mwebe yuko aho habele mwalikulele yimana mwazanywe hofi yimana kubwa malaso ya Klisto. 14Kukubela wene wa maholo yachu yakozo mbabili kuba yumwe kubwu mubili wiwe ayalononye ulukuta kwa nkana niko mwalimvala nkaye, nabo mbasi. 15Yuko mwakomesheje amategeko yitegeko kutegeka yuko alime umunu umwe bushasha muli wene akola amaholo. 16Yakoze kufatanya ibikudi bibilivya banu kuba umubili gumwe wimana kuchila kumusalaba. Kuzila yimusalaba yalanyegeje abasi.17Yesu yalaje kutangaza aaholo iwachu mwebe mwali kule yamaholo yanu nabadya balihofi. 18Kubwizila ya Yesu twenge twese babili tulafishe umwanya kwa yudya mitima gumwe kwijila kwa data.19Uka nyene, mwembe banu bamahaga ni mula basafili wala abageyi kadi kwo twalabasagwa hamwe na badya basizwe luhande kubela Imana abagezi muzu yimana. 20Mwubachwe hejulu yumusigi yintumwa na abavyugishwa Klisto Yesu wene yalibuye likulu dyihmela. 21Kuli wene inyubakwa dyose yubachwe hamwe ni kukula ulusegelo mumwami. 22Ni muli liwene mwebe na mwembe mubachwe hamwe yuko alimumba kumana kumutima.
31Kubela ukujewe, Paulo mumufungwa wa Yesu Klisto kubela mwebwe abanyamahanga. 2Ndizela yuko mwumvise hejulu yakazi kinema yimana yambaye kubela mwebwe.3Ndabandikila kuvana nukwelekwa ingene kumeze. Kwelekwa kwanje. Uku mukuli kwinyegeje nandiche kulimake kwijindi barula. 4Usoma kubela ibi, uzoshobola kumenya ubwenge bwanje muluku kuli kwinyegeje kwelekeye Klisto. 5Kulundi luvyalo ukuli uku ntikwagizwe ngo kumenyekane kubana babantu. Aliko ubu kwasizwe ahabona kumutima kurutumwa zasizweho nabavugishwa.6Ukuli uko kwanyegeje nukuvuga abantu babanya mahanga nabo dukolana bagenzi bachu nabagenzi bachu bumubili. Naboduko lana hamwe numwemelo wa Klisto Yesu kuchila munjili. 7No kulili nakozwe umukozi kukashimwe kineema yimana yatenzwe kuli jewe kuchila kubikogwa vyinguva ziwo.8Imana yatanze akashimwe aka kuli jewe, naho kulijewe ndumutu muto wabose kuli badya basizucho kubela Imana. Akaka shimwe nkuvuga bikwiliye kubamenyesha abampahanga injili ifise ubutajili butalabika bwa Klisto. 9Bikwiliye kubamulikira abantu bose hejulu yanyu mumpango wimana wibanga. Uyu mumpango aliwowali walanyejejwe kumyaka myishi yachijeho, wimana aliyo yalenye ibuntu vyose.10Ukukwali ukuvuga ukokuchila kuvikanisa, abatwala nubutegeshi kubiche vyiijulu bashobore kumenya ibiche vyishi vyintango yichubahilo chimana. 11Ibivyobavye kuchila kuntengulo itahela aliyo yashikije muli Klisto Yesu umwami wachu.12Kuko kuli Klisto tulafise ubutinyuchi nubushobozi bwokwinjila kubutinyuchi nubushobozi bwokwinjila kubutinyuchi kukwizela kwachu kuliwe. 13Kilivyo ndasalaba ntimwihebule kukubela amagogwa yanje kulimwebe ibi nubwela bwanju.14Kukubela uku ndapfyukanye kuli daha. 15Aliwe kuliwe kila mudyango mwijuru ni hejuru yisi yiswe izina. 16Ndasaba yuko ashobole kubaha ivyiza, kuvana nubutajili bubwela bwiwe, abako meze kunguvu kuchila kumutima wiwe, aliweali muli mwebwe.17Ndasaba yuko Klisto abeho mumitima yanju kuchila mukwizela. 18Ndasaba yuko mube ikishichi ni ntango yulu kundo gwiwe. Mube murukundo gwiwe kugila mushobele kumenya, hamwe na bose bizera, ukuntu ubwaguke nubulibule bwikihagalo ni ntango yulukundo gwa Klisto. 19Ndasaba yuko mwomenya ubukulu bwilukundo gwa Klisto, aligo lusumba ubwenge. Mukose ibi kugila mwuzuzwe kushichwa kose kwimana.20Nubu kuliwene ashoboye kukola kila jambo, ibilengeje vyose dusaba chabule twiyumvila, kuchila inguvu yiwe ikola akazi muli twebwe. 21Kulimwene kube ichubahilo mwikanisa no kuli Klisto Yesu kumvyalo zose ibihe vyose. Amina.
41None lelo, ntuko mufungwa kuko umwami, ndabu bwiye mutambule neza chane nukuhuma gagwa kubela imana yala bahamagaye. 2Muhebe kubwitonzi bukulu nukwitonda nukwihangana. Mutwarana kubela urukundo. 3Numukale chane kubika ubumwe bwumutima kubela mukifungo chokwizera.4Hali umubili gumwe ni mpwemu imwe, nkiko bibaye kandi mwali mwahama gawe kubela ubu shobozi chikwizera limwe kuhamagagwa kwanyu. 5Nahulumwa mi umwe, ichezelo kimwe, ulubatizo lumwe. 6Nimana imwe na daha wabose wene alihejulu ya vyose, nkubela vyose numuliwene wese.7Kila umwumwe wachu ahabwa ingabile kuko ikigele lonyo chingabile cha Klisto. 8Ni kudya vyandi chwe bivugwa, hadya yaduga chane, yala longoye bafuzwe kubela ubutumwa. Alatonga ingabile kubantu.9Nibiki kubeleki, "ya duze" kubela yuko yaluluche kandi impela yihasi yukwisi. 10Wene nyene yaluluche numuntu yudya nyene kuko yudya nyene yaladuze hejulu chane yijulu dyese yakoe kuti kuko kubaho kwiwe bibe kubela ibintu vyose.11Klisto yatanza ingabile nkuku nyene: intumwa, abavuga ubutumwa, umwungele, abalimu. 12Yakoze kuti yalabafashije abakilisu kubele ikikogwa chiyakoze, kubela kubaka umubili wa Klisto. 13Twakola kuti hamwe twebwe twese tusoholegwe ni chizelo nubwenge bwumana wimana. Akola kuti mpaka tushobole kukomela ntabadya bagezeko kubwishi bukwiye kubwa Klisto.14Lino kandi kuko ntitube nkabana, ntiditagwe tagwe hidya nino, kukukandi ntudutwagwe nibinti bili bintu vyulukundo gamigishwa, kubujanja bwabantu kubela kuhenda henda nukuhendana yawavuye. 15Hanyuma yiwe, tulegonila ukuli kubela ulukundo nukukula chane munzila zose hakati yiwe kuko aliwe umutwe, Klisto. 16Klisto ayatela nije, kuhihamwe, umubiligose naba nya kanisa vyatela nyijwe hamwe ni vyingingo kuko kubela umubili wose wichile nikwi yabaka gwene nyene kubela ulukundo.17Kubela, mvugalino ndababwiye kubela umwami. Ntimutambule kandi ntibantu wama nyamahonga ntakudya batambula kubele bitakwiye mubwenge bwabo. 18Babasizimwo umwijima kubela ibabazo vyabo balilu kanywe kuva kubela ubushobola bwimana kubufyela bulibene nyene kubela ubukomezi bilimumutima yabo. 19Ntibiyumva isoni. Bisizeho benenyene kubela ubwiminyi kubele vyibakoze imyanda, kubela bulikintu chubwi manyi.20Aliko, kutusiko mwize kuhusu Klisto. 21Ndamenya yuko mwumva kubela wene . Ndamenya yuko mwamenya kwigishwa kubela wene nkuko wene alukuli nkukwali nkuko alimuli Yesu. 22Bila kwiye kwikula ibintu vyose bigendanda nulugendo gwanyu gwakela, Ubuntu bwakele nubuntu bwakele bubola kubela kwiphuza ububeshi.23Nimwikule ubuntu bwanyu bwakela kugilango mukogwe bushasha kubela ivyomutima mubwnge bwanyu. 24Nimukole kuti mushobole kwambala ubuntu bushasha, bungendana ni mana. Walemwe kubela bwikwiye nubwela bwukuli.25None, shilaho shilakule nububshi. Ganila ukuli, buli mwumwe numubanyi wiwe, kubela tulihamwe balimwe kwa mugenziwe. 26Mugile ishavu, aliko ntimukole ichaha. Izuba ntili chokele mulimwi shavu dyanyu. 27Ntimu muhe shetani umwanya.28Wewese yiba bila kwiye ntasubile kwiba kandi hanyuma yaho bila kwiye akole akazi. Akole akazi kafishe akamavo ku maboko yiwe kubela yuko yoshobola kumufasha umuntu akeneye. 29Amajambo mabi ntigave muminwa yanyu. Hanyuma yiwe, amaja gala kwiye yave kubela iminwa yanyu bilakwiye kubishakigwa, hubaha akamaro badya bumviliza. 30Ntumu mushile mubabalo mumpwe mu yela yimana nukuliwene kuko mwasize ikinkumu kubela umusi wugakizwa.31Bilakwiye mushile kule umubabalo gose, ishavu, kutukana, kugwana, nukutongona hamwe nibintu vyovyo sevyububi. Mubebeza mwebwe mulimwebwe. 32Mube ni kigongwe muhalilane mwebwe mulimwebwe, ntakudya Imana kubela Klisto wabahali yewene.
51None lelo mube abantu wokukulikila Imana, nkuko abana bakundwa. 2Mugende kubela mulukundo, kuko nyene Klisto yatukunze twebwe yalitanze wene nyene kulitwebwe. Wene yalishikikamwa ni kimazi, kuba akamotekeza yokunezesha Imana.3Ukushakana numwanda wowose nu kwipfuza bibi ningobwo ntibivugwe muli mwebwe, nkiko bigombe gwo kubizeye. 4Kuko bibi ntibi vugwe, kuvugana ubu fwela nubu gayane nuku vyalisha kuko bitalisawa, hanyumayiwe habeho akashimwe.5Bulashobola kugilango ubushobozi kuko kushakana, umwonda nawe kwipfuza, uyomu senzi kugigwamana, ntafishe ubulagwa bwobwose kubela umwami wa Klisto nimana. 6Uwewese ntakubeshe kumajambo yubusa, kubela gano majambo yano ishavu dyimana ilaje hejulu yabana badya ba tubaha. 7Kuko ntushile hamwe.8Kubela kela mwali mumwijima, aliko lelo mwabaye umwiza kubela umwami. Ukonye nemugenda genda nkabana mwomumucho. 9Kubela ivyamwa vyumiza bishila hamwe ubwiza bwose, bukwiliye ukuli. 10Rondela kidya kintu kinezela za Umwami. 11Ntubeho kukola kubela ikazi zo mwijolo zitafishe ivyamwa, hanyuma ya uzishile ahabona. 12Kubela ibintu bikogwa nabene binyegeje isoni chane nikubivuga.13Ibintu vyose yobigiye kunyeguligwa ahabona, bibaha bona. 14Kubela bulumuntu ichamenyekanye kilaba ahabona. None avuga guti, dyuka, jewe nadyamye, nu dyuke kuvamubapfuye nu Klisto alochane hejulu yame.15Nuko mubemwagavye nkuko mugenda, sinka bantu batafishe ukumenya kuko bali abanya bwange. 16Nimukoleshe umwanya kubela umusi wamabi. 17Ntibube abafwela, hanyuma yako, mumenye niki ubwiza bwumami.18Ntibubolegwe kumu vinyu yongeza kubwononyi hanyuma yaho mwuzuma nimsemu yela. 19Muganile na bulumwa kwanyu, mulizobuli ni kushima, indilimbo zomumutima. Rilimba mushimwe kutima umwami. 20Data alatanze ishimwe kumajambo yose kubela izina dya Klisto Yesu umwami wchu kumana daha. 21Mwitange mwembe nyene bula umwumwe kuyundi kuchubahilo cha Klisto.22Shilaho, niwitange, kubagabo banyu, nkuko kumwami. 23Kubela umugabo numutwe umugole, nkuko Klisto alimutwe wikanisa numukiza wumubili. 24Kubela nkikanisa nkiko ikanisa imeza ilihasi ya Klisto, uko nyene abagole bakolegu two kubagabo babo kubela bulijambo.25Abagabo, mubakunde abagole banyu nkuko udya Klisto nkiko yabakunze ikanisa nikwitanga wene kubela wene. 26Yakoze gutwolibe dyela. Yalaliheza giye niki dyoze namazi kubela ijambo. 27Yalakoze guti kubela yuko ashobole kwishililaho wene nyene kwikanisa ubwiza, ahatali impeta chankwe ikintu kisusa nkacho ntayo hanyuma yahonichela kitafishe ichela.28Kunzila nkiyo iyo nyene bagabo mushaka kukundo abagole banyu nkwiko imili yanyu udya kunza umugole alikunda wene nyene. 29Ntanumuntu numwe yanka umubiliwiwe, hanyuma yaho ala vyibusha nikukunda, nkuko Klisto nawe yakunze ikanisa. 30Kubela twebe twakunze umubili wiwe.31Kubela lino uugabo alo heba daha wiwe na maha wiwe alochaa banenumu gole wiwe nabobabili baloba umubili gumwe? 32Guno gweligwa nygejwe aliko nda vuga yuno Klisto ni kanisa . 33Kubela lelo, bulumumwe wanyu bila kwiye kumunda mugole wiwe nkiko wene, mugole bila kwiye kumukunda umugabo wiwe.
61Abana bubahe abavyeji banyu nokumwami kubela ibi rihaki. 2Mwubahe sowawe na nyoko wawe kubela ili nidyo tegeko dya mbese liginze isezerando. 3Kungira bibe hakiri nyanyi na mushobore kubaho ubuzima burebure hejuru yisi.4Namwe bababa nkimubagerageze abana nokubazanira ingorane nishavu yaho bazane nokuhanwe na mategeko yimana.5Namwe bakozi nimubeberanda kubami banyu baha kwisi kububaha no kutetemera nubwoba buva mumitima yanyu mube beranda nkakudya nyene mwubaha Klisto. 6Ukubaha kwanyuti bube hadya abami banyu hadya babaremba. Kugira bababeze hanyuma yaho nimube bakubaha. Nkiko abakozi baklisto kora urukundo gwimana kuva mumitima yanyu, 7nimubakorere mumitima yanyu yose kubera kubera mukorera Imana kandi sa bantu. 8Mukuye kumenya yuko kubela bulijambo dyiza umuntu akora arakwakira akashimwe kuva kumana nubaho umukozi chanke umuntu yidengevywa.9Namwe bami nimukore gutwo gutwo kubakozi banyu nkimubatinyishe mumenya yuko wene aliwe umwami wabose ariwe arimwijuru mumenya yuko ataranya muriwe.10Kandi ni mube niguvu mumwami nomubushobozibwi guvu ziwe. 11Nimwambare ibigwa nisho vyose vyimana kungira yuko muhagarare ivyima yamatengeko yashetani.12Kubera yuko igwano yachu atariyo yamaraso ni nyama. Kugirago muhagarare hejuru yu mwami namategeko yumutima nubutegeko yisi hejuru yabakuru bumwijima ili hejuru yabasirikare bumpemu ibi hejuru yisi womutima namategeko bwibihugu hejuru yububi numwujima hejuru kubela muruhande gwijuru. 13Kulivyo nimwambare ibigwanisho vyose vyimana kugira mulonke kuhagarara mukomeye hejuru yububi kubela mugihe icho kibi aliko bamaze kumara bulikintu muroha garara bashimiche.14Aliko muhagorare musimichi nimukore nguti aliko mumaze kuba mwalafunjwe ni musipi kubela ukuli kukwiriye mugatunti. 15Nimukore bguti nimwaba mabaye neza mumuguru yanyu no kuvunga injili yamahoro. 16Kubela burikihe nimwatwarana impuzu zanyuzo kwizera kubela vyushobora kuzimwa imwampi yauwudya mugwanizi.17Nimwambare ikofera yakakiza nikipanga chumutima aliko alijambo dyimana. 18Hamwe na masengo isara ni musenge kumutima buri mwanya kukuraba uku ni mube no kulaba bulumwanya wokwihagana no kusenga kubela yabakilisu bose.19Nimusenge kubela jewe kugira ndonke ubutumwa nina mara kugurula umuvwa wanje nimusenge kungira nabuvusha kubukomezi bwikuliubwa nyenge njwe bulaba injili. 20Ni kubela yinjili ni jewe balozi nafunjwe iminyololo kungila yuko mulibene nyene vunge kubushobozi kuko ndabifushe kwisuta kuvunga.21Mugabo namwe kandi mumenye amajmbo yange ni kuntu gendelela tikiko benewachu nkunda na bakozi bizigigwa kumwami alomba menyesha butumuntu. 22Namutumwe iwanyu kungira ibi vyonene kungira mumenye ibileba twenge ashabora kubahoza mumitima yanyu.23Amahoro abe kwabenewachu nulukundo hamwe nokwizera kuva kubwa Mungu data numwami Yesu Klisto. 24Ineema ibe hamwe namwese bamukunda umwami Yesu Klisto kulukundo ludya lutapfa.
Wafilibi
11Paulo na Timotheo, abakozi ba Klisto, kulibadya basizwe kuluhande kuli Klisto balabaho Filipi, hamwe nabalavywi nabakozi. 2Inema ibe iwanyu mana hologava kumana dahawachu umwami wachu Yesu Klisto.3Ndashimila imana yanje iyo nibuche mwege mwesi. 4Imisi yose mulikila masengo yanje kubela mwegenyene mwese, imba numunezelo iyondabaengela. 5Fishe agashimwe kenshi kubela kukubahamwe kwanyu mwinjili kuva umisi wambele nhaka uwu musi. 6Ndizela yuko wene yatanguye akazi keza imbele yanyu azobandanya kuimalizia mpaka umusi wu mwami Yesu Klisto.7Nivyiza iwanje kwiyumva kuti hejulu yanyu mwege mwese kukubela nabasize mumutima wanje kukubela mwege, mwabaye, abashilika babagenzi muliyinema muliki gifungo chanje nokusaba ikigongwe nokwemeza kwanje kwinjili. 8Imana nichabona chanje, ingene nfwishe agashime hejulu yanyu mwese mumele yulukundogwa Klisto Yesu.9Ndasenga yuko, ulukundogwanyu gwiyongelechane nachane mubu menyi nivyi yumvilo vyose. 10Ndasenga kukubela ili kudyango mubenubushobozi bwo kupima nokuchagula amajambo alimeza chane. Kandi ndaba sengela kudyango mubebeza hatabaye ikosa idyalidyo dyose kumusi wa Klisto. 11Kandi mwuzuzwe nichamwa chukuli liboneka muli Yesu Klisto, kubwela nishimwe dyinama.12None, bagenzi banje shaka mumenyuyuko, amajambo yabaje iwanje yakoze injli ibanda nyechane. 13Nicho kutuma ukubohwa kwanje muli Klisto vyamenye kange mubalinzi bahakulu hose no kulikila muntu kandi. 14Nabagenzi beshi ku mwami, kukubela ukubohwa kwanje, balahenda henzwe nokushobola kusigula ijambo atabwoba.15Bamwe ukuli nokumutangaza Klisto kunzigo no kugwana, nabandi muvyifhuzo vyiza. 16Badya bamuvuga Klisto kulukundobala ziyuko nashizweho ngaha kukubulanila ijili. 17Ahubwo abandi bamuvuga Klisto kubwabo nivyi fhuzobibi binyumvula yuko batuma ingolane iwanje mugufungwa kwanje.18None? Sindaba, chanke inzila ali yububeshichanke kukuli, Klisto alavugwa, nokulili ndanezegwa! ego, ndonezegwa. 19Kukubela ndazi yuko ililizo zana ukubohogwakwanje. Ijambo ili lizoba kukubela amasengo yanyu no kumfashanyo yumutima wa Yesu Klisto.20Kungana nintegulo yanjenizeye yukulingo, sinzo bana isoni hanyuma yaho, kukushila ubwoba bwose , kukobili imisi zosenubu, niteguliye yuko Klisto azoduzwa mumubili wanje, nimba alimubuzima chanke mulufu. 21Kukubela iwanje jewe, kubaho ni Klisto no kuphani nyungu.22Aliko, nimba kubaho mumubili kuvyala ichamwa mukazi kanje, none simenye nidyahe dyo kuchagula. 23Kukubela ndasunikwa chane nivyi yumvilo ibi bibili ndifuza kuuleka umubuli nokubahamwena Klisto, ikintu alicha gachilo chane chane. 24Atali, kusigala mumubii uwu nijambo likenewe chane kukubela mwege.25Kukubela nizela hejulu yili, ndazi yujonzo sigala nokubandanya kubahamwe namwe mwes, kukube ielambele numunezelogwukwize la kwanyu. 26Nililizo zana umunezelo wanyu munini muli Klisti Yesu, kukubela jewe izokongezwa, kukubela ukubaho kwanje kandi hamwe namwe. 27Musha kigwa kubaho amaishi yanyu mungendo nziza ishaka injili ya Klisto, nimukole uko inje kuba laba chanke ntaje, numveyuko mwahagaze neza mumutima umwe, ndifuza yuko numva mufishe umutima umwe, muchindanila ukwi zela kwi njili kulihamwe.28Ntimzo tinyishwe nikintu chochose kikogwa nabansi bachu. Ili kulibo nikigelelezo chukono nekala, ahubwo iwanyu ikigelelezo chagakiza kuvakumana. 29Kubela mwege mwahawe kubela kukubela Klisto, sukumwizela gusa, ahubwo nokubabazwa kandi kuliwene. 30Kukubela mufise ulubanza udya nkukomwabonye iwanje kandi mulumva yuko ndinagwo nubu.
21Nimba hari kuhabwa umutima muri Kristo. Nimba hari umunezero guva murukundogwiwe. Nimba hari ukusangira mumutima. Nimba hari imbabazi nikigongwe. 2Kwiza umunezero gwanje nu kwipfuza kumwe, mufishe urukundo lumwe, mufishe bamwe mumutima , nikugiea ivyiyumviro bimwe.3Ntimugire kukwimenya nukwivuna aliko kukwitonda mubabona abandi kalibeza chane yanyu. 4Buri muntu umwe murimwebwe ntuzolabegusa ibikewewe vyiwe wenyene, aliko kandi yitearalike ibikenewe vya bandi.5Mubu nukushaka kuko afishe Kristo Yesu. 6Naho wene alichokimwe ni mana, aliko ntiyitwaraliche kuba cho kimwe ni mana ni kintu cho kwifatanya nacho. 7Hanyuma yiwe, yichishije bagufi wene. Yatoye umubili wu mukozi. Yiyerekana mukarorela kumwana wu muntu. Abonekana umwana wu muntu. 8Wene yichishije bugufi mukwubaha kushika kurupfu, urupfu gwu musalaba.9Aho rero imana yumushimye chane. Yamuhaye izina likuru lichaho buri zina. 10Yakoze ivyokugira ngo izina dya Yesu buri viningombwa dyuname. Amavi ya bari mwijuru na bari hejuru yisi na buri musi yisi. 11Na yakora ivyo kugira ururimi ni ngombwa gwemele ko Yesu Kristo ari umwami, kubwiza bwi mana Daha.12None rero bakundwa banje nkuko kumwubaha imisi yose, sigusa kukubaho kwanje aliko relo ni hejuru chane naho hatobaho ukubaho kwanje, mushicha akakiza kanyu mwebwe mutinya nukuetemera. 13Kubera arimana ikora akazi muri mwebwe kubela kubashoboza kwifuza kukora iibereye wene.14Mukore vyose atakwidodomba nukuharila. 15Mukore, ivyo kugira ntimwidogegwe ni kubaabana bi mana bizegwa batafishe akarohe, mukore kutyo kugira mube umucho wisi, muruvyaro gwu bwansi nububi. 16Fata chane ijambo dyubuzima kugira ngombe na ngombwa yo kushinagiza umusi wa Kristo. Hanyuma nzomenya yuko nturukiye ubusa kandi sinababariye ubusa.17Aliko naho nsukwa nkikimazi hejuru, yakimazichu kwizera kwachu, ndishima na ndishima hamwe namwe mwese. 18Kutyo namwe kandi murishima na murishima hamwe nanje.19Aliko ndizera mumwami Yesu kumutuma Timotheyo iwanyu ubu vuba, kugira ngwashobore kuhabwa umutima ninamenye ibintu vyanyu. 20Kuko ntafishe uyundi wu vyiyumviro nkawe, ufishe ububasha kukwiye kubera mwebwe. 21Abandi bose banalikutuma iwanyu balandela ayiwabo bonyene gusa na saga Yesu Kristo.22Aliko muramenya akachiro kiwe, kubera nkukwo umwana amufasha se wiwe, nikwo yakoze hamwe nanje mubutumwa. 23Rero ndizera kumutuma ningoga mukihegusa nzomumenya nikizoba kwanje. 24Aliko ndemeza mumwami yuko jewe nyense kandi nzoza ubu vuba.25Aliko ndiyumvira ni ngombwa kumugarula iwanyu epafradito, wene ni mwewe, wachuna numukozi wakazi, mugenzanje na numusirikahe muenzanje, ni ntumwa iwanyu kubera ivyo nkennye. 26Kubera yarifishe ubwoba na yifuza kuba hamwe namwe mwese, kukubera mwumvishe yuko ya rigwaye. 27Kubera kweli yarigwaye chane hofi yo kupfa. Aliko imana iramugirila ikigongwe na icho chiza ntichari hejuru yiwe gusa, aliko kandi chari hejuru yanje, kugira ngosimbe numubabaro hejuru yu mubabaro.28Rero ndamugarula iwanyu ni ngoga bishoboka kugira ngo nimwabona kandi muronke kunezegwa nanje nzoba nkuweho inkekankeka. 29Mumwakile Epafradito mumwami mumunezero gwose. Mwubahe abantu nkawe. 30Kukubera ikazi ya Kristo ko yari hofi kupfa. Yarahevye amagarayiwe kukunkiza jewe akora kidya mutashobora kukora kukumfasha jewe mwarikure nanje.
31Hanyuma benewachu nezegwa kumwami. Sibona kugolana kubandikila kadi amajambo adayadya. Ibi binualabaho amaholo. Mwilinde ni mbwa. 2Mwilinde abakozi bikazi babi. Mwilinde na badya abihakana mumibili yabo. 3Kukubela twenge twatailiwe, twengenibo aba tusega imana kufashayo umutima. Vyotwilonkeye kuli Kristo Yesu, ukotutafise ubushobozi kumubili.4Nuko nivyo, haliho umunu ukwizela umubili uwu, jewe ndalikushobola kukola ivyo hejulu. 5Kukubela ndatailiwe imisi ya munani, ndavuche mubwakombwa baisalaeli. Nwo hayuma ya beyamini. Nimwebrania na Waebrania kuko kuyisohoza ihaki amategeko ya Musa, yaliya bafalisayo.6Kubwo bumenyi bwachundalali teseje ikanisa, ni kubaha chaki ya mategeko sindalifishe kulalamika kumategeko. 7Kubela mulibibinu vyose ndalabibonye kubwinyungu kwange jewe niko ndahaluliwe numwanda kukubela sindamumenya Kristo.8Kukuli ndahalula ibinu vyose kubwashavu kuvana ubwiza bwo kumumenya Kristo Yesu umwami waje. Kukubela wene daleche ibinu vyose, bihalugwa numwanda kugila damulonke Kristo. 9Ndabonekana muliwe, sifishe ihaki ange kwenye yene kuva kumategeko, nukofishe ihaki idya ubonekana kumaholo kubwa Kristo, ivakumana, wene intago ya maholo. 10Ubu gomba kumenya wene ni nguvu yokuzuka kwiwe ni kusagila kuteseka kwiwe. Shaka kuhidugwa na Kristo kubwakalolelo kubu lufyu gwiwe. 11Mitende shobole kuba ni chizelo kuva kuzuka abapfyu.12Sukuli ndamaze kubilonta ibinu ivyo, nuko ndabaye umelanda mulivyoila ndikaza kugila ibe kulonta kidya kulanta ichabonekanye na Kristo Yesu. 13Bene wachu simenya yuko ndamaze kulonta ibinu ibi. Kuko ntola ijambo limwe. Ndibakigwa ivya yuma ndebavyo mbele. 14Ndikaza kugela ilengo kugila go ndonke akashimwe hejulu yuluhamagalo gwimana gwa Kristo Yesu.15Twese twaliyakuliye akakiza, tukwiye kwiyuvila kutagula guti. Bilimu bandi alokwiyuvula guti ibitasusa kwibijambo dyona dyona, imana izoliso banula liliwayu. 16Kadi nivyo, intambwe niyagela tulegenda kubwi mtindo iyi.17Bene wachu, nijile jewe mubalebe mwitoze badya bagenda nikukalolelo uli mulitwenge. 18Beshi bamba ibadya muli vyishi ndalababwiye, nubu ndababwila kumosozi. Beshi bamba ntabasi kubwu musalaba wa Kristo. 19Ubwanyuma nabo abonayi kukubela imana yabo ninda yi shavu dyobo lilimwisoni zabo baliyuvula ibinu vyisi.20Bali ubunyakihungu bwachu buli mwijulu woniteze umukiza wachu Yesu Kristo. 21Alohidula imisozi yachu inengehke kuba numubili wiwe ubwelanda kubushobozi budya budya ubushobola.
41Kubera bakunzi banje badya ndipfunza badya bumune zero. Nitajidyange nimuhagarare ni nguvu kubera yumwami mwenge bakuzi bokunda. 2Nakwinginze wewe eudia kandi ndakwinginze wewe sitike nimugarukane ubumenyanyi namahoro hagatiyanyu. Kubera mwenge vyose babiri mwarangendanye numwami. 3Kubera nabinginze kandi mwenge mukora akazibagezi banje mubafasha aba bagaregore kubera batakoze hamwe na nje kubera ngukurangiza injiri yumwami tulikumwe nakirementi hamwe na bakozi abandi bumwami aliko amazina yabo arandichwe kubera mukitabo chubuzima.4Kubera umwami imisi yose kandi ndavunga vezereengwa. 5Ubwitozi bwanyu bumenyekane kubantu bose umwami alihofi. 6Nkimwingore kwijambo dyodyose hanyuma yaho kora amajambo yanyu yose kuzira yokusenga. Kusenga no kushima. Nibindi bishakingwa. Bimenyekane kumana. 7Hanyuma amahoro yumwami aliyonkura. Kuliko kumanya bose ilorinda imitima yanyu hamwe ni vyayu vero vyanyu ifasho ya Kristo Yesu.8Hanyuma benewachu ni muvyiyuvile chane amajambo yukurukubaha ukusi ubwiza. Ulukundo nagodya amakuru meza. Gafise ubwenge hamwe nagadya gacha kingwa kushimwangizwa. 9Nimwiyuvire ibintu bidya mwingishijwe mwakiliye nagadya mwakiliye nagandya maboye kwanje nawe baba wachu wa mahoro aroba namwe.10Ndafise umunezero minini chane hejuru yanyu. Kubera umwami kubera yuko mwenge mwarerechwe kandi niya yokwibonekeza iwachu hejuru yukovyotuyuvyanje kuvyukulicho ubwabwere mwaripfuza kukorera kubinti vyanje ariko nkimwarose akanya kokufasha. 11Sivunga ivyo kungirango ndironkere ibinti vyanje ariko ndingishinje kushima kumbera imisi yose. 12Ndamenya kubaho kubera. Kungabanukigwa kandi kubamurivyishi kubera no kubamuhira hose kandinjewe ndaringishijwi ibanga ukuntu idya umwanya wokuhanga nokuntudya muwanya wizara kubera ubwishi bukwiriye. 13Ndashobora kukora ibi kungufashanya nawene ampereza iguvu.14Ariko mwarakoze neza kukorana nange kubera mumimbambaro zanje. 15Mwenge wafilipi muramenya. Kubera itango winjiri na hovana makedonia aliko nkakanisa ririho dyashoje kubera ibintu vyerekeye kwitanga no kuhabwa atarimwenge nyene. 16Ariko niho nariteseronike mwenge mwarafumiye ifashanya hejuru yarimwe kubera yibingo mbengwa vyanje. 17Sivunga yuko dondera ishashanya. Arikovunga kungira muronke ivyamwa bizana akamaro murimwenge.18Ndarakiriye ibintu vyose ariko ndujunje nibintu vyishi ndakiriye ibintu vyishi vyanyu kuva epfradito nibintu vyiza kandi bimotera. Manukato vyenye kwemeregwa ariko vyose nishukanwa imunezereza imana. 19Kubera ivyo umwamiwanje arobuzuziza ibigombegwa vyanu. Kubutunzi bwera bwiwe kuriyesu Kristo. 20Kubera kubwimana nokubwa data wachu ubwobware butahera butahera. Amina.21Idamucho zanje zaramusohoyeko bulumuntu kubera Kristo Yesu. Bakunzi bofise barabaramucha. 22Kandi abanyeshengiro bose baraha barabaramucha badya bamudyako wakaisari. 23Nokubera ubuntu bwimana wachu Yesu Klisto habenimitima zanyu.
Abakolosai
11Paulo, intumwa ya Kristo Yesu kubwulu kundo gwimana Timotheo mwene wachu. 2Kubakilisuni bene abizigigwa kubwa Kristo balimo Kolosai ineema ibe namwe na maholo kuva kumana na data wachu. 3Tulataze akashimwe kumana, dafa numwami wachu Yesu Kristo, na tulabasegela umwanya kumwanya.4Twaluvishije amaholo iwanyu kubwa Yesu Kristo nulukundo mufishe kuli badya bose abatezwe kukubela imana. 5Mulafishe ulukundo ulu kukubela yokuziganya ukuli dyalabiche mwijulu kukubela twebwe. Mwaluvishije kuvyelekeye kuziganya ivyo vyukuli nikwi jambo dyukuli ubutumwa. 6Nuko dyaje iwanyu ubutumwa ahobatanguliye ubutumwa balakwilagiye kwisi yosi ibaye iko uku mulimwebwe kadi kuva udya musi mwuvishije ni kwiyigisha kuvyelekeye ineema yimana mvyukuli.7Iyi nibwo ubutumwa yomwize kuvakubwa Epafra. Mubakuzi bachu umukozi mugezi wachu nuko alumukozi yizewe na Kristo kumwanya wachu. 8Nawene yakoze kumenyekana iwachu ulukudoiwachi kubwu mtima.9Kukubela ulukodo ulu kuva udya musi hotwuva uku, nitwaleche kusengala twambaye tusenga kuko mulokuzuzwanu ubwege nu lukundo gwiwekubwi chubwahilo vyose ni kumenya kumtima. 10Twabaye tusega yuko mlotabulila kuko mubelewe ni mana niko nzila zibeleye. Twabaye tuengayuko mulovyala amatunda kuko kukikogwa chiza nuko muloba mubwege bwimana.11Tulabasegela bagezi kubaheleza inguvu kuko yuko umbusabozi kungana ni nguvu zu bwelanda bwiwe yuko yihaganye namwe umunezelo twese. 12Tulasenga kuko yuko tunezelewe. mlotanga akashimwe kwa data, uwakoze mwebwe mbweze kuba ahanu yu samulagwa wa basenzi kuko habona.13Yataze kuva mubutwale bwu mwijima kutunguliza mubwami bwu mwana wiwe umukuzi. 14Nuko umwanawiwe tulakijijwe, nimbazi bwi vyaha.15Umwana wa kalolelo wimana atamboneka numuvyagwa wabele wo kulimwa kose. 16Kubela wenyene imbinu vyose vyalemwe bwidya bwiliho mwujulu ni mbilimwisi imbinu bilambonekana nibitaboneka nivyo vya kela ubushobozi bwu ubutwale ama binguvu. Imbuni vyose vyalemwe na wene kukubela twenge. 17Wene yaliho vyuma yibinu vyose kuliwene vyose vyafatanye hamwe.18Nawe wene niwe umutwe wumubili nikuvuga ikanisa wene nihhago yo kuvuka ubwa mbele kuva mubwapuye kulivyo alafise umwaya ubwa mbele mubwinu vyose. 19Nkuko imana alabelewe kubwa ingishiche kwiwe bose abe muliwene. 20Ni kuhuza ibwinu vyose vyiwe kukubela yu mwanawiwe imana yalakoze amaholo kuchila amalaso yumusalamba wiwe. Imana yalahujije imbinu vyose vyiwe weneyene, iko alimbinu vyo kwisihamwe ibinu vyo mwijulu.21Namwe kadi ku mwanya ngumwe mwalabwa genyi kumana namwalabasi kuwe kubwenye nibikogwambibi. 22Aliko ubu ayabahujije mwebwe kumumbili wiwe kuchila kulufyu. Yakoze imbi kugila ambazane mwebwe abatakatifu Datafise umwikono ata mahinyu umbele yiwe. 23Nimba muzombandanya kwizela. Mwalakomezwe ikomeye atakukugwaho kuse kuva kuliukwizela kuijili umwuvushije iyiniyo ijili mwatagajije kwa kila muntu alemwe chasiyijulu. Iyoniyo ijili aliyo kulijewe paula mbaye umukozi.24Umbu danejelejwe na mateso yaye kubela mwebwe. Naje ndakwije kumubili waje ikibuze kumateso yange Kristo kubela umubili wiwe alio ikanisa. 25Jewe ndumukozi wikanisa ilikugana ichojejezwe chandawe kuva kumana kubela jewe. Kudyu zuza ijambo dyimana. 26Uku nukuli wi bwaga dyali linyegejwe kumwaka mwishi ni kuluvyalo. Aliko umbu mwalunguliwe kulibose abwiye kuliwene. 27Nikulimbadya alimbo imana angovye kungulula kulubwo butuzi wichubahilo chibaga byukuli uli mubanya mahaga. Nikuvunga Kristo alimulitwenge ubwetanda buzoza.28Uyu niwe tutanganza tutamuhana kila munu. Nikumwigisha kila mwahu kukateka kose. Kugilago tumuzane kila munhu yitugayige Kristo. 29Kubele imbi jewe ndafishe umwee nikwikaza nikugana niguvu yaje ikola akazimulijewe nikumbushobozi.
