Bible

Genesis

¹Sa sinugdan gibuhat sa Dios ang mga langit ug ang yuta. ²Ang kalibotan wala pay porma ug wala pay sulod. Ang kangitngit anaa sa ibabaw sa kinahiladman. Ang Espiritu sa Dios naglihok ibabaw sa mga katubigan.

³Ang Dios miingon, "Motungha ang kahayag," ug mitungha ang kahayag. ⁴Nakita sa Dios ang kahayag, nga kini maayo. Gibahin niya ang kahayag gikan sa kangitngit. ⁵Gitawag sa Dios ang kahayag ug "adlaw," ug ang kangitngit gitawag niya ug "gabii." Mao kini ang kagabhion ug kabuntagon, ang unang adlaw.

⁶Ang Dios miingon, "Motungha ang usa ka wanang taliwala sa mga katubigan, ug bahinon niini ang mga tubig gikan sa katubigan." ⁷Gibuhat sa Dios ang wanang ug gibahin ang mga tubig nga anaa sa ilalom sa wanang gikan sa katubigan nga anaa ibabaw sa wanang. Nahitabo kini. ⁸Gitawag sa Dios ang wanang ug "kawanangan." Mao kini ang kagabhion ug ang kabuntagon, ang ikaduhang adlaw.

⁹Ang Dios miingon, "Ang tubig nga anaa ilalom sa kawanangan matigom sa usa ka dapit ug motungha ang mala nga yuta." Nahitabo kini. ¹⁰Gitawag sa Dios ang mala nga dapit nga "yuta," ug ang natigom nga mga tubig gitawag niya ug "kadagatan." Nakita niya nga kini maayo.

¹¹Ang Dios miingon, "Moturok sa yuta ang mga tanom: mga tanom nga adunay binhi ug mga kahoy nga nagapamunga nga ang liso anaa sa sulod sa bunga, ang matag usa sumala sa ilang kaugalingong matang." Nahitabo kini. ¹²Ang yuta naghatag ug mga tanom, mga tanom nga adunay binhi sumala sa ilang matang, ug mga kahoy nga nagapamunga nga ang bunga adunay liso sa sulod niini, sumala sa ilang matang. Nakita sa Dios nga kini maayo. ¹³Mao kini ang kagabhion ug ang kabuntagon, ang ikatulong adlaw.

¹⁴Miingon ang Dios, "Motungha ang mga kahayag diha sa kawanangan aron magbahin sa adlaw gikan sa gabii. Ug tugoti nga sila mahimong mga ilhanan, alang sa mga tempo, alang sa mga adlaw ug sa mga katuigan. ¹⁵Himoa sila nga mahimong kahayag sa kawanangan aron maghatag ug kahayag sa kalibotan." Nahitabo kini.

¹⁶Gibuhat sa Dios ang duha ka dagko nga mga kahayag, ug ang labing dako nga kahayag mao ang magdumala sa adlaw, ug ang dili kaayo hayag mao ang magdumala sa kagabhion. Gibuhat usab niya ang mga bituon. ¹⁷Gibutang sila sa Dios sa kawanangan aron maghatag ug kahayag sa kalibotan, ¹⁸aron sa pagdumala sa adlaw ug sa kagabhion, ug sa pagbahin sa kahayag gikan sa kangitngit. Nakita sa Dios nga kini maayo. ¹⁹Mao kini ang kagabhion ug ang kabuntagon, ang ika-upat nga adlaw.

²⁰Miingon ang Dios, "Pun-a ang katubigan sa mga buhing binuhat, ug tugoti nga molupad ang mga langgam ibabaw sa kayutaan diha sa haw-ang sa kawanangan." ²¹Gihimo sa Dios ang dagkong mga mananap sa dagat, lakip ang uban pang buhing binuhat sumala sa iyang matang, mga binuhat nga nagalihok ug naglukop sa katubigan, ug matag langgam nga adunay pako sumala sa ilang matang. Nakita sa Dios nga kini maayo.

²²Gipanalanginan sila sa Dios, nga nag-ingon, "Pagmabungahon ug panaghan, ug pun-a ninyo ang katubigan sa kadagatan. Managhan ang mga langgam sa kalibotan." ²³Mao kini ang kagabhion ug ang kabuntagon, ang ikalimang adlaw.

²⁴Ang Dios miingon, "Motungha sa yuta ang mga buhing binuhat, sumala sa matag matang niini, mga binuhing mga mananap, mga mananap nga nagakamang, ug mga mapintas nga mananap sa kalibotan, sumala sa matag matang niini." Nahitabo kini. ²⁵Gibuhat sa Dios ang mapintas nga mga mananap sa kalibotan sumala sa ilang matang, ang binuhing mga mananap sumala sa ilang matang, ug ang tanang nagakamang ibabaw sa yuta sumala sa matang niini. Nakita niya nga kini maayo.

²⁶Miingon ang Dios, "Buhaton nato ang tawo sama sa atong hulagway, sunod kanato. Magdumala sila sa mga isda sa dagat, sa mga langgam sa kawanangan, sa mga binuhing mga mananap, sa tibuok kalibotan, ug sa matag mananap nga nagakamang sa kalibotan." ²⁷Gibuhat sa Dios ang tawo sama sa iyang hulagway. Gibuhat niya siya sama sa iyang kaugalingong panagway. Gibuhat niya ang babaye ug ang lalaki.

²⁸Gipanalanginan sila sa Dios ug miingon kanila, "Pagmabungahon, ug pagpadaghan. Pun-a ang kalibotan, ug lukopa kini. Pagdumala ngadto sa tanang isda sa dagat, ngadto sa mga kalanggaman sa kawanangan, ug ngadto sa tanang buhing mananap nga nagalihok sa kalibotan." ²⁹Miingon ang Dios, "Tan-awa, gihatag ko kaninyo ang tanang tanom nga nagahatag ug binhi nga anaa sa tibuok kalibotan, ug ang matag kahoy nga nagapamunga nga adunay liso. Mahimo ninyo kining pagkaon.

³⁰Sa matag mapintas nga mananap sa kalibotan, sa matag langgam sa kalangitan, ug sa tanang mananap nga nagakamang sa kalibotan, ug sa matag binuhat nga adunay gininhawa sa kinabuhi gihatag ko ang lunhaw nga tanom aron makaon." Nahitabo kini. ³¹Nakita sa Dios ang tanang butang nga iyang gibuhat. Tan-awa, kini maayo kaayo. Mao kini ang kagabhion ug ang kabuntagon, ang ikaunom nga adlaw.

¹Unya ang mga langit ug ang yuta nahuman na, ug ang tanang buhing binuhat nga nipuno niini. ²Sa ikapito nga adlaw nahuman sa Dios ang iyang buluhaton, ug busa mipahulay siya sa ikapito nga adlaw gikan sa tanan nga iyang gibuhat. ³Gipanalanginan sa Dios ang ikapito nga adlaw ug gibalaan kini, tungod kay mipahulay siya niini gikan sa tanan nga iyang gibuhat sa iyang mga binuhat.

⁴Mao kini ang mga panghitabo mahitungod sa mga langit ug sa yuta, sa dihang gibuhat sila, sa adlaw nga gibuhat ni Yahweh nga Dios ang yuta ug ang kalangitan. ⁵Wala pay sagbot sa uma nga anaa sa kayutaan, ug wala pay tanom nga miturok sa uma, tungod kay wala pa man gipaulanan ni Yahweh nga Dios ang kalibotan, ug wala pay tawo nga mag-uma sa yuta. ⁶Apan adunay yamog nga migawas gikan sa kalibotan ug nagpatubig sa tibuok kayutaan.

⁷Gihimo ni Yahweh nga Dios ang tawo gikan sa abog sa yuta, ug gihuypan ang bangag sa iyang ilong sa gininhawa sa kinabuhi, ug ang tawo nahimong buhing binuhat. ⁸Nagbutang si Yahweh nga Dios ug usa ka tanaman sa sidlakang bahin sa Eden, ug didto gibutang niya ang tawo nga iyang hinimo.

⁹Gikan sa yuta gipatubo ni Yahweh nga Dios ang matag kahoy nga nindot tan-awon ug maayong kaonon. Lakip na niini ang kahoy sa kinabuhi nga anaa sa taliwala sa tanaman, ug ang kahoy sa kahibalo sa maayo ug sa daotan. ¹⁰Usa ka suba ang midagayday gikan sa Eden aron patubigan ang tanaman. Gikan didto kini nabahin ug nahimong upat ka mga suba.

¹¹Ang ngalan sa una nga suba mao ang Pishon. Mao kini ang midagayday sa tibuok yuta sa Habila, diin adunay bulawan. ¹²Ang bulawan nianang yutaa maayo. Didto adunay bedelyom usab ug bato nga onise.

¹³Ang ngalan sa ikaduhang suba mao ang Gihon. Kini midagayday paingon sa tibuok yuta sa Cus. ¹⁴Ang ngalan sa ikatulo nga suba mao ang Tigris, nga midagayday sa sidlakang bahin sa Asur. Ang ika-upat nga suba mao ang Eufrates.

¹⁵Gikuha ni Yahweh nga Dios ang lalaki ug gibutang niya didto sa tanaman sa Eden aron magtrabaho niini ug aron mag-atiman niini. ¹⁶Si Yahweh nga Dios nagmando sa lalaki, nga nag-ingon, "Gawasnon ka nga mokaon gikan sa matag kahoy sa tanaman. ¹⁷Apan dili ka angay nga mokaon gikan sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug sa daotan, kay sa adlawa nga mokaon ka gikan niini, sigurado gayod nga mamatay ka."

¹⁸Unya si Yahweh nga Dios miingon, "Dili maayo alang sa lalaki nga mag-inusara. Himoan ko siya ug katabang nga angay kaniya." ¹⁹Gikan sa yuta giumol ni Yahweh nga Dios ang tanang hayop sa kaumahan ug mga langgam sa kawanangan. Unya gidala niya sila ngadto sa lalaki aron makita kung unsa ang iyang itawag sa ila. Kung unsay itawag sa lalaki sa mga buhing binuhat, kana mao ang ilang ngalan. ²⁰Gihatagan ug ngalan sa lalaki ang tanang kahayopan, ang tanang langgam sa kawanangan, ug ang tanang mapintas nga mananap sa kaumahan. Apan alang sa lalaki wala siyay nakita nga katabang nga angay kaniya.

²¹Gipakatulog ug maayo ni Yahweh nga Dios ang lalaki, busa nakatulog ang lalaki. Nikuha si Yahweh nga Dios ug usa ka gusok ug gisirado niya ang unod kung asa niya gikuha ang gusok. ²²Gamit ang gusok nga gikuha ni Yahweh nga Dios gikan sa lalaki, gihimo niya kini ang babaye ug gidala siya ngadto sa lalaki. ²³Ang lalaki miingon, "Karon, kini mao ang bukog sa akong bukog, ug unod sa akong unod. Pagatawgon siya nga 'babaye,' kay gikuha man siya gikan sa lalaki."

²⁴Tungod niini ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan, ug siya mahiusa sa iyang asawa, ug mahimo silang usa ka unod. ²⁵Hubo silang duha, ang lalaki ug ang iyang asawa, apan wala sila naulaw.

¹Karon ang serpente mas labing mautok kay sa ubang mapintas nga mananap sa tanaman nga binuhat ni Yahweh nga Dios. Siya miingon ngadto sa babaye, "Miingon ba gayod ang Dios nga, 'Kinahanglan nga dili kamo mokaon gikan sa bisan unsa nga kahoy sa tanaman'"? ²Ang babaye miingon sa serpente, "Makakaon kami sa tanang bunga sa kahoy sa tanaman, ³apan mahitungod sa bunga sa kahoy nga anaa taliwala sa tanaman, ang Dios miingon, 'Ayaw kamo pagkaon niini, o bisan paghikap niini, o kamo mamatay.'"

⁴Ang serpente miingon sa babaye, "Dili gayod kamo mamatay. ⁵Kay ang Dios nasayod nga sa panahon nga mokaon kamo niini maabli ang inyong mga mata, ug mahisama kamo sa Dios, nga nasayod sa maayo ug daotan." ⁶Sa dihang nakita sa babaye nga ang kahoy maayo nga kan-on, ug kini nindot sa mga mata, ug ang kahoy makadani nga makahimo sa tawo nga maalamon, mikuha siya sa bunga ug mikaon niini. Ug gihatagan niya ang iyang bana nga uban kaniya, ug mikaon siya niini.

⁷Ang ilang mga mata nangaabli, ug nakamatngon sila nga sila hubo. Mitahi sila ug mga dahon sa igera ug gihimo nga pangtabon sa ilang mga kaugalingon. ⁸Nadunggan nila ang kasikas ni Yahweh nga Dios nga nagalakaw sa tanaman sa kabugnaw sa adlaw, busa ang lalaki ug ang iyang asawa nanago gikan sa presensiya ni Yahweh nga Dios taliwala sa mga kahoy sa tanaman.

⁹Gitawag ni Yahweh nga Dios ang lalaki ug miingon ngadto kaniya, "Hain ka man?" ¹⁰Ang lalaki miingon, "Nadungog ko ikaw sa tanaman, ug nahadlok ako, tungod kay hubo ako. Busa mitago ako." ¹¹Ang Dios miingon, "Kinsa may nagsulti kanimo nga ikaw hubo? Mikaon ka ba sa kahoy nga akong gisugo kanimo nga dili nimo angay kan-on?"

¹²Ang lalaki miingon, "Ang babaye nga imong gihatag aron akong makauban, iya akong gihatagan sa bunga nga gikan sa kahoy, ug ako kining gikaon." ¹³Miingon si Yahweh nga Dios sa babaye, "Unsa kining imong gibuhat?" Ang babaye miingon, "Ang serpente milingla kanako, ug mikaon ako."

¹⁴Si Yahweh nga Dios miingon sa serpente, "Tungod kay imo kining gibuhat, tali sa tanang kahayopan ug sa tanang mga mapintas nga mananap sa kaumahan ikaw lamang ang tinunglo. Pinaagi sa imong tiyan ikaw magakamang, ug ikaw magakaon sa abog sa tanang adlaw sa imong kinabuhi. ¹⁵Magbutang ako ug panag-away tali kanimo ug sa babaye, ug tali sa imong binhi ug sa iyang binhi. Samaran niya ang imong ulo, ug imong samaran ang iyang tikod."

¹⁶Miingon siya ngadto sa babaye, "Pilopiloon ko gayod ang imong kasakit sa pagbaton ug mga anak; diha sa kasakit nga ikaw magbaton ug mga anak. Ang imong tinguha mao ang pagpangandoy sa imong bana, apan siya ang magdumala kanimo."

¹⁷Miingon siya ngadto kang Adan, "Tungod kay naminaw ka sa tingog sa imong asawa, ug mikaon gikan sa kahoy, nga akong gisugo kanimo, nga naga-ingon, 'Dili ka magakaon gikan niini,' matinunglo ang yuta tungod kanimo; sa hilabihang kahago ikaw mokaon gikan niini sa tanang adlaw sa imong kinabuhi. ¹⁸Magahatag kini ug mga tunok ug mga sampinit alang kanimo, ug mokaon ka sa mga tanom sa kaumahan. ¹⁹Pinaagi sa mga singot sa imong nawong ikaw makakaon ug tinapay, hangtod nga mobalik ka sa yuta, kay ikaw gihimo gikan niini. Kay ikaw abog man, ug ngadto sa abog ikaw mobalik."

²⁰Ginganlan sa lalaki ug Eva ang iyang asawa tungod kay siya ang inahan sa tanang may kinabuhi. ²¹Nagbuhat si Yahweh nga Dios ug sapot gikan sa mga panit sa mananap alang kang Adan ug sa iyang asawa ug gibistihan sila.

²²Si Yahweh nga Dios miingon, "Karon ang tawo nahimong sama na kanato, nga nasayod sa maayo ug sa daotan. Busa karon kinahanglan dili na siya tugotan nga makakab-ot niini sa iyang kamot, ug makakuha gikan sa kahoy sa kinabuhi, makakaon niini, ug unya mabuhi sa kahangtoran." ²³Busa gipagawas siya ni Yahweh nga Dios gikan sa tanaman sa Eden, aron sa pag-uma sa yuta diin siya naggikan. ²⁴Busa gipahawa sa Dios ang tawo sa tanaman, ug gibutangan niya ug kerubin ang sidlakang bahin sa tanaman sa Eden, ug nagadilaab nga espada nga nagtuyoktuyok sa palibot, aron sa pagbantay sa dalan paingon sa kahoy sa kinabuhi.

¹Ang lalaki nidulog kang Eva nga iyang asawa. Nagmabdos siya ug nanganak kang Cain. Siya miingon, "Nakabaton ako ug anak nga lalaki sa tabang ni Yahweh." ²Unya nanganak siya kang Abel nga igsoong lalaki ni Cain. Karon si Abel nahimong magbalantay sa karnero, apan si Cain nag-uma sa yuta.

³Miabot ang panahon nga nagdala si Cain ug pipila sa abot sa yuta ingon nga halad kang Yahweh. ⁴Ingon man si Abel, midala siya ug pipila sa kinamagulangan nga anak sa iyang panon ug pipila sa mga tambok. Gidawat ni Yahweh si Abel ug ang iyang halad, ⁵apan wala niya gidawat si Cain ug ang iyang halad. Mao nga si Cain nasuko pag-ayo, ug siya nagmug-ot.

⁶Si Yahweh miingon kang Cain, "Nganong nasuko ug nganong nagmug-ot ka man? ⁷Kung imong gibuhat ang husto, dili ba diay ikaw pagadawaton? Apan kung wala nimo buhata ang husto, ang sala nagahulat sa pultahan ug nagtinguha sa pagdumala kanimo, apan kinahanglan nga ikaw ang magdumala niini."

⁸Nakig-sulti si Cain sa iyang igsoon nga si Abel. Samtang anaa na sila didto sa kaumahan, si Cain mibarog batok kay Abel nga iyang igsoon ug gipatay siya. ⁹Unya si Yahweh miingon kang Cain, "Asa man ang imong igsoon nga si Abel?" Siya miingon, "Wala ako masayod. Ako ba ang magbalantay sa akong igsoon?"

¹⁰Si Yahweh miingon, "Unsa kining imong gibuhat? Ang dugo sa imong igsoon nagatawag kanako gikan sa yuta. ¹¹Karon tinunglo ka nga gikan sa yuta, nga miabli sa iyang baba aron sa pagdawat sa dugo sa imong igsoon gikan sa imong kamot. ¹²Sa dihang imong umahon ang yuta, gikan karon dili na kini maghatag sa iyang kusog alang kanimo. Magtagotago ug maglatagaw ka sa kalibotan."

¹³Si Cain miingon kang Yahweh, "Ang akong silot mas dako kaysa sa akong makaya. ¹⁴Sa pagkatinuod, imo akong ipapahawa karong adlawa niining yutaa, ug matago na ako gikan kanimo. Magtagotago ug maglatagaw ako sa kalibotan, ug si bisan kinsa ang makakita kanako mopatyon kanako." ¹⁵Si Yahweh miingon kaniya, "Si bisan kinsa nga mopatay kang Cain, ang panimalos moabot kaniya sa pitoan ka pilo." Unya gibutangan ni Yahweh ug patik si Cain, aron nga kung kinsa man ang makakaplag kaniya, kanang tawhana dili moataki kaniya.

¹⁶Busa mibiya si Cain sa presensiya ni Yahweh ug mipuyo sa yuta sa Nod, sa sidlakang bahin sa Eden. ¹⁷Nakigdulog si Cain sa iyang asawa ug nagmabdos siya. Nanganak siya kang Enoc. Nagtukod siya ug siyudad ug ginganlan niya kini sunod sa ngalan sa iyang anak nga si Enoc.

¹⁸Ngadto kang Enoc natawo si Irad. Si Irad nahimong amahan ni Mehujael. Si Mehujael nahimong amahan ni Methushael. Si Methushael nahimong amahan ni Lamec. ¹⁹Si Lamec nagkuha ug duha ka mga asawa alang sa iyang kaugalingon: ang ngalan sa usa mao si Ada, ug ang ngalan sa lain pa mao si Zila.

²⁰Si Ada nanganak kang Jabal. Siya ang amahan niadtong nagpuyo sa tolda nga adunay mga kahayopan. ²¹Ang ngalan sa iyang igsoon nga lalaki mao si Jubal. Siya ang amahan niadtong nagatugtog ug alpa ug plawta. ²²Ug si Zila nanganak kang Tubal Cain, ang nagahimo ug mga gamit nga gikan sa bronse ug puthaw. Ang igsoon nga babaye ni Tubal Cain mao si Naama.

²³Si Lamec miingon sa iyang mga asawa, "Ada ug Zila, paminawa ang akong tingog; kamo nga mga asawa ni Lamec, paminawa kung unsa ang akong isulti. Tungod kay nakapatay ako ug batan-on nga lalaki nga nagsamad kanako, usa ka batan-on nga lalaki nga nagbun-og kanako. ²⁴Kung adunay pito ka pilo nga balos alang kang Cain, unya adunay 77 ka pilo nga balos alang kang Lamec."

²⁵Nakigdulog na usab si Adan sa iyang asawa, ug nanganak siya ug laing anak nga lalaki. Iya kining ginganlan ug Set ug miingon, "Ang Dios naghatag kanako ug laing anak nga lalaki nga puli kang Abel, kay gipatay man siya ni Cain." ²⁶Adunay anak nga lalaki nga natawo gikan kang Set ug iya siyang gitawag sa ngalan nga Enos. Nianang panahona ang mga tawo nagsugod na sa pagtawag sa ngalan ni Yahweh.

¹Mao kini ang listahan sa mga kaliwat ni Adan. Sa adlaw nga gibuhat sa Dios ang tawo, gibuhat niya sila nga sama kaniya. ²Gibuhat niya sila nga lalaki ug babaye. Gipanalanginan niya sila ug ginganlan sila ug tawo sa dihang sila gibuhat.

³Sa dihang nagpangidaron na si Adan ug 130 ka tuig, nahimo siyang amahan sa anak nga lalaki nga sama kaniya, sunod sa iyang panagway ug ginganlan niya siya ug Set. ⁴Human si Adan nahimong amahan ni Set, nagkinabuhi pa siya ug 800 ka tuig. Ug nahimo siyang amahan sa daghan pang anak nga mga lalaki ug mga babaye. ⁵Si Adan nagkinabuhi ug 930 ka tuig, ug unya siya namatay.

⁶Sa dihang nagpangidaron na si Set ug 105 ka tuig, nahimo siyang amahan ni Enos. ⁷Human siya nahimong amahan ni Enos, nagkinabuhi pa siya ug 807 ka tuig ug nahimong amahan sa daghan pang anak nga mga lalaki ug mga babaye. ⁸Nagkinabuhi si Set ug 912 ka tuig, ug unya siya namatay.

⁹Sa dihang nagpangidaron na si Enos ug 90 ka tuig, nahimo siyang amahan ni Kenan. ¹⁰Human siya nahimong amahan ni Kenan, nagkinabuhi pa si Enos ug 815 ka tuig. Nahimo siyang amahan sa daghan pang anak nga mga lalaki ug mga babaye. ¹¹Si Enos nagkinabuhi ug 905 ka tuig, ug unya siya namatay.

¹²Sa dihang nagpangidaron na si Kenan ug 70 ka tuig, nahimo siyang amahan ni Mahalalel. ¹³Human siya nahimong amahan ni Mahalalel, nagkinabuhi pa si Kenan sulod sa 840 ka tuig. Nahimo siyang amahan sa daghan pang anak nga mga lalaki ug mga babaye. ¹⁴Si Kenan nagkinabuhi ug 910 ka tuig, ug unya siya namatay.

¹⁵Sa dihang nagpangidaron na si Mahalalel ug 65 ka tuig, nahimo siyang amahan ni Jared. ¹⁶Human siya nahimong amahan ni Jared, nagkinabuhi si Mahalalel sulod sa 830 ka tuig. Nahimo siyang amahan sa daghan pang anak nga mga lalaki ug mga babaye. ¹⁷Nagkinabuhi si Mahalalel ug 895 ka tuig, ug unya siya namatay.

¹⁸Sa dihang nagpangidaron na si Jared ug 162 ka tuig, nahimo siyang amahan ni Enoc. ¹⁹Human siya nahimong amahan ni Enoc, nagkinabuhi pa si Jared ug 800 ka tuig. Nahimo siyang amahan sa daghan pang anak nga mga lalaki ug mga babaye. ²⁰Nagkinabuhi si Jared ug 962 ka tuig, ug unya siya namatay.

²¹Sa dihang nagpangidaron na si Enoc ug 65 ka tuig, nahimo siyang amahan ni Metusela. ²²Naglakaw si Enoc uban sa Dios sulod sa 300 ka tuig human siya nahimong amahan ni Metusela. Nahimo siyang amahan sa daghan pang anak nga mga lalaki ug mga babaye. ²³Nagkinabuhi si Enoc ug 365 ka tuig. ²⁴Si Enoc naglakaw uban sa Dios, ug unya nawala siya, kay gikuha man siya sa Dios.

²⁵Sa dihang nagpangidaron na si Metusela ug 187 ka tuig, nahimo siyang amahan ni Lamec. ²⁶Human siya nahimong amahan ni Lamec, si Metusela nagkinabuhi pa ug 782 ka tuig. Nahimo siyang amahan sa daghan pang anak nga mga lalaki ug mga babaye. ²⁷Si Metusela nagpangidaron ug 969 ka tuig. Unya siya namatay.

²⁸Sa dihang nagpangidaron na si Lamec ug 182 ka tuig, nahimo siyang amahan sa usa ka anak nga lalaki. ²⁹Ginganlan niya siya ug Noe, nga nag-ingon, "Siya maoy maghatag kanato ug kapahulayan gikan sa atong mga pagpaningkamot ug gikan sa kahago sa atong mga kamot, nga mao ang angay natong buhaton tungod sa yuta nga gitunglo ni Yahweh."

³⁰Nagkinabuhi si Lamec ug 595 ka tuig human siya nahimong amahan ni Noe. Nahimo siyang amahan sa daghan pang anak nga mga lalaki ug mga babaye. ³¹Nagkinabuhi si Lamec ug 777 ka tuig. Unya siya namatay.

³²Human sa pagkinabuhi ni Noe ug 500 ka tuig, nahimo siyang amahan nila Sem, Ham, ug Jafet.

¹Miabot ang panahon nga ang katawhan midaghan sa kalibotan ug nanganak sila ug mga babaye, ²nakita sa mga anak sa Dios nga maanyag ang mga babayeng anak sa mga tawo. Ilaha kining gikuha ug gihimo nga mga asawa, bisan kinsa kanila nga ilang napili. ³Si Yahweh miingon, "Ang akong espiritu dili magpabilin sa katawhan hangtod sa kahangtoran, tungod kay sila mga unod. Mabuhi sila sulod sa 120 ka tuig."

⁴Niadtong mga panahona adunay mga higante sa kalibotan, ug bisan sa sunod nga panahon. Nahitabo kini sa dihang giminyoan sa mga anak sa Dios ang mga anak nga babaye sa mga tawo, ug nakabaton sila ug mga anak kanila. Mao kini ang mga kusgan nga mga tawo kaniadto, mga tawong bantogan.

⁵Nakita ni Yahweh nga dako ang pagkadaotan sa tawo diha sa kalibotan, ug ang matag tinguha sa hunahuna sa ilang mga kasingkasing nagpadayon nga daotan. ⁶Nagbasol si Yahweh nga gibuhat niya ang tawo sa kalibotan, ug nakapasubo kini sa iyang kasingkasing.

⁷Unya si Yahweh miingon, "Pagalaglagon ko ang katawhan nga akong gibuhat gikan sa ibabaw sa kalibotan; ang katawhan ug ang dagkong mga mananap, ang mga nagakamang nga mga mananap ug ang mga langgam sa kalangitan, kay nagbasol ako nga gibuhat ko sila." ⁸Apan si Noe nakakaplag ug pabor sa atubangan ni Yahweh.

⁹Mao kini ang mga panghitabo nga may kalabotan kang Noe. Si Noe usa ka matarong nga tawo, ug wala siya'y sala taliwala sa mga tawo sa iyang kapanahonan. Si Noe naglakaw uban sa Dios. ¹⁰Si Noe nahimong amahan sa tulo ka anak nga mga lalaki: si Sem, si Ham, ug si Jafet.

¹¹Ang kalibotan hugaw na sa atubangan sa Dios, ug napuno kini sa pagkadaotan. ¹²Nakita sa Dios ang kalibotan; tan-awa, hugaw na kini, kay gihugawan sa tanang unod ang ilang paggawi sa kalibotan.

¹³Ang Dios miingon kang Noe, "Akong nakita nga panahon na nga tapuson ang tanang unod, kay napuno sa pagkamapintas ang kalibotan pinaagi kanila. Tinuod gayod, laglagon ko sila uban ang kalibotan. ¹⁴Pagbuhat ug arka nga gikan sa kahoy nga cipros alang sa imong kaugalingon. Paghimo ug mga lawak sa arka, buliti kini ug alkitran sa sulod ug sa gawas. ¹⁵Ingon niini ang imong pagabuhaton: ang katas-on sa arka mokabat ug 300 ka kubiko, 50 ka kubiko ang gilapdon, ug 30 ka kubiko ang kahabugon.

¹⁶Pagbuhat ug atop alang sa arka, ug humana kini sa usa ka kubiko gikan sa taas sa kilid niini. Pagbutang ug pultahan sa kilid sa arka ug buhati kini ug pinakaubos, ikaduha, ug ikatulo nga andana. ¹⁷Paminaw, padad-an ko ug dakong lunop sa tubig ang kalibotan, aron laglagon ang tanang unod nga adunay gininhawa sa kinabuhi ilalom sa kalangitan. Mangamatay ang tanan nga anaa sa kalibotan.

¹⁸Apan pagabuhaton ko ang akong saad diha kanimo. Mosulod ka sa arka, ikaw, ug ang imong mga anak nga lalaki, ug ang imong asawa, ug ang mga asawa sa imong mga anak nga lalaki. ¹⁹Sa matag buhing binuhat sa tanang unod, kinahanglan nga magdala ka ug tinagduha sa matag matang ngadto sa arka, aron mabuhi sila uban kanimo, laki ug baye.

²⁰Sa mga langgam sumala sa ilang matang, ug ang matag matang sa dagko nga mga mananap, sa matag matang sa mananap nga nagakamang sa yuta, tinagduha sa nagkadaiyang matang ang mokuyog kanimo, aron mabuhi sila. ²¹Pagtigom ug matag matang sa pagkaon ug tipigi kini, aron aduna kamoy makaon lakip na sila." ²²Busa gibuhat kini ni Noe. Sumala sa tanan nga gimando kaniya sa Dios, iya kining gibuhat.

¹Si Yahweh miingon kang Noe, "Dali, ikaw ug ang tibuok mong panimalay, sulod sa arka, kay nakita nako nga ikaw ra ang matarong sa akong atubangan niining kaliwatana. ²Sa matag hinlo nga mananap pagdala ug pito ka parisan nga laki ug baye. Ug sa mga mananap nga dili hinlo, pagdala ug duha, laki ug ang iyang pares. ³Ingon man ang mga langgam sa kawanangan, pagdala ug pito ka parisan sa laki ug baye, aron magpabilin ang ilang kaliwat ibabaw sa tibuok kalibotan.

⁴Kay sa ikapito ka adlaw paulanon ko ang kalibotan sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii. Pagalaglagon ko gikan sa yuta ang tanang buhi nga binuhat nga akong gihimo." ⁵Gituman ni Noe ang tanan nga gisugo ni Yahweh kaniya.

⁶Nagpangidaron si Noe ug 600 ka tuig sa dihang ang lunop miabot sa kalibotan. ⁷Misulod sa arka si Noe, ang iyang mga anak nga lalaki, ang iyang asawa, ug ang mga asawa sa iyang mga anak tungod sa tubig sa lunop.

⁸Ang mga mananap nga hinlo ug mga mananap nga dili hinlo, mga langgam, ug ang tanan nga nagakamang sa yuta, ⁹sa tinagduha, laki ug baye, miduol kang Noe ug nanulod ngadto sa arka, sumala sa gisugo sa Dios kang Noe. ¹⁰Unya human sa pito ka adlaw, ang tubig sa lunop miabot sa kalibotan.

¹¹Sa ika-600 ka tuig sa kinabuhi ni Noe, sa ikaduhang bulan, sa ika-17 nga adlaw sa bulan, sa maong adlaw, mibuhagay ang tanang tubod sa kinahiladman, ug nangaabli ang mga tamboanan sa langit. ¹²Misugod sa pagbundak ang ulan sa kalibotan sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii.

¹³Nianang samang adlawa si Noe ug ang iyang mga anak nga lalaki, si Sem, si Ham, ug si Jafet, ug ang asawa ni Noe, ug ang tulo ka mga asawa sa iyang mga anak nga lalaki nga uban kanila, misulod ngadto sa arka. ¹⁴Nanulod sila uban ang matag ihalas nga mananap sumala sa ilang matang, ug matag binuhi nga mga mananap sumala sa ilang matang, ug ang mga nagakamang nga mananap ibabaw sa kalibotan sumala sa ilang matang, ug ang langgam sumala sa ilang matang, ug matag matang sa binuhat nga adunay pako.

¹⁵Duha sa tanang unod nga adunay gininhawa sa kinabuhi misulod sa arka uban kang Noe. ¹⁶Ug ang mga mananap nga nanulod mao ang mga laki ug baye sa tanang binuhat; misulod sila sumala sa gisugo sa Dios kaniya. Unya pagkahuman gisirad-an ni Yahweh ang pultahan.

¹⁷Unya miabot ang lunop sa kalibotan sa 40 ka adlaw, ug milawom pag-ayo ang tubig ug milutaw ang arka. Naglutaw kini ibabaw sa yuta. ¹⁸Mihaganas ang tubig ug midako pa gayod ibabaw sa yuta, ug milutaw ang arka ibabaw sa tubig.

¹⁹Ug hilabihan gayod ang pagtaas sa tubig sa kalibotan. Hingpit nga gilapawan niini ang tanang tag-as nga bukid nga anaa sa ilalom sa tibuok kalangitan. ²⁰Milapaw pa gayod ang tubig ug 15 ka kubiko ibabaw sa kabukiran.

²¹Nangamatay ang tanang may kinabuhi nga nagalihok ibabaw sa kalibotan: ang mga langgam, mga binuhi nga mananap, mga ihalas nga mga mananap, ang tanang mga binuhat nga nagakamang sa yuta, ug ang tanang katawhan. ²²Ang tanang mga binuhat nga may gininhawa sa espiritu sa kinabuhi, ang tanang anaa sa mala nga yuta, nangamatay.

²³Busa nangahanaw ang tanang butang nga may kinabuhi ibabaw sa yuta, gikan sa mga tawo ngadto sa dagko nga mga mananap, sa nagakamang nga mga mananap, ug ngadto sa mga kalanggaman sa kawanangan. Nangalaglag silang tanan nga gikan sa yuta. Si Noe lamang ug kadtong kauban niya sa arka ang nahibilin. ²⁴Gilunopan sa tubig ang kalibotan sulod sa 150 ka adlaw.

¹Giisip sa Dios si Noe, ang tanang mga ihalas nga mananap, ug ang tanang binuhi nga mananap nga uban kaniya sa arka. Gipatayhop sa Dios ang hangin sa tibuok kalibotan, ug misugod paghubas ang tubig. ²Ang mga tubod sa kinahiladman ug ang mga tamboanan sa langit gisirad-an, ug miundang na sa pag-ulan. ³Nagpadayon sa paghubas ang tubig sa lunop diha sa kalibotan. Ug human sa 150 ka adlaw, mihubas na gayod ang tubig.

⁴Ug sa ikapito nga bulan, sa ika-17 nga adlaw sa bulan nakatungtong na ang arka ibabaw sa kabukiran sa Ararat. ⁵Nagpadayon sa paghubas ang tubig hangtod sa ikanapulo nga bulan. Sa unang adlaw sa bulan, nakita na ang mga tumoy sa kabukiran.

⁶Miabot human sa 40 ka adlaw nga giablihan ni Noe ang tamboanan sa arka nga iyang gihimo. ⁷Gisugo niya ang uwak ug naglupadlupad kini hangtod nga mihubas na ang tubig sa kalibotan.

⁸Unya nagpalupad siya ug salampati aron masuta kung mihubas na ang tubig sa yuta, ⁹apan walay nakaplagan nga katugpahan ang salampati aron iyang pahulayan, ug mibalik kini ngadto kaniya sa arka, kay natabonan pa gihapon ug tubig ang tibuok kalibotan. Gipagawas niya ang iyang kamot, ug gikuha ug gipasulod kini ngadto sa arka uban kaniya.

¹⁰Mihulat pa siya ug dugang pito ka adlaw unya gipalupad niya pag-usab ang salampati gikan sa arka. ¹¹Mibalik ang salampati ngadto kaniya sa pagkagabii. Tan-awa! Adunay bag-ong kinutlo nga dahon sa olibo sa iyang sungo. Busa nasayran ni Noe nga mihubas na ang tubig sa kalibotan. ¹²Mihulat pa siya ug dugang pang pito ka adlaw, ug gipalupad niya pag-usab ang salampati. Ug wala na kini mibalik pag-usab kaniya.

¹³Nahitabo sa ika-601 ka tuig, sa unang bulan, sa unang adlaw sa bulan, nga nihubas na ang tubig sa kalibotan. Gikuha ni Noe ang tabon sa arka, ug mitan-aw sa gawas, ug nakita niya nga mala na ang ibabaw sa yuta. ¹⁴Sa ikaduhang bulan, sa ika-27 nga adlaw sa bulan, namala na ang yuta.

¹⁵Ang Dios miingon kang Noe, ¹⁶"Gawas na sa arka, ikaw, ang imong asawa, ang imong mga anak nga lalaki, ug ang mga asawa sa imong mga anak nga lalaki nga uban kanimo. ¹⁷Pagawasa na uban kanimo ang tanang buhing binuhat nga adunay unod, lakip na ang mga langgam, ang binuhi nga mga mananap, ug ang tanang mananap nga nagakamang sa yuta, aron managsanay sila sa tibuok kalibotan, magmabungahon, ug managhan sa ibabaw sa kalibotan."

¹⁸Busa migawas si Noe uban ang iyang mga anak nga lalaki, iyang asawa, ug ang mga asawa sa iyang mga anak uban kaniya. ¹⁹Nanggawas sa arka ang tanang buhi nga binuhat, ang tanang nagakamang nga mananap, ug ang tanang langgam, ang tanan nga nagalihok ibabaw sa yuta, sumala sa ilang banay.

²⁰Nagtukod si Noe ug usa ka halaran alang kang Yahweh. Mikuha siya ug pipila ka hinlo nga mga mananap ug pipila ka hinlo nga mga langgam, ug naghalad siya ug sinunog nga mga halad ngadto sa halaran. ²¹Nasimhotan ni Yahweh ang mahumot nga aso ug miingon sa iyang kasingkasing, "Dili ko na tunglohon pag-usab ang kalibotan tungod sa mga katawhan, bisan pa ug daotan ang gitinguha sa ilang mga kasingkasing sukad pa sa ilang pagkabata. Dili ko na laglagon pag-usab ang tanang may kinabuhi, sama sa akong gibuhat. ²²Samtang anaa pa ang kalibotan, ang tingtanom ug ting-ani, ang bugnaw ug ang init, ang ting-init ug ting-tugnaw, ug ang adlaw ug gabii dili mohunong."

¹Unya gipanalanginan sa Dios si Noe ug ang iyang mga anak nga lalaki, ug miingon ngadto kanila, "Pagmabungahon, pagpadaghan, ug pun-a ang kalibotan. ²Mangahadlok ug malisang kaninyo ang matag buhing mananap sa kalibotan, ang tanang kalanggaman sa kawanangan, ang tanang nagakamang sa yuta, ug ang tanang isda sa kadagatan. Gihatag sila diha sa inyong kamot.

³Ang tanang molihok nga butang nga buhi mahimong pagkaon alang kaninyo. Sama nga gihatag ko kaninyo ang mga lunhaw nga mga tanom, karon ihatag ko kaninyo ang tanang butang. ⁴Apan kinahanglan nga dili kamo mokaon sa karne nga adunay kinabuhi—nga adunay dugo—niini.

⁵Apan alang sa inyong dugo, ang kinabuhi nga anaa sa inyong dugo, nagkinahanglan ako ug bayad. Gikan sa kamot sa matag mananap nagkinahanglan ako niini. Gikan sa kamot sa bisan kinsang tawo, gikan sa kamot sa tawo nga nagpatay sa iyang igsoon, nagkinahanglan ako ug bayad alang sa kinabuhi nianang tawhana. ⁶Si bisan kinsa nga mag-ula sa dugo sa tawo, pinaagi sa tawo maula usab ang iyang dugo, kay pinaagi sa hulagway sa Dios gibuhat ang tawo. ⁷Alang kaninyo, pagmabungahon ug pagpadaghan, lukopa ang tibuok kalibotan ug panaghan."

⁸Unya ang Dios misulti kang Noe ug sa iyang mga anak nga lalaki nga uban kaniya, nga nag-ingon, ⁹"Alang kanako, paminaw! Ako magahimo ug pakigsaad uban kaninyo ug sa inyong mga kaliwatan sunod kaninyo, ¹⁰ug lakip ang tanang buhing binuhat nga uban kaninyo, lakip ang kalanggaman, ang mga binuhing mananap, ug ang tanang binuhat sa kalibotan nga uban kaninyo, gikan sa tanan nga miggawas sa arka, ngadto sa tanang buhing binuhat sa kalibotan.

¹¹Ug karon ako magahimo ug pakigsaad tali kaninyo, nga dili na pagalaglagon pag-usab ang tanang unod pinaagi sa lunop sa tubig. Wala na gayoy lunop nga molaglag sa kalibotan pag-usab." ¹²Miingon ang Dios, "Kini ang timaan sa pakigsaad nga akong pagahimoon tali kanako ug kaninyo ug sa tanang buhing binuhat nga uban kaninyo, alang sa tanang umaabot nga kaliwatan: ¹³akong gibutang ang akong bangaw sa panganod, ug mao kini ang timaan sa pakigsaad tali kanako ug sa kalibotan.

¹⁴Moabot kini sa dihang dad-on ko ang panganod ibabaw sa kalibotan ug makita ang bangaw sa panganod, ¹⁵unya mahinumdoman ko ang akong pakigsaad, nga tali kanako ug kaninyo ug sa tanang buhing binuhat sa tanang unod. Dili na gayod mahimong lunop ang tubig nga maglaglag sa tanang unod.

¹⁶Ang bangaw maanaa sa kapanganoran ug makita ko kini, aron nga mahinumdoman ko ang walay kataposang pakigsaad tali sa Dios ug sa matag buhing binuhat sa tanang unod nga anaa sa kalibotan." ¹⁷Unya miingon ang Dios kang Noe, "Kini ang timaan sa pakigsaad nga akong gihimo tali kanako ug sa tanang unod nga anaa sa kalibotan."

¹⁸Ang mga anak ni Noe nga lalaki nga migawas sa arka mao sila Sem, Ham, ug Jafet. Si Ham mao ang amahan ni Canaan. ¹⁹Kining tulo mao ang mga anak ni Noe nga lalaki, ug gikan kanila nalukop ang tibuok kalibotan.

²⁰Nahimong mag-uuma si Noe, ug nagtanom siyag parasan. ²¹Nag-inom siya ug bino ug nahubog. Naghigda siya nga walay tabon didto sa iyang tolda.

²²Unya nakita ni Ham, nga amahan ni Canaan, ang hubo nga lawas sa iyang amahan ug iyang gisultihan ang iyang duha ka mga igsoon nga anaa sa gawas. ²³Busa mikuha ug panapton si Sem ug si Jafet ug gibutang nila kini ibabaw sa ilang mga abaga, ug milakaw nga patalikod ug gitabonan ang hubo nga lawas sa ilang amahan. Nilingi sila sa laing bahin, aron nga dili nila makita ang hubo nga lawas sa ilang amahan.

²⁴Sa dihang nakamata na si Noe gikan sa iyang pagkahubog, nasayran niya kung unsa ang nahimo sa iyang kinamanghorang anak nga lalaki ngadto kaniya. ²⁵Busa miingon siya, "Tinunglo si Canaan. Mahimo siyang ulipon sa mga ulipon sa iyang mga igsoon."

²⁶Miingon usab siya, "Hinaot nga mapanalanginan si Yahweh, ang Dios ni Sem, ug hinaot nga si Canaan mahimo niyang sulugoon. ²⁷Hinaot nga padak-on sa Dios si Jafet, ug tugotan siya nga mobuhat sa iyang pinuy-anan didto sa mga tolda ni Sem. Hinaot nga mahimo niyang sulugoon si Canaan."

²⁸Human sa lunop, nabuhi pa si Noe sulod sa 350 katuig. ²⁹Sa kinatibuk-an nabuhi si Noe ug 950 katuig, unya namatay siya.

¹Mao kini ang mga kaliwatan sa mga anak ni Noe nga lalaki, nga sila si, Sem, Ham, ug Jafet. Nakabaton sila ug mga anak nga lalaki human sa lunop.

²Ang mga anak ni Jafet nga lalaki mao sila Gomer, Magog, Madai, Jaban, Tubal, Mesec, ug Tiras. ³Ang mga anak ni Gomer nga lalaki mao sila Askenas, Rifat, ug Togarma. ⁴Ang mga anak ni Jaban nga lalaki mao sila Elisha, Tarsis, Kittim, ug Dodanim. ⁵Gikan niini nagkabulag ang mga tawo sa baybayon ug nangadto sa ilang kayutaan, ang matag-usa sumala sa ilang kaugalingon nga pinulongan, sumala sa ilang mga banay, sumala sa ilang mga nasod.

⁶Ang mga anak ni Ham nga lalaki mao sila Cus, Mizraim, Put, ug Canaan. ⁷Ang mga anak ni Cus nga lalaki mao sila Seba, Habila, Sabata, Raama, ug Sabteca. Ang mga anak ni Raama nga lalaki mao sila Seba ug Dedan.

⁸Si Cus nahimong amahan ni Nimrod, nga maoy unang nahimong mananaog sa kalibotan. ⁹Siya ang kusgang mangangayam sa atubangan ni Yahweh. Maong ginaingon kini, "Sama kang Nimrod, ang kusgang mangangayam sa atubangan ni Yahweh." ¹⁰Ang unang mga sentro sa iyang gingharian mao ang Babel, Erec, Acad, ug Calne, didto sa yuta sa Sinar.

¹¹Gawas niadtong yutaa miadto siya sa Assyria ug gitukod ang Nineve, Rehobot Ir, Cala, ¹²ug Resen, nga anaa taliwala sa Nineve ug Cala. Dako kato nga siyudad. ¹³Si Mizraim nahimong amahan sa mga Luditihanon, sa mga Anamihanon, sa mga Lehabihanon, sa Naptuhanon, ¹⁴sa mga Patrusihanon, sa mga Casluhanon (nga mao ang gigikanan sa mga Filistihanon), ug sa mga Captorihanon.

¹⁵Si Canaan nahimong amahan ni Sidon, ang iyang kamagulangang anak, ug ni Het, ¹⁶ug sa mga Jebusihanon, sa mga Amorihanon, sa mga Girgasihanon, ¹⁷sa mga Hebihanon, sa mga Arkihanon, sa mga Sinaihanon, ¹⁸sa mga Arvadihanon, sa mga Semarihanon ug sa mga Hamatihanon. Pagkahuman nikaylap ang mga banay sa mga Canaanhon.

¹⁹Ang utlanan sa mga Canaanhon gikan sa Sidon, padulong sa Gerar, hangtod sa Gasa, ug paingon sa Sodoma, Gomora, Adma, ug Zeboim, hangtod sa Lasa. ²⁰Mao kini ang mga anak ni Ham nga lalaki, sumala sa ilang banay, sumala sa ilang mga pinulongan, sa ilang kayutaan, ug sa ilang kanasoran.

²¹Nakabaton usab ug mga anak nga lalaki si Sem ang magulang nga igsoon ni Jafet. Si Sem usab ang katigulangan sa tanang tawo sa Eber. ²²Ang mga anak ni Sem nga lalaki mao sila si Elam, Asur, Arpacsad, Lud, ug Aram. ²³Ang mga anak ni Aram nga lalaki mao sila si Uz, Hul, Geter, ug Mesec.

²⁴Si Arpacsad nahimong amahan ni Sela, ug si Sela nahimong amahan ni Eber. ²⁵Si Eber adunay duha ka mga anak nga lalaki. Ang pangalan sa usa mao si Peleg, tungod kay sa iyang panahon nabahin man ang kalibotan. Ang pangalan sa iyang igsoon nga lalaki mao si Joktan.

²⁶Si Joktan nahimong amahan nila ni Almodad, Selep, Hasarmabet, Jera, ²⁷Hadoram, Uzal, Dikla, ²⁸Obal, Abimael, Seba, ²⁹Opir, Habila, ug Jobab. Silang tanan mga anak nga lalaki ni Joktan.

³⁰Ang ilang teritoryo gikan sa Mesa, padulong sa Sefar, ang bukid sa sidlakan. ³¹Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Sem, sumala sa ilang mga banay ug sa ilang mga pinulongan, sa ilang kayutaan, ug sumala sa ilang kanasoran.

³²Mao kini ang mga banay sa mga anak ni Noe nga lalaki, sumala sa ilang mga gigikanan, sumala sa ilang kanasoran. Gikan niini nagkatibulaag ang mga nasod ug nagkatag sa kalibotan human sa lunop.

¹Karon ang tibuok kalibotan nagagamit ug usa lamang ka pinulongan ug adunay managsama nga mga pulong. ²Samtang mipanaw sila paingon sa sidlakan, nakita nila ang kapatagan sa yuta sa Sinar ug mipuyo sila didto.

³Ug nagsultihanay sila sa usag-usa, "Umari kamo, magbuhat kita ug tisa ug lutoon nato kini pag-ayo." Aduna silay tisa imbis nga bato ug alkitran ingon nga apog. ⁴Miingon sila, "Umari kamo, magbuhat kita ug siyudad ug usa ka tore nga mosangko sa langit, ug maghimo kitag ngalan alang sa atong kaugalingon. Kung dili nato kini himoon, magkatibulaag kita sa tibuok kalibotan."

⁵Busa mikanaog si Yahweh aron sa pagtan-aw sa siyudad ug sa tore nga gibuhat sa mga kaliwat ni Adan. ⁶Miingon si Yahweh, "Tan-awa, usa na sila ka katawhan nga managsama ang pinulongan, ug nagsugod na sila sa paghimo niini! Sa dili madugay wala na silay gusto nga himoon nga dili nila mahimo. ⁷Umari kamo, manganaog kita ug libogon ang ilang pinulongan didto, aron nga dili na sila magkasinabot sa usag-usa."

⁸Busa gipatibulaag sila ni Yahweh gikan didto ug ngadto sa tibuok kalibotan ug mihunong sila sa pagbuhat sa siyudad. ⁹Busa, ginganlan kini ug Babel, tungod kay didto man gilibog ni Yahweh ang pinulongan sa tibuok kalibotan ug gikan didto gipatibulaag sila ni Yahweh sa nagkalainlaing dapit sa tibuok kalibotan.

¹⁰Mao kini ang mga kaliwat ni Sem. Si Sem nag-edad na ug 100 ka tuig, ug nahimo siyang amahan ni Arpacsad duha ka tuig human ang lunop. ¹¹Nabuhi si Sem sulod sa 500 ka tuig human siya nahimong amahan ni Arpacsad. Nahimo usab siya nga amahan sa uban niyang mga anak nga lalaki ug babaye.

¹²Sa dihang nag-edad na si Arpacsad ug 35 ka tuig, nahimo siyang amahan ni Sela. ¹³Si Arpacsad nabuhi sulod sa 403 katuig human siya nahimo nga amahan ni Sela. Nahimo usab siya nga amahan sa uban pa niya nga mga anak nga lalaki ug babaye.

¹⁴Sa dihang nag-edad na si Sela ug 30 ka tuig, nahimo siya nga amahan ni Eber. ¹⁵Nabuhi si Sela sulod sa 403 ka tuig human siya nahimong amahan ni Eber. Nahimo usab siya nga amahan sa uban pa niya nga mga anak nga lalaki ug babaye.

¹⁶Sa dihang nag-edad si Eber ug 34 ka tuig, nahimo siya nga amahan ni Peleg. ¹⁷Nabuhi si Eber sulod sa 430 katuig human siya nahimong amahan ni Peleg. Nahimo usab siya nga amahan sa uban pa niya nga mga anak nga lalaki ug babaye.

¹⁸Sa dihang nag-edad si Peleg ug 30 ka tuig, nahimo siya nga amahan ni Reu. ¹⁹Nabuhi si Peleg sulod sa 209 katuig human siya nahimo nga amahan ni Reu. Nahimo usab siya nga amahan sa uban pa niya nga mga anak nga lalaki ug babaye.

²⁰Sa dihang nag-edad si Reu ug 32 ka tuig, nahimo siya nga amahan ni Serug. ²¹Nabuhi si Reu sulod sa 207 ka tuig human siya nahimo nga amahan ni Serug. Nahimo usab siya nga amahan sa uban pa niya nga mga anak nga lalaki ug babaye.

²²Sa dihang nag-edad si Serug ug 30 ka tuig, nahimo siya nga amahan ni Nahor. ²³Nabuhi si Serug sulod sa 200 ka tuig human siya nahimo nga amahan ni Nahor. Nahimo usab siya nga amahan sa uban niya nga mga anak nga lalaki ug babaye.

²⁴Sa dihang nag-edad si Nahor ug 29 ka tuig, nahimo siya nga amahan ni Tera. ²⁵Nabuhi si Nahor sulod sa 119 ka tuig human siya mahimong amahan ni Tera. Nahimo usab siya nga amahan sa uban niya nga mga anak nga lalaki ug babaye. ²⁶Sa nag-edad si Tera ug 70 ka tuig, nahimo siya nga amahan ni Abram, Nahor, ug Haran.

²⁷Karon mao kini ang mga kaliwat ni Tera. Si Tera mao ang amahan ni Abram, Nahor ug Haran. Ug si Haran mao ang amahan ni Lot. ²⁸Namatay si Haran sa atubangan sa iyang amahan nga si Tera sa yuta nga iyang natawhan, sa Ur sa mga Caldeahanon.

²⁹Nangasawa si Abram ug si Nahor. Ang ngalan sa asawa ni Abram mao si Sarai ug ang ngalan sa asawa ni Nahor mao si Milca, anak nga babaye ni Haran, nga amahan ni Milca ug ni Isca. ³⁰Karon baog si Sarai; wala siyay anak.

³¹Gikuha ni Tera ang iyang anak nga si Abram, ug si Lot nga anak sa iyang anak nga si Haran, ug si Sarai nga iyang umagad nga babaye, nga asawa ni Abram ug mibiya sila sa dapit sa Ur sa Caldehanon, aron moadto padulong sa yuta sa Canaan. Apan nahiabot sila sa Haran ug mipuyo sila didto. ³²Nabuhi pa si Tera sulod sa 205 ka tuig ug unya namatay didto sa Haran.

¹Karon miingon si Yahweh kang Abram, "Lakaw ug biya sa imong nasod, gikan sa imong kaparyentihan, ug gikan sa panimalay sa imong amahan, ngadto sa yuta nga akong ipakita kanimo. ²Himoon ko ikaw nga dakong nasod, panalanginan ko ikaw, himoon ko nga bantogan ang imong ngalan, ug mahimo kang panalangin. ³Panalanginan ko kadtong magapanalangin kanimo, apan si bisan kinsa kadtong magpakaulaw kanimo akong pagatunglohon. Pinaagi kanimo mapanalanginan ang tanang pamilya sa kalibotan."

⁴Busa milakaw si Abram, sama sa giingon ni Yahweh nga iyang himoon, ug miuban kaniya si Lot. 75 ka tuig na ang edad ni Abraham sa dihang mibiya siya sa Haran. ⁵Gidala ni Abram si Sarai, nga iyang asawa, ug si Lot nga anak sa iyang igsoon nga lalaki, lakip na ang tanan nilang mga kabtangan nga ilang natigom, ug ang katawhan nga ilang nakuha sa Haran. Unya mibiya sila aron moadto ngadto sa yuta sa Canaan, ug miabot sila sa yuta sa Canaan.

⁶Milabay si Abram niadtong yutaa hangtod nahiabot sa Shekem, ngadto sa tugas sa More. Nianang panahona ang mga Canaanhon ang nagpuyo didtong yutaa. ⁷Mipakita si Yahweh kang Abram, ug miingon, "Ihatag ko kining yutaa sa imong mga kaliwat." Busa si Abram nagbuhat ug halaran alang kang Yahweh, nga nagpakita kaniya.

⁸Gikan didto mibalhin siya sa kabungtoran sa sidlakan sa Betel, nga diin nagtukod siya ug barongbarong, diha ang Betel sa kasadpan ug ang Ai paingon sa Sidlakan. Didto nagtukod siyag halaran alang kang Yahweh ug gitawag ang ngalan ni Yahweh. ⁹Unya si Abram mipadayon sa iyang panaw, padulong sa Negeb.

¹⁰Adunay kagutom didto nga yuta, busa milugsong si Abram padulong sa Ehipto ug mipuyo didto, kay hilabihan ang kagutom nianang yutaa. ¹¹Sa dihang hapit na siya makasulod sa Ehipto, miingon siya kang Sarai nga iyang asawa, "Tan-awa ako, nasayod ako nga maanyag kaayo ka nga babaye. ¹²Sa dihang ang mga Ehiptohanon makakita kanimo moingon sila nga, 'Mao kini ang iyang asawa', ug ila akong patyon, apan buhion ka nila. ¹³Ingna sila nga igsoon ko ikaw, aron nga ayohon nila ako pagtagad tungod kanimo, ug aron nga luwason nila ang akong kinabuhi tungod kanimo."

¹⁴Nahitabo kadto sa dihang misulod si Abram ngadto sa Ehipto, nakita sa mga Ehiptohanon si Sarai nga maanyag kaayo. ¹⁵Nakita siya sa mga prinsipe ni Paraon ug gidayeg nila siya ngadto kang Paraon, ug gidala siya ngadto sa panimalay ni Paraon. ¹⁶Giatiman pag-ayo ni Paraon si Abram tungod kaniya, ug gihatagan siya ug karnero, baka, lalaki nga mga asno, mga sulugoon nga lalaki, mga sulugoon nga babaye, babaye nga mga asno, ug mga kamelyo.

¹⁷Unya gipaantos ni Yahweh si Paraon ug ang iyang panimalay uban sa dako nga hampak tungod kang Sarai, nga asawa ni Abram. ¹⁸Unya gipatawag ni Paraon si Abram, ug miingon; "Unsa ba kining gibuhat mo kanako? Nganong wala ka man nagsulti nga imo man diay siyang asawa? ¹⁹Nganong miingon ka man, 'Igsoon nako siya', aron ba kuhaon nako siya ug himoon nakong asawa? Busa karon, ania ang imong asawa. Dal-a siya, ug lakaw." ²⁰Unya gimandoan ni Paraon ang iyang mga tawo mahitungod kaniya, ug gipalakaw nila siya, uban sa iyang asawa ug ang tanan nga anaa kaniya.

¹Busa mitungas si Abram gikan sa Ehipto ug mipadulong ngadto sa Negeb, siya, ang iyang asawa, ug ang tanan nga iyang gipanag-iyahan. Mikuyog usab si Lot kanila. ²Karon si Abram dato na kaayo sa mga mananap, plata, ug sa bulawan.

³Mipadayon siya sa iyang pagpanaw gikan sa Negeb paingon sa Betel, ngadto sa dapit nga iyang gitukoran kaniadto sa iyang barongbarong, taliwala sa Betel ug Ai. ⁴Miadto siya sa dapit nga iyang gitukoran kaniadto sa iyang halaran. Dinhi gitawag niya ang ngalan ni Yahweh.

⁵Karon si Lot, nga mikuyog sa pagpanaw ni Abram, aduna usab mga karnero, mga baka, ug mga barongbarong. ⁶Ang yuta dili na paigo alang kanila nga maghiusa sila pagpuyo, tungod kay daghan na kaayo ang ilang mga kabtangan, busa dili sila mahimong magkuyog ug puyo. ⁷Usab, adunay panagbingkil tali sa mga magbalantay sa mga mananap ni Abram ug sa mga magbalantay sa mga mananap ni Lot. Niadtong panahona ang mga Canaanhon ug ang mga Perisihanon nanimuyo usab niadtong yutaa.

⁸Busa miingon si Abram kang Lot, "Wala untay panagbingkil tali kanimo ug kanako, ug tali usab sa mga magbalantay sa imong mga mananap ug sa mga magbalantay sa akong mga mananap; kay pamilya man kita. ⁹Dili ba anaa man ang tibuok yuta sa imong atubangan? Lakaw ug biya gikan kanako. Kung moadto ka sa wala, moadto ako sa tuo. O kung moadto ka sa tuo, moadto ako sa wala."

¹⁰Busa gisud-ong ni Lot ang palibot, ug nakita niya ang tibuok patag sa Jordan nga daghan ug katubigan sa bisan asang dapit paingon sa Soar, sama sa tanaman ni Yahweh, sama sa yuta sa Ehipto. Sa wala pa gilaglag ni Yahweh ang Sodoma ug Gomora. ¹¹Busa gipili ni Lot alang sa iyang kaugalingon ang tibuok patag sa Jordan ug mipanaw paingon sa sidlakan, ug ang magparyente nagbulag-bulag sa usag-usa.

¹²Nagpuyo si Abram sa yuta sa Canaan, ug si Lot nagpuyo taliwala sa mga siyudad nga patag. Gitukod niya ang iyang barongbarong ingon ka layo sa Sodoma. ¹³Karon ang mga tawo sa Sodoma hilabihan na kaayo ka daotan batok kang Yahweh.

¹⁴Miingon si Yahweh kang Abram human mibiya si Lot kaniya, "Lantawa ang dapit nga imong gitindogan ngadto sa amihanan, sa habagatan, sa sidlakan ug sa kasadpan. ¹⁵Ihatag ko kanimo ang tanang yuta nga imong nakita, ihatag ko kanimo ug sa imong mga kaliwat hangtod sa kahangtoran.

¹⁶Ug himoon ko ang imong mga kaliwat nga sama kadaghan sa abog sa yuta, kay kung adunay tawo nga makaihap sa abog sa kalibotan, unya maihap usab ang imong mga kaliwat. ¹⁷Tindog, lakaw sa gitas-on ug sa gilapdon sa yuta, kay ihatag ko kini kanimo." ¹⁸Busa gidala ni Abram ang iyang barongbarong, ug miadto ug mipuyo sa katugasan ni Mamre, nga anaa sa Hebron, ug didto gitukod niya ang halaran alang kang Yahweh.

¹Nahitabo kini sa kapanahonan ni Amrafel nga hari sa Sinar, ni Ariok nga hari sa Elasar, ni Kedorlaomer nga hari sa Elam, ug ni Tidal nga hari sa Goiim, ²nakiggubat sila batok kang Bera, ang hari sa Sodoma, kang Birsa ang hari sa Gomora, kang Sinab ang hari sa Adma, kang Semeber ang hari sa Seboiim ug ang hari sa Bela (nga gitawag usab ug Soar.)

³Kining lima ka mga hari nagkahiusa didto sa walog sa Sidim (nga gitawag usab ug Asin nga Dagat). ⁴Sa napulo ug duha ka tuig nag-alagad sila kang Kedorlaomer, apan sa ika napulo ug tulo ka tuig mibatok na sila. ⁵Unya sa ika napulo ug upat ka tuig, si Kedorlaomer ug ang mga hari nga uban kaniya miabot ug gisulong ang Refaim diha sa Asterot Karnaim, ang Susihanon diha sa Ham, ang Emihanon diha sa Shabeh Kiriataim, ⁶ang Horihanon diha sa ilang kabungtoran nga nasod sa Seir, ingon ka layo sa El Paran, nga diin duol sa kamingawan.

⁷Unya mibalik sila ug miadto sa En Mispat (nga gitawag usab ug Kades), ug gipildi ang mga nasod sa mga Amalekanhon, ug usab ang Amorihanon nga nagpuyo sa Hasason Tamar. ⁸Unya ang hari sa Sodoma, ang hari sa Gomora, ang hari sa Adma, ang hari sa Seboiim, ug ang hari sa Bela (nga gitawag usab nga Soar) migawas ug nangandam sa pagpakiggubat ⁹batok ni Kedorlaomer, ang hari sa Elam, si Tidal ang hari sa Goiim, si Amrafel ang hari sa Sinar, si Ariok ang hari sa Elasar; upat ka mga hari batok sa lima.

¹⁰Karon ang walog sa Sidim napuno sa mga lungag sa alkitran, ug sa dihang miikyas na ang mga hari sa Sodoma ug Gomora, nangahulog sila didto. Kadtong nahibilin miikyas ngadto sa mga kabukiran. ¹¹Busa gikuha sa kaaway ang mga kabtangan sa Sodoma ug Gomora ug ang tanan nilang mga pagkaon ug mipadayon sa ilang dalan. ¹²Sa ilang paglakaw gidala usab nila si Lot, nga anak sa igsoong lalaki ni Abram, nga nagpuyo sa Sodoma, uban sa tanan niyang mga kabtangan.

¹³Ang usa nga nakaikyas miabot ug misugilon kang Abram nga usa ka Hebreohanon. Nagpuyo siya sa mga katugasan nga gipanag-iyahan ni Mamre nga Amorihanon, nga igsoon ni Escol ug Aner, nga mga kaabin ni Abram. ¹⁴Karon sa dihang nadungog ni Abram nga gibihag sa mga kaaway ang iyang paryente, gipangulohan niya ang iyang 318 nga gibansay nga mga tawo, nga natawo sa iyang panimalay, ug gigukod ang mga kaaway ingon ka layo sa Dan.

¹⁵Sa pagkagabii, gibahin niya ang iyang mga tawo ug gisulong sila, ug gigukod nila sila ingon ka layo sa Hoba, nga mao ang amihanan sa Damascus. ¹⁶Unya gidala niya pagbalik ang tanang kabtangan, ug gidala usab niya pagbalik ang iyang paryente nga si Lot ug ang iyang mga katigayonan, lakip na usab ang mga babaye ug ang uban pa nga mga tawo.

¹⁷Human sa pagbalik ni Abram gikan sa pagbuntog kang Kedorlaomer ug ang mga hari nga uban kaniya, ang hari sa Sodoma migawas aron himamaton siya didto sa walog sa Shabeh (nga gitawag usab ug Walog sa mga Hari). ¹⁸Si Melquisedek, ang hari sa Salem, nagdala ug tinapay ug bino. Usa siya ka pari sa Labing Halangdon nga Dios.

¹⁹Ug gipanalanginan niya siya nga nag-ingon, "Panalanginan ka Abram sa Labing Halangdon nga Dios, ang Magbubuhat sa langit ug sa yuta. ²⁰Dalaygon ang Dios nga Labing Halangdon, nga nagtugyan sa imong mga kaaway sa imong kamot." Unya gihatagan siya ni Abram sa ika pulo sa tanang butang.

²¹Ang hari sa Sodoma miingon kang Abram, "Ihatag kanako ang katawhan, ug kuhaa ang mga pagkaon alang sa imong kaugalingon." ²²Miingon si Abram sa hari sa Sodoma, "Gibayaw ko ang akong kamot kang Yahweh, ang Dios nga Labing Halangdon, ang Magbubuhat sa langit ug sa yuta, ²³nga dili ako mokuha ug tanod, higot sa sandalyas, o bisan pag unsa nga mga butang nga imoha, aron dili ka gayod makaingon, 'Ako ang nakapadato ni Abram.' ²⁴Wala akoy kuhaon gawas sa gikaon sa akong mga tawo ug ang bahin sa mga tawo nga miuban kanako. Tugoti si Aner, Escol, ug Mamre nga magakuha sa ilang bahin."

¹Pagkahuman niining mga butanga ang pulong ni Yahweh miabot ngadto kang Abram sa usa ka panan-awon, nga nag-ingon, "Ayaw kahadlok Abram! Ako ang imong taming ug dakong ganti." ²Miingon si Abram, "Ginoo nga Yahweh, unsa ba ang imong mahatag kanako, nga nagapadayon man ako nga walay anak, ug ang makapanunod sa akong panimalay mao si Eliezer nga taga-Damascus?" ³Miingon si Abram, "Sanglit wala mo man ako hatagi ug kaliwat, tan-awa, ang piniyalan sa akong balay maoy makapanunod."

⁴Unya, tan-awa, ang pulong ni Yahweh miabot kaniya, nga nag-ingon, "Kining tawhana dili mao ang mamahimo nimong tigpanunod; apan ang gikan gayod sa kaugalingon nimong lawas mao ang imong tigpanunod." ⁵Unya gidala niya siya sa gawas, ug miingon, "Hangad sa langit, ug ihapa ang kabituonan, kung maihap mo ba sila." Unya miingon siya kaniya, "Ingon usab niana kadaghan ang mamahimo nimong mga kaliwat."

⁶Mituo siya kang Yahweh, ug giisip siya niini nga matarong. ⁷Miingon siya kaniya, "Ako si Yahweh, ang nagpagawas kanimo sa Ur sa mga taga-Caldea, aron sa paghatag kanimo niini nga yuta nga imong mapanunod." ⁸Miingon siya, "Ginoo nga Yahweh, unsaon ko man pagkasayod nga ako kining mapanunod?"

⁹Unya miingon siya kaniya, "Dad-i ako ug usa ka nating baka nga tulo ka tuig ang pangidaron, usa ka bayeng kanding nga tulo ka tuig ang pangidaron, usa ka torong karnero nga tulo ka tuig ang pangidaron, usa ka salampati ug usa ka piso nga tukmo." ¹⁰Gidala niya kining tanan ngadto kaniya, ug gitunga niya kini sa duha, ug gibutang ang matag katunga sa atbang sa matag-usa niini, apan wala niya tungaa ang mga langgam. ¹¹Sa dihang moadto ang mga langgam nga manunukob sa mga patay nga mananap, ginaabog kini ni Abram.

¹²Unya sa pagsalop sa adlaw, nakahinanok pag-ayo sa pagtulog si Abram ug, tan-awa, ang lalom ug makalilisang nga kangitngit mitabon kaniya. ¹³Unya miingon si Yahweh kang Abram, "Hibaloi gayod nga ang imong mga kaliwat mamahimong mga langyaw sa yuta nga dili ilaha, ug mahimo silang ulipon ug dinaog-daog sulod sa 400 ka mga katuigan.

¹⁴Hukman ko ang maong nasod nga ilang alagaran, ug unya manggula sila inubanan sa daghan nga mga kabtangan. ¹⁵Apan moadto ka sa imong mga amahan nga malinawon, ug ilubong ka sa sakto nga pangidaron. ¹⁶Sa ika upat nga kaliwatan mobalik sila dinhi pag-usab, kay ang pagkadaotan sa mga Amorihanon wala pa misangko sa kinutoban niini."

¹⁷Sa dihang misalop na ang adlaw ug mingitngit na, tan-awa, ang nag-aso ug nagkalayo nga kaang ug ang nagdilaab nga sulo miagi sa tunga sa mga hiniwa. ¹⁸Ug niadtong adlawa naghimo si Yahweh ug kasabotan ngadto kang Abram, nga nagaingon, "Ihatag ko sa imong mga kaliwat kining yutaa, gikan sa suba sa Ehipto ngadto sa dakong suba, ang Eufrates— ¹⁹ang Kenihanon, ang Kenisihanon, ang Kadmonihanon, ²⁰ang Hitihanon, ang Perisihanon, ang Repaihanon, ²¹ang Amorihanon, ang Canaanhon, ang Girgasihanon, ug ang Jebusihanon."

¹Karon, si Sarai nga asawa ni Abram, wala nakahatag ug mga anak alang kaniya, apan aduna siyay usa ka sulugoong babaye, usa ka Ehiptohanon nga ginganlag Hagar. ²Busa miingon si Sarai kang Abram, "Tan-awa, wala tugoti ni Yahweh nga makabaton ako ug mga anak. Lakaw ug pakigdulog sa akong sulugoon. Kay basin makabaton ako ug anak pinaagi kaniya." Ug namati si Abram sa gisulti ni Sarai. ³Nahitabo kadto human sa napulo ka tuig gikan sa pagbiya nila sa Canaan nga si Sarai, ang asawa ni Abram, mihatag kang Hagar, nga iyang Ehiptohanong sulugoon, ngadto sa iyang bana aron nga mahimo niyang asawa. ⁴Busa nakabaton si Abram ug relasyon kang Hagar, ug nagmabdos siya. Sa dihang nakita niya nga nagmabdos siya, iyang gitan-aw ang iyang agalon nga babaye uban ang pagbiay-biay.

⁵Busa miingon si Sarai kang Abram, "Kining sayop nga ania kanako tungod gayod kanimo. Gihatag ko ang akong sulugoong babaye sa imong paggakos, ug sa dihang nakita niya nga nagmabdos siya, mabiaybiayon na ang iyang pagtan-aw kanako. Tugoti nga si Yahweh ang maghukom tali kanimo ug kanako." ⁶Apan miingon si Abram kang Sarai, "Tan-awa ko, ang imong sulugoong babaye anaa ilalom sa imong gahom, buhata kaniya ang gihunahuna mong husto." Busa gidaog-daog siya pag-ayo ni Sarai, ug milayas siya gikan kaniya.

⁷Nakaplagan siya sa anghel ni Yahweh didto sa tuboran sa tubig nga anaa sa kamingawan, ang tuboran nga anaa sa agianan paingon sa Shur. ⁸Miingon siya, "Hagar, sulugoon ni Sarai, asa ka man gikan ug asa ka man moadto?" Ug miingon siya, "Milayas ako gikan sa akong agalong babaye nga si Sarai."

⁹Ang anghel ni Yahweh miingon kaniya, "Balik ngadto sa imong agalon nga babaye ug pailalom sa iyang pagdumala." ¹⁰Unya ang anghel ni Yahweh nag-ingon kaniya, "Padaghanon ko pag-ayo ang imong mga kaliwat, aron mahimo silang hilabihan ka daghan ug dili maihap."

¹¹Ang anghel ni Yahweh miingon usab kaniya, "Tan-awa, nagmabdos ka, ug manganak ug batang lalaki, ug paganganlan mo siyag Ismael, tungod kay nadungog ni Yahweh ang imong mga pag-antos. ¹²Mahisama siya sa ihalas nga asno. Makigbangi siya batok sa tanang tawo, sama nga ang mga tawo makigbangi kaniya, maong magpuyo siya nga layo sa iyang mga igsoon."

¹³Busa ginganlan niya si Yahweh nga nakigsulti kaniya, "Ikaw ang Dios nga nakakita kanako," kay miingon siya, "Magpadayon ba ako sa pagtan-aw, bisan ug nakakita na siya kanako?" ¹⁴Busa ginganlan ang atabay ug Beerlahairoi; tan-awa, anaa kini sa taliwala sa Kades ug Bered.

¹⁵Gipakatawo ni Hagar ang anak nga lalaki ni Abram, ginganlan ni Abram ug Ismael ang iyang anak nga lalaki, nga gipakatawo ni Hagar. ¹⁶Si Abram nagpanuigon ug ^86-anyos sa dihang gipanganak ni Hagar si Ismael alang kang Abram.

¹Sa nag-edad na si Abram ug 99 ka tuig, mipakita si Yahweh kaniya ug miingon, "Ako ang Dios nga Labing Gamhanan. Pagsunod kanako, ug pagmatarong. ²Unya pamatud-an ko ang akong kasabotan tali kanako ug kanimo, ug pasanayon ko ikaw pag-ayo."

³Mihapa si Abraham sa yuta, ug ang Dios nakigsulti kaniya, nga nagaingon, ⁴"Alang kanako, tan-awa, ang akong kasabotan anaa kanimo. Mahimo kang amahan sa daghang kanasoran. ⁵Dili na Abram ang imong ngalan, kondili Abraham na—kay ako kang gipili nga mahimong amahan sa daghang kanasoran. ⁶Himoon ko ikaw nga magmabungahon pag-ayo, ug himoon ko ang kanasoran gikan kanimo, ug ang mga hari magagikan kanimo.

⁷Pagatukoron ko ang kasabotan tali kanako ug kanimo, ug ang imong mga kaliwat sunod kanimo, sa tibuok nilang mga kaliwatan alang sa walay kataposang kasabotan, mahimong Dios kanimo ug sa mosunod nimong mga kaliwat. ⁸Ihatag ko kanimo, ug sa mosunod nimong mga kaliwat, ang yuta diin ikaw nagpuyo, ang tanang kayutaan sa Canaan, alang sa walay kataposan nga kabtangan, ug mahimo nila ako nga Dios."

⁹Unya miingon ang Dios kang Abraham, "Alang kanimo, tipigi ang akong kasabotan, ikaw ug ang imong mga kaliwat sunod kanimo ngadto sa tibuok nilang mga kaliwatan. ¹⁰⁰? Mao kini ang akong kasabotan, nga kinahanglan nimong tipigan, tali kanako ug kanimo ug sa imong mga kaliwatan sunod kanimo: Matag lalaki nga anaa kaninyo kinahanglan matuli. ¹¹Kinahanglan ka nga matuli, ug mao kini ang timaan sa kasabotan tali kanako ug kanimo.

¹²Matag lalaki nga anaa kaninyo nga nagpangidaron ug walo ka adlaw kinahanglan matuli, ngadto sa mga kaliwatan sa imong katawhan. Naglakip kini kaniya nga gipakatawo sa imong panimalay ug kaniya nga gipalit sa salapi gikan ni bisan kinsa nga langyaw nga dili lakip sa imong mga kaliwat. ¹³Siya usab nga natawo sa imong panimalay ug siya nga imong gipalit sa salapi kinahanglan nga tulion. Kining akong kasabotan maanaa sa inyong unod alang sa walay kataposan nga kasabotan. ¹⁴Si bisan kinsa ang wala matuli nga lalaki nga dili tinuli sa unod sa iyang panit igasalikway gikan sa iyang katawhan. Giguba niya ang akong kasabotan."

¹⁵Ang Dios nag-ingon kang Abraham, "Alang kang Sarai nga imong asawa, ayaw na siya pagatawaga nga Sarai. Hinuon, ang iyang ngalan mahimo nang Sara. ¹⁶Panalanginan ko siya, ug pagahatagan ko ikaw ug anak nga lalaki pinaagi kaniya. Panalanginan ko siya, ug mahimo siyang inahan sa mga kanasoran. Ang mga hari sa katawhan magagikan kaniya."

¹⁷Unya mihapa si Abraham sa yuta, ug mikatawa, ug miingon sa iyang kasingkasing, "Makabuhat pa ba ug bata ang usa ka tawo nga nagpanuigon na ug 100 ?? Ug makaanak pa ba si Sara, nga 90 na ang panuigon?" ¹⁸Miingon si Abraham sa Dios, "O hinaot unta nga mabuhi si Ismael sa imong atubangan!"

¹⁹Miingon ang Dios, "Dili, apan si Sara nga imong asawa magmabdos ug lalaki nga anak, ug kinahanglan nga imong panganlan siya ug Isaac. Tukoron ko ang kasabotan kaniya ingon nga walay kataposang kasabotan uban sa iyang mga kaliwat sunod kaniya. ²⁰Alang kang Ismael, nadungog ko ikaw. Tan-awa, ania ako magpanalangin kaniya, ug himoon ko siya nga magmabungahon, ug pasanayon ko siya nga madagayaon gayod. Mahimo siya nga amahan sa dose ka mga pangulo sa mga tribo, ug pagahimoon ko siyang dako nga nasod. ²¹Apan pagatukoron ko ang kasabotan uban kang Isaac, nga imabdos ni Sara kanimo sama niining taknaa sa sunod tuig."

²²Sa dihang nahuman na siya sa pakigsulti kaniya, ang Dios mibiya kang Abraham. ²³Unya gikuha ni Abraham si Ismael nga iyang anak nga lalaki, ug ang tanang natawo sa iyang panimalay, ug kadtong tanang gipalit sa iyang salapi, ang matag kalalakin-an sa panimalay ni Abraham, ug gituli niya sila sa unod sa panit nianang adlawa, sumala sa gisulti sa Dios kaniya.

²⁴Si Abraham nagpangidaron ug 99 na ka tuig sa dihang gituli ang unod sa iyang panit. ²⁵Ug si Ismael nga iyang anak napulo ug tulo ka tuig ang edad sa dihang gituli ang panit sa iyang kinatawo. ²⁶Sa maong adlaw usab silang duha ni Abraham ug Ismael nga iyang anak gituli. ²⁷Ang tanang mga lalaki nga anaa sa iyang panimalay gituli uban kaniya, lakip kadtong mga natawo sa panimalay ug kadtong gipalit sa salapi gikan sa mga langyaw.

¹Nagpakita si Yahweh kang Abraham diha sa katugasan ni Mamre, samtang naglingkod siya sa pultahan sa iyang tolda sa kainiton sa adlaw. ²Mihangad siya ug, tan-awa, nakita niya ang tulo ka mga lalaki nga nagbarog sa iyang atubangan. Sa pagkakita niya kanila, midagan siya aron sa pagtagbo kanila gikan sa pultahan sa tolda ug miyukbo sa yuta.

³Miingon siya, "Ginoo, kung gikahimut-an mo ako, ayaw sayloi ug biyai ang imong sulugoon. ⁴Tugoti nga dalhan kamo ug diyutay nga tubig, aron hugasan ang inyong mga tiil, ug pahulay kamo ilalom sa kahoy. ⁵Tugoti ako sa pagdala ug diyutay nga pagkaon, aron mahupay ang inyong kaugalingon. Pagkahuman makapadayon na kamo sa inyong panaw, sanglit mianhi man kamo sa inyong sulugoon." Ug miingon sila, "Buhata kung unsa ang imong gisulti."

⁶Unya nagdalidali ug adto si Abraham sa sulod sa barongbarong ngadto kang Sara, ug miingon, "Pagdali, pagkuha ug tulo ka takus sa pinakamaayong harina, masaha kini, ug paghimo ug tinapay." ⁷Unya midagan si Abraham ngadto sa panon sa mga mananap, ug gikuha niya ang nating baka nga humok ug maayo, ug gihatag kini ngadto sa sulugoon, ug gidali niya kini pag-andam. ⁸Gikuha niya ang mantikilya ug gatas, ug ang nating baka nga giandam, ug gibutang ang pagkaon sa ilang atubangan, ug nagbarog siya tapad kanila ilalom sa kahoy samtang nangaon sila.

⁹Miingon sila kaniya, "Diin man si Sara ang imong asawa?" Mitubag siya, "Atua didto sa sulod sa barongbarong." ¹⁰Miingon siya, "Mobalik gayod ako kanimo sa tingpamulak, ug tan-awa, ang imong asawa nga si Sara makabaton ug anak nga lalaki." Naminaw si Sara didto sa pultahan sa tolda, nga anaa sa iyang luyo.

¹¹Karon si Abraham ug si Sara tigulang na, ug taas na ang pangidaron, ug si Sara wala na sa sakto nga pangidaron nga ang usa ka babaye makabaton pa ug anak. ¹²Busa mikatawa si Sara sa iyang kaugalingon, nga nag-ingon, "Human nga nagmaluyahon na ako, aduna pa ba akoy kagana, nga ang akong agalon tigulang na man usab?"

¹³Miingon si Yahweh kang Abraham, "Nganong mikatawa man si Sara ug miingon, 'Makabaton pa ba ako ug anak, nga tigulang na man ako?' ¹⁴Aduna bay lisod kaayo kang Yahweh? Sa panahon nga akong gitagana, sa tingpamulak, mobalik ako kanimo. Sa samang higayon sa sunod tuig makabaton na ug anak nga lalaki si Sara." ¹⁵Unya gilimod kini ni Sara ug miingon, "Wala man ako mikatawa," tungod kay nahadlok siya. Mitubag siya, "Dili, mikatawa ka gayod."

¹⁶Unya mitindog ang mga lalaki aron sa pagbiya ug midungaw paubos sa Sodoma. Miuban si Abraham kanila aron mahatod niya sila sa unahan. ¹⁷Apan miingon si Yahweh, "Angay bang itago ko kang Abraham kung unsa ang akong pagahimuon, ¹⁸sanglit mahimo man gayong usa ka bantogan ug gamhanan nga nasod si Abraham, ug ang tanang nasod sa tibuok kalibotan mapanalanginan tungod kaniya? ¹⁹Kay gipili ko siya aron tudloan niya ang iyang mga anak ug ang iyang panimalay sa pagsunod sa paagi ni Yahweh kung wala na siya, sa pagbuhat ug matarong ug husto, aron buhaton ni Yahweh kang Abraham kung unsa ang iyang gisulti ngadto kaniya."

²⁰Unya miingon si Yahweh, "Tungod kay ang mga sumbong batok sa Sodoma ug Gomora hilabihan na gayod kadako, ug tungod kay ang ilang mga sala hilabihan na kaayo kadaotan, ²¹molugsong ako karon didto ug sutaon ang mga sumbong batok kaniya nga nahiabot kanako, kung tinuod ba gayod nga gibuhat nila kini. Kung wala man, masayran ko."

²²Busa ang mga lalaki mibiya gikan didto, ug miadto padulong sa Sodoma, apan si Abraham nagpabilin nga nagbarog sa atubangan ni Yahweh. ²³Unya miduol si Abraham ug miingon, "Imo ba gayong laglagon ang matarong uban sa daotan?

²⁴Pananglitan adunay 50 ka matarong nga anaa sa siyudad. Imo ba kining laglagon ug dili luwason ang dapit alang sa 50 ka matarong nga atua didto? ²⁵Dili mo gayod mahimo kanang butanga, ang mopatay sa mga matarong uban sa daotan, aron nga ang matarong mahisama sa pagtagad sa mga daotan. Dili mo gayod kana mahimo! Dili ba himoon man sa manghuhukom sa tibuok kalibotan kung unsa ang makiangayon?" ²⁶Miingon si Yahweh, "Kung makakaplag ako ug 50 ka matarong sa siyudad sa Sodoma, dili ko pagalaglagon ang tibuok nga dapit alang kanila."

²⁷Mitubag si Abraham ug miingon, "Tan-awa, nakaako ako sa pagpakigsulti sa akong Ginoo, bisan tuod abog lamang ako ug mga abo! ²⁸Pananglitan adunay 45 ka matarong? Imo bang laglagon ang tibuok nga siyudad tungod kay kulang ug lima?" Ug miingon siya, "Dili ko kini pagalaglagon, kung makakaplag ako didto ug 45."

²⁹Misulti na usab siya kaniya, ug miingon, "Pananglitan adunay 40 nga imong makaplagan didto?" Mitubag siya, "Dili ko kini buhaton alang niadtong 40." ³⁰Miingon siya, "Palihog ayaw kasuko, Ginoo, aron makahimo pa ako nga makasulti. Pananglitan adunay 30 nga makaplagan didto." Mitubag siya, "Dili ko kini buhaton, kung makakaplag ako ug 30 didto." ³¹Miingon siya, "Tan-awa, nakaako ako sa pagsulti sa akong Ginoo! Pananglitan adunay makaplagan nga 20 didto." Mitubag siya, "Dili ko kini pagalaglagon alang niadtong 20."

³²Miingon siya, "Palihog ayaw kasuko, Ginoo, ug mosulti ako sa makausa pa sa kataposang higayon. Pananglitan makakaplag ka ug napulo didto." Ug miingon siya, "Dili ko kini pagalaglagon alang niadtong napulo." ³³Mipadulong si Yahweh sa iyang dalan pagkahuman gayod sa iyang pagpakigsulti kang Abraham, ug mibalik si Abraham sa iyang panimalay.

¹Nahiabot ang duha ka anghel didto sa Sodoma sa pagka-gabii, samtang si Lot naglingkod sa ganghaan sa Sodoma. Nakita sila ni Lot, mitindog siya sa pagtagbo kanila, ug mihapa sa yuta. ²Miingon siya, "Palihog mga agalon ko, hangyoon ko kamo nga mohapit sa balay sa inyong alagad, ug mopabilin sa tibuok nga gabii, ug makapanghimasa kamo sa inyong mga tiil. Ug makabangon kamo sa sayo sa kabuntagon, ug magpadayon sa inyong paglakaw." Ug sila nag-ingon, "Dili, kay sa plasa sa lungsod lang kami mopahulay sa tibuok gabii." ³Apan gihangyo niya sila pag-ayo, ug sila miuban kaniya, ug misulod sila sa iyang balay. Nag-andam siya ug pagkaon ug nagluto siya ug mga tinapay nga walay patubo, ug sila nangaon.

⁴Apan sa wala pa sila mihigda nagpalibot sa balay ang mga lalaki sa siyudad, ang mga lalaki sa Sodoma, mga batan-on ug mga tigulang, tanang mga lalaki nga gikan sa bisan asang bahin sa siyudad. ⁵Gitawag nila si Lot, ug miingon sila kaniya, "Hain na ang mga lalaki nga miabot kanimo karong gabhiona? Dad-a sila pagawas nganhi kanamo, aron kami makigdulog kanila."

⁶Busa migawas si Lot sa pultahan ngadto kanila ug gisirad-an ang pultahan human siya makagawas. ⁷Ug siya miingon "Nagpakiluoy ako kaninyo, akong mga igsoon, ayaw kamo pagbuhat ug daotan. ⁸Tan-awa, aduna akoy duha ka mga anak nga babaye nga wala pa nakigdulog kang bisan kinsang lalaki. Naghangyo ako nga tugoti nga ihatag ko sila kaninyo, ug buhata kanila ang bisan unsa nga maayo sa inyong panan-aw. Ug ayaw lang hilabti kining mga tawhana, tungod kay sila mianhi ilalom sa landong sa akong atop."

⁹Nag-ingon sila, "Pahawa diha!" Ug Nag-ingon usab sila, "Kini siya mianhi ug mipuyo ingon nga langyaw, ug karon siya mahimo natong maghuhukom! Karon, ikaw among buhatan ug mas daotan labaw pa kanila." Gituklod nila pag-ayo si Lot, ug midutdot aron sa pagguba sa pultahan.

¹⁰Apan gibira sa duha ka lalaki si Lot pasulod sa balay uban kanila ug gisirad-an ang pultahan. ¹¹Kadtong mga tawo nga anaa sa gawas sa pultahan sa balay, giataki ug gipangbutahan sila sa mga bisita ni Lot, mga batan-on ug mga tigulang, aron nga mangaluya sila sa pagpangita sa pultahan.

¹²Unya ang duha ka lalaki nag-ingon kang Lot, "Aduna ka pa bay kauban dinhi? Bisan kinsa nga umagad nga lalaki, imong mga anak nga lalaki ug imong mga anak nga babaye, ug si bisan kinsa nga imong paryente sa siyudad, kuhaa sila pagawas niining dapita. ¹³Kay pagalaglagon namo kini nga dapit, tungod kay ang sumbong batok niini midangat sa atubangan ni Yahweh sa hilabihan gayod mao nga gipadala niya kami sa paglaglag niini."

¹⁴Migawas si Lot ug nakigsulti sa iyang mga umagad nga lalaki, ang mga lalaki nga nagsaad nga makigminyo sa iyang mga anak nga babaye, "Pagdali, gawas niini nga dapit, tungod kay sa dili madugay pagalaglagon ni Yahweh kini nga siyudad." Apan ang iyang mga umagad nga lalaki naghunahuna nga nagtiaw-tiaw siya. ¹⁵Sa sayo sa kabuntagon, ang mga anghel naghangyo kang Lot nga miingon, "Panglakaw na kamo, ug dad-a ang imong asawa ug ang imong duha ka mga anak nga babaye nga ania dinhi, aron dili kamo mahiapil sa pagsilot sa siyudad."

¹⁶Apan siya naglanganlangan. Busa gibira sa duha lalaki ang iyang kamot, ug ang kamot sa iyang asawa, ug ang mga kamot sa iyang duha ka mga anak nga babaye, tungod kay si Yahweh nga Dios nagmaluluy-on kaniya. Gidala nila sila pagawas, ug gipahimutang sila sa gawas sa siyudad. ¹⁷Sa dihang gipagawas na nila sila, usa sa mga lalaki nag-ingon, "Dagan alang sa inyong kinabuhi! Ayaw paglingi o paghunong bisan asa sa kapatagan. Ikyas ngadto sa kabukiran aron dili kamo mahiapil pagkapapas."

¹⁸Si Lot nag-ingon kanila, "Ayaw, palihog, mga agalon ko! ¹⁹Ang inyong alagad nakakaplag ug kaluoy sa inyong atubangan, ug gipakita ninyo kanako ang dako ninyong kaayo sa pagluwas sa akong kinabuhi, apan dili ako makahimo sa pag-ikyas ngadto sa mga bukid, tungod kay maapsan ako sa katalagman, ug ako mamatay. ²⁰Tan-awa, kanang usa ka gamay nga siyudad nga haduol paigo na nga makadagan ako didto. Palihog, paikyasa ako didto (Dili ba gamay ra man kini?), ug ang akong kinabuhi maluwas."

²¹Mitubag siya kaniya, "Sige, gidawat ko usab kining imong gihangyo, ug dili ko pagalaglagon ang siyudad nga imong giingon. ²²Pagdali! ug ikyas na didto, tungod kay dili ako makabuhat bisan unsa hangtod nga mahiabot ka didto." Busa gitawag ang siyudad ug Zoar.

²³Ang adlaw misidlak ibabaw sa kalibotan sa dihang nahiabot si Lot sa Zoar. ²⁴Unya gipaulanan ni Yahweh ug asupre ug kalayo ang Sodoma ug Gomora, migula kini gikan sa langit. ²⁵Gigun-ob niya kadtong mga siyudad, ug ang tanang kapatagan, ug ang tanang mga nagpuyo sa maong mga siyudad, ug ang mga tanom nga nagtubo sa yuta.

²⁶Apan ang asawa ni Lot, nga nagsunod kaniya, milingi sa likod, ug siya nahimong haligi nga asin. ²⁷Mibangon si Abraham sa sayo sa kabuntagon ug miadto sa dapit nga diin siya mibarog sa atubangan ni Yahweh. ²⁸Milantaw siya paubos sa Sodoma ug Gomora ug paingon sa tibuok yuta sa kapatagan. Siya milantaw ug iyang nakita ang aso gikan sa yuta sama sa aso sa dakong hudno.

²⁹Busa sa dihang gigun-ob sa Dios ang mga siyudad sa kapatagan, nahinumduman sa Dios si Abraham. Gipagawas niya si Lot taliwala sa kadaot sa dihang iyang gigun-ob ang mga siyudad diin si Lot nagpuyo.

³⁰Apan mitungas si Lot gikan sa Zoar aron mopuyo sa kabukiran uban ang iyang duha ka mga anak nga babaye, tungod kay siya nahadlok nga mopuyo sa Zoar. Busa nagpuyo siya sa langub, siya ug ang iyang duha ka mga anak nga babaye.

³¹Ang kamaguwangan nga anak miingon ngadto sa manghod, "tiguwang na ang atong amahan, ug walay lalaki sa bisan asang dapit aron makigdulog kanato sumala sa pamaagi sa tibuok kalibotan. ³²Dali, atong paimnon ug bino ang atong amahan, ug makigdulog kita kaniya, aron mamahimo natong mapadaghan ang banay sa atong amahan." ³³Busa gipainom nila ang ilang amahan ug bino niadtong gabhiona. Unya ang kinamaguwangang anak miadto sa sulod ug nakigdulog sa iyang amahan; wala nasayod si Lot sa dihang mihigda ang iyang kinamaguwangang anak, ni sa iyang pagbangon.

³⁴Sa pagkasunod nga adlaw ang kinamaguwangang anak miingon ngadto sa manghod, "Paminaw, nakigdulog ako sa atong amahan kagabii. Atong paimnon ug bino ang atong amahan pag-usab, ug kinahanglan nimo nga mosulod ug makigdulog uban kaniya, aron mamahimo natong mapadaghan ang banay sa atong amahan." ³⁵Busa nahimo nila nga napainom ang ilang amahan ug bino niadtong gabhiona pag-usab, ug ang manghod niadto ug nakigdulog kaniya. Wala nasayod si Lot sa dihang mihigda ang iyang kinamanghorang anak, ni sa iyang pagbangon.

³⁶Busa ang duha ka mga anak nga babaye ni Lot nagmabdos pinaagi sa ilang amahan. ³⁷Ang kinamaguwangang anak nanganak ug lalaki, ug ginganlan niya ug Moab. Nahimo siyang katigulangan sa katawhan sa mga Moabnon sa karong panahon. ³⁸Alang sa kinamanghorang anak, siya nanganak usab ug lalaki, ug ginganlan kini ug Ben Ami. Nahimo siyang katigulangan sa katawhan sa mga Amonihanon sa karong panahon.

¹Gikan didto mipanaw si Abraham ug nagpadulong sa yuta sa Negeb, ug nagpuyo siya sa tunga-tunga sa Kades ug Sur. Usa siya ka langyaw nga nagpuyo sa Gerar. ²Si Abraham miingon mahitungod sa iyang asawa nga si Sara, "Siya mao ang akong igsoon nga babaye." Unya ang hari sa Gerar nga mao si Abimelec nagpadala sa iyang mga tawo ug ilang gikuha si Sara. ³Apan ang Dios nagpakita kang Abimelec pinaagi sa damgo nianang gabhiona, ug siya miingon kaniya, "Tan-awa, mamatay ka tungod sa babaye nga imong gikuha, kay asawa siya sa usa ka tawo."

⁴Karon si Abimelec wala miduol kaniya ug siya nag-ingon, "Ginoo, pagapatyon mo ba bisan ang nasod nga matarong? ⁵Dili ba diay siya mismo ang nag-ingon kanako, 'Siya akong igsoong babaye?' Ug bisan siya mismo ang nag-ingon, 'Siya akong igsoong lalaki.' Gihimo ko kini sa pakamatinud-anon sa akong kasing-kasing ug dili sad-an ang akong mga kamot."

⁶Unya ang Dios miingon kaniya pinaagi sa damgo, "Oo, nasayod usab ako nga nabuhat mo kini sa pagkamatinud-anon sa imong kasing-kasing, ug wala ko usab gitugot nga ikaw makasala batok kanako. Busa wala ko ikaw tugoti nga imo siyang hilabtan. ⁷Busa, ibalik ang asawa sa tawo, tungod kay siya usa man ka propeta. Mag-ampo siya alang kanimo, ug ikaw mabuhi. Apan kung dili mo siya iuli, sayri nga ikaw ug ang tanang anaa kanimo mangamatay gayod."

⁸Mibangon sa sayo sa kabuntangon si Abimelec ug iyang gipatawag ang tanan niyang mga sulugoon ngadto kaniya. Iyang gisugilon kining tanang mga butanga ngadto kanila, ug ang mga tawo nangahadlok pag-ayo. ⁹Unya gipatawag ni Abimelec si Abraham ug nag-ingon kaniya, "Unsa man kining imong gibuhat kanamo? Giunsa ko man pagkasala kanimo, nga gidad-an mo ako ug ang akong gingharian ug dakong sala? Nakabuhat ka kanako sa dili unta angay buhaton."

¹⁰Nag-ingon si Abimelec kang Abraham, "Unsa man ang nagtukmod kanimo aron buhaton kining mga butanga?" ¹¹Nag-ingon si Abraham, "Tungod kay ako naghuna-huna, 'Wala gayo'y kahadlok sa Dios kini nga dapit, ug pagapatyon nila ako tungod sa akong asawa.' ¹²Labot pa niana, tinuod gayod nga siya akong igsoong babaye, ang anak nga babaye sa akong amahan, apan dili siya anak nga babaye sa akong inahan; ug siya nahimong akong asawa.

¹³Sa dihang gipabiya ako sa Dios sa balay sa akong amahan ug mipanaw sa nagkalainlaing dapit, miingon ako kaniya, 'Kinahanglan ipakita mo kanako ang pagkamatinud-anon isip akong asawa: Sa bisan asang dapit kita moadto, ikaw moingon bahin kanako, "Siya ang akong igsoong lalaki."" ¹⁴Unya gikuha ni Abimelec ang karnero ug baka, ug mga lalaki ug babaye nga mga sulugoon, ug gihatag kang Abraham. Unya iyang gibalik si Sara, ang asawa ni Abraham, ngadto kaniya.

¹⁵Miingon si Abimelec, "Tan-awa, anaa sa imong atubangan ang akong yuta. Pagpuyo sa bisan asa nimo gusto." ¹⁶Unya miingon siya kang Sara, "Tan-awa, naghatag ako ug isa ka libo ka plata sa imong igsoong lalaki. Kini alang sa pagtabon sa bisan unsang paglapas batok kanimo sa mga mata sa imong mga kauban, ug sa atubangan sa tanan, ikaw nahimong hingpit nga maayo."

