¹Geslachtsregister van Jezus Christus, de zoon van David, de zoon van Abraham.²Abraham verwekte Isaak, Isaak verwekte Jakob, Jakob verwekte Juda en zijn broers,³Juda verwekte Peres en Zerach bij Tamar, Peres verwekte Chesron, Chesron verwekte Aram,⁴Aram verwekte Amminadab, Amminadab verwekte Nachson, Nachson verwekte Salmon,⁵Salmon verwekte Boaz bij Rachab, Boaz verwekte Obed bij Ruth, Obed verwekte Isaï,⁶Isaï verwekte David, de koning. David verwekte Salomo bij de vrouw van Uria,⁷Salomo verwekte Rechabeam, Rechabeam verwekte Abia, Abia verwekte Asa,⁸Asa verwekte Josafat, Josafat verwekte Joram, Joram verwekte Uzzia,⁹Uzzia verwekte Jotam, Jotam verwekte Achaz, Achaz verwekte Hizkia,¹⁰Hizkia verwekte Manasse, Manasse verwekte Amon, Amon verwekte Josia,¹¹Josia verwekte Jechonja en zijn broers in de tijd van de Babylonische ballingschap.¹²Na de Babylonische ballingschap verwekte Jechonja Sealtiël, Sealtiël verwekte Zerubbabel,¹³Zerubbabel verwekte Abihud, Abihud verwekte Eljakim, Eljakim verwekte Azor,¹⁴Azor verwekte Sadok, Sadok verwekte Achim, Achim verwekte Eliud,¹⁵Eliud verwekte Eleazar, Eleazar verwekte Mattan, Mattan verwekte Jakob,¹⁶Jakob verwekte Jozef, de man van Maria, uit wie Jezus geboren is, die Christus genoemd wordt.¹⁷Er zijn veertien geslachten van Abraham tot David en veertien geslachten van David tot de Babylonische ballingschap en van de Babylonische ballingschap tot de Christus ook veertien geslachten. ¹⁸De geboorte van Jezus Christus ging zo. Terwijl zijn moeder Maria verloofd was met Jozef, bleek zij, voordat zij bij hem woonde, zwanger te zijn door de Heilige Geest.¹⁹Omdat Jozef, haar man, rechtvaardig was en haar niet publiekelijk in opspraak wilde brengen, was hij van plan in stilte bij haar weg te gaan.²⁰Toen die overweging bij hem opkwam, verscheen een engel van de Here hem in een droom en zei: "Jozef, zoon van David, wees niet bang om Maria tot je vrouw te nemen, want wat in haar verwekt is, is door de Heilige Geest.²¹Zij zal een zoon baren en je moet Hem de naam Jezus geven. Want Hij is het, die Zijn volk zal redden van hun zonden."²²Dit alles gebeurde zodat vervuld zou worden wat de Heer door de profeet gesproken heeft, toen hij zei:²³"Kijk, de maagd zal zwanger worden en een zoon baren, en men zal Hem de naam Immanuël geven, wat betekent: God met ons."²⁴Toen Jozef uit zijn slaap wakker geworden was, deed hij zoals de engel van de Heer hem bevolen had en hij nam Maria tot zijn vrouw.²⁵En hij had geen gemeenschap met haar voordat zij een zoon gebaard had. En hij gaf Hem de naam Jezus.

¹Na Jezus' geboorte in Betlehem in Judea, toen koning Herodes regeerde, kwamen er magiërs uit het oosten naar Jeruzalem,²en vroegen: "Waar is de Koning van de Joden, die geboren is? Want wij hebben zijn ster in het oosten gezien en wij zijn gekomen om Hem te aanbidden.”³Toen koning Herodes hiervan hoorde, werd hij verontrust en heel Jeruzalem met hem.⁴En hij liet alle overpriesters en schriftgeleerden van het volk bij hem samenkomen en vroeg hen waar de Christus geboren zou worden.⁵Zij zeiden tegen hem: "In Betlehem in Judea, want er staat geschreven door de profeet:⁶'En jij, Betlehem, in het land van Juda, bent in geen geval de minste onder de leiders van Juda, want uit jou zal een Leidsman voortkomen, die de Herder zal zijn van mijn volk Israël.'"⁷Toen riep Herodes de magiërs in het geheim bijeen en deed bij hen nauwkeurig navraag naar de tijd dat de ster verschenen was.⁸En hij liet hen naar Betlehem gaan, en zei: "Ga en doe nauwkeurig onderzoek naar dat Kind en zodra jullie Hem vinden, laat het mij weten, zodat ik ook naar Hem toe kan om Hem te aanbidden."⁹Nadat zij naar de koning hadden geluisterd, vertrokken ze en de ster, die zij hadden gezien in het oosten, ging hun voor totdat zij tot stilstand kwam boven de plaats waar het Kind was.¹⁰Toen zij de ster zagen, waren ze dolblij.¹¹En zij gingen het huis binnen en zagen het Kind met Maria, Zijn moeder, en zij knielden neer en aanbaden Hem. En zij openden hun kostbaarheden en boden Hem geschenken aan: goud en wierook en mirre.¹²En door God in een droom gewaarschuwd om niet naar Herodes terug te gaan, trokken zij langs een andere weg naar hun land terug. ¹³Toen zij weggetrokken waren, verscheen er een engel van de Here aan Jozef in een droom en zei: "Sta op, neem het Kind en Zijn moeder en vlucht naar Egypte. Blijf daar, totdat Ik het je zeg, want Herodes zal alles in het werk stellen om het Kind te doden."¹⁴Hij stond op en hij nam in de nacht het Kind en Zijn moeder en vertrok naar Egypte.¹⁵Daar bleef hij tot de dood van Herodes, zodat vervuld zou worden wat de Here door de profeet had gesproken, toen Hij zei: "Uit Egypte heb Ik mijn Zoon geroepen."¹⁶Toen Herodes zag, dat hij door de magiërs misleid was, werd hij woedend. Hij stuurde het bevel uit om in Betlehem en omstreken al de jongens van twee jaar oud en jonger om te brengen, in overeenstemming met de tijd die hij van de magiërs had vernomen.¹⁷Toen werd vervuld het woord dat door de profeet Jeremia gesproken was, toen hij zei:¹⁸"Een stem is in Rama gehoord, luid huilend en rouwend: Rachel, huilend om haar kinderen, weigert zich te laten troosten, omdat zij er niet meer zijn."¹⁹Toen Herodes gestorven was, verscheen een engel van de Here in een droom aan Jozef in Egypte,²⁰en zei: "Sta op, neem het Kind en Zijn moeder en reis naar het land Israël, want zij, die het kind naar het leven stonden, zijn gestorven."²¹En hij stond op en hij nam het Kind en Zijn moeder en kwam in het land Israël.²²Toen hij echter hoorde, dat Archelaüs koning over Judea was in de plaats van zijn vader Herodes, was hij bang om daarheen te gaan. En door God in een droom gewaarschuwd, ging hij naar het gebied van Galilea.²³Daar aangekomen, ging hij wonen in de stad Nazaret. Zo werd vervuld wat door de profeten gesproken is: Hij zal Nazoreeër genoemd worden."

¹In die tijd begon Johannes de Doper te prediken in de woestijn van Judea.²Hij zei: "Bekeer je, want het Koninkrijk van de hemel is dichtbij gekomen."³Het is Johannes over wie de profeet Jesaja zei: "De stem van één die roept in de woestijn: 'Bereid de weg van de Heer voor, maak zijn paden recht.'"⁴Johannes droeg kleding van kameelhaar en een riem van leer om zijn middel. Zijn voedsel bestond uit sprinkhanen en wilde honing.⁵Mensen uit Jeruzalem en heel Judea en de hele Jordaanstreek gingen naar hem toe.⁶Zij beleden hun zonden en werden door Johannes gedoopt in de rivier, de Jordaan.⁷Toen hij zag dat een groot aantal Farizeeën en Sadduceeën naar de plek kwam waar hij doopte, zei hij tegen hen: "Broedsel van adders, wie heeft jullie gewaarschuwd om het komende oordeel te ontlopen?⁸Breng vrucht voort die past bij de bekering;⁹en denk niet dat je bij jezelf kunt zeggen: 'Wij hebben Abraham als vader', want ik zeg jullie, dat God uit deze stenen kinderen van Abraham kan verwekken.¹⁰De bijl ligt al aan de wortel van de bomen en iedere boom, die geen goede vruchten voortbrengt, wordt omgehakt en in het vuur gegooid.¹¹Diegenen die zich bekeren doop ik met water, maar na mij komt Iemand die machtiger is dan ik. Ik ben het niet waard om Zijn schoenen achter Hem aan te dragen. Hij zal jullie dopen met de Heilige Geest en met vuur.¹²De zeef is in Zijn hand en Hij zal zijn dorsvloer helemaal zuiveren en Zijn graan in de schuur verzamelen, maar het kaf zal Hij verbranden met onuitblusbaar vuur."¹³Toen kwam Jezus uit Galilea naar de Jordaan bij Johannes, om Zich door hem te laten dopen.¹⁴Maar hij probeerde Hem daarvan te weerhouden en zei: "Ik zou door U gedoopt moeten worden en nu komt U bij mij?"¹⁵Maar Jezus antwoordde: "Laat het nu toe, want het is passend voor ons om zo alle gerechtigheid te vervullen." Toen stond Johannes het Hem toe.¹⁶Meteen nadat Jezus gedoopt was, steeg Hij op uit het water. En kijk, de hemelen openden zich, en Hij zag de Geest van God neerdalen als een duif en op Hem rusten.¹⁷En een stem uit de hemel zei: "Deze is Mijn geliefde Zoon. Ik ben erg verheugd met Hem."

¹Toen werd Jezus door de Geest naar de woestijn geleid om verleid te worden door de duivel.²En nadat Hij veertig dagen en veertig nachten gevast had, kreeg Hij honger.³En de verleider kwam en zei tegen Hem: "Als U Gods Zoon bent, geef dan deze stenen opdracht dat ze broden worden."⁴Maar Hij antwoordde: "Er staat geschreven: 'Niet alleen van brood zal de mens leven, maar van elk woord, dat uit de mond van God komt.'"⁵Toen nam de duivel Hem mee naar de heilige stad en zette Hem op het hoogste punt van de tempel,⁶en zei tegen Hem: "Als U Gods Zoon bent, gooi Uzelf dan naar beneden; want er staat geschreven: 'Aan Zijn engelen zal Hij opdracht geven aangaande U, en op hun handen zullen zij U dragen, zodat U Uw voet niet aan een steen zult stoten.'"⁷Jezus zei tegen hem: "Er staat ook geschreven: 'U zult de Heer, Uw God, niet op de proef stellen.'"⁸Nogmaals neemt de duivel Hem mee naar een hele hoge berg en hij laat Hem al de koninkrijken van de wereld zien met hun glorie,⁹en zei tegen Hem: "Dit alles zal ik U geven, als U voor mij neerknielt en mij aanbidt."¹⁰Toen zei Jezus tegen hem: "Ga weg, Satan! Want er staat geschreven: 'De Heer, je God, zal je aanbidden en Hem alleen zal je dienen.'"¹¹Toen verliet de duivel Hem en zie, engelen kwamen en dienden Hem.¹²Maar toen Hij hoorde dat Johannes gevangen genomen was, trok Hij Zich terug naar Galilea.¹³En Hij verliet Nazaret en vestigde zich in Kafarnaüm aan het Meer van Galilea, bij de grens van Zebulon en Naftali,¹⁴zodat het woord vervuld zou worden, gesproken door de profeet Jesaja toen hij zei:¹⁵"Het land Zebulon en het land Naftali, de weg van het meer over de Jordaan, Galilea van de niet-Joden.¹⁶De mensen die in het donker leven, hebben een groot licht gezien; er is een licht opgegaan over degenen die in het land leven van de schaduw van de dood."¹⁷Vanaf toen begon Jezus te prediken en te zeggen: "Bekeer je, want het Koninkrijk van de hemel is nabijgekomen."¹⁸Toen Hij nu langs het meer van Galilea ging, zag Hij twee broers, Simon, die Petrus genoemd wordt, en Andreas, zijn broer, een net in het water werpen; want zij waren vissers.¹⁹En Hij zei tegen hen: "Kom en volg Mij en Ik zal jullie vissers van mensen maken."²⁰Onmiddellijk lieten ze hun netten achter en volgden Hem.²¹En terwijl Jezus verder ging, zag Hij nog twee broers, Jakobus, de zoon van Zebedeüs, en Johannes, zijn broer, in de boot met hun vader Zebedeüs, terwijl ze bezig waren hun netten te repareren, en Hij riep hen.²²Onmiddellijk lieten ze de boot en hun vader achter en volgden Hem.²³En Hij trok rond in heel Galilea en onderwees in hun synagogen en predikte het evangelie van het Koninkrijk en genas elke soort ziekte en elke kwaal onder de mensen.²⁴En het nieuws van Hem ging door tot in heel Syrië; en men bracht Hem iedereen die aan verschillende slechte ziektes leden, door kwelling werd gegrepen, bezeten door demonen en epileptisch zijn, en verlamden, en Hij genas hun.²⁵En grote menigten volgden Hem vanuit Galilea en Dekapolis en Jeruzalem en Judea en van de andere kant van de Jordaan.

¹Toen Hij de menigte zag, ging Hij de berg op en nadat Hij op de grond was gaan zitten, kwamen zijn discipelen naar Hem toe.²En Hij opende zijn mond en leerde hen:³"Gelukkig zijn de armen van geest, want van hun is het Koninkrijk van de hemelen.⁴Gelukkig zijn zij die treuren, want zij zullen getroost worden.⁵Gelukkig zijn de zachtmoedigen, want zij zullen de aarde erven.⁶Gelukkig zijn zij die honger en dorst hebben naar gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden.⁷Gelukkig zijn de genadevollen, want hun zal genade toekomen.⁸Gelukkig zijn zij met een puur hart, want zij zullen God zien.⁹Gelukkig zijn de vredestichters, want zij zullen kinderen van God genoemd worden.¹⁰Gelukkig zijn de vervolgden wegens gerechtigheid, want van hun is het Koninkrijk van de hemelen.¹¹Gezegend zijn jullie, wanneer mensen jullie beledigen, vervolgen en liegende allerlei kwaad over jullie spreken wegens Mij.¹²Verblijd jullie en verheug jullie, want jullie loon is groot in de hemelen; want zij hebben ook de profeten vóór jullie vervolgd. ¹³Jullie zijn het zout van de aarde; indien nu het zout zijn kracht verliest, waarmee zal het gezout worden? Het is nergens meer goed voor, behalve om weggegooid te worden door de mens.¹⁴Jullie zijn het licht van de wereld. Een stad die op een berg ligt, kan niet verborgen blijven.¹⁵Ook steekt niemand een lamp aan en zet haar onder de korenmaat, maar op de standaard, en zij schijnt voor iedereen die in het huis zijn.¹⁶Laat zo jullie licht schijnen voor de mensen, zodat zij jullie goede werken zien en jullie Vader die in de hemelen is grootmaken. ¹⁷Denk niet dat Ik gekomen ben om de wet of de profeten te ontbinden; Ik ben niet gekomen om te ontbinden, maar om te vervullen.¹⁸Want waarlijk, Ik zeg jullie: Voordat de hemel en de aarde vergaat, zal er niet één punt of één tittel vergaan van de wet, voordat alles is uitgekomen.¹⁹Wie dan één van de kleinste geboden ontbindt en de mensen zo leert, zal zeer klein zijn in het Koninkrijk van de hemelen; maar wie ze doet en leert, die zal groot zijn in het Koninkrijk van de hemelen.²⁰Want Ik zeg jullie: Indien jullie gerechtigheid niet overvloedig is, meer dan die van de schriftgeleerden en Farizeeën, zullen jullie het Koninkrijk van de hemelen zeker niet binnengaan.²¹Jullie hebben het gehoord, dat tot de ouden gezegd is: 'Jullie zullen niet doodslaan; en: Wie moord pleegt, zal veroordeeld worden.'²²Maar Ik zeg jullie: Een ieder, die in woede leeft tegen zijn broeder, zal veroordeeld worden. Wie tegen zijn broeder zegt: Leeghoofd, zal eindigen bij de Hoge Raad, en wie zegt: Dwaas, zal eindigen bij het vuur van de hel.²³Wanneer je dus je gave brengt naar het altaar en je daar herinnert, dat je broeder of zuster iets tegen je heeft,²⁴laat je gave daar vóór het altaar, en ga eerst heen, herstel de vriendschap met je broeder en kom daarna je offer brengen.²⁵Wees vriendelijk tegenover je tegenpartij, op tijd, terwijl je nog met hem praat, zodat je tegenpartij je niet aan de rechter overlevert en de rechter aan zijn dienaar en je in de gevangenis wordt geworpen.²⁶Ik verzeker jullie: Je zult daar zeker niet uitkomen, voordat je de laatste cent hebt betaald.²⁷Jullie hebben gehoord, dat er gezegd is: 'Je zult geen overspel plegen.'²⁸Maar Ik zeg jullie: Iedereen, die naar een vrouw kijkt en naar haar verlangt, heeft in zijn hart al overspel met haar gepleegd.²⁹Wanneer je rechteroog je tot zonde zou verleiden, ruk het uit en gooi het weg, want het is beter voor je dat één van je leden verloren gaat en niet je hele lichaam naar hel gaat.³⁰En indien je rechterhand je tot zonde zou verleiden, hak haar af en werp haar van je weg; want het is beter voor je, dat één van je leden verloren gaat en niet je hele lichaam naar hel gaat.³¹Er is ook gezegd: 'Wie zijn vrouw verstoot, moet haar een scheidingsbrief geven.'³²Maar Ik zeg jullie: Iedereen, die zijn vrouw wegzendt om een andere reden dan ontucht, maakt dat er overspel met haar gepleegd wordt; ook wie een verstoten vrouw trouwt, pleegt overspel.³³Opnieuw hebben jullie gehoord, dat tegen de ouden gezegd is: 'Je zult je eed niet breken, maar dat wat je voor de Here hebt gezworen moet je nakomen.'³⁴Maar Ik zeg jullie, zweer niet: bij de hemel niet want dat is de troon van God;³⁵bij de aarde niet, want dat is de voetenbank van Zijn voeten; bij Jeruzalem niet, omdat het de stad van de grote Koning is;³⁶ook bij jullie hoofd zullen jullie niet zweren, omdat jullie niet één haar wit of zwart kunt maken.³⁷Laat jullie ja, ja zijn, en jullie nee, nee zijn. Wat je daar extra aan toevoegt komt voort uit het kwaad.³⁸Jullie hebben gehoord, dat er gezegd is: 'Oog om oog en tand om tand.'³⁹Maar Ik zeg jullie, verzet je niet tegen hen die je kwaad doen, maar wie je op de rechterwang slaat, keer hem ook de andere toe;⁴⁰en wil iemand met je naar de rechtbank en je hemd nemen, geef hem ook je jas;⁴¹en zal iemand je voor één mijl dwingen om met hem mee te gaan, ga er dan twee met hem mee.⁴²Geef hem, die iets van je vraagt, en wijs hem niet af, die iets van je wilt lenen.⁴³Jullie hebben gehoord, dat er gezegd is: 'Je zult je naaste liefhebben en je vijand haten.'⁴⁴Maar Ik zeg jullie: Heb je vijanden lief en bidt voor wie je vervolgen,⁴⁵zodat jullie kinderen van de hemelse Vader mogen zijn, want Hij laat zijn zon opgaan over slechte en goede mensen, en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.⁴⁶Want wanneer je liefhebt, die jou liefhebben, wat voor loon heb je? Doen ook de tollenaars niet hetzelfde?⁴⁷En wanneer je alleen je broeders en zusters groet, waarin doe jij meer dan het gewone? Doen ook de ongelovigen niet hetzelfde?⁴⁸Wees daarom perfect, zoals jullie hemelse Vader perfect is."

¹Let er op, dat jullie je gerechtigheid niet beoefenen voor de mensen om door hen opgemerkt te worden; want dan krijgen jullie geen loon bij jullie Vader die in de hemel is.²Wanneer jullie giften geven, laat het niet aan iedereen weten, zoals de huichelaars doen in de synagogen en op de straten om door de mensen geprezen te worden. Waarlijk Ik verzeker jullie, zij hebben hun loon al.³Maar als jullie giften geven, laat jullie linkerhand niet weten wat jullie rechterhand doet,⁴zodat jullie gift geheim blijft, en jullie Vader die ziet wat er in het geheim gebeurt, zal jullie belonen.⁵En wanneer jullie bidden, wees niet zoals de huichelaars, want zij staan in de synagogen en op de hoeken van de pleinen te bidden om gezien te worden door de mensen. Waarlijk, Ik zeg jullie, zij hebben hun loon al.⁶Maar wanneer jullie bidden, trek je in je binnenkamer terug, sluit de deur en bid tot jullie Vader in het geheim; en jullie Vader, die ziet wat er in het geheim gebeurt, zal jullie belonen.⁷En gebruik bij jullie bidden geen stortvloed van woorden zoals de heidenen; want zij menen door hun veelheid van woorden verhoord te zullen worden.⁸Word niet zoals zij, want jullie Vader weet wat jullie nodig hebben vóórdat jullie Hem vragen.⁹Bid daarom als volgt: 'Onze Vader die in de hemel is, Uw naam wordt geheiligd;¹⁰laat Uw Koninkrijk komen; laat Uw wil gedaan worden op aarde zoals ook in de hemel.¹¹Geef ons vandaag ons dagelijks brood;¹²en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij onze schuldenaren vergeven;¹³en leid ons niet in verleiding, maar verlos ons van de boze. [Want van U is het Koninkrijk en de macht en de heerlijkheid voor eeuwig. Amen.]'¹⁴Want als jullie de mensen hun overtredingen vergeven, zal jullie hemelse Vader jullie ook vergeven;¹⁵maar wanneer jullie de mensen niet vergeven, zal ook jullie Vader jullie overtredingen niet vergeven.¹⁶En wanneer jullie vasten, trek dan geen somber gezicht zoals de huichelaars, want zij ontsieren hun gezicht om aan de mensen te laten zien wanneer zij vasten. Waarlijk, Ik zeg jullie, zij hebben hun loon al.¹⁷Maar als jullie vasten, zalf jullie hoofd en was jullie gezicht,¹⁸zodat mensen niet zien dat jullie aan het vasten zijn, maar alleen jullie Vader, die ziet wat er in het geheim gebeurt en jullie Vader, die in het geheim ziet, zal jullie belonen.¹⁹Verzamel geen schatten voor jezelf op aarde, waar mot en roest ze vernielen en waar dieven inbreken en ze stelen;²⁰maar verzamel schatten voor jezelf in de hemel, waar mot en roest ze niet kunnen vernielen en waar geen dieven inbreken of stelen.²¹Want waar je schat is, daar zal ook je hart zijn.²²De lamp van het lichaam is het oog. Als je zicht zuiver is, zal heel je lichaam verlicht zijn;²³maar als je zicht slecht is, zal je hele lichaam duister zijn. Als het licht in je verduisterd is, hoe groot is dan de duisternis!²⁴Niemand kan twee heren dienen, want hij zal òf de ene haten en de andere liefhebben, òf aan de ene toegewijd zijn en de andere minachten. Jullie kunnen niet God dienen èn Mammon.²⁵Daarom zeg Ik jullie: Wees niet bezorgd over je leven, wat je zal eten of drinken, of over je lichaam, waarmee je het zult kleden. Is het leven niet meer dan het voedsel en het lichaam meer dan de kleding?²⁶Kijk naar de vogels in de lucht: zij zaaien niet en maaien niet en verzamelen niet in schuren, en toch voedt jullie hemelse Vader hen. Zijn jullie niet meer waard dan zij?²⁷Wie van jullie kan door bezorgd te zijn iets aan zijn lengte toevoegen?²⁸En waarom zijn jullie bezorgd over kleding? Let op de leliën in de velden, hoe zij groeien:²⁹zij werken en weven niet; en Ik zeg jullie, dat zelfs Salomo in al zijn heerlijkheid niet bekleed was als één van deze.³⁰Als God het gras op de velden, dat er vandaag is en morgen in de oven geworpen wordt, zó bekleedt, zal Hij jullie niet veel meer kleden, kleingelovigen?³¹Vraag je dan niet bezorgd af: Wat zullen wij eten, of wat zullen wij drinken, of waarmee zullen wij ons kleden?³²Want dit zijn allemaal dingen die de heidenen najagen. Jullie hemelse Vader weet wel dat jullie dit allemaal nodig hebben.³³Maar zoek eerst Zijn Koninkrijk en Zijn gerechtigheid en dit alles zal jullie bovendien gegeven worden.³⁴Maak je dan niet bezorgd voor de dag van morgen, want de dag van morgen zal zijn eigen zorgen hebben. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad.

¹"Oordeel niet, zodat jullie niet geoordeeld worden;²want met het oordeel waarmee jullie oordelen, zullen jullie geoordeeld worden, en met de maat, waarmee jullie meten, zullen jullie gemeten worden.³Waarom zie je de splinter in het oog van je broer wel, maar de balk in je eigen oog merk je niet op?⁴Hoe kun je dan tegen je broer zeggen: 'Laat mij de splinter uit je oog halen,' terwijl je een balk in je eigen oog hebt!⁵Hypocriet! Haal eerst de balk uit je eigen oog, dan zul je scherp kunnen zien om de splinter uit het oog van je broer te halen.⁶Geef niet wat heilig is aan de honden en werp je parels niet voor de zwijnen, zodat zij die niet vertrappen met hun poten en zich daarna omkeren en je verscheuren.⁷Vraag en het zal jullie gegeven worden; zoek en jullie zullen vinden; klop en jullie zal opengedaan worden.⁸Want iedereen die vraagt, ontvangt, en wie zoekt, vindt en wie klopt, hem zal opengedaan worden.⁹Of wie van jullie zal, als zijn zoon hem om brood vraagt, hem een steen geven?¹⁰Of als hij een vis vraagt, zal hij hem toch geen slang geven?¹¹Als jullie dan, hoewel jullie slecht zijn, weten hoe je goede geschenken moet geven aan je kinderen, hoeveel te meer zal jullie Vader in de hemel goede dingen geven aan degenen die Hem erom vragen?¹²Dus wat jullie ook willen dat mensen voor jullie doen, doe het ook voor hun, want dit is de wet en de profeten.¹³Ga door de smalle poort heen, want wijd is de poort en breed de weg die tot ondergang leidt, en velen zijn er die daardoor naar binnen gaan.¹⁴Want nauw is de poort, en smal is de weg die naar het leven leidt en er zijn weinig mensen die het vinden.¹⁵Pas op voor de valse profeten die in schaapskleren bij jullie komen, maar van binnen roofzuchtige wolven zijn.¹⁶Aan hun vruchten zullen jullie hen herkennen. Mensen verzamelen toch geen druiven van een doornstruik, of vijgen van distels?¹⁷Zo brengt iedere goede boom goede vruchten voort, maar de slechte boom brengt slechte vruchten voort.¹⁸Een goede boom is niet in staat om slechte vruchten voort te brengen, ook kan een slechte boom geen goede vruchten voortbrengen.¹⁹Iedere boom die geen goede vruchten voortbrengt, wordt omgehakt en in het vuur gegooid.²⁰Dus zo zullen jullie hen aan hun vruchten herkennen.²¹Niet iedereen die tegen Mij zegt: 'Heer, Heer', zal het Koninkrijk van de Hemel binnengaan, maar degene die de wil van Mijn Vader doet, die in de Hemel is.²²Vele mensen zullen op die dag tegen Mij zeggen: 'Heer, Heer, profeteerden wij niet in Uw naam en hebben we niet in Uw naam demonen verdreven en in Uw naam veel wonderen gedaan?'²³ Dan zal Ik het hun openlijk verklaren: 'Ik heb jullie nooit gekend; ga weg van Mij, jullie die wetteloosheid beoefenen!'²⁴Daarom iedereen die deze woorden van Mij hoort en ze doet, zal lijken op een verstandige man die zijn huis op een rots bouwde. ²⁵En de regen viel neer en de overstromingen kwamen en de wind waaide en sloeg tegen het huis, en het stortte niet in elkaar, want het was op de rots gegrondvest.²⁶Daarom iedereen die deze woorden van Mij hoort en ze niet doet, zal lijken op een domme man die zijn huis op het zand bouwde.²⁷En de regen viel neer en de overstromingen kwamen en de wind waaide en sloeg tegen dat huis, en het stortte in elkaar, en het werd compleet vernietigd."²⁸Toen Jezus deze dingen had gezegd, stonden de menigten versteld van zijn onderwijs,²⁹want Hij onderwees hun zoals iemand die gezag had, en niet als hun schriftgeleerden.

¹Nadat Hij van de berg was afgedaald, volgde een grote mensenmassa Hem.²Er kwam een melaatse naar Hem toe en viel voor Hem op de grond en zei: "Heer, als U wilt, kunt U mij rein maken."³Jezus strekte Zijn hand uit en raakte hem aan en zei: "Ik wil het, word rein." En meteen werd hij genezen van zijn melaatsheid.⁴En Jezus zei tegen hem: "Zorg er voor, dat je het aan niemand vertelt, maar ga je aan de priester laten zien en breng als bewijs voor de mensen het offer zoals Mozes dat heeft voorgeschreven."⁵Toen Hij Kafarnaüm binnenging, kwam een hoofdman naar Hem toe met een smeekbede⁶en zei: "Heer, mijn knecht ligt thuis, verlamd, met hevige pijn."⁷Hij zei tegen hem: "Zal Ik komen en hem genezen?"⁸Maar de hoofdman antwoordde en zei: "Heer, ik ben het niet waard, dat U onder mijn dak komt, maar spreek slechts één woord en mijn knecht zal herstellen.⁹Want ik ben zelf een ondergeschikte met soldaten onder mij, en ik zeg tegen de één: Ga en hij gaat, en tegen een ander: Kom, en hij komt, en tegen mijn slaaf: Doe dit, en hij doet het."¹⁰Toen Jezus dit hoorde, verwonderde Hij Zich en zei tegen hen, die Hem volgden: "Waarlijk, ik verzeker jullie, bij niemand in Israël heb Ik zó'n groot geloof gevonden!¹¹Ik zeg jullie, dat er velen zullen komen van oost en west en zullen aanliggen met Abraham en Isaak en Jakob in het Koninkrijk van de hemel,¹²maar de erfgenamen van het Koninkrijk zullen worden verbannen naar de verste duisternis; daar zullen zij jammeren en tandenknarsen."¹³Tegen de hoofdman zei Jezus: "Ga naar huis. Er zal gebeuren wat je gelooft." En de knecht genas, precies op dat tijdstip.¹⁴En Jezus kwam in het huis van Petrus en zag zijn schoonmoeder met koorts op bed liggen.¹⁵En Hij pakte haar hand en de koorts verdween en zij stond op en diende Hem.¹⁶Toen het avond werd, bracht men veel bezetenen bij Hem en Hij dreef de geesten uit met Zijn woord en die ziek waren genas Hij allemaal,¹⁷zodat in vervulling zou gaan wat door de profeet Jesaja gezegd was: 'Hij heeft onze zwakheden op Zich genomen en onze ziekten heeft Hij gedragen.'¹⁸Toen Jezus de mensenmassa om Zich heen zag, gaf Hij opdracht naar de overkant te vertrekken.¹⁹Er kwam een schriftgeleerde bij Hem en zei: "Meester, ik zal U volgen, waar U ook heengaat."²⁰En Jezus zei tegen hem: "De vossen hebben holen en de vogels hebben nesten, maar de Mensenzoon heeft geen rustplaats om het hoofd neer te leggen."²¹Iemand anders, één van zijn discipelen, zei tegen Hem: "Heer, sta mij toe eerst terug te gaan om mijn vader te begraven."²²Maar Jezus zei tegen hem: "Volg Mij en laat de doden hun doden begraven."²³En toen Hij in het schip ging, volgden zijn discipelen Hem.²⁴Plotseling werd het meer zeer onstuimig, zodat de golven over het schip sloegen; maar Hij sliep.²⁵En zij maakten Hem wakker en riepen: "Heer, help ons, wij vergaan!"²⁶En Hij zei tegen hen: "Waarom zijn jullie zo bang, kleingelovigen?" Toen stond Hij op en bestrafte de wind en het water en het werd volkomen stil.²⁷En de mensen verwonderden zich en zeiden: "Wat is dit toch voor iemand, dat ook de wind en het water Hem gehoorzamen?"²⁸Toen Hij aan de overkant in het land van de Gadarenen was gekomen, kwamen Hem twee bezetenen uit de grafsteden tegemoet. Ze waren zo gevaarlijk dat niemand daar langs durfde gaan.²⁹Zij schreeuwden en riepen: "Wat hebt U met ons te maken, Zoon van God? Bent U hier gekomen om ons pijn te doen vóórdat de tijd daarvoor is aangebroken?"³⁰Nu liep er verderop een grote kudde zwijnen te grazen.³¹De demonen smeekten Hem en zeiden: "Als U ons uitdrijft, laat ons dan in de kudde zwijnen trekken."³²En Hij zei tegen hen: "Gaat heen!" Zij verlieten de twee mannen en trokken in de zwijnen. Toen stormde de hele kudde langs de helling de zee in en verdronk.³³De varkenshoeders sloegen op de vlucht en kwamen in de stad en vertelden alles, ook van de bezetenen.³⁴Daarna liep de hele stad uit, Jezus tegemoet en toen zij Hem zagen, drongen zij er bij Hem op aan hun gebied te verlaten.

¹En Hij stapte in een boot, stak het meer over en Hij kwam in zijn eigen stad aan. En zie men bracht een verlamde man bij Hem, die op een bed lag.²En toen Jezus hun geloof zag, zei Hij tegen de verlamde man: “Houd goede moed, mijn zoon, jouw zonden zijn vergeven.”³En tegelijk, zeiden sommige onderwijzers van wet tegen zichzelf: ”Deze Man lastert God.”⁴En omdat Jezus hun gedachten kende, zei Hij: “Waarom denken jullie het slecht in jullie harten?⁵Want wat is gemakkelijker, te zeggen: ‘Jouw zonden zijn vergeven,’ of: ‘Sta op en wandel’?⁶Maar, dat jullie mogen weten, dat de Mensenzoon de macht op aarde heeft om zonden te vergeven - toen zei Hij tegen de verlamde man: “Sta op, neem je bed mee en ga naar huis.”⁷En hij stond op en ging naar huis.⁸Toen de menigte dit zag, verwonderden zij zich en zij verheerlijkten God, die zo’n macht aan de mensen gegeven had.⁹En vandaar ging Jezus verder en zag iemand bij een tolhuis zitten, die Matteüs heette, en Jezus zei tegen hem: “Volg Mij.” En hij stond op en volgde Hem.¹⁰En het gebeurde toen Jezus in het huis aan de tafel zat, dat er veel belastinginners en zondaars met Hem en zijn discipelen samen aan de tafel zaten.¹¹En toen de Farizeeën dit zagen, zeiden zij tegen Zijn discipelen: “Waarom eet jullie Meester met belastinginners en zondaars?”¹²Hij hoorde het en zei: “Degenen, die gezond zijn, hebben geen dokter nodig, maar wel degenen die ziek zijn.¹³Ga heen en overdenk wat het wil zeggen: ‘Ik wens compassie en geen dieren offerande; want Ik ben niet gekomen voor de rechtvaardigen, maar voor de zondaars.’¹⁴Toen kwamen de discipelen van Johannes bij Hem en vroegen: “Waarom vasten wij en de Farizeeërs wèl, maar Uw discipelen niet?”¹⁵Jezus antwoordde hen: “Kunnen de bruiloftsgasten rouwen zolang de bruidegom bij hen is? Maar de tijd zal komen dat de bruidegom van hen afgenomen wordt, en dan zullen zij vasten.¹⁶Niemand zet een nieuw niet-gekrompen stoflap op een oud kledingstuk; want de ingezette stoflap scheurt iets af van het oude kledingstuk en de scheur maakt het erger.¹⁷Ook doet men jonge wijn niet in oude wijn zakken; anders barsten de zakken en de wijn loopt weg en de zakken zijn verloren; maar men doet jonge wijn in nieuwe wijnzakken en zo blijven de zakken en de wijn behouden.”¹⁸Terwijl Hij tegen hen sprak, kijk, een overste (van de synagoge) kwam naar Hem en knielde voor Hem neer, en zei: “Mijn dochter is net gestorven, maar kom en leg Uw hand op haar en zij zal leven.”¹⁹En Jezus stond op en volgde hem met zijn discipelen.²⁰En zie een vrouw, die twaalf jaar lang aan bloedvloeiingen leed, naderde Hem van achteren en raakte de kwast (tzitzit) van zijn kledingstuk aan.²¹Want, zij zei tegen zichzelf, ‘als ik alleen Zijn kledingstuk aanraak, dan zal ik genezen zijn.’²²Maar Jezus keerde zich om, zag haar en zei: “Houd goede moed, dochter, jouw geloof heeft je gered.” En de vrouw was van dat ogenblik af genezen.²³En toen Jezus aankwam bij het huis van de overste en de fluit spelers en het luidruchtige geweeklaag van de menigte zag,²⁴zei Hij: “Ga weg, want het meisje is niet gestorven, maar zij slaapt.“ En zij lachten Hem uit.²⁵Nadat de mensen weggestuurd waren, ging Hij naar binnen en nam haar hand en het meisje werd wakker.²⁶En het nieuws hierover verspreidde zich door de hele streek.²⁷En terwijl Jezus vandaar verder ging, volgden twee blinde mannen Hem, al roepende: “Zoon van David, heb medelijden met ons!”²⁸En toen Hij het huis binnen kwam, kwamen de blinde mannen naar Hem toe, en Jezus zei tegen hen: “Geloven jullie, dat Ik in staat ben dit te doen?” Zij zeiden tegen Hem: “Ja Heer.”²⁹Toen raakte Hij hun ogen aan en zei: “laat het jullie gebeuren zoals jullie het geloven.”³⁰En hun ogen gingen open. En Jezus waarschuwde hen streng en zei: “Let op, niemand mag dit weten!”³¹Maar zij gingen weg en verspreidden het nieuws over Hem in de hele regio.³²Terwijl zij weggingen, bracht men een man bij Hem, die doofstom en demonisch bezeten was.³³En toen de boze geest was uitgedreven, begon dedoofstomme man te spreken. En de menigten waren verbaasd en zeiden: “Zo iets is nog nooit in Israël gebeurd!”³⁴Maar de Farizeeën zeiden: “Hij drijft boze geesten uit in de naam van de heerser van de demonen.”³⁵En Jezus ging langs alle steden en dorpen, onderwees in hun synagogen en verkondigde het evangelie van het Koningkrijk, genas alle ziektes en kwalen.³⁶Toen Hij de menigte zag, was Hij voor hen bewogen met medelijden, omdat zij vermoeid en uiteengedreven waren, als schapen die geen herder hebben.³⁷En Hij zei tegen zijn discipelen: “De oogst is wel groot, maar er zijn weinig arbeiders.³⁸Bidt daarom de Heer van de oogst, dat Hij arbeiders stuurt in Zijn oogst.”

¹En Hij riep zijn twaalf discipelen tot Zich en gaf hun macht over onreine geesten om die uit te drijven en om iedere ziekte en kwaal te genezen.²En dit zijn de namen van de twaalf apostelen: als eerst Simon genaamd Petrus en Andreas zijn broer; Jakobus de zoon van Zebedeüs en Johannes zijn broer;³Filippus en Bartolomeüs; Tomas en Matteüs de tollenaar; Jakobus de zoon van Alfeüs en Taddeüs;⁴Simon de Zeloot en Judas Iskariot, die Hem ook verraden heeft.⁵Deze twaalf heeft Jezus uitgezonden en Hij beveelde hun: "Wijk niet af op een weg naar de ongelovigen en ga geen stad van Samaritanen binnen;⁶ga liever naar de verloren schapen van het huis van Israël.⁷Ga en verkondig: 'Het hemelse Koninkrijk is nabijgekomen.'⁸Genees zieken, wek doden op, reinig melaatsen, drijf boze geesten uit. Voor niets hebben jullie het ontvangen, voor niets geven jullie uit. ⁹Breng geen goud of zilver of koper in jullie gordels,¹⁰en geen reiszak voor onderweg, geen twee hemden, geen sandalen, geen staf, want de arbeider is zijn voedsel waard.¹¹Welke stad of welk dorp jullie ook binnen gaan, onderzoek wie het daarin waard is, en blijft daar tot je vertrekt.¹²Als jullie het huis binnen gaan, geef het de vredegroet;¹³en indien het huis het waard is, laat jullie vrede daarover komen; maar indien niet, laat dan jullie vrede naar jullie terug keren.¹⁴En indien iemand jullie niet ontvangt of jullie woorden niet hoort, verlaat dat huis of die stad en schud het stof van jullie voeten af.¹⁵Waarlijk, Ik zeg jullie: Het zal voor het land van Sodom en Gomorra draaglijker zijn op de dag van oordeel dan voor die stad.¹⁶Zie, Ik stuur jullie uit als schapen tussen de wolven; wees doordacht als slangen en onschuldig als duiven.¹⁷Maar pas op voor de mensen; want zij zullen jullie overleveren aan de rechtbank en zij zullen jullie geselen in hun synagogen;¹⁸jullie zullen ook geleid worden voor stadhouders en koningen om Mijn naam, als een getuigenis voor hen en voor de volken.¹⁹Wanneer zij jullie overleveren, maak je dan niet bezorgd hoe of wat je moet zeggen; want het zal jullie op dat moment gegeven worden wat jullie moeten zeggen;²⁰want jullie zijn het niet die spreken, maar het is de Geest van jullie Vader die in jullie spreekt.²¹Een broeder zal zijn broeder overleveren voor de dood en een vader zijn kind, en kinderen zullen opstaan tegen hun ouders en hen ter dood brengen.²²En jullie zullen door iedereen gehaat worden om Mijn naam; maar wie volhardt tot het einde, die zal behouden worden.²³Wanneer zij jullie vervolgen in deze stad, vlucht naar een andere stad, want eerlijk zeg ik jullie: 'Jullie zullen niet alle steden van Israël bezocht hebben voordat de Mensenzoon komt.'²⁴Een discipel staat niet boven zijn meester, of een slaaf boven zijn heer.²⁵Het is genoeg voor de discipel te worden als zijn meester, en voor de slaaf als zijn heer. Indien iemand aan de heer van het huis de naam Beëlzebul heeft gegeven, hoeveel te meer aan zijn huisgenoten!²⁶Vrees hen dan niet, want er is niets bedekt, of het zal geopenbaard worden, en verborgen, of het zal bekend worden.²⁷Wat Ik jullie vertel in het donker, zeg het in het licht; wat jullie in het oor hoort fluisteren, verkondig het van de daken.²⁸En wees niet bevreesd voor hen die wèl het lichaam doden, maar de ziel niet kunnen doden; wees liever bevreesd voor Hem die beide, ziel en lichaam kan doden in de hel.²⁹Worden niet twee mussen te koop aangeboden voor nog geen cent? En niet één daarvan zal dood neervallen als de Vader het niet toelaat. ³⁰En de haren van jullie hoofd zijn ook allemaal geteld.³¹Wees dan niet bang, jullie zijn belangrijker dan de mussen.³²Iedereen die Mij erkent bij de mensen, hem zal Ik ook erkennen voor mijn Vader die in de hemel is;³³maar iedereen die Mij ontkent bij de mens, die zal Ik ook ontkennen bij mijn Vader die in de hemel is.³⁴Denk niet dat Ik gekomen ben om vrede te brengen op de aarde; Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard.³⁵Ik ben gekomen om: 'verdeeldheid te brengen tussen een man en zijn vader en tussen een dochter en haar moeder en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder;¹³⁶en iemands huisgenoten zullen zijn vijanden zijn.'³⁷Wie vader of moeder liefheeft boven Mij, is Mij niet waardig; en wie zoon of dochter liefheeft boven Mij, is Mij niet waardig;³⁸en wie zijn kruis niet opneemt en Mij volgt, is Mij niet waardig.³⁹Wie zijn leven probeert te behouden, zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest omwille van Mij, zal het behouden.⁴⁰Wie jullie ontvangt, ontvangt Mij en wie Mij ontvangt, ontvangt Hem die Mij gezonden heeft.⁴¹Wie een profeet ontvangt als profeet, zal het loon van een profeet ontvangen; en wie een rechtvaardige ontvangt als rechtvaardige, zal het loon van een rechtvaardige ontvangen.⁴²En wie één van deze kleinen ook maar een beker koud water te drinken geeft, omdat hij een discipel is, waarlijk, Ik verzeker jullie dat hij zeker beloond wordt."

¹En toen Jezus zijn opdrachten aan zijn twaalf discipelen had gegeven, vertrok Hij vandaar om te leren en te prediken in hun steden. ²Johannes hoorde in de gevangenis de werken van de Christus en liet Hem door zijn discipelen de vraag overbrengen:³"Bent U degene, die komen zou, of hebben wij een ander te verwachten?"⁴En Jezus antwoordde en zei tegen hen: "Ga heen en verkondig Johannes wat jullie horen en zien:⁵blinden kunnen zien en lammen lopen, melaatsen worden gereinigd en doven horen en doden worden opgewekt en armen ontvangen het evangelie.⁶Gelukkig is degene die zich niet aan mij stoort."⁷Toen ze weer vertrokken, begon Jezus met de menigte over Johannes te spreken: "Wat hebben jullie in de woestijn gezien? Riet dat door de wind werd bewogen?⁸Wat zijn jullie gaan zien? Een mens in weelderige kleding? Zie, degenen die weelderige kleding dragen, zijn aan de hoven van de koningen.⁹Maar waarom zijn jullie dan gegaan? Om een profeet te zien? Ja, Ik zeg jullie, zelfs meer dan een profeet.¹⁰Hij is het, van wie geschreven staat: 'Zie, Ik zend mijn bode voor uw aangezicht uit die uw weg voor U bereiden zal.'¹¹Waarlijk, Ik verzeker jullie, onder hen die uit vrouwen geboren zijn, is er niemand opgestaan groter dan Johannes de Doper, maar de kleinste in het Koninkrijk van de hemel is groter dan hij.¹²Sinds de dagen van Johannes de Doper wordt het Koninkrijk van de Hemel met geweld bedreigd en proberen sommigen er zelfs met geweld beslag op te leggen.¹³Want al de profeten en de wet hebben geprofeteerd en reiken tot de dagen van Johannes;¹⁴en als jullie het willen aanvaarden: Hij is Elia, die komen zou.¹⁵Wie oren heeft, moet horen!¹⁶Maar waarmee zal Ik de mensen van deze generatie vergelijken? Ze lijken op kinderen die op de markten zitten en de anderen toeroepen:¹⁷'Wij hebben voor jullie op de fluit gespeeld en jullie hebben niet gedanst; wij hebben klaagliederen gezongen en jullie hebben niet gehuild.'¹⁸Want Johannes is gekomen, hij at niet en dronk niet, en zij zeggen: 'Hij heeft een boze geest.'¹⁹De Mensenzoon is gekomen, at en dronk, en zij zeggen: 'Zie, een vraatzuchtig mens en een wijndrinker, een vriend van tollenaars en zondaars.' Maar de wijsheid is gerechtvaardigd op grond van haar werken."²⁰Toen begon Hij de steden, waarin de meeste wonderen door Hem verricht waren, te verwijten, dat zij zich niet bekeerd hadden:²¹"Maar pas op, Korazin! En jij ook, Betsaïda! Want als in Tyrus en Sidon die wonderen waren gebeurd die in jullie gebeurd zijn, dan zouden zij zich al lang in zak en as bekeerd hebben.²²Maar Ik zeg jullie, het zal voor Tyrus en Sidon draaglijker zijn op de dag van het oordeel dan voor jullie.²³En jij, Kafarnaüm, wil jij tot de hemel verheven worden? Tot het dodenrijk zul je neerdalen; want wanneer in Sodom de wonderen waren gebeurd die in jou zijn gebeurd, dan zou het tot op de huidige dag blijven bestaan.²⁴Maar Ik zeg jullie, het zal voor het land van Sodom draaglijker zijn op de dag van het oordeel dan voor jullie."²⁵Toen antwoordde Jezus en zei: "Ik aanbid U, Vader, Heer van hemel en aarde, dat U deze dingen voor wijzen en verstandigen verborgen hebt, maar aan kinderen geopenbaard.²⁶Ja, Vader, want zo is het een welbehagen geweest voor U.²⁷Alle dingen zijn Mij toevertrouwd door mijn Vader en niemand kent de Zoon dan alleen de Vader, en niemand kent de Vader dan alleen de Zoon en aan wie de Zoon het wil openbaren.²⁸Kom naar Mij, allen, die vermoeid en belast zijn, en Ik zal jullie rust geven;²⁹neem mijn juk op jullie en leer van Mij, want Ik ben zachtmoedig en nederig van hart, en jullie zullen rust vinden voor jullie zielen;³⁰want mijn juk is zacht en mijn last is licht."

¹In die tijd liep Jezus op de Sabbatdag door de korenvelden en zijn discipelen kregen honger en begonnen aren te plukken en te eten.²Maar toen de Farizeeën dit zagen, zeiden zij tegen Hem: “Kijk, uw discipelen doen wat niet is toegestaan op de Sabbat.”³En Hij zei tegen hen: “Hebben jullie niet gelezen wat David deed, toen hij en de mannen die bij hem waren honger hadden?⁴Hij ging in het huis van God en zij aten de toonbroden, waarvan hij en de anderen niet mochten eten, maar alleen de priesters.⁵Of hebben jullie niet in de wet (Torah) gelezen, dat op de Sabbatdag de priesters die in de tempel dienen, de Sabbatdag overtreden maar niet schuldig zijn?⁶Maar ik zeg jullie, iemand veel belangrijker dan de tempel is hier.⁷Als jullie geweten hadden, wat het betekent: Ik verlang naar genade en geen dierenoffers, dan zouden jullie geen onschuldigen hebben veroordeeld.⁸Want de Mensenzoon is Heer en Meester over de Sabbat.”⁹En Hij vertrok vandaar en ging in hun synagoge naar binnen.¹⁰En zie, daar was een man met een verschrompelde hand. En zij legden Hem de vraag voor, of het geoorloofd is op de Sabbatdagen te genezen, zodat ze Hem kunnen beschuldigen van zondigen.¹¹Maar Hij zei tegen hen: “Wie van jullie, die één schaap heeft en het valt op Sabbatdag in een put, zal het niet redden en eruit trekken?¹²Hoeveel meer is een mens waard dan een schaap? Daarom is het wel toegestaan om goed te doen op de Sabbatdag.”¹³Toen zei Hij tegen de man: “Strek je hand uit.” En hij strekte zijn hand uit en het werd gezond zoals de andere hand.¹⁴En de Farizeeën gingen weg en smeedden een complot tegen Hem, hoe ze Hem uit de weg zouden kunnen ruimen.¹⁵Maar Jezus doorzag het en ging vandaar weg. En vele mensen volgden Hem en Hij genas ze allemaal,¹⁶en Hij gebood hun streng, dat zij niet bekend zouden maken Wie Hij is,¹⁷zodat vervuld zou worden, wat was gezegd door de profeet Jesaja, die zei:¹⁸“Zie, Mijn Dienaar, die Ik gekozen heb, Mijn Geliefde, in Wie Mijn Ziel zeer tevreden is; Ik zal Mijn Geest op Hem leggen en Hij zal aan de naties gerechtigheid verkondigen ¹⁹Hij zal geen ruzie maken of schreeuwen en niemand zal in de straten Zijn stem horen.²⁰Hij zal het gekneusde riet niet breken en het rokende vlam niet doven, totdat het oordeel tot overwinning leidt,²¹In zijn Naam zullen de niet-Joden vertrouwen hebben.”²²Toen bracht men iemand bezeten door een demon bij Hem, die blind en stom was. En Hij genas hem, zodat de stomme kon spreken en zien.²³De toeschouwers stonden verstelt en zeiden: “Zou deze man de Zoon van David kunnen zijn?”²⁴Maar toen de Farizeeën dit vernamen, zeiden zij: “Deze man drijft boze geesten uit in de naam van Beëlzebul, de heerser over de demonen.”²⁵Maar Jezus kende hun gedachten en zei tegen hen: “Elk koninkrijk, dat tegen zichzelf verdeeld is, gaat ten onder, en elke stad of huis dat tegen zichzelf verdeeld is, zal niet standhouden.²⁶En als satan, satan uitdrijft, dan is hij tegen zichzelf verdeeld; hoe kan dan zijn koninkrijk standhouden?²⁷Indien Ik namens Beëlzebul boze geesten uitdrijf, door wie zullen jullie zonen hen uitdrijven? Om deze reden zullen zij rechters over jullie zijn.²⁸Maar indien Ik door de Geest van God de boze geesten uitdrijf, dan is het Koninkrijk van God over jullie gekomen.²⁹Of hoe kan iemand het huis van een sterke man binnengaan en zijn spullen stelen, als hij die sterke man eerst niet vastbindt? Dan zal hij zijn spullen uit het huis stelen.³⁰Wie niet met Mij is, is tegen Mij, en wie met Mij niet bijeenbrengt, wordt uiteengedreven.³¹Daarom zeg Ik tegen jullie: Alle zonden en godslasteringen zullen de mensen vergeven worden, maar de godslastering tegen de Heilige Geest zal niet vergeven worden.³²Iedereen die een beledigend woord tegen de Mensenzoon spreekt, het zal hem vergeven worden; maar iemand die de Heilige Geest beledigd, het zal hem niet vergeven worden, noch in deze wereld, noch het gene wat nog gaat komen.³³Wanneer de boom goed is zijn ook zijn vruchten goed of als de boom slecht is, dan ook zijn vruchten, want de boom wordt herkent aan zijn vruchten.³⁴Addergebroed, hoe kunnen jullie die slecht zijn, iets goeds zeggen? Want uit een overvloedig hart spreekt de mond.³⁵Een goed mens die een schat van een hart is, produceert wat goed is, en een slecht mens met een slecht hart, produceert wat slecht is.³⁶Maar ik zeg jullie: op de dag van het oordeel zal ieder mens zich moeten verantwoorden voor alle ijdele woorden die men heeft gezegd;³⁷want op grond van jullie woorden zullen jullie gerechtvaardigd worden, en op grond van jullie woorden zullen jullie veroordeeld worden.”³⁸Toen antwoorden een aantal onderwijzers van de wet en Farizeeën en zeiden, “Meester, wij willen graag een teken van U zien.”³⁹Maar Hij antwoordde hen en zei: “Een slecht en overspelige generatie wil graag een teken zien, maar zal geen teken krijgen behalve het teken van Jona de profeet.⁴⁰Want zoals Jona drie dagen en drie nachten in de maag van een grote vis was, zo zal de Mensenzoon drie dagen en drie nachten in het hart van de aarde zijn.⁴¹De mannen van Nineve zullen in het oordeel opstaan met deze generatie en het veroordelen; want zij toonden berouw vanwege de verkondiging van Jona en kijk, iemand belangrijker dan Jona is hier.⁴²De koningin van het Zuiden zal opstaan in het oordeel met deze generatie en het veroordelen, want zij kwam van de uiteinden van de aarde om naar de wijsheid van Salomo te luisteren, en kijk, iemand die belangrijker is dan Salomo is hier.⁴³Zodra een onreine geest uit een persoon is weggegaan, gaat hij door dorre plaatsen om rust te zoeken, maar hij vindt die niet.⁴⁴Dan zegt hij: 'ik ga weer terug naar het huis van waar ik kwam'. En als hij daar aankomt, vindt hij het huis leegstaan, schoon geveegd en in orde gebracht.⁴⁵Dan gaat hij er naar toe en neemt zeven andere geesten mee, die slechter zijn dan hij; en zij gaan met z’n allen naar binnen en ze komen er allemaal bij hem inwonen. En zo is de mens bij wie de demon intrekt, er tenslotte veel slechter aan toe dan voorheen. Evenzo zal het ook gaan met deze slechte generatie.”⁴⁶Terwijl Hij nog tot de menigte sprak, stonden zijn moeder en broers buiten en probeerden met Hem te spreken.⁴⁷[En iemand zei tegen Hem: “Kijk, Uw moeder en Uw broers proberen met U te spreken.”]⁴⁸Maar Hij antwoordde en zei tegen hem die dat zei: “Wie is Mijn moeder en wie zijn Mijn broers?”⁴⁹En Hij strekte zijn hand uit naar zijn discipelen en zei: “Kijk Mijn moeder en Mijn broers!⁵⁰Want wie de wil van Mijn Vader doet, die in de hemel is, die is Mijn broer en zuster en moeder.”

¹Op dezelfde dag ging Jezus het huis uit en ging bij het meer zitten.²Grote groepen mensen kwamen bij Hem, zodat Hij in een boot ging zitten, en de menigte stond aan de kant.³En Hij sprak tegen hen vele dingen in gelijkenissen en zei: "Zie, een zaaier ging uit om te zaaien.⁴En bij het zaaien viel een deel langs de weg en de vogels kwamen en aten het op.⁵Een ander deel viel op rotsgrond, waar het niet veel aarde had, en snel kwam het op, omdat het geen diepe aarde had,⁶maar toen de zon opkwam, verschrompelde het en omdat het geen wortel had, verdorde het.⁷Een ander deel viel tussen de doornen en de doornen kwamen op en verstikten het.⁸Een ander deel viel in goede aarde en het gaf vrucht, deels honderd-, deels zestig-, deels dertigvoudig.⁹Wie oren heeft, luister ook aandachtig!"¹⁰En de discipelen kwamen en zeiden tegen Hem: "Waarom spreekt U in gelijkenissen?"¹¹Hij antwoordde hen: "Omdat het jullie gegeven is de geheimen van het Koninkrijk van de hemel te kennen, maar hun is dat niet gegeven.¹²Want wie heeft, hem zal gegeven worden en hij zal overvloedig hebben; maar wie niet heeft, ook wat hij heeft, zal hem ontnomen worden.¹³Daarom spreek Ik tegen hen in gelijkenissen, omdat zij ziende niet zien en horende niet horen of begrijpen.¹⁴In hen wordt de profetie van Jesaja vervuld, die zegt: 'Met het gehoor zullen jullie horen en zullen jullie het niet begrijpen , en met de ogen zien maar het zal niet tot jullie doordringen;¹⁵want het hart van dit volk is vet geworden, en hun oren zijn hardhorend geworden, en hun ogen hebben zij gesloten, anders zouden ze zien met hun ogen en horen met hun oren, en met hun hart verstaan en zich bekeren, en Ik zal hen genezen.'¹⁶Maar jullie ogen zijn gezegend, omdat zij zien en uw oren, omdat zij horen.¹⁷Werkelijk, Ik zeg jullie: Veel profeten en rechtvaardigen begeerden te zien wat jullie zien, en zij hebben het niet gezien, en te horen wat jullie horen, en zij hebben het niet gehoord. "¹⁸"Luister nu, de gelijkenis van de zaaier.¹⁹Bij iedereen die het woord van het Koninkrijk hoort en het niet verstaat, komt de duivel en rooft wat in hun hart gezaaid is: dat is het deel van het zaad wat langs de weg viel.²⁰En degene waarbij het zaad op de rotsgrond viel, hoort het woord en neem het meteen met blijdschap aan,²¹maar het schiet geen wortel in hem omdat hij oppervlakkig is, wanneer echter verdrukking of vervolging komt vanwege het woord, houdt hij geen stand.²²Het zaad dat tussen de doornen gezaaid is, is hij die het woord hoort, en de zorg van de wereld en het bedrog van de rijkdom verstikt het woord en hij wordt onvruchtbaar.²³Het zaad dat in goede aarde is gezaaid, is hij die het woord hoort en verstaat, die dan ook vrucht draagt en oplevert, voor een deel honderd-, zestig-, of dertigvoudig."²⁴Nog een gelijkenis hield Hij hun voor: "Het Koninkrijk van de hemel komt overeen met iemand die goed zaad gezaaid had in zijn akker.²⁵Terwijl de mensen sliepen, kwam zijn vijand en zaaide er onkruid overheen, midden tussen het koren, en ging weg.²⁶Toen het graan opkwam en de graankorrels te voorschijn kwamen, kwam ook het onkruid te voorschijn.²⁷Daarna kwamen de dienaren van de eigenaar en zeiden tegen hem: 'Heer, hebt u geen goed zaad in uw akker gezaaid? Waarom staat het vol met onkruid?'²⁸Hij zei tegen hen: 'Dat heeft een vijandig mens gedaan.'²⁹De dienaren zeiden tegen hem: 'Wilt u dan dat wij het bijeenhalen?' Hij zei: "Nee, want bij het verzamelen van het onkruid zouden jullie ook het koren kunnen uittrekken.³⁰Laat beide samen opgroeien tot de oogst. En in de oogsttijd zal ik tegen de maaiers zeggen: 'Haal eerst het onkruid bijeen en bindt het in bossen om het te verbranden, maar brengt het koren bijeen in mijn schuur.' "³¹Nog een gelijkenis hield Jezus hen voor: "Het Koninkrijk van de hemel is gelijk aan een mosterdzaadje, dat iemand nam en in zijn akker zaaide.³²Het is wel het kleinste van alle zaden, maar als het volgroeid is, is het groter dan de tuingewassen en het wordt een boom, zodat de vogels van de hemel in zijn takken kunnen nestelen."³³En Hij vertelde hen nog een gelijkenis : "Het Koninkrijk van de hemel is als zuurdeeg, dat een vrouw nam en in drie maten meel verborg, totdat het helemaal doorzuurd was."³⁴Dit alles zei Jezus in gelijkenissen tegen de menigte, Hij zei niets tegen hen zonder gelijkenis,³⁵opdat het woord van de profeet in vervulling zou gaan toen hij zei: "Ik zal mijn mond openen met gelijkenissen, Ik zal onderwijzen wat sinds de grondlegging van de wereld verborgen is."³⁶Toen liet Hij de menigte gaan en ging naar huis. En zijn discipelen kwamen bij Hem en zeiden: "Maak ons de gelijkenis van het onkruid in de akker duidelijk."³⁷Hij antwoordde: "Die het goede zaad zaait, is de Mensenzoon;³⁸de akker is de wereld; het goede zaad zijn de kinderen van het Koninkrijk;³⁹het onkruid zijn de kinderen van de boze, de vijand, die het gezaaid heeft is de duivel, de oogst is de voleinding van de wereld, de maaiers zijn de engelen.⁴⁰Zoals nu het onkruid verzameld wordt en met vuur verbrand, zo zal het gaan bij het einde van de wereld.⁴¹De Mensenzoon zal Zijn engelen erop uit sturen en zij zullen uit Zijn Koninkrijk verzamelen al wat tot zonde verleidt en hen, die de ongerechtigheid bedrijven en⁴²zij zullen hen in de vurige oven werpen; daar zullen ze jammeren en met hun tanden knarsen.⁴³Dan zullen de rechtvaardigen stralen als de zon in het Koninkrijk van hun Vader. Wie oren heeft,luistert aandachtig!"⁴⁴"Het Koninkrijk van de hemel is net zoals een schat, verborgen in een akker, die een mens ontdekte en verborg, en in zijn blijdschap erover verkoopt hij alles wat hij heeft en koopt die akker.⁴⁵Evenzo is het Koninkrijk van de hemel net zoals een koopman, die prachtige parels zocht.⁴⁶Toen hij een kostbare parel gevonden had, ging hij heen en verkocht al wat hij had, en kocht die.⁴⁷Evenzo is het Koninkrijk van de hemel net zoals een sleepnet, neergelaten in de zee, dat van alles vangt.⁴⁸Wanneer het vol is, halen ze het op de oever. Ze gaan zitten en sorteren het goede in vaten en het slechte gooien ze weg.⁴⁹Zó zal het gaan bij het einde van de wereld. De engelen zullen komen om de kwaadwilligen uit het midden van de rechtvaardigen af te zonderen,⁵⁰en zij zullen hen in de vurige oven werpen; daar zal het huilen zijn en tandengeknars.⁵¹Hebben jullie dit alles begrepen?"Zij zeiden tegen Hem: "Ja."⁵²Hij zei tegen hen: "Daarom is iedere Schriftgeleerde, die een discipel geworden is van het Koninkrijk der hemelen, gelijk aan een hoofddienaar van het huis, die uit zijn voorraad nieuwe en oude dingen te voorschijn brengt."⁵³Toen Jezus deze gelijkenissen verteld had, ging Hij daar weg.⁵⁴En in zijn vaderstad gekomen, onderwees Hij hen in hun synagoge, zodat zij versteld stonden en zeiden: "Vanwaar heeft Hij die wijsheid en die krachten om wonderen te doen?⁵⁵Is dit niet de zoon van de timmerman? Heet zijn moeder niet Maria en zijn broers Jakobus en Jozef en Simon en Judas?⁵⁶En horen zijn zussen niet allen bij ons? Vanwaar heeft Hij dan dit alles?"⁵⁷En zij ergerden zich aan Hem. Maar Jezus zei tegen hen: "Een profeet is vooral in zijn vaderstad en in zijn huis miskend. "⁵⁸En Hij deed daar niet veel wonderbaarlijke krachten vanwege hun ongeloof.