21Kubela ngomba mumenye yuko nkomeye. Kukodahuye mgolane nyishi kubela. Mwene kulibose muliho mukihe chose abantu bose balalabonye uluhanga gwange no mumutima wange no mumubili yange. 2Ndakola akanzi kungila imitima yabo ilemeshwe kujanwa hamwe kuba nulukundo. Nivyo ubutunzi bose nokwisi kumenya kumela mubwenge no kumenya ubenge bwukuli kumana ni Kilisito. 3Uwiyumva muliwe wene atengula inzila nukubaha nubwenge bubichwe.4Mvunze kundi kungila umutima waliwewese ntalo bangilule kungila mumajambo yokubesha. 5Aliko sindikumwe nabo muvyo umubili aliko nikumwe namwe. Muvyo umpemu ndanezengwa kubona ubwitozi byanyu bwinza mukukimela mukwinzela kwanyu kubwakilisito.6Nkuko mwakiye kilisito umwami kolankwawene ngutwongutwo kubela wene. 7Musingo imizi muliwe muubake muliwe mushimike chane, mukumzela nkilo miwngishijwe mulushilizwe kushimwa.8Nimulebe udya mutu wewese nkabafante mumaboko yabve nomumajambo yiwe ataliho yububeshi kubela yo kwakila abana babantu. Kubela yuko amatengeko yisi sivyo mulikilisito. 9Kubela yuko wene ubwitoze bose bwimana ubayeho kubo umubili.10Namwe mulunjunje muliwe wene nimutwe wakibutegechi. 11Aliko muliwe kandi mwahisilamuwe ukusilamungwa kutwagizwa na bana babantu kuvanaho umubili winyama mugabo nisilamu ya Kilisto. 12Mwalazichwe nawa muvyo ulubatizo kunzila iyoyokwizela muliwe mwalazuwe kubushobozi bwimana uwazuye kuva mupyuye.13Homwalimwakoze amakosa yanyu kutasilamungwa kubo imili yanyu yabagize kubaho hamwe nawe nokutuhalila ivyaha vyacha. 14Yalahananguye kwishuzwa na madeni yaliyandichwe ubitoze bwalivyuma yachu yalakuyeho vyose bahabwakumusataba. 15Yalakuyeho iguvu nubutekechi yabisize kuba ahabonano kuyangila ugenyi bwuchinzi kunzila yumusalaba wiwe.16Kwivyo umuntu wewese nkabachile ulubanza mwenge mukundya na mukungwa au kumusi wumusi mukulu. Chabule ukwezi kushasha chabule umusi yisabato. 17Ibi nibitutu vya majambo galaza mungabo mumitumba yabo yakilisito.18Ntihakagile abantu babangunga mumpela yabo kukwipfunza kwipfunza kwichisha bangufi no kusenga ibigigwa mana umuntu wangutwo nkiyinjila mumajambo yabonye no kuhendwa hendwa nabwenge bwiwe bwimubili. 19Wene kakifata umutwe no kuva mumutwe kubela umubili wose kuchila mubihibavyose no mumagufa nkutelanya no kufatanya. Hamwe kukula no kutanga akanzi kokuhabwa nimana.20Mungabo mwalapfuye na Kilisto kungeso yisi, mbengako mubayeho mengo mulitesa mwiyisi. 21Nkimufante kandi nkimubonze kand kwinukiliza. 22Ibivyose vyatengechwe kubela yubononyi boza ni bikolesha kuvana ninyingisho ya bantu. 23Aya matengeko kuchiye bungufi kubwa mashengero ngakozwe kuzingo no kucha mbungufi no kubabazwa mumubiri aliko. Takamalo hejulu yivyifuzo vyumubiri.
31Nimba kandi imana yalabazuye hamwe na Kristo, yakwilikiye amajambo gari hejulu aho Kristo yachiye kukuboko kubudyo kwimana. 2Nuwi yumvite ibintu bilihejulu, kukubela amajambo yomwisi. 3Kubela mwapfuye, nubulabwi bwanyu bwanyegejwe hamwe na Kristo kuva ku mwana. 4Kuko Kristo halabonekana, aliwe ubuzima bwanyu niho namwe mulobonekana nawene mbwera.5Kukolelo kwicha ibintu biliho kubela kwisi kubela, ubusha konyi, umwanda, ibintu bibi, kwizera bibi, kwipfuze, navyo ni bigigwe mana. 6Kubela amajambo ayo ishavu dyimana lilaje hejulu ya bana badya batumva. 7Nukubela aya majambo ayo mwebwe kandi mwamenywe mwivyo ntimwumvishe mulibene. 8Alikolelo bila kwiye ivyo bintu ivyo vyose. Kuko ishavu, kushavula ivyi yu mvito bibi, ibituchi, na majambo mabi gavuge mumunwa wanyu.9Ntimuhendane mwebwe mulimwebwe, kubela mwiya mbuye ubuntu bwanyu bwakela vyiya koze vyiwe. 10Mwambaye ubuntu bushasha, kubela bikogwa bishasha kubela ubwenge kuvana ni shushano yawu dya yalemwe. 11Kubela kumenya kwiwe, ntayuliho muyunami nu muyahudi, kusilamugwa nukutasilamugwa, wasomwe nutusomye, watumwe nutatumwe aliko hanyuma yiwe Kristo nibintu vyose mulivyose.12Ntukoba chaguliwe nimana, abelandu bakundwa, numwi yambike ubuntu bwiza, kubahafi, kwitonda, ubwitozi nukwihongana. Numutwalane mwege mulimwege. 13Numuganyilane bulumwe na mugeziwe ntakdya umuntu ahalila namgeziwe, amahalile ingene ivyo umwami ntuko yabahaliye mwebwe. 14Budya yibintu vyose, mugile ulukundo, nuo nikigezo chokumalila.15Amaholo ya Kristo yabalongoye mumitima yanyu vyalikubela kuko vyali vyamaholo linolelo mwalahamagawe muvyo mubili gumwe. Mubenaga shimwe. 16Nijambo dya Kristo dyichale muimwebwe muvyubutunzi, ichubahilo chose, nimwigishane nukuhanulana mwebwe mulimwebwe mulizabuli, indilimbo, nindilimbo zomumitima. Lilimba mushima mumitima yanyu kumana. 17Nakidya mukolesha chose, kubela amajambo none kubela vyukolo, kalamwese kubela izina dyumwami Yesu. Numuhe agashimwe imana dala kuchila muliwene.18Abagole, mwubahe abagabobanyu, ntukunu bibela kubela umwami. 19Namwe bagabo, muba kunde abagole banyu kandi ntumube bakaze hejulu yabo. 20Abana, numwubahe aba vyeyi banyu kubela ibintu vyos kubele nivyo bibeza umwami. 21Mwabagabomwe ntumubatangule abana banyu, kugirango ntibaze kwihebwa.22Intumwa, numwubahe abatware banyu kubela umubili kubintu vyose, sukubela ingabile ya moso ntuko abantu benezelewe gutwo, kwemela kumutima wukuli. Mutinye imana. 23Kudya nyene mukda, kola kubivuye kumpwemu yanyu kuko ku mwami natwe kubela abana babantu. 24Mulamenya yuko mulokwila akashimwe kokugoba kuva kumwami. Na Kristo mwami wumukolela. 25Kubela wewese akola bitali mukuli alokwakila ulubanza kungendo italimkuli yiyakoze, ntavyo upendeleo.
41Abami nimuve mubakozi amajambo ai ukuli nayi chubahilo. Mulazi kandi yuko mufise umwami mwijulu.2Nimu bandanye kuguma mumasengo.Nimwicha lemaso mulidyo mamashimwe. 3Musenge hamwe kukubela twege kandi imana yugulule imidyango, kubela ijambo, kuvuga ibihishijwe vyukuli kwa Klisto. Kukubela ili nalaboshwe iminyololo. 4Ndasengango shobole kulishila habona, nkukobinsaba kuvuga.5Nimugende kukubaha kulibadyabali hanze kandi mukize umwanya. 6Amajambo yangu nabe ninema, mugihechose ufate umunyu mugihe chose. Kidyango mushobole kumenya ingene mushaka kumwishule bulu muntu.7Kumajambo angega jewe, tikiko alobikola bimenyekane iwanyu. Wene numugenzi wumukunzi, umukozi wumwizigigwa. Numukozi mugenzi wachu kumwami. 8Ndamutunywe iwanyu kukubela ili ngomushobole kumenya amajambo yelekeyetwege kand ashobole kubalemesha umutima. 9Ndamutunye hamwe na Onesimo mugenzi wachumukundwa wumwizegwa numwe mulitwege bazoba bwila kila kintu cha baye hano.10Alistalko, umufungwa mugenzanje, alabalamucha kandi na Malko muvyala wa Balnaba womwakiliye ubutala tibu kuva iwe, "None ajeiwanyu, mumwakile". 11Kandi Yesu atwale Yusto. Hawa wenyene wa tohala nabakozi bagenzi banje kukubela ubwami bwo mwijulu babaye numunezelo iwanje.12Epafla alabalamucha. Wene numwemuli mwege numukozi waklisto Yesu. Wene alakola umwete muma sengo kubela, mushabole kuhagalala neza uhakikisheneza ukugomba kwimana. 13Kukubela ndamushingila intahe yuko akola akazinumwete kubela mwege, kulabobali laodekia nokuli badya bali Hielapoli. 14Luka wamuganga umukudwa, na Dema balabala mucha.15Ulabalamucha abagenzi banje bali Laodekia, na Nimfa, na nikanisa lidyalli muhila iwiwe. 16Ibalua iyi ni yasomwa bamwe mulimwege, izo somwe kandino mwikanisa dyabali Laodekia namwe kandi muhakikishe muyisomyeiyo balua kuva laodekia. 17Vuga kuli Alkipo, "Laba intelelano yowanyakiye kumwami, yuko ushakigwa kushicha".18Iyindamucho ni kukubokokwanje jewe nyene Paulo. Nimwi buke iminyololo yanje. Inemaibe namwe.
Wathesalonike 1
11Paulo, Silwano hamwe Temotheo kubela numwikanisa dyimuli tesolonike kubela imana daha mumwami Yesu mukiza. Ubuntu na maholo bibehamwe namwe.2Tulatanga akashimwe kumana bulumusi kubela mulimwebwe mwese, umwanya hutuba vuga kubela amasego yachu. 3Tulibuka tutibegiye imbele zamana daha wachu imilimo yanyu ichizolo kumwete wulukundo, nu kwihangana utafishe ubutunyi kubela biloze imbele kubela imwami Yesu mukiza.4Bakunzi mukundana nimana, tulamenya kuhamagagwa kwanyu. 5Kubela ubutumwa bwachu bwaje uwanu sukubela ijambo kusa, kuko kandi kubela inkomezi, kubela impwemu yelemwebwe.6Mwala abantu bututwigana twebwe numwami, kuko mwalose ijambo kubela ingolane kumunezelo iva kumpwemu yela. 7Nibintu vyabaye, ntuko mugomba kukole mulibose kubela makedania hamwe akaiya kukonibo bizeye.8Kubela muva uwanyu nijambo dyimana dyakwiye hose hamwe. Akaiya wene weka hanyuma yiwe, kukubela abantu ichizdo chachu kubela imana ya kwiye hose nivyabaye vyiwe ntitu keneye kuvuga bilibintu. 9Kukobene nyene balabamenyesha biloza mulitwebwe vyalibime zekute mulitwebwe. Balavuga yuko kuntumwe muhindukiliye imana kuva kubela mabishusho nu kukolele imana ikomeye niyukuli. 10Balatanze inkulu kubela mwamulindiye umwana wiwe kuva mwijulu, wazuche kuva mubapfuye. Nugu ni Yesu, atuchila umwidegevyo kuva mugihano kiloza.
21Kuko mwebwe mulamenya bangezi nuko ukuza kwachu nu kwayu ni kaligusa. 2Mlamenya yuko ubwabele kwalateseche nikututenga nikubwisoni hali ya mubafilipi ntiko mubwimenya. Twalitufishe ubujasili kubela imana kuvuga umbutumwa bwimana muliyo ingolane nyishi.3Nuko ubuhusia bwachu ntibuvanubwi wala kubela ubuchafu wala kubela ihila. 4Hanyuma yaho nuko twemewe nimana ni kwizelengwa ijili nivyotuvunga. Tulavunga siku bwanezeleza abanu nuko kunezeleza imana wene wene aleba ijili yachu.5Nuko yene nitwakutumie amajambo yokwikuelwakaza mumwanya wose wose nuko mbimenya, kutulungikila amajambo nhikutubeshela ni kwimyuza imana, imana niyo shahidi yachu. 6Wala nitwalondeye ubwelanda ni ubantu. Wokuva mulitwembwe kugaenda kubadi. Twalikusobola kulonda yakuzwe niko ijili ya Kristo.7Hanyuma yaho habaye abaloshe hagati yachu yuko mama gabafalisi abanabiwe yene. 8Nikwayo nzila twalitufise nulukundo iwanyu. Twalitufise kuganyila kubamenyesha si kubatumwa bwimana twalitufishe ubuzima bwachu nyene kukubela mubaye abakuzi bachu. 9Kubela bangezi mulibuka ikazi nitaabu yachu mwisolo numutaga twatufishe ikazi kugila nituze twalamulemeleye wewese umwanya wo twabahanye ubutumwa bwimana.10Mwebwe mulabashahidi bwimana nuko ubwelanda bumezebate gute? Ihaki atalawana niko tungenda yene imbele yanyu ntubizela. 11Nuko nuko mubimenya yuko ni kubela iki niko ni umwe wachu nuko daha yalimewe kubana biwe niko twambabwise kubaha umtima twalabilevye. 12Nuko mwalimukwiye kugenda nuko bimeze umuhamagalo wachu kwimana yatuhamagaye yene ubwami nu buwelanda bwiwe.13Kukubela iyo tulashimila imana ni kumda nikubela umuda tulimwo twabakiye kuva. Wachu ubutumwa bwimana bwomwuvishije, mwalabwakiye sikwi jambo dyibantu hayuma yaho. Twalakiye nimukuli bwineza kuhamagalwa kwachu kwimana. Yambaha magaye wene yene ubwami nubwelanda biwe.14Nuko mwebwe bagezi mubwe ambanu bo kwijila mmakanisa yimana yaliho kubayahudi kuko Kristo Yesu kukubela mwebwe naho mwalateseche haho mbinu bidya bidya lenva kubantu bwachu niko bimeza kubwa uva kubayahudu. 15Bwala bayahudi nibwo bwamwishe umwami Yesu hamwe ni humwa nabayahudi ababilukanyije tutende haze. Nwibabeleye kumana nabasi ukbantu mbose. 16Bwala tumbujije kuvunga mumbi hingu kugila mbalonke kulokogwa amatokeo yiwe nu agendelela nivyaha zambo hayuma ighihano yaje hejulu yambo.17Twenge bwagezi twalitwalatengaye namwe kumwanya muto kubwumubili sibwa mwenu twaloze kubushozi bwachu ni kwituma chana kubona amaso yachu. 18Twashaka kuza iwanyu jewe Paulo kubwabele niyudimusi mgamb satani alatubujije. 19Kubela kukwiyemela kwachu nibwiki hayuma chanke umunezelo chanke ikichimbo kwisimila imbele yu mwami wachu Yesu umwanya wokuza kwiwe? None simwebwe chane niko abandi bameza. 20Kukubela mwebwe mulubwelandanu munezelo wachu.
31Nkuko twalitutashobola kwinanganachane, twaliyumviye kubela kushaka kusigala hali ya Athene hamwe twenka. 2Twala mutumye Timotheo, mugenzi wachu numukozi wimana kubela ijambo dya kilisto kubenekeza nukubakomeleza nukubalemesha kubintu bijanye nichizelo chanyu. 3Twalakoze yano kugilango ntabeho uli wewese wekujugumila kuvana numukubonegwanvyokubela bene nyene mulamenya yuko twamaze kuhamagagwa kubela lino.4None lelo hotwali kumwe namwe, twalatanguye kubabwila yiko tulimotulalonka ingorane, nivyo vyabaye nkiko mumenya. 5Kubela lino, hontalibola kwihangana. Kandi ndatumye kukondonke kumenya hejulu yichizelochanyu. Haliho umugelageza yaliko alalondela amagelagezo, nikazi yachu iba ubusa.6Aliko Timotheo yaje iwachu kuva iwanyu nukutuzanila ikintu chiza chene ihejulu yichizelo nulukundo gwanyu. Yala tubwiye yuko mulafisha ichibuko chiza hujulu yanyu. Yukomulashaka yuko yotubona kuko natwetwese twizela kubabona twebwe. 7Kubela lino twala hojejwe chane nkuko mwebwe kubela ichizelo chanyu, nkukugila kubabala ningolane zachu zose.8Kulubutulabaho, nkuko muza kuhagalala muhagaze kumana. 9Nikitwoheleza akishimwe kimana kubwanyu, kumunezelowanyu, kumunezelogose gotufishe imbele zimana hejulu yanyu? 10Tulasenga chane mwijoho nikumutaga kukotushobola kubona amaso yanyu nukubongeleleza ikibulaho nkuko ichizelo chanyu.11Imana yachu na daha wene nyene, numwamiwachu Yesu aturongoye inzila yachu tusohole iwanyu. 12Umwami abakole mugwile chane nukurenza nkuko ulukundo, mukundana nukubakunda abantu bose nkuko tubakolela mwebwe. 13Nukole guti kuku ikomeza imitima yanyu ibeho muta ugaya mubwela imbele zimana yachu na Daha wachunkuko kugaluka kumwami Yesu hamwe nabela biwe bose.
41Nuko bene data tulabahaye umutima. Kubungingo bwa Yesu Kilisto ntiko mukwiye ivyelekeye kuva mulitwebwe nkiko bilawiye kungenda mulikwebwe no kubeza imana. Kumila iyo kandi mungende no kulushaho. 2Kubela tulamenya kwelekezwa ibibwahawe kucha kumwami Yesu.3Kubela nivyo ulukundo ngiwana kubaha kwachu tuleke ubusambanyi. 4Kubela bulumuntu umwe wanyu amenya ukuntu atengeka umungolewiwe. 5Kubela yipfunza vyumubili nkuko abanyamahanga batamenya vyimana. 6Nkabeho umuntu waliwewese alolenga akalimbi no kumutakanza mungenziwe kubela yijambo umwami niwe akuha bikeyi kwijambo dyadyose. Ibiniko bimize tutakwiye kubeleka no kwemela.7Kubela umwami nityatuhamangaye. Aliko kubwinenza no kubelanda. 8Kubela yanka ibintiyanka abantu aliko yankaimana ubaha umituma mwelanda.9Uchiza chumugenzi ubukudo ntavyo kulinda umuntu wewese. Kumwandikila kubela mwalamaze kwingishwa nimana kukudana mwenge kulimwenge. 10Nulivyo mwalakoze ubivyose nubakunzi balimakendonia. Hose mungabo talabasenga mukole no kulushaho. 11Tulabasaba mwipfunze kubaho ubunzima mushishikale kukunda imilimo yanyu. Nokukola na maboko yanyu nkuko twabashache. 12Kola ibi kungila ungendeneza no kukundwa nabantu. Balihanze nokwizela kungila kubaho ntakinu na kimwe.13Aliko benedata titushaka mwenge mumenye bitalivyo vyene hangeze hejulu yabo badyamwe kubela ntababand batafise kwemela kumenya umwanza. 14Nimba twemeye Yesu yuko yupfuye. Hanyuma akazuka kandi imana iloza hamwe na Yesu. Abo badyamye muhupfu kubwa ye wene. 15Ikinicho tubabwila ijambo dyamana twenge tukikomeye tulabahaye akanya kokuja kwiwe umwami wachu Yesu Kilisto.16Kubela yuko twalantanguliye badya badyamye kubwo ulipfu. 17Kuko twenge tukomeye twasingaye tulokwengelana. Hamwe nibichu hamwe na bamalayika miibichu. Kunzila iyo tuzoba numwami imisi yose. 18Kwiyo muhazane mwenge kulimwe kumajambo ayo.
51Uko kubwatumwa bwo mukanya nibihe bagenzi ntimufise kukintu chochose chandichwe iwanyu. 2Nuko reromwebwe ubwanyu mramenya neza umusi wimana uzoza kumusuma aza mwijoro. 3Mugenzi bavuga yuko hariho amahoro numwidegemvyo. Niho ubwononyi buzobazira mkanya ubwo nyene. Ni nkuko umubabaro umuzako umugoragore afise indantibazo kwitandukanya ni nzira iyoyose.4Ariko mwebwe bagenzi tnimwi mmwijima kugeza urya musi uzobazira nkumusumu. 5Kubera mwebe mwese mura bana bumacho mrabana bumtaga twebwe nitura bana bijoro chanke ntuturabana bumwijima. 6Nuko rero ntuturyame nkabandi nkuko badyama ariko tube maso kandi twitonde. 7Kubera badya badyamye mwijoro. Kandi nabadya baboregwa mwijoro.8Kubera twebwer turabana bokumutaga, tube tegavya twambare inkomezi zu kwizera nurukundo ni nkopera yichuma ariyo yi chremezo kubakiza komugiha chiza. 9Kubera imana ntiyatuchaguye ubwambere kubwibichumuro ariko kubwo kuronka agakiza ubwinzira yumwami wachu Yesu Kristo. 10Wene niwe ya tupfiriye kugirango turi maso chanke tudyame tuzobaho hamwe ndwe. 11Nuko rero nimuhame mpore nokwubakana mwebwe kuri mwebwe nkuko nobutukora.12Bagenzi turabasavye mubamenye badya bakorera murimwebwe nabadya bari hejuru yanyu mumwami nomuribadya babahanura. 13Turabasavye yuko mubamenya no kubaha ichubahiro nokubaha urukundo kubwikazi yabo mube namahoro mrimwebwe nyene. 14Turabasavye bagenzi nubahanure. Abatagendera mubwitonzi mubahe kwihangana. Badya bihebuye kandi mubafashe abihebuye kandi mube abihangana kuribose.15Murebe ntihabeho umuntu uwowese ariko kurivyo nimukore vyiza kumuntu uwowese nokuri mwebwe. No kubantu bose. 16Nimunezegwe imisi yose. 17Nimusenge igiha chose. 18Mushimiri mana kurikira kiritu kuberivyo nivyo ukugomba kwi mana nokubwa Yesu Kiristo.19Ntimuzimye mpwemu. 20Ntimugaye ubuvugisha. 21Nimugerageze ibindi vyose. Kandi nufate dyiza. 22Nimwitandukanye nibiboneka vyu bubi.23Imana yamahoro ibuzuze hagati mubwiza. Mpwemu mumutima nomumubiri bibikwe. Atavyiyumviro kugeza mukuza kwiwe umwami Yesu Kiristo. 24Ariko we yabahamagaye numwizigigwa.Nawe niwe yabikoze.25Bagenzi nimutusengere kandi. 26Nimubaramuche abagenzi bose kunzira yo kunsomaguro yejejwe. 27Ndabinginga kubivumwami ngo iyi kete isomwe kubagenzi bose. 28Ineema yumwami wachu Yesu Kiristo ibe hamwe namwe.
2 Thessalonike
11Paulo, Silwano, na Timotheo kulusengelo gwabitesolonike munana data watwese ni mana yachu Yesu Kristo amaholo abemulimwebwe na mahoro yavakumana yachu Yesu Kristo. 2Amaholo abemulimwebwe na mahoro gavakumana yachu ni kumana Yesu Kristo.3Tungobengwa kusimila imana imisiyose kuli mwebwe bagezi bachu. Kukubela bingobegwa, kukubela ukwizela kwanyu kukula. Kulakula chane nulukudo gwavyu gomuli mwebwe gumuntu wesu muvyishe. 4Kukubela ivyo na twebwe tulavungano kumunezero hejuru yayu. Musengero zimana. Tunganila kukubela mwatoranijwe nimana. 5Ikini kimenyecho chulabaha. Lukwilie gwimana kukubela ivyo nuko mwebwe muhalulugwe. Yuku mukwilie kwijila mubwami bwimana kukubela wehe mulababazwa.6Kukubela bikwaye kumana kuliha ingarane kulabo babahamo kubaliha igolane kulobo babahamo mwebwe. 7Nukubaha umumezolo mwebwe mubabazwa hamwe natwe. Arokola kuti kumwonya azo kwelekwa. Igihe azo kuelekwa kwiwe. Bwana Yesu Kristo kuva mwijulu nabamalika bikomezi zabo. 8Mulebeye gumililo azobihola, bene batamenya imana na badya batubaha injili yimana Yesu Kristo.9Balababa mungolane mungolane zitashila. Imyaka yoe bazoshingwa kuluhade nukugomba kuimana ni chumbahilo chikomozi zoyo. 10Alokola ingihe aloza nikushimangizwa nabatu biwe. Nukutagagwa nabose na bose baze. Kukubela ikishingatahe chachu kulimwubwa bwalizewe iwayu.11Kukubela ivyo tulabasegela mwebwe imisiyose tumbasengela imana ibabaluleko mwali mukwiye kuhamasogwa. Tulabatengera yuko imana yachu yabahalula kungila mbone kusicha ubweza ni mbikogwo vyokuwezala mukomozi. 12Tulasaga kwaya majambo kungira mushimangizi izina dyimana Yesu tulasega kuingila mumbone kutukuzwa naye. Kukubela inema yimana ni yumwami Yesu Kristo.
21Ubu uvyelekeye kuza kumwana wachu Yesu Kristo kwegelangwa hamwe kungira tube nawe, tusaba mwebwe abagenzi bacho. 2Yuko ntimugolane chanke ntimwibabaze kuvyoloshe, kumutima, chabule kubutumwa chabule kwibarua ibonekana yuko yavuye iwachu, ivuga yuko umusi wumwami ubu ilaje.3Umuntu ntabahende kungene yoyose. Kuko kukuleka umana kutabanjije kuboneka kubwa mbele memuntu yahakanye azobonekana, udyamwana wumwononyi. 4Uyuniwe atemela nawe aliduza wenyene ahakana imana mikwiyelekana wene nkimana.5Mbe ntimwibuka yuko ahonali namwe nababwiye kuvelekeye aya majambo? 6Ubu mulazi kidya kubabuza kugilango ashobole kwelekwa kunkihe chemewe aho kizoshika. 7Kuko ibanga dyu wudya muntu yahakanye lila, kola akazi mpaka nubu mugabo gusa haliho umubuza ubu mpaka aho azo vila munzila.8Niho udya yahakanye azo hishugwa aliwe umwami Yesu azomwicha kumpemu yu munwa wiwe. Umwami azokola yuko sikintu chochose cho kwelekwa kuza kwiwe. 9Ukuza kudya yahakanye kuzoba kukubela ibikogwa vya shetani kunguvu zose, ibimenyetso ni bitangaza vyukubosha. 10Nububeshi bwase nukukola ibitabeleye. Ayo majambo azobaho no kulibadya bazimila, kuko ntubakiliye ulukundo gavukuli kukubela kukukizwa kwabo.11Kulukonyene imana ikolela ibikogwa vyababi kugila bemele ububeshi. 12Ikivamwo mkuvuga badya bazo chiligwa ulubanza badya batemeye ukuli aliko bo binezeleza kukukola ibitabeleye.13Aliko tukwiye kushima imana bula mwanya kulimwebwe inchuti mukundwa numwami. Kuko imana yalabatolanye mwibwe nkunu gani wakakiza kukwezwa kwa mtima mkulizela kulikukuli. 14Ikinicho yabahamagaliye mwebwe, kuchila kunjili mulashobora kulonka ichubahilo chumwami wachu Yesu Kristo. 15Kulivyo bagenzi muhagalale umenye idya migelegenzo mwigishijwe kumajambo chabule kubarua yanyu.16Ubu umwami wachu Yesu Kristo wenyene ni manadha, yakukunze! nukutuha umunezelo utahela nubukelebutsi bwiza kukubela ukubaho kuzoza kuchila kubuntu. 17Abalameshe mkuhagelika neza imitima yanyu kukila ijambo nakazi keza.
31Nubulele, mugenzi, mutesengele, kubela ijambo dyu mwami lishobole kukwila nukuhumbazwa, nkuko bimeze kandi iwanyu. 2Nimusenge kubelatushobola kukila kuvabela ububi bwabantu abahakanyi kubela sibose bafishe ichizalo. 3Aliko umwami numwizegwa aliwe azokomeza mwese mwebwe nukubalinda kuva kwawa mubi.4Tulafishe ubutinyu chi kumwami kubela mwebwe. Nkuko mulokola kandi mulogendelela kukola bidya tubategeche. 5Umwami ashobole kutwala imitima yanyu nkuko ulukundo nukubela kwihangana muba kilisto.6None tulabatunye, bakunzi, nkuko izina dyumwami Yesu mukiza, nkiko mutinyane kudya abaho kubanabwe sikuva Dawa dya bakela kukomwakiye kuva iwanyu. 7Kubela mwebwe nyene mulamanya ivyiza iwanyu kutusezela twebwe. Ntitwabaye mulimwebwe nkadya batali bafishe indelo. 8Ntitwaliye ivyokudya vyumuntu wewese atakulihila. Hanyuma yahotwe koze ikazi mwijolo nukumutanga kwikazai ikomeye mukugolana, kugila ntitushileho ntitube nkimizigo kwanyu idya nyene kubela mwebwe. 9Twakoze guti sikubela tutafishe amategeko hanyuma yaho, twakoze guti nkuko tube tugelela nywakwachu, kugila yuko mutwiganye twebwe.10Hitwali kumwa hamwa namwe twalabatunye? Mulimwebwe umwe atagomba kukola akazi ntakadye. 11Kubela tulumva bamwe mulibene bagenda mubuvivu mulimwebwe. Ntibakola akazi aliko munyuma yiwa nabantu batafishe ubwitonzi. 12None bano nyene tulabatumye kubabwila kubela umwami Yesu mukiza, kukobashobola kukola ikazi uhumuye nukudya ivyokudya vyabo mulibena nyene.13Aliko mwebwe, mugenzi, ntimulakale mumitima kubela lukola bidya vyemejwe. 14Budya mulimwebwe wewese atashaka kubaha ijambo dyachu nkuko kubaha ijambo lilimwiliyo myandiko, mubemaso kuliwe kandi ntimwi fatanye nawe, kugilango amale amale. 15Ntimumu fate nkumwasi, aliko muhanule nkumugenzi.16Umwami wamaholo wene nyene abahe amahdo kubela umusi wewese nkuko inzila zozose. Umwami abenawe mwese. 17Yino nindamu choya nje, Paulo, kukuboko kwiwanje jewe nyene, nkiko ifishe ikimenyeshe bulibalua. Bino nivyo ndimo ndandika. 18Ubuntu bwumwami wachu Yesu mukiza ashobole kubanamwe mwese.
1 Timoteo
11Paulo, intumwa ya Klisto Yesu, kungana nilegeko dyimana numukiza wachu Yesu Klisto aliuwuta tinya wachu. 2Kuli Timoteo umwawanje wukuli mukwizela inema, nimbabazi na maholo biva kumana daha na Klisto Yesu umwami wachu.3Nkuko na gusavywe ahonagenda makedonia, usigale efeso kudyango utegeko abantu fulani ntibigishe inyigisho inyulanye auzidasa. 4Kandi ntibu mvilize imigani nulitonde gwimisa itagila ihelezo. Ibi bilatuma uguha lila chane kusumba kufasha kubandanya umugambi wimana wukwizela.5None ilengo dyili tegeko nulukundo luva kumutima mwiza, muvyishuzo vyiza nomu kwizela kukuli. 6Bamwe mubantu libuze ilengo bala yisiga inyigisho iyi no kuhindukilila invugano yigi pumbafu. 7Bashaka kuba abigisha bitegeko, aliko ntibamenya ichoba vuga chanke icho bumviliza. 8Aliko tulazi yuko itegeko yuko alidyiza nkabantuniba likolesha mukuli.9Tulazi yuko, itegeko ntiyashizweho kukubela umuntu wumugololochi, ahubwo kubela yuwu vunja amategeko nabaha kanyi, abantu batali abagololochi kandi bivyaha, nabatafishe Imana nababi yakozwe kubela benebicha daha na maha wabo, kukubela abi chanyi. 10Kukubela abashakanyi, kukubela abasambanyi, kukubela badya bambula abantu nokubakola abatumwa, kukubela ububeshi, kukubela ivyabo na vyububeshi, nuwowese anyulanye namaelekezo yukwizela. 11Aya maelekezo avana ninjili yubwela bwimana, wene wokuhezagila mulivyo vyo nizewe.12Ndamu shimila Yesu Klisto umwami wachu. Yalampaye inguvu, kukubela yampaluye jewe kuba umwizegwa kandi acha ashila mugikogwa. 13Nalumuntu, wokumanuza, umubabazi numuntu wivulugu. Aliko nalalonse imbabazi kukubela nakoze mubujinga kukutizela. 14Aliko inema yimana yachu yabuzuye ukwizela nulukundo luli muli Klisto Yesu.15Ububutumwa nubwokwizela kandi bulakwiye kwakigwa nabose, yuko Klisto Yesu yaje mwisi kuchungu la abivyaha jewe ndi mubi chane kusumba bose. 16Aliko kukubelaili jewe nala hawe imbabazi kudyango imbele muli jewe, hanyuma ya vyose Klisto Yesu yemeze ukwihangana kose. Yala koze ivyo nkibigelelezo kuli bose bazo mwizela wene kukubela ubuzima bwigihechose. 17Nubu ku mwami atafishe imibembe, atapfa, ataboneka Imana yonyene, ibe ichubahilo nubwela igihe nigihe chose, Amina.18Ndasizeho isezelano ili imbele yawe Timoteo, umwana wanje. Ndakola ngo kungana nubu vugishwa bwatanzwe aho hambele kukubela wewe, kudyango ubemwo mungwano nziza. 19Kola guti kudyango ube nu kwizela ni chimfuzo chiza bamwe abantu bavya nse iyi bacha balanona ukwizela. 20Nkuko bidya himeneyo na Alekizanda abonamuhanye shetani kudyango bigishwe ntibazo chumule.
21Kuvyivyo vya mbele ya vyose shaka amasego masego na kashimwe bikongwe kubwa bantu bose. 2Kubela bwabami na bose bali kubutege chi kugila tubeho ukubaho kumaholo numtekano nubutengechi bwose bwubahwe. 3Ili ni dyiza idyo kwemeleka imbele yimana umukiza wachu. 4Wene kwizigila kuba abantu bose bala kujijwe na balonke kumenya ukuli.5Kukubela haliho Imana imwe na haliho uhuza yumwe hagati yimana nabana bambanu aliwe Klisto Yesu. 6Yataze wene yene kunyugu kubwa bose, ubushuhuda mugihe gikwiye. 7Kukubela ibi, jewe nyene ndalakozwe kuba intumwa yinjili ya yintumwa. Ndavuga ukuli sivuga ububeshi jewe ndumwigisha wa banu bamahaga kuchizelo chukuli gomba abagabogabo bambale imyabalo ayemelewe.8Kuko gomba abagabogabo kila hali basenge ni kugolola amaboko melanda atakushavula nikukekana. 9Nuko nuko gomba umugolagole bambale imyabalo ayemelewe kuba kulu. 10Kadi gomba mwabale ivyabalo ibishakigwa abagolagole bubaha nikuchila ibikogwa vyiza.11Abagolagole na biyigishe kwihali itekeleje nu kubaha kwose. 12Sishimula umugolagole kwigisha ama amategeko hejulu yumugambo kadi abeho kwihali yo kunuma.13Kukubela Adamu alimwe ubwambele hayuma Eva. 14Adamu ntiyahezwe hezwe, aliko umugolagole alahezwe hezwe kabisa kububi. 15Nuko nuko alokizwa kukuchila kuvyala abana, kadi nibagu bagendelela muchizela muchizelo nulukundo nu kwezwa nu bwenge bwiza.
31Iyi mvugo niyo kwizegwa. Nimba umuntu yifuza kuba umuhagalikizi akazi keza. 2Relo umuhagalikizi agombegwa ntabe nu mugayo ni ngomba abe umugabo wu mugore umwe. Ni ngombwa abe atalenza urugero atalugumba, aganza ingeso ziwe, akundana ni ngombwa abe nubushobozi bwo kwigisha. 3Ntabe akolesha umuvinyo, ntabe umusinzi, aliko uwitonda, wa mahoro. Ni ngombwa ntabe umukunzi wa mahera.4Agombegwa kuhagarikira neza abantu bo muhira kwiwe wene, na bana biwe bagombegwa kumwubaha kuchubahiro chose. 5Nimba umuntu atazikubaha agalikira abantu bo muhira kwiwe wene, azolela gute ikanisa dyimana?6Nube umwizela mushasha, kugira ngo ntaze yikakishe no kugwa murubanza nka wa mubi. 7Ni ngombwa kandi abe ni ngeso nziza kulibose bali hanze, kugira ngo ntaze agwe mumugayo nu mutego wa wamubi.8Abakozi bisengero, kudya kudya bagombegwa kuba abahabwa uchubahiro, ntibabe abavuga indimi zibili. Nibakoreshe umuvinyo gulenze ulugero chanke kuba nu kwipfuza. 9Bashobore kugumya ibanga dyo kwizera dyahishiriwe. 10Babe kandi bamejwe ubwambere, hanyuma bashobore kufasha kubela batafishe umugayo.11Abagore gutyo gutyo babe abafishe kwubaha, ntibabe ababesha babe nurugero nukwizegwa muri vyose. 12Abakozi bisengero ni ngombwa babe abagabo bumugore yumwe yumwe. Ni ngomba bashobore kubahagarikila neza abana babo nabo muhira iwabo. 13Kubela badya bakora neza baronka umuhaga laro mwiza nubushobozi burini mukwizera kuli muri Klisto Yesu.14Nandika aya kuri wewe, nizera kuza iwawe ubu vuba. 15Aliko ninaba chelegwa, nandika kugira ndonke kumenya ingewe yo kugendela muuzu yimana, nayo nikanisa ya bmana ikomeye, inkingi ishigikiye ubukweli.16Ntakuhakana yuko ubukweli bwimana welechwe nubukuru, "yabonekanye mumubili, yemezwa nu mutima, abonekana na malaika, amenyekanishwa mubanyamahanga, yizegwa mwisi atwagwa mwiju mubwiza.