¹⁷Unya nag-ampo si Abraham ngadto sa Dios, ug giayo sa Dios si Abimelec, ang iyang asawa, ang iyang mga sulugoon nga babaye aron sila makabaton ug mga anak. ¹⁸Kay gihimo man ni Yahweh nga ang mga babaye sa panimalay ni Abimelec nahimong mga baog sa hingpit, tungod kang Sara, nga asawa ni Abraham.

¹Gitagad ni Yahweh si Sara sumala sa iyang gisulti nga pagabuhaton, ug gibuhat ni Yahweh ang iyang gisaad kang Sara. ²Nagmabdos si Sara ug nanganak ug usa ka batang lalaki alang kang Abraham sa natigulang na siya, sumala sa gitagal nga panahon nga gisulti sa Dios kaniya. ³Ginganlan ni Abraham ang iyang anak nga lalaki ug Isaac, siya nga gipakatawo kaniya, nga gipanganak ni Sara. ⁴Gituli ni Abraham ang iyang anak nga si Isaac sa dihang walo na kini ka adlaw, sumala sa gisugo kaniya sa Dios.

⁵Nagpanuigon si Abraham ug 100 ka tuig sa pagkatawo ni Isaac alang kaniya. ⁶Miingon si Sara, "Gipakatawa ako sa Dios; ang tanang makadungog mangatawa uban kanako." ⁷Miingon usab siya, "Kinsa ba ang makaingon kang Abraham nga si Sara makapasuso pa sa mga bata, ug ania ako nakapahimugso pa kaniya ug usa ka batang lalaki sa iyang katigulangon!"

⁸Midako ang bata ug gilutas nila kini, ug nagpakombira si Abraham sa adlaw sa paglutas kang Isaac. ⁹Nakita ni Sara nga gibiaybiay sa anak ni Hagar nga Ehiptohanon si Isaac, nga gipakatawo ni Hagar alang kang Abraham.

¹⁰Busa gisultihan niya si Abraham, "Papahawaa kining ulipong babaye ug ang iyang anak: kay ang anak niining sulugoong babaye dili mahimong manununod uban ang akong anak, nga si Isaac." ¹¹Kining mga butanga nakapaguol pag-ayo kang Abraham tungod sa iyang anak nga lalaki.

¹²Apan gisultihan sa Dios si Abraham, "Ayaw kaguol tungod sa bata, ug tungod sa imong ulipong babaye. Paminawa ang tanang mga pulong nga iyang gisulti kanimo mahitungod niining mga butanga, tungod kay pinaagi kang Isaac paganganlan ang imong kaliwatan. ¹³Himoon ko usab nga dakong nasod ang anak nga lalaki sa ulipong babaye, tungod kay kaliwat mo man gihapon siya."

¹⁴Mibangon si Abraham sayo sa kabuntagon, ug mikuha ug tinapay ug panit nga panudlanan sa tubig, ug gihatag ngadto kang Hagar, gipapas-an niya kini. Gihatag niya ang bata kaniya ug gipalakaw. Mipahawa si Hagar ug naglatagaw didto sa kamingawan sa Beersheba. ¹⁵Sa nahurot na ang tubig sa panit nga panudlanan, gibiyaan niya ang bata ilalom sa usa ka kahoy. ¹⁶Unya milakaw siya ug milingkod palayo dyutay sa bata, sama sa gilay-on sa pagbuhi sa pana, kay miingon siya, "Dili ako makaako sa pagtan-aw sa kamatayon sa bata." Sa paglingkod niya atbang sa bata, missinggit siya ug mihilak.

¹⁷Nadungog sa Dios ang tingog sa bata, ug gitawag sa anghel sa Dios si Hagar gikan sa langit, ug miingon kaniya, "Unsa bay nakapahasol kanimo, Hagar? Ayaw kahadlok, kay nadungog sa Dios ang tingog sa bata sa nahimutangan niini. ¹⁸Tindog, sakwata ang bata, ug dasiga siya; kay himoon ko siyang dakong nasod."

¹⁹Unya giablihan sa Dios ang iyang mga mata, ug nakita niya ang atabay nga may tubig. Miadto siya ug gipuno ug tubig ang panit nga panudlanan, ug gipainom ang bata. ²⁰Ang Dios nag-uban sa bata, ug nagtubo siya. Mipuyo siya sa kamingawan ug nahimong usa ka magpapana. ²¹Mipuyo siya sa kamingawan sa Paran, ug ang iyang inahan mikuha ug usa ka asawa alang kaniya gikan sa yuta sa Ehipto.

²²Miabot ang panahon nga sila si Abimelec ug si Phicol ang kapitan sa iyang mga kasundalohan nakigsulti kang Abraham, ug miingon, "Ang Dios nag-uban kanimo sa tanan nimong gibuhat. ²³Busa karon panumpa kanako dinhi pinaagi sa Dios nga dili mo gayod ako limbongan, ni bisan ang akong mga kaanakan, ni bisan ang akong mga kaliwatan. Ipakita kanako ug didto sa yuta nga imong gipuy-an ang sama gihapong kasabotan sa pagkamatinud-anon nga akong gipakita kanimo." ²⁴Si Abraham mitubag, "Ipanumpa ko."

²⁵Mireklamo usab si Abraham kang Abimelec mahitungod sa atabay nga giilog sa mga sulugoon ni Abimelec gikan kaniya. ²⁶Si Abimelec miingon, "Wala ako masayod kinsa ang nagbuhat niining mga butanga. Wala ka man magsulti kanako kaniadto; wala ako makadungog niini kondili karon lamang." ²⁷Busa gikuha ni Abraham ang karnero ug ang baka ug gihatag kini kang Abimelec, ug naghimo silang duha ug usa ka kasabotan.

²⁸Busa gilain ni Abraham alang kanila ang pito ka nating baye nga mga karnero gikan sa panon. ²⁹Si Abimelec miingon kang Abraham, "Unsa may buot ipasabot niining imong nilain nga pito ka nating baye nga mga karnero?" ³⁰Mitubag siya, "Kining pito ka nating baye nga mga karnero nga pagadawaton nimo gikan sa akong kamot, mahimo kining saksi alang kanako, nga gikalot ko gayod kini nga atabay."

³¹Busa gitawag niya ug Beersheba ang maong dapit, tungod kay didto man silang duha nanumpa, ³²Naghimo sila ug kasabotan didto sa Beersheba, ug unya si Abimelec ug si Phicol, ang kapitan sa iyang mga kasundalohan, mipauli ngadto sa yuta sa mga Filistihanon.

³³Gitanom ni Abraham ang kahoy nga tamarisko sa Beersheba. Gisimba niya didto si Yahweh, ang walay kataposang Dios. ³⁴Nagpabiling langyaw si Abraham didto sa yuta sa mga Filistihanon sa daghang mga adlaw.

¹Miabot ang panahon human niining mga butanga nga gisulayan sa Dios si Abraham. Miingon siya kaniya, "Abraham!" Mitubag si Abraham, "Ania ako". ²Unya miingon ang Dios, "Dad-a ang imong anak, ang bugtong mong anak nga lalaki nga si Isaac nga imong hinigugma, ug adto sa yuta sa Moriah. Ihalad siya didto ingon nga halad sinunog sa usa sa mga kabukiran didto, nga akong isulti kanimo. ³Busa mibangon si Abraham sa sayo sa kabuntagon, ug gikargahan niya ang asno, ug gidala niya uban kaniya ang duha ka batan-ong mga lalaki, kauban si Isaac nga iyang anak nga lalaki. Nangahoy siya alang sa halad sinunog, unya migikan na sa iyang panaw padulong sa dapit nga gisulti sa Dios kaniya.

⁴Sa ikatulo ka adlaw mihangad si Abraham ug nakita niya ang dapit sa halayo. ⁵Unya miingon si Abraham sa iyang mga batan-ong lalaki, "Hulat dinhi uban sa asno, ug ako ug ang bata lamang moadto didto. Mosimba kami ug mobalik ra kaninyo." ⁶Unya gikuha ni Abraham ang sugnod alang sa halad sinunog ug gipapas-an kini kang Isaac nga iyang anak. Gidala niya sa iyang kamot ang kalayo ug ang punyal; ug nangadto na silang duha.

⁷Nakigsulti si Isaac sa iyang Amahan ug miingon, "Amahan ko." ug mitubag siya, "Ania ako, akong anak." Miingon siya, "Tan-awa, may kalayo ug pangsugnod dinhi, apan diin na man ang karnero alang sa halad sinunog?" ⁸Miingon si Abraham, "Ang Dios sa iyang kaugalingon magapatagbo sa karnero alang sa halad sinunog, anak ko." Busa mipadayon na silang duha.

⁹Sa nahiabot na sila sa dapit nga gisulti sa Dios kaniya, nagbuhat si Abraham ug halaran didto ug gibutang niya ang mga sugnod niini. Unya gigapos niya ni Isaac nga iyang anak ug gipahigda ibabaw sa halaran, sa ibabaw sa mga sugnod. ¹⁰Ug giisa ni Abraham ang iyang kamot ug gikuha ang punyal aron patyon ang iyang anak.

¹¹Ug unya ang anghel ni Yahweh mitawag kaniya gikan sa langit ug miingon, "Abraham, Abraham!" ug miingon si Abraham, "Ania ako." ¹²Miingon siya, "Ayaw pagbakyawa ang imong kamot batok sa bata, ni modagmal kaniya, kay nasayod na ako nga nahadlok ka sa Dios, sa pagpakita nga wala mo gihikaw ang imong anak nga lalaki, ang bugtong mong anak nga lalaki gikan kanako."

¹³Mihangad si Abraham ug ania karon, sa iyang likod adunay laking karnero nga nagapos ang sungay sa kasagbotan. Giadto ug gikuha ni Abraham ang laking karnero ug gihalad ingon nga halad sinunog puli sa iyang anak. ¹⁴Busa gitawag ni Abraham kadtong dapita ug, "Si Yahweh ang magapatagbo," ug gitawag kini niining panahona, "Sa bukid ni Yahweh ipatagbo kini."

¹⁵Ang anghel ni Yahweh mitawag kang Abraham sa ikaduhang higayon gikan sa langit ¹⁶ug miingon—mao kini ang mensahe ni Yahweh, "Pinaagi sa akong kaugalingon manumpa ako nga tungod sa imong pagbuhat niining butanga, ug wala mihikaw sa imong anak nga lalaki, nga imong bugtong anak, ¹⁷pagapanalanginan ko gayod ikaw ug padaghanon pag-ayo ang imong kaliwatan sama kadaghan sa mga bituon sa kalangitan, ug sama kadaghan sa mga balas sa baybayon; ug ang imong kaliwatan manag-iya sa mga ganghaan sa ilang mga kaaway.

¹⁸Pinaagi sa imong kaliwatan mapanalanginan ang tanang kanasoran sa kalibotan, tungod kay mituman ka man sa akong tingog." ¹⁹Busa gibalikan ni Abraham ang iyang mga batan-ong lalaki, ug mibiya sila ug nanglakaw padulong sa Beersheba, ug mipuyo siya sa Beersheba.

²⁰Miabot ang higayon human niining mga butanga nga gisuginlan si Abraham, "Si Milca nanganak ug mga anak, ingon man ang imong igsoong lalaki nga si Nahor." ²¹Sila mao si Uz ang kamagulangan, si Buz ang iyang igsoon nga lalaki, si Kemuel ang amahan ni Aram, ²²si Chesed, si Hazo, si Pildash, si Jidlaph, ug si Betuel.

²³Si Betuel nahimong amahan ni Rebeca. Mao kini ang walo ka anak ni Milca nga gipanganak alang kang Nahor nga igsoong lalaki ni Abraham. ²⁴Ang iyang kapuyopuyo, nga ginganlan ug Reuma, nanganak usab kang Teba, kang Gaham, kang Tahas, ug kang Maaca.

¹Nabuhi si Sara sulod sa 127 ka tuig. Mao kini ang katuigan sa kinabuhi ni Sara. ²Namatay si Sara sa Kiriath Arba, nga mao na ang Hebron, sa yuta sa Canaan. Nagbangotan si Abraham ug naghilak alang kang Sara.

³Unya mitindog si Abraham ug mibiya gikan sa patayng lawas sa iyang asawa, ug nakigsulti sa mga anak nga lalaki ni Heth nga nag-ingon, ⁴"Usa ako ka langyaw diha kaninyo. Palihog papalita ako ug yuta diha kaninyo nga kalubngan, aron akong kalubngan sa akong minatay."

⁵Mitubag ang mga anak nga lalaki ni Heth kang Abraham, nga nag-ingon, ⁶"Paminawa kami, akong agalon. Usa ikaw ka prinsipe sa Dios taliwala kanamo. Ilubong ang imong minatay sa labing maayo namong mga lubnganan. Walay usa kanamo ang mohikaw kanimo sa iyang lubnganan, aron nga imong malubong ang imong minatay.

⁷Mitindog si Abraham ug miyukbo sa katawhan niadtong yutaa, sa mga anak nga lalaki ni Heth. ⁸Gisultihan niya sila, nga nag-ingon, "Kung mitugot kamo nga ilubong ko ang akong minatay, nan paminawa ako ug hangyoa si Efron ang anak nga lalaki ni Zohar alang kanako. ⁹Hangyoa siya sa pagbaligya kanako sa langob sa Macpela, nga iyang gipanag-iya, nga atua sa kinatumyan sa iyang kaumahan. Sa igo nga kantidad ipabaligya kini kaniya nganhi kanako diha sa kadaghanan ingon nga gipanag-iyahan alang sa usa ka dapit nga lubnganan.

¹⁰Karon naglingkod si Efron kauban sa mga anak nga lalaki ni Heth, ug gitubag ni Efron ang Hitihanon si Abraham nga madunggan sa mga anak nga lalaki ni Heth, ug sa tanang miadto sa ganghaan sa iyang siyudad, nga nag-ingon, ¹¹Dili, paminawa ako akong agalon. Ihatag ko kanimo ang uma, ug ang langob nga anaa niini. Ihatag ko kini kanimo atubangan sa mga anak sa akong katawhan. Ihatag ko kini kanimo aron kalubngan sa imong minatay."

¹²Unya si Abraham sa iyang kaugalingon miyukbo atubangan sa katawhan niadtong yutaa. ¹³Misulti siya kang Efron nga madungog sa katawhan niadtong yutaa, nga nag-ingon, "Apan kung itugot nimo, palihog paminawa ako. Bayaran ko ang kaumahan. Dawata ang salapi gikan kanako, ug ilubong ko ang akong minatay didto."

¹⁴Mitubag si Efron kang Abraham, nga nag-ingon, ¹⁵"Palihog, agalon ko, paminaw kanako. Ang yuta nagkantidad ug 400 ka siklo sa plata, unsa ra man kana tali kanako ug kanimo? Ilubong ang imong minatay. ¹⁶Miuyon si Abraham kang Efron ug gitimbang niya sa kantidad sa plata nga iyang gisulti nga madunggan sa mga anak nga lalaki ni Heth, 400 ka siklo nga plata, sumala sa sukaranan sa sukdanan sa mga tigpatigayon.

¹⁷Busa ang uma ni Efron, nga anaa sa Macpela, nga duol sa Mamre, nga mao ang uma, ang langob nga anaa niini, ug ang tanang kakahoyan nga anaa sa uma ug sa mga utlanan nga naglibot niini, ¹⁸gihatag kang Abraham pinaagi sa pagpalit niini diha sa atubangan sa mga anak nga lalaki ni Heth, ug sa tanan usab nga miadto sa ganghaan sa iyang siyudad.

¹⁹Human niini, gilubong ni Abraham si Sara nga iyang asawa sa langob nga anaa sa uma sa Macpela nga duol sa Mamre, nga mao ang Hebron, sa yuta sa Canaan. ²⁰Busa ang uma ug ang langob niini napanag-iyahan ni Abraham ingon nga dapit nga lubngan nga gikan sa mga anak nga lalaki ni Heth.

¹Karon si Abraham tigulang na, anaa na sa katigulangon, ug gipanalanginan ni Yahweh si Abraham sa tanang mga butang. ²Gisultihan ni Abraham ang iyang sulugoon, nga mao ang labing tigulang sa iyang panimalay ug ang piniyalan sa tanang anaa kaniya, "Ibutang ang imong kamot ilalom sa akong paa ³ug papanumpaon ko ikaw pinaagi kang Yahweh, ang Dios sa langit ug ang Dios sa yuta, nga dili ka magpili ug asawa alang sa akong anak nga lalaki gikan sa mga anak nga babaye sa mga Canaanhon, diin ako maghimo sa akong pinuy-anan. ⁴Apan moadto ka sa akong kaugalingong nasod, ug sa akong mga kabanay, ug pilia ang usa ka asawa alang sa akong anak nga lalaki nga si Isaac."

⁵Ang sulugoon miingon kaniya, "Unsaon man kung dili buot mokuyog kanako ang babaye niining yutaa? Dad-on ko ba ang imong anak nga lalaki balik sa dapit nga imong gigikanan?" ⁶Miingon si Abraham kaniya, "Siguradoha nga dili mo gayod pagadad-on ang akong anak nga lalaki balik didto! ⁷Si Yahweh, ang Dios sa langit, nga maoy nagkuha kanako gikan sa pinuy-anan sa akong amahan ug gikan sa yuta sa akong mga kabanay, ug ang nanumpa kanako sa maligdong nga panumpa, nga nag-ingon, 'Sa imong kaliwat ihatag ko kining yutaa,' ipadala niya ang iyang anghel una kanimo, ug makakita ka ug usa ka asawa alang sa akong anak nga lalaki gikan didto.

⁸Apan kung ang babaye dili buot mokuyog kanimo, nan makalingkawas ka na gikan niining gipanumpa kanako. Ayaw lamang dad-a ang akong anak nga lalaki balik didto." ⁹Busa gibutang sa sulugoon ang iyang kamot sa ilalom sa paa ni Abraham nga iyang agalon, ug nanumpa kaniya mahitungod niining butanga.

¹⁰Gikuha sa sulugoon ang napulo ka mga kamelyo sa iyang agalon ug mibiya. Gidala usab niya ang tanang matang sa mga gasa gikan sa iyang agalon. Mibiya siya ug miadto sa rehiyon sa Aram Naharaim, sa siyudad sa Nahor. ¹¹Gipaluhod niya ang mga kamelyo sa kilid sa atabay nga may tubig nga anaa sa gawas sa siyudad. Gabii na kadto, ang takna sa pagpanggawas sa mga babaye aron sa pagkabo ug tubig.

¹²Unya miingon siya, "Yahweh, Dios sa akong agalon nga si Abraham, hatagi ako ug kalamposan karong adlawa ug ipakita ang imong matinud-anong pakigsaad ngadto sa akong agalon nga si Abraham. ¹³Tan-awa, ania ako nagtindog kilid sa tuboran sa tubig, ug ang mga anak nga babaye sa mga tawo sa siyudad manggula aron sa pagkabo ug tubig. ¹⁴Tugoti nga mahitabo ang sama niini. Kung mosulti ako sa batan-ong babaye, 'Palihog ipaubos ang imong banga aron makainom ako,' ug mosulti siya kanako, 'Inom, ug paimnon ko usab ang imong mga kamelyo,' ug tugoti nga siya na ang imong pilion alang sa imong sulugoon nga si Isaac. Pinaagi niini masayran ko nga gipakita mo ang matinud-anong pakigsaad ngadto sa akong agalon."

¹⁵Miabot ang higayon nga sa wala pa siya mahuman sa pagsulti, ania karon, miabot si Rebeca nga nagpas-an ug banga. Natawo si Rebeca kang Betuel nga anak nga lalaki ni Milca, ang asawa ni Nahor nga igsoong lalaki ni Abraham. ¹⁶Maanyag kaayo ang dalaga ug usa ka ulay. Wala pay lalaki nga nakadulog kaniya. Milugsong siya sa tubod ug gipuno ang iyang banga, ug mitungas.

¹⁷Unya midagan ang sulugoon aron sa pagsugat kaniya ug miingon, "Palihog hatagi ako ug gamay nga mainom gikan sa imong banga." ¹⁸Miingon siya, "Inom, akong agalon," ug gipaubos dayon niya ang banga sa iyang kamot, ug gipainom siya.

¹⁹Sa pagkahuman na niya ug pagpainom kaniya, miingon siya, "Magkabo usab ako ug tubig alang sa imong mga kamelyo, hangtod matapos sila sa pag-inom." ²⁰Busa nagdali-dali siya ug gihurot niya pagbubo ang tubig sa banga ngadto sa pasungan sa paimnanan, unya midagan siya pagbalik sa atabay aron sa pagkabo ug tubig, ug mikabo ug tubig alang sa tanan niyang mga kamelyo.

²¹Ang tawo nagtan-aw lamang kaniya sa hilom aron masuta kung gipalampos ba gayod ni Yahweh ang iyang panaw o wala. ²²Sa pagkahuman na sa pag-inom sa mga kamelyo, gipagawas sa tawo ang bulawang ariyos alang sa ilong nga adunay gibug-aton nga katunga sa shekel, ang duha ka bulawang porselas alang sa iyang mga bukton nga adunay gibug-aton nga napulo ka shekels, ²³ug nangutana, "Kang kinsa ka bang anak? Palihog sultihi ako, aduna bay lawak sa balay sa imong amahan alang kanamo aron kami mamahulay sa kagabhion?"

²⁴Miingon siya kaniya, "Ako ang anak nga babaye ni Betuel nga anak nga lalaki ni Milca, nga gianak niya gikan kang Nahor. ²⁵Miingon usab siya kaniya, "Aduna kami daghang dagami ug kumpay, ug aduna usab kami lawak alang kaninyo aron kapahulayan sa kagabhion."

²⁶Unya miyukbo ang tawo ug misimba kang Yahweh. ²⁷Miingon siya, "Bulahan si Yahweh, ang Dios sa akong agalon nga si Abraham, nga wala mobiya sa iyang matinud-anong pakigsaad ug takos siya nga kasaligan ngadto sa akong agalon. Ingon man kanako, gigiyahan ako ni Yahweh ngadto sa panimalay sa kabanay sa akong agalon."

²⁸Unya midagan ang dalaga ug gipahibalo niya ang panimalay sa iyang inahan mahitungod sa tanang mga nahitabo. ²⁹Karon si Rebeca adunay igsoong lalaki, ug ang iyang ngalan mao si Laban. Midagan si Laban padulong sa tawo nga anaa pa sa dalan daplin sa tubod. ³⁰Sa pagkakita niya sa ariyos sa ilong ug sa mga porselas sa bukton sa iyang igsoong babaye, ug sa pagkadungog niya sa mga gipangsulti ni Rebeca nga iyang igsoong babaye, "Mao kini ang gisulti sa tawo kanako," giadto niya ang maong tawo, ug tan-awa, nagtindog siya uban ang mga kamelyo didto sa tubod.

³¹Ug miingon si Laban, "Dayon, ikaw nga gipanalanginan ni Yahweh. Nganong nagtindog ka man diha sa gawas? Giandam ko na ang pinuy-anan, ug ang dapit alang sa mga kamelyo." ³²Busa midayon ang tawo sa pinuy-anan ug gihaw-as niya ang dala sa mga kamelyo. Gihatagan ang mga kamelyo sa dagami ug gipakaon, ug gihatagan siya ug tubig nga ikahugas sa iyang mga tiil ug sa mga tiil sa mga tawong kauban niya.

³³Giandaman nila siya ug pagkaon aron siya makakaon, apan miingon ang tawo, "Dili sa ako mokaon hangtod dili ko maisugilon kaninyo ang angay nakong isulti." Si Laban miingon, "Sige sulti na." ³⁴Miingon siya, "Ako mao ang sulugoon ni Abraham, ³⁵Gipanalanginan pag-ayo ni Yahweh ang akong agalon ug nahimo siyang bantogan. Gihatagan niya siya ug panon sa mga karnero ug panon sa mga baka, salapi ug bulawan, mga lalaki ug babayeng sulugoon, ug mga kamelyo ug mga asno.

³⁶Si Sara, nga asawa sa akong agalon, nanganak ug usa ka lalaki alang sa akong agalon sa pagkatigulang na niya, ug gihatagan niya sa tanang butang nga iyang gipanag-iyahan. ³⁷Gipapanumpa ako sa akong agalon, nga nag-ingon, "Dili ka magpili ug usa ka asawa alang sa akong anak nga lalaki gikan sa mga anak nga babaye sa mga Canaanhon, kansang yuta nga akong gipuy-an. ³⁸Hinuon, moadto ka sa pamilya sa akong amahan ug sa akong mga kabanay, ug pangita ug asawa alang sa akong anak nga lalaki.'

³⁹Miingon ako sa akong agalon, 'Tingali dili mosunod ang babaye kanako.' ⁴⁰Apan miingon siya kanako, 'Si Yahweh, nga diha sa iyang atubangan naglakaw ako, magpadala sa iyang anghel uban kanimo ug palamposon niya ang imong panaw, aron nga makapangita ka ug usa ka asawa alang sa akong anak nga lalaki gikan sa akong mga kabanay ug gikan sa banay sa pamilya sa akong amahan. ⁴¹Apan makalingkawas ka lamang sa akong panumpa kung mahiabot ka na sa akong mga kabanay ug dili nila siya ihatag kanimo. Ug mahimo kanang gawasnon gikan sa akong panumpa.'

⁴²Busa karong adlawa miabot ako sa tuboran, ug miingon, "O Yahweh, Dios sa akong agalon nga si Abraham, palihog, kung himoon mo man gayod nga malamposon ang akong pagpanaw - ⁴³ania ako, nagtindog sa dapit sa tuboran sa tubig - tugoti nga ang mga dalaga nga mogawas aron sa pagkabo ug tubig, ang babaye nga akong sultihan, "Palihog, hatagi ako sa gamayng tubig gikan sa imong banga aron ako makainom," ⁴⁴ang babaye nga moingon kanako, "Inom, ug mokabo usab ako ug tubig alang sa imong mga kamelyo" - hinaot nga siya na unta mao ang babaye nga gipili nimo Yahweh, alang sa anak nga lalaki sa akong agalon.'

⁴⁵Bisan sa wala pa ako matapos sa kinasingsing nga akong pagsulti, anaa, migawas si Rebeca nga nagpas-an ug banga ug milugsong siya ngadto sa tuboran aron sa pagkabo ug tubig. Busa giingnan ko siya, 'Palihog, paimna ako.' ⁴⁶Gipaubos dayon niya ang iyang gipas-an nga banga ug miingon, 'Inom, ug hatagan ko usab ug tubig ang imong mga kamelyo.' Busa miinom ako, ug gipainom usab niya ang mga kamelyo.

⁴⁷Nangutana ako kaniya ug miingon, "Kang kinsa ka man nga anak?" Mitubag siya, "Anak nga babaye ni Betuel, nga anak ni Nahor nga gihimugso ni Milca gikan kaniya." Ug unya gibutangan nako ug ariyos ang iyang ilong ug mga porselas sa iyang mga bukton." ⁴⁸Ug unya miyukbo ako ug misimba kang Yahweh, ug gidayeg si Yahweh, ang Dios sa akong agalon nga si Abraham, nga maoy naggiya kanako sa husto nga dalan aron makaplagan ko ang anak nga babaye nga kabanay sa akong agalon alang sa iyang anak nga lalaki.

⁴⁹Busa karon, kung andam kamo sa pagtagad sa akong agalon uban sa pagkamatinud-anon ug pagkamatinumanon, sultihi ako. Apan kung dili, sultihi ako, aron makasimang ako ngadto sa too, o sa wala."

⁵⁰Unya mitubag ug miingon si Laban ug si Betuel, "Ang butang nagagikan kang Yahweh; dili kami makasulti kanimo kung daotan o maayo. ⁵¹Tan-awa, anaa si Rebeca sa imong atubangan. Dad-a siya ug lakaw, aron nga mamahimo siyang asawa sa anak nga lalaki sa imong agalon, sama sa gipamulong ni Yahweh."

⁵²Sa pagkadungog sa sulugoon ni Abraham sa ilang gisulti, mihapa siya sa yuta alang kang Yahweh. ⁵³Gipagawas sa sulugoon ang mga plata, ang mga bulawan, ug ang mga bisti, ug gihatag kini kang Rebeca. Gihatagan usab niya ug bililhong mga gasa ang iyang igsoong lalaki ug ang iyang inahan.

⁵⁴Unya siya ug ang mga tawong mikuyog kaniya, nangaon ug nanginom. Namahulay sila didto sa tibuok gabii, ug sa pagbangon nila sa kabuntagon, miingon siya, "Palakawa na ako ngadto sa akong agalon." ⁵⁵Miingon ang iyang igsoong lalaki ug iyang inahan, "Tugoti nga magpabilin una ang dalaga kanamo bisan sa pipila pa ka mga adlaw, o bisan napulo lamang. Human niana makalakaw na siya."

⁵⁶Apan mitubag siya kanila, "Ayaw na ako pagpugngi pa, sanglit gipalampos man ni Yahweh ang akong panaw. Palakawa na ako aron makapauli na ako sa akong agalon. ⁵⁷Miingon sila, "Tawgon nato ang dalaga ug pangutan-on siya." ⁵⁸Busa gitawag nila si Rebeca ug gipangutana, "Mokuyog ka ba niining tawhana?" Mitubag siya, "Mokuyog ako."

⁵⁹Busa gipakuyog nila ang ilang igsoong babaye nga si Rebeca, kauban ang iyang sulugoon nga babaye, sa iyang panaw kauban ang sulugoon ni Abraham ug sa iyang mga tawo. ⁶⁰Gipanalanginan nila si Rebeca, ug miingon kaniya, "Among igsoong babaye, hinaot nga mahimo kang inahan sa liniboan ngadto sa napulo ka linibolibo, ug hinaot nga ang imong kaliwatan makapanag-iya sa ganghaan niadtong mga nagdumot kanila."

⁶¹Unya mitindog si Rebeca, ug misakay siya ug ang iyang mga sulugoong babaye sa mga kamelyo, ug misunod sa tawo. Sa ingon gidala sa sulugoon si Rebeca, ug milakaw. ⁶²Karon nagpuyo si Isaac sa Negev, ug mao pay pagbalik gikan sa Beerlahairoi.

⁶³Migawas si Isaac aron mamalandong sa uma niadtong gabhiona. Tan-awa, sa paghangad niya, nakita niya nga adunay nagpadulong nga mga kamelyo! ⁶⁴Mitan-aw si Rebeca, ug sa pagkakita niya kang Isaac, milukso siya gikan sa kamelyo. ⁶⁵Miingon siya sa sulugoon, "Kinsa man kanang tawhana nga naglakaw diha sa uma aron sa pagsugat kanato?" Mitubag ang sulugoon, "Siya ang akong agalon." Busa gikuha ni Rebeca ang iyang pandong, ug gitabonan ang iyang kaugalingon.

⁶⁶Gisugilon pag-usab sa sulugoon kang Isaac ang tanan nga iyang nahimo. ⁶⁷Unya gidala siya ni Isaac sulod sa tolda sa iyang inahan nga si Sara ug gikuha niya si Rebeca, ug nahimo niya siyang asawa, ug gihigugma niya siya. Busa nahupay si Isaac human sa kamatayon sa iyang inahan.

¹Nagminyo pag-usab si Abraham; ang iyang ngalan mao si Ketura. ²Gipanganak niya sila si Simran, si Jocsan, si Medan, si Midian, si Isbac, ug si Sua. ³Nahimong amahan si Jocsan kang Seba ug kang Dedan. Ang mga kaliwatan ni Dedan mao ang katawhan sa Asiria, ang katawhan sa Letus, ug katawhan sa Leum. ⁴Ang mga anak nga lalaki ni Midian mao sila si Epa, si Eper, si Hanoc, si Abida, ug si Eldaa. Mao kining tanan ang kaliwatan ni Ketura.

⁵Gihatag ni Abraham kang Isaac ang tanan niyang gipanag-iyahan. ⁶Apan, samtang buhi pa siya, gihatagan niya ug mga gasa ang mga anak nga lalaki sa iyang mga puyopuyo ug gipalakaw niya sila didto sa yuta sa sidlakan, halayo kang Isaac, nga iyang anak nga lalaki.

⁷Mao kini ang mga adlaw sa katuigan sa kinabuhi ni Abraham, 175 ka tuig. ⁸Si Abraham miginhawa sa kataposang gininhawa ug namatay sa hilabihang katigulangon, usa ka tigulang nga tawo nga puno sa kinabuhi, ug gitipon siya sa iyang katawhan.

⁹Ang iyang mga anak nga lalaki nga sila si Isaac ug si Ismael, maoy naglubong kaniya sa langob sa Macpela, didto sa kaumahan ni Efron nga anak ni Zohar nga usa ka Hitihanon, nga haduol sa Mamre. ¹⁰Kini nga uma napalit ni Abraham gikan sa mga anak nga lalaki ni Heth. Gilubong si Abraham didto tapad kang Sara nga iyang asawa. ¹¹Human sa kamatayon ni Abraham, gipanalanginan sa Dios si Isaac nga iyang anak nga lalaki, ug nagpuyo si Isaac duol sa Beerlahairoi.

¹²Karon mao kini ang mga kaliwatan ni Ismael, nga anak nga lalaki ni Abraham, nga gianak ni Hagar gikan kang Abraham, ang Ehiptohanong ulipon ni Sara.

¹³Mao kini ang mga ngalan sa mga anak nga lalaki ni Ismael, sumala sa ilang adlawng natawhan: si Nebaiot ang panganay nga anak ni Ismael, si Kedar, si Adbeel, si Mibsam, ¹⁴si Misma, si Duma, si Masa, ¹⁵si Hadad, si Tema, si Jetur, si Nafis, ug si Kedema. ¹⁶Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Ismael, ug mao kini ang ilang mga ngalan, sumala sa ilang baryo, ug sumala sa ilang mga dapit; ang napulo ug duha ka mga prinsipe sumala sa ilang mga banay.

¹⁷Mao kini ang katuigan sa kinabuhi ni Ismael, 137 ka tuig: miginhawa siya sa iyang kataposang gininhawa ug namatay, ug gitipon siya sa iyang katawhan. ¹⁸Nagpuyo sila gikan sa Habila hangtod sa Sur, nga haduol sa Ehipto, nga padulong sa Asiria. Namuyo sila nga adunay panag-away sa usag-usa.

¹⁹Mao kini ang mga panghitabo mahitungod kang Isaac; ang anak nga lalaki ni Abraham: si Abraham nahimong amahan ni Isaac. ²⁰Ug 40 na ang panuigon ni Isaac sa pagpangasawa niya kang Rebeca, ang anak nga babaye ni Betuel ang Aramehanon sa Padan Aram, ang igsoong babaye ni Laban nga Aramehanon.

²¹Nag-ampo si Isaac kang Yahweh alang sa iyang asawa tungod kay wala pa siyay anak, ug gitubag ni Yahweh ang iyang pag-ampo, ug nagmabdos ang iyang asawa nga si Rebeca. ²²Ang mga bata nanagbangi sa iyang sabakan, ug miingon siya, "Nganong nahitabo man kini kanako?" Miduol siya kang Yahweh aron mangutana mahitungod niini.

²³Giingnan siya ni Yahweh, "Duha ka nasod ang anaa sa imong sabakan, ug duha ka katawhan ang mabahin gikan kanimo. Ang usa ka nasod mahimong labing kusgan kaysa sa usa, ug ang kamagulangan moalagad sa manghod."

²⁴Sa pag-abot sa panahon nga manganak na siya, ania, adunay kaluha sa iyang sabakan. ²⁵Ug ang una migawas nga bulagaw nga balhiboon ang iyang kinatibok-an sama sa balhiboon nga bisti. Ginganlan nila siya ug Esau. ²⁶Human niana, migawas ang iyang igsoong lalaki. Ug ang iyang kamot naggunit sa tikod ni Esau. Gitawag siya ug Jacob. Si Isaac 60 na ang panuigon sa dihang gipanganak sila sa iyang asawa.

²⁷Sa nanagko na ang mga batang lalaki, si Esau nahimong hanas nga mangangayam, ang tawo sa kaumahan; apan hilomon nga tawo si Jacob, nga nagpuyo lamang sa mga tolda. ²⁸Karon gihigugma ni Isaac si Esau tungod kay makakaon man siya sa mga mananap nga iyang gipangayam, apan gihigugma ni Rebeca si Jacob.

²⁹Naglata si Jacob ug pipila ka mga liso. Miabot si Esau gikan sa kaumahan, ug naluya siya gumikan sa kagutom. ³⁰Miingon si Esau kang Jacob, "Pakan-a ako nianang pula nga linat-an. Palihog, kay hilabihan ang akong kakapoy!" Mao kana ang hinungdan nga ang iyang ngalan gitawag ug Edom.

³¹Miingon si Jacob, "Ibaligya una kanako ang imong katungod sa pagkamagulang." ³²Mitubag si Esau, "Tan-awa, himalatyon na ako. Unsa pa may kaayohan sa katungod sa pagkamagulang dinhi kanako? ³³Miingon si Jacob, "Manumpa ka una kanako," busa nanumpa si Esau ug nianang paagiha gibaligya niya ang iyang katungod sa pagkamagulang ngadto kang Jacob. ³⁴Gihatagan siya ni Jacob sa tinapay ug linat-an nga mga liso. Mikaon siya ug miinom, unya mitindog ug milakaw. Sa niini nga paagi gipakawalay bili ni Esau ang iyang katungod sa pagkamagulang.

¹Karon adunay kagutom nga nahitabo sa yuta, gawas pa sa kagutom sa mga adlaw ni Abraham. Miadto si Isaac kang Abimelec, ang hari sa mga Felistihanon sa Gerar.

²Karon si Yahweh mipakita kaniya ug miingon, "Ayaw paglugsong didto sa Ehipto; puyo sa dapit nga isulti ko kanimo nga puy-an. ³Pabilin dinhi niining yutaa, kay magauban ako kanimo ug magapanalangin kanimo; kay alang kanimo ug sa imong mga kaliwat, ihatag ko kining tanang kayutaan, ug pagatumanon ko ang akong gisaad kang Abraham nga imong amahan.

⁴Padaghanon ko ang imong kaliwatan sama sa mga kabituonan sa langit, ug ihatag ko kining tanang kayutaan sa imong mga kaliwatan. Pinaagi sa imong mga kaliwatan mapanalanginan ang tanang kanasoran. ⁵Buhaton ko kini tungod kay nagmatinumanon man si Abraham sa akong tingog ug gitipigan ang akong mga gitudlo, ug ang akong mga kasugoan, ang akong mga pamatasan, ug ang akong mga balaod."

⁶Busa mipuyo si Isaac sa Gerar. ⁷Sa dihang mangutana kaniya ang mga tawo didtong dapita mahitungod sa iyang asawa, moingon siya, "Ako siyang igsoon nga babaye." Nahadlok siya sa pagsulti nga, "Ako siyang asawa," tungod kay naghunahuna man siya, "Patyon ako sa mga tawo niining dapita aron kuhaon si Rebeca, tungod kay siya maanyag kaayo." ⁸Human makapuyo si Isaac didto sa pipila ka mga higayon, ug nahitabo nga milantaw sa iyang bintana si Abimelec, ang hari sa mga Felistihanon. Ania karon, nakita niya si Isaac naghagwa kang Rebeca nga iyang asawa.

⁹Gipatawag ni Abimelec si Isaac ngadto kaniya ug miingon, "Tan-awa, sigurado gayod nga asawa mo siya. Nganong miingon ka man nga, "Ako siyang igsoon?" Miingon si Isaac kaniya, "Tungod kay naghunahuna ako nga basin adunay mopatay kanako aron makuha siya." ¹⁰Mitubag si Abimelec, "Unsa ba kining gibuhat mo kanamo? Sayon lang kaayo kang bisan kinsa ang modulog sa imong asawa, ug naghatag ka ug sala kanamo. ¹¹Busa gipahimangnoan ni Abimelec ang tanang mga tawo ug giingnan, "Si bisan kinsa ang motandog niining tawhana o sa iyang asawa pagapatyon."

¹²Nagtanom si Isaac niadtong yutaa ug miani sa gatosan ka pilo sa samang tuiga, tungod kay gipanalanginan man siya ni Yahweh. ¹³Ang tawo naadunahan, ug nagmalambuon gayod hangtod nga nahimo siyang bantogan. ¹⁴Nakabaton siya ug daghang mga karnero ug mga baka, ug dakong panimalay. Ug nangasina kaniya ang mga Felistihanon.

¹⁵Karon ang tanang mga atabay nga gipangkalot sa mga sulugoon sa iyang amahan sa mga adlaw ni Abraham nga iyang amahan, gipanabonan sa mga Felistihanon pinaagi sa pagpuno niini ug yuta. ¹⁶Miingon si Abimelec kang Isaac, "Pahilayo na kanamo kay mas kusgan ka na kay kanamo. ¹⁷Busa mibiya si Isaac didto ug nagbalong-balong sa walog sa Gerar, ug mipuyo didto.

¹⁸Sa makausa pa gikalot ni Isaac pag-usab ang atabay nga may tubig, nga gipangkalot na nila sa mga adlaw ni Abraham nga iyang amahan. Gipangtabonan kini sa mga Felistihanon human sa kamatayon ni Abraham. Ginganlan ni Isaac ang mga atabay sa samang ngalan nga gipangalan sa iyang amahan kanila.

¹⁹Sa pagkalot sa mga sulugoon ni Isaac didto sa walog, nakakaplag sila didto ug usa ka atabay nga may nagtubod nga tubig. ²⁰Nag-away ang mga magbalantay sa Gerar batok sa mga magbalantay ni Isaac, ug miingon, "Amoa kining tubiga." Busa gitawag ni Isaac ang atabay ug "Esek," tungod kay nakig-away man sila kaniya.

²¹Unya nagkalot na usab sila ug lain nga atabay, ug nag-away na usab sila niadto, busa gitawag niya kini ug "Sitna." ²²Mibiya siya didto ug mikalot ug lain na usab nga atabay, apan wala na sila nag-away niini. Busa gitawag niya kini nga Rehobot, ug miingon siya, "Karon si Yahweh naghatag ug dapit alang kanato, ug magmalambuon kita sa yuta.

²³Unya mitungas si Isaac gikan didto padulong sa Beersheba. ²⁴Mipakita kaniya si Yahweh nianang gabhiona ug miingon, "Ako ang Dios ni Abraham nga imong amahan. Ayaw kahadlok, kay ako magauban kanimo ug magpanalangin kanimo ug padaghanon ko ang imong kaliwatan, tungod ug alang sa akong sulugoon nga si Abraham." ²⁵Nagbuhat si Isaac ug halaran didto ug misangpit sa ngalan ni Yahweh. Gitukod niya didto ang iyang tolda, ug ang iyang mga sulugoon nagkalot ug usa ka atabay.

²⁶Unya si Abimelec miadto kaniya gikan sa Gerar, uban ni Ahuzat, nga iyang higala, ug si Phicol, ang kapitan sa iyang kasundalohan. ²⁷Si Isaac miingon kanila, "Nganong mianhi man kamo kanako, sanglit gikasilagan na man ninyo ako ug gipapahawa gikan kaninyo?"

²⁸Ug mitubag sila, "Nakita namo sa dayag nga si Yahweh nag-uban kanimo. Busa nakahukom kami nga kinahanglang aduna kitay panumpa tali kanato, oo, tali kanamo ug kanimo. Busa tugoti kaming makigsaad kanimo, ²⁹nga dili mo kami hilabtan, sama ra nga wala ka namo hilabti, ingon nga gitagad namo kamo pag-ayo ug gipalakaw nga malinawon. Kay tinuod gayod, gipanalanginan ka ni Yahweh."

³⁰Busa nagpakombira si Isaac alang kanila, nangaon sila ug nanginom. ³¹Mibangon sila sayo sa kabuntagon ug nanumpa sa usag-usa. Unya gipalakaw sila ni Isaac, ug mibiya silang malinawon.

³²Niadtong adlawa miabot ang mga sulugoon ni Isaac, ug gisuginlan nila siya mahitungod sa atabay nga ilang gikalot. Miingon sila, "Nakakaplag na kami ug tubig." ³³Gitawag niya ang atabay ug Shiba, busa ang ngalan sa maong siyudad Beersheba hangtod karong mga panahona.

³⁴Sa nagpanuigon na si Esau ug 40, gipangasawa niya si Judith ang anak ni Beeri nga Hitihanon, ug si Basemath ang anak ni Elon nga Hitihanon. ³⁵Nakapaguol sila ngadto kang Isaac ug kang Rebeca.

¹Sa pagkatigulang na ni Isaac ug mihalap na ang panan-aw sa iyang mga mata nga dili na siya makakita, gitawag niya si Esau, ang iyang kamagulangan nga anak, ug miingon kaniya, "Anak ko." Mitubag siya kaniya, "Ania ako." ²Miingon siya, "Tan-awa, tigulang na ako. Wala ako masayod sa adlaw sa akong kamatayon.

³Busa kuhaa ang imong hinagiban, ang imong baslayan ug ang imong pana, ug lakaw sa kapatagan ug pangayam alang kanako. ⁴Lutoi ako ug lamian nga pagkaon, ang ampay nakong pagkaon, ug dad-a kini kanako aron nga makakaon ako niini ug mapanalanginan ko ikaw sa dili pa ako mamatay."

⁵Karon nakadungog si Rebeca sa pagpakigsulti ni Isaac kang Esau nga iyang anak. Miadto si Esau sa kapatagan aron mangayam ug aron nga iyang madala pabalik. ⁶Nakigsulti si Rebeca kang Jacob nga iyang anak ug miingon, "Tan-awa, nadungog ko ang imong amahan nga nakigsulti kang Esau nga imong igsoon. Miingon siya, ⁷'Dad-an mo ako ug inayam ug lutoi ako ug lamiang pagkaon, aron makakaon ako niini ug mapanalanginan ko ikaw diha sa presensya ni Yahweh sa dili pa ako mamatay.'

⁸Busa karon, akong anak nga lalaki, tumana ang akong tingog sumala sa akong isugo kanimo. ⁹Adto sa mga kahayopan, ug dad-i ako ug duha ka maayong mga nating kanding; ug magluto ako ug lamiang pagkaon gikan niini alang sa imong amahan, ingon nga iyang ampay. ¹⁰Dad-on mo kini sa imong amahan, aron makakaon siya niini, aron nga sa ingon niana mapanalanginan ka niya sa dili pa siya mamatay."

¹¹Miingon si Jacob kang Rebeca nga iyang inahan, "Tan-awa, si Esau nga akong igsoon balhibuon man nga tawo, ug ako hamis nga tawo. ¹²Tingali hikapon ako sa akong amahan, ug mahibaloan ako ingon nga usa ka malimbungon. Modangat hinuon kanako ang tunglo ug dili ang panalangin."

¹³Ang iyang inahan miingon kaniya, "Akong anak, pasagdihi nga mahulog kanako ang bisan unsang tunglo. Tumana lamang ang akong tingog, lakaw, ug dad-a sila kanako." ¹⁴Busa milakaw si Jacob ug mikuha ug nating mga kanding ug gidala niya kini sa iyang inahan, ug nagluto ang iyang inahan ug lamian nga pagkaon, sama sa ampay sa iyang amahan.

¹⁵Gikuha ni Rebeca ang labing maanindot nga bisti ni Esau, ang kinamagulangan niyang anak nga lalaki, nga anaa na sa iyang pinuy-anan, ug gipasul-ob kini kang Jacob, nga iyang kinamanghorang anak. ¹⁶Gibutangan niya ug balhibo sa nating kanding ang iyang mga kamot ug sa hamis nga bahin sa iyang liog. ¹⁷Gihatag niya ang lamian nga pagkaon ug ang tinapay nga iyang gihikay ngadto sa kamot ni Jacob nga iyang anak.

¹⁸Miadto si Jacob sa iyang amahan ug miingon, "Akong amahan." Mitubag siya, "Ania na ako; kinsa ka man, anak ko?" ¹⁹Mitubag si Jacob sa iyang amahan, "Ako si Esau ang imong kamagulangang anak; gibuhat ko na ang imong gisulti kanako. Karon, bangon ug kaon sa akong inayaman, aron mapanalanginan mo na ako."

²⁰Miingon si Isaac sa iyang anak nga lalaki, "Giunsa mo man pagkakaplag niini nga dali ka ra man kaayo, akong anak?" Mitubag siya, "Tungod kay si Yahweh nga imong Dios nagdala niini kanako." ²¹Miingon si Isaac kang Jacob, "Paduol ngari kanako, aron hikapon ko ikaw, akong anak, ug aron akong mahibaloan kung ikaw ba gayod ang akong tinuod nga anak nga si Esau o dili."

²²Mipaduol si Jacob kang Isaac nga iyang amahan; ug gihikap siya ni Isaac ug miingon, "Ang tingog mao ang tingog ni Jacob, apan ang mga kamot mao ang mga kamot ni Esau." ²³Wala na mailhi ni Isaac si Jacob, tungod kay ang iyang mga kamot balhiboon man, sama sa mga kamot sa iyang igsoon nga si Esau, busa gipanalanginan siya ni Isaac.

²⁴Miingon siya, "Ikaw ba gayod ang akong anak nga si Esau?" Ug mitubag siya, "Oo, ako." ²⁵Miingon si Isaac, "Ipaduol ang pagkaon dinhi kanako, ug kaonon ko na ang imong inayaman, aron mapanalanginan ko ikaw." Gipaduol ni Jacob ang pagkaon ngadto kaniya. Mikaon si Isaac, ug gidad-an siya ni Jacob ug bino, ug miinom siya.

²⁶Unya ang iyang amahan nga si Isaac miingon kaniya, "Karon paduol kanako ug haloki ako, akong anak." ²⁷Miduol si Jacob ug mihalok kaniya, ug napanimahoan ni Isaac ang baho sa iyang mga bisti ug gipanalanginan siya. Miingon siya, "Tan-awa, ang baho sa akong anak sama sa baho sa uma nga gipanalanginan ni Yahweh.

²⁸Hinaot nga pagahatagan ka sa Dios sa bahin sa yamog sa langit, ang bahin sa katambok sa yuta, ug ang daghang trigo ug ang bag-ong bino.

²⁹Hinaot nga ang katawhan moalagad kanimo ug ang mga kanasoran moyukbo kanimo. Mahimo kang agalon sa imong mga igsoon, ug hinaot nga ang mga anak sa imong inahan moyukbo kanimo. Ug hinaot nga si bisan kinsa nga motunglo kanimo matinunglo usab; hinaot nga ang matag usa nga mopanalangin kanimo mapanalanginan usab."

³⁰Sa pagkahuman ni Isaac ug panalangin kang Jacob, mibiya dayon si Jacob sa atubangan sa iyang amahan nga si Isaac, kay miabot na ang iyang igsoon nga si Esau gikan sa iyang pagpangayam. ³¹Nagluto usab siya ug lamiang pagkaon ug gidala niya kini sa iyang amahan. Miingon siya sa iyang amahan, "Bangon na amahan ko ug kaon na sa inayaman sa imong anak, aron nga mapanalanginan mo na ako."

³²Miingon ang iyang amahan nga si Isaac kaniya, "Kinsa ka man?" Mitubag siya, "Ako ang imong kamagulangang anak nga si Esau." ³³Nangurog si Isaac pag-ayo ug miingon, "Kinsa man kadtong nangayam niining inayaman ug midala niini kanako? Ako nang gikaon tanan sa wala pa ikaw moabot, ug gipanalanginan ko na siya. Sa pagkatinuod, napanalanginan gayod siya."

³⁴Sa pagkadungog ni Esau sa gipamulong sa iyang amahan, mitiyabaw siya sa makusog ug mihilak pag-ayo, ug miingon siya sa iyang amahan, "Panalangini usab ako, amahan ko." ³⁵Si Isaac miingon, "Ang imong igsoon malimbungong mianhi ug mikuha sa imong panalangin."

³⁶Miingon si Esau, "Dili ba nga insakto gayod nga ginganlan siya ug Jacob? Kay kaduha na niya ako malimbongi. Gikuha niya kanako ang katungod sa pagkamagulang, ug tan-awa, karon giilog niya ang akong panalangin." Ug miingon siya, "Wala ka bay gigahin nga panalangin alang kanako?" ³⁷Mitubag si Isaac ug miingon kang Esau, "Paminaw, gihimo ko na siya nga imong agalon, ug gihatag ko na kaniya ang tanan niyang mga igsoon ingon nga iyang mga sulugoon. Ug gihatag ko na kaniya ang trigo ug ang bag-ong bino. Unsa pa man ang akong mabuhat kanimo, akong anak?"

³⁸Si Esau miingon sa iyang amahan, "Wala ka na ba diay bisan usa ka panalangin alang kanako, amahan ko? Panalangini ako, bisan ako usab, amahan ko." Mihilak sa makusog si Esau.

³⁹Mitubag si Isaac nga iyang amahan ug miingon kaniya, "Tan-awa, ang yuta nga imong pagapuy-an halayo sa katambok sa yuta, halayo sa yamog sa kalangitan. ⁴⁰Pinaagi sa imong espada ikaw mabuhi, ug alagaran mo ang imong igsoon. Apan kung magmasinupakon ka, uyogon mo ang iyang yugo aron matangtang sa imong liog."

⁴¹Gikasilagan ni Esau si Jacob tungod sa panalangin nga gihatag sa iyang amahan kaniya. Miingon si Esau sa iyang kasingkasing, "Ang mga adlaw sa pagbangotan alang sa akong amahan nagkaduol na; human niana pagapatyon ko ang akong igsoon nga si Jacob." ⁴²Ang mga gipamulong ni Esau nga iyang kamagulangang anak gisugilon ngadto kang Rebeca. Busa gipadala niya ug gipatawag si Jacob nga iyang kamanghorang anak ug miingon kaniya, "Tan-awa, ang imong igsoon nga si Esau naghupay sa iyang kaugalingon mahitungod kanimo pinaagi sa paglaraw sa pagpatay kanimo.

⁴³Busa karon, akong anak, tumana ako ug kalagiw didto sa akong igsoong lalaki nga si Laban, sa Haran. ⁴⁴Pagpuyo uban kaniya sa makadiyot, hangtod nga mahupay ang kapungot sa imong igsoon, ⁴⁵hangtod nga mawala ang kasuko sa imong igsoon kanimo, ug nga iyang makalimtan ang imong gibuhat kaniya. Unya pahibal-on ko ikaw ug pabalikon didto. Nganong kinahanglan mang mangawala kamong duha kanako sa usa ka adlaw?

⁴⁶Miingon si Rebeca kang Isaac, "Gikapoy na ako sa kinabuhi tungod sa mga anak nga babaye ni Heth. Kung mangasawa si Jacob gikan sa mga anak nga babaye ni Heth, sama niining mga babayhana, ug sa ubang mga anak sa maong yuta, unsa may kaayohan sa akong kinabuhi?"

¹Gitawag ni Isaac si Jacob, gipanalanginan, ug gimandoan siya, "Ayaw pangasawa gikan sa mga babaye sa Canaan. ²Tindog, ug pag-adto ngadto sa Paddan Aram, sa panimalay ni Betuel nga amahan sa imong inahan, ug pangasawa gikan didto, sa usa sa mga anak nga babaye ni Laban, nga igsoong lalaki sa imong inahan.

³Hinaot nga ang Dios Makakagahom magpanalangin kanimo, maghimo kanimong mabungahon ug magpadaghan kanimo, aron mamahimo kang panon sa katawhan. ⁴Hinaot nga ihatag niya kanimo ang panalangin ni Abraham, alang kanimo, ug ngadto sa mosunod nimong mga kaliwatan, nga mapanunod mo ang yuta nga imong gipuy-an, nga gihatag sa Dios kang Abraham.

⁵Busa gipalakaw ni Isaac si Jacob. Miadto si Jacob sa Paddan Aram, ngadto kang Laban nga anak nga lalaki ni Betuel nga Aramihanon, ang igsoong lalaki ni Rebeca, nga inahan ni Jacob ug Esau.

⁶Karon nakita ni Esau nga gipanalanginan ni Isaac si Jacob ug gipaadto siya sa Paddan Aram, aron mangasawa didto. Nakita usab niya nga gipanalanginan siya ni Isaac ug gisugo, nga nag-ingon, "Ayaw pagpangasawa gikan sa mga babaye sa Canaan." ⁷Nakita usab ni Esau nga gituman ni Jacob ang iyang amahan ug inahan, ug miadto sa Paddan Aram.

⁸Nakita ni Esau nga ang mga babaye sa Canaan wala makapahimuot sa iyang amahan nga si Isaac. ⁹Busa miadto siya kang Ismael, ug nangasawa gawas sa iyang mga asawa, kang Mahalat ang anak nga babaye ni Ismael, nga anak nga lalaki ni Abraham, ang igsoong babaye ni Nebaioth, aron mamahimo niyang asawa.

¹⁰Mibiya si Jacob sa Beersheba ug miadto padulong sa Haran. ¹¹Miabot siya sa usa ka dapit ug mipahulay didto sa tibuok gabii, tungod kay misalop na man ang adlaw. Mikuha siya ug usa sa mga bato niadtong dapita, ug giunlan kini sa iyang ulo, ug mihigda nianang dapita aron matulog.

¹²Nagdamgo siya ug nakita ang usa ka hagdanan nga nagbarog sa kalibotan. Ang tumoy niini miabot hangtod sa langit ug ang mga anghel sa Dios nagsaka kanaog niini. ¹³Tan-awa, nagbarog si Yahweh sa ibabaw niini ug miingon, "Ako si Yahweh, ang Dios ni Abraham nga imong amahan, ug ang Dios ni Isaac. Ang yuta nga imong gihigdaan, ihatag ko kanimo ug sa imong mga kaliwatan.

¹⁴Ang imong kaliwatan mahisama sa abog sa kalibotan, ug mokaylap ka ngadto sa kasadpan, sa sidlakan, sa amihan ug sa habagatan. Diha kanimo ug sa imong kaliwatan mapanalanginan ang tanang panimalay sa kalibotan. ¹⁵Tan-awa, magauban ako kanimo, ug bantayan ko ikaw bisan diin ka man moadto. Pagadad-on ko ikaw pagbalik niining yutaa; kay dili ko man ikaw biyaan. Pagabuhaton ko ang tanan nakong gisaad kanimo."

¹⁶Nakamata si Jacob gikan sa iyang paghikatulog, ug miingon siya, "Sa pagkatinuod ania si Yahweh niining dapita, ug wala ako masayod niini." ¹⁷Nahadlok siya ug miingon, "Pagkamakalilisang niining dapita! Wala na kini lain kondili pinuy-anan sa Dios. Mao kini ang ganghaan sa langit."

¹⁸Mibangon si Jacob sayo sa kabuntagon ug gikuha niya ang bato nga iyang giunlan sa iyang ulo. Gipatindog niya kini ingon nga usa ka haligi ug gibuboan niya ug lana ang ibabaw niini. ¹⁹Ginganlan niya kadtong dapita ug Bethel, apan sa sinugdanan ang ngalan niadtong siyudara Luz.

²⁰Nanumpa si Jacob nga nag-ingon, "Kung ang Dios mag-uban kanako ug magpanalipod kanako sa dalan nga akong pagalaktan, ug mohatag kanako ug tinapay aron makaon, ug mga bisti nga akong masul-ob, ²¹aron makabalik ako nga luwas sa balay sa akong amahan, unya si Yahweh mamahimo nakong Dios. ²²Unya kining bato nga akong gipatindog ingon nga haligi handomanang bato. Ug sa tanang butang nga imong gihatag kanako, ihatag ko gayod pagbalik ang ikapulo kanimo.

¹Unya mipadayon si Jacob sa iyang panaw ug nahiabot siya sa kayutaan sa katawhan sa sidlakan. ²Sa iyang pagtan-aw, nakakita siya ug atabay didto sa uma, ug ania, adunay tulo ka panon sa mga karnero nga naglubog niini. Kay gikan niana nga atabay magpainom sila sa mga panon sa kahayopan, ug adunay dako nga bato ibabaw sa baba sa atabay. ³Sa dihang matigom na didto ang tanang panon sa kahayopan, ang mga magbalantay maoy magligid sa bato gikan sa baba sa atabay ug magpainom sa mga karnero, ug unya ibutang ang bato ibabaw sa baba sa atabay balik sa nahimutangan niini.

⁴Miingon si Jacob ngadto kanila, mga igsoon ko, asa man kamo gikan? Ug miingon sila, "Gikan kami sa Haran." ⁵Miingon siya kanila, "Nakaila ba kamo kang Laban ang anak nga lalaki ni Nahor?" Mitubag sila, "Nakaila kami kaniya," ⁶Miingon siya kanila, "Maayo ba siya?" Sila mitubag, "Maayo man siya, ug tan-awa, nagpadulong dinhi ang iyang anak nga babaye nga si Raquel uban ang mga karnero."

⁷Miingon si Jacob, "Tan-awa, hataas pa ang adlaw. Dili pa kini mao ang takna aron tigumon ang mga kahayopan. Kinahanglan paimnon una ninyo ang mga karnero ug unya lakaw ug pasabsaba sila." ⁸Miingon sila, "Dili kami makapainom kanila hangtod nga matigom ang tanang kahayopan. Unya igaligid sa mga lakaki ang bato gikan sa baba sa atabay, ug makapainom na kami sa mga karnero."

⁹Samtang nakigsulti pa si Jacob kanila, miabot si Raquel uban sa mga karnero sa iyang amahan, kay siya man ang nag-atiman kanila. ¹⁰Sa pagkakita ni Jacob kang Raquel, ang anak nga babaye ni Laban, nga igsoong lalaki sa iyang inahan, ug sa mga karnero ni Laban, nga igsoong lalaki sa iyang inahan, miduol si Jacob, ug giligid niya ang bato gikan sa baba sa atabay, ug gipainom ang kahayopan ni Laban, nga igsoon sa iyang inahan.

¹¹Gihalokan ni Jacob si Raquel ug mihilak siya sa makusog. ¹²Gisultihan ni Jacob si Raquel nga siya mao ang paryente sa iyang amahan, ug nga siya ang anak ni Rebeca. Unya midagan siya ug gisuginlan ang iyang amahan.

¹³Sa pagkadungog ni Laban sa balita mahitungod kang Jacob nga anak sa iyang igsoong babaye, midagan siya aron sa pagtagbo kaniya, gigakos niya siya ug gihalokan, ug gidala niya siya sa iyang panimalay. Gisugilon ni Jacob kang Laban kining tanang butang. ¹⁴Miingon si Laban kaniya, "Ikaw gayod ang akong bukog ug ang akong unod." Unya mipuyo si Jacob kaniya sa usa ka bulan.

¹⁵Unya miingon si Laban kang Jacob, "Kinahanglan ba nga mag-alagad ka kanako nga walay bayad tungod kay ikaw akong paryente? Sultihi ako, unsa man ang ibayad kanimo?" ¹⁶Karon si Laban adunay duha ka anak nga babaye. Ang ngalan sa kamagulangan mao si Lea, ug ang kinamanghoran mao si Raquel. ¹⁷Ang mga mata ni Lea malumo, apan si Raquel maanyag ang pamarog ug ang panagway. ¹⁸Gihigugma ni Jacob si Raquel, busa miingon siya, "Mag-alagad ako kanimo sulod sa pito ka tuig alang kang Raquel, ang imong kamanghorang anak nga babaye."

¹⁹Si Laban miingon, "Mas maayo pa nga ihatag ko siya kanimo kaysa ihatag ko siya sa ubang lalaki. Pagpuyo uban kanako." ²⁰Busa nag-alagad si Jacob kang Laban sulod sa pito katuig alang kang Raquel; ug daw sama lamang kini sa pipila ka mga adlaw, tungod sa iyang gugma kaniya.

²¹Unya miingon si Jacob kang Laban, "Ihatag na kanako ang akong asawa, kay nahingpit ko na ang mga adlaw—aron nga mapangasawa ko na siya!" ²²Busa gitigom ni Laban ang tanang tawo sa maong dapit ug nagpakombira siya.

²³Pagkagabii niana, gikuha ni Laban ang iyang anak nga babaye nga si Lea ug gidala siya ngadto kang Jacob, nga nakigdulog kaniya. ²⁴Ug gihatag ni Laban ang iyang babayeng sulugoon nga si Zilpa ngadto sa iyang anak nga si Lea, aron mahimo niyang sulugoon. ²⁵Sa pagkabuntag, tan-awa, si Lea diay kadto! Miingon si Jacob ngadto kang Laban, "Unsa man kining gibuhat mo kanako? Dili ba nag-alagad man ako kanimo alang kang Raquel? Nganong gilingla mo man ako?"

²⁶Mitubag si Laban, "Wala namo nabatasan ang paghatag una sa manghod kaysa magulang. ²⁷Taposa una ang simana sa kasal niining anak nga babaye, ug igahatag usab namo kanimo ang manghod ingon nga baylo sa imong pag-alagad pa kanako sa dugang pito katuig."

²⁸Busa gibuhat kana ni Jacob, ug gitapos ang simana ni Lea. Unya gihatag usab ni Laban kaniya si Raquel nga iyang anak nga babaye ingon nga iyang asawa. ²⁹Gihatag usab ni Laban si Bilha ngadto sa iyang anak nga babaye nga si Raquel aron mahimo niyang sulugoon. ³⁰Busa nakigdulog usab si Jacob kang Raquel, apan mas gihigugma pag-ayo niya si Raquel kaysa kang Lea. Busa nag-alagad pa si Jacob kang Laban sa dugang pito katuig.

³¹Nakita ni Yahweh nga wala gihigugma si Lea, busa giablihan niya ang iyang tagoangkan, apan si Raquel walay anak. ³²Nagmabdos si Lea ug nanganak ug usa ka batang lalaki, ug ginganlan niya siya ug Ruben. Kay miingon siya, "Tungod kay nakita ni Yahweh ang akong kasakitan; higugmaon na gayod ako karon sa akong bana."

³³Unya nagmabdos siya pag-usab ug nanganak ug usa ka batang lalaki. Miingon siya, "Tungod kay nadungog ni Yahweh nga wala ako higugmaa, gihatagan niya usab ako ug laing anak nga lalaki." Ug ginganlan niya siya ug Simeon. ³⁴Unya nagmabdos na usab siya ug nanganak ug laing batang lalaki. Miingon siya, "Karon niining higayona mahigugma na kanako ang akong bana, tungod kay gipanganak ko alang kaniya ang tulo ka anak nga lalaki." Busa ginganlan siya ug Levi.

³⁵Nagmabdos siya pag-usab ug nanganak ug batang lalaki. Miingon siya, "Niining higayona pagadaygon ko si Yahweh." Busa ginganlan siya ug Juda; unya mihunong na siya sa pagpanganak.

¹Sa pagkakita ni Raquel nga wala siya makabaton ug mga anak kang Jacob, nasina siya sa iyang igsoong babaye. Miingon siya kang Jacob, "Hatagi ako ug mga anak, o mamatay ako." ²Hilabihan ang kasuko ni Jacob kang Raquel. Miingon siya, "Anaa ba ako sa dapit sa Dios, nga nagpugong kanimo sa pagbaton ug mga anak?"

³Miingon siya, "Tan-awa, ania ang akong sulugoon nga si Bilha. Pakigdulog kaniya, aron makapanganak siya diha sa akong tuhod, ug makabaton ako ug mga anak pinaagi kaniya." ⁴Busa gihatag niya ang iyang sulugoon nga si Bilha ingon nga asawa, ug si Jacob nakigdulog kaniya.

⁵Nagmabdos si Bilha ug nanganak ug batang lalaki alang kang Jacob. ⁶Unya miingon si Raquel, "Midapig ang Dios kanako. Naminaw siya sa akong pag-ampo ug gihatagan ako ug usa ka anak nga lalaki." Tungod niini ginganlan niya siya ug Dan.

⁷Nagmabdos usab ang sulugoon ni Raquel nga si Bilha, ug nanganak sa ikaduhang anak nga lalaki alang kang Jacob. ⁸Si Raquel miingon, "Pinaagi sa pagpakiglayog nga hilabihan nakiglayog ako sa akong igsoong babaye ug nagmadaogon ako." Ginganlan niya siya ug Neptali.

⁹Sa pagkakita ni Lea nga mihunong na siya sa pagpanganak, gikuha niya si Zilpa, nga iyang sulugoon, ug gihatag siya kang Jacob ingon nga asawa. ¹⁰Ang sulugoon ni Lea nga si Zilpa, nanganak ug batang lalaki kang Jacob. ¹¹Miingon si Lea, "Palaran kini!" busa ginganlan niya siya ug Gad.

¹²Unya si Zilpa, ang sulugoon ni Lea, nanganak sa ikaduhang batang lalaki alang kang Jacob. ¹³Miingon si Lea, "Malipayon ako! Kay ang mga anak nga babaye magtawag kanako nga malipayon." Busa ginganlan niya siya ug Aser.

¹⁴Milakaw si Ruben sa mga adlaw nga ting-ani sa trigo ug nakakaplag siya ug mandragora sa uma. Gidala niya kini ngadto sa iyang inahan nga si Lea. Unya miingon si Raquel ngadto kang Lea, "Hatagi ako sa pipila ka mandragora sa imong anak nga lalaki." ¹⁵Miingon si Lea ngadto kaniya, "Diyutay lamang ba kini nga butang alang kanimo, nga gikuha mo usab ang akong bana? Unya gusto mo usab kuhaon ang mandragora sa akong anak nga lalaki?" Miingon si Raquel, "Kung ingon niana man, makadulog siya kanimo karong gabhiona, baylo sa mandragora sa imong anak nga lalaki."

¹⁶Miabot si Jacob gikan sa uma nianang gabhiona. Migawas si Lea aron sa pagsugat kaniya ug miingon, "Kinahanglang makigdulog ka kanako karong gabhiona, kay gisuholan ko ikaw pinaagi sa mandragora sa akong anak." Busa nakigdulog si Jacob kang Lea nianang gabhiona. ¹⁷Gidungog sa Dios si Lea, ug nagmabdos siya ug nanganak sa ikalimang anak nga lalaki alang kang Jacob. ¹⁸Miingon si Lea, "Gihatag sa Dios kanako ang akong balos, tungod kay akong gihatag ang akong sulugoon nga babaye sa akong bana." Ginganlan niya siya ug Isacar.

¹⁹Nagmabdos pag-usab si Lea ug nanganak sa ikaunom nga anak nga lalaki alang kang Jacob. ²⁰Miingon si Lea, "Naghatag ang Dios kanako ug usa ka maayong gasa. Karon pasidunggan na ako sa akong bana, tungod kay gianak ko man alang kaniya ang unom ka batang lalaki." Ginganlan niya siya ug Zebulun. ²¹Pagkahuman niana nanganak siya ug batang babaye ug ginganlan siya ug Dina.

²²Nahinumdom ang Dios kang Raquel ug naminaw kaniya. Gitugot sa Dios nga magmabdos siya. ²³Nagmabdos siya ug nanganak sa usa ka batang lalaki. Miingon siya, "Gikuha sa Dios ang akong kaulaw." ²⁴Ginganlan niya siya ug Jose, nga nag-ingon, "Si Yahweh nagdugang kanako ug usa ka anak nga lalaki."

²⁵Human manganak si Raquel kang Jose, miingon si Jacob kang Laban, "Palakwa ako, aron nga makauli na ako sa akong kaugalingong panimalay ug sa akong nasod. ²⁶Ihatag kanako ang akong mga asawa ug ang akong mga anak nga akong gialagaran kanimo, ug tugoti ako sa paglakaw, kay nasayod ka sa pag-alagad nga gialagad ko kanimo."

²⁷Miingon si Laban kaniya, "Kung makakaplag ako karon ug kalooy sa imong mga mata, hulat usa, tungod kay akong nasayran pinaagi sa panagna nga gipanalanginan ako ni Yahweh tungod kanimo." ²⁸Unya miingon siya, "Ibungat ang imong mga suhol, ug pagabayaran ko kini."

²⁹Si Jacob miingon kaniya, "Nasayod ka kung giunsa ko ikaw pag-alagad, ug kung giunsa ko ang kahimtang sa imong mga kahayopan. ³⁰Kay diyutay lamang ang imo sa wala pa ako miabot, ug midaghan kini pag-ayo. Gipanalanginan ka ni Yahweh bisan asa ako ang magbuhat. Karon kanus-a pa man ako makahatag usab alang sa akong kaugalingong panimalay?"

³¹Busa miingon si Laban, "Unsa man ang akong ibayad kanimo?" Mitubag si Jacob, "Dili ka na maghatag kanako ug bisan unsa. Kay kung buhaton mo kini alang kanako, pasibsibon ko pag-usab ang imong mga panon sa kahayopan ug atimanon kini. ³²Palakawa ako sa tanang panon sa imong kahayopan karong adlawa, magalain ako sa puntik-puntik ug sa kabang nga mga karnero, ug sa matag itom diha sa mga karnero, ug ang puntik-puntik ug ang kabang nga mga kanding. Mao kini ang akong suhol.

³³Ang akong kadungganan magpamatuod kanako human sa pagsusi nimo sa akong mga suhol. Ang tanan nga dili puntik-puntik ug dili kabang diha sa mga kanding, ug ang tanan nga itom diha sa mga karnero, nga makaplagan mo kanako, pagaisipon mo kini nga kinawat." ³⁴Miingon si Laban. "Mouyon ako. Mahitabo unta kini sumala sa imong gipamulong."

³⁵Nianang adlawa gilain ni Laban ang mga lake nga kanding nga adunay badlis ug kabang, ug ang tanang baye nga mga kanding nga puntik-puntik ug kabang, ang matag usa nga adunay puti niini, ug ang tanang itom diha sa mga karnero, ug gihatag kini sa kamot sa iyang mga anak nga lalaki. ³⁶Nagtakda usab si Laban ug tulo ka adlaw nga panaw tali kaniya ug kang Jacob. Busa nagpadayon si Jacob sa pagpasibsib sa tanang nahibilin nga kahayopan ni Laban.

³⁷Mikuha si Jacob ug bag-ong putol nga mga sanga sa lunhaw nga poplar, ug sa alamo ug sa palano nga kahoy ug gipal-akan ang panit niini maputi, ug gihimo nga makita ang puti sa kahoy nga pinal-akan nga anaa sa mga sanga. ³⁸Unya gibutang niya ang sanga nga iyang pinanitan atubangan sa mga panon sa kahayopan, sa atubangan sa pasungan nga paimnanan kung asa sila manginom. Nagmabdos sila sa dihang mangadto sila aron moinom.

³⁹Nag-upahanay ang mga kahayopan atubangan sa mga sanga; ug ang panon sa kahayopan nanganak nga may mga badlis, mga puntik-puntik, ug mga kabang. ⁴⁰Gilain ni Jacob kining mga nating karnero, apan gipaatubang ang nahibilin kanila sa may mga badlis nga mga kahayopan ug ang tanang itom nga karnero sa panon sa kahayopan ni Laban. Unya gilain niya ang iyang panon sa kahayopan alang lamang sa iyang kaugalingon ug wala sila itipon uban sa panon sa kahayopan ni Laban.

⁴¹Ug nahitabo nga sa dihang mosanay ang kusgan nga karnero diha sa panon, didto ibutang ni Jacob ang mga sanga sa pasungan nga paimnanan sa atubangan sa mga mata sa panon sa kahayopan, aron manamkon sila taliwala sa mga sanga. ⁴²Apan kung moduol ang mga luyahon nga kahayopan sa panon, dili niya ibutang ang mga sanga sa atubangan nila. Busa ang mga luyahon nga kahayopan mao ang kang Laban, ug ang mga kusgan mao ang kang Jacob.

⁴³Ang tawo nagmalambuon. Nakabaton siya ug dakong panon sa kahayopan, mga sulugoon nga babaye ug mga lalaki, ug mga kamelyo ug mga asno.

¹Karon nadunggan ni Jacob ang mga pulong sa mga anak nga lalaki ni Laban, nga sila miingon, "Gikuha ni Jacob ang tanan nga iya sa atong amahan, ug gikan sa gipanag-iyahan sa atong amahan ang tanan nga niyang katigayonan." ²Nakita ni Jacob ang panagway ni Laban. Nakita niya nga nausab ang tinagdan ni Laban ngadto kaniya. ³Unya miingon si Yahweh kang Jacob, "Balik ngadto sa yuta sa imong katigulangan ug sa imong kaparyentihan, ug mag-uban ako kanimo."

⁴Gipatawag ni Jacob si Raquel ug si Lea didto sa sibsibanan sa panon sa iyang mananap ⁵ug miingon kanila, "Namatikdan nako nga nausab ang tinagdan sa inyong amahan nganhi kanako, apan ang Dios sa akong amahan nakig-uban kanako. ⁶Nasayod kamo nga sa tibuok nakong kusog nag-alagad ako sa inyong amahan.

⁷Gilimbongan ako sa inyong amahan ug giusab-usab niya ang akong suhol sa napulo ka higayon, apan ang Dios wala motugot kaniya sa pagpasakit kanako. ⁸Sa dihang miingon siya, 'Ang mga puntik-puntikon nga mananap mao ang imong bayad,' nanganak ang tanang panon sa mananap ug puntik-puntikon. Ug sa dihang miingon siya, 'Ang adunay badlis-badlis mao ang imong bayad,' nanganak ang tibuok panon sa mananap ug adunay badlis-badlis. ⁹Ingon niini nga paagi gikuha sa Dios ang mga mananap sa imong amahan ug gihatag kini nganhi kanako.

¹⁰Usa ka higayon sa panahon sa tingsanay sa mga mananap, nakita ko sa damgo nga ang mga laki nga kanding nakig-upa sa panon sa kanding. Ang mga laki nga kanding nga adunay badlis-badlis, mga puntik-puntikon, ug mga kabang. ¹¹Miingon ang anghel sa Dios kanako diha sa damgo, 'Jacob.' Mitubag ako, 'Ania ako.'

¹²Miingon siya, 'Itutok ang imong mata ug tan-awa ang tanang mga kanding nga laki nga ning-upa sa panon sa kanding nga adunay badlis-badlis, ug puntik-puntikon, ug kabang, tungod kay nakita ko ang tanan nga gibuhat ni Laban kanimo. ¹³Ako ang Dios didto sa Betel, diin gidihogan nimo ang haligi, diin naghimo ka ug panaad nganhi kanako. Karon bangon ug biyai kining yutaa ug balik sa yuta nga imong natawhan."'

¹⁴Mitubag si Raquel ug si Lea ug miingon kaniya, "Aduna pa ba kamiy bahin o mapanunod sa panimalay sa among amahan? ¹⁵Dili ba iya man kaming giisip ingon nga mga langyaw? Tungod kay gibaligya kami niya ug gihurot usab niya ang among salapi. ¹⁶Tungod kay ang tanang katigayonan nga gikuha sa Dios gikan sa among amahan amoa ug sa among mga anak. Busa karon, buhata dayon ang bisan unsa nga giingon sa Dios kanimo."

¹⁷Busa nangandam si Jacob ug gipasakay ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga asawa ngadto sa mga kamelyo. ¹⁸Gipalakaw niya ang iyang mga kahayopan una kaniya, uban sa tanan niyang kabtangan, lakip ang mga kahayopan nga iyang napanag-iya sa Padan Aram. Unya nangandam siya padulong sa iyang amahan nga si Isaac sa yuta sa Canaan.

¹⁹Sa dihang milakaw si Laban aron sa pagpanupi sa iyang karnero, gikawat ni Raquel ang diosdios sa iyang amahan. ²⁰Gilingla usab ni Jacob si Laban nga Arameanhon, tungod kay wala siya nananghid kaniya nga mobiya na. ²¹Busa mikalagiw siya uban sa tanan nga iyang gipanag-iya ug dali nga mitabok sa Suba, ug mipadulong ngadto sa kabungtoran sa Gilead.

²²Sa ikatulo nga adlaw gisuginlan si Laban nga mikagiw na si Jacob. ²³Busa gidala niya ang iyang mga paryente kuyog kaniya ug migukod kaniya sulod sa pito ka adlaw nga pagpanaw. Naapsan niya siya didto sa bungtod sa Gilead.

²⁴Unya sa pagkagabii nagpakita ang Dios kang Laban nga Arameanhon diha sa usa ka damgo ug miingon kaniya, "Pag-amping sa imong isulti ngadto kang Jacob maayo man o daotan." ²⁵Naapsan ni Laban si Jacob samtang gitaod ang iyang tolda didto sa bungtod. Nagkampo usab si Laban kauban ang iyang mga paryente didto sa bungtod sa Gilead.

²⁶Miingon si Laban kang Jacob, "Unsa man kining imong gihimo, nga imoha man akong gilimbongan ug gidala ang akong mga anak sama sa mga bihag sa gubat? ²⁷Nganong mikalagiw ka man sa tago ug gilingla ako nimo ug wala suginli. Palakwon ko unta kamo inubanan ang mga pagsaulog ug mga pag-awit, uban sa tamborin ug sa mga alpa. ²⁸Wala man lang ko nimo tugoti sa paghalok sa akong mga apo nga lalaki ug sa akong mga anak nga babaye agig panamilit. Binuang kining imong gihimo.

²⁹Aduna unta akoy gahom sa pagsakit kaninyo, apan ang Dios sa imong amahan misulti kanako kagabii ug miingon, 'Pag-amping sa imong isulti ngadto kang Jacob maayo man o daotan.' ³⁰Ug karon, mipahawa ka tungod kay naghandom ka pag-ayo sa panimalay sa imong amahan. Apan nganong gikawat man nimo ang akong mga diosdios?"

³¹Mitubag si Jacob ug miingon kang Laban, "Tungod kay nahadlok ako ug naghunahuna nga imong kuhaon pagpugos ang imong mga anak nga babaye gikan kanako mao nga mibiya ako sa tago. ³²Si bisan kinsa ang mikawat sa imong mga diosdios mamatay. Sa atubangan sa atong mga paryente, tan-awa kung unsa ang ania kanako nga imoha ug kuhaa kini." Tungod kay wala man masayod si Jacob nga si Raquel mao ang nagkawat niini.

³³Misulod si Laban ngadto sa tolda ni Jacob, sa tolda ni Lea, ug ngadto sa tolda sa duha ka mga sulugoon nga babaye, apan wala gayod niya kini makita. Migawas siya sa tolda ni Lea ug misulod ngadto sa tolda ni Raquel.

³⁴Karon gikuha na ni Raquel ang mga diosdios, ug gibutang kini sa sakang sa kamelyo, ug gilingkoran niya kini. Nangita si Laban sa tibuok tolda, apan wala gayod niya kini nakita. ³⁵Miingon siya sa iyang amahan, "Ayaw kasuko akong agalon, nga dili ako makabarog sa imong atubangan, tungod kay giregla ako." Busa nangita siya apan wala niya hikaplagi ang iyang mga diosdios.

³⁶Nasuko si Jacob ug nakiglalis kang Laban. Miingon siya kaniya, "Unsa man ang akong sayop? Unsa man ang akong sala, nga mainiton ka man nga migukod kanako? ³⁷Kay giutingkay mo na ang tanan kong mga kabtangan. Unya unsa may imong nakita nga butang nga imoha? Dad-a ngari sa atubangan sa atong mga paryente aron mohukom sila tali natong duha.

³⁸Sulod sa 20 ka tuig nga nakig-uban ako kanimo. Wala gayod nakuhai sa ilang pagburos ang imong mga baye nga karnero ug mga kanding, ni nagkaon ako sa bisan usa nga laking karnero nga gikan sa imong panon. ³⁹Kadtong gikunis-kunis sa mga mananap wala nako dad-a kanimo. Hinuon, ako ang nahimong responsable sa mga nawala niini. Kanunay nimong gipabayran kanako ang matag nawala nga mananap, kung gikawat kini sa adlaw man o sa gabii. ⁴⁰Anaa ako; sa adlaw nga ang kainit mituhop kanako, ug ang katugnaw sa kagabhion; ug wala akoy tulog.

⁴¹Anaa ako sa imong panimalay sa milabay nga 20 ka tuig. Nagtrabaho ako kanimo sulod sa napulog upat ka tuig alang sa imong duha ka anak nga babaye, ug unom ka tuig alang sa imong mga mananap. Giusab nimo ang akong suhol sa napulo ka higayon. ⁴²Gawas kung ang Dios sa akong amahan, ang Dios ni Abraham, ug ang gikahadlokan ni Isaac, wala pa nag-uban kanako, papahawaon gayod nimo ako nga walay dala. Nakita sa Dios ang akong pag-antos ug kung unsa kalisod ang akong pagtrabaho, ug gibadlong ka niya kagabii."

⁴³Mitubag si Laban ug miingon kang Jacob, "Kanang mga babaye akoa nang mga anak, ang ilang mga anak ako nang mga apo, ug ang panon sa mga mananap ako nang mga mananap. Tanan nga imong nakita akoa. Apan unsa pa may mabuhat nako karon sa akong mga anak nga babaye, o sa mga anak nga ilang gipakatawo? ⁴⁴Busa karon, magbuhat kita ug kasabotan, ikaw ug ako, ug mamahimo kining usa ka saksi tali kanimo ug kanako."

⁴⁵Busa nagkuha si Jacob ug usa ka dakong bato ug iya kining gibutang ingon nga usa ka haligi. ⁴⁶Miingon si Jacob sa iyang mga paryente, "Pagtapok ug mga bato." Busa nagkuha sila ug mga bato ug gipatong-patong nila kini. Unya nangaon sila didto duol sa gipatong-patong nga mga bato. ⁴⁷Gitawag kini ni Laban ug Jegar Saha Duta, apan gitawag kini ni Jacob ug Galeed.

⁴⁸Miingon si Laban, "Kining gipatong-patong nga mga bato mao ang saksi tali kanako ug kanimo karong adlawa." Busa ang ngalan niini gitawag ug Galeed. ⁴⁹Gitawag usab kini ug Mispa, tungod kay nag-ingon si Laban, "Magbantay unta si Yahweh tali kanimo ug kanako, kung dili man kita magkita. ⁵⁰Kung imong pasipad-an ang akong mga anak, ug mangasawa ka ug lain gawas sa akong mga anak, bisan tuod wala kita nag-uban, tan-awa, saksi ang Dios tali kanimo ug kanako."

⁵¹Miingon si Laban kang Jacob, "Tan-awa kining gipatong-patong nga mga bato, ug tan-awa ang haligi, nga diin gihimo ko tali kanimo ug kanako. ⁵²Kining gipatong-patong nga mga bato, ug ang haligi mao ang saksi, nga dili ako molatas niining gipatong-patong nga mga bato paingon kanimo, ug dili usab ikaw molatas niining gipatong-patong nga mga bato ug haligi paingon kanako aron sa pagbuhat ug daotan. ⁵³Ang Dios ni Abraham, ug ang Dios ni Nahor, ang Dios sa ilang amahan, maghukom unta tali kanato." Nanumpa si Jacob sa Dios, nga mao ang gikahadlokan ni Isaac.

⁵⁴Naghalad ug usa ka sakripisyo si Jacob didto sa bukid ug gidapit niya ang iyang mga paryente aron mangaon. Nangaon sila ug nagpagabii sila didto sa bukid. ⁵⁵Sayo sa kabuntagon mibangon si Laban ug gihagkan niya ang iyang mga apo nga lalaki ug ang iyang mga anak nga babaye ug gipanalanginan niya sila. Unya mibiya si Laban ug mibalik sa iyang panimalay.

¹Mipadayon usab si Jacob sa iyang panaw, ug misugat ang mga anghel sa Dios kaniya. ²Sa pagkakita ni Jacob kanila, miingon siya, "Kampo kini sa Dios," busa gitawag niya ang dapit ug Mahanaim.

³Nagpadala si Jacob ug mga sulugoon nga mouna kaniya ngadto kang Esau, sa yuta sa Seir, sa rehiyon sa Edumea. ⁴Gimandoan niya sila ug miingon, "Mao kini ang isulti ninyo sa akong agalon nga si Esau: Mao kini ang gisulti ni Jacob nga imong sulugoon: 'Mipuyo ako kang Laban, ug nagpabilin gihapon hangtod karon. ⁵Aduna na akoy mga baka, mga asno ug mga panon sa mananap, mga sulugoong lalaki, ug mga sulugoong babaye. Gipadala ako sa pagsulti niini sa akong agalon, aron makakaplag unta ako ug pabor sa imong atubangan.'''

⁶Mibalik ang mga sulugoon ngadto kang Jacob ug miingon, "Gikan kami sa imong igsoon nga si Esau, Moanhi siya sa pagsugat kanimo, ug kuyog niya ang 400 ka mga lalaki." ⁷Unya nahadlok ug naguol pag-ayo si Jacob. Busa gibahin niya ang mga tawo nga iyang kuyog sa duha ka kampo, ug mao usab ang mga panon sa mananap, ug mga kamelyo. ⁸Miingon siya, "Kung moabot si Esau ngadto sa usa ka kampo ug atakihon kini, ang kampo nga nahibilin mahimong makaikyas."

⁹Nag-ampo si Jacob, "Dios sa akong amahan nga si Abraham, ug Dios sa akong amahan nga si Isaac, Yahweh, nag-ingon ka kanako, 'Balik ngadto sa imong nasod ug sa imong mga kaliwatan, ug pauswagon ko ikaw,' ¹⁰dili ako takos sa imong pagkamatinud-anon sa kasabotan ug sa tanan nga imong pagkamasaligon sa imong alagad. Tungod kay pinaagi lamang sa sungkod nga ako nakatabok niining Jordan, ug karon nahimo na akong duha ka mga kampo.

¹¹Luwasa intawon ako sa kamot sa akong igsoon nga si Esau, tungod kay nahadlok ako kaniya, nga basin moabot siya ug atakihon niya ako ug ang mga inahan uban sa mga bata. ¹²Apan miingon ka, "Palamboon ko gayod ikaw. Himoon ko ang imong mga kaliwat nga sama kadaghan sa balas sa baybayon, nga dili maihap tungod sa ilang kadaghan.'''

¹³Nagpabilin didto si Jacob nianang gabhiona. Mikuha siya ug pipila ka mga mananap nga anaa kaniya isip gasa alang kang Esau, nga iyang igsoon: ¹⁴200 ka mga baye ug 20 ka mga laki nga kanding, 200 ka mga baye ug 20 ka mga laki nga karnero, ¹⁵30 ka gatasan nga mga kamelyo ug mga anak niini, 40 ka mga baka ug napulo ka mga turo, 20 ka mga baye ug napulo ka mga laki nga asno. ¹⁶Gipiyal niya kini ngadto sa iyang mga sulugoon, ang matag panon sa mga mananap. Miingon siya sa iyang mga sulugoon, "Pag-una kamo kanako ug hatagig gilay-on ang matag panon."

¹⁷Gimandoan niya ang unang sulugoon nga nag ingon, "Kung imong matagboan si Esau nga akong igsoon ug mangutana kanimo nga moingon, 'Kang kinsa ka man nahisakop? Asa man kamo paingon? Ug kang kinsa man kining mga mananap nga anaa sa imong atubangan?' ¹⁸Unya motubag ka, 'Iya kini ni Jacob nga imong sulugoon. Mga gasa kini nga gipadala alang kang Esau nga akong agalon. Ug tan-awa, padulong na usab siya sunod kanamo.'''

¹⁹Nagmando na usab si Jacob sa ikaduhang pundok, sa ikatulo, ug sa tanang mga lalaki nga nagsunod sa panon sa mga mananap. Siya miingon, "Isulti ninyo ang susamang butang ngadto kang Esau kung inyo siyang matagboan. ²⁰Kinahanglan moingon usab kamo, 'Si Jacob nga imong sulugoon padulong na sunod kanamo.''' Tungod kay naghuna-huna siya, "Mahupay nako siya sa mga gasa nga gipadala ko una kanako. Aron unya, kung makita ko siya, basin nga iya akong dawaton." ²¹Busa gipadala niya una kaniya ang mga gasa. Ug siya nalang ang nagpabilin sa kampo niadtong gabhiona.

²²Mibangon si Jacob sa kagabhion, ug gikuha niya ang iyang duha ka asawa, duha ka sulugoon nga babaye, ug ang iyang napulog usa ka mga anak nga lalaki. Ug iyang gipatabok sa tabokanan sa suba sa Jabok. ²³Niini nga paagi, gipalakaw niya sila tabok sa suba uban sa tanan niyang mga gipanag-iyahan.

²⁴Nag-inusara nalang si Jacob, ug adunay usa ka tawo nga nakiglayog kaniya hangtod sa pagka-kaadlawon. ²⁵Sa pagkakita sa tawo nga dili niya mapildi si Jacob, iyang gihapak ang dapidapi ni Jacob. Nalisa ang dapidapi ni Jacob sa dihang nakiglayog siya kaniya. ²⁶Miingon ang tawo, "Buhii na ako kay hapit na mabuntag." Si Jacob miingon, dili ko ikaw buhian gawas king imo na akong panalanginan."

²⁷Nangutana ang tawo kaniya, "Unsa man ang imong ngalan?" Miingon siya "Jacob." ²⁸Ang tawo miingon, "Dili na Jacob ang imong ngalan, kung dili Israel na. Kay nakiglayog ka sa Dios ug sa mga tawo ug midaog.''

²⁹Nangutana si Jacob kaniya, "Palihog suginli ako sa imong ngalan." Mitubag siya, "Nganong nangutana ka man sa akong ngalan?" Ug unya gipanalanginan niya siya didto. ³⁰Gitawag ni Jacob ang dapit ug Peniel kay miingon siya, "Nakita ko ang panagway sa Dios, ug naluwas ang akong kinabuhi.''

³¹Misubang na ang adlaw samtang mibiya si Jacob sa Peniel. Nagtakiang siya tungod sa iyang dapidapi. ³²Mao nga hangtod karong adlawa, ang mga Israelita dili na mokaon sa unod sa luta-lutahan sa may dapidapi, tungod kay mao kini ang gibikil sa tawo sa dihang iyang gikasa sa dapidapi ni Jacob.

¹Mihangad si Jacob ug, tan-awa, si Esau nagpadulong na, ug uban kaniya ang 400 ka mga kalalakin-an. Gibahin ni Jacob ang mga kabataan diha kang Lea, Raquel, ug ang duha ka babaye nga mga sulugoon. ²Unya gibutang niya ang mga babaye nga mga sulugoon ug ang ilang mga anak sa unahan, ug gisundan ni Lea ug sa iyang mga anak, ug gisundan kini ni Raquel ug Jose nga anaa sa pinakaulahian sa tanan. ³Nag-una si Jacob kanila. Miyukbo siya sa yuta sa makapito ka higayon, hangtod nahiduol siya sa iyang igsoon.

⁴Midagan si Esau aron sa pagtagbo kaniya, migakos kaniya, migakos sa iyang liog, ug mihalok kaniya. Unya nanghilak sila. ⁵Sa paghangad ni Esau, nakita niya ang mga kababayen-an ug ang mga kabataan. Miingon siya, "Kinsa man kining mga katawhan nga imong kauban?" Miingon si Jacob, "Ang mga bata ang madagayaon nga gihatag sa Dios sa imong alagad."

⁶Unya mipaduol ang mga sulugoong babaye uban sa ilang mga anak, ug miyukbo sila. ⁷Misunod usab si Lea ug ang iyang mga anak nga mipaduol ug miyukbo. Sa kataposan mipaduol ug miyukbo si Jose ug Raquel. ⁸Miingon si Esau, "Unsay buot nimong ipasabot niining tanang pundok nga akong nahimamat?" Miingon si Jacob, "Aron makakaplag og kaluoy sa panan-aw sa akong agalon."

⁹Nag-ingon si Esau, "Igo na ang akong nabatonan, igsoon ko. Tipigi kung unsay anaa kanimo alang sa imong kaugalingon." ¹⁰Nag-ingon si Jacob, "Dili, palihog, kung nakakaplag ako og kaluoy sa imong panan-aw, dawata ang akong gasa gikan sa akong kamot, kay sa pagkatinuod, nakita ko ang imong panagway, ug kini daw sama nga nakita ko ang panagway sa Dios, ug gidawat mo na ako. ¹¹Palihog dawata ang akong gasa nga gidala kanimo, tungod kay ang Dios maluluy-ong nagpatigayon kanako, ug tungod kay igo na ang akong nabatonan." Niini gipugos siya ni Jacob, ug gidawat kini ni Esau.

¹²Unya miingon si Esau, "Manglakaw na kita. Mag-una ako kanimo." ¹³Miingon si Jacob kaniya, "Nasayod ang akong agalon nga ang kabataan mga huyang pa, ug ang mga karnero ug ang mga baka adunay mga nating gipasuso. Kung pugson sila sa pagpalakaw bisan sa usa lang ka adlaw, mangamatay ang tanang kahayopan. ¹⁴Palihog tugoti nga ang akong agalon mag-una sa iyang alagad. Maglakaw ako sa mas hinay pa, uyon sa lakang sa kahayopan nga nag-una kanako, ug sa linaktan sa mga kabataan, hangtod nga ako mahiabot sa akong agalon sa Seir."

¹⁵Miingon si Esau, "Tugoti nga akong ibilin kanimo ang pipila sa akong mga tawo nga uban kanako." Apan miingon si Jacob, "Nganong buhaton mo man kana? Paigo na ang kaluoy sa akong agalon kanako." ¹⁶Busa sugod nianang adlawa misugod si Esau sa iyang panaw pauli ngadto sa Seir. ¹⁷Ug mipanaw si Jacob padulong sa Sucot, nagtukod siya sa iyang balay, ug naghimo og silonganan alang sa iyang kahayopan. Busa ang ngalan niadtong dapita gitawag og Sucot.

¹⁸Sa dihang nahiabot si Jacob gikan sa Padan Aram, nahiabot siya nga luwas sa kadaot sa siyudad sa Siquem, nga mao ang yuta sa Canaan. Nagkampo siya duol sa siyudad. ¹⁹Unya nagpalit siya og usa ka bahin sa yuta kung diin siya nagtukod sa iyang tolda gikan sa mga anak nga lalaki ni Hamor, amahan ni Siquem, sa kantidad nga 100 ka plata. ²⁰Didto nagpabarog siya ug halaran ug gitawag kini ug El Elohe Israel.

¹Karon si Dina, nga anak ni Lea kang Jacob, migawas aron makigkita sa mga batan-ong babaye niadtong yutaa. ²Si Siquem nga anak nga lalaki ni Hamor nga Hibitihanon, ang prinsipe sa maong dapit, nakakita kang Dina, gibira niya siya, gipanamastamasan ug gidulog niya. ³Naibog siya kang Dina, ang anak nga babaye ni Jacob. Nahigugma siya sa batan-ong babaye ug malumo siya nga nakigsulti kaniya.

⁴Nakigsulti si Siquem kang Hamor nga iyang amahan, nga nag-ingon, "Kuhaa kining batan-ong babaye alang kanako aron mamahimo ko siyang asawa." ⁵Karon nadungog ni Jacob nga gihugawan niya si Dina nga iyang anak nga babaye. Ang iyang mga anak nga lalaki atua pa sa uma uban sa mga kahayopan, busa si Jacob nagpabiling hilom hangtod nga miabot sila.

⁶Miadto si Hamor nga amahan ni Siquem ngadto kang Jacob aron makigsulti kaniya. ⁷Miabot ang mga anak nga lalaki ni Jacob gikan sa uma sa dihang nadungog nila ang panghitabo. Nasakitan ang mga tawo. Nasuko sila pag-ayo tungod kay iya mang gipakaulawan ang Israel pinaagi sa pagpugos niya sa iyang kaugalingon ngadto sa anak nga babaye ni Jacob, tungod kay kadto nga butang dili unta angay nga mahitabo.

⁸Nakigsulti si Hamor kanila nga nag-ingon, "Ang akong anak nga lalaki nga si Siquem nahigugma sa imong anak nga babaye. Palihog ihatag siya ngadto kaniya ingon nga iyang asawa. ⁹Pakigminyo kanamo, ihatag kanamo ang inyong mga anak nga babaye, ug kuhaa usab ninyo ang among mga anak nga babaye alang kaninyo. ¹⁰Makapuyo kamo uban kanamo, ug ang kayutaan abli alang kaninyo aron inyong kapuy-an ug makabaligya ug makapalit kamo, ug makapanag-iya ug mga kabtangan."

¹¹Miingon si Siquem ngadto sa amahan ni Dina ug sa iyang mga igsoong lalaki, "Makakaplag unta ako ug pabor diha kaninyo, ug bisan unsa ang inyong pangayoon kanako akong ihatag. ¹²Pangayo kanako ug dakong kantidad sa bugay ug ang buot ninyong gasa, ug ihatag ko ang bisan unsa nga inyong isulti kanako, apan ihatag kanako ang dalagang babaye ingon nga asawa." ¹³Malimbongong mitubag ang mga anak nga lalaki ni Jacob kang Siquem ug kang Hamor nga iyang amahan, tungod kay gihugawan man ni Siquem si Dina nga ilang igsoong babaye.