¹In die tijd hoorde Herodes, de viervorst, wat van Jezus verteld werd,²en hij zei tegen zijn dienaren: "Dat is Johannes de Doper; hij is opgewekt uit de dood en daarom werken die krachten in hem."³Want Herodes had Johannes laten arresteren, geboeid en gevangengezet, vanwege Herodias, de vrouw van zijn broer Filippus;⁴want Johannes zei tegen hem: "Volgens de wet mag jij haar niet tot vrouw nemen."⁵En hoewel hij hem wilde doden, was hij bang voor de mensen, omdat zij dachten dat hij een profeet was.⁶Maar op het geboortefeest van Herodes danste de dochter van Herodias in hun midden en zij beviel Herodes,⁷en toen beloofde hij haar onder ede, dat hij haar zou geven, wat zij maar zou vragen.⁸En zij, opgestookt door haar moeder, zei: "Geef mij hier op een schotel het hoofd van Johannes de Doper."⁹En de koning werd bedroefd, maar om zijn belofte, en om hen die erbij waren, gaf hij opdracht het haar te geven,¹⁰en hij liet Johannes in de gevangenis onthoofden.¹¹En zijn hoofd werd op een schotel gebracht en aan het meisje gegeven en zij bracht het naar haar moeder.¹²En zijn discipelen kwamen en namen zijn lijk weg en begroeven hem; en zij gingen naar Jezus en vertelden het Hem.¹³Toen Jezus dit hoorde, trok Hij zich vandaar in een boot terug. Hij ging alleen naar een eenzame plaats. En toen de mensen dit hoorden, volgden zij Hem te voet uit de steden.¹⁴Toen Hij uit de boot ging, zag Hij een groot aantal mensen, en Hij kreeg medelijden met hen en genas hun zieken.¹⁵Toen het avond werd, kwamen de discipelen bij Hem en zeiden: "Deze plaats is eenzaam en het wordt al laat; stuur de mensen weg, dan kunnen zij naar de dorpen gaan om eten te kopen."¹⁶Maar Jezus zei tegen hen: "Zij hoeven niet weg te gaan, geven jullie hun te eten.''¹⁷Zij zeiden tegen Hem: ''Wij hebben hier niets dan vijf broden en twee vissen.''¹⁸Hij zei: ''Breng die hier bij Mij.''¹⁹En Hij gaf de mensen opdracht om in het gras te gaan zitten. Hij nam de vijf broden en de twee vissen, keek op naar de hemel en sprak de zegen uit. Hij brak de broden en gaf ze aan zijn discipelen en de discipelen gaven ze aan de mensen.²⁰Iedereen at en werd verzadigd en zij raapten de rest van de brokken op en vulden twaalf manden vol.²¹Er hadden ongeveer vijfduizend mannen gegeten, vrouwen en kinderen niet meegerekend. ²²En meteen dwong Hij de discipelen in het schip te gaan en voor Hem uit te varen naar de overkant, terwijl Hij de mensen had weggestuurd.²³En toen Hij de mensen had weggestuurd ging Hij de berg op om in eenzaamheid te bidden. Bij het vallen van de avond was Hij daar alleen.²⁴Maar de boot was al vele stadiën van het land verwijderd, en werd door de tegenwind geteisterd door de golven.²⁵In de vierde nachtwake liep Hij over de zee naar hen toe.²⁶Toen de discipelen Hem over de zee zagen gaan, werden zij verbijsterd en zeiden: ''Het is een spook!'' En zij schreeuwden van angst.²⁷Meteen sprak Jezus hen aan en zei: ''Houd moed, Ik ben het, wees niet bang.''²⁸Petrus antwoordde Hem: ''Heer, als U het bent, geef mj dan opdracht naar U toe te komen over het water.''²⁹En Hij zei: ''Kom!'' En Petrus ging uit de boot en liep over het water en ging naar Jezus.³⁰Maar toen hij de sterke wind voelde, werd hij bang en begon te zinken en hij schreeuwde: ''Heer, red mij!''³¹Meteen stak Jezus hem de hand toe en greep hem en zei tegen hem: ''Kleingelovige, waarom ben je gaan twijfelen?''³²En toen zij in de boot geklommen waren, ging de wind liggen.³³Degenen die in de boot waren, vielen voor Hem neer en zeiden: ''Het is waar, U bent de Zoon van God.''³⁴En toen zij overgestoken waren, kwamen zij in Gennesaret aan land.³⁵En zodra de mannen van die plaats Hem herkend hadden, maakten zij dat in de hele omgeving bekend en brachten alle zieken naar Hem toe³⁶en zij smeekten Hem, dat zij alleen maar de zoom van zijn kleed mochten aanraken. En allen, die Hem aanraakten, werden gezond.

¹Toen kwamen Farizeeën en schriftgeleerden uit Jeruzalem naar Jezus toe en vroegen:²"Waarom houden Uw discipelen zich niet aan wat onze voorouders ons geleerd hebben? Zij wassen hun handen niet wanneer zij brood eten." ³Hij antwoordde hun: "Waarom houden jullie je liever aan je eigen gewoontes dan aan de wet van God?⁴Want God heeft gezegd: 'Eer uw vader en uw moeder', en: 'Wie vader of moeder vervloekt, zal de dood sterven.'⁵Maar jullie zeggen: "Wie tegen zijn vader of zijn moeder zegt: Als iemand dat, waarmee hij voor ouders had kunnen zorgen liever aan de tempel geeft, dan is het goed. Dan hoeft hij niet voor zijn ouders te zorgen.⁶Dus dat wat jullie van je voorouders hebben geleerd, vinden jullie belangrijker dan wat God heeft gezegd. ⁷Wat zijn jullie schijnheilig! Daarom zei Jesaja vroeger al over jullie:⁸'Dit volk aanbidt Mij met de mond, maar hun hart is ver bij Mij vandaan.'⁹Zij aanbidden Mij op een zinloze manier. Want wat ze aan de mensen leren, zijn wetten die door mensen zijn bedacht."¹⁰En toen Hij de menigte bij Zich geroepen had, zei Hij tegen hen: "Luister goed en begrijp wat Ik zeg!¹¹Niet wat de mond binnengaat, maakt de mens onrein, maar wat de mond uitkomt, dat maakt de mens onrein."¹²Toen kwamen zijn discipelen en zeiden tegen Hem: "Weet U wel, dat de Farizeeën beledigd waren toen zij dit hoorden?"¹³Hij antwoordde hun: "Elke plant, die mijn hemelse Vader niet geplant heeft, zal uitgeroeid worden.¹⁴Laat hen gaan, blinden zijn zij, die blinden leiden. Als een blinde een blinde leidt, zullen zij beiden in een put vallen."¹⁵Petrus zei: "Wilt U ons uitleggen wat U bedoelde?"¹⁶Hij zei: "Kunnen jullie het dan ook niet begrijpen?¹⁷Begrijpen jullie niet, dat alles wat de mond ingaat, in de buik komt en dan op een bepaalde plaats weer verdwijnt?¹⁸Maar wat de mond uitgaat, komt uit het hart, en dat maakt de mens onrein.¹⁹Want uit het hart komen kwade gedachten, moord, overspel, seksuele onreinheid, diefstal, leugenachtige getuigenissen, godslasteringen.²⁰Dat zijn de dingen, die een mens onrein maken, maar het eten met ongewassen handen maakt een mens niet onrein." ²¹En Jezus ging daar weg en trok Zich terug in de omgeving van Tyrus en Sidon.²²En een vrouw uit Kana kwam naar Hem toe en riep: "Heb medelijden met mij, Heer, Zoon van David, er zit een vreselijke duivelse geest in mijn dochter."²³Maar Hij antwoordde haar met geen woord, en zijn discipelen kwamen bij Hem en vroegen Hem: "Stuur haar weg, want zij roept ons na."²⁴Maar Hij zei: "Ik ben slechts gestuurd naar de verloren schapen van het huis van Israël." ²⁵Toen kwam zij en viel voor Hem neer en zei: "Heer, help mij!"²⁶ En Hij zei: "Het is niet goed het brood van de kinderen te nemen en het de honden voor te werpen."²⁷Maar zij zei: "Zeker, Heer, maar ook de honden eten toch van de kruimels, die van de tafel van hun meesters vallen."²⁸Toen antwoordde Jezus haar: "O, vrouw, wat een groot geloof heb je! Wat je verlangt, zal gebeuren!" En haar dochter was genezen vanaf dat ogenblik.²⁹En Jezus vertrok vandaar, en Hij ging langs de zee van Galilea, de berg op, en daar ging Hij zitten.³⁰En grote groepen mensen kwamen bij Hem, die lammen, kreupelen, blinden, stommen en vele anderen bij zich hadden, en zij legden die aan zijn voeten neer.³¹En Hij genas hen, zodat zij zich verwonderden, want zij zagen stommen spreken, kreupelen gezond, lammen lopen en blinden zien. En zij maakten de God van Israël groot.³²Maar Jezus riep zijn discipelen bij Zich en zei: "Ik heb medelijden met de menigte, want zij zijn nu al drie dagen bij Mij gebleven en hebben niets te eten. En ze zonder voedsel wegsturen wil Ik niet want zij zouden onderweg kunnen bezwijken."³³En zijn discipelen zeiden: "Hoe komen wij in een eenzame streek aan zóveel broden, dat wij zo'n grote menigte kunnen voeden?"³⁴En Jezus zei: "Hoeveel broden hebben jullie?" Zij zeiden: "Zeven en een paar visjes."³⁵En Hij gaf aan de menigte de opdracht op de grond te gaan zitten.³⁶Daarna nam Hij de zeven broden en de vissen, dankte en brak ze, en Hij gaf ze aan zijn discipelen en de discipelen gaven ze aan de mensen.³⁷En zij aten allen en hadden genoeg, en zij raapten wat over was op, zeven manden vol.³⁸Zij, die gegeten hadden, waren vierduizend mannen, vrouwen en kinderen niet meegerekend.³⁹En nadat Hij de menigte mensen weggestuurd had, ging Hij in de boot en vertrok naar het gebied van Magadan.

¹De Farizeeën en Sadduceeën kwamen Hem op de proef stellen. Zij vroegen Hem om hun een teken uit de hemel te laten zien.²Hij antwoordde hun: "Bij het vallen van de avond zeggen jullie: 'Goed weer, want de lucht kleurt rood.'³En 's morgens: 'Vandaag ruw weer, want de lucht kleurt somber rood.' De aanblik van de lucht weten jullie te interpreteren, maar kennen jullie de tekenen van de tijden niet?⁴Een slechte en trouweloze generatie verlangt een teken, maar het zal geen ander teken ontvangen dan het teken van Jona." Zo verliet Hij hen en ging heen. ⁵De discipelen voeren naar de overkant maar hadden vergeten brood mee te nemen.⁶Jezus zei tegen hen: "Pas op en wees op je hoede voor de zuurdesem van de Farizeeën en de Sadduceeën."⁷Zij bespraken dit onder elkaar en zeiden: "Dat is, omdat wij geen broden meegenomen hebben."⁸Toen Jezus dat merkte, zei Hij: "Kleingelovigen, waarom praten jullie er met elkaar over dat jullie geen broden hebben?⁹Begrijpen jullie het nog niet en herinneren jullie niet de vijf broden voor de vijfduizend en hoeveel manden jullie weer ophaalden?¹⁰Of de zeven broden voor de vierduizend en hoeveel manden jullie weer ophaalden?¹¹Hoe is het mogelijk dat jullie niet begrijpen, dat Ik het niet over brood had? Maar wees op je hoede voor de zuurdesem van de Farizeeën en Sadduceeën."¹²Toen begrepen zij, dat Hij hun niet gezegd had op hun hoede te zijn voor de zuurdesem voor brood, maar voor de leer van de Farizeeën en Sadduceeën.¹³Toen Jezus in de omgeving van Caesarea Filippi gekomen was, vroeg Hij zijn discipelen: "Wie zeggen de mensen, dat de Mensenzoon is?"¹⁴En zij zeiden: "Sommigen zeggen Johannes de Doper; anderen: Elia; weer anderen: Jeremia, of één van de profeten."¹⁵Hij zei tegen hen: "Maar jullie, wie zeggen jullie dat Ik ben?"¹⁶Simon Petrus antwoordde: "U bent de Christus, de Zoon van de levende God!"¹⁷Jezus antwoordde: "Gelukkig ben jij, Simon Barjona, want vlees en bloed heeft jou dat niet geopenbaard, maar mijn Vader, die in de hemelen is.¹⁸En Ik zeg je, dat jij Petrus bent, en op deze rots zal Ik mijn gemeente bouwen en de poorten van het dodenrijk zullen haar niet overweldigen.¹⁹Ik zal jou de sleutels geven van het Koninkrijk van de hemelen, en wat jij op aarde zult binden, zal gebonden zijn in de hemel, en wat jij op aarde zult ontbinden, zal ontbonden zijn in de hemel."²⁰Toen verbood Hij met nadruk zijn discipelen aan iemand te zeggen dat Hij de Messias was.²¹Vanaf toen begon Jezus Christus zijn discipelen duidelijk te maken, dat Hij naar Jeruzalem moest gaan en veel lijden door wat de oudsten en overpriesters en schriftgeleerden besloten en gedood zou worden en op de derde dag zou worden opgewekt uit de dood.²²En Petrus nam Hem terzijde en begon Hem terecht te wijzen: "Dat houdt God tegen, Heer, dat zal U zeker niet overkomen!"²³Maar Hij keerde Zich om en zei tegen Petrus: "Ga weg, achter Mij, Satan; je bent een ergernis voor Mij, want jij bent niet bezig met de dingen van God, maar met die van de mensen."²⁴Toen zei Jezus tegen zijn discipelen: "Wanneer iemand Mij wil volgen, moet hij zichzelf ontkennen en zijn kruis opnemen en mij volgen.²⁵Want iedereen, die zijn leven wil behouden, zal het verliezen; maar iedereen, die zijn leven verloren heeft vanwege Mij, zal het behouden.²⁶Want welk voordeel heeft een mens, als hij de hele wereld wint, maar schade lijdt aan zijn ziel? Of wat zal een mens geven in ruil voor zijn leven?²⁷Want de Mensenzoon zal komen in de heerlijkheid van Zijn Vader, met Zijn engelen, en dan zal Hij iedereen belonen naar zijn daden.²⁸Waarlijk, ik verzeker jullie: Sommigen onder wie hier staan, zullen niet sterven, voor zij de komst van de Mensenzoon en Zijn koninklijke heerschappij hebben gezien."

¹En zes dagen later nam Jezus Petrus en Jakobus en zijn broer Johannes mee en Hij leidde hen een hoge berg op, om alleen te zijn.²En zijn uiterlijk veranderde voor hun ogen en zijn gezicht straalde zoals de zon en zijn kleren werden wit als het licht.³En kijk, Mozes en Elia verschenen en spraken met Hem.⁴Petrus zei tegen Jezus: “Heer, het is prachtig dat wij hier zijn; als U het wilt, zal ik hier drie tenten opzetten, voor U één, en voor Mozes één, en voor Elia één.”⁵Terwijl hij nog sprak, overschaduwde hen een lichtende wolk, en kijk, een stem uit de wolk zei: “Dit is mijn geliefde Zoon, over wie ik erg blij ben; luister naar Hem!”⁶Toen de discipelen dit hoorden, wierpen zij zich neer met hun gezicht op de grond en werden erg bang.⁷En Jezus kwam bij hen, raakte hen aan en zei: “Sta op en wees niet bang.”⁸Toen zij opkeken, zagen zij niemand dan Jezus alleen.⁹En terwijl zij van de berg afdaalden, gaf Jezus hen de opdracht: “Vertel niemand wat je hebt gezien voordat de Mensenzoon uit de dood is opgewekt.”¹⁰En de discipelen vroegen Hem: “Waarom zeggen de Schriftgeleerden dan dat Elia eerst moet komen?”¹¹Hij antwoordde: “Elia zal wel komen en alles herstellen,¹²maar Ik zeg jullie dat Elia al gekomen is en zij hebben hem niet erkend, maar alles met hem gedaan wat zij wilden. Zó zal ook de Mensenzoon door hen moeten lijden.”¹³Toen begrepen de discipelen dat Hij over Johannes de Doper tegen hen gesproken had.¹⁴En toen zij bij de menigte gekomen waren, kwam er iemand bij Hem, knielde voor Hem neer en zei:¹⁵“Heer, heb medelijden met mijn zoon, want hij is maanziek en hij is er slecht aan toe. Hij valt vaak in het vuur en vaak in het water.¹⁶En ik heb hem naar Uw discipelen gebracht en zij konden hem niet genezen.”¹⁷Jezus antwoordde: “O, ongelovig en verkeerd geslacht, hoe lang zal Ik nog bij jullie zijn? Hoe lang zal Ik jullie nog verdragen? Breng hem hier bij Mij.”¹⁸En Jezus bestrafte hem en de boze geest ging uit hem, en de jongen was meteen genezen.¹⁹De discipelen kwamen bij Jezus en toen zij met Hem alleen waren vroegen ze: “Waarom hebben wij hem niet kunnen uitdrijven?”²⁰Hij zei tegen hen: “Vanwege jullie klein geloof. Want werkelijk, Ik zeg jullie, als jullie een geloof hebben als een mosterdzaad zullen jullie tegen deze berg zeggen: ‘Verplaats je van hier naar daar,' en hij zal zich verplaatsen en niets zal voor jullie onmogelijk zijn.²¹Maar dit geslacht kan niet uitdrijven behalve door te bidden en te vasten.”²²Terwijl zij samen in Galilea waren, zei Jezus tegen hen: “De Mensenzoon zal overgeleverd worden in de handen van de mensen,²³en zij zullen Hem doden en op de derde dag zal Hij opgewekt worden.” En zij werden zeer verdrietig. ²⁴Toen zij in Kafarnaüm gearriveerd waren, kwamen de ontvangers van het twee-drachma belastinggeld naar Petrus toe en zeiden: “Betaalt Uw Meester het belastinggeld niet?” ²⁵Hij zei: “Jazeker wel.” En toen hij thuiskwam, was Jezus hem vóór met de vraag: “Wat denk je, Simon? Van wie heffen aardse koningen rechten of belasting? Van hun zonen of van vreemden?”²⁶Petrus zei: “Van vreemden.” En Jezus zei tegen hem: “Zo zijn dus de zonen vrij.²⁷Maar omdat wij hen niet willen beledigen; ga naar de zee, werp een hengel uit en neem de eerste vis die je vangt. En wanneer je zijn bek open doet, zul je een vier-drachma munt vinden. Neem dat en geef het hen voor Mij en voor jou.”

¹In die tijd kwamen de discipelen bij Jezus en zeiden: "Wie is de belangrijkste in het Koninkrijk van de hemel?"²En Hij riep een klein kind bij Zich en plaatste het in hun midden,³en zei: "Werkelijk, Ik zeg jullie, als jullie je niet bekeren en worden zoalskleine kinderen, zullen jullie nooit het koninkrijk van de hemel binnengaan.⁴Daarom, wie dan ook zich nederig opstelt als dit kind, is de belangrijkste in het Koninkrijk van de hemelen.⁵Iedereen die in Mijn naam zo'n kind verwelkomt, ontvangt Mij.⁶Maar iedereen, die één van deze kinderen, die in Mij geloven, tot zonde verleidt, het zou beter voor hem zijn, dat een molensteen om zijn hals was gehangen en in de zee wordt gestort. ⁷Pas maar op, de wereld om de verleidingen tot zonde! Want er moeten verleidingen komen, maar wat zal het rampzalig zijn voor die mens, door wie de verleiding komt.⁸Als je hand of je voet je tot zonde verleidt, hak hem af en werp hem weg. Het is beter voor je verminkt of kreupel het leven in te gaan, dan met twee handen of twee voeten in het eeuwige vuur geworpen te worden.⁹En als je oog je tot zonde verleidt, ruk het uit en werp het van je weg. Het is beter voor je met één oog het leven in te gaan, dan met twee ogen in het hellevuur geworpen te worden.¹⁰Kijk uit dat jullie niet één van deze kleinen veracht. Want Ik zeg tegen jullie, dat hun engelen in de hemel het gezicht van mijn Vader die in de hemel is, voortdurend aanschouwen.¹¹[Want de Mensenzoon is gekomen om het verlorene te behouden].¹²Wat denken jullie? Als iemand in het bezit is van honderd schapen en één ervan raakt verdwaald, zal hij dan niet de negenennegentig op de bergen laten en heengaan om het verdwaalde te zoeken?¹³En als het gebeurt dat hij het vindt, werkelijk Ik zeg tegen jullie, dat hij zich over dat ene meer verheugt dan over de negenennegentig die niet verdwaald waren.¹⁴Op dezelfde manier is het niet de wil van jullie Vader in de hemel dat één van deze kleinen zou omkomen.¹⁵Als je broeder tegen je zondigt, ga en bekritiseer hem onder vier ogen. Als hij naar je luistert, heb jij je broeder gewonnen.¹⁶ Als hij niet luistert, neem dan nog één of twee anderen met je mee, zodat op de verklaring van twee of drie getuigen ieder woord wordt bevestigd.¹⁷En als hij weigert om naar hun te luisteren, vertel het dan aan de gemeente. Maar als hij ook weigert om naar de gemeente te luisteren, laat hem voor jou als een heiden en een tollenaar zijn.¹⁸Werkelijk, Ik zeg tegen jullie, welke dingen dan ook je op aarde bindt, zullen in de hemel gebonden zijn, en alles wat je op aarde ontbindt, zal ontbonden zijn in de hemel.¹⁹Nogmaals, Ik vertel jullie de waarheid, dat, als twee van jullie het op aarde eens zijn over alles wat ze vragen, het zal voor hun gedaan worden door Mijn Vader die in de hemel is.²⁰Want waar twee of drie vergaderd zijn in Mijn naam, daar ben Ik in hun midden."²¹Toen kwam Petrus bij Hem en zei: "Heer, hoe vaak zal mijn broeder tegen mij zondigen en moet ik hem vergeven? Tot zeven keer?"²²Jezus zei tegen hem: "Ik zeg het je niet zeven keer, maar tot zeventig keer zeven.²³Daarom is het Koninkrijk van de hemelen vergelijkbaar met een zekere koning die afrekening wilde houden met zijn dienaren.²⁴Toen hij begon af te rekenen, werd er iemand voor hem geleid, die hem tienduizend talenten schuldig was.²⁵Maar omdat hij niet over de middelen beschikte om terug te betalen, beval de heer hem om zijn vrouw en kinderen en alles wat hij bezat te verkopen, zodat alles betaald kon worden.²⁶De dienaar viel neer, boog zich neer op zijn knieën en zei: 'Heb geduld met mij en ik betaal u alles.'²⁷De heer van die dienaar kreeg medelijden met hem en hij liet hem vrij en schold hem de schuld kwijt.²⁸Maar toen de knecht naar buiten ging, kwam hij één van zijn mededienaren tegen. Hij greep hem bij de keel en zei: 'Betaal me wat je verschuldigd bent.'²⁹Maar zijn mededienaar viel neer en smeekte hem, en zei: 'Heb geduld met mij en ik zal je betalen.'³⁰Maar hij wilde dat niet en toen hij weg ging, gooide hij hem in plaats daarvan in de gevangenis, totdat hij het verschuldigde betaald zou hebben.³¹Toen nu zijn mededienaren zagen wat er gebeurd was, werden zij zeer verdrietig en vertelden hun heer alles wat er gebeurd was.³²Toen ontbood zijn heer hem en zei tegen hem: 'Jij slechte dienaar, al die schuld heb ik je kwijtgescholden omdat je mij smeekte.³³Had jij ook geen medelijden moeten hebben met je mededienaar, zoals ik ook medelijden had met jou?'³⁴En zijn meester werd boos en gaf hem over aan de folteraars, totdat hij hem al het verschuldigde zou betaald hebben.³⁵Zo zal ook mijn hemelse Vader met jullie doen, als jullie niet je broeder vanuit je hart vergeven.

¹En het gebeurde toen Jezus deze woorden gesproken had, dat Hij uit Galilea vertrok en Hij kwam over de Jordaan in het gebied van Judea.²En vele groepen mensen volgden Hem en Hij genas hen daar.³En er kwamen Farizeeën bij Hem om Hem te verzoeken. Zij zeiden: "Is het toegestaan om je vrouw weg te sturen om wat voor reden dan ook?"⁴Hij antwoordde: "Hebben jullie niet gelezen dat de Schepper hen van begin af aan als man en vrouw heeft gemaakt?"⁵En Hij zei: "Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen en die twee zullen tot één vlees zijn.⁶Zo zijn zij niet meer twee, maar één vlees. Dat wat God samengevoegd heeft, laat de mens dat niet scheiden."⁷Zij zeiden tegen Hem: "Waarom heeft Mozes dan opdracht gegeven om een scheidingsbrief te geven en haar (daarmee) weg te sturen?"⁸Hij zei tegen hen: "Mozes heeft jullie met het oog op de hardheid van jullie harten toegestaan jullie vrouwen weg te sturen, maar vanaf het begin is het niet zo geweest.⁹Maar Ik zeg jullie: Wie zijn vrouw wegstuurt om een andere reden dan hoererij en met een andere trouwt, pleegt overspel."¹⁰De discipelen zeiden tegen Hem: "Als voor een man de zaak met zijn vrouw zó staat, is het niet raadzaam te trouwen."¹¹Maar Hij zei tegen hen: "Niet iedereen begrijpt dit woord, alleen degenen aan wie het gegeven is.¹²Er zijn immers eunuchs die zo uit de moederschoot geboren zijn, en er zijn eunuchs die door de mensen gecastreerd zijn en er zijn er die leven als eunuchs ter wille van het Koninkrijk van de hemel. Die het accepteren kan, die accepteert het." ¹³Toen werden er kinderen bij Hem gebracht, zodat Hij hun de handen zou opleggen en bidden. Maar de discipelen waarschuwden hen.¹⁴Maar Jezus zei: "Laat de kinderen ongehinderd en houd ze niet tegen om bij Mij te komen, want het Koninkrijk van de hemel is voor mensen zoals zij.¹⁵En Hij legde hun de handen op en vertrok daar vandaan. ¹⁶En kijk, iemand kwam bij Hem en zei: "Meester, wat voor goed moet ik doen om het eeuwige leven te krijgen?"¹⁷Hij zei tegen hem: "Wat vraag jij Mij naar het goede? Eén is de Goede. Maar als jij het leven wilt binnengaan, houd je aan de geboden."¹⁸Hij zei tegen Hem: "Welke?" Jezus zei: "Deze: Je zult niet doodslaan, je zult niet echtbreken, je zult niet stelen, je zult geen vals getuigenis geven,¹⁹eer je vader en je moeder, en je zult je naaste liefhebben als jezelf."²⁰De jongeling zei tegen Hem: "Dat alles heb ik nageleefd; waarin schiet ik nog te kort?"²¹Jezus zei tegen hem: "Als je volmaakt wilt zijn, ga, verkoop je bezit en geef het aan de armen en je zult een schat in de hemel hebben. En kom hier, volg Mij.²²Toen de jongeling [dit] woord hoorde, ging hij verdrietig weg, want hij had veel bezittingen.²³Jezus zei tegen zijn discipelen: "Waarlijk, Ik verzeker jullie, een rijke zal moeilijk het Koninkrijk van de hemel binnengaan.²⁴Ik zeg jullie nog een keer, het is gemakkelijker dat een kameel door het oog van een naald gaat, dan dat een rijke het Koninkrijk van God binnengaat."²⁵Toen de discipelen dit hoorden, waren zij zeer neerslachtig en zeiden: "Wie kan dan behouden worden?"²⁶Jezus keek hen aan en zei: "Bij de mensen is dit onmogelijk, maar bij God zijn alle dingen mogelijk."²⁷Daarop antwoordde Petrus Hem: "Kijk, wij hebben alles opgegeven en zijn U gaan volgen; wat zal er voor ons zijn?"²⁸Jezus zei tegen hen: "Waarlijk, Ik verzeker jullie, jullie die Mij gevolgd zijn, zullen in de wedergeboorte, wanneer de Mensenzoon op de troon van zijn heerlijkheid zal zitten, ook op twaalf tronen zitten om de twaalf stammen van Israël te oordelen.²⁹En iedereen, die huizen of broeders of zusters of vader of moeder of kinderen of akkers heeft opgegeven om Mijn naam, zal veel keer meer terugontvangen en het eeuwige leven erven.³⁰Maar vele eersten zullen de laatsten zijn, en vele laatsten de eersten."

¹"Want het is met het Koninkrijk van de hemel als met een landheer die 's morgens vroeg arbeiders voor zijn wijngaard in dienst wilde nemen.²Toen hij het met de arbeiders eens was geworden over het dagloon van een schelling, stuurde hij hen naar zijn wijngaard.³Drie uur later ging hij weer naar buiten en zag nog anderen werkloos op de markt staan,⁴en hij zei tegen hen: 'Gaan jullie ook naar de wijngaard en ik zal jullie geven wat rechtvaardig is.' En zij gingen erheen.⁵Rond het middaguur en drie uur later ging hij wéér naar buiten en handelde zoals hij eerder deed.⁶Toen hij tegen 5 uur 's middags nog eens naar buiten ging, vond hij nog anderen staan en zei tegen hen: 'Waarom staan jullie hier de hele dag zonder werk?'⁷Zij zeiden tegen hem: 'Omdat niemand ons in dienst genomen heeft.' Hij zei tegen hen: 'Gaan jullie ook maar naar de wijngaard.'⁸Toen het avond werd, zei de heer van de wijngaard tegen zijn opzichter: 'Roep de arbeiders en betaal hun het loon uit, te beginnen bij de laatsten en eindig met eersten.'⁹Toen zij, die vanaf 5 uur 's middags in dienst genomen waren, kwamen, ontvingen zij ieder een schelling.¹⁰En toen de eersten kwamen, dachten zij, dat ze wel meer zouden ontvangen. Maar zij ontvingen ook ieder een schelling.¹¹Toen zij die ontvingen, klaagden zij tegen de landheer¹²en zeiden: 'De laatsten hebben één uur gewerkt en je hebt hen net zo behandeld als ons. Wij hebben een zware dag gehad en de hitte doorstaan.'¹³Maar hij antwoordde één van hen: "Vriend, ik doe je geen onrecht aan. Je bent het toch met mij eens geworden over een schelling?¹⁴Neem wat je ontvangen hebt en ga heen; ik wil deze laatsten hetzelfde geven als jou.¹⁵Mag ik soms niet doen met mijn geld wat ik wil? Of ben je boos, omdat ik goed ben?'¹⁶Zo zullen de laatsten de eersten zijn en de eersten de laatsten."¹⁷Onderweg naar Jeruzalem nam Jezus de twaalf leerlingen apart en onderweg sprak Hij tegen hen:¹⁸"Kijk, wij zijn onderweg naar Jeruzalem en de Mensenzoon zal worden overgeleverd aan de overpriesters en schriftgeleerden en zij zullen Hem tot de dood veroordelen.¹⁹Zij zullen Hem uitleveren aan de heidenen die de spot met Hem zullen drijven en Hem zullen afranselen en kruisigen. Maar op de derde dag zal Hij worden opgewekt uit de dood."²⁰Toen kwam de moeder van de zonen van Zebedeüs naar Hem toe, met haar zonen, en zij boog zich voor Hem neer om Hem iets te vragen.²¹Hij zei tegen haar: "Wat wil je?" Zij zei tegen Hem: "Zeg, dat deze twee zonen van mij naast U mogen zitten in Uw Koninkrijk, de één rechts van U en de ander links."²²Maar Jezus antwoordde: "Jullie weten niet wat jullie vragen. Kunnen jullie de beker drinken, die Ik zal drinken?" Zij zeiden tot Hem: "Wij kunnen het."²³Hij zei tegen hen: "Mijn beker zullen jullie wel drinken, maar het zitten aan mijn rechter en linkerzijde kan Ik niet bepalen. Die plaatsen zijn voor hen, voor wie mijn Vader ze heeft bestemd."²⁴En toen de andere leerlingen hiervan hoorden, namen zij het de beide broers kwalijk.²⁵Maar Jezus riep hen bij Zich en zei: "Jullie weten, dat de regeerders van de volken gezag over hen hebben en de leiders macht over hen uitoefenen.²⁶Zo zal het met jullie niet zijn. Wie onder jullie groot wil worden, zal een dienaar zijn²⁷en wie onder jullie de eerste wil zijn, zal een slaaf zijn;²⁸zoals de Mensenzoon niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en Zijn leven te geven als losprijs voor velen."²⁹Toen zij uit Jericho vertrokken, volgde een grote menigte mensen Hem.³⁰Er zaten twee blinden aan de weg. Toen ze hoorden, dat Jezus voorbijging begonnen ze te roepen: "Heer, Zoon van David, heb medelijden met ons!"³¹De omstanders riepen tegen hen: "Houd toch je mond". Maar zij riepen nog harder: "Heer, Zoon van David, heb medelijden met ons!"³²En Jezus bleef staan, riep hen en zei: "Wat willen jullie, dat Ik voor jullie zal doen?"³³Zij zeiden tegen Hem: "Heer, dat onze ogen geopend worden."³⁴Jezus kreeg medelijden en raakte hun ogen aan. Meteen konden ze weer zien en volgden zij Hem.

¹En toen zij Jeruzalem naderden en in Betfage kwamen, aan de Olijfberg, stuurde Jezus twee discipelen erop uit, tegen wie Hij zei:²"Ga naar het dorp dat tegenover jullie ligt, en vrijwel direct zullen jullie een ezelin vastgebonden vinden en een veulen bij haar. Maak ze los en breng ze bij Mij.³En als iemand jullie er iets over mocht zeggen, zeg dan: de Heer heeft ze nodig. Hij zal ze direct mee teruggeven."⁴Dit is gebeurd zodat vervuld zou worden hetgeen gesproken is door de profeet, toen hij zei:⁵"Zeg tegen de dochter van Sion: 'Kijk, jullie Koning komt tot jullie, zachtmoedig en rijdend op een ezel, op een veulen, het jong van een lastdier.'"⁶Nadat de discipelen weggingen en deden wat Jezus hun had opgedragen,⁷brachten zij de ezelin en het veulen en zij legden hun mantels erop, en Hij ging daarop zitten.⁸En het grootste deel van de menigte spreidde hun mantels op de weg, anderen braken takken van de bomen en spreidden die op de weg.⁹En de menigten die vóór Hem uit gingen en die volgden, riepen: "Hosanna aan de Zoon van David! Gezegend Hij die komt in de naam van de Heer! Hosanna in de hoogste hemelen!"¹⁰En toen Hij Jeruzalem binnenging, kwam de hele stad in rep en roer en zei: "Wie is dit?"¹¹En de menigten zeiden: "Dit is de profeet, Jezus, van Nazaret in Galilea."¹²En Jezus ging de tempel binnen en joeg allen weg die verkochten en kochten in de tempel, en de tafels van de wisselaars keerde Hij om en de stoelen van hen die de duiven verkochten.¹³En Hij zei tegen hen: "Er staat geschreven: 'Mijn huis zal een bedehuis heten', maar jullie maken het tot een rovershol."¹⁴En in de tempel kwamen blinden en lammen naar Hem toe en Hij genas hen.¹⁵Toen de overpriesters en de schriftgeleerden de wonderwerken zagen die Hij deed, en de kinderen hoorden die in de tempel riepen: "Hosanna aan de Zoon van David," waren ze hoogst verontwaardigd¹⁶en zeiden tegen Hem: "Hoort U wat ze zeggen?" Jezus zei tegen hen: "Ja; hebben jullie nooit gelezen: 'Uit de mond van kleine kinderen en zuigelingen hebt U lof bereid?'"¹⁷En Hij verliet hen en ging de stad uit naar Betanië, en overnachtte daar.¹⁸'s Morgens vroeg, bij zijn terugkeer naar de stad, kreeg Hij honger.¹⁹En toen Hij een vijgeboom aan de weg zag staan, ging Hij erheen, maar Hij vond niets dan alleen bladeren. En Hij zei tegen hem: "Nooit meer zal je enige vrucht voortbrengen." En vrijwel direct verdorde de vijgeboom.²⁰En toen de discipelen dat zagen, verwonderden zij zich en zeiden: "Hoe kan het dat de vijgeboom zo meteen verdort?"²¹Maar Jezus antwoordde hen: "Waarlijk, Ik verzeker jullie, als jullie geloven zonder te twijfelen, zullen jullie niet alleen doen wat met de vijgeboom is gebeurd, maar zelfs als jullie tegen deze berg zeggen: 'Kom van je plaats en werp jezelf in de zee,' zal het gebeuren.²²En alles wat jullie met geloof in gebed vragen, zullen jullie ontvangen."²³Toen Hij de tempel was binnengegaan en daar onderwees, kwamen de overpriesters en de oudsten van het volk naar Hem toe en vroegen:"Met welke autoriteit doet U deze dingen? En wie heeft U deze autoriteit gegeven?"²⁴Jezus antwoordde hen: "Ik zal jullie ook een vraag stellen en als jullie Mij daarop antwoord geven, zal Ik jullie ook zeggen met welke autoriteit Ik deze dingen doe.²⁵Vanwaar was de doop van Johannes? Uit de hemel of uit de mensen?" En zij overlegden onder elkaar en zeiden: "Als wij zeggen: 'Uit de hemel,' zal Hij tegen ons zeggen: 'Waarom hebben jullie hem dan niet geloofd?'²⁶En als wij zeggen: 'Uit de mensen,' zijn wij bang voor de menigte, want zij beschouwen Johannes als een profeet."²⁷En zij antwoordden Jezus: "Wij weten het niet." Hij van zijn kant zei tegen hen: "Dan zeg Ik jullie ook niet met welke autoriteit Ik deze dingen doe.²⁸Wat denken jullie? Een man had twee zonen. Hij ging naar de eerste en zei: 'Kind, ga en werk vandaag in de wijngaard.'²⁹En hij antwoordde: 'Ik wil niet,' maar later kreeg hij spijt en ging toch.³⁰Hij ging naar de tweede en zei hetzelfde. En deze antwoordde: 'Ja heer', maar hij ging niet.³¹Wie van de twee heeft de wil van zijn vader gedaan?" Zij zeiden: "De eerste." Jezus zei tegen hen: "Waarlijk, Ik zeg jullie, de tollenaars en de hoeren gaan jullie voor in het Koninkrijk van God.³²Want Johannes heeft jullie de weg van de gerechtigheid gewezen en jullie hebben hem niet geloofd. De tollenaars en de hoeren echter hebben hem geloofd, en hoewel jullie dat zagen, hebben jullie later geen spijt gekregen en ook in hem geloofd.³³Luister naar een andere gelijkenis. Er was een man, die een wijngaard plantte en er een heg omheen zette, en er een wijnpers in groef en een toren bouwde; en hij verhuurde die aan pachters en ging op reis.³⁴Toen de oogsttijd naderde, stuurde hij zijn knechten naar die pachters om zijn vruchten in ontvangst te nemen.³⁵Maar de pachters grepen zijn knechten, sloegen de ene, doodden de andere en stenigden een derde.³⁶Hij stuurde weer andere knechten, nog meer dan eerst, en zij behandelden hen op dezelfde manier.³⁷Als laatste zond hij zijn zoon naar hen, en zei: 'Mijn zoon zullen zij respecteren.'³⁸Maar toen de pachters de zoon zagen, zeiden zij tegen elkaar: 'Deze is de erfgenaam, kom, laten wij hem doden en zijn erfenis opstrijken.'³⁹En zij grepen hem en gooiden hem buiten de wijngaard en doodden hem.⁴⁰Wanneer nu de heer van de wijngaard komt, wat zal hij met die pachters doen?"⁴¹Zij zeiden tegen Hem: "Een kwade dood zal hij die misdadigers doen sterven en de wijngaard zal hij verhuren aan andere pachters, die hem de vruchten op tijd zullen leveren."⁴²Jezus zei tegen hen: "Hebben jullie nooit gelezen in de Schriften: 'De steen, die de bouwlieden afgekeurd hadden is de hoeksteen geworden; dankzij de Heer is dit gebeurd en het is een wonder in onze ogen?'⁴³Daarom, Ik zeg jullie, het Koninkrijk van God zal van jullie weggenomen worden en het zal gegeven worden aan een volk, dat de vruchten daarvan wel afdraagt."⁴⁴[En wie over deze steen struikelt, zal in stukjes gebroken worden, maar op wie hij valt, die zal hij vermorzelen.]⁴⁵En toen de overpriesters en de Farizeeën Zijn gelijkenissen hadden gehoord, begrepen zij dat Hij hen bedoelde.⁴⁶En toen zij Hem probeerden gevangen te nemen, waren ze bang voor de reactie van het volk, omdat die in Hem een profeet zagen.

¹Jezus antwoordde en sprak weer in gelijkenissen met hen en zei:²"Het Koninkrijk van de hemelen is net als een koning, die voor zijn zoon een bruiloft hield.³Hij stuurde zijn dienaren erop uit om de gasten uit te nodigen, maar zij wilden niet komen.⁴Daarna stuurde hij andere dienaren erop uit, met de mededeling: 'Zeg tegen de genodigden: Ik heb mijn maaltijd bereid, mijn ossen en gemeste beesten zijn geslacht en alles staat klaar; kom naar de bruiloft.'⁵Maar zij hadden er geen aandacht voor en gingen weg, de éénnaar zijn akker, de ander naar zijn zaken.⁶De overigen grepen zijn dienaren, en zij mishandelden en doodden hen.⁷En de koning werd boos en stuurde zijn legers erop uit en bracht die moordenaars om en stak hun stad in brand.⁸Toen zei hij tegen zijn dienaren: 'De bruiloft staat wel klaar, maar de genodigden waren het niet waard.⁹Ga daarom naar de kruispunten van de wegen en nodig allen, die jullie aantreffen uit voor de bruiloft.'¹⁰En die dienaren gingen naar de wegen en verzamelden allen, die zij aantroffen, zowel slechten als goeden. En de bruiloftszaal werd vol met hen, die aanlagen.¹¹Toen de koning binnenkwam om hen, die aanlagen, te zien, zag hij daar iemand, die geen bruiloftskleding aanhad.¹²En hij zei tegen hem: 'Vriend, hoe ben je hier gekomen zonder bruiloftskleding?' En hij zei niks.¹³Toen zei de koning tegen de bedienden: 'Bindt hem aan handen en voeten vast en gooi hem naar buiten in de duisternis; daar zal het gehuil zijn en het tandengeknars.'¹⁴Want veel mensen zijn er geroepen, maar weinig mensen uitverkoren."¹⁵Toen gingen de Farizeeën weg en overlegden hoe zij Hem in een strikvraag konden vangen.¹⁶En zij stuurden hun leerlingen naar Hem toe, samen met de Herodianen, en die zeiden: "Meester, wij weten, dat U waarachtig bent en de weg van God in waarheid leert en dat U zich aan niemand stoort; want U vraagt niemand toestemming om iets te zeggen.¹⁷Zeg ons dan, wat vindt U? Is het wel of niet goed de keizer belasting te betalen?"¹⁸Maar Jezus doorzag hun valsheid en zei: "Waarom dagen jullie Mij uit, jullie schijnheiligen?¹⁹Geef Mij eens het geldstuk voor de belasting." Zij brachten Hem een schelling.²⁰En Hij zei: "Van wie is de afbeelding en het opschrift dat erop staat?"²¹Zij zeiden: "Van de keizer." Toen zei Hij tegen hen: "Geef dan aan de keizer wat van de keizer is, en aan God wat van God is."²²Toen zij dit hoorden, verwonderden zij zich en zij lieten Hem verder ongemoeid en gingen weg. ²³Op die dag kwamen een paar Sadduceeën naar Hem toe, die beweren, dat er geen opstanding is, en zij ondervroegen Hem,²⁴en zij zeiden: "Meester, Mozes heeft gezegd, als iemand sterft zonder kinderen, zal zijn broer zijn vrouw trouwen en voor zijn broer nakomelingschap verwekken.²⁵Nu waren er bij ons zeven broers. En de eerste trouwde en stierf en aangezien hij geen nakomelingschap had, liet hij zijn vrouw na aan zijn broer.²⁶Eveneens de tweede en de derde tot de zevende toe.²⁷Het laatst van allen stierf de vrouw.²⁸Van wie van de zeven zal zij dan bij de opstanding de vrouw zijn? Want allen hebben haar tot vrouw gehad."²⁹Jezus zei tegen hen: "Jullie dwalen, want jullie kennen de Schriften niet en evenmin de kracht van God.³⁰Immers, in de opstanding trouwen zij niet en worden zij niet ten huwelijk genomen, maar zij zijn als engelen in de hemel.³¹Wat de opstanding van de doden betreft, hebben jullie niet gelezen, wat door God tot jullie gesproken is, toen Hij zei:³²'Ik ben de God van Abraham, en de God van Isaak, en de God van Jakob?'³³Hij is niet een God van doden, maar van levenden." En de menigten, die dat hoorden, stonden versteld over zijn leer. ³⁴Toen de Farizeeën gehoord hadden, dat Hij de Sadduceeën tot zwijgen had gebracht, kwamen zij bijeen,³⁵en één van hen, een wetgeleerde, vroeg, om Hem uit te dagen:³⁶"Meester, wat is het grote gebod in de wet?"³⁷Hij zei tegen hem: "'Je zult de Here, je God, liefhebben met heel je hart en met heel je ziel en met heel je verstand.'³⁸Dit is het grote en eerste gebod.³⁹Het tweede, daaraan gelijk, is: 'Je zult je naaste liefhebben als jezelf.'⁴⁰Aan deze twee geboden hangt de hele wet en de profeten."⁴¹Toen de Farizeeën bijeen waren, vroeg Jezus hun:⁴²"Wat vinden jullie van de Christus? Wiens zoon is Hij?" Zij zeiden: "Davids Zoon."⁴³En Hij zei: "Hoe kan David Hem dan door de Geest zijn Heer noemen, als hij zegt:⁴⁴'De Heer heeft gezegd tot mijn Heer: "Ga zitten aan mijn rechterhand, totdat Ik je vijanden onder je voeten gelegd heb"'?⁴⁵Indien David Hem dus Heer noemt, hoe kan Hij dan zijn zoon zijn?"⁴⁶En niemand kon Hem daarop iets antwoorden en niemand durfde Hem meer iets vragen.

¹En Jezus sprak de menigten en zijn discipelen toe.²Hij zei: "De schriftgeleerden en de Farizeeën zijn gaan zitten op de stoel van Mozes.³Houd je dus aan alles wat ze jullie zeggen en handel daarnaar, maar handel niet naar hun daden, want ze doen zelf niet wat ze jullie voorhouden.⁴Zij leggen zware lasten op de schouders van mensen, zelf steken ze geen vinger uit om die te verlichten.⁵Zij doen het alleen maar om bij de mensen op te vallen, want zij maken hun gebedsriemen breed en hun kwasten groot,⁶zij verlangen naar de eerste plaats bij de maaltijden en van de ereplekken in de synagogen,⁷en van de begroetingen op de markt. Zij houden ervan door de mensen rabbi genoemd te worden. ⁸Maar jullie moeten je niet rabbi laten noemen, want er is maar één Meester en jullie zijn allen broeders en zusters.⁹Laat niemand je op aarde vader noemen, want jullie hebben maar één vader: de Vader in de hemelen.¹⁰Laat je ook geen leidsman noemen, want er is maar één Leidsman, de Christus.¹¹Maar wie bij jullie de grootste is, zal juist jullie dienaar zijn.¹²Wie zichzelf zal verhogen, zal vernederd worden en al wie zichzelf zal vernederen, zal verhoogd worden.¹³Pas maar op, jullie schriftgeleerden en Farizeeën! jullie zijn huichelaars, want jullie sluiten het hemelse Koninkrijk af voor de mensen. Immers, jullie gaan er zelf niet binnen en iedereen die naar binnen wil gaan, houden jullie tegen.¹⁴[Pas maar op, schriftgeleerden en Farizeeën! Jullie zijn bedriegers, want jullie eten de huizen van weduwen op, terwijl jullie voor de schijn een lang gebed uitspreken. Daarom zullen jullie een zwaarder oordeel krijgen.]¹⁵Pas maar op, schriftgeleerden en Farizeeën! Jullie zijn bedriegers, want jullie trekken wel zee en land rond, om één persoon zich te laten omkeren naar de Vader en wanneer hij dat doet, maken jullie van hem een hellekind, tweemaal zo erg als jullie zelf zijn.¹⁶Pas maar op, jullie blinde wegwijzers! Jullie zeggen: 'Heeft iemand bij de tempel gezworen, dat betekent niets; maar heeft iemand bij het goud van de tempel gezworen, dan wordt hij aan zijn belofte gehouden'.¹⁷Jullie dwazen en blinden, wat is meer waard, het goud of de tempel, die het goud geheiligd heeft?¹⁸En: 'heeft iemand bij het altaar gezworen, dat betekent niets; maar heeft iemand bij de gave, die daarop ligt, gezworen, dan wordt hij aan zijn belofte gehouden'.¹⁹Jullie blinden, wat is meer waard, de gave of het altaar, dat de gave heiligt?²⁰Wie dus gezworen heeft bij het altaar, zweert daarbij en bij alles, wat erop ligt.²¹En wie gezworen heeft bij de tempel, zweert daarbij en bij Hem, die erin woont.²²En wie gezworen heeft bij de hemel, zweert bij de troon Gods en bij Hem, die daarop gezeten is.²³Pas maar op, jullie schriftgeleerden en Farizeeën! Jullie zijn bedriegers, want jullie geven tienden van de munt, de dille en de komijn, maar jullie veronachtzamen wat er in de wet zwaarder weegt: recht, barmhartigheid en trouw.²⁴Dit moeten de mensen doen en het andere niet laten liggen. Jullie blinde wegwijzers, die een mug ontleedt, maar een kameel doorslikt.²⁵Pas maar op, jullie schriftgeleerden en Farizeeën! Jullie zijn bedriegers, want jullie maken de buitenkant van de beker en van het bord schoon, maar van binnen zijn jullie vol roof en oneerlijkheid.²⁶Blinde Farizeeër, reinig eerst de inhoud van de beker en de schotel; dan zal de buitenkant ook rein worden.²⁷Pas maar op, jullie schriftgeleerden en Farizeeën! Jullie zijn bedriegers, want jullie lijken op gewitte graven, die van buiten wel fraai lijken, maar van binnen vol zijn van doodsbeenderen en allerlei onreinheid.²⁸Zo zijn jullie ook, van buiten lijken jullie voor de mensen rechtvaardigen, maar van binnen zijn jullie vol bedrog en verachten jullie de wet.²⁹Pas maar op, schriftgeleerden en Farizeeën! Jullie zijn bedriegers, want jullie bouwen de grafsteden van profeten en verfraaien de monumenten van rechtvaardigen,³⁰en jullie zeggen: ´Als wij in de tijd van onze voorouders hadden geleefd, zouden we niet meegedaan hebben toen ze de profeten doodden´.³¹Daarmee erkennen jullie zelf dat jullie zonen zijn van de moordenaars van profeten.³²Maak je dan ook maar schuldig aan de moord op de profeten!³³Slangen, adderengebroed, hoe kunnen jullie ontkomen aan het oordeel van de hel?³⁴Daarom stuur ik profeten en wijzen en schriftgeleerden naar jullie toe. Sommigen zullen jullie doden en kruisigen en anderen zullen jullie geselen in jullie synagogen en vervolgen van stad tot stad.³⁵Maar jullie zullen worden gestraft voor al het onschuldige bloed dat vergoten werd op de aarde. Dat is van het bloed van Abel, de rechtvaardige, tot het bloed van Zacharias, de zoon van Berechja, die jullie vermoord hebben tussen het tempelhuis en het altaar.³⁶Voorzeker, Ik zeg jullie: Al deze dingen zullen komen over deze generatie.³⁷Jeruzalem, Jeruzalem, dat de profeten die naar jou toegestuurd worden doodt en stenigt. Hoe vaak heb Ik jouw kinderen willen verzamelen, zoals een kip haar kuikens onder haar vleugels, maar je hebt niet gewild.³⁸Deze stad zal eenzaam aan haar lot overgelaten worden.³⁹Ik verzeker jullie dat jullie Mij niet meer zullen zien tot de tijd dat jullie zullen zeggen: "Gezegend Hij, die komt in de naam van de Heer!"".

¹Jezus verliet de tempel. Zijn discipelen kwamen naar Hem toe om Hem op de gebouwen van de tempel te wijzen.²En Hij antwoordde hen: ''Zien jullie dit alles niet? Ik verzeker jullie, er zal hier geen steen op de andere gelaten worden, die niet zal worden weggebroken.''³Toen Hij op de Olijfberg zat, kwamen zijn discipelen alleen naar Hem toe en zeiden: ''Zeg het ons, wanneer zal dat gebeuren, en wat is het teken van uw komst en van de voleinding van de wereld?''⁴En Jezus antwoordde en zei tegen hen: ''Zie toe, dat niemand jullie misleidt!⁵Want velen zullen komen in mijn naam en zeggen: 'ik ben de Christus', en zij zullen velen misleiden.⁶Ook zullen jullie horen van oorlogen en van geruchten van oorlogen. Let op, wees niet verontrust; want dat moet gebeuren, maar het einde is het nog niet.⁷Want volk zal opstaan tegen volk, en koninkrijk tegen koninkrijk, en er zullen nu hier, dan daar, hongersnoden en aardbevingen zijn.⁸Maar dat alles is het begin van de weeën.⁹Dan zullen zij jullie gevangen nemen en mishandelen en zij zullen jullie doden, en jullie zullen door alle volken gehaat worden om wille van mijn naam.¹⁰En dan zullen velen hun geloof opgeven en zij zullen elkaar gevangen zetten en elkaar haten.¹¹En veel valse profeten zullen opstaan en velen zullen zij misleiden.¹²En omdat de wetteloosheid toeneemt, zal de liefde van de meesten bekoelen.¹³Maar degene die tot het einde volhardt, die zal gered worden.¹⁴En dit evangelie van het Koninkrijk zal in de gehele wereld gepredikt worden tot een getuigenis voor alle volken, en dan zal het einde gekomen zijn.¹⁵Wanneer jullie dan de wreedheid van de verwoesting, waarvan door de profeet Daniël gesproken is, op de heilige plaats ziet staan – wie het leest, moet er aandacht aan schenken – laten dan wie in Judea zijn,¹⁶vluchten naar de bergen.¹⁷Wie op het dak is, ga niet naar beneden om zijn huisraad mee te nemen, en wie in het veld is,¹⁸keer niet terug om zijn kleding mee te nemen.¹⁹Wat zal het rampzalig zijn voor vrouwen die in die tijd zwanger zijn of een kind aan de borst hebben.²⁰Bidt, dat jullie vlucht niet in de winter valt en niet op een sabbat.²¹Want er zal dan een grote verdrukking zijn, zoals er niet geweest is van het begin van de wereld tot nu toe en ook nooit meer zal zijn.²²En als die dagen niet ingekort werden, zou geen mens behouden worden; maar omwille van de uitverkorenen zullen die dagen worden ingekort.²³Als dan iemand tegen jullie zegt: 'Zie, hier is de Christus', of: 'Hier is Hij', geloof het niet.²⁴Want er zullen valse christussen en valse profeten opstaan en zij zullen grote tekenen en wonderen doen, zodat zij, als het mogelijk was, ook de uitverkorenen zouden misleiden.²⁵Zie, Ik heb het jullie van te voren gezegd.²⁶Als men dan tegen jullie zegt: 'Zie, Hij is in de woestijn', ga er niet heen; 'Zie, Hij is in de binnenkamer', geloof het niet.²⁷Want zoals de bliksem komt van het oosten en licht tot het westen, zo zal de komst van de Mensenzoon zijn.²⁸Waar het aas is, daar zullen de gieren zich verzamelen.²⁹Meteen na de verdrukking van de dagen zal de zon verduisterd worden en de maan zal haar glans niet geven en de sterren zullen van de hemelen vallen en de machten van de hemelen zullen wankelen.³⁰En dan zal het teken van de Mensenzoon verschijnen aan de hemel en dan zullen alle stammen van de aarde zich op de borst slaan. En zij zullen de Zoon van de mensen zien komen op de wolken van de hemel, met grote macht en heerlijkheid.³¹En Hij zal zijn engelen uitzenden met luid bazuingeschal en zij zullen zijn uitverkorenen verzamelen uit de vier windstreken, van het ene uiterste van de hemelen tot het andere.³²Leer dan van de vijgeboom deze les: Wanneer zijn hout al week wordt en de bladeren doet uitspruiten, weten jullie daaraan, dat de zomer in aantocht is.³³Zo moeten jullie ook, wanneer jullie dit alles zien, weten dat het einde nabij is.³⁴Ik verzeker jullie, Ik zeg u, dit geslacht zal zeker niet voorbijgaan, voordat dit alles gebeurt.³⁵De hemelen en de aarde zullen verdwijnen, maar mijn woorden zullen zeker niet verdwijnen.³⁶Maar van die dag en van het tijdstip weet niemand, ook de engelen van de hemelen niet, ook de Zoon niet, maar de Vader alleen.³⁷Want zoals het was in de dagen van Noach, zo zal de komst van de Mensenzoon zijn.³⁸Want zoals zij in [die] dagen vóór de zondvloed waren, aan het eten en aan het drinken, huwend en ten huwelijk gevend, tot op de dag, waarop Noach in de ark ging,³⁹en zij niets merkten, voordat de grote overstroming kwam en hen allen wegnam, zo zal ook de komst van de Mensenzoon zijn.⁴⁰Dan zullen er twee in het veld zijn, één zal aangenomen worden en één achtergelaten worden;⁴¹twee vrouwen zullen aan het malen zijn met de molen, één zal aangenomen worden, en één achtergelaten worden.⁴²Wees dan waakzaam, want jullie weten niet, op welke dag jullie Heer komt.⁴³Maar weet dit: Als de heer van het huis wist, in welke nacht de dief zou komen, zou hij gewaakt hebben en in zijn huis niet hebben laten inbreken.⁴⁴Daarom moeten jullie klaarstaan want de Mensenzoon komt op een tijdstip dat jullie het niet verwachten.⁴⁵Wie is dan de trouwe en verstandige slaaf, die de heer over zijn volk gesteld heeft om hun op tijd hun voedsel te geven?⁴⁶Gelukkig die dienaar, die zijn heer bij zijn komst zó bezig zal vinden.⁴⁷Ik verzeker jullie, Ik zeg het aan jullie dat hij hem over al zijn bezit zal stellen.⁴⁸Maar als die dienaar slecht was, en in zijn hart zou zeggen:⁴⁹'Mijn heer blijft uit', en hij zou beginnen zijn mededienaren te slaan en met de dronkaards zou eten en drinken,⁵⁰dan zal de heer van die slaaf komen op een dag, dat hij het niet verwacht, en op een tijdstip,⁵¹dat hij het niet weet, en hij zal hem straffen en hem in het lot van schijnheiligen laten ondergaan. Daar zal het gehuil en het tandengeknars zijn''.

¹"Dan zal het Koninkrijk van de hemel vergeleken worden met tien bruidsmeisjes, die hun lampen namen om de bruidegom tegemoet te gaan.²Vijf van hen waren wijs en vijf dwaas.³Want de dwazen namen wel hun lampen mee, maar niet de olie ervoor, ⁴maar de verstandige namen een kruikje olie met hun lampen mee.⁵Terwijl de bruidegom verlaat was, werden ze slaperig en vielen in slaap.⁶In het midden van de nacht werd er geroepen; 'Kijk, de bruidegom komt eraan, ga hem tegemoet!'⁷De bruidsmeisjes stonden op en maakten hun lampen in orde.⁸De dwaze meisjes zeiden tegen de wijze; ' geef ons wat van jullie olie, anders gaan onze lampen uit.'⁹Maar de wijze antwoordden met: 'Nee, anders is er voor niemand genoeg, ga maar naar een verkoper en koop wat voor jullie zelf.'¹⁰Terwijl zij onderweg waren voor de olie, kwam de bruidegom, en degenen die voorbereid waren gingen met hem mee naar het bruiloftsfeest en de deur sloot achter hen. ¹¹Later kwamen ook de andere bruidsmeisjes, ze riepen: 'Heer, heer, laat ons erin.'¹²Maar hij antwoordde; 'Ik zeg jullie, ik ken jullie niet.'¹³Wees daarom waakzaam, want jullie weten niet welke dag en evenmin op welk uur Hij komt.¹⁴Het zal zijn als wanneer een man op het punt staat naar het buitenland te gaan. Hij roept zijn dienaren bij zich en vertrouwt hen zijn bezittingen toe.¹⁵De een geeft hij vijf talenten, en de ander twee en weer een ander één talent. Ieder naar zijn bekwaamheid, en de man vertrok.¹⁶Hij, die vijf talenten ontving ging er direct mee aan het werk en verdiende er vijf bij.¹⁷ Zo ook degene met twee talenten verdiende er twee bij.¹⁸Maar degene die één talent toevertrouwd kreeg, verborg het geld van zijn heer in een gat dat hij groef in de grond.¹⁹Na een lange tijd kwam de heer van die dienaren terug en vroeg hun rekenschap over de toevertrouwde talenten.²⁰Degene die vijf talenten had ontvangen stapte naar voren, bracht de extra vijf mee en zei: 'Heer, de vijf talenten die u mij toevertrouwde, daarvan heb ik er vijf bijverdiend.'²¹Zijn heer zei tegen hem: 'Uitstekend, jij bent een goede en betrouwbare dienaar, je bent betrouwbaar met weinig. Ik zal je over veel dingen verantwoording geven. Kom en deel in de vreugde van je heer. ²²Die met de twee talenten stapte ook naar voren en zei: 'Heer, twee talenten hebt u mij toevertrouwd; zie, ik heb er twee talenten bij verdiend.'²³Zijn heer zei tegen hem: 'Uitstekend, jij bent een goede en betrouwbare dienaar, je bent betrouwbaar met weinig. Ik zal je over veel dingen verantwoording geven. Kom en deel in de vreugde van je heer.'²⁴Nu kwam ook die het ene talent had ontvangen naar voren en zei: 'Heer, Ik wist dat u een hard mens bent, die maait waar u niet gezaaid heeft, en oogst waar u niet plantte.²⁵Ik was bang, dus ik ging weg en verborg uw talent in de grond. Kijk, hier hebt u uw talent terug.' ²⁶Zijn heer reageerde met; 'Jij luie, bedorven dienaar, als jij wist dat ik maai waar ik niet gezaaid heb en oogst waar ik niet gepland heb,²⁷dan had je mijn geld kunnen investeren bij de bank en zou ik nu bij mijn terugkomst het met rente opgevraagd hebben.²⁸Neem daarom zijn talent van hem af en geef het aan hem met de tien talenten.'²⁹Want aan iedereen die heeft zal meer gegeven worden, en die zal overvloed hebben. Maar wie niets heeft, zal zelfs wat hij heeft ontnomen worden.³⁰Zet de nutteloze dienaar buiten de deur in de diepste duisternis, waar het jammeren zal zijn met tandengeknars.³¹ Wanneer de Mensenzoon in zijn heerlijkheid komt met al de engelen, dan neemt Hij plaats op Zijn glorierijke troon. ³²Dan zullen alle volken vóór Hem samengebracht worden, Hij zal ze scheiden zoals de herder de schapen van de bokken scheidt, ³³en Hij zal de schapen aan de rechterkant plaatsen en de bokken links.³⁴Dan zal de Koning tegen hen aan de rechterkant zeggen: 'Kom, jullie die gezegend zijn bij mijn Vader, beërf het koninkrijk wat voorbereid is voor jullie sinds de grondvesting van de wereld.³⁵Want Ik heb honger geleden en jullie gaven mij te eten. Ik had dorst en jullie gaven mij te drinken. Ik was een vreemdeling en jullie gaven mij onderdak,³⁶Ik was naakt en jullie kleedden mij, Ik was ziek en jullie bezochten mij, Ik zat gevangen en jullie kwamen naar Mij toe.'³⁷Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden: 'Wanneer hebben wij U hongerig gezien en eten gegeven, of dorstig en drinken gegeven?³⁸Wanneer zagen wij U als een vreemdeling en gaven U onderdak, of naakt en kleedden U?³⁹Wanneer zagen wij U ziek of in de gevangenis en bezochten U?'⁴⁰En de Koning zal hun antwoorden met: 'Voorwaar, Ik zeg jullie, toen jullie dit voor één van mijn minste broeders of zusters deden, deden jullie het voor Mij.'⁴¹Dan zal Hij ook tegen hen aan Zijn linkerhand zeggen: 'Ga weg van Mij, jullie vervloekten, naar het eeuwig vuur dat voor de duivel en zijn engelen bestemd is.⁴²Want Ik heb honger geleden en jullie hebben Mij niet te eten gegeven, Ik heb dorst geleden en jullie hebben Mij niet te drinken gegeven; ⁴³Ik ben een vreemdeling geweest en jullie hebben mij geen onderdak gegeven, Ik was naakt en jullie hebben Mij niet gekleed, Ik was ziek en in de gevangenis en jullie hebben Mij niet bezocht.'⁴⁴Dan zullen ook zij Hem antwoorden: 'Heer, wanneer hebben wij U hongerig gezien, of dorstig, of als vreemdeling, of naakt of ziek, of in de gevangenis, en hebben wij niet voor U gezorgd?'⁴⁵Dan zal Hij hun antwoorden: 'Voorwaar, Ik zeg jullie, wat jullie niet voor één van mijn minste broeders of zusters deden, deden jullie ook niet voor Mij.'⁴⁶Dezen zullen naar de eeuwige straf gaan, maar de rechtvaardigen naar het eeuwig leven."