41Aliko mwemu avuga yeruye yuko mugihe kizoza bamwe mubantu bazoreka ukwizera no kuba maso kwumviliza imwemu zibesha ninyigisho za badaimoni. 2Zizokwigishwa mububeshi nu budyadya, imitima yabo izohindugwa.3Bazobabuza kwimura no kwakira ivyokudya vyimana yalemye bikoleshwe kukushima muribo bizera na bamenya ubukweli. 4Kubela burikintu chi mana yalemye ni chiza. Ntachotwakira kukushima kikwiliye kuhakana. 5Kubela chezwa kuchira mwijambo dyimana ni kunzira ya masengo.6Nimba uzoyashira aya ibele ya benewanyu, uzoba umukozi mwiza wa Yesu Klisto. Kubera warelewe mumajambo yu kwizera no kunyigisho nziza wakwiliye. 7Aliko uhakane imigani zo mwisi zikundwa nabakeshuru. Hanyuma yaho, wiyigishe wewenyene kwubaha Imana. 8Kuko kwimenyeleza kwumubili kulakwinye katoyi, aliko kubaha Imana kulakwiye chane uri vyose. Kubiha isezerano mubuzima bwubu nabudya buzoza.9Ijambo ili nidyo kwizegwa na rikwiye kwemezegwa gwose. 10Kuko aligituma tugogwa chane no kukora akazi nu mwete chane. Kukubela tufishe ubushobozi mumna ikomeye aliyo muchunguzi wabantu bose, aliko chane chane abizera.11Uyavuge nu kuyigisha ayo. 12Umuntu wese ntabugaye ubusore bwawe. Hanyuma yaho, abe akarolero muribose bizera, mumvugo, mungendo, murukundo, mukwizegwa, no kubwiza. 13Kushika ahonzoza, guma mukusoma, mukuhanura no mukwigisha.14Ntugabanye ikichiro kili muri wewe, chowa hawe kuchira kumuvugishwa, kukushiorigwa kwa maboko na bazehe. 15Witwalarike ivyo ube muri ayo kugira ukukula kwawe kube kubonekera kubantu bose wilinde chane urugendo gwa ninyigisho. 16Guma muraya kubela kukukora ivyo uzokwikiza wewe na badya bakwumviliza.
51Nkimuvume umugabogabo wumutama aliko muhe umutima nkiko aliso wawe umuhe umutima umurose wumuhungu baboneka nkichutizawe. 2Ubahe umutima abagorengore abatama nkiko boba banyoko bawe nabagorengore binkumi kiko boba bashika we kubwiza bwose.3Wubahe upfakazi badya bali pfakazi zukuli. 4Mugabo kamba ipfukazi ifise abana chankwe abuzukulu baleke chambele biyingishe kwelekana ikubaha kubantu bumuhira iwabo benenyene bareke barihe abavyei babo ivyiza kubela ibi bibereye imbelezi mana.5Aliko ipfakari ukuri ukuri nudya yashizwe wenyene nawe ashira ivyizingiro vyiwe kumana imisi yose aguma alimugusenga ijoro numutanga. 6Aliko ivyo udya mugorengore udya abayeho kuvyisi yarapfuye umwanya akiriho.7Abisingure ibi ayamajambo kungira nkiba kwendongere. 8Nimba umuntu atarotunga benewabo nkabadya babaye muhiriwe yarahakanye kwinzera kandi nimubi kusumba udya atemera.9Aliko umugorengore yandikwe hamwe nkiko aripfakari niyaba afise imwaka itarihasi yimwaka urukanga kandi numugore wumugabo umwe. 10Mpaka abemenyekana vyiza aliko niyaba akunda abana chankwe akunda abagenyi chankwe yaranavye amanguru yabakirisu chankwe yarafashije ababayeho babonegwa chankwe yitaze kwikazi yoyose nyiza.11Mugabo kwa badya bapfakari bakiribato ni wanke kubandikisha kugwandiko ngwabapfakazi nibaba bijiye mukwipfuza mwuvyo umubiri batari muri Klisto bashaka kwimungwa. 12Kuzi iyi baba binjiye muchaha kubela baba bonoye kwitanga kwabo kubwambere. 13Kandi bababinjiye mukamenyero kubenebwe bene bazunguka izu kunzu. Aliko ngusa sabanebwe aliko ngusa nibo kuvunga no kuvunga amajambo yabandi bene bavunga amajambo katakwiye kuvunga yabandi alikiko bavunga amajambo batalibakwiye kuvunga.14Aliko jewe nashaka amba gorengore bakiribato bimugwe bavyareambana bahagarikire izuzabo kungirango nkumuhe akanya umwasi kutirenga kukora uvyaha. 15Aliko bakei baho balamaze kuhindukilira shitani. 16Nimba umugore wewese yemera yuko afise ipfakazi aliko nabafashe kungira ngo ikanisa nkiriremengwe kungira lishobore kubafasha badya baripfakazi chane chane.17Aliko abazehe badya batengeka vyiza baharuri ngwe kuba bakwiye ikubawa kwibwishi badya badya bakunda kwingisha ijambo dyimana. 18Aliko amandiko alavunga nkizibite inka kudyo chankwe kunywa inafaka na umukozi alashakigwa kuliha impembo yiwe.19Nkiwakile ulubanza hejuru yumuzehe aliko halilo ivyabona bibili changwe batatu. 20Bereke abononyi imbere yabantu bose kungirago na bandi basingaye changwe botinya.21Ndakutumwe chane imbere yimana, nimbere ya Klisto Yesu na malaika yatenguwe ubike ubutumwa ubu utasizemwo uchakubili bobose kandi kukore ijambo lidya dyose utasizemwo ukwirata. 22Nkushiremwo umuntu wewese amaboko nanigoga kufate ivyaha vyumuntu uwindi bikwiye kwibika ube mwinza.23Nkibikwiye ungwe amazi hanyuma yaho ungwe umuvinyu mukei kuboida namagwai yawe yo kumwanya no kumwanya. 24Ivyaha vya bakei babantu nkibimenyekana haboneka nkihatangurira ihukumu mugabo bikei vyi vyaha nkibikwirikiraho havyuma. 25Nguto nguto bikei vyikazi nyiza imenyekana ahabona ariko izindi nkizironyengezwa.
61Badya bose bali hasi yo kugabwa nkabashumba ni bitwala like bashebuja nkaba kwiliye kubawha, bashakigwa kukola kutyo kugila izina dyimana ni nyigisho ntizitukwe. 2Abashumba bafishe bashebuja bizeye ntibabagaye kukubela bene ni benewabo. Hanyuma yaho babakole kusumbilizaho. Kubela bashebuja bafashwa ikazi zabo na bizeye bala kundwa. Igisha wongele utangaze aya majambo.3Ni haba umuntu yigisha azimiza atakila ibimulogola kuva iwachu vyizegwa alivyo majambo yu mwami wachu Yesu Klisto, ni haba batemela inyigisho ilongola mubwela. 4Uyo muntu alishima ntamenya chochose, hanyima yaho, ntiyumvikana numuhalilizi hejuru ya majambo. Aya majambo avyala inzigo, kugwana, kutukana, nibindi bibi. 5Ukutumvikana kenshi kenshi hagati ya bantu bubwenge bwononekaye. Bachabaheba ukuli. Biyumvila yuko ubwela alinzila yo kuba abatajiri.6Ubu ubwela no kulizika ni nyungu nini. 7Kubela ntitwa menye chochose muliyisi. Kandi ntitwo shobola kutwala chochose kuva muliyisi. 8Hanyuma yaho tushimishwe ni vyokudya ni myenda.9Ubu badya bazoba bafishe imali bazogwa muma gelagezo, mumutego. Bagwa mubujuju bwinshi ni vyipfuzo bibi, no mukintu chochose kituma abantu bibila mubibonona a bikabicha. 10Kubela kukunda amahela alintango yibibi vyose abantu bipfuza iyo, balazimijwe kule yukwizera kandi bali chumishe benenyene kumubabalo mwinshi.11Aliko wewe muntu wimana hunga ivyo bintu. Kulikila ukuli, ubwela, ukwizera, ulukundo, kwihangana nukwitonda. 12Gwana intambala nziza yukwizera. Fata ubuzima buta hela wahamagaliwe. Hali kubela ku kowantanze ubushuda imbele ya bashahidi benshi kulikidya kili chiza.13Ndakuhaye ili tegeko imbele yimana aliyo ituma ibintu vyose kubaho, ni mbele ya Yesu Klisto, yavuze bili mukuli kwa pontio pilato. 14Bika itegeko neza chane, uta kekelanya kugeza aho umwami wachu Yesu Klisto azozila.1516Imana izo kwelekana ukuza kwiwe mukihe kibeleye Imana, umuheza gigwa, inguvu yitandukanye, umutwale atwala, umwami alingola. Wenekusa niwe abaho ibihe vyose yikaye mumwanga utononwa. Nta muntu ashobola kumubona changwe kumuleba kwiwe ni habe ichubahilo nubushobola buta hela. Amina.17Babwile abatajiri muliyisi ntibishime, kandi ntibizigile ubwo butajiri, bwene sibwubuhakika. Hanyuma yaho, bashakigwa kwizigila Imana. Yo aliyo ituha ubutajiri bwose bwukuli kugila tunezegwe. 18Babwile bakole vyiza, batunge mwikazi nziza, babe abagwaneza, no kwama biteguye kutanga. 19Mulivyo nzila baloba basizeho intangonziza kubintu bizoza, kugila bati bashobole kufau kubaho kukwiliye.20Timoteo, lindo kidya chowahawe. Itandukanye nokuvugana ubulele no kuhalila kwipinga aliko kububeshi kwitwa ubwenge. 21Abantu bamve balavuga ibi bintu, kubeluku balabuze ukwizera. Inema nibe hamwe nawe.
2 Timotheo
11Paulo intumwa ya Yesu Klisto kulukundo gu mwami, egoego nale melewe ubuzima bulimuli Klisto Yesu. 2Kulitimotheo umwana akunda: inema nu kubabaligwa na maholo ava kumana daha na Yesu Klisto umwami wachu.3Ndashimila Imana yonkolela muvyi yumvilo vyiza kukoba babachu, yonibuche ibihe vyose ndimuna sengo. Mwijolo, 4numutaga ndihumuza kukubona, kudyango nuzule umunezelo. Ndibuka amalila yawe. 5Namanibuchwa kukwizela vyukuli, kukwize lako vyichala imbele muli wewe kandi.6Ikinicho chatumye ndakwibucha kwegenyeza ingabile yokumana ili imbele muli wewe munzila yo gushili gwaho amaboko yanje. 7Kukubela imana itaduhaye umutima wogutinya ahubwo yi nguvu nulukundo nu kubaha8Nonentubone isoni kushimila umwami wachu, chanke uwanje wewe Paulo umufungwa wiwe. Ahubwo usangile kubabala kubela injili nkuko bikwiliye kumana. 9Nimana ya dukijije nokutuhamagala numuhamagalo wumugololochi, ntiyakoze ibikungana nakazi kachu ahubwo kungana ninema nintegulo yiwe wene nyene.Yalatuha magaye ayamajambo muli Klisto Yesu hanyuma yibihe gutangula. 10Alikoubulelo ukwihangana kwimana wamazekwele kwa kukuza umukiza wachu Klisto Yesu. Ni Klisto niwe yako masheje uluphu azana ubuzima buda hela kumwanga wijulu. 11Kukubela ivyo natalolanywe kubahubili, intumwa na balimu.12Kukubela ibi ndahangaika kandi, alikosingila isoni kukubela ndamuzi wene namaze kwizela. Ndizela yuko ashobola kukibika kidya nashikilije iwi wempaka udya musi. 13Wibuke umufano wubutumwa bwu bwizigigwa bwo mwu mvishije kuva iwange, hamwe nukwizela nulukundo luli mbele ya Klisto Yesu. 14Uyabike amajambo meza yoyagushikilije Imana guchi la muli myemuyela aba imbele yachu.15Ulazi yuko bose babayeho muntango balansize mwikundi ili balimwo Figelo na 16Hemogene.Umwami alahalila inzu ya Onesefolo kukubela keshi yalanezeleza no kuyibonela isoni ni minyololo yanje. 17Hanyuma yaho, ahoyali iloma yala ndondeye ningoga kandi alandonka. 18Imana imushoboze kulonka kuba baligwa kuvu iwe udyamusi. Nkuko ya nfashije ahonalindi Efeso, wewe ula menyaneza.
21None lelo wewe mwanaje, tube ni nguvu kubwi ineema ibili manzu ya Klisto Yesu. 2Na majambo mwuvishije kilijewe mulimwebwe mwabaye ivyabona beshi kushikiliza kubantu wowizigiye alibwo bazo kwigisha abadi gusa.3Sagira amateso ntajewe nuko ntuwajeshi mwiza wa Klisto Yesu. 4Nta mwanajeshi akora umwanya uwouwo kwishila ni kazi zibisazwezo kubaho aha kudyago amubaze ofisa wiwe mkulu. 5Kadi umuntu yashindana badya bituka ntarorohna itaji kukwilikiza nuko bimeze.6Bila kenewe yuko umulimyi afise umweteabe uwabere. 7Wiyuvile kuchovuze, kukubera umwami atuhaye kumenya yuko ibintu vyose.8Mwibuke Yesu Klisto, kuva uluvyalo gwa Daudi, Aliwe yazuwe kuva kwa abapfuye uku ni kugana ntutuma bwaje bwiijili. 9Bwadya kukubera uyo kubonegwa nikufungwa nhumunyororo ntuko ndonoye. Aliko ijambo dyimana lilifungwa kuminyororo. 10Kulivyolelo navumiliye ibinhu vyose kulibadya bwadya umwami yalamaze kuchangugwa, ili kubela ntabo kukoba buronke ukwizela ulimu ko Klisto Yesu hamwa nubwelanda wigihe chose.11Vuge uku ni ukwizeleka. Nibatwapyuye hamwe, tulabaho hamwe na mwene. 12Niba tulindiye tuzotwara hamwenawe, kadi yimba tumuhakaye wene nawe kadiazo twihakana twebwe. 13Nitutamba abizigigwa, wene azosigara alumigigwa kukotwoshobola kwihagana wenyene.14Bandanya kubibucha hejulu yaya amajambo. Mbahane ibele zimana baleke kuhalila kuvyelekeye amajambo. kubelana nilihali bwonoyi kubadya buviliza. 15Kolesha umwete kuyeleka yukowemelewe kumana ntumokozi atafise ichutuma alandaumu. Likoleshe ilijambo vyu kweli lili sawa.16Niwivange inganilo yo kwisi aliyo yaje imbele chanena chane yu bwasi. 17Iganiro yambo izosazara ntikisembe chumukoli. Mulimboni.Himenayo na fileto. 18Amba ambantu mbabuze umukweli. Bavunga yuko ukuzuka kwa maze kuza kuhindula ichezelo cha bwantu.19Numbu intago ihangaze yimana ihagarara ifise inyandiko iyi umwami alabazi mbalibo bwiwe, kila uvunga izina yumwami ave mubungamba. 20Kunzu yumutajili sikuvanga bilimo ibikolesha vyizahabu ni shamba gusa kadi halimwo ibikolesho vyimbiti ubudogo mulibi bimwe bikoleshwa mulibi kubaha ni mulibi imbikoleshwa nitafishe kubwahwa. 21Nimba umuntu azokwiyeza wenyene ni kuva mumbikolesho atavyo kumbahwa wene nikikolesho chubashwa. chajewe kigilila chane chikimazi afise akamalo kumana na atenguliwe kukazi neza.22Niwilukile kuvyubusole. Ukwilikije ukuli ukwizela ulukundo na maholo hamwe na madya mbahamangara Imana Umwami kumutima mwiza. 23Alikowahne umbupumbavu ni mbibazo bindafishe akamalo kuko ulazi yuko mbivyala igwano.24Umukozi wumwami ntakwiye kugwana hayuma akwiye kumba kwitonda kumbantu bose, alashombye kwigisha nimwihangayi atagwano. 25Bira kwiye ubwigishe kukwibitonda badya mbamwihakana imana yomba gitila ikigogwe kumenya umbu kweli. 26Urashomboye kulaha ukumenya kadi kuzimukila au kukwepa umutego wa shetani hayuma yaho yomba barafashwe na wene kukumbela ulukundo gwiwe
31Ariko umenyiiri mwisiku zi mperuka hazaba nibihe bigoye. 2Kubera abantu bazoba abokwikunda benukukunda amahera benukwirala bi mvugo zibi batubaha abavye babo bazoba abatafise kushima kandi babi. 3Bazoba abatafise urukundo gwa kameremere abatashaka kubaho namahoro yose abateranya ababeshi ntibazoshobora kwitangira abafise vurufu batakunda amahoro. 4Bazoba abichanyi babi bikunda ubwabo kandi bakunda ivyumubiru kusumvya kukuna imana.5Kumubiri bazobonekana karabejejwe ni mana ariko bazobwi chakana ubushobozi bwimana niwilandukanye nabantu kabo. 6Kubera muribo nabagabogabo binjira mungo zabantu nokubahenda henela abagoragore. Buzuye ivyaha kubera balafishe ubwenfu kandi barofogwa nivyipfuzo vyubwoko bwosi. 7Ababagoragore biyigisha kiramisi yose ariko ntibashobora kubushikira bwukuri.8Nkakudya biri yene na yambre bagahaza tofauti Musa kwiyi nzira abarimu baba bububeshi bahagarara nkukuri kutari mabantu bononywe muvyiyumviro vyabo abatashaka kwifatanya nukwizera. 9Ariko ntiba zokwenderea kurere kukubera ubwenye buke bwabo bogoshigwa ahabona kubantu bose nkuko bwari buri bwabadya bantu.10Ariko wewe wakurikie amigisho yanje ninyendo yanje ukojewe anyombe nukwizera kwanje nukwihangana kwanje nurukundo gwanje nukwemeregwa kwanje. 11Inyorane umubabaro nabidya bwashizeko haria atiokia na risita nara vyihanganie amagogwa imana yachiye inkiza kurivyo. 12Bose bava muri kushi mumibereho yokukorera imana muri Klisto Yesu bozogirigwa nabi. 13Abantu babi bububeshi bazo kwenderea kubababi chane bazohenda abandi kuko na bene bahenzwe.14Ariko wewe enderea muraya majambo wigishijwe no kuyizera kuchemezo kukubera umenya icho wize. 15Ura menya yuko kuva mubwana bwawe wachiye uyamenya amandiko matakatifu aya arashobora atuma wubahwa kubwa kakiza kunzira yukwizera muri Klisto Yesu.16Kira vyandichwe vyasizemwo impwemu nimana bira kwiriye amigisho koamigisho afise akamaro kukuhindura kukugiraneza amakosa nokwigisha mkuri. 17Ukuniko umutu wimana abe uwukamiriche mugihe ahawe ubudyo bwose kukukora kira kikogwa chiza.
41Ndaguhaye linotegeko lifishe inguvu yimana numukiza Yesu wuloza kubachila ulubanza badya bakomeye ni bapfuye, kubela ya kweleka kwiwe nubwam ibwiwe. 2Vuga ijambo umwanya uliho nutaliho babwile abantu ivyaha vyabo, kankamila, tegeka, kukwihangana bose ni nyigisho.3Kubela umusi goloza kubela abantu ntibalotwalana a migisho yukuli. Hnyuma yabo, balokwilondelela abalimu bakwigisha kukugilango nikwipfuza kwabo. Kunzila zino amatwi yabo goloba ganigwa gugwa. 4Bolokwanka kumviliza inyigisho yukuli, nikuhindukilila imigani. 5Kubela wewe ubeni chizelo kubinu vyose, nuwihangane ibiko komeye, kolikozi ntumwigisha, shicha ikikogwa chawe.6Kubela jewe ndamaze kuseswa. Umwanya wukugenda gwageze. 7Ndagwanye muvyukuli ulugendo ndalumaze ichizelo ndakilagiye. 8Ikichibo chukuli chasizweho kubela jewe, kubela umwami, kubela wuchaulubanza yukuli alompa wudya musi. Kubela sijeweyusa nukubanu bose abalindiye inyota kuboneka kwiwe.9Ikazekuza nanigoga. 10Kubela dema yansize yakunze isiyubu nubu yagiye Thesalonike, Kreseni yalagiye Galatia na Tito yalagiye Dalmatia.11Luka niwe alihomwe na wene. Umutole Marko muze nawe kubela wene ni wakachilo kwange kubela ingabile. 12Ndamu tumweTikiko Efeso. 13Wudya mwenda ndasize troa na karpo huloza lizane, hamwe nabidya bitobo yabindi vyulusato.14Alegizanda ahesha ivyuma yalankole ye ibibi vyishi umwami alomuliha kwingana nivyo yakoze. 15Nawe lelo niwilinde na wene kubela yala yakubise amajambo yachu. 16Kubela wa ngwanilie wanje wa mbele, ntanumwe yahagaze hamwe nanje, hanyuma yiwe, kilaumwe yala hevye. Imana ya bahaluliye ichago.17Aliko umwami yala hagaze hamwe nanje, alompeleza inkomezi kugilayuko kuchila uwange, ijambo livugwe likwiye nabanya mahanga bashobole kudyumva. Ndalavu yenu kanywa kintare. 18Umwa alokwigizayo nibintu vyosebibi nukunkinkiza kubela ubwami bwiwe bwo mwijulu ubwiza bwiwe bubekwiwe imisiyose imisiyose. Amen.19Ndamukiliza priska, alimwo aladya ninzu yomwa Onesiforo. 20Elasito yalasigaye hiyo kolinto mugani Trifimo ndamusize mileto yaligwaye. 21Kola na ningoga hata laze ikihe chimbeho Eubulo alabalamu cha na Pude, Lino, Claudia na bagezibose. 22Imana ibenu mutima gwawe ubunu bube nawe.
Tito
11Paulo umulokozi wimana ni ntumwa ya Yesu Klisto, kukwizera abachaguliwe nimana nu bwenge bwubukweli buzana ubwela. 2Bali mukwizera kubuzima buta hela bwimana itashobola kuvuga ububeshi ya sezelanye kuvakela. 3Mukiye kibeleye ya size habona ijambo dyiwe mubutumwa yampaye jewe kuvuga. Nashakigwa kukola nkuko kumategeko yimana numukiza wachu.4Kuli Tito, umwana wubukweli mukwizera kwachu.Inema ukuganyigwa na maholo biva kumana daha na Yesu Klisto umukiza wachu. 5Kukubela bati na kusize kreti, ni kugilango ugileneza amajambo yose yatalibwahele nokushilaho abazehe bikanisa kulikila muji nkuko nakutegeche.6Umuzehe wikanisa bibeleye ntabe numwikomo, umugabo wumugore yumwe, afishe abana bizegwa atawubavuvugaho ikintu kibi au ntibabe nindero. 7Bilabeleye kumulevyi, nkumuhagalikizi winzu yimana ntabe numwikomo. Ntabe umuntu wugwamo au atilinda. Ashakigwa ntabe uwihuta kushavula ntabe imbolegwa, ntabe umuntu atumabagwana, kandi ntabe uwipfuza nabi.8Ahubwo abeukaribisha abantu akunda ivyiza, ashakigwa abe umuntu wubwenge bukwiye, umugololochi, yubahaimana, yiganza wenyene. 9Ashobola kute kuhagalikila inyigisho zu kukweli zigishijwe, kugilango abalemeshe mumutima kunyigisho nziza ashoboye kuba subilamwo bose abata mwemela.10Kubela halabahakanyi chane mulibadya basilamuwe amajambo yabo ntafishe akamalo. Balabesha nokulongola abantu mubuzimile. 11Nilazima kubabuza abantu nkabo. Bigisha gadya gatabeleye kunyunguzo kumalamaza no konona imidyango yose.12Yumwe mulibo, umuntu yumwe wubwenge yalavuze, "Abakrete bafishe ububeshi butahela, ababi ni bikobo bikaze, abanebwe nabahuvyi." 13Ibi ndakweleche nivyubukweli, kulivyobabuze kunguvu kugilango bashobole kuvuga ubukweli mukwizera.14Wewe ntiwifatanye nimigani itakaliyubukweli yikiyahudi au amategeko yabantu badyabasubiza inyuma ubukweli.15Kulibose bamezeneza, ibintu vyose nivyiza aliko kulibadya bose babi nabatizera, ntakili chiza. Kukubela ivyiyumvile vyabo ni ntegulo zabo zalononekaye. 16Balemela yuko Imana bayimenya, aliko kubikogwa vyabo balayihakana. Benenababi batubaha. Ntibemejwe kukikogwa chochose chiza.
21Aliko wewe uvuge bidya bijana ni ntigulo yenewe. 2Abazehe babe nuluelo, ukubaha, ubwenga, ukwizela kwiza, kulukundo nokwicha ngana.3Kandi na bazehe babagore bakwiye biye lekane bonyene kobiyubaha atali abanegulanya kandi ntibab abashumba binzoga. 4Bakwiye kubigisha ibimezeneza kugira bategule abakobwa kubwenge, kubakunda abagabobabo na banababo. 5Bakwiye kubigisha kuba mubwenge, bamezeneza, bafataneza inzu zabo, kandi bubaha abagabo babo bonyene. Bibadu makukola amajambo aya kugilango ijambo dyimana ntilitukwe.6Kungene iyo nyene, nimbalemeshe kumtima imisole yabagabo babe mbwenge. 7Kunzila zose nimwishile mwebwe nyene kuba akalolilo kunzila nziza, kandi nimwingishwa nimwelekane igeso nziza nukubaha. 8Nimuganile ubutumwa bumezeneza budafise amalinyu, kugilango uwowese atenela atetelezwe kukontafise libidyo kuvuga hejulu yangu.9Abakozi bubahe basebuja bako kukila kintu. Bakwiye kubigisha ntibakwiye kuchalila nabo. 10Ntibakwiye kwiba hanyuma yaho, bakwiye kwelekana ukwinzela kosekwiza kugirango kunzila zose bakunde amigishwa yachu kuvejelekeye Imana numukiza wachu.11Kukoineema yimana yalabonekanye kubantu wote. Itwigisha kwanka ajambo adafise ubuntu nukwifuza kwisi. 12Itwigigisha kubaho kubwenge, no kukuli nokunzila zo kumana nivyipfuzo vyisi. 13Ikile tulindiliyi kwakila kwizela kwachu kufise umugisha, ukubone kana kwichubahilo chimana yachu nkulu numukiza wachu Ysu Klisto.14Yesu yalitanze wenyene kuli twebwe kugilango adukize kuva kuvyaha nokutugila beza, kulimwene abantu binkenegwa bafise inyota yokulola akazi keza.15Yavuge nokunyihankiza aya majambo. Iyamilize kumategeko yose. Ntiwemele umuntu wese akugaye.
31Ubibuche kubaha abalogozi nabategechi kububaha na kuba hofi kuli bulikazi nyiza. 2Ubibuche kutamukolela umuntu waliwese ubibi baleke kwishurana babaho akanya abandi kokukora ubwamuzi nokwerekana ubwitozi mubantu bwose.3Kubera yuko twege twarifufise ubwege buke chane bwaritwarazimie twagizwe yuko turabashuba twatwawe nivyomwisi twatwawe twabayeho kwankana chane kwa nanokwakana.4Kubera yuko ikigoge chumana chumukiza wachu kubana babantu hobwabonekana. 5Nkivya baye kuvyo ibikogwa vyachu meza vyotwakoze aliko yatukijije kubo ubuntu bwiwe yatukijije kutunaba kuvyagwa bushasha no kutugira bushasha kubweranda.6Imana yarasheshi imitima mwerada kubwishi hejuru yachu kucha kuri Yesu Klisto umuchuguzi wachu. 7Yakoze kutweirinitwaba tuharuriwe ukuri kuboibabaziziwe tubeabafasha biwe bukukuri no kwemera mubihe bitahera.8Ubu nubuntu bwokwemegwa. Ndashaka muyavuge muhagaze amajambo ayo kubera yuko badya bemera Imana babe nubuntu hejuru yikazinyiza. Yayisizeibeje yabo amajambo ayonimeza arafise akamaro kubanu bose.9Mugabo mwikure mumajambo yikipubafu nasaba kuchinda ni kukibitana kuvyo itwaro amajambo ayo kugagira akamaro. 10Mumwanke warililewese agira ibikundikudi hagati yana hanyuma ibere yo kuhama umwe changwe babiri. 11Mumenye yuko umuntu nkuyo yarareje izira yukuri kandi alakora ichaha no kwichira urubaza wenenyene.12Ninda mutuma iwawe artem au tikiko girananigoga uroze iwage inoyodi ndemeye kwichara mubero. 13Gira na nigoga utume zena umukuru wibutware naaporo hatariho kubaganukiwa nukinu.14Abantu bachu nimpaka biigishe kukora akazi kezakora ibigombegwa chane kugira gibaroze batavyara amatuda.15Bose balikumwe nanje barakuramucha badya batukundakubunu ubuntu bubenamwe.
Filemoni
11Paulo umufungwa womuli Kilisto Yesu namwe ne wabo Timotheo kwa Filemoni umukudwa mugenzi wachu nuukola ikazi hanwe natwe. 2Ni kwa afia mushikiwachu ni kwa alkipas numwanajeshi mugenzi wachu ni kwi kanisa lidya lihulila iwawe. 3Inema ibe iwanyu namaholo ava kumana daha wachu nokumwami Yesu Klisto.4Igehe chose ndashimila Imana. Ndakuvuga mumasengo yanje. 5Numvushije ulukundo nukwizela ufishe mywami Yesu nokuba kilisu bose. 6Ndasega yuko gufashanya kukwizela kwanyu kube ubushobozi mubumenyi bwamajambo meza gali hagati yachu muli Klisto. 7Kukubela mbaye numunezelo nivyizigilo kukubela ulukundo gwawe, kubela imitima ya bakilisto yaguma ihumuzwa namwene wachu.8None nahonfise ugutinyuka vyose muli Klisto kugutegeka. Wewe gukola kidya chushobola kukola. 9Mugani kukubela ulukundo, hanyumayaho ndagusaba jewe Paulo ndumuzehe, nubundumufungwa kukubela Klisto Yesu.10Ndagusaba kubela umwana wanje Onesmo, wona vyaye mugufungwa kwanje. 11Kukubela muntangontiya kubeleye, muganiubu ala kube la wewe na 12Ndamu tumye-wene aliwe wumutima wanje -nyene kugaluka kwawe. 13Nizela yuko yali kwendelea kusigala hamwe nanje, kudyango akolele mugishingochawe umwanya ndimugifungo kubela injili.14Aliko sina shache gukola ijambo dyodyose uto ndekuye wewe. Nakoze gutwo kugilango ijambo dyose dyiza ntili koleke kukubela nala kula zimishije kukubela wakunze wewenyene kulikola. 15Chanke nukubela mwale kanyenawe. Kumwanya vyabaye gutwo kudyango ubehamwe nawene ibihe vyose. 16Kudyango ntalobe kandi umukozi aliko ni vyiza kusumba umukozi nkamwene wachu nkunda, kulijewe nachane kuliwewe, nokumubili nokumwami.17Nimba unywiyumvila kondukola ikazi imwe umwakile nkuko wonyakiliye jewe. 18Alikonimba yakuchumu yeho ijambo dyodyo chanke ulamwishuza ikintu chochose, chishuze ichokuva iwanje. 19Jewe Paulo, ndandiche kukuboko kwanje jewe nyene: jewe ndokuliha. Simvuze iwawe ngonda kwishuza ukubaho kwawe oya. 20Ego mugenzi, leka ndonke umunezelo wumwami kuva kwawe unezeleze umutima wanje muli Klisto.21Mbaye nukwizela kubela ukubaho kwawe ndakwa ndikiye menya yuko uzokola ibisumba bidya na kusavye. 22Mulicho gihe nyenetegula ichumba cha bagenyi kukubela jewe, kukubela nizeye kuchi la muma sengo ijawe nzo gutembelela ubuvuba.23Epafla umufungwa mugenza njemuli Klisto Yesu ala kula mucha. 24Nkuko akola Malko, Alistalko, Dema Luka, abakozi hamwe nanje. 25Inema yumwami Yesu Klisto ibehamwe numutima wawe. Ameni.
Abaebrania
11Mugihe chaheze Imana yabalie balukulu bachu. Kucha mubavugishwa nayo mubihe vyishi no mubuvyo bwishi. 2Aliko mwiki gihe tufise Imana igawilanatwe kuhitila mumwana Imana yashizeho kuba umugabawe wibitu vyose na weyehe lalemuye ibitu vyose yalamye isi. 3Umwana wiwe namcha wibwiza bwiwe ni shusho ya kamelele kayo. Kadi ashingikila vyose ijabo nyubushobozi gwiwe aajeje kushila ichuhagilo wivyaha acha icha ibuvyo bwichumbahi chubwami bwomiwiju.4Amale kuba uwihabaye kusuba abamalaika mkukuizima yarazwe lisuba yose. 5Mukubela ki ni malaika gani yingeze kuvu wewe ulumwana waje uyumusu ulumwana waje jewe baye umuvyeyi wawe sowawe? Kadi "Jewe zobo sowawe nawe azoba umwana waje?"6Kadi ahimana yazama umwana wabele hawo maisi acha avunga abamalaika bose bomusi bamusenge. 7Kukubela malaika avunga wene akola malaika bakaba imitima na bako zibayo kuba idimi zumulilo.8Aliko kukubela umwana alavunga ati ingoma yawe mana ihagawe ibihe bitazoshila ibihe vyose yibizoshila ihelezo ni helezo iko yubwami bwayo bugazwa nayo. 9Aliko ulakuda uchishijwe bugufi akaba hasi yamalaika yako kukilaho amategeko, kukubela Imana yawe yala kusije amavuta yu munezero kuliko abadi.10Aliko ubwabele Imana, washije itago isi aliko ijulu ni gikogwa chamaboko yawe. 11Bilohela aliko weho ulokwamaho aliko vyose bizohela kumwida wipuzu. 12Kodi wabizinga kipuzu kadi bikulamu nibidi kuko ipuzu zila kulamwo aliko wewe uzonguma kuko wa mwenye aliko imyako yakubaha kwawe tizoshila."13Aliko ni malaika uwohe Imana yakuze umwonya wose, "niwichale mkuboko kwaje kwibudyo ushitse aho zongalukila aoko abosibawe bazoba musi yibilenge vyawe? 14None abamalaika bose sipemu zatumwe kubafasha no kubatuza badya bazologwa akakiza?
21None lelo tushobola kushilaho bilimbele chane kwabi dya twimwishije kubela yuko ntituze batu shile kula chane.2Kubela yuko intumwa zavuzwa. numumalaika bilisawa, nalinda kosa nadya baguye balakila kihano gusa. 3Tulolonka guta kwivanamwo nkuko tutakulikilanye akakiza kano kanini? akakiza kubela kambele bwala vuzwa numwani nukwama zwa uwachu nabadya batumva. 4Imana nayo yalahakikishije kukwaka, kubitangaza kuvyakozwa bikulu vyitanyije, nukukashimwanki mpwemu mwelanda zoya gavye kugelelanya nikiwita wene nyene.5Imana ntiyasizeho isi iloza yuko yotuganilila nkulu ziwe, hasi yumu malaika. 6Hanyuma yiwe, umuntu atamenyekana yachemeje ahantu hataenyekna alavuga "Umuntu ninde, none ashobola kumwika?" Chankwe umwana wumuntu nukuntu amutunzwe?7Wamukoze umuntu kuba mutonyi kusubwa umumalaika, wamwambiche ikichibo chubwiza nichu bahilo. (ntuwibagigwe amajambo gano, "nawe musize hejulu kukazikama boko yawe galimo mubilabo vyabokela.) 8Wasizebulikintu hasi yamagulu giwe." None Imana yasizehobuli kintu mumagulu yumuntu ntiyasizeho nikintu na kimwe kubela ntakiliho chihasi chiwe. Aliko nubuntitubona kuko bula muntu bili hasi yiwe.9None yuko yuko tulabona yuko yaliya kozwe mwanya hasi kusumba malaika Yesu wene nkuko yuko yakubishwe kwiwe nulupfu gwiwe yambichwe buntu bwimana Yesu yalumvilije ulupfu kubela bulu muntu. 10Vyalibikwiye kubela Imana nkuko yuko bili kintu kiliho kubela wene kuchila kuli wene vyali bikwiye kuzana abana beshi kubela ubwiza na yuko yali shobo ye kumukola umulongozi kubela akakiza kabo kuba ukwiye kuchila kumubabalo wiwe.11Kubela bose babili udya shilaho bikwihe na badya bashilaho bikiye bose bava uluhande lumwe, mana nkukubela lino udya shilaho bikwiye kumana ntalona kutetegwe kubahamagala abagenzi. 12Alavuga ndovuga izina dyawe kumugenziwe ndolimba kubela wewe kuva hagati mubegelanye.13Kandi avuge "Ndokwemela kubela wene."None kandi. "Nulabe hano ndikumwe nabana alibo ya mpaye." 14None kubela abana bimana bose basangila umukate namalaso nukugumisha Yesu alasangiye ibintu bidya nyene kubela yuko kuchila kulupfu alonke kunambisha yudya alimwe afishe ubushobozi bwo hejulu yulupfu aliwe umwasi. 15Lino dyali gutwo kuko kwidege vvywa badya bose kubela bachiye kuchila kutinya yulupfu babaye ubulavywi bwabo bose kubela intumwa.16Kubushobozi siwe ne umumalaika udya abafasha hanyuma yiwe alabafasha abagezi biwe ba Bulahamu. 17None vyali bikwiye wene abe nkumugenzi wiwe kubela inzila zose kugila ngo abe nubutwale bunini kubela afishe ikigongwe noafishe nikigogwe kubintu vyimana nukubela agile nubushobozi bwo kuvanaho imbabazi zichaha cha bantu. 18Kubela Yesu wene nyene yala babaye, nukugelage zwa alafishe ubushobozi bwo kubafasha badya bagelagezwa.