¹⁴Miingon sila kanila, "Dili namo mahimo kining butanga, nga ihatag ang among igsoong babaye sa mga dili tinuli; kay makauulaw kana kanamo. ¹⁵Mouyon lamang kami kaninyo sa usa ka kondisyon: kung magpatuli kamo sama kanamo, ug magpatuli usab ang matag lalaki diha kaninyo. ¹⁶Unya ihatag namo kaninyo ang among mga anak nga babaye, ug among kuhaon ang inyong mga anak nga babaye alang kanamo, ug mopuyo kami uban kaninyo ug mahimong usa ka katawhan. ¹⁷Apan kung dili kamo maminaw kanamo ug magpatuli, nan kuhaon namo ang among igsoong babaye ug mobiya kami."

¹⁸Ang ilang mga pulong nakapahimuot kang Hamor ug sa iyang anak nga lalaki nga si Siquem. ¹⁹Wala langana sa batan-ong lalaki ang pagbuhat sa ilang giingon, tungod kay nakagusto man siya sa anak nga babaye ni Jacob, ug tungod kay siya ang pinakatinahod nga tawo sa tibuok panimalay sa iyang amahan.

²⁰Miadto si Hamor ug si Siquem nga iyang anak nga lalaki sa ganghaan sa ilang siyudad ug nakigsulti sa mga kalalakin-an sa siyudad, nga nag-ingon, ²¹"Kalinaw ang gidala niining mga tawhana kanato, busa tugoti sila nga mopuyo sa yuta ug makabaligya ug makapamalit dinhi, tinuod, ang yuta dako ra alang kanila. Kuhaon nato ang ilang mga anak nga babaye ingon nga mga asawa, ug ihatag nato kanila ang atong mga anak nga babaye.

²²Niini lamang nga kondisyon mouyon kining mga tawhana nga mopuyo uban kanato ug mamahimong usa ka katawhan: kung ang tanang lalaki kanato magpatuli, sama nga sila mga tinuli. ²³Dili ba maangkon man nato ang ilang kahayopan ug mga gipanag-iyang mga butang—ug ang tanan nilang kahayopan? Maong mouyon kita kanila, ug mopuyo sila uban kanato."

²⁴Ang tanang kalalakin-an sa siyudad naminaw kang Hamor ug Siquem, nga anak niyang lalaki. Ang tanang lalaki nagpatuli. ²⁵Sa ikatulo nga adlaw, samtang hubag pa ang ilang mga samad, ang duha ka mga anak nga lalaki ni Jacob, si Simeon ug Levi, nga mga igsoong lalaki ni Dina, ang kada usa kanila nagdala ug espada ug miadto sa maong siyudad, ug gipamatay ang tanang mga lalaki. ²⁶Gipatay nila si Hamor ug Siquem, nga anak niyang lalaki, pinaagi sa sulab sa ilang espada. Gikuha nila si Dina gikan sa panimalay ni Siquem ug mibiya.

²⁷Ang ubang mga anak nga lalaki ni Jacob miadto sa mga patayng lawas ug nangawat sa siyudad, tungod kay gihugawan man sa katawhan ang ilang igsoong babaye. ²⁸Gikuha nila ang mga panon sa mga karnero, ang ilang mga baka, ug mga asno, ug ang tanang mga butang nga anaa sa siyudad, anaa sa mga uma ug lakip ²⁹ang tanan nilang mga kabtangan. Gipangdakop nila ang kabataan ug ang ilang mga asawa. Gipangkuha nila bisan ang tanang butang nga anaa sulod sa mga panimalay.

³⁰Miingon si Jacob kang Simeon ug Levi, "Gidad-an ninyo ako ug kasamok, aron manimaho ako sa mga lumulupyo niining yutaa, ang Canaanhon ug ang Perisihanon. Diyutay lamang ang akong gidaghanon. Kung magtigom sila batok kanako ug moataki, malaglag gayod ako, ako ug ang akong panimalay." ³¹Apan miingon si Simeon ug Levi, "Angay bang isipon ni Siquem nga ang among igsoong babaye daw sama sa babayeng bayaran?"

¹Miingon ang Dios kang Jacob, "Tindog, ug tungas ngadto sa Betel, ug pabilin didto. Pagbuhat didto ug usa ka altar alang sa Dios, nga nagpakita kanimo niadtong mikagiw ka gikan kang Esau nga imong igsoong lalaki." ²Unya miingon si Jacob sa iyang panimalay ug sa tanan nga kuyog kaniya, "Isalikway ang mga diosdios nga anaa kaninyo, ug hinloi ang inyong kaugalingon, ug ilisi ang inyong mga bisti. ³Unya mogikan kita ug motungas ngadto sa Betel. Magbuhat ako didto ug altar alang sa Dios, nga nagtubag kanako sa adlaw sa akong kagul-anan, ug nag-uban kanako bisan asa ako nag-adto."

⁴Busa gihatag nila ngadto kang Jacob ang tanang mga diosdios nga anaa kanila, ug ang mga ariyos nga anaa sa ilang mga dalunggan. Gilubong kini ni Jacob ilalom sa kahoy nga tugas duol sa Siquem. ⁵Sa ilang pagpanaw, gihimo sa Dios nga mangahadlok ang mga siyudad nga nagpalibot kanila, busa kadtong mga tawhana wala na migukod sa mga anak nga lalaki ni Jacob.

⁶Busa si Jacob miabot sa Luz (nga mao ang Betel), nga anaa sa yuta sa Canaan, siya ug ang tanang mga tawo nga uban kaniya. ⁷Nagbuhat siya didto ug usa ka altar ug gitawag ang maong dapit nga El Betel, tungod kay didto nagpakita ang Dios kaniya, sa panahon nga mikagiw siya gikan sa iyang igsoon nga lalaki. ⁸Si Debora, nga nag-atiman kang Rebeca, namatay. Gilubong siya didto sa ubos gikan sa Betel ilalom sa tugas nga kahoy, busa gitawag kini nga Allon Bacut.

⁹Sa dihang miabot na si Jacob gikan sa Padan Aram, nagpakita ang Dios kaniya pag-usab ug gipanalanginan siya. ¹⁰Miingon ang Dios kaniya, "Ang imong pangalan mao si Jacob, apan ang imong ngalan dili na Jacob. Israel na ang imong ngalan." Busa gitawag na siya sa Dios ug Israel.

¹¹Miingon ang Dios kaniya, "Ako ang makagagahom nga Dios. Pagmabungahon ug pagsanay. Ang nasod ug ang mga pundok sa kanasoran magagikan kanimo, ug ang mga hari magagikan sa imong mga kaliwatan." ¹²Ang yuta nga akong gihatag kang Abraham ug Isaac, ihatag ko kanimo. Ngadto sa imong mga kaliwatan human kanimo igahatag ko usab ang yuta." ¹³Mikayab ang Dios gikan kaniya sa dapit diin nakigsulti siya kaniya.

¹⁴Nag-ugbok ug haligi si Jacob didtong dapita nga diin nakigsulti ang Dios kaniya, usa ka haligi nga bato. Gibuboan niya kini ug hinalad nga bino ug lana. ¹⁵Ginganlan ni Jacob og Betel ang maong dapit diin nakigsulti ang Dios kaniya.

¹⁶Mipanaw sila gikan sa Betel. Samtang duol na sila gikan sa Efrata, nagbati si Raquel. Naglisod siya sa pagpanganak. ¹⁷Samtang naglisod na gayod siya sa pagpanganak, miingon ang mananabang kaniya, "Ayaw kahadlok, kay karon makabaton ka na usab ug laing anak nga lalaki." ¹⁸Sa dihang himalatyon na siya, ug sa kataposan niyang gininhawa ginganlan niya ang bata og Benoni, apan ginganlan siya sa iyang amahan og Benjamin. ¹⁹Namatay si Raquel ug gilubong sa dalan padulong sa Efrata (gitawag nga Betlehem). ²⁰Nagbuhat si Jacob og haligi ibabaw sa iyang lubnganan. Kini ang ilhanan sa lubnganan ni Raquel hangtod niining adlawa.

²¹Padayon nga nagpanaw si Israel ug nagtukod ug tolda unahan sa Migdal Eder. ²²Samtang nagpuyo si Israel nianang dapita, nakigdulog si Ruben kang Bilha nga puyo-puyo sa iyang amahan, ug nadungog kini ni Jacob. Karon si Jacob adunay dose ka mga anak nga lalaki.

²³Ang iyang mga anak nga lalaki kang Lea mao si Ruben, ang kinamagulangang anak ni Jacob, ug si Simeon, Levi, Juda, Isacar, ug Zebulon. ²⁴Ang iyang anak nga mga lalaki kay Raquel mao si Jose ug Benjamin. ²⁵Ang iyang mga anak nga lalaki kay Bilha, nga sulugoong babaye ni Raquel, mao si Dan ug Naftali.

²⁶Ang mga anak nga lalaki ni Zilfa, nga sulugoong babaye ni Lea mao sila Gad ug Aser. Kini mao ang tanang anak nga lalaki ni Jacob nga natawo sa Padan Aram. ²⁷Miadto si Jacob kang Isaac nga iyang amahan sa Mamre sa Kiriat-Arba, (ingon nga Hebron) diin nagpuyo si Abraham ug Isaac.

²⁸Si Isaac nabuhi ug 180 ka tuig. ²⁹Miginhawa si Isaac sa kataposan ug namatay, usa ka tawo nga tigulang na kaayo ug giipon siya didto sa iyang mga katigulangan. Gilubong siya sa iyang mga anak nga lalaki nga sila si Esau ug Jacob.

¹Mao kini ang mga kaliwat ni Esau (ginatawag usab nga Edom). ²Nangasawa si Esau sa taga-Canaan. Mao kini ang iyang mga asawa: Si Ada ang anak nga babaye ni Elon nga Hetihanon; Oholibama ang anak nga babaye ni Ana, nga apo ni Zibeon nga Hebihanon; ³ug Basemat, ang anak nga babaye ni Ismael, nga igsoong babaye ni Nebaiot.

⁴Nanganak si Ada nga asawa ni Esau kang Elifas, ug si Basemat nanganak kang Reuel. ⁵Nanganak si Oholibama kang Jeus, Jalam, ug Kora. Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Esau nga natawo sa yuta sa Canaan.

⁶Gidala ni Esau ang iyang mga asawa, ang iyang mga anak nga lalaki, ang iyang mga anak nga babaye, ug ang tanang miyembro sa iyang panimalay, iyang mga kahayopan—ang tanan niyang mga hayop, ug ang tanan niyang mga kabtangan, nga iyang natigom sa yuta sa Canaan, ug miadto sa yuta nga layo sa iyang igsoon nga si Jacob. ⁷Gibuhat niya kini tungod kay ang ilang mga kabtangan hilabihan na kadaghan alang kanila nga magpabilin nga mag-uban ug puyo. Ang yuta nga ilang gipuy-an dili na igo kanila tungod sa ilang mga kahayopan. ⁸Busa si Esau, nga nailhan usab nga Edom, mipuyo sa kabungtoran sa Seir.

⁹Mao kini ang mga mosunod nga mga kaliwatan ni Esau, mga katigulangan sa mga Edomihanon sa kabungtoran sa Seir. ¹⁰Mao kini ang mga ngalan sa mga anak nga lalaki ni Esau: si Elifas ang anak nga lalaki ni Ada, ang asawa ni Esau; si Reuel ang anak nga lalaki ni Basemat, ang asawa ni Esau. ¹¹Ang mga anak nga lalaki ni Elifas mao si Teman, Omar, Zefo, Gatam, ug Kenas. ¹²Si Timna, nga puyo-puyo ni Elifas, anak nga lalaki ni Esau nanganak kang Amalek. Mao kini ang mga apo nga lalaki ni Ada, nga asawa ni Esau.

¹³Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Reuel: si Nahat, Zera, Shama, ug Miza. Mao kini ang mga apo nga lalaki ni Basemat, nga asawa ni Esau. ¹⁴Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Oholibama, nga asawa ni Esau, nga anak nga babaye ni Ana ug apo nga babaye ni Zibeon. Nanganak siya kang Jeus, Jalam, ug Kora.

¹⁵Mao kini ang mga banay sa mga kaliwat ni Esau: ang kaliwat ni Elifas, ang kinamagulangan ni Esau: si Teman, Omar, Zefo, Kenaz, ¹⁶Kora, Gatam, ug Amalek. Mao kini ang mga banay nga kaliwat ni Elifas sa yuta sa Edom. Sila ang mga apo nga lalaki ni Ada.

¹⁷Mao kini ang mga banay nga gikan kang Reuel, anak nga lalaki ni Esau: si Nahat, Zera, Shama, Miza. Mao kini ang mga banay nga kaliwat ni Reuel sa yuta sa Edom. Mao kini ang mga apo nga lalaki ni Basemat, nga asawa ni Esau. ¹⁸Mao kini ang mga banay ni Oholibama, nga asawa ni Esau: si Jeus, Jalam, Kora. Mao kini ang mga banay nga gikan sa asawa ni Esau nga si Oholibama, anak nga babaye ni Ana. ¹⁹Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Esau, ug mao kini ang ilang mga banay.

²⁰Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Seir nga Horitihanon, ang mga lumulupyo sa yuta: si Lotan, Shobal, Zibeon, Ana, ²¹Dishon, Ezer, ug Dishan. Mao kini ang mga banay sa mga Horitihanon, ang mga lumulupyo sa Seir nga yuta sa taga-Edom. ²²Ang mga anak nga lalaki ni Lotan mao si Hori ug Heman, ug si Timna mao ang igsoong babaye ni Lotan.

²³Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Shobal: si Alvan, Manahat, Ebal, Shefo, ug Onam. ²⁴Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Zibeon: si Aya ug Ana. Si Ana mao ang nakakita sa init nga tubod didto sa kamingawan, samtang nagpasabsab siya sa mga asno sa iyang amahan nga si Zibeon.

²⁵Mao kini ang mga anak ni Ana: si Dishon ug Oholibama, ang anak nga babaye ni Ana. ²⁶Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Dishon: si Hemdan, Esban, Itran, ug Keran. ²⁷Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Ezer: si Bilhan, Saavan, ug Akan. ²⁸Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Dishan: si Uz ug Aran.

²⁹Mao kini ang mga banay sa mga Horitihanon: Lotan, Shobal, Zibeon ug Ana, ³⁰Dishon, Ezer, Dishan: mao kini ang mga banay sa mga Horitihanon, sumala sa listahan sa ilang mga banay sa yuta sa Seir.

³¹Mao kini ang mga hari nga naghari sa yuta sa Edom sa wala pay hari ang mga Israelita: ³²Si Bela nga anak nga lalaki ni Beor, ang naghari sa Edom, ug ang ngalan sa iyang siyudad mao ang Dinhaba. ³³Sa dihang namatay na si Bela, si Jobab anak nga lalaki ni Zera kang Bozra, ang naghari puli kaniya.

³⁴Sa dihang namatay na si Jobab, si Husan nga taga-Teman ang naghari puli kaniya. ³⁵Sa dihang namatay na si Husan, si Hadad anak nga lalaki ni Bedad, nga nakapildi sa mga Midianhon sa yuta sa Moab, ang naghari puli kaniya. Ang ngalan sa iyang siyudad mao ang Abit. ³⁶Sa dihang namatay na si Hadad, si Samla nga taga-Masreka ang naghari puli kaniya.

³⁷Sa dihang namatay na si Samla, si Shaul ang naghari puli kaniya nga taga-Rehobot nga duol sa suba. ³⁸Sa namatay na si Shaul, si Baal Hanan anak nga lalaki ni Acbor ang naghari puli kaniya. ³⁹Sa dihang si Baal Hanan anak nga lalaki ni Acbor namatay na, si Hadar ang naghari puli kaniya. Ang ngalan sa iyang siyudad mao ang Pau. Ang ngalan sa iyang asawa mao si Mehetabel, ang anak nga babaye ni Matred, nga apo nga babaye ni Me Zahab.

⁴⁰Mao kini ang mga ngalan sa mga pangulo sa mga banay gikan sa kaliwat ni Esau, sumala sa ilang mga banay ug sa ilang mga dapit, sumala sa ilang mga ngalan: Timna, Alva, Jetet, ⁴¹Oholibama, Ela, Pinon, ⁴²Kenaz, Teman, Mibzar, ⁴³Magdiel, ug Iram. Mao kini ang mga pangulo sa banay sa Edom, sumala sa ilang pagpuyo sa yuta nga ilang napanag-iyahan. Mao kini si Esau, ang amahan sa mga Edomihanon.

¹Nagpuyo si Jacob sa dapit nga gipuy-an sa iyang amahan sa yuta sa Canaan. ²Mao kini ang mga panghitabo mahitungod kang Jacob. Si Jose, usa ka batan-on nga nag-edad ug 17 anyos, nagabantay siya ug karnero uban sa iyang mga igsoon. Kuyog niya ang mga anak nga lalaki ni Bilha ug anak nga lalaki ni Zilpa, mga asawa sa iyang amahan. Ginasumbong ni Jose ngadto sa iyang amahan ang mga dili maayo nila nga binuhatan.

³Karon gihigugma pag-ayo ni Israel si Jose labaw pa sa iyang mga anak nga lalaki tungod kay anak man siya sa iyang pagkatigulang. Tungod niini gibuhatan niya siya ug maanindot nga bisti. ⁴Nakita sa iyang mga igsoon nga ang ilang amahan nahigugma pag-ayo kaniya labaw pa sa tanan nilang managsuon. Busa nasuko sila kaniya ug dili maayo ang ilang pagtagad ngadto kaniya.

⁵Nagdamgo si Jose, ug gisuginlan niya ang iyang mga igsoon mahitungod niini. Nisamot ang ilang kasuko kaniya. ⁶Miingon siya kanila, "Palihog paminawa kining akong nadamgohan.

⁷Tan-awa, nagbugkos kita ug mga trigo sa kaumahan, ug tan-awa, ang akong binugkos mitindog ug mipataas, ug tan-awa, ang inyong mga binugkos mipalibot ug miyukbo sa akong binugkos." ⁸Ang iyang mga igsoon miingon kaniya, "Maghari ka ba diay kanamo? Maghari ka ba gayod diay kanamo?" Misamot pa ang ilang kasuko kaniya tungod sa iyang damgo ug sa iyang mga gipamulong.

⁹Nagdamgo na usab siya ug lain nga damgo ug iya kining gisugilon sa iyang mga igsoon. Miingon siya, "Tan-awa, nagdamgo ako ug lain na usab nga damgo: Ang adlaw ug bulan ug ang napulog usa ka mga bituon miyukbo kanako." ¹⁰Gisugilon niya kini sa iyang amahan ingon man sa iyang mga igsoon, ug gibadlong siya sa iyang amahan. Miingon siya kaniya, "Unsa ba kining imong gidamgo? Moyukbo ba ako ug ang imong inahan, ingon man ang imong mga igsoon nganha kanimo?" ¹¹Nasina ang iyang mga igsoon kaniya, apan gitipigan sa hunahuna sa iyang amahan kining mga butanga.

¹²Miadto sa Shekem ang iyang mga igsoon aron pagbantay sa mga karnero sa ilang amahan. ¹³Miingon si Israel kang Jose, "Dili ba nagbantay man sa mga karnero sa Shekem ang imong mga igsoon? Dali, ug ipadala ko ikaw ngadto kanila." Miingon si Jose kaniya, "Andam ako." ¹⁴Miingon siya kaniya, "Lakaw na karon, tan-awa kung maayo ba ang kahimtang sa imong mga igsoon ingon man ang mga karnero, ug suginli ako." Busa gipaadto siya ni Jacob gawas sa walog sa Hebron ug miadto si Jose sa Shekem.

¹⁵Adunay usa ka tawo nga nakakita kang Jose. Tan-awa, naglatagaw si Jose sa kaumahan. Miingon ang tawo kaniya, "Unsa man ang imong gipangita?" ¹⁶Miingon si Jose, "Gipangita ko ang akong mga igsoon. Palihog sultihi ako, kung asa sila nagbantay sa mga karnero." ¹⁷Miingon ang tawo, "Mibiya sila niini nga dapit, kay nadungog ko sila, nga nag-ingon, 'Moadto kita sa Dotan.'" Miapas si Jose sa iyang mga igsoong lalaki ug nakita niya sila didto sa Dotan.

¹⁸Nakita nila siya sa layo, ug sa wala pa siya maabot duol kanila, naglaraw sila nga patyon siya. ¹⁹Ang iyang mga igsoon miingon sa usag-usa, "Tan-awa, nagpaingon dinhi ang tigdamgo. ²⁰Busa, dali kamo, patyon ta siya ug ihulog siya sa isa sa mga atabay ug moingon kita, 'Gilamoy siya sa ihalas nga mananap.' Tan-awon ta kung unsa ang mahitabo sa iyang mga damgo.'"

²¹Nakadungog si Ruben niini ug giluwas niya siya sa ilang mga kamot. Miingon siya, "Dili nato kuhaon ang iyang kinabuhi." ²²Miingon si Ruben kanila, "Walay dugo nga angay moawas. Ihulog siya niining atabay nga anaa sa kamingawan, apan ayaw ninyo siya dapati"-- aron luwason niya siya gikan sa ilang mga kamot ug dad-on siya pagbalik sa iyang amahan.

²³Sa dihang niabot na si Jose sa iyang mga igsoon, gigisi nila ang iyang maanindot nga bisti. ²⁴Ila siyang gikuha ug gihulog siya sa atabay. Walay tubig kadto nga atabay.

²⁵Nanglingkod sila aron mokaon ug tinapay. Sa dihang mihangad sila ug mitan-aw, tan-awa, ilang nakita ang panon sa mga Ismaelita nga gikan sa Gilead, uban sa ilang mga kamelyo nga nagkarga ug mga lamas ug balsamo ug mira. Nagpanaw sila aron ila kining dad-on paubos sa Ehipto. ²⁶Miingon si Juda sa iyang mga igsoon, "Unsa man ang atong makuha kung patyon ta ang atong igsoon ug tabonan ang iyang dugo?

²⁷Dali kamo, ibaligya ta siya sa mga Ismaelita ug dili nato siya dapatan. Tungod kay ato siyang igsoon, atong unod." Ang iyang mga igsoon naminaw kaniya. ²⁸Milabay ang Midianhon nga negosyanti. Gikuha sa iyang mga igsoon si Jose gawas sa atabay. Ug unya gibaligya nila si Jose ngadto sa mga Ismaelita sa 20 kabuok nga plata. Gidala si Jose sa mga Ismaelita ngadto sa Ehipto.

²⁹Mibalik si Ruben sa atabay, ug tan-awa, wala na didto si Jose sa atabay. Gigisi niya ang iyang bisti. ³⁰Mibalik siya sa iyang mga igsoon ug miingon, "Asa na ang bata? Ug ako, asa na man ako moadto?"

³¹Nagpatay sila ug kanding unya gikuha ang bisti ni Jose ug gituslob kini sa dugo. ³²Unya gidala nila kini sa ilang amahan ug miingon, "Nakita namo kini. Palihog tan-awa kung bisti ba kini sa imong anak o dili." ³³Nailhan kini ni Jacob ug miingon, "Bisti kini sa akong anak. Gitukob siya sa ihalas nga mananap. Sigurado gayod nga gikunis-kunis niini si Jose."

³⁴Gigisi ni Jacob ang iyang bisti ug nagsul-ob ug sako sa iyang hawak. Nagbangotan siya alang sa iyang anak sa daghang mga adlaw. ³⁵Ang tanan niyang anak nga lalaki ug mga babaye miadto kaniya ug gihupay siya, apan wala siya mosugot nga ila siyang hupayon. Miingon siya, "Sa pagkatinuod, moadto ako sa seol ug magbangotan alang sa akong anak." Mihilak ang iyang amahan alang kaniya. ³⁶Gibaligya siya sa mga Midianhon didto sa Ehipto ngadto kang Potifar, usa ka opisyal ni Paraon, ang kapitan sa mga guwardiya.

¹Niabot ang panahon nga si Juda mibiya sa iyang mga igsoon ug mipuyo didto sa usa ka taga-Adulam, nga ginganlan og Hira. ²Nakita niya didto ang anak nga babaye sa usa ka Canaanhon nga ginganlan og Sua. Giminyoan niya ang babaye ug nakigdulog kaniya.

³Nagmabdos siya ug nakabaton og anak nga lalaki. Ginganlan kini og Er. ⁴Nagmabdos siya pag-usab ug nakabaton og anak nga lalaki. Ginganlan niya kini og Onan. ⁵Nakabaton na usab siya og anak nga lalaki ug gitawag siya og Sela. Didto siya nanganak kang Sela sa Chezib.

⁶Nakakita si Juda og pangasaw-onon alang kang Er, ang kamagulangan niyang anak. Ang iyang ngalan, si Tamar. ⁷Si Er nga kamagulangang anak ni Juda, daotan sa panan-aw ni Yahweh. Busa gipatay siya ni Yahweh.

⁸Si Juda miingon kang Onan, "Dulog sa asawa sa imong igsoong lalaki. Buhata ang bulohaton sa usa ka bayaw nga lalaki ngadto kaniya, ug pagbaton ug bata alang sa imong igsoon. ⁹Nasayod si Onan nga ang bata dili gayod maiya. Sa panahon nga modulog siya sa asawa sa iyang igsoon, ipagawas niya ang similya ngadto sa yuta aron dili siya makahatag ug bata alang sa iyang igsoon. ¹⁰Ang iyang gibuhat daotan sa panan-aw ni Yahweh. Mao nga gipatay usab siya ni Yahweh.

¹¹Unya miingon si Juda kang Tamar, nga iyang umagad nga babaye, "Pabilin nga usa ka biyuda sa balay sa imong amahan hangtod nga maulitawo ang akong anak nga si Sela." Tungod kay naghunahuna siya nga, "Basin mamatay usab siya sama sa iyang mga igsoon." Busa mibiya si Tamar ug mipuyo sa balay sa iyang amahan.

¹²Milabay ang taas nga panahon, namatay ang asawa ni Juda nga anak ni Sua. Pagkahuman sa pagbangotan ni Juda, miadto siya ug ang iyang higala nga si Hira nga taga-Adulam sa mga tigtupi sa balhibo sa iyang mga karnero didto sa Timna. ¹³Gisultihan si Tamar, "Tan-awa, ang imong ugangang lalaki motungas sa Timna aron sa pagpatupi sa iyang mga karnero." ¹⁴Gihukas niya ang iyang bisti sa pagkabiyuda ug nagsul-ob ug bilo ug gitabonan ang iyang kaugalingon. Milingkod siya sa ganghaan sa Enaim, nga daplin sa dalan paingon sa Timna. Kay nakita niya nga ulitawo na si Sela apan wala siya gihatag kaniya ingon nga asawa niini.

¹⁵Sa dihang nakita siya ni Juda nagtuo kini nga usa siya ka babayeng nagabaligya ug dungog tungod kay gitabonan man niya ang iyang nawong. ¹⁶Miduol siya kaniya sa daplin sa dalan ug miingon, "Dali, kay buot kong makigdulog kanimo"—tungod kay wala kini masayod nga siya ang iyang umagad nga babaye—ug miingon ang babaye, "Unsa man ang imong ihatag kanako aron makadulog ka kanako?"

¹⁷Miingon siya, "Padad-an ko ikaw ug nating kanding gikan sa panon." Miingon siya, "Mohatag ka ba kanako ug saad hangtod nga ikaw makapadala niini?" ¹⁸Mitubag siya, "Unsa man nga saad ang akong ihatag kanimo?" Ug siya miingon, "Ang imong silyo ug higot, ug ang imong sungkod." Gihatag niya kini ug nakigdulog kaniya. Ug nagmabdos siya pinaagi kaniya.

¹⁹Mibangon siya ug mibiya. Gihubo niya ang iyang bilo ug gisul-ob ang bisti sa pagkabiyuda. ²⁰Gipadala ni Juda ang nati nga kanding gikan sa panon sa iyang higala nga taga-Adulam aron kuhaon ang saad gikan sa kamot sa babaye, apan wala niya hikaplagi ang babaye.

²¹Unya ang taga-Adulam nangutana sa mga tawo sa maong dapit, "Asa na ang babaye nga nagabaligya ug dungog nga anaa sa Enaim daplin sa dalan?" Miingon sila, "Walay babaye nga nagabaligya ug dungog dinhi." ²²Mibalik siya ngadto kang Juda ug miingon, "Wala nako siya hikaplagi. Ang mga tawo sa maong dapit miingon usab, 'Walay babaye nga nagabaligya ug dungog dinhi.'" ²³Miingon si Juda, "Pasagdi nga maiya ang mga butang aron dili kita maulawan. Hinuon, gipadala ko na man kining nati nga kanding, apan wala mo siya hikaplagi."

²⁴Nahitabo kini pagkahuman sa mga tulo ka bulan nga gisulti kini ngadto kang Juda, "Si Tamar nga imong umagad nga babaye nahimong babayeng nagabaligya ug dungog, ug namabdos siya tungod niini." Miingon si Juda, "Dad-a siya dinhi ug sunoga." ²⁵Sa dihang gidala na siya sa gawas, nagpadala siya ug mensahe ngadto sa iyang ugangan nga lalaki. "Pinaagi sa tawo nga nanag-iya niini namabdos ako." Siya miingon, "Ilha palihog kung kang kinsa kini, ang silyo ug higot ug ang sungkod." ²⁶Nailhan ni Juda ang mga butang ug miingon, "Siya ang mas labing husto kay kanako, sanglit wala ko man siya gihatag aron asawa ni Sela, nga akong anak nga lalaki." Ug wala na siya midulog kaniya pag-usab.

²⁷Nahitabo kini sa panahon nga manganak na siya, tan-awa, adunay kaluha sulod sa iyang tagoangkan. ²⁸Nahitabo kini sa dihang manganak na siya nga ang usa mipagawas sa iyang kamot, ug ang mananabang mikuha ug pula nga tanod ug gihigtan ang kamot sa bata, ug miingon, "Kini ang unang migawas."

²⁹Nahitabo nga sa dihang gibira niya ang iyang kamot, tan-awa, ang iyang igsoong lalaki ang unang migawas. Miingon ang mananabang, "Giunsa nimo paggawas!" Ug ginganlan siya ug Perez. ³⁰Unya migawas ang iyang igsoon, ang adunay tanod nga pula sa iyang kamot, ug ginganlan siya ug Zera.

¹Gidala si Jose palugsong sa Ehipto. Si Potifar, nga usa ka opisyal sa Paraon nga kapitan sa mga guwardiya ug usa ka Ehiptohanon, nagpalit kaniya gikan sa mga Ismaelita, nga maoy nagdala kaniya didto. ²Si Yahweh nag-uban kang Jose ug nagmalamboon siya nga tawo. Nagpuyo siya sa balay sa iyang agalon nga Ehiptohanon.

³Nakita sa iyang agalon nga si Yahweh nag-uban kaniya ug gipanalanginan ni Yahweh ang tanan niyang gibuhat. ⁴Nakakaplag si Jose ug pabor sa iyang panan-aw. Nag-alagad siya kang Potifar. Gihimo ni Potifar si Jose nga tigdumala sa iyang tibuok panimalay, ug ang tanan nga iyang gipanag-iyahan, iyang gibutang ilalom sa iyang pag-atiman.

⁵Nahitabo kini gikan sa panahon nga gihimo niyang tigdumala si Jose sa tibuok niyang panimalay ug sa tibuok niyang gipanag-iyahan, nga gipanalanginan ni Yahweh ang balay sa Ehiptohanon tungod kang Jose. Ang panalangin ni Yahweh anaa sa tanang butang nga anaa sa panimalay ni Potifar ug sa kaumahan. ⁶Gibutang ni Potifar ubos sa pagdumala ni Jose ang tanan nga anaa kaniya. Wala na siya maghunahuna sa bisan unsa gawas sa iyang pagkaon. Karon kining si Jose gwapo ug makadani.

⁷Nahitabo human niini nga ang asawa sa agalon ni Jose naibog kaniya. Miingon ang babaye, "Dulog kanako." ⁸Apan midumili si Jose ug miingon sa asawa sa iyang agalon, "Tan-awa, ang akong agalon wala na manghilabot kung unsa ang akong pagabuhaton sa balay, ug iyang gibutang ubos sa akong pagdumala ang tanang butang nga iyang gipanag-iyahan. ⁹Walay usa nga mas labaw kay kanako niining panimalaya. Wala siyay gihikaw kanako gawas kanimo, tungod kay asawa ka man niya. Unsaon man nako pagbuhat niining hilabihang pagkadaotan ug sala batok sa Dios?"

¹⁰Gidani niya si Jose sa matag-adlaw, apan nagdumili kini sa pagpakigdulog o sa pagpakig-uban kaniya. ¹¹Miabot ang usa ka adlaw nga misulod siya sa balay aron pagbuhat sa iyang buluhaton. Walay mga tawo sa sulod sa panimalay. ¹²Gibira niya ang bisti ni Jose ug miingon, "Dulog kanako." Unya nahibilin ang iyang bisti sa kamot sa babaye sa dihang miikyas ug miadto siya sa gawas.

¹³Pagkahuman, sa dihang nakita niya nga nahibilin ang bisti ni Jose sa iyang kamot ug miikyas pagawas, ¹⁴gitawag niya ang mga tawo sa iyang balay ug giingnan sila, "Tan-awa, nagdala si Potifar ug usa ka Hebreohanon aron pakaulawan kita. Misulod siya aron makigdulog unta kanako, ug misinggit ako. ¹⁵Sa dihang nadungog niya nga misinggit ako, miikyas siya ug nahibilin ang iyang bisti ngari kanako ug miadto sa gawas."

¹⁶Gibutang niya ang bisti ni Jose tapad kaniya hangtod nga miabot ang iyang agalon. ¹⁷Gisugilon niya kini nga panghitabo ngadto kaniya, "Ang Hebreohanon nga ulipon nga imong gidala nganhi kanato, mianhi aron pakaulawan ako. ¹⁸Sa dihang misinggit ako, iyang nabiyaan ang iyang bisti nganhi kanako ug miikyas pagawas."

¹⁹Nahitabo kini sa dihang nadungog sa iyang agalon ang gisugilon sa asawa niini, "Mao kana ang gibuhat sa imong ulipon kanako," ug nasuko siya pag-ayo. ²⁰Gidala sa iyang agalon si Jose ug gibilanggo siya, sa dapit kung asa nahimutang ang mga binilanggo sa hari. Anaa siya didto sa bilanggoan.

²¹Apan si Yahweh nag-uban kang Jose ug nagpakita sa pagkamatinud-anon sa iyang saad ngadto kaniya. Gihatagan niya siya ug pabor sa panan-aw sa tigdumala sa bilanggoan. ²²Gitugyan sa tigdumala sa bilanggoan ngadto sa kamot ni Jose ang tanan nga anaa sa bilanggoan. Bisan unsa ang ilang pagabuhaton didto, si Jose mao ang nagdumala niini. ²³Wala na naghunahuna pa ang tigdumala sa bilanggoan sa bisan unsa nga anaa sa iyang kamot, tungod kay nag-uban man kaniya si Yahweh. Bisan unsa ang iyang pagabuhaton, gipalambo ni Yahweh.

¹Nahitabo kadto human niining mga butanga, ang tigtagay ug bino ug ang tigbuhat ug tinapay sa hari sa Ehipto nakasala sa ilang agalon, ang hari sa Ehipto. ²Nasuko si Paraon sa iyang duha ka mga kadagkoan, ang pangulo sa tigtagay ug bino ug ang pangulo sa tigbuhat ug tinapay. ³Gipabilanggo niya sila ilalom sa pagbantay sa kapitan sa mga guwardiya, sa samang bilanggoan kung asa nabilanggo si Jose.

⁴Ang kapitan sa guwardiya nagpiyal kang Jose nga mahimo nilang sulugoon. Nagpabilin silang binilanggo sa pipila ka mga panahon. ⁵Silang duha nagdamgo ug mga damgo—ang pangulo sa tigtagay ug bino ug ang pangulo sa tigbuhat ug tinapay sa hari sa Ehipto nga nabilanggo. Matag-usa kanila adunay kaugalingong damgo sa samang kagabhion, ug matag damgo adunay kaugalingong kahulogan.

⁶Pagkabuntag niana miduol si Jose ngadto kanila ug nakita sila. Tan-awa, nagmasulob-on sila. ⁷Nangutana siya sa mga kadagkoan ni Paraon nga uban kaniya sa bilanggoan sa balay sa iyang agalon, nga nag-ingon, "Nganong nagmasulob-on man kamo karon?" ⁸Nag-ingon sila kaniya, "Kaming duha nagdamgo ug walay bisan usa nga makahubad niini." Nag-ingon si Jose ngadto kanila, "Dili ba iya man sa Dios ang mga paghubad? Palihog, suginli ako."

⁹Ang pangulo sa tigtagay ug bino misugilon kang Jose sa iyang damgo. Siya misugilon kaniya, "Sa akong damgo, tan-awa, ang usa ka paras anaa sa akong atubangan. ¹⁰Ang paras adunay tulo ka mga sanga. Nangudlot kini, migula ang mga bulak ug ang mga pungpong sa ubas nangahinog. ¹¹Ang kupa ni Paraon anaa sa akong kamot. Akong gikuha ang mga ubas ug gipuga kini ngadto sa kupa ni Paraon, ug gibutang ko ang kupa ngadto sa kamot ni Paraon."

¹²Si Jose nag-ingon kaniya, "Mao kini ang kahulogan niini. Ang tulo ka mga sanga mao ang tulo ka mga adlaw. ¹³Sulod sa tulo ka mga adlaw ituboy ka ni Paraon ug ibalik ka niya sa imong katungdanan. Ibutang nimo ang kupa ni Paraon ngadto sa iyang mga kamot, susama kaniadto nga ikaw iyang tigtagay ug bino."

¹⁴Apan hinumdomi ako sa dihang maayo na ang imong dangatan, ug palihog ipakita ang imong kaayo nganhi kanako. Hisgoti ako ngadto kang Paraon ug ipagawas ako niining bilanggoan. ¹⁵Kay sa pagkatinuod gidagit ako pagawas sa yuta sa mga Hebrohanon. Dinhi usab wala akoy nabuhat nga sayop nga angay nila akong ibutang niining bilanggoan."

¹⁶Sa pagkakita sa pangulo sa tigbuhat ug tinapay nga ang kahulogan maayo, siya nag-ingon kang Jose, "Nagdamgo usab ako, tan-awa, adunay tulo ka mga bukag nga tinapay nga anaa sa ibabaw sa akong ulo. ¹⁷Sa ibabaw sa bukag anaa didto ang tanan nga nagkalain-laing linutong pagkaon alang kang Paraon, apan ang mga langgam mikaon niini pagawas sa bukag nga anaa sa akong ulo."

¹⁸Si Jose mitubag ug miingon, "Mao kini ang kahulogan. Ang tulo ka mga bukag, mao ang tulo ka mga adlaw. ¹⁹Sulod sa tulo ka adlaw putlan ka ni Paraon ug ulo ug pagabitayon ka didto sa kahoy. Ang kalanggaman magakaon sa imong unod."

²⁰Niabot ang higayon sa ikatulo nga adlaw sa adlaw nga natawhan ni Paraon. Nagpakumbira siya alang sa tanan niyang mga sulugoon. Naghatag siya ug pinasahi nga pagtagad sa pangulo sa tigtagay ug bino ug sa pangulo sa tigbuhat ug tinapay labaw pa sa tanan niyang mga sulugoon. ²¹Iyang gipabalik ang pangulo sa tigtagay ug bino sa iyang katungdanan, ug gibutang niya pag-usab ang kupa ngadto sa kamot ni Paraon. ²²Apan iyang gipabitay ang pangulo sa tigbuhat ug tinapay, sumala sa gihubad ni Jose ngadto kanila. ²³Apan ang pangulo sa tigtagay ug bino wala nahinumdom sa pagtabang kang Jose. Hinuon, gikalimtan niya siya.

¹Niabot ang higayon pagkahuman sa duha ka mga tuig ang Paraon nagdamgo. Tan-awa, nagbarog siya daplin sa Nilo. ²Tan-awa, pito ka mga baka ang migula gikan sa Nilo, mga himsog ug tambok, ug misabsab sila sa kasagbotan. ³Tan-awa, adunay pito ka mga baka nga misunod paggula gikan sa Nilo, mga maot ug niwang. Nagbarog sila duol sa ubang mga baka nga anaa daplin sa suba.

⁴Unya gilamoy sa maot ug niwang nga mga baka ang pito ka mga baka nga himsog ug tambok. Unya nakamata ang Paraon. ⁵Unya natulog siya ug nagdamgo sa ikaduha nga higayon. Tan-awa, pito ka mga uhay sa trigo ang mitubo sa usa ka punoan, timgas ug maayo. ⁶Tan-awa, miturok sunod kanila ang pito ka mga uhay sa trigo, mga niwang ug nasawot tungod sa hangin sa sidlakan.

⁷Gilamoy sa pito ka niwang nga mga uhay sa trigo ang timgas ug bus-ok nga mga lugas. Unya nakamata ang Paraon, ug, tan-awa, damgo lamang kini. ⁸Niabot ang higayon sa kabuntagon nga ang iyang espiritu nasamok. Gipadala ug gipatawag niya ang tanang mga salamangkero ug maalamon nga mga tawo sa Ehipto. Gisaysay sa Paraon kanila ang iyang mga damgo, apan wala gayoy nakahubad niini ngadto sa Paraon.

⁹Unya ang pangulo sa tigdala ug kupa nag-ingon sa Paraon, "Karong adlawa naghunahuna ako sa akong mga sayop. ¹⁰Nasuko ang Paraon sa iyang mga sulugoon, ako ug ang pangulo sa tigbuhat ug tinapay gibutang sa bilanggoan sa balay sa kapitan sa guwardiya. ¹¹Nagdamgo kami sa sama nga gabii, siya ug ako. Nagdamgo kami ug ang matag-usa kanamo managlahi ang kahulogan sa mga damgo.

¹²Aduna kami kauban didto nga usa ka batan-ong lalaki nga Hebrohanon, sulugoon sa kapitan sa mga guwardiya. Gisugilon namo kaniya ug gihubad niya alang kanamo ang among mga damgo. Iyang gihubad sa matag-usa kanamo sumala sa nagkadaiyang damgo. ¹³Niabot ang higayon nga nahitabo gayod ang iyang gihubad kanamo. Gipabalik ako sa Paraon sa akong katungdanan, apan ang laing usa iyang gipabitay."

¹⁴Unya nagsugo ang Paraon ug gipatawag si Jose. Gikuha dayon nila si Jose pagawas gikan sa bilanggoan. Namalbas siya ug nagpaopaw, nag-ilis sa iyang bisti, ug miadto siya sa Paraon. ¹⁵Miingon ang Paraon ngadto kang Jose, "Aduna akoy damgo, apan walay makahubad niini. Apan nadungog ko ang mahitungod kanimo, nga sa dihang madungog nimo ang damgo makahubad ka niini." ¹⁶Mitubag si Jose sa Paraon, nga nag-ingon, "Dili kini gikan kanako. Motubag ang Dios sa Paraon nga adunay pabor."

¹⁷Gisuginlan sa Paraon si Jose, "Tan-awa, sa akong damgo, nagbarog ako daplin sa suba sa Nilo. ¹⁸Tan-awa, pito ka mga baka ang migula gikan sa Nilo, mga tambok ug himsog, ug nagsabsab sila sa kasagbotan.

¹⁹Tan-awa, adunay laing pito ka mga baka ang misunod paggula, mga luyahon, maot kaayo, ug niwang. Wala pa ako makakita sa tibuok yuta sa Ehipto nga sama nila ka maot. ²⁰Gikaon sa mga niwang ug maot nga mga baka ang nahaunang pito ka tambok nga mga baka. ²¹Sa dihang nakaon na nila sila, dili masayran nga ila nang nakaon sila, sanglit mga niwang gihapon sila sama kaniadto. Unya nakamata ako.

²²Nakita ko sa akong damgo, ug, tan-awa, adunay pito ka mga uhay ang mitubo gikan sa usa ka punoan, bus-ok ug timgas. ²³Tan-awa, adunay laing pito ka mga uhay ang mitubo sunod kanila, nga nalawos, niwang ug nasawot tungod sa hangin sa sidlakan. ²⁴Gilamoy sa pito ka niwang nga mga uhay ang pito ka timgas nga mga uhay. Gisaysay nako kining mga damgo ngadto sa mga salamangkero, apan walay usa nga nakapasabot kanako niini."

²⁵Miingon si Jose sa Paraon, "Ang mga damgo sa Paraon managsama lang. Kung unsa man ang pagabuhaton sa Dios, iyang gipadayag ngadto sa Paraon. ²⁶Ang pito ka maayong mga baka mao ang pito ka mga katuigan, ug ang pito ka maayong mga uhay mao ang pito ka mga katuigan. Managsama lang ang mga damgo.

²⁷Ug ang laing pito ka niwang ug maot nga mga baka nga mitungha sunod kanila mao ang pito ka mga katuigan, ug ang pito usab ka niwang nga mga uhay nga nasawot sa hangin gikan sa sidlakan mao ang pito ka mga katuigan sa kagutom. ²⁸Mao kanang mga butanga ang akong masaysay ngadto sa Paraon. Kung unsa man ang pagabuhaton sa Dios gipadayag niya kini ngadto sa Paraon. ²⁹Tan-awa, pito ka mga katuigan sa kadagaya ang moabot sa tibuok yuta sa Ehipto.

³⁰Pito usab ka mga katuigan sa kagutom ang moabot sunod niana, ug ang tanang kadagaya mahikalimtan sa yuta sa Ehipto, ug ang hulaw modaot sa tibuok yuta. ³¹Ang kadagaya dili mahinumdoman sa yuta, tungod sa mosunod nga kagutom nga hilabihan kaayo. ³²Gibalik pag-usab ang damgo ngadto sa Paraon tungod kay kining mga butanga namugna na sa Dios, ug sa dili madugay buhaton kini sa Dios.

³³Karon kinahanglan nga mangita ang Paraon ug tawong adunay pagsabot, ug maalamon, ug tugyanan siya sa tibuok kayutaan sa Ehipto. ³⁴Tugoti nga buhaton kini sa Paraon: tugoti nga mopili siya ug tigdumala sa tibuok kayutaan. Tugoti sila nga kuhaon ang ikalima nga bahin sa abot sa Ehipto sulod sa pito ka mga katuigan sa kadagaya.

³⁵Ipatigom kanila ang tanang pagkaon sa umaabot nga maayong mga katuigan. Tugoti sila nga tipigan ang trigo ilalom sa pagbuot sa Paraon alang sa pagkaon sa mga siyudad. Pabantayi kini kanila. ³⁶Ang pagkaon maoy mosangkap alang sa yuta sulod sa pito ka mga katuigan sa kagutom nga modangat sa yuta sa Ehipto. Niini nga paagi ang yuta dili madaot sa kagutom."

³⁷Kini nga tambag maayo sa mga mata sa Paraon ug sa mga mata sa tanan niyang mga sulugoon. ³⁸Miingon ang Paraon sa iyang mga sulugoon, "Makakaplag pa ba kita ug tawo nga sama niini, kansang adunay Espiritu sa Dios?"

³⁹Unya miingon ang Paraon ngadto kang Jose, "Tungod kay kining tanan gipakita man sa Dios kanimo, wala nay laing adunay pagsabot ug maalamon sama kanimo. ⁴⁰Himuon ko ikaw nga piniyalan sa akong panimalay, ug sumala sa imong pulong madumalahan nimo ang tanan nakong katawhan. Diha lamang sa trono ako ang mas labaw kaysa kanimo." ⁴¹Miingon ang Paraon ngadto kang Jose, "Tan-awa, piyalan ko ikaw sa tibuok kayutaan sa Ehipto."

⁴²Gikuha sa Paraon ang pangsilyo nga singsing sa iyang tudlo ug gibutang niya kini sa tudlo ni Jose. Gisul-oban niya siya ug bisti, hinimo sa nindot nga panapton nga lino, ug gibutangan niya siya ug bulawang kwentas. ⁴³Gipasakay niya siya sa ikaduha nga karwahe nga iyang gipanag-iya. Misinggit ang mga tawo nga nag-una kaniya, "Pangluhod kamo." Gipiyalan siya sa Paraon sa tibuok yuta sa Ehipto.

⁴⁴Nag-ingon ang Paraon ngadto kang Jose, "Ako ang Paraon, ug gawas kanimo, wala nay lain pang tawo ang makataas sa iyang kamot o sa iyang tiil sa tibuok yuta sa Ehipto." ⁴⁵Ginganlan sa Paraon si Jose ug "Zaphenath Paneah." Gihatag kaniya si Asenat ingon nga iyang asawa, ang anak nga babaye ni Potifera nga pari sa On. Ang katungod ni Jose lukop sa tibuok Ehipto.

⁴⁶Nagpanuigon ug 30 si Jose sa dihang nag-alagad siya sa Paraon. Milakaw si Jose gikan sa presensya sa Paraon, ug miadto sa tanang yuta sa Ehipto. ⁴⁷Sa pito ka madagayaon nga mga katuigan ang yuta mihatag sa madagayaon nga abot.

⁴⁸Gipatigom niya ang tanan nga mga pagkaon sulod sa pito ka mga katuigan nga anaa sa yuta sa Ehipto, ug gibutang ang mga pagkaon sa mga siyudad. Gibutang niya sa kada siyudad ang pagkaon gikan sa mga uma nga nakapalibot niini. ⁴⁹Gitipigan ni Jose ang mga trigo nga sama kadaghan sa balas sa dagat, nga mihunong na sila sa pag-ihap, tungod kay dili na nila kini maihap.

⁵⁰Adunay duha ka mga anak nga lalaki si Jose sa wala pa miabot ang mga tuig sa kagutom, kansang gimabnos ni Asenat, ang anak nga babaye ni Potifera nga pari sa On. ⁵¹Ginganlan ni Jose ug Manases, ang kamagulangan niyang anak, kay siya nag-ingon, "Gibuhat sa Dios nga ako makalimot sa tanan nakong mga kalisod ug sa tibuok pamilya sa akong amahan." ⁵²Ginganlan niya ug Efraim ang ikaduha niyang anak nga lalaki, kay siya nag-ingon, "Gihimo akong magmabungahon sa yuta sa akong kasakitan."

⁵³Nahuman ang pito ka mga katuigan sa kadagaya nga anaa sa yuta sa Ehipto. ⁵⁴Ug nagsugod na ang pito ka mga katuigan sa kagutom, sumala sa gisaysay ni Jose. Adunay kagutom sa tanang kayutaan, apan adunay pagkaon sa tibuok yuta sa Ehipto.

⁵⁵Sa dihang ang tanang yuta sa Ehipto nakasinati ug kagutom, ang katawhan nagtawag sa makusog sa Paraon alang sa pagkaon. Ang Paraon nag-ingon sa tanang Ehiptohanon, "Adto kamo kang Jose ug buhata ninyo ang iyang isulti." ⁵⁶Ang kagutom mikoyanap sa tibuok yuta. Gipaablihan ni Jose ang tanang balay tipiganan ug gibaligya ngadto sa mga Ehiptohanon. Ang kagutom hilabihan na kaayo sa yuta sa Ehipto. ⁵⁷Ang tanan sa kalibotan miabot sa Ehipto aron sa pagpalit ug trigo gikan kang Jose, tungod kay ang kagutom hilabihan na man kaayo sa tibuok kalibotan.

¹Karon nasayran ni Jacob nga adunay trigo sa Ehipto. Miingon siya sa iyang mga anak nga lalaki, "Nganong nagtinan-away lang man kamo sa usag-usa?" ²Miingon siya, "Tan-awa dinhi, nakadungog ako nga adunay trigo sa Ehipto. Panglugsong kamo didto ug pamalit kamo ug pagkaon aron mabuhi kita ug dili mangamatay." ³Ang napulo ka mga igsoon ni Jose milugsong aron mopalit ug trigo sa Ehipto. ⁴Apan wala gipakuyog ni Jacob si Benjamin nga igsoon ni Jose, uban sa iyang mga igsoon, kay miingon siya, "Tingali adunay daotan nga mahitabo kaniya."

⁵Miabot ang mga anak nga lalaki ni Israel aron sa pagpalit uban niadtong mga miabot, kay ang kagutom anaa na sa yuta sa Canaan. ⁶Karon si Jose mao ang gobernador sa tibuok kayutaan. Siya mao ang tigbaligya ngadto sa tanang katawhan sa yuta. Miabot ang mga igsoong lalaki ni Jose ug mihapa sila sa iyang atubangan.

⁷Nakita ni Jose ang iyang mga igsoong lalaki ug nailhan niya sila, apan nagpakaaron-ingnon siya sa iyang kaugalingon ngadto kanila ug masuk-anon nga nakigsulti kanila. Miingon siya kanila, "Asa man kamo gikan?" Miingon sila, "Gikan kami sa yuta sa Canaan aron mopalit ug pagkaon." ⁸Nailhan ni Jose ang iyang mga igsoon, apan wala sila makaila kaniya.

⁹Nahinumdoman ni Jose ang iyang mga damgo mahitungod kanila. Miingon siya ngadto kanila, "Mga espiya kamo. Mianhi kamo aron sa pagsusi sa huyang nga mga bahin sa yuta." ¹⁰Miingon sila kaniya, "Dili, among agalon. Mianhi ang imong mga sulugoon aron sa pagpalit ug pagkaon. ¹¹Mga anak kaming tanan sa usa ka tawo. Matinud-anon kaming mga tawo. Ang imong mga sulugoon dili mga espiya."

¹²Miingon siya ngadto kanila, "Dili, mianhi kamo aron sa pagsusi sa huyang nga mga bahin sa yuta. ¹³Miingon sila, "Ang imong mga sulugoon dose ka mga managsoon, mga anak nga lalaki sa usa lamang ka tawo sa yuta sa Canaan. Unya, ang among kinamanghoran atua didto karon sa among amahan, ug ang usa namo ka igsoon patay na."

¹⁴Miingon si Jose kanila, "Mao kini ang giingon ko kaninyo; mga espiya kamo. ¹⁵Pagasulayan kamo pinaagi niini. Pinaagi sa ngalan sa Paraon, dili kamo makabiya dinhi, gawas kung dad-on ninyo dinhi ang inyong kinamanghorang igsoon. ¹⁶Papaulia ang usa kaninyo ug ipakuha ang inyong igsoon. Magpabilin kamo sa bilanggoan, aron masulayan ang inyong gipamulong, kung aduna bay kamatuoran diha kaninyo." ¹⁷Busa gibutang niya silang tanan sa bilanggoan sulod sa tulo ka mga adlaw.

¹⁸Sa ikatulo ka-adlaw miingon si Jose kanila, "Buhata kini ug mabuhi kamo, tungod kay aduna akoy kahadlok sa Dios. ¹⁹Kung tinuod nga kamo matinud-anon nga mga tawo, kinahanglan mabilanggo ang usa sa inyong igsoon, apan panlakaw kamo ug pagdala ug trigo alang sa kagutom sa inyong mga panimalay. ²⁰Dad-a ang inyong kinamanghorang igsoon nga lalaki nganhi kanako aron ang inyong mga pulong mapamatud-an ug dili kamo mamatay." Busa gibuhat nila kini.

²¹Miingon sila sa usag-usa, "Nakasala gayod kita sa atong igsoon kay niadtong nakita nato ang pagtuaw sa iyang kalag samtang siya nagahangyo kanato wala nato siya gipaminaw. Mao nga midangat kanato kining kalisod." ²²Mitubag si Ruben kanila, "Dili ba nag-ingon man ako kaninyo, 'Ayaw kamo pagpakasala batok sa bata,' apan wala kamo naminaw? Karon, tan-awa, gipaninglan kita sa iyang dugo."

²³Wala sila masayod nga nakasabot si Jose kanila, tungod kay aduna may tighubad tali kanila. ²⁴Mitalikod siya gikan kanila ug mihilak. Mibalik siya ug nakigsulti ngadto kanila. Gikuha niya si Simeon gikan kanila ug gigapos siya samtang sila nagtan-aw. ²⁵Unya nagsugo si Jose sa iyang mga sulugoon sa pagpuno sa ilang mga sudlanan ug trigo, ug isulod pagbalik ang salapi sa ilang matag sako, ug hatagan sila ug pagkaon sa ilang pagpanaw. Gibuhat kini ngadto kanila.

²⁶Gikargahan sa mga managsoon ang ilang mga asno sa mga trigo ug mibiya sila didto. ²⁷Samtang ang usa kanila miabli sa iyang sako aron sa pagkuha ug pagkaon alang sa iyang asno sa dapit nga pahulayanan, nakita niya ang iyang salapi. Tan-awa, anaa kini sa sulod sa iyang sako. ²⁸Miingon siya sa iyang mga igsoong lalaki, "Ang akong salapi nahibalik. Tan-awa kini; anaa kini sa akong sako." Ug nahugno ang ilang mga kasingkasing ug nangurog sila sa usag-usa. Miingon sila, "Unsa ba kining gibuhat sa Dios kanato?"

²⁹Miadto sila kang Jacob, nga ilang amahan sa yuta sa Canaan, ug gisuginlan siya sa tanang mga nahitabo kanila. Miingon sila, ³⁰"Ang tawo, nga agalon sa yuta, maisugon nga nagsulti kanamo ug gidudahan kami nga mga espiya sa yuta. ³¹Miingon kami kaniya, 'Matinud-anon kami nga mga tawo. Dili kami mga espiya. ³²Dose kami ka managsoon, mga anak nga lalaki sa among amahan. Ang usa patay na, ug ang kinamanghoran atua karon sa among amahan sa yuta sa Canaan.'

³³Ang tawo, nga agalon sa yuta, miingon kanamo, 'Pinaagi niini, masayran ko kung matinud-anon ba kamo nga mga tawo. Ibilin ang usa sa inyong igsoon kanako, pagdala kamo ug trigo alang sa kagutom sa inyong mga panimalay, ug panlakaw kamo. ³⁴Dad-a ang inyong kinamanghorang igsoon nga lalaki nganhi kanako. Unya masayran ko nga kamo dili mga espiya, ug kamo matinud-anon nga mga tawo. Unya pagawason ko ang inyong igsoon, makabaligya ug makapamalit na kamo dinhing yuta.'"

³⁵Miabot ang higayon nga sa dihang gihuwad nila ang ilang mga sako, ug, tan-awa, ang kada iya nga sudlanan nga puno sa plata anaa sa ilang matag sako. Sa dihang nakita nila ug sa ilang amahan ang ilang mga plata, nangahadlok sila. ³⁶Ang ilang amahan nga si Jacob miingon kanila, "Gikuhaan ninyo ako ug mga anak. Patay na si Jose, si Simeon wala na, ug ipalayo pa gayod ninyo gikan kanako si Benjamin. Supak kanako kining tanang mga butanga."

³⁷Misulti si Ruben sa iyang amahan nga nag-ingon, "Mamahimo mong patyon ang duha ko ka mga anak nga lalaki kung dili ko madala pagbalik diha kanimo si Benjamin. Isalig siya sa akong mga kamot, ug dad-on ko siya pagbalik nganhi kanimo." ³⁸Miingon si Jacob, "Dili nako palugsongon uban kaninyo ang akong anak. Tungod kay patay na ang iyang igsoon ug siya na lamang ang nahibilin. Kung adunay mahitabo kaniya sa dalan nga inyong pagalakwan, nan kamoy makaingon sa pagdala sa ubanon kong buhok ngadto sa seol tungod sa kasub-anan."

¹Hilabihan na kaayo ang kagutom sa yuta. ²Niabot ang higayon sa dihang ila nang nahurot ug kaon ang mga trigo nga ilang gidala gikan sa Ehipto, miingon kanila ang ilang amahan, "Lakaw pag-usab; pagpalit ug pagkaon alang kanato."

³Miingon si Juda kaniya, "Ang tawo nagpasidaan pag-ayo kanamo, 'Dili kamo makakita sa akong dagway gawas kung kauban ninyo ang inyong igsoong lalaki.' ⁴Kung imong ipauban ang among igsoong lalaki kanamo, molugsong kami ug palitan ka namo ug pagkaon. ⁵Apan kung dili mo siya ipauban, dili kami molugsong. Kay miingon kanamo ang tawo, 'Dili kamo makakita sa akong dagway gawas kung inyong kauban ang inyong igsoong lalaki.'"

⁶Miingon si Israel, "Nganong dili man maayo ang inyong pagtagad kanako pinaagi sa pag-ingon sa tawo nga aduna pa kamoy usa pa ka igsoong lalaki?" ⁷Miingon sila, "Nangutana pag-ayo ang tawo mahitungod kanamo ug sa atong pamilya. Miingon siya, 'Buhi pa ba ang inyong amahan? Aduna pa ba kamoy igsoong lalaki?' Gitubag namo siya sumala niini nga mga pangutana. Unsaon man namo pagkasayod nga moingon siya, 'Dad-a palugsong ang inyong igsoong lalaki?"'

⁸Miingon si Juda kang Israel nga iyang amahan, "Ipadala uban kanako ang batang lalaki. Motindog kami ug molakaw aron mabuhi kita ug dili mangamatay, kami, ikaw, ug ang among mga kabataan usab. ⁹Magpasalig ako alang kaniya. Manubag ako kanimo. Kung dili ko siya madala balik kanimo ug mapakita siya diha sa imong atubangan, unya ipapas-an kanako ang pagbasol hangtod sa hangtod. ¹⁰Kay kung wala kita maglangay, sa pagkatinuod lang nakabalik na unta kami karon dinhi sa ikaduhang higayon."

¹¹Ang ilang amahan nga si Israel miingon kanila, "Kung mao kana, himoa kini karon. Pagkuha ug pipila ka pinakamaayong abot sa yuta ug ibutang sa inyong panudlanan. Pagdala palugsong ug gasa ngadto sa tawo: pipila nga lana ug dugos, mga lamas ug mira, mga pistasio nga mani ug mga almendras nga mani. ¹²Pagdala ug doble nga salapi ug dad-a pag-usab ang salapi nga gibalik sa sulod sa inyong mga sako. Basin sayop lamang kini.

¹³Dad-a usab ang inyong igsoong lalaki. Tindog ug lakaw pag-usab ngadto sa tawo. ¹⁴Hinaot pa nga ang Dios nga Makagagahom maghatag kaninyo ug kaluoy sa atubangan sa tawo, aron iyang buhian ang usa pa ninyo ka igsoong lalaki ug si Benjamin. Kung ako mawad-an sa akong mga anak, mawad-an gayod ako." ¹⁵Gikuha sa mga tawo kini nga mga gasa, ug gidoble nila ang kantidad sa salapi, ug gidala si Benjamin. Migikan sila ug milugsong paingon sa Ehipto ug mibarog atubangan kang Jose.

¹⁶Sa dihang nakita ni Jose si Benjamin uban kanila, miingon siya sa piniyalan sa iyang balay, "Dad-a ang mga tawo didto sa balay, pag-ihaw ug hayop ug andama kini, kay ang mga tawo mokaon uban kanako sa paniudto." ¹⁷Gihimo sa piniyalan kung unsa ang gisulti ni Jose. Iyang gidala ang mga tawo didto sa balay ni Jose.

¹⁸Nangahadlok ang mga tawo tungod kay gidala man sila didto sa balay ni Jose. Miingon sila, "Tungod kini sa salapi nga gibalik sa atong mga sako sa unang higayon nga gidala kita dinhi, aron makakita siya ug higayon batok kanato. Basin ug iya kitang dakpon ug kuhaon kita aron mahimong ulipon, ug kuhaon ang atong mga asno." ¹⁹Miduol sila sa piniyalan sa balay ni Jose, ug nakigsulti sila kaniya diha sa pultahan sa balay, ²⁰nga naga-ingon, "Among agalon, milugsong kami dinhi sa unang higayon aron mopalit ug pagkaon.

²¹Ug nahitabo kini, nga sa dihang nahiabot kami sa dapit nga among gipahulayan, nga among giablihan ang among mga sako, ug, tan-awa, ang matag salapi sa tawo anaa sa sulod sa iyang sako, ang among salapi anaa sa sakto nga kantidad. Gidala namo kini pagbalik. ²²Nagdala na usab kami palugsong ug dugang nga salapi aron pagpalit ug pagkaon. Wala kami masayod kung si kinsa ang nagsulod sa among salapi sa among mga sako." ²³Miingon ang piniyalan, "Magmalinawon kamo, ayaw kamo kahadlok. Ang inyong Dios ug ang Dios sa inyong amahan mao ang nagsulod sa inyong salapi sa inyong mga sako." Akong nadawat ang inyong salapi." Unya gidala pagawas sa piniyalan si Simeon ngadto kanila.

²⁴Gidala sa piniyalan ang mga tawo didto sa balay ni Jose. Gihatagan niya sila ug tubig, ug nanghugas sila sa ilang mga tiil. Gihatagan niya ug pagkaon ang ilang mga asno. ²⁵Ug giandam nila ang mga gasa kay moabot si Jose sa pagka-udto, kay nadungog nila nga mokaon sila didto.

²⁶Sa dihang nahiabot si Jose sa iyang panimalay, gidala nila ang mga gasa nga anaa kanila didto sa balay, ug miyukbo sa iyang atubangan. ²⁷Nangutana siya mahitungod sa ilang kahimtang ug miingon, "Maayo ba ang kahimtang sa inyong amahan, kadtong tigulang na nga lalaki nga inyong giingon? Buhi pa ba siya?"

²⁸Miingon sila, "Ang imong sulugoon nga among amahan anaa sa maayong kahimtang. Buhi pa siya." Unya mihapa ug miyukbo. ²⁹Sa dihang giyahat niya ang iyang mga mata iyang nakita si Benjamin nga iyang igsoon, ang anak nga lalaki sa iyang inahan, ug siya miingon, "Mao ba kini ang inyong kinamanghorang igsoon nga inyong gisugilon kanako?" Ug unya miingon siya, "Hinaot nga ang Dios maluoy kanimo, akong anak."

³⁰Nagdali si Jose nga migawas sa lawak, kay naluoy siya pag-ayo sa iyang igsoong lalaki. Nangita siya ug luna aron mohilak. Miadto siya sa iyang lawak ug mihilak didto. ³¹Nanghilam-os siya ug migawas. Gipugngan niya ang iyang kaugalingon, nga nag-ingon, "Idalit ang pagkaon."

³²Gidalit sa mga sulugoon ang pagkaon nga alang lamang kang Jose ug alang usab sa iyang mga igsoong lalaki. Nangaon usab didto ang mga Ehiptohanon uban kang Jose tungod kay dili man sila makakaon ug tinapay kauban sa mga Hebreo, kay makauulaw kana alang sa mga Ehiptohanon. ³³Naglingkod ang mga managsoong lalaki sa iyang atubangan, sa pinaka- kamagulangan sumala sa iyang katungod sa pagkamagulang, ug sa pinaka-kamanghoran sumala sa ilang pagkabatan-on. Nahibulong ang mga tawo. ³⁴Nagpadala si Jose kanila ug bahin sa mga pagkaon nga anaa sa iyang atubangan. Apan ang bahin ni Benjamin adunay kalimahon ang kadaghan kaysa sa iyang mga igsoong lalaki. Miinom sila ug nagmalipayon uban kaniya.

¹Gisugo ni Jose ang piniyalan sa iyang balay, nga nag-ingon, "Pun-a ang mga sako sa mga tawo ug pagkaon, kutob sa ilang madala, ug ibutang ang matag salapi sa tawo sa sulod sa iyang sako. ²Ibutang ang akong kupa, ang kupa nga plata, sa sulod sa sako sa kinamanghoran, ug ang iyang salapi alang sa trigo." Gibuhat sa piniyalan ang gisulti kaniya ni Jose.

³Sa pagkabanag-banag sa kabuntagon, ug gipalakaw na ang mga tawo, sila ug ang ilang mga asno. ⁴Sa dihang nakagawas na sila sa siyudad apan dili pa halayo, miingon si Jose sa iyang piniyalan, "Tindog, gukda ang mga tawo, ug sa dihang imo silang maapsan, sultihi sila, 'Nganong inyo man nga gibalosan ug daotan ang maayo? ⁵Dili ba mao man kini ang kupa nga gina-imnan sa akong agalon, ug ang kupa nga iyang ginagamit sa pagpanagna? Daotan kaayo kining inyong gibuhat."'

⁶Naapsan sila sa piniyalan ug giingon kining mga pulonga kanila. ⁷Miingon sila kaniya, "Nganong makasulti man ang among agalon ug pulong nga sama niini? Dili mahimo sa inyong mga sulugoon kanang mga butanga.

⁸Tan-awa, ang salapi nga among nakita sa sulod sa among mga sako, gidala namo pagbalik kanimo gikan sa yuta sa Canaan. Unsaon man namo pagkawat sa plata ni bulawan didto sa balay sa imong agalon? ⁹Kung makaplagan kini sa bisan kinsa sa imong mga sulugoon, mamahimo siyang patyon, ug mamahimo usab kaming mga ulipon sa among agalon." ¹⁰Miingon ang piniyalan, "Nan karon mahitabo kini sumala sa inyong mga gipamulong. Kaniya kansang nakaplagan ang kupa mamahimong akong ulipon, ug kamong uban dili pakasad-on."

¹¹Unya ang matag-usa ka tawo nagdali-dali nga gipanaog ang iyang sako sa yuta, ug giablihan sa matag-usa ang iyang sako. ¹²Misusi ang piniyalan. Iyang gisugdan sa kinamagulangan ug nahuman hangtod sa kinamanghoran, ug nakita ang kupa sa sako ni Benjamin. ¹³Busa gigisi nila ang ilang mga bisti. Ug gibalik sa matag-usa ang karga sa asno ug mibalik sa siyudad.

¹⁴Mibalik si Juda ug ang iyang mga igsoong lalaki sa balay ni Jose. Anaa pa siya didto, ug miyukbo diha sa iyang atubangan. ¹⁵Miingon si Jose ngadto kanila, "Unsa man kining inyong gibuhat? Wala ba kamo masayod nga ang tawo sama kanako makahimo sa pagpanagna?"

¹⁶Miingon si Juda, "Unsa man ang among masulti sa akong agalon? Unsa man ang among ipamulong? Ni unsaon man namo pagpanalipod sa among kaugalingon? Nasayran sa Dios ang sala sa imong mga sulugoon. Tan-awa, kami mga ulipon sa akong agalon, kanamo ug kaniya usab kansang nakaplagan ang kupa." ¹⁷Miingon si Jose, "Dili ko kana mahimo. Mamahimong akong ulipon, ang tawo kansang nakaplagan ang kupa, apan alang sa uban kaninyo, lakaw pauli sa inyong amahan nga malinawon."

¹⁸Unya miduol si Juda kaniya ug miingon, "Akong agalon, palihog tugoti ang imong sulugoon nga mosulti ug pulong sa igdulongog sa akong agalon, ug ayaw itugot ang imong kasuko nga magkalayo batok sa imong sulugoon, kay ikaw nahisama man sa Paraon. ¹⁹Nangutana ang akong agalon sa iyang mga sulugoon, nga naga-ingon, 'Aduna pa ba kamoy amahan ug igsoong lalaki?'

²⁰Ug miingon kami sa akong agalon, 'Anaa kami amahan, nga tigulang na, ug usa ka anak sa iyang pagkatigulang, nga gamay'ng bata. Ug ang iyang igsoong lalaki namatay na, ug siya na lamang ang nag-inusarang nahibilin nga anak sa iyang inahan, ug gihigugma siya sa iyang amahan.' ²¹Ug ikaw miingon sa imong mga sulugoon, 'Dad-a ninyo siya palugsong aron ako siyang makita.' ²²Ug miingon kami sa akong agalon, 'Ang bata dili makabiya sa iyang amahan. Kay kung siya mobiya sa iyang amahan ang iyang amahan mamatay.'

²³Ug ikaw miingon sa imong mga sulugoon, 'Dili kamo makakita pag-usab sa akong dagway, gawas lang kung ang inyong kinamanghorang igsoon molugsong uban kaninyo.' ²⁴Ug miabot ang higayon sa dihang mitungas kami didto sa imong sulugoon nga akong amahan, among gisugilon kaniya ang mga pulong sa akong agalon. ²⁵Ug ang among amahan miingon, 'Lakaw pag-usab, pagpalit ug pagkaon alang kanato.' ²⁶Ug miingon kami, 'Dili kami molugsong. Apan kung ang among kinamanghorang igsoon uban kanamo, nan molugsong kami, kay dili kami makakita sa panagway sa tawo gawas kung kauban namo ang among kinamanghorang igsoon.'

²⁷Ang imong sulugoon nga akong amahan nagsulti kanamo, 'Nasayod kamo nga ang akong asawa nakabaton kanako ug duha ka mga anak nga lalaki. ²⁸Ug ang usa nawala gikan kanako ug ako miingon, "Gikunis-kunis gayod siya, ug sukad wala ko na siya hikit-i." ²⁹Ug kung inyong kuhaon usab kining usa gikan kanako ug adunay daotang mahitabo kaniya, kamoy magdala sa akong ubanong buhok paubos sa seol nga adunay kasub-anan.'

³⁰Busa, karon, kung mopauli ako sa imong sulugoon nga akong amahan, ug ang bata dili namo kauban, sanglit ang iyang kinabuhi sumpay man sa kinabuhi sa batang lalaki, ³¹moabot gayod, nga kung iyang makita nga dili namo kauban ang bata mamatay siya. Ug ang imong mga sulugoon ang magdala sa ubanong buhok sa imong sulugoon nga among amahan paubos sa seol nga adunay kasub-anan. ³²Kay ang imong sulugoon nagpasalig alang sa batang lalaki ngadto sa akong amahan ug miingon, 'Kung dili ko siya madala pagbalik nganha kanimo, basolon ako sa akong amahan hangtod sa kahangtoran.'

³³Busa karon, palihog tugoti ang imong sulugoon nga magpabilin puli sa batang lalaki aron mahimong sulugoon sa akong agalon, ug tugoti ang batang lalaki nga motungas kauban sa iyang mga igsoong lalaki. ³⁴Kay unsaon man nako pag-adto sa akong amahan kung ang batang lalaki dili nako kauban? Mahadlok ako nga makita ang daotang mahitabo sa akong amahan."

¹Wala na makapugong si Jose sa iyang kaugalingon atubangan sa tanan niyang mga sulogoon nga nagtindog duol kaniya. Misulti siya sa makusog, "Pahawa kamong tanan gikan kanako." Walay mga sulogoon nga nagpabilin duol kaniya sa dihang gipaila niya ang iyang kaugalingon ngadto sa iyang mga igsoon. ²Mihilak siya sa makusog, nakadungog niini ang mga Ehiptohanon, lakip ang panimalay sa Paraon. ³Miingon si Jose sa iyang mga igsoon, "Ako si Jose. Buhi pa ba ang akong amahan?" Wala makatubag kaniya ang iyang mga igsoon, tungod kay nakuyawan sila sa iyang presensiya.

⁴Unya si Jose miingon sa iyang mga igsoon, "Palihog, duol kamo kanako." Miduol sila. Siya miingon, "Ako si Jose nga inyong igsoon, nga inyong gibaligya sa Ehipto. ⁵Ug karon ayaw kamo kaguol o kasuko sa iyong mga kaugalingon nga inyo akong gibaligya dinhi, kay ang Dios nagpadala kanako una kaninyo aron pagtipig sa kinabuhi. ⁶Tungod kay adunay kagutom sa yuta niining duha ka tuig, ug aduna pay lima ka mga tuig nga dili makahimo sa pag-daro ni mag-ani.

⁷Gipadala ako sa Dios una kaninyo aron matipigan kamo ingon nga mga nabilin nga kaliwat sa kalibotan, aron magpabilin kamong mabuhi pinaagi sa dako nga kaluwasan. ⁸Busa dili kamo ang nagpadala kanako apan ang Dios, ug gihimo niya ako nga amahan sa Paraon, agalon sa tibuok niyang panimalay, ug pangulo sa tibuok yuta sa Ehipto.

⁹Pagdali ug tungas ngadto sa akong amahan ug ingna siya, 'Mao kini ang giingon sa imong anak nga si Jose, Gibuhat ako sa Dios nga agalon sa tibuok Ehipto. Anhi lugsong kanako, ug ayaw paglangan. ¹⁰Magpuyo ka sa yuta sa Gosen, ug maduol kana kanako, ikaw ug ang imong mga anak ug mga anak sa imong mga anak, imong mga karnero ug ang imong mga baka, ug tanan nga anaa kanimo. ¹¹Ako magapatagbo sa inyong panginahanglan didto, kay aduna pay lima ka mga tuig sa kagutom, aron dili kamo makabsan, ikaw, imong panimalay, ug ang tanan nga anaa kanimo.

¹²Tan-awa, sa inyong mga mata, ug ang mata sa akong igsoon nga si Benjamin, nga kini ang akong baba nagasulti kaninyo. ¹³Suginlan ninyo ang akong amahan mahitungod sa tibuok nakong gahom sa Ehipto, sa tanan nga inyong nakita. Pagdali kamo ug dad-a ang akong amahan lugsong ngari.

¹⁴Gigakos niya ang iyang igsoon nga si Benjamin sa liog ug mihilak, ug mihilak usab si Benjamin sa iyang liog. ¹⁵Gihalokan niya ang tanan niyang mga igsoon ug mihilak ngadto kanila. Human niana nakig-istorya kaniya ang iyang mga igsoon.

¹⁶Ang balita mahitungod sa maong butang gisugilon ngadto sa panimalay sa Paraon; "Miabot ang mga igsoon ni Jose" Nahimuot pag-ayo niini ang Paraon ug ang iyang mga sulugoon. ¹⁷Miingon ang Paraon kang Jose, "Ingna ang imong mga igsoon, 'Buhata kini; kargahi ang inyong mga hayop ug adto sa yuta sa Canaan. ¹⁸Kuhaa ang inyong amahan ug tibuok panimalay ug anhi kanako. Ihatag ko kaninyo ang maayong yuta sa Ehipto, ug makakaon kamo sa tambok sa yuta.'

¹⁹Karon gisugo kamo, 'Buhata kini, pagkuha ug mga karwahi sa yuta sa Ehipto alang sa inyong mga kabataan ug sa inyong mga asawa. Kuhaa ang inyong amahan ug anhi. ²⁰Ayaw kamo kabalaka sa inyong mga kabtangan, tungod kay inyo man ang tanan nga maayo sa yuta sa Ehipto.'"

²¹Gibuhat kini sa mga anak ni Israel. Gihatagan sila ni Jose ug mga karwahe sumala sa giingon sa Paraon, ug gihatagan usab sila ug pagkaon sa ilang panaw. ²²Kanilang tanan naghatag siya sa matag-usa ug ilisan nga bisti, apan iyang gihatagan si Benjamin ug 300 ka plata ug lima ka ilisan nga bisti. ²³Alang sa iyang amahan gipadala niya kini: napulo ka mga asno nga puno sa mga maayong butang gikan sa Ehipto; ug napulo ka baye nga mga asno nga puno ug trigo, tinapay, ug uban pa nga mga panginahanglan alang sa pagpanaw sa iyang amahan.

²⁴Busa gipagikan niya ang iyang mga igsoon ug sila mibiya. Siya miingon kanila, "Ayaw kamo pag away sa inyong panaw". ²⁵Milakaw sila pagawas sa Ehipto ug miabot sa yuta sa Canaan, ngadto kang Jacob nga ilang amahan. ²⁶Gisuginlan nila siya nga nag-ingon, "Buhi pa si Jose, ug siya ang nagdumala sa tibuok yuta sa Ehipto." Ug nahibulong ang iyang kasing-kasing, tungod kay wala siya mituo kanila.

²⁷Gisugilon nila kaniya ang tanan nga mga pulong nga gisulti ni Jose kanila. Sa pagkakita ni Jacob sa mga karwahe nga gipadala ni Jose aron magdala kaniya, nadasig ang espiritu sa iyang amahan nga si Jacob. ²⁸Si Israel miingon, "Husto na. Buhi pa si Jose nga akong anak. Muadto ako ug makig-kita kaniya sa dili pa ako mamatay."

¹Mipanaw si Israel ngadto sa Berseba uban ang tanan nga anaa kaniya. Didto naghalad siya ug mga halad alang sa Dios sa iyang amahan nga si Isaac. ²Ang Dios nakigsulti kang Israel sa usa ka panan-awon niana nga gabii, nga nag-ingon, "Jacob, Jacob." Siya miingon, "Ania ako." ³Ang Dios nag-ingon, "Ako ang Dios, ang Dios sa imong amahan. Ayaw kahadlok nga molugsong ngadto sa Ehipto, kay didto himuon ko ikaw nga dakong nasod. ⁴Ako mag-uban kanimo ngadto sa Ehipto, ug dad-on ko gayod ikaw pag-usab balik dinhi. Ug itik-op ni Jose ang imong mga mata pinaagi sa iyang mga kamot."

⁵Milakaw si Jacob gikan sa Berseba. Gidala sa mga anak nga lalaki ni Israel si Jacob nga ilang amahan, ang ilang mga kabataan, ug ang ilang mga asawa, sakay sa mga karwahe nga gipadala sa Paraon aron iyang pagasakyan. ⁶Gidala nila ang mga kahayopan ug ang ilang mga katigayonan nga ilang natigom sa yuta sa Canaan. Miabot sila sa Ehipto, si Jacob ug ang tanan niyang mga kaliwatan kuyog kaniya. ⁷Iyang gidala uban kaniya ngadto sa Ehipto ang iyang mga anak nga lalaki, ug ang mga anak nga lalaki niini, ang iyang mga anak nga babaye ug ang mga anak nga babaye sa iyang mga anak nga lalaki, ug tanan niyang mga kaliwatan.

⁸Mao kini ang mga ngalan sa mga anak ni Israel nga miabot sa Ehipto, si Jacob ug ang iyang mga anak nga lalaki: Si Ruben, kamagulangang anak ni Jacob; ⁹Ang mga anak ni Ruben Hanoc ug si Palu ug si Hesron ug si Carmi; ¹⁰ang mga anak nga lalaki ni Simeon, mao sila Jemuel, si Jamin, si Ohad, si Jakin, si Sohar, ug si Saul, ang anak nga lalaki sa babayeng taga-Canaan; ¹¹Ang mga anak nga lalaki ni Levi sila mao si Gerson, si Cohat, ug si Merari;

¹²Ang mga anak nga lalaki ni Juda: mao sila Er, si Onan, si Sela, si Peres, ug si Sera, (apan si Er ug Onan namatay sa yuta sa Canaan). Ug ang mga anak nga lalaki ni Peres mao si Hesron ug Hamul. ¹³Ang mga anak nga lalaki ni Isacar mao sila Tola, si Pua, si Lob, ug si Simron; ¹⁴Ang mga anak nga lalaki ni Zabulon mao sila Sered, si Elon, ug si Jaleel. ¹⁵Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Lea nga iyang gipakatawo kang Jacob sa Paddan Aram, lakip si Dina nga anak niyang babaye. Mikabat ug 33 ang iyang mga anak nga lalaki ug ang mga anak niyang babaye.

¹⁶Ang mga anak nga lalaki ni Gad mao sila Sifeon, si Hagi, si Suni, si Esbon, si Eri, si Arod, ug si Areli. ¹⁷Ang mga anak nga lalaki ni Aser mao sila Imna, si Iska, si Isvi, ug si Beria. Ug si Sera mao ang ilang igsoong babaye. Ug mga anak nga lalaki ni Beria mao sila Eber ug si Malkiel. ¹⁸Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Zilfa, kansang gihatag ni Laban ngadto sa iyang anak nga babaye nga si Lea. Mao kini ang iyang mga gipakatawo kang Jacob-16 tanan.

¹⁹Ang mga anak nga lalaki sa asawa ni Jacob nga si Raquel mao sila Jose ug Benjamin. ²⁰Sa Ehipto si Manases ug Efraim natawo kang Jose pinaagi kang Asenat, ang anak nga babaye ni Potifera nga pari sa On. ²¹Ang mga anak nga lalaki ni Benjamin mao sila Bela, Betser, Asbel, Gera, Naaman, Ehi, Ros, Mufim, Hufim, ug si Ared. ²²Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Jacob nga natawo ngadto kang Raquel-14 tanan.

²³Ang anak nga lalaki ni Dan mao si Husim. ²⁴Ang mga anak nga lalaki ni Neftali mao sila Jaseel, si Guni, si Jeser, ug si Selem. ²⁵Mao kini ang mga anak nga lalaki nga natawo kang Jacob pinaagi kang Bilha, kansang gihatag ni Laban ngadto kang Raquel nga anak niyang babaye - pito tanan.

²⁶Ang tanang tawo nga miabot uban ni Jacob ngadto sa Ehipto, nga mao ang iyang mga kaliwat, wala pay labot ang mga asawa sa mga anak ni Jacob nga lalaki 66 tanan. ²⁷Apil sa duha ka mga anak nga lalaki ni Jose nga natawo kaniya sa Ehipto, 70 tanan ang mga sakop sa iyang panimalay ang miadto sa Ehipto.

²⁸Gipadala ni Jacob si Juda una kanila ngadto kang Jose aron ipakita kaniya ang dalan paingon sa Gosen, ug nakaabot sila sa yuta sa Gosen. ²⁹Giandam ni Jose ang iyang karwahe ug mitungas sa Gosen aron sa pakigkita kang Israel nga iyang amahan. Nakita niya siya, migakos sa iyang liog, ug naghilak ug dugay. ³⁰Si Israel miingon kang Jose, "Karon tugoti ako nga mamatay na, sanglit nakita ko na ang imong panagway, nga ikaw buhi pa."

³¹Miingon si Jose sa iyang mga igsoong lalaki ug sa panimalay sa iyang amahan, "Moadto ako ug sultihan ko ang Paraon, nga mag-ingon, 'Ang akong mga igsoong lalaki ug ang panimalay sa akong amahan, nga anaa sa yuta sa Canaan, nahiabot kanako. ³²Ang mga tawo mga magbalantay, tungod kay tig-atiman man sila sa mga kahayopan. Gidala nila ang ilang mga karnero, mga baka, ug ang tanan nga anaa kanila."

³³Moabot ang higayon, sa dihang tawgon kamo sa Paraon ug pangutan-on, "Unsa man ang inyong trabaho?" ³⁴kinahanglan kamong moingon nga, "Ang imong mga sulugoon mga tig-atiman ug mga kahayopan sukad pa sa pagkabatan-on ug hangtod karon, kami, ug ang among mga katigulangan.' Buhata kini aron makapuyo kamo sa yuta sa Gosen, kay ang mga magbalantay ginakasilagan man sa mga Ehiptohanon."

¹Unya miadto ug miingon si Jose sa Paraon, "Miabot gikan sa yuta sa Canaan ang akong amahan ug akong mga igsoon, ang ilang mga karnero, ilang mga kahayopan, ug ang tanan nga ilang gipanag-iyahan. Tan-awa, anaa sila sa yuta sa Gosen." ²Gikuha niya ang lima niya ka mga igsoon ug gipaila-ila ngadto sa Paraon.

³Miingon ang Paraon sa mga igsoon ni Jose "Unsa man ang inyong mga trabaho?" Miingon sila sa Paraon, "Magbalantay sa mga karnero ang imong mga sulugoon, sama sa among katigulangan." ⁴Unya miingon sila sa Paraon, "Mianhi kami aron mopuyo sa yuta sa makadiyot lang. Walay kalan-on alang sa mga karnero sa imong sulugoon, tungod kay hilabihan man kaayo ang kagutom sa yuta sa Canaan. Busa karon, palihog tugoti nga mopuyo ang imong mga sulugoon sa yuta sa Gosen."

⁵Unya nakig-istorya ang Paraon kay Jose, nga miingon, "Mianha kanimo ang imong amahan ug imong mga igsoon. ⁶Ang yuta sa Ehipto alang kanimo. Ipahiluna ang imong amahan ug ang imong mga igsoon sa labing maayong dapit, ang yuta sa Gosen. Kung may nailhan ka nga adunay katakos kanila, himoa silang tig-atiman sa akong kahayopan."

⁷Unya gidala ni Jose si Jacob nga iyang amahan ug gipaila-ila sa Paraon. Gipanalanginan ni Jacob ang Paraon. ⁸Miingon ang Paraon kay Jacob, "Pila na man imong edad?" ⁹Mitubag si Jacob sa Paraon, " 130 ka mga tuig ang akong paglakaw niining kalibotana. Hamubo lang ang mga tuig sa akong kinabuhi ug daghang kasakitan. Dili sama kataas sa kinabuhi sa akong mga katigulangan." ¹⁰Unya gipanalanginan ni Jacob ang Paraon ug mibiya sa iyang atubangan.

¹¹Unya gipahimutang ni Jose ang iyang amahan ug ang iyang mga igsoon. Gihatagan niya sila ug luna sa yuta sa Ehipto, ang pinaka labing maayo nga yuta, mao ang yuta sa Ramases, sumala sa gisugo sa Paraon. ¹²Naghatag si Jose ug pagkaon sa iyang amahan, sa iyang mga igsoon, ug sa tanang anaa sa panimalay sa iyang amahan, sumala sa gidaghanon sa ilang mga sakop.

¹³Karon wala nay pagkaon sa tibuok yuta; tungod sa hilabihang kagutom. Nangaluya ang katawhan sa Ehipto ug ang katawhan sa Canaan tungod sa hilabihan nga kagutom. ¹⁴Gitigom ni Jose ang tanan nga salapi nga anaa sa yuta sa Ehipto ug sa yuta sa Canaan, pinaagi sa pagbaligya ug trigo ngadto sa mga lumolupyo. Unya gidala ni Jose ang salapi ngadto sa palasyo sa Paraon.

¹⁵Sa diha nga nagasto ang tanang salapi sa yuta sa Ehipto ug sa Canaan, miadto ang tanang mga Ehiptohanon kang Jose ug miingon, "Hatagi kami ug pagkaon! Nganong kinahanglan nga kami mamatay sa imong atubangan tungod ba kay nahurot na ang among salapi?" ¹⁶Miingon si Jose, "Kung nahurot na ang inyong salapi, dalaha ang inyong mga kahayopan nganhi ug hatagan ko kamo ug pagkaon baylo sa inyong mga hayop." ¹⁷Busa gidala nila ang ilang mga hayop ngadto kang Jose. Gihatagan sila ni Jose ug pagkaon baylo sa ilang mga kabayo, sa mga karnero, sa mga baka, ug mga asno. Gipakaon niya sila ug tinapay agig baylo sa tanan nilang mga kahayopan niadtong tuiga.

¹⁸Sa natapos kadtong tuiga, miadto sila kaniya sa sunod nga tuig ug miingon kaniya, "Dili namo itago sa among agalon nga ang among salapi nahurot na, ug ang panon sa mga baka nga ana sa akong agalon. Wala nay nahibilin sa atubangan sa among agalon, gawas sa among lawas ug among yuta. ¹⁹Nganong kinahanglan man nga mamatay kami sa imong atubangan, ug madaot ang among yuta? Palita kami ug ang among yuta agig baylo sa pagkaon, ug kami ug ang among yuta mahimong ulipon sa Paraon. Hatagi kamig binhi aron kami mabuhi ug dili mamatay, ug aron dili mapasagdan ang yuta."

²⁰Busa gipalit ni Jose ang tanang yuta sa Ehipto alang kang Paraon. Sa matag Ehiptohanon gibaligya nila ang ilang uma, tungod kay ang kagutom hilabihan na gayod. Sa ingon-ani nga pamaagi, napanag-iya sa Paraon ang yuta. ²¹Alang sa mga tawo, gihimo niya silang ulipon gikan sa usa ka utlanan sa Ehipto ngadto sa pikas nga utlanan. ²²Apan wala gipalit ni Jose ang yuta sa mga pari tungod kay gitagbo man ang mga pagpanginahanglan sa mga pari. Sila mikaon gikan sa gahin nga gihatag sa Paraon kanila. Tungod niana wala nila gibaligya ang ilang yuta.

²³Unya miingon si Jose sa mga katawhan, "Tan-awa, gipalit ko kamo ug inyong yuta alang sa Paraon. Karon ania ang binhi para kaninyo, ug tamni ang yuta. ²⁴Sa ting-ani, ihatag ninyo ang ika-limang bahin ngadto sa Paraon, ug ang ika-upat nga bahin alang sa inyong kaugalingon, sa binhi sa kaumahan ug alang sa pagkaon sa inyong panimalay ug sa inyong mga kabataan."

²⁵Sila miingon, "Giluwas nimo ang among kinabuhi. Makakaplag unta kami ug pabor sa imong panan-aw. Kami mamahimong ulipon sa Paraon." ²⁶Busa nagbuhat si Jose ug balaod ug gipatuman sa yuta sa Ehipto hangtod niining adlawa, nga ang ika-limang bahin iya sa Paraon. Ang yuta lamang sa pari ang wala napanag-iya sa Paraon.

²⁷Busa nagpuyo si Israel sa yuta sa Ehipto, sa yuta sa Gosen. Nakapanag-iya ang iyang mga katawhan ug kabtangan didto ug sila nagmabungahon ug nanaghan pag-ayo. ²⁸Nagpuyo si Jacob sa yuta sa Ehipto sulod sa 1 7 ka mga tuig, busa ang katuigan sa kinabuhi ni Jacob nagpangidaron ug 1 47 ka mga tuig.

²⁹Sa dihang hapit na mamatay si Israel, gitawag niya ang iyang anak nga si Jose ug miingon siya kaniya, "Kung makakaplag ako karon ug pabor sa imong atubangan, ibutang ang imong kamot ubos sa akong paa, ug ipakita kanako ang imong pagkamatinud-anon ug pagkamasaligan. Palihog ayaw ako ilubong sa Ehipto. ³⁰Sa dihang matulog na ako uban sa akong mga amahan, dad-a ako sa gawas sa Ehipto ug ilubong ako sa lubnganan sa akong mga katigulangan." Miingon si Jose, "Buhaton ko ang giingon mo." ³¹Miingon si Israel, "Panumpa kanako," ug nanumpa si Jose kaniya. Unya miduko si Israel sa ulohan sa iyang higdaanan.

¹Nahiabot ang panahon human niining mga butanga, adunay usa ka tawo nga nag-ingon ngadto kang Jose, "Tan-awa, nagsakit ang imong amahan." Busa, gidala uban kaniya ang iyang duha ka mga anak nga lalaki, sila Manases ug Efraim. ²Sa dihang nasuginlan si Jacob, "Lantawa, nahiabot ang imong anak nga si Jose aron makita ka." Naningkamot sa pagbangon si Israel ug milingkod sa higdaanan.

³Nag-ingon si Jacob kang Jose, "Nagpakita kanako ang Dios nga labing gamhanan sa Luz sa yuta sa Canaan. Gipanalanginan niya ako ⁴ug nag-ingon kanako, 'Tan-awa, himuon ko ikaw nga magmabungahon ug modaghan. Himuon ko kanimo ang usa ka pundok sa mga nasod. Ihatag ko kanimo kining yuta sa imong mga kaliwatan ingon nga katigayonan sa dayon.'

⁵Ug karon ang imong duha ka mga anak nga lalaki, nga natawo kanimo sa yuta sa Ehipto sa wala pa ako nahiabot kanimo didto sa Ehipto, akoa sila. Maako si Efraim ug Manases, ingon nga sila Ruben ug Simeon akoa man. ⁶Ang imong mga kabataan nga mosunod kanila mamaimo; sila igasulat ilalom sa mga ngalan sa ilang mga igsoong lalaki sa ilang panulundon. ⁷Apan alang kanako, niadtong nahiabot ako gikan sa Paddan, sa akong kasubo si Raquel namatay sa dalan sa yuta sa Canaan, samtang aduna pay pipila ka hilay-on paingon sa Efrata. Gilubong ko siya sa dalan paingon sa Efrata (kadto mao ang Betlehem)."

⁸Sa dihang nakita ni Israel ang mga anak nga lalaki ni Jose, siya nag-ingon, "Kinsa man kini sila?" ⁹Nag-ingon si Jose sa iyang amahan, "Sila ang akong mga anak nga lalaki nga gihatag sa Dios kanako dinhi." Miingon si Israel, "Dad-a sila kanako, aron sila akong mapanalanginan." ¹⁰Karon hanap na ang mga mata ni Israel tungod sa iyang pangidaron, busa dili na siya halos makakita. Ug gipaduol ni Jose sila kaniya, ug iya silang gihalokan ug gigakos.

¹¹Nag-ingon si Israel kang Jose, "Wala ko kini damha nga makita ko pag-usab ang imong nawong, apan gitugutan pa gayod gani ako sa Dios nga makita lakip ang imong mga anak." ¹²Ug gikuha silang duha ni Jose gikan sa tunga sa mga tuhod ni Israel, ug unya siya miduko sa iyang nawong ngadto sa yuta. ¹³Gikuha silang duha ni Jose, si Efraim sa iyang tuo nga kamot ngadto sa wala nga kamot ni Israel, ug si Manases sa iyang wala nga kamot ngadto sa tuo nga kamot ni Israel, ug gidala sila paduol kaniya.

¹⁴Gipataas ni Israel ang iyang tuong kamot ug gipatong kini ibabaw sa ulo ni Efraim nga kamanghoran, ug ang iyang wala nga kamot gipatong sa ulo ni Manases. Iyang gisaylo ang iyang mga kamot, kay si Manases man ang kinamaguwangan. ¹⁵Nagpanalangin si Israel kang Jose nga nag-ingon, "Ang Dios kaniadto nga gialagaran sa akong mga amahan nga sila Abraham ug Isaac, ang Dios nga nag-atiman kanako hangtod niining adlawa, ¹⁶ang anghel nga nagapanalipod kanako gikan sa tanang kadaot, hinaot magpanalangin siya niining mga bataa. Hinaot pa unta nga ang akong ngalan maingalan kanila, ug ang ngalan sa akong mga amahan nga sila Abraham ug Isaac. Hinaot sila mosanay ngadto sa panon sa kalibotan."

¹⁷Sa dihang nakita ni Jose ang tuong kamot sa iyang amahan nga gibutang sa ulo ni Efraim, wala kini nakapahimuot kaniya. Iyang gikuha ang kamot sa iyang amahan ug gibalhin kini gikan sa ulo ni Efraim ngadto sa ulo ni Manases. ¹⁸Nag-ingon si Jose ngadto sa iyang amahan, "Dili, akong amahan; kay kini ang kinamagulangan. Ibutang ang imong tuong kamot sa iyang ulo."

¹⁹Ang iyang amahan nagbalibad ug nag-ingon, "Nasayod ako, akong anak, nasayod ako. Siya usab mahimong usa ka katawhan, ug mahimo usab siyang usa ka bantogan. Apan ang iyang manghod mas bantogan pa gayod kay kaniya, ug ang iyang kaliwatan mahimong bagang panon sa mga nasod." ²⁰Gipanalanginan ni Israel sila niadtong adlawa niining mga pulonga, "Magalitok ang katawhan sa Israel ug mga panalangin pinaagi sa imong ngalan nga maga-ingon, 'Hinaot nga maghimo ang Dios kanimo sama kang Efraim ug sama kang Manases'." Niini nga paagi, gibutang ni Israel si Efraim sa unahan ni Manases.

²¹Nag-ingon si Israel kang Jose, "Tan-awa, hapit na ako mamatay, apan magauban ang Dios kanimo, ug magadala kanimo pabalik sa yuta sa imong mga amahan. ²²Ngadto kanimo, ingon nga usa ka labaw kay sa imong mga igsoong lalaki, ihatag ko kanimo ang habog nga bukid nga akong gikuha gikan sa mga Amorihanon pinaagi sa akong espada ug sa akong pana."

¹Unya gitawag ni Jacob ang iyang mga anak nga lalaki, ug miingon, "Pagtigom kamong tanan, aron akong masulti kaninyo kung unsa ang mahitabo kaninyo sa umaabot. ²Pagtigom kamo ug paminaw, kamong mga anak nga lalaki ni Jacob. Paminaw kamo kang Israel, nga inyong amahan.

³Ruben, ikaw ang akong kinamagulangan, ang akong kusog, ug ang sinugdanan sa akong kalig-on, dungganan sa dignidad, ug dungganan sa gahom. ⁴Dili magpungan nga sama sa naghaganas nga tubig, wala na kanimo ang pagkamadungganon, tungod kay ikaw misaka sa higdaanan sa imong amahan. Unya imong gihugawan kini; misaka ka sa akong tuloganan.