¹Toen Jezus Zijn toespraak beëindigd had, zei Hij tegen zijn discipelen:²"Jullie weten, dat het over twee dagen Paasfeest is en dan wordt de Mensenzoon overgeleverd om gekruisigd te worden."³Ondertussen kwamen de overpriesters en de oudsten van het volk bijeen in het paleis van de hogepriester Kajafas.⁴Daar bedachten ze een plan om Jezus door een list gevangen te nemen en Hem te doden.⁵"Maar niet op het feest," zeiden ze, "want dan ontstaat er opschudding onder het volk."⁶Toen Jezus in Betanië was, in het huis van Simon de melaatse,⁷kwam een vrouw naar Hem toe met een albasten kruik vol kostbare mirre en goot die uit over zijn hoofd, terwijl Hij aan tafel zat.⁸Toen de discipelen dit zagen, waren zij verontwaardigd en zeiden: "Waarvoor die verspilling?⁹Want deze (mirre) had duur verkocht kunnen worden en aan de armen worden gegeven."¹⁰Jezus hoorde het en zei tegen hen: "Waarom vallen jullie deze vrouw lastig? Zij heeft een goede daad aan Mij verricht.¹¹De armen hebben jullie immers altijd bij je, maar Mij hebben jullie niet altijd.¹²Toen zij deze mirre over mijn lichaam uitgoot, heeft zij dat gedaan om mijn begrafenis voor te bereiden.¹³Waarlijk, ik verzeker jullie, overal waar dit evangelie verkondigd zal worden in de gehele wereld, zal ook tot haar gedachtenis gesproken worden van wat zij heeft gedaan."¹⁴Daarop ging één van de twaalven, genaamd Judas Iskariot, naar de overpriesters,¹⁵en vroeg: "Wat willen jullie mij geven als ik Hem aan jullie uitlever."¹⁶Ze gaven hem dertig zilverlingen en vanaf dat moment zocht hij een goede gelegenheid om Hem uit te leveren. ¹⁷Op de eerste dag van het feest van de ongezuurde broden, kwamen de discipelen bij Jezus en vroegen: "Waar wilt U dat wij voorbereidingen treffen zodat U het Pascha kunt eten?"¹⁸Hij zei: "Ga naar de stad en zeg tegen de persoon die jullie bekend is: De Meester zegt: 'Mijn tijd is nabij; bij jou wil Ik met mijn discipelen het Pascha houden.'"¹⁹De discipelen deden wat Jezus hun had opgedragen en zij maakten het Pascha gereed.²⁰Toen het avond geworden was, zat Hij samen met de twaalf [discipelen] aan de maaltijd.²¹Onder het eten zei Hij: "Waarlijk, ik verzeker jullie, dat één van jullie Mij zal verraden."²²En zeer bedroefd, begonnen zij één voor één, tegen Hem te zeggen: "Ik ben het toch niet, Heer?"²³Hij antwoordde hun en zei: "Diegene die samen met Mij zijn hand in de schotel heeft gedoopt, die zal Mij verraden.²⁴De Mensenzoon gaat wel heen zoals van Hem geschreven staat, maar wee die mens, die de Mensenzoon verraadt.²⁵Het zou voor die mens beter zijn geweest, dat hij niet geboren was." Judas, zijn verrader, zei: "Ik ben het toch niet, Rabbi?" Jezus antwoordde hem: "Jij hebt het gezegd."²⁶En terwijl zij aten, nam Jezus een brood, sprak de zegen uit, brak het en gaf het aan zijn discipelen en zei: "Neem het en eet, dit is mijn lichaam."²⁷En Hij nam een beker, sprak de dankzegging uit en gaf hun die en zei: "Drink allen daaruit.²⁸Want dit is het bloed van mijn verbond, dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden.²⁹Maar Ik zeg jullie, Ik zal vanaf nu niet meer van deze vrucht van de wijnstok drinken, tot op die dag, dat Ik haar met jullie nieuw zal drinken in het Koninkrijk van mijn Vader."³⁰Nadat ze de lofzang gezongen hadden, vertrokken ze naar de Olijfberg.³¹Onderweg zei Jezus tegen hen: "Jullie zullen Mij deze nacht allemaal afvallen. Want er staat geschreven: 'Ik zal de herder doden en de schapen van de kudde zullen uiteengedreven worden.'³²Maar nadat Ik uit de dood ben opgewekt, zal Ik jullie voorgaan naar Galilea."³³Petrus zei daarop tegen Hem: "Al zou iedereen U afvallen, ik nooit!"³⁴Jezus antwoorde hem: "Waarlijk, ik verzeker je, voordat de haan kraait, zul je deze nacht driemaal zeggen dat je Mij niet kent."³⁵Petrus zei tegen Hem: "Zelfs al moest ik met U sterven, ik zal nooit zeggen dat ik U niet ken. Zo spraken ook de andere discipelen.³⁶Daarna ging Jezus met hen naar een plaats, genaamd Getsemane, en Hij zei tegen de discipelen: "Blijven jullie hier zitten, dan ga Ik daar bidden."³⁷Hij nam Petrus en de twee zonen van Zebedeüs mee. Toen begon Hij zich bedroefd en angstig te voelen³⁸en zei tegen hen: "Ik voel me dodelijk bedroefd; blijf hier en waak met Mij."³⁹En Hij ging nog een stukje verder, knielde toen en bad diep voorovergebogen: "Mijn Vader, als het mogelijk is, laat deze beker aan Mij voorbijgaan; maar laat het niet gebeuren zoals Ik wil, maar zoals U het wilt."⁴⁰Hij liep terug naar zijn discipelen en zag dat ze sliepen. Hij zei tegen Petrus: "Konden jullie niet eens één uur met Mij waken?⁴¹Blijf wakker en bidt dat je niet in beproeving komt; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak."⁴²Voor de tweede keer liep Hij van hen weg en bad: "Mijn Vader, als deze beker niet aan mij voorbij kan gaan zonder dat Ik uit die drink, laat dan Uw wil gebeuren!"⁴³Toen Hij weer terugkwam, zag Hij dat ze weer sliepen, want ze waren zeer vermoeid.⁴⁴Hij liet hen daar achter en ging weer wat verder en bad voor de derde keer opnieuw met dezelfde woorden.⁴⁵Daarna kwam Hij weer bij de discipelen en zei tegen hen: "Slapen en rusten jullie nu nog steeds? Het moment is aangebroken dat de Mensenzoon wordt uitgeleverd in de handen van zondaren.⁴⁶Sta op, laten wij gaan. Kijk, degene die Mij uitlevert, is vlakbij."⁴⁷En terwijl Hij nog sprak, kwam Judas er aan, één van de twaalf, en met hem een grote menigte met zwaarden en stokken, gezonden door de overpriesters en oudsten van het volk.⁴⁸Met hen had Judas een teken afgesproken: 'Die ik zal kussen, die is het; die moet je gevangen nemen.'⁴⁹En direct liep hij op Jezus af en zei: "Wees gegroet, Rabbi", en kuste Hem.⁵⁰Maar Jezus zei tegen hem: "Vriend, waarvoor ben je hier gekomen?" Daarop kwamen ze dichterbij, grepen Jezus vast en namen Hem gevangen.⁵¹Eén van Jezus' discipelen greep zijn zwaard en trof de slaaf van de hogepriester en sloeg hem het oor af.⁵²Toen zei Jezus tegen hem: "Breng uw zwaard weer op zijn plaats, want iedereen, die naar het zwaard grijpt, zal door het zwaard omkomen.⁵³Of denken jullie, dat Ik mijn Vader niet kan aanroepen en Hij zal Mij direct meer dan twaalf legioenen engelen ter beschikking stellen?⁵⁴Hoe zouden dan de Schriften in vervulling gaan, die zeggen, dat het zo moet gebeuren?"⁵⁵Toen zei Jezus tegen de menigte: "Als tegen een rover zijn jullie met zwaarden en stokken uitgetrokken om Mij gevangen te nemen? Dagelijks zat Ik in de tempel te leren, maar toen hebben jullie Mij niet gevangen genomen.⁵⁶Maar dit alles is gebeurd, zodat de schriften van de profeten in vervulling zouden gaan." Daarop lieten alle discipelen Hem alleen en vluchtten. ⁵⁷Zij die Jezus gevangen genomen hadden, leidden Hem voor aan Kajafas, de hogepriester, bij wie de schriftgeleerden en oudsten bijeengekomen waren.⁵⁸Petrus volgde Hem op een afstand tot aan de hof van de hogepriester; daar binnengekomen ging hij tussen de dienaars zitten om de afloop te zien.⁵⁹De overpriesters en de gehele Raad probeerden een valse getuigenverklaring tegen Jezus te vinden om Hem ter dood te veroordelen, maar zij vonden er geen,⁶⁰hoewel zich veel valse getuigen meldden.⁶¹Tenslotte traden er twee op, die verklaarden: "Deze man heeft gezegd: 'Ik kan de tempel van God afbreken en binnen drie dagen weer opbouwen.'"⁶²De hogepriester stond op en zei tegen Hem: "Geeft U geen antwoord? Wat getuigen ze tegen U?*⁶³Maar Jezus bleef zwijgen. De hogepriester zei tegen Hem: "Ik bezweer U bij de levende God, dat U ons zegt, of U de Christus, de Zoon van God, bent."⁶⁴Jezus zei tegen hem: "U hebt het gezegd. Maar Ik zeg jullie, van nu aan zullen jullie de Mensenzoon zien zitten aan de rechterhand van de Machtige en Hem zien komen op de wolken van de hemel."⁶⁵Toen scheurde de hogepriester zijn kleren en zei: "Hij heeft God gelasterd! Waarvoor hebben wij nog getuigen nodig? Nu hebben jullie de godslastering zelf gehoord. Wat denken jullie?"⁶⁶Zij antwoordden: "Hij is schuldig en verdient de doodstraf."⁶⁷Daarop spuwden zij Hem in het gezicht en stompten Hem met vuisten;⁶⁸anderen sloegen Hem in het gezicht en zeiden: "Profeteer ons, Christus, wie is het, die u geslagen heeft?"⁶⁹Petrus zat buiten in de hof toen er een slavin naar hem toe kwam en zei: "Jij hoort ook bij Jezus, de Galileeër."⁷⁰Maar hij ontkende dat zeer stellig zodat allen het konden horen en zei: "Ik weet niet waar je het over hebt."⁷¹Toen hij naar het portaal ging, zag een andere hem en zij zei tegen hen, die daar waren: "Die man was ook bij Jezus, de Nazoreeër."⁷²En opnieuw ontkende hij het stellig met een eed: "Ik ken die man niet."⁷³Even later kwamen omstanders naar Petrus toe en zeiden: "Ook jij hoort wel degelijk bij hen, want ook je accent verraadt je."⁷⁴Daarop begon hij te vloeken en bezwoer hen: "Ik ken die man niet."⁷⁵En meteen kraaide een haan. En Petrus herinnerde zich de woorden van Jezus: 'Voordat de haan kraait, zul jij driemaal zeggen dat je Mij niet kent.' En hij ging naar buiten en huilde bitter.

¹Toen het morgen geworden was, namen alle overpriesters en de oudsten van het volk het besluit om Jezus te doden.²En zij boeiden Hem, leidden Hem weg en leverden Hem over aan Pilatus, de stadhouder.³Toen kreeg Judas die Hem verraden had, berouw, omdat hij zag dat Hij veroordeeld was en hij bracht de dertig zilverstukken bij de overpriesters en oudsten terug,⁴en zei: "Ik heb gezondigd, onschuldig bloed verraden!" Maar zij zeiden: "Wat gaat dat ons aan? Dat is jouw probleem!"⁵Judas gooide de zilverstukken de tempel in. Toen liep hij weg en hing zichzelf op.⁶De overpriesters namen de zilverstukken en zeiden: "Wij mogen die niet in de offerkist doen, want het is bloedgeld."⁷En zij namen het besluit daarvoor het land van de pottenbakker te kopen als begraafplaats voor de vreemdelingen.⁸Daarom heet dat land Bloedakker, tot op deze dag.⁹Toen werd vervuld wat gesproken is door de profeet Jeremia, toen hij zei: "Zij namen de dertig zilverstukken. Dat was wat zij een man van het volk Israël waard vonden. ¹⁰Ze kochten daarmee het land van de pottenbakker. Dit moest ik zeggen van de Heer."¹¹Jezus werd naar de stadhouder gebracht. En de stadhouder ondervroeg Hem: "Bent U de Koning van de Joden?" Jezus zei: "U zegt het zelf."¹²En op de beschuldiging die de overpriesters en oudsten tegen Hem inbrachten, antwoordde Hij niets.¹³Toen zei Pilatus tegen Hem: "Hoort U niet, hoeveel zij tegen U getuigen?"¹⁴En Hij antwoordde hem op geen enkele vraag, zodat de stadhouder zich zeer verwonderde.¹⁵Nu was het de gewoonte van de stadhouder om bij elk feest een gevangene, die het volk kiest, vrij te laten.¹⁶Barabbas nu was een een berucht gevangene.¹⁷Omdat zij nu toch bijeen waren, zei Pilatus tegen hen: "Wie willen jullie dat ik zal vrijlaten, Barabbas of Jezus, die Christus genoemd wordt?"¹⁸Want hij wist, dat zij Hem uit afgunst hadden overgeleverd.¹⁹Terwijl hij op de rechterstoel zat, zond zijn vrouw hem de boodschap: "Bemoei je toch niet met die rechtvaardige, want ik heb vannacht in een droom veel geleden om Hem."²⁰Maar de overpriesters en de oudsten hitste de menigte op, om te vragen Barabbas vrij te laten en Jezus te laten doden.²¹De stadhouder antwoordde en zei: "Wie van die twee willen jullie dat ik vrij laat?" Zij zeiden: "Barabbas."²²Pilatus zei tegen hen: "Wat moet ik dan doen met Jezus, die Christus genoemd wordt?" Zij zeiden allen: "Hij moet gekruisigd worden!"²³Hij zei: "Wat heeft Hij dan toch voor kwaad gedaan?"Zij schreeuwden nog meer: "Hij moet gekruisigd worden!"²⁴Toen Pilatus zag, dat niets baatte, maar dat er integendeel oproer ontstond, nam hij water, waste zo zijn handen dat iedereen het zag en zei: "Ik ben onschuldig aan zijn bloed; jullie moeten zelf maar zien, wat ervan komt.".²⁵En het hele volk antwoordde: "Laat zijn bloed over ons komen en over onze kinderen!"²⁶Daarna liet hij Barabbas vrij, maar Jezus geselde hij en gaf Hem over om gekruisigd te worden.²⁷ De soldaten van de stadhouder namen Jezus mee naar het gerechtsgebouw en riepen de hele afdeling soldaten samen.²⁸En zij trokken Hem zijn kleren uit en deden Hem een scharlaken mantel om;²⁹ook vlochten zij van doornen een kroon en zetten die op zijn hoofd en gaven Hem een rietstok in zijn rechterhand. Toen vielen zij voor Hem op de knieën en bespotten Hem met: "Wees gegroet, Koning van de Joden!"³⁰en spuugden op Hem, pakten de rietstok en sloegen Hem op het hoofd.³¹Nadat zij Hem bespot hadden, trokken zij Hem de mantel uit en deden Hem zijn kleren aan en leidden Hem weg om Hem te kruisigen.³²Bij het weggaan, troffen zij iemand uit Cyrene aan, die Simon heette en dwongen hem zijn kruis te dragen.³³En zij kwamen op een plaats: Golgota, dat betekent Schedelplaats,³⁴en zij gaven Hem wijn vermengd met gal te drinken. En toen Hij die proefde, wilde Hij niet drinken.³⁵Nadat zij Hem gekruisigd hadden, verdeelden zij zijn kleren door erom te dobbelen,³⁶en bleven daar zitten om Hem te bewaken .³⁷En boven zijn hoofd hingen zij een bord met de beschuldiging: "Dit is Jezus, de Koning der Joden."³⁸Twee misdadigers werden met Hem gekruisigd, de één rechts, de ander links van Hem.³⁹En de voorbijgangers scholden Hem uit, schudden hun hoofd⁴⁰en zeiden: "U, die de tempel afbreekt en in drie dagen opbouwt, red Uzelf, als U de Zoon van God bent, en kom van dat kruis af!"⁴¹Eveneens spotten de overpriesters samen met de schriftgeleerden en oudsten en zeiden:⁴²"Anderen heeft Hij gered, Zichzelf kan Hij niet redden. Hij is de Koning van Israël; laat Hij nu van het kruis afkomen en wij zullen in Hem geloven.⁴³Hij heeft zijn vertrouwen op God gesteld; laat die Hem nu verlossen, indien Hij van Hem houdt; want Hij heeft gezegd: 'Ik ben Gods Zoon.' "⁴⁴Op dezelfde wijze scholden ook de misdadigers, die met Hem gekruisigd waren, Hem uit.⁴⁵Omstreeks twaalf uur `s middags werd het donker in het hele land. Dit duurde tot drie uur.⁴⁶Om drie uur riep Jezus met luide stem, en zei: "Eli, Eli, lama sabachtani?" Dat is: "Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?"⁴⁷Omstanders hoorden dit en zeiden: "Hij roept Elia".⁴⁸En meteen liep een van hen naar Hem toe nam een spons, drenkte die met zure wijn, stak het op een rietstok en gaf Hem te drinken.⁴⁹Maar de anderen zeiden: "Stil, laat ons zien, of Elia komt om Hem te redden."⁵⁰Jezus riep nogmaals met een luide stem en toen gaf Hij de geest.⁵¹Op dat moment scheurde het voorhangsel van boven tot beneden in tweeën, en de aarde beefde, en de rotsen scheurden,⁵²en de graven gingen open en vele lichamen van ingeslapen heiligen werden opgewekt.⁵³Zij kwamen uit de graven. En nadat Jezus uit de dood was opgestaan, gingen zij naar de heilige stad Jeruzalem, waar zij aan veel verschenen.⁵⁴De hoofdman en degenen die met hem Jezus bewaakten, zagen de aardbeving en wat er plaats vond en raakten zeer bevreesd en zeiden: "Waarlijk dit was de Zoon van God."⁵⁵Daar waren veel vrouwen, die Jezus gevolgd hebben vanuit Galilea om Hem te dienen, op een afstand toe te kijken.⁵⁶Onder hen behoorden Maria van Magdala, Maria de moeder van Jakobus en Jozef, en de moeder van de zonen van Zebedeüs.⁵⁷Toen het avond geworden was, kwam een rijk man van Arimatea, die Jozef heette en ook een discipel van Jezus was geworden.⁵⁸Hij ging naar Pilatus en vroeg hem om het lichaam van Jezus. Toen beval Pilatus het hem te geven.⁵⁹En Jozef nam het lichaam en wikkelde het in zuiver linnen,⁶⁰en hij legde het in zijn nieuwe graf, dat hij in de rots had laten uithouwen, en na een grote steen voor de ingang van het graf te hebben gewenteld, vertrok hij.⁶¹Maria van Magdala en de andere Maria, waren daar en zaten tegenover het graf.⁶²De volgende dag, dat is de dag na de Voorbereiding, kwamen de overpriesters en de Farizeeën gezamenlijk bij Pilatus,⁶³en zeiden: "Heer, wij herinnerden ons, dat die verleider tijdens Zijn leven nog gezegd heeft: 'Na drie dagen word Ik opgewekt.'⁶⁴Geef daarom bevel het graf te verzegelen tot de derde dag; anders zouden zijn discipelen Hem kunnen stelen, en tot het volk zeggen: 'Hij is opgewekt uit de doden, en de laatste dwaling zou erger zijn dan de eerste.'"⁶⁵Pilatus zei tegen hen: "Hier hebben jullie een paar soldaten. Ga er naartoe en verzegel het graf naar jullie beste weten."⁶⁶Zij gingen erheen en verzekegelden het graf met de wacht, na de steen verzegeld te hebben.

¹Laat na de sabbat, tegen het aanbreken van de eerste dag van de week, gingen Maria van Magdala en de andere Maria naar het graf kijken.²Plotseling was er een grote aardbeving, want een engel van de Heer daalde uit de hemel neer, kwam dichterbij, rolde de steen weg en ging erop zitten.³Zijn uiterlijk was als een bliksem en zijn kleren waren wit als sneeuw.⁴De bewakers beefden van angst voor de engel en vielen als dood neer.⁵Maar de engel richtte zich tot de vrouwen en zei: "Wees niet bang, want ik weet, dat jullie Jezus zoeken, de gekruisigde.⁶Hij is hier niet, want Hij is immers opgewekt, zoals Hij gezegd heeft; kom, bekijk de plaats, waar Hij gelegen heeft.⁷Ga direct naar zijn discipelen en zeg hen, dat Hij is opgestaan uit de dood. En zie, Hij gaat jullie voor naar Galilea; daar zullen jullie Hem zien. Zie, ik heb het jullie gezegd."⁸Met angst en grote vreugde verlieten ze direkt het graf en renden om het Zijn discipelen te vertellen.⁹Op dat moment kwam Jezus hen tegemoet en zei: "Wees gegroet." Zij naderden Hem, grepen zijn voeten en aanbaden Hem.¹⁰Toen zei Jezus tegen hun: "Weest niet bang. Ga naar mijn broeders en vertel hun, dat zij naar Galilea moeten gaan en daar zullen zij Mij zien."¹¹Toen zij onderweg waren, gingen enkele van de bewakers naar de stad om de overpriesters alles te vertellen wat er gebeurd was.¹²In een vergadering met de oudsten besloten zij de soldaten veel geld te geven,¹³en zij zeiden: "Zeg maar, dat Zijn discipelen 's nachts gekomen zijn en Hem hebben gestolen, terwijl wij sliepen.¹⁴Als de gouverneur dit hoort, zullen wij er voor zorgen, dat jullie buiten schot blijven."¹⁵Zij namen het geld aan en deden wat hun was opgedragen. En dit gerucht is onder de Joden verspreid tot de dag van vandaag.¹⁶En de elf discipelen vertrokken naar Galilea, naar de berg, waar Jezus hen had onderricht.¹⁷En toen zij Hem zagen, aanbaden zij Hem, maar sommigen twijfelden.¹⁸En Jezus kwam dichterbij en zei: "Mij is gegeven alle macht in de hemel en op de aarde.¹⁹Ga dan heen, maak al de volken tot mijn discipelen en doop hen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest en leer hen te gehoorzamen al wat Ik jullie opgedragen heb.²⁰Onthoud dit: Ik ben met jullie alle dagen tot aan de voleinding van de wereld."

¹Dit is het begin van het Evangelie van Jezus Christus, de Zoon van God.²Zoals geschreven staat bij de profeet Jesaja: 'Kijk, Ik stuur mijn bode voor U uit, die Uw weg vrij zal maken;³de stem van één, die roept in de woestijn: "Maak, de weg van de Heer vrij, maak Zijn paden recht.'"⁴Johannes de Doper verscheen in de woestijn en predikte de doop van bekering tot vergeving van zonden.⁵En het hele Joodse land kwam naar hem toe en alle inwoners van Jeruzalem, en zij lieten zich door hem dopen in de rivier de Jordaan onder belijdenis van hun zonden.⁶En Johannes droeg kleren van kameelhaar en met een leren riem om zijn middel, en hij at sprinkhanen en wilde honing.⁷En hij predikte en zei: "Na mij komt er Eén, die machtiger is dan ik, ik ben het niet waard om op mijn knieën zijn sandalen voor Hem los te maken.⁸Ik heb jullie gedoopt met water, maar Hij zal jullie dopen met de Heilige Geest."⁹En het gebeurde in die dagen dat Jezus van Nazaret in Galilea kwam en zich liet dopen door Johannes in de Jordaan.¹⁰En zodra Hij uit het water kwam, zag Hij de hemelen open gaan en de Geest als een duif op Zich neerdalen.¹¹En een stem kwam uit de hemelen: "Jij bent Mijn geliefde Zoon, in Jou vind Ik Mijn genoegen."¹²En direct daarna stuurde de Geest Hem de woestijn in.¹³En Hij werd in de woestijn veertig dagen door de satan op de proef gesteld; en Hij was bij de wilde dieren en de engelen dienden Hem.¹⁴En nadat Johannes gearresteerd was, ging Jezus naar Galilea om het evangelie van God te prediken,¹⁵en zei: "De tijd is vervuld en het Koninkrijk van God is nabij. Bekeer jullie en geloof het evangelie."¹⁶En toen Hij langs de zee van Galilea liep, zag Hij Simon en Andreas, de broer van Simon, in de zee staan en het net uitgooien, want zij waren vissers.¹⁷En Jezus zei tegen hen: "Volg Mij, en Ik zal jullie vissers van mensen maken."¹⁸En onmiddellijk lieten zij hun netten liggen en volgden Hem.¹⁹En toen Hij iets verder liep, zag Hij Jakobus, de zoon van Zebedeüs, en zijn broer Johannes, die ook in de boot waren om hun netten in orde te brengen.²⁰En direct riep Hij hen; en zij lieten hun vader Zebedeüs in de boot achter met de arbeiders en volgden Hem.²¹En zij kwamen in Kafarnaüm en op de sabbat ging Hij naar de synagoge en onderwees daar.²²En zij stonden versteld over zijn leer, want Hij onderwees hen als iemand die gezag had, en niet zoals de wetgeleerden.²³En op dat moment was er in hun synagoge een man met een onreine geest en hij schreeuwde luid,²⁴en zei: "Wat hebt U met ons te maken, Jezus van Nazaret? Bent U gekomen om ons te vernietigen? Ik weet wel wie U bent: de Heilige van God."²⁵En Jezus bestrafte hem en zei: "Zwijg, en ga uit van hem."²⁶En de onreine geest deed hem stuiptrekken en ging onder groot geschreeuw van hem uit.²⁷En allen werden zeer verbaasd, zodat zij elkaar vroegen: "Wat is dit? Een nieuwe leer met gezag! Ook de onreine geesten geeft Hij bevelen en zij gehoorzamen Hem!"²⁸En het nieuws over Jezus verspreidde zich snel in de hele omgeving van Galilea. ²⁹En van de synagoge gingen zij naar het huis van Simon en Andreas met Jakobus en Johannes.³⁰En de schoonmoeder van Simon lag met koorts op bed. En zij vertelden het direct aan Jezus.³¹En Hij kwam dichterbij, pakte haar hand en hielp haar overeind. En de koorts verliet haar en zij diende hen.³²Toen het avond werd en de zon onderging, brachten ze ernstig zieken en bezetenen bij Hem.³³En alle bewoners van de stad stonden dicht op elkaar bij de deur.³⁴En Hij genas velen die ernstig ziek waren door allerlei ziekten, en dreef veel boze geesten uit en Hij liet de geesten niet toe te spreken, omdat zij Hem kenden.³⁵En 's morgens vroeg, toen het nog donker was, stond Hij op en ging naar buiten en Hij ging naar een eenzame plaats en bad daar.³⁶Maar Simon en diegenen die bij hem waren, gingen Hem achterna,³⁷en zij vonden Hem en zeiden tegen Hem: "Iedereen zoekt U."³⁸En Hij zei tegen hen: "Laten wij ergens anders heengaan, naar de naburige plaatsen, zodat Ik ook daar kan prediken; want daarvoor ben Ik gestuurd.¨³⁹En Hij ging prediken in hun synagogen in heel Galilea, en de boze geesten dreef Hij uit.⁴⁰En een melaatse kwam bij Hem, en smeekte Hem en viel voor Hem op zijn knieën, en zei: "Als U wilt, kunt U mij reinigen."⁴¹En met ontferming bewogen, strekte Hij zijn hand uit, raakte hem aan en zei tegen hem: "Ik wil het, word rein!"⁴²En direct verliet de melaatsheid hem en hij werd rein.⁴³Hij stuurde hem meteen weg en zei streng tegen hem:⁴⁴"Zorg dat je tegen niemand iets zegt, maar ga naar de priester. Laat hem zien dat je weer beter bent. Breng dan het offer dat hoort bij je genezing, zoals Mozes het heeft voorgeschreven. Het zal voor de mensen het bewijs zijn dat je genezen bent."⁴⁵Maar toen hij was weggegaan, begon hij het telkens weer te vertellen, en het nieuws bekend te maken, zo erg dat Jezus niet meer openlijk een stad kon binnenkomen, maar Zich buiten in eenzame plaatsen ophield. En zij kwamen naar Hem toe van alle kanten.

¹Toen Hij weer in Kafarnaüm gekomen was, hoorden de mensen na enkele dagen dat Hij thuis was.²Velen kwamen bij elkaar zodat zelfs de ruimte bij de deur overvol raakte. Hij sprak het woord tegen hen.³Er kwamen vier mannen en zij droegen een verlamde die ze bij Hem brachten. ⁴Omdat zij hem vanwege de drukte niet bij Hem konden brengen, haalden zij de dakbedekking weg boven de plaats waar Hij was. Toen ze het dak opengebroken hadden, lieten zij het matras waarop de verlamde lag, naar beneden zakken.⁵Omdat Jezus hun geloof zag, zei Hij tegen de verlamde: "Zoon, je zonden zijn vergeven."⁶Nu waren daar enkele schriftgeleerden aanwezig en zij overlegden in hun harten:⁷Wat zegt Hij daar? Hij lastert God. Wie kan zonden vergeven dan God alleen?⁸En Jezus doorzag meteen in zijn geest, dat zij zo in zichzelf overlegden en zei tegen hen: "Waarom overleggen jullie deze dingen in jullie harten?⁹Wat is gemakkelijker? Tegen de verlamde zeggen: 'Je zonden zijn vergeven', of 'Sta op, pak je matras op en wandel'?¹⁰Maar, zodat jullie mogen weten dat de Mensenzoon macht heeft op aarde om zonden te vergeven," - zei Hij tegen de verlamde:¹¹"Tegen jou zeg Ik, sta op, pak je matras op en ga naar je huis."¹²Hij stond op, pakte meteen zijn matras op en ging naar buiten terwijl iedereen het zag. Ze waren allemaal geschrokken en verheerlijkten God door te zeggen: "Zoiets hebben wij nog nooit gezien!" ¹³Hij ging weer naar buiten langs de zee en de hele menigte kwam bij Hem en Hij onderwees hen.¹⁴Terwijl Hij voorbij ging, zag Hij Levi, de zoon van Alfeüs, bij het tolhuis zitten. Hij zei tegen hem: "Volg Mij." En hij stond op en volgde Hem.¹⁵Jezus en zijn discipelen gingen aan tafel in het huis van Levi samen met vele tollenaars en zondaars. Zij waren talrijk en zij volgden Hem.¹⁶Toen de schriftgeleerden van de Farizeeën Hem met de zondaars en tollenaars zagen eten, zeiden zij tegen Zijn discipelen: "Waarom eet Hij met de tollenaars en zondaars?"¹⁷Jezus hoorde het en zei tegen hen: "Zij, die gezond zijn, hebben geen dokter nodig, maar zij, die ziek zijn. Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars." ¹⁸De discipelen van Johannes en de Farizeeën vastten vaak. Zij kwamen en zeiden tegen Jezus: "Waarom vasten de discipelen van Johannes en de discipelen van de Farizeeën wèl, maar Uw discipelen niet?"¹⁹Jezus zei tegen hen: "Kunnen bruiloftsgasten dan vasten, terwijl de bruidegom bij hen is? Zolang zij de bruidegom bij zich hebben, kunnen zij niet vasten.²⁰Er zullen echter dagen komen dat de bruidegom van hen weggenomen is en in die tijd zullen zij dan vasten.²¹Niemand naait een niet-gekrompen lap op een oud kledingstuk, anders scheurt de ingezette lap er iets af – het nieuwe van het oude – en de scheur wordt erger.²²En niemand doet jonge wijn in oude zakken; anders zal de wijn de zakken doen barsten en de wijn gaat verloren met de zakken." [Maar jonge wijn doe je in nieuwe zakken.] ²³En het gebeurde, dat Hij op de sabbat door de korenvelden ging en zijn discipelen begonnen ondertussen aren te plukken.²⁴En de Farizeeën zeiden tegen Hem: "Kijk, waarom doen zij op de sabbat wat niet mag?"²⁵En Hij zei tegen hen: "Hebben jullie nooit gelezen wat David gedaan heeft toen de nood hoog was en hij en diegenen die bij hem waren honger kregen?²⁶[Hoe] hij onder het hogepriesterschap van Abjatar het huis van God binnengegaan is en de toonbroden gegeten heeft waarvan niemand mag eten behalve de priesters, en hij ze ook aan degenen, die bij hem waren, gegeven heeft?"²⁷En Hij zei tegen hen: "De sabbat is gemaakt voor de mens, en niet de mens voor de sabbat.²⁸Dus, de Mensenzoon is heer ook over de sabbat."

¹En Hij ging weer een synagoge binnen en daar was een mens met een verschrompelde hand;²en zij letten op Hem, of Hij hem op de sabbat genezen zou, om Hem te kunnen aanklagen.³En Hij zei tegen de mens met de verschrompelde hand: "Kom in het midden staan."⁴En Hij zei tegen hen: "Is het toegestaan op de sabbat goed te doen of kwaad te doen, een leven te redden of te doden?" Zij zwegen.⁵ Hij was zeer bedroefd over de verharding van hun hart. En nadat Hij degenen die rondom Hem stonden boos had aangekeken, zei Hij tegen de mens: "Strek je hand uit!" En hij strekte zijn hand uit. En zijn hand werd weer gezond.⁶En de Farizeeën gingen weg en pleegden direct overleg met de Herodianen over hoe zij Hem uit de weg konden ruimen.⁷En Jezus trok Zich met zijn leerlingen terug naar het meer. En een grote menigte uit Galilea ging mee.⁸Ook uit Judea en uit Jeruzalem en uit Idumea en het Overjordaanse en de streken van Tyrus en Sidon kwam een grote menigte naar Hem toe, omdat ze hadden gehoord wat Hij allemaal deed.⁹En Hij zei tegen zijn leerlingen dat een bootje in de buurt moest blijven, liggend naar de menigte zodat deze Hem niet zou verdringen.¹⁰Want Hij genas velen, zodat allen, die kwalen hadden, op Hem aandrongen om Hem te kunnen aanraken.¹¹ Telkens als de onreine geesten Hem zagen, vielen ze voor Hem neer en schreeuwden: "U bent de Zoon van God."¹²En Hij verbood hen verschillende keren bekend te maken wie Hij was. ¹³En Hij ging de berg op en riep bij Zich op wie Hij zijn keuze had laten vallen en zij kwamen bij Hem.¹⁴En Hij benoemde er twaalf, zodat zij met Hem zouden zijn en Hij hen op pad zou sturen om te prediken¹⁵en om macht te hebben om boze geesten uit te drijven.¹⁶Hij stelde twaalf aan, en Simon noemde Hij Petrus,¹⁷en Jakobus, de zoon van Zebedeüs, en Johannes, de broer van Jakobus, en Hij gaf hun de bijnaam Boanerges, dat is zonen van de donder, en¹⁸Andreas en Filippus en Bartolomeüs en Matteüs en Tomas en Jakobus, de zoon van Alfeüs en Taddeüs en Simon de Zeloot en Judas Iskariot,¹⁹die Hem ook verraden heeft.²⁰En Hij ging in een huis; en er verzamelde zich weer een menigte, zodat zij zelfs geen brood konden eten.²¹En toen zijn familie dit hoorden, gingen zij daar heen om Hem te halen, want zij zeiden: "Hij is gek geworden."²²En de schriftgeleerden, die van Jeruzalem gekomen waren, zeiden: "Hij heeft Beëlzebul, en door de heerser van de boze geesten drijft Hij de geesten uit."²³En Hij riep hen bij Zich en sprak tegen hen in gelijkenissen: "Hoe kan de satan de satan uitdrijven?²⁴En als een koninkrijk tegen zichzelf verdeeld is, kan dat koninkrijk zich niet staande houden.²⁵En als een huis tegen zichzelf verdeeld is, zal dat huis niet kunnen bestaan.²⁶En als de satan tegen zichzelf vecht en verdeeld is, kan hij niet staande blijven en tot een eind komen.²⁷Maar niemand kan het huis van de sterke binnengaan en zijn huisraad stelen, als hij niet eerst die sterke heeft vastgebonden, en dan zal hij zijn huis plunderen.²⁸Waarlijk, ik verzeker jullie dat alle zonden aan de mensenkinderen zullen vergeven worden, ook de godslasteringen, die zij hebben gesproken.²⁹maar wie gelasterd heeft tegen de Heilige Geest, krijgt geen vergeving in eeuwigheid, maar is schuldig aan eeuwige zonde."³⁰Hij zei dit omdat zij zeiden: "Hij heeft een onreine geest."³¹En zijn moeder en zijn broers kwamen en stonden buiten.³²En een menigte zat rondom Hem en zei tegen Hem: "Kijk, Uw moeder en Uw broers en zussen staan buiten en zoeken U."³³En Hij antwoordde hen: "Wie zijn mijn moeder en broers?"³⁴En rondkijkend naar degenen die in een kring bij Hem zaten, zei Hij: "Kijk, hier zijn mijn moeder en mijn broers.³⁵Iedereen die de wil van God doet, die is mijn broer, zus en moeder."

¹En weer begon Hij te leren bij de zee. En een zeer groot aantal mensen verzamelden zich bij Hem, zodat Hij in een boot ging zitten, terwijl de menigte aan de kant stond.²En Hij leerde hun uitvoerig en sprak hen toe in gelijkenissen, en Hij zei:³"Luister. Zie, een zaaier ging naar zijn land om te zaaien.⁴En bij het zaaien viel een deel langs de weg, en de vogels kwamen en aten het op.⁵Een ander deel viel op steenachtige bodem, waar niet veel aarde was, en meteen schoot het op, omdat het geen diepe aarde had.⁶Maar toen de zon opkwam, verschroeide het, en omdat het geen wortel had, verdorde het.⁷En een ander deel viel in de distels en kwam op en verstikte het en het gaf geen vrucht.⁸Het overige zaad viel op goede aarde en groeide en gaf vrucht, soms dertigvoudig, soms zestigvoudig en soms honderdvoudig.''⁹En Hij zei: "Wie oren heeft om te horen, die moet horen."¹⁰En toen Hij weer alleen was met zijn volgelingen en de twaalf, stelden ze hem vragen over de gelijkenissen.¹¹En Hij zei tegen hen: "Aan jullie zijn de geheimen van het Koninkrijk van God gegeven, maar naar hen, die buiten staan, komt alles in gelijkenissen.¹²Omdat zij kijken en niet zien en horen en niet verstaan, anders zouden ze zich bekeren en vergeving krijgen."¹³En Hij zei tegen hen: "Weten jullie niet, wat deze gelijkenis betekent, en hoe zullen jullie dan al de andere gelijkenissen verstaan?"¹⁴De zaaier zaait het woord.¹⁵Dit zijn degenen, die langs de weg zijn: waar het woord gezaaid wordt, en zodra zij het horen, komt meteen de satan en neemt het woord, dat in hen gezaaid is, weg.¹⁶En ook die op steenachtige plaatsen gezaaid worden, zijn hen, zodra ze het woord horen, het meteen met blijdschap aannemen¹⁷maar hebben geen wortel in zich. Wanneer er later verdrukking of vervolging komt door het woord, komen zij meteen ten val. ¹⁸En een ander deel zijn degenen, die tussen de distels gezaaid worden: dit zijn zij, die het woord horen,¹⁹maar de zorgen van de wereld en het bedrog van de rijkdom en de begeerten naar al het andere komen erbij en verstikken het woord en het wordt onvruchtbaar.²⁰En dit zijn degenen, die in goede aarde gezaaid zijn: zij, die het woord horen en in zich opnemen en vrucht dragen, dertig- en zestig- en honderdvoud."²¹En Hij zei tegen hen: "Je steekt toch geen lamp aan en zet die dan onder de mand of onder het bed? Is het niet om op de standaard te zetten?²²Want er is niets verborgen dat niet onthuld zal worden, en er is ook niets geheim gehouden dat aan het licht zou komen.²³Wie oren heeft om te horen, moet goed luisteren."²⁴En Hij zei tegen hen: "Let goed op wat jullie horen: Met de maat, waarmee jullie meten, zullen jullie gemeten worden, en jullie zullen boven die maat gegeven worden.²⁵Want wie heeft, hem zal gegeven worden; en wie niet heeft, ook wat hij heeft zal hem ontnomen worden". ²⁶En Hij zei: "Het koninkrijk van God is alsof een mens zaad op de grond zou strooien²⁷en 's nachts zou slapen en overdag opstaan, en het zaad zou moeten ontkiemen en groeien, zonder dat hij zelf weet hoe.²⁸De grond brengt vanzelf vrucht voort; eerst een bloeistengel, daarna een aar, daarna het volle koren in de aar.²⁹Wanneer dan de vrucht rijp is, laat hij er meteen de sikkel in slaan, omdat de oogsttijd aangebroken is."³⁰En Hij zei: "Hoe zullen wij het Koninkrijk van God afbeelden, of onder welke gelijkenis zullen wij het brengen?³¹Het is als een mosterdzaadje, dat, wanneer het in de aarde gezaaid wordt, het kleinste is van alle zaden op de aarde,³²maar wanneer het wordt gezaaid, groeit het op en wordt groter dan alle kruiden, en schiet grote takken uit, zodat de vogels van de lucht onder zijn schaduw kunnen nestelen."³³Met zulke en andere gelijkenissen maakte Hij hun het goede nieuws bekend, voor zover zij het konden begrijpen.³⁴Hij sprak alleen in gelijkenissen tegen hen, maar in afzondering met zijn discipelen verklaarde Hij alles.³⁵En Hij zei tegen hen op die dag, toen het laat geworden was: ''Laten wij oversteken naar de overkant."³⁶En zij lieten de menigte achter en namen Hem, zoals Hij was, in de boot mee, en er waren ook andere schepen bij Hem.³⁷Er stak een zware stormwind op en de golven sloegen in de boot, zodat de boot reeds vol liep.³⁸Maar Hij zelf lag op het achterschip op een kussen te slapen. En zij maakten Hem wakker en zeiden tegen Hem: "Meester, trekt U er zich niets van aan, dat wij vergaan?''³⁹En toen Hij wakker was geworden, bestrafte Hij de wind en zei tegen de zee: "Zwijg, wees stil!"⁴⁰En Hij zei tegen hen: "Waarom zijn jullie zo bang? Waar is jullie geloof?"⁴¹En zij waren erg geschrokken en zeiden tegen elkaar: 'Wie is Hij toch, dat ook de wind en de zee Hem gehoorzaam zijn?''

¹En zij kwamen aan de overkant van het meer in het land van de Gerasenen.²En toen Hij uit de boot ging, kwam er een man met een onreine geest uit de grafstenen op Hem af, ³en zijn verblijf was tussen de graven en niemand had hem meer kunnen vastbinden, zelfs niet met een ketting,⁴want hij was vaak met voetboeien en kettingen gebonden geweest en de kettingen waren door hem stuk getrokken en de voetboeien vernield, en niemand was sterk genoeg om hem te bedwingen.⁵En voortdurend, nacht en dag, was hij tussen de graven en in de bergen, en schreeuwde en verwondde zichzelf met stenen.⁶En toen hij Jezus uit de verte zag, rende hij naar hem toe en viel voor Hem neer,⁷en riep met luide stem: "Wat hebt U met mij te maken, Jezus, Zoon van de allerhoogste God? Ik smeek U voor God, dat U mij niet pijnigt."⁸Want Jezus zei tegen hem: "Onreine geest, ga uit deze mens"⁹En Hij vroeg hem: "Wat is je naam?" En hij antwoordde Hem: "Mijn naam is Legioen, omdat we met zo velen zijn."¹⁰En hij smeekte Hem herhaaldelijk hen niet buiten die regio te sturen.¹¹Nu werd daar bij de berg een grote kudde varkens gehoed.¹²De demonen smeekten Hem en zeiden: "Zend ons naar de varkens, zodat wij daarin trekken."¹³En Hij stond het hun toe. En de onreine geesten gingen uit en trokken in de varkens en de kudde, ongeveer tweeduizend, stormde langs de helling de zee in en zij verdronken in de zee.¹⁴En de varkenshoeders vluchtten weg en vertelden wat ze hadden meegemaakt in de stad en op het land. En de mensen gingen kijken wat er gebeurd was.¹⁵En zij kwamen bij Jezus en zagen de man die bezeten was geweest door het legioen daar zitten, gekleed en goed bij zijn verstand en zij werden bang.¹⁶En degenen die dit hadden gezien, vertelden hun, hoe het met de bezetene gegaan was en ook van de varkens.¹⁷En zij begonnen bij Hem aan te dringen om weg te gaan uit hun regio.¹⁸En toen Hij in de boot stapte, smeekte de man die bezeten was om bij Hem te mogen blijven.¹⁹Maar Jezus stond het hem niet toe, maar Hij zei tegen hem: "Ga naar huis, naar je mensen en vertel hun al wat de Heer voor jou heeft gedaan, en hoe genadig Hij met jou was."²⁰En hij ging weg en begon in de Dekapolis bekend te maken al wat Jezus voor hem had gedaan en iedereen was verwonderd.²¹En toen Jezus met de boot weer overgestoken was naar de overkant, verzamelde zich een grote menigte bij Hem; en Hij bleef bij het meer.²²En er kwam een van de oversten van de synagoge, genaamd Jaïrus, en toen hij Jezus zag, viel hij aan zijn voeten neer,²³en smeekte Hem dringend en zei: "Mijn dochtertje ligt op sterven; kom mee en leg haar de handen op, dan zal zij beter worden en in leven blijven."²⁴En Hij ging met hem mee. En een groot aantal mensen volgde Hem en verdrongen zich om Hem heen.²⁵Er was een vrouw, die twaalf jaar aan bloedverlies geleden had,²⁶en veel doorstaan had van vele dokters, en had alles uitgegeven wat ze had, maar in plaats van beter worden, werd ze nog slechter.²⁷Toen zij had gehoord, wat er van Jezus verteld werd, begaf zij zich tussen de menigte en raakte zijn mantel van achteren aan.²⁸Want zij zei: "Als ik slechts zijn mantel aanraak, zal ik genezen."²⁹En meteen stopte het bloedverlies en zij merkte aan haar lichaam, dat zij van haar kwaal genezen was.³⁰En Jezus merkte direct bij Zichzelf dat er kracht van Hem uitgegaan was, en Hij keerde Zich om in de menigte en zei: "Wie heeft mijn mantel aangeraakt?"³¹En zijn discipelen zeiden tegen Hem: "Ziet U niet dat de menigte zich tegen U verdringt en U zegt: 'Wie heeft Mij aangeraakt'"?³²En Hij keek rond om te zien wie dat gedaan had.³³Maar de vrouw, bevreesd en bevend, en zich bewust van wat er met haar gebeurd was, kwam en viel voor Hem neer en vertelde Hem de volle waarheid.³⁴En Hij zei tegen haar: "Dochter, je geloof heeft je gered; ga in vrede en wees genezen van je kwaal."³⁵Terwijl Hij nog sprak, kwamen mensen uit het huis van de overste van de synagoge hem zeggen: "Uw dochter is gestorven; waarom valt u de Meester nog lastig?"³⁶Maar Jezus, die hun gesprek hoorde, zei tegen de overste van de synagoge: "Wees niet bang, geloof alleen."³⁷En Hij stond niemand toe met Hem mee te gaan, behalve Petrus en Jakobus en Johannes, de broer van Jakobus.³⁸En zij kwamen in het huis van de overste van de synagoge en Hij zag de commotie en mensen die luid huilden en jammerden.³⁹En binnengekomen zei Hij tegen hen: "Waarom maken jullie zo'n herrie en huilen jullie? Het kind is niet gestorven, maar het slaapt."⁴⁰En zij lachten Hem uit. Maar Hij stuurde hen allen het huis uit en nam de vader en de moeder van het kind en die bij Hem waren mee, en ging de kamer binnen waar het kind lag.⁴¹En Hij pakte de hand van het kind en zei tegen haar: Talita koem! (hetgeen betekent: "Meisje, ik zeg je, sta op!")⁴²En het meisje stond onmiddellijk op en het kon lopen; want het was twaalf jaar. En zij waren stomverbaasd.⁴³En Hij gebood hun nadrukkelijk om niemand dit te laten weten; en Hij zei dat ze haar iets te eten moesten geven.

¹En Hij vertrok daar vandaan en kwam in zijn vaderstad Nazareth en zijn discipelen gingen met Hem mee.²En toen het sabbat was, onderwees Hij in de synagoge. En veel mensen die Hem hoorden, waren verbaasd en zeiden: "Waar heeft Hij deze dingen vandaan en wat is dat voor een wijsheid, die Hem gegeven is? Hoe kan Hij zulke wonderen doen met Zijn handen?³Is dit niet de timmerman, de zoon van Maria, en de broer van Jakobus en Jozef en Judas en Simon? En zijn zussen wonen hier toch ook?" En zij stoorden zich aan Hem.⁴Jezus zei tegen hen: "Nergens wordt een profeet zo miskend als in zijn eigen stad, onder zijn verwanten en huisgenoten."⁵Hij kon daar geen enkel wonder doen; alleen genas Hij een paar zieken door handoplegging.⁶En Hij was verbaasd over hun ongeloof. Hij ging de omliggende dorpen rond en onderwees daar.⁷Hij riep Zijn twaalf leerlingen bij Zich en stuurde hen twee aan twee op pad en gaf hun macht over de duivelse geesten.⁸Hij gaf hun de opdracht niets mee te nemen voor onderweg, behalve een staf; dus geen brood, geen reiszak en geen geld,⁹maar wèl sandalen aan de voeten. En Hij zei: "Neem geen extra kleding mee."¹⁰Hij zei tegen hen: "Als je eenmaal ergens een huis binnen bent gegaan, blijf daar dan, totdat je weer uit die stad vertrekt. ¹¹En als jullie in een plaats niet welkom zijn en zij niet naar jullie willen luisteren, ga dan uit die plaats weg en schud het stof af, dat aan je voeten zit. Dit is voor hun een getuigenis."¹²En zij gingen op weg en maakten het goede nieuws bekend om de mensen tot inkeer te brengen.¹³En zij dreven veel boze geesten uit en zalfden veel zieken met olie en maakten hen beter. ¹⁴En koning Herodes hoorde van Hem, want zijn naam was bekend geworden; en de mensen zeiden: "Johannes de Doper is opgewekt uit de dood en daarom werken die krachten in Hem."¹⁵Anderen zeiden: "Het is Elia". En weer anderen: "Een profeet zoals de profeten".¹⁶Toen Herodes van Hem hoorde, zei hij: "Johannes, die ik onthoofd heb, is opgewekt."¹⁷Want hij, Herodes, had Johannes gevangen laten nemen en geboeid gevangen gezet, omdat Herodias dat wilde. Zij was de vrouw van zijn broer Filippus. Herodes had haar tot zijn vrouw genomen.¹⁸Johannes had tegen Herodes gezegd: "U mag de vrouw van uw broer niet hebben."¹⁹Herodias had het op Johannes voorzien en wilde hem doden, maar zij kon dit niet,²⁰want Herodes had ontzag voor Johannes, want hij wist, dat hij een rechtvaardig en heilig man was; en hij beschermde hem. Iedere keer als hij naar Johannes' woorden geluisterd had, was hij erg van zijn stuk gebracht, maar hij luisterde graag naar hem.²¹Op een keer deed zich een gunstige gelegenheid voor toen Herodes op zijn verjaardag een maaltijd had laten bereiden voor zijn hoogwaardigheidsbekleders, zijn legeroversten en de voornaamsten van Galilea,²²en de dochter van Herodias binnenkwam en danste, viel zij zeer in de smaak bij Herodes en de anderen die ook aan de tafel lagen. En de koning zei tegen het meisje: "Vraag van mij, wat je maar wilt en ik zal het je geven."²³En hij legde haar een eed af: "Wat je mij ook maar vragen zult, zal ik je geven, tot de helft van mijn koninkrijk."²⁴En zij ging weg en zei tegen haar moeder: "Wat zal ik vragen?" En deze zei: "Het hoofd van Johannes de Doper."²⁵Meteen ging zij haastig naar binnen naar de koning en vroeg: "Ik wil dat u mij onmiddellijk op een schotel het hoofd van Johannes de Doper geeft."²⁶En hoewel de koning zeer bedroefd werd, wilde hij het haar vanwege zijn eed en om hen, die aanlagen, niet weigeren.²⁷En meteen zond de koning een beul met de opdracht het hoofd van Johannes te brengen. En deze ging weg en onthoofdde hem in de gevangenis,²⁸en hij bracht het hoofd op een schotel en gaf het aan het meisje en het meisje gaf het aan haar moeder.²⁹En toen zijn discipelen het hoorden, kwamen zij en namen zijn lijk weg en legden het in een graf. ³⁰En de apostelen kwamen weer samen bij Jezus en berichtten Hem over alles wat zij gedaan en geleerd hadden.³¹En Hij zei tegen hen: "Kom hier en ga alleen met Mij naar een eenzame plaats en rust een beetje." Want er waren velen, die kwamen en gingen, en zij hadden zelfs geen tijd om te eten.³²En zij vertrokken in de boot naar een eenzame plaats om alleen te zijn.³³En veel mensen zagen hen wegvaren en herkenden hen. Zij haasten zich te voet en waren er al vóór hen.³⁴En toen Hij uit de boot ging, zag Hij een grote menigte en Hij kreeg medelijden met hen, omdat zij als schapen waren, die geen herder hebben, en Hij begon hun vele dingen te leren.³⁵En toen het al laat geworden was, kwamen zijn discipelen bij Hem en zeiden: "De plaats hier is eenzaam en het is al laat.³⁶Stuur de mensen weg, dan kunnen zij naar de gehuchten en dorpen in de omtrek gaan om eten voor zich te kopen."³⁷Maar Hij antwoordde hun: "Geven jullie hun te eten". En zij zeiden tegen Hem: "Zullen wij dan voor tweehonderd schellingen brood gaan kopen en hun te eten geven?"³⁸Hij zei: "Hoeveel broden hebben jullie? Ga eens kijken!" En toen zij het uitgezocht hadden, zeiden zij: "Vijf broden en twee vissen."³⁹En Hij zei tegen ze dat allen in groepen moesten gaan zitten op het groene gras.⁴⁰En zij gingen zitten in groepen van honderd en van vijftig.⁴¹En Hij nam de vijf broden en de twee vissen, keek omhoog naar de hemel, sprak de zegen uit en brak de broden en gaf ze aan de discipelen. Zij gaven ze aan de mensen. Ook de twee vissen verdeelde Hij onder allen.⁴²En zij aten allen en hadden genoeg.⁴³En zij raapten de brokken op, twaalf manden vol, en ook van de vissen.⁴⁴Vijfduizend mannen hadden van de broden gegeten. ⁴⁵En direct daarna dwong Hij zijn discipelen in de boot te gaan en voor Hem uit te varen naar de overkant, naar Betsaïda. Hijzelf stuurde ondertussen de menigte weg.⁴⁶En toen Hij afscheid van de mensen genomen had, ging Hij naar de berg om te bidden.⁴⁷En bij het vallen van de avond was de boot midden op de zee en Hij was alleen aan land.⁴⁸En toen Hij zag, dat zij nogal moeite hadden om vooruit te komen bij het varen – want zij hadden tegenwind – kwam Hij rond drie uur `s nachts naar hen toe. Hij liep over het water van de zee en wilde hen voorbij gaan.⁴⁹Toen zij Hem zagen gaan over de zee, dachten zij, dat het een spook was en zij schreeuwden hard.⁵⁰Want ze zagen Hem allemaal en werden verbijsterd. Maar Hij sprak ze direct toe en zei: "Houd moed, Ik ben het, niet bang zijn!"⁵¹En Hij klom bij hen in de boot en de wind ging liggen. En zij waren geschokt,⁵²want zij waren bij de broden niet tot inzicht gekomen, maar hun hart was verhard. ⁵³En toen zij overgestoken waren naar het land, kwamen zij in Gennesaret, en legden daar aan.⁵⁴En toen zij uit de boot gingen, herkenden de mensen Hem gelijk⁵⁵en zij liepen die hele streek af en haalden iedereen op die erg ziek was. Ze brachten hen op matrassen naar de plaats, waar ze hoorden dat Hij was. ⁵⁶En waar Hij ook kwam in dorpen of steden of gehuchten, daar legden zij de zieken op de markten en smeekten Hem, dat zij slechts de kwast van zijn kleed mochten aanraken. En iedereen die Hem aanraakte werd gezond.

¹De Farizeeën kwamen bij Jezus met een paar schriftgeleerden uit Jeruzalem.²En toen zij zagen, dat sommige van zijn discipelen met onreine, dat is ongewassen, handen hun brood aten –³want de Farizeeën en de Joden eten niet zonder hun handen gewassen te hebben. Ze houden daarmee vast aan de gewoonte die zij van de voorouders hebben geleerd.⁴Ook als ze van de markt komen, eten zij na zich gewassen te hebben; en ze houden zich aan andere tradities, zoals het afwassen van bekers en kruiken en koperwerk, –⁵toen vroegen de Farizeeën en de schriftgeleerden Hem: "Waarom houden Uw discipelen zich niet aan de gewoonte van de voorouders, maar eten zij met onreine handen hun brood?"⁶Maar Hij zei: "Het is waar wat de profeet Jesaja van jullie, huichelaars, geprofeteerd heeft: 'Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is ver van Mij.'⁷Tevergeefs eren zij Mij, omdat zij leringen leren, die tradities van mensen zijn.⁸Jullie verwaarlozen het gebod van God en houden jullie aan de gewoontes van mensen."⁹En Hij zei: "Het gebod van God zetten jullie netjes opzij om zo de gewoontes van de voorouders in stand te houden.¹⁰Want Mozes heeft gezegd: 'Eer uw vader en uw moeder', en: 'Wie vader of moeder vervloekt, moet gedood worden.'¹¹Maar jullie zeggen dat als iemand tegen zijn vader of moeder zegt: 'Alles waarmee ik voor jullie had kunnen zorgen is offergave aan de tempel',¹²dan laten jullie hem niet toe ook nog maar iets voor zijn vader of moeder te doen.¹³En zo maken jullie het woord van God krachteloos door jullie eigen gewoontes die jullie geleerd hebben van de voorouders. En dergelijke dingen doen jullie nog meer."¹⁴En toen Hij de menigte weer bij Zich geroepen had, zei Hij tegen hen: "Luister allen naar Mij en begrijp Mij goed:¹⁵Niets, dat van buiten de mens in hem komt, kan hem onrein maken, maar alles wat uit de mens naar buiten komt, dat is het, wat hem onrein maakt."¹⁶[Als je oren hebt, moet je er ook goed mee luisteren.]¹⁷Toen Hij hierna thuis kwam, vroegen zijn discipelen Hem wat Hij daarmee bedoelde.¹⁸En Hij zei tegen hen: "Zijn jullie dan ook zo onnozel? Begrijpen jullie niet, dat niets dat van buiten de mens in hem komt, hem onrein kan maken¹⁹omdat het niet in je hart komt, maar in je buik en het er op een bepaalde plaats ook weer uitgaat?" En zo verklaarde Hij al het eten rein.²⁰En Hij zei: "Wat uit de mens naar buiten komt, dat maakt de mens onrein.²¹Want van binnenuit, uit het hart, komen de slechte gedachten, seksuele immoraliteit,²²diefstal, moord, overspel, hebzucht, boosheid, bedrog, buitensporigheid, jaloezie, kwaadsprekerij, godslastering, arrogantie en dwaasheid.²³Al die slechte dingen komen van binnen uit naar buiten en maken de mens onrein."²⁴Jezus vertrok en ging naar het gebied van Tyrus. En toen Hij een huis was binnengegaan, wilde Hij niet, dat iemand het wist; maar Hij kon niet verborgen blijven.²⁵Al gauw hoorde een vrouw, van wie het dochtertje een duivelse geest had, van Hem; en zij kwam naar Hem toe en viel aan Zijn voeten neer.²⁶Deze vrouw was een Griekse, geboren in Syro-Fenicie.²⁷En zij vroeg Hem de duivelse geest uit haar dochter te drijven. En Hij zei: "Laat eerst de kinderen verzadigd worden want het is niet goed het brood van de kinderen te nemen en het de honden voor te gooien."²⁸Maar zij antwoordde: "Zeker, Here, de honden eten immers ook onder de tafel van de kruimels van de kinderen."²⁹En Hij zei: "Vanwege dit antwoord mag je gaan. De duivelse geest is uit je dochter gevaren."³⁰En toen zij naar huis gegaan was, vond zij het kind op bed en de duivelse geest was weg. ³¹En toen Hij weer uit het gebied van Tyrus vertrokken was, kwam Hij door Sidon naar de zee van Galilea, midden in het gebied van Dekapolis.³²En de mensen brachten een dove bij Hem, die moeilijk sprak, en smeekten Hem deze de hand op te leggen.³³Hij nam hem apart, buiten de grote groep mensen vandaan, en stak zijn vingers in zijn oren, spuugde, raakte zijn tong aan,³⁴en Hij keek naar de hemel en zuchtte en zeide tot hem: "Effata", dat betekent: wordt geopend!³⁵En zijn oren werden geopend en direct werd de band van zijn tong los en hij sprak goed.³⁶En Hij gebood hun het niemand te zeggen. Maar hoe meer Hij het hun gebood, des te meer maakten zij het bekend.³⁷De mensen waren stomverbaasd en zeiden: "Hij heeft alles goed gemaakt, ook de doven doet Hij horen en de stommen spreken."

¹In die dagen, toen er weer een grote menigte bij elkaar was en zij niets te eten hadden, riep Hij zijn leerlingen bij Zich en zei tegen hen:²"Ik heb medelijden met de menigte, want zij zijn nu al drie dagen bij Mij gebleven en hebben niets te eten;³als Ik hen zonder eten naar huis laat gaan, zullen zij onderweg uitgeput raken want sommigen van hen zijn van ver gekomen."⁴En zijn leerlingen antwoordden Hem: "Hoe zal iemand deze menigte hier in deze eenzame streek van brood kunnen voorzien?"⁵En Hij vroeg hun: "Hoeveel broden hebben jullie?" Zij zeiden: "Zeven."⁶Hij gaf de menigte opdracht op de grond te gaan zitten, nam de zeven broden, dankte God, brak het brood en gaf ze aan zijn leerlingen en zij deelden ze uit aan de menigte.⁷En ook hadden zij enkele visjes; en nadat Hij daarover de zegen had uitgesproken, zei Hij, dat zij ook die moesten uitdelen.⁸En allen aten en werden verzadigd en zij raapten het overschot van de brokken op: zeven manden vol.⁹Er waren ongeveer vierduizend mensen en Hij zond hen weg.¹⁰En direct daarna ging Hij met zijn leerlingen in de boot en kwam in het gebied van Dalmanuta.¹¹En de Farizeeën liepen uit en begonnen met Hem te discussiëren; en zij verlangden van Hem een teken uit de hemel om Hem te testen.¹²En Hij slaakte een diepe zucht en zei: "Waarom verlangen deze mensen een teken? Waarlijk, Ik verzeker jullie: Aan dit soort mensen zal zeker geen teken worden gegeven!"¹³En Hij liet hen alleen en Hij ging weer in de boot en vertrok naar de overkant.¹⁴De leerlingen hadden vergeten genoeg brood mee te nemen; ze hadden maar één brood bij zich in de boot.¹⁵En Hij waarschuwde hun: "Pas op, wees op je hoede voor de zuurdesem van de Farizeeën en de zuurdesem van Herodes.¹⁶En zij spraken er onderling over, dat zij niet voldoende brood hadden.¹⁷Toen Hij dat merkte, zei Hij tegen hen: "Waarom praten jullie erover dat jullie onvoldoende brood hebben? Verstaan jullie nog niet en begrijpen jullie niet? Hebben jullie een verhard hart?¹⁸Waarom hebben jullie ogen en zien jullie niets; hebben jullie oren en horen jullie niets?¹⁹En herinneren jullie je niet, toen Ik de vijf broden brak voor de vijfduizend, hoeveel manden vol brokken jullie hebben opgeraapt?" En zij zeiden tegen Hem: "Twaalf."²⁰"En bij de zeven voor de vierduizend, hoeveel manden vol brokken hebben jullie toen opgeraapt?" En zij zeiden: "Zeven."²¹En Hij zei tegen hen: "Begrijpen jullie het nóg niet?" ²²En zij kwamen te Betsaïda. En zij brachten een blinde bij Hem en smeekten Hem deze man aan te raken.²³En Hij nam de blinde bij de hand en bracht hem buiten het dorp en Hij spuugde in zijn ogen, legde hem de handen op en vroeg hem: "Zie je al iets?"²⁴De man keek op en zei: "Ik zie mensen, maar ik zie hen als bomen wandelen."²⁵Daarna legde Hij weer de handen op zijn ogen en hij zag duidelijk en was genezen. En hij zag daarna alles scherp.²⁶En Hij stuurde hem naar huis en zei: "Ga het dorp zelfs niet in."²⁷En Jezus vertrok met zijn leerlingen naar de dorpen van Caesarea Filippi. En onderweg vroeg Hij zijn discipelen: "Wat zeggen de mensen, wie Ik ben?"²⁸Zij antwoordden: "Johannes de Doper en anderen: Elia; weer anderen: Eén van de profeten."²⁹En Hij vroeg hun: "Maar jullie, wie zeggen jullie, dat Ik ben?" Petrus antwoordde: "U bent de Christus."³⁰En Hij verbood hun nadrukkelijk met iemand hierover te spreken.³¹En Hij begon hen te onderwijzen, dat de Mensenzoon veel moest lijden en verworpen zou worden door de oudsten en de overpriesters en de schriftgeleerden en gedood zou worden en na drie dagen zou opstaan.³²Hij sprak deze woorden vrijuit. En Petrus nam Hem apart en begon Hem streng toe te spreken.³³Maar Jezus keerde Zich om en terwijl Hij naar zijn leerlingen keek, sprak Hij Petrus streng toe en zei: "Ga weg, achter Mij, satan; je bent niet gericht op de dingen van God maar op die van de mensen."³⁴En Hij riep de menigte mensen met zijn leerlingen bij Zich en zei tegen hen: "Als iemand achter Mij wil komen dan moet hij zichzelf verloochenen en zijn kruis dragen en Mij volgen.³⁵Want iedereen, die zijn leven wil behouden, zal het verliezen; maar iedereen, die zijn leven verliest om Mij en om het evangelie, die zal het behouden.³⁶Welk voordeel heeft een mens dat hij de hele wereld wint en schade lijdt aan zijn ziel?³⁷Want wat zou een mens kunnen geven in ruil voor zijn leven?³⁸Want wie zich voor Mij en voor mijn woorden schaamt tegenover de overspelige en zondige mensen van deze tijd, zal ook de Mensenzoon Zich voor hem schamen, wanneer Hij komt in de heerlijkheid van zijn Vader, met de heilige engelen."