31None, bagezi bela, basangira bahamagawe mwijuru, Nimwi yu mvile Yesu, Intumwa numuntu mukulu nu kwemela kwachu. 2Yali umwizigigwa kumana aliwene yamutoye, nkuko Musa yalimwizigigwa kandi kubela inzu yose yimana. 3Kubela Yesu yahaluliwe kubela ichubahilo kinini kusumba vyi yalifishe wene Musa kube yuko yudya yubaka inzu alahaluligwa kubela ichubhilo kini kusumba inzi yene nyene. 4Kubela bulinzu yubaka numuntu atamenyakana aliko yudya yubaka burumuntu nimana.5Ubushobozi bwa Musa yaliumwizigigwa nkuko umukozi wimana kubela inzu yose yimana, atonga ikishinga ntahe kubela ibintu bilovugwa ikihe kiloza. 6Kubela Klisto numwana kubela kuha galikila inzu yimana twebwe twinzu yiwe nkuko tulofata nanigoga kubela kwiha inkomezi nukwihegala lako.7None, ninkumutima mwelunda avuga gutwo, " Uyumusi nkuko tuza kumva ijwidyiwe. 8Ntagile umutima gwa we kubela gukome ye nkiko abisalayeli ntiko bakoze kubela bachumuye kubela hadya bagela gejwe mubu galagwa.9Buno bwali umwanya gwali gwabadaha bachu banya sekuko bangela geje, numwanya, kumwaka milongine, balabonye vyokola vyanje. 10None sinda nezelejwe nuluvyalo ugo. Ndalavuze, balakila bulumwanya kubela imitima yabo, ntibamenya inzila zanje. 11Ninka kudya nyene mwalahiye kubela ishavu dyange. Ntibalokwinjila kumunezelo gwange."12Mube bagavye, mugenzi kubela yuko ntuze kubaha umutima mubi wukutizela kubulumwe wanyu umutima guloshobola kugenda kule nimana ikomeye. 13Hama yiwe numubwilane bulumusi bulumwe na mugenziwe ntukuntu bibaho uyumusi mulokwizela, kugilago bulumwe mulimwebwe ntakogwe ntumutima guko meye nububeshi bwivyaha.14Kubela twali abasangizi ba Klisto nkukotolofatuma tuhagaze natwe twese kunkomezi kubela wene kuvakela kugela impela. 15Kubela lino dyamaze kuvugwa, "uyumusi muza kumviliza ijwi dyiwe, ntumukole imitima zanyu kubela zikomeye, nkiko abisilaeli bakoze kumwanya wabaguye.16Ni bande nabene abo bamvishije imana nabaguye? ntibali badya bose kubela Musa yali yabalongoye kuva misili? 17Ni bande none nabo Imana yabashavuliye kumyaka milongwiwe? Si hamwe nabadya balibakoze ivyaha, kubela imibili yabo yapfuye yadya mye mubugalagwa? 18Nibande none balahijwe nimana kubela batalakwinjila kumunezelo gwiwe nkukobatali badya bali batubahe wene? 19Tulabona yuko batashoboye kwinjila kubela umunezelo gwiwe kubela yuko nuko kutizela.
41Kubela tushakigwa kuba maso kugila ngo muli mwebwe ntihabeho na yumwe azobonekana kunanigwa kushikila isezelano ligendelela dyo kwingila kuhumula kumana. 2Mbega tula menya ikulu nziza yelekeye kuhumula kumana na kwa tangajwe iwachu nkabisiraeli badya ba dyumvishe batali fatanishije ni chizelo kulidyo.3Kulitwebwe, twamaze kwizera nitwe muli twebwe tuzo kwingila muli kiliya kihumulo nkiko ivuga, "Nkiko ndalahiye kwishavu dyanje, ntibazo kwingila mukihumulo change." Yavuze li naho ikazi zose ya koze zali za hoye kuva bwambele bwisi. 4Mbega yalavuze ahantu kuvyo kumusi wa mushanju, "Imana yala humuye kumusi wa mushanju muli vyose vyoayakoze." 5Kandi yalamze kuvuga, "Ntibazo kwingila mukihumulo change."6Kubelivyo, kuhela kukihumulo chi mana halacha sigaye kukubela bamwe bingile, no kuhela Abisiraeli benshi bumvishe inkulu nziza yelekeye ikihumulo chiwe ntibingiye kukubela kutubaha. 7Imana ya sizeho kandi umusi furani, witwa lelo. Wene yalongeje uyu musi ahoyavuga kuchila kuli Daudi, aliwe yavuze mukihe kilekile hanyuma yivyavuzwe bwambele, "Uyu musi ni mwumvi ijwi dyiwe, ntimu komeze imitima yanyu."8Mbega yoshua yalabahaye ikihumulo, Imana yo itavuga hejuru yu gundi musi. 9None lelo bado hala chaliho isabato yi kuhumulo ya bichwe kukubela abantu bimana. 10Mbega uwingila mukihumulo chimana wene nyene kandi yahumuye kuvana nibikogwa vyiwe, nkiko Imana yakoze muli wene. 11None lelo nitube ni nyota yo kwingila muli kiliya kihumulo, kugila ngo ntihabeho uzogwa mubi susa nibibi bakoze.12Kukubela ijambo dtimana lila komeye kandi lilini nguzu kandi lila kaze kusumba inkota yoyose ifishe ubugi habili. Kandi lila chumita likashichaho litanya. Ubuzima numutima, nibiche vyumubili bizima lishoboye kumenya ivyiyumvilo vyumutima ni vyushaka. 13Ntachalemwe chinyegeje mumaso yimana. Ahubwo yaho, kila kintu kilaseluwe habona kumaso ya yumwe aliwe alilazima kuliwe tuzotanga ihesabu.14Hanyuma tufishe umwungele mukulu yingiye mwijuru, Yesu umwana wimana, mukihagalalo tufate ukwizera kwachu. 15Kukubela tutafishe umwungele mukulu atashobola kwiyumvamwo ikigongwe kukubela intenge yito yachu, Aliko wene aliwe kunzila zose yagumye agalegezwa nka twebwe, aliko wene ntafishe ichaha. 16Nituze tutinyuche kukitebe chubutwale chinema, kugila ngo twakile ikigongwe nukulonka inema yo kutufasha mukihe chivyo tushaka.
51Kuko kila umuhelizi mukulu, yatowe kuva mubantu, yatowe kuhagalala ahobohagaze mubintu bifise isano nimana, kugila ashobola kutangila hamwe akashimwe ni sadaka kukubela ichaha. 2Alashobora kwikolesha kubwitonzi ni bwiju luna bahalilizi kuko wene nyene kandi azunguche nintege nke. 3Kukubela uku, alashobola kutanga isadaka kukubela ivyaha vyiwe nkuko akola kuvyaha vyabantu.4Ntamuntu atwala ichubahilo kukubela we nyene, aliko alokuba wene, ningombwa ahamagagwe nimana, nkuko yalimeze haluni. 5Na Klisto ntiyihaye ichubahilo wene nyene kukwigila we kuba umuhelezi mukulu. Ahoyobaye we Imana yavuze kuliwe, "wewe numwana wanje, uyu musi ndabaye sowawe."6Ni nkuko avuga mubiche bindi kandi, "wewe mumuhelezi ikihe chose."7Aho hali mukihe chiwe kumubili, yalasenze nukusengela, yasenze Imana kumosozi, kuli wene ashobola kumukiza kuva kulupfu kukubela kukwichisha bugufi kwiwe kumana yalumviwe. 8Naho yahumwana, yiyigishije kubaha kuma jambo yamubabaza.9Yujujwe kuliyinzila yakozwe kwa kila muntu amwizela kuba ikitoma che agakiza kigihe chose. 10Kukutangwa ni mana kuba umuhelezi nuku mukulu. 11Tufise meshi yokuvuga kuluyu Yesu, aliko bilakomeye kubabwila kuko mwebwe nabanebwe bo kumva.12Naho muliki gilie mwali mukiye kuba abalimu, halachali ibikwiye kumuntu kubigisha inyigisho za kela nibikwiye kwi jambo dyimana mulashaka amata kandi sivyo kudya bikomeye. 13Kuko uwo wese anywa amata gusa ntafise akamenye kubutumwa bwukulu, kuko alachalumwana. 14Kulundi luhande ivyokudya bikomeye ni vyokudya vyabantu bakuze badya alibo kukamenyele kabo kuyandukanya ukuli nububi bigishwe kumenya dyiza ni libi.
61Nuko, lelo nitwaleka ivyo twize ubwabele kukuhusu ubutumwa bwa Klisto, tungobegwa kuba numwete wikungila ibele. Tushike kukomozi nitusubile mubago yakwihana kubikogwa bitakwiye bitafise ubulima mukwizela Imana. 2Mukwingisha ivyi kubatizwa ni vyi kukebi kwa hamaboko ni zuka dyabapfuye makachibwa ulumboza gibihe bitoshika. 3Tulikora tudyo Imana ni yabikuda tulokora durtyo.4Tibishoboka kulibatyo bamoze kwakila umucho ubwabele, bokaloka igibile iva mwijuru muku sagila mpwemu yera. 5Batamila ivyabo ntiyamana nyiza, numukomezi zizoza. 6Maze bakogwa baka vamwo tibikuda kulubila kubahidula bagalu kwa kwihana, nuko haba basubie kumubaboza umwana Mungu kadi ubwakabili kumwaya wabo iabacha baba ichobo chukutukana hagalagola.7Aliko isi yakiye ivula igwa imisi yose hejulu yayo ikacha yama ibuto ziza kulibanya bakoze kulinyasi, bakila imchezagilo kuva kumama. 8Aliko iyo vyoye amahwa ni bitovu ziba zisivye atakomalo ziba zilihofi yokukumwa ihelezo nukufuligwa zikatengetezwa.9Aliko tuvunga tuti tutubakuzi baje kuda naaho tuvunga duryo tulole ivyayu kadi titukekelaya bilusho ivyo kuba vyiza kadi bizana na makakila. 10Aliko Imana nigobitaya gaijibagile, ibikogwa vyanyu nulukundo mwelekanyi hejulu izima nyayo kwalakolee abizeye na kadi muungema mumbakolela.11Tulagoba yuko umutu wese yelekana wowo mwete wenyene wuvyizigilo vyuzuye kuzoshitse kwihelezo. 12Titungomba kuba abombwa aliko twingane ambaheshwa nukwizela nukwihagana na kulagwa ivyasezelanijwe nukuhagana.13Aliko Imana yahaya isezelamo Abulahamu yalalahiye kuko atawe yagila, hidalulo yalatiya kuluwe mukumisi yali kungira hidalilo. 14Yavuze, "atizoguha umugisho za kuhezagila zokoogeza uluvyoro luzongwila." 15Kukubela, yizira ino Abulahamu yalakie icho yali yalase zilaniwe, kuko yali yalabengeleje mukwihangawa.16Kuko abatu bagila idahilo kuwubasuba mbene umushi wa kutsidana kwabo ni udahilo mukuvyemeza. 17Aliko Imana ahoyamuwa kubeleka abala Imana yashone kweleka na abona chane lubalagwa bisezelano kubera itengulo vyiza itazohidukia yalibonee kudahiro. 18Yakoze ivyo kukubela ibitu bibili batazosho bora kuhiduka, kukubela ivyo Imana tishobo la kuvunga ububeshi twebwe twilikiye ubuhugiro nibwa langeza ivyizingora vyashoijwe ibele yachu.19Tufishe ivyizingisho kikiziliko chumutima kinguvya tena kikowe chijila hirya ya chagihuzu kilungiriye ahela chane. 20Yesu yalijie hanya kukurya yali atutangulie twebwe amaze kumela umuhozi mukulu wibihe birazoshila mushobozi bwa melekisadesi.
71Vyali guti Melkizedeki, Umwami wa Selemani, umuhelezi wimana alihejulu, aliwe yahuye na Aburahamu avuye kubicha abami acha alamahezagira. 2Aburahamu yalamuhaye ikigila chumi cha kila kintu cho yaliyamaze kwifatila, izina dyiwe, "Melkizedeki" bisobamula "Umwami mi wukuli," kandi "Umwami wa Selemani" aliwe "Umwami wa maholo." 3Ntafise se, ntafise nyina, ntafise umuvyeyi, ntafise intango yumusi chabule ibelezo dyu kubaho kwiwe. Hanyuma yaho, asigalila aliumuhelezi ikibe chose, nku mwana wimana.4None mviyumvile hejulu yuyumuntu ukuntu yali mukulu. Umuvyeyi wa Abela hamu yalamu haye ikigila chuni chibintu vyiza yatwaye muntambala. 5Nukuli, umudyango wabalawi balakiliye ihofisi za bahulizi bali bafise itegeko kuva kumategekokwegelamiliza hamwe ikigila chumi kuva kubantu, alibo, kuva kubaisilaeli bavyane, hamwe nuko, kandi, numudyango kuva kwa Aburahamu. 6Aliko Melkizedeki, ahiwe atali umudyango kuva kubalari acha alamuhezagila weno yalifise isezelano.7Aliho ntibishakigwa yuko umuntu muto ahezagigwa mukuze. 8Kulili jambo umuntu yakila ikigila chumi azopfa umusi umwe aliko kulindi jambo umwe yakiliye ikigila chumi abayeho. 9Nkuko ingene bivugwa, lawi yakiliye ikigila chumi, kandi yalalishe ikigila chumi kwa Abrahamu. 10Kuko lawi yali mubichi vya sewiwe Abrahamu ikihe melkizedeki ahobahula na Abrahamu.11None mimba ubwuzule bwalashobo che kuchila mubuhelezi bwa Lawi (kulivyi hasi yaho abantu lakila itegeko), hali chipfuzo nyabaki kuyundi muhelezi kuhaguluka inyuma yivyo Melkizedeki yakoze sukwitwa inyama yulutunde gwa Harumi. 12Kulivyo ubuhelezi bulunduche, bicha bituma ni tegeko lilunduka.13Kumuntu aliwe aya majambo yavuzewe kuvyelekeye ubwoko bundi, kuva kuliwe ntawakoze kuli ahitali. 14Ubu bilaboneka yuko umwami wachu yavuye kwa yuda ubwoko alibwo Musa ataje kuvelekeye kwa yuda abwoko alibwo Musa ataje kuvelekeye ubuhelezi.15Nibi tuvuga nahabona nyene mimba uyundi muhelezi yavuye kukalolelo ka Melkizedeki. 16Uyamululezi mushasha sumwe yabaye umuhelezi hejulu yintango yamategeko asusa nuluvyalo gumuntu aliko kumtango yinguvu ukubaho bitashoboka kononekala. 17Kulivyo ivyandichwe vyemeza kuli wene "wewe ulimuhelezi ikihe chose inyuma yi vyakozwe na Melkizedeki."18Kuko itegeko dyatanguye dyasizwe kuluhande kuko dyali lifise intege nke na ntilikwiye. 19Kulivyo iyegeko likola ichochose chuzuye buleche, hali ubutinyusi bwiza kulivyo twegele Imana.20Nubu bukelebutsi bwiza ntibwabaye ahatali kuganila indalilo, kulili abandi bolelezi ntibachaguye indahilo yoyose. 21Aliko Imana yachaguye indahilo ikihe yavuga kuvyelekeye Yesu, "Umwami alalahiye ntazohindula vyiyumvilo! wewe ulumelelezi."22Kulili Yesu kandi yaliye kuba ichipfuzo chisezelano dyiza. 23Kukuli, ulupfu lutangila abahelezi kukola inyaka nimyaka. Ibi nukubela baliho abahelezi banshi, umwe kuyundi. 24Aliko kuko Yesu abaho inyaka yose, ubuhelezi bwiwe ntibulinduka.25Kulivyo wene kandi alashoboye kubwuzule kuzuza kubakiza abegela Imana kuchila kuliwe, kuko wewe abayeho ikihe chose kukusenga kukubela bo. 26Kulivyo umuhelezi mukulu ameze kutso alakwiye iwachu atafise ichaha, atafise ikimwagiliza, amezeneza, yakuwe kuva kubinya vyaha, na abaye hejulu kusumba ijulu.27Wene ntiyabahe nubushake, akolelo kabalulezi bakulu kutanga isadaka kila , musi. Ubwambele kuchaha chiwe nyene, no hanyuma kuvyaha vyabantu. Yakozwe kutu limwe kuli bose yalitanze wenyene. 28Kumategeko bashila habantu bintegenke kuba abahelezi bakulu, aliko ijambo dyindahilo dyaje imbele ya mategeko, yasezeho umwana yagizwe kuba umwuzule imyaka yose.
81Ubu ijambo tuvuga nili tufishe umwungele mukulu yikaye hasi mukuboko kubudyo bwikitebe chichuba hilo mwijuru. 2Wene numukozi akolela mubwela, ulusengelo gwu kuli umwami yasizeho, sumuntu wewese wo kupfa.3Kubela kila mwungele mukulu sigwaho kutanga akashimwe ni isadaka. Aholelo bishakigwa kuba ni kintu cho kutanga. 4Ubu ko Klisto yalihejuru yisi, wene ntiyobaye umwungele kusumvyaho kubela bali biteguye badya batanga ingabile kungana na mategeko. 5Abakola ikintu chali ikisusilanyo ni kitutu chibintu vyo mwijuru sawa nkiko Musa yabwiwe ni Mana mukihe yashaka kubaka ikanisa. "Leba," Imana yalavuze, "Ati kola kila kintu kungana nkiko kimeze nkiko welechwe hejuru yumusozi."6Alikubu Klisto yakiye ikikogwa chiza kusumba kukubela wene kandi numuhuza wisezelano dyiza, dyamaze kuko mezwa kwi sezelano dyiza. 7None isezelano dya mbele litabayena makosa, ntihobaye ubushake bwo kulonda isezelano dya kabili.8Kubela ikihe Imana ya menya amakosa kubantu yalavuze, "Leba imisi ilaje alavuga umwami, ikihe ndokola isezelano lishasha hamwe ninzu ya bisraeli ninzu ya yuda. 9Ntilizoba kisezelano na koze hamwe na base wabo umusi go ndabatwala kukuboko kubalongola kuva mukihungu cha Misri. Kukubela ntiba ndeleye mwisezelano dyanje, nange sindabitayeho kandi, alavuga umwami.10Kukubela ili nidyo sezelano ndokola kunzu ya Israel hanyuma yiyo misi alavuga Umwami. Ndoshilaho amategeko yanje muvyiyumvilo vyabo ndozandika mumitima yabo. Nzoba Imana yabo, nabo bazoba abantubanje.11Ntibazo kwigishana kila yumwe numubanyi wiwe, na kila yumwe na mwene wabo, avuga, "Menya Umwami," uko bose bazomenya jewe, kuva kuli muto kugeza kuli mukulu wabo. 12Uko ndokwelekana ikigongwe kubikogwa vyabo bita beleye, sindo kwibuka ivyaha vyabo kandi."13Kukuvuga, "Lishasha," yalakoze isezelano dyumbele kuba idya shaje. Nidyo dyo yatangaje kodya shaje lili tayari kuvaho.
91Ubu none isezelano dya mbele dyali lifishe isehemuyi misa ahamwisi nubutala tibu bwi misa. 2None mulu sengelo haliho ichumba chateguwe, ichumba chohanze , hitwa ahantu hela mulili jambo ili hali inguzo yaka, imeza ni mikate yukwelekana.3Ninzu yigitambala kikingachaka bili ahiho ni chumba ikindi, hitwa ahantu hela chane. 4Mwalimwo alutali yinzahabu kwotela imibavu. Kandi mwalimwo mwi sanduka dyi sezelano dyo, dyali dyubache kunzahabu zonka. Imbele yaho hali ibakule yinzahabu yaka malo, inkoni ya haluni yameze amalemba, nazidya za mabuyezi sezelano. 5Hejulu sanduka dyi sezelano ni vya bumbwe naba selafi bubwela balubiche amababa yabo imbele yintebe yu muhuza, alicho kubela tulashobola kugisobanula neza.6Hanyuma yibintu ibi kuba vyahoye kute gugwa, abungele nkukobisanzwe binzila muchumba chohanze chulusengelo kuva mubi kogwa vyabo. 7Aliko umwungele mukulu yi njila kiliyachumba chakabili wenyene igihe kimwe bulu mwaka, nahataliho kuleka kutanga ikimazi kubela wene wenyene, no kuvyaha vya bantu vyobakoze batavyiteguliye.8Umutima wela waliboneye yuko, inzila yahantu hela chane bado ntilelekanwa kuli bidya vidya vyulusengelo gwa mbele ntilulahagalala. 9Ili nikibonekezo chumwanya uwu wubu, vyose chane nigi mazi alivyo biotangwa ubu ntibishobola kumala ivyipfuzo vyu wusenga. 10Ni vyokudya nivyokunywa vyonka vyatelanijwe mungene yubutala libubwimisa yukwiyoza vyoseibi vyabaye ubutalatibu bwu mubili vyabaye vyalateguwe nhaka lize itegeko lishasha lizoshigwaho ahantu haho.11Klisto yaje nkumiuhelezi mukulu wamajambo meza aliyo yaje. Kuchilamubukulu nugushicha ni nema nkulu aliyo itakozwe na maboko yabantu, batali bomwisi iyi yalemwe. 12Ntiyali kumalaso yi nhene ninyana, ahubwo kumalaso yiw wene kudyangi Klisto yinjiyeaha ntu hela chane igihe kimwe bulumuntu kutubonesheleza uguchungugwa kwachu kwigihe chose.13Nko kumalaso yinhene na maphizi nda sukigwa kumu nyota winyana mulabo batalibeza bala sizwe kulu hande kumana noguko la imibili yaboneza. 14Aliko sichane amalaso ya Klisto aliyo kuchila kumutima wigihe chose yalitanze wene nyene ata bwiwe kumana, kukoza ivyaha vyachu kuva mubikogwa vyapfuye kumukolela Imana ili nzima? 15Kukubela ivyo Klisto nintuma yisezelano lishasha iki nicho chatumwe ulupfulu basiga mubohowe mwese mulibasezelano dya mbele kuva mugihe chamakosa yi vyaha vyabo, kudyangi bose bahamagawe nimana bashobole kwa kila isezelano yukulagwa kwabo kwigihe chose.16Namba hali isezelano libaho, ni lazima kumenyekana kulupfu guliya muntu yalikoze. 17Kubela isezelano liba ni nguvu ahantu haba ulupfu, kubela nta nguvu mugihe chu walikoze yali abayeho.18Kulivyo ntili lidya sezelano dya mbele dyalidya sizweho hataliho amalaso. 19Mugihe Musa ahoya liatanze kila sezelano dyi tegeko kubantu bose, yatoye amalaso yi nka ni nhene hamwe, na mazi igitambala gitu kula, nagahisopo no kubanza kubamwagili ya ingobo bantu bose. 20Hanyuma alavuga, "ayana malaso yisezelano dyimana yabahaye itegeko iwanyu."21Mugihe kidya nyene, yala nyunyiziye amalaso hejulu yulu sengelo ni vyombo vyose vyakoleshwa mukazi kubuhelezi. 22No kungana nitegeko, kalibu kila kintu kilezwa kumalaso hataliho kusesa amalaso ntakuhaligwa.23None lelo vyalingobwa ngo ibishshanyo vyibintu vyo mwijulu ningobwa vyozwe kulibi ikimazi chibikoko nubu nivyo ibintu vyomwijulu vyenenyene vyashakigwako zwa kukimazi ilichiza chane. 24Kubela Klisto ntiyinjiye ahantu hela chane hakozwe namaboko, yabishushanyo yikintu kiboneka hanyuma yaho yinjiye mwijulu wene, ahantu ho ubu ali imbele yamaso yimana kubela twege.25Ntiyi njiyehaliya kubela kwitanga isadaka kubela wene akanya kukanya, nkuko akola umuhelezi mukulu, aliwe yinjika ahantu hela chane umwaka hanyuma yumwaka hamwe na malaso yu wundi. 26Nkukobili vyalukuli none vyali lazima iwiwe kuteswa kandi chane kuva muntango yisi aliko ubu nilimwe nhaka kumwisho wimyaka yahishuliwe kukulaho ichaha kwi sadaka yiwe wene nyene.27Nkuko bili kwa kila muntu kumfa limwe, hanyuma yivyo hazoza ulubanza. 28Nuko nyene Klisto alinawa aliwe yatanzwe limwe kubikulaho ivyaha vyabeshi, azoboneka icha kabili, siku ntegulo yo gushugulikia ivyaha, ahobwo kuchungugwa kuliba dyaba bamulindiliye ku kwihangana.
101Kubela lidya tegeko nikitutu chibintu vyiza biloza sibidya bili sawa. Itegeko idyo ntilishobola kuba kwiza badya baliho balegela Imana kunzila yinza habu zidya nyene alizo umuhezi yala gumishije kutanga umwaka hayuma yumwaka. 2Aliko ibindi nyene ikimazi izo ntizo shobola kuha galala kutangwa? kukigeleka nyo icho abasenga bali bela uko limwe, ntibali kukola vyoba menya inyuma yichaha. 3Kubela icho kimazi icho hali ukwibucha ichaha zakozwe kumwaka hayuma yu mwaka. 4Kubela yuko bitashoboka kumalaso yu fahali ni mpene kuzikulaho ivyaha.5Kubela kitweto ahoyaza kwisi, yala vuza, ntimwi pfizije isadaka nikimazi hama yiwe, mwateguye umubili yukubela jewe. 6Ntimwalimu fishe aka chilo kubela isadaka zose zokutuligwa chankwe ikimazi kubela yuko ivyaha. 7Hanyuma yaho ndala vuze, "leba hano ndakola vyugomba wewe, Imana, nkiko vya ndichwe bindeba jewe kubela Ibibilia.8Yala vuzwe kubela aliko yavuzwa ahohe julu: "ntiya mushimye ikimazi, ishikanwe chankwe ishikamwe yukutuligwa kubela yuko idhaha kandi ntiwabonye umunezelo mulo wene nyene, "Ikimazi alicho kitangwa kugelelanywa nitegeko. 9None yala vuze, leba ndingaha kukola vyushaka vyiwe, "Yala size Impela bukebuke zali zatangu liye yuko kukibeza zidya zakabili. 10Kubela bukebuke vya kabili twalamaze kushigwa impela kuma Mana kuko vyayakunze wene kuhita kwitanga kubwu mwili wa Yesu Klisto kandi limwe kubela umwanya wose.11Nukuli bulimhelezi ala hagalala ako meye umusi kumusi, atanga ikimazi kidya nyene, aliyo, kubela ivyo vyose, kandi bito shobola kuzikulazo ichaha. 12Aliko hanyuma yiwe Klisto kutanga ikimazi kandi limwo kubela ivyaha vyimisi si yose, yaha gaze mukubokakumu gabo kwimana. 13Alinze kugela abasi biwe basigwe hasi nukuko gwankikitebe kubela na magulu giwe. 14Nukubela ninzila ya tanze limwe yabakwijije imisi yose badya baliho bapanzwe Kumana15Nampemu yela kandi atubwila twebe nukubela moja yalavuze. 16Lino nisezelano lilokogwa hamwe nawe hanyu izo misi avuga Umwami ndoshilaha itegeko dyange hagati yimitima yabo, nune nyozandika kubela ubwenge bwabo.17Kandi yalavuze, "Ntimulozibuka kandi ivyaha nibikogwe vyabo mitende. 18None ahahantu haliho nukuganyigwa kulaba ntayiliho kandi ikimazi dyodyose kubela ivyoni vyaha.19None mwene wachu, tulafishe kuhagalala nukwinjila ahantu hela inyuma kubela amalaso ya Yesu. 20Iyo ni nzila aliyo yuguluye kubela twebwe kubela inzira numubili wiwe; shasha nuhema ihitila ijuli yikitambala. 21Nukuli kubela tufishe umuhezi umukuluwo hejulu winzu yimana. 22Natumwe gele numutima wukuli kubela ibikwiye vyo wemela ni chizelo tufishe ni mitima ya mishiliwe neza kuva mububi ni chpfuzo nukuba nimili yanu yanavywe kubela amazimeza.23Ego tufasha nywe kukubikwiye kubela kwitula nu kutatinya ni chizigilo chachu atali nukuhinduka kulimana yalaganie nu kwizela. 24None tugumishe twiyumvila nkikobili kumuhumuli za umutima mbule umwe kukunda nulukundo gwiza. 25No ntituleke kwege lanahamwe, nkuko bakola nyenye abandi hamayiwe tuhumulizane umutima bulumwe ibilenze nibilenze, nkuko mubibona umusilegeleje.26Kubela tukoze nkiko bikenewe tugumishe tukola ichaha nyuma nukubela twalakiye ishuli yukuli ikimazi ibindi vyivyaha ntisenga kandi. 27Hanyuma yiwe, hali bike neye ibili mpela nulubanza vyo kutinya, nukukala kumulilo alibo balasha ababibi Mana.28Bulumuntu aliwe yose itegeko dya Musa apfa hatali ikigongwe imbele yikishinga ntahe nichabona babili chankwe batatu. 29Ikigelo nyabaki hanyuma yi dhahabu uliyumvila kilamu kwiye bilumwe aliwe yamutuche umutima wikigongwe?30Nuko kubela tumenya umwe aliwe ya vuze, "Ukuhana nikwaje, ndiliha ,"na kandi," Umwami aloba chila ulubanza abantu biwe. 31Ni bintu vyo kutinya umuntu akugwila kubela amaboko yimana aliyene ikomeye.32Aliko ni wibuke imisi za hisheho, hanyuma yokuha magogwa kwanyu umucho, none biza kute mwalasho boye kwihangana kubabala chane. 33Mwali mwa sizwe kwahabona kubela, amasimango yokutukwa nukubabala, mwali mumeze nkaba sangizi hamwe naba dya bahishemo kubabala hamwe nabo. 34None kubela mwalimufishe umutima wokuga nyilana kulaba baliba meze kaba funzwe, na mwalakiye kubela umunezelo wikihano yumulagwa wanyu, mumenya yuko mwebwe nyene mwamufishe ubulagwa nopfuma guma mpagaze imisi yosi.35None lelo ntimutage ukutatinya kwanyu, bufishe akashimwe kanini. 36None kubela mukeye kwihangana, kandi yuko mulonke kwa kila alicho Imana choyatusezela niye, hanyuma yo kubela mwamaze kukola vya shaka wene. 37None kubela hanyuma muto, bulumwe azakuza, aloza kweli ntalochegwa.38Wukuli wanje alobaho kwichizelo nkikolo subili nyuma, sindobegwa na wene. 39Aliko twebe si kubela badya bagalache inyuma koku kupfa hayuma yima, twanimuli mwabadya bafishe ichizeho yokuzilagila imiti zachu.
111Ukwizera no kumenya ivyizingiga utakekeranya ni kumenya ikinu ukwiye kuromenya aliko kitarabo nekana. 2Kubera ibi ni vyabasokuru bachu bashingingwa itahe kukwizera kwabo. 3Ukwizera kwabo kutumenyesha yukwisi yaremewe ni jambo aliko ikihungu charemwe ni jambo dyimana nicho chatumwe kidya kubonekana nkikikongwa kuvana ni bintu vya boniche.4Ukwizera kwabo kwatumye habili yaratangiye Imana ishikanwa ilutwa kusuvya kahini ni chocha muhesheje kushingingwa itahe kuba ukuli Imana ya mushimye kubera yabaye umugororotsi kubera ivyo. Habeli alachavunga niho yapfuye.5Vyalikwizera kubera enoko yaratwawe hejulu aliko nkiyabonye urupfu. Nkiya bonekanye kubera yimana yaramutwaye kubera vyaravuzwe hejuru yiwe kubera yarajeje Imana ataratwangwe hejuru. 6Hatariho ukwizera nkivyoshoboka kubeza Imana. Kubera uja kumana ni kuba yaremiye yuko Imana irabaha akashimye kwa badya bamurondera.7Vyarikuti kukwizera kubera nuhu hoyamara kuhanwa ni mana. Kujana na majambo gatari gabonika kuchubahiro chimana yarakoze ubwato kubera yo kukiza umudyako wiwe kukukora ibi yarachiriye ulubaza barimwisi no kurangwa yavuyeho atamenye yabayeho arumugororochi buloza kuchira kukwizera.8Vyari kukwizera kubera burahimu hoya hamangawe yarubashe no kungenda ahanu yariyaratenguriwe naho barikumwakirira no hoyarikurangwa yavuyeho ataniko amenya ahanu yaringiye. 9Vyarikukizera kubera yaribayeho kubera igihungu chamasezerano nkiko arumugenyi yabayeho nkiko amahema na isaka na yakobo abaraganwe hamwe nabagenzi isezerano ridya ridya. 10Ibiya riyiteze kuronka ikisangara charichu bachwe kwitangurilo umugezi numubachi wacho ni Mana.11Vyarikukwizera kubera Ibulahimu nasara bene nyene barakiriye iguvu ya kutwara ida alikobali abatama chane kubera yuko baramubaye kuba alumwizingingwa kubera yabemereye umwana wumuhungu. 12Kurivyo kandi kuva kumuntu uwu umwe aliko yaliyengereje kupfa vuche abana batahaluringua balibeshe nkinyenyeri zo hejulu na beshi nkimbuto zumusenyi nkiko bifuchwe bomuvyaza.13Abababose barapfuye kukwizera batakiye isezerano aliko bangeziwe aliko balazibonye no kuzihamagari ra kurere baremeye yuko alabagenyi bachira hejuru yingihungu. 14Kwa badya bavunga amajambo nkaya barashiraho ububi kubera barondera igihungu chabo benenyene.15None rero yubaba biyupfira igihungu baba balabonye umu dyako nakaya yakungaruka. 16Aliko nonoho mbalipfunza igihugu kirushzeho nkiko mwijuru aliko Imana nkibona isoni kwitwa Imana yabo aliko yalatenguye ikisangara kubera bene.17Hari kukwizera kubera burahimu hanyuma yokugera genzwa yaramutunze Isaka niwe wene yakiriye kumunezero isezerano yaramutanza Umwana wiwe umwe. 18Aliko hejuru yiwe haravuze kuva kwa Isaka uluvyaro ngwiwe lurohamagangwa. 19Burahimu yaramenye yuko Imana yarafise ubushobozi kumuzura Isaka kuva mubapfuye no kuvungana kururimi no kumwakira.20Aliko hari kukwizera yuko Isaka yaramuhezangiye Yakobo hamwe na Esau kwibucha amajambo azoza. 21Aliko halikukwizera kubera Yakobo ahoyari mukihe chongupfa yaramuhezangiye kira umwe wabana ba Yusufu Yakobo yarasenze yengamiye ikoni yiwe. 22Aliko hari kukwizera kubera Yosefu umwanya wiwe wimperuka honyengereza yaravuze hejuru yokuva kubana bo Isiraeli no mimisifi arabatuma kutwara hamwe na magufa yiwe.23Aliko harikukwizera kubera musa, amaze kuvuka yaranyengejwe kumezi mitatu nabavyei biwe kubera bara mubonye yuko alumwana wiruyoya kandi yarimwira mubonye yuko akumwana wiruyoya kandi yarimwiza aliko kiyatinye amatengeko yumwami. 24Aliko halikukwira kubera Musa ahoyariumuntu mukuru aliko yarase kwitwa Umwana wikumi farao. 25Hanyuma yaho yatoye kufashanya amagongo hamwe nabantu bimana hanyuma yo kunezengwa ibibi vyivyaha mumwanya muto. 26Yariyipfiye isoni kumukwirika Klisto kubera arubutu zibukuru kusumywaho ububiko za Misri aliko yarakajije amaso yiwe mukuronka akashimwe kumwanya wiwe uza.27Aliko harikukwizera kubera Musa yamvyuye Misri aliko nkiyatinye izingo yumwami aliko yaremeye no kureba kubera bitabone kana. 28Aliko halikwizera kubera yabayeho kwipasaka kupfuhera amaraso kugirago mwonone uwamvuche ubwambere nkashobore kubakora ko ambamvawe ubwambere baba hungu bomurisiraheri.29Aliko alikukwizera kubera barachiye munyaza yo murishamu nkiko alingihungu chumye aliko abamisili hobangira bagerageze kuchaho balatibiye. 30Aliko hali ukwizera urikuta go muriyeriko gwara guye hasi aliko lumaze kuzuguka kumisi saba. 31Aliko halikukwizera kubera Rahabu widya maraya nkiyaraduraywe hamwe na badya baraberanda aliko yaliyakiliye abatohozi no kubanyegeza heza.32Aliko mvunge ngute chane? Kubera yuko umwanya utakwiye kubwira yo Gideoni, baraka, Samsoni, Yosefu, Daudi, Samweli na bavungishwa bimana. 33Aliko bachira kukwizera batamuchize umwami bala koze ukuli balakoze neza balakiliye isezerano buzize iminwa itale. 34Balazimiye igivu yumurilo balakwefye ibihimba vyibipaga balakize kuva mubagwiyi bali bafese igivu nishi mutambara babitumve abasoda mbeshi biluka.35Ambangore ngere barakiye umupfu wabo kuzira iyo kuzuka ambandi barababanjwe aliko nkibemeye kuleka ukwide gevya kubera bashobore kuronka ubumenyi bokuzuka burukuri chane. 36Abandi bala babanjwe chane kugukubitwa kandi no ngufugwa no ngushingwa mwimbohero. 37Baratewe amabuye baratemwe ibihimba kumisumeno barichwe kungipanga balangiye kungazi zintama urusato gwi mpene barashaka bagerenderere katika ukubabara nibakorengwa amabi. 38(Kubera yuko igihungu nkigwemeye nabene), balimwo bala tangatanga, mumisozi, kubera imipango no kubera ibinongo vyohazi.39Aliko abantu bose bano baremerewe ni Mana kubera ichizero chabo ntibakiye chiyaliliyemeye. 40Imana yaratanguye kutuha ikintu kifise ikichiro kubera yuko bitachiye kuritwebwe ntibali kusobora kumarizana.