⁵Si Simeon ug Levi magkauban. Ang mga hinagiban sa pagpatay mao ang ilang mga espada. ⁶O, akong kalag, ayaw pagduol sa ilang tigom; ayaw pag-apil sa ilang mga panagtigom, sanglit kay ang akong kasingkasing hilabihan ra kaayo kadungganon alang niana. Tungod kay sa ilang kasuko sila mipatay ug mga tawo. Ilang kalipay ang pagtigbas sa tikod sa mga baka.

⁷Matinunglo ang ilang kasuko, tungod kay kini pintas- ug ang ilang kapungot, tungod kay kini bangis. Ako silang bahinon kang Jacob ug patibulaagon sila sa Israel.

⁸Juda, ang imong mga igsoong lalaki magadayeg kanimo. Ang imong kamot maanaa sa liog sa imong mga kaaway. Ang mga anak nga lalaki sa imong amahan moyukbo sa imong atubangan.

⁹Si Juda anak sa liyon. Akong anak, ikaw nahibalik gikan sa imong mga biktima. Mitikubo siya, mihapa siya sama sa liyon, sama sa bayeng liyon. Kinsa may mangahas nga mopukaw kaniya?

¹⁰Ang baton dili mahimulag gikan kang Juda, ni ang sungkod sa magmamando gikan sa taliwala sa iyang mga tiil, hangtod nga moabot ang Silo. Ang mga nasod motuman kaniya.

¹¹Igahigot ang iyang nating kabayo ngadto sa paras, ug ang nati sa iyang asno ngadto sa piniling paras, gilabhan niya ang iyang mga bisti ngadto sa bino, ug ang iyang kupo sa duga sa ubas. ¹²Ang iyang mga mata sama kaitom sa bino, ug ang iyang mga ngipon sama kaputi sa gatas.

¹³Magpuyo si Zabulon sa baybayon sa kadagatan. Mamahimo siyang dunggoanan sa mga barko, ug ang iyang utlanan mosangko ngadto sa Sidon.

¹⁴Si Isacar ang kusgang asno, nga nagahigda sa taliwala sa mga kulongan sa mga karnero. ¹⁵Makakita siya ug maayong kapahulayan ug maanindot nga yuta. Iyang bawogon ang iyang abaga sa kabug-at ug mahimo siyang ulipon sa buluhaton.

¹⁶Magahukom si Dan sa iyang mga katawhan isip usa sa mga banay sa Israel. ¹⁷Si Dan mamahimong bitin sa daplin sa dalan, ang malalang bitin sa agianan nga mopaak sa tikod sa kabayo, aron mahulog ang nagsakay niini. ¹⁸Maghulat ako sa imong kaluwasan, Yahweh.

¹⁹Gad- ang mga manggugubat mohasmag kaniya, apan atakihon niya sila diha sa ilang mga tikod. ²⁰Ang pagkaon ni Aser mamahimong sama sa dato, ug siya magatagbo ug harianong mga pagkaon. ²¹Si Neftali ang bayeng binaw nga nakabuhi, ug siya makabaton ug maanyag nga mga anak.

²²Si Jose ang mabungahon nga dagkong sanga, ang mabungahon nga dagkong sanga haduol sa tuboran, kansang mga sanga mikatay saylo sa pader. ²³Moataki kaniya ang mga mamamana ug moigo ug mosamok kaniya.

²⁴Apan ang iyang pana magpabiling makanunayon, ug ang iyang mga kamot mahimong hanas tungod sa mga kamot sa Makagagahom ni Jacob, tungod sa ngalan sa Magbalantay, ang Bato sa Israel.

²⁵Tungod kay ang Dios sa imong amahan, nga motabang kanimo, ug tungod sa Halangdong Dios, nga magapanalangin kanimo sa mga panalangin gikan sa kahitas-an, mga panalangin sa kinahiladman, mga panalangin sa mga dughan ug tagoangkan.

²⁶Ang mga panalangin sa imong amahan mas modako kaysa sa mga karaang kabukiran o sa mga ginatinguha nga mga butang sa malungtarong kabungtoran. Sila maanaa sa ulo ni Jose, ang mga panalangin nga gikurona kaniya nga prinsipe sa iyang mga igsoon.

²⁷Si Benjamin mao ang gigutom nga lobo. Sa kabuntagon siya motukob sa iyang tukbonon, ug sa kagabhion iyang bahinon ang iyang mga gipanglimbongan."

²⁸Mao kini ang mga dose ka mga banay ni Israel. Mao kini ang gisulti sa ilang amahan ngadto kanila sa dihang iya silang gipanalanginan. Ang matag-usa iyang gipanalanginan ug haom nga panalangin. ²⁹Unya iya silang gitugonan ug siya miingon kanila, "Hapit na ako moadto sa akong mga katawhan. Ilubong ako uban sa akong mga katigulangan sa langob nga anaa sa uma ni Efron nga Hetihanon, ³⁰sa langob nga anaa sa uma ni Macpela, kung asa haduol sa Mamre sa yuta sa Canaan, ang uma nga pinalit ni Abraham aron mamahimong dapit alang sa lubnganan gikan kang Efron nga Hetihanon.

³¹Gilubong nila didto si Abraham ug si Sara nga iyang asawa; Gilubong nila didto si Isaac ug si Rebecca nga iyang asawa; ug akong gilubong didto si Lea. ³²Ang uma ug ang langob nga anaa niini nga napalit gikan sa katawhan sa Het." ³³Sa dihang nahuman si Jacob ug tugon niini ngadto sa iyang mga anak nga lalaki, iyang gi-alsa ang iyang mga tiil ngadto sa iyang higdaanan, miginhawa sa iyang kataposan, ug miadto sa iyang mga katawhan.

¹Unya nasubo pag-ayo si Jose nga nakoyapan siya atubangan sa iyang amahan, ug mihilak siya, ug gihagkan niya siya. ²Gisugo ni Jose ang iyang mga sulugoon nga mga mananambal sa pagbalsamar sa iyang amahan. ³Busa ang mga mananambal mibalsamar kang Israel. Naabtan sila ug 40 ka mga adlaw, kay mao kana ang kinatibuk-an nga panahon sa pagbalsamar. Ang mga Ehiptohanon naghilak alang kaniya sulod sa 70 ka mga adlaw.

⁴Sa dihang ang mga adlaw sa pagsubo natapos na, nakigsulti si Jose ngadto sa kinatas-ang hukmanan sa Paraon ug miingon, "Kung karon ako nakakaplag ug pabor sa imong mga mata, palihog pakig-istorya ngadto sa Paraon, nga mag-ingon, ⁵"Gipasaad ako sa akong amahan, nga nag-ingon, "Tan-awa, hapit na ako mamatay. Ilubong mo ako sa lubnganan nga akong gikalot alang sa akong kaugalingon sa yuta sa Canaan. Diin didto mo ako ilubong." Karon tugoti ako nga motungas ug molubong sa akong amahan, ug unya mobalik ako."' ⁶Mitubag ang Paraon, "Lakaw ug ilubong ang imong amahan, ingon nga siya nagpasaad kanimo."

⁷Mitungas si Jose aron sa paglubong sa iyang amahan. Kauban niya mitungas ang tanang kadagkoan sa Paraon, ang mga anaa sa hukmanan sa iyang panimalay, ug ang tanang labaw sa mga kadagkoan sa yuta sa Ehipto, ⁸uban ang tanang panimalay ni Jose ug ang iyang mga igsoon, ug ang panimalay sa iyang amahan. Apan ilang gibilin ang mga gagmayng kabataan, ilang mga karnero, ug ilang mga baka, sa yuta sa Gosen. ⁹Ang mga nagakarwahe ug ang manggugubat miuban kaniya. Daghan kaayo kini nga pundok sa katawhan.

¹⁰Sa dihang miabot sila sa giokanan sa Atad sa ubang bahin tabok sa Jordan, nagbangotan sila pag-ayo ug nagsubo sa hilabihan gayod. Didto si Jose nagmugna ug kasubo sa pito ka adlaw alang sa iyang amahan. ¹¹Sa dihang ang mga lumolupyo sa yuta, ang mga Canaanhon, nakita ang pagbangotan sa giokanan sa Atad, sila miingon, "Subo kaayo kini nga higayon alang sa mga Ehiptohanon." Busa kining dapita ginatawag nga Abel Misraim, nga diin kini unahan sa Jordan.

¹²Busa gibuhat sa iyang mga anak alang kang Jacob sumala sa iyang gitugon kanila. ¹³Gidala siya sa iyang mga anak didto sa yuta sa Canaan ug gilubong siya sa langob sa uma sa Macpela, duol sa Mamre. Gipalit ni Abraham ang langob uban ang uma alang sa lugar sa paglubong. Iya kining gipalit gikan kang Efron ang Hetihanon. ¹⁴Paghuman niya ug lubong sa iyang amahan, mibalik si Jose ngadto sa Ehipto, siya, uban ang iyang mga igsoon, ug ang tanang miuban kaniya sa paglubong sa iyang amahan.

¹⁵Sa dihang ang mga igsoon ni Jose nakakita nga ang ilang amahan namatay na, sila miingon, "Unsa kaha kung si Jose nagdumot ug gusto niya nga magbayad kita kaniya sa kinatibuk-an sa tanang kadaotan nga atong nahimo kaniya?" ¹⁶Busa ilang gipatawag si Jose ug miingon, "Naghatag ug tugon ang imong amahan sa wala pa siya namatay, miingon siya, ¹⁷'Sultihi si Jose niini, "Palihog pasayloa ang kalapasan sa imong mga igsoon ug ang ilang sala sa dihang sila naghimo ug daotan kanimo." Karon palihog pasayloa ang mga sulugoon sa Dios sa imong amahan." Mihilak si Jose sa dihang nakigsulti sila kaniya.

¹⁸Ang iyang mga igsoon usab miadto ug mihapa sa yuta diha sa iyang atubangan. Miingon sila, "Tan-awa, kami imong mga sulugoon." ¹⁹Apan si Jose mitubag kanila, "Ayaw kamog kahadlok. Anaa ba ako sa dapit sa Dios? ²⁰Kay alang kaninyo, gusto ninyo nga buhatan ako ug daotan, apan alang sa Dios aduna siyay maayo nga katuyoan, aron sa pagtipig sa kinabuhi sa daghang mga tawo, sama sa inyong nakita karon. ²¹Busa karon ayaw kahadlok. Ako magapatagbo alang kaninyo ug sa inyong kabataan." Gihupay niya sila sa niini nga paagi ug malumo nga nakigsulti kanila.

²²Mipuyo si Jose sa Ehipto, kauban sa pamilya sa iyang amahan. Siya nabuhi sulod sa 110 ka-tuig. ²³Nakita ni Jose ang ika-tulo nga kaliwatan ni Efraim. Nakita pa gayud niya ang anak ni Makir nga anak ni Manases. Mga "natawo sila sa iyang mga tuhod."

²⁴Miingon si Jose sa iyang mga igsoon, "Hapit na ako mamatay; apan ang Dios moadto kaninyo ug magdala kaninyo gawas niining yutaa ngadto sa yuta nga diin iyang gisaad nga ihatag ngadto kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob." ²⁵Unya gipapanumpa ni Jose ang mga tawo sa Israel ug panaad. Miingon siya, "Ang Dios gayod moanhi kaninyo. Niana nga panahon kinahanglan ninyong dad-on ang akong mga bukog gikan dinhi." ²⁶Busa si Jose namatay, sa panuigon nga 110. Ila siyang gipabalsamar ug siya ilang gibutang sa lungon sa Ehipto.

Exodo

¹Mao kini ang mga ngalan sa mga anak nga lalaki ni Israel nga si Jacob nga miabot ngadto sa Ehipto, matag usa uban sa iyang panimalay: ²Si Reuben, Simeon, Levi, ug si Juda, ³si Isacar, Zebulun, ug si Benjamin, ⁴si Dan, Neftali, Gad, ug si Asher. ⁵Mikabat ug 70 ang gidaghanon sa tanang katawhan nga mga kaliwat ni Jacob. Atua na daan si Jose sa Ehipto.

⁶Unya namatay si Jose, ang tanan niyang igsoon nga mga lalaki, ug ang tanan niana nga kaliwatan. ⁷Nagmabungahon ang mga Israelita, midaghan pag-ayo, ug nahimong hilabihan ka kusgan; nalukop nila ang yuta.

⁸Unya karon adunay bag-o nga hari ang mibarog sa Ehipto, siya nga wala makaila mahitungod kang Jose. ⁹Miingon siya sa iyang katawhan, "Tan-awa, mas daghan pa ug mas kusgan ang mga Israelita kaysa kanato. ¹⁰Umari kamo, magmanggialamon kita sa pagtagad kanila, kay kondili magpadayon sila ug kadaghan, ug kung moabot ang gubat, makig-uban sila sa atong mga kaaway, makig-away batok kanato, ug mobiya sa yuta."

¹¹Busa gibutangan nila sila ug mga tinugyanan sa trabaho aron sa pagdaogdaog kanila pinaagi sa malisod nga trabaho. Nagtukod ang mga Israelita ug mga siyudad nga tipiganan alang sa Faraon: ang Pitom ug ang Rameses. ¹²Apan sa dihang gidaogdaog sila pag-ayo sa mga Ehiptohanon, misamot hinuon ug kadaghan ug mikatag pag-ayo ang mga Israelita. Busa nagsugod na ug kalisang ang mga Ehiptohanon sa mga Israelita.

¹³Gipatrabaho pag-ayo sa mga Ehiptohanon ang mga Israelita. ¹⁴Gihimo nila nga mapait ang ilang pagkinabuhi tungod sa malisod nga pagpatrabaho pinaagi sa pagbuhat ug alkitran ug tisa, ug uban sa tanang matang sa buluhaton sa kaumahan. Malisod gayod ang tanan nilang kinahanglan nga trabahoon.

¹⁵Unya nakigsulti ang hari sa Ehipto ngadto sa mga mananabang nga Hebreohanon; ang ngalan sa usa mao si Shefra, ug ang usa mao si Pua. ¹⁶Miingon siya, "Sa dihang magpaanak kamo sa mga babaye nga Hebreohanon didto sa paanakan, bantayi sila sa dihang manganak na sila. Kung lalaki kini, nan kinahanglan nga patyon ninyo siya; apan kung babaye kini, nan mabuhi siya." ¹⁷Apan adunay kahadlok ang mga mananabang ngadto sa Dios ug wala gituman ang gisugo sa hari sa Ehipto kanila; hinuon, gipasagdan nila nga mabuhi ang mga batang lalaki.

¹⁸Gipatawag sa hari sa Ehipto ang mga mananabang ug giingnan sila, "Nganong gibuhat man ninyo kini, ug gitugotan nga mabuhi ang mga bata nga lalaki?" ¹⁹Mitubag ang mga mananabang ngadto sa Faraon, "Ang mga babaye nga Hebreohanon dili sama sa mga babaye nga Ehiptohanon. Isog kaayo sila ug nakapanganak na sila sa wala pa moabot ang mananabang kanila."

²⁰Gipanalipdan sa Dios kini nga mga mananabang. Nagkadaghan ug maayo ang katawhan ug nahimong hilabihan kakusgan. ²¹Tungod kay ang mga mananabang may kahadlok man sa Dios, gihatagan niya sila ug mga pamilya. ²²Gimandoan sa Faraon ang tanan niyang katawhan, "Kinahanglan nga ilabay ninyo ngadto sa suba ang matag lalaki nga matawo, apan tugoti ninyo nga mabuhi ang matag bata nga babaye."

¹Karon giminyoan sa lalaki nga gikan sa tribo ni Levi ang babaye nga gikan usab sa kaliwat ni Levi. ²Namabdos ang babaye ug nanganak ug usa ka batang lalaki. Sa dihang nakita niya nga himsog siya nga batang lalaki, gitagoan niya siya sulod sa tulo ka bulan.

³Apan sa dihang dili na niya siya matago, mikuha siya ug basket nga papyrus ug gibulitan kini sa aspalto ug alkitran. Unya gisulod niya ang bata niini ug gipahiluna kini taliwala sa kabugangan didto sa tubig nga daplin sa suba. ⁴Nagbarog ang iyang igsoon nga babaye didto sa unahan aron makita kung unsa ang mahitabo kaniya.

⁵Milugsong sa suba ang anak nga babaye sa Faraon aron maligo samtang naglakaw ang iyang mga katabang daplin sa suba. Nakita niya ang basket taliwala sa kabugangan ug gisugo niya ang iyang katabang nga kuhaon kini. ⁶Sa pag-abli niya niini, nakita niya ang bata. Tan-awa, naghilak ang bata. Naluoy siya kaniya ug miingon, "Sigurado gayod nga usa kini sa mga anak sa mga Hebreohanon."

⁷Unya miingon ang igsoon nga babaye sa bata ngadto sa anak nga babaye sa Faraon, "Kinahanglan ba nga molakaw ako ug mangita ug babaye nga Hebreohanon aron magpasuso sa bata alang kanimo?" ⁸Miingon ang anak nga babaye sa Faraon ngadto kaniya, "Lakaw." Busa milakaw ang batan-ong babaye ug gikuha ang inahan sa bata.

⁹Miingon ang anak nga babaye sa Faraon sa inahan sa bata, "Dad-a kining bataa ug atimana siya alang kanako, ug suholan ko ikaw." Busa gidala sa babaye ang bata ug giatiman siya. ¹⁰Sa dihang midako na ang bata, gidala niya siya sa anak nga babaye sa Faraon, ug nahimo siya nga iyang anak nga lalaki. Ginganlan niya siya ug Moises ug miingon, "Tungod kay gikuha ko siya gikan sa tubig."

¹¹Sa dihang midako na si Moises, miadto siya sa iyang katawhan ug naniid sa ilang hilabihan nga pagtrabaho. Nakita niya ang usa ka Ehiptohanon nga gikulata ang usa ka Hebreohanon, usa sa iyang katawhan. ¹²Milingi-lingi siya, ug sa dihang nakita niya nga walay tawo didto, gipatay niya ang Ehiptohanon ug gitagoan ang lawas niini sa balas.

¹³Miadto na usab siya pagkasunod adlaw, ug, tan-awa, nag-away ang duha ka Hebreohanon. Miingon siya sa tawo nga sad-an, "Nganong gisumbag man nimo ang imong kauban?" ¹⁴Apan miingon ang lalaki, "Kinsa man ang naghimo kanimo nga pangulo ug maghukom nganhi kanamo? Naglaraw ka ba nga patyon ako sama sa imong pagpatay sa Ehiptohanon?" Unya nahadlok si Moises ug miingon, "Sigurado gayod nga nasayran na sa uban ang akong nabuhat."

¹⁵Karon sa dihang nadunggan sa Faraon ang mahitungod niini, gisulayan niya sa pagpatay si Moises. Apan mikalagiw si Moises gikan sa Faraon ug mipuyo didto sa yuta sa Midian. Didto milingkod siya sa kilid sa atabay. ¹⁶Karon ang pari sa Midian adunay pito ka mga anak nga babaye. Miabot sila, nagsag-ob ug tubig, ug gipuno ang imnanan ug tubig sa mga mananap aron paimnon ang panon sa mga karnero sa ilang amahan. ¹⁷Miabot ang mga magbalantay sa karnero ug misulay sa pagpahawa kanila, apan miadto si Moises ug gitabangan sila. Unya gipainom niya ang panon sa ilang mga karnero.

¹⁸Sa dihang miadto na ang mga babaye kang Reuel nga ilang amahan, miingon siya, "Nganong sayo man kamo nakauli karon?" ¹⁹Miingon sila, "Giluwas kami sa usa ka Ehiptohanon gikan sa mga magbalantay sa karnero. Nagsag-ob usab siya ug tubig alang kanamo ug gipainom ang panon sa mga karnero." ²⁰Miingon siya sa iyang mga anak nga babaye, "Unya hain man siya? Nganong gibiyaan man ninyo ang lalaki? Tawga siya aron makakaon siya uban kanato."

²¹Miuyon si Moises nga magpabilin uban sa tawo, nga naghatag usab sa iyang anak nga babaye nga si Zipora ngadto kaniya diha sa kaminyoon. ²²Nanganak siya ug batang lalaki, ug ginganlan kini ni Moises ug Gershom; miingon siya, "Nahimo ako nga lumolupyo sa langyaw nga yuta."

²³Milabay ang taas nga panahon, namatay ang Hari sa Ehipto. Nag-agulo ang mga Israelita tungod sa pagkaulipon sa pagtrabaho. Mituaw sila alang sa pagpakitabang, ug miabot sa Dios ang ilang mga pangamuyo tungod sa ilang pagkaginapos. ²⁴Sa dihang nadungog sa Dios ang ilang pag-agulo, nahinumdoman sa Dios ang iyang kasabotan tali kang Abraham, kang Isaac ug kang Jacob. ²⁵Nakita sa Dios ang mga Israelita, ug nasabtan niya ang ilang kahimtang.

¹Karon nagbantay gihapon si Moises sa panon sa mga karnero ni Jetro nga iyang ugangan nga lalaki, nga pari sa Midian. Gidala ni Moises ang panon sa mga karnero ngadto sa layong bahin sa kamingawan ug miabot didto sa Horeb, ang bukid sa Dios. ²Didto mipakita ang anghel ni Yahweh kaniya diha sa nagkalayo nga sampinit. Mitan-aw si Moises, ug tan-awa, nagkalayo ang sampinit, apan wala kini masunog. ³Miingon si Moises, "Moduol ako ug tan-awon kining kahibulongan nga butang, nganong wala man nasunog ang sampinit."

⁴Sa dihang nakita ni Yahweh nga mipaduol siya aron motan-aw, gitawag siya sa Dios gikan sa sampinit ug miingon, "Moises, Moises." Miingon si Moises, "Ania ako." ⁵Miingon ang Dios, "Ayaw pagpaduol! Huboa ang imong mga sapatos, kay ang dapit nga imong gitindogan mao ang yuta nga gigahin alang kanako." ⁶Midugang pa siya, "Ako ang Dios sa imong amahan, ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob." Unya gitabonan ni Moises ang iyang nawong, tungod kay nahadlok siya nga motan-aw sa Dios.

⁷Miingon si Yahweh, "Nakita ko gayod ang pag-antos sa akong katawhan nga atua sa Ehipto. Nadungog ko ang ilang mga singgit tungod sa ilang mga tinugyanan sa trabaho, kay nasayod ako sa ilang pag-antos. ⁸Mokanaog ako aron sa pagpalingkawas kanila gikan sa gahom sa mga Ehiptohanon ug aron dad-on sila gikan niana nga yuta paingon sa tabunok, luag nga yuta, didto sa yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos; ngadto sa rehiyon sa mga Canaanhon, mga Hitihanon, mga Amorihanon, mga Perizihanon, mga Hivitihanon, ug mga Jebusihanon.

⁹Karon miabot kanako ang mga singgit sa katawhan sa Israel. Dugang pa niana, nakita ko ang pagdaogdaog nga gibuhat sa mga Ehiptohanon. ¹⁰Unya karon, ipadala ko ikaw ngadto sa Faraon aron nga madala nimo ang akong katawhan, nga mga Israelita, pagawas sa Ehipto."

¹¹Apan miingon si Moises sa Dios, "Kinsa ba ako, nga kinahanglan ako moadto sa Faraon ug ipagawas ang mga Israelita gikan sa Ehipto?" ¹²Mitubag ang Dios, "Sigurado gayod nga magauban ako kanimo. Mao kini ang timaan diha kanimo nga ako ang nagpadala kanimo. Sa dihang mapagawas mo na ang katawhan gikan sa Ehipto, pagasimbahon ninyo ako niining bukira."

¹³Miingon si Moises sa Dios, "Sa dihang moadto ako sa mga Israelita ug sultihan sila, 'Gipadala ako sa Dios sa inyong katigulangan diha kaninyo', ug sa dihang moingon sila kanako, 'Unsa man ang iyang ngalan?' unsa man ang angay nako nga isulti kanila?" ¹⁴Miingon ang Dios kang Moises, "AKO MAO AKO." Miingon ang Dios, "Kinahanglan nga sultihan nimo ang mga Israelita nga, 'AKO ang nagpadala kanimo."' ¹⁵Miingon usab ang Dios kang Moises, "Kinahanglan nga sultihan nimo ang mga Israelita nga, 'si Yahweh, ang Dios sa inyong mga katigulangan, ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob, ang nagpadala kanako diha kaninyo. Mao kini ang akong ngalan hangtod sa kahangtoran, ug mao kini ang pag-ila kanako hangtod sa tanang mga kaliwatan.'

¹⁶Lakaw ug tigoma ang mga kadagkoan sa Israel. Ingna sila nga, 'Mipakita kanako si Yahweh, ang Dios sa inyong mga katigulangan, ang Dios ni Abraham, ni Isaac, ug ni Jacob, ug miingon, "Gipanid-an ko gayod kamo ug nakita ko ang gipangbuhat kaninyo diha sa Ehipto. ¹⁷Nakasaad ako nga pagawson ko kamo gikan sa pagdaogdaog diha sa Ehipto ngadto sa yuta sa mga Canaanhon, mga Hitihanon, mga Amorihanon, mga Perizihanon, mga Hivitihanon, ug mga Jebusihanon, ang yuta nga nagadagayday ang gatas ug ang dugos."' ¹⁸Maminaw sila kanimo. Kinahanglan nga moadto ka ug ang mga kadagkoan sa Israel ngadto sa hari sa Ehipto, ug kinahanglan nga sultihan nimo siya, 'Nakighimamat kanamo, si Yahweh, nga Dios sa mga Hebreohanon. Busa tugoti kami sa pagpanaw sulod sa tulo ka adlaw ngadto sa kamingawan, aron nga makahalad kami kang Yahweh, nga among Dios.'

¹⁹Apan nasayod ako nga dili kamo tugotan sa hari sa Ehipto nga molakaw, gawas kung mapugos ang iyang kamot. ²⁰Iisa ko ang akong kamot ug sulongon ang mga Ehiptohanon pinaagi sa tanang mga milagro nga akong himoon sa ilang taliwala. Human niana, tugotan na niya kamo sa paglakaw. ²¹Dapigan ko kining katawhan gikan sa mga Ehiptohanon, aron nga kung mobiya kamo, dili kamo molakaw nga walay dala. ²²Mangayo ang matag babaye ug mga alahas nga plata ug bulawan ug bisti nga gikan sa iyang mga silingan nga Ehiptohanon ug si bisan kinsa nga babaye nga nagpuyo sa mga balay sa ilang silingan. Isul-ob ninyo kini sa inyong mga anak nga lalaki ug mga babaye. Niini nga paagi kawatan ninyo ang mga Ehiptohanon."

¹Mitubag si Moises, "Apan kung dili sila motuo kanako o maminaw kanako apan moingon hinuon nga, 'Wala mipakita si Yahweh kanimo'?" ²Miingon si Yahweh kaniya, "Unsa man kanang anaa sa imong kamot?" Miingon si Moises, "Usa ka sungkod." ³Miingon si Yahweh, "Iitsa kana sa yuta." Giitsa kini ni Moises sa yuta, ug nahimo kining bitin. Milikay si Moises gikan niini.

⁴Miingon si Yahweh kang Moises, "Punita ug guniti kini pinaagi sa ikog." Mao nga gipunit niya ug gigunitan ang bitin. Nahimo kining sungkod pagbalik diha sa iyang kamot. ⁵"Nahitabo kini aron nga motuo sila nga mipakita kanimo si Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan, ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, ang Dios ni Jacob."

⁶Miingon usab si Yahweh kaniya, "Karon isulod ang imong kamot sa imong kupo." Busa gisulod ni Moises ang iyang kamot sa iyang kupo. Sa dihang gipagawas niya kini, tan-awa, gisangla na ang iyang kamot, sama kaputi sa niyebe. ⁷Miingon si Yahweh, "Isulod pagbalik ang imong kamot sa imong kupo, ug sa pagpagawas niya niini, nakita niya nga naayo na kini pag-usab, sama sa uban niyang unod.

⁸Miingon si Yahweh, "Kung dili sila motuo kanimo—kung dili sila motagad sa unang timaan sa akong gahom o motuo niini, nan motuo sila sa ikaduha nga timaan. ⁹Kung dili sila motuo bisan niining duha ka mga timaan sa akong gahom, o maminaw kanimo, nan pagkuha ug gamay nga tubig nga gikan sa suba ug ibubo kini sa mala nga yuta. Mahimong dugo ang tubig nga imong gikuha didto sa mala nga yuta.

¹⁰Unya miingon si Moises kang Yahweh, "Ginoo, dili ako maayo nga manulti, ni kaniadto o sa takna nga nakigsulti ka sa imong sulugoon. Hinay akong manulti ug yungit." ¹¹Miingon si Yahweh kaniya, "Kinsa man kini nga naghimo sa baba sa tawo? Kinsa man ang nagpaamang o nagpabungol sa tawo o nakapakita o nagpabuta? Dili ba ako man, si Yahweh? ¹²Busa lakaw, ug ako ang mahimo nimong baba ug tudloan ko ikaw kung unsa ang isulti." ¹³Apan miingon si Moises, "Ginoo, palihog pagpadala nalang ug laing tawo, si bisan kinsa nga imong gusto nga ipadala."

¹⁴Unya nasuko si Yahweh kang Moises. Miingon siya, "Unsa man ang imong panghunahuna mahitungod kang Aaron, nga imong igsoon nga lalaki, nga Levita? Nasayod ako nga makasulti siya ug maayo. Dugang pa niana, moabot siya aron sa pagpakighimamat kanimo, ug sa dihang makita ka niya, magmaya gayod ang iyang kasingkasing. ¹⁵Makigsulti ka kaniya ug ipahiluna ang mga pulong aron isulti niya kini. Mag-uban ako sa imong baba ug sa iyang baba, ug ipakita ko kaninyo kung unsa ang buhaton. ¹⁶Makigsulti siya sa mga tawo alang kanimo. Siya ang mahimo nimong baba, ug mag-uban ka kaniya sama kanako, nga Dios. ¹⁷Dad-on nimo kini nga sungkod. Pinaagi niini maghimo ka ug mga timaan."

¹⁸Busa mibalik si Moises sa iyang ugangan nga lalaki nga si Jetro ug miingon kaniya, "Tugoti ako nga molakaw aron makabalik ako sa akong kaparyentihan nga atua sa Ehipto ug tan-awon kung buhi pa ba gihapon sila." Miingon si Jetro kang Moises, "Lakaw uban ang kalinaw." ¹⁹Miingon si Yahweh kang Moises didto sa Midian, "Lakaw, balik sa Ehipto, kay patay na ang tanang kalalakin-an nga misulay sa pagpatay kanimo." ²⁰Gidala ni Moises ang iyang asawa ug ang iyang mga anak nga lalaki ug gipasakay sila sa asno. Mibalik siya sa yuta sa Ehipto, ug gidala niya ang sungkod sa Dios.

²¹Miingon si Yahweh kang Moises, "Sa dihang mobalik ka sa Ehipto, siguroha nga mabuhat mo sa atubangan sa Faraon ang tanang kahibulongang gahom nga gihatag ko diha kanimo. Apan patig-ahon ko ang iyang kasingkasing, ug dili niya tugotan nga molakaw ang katawhan. ²²Kinahanglan nga isulti nimo ngadto sa Faraon, 'Mao kini ang gisulti ni Yahweh; Si Israel mao ang akong anak nga lalaki, nga akong kamagulangan, ²³ug moingon ako kanimo, "Palakwa ang akong anak nga lalaki, aron makasimba siya kanako." Apan sanglit nagdumili ka man sa pagpalakaw kaniya, pagapatyon ko gayod ang imong kamagulangang anak nga lalaki."'

²⁴Karon sa pagkagabii, sa dihang mihunong sila didto sa dalan, gitagbo ni Yahweh si Moises ug misulay sa pagpatay kaniya. ²⁵Unya gikuha ni Zipora ang santik nga kutsilyo ug giputol niya ang tumoy nga panit sa kinatawo sa iyang anak nga lalaki, ug gipahid kini sa mga tiil ni Moises. Unya miingon siya, "Pinaagi sa dugo sigurado gayod nga ikaw ang akong bana." ²⁶Busa gipasagdahan na lamang ni Yahweh si Moises. Miingon si Zipora, "Ikaw mao ang bana sa dugo" tungod sa pagtuli.

²⁷Miingon si Yahweh kang Aaron, "Lakaw ngadto sa kamingawan aron sa pagpakigkita kang Moises." Milakaw si Aaron, misugat kaniya didto sa bukid sa Dios, ug mihalok kaniya. ²⁸Gisultihan ni Moises si Aaron sa tanang mga pulong ni Yahweh nga gipadala niya kaniya aron isulti ug mahitungod sa tanang mga timaan sa gahom ni Yahweh nga iyang gimando kaniya nga buhaton.

²⁹Unya milakaw si Moises ug Aaron ug gitigom ang tanang mga kadagkoan sa mga Israelita. ³⁰Gisulti ni Aaron ang tanang mga pulong ni Yahweh nga gisulti kang Moises. Gipakita usab niya ang mga timaan sa gahom ni Yahweh sa panan-aw sa katawhan. ³¹Mituo ang mga tawo. Sa dihang nadungog nila nga naniid si Yahweh sa mga Israelita ug nga nakita niya ang ilang pag-antos, unya giduko nila ang ilang mga ulo ug misimba kaniya.

¹Human nahitabo kining mga butanga, miadto si Moises ug Aaron ngadto sa Faraon ug miingon, "Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Dios sa Israel: 'Palakwa ang akong katawhan, aron makahimo sila ug kasaulogan alang kanako didto sa kamingawan."' ²Miingon ang Faraon, "Kinsa man kana si Yahweh? Nganong kinahanglan man nakong paminawon ang iyang tingog ug tugotan nga molakaw ang Israel? Wala ako makaila kang Yahweh; dugang pa, dili ko gayod palakwon ang Israel."

³Miingon sila, "Nagpakita kanamo ang Dios sa mga Hebreohanon. Palakwa kami sulod sa tulo ka adlaw nga panaw ngadto sa kamingawan ug maghalad kang Yahweh nga among Dios aron dili niya kami pamatyon pinaagi sa hampak o sa espada. ⁴Apan miingon ang hari sa Ehipto kanila, "Moises ug Aaron, nganong gipahunong man ninyo ang mga tawo sa ilang pagtrabaho? Pamalik kamo sa inyong trabaho." ⁵Miingon usab siya, "Aduna nay daghang mga tawo nga Hebreohanon karon sa among yuta, ug gipahunong ninyo sila sa ilang pagtrabaho."

⁶Niadto usab nga adlaw, gimandoan sa Faraon ang mga tinugyanan sa trabaho ug ang mga tigdumala sa mga tawo. Miingon siya, ⁷"Dili na sama kaniadto, dili na ninyo angay nga hatagan pa ug dagami ang mga tawo aron sa paghimo ug mga tisa. Pasagdahi sila nga moadto ug manguha ug dagami alang sa ilang mga kaugalingon. ⁸Apan, kinahanglan nga mao gihapon ang gidaghanon sa mga tisa nga inyong pangayoon sama sa ilang gihimo kaniadto. Ayaw dawata ang diyutay lang, tungod kay tapolan sila. Mao nga misinggit sila ug nag-ingon, 'Tugoti kami nga molakaw ug maghalad sa among Dios.' ⁹Dugangi ang trabahoon alang sa mga kalalakin-an aron magkapuliki sila niini ug dili na maminaw sa malimbongong mga pulong."

¹⁰Busa milakaw ang mga tinugyanan sa trabaho sa mga tawo ug ang mga tigdumala ug gipahibalo ang mga tawo. Miingon sila, "Mao kini ang giingon sa Faraon: 'Dili ko na kamo hatagan pa ug dagami. ¹¹Kamo na mismo ang kinahanglan moadto ug mokuha sa dagami bisan asa ninyo kini mahikaplagan, apan dili pakunhoran ang inyong trabahoon.'"

¹²Busa gilukop sa mga tawo ang tibuok yuta sa Ehipto aron sa pagtigom ug mga uhay alang sa dagami. ¹³Ginapadali sila kanunay sa mga tinugyanan sa trabaho ug nag-ingon, "Humana ang inyong trabaho, sama kaniadto sa dihang gihatagan pa kamo ug dagami." ¹⁴Gipanglatos sa mga tinugyanan sa trabaho sa Faraon ang mga tigdumala sa mga Israelita, kadtong mga kalalakin-an nga ilang sinaligan sa mga trabahante. Kanunay silang ginapangutana sa mga tinugyanan sa trabaho, "Nganong wala man ninyo mahimo ang gidaghanon sa tanang tisa nga gipangayo kaninyo, kagahapon ug karong adlawa, sama sa inyong ginahimo kaniadto?"

¹⁵Busa nangadto ang mga tigdumala sa mga Israelita ngadto sa Faraon ug nagmulo kaniya. Miingon sila, "Nganong ingon man niini ang imong pagtagad sa imong mga sulugoon? ¹⁶Wala nay ginahatag nga dagami sa imong mga sulugoon, apan nagasulti gihapon sila kanamo nga, 'Paghimo kamo ug mga tisa!' Kami, nga inyong mga sulugoon, gipanglatos na man gani, apan sayop kini sa imong kaugalingon nga katawhan" ¹⁷Apan miingon ang Faraon, "Mga tapolan kamo! Mga tapolan kamo! Miingon kamo, 'Tugoti nga maghalad kami kang Yahweh.' ¹⁸Busa karon balik sa trabaho. Wala nay dagami nga igahatag pa kaninyo, apan kinahanglan maghimo gihapon kamo ug sama nga gidaghanon sa mga tisa."

¹⁹Nakita sa mga tinugyanan sa trabaho sa mga Israelita nga anaa sila sa malisod nga kahimtang sa dihang gisultihan sila nga, "Kinahanglan nga dili ninyo pakunhoran ang gidaghanon sa mga tisa matag adlaw." ²⁰Samtang mibiya sila sa Faraon, natagboan nila si Moises ug si Aaron, nga nagbarog sa gawas sa palasyo. ²¹Miingon sila kang Moises ug kang Aaron, "Hinaot nga tan-awon kamo ug silotan kamo ni Yahweh, tungod kay gihimo ninyo kami nga dulomtanan sa panan-aw sa Faraon ug sa iyang mga sulugoon. Gibutangan ninyo ug espada ang ilang kamot aron sa pagpatay kanamo."

²²Mibalik si Moises ngadto kang Yahweh ug miingon, "Ginoo, nganong gilisodlisod mo man kini nga katawhan? Nganong gipadala mo pa man ako? ²³Sukad nga miadto ako ngadto sa Faraon aron makigsulti kaniya pinaagi sa imong ngalan, gilisodlisod hinuon niya kining mga tawhana, ug wala gihapon nimo gipalingkawas ang imong katawhan."

¹Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Karon imong makita ang akong himoon ngadto sa Faraon. Makita mo kini, kay tugotan niya sila sa paglakaw tungod sa kusgan nako nga kamot. Tungod sa kusgan nako nga kamot, papahawon niya sila gikan sa iyang yuta."

²Nakigsulti ang Dios kang Moises ug miingon kaniya, "Ako si Yahweh. ³Nagpakita ako kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob ingon nga labing Gamhanang Dios; apan sa akong ngalan nga, Yahweh, wala nila ako mailhi. ⁴Gihimo ko usab ang akong kasabotan diha kanila, aron nga ihatag ngadto kanila ang yuta sa Canaan, ang yuta diin nagpuyo sila ingon nga mga dili lumolupyo, ang yuta diin sila naglatagaw. ⁵Dugang pa niana, nadungog ko ang pag-agulo sa mga Israelita nga giulipon sa mga Ehiptohanon, ug nahinumdoman ko ang akong kasabotan.

⁶Busa, sultihi ang mga Israelita, 'Ako si Yahweh. Ipalingkawas ko kamo gikan sa pagkaulipon ilalom sa mga Ehiptohanon, ug ipalingkawas ko kamo gikan sa ilang gahom. Luwason ko kamo pinaagi sa pagpakita sa akong gahom, ug pinaagi sa gamhanang mga buhat sa paghukom. ⁷Dad-on ko kamo nganhi kanako ingon nga akong katawhan, ug ako ang inyong Dios. Mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh nga inyong Dios, nga nagpalingkawas kaninyo gikan sa pagkaulipon ilalom sa mga Ehiptohanon.

⁸Dad-on ko kamo ngadto sa yuta nga akong gisaad nga ihatag kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob. Ihatag ko kini kaninyo ingon nga panag-iyahan. Ako si Yahweh.'" ⁹Sa dihang gisulti kini ni Moises ngadto sa mga Israelita, wala sila naminaw ngadto kaniya tungod kay nawad-an na sila ug paglaom tungod sa kapait sa ilang pagkaulipon.

¹⁰Busa nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ¹¹"Lakaw ug sultihi ang Faraon, nga hari sa Ehipto, nga tugotan ang katawhan sa Israel nga palakwon gikan sa iyang yuta." ¹²Miingon si Moises kang Yahweh, "Kung wala naminaw kanako ang katawhan sa Israel, nganong maminaw man ang Faraon kanako, sanglit dili man ako maayong manulti?" ¹³Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron. Mihatag siya ug mando kanila alang sa mga Israelita ug alang sa Faraon, nga hari sa Ehipto, nga dad-on ang mga Israelita pagawas sa yuta sa Ehipto.

¹⁴Mao kini ang mga pangulo sa mga panimalay sa ilang mga amahan: ang mga anak nga lalaki ni Reuben, ang kamagulangang anak ni Israel, nga mao sila si Hanok, Palu, Hezron, ug Karmi. Mao kini ang mga katigulangan sa banay ni Reuben. ¹⁵Ang mga anak nga lalaki ni Simeon mao sila si Jamin, Ohad, Jakin, Zohar, ug Saul—ang anak nga lalaki sa Canaanhon nga babaye. Mao kini ang banay sa mga katigulangan ni Simeon.

¹⁶Mao kini ang nalista nga mga ngalan sa mga anak nga lalaki ni Levi, uban sa ilang mga kaliwat. Mao sila si Gershon, Kohat, ug Merari. Nabuhi si Levi hangtod nga 137 na ang iyang pangidaron. ¹⁷Ang mga anak nga lalaki ni Gershon mao sila si Libni ug Shimi. ¹⁸Ang mga anak nga lalaki ni Kohat mao sila si Amram, Izhar, Hebron, ug Uziel. Nabuhi si Kohat hangtod nga 133 na ang iyang pangidaron. ¹⁹Ang mga anak nga lalaki ni Merari mao sila si Mali ug Mushi. Mao kini ang mga katigulangan nga nahimong banay sa mga Levita, kauban sa ilang mga kaliwat.

²⁰Giminyoan ni Amram si Jokebed, ang igsoong babaye sa iyang amahan. Nanganak siya kang Moises ug kang Aaron. Nabuhi si Amram ug 137 ka tuig ug unya namatay. ²¹Ang mga anak nga lalaki ni Izhar mao sila si Kora, Nefeg, ug Zicri. ²²Ang mga anak nga lalaki ni Uziel mao sila si Mishael, Elzafan, ug Sitri.

²³Gminyoan ni Aaron si Elisheba, nga anak nga babaye ni Aminadab, ang igsoong babaye ni Nashon. Nanganak siya kang Nadab ug kang Abihu, Eleazar ug Ithamar. ²⁴Ang mga anak nga lalaki ni Kora mao sila si Asir, Elkana, ug Abiasaf. Mao kini ang mga katigulangan sa banay sa mga Korahitihanon. ²⁵Si Eleazar, nga anak nga lalaki ni Aaron, nakigminyo sa anak nga babaye ni Putiel. Nanganak siya kang Finehas. Mao kini ang mga pangulo sa mga panimalay sa mga amahan taliwala sa mga Levita, kauban sa ilang mga kaliwat.

²⁶Kining duha ka lalaki mao sila si Aaron ug si Moises nga giingnan ni Yahweh, "Pagawsa ang mga Israelita gikan sa yuta sa Ehipto, pinaagi sa ilang mga pundok sa mga kalalakin-an nga manggugubat." ²⁷Nakigsulti si Aaron ug si Moises sa Faraon, nga hari sa Ehipto, nga tugotan sila sa pagdala sa mga Israelita pagawas sa Ehipto. Mao gihapon kini nga Moises ug Aaron.

²⁸Sa dihang nakigsulti si Yahweh kang Moises ngadto sa yuta sa Ehipto, ²⁹miingon siya kaniya, "Ako si Yahweh. Isulti ngadto sa Faraon, nga hari sa Ehipto, ang tanan nga isulti ko kanimo." ³⁰Apan miingon si Moises kang Yahweh, "Dili ako maayong manulti, busa nganong maminaw man ang Faraon kanako?"

¹Miingon si Yahweh kang Moises, "Tan-awa, gihimo ko ikaw nga sama sa dios ngadto sa Faraon. Si Aaron nga imong igsoon nga lalaki mao ang mahimo nimong propeta. ²Isulti mo ang tanan nga gimando ko kanimo nga isulti. Si Aaron nga imong igsoon nga lalaki mao ang mosulti ngadto sa Faraon aron nga tugotan niya ang katawhan sa Israel nga molakaw gikan sa iyang yuta.

³Apan patig-ahon ko ang kasingkasing sa Faraon, ug ipakita ko ang daghang mga timaan sa akong gahom, daghang kahibulongan, ngadto sa yuta sa Ehipto. ⁴Apan dili maminaw ang Faraon kanimo, busa ibutang ko ang akong kamot sa Ehipto ug pagawson ang mga pundok sa akong manggugubat nga kalalakin-an, akong katawhan, ang mga kaliwat sa Israel, gikan sa yuta sa Ehipto pinaagi sa hilabihan nga silot. ⁵Mahibaloan sa mga Ehiptohanon nga ako si Yahweh sa dihang iisa ko ang akong kamot ngadto sa Ehipto ug pagawson ang mga Israelita gikan sa ilang taliwala."

⁶Busa gibuhat kini ni Moises ug Aaron; gibuhat gayod nila ang gimando ni Yahweh kanila. ⁷Nagpanuigon na si Moises ug 80, ug nagpanuigon si Aaron ug 83 sa dihang nakigsulti sila sa Faraon.

⁸Miingon si Yahweh kang Moises ug kang Aaron, ⁹"Sa dihang mosulti ang Faraon kaninyo, 'Paghimo ug milagro,' unya sultihan mo si Aaron, 'Kuhaa ang imong sungkod ug ilabay kini sa atubangan sa Faraon, aron nga mahimo kining bitin."' ¹⁰Unya miadto si Moises ug Aaron sa Faraon, ug gibuhat nila kung unsa ang gimando ni Yahweh. Gilabay ni Aaron ang iyang sungkod sa atubangan sa Faraon ug sa iyang mga sulugoon, ug nahimo kining bitin.

¹¹Unya gipatawag usab sa Faraon ang iyang maalamon nga mga tawo ug ang mga salamangkero. Gibuhat nila ang samang butang pinaagi sa ilang salamangka. ¹²Gilabay sa matag tawo ang iyang sungkod, ug nahimong bitin ang mga sungkod. Apan gilamoy sa sungkod ni Aaron ang ilang mga bitin. ¹³Nagmagahi ang kasingkasing sa Faraon, ug wala siya naminaw, sama sa gisulti ni Yahweh.

¹⁴Miingon si Yahweh kang Moises, "Gahi ang kasingkasing sa Faraon, ug nagdumili siya sa pagpalakaw sa katawhan. ¹⁵Adtoa ang Faraon panahon sa kabuntagon sa dihang moadto siya sa suba. Barog ngadto sa daplin sa suba aron sa pagpakigkita kaniya, ug dad-a ang imong sungkod nga nahimong bitin.

¹⁶Isulti kaniya, 'si Yahweh, ang Dios sa mga Hebreohanon, nga maoy nagpadala kanako aron nga isulti kanimo, "Palakwa ang akong katawhan, aron nga mosimba sila kanako ngadto sa kamingawan. Hangtod karon wala gihapon ka naminaw." ¹⁷Miingon si Yahweh niini: "Pinaagi niini imong mahibaloan nga ako si Yahweh. Bunalan ko ang tubig sa Suba nga Nilo pinaagi sa sungkod nga ania sa akong kamot, ug mamahimong dugo ang suba. ¹⁸Mangamatay ang mga isda nga anaa sa suba, ug manimaho ang suba. Dili na makahimo sa pag-inom ang mga Ehiptohanon sa maong tubig nga gikan sa suba.""'

¹⁹Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Isulti kang Aaron, 'Kuhaa ang imong sungkod ug iisa pinaagi sa imong kamot ngadto sa ibabaw sa katubigan sa Ehipto, ug ngadto sa ilang kasubaan, sa mga sapa, sa mga kaligoanan, ug sa tanan nilang mga linaw, aron nga mahimong dugo ang ilang tubig. Buhata kini aron nga adunay dugo sa tibuok kayutaan sa Ehipto, bisan sa mga sudlanan nga kahoy ug bato."'

²⁰Gibuhat ni Moises ug ni Aaron ang gimando ni Yahweh. Giisa ni Aaron ang sungkod ug gibunalan ang tubig sa suba, sa panan-aw sa Faraon ug sa iyang mga sulugoon. Nahimong dugo ang tanang tubig nga anaa sa suba. ²¹Nangamatay ang mga isda sa suba, ug nagsugod ug panimaho ang suba. Dili na makainom ug tubig ang mga Ehiptohanon nga gikan sa suba, ug mikuyanap ang dugo sa tibuok yuta sa Ehipto. ²²Apan gibuhat usab sa mga salamangkero sa Ehipto ang samang butang pinaagi sa ilang salamangka. Busa nagmagahi ang kasingkasing sa Faraon, ug nagdumili siya sa pagpaminaw kang Moises ug kang Aaron, sama sa gisulti ni Yahweh nga mahitabo.

²³Unya mitalikod ang Faraon ug mibalik sa iyang balay. Wala gani siya manumbaling niini. ²⁴Nagkalot ang tanang Ehiptohanon palibot sa suba alang sa tubig nga mainom, apan dili nila mainom ang tubig. ²⁵Pito ka adlaw ang milabay human sa paghampak ni Yahweh sa suba.

¹Unya nakigsulti si Yahweh kang Moises, "Adtoa ang Faraon ug sultihi siya, 'Nag-ingon si Yahweh niini: "Palakwa ang akong katawhan aron nga makasimba sila kanako. ²Kung modumili ka sa pagpalakaw kanila, silotan ko ang tanan ninyong nasod pinaagi sa mga baki. ³Malukop ug mga baki ang suba. Motungha kini ug moadto sa imong balay, sa imong lawak, ug sa imong higdaanan. Moadto kini sa mga balay sa imong mga sulugoon. Moadto kini ngadto sa imong katawhan, ngadto sa imong mga pugon, ug ngadto sa imong panaksan nga masahanan. ⁴Modugok ang mga baki kanimo, sa imong katawhan, ug sa tanan nimo nga mga sulugoon.""

⁵Miingon si Yahweh kang Moises, "Isulti kini kang Aaron, 'Iisa ang imong kamot ug ang imong sungkod ngadto sa mga suba, sa mga sapa, ug sa mga kaligoanan, ug manungha ang mga baki sa tibuok yuta sa Ehipto.'" ⁶Giisa ni Aaron ang iyang kamot ngadto sa katubigan sa Ehipto, ug migula ang mga baki ug nalukop ang yuta sa Ehipto. ⁷Apan gibuhat sa mga salamangkero ang samang butang pinaagi sa ilang salamangka: gidala nila ang mga baki ngadto sa yuta sa Ehipto.

⁸Unya gipatawag sa Faraon si Moises ug si Aaron ug miingon, "Pag-ampo ngadto kang Yawheh aron nga kuhaon niya ang mga baki dinhi kanako ug sa akong katawhan. Unya palakwon ko ang katawhan, aron nga mohalad sila kaniya." ⁹Miingon si Moises sa Faraon, "Aduna kay kahigayonan sa pagsulti nganhi kanako kung kanus-a ako kinahanglan nga mag-ampo alang kanimo, sa imong mga sulugoon, ug sa imong katawhan, aron nga hawaon ang mga baki diha kaninyo ug sa inyong mga balay ug magpabilin lamang didto sa suba."

¹⁰Miingon ang Faraon, "Ugma." Miingon si Moises, "Matuman ang imong giingon, aron nga mahibaloan nimo nga walay sama kang Yahweh, nga among Dios. ¹¹Mobiya ang mga baki diha kanimo, sa inyong mga balay, sa imong mga sulugoon, ug sa imong mga katawhan. Mopuyo lamang kini sa suba." ¹²Mibiya si Moises ug si Aaron sa Faraon. Unya mituaw si Moises ngadto kang Yahweh mahitungod sa mga baki nga iyang gipadala ngadto sa Faraon.

¹³Gibuhat ni Yahweh ang gihangyo ni Moises: nangamatay ang mga baki ngadto sa mga balay, sa mga hawanan, ug sa kaumahan. ¹⁴Gitapok kini sa mga tawo, ug nanimaho ang yuta. ¹⁵Apan sa dihang nakita sa Faraon nga adunay kahupayan, gipatig-a niya ang iyang kasingkasing ug wala naminaw kang Moises ug kang Aaron, sama sa giingon ni Yahweh nga iyang buhaton.

¹⁶Miingon si Yahweh kang Moises, "Isulti kang Aaron, 'Iisa ang imong sungkod ug bunali ang abog sa yuta, aron nga mahimo kining tagnok sa tibuok yuta sa Ehipto.'" ¹⁷Gibuhat nila kini: Giisa ni Aaron ang iyang kamot ug ang iyang sungkod. Gibunalan niya ang abog sa yuta. Miabot ang mga tagnok ngadto sa mga tawo ug sa mga mananap. Nahimong tagnok ang tanang abog sa tibuok yuta sa Ehipto.

¹⁸Misulay pagbuhat ug mga tagnok ang mga salamangkero pinaagi sa ilang salamangka, apan dili sila makahimo. Adunay mga tagnok ngadto sa tawo ug sa mananap. ¹⁹Unya miingon ang mga salamangkero ngadto sa Faraon, "Mao kini ang tudlo sa Dios." Apan nagmagahi ang kasingkasing sa Faraon, busa nagdumili siya sa pagpaminaw ngadto kanila. Mao kini ang giingon ni Yahweh nga himoon sa Faraon.

²⁰Miingon si Yahweh kang Moises, "Pagsayo ug mata sa kabuntagon ug pagbarog sa atubangan sa Faraon, samtang moadto siya sa suba. Sultihi siya nga, 'Si Yahweh ang miingon niini: "Palakwa ang akong katawhan aron nga mosimba sila kanako. ²¹Apan kung dili nimo palakwon ang akong katawhan, magpadala ako ug panon sa mga langaw diha kanimo, sa imong mga sulugoon, ug sa imong katawhan, ug ngadto sa inyong mga balay. Mapuno ug panon sa mga langaw ang mga balay sa mga Ehiptohanon, ug bisan ang yuta nga ilang gibarogan mapuno sa mga langaw.

²²Apan niana nga adlaw ilikay ko ang yuta sa Goshen, ang yuta diin nagpuyo ang akong katawhan, aron nga walay panon sa mga langaw ang maanaa didto. Mahitabo kini aron nga mahibaloan nimo nga ako si Yahweh nga anaa sa taliwala niining yutaa. ²³Maghimo ako ug kalainan taliwala sa akong katawhan ug sa imong katawhan. Mahitabo kini nga timaan sa akong gahom ugma.""' ²⁴Gibuhat gayod kini ni Yahweh, ug miabot ang baga nga panon sa mga langaw ngadto sa balay sa Faraon ug ngadto sa balay sa iyang mga sulugoon. Nadaot ang yuta sa tibuok Ehipto tungod sa panon sa mga langaw.

²⁵Gipatawag sa Faraon si Moises ug si Aaron ug miingon, "Lakaw, paghalad sa inyong Dios nganhi sa among kaugalingon nga yuta." ²⁶Miingon si Moises, "Dili maayo alang kanamo nga himoon kini, kay dulumtanan alang sa mga Ehiptohanon ang paghalad nga among himoon ngadto kang Yahweh nga among Dios. Kung maghimo kami ug mga paghalad sa atubangan sa ilang mga mata nga dulumtanan alang sa mga Ehiptohanon, dili ba nila kami pagabatohon? ²⁷Dili, kinahanglan nga himoon namo ang pagpanaw sulod sa tulo ka adlaw, aron nga makahalad kang Yahweh nga among Dios, sumala sa gimando niya nganhi kanamo."

²⁸Miingon ang Faraon, Tugotan ko kamo nga molakaw ug mohalad kang Yahweh nga inyong Dios ngadto sa kamingawan. Apan kinahanglan nga dili kamo magpalayo ug maayo. Pag-ampo alang kanako." ²⁹Miingon si Moises, "Ug samtang mobiya ako gikan kanimo, mag-ampo ako kang Yahweh nga mobiya ugma ang panon sa mga langaw diha kanimo, Faraon, ug sa imong mga sulugoon ug sa imong katawhan. Apan kinahanglan nga dili ka mamakak sa dili pagtugot sa among katawhan sa pagpalakaw aron nga mohalad ngadto kang Yahweh."

³⁰Mibiya si Moises sa Faraon, ug miampo kang Yahweh. ³¹Gibuhat ni Yahweh ang gihangyo ni Moises: gikuha niya ang panon sa mga langaw gikan kang Faraon, sa iyang mga sulugoon, ug sa iyang katawhan. Wala gayoy nahibilin. ³²Apan nagmagahi na usab ang kasingkasing sa Faraon niining higayona, ug wala niya palakwa ang katawhan.

¹Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Adtoa ang Faraon ug sultihi siya, 'Si Yahweh, nga Dios sa mga Hebreo, miingon niini: "Palakwa ang akong katawhan aron nga mosimba sila kanako." ²Apan kung modumili ka sa pagpalakaw kanila, kung ipabilin gihapon nimo sila, ³nan maanaa ang kamot ni Yahweh sa imong mga baka sa kaumahan ug sa mga kabayo, mga asno, mga kamelyo, mga panon sa baka, ug panon sa mga karnero, ug mao kini ang hinungdan sa makalilisang nga sakit. ⁴Lahi ang pagtagad ni Yahweh sa mga baka sa mga Israelita kaysa mga baka sa Ehiptohanon: Wala gayoy mananap nga gipanag-iya sa mga Israelita nga mangamatay.

⁵Naghatag si Yahweh ug tukma nga panahon; miingon siya, "Ugma buhaton ko kini nga mga butang sa yuta.""' ⁶Gibuhat kini ni Yahweh pagkasunod adlaw: namatay ang tanang mga baka sa Ehiptohanon. Apan wala gayoy mga mananap sa Israelita nga namatay. ⁷Nagsusi ang Faraon, ug tan-awa, wala gayoy bisan usa nga namatay sa mananap sa mga Israelita. Apan nagmagahi ang iyang kasingkasing, mao nga wala niya palakwa ang katawhan.

⁸Unya miingon si Yahweh kang Moises ug kang Aaron, "Pagkumkom ug mga abo nga gikan sa hudno. Moises, kinahanglan nga isabwag nimo ang abo ngadto sa kahanginan samtang motan-aw ang Faraon. ⁹Mahimo kining pino nga abog sa tibuok yuta sa Ehipto. Mahubagan ug magsakit ang katawhan ug ang mga mananap sa tibuok yuta sa Ehipto." ¹⁰Busa gikuha ni Moises ug Aaron ang abo sa hudno ug mitindog atubangan sa Faraon. Unya gisabwag ni Moises ang abo ngadto sa kahanginan. Gihubaghubagan ug nagsakit ang katawhan ug ang mga mananap tungod sa abo.

¹¹Dili makasukol ang mga salamangkero kang Moises tungod sa mga hubaghubag, tungod kay gihubaghubagan sila ug ang tanang mga Ehiptohanon. ¹²Gipatig-a ni Yahweh ang kasingkasing sa Faraon, busa wala naminaw ang Faraon kang Moises ug kang Aaron. Mao kini ang giingon ni Yahweh kang Moises nga buhaton sa Faraon.

¹³Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Pagmata ug sayo sa kabuntagon, barog sa atubangan sa Faraon, ug isulti kaniya, 'Si Yahweh, ang Dios sa mga Hebreohanon, miingon niini: "Palakwa ang akong katawhan aron nga mosimba sila kanako. ¹⁴Niining higayona ipadala ko ang tanan nakong mga hampak nganha kanimo, sa imong mga sulugoon ug sa imong katawhan. Buhaton ko kini aron nga imong mahibaloan nga wala gayoy sama kanako sa tibuok kalibotan.

¹⁵Sa pagkakaron mamahimo kong iisa ang akong kamot ug silotan ka pinaagi sa balatian ug ang imong katawhan, ug mapuo ka gikan sa yuta. ¹⁶Apan tungod niini nga hinungdan tugotan ko ikaw nga makalahutay: aron nga ipakita ko kanimo ang akong gahom, aron nga mamantala ang akong ngalan sa tibuok kalibotan. ¹⁷Nagmapahitas-on ka gihapon batok sa akong katawhan pinaagi sa dili pagpalakaw kanila.

¹⁸Paminaw! Ugma sa samang takna magpadala ako ug hilabihan ka kusog nga ulan nga ice, nga wala pa nahitabo sa Ehipto sukad pa kaniadto hangtod karon. ¹⁹Nan karon, pagpadala ug kalalakin-an ug tigoma ang imong mga baka ug ang tanan nga anaa sa imong kaumahan didto sa luwas nga dapit. Ang matag tawo ug mga mananap nga anaa sa kaumahan nga wala madala sa panimalay—maulanan sila ug mga ice, ug mangamatay sila.""'

²⁰Busa nagdali ang mga sulugoon sa Faraon nga mituo sa mensahe ni Yahweh sa pagdala sa ilang mga ulipon ug mga baka ngadto sa mga balay. ²¹Apan kadtong wala gayod mituo sa mensahe ni Yahweh gibilin lamang ang ilang mga ulipon ug mga baka didto sa kaumahan.

²²Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Iisa ang imong kamot ngadto sa kawanangan aron maulanan ug ice ang tibuok yuta sa Ehipto, sa katawhan, sa mga mananap, ug sa tanan nga mga tanom sa kaumahan sa tibuok yuta sa Ehipto." ²³Unya giisa ni Moises ang iyang sungkod ngadto sa kawanangan, ug nagpadala si Yahweh ug dalugdog, ulan nga ice, ug kilat sa kayutaan. Nagpaulan usab siya ug ice sa yuta sa Ehipto. ²⁴Busa nag-ulan ug ice ug kilat nga nasagolan ug ulan nga ice, nga hilabihan gayod, wala pa gayoy nahitabo nga sama niini sa tibuok yuta sa Ehipto sukad nga nahimo kini nga nasod.

²⁵Gidaot sa ulan nga ice ang tanan nga anaa sa kaumahan sa tibuok yuta sa Ehipto, lakip na ang katawhan ug ang mga mananap. Nangadaot ang matag tanom nga anaa sa kaumahan ug nangabali ang matag kahoy. ²⁶Ang yuta lamang sa Goshen, diin namuyo ang mga Israelita ang wala naulanan ug ice.

²⁷Unya nagpadala ang Faraon ug kalalakin-an aron ipatawag si Moises ug si Aaron. Miingon siya kanila, "Nakasala ako niining higayona. Matarong si Yahweh, ug daotan ako ug ang akong katawhan. ²⁸Pag-ampo kang Yahweh, tungod kay hilabihan ka kusog ang dalugdog ug ang ulan nga ice. Palakwon ko na kamo, ug dili na gayod kamo magpuyo pa dinhi."

²⁹Miingon si Moises kaniya, "Sa dihang mobiya ako sa siyudad, iisa ko ang akong mga kamot ngadto kang Yahweh. Mohunong ang dalugdog, ug moundang na gayod ang pag-ulan ug ice. Niini nga paagi imong mahibaloan nga si Yahweh ang nanag-iya sa kalibotan. ³⁰Apan alang kanimo ug sa imong mga sulugoon, nasayod ako nga wala pa gayod kamo nagpasidungog kang Yahweh nga Dios."

³¹Karon nangadaot na ang lino ug ang sebada, kay hapit na mahinog ang sebada, ug namulak na ang lino. ³²Apan wala madaot ang trigo ug ang ubang matang sa trigo tungod kay ulahi man kining namunga. ³³Sa dihang mibiya si Moises sa Faraon ug sa siyudad, giisa ni Moises ang iyang mga kamot ngadto kang Yahweh; wala na gayod midalugdog ug mihunong na ang ulan nga ice, ug wala na miulan.

³⁴Sa dihang nakita sa Faraon nga miundang na ang ulan, ulan nga ice, ug ang dalugdog, nagpakasala na usab siya ug gipatig-a ang iyang kasingkasing, kauban sa iyang mga sulugoon. ³⁵Gipatig-a ang kasingkasing sa Faraon, busa wala niya palakwa ang katawhan sa Israel. Mao kini ang paagi nga gisulti ni Yahweh kang Moises nga buhaton sa Faraon.

¹Miingon si Yahweh kang Moises, "Adto sa Faraon, kay gipatig-a ko ang iyang kasingkasing ug ang mga kasingkasing sa iyang mga sulugoon. Gibuhat ko kini aron ipakita kining mga timaan sa akong gahom ngadto kanila. ²Gibuhat ko usab kini aron nga isulti ninyo sa inyong mga anak ug mga apo ang mga butang nga akong gibuhat, kung unsa kabangis ang akong pagtagad sa Ehipto, ug kung giunsa nako pagpakita sa nagkalainlaing mga timaan sa akong gahom ngadto kanila. Niini nga paagi masayran ninyo nga ako si Yahweh."

³Busa miadto si Moises ug si Aaron ngadto sa Faraon ug mingon kaniya, "Si Yahweh, nga Dios sa mga Hebreohanon, miingon niini: 'Hangtod kanus-a ka man magdumili sa pagpaubos sa imong kaugalingon nganhi kanako? Palakwa ang akong katawhan aron nga makasimba sila kanako. ⁴Apan kung modumili ka sa pagpalakaw sa akong katawhan, paminaw, ugma pagadad-an ko ug mga dulon ang imong yuta.

⁵Lukpon niini ang tibuok bahin sa yuta aron nga wala nay makakita niini. Kan-on niini ang tanang mga nahibilin nga wala madaot sa ulan nga ice. Pagakan-on usab niini ang matag kahoy nga mitubo alang kaninyo didto sa kaumahan. ⁶Pun-on niini ang inyong mga panimalay, sa tanan ninyong mga sulugoon, ug sa tanang mga Ehiptohanon—butang nga wala pa gayod makita sa inyong amahan ni sa inyong apohan, butang nga wala pa gayod makita sukad sa adlaw nga miabot sila sa kalibotan hangtod niining adlawa." Unya mibiya si Moises gikan sa Faraon.

⁷Miingon ang mga sulugoon sa Faraon kaniya, "Hangtod kanus-a man kita samokon niining tawhana? Palakwa na ang mga Israelita aron nga makasimba sila kang Yahweh nga ilang Dios. Wala ka pa ba makaamgo nga naguba na ang Ehipto?" ⁸Gidala na usab si Moises ug si Aaron ngadto sa Faraon, nga miingon kanila, "Lakaw ug simbaha si Yahweh nga inyong Dios. Apan kinsa man nga katawhan ang molakaw?"

⁹Miingon si Moises, "Manlakaw kami uban ang among mga kabataan ug katigulangan, uban sa among mga anak nga lalaki ug babaye. Molakaw kami uban sa mga panon sa among mga karnero ug baka, kay kinahanglan kami magpahigayon ug kasaulogan alang kang Yahweh." ¹⁰Miingon ang Faraon kanila, "Hinaot pa nga ubanan gayod kamo ni Yahweh, kung palakwon ko kamo uban sa inyong mga kabataan. Paminaw, aduna kamoy daotan nga panghunahuna. ¹¹Dili! Lakaw, kuyog lamang sa inyong mga kalalakin-an, ug simbaha si Yahweh, kay mao man kana ang inyong buot buhaton." Unya gipapahawa si Moises ug si Aaron sa atubangan sa Faraon.

¹²Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Iisa ang imong kamot ibabaw sa yuta sa Ehipto ngadto sa mga dulon, aron nga modagsang sila sa yuta sa Ehipto ug kan-on ang matag tanom niini, tanan nga nahibilin nga wala madaot sa ulan nga ice." ¹³Giisa ni Moises ang iyang sungkod ibabaw sa yuta sa Ehipto, ug gipadala ni Yahweh ang hangin nga gikan sa sidlakan diha sa yuta sa tibuok adlaw ug gabii. Pagkabuntag, nagdala ug mga dulon ang hangin nga gikan sa sidlakan.

¹⁴Misulod ang mga dulon sa tibuok yuta sa Ehipto ug gilukop ang tanang bahin niini. Wala pa gayoy miabot sa yuta nga sama niini nga panon sa mga dulon, ug wala na gayoy sama niini nga moabot human niini. ¹⁵Gilukop niini ang tibuok yuta busa mingitngit kini. Gikaon nila ang matag tanom sa yuta ug ang tanang mga bunga sa mga kahoy nga wala madaot sa ulan nga ice. Wala na gayoy lunhaw nga tanom ni kahoy o tanom sa mga kaumahan ang nahibilin sa tibuok yuta sa Ehipto.

¹⁶Unya dalidali dayon nga gipatawag sa Faraon si Moises ug si Aaron ug miingon, "Nakasala ako batok kang Yahweh nga inyong Dios ug batok kaninyo. ¹⁷Busa karon, pasayloa ang akong sala, ug pag-ampo kang Yahweh nga inyong Dios nga iyang kuhaon kining kamatayon palayo kanako." ¹⁸Busa mibiya si Moises sa Faraon ug miampo kang Yahweh.

¹⁹Nagpadala ug hilabihan ka kusog nga hangin gikan sa kasadpan si Yahweh nga nagpahawa sa mga dulon ug nagpalid niini ngadto sa Dagat nga Kabugangan; walay bisan usa nga dulon ang nahibilin sa tibuok ginsakopan sa Ehipto. ²⁰Apan gipatig-a ni Yahweh ang kasingkasing sa Faraon, ug wala niya tugoti nga molakaw ang mga Israelita.

²¹Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Iisa ang imong kamot ngadto sa kawanangan, aron nga moabot ang kangitngit ibabaw sa yuta sa Ehipto, kangitngit nga mabati gayod." ²²Giisa ni Moises ang iyang kamot ngadto sa kawanangan, ug miabot ang baga nga kangitngit sa tibuok yuta sa Ehipto sulod sa tulo ka adlaw. ²³Wala gayoy tawo nga makakita kang bisan kinsa; walay migawas sa iyang panimalay sulod sa tulo ka adlaw. Apan, adunay kahayag sa dapit nga gipuy-an sa mga Israelita.

²⁴Gipatawag sa Faraon si Moises ug miingon, "Lakaw ug simbaha si Yahweh. Makauban na kanimo bisan ang imong mga pamilya, apan kinahanglan ninyong ibilin ang mga panon sa inyong mga karnero ug mga baka." ²⁵Apan miingon si Moises, "Kinahanglan nga ihatag mo usab kanamo ang mga mananap alang sa mga paghalad ug mga halad nga sinunog aron nga mahalad namo kini ngadto kang Yahweh nga among Dios. ²⁶Kinahanglan nga mouban usab kanamo ang among mga baka; walay bisan tunob niini ang ibilin, tungod kay kinahanglan namo kining dad-on alang sa pagsimba kang Yahweh nga among Dios. Tungod kay wala man kami masayod kung unsa ang among gikinahanglan sa pagsimba kang Yahweh hangtod nga moabot na kami didto."

²⁷Apan gipatig-a ni Yahweh ang kasingkasing sa Faraon, ug dili niya sila palakwon. ²⁸Miingon ang Faraon kang Moises, "Palayo kanako! Pagbantay niining usa ka butang, nga dili ko na ikaw makita pag-usab, kay sa adlaw nga imong makita ang akong panagway, mamatay ka." ²⁹Miingon si Moises, "Gipamulong mo na. Dili ko na makita pag-usab ang imong panagway."

¹Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Aduna pay usa ka hampak nga akong ipadala sa Faraon ug sa Ehipto. Human niana, tugotan na niya kamo sa pagbiya dinhi. Kung palakwon na gayod niya kamo, pahawaon niya kamo sa hingpit. ²Sultihi ang katawhan nga ang matag lalaki ug babaye kinahanglan mangayo ug mga alahas nga plata ug bulawan sa iyang silingan." ³Karon gihimo ni Yahweh nga magpahimuot ang mga Ehiptohanon sa mga Israelita. Dugang pa niana, nakapahimuot gayod ang tawo nga si Moises sa panan-aw sa mga sulugoon sa Faraon ug sa katawhan sa Ehipto.

⁴Miingon si Moises, "Miingon si Yahweh niini: 'Inigka-tungang gabii moanha ako sa tibuok Ehipto. ⁵Mangamatay ang tanang kamagulangan nga anak sa yuta sa Ehipto, gikan sa kamagulangan nga anak sa Faraon, nga naglingkod sa iyang trono, ngadto sa kamagulangan nga anak sa ulipong babaye nga anaa sa luyo sa galingan nga nagagaling, ug ngadto sa tanang unang anak sa mga baka.

⁶Unya adunay hilabihan nga pagdangoyngoy sa tibuok yuta sa Ehipto, walay sama niini nga nahitabo kaniadto ni sa umaabot. ⁷Apan bisan ang iro dili mousig batok sa katawhan sa Israel, batok sa tawo o mananap. Niini nga paagi masayran ninyo nga lahi ang akong tinagdan sa mga Ehiptohanon kaysa sa mga Israelita.' ⁸Kining tanan nga imong mga sulugoon, Faraon, moduol ug moyukbo kanako. Moingon sila, 'Lakaw, ikaw ug ang tanang katawhan nga nagsunod kanimo!' Human niana molakaw ako." Ug mibiya siya sa Faraon nga hilabihan ang kasuko.

⁹Miingon si Yahweh kang Moises, "Dili maminaw ang Faraon kanimo. Mahitabo kini aron nga makabuhat ako ug daghang katingalahan nga mga butang sa yuta sa Ehipto." ¹⁰Gibuhat ni Moises ug ni Aaron kining tanan nga mga kahibulongan sa atubangan sa Faraon. Apan gipatig-a ni Yahweh ang kasingkasing sa Faraon, ug wala tugoti sa Faraon ang katawhan sa Israel nga mogawas sa iyang yuta.

¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron sa yuta sa Ehipto. Miingon siya, ²"Alang kaninyo, kini nga bulan ang sugod sa mga bulan, ang unang bulan sa tuig alang kaninyo.

³Sultihi ang pundok sa Israel, 'Sa ikanapulo nga adlaw niini nga bulan kinahanglan nga magkuha sila ug mga nating karnero o nating kanding alang sa ilang mga kaugalingon, ang matag pamilya magabuhat niini, usa ka nating karnero alang sa matag panimalay. ⁴Kung sobra lamang alang sa panimalay ang usa ka nating karnero, mahimong moambit ang tawo ug ang iyang silingan sa karne sa nating karnero o nating kanding nga paigo sa gidaghanon sa mga tawo sa ilang panimalay. Kinahanglan nga paigo lamang kini nga pagkaon alang sa matag-usa, busa kinahanglan nga mokuha sila ug igong karne nga makaon nilang tanan.

⁵Kinahanglan nga walay tatsa ang inyong nating karnero ug nating kanding, laki nga usa pa katuig. Mahimo kamong mokuha ug usa sa mga karnero o mga kanding. ⁶Kinahanglan nga tipigan ninyo kini hangtod sa ika napulo ug upat nga adlaw niana nga bulan. Unya kinahanglan nga patyon sa tibuok pundok sa mga Israelita ang mga mananap inig kilumkilom na. ⁷Kinahanglan nga magkuha kamo ug dugo niini ug ibutang kini sa duha ka bahin sa mga haligi sa pultahan ug sa ibabaw nga bahin sa pultahan sa mga balay diin kamo magakaon sa karne. ⁸Kinahanglan kaonon ninyo ang karne nianang gabhiona, human kini masugba. Kaona kini uban sa tinapay nga walay igpapatubo, uban sa mga pait nga tanom.

⁹Ayaw kini kaona nga hilaw o sinabawan. Hinuon, sugbaha kini, uban ang mga paa ug ang mga sulod nga bahin niini. ¹⁰Kinahanglan nga dili ka magsalin niini hangtod sa kabuntagon. Kinahanglan nimong sunogon ang mga salin pagkabuntag. ¹¹Mao kini ang pamaagi nga inyo kining kaonon: kinahanglan nga nakabakos kamo, nakasapatos, ug ang sungkod anaa sa inyong kamot. Kinahanglan dalion ninyo kini ug kaon. Mao kini ang Pagsaylo ni Yahweh.

¹²Mao kini ang giingon ni Yahweh: moadto ako sa yuta sa Ehipto nianang gabhiona ug patyon ang tanang kamagulangan nga anak sa tawo ug mananap sa yuta sa Ehipto. Pagasilotan ko ang tanang mga dios sa Ehipto. Ako si Yahweh. ¹³Ang dugo ang mahimong timaan sa inyong mga balay sa akong pag-anha diha kaninyo. Sa dihang makita ko ang dugo, mosaylo ako kaninyo sa dihang sulongon ko ang yuta sa Ehipto. Kini nga hampak dili moabot kaninyo ug magalaglag kaninyo. ¹⁴Kini nga adlaw mahimong adlaw nga handomanan alang kaninyo, nga kinahanglan ninyong saulogon ingon nga kasaulogan alang kang Yahweh. Magpabilin kini nga balaod alang kaninyo, sa tanang kaliwatan sa inyong katawhan, nga kinahanglan ninyong saulogon karong adlawa.

¹⁵Magakaon kamo ug tinapay nga walay igpapatubo sulod sa pito ka adlaw. Sa unang adlaw kinahanglan nga wagtangon ninyo ang mga igpapatubo sa inyong mga balay. Si bisan kinsa man nga mokaon ug tinapay nga adunay igpapatubo gikan sa unang adlaw hangtod sa ikapito nga adlaw, kinahanglan nga pahawaon kanang tawhana gikan sa Israel. ¹⁶Sa unang adlaw adunay panagtigom nga igahin alang kanako, ug sa ikapito nga adlaw aduna na usab panagtigom nga sama niini. Walay trabaho nga buhaton niini nga mga adlaw, gawas lamang sa pagluto aron kaonon sa tanan. Mao lamang kana nga trabaho ang mamahimo ninyong buhaton.

¹⁷Kinahanglan saulogon ninyo kini nga Kasaulogan sa Tinapay nga Walay Igpapatubo tungod kay mao kini ang adlaw nga gipagawas ko ang imong katawhan, ang matag pundok sa kasundalohan, pagawas sa yuta sa Ehipto. Busa kinahanglan nga saulogon ninyo kini nga adlaw sa tibuok kaliwatan sa inyong katawhan. Magpabilin kini nga balaod alang kaninyo. ¹⁸Kinahanglan nga mokaon kamo sa tinapay nga walay igpapatubo gikan sa kilumkilom sa ikanapulo ug upat nga adlaw sa unang bulan sa tuig, hangtod sa kilumkilom sa ika 21 nga adlaw nianang bulana.

¹⁹Sulod niining pito ka adlaw, kinahanglan nga walay igpapatubo nga makita sa inyong mga balay. Si bisan kinsa nga mokaon ug tinapay nga adunay igpapatubo kinahanglan nga papahawaon gikan sa katilingban sa Israel, bisan ug langyaw kanang tawhana o tawo nga nahimugso sa inyong yuta. ²⁰Kinahanglan nga dili kamo mokaon ug bisan unsa nga adunay igpapatubo. Bisan asa kamo magpuyo, kinahanglan nga mokaon kamo ug tinapay nga walay igpapatubo.'"

²¹Unya gipatawag ni Moises ang tanang mga kadagkoan sa Israel ug miingon kanila, "Lakaw ug pagpili ug mga nating karnero o mga nating kanding nga igong pagkaon sa inyong mga pamilya ug ihawa ang nating karnero sa Pagsaylo. ²²Unya pagkuha ug pungpung sa hisopo ug ituslob kini sa dugo nga anaa sa dako nga panaksan. Ipahid ang dugo nga anaa sa dako nga panaksan ngadto sa ibabaw nga bahin sa pultahan ug ngadto sa duha ka haligi niini. Walay bisan usa kaninyo nga mogawas sa pultahan sa iyang balay hangtod sa kabuntagon.

²³Tungod kay molabay si Yahweh aron patyon ang mga Ehiptohanon. Sa dihang makita niya ang dugo sa ibabaw nga bahin sa inyong pultahan ug sa duha ka mga haligi niini, saylohan lamang niya ang inyong pultahan ug dili niya tugotan ang mamumuo sa pagsulod sa inyong mga balay aron sa pagpatay kaninyo.

²⁴Kinahanglan nga saulogon ninyo kini nga panghitabo. Magpabilin kini nga balaod alang kaninyo ug sa inyong mga kaliwat. ²⁵Sa dihang mosulod kamo sa yuta nga ihatag ni Yahweh kaninyo, sumala sa iyang gisaad nga buhaton, kinahanglan nga saulogon ninyo kini nga buhat sa pagsimba.

²⁶Kung pangutan-on kamo sa inyong mga anak, 'Unsa man ang buot ipasabot niini nga pagsimba?' ²⁷nan kinahanglan nga mosulti kamo, 'Mao kini ang halad sa Pagsaylo ni Yahweh, tungod kay gisaylohan man ni Yahweh ang balay sa mga Israelita didto sa Ehipto sa dihang gipamatay niya ang mga Ehiptohanon. Gipalingkawas niya ang atong mga panimalay."' Unya nangyukbo ang katawhan ug misimba kang Yahweh. ²⁸Nanglakaw ang mga Israelita ug gibuhat gayod ang gimando ni Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron.

²⁹Nahitabo kini sa tungatunga sa kagabhion nga gipamatay ni Yahweh ang tanang kamagulangang anak didto sa yuta sa Ehipto, gikan sa kamagulangang anak sa Faraon, nga naglingkod sa iyang trono, ngadto sa kamagulangan nga anak sa tawo nga anaa sa bilanggoan ug sa tanang unang anak sa mga baka. ³⁰Mibangon ang Faraon pagkagabii—siya, ang tanan niyang nga sulugoon, ug ang tanang mga Ehiptohanon. Adunay hilabihan nga pagbangotan sa Ehipto, tungod kay wala gayoy balay nga walay tawong patay.

³¹Gipatawag sa Faraon si Moises ug si Aaron nianang gabhiona ug miingon, "Bangon, panghawa kamo gikan sa akong katawhan, kamo ug ang mga Israelita. Lakaw, simbaha si Yahweh, sumala sa inyong giingon nga buot ninyong buhaton. ³²Dad-a ang tanang panon sa inyong mga karnero ug panon sa inyong mga baka, sama sa inyong giingon, ug lakaw, ug panalangini usab ako." ³³Nagdalidali gayod ang mga Ehiptohanon sa pagpagawas kanila sa ilang yuta, kay miingon sila, "Mga patay na kaming tanan."

³⁴Busa gikuha sa mga tawo ang ilang minasa nga harina nga wala gisagolan ug igpapatubo. Nakabalot na sa ilang mga bisti ug gibitay na sa ilang mga abaga ang ilang mga panaksan nga masahanan sa harina. ³⁵Karon gibuhat sa katawhan sa Israel ang gisulti ni Moises kanila. Nangayo sila ug mga alahas nga mga plata ug bulawan, ug mga bisti ngadto sa mga Ehiptohanon. ³⁶Gihimo ni Yahweh nga madasigong magpahimuot ang mga Ehiptohanon ngadto sa mga Israelita. Busa gihatag sa mga Ehiptohanon ang bisan unsa nga ilang gipangayo. Niini nga paagi, giilogan sa mga Israelita ang mga Ehiptohanon.

³⁷Nagpanaw ang mga Israelita gikan sa Rameses padulong sa Sucot. Mikabat sa 600, 000 ka mga kalalakin-an ang nagbaktas, dugang pa ang mga kababayen-an ug mga kabataan. ³⁸Nanguban usab kanila ang nagkasinagol nga pundok sa dili mga Israelita, uban sa mga panon sa karnero, ug dakong panon sa mga baka. ³⁹Nagluto sila ug tinapay nga walay igpapatubo sa minasa nga harina nga gidala nila gikan sa Ehipto. Wala kini igpapatubo tungod kay gipagawas man sila sa Ehipto ug dili na angay maglangan sa pag-andam ug pagkaon. ⁴⁰Namuyo ang mga Israelita sa Ehipto sulod sa 430 ka tuig.

⁴¹Human sa 430 katuig, niana gayod nga adlaw, mibiya sa yuta sa Ehipto ang tanang pundok sa kasundalohan ni Yahweh. ⁴²Mao kini ang gabii sa pagtukaw, kay dad-on sila ni Yahweh pagawas sa yuta sa Ehipto. Mao kini ang gabii nga kinahanglan hinumdoman sa tanang mga Israelita alang kang Yahweh sa tibuok nilang mga kaliwatan.

⁴³Miingon si Yahweh kang Moises ug Aaron, "Mao kini ang balaod alang sa Pagsaylo: walay langyaw ang makaambit sa pagkaon niini. ⁴⁴Apan mamahimong mokaon niini ang matag sulugoon sa mga Israelita, nga gipalit pinaagi sa salapi, human ninyo siya tulia.

⁴⁵Dili angay mokaon sa bisan unsa niini nga pagkaon ang mga langyaw ug ang mga sulugoon nga sinuholan. ⁴⁶Kinahanglan nga kaonon ang pagkaon sa usa lamang ka balay. Dili kamo angay nga magdala ug karne sa gawas sa balay, ug kinahanglan nga dili ninyo balion ang bisan usa ka bukog niini.

⁴⁷Kinahanglan nga saulogon kini nga kasaulogan sa tibuok katilingban sa Israel. ⁴⁸Kung adunay langyaw nga nagpuyo uban kaninyo ug buot nga mosaulog sa Pagsaylo ni Yahweh, kinahanglan nga magpatuli ang tanan niyang paryente nga lalaki. Unya makahimo na siya sa pag-anha ug pagsaulog niini. Mahisama siya sa mga tawo nga gipanganak niini nga yuta. Apan, walay tawo nga dili tinuli ang makakaon sa bisan unsa nga pagkaon.

⁴⁹Mao usab kini ang balaod alang sa mga natawo niining yutaa ug sa mga langyaw nga namuyo uban kaninyo." ⁵⁰Busa gibuhat sa tanang mga Israelita ang gimando ni Yahweh kang Moises ug kang Aaron. ⁵¹Nahitabo gayod nianang adlawa nga gipagawas ni Yahweh ang Israel gikan sa yuta sa Ehipto uban sa matag pundok sa ilang kasundalohan.

¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ²"Igahin kanako ang tanang kamagulangang anak, ang matag kamagulangang anak nga lalaki sa mga Israelita, mga tawo man o mga mananap. Nahisakop kanako ang kamagulangan nga anak."

³Miingon si Moises ngadto sa katawhan, "Hinumdomi ninyo kining adlawa, ang adlaw nga nakagawas kamo sa Ehipto, gawas sa balay sa pagkaulipon, kay pinaagi sa gamhanang kamot ni Yahweh gidala niya kamo pagawas niini nga dapit. Walay tinapay nga adunay igpapatubo ang pagakan-on. ⁴Mobiya kamo sa Ehipto karong adlawa, sa bulan sa Abib. ⁵Sa dihang dad-on kamo ni Yahweh ngadto sa yuta sa mga Canaanhon, Hitihanon, Amorihanon, Hibitihanon, ug sa Jebusihanon, ang yuta nga iyang gisaad sa inyong mga katigulangan nga ihatag kaninyo, ang yuta nga nagadagayday sa gatas ug dugos—unya kinahanglan nga saulogon ninyo kini nga buhat sa pagsimba karong bulana.

⁶Sulod sa pito ka adlaw tinapay nga walay igpapatubo lamang ang angay ninyong kaonon; sa ikapito nga adlaw magpahigayon kamo ug kasaulogan aron sa pagpasidungog kang Yahweh. ⁷Tinapay nga walay igpapatubo ang kinahanglan nga kaonon sulod sa pito ka adlaw; kinahanglan nga walay makita nga tinapay nga adunay igpapatubo diha kaninyo. Kinahanglan nga walay igpapatubo nga makaplagan diha kaninyo o bisan asa sa inyong mga utlanan.

⁸Nianang adlawa kinahanglan sultihan ninyo ang inyong mga anak, 'Tungod kini sa gibuhat ni Yahweh kanako sa dihang migawas ako sa Ehipto.' ⁹Mahimo kining pahinumdom kaninyo sa inyong kamot, ug pahinumdom sa inyong agtang. Aron nga maanaa sa inyong baba ang balaod ni Yahweh, kay pinaagi sa gamhanang kamot, gipagawas kamo ni Yahweh gikan sa Ehipto. ¹⁰Busa kinahanglan nga tumanon ninyo kini nga balaod sa gitakdang panahon niini sa matag tuig.

¹¹Sa dihang dad-on kamo ni Yahweh ngadto sa yuta sa mga Canaanhon, sama sa iyang gisaad kaninyo ug sa inyong mga katigulangan nga pagabuhaton, ug sa dihang ihatag niya ang yuta diha kaninyo, ¹²kinahanglan nga inyong igahin alang kaniya ang matag kamagulangan nga anak ug ang unang anak sa inyong mga mananap. Ang mga lalaki iya kang Yahweh. ¹³Kinahanglan nga paliton ninyo ug balik ang matag unang anak sa asno pinaagi sa nating karnero. Kung dili ninyo kini paliton pagbalik, kinahanglan nga balion ninyo ang liog niini. Apan kinahanglan ninyo paliton pagbalik ang matag kamagulangan nga anak nga lalaki sa tanan nimong mga anak.

¹⁴Kung mangutana unya ang inyong anak nga lalaki, 'Unsa man ang buot ipasabot niini? nan kinahanglan sultihan ninyo siya, 'Pinaagi sa gamhanang kamot gipagawas kita ni Yahweh gikan sa Ehipto, gikan sa balay sa pagkaulipon. ¹⁵Sa dihang nagdumili ang Faraon sa pagpalakaw kanato, gipatay ni Yahweh ang tanang mga kamagulangan nga anak sa yuta sa Ehipto, ang kamagulangan nga anak sa katawhan ug sa mga mananap. Maoy hinungdan nga akong gihalad kang Yahweh ang unang anak nga lalaki sa matag mananap, ug maong gipalit ko ug balik ang kamagulangan sa akong mga anak nga lalaki.' ¹⁶Mahimo kining usa ka pahinumdom sa imong mga kamot, ug pahinumdom sa imong agtang, kay pinaagi sa gamhanang kamot ni Yahweh gidala niya kita pagawas sa Ehipto."

¹⁷Sa dihang gitugotan sa Faraon ang katawhan sa paglakaw, wala sila gigiyahan sa Dios sa dalan nga paingon sa yuta sa mga Filistihanon, bisan tuod ug duol lamang kadto nga yuta. Kay miingon ang Dios, "Basin ug mausab ang hunahuna sa katawhan kung makasinati sila sa gubat ug mamalik sa Ehipto." ¹⁸Busa gigiyahan sila sa Dios paingon sa kamingawan ngadto sa Dagat nga Kabugangan. Milakaw ang mga Israelita paggawas sa Ehipto nga sangkap sa hinagiban alang sa pagpakiggubat.

¹⁹Gidala ni Moises ang mga bukog ni Jose uban kaniya, kay tinud-anay man nga gipasaad ni Jose ang mga Israelita ug miingon, "Pagaluwason gayod kamo sa Dios, ug kinahanglan nga dad-on ninyo ang akong mga bukog uban kaninyo." ²⁰Mipanaw ang mga Israelita gikan sa Sucot ug nagkampo sa Etam sa tumoy sa kamingawan. ²¹Panahon sa adlaw, nag-una si Yahweh kanila pinaagi sa daw haligi nga panganod aron sa paggiya kanila sa dalan. Panahon sa kagabhion nag-uban siya kanila pinaagi sa daw haligi nga kalayo aron maghatag kanila ug kahayag. Niini nga paagi makapanaw sila panahon sa adlaw ug panahon sa gabii. ²²Wala gikuha ni Yahweh diha sa katawhan ang daw haligi nga panganod panahon sa adlaw o ang daw haligi nga kalayo panahon sa kagabhion.

¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ²"Sultihi ang mga Israelita nga kinahanglan nga mamalik sila ug magkampo duol sa Pi Hahirot, tungatunga sa Migdol ug sa dagat, duol sa Baal Zefon. Magkampo kamo didto daplin sa dagat likod sa Pi Hahirot. ³Magsulti ang Faraon mahitungod sa mga Israelita, ''Maglatagaw sila sa yuta. Dili sila makagawas sa kamingawan.'

⁴Patig-ahon ko ang kasingkasing sa Faraon, ug gukdon niya sila. Mapasidunggan ako tungod sa Faraon ug sa iyang mga kasundalohan. Masayod ang mga Ehiptohanon nga ako si Yahweh." Busa nagkampo ang mga Israelita sumala sa gisugo kanila. ⁵Sa dihang gisuginlan ang hari sa Ehipto nga mikalagiw na ang mga Israelita, nausab ang hunahuna sa Faraon ug sa iyang mga sulugoon batok sa katawhan. Miingon sila, "Unsa man ang atong gibuhat nga gitugotan man nato ang mga Israelita nga mahimong gawasnon gikan sa pagtrabaho alang kanato?"

⁶Unya giandam sa Faraon nga iyang mga karwahe ug gidala ang iyang mga kasundalohan uban kaniya. ⁷Gidala niya ug 600 ka pinili nga mga karwahe ug ang uban pang mga karwahe sa Ehipto, mga opisyal ang anaa sa tanan nga mga karwahe. ⁸Gipatig-a ni Yahweh ang kasingkasing sa Faraon, nga hari sa Ehipto, ug gigukod sa hari ang mga Israelita. Karon namiya na ang mga Isrealita nga madaogon. ⁹Apan gigukod sila sa mga Ehiptohanon, uban sa tanan niya nga mga kabayo ug mga karwahe, sa iyang mangabayoay nga mga kalalakin-an, ug sa iyang mga kasundalohan. Nakita nila ang mga Israelita nga nagkampo sa daplin sa dagat sa Pi Hahirot, duol sa Baal Zefon.

¹⁰Sa dihang nagkaduol na ang Faraon, nakita kini sa mga Israelita ug natingala sila. Nagmartsa ang mga Ehiptohanon paingon kanila, ug nangalisang sila. Mituaw ang mga Israelita kang Yahweh. ¹¹Miingon sila kang Moises, "Tungod ba kay wala nay lubnganan sa Ehipto, mao nga gidala mo kami aron mangamatay dinhi sa kamingawan? Nganong ingon man niini ang imong pagtagad kanamo, sa pagpagawas kanamo sa Ehipto? ¹²Dili ba mao man kini ang gisulti namo kanimo didto sa Ehipto? Miingon kami kanimo, 'Pasagdi kami nga mag-inusara, aron nga makatrabaho kami alang sa mga Ehitophanon.' Mas maayo pa alang kanamo nga magtrabaho alang kanila kaysa mangamatay dinhi sa kamingawan."

¹³Miingon si Moises ngadto sa mga katawhan, "Ayaw kamo kahadlok. Barog kamo nga lig-on ug tan-awa ang pagluwas nga ihatag ni Yahweh alang kaninyo karong adlawa. Tungod kay dili na gayod ninyo makita pag-usab ang mga Ehiptohanon nga inyong nakita karon. ¹⁴Si Yahweh ang makig-away alang kaninyo, ug kinahanglan nga mobarog kamo nga lig-on."

¹⁵Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Nganong magsige ka man ug tawag kanako, Moises? Sultihi ang mga Israelita nga mopadayon sa unahan. ¹⁶Iisa ang imong sungkod, ipataas ang imong kamot ngadto sa dagat ug matunga kini, aron makalatas ang katawhan sa Israel sa dagat nga mala ang yuta. ¹⁷Matngoni nga akong patig-ahon ang kasingkasing sa mga Ehiptohanon aron gukdon nila sila. Mapasidunggan ako tungod sa Faraon ug sa tanan niya nga mga kasundalohan, sa iyang mga karwahe, ug sa iyang mga mangabayoay nga kalalakin-an. ¹⁸Unya masayran sa mga Ehiptohanon nga ako si Yahweh sa dihang pasidunggan ako tungod sa Faraon, sa iyang mga karwahe, ug sa iyang mga kalalakin-an nga mangabayoay."

¹⁹Ang anghel sa Dios, nga miuna sa mga Israelita, mibalhin ug miadto sa ilang likod. Ang panganod nga daw haligi nga anaa sa ilang atubangan mibalhin ug miadto sa ilang luyo. ²⁰Anaa ang panganod sa tungatunga sa kampo sa Ehiptohanon ug sa kampo sa mga Israelita. Ngitngit kini nga panganod ngadto sa mga Ehiptohanon, apan nagpahayag kini sa kagabhion alang sa mga Israelita, mao nga ang usa ka bahin wala makaduol sa usa sa tibuok gabii.

²¹Giisa ni Moises ang iyang kamot didto sa dagat. Gipasibog ni Yahweh ang dagat pabalik pinaagi sa kusog nga hangin sa sidlakan sa tibuok gabii ug gipamala niya ang dagat. Niini nga paagi natunga ang tubig. ²²Milatas ang mga Israelita sa tungatunga sa dagat sa mala nga yuta. Daw nahimong paril ang tubig alang kanila gikan sa ilang tuo nga kamot ug ngadto sa ilang wala.

²³Gigukod sila sa mga Ehiptohanon. Milatas sila sunod kanila paingon sa tungatunga sa dagat—ang tanang mga kabayo sa Faraon, mga karwahe, ug ang mga mangabayoay nga kalalakin-an. ²⁴Apan sa sayo nga takna sa buntag, midungaw si Yahweh ngadto sa mga Ehiptohanon nga kasundalohan pinaagi sa daw haligi nga kalayo ug panganod. Gilisang niya ang mga Ehiptohanon. ²⁵Ming-ungot ang mga ligid sa ilang mga karwahe, ug naglisod sa pagsibog ang mga mangabayoay nga mga kalalakin-an. Busa miingon ang mga Ehiptohanon, "Mokalagiw kita gikan sa Israel, tungod kay si Yahweh ang nakig-away alang kanila batok kanato."

²⁶Miingon si Yahweh kang Moises, "Iisa ang imong kamot ngadto sa dagat aron nga mobalik ang tubig ngadto sa mga Ehiptohanon, sa ilang mga karwahe, ug sa ilang mga mangabayoay nga kalalakin-an." ²⁷Busa giisa ni Moises ang iyang kamot ngadto sa dagat, ug mibalik kini sa naandan nga porma sa pagkabuntag. Nangikyas ang mga Ehiptohanon sa dagat, ug gisibog ni Yahweh ang mga Ehiptohanon ngadto sa tungatunga niini. ²⁸Mitabon ang tubig ug naunlod ang mga karwahe sa Faraon, ang mga mangabayoay nga kalalakin-an, ug ang tibuok niya nga mga kasundalohan nga nagsunod sa mga karwahe ngadto sa dagat. Walay bisan usa nga nabuhi.

²⁹Bisan pa niana, milakaw ang mga Israelita sa mala nga yuta didto sa tungatunga sa dagat. Nahimong paril ang tubig alang kanila gikan sa ilang tuo nga kamot ug ngadto sa ilang wala. ³⁰Busa giluwas ni Yahweh ang Israel nianang adlawa gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon, ug nakita sa mga Israelita nga nangamatay na ang mga Ehiptohanon ngadto sa baybayon. ³¹Sa dihang nakita sa Israel ang dakong gahom nga gigamit ni Yahweh batok sa mga Ehiptohanon, gipasidunggan sa katawhan si Yahweh, ug misalig sila kang Yahweh ug sa iyang sulugoon nga si Moises.

¹Unya miawit si Moises ug ang katawhan sa Israel niini nga awit ngadto kang Yahweh. Miawit sila, "Awitan ko si Yahweh, tungod kay midaog siya nga mahimayaon; gitambog niya ngadto sa dagat ang mga kabayo ug ang mga nagkabayo niini.

²Si Yahweh ang akong kusog ug ang awit, ug siya ang akong kaluwasan. Mao kini ang akong Dios, ug dayegon ko siya, ang Dios sa akong amahan, ug ituboy ko siya. ³Manggugubat si Yahweh; Yahweh ang iyang ngalan.

⁴Gipangtambog niya ang mga karwahe sa Faraon ug ang mga kasundalohan ngadto sa dagat. Nangalumos ang mga piniling opisyal sa Faraon ngadto sa Dagat nga Kabugangan. ⁵Natabonan sila sa kalalom niini; naunlod sila ngadto kinahiladman sama sa bato.