¹En Hij zei tegen hen: "Voorwaar, Ik zeg jullie: Er zijn sommigen onder ons, die hier staan, die niet zullen sterven, voordat zij zien dat het Koninkrijk Gods met kracht is gekomen."²En zes dagen later nam Jezus Petrus en Jakobus en Johannes mee op een hoge berg waar ze alleen waren. En zijn gedaante veranderde voor hun ogen,³en zijn klederen schitterden, helder wit, zoals niemand op aarde ze kan maken.⁴En toen verscheen Elia aan hen met Mozes en zij waren in gesprek met Jezus.⁵En Petrus nam het woord en zei tegen Jezus: "Rabbi, het is goed, dat wij hier zijn, laten wij drie tenten opslaan, voor U één, en voor Mozes één, en voor Elia één."⁶Maar hij wist niet goed wat hij moest zeggen, want zij waren erg geschrokken.⁷En er kwam de schaduw van een wolk over hen heen, en er klonk een stem uit de wolk: "Dit is mijn geliefde Zoon, luister naar Hem."⁸En ze keken om zich heen en zagen plotseling niemand meer bij zich dan Jezus alleen.⁹En terwijl zij van de berg afdaalden, verbood Hij hun, dat zij iemand zouden vertellen, wat zij gezien hadden, voordat de Mensenzoon uit de dood zou zijn opgestaan.¹⁰En zij namen dit woord ter harte en vroegen zich onder elkaar wel af, wat Hij bedoelde met de opstanding uit de dood.¹¹En zij vroegen Hem en zeiden: "Waarom zeggen de schriftgeleerden, dat Elia eerst moet komen?"¹²Hij zei tegen hen: "Elia komt wel eerst en herstelt alles; maar over de Mensenzoon staat toch geschreven dat Hij veel moet lijden, en dat Hij veracht zal worden?¹³Maar Ik zeg jullie: ook Elia is gekomen en zij hebben met hem gedaan wat zij wilden, zoals over hem geschreven staat." ¹⁴En toen zij bij de andere discipelen terugkwamen, zagen zij een grote menigte om hen heen en schriftgeleerden die met hen discussieërden.¹⁵Toen de menigte Hem zag, waren zij zeer verbaasd, en zij liepen meteen op Hem af en begroetten Hem.¹⁶En Hij vroeg hun: "Waarover discussiëren jullie met hen?"¹⁷En iemand uit de menigte antwoordde Hem: "Meester, ik heb mijn zoon tot U gebracht, die door een geest is bezeten en niet kan praten.¹⁸Steeds wanneer de geest hem aangrijpt, werpt hij hem op de grond; en hij heeft het schuim op de lippen, en hij knarst met zijn tanden en verstijft. Ik heb uw discipelen gezegd, dat zij hem zouden uitdrijven, en zij konden het niet."¹⁹En Hij zei tegen hen: "O, ongelovige mensen, hoelang zal Ik nog bij jullie zijn? Hoelang zal Ik jullie nog verdragen? Breng de jongen bij Mij."²⁰En zij brachten hem bij Hem. En toen de geest Hem zag, deed hij hem meteen stuiptrekken en met schuim op de lippen viel jij op de grond en rolde heen en weer.²¹En Hij vroeg zijn vader: "Hoelang is het al, dat hem dit overkomt?"²²Hij zei: "Vanaf zijn kindsheid al; en vaak heeft hij hem ook in het vuur gegooid en in het water gedreven om hem te doden. Maar als U iets kunt doen, help ons dan en heb medelijden met ons!"²³Jezus zei tegen hem: "Als U kunt! Alle dingen zijn mogelijk voor wie gelooft."²⁴Direct riep de vader van de jongen het uit: "Ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp!"²⁵En toen Jezus zag, dat de menigte samenstroomde, bestrafte Hij de onreine geest en zei tegen hem: "Geest die stom en doof maakt, Ik gebied je: ga van hem uit en kom niet meer in hem terug."²⁶En hij ging van hem uit onder geschreeuw en hevige struiptrekkingen. En de jongen bleef roerloos achter, zodat de mensen zeiden, dat hij gestorven was.²⁷Maar Jezus pakte zijn hand, hielp hem overeind en hij stond op.²⁸En toen Hij een huis was binnengegaan, vroegen zijn discipelen Hem toen zij met Hem alleen waren: "Waarom hebben wij die geest niet kunnen uitdrijven?"²⁹En Hij zei tegen hen: "Deze geesten kunnen alleen door gebed worden uitgedreven."³⁰En zij verlieten die streek en reisden door Galilea. En Hij wilde niet, dat iemand het te weten kwam,³¹want Hij onderwees zijn discipelen en zei tegen hen: "De Mensenzoon wordt uitgeleverd aan de mensen en zij zullen Hem doden maar na drie dagen zal Hij uit de dood opstaan."³²Maar zij begrepen deze woorden niet en durfden Hem niet naar de uitleg te vragen.³³En zij kwamen in Kafarnaüm. En toen Hij in huis gekomen was, vroeg Hij hun: "Waarover waren jullie onderweg in gesprek?"³⁴Maar zij zwegen, want zij hadden onderweg met elkaar gesproken, wie de belangrijkste was.³⁵En Hij ging zitten, riep de twaalf bij zich en zei tegen hen: "Als iemand de belangrijkste wil zijn, moet hij de minste willen zijn en dienaar van iedereen."³⁶En Hij nam een kind en zette die in hun midden, omarmde het en zei tegen hen:³⁷"Wie in mijn naam één zo'n kind bij zich opneemt, die neemt Mij op. En wie Mij opneemt, neemt niet Mij op, maar Hem, die Mij gezonden heeft."³⁸Johannes zei tegen Hem: "Meester, wij hebben iemand gezien, die in uw naam boze geesten uitdreef en wij wilden het hem beletten, omdat hij zich niet bij ons wilde aansluiten."³⁹Maar Jezus zei: "Belet het hem niet; want iemand, die een wonder doet in mijn naam, kan onmogelijk kort daarna kwaad van Mij spreken.⁴⁰Want wie niet tégen ons is, is vóór ons.⁴¹Ik verzeker jullie, wie jullie een beker water te drinken geeft in de naam van Christus, omdat jullie Zijn discipelen zijn, die zal zeker beloond worden.⁴²En wie één van deze kleinen, die geloven, tot zonde verleidt, het zou beter voor hem zijn, dat een molensteen om zijn hals was gedaan en hij in de zee was geworpen.⁴³En als je hand je tot zonde verleidt, hak hem af. Het is beter, dat je verminkt door het leven gaat, dan dat je met twee handen in de hel terecht komt, in het onuitblusbare vuur,⁴⁴waar de wormen niet dood gaan en het vuur niet wordt geblust.⁴⁵En als je voet je tot zonde zou verleiden, hak hem af. Het is beter, dat je kreupel door het leven gaat, dan dat je met twee voeten in de hel geworpen wordt,⁴⁶waar de wormen niet dood gaan en het vuur niet wordt geblust.⁴⁷En als je oog je tot zonde zou verleiden, ruk het uit. Het is beter, dat je met één oog het Koninkrijk Gods binnengaat, dan dat je met twee ogen in de hel geworpen wordt,⁴⁸waar de wormen niet dood gaan en het vuur niet wordt geblust.⁴⁹Want iedereen zal met vuur gezouten worden.⁵⁰Het zout is goed; als het zout echter z'n kracht verliest, waarmee geven jullie het z'n kracht weer terug? Zorg dat jullie het zout in jezelf niet verliest en bewaar de vrede onder elkaar.

¹Hij stond op en vertrok vandaar naar Judea aan de andere kant van het Jordaan. En menigten verzamelden zich tot Hem, en zoals Hij gewend was, onderwees Hij hen opnieuw.²En er kwamen Farizeeën naar Hem toe om Hem op de proef te stellen en vroegen Hem: "Is het legaal voor een man om van zijn vrouw te scheiden?"³Hij antwoordde en zei: "Wat heeft Mozes jullie geboden?" ⁴Zij zeiden: "Mozes heeft toegestaan een scheidingsbrief te schrijven en haar weg te sturen." ⁵Jezus antwoordde hen: "Vanwege de hardheid van hart van jullie heeft hij dit toegestaan.⁶Vanaf het begin van de schepping heeft God hun man en vrouw gemaakt.⁷'Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten, en die twee zullen tot één vlees zijn,⁸zo zijn zij niet meer twee, maar één vlees.'⁹Hetgeen dan wat God samengevoegd heeft, laat geen mens dit scheiden." ¹⁰En thuis vroegen de discipelen Hem weer over dit thema.¹¹En Hij zei tegen hen: "Wie zijn vrouw wegstuurt en met een andere trouwt, pleegt echtbreuk ten opzichte van haar;¹²en indien zij haar man verlaat en met een ander trouwt, pleegt zij echtbreuk."¹³Toen brachten zij kleine kinderen tot Hem, zodat Hij hen zou aanraken; maar de discipelen verhinderden hen.¹⁴Toen Jezus dat zag, nam Hij het hun zeer kwalijk en zei tegen hen: "Laat de kinderen bij Mij komen; houd ze niet tegen, want het koninkrijk van God behoort hen toe. ¹⁵Werkelijk ik verzeker jullie, wie het koninkrijk van God niet ontvangt als een kind, zal het zeker niet binnengaan." ¹⁶En Hij omarmde de kinderen en zegende ze terwijl Hij zijn handen op hen legde.¹⁷En toen Hij op weg ging, liep iemand naar Hem toe, viel op de knieën en vroeg Hem: "Goede Meester, wat moet ik doen om het eeuwige leven te erven?"¹⁸En Jezus zei tegen hem: "Waarom noem je Mij goed? Niemand is goed, maar één, en dat is God.¹⁹Je kent de geboden: 'Moord niet, pleeg geen overspel, steel niet, getuig niet vals, bedrieg niet, eer je vader en je moeder.'"²⁰Hij zei tegen Hem: "Meester, sinds mijn jeugd heb ik dit allemaal gedaan."²¹Jezus keek hem met veel liefde aan en zei toen tegen hem: "Er ontbreekt je iets, ga heen, verkoop alles wat je hebt en geef het geld aan de armen, kom mee en als jij mij volgt zal je een schat in de hemel hebben."²²Maar zijn gelaat vertrok bij het horen van de woorden van Jezus. Hij ging bedroefd weg, omdat hij heel veel goederen had.²³Jezus keek om zich heen en zei tegen zijn leerlingen: "Hoe moeilijk is het voor de rijken om het koninkrijk van God binnen te gaan!"²⁴De discipelen waren verbaasd over zijn woorden. Maar Jezus zei opnieuw: "Kinderen, wat is het moeilijk om het koninkrijk van God binnen te gaan!²⁵Het is gemakkelijker voor een kameel om door het oog van een naald te gaan dan voor iemand die rijk is om het het koninkrijk van God binnen te gaan."²⁶De leerlingen waren nog meer verbaasd en zeiden tegen elkaar: "Wie kan er dan nog gered worden?"²⁷Jezus keek hen aan en zei: "Bij de mens is dit onmogelijk, maar niet bij God; bij God is alles mogelijk."²⁸Petrus begon tegen Hem te zeggen: "Zie, wij hebben alles prijsgegeven en zijn U gevolgd."²⁹Jezus zei: "Ik verzeker jullie, niemand, die zijn huis of broers of zussen of moeder of vader of kinderen of akkers heeft verlaten voor Mij en het evangelie,³⁰die niet in deze huidige tijd honderd keer zoveel zullen ontvangen: huizen en broers en zussen en moeders en kinderen en akkers - met vervolgingen - en in de komende eeuw het eeuwige leven.³¹Maar velen die de eersten zijn, zullen de laatsten zijn, en de laatsten de eersten."³²Zij waren onderweg naar Jeruzalem, en Jezus ging vóór hen uit, en zij waren verbaasd en zij die volgden, waren bang. En weer nam Hij de twaalf apart en begon tegen hen te spreken over hetgeen met Hem zou gebeuren:³³"Zie, wij gaan naar Jeruzalem en de Mensenzoon zal overgeleverd worden aan de overpriesters en de schriftgeleerden en zij zullen Hem ter dood veroordelen. En zij zullen Hem overleveren aan de heidenen.³⁴En zij zullen Hem bespotten en Hem bespuwen en Hem geselen en doden, maar na drie dagen zal Hij opstaan."³⁵En Jakobus en Johannes, de twee zonen van Zebedeüs, kwamen bij Hem en zeiden tegen Hem: "Meester, wij willen dat U voor ons doet, wat wij U zullen vragen."³⁶Hij zei tegen hen: "Wat willen jullie, dat Ik voor jullie doe?"³⁷Zij zeiden tegen Hem: "Laat, de één aan uw rechterzijde en de andere aan uw linkerzijde mogen zitten in Uw heerlijkheid."³⁸Maar Jezus zei tegen hen: "Jullie weten niet wat jullie vragen. Kunnen jullie de beker drinken die Ik drink, of met de doop gedoopt worden, waarmee Ik gedoopt word?"³⁹Zij zeiden tegen Hem: "Wij kunnen het." En Jezus zei tegen hen: "De beker die Ik drink, zullen jullie drinken; en de doop, waarmee Ik gedoopt word, zullen jullie ook gedoopt worden.⁴⁰Maar het zitten aan mijn rechterzijde of aan mijn linkerzijde, staat niet aan Mij te geven, maar het is voor hen voor wie ze bestemd zijn."⁴¹En toen de tien dit hoorden, begonnen zij het Jakobus en Johannes kwalijk te nemen.⁴²En Jezus riep hen bij Zich en zei tegen hen: "Jullie weten dat de volken onderdrukt worden door hun eigen heersers en dat hun leiders hun macht misbruiken. ⁴³Zó mag het bij jullie niet gaan.⁴⁴Maar wie de belangrijkste wil worden onder jullie, moet jullie dienaar zijn; wie onder jullie de eerste wil zijn, moet slaaf zijn van iedereen.⁴⁵Want ook de Mensenzoon is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen." ⁴⁶En zij kwamen te Jericho. En toen Jezus met zijn discipelen en een grote menigte mensen uit Jericho vertrok, zat de zoon van Timeüs, Bartimeüs, een blinde bedelaar, langs de weg.⁴⁷En toen hij hoorde dat het Jezus van Nazaret was, begon hij te schreeuwen: "Jezus, Zoon van David, heb medelijden met mij!"⁴⁸En velen berispten hem, zodat hij stil zou blijven. Maar hij riep nog harder: "Zoon van David, heb medelijden met mij!"⁴⁹En Jezus stond stil en zei: "Roep hem." En zij riepen de blinde man en zeiden: "Hou moed, sta op! Hij roept je."⁵⁰Toen wierp hij zijn mantel af, sprong op en ging naar Jezus.⁵¹En Jezus antwoordde en zei tegen hem: "Wat wil je dat Ik voor je doe?" De blinde zei tegen Hem: "Rabboeni, dat ik weer zien kan!"⁵²En Jezus zei tegen hem: "Ga heen, je geloof heeft je gered." En direct kon hij weer zien en volgde Hem op de weg.

¹En toen zij dicht bij Jeruzalem kwamen, bij Betfage en Betanië aan de Olijfberg, stuurde Hij twee van zijn discipelen vooruit,²en zei tegen hen: "Ga naar het dorp, wat daar ligt, zodra je er binnenkomt zal je er een veulen vastgebonden vinden, waar nog niemand op gereden heeft, maak het los en breng het hier.³Voor het geval iemand zal vragen: 'Waarom doen jullie dit?' zeg dan: 'De Heer heeft het nodig en zal het gelijk weer terug sturen.'"⁴Ze gingen op weg en vonden het veulen vastgebonden buiten bij de deur aan de weg en maakten het los.⁵Enkele mensen die toekeken vroegen: "Wat doen jullie daar met het veulen los te maken?"⁶Ze vertelden hen wat Jezus hen opgedragen had, en de mensen lieten hen gaan.⁷En zij brachten het veulen naar Jezus, legden hun mantels erop en Hij ging daarop zitten.⁸Velen spreidden hun mantels op de weg en anderen bebladerde takken die ze uit het veld hakten. ⁹Iedereen die Hem vooruit liepen of achter Hem aankwamen riepen: "Hosanna! Gezegend is Hij die komt in de naam van de Heer;¹⁰Gezegend is het komende koninkrijk van onze vader David; Hosanna in de hoogste hemel!"¹¹Hij kwam aan in Jeruzalem en ging de tempel binnen. Nadat Hij alles rondom overzien had, vertrok Hij. Omdat het al laat op de dag was, ging Hij met de twaalf naar Betanië.¹²De volgende dag toen ze uit Betanië vertrokken werd Hij hongerig.¹³Hij zag van ver een vijgenboom met bladeren en ging erheen om te zien of er misschien vijgen aanzaten. Toen Hij dichterbij kwam vond hij alleen maar bladeren want het was niet het seizoen voor vijgen. ¹⁴Hij zei tegen de boom: "Niemand zal ooit meer vruchten van je eten." En zijn discipelen hoorden dit.¹⁵En zij kwamen aan in Jeruzalem en Hij ging de tempel binnen waar Hij iedereen die iets kocht of verkocht begon weg te jagen, de tafels van de geldwisselaars en de stoelen van de duivenhandelaars gooide Hij om,¹⁶en Hij liet niet toe, dat iemand enig voorwerp door de tempel droeg.¹⁷Hij begon ze de les te lezen en zei: "Staat er niet geschreven dat 'Mijn huis een gebedshuis zal heten voor alle volken'? Maar jullie maakten er een rovershol van."¹⁸De hogepriesters en schriftgeleerden hoorden het en zochten een manier hoe ze Hem uit de weg konden ruimen, want zij waren bang voor Hem omdat de hele menigte onder de indruk waren van Zijn onderricht.¹⁹Toen het avond werd verlieten ze de stad.²⁰In de morgen kwamen ze langs de vijgenboom, en zagen dat het vanaf de wortel verdord was.²¹Petrus herinnerde het zich en zei tegen Hem: "Rabbi, zie de vijgenboom die U vervloekt hebt, is verdord."²²En Jezus antwoordde en zei: "Geloof in God.²³Voorwaar, Ik zeg jullie, wie tegen deze berg zou zeggen: 'Ga en werp jezelf in de zee,' en niet in zijn hart twijfelt maar gelooft dat wat hij zegt gebeuren zal, het zal voor hem gebeuren. ²⁴Daarom zeg Ik jullie, 'Alles waarvoor jullie bidden en vragen, geloof dat je het ontvangen hebt, en het zal gebeuren.'²⁵En wanneer jullie staan te bidden, vergeef diegenen waar je iets tegen heb, zodat ook jullie Vader in de hemel jullie overtredingen zal vergeven.²⁶[Maar als je een ander niet vergeeft, zal ook de Vader in de hemel jouw overtredingen niet vergeven"]²⁷Ze kwamen weer in Jeruzalem. Terwijl Hij in de tempel liep kwamen de hogepriesters, schriftgeleerden en oudsten naar Hem toe,²⁸en zeiden: "Volgens welke autoriteit doet u deze dingen, of, Wie heeft u deze machtiging gegeven om deze dingen te doen?"²⁹Jezus zei tegen hen: "Ik zal jullie één vraag stellen, geef Mij daarop antwoord, dan zal Ik jullie vertellen op grond van welke autoriteit Ik deze dingen doe.³⁰Doopte Johannes in opdracht van de hemel of van de mensen? Antwoord Mij daarop."³¹En zij overlegden met elkaar en zeiden: "Als wij zeggen: 'Van de hemel,' zal Hij zeggen: 'Waarom hebben jullie hem dan niet geloofd?'³²Maar zeggen wij: 'Van de mensen . . .'". Zij waren namelijk bang voor de menigte, want iedereen hield Johannes inderdaad voor een profeet.³³En zij antwoordden Jezus met: "Wij weten het niet." En Jezus zei tegen hen: "Dan zeg Ik jullie ook niet, op grond van welke autoriteit Ik deze dingen doe."

¹En Hij begon tegen hen in gelijkenissen te spreken. "Een man legde een wijngaard aan en zette er een heg omheen. Hij groef een kuil voor een wijnpers en bouwde een uitkijktoren. Hij verhuurde de wijngaard aan pachters, en ging op reis.²En hij stuurde na verloop van tijd een knecht naar de pachters om van hen zijn deel van de vruchten van de wijngaard in ontvangst te nemen.³Maar zij grepen hem vast, sloegen hem en stuurden hem met lege handen terug.⁴En opnieuw stuurde hij hen een andere knecht en die sloegen zij in het gezicht en behandelden zij schandelijk.⁵En hij stuurde nog een andere en die doodden zij, en nog vele anderen, die zij òf sloegen òf doodden.⁶Tenslotte was alleen nog zijn geliefde zoon over. Die stuurde hij als laatste naar hen, met de gedachte: 'Voor mijn zoon zullen zij ontzag hebben.'⁷Maar die pachters zeiden tegen elkaar: 'Dit is de erfgenaam; kom, laten wij hem doden en dan is de erfenis voor ons.'⁸En zij grepen hem vast en doodden hem en gooiden hem buiten de wijngaard.⁹Wat zal de eigenaar van de wijngaard doen? Hij zal komen en de pachters doden en de wijngaard aan anderen geven.¹⁰Hebben jullie ook deze schrifttekst nooit gelezen: 'De steen, die de bouwlieden hadden afgekeurd, is de hoeksteen geworden;¹¹dankzij de Heer is dit gebeurd en het is wonderbaarlijk in onze ogen.'"¹²Daarop probeerden zij Hem gevangen te nemen, maar zij waren bang voor de menigte. Zij begrepen, dat Hij met het oog op hen deze gelijkenis gesproken had. En zij lieten Hem verder ongemoeid en gingen weg.¹³En zij stuurden enkele Farizeeën en Herodianen naar Hem toe om Hem een ongeoorloofde uitspraak te ontlokken.¹⁴En toen zij aankwamen, zeiden zij tegen Hem: "Meester, wij weten, dat U oprecht bent en dat U zich aan niemand stoort; want U kijkt niet naar het uiterlijk van de mens, maar U leert in alle oprechtheid over de weg van God. Is het wettelijk toegestaan de keizer belasting te betalen of niet? Moeten wij betalen of niet?"¹⁵Maar Hij wist dat zij deden alsof en zei tegen hen: "Waarom stellen jullie Mij op de proef? Laat Mij eens een geldstuk zien."¹⁶En zij brachten er een. En Hij vroeg: "Van wie is deze afbeelding en dit opschrift?" Zij zeiden tegen Hem: "Van de keizer."¹⁷Jezus zei tegen hen: "Geef aan de keizer wat van de keizer is, en geef aan God wat van God is." En zij waren met stomheid geslagen.¹⁸Er kwamen Sadduceeën naar Hem toe; volgens hen is er geen opstanding uit de dood. Zij vroegen Hem:¹⁹"Meester, Mozes heeft ons voorgeschreven, dat als iemand sterft en een vrouw achterlaat maar geen kinderen, dat dan zijn broer die vrouw bij zich moet nemen en voor zijn broer nakomelingen moet verwekken.²⁰Er waren eens zeven broers. En de eerste nam een vrouw en liet bij zijn sterven geen nakomelingen na.²¹En de tweede nam haar bij zich en stierf ook zonder nakomelingen. En de derde evenzo.²²En geen van die zeven broers liet nakomelingen na. Op het laatst stierf ook de vrouw.²³Van wie zal zij dan de echtgenote zijn bij de opstanding uit de dood? Want van alle zeven was zij de echtgenote."²⁴Jezus zei tegen hen: "Jullie dwalen omdat jullie de Schriften niet kennen en evenmin de macht van God?²⁵Want wanneer zij uit de dood opstaan, trouwen zij niet en worden zij niet uitgehuwelijkt, maar zij zijn als engelen in de hemelen.²⁶Wat betreft de opwekking van de doden; hebben jullie niet gelezen in het boek van Mozes, over het gedeelte van de braamstruik, dat God tegen hem zei: 'Ik ben de God van Abraham en de God van Isaak en de God van Jakob?'²⁷Hij is niet een God van doden, maar van levenden. Jullie dwalen vreselijk."²⁸Een van de schriftgeleerden, die naar hen had geluisterd terwijl ze discusieërden, en gemerkt had dat Hij hun goed had geantwoord, kwam dichterbij en vroeg Hem: "Wat is van alle geboden de eerste?"²⁹Jezus antwoordde:³⁰"Het eerste gebod is: Hoor Israël, de Heer, onze God, is Eén: Heb de Heer, jullie God lief met heel jullie hart en met heel jullie ziel en met heel jullie verstand en met heel jullie kracht.³¹Het tweede gebod is dit: 'Heb jullie naaste lief als jezelf'. Een ander gebod, groter dan dit, bestaat niet."³²En de schriftgeleerde zei tegen Hem: "Inderdaad, Meester, wat U zegt is waar: Hij alleen is God en er is geen andere God dan Hij.³³En Hem lief te hebben met heel ons hart en met heel ons verstand en met heel onze kracht en onze naaste lief te hebben als onszelf, betekent meer dan alle brandoffers en andere offers."³⁴En Jezus vond dat hij verstandig had geantwoord en zei tegen hem: "Je bent niet ver van het Koninkrijk van God af." En niemand durfde Hem nog iets te vragen. ³⁵Jezus vroeg bij zijn onderwijzing in de tempel: "Hoe kunnen de schriftgeleerden zeggen, dat de Christus een zoon van David is?³⁶David zelf heeft, geïnspireerd door de Heilige Geest, gezegd: 'De Heer heeft gezegd tot mijn Heer: "Neem plaats aan mijn rechterhand, totdat Ik je vijanden onder je voeten heb gelegd.'³⁷Zelfs David noemt Hem 'Heer,' hoe kan Hij dan zijn zoon zijn?" En het grootste deel van de menigte luisterde graag naar Hem.³⁸En Hij zei tijdens zijn onderricht: "Pas op voor de schriftgeleerden, die gesteld zijn op wandelen in lange gewaden en op eerbiedige begroetingen op de markten,³⁹op de belangrijkste plaatsen in de synagogen en bij de ereplaatsen bij de feestmaaltijden,⁴⁰en die de huizen van de weduwen verslinden en voor de schijn lange gebeden uitspreken: Dezen zullen een zwaarder oordeel ontvangen."⁴¹En Hij ging tegenover de collectebus zitten en keek aandachtig hoe de mensen er geld in wierpen. En veel rijken wierpen er veel in.⁴²Er kwam ook een arme weduwe, die er twee koperstukjes in wierp, dat is een duit.⁴³En Jezus riep zijn discipelen bij zich en zei tegen hen: "Waarlijk, Ik verzeker jullie, deze arme weduwe heeft het meeste in de collectebus gedaan van iedereen, die er iets in gedaan heeft,⁴⁴want iedereen heeft er in gedaan van hun overvloed, maar zij heeft er wat van haar armoede in gedaan, alles wat zij had, haar hele levensonderhoud."

¹Toen Hij de tempel verliet, zei één van zijn discipelen tegen Hem: "Meester, kijk eens, wat een grote stenen en indrukwekkende gebouwen!"²En Jezus zei tegen hem: "Zie je deze grote gebouwen? Er zal geen steen op de andere worden gelaten; alles zal worden afgebroken."³En toen Hij op de helling van de Olijfberg was gaan zitten, tegenover de tempel, en Petrus, Jakobus, Johannes en Andreas alleen met Hem waren, vroegen ze:⁴"Vertel ons, wanneer zal dat allemaal gebeuren en aan welk teken kunnen wij herkennen dat het zover is?"⁵Jezus antwoordde: "Pas op, dat niemand jullie misleidt.⁶Velen zullen komen die Mijn naam gebruiken en zeggen: 'Ik ben het', en zij zullen veel mensen misleiden.⁷Maar als jullie horen van oorlogen en dreigingen van oorlogen, wees dan niet ongerust. Dat moet gebeuren, maar het is nog niet het einde.⁸Want het ene volk zal opstaan tegen een ander volk en het ene koninkrijk tegen het andere koninkrijk. Er zullen nu hier, dan daar, aardbevingen zijn en er zullen hongersnoden zijn. Deze dingen zijn het begin van de weeën.⁹Wat jullie betreft, pas goed op. Jullie zullen worden overgeleverd aan gerechtshoven, en in synagogen zullen jullie gemarteld worden en jullie zullen voor gouverneurs en koningen moeten verschijnen om voor hen van Mij te getuigen.¹⁰Aan alle volken moet eerst het evangelie worden verkondigd.¹¹En wanneer zij jullie wegvoeren om te worden uitgeleverd, wees dan van tevoren niet bezorgd wat jullie moeten zeggen, maar zeg wat jullie op dat tijdstip wordt ingegeven, want jullie zijn het niet die spreken, maar de Heilige Geest.¹²De ene broer zal zijn andere broer uitleveren om hem te laten doden en een vader tegenover zijn kind; en kinderen zullen opstaan tegen hun ouders en hen laten terechtstellen.¹³En jullie zullen door iedereen worden gehaat om Mijn naam. Maar wie volhardt tot het einde, die zal worden gered.¹⁴Als jullie de verschrikking van de verwoesting zien staan waar hij niet hoort – wie het leest, begrijp dit goed – dan moet iedereen in Judea de bergen in vluchten.¹⁵Wie op het dak is, ga niet naar beneden en ga niet naar binnen om iets uit zijn huis mee te nemen,¹⁶en wie in het veld is, keer niet terug om zijn jas mee te nemen.¹⁷Rampzalig zal het in die dagen zijn voor vrouwen die zwanger zijn of een kind aan de borst hebben.¹⁸Bid, dat het niet in de winter gebeurt.¹⁹Want zulke onderdrukkingen als er in die dagen zullen plaatsvinden, zijn er sinds het begin van Gods schepping niet geweest en zullen er ook nooit meer komen.²⁰En als de Heer die dagen niet had ingekort, zou geen mens worden gered, maar omwille van de uitverkorenen, die Hij tot de Zijnen heeft gemaakt, heeft Hij die dagen ingekort.²¹Als iemand tegen jullie zegt: 'Kijk, dit is de Christus', of 'Kijk, daar is Hij', geloof het niet.²²Want er zullen valse christussen en valse profeten opstaan en zij zullen tekenen en wonderen doen om te misleiden, zo mogelijk, zelfs Gods uitverkorenen.²³Maar jullie moeten oppassen: Ik heb jullie alles van tevoren gezegd.²⁴Maar in die dagen, na de onderdrukkingen zal de zon verduisterd worden en de maan zal geen licht meer geven.²⁵En de sterren zullen van de hemel vallen en de machten van de hemelen zullen wankelen.²⁶Dan zal iedereen de Mensenzoon zien komen op de wolken, bekleed met grote macht en heerlijkheid.²⁷Dan zal Hij Zijn engelen er op uitsturen en Zijn uitverkorenen uit de vier windstreken verzamelen, van het uiterste van de aarde tot het uiterste van de hemel.²⁸Leer dan van de vijgenboom deze les: Wanneer zijn takken uitlopen en er nieuwe bladeren aan komen, weten jullie dat het bijna zomer wordt.²⁹Zo moeten jullie ook weten als jullie deze dingen zien gebeuren, dat Hij dichtbij is, vóór de deur.³⁰Waarlijk, Ik verzeker jullie, deze generatie zal zeker nog niet verdwenen zijn voordat dit alles is gebeurd.³¹De hemel en de aarde zullen verdwijnen maar Mijn woorden zullen nooit verdwijnen.³²Van die dag of dat uur weet niemand, ook de engelen in de hemel niet, ook de Zoon niet, alleen de Vader.³³Pas op, blijf waakzaam. Want jullie weten niet wanneer die tijd zal komen.³⁴Het is als met een man, die naar het buitenland ging en het beheer van zijn huis overliet aan zijn dienaren met aan ieder zijn eigen taak en de deurwachter opdroeg de wacht te houden.³⁵Wees dan waakzaam, want jullie weten niet, wanneer de heer van het huis terug zal komen, laat in de avond of midden in de nacht, bij het hanengekraai of 's morgens vroeg.³⁶Laat Hij jullie niet slapend aantreffen, als hij plotseling komt.³⁷Wat Ik tegen jullie zeg, zeg Ik tegen iedereen: Wees waakzaam!"

¹Het was twee dagen voor het Pascha en het feest van de ongezuurde broden. De overpriesters en de schriftgeleerden zochten een manier om Hem door een list in handen te krijgen en te doden.²Want zij zeiden: "Niet op het feest, zodat er geen opschudding onder het volk ontstaat."³Toen Hij in Betanië in het huis van Simon de melaatse was en aan tafel aanlag, kwam er een vrouw binnen. Ze had een albasten kruik vol echte, kostbare nardusmirre. Ze brak de kruik en goot de mirre over Zijn hoofd.⁴En sommigen zeiden verontwaardigd tegen elkaar: "Wat een verspilling van de mirre! Waar is dat goed voor?⁵Deze mirre had voor meer dan driehonderd schellingen verkocht en aan de armen gegeven kunnen worden." En zij scholden op haar.⁶Maar Jezus zei: "Laat haar gaan; waarom vallen jullie haar lastig? Zij heeft een goede daad gedaan voor Mij.⁷De armen hebben jullie immers altijd bij jullie en jullie kunnen iets goeds doen voor hen wanneer je maar wilt, maar Mij hebben jullie niet altijd.⁸Zij heeft gedaan wat zij kon; van tevoren heeft zij Mijn lichaam gezalfd voor de begrafenis.⁹Waarlijk, Ik zeg jullie, overal waar het evangelie verkondigd zal worden over de hele wereld, zal ook wat zij gedaan heeft in herinnering gebracht worden." ¹⁰En Judas Iskariot, die één van de twaalven was, ging naar de overpriesters toe om Hem aan hen over te leveren.¹¹Toen zij dat hoorden, waren zij erg blij en beloofden hem geld te geven. En hij zocht een manier om Hem bij een goede gelegenheid te kunnen overleveren. ¹²En op de eerste dag van het feest van de ongezuurde broden, waarop men gewend was het lam voor Pascha te slachten, zeiden zijn discipelen tegen Hem: "Waar wilt U dat wij heengaan en voorbereidingen treffen zodat U de Paschamaaltijd kunt eten?"¹³En Hij stuurde twee van zijn discipelen op pad en zei tegen hen: "Ga naar de stad. Jullie zullen een man tegenkomen die een kruik water draagt. Volg hem.¹⁴Zeg tegen de eigenaar van het huis waar hij naar binnen gaat: "De Meester zegt: 'Waar is voor Mij de kamer, waar Ik met mijn discipelen de Paschamaaltijd kan eten?'¹⁵En hij zal jullie een grote bovenzaal wijzen die van al het nodige is voorzien. Maak het daar voor ons klaar."¹⁶De discipelen gingen op pad en kwamen in de stad en vonden het zoals Hij hun gezegd had en zij maakten de Paschamaaltijd klaar.¹⁷En toen het avond geworden was, kwam Hij met de twaalf discipelen.¹⁸En terwijl zij aanlagen en aten, zei Jezus: "Waarlijk, Ik zeg jullie dat één van jullie die met Mij eet, Mij verraden zal."¹⁹Zij werden verdrietig en begonnen één voor één aan Hem te vragen: "Ik toch niet?"²⁰En Hij antwoordde hen: "Het is één van de twaalven, die met Mij brood in de schaal doopt.²¹Want de Mensenzoon zal sterven zoals over Hem geschreven staat, maar wee degene door wie de Mensenzoon verraden wordt. Het zou goed zijn voor hem als hij niet geboren was."²²En terwijl zij aten, nam Hij een brood, sprak de zegen uit, brak het, gaf het hun en zei: "Neem dit, dit is mijn lichaam."²³En Hij nam een beker, sprak de dankzegging uit, en gaf hun die en zij dronken er allemaal uit.²⁴En Hij zei tegen hen: "Dit is het bloed van Mijn verbond, dat voor velen vergoten wordt.²⁵Waarlijk, Ik zeg jullie, Ik zal beslist niet meer van de vrucht van de wijnstok drinken, tot op die dag, dat Ik haar nieuw zal drinken, in het Koninkrijk van God."²⁶Nadat ze de lofzang gezongen hadden, vertrokken zij naar de Olijfberg.²⁷En Jezus zei tegen hen: "Jullie zullen je allemaal aan Mij ergeren, want er staat geschreven: 'Ik zal de Herder slaan en de schapen zullen verstrooid worden.'²⁸Maar nadat Ik zal zijn opgestaan, zal Ik jullie voorgaan naar Galilea."²⁹En Petrus zei tegen Hem: "Al zou iedereen zich aan U ergeren, ik zeker niet!"³⁰Jezus zei tegen hem: "Waarlijk, Ik zeg je, vandaag, nog in deze nacht, voordat de haan twee keer kraait, zul jij drie keer zeggen dat je Mij niet kent."³¹Hij zei steeds heftiger: "Al moest ik met U sterven, ik zal absoluut niet ontkennen dat ik U ken." Op dezelfde manier spraken zij allemaal.³²En zij gingen naar een plaats die Getsemane heet, en Hij zei tegen zijn discipelen: "Ga hier zitten, terwijl Ik bid."³³Hij nam Petrus en Jakobus en Johannes mee. En Hij begon zeer van streek te raken en angstig te worden,³⁴en Hij zei tegen hen: "Mijn ziel is zeer bedroefd, tot stervens toe; blijf hier en waak."³⁵En Hij ging een beetje verderop en wierp Zich op de grond en bad, dat als het mogelijk was, dit moment aan Hem zou voorbijgaan,³⁶en Hij zei: "Abba, Vader, alles is mogelijk bij U, neem deze beker van Mij weg. Maar niet wat Ik wil, maar wat U wilt."³⁷En Hij kwam terug en vond hen slapend. Hij zei tegen Petrus: "Simon, slaap je? Had je niet de kracht om één uur te waken?³⁸Waak en bid, dat je niet in verleiding komt; de geest is wel gewillig, maar het vlees is zwak."³⁹En Hij ging weer en bad dezelfde woorden.⁴⁰Toen Hij terugkwam, vond Hij hen slapend, want hun ogen vielen steeds dicht; en zij wisten niet, wat zij Hem zouden antwoorden.⁴¹En Hij kwam voor de derde keer en zei tegen hen: "Slapen jullie en rusten jullie nog uit?" Het is genoeg. Het moment is gekomen. Kijk, de Mensenzoon wordt overgeleverd in de handen van de zondaren.⁴²Sta op, laten wij gaan. Kijk, diegene die Mij overlevert, is dichtbij."⁴³En meteen, terwijl Hij nog sprak, kwam Judas eraan, één van de twaalf discipelen, en met hem een menigte met zwaarden en stokken. Zij waren gestuurd door de overpriesters en de schriftgeleerden en de oudsten.⁴⁴En degene die Hem overleverde, had met hun een teken afgesproken: "Diegene die ik zal kussen, is het. Grijp Hem en leid Hem beveiligd weg."⁴⁵En hij kwam en trad direct op Hem toe en zei: "Rabbi!" En hij kuste Hem.⁴⁶En zij grepen Hem en arresteerden Hem.⁴⁷Eén van de omstanders trok zijn zwaard en hij trof de slaaf van de hogepriester en sloeg hem het oor af.⁴⁸En Jezus zei tegen hen: "Als tegen een rover zijn jullie uitgetrokken met zwaarden en stokken om Mij gevangen te nemen?⁴⁹Dagelijks was Ik bij jullie en onderwees in de tempel, maar jullie hebben Mij niet gegrepen. Maar de Schriften moeten in vervulling gaan."⁵⁰Toen lieten al Zijn discipelen Hem alleen en vluchtten.⁵¹En een jonge man die een laken om het naakte lichaam geslagen had, liep mee, Hem achterna. En zij grepen hem.⁵²Maar hij trok zichzelf los en vluchtte naakt. ⁵³En zij leidden Jezus weg naar de hogepriester. Alle overpriesters en oudsten en schriftgeleerden kwamen bij elkaar.⁵⁴Petrus volgde Hem van een afstand tot binnen de hof van de hogepriester en hij zat daar tussen de bedienden en warmde zich bij het vuur.⁵⁵De overpriesters en de hele Raad probeerden een getuigenverklaring tegen Jezus te vinden om Hem te doden, maar zij vonden er geen.⁵⁶Want velen legden een vals getuigenis tegen Hem af, maar hun getuigenissen stemden niet overeen.⁵⁷En er stonden enkele mensen op, die een vals getuigenis tegen Hem aflegden,⁵⁸en zeiden: "Wij hebben Hem horen zeggen: 'Ik zal deze tempel die met handen gemaakt is, afbreken en binnen drie dagen een andere die niet met handen gemaakt is, bouwen.'"⁵⁹Maar ook zó kwam hun getuigenis niet overeen.⁶⁰En de hogepriester stond op en hij trad naar voren en ondervroeg Jezus: "Geeft U geen antwoord? Wat getuigen deze mensen tegen U?"⁶¹Maar Hij bleef zwijgen en gaf geen antwoord. Weer ondervroeg de hogepriester Hem en zei: "Bent U de Christus, de Zoon van de Gezegende?"⁶²En Jezus zei: "Ik ben het, en jullie zullen de Mensenzoon zien, zittend aan de rechterhand van de Machtige en komend op de wolken van de hemel."⁶³De hogepriester scheurde zijn kleren en zei: "Waarom hebben wij nog getuigen nodig?⁶⁴Jullie hebben de godslastering gehoord. Wat is jullie oordeel?" En zij oordeelden Hem allemaal als schuldig. Hij verdiende de doodstraf.⁶⁵En sommigen begonnen Hem te bespugen. Ze bedekten Zijn gezicht met een blinddoek en sloegen Hem met vuisten en zeiden tegen Hem: "Profeteer nu!" En de dienaars sloegen Hem in het gezicht. ⁶⁶En terwijl Petrus beneden in de hof was, kwam daar één van de slavinnen van de hogepriester.⁶⁷En toen zij Petrus zag, terwijl hij zich warmde, keek zij hem aan en zei tegen hem: "Ook jij was bij die Nazarener, bij Jezus!"⁶⁸Maar hij ontkende het en zei: "Ik weet niet en begrijp niet wat je zegt." En hij ging naar buiten, naar het voorportaal en een haan kraaide.⁶⁹En toen de slavin hem in het oog kreeg, begon zij opnieuw tegen de omstanders te zeggen: "Die man hoort bij hen."⁷⁰Maar hij ontkende het weer. En even later zeiden de omstanders weer tot Petrus: "Inderdaad, jij hoort bij hen, want jij bent ook een Galileeër."⁷¹Maar hij begon te vloeken en te zweren: "Ik ken die mens niet over wie jullie praten."⁷²En meteen kraaide de haan voor de tweede maal. En Petrus herinnerde zich het woord, dat Jezus tegen hem gesproken had: "Nog voor de haan twee keer gekraaid heeft, zul jij drie keer ontkennen dat je Mij kent." En hij begon te huilen.

¹'s Morgens in alle vroegte, stelden de overpriesters met de oudsten en schriftgeleerden, de gehele Raad, een besluit vast. Zij boeiden Jezus en leidden Hem weg en leverden Hem over aan Pilatus.²Pilatus ondervroeg Hem. Hij zei: "Bent U de Koning van de Joden?" En Hij antwoordde hem: "U zegt het."³De overpriesters brachten allerlei beschuldigingen tegen Hem in.⁴Pilatus vroeg Hem opnieuw: "Waarom geeft U geen antwoord? U hoort toch hoeveel beschuldigingen zij tegen U inbrengen?"⁵Maar Jezus gaf hem geen antwoord meer, waardoor Pilatus zich verwonderde.⁶En bij elk Pesachfeest had Pilatus de gewoonte een gevangene los te laten die door het volk gekozen werd.⁷Nu was er iemand met de naam Barabbas, gevangengezet samen met andere oproerkraaiers, die in het oproer een moord hadden gepleegd.⁸En de menigte kwam naar voren en begon te eisen, dat Pilatus ook nu zou doen wat hij gewend was te doen.⁹Pilatus antwoordde hen: "Willen jullie, dat ik de Koning van de Joden loslaat?"¹⁰Want hij merkte, dat de overpriesters Hem uit afgunst hadden overgeleverd.¹¹Maar de overpriesters hitsten de menigte op, dat hij Barabbas moest loslaten.¹²Pilatus antwoordde hen: "Wat moet ik dan doen met Hem, die jullie de Koning van de Joden noemen?"¹³En zij schreeuwden opnieuw: "Kruisig Hem!"¹⁴Pilatus zei tegen hen: "Wat heeft Hij dan voor kwaad gedaan?" Maar zij schreeuwden des te harder: "Kruisig Hem!"¹⁵Pilatus wilde de menigte tevreden stellen en liet daarom Barabbas los en gaf Jezus, nadat hij Hem had gegeseld, over om gekruisigd te worden.¹⁶De soldaten leidden Hem weg tot binnen het paleis, dat is het gerechtsgebouw, en riepen de hele afdeling bijeen.¹⁷En zij trokken Hem een purperen gewaad aan en zetten Hem een kroon op, die zij van doornen hadden gevlochten.¹⁸Daarna begonnen zij Hem te begroeten: "Wees gegroet, Koning van de Joden!"¹⁹Zij sloegen Hem met een rietstok op het hoofd en bespuwden Hem en zij vielen op de knieën en bewezen Hem eer.²⁰Toen zij Hem bespot hadden, trokken zij Hem het purperen gewaad uit en deden Hem zijn kleren weer aan. En zij leidden Hem weg om Hem te kruisigen.²¹Zij dwongen een voorbijganger om zijn kruis te dragen, een zekere Simon van Cyrene, die van het land kwam, de vader van Alexander en Rufus.²²En zij brachten Hem op de plaats Golgota, dat betekent Schedelplaats.²³Zij gaven Hem wijn, met mirre gemengd, maar Hij nam die niet.²⁴En zij kruisigden Hem en verdeelden zijn kleren door het lot te werpen, wie wat zou krijgen.²⁵Het was 9 uur in de ochtend toen zij Hem kruisigden.²⁶Het opschrift met de aanklacht tegen Hem luidde: 'De Koning van de Joden.'²⁷Samen met Hem kruisigden zij twee misdadigers, de één rechts van Hem en de ander links.²⁸En daarmee was het schriftwoord vervuld dat zegt: 'En Hij is tot de misdadigers gerekend.'²⁹De voorbijgangers keken hoofdschuddend toe en dreven de spot met Hem door te zeggen: "Ha, Jij, die de tempel afbreekt en in drie dagen weer opbouwt,³⁰red Jezelf en kom van het kruis af!"³¹Evenzo spotten de overpriesters en schriftgeleerden onder elkaar en zeiden: "Anderen heeft Hij gered maar Zichzelf redden kan Hij niet.³²Laat de Christus, de Koning van Israël, nu van het kruis afkomen. Als wij dat zien zullen wij geloven." Ook diegenen die met Hem gekruisigd waren bespotten Hem.³³Vanaf twaalf uur werd het helemaal donker in het hele land. Dat duurde tot ongeveer drie uur 's middags. ³⁴En om drie uur riep Jezus luid: "Eloï, Eloï, lama sabachtani", wat betekent: "Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?"³⁵En sommige van de omstanders, die dit hoorden, zeiden: "Hoor, Hij roept Elia."³⁶En iemand liep naar Hem toe, drenkte een spons in zure wijn en stak die op een riet en bood het Jezus aan om te drinken terwijl hij zei: "Stil, laten we kijken of Elia komt om Hem eraf te halen."³⁷Maar Jezus gaf een harde schreeuw en gaf de geest.³⁸En het voorhangsel van de tempel scheurde van boven tot beneden in tweeën.³⁹Toen de hoofdman, die tegenover Hem stond, zag, dat Hij zó de geest had gegeven, zei hij: "Werkelijk, deze mens was de Zoon van God."⁴⁰Op een afstand keken ook enkele vrouwen toe, onder wie Maria van Magdala en Maria, de moeder van Jakobus, de jongere en van Joses en Salome.⁴¹Toen Hij in Galilea was, waren deze vrouwen Hem gevolgd en hadden voor Hem gezorgd, net als vele andere vrouwen, die met Hem waren meegereisd naar Jeruzalem.⁴²Toen het al avond was (het was de Voorbereidingsdag, dat wil zeggen de dag voor de sabbat)⁴³ kwam Jozef van Arimatea bij Pilatus. Hij was een vooraanstaand lid van de Raad en verwachtte zelf ook de komst van het Koninkrijk van God. Hij durfde het om Pilatus om het lichaam van Jezus te gaan vragen. ⁴⁴En Pilatus vond het vreemd dat Hij al gestorven zou zijn en gaf de hoofdman het bevel te komen. Hij vroeg hem of Hij al lang gestorven was.⁴⁵Toen de hoofdman dat bevestigde, gaf hij het lichaam aan Jozef.⁴⁶En Jozef kocht linnen en hij haalde Hem van het kruis af, wikkelde Hem daarin en legde Hem in een graf, dat in een rots was uitgehouwen, en hij rolde een steen voor de ingang van het graf.⁴⁷Maria van Magdala en Maria, de moeder van Joses, zagen waar Hij was neergelegd.

¹En toen de sabbat voorbij was, kochten Maria van Magdala en Maria, de moeder van Jakobus, en Salome specerijen om Hem te gaan zalven.²En zeer vroeg op de eerste dag van de week toen de zon opkwam, gingen zij naar het graf.³En zij zeiden tegen elkaar: "Wie rolt voor ons de steen van de ingang van het graf weg?"⁴En toen zij opkeken, zagen zij, dat de steen al weggerold was; want hij was zeer groot.⁵En toen zij het graf binnengegaan waren, zagen zij een jongeman zitten aan de rechterkant met een wit gewaad aan. Zij schrokken.⁶Hij zei tegen hen: "Weest niet bang. Jullie zoeken Jezus, de Nazarener, de gekruisigde. Hij is opgewekt, Hij is hier niet; kijk maar naar de plaats, waar zij Hem gelegd hadden.⁷Maar ga terug naar de discipelen en zeg hen en Petrus, dat Hij hen voorgaat naar Galilea. Zeg hen dat zij Hem daar zullen zien. Dit is zoals Hij het eerder al gezegd heeft."⁸En zij gingen naar buiten en renden weg van het graf, want zij beefden van angst. Hierdoor vertelden zij niemand iets. ⁹Op de vroege ochtend, de eerste dag van de week, dat Hij opgestaan was, verscheen Hij eerst aan Maria van Magdala, van wie Hij zeven boze geesten uitgedreven had.¹⁰Ze ging het nieuws vertellen aan de mensen die Hem hadden vergezeld en die nu om Hem treurden en rouwden.¹¹En toen zij hoorden, dat Hij leefde en dat zij Hem gezien had, geloofden zij het niet.¹²Daarna verscheen Hij in een andere gedaante aan twee van hen die op weg waren naar het land.¹³En ook zij kwamen het direct aan de anderen vertellen. Maar ook die geloofden zij niet.¹⁴Daarna verscheen Hij aan de elf discipelen zelf, terwijl zij aan het eten waren en Hij verweet hun hun ongeloof en halsstarrigheid, omdat zij hen niet geloofden, die Hem met eigen ogen gezien hadden, nadat Hij opgewekt was.¹⁵En Hij zei tegen hen: "Ga de hele wereld in, vertel het evangelie aan de hele schepping.¹⁶Wie gelooft en zich laat dopen, zal gered worden, maar wie niet gelooft, zal veroordeeld worden.¹⁷En deze tekenen zullen te zien zijn bij degenen die tot geloof zijn gekomen: in mijn naam zullen zij boze geesten uitdrijven, in nieuwe onbekende talen zullen zij spreken,¹⁸slangen zullen zij oppakken, en zelfs als zij iets dodelijks drinken, zal het hun geen schade doen; op zieken zullen zij de handen leggen en zij zullen genezen worden."¹⁹Nadat de Heer Jezus tot hen gesproken had, werd Hij opgenomen in de hemel en is gaan zitten aan de rechterhand van God.²⁰Maar zij gingen op weg en predikten overal, terwijl de Heer meewerkte en het woord bevestigde door de tekenen, die erop volgden.

¹Vele mensen hebben geprobeerd om op te schrijven wat er toen gebeurd was,²precies zoals het aan ons verteld was door dienaren van het Woord die in het begin erbij waren en dit hebben gezien. ³Daarom, geachte meneer Teofilus, nadat ik alles nauwkeurig heb onderzocht, heb ik het besluit genomen dit voor u in chronologishe order op te schrijven.⁴Zo kunt u zelf zien dat de dingen die u geleerd zijn, echt waar zijn. ⁵Toen Herodes, koning van Judea was, leefde een priester, Zacharias. Hij zat in de priestersgroep van Abia. Zijn vrouw, Elisabet, was een van de dochters van Aäron.⁶Zij waren rechtvaardig voor God en volgden de regels van God's Woord.⁷Maar ze hadden geen kinderen, want Elisabet was onvruchtbaar. En ze waren beiden oud.⁸Toen was het de beurt van Zacharias om zijn priesterlijke plichten voor God in de tempel uit te voeren.⁹Volgens de regel werd er geloot wie die dag de tempel van de Heer binnen zou gaan om wierook te branden. ¹⁰En een menigte van mensen stonden buiten te bidden terwijl Zacharias de de offer van wierook brande. ¹¹Plotseling was er een engel van God bij hem. Hij stond rechts van het altaar waar de wierook was. ¹²Toen Zacharias hem zag, was hij bewogen en werd ook bang.¹³Maar de engel zei : "Wees niet bang, Zacharias, want je gebed is verhoord. Je vrouw Elisabet zal een zoon krijgen en je zult hem Johannes noemen.¹⁴Hij zal jou en vele mensen blij maken met zijn geboorte.¹⁵Want hij zal groot zijn voor de Here. Wijn en sterke drank zal hij niet drinken en hij zal vanaf zijn geboorte vol van de Heilige Geest zijn. ¹⁶Vele generaties van Israel zal hij helpen om terug te keren tot de Here, hun God.¹⁷Hij zal voor Hem uitgaan in de geest en kracht van Elia, om de harten van de vaders naar de kinderen te keren en de ongehoorzame mensen naar de wijsheid van de rechtvaardigen - om een volk voor te bereiden voor de Here.¹⁸En Zacharias zei tegen de engel: "Hoe kan ik weten of dit waar is? Want mijn vrouw en ik zijn erg oud."¹⁹En de engel antwoordde: "Ik ben Gabriël, die voor God staat. Ik ben door God gezonden om tot je te spreken en je dit goede nieuws te brengen.²⁰Maar nu, omdat je me niet geloofd hebt, zul je niet in staat zijn om te spreken totdat deze dingen zijn gebeurd. Dit zal gebeuren als de tijd is aangebroken."²¹En de groep mensen die buiten op Zacharias stonden te wachten waren onder diepe indruk waarom hij zolang in de tempel bleef.²²Toen hij eindelijk naar buiten kwam, kon hij niet met hun spreken en zij begrepen dat hij in de tempel een visioen had gezien. Hij maakte vele gebaren maar bleef sprakeloos.²³Toen zijn dienst was afgelopen ging hij weer naar huis. ²⁴Zijn vrouw Elisabet werd zwanger, en zij verborg zich vijf maanden, zodat niemand haar zag. Ze zei:²⁵"Dat is wat De Heer God in Zijn genade voor mij heeft gedaan om mijn schaamte voor de mensen weg te halen omdat ik geen kinderen heb." ²⁶In de zesde maand van haar zwangerschap stuurde God de engel Gabriël naar Nazaret, een stad in Galilea.²⁷Hij ging naar een jonge ongetrouwde maagd, die verloofd was met een man, genaamd Jozef. Hij was van de afstammeling van Koning David. Zijn verloofde was een maagd en haar naam was Maria.²⁸En de engel bezocht haar en zei: "Gegroet, je bent gezegend. God is met jou." ²⁹Zij was heel erg verward van die woorden en vroeg zich af wat soort groet dit zou kunnen zijn. ³⁰En de engel zei: "Wees niet bang, Maria; want jij hebt gunst gevonden van God. ³¹En zie, jij zult zwanger worden en een Zoon krijgen, en je zult hem de naam 'Jezus' geven.³²Hij zal groot zijn en de Zoon van de Allerhoogste genoemd worden. En de Here God zal Hem de troon van Zijn vader David geven.³³en Hij zal voor eeuwig over het volk van Israel, het huis van Jakob, heersen. Er zal nooit een eind komen aan Zijn koningrijk."³⁴En Maria zei tot de engel: "Hoe zal dat gebeuren? Ik heb nog nooit met een man geslapen."³⁵En de engel antwoordde en zei tot haar: "De heilige Geest, de kracht van de Allerhoogste zal over je heenkomen; daarom zal jou kind heilig zijn. Hij zal de Zoon van God genoemd worden.³⁶En zie, Elisabet, jou familielid, die geen kinderen kon krijgen, is ook al zes maanden zwanger in haar ouderdom, van een zoon.³⁷Want niets is onmogelijk voor God."³⁸En Maria zei: "Kijk, ik ben de dienstmaagd van de Here God. Laat uw will voor mij gebeuren. En de engel ging weg. ³⁹Maria stond snel op en ging naar het bergland, naar een stad in Juda.⁴⁰En zij ging het huis van Zacharias binnen en groette Elisabet.⁴¹En het gebeurde dat toen Elisabet de groet van Maria hoorde, het kind in haar buik opsprong. En Elisabet werd gevuld met de heilige Geest.⁴²En zij riep met luide stem, "Jij bent gezegend onder de vrouwen en gezegend is het kind in je buik."⁴³En waaraan heb ik dit te danken, dat de moeder van mijn Heer naar mij toekomt?⁴⁴Want zie, toen ik jou hoorde spreken sprong mijn baby van blijdschap in mijn buik.⁴⁵Gezegend is zij die geloofd dat de Here kan volbrengen wat de Here haar heeft verteld."⁴⁶En Maria zei: "Mijn ziel prijst de Here,⁴⁷en mijn geest verheugt zich in God, mijn Redder;⁴⁸omdat Hij heeft omgezien naar een eenvoudige dienstmaagd zoals ik. Van nu aan zullen alle generaties mij gezegend noemen;⁴⁹omdat de machtige Heer grote dingen voor mij heeft gedaan. Zijn naam is heilig. ⁵⁰God's genade duurt van generatie tot generatie voor hun die eerbied hebben voor Hem.⁵¹Hij heeft met zijn krachtige arm gewerkt; en de gedachten in het hart van trotse mensen heeft Hij in de war gebracht. ⁵²Hij heeft machtige mensen van hun troon gestoten maar eenvoudige mensen heeft Hij verhoogd,⁵³hongerige mensen overlaat Hij met goede dingen en de rijke mensen heeft Hij met lege handen weg gestuurd.⁵⁴Hij heeft Israel, zijn dienaar geholpen om zijn belofte van genade te vervullen,⁵⁵zoals Hij aan onze voorvaders heeft gezegd, aan Abraham en voor eeuwig zijn afstammelingen."⁵⁶En Maria bleef ongeveer drie maanden bij Elisabet en ging daarna terug naar haar huis. ⁵⁷De tijd was gekomen voor Elisabet om van haar baby te bevallen en ze gaf geboorte aan een zoon.⁵⁸En haar buren en familieleden hoorden, dat de Here Zijn grote genade aan haar had getoond, en ze waren blij voor haar.⁵⁹Op de achtste dag, kwamen ze om het kindje te besnijden. Ze zouden hem “Zacharias” noemen zoals zijn vader. ⁶⁰Maar zijn moeder antwoordde en zei: "Nee, hij moet Johannes genoemd worden.⁶¹En zij zeiden tegen haar: "Er is toch niemand in jou familie, die zo is genoemd."⁶²Met gebaren vroegen ze de vader hoe hij zijn zoon wilde noemen.⁶³En hij vroeg om een schrijf tablet en schreef deze woorden: Johannes is zijn naam. En zij waren allemaal deep onder de indruk.⁶⁴Gelijk was zijn mond geopened en zijn tong losgemaakt, en hij sprak en hij prijsde God.⁶⁵En vrees overspoelde allen die in de omgeving woonden. En in het hele bergland van Judea werden al deze dingen besproken.⁶⁶En allen die het hoorden bewaarden het in hun hart en zei "Wat zal er van dit kind worden?" Want God's hand is met hem.⁶⁷En zijn vader Zacharias gevuld met de Heilige Geest profeteerde en zei:⁶⁸"Prijs de Heer, God van Israël, want Hij heeft omgezien naar zijn volk en verlossing gebracht.⁶⁹Hij heeft een hoorn van verlossing opgewekt voor ons in het huis van zijn dienaar David.⁷⁰– zoals Hij dat al langgeleden beloofd had door de mond van de heilige profeten –⁷¹Dat wij, verlost zijn uit de handen van onze vijanden, die ons haten.⁷²Hij doet dit om zijn goedheid naar onze vaderen te laten zien en om zijn heilige verbond te bevestigen.⁷³De belofte die Hij aan onze vader Abraham, gezworen heeft, is niet vergeten,⁷⁴Hij beloofde dat Hij ons zou redden van onze vijanden en dat we Hem zonder angst kunnen dienen.⁷⁵Hij beloofde dat wij Hem voor altijd in heiligheid en gerechtigheid kunnen dienen.⁷⁶En jij, mijn kind, zal een profeet van de Allerhoogste worden genoemd; want jij zal voor de Heer gaan om Zijn wegen voor te bereiden. ⁷⁷om kennis van de redding aan zijn volk te geven door de vergeving van hun zonden,⁷⁸en de zachtmoedigheid van onze God waardoor de zonsopgang ons van boven zal helpen.⁷⁹Om te schijnen op allen die in het donkere schaduw van de dood verblijven. Hij zal did doen om onze voeten in het pad van vrede te leiden."⁸⁰Het kind groeide op en was sterk in de geest. En hij woonde in de woestijnen tot de dag, dat hij publiekelijk in Israel verscheen.

¹En het gebeurde in die dagen, dat er een bevel uitging van keizer Augustus, dat er een volkstelling genomen moest worden in het Romeinse rijk.²Deze volkstelling gebeurde voor het eerst, toen Quirinius gouverneur over Syrië was.³En iedereen ging op reis om zich te laten inschrijven voor de volkstelling, ieder in zijn eigen stad.⁴Ook Jozef ging van Galilea, uit de stad Nazaret, naar Judea, naar de stad van David, die Betlehem heet, omdat hij uit het huis en het geslacht van David was,⁵om zich te laten inschrijven met Maria, zijn verloofde, die zwanger was.⁶En het gebeurde, toen zij daar waren, dat het tijd werd van haar baby te bevallen.⁷En ze bracht een zoon ter wereld, haar eerst geborene en wikkelde Hem in doeken en legde Hem in een voerbak, omdat er geen plaats voor hun was in de herberg.⁸Er waren herders in datzelfde gebied, die in de velden verbleven en s'nachts de wacht hielden over hun kudde.⁹Een engel van de Here verscheen aan hun, en de glorie van de Here straalde rondom hem, en ze waren gevuld met grote angst.¹⁰En de engel sprak tot hun: "Wees niet bang. Ik breng aan jullie goed nieuws, die alle mensen grote vreugde brengt.¹¹ Voor jullie is vandaag een Redder geboren in de stad van David! Hij is Jesus Christus de Here!¹²Dit is het teken dat aan jullie gegeven zal worden: Jullie zullen een baby vinden, gewikkeld in doeken, liggend in een voerbak."¹³Plotseling was er bij de engel een grote menigte uit de hemel, ze loofden God en ze zeiden:¹⁴"Ere aan God in de hemel, en vrede op aarde voor de mensen met wie Hij tevreden is."¹⁵En het gebeurde toen de engelen van hun weg waren gegaan naar de hemel, dat de herders met elkaar spraken: "Laten wij dan naar Betlehem gaan om te zien wat gebeurd is van wat de Here aan ons bekend heeft gemaakt."¹⁶En zij gingen haastig daarheen en vonden Maria en Jozef, en de baby, die in een voerbak lag.¹⁷En toen zij hem gezien hadden, maakten zij bekend wat er over deze baby gezegd was.¹⁸En allen die ervan hoorden, verbaasden zich over wat tot hen werd gesproken door de herders.¹⁹Maar Maria bleef denken aan al deze dingen die ze gehoord had en bewaarde ze in haar hart.²⁰En de herders keerden terug, God verheerlijken en prijzen voor alles wat zij hadden gehoord en gezien, precies zoals het tegen hun gesproken was.²¹Aan het einde van de achtste dag, toen hij besneden was, werd Hem de naam Jezus gegeven, de naam die door de engel gegeven was voordat zij zwanger werd.²²En toen de dagen van hun reiniging volgens de wet van Mozes vervuld waren, brachten zij Hem naar de tempel in Jeruzalem om Hem aan de Here te presenteren,²³Zoals het in wet van de Here is geschreven: "Iedere zoon die als eerste geboren is, zal voor de Here apart gezet worden."²⁴Dus zij offerden een offering volgens wat in de wet van de Here gezegd is, "een paar tortelduiven of twee jonge duiven."²⁵En zie, er was een man in Jeruzalem, zijn naam was Simeon, deze man was rechtvaardig en vroom. Hij verwachtte de vertroosting van Israël, en de Heilige Geest was op hem.²⁶Het was aan hem geopenbaard door de Heilige Geest dat hij de dood niet zou zien voordat hij de Christus van de Here gezien had.²⁷Geleid door de Geest, kwam Simeon in de tempel. Toen de ouders het kind Jezus binnenbrachten, om met Hem te doen wat de gewoonte van de wet was,²⁸nam hij Hem in zijn armen en hij loofde God en zei:²⁹"Nu laat U, Here, uw dienstknecht in vrede gaan, volgens uw woord.³⁰Want mijn ogen hebben uw verlossing gezien,³¹dat U voorbereid hebt in de aanwezigheid van alle volken:³²'Een licht om openbaring te brengen tot alle volkeren en glorie van Uw volk Israël.'"³³En zijn vader en moeder stonden verbaasd over wat van Hem gezegd was.³⁴En Simeon zegende hen en zei tegen Maria, zijn moeder: "Kijk, dit kind is bestemd voor de val en opstanding van vele mensen in Israel en voor het teken dat is afgewezen -³⁵en een zwaard zal je eigen ziel doorsteken - zo dat de gedachten van vele harten geopenbaard worden."³⁶Een profetes Anna was daar. Ze was een dochter van Fanuël uit de stam Asher. Zij was gevorderd in haar dagen. Zij leefde met haar man zeven jaren na haar maagdelijkheid,³⁷en zij was een weduwe voor vierentachtig jaar. Zij verliet nooit de tempel, maar diende met vasten en bidden, dag en nacht.³⁸En zij kwam op dat ogenblik naar hun toe, en begon God te danken. Zij sprak tot iedereen over het kind die aan het wachten waren op de verlossing van Jeruzalem.³⁹En toen ze alles gedaan hadden, wat volgens de wet van de Here was vereist, keerden zij terug naar Galilea naar hun eigen stad Nazaret.⁴⁰Het Kind groeide op en werd krachtig, Hij was vol met wijsheid en de genade van God was op Hem.⁴¹En Zijn ouders reisden elk jaar naar Jeruzalem voor het Paascha.⁴²En toen Hij twaalf jaar oud was, gingen zij op naar Jeruzalem¹ volgens de gebruikelijke tijd voor het feest.⁴³Nadat alle dagen van het feest voorbij waren, begonnen ze de terugreis naar huis. Maar het kind Jezus bleef achter in Jeruzalem en zijn ouders wisten het niet. ⁴⁴Zij veronderstelden dat Hij in de groep was die met hun reisden, en na één dag reizen zochten ze Hem onder de familieleden en bekenden.⁴⁵En toen zij Hem niet vonden, keerden zij terug naar Jeruzalem en begonnen naar Hem zorgvuldig te zoeken.⁴⁶En het gebeurde na drie dagen, dat zij Hem in de tempel vonden, waar Hij zat te midden van de leraren, terwijl Hij naar hen luisterde en hen vragen stelde.⁴⁷Iedereen die Hem hoorden, waren verbaasd over zijn verstand en zijn antwoorden.⁴⁸En toen zij Hem zagen stonden zij versteld en zijn moeder zei tegen Hem: "Kind, waarom hebt Jij ons dit aangedaan? Zie, Jouw vader en ik hebben met onrust naar Jou gezocht."⁴⁹En Hij zei tegen hun: "Waarom hebben jullie naar Mij gezocht? Wisten jullie niet dat Ik bezig moet zijn met de zaken van Mijn Vader?"⁵⁰Maar zij begrepen niet wat Hij bedoelde met deze woorden.⁵¹En Hij ging met hun terug naar Nazaret en was aan hen onderdanig. En zijn moeder bewaarde al deze dingen in haar hart.⁵²En Jezus groeide in wijsheid en aanzicht en gunst bij God en mensen.