121None kubela zugushwe ni ikichu kinini muvyabo na, natutage kila kintu kidye kitulemeye hamwe ni chaha kubala yalatuzuguche nani ngoga twiluke kuhiganwa kubela kuhiganywa bidya vya sizweho imbele wachu. 2Tulebeshe amaso yachu mwa Yesu, alimwene yatanguye nu kumaliliza ichizelo chachu, kubela yumunezelo gwa sizeho imbele yiwe yalemeye alaba bambwa kumusaleba, bamugaya kutetegwa kwiwe, nu kwichala hasi ukuboko kubudyo kukitebe chumwami chimana. 3Kubela mwiyumviriye wene wadya yemeye amajambo mabi gavuye kubanya vyaha, kubushobozi bwiwewene nyene kuko wene ntumuzemu kulaha chankwe ntumuzi mila mumitima yanyu.4Ntumula lonke chankwe kubabala kuhiganwa ni chaha nu kuhelegwa amalaso. 5Mumenye yuko mwibagiye haliya mwasizweho umutima kubela gubelekelezaho ntuko mulabana babahungu mwana wanje ntutole naningoga kugaluka ku mwami, kandi ntiwi hebule hadya hindugwa na wene. 6Kubela umwami alaguka bulumuntu wudya amukunda alamuha ikihano bulu mwana wadya amwakila.7Nsishaka ibigela gezo nkuko kubisubilamwo. Imana ilako la namwe ntuko bikogwa na bana, kubela numwana wahe akola daha wiwe ntashobola kugaluka? 8Kubela ata shoboye kugaluka, kubela twebwe twese tulasangira, mwebwe mulibabi kuko ntumula bana biwe.9Hanyu mayaho, twalikumwe na daha wachu wisi wu kudugalulilako, kandi twala bubashe. Kuko ntutushoboye kandi ntutumwubaha daha wimpwemu nuku boho? 10Kubela daha wachu baladahanye ku mwaka mikenya ntiko vyabonekana neza uwabo, aliko Imana alatuha ikihano munyungu yachu kuko tu sangira ubwelanda bwiwe. 11Ntaninakimwe ikihano kinezeleza kusiuwo kuba numubabalo nihanyuma, hanyuma ala vyala ichamwa chamahoro nukwicha kwa badya bigishijwe nawene.12None lelo nimuhagalike amaboko yanyu yintege nkenu kukola kufukama kwanyu nukugilango integenke nikugira bibishe inkomezi izindi. 13Nimugolole vya chiyeho mubilenge vyanyu, kubela yuko wudya wewese afishe ubumuga ntibalo mutwala mwihonelo aliko alonke kukila.14Numulondele amahoro nabantu bose, nuko nubwelanda budya budafishe ntawoshobola kubona umwami. 15Numube amaso kugilango ntihagire wushigwa kule nubunu bwimana, nukubela ntilize umuzi wukuluha lidya lilomela nukuzana ingolane nukubahagaliki la imitima. 16Nimulebe yuko ntanumwe ichaha kubela umuntu atafishe mukwicha nkuko yudya Esau. Kubela yako aliye limwe yalabazije bikwiye vyiwe vyukuvuka. 17Kubela mula menya yuko hanyuma alimwo alipfuza kulagwa umugisha, bala mwankiye, kubela ntiyalose umwanya wukwihana hamwe na daha wiwe, naholelo yalonde ye chana kumalila.18Kubela ntimwaje kubela umusozi kuko ushobola kufatwa, imisozi gudya gwaka umulilo ijolo, kuzugusha kwipfuza kumuyaga. 19Ntimumenya kwijwi dyinzamba amajambo yava nijwi kubela yakole shejwe kila wumvishije nibase nge ijambo dyodyose kuvugwa kwiwe. 20Kubela ntibashoboye kwihangana kidya chategechwe namba alikikoko akolakola imisozi, nigombwa akubitwe kumabuye. 21Yubutinyi hejulu vyiyabonye Musa yalavuze, "Ndatinye chane nukutetemeka."22Hanyuma yiwe, mwalaje mumusozi wisiyoni nukubela ikisaga chimana aliho, Yerusalemu yo mwijuru, nukumu malayika ibihumbi chumi badya benezajwa. 23Mwaje kubela mwiyegelanije mubavuche bambele bose badya bandichwe mwijulu, kumana muchamanza mukuli, nukumutima za belanda badya bahejeje. 24Mwaje mwa Yesu yadulujije isezelano lishasha, nukumalaso ga seseche kuko kavuze ivyiza hejulu kusumba amalaso ya Abeli.25Nubele ntuze ukamwanka bulumwumwe kuko avuga bene. Kubela yuko kwikulayo balimwobala banka umwumwe aliwe yababujije mwisi, kubushobozi ntitulovayo kuko ntitulo kebuka kule kuva kwa wudya atugalula kuva mwijulu. 26Kumusiuwo ijwi dyiwe dyala tetemesheje isi aliko lelo yala vyemeje nukuvuga, "Hanyuma yimbele ntalosubila kutetemesha isi yonka, ni julu nyene."27Amajambo aya, "Ili limwe dyonka," dyelekana kuvanaho kubintu bidya bitetemeshana, binoni, nibintu bimeze ni vyalemwe, kubela yuko bidya bintu bitatete meshana bisigole. 28None lelo, twakile ubwami butalo shobola kujaga mila, tunezegwe kubela hadya kusenga Imana kukwemera hamwe nu kwichesha ubugati kubela tutinya. 29Kubela Imana yachu numulilo waka.
131Kuko ulukundo gwa benewachu na lugendelele. 2Nimwimbagigwe kubakalibisha abagenyi, kukubela kukola ibi, hayuma bambaka libishije imalaika atakumenya.3Mwibuke bose balimu kifungo, bibonekana mwali kumwe nabene haliya hamwe nabene nuko umubili yanyu niyakoleshejwe niyambo. 4Kuko indoa yumba whe na bose na kuko umbulili bwindaa kikogwe kumba chiza, kukubela Imana chila ulubanza abasabanyi na basabanyi.5Kuko izila zanyu zukubaho zanyu habona kubulukundo gwa mahela mumbe nabaha ze ni ibinu vyomufishe aliko Imana yene nyene yalavuze, "sindobaleka mwebwe, gusa kadi nilobataga mwebwe. 6None twemele kugila tuvunbe kuluhagalalo, "Umwami ni mumufasha waje sidotinya abanu boshobala kunkola iki.7Mubibuke badya babalogora, badya bavuze ijambo dyimana wachu, na wibuka ivyaboneche ni nkabuko yambo, mwijile mumaholo yambo. 8Yesu Klisto niwe zina, uyumusi itahela.9Nuze wogozwe inyingisho nyishiyishi zigeyi kadi ni vyiza kuko umuti gumba kwe ni neema, itafishe amategeko kukwele kana ivyo kudya ivyo nimbilobafasha kadi balobaho kwivyo. 10Tulafishe madhabahu nuko badya bakogwa muli hekalo nibafishe ubushobozi kudya. 11Kukuba amalasho ibikoko izatazwe kwizabihu kukubela ivyaha, vyazanywe na kuhani mukulu musehemu chubahilo, aliko imibili yambo alatuliwe haze yinkambi.12Kuko Yesu wene yateseche haze yu mudyago yumuji, ili nikugila tushileho kushiga abanu kumana kuchila kumalaso yiwe. 13Nu kwivyo tugende kwiwe haze yinkanbi, tuheche ukukologwa kwiwe. 14Kubela tutafishe ugwichalo lukwiye ku mji ungu hayuma yaho tulondele umuji gudya mungulaza.15Kuchila Yesu dushakigwa umusi kumusi klutanga isadaka kushimila Imana, kushimagiza nuko itunda yiminwa yachu yemele izina dyiwe. 16Ni mwibandigwe kukola vyiza ni kufashanya mwebwe kuli mwebwe, ni kukubela kubwisadaka ni kwivyo Imana ilabegwa chana. 17Mwubahe ni kwiyululucha kuba logonzi bachu, kubela bagendelela kubandila kukubela imitima zachu nkabadya balatanga iboihalulo. Mwubahe abalogozi banyu babe kubabika kwilaha na siku mubambalo niko utalobafasha.18Tusenge kubela tulafishe tulizenye kuko tulafishe ichipfuzo chiza tulashaka kubaho kubaho kubashwe kubinu vyose. 19Ni muvyose ndabahumuza umutima chane mkole ibi, kugila shobole kugaluka iwanyu ubu hofi.20Nubu Imana yamaholo wene yabazanye kadi kuva mubapfuye umuchungaji umukulu wintama, umwami wachu Yesu, kubwa amalso isezelano imisi yose. 21Alobaha ubushobozi kubijambo dyiza kukola ulukundo gwiwe, akola akazi mulitwenge lili dyiza dyokumubeza mumoso yiwe kuchila Yesu Klisto, kwiwe bube ubwelanda imisi yose imisi yose.Amina.22Ubu ndabahumulije umutima, bene wache tutolanile yambo kuhumulaniza umutima yuko kulibigufi ndala dyandiche iwanyu. 23Mumenye yuko mwene wachu Timotheo galalekuliwe umwundegevyo, yuko hamwe nawene ndobabona nuko muloza ubu hofi.24Lamucha abalogozi bawe bosi na basezi bosi badya bava italia balakulamucha. 25Ni ineema ibe namwe mwesi.
Yakobo
11Yakobo, umukozi wi mana numwana Yesu Kristo. Kumako chimi nabili gasanzaye, ndabalamukije. 2Halula yuko alumunezo usumbiliza, bagenzi banje, ahomcha mugalane zitandukanye. 3Mumenya yuko kugelagezwa kukwizera kwanyu kubaha kwihangana.4Nimuleke ukwihangana kumale ikazi yako. Kugila mushabole kukomela neza, muta bula chochose. 5Aliko nimba halumuntu muli mwebwe ashaka ichubahilo, akisebe kuva kumana aliyoitanga kukugilaneza itamila kulibose bayi senga. Kandi izobaha ichubahilo.6Aliko senga kukwizera, utakekelanya kukubela ukekelanya ninkimikuba munyanza, atwagwa numuyaga akatabwa hidya no hino.7Nukuli uyo muntu ntiyiyumvile yuko azokwakigwa amasengo yiwe kuva kumwami. 8Uyo muntu afishe ivyi yumvilo bibili, ntahagaze neza munzila ziwe zose.9Umugenzi wumukene ashakigwa kwishima mukihagalalo chiwe hejuru. 10Mukihe icho mugenzi tajiri mubwitozi bwiwe, kukubela azo vaho nkishugwe dyo mukabande mumulima achamwo. 11Izuba lila seluka mbushuhe bulatulila bukumisha ibitegwa, namashugwe galuna nubwizabwayu bulapfa. Kutyo kutyo abantu babatajiri bazo chafula hagati yakazi kabo.12Alahezagiwe udya muntu gihanganila amagelagezo, kukubela amaze kuchinda idyo gelagezo, azokwakila ikichibo chubu zima, kidya cha sezelaniwe badya bakunda imana. 13Umuntu wewese ntashakigwa kuvuga alimwo alagelagezwa, "iligelagezo liva kumana", kukubela imana nti gelagezwa nububi, ni muna nyene ntigelageza umuntu wewese.14Kila muntu agelagezwa nivyifpuzo vyiwe bibi bimuhendahenda no kumukwega kule. 15Niho hanyuma yi chipfuzo chi chaha kitwala inda, ichaha kilavuka, hanyuma ichaha kikome yeneza kihelela mulufpu. 16Bagenzi banje bakundwa, ntimuhendwe.17Akashimwe keza nakashimwe kashiche kava hejuru, kululuka hasi kuva kwa daha wumucho. Ntashobola kuhinduka nkikututu nkuko kihinduka. 18Imana yachaguye kutuhatwebwe ubuzima kwi jambo dyukuli kugilango tushobole kuba kuluvyalo gwa mbele mubilemwa vyayo.19Mula menyili, bagenzi banje bakundwa, kila yumwe ashakigwa kwihuta kumva, ntiyihute kuvuga chanke kushavula. 20Kukubela ishavu dyu mwana wumuntu ntilishabola kukola ivyi mana igomba. 21Kulivyo nimushile kule ubuchafubwi vyaha nububibuli ahantu hohose, kukwitonda nimwakile ijambo litewe muli mwebwe, lishobola kukiza imitima yanyu.22Nimwubahe ijambo, ntimudyumve kusa, mwibesha mwebwe nyene. 23Kukubela wewese yumva ijambo atalikolela akazi asusa nuntumuyileba mumaso hiwe mukilole. 24Yileba mumaso yiwe, akacha agenda hanyuma yu mwanya muto yibagila ingene asusa. 25Aliko udya muntu aleba kukwitonda itegeko tikwiye, itegeko dyumwidegemvyo nokugendelela kudyubaha, sukubela wene uluwumva akacha yibagila, uyo muntu azo hezagigwa aliko alakola.26Nimba umuntu wewese yiyumvila wene yuko alumuntu wi dini, aliko atashobola kuanza ululimi gwiwe alahenda umutima wiwe ni dini yiwe ni bule. 27Idini ibeleye itononwa imbele yimana yachudha niyi. Kufasha abapfuvyi na bapfakazi mungolane zabo nokwilinda bonyene kukola bita chiye mukuli vyisi.
21Bene wachu mwizile umwami wachu Yesu Kristo imana yichubahilo kulukudo. Tihabemwa kulobavula abatu kuchubahilo. 2Mweshengelo dyayu. Tihijilamwe umtu yaboye imeta yizahabu, ni puzu ziza zizahabu, hayuma halijila umukene yabayi ivyabdo yifuzu bii. 3Mwelekane kumukuda chane, udya yaboye ipuzu ziza no kuvuga, "None wewe ichaaha hoza" aliko ukamubwila wamukene, "Wewe hogala hadya, "none" ichala hosi ya magulu yaje". 4None tumuchililamila imoza mwabwenyene nukuba nubwamuzi wivyifyuzo bibi?5Nimwuvilize bagozi baje, kuda aliko imana tivatolanije abolo bomumisi ababa abatuzi bomukwizela nokulagwa ubwami yasezekizie abayikuda? 6Aliko "mwebwe" mwala muheteleje, umwalo none timwali abatuzi mwababoza abolo simwebwe mubatwala mubuchomoza. 7Simwebwe mutuko izona dyi twitiliwe?8Niba mushitsa amatengeko ubwami kukovyadi "ntwe" go mukude" umubayi abagozi bayu kuko namwe mwikunda muzoba mkozenezo. 9Aliko nimwakuda abatu mabwe mwe mukola ichaha, "mucha mchibwa ulubazo na matengeko muzoba muchumuye.10Umutu wese azokubaha, amategeko, yose, achumula. Uwikimwetu azoba achijwe na matengeko yose! 11Aliko imana yavuze Timukasabane, ni we ''yavuze" Tiwiche nibaudasabano, aliko ''ulicha''. wamakuchidwa na matengeko uzoba uchumuye kumatengeko.12Aliko ni muganile kubodya bagila hachibwe uluboza luzana kwidengevya. 13Kuko ulubazo hetangila ikigogwe aliko mumaza lingogwe kilachinda.14Halivyiza bimeze gute bavukanji baje iyumutu avunga ndafise ukwizela ukuzela kwomukiza? 15Niba mwenewayu uwumusole au umukobwa ashaka ipuzu au ivykudya vyimisi yose. 16Numwe mulimwebwe akamubwila, "gedana maholo, wafe umulilo na mudye" neza aliko timubaha ivyo bakene vyumubili ivyo bifasha iki? 17Nuko bimize ukwizela kutagila ibikogwa kuba kupfuye.18Aliko umutu ashobola kuvuga, "ufuse kwizela na jewe fese ibikogwa" yeleka ukwizela kwawe kulihe kufagila ibikogwa, naje zokweleka ikuni zela kwaje kufise ibikogwa vyaje. 19Ulemela yuko haliho imana imwe na bada imoni balavyemela yuko bakafetemela. 20Umtu wikijuju, kukubela ugaba kumeya ukwizela kutangila ibikongwa nubusa.21Abulahamu sagokulu yala? ntsize kukubela ibikogwa kuko yafuze isadaka umwana wiwe umwe winenge isaka kumulila? 22Mwalaboye yuko ukwizela kwiwe ni bikogwa vyiwe. Nukwizela kwiwe kumalosahoye kwahinguwe noza mibikagwa? 23Ivyadi ntse vyalasohoye vivunga abulahamu, "Yalizeye imana imuhaluko kwalu umugolalo ntsi kadi yitwe umukuzi? Wimana. "None abulahamu yishe umukuzi wimana. 24Mulabona yuko ibikogwa umutu alalungwa ukwizela na sikukwizela tu.25Aliko na malaya hahabu, niko vyabaye bega tiya ntsindanishilijwe ni bikogwa kuko ya kiye ababavuga, butumwa ikabi acha abeleka idi zila? 26Nuko umubili iyo utafise umutima uba upfuye ni kwezela kutagila ibikogwa kuba kupfuye.
31Bagenzi banje, sibenshi banyu bashakigwa kuba abalimu, mumenya yuko tuzokwa kila ulubanza runini chane. 2Kuko twese tulachimula kunzila nyishi. Nkuko uweweso ntiachitala kumajambo yiwe, uyu mumuntu wintungane, alashobora kuganza umubili wiwe wose kandi.3Ubu nimba tushila imbanga zifalasi muminwa zazo kugilango zitwubaki, tulashola kuhindukiza imibili yazo yose. 4Menya yuko kandi imeli naho alinini isunikwanumuyaga ukaze, zongozwa kulabanga lutochane kugenda ahohose ahashaka nahodha.5Uko nyene, ululimi nakache katoi kumbili, aliko kalishimila vyinsichane. Laba ikibila kinini ukushobora kwachwa kumasase matwi yamulilo! 6Ululimi kandi numulilo, nisi yububi, gwasizwe mubindi biche vyuumubili wachu, aliwo uhumanya umubili wose kandi ushila hejulu yumulilo inzila yokubaho, nabo kutuligwa umulilo womukuzimu.7Kila kikoko chomwishamba, ingoni, ichibevega ni kulemwa cho munyanza kuganzwa nabintu. 8Aliko ntamuntu numwe ashobola kuganza ululimi, nububi budahumula, bwuzuye isumu yokwicha.9Kululimi tulashimagiza umwami nadaha, wachu, kulugo lulimi tulavuma abantu alibobalemwe kushusho yimana. 10Kuluwo numwa uvuga amajambo yimigisha numuvumo. Bagenzi banje ayamajambo ntakwiye kuba.11Mbe ilibalimwe lilashobora kuzana amazi asosa nalula? 12Bagenzi banje, mbe, ikiti chumutini choshobora kuvyala umuzeeituni, chabule umuzabibu kuvyala amatunda yamtini? chabule amasoko yamazi yumunyu ntava amazi atali umumyu.13Nindi mulimwebwe afise ichubahilo nu bumenyi? None uyomuntu nyelekane ukubahoneza mubikogwa vyiwe kukwichisha bagufi bivuye kuchabahilo. 14Aliko nimba mufise inzigo ikaze nivyiyumvilo vyokwimenya mumitima yanyu, ntimuvishime nukuvuga ububeshi muhakana ukuli.15Icho sichubahilo chululuka kuva hejulu, aliko hanyuma yaho nichisi, siyo kumutima niyimpemumbi. 16Kuko ahali inzigo nukwimenya kuliho, haliho ukutumvikana nibikogwa bibi. 17Aliko ichubahilo kiva mwijulu, ubwambele nichiza, hanyuma kukunda amaholo, ubwitonzi kugilaneza, kuuzuye ikigogwe na matunda meza, atakupendelea abantu kanaka, nukuli. 18Nitunda dyukuli litegwa mumaholo kulibadya bakola amajambo yamaholo.
41Kugwana ni ntambal mulimwebwe bivahehe? ntivyibule ka kubela kwipfuza kwanyu kububi zizone ingwano hagati yishengolo dyanyu? 2Mwipfuza kidya mutafishe na chene. Mulichana mulilukana kidya mutashobolo na chene. Muhakubitana na mulagwana, naho ntumulonka kubela ntumushobola kusenga imana. 3Mulasenga na ntumwa kila kubela mulasenga kuko yibintu bibi, kugila yuko mushobole kubikolesha kukwipfuza kwanyu kubi.4Mwebwe bashakanyi! Ntimumenya yuko ulukundo nisi nimubichane kumana? Nonelelo, wawese ashobole kuba umugenzi womwisi. Alikolawene nyene umubiwimana. 5Aliko mulamenya vyandichwe ntibifishe akamalo alavuga kumutima yasize haati yachu alafishe inzigo chane kubela twebwe nyene?6Aliko imana ilatonga ubuntu bulimbele, niho kubela vyandichwe bivuga, "Imana ilakubitawishevu, aliko ilamuha ubuntu bwukubaha". 7None, nimwitange kumana. Nimukwanke satani nawene alobibuka kuva uwanyu.8Nimwegele hambavu yimana, nawene alobegela hafinamwe. Nimunabe amaboko yanyu, mwebwe mufishe ivyaha, nimunabe imitima yanyu, mwebwe mufishe kwiya mvila kubili. 9Numubabale, nimulile, nukulilanukulila! nimuhindule kuseka kwanyu kubana mubabalo numunezelogwanyu kuba numubabalo. 10Nimwichishe ubugufu imbele zimana, na aloba dyula hejulu.11Ntimu vugane biamenyekona mwebwe mulimwebwe, mugenzi umuntu avuga bitamenyekana kwa mugenziwe au chankwe kumuchila ulubonza mugenzi welavuga bitakwiye muvya tunzwe vyimana. Muchila ulubanza, humutu kubela mula muchila ulubanza. 12Nimwagusa kubela achila ulubanza, imana, wene ashobola kulokola nukwicha. Wewe ninde ushobola kuchila ulubanza umubanyi wawe.13Nimwumvilize, mwebwe muvuga, umusi chankwe nubucha tulogenda kubela kino kihugu kino, nukwichala umwakahiyo, nukukola bidalazwa, nukukola inyungu. 14Ninde amenye kilomenyekana nibucha, nubuzima bwanyu none nibiki? Kubela yuko mususanya nkuko utupfungu lubonekana umwanya nuto nukwakila.15Hanyuma yaho, "ndamba alivyiza kumana, mulobaho tulokola kino na kidya". 16Aliko mulilata hejulu yu kupanga kwanyu kwilata kwanyu yububi. 17Kubela lelo, wene amenye kukole ivyiza aliko ntakola kwiwe wene ni chaha.
51Ingoubunyene, mwebwe muhabatunzi, nimulile mubologa kwizwi dyohe juli kubela yumubabalo gulimwo gulaza hejulu yanyu. 2Ubutunzi bwanyu bwononewa nimambaho yanyu vyaliwe nubusabi bwonona. 3Inzahabu zanu na mahala yanyu zabuze akachilo, nubwononyi bwabwobwiwe ulokwibonela inyuma nyu nukwichwa imili yanyu nkumulilo. Mwishiliyeko ibintu vyanyu kubela kumisi wihehezo.4Nimulabe, kulihwa kwabakoze badya mutalalihe kukusalula mumilima yao-balalila! Nu kulila badya basaluye ibintu vyabo vyaba sahohe komumatuwi umwami wabasoda. 5Babayeho kwibeshako kwiisinukwine nezelesha mwebenyene. Mwavyibuhije imitima yanu kumusi wokubagwa. 6Mwamuchiliye ulubaza nukumwicha tvukuli atafihse kubagwanya.7None mwihangane, mungezi hazeza umwami, nka kudya umulimi alindila ivyasolomwe vyaka chilo kuva kubela ikihugu akilindile kwihanga na kubela wene, kulindila imvula zambele na zidya za nyuma zilimo zilagwa. 8None mwebe mwalihanganye, nimuzikomeze imitima tanu, kubela kuza kwiwe umwami nihofi.9Bagenzi ntimushavulilane mwekuli mwebwe kubela ntize kuchibwa ulubanza. Laba, umichi lubanza yahagaza kumu dyango. 10Kukugelelanywe umuntu, nulebe amateso, ukwihangana abavugishwa badya bavuze kubela inzina dyumwami. 11Reba twabahamagaye badya bihanganye, "Budya mwumvushije umubabalowa Ayubu, na mulimenya intumbelo yumwami kubela Ayubu, nikubeliki umwami yuzuye ikigongwe nimbabazi.12Hejulu yaho, mugeziwange, ntimulahile, kukomwijulu nimwisi, chankwe ibintu bindibindi chokulahizwa. Hubwolelo "nivyo" wene abikolegu "wo" nantaho" wene agelelanywe" "ntaho", kugila ngo ntimuze kugwilahasi yulubanza.13Hali umuntu wewese mulimwebwe afishe kubongwa? bilakwiye asenge. None umuntu wowese niwene akelebuche? none alilimbe indilimbo. 14None hali umuntu wewese mulimwebe aliumugwayi? none ashabole kuhagala abazehe bikanisa, nabo abazehe bikanisa basenge hejulu yiwe, bamusiga amavuta kubea izina dyumwami. 15Namasengo yichizelo yamukiza umugwayi, numwami alomutelula namba yalekoze ichaha, imana ilomuhalila.16Kubela nimwichishe bagufu kubela ivyaha vyanyumwebwe mulimwebwe, nkusenge lanila umwumwe namugenziwe, kugili mushobole kukizwe amasengo yumuntuwukuli huvyala ibilo ba binini. 17Eliya yali umuntu yalimeze afishe nkivyulumulo nki vyuwachu, yalasenze kunkomezi kuko invula ntigwe, ntiyaguye kubela micho kihugu imyaka itatu nimwesita. 18Eliya yalasenze kandi, nijulu zala shesha imvula hejulu yikihugu nicho kihugu nicho kuhugu balalonka ivyimbugwa.19Bagenzi bage, namba mulimwebwe ashobola kuvuga ububeshi kuli ukuli, aliko umuntu umwe ala mugalula. 20None lelo mulimwebwe amenya kubela umuntu wewese amulongoye ufishe ichaha kugenda kubela inzila yiwe kubula alokiza umubili wiwe kuva kubela ulupfu alokwi fuka ibintu vyishi vyi chaha.
1 Petelo
11Petelo, intumwa ya Yesu Klisto, kubagenyi basanzaye, kubatorarujwe, muri Ponto yose, Garatia, Kupadokia, Asiya na Bithinia. 2Kuvana nubumenyi bwi mana, Daha kukwezwa na Mutima Mutakatifu, kubwubahwa bwa Yesu Klisto, no kupfuhengwa amaraso yiwe, inema ibe iwanyu nu kwizera kwiyongele.3Imana Daha yumwami wachu Yesu Klisto na hezagigwe. Kubukuru nukuganyigwa kwiwe, yatuhaye ukuvuka bushasha kukutinyuka kwu kuragwa mukuzuka kwa Yesu Klisto kuva mubapfuye. 4Kuburagwa budahela ntibuzoba nu mwanda chanke kugabanuka. Bubichwe mwijuru kubela mwebwe. 5Kubushobozi bwimana muhagalikigwa kuchira kukwizera kukakiza kali hafi kwelekwa mukilie chimpeluka.6Newgezwa kulili nahorelo alingombwa kuli mwebwe kwiyumvila umubabalo muma geragezo atandukanye. 7Ibi ni kugira ngo ukwizela kwanyu kushobore kugeragezwa, ukwizela kufise akachilo kusumba izabahu, itakala mumurilo ugerageza ukwizela kwanyu. Ililiza kugira ukwizera kuronke kuvyara kushimwa, ubwela, no kwubahwa muvya pfunduliwe Yesu Klisto.8Ntimuramubona wene, aliko mura mukunda. Ntimumubona ubu aliko murizela muri wene murafise umunezero gutagira ingene gwovugwa kumunezero wuzuye ubwela. 9None murakira mwebwe inyishu yu kwizela kwanyu, akakiza kimitima zanyu. 10Abavugishwa balalondeye nu kubaza kubwitonzi bwelekeye akakiza, kelekeye inema yalikuba yanyu.11Barolondeye kumenya nubwoko nyabakibwa kakiza kari kuza. Barolondeye kandi kumenya nikihe vyabaki mutima wa Klisto ari muribo avuga iki nabo ibi vyalimwo biva mukihe yalimwo ababwila kare vyelekeye kubabazwa kwa Yesu nubwela bwali kumukwinkira. 12Yelechwe kubavugishwa yuko balimwo bakolela aya majambo, na twebwe kubela bemenyene, aliko kubela mwebwe imvugo yayo majambo kuchila kuli badya bazana ubutumwa iwanyu kunzilaya mutima mwelanda yabatumye kuva mwijuru, ayo majambo na malaika alifuza kuyahishurigwa kwiwe.13Relo mufunge ibibuno vyubwenge bwanyu mube abitonzi mu vyiyumviro vyanyu. Mube nubusobozi bukwiye munema izanwa iwanyu mukihe cho kuhishugirwa kwa Yesu Klisto. 14Nka bana bubaha, ntimufunywe mwebwe ni vyifuzo mwakwilikiye mukihe mutali mufise ubumenyi.15Aliko nkakudya uwubahamagay ari uwela namwe, kandi, mube abera mungeso zanyu zose mubuzima. 16Kubela handichwe, " mube abela, kubela mi umwela" 17Na nimba muhamagaye, "Daha" yudya acha urubanza rukwiye kungana ni kikogwa cha buli muntu, koresha umwanya murugendo gwawe nu bwitonzi.18Murazi yuko hatari kumahela chanje kwizahabu ibintu vyononekara vyomwa chunguwe kuva kungeso zanyu zubufhera mwiyigishije kuva kuribaso banyu. 19Aliko mwachumguwe kumaraso yubahwa ya Klisto, nkayu mwagaziwi ntama itagira ububi chanke ibara.20Klisto yachunguwe ubwambele isi itarabeho, aliko iyi musi ya nyuma, yahishuriwe iwanyu. 21Murizera Imana kuchira kuriwe, wimana yazuye kuva mubapfuye na yahamuhaye ubusela kugila ngo ukwizela kwanyu nubushobozi bube mumana22Mwagize imitima yanyu kuba myiza kukwubaha kwa budya bukweli, kuchifuzo chu lukundo gwamwene wanyu rugoloche, relo mukundane nu mwle kuva mumutima. 23Mwamaze kuvuka ubwakabili, si kumbuto yononekara, aliko kuva kumbuto itononekara, kuchira mubuzima bwijambo dyi mana dyasigaye.24Kubela " imibili yose ni nkamababi nubwela bwiwe bwose ni nkishugwe dyi babi. Ibabi liluma nishugwe likakoroka, 25aliko ijambo dyu mwami ligumaho ibihe bitahela" Ubu nubutumwa bwatangajwe nki njili iwanyu.
21None ho nimushile kulu hande ububi bwose, uguhe dwa mutima mubi, ububeshi. 2Nka banabato, mwiphuza amata meza yo mumutima kudyango mushobole gukula imbele ya ga kiza. 3Namba mwabongeje yuko umwami alimwiza.4Nimuze iwiwe wene ali ibuye likomeye libaho dya nswe nabantu, aliko idyo dya chagu liwe nimana kandi nidya kachilo iwiwe. 5Namwe kandi ninka mabuye akomeye yubakwa hejulu kuba inzu yumutima, kudyango utange, isadaka zo mumutima zemegwa kumana kuchila kuli Yesu Klisto.6Ivyandichwe bivuga guti "Iaba ndashize muli sayuni ibuye dyo kulu hande, likulu kandi dyoba chaguye kandi nidya kachilo. Uwowese yizel kuli wene ntalobona isoni."7None ukubaha nikwanyu iwanyu mwege mwizela. Aliko, " Ibuye dyanswe na bubachi, ili dya baye ibuye likulu dyo kulu hande" 8kandi, "ibuye dyo kuchitala nokulu tale gwo kuchitala." Bene bala chitala abadya nka ijambo, kulilidya dyo kandi bali ba chaguliwe kulidyo.9Aliko mwege numu dyango wachaguliwe ubukozi bwubwami, bwigihugu chela abantu bagomba Imana, kudyango abaheze batangaze ibikogwa vyigi tangaza chudya ya baha magaye kuva mumwijima kuza mumucho wiwe wigitangaza. 10Mwege ntimwa baye abantu, alikubu mwege mulabantu bimana mwege ntimwa kiye imbabazi alikubu mwakiye inema.11Bakunzi ndaba hamagaye nkabagenyi nabaye nzela kukwiyima kuva kwiphuza kubi kwi vyaha bidya bigwana nimitima yanyu. 12Shakigwa kuba ningeso nziza hagati yibihugu kudyango nibaba vuga nkuko mwa koze amajambo mabi bazo zilaba ikazi zanyu nziza nokushima Imana kuludya musi wokuza kwiwe.13Kila mategeko yumwana wumuntu kukubela umwami nkuko ubwami nkumu kulu. 14Bibaye abategechi batumwe kuguhana abakola ivyaha nokuba shimila badya bakola ivyiza. 15Kukubela aliubushake bwimana nko kukola ivyiza mula numya imvugano ititaweho na bantu bapumbafu. 16Nkabantu bidegevya ntimulo koleshe ukwidege vywa kwanyu kumulumyo kubibi, aliko mubenka bakozi bimana. 17Mwubahe abantu bose bakunde abagenzi mutinye Imana mwubahe umwami.18Abakozi mwubahe abami banyu kukubaha kose abami bali abeza nabitaonzi aliko kandi balibabi. 19Kukubela kwishimwa kwose alokwihangana ukubabala mugihe alimwo alababanzwa ahatali hakwiliye kukubela ichipfuzo chiwe kumana. 20Ninyungu iyahe iliho namba mukola ivyaha hanyuma mugume muhanwa? Aliko nimba mwakoze ivyiza nihomubabale kukuchiligwa ulubanza ili nishimwe dyiza kumana.21Kulibi muzo hamagagwa kukubela Klisto kandi yalababa njwe kukubela mwege, yabasigiye ikigelelezo kukubela mwege kukwilikila inta mbulo yiwe. 22Wenentiya koze ivyaha kandi nti yabone kanye ububeshi bwobwose mukanwakiwe. 23Mugihe wene bamutuka ntiya basubije igitelane aho yababanzwa ntiya tinyiche ahubwo yalitanze wene kuludya achulubanza lukwiliye.24Wene nyene yabiheche ivya vyachu mumubiliwiwe kugiti kudyango nti tube numwanya kandi muchaha kandi tubeho kukubela ukuli kugukubitwa kwiwe mwege mwala kize. 25Mwesimwala zimye nkitama zazimiye aliko ubu mwalagaluche kumulagizi numulinzi wimitima yanyu.
31Kuliyi nzila mwebwe abagole mukwiye kwintanga kubagabo banyu mwebwe nyene, kugila naho bamwe mulibo ntibalubaha ijambo kuchila mungeso zabagole babo balasho bola kukwegwa ahatali ijambo. 2Kuko bonyene bazoba babonye ingeso yanyu nziza hamwe ni chubahilo.3Ibi bikoleke atali amapambo yo hanze kuchiba imishachi kwambala izahabu chabule impuzu nziza. 4Aliko hanyuma ikoleke kubuntu bwo munda yo mumutima, no kulenza kubwiza ukwichisha bugufe no ukwitonda kumutima, aliwo wa agachilo imbele mana.5Kuko abagole babatagatifu balipanuvye bonyene kuliyinzila. 6Kuliyinzila sana yala mwubashe Ibulahimu no kumwita wone yuko aliumungabo wiwe. Mwebwe ubu nabana biwe nimba muzoko ivyiza kandi nimba mutatinya ibibi.7Kuliyonzila mwebwe abagabo mukwiye kubaho na abagole banye mumenya yuko mumenya yuko bobo na abagenzi bikigole badafise inkomezi mubamenya bo nka abakilizi babagenzi kubuzima nimukole ibi kugirango amasengesho yanyu ntabuzwe.8Hanyuma yivyo, mwebwe mwese, mube ikintu kimwe, mufise ikigongwe, ulukundo, nka abagenzi bachiye bugufi na bitonzi. 9Ntimulihe ububi kububi, chabule ikitishikuki tusti ubutasa bwavyo mubandanye kuhezagira, kuko mwahamagawe, kugira ngo mushobore mulagwe imigisha.10Uzokunda ukubaho nokubona umusi mwiza akwiye kutangila ululimi kubibi nimwina yiwe kuvuga ububeshi. 11Alundukile alike ibibi akuole viyiza alondele amaholo no kuyakuli kile. 12Amaso yimana abona ukwiliye amatoi yiwo yumviliza amasengo yiwe. Aliko ijisho dyimana lili kubudasa bwa badya bakola ibibi.13Ninde azobagilila nabi mwebwo nimba mwifuza kukola vyiza. 14Aliko nimba muzobabazwa kubibeleye mulahezagiwe. Ntimutinye bidya vyobatinya. Ntimugile ubwoba.15Hanyuma yaho, mumushile Klisto umwami kumutima yanyu nka abatagatifu. Kila mwanya mulitegule kumwishula kila muntu abazwa mwebwe ni kuki mufise ukwizela kumana. NImkole ibi kubwi tonzi no kubaha. 16Mube nivyiyumvilo vyiza kugila abantu babantuka ukubaho kwanyu kwiza muli Klisto batetelegwe kuko bagamila ubudasa muli mwebwe nkuko mwali inkozi zibibi. 17Nivyiza chane nimba Imana yiyumva, yuko mubabuzwa kukukola vyiza atali ukukola ibibi.18Klisto kandi yahababajwe bulagishe kukubela ivyaha. Wene aliwe abeleye yala babajwe kukubela twebwe, alibo tutali ababeleye, kugirango atuzane twebwe kumana. Yapfuye kumubiri, aliko yagizwe muzima kumutima. 19Kumutima yalagiye kutanga ubutumwa kumutima ubu zifunzwe. 20Ntizali zubashe mukihe ukwihangane kwimana kwali kulindiliye ikihe Nuhu, imisi yukubaka isafina, nimana yakijije abantu bake- imitima kuva mumazi.21Iki nkimnyetso chulubatizo kukiza mwebwe ubu, si nkukoza umwanda kuva kumubiri, aliko nkukusaba kukwifuza neza kumana, kuchila ukuzuka kwa Yesu Klisto. 22Wene alimukuboko kubudyo kwimana, yagiye mwijulu. Malaika ubushobozi, ni nkomezi ni ngombwa binwubahe wene.
41Kukubela Yesu Klisto ya babaye abababa zwa mukubiri nimwombale ibi gwanisho kuko umtu ni yababala mumutima akababala mumubili na shombola kuhusika ni chahatena. 2Umutu na zoshombola kumba mupyifuzo yumubili kodi azobaho mulukundo gwimana mubungigo bwiwe bwasigaye.3Kukubela umwanya gwachiyelo ngula kwiye kukola ivyo abisi bogoba kukora ibitabevege kukara mukipyuza mumtima mubi nukukola ibiteye isoni nukubolingwa nukuhuba. Ubugenyi bwekipaga ni imisa a nyikikipagai ni misa zibishushayo zo kutelekera imbingigwa mama. 4Biyuvila yuko ali ikitangoza iyo mwifadu kayije kukola ivyo hamwe nabo kwa hiyo bavunga ibintubibi kulitwebwa. 5Barotanga ibihalulo kuluwo azozo kucha ulumbola gwabokiliho na bopuye. 6Kukubela icho ubutumwa bwalavuzwe kwabadya bavuye naho bole kuchibwa ulumuboza mumibili yabo kabatu kungila babeho kabatu. Kungila bashobole kubaho kugana na Mungu mumutima.7Ihelolo dyavyose lilashiche muwe nububenyi bukwiye na mube nipyufyuzo vyiza kubitu vyayu. 8Mutalakora chochose mube mumwele mulukundo kumtu wese. Kuku ulukundo ivyala vyabadi. 9Mwelekane ubugwa moza kumuntu wese atakushavula.10Kakudya umutuwese yakie, igaubile mziko ieshe mukufasha kabahagalikie beza bafise igabele vyishi zatazwe ni mana. 11Umtu ni ya vunga ajambo yiwe golobe kumajambo vima na niyaba akora abe nikomezi yahawe ni mana kuzila Imana ihabwe ichumba ilo chokuhibole kucha muli Yesu Klisto ubutukufu nubashoboli ni vyiwe. Imisi itazoshila ihelezo mihezo. Amina.12Bagezi tumuhalile magelagezwa azoza kubalegangeza kadi dya gwaliko haliho ni bindi vyatokea iwachu. 13Kakudya munguma mulaka ubumenyi wimi babalo ya Yesu Klisto ni muholegwe. Mushimangiza nikuelekwa kwichubahiro chayo. 14Naho watuchwe uhowe kukubela izina dha Yesu Klisto tubone isoni aliko uhibangizi mana.15Bali yuko wene yabahamangaye aliwe mwelanda, mwebwe mwebwe mumbe mbelanda kubela ulugendo gwanyu gwosi. 16Kukubela vyandichwe, mulomba mbelanda kukumba jewe ndu mwelanda.17Kuko umwanyaungoli wo kuchibwa ulubola kuzo hela kuzzu yimana. Kakudha itangulila kuli twebwe. Biloba kute lkweje kuli badya batubaha injambo dyimana. 18Ukuilie akilizwa kubingoye benga bizo miba gute kumutu atakuiliebwumuya vyaha. 19Kubadya bose babalia kubulukundo gwimana badaye ubugingo bwabo kumana yizigigwa kukubela bagume bakora ipyiza.