⁶Ang imong tuong kamot, Yahweh, mahimayaon diha sa gahom; ang imong tuong kamot, Yahweh, nagadugmok sa mga kaaway. ⁷Sa hilabihan nga kahalangdon gipangtambog mo kadtong nakigbatok tali kanimo. Gipahamtang mo ang imong kapungot; milamoy kini kanila sama sa dagami. ⁸Pinaagi sa huyop sa buho sa imong ilong napundok ang mga tubig; mipundo ang nagdagayday nga tubig sa matag kilid; nabagtok ang lalom nga tubig diha sa kinahiladman sa dagat.

⁹Miingon ang mga kaaway, 'Gukdon ko sila, apson ko sila, bahinbahinon ko ang mga inilog nga mga butang; matagbaw ang akong mga tinguha diha kanila; laniton ko ang akong espada; laglagon ko sila sa akong mga kamot.' ¹⁰Apan mitayhop ka, ug mitabon kanila ang dagat; naunlod sila sama sa tingga ngadto sa kinahiladman sa katubigan. ¹¹Kinsa man ang sama kanimo, Yahweh, taliwala sa mga dios? Kinsa man ang sama kanimo, nga nagbuhat ug mga milagro? nga halangdon sa pagkabalaan, gipasidunggan diha sa mga pagdayeg.

¹²Giisa mo ang imong tuong kamot, ug gilamoy sila sa yuta. ¹³Diha sa imong matinud-anon nga kasabotan gigiyahan mo ang katawhan nga imong giluwas. Sa imong kusog gigiyahan mo sila ngadto sa balaang dapit nga imong gipuy-an.

¹⁴Madunggan kini sa panon sa katawhan, ug mangurog sila; sakmiton sa hilabihan nga kalisang ang mga lumolupyo sa Filistia. ¹⁵Unya mahadlok ang mga pangulo sa Edomea; matay-og ang mga kasundalohan sa Moab; mangatunaw ang tanang mga lumolupyo sa Canaan.

¹⁶Mohugpa ang hilabihan nga kalisang ug kahadlok kanila. Tungod sa gahom sa imong bukton, magpabilin sila nga daw bato hangtod nga makalatas ang imong mga katawhan, Yahweh— hangtod nga makalatas ang katawhan nga imong linuwas.

¹⁷Dad-on mo sila ug itanom sila sa bukid nga imong panulondon, ang dapit, Yahweh, nga imong gibuhat aron puy-an, ang balaan nga dapit, among Ginoo, nga gitukod sa imong mga kamot. ¹⁸Maghari si Yahweh hangtod sa kahangtoran."

¹⁹Tungod kay miadto ang mga kabayo sa Faraon uban sa iyang mga karwahe ug mga mangabayoay nga mga kalalakin-an didto sa dagat. Gipabalik ni Yahweh ang katubigan sa dagat didto kanila. Apan nanglakaw ang mga Israelita sa mala nga yuta didto sa tungatunga sa dagat. ²⁰Ang babaye nga propeta nga si Miriam, nga igsoong babaye ni Aaron, mikuha sa tamborin, ug migawas ang tanang mga kababayen-an dala ang ilang mga tamborin, nga nanagsayaw uban kaniya. ²¹Giawitan sila ni Miriam: "Awiti si Yahweh, tungod kay midaog siya nga mahimayaon. Gipangtambog niya ngadto sa dagat ang kabayo ug ang mga nagkabayo niini."

²²Unya gigiyahan ni Moises ang katawhan sa unahan gikan sa Dagat nga Kabugangan. Miadto sila sa kamingawan sa Shur. Nagpanaw sila sulod sa tulo ka adlaw paingon sa kamingawan ug walay nakaplagan nga tubig. ²³Unya miabot sila sa Mara, apan dili nila mainom ang tubig didto tungod kay pait kini. Mao nga ginganlan nila ug Mara ang maong dapit.

²⁴Mao nga nagbagulbol ang mga tawo ngadto kang Moises ug miingon, "Unsa man ang among imnon?" ²⁵Mituaw si Moises ngadto kang Yahweh, ug gipakita ni Yahweh kaniya ang usa ka kahoy. Giitsa kini ni Moises ngadto sa tubig, ug nahimong tam-is nga imnon ang tubig. Didto naghatag si Yahweh kanila ug hugot nga balaod, ug didto usab niya sila gisulayan. ²⁶Miingon siya, "Kung patalinghogan ninyo pag-ayo ang tingog ni Yahweh nga inyong Dios, ug buhaton kung unsa ang husto sa iyang panan-aw, ug kung paminawon ninyo ang iyang mga mando ug tumanon ang tanan nga iyang mga balaod—dili ko kamo pahiagoman ug mga katalagman nga akong gipahamtang sa mga Ehiptohanon, tungod kay ako si Yahweh nga nag-ayo kaninyo."

²⁷Unya miabot ang katawhan ngadto sa Elim, nga diin adunay napulog duha ka mga tuboran sa tubig didto ug ⁷⁰ka kahoy nga palmera. Nagkampo sila didto duol sa tubig.

¹Nipanaw ang katawhan gikan didto sa Elim, ug miabot ang tanang katilingban sa mga Israelita didto sa kamingawan sa Sin, nga anaa sa tungatunga sa Elim ug Sinai, sa ikanapulo ug lima nga adlaw sa ikaduha nga bulan human sa ilang pagbiya gikan sa yuta sa Ehipto. ²Nagbagulbol ang tibuok katilingban sa mga Israelita batok kang Moises ug kang Aaron didto sa kamingawan. ³Miingon ang mga Israelita ngadto kanila, "Kung nangamatay lamang unta kami sa mga kamot ni Yahweh didto sa yuta sa Ehipto sa dihang milingkod kami duol sa mga kolon sa karne ug nangaon sa tinapay hangtod nga nangabusog. Apan gidala ninyo kami dinhi sa kamingawan aron nga mangamatay ang tibuok namo nga mga katilingban sa kagutom."

⁴Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Magpaulan ako ug tinapay gikan sa langit alang kaninyo. Manggawas ang mga tawo ug magtigom ug pagkaon alang lamang nianang adlawa matag adlaw aron masulayan ko sila kung manglakaw ba sila diha sa akong balaod o dili. ⁵Mahitabo kini sa ikaunom nga adlaw, nga magtigom sila ug makaduha pa kaysa ilang natigom sa miagi nga adlaw, ug lutoon nila ang ilang madala."

⁶Unya miingon si Moises ug si Aaron ngadto sa katawhan sa Israel, "Karong gabhiona masayran ninyo nga si Yahweh mao ang nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto. ⁷Inigkabuntag makita ninyo ang himaya ni Yahweh, tungod kay nadungog niya ang inyong pagbagulbol batok kaniya. Kinsa man kami nga magbagulbol man kamo batok kanamo?" ⁸Miingon usab si Moises, "Masayran ninyo kini sa dihang hatagan kamo ni Yahweh ug karne sa kagabhion ug tinapay sa kabuntagon hangtod nga mangabusog— tungod kay nadungog niya ang inyong pagbagulbol nga inyong gisulti batok kaniya. Kinsa man ako ug si Aaron? Ang inyong mga pagbagulbol dili batok kanamo; kondili batok kini kang Yahweh."

⁹Miingon si Moises kang Aaron, "Sultihi ang tanang katilingban sa Israel nga, 'Duol kamo sa atubangan ni Yahweh, tungod kay nadungog niya ang inyong mga pagbagulbol.'" ¹⁰Nahitabo kini, samtang misulti si Aaron sa tibuok katilingban sa Israel, nga milantaw sila sa kamingawan, ug, tan-awa, mipakita ang himaya ni Yahweh diha sa panganod. ¹¹Unya misulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ¹²"Nadungog ko ang mga pagbagulbol sa katawhan sa Israel. Sultihi sila ug ingna, 'Karong gabii mokaon kamo ug karne, ug inig kabuntag mabusog kamo sa tinapay. Unya masayran ninyo nga ako si Yahweh nga inyong Dios.'"

¹³Sa pagkagabii na miabot ang mga langgam nga buntog ug milukop sa kampo. Sa pagkabuntag nalukop sa yamog ang tibuok kampo. ¹⁴Sa dihang nauga na ang yamog, didto sa hawanan sa kamingawan adunay butang nga nipis ug puti nga sama sa ice nga anaa sa yuta. ¹⁵Sa dihang nakita kini sa katawhan sa Israel, nag-ingnanay sila sa usag-usa, "Unsa man kini?" Wala sila masayod kung unsa kini. Miingon si Moises kanila, "Mao kini ang tinapay nga gihatag ni Yahweh kaninyo aron kan-on.

¹⁶Mao kini ang mga sugo nga gihatag kanila: 'Kinahanglan nga magtigom kamo, ang matag-usa kaninyo, sa gidaghanon nga kinahanglan ninyong kan-on, usa ka omer alang sa matag-usa ka tawo sa gidaghanon sa imong katawhan. Ingon niini ang pagtigom ninyo niini: Pagtigom ug makaon nga paigo sa matag usa ka tawo nga nagpuyo sa imong tolda.'" ¹⁷Gibuhat kini sa katawhan sa Israel. Ang pipila nagtigom ug daghan, ang pipila nagtigom ug diyutay lamang. ¹⁸Sa dihang gitakos nila kini sa omer nga taksanan, kadtong nagtigom ug daghan walay nahibilin nga salin, ug kadtong nagtigom ug diyutay wala makulangi. Nagtigom ang matag-usa ka tawo nga paigo lamang nga mahinagbo ang ilang panginahanglan.

¹⁹Unya miingon si Moises kanila, "Kinahanglan nga walay magsalin ug bisan unsa niini hangtod sa buntag." ²⁰Apan, wala sila namati kang Moises. Ang pipila kanila nagsalin niini hangtod sa pagkabuntag, apan giulod kini ug napan-os. Unya nasuko si Moises kanila. ²¹Nagtigom sila niini matag buntag. Nagtigom ang matag-usa ka tawo ug igo nga pagkaon niana nga adlaw. Sa dihang miinit na ang adlaw, natunaw kini.

²²Nahitabo kini sa ikaunom ka adlaw nga gidobli nila ang pagtigom sa gidaghanon sa tinapay, duha ka omer sa matag usa ka tawo. Miabot ang tanang mga pangulo sa katilingban ug gisugid kini ngadto kang Moises. ²³Miingon siya kanila, "Mao kini ang giingon ni Yahweh, 'Ugma ang tiunay nga pagpahulay, ang balaang Adlaw nga Igpapahulay sa pagpasidungog kang Yahweh. Lutoa ang gusto ninyo nga lutoon, ug lagaa ang gusto ninyo nga lagaon. Ang tanan nga mahibilin, igahin kini alang sa inyong kaugalingon hangtod sa buntag.'"

²⁴Busa gilahi nila kini hangtod sa buntag, sumala sa gisugo ni Moises kanila. Wala kini napan-os, ni adunay mga ulod niini. ²⁵Miingon si Moises, "Kan-a kanang pagkaon karong adlawa, kay karon ang adlaw nga gitagana ingon nga Adlaw nga Igpapahulay aron sa pagpasidungog kang Yahweh. Karong adlawa dili na kamo makakaplag niini sa kaumahan.

²⁶Tigomon ninyo kini sulod sa unom ka adlaw, apan ang ikapito nga adlaw mao ang Adlaw nga Igpapahulay. Sa adlaw nga Igpapahulay walay na gayoy manna." ²⁷Nahitabo kini sa ikapito nga adlaw nga adunay pipila ka mga tawo nga miadto aron sa pagtigom ug manna, apan wala silay nakaplagan.

²⁸Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Hangtod kanus-a man ninyo supakon ang akong mga sugo ug mga balaod? ²⁹Tan-awa, gihatag ni Yahweh kaninyo ang Adlaw nga Igpapahulay. Mao nga sa ikaunom nga adlaw naghatag siya kaninyo ug tinapay nga alang sa duha ka adlaw. Kinahanglan nga ang matag usa kaninyo magpabilin sa iyang kaugalingong dapit; kinahanglan nga walay mogawas sa iyang dapit sa ikapito nga adlaw." ³⁰Busa nagpahulay ang katawhan sa ikapito nga adlaw.

³¹Gitawag sa mga katawhan sa Israel kini nga pagkaon ug "manna." Puti kini sama sa liso sa culantro, ug ang lami niini sama sa nipis nga tinapay nga hinimo gikan sa dugos. ³²Miingon si Moises, "Mao kini ang gisugo ni Yahweh: 'Tugoti nga matipigan ang usa ka omer nga manna sa tibuok kaliwatan sa inyong katawhan aron makita sa inyong mga kaliwat ang tinapay nga akong gipakaon kaninyo sa kamingawan, human ko kamo gipagawas gikan sa yuta sa Ehipto.'"

³³Miingon si Moises kang Aaron, "Pagkuha ug usa ka kolon ug ibutang dinhi ang usa ka omer nga manna. Tipigi kini sa atubangan ni Yahweh aron nga matipigan hangtod sa mga kaliwatan sa katawhan." ³⁴Sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises, gibutang kini ni Aaron didto tapad sa kasugoan sa kasabotan sulod sa Sudlanan sa Kasabotan. ³⁵Mikaon ug manna ang katawhan sa Israel sulod sa 40 ka tuig hangtod nga miabot sila sa yuta nga ilang puy-an. Mikaon sila niini hangtod nga miabot sila sa utlanan sa yuta sa Canaan. ³⁶Karon ang usa ka omer mao ang ikanapulo ka bahin sa epha.

¹Mipanaw ang tibuok katilingban nga mga Israelita gikan sa kamingawan sa Sin, nagsunod sa gisugo ni Yahweh. Nagkampo sila sa Rafidim, apan walay tubig nga mainom sa katawhan. ²Busa gibasol sa katawhan si Moises tungod sa ilang kahimtang ug miingon, "Hatagi kami ug tubig aron imnon." Miingon si Moises, "Nganong makiglalis man kamo kanako? Nganong sulayan man ninyo si Yahweh?" ³Gipang-uhaw ug maayo ang katawhan, ug nagbagulbol sila batok kang Moises. Miingon sila, "Nganong gipagawas mo man kami gikan sa Ehipto? Aron ba nga mangamatay kami ug ang among mga anak ug ang among mga baka sa kauhaw?"

⁴Unya mituaw si Moises kang Yahweh, "Unsa man ang angay nakong buhaton niining katawhan? Hapit na nila ako batoa." ⁵Miingon si Yahweh kang Moises, "Pag-una sa katawhan, ug paubana kanimo ang pipila sa mga kadagkoan sa Israel. Dad-a ang imong sungkod nga imong gibunal sa tubig, ug lakaw. ⁶Motindog ako sa imong atubangan didto sa bato sa Horeb, ug bunalan nimo ang bato. Moawas ang tubig gikan niini aron nga mainom sa katawhan." Unya gibuhat kini ni Moises sa panan-aw sa mga kadagkoan sa Israel. ⁷Gitawag niya kana nga dapit nga Massa ug Meriba tungod kay nagbagulbol man ang mga Israelita, ug tungod kay gisulayan man nila ang Ginoo sa pag-ingon, "Uban ba gayod si Yahweh kanato o wala?"

⁸Unya miabot ang mga kasundalohan sa Amalek nga katawhan ug gisulong ang Isarel didto sa Refidim. ⁹Busa miingon si Moises ngadto kang Josue, "Pagpili ug pipila ka mga kalalakin-an ug gawas kamo. Pakig-away sa Amalek. Ugma motindog ako didto sa tumoy sa bungtod dala ang sungkod sa Dios." ¹⁰Busa nakig-away si Josue kang Amalek sumala sa gisugo ni Moises, samtang mitungas si Moises, si Aaron, ug si Hur paingon sa tumoy sa bungtod.

¹¹Samtang giisa ni Moises ang iyang mga kamot, modaog ang mga Israelita; sa dihang ipahulay niya ang iyang mga kamot, magsugod pagdaog ang Amalek. ¹²Sa dihang bug-at na ang kamot ni Moises, nagkuha ug bato si Aaron ug si Hur ug gibutang kini ubos kaniya aron iyang lingkoran. Sa samang panahon, gipataas ni Aaron ug ni Hur ang iyang mga kamot, usa ka tawo sa iyang kilid ug ang lain usab sa pikas. Busa nagpabilin nga gipataas ang kamot ni Moises hangtod nga misalop ang adlaw. ¹³Busa nabuntog ni Josue ang katawhan sa Amalek pinaagi sa espada.

¹⁴Miingon si Yahweh kang Moises, "Isulat kini sa libro ug basaha kini sa igdulongog ni Josue, tungod kay papason ko sa hingpit ang handomanan ni Amalek gikan sa ilalom sa kalangitan." ¹⁵Unya nagtukod si Moises ug halaran ug gitawag niya kini ug, "Si Yahweh ang akong bandira." ¹⁶Miingon siya, "Kay giisa ang kamot ngadto sa trono ni Yahweh—kay si Yahweh ang makig-away kang Amalek gikan sa kaliwatan ngadto sa kaliwatan."

¹Nadungog ni Jetro, nga pari sa Midian, nga ugangang lalaki ni Moises, ang tanang nabuhat sa Dios kang Moises ug sa Israel nga iyang katawhan. Nadungog niya nga gipagawas ni Yahweh ang Israel gikan sa Ehipto. ²Gidala ni Jetro, nga ugangang lalaki ni Moises, si Zipora, nga asawa ni Moises, human niya siya papaulia sa iyang panimalay, ³ug ang iyang duha ka mga anak nga lalaki; ang ngalan sa usa ka anak nga lalaki mao si Gershom, kay miingon si Moises, "Dumoduong ako sa usa ka langyaw nga dapit." ⁴Ang ngalan sa lain mao si Eliezer, kay miingon si Moises, "Ang Dios sa akong katigulangan mao ang akong magtatabang. Giluwas niya ako gikan sa espada sa Faraon."

⁵Si Jetro, nga ugangang lalaki ni Moises, miadto uban sa mga anak nga lalaki ni Moises ug sa iyang asawa ngadto kang Moises didto sa kamingawanan nga anaa sa bukid sa Dios diin nagkampo siya. ⁶Miingon siya ngadto kang Moises, "Ako, nga imong ugangan nga si Jetro, moanha kanimo uban sa imong asawa ug sa imong duha ka mga anak nga lalaki."

⁷Migawas si Moises aron sa paghimamat sa iyang ugangan nga lalaki, miyukbo, ug mihalok kaniya. Nagkumostahay sila sa kahimtang sa matag-usa unya misulod ngadto sa tolda. ⁸Gisultihan ni Moises ang iyang ugangan nga lalaki sa tanan nga gibuhat ni Yahweh ngadto sa Faraon ug sa mga Ehiptohanon alang sa Israel, mahitungod sa tanang kalisdanan nga miabot kanila sa ilang dalan, ug kung giunsa sila pagluwas ni Yahweh.

⁹Nagmaya si Jetro sa tanang maayo nga gibuhat ni Yahweh alang sa Israel, niana giluwas niya sila gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon. ¹⁰Miingon si Jetro, "Pagadayegon si Yahweh, tungod kay giluwas niya kamo gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon ug gikan sa kamot sa Faraon, ug gipalingkawas ang katawhan gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon. ¹¹Karon akong nasayran nga mas labaw pa si Yahweh kaysa sa tanang mga dios, tungod kay sa dihang gidaogdaog ug maayo sa mga Ehiptohanon ang mga Israelita, giluwas sa Dios ang iyang katawhan."

¹²Nagdala ug halad nga sinunog ug mga halad alang sa Dios, si Jetro, nga ugangan nga lalaki ni Moises. Miadto si Aaron ug ang tanang mga kadagkoan sa Israel aron sa pagpangaon atubangan sa Dios uban sa ugangan nga lalaki ni Moises.

¹³Pagkasunod nga adlaw milingkod si Moises aron sa paghusay sa katawhan. Mitindog palibot kaniya ang katawhan gikan sa buntag hangtod sa kagabhion. ¹⁴Sa dihang nakita sa ugangan nga lalaki ni Moises ang tanang niyang gibuhat sa katawhan, miingon siya, "Unsa man kining imong ginabuhat sa katawhan? Nganong ikaw lang man ang naglingkod ug ang tanang katawhan nagtindog sa imong atubangan gikan sa buntag hangtod sa kagabhion?

¹⁵Miingon si Moises sa iyang ugangan nga lalaki, "Moduol ang mga tawo kanako aron mangayo ug giya sa Dios. ¹⁶Kung aduna silay panaglalis, moduol sila kanako. Ako ang mohusay sa usa ka tawo tali sa uban, ug tudloan ko sila sa kasugoan ug mga balaod sa Dios."

¹⁷Miingon ang ugangan nga lalaki ni Moises ngadto kaniya, "Dili gayod maayo ang imong ginabuhat. ¹⁸Sigurado gayod nga mahago ang imong kaugalingon, ikaw ug ang katawhan nga uban kanimo. Kini nga palas-anon hilabihan kabug-at alang kanimo. Dili ka makahimo niini kung ikaw lamang. ¹⁹Paminaw kanako. Tambagan ko ikaw, ug mag-uban ang Dios kanimo, tungod kay ikaw man ang tigpataliwala sa katawhan ngadto sa Dios, ug dad-on mo ang ilang mga panaglalis ngadto kaniya. ²⁰Kinahanglan nga tudloan nimo sila sa iyang mga kasugoan ug mga balaod. Kinahanglan ipakita mo kanila ang dalan nga angayng laktan ug bulohaton nga angayng buhaton.

²¹Dugang pa, kinahanglan nga magpili ka ug angayan nga mga tawo gikan sa tanang katawhan, mga tawo nga nagtahod sa Dios, mga tawo nga matarong nga nagasalikway sa dili pagkamakiangayon. Kinahanglan ibutang mo sila sa pagdumala sa katawhan, aron mahimong mga pangulo sa pagdumala sa liboan, gatosan, tag-singkwenta, ug tag-napulo. ²²Maghusay sila sa katawhan sa tanang sayon lamang nga mga kaso, apan ang mga lisod nga mga kaso pagadad-on nila kanimo. Alang sa tanang sayon nga mga kaso, makahimo sila sa paghusay niana sa ilang kaugalingon. Niana nga paagi mas mosayon kini alang kanimo, ug yayongan nila ang palas-anon uban kanimo. ²³Kung buhaton mo kini, ug kung nagmando ang Dios nga buhaton mo gayod kini, nan makalahutay ka, ug makapamauli ang tibuok katawhan sa ilang panimalay nga adunay katagbawan."

²⁴Busa gipatalinghogan ni Moises ang mga pulong sa iyang ugangan nga lalaki ug gibuhat ang tanan nga iyang gisulti. ²⁵Nagpili si Moises ug mga tawo nga makadumala gikan sa tibuok Israel ug gihimo silang mga pangulo alang sa katawhan, mga pangulo nga magdumala sa liboan, gatosan, tag-singkwenta, ug tag-napulo. ²⁶Naghusay sila sa kasagaran nga mga panaglalis sa mga tawo. Ginadala nila ngadto kang Moises ang lisod nga mga kaso, apan sila sa ilang mga kaugalingon ang mohusay sa tanang sayon nga mga kaso. ²⁷Unya gitugotan ni Moises sa paglakaw ang iyang ugangan nga lalaki, ug mibalik si Jetro sa iyang kaugalingon nga yuta.

¹Sa ikatulo nga bulan human makagawas ang katawhan sa Israel gikan sa yuta sa Ehipto, sa sama nga adlaw, miadto sila sa kamingawan didto sa Sinai. ²Human nila ug biya sa Refidim ug miabot sa kamingawan sa Sinai, nagkampo sila sa kamingawan atubangan sa bukid.

³Mitungas si Moises ngadto sa Dios. Gitawag siya ni Yahweh didto sa bukid ug miingon, "Kinahanglan nga sultihan mo ang balay ni Jacob, ang katawhan sa Israel: ⁴Nakita ninyo ang akong gibuhat sa mga Ehiptohanon, kung giunsa ko kamo pagdala sa mga pako sa agila ug gidala kamo nganhi sa akong kaugalingon. ⁵Unya karon, kung matinud-anon kamo nga maminaw sa akong tingog ug motuman sa akong kasabotan, nan mamahimo ko kamong pinasahi nga gipanag-iyahan taliwala sa tanang katawhan, tungod kay ang tibuok kalibotan akoa man. ⁶Mahimo kamong gingharian sa mga pari ug balaan nga nasod alang kanako. Mao kini nga mga pulong nga kinahanglan mong isulti ngadto sa katawhan sa Israel."

⁷Busa miadto si Moises ug gipatawag ang tanang mga kadagkoan sa katawhan. Gisulti niya kanila kining tanan nga mga pulong nga gimando ni Yahweh kaniya. ⁸Mitubag ang tanang katawhan ug miingon, "Buhaton namo ang tanang butang nga gisulti ni Yahweh." Unya miadto si Moises aron ibalita ang mga pulong sa katawhan ngadto kang Yahweh. ⁹Miingon si Yahweh kang Moises, "Moanha ako kaninyo pinaagi sa baga nga panganod aron nga madungog sa katawhan samtang makigsulti ako kaninyo ug motuo usab kanimo hangtod sa kahangtoran." Unya gisulti ni Moises ang mga pulong sa katawhan ngadto kang Yahweh.

¹⁰Miingon si Yahweh kang Moises, "Adtoa ang katawhan. Kinahanglan nga ilain mo sila alang kanako karon ug ugma, ug ingna sila nga labhan ang ilang mga bisti. ¹¹Pagpangandam alang sa ikatulong adlaw, kay mokanaog si Yahweh sa Bukid sa Sinai sa ikatulo nga adlaw.

¹²Kinahanglan nga maghimo ka ug mga utlanan sa tibuok palibot sa bukid alang sa katawhan. Sultihi sila, 'Pagbantay nga dili kamo makatungas sa bukid o makahikap sa utlanan niini. Si bisan kinsa man nga makahikap sa bukid sigurado nga pagapatyon gayod.' ¹³Kinahanglan nga walay usa ka tawo nga mohikap nianang tawhana. Sa ingon niana, kinahanglan nga batohon siya o panaon. Tawo man kini o mananap, kinahanglan nga pagapatyon siya. Sa dihang molanog na ang budyong, makahimo na silang motungas sa tiilan sa bukid."

¹⁴Unya milugsong si Moises gikan sa bukid paingon sa katawhan. Gilain niya ang mga tawo alang kang Yahweh ug gilabhan nila ang ilang mga bisti. ¹⁵Miingon siya sa katawhan, "Pangandam kamo sa ikatulo nga adlaw; ayaw kamo paduol sa inyong mga asawa."

¹⁶Sa pagkabuntag, sa ikatulo nga adlaw, adunay dalugdog ug kilat ug baga nga panganod sa ibabaw sa bukid, ug gipalanog ug maayo ang budyong. Nangalisang ang tanang katawhan didto sa kampo. ¹⁷Gipagawas ni Moises ang mga tawo sa kampo aron sa pagpakighimamat sa Dios, ug mitindog sila sa tiilan sa bukid. ¹⁸Nalukop ug maayo sa aso ang Bukid sa Sinai tungod kay mikanaog si Yahweh niini pinaagi sa kalayo ug aso. Miutbo ang aso sama sa aso sa usa ka hudno, ug natay-og ug maayo ang bukid.

¹⁹Samtang nag-anam ug kalanog ang tingog sa budyong, misulti si Moises, ug mitubag ang Dios kaniya sa usa ka tingog. ²⁰Mihugpa si Yahweh didto sa tumoy sa Bukid sa Sinai, ug gitawag niya si Moises didto sa tumoy sa bukid. Busa mitungas si Moises. ²¹Miingon si Yahweh kang Moises, "Lugsong ug pahimangnoi ang katawhan nga dili sila molapas sa utlanan aron sa paglantaw kanako, o mahanaw ang kadaghanan kanila. ²²Tugoti usab kadtong mga pari nga moduol kanako sa paglain sa ilang kaugalingon—ipaandam ang ilang kaugalingon alang sa akong pag-abot—aron nga dili ko sila patyon."

²³Miingon si Moises kang Yahweh, "Dili makahimo sa pagtungas ang mga tawo sa bukid, kay gimandoan mo man kami: 'Paghimo ug mga utlanan palibot sa bukid ug igahin kini kang Yahweh."' ²⁴Miingon si Yahweh kaniya, "Lakaw, lugsong gikan sa bukid, ug dad-a si Aaron uban kanimo, apan ayaw tugoti nga molapas sa mga atang ang mga pari ug ang katawhan nga moanhi kanako, o patyon ko sila." ²⁵Busa milugsong si Moises paingon sa katawhan ug nakigsulti kanila.

¹Gisulti sa Dios kining tanan nga mga pulong: ²"Ako si Yahweh nga inyong Dios, nga nagpagawas kaninyo sa yuta sa Ehipto, pagawas sa balay sa pagkaulipon. ³Kinahanglan nga wala kamoy lain nga mga dios gawas kanako.

⁴Ayaw kamo paghimo sa inyong kaugalingon sa kinulit nga hulagway ni larawan sa bisan unsa nga mga butang nga anaa ibabaw sa langit, o nga anaa sa ilalom sa yuta, o anaa sa ilalom sa tubig. ⁵Kinahanglan nga dili kamo moyukbo niini o mosimba niini, kay ako, si Yahweh nga inyong Dios, abughoan nga Dios. Pagasilotan ko ang pagkadaotan sa mga katigulangan pinaagi sa pagdala ug silot sa mga kaliwat, ngadto sa ikatulo ug ikaupat nga kaliwatan niadtong nasilag kanako. ⁶Apan ipakita ko ang matinud-anong kasabotan ngadto sa liboan nga nahigugma kanako ug nagtuman sa akong mga sugo.

⁷Kinahanglan nga dili ninyo gamiton ang ngalan ni Yahweh nga inyong Dios, sa pagpasipala, tungod kay pakasad-on ko gayod siya nga nagpasipala sa akong ngalan.

⁸Hinumdomi ang Adlaw nga Igpapahulay, nga igahin kini kanako. ⁹Kinahanglan nga maghago kamo ug buhaton ang tanang bulohaton sulod sa unom ka mga adlaw. ¹⁰Apan ang ikapitong adlaw nga mao ang Igpapahulay alang kang Yahweh nga inyong Dios. Niining adlawa kinahanglan nga dili kamo magbuhat ug bisan unsa nga bulohaton, kamo, o ang inyong anak nga lalaki, o ang inyong anak nga babaye, o ang inyong sulugoon nga lalaki, o ang inyong sulugoon nga babaye, o ang inyong baka, ang langyaw nga anaa sa inyong mga ganghaan. ¹¹Tungod kay sulod sa unom ka adlaw gibuhat ni Yahweh ang kalangitan ug ang yuta, ang dagat, ug ang tanan nga anaa niini, ug mipahulay sa ikapito nga adlaw. Busa gibalaan ni Yahweh ang Adlaw nga Igpapahulay ug gilain kini.

¹²Tahora ang inyong amahan ug ang inyong inahan, aron nga mabuhi kamo sa hataas nga panahon sa yuta nga igahatag ni Yahweh nga inyong Dios diha kaninyo. ¹³Kinahanglan nga dili kamo mopatay. ¹⁴Kinahanglan nga dili kamo manapaw.

¹⁵Kinahanglan nga dili kamo mangawat kang bisan kinsa. ¹⁶Kinahanglan nga dili kamo magbutangbutang batok sa inyong silingan. ¹⁷Kinahanglan nga dili kamo magtinguha sa balay sa inyong silingan; kinahanglan nga dili kamo magtinguha sa asawa sa inyong silingan, sa iyang sulugoon nga lalaki, sa iyang sulugoon nga babaye, sa iyang toro nga baka, sa iyang asno, o sa bisan unsa nga mga butang nga gipanag-iyahan sa inyong silingan."

¹⁸Nakita sa tibuok katawhan ang pagdalugdog ug ang pagkilat, ug nadungog ang paglanog sa budyong, ug nakita nga nag-aso ang bukid. Sa pagkakita sa mga tawo niini, nangalisang sila ug nanagpanindog sa halayo. ¹⁹Miingon sila kang Moises, "Sultihi kami, ug maminaw kami; apan ayaw tugoti nga ang Dios ang mosulti kanamo, kay tingali ug mangamatay kami." ²⁰Miingon si Moises sa katawhan, "Ayaw kahadlok, kay mianhi ang Dios aron sa pagsulay kaninyo aron nga ang iyang kadungganan maanaa kaninyo, ug aron nga dili kamo makasala." ²¹Busa nanagpanindog ang mga tawo sa halayo, ug miduol si Moises sa baga nga naglagitom nga panganod diin anaa ang Dios.

²²Miingon si Yahweh kang Moises, "Mao kini ang angay mong isulti sa mga Israelita: 'Nakita gayod ninyo nga nakigsulti ako kaninyo gikan sa langit. ²³Ayaw kamo pagbuhat ug uban nga mga dios alang sa inyong kaugalingon gawas kanako, mga dios nga plata o mga dios nga bulawan.

²⁴Kinahanglan nga magbuhat kamo ug halaran nga yuta alang kanako, ug kinahanglan nga maghalad kamo sa inyong mga halad sinunog sa ibabaw niini, mga halad sa pakigdait, karnero, ug mga torong baka. Sa matag dapit diin mapasidunggan ko ang akong ngalan, moanha ako kaninyo ug panalanginan kamo. ²⁵Kung himoan ninyo ako ug bato nga halaran, kinahanglan nga dili ninyo kini himoon pinaagi sa tinabas nga mga bato, kay kung gamiton ninyo ang inyong mga kahimanan niini, mapasipad-an ninyo kini. ²⁶Kinahanglan nga dili kamo moadto sa akong halaran pinaagi sa hagdanan; aron nga dili makita ang tinagoan nga bahin sa inyong lawas."'

¹"Karon mao kini ang mga balaod nga ipatuman mo kanila:

²'Kung mopalit kamo ug ulipon nga Hebreohanon, paalagara siya sulod sa unom ka tuig, ug sa ikapito nga tuig palakwa siya nga dili pabayron. ³Kung ulitawo siya nga miabot, palakwa siyang mag-inusara; kung minyo siya, nan palakwa uban kaniya ang iyang asawa. ⁴Kung ang iyang agalon mihatag kaniya ug asawa unya nanganak alang kaniya ang iyang asawa sa mga anak nga lalaki o mga babaye, ang asawa ug ang iyang mga anak mapanag-iya sa iyang agalon, ug molakaw siya nga mag-inusara.

⁵Apan kung mosulti gayod ang ulipon, "Gihigugma ko ang akong agalon, ang akong asawa, ug ang akong mga anak; dili ako mopahawa," ⁶nan pagadad-on siya sa iyang agalon ngadto sa Dios. Kinahanglan dad-on siya sa iyang agalon ngadto sa pultahan o sa haligi sa pultahan ug kinahanglan bangagan sa iyang agalon ang dalunggan sa ulipon gamit ang galamiton sa pagbangag. Unya maulipon siya sa tibuok niyang kinabuhi.

⁷Kung ibaligya sa usa ka tawo ang iyang anak nga babaye ingon nga ulipon, dili siya buhian sama sa ginabuhat sa mga ulipong lalaki. ⁸Kung dili siya makapahimuot sa iyang agalon, nga nagpili kaniya aron maiya, nan ang agalon makabaligya kaniya pagbalik. Walay katungod ang agalon sa pagbaligya kaniya ngadto sa mga langyaw. Wala gayod siyay katungod niana, sanglit gitamod man niya siya nga malinglahon.

⁹Kung ang iyang agalon magpili kaniya aron maasawa sa iyang anak nga lalaki, kinahanglan nga tagdon niya siya sama sa iyang anak nga babaye. ¹⁰Kung maminyo siya ug laing babaye, kinahanglan nga dili niya kuhaan ang pagkaon sa unang asawa, mga bisti, o ang iyang katungod sa pagkaasawa. ¹¹Apan kung dili niya mahatag kining tulo ka butang ngadto kaniya, nan gawasnon siyang makapahawa nga walay ibayad nga salapi.

¹²Si bisan kinsa kadtong modagmal sa usa ka tawo aron siya mamatay, kanang tawhana kinahanglan patyon. ¹³Kung ang tawo wala magplano niining daan, kondili wala kini tuyoa, nan mopili ako ug usa ka dapit nga iyang kadangpan. ¹⁴Kung tinuyoan sa tawo ang pagdagmal sa iyang isigkatawo ug mopatay kaniya sumala sa malimbungon nga plano, nan kuhaa ninyo siya, bisan pa kung anaa siya sa halaran sa Dios, aron patyon siya.

¹⁵Si bisan kinsa kadtong magpasakit sa iyang amahan o inahan kinahanglan gayod patyon. ¹⁶Si bisan kinsa ang modagit sa usa ka tawo ug mobaligya kaniya, o ang tao makaplagan nga iyang gitagoan, kanang tawo nga nagdagit kinahanglan gayod patyon. ¹⁷Si bisan kinsa ang motunglo sa iyang amahan o sa iyang inahan kinahanglan gayod patyon.

¹⁸Kung mag-away ang mga tawo ug dagmalan sa usa ang laing tawo gamit ang bato o sa iyang kinumo, ug wala mamatay kanang tawhana, apan naglubog siya sa iyang higdaanan; ¹⁹unya kung mamaayo na siya ug makalakaw na gamit ang iyang sungkod, ang tawo nga nagdagmal kaniya kinahanglan mobayad sa iyang oras nga nausik; kinahanglan mobayad usab siya hangtod mamaayo na gayod siya. Apan kanang tawhana dili sad-an sa pagpatay.

²⁰Kung bunalan sa usa ka tawo ang iyang ulipong lalaki o babaye gamit ang sungkod, ug kung mao kana ang hinungdan nga mamatay ang ulipon, nan angay gayong silotan kanang tawhana. ²¹Apan, kung buhi pa ang ulipon sulod sa usa o duha ka adlaw, dili angay silotan ang agalon, tungod kay nag-antos man siya sa pagkawala sa iyang ulipon.

²²Kung adunay mag-away nga mga tawo ug makaangin nga makuhaan ang usa ka babayeng mabdos, apan wala nay laing kadaot nga nahitabo kaniya, nan ang tawong sad-an kinahanglan magmulta sumala sa gipangayo kaniya sa bana sa babaye, ug magabayad siya sumala sa hukom sa maghuhukom. ²³Apan kung adunay kadaot nga mahitabo, nan kinahanglan ang kinabuhi bayrag kinabuhi, ²⁴ang usa ka mata bayrag mata, ang ngipon bayrag ngipon, ang kamot bayrag kamot, ang tiil bayrag tiil, ²⁵ang paso bayrag paso, ang samad bayrag samad, o ang labod bayrag labod.

²⁶Kung maigo sa usa ka tawo ang mata sa iyang ulipong lalaki o sa iyang ulipong babaye ug mabuta kini, nan palakwon niya ang ulipon ingon nga bayad alang sa iyang mata. ²⁷Kung mapangag niya ang ngipon sa iyang ulipong lalaki o babaye, angay niyang palakwon ang ulipon ingon nga bayad alang sa ngipon.

²⁸Kung ang torong baka makasungag sa usa ka lalaki o babaye hangtod mamatay, kinahanglan gayod batohon ang baka, ug dili kan-on ang unod niini; apan ang tag-iya sa maong baka dili silotan. ²⁹Apan kung nabatasan na sa baka ang pagpanungag kaniadto, ug gipasidan-an na ang tag-iya apan wala niya kini bantayi, unya makapatay ang torong baka ug lalaki o babaye, batohon gayod kanang torong baka, ug patyon usab ang tag-iya niini. ³⁰Kung gikinahanglan ang bayad alang sa paglukat sa iyang kinabuhi, pagabayran niya ang tibuok kantidad.

³¹Kung ang torong baka makapanungag sa anak nga lalaki o anak nga babaye sa usa ka tawo, kinahanglan nga buhaton sa tag-iya ang gisugo sa balaod nga angay niyang buhaton. ³²Kung makapanungag ang torong baka sa usa ka ulipong lalaki o ulipong babaye, ang tag-iya sa maong torong baka kinahanglan magbayad ug 30 ka shekels nga plata, ug batohon ang maong baka.

³³Kung ang usa ka tawo magkuha sa tabon sa usa ka lungag, o magbangag ug dili niya kini tabonan, ug mahulog niini ang usa ka torong baka o asno, ³⁴kinahanglan bayran sa tag-iya ang nawala. Bayaran niyag salapi ang tag-iya sa namatay nga mananap, ug maiya na ang patay nga mananap.

³⁵Kung ang baka sa usa ka tawo makapatay sa torong baka sa laing tawo, nan kinahanglan ibaligya nila ang buhi nga torong baka ug bahinon nila ang halin niini, ug bahinon usab nila ang namatay nga torong baka. ³⁶Apan kung ilado na nga gapanungag ang maong torong baka kaniadto, ug wala kini bantayi sa tag-iya, bayran gayod niya ang torong baka alang sa torong baka, ug maiya ang patay nga mananap.

¹Kung ang usa ka tawo mangawat ug usa ka torong baka o karnero ug ihawon kini ug ibaligya, nan bayran niya ug lima ka torong baka alang sa usa ka torong baka, ug ang upat ka karnero alang niadtong usa ka karnero. ²Kung ang kawatan nasakpan nga nanglungkab sa balay aron makasulod, ug kung siya masamaran ug maoy hinungdan nga mamatay siya, niana nga kahimtang walay sala ang si bisan kinsa nga makapatay kaniya. ³Apan kung misubang na ang adlaw ayha siya makasulod, sad-an ang tawo nga makapatay kaniya. Ug ang kawatan kinahanglan nga magbayad. Apan kung wala gayod siyay ikabayad, nan ibaligya siya tungod sa iyang gikawat. ⁴Apan kung ang kinawat nga mananap mahikaplagan nga anaa sulod sa iyang gipanag-iyahan, bisan pa kung usa kini ka torong baka, asno, o karnero, bayran niya kini ug duha ka pilo.

⁵Kung ang usa ka tawo magpasibsib sa iyang kahayopan sa iyang uma o sa kaparasan, ug gibuhian ang iyang mga mananap, ug nanibsib kini sa uma sa ubang tawo, kinahanglan bayran niya kini gikan sa labing maayong abot sa iyang uma, ug sa labing maayo sa iyang kaparasan.

⁶Ug kung adunay sunog ug mikuyanap sa katunokan ug hinungdan nga mangasunog ang binugkos nga mga trigo, o nanindog nga trigo, o masunog ang uma, ang tawo nga nagpasiugda sa maong sunog magabayad gayod.

⁷Kung ipiyal sa usa ka tawo ang salapi o katigayonan ngadto sa iyang silingan aron tipigan, ug kung kawaton kini didto sa balay sa maong tawo, kung makaplagan ang kawatan, kanang kawatan magbayad ug duha ka pilo. ⁸Apan kung ang kawatan dili makaplagan, kinahanglan moadto ang tag-iya sa maong balay sa mga maghuhukom ug makisayod kung nanghilabot ba siya ngadto sa katigayonan sa iyang silingan. ⁹Kay ang matag panaglalis mahitungod sa usa ka butang, bisan sa torong baka, sa asno, sa karnero, sa bisti, o sa bisan unsa nga nawalang butang nga gisulti sa tawo, "Akoa kini," ang matag usa moadto sa mga maghuhukom. Ang tawo nga makaplagan sa maghuhukom nga sad-an kinahanglang mobayad ug duha ka pilo ngadto sa iyang silingan.

¹⁰Kung ipiyal sa usa ka tawo ngadto sa iyang isigkatawo ang asno, torong baka, karnero, o bisan unsang mananap aron alimahan, ug kung mamatay kini o masamdan o pagaabogon kini nga walay makakita, ¹¹ang panumpa ngadto kang Yahweh magpataliwala kanilang duha, bisan paman o walay usa ka tawo nga nanghilabot ngadto sa bahandi sa iyang isigkatawo. Kinahanglan nga dawaton kini sa tag-iya, ug ang usa dili magbayad. ¹²Apan kung gikawat kini gikan kaniya, kinahanglan mobayad siya sa tag-iya niini. ¹³Kung gikuniskunis ang mananap, ipadala kini kaniya ngadto sa tag-iya ingon nga pagpamatuod. Dili siya magabayad niadtong nakuniskunis na.

¹⁴Kung ang usa ka tawo manghulam sa bisan unsang mananap sa iyang isigkatawo ug nasamdan ang mananap o mamatay nga wala didto ang tag-iya, kinahanglan bayaran gayod sa tawo ang nahulam. ¹⁵Apan kung ang tag-iya anaa didto, walay bayran ang maong tawo; kung ang mananap inabangan, bayran kini sa iyang suhol.

¹⁶Kung manintal ang usa ka lalaki sa usa ka ulay nga dili pa kinasal, ug kung makigdulog siya kaniya, kinahanglan nga minyoan gayod niya siya pinaagi sa pagbayad sa babaye ug bugay nga gikinahanglan alang niini. ¹⁷Ug kung ang iyang amahan magdumili gayod sa pagpaminyo kaniya ngadto sa lalaki, magbayad gayod siya ug salapi sumala sa bugay alang sa mga ulay.

¹⁸Ayaw gayod ninyo tugoti nga mabuhi ang babayeng diwatahan. ¹⁹Si bisan kinsa nga makigdulog sa mananap pagapatyon gayod.

²⁰Si bisan kinsa nga mohalad ngadto sa laing dios gawas kang Yahweh pagalaglagon gayod. ²¹Ayaw ninyo limbongi o daogdaoga ang mga langyaw, kay mga langaw kamo sa yuta sa Ehipto.

²²Ayaw ninyo daogdaoga ang mga balo o mga ilo. ²³Kung sakiton ninyo sila sa bisan unsang paagi, ug kung makitabang sila kanako, paminawon ko gayod ang ilang pagpangaliyupo. ²⁴Magadilaab ang akong kasuko, ug patyon ko kamo pinaagi sa akong espada; ang inyong mga asawa mangabalo, ug ang inyong mga anak mangailo.

²⁵Kung magpautang kamo ug salapi sa akong katawhan diha kaninyo nga mga kabos, ayaw kamo sa patanto sama sa tigpautang o magpatubo ngadto kaniya. ²⁶Kung kuhaon ninyo ang bisti sa inyong isigkatawo ingon nga panaad, ibalik mo kini sa dili pa mosalop ang adlaw, ²⁷kay mao lamang kini ang iyang pangtabon; mao kini ang iyang bisti alang sa iyang lawas. Unsa nalang man ang iyang katulgan? Kung motawag siya kanako, paminawon ko siya, kay ako maluluy-on man.

²⁸Ayaw ako pasipad-i ang Dios, ni tunglohon ang magmamando sa inyong katawhan.

²⁹Ayaw ninyo ihikaw ang halad gikan sa inyong abot o sa pugaanan sa bino. Kinahanglan nga ihalad ninyo kanako ang kamagulangan ninyong anak nga mga lalaki. ³⁰Buhaton usab ninyo kana sa inyong mga baka ug sa inyong mga karnero. Sulod sa pito ka adlaw magpabilin sila sa ilang mga inahan, apan sa ikawalo nga adlaw kinahanglan nga ihatag ninyo sila kanako. ³¹Mahimo kamong mga tawo nga gilain alang kanako. Busa dili kamo magakaon sa bisan unsang karne nga gikuniskunis sa mga mananap diha sa kapatagan. Hinuon, kinahanglan nga ilabay ninyo kini ngadto sa mga iro.

¹Ayaw kamo pagbalita ug bakak mahitungod kang bisan kinsa. Ayaw pagtipon sa mga tawong daotan aron magsaksi ug bakak. ²Ayaw kamo pagpahiuyon sa panon sa katawhan nga nagabuhat ug daotan, ni magpamatuod kamo samtang tuison ang hustisya aron matuman ang panon sa katawhan. ³Ayaw dapigi ang tawong kabos kung husayon siya.

⁴Kung makita ninyo ang torong baka o asno sa inyong kaaway nga nasaag, dad-a kini balik kaniya. ⁵Kung makita ninyo nga natumba ang asno sa usa ka tawo nga nagdumot kaninyo ug nadat-ugan sa iyang karga, ayaw biyai kanang tawhana. Kinahanglan tabangan ninyo siya uban ang iyang asno.

⁶Ayaw ninyo tuisa ang katarong kung kinahanglan unta maadto sa mga tawong kabos ang hukom sa husay. ⁷Ayaw pakig-ipon sa mga tawong nagabuhat ug bakak nga mga pasangil, ug ayaw patya ang walay sala o matarong, kay dili ko labanan ang daotan. ⁸Ayaw pagdawat ug suborno, kay ang suborno makabuta niadtong makakita, ug motuis sa matuod nga mga pulong sa mga tawo. ⁹Ayaw daogdaoga ang mga langyaw, sanglit nasayod man kamo sa kinabuhi sa langyaw, kay mga langyaw man kamo sa yuta sa Ehipto.

¹⁰Sulod sa unom ka tuig magapugas kamo sa inyong yuta ug magtigom sa abot niini. ¹¹Apan sa ikapito ka tuig biyai ninyo kini nga wala daroha ug wala atimana, aron nga ang mga kabos nga anaa uban sa inyong mga tawo makakaon. Sa ilang salin, makakaon usab ang ihalas nga mga mananap. Buhata usab ninyo kini sa inyong mga kaparasan ug kaolibohan.

¹²Sulod sa unom ka adlaw pagabuhaton ninyo ang inyong buluhaton, apan sa ikapito ka adlaw kinahanglan magpahulay kamo. Buhata kini aron nga makapahulay ang inyong torong baka ug asno, ug aron makapahulay ug mabaskog usab ang anak nga lalaki sa inyong ulipong babaye ug si bisan kinsa nga langyaw. ¹³Pagmatngon sa tanan nga gisulti ko kaninyo. Ayaw isulti ang ngalan sa laing mga dios, ni madungog ang ilang mga ngalan gikan sa inyong baba.

¹⁴Maglakaw kamo aron sa pagsaulog sa kasaulogan alang kanako makatulo sa matag tuig. ¹⁵Matngonan ninyo ang Kasaulogan sa Tinapay nga Walay Patubo. Ingon sa gimando ko kaninyo, magakaon kamo ug tinapay nga walay patubo sulod sa pito ka adlaw. Niadtong panahona, mag-atubang kamo kanako sa bulan sa Abib, nga gitakdo gayod niini nga katuyoan. Nga anaa niini nga bulan migawas kamo gikan sa Ehipto. Apan dili kamo moadto kanako nga walay dala.

¹⁶Bantayan ninyo ang Kasaulogan sa Abot, ang unang bunga sa inyong mga paghago nga inyong gipugas sa inyong mga uma. Ug bantayan usab ninyo ang Kasaulogan sa Pagtapok sa kataposan sa tuig, sa dihang tigomon ninyo ang abot nga gikan sa inyong mga uma. ¹⁷Ang tanan ninyong mga lalaki mag-atubang kang Ginoong Yahweh makatulo sa matag tuig.

¹⁸Ayaw gayod ninyo ihalad ang dugo gikan sa mga hinalad nga alang kanako uban ang tinapay nga adunay patubo. Ang tambok nga gikan sa mga halad diha sa akong kasaulogan kinahanglan dili ibilin nga mabuntagan. ¹⁹Pagadad-on ninyo ang unang abot sa inyong yuta ngadto sa akong balay, sa balay ni Yahweh nga inyong Dios. Ayaw pagalat-i ang nating kanding gikan sa gatas sa inahan niini.

²⁰Magpadala ako ug anghel diha sa inyong unahan aron sa pagbantay sa inyong dalan, ug aron sa pagdala kaninyo ngadto sa dapit nga akong giandam. ²¹Pamati kamo kaniya ug pagtuman kaniya. Ayaw siya hagita, kay dili kamo niya pasayloon sa inyong mga kalapasan. Ang akong ngalan anaa kaniya. ²²Kung magtuman gayod kamo sa iyang tingog ug magbuhat sa tanan niyang isulti kaninyo, nan mamahimo akong kaaway sa inyong mga kaaway ug tigpanimalos sa mga nagapanimalos kaninyo.

²³Mag-una ang akong anghel kaninyo ug dad-on kamo ngadto sa mga Amonihanon, sa mga Hitihanon, sa mga Perisihanon, sa mga Canaanhon, sa mga Hibitihanon, ug sa mga Jebusihanon. Laglagon ko sila. ²⁴Ayaw gayod kamo pagyukbo sa ilang mga dios, magsimba kanila, o magbuhat sa ilang gipangbuhat. Hinuon, laglagon ninyo sila sa hingpit ug dugmokon ang ilang mga haligi nga bato. ²⁵Magsimba kamo kang Yahweh nga inyong Dios, ug panalanginan niya ang inyong tinapay ug tubig. Ug pagawagtangon ko ang balatian diha kaninyo.

²⁶Wala gayoy babaye nga dili makaanak o makuhaan sa inyong yuta. Lugwayan ko ang inyong kinabuhi. ²⁷Ipadangat ko pag-una ang akong kahadlok ngadto sa kayutaan nga inyong adtoan. Patyon ko ang mga tawo nga inyong ikatagbo. Ipakalagiw ko ang inyong mga kaaway kaninyo tungod sa kahadlok. ²⁸Magpadala ako ug mga tambuboan sa inyong unahan nga maoy mopahawa sa mga Hibitihanon, mga Canaanhon, ug mga Hitihanon sa inyong atubangan. ²⁹Dili ko sila papahawaon sulod sa usa ka tuig, tungod kay mahimong biniyaan ang yuta, ug ang mga ihalas nga mga mananap managhan alang kaninyo.

³⁰Hinuon, hinayhinay ko silang pagaabogon gikan sa inyong atubangan hangtod nga mamahimo kamong magmabungahon ug mapanunod ang yuta. ³¹Buhaton ko nga ang inyong utlanan moabot gikan sa Pulang Dagat ngadto sa Dagat sa mga Filistihanon, ug gikan sa kamingawan ngadto sa Suba sa Eufrates. Ihatag ko kaninyo ang kadaogan sa yuta nga pagapuy-an. Papahawaon ninyo sila diha sa inyong atubangan. ³²Ayaw kamo pagpakigsaad kanila o sa ilang mga dios. ³³Ayaw sila papuy-a sa inyong yuta, kay tingali makasala kamo batok kanako. Kung magsimba kamo sa ilang mga dios, mamahimo gayod kini nga inyong lit-ag.'"

¹Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Tungas kamo nganhi kanako—ikaw, si Aaron, si Nadab, si Abihu, ug ang 70 ka mga kadagkoan sa Israel, ug simbaha ako samtang atua pa kamo sa halayo. ²Si Moises lamang ang makaduol kanako. Kinahanglan nga dili magpaduol ang uban, o motungas ang katawhan uban kaniya."

³Giadto ni Moises ang katawhan ug gisuginlan sa tanang mga pulong ug sa mga kasugoan ni Yahweh. Nagdungan pagtubag ang tibuok katawhan ug miingon, "Tumanon namo ang tanan nga mga pulong nga giingon ni Yahweh." ⁴Unya gisulat ni Moises ang tanang mga pulong ni Yahweh. Sayo sa kabuntagon, gitukod ni Moises ang usa ka halaran didto sa tiilan sa bukid ug gihan-ay ang napulog duha ka dagkong bato nga daw haligi, aron nga ang mga bato magpaila sa napulog duha ka tribo sa Israel.

⁵Nagsugo siya ug pipila ka mga batan-ong lalaki nga Israelita aron mohalad sa mga halad sinunog ug mga halad sa pakigdait nga torong baka alang kang Yahweh. ⁶Gikuha ni Moises ang katunga sa dugo ug gibutang kini sa mga panaksan; unya gisablig niya ang laing katunga didto sa halaran.

⁷Gikuha niya ang basahon sa Kasabotan ug gibasa kini sa makusog ngadto sa katawhan. Miingon sila, "Pagabuhaton namo ang tanan nga gisulti ni Yahweh. Magmatinumanon gayod kami." ⁸Unya gikuha ni Moises ang dugo ug gisablig kini ngadto sa katawhan. Miingon siya, "Mao kini ang dugo sa kasabotan nga gihimo ni Yahweh tali kaninyo pinaagi sa paghatag kaninyo niining panaad kauban niining tanang mga pulong."

⁹Unya mitungas sa bukid si Moises, si Aaron, si Nadab, si Abihu, ug ang 70 ka mga kadagkoan sa Israel. ¹⁰Nakita nila ang Dios sa Israel. Sa iyang tiilan ang usa ka daw salog nga hinimo sa batong Safiro, sama ka hayag sa kalangitan. ¹¹Ang Dios wala magbakyaw sa iyang kamot tungod sa kasuko batok sa mga kadagkoang mga Israelita. Nakita nila ang Dios, unya nangaon sila ug nanginom.

¹²Miingon si Yahweh ngadto kang Moises, "Tungas nganhi kanako sa bukid ug pabilin didto. Ihatag ko kanimo ang mga papan nga bato nga akong gisulatan sa balaod ug sa mga kasugoan, aron matudloan mo sila." ¹³Busa mibiya si Moises uban ang iyang kaabag nga si Josue ug mitungas didto sa bukid sa Dios.

¹⁴Gisultihan nang daan ni Moises ang mga kadagkoan, "Pabilin dinhi ug paghulat hangtod nga makabalik kami dinhi kaninyo. Magpabilin uban kaninyo si Aaron ug si Hur. Kung adunay mga panagbingkil si bisan kinsa, paadtoa siya kanila." ¹⁵Busa mitungas si Moises sa bukid, ug natabonan kini sa panganod.

¹⁶Ang gamhanang himaya ni Yahweh mikunsad sa Bukid sa Sinai, ug mitabon ang panganod sa bukid sulod sa unom ka adlaw. Sa ikapitong adlaw gitawag niya si Moises gikan sa taliwala sa panganod. ¹⁷Ang dagway sa himaya ni Yahweh sama sa nagdilaab nga kalayo ibabaw sa bukid sa panan-aw sa mga Israelita. ¹⁸Misulod si Moises sa panganod ug mitungas sa bukid. Nagpabilin siya didto sa bukid sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii.

¹Mingon si Yahweh kang Moises, ²"Sultihi ang mga Israelita nga magdala ug halad alang kanako gikan sa matag tawo nga manggihatagon. Kinahanglan kamo mao ang modawat niining mga halad alang kanako.

³Mao kini ang mga halad nga kinahanglan mong dawaton gikan kanila: bulawan, plata, bronse; ⁴asul, tapol, ug pula nga butang; pino nga lino; balahibo sa kanding; ⁵mga panit sa laking karnero nga tininaan ug pula ug panit sa mananap nga dugong; kahoy nga akasya; ⁶ang lana alang sa mga lampara sa balay alampoanan; mga pahumot alang sa lanang igdidihog ug ang mahumot nga insenso; ⁷mga bato nga onix ug ang ubang mahalon nga mga bato nga ibutang alang sa efod ug sa tabon sa dughan.

⁸Pabuhata sila ug usa ka balay alampoanan aron akong kapoy-an uban kanila. ⁹Kinahanglan buhaton mo kini sumala sa mga plano nga akong ipakita kanimo alang sa tabernakulo ug alang sa tanang kasangkapan niini.

¹⁰Magahimo sila ug usa ka sudlanan gamit ang kahoy nga akasya. Ang gitas-on niini kinahanglan may 2 ug1 / 2 ka cubit; ang gilapdon niini may 1 ug 1 / 2 ka cubit; ug ang gihabugon 1 ug 1 / 2 ka cubit. ¹¹Kinahanglan haklapan ninyo ug lunsayng bulawan ang sulod ug sa gawas niini, ug kinahanglan hal-opan ninyo ug bulawan ang kilid sa ibabaw niini.

¹²Kinahanglan hulmahon ninyo ug upat ka liningin nga bulawan alang niini, ug ikabit kini sa upat ka tiil sa arka sa kasabotan, ang duha ka mga liningin sa pikas kilid, ug laing duha ka liningin sa pikas kilid usab. ¹³Kinahanglan buhaton ninyo ang dayonganan gamit ang kahoy nga akasya ug putoson ninyo kini ug bulawan. ¹⁴Isuksok ninyo ang dayongan didto sa mga liningin nga nahimutang sa isigkakilid sa arka sa kasabotan, aron madayongan ang arka sa kasabotan.

¹⁵Kinahanglan ibilin ang mga dayonganan diha sa mga liningin sa arka sa kasabotan; dili nila kini tanggalon. ¹⁶Kinahanglan isulod ninyo sa arka sa kasabotan ang kasugoan nga akong ihatag kanimo. ¹⁷Kinahanglan himoon ninyo ang usa ka tabon gamit ang lunsay nga bulawan. Ang gitas-on niini kinahanglan 2 ug 1 / 2 ka cubit, ug ang gilapdon niini 1 ug 1 / 2 ka cubit. ¹⁸Kinahanglan hulmahon ninyo ang duha ka kerubim sa sinalsal nga bulawan alang sa isigkatumoy sa tabon.

¹⁹Ibutang ang usa ka kerubim sa pikas tumoy sa tabon, ug ang laing kerubim sa laing tumoy. Kinahanglan himoon kini unay gayod sa tabon. ²⁰Kinahanglan ibukhad pataas sa kerubim ang ilang mga pako ug mapandungan nila ang tabon. Ang mga kerubim kinahanglan mag-atubang sa usag-usa ug modungaw sa tunga sa tabon. ²¹Kinahanglan ibutang ninyo ang tabon ibabaw sa arka sa kasabotan, ug ibutang ninyo sa arka sa kasabotan ang kasugoan nga ihatag ko kanimo.

²²Makigkita ako kanimo didto sa arka sa kasabotan. Makigsulti ako kanimo gikan sa akong nahimutangan ibabaw sa tabon sa sudlanan. Makigsulti ako kanimo mahitungod sa tanang mga sugo nga ihatag ko kanimo alang sa mga Israelita diha sa taliwala sa duha ka kerubim nga nahimutang ibabaw sa arka sa kasabotan.

²³Kinahanglan himoon ninyo ang lamesa gamit ang kahoy nga akasya. Ang gitas-on niini kinahanglan duha ka cubit; ang gilapdon niini usa ka cubit, ug ang gihabugon usab niini 1 ug 1 / 2 ka cubit. ²⁴Putoson ninyo kini ug lunsay nga bulawan unya rebitihan ug bulawan ang palibot sa ibabaw niini.

²⁵Kinahanglan himoan ninyo kini ug rebiti nga may gilapdon nga usa ka dangaw, rebitihi ang palibot niini ug bulawan. ²⁶Kinahanglan himoan ninyo kini ug upat ka liningin nga bulawan alang sa tabla ug ikabit ang upat ka mga liningin diha sa upat ka mga eskina, nga nahimutangan sa upat ka mga tiil sa lamesa. ²⁷Ang mga liningin kinahanglan makabit sa rebiti aron kasuksokan sa mga dayongan, aron madayongan ang lamesa.

²⁸Kinahanglan himoon ninyo ang mga dayongan gamit ang kahoy nga akasya ug putoson kini ug bulawan aron madayongan nila kini. ²⁹Himoon ninyo ang mga plato, mga kutsara, mga tibod, ug mga panaksan nga gamiton pangbubo sa halad nga ilimnon. Kinahanglan himoon ninyo kini gamit ang lunsay nga bulawan. ³⁰Kinahanglan ibutang ninyo kanunay ang tinapay diha sa lamesa nga anaa sa akong atubangan.

³¹Kinahanglan maghimo ka ug tungtonganan sa lampara nga sinalsal gikan sa lunsay nga bulawan. Pagahimoon ang tungtonganan sa lampara uban ang patunganan ug ang lawas niini. Ang mga kupa sa lampara, ang mga dahondahon niini, ug ang bulakbulak niini himoon ang tanan nga unay sa lawas niini. ³²Ang unom ka mga sanga kinahanglan maglabaw pataas gikan sa isigkakilid niini—ang tulo ka sanga molabaw gikan sa usa ka kilid niini, ug ang laing tulo ka sanga molabaw sa laing kilid niini.

³³Ang una nga sanga kinahanglan adunay hinimo nga tulo ka kupa nga daw sama sa mga bulak sa almendras, uban ang dahondahon nga tungtonganan ug ang bulakbulak, ug sa lain nga sanga himoa ang tulo ka kupa nga daw sama sa mga bulak sa almendras uban ang dahondahon ug mga bulakbulak. Kinahanglan mahisama ang tanang unom ka mga sanga nga naglabaw sa tungtonganan sa lampara. ³⁴Ang maong tungtonganan sa lampara, ang lawas nga anaa sa tunga, kinahanglan adunay upat ka hinimong kupa nga daw sama sa mga bulak sa almendras, uban ang mga dahondahon sa ilalom sa lawas sa sanga ug ang mga bulakbulak.

³⁵Kinahanglan adunay dahondahon sa ilalom sa unang pares sa mga sanga—nga unay paghimo niini, ug mga dahondahon sa ilalom sa ikaduhang pares sa sanga—nga unay gihapon sa paghimo niini. Sama gihapon niini ang ikatulong pares sa sanga, kinahanglan nga adunay mga dahondahon sa ilalom sa sanga nga unay gihapon sa paghimo niini. Kinahanglan managsama kining unom ka sanga nga gipasanga gikan sa tungtonganan sa lampara. ³⁶Ang ilang mga dahondahon sa ilalom ug ang mga sanga kinahanglan unay paghimo sa sinalsal nga lunsay nga bulawan.

³⁷Kinahanglan himoon ninyo ang tungtonganan sa lampara nga may pito ka mga lampara ug itaod ang mga lampara aron makahatag kini ug kahayag. ³⁸Ang mga sipit ug ang mga butangan niini kinahanglan hinimo sa lunsay nga bulawan. ³⁹Gamita ang usa ka talent sa lunsay nga bulawan aron sa paghimo sa tungtonganan sa lampara ug sa mga dayandayan niini. ⁴⁰Buhata gayod kini sumala sa sumbanan nga akong gipakita kanimo didto ibabaw sa bukid.

¹Kinahanglan buhaton ninyo ang tabernakulo nga may napulo ka tabil nga hinimo sa pino nga lino ug linubid nga asul, tapul, ug pula nga bordahan sa dagway sa kerubim. Pagabuhaton kini sa hanas nga tigbuhat. ²Ang gitas-on sa matag tabil kinahanglan 28 ka cubit, ug ang gilapdon niini upat ka cubit. Kinahanglan ang tanan nga mga tabil managsama gayod ang sukod. ³Kinahanglan sumpaysumpayon sa pagtahi ang lima ka mga tabil, ug sama usab ang buhaton sa laing lima ka mga tabil.

⁴Kinahanglan himoon ninyo ang mga liningin nga asul nga ibutang sa tumoy sa tabil sa matag hut-ong. Sa samang paagi, buhaton usab ninyo ang susamang han-ay sa liningin sa ikaduhang hut-ong sa tabil. ⁵Buhata ninyo ang 50 ka mga liningin sa unang tabil, ug buhata ang dugang 50 ka mga liningin sa tumoy sa ikaduhang hut-ong sa tabil. Buhata kini aron mag-atbangay ang mga liningin sa usag-usa. ⁶Kinahanglan buhaton ninyo ang 50 ka mga kaw-itanan nga bulawan ug isumpay ang mga tabil aron masumpay ang tabernakulo.

⁷Kinahanglan buhaton ninyo ang mga tabil gikan sa balahibo sa kanding alang sa atop sa tabernakulo. Kinahanglan himoon ninyo ang napulog usa nga mga tabil. ⁸Ang gitas-on sa matag tabil kinahanglan nga 30 ka cubit, ug ang gilapdon sa tabil may upat ka cubit. Kinahanglan managsama ang sukod sa napulog duha nga mga tabil. ⁹Kinahanglan sumpaysumpayon ninyo pagtahi ang lima ka mga tabil ug ilahi ang laing unom ka mga tabil. Kinahanglan piloon ninyo kaduha ang ikaunom nga tabil diha sa atubangan sa tolda.

¹⁰Kinahanglan nga buhaton ninyo ang 50 ka buok nga mga liningin sa tumoy sa daplin sa unang hut-ong sa tabil, ug ang dugang 50 ka mga liningin sa tumoy sa daplin sa tabil nga mosumpay sa ikaduhang hut-ong sa tabil. ¹¹Kinahanglan buhaton ninyo ang 50 ka mga kaw-itanan nga bronse ug ibutang ngadto sa mga liningin. Unya isumpay ang sidsid sa tolda aron mausa kini.

¹²Ang nabilin nga katunga sa tabil, nga maoy nagbitay nga nahibilin sa tabil sa tolda, kinahanglan ipabitay didto dapit sa likod sa tabernakulo. ¹³Kinahanglan adunay usa ka cubit sa pikas tabil, ug laing usa ka cubit sa tabil nga anaa sa pikas bahin—nga mao ang sobra sa gitas-on sa tabil sa tolda kinahanglan ipabitay lapas sa isigkakilid sa mga tabernakulo aron pagtabon niini ug ngadto sa laing bahin, aron matabonan kini. ¹⁴Kinahanglan buhaton ninyo ang atop alang sa tabernakulo gamit ang panit sa laking karnero nga gitina ug pula, ug ang laing maayong panit nga iatop ibabaw niana.

¹⁵Kinahanglan maggabas kamo ug tul-id nga tabla gikan sa kahoy nga akasya alang sa tabernakulo. ¹⁶Ang gitas-on sa matag tabla kinahanglan nga napulo ka cubit, ug ang gilapdon niini 1 ug 1 /2 ka cubit. ¹⁷Kinahanglan nga adunay duha ka ugsok sa matag tabla aron masumpay sa matag tabla. Kinahanglan buhaton ninyo ang tanang tabla sa tabernakulo sa sama niining paagiha. ¹⁸Sa dihang buhaton ninyo ang mga tabla alang sa tabernakulo, kinahanglan nga maggabas kamo ug 20 ka mga tabla alang sa habagatang bahin.

¹⁹Kinahanglan buhaton ninyo ang 40 ka mga sukaranan nga plata nga ipailalom sa 20 ka mga tabla. Kinahanglan nga adunay duha ka sukaranan sa ilalom sa unang tabla aron mopugong, ug duha usab ka sukaranan ilalom sa ubang mga tabla aron mosangga sa duha ka haligi. ²⁰Alang sa ikaduhang bahin sa tabernakulo, didto sa amihanan, kinahanglan maggabas kamo ug 20 ka mga tabla ²¹ug ang ilang 40 ka mga sukaranan nga plata. Kinahanglan may duha ka sukaranan sa unang tabla, duha ka sukaranan ilalom sa sunod nga tabla, ug sa uban pa.

²²Alang sa likod nga bahin sa tabernakulo didto sa kasadpan, kinahanglan maggabas kamo ug unom ka mga tabla. ²³Kinahanglan magbuhat kamo ug duha ka mga tabla alang sa likod nga mga eskina sa tabernakulo. ²⁴Kinahanglan nga mabulag kining mga tabla sa ubos, apan itakdo kini sa ibabaw sa samang liningin. Kinahanglan mao usab kini ang pamaagi sa luyo nga bahin sa mga eskina. ²⁵Kinahanglan may walo ka mga tabla, uban sa ilang mga sukaranan nga plata. Kinahanglan nga adunay 16 tanan ka mga sukaranan, may duha ka sukaranan sa ilalom sa unang tabla, duha ka sukaranan sa ilalom sa sunod nga tabla, ug sa uban pa.

²⁶Kinahanglan buhaton ninyo ang mga pangbabag gamit ang kahoy nga akasya—lima alang sa mga tabla sa usa ka kilid sa tabernakulo, ²⁷lima ka pangbabag alang sa mga tabla sa laing kilid sa tabernakulo, ug ang lima ka mga pangbabag alang sa mga tabla sa luyo nga bahin sa tabernakulo didto sa kasadpan. ²⁸Ang pangbabag nga anaa sa tunga sa mga tabla, nga naggikan sa tungatunga kinahanglan mosangko sa isigkatumoy.

²⁹Kinahanglan putoson ninyo ug bulawan ang mga tabla. Buhata ninyo ang liningin nga bulawan, aron kasuksokan sa mga pangbabag, unya putosa ug bulawan ang mga dayongan. ³⁰Kinahanglan tukoran ninyo ang tabernakulo pinaagi sa pagsunod sa plano nga gipakita kanimo ibabaw sa bukid.

³¹Kinahanglan buhaton ninyo ang usa ka tabil sa linubid nga asul, tapol, ug pula, ug sa pino nga lino, nga binurdahan sa hulagway sa kerubim, nga hinimo sa hanas nga tigburda. ³²Kinahanglan ipakabit ninyo kini sa upat ka haligi sa kahoy nga akasya nga hinaklapan ug bulawan. Kining mga haligi kinahanglan nga adunay mga kaw-itanan nga bulawan nga gitungtong ibabaw sa upat ka plata nga mga sukaranan. ³³Ipakabit ninyo ang tabil ilalom sa mga kaw-itanan, ug kinahanglan ipasulod ninyo ang arka sa kasabotan. Ang tabil mao ang mag-ulang sa balaang dapit ug sa labing balaang dapit.

³⁴Itabon ninyo ang tabon ibabaw sa arka sa kasabotan, nga atua sa labing balaang dapit. ³⁵Ipahimutang ninyo ang lamesa gawas sa tabil. Kinahanglan ipahimutang ninyo ang tungtonganan sa lampara atbang sa lamesa sa habagatang bahin sa tabernakulo. Ang lamesa kinahanglan atua sa amihanang dapit.

³⁶Kinahanglan maghimo kamo ug tabil alang sa agianan sa tolda. Kinahanglan buhaton ninyo kini gikan sa mga linubid nga asul, sa tapul, ug pula ug linubid nga pinong lino, nga binuhat sa usa ka tigburda. ³⁷Alang sa mga tabil, kinahanglan maggabas kamo ug lima ka mga haligi nga akasya ug putoson kini ug bulawan. Ang mga kaw-itanan niini kinahanglan nga bulawan usab, ug hulmahon ninyo ang lima ka sukaranan nga bronse alang niini.

¹Paghimo kamo ug halaran nga akasya, nga lima ka cubit ang gitas-on ug lima ka cubit ang gilapdon. Ang halaran kinahanglan kwadrado ug tulo ka cubit ang gihabugon. ²Butangi kini ug sungaysungay sa upat ka eskina nga sama sa sungay sa torong baka. Ang sungaysungay kinahanglan himoon unay gihapon sa halaran, ug haklapi kini ug bronse.

³Paghimo kamo ug mga kasangkapan alang sa halaran: ang sudlanan sa abo, ug ang mga pala, ang mga panaksan, ang mga tinidor alang sa karne, ug ang sudlanan sa baga. Himoa ninyo kining mga kasangkapan gamit ang bronse. ⁴Himoa ang rehas nga bronse alang sa halaran. Himoa ang mga liningin nga bronse alang sa upat ka eskina sa rehas.

⁵Kinahanglan ibutang ninyo ang rehas sulod sa halaran gikan sa tungatunga niini hangtod sa ubos. ⁶Himoa ninyo ang mga dayonganan alang sa halaran, gamit ang kahoy nga akasya, ug kinahanglan haklapan ninyo kini ug bronse.

⁷Isuksok ang dayonganan sa mga liningin, ug ang dayonganan kinahanglan ipahimutang sa isigkakilid nga bahin sa halaran aron madayongan kini. ⁸Kinahanglan himoon nimo ang halaran nga may haw-ang, gamit ang mga tabla. Kinahanglan himoon mo kini sa pamaagi nga gipakita kanimo didto ibabaw sa bukid.

⁹Kinahanglan himoon ninyo ang hawanan alang sa tabernakulo. Kinahanglan adunay mga tabil sa habagatang bahin sa hawanan, mga tabil sa pinong lino nga linubid nga may gitas-on nga 100 ka cubit. ¹⁰Ang mga tabil kinahanglan adunay 20 ka haligi, uban sa 20 ka bronse nga sukaranan. Kinahanglan usab nga adunay mga kaw-itanan nga ibutang sa haligi, ug lakip na ang mga hikot nga plata.

¹¹Sama usab sa amihanang bahin, kinahanglan adunay tabil nga 100 ka cubit ang gitas-on uban sa 20 ka mga haligi, 20 ka mga bronse nga sukaranan, mga kaw-itanan nga gibutang sa haligi, ug ang mga hikot nga hinimo sa plata. ¹²Diha sa hawanan sa kasadpang bahin kinahanglan adunay tabil nga 50 ka cubit ang gitas-on. Kinahanglan adunay napulo ka mga haligi ug napulo ka mga sukaranan. ¹³Ang hawanan usab sa sidlakang bahin kinahanglan 50 ka cubit ang gitas-on.

¹⁴Ang mga tabil sa pikas kilid sa pultahan, kinahanglan may gitas-on nga 50 ka cubit. Kinahanglan adunay tulo ka haligi ug tulo ka sukaranan. ¹⁵Sa pikas kilid usab kinahanglan adunay mga tabil nga 15 ka cubit ang gitas-on. Kinahanglan aduna usab kini tulo ka haligi ug tulo ka sukaranan. ¹⁶Diha sa pultahan sa hawanan kinahanglan ang tabil may gitas-on nga 20 ka cubit. Ang tabil kinahanglan hinimo sa pinong lino nga panapton nga asul, tapul, ug pula nga hinimo sa tigburda. Kinahanglan adunay kini upat ka haligi uban sa upat ka sukaranan.

¹⁷Ang tanan nga haligi sa hawanan kinahanglan adunay mga hikot nga plata, mga kaw-itanan nga palata, ug mga sukaran nga bronse. ¹⁸Ang gitas-on sa hawanan kinahanglan 100 ka cubit, 50 ka cubit ang gilapdon, ug lima ka cubit ang gihabugon uban ang pinong linong panapton nga mga tabil, ug mga sukaranan nga bronse. ¹⁹Ang tanan nga mga kasangkapan nga gamiton sa tabernakulo, ug ang tanang ugsok sa tolda alang sa tabernakulo ug sa hawanan kinahanglan hinimo sa bronse.

²⁰Kinahanglan nga sugoon mo ang mga Israelita sa pagdala ug lunsayng lana sa olibo, ug gipuga, alang sa mga suga aron makasiga sa kanunay. ²¹Diha sa tolda nga tagboanan, sa gawas sa tabil nga atua atubangan sa tabernakulo nga gisudlan sa arka sa kasabotan, si Aaron ug ang iyang mga anak kinahanglan magpasiga sa kanunay sa suga diha sa atubangan ni Yahweh, ssukad sa pagkagabii hangtod sa pagkabuntag. Kini nga kasugoan magpadayon hangtod sa mosunod pa nga kaliwatan sa katawhan.

¹Ipatawag si Aaron nga imong igsoon ug ang iyang mga anak nga lalaki nga si Nadab, si Abihu, si Eleazar ug si Itamar gikan sa mga Israelita aron mag-alagad sila kanako ingon nga mga pari. ²Kinahanglan himoan nimo si Aaron, nga imong igsoon, ug bisti nga gilain alang kanako. Kini nga mga bisti alang sa iyang dungog ug himaya. ³Kinahanglan makigsulti ka sa tanang tawo nga mga maalamon, kadtong akong gipuno sa espiritu sa kaalam, aron makatahi sila ug mga bisti alang kang Aaron aron ilain siya alang kanako sa pag-alagad kanako ingon nga akong pari.

⁴Ang himoon nila nga mga bisti mao ang tabon sa dughan, ang efod, ang kupo, ang pangsapaw nga binurdahan, ang purong ug ang bakos. Kinahanglan tahion nila kini nga mga bisti nga linain alang kanako. Alang kini sa imong igsoon nga si Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki aron moalagad sila kanako ingon nga mga pari. ⁵Ang mga tigburda kinahanglan mogamit ug pinong lino nga dalag, asul, tapul, ug pula.

⁶Kinahanglan himoon nila ang efod sa dalag, asul, tapul, ug pula ngalinubid, ug sa pinong lino nga linubid usab. Himoon gayod kini sa hanas nga tigburda. ⁷Kinahanglan aduna kini duha ka bahin sa abaga nga mosumpay sa duha ka tumoy niini. ⁸Ang maayong pagkalubid nga bakos kinahanglan sama sa bakos nga unay gihapon sa efod, nga hinimo sa linubid nga pinong lino nga dalag, asul, tapul, ug pula. ⁹Pagkuha ug duha ka bato nga onix ug ikulit ang mga ngalan sa napulo ug duha ka mga anak ni Israel.

¹⁰Kinahanglan isulat ninyo ang unom ka ngalan sa usa ka bato ug ang laing unom ka ngalan isulat sa ikaduhang bato, subay sa ilang adlaw nga natawhan. ¹¹Pinaagi sa paghimo sa tigkulit sa bato nga sama sa pagkulit sa usa ka singsing nga silyo, kinahanglan ikulit ninyo diha sa duha ka bato ang mga ngalan sa napulo ug duha ka mga anak nga lalaki ni Israel. Ipatapot kining mga batoha sa pilitanan nga bulawan. ¹²Kinahanglan ibutang ninyo ang duha ka bato diha sa abagahan sa efod, aron kini nga mga bato magpahinumdom kang Yahweh sa mga anak nga lalaki ni Israel. Dad-on ni Aaron diha sa iyang abaga ang ilang ngalan sa atubangan ni Yahweh ingon nga pagpahinumdom kaniya.

¹³Kinahanglan himoon ninyo ang pilitanan gamit ang bulawan ¹⁴ug duha ka kadena nga lunsayng bulawan nga sama sa higot, ug ipakabit ang mga kadena sa pilitanan.

¹⁵Kinahanglan himoon ninyo ang tabon sa dughan alang sa pagpakisayod, ang trabaho sa hanas nga tigburda, nga gitahi sama sa efod. Himoa kini gamit ang linubid nga dalag, asul, tapul ug pula, ug pinong lino. ¹⁶Kinahanglan kwadrado kini ug piloa sa makaduha ang tabon sa dughan. Kinahanglan usa ka span ang gitas-on ug usa ka span ang gilapdon.

¹⁷Kinahanglan ibutang ninyo dinhi ang upat ka laray sa bililhong mga bato. Ang unang laray kinahanglan mao ang rubi, ang topas, ug ang garnet. ¹⁸Ang ikaduhang laray kinahanglan mao ang esmeralda, ang safiro, ug ang diamante. ¹⁹Ang ikatulo nga laray kinahanglan mao ang hasinto, ang agata, ug ang ametis. ²⁰Ang ikaupat nga laray kinahanglan mao ang berilo, ang onix, ug ang haspe. Kinahanglan ipatapot kini sa pilitanan nga bulawan.

²¹Kinahanglan nakahan-ay ang mga bato sumala sa ngalan sa napulo ug duha ka mga anak nga lalaki ni Israel, ang matag usa niini nahan-ay sumala sa ngalan. Kinahanglan sama kini sa pagkulit sa pangsilyo, ang matag ngalan nagpasabot sa usa sa napulog duha ka mga tribo. ²²Kinahanglan maghimo kamo diha sa tabon sa dughan ug kadena nga sama sa hikot, sinalapid nga hinimo sa lunsayng bulawan. ²³Kinahanglan himoon usab ninyo ang duha ka singsing nga bulawan alang sa tabon sa dughan ug ibutang kini sa duha sa isig ka tumoy sa tabon sa dughan. ²⁴Kinahanglan ikabit ninyo ang duha ka kadenang bulawan sa duha ka eskina sa tabon sa dughan.

²⁵Ikabit ninyo ang laing tumoy sa duha ka sinalapid nga kadena diha sa duha ka pilitanan. Unya kinahanglan ikabit usab ninyo sa abagahan sa efod sa dapit sa atubangan. ²⁶Kinahanglan himoon ninyo ang dugang duha ka singsing nga bulawan, ug ibutang ninyo kini sa laing duha ka mga eskina sa tabon sa dughan, ubos sa kilid nga duol sa sulod nga sidsid.

²⁷Kinahanglan himoon ninyo ang dugang duha ka singsing nga bulawan, ug ikabit kini sa ubos sa duha ka abagahan nga bahin sa atubangan sa efod, duol sa ibabaw nga dapit sa pinong linubid nga bakos sa efod. ²⁸Kinahanglan ihikot nila ang mga singsing sa tabon sa dughan ngadto sa mga singsing sa efod gamit ang asul nga higot, aron masumpay kini ibabaw sa bakos sa efod. Gihimo kini aron nga dili matangtang ang tabon sa dughan gikan sa efod.

²⁹Sa dihang mosulod si Aaron sa balaang dapit, kinahanglan dad-on niya ang ngalan sa mga Israelita ibabaw sa iyang dughan aron sa pagpakisayod, ingon nga padayon sa pagpahinumdom kang Yahweh. ³⁰Ibutang ninyo ang Urim ug ang Tumim diha sa tabon sa dughan alang sa pagpakisayod, nga kinahanglan anaa sa ibabaw sa dughan ni Aaron sa dihang moadto siya sa atubangan ni Yahweh. Kanunay dad-on ni Aaron diha sa iyang dughan ang pamaagi sa paghukom alang sa katawhan sa Israel didto sa atubangan ni Yahweh.

³¹Kinahanglan tahion ninyo ang kupo sa efod sa lunlon tapul nga panapton. ³²Kinahanglan aduna kini liab diha sa tunga alang sa ulo. Kinahanglan tahion ang palibot sa kilid sa liab niini aron dili kini magisi. Kinahanglan himoon kini sa tigtahi.

³³Sa ubos nga sidsid, kinahanglan burdahan ninyo kini ug mga bunga sa granada sa linubid nga asul, tapul, ug pula. Kinahanglan ipataliwala usab ang kampanilyang bulawan sa palibot niini. ³⁴Kinahanglan adunay usa ka kampanilyang bulawan ug usa ka bunga sa granada, ug usa na usab ka kampanilyang bulawan ug usa ka bunga sa granada ug padayonon kini nga pagkahan-ay palibot sa sidsid sa kupo. ³⁵Isul-ob ni Aaron ang kupo sa dihang mag-alagad siya, ug aron madungog ang tingog niini sa dihang mosulod siya sa balaang dapit sa atubangan ni Yahweh ug sa iyang paggawas. Himoon kini aron dili siya mamatay.

³⁶Kinahanglan himoon ninyo ang medalyon nga bulawan nga ibutang sa purong ug kuliti kini, sama sa nakakulit sa usa ka silyo, "Balaan alang kang Yahweh." ³⁷Kinahanglan ihikot ninyo kining medalyon gamit ang asul nga hikot sa atubangan sa purong. ³⁸Kinahanglan anaa kini sa agtang ni Aaron; dalaon niya kanunay ang bisan unsang sala nga madala ngadto sa halad sa balaang mga gasa nga gilain sa mga Israelita alang kang Yahweh. Isul-ob niya kanunay sa iyang agtang ang purong aron dawaton ni Yahweh ang ilang mga gasa.

³⁹Kinahanglan himoon ninyo ang pangsapaw ug ang purong gamit ang pinong lino. Burdahi usab ninyo ang bakos nga trabaho sa tigburda.

⁴⁰Himoa ninyo ang mga pangsapaw, mga bakos, ug mga purong sa mga anak nga lalaki ni Aaron alang sa ilang dungog ug himaya. ⁴¹Sul-obi si Aaron nga imong igsoon, ug ang iyang mga anak nga lalaki uban kaniya. Kinahanglan dihogi sila, gahinon, ug balaana alang kanako, aron mag-alagad sila kanako ingon nga mga pari.

⁴²Kinahanglan himoan ninyo sila ug linong pangbahag nga bisti nga pang-ilalom aron motabon sa ilang pagkahubo, nga magtabon kanila gikan sa hawak hangtod sa paa. ⁴³Kinahanglan isul-ob nila kini nga mga bahag sa dihang mosulod sila sa tolda nga tagboanan o moduol na sila halaran sa pag-alagad didto sa balaang dapit. Kinahanglan buhaton nila kini aron dili sila mahimong sad-an kay kung dili mamatay gayod sila. Mao kini ang balaod nga dili mausab alang kang Aaron ug sa mga kaliwatan nga mosunod kaniya.

¹Karon mao kini ang kinahanglan nga imong pagabuhaton sa paglain kanila alang kanako aron mag-alagad sila kanako ingon nga mga pari. Pagkuha ug laking nating baka ug duha ka laking karnero nga walay daot, ²tinapay ug torta nga walay igpapatubo, nga sinagulan ug lana. Pagkuha usab ug nipis nga tinapay nga walay igpapatubo nga gipahiran sa lana. Paghimo ug nipis nga tinapay gamit ang pinong harina sa trigo.

³Kinahanglan ibutang ninyo kini sa usa ka bukag, dad-a kini nga sinulod sa bukag ug ihalad uban sa laking nating baka ug duha ka laking karnero. ⁴Kinahanglan dad-on mo si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki ngadto sa pultahan sa tolda nga tagboanan ug kinahanglan hugasan mo sila ug tubig.

⁵Kuhaon mo ang bisti ug ipasul-ob kang Aaron ang pangsapaw nga bisti, ang kupo sa efod, ug ang tabon sa dughan, ug ipabakos ang maayong pagkaburda nga bakos sa palibot sa iyang efod. ⁶Kinahanglan purongi siya ug ibutang ang balaang korona diha sa purong. ⁷Unya kuhaa ang lana nga igdidihog ug ibubo sa iyang ulo, ug niini nga paagi dihogi siya.

⁸Dad-a ang iyang mga anak nga lalaki ug ipasul-ob kanila ang mga pangsapaw nga bisti. ⁹Bakosi si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki ug sul-obi silag mga purong sa ulo. Maila ang buluhaton sa pagkapari pinaagi sa balaod nga dili mausab. Niining paagiha imong balaanon si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki aron mag-alagad sila kanako.

¹⁰Kinahanglan dad-on mo ang tanang laking nating baka sa atubangan sa tolda nga tagboanan, ug itapion ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang ilang mga kamot sa ulo niini. ¹¹Kinahanglan ihawon ninyo ang laking nating baka sa atubangan ni Yahweh sa pultahan sa tolda nga tagboanan.

¹²Pagkuha ug diyutay nga dugo sa laking nating baka ug ipahid sa sungaysungay sa halaran pinaagi sa imong tudlo, ug kinahanglan nga ibubo mo ang nahibiling dugo sa sukaranan sa halaran. ¹³Kinahanglan kuhaon mo ang tanang tambok nga nagtabon sa mga tinai, ug kuhaa usab ang nagtabon sa atay ug sa duha ka kidni uban ang tambok nga uban usab niini. Sunoga kining tanan ibabaw sa halaran. ¹⁴Apan alang sa unod sa laking nating baka, lakip ang panit niini ug ang hugaw, kinahanglan sunogon nimo kini gawas sa kampo. Mao kini ang halad alang sa sala.

¹⁵Kinahanglan kuhaon mo usab ang usa ka laking karnero ug itapion ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang ilang mga kamot sa ulo niini. ¹⁶Kinahanglan ihawon mo ang laking karnero, ug salora ang dugo niini ug isablig kini sa tanang kilid sa halaran. ¹⁷Hiwaa ang laking karnero ug hugasi ang mga tinai niini ug ang mga paa niini, ug kinahanglan ibutang mo ang mga tinai sa halaran, uban ang mga hiniwa niini lakip na ang ulo. ¹⁸Unya sunoga ang tibuok laking karnero. Mao kini ang halad sinunog alang kang Yahweh, mahumot nga halad nga gisunog alang kang Yahweh.

¹⁹Kuhaa usab ang laing laking karnero ug itapion usab ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang ilang mga kamot sa ulo niini. ²⁰Unya ihawa ang laking karnero ug kuhaa ang ubang dugo niini. Ipahid kini sa tuong tumoy sa dalunggan ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki, ug sa ilang kumagko sa tuong kamot, ug sa kumagko sa ilang tuong tiil. Unya isablig ang dugo sa matag kilid sa halaran.

²¹Kinahanglan kuhaon mo ang dugo nga anaa sa halaran ug diyutay nga lanang igdidihog, ug iwisikwisik kining tanan kang Aaron ug sa iyang mga bisti, ug sa iyang mga anak nga lalaki ug sa ilang mga bisti usab. Unya ilain si Aaron alang kanako, maingon man ang iyang mga bisti, ug ang iyang mga anak nga lalaki ug ang ilang mga bisti.

²²Kinahanglan kuhaon mo ang tambok sa laking karnero, ang tambok sa ikog, ang tambok nga nagputos sa mga tinai, ang tambok nga nagputos sa atay, ang tambok nga nagputos sa duha ka kidni, ug ang tambok sa tuong paa—kini nga laking karnero alang sa pagbalaan sa mga pari alang kanako. ²³Pagkuha ug usa ka buok tinapay, usa ka torta nga tinapay nga gilanahan, ug usa ka nipis nga tinapay gikan sa bukag sa tinapay nga walay igpapatubo nga anaa sa atubangan ni Yahweh.

²⁴Kinahanglan ibutang mo kini sa mga kamot ni Aaron ug sa mga kamot sa iyang mga anak nga lalaki ug iwarawara kini nga halad alang kang Yahweh. ²⁵Unya kuhaa ang pagkaon gikan sa ilang mga kamot ug sunoga kini diha sa halaran uban sa sinunog nga halad. Makahatag kini kanako ug kahumot; mahimo kining halad nga gisunog.

²⁶Kinahanglan kuhaon mo ang dughan nga bahin sa gihalad nga laking karnero alang kang Aaron ug iwarawara kini ingon nga halad nga iwarawara alang kang Yahweh, ug mao kini ang imong bahin. ²⁷Kinahanglan ilain mo alang kanako ang dughan nga bahin sa halad nga giwarawara, ug ang paa nga mao ang bahin alang sa mga pari lakip na ang dughan nga bahin nga giwarawara ug ang paa nga gigahin alang kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki. ²⁸Mao kini ang dili mausab nga balaod alang kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki. Mao usab kini ang ihatag sa mga Israelita ngadto kang Yahweh gikan sa ilang halad sa pakigdait.

²⁹Kinahanglan tipigan usab ang balaang mga bisti ni Aaron alang sa iyang mosunod pang mga anak nga lalaki. Pagadihogan ug ibalaan sila alang kanako. ³⁰Ang mopuli kaniya nga pari gikan sa iyang mga anak nga lalaki, nga mosulod sa tolda nga tagboanan aron moalagad kanako diha sa balaang dapit, mao ang mosul-ob usab niadtong mga bisti sulod sa pito ka adlaw.

³¹Kinahanglan kuhaon mo ang laking karnero alang sa paghalad sa mga pari alang kanako ug lat-i ang karne niini diha sa balaang dapit. ³²Si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki kinahanglan mokaon sa unod sa laking karnero ug sa tinapay nga anaa sa bukag diha sa pultahan sa tolda nga tagboanan. ³³Kinahanglan kaonon nila ang karne ug ang tinapay nga gihatag alang sa kapasayloan sa ilang mga sala ug sa pagbalaan kanila, aron malain alang kanako. Walay laing makakaon sa maong pagkaon, tungod kay gibalaan kini alang kanako. ³⁴Kung adunay mabilin sa mga karne sa halad sa pagbalaan, o bisan ang tinapay hangtod pagkabuntag, nan kinahanglan sunogon mo kini. Kinahanglan dili kini kaonon tungod kay gilain kini alang kanako.

³⁵Niining paagiha, pinaagi sa pagsunod ninyo sa tanan nga akong gimando nga inyong pagabuhaton, kinahanglan imong gahinan si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki. Sulod sa pito ka adlaw kinahanglan andamon mo sila. ³⁶Matag adlaw kinahanglan maghalad kamo ug torong baka ingon nga halad alang sa kapasayloan sa sala. Hinloi ang halaran pinaagi sa pagbalaan niini, ug kinahanglan dihogan mo kini aron malain kini alang kanako. ³⁷Sulod sa pito ka adlaw putlion mo ang halaran ug ilain kini alang kang Yahweh. Unya ang halaran malain sa hingpit alang kanako. Ang bisan unsang makasaghid niini ilhon nga linain alang kang Yahweh.

³⁸Kinahanglan ihalad mo ibabaw sa halaran matag adlaw sa tanang panahon ang duha ka nating karnero nga nagpanuigon ug usa ka tuig. ³⁹Kinahanglan maghalad ka ug usa ka nating karnero sa buntag, ug ang laing usa sa hapon.

⁴⁰Uban sa unang nating karnero, ihalad usab ang ikapulo sa usa ka epha sa labing pinong harina nga gisagol sa 1 / 4 nga bahin sa usa ka hin sa lana gikan sa pinuga nga olibo, ug ang 1 / 4 nga bahin sa usa ka hin sa bino ingon nga usa ka halad nga ilimnon.

⁴¹Kinahanglan ihalad mo ang ikaduhang nating karnero sa pagsalop sa adlaw. Ihalad mo usab ang samang trigo nga gihalad pagkabuntag ug ang halad nga ilimnon. Makahatag kini ug kahumot alang kanako; mao kini ang halad nga gisunog alang kanako. ⁴²Kinahanglan mao kini kanunay ang halad sinunog hangtod sa tanan ninyong mga kaliwatan, diha sa pultahan sa tolda nga tagboanan sa atubangan ni Yahweh, kung asa ako makigtagbo ug makigsulti kanimo.

⁴³Mao kana ang dapit nga makigtagbo ako sa mga Israelita; ibalaan ko ang tolda pinaagi sa akong himaya. ⁴⁴Lainon ko ang tolda nga tagboanan ug ang halaran nga alang lamang kanako. Lainon ko usab si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki aron nga mag-alagad kanako ingon nga mga pari.

⁴⁵Mopuyo ako uban sa mga Israelita ug mahimong ilang Dios. ⁴⁶Masayod sila nga ako si Yahweh, ang ilang Dios, nga nagpagawas kanila gikan sa yuta sa Ehipto aron makapuyo uban kanila. Ako mao si Yahweh, nga ilang Dios.

¹Kinahanglan magbuhat kamo ug halaran nga sunoganan sa insenso. Buhata kini gamit ang kahoy nga akasya. ²Ang gitas-on niini kinahanglan usa ka cubit ug ang gilapdon niini usa ka cubit. Kuwadrado kini, ug ang gihabugon niini kinahanglan duha ka cubit. Ug ang mga sungaysungay niini kinahanglan buhaton unay sa halaran.

³Kinahanglan haklapan ninyo ug lunsayng bulawan ang halaran nga insenso - ang ibabaw niini, ang mga isigkakilid, ug ang mga sungaysungay niini. Kinahanglan rebitihan ninyo ug bulawan ang palibot niini. ⁴Buhatan ninyo ug duha ka mga liningin nga bulawan aron ipakabit kini ilalom sa duha ka nag-atbang nga mga kilid. Ang mga liningin kinahanglan mao ang kabitanan sa mga dayonganan aron dayongan ang halaran.

⁵Kinahanglan buhaton ninyo ang dayonganan gamit ang kahoy nga akasya, ug haklapi kini ug bulawan. ⁶Kinahanglan ipahimutang ninyo ang halaran nga insenso diha sa atubangan sa tabil nga anaa sa kilid sa arka sa kasabotan. Ipahimutang kini atubangan sa may tabon nga anaa ibabaw sa arka sa kasabotan, kung asa ako makigtagbo kanimo.

⁷Kinahanglan adlaw-adlaw sunogon ni Aaron ang mahumot nga insenso. Sunogon niya kini sa takna nga palungon na niya ang mga lampara, ⁸ug pasigahon na usab ni Aaron ang mga lampara sa panahon sa kagabhion aron masunog sa kanunay ang insenso diha sa atubangan ni Yahweh, hangtod sa tibuok pa ninyong mga kaliwatan. ⁹Apan kinahanglan wala gayod kamoy laing insenso nga ihalad sa halaran sa insenso, ni ang bisan unsang halad nga sunogonon o ang mga pagkaon nga ihalad. Ayaw usab ninyo buboi sa halad ilimnon ang ibabaw niini.

¹⁰Kinahanglan kausa matag tuig buhaton ni Aaron ang seremonyas sa pagtabon diha sa mga sungaysungay niini. Gamit ang dugo nga halad sa sala buhaton niya ang seremonyas sa pagtabon alang niini kausa matag tuig hangtod sa sunod pa ninyong mga kaliwatan. Linain gayod kini alang kang Yahweh."

¹¹Gisultihan ni Yahweh si Moises, ¹²"Sa dihang sugdan mo na sa paglista ang mga Israelita, ang tagsatagsa ka tawo kinahanglang mobayad ug usa ka lukat sa iyang kinabuhi kang Yahweh. Buhaton mo kini human mo sila maihap, aron walay katalagman nga modangat kanila sa pag-ihap mo kanila. ¹³Ang tanang tawo nga maihap diha sa listahan magbayad ug tunga sa shekel nga plata, sumala sa timbangan sa shekel nga atua sa balay alampoan (ang usa ka shekel sama ra sa 20 ka gerahs). Kining tunga nga shekel mao ang halad alang kang Yahweh. ¹⁴Ang tanang tawo nga maihap nga nagpanuigon ug 20 ka tuig pataas, kinahanglan maghalad niini alang kanako.