¹In het vijftiende jaar van de regering van keizer Tiberius, toen Pontius Pilatus stadhouder over Judea was, en Herodes was een viervorst over Galilea, en zijn broer Filippus was viervorst over de regio Iturea en over Trachonitis, en Lysanias was viervorst over Abilene.²Gedurende de tijd van de hogepriesters Annas en Kajafas, kwam het woord van God tot Johannes, de zoon van Zacharias, in de woestijn.³Hij ging door de hele regio van de Jordaan, en onderwees de doop als antwoord op de bekering en voor vergeving van zonden.⁴Zoals geschreven staat in het boek van de woorden van de profeet Jesaja:" De stem van iemand die roept in de woestijn, 'Maak de weg van de Here klaar, maak Zijn paden recht.⁵Elk dal zal gevuld worden en elke berg en heuvel vlak gemaakt, en de bochten zullen recht en de oneffen wegen gelijk gemaakt worden.⁶En iedereen zal de redding van God zien.'"⁷Johannes zei tegen de menigte, die uitliep om zich door hem te laten dopen: "Jullie, Addergebroed! Wie heeft jullie gewaarschuwd, om de komende woede te ontvluchten?⁸Breng dan vruchten voort, die bij de bekering horen. En ga niet bij jezelf zeggen: 'Wij hebben Abraham als onze vader,' want ik zeg tegen jullie, dat God de macht heeft uit deze stenen kinderen van Abraham te verwekken.⁹Ook ligt de bijl al bij de wortel van de bomen. Want iedere boom die geen goede vruchten voortbrengt, wordt omgehakt en verbrand."¹⁰De menigte vroeg hem: "Wat moeten wij dan doen?"¹¹Hij antwoordde: "Wie een dubbel stel kleren heeft, deel het met degene die geen kleren heeft, en wie geen eten heeft, doe het zelfde."¹²Er kwamen ook tollenaars om zich te laten dopen en zij zeiden tegen hem: "Meester, wat moeten wij doen?"¹³Hij zei tegen hen: "Vraag niet meer geld dan wat je voorgeschreven is."¹⁴Ook de soldaten vroegen aan hem: "En wat moeten wij doen?" En hij zei tegen hen: "Pers niemand zijn geld af, en beschuldig niemand vals. Wees tevreden met je loon." ¹⁵Toen het volk verlangend in afwachting was voor de komst van de Messias en iedereen zich in hun hart afvroeg, of Johannes misschien de Messias zou kunnen zijn,¹⁶antwoordde Johannes hen: "Inderdaad, ik doop jullie met water, maar Hij die komt is machtiger dan ik, van wie ik het niet waard ben Zijn schoenriem los te maken; Hij zal jullie dopen met de Heilige Geest en met vuur.¹⁷Hij heeft de mand voor korenzuivering in Zijn hand om de dorsvloer grondig te reinigen en het graan in Zijn schuur te verzamelen, maar het kaf zal Hij verbranden met onuitblusbaar vuur."¹⁸Met vele andere waarschuwingen maakte hij het evangelie aan het volk bekend.¹⁹Maar toen de viervorst Herodes door hem bestraft werd om Herodias, de vrouw van zijn broer, en om alle misdaden, die Herodes bedreven had, ²⁰heeft hij dit bij al het andere verzameld, en Johannes in de gevangenis gezet. ²¹En het gebeurde, terwijl alle mensen werden gedoopt, ook Jezus gedoopt werd en terwijl Hij in gebed was, de hemel open ging,²²en de Heilige Geest als een duif op Hem neerdaalde, en dat er een stem uit de hemel kwam: "U bent mijn geliefde Zoon, in U vind ik genoegen." ²³Toen Jezus zijn dienstwerk begon was Hij ongeveer dertig jaar oud. De mensen namen aan dat Hij de zoon van Jozef was, de zoon van Heli,²⁴de zoon van Mattat, de zoon van Levi, de zoon van Melchi, de zoon van Jannai, de zoon van Jozef,²⁵de zoon van Mattatias, de zoon van Amos, de zoon van Naüm, de zoon van Hesli, de zoon van Naggai,²⁶de zoon van Maät, de zoon van Mattatias, de zoon van Semeïn, de zoon van Josek, de zoon van Joda,²⁷de zoon van Joanan, de zoon van Resa, de zoon van Zerubbabel, de zoon van Sealtiël, de zoon van Neri,²⁸de zoon van Melchi, de zoon van Addi, de zoon van Kosam, de zoon van Elmadan, de zoon van Er,²⁹de zoon van Jozua, de zoon van Eliëzer, de zoon van Jorim, de zoon van Mattat, de zoon van Levi,³⁰de zoon van Simeon, de zoon van Juda, de zoon van Jozef, de zoon van Jonan, de zoon van Eljakim,³¹de zoon van Melea, de zoon van Menna, de zoon van Mattatta, de zoon van Natan, de zoon van David,³²de zoon van Isaï, de zoon van Obed, de zoon van Boaz, de zoon van Salma, de zoon van Nachson,³³de zoon van Amminadab, de zoon van Admin, de zoon van Arni, de zoon van Chesron, de zoon van Peres, de zoon van Juda,³⁴de zoon van Jakob, de zoon van Isaak, de zoon van Abraham, de zoon van Terach, de zoon van Nachor,³⁵de zoon van Serug, de zoon van Reü, de zoon van Peleg, de zoon van Eber, de zoon van Selach,³⁶de zoon van Kenan, de zoon van Arpaksad, de zoon van Sem, de zoon van Noach, de zoon van Lamech,³⁷de zoon van Metuselach, de zoon van Henoch, de zoon van Jered, de zoon van Mahalalel, de zoon van Kenan,³⁸de zoon van Enos, de zoon van Set, de zoon van Adam, de zoon van God.

¹Jezus nu, vol van de heilige Geest, keerde terug van de Jordaan en werd door de Geest in de woestijn geleid,²waar Hij veertig dagen verleid werd door de duivel. En Hij at niets in die dagen en toen ze voorbij waren, was Hij erg hongerig.³En de duivel zei: "Als U Gods Zoon bent, zeg dan tot deze steen, dat hij brood wordt."⁴En Jezus antwoordde hem: "Er staat geschreven: Niet alleen van brood zal de mens leven."⁵Toen nam de duivel Jezus mee naar een hoogvlakte en liet Hem in een oogopslag de koninkrijken van de wereld zien.⁶En de duivel zei: "Ik kan U macht en glorie over al dit geven, want zij zijn aan mij gegeven, en ik geef ze aan wie ik wil.⁷Als U mij dan aanbidt, zal het allemaal van U zijn."⁸En Jezus antwoordde: "Er staat geschreven: Jij zult de Here, jouw God, aanbidden en Hem alleen dienen."⁹Toen leidde de duivel Hem op het dak van de tempel in Jeruzalem en hij zei: "Als U Gods Zoon bent, spring naar beneden;¹⁰want er staat geschreven: 'Aan zijn engelen zal Hij opdracht geven om U te beschermen,¹¹Op de handen zullen zij U dragen, zodat U uw voet niet aan een steen stoot.'"¹²En Jezus antwoordde: "Er staat geschreven: Jij zult de Here, jouw God, niet testen."¹³En toen de duivel klaar was met zijn verleidingen, ging hij weg en liet Jezus tijdelijk met rust. ¹⁴En Jezus keerde in de kracht van De Heilige Geest terug naar Galilea. En het nieuws over Hem verspreidde zich in de omliggende regio.¹⁵Hij onderwees in hun synagogen en werd door iedereen geprezen.¹⁶En Hij kwam in Nazaret, waar Hij opgevoed was, en Hij ging volgens zijn gewoonte op de sabbatdag naar de synagoge en stond op om voor te lezen.¹⁷Hij las het boek van de profeet Jesaja dat aan hem gegeven was en toen Hij het boek geopend had, vond Hij de plaats, waar geschreven is:¹⁸"De Geest van de Heer is op Mij, Hij heeft Mij gezalfd, om aan armen het goede nieuws te brengen;¹⁹en Hij heeft Mij gestuurd om aan gevangenen te vertellen dat ze vrijgezet zullen worden en aan blinden dat ze weer kunnen zien, en dat onderdrukten vrijheid zullen krijgen. Om bekend te maken dat de tijd van het aangename jaar van de Here is begonnen."²⁰Daarna sloot Hij het boek, gaf het terug aan de dienaar en ging zitten.²¹En iedereen in de synagoge keek naar Hem en Hij zei: "Vandaag zijn deze woorden werkelijkheid geworden."²²En ze waren allemaal onder de indruk van Hem en de woorden van vergeving en genade die Hij sprak. En zij zeiden: "Is dit niet de zoon van Jozef?"²³En Hij zei: "Jullie zullen zeker deze spreuk tegen Mij zeggen: Geneesheer, genees Uzelf! Doe alle dingen, waarvan wij gehoord hebben, die in Kafarnaüm zijn gebeurd, ook hier, in uw geboorteplaats."²⁴en Hij voegde daar aan toe: "Luister goed, geen profeet is geaccepteerd in zijn eigen geboorteplaats.²⁵Maar Ik spreek de waarheid, er waren vele weduwen in de dagen van Elia in Israël, toen de hemel drie jaren en zes maanden lang gesloten bleef en er grote hongersnood was in het hele land,²⁶en Elia werd niet naar hun gestuurd, maar wel naar een vreemdelinge in Sarepta, bij Sidon, waar een weduwe was die daar woonde.²⁷En er waren vele melaatsen in Israël tijdens de tijd van de profeet Elisa, en geen van hen werd gereinigd, maar wel Naäman de Syriër."²⁸En iedereen in de synagoge werd woedend toen zij dit hoorden.²⁹Zij stonden op en dwongen Hem de stad uit tot aan de rand van de berg, waarop hun stad gebouwd was, om Hem van de steile klif af te duwen.³⁰Maar Hij liep tussen hen door en vertrok. ³¹En hij ging naar Kafarnaüm, een stad in Galilea, en Hij sprak elke Sabbat tot de mensen.³²En zij waren onder de indruk van zijn leer, want Zijn woorden waren met autoriteit gesproken.³³En in de synagoge was er iemand in de macht van een boze, onreine geest,³⁴en hij schreeuwde met luide stem: "Ha, wat hebt U met ons te maken, Jezus van Nazaret? Bent U gekomen om ons kwaad te doen? Ik weet wel wie U bent: de Heilige God!''³⁵En Jezus snoerde hem de mond en zei: "Wees stil en kom uit hem!'' De boze geest gooide de man in het midden van de synagoge neer en kwam uit hem zonder hem meer kwaad te doen.³⁶En ze waren allemaal verbaasd en zij bleven er over praten met elkaar en zeiden: "Wat voor woorden spreekt hij, Want Hij neemt autoriteit en beveelt de boze geesten en ze gaan weg."³⁷En iedereen hoorde over Hem in alle plaatsen in de omliggende regio.³⁸Daarna stond Jezus op en Hij ging van de synagoge naar het huis van Simon. De schoonmoeder van Simon had erg last van zware koorts en zij riepen Zijn hulp voor haar in.³⁹En Jezus boog zich over haar heen en bestrafte de koorts en deze verliet haar. Ze stond meteen op en begon hen te bedienen. ⁴⁰Toen de zon onderging, brachten ze al hun zieke, lijdende familieleden naar Hem toe. Hij legde zijn handen op iedereen afzonderlijk en genas hun.⁴¹Van velen gingen ook boze geesten uit, roepende en zeggende: "U bent de Zoon van God!'' En Hij beval ze niet te spreken, omdat zij wisten, dat Hij de Christus was. ⁴²De volgende dag vertrok Hij en ging naar een eenzame plaats. De mensen kwamen bij hem en probeerden te voorkomen dat hij bij hen weg zou gaan.⁴³Maar Hij sprak tot hen: ''Ik moet ook aan vele andere steden het Goede Nieuws van het Koninkrijk van God vertellen, want daarom ben Ik hier heen gestuurd.''⁴⁴En Hij sprak in de synagogen van Judea.

¹Toen Hij op een keer aan de oever van het meer Gennesaret stond, en de menigte op Hem aandrong en naar Gods woord luisterde, zag Hij twee schepen aan de oever liggen. ²De vissers waren eruit gegaan en spoelden de netten.³Jezus ging in één van de schepen, dat van Simon. Hij vroeg hem de zee op te gaan, niet ver van de oever. Hij ging zitten en onderwees de menigte vanuit het schip.⁴Toen Hij stopte met spreken, zei Hij tegen Simon: "Ga naar diep water en zet je netten uit om te vissen."⁵En Simon antwoordde: "Meester, de hele nacht door hebben wij hard gewerkt en niets gevangen, maar op Uw woord zal ik de netten uitzetten."⁶En toen zij dit gedaan hadden, haalden zij een grote menigte vissen binnen, en hun netten dreigden te scheuren.⁷En zij wenkten hun kameraden in het andere schip, dat zij hen zouden komen helpen. En zij kwamen en vulden beide schepen, tot ze begonnen te zinken.⁸Toen Simon Petrus dit zag, viel hij op zijn knieën neer voor Jezus en zei: "Verlaat mij, want ik ben een zondig mens, Here."⁹Hij en alle mensen die bij hem waren, waren verbaasd over de visvangst, die zij gevangen hadden,¹⁰evenzo ook Jakobus en Johannes, de zonen van Zebedeüs, die kameraden van Simon waren. En Jezus zei tegen Simon: "Wees niet bang, van nu af aan zul je mensen vangen."¹¹En zij trokken de schepen aan land en lieten alles achter en volgden Hem. ¹²En het gebeurde, toen Hij in één van de steden was, zie, daar was een man, vol melaatsheid. Toen hij Jezus zag, wierp hij zich voor Jezus met zijn gezicht op de grond en smeekte Hem: "Here, indien U wilt, kunt U mij reinigen."¹³En Hij strekte zijn hand uit, raakte hem aan en zei: "Ik wil het, word rein." En op dat moment verliet de melaatsheid hem.¹⁴En Hij gebood hem het aan niemand te vertellen, en zei: "Ga heen, laat je aan de priester zien en breng het offer voor je reiniging, zoals Mozes voorgeschreven heeft, als een getuigenis voor hen."¹⁵Maar het gerucht over Hem ging steeds verder rond en vele menigtes kwamen samen om Hem te horen en zich te laten genezen van hun ziekten.¹⁶Maar Hij trok zich vaak terug in eenzame plaatsen om te bidden.¹⁷En het gebeurde op een dag dat Hij les gaf, dat er ook Farizeeën en wetgeleerden zaten. Zij kwamen uit alle dorpen van Galilea en Judea en uit Jeruzalem. En er was kracht van God in de Here, zodat Hij kon genezen.¹⁸Er kwamen een paar mannen die een verlamde man op een matras droegen. Zij probeerden hem binnen te dragen en hem vóór Jezus te leggen.¹⁹En toen zij geen gelegenheid vonden om hem naar binnen te dragen, vanwege de menigte, gingen zij het dak op en lieten hem met zijn matras door een opening in de dakpannen naar beneden zakken, vlak vóór Jezus.²⁰En toen Jezus hun geloof zag zei Hij: "Mens, je zonden zijn je vergeven."²¹En de schriftgeleerden en de Farizeeën begonnen te overleggen en zeiden: "Wie is deze man, die zulke godslasterende dingen zegt? Wie kan zonden vergeven dan God alleen?"²²Maar Jezus doorzag hun overleggingen en antwoordde hen: "Wat overleggen jullie in jullie harten?²³Wat is makkelijker te zeggen, 'Je zonden zijn vergeven' of 'Sta op en wandel'?²⁴Maar zodat jullie mogen weten, dat de Zoon des mensen macht heeft op aarde om zonden te vergeven," – Hij zei tegen de verlamde man: "Sta op, neem je matras mee en ga naar huis." ²⁵En meteen stond hij voor hun ogen op en nam het matras waar hij op gelegen had mee. Hij ging naar zijn huis en loofde God.²⁶Iedereen was verbluft en loofde God, en was met ontzag vervuld. Zij zeiden: "Wij hebben vandaag ongelooflijke dingen gezien." ²⁷En daarna vertrok Hij en zag Hij een tollenaar die Levi heette, bij zijn tolhuis zitten en Jezus zei tegen hem: "Volg Mij."²⁸Levi liet alles achter, stond op en volgde Hem.²⁹En Levi maakte een grote maaltijd voor Hem in zijn huis, en er was een grote menigte tollenaars en anderen, die met hen aan tafel waren.³⁰En de Farizeeën en hun schriftgeleerden klaagden tegen Zijn discipelen: "Waarom eten en drinken jullie met de tollenaars en zondaars?"³¹En Jezus antwoordde hen: "Zij die gezond zijn hebben geen dokter nodig, maar zij die ziek zijn wel.³²Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar Ik ben gekomen om zondaars tot bekering te roepen." ³³Toen zeiden zij tegen Hem: "De discipelen van Johannes vasten heel vaak en doen hun gebeden, en de Farizeeën doen precies hetzelfde, maar Uw discipelen eten en drinken."³⁴Jezus zei tegen hen: "Kan iemand de bruiloftsgasten laten vasten, terwijl de bruidegom bij hen is?³⁵Maar er zullen andere dagen komen, en wanneer de bruidegom van hen weggenomen is, dan zullen zij vasten."³⁶Hij sprak ook een gelijkenis tegen hen: "Niemand scheurt een lap van een nieuw kledingstuk af om die op een oud kledingstuk te naaien. Anders zal hij niet alleen het nieuwe scheuren, maar de lap van het nieuwe zal ook niet passen bij het oude.³⁷En niemand doet jonge wijn in oude zakken; anders zal de jonge wijn de zakken laten scheuren, de wijn verspillen en de zakken gaan verloren;³⁸maar jonge wijn moet je in nieuwe zakken doen.³⁹En niemand, die oude wijn gedronken heeft, wil jonge wijn hebben, want hij zegt: 'De oude is geweldig.'"

¹Op een sabbat liep Hij door de korenvelden met zijn discipelen. Die plukten het graan, wreven ze in hun handen en aten de korrels op. ²Maar sommigen van de Farizeeën zeiden: "Waarom doen jullie iets wat op sabbat niet mag?"³En Jezus antwoordde hen: "Hebben jullie dan niet gelezen wat David gedaan heeft, toen hij en z'n mannen honger kregen?⁴Hoe hij het huis van God in ging en het heilige brood pakte en ervan gegeten heeft? En ook een deel gegeven heeft aan de mannen die bij hem waren terwijl niemand er van mag eten behalve de priesters?"⁵Toen zei Hij tegen hen: "De Mensenzoon is Heer over de sabbat." ⁶Op een andere sabbat gebeurde het, dat Hij de synagoge in ging en uitleg gaf. Daar was een man met een verschrompelde rechterhand.⁷De schriftgeleerden en de Farizeeën letten goed op Hem, of Hij op de sabbat iemand zou genezen, zodat ze een reden hadden om Hem te kunnen beschuldigen.⁸Maar Hij wist wat ze dachten en zei tegen de man van wie de hand verschrompeld was: "Sta op en ga in het midden staan." Hij stond op en ging daar staan.⁹En Jezus zei tegen hen: "Ik leg jullie de vraag voor; mag je op de sabbat goed doen of kwaad doen, een leven redden of verloren laten gaan?"¹⁰Toen keek hij de kring rond en zei tegen hem: "Strek uw hand uit." Hij deed het en zijn hand werd weer gezond.¹¹En zij werden woedend en overlegden wat zij Jezus zouden aandoen. ¹²En het gebeurde in die dagen, dat Hij naar de bergen ging om te bidden, en Hij bracht de nacht door in gebed tot God.¹³De volgende dag, riep Hij zijn volgelingen tot Zich en koos er twaalf uit, die Hij ook apostelen noemde:¹⁴Simon, die Hij ook Petrus noemde, en zijn broer Andreas, Jakobus, Johannes, Filippus, Bartolomeüs,¹⁵Matteüs, Thomas, Jakobus de zoon van Alfeüs, Simon die de Zeloot werd genoemd, Judas, de zoon van Jakobus,¹⁶en Judas Iskariot, die de verrader geworden is.¹⁷En Hij daalde met hen van de berg af en bleef op een vlakte staan. Daar was een grote groep van zijn volgelingen en een grote mensenmenigte uit het hele Joodse land en Jeruzalem en van Tyrus en Sidon aan de zee.¹⁸Zij waren gekomen om naar Hem te luisteren en genezen te worden van hun ziekten. Mensen die geplaagd werden door boze geesten werden genezen.¹⁹En de hele groep probeerde Hem aan te raken, omdat er genezende kracht van Hem uitging. Hij genas hen allen. ²⁰Toen keek Hij naar zijn volgelingen en zei: "Gezegend zijn jullie die arm zijn, want voor jullie is het Koninkrijk van God.²¹Gezegend zijn jullie die nu honger hebben, want jullie zullen vol worden. Gezegend zijn jullie die nu huilen, want jullie zullen lachen.²²Gezegend zijn jullie, wanneer mensen je haten en wanneer ze je uitsluiten, en beledigen en je naam afkeuren ter wille van de Mensenzoon.²³Wees blij op die dag en spring op van vreugde, want je loon is groot in de hemel. Op dezelfde manier hebben hun voorouders de profeten behandeld.²⁴Maar pas op, jullie die rijk zijn, want jullie hebben je vertroosting al ontvangen. ²⁵Pas op, als je nu overvloed hebt, want je zult later honger hebben. Pas op, als je nu lacht, want je zult later verdriet hebben en huilen.²⁶Pas op, wanneer alle mensen goed over je praten, want op dezelfde manier hebben hun voorouders de valse profeten behandeld. ²⁷Maar tegen jullie, die naar Mij luisteren, zeg ik: Heb je vijanden lief, doe goed tegen degenen, die je haten;²⁸Zegen hen die je ongeluk wenst en bid voor wie jou slecht behandelt.²⁹Slaat iemand je op de ene wang, bied hem dan ook de andere wang aan. Neemt iemand je jas af, laat hem ook je hemd nemen.³⁰Vraagt iemand iets van je, geef het hem dan. Neemt iemand iets van jou, vraag het niet terug.³¹En zoals je wilt dat anderen jou behandelen, zo moet je hen ook behandelen.³²En als je alleen mensen lief hebt, die jou liefhebben, welk voordeel heb je dan? Ook de zondaars hebben lief, die hen liefhebben.³³Want als je mensen goed behandelt, die jou goed behandelen, welk voordeel heb je dan? Ook de zondaars doen dat.³⁴En als je uitleent aan hen, van wie je hoopt iets te ontvangen, welk voordeel heb je dan? Ook zondaars lenen aan zondaars uit om evenveel terug te ontvangen.³⁵Nee, heb je vijanden lief en doe hen goed. Leen uit zonder op terugbetaling te hopen. Je beloning zal groot zijn en je zult kinderen van de Allerhoogste zijn, want Hij is goed voor de ondankbare en kwade mensen.³⁶Wees barmhartig en vergevend, zoals je Vader vergevend is.³⁷Oordeel niet over anderen en er zal geen oordeel over jou gegeven worden. Veroordeel anderen niet en je zult niet veroordeeld worden. Vergeef en je zult vergeven worden.³⁸Geef en je zal gegeven worden. Een gulle, aangedrukte, geschudde, overlopende korenmaat zul je krijgen. Want met de maat, waarmee je meet, zal je gemeten worden." ³⁹Hij sprak ook een gelijkenis tot hen: "Kan een blinde een blinde leiden? Zullen zij niet allebei in een put vallen?⁴⁰Een discipel staat niet boven zijn meester, maar iedereen die zijn training afgerond heeft, zal zijn als zijn meester.⁴¹Zie je de splinter in het oog van je broer, maar de balk in je eigen oog valt je niet op?⁴²Hoe kun je tot je broeder zeggen: "Broeder, laat mij de splinter die in je oog zit, eruit halen, terwijl je de balk die in je eigen oog zit, niet ziet? Hypocriet, doe eerst de balk uit je eigen oog weg en dan zul je scherp kunnen zien om de splinter uit het oog van je broer te halen. ⁴³Er is geen goede boom, die slechte vrucht geeft, evenmin ook een slechte boom, die goede vrucht produceert.⁴⁴Elke boom wordt aan zijn eigen vrucht herkend. Van dorens verzamel je geen vijgen, en van een braamstruik oogst je geen druiven.⁴⁵Een goed mens levert uit de goede schat van zijn hart het goede op en een slecht mens levert uit de kwade schat het kwade op. Want waar het hart vol van is, loopt de mond van over. ⁴⁶Waarom noem je Mij Here, Here, en je doet niet wat Ik zeg?⁴⁷Ik zal je laten zien op wie iemand lijkt die bij Mij komt en mijn woorden hoort en ze doet.⁴⁸Diegene lijkt op iemand, die bij het bouwen van een huis diep graaft en het fundament op de rots legt. Als er een watervloed komt en de stroom tegen dat huis aanslaat, wankelt het niet, omdat het goed gebouwd is.⁴⁹Maar wie mijn woorden hoort en ze niet toepast, is gelijk aan iemand, die een huis op de grond bouwt zonder fundament. Als de stroom daar tegenaan slaat, stort het meteen in en het huis wordt één grote bouwval.

¹Nadat Jezus al zijn woorden gezegd had terwijl de mensen luisterden, ging Hij Kafarnaüm binnen.²Een slaaf van een hoofdman, die erg gewaardeerd was, was ernstig ziek en lag op sterven.³Toen de hoofdman van Jezus hoorde, stuurde hij enkele leiders van de Joden met het verzoek te komen om zijn knecht te genezen.⁴Toen zij bij Jezus waren aangekomen drongen ze erg bij Hem aan. Ze zeiden: "Hij is het waard dat U dit voor hem doet,⁵want hij houdt van ons volk en hij heeft onze synagoge gebouwd."⁶En Jezus ging met hen mee. Toen Hij niet ver meer van het huis was, stuurde de hoofdman vrienden om Hem te vertellen: "Here, doe geen moeite, want ik ben het niet waard, dat U bij mij thuis komt.⁷Daarom heb ik ook mijzelf niet waardig gevonden om naar U te komen, maar spreek een woord en mijn knecht zal beter worden.⁸Want ik neem zelf een ondergeschikte plaats in met soldaten onder mij, en ikzeg tegen hem 'Ga' en hij gaat dan, en tegen iemand anders 'Kom', en hij komt en tegen mijn knecht 'Doe dit' en hij doet het."⁹Toen Jezus dit hoorde, was hij verbaasd, en keerde Zich tot de menigte die hem volgde en zei: "Ik moet zeggen, zelfs in Israël heb Ik zó een groot geloof niet gevonden!"¹⁰En toen de vrienden die gestuurd waren terugkwamen in het huis, vonden zij de knecht gezond.¹¹En het gebeurde kort daarna, dat Hij naar de stad Naïn ging. En zijn discipelen en een grote menigte gingen met Hem mee.¹²Toen Hij dichtbij de stadspoort gekomen was, zagen ze net dat er een dode werd uitgedragen. Het was de enige zoon van zijn moeder, die weduwe was. Veel mensen uit de stad waren bij haar.¹³En toen de Heer haar zag, ging Zijn hart naar haar uit en Hij zei tegen haar "Huil niet." ¹⁴Hij kwam dichterbij en raakte de draagbaar aan - de dragers stonden stil - en Hij zei: "Jongeman, ik zeg tegen jou, Sta op!"¹⁵En de dode man ging overeind zitten en begon te praten, en Hij gaf hem aan zijn moeder.¹⁶Vrees beving iedereen en zij verheerlijkten God en zeiden: "Een grote profeet is onder ons opgestaan" en "God geeft om ons volk."¹⁷En dit nieuws over Hem verspreidde zich over heel Judea en in de hele omtrek. ¹⁸En de discipelen van Johannes vertelden al deze dingen tegen hem.¹⁹En Johannes riep twee van zijn discipelen en stuurde hen naar de Heer om te zeggen: "Bent U degene die zou komen, of hebben wij iemand anders te verwachten?"²⁰Toen de mannen bij Hem gekomen waren, zeiden ze: "Johannes de Doper heeft ons gestuurd, om te zeggen: 'Bent U degene die komen zou, of verwachten wij iemand anders?'"²¹Hij genas juist toen veel mensen van ziektes, plagen en boze geesten en aan vele blinden gaf Hij zicht.²²En Jezus antwoordde hen: "Ga heen en zeg tegen Johannes wat je gezien en gehoord hebt: Blinden kunnen weer zien, lamme mensen lopen weer, melaatsen zijn genezen, doven kunnen weer horen, doden worden opgewekt en armen ontvangen het goede nieuws.²³Gezegend is wie in Mij blijft geloven en Mijn handelingen accepteert."²⁴Toen de berichtgevers van Johannes vertrokken waren, begon Hij tegen de menigte te praten over Johannes: "Wat zijn jullie in de woestijn gaan bekijken? Wat wilden jullie daar zien? Een rietstengel bewogen door de wind? ²⁵Maar wat heb je daar gezien? Een mens in luxueuze kleding? Kijk, degenen die luxueus gekleed zijn en overdreven leven, wonen in paleizen.²⁶Maar wat heb je daar gezien? Een profeet? Ja, en Ik zeg tegen jullie, zelfs meer dan een profeet.²⁷Deze is het, van wie geschreven staat: 'Kijk, Ik stuur Mijn berichtgever voor jullie uit, die de weg voor jullie zal voorbereiden.' ²⁸Ik zeg jullie: 'Niemand die uit vrouwen geboren is, is groter dan Johannes, maar de kleinste in Gods Koninkrijk is groter dan hij.'"²⁹Toen de menigte dit hoorde en ook de tollenaars, verklaarden zij God rechtvaardig, want ze waren met de doop van Johannes gedoopt.³⁰Maar de Farizeeën en de schriftgeleerden verwierpen voor zichzelf de raad van God omdat zij niet door Johannes gedoopt waren.³¹"Waarmee zal ik dan de mensen van deze generatie vergelijken en wat voor mensen zijn zij?³²Zij zijn net als kinderen, die op de markt zitten en elkaar het bekende toeroepen 'Wij hebben voor jullie op de fluit gespeeld en jullie hebben niet gedanst, wij hebben treurige liederen gezongen en jullie hebben niet gehuild.'³³Want Johannes de Doper is gekomen, en hij at geen brood en dronk geen wijn, en jullie zeggen: 'Hij heeft een boze geest.'³⁴De Mensenzoon is gekomen, Hij at wel en dronk ook, en jullie zeggen: 'Kijk, Hij is gretig en een dronkaard en een vriend van tollenaars en zondaars!'³⁵Maar de wijsheid is gerechtvaardigd door al haar kinderen."³⁶Een van de Farizeeërs nodigde Hem uit om bij hem te komen eten en Hij kwam in het huis van de Farizeeër en ging aan tafel.³⁷En kijk, een vrouw die in de stad als zondares bekend stond, ontdekte dat Hij aan tafel was in het huis van de Farizeeër. En ze bracht een albasten kruik met mirre,³⁸en ze ging huilend achter Hem staan bij Zijn voeten, en begon met haar tranen Zijn voeten nat te maken en droogde ze af met haar hoofdhaar, en kusteZijn voeten en zalfde ze met mirre.³⁹Toen de Farizeeër die Jezus uitgenodigd had dat zag, zei hij tegen zichzelf: "Als deze man inderdaad een profeet was, zou Hij wel weten wie en wat deze vrouw is die hem aanraakt, dat zij een zondares is."⁴⁰En Jezus antwoordde hem: "Simon, ik wil je iets zeggen." Hij zei: "Meester zeg het maar."⁴¹"Een schuldeiser had twee schuldenaars. De een was hem vijfhonderd schellingen schuldig, de ander vijftig.⁴²Toen zij hem niet konden betalen, schold hij het hun beiden kwijt. Wie van hen zal dan het meest liefhebben?"⁴³Simon antwoordde hem: "Ik denk, hij wie het meest is kwijt gescholden." Jezus zei tegen hem: "Je hebt juist geoordeeld."⁴⁴Jezus keerde zich naar de vrouw en zei tegen Simon: "Zie je deze vrouw? Ik ben in jouw huis gekomen, water voor mijn voeten heb je Mij niet gegeven, maar zij heeft met tranen Mijn voeten nat gemaakt en ze met haar haren afgedroogd.⁴⁵Je hebt mij geen kus gegeven, maar zij heeft van het moment dat ik binnen kwam, onophoudelijk mijn voeten gekust.⁴⁶Met olie hebt je Mijn hoofd niet gezalfd, maar zij heeft Mijn voeten met mirre gezalfd.⁴⁷Daarom zeg ik tegen jullie: 'Haar zonden zijn haar vergeven, al waren het er vele, want zij toonde veel liefde, maar wie weinig vergeven wordt, die laat weinig liefde zien."⁴⁸Toen zei Hij tegen haar: "Je zonden zijn vergeven!"⁴⁹En diegenen die met hem aan tafel waren, zeiden tegen zichzelf: "Wie is deze man, dat Hij zelfs zonden vergeeft?"⁵⁰En Jezus zei tegen de vrouw: "Je geloof heeft je gered, ga heen in vrede!"

¹Niet lang daarna, dat Jezus van stad tot stad en van dorp tot dorp trok, verkondigden Hij het evangelie van Gods Koninkrijk, en de twaalf met Hem,²en ook een paar vrouwen, die genezen waren van slechte geesten en van ziektes: Maria, met de bijnaam Magdala, van wie zeven demonen uitgedreven waren,³en Johanna, de vrouw van Chuzas, de rentmeester van Herodes, en Susanna en vele andere, die vanuit hun bezittingen voor hun behoeftes voorzagen. ⁴Toen er veel mensen van stad en land naar Hem toe kwamen, sprak Hij door een gelijkenis:⁵Een zaaier ging uit om zijn zaad te zaaien. En bij het zaaien viel een deel langs de weg, het werd vertrapt en de vogels van de hemel aten het op.⁶En een ander deel viel op de rotsige grond, en toen het opkwam, droogde het uit, omdat het geen vochtigheid had.⁷En een ander deel viel midden tussen de dorens, en de dorens kwamen tegelijk op met het zaad, en verstikte het. ⁸Een ander deel viel in goede aarde, en toen dat opkwam, bracht het honderdvoudig vrucht voort. Nadat Hij dit zei, riep Hij: "Wie oren heeft om te horen, laat hem horen. '⁹Zijn discipelen vroegen Hem wat de betekenis van deze gelijkenis was.¹⁰En Hij zei: "Het is aan jullie gegeven de geheimen van Gods Koninkrijk te kennen, maar aan de anderen worden zij gesproken in gelijkenissen, zodat zij zien en niet zien en horen maar niet begrijpen.¹¹Dit is de gelijkenis: Het zaad is het woord van God.¹²Die, wie langs de weg zijn, hebben het woord gehoord; daarna komt de duivel en neemt het woord uit hun harten weg, zodat zij niet zouden geloven en gered worden.¹³Die op de rotsige bodem, zijn zij, die het woord horen met blijdschap zodra zij het ontvangen; en dezen hebben geen wortel, zij geloven voor een tijd en in een tijd van beproeving worden zij ontrouw.¹⁴Wat in de dorens viel, zijn zij, die het woord gehoord hebben; en gaandeweg worden zij door zorgen, rijkdom en lusten van het leven verstikt en zij brengen het woord niet tot vrucht.¹⁵Het zaad dat in het goede aarde viel, zijn zij, die met een goed en godvruchtig hart het woord gehoord hebben, dat vasthouden en vrucht dragen in volharding. ¹⁶Niemand steekt een lamp aan en bedekt die met een vat of zet het onder een bed, maar hij zet haar op een standaard, zodat iedereen die binnentreedt het licht mag zien.¹⁷Want er is niets verborgen, dat niet aan het licht zal komen, en niets geheim, dat niet bekend zal worden en aan het licht komen.¹⁸Ziet dan toe, hoe jullie horen. Want wie heeft, zal gegeven worden, en wie niet heeft, ook wat hij denkt dat hij heeft, zal hem ontnomen worden. ¹⁹Zijn moeder en broers kwamen tot Hem en zij konden Hem niet bereiken vanwege de menigte.²⁰Men gaf Hem de boodschap "Uw moeder en uw broers staan buiten en willen U zien."²¹Maar Hij antwoordde en zei: "Mijn moeder en mijn broers zijn degenen die het woord van God horen en doen." ²²En het gebeurde op één van die dagen, dat Hij in een boot ging met zijn discipelen, en zei tot hen "Laten wij oversteken naar de overkant van het meer" en zij staken van wal.²³En terwijl zij vaarden viel Hij in slaap. Een storm kwam over het meer en zij kregen water in de boot en raakte in nood. ²⁴De discipelen maakten Hem wakker en zeiden "Meester, Meester, wij vergaan!" Hij werd wakker en bestrafte de wind en het woeste water. En die kwamen tot rust en het werd stil.²⁵En Hij zei tot hen "Waar is jullie geloof?" En zij raakten bang en zeiden met verbazing tot elkaar "Wie is toch deze man, dat Hij ook aan de winden en aan het water bevelen geeft en zij Hem gehoorzaam zijn?" ²⁶En zij voeren naar het land der Gerasenen, dat tegenover Galilea ligt.²⁷Toen Hij aan land ging, kwam Hem een man uit de stad tegemoet, die bezeten was door boze geesten, en sinds lange tijd droeg hij geen kleren meer en woonde niet in een huis, maar op de begraafplaats.²⁸Toen hij Jezus zag, schreeuwde hij uit en hij viel aan zijn voeten en sprak met luider stem "Wat hebt U met mij te maken, Jezus, Zoon van de allerhoogste God? Ik smeek U, doe mij geen pijn."²⁹Want Hij gaf de onreine geest bevel van de man uit te gaan. Want vele keren had de geest hem met geweld meegesleurd, en om hem te bewaken werd hij met kettingen en voetboeien geboeid, maar hij brak de boeien stuk en werd door de geest naar eenzame plaatsen gedreven.³⁰En Jezus vroeg hem: "Wat is uw naam?" Hij zei "Legioen" want vele geesten waren in hem gegaan.³¹En zij smeekten Hem, dat Hij hun niet zou wegsturen in de afgrond.³²Nu werd op de berg een talrijke kudde zwijnen gehoed; en zij smeekten Hem, dat Hij hun zou toestaan daarin te gaan. En Hij stond het hun toe.³³En de geesten gingen uit de mens en gingen de zwijnen in, en de kudde stormde langs de helling het meer in en verdronk.³⁴Toen de hoeders zagen wat er gebeurd was, namen zij de vlucht en berichtten het in de stad en op het land.³⁵En de mensen liepen uit om te zien wat er gebeurd was, zij kwamen bij Jezus en vonden de mens, van wie de boze geesten uitgedreven waren, aan de voeten van Jezus zitten, gekleed en goed bij zijn verstand, en zij werden bang.³⁶En zij, die het gezien hadden, vertelde hun, hoe de bezetene genezen was.³⁷En de hele bevolking van de streek van de Gerasénen vroeg Hem, om van hen weg te gaan want zij waren erg bang geworden. En Hij ging in het schip en keerde terug.³⁸En de man, van wie de boze geesten uitgedreven waren, verzocht Hem bij Hem te mogen blijven. Maar Hij liet hem heengaan en zei:³⁹"Keer terug naar uw huis en vertel iedereen wat God voor je gedaan heeft." En hij ging de hele stad door verkondigen al wat Jezus voor hem gedaan had. ⁴⁰Toen Jezus terugkeerde, wachtte de menigte Hem op, want zij keken allemaal naar Hem uit.⁴¹En zie, er kwam een man, genaamd Jaïrus, en deze was een leider van de synagoge. En hij viel neer aan de voeten van Jezus en smeekte Hem naar zijn huis te komen,⁴²omdat zijn enige dochter, die ongeveer twaalf jaar oud was, op sterven lag. Terwijl Hij erheen ging, drong de menigte op Hem aan.⁴³En een vrouw, die voor twaalf jaar aan bloedvloeiing leed en door niemand genezen kon worden,⁴⁴kwam van achteren tot Hem en raakte de zoom van zijn tuniek aan, en direct haar vloeiing hield op.⁴⁵En Jezus zei "Wie is het, die Mij heeft aangeraakt?" En terwijl iedereen het ontkende, Petrus zei "Meester, de menigte drukken en verdringen U".⁴⁶Maar Jezus zei: "Iemand heeft Mij aangeraakt, want Ik heb kracht van Mij uit voelen gaan."⁴⁷Toen de vrouw zag, dat zij niet onopgemerkt bleef, kwam zij bevend dichterbij, viel voor Hem neer en vertelde Hem, voor de menigte, om welke reden zij Hem aangeraakt had en dat zij direct beter was geworden.⁴⁸En Hij zei tot haar "Dochter, jouw geloof heeft je gered, ga heen in vrede."⁴⁹Terwijl Hij nog sprak, kwam er iemand van de leiding van de synagoge met de boodschap "Jouw dochter is gestorven, val de Meester niet meer lastig!"⁵⁰Maar Jezus hoorde het en antwoordde hem "Wees niet bang, geloof alleen, en zij zal behouden worden."⁵¹Toen Hij bij het huis aangekomen was, liet Hij niemand toe met Hem naar binnen te gaan, alleen Petrus, Johannes, Jakobus en de vader en moeder van het kind.⁵²Iedereen huilden en jammerden over haar. Maar Hij zei "Huil niet; zij is niet gestorven, maar zij slaapt."⁵³En zij lachten Hem uit, omdat zij wisten, dat zij gestorven was.⁵⁴Maar Hij pakte haar hand en riep, "Kind, sta op!"⁵⁵En haar geest keerde terug en zij stond meteen op. Hij beval, dat men haar eten zou geven.⁵⁶En haar ouders stonden versteld, maar Hij verbood hun tot iemand te spreken over dat wat was gebeurd.

¹Toen riep Hij de twaalf apostelen bijeen en gaf ze de kracht en autoriteit om alle boze geesten uit te drijven en om ziekten te genezen.²Hij zond hen uit om het Koninkrijk van God te verkondigen en de zieken te genezen.³en Hij zei tegen hen: "Neem niets mee voor onderweg, geen portemonnee, geen geld en geen extra kleren.⁴ In welk huis je ook binnen gaat blijf daar totdat je vertrekt.⁵En waar ze jullie niet willen ontvangen, ga dan weg uit die stad en schud het stof af van je voeten als een getuigenis tegen hen.''⁶Zij vertrokken en en reisden de dorpen langs om overal het evangelie te verkondigen en de zieken te genezen.⁷Herodes, de viervorst, hoorde wat er gebeurd was en wist niet wat hij ervan moest denken, omdat sommigen zeiden dat Johannes uit de dood was opgewekt,⁸en door sommigen, dat Elia verschenen was, en door anderen, dat één van de profeten van lang geleden was opgestaan.⁹Maar Herodes zei: "Johannes heb ik zelf laten onthoofden. Wie zou dat zijn, van wie ik zulke dingen hoor?" En hij probeerde Hem dus te zien.¹⁰Toen de apostelen terug keerden, vertelden zij Hem alles wat ze gedaan hadden. En Hij nam hen mee en trok Zich terug naar een stad, genaamd Betsaïda.¹¹Maar toen de menigde dit hoorde,volgden ze Hem. En Hij verwelkomde hen en sprak tot hen over het Koninkrijk van God, en genas degene die genezing nodig hadden.¹²Nu de dag tot zijn einde kwam en de twaalf kwamen naar Hem en zeiden: ''Stuur de mensen weg, zodat zij naar de dorpen en boerderijen in de omgeving gaan om accommodatie en eten te vinden, want wij zijn hier in een afgelegen plaats.''¹³Maar Hij zei tegen hen: ''Jullie geef hen iets te eten.'' Zij zeiden: ''Wij hebben niet meer dan vijf broden en twee vissen, tenzij wij eropuit gaan om eten te kopen voor al deze mensen.''¹⁴Want er waren ongeveer vijfduizend mensen. En Hij zei tegen zijn discipelen: ''Laat hen gaan zitten in groepen van ongeveer vijftig."¹⁵En zij deden het en lieten hen allemaal zitten.¹⁶Toen nam Jezus de vijf broden en de twee vissen, en Hij keek omhoog naar de hemel, sprak de zegen uit, en brak het brood en vissen in stukjes. Hij gaf het aan de discipelen om ze aan de menigte uit te delen.¹⁷En zij aten en raakten allemaal vol en wat was overgebleven werd door hen opgeraapt: twaalf manden met stukjes. ¹⁸En het gebeurde terwijl Jezus alleen was in gebed, dat de discipelen bij hem waren. Hij vroeg hun:" Wat zegt de menigte over wie ik ben?"¹⁹Zij antwoordden: ''Johannes de Doper'', anderen: ''Elia'', weer anderen: ''dat één van de profeten van lang geleden was opgestaan.''²⁰Hij zei tegen hen: "Maar wie zeggen jullie dat Ik ben?'' Petrus antwoordde: "De Christus van God".²¹En Hij waarschuwde hen nadrukkelijk en beval hun dit tegen niemand te zeggen.²²En Hij zei: ''De Mensenzoon moet veel lijden doorstaan en afgewezen worden door de leiders van het volk en overpriesters en schriftgeleerden en Hij zal gedood worden en op de derde dag uit de dood opstaan.''²³Hij zei tegen iedereen: "Als iemand Mij wilt volgen, moet die zichzelf ontkennen en dagelijks zijn kruis opnemen, en Mij volgen.²⁴Want iedereen, die zijn leven zou willen behouden, die zal het verliezen; maar iedereen die zijn leven verloren heeft voor Mij, die zal het behouden.²⁵Want wat heeft een mens eraan, als hij de hele wereld wint, maar zichzelf verliest of zelf schade lijdt?²⁶Want ieder, die zich voor Mij en voor Mijn woorden zal schamen, voor hem zal de Mensenzoon Zich schamen, wanneer Hij komt in zijn heerlijkheid en de glorie van de Vader en de heilige engelen.²⁷Ik zeg het je in waarheid, er zijn enkele die hier staan, die de dood niet zullen proeven, voordat zij het Koninkrijk van God hebben gezien". ²⁸Ongeveer acht dagen nadat Jezus deze woorden gezegd had, nam Hij Petrus, Johannes en Jakobus mee en Hij ging de berg op om te bidden.²⁹Terwijl Hij in gebed was, werd zijn gezicht stralend, en zijn kleding werd stralend wit.³⁰En zie, twee mannen spraken met Hem, Mozes en Elia,³¹die in heerlijkheid verschenen. Zij spraken over zijn laatste dagen op aarde, dat Hij zal volbrengen in Jeruzalem. ³²Petrus en diegenen die met hem waren, vielen in een diepe slaap, Toen zij wakker werden, zagen zij Zijn heerlijkheid, ze zagen ook de twee mannen die bij Hem stonden.³³ Toen deze twee mannen van Hem weggingen, zei Petrus tegen Jezus: ''Meester, het is goed dat wij hier zijn, laten wij drie tenten maken, voor U één, één voor Mozes , en één voor Elia." want hij wist niet wat hij zei.³⁴Terwijl hij dit zei, kwam er een wolk die een schaduw over hen wierp. Zij werden bang toen zij in in de wolk gingen.³⁵En een stem kwam uit de wolk en zei: "Dit is mijn Zoon, de uitverkorene, luister naar Hem."³⁶Nadat de stem gesproken had, was Jezus bij Zichzelf. En zij hielden hun mond in die dagen en vertelden niemand van wat zij gezien hadden.³⁷Toen zij de volgende dag van de berg af kwamen, kwam een grote menigte Hem tegemoet.³⁸ Zie, een man riep uit de menigte en zei:" Meester, ik smeek U naar mijn zoon te kijken, want hij is mijn enige kind.³⁹Kijk, een geest grijpt hem en dan schreeuwt hij ineens en hij begint te stuiptrekken, dat hem het schuim op de mond staat, en terwijl hij hem mishandelt, laat hij hem nauwelijks los.⁴⁰Ik heb uw discipelen gesmeekt om hem uit te drijven, maar ze konden het niet."⁴¹Jezus antwoordde en zei: "O ongelovig en afvallige generatie, hoelang zal Ik nog bij jullie zijn en jullie verdragen? Breng jouw zoon hier."⁴²Terwijl het kind Jezus benaderde, gooide de boze geest hem op de grond en deed hem stuiptrekken. Maar Jezus bestrafte de onzuivere geest en Hij genas de jongen en gaf hem terug aan zijn vader.⁴³Zij waren allemaal verbaasd over de grootheid van God, terwijl iedereen zich verwonderde over alles wat Hij deed, zei Hij tegen zijn discipelen:⁴⁴"Luister goed, want de Mensenzoon zal overgeleverd worden in de handen van de mensen."⁴⁵Maar zij begrepen niet wat Hij bedoelde en de betekenis daarvan was voor hen verborgen, zodat zij het niet begrepen. En zij durfden Hem niet naar dit woord te vragen. ⁴⁶Er kwam ook een discussie bij hen op, over wie van hen de belangrijkste was.⁴⁷Maar Jezus kende de discussie van hun harten, en Hij pakte een kind op en zette hem naast Zich,⁴⁸ Hij zei tegen hen: "Iedereen, die dit kind ontvangt in Mijn naam, ontvangt Mij: en wie Mij ontvangt, ontvangt Hem diegene wie Mij gezonden heeft. Want wie de minste is onder jullie, die is groot."⁴⁹Johannes antwoordde en zei: "Meester, wij hebben iemand in Uw naam boze geesten zien uitdrijven en wij verboden het hem, omdat hij U niet volgt zoals wij".⁵⁰Jezus zei tegen hem: "Houdt hem niet tegen, want wie niet tegen jullie is, is vóór jullie."⁵¹Toen de dagen naderden dat Hij opgenomen zou worden, richtte Hij zijn aandacht om naar Jeruzalem te reizen.⁵² Hij zond boden voor Zich uit. Zij gingen heen en kwamen in een dorp van de Samaritanen om alles voor Hem klaar te maken.⁵³Maar zij ontvingen Hem niet, omdat zijn bestemming voor Jeruzalem was.⁵⁴Toen de discipelen Jakobus en Johannes dit hoorden, zeiden zij: "Heer, wilt U, dat wij zeggen, dat vuur van de hemel zal komen om hen te vernietigen?"⁵⁵Maar Hij keerde Zich om en bestrafte hen,⁵⁶en zij gingen naar een ander dorp.⁵⁷Zij waren onderweg toen iemand tegen Hem zei: "Ik zal U volgen, waar U ook heengaat."⁵⁸Jezus zei tegen hem: "De vossen hebben holen en de vogels van de hemel hebben nesten, maar de Mensenzoon heeft geen plaats om Zijn hoofd neer te leggen."⁵⁹ Hij zei tegen een ander: "Volg Mij." Maar deze zei: "Laat mij gaan om eerst mijn vader te begraven."⁶⁰Maar Hij zei tegen hem: "Laat de doden hun eigen doden begraven; maar jij, ga en verkondig het Koningkrijk van God."⁶¹En weer een ander zei: "Ik zal U volgen, Heer, maar laat mij eerst afscheid nemen van mijn huisgenoten."⁶²Maar Jezus zei tegen hem: "Niemand, die de hand aan de ploeg zet en achterom kijkt, is geschikt voor het Koninkrijk van God."

¹Na al deze gebeurtenissen wees de Here zeventig mannen aan en Hij zond hen twee aan twee voor Zich uit naar alle steden en plaatsen, waar Hij zelf heen zou gaan.²En Hij zei tegen hen: "De oogst is groot, maar er zijn weinig arbeiders. Bidt de Here van de oogst, dat Hij arbeiders uitzendt in zijn oogst.³Ga er op uit, zie Ik zend jullie als lammetjes in het midden onder de wolven.⁴Neem geen portemonnee of rugzak of sandalen met jullie mee en groet niemand onderweg.⁵In welk huis jullie ook binnenkomen, zeg eerst: 'Laat vrede op dit huis zijn!'⁶Als daar een zoon van de vrede aanwezig is, dan zal jullie vrede op hem rusten, maar zo niet, dan zal de vrede naar jullie terugkeren.⁷Blijf in dat zelfde huis, eet en drink wat ze jullie geven, want de arbeider is zijn loon waard. Ga niet van het ene huis naar het andere.⁸En als jullie in een stad komen, waar men jullie verwelkomt, eet wat jullie wordt aangeboden,⁹en genees de zieken, die er zijn, en zeg tegen hen: 'Het Koninkrijk van God is dicht bij gekomen.'¹⁰Maar als jullie in een stad komen, waar men jullie niet verwelkomt, ga naar buiten de straat op en zeg:¹¹' Ook het stof van uw stad, dat aan onze voeten kleeft, vegen wij af tegen jullie! Maar weet dit: Dat het Koninkrijk van God dicht bij is gekomen.' ¹²Ik zeg tegen jullie, dat het voor Sodom op die dag verdraaglijker zal zijn dan voor die stad.¹³Pas op, Chorazin, pas op Betsaida, want als in Tyrus en Sidon de wonderen die hadden plaatsgevonden, die nu bij jullie hebben plaatsgevonden, dan zouden zij lang geleden berouw hebben getoond en in zak en as gaan zitten.¹⁴Dan zal het voor Tyrus en Sidon meer te verdragen zijn in het oordeel dan voor jullie.¹⁵En u, Kapernaum, zal u in de hemel opgenomen worden? Nee, naar hel zal je afdalen.¹⁶Wie naar jullie luisteren, luistert naar Mij, en wie jullie afwijzen, wijst Mij af; en wie Mij afwijst, wijst Hem af die Mij gezonden heeft."¹⁷En de zeventig mannen waren blij teruggekeerd en zeiden: "Here, ook de duivelse geesten onderwerpen zich aan ons in U naam."¹⁸En Hij zei tegen hen: "Ik zag satan als een bliksemstraal uit de hemel vallen.¹⁹Zie, Ik heb jullie macht gegeven om op slangen en schorpioenen te stappen en tegen de hele legermacht van de vijand; en niets zal jullie maar ook kwaad doen.²⁰Alhoewel, wees hierover niet blij, dat de boze geesten zich aan jullie onderwerpen, maar wees blij, dat jullie namen staan opgeschreven in de hemel."²¹Tegelijkertijd verheugde Hij zich door de Heilige Geest en zei: "Ik dank U Vader, Heer van hemel en aarde, dat U deze dingen voor wijze en verstandige mensen verborgen gehouden heeft, maar aan kinderen bekend heeft gemaakt. Ja, Vader, want zo is het een genoegen geweest voor U.²²"Alle dingen zijn aan Mij toevertrouwt van mijn Vader en niemand weet, wie de Zoon is behalve de Vader en niemand weet wie de Vader is behalve Zoon, en aan wie de Zoon het wilt bekend maken"²³En Hij nam de discipelen apart en zei tegen hen privé, "Gezegend zijn de ogen, die zien wat jullie zien.²⁴Want Ik zeg tegen jullie: Vele profeten en koningen hebben uitgekeken naar wat jullie nu zien en zij hebben het niet kunnen zien, en horen, wat jullie nu horen en wat zij niet hebben kunnen horen."²⁵En zie, een Torah leraar stond op om Hem te testen en vroeg. "Rabbi, wat moet ik doen om het eeuwige leven te erven?"²⁶En Hij zei tegen hem: "Wat staat er in de Torah geschreven? Hoe lees je dat?"²⁷Hij antwoordde en zei: "Je zal de Here, uw God, liefhebben met heel je hart en met heel je ziel en met heel je kracht en met heel je verstand, en je zult je medemens liefhebben als jezelf."²⁸En Jesus zei tegen hem: "Je hebt correct geantwoord; doe dat en je zult leven."²⁹Maar hij wilde zichzelf verdedigen en zei tegen Jezus: "En wie is mijn medemens?"³⁰Jezus antwoordde hem en zei: "Een zeker man daalde af van Jerusalem naar Jericho en viel in de handen van rovers, die niet alleen zijn persoonlijke bezittingen beroofden maar hem ook sloegen en lieten hem voor half dood lieten liggen.³¹Bij toeval een priester daalde af langs dezelfde weg; en hij zag de man, maar ging aan de overkant voorbij.³²Evenzo ging ook een Leviet langs die plaats, en hij zag hem en ging aan de overkant voorbij.³³Maar een Samaritaan, die op reis was, kwam in zijn buurt, en toen hij hem zag, kreeg hij medelijden met hem.³⁴En hij ging naar hem toe, verbond zijn wonden, goot er olie en wijn op; en hij zette hem op zijn eigen rijdier, bracht hem naar een herberg en verzorgde hem.³⁵De volgende dag gaf hij aan de herbergier twee penningen en zei: 'Verzorg hem en als er meer kosten zijn, dan zal ik je het vergoeden op mijn terugreis.'³⁶Wie van deze drie mensen denk je, dat de medemens geweest is van de man, die in handen van de rovers was gevallen?"³⁷Hij zei: "Die hem medeleven getoond heeft." En Jezus zei tegen hem: "Ga heen en doe hetzelfde." ³⁸Terwijl zij op reis waren, kwam Hij in een bepaalt dorp. En een vrouw, die Martha heette, ontving Hem in haar huis.³⁹En zij had een zus, die Maria heette, die aan de voeten van de Here zat, en naar Zijn woord luisterde.⁴⁰Marta echter was erg druk met het voorbereiden van maaltijd. Zij ging naar Jesus en zei: "Here, kan het U niet schelen, dat mijn zus mij alleen laat dienen? Zeg tegen haar, dat zij mij komt helpen."⁴¹Maar de Here antwoordde en zei tegen haar: "Marta, Marta, je maakt je bezorgd en druk over vele dingen,⁴²maar weinig is nodig, alleen een ding; want Maria heeft het goede deel gekozen, dat van haar niet zal worden weggenomen."

¹En het gebeurde wanneer Jezus zijn gebed beëindigde, dat één van zijn discipelen tegen Hem zei: "Here, leer ons bidden, zoals ook Johannes zijn discipelen geleerd heeft." ²Hij zei: "Wanneer je bid, zeg 'Vader, uw naam worde geheiligd; laat uw Koninkrijk komen;³geef ons elke dag ons dagelijks brood;⁴en vergeef ons onze zonden, want ook wij vergeven iedereen, die ons iets schuldig is; en laat ons niet in verleiding komen.'" ⁵En Hij zei tegen hen: "Wie van jullie zal een vriend hebben, die midden in de nacht bij hem komt en tegen hem zegt 'Vriend, leen mij drie broden,⁶want een vriend van mij is op zijn reis bij mij aangekomen en ik heb niets om hem te geven' ⁷en dat dan hij, die binnen is, zou zeggen: 'Val mij niet lastig, de deur is al gesloten en mijn kinderen en ik zijn in bed; ik kan niet opstaan om ze je te geven.' ⁸Ik zeg jullie, zelfs al zou hij niet opstaan en ze geven, omdat hij zijn vriend was, maar omdat hij onbeschaamt bleef door vragen zou hij opstaan en hem brood geven zoveel hij nodig heeft.⁹En Ik zeg tegen jullie: Vraag en je zal gegeven worden; zoek en je zult vinden; klop en het zal opengedaan worden.¹⁰Want iedereen die vraagt ontvangt en wie zoekt vindt en wie klopt, voor hem zal opengedaan worden.¹¹Is er soms een vader onder jullie, die, als zijn zoon hem om een vis vraagt, hem een slang zal geven in plaats van een vis?¹²Of als hij om een ei vraagt, hem een schorpioen zal geven?¹³Als jij, hoewel je slecht bent, goede dingen weet te geven aan je kinderen, hoeveel te meer zal jouw Vader, uit de hemel, de Heilige Geest geven aan hen die Hem daarom bidden?" ¹⁴En Hij was bezig een boze geest uit te drijven en deze was doofstom. En toen de boze geest uitgedreven was, begon de doofstomme man te spreken. En de menigte was diep onder de indruk.¹⁵Maar sommigen van hen zeiden: "Hij drijft de geesten uit door Beëlzebul, de leider van de boze geesten."¹⁶Anderen verlangden van Hem een teken uit de hemel om Hem te testen.¹⁷Maar Hij kende hun gedachten en zei: "Ieder koninkrijk, dat tegen zichzelf verdeeld is, gaat ten onder, en een huis dat verdeeld is tegen zichzelf valt om.¹⁸Als satan tegen zichzelf verdeeld is, hoe zal zijn koninkrijk kunnen standhouden? Want jij zegt dat Ik, door Beëlzebul de boze geesten uitdrijf.¹⁹Als Ik door Beëlzebul de boze geesten uitdrijf, door wie doen jullie zonen het dan? Daarom zullen zij rechters over jullie zijn.²⁰Maar als Ik door Gods vinger de boze geesten uitdrijf, dan is Gods Koninkrijk bij jullie gekomen.²¹Wanneer een sterke, goed gewapende man zijn eigen huis bewaakt, is zijn bezit in veiligheid.²²Maar wanneer iemand, die sterker is dan hij, hem aanvalt en hem overwint, rooft deze zijn wapenrusting waarop hij vertrouwde, en verdeelt zijn buit.²³Wie niet met Mij is, die is tegen Mij en wie niet met Mij samen komt, die drijft uiteen.²⁴Zodra de onreine geest de mens heeft verlaten, gaat hij door droge plaatsen om rust te zoeken, en als hij die niet vindt, zegt hij 'Ik zal terugkeren naar mijn huis, waar ik vandaan kwam.'²⁵En als hij komt, vindt hij het geveegd en op orde.²⁶Dan trekt hij in en neemt hij zeven andere geesten mee, bozer dan hij zelf; en zij komen binnen en wonen daar. En het wordt met dat mens erger dan in het begin."²⁷En het gebeurde, toen Hij deze dingen sprak, dat een vrouw uit de menigte haar stem verhief en tegen Hem zei: "Gelukkig is de schoot, die U heeft gedragen, en de borsten, die U heeft gezogen."²⁸Maar Hij zei: "Gelukkiger zijn zij die Gods woord horen en het behouden." ²⁹Toen de menigte massaal bijeen kwam, begon Hij te zeggen: "Deze generatie is een boze generatie. Het verlangt een teken, maar het zal geen teken ontvangen dan het teken van Jona.³⁰Want zoals Jona voor de Ninevieten het teken werd, zo zal ook de Mensenzoon het teken zijn voor deze generatie.³¹De koningin van het Zuiden zal in het oordeel optreden met de mannen van deze generatie en hen veroordelen, want zij is gekomen van het einde van de aarde om de wijsheid van Salomo te horen, en zie, meer dan Salomo is hier.³²De mannen van Nineve zullen in het oordeel opstaan met deze generatie en het veroordelen, want zij hebben zich bekeerd op de prediking van Jona, en zie, meer dan Jona is hier. ³³Niemand steekt een lamp aan en zet die in de kelder of onder een mand, maar op de standaard, zodat iedereen die binnen komt het licht ziet.³⁴De lamp van het lichaam is je oog. Als dan je oog zuiver is, is ook je hele lichaam verlicht, maar wanneer het slecht is, is ook je lichaam duister.³⁵Wees daarom voorzichtig dat het licht wat in je is niet duister is.³⁶Als je lichaam geheel verlicht is en geen deel duister, zal het geheel verlicht zijn, net als wanneer de lamp je verlicht met haar licht."³⁷Terwijl Hij sprak, nodigde een Farizeeër Hem uit om bij hem te komen eten. En Hij kwam binnen en ging aan tafel zitten.³⁸De Farizeeër was verbaasd, toen hij zag, dat Hij zich vóór het eten niet eerst waste.³⁹Maar de Here zei: "En jullie Farizeeën, jullie reinigen de buitenzijde van je beker en schotel, maar van binnen ben je vol gewelddadige hebberigheid en slechtheid.⁴⁰Dwazen! Heeft Hij, die de buitenkant gemaakt heeft, ook niet de binnenkant gemaakt?⁴¹Maar geef dat wat in je is als een gunst en zie, alles zal rein voor je zijn.⁴²Maar helaas Farizeeën, want jullie geven tienden van de pepermunt en de wijnruit en alle andere kruiden, en je denkt niet aan het oordeel en Gods liefde. Dit laatste hadden jullie moeten doen, zonder het eerste te negeren.⁴³Wee Farizeeën, want jullie houden van de ereplaats in de synagogen en de begroetingen op de markten.⁴⁴Ik heb medelijden met jullie, want jullie zijn als de onzichtbare graven: de mensen, die er overheen lopen, weten het niet."⁴⁵Één van de wet onderwijzers zei tegen Hem: "Meester, door dit te zeggen, beledigt U ons ook."⁴⁶Maar Hij zei: "Helaas ook jullie, onderwijzers van de wet, want jullie leggen de mensen lasten op die te moeilijk zijn, en zelf raken jullie die lasten niet met één vinger aan.⁴⁷Wee jullie, want jullie bouwen de grafstenen van de profeten, maar jullie voorouders hebben hen gedood.⁴⁸Dus jullie zijn dan getuigen die instemmen met de daden van jullie voorouders. Zij hebben hen gedood en jullie bouwen hun graf!⁴⁹Daarom zegt ook de wijsheid van God 'Ik zal profeten en apostelen naar hen sturen en zij zullen sommigen doden en vervolgen.'⁵⁰Als resultaat zal deze generatie verantwoordelijk worden gehouden, voor het bloed dat vergoten is van alle profeten, sinds de wereld begon.⁵¹Van het bloed van Abel tot het bloed van Zacharias, die omgebracht is tussen het altaar en het tempelhuis. Ja, ik zeg tegen jullie, het zal opgeëist worden van deze generatie.⁵²Wee, onderwijzers van de wet, want jullie hebben de sleutel van de kennis weggenomen; zelf zijn jullie niet binnengegaan en zij, die binnen proberen te gaan, hebben jullie tegengehouden."⁵³En toen Hij van die plaats vertrok, begonnen de onderwijzers van de wet en de Farizeeën Hem heftig aan te vallen, en discussieerden met Hem over vele dingen,⁵⁴als een valstrik, met de bedoeling om Hem te kunnen vangen in een fout.