51Ndaba saba abazehe bali muli mwebwe, njewe, nadumuzehe mugenzi wabo nu mushahidi wa mateso ya Klisto, kandi ndumushirika mubwela buzoboneka. 2Lelo, ndaba humuza umutima mwebwe bazehe, nogela umugwi wimana uli muli mwebwe, wulebe jikubela mushakigwa, aliko ni kubela mwipfuza kutyo, kubushake bwimana. Wulebe, sikukunda amahela yo kumalamala, aliko ni kubushake. 3Nti mwigile abami hejuru ya bantu bali hasi yubulevyi bwanyu, aliko ni mube ukigilelanyomumugwi. 4Alio umwungele mukulu azokwelekanwa, muzo kwa kila ikichibo chubwela kita hela akachilo kacho.5Kudya nyene, namwe basole bato, mwichishe bugufi kuba kulu banyu. Mwebwe mwese, ambale ubwitonzi no kufashanya mwebwe kuli mwebwe, aliko Imana ila pinga abikiburi, aliko iha inema abitonda. 6None lelo mwichishe bufufi hasi yu kuboko kwimana kubushobozi kugila ngo ibaduze mukihe chayo. 7Mutwalile bibababaza wene, kubela ala bitayeho.8Ni mube abanyabwenge ni mube maso udya mwasi wanyu, ibilisi, nki ntale itambula, alonda umuntu wokudya. 9Hagalala mutandukanye nawe. ni mube ni nguvu mukwizela kwanyu. Mumenya yuko bagenzi banyu bali mwisi bacha mumibabalo nkiyo.10Hanyuma yokubabala mumwanya muto, Imana yinema yose, yabahamagaye mubwela buta hela muli Klisto, azobashicha, azobakomeza no kubashila mwi nguvu. 11Ubutwale ni bube kuliwe ibihe vyose. Amina.12Ndamumenya sikwano nka mwene wachu wumwizegwa, ndabandikiye mwebwe bitonua kuhitila kuli wene. Ndaba humuza umutima ndaba humuza umutima ndababwila yuko icho ndaba ndikiye ni nema yu bukweli bwimana, hagalala mulibwo. 13Abizera bali babeli, batolanijwe hamwe namwe, balaba la mucha. Na marko umwana wanje alabalamuche. 14La mukanye kila yumwe kusomagulo yulukundo.Amaholo nabe muli mwebwe muli Klisto.
2 Petro
11Simon Petro intumwa yatumwe na Yesu Klisto ni kudya ya badya kiye icherezo chayo yene yene yaka chiro twakiye twege yene icherezo kirimukuri imbere yamana umukiza wachu Yesu Klisto. 2Ineema imbe iwanyu amahoro agwire kuchira kubwenge bwimana umukiza wachu Yesu.3Kuchira mubwenge iwanyu bwimana twarose amajambo yiwe yose kwiyogeza mukumbaho kuva kumana yatuhaye ubwiza ichumba hiro yiwe. 4Kwiyo zira twizeye isezerano irir kugira dya kachiro yakoze iri kugira go atukore ambaragwa yatukoze tumbe, inkomoko yo mwisi iyi.5Kumbera uko korana umwete kwiyo zira yokwizera kwanyu, kuko ubwiza ubwenge. 6Kuchira mubwenge kigereranyijwe kwihangana ukuchira kwihangana ubwera. 7Kuchira ubwira urukundo gumugezi urukundo.8Nimba aya majambo yari muri mwebwe abandanya kukura muri mwebwe yene mwebwe nkuzoko, intavyara chabure amabantu kuvyama kubwenge bwimana yachu Yesu Klisto. 9Ariko wewese atafise ayo majambo ayo tuyambona amajambo hafi gusa wewe ni mpinyi yimbagiwe ukwezwa kwivyaha vyigwe vya kare.10Kurivyo mbagezi mbaje nimukorane umwete kwiyemeza nikutogwa umuhagaro kubwanyu ni mwakora imbintuzo chitara. 11Ivyo lero muvyoshaka ubwishi imidyago wo kwinjira mubwami butahera bwimana yachu umukiza wachu Yesu Klisto.12Kurivyo lero domba nitenguye mumbimbucha amajambo yayo kumisi nahomuyamenya umbu mumbaye uruhamagaro gukuri. 13Niyuvira yuko ndisawa kuvyura nikumbicha hejuru yaya amajambo, naho diyumiri, izu iyi. 14Kuko ndazi atarumwanya muremure dokuraho izu yaje kuko umwami Yesu Klisto yavyere kaye. 15Ndogerageza umwete kurimwebwe kugira mwibuke aya amajambo ntaho jewe ndomba ndavuyeho.16Kuko twembe nitwirikiye imigira yaziganywe hadya twaberekeje hejuru yiguvu nukwiye meza kumwami wachu Yesu Klisto twembwe twambaye, ivyabona, ichubahiro chiwe. 17Wene yakiye ichumbahiro nukubaha kuva kumana daha hadya ijwi ahodhyuvikana kuva kuchubahiro kikuru rivuga uyu numwana, waje ntunda niwe yamberewe. 18Tuvishije ijwi riva mwijuru hadya twarikumwe nawe kudya musozi mtatifu.19Turafishe iri ijambo dyumbuvugishwa dyemejwe alidyo kuridyo ukukora vyiza kurikwirikiza ni kwitara dyaka mumwijima maka hombukera, inyereri za nyuma zira mbona kana kumitima yanyu. 20Nimumenye aya yuko atambuvugishwa ntambuvugishwa bwandikwa kwiyumvisha kumumvugishwa wenyene. 21Kuko ntambamvugishwa mbaje kurukundo bwa bwumuntu, ambantu bashombojwe ni Mtima Mtakatifu yanganiriye kuva kumana.
21Abavugishwa bubusheshi bibonekeje kubisiraeri nabarimu bubusheshi bazoza kandi mwebwe. Binyegeje bazozama amigisho yububeshi nabo bazokwihakana Imana umwami yabaguze bazo kwizanira kwononekara kwaningoga hejuru yabo. 2Abandi bazo kwikira inzira zabo zokumara maza kuribo bazoituka inzira yukuri. 3Kubuhuvyi bazobanka abantu barosheje majambo yubusheshi urubanza gwabo nturuzoteba nubwononekare buzobakurikira.4Kubera Imana ntiyabahevye abamara ika bagararije ariko yarabataye mkuzimu kugira bafunywe iminyororo kugeza urubanza ahoruzo bazako. 5Kandi Imana ntiyihanganie isi yakera ariko yabiche nuhu yarafise umuhamagaro wukuri hamwe nabandi saba mkipindi yarekura umwuzure hejuru yisis yagararije. 6Imana yachiriyubanza imiji ya Sodoma na Gomora kugeza ahobaba iminyota nukugarariza kugirango bibe umufano hejuru ya bachumuzi mugihe chimisi izoza.7Ariko Imana imaze kukora ivyo yakijije rutu umuntu wukuri yari yaratewe ubwoba ninjeso zibi zabadya bata kurikira amategeko yimana. 8Kubera rero uwo muntu wukuri yaba hamwe nabo umusi kumusi akama yibabaza wene ubwiwe kukubera yabidya yumvise no kukibona. 9Kurubwo imana iramenya ingene izo bakiza abantu bayo mugihe chimibabaro ninjene ikwiye kubihanganira ababi kuvyurubanza mgihe chimisi yimperuka.10Muvyukuri urunigwo urukundo kwabdya benderee kuba muvyimpfuzo vyumubiri nokuyagaa amategeko kubera rero abantu bameze batyo bafise kushira ubwoba mumtima yabo ntibatinya kubavuganabi abajejwe. 11Mugani abamaraika bafise ubuwezo ni nguvu kusumvya abana babantu mugani ntibashobora kuzana urubanza mribonyene kumana.12Ariko ibikoko bitafishe ubwenge vyaemwe kukubera kufatwa no kwichwa. 13Babazwa mugihe chibibi vyabo kumutaga wose babayeho akukora ibibi. Bazute ububi nivyo bakora bibi kandi bama banezerezwa nibikogwa vyububeshi iyo banezarezwa nawe. 14Awaso yabo apfuchwe nubusambanyi ntibahaga kukora ivyaha kandi bavyara amajambo no kubachitaza aba umini batara komera muvyaha bafise imitima yuzuye kwifuza nabana ba vumwe.15Bhevye inzira yukuri baraheze kandi bakurikiye inzira yabaramu umwana wa beori yakunze kuronka indishi yabusuma. 16Ira yara kankamiwe kubichumuro vyiwe ipunda yari ikiragi ikongera kavuga mwisauti yabantu yalangiye abapfuye na bavugishwa.17Abantu bameze nkamasoko atafise amazi ninkibichu bikugwaho numuyaga ibichu biremereye bifise ubwoba. 18Kandi bakavuga birata gusa bachitaza abantu kuvyipfuzo vumubiri kandi bakababesha abantu bagerageza kubahunga badya babaye mbichumro. 19Bakabasezera nira abantu ubuhuru mugihe chabo ubwabo na batumu bichaha vyubusuma kubera umwana wamuntu agigwa kuboa umtumwa womuvyaha vyu busuma rero umwana wumuntu ahindugwa kuba umutumwa kwa kirya kimuganza.20Wene yatandukanye nububi bwisi akoresha ubweje bwimana numukiza Klisto Yesu nakandi asubira mubibi kandi ihari yiwe nimbi kusumbya idya yambere. 21Vyari bikwiriye abantu nkuko batari bakwiriye kumenya inzira yukuri kusuniba kuimenya havyuma kandi kureka amategeko matakatifu bari ba hawe. 22Iyi migani muuga ukuri kuribo imba isubi ye kubitanake vyayo ningurube yogejwe isubiye mubiziba.
31None ndakwa ndikiye wewe, mkunzi linokete dya kabili mubela nda kuvyuye mubwenge, 2kubela ubu shobola kubuka amajambo yavuzwe bitalabe naba vugishwa na belanda nitegeko numukuru wachu wubushobozi kuko twako lesheje abigisha.3Umenye cha mbele abasi baloza kumusi wihelezo abasi mwebe bagiyeneza muvyobakola vyabo. 4Bahalavuga bilihehe vyabavuze vyokugaluka? Badaha bachu bala fyuye kubela imbintu vyachu vyose vyali gufyo kuvakale hobalenye.5Baliko la kwiyibagiza isinijulu vyahereyemu mazi ni kucha mumazi kuvakela nakela kwijambo dyimana. 6Nikubela kuchila mwijambo dyiwe nabazigabikwisi kwicho kihe, yayuzuye amozi yalonone kaye. 7Kubela ijulu nisi zala bichwe kwijambo vyonyene idyo kubela umulilo vyalabichwe kumusi wokukucha ulubanza nikwichwa kubantu batalamenya imana.8Lino ntidyo shobola kwinyegea intumwa zawe bakunzi kubela isikuimwe kumana nikugelelanya imyaka ikihumbi imyaka ikihumbi ni nkumusi gumwe. 9Si kubela umwami akola bukebuke kukwiza ivya vuzwe nkiko vyiyu mviligwa gufyo aliko wene yihanganye kubela mwebwe, wene ntagomba numuntu numwe yofya aliko alagomba kutanga umwanya kugila abantu bose bashombole kwihana.10Aliko kumusi wimana aloza nkumusuma ijulu lilo chaho libologa ibintu bilosha kumulilo isi nibintu vyose biliho bilo kwelekamwa ahabona.11Kubela ibintu vyose bilosha kunzilaiyo. Mbega mbega uloba umuntu wilanginya baki? ubehoku bwelanda nu kubaho kubwimana. 12Bilasabwa kumenya naningoga kumenye kuza kwimana. Umusi uwo ijulu lilotuligwa kumu lilo. Ibintu bilo kwitunatuna kubu shuhe bukaza. 13Kubela ya kushoboka vyoye meye kubiwe, tulali ndiye ijulu lishasha nisi shasha kubela abantu bukuliba za baho.14Kwivyo bakunzi kubela tutegeleje ibintu kivyo nimuhole mwagavye kutegaika nikubanako lohamwe nayo. 15Ugunye kwihangana umwami wa chukubela akakiza nkundwa mwene wachu Paulo nkukoya ndikiye mwebwe kubela ubugororo chi nkubwo ya hawe. 16Paulo alaganila ayo yose kubela amakete yiwe haliko ibintu bishobola kubabiko meye kubimenya . Abantu batiyubaha bahagalaye bavyo nonye mubintu ivyo, nkuko bakola kukwandikwa ndika. Kugenda mumahonelo yabo.17Kulivyo bakunzi kubela. Mubimenya ivyo nimwilinde mwebwe nyene kubela ntimuhendwe nikubeshana nababeshi nikugomba ukuli. 18Ukwizela kwanyu nikumuntu mwokumenya kwimana umukiza Yesu Klisto nahabwe ichubahilo kifishe wene imisiyose. Amina.
1 Yohana
11Kidya chambayeho kuva ubwene na kidya twuvise na kidya twabonye kumaso yachu nadya twanavye na maboko yachu amambiko alakifata neza nijabo dyubungigo. 2Nabudya mbugingo bwakozwe nukumenyeka na gose twalaboye no kumushingila itahe nukuba bwila nukubatangaliza vyubungingo budashila kadi bwali kwandata na bwokozwe kungira bimenyekane iwachu.3Nkidya twamboye ni kuchuva twakikivuze iwayu mukuri kukubera munezengwe hamwe natwe tuwenubumwe hamwe nadata numwana Yesu Klisto. 4Ndambadikiva aya majambo mwebwe ili umunezero wanyu uwe mwishi ushiche.5Ubu nubutumwa kuva kuliwe nu kubaseme lela ndababwili imana numcha muliwe no muliwe ntamwiza ulimwo na mutonya. 6Nitavunga yuko tuli nubumwe nawe na tungenda mumwiza twabesha nituvungisha ukuli. 7Tungilie mucho kuko nawe ali mumucho, tufasha twebe kulitwebwe namalaso ya Yesu mwanae alatuhelongira kuvuvyaha.8Tuvuze katachoha ndufise tulibesho twebwe nye nukuli tikulinuwo mulitwebwe. 9Aliko nitwihana ivyaha vyachu wene numuizingigwa wukuli wubukweli aduhali ivyaha vyachu nukutwoza ububi. 10Tuvuze yuko tutalakora icha twoba tumugize wene kuba umubeshi nijabo dyiwe tilili mulitwebwe.
21Banabanje nkunda, ndabandikila ibibi bintu iwanyu kugilango ntimukole ivyaha. Aliko yumwe mulimwebwe akozichaha, tufishe uwutahagalaliye hamwe na daha Yesu Klisto akwiliye. 2Wene alatuhuza kuvyaha vyachu, sikuvyaha vyachu kusavyinyene, aliko kandi kwisi yose. 3Kulili tulamenyako tumumenya wene, nitwayabika amategeko yiwe.4Uwuvuga "Ndamenya Imana," aliko atafata amategeko yyo, numubeshi, nubukweli ntabuli muliwe. 5Aliko uwawe wese afata ijambo dyiwe, kweli mumu ntuyo ulukundo gwimana kulashichwa. 6Uwuvuga ati mbaho kumana agombegwa wene nyene kugenda nkiko Yesu Klisto yagenda.7Bakundwa sinda bandikila mwebwe itegeko lishasha, aliko itegeko dyakela dyomwamaze kwakila kuvakela itegeko dyakela ni jambo dyo mwumvishe. 8Nukolelo ndabandikila mwebwe itegeko lishasha, alidyo dyukuli muli Klisto ni wanyu, Kubela umwijima ulachaho, numucho wukuli ulitayari ulabonesha.9Uwuvuga kwali mumucho yanka mugenziwe alachali mumwijima nubu. 10Uwukunda mugenziwe abamumucho ntajambo dyodyose lishobola kumuchitaza. 11Aliko uwanka mugenziwe alimumwijima kandi agenda mumwijima, wene ntamenya yagenda kubela umwijima gwala humishije amaso yiwe.12Ndabandikila mwebwe, banabakundwa kubela mwahaliwe ivyaha vyanyu kukubela izina dyiwe. 13Ndabandikila mwebwe, ba baba, kubela mula mumenya wene kwali ntango, ndabandikila mwebwe imisole, kubela mwachinze wa mubi. Ndabandikila mwebwe, banabato, kubela mula menya daha. 14Nabandikiye mwebwe, ba baba, kubela mumumenya wene yabayeho kuv kuntango. Nbandikiye mwebwe, misole, kubela mukomeye, ni jambo dyimana dyichala muli mwebwe, kandi mwachinze wa mubi.15Ntimukundisi ni bintu bili muliyisi. Ni haba udya akunda isi ulukundo gokukunda daha nti lulimuliwe. 16Kwa kili kintu kilimwiyisi kwifuza kumubili, kwifuza kwamaso nishavu dyubuzima ntibiva kwa daha alik biva mwisi. 17Isi nivyifuzo vyaho bilachaho. Aliko uwukola ubugombe bwimana uwo abaho inyaka yose.18Banabato nigihe chihelezo. Nkuko mwumvishe yuko upinga Klisto alimwo alaza nubuabapinga Klisto baje, kwiyihali tulamenya yuko iki alikihechi helezo. 19Bagiye wabo bavuge wachu, kubela ntibalibi wachu. Yabugila balibiwachu bokwendeleye bali hamwe natwe. Aliko mukihe bagendiwabo, icho nichochelekeyeko batalibi wachu.20Aliko mwasizwe amavuta nudya mtakatifu, namwe mwese mula menya ukuli. 21Jinabandikiye mwebwe kubela ntimu menya ukuli, aliko kubela mukumenya no kubela atabubeshi muli kudya kuli.22Ninde alumubeshi aliko ni yudya ahakana yuko Yesu ali Klisto? Uyo muntu nuwihakana Klisto, hdya amuhakana daha numwana. 23Ntawihakana umwana akaba na daha. Wewese yemela umwana afishe na daha kandi.24Nkuko kubwa nyu kidya eho mwumvishe kuva kela leka chendeleye kuba muli mwebwe. Kidyacho mwumvishe kuva kula nichikala muli mwebwe, kandi, muzo kwikala mu mwana na Daha. 25Nili ni sezelano yatuhaye ubuzima butahela. 26Ndabandikiye ibi mwebwe kubela badya bobalongoye mwebwe mubuzimile.27No kubela mwebwe gadya mavuta mwakiliye kuva kwiwe jalichala muli mwebwe, ntimuloshaka umuntu wewese wo kubigisha. Aliko nkamavuta yiwe galabigisha kubijana ni bintu vyose nukuli sububeshi, nahogoba gabigishije nimwikale muliyo. 28Nubu bana bakundw, nimwikale muliwe, kugita ikihe azoboneka, tushobole kutinyuka jukiyumva mwisoni imbele yiwe mukuza kwiwe . 29Nimba mumenya wene ka kwiliye, mulamenya bati kila yumwe akola bibeleye yavyawe na wene.
31Mulabo nurukundo lumeze gute yaturonkeye daha, ngo twitwa abana bimana na ukuriko twi. Kubela ili mwisi ntitumenya nkuko itamumenye wene. 2Bakundwa twebwe lelo turiabana bimana, na ntilamenyekana kungene tuzoba. Tulazi yuko Klisto ni yabonekana, tuzosusa nawe kubela turomubona nkikwa ari. 3Na buli muntu yumwe yoba ari nubu bushobozi bwelekeye ikihe kizoza chelekezwe kwibi, aliyeza wene nyene nkiko wene ari uwela.4Buri muntu aguma akora ichaha alenga itegeko. Kukubela ichaha ni kulenganya itegeko. 5Mulazi Klisto yemejwe kugila ngo akuleho ivyaha kweli na muriwe nta chaha. 6Nta numwe agama muriwe ni kuguma akola ichaha. Nta muntu na gumwe aguma mucha yalamubonye chanke akamumenya wene.7Bana bakundwa ntimwemele kuzimizwa numuntu wewese. Ukora chiteka nuwiteka, nkakudya Klisto awe ariko ariwiteka. 8Ukora ichaha niwumwasi ibilisi, kubela ibilisi ni umukozi wichaha kuva ubwa mbele. Kubela ili umwana wimana yemejwe kugila ngo ashobore kwonona ikazi za ibilisi.9Uwo wese ya vyawe nimana ntakola ichaha, kubela imbuto yimana yichara muri we ntashobora kuguma akola ichaha kubela yavyawe nimana. 10Kurili abana bimana na bana ba ibilisi bazomenyekana, wewese atakola ikilo chiteka, siwi mana kandi na yudya atashobola kumukunda mwenewabo.11Kuko uburibwo butumwa mwumvishe kuva ubwambele, atitugombegwa kukunda na twebwe kulitwebwe. 12Sirika kaini yabaye mubi yishe mwenewabo. Na ni kubela iki yamvishe? Kubela ibi kogwa vyiwe vyalibibi, na bidya vya mwenewabo vyali vyiteka.13Bewewachu ntimutangale, nkuko isi yo banka. 14Tulazi twalamaze kuva murupfu no kwinjila mubuzima, kubela turabakunda bene wachu. Uwo wese atagila urukundo aguma murupfu. 15Umuntu wewese yanka mwenewabo numwichanyi. Na mulazi ubuzima butahela ntibwichara mumwichanyi.16Kulili tulamenya urukundo, kubela kirisito yatanze ubuzima biwe kubela twebwe. 17Aliko uwowese alinibintu, na arabona mwenewabo akenye, aliko atangile umutima wikigongwe kubela we mbe ulukundo gwichara gute muriwe? 18Bana banje bakunzi, ntitukunde kuminwa chanke kumajambo gusa twemele kubikogwa vyubukweli.19Kulili tulamenya yuko twebwe tulimu bukweli, ni mitima yachu ilemeleka muriwe. 20Nimba imitrima yachu ituchira urubanza, Imana ni nkulu mumitima yachu, nawe alamenya amajambo yose. 21Bakunzi nimba imitima yachu itatuchila urubanza turafise ubushobozi bwimana. 22Ichochose tusenga tuzochakila kuva kuliwe, kubela tulafata amategeko yiwe ni kukola amajambo gamubela imbele ziwe.23Na ilinidyo tegeko dyiwe litutumwa kumwemela mwizima dyu mwana wiwe Yesu Klisto ni kukundana twebwe ni kuli twebwe nkiko yaturonkeye itegeko dyiwe. 24Uwubaha amategeko yiwe aguma muriwe, nimana yichara muriwe. Na kubela ili tulamenya yuko yichara muri twebwe, muri yadya mutima yatuhaye.
41Bakunzi ntimwemele bulimpemu kubela muzilabe izo mitima mulebe yuko koziva kumana kubela aba vuga butumwa nababeshi bavuye mwisi. 2Kwidyo muzomenya mpemu yimana - impemu yose irokwe mela kubela Yesu Klisto aje kubwi mubili ni yimana. 3Budya impemu itemeye Yesu siyimana yinoni mpemu yino ni mpemu itamenya Klisto, kubela mwa yumvishije hilimwilaza, nubu hageze ili kwisi yose.4Mwebwe mulimana, abana nkunda, mwamaze kuba chinda kubela wene alimwo mulimwebwe numu kulukusumba wene ulimuyisi. 5Benenibo mwisi, kubela choba vuga nichisi isi ilinio ila bumva. 6Twetulibima, wene amenya Imana ala tumviliza. Kubala lino tulamenya impemu yukuli ni mpemu yububeshi.7Bkunzi tukundane twebe mulitwebwe, kubela ulukundo aligwimana, numuntu umwumwe akunda nye yavuka nye nimana ni kumenya Imana. 8Wene atagomba ntamenya Imana na umwumwe, kubela Imana niyurukundo.9Kubela ugolukundo gwimana vyamenyeka nye mulitwebwe, kubela imana yatulemye numwana wiwe wenka wisi kugila tubeho kuchila muliwene. 10Kubela luno lukundo sikubela twamukunze Imana aliwene yatukunze aralungika umwana wiwe abekongeleza ivyaha vyachi.11Bakunzi, mubona Imana yalatukunze twembe, bila tukuye twembe twashaka kukundana twebwe mulitwebwe. 12Ntamuntu numwe yabonye Imana nkuko tukunda na twebe mulitwebwe, Imana yichala mulitwebwe nulukundo gwiwe ya hejeje mulitwebwe. 13Mulibi tulamenya yuko kwichala muliwene na wene mulitwebwe, kubela yatuhaye impemu yiwe. 14Natwabonye nukuleba kubela kubela daha ya mutumye umwana numuchuguzi womwisi.15Wudya yemela kubela Yesu numwana mwimana Imana yikala muliwene na wene muliwene. 16Natulamenya nukwemela ulukundo gwifishe Imana mumutima wachu. Imana nulukundo, na weneyikala mulukundo na wene yichala kwimana, Imana yichala muliwene.17Kubela luno lukundo luno gwamaza kuhera neza mulitwebwe. Kugila nubwitinya umusiwi helezo kubela wene nkiko ali natwe niko tumeza kubela mwiyisi yino. 18Ntakutinya mulukundo. Kubela ulukundo lukwiya ulataga ukutinya hanze, kubela ukutinya bigendana nihelezo. Aliko wene atinya ntala kwizawe mulukundo.19Tulakunda kubela Imana yatukunze chambele. 20Mulimwebwe umwe azakuvuga ndakunda Imana aliko alamwanka mugenziwe, numubeshi, kubela atakunze mugenziwe. wabona ntiwo yushobola kukunda imani kukonta lamubone. 21Ni dyo ni dyo tegeko dyo tufishe kuva kwiwe yudyo wewese. Akunda Imana bikwiye akunde umugenziwe two.
51Udya wese yemela yuko Yesu ni mulikisu yavya we nimana wewese nudya amukunda wene nyene yavunye kwa dada kandi alabakunda abana biwe. 2Kwili tulamenya tulabakunda abana bimana tukunze Imana no kwemela itegeko vyiwe. 3Ibi nivyo tumukundila kubela twalafashe amategeko yiwe aloloshe.4Kubela bulumutuntu yavyawe nimana alachinda isi ubunibwo ubuchinzi bwisi ukwizela kwachu. 5Nide yachize isi niudya wenyene yemeyeko Yesu alumwana wimana.6Uyo niwe yaje kumazi no kumalaso ya Yesu Klisto nkwiyaje kumazi mabu kumazino kumalaso. 7Kubela yuko haliho abantu batatu bavugako. 8Umutima amazi na malaso aba batatu balemela zingatia amajambo aya baba neno numutima mwelanda nkibiboneka muvyandiche vyiza vyakela.9Iba twakiliye ikishingantahe cha bantu. Ikishigantahe chimana. Nikikulu kuleka icho kubela ikishigatahe chimana. Nubu kubela alafise ikishigantahe balekeye numwanawe. 10Wene yemeye umwana wimana alafishe ikishiga ntahe muliwenyene udya wese atemela Imana ya mugize kuko alumubeshi kubela yuko uteme ye intahe yiwe Imana yanzanye kubo umwawe.11Ikigishantahe nicho Imana yatuhaye nubugigo butahela ubugingo ubo bulimuliwe umwanawe. 12Ufise umwana alafise ubugingo aliko utafishe umwana wimana nkafise ubugingo.13Ndabandikiye aya mumenye yuko mufise ubugingo butahela mwege mwemela kubwizina dyu mwana wimana. 14Ubu nibwo bukomezi tufise ibele yiwe kandi ni twasenga ikintu chochose hamwe nulukundo nkitulakuva. 15Nitwamenya yuko utalokuva chochose tumusaba tulamenya yuko tufise ubuzima kandi yiko tufise chota musavye.16Niba umuntu yabona umugeziwe alimo akola ichacha kitamutwala kufya bikwiye kusenga Imana imuhe ubugigo ndimwo fyuga kwa badya ivyaha vyabo nidya utatwala ulufyu haliho ichaha kitwala kulufyu si fyugako bikwiye kusenga kubelako ichaha icho. 17Ubugalalizi nabwo ni chaha kitamutwala mulufyu.18Tulamenya yuko yavyawe nimana atakola ichaha mugabo uwadyawe nimana. Alabichwe nawe alako meye chane naudya mugwanizi nkacho yomukola. 19Tulamenya yuko twenge tulabimana kandi tulimenya yuko isiyose ilihasi ya mategeko yaudya mugwanizi.20Mugabo tulamenya yuko umwana wimana yalaje nukutuha ubumenyi kubela tulumumenya wene alukuli no kuba tulimuliwe wene alimukuli kandi alumwanawe Yesu Klisto nimana yukuli nubugingo butahela. 21Abana batayi nimwikule mubigingwa mana.
2 Yohana
11Kuva kumutama kugenda kumugole watowe nabana biwe, kubela bida kunze mukuli nanjesijiwe kusa, kubelabose badya bamenya ukuli. 2Kubela ukuli kulibene twebwe nilogumaho homwe natweimisiyoswe. 3Ubuntu nimbabazi, namaholo zilobanutwe kuva kumana daha nukuva kwa Yesu Mukiza, umwana doha kubela ukulina lukundo.4Ndanezewe chone kubela nda menye halio abana balimobalage ndagenda muvyukuli, ntiko twakie kuva kwa daha. 5None nda kwinginze wewe, mugole, sukubela nda kwandikie mu vyukuli bishasha, kubela bidya twalitufishe kuva kela kubeda bikwiye tukundande twebwe tulitwebe. nulu nulukundo ntutukwiye kugenda, kubela itekechi dyiwe. 6Ili nidyo dyatekechintukunu mwumvishe kuva kela kubela bikwiye kugenda ntukuntu bimeze.7Kubela abahendana beshi balakwiye mwisi na ntibemela ko Yesu Mukiza kubwumubili. Uwoniwemubeshi yanka muvya kakiza. 8Nimwilebe mwebwe kubela ntuikataze bitwa twamaze kukolela imilimo kubela yuko mushobola kwa kila vyumwashoboye kwa kila bikwiye9Wewese agumilize imbele akomeze muvyo yize kumukiza, ntafishe imana; wahagaze kumisho alafishe daha nu mwana kandi. 10Ntuko umuntu aza uwanyu ntazane amighisha kuko, kumwakila kubela munzu zachu na ntumula muche. 11Kubala umukeza asaogila kubela vyakola vyiwe bibi.12Ndafikishe ibintu bwishi vyo kubandikila sindagovywe kuvyandika kukalatasi niwino. Kubela ndashaka kuza mwanyu nukuganila kumasokuyandi, kubela umunezologwachu gushobole kukogwa bikwiye. 13Abana banushiki banu yatowe balabakeza.
3 Yohana
11Umuzelie, kwa Gayo umukunzi nkunda kweli. 2Mkundwa ndakusengela uvonke mumajambo yose ni kuba na magara meza nkuko umutima wawe guronkesha. 3Kubela nanezewe chane mukihe nabwigwa na benewachu baje kushuhudiya hejuru yubukweli bwawe, nkuko ugande la mubukweli. 4Ntafuraha nini mfishe isumbwa iyi kwumva kwa bana banje bagendela mubukweli.5Mkundwa, ugendela mukwikzigigwa, ubaga bunla benewanyu na bagenyi. 6Bamwe batanzeubushuhuda bulukundogwawe imbele yikanisa. Ukora neza kubatwara mugendo zabo mungene yabo bibeleye imana. 7Kukubera ilizina bagiye batatwaye ikintu chochose kuva kubantu bisi. 8Kwivyo tushakigwa kubakarisha abantu nkaba, kugira tube abakora akazi bagenziwe kubela ubukweli.9Naladyandikiye ihunlo ijambo ntuzenya aliko Diotrofe; akunda kuba uwambele muribo, ntiyumuikana na twebwe. 10Nkuko ninaza ndowibuka ibikogwa vyukora nkuko uvuga amajambo mabi avyulanye natwe. Ntarashima ibi bikogwa, wene nyene ntiyakila benewabo. Kandi alabuza abandi bamwe biofuza kubakaribisha abo benewabo no kubabinga bave mwidyo hulilo.11Mkunzi ntiwige ikili kibi, aliko wige ikili chiza. Wene akora neza niwi mana, na wene akora nabi ntarabona imana. 12Demetrio yashuhudiwe na bose bubukweli nyene. Twebwe kandi nivyabona, kandi ulazi yuko ubushuhuda bwachu alibwo ubukweli.13Ndafishe amajambo meshi yo kukwandikira, aliko sinkunda kukwandikila ni kalamu ni wino. 14Aliko ndategeleje kukubona ubuvuba na vuba, na oroganila nawe imbona nkubone. 15Amahoro abe hamwe nawe. Abagenzi balakuramucha. Bakulamucha bur umugenzi yunywe kwizina dyiwe.
Yuda
11Yuda itumwa Yesu Kristo na mwenewobo na kobo kwaba dya bahama gawe bakudwo mumona baba babi chuse kubwo Yesu Kristo. 2Ibabazi na mahoro nwukudo vyogerekane iwayu.3Bakuzi mugihe chosenakuresheje umwete dambandikila kubera akakizo. Kadutwese ahona shilukumwete dabadikua dambaha nula. Kuugina muchindawe kuuba abizegigwo ukwizela twahawe limwetu twese. 4Kubela abatu baje batwijilamwo mukuinyengeza mulitwaba abatu bahawa ibimenechokukubela ulubaza abatubatatoromijwe kubela bahidula amahoro yimawo wachukuuba ubusuwa mukuwakawa imana yachu yoyene numami wachu Yesu Kristo.5Kadi nifuza kubibucha kubera mungoze kumanya vyose kuko imana yabakijiji kuva mungihungu chamusi mzuyubutuuwo hayuma alabahonya batali bizuye. 6Abamalaika bananiw kulida ibukutu iwabo kuko bachie bata ivyichaho vyabo bahawe imana yachie ibashilo muibohero niminyororo yiherezo mumiza udashira bateugereze ulubolo lukulu kurisiku yaherezo.7Kasodoma na gomora na miji iliyozunguka icho lasagara kuko bishije mubushokanyi bakulikila ivyifuze vyabo ujimibili vya kameleme kuko balechwe wikimenyecho kaba dya babazwa mumulko udashilea. 8Aliko nabadya bawonye naboidoto zabo zononye imibili yabo baka abagoza na bavungisha ububeshi wazalau viongozi wao hawataki kutawaliwa.9Aliko na malaika Mikaeli ahayato gamo na wamungonuzi bafa umukyiba wa mose tibahuse kumumenya ili amuchokore alikoya mubuinye imamo ikuhawe. 10Lakini ababatu bazana ububeshi hejulu yivyo vyose batamenya na kidya ibikoko batamenya atabwenge bafise. Hayo diyo yaliyo wahalibuni vyo vyabomaye. 11Balangowe kuko bagirie mzila yakahimi mugukulikilamo izila ya balamle bapyilie muyaha vyabalamu.12Abonivyubilizi mukusagilaa kwiyu kwa kudo iyobasangira nomwe ivyiza na balagiziz hulangila ubwobo atasomini bichu bitagila amoli vyikwoga hosemunuvy nibiti bitama. Vyapfu yekabiri biladulanywe nimizi. 13Nimikuba yomuyaza inguma iyelela itera idubu tingangia iyo ajangaguma ngalunguka tingagila iyo aja ni yerelezi umwija ualbichje kulibo.14Kadi Enoko yagira idui kuvakuli adamu. Yalumuvungishwa ya vungi shijwe ni mana ivyabo vyose vyo kutubaha imana bavuze baigwaya. 15Kukungila achire bose amateka mukweneza atumbaha imana bakoze batubaha imana kobachizwe kubikogwa vyabo vyoe vyokutubaha imana baingwaya. 16Abo balichodaba ambo bafese akida nishavu bakulikila ukwipfuza kwabo akanwa kabo kavunga amajabo moti bubaha abatu kuko babakula mwamatoko.17Ariko mwebwe bangezi bajemwibuke ajabo yavuzwe kera nitumuwo zumwa mimana Yesu Kristo. 18Bakuze kulimwebwe vyokumusi wiherezo yuko hazoba abatu. Balotuka nukutwoza bazokulikira ivyipfuzo vyabo zitalizokwijela. 19Ababatu balatundukaya baguzwo nukupfuza kumubi vyabo vyakamelemeleta pwemuali mumutima wabo.20Mwebwe bangezi kuku mwiyubache mukuizela kwanyu kubutakatifu.Kweli kuko musega muli pwemu yera. 21Nimwiyubake murukudo ngwimana yayu na musubiri kusamehewa yanikuhaligwe ni mana yayu Yesu Kristo kwa sababu ataha ubungigo butashila.22Nimwerekame ukuhalili kuriboya bafise amashaka yukupfuza. 23Ni mubakize bangeze bayu kubakula mumuliso kubadi mwelekane ikingogwe muchie bunguti mwake umwubalo waduse numubiri.24Kukubera ashoboye kubalida timuchitare no kubashoboza muhagalale ibere yubweza bwayo atamajabo nukuba numunezero ushiche. 25Kubera imana yo yene itukiza kuchira muli Yesu Kristo imana yachu uburukufukube muli we ichubahiro ni komweli zibeho inusi yose nubu nihezo amina.