¹⁵Sa dihang ang katawhan maghatag kanako sa halad alang sa kapasayloan sa sala sa ilang kinabuhi, ang dato kinahanglan dili magbayad ug sobra sa tunga ka shekel, ug ang kabos dili usab magbayad ug kulang. ¹⁶Kinahanglan dawaton mo gikan sa mga Israelita kining salapi sa kapasayloan sa sala ug gastoha kini sa buluhaton diha sa tolda nga tagboanan. Kinahanglan mahimo kining pahinumdom sa mga Israelita diha sa akong atubangan, aron mapasaylo ang sala sa inyong kinabuhi."

¹⁷Gisultihan usab ni Yahweh si Moises, ¹⁸"Kinahanglan buhaton usab ninyo ang usa ka dakong panaksan nga bronse nga may tungtonganan nga bronse, usa ka dakong panaksan nga hugasanan. Ipahimutang ninyo kini tungatunga sa tolda nga tigomanan ug sa halaran, unya butangan ninyo kini ug tubig.

¹⁹Si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki kinahanglan manghugas sa ilang mga kamot ug mga tiil sa tubig niini. ²⁰Sa higayon nga mosulod sila sa tolda nga tagboanan o mopaduol sa halaran aron moalagad kanako sa pagsunog sa mga halad, kinahanglan manghugas sila sa tubig aron dili sila mangamatay. ²¹Kinahanglan hugasan nila ang ilang mga kamot ug mga tiil aron dili sila mangamatay. Mao kini ang tulumanon nga sundon gayod ni Aaron ug sa iyang mga kaliwatan hangtod sa mosunod pang kaliwatan.

²²Gisultihan ni Yahweh si Moises, ²³"Pagkuhag labing maayong mga pahumot: 500 ka shekels sa nagtubod nga mira, 250 ka shekel sa humot nga sinamon, 250 ka shekel sa humot nga cane, ²⁴500 ka shekel nga casia, nga gitimbang pinaagi sa sukdanan sa shekel nga atua sa balay alampoanan, ug usa ka hin nga lana sa olibo (ang hin sama ra sa 3. 7 ka litro nga lana sa olibo). ²⁵Kinahanglan buhaton ninyo ang sagdradong lanang igdidihog gamit kining mga pansagol nga maoy buluhaton sa tigbuhat sa mga pahumot. Mao kini ang sagdradong lanang igdidihog nga gilain alang kanako.

²⁶Kinahanglan imong dihogan niining lanaha ang tolda nga tigomanan, lakip na ang arka sa kasabotan, ²⁷ang lamesa ug ang tanang mga kasangkapan niini, ang tungtonganan sa lampara ug ang mga galamiton niini, ang halaran nga insenso, ²⁸ang halaran alang sa halad nga sunogonon uban ang tanang galamiton niini, ug ang panaksan uban ang tungtonganan niini.

²⁹Ihalad kini aron mabalaan kini alang kanako. Ang bisan unsang mga butang nga makasaghid niini mabalaan usab. ³⁰Kinahanglan dihogan mo usab si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki ug balaana sila aron mag-alagad kanako ingon nga mga pari. ³¹Kinahanglan isulti mo kini sa mga Israelita, 'Mao kini ang lanang igdidihog nga gilain kang Yahweh ingon man sa umaabot pa nga kaliwatan.

³²Dili kini angay ihaplas sa panit sa mga tawo, ni magbuhat kamo ug lana nga sama niini uban ang samang pagsagol, tungod kay gibalaan na kini alang kang Yahweh. Kinahanglan ilhon ninyo kini sa ingon niini nga pamaagi. ³³Busa si bisan kinsa ang magbuhat ug pahumot sama niini, o modihog niini kang bisan kinsa, kanang tawhana kinahanglan hinginlan gikan sa iyang katawhan.'"

³⁴Gisultihan ni Yahweh si Moises, "Pagkuhag mga pahumot nga may samang gidaghanon - estakte, onika, ug galbanum - mga mahumot nga pahumot uban ang lunsayng insenso. ³⁵Gamita kini sa pagbuhat sa insenso, nga gisagol sa usa ka tigbuhat sa mga pahumot, nga tinimplahan sa asin nga lunsay ug sagrado. ³⁶Galinga kini nga pino gayod. Ibutang ang uban niini atubangan sa arka sa kasabotan nga atua sulod sa tolda nga tigomanan, kung asa ako makigtagbo kanimo. Angay ninyo kining ilhon nga balaan gayod kaayo alang kanako,

³⁷Alang niining insenso nga inyong buhaton, ayaw kamo pagbuhat uban sa samang mga pansagol alang sa inyong kaugalingon. Kinahanglan ilhon ninyo kini nga balaan. ³⁸Si bisan kinsa ang magbuhat ug sama niini nga pahumot, kinahanglan hinginlan gikan sa iyang katawhan."

¹Gisultihan ni Yahweh si Moises, ²"Tan-awa, gipili ko si Bezalel ang anak nga lalaki ni Uri nga anak ni Hur, gikan sa tribo ni Juda.

³Gipuno ko si Bezalel sa akong Espiritu aron hatagan siya ug kaalam, kahibalo, ug hiyas alang sa tanang matang sa buhat, ⁴aron buhaton ang maanindot nga mga disinyo gamit ang bulawan, ang tumbaga, ug ang bronse; ⁵ang pagputol usab ug pagpili sa mga bato ug mga kinulit nga kahoy - aron magbuhat sa tanang matang sa mga buhat.

⁶Dugang kaniya, gipili ko usab si Oholiab ang anak nga lalaki ni Ahisamac, gikan sa tribo ni Dan. Gihatagan ko sa kahanas ang tanang kasingkasing niadtong mga maalamon aron nga buhaton nila ang tanan nga gisugo kong ipabuhat kanimo. Apil na niini ⁷ang tolda nga tigomanan, ang arka sa kasabotan, ang tabon sa arka sa kasabotan, ug ang tanang kasangkapan sa tolda - ⁸ang lamesa ug mga kasangkapan niini, ang lunsayng tungtonganan sa lampara uban ang mga galamiton niini, ang halaran nga insenso, ⁹ang halaran alang sa mga halad nga sunogonon uban sa mga galamiton niini, ug ang dakong panaksan uban ang tungtonganan niini.

¹⁰Lakip na usab niini ang maayong pagkabuhat nga mga bisti - ang sagradong bisti alang sa pari nga si Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki, nga gilain alang kanako aron mag-alagad sila kanako ingon mga pari. ¹¹Lakip usab niini ang lanang igdidihog ug ang humot nga insenso alang sa balaang dapit. Kining mga tighimo kinahanglan mobuhat niining mga butanga subay gayod sa gisugo ko kanimo."

¹²Gisultihan ni Yahweh si Moises, ¹³"Sultihi ang mga Israelita: 'Kinahanglan bantayan ninyo ang Adlawng Igpapahulay ni Yahweh, kay mao kini ang timaan tali kaniya ug kaninyo hangtod sa mosunod pa ninyong mga kaliwatan aron masayran ninyo nga siya mao gayod si Yahweh, nga nagpili kaninyo alang sa iyang kaugalingon. ¹⁴Busa kinahanglan ninyong bantayan ang Adlawng Igpapahulay, kay kinahanglan balaanon ninyo kini, nga gitagana alang kaniya. Ang tanang tawo nga mosupak niini kinahanglan gayod patyon. Si bisan kinsa nga magtrabaho sa Adlawng Igpapahulay, kanang tawhana pagahinginlan gayod gikan sa iyang katawhan. ¹⁵Ang mga buluhaton buhaton sulod sa unom ka adlaw, apan sa ikapitong adlaw mao ang Adlawng Igpapahulay, balaan, ug gitaga alang sa pagpasidungog kang Yahweh. Si bisan kinsa ang magtrabaho sa Adlawng Igpapahulay kinahanglan gayod patyon.

¹⁶Busa ang mga Israelita kinahanglan magbantay gayod sa Adlawng Igpapahulay. Kinahanglan sundon nila kini hangtod sa mosunod pa nilang mga kaliwatan ingon nga balaod nga dili na gayod mausab. ¹⁷Ang Adlawng Igpapahulay mao kanunay ang timaan tali kang Yahweh ug sa mga Israelita, kay sulod sa unom ka adlaw gibuhat ni Yahweh ang langit ug ang yuta, ug sa ikapito nga adlaw mipahulay siya ug nabaskog.'"

¹⁸Sa natapos na si Yahweh sa pagpakigsulti kang Moises didto sa Bukid sa Sinai, gihatag niya kaniya ang duha ka papan sa kasabotan sa mga balaod nga hinimo sa mga bato, nga sinulat niya mismo.

¹Sa pagkakita sa katawhan nga nadugay si Moises sa paglugsong gikan sa bukid, nangadto sila kang Aaron ug miingon, "Dali ngari, buhati kami ug usa ka diosdios nga maoy mangulo alang kanamo. Kay alang niining Moises, ang tawo nga nagpagawas kanamo sa Ehipto, wala na kami masayod sa nahitabo kaniya" ²Busa miingon si Aaron kanila, "Panguhaa ang mga ariyos nga bulawan sa inyong mga asawa, sa inyong mga anak nga lalaki ug babaye, ug dad-a kini nganhi kanako."

³Gipatangtang sa tibuok katawhan ang mga ariyos nga bulawan ug gidala kini kang Aaron. ⁴Gidawat niya ang bulawan gikan kanila, gitunaw kini diha sa hulmahan, ug gihulmang usa ka nating baka. Unya miingon ang katawhan, "O Israel, mao kini ang inyong dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto."

⁵Sa pagkakita ni Aaron niini, gibuhat niya ang usa ka halaran atubangan sa nating baka ug nagpahibalo; miingon siya, "Ugma mao ang kasaulogan sa pagpasidungog kang Yahweh." ⁶Nangmata ang katawhan sayo sa kabuntagon ug naghalad sa mga halad sinunog ug ang mga halad sa panaghiusa. Unya nanglingkod sila aron sa pagpangaon ug sa pag-inom, ug nanindog aron sa pagpatuyang sa hilabihan nga paglipaylipay.

⁷Unya gisultihan ni Yahweh si Moises, "Pagdali, kay ang imong katawhan kansang gipagawas mo gikan sa yuta sa Ehipto nagpakahugaw sa ilang kaugalingon. ⁸Gitalikdan dayon nila ang paagi nga gisugo ko alang kanila. Gihulma nila ang usa ka nating baka alang sa ilang kaugalingon, unya gisimba kini ug naghalad alang niini. Miingon sila, 'O Israel, mao kini ang dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto.'"

⁹Unya gisultihan ni Yahweh si Moises, "Nasayran ko na kining katawhan. Tan-awa, mga gahi gayod ug ulo kining mga tawhana. ¹⁰Busa karon, ayaw ako pakganga. Ang akong kasuko mosilaob batok kanila, busa laglagon ko gayod sila. Unya buhaton ko ang usa ka dakong nasod gikan kanimo." ¹¹Apan gisulayan ni Moises paghupay si Yahweh nga iyang Dios, Miingon siya, "O Yahweh, nganong misilaob man ang imong kasuko batok sa imong katawhan, nga gipagawas mo gikan sa yuta sa Ehipto uban ang dakong gahom ug ang kusgan nga kamot?

¹²Nganong kinahanglan man mosulti ang mga Ehiptohanon, 'Gipagawas niya sila nga may daotang tinguha, aron pamatyon sila sa kabungtoran ug aron laglagon sila sa kalibotan?' Ayaw na padayona ang pagpasilaob sa imong kasuko ug ayaw na pahamtangi ug silot ang imong katawhan. ¹³Hinumdomi si Abraham, si Isaac, ug si Israel nga imong mga sulugoon, nga imong gipanumpaan ug miingon kanila, 'Padaghanon ko ang inyong kaliwatan sama kadaghan sa kabituonan sa langit, ug ihatag ko sa inyong mga kaliwatan kining mga yuta nga akong gisulti. Mapanunod kini nila hangtod sa kahangtoran.'" ¹⁴Unya wala na gipahamtang ni Yahweh ang silot nga iyang gisulti nga ipahamtang sa iyang katawhan.

¹⁵Unya mibiya si Moises ug milugsong sa bukid nga nagbitbit sa duha ka papan nga bato sa kasabotan sa mga balaod. Gisulatan ang isigkakilid sa duha ka papan nga bato, maingon man usab sa atubangan usab ug sa likod niini. ¹⁶Ang mga papan nga bato hinimo mismo sa Dios, ug ang mga sinulat gisulat usab sa Dios, nga kinulit diha sa mga papan nga bato.

¹⁷Sa pagkadungog ni Josue sa kaguliyang sa katawhan sa ilang pagpaninggit, miingon siya kang Moises, "Adunay kagahob nga ingon sa gubat sulod sa kampo." ¹⁸Apan miingon si Moises, "Dili kana kagahob sa kadaogan, ug dili kagahob sa napildi nga katawhan, kondili kagahob sa panag-awit ang akong nadungog."

¹⁹Sa nagkaduol na si Moises sa kampo, nakita na niya ang nating baka ug ang panagsayaw sa katawhan. Hilabihan ang iyang kasuko. Gibusdak niya ang duha ka papan nga bato ug nabungkag kini diha sa tiilan sa bukid. ²⁰Gikuha niya ang nating baka nga gihimo sa katawhan, gidaoban kini, gidugmok, ug gisagol sa tubig. Unya gipainom niya kini sa katawhan sa Israel.

²¹Unya miingon si Moises kang Aaron, "Unsa man ang gihimo niining katawhan kanimo, nga giangin mo man sila niining dakong sala?" ²²Miingon si Aaron, "Ayaw palabi sa imong kasuko, akong agalon. Nasayod ka bitaw niining mga tawhana, kung unsa gayod nila ka gusto ang pagbuhat ug daotan. ²³Miingon sila kanako, 'Buhati kami ug usa ka dios nga maoy mangulo alang kanamo. Kay alang niining Moises, ang tawo nga nagpagawas kanamo sa Ehipto, wala na kami masayod sa nahitabo kaniya.' ²⁴Busa miingon ako kanila, 'Si bisan kinsang tawo nga may mga bulawan, tangtanga kini.' Gihatag nila ang mga bulawan ug giitsa ko kini sa kalayo, ug mitungha kining nating baka."

²⁵Nakita ni Moises nga dili na mapugngan ang katawhan (kay gipasagdan sila ni Aaron, nga maoy hinungdan nga gibugalbugalan sila sa ilang mga kaaway). ²⁶Unya mibarog si Moises sa agianan sa kampo ug miingon, "Kinsa katong dapig kang Yahweh, duol kanako." Miduol kaniya ang tanang mga Levita. ²⁷Miingon siya kanila, "Si Yahweh ang Dios sa Israel, nag-ingon niini: 'Ang tagsatagsa ka tawo kinahanglan magtakin sa ilang espada ug lukopon sa pagsuroy ang tibuok agianan sa tibuok kampo, ug pamatyon ang iyang igsoong lalaki, ang iyang kaubanan, ug ang iyang silingan.'"

²⁸Gituman sa mga Levita ang gisugo ni Moises. Niadto gayong adlawa 3, 000 ka mga tawo ang nangamatay. ²⁹Miingon si Moises sa mga Levita, "Karon gitugahan kamo nga moalagad kang Yahweh, kay ang tagsatagsa kaninyo nagpatay man batok sa iyang anak nga lalaki ug sa iyang igsoong lalaki, busa gipanalanginan kamo ni Yahweh karong adlawa."

³⁰Pagkasunod adlaw miingon si Moises sa katawhan, "Nakabuhat kamo ug usa ka dakong nga sala. Karon motungas ako ngadto kang Yahweh. Tingali mahimo ko pa ang pagtabon alang sa inyong sala." ³¹Mibalik si Moises kang Yahweh ug miingon, "O kining katawhan nakabuhat ug usa ka dakong sala ug gibuhat nila ang usa ka diosdios nga bulawan. ³²Apan karon, pasayloa intawon ang ilang mga sala; kung dili ka makapasaylo, papasa ako sa talaan nga imong gisulat."

³³Gisultihan ni Yahweh si Moises, "Si bisan kinsa ang nakasala batok kanako, kanang tawhana mao ang papason ko sa akong talaan. ³⁴Busa karon lakaw, pangulohi ang katawhan didto sa dapit nga gisulti ko kanimo. Ania, ang akong mga anghel magagiya kaninyo. Apan sa umaabot nga adlaw nga silotan ko sila, pagasilotan ko gayod sila tungod sa ilang mga sala." ³⁵Unya gipadad-an ni Yahweh ug katalagman ang katawhan tungod kay gihimo nila ang nating baka, kadtong gibuhat ni Aaron.

¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises, "Biya gikan dinhi, ikaw ug ang katawhan nga imong gipagawas gikan sa yuta sa Ehipto. Lakaw ngadto sa yuta nga akong gisaad kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob, sa dihang miingon ako, 'Ihatag ko kini sa imong mga kaliwatan.' ²Magpadala ako ug anghel nga mag-una kaninyo, ug papahawaon ko ang mga Canaanhon, mga Amonihanon, mga Hitihanon, mga Perisihanon, mga Hivitihanon, ug mga Jebusihanon. ³Adto niana nga yuta, diin nagadagayday ang gatas ug dugos apan dili ako mouban kaninyo, tungod kay mga gahi kamo ug ulo nga katawhan. Tingali ug malaglag ko kamo diha sa dalan."

⁴Sa dihang nadungog sa katawhan kining makahahadlok nga mga pulong, nagsubo sila, ug walay nagsul-ob kanila ug mga alahas. ⁵Miingon si Yahweh kang Moises, "Sultihi ang mga Israelita, "Gahi gayod kamog ulo nga katawhan. Kung mouban ako kaniyo bisan sa usa lamang ka higayon, tingali ug malaglag ko gayod kamo. Busa karon, tangtanga ang inyong mga alahas aron nga makahukom ako kung unsa ang akong buhaton kaninyo."' ⁶Busa wala na gayod magsul-ob ug mga alahas ang mga Israelita gikan sa Bukid sa Horeb ug ngadto pa sa unahan.

⁷Gidala ni Moises ang usa ka tolda ug gipatindog kini gawas sa kuta, nga layolayo gamay gikan sa kampo. Gitawag niya kini nga tolda nga tagboanan. Si bisan kinsa ang magpakisayod kang Yahweh alang sa bisan unsang butang mogawas ug moadto sa tolda nga tagboanan, didto sa gawas sa kampo. ⁸Sa panahon nga moadto si Moises sa maong tolda, motindong ang tanang katawhan sa gawas sa agianan sa ilang mga tolda ug motan-aw kang Moises hangtod nga makasulod siya. ⁹Sa higayon nga makasulod na si Moises sa maong tolda, ang haligi sa panganod mokanaog ug mopahimutang sa agianan sa tolda, ug makigsulti si Yahweh ngadto kang Moises.

¹⁰Sa dihang makita sa tanang katawhan ang haligi sa panganod nga mopahimutang sa agianan sa tolda, manindog sila ug mosimba ang matag tawo didto sa ilang kaugalingong agianan sa tolda. ¹¹Makigsulti si Yahweh ngadto kang Moises sa nawong ug nawong, sama sa usa ka tawo nga nakigsulti sa iyang higala. Unya mobalik si Moises ngadto sa kampo, apan ang iyang sulugoong batan-on nga si Josue ang anak nga lalaki ni Nun, magpabilin sa tolda.

¹²Miingon si Moises kang Yahweh, "Tan-awa, nagasulti ka kanako, 'Dad-a kining katawhan sa ilang pagpanaw,' apan wala mo ako pahibaloa kung kinsa ang imong paubanon kanako. Miingon ka, 'Nailhan ko ang imong ngalan, ug nakakaplag ka usab ug kalooy sa akong panan-aw.' ¹³Karon kung nakakaplag ako ug kalooy sa imong panan-aw, ipakita kanako ang imong mga dalan aron maila ko ikaw ug magpadayon nga makakaplag ug kalooy sa imong panan-aw. Hinumdomi nga kini nga nasod imong katawhan.

¹⁴Mitubag si Yahweh, "Ang akong presensya magauban kanimo, ug hatagan ko ikaw ug kapahulayan." ¹⁵Miingon si Moises kaniya, "Kung dili mag-uban kanamo ang imong presensya, ayaw kami palakwa gikan dinhi. ¹⁶Kay unsaon man pagkasayod nga nakakaplag ako ug kalooy sa imong panan-aw, ako ug ang imong katawhan? Dili lamang kini, kung mouban ka kanamo maipakita nga lahi kami, ako ug ang imong katawhan gikan sa ubang katawhan nga anaa sa ibabaw sa kalibotan?"

¹⁷Miingon si Yahweh kang Moises, "Buhaton ko usab kining butang nga imong gihangyo, tungod kay nakakaplag ka man ug kalooy sa akong panan-aw, ug nailhan ko ang imong ngalan." ¹⁸Miingon si Moises, "Palihog pakit-a ako sa imong himaya.

¹⁹Miingon si Yahweh, "Palabayon ko sa imong atubangan ang tanan ko nga pagkamaayo, ug isulti ko ang akong ngalan diha sa imong atubangan nga 'ako si Yahweh'. Magmahigugmaon ako ngadto sa akong higugmaon, ug magmaluluy-on ako niadtong akong kaloy-an. ²⁰Apan miingon si Yahweh, "Dili ka makakita sa akong dagway, tungod kay wala gayoy makakita kanako nga mabuhi.

²¹Miingon si Yahweh, "Tan-awa, ania kining dapit nga duol kanako; motindog ka niini nga bato. ²²Samtang molabay ang akong himaya, ibutang ko ikaw sa lungag sa bato ug tabonan ko ikaw sa akong kamot hangtod nga makalabay na ako. ²³Unya kuhaon ko ang akong kamot, ug makita mo ang akong likod, apan dili makita ang akong dagway."

¹Miingon si Yahweh ngadto kang Moises, "Pagputol ug duha ka papan nga bato sama sa nauna nga mga papan. Isulat ko niining mga papan ang mga pulong nga nahisulat sa unang papan, ang papan nga imong gibuak. ²Pangandam ugma sa buntag ug tungas didto sa Bukid sa Sinai, ug pagpakigkita kanako didto ibabaw sa bukid.

³Walay motungas uban kanimo. Ayaw tugoti si bisan kinsa nga motaak sa bisan asang bahin sa maong bukid. Walay mga karnero o mga baka nga manibsib bisan sa atubangan sa bukid. ⁴Busa nagputol si Moises ug duha ka papan nga bato sama niadtong nahauna, ug unya mibangon siya sayo sa kabuntagon, ug mitungas sa Bukid sa Sinai, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya. Gibitbit ni Moises ang papan nga bato.

⁵Mikanaog si Yahweh sa panganod ug mibarog didto uban kang Moises, ug gilitok niya ang ngalan nga "Yahweh." ⁶Milabay si Yahweh sa atubangan ni Moises ug nagmantala sa iyang ngalan "Si Yahweh, si Yahweh, ang Dios nga maluluy-on ug mahigugmaon, dili daling masuko, ug puno sa matinud-anong kasabotan ug masaligan, ⁷nagatuman sa matinud-anong kasabotan alang sa liboan ka mga kaliwatan, mapasayloon sa mga kasaypanan, sa mga kalapasan, ug sa mga kasal-anan. Apan dili niya pasagdan ang sad-an. Kay tungod sa sala sa mga amahan silotan niya ang ilang mga kaanakan ug ngadto sa mga kaapohan, hangtod sa ikatulo ug ngadto pa sa ikaupat nga mga kaliwatan."

⁸Mihapa dayon si Moises sa yuta ug misimba. ⁹Unya miingon siya, "Kung nakakaplag ako karon ug kalooy sa imong panan-aw, O akong Ginoo, palihog uban kanamo, tungod kay kining katawhan mga gahi ug ulo. Pasayloa ang among kasaypanan ug ang among sala, ug angkona kami ingon nga imong panulondon."

¹⁰Miingon si Yahweh, "Tan-awa, pagahimoon ko na ang kasabotan. Sa atubangan sa tanan nimong katawhan, buhaton ko ang mga katingalahan nga wala pa nahimo sa tibuok kalibotan ni sa bisan asa nga nasod. Ang tanang katawhan nga uban kanimo makakita sa akong mga buhat, tungod kay makalilisang kining butang nga akong pagabuhaton diha kaninyo. ¹¹Tumana ang akong mga gimando kaninyo karong adlawa. Sa dili madugay papahawaon ko na sa inyong atubangan ang mga Amorihanon, mga Canaanhon, mga Hitihanon, mga Perisihanon, mga Hevitihanon, ug mga Jebusihanon.

¹²Pag-amping nga dili kamo maghimo ug kasabotan tali sa mga lumolupyo sa yuta nga inyong pagaadtoan, kay mahimo silang lit-ag diha kaninyo. ¹³Hinuon, kinahanglan nga gun-obon ninyo ang ilang mga halaran, dugmoka ang ilang mga haligi nga bato, ug tumbaha ang ilang mga haligi nga Ashera. ¹⁴Tungod kay wala kamoy laing Dios nga simbahon, tungod kay si Yahweh, kansang ngalan nga abughoan, mao ang Dios nga abughoan.

¹⁵Busa pag-amping nga dili kamo maghimo ug kasabotan tali sa mga lumolupyo sa maong yuta, tungod kay maghimo sila ug pakighilawas alang sa ilang mga dios, ug maghalad sila ngadto sa ilang dios. Unya ang usa kanila modapit kaninyo ug mokaon kamo sa pipila sa ilang mga halad, ¹⁶ug unya ipaasawa pa gani ninyo ang pipila sa ilang mga anak nga babaye ngadto sa inyong mga anak nga lalaki, ug ang iyang mga anak nga babaye magahimo sa inyong mga anak nga lalaki nga makighilawas alang sa ilang mga dios. ¹⁷Ayaw paghimo ug dios alang sa inyong kaugalingon gikan sa tinunaw nga puthaw.

¹⁸Kinahanglan nga inyong tumanon ang Kasaulogan sa Tinapay nga walay Patubo. Ingon nga ako nagmando kaninyo, kaon kamo sa tinapay nga walay patubo sulod sa pito ka adlaw sa insaktong panahon sa bulan sa Abid, tungod kay sa bulan sa Abid nakalingkawas kamo gikan sa Ehipto.

¹⁹Akoa ang tanang kamagulangang anak, bisan pa man ang unang anak nga laki sa inyong mga baka, ang mga kanding ug mga karnero. ²⁰Kinahanglan nga lukaton ninyo ang panganay nga asno pinaagi sa pag-ilis ug nating karnero, apan kung dili ninyo kini lukaton, kinahanglan nga balion ninyo ang liog niini. Kinahanglan nga lukaton ninyo ang tanan ninyong kamagulangang mga anak nga lalaki. Walay tawo nga moanhi kanako nga walay dala.

²¹Motrabaho kamo sulod sa unom ka adlaw, apan sa ikapito nga adlaw kinahanglan mopahulay kamo. Bisan pa sa adlaw sa tingdaro ug sa ting-ani, kinahanglan mopahulay kamo. ²²Kinahanglan bantayan ninyo ang Kasaulogan sa mga Simana uban ang unang abot sa inaning trigo, kinahanglan nga bantayan ninyo ang Kapistahan sa Pagpanigom sa kataposan sa tuig.

²³Tulo ka higayon sa usa ka tuig kinahanglan nga inyong ipakita ang tanang kalalakin-an sa atubangan ni Yahweh nga Ginoo, ang Dios sa Israel. ²⁴Tungod kay papahawaon ko sa inyong atubangan ang kanasoran ug dugangan ko ang inyong mga utlanan. Walay mangandoy sa pag-angkon sa inyong yuta ingon nga ilang gipanag-iya sa dihang mopakita kamo sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios makatulo sa usa ka tuig.

²⁵Kinahanglan nga dili ninyo ihalad ang dugo sa akong halad uban ang bisan unsa nga igpapatubo, ni mabuntagan ang bisan unsang karne nga masalin gikan sa halad sa Kasaulogan sa Pagsaylo. ²⁶Kinahanglan nga inyong dad-on ang labing maayo nga unang mga bunga gikan sa inyong kaumahan ngadto sa akong templo. Kinahanglan nga dili ninyo lat-an ang nating kanding gamit ang gatas sa iyang inahan."

²⁷Miingon si Yahweh kang Moises, "Isulat kini nga mga pulong, tungod kay ipanaad ko kini nga mga pulong nga akong isulti, ug maghimo ug kasabotan tali kanimo ug sa Israel." ²⁸Didto si Moises uban kang Yahweh sulod sa 40 ka mga adlaw ug mga gabii; wala siya mikaon ug bisan unsa nga pagkaon ni miinom ug tubig. Gisulat niya diha sa mga papan nga bato ang mga pulong sa kasabotan, ang napulo ka mga kasugoan.

²⁹Sa mikanaog na si Moises gikan sa Bukid sa Sinai dala ang duha ka papan nga bato sa kasugoan nga anaa sa iyang mga kamot, wala siya masayod nga ang iyang dagway nahimong sulaw samtang nakigsulti sa Dios. ³⁰Sa pagkakita ni Aaron ug sa mga Israelita kang Moises, midan-ag ang iyang dagway, ug nangahadlok sila nga moduol kaniya. ³¹Apan gipangtawag sila ni Moises, unya si Aaron ug ang tanang pangulo sa katawhan miduol kaniya. Unya nakigsulti si Moises ngadto kanila.

³²Pagkahuman niini, miduol kang Moises ang tanang katawhan sa Israel, ug gisuginlan sila sa tanang mga sugo nga gihatag ni Yahweh kaniya didto sa Bukid sa Sinai. ³³Sa nahuman na si Moises sa pagpakigsulti kanila, gitabonan niya ang iyang dagway sa panapton nga nipis.

³⁴Sa matag higayon nga moadto si Moises ngadto kang Yahweh aron sa pagpakigsulti kaniya, tangtangon niya ang tabon, hangtod nga makagawas siya. Sa dihang makagawas na siya, sultihan niya ang mga Israelita kung unsa ang gimando kaniya nga isulti. ³⁵Sa dihang makita sa mga Israelita nga nagdan-ag ang panagway ni Moises, tabonan niya ang iyang dagway pag-usab hangtod nga makabalik siya sa pagpakigsulti kang Yahweh.

¹Gitigom ni Moises ang tibuok katilingban sa Israel ug miingon kanila, "Mao kini ang mga butang nga gimando ni Yahweh nga inyong buhaton. ²Sulod sa unom ka mga adlaw magtrabaho kamo, apan alang kaninyo, ang ikapito nga adlaw kinahanglan balaanon, usa ka adlaw nga Igpapahulay, balaan kang Yahweh. Si bisan kinsa ang motrabaho nianang adlawa kinahanglan pagapatyon. ³Kinahanglan dili kamo maghaling sa bisan asa sa inyong panimalay sa Adlaw nga Igpapahulay."

⁴Nakigsulti si Moises sa tibuok katilingban sa mga Israelita, "Mao kini ang mga butang nga gimando ni Yahweh." ⁵Paghalad alang kang Yahweh, kamong tanan nga adunay masinugtanong kasingkasing. Paghalad alang kang Yahweh—bulawan, plata, ug bronse, ⁶linubid nga asul, tapul, pula, ug pinong lino; balahibo sa kanding; ⁷mga panit sa laking karnero nga gitina ug pula ug panit sa mananap nga dugong; kahoy nga akasya; ⁸lana alang sa mga lampara sa balay alampoanan, mga pahumot alang sa lanang igdidihog ug sa mahumot nga insenso, ⁹onix ug ang uban pang bililhong mga bato nga ipatapot sa efod ug sa sapaw sa dughan.

¹⁰Paanhia ang tanang hanas nga mga tawo diha kaninyo ug pahimoa sa tanang butang nga gimando ni Yahweh— ¹¹ang tabernakulo uban ang tolda niini, ang pangtabon niini, ang mga kaw-itanan, ang mga tabla, mga pangbabag, mga haligi, ug mga sukaranan; ¹²lakip na usab ang arka sa kasabotan uban ang mga dayongan niini, ang tabon sa arka sa kasabotan, ug ang tabil aron motago niini.

¹³Gidala nila ang lamesa uban ang mga dayongan niini, ang tanan nga kasangkapan niini, ug ang tinapay sa presensya; ¹⁴ang tungtonganan alang sa mga suga, uban ang dayandayan niini, ang mga lampara niini, ug ang lana alang sa mga lampara; ¹⁵ang halaranan sa insenso uban ang dayongan niini, ang lanang igdidihog ug ang mahumot nga insenso; ang tabil alang sa ganghaan sa tabernakulo; ¹⁶ang halaran alang sa mga halad sinunog uban ang rehas nga bronse ug ang dayongan niini ug ang mga kagamitan; ug ang dako nga panaksan uban ang tungtonganan niini.

¹⁷Gidala nila ang mga tabil alang sa hawanan uban ang mga haligi ug ang mga sukaranan niini ug ang mga tabil sa agianan sa tolda; ¹⁸ug ang mga ugsok sa tolda alang sa tabernakulo ug sa hawanan, uban ang mga hikot. ¹⁹Gidala nila ang maayong mga tinahing bisti alang sa mag-alagad sa balaang dapit, ang balaang bisti alang sa pari nga si Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki, aron moalagad sila ingon nga mga pari."

²⁰Unya mibiya ang tanang tribo sa Israel ug mipauli gikan sa atubangan ni Moises. ²¹Ang tanang kasingkasing nga iyang natandog ug kadtong espiritu nga naandam mibalik ug nagdalag halad alang kang Yahweh alang sa pagtukod sa tabernakulo, alang sa tanang kagamitan sa pag-alagad niini, ug alang sa mga balaang bisti. ²²Nangabot sila, ang mga lalaki ug mga babaye, ang tanan nga adunay masinugtanong kasingkasing. Gidala nila ang mga dayandayan, mga ariyos, ug mga kwentas, ang tanang matang sa alahas nga bulawan. Gihalad nila ang tanang bulawan ingon nga hiniusang halad ngadto kang Yahweh.

²³Gidala sa tanang tawo nga adunay balahiboong panapton nga asul, tapul, o pula, pinong lino, balahibo sa kanding, panit sa laking karnero nga gitina ug pula, o panit sa mananap nga dugong. ²⁴Ang mga tawo nga naghalad ug plata o bronse alang kang Yahweh, ug ang mga tawo nga adunay kahoy nga akasya aron magamit sa bisan unsa nga buluhaton nagdala usab niini.

²⁵Ang mga babaye nga hanas sa paghimog linubid, nagdala sa iyang nahimo—linubid nga asul, tapul, o pula, o pinong lino. ²⁶Ang tanang kasingkasing sa mga babaye nga nadasig ug kadtong hanas sa paghimo ug linubid gamit ang balahibo sa kanding.

²⁷Gidala sa mga pangulo ang mga bato nga onix ug mga bililhong bato nga ibutang sa efod ug sa tabon sa dughan; ²⁸Gidala nila ang mga pahumot ug lana alang sa mga lampara, alang sa lanang igdidihog, ug alang sa mahumot nga insenso. ²⁹Gidala sa mga Israelita ang kinabubut-on ang halad alang kang Yahweh; gidala sa tanang lalaki ug babaye nga may kasingkasing nga masinugtanon ang mga kagamitan alang sa tanang buluhaton nga gimando ni Yahweh pinaagi kang Moises nga buhaton.

³⁰Miingon si Moises sa mga Israelita, "Tan-awa, gitawag ni Yahweh si Bezalel ang anak nga lalaki ni Uri nga anak ni Hur, gikan sa tribo ni Juda. ³¹Gipuno niya si Bezalel sa iyang Espiritu, aron hatagan siya ug kaalam, panabot, ug kahibalo, alang sa tanang matang sa buluhaton, ³²sa paghimo sa mga maanindot nga disenyo ug sa paghimo gamit ang bulawan, plata, ug bronse; ³³sa pagputol usab ug pagpahimutang sa mga bato ug sa pagkulit sa mga kahoy—sa pagbuhat sa tanang matang sa disenyo ug paggama.

³⁴Gihatagan niya sa katakos ang iyang kasingkasing sa pagtudlo, kaniya ug kang Oholiab ang anak nga lalaki ni Ahisamac, gikan sa tribo ni Dan. ³⁵Gihatagan sila ni Yahweh sa katakos sa pagbuhat sa tanang matang sa buluhaton, sa pagtrabaho ingon nga hanas ng tighimo, ingon nga tigkulit, ingon nga mga tigburda sa asul, tapul, ug sa pulang balahibo sa karnero ug sa pinong lino, ug ingon nga mga manghahabol. Silang tanan ang tighimo sa tanang matang sa buluhaton, ug mga hanas sila nga modisenyo.

¹Busa si Bezalel ug si Oholiab ug ang matag usa ka tawo nga gihatagan ni Yahweh sa kahanas ug katakos nga masayran kung unsaon pagbuhat ang mga buluhaton sa pagtukod sa balaang dapit mao ang mobuhat sa buluhaton sumala sa tanang gisugo ni Yahweh."

²Gipatawag ni Moises si Bezalel, si Oholiab, ug ang matag usa ka hanas nga tawo kansang kaalam naggikan kang Yahweh, ug si bisan kinsa nga natandog ang kasingkasing nga motabang ug mobuhat sa buluhaton. ³Gihatag ni Moises kanila ang tanang mga halad nga gidala sa mga Israelita alang sa pagtukod sa balaang dapit. Nagpadayon gihapon sa pagdala ang mga tawo sa kinabubut-on nga mga halad matag buntag ngadto kang Moises. ⁴Busa nangabot ang tanang hanas nga mga tawo nga nagtrabaho didto sa balaang dapit.

⁵Misulti ang mga trabahante kang Moises, "Ang katawhan nagdalag sobra kay sa gikinahanglan sa pagbuhat sa buluhaton nga gisugo kanato ni Yahweh." ⁶Busa nagsugo si Moises nga wala nay si bisan kinsa nga anaa sulod sa kampo ang magdala ug dugang nga mga halad alang sa pagtukod sa balaang dapit. Unya mihunong na ang katawhan sa pagdala niini nga mga gasa. ⁷Paigo na ang anaa kanila nga mga kasangkapan alang sa tanang buluhaton.

⁸Busa ang tanang mga hanas nga tawo diha kanila mao ang nagtukod sa tabernakulo lakip ang napulo ka tabil nga hinimo sa pinong lino ug linubid nga asul, tapul, ug pula nga may hulagway sa kerubim. Gibuhat kini ni Bezalel, ang hanas kaayo nga tawo. ⁹Ang gitas-on sa matag tabil 20 ka cubit, ang gilapdon niini upat ka cubit. Ang tanang tabil managsama lamang ang gidak-on. ¹⁰Gisumpaysumpay sa pagtahi ni Bezalel ang lima ka tabil, ug mao usab ang iyang gibuhat sa laing lima ka tabil.

¹¹Naghimo siya ug galong nga asul sa kilid sa tumoy sa unang hut-ong sa tabil, ug naghimo usab siya ug sama niini sa ikaduhang hut-ong sa tabil. ¹²Gibutangan niya ug 50 ka mga galong ang unang hut-ong sa tabil ug 50 usab ka mga galong sa kilid sa tumoy sa ikaduhang hut-ong sa tabil. Busa nagtugbang ang mga galong. ¹³Naghimo siya ug 50 ka kaw-it nga bulawan ug gisumpay ang duha ka mga tabil aron maporma ang tabernakulo.

¹⁴Naghimo si Bezalel ug napulo ug usa ka mga tabil gikan sa balahibo sa kanding aron iatop sa tabernakulo. ¹⁵Ang gitas-on sa matag tabil 30 ka cubit, ug may gilapdon nga upat ka cubit. Managsama ang gidak-on sa napulog usa ka tabil. ¹⁶Gisumpaysumpay niya sa pagtahi ang lima ka tabil ug ang laing unom ka tabil usab. ¹⁷Naghimo siya ug 50 ka mga galong sa kilid sa tumoy sa unang hut-ong sa tabil, ug laing 50 ka mga galong diha sa kilid tumoy sa mga tabil aron masumpay ang ikaduhang hut-ong.

¹⁸Naghimo si Bezalel ug 50 ka kaw-it nga bronse aron masumpay ang duha ka hut-ong sa tabil ug maporma kining tolda. ¹⁹Naghimo siya ug atop sa tabernakulo gikan sa panit sa laking karnero nga tinina ug pula, adunay lain pang atop sa maayong panit nga ibutang sa ibabaw niini.

²⁰Naggabas si Bezalel ug mga tabla gikan sa kahoy nga akasya alang sa tabernakulo. ²¹Ang gitas-on sa matag usa ka tabla napulo ka cubits, ug 1 /2 ka cubits ang gilapdon niini. ²²Ang matag usa ka tabla adunay duha ka kahoy nga ugsok aron masumpaysumpay kini. Gibuhat niya kini sa tanang tabla sa tabernakulo. ²³Sama niini ang pagbuhat niya sa mga tabla: 20 ka mga tabla alang sa habagatang bahin.

²⁴Nagbuhat si Bezalel ug 40 ka sukaranan nga plata alang sa mga tabla. Adunay duha ka sukaranan ang matag usa ka tabla aron pagsumpay niini. ²⁵Alang sa ikaduhang bahin sa tabernakulo, sa amihanang bahin, naggabas siya ug 20 ka mga tabla ²⁶ug 40 ka sukaranan nga plata niini. Ang matag usa ka tabla adunay duha ka sukaranan, sa sunod na usab nga tabla, hangtod sa uban pang mga tabla.

²⁷Alang sa luyo sa tabernakulo sa kasadpan, naggabas si Bezalel ug unom ka mga tabla. ²⁸Naggabas usab siya ug lain pang duha ka tabla alang sa mga eskina sa likod sa tabernakulo.

²⁹Kini nga mga tabla nagbulagbulag sa ilalom, apan gisumpay sukad sa ubos hangtod taas nga sangko sa usa ka liningin. Gihimo niya ang sama niini sa duha ka mga eskina. ³⁰Adunay walo ka mga tabla, uban sa mga sukaranan nga plata niini. Adunay 16 tanan ka mga sukaranan, tagduha ka sukaranan sa matag usa ka tabla.

³¹Naghimo usab si Bezalel ug pangbabag gikan sa kahoy nga akasya---lima alang sa mga tabla sa usa ka bahin sa tabernakulo, ³²lima alang sa mga tabla sa laing bahin sa tabernakulo, ug lima ka mga pangbabag alang sa luyo nga bahin sa tabernakulo didto sa kasadpan. ³³Gipalapas niya paghimo ang pangbabag sa tungatunga nga bahin sa mga tabla aron mosangko sa isig ka tumoy. ³⁴Gihaklapan niyag bulawan ang mga tabla. Gihimoan niya kini ug bulawan nga liningin aron kasal-opan sa mga pangbabag, ug gihaklapan niyag bulawan ang mga pangbabag.

³⁵Naghimo si Bezalel ug mga tabil sa linubid nga asul, tapul, ug pula, ug pino nga lino, nga binurdahan ug kerubim, gibuhat kini sa hanas nga tighimo. ³⁶Naghimo siya ug upat ka haligi sa kahoyng akasya aron kabitan sa mga tabil, ug gihaklapan niya kini ug bulawan. Naghimo usab siya ug mga kaw-it nga bulawan alang sa mga haligi, ug gibutangan niya kini ug upat ka sukaranan nga plata.

³⁷Naghimo siya ug tabil alang sa ganghaan sa tolda. Hinimo kini sa linubid nga asul, tapul, ug pula, gamit ang pino nga lino, gibuhat kini sa usa ka tigburda. ³⁸Naghimo usab siya ug lima ka mga haligi sa tabil nga may kaw-itanan. Gihaklapan niyag bulawan ang mga tumoy ug ang mga hikot niini. Ang lima ka sukaranan hinimo gamit ang bronse.

¹Gihimo ni Bezalel ang arka sa kasabotan gamit ang kahoy nga akasya. Ang gitas-on niini 2 ug 1 / 2 ka cubit; 1. 5 ka cubit ang gilapdon niini; ug ang gihabugon niini 1 / 2 ka cubit. ²Ang gawas ug ang sulod niini gihaklapan niya ug lunsayng bulawan unya giribitihan ug bulawan ang palibot sa ibabaw niini. ³Gihulma niya ang upat ka dakong liningin nga bulawan alang sa upat ka tiil, ang duha niini gibitay sa pikas bahin, ug ang laing duha gibitay usab sa pikas bahin.

⁴Gihimo niya ang mga dayongan gamit ang kahoy nga akasya ug gihaklapan kini ug bulawan. ⁵Gisuksok niya ang mga dayongan sa mga dakong liningin nga bulawan sa isigkakilid sa arka sa kasabotan, aron madayongan kini. ⁶Gihimo niya ang tabon gamit ang lunsayng bulawan. Ang gitas-on niini 2 ug 1 / 2 ka cubit, ug ang gilapdon niini 1 ug 1 / 2 ka cubit.

⁷Gihimo ni Bezalel ang duha ka kerubim nga hinulma sa bulawan alang sa isigkatumoy niini. ⁸Ang matag usa ka kerubim ibutang sa isigkakilid sa tabon. Hinimo kini ingon nga nausa diha sa tabon. ⁹Gipabukhad ang mga pako sa kerubim ug napandongan niini ang tabon. Nag-atubangay ang kerubim sa usag-usa ug nagdungaw sa tungatunga sa tabon.

¹⁰Gihimo ni Bezalel ang lamesa gamit ang kahoy nga akasya. Ang gitas-on niini duha ka cubit, usa ka cubit ang gilapdon, ug may gihabugon nga 1 ug 1 / 2 ka cubit. ¹¹Gihaklapan niya kini ug lunsayng bulawan unya giribitihan ug lunsayng bulawan ang kilid sa ibabaw niini. ¹²Gisanipahan niya ang palibot niini nga may usa ka dangaw ang gilapdon, ug gihaklapan kini ug bulawan. ¹³Gihulma niya ang upat ka dakong liningin nga bulawan ug gipasulod kini sa upat ka eskina, kung asa nahimutang ang upat ka tiil.

¹⁴Gibutangan kining mga dakong liningin aron nga bulawan nga maoy suksokan sa mga dayongan sa lamesa, aron madayongan kini. ¹⁵Gihimo niya ang mga dayongan gamit ang kahoy nga akasya ug gihaklapan niya kini ug bulawan, aron madayongan ang lamesa. ¹⁶Gihimo niya ang mga kasangkapan alang sa lamesa---ang mga plato, mga kutsara, mga panaksan, ug mga panudlanan nga pangbubo sa mga halad. Gihimo niya kini gikan sa lunsayng bulawan.

¹⁷Gihimo niya ang tungtonganan sa lampara gikan sa linilok nga lunsayng bulawan. Gihimo ni Bezalel ang tungtonganan sa lampara nga adunay tungtonganan ug lawas. Ang mga tungtonganan sa lampara, ang mga dahondahon, ug ang mga bulakbulak gihimo unay gayod niini. ¹⁸Adunay unom ka sanga ang gipatugbaw gikan sa mga kilid niini---may tulo ka sanga ang gipatugbaw gikan sa isigkakilid niini. ¹⁹Ang unang sanga adunay tulo ka gagmayng panaksan nga hinimo sama sa bulak sa almendras, may dahondahon ug bulakbulak, ug ingon usab niini ang pagbuhat sa pikas sanga. Gihimo ang unom ka mga sanga nga gipatugbaw diha sa tungtonganan sa lampara sama gayod sa nahiuna.

²⁰Sa tungtonganan sa lampara mismo, nga mao ang lawas, may upat ka kupa nga hinimo sama sa bulak sa almendras uban ang mga dahondahon ug mga bulakbulak. ²¹May mga bulakbulak sa ilalom nga giusa paghimo sa matag pares sa sanga, sa unang pares hangtod sa ikatulong pares. Managsama usab ang gihimo sa unom ka sanga nga gipatugbaw gikan sa tungtonganan sa lampara. ²²Ang mga bulakbulak niini ug ang mga sanga unay tanan sa usa lamang ka paglilok gikan sa lunsayng bulawan.

²³Gihimo ni Bezalel ang tungtonganan sa lampara ug ang pito niini ka mga lampara, ang mga sipit ug ang mga sulo nga hinimo sa lunsayng bulawan. ²⁴Gihimo usab niya ang butanganan ug suga ug ang mga kasangkapan niini hinimo gikan sa usa ka talent nga lunsayng bulawan.

²⁵Gihimo ni Bezalel ang halaran sa insenso. Gihimo niya kini gamit ang kahoy nga akasya. Ang gitas-on niini usa ka cubit, ug ang gilapdon usab niini usa ka cubit. Kwadrado kini, ug duha ka cubits ang gihabugon. Ang mga sungaysungay niini hinimo unay sa kinatibuk-an niini. ²⁶Gihaklapan niya ug lunsayng bulawan ang halaran sa insenso---ang ibabaw, ang mga kilid, ug ang mga sungaysungay niini. Gipalibotan niya ug bulawan ang mga eskina niiini.

²⁷Gihimo niya ang duha ka liningin nga bulawan nga gibitay ilalom sa eskina sa isig ka kilid niini sa halaran sa sunoganan sa insenso. Ang mga liningin nga bulawan nga suksokan sa mga dayongan. ²⁸Gihimo niya ang mga dayongan gamit ang kahoy nga akasya ug gihaklapan niya kini ug bulawan. ²⁹Gihimo niya ang sagrado nga lana nga igdidihog ug walay sagol nga alimyon sa insenso, gibuhat kini sa usa ka tighimo ug pahumot.

¹Gihimo ni Bezalel ang halaran nga sunoganan sa mga halad gamit ang kahoy nga akasya. Kwadrado kini nga may lima ka cubit ang gitas-on ug lima usab ka cubit ang gilapdon ug tulo ka cubit ang gihabugon. ²Gihimoan niya ang upat ka eskina niini ug mga sungaysungay nga sama sa sungay sa torong baka. Gihimo niya kini unay sa halaran, unya gihaklapan niya kini ug bronse. ³Gihimo niya ang tanang kasangkapan alang sa halaran---ang mga panaksan nga saloran sa abo, mga pangkandos, mga dagkong panaksan, mga pangtuhog sa karne, ug mga butanganan sa baga. Gihimo niya kining tanan nga mga kasangkapan gamit ang bronse.

⁴Gihimo niya ang rehas nga bronse alang sa halaran, nga gibutang ilalom sa sanipa gikan sa tungatunga paubos. ⁵Gihulma usab niya ang upat ka liningin nga gitaod diha sa upat ka mga eskina sa rehas nga bronse, aron kasuksokan sa mga dayonganan.

⁶Gihimo ni Bezalel ang mga dayonganan gamit ang kahoy nga akasya ug gihaklapan kini ug bronse. ⁷Gisuksok niya ang mga dayonganan agi sa mga liningin diha sa kilid sa halaran, aron madayongan kini. Gihimo niya ang halaran gamit ang tabla, nga hawan sa sulod.

⁸Gihimo ni Bezalel ang dakong panaksan nga bronse uban ang tungtonganan niini nga bronse. Gihimo niya ang dakong panaksan gikan sa mga samin nga gipanag-iyahan sa mga babaye nga nag-alagad didto sa ganghaan sa tolda nga tagboanan.

⁹Gihimo usab ni Bezalel ang hawanan. Ang mga tabil nga gibitay sa habagatang bahin sa hawanan, hinimo gikan sa pinong lino, nga may gitas-on nga 100 ka cubit. ¹⁰Ang mga tabil adunay 20 ka mga haligi, uban sa 20 ka mga sukaranan nga bronse. Adunay mga kaw-itanan nga gibutang sa mga haligi, lakip ang mga panghikot nga plata.

¹¹Ingon man ang amihanang bahin, adunay mga tabil nga 100 cubit ang gitas-on uban ang 20 ka mga haligi, 20 ka mga sukaranan nga bronse, mga kaw-itanan nga gibutang sa mga haligi, ug mga panghikot nga plata. ¹²Ang mga tabil sa kasadpang bahin may gitas-on nga 50 ka cubits, uban sa napulo ka mga haligi ug sukaranan. Ang mga kaw-itanan ug ang mga panghikot sa haligi hinimo sa plata.

¹³Ang hawanan usab sa sidlakang bahin may gitas-on nga 50 ka cubit. ¹⁴Sa may kilid dapit sa ganghaan adunay mga tabil nga 50 ka cubit ang gitas-on. Aduna kini tulo ka mga haligi uban sa tulo ka mga sukaranan. ¹⁵Sa pikas bahin usab sa ganghaan sa hawanan adunay mga tabil nga 50 ka cubits ang gitas-on, uban ang tulo ka mga haligi ug tulo ka mga sukaranan. ¹⁶Ang tanang mga tabil palibot sa hawanan hinimo sa pinong lino.

¹⁷Hinimo sa bronse ang mga sukaranan sa haligi. Ang mga kaw-itanan ug mga panghikot hinimo gikan sa plata, ug gitabonag plata ang ibabaw sa mga haligi. Ang tanang haligi sa hawanan gihaplakan ug plata. ¹⁸Ang tabil sa ganghaan sa hawanan may gitas-on nga 20 ka cubit. Ang tabil hinimo sa linong asul, tapul, pula ug linubid nga pinong lino, nga may 20 ka cubit ang gitas-on. Aduna kini gitas-on nga 20 ka cubit ug lima ka cubit ang gihabugon, sama sa mga tabil sa hawanan. ¹⁹Aduna kini upat ka sukaran nga bronse ug kaw-itanan nga plata. Ang gitabon ibabaw sa mga haligi ug ang mga panghikot niini hinimo sa plata. ²⁰Hinimo sa bronse ang tanang ugsok sa tolda sa tabernakulo ug sa hawanan.

²¹Mao kini ang talaan sa mga kasangkapan sa tabernakulo, ang tabernakulo sa kasabotan ug sa mga balaod, nga gituman sumala sa gitudlo ni Moises. Mao kini ang buluhaton sa mga Levita ilalom sa pagdumala ni Itamar ang anak nga lalaki sa pari nga si Aaron. ²²Si Bezalel ang anak nga lalaki ni Uri, ang anak nga lalaki ni Hur nga gikan sa tribo sa Juda, mao ang nagbuhat sa tanang butang nga gimando ni Yahweh kang Moises. ²³Si Oholiab ang anak nga lalaki ni Ahisamac, nga gikan sa tribo ni Dan, mao ang kauban ni Bezalel ingon nga tigkulit, hanas nga tighimo, ug tigburda sa linubid nga asul, tapul, ug pula, ug sa pino nga lino.

²⁴Ang tanang bulawan nga gigamit sa buluhaton, tanang buhat nga may kalabotan sa balaang dapit--ang mga hinalad nga bulawan--29 ka talent (ang usa ka talent sama ra sa 34 ka kilo) ug 730 ka shekel, gitimbang pinaagi sa sukdanan sa shekel didto sa balay alampoan. ²⁵Ang plata nga gihatag sa katawhan may gibug-aton nga 100 ka talent ug 1, 775 shekel, sumala sa timabangan sa shekel sa balay alampoan, ²⁶o usa ka beka kada tawo nga 1 /2 ka shekel, sumala sa timbangan sa shekel sa balay alampoan. Kining maong kantidad natigom sumala sa matag usa ka tawo nga nalista sa listahan, may 603, 550 tanan ka mga lalaki nga nagpanuigon ug 20 ka tuig pataas.

²⁷100 ka talent sa plata ang gigamit alang sa mga sukaranan sa balaang dapit ug sa mga sukaranan sa haligi sa tabil: may 100 ka sukaranan unya usa ka talent sa matag usa ka sukaranan. ²⁸Sa nahibilin nga 1, 775 ka shekel nga plata, gihimo ni Bezalel ang mga kaw-itanan nga gikaw-it sa mga haligi, gitabonan ang ibabaw sa mga haligi, ug gihimoan kini ug mga tukod. ²⁹Ang mga hinalad nga bronse may gibug-aton nga 70 ka talent ug 2, 400 ka shekel.

³⁰Pinaagi niini gihimo niya ang mga sukaranan alang sa ganghaan sa tolda nga tagboanan, ang halaran nga bronse, angrehas nga bronse, ang tanang kasangkapan sa halaran, ³¹ang mga sukaranan sa haligi sa hawanan, ang mga sukaranan sa mga halagi sa ganghaan sa hawanan, ang tanang mga ugsok sa tolda alang sa tabernakulo, ug ang tanang mga ugsok sa hawanan.

¹Naghimo sila ug maayo nga mga bisti alang sa pag-alagad sa balaan nga dapit gamit ang asul, tapul, ug balahibo nga pula. Gihimoan nila ug mga bisti si Aaron alang sa balaan nga dapit, sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises.

²Naghimo si Bezalel ug bulawan nga efod, nga asul, tapul, balahibo nga pula, ug sa pinong linubid nga lino. ³Nagdukdok sila ug mga nipis nga bulawan ug gitabas kini ingon nga mga tanod aron sa pagtahi niini ngadto sa asul, sa tapul, ug sa balahibo nga pula, ug ngadto sa pino nga lino, nga binuhat sa usa ka hanas nga tighimo.

⁴Gibuhatan nila ug mga hikot ang efod sa may abaga, nga nagsumpay sa duha ka sidsid sa ibabaw nga bahin niini. ⁵Pino nga pagkatahi ang bakus niini sama sa efod; gisumpay kini aron mausa uban sa efod, hinimo kini sa pinong linubid nga lino nga bulawan, asul, ang tapul, ug ang dagtom pula, sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises.

⁶Nagkulit sila ug onix nga mga bato, nga gilibotan ug bulawan, gikulitan kini sama sa usa ka selyo, ug gikulitan sa mga ngalan sa napulo ug duha ka mga anak nga lalaki ni Israel. ⁷Gibutang kini ni Bezael sa abagang bahin nga mga hikot sa efod, ingon nga mga bato aron sa pagpahinumdom kang Yahweh mahitungod sa napulo ug duha ka mga anak nga lalaki ni Israel, sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises.

⁸Naghimo siya ug tabon sa dughan, ang buhat sa usa ka hanas nga tighimo, gidesinyohan sama sa efod. Gibuhat niya kini gikan sa bulawan, sa asul, sa tapul, ug sa pula nga balahibo, ug sa pinong lino. ⁹Kwadrado kini. Gipilo nila sa makaduha ang tabon sa dughan. Usa ka dangaw ang gitas-on niini ug usa ka dangaw usab ang gilapdon.

¹⁰Gilaray nila sa sulod niini ang mga mahalon nga mga bato sa upat ka laray. Ang unang laray adunay rubi, topas, ug garnet. ¹¹Ang ikaduhang laray adunay esmeralda, safiro, ug diamante. ¹²Ang ikatulong laray adunay hasinto, agata, ug ametis. ¹³Ang ikaupat nga laray adunay berilo, onix, ug haspe. Gipalibotan kini nga mga bato sa engaste nga bulawan.

¹⁴Gihan-ay ang mga bato sumala sa mga ngalan sa napulo ug duha ka mga anak nga lalaki ni Israel, gihan-ay sumala sa matag ngalan. Nahisama sila sa kinulit sa usa ka singsing, ang matag ngalan nagtimaan sa usa sa napulo ug duha ka mga tribo. ¹⁵Nagbuhat sila ug mga kadena nga sama sa mga pisi ngadto sa tabon sa dughan nga gisalapid gikan sa lunsay nga bulawan. ¹⁶Nagbuhat sila ug duha ka sukaranan nga bulawan ug duha ka singsing nga bulawan, gipapilit nila ang duha ka singsing nga bulawan ngadto sa duha ka sidsid sa tabon sa dughan.

¹⁷Gibutang nila ang duha ka sinalapid nga kadena nga bulawan diha sa duha ka singsing nga anaa sa duha ka sidsid sa tabon sa dughan. ¹⁸Gibutang nila ang duha ka tumoy sa sinalapid ngadto sa duha ka sukaranan. Gipatapot nila kini sa hikot sa efod sa atubangang bahin niini.

¹⁹Naghimo sila ug duha ka singsing nga bulawan ug gibutang kini diha sa duha ka sidsid sa tabon sa dughan, sa sidsid nga sunod sa sulod nga bahin niini. ²⁰Naghimo sila ug lain pang duha ka singsing nga bulawan ug gipatapot kini sa ubos sa duha ka hikot sa atubangan sa efod, duol ang utlanan niini ibabaw sa pino nga pagkatahi nga bakos sa efod.

²¹Gihikot nila ang tabon sa dughan diha sa mga singsing niini ngadto sa mga singsing sa efod uban sa usa ka pisi nga asul, aron nga sumpay lamang kini ibabaw sa pino nga pagkatahi nga bakos sa efod. Aron dili mabulag ang tabon sa dughan gikan sa efod. Gihimo kini sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises.

²²Naghimo ug kupo sa efod si Bezalel gikan sa tapul nga panapton, ang buhat sa usa ka magbuburda. ²³Aduna kini sul-obanan sa ulo sa tungang bahin niini. Gitahi ang sul-obanan sa ulo libot niini aron dili kini magisi. ²⁴Sa ubos nga sidsid niini, gidayandayanan nila kini ug mga pormang prutas nga granada nga asul, tapul, ug dagtom pula nga tanod ug pino nga lino.

²⁵Naghimo sila ug mga kiling-kiling gikan sa lunsay nga bulawan, ug gibutang nila ang mga kiling-kiling sa tunga sa mga pormang prutas nga granada sa tanang bahin sa ubos nga sidsid sa kupo— ²⁶ang usa ka kiling-kiling ug ang usa ka pormang prutas nga granada—ang anaa sa sidsid sa kupo alang sa pag-alagad ni Aaron. Sumala kini sa gisugo ni Yahweh kang Moises.

²⁷Naghimo sila ug mga tag-as nga bisti gikan sa pinong lino alang kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki. ²⁸Naghimo sila gikan sa pinong lino ug purong, mga kalo, mga pang-ilalom nga bisti, ²⁹ug bakos nga asul, tapul, ug dagtom pula nga tanod, ang buhat sa usa ka magbuburda. Sumala kini sa gisugo ni Yahweh kang Moises.

³⁰Naghimo sila ug balaanong korona gikan sa lunsay nga bulawan; gikulitan nila kini, sama sa kinulit sa usa ka selyo, ''Balaan ngadto kang Yahweh." ³¹Gipatapot nila sa ibabaw nga bahin sa purong ang asul nga pisi. Sumala kini sa gisugo ni Yahweh kang Moises.

³²Busa nahuman ang bulohaton diha sa tabernakulo, ang tolda nga tagboanan. Gihimo kining tanan sa katawhan sa Israel. Gituman nila ang tanan nga mga sugo ni Yahweh nga gihatag kang Moises. ³³Gidala nila ang tabernakulo ngadto kang Moises—ang tolda ug ang tanang galamiton niini, mga kaw-it, mga bungbong, mga pangbabag, mga haligi, ug ang mga pasukaranan niini; ³⁴ug ang mga tabon nga hinimo sa panit sa laking karnero nga gitinaan ug pula, ug ang tabon nga panit sa mananap sa dagat, ug ang tabil nga itabon ³⁵sa sudlanan sa pagpamatuod, ingon man ang mga dayongan ug ang halaran sa pagpasig-uli.

³⁶Gidala nila ang lamesa, ug ang tanang mga galamiton niini; ug ang tinapay nga nagpaila sa presensya sa Dios; ³⁷ang tungtonganan ug suga nga lunsay nga bulawan ug ang mga suga nga nalaray niini, uban sa mga galamiton niini ug ang lana alang sa mga suga; ³⁸ang bulawanong halaran, ang igdidihog nga lana ug ang mahumot nga insenso; ang babag alang sa ganghaan sa tabernakulo; ³⁹ang tumbaga nga halaran uban ang rehas nga tumbaga niini ug ang mga dayongan niini ug ang mga gamit niini ug ang dako nga panaksan uban sa iyang pasukaranan.

⁴⁰Nagdala sila ug mga babag alang sa hawanan uban sa mga poste ug mga pasukaranan, ug ang tabil alang sa ganghaan; ang mga pisi niini ug ang mga ugsok sa tolda; ug ang tanang galamiton alang sa pag-alagad sa tabernakulo, ang tolda nga tagboanan. ⁴¹Gidala nila ang pino nga pagkatahi nga mga bisti alang sa pag-alagad sa balaang dapit, ang balaang mga bisti alang kang Aaron nga pari ug sa iyang mga anak nga lalaki, aron makaalagad sila ingon nga mga pari.

⁴²Busa gibuhat sa katawhan sa Israel ang tanan sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises. ⁴³Gisuta ni Moises ang tanang buhat, ug, tan-awa, nahuman nila kini. Sumala sa gisugo ni Yahweh gibuhat kini nila sa ingon niana nga paagi. Unya gipanalanginan sila ni Moises.

¹Unya nakigsulti si Yahweh kang Moises nga nag-ingon, ²''Sa unang adlaw sa unang bulan sa bag-ong tuig kinahanglan itukod mo ang tabernakulo, ang tolda nga tagboanan.

³Kinahanglan nga ibutang nimo ang sudlanan sa kasabotan niini, ug kinahanglan nga tabonan nimo ang sudlanan sa kasabotan ug tabil. ⁴Kinahanglan nga dad-on nimo ang lamesa ug ipahimutang nga han-ay ang tanang mga gamit nga nahiapil niini. Unya kinahanglan dad-on nimo ang tungtonganan ug suga ug ipahimutang ang mga suga niini.

⁵Kinahanglan nga ibutang nimo ang bulawanong halaran sa insenso atubang sa sudlanan sa pagpamatuod, ug kinahanglan tabilan nimo ang ganghaan sa tabernakulo. ⁶Kinahanglan ibutang nimo ang halaran alang sa mga halad sinunog sa atubangan sa ganghaan sa tabernakulo, ang tolda nga tagboanan. ⁷Kinahanglan ibutang nimo ang dako nga panaksan taliwala sa tolda nga tagboanan ug sa halaran ug kinahanglan imo kining butangan ug tubig.

⁸Kinahanglan ipahimutang nimo ang hawanan palibot niini, ug kinahanglan imong tabilan ang ganghaan sa hawanan. ⁹Kinahanglan nga magdala ka ug igdidihog nga lana ug dihogi ang tabernakulo ug ang tanan nga anaa niini. Kinahanglan nga lainon nimo ug tanang mga kasangkapan alang kanako; ug mabalaan kini. ¹⁰Kinahanglan dihogan nimo ang halaran alang sa mga halad sinunog ug ang tanang mga galamiton niini. Kinahanglan lainon nimo ang halaran alang kanako ug mahimo gayod kining balaan alang kanako. ¹¹Kinahanglan dihogan nimo ang tumbaga nga panaksan ug ang pasukaranan niini ug laina kini alang kanako.

¹²Dad-a si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki sa ganghaan sa tolda nga tagboanan ug kinahanglan nga hugasan nimo sila. ¹³Bistihi si Aaron uban sa mga bisti nga gilain alang kanako, dihogi siya ug laina aron makaalagad siya ingon nga akong pari.

¹⁴Dad-a ang iyang mga anak nga lalaki ug bistihi sila ug tag-as nga mga bisti. ¹⁵Kinahanglan dihogan nimo sila ingon nga imong gidihogan ang ilang amahan aron makaalagad sila kanako ingon nga mga pari. Ang ilang pagkadinihogan maghimo kanilang magpabilin sa pagkapari hangtod sa ilang mga kaliwatan.'' ¹⁶Mao kini ang gihimo ni Moises; gituman niya ang tanan nga gisugo ni Yahweh kaniya. Gihimo niya kining tanan nga mga butang.

¹⁷Busa natukod ang tabernakulo sa unang adlaw sa unang bulan sa ikaduha nga tuig. ¹⁸Gitukod ni Moises ang tabernakulo, gibutang ang mga pasukaranan niini, ang mga babag niini, unya gitaod ang mga tabla niini, ug gipatindog ang mga haligi ug mga poste. ¹⁹Gibuklad niya ang tabon sa tabernakulo ug nagtukod ug tolda ibabaw niini, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya. ²⁰Gikuha niya ang mga kasugoan sa kasabotan ug gibutang kini sa sudlanan sa kasabotan. Gibutang usab niya ang mga dayongan sa sudlanan ug gibutang ang tabon sa pagpasig-uli ibabaw niini.

²¹Gidala niya ang sudlanan sa kasabotan ngadto sa tabernakulo. Gibutang niya ang tabil aron sa pagsalipod sa sudlanan sa pagpamatuod, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya. ²²Gibutang niya ang lamesa ngadto sa tolda nga tagboanan, sa amihanang bahin sa tabernakulo, gawas sa tabil. ²³Gihan-ay niya pagbutang sa lamesa ang tinapay sa atubangan ni Yahweh, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya.

²⁴Gibutang niya ang tungtonganan sa suga ngadto sa tolda nga tagboanan, atubang sa lamesa, sa habagatang bahin sa tabernakulo. ²⁵Gisindihan niya ang mga suga sa atubangan ni Yahweh, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya.

²⁶Gibutang niya ang bulawanong halaran sa insenso ngadto sa tolda nga tagboanan atubang sa tabil. ²⁷Nagsunog siya ug humot nga insenso ibabaw niini, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya.

²⁸Gitabilan niya ang ganghaan sa tabernakulo. ²⁹Gibutang niya ang halaran alang sa halad sinunog dapit sa ganghaan sa tabernakulo, ang tolda nga tagboanan. Naghalad siya ibabaw niini sa halad sinunog ug halad nga trigo, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya. ³⁰Gibutang niya ang dako nga panaksan taliwala sa tolda nga tagboanan ug sa halaran, ug gibutangan niya kini ug tubig alang sa pagpanghugas.

³¹Gihugasan ni Moises, ni Aaron, ug sa iyang mga anak nga lalaki ang ilang mga kamot ug mga tiil ngadto sa dako nga panaksan ³²sa matag sulod nila sa tolda nga tagboanan ug sa matag saka nila sa halaran. Gihugasan nila ang ilang mga kaugalingon, sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises. ³³Giandam ni Moises ang hawanan palibot sa tabernakulo ug sa halaran. Gitabilan niya ang ganghaan sa hawanan. Niining paagiha nahuman ni Moises ang bulohaton.

³⁴Unya mitabon ang panganod sa tolda nga tagboanan, ug napuno sa himaya ni Yahweh ang tabernakulo. ³⁵Wala nakasulod si Moises sa tolda nga tagboanan tungod sa panganod nga milukop niini, ug tungod sa himaya ni Yahweh nga mipuno sa tabernakulo.

³⁶Sa dihang mopataas na ang panganod gikan sa tabernakulo, mopadayon ang katawhan sa Israel sa ilang panaw. ³⁷Apan kung dili mopataas ang panganod gikan sa tabernakulo, dili makapadayon ang katawhan sa ilang panaw. Nagpabilin sila hangtod sa adlaw nga mopataas kini. ³⁸Kay ang panganod ni Yahweh anaa ibabaw sa tabernakulo panahon sa adlaw, ug ang iyang kalayo anaa sa ibabaw niini panahon sa kagabhion, nga makita sa tanang katawhan sa Israel samtang nanglakaw sila.

Levitico

1¹Gitawag ni Yahweh si Moises ug nakigsulti kaniya gikan sa tolda nga tigomanan, nga nag-ingon, ²"Pagpakigsulti ngadto sa katawhan sa Israel ug sultihi sila, 'Si bisan kinsa diha kaninyo nga magdala ug halad ngadto kang Yahweh, dad-a ingon nga halad ang usa ka mananap, gikan sa mga baka o gikan sa karnero.³Kung ang iyang halad usa ka halad sinunog gikan sa baka, kinahanglan nga ihalad niya ang laking baka nga walay tatsa. Ihalad niya kini ngadto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, aron nga dawaton kini ni Yahweh. ⁴Itapion niya ang iyang kamot ngadto sa ulo sa halad sinunog, ug unya dawaton kini isip puli alang kaniya aron sa pagpasaylo sa iyang sala.⁵Unya kinahanglan nga ihawon niya ang torong baka sa atubangan ni Yahweh. Ang mga anak nga lalaki ni Aaron, nga mga pari, maghalad sa dugo ug iwisikwisik kini ngadto sa halaran nga anaa sa pultahan sa tolda nga tigomanan. ⁶Unya kinahanglan nga panitan niya ang halad sinunog ug hiwahiwaon kini.⁷Unya ang mga anak nga lalaki ni Aaron nga pari mao ang maghaling ngadto sa halaran ug magbutang ug kahoy aron nga sugnoran kini. ⁸Ang mga anak nga lalaki ni Aaron, nga mga pari, ang magpahimutang sa mga gihiwahiwa, nga ulo ug sa tambok ngadto sa kahoy nga anaa sa kalayo sa halaran. ⁹Apan kinahanglan nga hinloan niya ug tubig ang ginhawaang bahin ug ang mga tiil niini. Unya sunogon sa pari ang tanan diha sa halaran ingon nga halad sinunog. Makahatag kini ug humot nga makapahimuot alang kanako; Mahimo kining halad alang kanako pinaagi sa kalayo.¹⁰Kung ang iyang halad alang sa halad sinunog gikan sa karnero, usa sa mga karnero o usa sa mga kanding, kinahanglan ihalad niya ang laki nga walay tatsa. ¹¹Ihawon niya kini ngadto sa amihanang bahin sa halaran sa atubangan ni Yahweh. Iwisikwisik sa mga anak nga lalaki ni Aaron, nga mga pari, ang dugo niini sa matag kilid sa halaran.¹²Iya kining hiwahiwaon uban ang ulo niini ug ang tambok niini, unya ipahimutang kini sa pari ngadto sa kahoy nga anaa sa kalayo, nga anaa sa halaran, ¹³apan kinahanglan nga hinloan ug tubig ang ginhawaang bahin ug ang mga tiil niini. Unya ihalad sa pari ang tibuok nga halad, ug sunogon kini ngadto sa halaran. Mao kini ang halad sinunog, ug makahatag kini ug humot nga makapahimuot alang kang Yahweh; mahimo kining halad alang kaniya pinaagi sa kalayo.¹⁴Kung ang iyang halad ngadto kang Yahweh mao ang halad sinunog nga mga langgam, busa kinahanglan nga magdala siya ug salampati o pispis nga tukmo ingon nga iyang halad. ¹⁵Kinahanglan nga dad-on kini sa pari ngadto sa halaran, putlon ang ulo niini, ug sunogon kini ngadto sa halaran. Unya kinahanglan nga ipaagas ang dugo niini ngadto sa kilid sa halaran.¹⁶Kinahanglan nga kuhaon niya ang ubol-ubol lakip na ang mga kinaon niini, ug iitsa kini ngadto sa kilid sa halaran sa sidlakang bahin, sa dapit diin gibutang ang abo. ¹⁷Kinahanglan nga pikason niya kini pinaagi sa pagbitad sa mga pako niini, apan kinahanglan nga dili niya kini tungaon sa duha ka bahin. Unya pagasunogon kini sa pari ngadto sa halaran, nga gisugnoran ug kahoy. Mahimo kining halad sinunog, ug makahatag kini ug humot nga makapahimuot alang kang Yahweh; mahimo kining halad alang kaniya pinaagi sa kalayo.

2¹Kung adunay magdala ug halad nga trigo ngadto kang Yahweh, kinahanglan nga labing maayo nga harina ang iyang ihalad, ug buboan niya kini ug lana ug butangan ug insenso. ²Dad-on niya ang halad ngadto sa mga anak nga lalaki ni Aaron nga mga pari, ug didto magkuha ang pari ug usa ka kumkom sa labing maayong harina nga adunay lana ug insenso. Unya pagasunogon sa pari ang halad ngadto sa halaran ingon nga kinatibuk-ang halad. Makahatag kini ug tam-is nga humot alang kang Yahweh; mahimo kining halad alang kaniya pinaagi sa kalayo. ³Mapanag-iya ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang bisan unsa nga mahibilin nga halad sa trigo. Balaan kaayo kini nga halad nga gisunog alang kang Yahweh.⁴Kung mohalad ka ug trigo nga walay igpapatubo nga giluto sa pugon, kinahanglan nga humok kini nga tinapay nga hinimo gikan sa labing maayong harina nga sinagolan ug lana, o gahi nga tinapay nga walay igpapatubo, nga pinahiran ug lana. ⁵Kung giluto ang imong halad nga trigo diha sa lapad nga karahay, kinahanglan nga hinimo kini sa labing maayong harina nga walay igpapatubo nga sinagolan ug lana.⁶Kinahanglan nga bahinbahinon ug buboan nimo kini ug lana. Mao kini ang halad nga trigo. ⁷Kung giluto sa karahay ang imong halad nga trigo, kinahanglan nga hinimo kini sa labing maayong harina ug lana.⁸Kinahanglan nga dad-on nimo ang halad nga trigo nga hinimo gikan niining mga butanga ngadto kang Yahweh, ug ihatag kini ngadto sa pari, nga maoy modala niini ngadto sa halaran. ⁹Unya magkuha ang pari ug gamayng bahin gikan sa halad nga trigo ingon nga kinatibuk-ang halad, ug pagasunogon niya kini ngadto sa halaran. Mahimo kining halad nga gisunog, ug makahatag kini ug tam-is nga humot alang kang Yahweh. ¹⁰Mapanag-iya ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang bisan unsa nga mahibilin sa trigo nga halad. Balaan kaayo kini nga halad nga gisunog alang kang Yahweh.¹¹Walay halad nga trigo nga adunay igpapatubo ang inyong ihalad ngadto kang Yahweh, kay kinahanglan nga sunogon ninyo ang tinapay nga walay igpapatubo, ni bisan unsang matang sa dugos, ingon nga halad nga gisunog ngadto kang Yahweh. ¹²Ihalad ninyo kini ngadto kang Yahweh ingon nga halad sa unang mga abot, apan dili kini magamit aron nga makahatag ug humot ug tam-is ngadto sa halaran. ¹³Kinahanglan nga butangan ninyo ug asin ang matag halad nga trigo. Kinahanglan nga dili ninyo tugotan nga mawala gikan sa inyong halad nga trigo ang asin sa kasabotan sa inyong Dios. Kinahanglan nga magbutang kamo ug asin sa tanan ninyong mga halad.¹⁴Kung maghalad kamo sa unang mga abot sa trigo ngadto kang Yahweh, paghalad ug bag-ong ani nga trigo nga gisanlag ug gilubok aron kan-on. ¹⁵Unya kinahanglan nga butangan ninyo kini ug lana ug insenso. Mao kini ang halad nga trigo. ¹⁶Unya pagasunogon sa pari ang ubang bahin sa linubok nga trigo ug lana ug insenso ingon nga kinatibuk-ang halad. Mao kini ang halad nga gisunog ngadto kang Yahweh.

3¹Kung adunay maghalad ug mga mananap nga gikan sa panon sa baka ingon nga halad sa pakigdait, laki man o baye, kinahanglan nga maghalad siya ug mananap nga walay tatsa sa atubangan ni Yahweh. ²Ipandong niya ang iyang kamot sa ulo sa iyang halad ug ihawon kini ngadto sa pultahan sa tolda nga tigomanan. Unya iwisikwisik sa mga anak nga lalaki ni Aaron nga mga pari ang dugo niini sa matag kilid sa halaran.³Ihalad sa tawo ang halad sa pagpakigdait ngadto kang Yahweh pinaagi sa kalayo. Ang tambok nga miputos o sumpay sa ginhawaang mga bahin, ⁴ug ang duha ka kidni ug ang tambok nga anaa niini sa mga dapidapi, ug ang tambok sa atay, ug ang mga kidni—pagakuhaon niya kining tanan. ⁵Sunogon kini sa mga anak nga lalaki ni Aaron ngadto sa halaran uban sa halad sinunog, nga anaa sa ginasugnoran nga kalayo. Makahatag kini ug tam-is ug humot alang kang Yahweh; mahimo kining halad alang kaniya pinaagi sa kalayo.⁶Kung ang halad sa usa ka tawo sa pagpakigdait ngadto kang Yahweh gikan sa panon sa karnero; laki man o baye, kinahanglan nga walay tatsa ang iyang ihalad. ⁷Kung maghalad siya ug karnero, nan kinahanglan nga ihalad niya kini sa atubangan ni Yahweh. ⁸Ipandong niya ang iyang kamot ngadto sa ulo sa iyang halad ug ihawon kini ngadto sa atubangan sa tolda nga tigomanan. Unya iwisikwisik sa mga anak nga lalaki ni Aaron ang dugo niini sa matag kilid sa halaran.⁹Maghalad ang tawo alang sa pagpakigdait ingon nga halad nga gisunog ngadto kang Yahweh. Ang tambok, puokon pagputol ang tibuok tambok nga ikog, ug ang tambok nga miputos sa ginhawaang mga bahin ug ang tanang tambok nga anaa duol sa ginhawaang mga bahin, ¹⁰ug ang duha ka kidni ug ang tambok nga uban niini, nga anaa sa dapidapi, ug ang tambok sa atay, uban sa mga kidni—pagakuhaon niya kining tanan. ¹¹Unya pagasunogon kining tanan sa pari ngadto sa halaran ingon nga halad sinunog nga pagkaon ngadto kang Yahweh.¹²Kung kanding ang halad sa usa ka tawo, nan ihalad niya kini ngadto sa atubangan ni Yahweh. ¹³Kinahanglan nga ipandong niya ang iyang kamot ngadto sa ulo sa maong kanding ug ihawon kini ngadto sa atubangan sa tolda nga tigomanan. Unya iwisikwisik sa mga anak nga lalaki ni Aaron ang dugo niini sa matag kilid sa halaran. ¹⁴Mohalad ang tawo ngadto kang Yahweh sa halad nga gisunog. Kuhaon niya ang tambok nga miputos sa sulod bahin, ug ang tanang tambok nga duol sa sulod mga bahin.¹⁵Kuhaon usab niya ang duha ka kidni ug ang tambok nga uban niini, nga anaa sa dapidapi, ug ang tambok sa atay uban sa duha ka kidni. ¹⁶Pagasunogon kining tanan sa pari diha sa halaran ingon nga halad sinunog nga pagkaon, aron nga makahatag ug tam-is nga humot. Iya kang Yahweh ang tanang tambok. ¹⁷Mahimo kining balaod hangtod sa kaliwatan sa inyong katawhan bisan asang dapita kamo mopuyo, nga dili kamo angay nga mokaon ug tambok o dugo.'"

4¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ²"Sultihi ang katawhan sa Israel, 'Kung makasala si bisan kinsa nga dili tinuyoan, nakabuhat niadtong mga butang nga gimando ni Yahweh nga dili buhaton, ug kung nakahimo siya sa butang nga ginadili, kinahanglan nga buhaton kining mosunod. ³Kung nakasala ang labawng pari nga makahimo usab sa katawhan nga sad-an, nan tugoti siya nga mohalad ngadto kang Yahweh ug nating baka nga walay tatsa ingon nga halad sa sala alang sa iyang nabuhat nga sala.⁴Kinahanglan nga dad-on niya ang torong baka ngadto sa pultahan sa tolda nga tigomanan sa atubangan ni Yahweh, ipandong ang iyang kamot sa ulo niini, ug ihawon ang torong baka ngadto sa atubangan ni Yahweh. ⁵Magkuha ug gamay nga dugo sa torong baka ang dinihogan nga pari ug dad-on kini ngadto sa tolda nga tigomanan.⁶Ituslob sa pari ang iyang tudlo ngadto sa dugo ug iwisikwisik ang uban niini sa makapito ka higayon sa atubangan ni Yahweh, sa atubangan nga tabil sa labing balaan nga dapit. ⁷Unya butangan sa pari ang mga sungaysungay sa halaran ug gamay nga dugo diin ginasunog ang humot nga insenso sa atubangan ni Yahweh, nga anaa sa tolda nga tigomanan, ug ibubo niya ang tanang nahibilin nga dugo sa torong baka ngadto sa kinaubosang bahin sa halaran alang sa mga halad sinunog, nga anaa sa pultahan sa tolda nga tigomanan.⁸Laplapon niya ang tanang tambok sa torong baka nga halad sa sala; ang tambok nga miputos sa sulod nga bahin, ang tanang tambok nga nakadikit sa ginhawaang mga bahin, ⁹ang duha ka kidni ug ang tambok nga anaa niini, nga anaa sa dapidapi, ug ang tambok sa atay, uban sa mga kidni—laplapon niya kining tanan. ¹⁰Laplapon niya kining tanan, sama nga iya kining gilaplap gikan sa torong baka nga halad alang sa pagpasig-uli. Unya pagasunogon sa pari ang tanang bahin niini ngadto sa halaran alang sa mga halad sinunog.¹¹Ang panit sa torong baka ug ang nahibilin nga karne, uban sa ulo ug sa mga tiil ug sa sulod nga bahin ug sa hugaw niini, ¹²ang tanang mga bahin sa torong baka—dad-on niya kining tanan nga mga bahin gawas sa kampo ngadto sa dapit nga ilang gihinloan alang kanako, diin gibubo nila ang mga abo; pagasunogon nila kadtong mga bahin didto sa kahoy. Kinahanglan nga sunogon nila kadtong mga bahin diin gibubo nila ang mga abo.¹³Kung nakasala nga dili tinuyoan ang tibuok pundok sa katawhan sa Israel, ug kung wala nakamatikod ang pundok sa katawhan nga nakasala sila ug nakabuhat sa mga butang nga gimando ni Yahweh nga dili buhaton, ug kung sad-an sila, ¹⁴unya, sa dihang nahibaw-an na ang nabuhat nila nga sala, nan kinahanglan nga maghalad ug nating baka ang pundok sa katawhan ingon nga halad alang sa sala ug dad-on kini ngadto sa atubangan sa tolda nga tigomanan. ¹⁵Ipandong sa mga kadagkoan sa pundok sa katawhan ang ilang mga kamot ngadto sa ulo sa baka sa atubangan ni Yahweh, ug ihawon ang baka ngadto sa atubangan ni Yahweh.¹⁶Dad-on sa dinihogan nga pari ang gamay nga dugo sa baka ngadto sa tolda nga tigomanan, ¹⁷ug ituslob sa pari ang iyang tudlo sa maong dugo ug iwisikwisik kini sa makapito ka higayon sa atubangan ni Yahweh, sa atubangan sa tabil.¹⁸Butangan niya ug gamay nga dugo ang mga sungaysungay sa halaran nga anaa sa atubangan ni Yahweh, nga anaa sa tolda nga tigomanan, ug ibubo niya ang tanang dugo sa kinaubosang bahin sa halaran alang sa halad sinunog, nga anaa sa pultahan sa tolda nga tigomanan. ¹⁹Laplapon niya ang tanang tambok gikan niini ug sunogon kini ngadto sa halaran.²⁰Mao kana ang kinahanglan niyang buhaton sa baka. Sama sa iyang gibuhat sa baka nga halad alang sa sala, busa mao usab ang iyang buhaton niini nga baka, ug ang pari mao ang maghimo ug pagpapas sa sala alang sa katawhan, ug mapasaylo sila. ²¹Dad-on niya ang baka gawas sa kampo ug sunogon kini sama sa iyang pagsunog sa unang baka. Mao kini ang halad sa sala alang sa pundok sa katawhan.²²Kung nakasala ang tigdumala nga dili tinuyoan, sa pagbuhat sa tanang mga butang nga gimando ni Yahweh nga iyang Dios nga dili buhaton, ug sad-an siya, ²³unya nahibaw-an na niya ang sala nga iyang nabuhat, kinahanglan nga magdala siya ug laking kanding nga walay tatsa, ingon nga halad.²⁴Ipandong niya ang iyang kamot ngadto sa ulo sa maong kanding ug ihawon kini sa dapit diin ginaihaw nila ang halad sinunog sa atubangan ni Yahweh. Mao kini ang halad sa sala. ²⁵Magkuha ug dugo ang pari sa halad nga alang sa sala pinaagi sa iyang tudlo ug ibutang kini ngadto sa mga sungaysungay sa halaran alang sa mga halad sinunog, ug ibubo niya ang dugo niini kinaubosang bahin sa halaran sa halad sinunog.²⁶Sunogon niya ang tanang tambok ngadto sa halaran, sama sa tambok nga halad alang sa pagpasig-uli. Ang pari mao ang maghimo sa pagpapas sa sala alang sa tigdumala, ug mapasaylo ang tigdumala.²⁷Kung makasala ang yanong mga tawo nga dili tinuyoan, sa pagbuhat sa mga butang nga gimando ni Yahweh kaniya nga dili buhaton, ug sa dihang naamgohan na niya ang iyang sala, ²⁸unya sa dihang nahibaw-an na niya ang sala nga iyang nabuhat, nan magdala siya ug baye nga kanding nga walay tatsa alang sa iyang halad, alang sa sala nga iyang nabuhat.²⁹Ipandong niya ang iyang kamot ngadto sa ulo sa halad sa sala ug ihawon ang halad sa sala didto sa butanganan sa halad sinunog. ³⁰Magkuha ug gamay nga dugo ang pari pinaagi sa iyang tudlo ug ibutang kini ngadto sa mga sungaysungay sa halaran alang sa mga halad sinunog. Ibubo niya ang tanang nahibilin nga dugo sa kinaubosang bahin sa halaran.³¹Laplapon niya ang tanang tambok, sama nga gilaplap ang tambok gikan sa mga halad sa pagpasig-uli. Sunogon kini sa pari ngadto sa halaran aron nga makahatag ug tim-is nga kahumot alang kang Yahweh. Ang pari mao ang maghimo sa pagwala sa sala alang sa tawo, ug mapasaylo siya.³²Kung magdala ang tawo ug karnero ingon nga halad sa sala, magdala siya ug baye nga karnero nga walay tatsa. ³³Ipandong niya ang iyang kamot ngadto sa ulo sa halad sa sala ug ihawon kini ingon nga halad alang sa sala sa dapit diin ginaihaw nila ang halad sinunog.³⁴Magkuha ug dugo ang pari sa halad sa sala pinaagi sa iyang tudlo ug ibutang kini ngadto sa mga sungaysungay sa halaran alang sa halad sinunog, ug ibubo niya ang tanang dugo niini sa kianubosang bahin sa halaran. ³⁵Laplapon niya ang tanang tambok, sama nga gilaplap ang tambok sa karnero gikan sa halad sa pagpasig-uli, ug sunogon kini sa pari ngadto sa halaran ibabaw sa mga halad nga gisunog nga alang kang Yahweh. Ang pari mao ang maghimo sa pagwala sa sala alang kaniya sa sala nga iyang nabuhat, ug mapasaylo ang maong tawo.

5¹

²O kung nakahikap ang si bisan kinsa sa bisan unsa nga butang nga giila sa Dios ingon nga mahugaw, patayng lawas ba kini sa mahugaw nga ihalas nga mananap o patayng lawas sa bisan unsa nga mga binuhing mananap, o nagakamang nga mananap, bisan kung wala tuyoa sa tawo nga gunitan kini, mahimo siyang hugaw ug sad-an.³O kung nakahikap siya sa makapahugaw sa usa ka tawo, bisan unsa pa man kini kahugaw, ug kung wala siyay kasayoran mahitungod niini, nan mahimo siyang sad-an kung masayran niya ang mahitungod niini. ⁴O kung makapanumpa dayon ang si bisan kinsa pinaagi sa iyang ngabil aron magbuhat ug daotan o maayo, bisan unsa pa man kini nga gidalidali sa pagpanumpa sa usa ka tawo diha sa pagsaad, bisan pa kung wala siya masayod niini, nan mahimo siyang sad-an, sa bisan asa niini nga mga butanga sa dihang masayran na niya ang mahitungod niini.⁵Sa dihang sad-an ang usa ka tawo sa bisan asa niining mga butanga, kinahanglan nga isugilon niya ang bisan unsang sala nga iyang nabuhat. ⁶Unya kinahanglan nga dad-on niya ang halad alang sa sala ngadto kang Yahweh alang sa sala nga iyang nahimo, usa ka bayeng mananap nga gikan sa panon, nating karnero o kanding, alang sa halad sa sala, ug ang pari ang maghimo ug pagpapas sa sala alang kaniya.⁷Kung dili siya makapalit ug nating karnero, makahimo siya sa pagdala ug duha ka salampati o duha ka pispis nga tukmo ingon nga halad sa dili tinuyoan nga sala ngadto kang Yahweh, usa alang sa halad sa sala ug ang lain pang usa alang sa halad sinunog. ⁸Kinahanglan nga dad-on niya kini ngadto sa pari, nga maoy maghalad pag-una sa halad alang sa sala—lubagon niya ang ulo niini gikan sa liog apan dili kini ibulag gikan sa lawas. ⁹Unya iwisikwisik niya ang ubang dugo sa halad alang sa sala ngadto sa kilid sa halaran, ug paagason niya ang nahibiling dugo ngadto sa kinaubsang bahin sa halaran. Mao kini ang halad alang sa sala.¹⁰Unya ihalad niya ang ikaduha nga langgam ingon nga halad sinunog, sumala sa gihulagway sa mga gitudlo, ug ang pari ang maghimo ug pagwala sa sala alang kaniya, ug mapasaylo na ang tawo.¹¹Apan kung dili siya makapalit ug duha ka salampati o duha ka pispis nga tukmo, kinahanglan nga magdala siya ug ikanapulo nga bahin sa epha sa labing maayo nga harina ingon nga halad alang sa sala. Kinahanglan dili niya kini sagolan ug lana o bisan unsa nga insenso, tungod kay halad man kini alang sa sala.¹²Kinahanglan nga dad-on niya kini ngadto sa pari, ug magkuha ug usa ka kumkom niini ang pari ingon nga timaan sa kinatibuk-an nga halad ug unya sunogon kini ngadto sa halaran, sa ibabaw sa mga halad sinunog alang kang Yahweh. Mao kini ang halad alang sa sala. ¹³Ang pari ang maghimo ug pagwala sa sala alang kaniya, ug mapasaylo na ang tawo. Mapanag-iya sa pari ang mga nahibilin gikan sa halad, ingon man ang halad nga trigo.'"¹⁴Unya nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises, nga nag-ingon, ¹⁵"Kung mosupak si bisan kinsa niini nga sugo ug makasala batok sa mga butang nga gipanag-iya ni Yahweh, apan wala kini tuyoa, nan kinahanglan nga dad-on niya ang iyang halad sa dili tinuyoan nga sala ngadto kang Yahweh. Torong karnero nga walay tatsa nga gikan sa panon sa mga karnero ang kinahanglan nga ihalad; kinahanglan nga ang kantidad niini sama sa kantidad sa plata nga mga shekel— ang shekel sa balaang dapit—ingon nga halad sa dili tinuyoan nga sala. ¹⁶Kinahanglang tagbawon niya si Yahweh tungod sa iyang nabuhat nga daotan bahin sa butang nga balaan, ug dugangan niya kini ug ikalima nga bahin ug ihatag kini sa pari. Unya ang Pare magabuhat ug pagtabon-sa-sala alang kaniya pinaagi sa lakeng karnero sa halad-tungod-sa-paglapas, ug kanang tawhana mapasaylo.¹⁷Kung nakasala ang si bisan kinsa ug nagbuhat sa mga butang nga wala gipabuhat ni Yahweh, bisan ug wala siyay kasayoran niini, sad-an gihapon siya ug kinahanglan nga manubag siya sa iyang sala. ¹⁸Kinahanglan nga magdala siya ug torong karnero nga walay tatsa nga gikan sa panon sa mga karnero, sumala sa insaktong kantidad, ingon nga halad alang sa dili tinuyoan nga sala ngadto sa pari. Unya maghimo ug paghinlo ang pari alang sa sala nga iyang nahimo, nga dili tinuyoan, ug pasayloon siya. ¹⁹Mao kini ang halad alang sa dili tinuyoan nga sala, ug sad-an gayod siya sa atubangan ni Yahweh."

6¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ²"Kung adunay makasala kinsa ug mosupak batok kang Yahweh pinaagi sa pagpanglimbong sa iyang silingan sa usa ka butang nga gipiyal kaniya, o sa mga gibilin kaniya o sa mga butang nga kinawat, o nagdaugdaog sa iyang silingan, ³o nakakaplag siya ug usa ka butang nga nawala nga iya sa iyang silingan ug namakak mahitungod niini, ug nanumpa pa gani niini sa bakak, o kung makasala ang tawo sa mga butang nga sama niini, ⁴4 Ug kong siya nakasala ug makaplagan nga sad-an, kinahanglan nga iuli niya ang bisan unsa nga iyang nakuha pinaagi sa pagpanulis o pagdaugdaug, kun kadtong gipiyal kaniya, kun kadtong nawala apan iyang hingkaplagan.⁵Dugang pa, sa bisan unsa nga butang nga iyang gipanumpaan ug bakak, kinahanglan nga ibalik niya kini sa tibook ug dugangan niya kini ug 1 / 5 sa kantidad aron ibayad sa nanag-iya niini, sa adlaw nga siya nahibaloan nga sad-an. ⁶Unya kinahanglan nga magdala siya ug halad sa sala ngadto kang Yahweh, usa ka karnero nga walay tatsa nga gikan panon sa karnero nga subay sa insaktong kantidad, ingon nga halad sa sala ngadto sa pari. ⁷Maghimo ang pari ug pagwala sa sala alang kaniya sa atubangan ni Yahweh, ug pasayloon siya sa bisan unsang butang nga iyang nabuhat nga nakapahimo kaniya nga sad-an."⁸Unya nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ⁹"Mandoi si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki, ug ingna, 'Mao kini ang balaod sa halad nga sinunog: Kinahanglan nga anaa ibabaw sa halaran ang halad sinunog sa tibuok gabii hangtod sa kabuntagon, ug padayon nga magsiga ang kalayo sa halaran.¹⁰Isul-ob sa pari ang iyang mga bisti nga lino, ug isul-ob usab niya ang iyang pang-ilalaom nga sapot nga lino. Kuhaon niya ang mga abo nga nahibilin human lamoya sa kalayo ang halad sinunog ngadto sa halaran, ug ibutang niya ang mga abo sa kilid sa halaran. ¹¹Hukason niya ang iyang mga bisti ug magsul-ob siya ug laing mga bisti aron pagdala sa mga abo pagawas sa kampo paingon sa hinlo nga dapit.¹²Kanunay nga magsiga ang kalayo sa halaran. Kinahanglan nga dili kini mapalong, ug matag buntag sugnoran kini sa pari. Ibutang niya ang halad sinunog sumala sa insaktong han-ay niini, ug sunogon niya dinhi ang tambok nga bahin sa mga halad alang sa pagpasig-uli. ¹³Kinahanglan nga kanunay nga magsiga ang kalayo sa halaran. Kinahanglan nga dili kini mapalong.¹⁴Mao kini ang balaod sa halad nga trigo. Ang maghalad niini mao ang mga anak nga lalaki ni Aaron sa atubangan ni Yahweh diha sa halaran. ¹⁵Magkuha ang pari ug usa ka kumkom sa labing maayo nga harina sa halad nga trigo ug sa lana ug sa insenso nga anaa sa halad nga trigo, ug sunogon niya kini ngadto sa halaran aron maghatag kini ug matam-is nga kahumot ingon nga kinatibuk-ang halad.¹⁶Kan-on ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang bisan unsa nga nahibilin sa halad. Kinahanglan nga kan-on kini nga walay igpapatubo diha sa balaan nga dapit. Pagakan-on nila kini ngadto sa hawanan sa tolda nga tigomanan. ¹⁷Kinahanglan nga lutoon kini nga walay igpapatubo. Gihatag ko kini isip ilang bahin sa akong mga halad pinaagi sa kalayo. Labing balaan kini, sama sa halad alang sa sala ug sa halad sa sala nga dili tinuyoan sala. ¹⁸Sa tanang panahon nga moabot sa tibuok kaliwat sa imong kaliwatan, makahimo sa pagkaon niini isip iyahang bahin ang si bisan kinsa nga kaliwat ni Aaron nga lalaki, nga gikan sa mga halad sinunog alang kang Yahweh. Mamahimong balaan ang si bisan kinsa nga makahikap niini.'"¹⁹Busa nakigsulti na usab si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ²⁰"Mao kini ang halad ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki, nga ilang ihalad ngadto kang Yahweh sa adlaw nga madihogan ang matag-anak niya nga lalaki: ang ikanapulo nga bahin sa epha sa labing maayo nga harina ingon nga naandang halad nga trigo, katunga niini sa buntag ug ang katunga niini sa gabii.²¹Himoon kini gamit sa lana sa lutuan ug pan. Sa dihang mahumod na kini, dad-on mo kini pasulod. Sa linuto nga mga piraso ihalad nimo ang halad nga trigo aron nga maghatag kini ug kahumot alang kang Yahweh. ²²Ang dinihogan nga pari gikan sa iyang mga anak nga lalaki maoy maghalad niini. Ingon nga gimando kini hangtod sa kahangtoran, sunogon kining tanan ngadto kang Yahweh. ²³Ang matag trigo nga halad sa pari kinahanglan sunog gayod kaayo. Ug kinahanglan nga dili kini kaonon."²⁴Nakigsulti na usab si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ²⁵"Pagpakigsulti kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki, ug ingna, 'Mao kini ang balaod sa halad alang sa sala: Kinahanglan nga ihawon ang halad alang sa sala ngadto sa dapit kung asa giihaw ang halad sinunog sa atubangan ni Yahweh. Labing balaan kini. ²⁶Kan-on kini sa pari nga maoy naghalad niini alang sa sala. Kinahanglan nga kan-on lamang kini ngadto sa balaang dapit sa hawanan sa tolda nga tigomanan.²⁷Mahimong balaan ang bisan unsang masaghiran sa karne niini, ug kung mawisikan ug dugo ang bisan unsa nga panapton, kinahanglan nga labhan, ang bahin nga nawisikan, ngadto sa balaang dapit. ²⁸Apan kinahanglan nga buakon ang kolon nga gipabukalan niini. Kung gipabukalan kini diha sa tumbaga nga kolon, kinahanglan nga hinisan kini ug hugasan sa hinlo nga tubig.²⁹Makahimo sa pagkaon ang si bisan kinsang lalaki diha sa mga pari tungod kay labing balaan man kini. ³⁰Apan kinahanglan nga dili ka-on ang bisan unsa nga halad sa sala nga diin ang dugo gidala ngadto sa tolda nga tigomanan aron sa paghimo ug pagpapas alang sa sala ngadto sa balaang dapit. Kinahanglan nga pagasunogon kini.