¹Ondertussen, toen duizenden mensen bijeengekomen waren, zodat ze elkaar vertrapten, begon Hij te spreken, in de eerste plaats tot zijn discipelen: Pas op voor het gist van de farizeers, hetgeen schijnheiligheid is.²Er is niets verborgen, dat niet geopenbaard zal worden, en niets dat geheim is, dat het bekend zal worden.³Daarom, al wat jullie in het donker besproken hebben, zal in het licht gehoord worden en wat je aan het oor gefluisterd hebt in de binnenkamer, zal vande daken bekend gemaakt worden.⁴Ik zeg tegen jullie, mijn vrienden, wees niet bang voor degenen die het lichaam doden en daarna niets meer kunnen doen.⁵Ik zal jullie laten zien voor wie je bang moet zijn. Wees bang voor degen die, nadat hij heeft dood gemaakt, de macht heeft om in de hel te gooien. Ja ik zeg zeker, wees bang voor Hem.⁶Worden niet vijf mussen verkocht voor een paar centen? Zelfs niet een van die is vegeten door God.⁷Ja, zelfs de haren op je hoofd zijn allemaal geteld. Wees niet bang: jullie zijn meer waard dan een heleboel mussen.⁸Ik zeg tegen jullie: Iedereen die mij belijdt voor de mensen, zal ook de Mensenzoon belijden voor de engelen van God,⁹maar degene die Mij ontkent voor de mensen, zal ontkent worden voor de engelen van God.¹⁰Iedereen die een woord zal spreken tegen de Mensenzoon, het zal hem vergeven worden; maar aan hem die de Heilige Geest lastert, het zal hem niet vergeven worden.¹¹Wanneer ze jullie voor de synagogen brengen en voor de overheden en de autoriteiten, maak je geen zorgen over wat je zult zeggen om je te verdedigen,¹²want de Heilige Geest zal jullie op dat ogenblik laten weten wat je moet zeggen.¹³Iemand uit de menigte zei tegen hem: "Meester, zeg tegen mijn broer dat hij de erfenis met mij moet delen."¹⁴Hij zei echter tegen hem: "Mens, wie heeft mij tot rechter of bemiddelaar over jou aangesteld?"¹⁵Hij zei tegen hun: Pas op dat jullie jezelf afhouden van alle hebzuchtige verlangens,omdat het leven van een persoon niet bestaat uit de overvloed van zijn bezittingen."¹⁶Toen vertelde Jezus een gelijkenis en zei; "Het land van een rijke man had veel opgebracht.¹⁷En hij overlegde met zichzelf en zei; "Wat moet ik doen, want ik heb geen ruimte om mijn oogst te bewaren."¹⁸Hij zei: "Dit ga ik doen: ik zal mijn schuren afbreken en grotere bouwen en ik zal daarin al mijn koren en al mijn goederen opslaan."¹⁹Ik zal tegen mijn ziel zeggen: "Ziel, je hebt vele goederen opgeslagen voor vele jaren, doe het rustig aan, eet , drink en wees vrolijk."²⁰Maar God zei tegen hem: Dwaze man, vannacht wordt je ziel van je opgeeist, en de dingen die je hebt voorbereid, voor wie zullen ze zijn?²¹Zo is het met hem die voor zichzelf schatten verzamelt en niet rijk is in God.²²Jezus zei tegen zijn discipelen: "Daarom zeg ik tegen jullie: Wees niet bezorgd over je leven, wat je zal eten of over je lichaam, over welke kleren,je zal dragen.²³Want het leven is meer dan voedsel en het lichaam meer dan de kleding.²⁴Let op de raven, zij zaaien niet en oogsten niet, zij hebben geen voorraad kamer of een schuur, en toch voedt God ze. Jullie zijn meer waard dan al de vogels.²⁵Wie van jullie kan, door bezorgd te zijn, enkele centimeters aan zijn lengte toevoegen?²⁶Als jullie zelfs zoiets kleins niet kunnen doen, waarom zijn jullie dan bezorgd over de rest?²⁷Let op de lelies, hoe ze groeien. Ze werken of spinnen niet. En ik zeg tegen jullie, dat zelfs Salomo in al zijn pracht en praal niet gekleed was zoals een van deze.²⁸Als God nu het gras op het veld, dat er vandaag staat en morgen in de oven gegooid wordt, zo aankleedt, hoeveel te meer kleedt Hij jullie, kleingelovigen?²⁹Zoek niet wat jullie zullen eten of drinken en wees niet bezorgd.³⁰Want naar al deze dingen zoeken al de volken van de wereld, en je Vader weet dat je deze dingen nodig hebben³¹Maar zoekt Zijn Koninkrijk, en deze dingen zullen jullie worden toegevoegd.³²Wees niet bang, kleine kudde! Want je Vader wil jullie het Koningkrijk graag schenken.³³Verkoop je bezittingen en geef geld aan de armen. Maak voor jezelf portemonees die niet verslijten- een schat, die nooit opraakt in de hemelen, waar geen dief bij komt en geen mot schade doet.³⁴Want waar jullie schat is, zal ook jullie hart zijn.³⁵Houd je lendenen omgord en houd je lampen aan,³⁶en wees zoals mensen, die vol verwachting op hun meester wachten, wanneer hij terugkomt van de bruiloft, om hem, als hij aankomt en klopt, onmiddelijk te kunnen opendoen.³⁷Gezegend zijn de dienaars, die oplettend zijn als de meester aankomt, werkelijk ik zeg juliie, de meester zal zich omkleden, hen aan tafel uitnodigen, en bij hun komen en hun bedienen.³⁸En wanneer de meester in de tweede nachtwacht komt of zelfs in de derde nachtwacht en hun wakker aantreft, gezegend zijn zij.³⁹Maar weet dit: als de heer des huizes geweten had, op welk uur de dief zou komen, zou hij hem niet in zijn huis laten inbreken.⁴⁰Ook jullie moeten klaar staan, want op een uur dat jullie het niet verwachten, komt de Mensenzoon.⁴¹En Petrus zei: "Heer, vertelt U deze gelijkenis alleen aan ons, of geld het voor iedereen?"⁴²De Here zei: "Wie is dan de betrouwbare, verstandige rentmeester, die de baas over zijn dienaren aan zal stellen om hun op tijd hun deel van het voedsel te geven?⁴³Gezegend is de dienaar wiens heer hem zo bezig vind als hij terugkomt.⁴⁴Werkelijk, ik zeg tegen jullie dat hij hem over al zijn bezittingen zal aanstellen.⁴⁵Maar als de dienaar in zijn hart zou zeggen: 'Mijn meester blijft lang uit', en hij zou beginnen de dienaars en dienaressen te slaan, en te eten, en dronken te worden,⁴⁶dan zal de meester van die dienaar komen op een dag dat hij het niet verwacht en op een uur dat hij niet weet, en hij zal hem in stukken snijden en wees een plaats voor hem aan bij de ontrouwen.⁴⁷Die dienaar, die de wil van zijn heer kende en geen voorbereidingen heeft getroffen, of niet gehandeld heeft naar de wil van zijn heer, zal veel geslagen worden.⁴⁸Wie echter de wil van de heer niet heeft gekend en dingen heeft gedaan, die slagen verdienen, zal weinig geslagen worden. Maar van een ieder wie veel gegeven is, zal veel geeist worden, en aan ieder wie veel is toevertrouwd, van hem zal nog meer worden gevraagd.⁴⁹Ik ben gekomen om vuur op de aarde te werpen en wat Ik zou willen dat het al ontstoken was.⁵⁰Ik moet gedoopt worden met een doop, en het benauwd mij, totdat het voldaan is.⁵¹Denken jullie dat ik ben gekomen om vrede op aarde the brengen? Nee, ik zeg je, eerder verdeeldheid.⁵²Want van nu af aan zullen vijf in een huis verdeeld zijn, drie mensen tegen twee en twee mensen tegen drie. ⁵³Ze zullen verdeeld zijn, vader tegen zoon en zoon tegen vader, moeder tegen dochter en dochter tegen moeder, schoonmoeder tegen haar schoondochter en schoondochter tegen haar schoonmoeder.⁵⁴Jezus zei ook tegen de menigte: "Wanneer jullie een wolk ziet opkomen in het westen, zeg jullie meteen: er komt een regenbui - en het gebeurt.⁵⁵En wanneer de zuidenwind waait, zeggen jullie: er zal een brandende hitte komen en het gebeurt.⁵⁶Hypocrieten! Je weten hoe je het uiterlijke van de aarde en de hemel moeten interpreteren, hoe komt het dat je niet weet hoe je de huidige tijd niet kunnen interpreteren?⁵⁷Waarom oordeel je niet wat goed is voor jezelf ?⁵⁸Want als je met de tegenstander naar de magistraat gaat, doe onderwegeen poging om je met hem te verzoenen, zodat hij je niet voor de rechter sleept en zodat de rechter je niet aan de rechtsdinaar uitlevert, en de rechtsdinaar je in de gevangenis gooit.⁵⁹Ik zeg, je zult daar zeker niet uitkomen voordat je de laatste cent hebt betaald."

¹Op dat moment kwamen enkele van de mensen die bij Hem waren, en vertelden Hem over de Galileeërs van wie Pilatus het bloed mengde met hun eigen offers. ² Jezus antwoordde hen: "Denk je dat deze Galileeërs grotere zondaars waren dan alle andere Gallileeërs, omdat dit hun overkwam? ³Nee, zeg Ik je, maar als jij je niet bekeert, dan zal je hetzelfde overkomen.⁴ Of denk je, dat die achttien, die overleden toen de toren bij Siloam op hen viel, schuldiger waren dan alle andere mensen die in Jeruzalem wonen?⁵ Nee, zeg Ik, maar als jij je niet bekeert, zal je hetzelfde overkomen."⁶ En Hij vertelde deze gelijkenis: "Iemand had een vijgenboom die in zijn wijngaard geplant stond. Hij ging er heen om te zien of er vruchten aan groeiden, maar vond er geen.⁷En hij zei tegen de wijngaardenier: 'Kijk, al drie jaar kom ik vruchten zoeken aan deze vijgenboom, maar ik vind ze niet. Hak hem om! Waarom zou hij deze grond nutteloos gebruiken?'⁸Hij antwoordde: 'Heer, laat hem nog één jaar staan, ik zal er omheen graven en er mest bij brengen,⁹en als hij volgend jaar vrucht draagt, dan is het goed, maar anders hak hem om."¹⁰Jezus onderwees in één van de synagogen op sabbat.¹¹Daar was een vrouw, die al achttien jaar een geest van zwakheid had en zo krom was dat ze niet recht overeind kon staan.¹²Toen Jezus haar zag, sprak Hij haar aan en zei: "Vrouw, je bent verlost van je zwakheid."¹³ Hij legde Zijn handen op haar, en gelijk stond ze rechtop en gaf God de eer. ¹⁴Maar de leider van de synagoge nam het Jezus kwalijk dat hij op de sabbat genas en zei tegen de menigte: "Er zijn zes dagen in de week voor werk, kom op één van die zes dagen maar niet op de sabbatdag."¹⁵Maar de Heer antwoordde hem: "Hypocrieten, maken jullie niet allemaal op de sabbat je os of ezel los van de voerbak om hem te laten drinken?¹⁶Mocht deze vrouw, een dochter van Abraham, die satan voor achttien jaar bevangen had, niet losgemaakt worden van deze band op de sabbatdag?"¹⁷En toen Hij dit zei, schaamden al zijn tegenstanders zich, en de hele menigte was blij over al de heerlijke dingen, die door Hem werden uitgevoerd.¹⁸Toen vroeg Jezus: "Waar lijkt het Koninkrijk van God op? En waarmee zal Ik het vergelijken?¹⁹Het lijkt op een mosterdzaadje, dat iemand in zijn tuin zaaide, wat uitgroeide in een boom, en de vogels van de hemel nestelden in zijn takken."²⁰En weer vroeg Hij: "Waarmee zal Ik het Koninkrijk van God vergelijken?²¹Het is net als zuurdesem dat een vrouw vermengde met drie delen meel totdat het geheel doorzuurd was."²²En Hij trok verder langs steden en dorpen, onderwees terwijl Hij naar Jeruzalem reisde.²³En iemand vroeg Hem: "Heer, worden alleen een paar mensen gered?" ²⁴Hij zei tegen hen: "Doe alles om door de nauwe deur te gaan, want velen, zeg Ik jullie, zullen proberen binnen te gaan, maar slagen er niet in.²⁵Vanaf het ogenblik, dat de eigenaar van het huis is opgestaan en de deur heeft gesloten, zullen jullie buiten staan en aan de deur kloppen en roepen: 'Heer, open de deur', en Hij zal antwoorden met: 'Ik ken jullie niet, waar komen jullie vandaan?'²⁶Dan zullen jullie zeggen: 'Wij hebben met U gegeten en gedronken en U hebt onderwezen in onze straten.'²⁷En Hij zal jullie zeggen: 'Ik zeg jullie, Ik weet niet waar jullie vandaan komen, ga weg van Mij werkers van de ongerechtigheid.'²⁸Daar zal het jammeren en tandenknarsen zijn, wanneer je Abraham, Isaak en Jakob en alle de profeten zal zien in het Koninkrijk van God, maar zelf bent buitengesloten. ²⁹En zij zullen van het oosten en westen komen en van het noorden en zuiden en aan tafel zitten in het Koninkrijk van God. ³⁰En zie, er zijn laatsten, die de eersten zullen zijn en er zijn eersten, die de laatsten zullen zijn."³¹Op datzelfde moment kwamen er een paar Farizeeën naar hem toe en zeiden: "Ga hier weg, want Herodes wil U doden."³²En Hij zei tegen hen: "Ga naar die vos en zeg: Zie, Ik drijf boze geesten uit en genees mensen, vandaag en morgen, en op de derde dag zal ik mijn doel bereiken.³³ Ik zal vandaag, morgen en overmorgen verder moeten reizen, want het is niet geoorloofd dat een profeet omkomt buiten Jeruzalem.³⁴Jeruzalem, Jeruzalem, dat de profeten doodt, en stenigt wie naar je toegestuurd zijn. Hoe vaak heb Ik je kinderen willen verzamelen, zoals een hen haar kuikens onder haar vleugels beschermt, en je wilt het maar niet.³⁵Kijk, je huis blijft verlaten achter. Maar Ik zeg jullie, jullie zullen Mij niet meer zien tot het ogenblik, dat jullie zeggen: 'Gezegend Hij, die komt in de naam van de Heer!"

¹En het gebeurde op een sabbat, toen Hij in het huis van een van de leiders van de Farizeeën kwam om brood te eten, dat zij hem zeer oplettend in de gaten hielden. ²En zie, er stond een man met waterzucht vóór Hem.³En Jezus zei tegen de onderwijzers van de wet en de Farizeeën: "Is het toegestaan dat een mens op de sabbat mag worden genezen of niet?"⁴En ze zwegen. En Jezus greep hem vast en Hij genas hem en liet hem gaan.⁵En Hij zei: "En wie van jullie die een zoon of een os heeft, die op de sabbat in een put valt, zal hem niet direct eruit halen?"⁶En zij waren niet in staat om deze vraag te beantwoorden.⁷Hij sprak tegen de uitgenodigde gasten een gelijkenis omdat hij merkte dat ze de beste zitplaatsen hadden uitgekozen en hij zei tegen hen:⁸"Wanneer je door iemand op een bruiloft uitgenodigd bent, ga dan niet op de beste plaats zitten: misschien is er een belangrijkere gast uitgenodigd.⁹ En de gastheer die jullie allebei heeft uitgenodigd zal dan tegen jou zeggen: 'Geef jouw plaats aan hem'. En dan zou jij tot je schaamte de laagste plaats in moeten nemen.¹⁰'Als je uitgenodigd bent ga dan in de laagste plaats zitten, zodat wanneer degene komt die je uitgenodigd heeft, tegen jou zal zeggen, 'Vriend, kom meer naar voren.' Dan zal dat voor jou een eer zijn in de ogen van iedereen die met jou aan tafel zit.¹¹Want iedereen die zichzelf verhoogt, zal vernederd worden, maar wie zichzelf vernedert, zal verhoogd worden."¹²Hij zei ook tegen de man die Hem uitgenodigd had: "Wanneer je een middag- of avondmaaltijd organiseert, nodig dan niet je vrienden of je broeders of je familieleden of je rijke buren uit; die zullen makkelijk op hun beurt je terug kunnen uitnodigen en jij hebt dan terugbetaling ontvangen.¹³Maar wanneer je een feestmaaltijd organiseert, nodig dan bedelaars, misvormden, lammen en blinden uit.¹⁴En je zult gezegend zijn, omdat zij niet kunnen terug betalen. Maar het zal aan jou terug betaald worden bij de opstanding van de heiligen."¹⁵Toen een van hun die met Jezus aan tafel zat dit hoorde, zei hij: "Gezegend is de persoon die brood zal eten in het Koninkrijk van God."¹⁶Maar. Jezus zei: "Iemand gaf een feestmaaltijd en nodigde vele mensen uit.¹⁷Hij stuurde zijn dienaar er op uit toen de feestmaaltijd klaar was, om tegen de gasten te zeggen 'Kom het eten staat klaar.'¹⁸En zij begonnen zich allemaal te verontschuldigen. De eerste zei: 'Ik heb een akker gekocht en ik moet die gaan bekijken: het spijt me dat ik niet kan komen.'¹⁹En een ander zei: 'Ik heb net vijf paar ossen gekocht en ik ga die keuren; het spijt me dat ik niet kan komen.'²⁰Weer een ander zei: 'Ik ben net getrouwd en daarom kan ik niet komen.'²¹En de dienaar kwam terug en vertelde zijn heer deze dingen. Toen werd de heer van het huis kwaad en zei tegen de dienaar: 'Ga gelijk de straat op en de steegjes in en breng alle bedelaars en kreupelen en blinden en lammen uit de stad hier.'²²En de dienaar zei: 'Meester, wat u hebt opgedragen is gebeurd en nog is er plaats over.'²³En de heer zei: 'Ga de wegen en de paden op en dring er bij de mensen op aan om binnen te komen, zodat mijn huis vol zal worden.'²⁴Want ik zeg je: niemand van die mensen die eerst uitgenodigd waren zullen van mijn maaltijd proeven."²⁵Grote menigten gingen met Hem mee, en Hij draaide zich om en zei tegen hen:²⁶"Indien iemand tot Mij komt en zijn vader en moeder niet haat en kinderen en broeders en zusters, ja zelfs zijn eigen leven, die kan mijn discipel niet zijn.²⁷Wie niet zijn eigen kruis draagt en achter Mij komt, kan mijn discipel niet zijn.²⁸Want wie van jullie, die een toren wil bouwen, gaat niet eerst zitten om de kosten te berekenen, of hij heeft wat nodig is om het te voltooien?²⁹Anders, als hij het fundament gelegd heeft en het werk niet kon voltooien, dan zullen de anderen die het zien beginnen hem belachelijk te maken.³⁰Ze zullen zeggen: 'Deze man begon te bouwen, maar hij kon het niet afmaken.'³¹Of, welke koning, die eropuit trekt om tegen een andere koning oorlog te voeren, gaat niet eerst zitten om te overwegen of hij in staat is om met tienduizend man de andere koning kan bevechten, die tegen hem komt met twintig duizend man.³²En zo niet, dan stuurt hij, terwijl de ander leger nog ver weg is, een delegatie en vraagt wat de vredes voorwaarden zijn.³³Zo zal dus niemand van jullie, die geen afstand kan doen van zijn bezittingen, mijn discipel kunnen zijn.³⁴Het zout is wel goed, maar wanneer zelfs het zout zijn kracht verliest, hoe kan het weer zoutig gemaakt worden?³⁵Het is niet bruikbaar voor de grond, en ook niet voor de mesthoop: men gooit het weg. Wie oren heeft om te horen, moet horen!"

¹Alle belastingambtenaren en zondaars waren gewend om bij Jezus te komen om naar Hem te luisteren.²De Farizeeën en de onderwijzers van de wet mopperden en zeiden: "Hij ontvangt zondaars en eet met hen."³En Jezus vertelde deze gelijkenis aan hen:⁴"Wie van jullie, die honderd schapen heeft en er één van kwijt raakt, laat niet de negenennegentig in de wildernis achter en gaat het verlorene zoeken, totdat hij het vindt?⁵En als hij het vindt, tilt hij het met blijdschap op zijn schouders,⁶en als hij thuis is, roept hij zijn vrienden en buren bij elkaar en zegt: 'Laten we blij zijn, want ik heb mijn schaap gevonden, dat verloren was.'⁷Op dezelfde manier, zal ik je zeggen, zal er blijdschap zijn in de hemel over één zondaar, die zich bekeert, meer dan over negenennegentig rechtvaardigen, die geen bekering nodig hebben.⁸Of welke vrouw, die tien zilveren munten heeft, en er één verliest, doet niet een lamp aan en maakt het huis schoon en zoekt zorgvuldig, totdat zij hem vindt?⁹En als zij hem gevonden heeft, roept zij haar vriendinnen en buren bij elkaar en zegt: 'Laten we samen blij zijn, want ik heb de de zilveren munt gevonden, die ik verloren had.'¹⁰Ik zal je zeggen, dat er net zo veel blijdschap bij de engelen van God is over één zondaar, die zich bekeert."¹¹En Hij zei: "Iemand had twee zonen.¹²De jongste van hen zei tegen zijn vader: 'Vader, geef mij het deel van ons vermogen, waar ik recht op heb.' En hij verdeelde het bezit onder hen.¹³Een paar dagen later verkocht de jongste zoon alles en ging op reis naar een ver land, waar hij zijn fortuin verspilde in een roekeloos leven.¹⁴Toen hij alles uitgegeven had, kwam er een zware hongersnood in dat land en hij had niet meer genoeg.¹⁵En hij trok er op uit en verhuurde zichzelf aan één van de mensen van dat land en die zond hem naar het veld om op zijn varkens te passen.¹⁶En hij verlangde er naar om zijn buik te vullen met de schillen, die de varkens aten, maar niemand gaf ze hem.¹⁷Toen kwam hij tot zichzelf en zei: 'Hoeveel arbeiders van mijn vader hebben brood in overvloed en ik kom hier om van de honger.¹⁸Ik zal opstaan en naar mijn vader gaan en tegen hem zeggen: Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u.¹⁹Ik ben niet meer waard uw zoon te heten; zet mij op één lijn met één van uw arbeiders.'²⁰En hij stond op en ging naar zijn vader. En toen hij nog veraf was, zag zijn vader hem en hij was met ontferming bewogen. En hij liep hem tegemoet, viel hem om de hals en kuste hem.²¹En de zoon zei tegen hem: 'Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u, ik ben het niet meer waard dat u mij uw zoon noemt.'²²Maar de vader zei tot zijn bedienden: 'Breng vlug de beste kleding hier en trek het hem aan. Doe hem een ring aan zijn hand en schoenen aan zijn voeten.²³En haal het gemeste kalf en slacht het, en laten wij een feestelijke maaltijd hebben,²⁴want mijn zoon hier was dood en is weer levend geworden, hij was verloren en is gevonden.' En zij begonnen feest te vieren.²⁵Zijn oudste zoon was op het land, en toen hij dicht bij huis kwam, hoorde hij muziek en dans.²⁶En hij riep één van de bedienden bij zich en vroeg, wat er te doen was.²⁷Deze zei: 'Uw broer is gekomen en uw vader heeft het gemeste kalf laten slachten, omdat hij hem gezond en wel terug heeft.'²⁸Maar hij werd boos en wilde niet naar binnen gaan. Toen kwam zijn vader naar buiten en smeekte hem.²⁹Maar hij antwoordde zijn vader: 'Kijk, zoveel jaar ben ik al in uw dienst en nooit heb ik uw gebod genegeerd, maar mij hebt u nooit een geitenbokje gegeven om met mijn vrienden feest te vieren.³⁰Maar nu die zoon van u gekomen is, die uw bezit heeft opgemaakt met slechte vrouwen, hebt u voor hem het gemeste kalf laten slachten.'³¹Maar hij zei tot hem: 'Kind, je bent altijd bij mij en alles wat van mij is, is van jou.³²Wij zouden feest moeten vieren en vrolijk zijn, want jouw broer hier was dood en is levend geworden, hij was verloren en is gevonden."

¹Jezus zei ook tegen zijn discipelen: "Er was een rijke man, die een rentmeester had. Mensen beschuldigden hem er van, dat hij zijn bezit verspilde.²En hij liet hem roepen en zei tegen hem: 'Wat hoor ik daar van je? Verantwoord je beheer, want je kunt niet langer rentmeester blijven.'³De rentmeester zei tegen zichzelf: 'Wat moet ik doen? Want mijn heer ontslaat mij mijn rentmeesterschap. Spitten kan ik niet, voor bedelen schaam ik mij.⁴Ik weet wat ik zal doen, zodat zij mij, wanneer ik uit mijn rentmeesterschap ontzet ben, in huis zullen verwelkomen.'⁵En hij riep de schuldenaars van zijn heer één voor één bij zich. Hij vroeg aan de eerste: 'Hoeveel ben jij mijn heer schuldig?'⁶Hij antwoordde: 'Honderd vaten olijfolie.' Hij zei tegen hem: 'Hier heb jij jouw schuldbekentenis, ga snel zitten en schrijf vijftig.'⁷Daarna vroeg hij een ander: 'En hoeveel ben jij schuldig?' Hij antwoordde: 'Honderd zakken tarwe.' Hij antwoordde: 'Hier heb jij jouw schuldbekentenis, schrijf tachtig.'⁸En de heer prees de onrechtvaardige rentmeester, omdat hij slim gehandeld had. Want de kinderen van deze wereld zijn slimmer in het omgaan met hun eigen generatie dan de kinderen van het licht.⁹En Ik zeg je: Maak je vrienden met behulp van de onrechtvaardige rijkdom, zodat wanneer deze je is weggevallen, zullen ze jou verwelkomen in de eeuwige woningen.¹⁰Dus: Wie betrouwbaar is met weinig, is ook betrouwbaar met veel. En wie oneerlijk is met erg weinig, is ook oneerlijk met veel. ¹¹Als je dus niet betrouwbaar geweest bent met wereldse rijkdom, wie zou je dan de ware rijkdom toevertrouwen?¹²En als je niet betrouwbaar bent geweest met de eigendommen van een ander, wie zou je dan eigendommen geven voor jezelf?¹³Geen slaaf kan twee heren dienen, want hij zal òf de ene haten en de andere liefhebben, òf zich aan de ene hechten en de andere verachten; Jij kunt niet God dienen en mammon."¹⁴De Farizeeën, die geldzuchtig waren, hoorden dit allemaal en zij hoonden Hem.¹⁵En Hij zei tegen hen: "Jullie zijn het, die voor rechtvaardig willen doorgaan voor de ogen van mensen, maar God kent jullie harten. Want wat hoog is bij mensen, is een afkeer in de ogen van God.¹⁶De wet en de profeten waren effectief tot Johannes, sinds die tijd wordt het evangelie gepredikt van het Koninkrijk van God en iedereen probeert zich erin te dringen.¹⁷Het is gemakkelijker dat de hemel en de aarde vergaan, dan dat er van de wet één letter niet meer geldig zou zijn.¹⁸En ieder die van zijn vrouw scheidt en een andere trouwt, pleegt overspel; en wie een vrouw die door haar man weggezonden is trouwt, pleegt overspel. ¹⁹En er was een rijke man, die gekleed ging in purper en fijn linnen en genoot door elke dag in luxe leefde.²⁰En er was een bedelaar die Lazarus heette en vol zweren zat.²¹ Hij lag bij zijn voordeur en verlangde er naar om te eten wat van de tafel van de rijke afviel, de honden kwamen zelfs zijn zweren likken.²²Het gebeurde, dat de arme stierf en door de engelen gedragen werd in Abraham's schoot.²³Ook de rijke stierf en werd begraven. Toen hij in het dodenrijk naar boven keek onder de pijnigingen, zag hij Abraham in de verte en Lazarus naast hem.²⁴En hij riep: 'Vader Abraham, heb genade met mij en stuur Lazarus, zodat hij de top van zijn vinger in water doopt en mijn tong verkoelt, want ik lijd pijn in het vuur.'²⁵Maar Abraham zei: 'Kind, herinner je hoe jij het goede tijdens jouw leven hebt ontvangen en eveneens Lazarus het kwade. Nu wordt hij hier getroost en jij lijdt pijn.²⁶En bovendien, is er tussen ons en jou een grote kloof, zodat zij die van hier tot jou zouden willen gaan, dit niet zouden kunnen, en zij vandaar niet aan onze kant zouden kunnen komen.'²⁷Maar hij zei: 'Dan smeek ik je, vader Abraham, dat jij hem naar het huis van mijn vader stuurt, want ik heb vijf broers.²⁸Laat hij hen dan ernstig waarschuwen, dat ook zij niet in deze plaats van kwelling komen.'²⁹Maar Abraham zei: 'Zij hebben Mozes en de profeten, naar hen moeten zij luisteren.'³⁰Maar hij zei: 'Nee, vader Abraham, maar als iemand van de dood naar hen komt, zullen zij zich bekeren.'³¹Maar hij zei tegen hem: 'Als zij naar Mozes en de profeten niet luisteren, zullen zij ook als iemand uit de dood opstaat, zich niet laten overtuigen.'''

¹Hij zei tegen zijn discipelen: ''Het is onmogelijk, dat er geen verleidingen komen, maar wee hem, door wie zij komen!²Het zou beter voor hem zijn, als een molensteen om zijn nek gehangen was en hij in de zee was gegooid, dan dat hij één van deze kleinen tot zonde verleidde.³Wees op je hoede! Als je broeder zondigt, bestraf hem, en als hij berouw toont, vergeef hem.⁴En zelfs als hij zeven keer per dag tegen jouw zondigt en zeven keer naar jouw terug komt en zegt: ''Ik heb berouw, zal jij het hem vergeven.''⁵En de apostelen zeiden tegen de Here: ''Geef ons meer geloof.''⁶De Here zei: ''Als jij een geloof had als een mosterdzaadje, zou jij tegen deze moerbeiboom zeggen: 'Word ontworteld en in de zee geplant,' en hij zou je gehoorzamen.⁷Wie van jullie zal tegen zijn dienaar, die voor hem op zijn schapen past of het vee hoedt, als hij van het land thuiskomt, zeggen: "Kom je direct hier aan tafel?"⁸Zal hij niet tegen hem zeggen: 'bereid iets voor mij te eten, kleed je netjes aan en bedien mij tot ik klaar ben met eten en drinken, en daarna kan jij eten en drinken.'?⁹Zal hij de dienaar niet bedanken, omdat hij deed wat hem opgedragen was?¹⁰Zo moet ook jij, nadat jij alles gedaan hebt wat je opgedragen is, zeggen: 'Wij zijn onwaardige dienaren; wij hebben alleen gedaan, wat wij moesten doen.'"¹¹En het gebeurde terwijl Hij op reis was naar Jeruzalem, dat Hij door Samaria en Galilea trok.¹²En toen Hij een bepaald dorp binnenging, daar kwamen tien melaatse mannen naar hem toe, die op een afstand bleven staan.¹³En ze riepen met luide stem en zeiden: Jezus, Meester, heb medelijden met ons!¹⁴En Hij keek hen aan en zei tegen hen: Ga en laat je aan de priesters zien. En terwijl ze heengingen, werden ze gereinigd.¹⁵En één van hen keerde terug, toen hij zag, dat hij genezen was, met een luide stem prees hij God,¹⁶en hij viel op zijn gezicht voor de voeten van Jezus om Hem te bedanken. En hij was een Samaritaan.¹⁷En Jezus antwoordde: "Zijn niet alle tien gereinigd? Waar zijn de negen anderen?¹⁸Waren er dan geen anderen die terug keerden en God eer gaven, dan deze vreemdeling?"¹⁹En Hij zei tegen hem: "Sta op, en ga heen, jouw geloof heeft je genezen."²⁰En op een vraag van de Farizeeën, wanneer het Koninkrijk van God zou komen, antwoordde Hij hun: "Het Koninkrijk van God komt niet met zorgvuldige observatie."²¹Nog zullen zij zeggen: 'Kijk! Hier is het' of, 'Daar!' Want kijk, het Koninkrijk van God is in jouw.²²En Hij zei tegen zijn discipelen: "Er zullen dagen komen, dat jullie zullen er naar verlangen om één van de dagen van de Mensenzoon te zien en jullie het niet zullen zien.''²³En men zal tegen jullie zeggen: 'Kijk!, daar is het; kijk, hier is het!' Maar ga er niet heen, en ren niet achter hen aan.²⁴Want zoals de bliksem flitst en schijnt van ene kant van de hemel naar de andere kant, zó zal de Mensenzoon zijn op Zijn dag.²⁵Maar eerst moet Hij heel veel dingen lijden en afgewezen worden door deze generatie.²⁶En zoals het was in de dagen van Noach, zó zal het ook zijn in de dagen van de Mensenzoon:²⁷zij aten, zij dronken, zij trouwden, en zij werden uitgehuwelijkt op de dag, waarop Noach in de ark ging en de vloed kwam vernietigden hen allemaal.²⁸Op dezelfde manier zoals in de dagen van Lot: zij aten, zij dronken, zij kochten, zij verkochten, zij plantten, en zij bouwden.²⁹Maar op de dag, waarop Lot uit Sodom ging, regende vuur en zwavel van de hemel en vernietigden hen allemaal.³⁰Op dezelfde manier zal het gebeuren op de dag, waarop de Mensenzoon onthuld wordt.³¹Op die dag als iemand op het dak is, terwijl zijn spullen in zijn huis liggen, ga niet naar beneden om het te halen, en wie ook zo in het veld is, ga niet terug om ook maar iets te halen.³²Denk aan de vrouw van Lot!³³Degene die zoekt om zijn leven te houden, zal het verliezen, maar degene, die het zal verliezen, zal het behouden.³⁴Ik zeg het je, in die nacht zullen er twee mensen in één bed zijn, de één zal opgenomen worden, de ander zal achtergelaten worden.³⁵Twee vrouwen zullen samen bezig zijn met malen, de één zal opgenomen worden, de andere achtergelaten worden."³⁶[Twee zullen op het land zijn, de een zal weggenomen worden, de ander achtergelaten worden.]³⁷En zij vroegen Hem: "Waar, Here?" Hij zei tegen hen: "Waar er een lichaam is, daar zullen ook de gieren zich verzamelen."

¹Hij vertelde een gelijkenis aan hen met de bedoeling dat zij altijd moesten bidden en niet verzwakken,²en Hij zei: "Er was in een stad een rechter, die geen respect had voor God, en zich van geen mens wat aan trok.³En er was een weduwe in die stad, die vaak naar hem toe kwam met het verzoek: 'Help mij recht te krijgen tegenover mijn tegenstander.'⁴Voor een lange tijd wilde hij haar niet helpen, maar daarna zei hij tegen zichzelf: 'Ook al respecteer ik God niet en ook geen mens,⁵maar omdat deze weduwe het mij moeilijk maakt, zal ik haar recht geven; anders word ik er moe van dat ze mij zo stoort.'''⁶En de Heer zei: "Luister naar wat de onrechtvaardige rechter zegt.⁷Zal God dan de mensen die hij heeft uitgekozen geen recht geven, die dag en nacht tot Hem roepen, en laat Hij hen wachten?⁸Ik zeg jullie, dat Hij hun snel recht zal geven. Maar, als de Mensenzoon komt, zal Hij dan het geloof vinden op aarde?"⁹Hij sprak ook met het oog op sommigen die zichzelf rechtvaardig vonden, de anderen minachtten deze gelijkenis:¹⁰"Twee mensen gingen naar de tempel om te bidden; de één was een Farizeeër, de ander een belastingambtenaar.¹¹De Farizeeër stond en bad dit: 'O God, ik dank U, dat ik niet zó ben als de andere mensen, rovers, onrechtvaardigen, overspel plegers, of ook als deze belastingambtenaar;¹²ik vast twee keer per week, ik geef 10 procent van al mijn inkomsten toe.'¹³De belastingambtenaar stond in de verte en wilde niet eens naar de hemel kijk, maar hij sloeg zich op de borst en zei: "O God, wees mij, zondaar, genadig!"¹⁴Ik zeg jullie: ''Deze man, ging gerechtvaardigd terug naar huis. Want iedereen, die zichzelf verhoogt, zal vernederd worden, maar wie zichzelf vernedert, zal verhoogd worden."¹⁵Zij brachten ook hun kleine kinderen bij Hem, zodat Hij ze zou aanraken. Toen de discipelen dat zagen, bestraften zij hen.¹⁶Maar Jezus riep de discipelen en zei: "Laat de kinderen naar Mij toe komen en houd ze niet tegen; want voor mensen zoals zij is het Koninkrijk van God.¹⁷Ik zeg jullie: Wie het Koninkrijk van God niet ontvangt zoals een kind, zal het zeker niet binnengaan."¹⁸Een man met een hoge positie vroeg Hem: "Goede Meester, wat moet ik doen om het eeuwige leven te erven?"¹⁹Jezus zei: "Waarom noem je Mij goed? Niemand is goed dan God alleen.²⁰Jij kent de geboden: Jij zal niet overspel plegen, jij zal niet doden, jij zal niet stelen, jij zal geen vals getuigenis geven, eer je vader en moeder."²¹Hij zei: "Alles heb ik zo gedaan van jongs af aan."²²Toen Jezus dat hoorde, zei Hij tegen hem: "Nog één ding kom jij tekort: verkoop alles wat jij hebt, en geef het aan de armen, en je zal een schat in de hemel hebben, kom dan terug en volg Mij."²³Toen hij dat hoorde, werd hij heel verdriegtig, want hij was zeer rijk.²⁴En Jezus keek naar hem en zei: "Hoe moeilijk kunnen mensen die geld hebben, het Koninkrijk van God binnen gaan.²⁵Want het is makkelijker, dat een kameel door het oog van een naald gaat, dan dat een rijke mens het Koninkrijk van God binnen gaat."²⁶En wie dit hoorden vroegen: "Maar wie kan dan gered worden?"²⁷Hij antwoordde: "Wat bij mensen onmogelijk is, is mogelijk bij God."²⁸En Petrus zei: "Wij hebben al onze bezittingen achtergelaten om U te volgen.''²⁹En Hij zei: "Werkelijk, Ik zeg je, er is niemand, die zijn huis of vrouw of broers en zussen of ouders of kinderen achter laat voor het Koninkrijk van God,³⁰zonder dat hij meer zal ontvangen in deze tijd en in de komende tijd, het eeuwige leven."³¹Hij nam de twaalf apart en zei: "Wij gaan naar Jeruzalem, en alles wat door de profeten geschreven is, zal de Mensenzoon volbrengen.³²Want Hij zal overgeleverd worden aan de ongelovigen, bespot, vernederd en bespuwd worden.³³Zij zullen Hem slaan met een zweep en doden, en op de derde dag zal Hij opstaan."³⁴En zij begrepen er niets van. De betekenis van waar Hij over sprak bleef verborgen voor hen en zij wisten niet waarvan gesproken werd.³⁵Het gebeurde, toen Hij in de buurt van Jericho kwam, dat een blinde aan de weg zat te bedelen.³⁶Toen de blinde hoorde dat er een menigte voorbij ging, vroeg hij wat er gaande was.³⁷Zij vertelden hem dat Jezus de Nazireeër voorbij kwam.³⁸Daarop riep hij: "Jezus, Zoon van David, heb medelijden met mij!"³⁹En de mensen die vooraan liepen, bestraften hem, dat hij stil moest zijn. Maar hij schreeuwde nog meer: "Zoon van David, heb medelijden met mij!"⁴⁰Jezus stond stil en liet hem bij Zich brengen. Toen hij dichterbij gekomen was,⁴¹vroeg Hij hem: "Wat wil je dat Ik voor je doe?" Hij zei: "Heer, dat ik weer kan zien!"⁴²En Jezus zei: "Zie weer; jouw geloof heeft je gered."⁴³Meteen kon hij weer zien en hij volgde Hem en prees God. Alle mensen die dit zagen begonnen God ook te prijzen.

¹ Hij kwam in Jericho aan en trok door de stad.²Kijk, er was een man met de naam Zacheüs, die een rijke oppertollenaar was. ³Hij probeerde te zien wie Jezus was, maar slaagde er niet in vanwege de menigte en omdat hij klein van stuk was .⁴Daarom liep hij hard vooruit en klom in een wilde vijgenboom zodat hij Jezus kon zien, want Hij zou daar langs komen.⁵Toen Jezus daar langs kwam en naar boven keek, zei Hij tegen hem: "Zacheüs, kom vlug naar beneden, want vandaag moet ik in jouw huis verblijven."⁶Zacheüs kwam vlug naar beneden en ontving Hem in blijdschap.⁷Iedereen mopperde die dit zagen. Ze zeiden: "Hij ging naar binnen op bezoek bij een man die een zondaar is."⁸ Maar Zacheüs stond op en zei tegen de Heer: " Zie Heer, de helft van mijn bezittingen geef ik aan de armen, en indien ik iemand iets afgeperst heb, zal ik het viervoudig vergoeden."⁹Jezus zei tegen hem: "Vandaag is je familie gered, omdat ook hij een zoon van Abraham is.¹⁰Want de Mensenzoon is gekomen om de verloren mensen te zoeken en te redden."¹¹Toen zij daar naar luisterden, sprak Hij nog een gelijkenis uit, omdat Hij dicht bij Jeruzalem was en zij dachten dat het Koninkrijk van God onmiddellijk openbaar zou worden.¹² Daarom zei Hij: "Een man van hoge afkomst, vertrok naar een ver land om het koningschap in ontvangst te nemen om dan terug te keren.¹³Hij riep tien van zijn dienaren en gaf hun tien ponden en zei tegen hen: 'Drijf handel, totdat ik terugkom.'¹⁴Maar zijn burgers haatten hem en stuurden een afvaardiging achter hem aan met de boodschap: 'Wij willen niet dat deze man koning over ons wordt.'¹⁵ Nadat hij als gekroonde koning terug kwam, liet hij de dienaren bij zich roepen die van hem geld hadden gekregen om handel te drijven. Hij wilde weten hoeveel ze ermee verdiend hadden.¹⁶De eerste kwam en zei: 'Heer, uw pond heeft tien ponden winst gemaakt.'¹⁷Hij zei: 'Voortreffelijk, je bent een goede dienaar. Omdat jij met weinig te vertrouwen was, bestuur je nu tien steden.'¹⁸De tweede kwam en zei: 'Uw pond, heer, heeft vijf ponden opgebracht.'¹⁹Ook tegen hem zei hij: 'En jij bestuurt vijf steden.'²⁰En de volgende kwam en zei: 'Heer, hier is uw pond. Ik heb het in een doek gestopt en zo voor u bewaard.²¹Want ik was bang voor u, omdat u een streng mens bent. U vordert terug wat u niet heeft gestort, en maait wat u niet zaaide.' ²²Tegen hem zei hij: 'Je bent een slechte dienaar. Ik zal je oordelen met je eigen woorden. Je wist dat ik een streng mens ben, die terug vraagt wat ik niet heb uitgezet en maai wat ik niet gezaaid heb.²³Waarom heb je dan mijn geld niet op de bank gezet? Dan zou ik het bij mijn terugkomst met rente opgevraagd hebben.'²⁴Hij zei tegen degenen die bij hem stonden: 'Neem hem het pond af en geef het aan hem die de tien ponden heeft.'²⁵Ze antwoorden: 'Maar heer, hij heeft al tien ponden.'²⁶'Ik zeg jullie, iedereen die heeft, zal meer gegeven worden, maar hij die niets heeft, zal ontnomen worden het weinige dat hij heeft.²⁷En die vijanden van mij, die niet wilden dat ik koning over hen werd, breng ze hier en dood hen voor mijn ogen.'" ²⁸Nadat Jezus dit verteld had, ging Hij verder naar Jeruzalem.²⁹ Toen Hij dicht bij Betfage en Betanië kwam, vlak bij de Olijfberg, stuurde hij twee van zijn discipelen vooruit,³⁰en zei: "Ga naar het dorp hiertegenover en wanneer je daar binnenkomt, zul je er een veulen vastgebonden vinden, waarop nog nooit iemand heeft gezeten; maak het los en breng het hier.³¹En als iemand je vraagt: 'Waarom maak je het los?' zeg dan: 'De Heer heeft het nodig."³²En de discipelen die vooruit gestuurd waren, vonden het veulen zoals Jezus het hun gezegd had. ³³Toen zij het veulen los maakten vroeg de eigenaar aan hen: "Waarom maken jullie het veulen los?"³⁴"De Heer heeft het nodig," zeiden ze.³⁵Zij brachten het veulen naar Jezus, spreidden hun jassen over het dier en hielpen Jezus er op.³⁶De andere discipelen spreidden hun jassen over de weg zodat Jezus daarover verder reed. ³⁷Toen Hij de afdaling van de Olijfberg naderde, begonnen al zijn volgelingen God vreugdevol en luidkeels te prijzen voor al de wonderen die zij gezien hadden, ³⁸en riepen: "Gezegend is de Koning die komt in de naam van de Heer! Vrede in de hemel en ere in de hoogste hemel." ³⁹Enkele Farizeeën uit de menigte zeiden tegen Jezus: "Meester, bestraf uw volgelingen."⁴⁰Jezus antwoordde: "Ik zeg jullie, als zij zwijgen dan zullen de stenen het uitroepen."⁴¹Toen Jezus nog dichterbij Jeruzalem kwam en de stad zag, huilde Hij over haar,⁴²en zei: "Och, als jij vandaag toch begreep hoe je vrede kon vinden, maar op dit moment is het verborgen voor je ogen.⁴³Want er komt een tijd waarin je vijanden barricades om je heen bouwen, je zullen omsingelen en zich opdringen van alle kanten,⁴⁴ zij zullen jou en jouw kinderen vertrappen en zullen geen steen op de andere laten, omdat je niet hebt opgemerkt, dat God naar je omzag." ⁴⁵Jezus ging de tempel binnen en begon de handelaren weg te jagen.⁴⁶Hij zei tegen hen: "Er staat geschreven: 'Mijn huis zal een huis van gebed zijn', maar jullie hebben er een rovershol van gemaakt."⁴⁷Jezus onderwees dagelijks in de tempel. De overpriesters en schriftgeleerden, evenals de leiders van het volk, zochten een manier om Hem te doden,⁴⁸maar konden niets vinden, want iedereen hing aan zijn lippen.

¹Op een dag gaf Jezus de mensen les in de tempel en Hij verkondigde het goede nieuws. Er kwamen hogepriesters, schriftgeleerden en ouderlingen naar Hem toe.²Ze spraken Hem aan en vroegen: "Zeg ons eens, op grond van welke bevoegdheid doet U deze dingen, of wie is het die U deze bevoegdheid gegeven heeft?"³Hij antwoordde: "Ik zal jullie ook een vraag stellen, en daar moeten jullie dan antwoord op geven.⁴Het dopen van Johannes: was dat vanuit de hemel of vanuit mensen?"⁵Ze overlegden en zeiden tegen elkaar: "Als we zeggen: 'vanuit de hemel', zal Hij zeggen: 'hebben jullie Hem dan niet geloofd?'⁶Maar als we zeggen: 'vanuit de mensen', dan zal het volk ons stenigen, want ze zijn ervan overtuigd dat Johannes een profeet was."⁷Dus antwoordden zij, dat ze niet wisten waar het vanuit kwam.⁸En Jezus zei: "Dan zeg ik ook niet volgens welke bevoegdheid ik deze dingen doe."⁹Hij vertelde de mensen een gelijkenis: "Iemand plantte een wijngaard en verhuurde die aan wijnbouwers. Zelf ging hij voor een lange tijd naar het buitenland.¹⁰In de oogsttijd, stuurde hij een knecht naar de wijnbouwers toe, om zijn deel van de vruchten van de wijngaard op te eisen. Maar zij sloegen hem en stuurden hem met lege handen weg.¹¹Toen stuurde hij een andere knecht. Ze sloegen hem ook, ranselden hem af en stuurden hem met lege handen weg.¹²Hij stuurde een derde en ze verwondden ook hem en gooiden hem de wijngaard uit.¹³Toen zei de eigenaar van de wijngaard: 'Wat moet ik doen? Ik zal mijn geliefde zoon sturen: die zullen zij wel respecteren.'¹⁴Maar toen de wijnbouwers hem zagen, overlegden zij met elkaar en zeiden: 'Dit is de erfgenaam: laten we hem doden, zodat de erfenis voor ons is.'¹⁵En ze gooiden hem de wijngaard uit en doodden hem. Wat zal de eigenaar van de wijngaard met hen doen?¹⁶Hij zal komen en de wijnbouwers ombrengen en de wijngaard aan anderen geven."Maar toen ze dat hoorden zeiden ze: "Laat het niet gebeuren!"¹⁷Maar Jezus keek hen aan en zei: "Wat betekent dit dan, dat er geschreven staat: 'De steen die de bouwlieden afgekeurd hadden, is nu een hoeksteen geworden?'¹⁸Iedereen die over die steen valt, zal verpletterd worden; en op wie hij valt, die zal hij vermorzelen."¹⁹Op dat ogenblik zochten de schriftgeleerden en hogepriesters een manier om Hem te grijpen, omdat ze wisten dat Hij de gelijkenis met het oog op hen had verteld. Maar ze waren bang voor de menigte. ²⁰Om Hem in de gaten te houden, stuurden ze spionnen die zich voordeden als godsdienstige mensen, met de bedoeling om Hem te betrappen op een fout in zijn uitspraken en Hem uiteindelijk over te kunnen leveren aan het gezag en de autoriteit van de gouverneur.²¹Ze vroegen Hem het volgende: "Meester, wij weten dat wat U zegt en onderwijst juist is, en dat U onpartijdig bent, en de waarheid over Gods weg onderwijst. ²²Is het ons toegestaan om Caesar belasting te betalen of niet?"²³Maar hij doorzag hun sluwheid en zei:²⁴"Laat me een munt zien. Van wie is de afbeelding en welke naam staat erop?" Ze zeiden: "Van Caesar."²⁵Hij zei tegen hen: "Geef dan aan Caesar wat aan hem toekomt, en aan God de dingen van God."²⁶En ze konden Hem op geen fout betrappen in zijn uitspraken tegenover de menigte, maar ze verwonderden zich over Zijn antwoord en hielden zich stil.²⁷Toen kwamen enige Sadduceeën naar hem toe, diegenen die ontkennen dat de doden zullen opstaan,²⁸en ze zeiden: "Meester, Mozes heeft ons voorgeschreven, als iemands broer is getrouwd en kinderloos sterft, dat zijn broer met de vrouw moet trouwen om nakomelingen te verwekken voor zijn broer.²⁹Nu waren er zeven broers, de eerste trouwde een vrouw en stierf kinderloos,³⁰en bij de tweede gebeurde hetzelfde,³¹en bij de derde, en zo alle zeven, en zij stierven zonder kinderen na te laten.³²Uiteindelijk stierf de vrouw ook.³³Bij de opstanding van de doden, wiens vrouw zal ze zijn? Want alle zeven hadden haar als vrouw."³⁴Jezus zei tegen hen: "De kinderen van deze eeuw trouwen en worden uitgehuwelijkt.³⁵Maar diegenen die waardig gekeurd zijn om in die tijd deel te zijn van de opstanding uit de doden, trouwen niet en worden niet ter huwelijk genomen. ³⁶Want ze kunnen niet meer sterven, ze zijn immers als de engelen en zijn kinderen van God, omdat ze kinderen van de opstanding zijn.³⁷Maar dat de doden opgewekt worden, heeft ook Mozes bij de brandende struik aangetoond, waar hij de Here aanspreekt als de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob.³⁸Hij is geen God van de doden maar van de levenden, want voor Hem leven zij allen."³⁹Enkelen van de schriftgeleerden antwoordden: "Meester, U hebt goed geantwoord."⁴⁰Want zij durfden Hem niets meer te vragen.⁴¹Jezus zei tegen hen: "Hoe kan men zeggen dat Christus de zoon van David is?⁴²Want David zelf zegt in het boek van de Psalmen; 'De Here heeft gezegd tot mijn Here, ga aan mijn rechterhand zitten,⁴³totdat Ik jullie vijanden tot jullie voetenbank hebt gemaakt.'⁴⁴David noemt Christus dus 'Heer'. Hoe kan Hij dan de zoon van David zijn?"⁴⁵Terwijl de menigte het hoorde, zei Hij tegen zijn discipelen:⁴⁶"Pas op voor de schriftgeleerden, die graag in mooie gewaden lopen en houden van speciale begroetingen op de markten, en ereplaatsen in de synagogen en aan tafel.⁴⁷Ze verslinden de huizen van weduwen en voor de schijn bidden ze lange gebeden. Deze mensen zullen een zwaarder oordeel ontvangen."

¹Toen Hij omhoog keek, zag Hij de rijken hun giften in de offerskist leggen.²Hij zag ook een arme weduwe twee koperstukjes daarin leggen,³en zei: "Waarlijk, Ik zeg jullie, deze arme weduwe heeft meer geoffered dan hen allemaal.⁴Want die anderen hebben giften gegeven vanuit hun overvloed. Maar deze weduwe gaf vanuit haar armoede, ze gaf alles wat ze had om van te leven.⁵En terwijl sommige over de tempel spraken, hoe hij met mooie stenen en giften versierd was, sprak Hij:⁶"Wat jullie daar zien – er zullen dagen komen, waarin geen steen op de andere gelaten wordt, die niet zal worden afgebroken."⁷En zij vroegen Hem: "Meester, wanneer zullen deze dingen dan gebeuren? En wat is het teken, dat deze dingen zullen gebeuren?"⁸Hij zei: "Wees voorzichtig, dat jullie je niet laten verleiden. Want veel mensen zullen komen onder mijn naam en zeggen: 'Ik ben het,' en: 'De tijd is dichtbij.' Ga niet achter hen aan.⁹En wanneer jullie horen van oorlogen en oproeren, laten jullie niet angstig voelen. Want die dingen moeten eerst gebeuren, maar dat is nog niet meteen het einde."¹⁰Toen zei Hij tegen hen: "Volk zal tegen volk keren en koninkrijk tegen koninkrijk,¹¹en er zullen grote aardbevingen zijn, en in verschillende plaatsen, plagen en hongersnoden. Er zullen ook vreselijke dingen en grote tekenen van de hemel zijn.¹²Maar vóór dit alles zullen zij de handen aan je slaan en jullie vervolgen, door jullie over te leveren in de synagogen en gevangenissen, en jullie voor koningen en bevelhebbers te leiden vanwege Mijn naam.¹³Het zal jullie leiden tot een mogelijkheid, dat jullie je getuigenissen kunnen delen.¹⁴Bereid jullie daarom in jullie harten voor, door niet vooraf te bedenken, hoe jullie jezelf zullen verdedigen.¹⁵Want Ik zal jullie woorden en wijsheid geven, die jullie tegenstanders niet zullen kunnen weerstaan of tegenspreken.¹⁶En jullie zullen overgeleverd worden zelfs door ouders en broeders en familie en vrienden, en zij zullen sommige van jullie doden,¹⁷en jullie zullen door iedereen gehaat worden vanwege Mijn naam.¹⁸Maar geen haar van jullie hoofden zal vergaan;¹⁹door jullie uithoudingsvermogen zullen jullie je ziel winnen.²⁰Zodra jullie Jeruzalem door legerkampen omsingeld zien, weet dan, dat zijn verwoesting nabij is.²¹Laten dan die in Judea zijn, vluchten naar de bergen, en die binnen de stad zijn het verlaten, en die op het land zijn, er niet binnengaan,²²want dit zijn de dagen van wraak, waarin alles wat geschreven is, in vervulling gaat.²³Wee die wie zwanger zijn en degenen die borstvoeding geven in die dagen! Want er zal grote nood zijn over het land en toorn over dit volk,²⁴en zij zullen vallen door het zwaard en als gevangenen weggevoerd worden onder alle niet-joden, en Jeruzalem zal door de niet-joden vertrapt worden, totdat de tijd van de niet-Joden vervuld is.²⁵En er zullen tekenen zijn aan de zon, maan, sterren, en op de aarde. De landen zullen radeloze angst hebben, wegens het brullen van de zee en golven.²⁶Mensen vallen flauw van angst en van de verwachting van de dingen die gaan gebeuren in deze wereld. Want de machten van de hemel zullen beven.²⁷En dan zullen zij de Mensenzoon zien komen op een wolk, met macht en grote heerlijkheid.²⁸Wanneer deze dingen beginnen te gebeuren, sta op en hef jullie hoofden omhoog, want jullie verlossing is nabij."²⁹En Hij sprak een gelijkenis tegen hen: "Let op de vijgenboom en op al de bomen.³⁰Wanneer zij uitlopen, weten jullie uit jezelf, omdat jullie het zien, dat de zomer dichtbij is.³¹Zo weet dan ook, dat wanneer jullie dit zien gebeuren, dat het Koninkrijk van God dichtbij is.³²Voorwaar, Ik zeg het jullie, deze generatie zal niet overlijden, voordat alles ontwikkelt.³³De hemel en de aarde zullen sterven, maar Mijn woorden zullen nooit sterven.³⁴Let op jezelf, dat jullie harten niet bezwaard worden door sterke drank, dronkenschap en zorgen voor het leven, dat die dag jullie niet overvalt.³⁵Want het zal iedereen die op aarde woont, als een donderslag overkomen.³⁶Wees altijd alert, bidden dat jullie sterk genoeg mogen zijn om alle deze dingen te ontsnappen die gaan gebeuren, en te staan voor het aangezicht van de Mensenzoon."³⁷Overdag onderwees Jezus in de tempel, maar s'nachts ging Hij op de berg overnachten, die Olijfberg genoemd is.³⁸En al de mensen kwamen s'ochtends vroeg naar Hem toe in de tempel om Hem te horen.

¹Nu naderde het feest van de ongezuurde broden, dat Pascha genoemd wordt. ²En de hoge priesters en de schriftgeleerden zochten hoe zij Hem konden doden, want zij waren bang voor het volk.³En satan kwam in Judas, genaamd Iskariot, die bij de twaalf discipelen hoorde.⁴En Judas ging naar de hoge priesters en de bewakers van de tempel en besprak met hen hoe hij Jezus aan hen zou overleveren.⁵En zij waren erg blij en besloten hem geld te geven.⁶En hij stemde er mee in en zocht een goede gelegenheid om Hem, buiten het volk om, aan hen over te leveren. ⁷De dag van de ongezuurde broden kwam, waarop het Pascha lam geoffered moest worden.⁸En Jezus stuurde Petrus en Johannes er op uit, en zei: "Maak het Pascha maaltijd voor ons klaar, zodat wij het kunnen eten."⁹En zij zeiden tegen Hem "Waar wilt U dat wij het voorbereiden?"¹⁰Hij antwoordde hen: "Let op, wanneer jullie de stad inkomen, zullen jullie een man tegenkomen die een kruik met water draagt. Volg hem in het huis dat hij binnengaat,¹¹en zeg dan tegen de heer van dat huis: 'De Meester vraagt waar de gasten kamer is, waar Hij met zijn discipelen het Pascha kan eten?"'¹²Hij zal jullie een grote bovenzaal laten zien wat met alles is voorzien. Bereid het daar voor."¹³Zij vertrokken en vonden het zoals Hij hun gezegd had, en zij maakten het Pascha maaltijd klaar. ¹⁴En toen het uur aangebroken was, ging Hij aan tafel zitten met de apostelen.¹⁵En Hij zei tegen hen: "Ik heb erg verlangd om dit Pascha maaltijd met jullie te eten, voordat Ik lijd.¹⁶Want Ik zeg jullie, Ik zal het zeker niet meer eten voordat het vervuld is in Gods Koninkrijk."¹⁷En Hij nam een beker en wanneer hij de dankzegging uitsprak zei Hij: "Neem deze beker en laat hem bij jullie rondgaan.¹⁸Want Ik zeg jullie, Ik zal van nu af aan niet van de vrucht van de wijnstok drinken, totdat het Koninkrijk van God gekomen is."¹⁹En Hij nam een brood, sprak de dankzegging uit, brak het en gaf het aan hen en zei: "Dit is mijn lichaam, dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit in herinnering van Mij."²⁰Op dezelfde manier nam Hij de beker, na de maaltijd en zei: "Deze beker is het nieuwe verbond in Mijn bloed, dat voor jullie uitgegoten wordt.²¹Maar zie, de hand van Mijn verrader zit met Mij aan tafel.²²De Mensenzoon gaat weg naar dat wat bepaald is. Maar wee voor hem, door wie Hij verraden wordt!"²³En zij begonnen met elkaar er over te discussiëren, wie van hen het kon zijn, die dat zou doen. ²⁴Er ontstond ook onenigheid onder hen over de vraag, wie van hen het belangrijkste was.²⁵Hij zei tegen hen: "De koningen van de niet Joden, zijn meesters over hen en degene die autoriteit over hen hebben worden mannen van goede daden genoemd.²⁶Maar jullie moeten niet zo zijn. Laat de eerste onder jullie als de jongste zijn en de leider als een dienaar.²⁷Want wie is belangrijker: degene die aan tafel zit, of degene die dient? Is het niet degene die aan tafel zit? Maar Ik ben in jullie midden als dienaar.²⁸Maar jullie zijn degene die steeds bij Mij gebleven zijn in mijn verleidingen.²⁹En Ik geef jullie een koninkrijk, zoals mijn Vader Mij een koningkrijk gegeven heeft,³⁰zodat jullie aan Mijn tafel mogen eten en drinken in Mijn Koninkrijk. En jullie zullen op tronen zitten om de twaalf stammen van Israël te oordelen.³¹Simon, Simon, weet dat satan heeft gesmeekt om jullie te zeven als tarwe,³²maar Ik heb voor je gebeden, dat jouw geloof niet zal falen. En als je eenmaal terug gekomen bent, versterk dan je broeders en zusters." ³³Petrus zei tegen Hem: "Here, met U ben ik bereid om de gevangenis in te gaan en dood te gaan!"³⁴Maar Jezus zei: "Ik zeg je Petrus, de haan zal vandaag niet kraaien, voordat jij drie keer ontkend hebt dat jij Mij kent."³⁵En Hij zei tegen hen: "Toen Ik jullie uitzond zonder portemonnee of rugzak of sandalen, waren jullie toen iets te kort gekomen?" Zij zeiden: "Nee aan niets."³⁶Hij zei tegen hen: "Maar nu, wie een portemonnee heeft, neem deze mee, zo ook een rugzak; en wie geen zwaard heeft laat hem zijn jas verkopen om een zwaard te kunnen kopen.³⁷Want Ik zeg jullie dat dit woord, dat over Mij geschreven is, in vervulling moet gaan: 'En Hij is onder de misdadigers gerekend.' Want wat over Mij geschreven is, komt in vervulling."³⁸Zij zeiden: "Here, kijk, hier zijn twee zwaarden!" Hij zei tegen hen: "Dat is voldoende."³⁹En Jezus ging zoals Hij gewend was naar de Olijfberg, en zijn discipelen volgden Hem.⁴⁰En toen Hij bij die plaats aangekomen was, zei Hij tegen hen: "Bid, dat jullie niet in verleiding komen."⁴¹En Hij zonderde zich ongeveer één steenworp van hen af, knielde neer en bad:⁴²"Vader, als U wilt, neem deze beker van Mij weg; maar niet Mijn wil, maar laat Uw wil gebeuren!⁴³En er verscheen een engel uit de hemel om Hem kracht te geven.⁴⁴En Hij was nog steeds doodsbang en bad nog vuriger. En Zijn zweet werd als bloeddruppels en vielen op de grond.⁴⁵En Hij stond op van het gebed en ging naar zijn discipelen en Hij vond hen slapend van verdriet.⁴⁶En Hij zei tegen hen: "Waarom slapen jullie? Sta op, bid, dat jullie niet in verleiding komen."⁴⁷Terwijl Hij nog sprak, zie, daar kwam een menigte geleid door een man die Judas heette, één van de twaalf. Hij naderde Jezus om Hem te kussen.⁴⁸En Jezus zei tegen hem: "Judas, verraadt jij de Mensenzoon met een kus?"⁴⁹Toen zij die bij Hem waren, zagen wat er ging gebeuren zeiden zij: "Here, zullen wij met het zwaard erop slaan?"⁵⁰En één van hen trof de slaaf van de hogepriester en sloeg hem het rechteroor af.⁵¹Maar Jezus zei: "Laat het hierbij." En Hij raakte het oor aan en genas hem.⁵²Jezus zei toen tegen de hogepriesters, leiders van de tempel en oudsten, die op Hem afgekomen waren: "Komen jullie naar mij alsof ik een dief ben, met zwaarden en stokken? ⁵³Terwijl Ik dagelijks bij jullie was in de tempel, hebben jullie geen hand naar Mij uitgestoken. Maar dit is jullie uur en de macht van de duisternis."⁵⁴Toen zij Hem arresteerden namen zij Hem mee en brachten Hem in het huis van de hogepriester. En Petrus volgde van verre afstand.⁵⁵Toen zij een vuur gemaakt hadden midden in het binnenplein, en bij elkaar zaten, ging Petrus tussen hen in zitten.⁵⁶En bij het licht van het vuur zag een dienstmeisje hem zitten en zij keek hem scherp aan en zei: "Deze man was ook bij Hem!"⁵⁷Maar hij ontkende het en zei: "Vrouw, ik ken Hem niet!"⁵⁸En even later zag een ander persoon hem en zei: "Jij hoort ook bij hen!" Maar Petrus zei "Mens, ik niet!"⁵⁹En ongeveer een uur later stelde een ander ook met zekerheid vast: "Inderdaad, ook die man was bij Hem, want hij is een Galileeër!"⁶⁰Maar Petrus zei "Mens, ik weet niet waar je het over hebt!" En gelijk, terwijl hij nog sprak, kraaide een haan.⁶¹En de Here keerde Zich om en keek Petrus aan. En Petrus herinnerde zich het woord van de Here, hoe Hij tegen hem gezegd had "Voordat de haan vandaag kraait, zal je Mij drie keer verloochenen."⁶²En hij ging naar buiten en huilde bitter. ⁶³En de mannen, die Jezus vasthielden, bespotten Hem en sloegen Hem.⁶⁴Zij gooiden een doek over zijn hoofd en vroegen Hem: "Profeteer, wie is het, die U slaat?"⁶⁵En nog meer kwaadsprekende taal spraken zij tegen Hem.⁶⁶En toen het dag geworden was kwamen de leiders van het volk, hogepriesters en schriftgeleerden bij elkaar en zij leidden Hem naar de raadsvergadering,⁶⁷en zeiden: "Als U de Christus bent, zeg het ons dan." Hij zei tegen hen: "Al zeg Ik het tegen jullie, zouden jullie Mij toch niet geloven;⁶⁸en al zou Ik het jullie vragen, zouden jullie niet antwoorden.⁶⁹Van nu af aan zal de Mensenzoon aan de rechterhand van God zijn kracht zitten."⁷⁰En zij zeiden allemaal: "U bent dan de Zoon van God?" Hij zei tegen hen: "Jullie zeggen zelf dat Ik het ben."⁷¹En zij zeiden: "Wat hebben wij verder voor getuigenis nodig? Wij hebben het immers zelf uit zijn mond gehoord."