Vyelechwe yohana
11Ibi ni vyahishuliwe vya Yesu Klisto Imana yabahaye kugila abeleke abakozi biwe ibintu nigobwa biboneke ubuhofi yakoze bimenyekane kukutima imalaika wiwe kuba umukozi wiwe Yohana. 2Yohana yalatanze ubushuhuda kwa kila kintu choyabonye kuvyelekeye ijambo dyimana kukubela ubushuhuda bwatazwe kuvyelekeye Yesu Klisto. 3Yabalikiwe wene asoma kwisauti na badya bose buvishje amajambo yu muvugishwa uyu nukubaha ichandichwe umwo, kukubela umwanya gwasohoye.4Yohana kumasegelo mushanju yalimuli Asilia: Ineema imbe iwanyu na maholo kuva iwewe wuliho niwaliho ni wuloza ni kuva kumitima mushanju bali mbele yi kitembe chiwe chubwami. 5Nikuva kuli Yesu Klisto yabaye ichabona uwizigiwe, ni wavyawe ifula na bapfuye, numulogozi wubwami bwo mwisi iyi wene yene yatukuze na yatusize mumwindegevyo kuva kubela ivyaha vyachu kuli malaso yiwe. 6Yatukoze tube ubwami abahelezi bimana na daha wiwe wene kuba nubwelanda ni nkomezi nibihe bitahela Amina.7Llemba ndaza ni bichi kila jisho lilomua bamutukiye. Ubwoko bwose bwo mwisi bazolila kwiwe ego, Amina. 8Jewe ni Alfa na Omega, "Yavuze umwami wimana, " Wene aliho, nuwaliho, ni wene aloza wene ninkomezi.9Jewe Yohana - mwene wanyu na umwe womusagila hamwe nawe kubela amagogwa numwami ni kwihangana ni bili muli Yesu, nali mukisiwa chitwa Patimo kukubela yi jambo dyimana no kushigila intahe kuvyelekeye Yesu. 10Nalafishe kubela umutima imisi yu mwami ndaluvishije inyuma yaje ijwi yohejulu niko alitalumbeta. 11Ivuga niwandike mukitambo ivyumbona na uyatume kumasegelo mushaju kugenda muba efeso, kugenda Smirna, kugenda pergumo, kugenda Thiatila kugenda Sardi, kugenda Philadefia ni kugenda laodikia.12Mpindukila kulemba ijwi niyo mwande yamala vuga naje, honda hidukila bona ibiteleko chi zahabu chitala mushanju. 13Hagati yi kiteleko chitala yalimwo yumwe ntu mwana wa Adamu, yambaye intanzu yileyle yasohola hasi kumangulu yiwe, nu mukanda wizahabu kuzunguka mukatunu kiwe.14Umutwe gwiwe umuchachi wiwe zalizela ntifusu yela ni theluji, na masoyiwe gwali ntulubeya gumulilo. 15Bilenge vyiwe ntumulinga wakaka utakujijwe chane nuko alumulinga wamaze kuchishwe kubela umulilo nijwi dyiwe yalilifishe nijwi dya mazi meshi yatemba chane. 16Kadi yalifishe inyenyeli mushaju kubela ukumboko kwiwe kubulyo, nikuva mumunwa wiwe yalifishe ikipanga kikaze gwaligufisha ubukazi kubili. Amaso yiwe yaliya sayangana nu mwanga gukaze wizumba.17Ndamobonye chagwa mumagulu yiwe ntumuntu yapfuye. Achashilako ukubomboko kwiwe kubudyo hejulu yaje na chavuga ntutinye nijewe nu wambele ni wanyuma. 18Na aliwe abaho ndali ndalapfuye. Aliko lemba ndiho imisi yose yose! Ndazifishe ifunguluzo zulupfu ni mukuzimu.19Nuko, yandiche yoyahabonye yaliho ubu na yadya yalomboneka hayuma yaya. 20Ibanga dyinyegeye kuvyelekeye inyenyeli mushaju izowabonye mukuboko kwaje kubudyo na kidya ikiteleko chi dhahabu cha matala mushaju: Inyenyeli mushaju na malaika wa badya mumasegelo mushaju ni kiteleko cha matala mushaju ni yadya masegelo mushaju.
21Kuba malaika bikanisa dya baefeso andika zidya nyenyeli mushanje kukuboko kwiwe kubudyo. Wene agendela hagati yibitelekwa vyinzahabu ni vyamatala mishanju avuga guti. 2Ndazi icho wakoze numwete wa kazi nukwihangana kwawe kuko meye, nuko ntushobola kususanya nabo bali babi, walabagela geje bose biyita yuko alintumwa kandi atalibo, babonekanye yuko alababeshi.3Ndazi ulafise ukulindila nukwihangana, wachiliye muvyishi kukubela izina dyanje ntulaluha oya. 4Aliko ili nidyo mfise muliwene waleche ulukundo gwawe gwambele. 5None mwibuke aho waguye wihane nukukola ibikogwa wakoze kuva kuntango. Utihanye ndaje kwawe nkule ikitelekwa kwitala chawe kuva ahantu haho.6Aliko wewe ufise ili wanka adya ayo wanikolai bakoze, aliyo nanje nanka. Nimba ufise ukutwi niwamvilize ivyo mpemu abwila amakanisa. 7Kuli udya azotsinda zomula abulenganzila bwo kudya kuva kukiti chubuzima bali kwipaladiso yimana.8Kubamalaika bikanisa dya smima andika Aya namajambo ya udya aliwe ni ntango nihelezo aliwe yapfuye akaba muzima kandi. 9Ndazi amagogwa yawe nubukene bwawe (aliko wewe ulumutunzi) nububeshi bwa badya biyita abayahudi (aliko sibobene nisengelo dya shetani.)10Ntutinye amagogwa uzolonka. Ehe laba wamubi alashaka kubatoga muli mwebwe mwibo helo kugila mushobole kugela gezwa, kandi muzobahozwa kumisi chumi. Nimibe abizegwa kushika kupfa ndobaha ikichibo chubuzina. 11Nimba ufise ukutwi ni wumvilize mpemu ivyo abwila ama kanisa. Wene azochinda ntazo lonka impinduka yulupfu gwa kabili.12Kubamalaika bikanisa dya Pergamo andika 'Aya niyo avuga wene afise icho kipanga kikaze chubuge bubili. 13Ndazi aho uba aho hali intebe yubwami bwa shetani. Naho wewe wafashe chane izina dyanje, kandi ntiwa hakanye ukwizela kwawe kuli muli jewe ni mumisi zidya za Antipasi ichabona chanje umwizegwa wanje yishe muli mwebwe, aho niho shetani aba.14Aliko ndafise amajambo make kuli wewe ulafise hiyo abantu bafata inyigisho ya ya Balaamu, wene yigishije Balaki kushilaho ibichitaza imbele yabana ba Israeli, kugila badye ivyokudya vyatanzwe kwisadaka kubigigwa mana nukusambana. 15Kuliyo ngene iyo nyene nawe ulaba hafi muli badya bafata inyigisho za Banikolai.16None, wihane! Utagize kutyo ndaje ni ngoga, ndakola intambala kuli badya kukipanga kiva mukanwa kanje. 17Nimba ufise ukutwi mwumvi, niwumvilize icho mpemu abwila amakanisa. Wene azochinda, mulidya manu yinyegeje, kandi ndomuha ibuye dyela dyandiche izina lishasha hejulu yibuye izina dyu umuntu atamenya buletse wne adyakila.18Kubamalaika bikanisa dya Thiatira andika "Aya na majambo yumwana wimana, wene afise amaso yiwe nkulubengebenge awunulilo ni kilenge nkishaba yahaluwe chane. 19Ndazi icho wakoze - ulukundo gwawe nukwizela nikigongwe nukwihangana kwawe kukomeye nako kidya wakoze ubu vuba kisumba kidya wakoze ubwa mbele.20Aliko ndafise ili kuli wewe. Ulihanganila umugole yezebeli aliwe yiyita wene umuvugishwa wumugole kunyigisho ziwe abatakaza abakozi banje kukazi nukudya ivyo kudya vyatanzwe kwisadaka yibishusho. 21Namuhaye umwanya wokirihana, aliko ntiyiteguye kwihana, aliko ntiyiteguye kwihana ububi bwiwe.22Ehe laba! ndomuha ubulili bwingwala, na badya bakola ubusambanyi na bamagogwa akaze, ahandi ho bihane kucho bakoze. 23Ndo bakubita abana biwe bapfe amakanisa yose azomenya yuko jewe niwe alaba ivyiyumvilo ni vyipfuzo. Nzomuha kila umwe wanyu kungana ni bikogwa vyiwe.24Aliko kuli muli mwebwe mwasigaye kuli Thiatira kuli badya bose mwafashe iyi nyigisho, nabatamenya kidya alicha bamwe bita vyubwina bwa shetani ndavuga iwanyu "Sndoshila hejulu yanyu umutwalo wowose?" 25Kwijambo dyodyose, ningombwa mube muhageze mpaka aho nzozila.26Uwowese zochinda nukukola kidya nakoze mpaka kwihelezo, kuli wene nzomuha ubutwale hejulu ya abanya mahanga. 27Azobalongola kunkoni yichuma, nkamaba kuli yivu, azo bavuna ibihimba himba! 28Nkuko nakiliye kuva kuli daha, nzomuha kandi inyenyeli yo mugitondo. 29Nimba ufise ukutwi, mwumve kidya alicho mpemu abwila amakanisa.
31Kumu malaika wumwi kanisa dya Sandi niwandike. Amaja yawudya yafatiliye zidya pyemu indwi zi Mana ni nyenyeli indwi. "Namenya yuko chiya koze. Ulafishe ichubahilo chukubaho, Aliko yapfuye. 2Nu vyuke nu kumaliza yadya yasigaye, Aliko gali hafi yugupfa, kubela sinda yabonye ingendo yawe gamaze guhela imbele yamaso yimana yange.3None lelo, niwibuke bidya wakiye nukwi buka. Nuyubahe nukwichisha buguti. Aliko utavyuche, ndoza ntulomenya amasaha yahe yindo zilako hejulu yawe. 4Aliko haliho amazina makeyi yabantu kubela Sardi kubela ntibononye impuzu zabo. Balogenda genda hamwe manje bambaye impuzu zela, kubela yuko balemejwe.5Yudya yili gwaho balomwa mbika imyenda zela ahonyene sindo kwili kila izina dyiwe kuva mukitabo chobugingo, nubu nduvuga izina dyiwe imbele yadaya wange, hamwe nimbe yumu malaika. 6Namba ufishe amatwi, nuwu mvilize impwemu ibabwila yuko amasengelo."7Kumu malaika wu mwisengelo dyu muli Philadefia nuwa ndike Amajambo yadya yubwelanda bwiza. Ufishe ulupfu nguluzo gwa Daudi, alugulala na ntanumwe yugala alafunga ntanumwe ashobola kugulula. 8Namenya yuko chiyakoze. Nulabe, ndagushiliyeho imbele yawe imudyango gudya gu guluwe kubela ntanumwe ashobola kuwugala. Ndamenya ulafishe ingumvu zitonyi, aliko wubashe ijambo dyuwange nubu ntula dyanke izina dyanje.9Nulabe! bose baliho badya bali sinagogi muba satani badya bavuga bene naba yahudi aliko sibene hanyuma yiwe balabeshalanila. Ndobakola baze nu kusenga imbe ya magulu yawe niho balomenya yuko ndala gukunze. 10Kubela wa biche vyasinzweho kuli jewe kukwihangana kundinda kwanje, ndakilindila hamwe kubela isaha yawe yukugela gezwa kubela ilimwo ilaza kubela mwisi yose, kuba gela gezwa badya bose babaho kubela ikihugu. 11Ndaje na nigoga fatilaho nyene chane kidya chufishe gugilango ntibabe umuntu wagu hamagagwa ikichipo chawe.12Ndomukola wene agumaho kubela inkingi kubela ishengelo dyimana dyiwe, na ntalovaho hanze nyene. Ndodyondoka uwiwe izina dyimana wanje, izina dyigisagala dyimana wanje (Yerusalemu lishasha, wululuka hasi kuva mwijulu kumana wanje) ni zina dyanje lishasha. 13Wewe wumva ufishe amatwi na niyumve kubela yuko umutima alavuga kumashengelo.14Kumu malaika wisengelo dya landika niwandike 'Amajambo yiwe aliwe Amina, wugutegemezwa ni chabona numwizigigwa, watwaye hejulu yu mulemvi wimana. 15Ndamenya yuko chiwakoze nu kubela wewe ntuli mbeho chankwe umulilo, ndipfuza kubela wumeze nti mbeho chankwe umulilo! 16None kubela yuko wewe umeze ntumutuli nyene, Sumulilo chankwe imbelo, ndogutanaka weho mukanywa kanje.17Kubela ulavuga, "Niwe numutunzi ndameze ntufishe imali nyishi nubu singomba bili kintu. " Aliko ntumenya yuko wewe wakonze chane wuko kubabalila chane, wutishobola, impumvi nuligusa. 18Niwumvilize kuntu daguhanwa kwanje nugule uwanje inzababu yogezwe numulilo kugirango ulonke ubutunzi, ni mpuzu zela zikaya ngana kugila wifuke wewenye kugirango ntiwelekane kutetegwa kubusa bwawe namafuta yu kwisiga kubela amaso yawe ushobole kubona.19Bulumuntu nkunda nda mweleche nu kwigisha kugirango babimenyeneza kubaho, nonelelo, numele ukuli nu kwihana. 20Raba ndahagaze kubela umudyango nukudodola yudya wese yumva izwi dyanje nu kugulula umudyango, ndoza nukwinjila munzu uwiwe, nokudya ivyo kudya hamwe na wene hamwe nanje.21Yudya yiligwa, ndomuha ichubahilo cho kwichala hasi hamwe naje hejulu yikitebe chiwe chakela, nkuko bimweze jewe ntukuntunda chinze nukwichara hasi hamwe na daha wiwe hejulu yikitebe chiwe cha kela. 22Wene afishe amatwi ni yumve amajambo yumutima ayabwila amashengelo."
41Hanyuma yaho ndararevye ndabona urungi gworingunguruwe mwijulu ridya njwi ndyambere yaravuze nange ni zamba. uzehano ndabona angaroza hanyuma yaho. 2Ubwa mbere narivyu mutima ndarabonye hariho intebe yakera chari chara sizeho mwijulu numuntu yari yachikariye. 3Umwe yari yikaye yaboneche ni buye yisi pi hamwe na akiki haliho ni numunwamazi wivura ngwalirukikije intebe yakerangwabonika nki zumaridi.4Ukikinjwe ikitebe chakera hariho intembe za kera ibindi bikikinje bine. Kandi haliho abalibichaye kubutebe vyakera bari abazehe zo kandi bane balibabiche impuzu zera kandi. 5Kuva kukitebe chakera halavuye imitotomo yinkuba imitomo yinkuba amarasaba zaraka imbere yingitebe chakera amatara nayo aimitimasaba zimana.6Kandi imbere yingitebe chakera haliho uluzi iringusa nkikirore bose bakikije itebe yakera haliho na nabakilimwo bane, balibuzuye amaso imbere ni nyuma saba Ikirema chambere afise ubuzima.7Yarimeze nkintere ikiremwa kandi chakabihi kilimwo charikimeze nkiyana. Ikiremwa changatatu chubuzima yalimeze namaso nkumwana wimuntu naudya alimwo wakane yalimeze nkikinguru ka kunguruka. 8Ibiremwa birimo binene bulumuntu yalifise amababa sita bari buzuye amaso hejuru ni hasi yaho mwijo ronikumutanga nkibaruha kuvunga mweranda nimwami Mana umutengechi wohejuru hose aliho na ariho kandi nuroza.9Bulumusi ibiremwa bilimo habatanga ubuntu ukubaha no kushimwa imbere zuwahoze yakaye kwicho kitebe chakera wene aba hejulu. 10Abazehe mirongo ibilu nabane baraseze benenyene imbere yiwe bachikariye ikitebe chakera barunamvwe hasi yiwe abayeho ukutahera kutahase imbere yikitebe chakera bavunga. 11Ulakwiye wewe mwami wacha ni Mana ya chankiwakira ubuntu ni chubahiro ni nguvu. Kubera warabire mvwe nokurukundo ngwawe vyariho kandi vyararemwe.
51None ndabona kubela ukuboko kuku dyo kwayu dyaya limaze yichaye kukitebe chumwami, ijambo likulu dyali dyandichwe imbele ni nyuma dyali dyitwa ichapa ulushanju. 2Nala mubonye umumalaika afishe inkomezi avuga ubutumwa kwinjwi linini, " Ninde akwiye kudyugu lula ijambo likulu nikuzi vuna ichapa dyiwe?"3Ntamuntu mwijulu chankwe mwisisi yose chankwe hasi abe ashoboye kugulula ijambo likuru chankwe kulisoma. 4Ndalalize kukubabala none kukubela ntiyabona kanye wewese yalikwiye kugulula ijambo likulu chankwe kulisoma. 5Aliko bulumwe mwabadya batama bacha bwile ntulilamba intale yinyuma yayucha, ichina cha Daudi, yachinze, none alashobola kugulula ijambo likulu ni chapa yiwe ulushanju.6Agati yikitebe chumwami na aliwe akomeye banebali muliwene mubatama ndalabonye umwana wintama yahagaze, achaboneka nkuko yaliyapfuye. Yalifishe amapembe ulushanju namaso ulushanju zino nimitima ulushanju zimana zalu ngichwe mwisi yose. 7Alagenda achalitwala ijambo likulu kuva kubela ukuboko kubu dyo kwayudya yali yichaye kukiki tebechu.8Alitwaye ijambo likulu abafishe kukomela bane nabatama milongibili na bane bacha bunama kugela mwisi imbele yumwana wintama. Buhumwe balibafishe ibinubi nibakuli ni dhahabu yuzuye ubuvumba alibo basenga babizeye.9Balalilivye ichi limbo zishasha. "Alakwiye kulitwela ijambo likulu nikuzugala ichapa ziwe none kubela yabanzwe, nukumalaso yiwe achamugulila mana yachu bulinanga, imvingo, abagenzi na mahanga. 10Kubakola abami nabigishwa nukubela yokuko lela Imana yachu, nabo balo ganza hejulu yisi.11None ndalalavye ndumva injwi dyu mumalaika beshi bacha bakizunguka itembe chumwami ibiha halulo vyabo vyali bimeze 200,000,000 no bafishe ubu komezi nbaama. 12Balavuga kwinjwi linini, "Bila kwiye umwana wintama aliwe yabazwe nkuko ubushobozi, ubutunzi, ukubaha ubu komezi, ukubaha, ubwela nukushimwa.13Ndumva buli chalemwe chali kili mwijulu ni mwisi nisi ni hejulu yinyanza, buli kintu hagati yiwe kivuga, kwawe wa nyene ichaha hejulu yikitebe chumwami nukumwa na wintama ukwiwe kushimwa, nukushimwa ubwela ni kimazi cho kuganza imisi yose nimisiyose. 14Abafishe ubukomezi bane bavuga, Amina" nabatama balunama hasi nukusenga.
61Mbona mukihe umwagazi wintama wafungurula kimwe muri vya bimenyecho mushanju, numva yumwe muri babanya bugingo avuga nijwi ritenga rimeze nki nkuba, "Ngwino!" 2Mbona Ifarasi yi kitare! Ayichayeho afishe numuheto ahabwa ikichibo vyabaye kugira uchinda ya kuchinda achinde.3Mukihe umwagazi wintama wafungurula ikimenyecho cha kabiri numva umunya bugingo wa kabili avuga, "Ngwino!" 4Hanyuma iyindi Farasi ilaboneka itakura riku muriro yaliyichayeko ahabwa kukuraho amahoro mwisi, kungira abantu bichane, uyu yaliyichaye kwi farasi ahabwa inkota rini.5Mukihe umwagazi wintama wafungurura cha kimenyecho cha katatu, numva umunyamugingo wa katatu avuga, "Ngwino!" Mbona ifarasi yirabura yariayichayeko afishe ni minzanimuminwe yiwe. 6Numva ijwi ribonekana yuko ari dya yumwe muribaba nyabugingo livuga, "Ingero imwe yi ngano nidenariyo imwe ni ngero zitatu za Sayiri kwi denariyo imwe. Aliko ntiwonone amavuta na vino.7Mukihe umwagazi wintama yafungurula ikimenyecho cha kane, numva ijwi dyumunya bugingo wa kane livuga. "Ngwino!" 8Hanyuma mbona Ifarasi yikinyotanyota uwa liyichayeka izina dyiwe yitwa rupfu, nukuzimu kumukurikira. Bahabwa ububasha kukigira kane chisi, kwicha kunkota, kunzara nubugwayi ni kubikoko vyo mwisi.9Mukihe umwagazi wintama yalifunguruye ikimenyecho cha katanu, mbona musi ya arutari mwemu zabali bishwe kubela ijambo dyimana ni kuvana no kushinga intahe bari bafishe. 10Basemerela nijwi linini, "Kugeza dyari, uganza vyose, uwera niwu ukuri, uzochira urubanza abichara hejuru yisi, nu kwihora amaraso yachu?" 11Kandi buri muntu yahawe inkanzu yera nababwigwa yuko bagombegwa kurinda katoyi naho hazokwira ikichiro chemejwe cha bakozi bagenzi babo na benewabo babakobwa na bahungu nihashika abazokwichwa, nka kudya nabobishwe.12Mukihe umwagazi wintama yafungurura ikimenyecho cha mukaga, mbona hariho ukutiga chane kwisi. Izuna libu akafyiri nki gunira dyu bwoya, ukwezi kwose kuba nkamaraso. 13Inyenyeri zo mwijuru zitibukira mwisi nkuko ikiti kikorora ivyamwa vyacho muhihe chimbeho kizungagijwe nu muyaga. 14Ijuru rilizinga nku muzingo wikitabo, buri musozi nikizinga chi kiyaga bikugwa ahantu havyo.15Kandi Abami bisi na bagamwa nabakuru babagabisha babasilikale, abatunzi nabi nkomezi na buri muntu ari umugurano bidegemvya mumasenga ni mubitandara vyi misozi. 16Babwira imisozi ni bitandara, "Tugweko!" twihishe ivyinyonga ziwe uvyagiye kuri yantebe nuburakebwu mwagazi wintama. 17Kuko umuzi uhambaye wu burake ushiche, na rinde ashobora kuhagarara?
71Hanyuma yivyo mbona abamalaika bane bahagaze kwi kona zine zisi bafashe imiyaga zine zisi, bafashe imiyaga zine zo kwisi ku nguvu kugira ngo ntihagire imuyaga uhuha kwisi, hejuru yikiyaga chanke kukiti chochose. 2Mbona umumalaika yundi aza kuva iburasira zuba afishe ikidomesho chi mana nzima. Asemelera nijwi ntenga abarila baba maraika mane bahawe kwonona isi ni kiyaga. 3"Ati ntimwonone isi, ikiyaga, chanke ibiti kushicha hotuzoba tumaze kushirako ikimenyecho muruhanga gwa bakozi bi mana yachu.4Numumva ikitigiri chabadomweko ikimenyocho: 144,000, abasizweho ikimenyecho kuva kuri buri mundango wa bantu bo muri Isiraeli. 512,000 kuva mumudyango wa Yuda basizweho ikimenyecho, 12,000 kuva mumudyango wa Rubeni, 12,000 kuva mumudyango wa Gadi. 612,000 kuva mumudyango wa Asheri, 12,000 kuva mumudyango wa Aftani, 12,000 kuva mumudyango wa Manase.712,000 kuva mumudyango wa Simioni, 12,000 kuva mumudyango wa lawi, 12,000 kuva mumudyango wa Isakari. 812,000 kuva mumudyango wa zabroni, 12,000 kuva mumudyango wa Yusufu, na 12,000 kuva mumudyango wa Benyamini yadomweko ikimenyecho.9Hanyuma yivyo mbona ishengero dyinshi chane atawoshobora kuriharula kuva buri hanga, ni midyango, nu ubwoko, ni ndimi bahagaze imbele yintebe yubugingo ni mbele yu mwagazi wintama. Balibambaye ikanzu zera bafishe namashami yibigazi mumaboko yabo. 10Basemelera nijwi lirenga ati, "Akakiza naki Mana yichaye kuntebe yubugingo, ni kumwagazi wintama!"11Abamaraika bose bali bahagaze bukikije intebe yubugingo, bakikije na bazehe na banyabugingo bane, bunama hasi yisi na bashira amaso yabo hejuru yisi imbele yintebe yubugingo basenga Imana. 12Bavu bat "Ameni, mugisha, no kulimbaza, nubwenge, ubushobozi nububasha bibe kumana yachu ibihe bitahela! Amina!"13Umwe muri badya bazehe arambaza, "Aba nibande bambaje inkanzu zera na bavuye hehe? 14Ndamubwira, "Mwami mukuru, ulazi wewe," na arambwira, "Aba ni bamwe bavuye muri wa mubabaro mwishi, Bamesuye inkanzo zabo bazigira izera kumaraso yu mwagazi wintama.15Nicho kituma, baba imbele yikitebe chimana, bara yisenga yene ijoro nu mutaga murusengero gwayo. Wene yichaye hejuru yintebe izosanza ihema dyayo hejuru yabo. 16Ntibazobona inzara kandi, chanke inyota kandi, izuba ntiriza baturila, chanke ubushuhe buturira. 17Kukwe umwagazi wintama ali hagati yintebe yubugingo azoba umuragizi wabo, azobashora mumasoko ya mazi yu buzima ni Mana izohanagura amosozi mumazo yabo.
81Mukihe umwagazi wintama yafungurura iki menyecho cha mushanju, haba ukunuma mwijuru nkikiche chi saha. 2Hanyuma mbona abamaraika mushanju bahagaze imbele zimana, na bakira inzaba mushanju.3Umumarayika yundi araza, ufishe ichoterochi zahabu yi mibavu yi mibavu ahagaze kuri arutari. Ahabwa imibavu mwishi kugira ngo ayishira kugusenga kwa bera bose kuri arutari yi zahazu imbele yi ntebe yibugingo. 4Umwochi wa ya mibavu, hamwe na masengo ya abizera uduga hejuru imbele zimana kuva mukuboko kwu mumaraika. 5Umumaraika ajana ichoteho chi mibavu achuzuza umuriro wo kuva kuri arutari, Hanyuma ashiburira hasi hejuru yo kwisi hobaho imituragaro na majwi yi miravyo nu kutigita kwisi.6Baba maraika mushanju bari ni nzamba mushanju bababiteguye kuzitera. 7Umurayika wa mbele arayivuza inzamba yiwe na haza imvura ya mabuye nu muriro ulimwo amaraso bishiburigwa hasi mwisi kugira ngo icha katutu chavyo kishe, ichakatatu chi biti kirasha nu bwachi bwose bubisi burasha.8Umumaraika wa kabili arayivuza izamba yiwe ni kintu kumusozi munini waliko washa nu uriri utabwa muruzi. Ichakatatu huruzi kuhindu amaraso. 9Icha katu chibinyabugingo muruzi birapfa, ni cha katu cha mato kirahona.10Umumaraika wa katu aravuza yiwe ni nyenyeri nini aratibuka iva mwijuru yaka nkuru muri hejuru yicha katutu churuzi na masoko ya mazi. 11Izina dyiyo nyenyeri yitwa mururazi na bantu bensi burapfa kubera ayo mazi yari urura.12Umumaraika wa kane aravuza inzaba yiwe ni chakatutu chi zuba kirakubitwa hamwe ni chakatatu chu kwezi nicha katatu chi nyenyeri. None rero icha katatu cha vyose kihinduka umwiza, icha katatu chu mutaga nicha katatu chijoro ni vyari bifishe umucho. 13Ndaraba, numva inkukuma yaliko iraguruka hagati yi juru, avuga nijwi rirenga, "Atibara, ibara ibara kuri badya bichaye mwisi, kubwa ayandi majwi yi nzaba yasigaye ili hofi kuvuzwa nu mumaraika wa katatu.
91Hanyuma umumalaika wa katanu alavuza itarumbeta yiwe. Ndabonye inyenyeli kuva mwijuru yali ya guye kwisi inyenyeli yahawe ulufunguluzo gwikinogo chelekeye kukinogo kitagila umwisho. 2Yaluguluye ikinogo kitagila kigela nu mwochi guladuga mwinki kuva mukinogo kumwochi witanula linini. Izuba no mukilele haba umwijima kubela yugo mwochi kuvuye mukinogo.3Mulugo mwochi inzige zavuyemwo ziza hejuru yisi nazo zahawe inguvu nkidya ya inge hejuru yisi. 4Zabwiwe kutonona amalemba au chochose chatewe au ikiti aliko kusa abantu batafishe umuhuri wi Mana mukahanga kabo.5Ntizahawe kubicha abobantu, aliko kubatesa kusa kumezi atanu. Kubabaza kwazo kwali nkakudya ingeiliye umuntu. 6Mulizo misi abantu bazolonda ulupfu, aliko ntibazo lubona. Balokwifpuza kufpa aliko ulufpu luzobahunga.7Izinge za susa ni farasi zateguliwe kugwana intambala kumitwe yazo hali ikintu nkikichibo chinzabahu na maso yazo yali nkayu muntu. 8Zali zifishe muchachi nkaba gole na menyo yazo yali nkayi ntale. 9Zali zifishe akafuba nkibifuba vyichuma nijwi dya mababa yazo dyali nkijwi dyamagari menshi yi ntambala yi farasi ziluka kugwana.10Zali zifishe mweshi idyana nkainge; Mumwoshi yazo halimwo inguvu yo kudya abantu imyezi zitanu. 11Zali numwami wazo umumalaika wikinogo kitagila yo kihelela. Izina dyiwe mukiebrania ni Abadoni no mukiyunani alinizina Apolioni. 12Amagogwa gambe galachiyeho. Leba! hanyuma halimwo halaza amagogwa abili.13Umumalaika wa mukaga alavuza itarumbeta yiwe ncha nduva ijwi liva kwitegano dya lutali yinzahabu ili imbele yi Mana. 14Ijwi dya bwiye umumalaika wa mukaga udya yalafishe itarumbeta, "Lekula abamalaikabane badya bafunzwe mumwonga munini Efrata." 15Abamalaika badya bane baliba tenguwe kumasaha gabeleye ugo musi ukokwezi, nugomwaka, balalekuwe biche kigila katatu cha bantu.16Abanajeshi bali hejuru yifarasi bali 200,000,000. Ndalumvishe ingebangana. 17Uku niko ndabonye ifarasi mundoto yange na badya bali hejuru yazo. Ibifuba vyabo vyalatukula nkumulilo, bali bambaye zabluu niza njano. Imitwe yi Farasi yasusu ni mitwe yi ntale, Mukanwa kazo havamwo umulilo, umwochi na mazuku.18Kigila katatucha bantu bishwe nayo magogwa atatu. Umulilo, umwochi na mazuku gavuye mukanwa kabo. 19Kuko inguvu yifarasi yali mukanwa kazo no kumwoshi yazo kubela imwoshi yazo yalimeze nkinzoka zali zifishe imitwe za kolesha kukomelecha abantu.20Abantu ba sigaye badya batali bwichwe nayo magogwa, ntibihanye kubikogwa vyabo bakoze ntibaleche kusenga amashinga ni bigigwa Mana vyinzahabu, amahela, imilinga, amabale ni biti - ibintu bita shobola kubona kumva au kutambula. 21Kandi ntibihanye ngobaleke kwichana kwabo, ubulozi bwabo, ubusambanyi bwabo ni nzila zabo zubu shuma.
101Hanyuma mbona umumalayika yundi mukulu yululuka hasi kuva mwijuru. Yalitekewe mukichu, hali umunywa mazi hejuru yu mutwe wiwe. Mumaso howe hali nkizuba aaguru yiwe gali nki nkingi zu mulilo. 2Yalafishe ikitabo kito kifunuwe mumaboko yiwe nawe yasize ukugulu kwiwe kubudyo hejuru yinyanza nu kugulu kwiwe kubumafu kumulambi.3Hanyuma alasemelela nijwi linini nkitale yivuga mukihe yivuga imitulagalo mushanjo zalivuze. 4Mukihe imitu lagalo mushanjo zivuga nali ndihofi kwandika, aliko ndumvishe ijwi liva mwijuru livuga, " Bika libe ibanga icho imitulagalo mushanjo yavuze. Ntavyandike."5Hanyuma malaika wondabonye ahagze hejuru yi nyanza no kumulambi yakilije ukuboko kwiwe hejuru mwijuru 6no kulahila kuli yudya abaho ibihe vyose - yalemye ijuru ni bintu vyose bilimwo, isi ni bintu vyose bilimwo, ni nyanza ni bintu vyose bilimwo: "Ntihazobaho kuchelegwa kandi. 7Aliko kuli ludya lusiku ikihe umumalaika wa mashanjo hazogela ahotela itarumbeta yiwe niho ibanga dyimana litoba lishiche nkiko ya tangaje kubakozi bayo abavugishwa.8Ijwi numvishe kuva mwijuru dya mbwiye kandi. "Genda twala ikitabo kito kifunuliwe kili mukuboko kumumalaika ahagaze hejuru yi nyanza no kumulambi. 9Hanyuma ndalagiye kumumalaika ndamubwila ampe ikitabo kito yambiye, "Tola ikitabo udye kizotuma ululigwa munda aliko mukanwa kawe lilososa nkubuki."10Ndatoye ikitabo kito kuva mumaboko yumumalaika nda kidya dyali lidyoshe nkubuki mukanwa nkanje aliko maze kudya inda yange yachiye iluligwa. 11Hanyuma amajwi gamwe galambalila, " Ushakigwa kavugishwa kandi kubantu benshi aahanga indimi nubwami."
111Narahawe irenga rimeze nkikoni bati vahasi ungende murusengero ngwimana nikikomiro na barusengeramo. 2Itangaro yurusengero urusengero tungende kuko yahawe abanyamahanga. Kandi ningisangara chera hara hanyora ingisangara cheranda kumwanya mutoi wimisi amezi mirongo ine nazibili ndobaha abasuta ibiti bibili vya umuzeetuni hamwe ni bambaye amangunila.3Ndahawe abasuta babili ububasha bokukungishwa kumwanya wimisi 1,260; balibambaye imifuko. 4Ababasuta ni biti bibili yimiseetuni ni binara bibili aliko bihangaraye imbere yumwami wisi. 5Kamba umuntu wewese arokwiyuvira kubako merecha umuriro uva mukanwa kabo nokuba komerecha abasi mbabo wewese angemba kuba kombere cha ni mpaka wichwe kuzira iyi.6Ababasuta babili harafise ubushobozi bokufunga ikilelere kungirange ivura nkirongwe mumwanya bavungishwa balafise ikomezi yokuhidura amazi kuba amararo no kusesa hasi kungwano yoyose bobose barangishaka. 7Umwanya wo baroba baramaze ingishingantahe chabo kidya kikoko kiva mukinongo kitafise imperuka. Imperuka alakora.8Imibili yabo iro dyama kubera mukiya ya nomukusangara kikuru kubera ikingireranyo chitwa Sodomu hamwe na Misiri aliho umwami wabo ya babaje. 9Kumisi itatu ni kiche bamweyi kuva muri bene wabo babantu bamoko idimi zamahanga barobeba imibi yabo nkibarontanga ikimenyekano kushiraho kuva.10Badya baba yeho kubera ikihungu baroshima kubera bene no kwishima kandi nikutangirana akashimwe kukubera abo bavungishwa bara babaza badya babayeho kubera ikihungu. 11Aliko hayuma yaho yimisi itatu nikiche imempe yukubaho kuva kumana irobinjira nabo barahangarara kumanguru yabo ukutinya kukuru irobangwamo badya baboneka. 12Hanyuma baro kuva ijilikuru kuva mwinjuhi ibabwira nimuze ino nabene barongenda hejuru mwinjulu kubera ingichu mukanya abasi babo bareba.13Kubera mwisaha iyo haroba hariho nyamugigimo nkuru yisi hamwe imwe cumi yingisangara irongwe abantu ibihubi urushanju baropfa kubera nyamungingimo aliko barosingara balimo baro tinyishwa no kumuha ubuntu bwi Mana bwo mwinjulu. 14Aliko chakabili bimucheko hejulu aliko chaka tatu kilaraza naningoga.15Hanyuma umumaraika wa saba yarateye izamba yiwe injizikulu zaravunga mwijulu no kuvunga umwami wisi walamaze kuba umwami numwami wachu no wa Klisto wiwe alobadya iherezo ni herezo.16Aliko abazehe milongo ibili na bane bali bikaye kukitebe chakera imbere yimana baranguye benenyene hasi kwisi amaso yabo yaliyu namvwe hasi barasenze Imana. 17Balavuze turatanze akashimwe kachu iwabo umwami Mana umutengichi hejulu ya vyose aliko aliho aliko alobaho kubera waraye ubusobozi bwiwe bukuru no kumaza kutengeka.18Amahanga yarashavuye mungabo uburake bwiwe bwaraje bwaramaze kuza kubavuye kuchiringwa ulubaza nawe kubashimira abakozi biwe abavungishwa abemenya na badya batinya izina dyiwe bose babili batakwiye ikinu na bafise iguku umwanya wawe urasohoye kubonona badya babaye bonona isi.19Hanyuma ikanisa dyimana hejulu dyungurungwe niki sanduku dyisezerano dyiwe dyaraboneche imbe yikanisa dyiwe haliho imiravye na habona imiturangaro zinkuba na nyamugingima yisi nurubura ngwivura.
121Ibime nyecho bikulu vyala beneche mwijulu. Umugole yafuchwe nizuba, yalifishe ukwezi hasi ya magulu yiwe, niki chibo chinyenyeli chumi na zibili yalihe julu yumutwe wiwe. 2Yalifishe imbanyi kandi yalimwo alalila kubela umubobolo wuku vyala - kubela ibise vyo kuvyola.3Nibime nyesho ibindi vyabone kanye mwijulu. Raba haliho inzoka itukula nini kubela yalifishe imitwe indwi na mategeko chumi, haliho ikichibo indwi kumutwe wiwe. 4Umwoshi wiwe wala kweze ilobo imwe yinye nyeli mwijulu nukuzitaga hasi mwisi. Inzoka yalahagaze imbele yu mugole alihafi yuku vyola, hadya agomba kuvyala, ashaka kumumila umwa na wiwe.5Yalamu vyaye umwana, Umwana wumu hungu niwene alotwala ibihungu vyose kunkoni yichuma. Umwana wiwe yala teluliwe hejulu kumana nukukitebe chiwe chu mwami, 6Numugole yaliluche mubugalagwa, ahantu haliho Imana yali yamaze kuhagilaneza aho hantu kubela bene, kugilango amufoshe kumisi 1,260.7None lelo haliho intambale mwijulu mikaeli numumalaika wabo balagwana na yidya nzoka nidya moka nini numu malaika yika biwe balagwana nabene. 8Aliko ya nzoka ntanguvu yalifishe zitosheje kugaba. Wone nti yalicho lelo ikibanza chumwijulu kubela wene naba malaika biwe. 9Inzoka nininya yidya nzoka yakela yitwa umubi chankwe satani kubela alahenda isi yose alatagwa hasi kubela isi, naba malaika biwe balatabwa hasi hamwe na wene.10Hanyuma ndumva izwi linini kuva mwijulu: "None akakiza kalaje, inguvu zumwami wimana wachu, nubu shobozi bwa Klisto bwiwe. Kubela wutulega kubagenzi biwachu bamuteleye hasi kubela yalabalega imbele zimana wachu kumtaga na mwijolo.11Balamuchinze kumalaso wumwana wintama nu kwijambo dyu kushinga intahe zabo kubela yuko ntiba shaka chane kubaho bene, nukupfa. 12None lelo numuzengwe, mwebwe mwijulu, na bandi bikala hagati yiwe. Aliko wewe uli kwisi ni nyanza kubela umugwanyi yululuche uwanyu yuzuye ishavu linini, kubela yuko alamenya yuko afishe umwanya mutonyi.13Aliko inzoka imaze kumenya yuko yatawe hasi mwisi yala kwilikiye umugole kubela yali yala nyaye umwana wumuhungu. 14Aliko umugole yalahawe ama baba gabili yitai manini, kugilongo ashobole kuguluka kugela ahantu halonde lewe kubela wene hali ya mubugalagwa ahantu yoshabola kunyegezwa kumwanya ni mwanya bigeluche kumusi ahantu atashoboye kusohora iyonzoka.15Inzoka yalasheshe amazi kuva kumunwa wiwe numwonga, kugila akole umwuzule wukumutwala. 16Aliko isi yala mufashije umugole yalafunduliye iminywa yayo nukumila umwongo aliwene yawuchwiye inzoka kuva kuminwa yacho. 17Hanyuma inzoka ilamu shavulila umugole na wene yalagiye nukukola ingwano nulu vyalo gwiwe gose badya bubaha vyasizweho ni Mana nukufatilaho kushinga intahe kivya Yesu. 18Hanyuma yanzoka ilahagalala hejulu yu musenyi bilunzeko ni nyanza.
131Hanyuma ndabona ikikoko kuva kunyanza chali kifise amahembe chumi nimitwe mushanju. Kulayo mahembe yacho haliho ibichibo chumi, no kumutwe wacho haliho amajambo yokulogotwa kumana. 2Icho kikoko nabonye ninki ngwe amagulu yacho yalimeze nkayidubu umunwa wacho walimeze nkitale. Yanzoka ilamuha inguvu, no kuntebe yumwami, nubutwale bufise inguvu chane yo kutwala.3Umutwe wicho kiko kimwe mulivyo chali kifise ikisebe kimini alicho chotumye haza ulupfu. Aliko icho kisebe chalakize, nisi yose ilatangala icha ila kikulikila chakikoko. 4Kandi bacha balasenga yanzoka kuko yakihaye ubutwale cha kikoko. Bala kisenge ikiko kandi babandanya bavuga, "Ninde nkikikoko? ninde azogwana nacho.5Ikikoko kilahabwa umunwa kugila kivuge amajambo yo kwishe magiza ni bitutsi yalekuwe kuba nubulongozi kumezi milomgo ine nibili. 6Kulivyo ikikoko chapfu ndunduhuye umunwa wacho kuganila ibitutsi. Kumana, kila lituka izina dyiwe itongo yalibayemwo na badya baba mwijulu.7Ikikoko chabe kuliwe kugila intambala nabizela nabachinda. Kandi chahawe ubulongozi hejulu ya kila bwoko, abantu, indimi ni kihugu. 8Badya babaye mwisi bazosenga chene kila umwewese izina dyiwe litalandikwa kuva ukulemwa kwisi, kuhitabo chubuzima alicho chumwana wintama, aliwe yachinjwe.9Nimba uwowese afise amatwi ni yumve. 10Nimba umwe wese yatwa wekuba inyagano, nukuba imbohe azogenda. Nimba umwe mulibo azokwicha kukipanga nawe azokwicha nikipanga. Uyu mimuhamagalo wubwitozi ukwihangana nukwizela kulabo bali abatagatifu.11Kandi ndabona ikindi kikoko kije kuva kwisi chali kifise amahumbe abili nkintama nukuvuga nkinzoka. 12Chelekanye ububasha bwose kuli chakikokocha mbele mumazo yacho mukukola mwisi na badya bayi bamwo bakisenga kidya kikoko chambele idya ikisebe chacho chakize.13Chalakoze ibiangangaza vyi nguvu, aho chatumye umuhilo wululuka mwisi kuva mwijulu imbele yabantu. 14No kubi menyetso chalale kuliwe kukola kubabesha abo babaye mwisi, chababwiye kukola ikishushano kuchumbahilo chicho kikoko alicho chali chalakomeletse kukipanga aliko nubu chalabayeho.15Chalale kuliwe kutanga impemu kuli cha kishushanyo chikikoko kugila ikishushanyo kishobole kuvuga nukutuma badya bose banse kusenga ikiko bichwe. 16Kandi kila tegeka kila umwe, afise akachilo afise inguvu, umutunzi mumunkene, uwidegemvya mumukozi, kwakila ikimenyetso kukuboko bubudyo chabule mukahanga. 17Nimba bitashoboka kuli bula muntu kuguza chabule kungula buletse uwufise ikimenyetso cha chakikoko, iyi ni namba isubi lila izina dyiwe.18Ibi bisaba nimba umwewese amenya, muleke ashobole kukola iki halulo chidya inamba ya chakikoko kuko ni namba yumuntu ni 666.
141Ndalavye ndababona umwana wintama yahagoze mbele ya nje hejulu yumusozi Sayuni. Hamwe nawe kule 144,000. Balizina dyiwe nizi dya Daha wachu dyandichwe nkikubela ingabile nisuso zabo. 2Numva ijwi liva mwijulu dyumvikana nkuko bilogana nkamazimeshi ijwi linini nkikuba ijwi dyumvikanye no nkuko batera nkibinubi batela ibi nubi vyabo.3Balilimba ululilimbo lushasha imbele zintebe yumwami ni mbele zuliya oko meye bane nabatama. Ntayuliho kandi afishe ubushobola wokwiga ugolaririmbo kandi yuko nkuko: 144,000. Aliboba chunguliwe kuva mwisi. 4Aba ni badya balibo ntibi yononye bene nyene kubwu mugole none baligize neza bene nyene nkiko vyobabikoze vyubusa mbanyi. Naba balibo bakulikiye Umwana wintama haliho hohose hoyagiye. Bano bala, bala chunguliwe kuva kumwana wumuntu bali ivyamwa vyambele kumwami nukumwa na wintama. 5Ntabulino umubeshi bwabone kanye kumunywa zabo ntiba babalaumu.6Ichabo numu malaika uyundi ahaguluka hagati yijulu aliwe wene ubuntu bwo mwijulu winkulu nziza kubamenyesha wene kubaho kwisi kwa buli hanga ikabila imvigo na bantu. 7Alabahamagala kwi njwi linini, "mutinye Imana ni mumuhe ubwela. None nkuko umwanya wulubanza gwegeleje nimusenge wene wene yola remye ijulu nubutumwa nibige vyamazi.8Umumalaika yundi umumalaika wa kabili alugulula achavuga akulikila achavuga, " yaguye, yandichwe babalile inkulu alibo yanywehejwe nyamahanga umumvinyo yubukahaba umuvinyo alivyo vyazanywe ishavu yo hejulu yiwe.9Umumalaika yundi umumalaika wa katatu yalaba kulikiye avuga kwijwi linini wene alomu senga ichocho kikoko nibigigwa mana vyiwe nukwakila ikimenyesho nkuko ubu paji bwiwe dyamaso chankwe mumaboko. 10Wene kandi alonywa umuvinyo gwishavu dyimana, umunyo aligo gwate guliwe kuseswa ata kuva nganhwa nkuko ikikombe chishavu dyiwe umuntu aloba anyoye alobabazwo kumalila numulilo wi kibiliti imbele zumumala ika wiwe abela ni mbele numwa nawi ntama.11Numwo chi go kubabala nkiko busua nyijwe chane nabuli muntu akwiye ikimenyesho chiza chiwe. 12Guno numu hamagalo wokulindila nukwihangana na ni chizelo nukubela Yesu.13Ndalumvishije ijwi kuva mwijulu livuga, "Niwandike ivyo bilabele bapfa bapfila mumwami mwala vuga umwami, "None ashobole kuhumula nkuko kuva mumilimo zabo, kubela vyobakoze vyabo balokulikila14Ndalala vyenonda bona hali nibichu vyela, nuwa hagaze kubichu numwe walifishe nikigelelanyo chumwana wumuntu. Yalifishe niki chibo chidhahabu kubela numutwe gwiwe numukolo gwiwe gukali she nkuko mukoboko kwiwe. 15Umumalaika yunchi kandi yalaje kuva muluse ngelo no yala hamagaye kwijwi linini kugenda kwa yudya ya lula none nukubela umwanya wokuse lula gwamaze kugela nkuko vyoba saluye bilimwo muli yisi vyamaze kusha. 16Kandi yudya yaliboye mubichu yalahitishije umuholo wiwe mwomisi none nisi ila salugwa17Numumalaika yundi alaza kuva mulesengelo mwijulu nawe yalimeza nkumu holo gukalishe. 18Nabila linze numu malaika yudya alaza nkuko kuva muli alutahe, numumalaika yalifishe nubushobozi hejulu yumulilo. Ala muhamagala kwi jwili nini umumalaika yalifishe numuholo guka lishe twala umuholo guka lishe uvyegelanye amashamyi yumuzabibu kuva mumu zabibu womwisi no kubela umuzabibu none zahivye.19Umumalaika yalatumeye umuhole wiwe kubela isi yalegelanyije ibi solugwa uyumu zabibu womwisi no yala subije mungungulu nini dyumu mvinyo dyishavu dyimana. 20Kumiminwa kumuvinyo dyalamenywe menywe hanze mazi na malaso bila seseka kuva kubela icho kimo chihatamu yi ndogobe, kuli stadia 1600.
151Kandi ndabona ikigelelezo ikindi mwijulu, kikulu na wene gutangaza haliho malaika sababafise inkubi indwi aliyo yalinkubito ya nyuma (Mulivyo ishavu dyimana yaliyashiche)2Nalabonye kidya chabaye kuba inyanza yibilahuli ichanzwe numulilo kandilila hagalala kuluhande gwi nyanza kuli badya bali bala chinze hagati yigi kokonigi shushanyo chiwe, No hejulu yinamba ishikiliza izina dyiwe bali bafashe ibinubi vyoba haweni Mana.3Abalimwo balalilimba ululilimbogwa Mua, umukozi wimana, nululilimbo gumwana wintama. Ikazi zawe ninini kandizo gutangaza umwami Imana ategeka vyose. Umwizegwa ninzilazawe nizukuli, umwami wibihugu. 4Ninde azonanigwa kugutinya wewe umwamino kulishima izina dyawe? Kukubela wewe wenka ulu mutakatifu ibihugu vyose biloza nokukusenga imbele yawe kukubela ulimwiza nibi kogwa vyawe vyamenyekanye."5Hanyuma yayo majambo nalalevye ni sehemu yela chane ahali ulusengelo gugushimila mwo gugulukiye mwijulu. 6Kuva ahantu hela chane haza malaika idwi bafise inkubito idwi, bambaye imhuzu nziza, igilanyi kibela numusipi winzahabu kuzunguka ibituntu vyabo.7Umwe muli bamwe bafise ubuzima uwakane alavamwo muli malaika idwi iba vuli idwi zinza habu yuzuye ibihano vyimana vyobibaho igihe chose chose. 8Ahantu hela chane haluzuye umochi kuva kubwela bwimana no kuva kubu shobozi bwiwe. Ntanumwe ashobola kwinjila mhaka inkubito idwi yabamalaika idwi ahovya tungana.
161Ndumva ijwi linini ihamagala kuva ahantu hela kandi ivuga kuli badya bamalaika indwi yishavu dyi Mana! 2Malaika wambele yagiye nogusesa ibakuli dyiwe mwisi; ibikomele bibi yububabale bukaze bwalaje kubantu bikimenyecho chigikoko, kuli badya bali bose nga isanamu yiwe.3Malaika wa kabili yasheshe ibakuli dyiwe munyanza icha iba nkamalaso yumuntu yafhuye nichale mwe kizima munyanza chalafhuye.4Malaika a gatatu alasesa ibakuli dyiwe mumywenga nomuma soko yamazi aba amalaso. 5Ndumva malaika wa mazi alavuga, "wewe ulumwizegwa umwe uliho nuwa bayeho, umwela kukubela wazizanye imbanza izi. 6Kukubela basheshe amalaso yabizeela nabavugishwa, wabahaye bene kunywa amalaso; nicho icho bakwiliye." 7Numva alutali yishula, "Ego, umwami Imana uwulongola hejulu ya vyose, ulubanza gwawenu gukuli."8Malaika wakane alasesa kuva mwibakule dyiwe hejulu yizuba ndahabwa uluhusha kutulila abantu kumulilo. 9Bahishinjwe numwuka uteye ubwoba, bachaba ladya nka ijambo dyi Mana, uwinguvu hejulu yinkubito zose. Ntibi hanye chanke kumuha ubwela.10Malaika wagatanu alasesa kuva mwibakuli dyiwe kuva kuli yantebe yubuzi ma yigi koko, nu mwijima ulafundikila ubwami bwiwe. Balaseye amenyo mukubabala chane. 11Balatuka Imana yomwijulu kukubela yukubabala kwabo nugu komeleka kwabo, na kandi balabanda nije kuti hana kuli bidya vyabakoze.12Malaika wa gatandatu, yalasheshe kuva mwibaku lilake mumwonga munini, ulinganiye namazi yawo acha aluma kudya ngo shobole kutegula inzila kubami bazoza kuva mubu seluko. 13Ndabona imitima itatu mibi zabo nekanye nkibi kele biva hanze yumunwa wayanzoka, chagikoko nawa muvu gishwa wubu beshi. 14Nimitima zamadayi moni zikola ibigelelezo ni bitangaza bali bagenda kumwami wisi yose kudyango bashobole kube gelanya hamwe kuntambala yu musi mukulu wimana, wene ya ganjije hejulu ya vyose.15(Raba! Ndaje nka kudya umusuma! Milende yudya aguma mugu kesha, abika imhuzu ziwe kudyango ntashobole kugenda hanze gusa nokubona isoni yiwe!) 16Balabazanye hamwe mugiche chitwa muki hebulanyo amagedonia.17Malaika widwi yala sheshe kuva mwiba kuli dyiwe mukilele hanyuma ijwilikulu lilumvikana kuva ahela no kuva kuntebe yubuzima ivuga, "Bilaheze!" 18Haliho imishwa lala yumwanga winkuba uguhinda, imichindo yinkuba nukujugu mila kulinyice - kujugumila kunini kwisi alilitala ba misi kuva abantu babayeho mwisi, none nukuju gumila kunini chane. 19Igisagala kinini chiga buyemwo ibiche bitatu, ni bisagala vyibihugu bilagwa hanyuma Imana ila mwibucha Babeli mukulu. Kandi ala uha igisagala uwo igikombe chali chuzuye idivai ivuye mwishavu dyayo likaze.20Bula gisiwa kila takala nimisozi ntiyabeneche kandi. 21Imvula nini ya mabuye ilabanu bulemele bwitalanta, ilama nuka kuva mwijulu hejulu yabantu, bacha bala vuma Imana kunkubito yimvula yamabuye kukubela idya nkubito yalimbi chane.
171Yumwe mubamalaika mushanjo yalifishe inzavya mushanjo yalaje alabwila, "ingo ndakweleka ulubanza gumusambanyi mukulu yikaye hejuru ya mazi menki. 2Abami bo mwisi bakoze ubusambanyi nawe kunzoga yubusambanyi bwiwe abikaye mwisi babolejwe."3Malaika alantwala muli mutima mubugalagwa ndabonye umugole yikaye hejuru yikikoko kitukula yuzuye amazina yibituchi. Ikikoko chali ni mitwe mushanjo na mategano chumi. 4Umugole yali yambaye imyenda yi langi yi zambalau niyi tukula apambwe kwinzahabu, kumabele yibeyi nilulu. Yalafashe mumaboko yiwe ikikombechi nzabahu chuzuye ibintu bihumanya nubuchafu bwubusambanyi bwiwe. 5Mukuhanga kamaso yiwe handichwe izina dyibanga BABELI MUKULU MAHA WABAMALAYA NI BIHUMANYA VYOSE VYO MWISI.6Ndabona yuko uyo mugole yali yabolewe kumalazo yabizera no kuma laso yabafpuye kubela Yesu. Ikihe ndamubona ndali ntangaye chane. 7Aliko malaika alabwila, "Nikubeliki itangaye? Ndakubalila vyuyo mugole nicho kikoko kimutwala (icho kikoko chi mitwe mushanjo na mategano chumi).8Ikikoko wa bonye chaliho ntakiliho kandi ubu aliko kilihofi kuduga kuva mukinogo kitagila yo kihelela. Kilochachendeleya nubwononyi. Badya bikaye hejuru yisi badya amazina yabo gatandichwe mukitabo chubuzima kuva isi italalemwe balotangala babonye ikikoko chaliho yuko ata kiliho ubu.9Aha niho hubwenge bufishe ubugololochi. Imitwe mushanjo ni misozi mushanjo uyo mugole yikaye hejuru yayo. 10Nayo kandi na bami mushanjo. Abami batanu balaguya, yumwe aliho uyundi ntalaze, ikihe azoza azobaho umwanya mutokusa.11Inyamaswa yaliliho aliko ubu ntayiliho nayo kandi nu mwami wa kane; aliko ni yumwe wo muli badya bami mushanjo nawe agenda yonona. 12Gadya mategano chumi wabonye na bami chumi batalakila ubwami aliko bazo kwakila amategeko nkabami kwisaha yimwe ni nyamazwa. 13Ababali numupango gumwe, nabo baha inguvu nubutwale ya nyamaswa. 14Bazogwana intambala baganywa umwana wintama. Aliko umwana wintama azoba chinda kubela nu mwami wa bami numutwale wa batwale. Kandi muli wene twalahamagawe twalatowe, abizigigwa."15Malaika atambalila, "Gadya mazi wabonye hadya yikaye yudya malaya na bantu, ikitelane ibihungu ni ndimi.16Gadya mategano chumi wabonye - Gene niyo nyamaswa bizo mwanka udya malaya. Navyo bilomusiga wenyene alibusa, bilodya umubili wiwe, no kumutulila nu mulilo. 17Kubela Imana yasize mumitima yabo kukola vyishaka kukumwikana kuha inguvu zabo ya nyamaswa itwale kushicha aho amajambo yi Mana galoshika.18Yudya mugole wabonye nu muji munini Utwala hejuru ya batwale bibi hugu."
181Hanyuma yivyi bintu mbona malaika yundi luluka hasi kuva mwijuru. Yalifishe ubutegechi bukulu, nisi ibone shelezwa nubwiza bwiwe. 2Yala liliye kwisauti yinini, avuga, "Waguye waguye, Babeli! Umuji mukulu wabaye ikibanza amashinga ni kibanza chikagwamwo kila shetani nikibanza yikalamwo lala wumuhanye ni nyoni zihumanya. 3Kuko ibi hugu vyose vyayonye inzoga yo kwifpuza ubusambanyi bwiwe niyoimuzanila kushavula. Abatwazi bibi hugu basambanye nawe. Abakoli vyashela bibi hugu babaye aba shongole kunguvu zubuzima bwiwe butabeleye."4Hanyuma numva ujindi sauti kuva mwijuru ivuga, "Nimuveho kwiwe bantu bange, ntimufatanye kukola ivyaha viwe kugila ntimuhanwe kubihano vyiwe vyose. 5Ivyaha vyiwe vyalundanye kugela kwijuru, Imana yibuche ibi kogwa vyiwe bibi. 6Mukolele nkivyo ya koleye abandi, mugelele kabili bikwilanye nivyo ya koze; mukikombe yachanganilijemwo muchanga nyilize kabili nkiko yakoze.7Nkiko yi nyakubawha, yabayeho akola bitabeleye ni mumuhe amagogwa meshi ni mibabalo. Kubela yibwila mumutima wiwe, nikaye kumwami kazi, sindu mufpakazi sindobona amalila. 8Kulusiku limwe amagogwa yiwe galomule mela: Ulupfu amalila, ni nzala. Alotuligwa kumulilo, kubela umwami Imana niyubushobozi, niyo imuchila ulubanza."9Abami bokwisi basambanye na wene bazo sala balila no kumulila nibabona umwochi wokusha kwiwe. 10Balo hagalala kule na wene kukutinya imibabalo bavuga, "Ulagowe, ulagowe wa muji mukulu babeli, muji winguvu! Kwisaha yimwe uhiliwe ulubanza.11Abakola ivyashara bo kwisi ni mulile amalila kubela wene, kubela ntana yumwe agula ibiguzwa na wene kandi. 12Biguzwa vyi zahabu amahela amabale yisamani, imyenda zibeleye zambagwa na bami, ihalili, zitukula, ni biti vyose bimota neza, kila chombo cho mumatega no yi nzovu, kila chombo cha kozwe mubiti vyi samani, ishaba, ichuma, ibale. 13Mudalasini, ibilungo, imibavu bimotaneza, ububani, imvinyo, amavuta, iunga nyiza, ingano, inka ni ntama, ifarasi na magari, nabakozi, ni mitima yabantu.14Amatunda wifpuza kunguvu zawe gakuvuyeho. Bikubeleye vyose na mapambo vyakubuzwe ntibizo boneka kandi.15Abakola ivyashara kulibi bintu balonse ubutajiri kubushaka bwiwe bazo hagalala kule yiwe kubela kutinya imibabalo yiwe balila kwisauti ya malila. 16Bavuga, "Ulagowe, ulagowe wewe muji mukulu wambichwe umwenda mwiza, winyambalabami, zitakula no kupambwa kwinzahabu, vyokwibeza, imyenda zibeleye." 17Mwisala yimwe ubwo butajiri bwose bwalahoye kila nahodha wi meli, abakola mwimeli na batunzwe no munyanza bahagaze kule.18Balalize babonye umwochi o kusha kwiwe balavuze, "Halayundi muji ususa nuyu muji munini?" 19Bitaze ivumbi kimitwe yabo balalila, bakolola amosozi ya malila, "Ulagowe ulagowe muji mukulu abantu bose balibafishe imeli zabo munyaza balabatajiri kubela imali ziwe. Mwisaha yimwe bwahonejwe. 20Nezegwa hejuru yiwe, ijuru namwe mwokoche intumwa nabavugishwa, kubela Imana ichiye ulubanza gwanyu hejuru yiwe!"21Malayika afishe mguvu yateluye ibale linini lingana nkulu bengo go kushaho alitaga munyanza, avuga, "Kuliyinzila babeli udya muji mukulu, gulotabwa hasi kukwankilizwa ntiguzo bonekana kandi. 22Isauti yibinanda, umuziki, kutamba ni filimbi, nitarumbeta ntibilo kumwikana kandi iwanyu. Ntamufundi wewese azoboneka iwanyu. nta sauti yisekulo ilo kumvikana kandi iwanyu.23Umwanga wi tala ntigulo bonesha kandi muli wewe, isauti yu mukwe nu mwenga ntizilo kumvikana kandi muliwewe, kubela abanyu vyashara bawe bala batwazi bikihungu, nabi bindi bihugu bahenzwe nubulozi bwawe. 24Muli wene amalaso yabavugishwa nabalokoche galaboneche amalaso ya bishwe bose hejuru yisi."
191Hanyuma yivyo bintu nachiye mumva isauti nini dyabantu mwijuru ivuga harevuya akakiza ubwiza nivyuvuni vyimana yachu. 2Urubanza gwiwe nugwukuri kukubera yachunyu banza umushakanyi mukuru udya yimonye isi kubushakanyi mukuru udya yimonye isi kubushakanyi bwiwe yihoreye kumaraso ya bakozi biwe. Kwadya maraso yasheshe ubwiwe.3Kubera kabiri abavuze hareruya umwochi uva iwiwe ibihe bida shira. 4Badya bazee mirogwibiri na bane nabo nyene bachiye bavuga amina. Hareruya.5Niho isauti yavuye kukitebe chubugingo ivuga mushimagize Imana yachu imwe bakozi bayo mwese, mwebe muisenga na bose batavyiyumvamwo na badya bukomezi.6Niho nacha numva ijwi nkijwi dya bantu beshi nkijwi riboroga nkamazi meshi. Kandi nkama borogo yi nkuba ivuga hareruya umwami mana yachu uganza hejuru yabantu bose urubaganza. 7Kandi tushangirie nokunezegwa nokumuha ichubahiyo ubuke numunezero wumwana wintama uraje nubuke buri tayari. 8Yarare kuriwe kwa mbikwa umwambaro mwiza kandi uyagayasa ivyo nivyibikogwa vyiza vya bakirisito.9Maraika avuga hamwe na nje nuvyandike ibi barahezagiwe abatumiwe mubwo bukure bwumwana wintama arabwira kandi aya namajambo yukuri yimana. 10Nachiyi nichisha buguzi imbere yamaguruyiwe ndasenga ariko irambwira ntugiribi jewe ndumukozi mgenzawe kandi wa badya bagenzawe abayeho afata ikishinga utahe cha Yesu musenyimana kukubera kishingantahe cha Yesu ni mpwemu yikishinga ntahe.11Niho nabona amajuru yuguruka hariho ni ndogoba zera nudya yari yayuriye yitwa umwizigigwa wukuri nurubanza gwukuri aridi agwama. 12Amaso yiwe ni nkuru beya gwumuriro nohe juru yumute wiwe afise ikichibo vyu bugingo vishi. Kandi afise izina dyandichwe hejuru yiwe idya muntu atamenya ariko wene ubwiwe. 13Yambaye umwambaro wako jewe mamaraso nizina dyiwe yitwa jambo dyimana.14Abasoda bomwijuru agenda bamukirikira arihejuru yindogoba yera baribambichwe izera nziza. 15Mkanywa kiwe havamwo ikola ikaze yicha amahampa nayo izobaganza kunkoni yichuma nayo izohonyora ivyombo vyimvinyo kwishavu rikaze dyimana. izoganze hejuru yabose. 16Naye yandiche hejuru yumwa mbaro wayo jo kumatama yayo izina NUMWAMI NUMWAMI NUMUGABO WA BAGABO.17Nabonye maraika ahagaze muzuba yahama gaye kwijwi dyo hejuru inyoni zose ziguruka hejuru ingo mwegerane hamwe kuvyo kudya vyimana. 18Nimuze mudye inyama za bami inyama za basoda inya za bantu banini inyama zindogoba nabagira kundogoba ni nyama za bantu bose bari mumwidegemvyo nabatumwa na bata vyitaye ho naba fise inyuvu.19Narabonywe ikikoko nabami bigihugu hamwe nabananyeshi babo bari bipanze kugira intambwa numwe yuriye indogoba na majeshi yiwe. 20Ikikoko charafashwe nabavugishwa biwe bububeshi yakoresha ibimenyecho mubikogwe vyikubaho kwayo. Kwibibi menyecho yarahenda hanze kuribadya bakiye ikidodo yikikoko basenga ikisushanyo chiwe bose babiri batawe bakikomeye munyanza yumuriro rirurumba umuriro wikibiriti.21Badya basigaye bishwe nikota yavuye mkanywa kumwe yurira indogoba inyozi zose zadya ibiziga vyi mibiri yabo.
201Niho nachiya mbona maraika yururuche ava mwijuru afishe nurufu ufuruzo gwo mukuzimu ruta fise iherezo numunyororo munini mumaboko yiwe. 2Yachiye afata yidya nzoka inzoka yakera ariwe ibirisi chanke shetani, nokumuboha imyaka ikihumbi. 3Yamutaye mukinogo kilafise iherezo arachugara nokukishiraho ikidodo hejuru yacho. Vyabaye kutyo kugira ntahenda hende amahapa kanda kushika mmyaka ikihumbi aho izoherera hanyuma yaho azore kugwayidegembye mumwanya mtoyi.4Kandi cha mbona ibitebe vyubugingo abahoze bayicharako ni badya aribahawe amategeko yokucha urubanza. Kandi narabonye imyanya zabadya aribachwe imitwe kubwi ishinya ntahe cherekeye kubya Yesu no kwijambo dyimama. Ntibara bwasenge ikikoko chake ikishusho chacho nabachiye banka kwakira ibigereranyo hejuru yimisaya yamaso yabo chanke amaboko bachiye baza mubugingo bacha baragana hamwe na Klisto imynka ikihumbi.5Abapfu aribasigaye ntibaje mubugingo kugeza imyaka ikihumbi imaze kuhera ukwo nikwo kuzuka kwa mbere. 6Uwahezagiwe nuwe jejwe numuntu uwowese atora umwanya wokuzuka kwambere! Ukupfa kwa kabiri ni kukomeye hejuru ya bantu nkaba. hazoba abaherezi bi mana naba Klisto bazoganza nayo kumyaka ikihumbi.7Mugihe imyaka ikihumbi aho izogeza kumpera shetani niho azobohogwa kuva mwigereza iwe. 8Azogenda hanze kuhenda henda ibihugu ibiche bine vyisi- gogu- na magogu azobaza hamwe kubwi ntambara! bazoba beshi nkumu chanya wo munyanza.9Begeye hejuru yisi harinyaniye nabo barazunguche mwitera niro dya bizeye ikigagara kikundwa ariko umuriro nino waza kuva mwijuru no kubahonya. 10Udya shetani yabahenze yamutaye munyanza dyaka ikiberiti chumuriro aho ikikoko numuvugishwa ububeshi bari baramazi kutabwa mwo. Bazobabazwa Ijoro numtaga ibihe vyose itahera.11Niho nachiye mbona ikitebe chomwijuru kinini chera nudya ariwe yichaye hejuru yacho. Isi nijuru vyiruche kure biva aho vyaribiri ariko ntihabaye umwanya wabo kugenda. 12Nachiye mbona abapfuye bahagaze nabatari ba gombegwa bahagaze mukitebe chubusingo, nibita vyachiye vyugurugwa ni kindi kitabo kirugurugwa ikitabo chubugingo abapfuye bachiriwe urubanza kuribidya vyandichwe mgitabo haboneka mwo ivyo bakozwe.13Inyanza ikuramwo abapfuye baribari muriyo urupfu nukuzimu vyakuye mwo abar murivyo nivyo bari barakoze. 14Urupfu nukuzimu vyatawe munyanza yumuriro uru nigwo rupfu gwakabiriri inyanza yumuriro. 15Nimba izina dyuwo wese ntidya boneche kodyandichwe hapati mkitabo chubuginyo yatawe hagati yinyanza yumuriro.
211Niho nabo na ijuru rishasha ninsi shasha kubera ijuru nyambere nisi yambere zamze kuchacho. Ninyanza ntiya bayeho kandi. 2Nachiye mbona umuji mutakatifu, Yerusalemu shasha ariyo ya jahasi ivuye mwijuru kumana ariyo yandichwe nka bibi arusi yagizwerera kubwu muyabo wiwe.3Nachiye numva ijwi rimini rivuye kukitebe chubugingo rivuga." Nimureze ichicharo chimana kiriha mwe na bantu nayo izobeho hamwe nabo bazoba abantu banyo nayo Imana izoba Imana yabo. 4Izohamagura amarya yabo kumaso yabo ntanurufpu rozobaho kandi. Chanke kuboroga chanke kurira, chanke umubabaro ivyakera vyaramaze kuchaho.5Ariko yo yari yichaye kukili chibugingo yaravuze numurebe ngira ibintu vyose kuba bishasha yaravuze niwa ndike ibi kubera aya majambo nayi chemezo nukuri. 6Yambwiye yuko ibi vyamaze kuchaho jewe ndi arufa nao mega itampuriro niherezo. Kurudya wewe afise inyota nzo muronkera icho kunywa atagarama kuva mumasoko yamazi yubugingo.7Uwo wese ahora magabo azotorana ibibintu kandi nzoba Imana yiwe nawe umwana wanje. 8Ariko nkobiri kubafise ubwoba batizeye babaza abichanyi abasambanyi nabarozi abasenga ibishushanyo. nababeshi bose isehemu yabo isoba muridya nyanza yumuriro womukibiriti uturira ugwo nigwo rupfu gwa kabiri."9Umwe wo muba maraika saba yaje iwanje umwe yari fishe amabakuri saba yari yuzue inkubito saba yimperuka kandi yaravuze ingo hanoi nzokwereka umukobwa wubukwe umugore wumwana wintama. 10Yachiye antwara kure muri mpwemu kumusozi munini kandi muremure yachiye anyereka umuji wejejwe yerusalemu wururuka habi uvuye mwijuru kumana.11Yerusalemu yarifise ubwiza bwimana nubwiza bwayo bwari bufise nkikintu chakachiro nkibuye dyikirore chiza cha yasipi. 12Yarifise urukuta runini rurerure gwari rufishe imidyano kumina mbiri hamwe na bamaraika kumi nambiri nimidyanko hejuru yimidyanko hariho handiche uboko chumi na bubiri bwa bisiraeri. 13Kuruhande gwi buseruko hariha midyango zitatu. Uruhande gwo muri hari imidyango zitatu uruhande gwa kaskazini gwa rufise imidyango zitatwa muruhande gwibure nyerazuba imidyango zitatu.14Inkuta zumuji zani zifishe imisingi chumi nibiri nohejuru yayo zari zifise amazina chumi nabiri yintumwa na chumi nabiri yumwana wintama. 15Umwe yaganiye naje yarifise ikipimo chinkoni yakozwe munzahabu kubwo kupima umuji imidyango yawo ninkuta zawo.16Umuji wasizwe hagati hanyana uburebure bwabo bwanyana nubwaguke bwawo. yapimye umuji kukipimo chinkoni sitadia 12000 kuburebure uburebure ubwaguke nikipimo chawo birasa. 17Kandi yarapimye urukuta gwawo nubwaguke bwawo bwari dhiraa kubipimo kandi vya maraika.18Urukuta gwari gwaba chwe kuri yasipi numujufise inzahabu safi nkikirore chiza. 19Imisipi yurukuta yari yasizwe neza kuri kira buye dya kachiro dyambere dyari yaspi dyakabiri dyari yakuti samawi dya katatu dyari karikedoni dya kane zumaridi. 20Dya katanu sarkedoriki dya mukaga akiki dya mushanju kirisoritho dya munani zabarajadi dya mwenda uakuti ya manjano dya chumi kirisopraso dya chumi nariwme hiakintho dya chumi kabiri ametisto.21Imidyango chumi na zibiri yari ruruchumi nibiri kira mudyango wakozwe kuva kwirunu imwe. mwizosehemu zimiji yari idhahabu safi ibonekana nkikurore chiza. 22Sina bonye urusengero ugwogwose mumuji kubena umwami mana ariwe aganza hejuru ya vyose numwana wintama nurusengero gwiwe.23Umiuji ntiwashaka izuba chanke ukwezi kunyirango kubonesha hejuru jawo kubera ubwiza bwimana bwa benesheje hejuru yawo nitara dyiwe numwa na wintama. 24Amahanga bazogendera mumucho wuwo muji aabami bisi bazozana ubushobozi bwabo muriwo. 25Imidyango yao ntizofungwa mukipidi chumtaga kandi ntanijoro rizobaho hadya.26Bazozana ubushobozi nichu bahizo yamahampa muriwo. 27Ntani kintu kibi kizo kwinjira imbere yawo. Chanke uwo wese akora ijambo idyo dyose dyo kumaramaza chanke ububeshi ntazo kwinjira imbere yawo ariko ni badya gusa amazina yabo yandichwe mukitabo chubugingo chu mwana wintama.
221Niho maraika yanyereka umwonya wamazi yubugingo amazi yarafize ukuyagayaga nki birahuri. yaratemba kuva kutitebe chubugingo bwimana nichu mwana wumuntu. 2Kuchira hapati yikiche chumuji kira mpande zumonya hariho ikitichu bugingo. kivyara ibitandu kanye chumi na bibiri vyivyamwa kandi kikama kivyara ivyamwa kira kwezi amaremba yicho kiti akasa akiza amahampa.3Kandi ntihazobaho umuvumo kandi ikite be chubugingo chimana ni chumwana wumuntu kizobamwo muruwo muji nabakozi biwe bazo mukorera. 4Bazomubona amumazo yiwe, nizina dyiwe rizoba hejuru yinyabire zomumaso yabo. 5Ntihazobaha ni joro kandi kandi ntihazobaho nukukenera umucho wamatara chanke izuba kubera umwami mana azobonesha hejuru yabo nabo bazoganza ibihe bitashira.6Maraika arabwira, "ayamajambo nayukwizera umukuri umwami mana wimbemu zabavugishwa yuratumye maraika wiwe kubereka abakozi biwe ikizoboneka mwiyimisi yahafi." 7Reba ndaje naniyoga arahe zagiwe udya yubaha amajambo ubuvugishwa bwikiki kitabo.8Jewe yohana nije numvishe nukubona ibi maze kwumva no kubibona nachiye ngwahasi jewe ubwanje imbere yamaguru yaba maraika nokumusenga maraika yanye reche ibibintu. 9Arambwira ntukore ivyo jewe ndumukozi mugie nzi wawe hamwe na bene wanyu abavugishwa hamwe na badya bubaha amajambo yiki kitabo musenge Imana!10Arambwira ntuya shireho ikidodo aya majambo yubuvugishwa bwiki kitabo kubera ikihe chegereje. 11Uwutari witeka yenderee kutaba witeka udya mubi munyeso kandi nawe yenderee kuba mubi munyeso uwiteka nawe yendere kuba uwiteka kandi uwejejwe yenderee kuba uwejejwe.12Reba ndaje naningoga impena yanje irihamwe nanje. kumuriha kira muntu kungana na kidya yakoze. 13Jewe ndi arufa na omega wintayo ni herezo itanguriro ni herezo.14Bara hezagiwe badya bamegura impuzu zabo kugira ngo baronke akkateka yokudya kuva kukiti chubugingo no kwinjira mumuji bachiriye mumidyango. 15Hanze hari imbwa abarozi na basambanyi abichanyi abasenga ibishusha nyo kandi nudya ashaka yirabire ichabona chubu beshi.16Jewe Yesu ndamutumye maraika wanje kubashinyiri ntahe kuvyerekeye ibi kumashenyera jewe ndumuzi wuru vyaro gwa Daudi inyenyeri yomugitondo iboneshereza."17Mpwemu numugeni avuga ingo nudya yumva avuga ingo uwo wese afise inyota andi naze nuwo wese yipfuza. Kandi aronke amazi yubu gingo gusa.18Shingira intahe kira muntu yumva amajambo yubu vugishwa bwiki kitabo nimba uwowese azo kwonyeza murivyo Imana izomwo ngereza kukubitwa kwandichwe mwiki kitabo. 19Nimba umuntu uwowese nimba azokuraho amajambo yiki kitabo chubuvugishwa Imana izokuraho uruhande gwiwe kukiti chubugingo no kumuji wejejwe ihabari zao zandichwe muriki kitabo.20Uwo ashinyi ntahe kuribi avuga ndaza vuba ." Amina! ingo mwami Yesu! 21Ineema yumwa mi Yesu ibe na kira muntu Amina.