¹En de hele mensenmassa stond op en bracht Hem voor Pilatus.²En zij begonnen Hem te beschuldigen en zeiden: "Wij constateerden, dat Hij ons volk misleidt, omdat Hij ons verbiedt belasting aan de keizer te betalen en zegt, dat Hij de Messias, de Koning is."³Pilatus vroeg Hem, "Bent U de Koning van de Joden?" Hij antwoorde hem en zei: "U zegt het."⁴Pilatus zei tegen leiders van de priesters en de mensenmassa: "Ik vind niets strafbaars in deze man."⁵Maar zij hielden vol, en zeiden: "Hij maakt het volk opstandig met zijn onderwijs door heel Judea, Hij begon in Galilea tot hiertoe."⁶Toen Pilatus dit hoorde vroeg hij, of Hij een Galileeër was,⁷en toen hij begreep, dat Hij uit het gebied van Herodes was, stuurde hij Hem door naar Herodes, die in die dagen ook in Jeruzalem was. ⁸Toen Herodes Jezus zag, was hij erg blij. Want hij had Hem voor een lange tijd willen zien, omdat hij van Hem gehoord had, en hoopte één of ander wonder door Hem te zien gebeuren.⁹Hij verhoorde Hem met veel vragen, maar Jezus gaf geen enkel antwoord.¹⁰En de leiders van de priesters en de onderwijzers van de wet stonden Hem heftig te beschuldigen.¹¹Herodes met zijn soldaten minachtten en bespotten Hem. Zij deden Hem een prachtige mantel om en stuurden Hem zó naar Pilatus terug.¹²En Herodes en Pilatus werden op diezelfde dag vrienden; want vóór die tijd waren zij vijanden van elkaar.¹³Pilatus riep de leiders van de priesters en de vertegenwoordigers van het volk en de mensenmassa bijeen en zei tegen hen:¹⁴"Jullie hebben deze man bij mij gebracht als iemand die het volk opstookte en zie, ik heb Hem in jullie aanwezigheid verhoord en heb in deze man geen enkele grond gevonden voor datgene, waarvan jullie Hem beschuldigen.¹⁵En ook Herodes niet, want hij heeft Hem weer naar ons teruggestuurd. En kijk hier, Hij heeft niets gedaan waarop Hij de doodstraf verdient.¹⁶En daarom zal ik Hem laten geselen en daarna vrijlaten."¹⁷[Want Pilatus was verplicht hun op het feest iemand vrij te laten.]¹⁸Maar zij schreeuwden allemaal: "Weg met Hem, laat Barabbas vrij!"¹⁹Barabbas was tijdens een oproer in de stad in de gevangenis gezet, vanwege moord.²⁰Pilatus richtte zich nogmaals tot hen, omdat hij Jezus wilde vrij laten.²¹Maar zij schreeuwden terug: "Kruisig Hem, kruisig Hem!"²²Hij zei voor de derde keer tegen hen: "Wat heeft Hij dan toch voor kwaad gedaan? Ik heb niets in Hem gevonden, waarop de doodstraf staat. Ik zal Hem dus geselen en dan vrijlaten!"²³Maar zij drongen er op aan en eisten onder luid geschreeuw, dat Hij gekruisigd zou moeten worden, en hun geschreeuw werd steeds luider.²⁴Dus besloot Pilatus, dat hij aan hun eis zou voldoen.²⁵Hij liet de man vrij, die ze van hem eisten, die wegens oproer en doodslag in de gevangenis zat, maar leverde Jezus over aan hun wil. ²⁶En toen zij Hem wegleidden, grepen zij een zekere Simon van Cyrene, die van het binnenland kwam, en legden hem het kruis op zijn rug om het achter Jezus aan te dragen.²⁷Achter Hem volgde een grote mensenmassa en vrouwen, die heel erg verdrietig waren en over Hem huilden en jammerden.²⁸En Jezus wendde Zich tot de vrouwen en zei: "Dochters van Jeruzalem, huil niet over Mij, maar huil over jezelf en over je kinderen,²⁹want zie, er komen dagen waarop men zeggen zal: 'Gezegend zijn de onvruchtbaren, en de baarmoeder, die niet heeft gebaard, en de borsten, die niet hebben gezoogd.'³⁰Dan zullen mensen beginnen te zeggen tot de bergen: 'Val op ons, en tot de heuvels: Bedek ons.'³¹Want als zij dit doen met het groene hout, wat zal met het dorre hout gebeuren?"³²Er werden ook nog twee misdadigers weggeleid, om met Hem te worden geëxecuteerd.³³En toen zij aan de plaats gekomen waren, die Schedel genoemd wordt, kruisigden zij Hem daar en ook de misdadigers, de ene aan zijn rechterkant en de andere aan zijn linkerkant.³⁴En Jezus zei: "Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen." En zij dobbelden om zijn kleren te verdelen.³⁵En het volk stond erbij en keek toe. Ook de leiders van het volk jouwden Hem uit en zeiden: "Anderen heeft Hij gered, laat Hij nu Zichzelf redden, als Hij de Messias van God is, de uitverkorene."³⁶Ook de soldaten kwamen dichterbijj om Hem te bespotten en brachten Hem zure wijn,³⁷en zeiden: "Als U de Koning van de Joden bent, redt dan Uzelf!"³⁸Er was ook een opschrift boven Hem dat zei: "Dit is de Koning van de Joden."³⁹Eén van de misdadigers die naast Hem hing bespotte Hem: "Bent U niet de Christus? Red Uzelf en ons!"⁴⁰Maar de andere antwoordde en zei tegen hem bestraffend: "Vrees jij zelfs God niet, nu je hetzelfde vonnis gekregen hebt?⁴¹En wij terecht verdienen straf, naar aanleiding van wat wij gedaan hebben, maar Hij heeft niets verkeerd gedaan."⁴²Hij zei: "Jezus, denk aan mij, wanneer U in uw Koninkrijk komt."⁴³En Hij zei tegen hem: "Zeker, Ik zeg je, vandaag zul jij met Mij in het paradijs zijn."⁴⁴Het was om ongeveer het zesde de uur (twaalf uur s'middags) en het werd donker over het hele land tot het negende de uur (drie uur s'middags),⁴⁵want de zon werd donker. En het gordijn van de tempel scheurde middendoor.⁴⁶Jezus riep met een luide stem: "Vader, in Uw handen vertrouw Ik mijn geest toe." En toen Hij dat gezegd had, blies Hij zijn laatste adem uit.⁴⁷Toen de centurion zag wat er gebeurd was, prees hij God, en hij zei: "Inderdaad, deze man was onschuldig!"⁴⁸En de menigte, die voor dit spektakel waren samengekomen, keerden terug, nadat ze gezien hadden wat er gebeurd was, en sloegen de handen op de borst.⁴⁹Al zijn bekenden stonden op een afstand, ook de vrouwen, die Hem van Galilea gevolgd waren en dit gezien hadden.⁵⁰Nu, daar was een man, die Jozef heette die een raadsheer van de Joodse Raad was, een goed en rechtvaardig man.⁵¹Hij was het niet eens met het besluit van de Joodse Raad. Hij kwam van Arimatea, een stad in Judea, die vooruit keek naar het Koninkrijk van God.⁵²Hijging naar Pilatus en vroeg om het lichaam van Jezus.⁵³En na het lichaam van het kruis te hebben afgenomen, wikkelde hij het in linnen en legde Hem in een rotsgraf, waarin nog nooit iemand had gelegen.⁵⁴Het was de Dag van de Voorbereiding en de Sabbat brak aan.⁵⁵En de vrouwen, die met Hem uit Galilea gekomen waren, volgden en zij zagen het graf en hoe Zijn lichaam daarin werd neergelegd;⁵⁶Zij keerden terug, en bereidden de specerijen en mirre voor, dan rustten zij op de Sabbat volgens de Wet van Mozes.

¹Erg vroeg in de morgen op de eerste dag van de week gingen ze, met de specerijen die ze klaar gemaakt hadden, naar het graf.²Ze vonden de steen van het graf weggerold.³Ze gingen naar binnen, maar ze vonden het lichaam van de Here Jezus niet.⁴Het gebeurde, terwijl ze daarover in de war waren, dat er plotseling twee mannen in blinkende gewaden bij hen stonden.⁵De vrouwen waren doodsbang en bogen hun gezichten naar de grond. De mannen vroegen: "Waarom zoek je de Levende bij de doden?⁶Hij is hier niet, maar Hij is opgestaan. Herinneren jullie, wat Hij sprak toen Hij nog in Galilea was, ⁷dat de Mensenzoon overgeleverd moest worden in de handen van zondige mensen en gekruisigd worden en op de derde dag opstaan?"⁸En zij herinnerden zich Zijn woorden,⁹en teruggekomen van het graf, vertelden ze dit alles aan de groep van elf en aan alle anderen.¹⁰Maria van Magdala, Johanna, Maria, de moeder van Jakobus en de andere vrouwen die met hen waren, vertelden dit aan de apostelen.¹¹Maar ze vonden deze boodschap maar onzin, en ze geloofden de vrouwen niet.¹²Echter, Petrus stond op en rende naar het graf. Toen hij zich bukte, zag hij alleen de linnen grafdoeken. En hij ging naar huis, verbaasd over wat er gebeurd zou kunnen zijn. ¹³En kijk, twee van hen waren juist op die dag op weg naar een dorp dat Emmaüs heet en zestig stadiën (elf kilometer) bij Jeruzalem vandaan is.¹⁴Zij spraken met elkaar over alles wat er gebeurd was.¹⁵Het gebeurde, terwijl ze daarover spraken en van gedachten wisselden, dat Jezus zelf bij hen kwam en met hen meeging.¹⁶Maar hun ogen waren verhinderd om Hem te herkennen.¹⁷Jezus zei tegen hen: "Wat zijn dit voor kwesties die jullie al wandelend met elkaar bespreken?" Ze bleven met een somber gezicht staan.¹⁸Eén van hen, die Kleopas heette, antwoordde Hem: "Bent U de enige persoon in Jeruzalem, die niet weet wat er daar de afgelopen dagen gebeurd is?"¹⁹Jezus zei tegen hen: "Wat dan?" Ze antwoordden Hem: "Wat er gebeurd is met Jezus de Nazarener, een man, die een profeet was, machtig in werk en woord voor God en alle mensen,²⁰en hoe de hogepriesters en leiders Hem overgegeven hebben om Hem ter dood te veroordelen en Hem gekruisigd hebben.²¹Wij echter hoopten, dat Hij degene was, die Israël zou verlossen. Maar het is nu al de derde dag sinds dit allemaal gebeurd is.²²Maar ook hebben enkele vrouwen uit ons midden ons verbijsterd toen ze vroeg in de morgen bij het graf waren geweest.²³Toen ze Zijn lichaam niet vonden, kwamen ze terug en vertelden dat ze een verschijning van engelen hadden gezien, die zeiden, dat Hij leeft!²⁴Sommige mannen van ons zijn naar het graf gegaan en vonden het zoals de vrouwen zeiden, maar ze zagen Hem niet."²⁵Jezus zei tegen hen: "O mannen, zijn jullie dan zo onverstandig en langzaam in het geloven in alles wat de profeten gesproken hebben!²⁶Moest de Christus dit niet lijden om in Zijn heerlijkheid binnen te gaan?"²⁷Toen begon Hij bij Mozes en bij al de profeten en legde hun uit, wat in de Schriften op Hem betrekking had.²⁸Toen ze het dorp naderden waar ze naartoe gingen, deed Jezus alsof hij verder zou gaan.²⁹Ze drongen sterk bij Hem aan en zeiden: "Blijf bij ons, want het loopt tegen de avond en de dag is bijna voorbij." Toen ging Jezus met hen mee naar binnen om bij hen te blijven.³⁰Het gebeurde, toen Hij met hen aan tafel zat, dat Hij het brood nam, de zegen uitsprak, het brak en het hun gaf.³¹Toen werden hun ogen geopend en zij herkenden Hem en Hij verdween uit hun midden.³²Ze zeiden tegen elkaar: "Was ons hart niet brandende in ons, terwijl Hij onderweg tot ons sprak en de Schriften voor ons opende?"³³Ze stonden meteen op en gingen terug naar Jeruzalem, waar ze de elf apostelen en degenen die bij hen waren, bij elkaar aantroffen.³⁴Ze zeiden: "De Here is werkelijk opgestaan en is aan Simon verschenen."³⁵Ze vertelden de dingen die onderweg gebeurd waren en hoe zij Jezus herkenden bij het breken van het brood.³⁶En terwijl zij hierover spraken, stond Jezus zelf in hun midden en zei tegen hen: "Vrede zij met jullie".³⁷Maar zij waren doodsbang en verbijsterd en dachten dat ze een geest zagen.³⁸Jezus zei tegen hen: 'Waarom zijn jullie verontrust? Waarom komen er vragen op in je hart?³⁹Kijk naar Mijn handen en Mijn voeten en zie dat Ik het zelf ben. Raak mij aan en zie het zelf. Een geest heeft geen vlees en botten, zoals je ziet dat Ik heb."⁴⁰Toen Hij dit had gezegd, liet Hij zijn handen en voeten zien.⁴¹Ze konden het nog niet geloven vanwege hun blijdschap en hun verwondering. En Jezus vroeg hen: "Hebben jullie iets te eten?"⁴²Ze gaven Hem een stukje gebakken vis en een stukje van een honingraat,⁴³en Hij nam het en at het terwijl ze toekeken.⁴⁴Hij zei tegen hen: "Toen Ik bij jullie was, vertelde Ik over alles wat er geschreven staat in de wet van Mozes, de Profeten en de Psalmen en dat dat vervuld moest worden."⁴⁵Toen opende Hij hun verstand, zodat ze de Schriften begrepen.⁴⁶En Hij zei tegen hen: "Aldus staat er geschreven, dat de Christus moest lijden en op de derde dag opstaan uit de doden.⁴⁷Bekering en vergeving van zonden moet verkondigd worden in Zijn naam, aan alle volken, te beginnen in Jeruzalem.⁴⁸Jullie zijn getuigen van deze dingen.⁴⁹Zie, Ik zal jullie sturen wat Mijn Vader beloofd heeft. Maar jullie moeten in de stad blijven totdat jullie gekleed zijn met Kracht van boven."⁵⁰Toen leidde Jezus hen naar buiten tot bij Betanië. Hij hief zijn handen omhoog en zegende hen.⁵¹En het gebeurde, terwijl Hij hen zegende, dat Hij van hen wegging en naar de hemel opsteeg.⁵²Ze aanbaden Hem en keerden terug naar Jeruzalem, met grote blijdschap.⁵³Ze waren voortdurend in de tempel en loofden God.

¹In het begin was er het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God.²Dit was in het begin bij God.³Alle dingen zijn door het Woord geworden en zonder God is geen ding geworden dat geworden is.⁴In het Woord was leven en het leven was het licht voor de mensen.⁵Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen.⁶Er kwam een mens die van God was gezonden en Johannes heette.⁷Hij kwam als getuige van het licht zodat iedereen door hem tot geloof zou komen.⁸Hij was het licht niet, maar kwam om van het licht te getuigen.⁹Het echte licht dat ieder mens verlicht en in de wereld kwam.¹⁰Hij was in de wereld en de wereld is door Hem geschapen en de wereld heeft Hem niet gekend.¹¹Hij kwam naar wie van Hem waren maar die hebben Hem niet aangenomen.¹²Maar iedereen die Hem aangenomen heeft en in zijn naam geloven, die heeft Hij het voorrecht gegeven om kinderen van God te worden.¹³Zij zijn niet uit bloed, of uit de wil van het vlees, of uit de wil van een man geboren, maar uit God.¹⁴Het Woord is vlees geworden en het heeft onder ons gewoond. Wij hebben zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als van de eniggeborene van de Vader, vol van genade en waarheid.¹⁵Johannes heeft van Hem getuigd en geroepen: 'Hij is het, van wie ik zei: Hij die na mij komt, is vóór mij geweest, want Hij was er al voor mij.'¹⁶Want uit zijn volheid hebben we allemaal genade na genade ontvangen,¹⁷want de wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid zijn door Jezus Christus gekomen.¹⁸Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, die aan de zijde van de Vader staat, heeft God bekend gemaakt.¹⁹Dit is het getuigenis van Johannes toen de Joden priesters en Levieten vanuit Jeruzalem naar hem toe stuurden om hem te vragen: "Wie ben jij?"²⁰Hij bekende - hij ontkende niet, maar bekende - "Ik ben de Christus niet."²¹Dus vroegen ze hem: "Wie ben jij dan? Ben jij Elia?" Hij zei: "Ik ben het niet." Ze zeiden: "Ben je de profeet?" Hij antwoordde: "Nee."²²Toen zeiden ze tegen hem: "Zeg ons wie je bent zodat we een antwoord kunnen geven aan degenen die ons hebben gestuurd". "Wat zeg je over jezelf?"²³Hij zei: "Ik ben een stem die roept in de woestijn: 'Maak de weg van de Here recht', precies zoals de profeet Jesaja zei."²⁴Nu werden er enkele van de Farizeeën gestuurd,²⁵en zij vroegen hem en zeiden tegen hem: "Waarom doop je dan als je niet de Christus bent, of Elia, of de profeet?"²⁶Johannes antwoordde hun en zei: "Ik doop met water. Maar onder jullie staat iemand die jullie niet kennen.²⁷Hij is degene die na mij komt en van wie ik niet waardig ben de riem van zijn sandaal los te maken."²⁸Dit gebeurde in Bethanië, aan de overkant van de Jordaan, waar Johannes aan het dopen was.²⁹De volgende dag zag hij Jezus tot zich komen en zei: Kijk, daar is het lam van God dat de zonde van de wereld wegneemt.³⁰Dit is degene van wie ik zei: 'Degene die na mij komt is meer dan ik, want hij was er al vóór mij.³¹Tot nu toe wist ik niet van Hem, maar om Hem ben ik gekomen om Hem aan de Israëlieten bekend te maken en hen met water te dopen.'³²Johannes getuigde en zei: "Ik zag de Geest als een duif uit de hemel neerdalen, en hij bleef op hem.³³Ik herkende hem niet, maar Hij die mij stuurde om met water te dopen, zei tegen mij: 'Degene op wie je de Geest ziet neerdalen en blijven, is degene die zal dopen met de Heilige Geest.'³⁴En ik heb gezien en getuigd dat Hij de Zoon van God is. ³⁵De volgende dag stond Johannes daar weer met twee van zijn discipelen.³⁶Ze zagen Jezus voorbij lopen en Johannes zei: "Kijk, het Lam van God!"³⁷Zijn twee discipelen hoorden hem dat zeggen en volgden Jezus.³⁸Toen keerde Jezus zich om en zag dat ze hem volgden en zei tegen hen: "Wat zoeken jullie?" Ze antwoordden: "Rabbi" (wat vertaald is met "Leraar"), "waar verblijft U?"³⁹Hij zei tegen hen: "Kom maar kijken." Toen zagen ze waar hij verbleef; ze bleven die dag bij hem, want het was ongeveer het tiende uur.⁴⁰Een van de twee die Johannes hoorden spreken en daarna Jezus volgden, was Andreas, de broer van Simon Petrus.⁴¹Hij vond eerst zijn eigen broer Simon en zei tegen hem: "Wij hebben de Messias gevonden" (wat vertaald wordt met "Christus").⁴²Hij bracht hem bij Jezus. Jezus keek hem aan en zei: "Jij bent Simon, de zoon van Johannes. Je zult Kefas heten" (wat vertaald wordt met Petrus).⁴³De volgende dag toen Jezus wilde vertrekken om naar Galilea te gaan, vond hij Filippus en zei tegen hem: "Volg mij."⁴⁴Nu kwam Filippus uit Betsaïda, de stad van Andreas en Petrus⁴⁵Filippus vond Natanael en zei tegen hem: "Degene over wie Mozes in de wet schreef en de profeten, hebben wij gevonden: Jezus, de zoon van Jozef, uit Nazareth."⁴⁶Nathanael zei tegen hem: "Kan er iets goeds uit Nazareth komen?" Filippus zei tegen hem: 'Kom en zie.'⁴⁷Jezus zag Natanael naar hem toe komen en zei over hem: "Zie, een echte Israëliet, in wie geen bedrog is!"⁴⁸Nathanael zei tegen hem: "Hoe ken je mij?" Jezus antwoordde en zei tegen hem: "Voordat Filippus je riep, zag ik je onder de vijgenboom zitten."⁴⁹Nathanael antwoordde: "Rabbi, U bent de Zoon van God! U bent de koning van Israël!"⁵⁰Jezus antwoordde en zei tegen hem: "Omdat ik tegen je zei: 'Ik zag je onder de vijgenboom', geloof je? Je zult grotere dingen zien dan dit."⁵¹Toen zei hij: "Voorwaar, voorwaar, ik zeg je, je zult de hemelen geopend zien en de engelen van God zien opstijgen en neerdalen op de Zoon des Mensen."

¹En op de derde dag was er een bruiloft in het dorp Kana in Galilea en de moeder van Jezus was daar;²en ook Jezus en zijn discipelen waren uitgenodigd voor de bruiloft.³En toen er gebrek aan wijn kwam, zei de moeder van Jezus tegen Hem: Zij hebben geen wijn.⁴En Jezus zei tegen haar: Vrouw, waarom kom je naar mij? Mijn tijd is nog niet gekomen.⁵Zijn moeder zei tegen de bedienden: Wat Hij jullie ook zegt, doe dat!⁶Nu waren daar zes stenen watervaten neergezet volgens het reinigingsgebruik van de Joden, elk met een inhoud van twee of drie metreten.¹⁷Jezus zei: "Vul de vaten met water." En zij vulden ze tot de rand.⁸En Hij zei tegen hen: "Schep nu en breng het naar de leider van het feest." En zij brachten het.⁹Toen de leider van het feest het water proefde, dat wijn geworden was – wist hij niet waar deze vandaan kwam maar de bedienden die het water geschept hadden wisten het. De leider van het feest riep de bruidegom en zei tegen hem:¹⁰"Iedereen zet eerst de goede wijn op en als er goed gedronken is, de mindere; jij daarentegen hebt de goede wijn bewaard tot dit tijdstip."¹¹Dit heeft Jezus gedaan als begin van zijn tekenen in het dorp Kana in Galilea en Hij heeft Zijn heerlijkheid geopenbaard, en zijn discipelen geloofden in Hem. ¹²Daarna ging Hij naar Kafarnaüm, Hij, zijn moeder, broers en zijn discipelen en bleven daar enkele dagen.¹³En het was bijna Pascha van de Joden en Jezus vertrok naar Jeruzalem.¹⁴En Hij vond in de tempel de verkopers van runderen en schapen en duiven, en de wisselaars, die daar zaten.¹⁵En Hij maakte een zweep van touw en dreef iedereen uit de tempel, de schapen en de runderen; en het geld van de wisselaars wierp Hij op de grond en hun tafels gooide Hij omver.¹⁶En tegen de duivenverkopers zei Hij: "Neem alles hier vandaan, maak het huis van mijn Vader niet tot een marktplaats."¹⁷En zijn discipelen herinnerden zich, dat er geschreven staat: "De ijver voor Uw huis zal Mij verteren."¹⁸Toen reageerden de Joodse autoriteiten en zeiden tegen Hem: "Welk teken toont U ons, dat U dit mag doen?" ¹⁹Jezus antwoordde: "Breek deze tempel af en binnen drie dagen zal Ik hem opbouwen."²⁰De Joden zeiden: "Het duurde zesenveertig jaar om deze tempel te bouwen en U zult hem binnen drie dagen opnieuw bouwen?"²¹Maar Hij sprak over de tempel van Zijn lichaam.²²Toen Hij opgewekt was uit de doden, herinnerden zijn discipelen zich, dat Hij dit gezegd had, en zij geloofden de Schrift en het woord, dat Jezus gesproken had.²³En terwijl Hij op het Paasfeest in Jeruzalem was, geloofden velen in Zijn naam, doordat zij zijn tekenen zagen, die Hij uitvoerde,²⁴maar Jezus vertrouwde Zichzelf niet aan hun toe, omdat Hij hen allemaal kende²⁵en omdat het voor Hem niet nodig was dat iemand over de mens getuigde. Hij wist immers zelf wat in de mens was.

¹En er was iemand uit de Farizeeën, zijn naam was Nikodemus, een overste van de Joden;²deze man kwam 's nachts tot Hem en zei: "Rabbi, wij weten, dat U van God gekomen bent als leraar; want niemand kan die tekenen doen, die U doet, tenzij God met Hem is."³Jezus antwoordde: "Waarlijk, ik verzeker je, tenzij iemand opnieuw geboren wordt, kan hij het Koninkrijk van God niet zien."⁴Nikodemus zei tegen Hem: "Hoe kan een mens geboren worden, als hij oud is? Kan hij dan voor de tweede keer in de moederschoot gaan en geboren worden?"⁵Jezus antwoordde: "Waarlijk, ik verzeker je, tenzij iemand geboren wordt uit water en Geest, kan hij het Koninkrijk van God niet binnengaan.⁶Wat uit het vlees geboren is, is vlees, en wat uit de Geest geboren is, is geest.⁷Verwonder je niet, dat Ik tegen je zei: 'Jullie moeten opnieuw geboren worden.'⁸De wind blaast waarheen hij wil en je hoort zijn geluid, maar je weet niet, waar het vandaan komt of waar het heengaat; zó is een ieder, die uit de Geest geboren is."⁹Nikodemus antwoordde Hem: "Hoe kan dit gebeuren?"¹⁰Jezus antwoordde hem: "Jij bent de leraar van Israël, en deze dingen begrijp je niet?¹¹Waarlijk, Ik verzeker je: wij spreken van wat wij weten en wij getuigen van wat wij gezien hebben, en jij neemt ons getuigenis niet aan.¹²Indien Ik jullie van het aardse gesproken heb, zonder dat je gelooft, hoe zullen jullie geloven wanneer Ik van het hemelse spreek?¹³En niemand is opgevaren naar de hemel, dan die uit de hemel is neergedaald, de Mensenzoon.¹⁴En zoals Mozes de slang in de woestijn verhoogd heeft, zó moet ook de Mensenzoon verhoogd worden,¹⁵ zodat iedereen die in Hem gelooft, eeuwig leven zal hebben.¹⁶Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, zodat een ieder die in Hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.¹⁷Want God heeft zijn Zoon niet in de wereld gestuurd, om de wereld te veroordelen, maar zodat de wereld door Hem behouden zal worden.¹⁸Wie in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld; wie niet gelooft, is al veroordeeld, omdat hij niet heeft geloofd in de naam van de eniggeboren Zoon van God.¹⁹Dit is het oordeel, dat het licht in de wereld is gekomen en de mensen de duisternis liever hebben gehad dan het licht, want hun werken waren slecht.²⁰Want een ieder die kwaad uitvoert haat het licht, en gaat niet naar het licht, zodat zijn werken niet aan de dag komen;²¹maar wie in waarheid handelt gaat naar het licht, zodat van zijn werken blijkt dat zij in God verricht zijn."²²Daarna ging Jezus met zijn discipelen naar het land van Judea en Hij verbleef daar met hen en doopte.²³Maar ook Johannes doopte, in Enon bij Salim, omdat daar veel water was, en de mensen kwamen daar en lieten zich dopen;²⁴want Johannes was nog niet in de gevangenis geworpen.²⁵Er ontstond toen onenigheid tussen de discipelen van Johannes met een Jood over de reiniging.²⁶En zij kwamen naar Johannes en zeiden tegen hem: "Rabbi, de man die met u was aan de overkant van de Jordaan en van wie u getuigd hebt, doopt en iedereen gaat naar Hem toe."²⁷Johannes antwoordde: "Geen mens kan iets ontvangen tenzij het hem uit de hemel gegeven wordt.²⁸Jullie kunnen getuigen, dat ik gezegd heb: 'Ik ben de Christus niet, maar ik ben voor Hem uit gezonden.'²⁹Die de bruid heeft, is de bruidegom; maar de vriend van de bruidegom, die erbij staat en naar hem luistert, is blij dat hij de stem van de bruidegom hoort. Zo word ook ik met blijdschap vervuld.³⁰Hij moet groter worden, ik moet minder worden.³¹Die van boven komt, is boven allen; wie uit de aarde voortkomt, is aards en spreekt van de aarde.³²Die uit de hemel komt, is boven allen; wat Hij gezien en gehoord heeft, dat getuigt Hij en zijn getuigenis neemt niemand aan.³³Wie zijn getuigenis aanvaardt, heeft bezegeld, dat God waarachtig is.³⁴Want Hij, die God gezonden heeft, die spreekt de woorden van God, want Hij geeft de Geest niet met mate.³⁵De Vader heeft de Zoon lief en heeft Hem alles in handen gegeven.³⁶Wie in de Zoon gelooft, heeft eeuwig leven; maar wie aan de Zoon ongehoorzaam is, zal het leven niet zien, maar de woede van God blijft op hem."

¹Toen de Heer vernam dat de Farizeeën gehoord hadden dat Jezus meer discipelen maakte en doopte dan Johannes,²(hoewel Jezus niet zelf doopte, maar zijn discipelen)³verliet Hij Judea en ging weer terug naar Galilea.⁴Daarvoor moest Hij door Samaria.⁵Zo kwam Hij bij de Samaritaanse stad Sichar, dichtbij het veld dat Jakob aan zijn zoon Jozef had gegeven, waar de bron van Jakob was.⁶Jezus was vermoeid van de reis en bleef zo bij de bron zitten. Het was ongeveer twaalf uur 's middags.⁷Er kwam een vrouw uit Samaria om water te putten. Jezus zei tegen haar: "Geef Mij wat te drinken."⁸Zijn discipelen waren naar de stad gegaan om eten te kopen.⁹De Samaritaanse vrouw zei tegen Hem: "Hoe kunt U als Jood, van mij een Samaritaanse vrouw, wat te drinken vragen?" (Want Joden gaan niet om met Samaritanen.)¹⁰Jezus antwoordde haar: "Als jij de gift van God kende en wist Wie het is die tegen jou zegt: 'Geef Mij wat te drinken', dan zou jij het Hem gevraagd hebben, en Hij zou je levend water gegeven hebben."¹¹Zij zei tegen Hem: "Heer, U hebt niets om water te putten, het is een diepe put, hoe komt U dan aan het levend water?¹²Bent U dan belangrijker dan onze voorvader Jakob die ons de put gaf en er zelf uit dronk met zijn zonen en zijn vee?"¹³Jezus antwoordde haar: "Iedereen die van dit water drinkt, zal weer dorst krijgen,¹⁴maar wie van het water drinkt dat Ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen. Het water wat Ik geef, wordt een bron waaruit eeuwig leven opspringt." ¹⁵De vrouw zei tegen Hem: "Heer, geef mij dat water zodat ik geen dorst meer zal hebben en ook niet meer hiernaar toe hoef te komen om water te putten."¹⁶Hij zei tegen haar: "Ga, roep je man en kom samen terug." ¹⁷De vrouw antwoordde: "Ik heb geen man." Jezus zei tegen haar: "Dat is juist wat je zegt : 'Ik heb geen man,'¹⁸want jij hebt vijf mannen gehad en die je nu hebt, is jouw man niet, hierin heb je de waarheid gesproken."¹⁹De vrouw zei tegen Hem: "Heer, ik merk dat U een profeet bent.²⁰Onze voorouders vereerden God op deze berg, maar jullie zeggen dat men God in Jeruzalem moet aanbidden."²¹Jezus zei tegen haar: "Geloof Mij, vrouw, de tijd komt, dat jullie niet op deze berg en ook niet in Jeruzalem de Vader zullen aanbidden.²²Jullie weten niet wat jullie vereren, wij aanbidden wat wij weten, want de redding is uit de Joden,²³maar de tijd komt en is nu gekomen, dat de echte aanbidders de Vader vereren in geest en waarheid, want ook de Vader zoekt naar mensen die Hem zo aanbidden.²⁴God is geest, en wie Hem aanbidden horen Hem te aanbidden in geest en in waarheid."²⁵De vrouw zei tegen Hem: "Ik weet dat de Messias komt, die Christus genoemd wordt en wanneer Die komt, zal Hij ons alles verkondigen."²⁶Jezus zei tegen haar: "Ik, die met je spreek, ben het."²⁷En op dat moment kwamen Zijn discipelen terug en waren verbaasd dat Hij met een vrouw in gesprek was, en toch zei niemand van hen: "Wat zoekt U," of: "Waarom bent U met haar in gesprek?"²⁸De vrouw liet haar kruik staan, ging naar de stad en zei tegen de mensen:²⁹"Kom met mij mee en ontmoet een Man Die mij alles kon vertellen wat ik gedaan heb, zou het kunnen dat Hij de Messias is?"³⁰Ze verlieten de stad en gingen naar Hem toe.³¹Intussen spoorden Zijn discipelen Hem aan met: "Rabbi, eet."³²Hij zei echter tegen hen: "Ik heb voedsel te eten, waar jullie niet van weten."³³De discipelen zeiden tegen elkaar: "Heeft iemand Hem iets te eten gebracht?"³⁴Jezus zei tegen hen: "Mijn voeding is, dat Ik de wil doe van Degene die Mij gezonden heeft en Zijn werk voltooien.³⁵Zeggen jullie niet: 'Nog vier maanden, dan komt de oogst?' Ik zeg jullie, kijk om je heen dan zie je dat de velden rijp zijn om geoogst te worden.³⁶Diegene die oogst, ontvangt zijn loon en verzamelt vruchten voor het eeuwig leven, zodat de zaaier en de maaier samen kunnen vieren.³⁷Want deze uitspraak is waar: 'De een zaait, de ander maait.'³⁸Ik heb jullie erop uitgestuurd om te oogsten waar je geen moeite voor hebt gedaan, anderen hebben hard gewerkt en jullie hebben de vruchten van hun werk geoogst." ³⁹Vele Samaritanen van die stad kwamen tot geloof in Hem, vanwege wat de vrouw vertelde en bevestigde: 'Hij kon mij alles vertellen wat ik heb gedaan.'⁴⁰Daarom kwamen de Samaritanen bij Hem en zij nodigden Hem uit bij hen te blijven; Hij bleef daar twee dagen.⁴¹Veel meer kwamen tot geloof door wat Hij zei.⁴²Zij zeiden tegen de vrouw: "Wij geloven nu niet meer om wat jij zei, maar wij hoorden nu zelf en zijn ervan overtuigd dat Hij werkelijk de Redder van de wereld is."⁴³Na die twee dagen vertrok Hij vandaar naar Galilea,⁴⁴want Jezus had zelf verklaard, dat een profeet in zijn vaderland niet geëerd wordt.⁴⁵Toen Hij in Galilea aankwam, ontvingen de Galileeërs Hem, omdat zij alles gezien hadden wat Hij op het feest in Jeruzalem gedaan had, want zij waren ook naar het feest geweest.⁴⁶Nu kwam Hij weer naar Kana in Galilea, waar Hij water in wijn had veranderd. Daar was een hoge functionaris uit Kafarnaüm, van wie de zoon ziek was. ⁴⁷Omdat hij hoorde dat Jezus van Judea naar Galilea gekomen was, zocht hij Hem op met het verzoek aan Jezus om met hem mee te gaan om zijn zoon, die op sterven lag, te genezen.⁴⁸Jezus zei tegen hem: "Tenzij jullie tekenen en wonderen zien, geloven jullie niet."⁴⁹De hoge functionaris zei tegen Hem: "Heer, kom toch mee voordat mijn kind sterft."⁵⁰Jezus zei tegen hem: "Ga naar huis, je zoon leeft!" De man geloofde wat Jezus tegen hem zei en keerde terug naar huis.⁵¹Terwijl hij onderweg was, kwamen zijn bedienden hem tegemoet en vertelden hem dat zijn zoon leefde. ⁵²Hij vroeg hun hoe laat het was toen de genezing intrad. Zij antwoorden: "Gisteren op het zevende uur werd hij koortsvrij." ⁵³Toen besefte de vader dat dat precies de tijd was dat Jezus tegen hem had gezegd: 'Je zoon zal leven.' En hij kwam tot geloof en al zijn huisgenoten. ⁵⁴Dit was het tweede teken dat Jezus verrichte toen Hij terugkeerde van Judea naar Galilea.

¹Daarna was er een feest van de Joden en Jezus ging naar Jeruzalem.²Nu is er in Jeruzalem bij de Schapenpoort een bad, dat in het Hebreeuws de bijnaam Betesda draagt, met vijf zuilengangen.³Daarin lag een menigte zieken, blinden, verlamden en verschrompelden, [die wachtten op de beweging van het water.⁴Want van tijd tot tijd daalde een engel van de Heer neer in het bad; dan bewoog het water; wie er dan het eerst in kwam na de beweging van het water, werd gezond, wat voor ziekte hij ook had.]⁵En daar was een man, die al achtendertig jaar lang ziek geweest was.⁶Toen Jezus hem zag liggen en wist dat hij daar al een lange tijd was, zei Hij tegen hem: "Wil jij gezond worden?"⁷De zieke antwoordde Hem: "Heer, ik heb geen mens om mij in het water te helpen zodra er beweging in het water komt, terwijl ik onderweg ben gaat een ander erin vóór mij."⁸Jezus zei tegen hem: "Sta op, pak je matras op en loop."⁹En meteen werd de man gezond en pakte zijn matras op en liep. Nu was het sabbat op die dag.¹⁰De Joden dan zeiden tegen de genezen man: "Het is sabbat en dan mag jij je matras niet dragen."¹¹Maar hij antwoordde hun: "Degene die mij gezond heeft gemaakt, die heeft tegen mij gezegd: "Pak je matras op en loop."¹²Zij vroegen hem: "Wie is de man, die tegen jou gezegd heeft: 'Pak je matras op en loop'?"¹³En de genezen man wist niet wie het was; want Jezus was verdwenen vanwege de menigte.¹⁴Daarna vond Jezus hem in de tempel en zei tegen hem: "Zie, je bent gezond geworden; zondig niet meer zodat iets ergers niet zal overkomen."¹⁵De man ging heen en zei tegen de Joden, dat het Jezus was die hem gezond gemaakt had.¹⁶En daarom wilden de Joden Jezus vervolgen, omdat Hij deze dingen op sabbat deed.¹⁷Maar Hij antwoordde hun: "Mijn Vader werkt tot nu toe en Ik werk ook."¹⁸Daarom trachtten de Joden des te meer Hem te doden, omdat Hij niet alleen de sabbat schond, maar ook God zijn eigen Vader noemde en Zich dus met God gelijkstelde.¹⁹Jezus antwoordde en zei tegen hen: "Waarlijk, Waarlijk, Ik verzeker jullie, de Zoon kan niets doen uit Zichzelf, of Hij moet het de Vader zien doen; want wat de Vader doet, dat doet de Zoon op dezelfde wijze.²⁰Want de Vader heeft de Zoon lief en toont Hem al wat Hij zelf doet, en Hij zal Hem grotere werken tonen dan deze, zodat jullie verwonderd zullen zijn.²¹Want zoals de Vader de doden opwekt en aan hen leven geeft, zo geeft ook de Zoon leven aan wie Hij wil.²²Want de Vader oordeelt niemand, maar heeft het gehele oordeel aan de Zoon overgedragen,²³zodat iedereen de Zoon zal eren net zoals zij de Vader eren. Wie de Zoon niet eert, eert ook de Vader niet die Hem gezonden heeft.²⁴"Waarlijk, waarlijk, Ik verzeker jullie, wie mijn woord hoort en Hem gelooft die Mij gezonden heeft, heeft eeuwig leven en komt niet in het oordeel, want hij is overgegaan uit de dood in het leven.²⁵Waarlijk, waarlijk, Ik verzeker jullie, het tijdstip komt en is nu, dat de doden de stem van de Zoon van God zullen horen, en wie die horen, zullen leven.²⁶Want zoals de Vader leven heeft in Zichzelf, zo heeft ook de Zoon leven in Zichzelf; dat heeft de Vader Hem gegeven.²⁷En Hij heeft Hem macht gegeven om oordeel te vellen, omdat Hij de Mensenzoon is.²⁸Verwonder jullie hierover niet, want het tijdstip komt, dat allen die in de graven zijn, Zijn stem zullen horen,²⁹en zij zullen tevoorschijn komen, wie het goede gedaan hebben, staat op om te leven, wie het kwade bedreven hebben, staat op om veroordeeld te worden.³⁰Ik kan uit Mijzelf niets doen. Zoals Ik hoor, oordeel Ik, en mijn oordeel is rechtvaardig, want Ik zoek niet mijn eigen wil, maar de wil van Hem, die Mij gezonden heeft.³¹Als Ik van Mijzelf getuig, is mijn getuigenis niet betrouwbaar.³²Een ander is het die van Mij getuigt, en Ik weet dat het getuigenis dat Hij van Mij aflegt, waar is.³³Jullie hebben boodschappers naar Johannes gezonden, en hij heeft van de waarheid getuigd.³⁴Maar het getuigenis dat ik ontvang is niet van een mens, Ik zeg dit, zodat jullie gered worden.³⁵ Johannes was een lamp die brandde en helder scheen, en voor een tijd wilden jullie je in zijn licht verheugen.³⁶Maar het getuigenis dat ik heb is groter dan die van Johannes; want de werken die de Vader Mij gegeven heeft om te volbrengen, juist die werken die Ik doe, getuigen van Mij, dat de Vader Mij gezonden heeft.³⁷En de Vader die Mij gezonden heeft, Die heeft van Mij getuigenis gegeven. Jullie hebben Zijn stem nooit gehoord of Zijn gedaante gezien,³⁸en Zijn woord hebben jullie niet blijvend in jullie, want jullie geloven niet in Diegene die Hij gezonden heeft .³⁹Jullie onderzoeken deze Schriften, want jullie denken daarin eeuwig leven te hebben, deze Schriften zijn het die van Mij getuigen,⁴⁰en jullie willen niet tot Mij komen om leven te hebben.⁴¹Eer van mensen heb Ik niet nodig,⁴²maar Ik ken jullie, jullie hebben de liefde van God niet in jullie.⁴³Ik ben gekomen in de naam van mijn Vader en jullie hebben Mij niet ontvangen; als een ander in zijn eigen naam komt, zouden jullie hem aannemen.⁴⁴Hoe kunnen jullie tot geloof komen, jullie die eer van elkaar aannemen en de eer die van de enige God komt niet zoeken?⁴⁵Denk niet dat Ik jullie zal aanklagen bij de Vader; jullie aanklager is Mozes, op wie jullie je hoop gevestigd hebben.⁴⁶Want als jullie Mozes geloofd hadden zouden jullie Mij geloven, want hij heeft van Mij geschreven.⁴⁷Maar als jullie zijn geschriften niet geloven, hoe zullen jullie mijn woorden geloven?"

¹Daarna vertrok Jezus naar de overkant van de zee van Tiberias in Galilea.²Een grote menigte volgde Hem, omdat ze de tekenen zagen die Hij had verricht op degenen die ziek waren.³Jezus ging de berg op en ging daar met zijn dicipelen zitten. ⁴Het Joodse feest Pascha was nabij.⁵Toen Jezus opkeek en zag dat er een grote groep mensen naar Hem was gekomen, zei Hij tegen Filippus: "Waar kunnen wij brood kopen om ze eten te geven?"⁶Maar Jezus zei dit om Filippus op de proef te stellen, want Hij wist zelf wat Hij ging doen.⁷Filippus antwoordde hem: "Tweehonderd denarius (zilverstukken) aan brood zou niet voldoende zijn voor iedereen om ook maar een beetje te hebben."⁸Een van Zijn discipelen, Andreas, de broer van Simon Petrus, zei tegen Hem:⁹"Hier is een jongen, die vijf gerstebroden en twee vissen heeft; maar wat betekent dit voor zoveel mensen?"¹⁰Jezus zei: "Laat de mensen gaan zitten." Er was veel gras op die plaats. De mannen gingen zitten, ongeveer zo’n vijfduizend in totaal.¹¹Jezus nam toen de broden, hij dankte God hiervoor en verdeelde het onder hen die daar zaten. Hetzelfde deed Hij over de vissen en gaf alle mensen zoveel als zij wilden.¹²Toen de menigte genoeg gegeten had, zei Hij tegen zijn discipelen: "Verzamel de overgebleven stukken brood en vis, zodat er niets weggegooid wordt."¹³Zij verzamelden die dus en vulden twaalf manden met brokken van de vijf gerstebroden, die overgebleven waren nadat iedereen gegeten had.¹⁴Toen de mensen dit teken zagen, zeiden ze tegen elkaar: "Hij moet wel de Profeet zijn die in de wereld zou komen."¹⁵Toen Jezus zich realiseerde dat ze op het punt stonden te komen en hem met geweld te grijpen om hem koning te maken, trok hij zich weer alleen de berg op.¹⁶Toen het avond was geworden, gingen zijn discipelen naar het meer.¹⁷Zij stapten in een boot en voeren over het meer naar Kafarnaüm. Het was al donker geworden en Jezus was nog niet naar hen toe gekomen.¹⁸Er stak een harde wind op en het meer werd onstuimig.¹⁹Toen zij ongeveer vijf of zes kilometer geroeid hadden, zagen zij Jezus over het meer lopen richting de boot en zij werden bang.²⁰Maar Hij zei tegen hen: "Ik ben het, wees niet bang."²¹Zij wilden Hem graag in de boot nemen en meteen bereikte de boot het land waar ze naar toe gingen.²²De volgende dag zag de menigte, die aan de overkant van het meer stond, dat er geen andere boot was geweest dan deze, en dat Jezus niet in de boot was gestapt met zijn discipelen, maar dat zijn discipelen alleen waren weggevaren.²³En andere kleine boten uit Tiberias kwamen dichtbij de plaats waar zij het brood hadden gegeten, nadat de Heer ervoor gedankt had.²⁴Toen de menigte zag, dat Jezus daar niet was en ook Zijn discipelen niet, voeren zij met hun bootjes naar Kafarnaüm om Jezus te zoeken.²⁵Nadat zij Hem aan de overkant van het meer hadden gevonden, vroegen zij Hem: "Rabbi, wanneer bent U hier aangekomen?"²⁶Jezus antwoordde hen en zei: "Waarlijk, ik verzeker jullie, jullie zoeken Mij, niet omdat jullie wonderen hebben gezien, maar omdat jullie aten van het brood en verzadigd waren.²⁷Werk niet voor voedsel dat bederft, maar werk voor voedsel dat eeuwig leven geeft, die de Mensenzoon jullie geven zal; want aan Hem heeft God, de Vader, Zijn volmacht gegeven."²⁸Zij zeiden tegen Hem: "Wat moeten wij doen, zodat wij de werken van God mogen doen?"²⁹Jezus antwoordde en zei tegen hen: "Dit is het werk van God, dat jullie in Hem geloven, die God gezonden heeft."³⁰En zij zeiden tegen Hem: "Welk teken gaat U dan doen, zodat wij het kunnen zien en U geloven? Wat voor werk doet U dan?³¹Onze voorouders hebben manna in de woestijn gegeten, zoals geschreven is: 'Hij gaf hun brood uit de hemel om te eten.'"³²Jezus zei tegen hen: "Waarlijk, Ik verzeker jullie, het was niet Mozes die jullie brood uit de hemel heeft gegeven, maar het is mijn Vader die jullie het echte brood uit de hemel geeft;³³want dát is het brood van God, dat uit de hemel neerkomt en aan de wereld het leven geeft."³⁴Zij zeiden dan tegen Hem: "Heer, geef ons altijd dit brood."³⁵Jezus zei tegen hen: "Ik ben het brood van het leven; wie naar Mij komt, zal nooit meer honger hebben en wie in Mij gelooft, zal nooit meer dorst hebben.³⁶Maar Ik heb jullie gezegd, ook al hebben jullie Mij werkelijk gezien, jullie geloven niet.³⁷Iedereen die de Vader aan Mij geeft, zal naar Mij komen, en wie naar Mij komt, zal Ik zeker niet wegsturen.³⁸Want Ik ben uit de hemel neergedaald, niet om Mijn wil te doen, maar de wil van Hem die Mij gezonden heeft.³⁹En dit is de wil van Hem die Mij gezonden heeft, dat ik niemand van wie Hij Mij gegeven heeft, verloren laat gaan, maar dat ik hen allen laat opstaan op de laatste dag;⁴⁰Want dit is de wil van mijn Vader, dat een ieder die de Zoon ziet en in Hem gelooft, eeuwig leven heeft; en Ikzelf zal hem opwekken op de laatste dag."⁴¹De Joden mopperden over Hem, omdat Hij gezegd had: "Ik ben het brood dat uit de hemel neergedaald is."⁴²En zij zeiden: "Is dit niet Jezus, de zoon van Jozef, van wie wij de vader en moeder kennen? Hoe kan Hij nu zeggen: 'Ik ben uit de hemel neergedaald'?"⁴³Jezus antwoordde en zei tot hen: "Mopper niet onder elkaar.⁴⁴Niemand kan tot Mij komen, tenzij de Vader die Mij gezonden heeft, hem bij Mij brengt, en Ik zal hem opwekken op de laatste dag.⁴⁵Er staat geschreven in de profeten: 'En zij zullen allen door God onderwezen worden.' Iedereen, die het van de Vader gehoord en geleerd heeft, komt tot Mij.⁴⁶Niet dat iemand de Vader gezien heeft; alleen Hij die van God komt, heeft de Vader gezien.⁴⁷Waarlijk, Ik verzeker jullie: Wie gelooft, heeft eeuwig leven.⁴⁸Ik ben het brood dat leven geeft.⁴⁹Jullie voorouders hebben in de woestijn het manna gegeten en zij zijn gestorven.⁵⁰Dit is het brood dat uit de hemel neerkomt, zodat wie ervan eet, niet sterft.⁵¹Ik ben het levende brood dat uit de hemel neergekomen is. Als iemand van dit brood eet, zal hij eeuwig leven; en het brood dat Ik zal geven voor het leven van de wereld, is mijn lichaam." ⁵²De Joden dan discussieerden heftig en zeiden: "Hoe kan deze man ons zijn lichaam te eten geven?"⁵³Jezus zei dan tegen hen: "Waarlijk, Ik verzeker jullie, als jullie het lichaam van de Mensenzoon niet eten en Zijn bloed niet drinken, hebben jullie geen leven in Mij.⁵⁴Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven en Ik zal hem opwekken op de laatste dag.⁵⁵Want mijn lichaam is echte spijs en mijn bloed is echte drank.⁵⁶Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, blijft in Mij en Ik in hem.⁵⁷Zoals de levende Vader Mij gezonden heeft en Ik leef door de Vader, zo zal ook hij die Mij eet, leven door Mij.⁵⁸Dit is het brood dat uit de hemel is neergekomen; niet wat de vaderen gegeten hebben en gestorven zijn; wie dit brood eet zal eeuwig leven."⁵⁹Deze dingen zei Hij in de synagoge toen Hij de mensen onderwees in Kafarnaüm. ⁶⁰Veel van zijn discipelen die dit hoorden, zeiden: "Dit zijn harde woorden; wie kan die aanhoren!"⁶¹Maar Jezus was zich ervan bewust dat zijn discipelen mopperden en zei tegen hen: "Ergeren jullie je hieraan?⁶²Wat dan als jullie de Mensenzoon zien opvaren naar waar Hij voorheen was?⁶³Het is de Geest die levend maakt; het lichaam baat je niets; de woorden die Ik tegen jullie gesproken heb, zijn geest en zijn levend.⁶⁴Toch zijn er sommigen van jullie die niet geloven." Want Jezus wist vanaf het begin wie degenen waren die niet zouden geloven en wie het was die Hem zou verraden.⁶⁵En Hij zei: "Daarom heb Ik jullie gezegd, dat niemand tot Mij kan komen, tenzij het hem door de Vader is gegeven."⁶⁶Hierdoor gingen veel van zijn discipelen weg en liepen niet langer met hem mee.⁶⁷Jezus zei tegen de twaalven: "Willen jullie ook weggaan?"⁶⁸Simon Petrus antwoordde Hem: "Heer, naar wie zullen wij heengaan? U hebt woorden van eeuwig leven.⁶⁹Wij geloven en wij weten dat U de Heilige van God bent."⁷⁰Jezus zei tegen hen: "Heb Ik jullie, de twaalf, niet uitgekozen en een van jullie is een duivel?"⁷¹Hij bedoelde Judas zoon van Simon Iskariot, want hij was het, één van de twaalf, die Jezus zou verraden.

¹En daarna trok Jezus rond in Galilea; want Hij wilde zich in Judea niet ophouden, omdat de Joden probeerden Hem te doden.²Nu was het bijna Loofhuttenfeest.³Zijn broers zeiden daarom tegen Hem: "Vertrek van hieruit en ga naar Judea, zodat uw discipelen ook de werken mogen zien die U doet.⁴Want niemand doet iets in het geheim en probeert tegelijk zelf de aandacht te trekken. Indien U zulke dingen doet, maak dat U bekend wordt aan de wereld."⁵Want zelfs zijn broeders geloofden niet in Hem.⁶Jezus zei dan tot hen: "Mijn tijd is nog niet gekomen, maar jullie tijd is altijd goed.⁷De wereld kan jullie niet haten, maar zij haat Mij, omdat Ik van haar getuig, dat haar werken slecht zijn.⁸Gaan jullie maar naar het feest; Ik ga niet naar dit feest, omdat mijn tijd nog niet gekomen is."⁹En nadat Hij dit tegen hen gezegd had, bleef Hij in Galilea. ¹⁰Maar toen zijn broeders naar het feest waren gegaan, ging Hij er zelf ook naar toe, niet openlijk, maar in het geheim.¹¹De Joden zochten Hem op het feest en zeiden: "Waar is Hij?"¹²Onder de mensen werd veel over Hem gesproken; sommigen zeiden: "Hij is een goed mens." Anderen zeiden: "Nee, maar Hij misleidt het volk."¹³Toch sprak niemand vrijuit over Hem, uit vrees voor de Joden.¹⁴Maar toen het Feest reeds op de helft was, ging Jezus naar de tempel en begon te onderwijzen.¹⁵De Joden daar waren verbaasd en vroegen: "Hoe heeft deze man zo'n kennis gekregen zonder onderwezen te zijn?"¹⁶Jezus antwoordde hun en zei: "Mijn leer is niet van Mij, maar van Hem die Mij gezonden heeft.¹⁷Iedereen die ervoor kiest om de wil van God te doen, zal ontdekken of mijn onderwijs van God komt of dat ik uit mezelf spreek.¹⁸Wie uit zichzelf spreekt zoekt zijn eigen eer, maar wie de eer zoekt van hem die gezonden heeft, die is waar en er is geen onrecht in hem.¹⁹Heeft Mozes jullie niet de wet gegeven? En toch houdt niemand zich aan de wet. Waarom proberen jullie Mij te doden?"²⁰Het publiek antwoordde: "U bent bezeten; wie probeert U te doden?"²¹Jezus antwoordde en zei tegen hen: "Eén werk heb Ik verricht en jullie allen staan verwonderd.²²Mozes gaf jullie daarom de besnijdenis (niet dat het van Mozes is, maar van de aartsvaderen), en jullie besnijden een man op de sabbat.²³Als een man op sabbat de besnijdenis ontvangt, zodat de wet van Mozes niet verbroken wordt, waarom zijn jullie kwaad op Mij, omdat Ik op sabbat een mens helemaal gezond gemaakt heb?²⁴Oordeel niet op uiterlijk, maar oordeel rechtvaardig."²⁵Sommigen uit Jerusalem zeiden: "Is dit niet de man die ze proberen te doden?²⁶En zie, Hij spreekt vrijuit en ze zeggen niets tegen Hem. Zouden onze oversten inderdaad hebben ingezien, dat deze de Christus is?²⁷Van deze echter weten wij, vanwaar Hij is, doch wanneer de Christus komt, zal niemand weten van waar Hij is."²⁸Jezus riep, terwijl Hij in de tempel onderwees, en sprak: "Jullie kennen Mij en jullie weten van waar Ik ben; en Ik ben niet van Mijzelf gekomen, maar van Degene, die Mij gezonden heeft en die jullie niet kennen.²⁹Ik ken Hem, want Ik kom van Hem en Hij heeft Mij gezonden."³⁰Zij trachtten Hem te arresteren, maar niemand deed iets, want zijn uur was nog niet gekomen.³¹Onder het volk waren veel mensen die in Hem gingen geloven en zeiden: "Wanneer de Christus komt, zal Hij dan meer tekenen doen dan die deze Man heeft gedaan?"³²Toen de farizeeën hoorden hoe er door de mensen over Hem werd gesproken, stuurden de overpriesters en de farizeeën dienaars om Hem te arresteren.³³Jezus zei: "Nog een korte tijd ben Ik bij jullie en dan ga Ik naar Hem, die Mij gezonden heeft.³⁴Jullie zullen Mij zoeken en niet vinden en waar Ik ben, kunnen jullie niet komen."³⁵De Joden zeiden tot elkaar: "Waar zal Deze heengaan, dat wij Hem niet zullen kunnen vinden? Hij is toch niet van plan naar de Griekse verstrooiing te gaan en de Grieken te onderwijzen?³⁶Wat is dit voor een woord, dat Hij gesproken heeft: 'Jullie zullen Mij zoeken en niet vinden, en waar Ik ben, kunnen jullie niet komen'?" ³⁷Op de laatste dag, het hoogtepunt van het Feest, stond Jezus op en riep uit: "Als iemand dorst heeft, laat hem dan bij Mij komen en drinken.³⁸Wie in Mij gelooft, zoals de Schrift heeft gezegd, 'zullen er stromen van levend water uit zijn binnenste vloeien.'"³⁹Maar dit zei Hij van de Geest, welke zij, die tot geloof in Hem kwamen zouden ontvangen; want de Geest was er nog niet, omdat Jezus nog niet verheerlijkt was.⁴⁰Sommigen uit de menigte, die naar deze woorden geluisterd hadden, spraken: "Deze is waarlijk de profeet."⁴¹Anderen zeiden: "Deze is De Christus." Weer anderen zeiden: "De Christus komt toch niet uit Galilea?⁴²Zegt de Schrift niet, dat De Christus uit het geslacht van David komt en van het dorp Betlehem, waar David was?"⁴³Er ontstond verdeeldheid bij de menigte om Hem;⁴⁴en sommigen van hen wilden Hem grijpen, maar niemand deed Hem iets.⁴⁵De dienaars gingen naar de overpriesters en farizeeën en die zeiden tegen hen: "Waarom hebben jullie Hem niet meegebracht?"⁴⁶De dienaars antwoordden hun: "Nooit heeft een mens zó gesproken."⁴⁷De farizeeën vroegen hun: "Zijn jullie soms ook misleid?⁴⁸Heeft soms één van de oversten of één van de farizeeën in Hem geloofd?⁴⁹Maar deze menigte, die de wet niet kent, vervloekt zijn zij."⁵⁰Nikodemus, die vroeger bij Hem was gekomen, iemand uit hun eigen kring, zei tegen hen:⁵¹"Onze wet veroordeelt een mens toch pas nadat men zich eerst van hem op de hoogte gesteld heeft en kennis genomen heeft van wat hij doet?"⁵²Zij zeiden tegen hem: "Kom jij soms ook uit Galilea? Ga maar na en zie, dat uit Galilea geen profeet kan komen." ⁵³Daarop ging iedereen terug naar huis.

¹Maar Jezus ging naar de Olijfberg.²'s Morgens vroeg ging Hij weer naar de tempel, en al het volk kwam naar Hem toe. Hij ging zitten en onderwees hen.³En de Schriftgeleerden en de Farizeeën brachten een vrouw die betrapt was op overspel en zij zetten haar in het midden,⁴en zeiden tegen hem: "Meester, deze vrouw is op heterdaad betrapt bij het plegen van overspel;⁵Nu, in de wet heeft Mozes ons bevolen om een vrouw als deze te stenigen; U dan, wat zegt U?"⁶Dit zeiden ze om Hem in de val te laten lopen, zodat ze een reden zouden hebben om Hem aan te klagen. Maar Jezus bukte zich en schreef met zijn vinger op de grond.⁷Maar toen ze Hem bleven ondervragen, ging Hij staan en zei tegen hen: "Laat degene van jullie die zonder zonde is de eerste zijn die een steen naar haar gooit."⁸En weer bukte Hij zich en schreef op de grond.⁹Toen ze dit hoorden, gingen ze één voor één weg, de oudsten het eerst, en ze lieten Jezus alleen met de vrouw die in het midden stond. ¹⁰Jezus stond op en zei tegen haar: ''Vrouw, waar zijn je aanklagers? Heeft niemand je veroordeeld?''¹¹Ze zei, "Niemand Heer." Jezus zei, "Ik veroordeel je ook niet. Ga, maar zondig niet meer."¹²Jezus sprak opnieuw tegen hen: "Ik ben het licht van de wereld; wie Mij volgt, zal nooit in duisternis wandelen, maar zal het licht hebben dat leven geeft."¹³De Farizeeën zeiden tegen Hem: "U getuigt van Uzelf, Uw getuigenis is niet waar".¹⁴Jezus antwoordde: "Zelfs al getuig Ik over Mijzelf, Mijn getuigenis is waar, want Ik weet waar Ik vandaan kom en waar Ik naar toe ga, maar jullie weten niet waar Ik vandaan kom of waar Ik naar toe ga.¹⁵Jullie oordelen naar menselijke maatstaven. Ik oordeel niemand,¹⁶en als Ik oordeel, dan is Mijn oordeel waarachtig, want Ik ben niet alleen, maar Ik ben met de Vader die Mij gezonden heeft.¹⁷En zelfs in jullie wet staat geschreven dat de getuigenis van twee mensen geldig is.¹⁸Ik ben Degene die van Mijzelf getuig, en ook de Vader die Mij gezonden heeft, getuigt van Mij."¹⁹Ze zeiden tegen Hem: "Waar is Uw Vader?" Jezus antwoordde: "Jullie kennen mij niet, en mijn Vader ook niet; als jullie mij kenden, zouden jullie ook mijn Vader kennen."²⁰Jezus sprak deze woorden toen Hij onderwees bij de schatkamer in de tempel; maar niemand arresteerde Hem, omdat Zijn tijd nog niet was gekomen.²¹Hij sprak opnieuw tegen hen: "Ik ga weg, en jullie zullen Mij zoeken, maar jullie zullen sterven in jullie zonde. Waar Ik naar toe ga, kunnen jullie niet komen."²²De Joden zeiden: "Zal Hij zelfmoord plegen? Zegt Hij daarom: 'Waar ik naar toe ga, kunnen jullie niet komen?"²³Jezus zei tegen hen: "Jullie zijn van beneden, Ik ben van boven; jullie zijn van deze wereld, Ik ben niet van deze wereld.²⁴Daarom heb Ik jullie gezegd dat jullie in jullie zonden zullen sterven, want als jullie niet geloven dat Ik ben wie ik zeg dat Ik ben, zullen jullie in jullie zonden sterven."²⁵Hierop zeiden ze tegen hem: "Wie bent U?" Jezus antwoordde: "precies wat Ik jullie vanaf het begin heb verteld.²⁶Ik heb veel dingen over jullie te zeggen en te oordelen; maar Degene die Mij heeft gestuurd is betrouwbaar; en wat Ik van Hem heb gehoord, dat vertel Ik aan de wereld."²⁷Ze begrepen niet dat Hij over de Vader sprak.²⁸Jezus zei tegen hen: "Wanneer jullie de Mensenzoon hoog verheven hebben, zullen jullie weten dat Ik het ben en dat Ik niets doe uit Mijzelf, maar alleen vertel wat de Vader Mij heeft geleerd.²⁹Want Hij die Mij gezonden heeft, is bij Mij; Hij heeft Mij niet alleen gelaten, omdat ik altijd doe wat Hem behaagt."³⁰Terwijl Hij deze dingen sprak, kwamen velen tot geloof in Hem.³¹Jezus dan zei tegen de Joden die in Hem geloofden: " Als jullie doen wat Ik zeg, dan zijn jullie echt Mijn discipelen³²en jullie zullen de waarheid kennen, en de waarheid zal jullie vrijmaken".³³Zij antwoordden Hem: " Wij zijn het nageslacht van Abraham en zijn nooit slaven van iemand geweest; hoe zegt U dan: `jullie zullen vrij zijn?` "³⁴Jezus antwoordde hen: " Waarlijk, Ik verzeker jullie, een ieder die de zonde doet, is een slaaf van de zonde.³⁵En de slaaf blijft niet voor altijd in het huis, de Zoon blijft voor altijd.³⁶Daarom, als de Zoon jullie vrijmaakt, zullen jullie werkelijk vrij zijn.³⁷Ik weet dat jullie van Abraham afstammen; maar jullie proberen mij te doden, omdat jullie Mijn woord niet ontvangen.³⁸Ik spreek over wat ik bij de Vader heb gezien; en jullie doen ook wat jullie van jullie vader hebben gehoord."³⁹Zij antwoordden en zeiden tegen Hem: "Onze vader is Abraham". Jezus antwoordde hen: "Als jullie kinderen van Abraham zijn, doe dan wat hij zou doen;⁴⁰maar nu proberen jullie Mij te doden, een man die jullie de waarheid heeft verteld, die Ik van God heb gehoord; Abraham zou dat niet doen.⁴¹Jullie doen wat jullie vader doet". Dit was hun reactie: "Wij zijn geen bastaardkinderen, wij hebben één Vader, God."⁴²Jezus diende hen van repliek: "Als God jullie Vader was, zouden jullie Mij liefhebben, want Ik ben uit God gekomen; Ik ben niet uit Mijzelf gekomen, maar Hij heeft Mij gestuurd.⁴³Waarom begrijpen jullie niet wat Ik zeg? omdat jullie niet in staat zijn Mijn Woord te horen.⁴⁴Jullie zijn van jullie vader, de duivel, en jullie willen de verlangens van jullie vader uitvoeren. Vanaf het begin was hij een moordenaar en hij heeft nooit achter de waarheid gestaan, omdat er geen waarheid in hem is. Als hij een leugen vertelt, spreekt hij naar zijn aard; want hij is inderdaad een leugenaar, de vader van de leugen!⁴⁵Maar omdat Ik de waarheid vertel, geloven jullie Mij niet.⁴⁶Wie van jullie veroordeelt Mij vanwege zonde? Als Ik de waarheid spreek, waarom geloven jullie Mij niet?⁴⁷Hij die van God is, hoort de woorden van God; jullie horen ze niet omdat jullie niet van God zijn."⁴⁸Zij antwoordden Hem: "Zeggen wij niet terecht, dat U een Samaritaan bent en bezeten bent?"⁴⁹Jezus antwoordde: "Ik ben niet bezeten, maar Ik eer mijn Vader, en jullie onteren Mij ,⁵⁰Maar Ik zoek geen eer voor Mijzelf. Er is er één, die haar zoekt en die oordeelt.⁵¹Waarlijk, Ik verzeker jullie, dat als iemand Mijn woord bewaart, zal hij de dood nooit zien".⁵²De Joden antwoordden Hem: "Nu weten wij, dat U bezeten bent. Abraham is gestorven en ook de profeten, en U zegt: indien iemand mijn woord bewaart, zal hij de dood nooit proeven.⁵³U bent toch niet meer dan onze vader Abraham, die al gestorven is? De profeten stierven ook; wie denk U wel dat U bent?"⁵⁴Jezus antwoordde: "Als ik Mijzelf eer, betekent mijn eer niets; het is mijn Vader die Mij eert, degene van wie jullie zeggen: Hij is onze God,⁵⁵jullie kennen Hem niet, maar Ik ken Hem wel. En als Ik zou zeggen dat Ik Hem niet ken, zou Ik een leugenaar zijn zoals jullie! Maar Ik ken Hem en bewaar Zijn woord.⁵⁶Uw vader Abraham verheugde zich bij het zien van mijn dag; hij zag het en was blij."⁵⁷Toen spraken zij tegen Hem: "U bent nog geen vijftig jaar oud, en U hebt Abraham gezien?"⁵⁸Jezus sprak: "Waarlijk, Ik verzeker jullie, voordat Abraham was, ben Ik".⁵⁹Toen namen ze stenen op om naar Hem te gooien; maar Jezus verborg Zich en verliet het gebied waar de tempel stond.

¹En terwijl Hij verder ging, zag Hij een man die sinds zijn geboorte blind was.²En zijn discipelen vroegen Hem: "Rabbi, wie heeft gezondigd, hij of zijn ouders, dat hij blind geboren is?"³Jezus antwoordde: "Zowel hij als zijn ouders hebben niet gezondigd, maar de werken van God moesten in hem bekend gemaakt worden.⁴Zolang het dag is, moeten wij de werken doen van Hem die Mij gezonden heeft. Er komt een nacht waarin niemand werken kan.⁵Zolang Ik in de wereld ben, ben Ik het licht van de wereld."⁶Nadat Hij dit gezegd had, spuwde Hij op de grond en maakte slijk van dit speeksel en Hij legde het slijk op de ogen van de man⁷en zei tegen hem: "Ga, was je in het badwater van Siloam" (wat vertaald wordt door: uitgezonden). Hij ging, waste zich en terwijl hij terugkwam, kon hij zien.⁸De buren en de mensen die hem vroeger als bedelaar gekend hadden, zeiden: "Is hij dat niet, die zat te bedelen?"⁹Sommigen zeiden: "Hij is het." Anderen zeiden: "Nee, maar hij lijkt op hem." Hij zei: "Ik ben het."¹⁰Zij vroegen hem: "Hoe zijn je ogen geopend?"¹¹Hij antwoordde: "De man die Jezus genoemd wordt, maakte slijk, streek het op mijn ogen en zei tegen mij: 'Ga naar Siloam en was je.' Ik ging daar heen en toen ik mij gewassen had, kon ik zien."¹²En zij vroegen hem: "Waar is Hij?" Hij zei: "Ik weet het niet."¹³Zij brachten de man, die vroeger blind geweest was, naar de Farizeeën.¹⁴Nu was het sabbat op de dag dat Jezus het slijk maakte en zijn ogen opende.¹⁵Opnieuw vroegen ook de Farizeeën aan hem hoe het was gekomen dat hij kon zien. En hij zei tegen hen: "Hij legde slijk op mijn ogen, ik waste mij, en nu kan ik zien."¹⁶Sommigen van de Farizeeën zeiden: "Deze man komt niet van God, want Hij houdt de sabbat niet." Anderen zeiden: "Hoe kan een zondig mens zulke tekenen doen?" En zij waren er verdeeld over.¹⁷Zij zeiden nog een keer tegen de man die blind was geweest: "Wat zeg jij van Hem, want het waren jouw ogen die Hij geopend heeft?" En hij zei: "Hij is een profeet."¹⁸De Joden geloofden nog steeds niet dat hij blind geweest was en nu kon zien totdat ze zijn ouders geroepen hadden.¹⁹Zij vroegen hen: "Is dit jullie zoon, van wie jullie zeggen, dat hij blind geboren is? Hoe kan hij dan nu zien?"²⁰Zijn ouders antwoordden: "Wij weten, dat dit onze zoon is, en dat hij blind geboren is,²¹maar hoe hij nu zien kan, weten wij niet en wie zijn ogen geopend heeft, weten wij ook niet. Vraag het hem zelf. Hij is oud genoeg. Hij zal voor zichzelf spreken."²²Dit zeiden zijn ouders, omdat zij bang waren voor de Joden, want de Joden hadden al afgesproken, dat als iemand zou bekennen dat Hij de Christus was, hij uit de synagoge gezet zou worden.²³Daarom zeiden zijn ouders: "Hij is oud genoeg, vraag het hem zelf".²⁴Zij riepen voor de tweede keer de man, die blind geweest was, en zeiden tegen hem: "Geef God de eer; wij weten, dat Hij een zondaar is."²⁵Hij antwoordde: "Of Hij een zondaar is, weet ik niet; één ding weet ik wel; dat ik die blind was, nu zien kan."²⁶Zij zeiden tegen hem: "Wat heeft Hij gedaan? Hoe heeft Hij je ogen geopend?"²⁷Hij antwoordde hun: "Ik heb het jullie al gezegd, en jullie hebben er niet naar geluisterd; waarom willen jullie het opnieuw horen? Willen jullie soms ook discipelen van Hem worden?"²⁸En zij scholden hem uit en zeiden: "Jij bent een discipel van Hem, maar wij zijn discipelen van Mozes;²⁹wij weten dat God tot Mozes gesproken heeft, maar van deze man weten wij niet waar Hij vandaan komt."³⁰De man, die blind geweest was, antwoordde hen: "Hierin is toch iets wonderlijks, dat jullie niet weten waar Hij vandaan komt, maar mijn ogen heeft Hij geopend.³¹Wij weten dat God niet naar zondaars luistert, maar Hij verhoort degene die godvrezend is, en Zijn wil doet.³²Nooit eerder heeft men gehoord, van iemand die blind geboren was, dat zijn ogen door iemand geopend zijn.³³Als deze man niet van God was gekomen, had Hij niets kunnen doen."³⁴Zij antwoordden hem: "Jij bent compleet in zonden geboren en wil jij ons onderwijzen?" En zij zetten hem uit de synagoge.³⁵Jezus hoorde dat zij hem uit de synagoge gezet hadden, en Hij zei, toen Hij hem tegenkwam: "Geloof je in de Zoon des mensen?"³⁶Hij antwoordde: "En wie is Hij, Heer, dat ik in Hem mag geloven?"³⁷Jezus zei tegen hem: "Je hebt Hem niet alleen gezien, maar die met je spreekt, die is het."³⁸Hij zei: "Ik geloof Heer," en hij wierp zich voor Hem neer.³⁹En Jezus sprak: "Tot een oordeel ben Ik in deze wereld gekomen, zodat wie niet zien, zien mogen, en wie zien, blind worden."⁴⁰Dit hoorden sommigen van de Farizeeën, die bij Hem waren, en zij zeiden tegen Hem: "Zijn wij soms ook blind?"⁴¹Jezus zei tegen hen: "Als je blind was, zou je geen zonde hebben; maar nu jullie zeggen: 'Wij zien', blijft jullie zonde."

¹Voorwaar, voorwaar, Ik zeg jullie, wie niet door de deur de schaapskooi binnenkomt, maar op een andere plaats naar binnen klimt, die is een dief en een rover;²maar wie door de deur binnenkomt, is de herder van de schapen.³Voor hem doet de deurwachter open en de schapen luisteren naar zijn stem en hij roept zijn schapen bij naam en leidt ze naar buiten.⁴Wanneer hij al zijn schapen naar buiten gebracht heeft, gaat hij voor ze uit en de schapen volgen hem, omdat zij zijn stem kennen;⁵maar een vreemde zullen zij nooit volgen, maar zij zullen van hem weglopen, omdat zij de stem van een vreemde niet herkennen.⁶Jezus sprak tegen hen in deze gelijkenis, maar zij begrepen niet wat Hij hen vertelde.⁷Jezus zei het nog eens: "Ik ben de deur voor de schapen.⁸Iedereen die vóór Mij gekomen is, is een dief en een rover, maar de schapen hebben niet naar hen geluisterd.⁹Ik ben de deur; als iemand door Mij binnenkomt, zal hij worden gered; en hij zal binnenkomen en naar buiten gaan en hij zal weidegrond vinden.¹⁰De dief komt alleen om hen te stelen en te doden en te vernietigen; Ik ben gekomen om leven te geven in overvloed.¹¹Ik ben de goede herder. De goede herder zet zijn leven in voor zijn schapen;¹²maar een ingehuurde knecht is geen herder en de schapen zijn niet van hem. Als Hij een wolf ziet aankomen, laat hij de schapen in de steek en vlucht – en de wolf rooft de schapen en jaagt ze uiteen –¹³want hij is een ingehuurde knecht en hij heeft geen hart voor de schapen.¹⁴Ik ben de goede herder en Ik ken mijn schapen en mijn schapen kennen Mij,¹⁵zoals de Vader mij kent en Ik de Vader ken. Ik zet mijn leven in voor mijn schapen.¹⁶Nog andere schapen heb Ik, die niet van deze stal zijn; ook die moet Ik leiden en zij zullen naar mijn stem luisteren en het zal één kudde, één herder worden.¹⁷Hierom heeft de Vader Mij lief, omdat Ik mijn leven geef om het later weer terug te nemen.¹⁸Niemand neemt het van Mij af, maar Ik geef het uit Mijzelf. Ik heb macht het geven en macht het weer terug te nemen. De Vader heeft mij de opdracht gegeven om dit te doen".¹⁹Er ontstond weer verdeeldheid bij de Joden om die woorden.²⁰En velen van hen zeiden: "Hij heeft een duivelse geest en is waanzinnig; waarom luisteren jullie naar Hem?"²¹Anderen zeiden: "Dit zijn geen woorden voor een duivelse geest. Een duivelse geest kan toch niet de ogen van blinden openen?"²²Toen kwam het Vernieuwingsfeest in Jeruzalem; het was winter.²³En Jezus wandelde in de tempel, in de zuilengang van Salomo.²⁴De Joden omringden Hem en zeiden tegen Hem: "Hoelang houdt U onze ziel nog in spanning? Als U de Christus bent, zeg het ons dan."²⁵Jezus antwoordde hun: "Ik heb het jullie gezegd en jullie geloven het niet; de werken, die Ik doe namens mijn Vader, die getuigen van Mij;²⁶maar jullie geloven niet omdat jullie niet bij mijn schapen horen.²⁷Mijn schapen luisteren naar mijn stem en Ik ken ze en zij volgen Mij,²⁸en Ik geef hun eeuwig leven en zij zullen zeker niet verloren gaan in eeuwigheid en niemand zal ze uit mijn hand roven.²⁹Wat mijn Vader Mij gegeven heeft, gaat alles te boven en niemand kan iets roven uit de hand van mijn Vader.³⁰Ik en de Vader zijn één."³¹De Joden kwamen weer met stenen aan om Hem te stenigen.³²Jezus antwoordde hun: "Ik heb jullie laten zien wat voor geweldige werken mijn Vader doet; Voor welke van deze willen jullie Mij stenigen?"³³De Joden antwoordden Hem: "Wij willen U niet stenigen vanwege goede werken, maar omdat U God beledigt en omdat U, een mens, Uzelf tot God maakt."³⁴Jezus antwoordde hun: Is er niet geschreven in jullie wet: "Ik heb gezegd: Gij zijt goden?"³⁵Hij noemt hén goden, tot wie Hij spreekt, (en we moeten ons houden aan wat er in de boeken staat),³⁶Als ik speciaal door de Vader geroepen ben om naar de wereld te gaan; Hoe kunnen jullie dan zeggen dat Ik God beledig als ik zeg: Ik ben Gods Zoon?³⁷Als Ik niet de werken doe die de Vader mij zegt, geloof Mij dan niet,³⁸maar als Ik ze doe en jullie Mij toch niet geloven, geloof dan de werken, zodat jullie weten en erkennen zullen, dat de Vader in Mij is en Ik in de Vader.³⁹Zij probeerden Hem weer te grijpen, maar Hij wist te ontkomen.⁴⁰En Hij vertrok weer naar de overkant van de Jordaan, naar de plaats, waar Johannes de eerste keer doopte. Hij bleef daar.⁴¹Er kwamen veel mensen naar Hem toe en zeiden: "Ook al heeft Johannes nooit een teken gedaan, alles wat Johannes van Hem gezegd heeft, is waar."⁴²En veel mensen daar geloofden in Hem.

¹Er was iemand ziek, Lazarus van Betanië, het dorp van Maria en haar zus Marta.²Maria was het, die de Heer gezalfd had met mirre en zijn voeten met haar haren had afgedroogd. En haar broer Lazarus was ziek.³De zussen stuurden Hem het bericht: 'Heer, Lazarus, die U liefhebt, is ziek.'⁴Toen Jezus het hoorde, zei Hij: "Deze ziekte leidt niet tot de dood, maar tot eer van God, omdat de Zoon van God erdoor verheerlijkt wordt."⁵Jezus had Marta en haar zus en Lazarus lief.⁶Toen Hij hoorde, dat Lazarus ziek was, bleef Hij nog twee dagen op de plek, waar Hij was;⁷daarna zei Hij tegen zijn discipelen: "Laten wij weer naar Judea gaan."⁸Maar de discipelen zeiden tegen Hem: "Rabbi, kort geleden probeerden de Joden U te stenigen en nu gaat U daar weer heen?"⁹Jezus antwoordde: "Gaan er geen twaalf uren in een dag? Als iemand overdag loopt, stoot hij zich niet, omdat hij het licht van deze wereld kan zien;¹⁰maar wanneer iemand 's nachts loopt, stoot hij zich, omdat hij geen licht heeft."¹¹Nadat Hij dat gezegd had zei Hij: "Onze vriend Lazarus slaapt, maar Ik ga daarheen om hem wakker te maken."¹²De discipelen zeiden daarop tegen Hem: "Heer, als hij slaapt, zal hij beter worden."¹³Jezus sprak echter over zijn dood, maar ze dachten dat Hij bedoelde dat hij rust kreeg in zijn slaap. ¹⁴Toen zei Jezus openlijk tegen hen: "Lazarus is gestorven¹⁵en om jullie ben Ik blij dat Ik daar niet geweest ben, zodat jullie tot geloof komen; laten wij maar naar hem toe gaan."¹⁶Tomas bijgenaamd Didymus, zei tegen zijn medediscipelen: "Laten wij ook gaan om met Hem te sterven."¹⁷Toen Jezus daar aankwam, hoorde Hij, dat Lazarus reeds vier dagen in het graf lag.¹⁸Betanië ligt dichtbij Jeruzalem, op een afstand van ongeveer vijftien stadiën.¹⁹Veel van de Joden kwamen naar Marta en Maria om hen te troosten na het verlies van hun broer.²⁰Toen Marta hoorde, dat Jezus kwam, ging zij Hem tegemoet, maar Maria bleef thuis.²¹Marta zei toen tegen Jezus: "Heer, als U hier was geweest, zou mijn broer niet gestorven zijn.²²Ook nu weet ik, dat God U geven zal wat U van God vraagt."²³Jezus zei tegen haar: "Jouw broer zal opstaan."²⁴Marta zei tegen Hem: "Ik weet, dat hij zal opstaan bij de opstanding op de jongste dag."²⁵Jezus zei tegen haar: "Ik ben de opstanding en het leven; wie in Mij gelooft, zal leven, ook al is hij gestorven,²⁶en iedereen, die leeft en in Mij gelooft, zal in eeuwigheid niet sterven; geloof jij dat?"²⁷Zij zei tegen Hem: "Ja, Heer, ik geloof, dat U de Christus bent, de Zoon van God, die in de wereld zou komen."²⁸Na deze woorden ging zij weg en riep haar zus Maria in stilte en zei: "Daar is de Meester en Hij roept je."²⁹En toen zij dat hoorde, stond zij direct op en ging naar Hem toe.³⁰Jezus was echter nog niet in het dorp aangekomen, maar was nog op de plek, waar Marta Hem ontmoet had.³¹Toen de Joden, die met haar in het huis waren en haar troostten, zagen dat Maria direct opstond en naar buiten ging, volgden zij haar, in de veronderstelling, dat zij naar het graf ging om daar te rouwen.³²Toen Maria op de plaats aankwam waar Jezus was en Hem zag, viel ze aan zijn voeten en zei tegen hem: "Heer, als U hier was geweest, zou mijn broer niet gestorven zijn." ³³Toen Jezus haar zag huilen en ook de Joden, die met haar meegekomen waren, zag huilen, ergerde Hem dat en Hij werd diep ontroerd.³⁴Hij zei: "Waar hebben jullie hem neergelegd?" Zij zeiden tegen Hem: "Heer, kom en kijk maar."³⁵Jezus huilde.³⁶De Joden zeiden: "Kijk toch, hoe veel Hij van hem hield!"³⁷Maar sommigen van hen zeiden: "Had Hij, die de ogen van de blinde heeft geopend, het niet zo kunnen maken, dat ook deze niet stierf?"³⁸Jezus was opnieuw geërgerd en ging naar het graf; het was een grot en er lag een steen tegenaan.³⁹Jezus zei: "Neem de steen weg!" Marta, de zus van de dode, zei tegen Hem: "Heer, er is al een lijklucht, want het is al de vierde dag."⁴⁰Jezus zei tegen haar: "Heb Ik je niet gezegd, dat je de heerlijkheid van God zult zien als je gelooft?"⁴¹Toen namen zij de steen weg. Jezus hief zijn ogen op en zei: "Vader, ik dank U dat U naar Mij hebt geluisterd.⁴²Zelf wist Ik wel, dat U altijd naar Mij luistert, maar vanwege de mensen om Mij heen, zei Ik dit, zodat zij geloven, dat U Mij hebt gestuurd."⁴³En nadat Hij dit had gezegd riep Hij met harde stem: "Lazarus, kom naar buiten!"⁴⁴De dode kwam naar buiten, de voeten en de handen omwonden met grafdoeken en er was een zweetdoek om zijn hoofd gebonden. Jezus zei tegen de omstanders: "Maak hem los en laat hem gaan."⁴⁵Veel van de Joden, die naar Maria toe waren gekomen en gezien hadden wat Hij gedaan had, geloofden in Hem;⁴⁶maar anderen gingen naar de Farizeeën en vertelden hen, wat Jezus had gedaan.⁴⁷De overpriesters en de Farizeeën riepen de Raad bijeen en zeiden: "Wat moeten wij doen, want deze mens doet veel wonderen?⁴⁸Als wij Hem zo door laten begaan, zal iedereen in Hem gaan geloven en de Romeinen zullen komen en zowel onze plaats als ons volk wegnemen."⁴⁹Maar één van hen, Kajafas, de hogepriester van dat jaar, zei tegen hen: "Jullie weten niets⁵⁰en jullie beseffen niet, dat het in jullie eigen belang is, dat één mens sterft voor het volk en niet het hele volk verloren gaat."⁵¹Maar dit zei hij niet uit zichzelf, maar als hogepriester van dat jaar profeteerde hij, dat Jezus zou sterven voor het volk⁵²en niet alleen voor het volk, maar ook om de kinderen van God die verspreid zijn, bijeen te brengen. ⁵³Dus vanaf die dag overlegden ze hoe ze Jezus konden doden.⁵⁴Jezus trad niet meer in het openbaar onder de Joden op, maar vertrok vandaar naar de landstreek dichtbij de woestijn, naar een stad, die Efraïm heette, en Hij bleef daar met zijn discipelen.⁵⁵Nu naderde het Joodse feest Pesach en veel mensen van het platteland gingen naar Jeruzalem, nog vóór Pesach, om zich te reinigen.⁵⁶Zij zochten naar Jezus en spraken onder elkaar, terwijl zij in de tempel stonden: "Wat denk je? Zou Hij nog wel op het feest komen?"⁵⁷De overpriesters en de Farizeeën hadden opdracht gegeven Hem aan te geven als men wist waar Hij was, zodat zij Hem konden arresteren.

¹Jezus kwam zes dagen vóór Pascha in Bethanië, waar Lazarus was, die Jezus uit de doden had opgewekt.²Zij richtten daar dan een maaltijd voor Hem aan en Marta bediende, en Lazarus was één van hen, die met Hem aan tafel waren.³Maria nam toen een pond, echte kostbare nardusmirre, en zij zalfde de voeten van Jezus en droogde zijn voeten af met haar haren; en de geur van de mirre verspreidde zich door het gehele huis.⁴Maar Judas Iskariot, één van zijn discipelen, die Hem zou verraden, zei:⁵"Waarom is deze mirre niet voor driehonderd schellingen verkocht en aan de armen gegeven?"⁶Maar dit zei hij niet, omdat hij zich om de armen gaf, maar omdat hij een dief was en als beheerder van de kas de inkomsten stal.⁷Jezus zei toen: "Laat haar met rust; zij heeft dit bewaard voor de dag van mijn begrafenis,⁸want de armen zijn altijd bij jullie, maar Ik ben niet altijd bij jullie."⁹Nu wisten een groot aantal joden dat Hij daar was; en zij kwamen, niet alleen om Jezus, maar zodat zij ook Lazarus zouden zien, die Hij uit de dood had opgewekt.¹⁰En de hogepriesters bedachten plannen om Lazarus te doden,¹¹want door hem gingen velen joden in Jezus geloven.¹²De volgende dag, toen de grote menigte, die voor het feest gekomen was, hoorde dat Jezus naar Jeruzalem kwam,¹³ nam takken van palmbomen en ging naar buiten om Hem te ontmoeten, en riep uit: "Hosanna! 'Gezegend is Hij die komt in de naam van de Heer!'De Koning van Israël!"¹⁴En Jezus vond een jonge ezel en Hij ging erop zitten zoals het stond geschreven:¹⁵'Wees niet bevreesd, dochter Sion, zie, je Koning komt en gezeten op het ezelsveulen.'¹⁶ Zijn discipelen begrepen deze dingen eerst niet; maar toen Jezus verheerlijkt werd, herinnerden zij zich dat deze dingen over Hem geschreven waren en dat zij deze dingen met Hem hadden gedaan.¹⁷De mensen die erbij waren geweest toen Hij Lazarus uit het graf riep en uit de dood opwekte, waren van die gebeurtenis blijven getuigen.¹⁸Om deze reden ontmoette de menigte Hem ook, omdat ze hoorde dat Hij dit teken had gedaan.¹⁹De Farizeeën zeiden tegen elkaar: "Je ziet dat we niets bereikt hebben. Kijk, de wereld loopt achter Hem aan."²⁰Er waren enige Grieken onder hen, die naar het feest gingen om God te aanbidden.²¹Toen kwamen ze naar Filippus, die uit Betsaïda van Galilea kwam, en vroegen hem: "Meneer, wij willen Jezus zien."²²Filippus ging en vertelde dit aan Andreas; Andreas en Filippus gingen en zeiden het tegen Jezus.²³Maar Jezus antwoordde hun en zei: "Nu is de tijd gekomen om de Mensenzoon te verheerlijken.²⁴Waarachtig, ik verzeker jullie, als de graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft het één graankorrel; maar indien het sterft, brengt het veel vrucht voort.²⁵Wie zijn leven liefheeft, maakt dat het verloren gaat, maar wie zijn leven haat in deze wereld, zal het bewaren voor het eeuwige leven.²⁶Wanneer iemand Mij wil dienen, laat hem Mij volgen; en waar Ik ben, daar zal ook mijn dienaar zijn. Indien iemand Mij dienen wil, zal de Vader hem eren."²⁷"Nu is mijn ziel ontroerd, en wat zal Ik zeggen? Vader, laat dit uur aan mij voorbijgaan. Maar hiervoor ben ik juist gekomen.²⁸ Vader, verheerlijk Uw naam." Toen kwam er een stem uit de hemel, die zei: "Ik heb Hem verheerlijkt en zal Hem opnieuw verheerlijken."²⁹Daarom zeiden de mensen die erbij stonden en het hoorden dat het had gedonderd. Anderen zeiden: "Een engel heeft tot Hem gesproken."³⁰ Jezus antwoordde en zei: "Deze stem kwam niet vanwege Mij, maar omwille van jullie.³¹Nu is het oordeel over deze wereld geveld; nu zal de heerser van deze wereld worden verstoten. ³²En Ik, als Ik van de aarde ben opgeheven, zal Ik alle volken tot Mij trekken."³³Dit zei Hij, om aan te geven hoe Hij zou sterven.³⁴De menigte antwoordde Hem: "Wij hebben van de wet gehoord dat de Christus eeuwig blijft; en hoe kunt U zeggen: 'De Mensenzoon moet verhoogd worden'? Wie is deze Mensenzoon?"³⁵Toen zei Jezus tegen hen: "Nog even is het licht bij jullie. Wandel zolang het licht is, zodat de duisternis je niet overvalt; wie in duisternis wandelt, weet niet waar hij naartoe gaat. ³⁶Zolang jullie het licht hebben, geloof dan in het licht, zodat jullie zonen van het licht worden." Na deze woorden ging Jezus weg en hield zich voor hen schuil.³⁷Maar hoewel Hij zoveel tekenen voor hen had gedaan, geloofden zij niet in Hem,³⁸zodat de woorden van Jesaja de profeet vervuld zou worden, dat hij sprak:'Heer, wie heeft ons rapport geloofd? En aan wie is de arm van de Heer geopenbaard?'³⁹Hierom konden zij niet geloven, omdat Jesaja verkondigd heeft:⁴⁰"Hij heeft hun ogen verblind en hun hart verhard, zodat zij niet met hun ogen zouden zien, zodat zij niet met hun hart zouden begrijpen en zich zouden bekeren, en Ik ze zou genezen."⁴¹Dit zei Jesaja toen hij Zijn heerlijkheid zag en over Hem sprak.⁴²Niettemin geloofden velen zelfs onder de heersers in Hem, maar vanwege de Farizeeën kwamen zij niet voor Hem uit, om niet uit de synagoge te worden gezet;⁴³want zij hielden meer van de lofprijzing van de mensen dan van de lof van God.⁴⁴Jezus riep en zei: "Wie in Mij gelooft, gelooft niet in Mij, maar in Hem, die Mij gezonden heeft;⁴⁵en wie Mij aanschouwt, aanschouwt Hem, die Mij gezonden heeft.⁴⁶Ik ben als een licht in de wereld gekomen, zodat een ieder die in Mij gelooft niet in duisternis moet blijven.⁴⁷En als iemand Mijn woorden hoort en niet gelooft, oordeel Ik niet over hem; want Ik ben niet gekomen om de wereld te oordelen, maar om de wereld te redden. ⁴⁸Degene die Mij afwijst en die Mijn woorden niet ontvangt, heeft iemand die hem oordeelt. Het woord dat Ik gesproken heb, zal hem op de laatste dag oordelen.⁴⁹Want Ik heb niet uit Mijzelf gesproken, maar de Vader, die Mij heeft gezonden, heeft zelf Mij een gebod gegeven, wat Ik zeggen en spreken moet.⁵⁰Ik weet dat Zijn gebod eeuwig leven is. Alles wat Ik zeg, zeg Ik zoals de Vader het Mij heeft verteld."

¹Het was kort vóór het Joodse Paasfeest. Jezus wist, dat zijn tijd gekomen was om uit deze wereld terug te gaan naar de Vader. Hij had de mensen lief die bij Hem hoorden en Hij hield van ze tot het einde toe..²De duivel had Judas, zoon van Simon Iskariot, er al toe aangezet om Hem te verraden. Onder de maaltijd³stond Jezus op. Hij wist, dat de Vader Hem alles in handen had gegeven en dat Hij van God uitgegaan was en naar God terugging.⁴Hij deed zijn tuniek uit en sloeg een linnen doek om.⁵Daarna deed Hij water in de waskom en begon de voeten van de discipelen te wassen en af te drogen met de doek, die Hij omgeslagen had.⁶Toen Hij bij Simon Petrus kwam, zei Petrus tegen Hem: "Heer, wilt U mij de voeten wassen?"⁷Jezus antwoordde hem: "Wat Ik doe, begrijp jij nu niet, maar later zul je het begrijpen."⁸Petrus zei tegen Hem: "U zult mijn voeten niet wassen, nooit." Jezus antwoordde hem: "Als Ik ze niet was, kun je niet bij Mij horen."⁹Simon Petrus zei tegen Hem: "Heer, dan niet alleen mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn hoofd!"¹⁰Jezus zei tegen hem: "Wie in bad is geweest, hoeft alleen de voeten te laten wassen, want hij is al helemaal schoon; en jullie zijn schoon, maar niet allemaal."¹¹Want Hij wist wie Hem verraden zou; daarom zei Hij: 'Jullie zijn niet allemaal schoon.'¹²Toen Hij hun voeten had gewassen en zijn tuniek weer aangedaan had en weer was gaan zitten, zei Hij tegen hen: "Begrijpen jullie wat Ik heb gedaan?¹³Jullie noemen Mij Meester en Heer, en jullie zeggen dat terecht, want Ik ben het.¹⁴Zoals Ik, jullie Heer en Meester, jullie de voeten gewassen heb, horen ook jullie elkaar de voeten te wassen,¹⁵want Ik heb jullie een voorbeeld gegeven: wat Ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen.¹⁶Waarlijk, ik verzeker jullie, een slaaf is niet meer dan zijn heer, en een boodschapper niet meer dan wie hem stuurt.¹⁷Jullie zullen gelukkig zijn als jullie dit begrijpen en er ook naar handelen.¹⁸Ik bedoel niet jullie allemaal; Ik weet wie Ik heb uitgekozen. Wat in de Schrift staat zal in vervulling gaan: 'Hij, die at van mijn brood, heeft zich tegen Mij gekeerd.'¹⁹Ik zeg het jullie nu al voordat het gebeurt, zodat jullie, als het dan gebeurt, zullen geloven dat Ik het ben.²⁰Waarlijk, ik verzeker jullie: Wie iemand ontvangt, die door Mij gezonden is, ontvangt Mij, en wie Mij ontvangt, ontvangt Hem die Mij gezonden heeft."²¹Na deze woorden werd Jezus diepontroerd en Hij verklaarde: "Waarlijk, ik verzeker jullie: één van jullie zal Mij verraden."²²De discipelen keken elkaar aan en vroegen zich af over wie Hij sprak.²³Eén van de discipelen, van wie Jezus veel hield, lag naast Hem aan tafel aan.²⁴Simon Petrus gaf hem een teken om te vragen wie het was, van wie Hij sprak.²⁵Hij boog zich dicht naar Jezus toe en vroeg aan Hem: "Wie is het, Heer?"²⁶Jezus antwoordde: "Diegene voor wie Ik het stuk brood in de schaal doop en aan wie Ik het geef." Hij doopte het stuk brood in de schaal en gaf het aan Judas, de zoon van Simon Iskariot.²⁷Na dat moment nam de satan bezit van Judas. Jezus zei tegen hem: "Wat jij doen wilt, doe het maar gauw."²⁸Maar niemand aan tafel begreep waarom Hij dit zei;²⁹sommigen dachten dat Jezus dit tegen hem zei, omdat Judas de kas beheerde: Koop wat wij nodig hebben voor het feest, of dat hij iets aan de armen moest geven.³⁰Judas nam het stuk brood en vertrok meteen. Het was nacht. ³¹Toen hij weggegaan was, zei Jezus: "Nu is de Mensenzoon verheerlijkt en God is in Hem verheerlijkt.³²Als God in Hem is verheerlijkt, zal God ook Hem in Zichzelf verheerlijken, en Hem onmiddelijk verheerlijken.³³Kinderen, nog een korte tijd ben Ik bij jullie. Jullie zullen Mij zoeken en zoals Ik de Joden heb gezegd: 'Waar Ik heenga, kunnen jullie niet komen', zo spreek Ik nu ook tegen jullie:³⁴Een nieuw gebod geef Ik jullie: heb elkaar lief. Zoals Ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben.³⁵Aan jullie onderlinge liefde zal iedereen kunnen zien, dat jullie Mijn discipelen zijn."³⁶Simon Petrus zei tegen Hem: "Heer, waar gaat U heen?" Jezus antwoordde: "Waar Ik heenga, kun jij Mij nu niet volgen, maar later zul jij Mij volgen."³⁷Petrus zei tegen Hem: "Heer, waarom kan ik U nu niet volgen? Ik zal mijn leven voor U inzetten!"³⁸Jezus antwoordde: "Zul jij je leven voor Mij inzetten? Waarlijk, Ik verzeker je, voordat de haan kraait, zul je Mij drie keer verraden".

¹"Wees niet ongerust, maar vertrouw op God en ook op Mij.²In het huis van mijn Vader zijn veel woningen – als het niet zo was, zou Ik het jullie hebben gezegd – want Ik ga heen om voor jullie een plaats klaar te maken,³en wanneer Ik voor jullie een plaats klaargemaakt heb, kom Ik terug en zal jullie met Mij meenemen, zodat ook jullie zijn waar Ik ben.⁴En jullie kennen de weg naar waar Ik heenga."⁵Tomas zei tegen Hem: "Heer, wij weten niet waar U heengaat; hoe weten wij dan de weg?"⁶Jezus zei tegen hem: "Ik ben de weg en de waarheid en het leven; niemand komt tot de Vader dan door Mij.⁷Als jullie Mij kennen, zouden jullie ook mijn Vader gekend hebben. Vanaf nu kennen jullie Hem en hebben jullie Hem gezien."⁸Filippus zei tegen Hem: "Heer, toon ons de Vader en het is ons genoeg."⁹Jezus zei tegen hem: "Ben Ik zolang bij jullie, Filippus, en ken je Mij nog niet? Wie Mij gezien heeft, heeft de Vader gezien; waarom zeg je dan: 'Toon ons de Vader?'¹⁰Geloof je niet dat Ik in de Vader ben en de Vader in Mij is? De woorden die Ik tegen jullie spreek, zeg Ik niet uit Mijzelf, maar de Vader die in Mij blijft, doet Zijn werk door Mij.¹¹Geloof Mij dat Ik in de Vader ben en de Vader in Mij. Als je Mij niet gelooft, geloof het dan om de daden.¹²Waarlijk, ik verzeker jullie: wie in Mij gelooft zal hetzelfde doen als Ik, en zelfs grotere dan deze, want Ik ga naar de Vader;¹³en wat jullie ook vragen in Mijn naam, Ik zal het doen, zodat de Vader in de Zoon verheerlijkt zal worden.¹⁴Wanneer jullie iets vragen in Mijn naam, zal Ik het doen.¹⁵Als jullie Mij liefhebben, zullen jullie Mijn geboden onderhouden.¹⁶En Ik zal de Vader bidden en Hij zal jullie een andere Trooster geven om tot in eeuwigheid bij jullie te zijn:¹⁷de Geest van de waarheid die de wereld niet kan ontvangen, want zij ziet Hem niet en kent Hem niet; maar jullie kennen Hem want Hij blijft bij jullie en zal in jullie zijn.¹⁸Ik zal jullie niet als wezen achterlaten. Ik kom bij jullie terug.¹⁹Nog een korte tijd en de wereld ziet Mij niet meer, maar jullie zien Mij wel, want Ik leef en ook jullie zullen leven.²⁰Dan zullen jullie weten dat Ik in Mijn Vader ben en jullie in Mij en Ik in jullie.²¹Wie mijn geboden kent en zich eraan houdt, die heeft Mij lief en wie Mij liefheeft zal de liefde van Mijn Vader ontvangen en Ik zal hem liefhebben en Mij aan hem bekend maken."²²Judas, niet Iskariot, zei tegen Hem: "Heer, waarom zult U zich aan ons bekendmaken en niet aan de wereld?"²³Jezus antwoordde hem: "Als iemand Mij liefheeft, zal hij zich houden aan wat ik zeg en mijn Vader zal hem liefhebben en Wij zullen bij hem komen en bij hem wonen.²⁴Wie Mij niet liefheeft houdt zich niet aan wat Ik zeg. De woorden die jullie Mij horen zeggen, zijn niet van Mij, maar van de Vader die Mij gezonden heeft.²⁵Dit heb Ik tegen jullie gesproken terwijl Ik nog bij jullie ben,²⁶maar de Trooster, de Heilige Geest, die de Vader zenden zal in Mijn naam, zal jullie alles duidelijk maken en jullie in herinnering brengen wat Ik jullie geleerd heb.²⁷Ik laat jullie vrede na: Mijn vrede geef Ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan. Maak je niet ongerust en verlies de moed niet.²⁸Jullie hebben toch gehoord, dat Ik tegen jullie gezegd heb: 'Ik ga heen en kom bij jullie terug.' Als jullie Mij liefhebben, zouden jullie blij zijn dat Ik naar de Vader ga, want de Vader is meer dan Ik.²⁹Ik heb jullie dit nu gezegd vóórdat het gebeurt zodat jullie het zullen geloven wanneer het zover is.³⁰Ik zal niet veel meer met jullie spreken want de overste van de wereld komt. Hij heeft geen macht over Mij,³¹maar de wereld moet weten dat Ik de Vader liefheb en doe wat de Vader Mij heeft opgedragen. Kom, laten we hier weggaan."

¹Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de landman.²Elke tak aan Mij, die geen vrucht draagt, neemt Hij weg, en elke tak die wel vrucht draagt, snoeit Hij, zodat die meer vrucht zal dragen.³Jullie zijn nu zuiver door het woord, dat Ik jullie verteld heb; blijft in Mij zoals Ik in jullie ben.⁴Zoals de tak uit zichzelf geen vrucht kan dragen wanneer die niet meer aan de wijnstok zit, zo is het ook met jullie wanneer jullie niet in Mij blijven.⁵Ik ben de wijnstok, jullie zijn de takken. Wie in Mij blijft, zoals Ik in hem, die draagt veel vrucht, maar zonder Mij kunnen jullie niets doen.⁶Wie niet in Mij blijft, wordt als tak weggegooid en verdort en men verzamelt ze en gooit ze in het vuur en ze worden verbrand.⁷Wanneer jullie in Mij blijven en mijn woorden in jullie blijven, kunnen jullie vragen wat je maar wilt en het zal gebeuren.⁸De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer jullie veel vrucht dragen en mijn discipelen zijn.⁹Zoals de Vader Mij heeft liefgehad, heb ook Ik jullie liefgehad; blijf in Mijn liefde.¹⁰Wanneer jullie Mijn geboden bewaren, zullen jullie in Mijn liefde blijven, zoals Ik de geboden van Mijn Vader bewaard heb en blijf in Zijn liefde.¹¹Dit heb Ik tegen jullie gezegd, zodat mijn blijdschap in jullie is en jullie blijdschap volkomen wordt.¹²Dit is mijn gebod: heb elkaar lief zoals Ik jullie heb liefgehad.¹³Er is geen grotere liefde dan je leven inzetten voor je vrienden.¹⁴Jullie zijn mijn vrienden als jullie doen wat Ik je opdraag.¹⁵Ik noem jullie geen slaven meer want de slaaf weet niet wat zijn heer doet; maar jullie heb Ik vrienden genoemd omdat Ik jullie alles heb verteld wat Ik van mijn Vader heb gehoord.¹⁶Niet jullie hebben Mij, maar Ik heb jullie uitgekozen en jullie opgedragen op weg te gaan en vrucht te dragen, een blijvende vrucht, zodat de Vader jullie alles zal geven, wat jullie Hem in Mijn naam bidden.¹⁷Dit gebied Ik jullie: dat jullie elkaar liefhebben.¹⁸Wanneer de wereld jullie haat, wees je er dan van bewust dat zij Mij eerder hebben gehaat.¹⁹Als jullie van de wereld zouden zijn, zou de wereld jullie liefhebben als iets van haarzelf, maar jullie zijn niet van de wereld omdat Ik jullie uit de wereld heb weggeroepen; daarom haat de wereld jullie.²⁰Herinner je wat Ik tegen jullie heb gezegd: Een slaaf staat niet boven zijn heer. Als zij Mij vervolgd hebben, zullen zij jullie ook vervolgen; als zij Mijn woord hebben bewaard, zullen zij ook die van jullie bewaren.²¹Maar dit alles zullen zij jullie aandoen vanwege Mijn naam, want zij kennen Hem niet die Mij gezonden heeft.²²Wanneer Ik niet gekomen was en tot hen gesproken had, zouden zij geen zonde hebben, maar nu hebben zij geen excuus voor hun zonde.²³Wie Mij haat, haat ook mijn Vader.²⁴Wanneer Ik de werken onder hen niet had gedaan die niemand anders heeft gedaan, dan zouden zij geen zonde hebben; maar hoewel zij de werken hebben gezien, hebben zij Mij en mijn Vader toch gehaat.²⁵Maar zo ging het woord in vervulling dat in hun wet is geschreven : 'Zij hebben Mij zonder reden gehaat.'²⁶Wanneer de Trooster komt, die Ik jullie van de Vader zal zenden, de Geest van de Waarheid, die van de Vader komt, zal Hij over Mij getuigen;²⁷en ook jullie moeten mijn getuigen zijn, want jullie zijn vanaf het begin bij Mij geweest.

¹Dit heb Ik tot jullie gesproken, zodat jullie niet ten val komen.²Men zal jullie uit de synagoge zetten; ja, de tijd komt, dat een ieder, die jullie doodt, zal denken God een heilige dienst te bewijzen.³En dit zullen zij doen, omdat zij de Vader en Mij niet kennen.⁴Maar deze dingen heb Ik tot jullie gesproken, zodat, wanneer hun tijd komt, jullie je kunnen herinneren, dat Ik ze jullie heb gezegd. Maar dit heb Ik niet van het begin tegen jullie gezegd, omdat Ik bij jullie was. ⁵En nu ga Ik heen tot Hem, die Mij gezonden heeft, en niemand van jullie vraagt Mij: "Waar gaat U heen?"⁶Maar omdat Ik dit tot jullie gesproken heb, zijn jullie verdrietig.⁷Maar Ik vertel de waarheid aan jullie: Het is beter voor jullie dat Ik heenga. Want als Ik niet heenga, kan de Trooster niet tot jullie komen, maar indien Ik heenga, zal Ik Hem voor jullie zenden.⁸En als Hij komt, zal Hij de wereld overtuigen van zonde en van gerechtigheid en van oordeel;⁹van zonde, omdat zij in Mij niet geloven;¹⁰van gerechtigheid, omdat Ik heenga tot de Vader en jullie Mij niet langer zullen zien;¹¹van oordeel, omdat de heerser van deze wereld veroordeeld is.¹²Nog veel heb Ik jullie te zeggen, maar jullie kunnen het nu niet verdragen;¹³maar wanneer de Geest van de waarheid komt zal Hij jullie de weg wijzen tot de volle waarheid; want Hij zal niet uit Zichzelf spreken, maar al wat Hij hoort, zal Hij spreken en de toekomst zal Hij aan jullie bekend maken.¹⁴Hij zal mij eren, want Hij zal jullie vertellen over alles wat van Mij is.¹⁵Al wat de Vader heeft, is van Mij; daarom zei Ik: Hij neemt uit alles wat van Mij is en zal het aan jullie bekend maken. ¹⁶Nog een korte tijd en jullie zien Mij niet meer, en nogmaals een korte tijd en jullie zullen Mij weer zien.¹⁷Sommige van Zijn discipelen zeiden toen tegen elkaar: "Wat betekent dit, dat Hij tegen ons zegt: Nog een korte tijd en jullie zien Mij niet en nogmaals een korte tijd en jullie zulllen Mij weer zien? En: Ik ga heen tot de Vader?"¹⁸Zij zeiden dan: "Wat is dit, dat Hij zegt: 'Nog een korte tijd?' Wij weten niet, wat Hij bedoelt".¹⁹Jezus merkte, dat zij Hem iets wilden vragen en zei tegen hen: ''Redeneren jullie hierover met elkaar dat Ik zei: 'Nog een korte tijd en jullie zien Mij niet en nogmaals een korte tijd en jullie zullen Mij weer zien'?²⁰Maar ik verzeker jullie dat jullie zullen huilen en klagen, maar de wereld zal zich verblijden; jullie zullen droevig zijn maar jullie droefheid zal tot blijdschap worden.²¹Een vrouw, die baart, heeft droefheid, omdat haar uur gekomen is; maar wanneer zij het kind ter wereld heeft gebracht, denkt zij niet meer aan haar benauwdheid, maar uit vreugde, dat een mens in de wereld is gekomen.²²Ook jullie hebben dan nu wel droefheid, maar Ik zal jullie terugzien en jullie hart zal zich verblijden en niemand ontneemt jullie je blijdschap.²³En in die dagen zullen jullie Mij niets vragen. Ik verzeker jullie dat als jullie de Vader om iets bidden zal Hij het jullie geven in mijn naam.²⁴Tot nu toe hebben jullie niet om iets gebeden in mijn naam; bidt en jullie zullen ontvangen, zodat jullie vreugde volmaakt zal zijn.²⁵Dit heb Ik in beelden tot jullie gesproken; er komt een tijd, dat Ik niet meer in beelden tegen jullie zal spreken, maar vrij met jullie over de Vader zal spreken.²⁶In die tijd zullen jullie in Mijn naam bidden en Ik zeg jullie niet, dat Ik de Vader voor julle zal vragen,²⁷want de Vader zelf heeft jullie lief, omdat jullie Mij hebben liefgehad en geloofd hebben, dat Ik van God ben gekomen.²⁸Ik ben van de Vader uitgegaan en in de wereld gekomen; Ik verlaat de wereld weer en ga naar de Vader.''²⁹Zijn discipelen zeiden: "Zie, nu spreekt U vrijuit, zonder beeldspraak te gebruiken.³⁰Nu weten wij, dat U alles weet en niet nodig hebt, dat iemand U vraagt; hierom geloven wij, dat U van God bent gekomen."³¹Jezus antwoordde hun: "Nu geloven jullie?³²Zie, de tijd komt en is gekomen, dat jullie verstrooid worden, een ieder naar zijn eigen weg en Mij alleen laat. En toch ben Ik niet alleen, want de Vader is met Mij.³³Dit heb Ik tegen jullie gezegd, zodat jullie in Mij vrede hebben. In de wereld lijden jullie verdrukking, maar houdt goede moed, Ik heb de wereld overwonnen."

¹Dit sprak Jezus en Hij hief zijn ogen op naar de hemel en zei: "Vader, het uur is gekomen; verheerlijk Uw Zoon, zodat Uw Zoon U verheerlijkt,²Zoals U Hem macht hebt gegeven over alle mensen, om aan al wat U Hem gegeven hebt, eeuwig leven te geven.³Dit nu is het eeuwige leven, dat zij U kennen, de enige waarachtige God, en Jezus Christus, die U gestuurd hebt.⁴Ik heb U verheerlijkt op de aarde door het werk te voltooien, dat U Mij hebt gegeven om te doen.⁵En nu verheerlijkt U Mij, Vader, bij Uzelf met de heerlijkheid, die Ik bij U had, voordat de wereld bestond.⁶Ik heb Uw naam bekend gemaakt bij de mensen, die U Mij uit de wereld gegeven hebt. Zij behoorden U toe en U hebt hen Mij gegeven en zij hebben Uw woord bewaard.⁷Nu weten zij, dat alles wat U Mij gegeven hebt, van U komt,⁸want de woorden, die U Mij gegeven hebt, heb Ik hun gegeven en zij hebben ze aangenomen en in waarheid erkend, dat Ik van U ben uitgegaan, en zij hebben geloofd, dat U Mij gestuurd hebt.⁹Ik bid voor hen; niet voor de wereld bid Ik U, maar voor hen, die U Mij gegeven hebt, want zij zijn van U,¹⁰en alles wat van mij is, is van U en wat van U is, is van Mij, en Ik ben in hen verheerlijkt.¹¹En Ik ben niet meer in de wereld, maar zij zijn in de wereld en Ik kom bij U. Heilige Vader, bewaar hen in Uw naam, welke U Mij gegeven hebt, dat zij één zijn zoals Wij.¹²Zolang Ik bij hen was, bewaarde Ik hen in Uw naam, welke U Mij hebt gegeven en Ik heb over hen gewaakt en niemand uit hen is verloren gegaan, behalve de zoon van het verderf, zodat de Schrift vervuld werd.¹³Maar nu kom Ik bij U en Ik spreek dit in de wereld, zodat zij volledig met mijn blijdschap gevuld zullen zijn.¹⁴Ik heb hun Uw woord gegeven en de wereld heeft hen gehaat, omdat zij niet uit de wereld zijn, zoals Ik niet uit de wereld ben.¹⁵Ik bid niet, dat U hen uit de wereld wegneemt, maar dat U hen beschermt tegen de duivel.¹⁶Zij zijn niet uit de wereld, zoals Ik niet uit de wereld ben.¹⁷Heilig hen door Uw waarheid; Uw woord is de waarheid.¹⁸Zoals U Mij gestuurd hebt in de wereld, heb ook Ik hen gestuurd in de wereld;¹⁹en Ik heilig Mijzelf voor hen, zodat ook zij geheiligd mogen zijn in waarheid.²⁰En Ik bid niet alleen voor hen, maar ook voor hen, die door hun woord in Mij geloven,²¹zodat zij allen één zijn, net zoals U, Vader in Mij en Ik in U, dat ook zij in Ons zijn; zodat de wereld gelooft, dat U Mij hebt gestuurd.²²En de heerlijkheid, die U Mij hebt gegeven, heb Ik hun gegeven, zodat zij één zijn, net zoals Wij één zijn:²³Ik in hen en U in Mij, dat zij volmaakt zijn tot één, zodat de wereld erkent dat U Mij hebt gestuurd en dat U hen hebt liefgehad , net zoals U Mij hebt liefgehad.²⁴Vader, wat U Mij hebt gegeven – wil Ik, dat, waar Ik ben, ook zij bij Mij zijn, om mijn heerlijkheid te zien, die U Mij hebt gegeven, want U hebt Mij liefgehad voordat de wereld bestond.²⁵Rechtvaardige Vader, de wereld kent U niet, maar Ik ken U, en zij weten, dat U Mij hebt gestuurd;²⁶en Ik heb hun Uw naam bekend gemaakt en Ik zal hem bekend maken, zodat de liefde, waarmee U Mij hebt liefgehad in hen is en Ik in hen."

¹Nadat Hij dit gezegd had ging Jezus met zijn discipelen naar de overkant van de beek Kidron. Daar was een hof, waar Hij met zijn discipelen binnenging.²En ook Judas, zijn verrader, kende die plaats, omdat Jezus daar vaak was samengekomen met zijn discipelen.³Judas kwam daar met een afdeling soldaten en dienaars van de overpriesters en de Farizeeën. Ze hadden lantaarns, fakkels en wapens bij zich.⁴Jezus, die alles wist wat Hem zou overkomen, kwam naar voren en vroeg hen: "Wie zoeken jullie?"⁵Zij antwoordden Hem: "Jezus, de Nazoreeër." Hij zei: "Ik ben het." Ook Judas, zijn verrader, stond bij hen.⁶Toen Hij tegen hen zei: 'Ik ben het', traden zij terug en vielen op de grond.⁷Opnieuw stelde Jezus hun de vraag: "Wie zoeken jullie?" En zij zeiden: "Jezus, de Nazoreeër."⁸Jezus antwoordde: "Ik heb jullie al gezegd, dat Ik het ben. Wanneer jullie Mij zoeken, laat deze mensen dan gaan."⁹Daarmee ging de uitspraak, die Hij had gedaan, in vervulling, "Geen van hen wie U Mij gegeven hebt, heb Ik verloren laten gaan."¹⁰Simon Petrus trok zijn zwaard en trof de slaaf van de hogepriester en sloeg hem het rechteroor af; de naam van de slaaf was Malchus.¹¹Jezus zei tegen Petrus: "Steek het zwaard in de schede; zou Ik de beker, die de Vader Mij gegeven heeft, niet drinken?"¹²De afdeling soldaten en de overste en de dienaars van de Joden namen Jezus gevangen, boeiden Hem,¹³en brachten Hem eerst voor Annas, want hij was de schoonvader van Kajafas, die dat jaar hogepriester was;¹⁴Kajafas was het, die de Joden de raad had gegeven: "Het is nuttig, dat één mens sterft voor het hele volk."¹⁵Simon Petrus en een andere discipel volgden Jezus. Die discipel was een bekende van de hogepriester en ging met Jezus het paleis van de hogepriester binnen,¹⁶maar Petrus stond buiten aan de poort. De andere discipel, de bekende van de hogepriester, kwam naar buiten, sprak met de portierster en nam Petrus mee naar binnen.¹⁷De slavin, die portierster was, zei tegen Petrus: "Jij hoort toch ook bij de discipelen van deze mens?" Hij zei: "Ik niet!"¹⁸De slaven en de dienaars stonden zich te warmen bij een kolenvuur dat zij hadden aangelegd, want het was koud, en ook Petrus stond bij hen om zich te warmen.¹⁹De hogepriester vroeg Jezus over Zijn discipelen en over Zijn leer.²⁰Jezus antwoordde hem: "Ik heb in het openbaar tot de wereld gesproken; Ik heb voortdurend in de synagoge onderwezen en in de tempel waar al de Joden bijeenkomen, maar in het geheim heb Ik niets gesproken.²¹Waarom vraagt u Mij? Vraag het hun, die gehoord hebben, wat Ik tegen hen gezegd heb; zij weten wat Ik gezegd heb."²²En toen Hij dit zei, gaf één van de dienaars die erbij stond, Jezus een klap in het gezicht en zei: "Antwoordt U zó de hogepriester?"²³Jezus antwoordde hem: "Als Ik iets verkeerds gezegd heb, geef Mij aan wat verkeerd was, maar als het goed was, waarom sla je Mij?"²⁴Daarna stuurde Annas Hem geboeid naar Kajafas, de hogepriester.²⁵Simon Petrus stond zich te warmen. "Hoor jij ook niet bij Zijn discipelen?" vroegen ze. Hij ontkende het en zei: "Ik niet!"²⁶Eén van de slaven van de hogepriester, een familielid van degene van wie Petrus het oor had afgeslagen, zei: "Zag ik je ook niet in de hof met Hem?"²⁷Petrus ontkende het opnieuw en direct daarop kraaide een haan.²⁸Zij brachten Jezus van Kajafas naar het gerechtsgebouw. Het was vroeg in de morgen; maar zelf gingen zij het gerechtsgebouw niet binnen, om zich niet te verontreinigen, maar het Paschamaal te kunnen eten.²⁹Pilatus kwam naar buiten en zei: "Welke aanklacht brengen jullie tegen deze mens in?"³⁰Zij antwoordden hem: "Als Hij geen misdadiger was, zouden wij Hem niet aan u uitleveren!"³¹Pilatus zei tegen hen: "Nemen jullie Hem dan mee en oordeel Hem naar jullie wet." Maar de Joden zeiden: "Wij hebben het recht niet om iemand ter dood te brengen."³²Zo ging de uitspraak van Jezus in vervulling, waarin Hij duidelijk maakte, welke dood Hij zou sterven.³³Pilatus ging terug in het gerechtsgebouw, liet Jezus bij zich komen en zei tegen Hem: "Bent U de Koning van de Joden?"³⁴Jezus antwoordde: "Vraagt u dit uit uzelf of hebben anderen dit over Mij gezegd?"³⁵Pilatus antwoordde: "Ben ik soms een Jood? Uw volk en de overpriesters hebben U aan mij uitgeleverd; wat hebt U misdaan?"³⁶Jezus antwoordde: "Mijn Koninkrijk is niet van deze wereld; als mijn Koninkrijk van deze wereld geweest was, zouden mijn dienaars gevochten hebben zodat Ik niet aan de Joden zou worden overgeleverd; maar mijn Koninkrijk is niet van hier."³⁷Pilatus zei tegen Hem: "Bent U dus toch een koning?" Jezus antwoordde: "U zegt het, dat Ik koning ben. Ik ben geboren en naar de wereld gekomen om van de waarheid te getuigen en iedereen, die voor de waarheid kiest, luistert naar mijn stem."³⁸Pilatus zei tegen Hem: "Wat is waarheid?" En nadat hij dit gezegd had, kwam hij weer naar buiten naar de Joden en zei tegen hen: "Ik vind geen schuld in Hem.³⁹Maar het is bij jullie gebruikelijk, dat ik jullie op Pascha iemand vrijlaat: willen jullie dan, dat ik jullie de Koning van de Joden vrijlaat?"⁴⁰Zij schreeuwden opnieuw: "Hem niet, maar Barabbas!" Barabbas was een dief.

¹Toen liet Pilatus Jezus geselen.²En de soldaten vlochten een kroon van doornen, zetten die op Jezus' hoofd en deden Hem een purperen kleed om,³en zij stapten op Hem af en zeiden: "Gegroet, Koning van de Joden!" En zij sloegen Hem in het gezicht.⁴En Pilatus kwam weer naar buiten en zei tegen hen: "Kijk, ik breng Hem voor jullie naar buiten, zodat jullie weten, dat ik geen schuld in Hem vind."⁵Jezus kwam naar buiten gekleed met de doornenkroon en het purperen kleed. En Pilatus zei tegen hen: "Kijk, de mens!"⁶Toen de overpriesters en hun dienaars Hem zagen, schreeuwden zij en zeiden: "Kruisig Hem, kruisig Hem!" Pilatus zei tegen hen: "Nemen jullie Hem en kruisig Hem, want ik vind geen schuld in Hem."⁷De Joden antwoordden hem: "Wij hebben een wet en naar die wet moet Hij sterven, want Hij heeft verklaard dat Hij Gods Zoon is."⁸Toen Pilatus deze woorden hoorde, werd hij nog banger;⁹en hij ging weer het gerechtsgebouw in en zei tegen Jezus: "Waar komt U vandaan?" Maar Jezus gaf hem geen antwoord.¹⁰Toen zei Pilatus tegen Hem: "Spreekt U niet tegen mij? Weet U niet, dat ik macht heb U vrij te laten, maar ook macht om U te kruisigen?"¹¹Jezus antwoordde: "Je zou geen macht over Mij hebben, als het je niet van boven gegeven was: diegene die Mij aan jou heeft overgeleverd, heeft daarom een groter zonde."¹²Vanaf toen probeerde Pilatus Hem vrij te laten, maar de Joden schreeuwden en zeiden: "Als je deze Man vrij laat, dan ben je geen vriend van de keizer; iedereen die zich koning maakt, verzet zich tegen de keizer."¹³Toen Pilatus deze woorden hoorde, liet hij Jezus naar buiten brengen en ging op de rechterstoel zitten, op de plaats genaamd Litostrotos, in het Hebreeuws Gabbata.¹⁴En het was de dag van Voorbereiding voor het Pascha, ongeveer het zesde uur, en hij zei tegen de Joden: "Kijk, uw koning!"¹⁵Toen schreeuwden zij: "Weg met Hem! Weg met Hem! Kruisig Hem!" Pilatus vroeg hen: "Moet ik jullie koning kruisigen?" De overpriesters antwoordden: "Wij hebben geen koning, alleen de keizer!"¹⁶Pilatus leverde Jezus aan hen uit om gekruisigd te worden.¹⁷Toen namen ze Jezus mee en Hij droeg Zelf zijn kruis naar de zogeheten Schedelplaats, in het Hebreeuws genaamd Golgota,¹⁸waar zij Hem kruisigden en met Hem twee andere mannen, aan weerskanten één, en Jezus in het midden.¹⁹En Pilatus schreef ook een opschrift en plaatste het op het kruis. Er stond geschreven: JEZUS VAN NAZARETH, DE KONING VAN DE JODEN.²⁰Dit opschrift lazen veel Joden, want de plaats waar Jezus gekruisigd werd, was dichtbij de stad, en het was geschreven in het Hebreeuws, in het Latijn en in het Grieks.²¹De overpriesters van de Joden zeiden tegen Pilatus: "Schrijf niet: 'De Koning van de Joden', maar dat Hij gezegd heeft: 'Ik ben de Koning van de Joden.'"²²Pilatus antwoordde: "Wat ik geschreven heb, dat heb ik geschreven."²³Toen de soldaten Jezus gekruisigd hadden, namen zij Zijn kleren en maakten daarvan vier delen, voor iedere soldaat één deel en ook zijn tuniek. Dit kleed nu was zonder naad, aan één stuk geweven.²⁴Zij zeiden tegen elkaar: "Laten wij dit niet scheuren, maar erom loten voor wie het zal zijn." Hiermee werd het Schriftwoord vervuld: 'Zij hebben mijn kleren onder elkaar verdeeld en over mijn kleding hebben zij het lot geworpen.' Dit hebben dan de soldaten gedaan.²⁵En bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder en de zus van zijn moeder, Maria, de vrouw van Klopas en Maria van Magdala.²⁶Toen Jezus zijn moeder zag en de discipel die Hij liefhad en die bij haar stond, zei Hij tegen zijn moeder: "Vrouw, kijk je zoon."²⁷Daarna zei Hij tegen de discipel: "Kijk, je moeder." En vanaf die tijd nam de discipel haar bij zich in huis. ²⁸Omdat Jezus wist dat alles al was volbracht en omdat de Schrift zou worden vervuld, zei Hij: "Ik heb dorst!"²⁹Er stond een kruik vol zure wijn; zij staken een spons, gedrenkt met zure wijn, op een hysopstengel en brachten die aan Zijn mond.³⁰Toen Jezus de zure wijn genomen had, zei Hij: "Het is volbracht!" En Hij boog het hoofd en gaf de geest.³¹Omdat het Voorbereidingsdag was en de lichamen niet op sabbat aan het kruis mochten blijven – want de dag van die sabbat was bijzonder – vroegen de Joden aan Pilatus of hun benen gebroken mochten worden en zij daarna weggenomen zouden worden.³²De soldaten kwamen en braken de benen van de eerste man en van de andere man, die met Hem gekruisigd waren;³³maar toen zij bij Jezus gekomen waren en zagen dat Hij reeds gestorven was, braken zij zijn benen niet,³⁴maar één van de soldaten stak met een speer in Zijn zij en meteen kwam er bloed en water uit.³⁵En die het gezien heeft, heeft ervan getuigd en zijn getuigenis is waar en hij weet, dat hij de waarheid spreekt, zodat ook jullie geloven.³⁶Want zo ging het Schriftwoord in vervulling: 'Geen been van Hem zal verbrijzeld worden.'³⁷En een ander Schriftwoord zegt ook: 'Zij zullen zien op Hem, die zij doorstoken hebben.'³⁸En daarna vroeg Jozef van Arimatea, een discipel van Jezus, maar in het geheim uit vrees voor de Joden, aan Pilatus het lichaam van Jezus te mogen meenemen; en Pilatus stond het toe. Hij kwam en nam het lichaam van Jezus weg.³⁹En Nikodemus kwam ook, die de eerste keer 's nachts bij Hem gekomen was, en hij bracht een mengsel van mirre en aloë, ongeveer honderd pond.⁴⁰En zo namen zij het lichaam van Jezus en wikkelden het in linnen windsels met de specerijen, zoals het bij de Joden gebruikelijk is te begraven.⁴¹En op de plaats waar Hij gekruisigd was, was er een hof en in die hof een nieuw graf, waarin nog nooit iemand was bijgezet.⁴²Omdat het voor de Joden Voorbereidingsdag was en dat graf dichtbij was, legden zij Jezus daarin.