7¹Mao kini ang balaod sa dili tinuyoan nga sala. Labing balaan kini. ²Kinahanglan nga ihawon nila ang halad sa dili tinuyoan nga sala ngadto sa dapit nga ihawanan niini, ug kinahanglan nga iwisikwisik nila ang dugo sa matag kilid sa halaran. ³Ihalad usab ang tanang tambok niini: ang tambok nga ikog, ang tambok nga nagaputos sa sulod sa ginhawaang mga bahin, ⁴ang duha ka kidni ug ang tambok nga anaa niini, nga tapad sa mga dapidapi, ug ang nakaputos sa atay, ug sa mga kidni—kinahanglan nga kuhaon kining tanan.⁵Kinahanglan nga sunogon sa pari kini nga mga bahin ngadto sa halaran isip halad sinunog alang kang Yahweh. Mao kini ang halad sa dili tinuyoan nga sala. ⁶Makahimo sa pagkaon ang tanang lalaki nga mga pari sa mga bahin niini nga halad. Kinahanglan nga pagakan-on kini ngadto sa balaang dapit tungod kay labing balaan man kini.⁷Ang halad alang sa sala sama lamang sa halad sa dili tinuyoan nga sala. Managsama lamang ang balaod nga gipatuman alang niining duha. Gipanag-iya na kini sa pari nga naghimo niini nga pagpapas sa sala alang nila. ⁸Mapanag-iya sa pari nga naghalad sa halad sinunog ang panit niana nga halad.⁹Ang matag trigo nga giluto didto sa pugon, ug ang halad nga giluto sa karahay o sa lutoanan nga kolon mapanag-iya sa pari nga maoy naghalad niini. ¹⁰Mapanag-iya usab sa tanang kaliwatan ni Aaron, ang matag trigo nga halad, uga man kini o sinagolan ug lana.¹¹Mao kini ang balaod sa halad nga alang sa pagpasig-uli nga ihalad sa mga tawo ngadto kang Yahweh. ¹²Bisan kinsa maghalad niini aron sa pagpasalamat, kinahanglan nga maghalad siya ug mga pan nga walay papatubo, apan sinagolan ug lana, ug mga pan nga walay papatubo, apan gipahiran ug lana, ug pan nga hinimo pinaagi sa labing maayo nga harina nga gisagolan ug lana.¹³Ug alang usab sa katuyoan sa pagpasalamat, kinahanglan nga maghalad siya ug pan nga adunay papatubo alang sa halad sa pagpasig-uli. ¹⁴Maghatag siya ug usa ka matang niini nga mga halad ingon nga halad ngadto kang Yahweh. Mapanag-iya kini sa pari nga nagwisikwisik sa dugo sa halad alang sa pagpasig-uli ngadto sa halaran.¹⁵Kinahanglan nga kan-on sa tawo nga naghatag ug halad alang sa pasig-uli ang maong karne niana nga adlaw sa paghalad aron sa paghatag ug pagpasalamat. Kinahanglan nga wala siyay ibilin niini pagkabuntag. ¹⁶Apan kung ang katuyoan sa iyang paghalad mao ang pagpakigsaad, o alang sa halad nga kaugalingon nga kabubut-on, kinahanglan nga ka-on ang maong karne sa adlaw nga naghalad siya, apan ang bisan unsa nga nahibilin niini mahimong kaonon sa pagkasunod adlaw.¹⁷Apan, kinahanglan nga sunogon ang bisan unsa nga karne nga halad nga mahibilin hangtod sa ikatulong adlaw. ¹⁸Kong ang bisan unsa sa unod sa halad sa mga halad-sa-pakigdait pagakan-on sa ikatolo ka adlaw, kini dili na dawaton, ni dili na kini paga-isipon nga iya sa naghalad niini. Mahimo kining dulumtanan nga butang, ug ang tawo nga mokaon niini maoy mahimong sad-an.¹⁹Dili na angay nga kaonon ang bisan unsa nga karne nga masaghid sa hugaw nga butang. Kinahanglang sunogon kini. Ug mahimong kaonon ang uban pa nga nahibilin nga karne ni bisan kinsa nga hinlo. ²⁰Bisan pa man niana, ang mahugaw nga tawo nga mikaon sa karne nga gikan sa gihalad nga halad alang sa pagpasig-uli nga iya ni Yahweh—kinahanglan papahawaon kanang tawhana gikan sa iyang katawhan²¹Kung adunay tawo nga makahikap sa bisan unsang mahugaw nga butang—sa kahugaw sa tawo, o hugaw nga mananap, o sa pipila ka mahugaw o dulumtanan nga butang, ug kung mikaon siya sa uban nga karne sa halad alang sa papasig-uli nga iya ni Yahweh, kinahanglan nga papahawaon kanang tawhana gikan sa iyang katawhan.'"²²Unya nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ²³"Pakigsultihi sa katawhan sa Israel ug ingna sila, 'Kinahanglan nga dili ninyo kaonon ang tambok sa baka o sa karnero o sa kanding. ²⁴Mahimong gamiton sa uban pang mga katuyoan ang tambok sa mananap nga namatay nga wala gihalad, o ang tambok sa mananap nga gikuniskunis sa ihalas nga mga mananap, apan dili gayod ninyo kini angay kaonon.²⁵Kinahanglan nga papahawaon gikan sa iyang katawhan si bisan kinsa nga mokaon sa mga tambok sa mananap nga gihalad sa kalalakin-an ingon nga halad nga gisunog ngadto kang Yahweh. ²⁶Kinahanglan nga dili kamo mokaon sa bisan unsa nga dugo ngadto sa inyong mga panimalay, gikan man kini sa langgam o sa mananap. ²⁷Si bisan kinsa nga mokaon sa bisan unsang dugo, kinahanglan nga papahawaon gikan sa iyang katawhan.'"²⁸Busa nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ²⁹"Pagpakigsulti sa katawhan sa Israel ug ingna sila, 'Ang tawo nga naghalad ug halad sa pagpasig-uli ngadto kang Yahweh kinahanglan nga magdala ug bahin sa iyang halad ngadto kang Yahweh. ³⁰Kinahanglan nga siya mismo ang magdala sa halad nga pagasunogon alang kang Yahweh. Kinahanglan nga dad-on niya ang tambok uban sa dughan, aron nga ibayaw ang dughan ingon nga halad nga binayaw ngadto sa atubangan ni Yahweh.³¹Kinahanglan nga sunogon sa mga pari ang tambok ngadto sa halaran, apan maiya ni Aaron ug sa iyang mga kaliwat ang dughan. ³²Kinahanglan nga ihatag ninyo ang tuong paa ngadto sa pari ingon nga halad gikan sa inyong mga halad alang sa pagpasig-uli.³³Ang pari, nga usa sa mga kaliwat ni Aaron, nga naghalad sa dugo sa halad sa pagpasig-uli ug ang tambok—maoy angay nga makaangkon sa tuong paa ingon nga iyang bahin sa halad. ³⁴Tungod kay gikuha nako gikan sa katawhan sa Israel, ang dughan alang sa binayaw nga halad, ug ang paa nga ginahatag, ug gihatag kini ngadto kang Aaron nga pari ug sa iyang mga anak nga lalaki ingon sa naandan nila nga bahin.³⁵Mao kini ang bahin ni Aaron uban sa iyang mga kaliwat nga gikan sa mga halad nga sinunog alang kang Yahweh, sa adlaw nga gihalad sila ni Moises nga mag-alagad kang Yahweh sa buluhaton sa pagkapari. ³⁶Mao kini ang bahin nga gimando ni Yahweh nga ihatag ngadto kanila gikan sa katawhan sa Israel, sa adlaw nga iyang gidihogan ang mga pari. Ila gayod kini nga bahin sa tibuok nilang kaliwatan.³⁷Mao kini ang balaod sa halad sinunog, halad nga trigo, halad alang sa sala, halad sa dili tinuyoan nga sala, halad sa paggahin, ug sa mga halad alang sa pagpasig-uli, ³⁸mahitungod kini sa mga mando nga gihatag ni Yahweh kang Moises sa Bukid sa Sinai sa adlaw nga gimandoan niya ang katawhan sa Israel nga maghalad sa ilang mga halad ngadto kang Yahweh didto sa kamingawan sa Sinai.'"

8¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon ²"Kuhaa si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki uban kaniya, ang mga bisti ug ang igdidihog nga lana, ang torong baka nga halad alang sa sala, ang duha ka torong karnero, ug ang bukag nga adunay tinapay nga walay igpapatubo. ³Tigoma ang tanang pundok sa katawhan didto sa pultahan tolda nga tigomanan."⁴Busa gibuhat ni Moises ang gisugo ni Yahweh kaniya, ug nagtigom ang pundok sa katawhan ngadto sa pultahan sa tolda nga tigomanan. ⁵Unya giingnan ni Moises ang pundok sa katawhan, "Mao kini ang gisugo ni Yahweh nga kinahanglang buhaton."⁶Gidala ni Moises si Aaron ug ang mga anak nga lalaki niini ug giligoan sila. ⁷Gisul-oban niya si Aaron ug taas nga bisti ug gibaksan siya ug bakos nga panapton, gibistihan siya ug kupo ug gisul-ob kaniya ang efod, ug unya gibaksan siya sa labing maayo nga pagkatahi nga bakos sa efod ug gihikot kini kaniya.⁸Gitaod niya kaniya ang sapaw sa dughan nga may bulsa-bulsa, ug gisulod niya ang Urim ug ang Tumim didto sa sapaw nga may bulsa-bulsa. ⁹Gipurongan niya siya ug turban, ug sa atubangan sa turban, gibutang niya ang dayandayang bulawan, ang balaan nga korona, sumala sa gisugo ni Yahweh.¹⁰Gikuha ni Moises ang igdidihog nga lana, gidihogan ang tabernakulo ug ang tanan nga anaa niini ug gigahin kini ngadto kang Yahweh. ¹¹Giwisikwisikan niya ug lana ang halaran sa makapito ka higayon, ug gidihogan ang halaran ug ang tanang kagamitan niini, ug ang dakong panaksan ug ang tungtonganan niini, aron igahin kini ngadto kang Yahweh.¹²Gibuboan niya ug gamayng igdidihog nga lana ang ulo ni Aaron ug gidihogan siya aron igahin siya. ¹³Gidala ni Moises ang mga anak nga lalaki ni Aaron ug gibistihan sila ug kupo. Gibaksan niya sila ug gipurongan sila ug panapton nga lino, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya.¹⁴Gidala ni Moises ang torong baka nga halad alang sa sala ug gitapion ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang ilang mga kamot sa ulo sa torong baka nga ilang gidala nga halad alang sa sala. ¹⁵Giihaw niya kini, ug gikuha ang dugo ug gipahid kini sa mga sungay sa halaran pinaagi sa iyang tudlo, giputli ang halaran, gibubo ang dugo sa kinaubosang bahin sa halaran, ug gigahin kini alang sa Dios aron sa paghimo ug pagpapas alang niini.¹⁶Gikuha niya ang tanang tambok nga anaa sa ginhawaang mga bahin sa mananap, ang tambok nga nagputos sa atay, ug ang duha ka mga kidni ug ang tambok niini, ug gisunog kining tanan ni Moises ngadto sa halaran. ¹⁷Apan gisunog ang torong baka, ang panit niini, ang karne, ug ang hugaw niini sa gawas sa kampo, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya.¹⁸Gidala ni Moises ang torong karnero alang sa halad sinunog, ug gitapion ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang ilang mga kamot ngadto sa ulo sa torong karnero. ¹⁹Giihaw niya kini ug giwisikwisik ang dugo niini sa matag kilid sa halaran.²⁰Gihiwahiwa niya ang torong karnero ug gisunog ang ulo ug ang mga hiniwa nga karne ug ang tambok. ²¹Gihugasan niya ang ginhawaang mga bahin sa mananap ug ang mga tiil, ug gisunog niya ang tibuok torong karnero ngadto sa halaran. Usa kini ka halad sinunog nga naghatag ug kahumot nga makapahimuot, halad nga gisunog nga alang kang Yahweh sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises.²²Unya gidala ni Moises ang laing torong karnero, ang gigahin nga torong karnero, ug gitapion ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang ilang mga kamot sa ulo sa torong karnero. ²³Giihaw kini ni Aaron, ug gikuha ni Moises ang ubang dugo niini ug gipahid kini sa tumoy sa tuong dalunggan ni Aaron, sa kumagko sa iyang tuong kamot, ug sa kumagko sa iyang tuong tiil. ²⁴Gidala niya ang mga anak nga lalaki ni Aaron, ug gipahiran niya ug gamayng dugo ang tumoy sa ilang dalunggan, ang kumagko sa ilang tuong kamot, ug ang kumagko sa ilang tuong tiil. Unya giwisikwisik ni Moises ang dugo niini sa matag kilid sa halaran.²⁵Gikuha niya ang tambok, ang tambok sa ikog, ang tanang tambok nga anaa sa ginhawaang mga bahin sa mananap, ang tambok nga nagputos sa atay, ang duha ka mga kidni ug ang tambok niini, ug ang tuo nga paa. ²⁶Mikuha siya ug usa kabuok tinapay nga walay igpapatubo, gikan sa bukag sa tinapay nga walay igpapatubo nga gihalad kang Yahweh, ug usa kabuok tinapay nga adunay lana, ug usa ka tinapay nga nipis, ug gibutang kini sa tambok ug sa tuo nga paa. ²⁷Gibutang niya kining tanan sa mga kamot ni Aaron ug sa mga kamot sa iyang mga anak nga lalaki ug gibayaw kini sa atubangan ni Yahweh ingon nga binayaw nga halad.²⁸Unya gikuha kini ni Moises gikan sa ilang mga kamot ug gisunog kini ngadto sa halaran alang sa halad sinunog. Halad kini nga gigahin ug naghatag ug humot nga makapahimuot. Halad kini nga gisunog alang kang Yahweh. ²⁹Gikuha ni Moises ang dughan ug gibayaw kini ingon nga binayaw nga halad alang kang Yahweh. Mao kini ang bahin ni Moises sa torong karnero alang sa pagtugyan sa pagkapari, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya.³⁰Mikuha si Moises ug gamayng igdidihog nga lana ug ang dugo nga atua sa halaran; giwisikwisik niya kini ngadto kang Aaron, sa iyang mga bisti, sa iyang mga anak nga lalaki, ug sa mga bisti sa iyang mga anak nga lalaki nga uban kaniya. Niini nga pamaagi gigahin niya si Aaron ug ang iyang mga bisti, ug ang iyang mga anak nga lalaki ug ang ilang mga bisti ngadto kang Yahweh.³¹Busa giingnan ni Moises si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki, "Lutoa ang karne ngadto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug kaona kini didto ug ang gigahin nga tinapay nga anaa sa bukag, sumala sa akong gisugo, nga nag-ingon, 'Kaonon kini ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki.' ³²Kinahanglan nga sunogon ninyo ang bisan unsa nga mabilin sa karne ug sa tinapay. ³³Kinahanglan nga dili kamo mogawas sa pultahan sa tolda nga tigomanan sulod sa pito ka adlaw, hangtod sa adlaw nga mahuman na ang paggahin kaninyo. Kay balaanon kamo ni Yahweh sulod sa pito ka adlaw.³⁴Kung unsa ang nabuhat niining adlawa— nagsugo si Yahweh nga pagabuhaton aron sa pagpapas sa sala alang kaninyo. ³⁵Magpabilin kamo sa adlaw ug gabii sulod sa pito ka mga adlaw ngadto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug tumanon ang sugo ni Yahweh, aron dili kamo mamatay, tungod kay mao kini ang gisugo kanako." ³⁶Busa gibuhat ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang tanang mga butang nga gisugo ni Yahweh kanila pinaagi kang Moises.

9¹Sa ikawalo nga adlaw gipatawag ni Moises si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki ug ang mga kadagkoan sa Israel. ²Miingon siya kang Aaron, "Pagkuha ug nating baka gikan sa panon aron ihalad alang sa sala, ug torong karnero nga walay tatsa alang sa halad sinunog, ug ihalad kini sa atubangan ni Yahweh.³Kinahanglan nga makigsulti ka sa katawhan sa Israel ug ingna, 'Pagkuha ug laking kanding aron ihalad alang sa sala ug usa ka nating baka ug usa ka nating karnero, nga usa pa lamang katuig ang panuigon ug walay tatsa, alang sa halad sinunog; ⁴pagkuha usab ug torong baka ug torong karnero alang sa mga halad sa pagpasig-uli aron ihalad sa atubangan ni Yahweh, ug halad nga trigo nga sinagolan ug lana, tungod kay mopakita si Yahweh kaninyo karong adlawa.'" ⁵Busa gidala nila ang tanang gisugo ni Moises ngadto sa tolda nga tigomanan, ug nangabot ang tanang pundok sa katawhan sa Israel ug mitindog sa atubangan ni Yahweh.⁶Unya miingon si Moises, "Mao kini ang gisugo ni Yahweh kaninyo nga buhaton, aron nga mopakita ang iyang himaya diha kaninyo." ⁷Miingon si Moises kang Aaron, "Adto duol sa halaran ug ihalad ang imong halad alang sa sala ug ang halad sinunog, ug paghimo ug pagpapas sa sala alang sa imong kaugalingon ug alang sa katawhan, ug paghalad ug halad alang sa katawhan aron sa pagpapas sa sala alang kanila, sumala sa gisugo ni Yahweh."⁸Busa mipaduol si Aaron ngadto sa halaran ug giihaw niya ang nating baka aron ihalad alang sa sala, nga alang sa iyang kaugalingon. ⁹Gidala sa mga anak nga lalaki ni Aaron ang dugo ngadto kaniya, ug gituslob niya ang iyang tudlo niini ug gipahid kini sa mga sungaysungay sa halaran; unya gibubo niya ang dugo sa kinaubosang bahin sa halaran.¹⁰Apan, gisunog niya ang tambok, ang mga kidni, ug ang mga tambok nga nagputos sa atay ngadto sa halaran ingon nga halad alang sa sala, sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises. ¹¹Gisunog niya ang karne ug ang panit didto sa gawas sa kampo.¹²Giihaw ni Aaron ang halad sinunog, ug gihatag kaniya sa iyang mga anak nga lalaki ang dugo, diin giwisikwisik niya sa matag kilid sa halaran. ¹³Unya gihatag nila kaniya ang halad sinunog, sa tinagsa, uban sa ulo, ug gisunog niya kini ngadto sa halaran. ¹⁴Gihinloan niya ang ginhawaang mga bahin sa mananap ug ang mga tiil ug gisunog kini sa ibabaw sa halad sinunog ngadto sa halaran.¹⁵Gidala ni Aaron ang kanding nga mao ang halad alang sa katawhan— unya gikuha kini ingon nga halad alang sa ilang sala ug giihaw kini; gihalad niya kini alang sa sala, sama sa iyang gibuhat sa unang kanding. ¹⁶Gidala niya ang halad sinunog ug gihalad kini sumala sa gisugo ni Yahweh. ¹⁷Gidala niya ang halad nga trigo; gipuno niya ang iyang kamot niini ug gisunog kini ngadto sa halaran, uban sa halad sinunog sa kabuntagon.¹⁸Giihaw usab niya ang torong baka ug torong karnero, ang halad nga alang sa pagpasig-uli, nga alang sa katawhan. Gihatag sa iyang mga anak nga lalaki ang dugo ngadto kaniya, nga diin giwisikwisik niya sa matag kilid sa halaran. ¹⁹Apan, gilaplap nila ang tambok sa torong baka ug sa torong karnero, ang tambok nga ikog, ang tambok nga nagputos sa ginhawaang mga bahin sa mananap, ang mga kidni, ug ang tambok nga nagputos sa atay.²⁰Gikuha nila ang mga bahin nga nalaplap ug gibutang kini ngadto sa mga dughan sa mananap, ug unya gisunog ni Aaron ang tambok ngadto sa halaran. ²¹Gibayaw ni Aaron ang mga dughan sa mananap ug ang tuong paa ingon nga binayaw nga halad sa atubangan ni Yahweh, sumala sa gisugo ni Moises.²²Unya giisa ni Aaron ang iyang mga kamot ngadto sa katawhan ug gipanalanginan sila; unya mikanaog siya gikan didto sa gihalad nga halad alang sa sala, sa halad sinunog, ug sa halad nga alang sa pagpasig-uli. ²³Miadto si Moises ug Aaron ngadto sa tolda nga tigomanan, unya migawas pag-usab ug gipanalanginan ang katawhan, ug mipakita ang himaya ni Yahweh sa tanang katawhan. ²⁴Migula ang kalayo gikan kang Yahweh ug gilamoy ang halad sinunog ug ang tambok nga anaa sa halaran. Sa dihang nakita kini sa tanang katawhan, naninggit sila ug mihapa.

10¹Nagkuha sa ilang tagsatagsa ka butanganan sa insenso, si Nadab ug si Abihu, nga mga anak nga lalaki ni Aaron, gibutangan kini ug kalayo, ug unya ang insenso. Unya naghalad sila ug sinunog nga wala gitugotan sa atubangan ni Yahweh, nga wala niya gisugo kanila nga ihalad. ²Busa migula ang kalayo nga gikan kang Yahweh ug gilamoy sila, ug nangamatay sila sa atubangan ni Yahweh.³Unya miingon si Moises kang Aaron, "Mao kini ang gisulti ni Yahweh sa dihang miingon siya, 'Ipadayag ko ang akong kabalaan niadtong moduol kanako. Mahimaya ako sa atubangan sa tanang katawhan."" Wala misulti si Aaron ug bisan unsa. ⁴Gitawag ni Moises si Mishael ug Elzafan, nga mga anak nga lalaki ni Uziel nga uyoan ni Aaron, ug miingon kanila, "Dali kamo ug dad-a ang inyong mga igsoon pagawas sa kampo gikan sa atubangan sa tabernakulo."⁵Busa mipaduol sila ug gidala sila, pagawas sa kampo, nga nagsuot pa gihapon sa ilang parianon nga mga bisti, sumala sa gisugo ni Moises. ⁶Unya miingon si Moises kang Aaron ug kang Eleazar ug kang Itamar, nga iyang mga anak nga lalaki, "Ayaw ipadunghay ang inyong mga buhok, ug ayaw gisia ang inyong mga bisti, aron nga dili kamo mangamatay, ug aron nga dili masuko si Yahweh sa tibuok pundok sa katawhan. Apan tugoti nga magbangotan ang inyong kaparyentihan, ang tibuok panimalay sa Israel, alang niadtong mga gisunog ni Yahweh. ⁷Kinahanglan nga dili kamo mogawas gikan sa pultahan sa tolda nga tigomanan, o mamatay kamo, kay ang igdidihog nga lana ni Yahweh anaa diha kaninyo." Busa nagbuhat sila sumala sa mga sugo ni Moises.⁸Nakigsulti si Yahweh kang Aaron, nga nag-ingon, ⁹"Sa dihang moadto kamo ngadto sa tolda nga tigomanan, ayaw pag-inom ug bino ug isog nga ilimnon, ikaw, o ang imong mga anak nga lalaki nga nahibilin uban kanimo, aron nga dili kamo mangamatay. Mao kini ang balaod nga magpabilin hangtod sa tibuok nga mga kaliwatan sa inyong katawhan, ¹⁰aron sa pag-ila sa kalainan tali sa balaan ug sa dili balaan, ug tali sa hugaw ug sa hinlo, ¹¹aron nga matudlo ninyo sa katawhan sa Israel ang tanang balaod nga gisugo ni Yahweh pinaagi kang Moises."¹²Nakigsulti si Moises kang Aaron ug kang Eleazar ug kang Itamar, nga nahibilin niya nga mga anak nga lalaki, "Kuhaa ang halad nga trigo nga nahibilin sa mga halad sinunog nga alang kang Yahweh, ug kaona kini nga walay igpapatubo tapad sa halaran, tungod kay labing balaan man kini. ¹³Kinahanglan nga kaonon ninyo kini sa balaan nga dapit, tungod kay mao kini ang inyong bahin ug bahin sa inyong mga anak nga lalaki sa mga halad sinunog nga alang kang Yahweh, kay mao kini ang gisugo kanako nga isulti kaninyo.¹⁴Ang dughan nga gibayaw ug ang paa nga gihalad ngadto kang Yahweh, kinahanglan nga kaonon ninyo sa hinlo nga dapit nga makapahimuot sa Dios. Kinahanglan nga kaonon ninyo kadtong mga bahin, ikaw ug ang imong mga anak nga lalaki ug mga babaye nga uban kanimo, kay gihatag sila ingon nga imong bahin ug bahin sa imong mga anak nga lalaki gikan sa mga halad sa pakigdait nga mga halad sa katawhan sa Israel. ¹⁵Kinahanglan nga dad-on nila ang paa nga gihalad ug ang dughan nga gibayaw, uban sa mga halad sinunog nga tambok, aron nga ibayaw sa atubangan ni Yahweh. Maimo kini ug sa imong mga anak nga lalaki nga uban kanimo ingon nga bahin hangtod sa kahangtoran, sumala sa gisugo ni Yahweh.¹⁶Unya nangutana si Moises mahitungod sa kanding nga halad alang sa sala, ug nasayran niya nga nasunog na kini. Busa nasuko siya kang Eleazar ug kang Itamar, ang nabilin nga mga anak nga lalaki ni Aaron; miingon siya, ¹⁷"Nganong wala man ninyo kaona ang halad nga alang sa sala didto sa tabernakulo, nga balaan man unta kaayo kini, ug gihatag man unta kini ni Yahweh kaninyo aron magwagtang sa kasal-anan sa pundok sa katawhan, aron sa paghimo ug pagpapas sa ilang sala sa iyang atubangan? ¹⁸Tan-awa, wala gidala ang dugo niini ngadto sa sulod sa tabernakulo, busa gikaon unta ninyo kini didto sa tabernakulo, sumala sa akong gisugo."¹⁹Unya mitubag si Aaron kang Moises, "Tan-awa, karong adlawa gihalad nila ang ilang halad alang sa sala ug ang halad sinunog sa atubangan ni Yahweh, ug nahitabo kining butanga kanako karong adlawa. Kung gikaon ko ang halad alang sa sala karong adlawa, makapahimuot ba kini sa panan-aw ni Yahweh?" ²⁰Sa pagkadungog ni Moises niana, miuyon siya.

11¹Nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron, nga nag-ingon, ²"Pagpakigsulti sa katawhan sa Israel, ug ingna sila, "Mao kini ang mga buhing binuhat nga mahimo ninyong kaonon taliwala sa tanang mga mananap nga anaa sa kalibotan.³Makahimo kamo sa pagkaon sa bisan unsang mananap nga pikas ug kuko, ug nagausap ug balik sa pagkaon niini. ⁴Apan, ayaw gayod kaona ang pipila sa mga mananap nga nagausap ug balik sa iyang pagkaon apan dili pikas ug kuko, mga mananap sama sa kamelyo, tungod kay nagausap kini pagbalik sa pagkaon niini apan dili pikas ug kuko. Busa hugaw ang kamelyo alang kaninyo.⁵Hugaw usab alang kaninyo ang ilaga sa bato, tungod kay nagausap kini pagbalik sa pagkaon apan dili kini pikas ug kuko. ⁶Hugaw alang kaninyo ang kuneho tungod kay bisan pa ug nagausap kini pagbalik sa iyang pagkaon, dili man pikas ang kuko niini. ⁷Hugaw kini alang kaninyo ang baboy, tungod kay bisan pa ug pikas ang kuko niini, dili man kini nagausap pagbalik sa iyang kinaon. ⁸Kinahanglan nga dili kamo mokaon sa bisan unsa nga karne niini, ni mogunit sa mga patayng lawas niini. Hugaw kini alang kaninyo.⁹Ang mga mananap nga anaa sa tubig nga mahimo ninyong kaonon mao kadtong adunay mga silik ug mga himbis, maanaa man kini sa kadagatan o sa kasubaan. ¹⁰Apan ang tanang buhing mga binuhat nga walay mga silik ug mga himbis nga anaa sa kadagatan o kasubaan, lakip na ang tanan nga naglihok sa tubig ug ang tanang mga buhing binuhat nga anaa sa tubig— kinahanglan nga dulumtanan kini alang kaninyo.¹¹Sanglit kinahanglan man kining dumtan, kinahanglan nga dili ninyo kaonon ang mga karne niini; kinahanglan nga mahimo usab nga dulumtanan ang mga patayng lawas niini. ¹²Kinahanglan nga dulumtanan alang kaninyo ang bisan unsang mananap nga walay mga silik o mga himbis diha sa tubig.¹³Mao kini ang mga langgam nga kinahanglan dulumtanan alang kaninyo ug dili ninyo angayng kaonon: ang agila, ang buwitre, ¹⁴ang esmerenhon, ang bisan unsang matang sa banog, ¹⁵ang bisan unsang matang sa uwak, ¹⁶ang asbestros, ang pungaw, ang laro, ug ang bisan unsang matang sa ananangkil.¹⁷Kinahanglan nga dulumtanan usab alang kaninyo ang gagmay ug dagko nga kuwago, ang gamaw, ¹⁸ang lapay ug ang itik, ang pelikano, ¹⁹ang kalamon, ang nagkalainlaing matang sa tabon, ang abobilya, ug ang kabog.²⁰Dulumtanan alang kaninyo ang tanang gagmay ug adunay pako nga mga mananap nga nagalakaw pinaagi sa ilang upat ka tiil. ²¹Apan mahimo ninyong kaonon ang bisan unsang nagalupad nga gagmayng mga mananap nga adunay upat ka tiil kung aduna kiniy lutahan sa tungatunga alang sa paglukso sa yuta. ²²Mahimo usab ninyong kaonon ang bisan unsang matang sa mga dulon, timos, gangis, o apan-apan. ²³Apan kinahanglan nga dulumtanan alang kaninyo ang uban pang nagalupad nga gagmayng mga mananap nga adunay upat ka tiil.²⁴Mahimo kamong hugaw hangtod sa kagabhion kung hikapon ninyo ang patayng lawas sa bisan usa niini nga mga mananap. ²⁵Si bisan kinsa nga mokuha sa patayng lawas niini kinahanglan nga labhan niya ang iyang mga bisti ug magpabilin siyang hugaw hangtod sa kagabhion.²⁶Hugaw alang kaninyo ang matag mananap nga dili hingpit ang pagkapikas sa kuko o dili mousap pagbalik sa pagkaon niini. Mahugaw ang tanan nga mohikap niini. ²⁷Ang bisan unsa nga molakaw pinaagi sa tiil niini taliwala sa tanang mga mananap nga adunay upat ka tiil, hugaw kini alang kaninyo. Mahugaw hangtod sa kagabhion ang si bisan kinsa nga mohikap sa patayng lawas niini. ²⁸Si bisan kinsa nga mokuha sa patayng lawas niini kinahanglan nga molaba sa iyang mga bisti ug magpabilin siyang hugaw hangtod sa kagabhion. Mahugaw kini nga mga mananap alang kaninyo.²⁹Diha sa mga mananap nga nagakamang sa yuta, mao kini ang mga mananap nga hugaw alang kaninyo: ang milo, ang ilaga, ang tanang matang sa halo, ³⁰ang tuko, ang buaya, ang butiki, ang ibid, ug ang kamelyon.³¹Sa tanang mga mananap nga nagakamang, mao kini ang mga mananap nga hugaw alang kaninyo. Magpabilin nga hugaw hangtod sa kagabhion ang si bisan kinsa nga mohikap sa patay nga lawas niini. ³²Kung adunay mamatay niini ug mahulog kini sa bisan unsa nga butang, mahimong hugaw kadtong butanga, hinimo man kini sa kahoy, sa panapton, panit sa mananap, o sako. Bisan unsa paman kini ug unsa man ang gamit niini, kinahanglan kining ibutang sa tubig; magpabilin kining hugaw hangtod sa kagabhion. Unya mahinlo na kini. ³³Kung mahulogan sa hugaw nga mananap ang bisan unsa nga banga, mahugaw usab ang bisan unsa nga sulod niini, ug kinahanglan nga buakon ninyo ang maong banga.³⁴Ang tanang mga pagkaon nga hinlo ug gitugot nga kaonon, apan nahulog sa tubig nga gikan sa hugaw nga banga, mahugaw kini. Mahugaw ang bisan unsa nga moinom gikan sa maong banga. ³⁵Mahugaw ang bisan unsang butang nga mahulogan sa bisan asa nga bahin sa patayng lawas sa hugaw nga mananap, pugon man kini o mga lutoanan. Kinahanglan kining dugmokon. Hugaw kini ug kinahanglan nga ilhon ninyo kini nga hugaw.³⁶Magpabiling hinlo ang sapa o atabay diin ginakuha ang mainom nga tubig kung mahulogan kini sa maong mga mananap. Apan kung adunay mohikap sa patay nga lawas sa hugaw nga mananap didto sa tubig, mahimo siyang hugaw. ³⁷Kung mahulog ang bisan unsa nga bahin sa patayng lawas sa mananap ngadto sa mga binhi nga igtatanom, hinlo gihapon kadto nga mga binhi. ³⁸Apan kung butangan ug tubig ang maong mga binhi, ug kung mahulogan kini sa bisan unsa nga bahin sa patayng lawas sa mananap, nan hugaw na kini alang kaninyo.³⁹Kung mamatay ang mananap nga mahimo ninyong kaonon, nan mahugaw ang si bisan kinsa nga mohikap niini hangtod sa kagabhion. ⁴⁰Si bisan kinsa nga mokaon sa karne niini kinahanglan nga labhan niya ang iyang mga bisti ug magpabilin siyang hugaw hangtod sa kagabhion. Si bisan kinsa nga mopunit sa maong patayng lawas sa mananap kinahanglan nga molaba sa iyang bisti ug magpabiling hugaw hangtod sa kagabhion.⁴¹Dulumtanan ang matag mananap nga nagakamang sa yuta; dili kini angayng kaonon. ⁴²Ang bisan unsa nga nagakamang gamit ang iyang tiyan, ug ang bisan unsa nga nagalakaw pinaagi sa upat ka tiil, o ang bisan unsa nga daghan ug tiil—ang tanang mga mananap nga nagkamang sa yuta, kinahanglan nga dili ninyo kini kaonon, tungod kay dulumtanan man kini.⁴³Kinahanglan nga dili ninyo hugawan ang inyong mga kaugalingon pinaagi sa bisan unsang mga buhing binuhat nga nagakamang; kinahanglan dili ninyo hugawan ang inyong mga kaugalingon pinaagi niini. ⁴⁴Tungod kay ako si Yahweh ang inyong Dios. Busa, kinahanglan nga balaanon ninyo ang inyong mga kaugalingon, ug pagpakabalaan, tungod kay ako balaan man. Kinahanglan nga dili ninyo hugawan ang inyong mga kaugalingon pinaagi sa bisan unsang mananap nga naglihok sa yuta. ⁴⁵Tungod kay ako si Yahweh, ang nagpagawas kaninyo sa yuta sa Ehipto, aron nga mahimo ninyong Dios. Busa kinahanglan nga magpakabalaan kamo, tungod kay ako balaan man.⁴⁶Mao kini ang balaod mahitungod sa mga mananap, sa mga langgam, sa matag buhing binuhat nga nagalihok sa katubigan, ug sa matag binuhat nga nagakamang sa yuta, ⁴⁷kung diin gihatag ang kalahian tali sa hugaw ug sa hinlo, ug tali sa buhing mga butang nga mahimong kaonon ug dili mahimong kaonon.""

12¹Miingon si Yahweh ngadto kang Moises, ²"Pagpakigsulti sa katawhan sa Israel, ingna sila, 'Kung manamkon ug manganak ang usa ka babaye ug bata nga lalaki, nan mahugaw siya sulod sa pito ka adlaw, sama nga hugaw siya panahon sa mga adlaw sa iyang binulan nga regla. ³Kinahanglan nga tulion ang bata nga lalaki sa ikawalo nga adlaw.⁴Unya magpadayon ang pagputli sa inahan gikan sa iyang pagdugo sulod sa 33 ka adlaw. Kinahanglan nga dili siya mogunit sa bisan unsang balaan nga butang o mosulod sa tabernakulo hangtod nga wala pa mahuman ang mga adlaw sa pagputli kaniya. ⁵Apan kung manganak siya ug bata nga babaye, nan mahugaw siya sulod sa duha ka semana, sama nga hugaw siya panahon sa iyang regla. Unya magpadayon ang pagputli sa inahan sulod sa 66 ka adlaw.⁶Sa dihang natapos na ang mga adlaw sa pagputli kaniya, alang sa anak nga lalaki o babaye, kinahanglan nga magdala siya ug nating karnero nga usa pa ka tuig ingon nga halad sinunog, ug pispis nga tukmo o salampati ingon nga halad alang sa sala, ngadto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ngadto sa pari.⁷Unya ihalad kini sa pari sa atubangan ni Yahweh ug maghimo siya ug pagpapas sa sala alang sa babaye, ug mahinlo siya gikan sa pag-agas sa iyang dugo. Mao kini ang balaod mahitungod sa babaye nga manganak ug bata nga lalaki o babaye. ⁸Kung wala siyay ikapalit ug nating karnero, nan kinahanglan nga magkuha siya ug duha ka salampati o duha ka piso nga tukmo, ang usa niini ingon nga halad sinunog ug ang lain pa ingon nga halad alang sa sala, ug maghimo ug pagpapas sa sala ang pari alang sa babaye; unya mahinlo na siya.""

13¹Nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron, nga nag-ingon, ²"Kung adunay hubag o kugang, o butoy sa iyang panit ang usa ka tawo ug nahimo kining sakit sa panit diha sa iyang lawas, nan kinahanglan dad-on siya ngadto kang Aaron nga labaw nga pari, o ngadto sa usa sa iyang mga anak nga lalaki nga mga pari.³Unya susihon sa pari ang sakit nga anaa sa panit sa lawas sa maong tawo. Kung nahimong puti ang balahibo sa panit nga adunay sakit, ug kung midulot sa unod ang maong sakit, nan makatakod kini nga sakit. Human siya masusi sa pari, kinahanglan nga iyang ipahayag nga hugaw ang maong tawo. ⁴Kung puti ang butoy sa iyang panit, ug wala kini midulot sa unod, ug kung wala miputi ang balahibo sa bahin sa panit nga adunay sakit, nan kinahanglan nga ilain sa pari ang tawo nga adunay sakit sa panit sulod sa pito ka adlaw.⁵Sa ikapito nga adlaw kinahanglan nga susihon siya sa pari aron makita kung wala ba misamot ang sakit sa panit, ug kung wala ba kini mikatag sa panit. Kung wala, nan kinahanglan nga ilain sa pari ang maong tawo sa dugang pang pito ka adlaw. ⁶Susihon na usab sa pari ang maong tawo sa ikapito nga adlaw aron makita kung miarang-arang na kini ug wala mikatag sa panit. Kung wala, nan ipahayag sa pari nga hinlo ang maong tawo. Katolkatol lamang kini. Kinahanglan nga labhan niya ang iyang mga bisti, ug hinlo na siya.⁷Apan kung mikatag ang katolkatol sa panit human niya mapasusi ang iyang kaugalingon ngadto sa pari alang sa iyang pagpahinlo, kinahanglan nga moadto siya pagbalik sa pari. ⁸Susihon siya sa pari aron tan-awon kung mikatag na pag-ayo ang katolkatol sa iyang panit. Kung mikatag na kini, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw siya. Usa kini ka makatakod nga sakit.⁹Kung adunay makatakod nga sakit sa panit ang usa ka tawo, nan kinahanglan nga dad-on siya ngadto sa pari. ¹⁰Susihon siya sa pari aron tan-awon kung adunay nagnana nga hubag sa iyang panit, kung nahimong puti ang iyang panit, o kung adunay migawas nga unod diha sa hubag. ¹¹Kung aduna, nan hilabihan na gayod kini nga sakit sa panit, ug kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw kining tawhana. Dili na siya ilain aron nga susihon sa pari, tungod kay hugaw naman gayod siya.¹²Kung mikatag na ang sakit diha sa panit ug milukop na kini sa tibuok panit sa tawo nga adunay sakit gikan sa iyang ulo hangtod sa iyang mga tiil, ug nakita kini sa pari, ¹³nan kinahanglan siyang susihon sa pari aron makita kung nalukop na ba gayod sa sakit sa panit ang iyang tibuok nga lawas. Kung nalukop na gayod kini, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo na ang maong tawo nga adunay sakit sa panit. Kung miputi na kini tanan, nan hinlo na siya. ¹⁴Apan kung nanggawas ang iyang unod, ilhon siya nga hugaw.¹⁵Kinahanglan nga tan-awon sa pari ang nanggawas nga unod ug ipahayag nga hugaw siya tungod kay hugaw man ang nanggawas nga unod. Makatakod kini nga sakit. ¹⁶Apan kung miputi na pagbalik ang nanggawas nga unod, nan kinahanglan nga moadto kadtong tawhana sa pari. ¹⁷Susihon siya sa pari aron makita kung miputi na ang unod. Kung miputi na kini, nan ipahayag sa pari nga hinlo na ang maong tawo.¹⁸Kung gihubagan ang usa ka tawo diha sa panit ug naayo na kini, ¹⁹ug didto sa panit nga adunay hubag mitungha ang laing hubag o butoy, nga pulapula ug putiputi, nan kinahanglan nga ipakita kini sa pari. ²⁰Susihon kini sa pari aron tan-awon kung midulot ba kini sa unod, ug kung niputi ang balahibo niini nga bahin. Kung mao kana, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw ang maong tawo. Makatakod kini nga sakit, kung mitubo kini sa gihubagan nga panit kaniadto.²¹Apan kung nasusi na kini sa pari ug iyang nakita nga walay puti nga balahibo sa hubag, ug dili kini dulot sa unod apan mikugang na, nan kinahanglan nga ilain siya sa pari sulod sa pito ka adlaw. ²²Kung mikatag na kini sa tibuok panit, nan kinahanglan nga ipahayag siya sa pari ingon nga hugaw. Makatakod kini nga sakit. ²³Apan kung nagpabilin ang butoy sa maong bahin sa panit ug wala kini mikatag, nan ulat lamang kini sa hubag, ug kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo ang maong tawo.²⁴Kung adunay paso ang panit ug mipulapula ug miputiputi ang unod o nagbutoy kini, ²⁵nan susihon kini sa pari aron tan-awon kung niputi ba ang balahibo nga anaa sa butoy, ug kung midulot ba kini sa unod. Kung aduna man, nan makatakod kini nga sakit. Mikatag kini sa paso, ug kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw ang maong tawo. Makatakod kini nga sakit.²⁶Apan kung gisusi kini sa pari ug iyang nakita nga walay puti nga balahibo sa butoy, ug wala kini midulot sa unod ug mikugang na kini, nan kinahanglan nga ilain siya sa pari sulod sa pito ka adlaw. ²⁷Unya kinahanglan nga susihon siya sa pari sa ikapito nga adlaw. Kung mikatag na kini sa tibuok panit, nan kinahanglan ipahayag sa pari nga hugaw ang maong tawo. Makatakod kini nga sakit. ²⁸Kung nagpabilin ang butoy sa samang bahin sa panit ug wala kini mikatag sa panit unya mikugang kini, nan mihubag kini tungod sa pagkapaso, kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo ang maong tawo, tungod kay ulat na lamang kini gikan sa paso.²⁹Kung adunay makatakod nga sakit sa ulo o sa suwang ang usa ka lalaki ug babaye, ³⁰nan kinahanglan nga susihon sa pari ang maong tawo kung aduna bay makatakod nga sakit aron makita kung midulot ba kini sa unod, ug kung adunay dalag, ug nipis nga balahibo niini. Kung aduna, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw ang maong tawo. Nukanuka kini, usa ka makatakod nga sakit diha sa ulo o sa suwang.³¹Kung nasusi sa pari ang nukanuka ug iyang nakita nga wala kini midulot sa unod, ug kung walay itom nga balahibo niini, nan ilain sa pari ang tawo nga adunay nukanuka sulod sa pito ka adlaw.³²Sa ikapito nga adlaw susihon sa pari ang sakit aron tan-awon kung mikatag ba kini. Kung walay dalag nga balahibo, ug kung wala kini midulot sa unod, ³³nan kinahanglan nga kagison ang iyang buhok, apan dili apilon ang bahin nga adunay sakit, ug kinahanglan nga ilain sa pari ang tawo nga adunay nukanuka sulod sa dugang pang pito ka adlaw.³⁴Sa ikapitong adlaw susihon sa pari ang sakit aron tan-awon kung wala naba kini mikatag sa panit. Kung wala kini midulot sa unod, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo ang maong tawo. Kinahanglan nga labhan niining tawhana ang iyang mga bisti, ug unya mahinlo na siya.³⁵Apan kung mikatag ang nukanuka sa tibuok panit human giingon sa pari nga hinlo na siya, ³⁶nan kinahanglan nga susihon siya pag-usab sa pari. Kung mikatag ang sakit sa iyang panit, dili na kinahanglan mangita pa ug dalag nga balahibo ang pari. Hugaw ang maong tawo. ³⁷Apan kung nakita sa pari nga wala na mikatag ang nuka ug gituboan na kini ug itom nga balahibo, nan naayo na ang sakit. Hinlo na siya, ug kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo na ang maong tawo.³⁸Kung adunay mga butoybutoy sa panit ang usa ka lalaki o babaye, ³⁹nan kinahanglan nga susihon sa pari ang maong tawo aron tan-awon kung uga ba ang mga butoybutoy, ug nagpaila nga katolkatol lamang kini nga mikatag sa panit. Hinlo siya.⁴⁰Kung nangalarot ang buhok sa ulo sa tawo, upaw siya, apan hinlo siya. ⁴¹Kung nangalarot ang buhok sa atubangan nga bahin sa iyang ulo, ug kung upaw ang ibabaw nga bahin sa iyang agtang, hinlo siya.⁴²Apan kung adunay pulapula ug putiputi nga hubag sa iyang upaw nga ulo o sa ibabaw sa agtang, makatakod kini nga sakit nga mikatag. ⁴³Nan kinahanglan nga susihon siya sa pari aron nga makita kung pulapula ug putiputi ang hubag nga bahin sa iyang upaw nga ulo o sa ibabaw nga bahin sa iyang agtang, sama sa makatakod nga sakit sa panit. ⁴⁴Kung mao kana, nan aduna siyay makatakod nga sakit ug hugaw siya. Kinahanglan nga ipahayag gayod sa pari nga hugaw siya tungod sa sakit nga anaa sa iyang ulo.⁴⁵Kinahanglan nga magsul-ob ug dunot nga bisti ang mga tawo nga adunay makatakod nga sakit sa panit, kinahanglan nga idunghay niya ang iyang buhok, ug kinahanglan nga tabonan niya ang iyang dagway hangtod sa iyang ilong ug mosinggit, 'Hugaw ako, hugaw ako.' ⁴⁶Magpabilin siyang hugaw sa tanang mga adlaw nga aduna siyay makatakod nga sakit sa panit. Tungod kay hugaw man siya pinaagi sa makatakod nga sakit, kinahanglan nga magpuyo siya nga mag-inusara. Kinahanglan nga magpuyo siya gawas sa kampo.⁴⁷Ang panapton nga nataptan ug sangla, hinimo man kini sa balahibo sa mananap o sa lino nga panapton, ⁴⁸o bisan unsa nga tinahi o ginansilyo nga balahibo sa mananap o lino, o panit sa mananap o bisan unsa nga hinimo gikan sa panit sa mananap— ⁴⁹kung adunay maypagkalunhaw o maypagkapula nga nitapot sa panapton, sa panit, sa tinahi o ginansilyo nga panapton, o bisan unsa nga hinimo gikan sa panit sa mananap, nan sangla kini nga mokatag; kinahanglan nga ipakita kini sa pari.⁵⁰Kinahanglan nga susihon sa pari ang maong bisti kung aduna ba kini sangla; kinahanglan nga ilain niya ang bisan unsa nga butang nga adunay sangla sulod sa pito ka adlaw. ⁵¹Kinahanglan nga susihon niya pagbalik ang sangla sa ikapito nga adlaw. Kung mikatag kini sa panapton o sa bisan unsa nga tinahi o ginansilyo gikan sa balahibo sa mananap o sa lino nga panapton, o sa panit o sa bisan unsang butang nga gigamitan ug panit sa mananap, nan sangla kini nga makadala ug sakit, ug hugaw ang maong panapton. ⁵²Kinahanglan nga sunogon niya ang maong panapton, o ang bisan unsa nga tinahi o ginansilyo gikan sa balahibo sa mananap o sa lino nga panapton, o ang panit sa mananap o ang bisan unsang hinimo sa panit sa mananap, o bisan unsang butang diin nakit-an ang sangla nga makadala ug sakit, tungod kay makadala kini ug balatian. Kinahanglan nga sunogon sa hingpit ang maong panapton.⁵³Kung nasusi na sa pari ang butang ug nakita niya nga wala mikatag ang sangla sa panapton o sa butang nga tinahi o sa ginansilyo gikan sa balahibo sa mananap o sa panapton, o sa mga butang nga hinimo sa panit sa mananap, ⁵⁴nan sugoon niya sila sa paglaba sa panapton diin nakita ang sangla, ug kinahanglan nga ilain na usab kini sa dugang na usab nga pito ka adlaw. ⁵⁵Unya susihon sa pari ang butang nga adunay sangla human kini nalabhan. Kung wala nabag-o ang kolor sa sangla, bisan pa ug wala kini mikatag, hugaw kini. Kinahanglan ninyong sunogon ang maong butang, bisan ug asa pa mitapot ang sangla.⁵⁶Kung nasusi sa pari ang panapton, ug kung nahanaw na ang sangla human kini nalabhan, nan kinahanglan nga gision niya ang nataptan nga bahin gikan sa panapton o gikan sa panit sa mananap, o gikan sa tinahi o ginansilyo nga butang. ⁵⁷Kung anaa lamang gihapon ang sangla sa panapton, sa tinahi o sa ginansilyo man nga butang, o sa bisan unsang butang nga hinimo sa panit sa mananap, nagapadayon kini sa pagkatag. Kinahanglan ninyong sunogon ang bisan unsang butang nga adunay sangla. ⁵⁸Ang panapton o bisan unsang tinahi o ginansilyo nga gikan sa balahibo sa mananap o sa lino nga panapton, o sa panit sa mananap o sa bisan unsang butang nga hinimo sa panit sa mananap—kung gilabhan nimo ang butang ug nawala na ang sangla, nan kinahanglan nga labhan kini sa ikaduhang higayon, ug mahinlo na kini.⁵⁹Mao kini ang balaod mahitungod sa sangla ug sa panapton nga hinimo gikan sa balahibo sa mananap o sa lino, o sa bisan unsang tinahi o ginansilyo nga balahibo sa mananap o lino, o sa panit sa mananap o sa bisan unsang butang nga hinimo sa panit sa mananap, aron nga mapahibalo nimo nga hinlo kini o hugaw."

14¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ²"Mao kini ang balaod alang sa tawo nga adunay sangla sa adlaw sa paghinlo kaniya. Kinahanglan nga dad-on siya ngadto sa pari.³Mogawas ang pari sa kampo aron susihon ang sanglahon kon naayo na ba ang sangla. ⁴Unya magmando ang pari nga kinahanglan magdala ang tawo nga pagahinloan ug duha ka buhi nga hinlo nga mga langgam, kahoy nga sidro, pula nga pisi, ug hisopo. ⁵Sugoon siya sa pari nga patyon ang usa sa mga langgam diha sa ibabaw sa hinlo nga tubig nga anaa sa banga.⁶Ug dad-on sa pari ang buhi nga langgam ug ang kahoy nga sidro, ang pula nga pisi ug ang hisopo, ug ituslob niya kining tanan, lakip na ang buhi nga langgam, didto sa dugo sa gipatay nga langgam ibabaw sa hinlo nga tubig. ⁷Unya iwisikwisik sa pari kini nga tubig sa makapito ka higayon ngadto sa tawo nga pagahinloan gikan sa iyang sakit nga sangla, ug unya ipahayag sa pari nga hinlo na kining tawhana. Unya buhian sa pari ang langgam ngadto sa kapatagan.⁸Labhan sa nahinloan nga tawo ang iyang mga bisti, magkiskis sa tanan niya nga buhok, ug maligo, ug unya mahinlo siya. Human niana, kinahanglan nga moadto siya sa kampo, apan mopuyo siya sa gawas sa iyang tolda sulod sa pito ka adlaw. ⁹Sa ikapito nga adlaw kinahanglan nga kiskisan niya ang tanan niyang buhok sa ulo, ug kinahanglan usab niya nga kiskisan ang iyang bangas ug mga kilay. Kinahanglan nga kiskisan niya ang tanan niyang buhok, ug kinahanglan usab niyang labhan ang iyang mga bisti ug maligo; ug unya mahinlo siya.¹⁰Sa ikawalo nga adlaw kinahanglan nga magdala siya ug duha ka laki nga mga nating karnero nga walay tatsa, ug usa ka tuig nga baye nga nating karnero nga walay tatsa, ug 3 / 10 nga epha sa labing maayo nga harina nga sinagolan ug lana ingon nga halad nga trigo ug usa ka log nga lana. ¹¹Dad-on sa pari ang tawo nga iyang gihinloan uban niadtong mga butanga, sa atubangan ni Yahweh diha sa pultahan sa tolda nga tigomanan.¹²Magkuha ang pari ug usa sa mga laking nating karnero ug ihalad kini isip halad sa pagkasad-an, uban ang usa ka log nga lana; ibayaw niya kini alang sa binayaw nga halad sa atubangan ni Yahweh. ¹³Kinahanglan nga ihawon niya ang laki nga nating karnero sa dapit diin asa nila giihaw ang mga halad alang sa sala ug ang mga halad sinunog, sa dapit sa tabernakulo, alang sa halad sa sala nga panag-iyahan sa pari, ingon man ang halad sa pagkasad-an, tungod kay labing balaan kini.¹⁴Magkuha ang pari ug gamayng dugo alang sa halad sa pagkasad-an ug ipahid niya kini sa tumoy sa tuong dalunggan sa tawo nga pagahinloan, sa kumagko sa tuong kamot, ug sa kumagko sa tuong tiil sa maong tawo. ¹⁵Unya magkuha ang pari ug lana gikan sa log ug ibubo niya kini sa palad sa iyang wala nga kamot, ¹⁶ug ituslob niya ang iyang tuo nga tudlo sa lana nga anaa sa iyang wala nga kamot, ug iwisikwisik niya sa makapito ka higayon ang gamayng lana pinaagi sa iyang tudlo sa atubangan ni Yahweh.¹⁷Ipahid sa pari ang nahibilin nga lana sa iyang kamot diha sa tumoy sa tuong dalunggan sa tawo nga pagahinloan, sa kumagko sa tuong kamot, ug sa kumagko sa tuong tiil niini. Kinahanglan nga ipahid niya ang lana ibabaw sa dugo gikan sa halad sa pagkasad-an. ¹⁸Alang sa nahibilin nga lana nga anaa sa kamot sa pari, ipahid niya kini sa ulo sa tawo nga pagahinloan, ug maghimo ug pagpapas sa sala ang pari alang niining tawhana sa atubangan ni Yahweh.¹⁹Unya ihalad sa pari ang halad alang sa sala ug maghimo ug pagpapas sa sala alang sa tawo nga pagahinloan tungod sa pagkahugaw niini, ug human niana ihawon niya ang halad sinunog. ²⁰Unya ihalad sa pari ang halad sinunog ug ang halad nga trigo didto sa halaran. Maghimo ug pagpapas sa sala ang pari alang niining tawhana, ug unya mahinlo ang maong tawo.²¹Apan, kung kabos ang tawo ug walay ikapalit niini nga mga halad, nan makahimo siya sa pagdala ug usa ka laki nga nating karnero ingon nga halad nga ibayaw alang sa pagkasad-an, aron makahimo ug pagpapas sa sala alang sa iyahang kaugalingon, ug 1 / 10 sa epha sa labing maayo nga harina nga sinagolan ug lana ingon nga halad nga trigo, ug ang usa ka log sa lana, ²²uban ang duha ka mga salampati ug duha ka mga piso nga tukmo, sumala sa iyang makuha; mahimong halad alang sa sala ang usa ka langgam ug ang lain pa mahimong halad sinunog. ²³Sa ikawalo nga adlaw kinahanglan nga dad-on niya kini aron sa paghinlo kaniya sa pari, ngadto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, sa atubangan ni Yahweh.²⁴Dad-on sa pari ang nating karnero aron ihalad, ug dad-on usab niya uban niini ang usa ka log nga lana sa olibo, ug ibayaw niya kining tanan ingon nga halad binayaw sa atubangan ni Yahweh. ²⁵Ihawon niya ang nating karnero alang sa halad sa pagkasad-an, ug magkuha siya ug gamay nga dugo niini ug ipahid kini sa tumoy sa tuong dalunggan sa tawo nga pagahinloan, sa kumagko sa tuong kamot ug sa kumagko sa tuong tiil sa maong tawo.²⁶Unya buboan sa pari ug gamayng lana ang palad sa iyang walang kamot, ²⁷ug iwisikwisik niya sa makapito ka higayon pinaagi sa iyang tuo nga kamot ang lana nga anaa sa iyang wala nga kamot sa atubangan ni Yahweh.²⁸Unya ipahid sa pari ang gamay nga lana nga anaa sa iyang kamot diha sa tumoy sa tuong dalunggan sa tawo nga pagahinloan, sa kumagko sa tuong kamot, ug sa kumagko sa tuong tiil sa maong tawo, sa samang mga dapit diin gibutang niya ang dugo nga halad pagkasad-an. ²⁹Ipahid niya ang nahibilin nga lana nga anaa sa iyang kamot ngadto sa ulo sa tawo nga pagahinloan, aron makahimo ug pagpapas ang pari alang sa sala sa maong tawo diha sa atubangan ni Yahweh.³⁰Kinahanglan nga ihalad niya ang usa sa mga salampati ug mga piso nga tukmo, sumala sa nakuha sa tawo— ³¹ang usa ingon nga halad alang sa sala ug ang lain pa ingon nga halad sinunog, uban sa halad nga trigo. Unya maghimo ug pagpapas sa sala ang pari alang sa tawo nga pagahinloan sa atubangan ni Yahweh. ³²Mao kini ang balaod alang sa tawo nga adunay sangla, nga dili makapalit sa gikinahanglan nga halad aron sa paghinlo kaniya.³³Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron, nga nag-ingon, ³⁴"Sa dihang moabot kamo sa yuta sa Canaan nga gihatag ko kaninyo ingon nga panag-iyahan, ug kung magbutang ako ug sangla nga mokatag sa balay diha sa yuta nga inyong gipanag-iyahan, ³⁵nan kinahanglan nga adtoan ug sultihan sa tag-iya sa balay ang pari. Kinahanglan nga moingon siya, 'Daw may sangla sa akong balay.'³⁶Unya magmando ang pari nga kuhaon ang tanang butang sa balay sa dili pa siya mosulod aron makita ang sangla, ug aron nga walay bisan unsa nga anaa sa balay ang mahimong hugaw. Human niana, kinahanglan nga mosulod ug tan-awon sa pari ang balay. ³⁷Kinahanglan nga susihon niya ang sangla aron makita kung naa ba kini sa mga bungbong, ug aron makita kung maypagkalunhaw o maypagkapula ba kini diha sa suoksuok sa mga bungbong. ³⁸Kung adunay sangla ang balay, mogawas ang pari sa balay ug sirad-an ang pultahan niini sulod sa pito ka adlaw.³⁹Unya mobalik pag-usab ang pari sa ikapito nga adlaw ug susihon kini aron tan-awon kung mikatag ba ang sangla sa mga bungbong sa maong balay. ⁴⁰Ug kung mikatag kini, magsugo dayon ang pari nga tanggalon nila ang mga bato diin nakaplagan ang sangla ug ilabay kini sa mahugaw nga dapit gawas sa siyudad.⁴¹Magsugo siya nga pakiskisan ang tanang bungbong sulod sa balay, ug kinahanglan nga dad-on nila ang hugaw nga mga butang pagawas sa siyudad ug ilabay kini sa mahugaw nga dapit. ⁴²Kinahanglan nga magkuha sila ug laing mga bato ug ipuli kini sa dapit diin nila gitangtang nga mga bato, ug kinahanglan nga mogamit sila ug bag-o nga lapok aron itaklap sa balay.⁴³Kung mobalik gihapon ang sangla ug mokatag sa balay diin gipangkuha ang mga bato ug gipangkiskisan ug gipangtapakan ang mga bungbong, ⁴⁴nan kinahanglan nga mosulod ang pari ug susihon ang balay aron nga makita kung mikatag ba ang sangla sa balay. Kung mikatag kini, makadaot kini nga sangla, ug hugaw kini nga balay.⁴⁵Kinahanglan nga gubaon ang balay. Kinahanglan nga dad-on ngadto sa gawas sa siyudad sa mahugaw nga dapit ang mga bato, ginabas nga kahoy, ug ang tanang tapak sa balay. ⁴⁶Dugang pa niini, mahimong hugaw hangtod sa kagabhion ang si bisan kinsa nga mosulod sa balay sa panahon nga sirado kini. ⁴⁷Kinahanglan nga maglaba sa iyang mga bisti ang si bisan kinsa nga natulog ug nagkaon sulod sa maong balay.⁴⁸Kung mosulod ang pari sa balay aron susihon kini aron makita kung mikatag ba sa balay ang sangla human natapakan, unya, kung nawagtang na ang sangla, ipahayag niya nga hinlo na ang balay.⁴⁹Unya kinahanglan nga dad-on sa pari ang duha ka mga langgam, ang kahoy nga sidro, ang pula nga pisi, ug ang hisopo aron sa paghinlo sa balay. ⁵⁰Patyon niya ang usa sa mga langgam ibabaw sa hinlo nga tubig sa banga. ⁵¹Kuhaon niya ang kahoy nga sidro, ug ang hisopo, ang pula nga pisi ug ang buhi nga langgam, ug ituslob kini sa dugo sa patay nga langgam, ngadto sa hinlo nga tubig, ug iwisikwisik sa balay sa makapito ka higayon.⁵²Hinloan niya ang balay pinaagi sa dugo sa langgam ug sa hinlo nga tubig, sa buhi nga langgam, sa kahoy nga sidro, sa hisopo, ug sa pula nga pisi. ⁵³Apan buhian niya ang buhi nga langgam sa gawas sa siyudad ngadto sa kapatagan. Sa ingon niini nga pamaagi makahimo siya sa pagpapas sa sala alang sa maong balay, ug mahinlo kini.⁵⁴Mao kini ang balaod alang sa tanang matang sa makatakod nga sakit sa panit ug ang mga butang nga maoy hinungdan sa mga balatian, sa katol, ⁵⁵ug sa agup-op sa bisti ug sa balay, ⁵⁶sa hubag, sa katolkatol, ug sa butoy, ⁵⁷aron mahibal-an kung hugaw o hinlo kining mga butanga. Mao kini ang balaod alang sa makatakod nga mga sakit sa panit ug sa agup-op.''

15¹Nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron, nga nag-ingon, ²"Pakigsulti sa katawhan sa Israel, ug sultihi sila, 'Kung adunay mogawas sa kinatawo sa usa ka lalaki tungod sa sakit, hugaw siya. ³Ang iyang pagkahugaw tungod niining sakit nga nagagawas kaniya. Bisan paman adunay mogawas sa iyang kinatawo o mihunong na, hugaw gihapon siya.⁴Hugaw ang matag higdaanan nga iyang gihigdaan, ug ang tanan nga iyang malingkoran mahimong hugaw. ⁵Si bisan kinsa nga mohikap sa iyang higdaanan kinahanglan manglaba sa iyang mga bisti ug maligo, ug hugaw siya hangtod sa pagkagabii.⁶Si bisan kinsa nga makalingkod sa gilingkoran sa lalaki nga adunay nagagawas gikan kaniya tungod sa sakit, kanang tawhana kinahanglan manglaba sa iyang mga bisti ug maligo, ug hugaw siya hangtod sa pagkagabii. ⁷Si bisan kinsa nga makahikap sa lawas sa lalaki nga adunay nagagawas gikan kaniya tungod sa sakit kinahanglan manglaba sa iyang mga bisti ug maligo, ug hugaw siya hangtod sa pagkagabii.⁸Kung ang tawong hinlo maluwaan sa lalaking adunay nagagawas gikan kaniya tungod sa sakit, nan kanang tawhana kinahanglan manglaba sa iyang mga bisti ug maligo, ug hugaw siya hangtod sa pagkagabii. ⁹Hugaw ang bisan unsa nga hapin nga malingkoran sa lalaki nga adunay nagagawas gikan kaniya tungod sa sakit.¹⁰Si bisan kinsa nga makahikap sa sa bisan unsa nga nalingkoran nianang tawhana hugaw siya hangtod sa pagkagabii, ug si bisan kinsa ang mokuha niadtong mga butanga kinahanglan manglaba sa iyang mga bisti ug maligo; hugaw siya hangtod sa pagkagabii. ¹¹Si bisan kinsa nga magunitan sa tawo nga adunay nagagawas gikan kaniya tungod sa sakit nga wala pa siya nakapanghugas sa iyang mga kamot, ang tawo nga iyang nagunitan kinahanglan nga manglaba sa iyang mga bisti ug maligo, ug hugaw siya hangtod sa pagkagabii. ¹²Ang bisan unsa nga tadyaw nga mahikapan sa tawo nga adunay nagagawas gikan kaniya tungod sa sakit kinahanglan buakon, ug ang matag baril nga kahoy kinahanglan hugasan.¹³Sa dihang mahinloan na ang lalaki nga adunay nagagawas gikan kaniya tungod sa sakit, kinahanglan moihap siya ug pito ka adlaw alang sa iyang pagkahinlo; unya kinahanglan nga manglaba siya sa iyang mga bisti ug maligo sa nagaawas nga tubig. Unya mahinlo na siya. ¹⁴Sa ikawalo nga adlaw kinahanglan magdala siya ug duha ka salampati o duha ka tukmo ug moduol sa atubangan ni Yahweh didto sa ganghaan sa toldang tagboanan; didto kinahanglan ihatag niya ang mga langgam sa pari. ¹⁵Kinahanglan ihalad kini sa pari, ang usa ingon nga halad sa sala ug ang usa ingon nga halad sinunog, ug kinahanglan magbuhat ang pari ug kapasayloan alang kaniya sa atubangan ni Yahweh alang sa iyang sakit.¹⁶Kung adunay lalaki nga magawasan sa iyang similya, nan kinahanglan maligo siya; hugaw siya hangtod sa pagkagabii. ¹⁷Ang bisan unsang bisti o panapton nga nabutangan sa similya kinahanglan nga labhan; hugaw kini hangtod sa pagkagabii. ¹⁸Kung nakighilawas ang lalaki sa babaye ug adunay similya nga nakasulod sa babaye, kinahanglan maligo silang duha; hugaw sila hangtod sa pagkagabii.¹⁹Sa dihang dug-on ang babaye, ang iyang pagkahugaw mopadayon sulod sa pito ka adlaw, ug si bisan kinsa nga mogunit kaniya hugaw hangtod sa pagkagabii. ²⁰Hugaw ang tanang butang nga iyang nahigdaan sa dihang gidugo siya; hugaw usab ang tanan niyang nalingkoran.²¹Si bisan kinsa nga mohikap sa iyang higdaanan kinahanglan manglaba sa iyang mga bisti ug maligo; kanang tawhana hugaw hangtod sa pagkagabii. ²²Si bisan kinsa nga makahikap sa bisan unsa nga iyang nalingkoran kinahanglan manglaba sa iyang mga bisti ug maligo; kanang tawhana hugaw hangtod sa pagkagabii. ²³Bisan paman anaa kini sa higdaanan o anaa sa iyang gilingkoran, kung hikapon kini, kanang tawhana hugaw hangtod sa pagkagabii.²⁴Kung adunay lalaki nga makigdulog kaniya, ug kung ang pagkahugaw sa babaye iyang mahikapan, hugaw siya sulod sa pito ka adlaw. Hugaw ang tanan nga iyang gihigdaan.²⁵Kung ang babaye gidugo sulod sa daghang adlaw sa dili pa panahon sa iyang tingdugo, o kung dug-on siya nga lapas na sa panahon sa iyang tingdugo, sa panahon nga gidugo siya sa iyang pagkahugaw, hugaw siya sama sa panahon nga gidugo siya. ²⁶Ang matag higdaanan nga iyang gihigdaan sa dihang gidugo siya susama gihapon sa higdaanan nga iyang gihigdaan panahon sa iyang pagdugo, ug hugaw ang tanan nga iyang gilingkoran, sama sa pagkahugaw sa iyang pagdugo. ²⁷Hugaw ang si bisan kinsa nga mohikap niadtong tanang butanga; kinahanglan manglaba siya sa iyang mga bisti ug maligo, ug hugaw siya hangtod sa pagkagabii.²⁸Apan kung hinlo na siya sa iyang pagdugo, nan moihap siya ug pito ka adlaw, ug human niana mamahinlo na siya. ²⁹Sa ikawalo ka adlaw magdala siya ug duha ka salampati o duha ka tukmo ug dad-on niya kini ngadto sa pari nga anaa sa ganghaan sa toldang tagboanan. ³⁰Ihalad sa pari ang usa ka salampati ingon nga halad sa sala ug ang usa ingon nga halad sinunog, ug maghimo ang pari ug kapasayloan alang kaniya sa atubangan ni Yahweh alang sa iyang hugaw nga pagdugo.³¹Kinahanglan sama niini ang inyong paglain sa mga tawo sa Israel gikan sa ilang pagkahugaw, aron dili sila mamatay tungod sa ilang pagkahugaw, pinaagi sa paghugaw sa akong tabernakulo, kung diin ako nagpuyo taliwala kanila.³²Mao kini ang mga kasugoan alang ni bisan kinsa nga adunay nagagawas gikan kaniya tungod sa sakit, alang sa lalaki nga gigawasan sa iyang similya ug nakapahugaw kaniya, ³³alang sa babaye nga gidugo, alang kang bisan kinsa nga adunay nagagawas gikan kaniya tungod sa sakit, babaye man o lalaki, ug sa lalaki nga makigdulog sa hugaw nga babaye.'"

16¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises—human kini sa kamatayon sa duha ka anak nga lalaki ni Aaron, sa dihang miduol sila kang Yahweh ug nangamatay. ²Miingon si Yahweh ngadto kang Moises, "Pakigsulti sa imong igsoon nga si Aaron ug sultihi siya nga dili sa tanang panahon mosulod siya didto sa labing balaang dapit sulod sa tabil, sa atubangan sa tabon nga anaa sa arka sa kasabotan. Kung buhaton niya kana, mamatay siya, tungod kay motungha ako diha sa panganod ibabaw sa tabon.³Busa ania kung unsaon pagsulod ni Aaron didto sa labing balaang dapit. Mosulod siya dala ang nating baka ingon nga halad sa sala, ug ang laking karnero ingon nga halad sinunog. ⁴Kinahanglan isul-ob niya ang balaang lino nga kupo, ug isul-ob ang pang-ilalom nga linong mga bisti, ug ibakos niya ang linong bakos ug ikalo niya ang linong purong. Mao kini ang balaang mga bisti. Kinahanglan maligo siya ug unya isul-ob kini nga mga bisti. ⁵Kinahanglan magdala siya ug duha ka torong kanding gikan sa panagtigom sa katawhan sa Israel ingon nga halad alang sa sala ug usa ka torong karnero ingon nga halad sinunog.⁶Unya kinahanglan ipakita ni Aaron ang torong baka ingon nga halad sa sala, nga alang lamang sa iyang kaugalingon, alang sa iyang kapasayloan ug sa iyang pamilya. ⁷Unya dad-on niya ang duha ka kanding ug ipahimutang kini sa atubangan ni Yahweh diha sa ganghaan sa tolda nga tagboanan.⁸Unya kinahanglan magripa si Aaron alang sa duha ka kanding, ang usa nga ripa alang kang Yahweh, ug ang usa aron buhian ang kanding. ⁹Unya kinahanglan dad-on ni Aaron ang kanding nga naripa alang kang Yahweh, ug ihalad kana nga kanding ingon nga halad alang sa sala. ¹⁰Apan ang kanding nga naripa nga buhian kinahanglan dad-on nga buhi sa atubangan ni Yahweh, alang sa kapasayloan sa sala pinaagi sa pagbuhi niini ingon nga binuhian nga kanding didto sa kamingawan.¹¹Unya kinahanglan dad-on ni Aaron ang torong baka alang sa halad sa sala, nga alang sa iyang kaugalingon. Kinahanglan maghimo siya ug kapasayloan sa sala alang sa iyang kaugalingon ug alang sa iyang panimalay, busa kinahanglan ihawon niya ang torong baka ingon nga halad sa sala alang sa iyang kaugalingon.¹²Kinahanglan magkuha si Aaron ug sudlanan nga puno sa mga baga gikan sa halaran sa atubangan ni Yahweh, mohakop siya ug mahumot nga insensong pinong pagkadugmok, ug dad-on kining mga butanga sulod sa tabil. ¹³Didto ibutang niya ang insenso sa kalayo sa atubangan ni Yahweh aron nga malukop sa aso sa insenso ang tabon ibabaw sa kasugoan sa kasabotan. Buhaton gayod niya kini aron dili siya mamatay.¹⁴Unya kinahanglan magkuha siya ug dugo sa torong baka ug iwisikwisik kini gamit ang iyang tudlo atubangan sa tabon. Kinahanglan iwisikwisik niya ang ubang dugo gamit ang iyang tudlo kapito ka higayon atubangan sa tabon.¹⁵Unya kinahanglan ihawon niya ang kanding alang sa halad sa sala sa mga tawo ug dad-on ang dugo niini sulod sa tabil. Didto kinahanglan buhaton usab niya ang pagwisikwisik sa dugo sama sa iyang gibuhat sa dugo sa torong baka: kinahanglan iwisikwisik niya kini didto sa tabon ug sa atubangan niini. ¹⁶Kinahanglan magbuhat siya ug paghinlo alang sa balaang dapit tungod sa mahugaw nga mga buhat sa katawhan sa Israel, ug tungod sa ilang pagkamasinopakon ug sa tanan nilang mga sala. Buhaton usab niya kini alang sa tolda nga tagboanan, diin nagpuyo si Yahweh taliwala kanila, diha sa atubangan sa ilang hugaw nga binuhatan.¹⁷Kinahanglan walay tawo nga anaa sulod sa tolda nga tagboanan sa dihang mosulod si Aaron aron sa pagbalaan sulod sa labing balaang dapit, ug hangtod nga mogawas na siya ug mahuman na sa pagbuhat sa kapasayloan alang sa iyang kaugalingon ug sa iyang panimalay, ug alang sa tibuok katawhan sa Israel. ¹⁸Kinahanglan mogawas siya sa halaran nga atua sa atubangan ni Yahweh ug buhaton ang pagbalaan alang niini, ug dad-on niya ang nahibiling dugo sa torong baka ug dugo sa kanding ug ipahid kini palibot sa mga sungaysungay sa halaran. ¹⁹Kinahanglan iwisikwisik niya ang ubang dugo niini gamit ang iyang tudlo kapito ka higayon aron sa paghinlo niini ug sa paglain niini alang kang Yahweh, pagpalayo sa mahugaw nga binuhatan sa katawhan sa Israel.²⁰Sa dihang mahuman na siya sa pagbalaan sa labing balaan nga dapit, sa tolda nga tagboanan, ug sa halaran, kinahanglan nga ihalad niya ang buhing kanding. ²¹Kinahanglan nga itapion ni Aaron ang iyang mga kamot ibabaw sa ulo sa buhing kanding ug isulti niya ngadto sa buhing kanding ang tanang pagkadaotan sa katawhan sa Israel, ang tanan nilang pagsupak, ug ang tanan nilang mga sala. Unya ibutang niya kadtong pagpakasala ibabaw sa ulo sa kanding ug ipadala kini ngadto sa kamingawan pinaagi sa tawo nga andam sa paggiya sa kanding. ²²Pagadad-on sa kanding ang tanang pagkadaotan sa mga tawo ngadto sa awaaw nga dapit. Didto sa kamingawan, kinahanglan buhian sa tawo ang kanding.²³Unya kinahanglan nga mosulod pagbalik si Aaron didto sa tolda nga tagboanan ug huboon niya ang linong mga bisti nga iyang gisul-ob sa dili pa mosulod didto sa labing balaang dapit, ug didto ibilin niya kadtong mga bistiha. ²⁴Kinahanglan nga maligo siya didto sa balaang dapit, ug isul-ob ang naandan niyang mga bisti; unya mogawas siya ug ihalad niya ang halad sinunog ug ang halad sinunog alang sa katawhan, ug niini nga paagi magbuhat siya ug kapasayloan alang sa iyang kaugalingon ug alang sa katawhan.²⁵Kinahanglan sunogon niya ang tambok sa halad sa sala ibabaw sa halaran. ²⁶Ug ang tawo nga nagdala sa kanding aron buhian kinahanglan manglaba sa iyang mga bisti ug maligo; human niana, mosulod na siya pagbalik sa kampo.²⁷Ang torong baka nga alang sa halad sa sala ug ang kanding nga halad alang sa sala, kansang dugo nga gidala sa sulod aron sa pagbalaan sa balaang dapit, pagadad-on pagawas sa kampo. Didto sunogon nila ang mga panit, unod, ug ang hugaw niini. ²⁸Ang tawo nga magsunog niadto kinahanglan manglaba sa iyang mga bisti ug maligo; human niana, mosulod na siya pagbalik sa kampo.²⁹Mao kini ang mga kasugoan alang kaninyo nga sa ikapito ka bulan, sa ikapulo nga adlaw sa maong bulan, kinahanglan magpaubos kamo sa inyong mga kaugalingon ug dili motrabaho, bisan ang mga lumolupyo o mga langyaw nga anaa nagpuyo uban kaninyo. ³⁰Tungod kay niana nga adlaw ang kapasayloan pagabuhaton alang kaninyo, aron sa paghinlo kaninyo gikan sa tanan ninyong mga sala aron nga hinlo kamo sa atubangan ni Yahweh. ³¹Mao kini ang Adlaw nga Igpapahulay aron mopahulay kamo. Mao kini ang dili mausab nga kasugoan alang kaninyo.³²Ang labaw nga pari ang dihogan ug pilion aron mahimong labaw nga pari sa dapit sa iyang amahan, kinahanglan magbuhat niini nga pagbalaan ug mosul-ob sa lino nga mga bisti, nga mao ang balaang mga bisti. ³³Kinahanglan nga ibalaan niya ang labing balaan nga dapit; kinahanglan nga ibalaan niya ang tolda nga tagboanan ug ang halaran, ug kinahanglan magbuhat siya ug kapasayloan alang sa mga pari ug alang sa tibuok katawhan.³⁴Mao kini ang dili mausab nga kasugoan alang kaninyo, sa pagbuhat sa kapasayloan alang sa katawhan sa Israel tungod sa tanan nilang mga sala, makausa sa matag tuig." Gibuhat kini ingon nga si Yahweh ang nagmando kang Moises.

17¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ²"Sultihi si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki, ug ang tibuok katawhan sa Israel. Isulti kanila kung unsa ang gimando ni Yahweh: ³'Si bisan kinsa nga tawo nga gikan sa Israel nga moihaw ug baka, karnero o kanding sulod sa kampo, o moihaw niini gawas sa kampo, aron ihalad kini— ⁴kung dili niya kini dad-on sa ganghaan sa tolda nga tagboanan aron ihalad kini ingon nga halad ngadto kang Yahweh sa atubangan sa iyang tabernakulo, kanang tawhana sad-an sa pagpatay. Nakaula siya ug dugo, ug kanang tawhana kinahanglan ibuwag gikan sa iyang mga katawhan.⁵Ang katuyoan niini nga sugo aron nga dad-on sa katawhan sa Israel ang ilang mga halad kang Yahweh didto sa ganghaan sa tolda nga tagboanan, ngadto sa pari aron ihalad ingon nga mga halad sa pakigdait ngadto kang Yahweh, kay sa paghalad sa mga halad didto sa kapatagan. ⁶Iwisikwisik sa pari ang dugo ngadto sa halaran ni Yahweh nga atua sa ganghaan sa tolda nga tagboanan; sunogon niya ang tambok niini aron makahatag ug kahumot alang kang Yahweh.⁷Kinahanglan nga dili gayod ihalad sa katawhan ang ilang mga halad ngadto sa mga diosdios nga kanding, kay mahisama sila sa mga nagbaligya ug dungog. Mao kini ang dili mausab nga kasugoan alang kanila hangtod pa sa ilang mga kaliwatan.⁸Kinahanglan sultihan mo sila, 'Si bisan kinsa nga tawo sa Israel, o si bisan kinsa nga langyaw nga nagpuyo uban kanila, nga maghalad ug halad sinunog o sakripisyo ⁹ug wala kini dad-a sa ganghaan sa tolda nga tagboanan aron mahalad kini ngadto kang Yahweh, kanang tawhana kinahanglan hinginlan gikan sa iyang katawhan.¹⁰Kung adunay tawo sa panimalay sa Israel, o si bisan kinsa nga langyaw nga nagpuyo uban kanila nga mokaon ug dugo, atubangon ko kanang tawo nga nagkaon ug dugo ug papahawaon ko siya gikan sa iyang katawhan. ¹¹Kay ang kinabuhi sa mga mananap anaa man sa dugo. Gihatag ko kining dugo kaninyo aron sa pagbalaan ibabaw sa halaran alang sa inyong mga kinabuhi, tungod kay mao kini ang dugo nga nagbuhat sa kapasayloan, kay mao kini ang dugo nga nagpasaylo alang sa kinabuhi.¹²Busa sultihan ko ang katawhan sa Israel nga kinahanglan wala gayod usa kaninyo ang mokaon ug dugo, bisan paman ang mga langyaw nga nagpuyo uban kaninyo. ¹³Si bisan kinsa sa katawhan sa Israel, o bisan kinsa nga mga langyaw nga nagpuyo uban kanila, nga mangayam ug moihaw ug mananap o langgam aron kaonon, kinahanglan paagason nianang tawhana ang dugo ug tabonan kini ug yuta.¹⁴Kay ang kinabuhi sa matag binuhat anaa sa dugo. Mao kana nga moingon ako sa katawhan sa Israel, "Kinahanglan nga dili gayod kamo mokaon ug dugo sa bisan unsang binuhat, kay ang kinabuhi sa matag buhing binuhat anaa sa dugo. Si bisan kinsa nga mokaon niini kinahanglan papahawaon."¹⁵Ang matag tawo nga mokaon sa mananap nga namatay o gikuniskunis sa ihalas nga mga mananap, bisan paman kanang tawhana lumolupyo nianang dapita o langyaw nga nagpuyo uban kaninyo, kinahanglan labhan niya ang iyang mga bisti ug maligo, ug hugaw siya hangtod sa pagkagabii. Unya mamahinlo na usab siya. ¹⁶Apan kung dili niya labhan ang iyang mga bisti o maligo, nan mag-antos siya sa iyang pagkasad-an.'"

18¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises nga miingon, ²"Pagpakigsulti sa katawhan sa Israel ug sultihi sila, 'Ako si Yahweh ang inyong Dios. ³Kinahanglan nga dili ninyo buhaton ang mga butang nga ginabuhat sa katawhan sa Ehipto, nga gipuy-an ninyo kaniadto. Kinahanglan nga dili ninyo buhaton ang mga butang nga ginabuhat sa katawhan sa Canaan, sa yuta diin dad-on ko kamo. Ayaw pagsunod sa ilang mga naandan.⁴Kinahanglan buhaton ninyo ang akong mga balaod, ug kinahanglan tumanon ninyo ang akong mga mando, aron magalakaw kamo niini, tungod kay ako si Yahweh nga inyong Dios. ⁵Busa kinahanglan nga tumanon ninyo ang akong mga kasugoan ug ang akong mga balaod. Kung tumanon kini sa tawo, mabuhi siya tungod niini. Ako si Yahweh.⁶Kinahanglan nga walay si bisan kinsa ang makighilawas sa iyang paryente. Ako si Yahweh. ⁷Ayaw pakaulawi ang inyong amahan pinaagi sa pagpakighilawas sa inyong inahan. Siya ang inyong inahan! Kinahanglan dili ninyo siya pakaulawan. ⁸Ayaw pagpakighilawas sa bisan kinsa sa mga asawa sa inyong amahan; kinahanglan nga dili mo pakaulawan ang inyong amahan sa sama niana.⁹Ayaw pagpakighilawas sa bisan kinsa sa inyong igsoong babaye, bisan pa kung anak siya nga babaye sa inyong amahan o anak nga babaye sa inyong inahan, bisan pa kung nagdako siya sa inyong panimalay o halayo man kaninyo. Kinahanglan nga dili kamo makighilawas sa inyong mga igsoong babaye. ¹⁰Ayaw pagpakighilawas sa inyong apo nga babaye nga anak sa inyong anak nga lalaki o sa inyong apo nga babaye nga anak sa inyong anak nga babaye. Makauulaw kini alang kaninyo. ¹¹Ayaw pagpakighilawas sa anak nga babaye sa asawa sa inyong amahan, nga gipakatawo sa kaugalingon ninyong amahan. Igsoon ninyo siya nga babaye, ug kinahanglan nga dili kamo makighilawas kaniya.¹²Ayaw pagpakighilawas sa inyong iyaan nga igsoon sa inyong amahan. Tungod kay duol siya nga kadugo sa inyong amahan. ¹³Ayaw pagpakighilawas sa imong iyaan nga igsoon sa inyong inahan, tungod kay duol siya nga kadugo sa inyong inahan. ¹⁴Ayaw pakaulawi ang inyong uyoan nga igsoon sa inyong amahan pinaagi sa pagpakighilawas sa iyang asawa. Ayaw pagpaduol kaniya alang niana nga katuyoan; iyaan ninyo siya.¹⁵Ayaw pagpakighilawas sa inyong umagad nga babaye. Asawa siya sa inyong anak nga lalaki; ayaw pagpakighilawas kaniya. ¹⁶Ayaw pagpakighilawas sa asawa sa inyong igsoong lalaki; ayaw siya pakaulawi pinaagi niiini.¹⁷Ayaw pagpakighilawas sa usa ka babaye ug sa iyang anak nga babaye, o sa iyang apo nga babaye nga anak sa iyang anak nga lalaki o sa iyang apo nga anak sa iyang anak nga babaye. Duol sila nga kadugo niya, ug ang pagpakighilawas kanila daotan. ¹⁸Ayaw pagpakigminyo sa igsoong babaye sa inyong asawa ingon nga ikaduhang asawa ug ayaw pagpakighilawas kaniya samtang buhi pa ang una ninyong asawa.¹⁹Ayaw pagpakighilawas sa babaye nga gidugo. Hugaw siya nianang panahona. ²⁰Ayaw pagpakighilawas sa asawa sa inyong silingan ug hugawan ang inyong kaugalingon uban kaniya niini nga paagi.²¹Kinahanglan nga dili ninyo itugyan ang bisan kinsa sa inyong mga anak aron nga sunogon sila, aron nga ihalad ninyo sila ngadto kang Molech, tungod kay kinahanglan nga dili gayod ninyo pasipalaan ang ngalan sa inyong Dios. Ako si Yahweh.²²Ayaw pagpakighilawas sa isigka-lalaki ug sa isigka-babaye. Daotan kini. ²³Ayaw pagpakighilawas sa bisan unsa nga mananap ug hugawan ang inyong kaugalingon niini. Walay babaye nga gitugotan nga makighilawas sa bisan unsa nga mananap. Usa kini ka pagtuis.²⁴Ayaw hugawi ang inyong kaugalingon sa bisan unsa niini nga mga pamaagi, kay niining tanang pamaagi nahugawan ang kanasoran, ang kanasoran nga akong gipapahawa sa wala pa kamo. ²⁵Nahimong mahugaw ang yuta, busa silotan ko ang ilang sala, ug gisuka sa yuta ang mga lumolupyo niini.²⁶Busa, Kamo, kinahanglan nga magtuman sa akong mga mando ug kasugoan, ug kinahanglan nga dili kamo magbuhat ug bisan unsa niining mahugaw nga mga butang, bisan pa man ang natawo sa pagka-Israelita ni ang langyaw nga mipuyo uban kaninyo. ²⁷Kay mao kini ang pagkadaotan nga gihimo sa katawhan nga nagpuyo sa yuta, kadtong nagpuyo dinhi sa wala pa kamo, ug karon nahugawan ang maong yuta. ²⁸Busa pag-amping aron dili usab kamo isuka sa yuta human ninyo kini gihugawan, sama sa pagsuka niini sa katawhan nga nag-una kaninyo.²⁹Si bisan kinsa ang magabuhat niining mahugaw nga mga butang, papahawaon gikan sa ilang katawhan ang mga tawo nga nagabuhat sa maong butang. ³⁰Busa kinahanglan nga tipigan ninyo ang akong mando nga dili magbuhat sa bisan unsa niining mahugaw nga naandan nga ginabuhat dinhi sa wala pa kamo, aron nga dili ninyo mahugawan ang inyong kaugalingon pinaagi niini. Ako si Yahweh ang inyong Dios."'

19¹Nagkigsulti si Yahweh kang Moises, nga miingon, ²"Pakigsulti sa tanang pundok sa katawhan sa Israel ug sultihi sila, 'Pagpakabalaan kamo, kay ako si Yahweh nga inyong Dios balaan man. ³Kinahanglan nga motahod ang matag usa sa iyang inahan ug sa iyang amahan, ug kinahanglan tipigan ninyo ang akong Adlaw nga Igpapahulay. Ako si Yahweh ang inyong Dios. ⁴Ayaw kamo pag-adto sa walay pulos nga mga diosdios, ni sa paghimo ug mga dios nga hinimo sa puthaw. Ako si Yahweh ang inyong Dios.⁵Sa dihang maghalad kamo ngadto kang Yahweh ug halad sa pakigdait, kinahanglan maghalad kamo niini aron nga madawat kamo. ⁶Kinahanglan nga kaonon kini sa samang adlaw nga gihalad kini, o sa pagkasunod adlaw. Kung adunay mahibilin niini hangtod sa ikatulo ka adlaw, kinahanglan nga sunogon kini. ⁷Kung gikaon kining tanan sa ikatulo nga adlaw, hugaw na kini. Kinahanglan dili na kini dawaton, ⁸apan ang tanan nga mikaon niini kinahanglan manubag sa iyang kaugalingong sala tungod kay wala niya tahora kung unsa ang balaan alang kang Yahweh. Kinahanglan papahawaon kanang tawhana gikan sa iyang katawhan.⁹Sa dihang mag-ani kamo sa abot sa inyong yuta, ayaw ninyo hutda pag-ani ang anaa sa mga kilid sa uma, ni tigomon ang tanang abot sa inyong naani. ¹⁰Kinahanglan nga dili ninyo hutdon pagtigom ang ubas gikan sa inyong parasan, ni ang pagpamunit sa mga ubas nga nangahulog sa yuta sa inyong parasan. Kinahanglan ibilin ninyo kini alang sa mga kabos ug alang sa mga langyaw. Ako si Yahweh ang inyong Dios.¹¹Ayaw pangawat. Ayaw pamakak. Ayaw panglimbong sa usag-usa. ¹²Ayaw panaad ug dili tinuod pinaagi sa akong ngalan ug pasipalaan ang ngalan sa inyong Dios. Ako si Yahweh.¹³Ayaw daogdaoga ang inyong silingan o ayaw pangawat kaniya. Kinahanglan nga dili magpabilin diha kaninyo ang bayad sa inyong mga sinuholan sa tibuok gabii hangtod sa pagkabuntag. ¹⁴Ayaw tungloha ang bungol o pagbutang ug mapandolan sa buta. Hinuon, kinahanglan nga kahadlokan ninyo ang inyong Dios. Ako si Yahweh.¹⁵Ayaw paghimo ug sayop nga paghukom. Kinahanglan nga dili kamo magpakita nga pinalabi ang usa ka tawo tungod kay siya kabos, ug kinahanglan nga dili kamo magpakita nga pinalabi ang usa ka tawo tungod kay mahinungdanon siya. Hinunoa, hukmi ang inyong silingan nga makatarunganon. ¹⁶Ayaw paglakawlakaw ug ipanabi ang dili tinuod diha sa inyong katawhan, apan tinguha ang pagpanalipod sa kinabuhi sa inyong silingan. Ako si Yahweh.¹⁷Ayaw dumti ang inyong igsoon diha sa inyong kasingkasing. Kinahanglan badlongon ninyo nga matinud-anon ang inyong silingan aron dili ka makaambit sa iyang sala. ¹⁸Ayaw panimalos o pagkupot ug bisan unsang kaligutgot batok kang bisan kinsa sa inyong katawhan, apan higugmaa hinuon ang inyong silingan sama sa inyong kaugalingon. Ako si Yahweh.¹⁹Kinahanglan tipigan mo ang akong mga mando. Ayaw sulayi sa pagpahabal ang inyong mga hayop sa laing matang sa mga hayop. Ayaw sagola ang duha ka managlahi nga mga binhi sa dihang itanom kini sa inyong uma. Ayaw pagsul-ob ug bisti nga giusa sa paghimo gamit ang duha ka matang sa kasangkapan.²⁰Si bisan kinsa ang nakighilawas sa ulipong babaye nga gisaad ngadto sa usa ka pamanhunon, apan wala siya gilukat o gihatagan ug kagawasan, kinahanglan nga silotan sila. Kinahanglan nga dili sila patyon tungod kay dili man gawasnon ang babaye. ²¹Kinahanglan dad-on sa lalaki ang iyang halad sa pagkasad-an ngadto kang Yahweh didto sa ganghaan sa toldang tagboanan- usa ka nating karnero ingon nga halad sa pagkasad-an. ²²Unya himoon sa pari ang kapasayloan alang kaniya pinaagi sa nating karnero alang sa halad sa pagkasad-an sa atubangan ni Yahweh, alang sa sala nga iyang nabuhat. Unya mapasaylo ang sala nga iyang gibuhat.²³Sa dihang makaabot na kamo ngadto sa yuta ug magtanom sa tanang matang sa mga kahoy nga mamunga, kinahanglan nga pasagdan ninyo ang bunga niini ingon nga ginadili nga kan-on. Kinahanglan nga idili kaninyo ang bunga niini sulod sa tulo ka tuig. Kinahanglan nga dili kini kaonon. ²⁴Apan balaanon ang tanang bunga sa ikaupat nga tuig, usa kini ka halad sa pagdayeg kang Yahweh. ²⁵Makahimo na kamo sa pagkaon sa bunga sa ikalima nga tuig, sa paghulat niini aron mamunga ug daghan ang mga kahoy. Ako si Yahweh ang inyong Dios.²⁶Ayaw pagkaon ug bisan unsa nga karne nga aduna pay dugo niini. Ayaw pagpakisayod sa mga espiritu mahitungod sa umaabot, ug ayaw pagbaton ug gahom-gahom aron sa pagdumala sa uban. ²⁷Ayaw pagsunod sa mga gibuhat sa mga pagano sama sa pagkiskis sa buhok sa kilid sa inyong ulo o paggupit sa tumoy sa inyong bungot. ²⁸Ayaw pagsamad-samad sa inyong lawas alang sa mga patay o pagpatato sa inyong lawas. Ako si Yahweh.²⁹Ayaw pakaulawi ang inyong anak nga babaye pinaagi sa paghimo kaniya nga tigbaligya ug dungog, o mahimong tigbaligya ug dungog ang tibuok nasod ug mapuno sa pagkadaotan ang yuta. ³⁰Kinahanglan nga tipigan ninyo ang akong Adlaw nga Igpapahulay ug tahoron ang akong tabernakulo. Ako si Yahweh.³¹Ayaw pag-adto niadtong makihsulti sa mga patay o sa mga espiritu. Ayaw sila pangitaa, o mahugawan nila kamo. Ako si Yahweh ang inyong Dios.³²Kinahanglan nga mobarog kamo atubangan sa mga tawong ubanon na ug tahora ang mga tigulang nga tawo. Kinahanglan mahadlok kamo sa inyong Dios. Ako si Yahweh.³³Kung nagpuyo uban kaninyo ang usa ka langyaw diha sa inyong yuta, kinahanglan nga dili ninyo siya pasakitan. ³⁴Ang langyaw nga nagpuyo uban kaninyo kinahanglan nga parihason ninyo sa tawong Israelita nga nagpuyo uban kaninyo, ug kinahanglan nga higugmaon ninyo siya sama sa inyong kaugalingon, tungod kay nahimo kamong mga langyaw sa yuta sa Ehipto. Ako si Yahweh nga inyong Dios.³⁵Ayaw paggamit ug sayop nga sukdanan sa dihang magsukod kamo sa gitas-on, sa gibug-aton, o sa gidaghanon. ³⁶Kinahanglan maggamit kamo ug hustong pangsukod, hustong timbangan, ug hustong Epha ug hustong hin. Ako si Yahweh ang inyong Dios, ang nagpagawas kaninyo sa yuta sa Ehipto. ³⁷Kinahanglan nga tumanon ninyo ang tanan kong kasugoan ug ang tanan kong mga balaod, ug buhata kini. Ako si Yahweh."'

20¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga miingon, ²"Sultihi ang katawhan sa Israel, 'Si bisan kinsa sa katawhan sa Israel, o si bisan kinsa sa mga langyaw nga nagpuyo sa Israel nga nagtugyan sa iyang mga anak ngadto kang Molech, kinahanglan nga patyon gayod siya. Kinahanglan nga batoon siya sa katawhan sa maong dapit.³Ipahilayo ko ang akong dagway batok nianang tawhana tungod kay gitugyan niya ang iyang anak ngadto kang Molech, tungod niini nahugawan ang akong balaang dapit ug gipasipalaan ang akong balaang ngalan. ⁴Kung gipiyong sa katawhan niana nga yuta ang ilang mga mata sa dihang gitugyan niya ang bisan kinsa sa iyang anak ngadto kang Molech, kung dili nila siya patyon, ⁵ako mismo ang magpahilayo sa akong panagway batok nianang tawhana ug sa iyang banay, ug wagtangon ko siya ug ang tanan nga nakighilawas sa tigbaligya ug dungog alang kang Molech.⁶Ang nagpakisayod nga tawo ngadto sa mga makasulti sa mga patay o sa makasulti sa mga espiritu maingon nga nakighilawas sila ngadto kanila, atubangon ko kanang tawhana; wagtangon ko siya gikan sa iyang katawhan. ⁷Busa paghinlo sa inyong kaugalingon ug pagbalaan, tungod kay ako si Yahweh ang inyong Dios.⁸Kinahanglan nga tipigan ninyo ang akong mga mando ug tumana kini. Ako si Yahweh ang naglain kaninyo ingon nga balaan. ⁹Kinahanglan nga patyon gayod ang si bisan kinsa nga magtunglo sa iyang amahan o sa iyang inahan. Gitunglo niya ang iyang amahan o ang iyang inahan, busa sad-an siya ug angay nga mamatay.¹⁰Ang lalaki nga nanapaw sa asawa sa laing lalaki, si bisan kinsa ang nanapaw sa asawa sa iyang silingan—ang lalaki nga nanapaw ug ang babaye nga nanapaw kinahanglan nga patyon gayod sila. ¹¹Ang lalaki nga mihigda uban sa asawa sa iyang amahan aron makighilawas kaniya nagpakaulaw sa iyang kaugalingong amahan. Patyon gayod ang anak nga lalaki ug ang asawa sa iyang amahan. Sad-an sila ug angay nga mamatay. ¹²Kung ang usa ka lalaki nakighilawas sa iyang umagad nga babaye, silang duha kinahanglan nga patyon gayod. Dili gayod tiaw ang ilang pagpakasala. Sad-an sila ug angay nga mamatay.¹³Kung ang lalaki nakighilawas sa isigka-lalaki, maingon man ang isigka-babaye, nakabuhat sila sa butang nga mahugaw. Kinahanglan nga patyon gayod sila. Sad-an sila ug angay nga mamatay. ¹⁴Kung ang lalaki nakigminyo sa usa ka babaye ug minyoan usab niya ang inahan niini, daotan kini. Kinahanglan nga sunogon sila, siya ug ang mga babaye, aron walay daotan diha kaninyo.¹⁵Kung ang usa ka lalaki nakighilawas sa mananap, kinahanglan nga patyon gayod siya, ug kinahanglan nga patyon ninyo ang mananap. ¹⁶Kung ang usa ka babaye nga nakighilawas sa bisan unsa nga mananap, kinahanglan nga patyon ninyo ang babaye ug ang mananap. Sad-an sila ug angay nga mamatay.¹⁷Kung ang usa ka lalaki nakighilawas sa iyang igsoong babaye, bisan anak kini nga babaye sa iyang amahan o anak nga babaye sa iyang inahan—kung nakighilawas siya kaniya ug ang babaye kaniya, makauulaw kini nga butang. Pagawagtangon sila gikan sa presensya sa ilang katawhan, tungod kay nakighilawas siya sa iyang igsoong babaye. Manubag siya sa iyang sala. ¹⁸Kung ang usa ka lalaki nakighilawas sa usa ka babaye sa panahon nga gidugo siya, giablihan niya ang pag-agas sa iyang dugo, ang tinubdan sa iyang dugo. Pagawagtangon ang lalaki ug ang babaye gikan sa ilang katawhan.¹⁹Ayaw pakighilawas sa inyong iyaan nga igsoon sa inyong inahan, o sa inyong iyaan nga igsoon sa inyong amahan, tungod kay mapakaulawan ninyo ang inyong kadugo. Manubag kamo sa inyong kaugalingong sala. ²⁰Kung ang usa ka lalaki nakighilawas sa iyang iyaan, wala niya tahora ang iyang uyoan. Sa dihang mamatay sila, pagasilotan ko sila, ug sa dihang mamatay sila, kuhaon ko ang bisan unsa nga mapanunod sa ilang mga anak nga ilang madawat gikan sa ilang mga ginikanan. ²¹Kung minyoan sa usa ka lalaki ang asawa sa iyang igsoon samtang buhi pa ang iyang igsoong lalaki, usa kana ka pagpakaulaw. Wala niya tahora ang iyang igsoong lalaki, ug pagakuhaon ko gikan sa ilang mga anak ang bisan unsa nga katigayonan nga ilang mapanunod gikan sa ilang mga ginikanan.²²Busa kinahanglan nga tipigan ninyo ang tanan nakong balaod ug kasugoan; kinahanglan nga tumanon ninyo kini aron dili kamo isuka sa yuta nga akong pagadad-an kaninyo nga inyong puy-an. ²³Kinahanglan nga dili kamo maglakaw sa naandan sa mga nasod nga akong papahawaon sa inyong atubangan, kay gibuhat nila kining tanang mga butang, ug gikaligutgotan ko sila.²⁴Nag-ingon ako kaninyo, "Mapanunod ninyo ang ilang yuta; ihatag ko kini kaninyo aron panag-iyahon, usa ka yuta nga nagdagayday sa gatas ug dugos. Ako si Yahweh ang inyong Dios, nga naglain kaninyo gikan sa ubang katawhan. ²⁵Busa kinahanglan nga ilhon ninyo ang hinlo ug ang mahugaw nga mga mananap, ug mahugaw ug ang hinlo nga mga langgam. Kinahanglan nga dili ninyo hugawan ang inyong kaugalingon sa mahugaw nga mga mananap o sa mga langgam o sa bisan unsa nga mga mananap nga nagakamang sa yuta, nga akong gilain ingon nga mahugaw gikan kaninyo.²⁶Kinahanglan nga magbalaan kamo, kay ako, si Yahweh, balaan man, ug ako ang naglain kaninyo gikan sa ubang katawhan, tungod kay nahisakop man kamo kanako.²⁷Ang usa ka lalaki o babaye nga nakigsulti sa mga patay o nakigsulti sa mga espiritu kinahanglan nga patyon gayod. Kinahanglan nga batoon sila pinaagi sa mga bato. Sad-an sila ug angay nga mamatay."'

21¹Miingon si Yahweh kang Moises: "Pakigsulti sa mga pari, ang mga anak nga lalaki ni Aaron, ug sultihi sila, 'Walay bisan usa kaninyo nga maghugaw sa iyang kaugalingon sa paghikap niadtong namatay taliwala sa iyang katawhan, ²gawas sa iyang suod nga mga paryente—sa iyang inahan, sa iyang amahan, sa iyang anak nga lalaki, sa iyang anak nga babaye, sa iyang igsoon nga lalaki, ³o sa iyang igsoong babaye nga ulay nga nagsalig pa kaniya, tungod kay wala pa siyay bana—kay alang kaniya mahimo niyang hugawan ang iyang kaugalingon.⁴Apan kinahanglan nga dili niya hugawan ang iyang kaugalingon alang sa ubang mga paryente ug tungod niini mahugawan niya ang iyang kaugalingon. ⁵Kinahanglan dili opawan sa mga pari ang ilang mga ulo o kiskisan ang kilid sa ilang mga balbas, ni samadsamaran nila ang ilang lawas. ⁶Kinahanglan balaan sila sa atubangan sa ilang Dios ug dili pakaulawan ang iyang ngalan, tungod kay maghalad ang mga pari sa mga halad nga kalan-on alang kang Yahweh, ang tinapay sa ilang Dios. Busa kinahanglan nga balaan ang mga pari.⁷Kinahanglan nga dili sila mangasawa sa mga babaye nga nagabaligyag dungog ug mga mahugaw, ug dili sila angay mangasawa sa usa ka babaye nga gibulagan sa iyang bana, kay gilain sila alang sa ilang Dios. ⁸Ilain ninyo siya, tungod kay siya man ang maghalad sa tinapay ngadto sa inyong Dios. Kinahanglan balaan siya alang kaninyo, tungod kay ako, si Yahweh ang nagbalaan kaninyo, tungod kay balaan man ako. ⁹Si bisan kinsa nga anak sa pari nga babaye nga naghugaw sa iyang kaugalingon pinaagi sa pagbaligya sa iyang dungog nagpakaulaw sa iyang amahan. Kinahanglan nga sunogon siya.¹⁰Ang usa ka labaw nga pari sa iyang mga igsoong lalaki, kansang ulo gidihogan sa lana nga igdidihog, ug gibalaan aron sa pagsul-ob sa pinasahi nga mga bisti sa labawng pari, kinahanglan nga dili kalkag ang iyang buhok o gision ang iyang mga bisti. ¹¹Kinahanglan dili siya moadto bisan asa nga adunay mga patay nga lawas ug maghugaw sa iyang kaugalingon, bisan pa sa iyang amahan o sa iyang inahan. ¹²Kinahanglan nga dili mobiya ang labawng pari sa balay nga alampoanan sa tabernakulo o magpasipala sa balay alampoanan sa iyang Dios, tungod kay gibalaan na siya ingon nga labawng pari pinaagi sa lana nga igdidihog sa iyang Dios. Kay ako si Yahweh.¹³Kinahanglan mangasawa ang labawng pari sa usa ka babayeng ulay. ¹⁴Kinahanglan dili siya mangasawa ug usa ka balo, sa gibulagan ug bana, o sa babaye nga nagbaligya ug dungog. Dili siya mangasawa niining mga matanga sa mga babaye. Makapangasawa lamang siya sa usa ka ulay nga gikan sa iyang katawhan, ¹⁵aron nga dili niya mahugawan ang iyang mga anak taliwala sa iyang katawhan, kay ako si Yahweh, ang nagbalaan kaniya.""¹⁶Nagsulti si Yahweh kang Moises, nga miingon, ¹⁷"Pakigsulti kang Aaron ug sultihi siya, 'Si bisan kinsa sa imong kaliwatan hangtod pa sa ilang mosunod pang kaliwatan nga adunay ikasaway sa iyang lawas, kinahanglan dili siya moduol sa paghalad sa kalan-on ngadto sa iyang Dios.¹⁸Ang mga tawo ang adunay ikasaway sa lawas kinahanglan dili moduol kang Yahweh, sama sa tawong buta o tawong dili makalakaw, tawong piang o daot ang nawong, ¹⁹usa ka tawong pungkol o putol ang tiil, ²⁰usa ka tawong buktot o payat o onano, o usa ka tawong daot ang mga mata, o adunay sakit, nukahon, kabahongon, kugangon o kadtong tawo nga kinapon. ²¹Wala gayoy tawo diha sa kaliwatan ni Aaron ang pari nga adunay ikasaway sa lawas ang makaduol aron maghalad sa mga halad sinunog alang kang Yahweh. Kanang mga tawhana nga adunay ikasaway sa lawas; kinahanglan dili siya moduol aron maghalad sa tinapay sa iyang Dios.²²Makakaon siya sa pagkaon sa iyang Dios, bisan sa ubang labing balaan o sa ubang balaan. ²³Apan, dili siya makasulod sa tabil o makaduol sa halaran, tungod kay aduna may ikasaway sa iyang lawas, aron dili niya mahugawan ang akong balaang dapit, kay ako si Yahweh, ang nagbalaan kanila."' ²⁴Busa gisulti ni Moises kini nga mga pulong ngadto kang Aaron, ngadto sa iyang mga anak nga lalaki, ug ngadto sa tibuok katawhan sa Israel.

22¹Gisultihan ni Yahweh si Moises, nga nag-ingon, ²"Pakigsulti kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki, ug sultihi sila nga magpalayo gikan sa balaang mga butang sa katawhan sa Israel, nga gilain alang kanako. Kinahanglan dili nila pasipad-an ang akong balaang ngalan. Ako si Yahweh. ³Sultihi sila, 'Kung si bisan kinsa sa tibuok ninyong kaliwatan ang mopaduol sa balaang mga butang nga gihalad sa katawhan sa Israel alang kang Yahweh, samtang hugaw pa siya, kinahanglan kanang tawhana ibuwag sa akong atubangan: Kay ako si Yahweh.⁴Walay kaliwat ni Aaron nga adunay makatakod nga sakit sa panit, o adunay sakit nga nagaagas sa iyang pribadong bahin sa lawas, ang makakaon sa bisan unsa nga mga gihalad ngadto kang Yahweh hangtod nga mahinlo na siya. Si bisan kinsa ang makahikap sa mga mahugaw pinaagi sa paghikap sa mga minatay, o makahikap sa usa ka tawo nga gigawasan ug similya, ⁵o makahikap sa bisan unsang nagakamang nga mananap o tawo nga makapahugaw kaniya— ⁶unya ang pari nga makahikap sa bisan unsang hugaw dili gayod mahinlo hangtod pagsalop sa adlaw. Kinahanglan dili siya mokaon sa bisan unsang balaan nga mga kalan-on, gawas lamang kung ligoan niya ang iyang lawas.⁷Sa dihang mosalop na ang adlaw, mamahinlo na siya. Sa pagsalop na sa adlaw makakaon na siya sa mga butang nga balaan, tungod kay mao man kana ang iyang kalan-on. ⁸Kinahanglan dili siya mokaon sa bisan unsa nga nakaplagang patay o gitukob sa ihalas nga mga mananap, kay pinaagi niini mahugawan niya ang iyang kaugalingon. Ako si Yahweh. ⁹Ang mga pari kinahanglan motuman gayod sa akong mga gipanudlo, kondili mahimo silang sad-an sa sala ug mamatay sa pagpasipala kanako. Ako si Yahweh ang nagbalaan kanila.¹⁰Ang dili sakop sa panimalay sa pari, lakip ang mga bisita sa pari o iyang sinuholan nga mga sulugoon, dili makakaon sa bisan unsa nga balaan. ¹¹Apan kung paliton sa pari gamit ang iyang kaugalingong kwarta, ang mga ulipon, kana nga ulipon makakaon sa mga butang nga gilain alang kang Yahweh. Ang mga sakop sa panimalay sa pari ug ang mga ulipon nga natawo sa iyang pinuy-anan, makakaon usab sila uban kaniya gikan niadtong mga pagkaon.¹²Kung ang babayeng anak sa pari naminyo sa tawo nga dili pari, dili na siya makakaon pa sa balaang mga halad. ¹³Apan kung nabalo na ang babayeng anak sa pari, o nagbulag na sila sa iyang bana, ug kung wala siyay anak, ug moipon na siya pagpuyo sa balay sa iyang amahan sama sa iyang pagkabatan-on, makakaon siya gikan sa pagkaon sa iyang amahan. Apan dili makakaon ang dili sakop sa panimalay sa pari sa parianong kalan-on niini.¹⁴Kung makakaon ang tawo sa pagkaon nga gihalad ug wala siya nasayod nga balaan kini, kinahanglan ulian niya ang pari alang niini; idugang usab niya ang ikalima nga bahin niini ug iuli kini sa pari. ¹⁵Kinahanglan dili pasipad-an sa katawhan sa Israel ang mga balaang butang nga ilang gibayaw ug gihalad ngadto kang Yahweh, ¹⁶ug maoy hinungdan nga pas-anon nila ang sala nga maoy mohimo kanila nga sad-an sa pagkaon nga balaang kalan-on, kay ako si Yahweh ang nagbalaan kanila."'¹⁷Gisultihan ni Yahweh si Moises, nga nag-ingon, ¹⁸"Sultihi si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki, ug ang tibuok katawhan sa Israel. Sultihi sila, 'Bisan kinsa sa mga Israelita, o sa mga langyaw nga nagpuyo sa Israel, sa dihang maghalad sila -- bisan alang kini sa pagtuman sa panaad, o kinabubut-on kini nga paghalad, o maghalad sila kang Yahweh sa halad sinunog, ¹⁹kung dawaton ba kini, kinahanglan maghalad sila ug laking mananap nga walay ikasaway gikan sa mga baka, sa mga karnero, o sa mga kanding.²⁰Apan kinahanglan nga dili kamo maghalad niadtong adunay ikasaway. Dili ko gayod kini dawaton gikan kaninyo. ²¹Bisan kinsa nga maghalad ug mga halad sa pakigdait gikan sa panon sa baka o panon sa karnero ngadto kang Yahweh aron sa pagtuman sa panaad, o kinasingkasing nga halad, kinahanglan nga walay ikasaway aron dawaton kini. Kinahanglan walay ikasaway sa mananap.²²Kinahanglan dili kamo maghalad ug mga mananap nga buta, piang, o pungkol, o kalunggohon, nukahon, o sanglahon. Kinahanglan dili ninyo kini ihalad ngadto kang Yahweh ingon nga usa ka halad sunogon ibabaw sa halaran. ²³Makahalad kamo ingon nga kinasingkasing nga paghalad ug nating baka o nating karnero nga masakiton o ihid, apan ang sama niana nga halad dili pagadawaton alang sa panaad.²⁴Ayaw kamo paghalad ngadto kang Yahweh ug bisan unsa nga mananap nga nabun-og, nadugmok, gikuniskunis, o mga kinapon. Ayaw kini buhata sa inyong yuta. ²⁵Kinahanglan dili kamo maghalad ug tinapay sa inyong Dios nga gikan sa kamot sa usa ka langyaw. Kadtong mga mananap nga masakiton ug adunay ikasaway niini, dili kini pagadawaton gikan kaninyo."'²⁶Nagsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ²⁷"Sa dihang ipanganak ang laking baka o ang karnero o ang kanding, kinahanglan magpabilin kini sa iyang inahan sulod sa pito ka mga adlaw. Unya gikan sa ikawalo ka adlaw, madawat na kini ingon nga halad alang sa usa ka halad nga gihimo nga halad sinunog alang kang Yahweh.²⁸Ayaw ihawa ang baka o bayeng karnero uban ang nati niini, sa samang adlaw. ²⁹Sa dihang maghalad kamo ug halad sa pagpasalamat kang Yahweh, kinahanglan ihalad ninyo kini sa maayong pamaagi. ³⁰Kinahanglan kan-on kini niana gayong adlawa. Kinahanglan dili magsalin niini hangtod sa pagkabuntag. Ako si Yahweh.³¹Busa kinahanglan tipigan ninyo ang akong mga kasugoan ug tumana kini. Ako si Yahweh. ³²Kinahanglan dili ninyo pasipad-an ang akong balaang ngalan. Kinahanglan ilhon ako nga balaan sa katawhan sa Israel. Ako si Yahweh ang nagbalaan kaninyo, ³³ang nagpagawas kaninyo sa yuta sa Ehipto aron mahimo ninyong Dios: Ako si Yahweh."

23¹Gisultihan ni Yahweh si Moises: ²"Sultihi ang katawhan sa Israel, ug isulti kanila, "Mao kini ang gitakda nga mga kasaulogan alang kang Yahweh, nga kinahanglan inyong ipadayag ingon nga balaan nga mga panagtigom; mao kini ang mga kasaulogan nga himoon kanunay.³Makatrabaho kamo sa unom ka adlaw, apan sa ikapito nga adlaw mao ang hingpit nga Adlaw nga Igpapahulay, usa ka balaan nga panagtigom. Kinahanglan dili kamo magtrabaho tungod kay kini Adlaw nga Igpapahulay alang kang Yahweh sa tanang mga dapit kung asa kamo nagpuyo.⁴Mao kini ang gitakda nga mga kasaulogan ni Yahweh, ang balaang mga panagtigom nga kinahanglan ipahibalo ninyo sa ilang gitakda nga mga panahon: ⁵Sa unang bulan, sa ikanapulo ug upat ka adlaw sa bulan sa pagsalop sa adlaw, mao ang kasaulogan sa Pagsaylo ni Yahweh. ⁶Sa ikanapulo ug lima ka adlaw sa sama nga bulan mao ang Kasaulogan sa Tinapay nga walay patubo alang kang Yahweh. Sa pito ka mga adlaw makakaon kamo sa tinapay nga walay patubo.⁷Sa unang adlaw kinahanglan magbalaan kamo aron magkatigom; dili kamo magbuhat ug bisan unsa sa inyong naandan nga buluhaton. ⁸Maghalad kamo ug halad nga kalan-on alang kang Yahweh sulod sa pito ka adlaw. Ang ikapito nga adlaw mao ang gitakda ni Yahweh nga panagtigom, ug nianang adlawa kinahanglan nga dili kamo magtrabaho sa inyong naandan nga buluhaton."'⁹Nagsulti si Yahweh kang Moises, nga miingon ¹⁰"Sultihi ang katawhan sa Israel ug isulti kanila, 'Sa dihang mosulod kamo sa yuta nga akong ihatag kaninyo, ug sa dihang moani kamo sa abot niini, nan kinahanglan dad-on ninyo ang usa ka bugkos sa unang abot ngadto sa pari. ¹¹Ibayaw niya ang binugkos sa atubangan ni Yahweh ug ihalad kini kaniya, kay aron pagadawaton kini gikan kaninyo. Himoon kini pagkaugma human sa Adlawng Igpapahulay nga ibayaw sa pari ug ihalad kini kanako.¹²Sa adlaw sa dihang ibayaw ang binugkos nga uhay ug ihalad kini kanako, kinahanglan ihalad ninyo kanako ang usa ka tuig nga laking karnero ug walay ikasaway isip usa ka halad sinunog kang Yahweh. ¹³Ang trigo nga ihalad kinahanglan 2 / 10 ka ephah sa harina nga gisagolan ug lana, ang halad nga sinunog alang kang Yahweh, aron makahatag sa kahumot, ug ang halad nga ilimnon, ang ikaupat nga bahin sa usa ka hin. ¹⁴Kinahanglan dili kamo mokaon sa tinapay, ni ang sinanlag o hilaw nga uhay, hangtod sa adlaw nga mahalad ninyo kini sa inyong Dios. Dili kini mausab nga balaod alang sa tibuok kaliwatan sa katawhan, sa matag dapit nga inyong puy-an.¹⁵Magsugod kini sukad sa adlaw human sa Adlawng Igpapahulay—mao kadto ang adlaw nga inyong gidala ang binugkos nga uhay nga halad nga gibayaw—nga nag-ihap hangtod sa pito ka semana. ¹⁶Kinahanglan mag-ihap kamo ug 5 0 ka adlaw, nga magsugod human sa ikapito nga Adlawng Igpapahulay. Unya kinahanglan maghalad kamo ug mga bag-o nga trigo ngadto kang Yahweh.¹⁷Pagdala kamo gikan sa inyong pinuy-anan ug duha ka tinapay nga hinimo sa 2 / 10 ka ephah. Kinahanglan hinimo kini sa maayo nga harina ug linuto nga adunay patubo; mahimo kini nga halad iwarawara sa unang mga abot alang kang Yahweh. ¹⁸Kinahanglan ihalad ninyo ang tinapay uban ang pito ka mga karnero nga nagpanuigon ug usa nga walay ikasaway, usa ka nating baka, ug duha ka laking karnero. Kinahanglan aduna kamoy halad sinunog ngadto kang Yahweh, uban sa ilang halad nga trigo ug ang ilang mga halad nga ilimnon, usa ka halad sinunog nga makahatag ug kahumot alang kang Yahweh.¹⁹Kinahanglan maghalad kamo ug usa ka laking kanding alang sa sala, ug duha ka turong karnero aron ihalad, isip halad sa pakigdait. ²⁰Ang pari magbayaw niini uban ang unang abot nga tinapay ngadto sa atubangan ni Yahweh, ug ihalad kini kaniya isip usa ka halad uban ang duha ka karnero. Balaan kini nga mga halad ngadto kang Yahweh alang sa pari. ²¹Sa maong adlaw gayod kinahanglan ipahayag ninyo kini. Adunay balaang panagtigom, ug kinahanglan nga dili kamo magbuhat sa naandan nga buluhaton. Kini ang mapinadayonong balaod sa tibuok pa ninyong kaliwatan sa katawhan sa tanang dapit kung asa kamo nagpuyo.²²Sa dihang moani kamo sa abot sa inyong yuta, kinahanglan dili ninyo hutdon ug ani ang anaa sa mga daplin sa inyong kaumahan, ug kinahanglan dili ninyo hagdawon ang nahibilin sa inyong ani. Kinahanglan ibilin ninyo kini alang sa kabos ug alang sa langyaw. Ako si Yahweh ang inyong Dios."'²³Nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga miingon, ²⁴"Sultihi ang katawhan sa Israel, 'Sa ikapitong bulan, sa unang adlaw nianang bulana mao ang balaang pagpahulay alang kaninyo, usa ka handomanan uban ang pagpatingog sa mga trumpeta, ug ang balaang panagtigom. ²⁵Kinahanglan dili kamo magbuhat sa naandan ninyong buluhaton, ug kinahanglan maghalad kamo ug halad sinunog ngadto kang Yahweh."'²⁶Unya nagsulti si Yahweh kang Moises, nga miingon, ²⁷"Karon ang ikapulo nga adlaw niining ikapitong bulan mao ang Adlaw sa Pagtabon sa sala. Mao kini ang balaang panagtigom, ug kinahanglan magpaubos kamo sa inyong kaugalingon ug maghalad kang Yahweh ug usa ka halad sinunog.²⁸Kinahanglan dili kamo magtrabaho niana nga adlaw tungod kay mao kana ang Adlaw sa Pagtabon sa sala, sa pagbuhat ug pagtabon sa sala alang sa inyong kaugalingon sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios. ²⁹Si bisan kinsa nga dili magpaubos sa iyang kaugalingon nianang adlawa papahawaon gikan sa iyang katawhan.³⁰Si bisan kinsa kadtong nagtrabaho nianang adlawa, Ako, si Yahweh, magalaglag kaniya gikan sa iyang katawhan. ³¹Kinahanglan dili kamo magbuhat ug bisan unsa nga buluhaton nianang adlawa. Mao kini ang dili mausab nga balaod ngadto sa tibuok ninyong kaliwatan sa katawhan sa tanang dapit kung asa kamo nagpuyo. ³²Kini nga adlaw usa gayod ka Adlawng Igpapahulay alang kaninyo sa balaan nga pagpahulay, ug i[aubos gayod ninyo ang inyong kaugalingon sa ikasiyam nga adlaw sa bulan nianang gabhiona. Gikan sa gabii hangtod sa gabii kinahanglang magbantay kamo sa inyong Adlawng Igpapahulay."³³Gisultihan ni Yahweh si Moises, nga nag-ingon, ³⁴"Sultihi ang katawhan sa Israel, 'Sa ika- 15 nga adlaw sa ikapito nga bulan mao ang Kasaulogan sa mga Payag alang kang Yahweh. Mahuman kini sulod sa pito ka adlaw.³⁵Sa unang adlaw kinahanglan adunay balaang panagtigom. Dili kamo magbuhat sa naandan ninyong buluhaton. ³⁶Kay sulod sa pito ka adlaw kinahanglan maghalad kamo ug usa ka halad sinunog ngadto kang Yahweh. Sa ikawalo ka adlaw kinahanglan adunay balaang panagtigom, ug maghalad kamo ug halad sinunog kang Yahweh. Mao kini ang balaang panagtigom, ug dili gayod kamo angay magbuhat sa naandan nga buluhaton.³⁷Mao kini ang gitakda nga mga kasaulogan alang kang Yahweh, nga kinahanglan ninyong ipahayag ingon nga balaang mga panagtigom aron maghalad pinaagi sa pagsunog sa halad ngadto kang Yahweh, ang halad sinunog ug ang halad nga trigo, mga halad ug mga halad nga ilimnon, ang matag halad sa iyang kaugalingon nga adlaw. ³⁸Labot pa ang kasaulogan sa Adlawng Igpapahulay ni Yahweh ug ang inyong mga gasa, tanan ninyong mga panaad, ug tanan ninyong kinasingkasing nga mga halad nga inyong gihatag kang Yahweh.³⁹Bahin sa Kasaulogan sa mga Payag, sa ika- 15 ka adlaw sa ikapito nga bulan, sa dihang tigomon na ninyo ang mga abot sa inyong yuta, kinahanglan bantayan ninyo kining kasaulogan alang kang Yahweh sulod sa pito ka adlaw. Sa unang adlaw mao ang balaang pagpahulay, ug ang ikawalo nga adlaw usab ang balaang pagpahulay.⁴⁰Sa unang adlaw kinahanglan magkuha kamo ug pinaka maayong bunga sa kahoy, mga palwa sa palmera, ug mga sanga sa kahoy nga daghang mga dahon, mga tanom daplin sa kasapaan, ug paglipay kamo atubangan ni Yahweh nga inyong Dios sulod sa pito ka adlaw. ⁴¹Kay sulod sa pito ka adlaw sa matag tuig, kinahanglan magsaulog kamo niining kasaulogan alang kang Yahweh. Mao kini ang dili mausab nga balaod sa tibuok ninyong kaliwatan sa tanang dapit kung asa kamo nagpuyo. Kinahanglan saulogon ninyo kining kasaulogan sa ikapito nga bulan.⁴²Magpuyo kamo sa gamay nga payag sulod sa pito ka adlaw. Tanang Israelita nga gipanganak sa Israel kinahanglang magpuyo sa gamay nga payag sulod sa pito ka adlaw, ⁴³aron nga ang inyong kaliwatan, ug ang mosunod pa nga kaliwatan, makahibalo kung giunsa ko pagpagawas ang katawhan sa Israel sa yuta sa Ehipto. Ako si Yahweh nga inyong Dios."' ⁴⁴Niining paagiha, gipahibalo ni Moises ang katawhan sa Israel sa gitakda nga mga kasaulogan alang kang Yahweh.

24¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ²"Mandoi ang katawhan sa Israel nga magdala ug walay sagol nga lana nga gipuga gikan sa olibo aron gamiton sa suga, aron magpadayon ang pagsiga sa suga.³Sa gawas sa tabil sa atubangan sa kasugoan sa tolda nga tagboanan, kinahanglan kanunay pasigaon ni Aaron ang suga, gikan sa gabii hangtod sa pagkabuntag, sa atubangan ni Yahweh. Makanunayon kini nga kasugoan ngadto sa kaliwatan sa inyong katawhan. ⁴Kinahanglan kanunay pasigaon sa labaw nga pari ang suga sa atubangan ni Yahweh, ang mga suga nga anaa sa tungtonganan nga walay sagol nga bulawan.⁵Kinahanglan magkuha ka ug maayong harina ug pagluto ug dose ka tinapay gamit kini. Kinahanglan adunay 2 / 10 ka epha sa matag tinapay. ⁶Unya kinahanglan nga ibutang mo kini sa duha ka laray, unom sa matag laray, diha sa lamisa nga walay sagol nga bulawan sa atubangan ni Yahweh.⁷Kinahanglan nga butangan mo ug walay sagol nga insenso ang matag laray sa mga tinapay ingon nga pagpaila sa halad. Pagasunogon kini nga insenso alang kang Yahweh. ⁸Sa matag Adlaw nga Igpapahulay kinahanglan ilain kanunay sa labaw nga pari ang tinapay sa atubangan ni Yahweh nga gikan sa katawhan sa Israel, ingon nga timailhan sa walay kataposan nga kasabotan. ⁹Kini nga halad alang kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki, ug kaonon nila kini didto sa balaan nga dapit, kay kini nga bahin gikan sa mga halad nga sinunog ngadto kang Yahweh."¹⁰Karon nahitabo nga ang anak nga lalaki sa babaye nga Israelita, nga ang amahan usa ka Ehiptohanon nga nagpuyo uban sa katawhan sa Israel. Kini nga anak nga lalaki sa babaye nga Israelita nakigbatok sa tawo nga Israelita diha sa kampo. ¹¹Gipasipad-an sa anak nga lalaki sa babaye nga Israelita ang ngalan ni Yahweh ug gitunglo ang Dios, busa gidala siya sa katawhan ngadto kang Moises. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Shelomit, ang anak nga babaye ni Dibri nga gikan sa tribo ni Dan. ¹²Gibilanggo nila siya hangtod nga isulti ni Yahweh ang iyang kabubut-on ngadto kanila.¹³Unya nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon, ¹⁴"Dad-a ang tawo nga nagtunglo sa Dios ngadto sa gawas sa kampo. Ang tanang nakadungog kaniya kinahanglan motapion sa ilang mga kamot diha sa iyang ulo, ug unya ang tibuok nga nagtigom kinahanglan magbato kaniya.¹⁵Kinahanglan nga ipasabot ug isulti nimo ngadto sa katawhan sa Israel, 'Si bisan kinsa nga magtunglo sa iyang Dios kinahanglan manubag sa iyang sala. ¹⁶Siya nga magpasipala sa ngalan ni Yahweh kinahanglan nga pagapatyon gayod. Kinahanglan nga batohon siya sa tanang katawhan, bisan kon siya usa ka langyaw o taga-Israel. Kung adunay magpasipala sa ngalan ni Yahweh, kinahanglang patyon gayod siya.¹⁷Kung adunay makapatay ug laing tawo, kinahanglan nga patyon usab siya. ¹⁸Kung adunay tawo nga makapatay ug mananap sa laing tawo, kinahanglan bayaran niya kini, kinabuhi alang sa kinabuhi.¹⁹Kung nakapasakit si bisan kinsa sa iyang isigkatawo, kinahanglan nga buhaton usab kini ngadto kaniya sama sa iyang gibuhat sa iyang isigkatawo: ²⁰nabalian alang sa nabalian, mata alang sa mata, ngipon alang sa ngipon. Kay siya ang hinungdan sa pagkabalda sa usa ka tawo, busa kinahanglan nga buhaton usab kini ngadto kaniya. ²¹Si bisan kinsa nga makapatay ug mananap kinahanglan bayaran niya kini, ug si bisan kinsa nga makapatay ug tawo kinahanglan patyon gayod.²²Kinahanglan aduna kamoy managsamang balaod alang sa mga langyaw ug sa taga-Israel, kay ako si Yahweh ang inyong Dios.''' ²³Busa nakigsulti si Moises sa katawhan sa Israel, ug gidala sa katawhan sa gawas sa kampo ang tawo nga nagtunglo kang Yahweh. Gibato nila siya. Gituman sa katawhan sa Israel ang gimando ni Yahweh ngadto kang Moises.

25¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises didto sa Bukid sa Sinai, nga nag-ingon, ²"Pakigsulti sa katawhan sa Israel ug ingna sila, 'Sa dihang didto na kamo sa yuta nga ihatag ko kaninyo, unya ang yuta kinahanglan nga matipigan sa Adlaw nga Igpapahulay alang kang Yahweh.³Kinahanglan magtanom kamo sa inyong uma sulod sa unom ka tuig, ug kinahanglan nga pul-ongan ninyo ang inyong kaparasan sulod sa unom ka tuig ug tigomon ang abot. ⁴Apan sa ikapito nga tuig, kinahanglan nga papahulayon ang yuta, sa adlaw nga Igpapahulay alang kang Yahweh. Kinahanglan dili ninyo tamnan ang inyong uma o pul-ongan ang inyong kaparasan.⁵Kinahanglan dili ninyo anihon ang bisan unsa nga nanurok human sa pag-ani niini ug kinahanglan dili ninyo pupoon ang bisan unsa nga ubas nga mamunga diha sa wala mapul-ongan nga kaparasan. Mao kini ang tuig sa pagpahulay sa yuta. ⁶Bisan unsa nga moturok panahon sa tuig sa Adlaw nga Igpapahulay mahimong pagkaon alang kaninyo. Kamo, ang inyong mga sulugoon nga lalaki ug babaye, ang inyong sinuholan nga mga sulugoon ug ang mga langyaw nga nagpuyo uban kaninyo makatigom ug pagkaon, ⁷ug ang inyong kahayopan ug ang ihalas nga mga mananap makakaon usab sa bisan unsa nga abot sa kaumahan.⁸Kinahanglan mag-ihap kamo ug pito ka Adlaw nga Igpapahulay sa matag tuig, mao kana, ang pito ka pilo sa pito ka tuig, aron adunay pito ka Adlaw nga Igpapahulay, sulod sa 49 ka katuigan. ⁹Unya kinahanglan nga patingogon ninyo sa makusog ang trumpeta bisan asa sa ikanapulo nga adlaw sa ikapito nga bulan. Sa Adlaw sa Kapasayloan kinahanglan patingogon ninyo ang trumpeta sa tibuok ninyong kayutaan.¹⁰Kinahanglan ilain ninyo ang ika-50 nga tuig alang kang Yahweh ug imantala ang kagawasan sa tibuok kayutaan ngadto sa tanang lumolupyo niini. Mao kini ang Kagawasan ug Pag-uli alang kaninyo, diin ang kabtangan ug ang mga sulugoon kinahanglan mahibalik sa ilang mga panimalay.¹¹Mahimong Kagawasan ug pag-uli alang kaninyo ang ika-50 ka tuig. Kinahanglan dili kamo magtanom o mag-ani sa abot. Kaon sa bisan unsa nga moturok niini, ug tigoma ang mga ubas nga mamunga sa wala napul-ongan nga kaparasan. ¹²Kay mao kini ang Kagawasan ug Pag-uli, diin balaan alang kaninyo. Kinahanglan mokaon kamo sa abot nga moturok niini diha sa kaumahan.¹³Kinahanglan ibalik ninyo sa matag usa ang kabtangan nga iyang gipanag-iya niining tuig sa Kagawasan ug Pag-uli. ¹⁴Kung mobaligya kamo ug yuta ngadto sa inyong isigkatawo o mopalit ug yuta gikan sa inyong isigkatawo, kinahanglan dili kamo manikas o manglimbong sa usag-usa.¹⁵Kung magpalit kamo ug yuta sa inyong isigkatawo, timan-i ang mga katuigan ug ang mga tanom nga mahimong abot hangtod sa sunod nga Kagawasan ug Pag-uli. Kinahanglan nga motimaan usab ang inyong isigkatawo nga nagbaligya sa yuta. ¹⁶Taas ang kantidad sa yuta kung dugay pa ang tuig sa sunod nga Kagawasan ug Pag-uli, ug barato ang kantidad kung duol na ang tuig sa sunod nga Kagawasan ug Pag-uli, tungod kay ang panahon sa pag-ani sa yuta maghatag sa abot alang sa bag-ong tag-iya gipasikad sa panahon sa katuigan sa dili pa ang sunod nga Kagawasan ug Pag-uli. ¹⁷Kinahanglan dili kamo manikas o manglimbong sa usag-usa; hinuon, kinahanglan nga pasidunggan ninyo ang inyong Dios, kay ako si Yahweh ang inyong Dios.¹⁸Busa kinahanglan nga tumanon ninyo ang akong mga kasugoan, tipigi ang akong mga balaod, ug tumana kini. Unya mopuyo kamo diha sa yuta nga malinawon. ¹⁹Magahatag ug abot ang yuta, ug mangabusog kamo sa pagkaon ug mopuyo nga malinawon.²⁰Moingon kamo, "Unsa man ang atong kaonon sa panahon sa ikapito nga tuig? Tan-awa, dili kita makatanom o makatigom sa atong abot." ²¹Mandoan ko ang akong panalangin nga modangat kaninyo sulod sa unom ka tuig, ug magahatag kini ug igong abot alang sa tulo ka tuig. ²²Makatanom kamo sa ikawalo nga tuig ug magpadayon sa pagkaon gikan sa abot sa nauna nga katuigan ug sa natigom nga pagkaon. Hangtod nga moabot ang pag-ani sa ikasiyam nga tuig, makakaon na kamo gikan sa panalangin nga natigom sa nilabay nga katuigan.²³Kinahanglan dili ibaligya ang yuta ngadto sa lain, tungod kay akoa ang yuta. Mga langyaw kamong tanan ug kasamtangang namuyo sa akong yuta. ²⁴Kinahanglan nga mosubay kamo sa husto nga paglukat alang sa tanang yuta nga inyong naangkon; kinahanglan nga tugotan ninyo nga lukaton sa panimalay nga inyong gipalitan ang yuta. ²⁵Kung nahimong kabos ang inyong isigka-Israelita ug maoy hinungdan nga ibaligya niya ang pipila sa iyang kabtangan, unya ang labing duol niyang kadugo makahimo sa paglukat sa iyang kabtangan nga gibaligya kaninyo.²⁶Kung walay paryente ang tawo nga makalukat sa iyang kabtangan, apan kung nagmauswagon na siya ug makahimo na sa paglukat niini, ²⁷unya ihapon niya ang katuigan sukad nga nabaligya ang yuta ug bayaran niya ang kulang ngadto sa tawo nga iyang gibaligyaan niini. Unya iya kining mapanag-iya pagbalik. ²⁸Apan kung dili siya makahimo sa paglukat sa yuta alang kaniya, nan magpabilin ang pagpanag-iya sa yuta nga iyang gibaligya ngadto sa nakapalit niini hangtod nga moabot ang tuig sa Kagawasan ug Pag-uli. Sa tuig sa Kagawasan ug pag-uli, mahibalik ang yuta ngadto sa tawo nga nagbaligya niini, ug mahibalik ang kabtangan ngadto sa tinuod nga tag-iya.²⁹Kung mobaligya ang tawo sa balay nga anaa sa pinarilan nga siyudad, nan makahimo siya sa pagpalit niini pagbalik sulod sa usa ka tuig human kini mabaligya. Aduna siyay katungod sa paglukat niini sulod sa usa ka tuig. ³⁰Kung dili malukat ang balay sulod sa usa ka tuig, nan ang balay nga anaa sa kinotaang siyudad mahimo nga mapanag-iya sa tawo nga nakapalit niini, hangtod sa mosunod niyang kaliwatan. Dili na mahibalik ang maong balay sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli.³¹Apan ang mga balay diha sa mga baryo nga dili pinarilan isipon kini nga kaumahan sa maong dapit. Makahimo sila sa paglukat niini, ug kinahanglan ibalik kini panahon sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli. ³²Bisan paman niana, ang mga Levita makahimo sa paglukat sa ilang gipanag-iya nga balay nga anaa sa ilang siyudad sa bisan kanus-a nga panahon.³³Kung dili malukat sa usa ka Levita ang balay nga iyang gibaligya, nan ang balay nga gibaligya sa siyudad kung asa kini nahimutang kinahanglan ibalik sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, kay sila ang nanag-iya sa mga balay sa mga siyudad sa mga Levita taliwala sa katawhan sa Israel. ³⁴Apan ang kaumahan nga nakapalibot sa mga siyudad dili angay ibaligya tungod kay gipanag-iyahan kini sa mga Levita.³⁵Kung nahimong kabos ang inyong isigkatawo, busa dili na siya makabuhi sa iyang kaugalingon, busa kinahanglan tabangan ninyo siya sama nga nagtabang kamo sa langyaw o bisan kinsa nga nagpuyo uban kaninyo. ³⁶Ayaw pagpatubo o pagpaginansya gikan kaniya sa bisan unsang pamaagi, apan pasidunggi ang inyong Dios aron makapadayon sa pagkinabuhi ang inyong isigkatawo uban kaninyo. ³⁷Kinahanglan nga dili ninyo siya pahulamon ug salapi ug magpatubo ni baligyaan sa inyong pagkaon aron makaginansya. ³⁸Ako si Yahweh ang inyong Dios, nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto, aron nga mahatag ko kaninyo ang yuta sa Canaan, ug aron nga mahimo ninyo ako nga inyong Dios.³⁹Kung nahimong kabos ang inyong isigkatawo ug ibaligya niya ang iyang kaugalingon nganha kaninyo, kinahanglan dili ninyo siya patrabahoon sama sa ulipon. ⁴⁰Tagda siya ingon nga sinuholan nga sulugoon. Kinahanglan sama siya sa kasamtangang nagpuyo uban kaninyo. Moalagad siya kaninyo hangtod sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli. ⁴¹Unya mohawa siya gikan kaninyo, uban ang iyang mga anak, ug mobalik siya sa iyang panimalay ug sa gipanag-iya sa iyang amahan.⁴²Kay mga sulugoon ko sila nga gipagawas gikan sa yuta sa Ehipto. Dili sila ibaligya ingon nga mga ulipon. ⁴³Kinahanglan dili ninyo sila lisodlisoron, apan kinahanglan nga pasidunggan ninyo ang inyong Dios. ⁴⁴Alang sa inyong ulipon nga lalaki ug babaye, nga makuha ninyo gikan sa kanasoran nga nagpuyo libot kaninyo, makapalit kamo ug mga ulipon gikan kanila.⁴⁵Makapalit usab kamo ug mga ulipon gikan sa mga langyaw nga nagpuyo uban kaninyo, nga gikan sa ilang mga pamilya nga uban kaninyo, ang mga anak nga natawo sa inyong yuta. Mahimo ninyo silang kabtangan. ⁴⁶Mahimo nga hatagan ninyo ang inyong mga anak ug mga ulipon ingon nga panulondon gikan kaninyo, nga maangkon ingon nga kabtangan. Makapalit kamo kanunay ug mga ulipon gikan kanila apan kinahanglan nga dili ninyo daogdaogon sa pagdumala ang inyong kaigsoonan taliwala sa katawhan sa Israel.⁴⁷Kung nahimong dato ang usa ka langyaw o ang usa ka tawo nga kasamtangang nagpuyo uban kaninyo, ug kung nahimong kabos ang usa sa inyong isigka- Israelita ug ibaligya niya ang iyang kaugalingon ngadto sa maong langyaw, o ngadto sa panimalay sa langyaw, ⁴⁸human nga mapalit ang inyong isigka-Israelita, mahimo siyang malukat. Makalukat kaniya si bisan kinsa diha sa iyang panimalay.⁴⁹Mahimo nga ang iyang uyoan o ang anak nga lalaki sa iyang uyoan, ang molukat kaniya, o si bisan kinsa nga duol sa iyang banay nga gikan sa iyang panimalay. O, kung nagmauswagon na siya, makalukat siya sa iyang kaugalingon. ⁵⁰Kinahanglan bayaran niya ang tawo nga nagpalit kaniya; kinahanglan ihapon nila ang katuigan gikan sa tuig nga nabaligya siya ngadto sa nagpalit hangtod sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli. Ang kantidad sa paglukat kaniya kinahanglan ipasikad sa pagbayad sa sinuholan nga sulugoon, alang sa gidaghanon sa katuigan mahimo nga mopadayon siya sa pagtrabaho ngadto sa nagpalit kaniya.⁵¹Kung aduna pay daghan nga katuigan hangtod sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, kinahanglan bayaran niya pagbalik ang samang kantidad sa paglukat ang kantidad sa salapi nga bahin niadtong mga katuigan. ⁵²Kung pipila na lamang ang katuigan ngadto sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, nan kinahanglan nga bayaran niya ang nagpalit kaniya aron masayran ang nahibilin nga katuigan sa dili pa ang tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, ug kinahanglan nga bayaran niya ang iyang paglukat sumala sa gidaghanon sa katuigan.⁵³Pagatagdon siya sama sa sinuholan nga tawo matag tuig. Kinahanglan nga sigurohon ninyo nga dili siya daogdaogon. ⁵⁴Kung dili siya malukat niining mga paagiha, nan kinahanglan nga moalagad siya hangtod sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, siya ug ang iyang mga anak uban kaniya. ⁵⁵Alang kanako ang tanang katawhan sa Israel mga sulugoon. Mga sulugoon ko sila nga akong gipalingkawas sa yuta sa Ehipto. Ako si Yahweh ang inyong Dios.'''

26¹"Kinahanglan dili kamo maghimo ug diosdios, ni magkulit ug hulagway o sagrado nga haliging bato, ug kinahanglan dili kamo magbutang ug bisan unsa nga kinulit nga hulagway sa bato nga inyong pagaludhan diha sa inyong yuta, kay ako si Yahweh ang inyong Dios. ²Kinahanglan tipigan ninyo ang akong Adlaw nga Igpapahulay ug pasidunggan ang akong balaang alampoanan. Ako si Yahweh.³Kung molakaw kamo sa akong mga balaod ug tipigan ang akong mga kasugoan ug tumanon kini, ⁴unya hatagan ko kamo ug ulan sa matag panahon; mohatag ug abot ang yuta, ug mamunga ug daghan ang mga kahoy sa kaumahan.⁵Magpadayon ang inyong paggiok hangtod sa panahon sa inyong pag-ani sa ubas, ug ang pag-ani sa ubas moabot pa kini hangtod sa panahon sa tingtanom. Makakaon kamo sa inyong tinapay hangtod nga mangabusog ug mopuyo nga malinawon kung asa kamo maghimo sa inyong pinuy-anan diha sa yuta. ⁶Ihatag ko ang kalinaw diha sa yuta; mopahulay kamo nga walay kahadlok. Ipahilayo ko ang makuyaw nga mga mananap gikan sa yuta, ug ang espada dili moagi sa inyong yuta.⁷Gukdon ninyo ang inyong mga kaaway, ug mapukan sila diha sa inyong atubangan pinaagi sa inyong mga espada. ⁸Magagukod ang lima kaninyo ug gatosan, ug ang gatosan magagukod ug liboan; mapukan ang inyong mga kaaway sa inyong atubangan pinaagi sa espada.⁹Magatan-aw ako kaninyo uban sa kalooy ug himoon kamo nga mabungahon ug pasanayon kamo; ipahimutang ko ang akong kasabotan uban kaninyo. ¹⁰Magakaon kamo ug pagkaon nga gitipigan sulod sa taas nga panahon. Ipagawas ninyo ang natigom nga pagkaon tungod kay magkinahanglan kamo ug lawak alang sa bag-ong abot.¹¹Ibutang ko ang akong tabernakulo taliwala kaninyo, ug dili ko kamo pasagdan. ¹²Molakaw ako taliwala kaninyo ug mahimong inyong Dios, ug mahimo kamong akong katawhan. ¹³Ako si Yahweh ang inyong Dios, ang nagpalingkawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto, aron dili na nila kamo mahimong ilang mga ulipon. Gibungkag ko ang mga rehas sa inyong yugo ug gipalakaw kamo nga tul-id.¹⁴Apan kung dili kamo maminaw kanako, ug dili motuman sa tanan nga mga kasugoan, ¹⁵ug kung isalikway ninyo ang akong mga kasugoan ug dili tagdon ang akong mga balaod, aron dili ninyo tumanon ang tanan kong mga kasugoan, apan mosupak sa akong kasabotan—¹⁶—kung buhaton ninyo kining mga butanga, nan buhaton ko kini diha kaninyo: pagahadlukon ko kamo, mga balatian ug hilanat nga modaot sa inyong mga mata ug mout-ot sa inyong kinabuhi. Magatanom kamo ug binhi sa walay kapuslanan, tungod kay pagakan-on sa inyong mga kaaway ang abot. ¹⁷Ipakita ko ang akong kasuko batok kaninyo, ug lupigon kamo sa inyong mga kaaway. Pagadumalahon kamo sa mga tawo nga nasilag kaninyo, ug managan kamo palayo, bisan pa ug walay naggukod kaninyo.¹⁸Kung dili kamo maminaw sa akong mga kasugoan, nan silotan ko gayod kamo sa pito ka pilo tungod sa inyong mga sala. ¹⁹Gubaon ko ang inyong garbo sa inyong gahom. Himoon ko ang langit nga sama sa puthaw ug ang yuta sama sa bronse. ²⁰Mahimong walay pulos ang inyong mga kusog, tungod kay dili na maghatag ug abot ang inyong yuta, ug dili na mamunga ang inyong mga kahoy diha sa yuta.²¹Kung maglakaw kamo batok kanako ug dili maminaw kanako, magpadala ako ug pito ka pilo nga silot nganha kaninyo, sumala sa inyong mga sala. ²²Magpadala ako ug bangis nga mga mananap batok kaninyo, nga mokawat sa inyong mga anak, mokuniskunis sa inyong mga kahayopan, ug mahimong diyutay ang inyong gidaghanon. Busa mahimong biniyaan ang inyong mga kadalanan.²³Bisan pa man niining mga butanga kung dili gihapon kamo modawat sa akong pagbadlong ug magpadayon sa pagkinabuhi batok kanako, ²⁴nan maglakaw usab ako batok kaninyo, ug silotan ko kamo sa pito ka pilo tungod sa inyong mga sala.²⁵Magpadala ako ug espada nganha kaninyo nga manimalos tungod sa pagsupak sa kasabotan. Magtigom kamong tanan sulod sa inyong mga siyudad, ug didto ipadala ko ang sakit taliwala kaninyo, unya mabihag kamo ngadto sa kamot sa inyong mga kaaway. ²⁶Sa dihang hunongon ko ang pagsangkap sa inyong pagkaon, magaluto ang napulo ka mga babaye sa inyong tinapay sa usa na lamang ka lutoanan, ug iapod-apod nila ang inyong tinapay pinaagi sa pagtimbang. Makakaon kamo apan dili mangabusog.²⁷Kung dili kamo maminaw kanako bisan pa niining mga butanga, apan magpadayon sa paglakaw batok kanako, ²⁸unya maglakaw ako batok kaninyo diha sa kasuko, ug silotan ko kamo sa pito ka pilo sobra pa sa inyong mga sala.²⁹Kan-on ninyo ang unod sa inyong mga anak nga lalaki; kan-on ninyo ang unod sa inyong mga anak nga babaye. ³⁰Gub-on ko ang inyong mga tag-as nga dapit, putlon ko ang inyong mga halaran sa insenso, ug ilabay ko ang inyong mga patayng lawas sa mga patayng lawas sa inyong mga dios-dios, ug ako mismo magdumot kaninyo.³¹Gun-obon ko ang inyong mga siyudad ug gubaon ko ang inyong mga balaang mga lugar. Dili na ako mahimuot sa kahumot sa inyong mga halad. ³²Pagalaglagon ko ang yuta. Mahibulong ang inyong mga kaaway nga nagpuyo didto sa maong kalaglagan. ³³Pagakatagon ko kamo ngadto sa kanasoran, ug ipagawas ko ang akong espada ug pagasundan kamo. Mapasagdan ang inyong yuta, ug mangaguba ang inyong mga yuta.³⁴Unya magmalipayon ang yuta sa Adlaw nga Igpapahulay samtang gibiyaan kini ug anaa kamo sa kayutaan sa inyong mga kaaway. Nianang panahona, makapahulay ang yuta ug magmalipayon ang Adlaw nga Igpapahulay. ³⁵Samtang gibiyaan kini, makapahulay kini, pahulay nga wala mahitabo sa inyong Adlaw nga Igpapahulay, sa dihang nagpuyo pa kamo niini. ³⁶Alang niadtong nahibilin sa yuta sa inyong mga kaaway, magpadala ako ug kahadlok diha sa inyong kasingkasing aron bisan ang tingog sa dahon nga mapalid sa hangin makapakurat kaninyo, ug mobiya kamo sama nga nagpalayo gikan sa espada. Mangatumba kamo, bisan walay naggukod kaninyo.³⁷Magkadinasmagay kamo sa usag-usa ingon nga nanagan kamo palayo sa espada, bisan pa kung walay naggukod kaninyo. Wala na kamoy gahom nga moatubang sa inyong mga kaaway. ³⁸Mangalaglag kamo taliwala sa mga kanasoran, ug lamyon kamo sa yuta sa inyong mga kaaway. ³⁹Kadtong nahibilin kaninyo mag-anam ug kapukan tungod sa ilang mga sala ngadto sa yuta sa inyong mga kaaway, ug tungod sa mga sala sa ilang mga amahan mangapukan usab sila.⁴⁰Hinuon kung isugid nila ang ilang mga sala, ug ang sala sa ilang mga amahan, ug ang ilang pagbudhi pinaagi sa wala pagmatinud-anon kanako, ug naglakaw usab batok kanako— ⁴¹diin nahimong hinungdan nga mitalikod ako kanila ug gidala ko sila sa yuta sa ilang mga kaaway—kung magmapaubsanon ang gahi nilang kasingkasing, ug kung dawaton nila ang silot alang sa ilang mga sala, ⁴²nan hinumdoman ko ang akong kasabotan uban kang Jacob, ang akong kasabotan kang Isaac, ug ang akong kasabotan kang Abraham; hinumdoman ko usab ang yuta.⁴³Mabiyaan nila ang yuta pinaagi niini, aron nga malipay kini sa Adlaw nga Igpapahulay samtang magpabilin kini nga biniyaan nga wala sila. Pagahukman sila sa ilang mga sala tungod kay gisalikway nila ang akong kasugoan ug wala tagda ang akong mga balaod.⁴⁴Bisan pa niining tanan, sa dihang didto na sila sa yuta sa ilang mga kaaway, dili ko sila isalikway, ni dili ko sila kasilagan ingon nga laglagon sila sa hingpit ug dili ko ipalayo ang kasabotan diha kanila, kay ako si Yahweh nga ilang Dios. ⁴⁵Apan alang kanila hinumdoman ko ang akong kasabotan uban sa ilang katigulangan, nga akong gipalingkawas sa yuta sa Ehipto nga nasaksihan sa kanasoran, aron ako mahimong ilang Dios. Ako si Yahweh."⁴⁶Mao kini ang mga mando, mga kasugoan, ug mga balaod nga gihimo ni Yahweh taliwala sa iyang kaugalingon ug sa katawhan sa Israel didto sa Bukid sa Sinai pinaagi kang Moises.

27¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ²"Pakigsulti sa katawhan sa Israel ug sultihi sila, 'Kung adunay usa ka tawo nga maghimo ug pinasahi nga pakigsaad ngadto kang Yahweh, gamita ang mosunod nga mga bili³Ang saktong bili sa usa ka lalaki nga nagpangidaron ug 20 hangtod sa 60 anyos kinahanglan nga 50 ka shekel nga plata, sumala sa shekel sa santwaryo. ⁴Alang sa usa ka babaye nga anaa sa samang pangidaron ang kantidad nga inyong ibugti kinahanglan 30 ka shekel.⁵Gikan sa lima ka tuig hangtod sa 20 ka tuig ang pangidaron ang kantidad nga angay ninyong ibaylo alang sa usa ka lalaki 20 ka shekel, ug napulo ka shekel alang sa usa ka babaye. ⁶Gikan sa usa ka bulan hangtod sa lima ka tuig ang pangidaron kinahanglan lima ka shekel nga plata ang kantidad nga angay ninyong ibaylo alang sa usa ka lalaki, ug tulo ka shekel nga plata alang sa usa ka babaye.⁷Gikan sa nagpangidaron ug 60 ka tuig pataas kinahanglang 15 ka shekel ang kantidad nga angay ninyong ibaylo alang sa usa ka lalaki, ug napulo ka shekel alang sa usa ka babaye. ⁸Apan kung ang tawo nga naghimo sa pagpakigsaad dili makahimo sa pagbayad sa maong kantidad, nan ang maong tawo nga hingtungdan kinahanglan dad-on ngadto sa pari, ug ang pari maoy mokantidad nianang tawhana sumala sa kantidad nga makaya bayaran sa tawo nga naghimo sa pagpakigsaad.⁹Kung ang usa ka tawo buot mohalad ug usa ka mananap ngadto kang Yahweh, ug kung dawaton kini ni Yahweh, nan kana nga mananap igahin alang kaniya. ¹⁰Kinahanglan dili ilisdan o bayloan sa tawo ang maong mananap, ang maayo alang sa masakiton o ang masakiton alang sa maayo. Kung ilisdan gayod niya ang usa ka mananap sa lain, nan kining duha ka mananap mahimong balaan.¹¹Bisan pa niana, kung ang gisaad sa tawo nga ihalad kang Yahweh maoy hugaw, mao nga dili kini dawaton ni Yahweh, nan kinahanglan nga dad-on sa maong tawo ang mananap ngadto sa pari. ¹²Ang pari mao ang mokantidad niini, sumala sa kantidad sa ginabaligya nga mananap sa merkado. Bisan pila ang ikantidad sa pari sa maong mananap, mao na kana ang kantidad niini. ¹³Kung buot kining lukaton sa tag-iya, nan idugang ang ikalimang bahin sa kantidad sa paglukat niini.¹⁴Kung ang usa ka tawo mogahin sa iyang balay isip balaang gasa alang kang Yahweh, nan ang pari ang mohatag ug kantidad niini maayo man o dili. Bisan pila ang ikantidad sa pari niini, dili na kini mausab. ¹⁵Apan kung buot kining lukaton sa tag-iya, kinahanglan idugang niya niini ang ikalimang bahin sa kantidad sa paglukat niini, ug mapanag-iya na niya kini.¹⁶Kung ang usa ka tawo mogahin sa pipila ka bahin sa iyang kaugalingong yuta, nan ang kantidad niini iangay sa gidaghanon sa binhi nga matanom niini--ang usa ka homer nga sebada nagkantidad ug 50 ka shekel nga plata.¹⁷Kung igahin niya ang iyang uma atol sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, magpabilin ang kantidad niini. ¹⁸Apan kung gigahin niya ang iyang uma human sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, nan kinahanglan kwentahon sa pari ang kantidad sa uma sumala sa kadugayon hangtod sa sunod nga tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, ug kinahanglan paubsan ang kantidad niini.¹⁹Kung ang tawo nga migahin sa uma buot nga molukat niini, nan kinahanglan idugang niya ang ikalimang bahin sa kantidad sa paglukat niini, ug mapanag-iya na niya kini. ²⁰Kung dili na niya lukaton ang uma, o kung gibaligya na niya ang uma ngadto sa laing tawo, dili na gayod kini mahimong lukaton. ²¹Hinuon, ang uma, kung mahatag na kini sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, mahimo kining balaang gasa ngadto kang Yahweh, sama sa uma nga gihatag na sa hingpit kang Yahweh. Mapanag-iya na kini sa pari.²²Kung ang tawo mogahin sa usa ka uma nga iyang pinalit, apan ang maong uma dili kabahin sa kayutaan sa iyang kaliwat, ²³nan ang pari maoy mohatag sa kantidad niini hangtod sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, ug kinahanglan mobayad ang tawo sa maong kantidad nianang adlawa ingon nga usa ka balaan nga gasa ngadto kang Yahweh.²⁴Sa tuig sa Kagawasan ug Pag-uli, ang uma iuli ngadto sa tawo nga nagbaligya niini, sa tag-iya sa maong yuta. ²⁵Ang tanang kantidad kinahanglan pinasikad sa timbangan sa shekel nga anaa sa santwaryo. Ang usa ka shekel kinahanglan katumbas sa 20 ka gerah.²⁶Walay bisan usa nga mogahin sa panganay sa mga mananap, sanglit ang panganay iya man kang Yahweh; baka man o karnero, kay kang Yahweh kini. ²⁷Kung hugaw kini nga mananap, nan ang tag-iya sa mananap makahimo sa paglukat niini sa sumala sa gikantidan niini, ug kinahanglan idugang niini ang ikalimang bahin sa kantidad sa paglukat niini. Kung dili malukat ang mananap, nan ibaligya kini sumala sa gikantidad niini.²⁸Apan walay bisan unsa nga gihalad sa usa ka tawo kang Yahweh, gikan sa tanang anaa siya, mananap man o tawo, o ang yuta sa iyang kaliwat, ang mahimong ibaligya o lukaton. Ang tanan nga gihalad balaan kaayo alang kang Yahweh. ²⁹Dili mahimo ang pagbayad aron paglukat sa usa ka tawo nga gitakda na nga malaglag. Kinahanglang patyon gayod ang maong tawo.³⁰Ang tanang ikapulo sa kayutaan, mga trigo man kini nga mitubo sa yuta o bunga gikan sa mga kahoy, iya na kini kang Yahweh. Balaan gayod kini alang kang Yahweh. ³¹Kung lukaton sa tawo ang bisan unsa nga iyang ikapulo, kinahanglan idugang niya niini ang ikalimang bahin sa kantidad sa paglukat niini.³²Samtang ang matag ikapulo sa panon sa mga baka o panon sa mga karnero, ang bisan unsa nga moagi sa ilalom sa sungkod sa magbalantay, ang matag ikapulo kinahanglan igahin alang kang Yahweh. ³³Ang magbalantay kinahanglan dili mosusi pa sa mas maayo o sa mas daot nga mga mananap, kinahanglan dili niya ilisdan ug lain. Kung ilisdan niya kini, nan ang duha ug ang giilis niini mahimong balaan. Dili na gayod kini malukat."'³⁴Mao kini ang mga kasugoan nga gihatag ni Yahweh ngadto kang Moises didto sa bukid sa Sinai alang sa katawhan sa Israel.

Numeros

1¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises didto sa tolda nga tagboanan sa kamingawan sa Sinai. Nahitabo kini sa unang adlaw sa ikaduhang bulan sa ikaduhang tuig human nakagawas ang katawhan sa Israel gikan sa yuta sa Ehipto. Miingon si Yahweh, ²“Pagbuhat ug sensus sa tibuok kongregasyon sa mga lalakin-an sa Israel sumala sa ilang mga banay, sumala sa mga panimalay sa ilang mga katigulangan. Ihapa sila pinaagi sa ngalan. Ihapa ang matag-usa ka lalaki, ang matag tawo ³nga nagpanuigon ug baynte o pataas. Ihapa ang tanan nga makahimo sa pagpakig-away ingon nga mga sundalo alang sa Israel. Kinahanglan nga ikaw ug si Aaron maglista sa gidaghanon sa mga kalalakin-an sa ilang grupo sa kasundalohan.⁴Usa ka tawo sa matag tribo, usa ka pangulo sa banay, kinahanglang mag-alagad uban kanimo ingong pangulo sa iyang tribo. Ang matag-usa ka pangulo kinahanglan mangulo sa mga kalalakin-an nga makig-away alang sa iyang tribo. ⁵Mao kini ang mga ngalan sa mga pangulo nga kinahanglan makig-away uban kanimo: ⁶Gikan sa tribo ni Ruben, Elizur ang anak nga lalaki ni Sedeur; gikan sa tribo ni Simeon, si Selumiel ang anak nga lalaki ni Zurisadai;⁷gikan sa tribo ni Juda, si Nashon ang anak nga lalaki ni Aminadab; ⁸gikan sa tribo ni Isacar, si Nethanel ang anak nga lalaki ni Zuar; ⁹gikan sa tribo ni Zebulun, si Eliab ang anak nga lalaki ni Helon;¹⁰gikan sa tribo ni Efraim ang anak nga lalaki ni Jose, si Elisama ang anak nga lalaki ni Amihud; gikan sa tribo ni Manases, si Gamaliel ang anak nga lalaki ni Pedazur; ¹¹gikan sa tribo ni Benjamin, si Abidan ang anak nga lalaki ni Gideoni;¹²gikan sa tribo ni Dan, si Ahiezer ang anak nga lalaki ni Amisaddai; ¹³gikan sa tribo ni Asher, si Pagiel ang anak nga lalaki ni Ochran; ¹⁴gikan sa tribo ni Gad, si Eliasaf ang anak nga lalaki ni Deuel; ¹⁵ug gikan sa tribo ni Naftali, si Ahira ang anak nga lalaki ni Enan."¹⁶Mao kini ang mga kalalakin-an nga pinili gikan sa katawhan. Nangulo sila sa mga tribo sa ilang katigulangan. Sila mao ang mga pangulo sa mga banay sa Israel.¹⁷Gidala ni Moises ug Aaron kining mga kalalakin-an, nga mga nalista pinaagi sa ngalan, ¹⁸ug ilang gitigom ang tibuok komunidad magkauban sa unang adlaw sa ikaduhang bulan. Ang mga lalaki nga baynte ka tuig pataas girehistro ang ilang kagikanan pinaagi sa ngalan, sumala sa ilang mga banay, sumala sa panimalay sa ilang mga katigulangan. Giihap sila tawo sa tawo. ¹⁹Unya gilista ni Moises ang ilang gidaghanon didto sa kamingawan sa Sinai, sumala sa gimando ni Yahweh kaniya nga iyang buhaton.²⁰Gikan sa mga kaliwat ni Ruben, ang mga panganay sa Israel, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa mga panimalay sa ilang mga amahan, ang mga ngalan sa tanang kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon ug pataas, nga makahimo sa pag-adto sa panggubatan, giihap tawo sa tawo. ²¹Nakaihap sila ug 46, 500 ka mga kalalakin-an nga gikan sa tribo ni Ruben.²²Gikan sa mga kaliwat ni Simeon, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa mga panimalay sa ilang mga amahan, ang mga ngalan sa tanan nga giihap nga kalalakin-an baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap tawo sa tawo. ²³Nakaihap sila ug 59, 300 ka mga kalalakin-an nga gikan sa tribo ni Simeon.²⁴Gikan sa mga kaliwat ni Gad, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa ilang mga panimalay sa ilang mga amahan, ang mga ngalan sa tanang mga kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ²⁵Nakaihap sila ug 45, 650 ka kalalakin-an nga gikan sa tribo ni Gad.²⁶Gikan sa mga kaliwat ni Juda, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa mga panimalay sa ilang mga amahan, ang mga ngalan sa tanang mga kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ²⁷Nakaihap sila ug 74, 600 ka mga kalalakin-an nga gikan sa tribo ni Juda.²⁸Gikan sa mga kaliwat ni Issachar, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa mga panimalay sa ilang mga amahan, ang mga ngalan sa tanang mga kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ²⁹Nakaihap sila ug 54, 400 ka mga kalalakin-an nga gikan sa tribo ni Isacar.³⁰Gikan sa mga kaliwat ni Zabulon, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa mga panimalay sa ilang mga amahan, ang mga ngalan sa tanang mga kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ³¹Giihap nila ang 57, 400 ang mga kalalakin-an ang gikan sa tribo ni Zebulun.³²Gikan sa mga kaliwat ni Efraim nga anak ni Jose, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa mga panimalay sa ilang mga amahan, ang mga ngalan sa tanang mga kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ³³Giihap nila ang 40, 500 ka mga kalalakin-an nga gikan sa tribo ni Efraim.³⁴Gikan sa mga kaliwat ni Manases nga anak ni Jose, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa ilang mga panimalay sa ilang mga amahan, ang mga ngalan sa tanang mga kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ³⁵Giihap nila ang 32, 200 mga kalalakin-an nga gikan sa tribo ni Manases.³⁶Gikan sa mga kaliwat ni Benjamin, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, sa ilang mga panimalay, ang mga ngalan sa tanang mga kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ³⁷Ilang giihap 35, 400 kalalakin-an ang gikan sa tribo ni Benjamin.³⁸Gikan sa mga kaliwat ni Dan, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa ilang mga panimalay, ang mga ngalan sa tanang mga kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ³⁹Ilang giihap 62, 700 ang gikan sa tribo ni Dan.⁴⁰Gikan sa mga kaliwat ni Aser, gikan sa mga lista, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa mga panimalay sa ilang mga amahan, ang mga ngalan sa tanang mga kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ⁴¹Giihap nila ang 41, 500 ang mga kalalakin-an ang gikan sa tribo ni Aser.⁴²Gikan sa mga kaliwat ni Neftali, gikan sa mga lista sa kagikanan, sumala sa ilang mga banay, pinaagi sa mga panimalay sa ilang mga katigulangan, ang mga ngalan sa tanang kalalakin-an nga baynte ka tuig ang panuigon o pataas, nga makahimo sa pag-adto sa gubat, giihap. ⁴³Giihap nila ang 53, 400 ang gikan sa tribo ni Naftali.⁴⁴Giihap ni Moises ug Aaron ang tanan nga mga kalalakin-an, apil ang napulog duha ka mga kalalakin-an nga nangulo sa Israel, ang matag usa gikan sa panimalay sa iyang katigulangan. ⁴⁵Busa ang tanan nga mga kalalakin-an sa Israel nga gikan sa baynte ka tuig ang pangidaron ug pataas, ang tanan nga makahimo sa pakig-away sa gubat, ang naihap sa ilang matag pamilya. ⁴⁶Giihap nila ang 603, 550 ka mga kalalakin-an.⁴⁷Apan ang mga Levita wala giihap sumala sa mga banay sa ilang mga katigulangan ⁴⁸tungod kay si Yahweh miingon kang Moises, ⁴⁹"Kinahanglan nga dili nimo ihapon ang tribo ni Levi o iapil sa kinatibuk-ang kadaghanon nga katawhan sa Israel.⁵⁰Hinuon, gitahasan ang mga Levita sa pag-atiman sa tabernakulo sa mga sugo sa kasabotan, ug sa pag-atiman sa tanang galamiton sa tabernakulo ug sa tanan nga anaa niini. Kinahanglan nga ang mga Levita maoy magdala sa tabernakulo, ug kinahanglan nga dad-on nila ang kasangkapan sa tabernakulo. Ug Kinahanglan nga atimanon nila ang tabernakulo ug magbuhat sila ug kampo palibot niini.⁵¹Sa dihang balhinon ang tabernakulo ngadto sa laing dapit, kinahanglan nga ang mga Levita maoy maghipos niini. Sa dihang ang tabernakulo pagatukoron, ang mga Levita maoy magtukod niini. Ug si bisan kinsa nga mga langyaw ang magpaduol sa tabernakulo kinahanglan nga pagapatyon. ⁵²Sa dihang ang katawhan sa Israel magtukod sa ilang mga tolda, kinahanglan nga ang matag tawo magbuhat duol sa bandira nga apil ngadto sa iyang kasundalohan.⁵³Bisan pa niana, ang mga Levita kinahanglan nga magbutang sa ilang mga tolda libot sa tabernakulo sa mga balaod sa kasabotan aron ang akong kasuko dili modangat sa katawhan sa Israel. Kinahanglang buhaton sa mga Levita ang mga katungdanan sa tabernakulo sa mga sugo sa kasabotan." ⁵⁴Gibuhat sa katawhan sa Israel kining tanang mga butanga. Gibuhat nila ang tanan nga gisugo ni Yahweh pinaagi kang Moises.

2¹Nakigsulti si Yahweh pag-usab kang Moises ug kang Aaron. Siya miingon, ²"Ang matag usa ka Israelita kinahanglan nga magkampo palibot sa iyang sumbanan, uban sa bandira sa balay sa ilang mga amahan. Magkampo sila palibot sa tolda nga tagboanan sa matag kilid.³Kadtong magkampo sa sidlakang bahin sa tolda nga tagboanan, kung asa mosubang ang adlaw, sila mao ang kampo ni Juda sumala sa ilang mga grupo nga armado, ug nagakampo sila ilalom sa ilang sumbanan. Si Nason ang anak nga lalaki ni Aminadab mao ang pangulo sa katawhan ni Juda. ⁴Ang gidaghanon sa katawhan ni Juda mga 74, 600.⁵Ang tribo ni Isacar kinahanglan magkampo tapad kang Juda. Si Netanel ang anak nga lalaki ni Zuar kinahanglan mangulo sa kasundalohan ni Isacar. ⁶Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Isacar 54, 400 ka mga kalalakin-an.⁷Ang tribo ni Zebulun kinahanglan magkampo sunod kang Isacar. Si Eliab ang anak nga lalaki ni Helon kinahanglan mangulo sa sundalo ni Zebulun. ⁸Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Zebulun 57, 400.⁹Ang tanan nga gidaghanon sa kampo ni Juda 186, 400. Manglakaw sila pag-una.¹⁰Sa habagatan nga bahin mao ang kampo ni Ruben ubos sa ilang sumbanan. Ang pangulo sa kampo ni Ruben mao si Elizur ang anak nga lalaki ni Shedeur. ¹¹Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Reuben 46, 500.¹²Si Simeon nagakampo sunod kang Ruben. Ang pangulo sa katawhan ni Simeon mao si Shelumiel ang anak nga lalaki ni Zurishaddai. ¹³Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Simeon 59, 300.¹⁴Sunod ang tribo ni Gad. Ang pangulo sa katawhan sa Dios mao si Eliasaf ang anak nga lalaki ni Deuel. ¹⁵Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Gad 45, 650.¹⁶Ang kadaghanon sa tanang kalalakin-an nga ginhatag sa kampo ni Ruben, sumala sa ilang mga dibisyon, 151,450. Sila ang ikaduha nga molakaw.¹⁷Sunod, ang tolda sa tagboanan kinahanglan nga igawas gikan sa kampo uban sa mga Levita sa tungatunga sa tanan nga kampo. Kinahanglan nga sila mogawas sa kampo sa sama nga paagi sa ilang pag-sulod sa kampo. Ang matag tawo kinahanglan anaa sa iyang dapit, sumala sa ilang bandira.¹⁸Sa kasadpan nga kilid mao ang mga dibisyon sa kampo ni Efraim ubos sa ilang sumbanan. Ang pangulo sa katawhan ni Efraim mao si Elisama nga anak ni Amihud. ¹⁹Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Efraim 40, 500.²⁰Sunod kanila mao ang tribo ni Manases. Ang pangulo ni Manases mao si Gamaliel ang anak nga lalaki ni Pedahzur. ²¹Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Manases 32, 200.²²Sunod mao ang tribo ni Benjamin. Ang pangulo ni Benjamin mao si Abidan ang anak nga lalaki ni Gideoni. ²³Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Benjamin 35, 400.²⁴Ang tanan nga naihap diha sa kampo ni Efraim 108100. Sila ang ikatulo nga molakaw.²⁵Sa amihanan mao ang mga dibisyon sa kampo ni Dan. Ang pangulo sa mga katawhan ni Dan mao si Ahiezer nga anak ni Amisaddai. ²⁶Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Dan 62, 700.²⁷Ang katawhan sa tribo ni Aser nagkampo sunod kang Dan. Ang pangulo ni Aser mao si Pagiel ang anak nga lalaki ni Ochran. ²⁸Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Aser 41, 500.²⁹Sunod ang tribo ni Naftali. Ang pangulo ni Naftali mao si Ahira ang anak nga lalaki ni Enan. ³⁰Ang gidaghanon sa pundok sa katawhan ni Naftali 53, 400.³¹Ang tanan nga naihap sa kampo uban ni Dan 157,600. Sila ang pinakaulhi nga manggawas sa kampo, ilalom sa ilang bandira.”³²Kini sila mao ang mga kaliwat ni Israel, nga giihap sumala sa ilang mga panimalay. Ang tanan nga naihap sa ilang mga kampo, sumala sa ilang mga dibisyon, 603,550. ³³Apan wala giapil pagihap ang mga Levita kauban sa katawhan sa Israel, sumala sa sugo ni Yahweh kang Moises.³⁴Ang katawhan sa Israel gibuhat ang tanan nga gisugo ni Yahweh kang Moises. Nagkampo sila sumala sa ilang mga bandira. Nanggawas sila gikan sa ilang mga kampo pinaagi sa ilang mga banay, sumala sa han-ay sa ilang katigulangang mga panimalay.

3¹Karon mao kini ang kasaysayan sa mga kaliwat ni Aaron ug ni Moises sa dihang nakigsulti si Yahweh kang Moises didto sa Bukid sa Sinai. ²Ang mga ngalan sa mga anak ni Aaron mao si Nadab ang kamagulangan, si Abihu, si Eleazar ug si Itamar.³Mao kini ang mga ngalan sa mga anak ni Aaron, ang mga pari nga gidihogan ug gipili aron mag-alagad ingon nga mga pari. ⁴Apan si Nadab ug si Abihu natumba nga patay atubangan ni Yahweh sa dihang ilang gihalad kaniya ang dili madawat nga kalayo didto sa kamingawan sa Sinai. Si Nadab ug Abihu walay mga anak, busa si Eleazar ug Itamar lamang ang nag-alagad ingong mga pari uban kang Aaron nga ilang amahan.⁶⁵Nakigsulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, 6 “Dad-a ang tribo ni Levi ug ihatag sila kang Aaron nga pari aron tabangan nila siya.⁷Kinahanglang buhaton nila ang mga katungdanan alang kang Aaron ug sa tibuok kumunidad atubangan sa tolda nga tagboanan. Kinahanglang mag-alagad sila sa tabernakulo. ⁸Kinahanglang atimanon nila ang tanang kasangkapan sa tolda nga tagboanan, ug kinahanglang tabangan nila ang mga tribo sa Israel sa paghimo sa pag-alagad sa tabernakulo.⁹Kinahanglang ihatag mo ang mga Levita kang Aaron ug sa iyang mga anak. Sila tibuok nga gihatag aron sa pagtabang kaniya sa pag-alagad sa katawhan sa Israel. ¹⁰Kinahanglang itudlo mo si Aaron ug ang iyang mga anak ingong mga pari, apan ang bisan kinsa nga langyaw nga moduol kinahanglang patyon.”¹¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises. Siya miingon, ¹²"Tan-awa, gikuha ko ang mga Levita gikan sa taliwala sa mga katawhan sa Israel. Gibuhat ko kini imbes nga kuhaon ko ang matag panganay, nga nagbukas sa taguangkan, gikan sa taliwala sa mga katawhan sa Israel. Ang mga Levita ako man, ¹³kay ang tanang panganay akoa. Sa adlaw nga gipamatay ko ang tanang panganay sa yuta sa Egipto, gilain ko alang kanako ang tanang mga panganay sa Israel, mga tawo ug mga mananap. Akoa sila. Ako mao si Yahweh."¹⁴Si Yahweh misulti kang Moises didto sa kamingawan sa Sinai. Siya miingon, ¹⁵"Ipha ang mga kaliwat ni Levi sa matag pamilya, sa ilang mga banay. Ipha ang matag lalaki nga nagpanuigon ug usa ka bulan ug pataas." ¹⁶Giihap sila ni Moises, sumala sa pulong ni Yahweh, ingon sa gisugo kaniya nga pagabuhaton.¹⁷Ang mga ngalan sa mga anak nga lalaki ni Levi mao sila si Gerson, si Kohat ug si Merari. ¹⁸Kini mao ang mga ngalan sa mga anak nga lalaki ni Gerson, sumala sa ilang mga banay: si Libni ug si Simei. ¹⁹Ang mga anak nga lalaki ni Kohat, sumala sa ilang mga banay: si Amram, si Izhar, si Hebron, ug si Uziel. ²⁰Ang mga anak nga lalaki ni Merari, sumala sa ilang mga banay: si Mahli ug si Musi. Kini mao ang mga banay sa mga Levita, nga gilista banay sa banay.²¹Ang mga banay sa mga Libyanhon ug Simyanhon naggikan kang Gerson. Mao kini ang mga banay sa Gersohanon. ²²Giihap ang tanang mga lalaki nga gikan sa usa ka bulan ug pataas, miabot kini ug 7, 500. ²³Ang mga banay sa Gersohanon kinahanglan nga magkampo sa kasadpang bahin sa tabernakulo.²⁴Si Eliasaf nga anak nga lalaki ni Lael kinahanglang mangulo sa mga banay sa kaliwat sa Gersohanon. ²⁵Ang pamilya ni Gerson mao ang mag-atiman sa tolda nga tagboanan lakip na sa tabernakulo. Kinahanglan atimanon nila ang tolda, ang tabon niini, ug ang tabil nga gigamit ingon nga ganghaan sa tolda nga tagboanan. ²⁶Sila ang mag-atiman sa mga tabil sa hawanan, sa tabil sa ganghaan sa hawanan—ang hawanan nga nagpalibot sa dapit nga balaan ug sa halaran. Sila ang mag-atiman sa mga higot sa tolda nga tagboanan ug sa tanan nga anaa niini.²⁷Mao kini ang mga banay nga naggikan kang Kohat: ang banay sa Amramihanon, ang banay sa Izarihanon, ang banay sa Hebronihanon, ug ang banay sa Uzielihanon. Kini nga mga banay sakop sa mga Kohatihanon. ²⁸8,600 ka lalaki ang giihap nga nag-edad ug usa ka bulan pataas aron sa pagbuhat sa mga buluhaton sa sangtuwaryo. ²⁹Ang mga banay ni Kohat kinahanglang magkampo sa habagatan nga bahin sa tabernakulo.³⁰Si Elisafan nga anak nga lalaki ni Uziel mao ang mangulo sa mga panimalay sa Kohatihanon. ³¹Sila ang mag-atiman sa sudlanan sa kasabotan, sa lamisa, sa tungtonganan sa lampara, sa mga halaran, sa balaang mga butang nga galamiton sa ilang buluhaton, sa tabil, ug sa tanang buluhaton palibot niini. ³²Si Eleazar nga anak nga lalaki ni Aaron nga pari mao ang magdumala sa mga kalalakin-an nga nangulo sa mga Levita. Kinahanglang dumalahon niya ang mga kalalakin-an sa pag-atiman sa balaan nga dapit.³³Duha ka banay ang naggikan kang Merari: ang banay sa Mahalihanon ug ang banay sa Musitihanon. Kini nga mga banay naggikan kang Merari. ³⁴6, 200 ka mga lalaki ang naihap nga nagpangidaron ug usa ka bulan ug pataas. ³⁵Si Zuriel nga anak nga lalaki ni Abihail maoy mangulo sa mga panimalay ni Merari. Kinahanglan magkampo sila sa amihanang bahin sa tabernakulo.³⁶Kinahanglang atimanon sa mga kaliwat ni Merari ang pagkuwadro sa tabernakulo, ang mga tukod, mga poste, mga sukaranan, ang tanang galamiton, ug ang tanang butang nga may kalabotan niini, lakip na ³⁷ang mga haligi ug poste sa hawanan nga nakapalibot sa tabernakulo, lakip sa ilang mga ugsokanan, mga ugsok ug mga higot.³⁸Si Moises ug si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki kinahanglan magkampo sa sidlakang bahin sa tabernakulo, sa atubangan sa tolda nga tagboanan, nga nag-atubang sa sidlakan. Sila ang magdumala sa mga buluhaton sa dapit nga balaan ug sa mga buluhaton sa katawhan sa Israel. Si bisan kinsang langyaw nga moduol sa dapit nga balaan kinahanglan patyon. ³⁹Giihap ni Moises ug Aaron ang tanan nga mga kalalakin-an sa banay ni Levi nga nagpangidaron ug usa ka bulan ug pataas, ingon sa gisugo ni Yahweh. Nakaihap sila ug 22, 000 ka mga kalalakin-an.⁴⁰Miingon si Yahweh kang Moises, "Ihapa ang tanan nga kamagulangang anak nga lalaki sa mga katawhan sa Israel nga nagpangidaron ug usa ka bulan ug pataas. Ilista ang ilang mga ngalan. ⁴¹Kinahanglang kuhaon ninyo ang mga Levita alang kanako—Ako mao si Yahweh—puli sa tanang panganay sa katawhan sa Israel, ug ang kahayopan sa mga Levita imbis sa mga panganay sa kahayopan sa mga kaliwat ni Israel."⁴²Giihap ni Moises ang tanang kamagulangang katawhan sa Israel sumala sa gisugo kaniya ni Yahweh. ⁴³Giihap niya ang tanan nga mga kamagulangang lalaki sa ngalan, nga nagpangidaron ug usa ka bulan ug pataas. Nakaihap siya ug 22, 273 ka mga kalalakin-an.⁴⁴Pag-usab, misulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ⁴⁵"Kuhaa ang mga Levita imbis ang tanang kamagulangang anak sa katawhan sa Israel. Ug kuhaa ang mga kahayopan sa mga Levita imbis ang kahayopan sa katawhan. Akoa ang mga Levita—Ako mao si Yahweh.⁴⁶Alang sa pagtubos sa 273 ka panganay nga mga anak nga lalaki sa Israel nga milabaw sa gidaghanon sa mga Levita ⁴⁷kinahanglan nga mangolekta ka ug lima ka sekels alang sa matag usa kanila. Kinahanglan nga imong gamiton ang sekels sa balaang puloy-anan ingon nga imong timbangan. Ang sekels pareha sa baynte ka gera. ⁴⁸Kinahanglang ihatag mo ang kuwarta nga lukat nga imong gibayad kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki.”⁴⁹Busa gitigum ni Moises ang kwarta nga lukat gikan niadtong milabaw sa gidaghanon niadtong gilukat sa mga Levita. ⁵⁰Gikuha ni Moises ang kuwarta gikan sa mga panganay sa katawhan sa Israel. Nakatigom siyag 1,365 ka sekels, nga gitimbang sa sekels sa sangtuwaryo. ⁵¹Ug gihatag ni Moises ang kwarta sa paglukat kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki. Gibuhat ni Moises ang tanan nga gisugo kaniya nga buhaton pinaagi sa pulong ni Yahweh, ingon sa gisugo kaniya ni Yahweh.

4¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron. Miingon siya, ²"Pagbuhat ug sensus sa mga lalaki sa kaliwat ni Kohat gikan sa mga Levita, pinaagi sa ilang mga banay ug mga pamilya sa ilang mga katigulangan. ³Ihapa ang tanan nga mga kalalakin-an nga anaa sa 30 hangtod sa 50 anyos ang pangidaron. Kining mga kalalakin-an kinahanglang moipon sa pundok sa pag-alagad sa tolda nga tagboanan. ⁴Ang mga kaliwat ni Kohat mao ang mag-atiman sa labing balaang mga butang nga gigahin alang kanako didto sa tolda nga tagboanan.⁵Sa dihang ang kampo mangandam sa pagbalhin, si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki kinahanglan mosulod sa tolda, mopaubos sa tabil nga nagbulag sa labing balaang dapit gikan sa balaang dapit ug itabon kini sa sudlanan sa kasabotan. ⁶Kinahanglang tabonan nila ang sudlanan sa kasabotan ug pinong panit. Kinahanglang tabonan nila kinig panapton nga bug-os asul ibabaw niini. Kinahanglang isuksok nila ang mga dayongan aron sa pagdala niini.⁷Ibukhad nila ang usa ka asul nga panapton sa ibabaw sa lamesa sa tinapay sa presensya. Kinahanglang ibutang nila sa ibabaw niini ang mga plato, mga kutsara, mga panaksan, ug mga banga alang sa halad nga ilimnon. Ang pan kinahanglan kanunay nga anaa sa lamesa. ⁸Bukharon nila sa ibabaw nila ang panapton nga sanag-pula, ug tabonan nila kini sa mga panit sa pinong panit. Kinahanglang isuksok nila ang mga dayongan aron dad-on ang lamesa.⁹Kinahanglan magkuha sila ug asul nga panapton ug tabonan ang tungtonganan sa suga, uban sa mga suga niini, mga kimpit, mga butanganan, ug tanang banga sa lana alang sa mga suga. ¹⁰Kinahanglan nga tabonan nila ang tungtonganan sa suga ug ang tanang kasangkapan sa pinong panit, ug ila kining ibutang sa dayonganan. ¹¹Maghapin sila ug panapton nga asul sa bulawan nga halaran. Tabonan nila kini ug pinong panit, ug unya isuksok ang dayonganan nga tukon.¹²Kuhaon nila ang tanan nga galamiton alang sa buluhaton sa balaang dapit ug putoson kini sa asul nga panapton. Kinahanglang tabonan nila kana sa mga panit sa pinong panit ug ibutang ang mga kagamitan sa kargahanan. ¹³Kinahanglan kuhaon nila ang abo gikan sa halaran ug hapinan nila ang halaran ug panapton nga tapol. ¹⁴Kinahanglan nga ibutang nila didto sa kargahanan ang tanan nga mga galamiton nga ilang gigamit sa buluhaton sa halaran. Kini nga mga butang mao ang mga kawa, mga tinidor, mga pala, mga panaksan, ug ang uban pang mga galamiton sa halaran. Kinahanglan tabonan nila ang halaran ug pinong panit ug unya isuksok ang mga tukon nga dayonganan.¹⁵Sa dihang mahuman na ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki ang pagtabon sa balaang dapit ug sa tanang galamiton niini, ug sa dihang ang kampo ibalhin na, kinahanglan nga alsahon na sa mga kaliwat ni Kohat ang balaang dapit. Kung makahikap sila sa balaang mga gamit, mamatay gayod sila. Mao kini ang buluhaton sa mga kaliwat ni Kohat, ang pagdala sa mga kasangkapan sa tolda nga tagboanan. ¹⁶Si Eleazar nga anak nga lalaki ni Aaron ang pari maoy magbantay sa pag-atiman sa lana alang sa suga, sa mahumot nga insenso, sa halad nga trigo, ug sa lana nga pangdihog. Siya ang magbantay sa pag-atiman sa tibuok tabernakulo ug sa tanan nga anaa niini, sa balaang dapit ug sa mga galamiton niini."¹⁷Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron. Miingon siya, ¹⁸"Ayaw tugoti nga ang banay sa mga Kohatihanon mahibulag gikan sa mga Levita. ¹⁹Busa buhata kini alang kanila aron sila mabuhi ug dili mamatay, sa diha nga sila moduol sa labing balaan nga mga butang: si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki kinahanglan nga mosulod, ug magahatag sa tagsatagsa ka tawo sa iyang bulohaton ug sa iyang katungdanan. ²⁰Apan ang mga Kohatnon kinahanglang dili mosulod aron sa pagtan-aw sa balaang dapit, bisan sa makadiyot, o sila mamatay.”²¹Misulti pag-usab si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ²²"Pagbuhat ug sensus alang sa mga kaliwat ni Gerson, sa pamilya sa ilang mga katigulangan, ug sa ilang mga banay. ²³Ihapa kadtong anaa sa 30 hangtod sa 50 anyos ang pangidaron. Ihapa silang tanan nga moapil sa pundok aron moalagad sa tolda nga tagboanan.²⁴Mao kini ang buluhaton sa mga banay sa Gersohanon, sa dihang mag-alagad sila ug kung unsa ang ilang dad-on. ²⁵Dad-on nila ang mga tabil sa tabernakulo, ang tolda nga tagboanan, ang tabon niini, ang tabon nga pinong panit nga anaa niini, ug ang mga tabil sa ganghaan sa tolda nga tagboanan. ²⁶Kinahanglan dad-on nila ang mga tabil sa hawanan, ang tabil sa agianan sa ganghaan sa hawanan, nga anaa duol sa tabernakulo, ug duol sa halaran, ang ilang mga higot, ug ang tanang mga gamit alang sa ilang buluhaton. Bisan unsa ang gikinahanglan nga buhaton niini nga mga butang, kinahanglan nga ilang buhaton.²⁷Si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki kinahanglan nga mangulo sa tanan nga buluhaton sa mga Gersohanon, sa bisan unsa nga ilang pagadad-on, ug sa tanan nilang buluhaton. Kinahanglan nga imo silang tahasan sa tanan nilang mga katungdanan. ²⁸Mao kini ang buluhaton sa mga banay sa mga kaliwat sa Gersohanon alang sa tolda nga tagboanan. Si Itamar nga anak nga lalaki ni Aaron ang pari mao ang mangulo kanila sa ilang buluhaton.²⁹Ihapa ang mga kaliwat ni Merari diha sa ilang mga banay, ug ihan-ay sila sumala sa pamilya sa ilang mga katigulangan, ³⁰gikan sa 30 anyos ug pataas hangtod sa 50 anyos ang pangidaron. Ihapa ang tanan nga moapil sa pundok ug moalagad didto sa tolda nga tagboanan.³¹Mao kini ang ilang katungdanan ug ang ilang buluhaton sa tanan nila nga pag-alagad sa tolda nga tagboanan. Sila ang mag-atiman sa gambalay sa tabernakulo, sa mga tukod, sa mga haligi, ug mga ugsokanan, ³²uban sa mga haligi sa hawanan palibot sa tabernakulo, sa ilang mga ugsokanan, sa mga ugsok, ug sa ilang mga higot, uban sa tanan nilang mga butang. Ilista pinaagi sa ngalan ang kinahanglan nilang dad-on.³³Mao kini ang buluhaton sa mga banay sa mga kaliwat ni Merari, kung unsa ang ilang pagabuhaton alang sa tolda nga tagboanan, ubos sa pagmando ni Itamar nga anak nga lalaki ni Aaron ang pari."³⁴Giihap ni Moises ug ni Aaron ug sa mga pangulo sa komunidad ang mga kaliwat sa mga Kohatihanon sumala sa mga banay sa mga pamilya sa ilang katigulangan. ³⁵Giihap nila ang nagpangidaron ug gikan sa 30 anyos ug pataas hangtod sa 50 anyos. Giihap nila ang tanan nga moapil sa pundok aron moalagad sa tolda nga tagboanan. ³⁶Nakaihap sila ug 2, 750 ka mga kalalakin-an sumala sa ilang mga banay.³⁷Giihap ni Moises ug ni Aaron ang tanan nga kalalakin-an sa mga banay ug sa mga pamilya sa Kohatihanon nga moalagad sa tolda nga tagboanan. Sa pagbuhat niini, gituman nila kung unsa ang gimando ni Yahweh nga ilang buhaton pinaagi kang Moises.³⁸Ang mga kaliwat ni Gerson giihap sumala sa ilang mga banay, sa mga pamilya sa ilang katigulangan, ³⁹nga nagpangidaron ug gikan sa 30 hangtod sa 50 anyos, ang tanan nga moapil sa pundok aron moalagad sa tolda nga tagboanan. ⁴⁰Ang tanan nga mga kalalakin-an, giihap sumala sa ilang mga banay ug sa mga pamilya sa ilang katigulangan, ug mikabat kini ug 2, 630.⁴¹Giihap ni Moises ug ni Aaron ang mga kaliwat ni Gerson nga moalagad sa tolda nga tagboanan. Sa pagbuhat niini, gituman nila kung unsa ang gimando ni Yahweh nga ilang buhaton pinaagi kang Moises.⁴²Ang mga kaliwat ni Merari giihap sa ilang mga banay sumala sa mga pamilya sa ilang katigulangan, ⁴³gikan sa 30 hangtod sa 50 anyos ang pangidaron, ang tanan nga moapil sa pundok aron moalagad sa tolda nga tagboanan. ⁴⁴Ang tanan nga mga kalalakin-an, giihap sumala sa ilang mga banay ug sa mga pamilya sa ilang katigulangan, ug mikabat ug 3, 200.⁴⁵Kini mao ang listahan sa mga panimalay sa mga kaliwat ni Merari, nga giihap ni Moises ug ni Aaron, sumala sa sugo ni Yahweh nga miabut pinaagi kang Moises.⁴⁶Busa giihap ni Moises, ni Aaron, ug sa mga pangulo sa Israel ang tanang mga Levita sumala sa ilang mga banay sa ilang mga pamilya sa ilang katigulangan ⁴⁷gikan sa 30 hangtod sa 50 anyos ang pangidaron. Giihap nila ang tanan nga mobuhat sa mga buluhaton sa tabernakulo, ug ang modala ug moatiman sa mga butang sa tolda nga tagboanan. ⁴⁸Nakaihap sila ug 8, 580 ka mga kalalakin-an.⁴⁹Sa mando ni Yahweh, giihap ni Moises ang matag tawo, giihap ang matag usa sumala sa matang sa buluhaton nga gitahas kaniya. Giihap niya ang matag tawo sumala sa matang sa katungdanan nga iyang pagabuhaton. Sa pagbuhat niini, gituman nila kung unsa ang gimando ni Yahweh kanila nga ilang buhaton pinaagi kang Moises.

5¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ²"Mandoi ang katawhan sa Israel nga ipagawas gikan sa kampo ang tanan nga adunay sakit sa panit nga makatakod, ug ang tanan nga adunay mga nagnana nga samad, ug si bisan kinsa nga nahugaw tungod sa paghikap sa patay nga lawas. ³Lalaki man o babaye, kinahanglan nga pagawason ninyo sila sa kampo. Kinahanglan nga dili nila hugawan ang kampo, tungod kay nagpuyo ako dinhi." ⁴Gibuhat kini sa katawhan sa Israel. Gipagawas nila sila sa kampo, sumala sa gimando ni Yahweh kang Moises. Mituman kang Yahweh ang katawhan sa Israel.⁵Misulti pag-usab si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ⁶"Sultihi ang katawhan sa Israel. Kung ang usa ka lalaki o babaye nakabuhat sa bisan unsang sala ingon sa ginabuhat sa mga tawo sa usag-usa, ug dili matinud-anon kanako, sad-an kanang tawhana. ⁷Unya kinahanglan isugid niya ang sala nga iyang nabuhat. Kinahanglan gayod niyang bayaran ang kantidad sa iyang sala ug dugangan pa kini ug baynte porsiyento. Kinahanglan ihatag niya kini ngadto sa tawo nga iyang nasad-an.⁸Apan kung ang tawo nga nasad-an walay suod nga paryente nga modawat sa bayad, kinahanglan bayran niya ang kantidad sa iyang sala nganhi kanako pinaagi sa pari, uban sa laking karnero aron sa kapasayloan sa iyang kaugalingon. ⁹Ang matag halad sa katawhan sa Israel, ang mga butang nga gigahin ug gidala sa katawhan sa Israel ngadto sa pari, mamaiya na. ¹⁰Ang mga halad sa matag tawo mamaiya sa pari; kung adunay mohatag ug bisan unsa ngadto sa pari, mamaiya na kini."¹¹Misulti pag-usab si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ¹²"Sultihi ang katawhan sa Israel. Ingna sila, 'Pananglitan ang asawa sa usa ka lalaki mobiya ug magpakasala batok sa iyang bana.¹³Kung ang usa ka lalaki makigdulog kaniya ug kini natago gikan sa mga mata sa iyang bana, ug ang iyang kahugawan dili hikaplagan bisan pa nga gihugawan niya ang iyang kaugalingon, ug walay saksi batok kaniya, tungod kay wala siya hidakpi sa buhat, ¹⁴bisan pa niana, ang espiritu sa pangabugho mahimo gihapon nga magpahibalo sa bana nga ang iyang asawa nahugawan. Bisan pa niana, ang espiritu sa pangabugho mahimong bakak nga moabut sa usa ka lalaki sa diha nga ang iyang asawa wala mahugawi.¹⁵Sa ingon niana, kinahanglan dad-on sa lalaki ang iyang asawa ngadto sa pari. Kinahanglan magdala ang bana ug mainom nga halad alang kaniya. Kinahanglan magdala siya ug ikanapulo nga bahin sa ephah sa sebada nga harina. Kinahanglan dili niya kini buboan ug lana o insenso tungod kay usa kini ka halad nga trigo sa pagpangabugho, usa ka halad nga trigo nga mahimong makapamatuod sa sala.¹⁶Kinahanglan ipaduol sa pari ang babaye ug ibutang siya sa atubangan ni Yahweh. ¹⁷Kinahanglan nga magkuha ang pari ug banga sa balaang tubig ug magkuha ug abog gikan sa salog sa tabernakulo. Kinahanglan ibutang niya ang abog ngadto sa tubig.¹⁸Ipahiluna sa pari ang babaye sa atubangan ni Yahweh ug iyang tangtangon ang higot sa buhok sa babaye. Ibutang niya sa mga kamot sa babaye ang halad nga trigo sa paghandom, nga mao ang halad nga trigo sa pangabugho. Gunitan sa pari ang pait nga tubig nga magdala ug tunglo. ¹⁹Papanumpaon sa pari ang babaye ug moingon kaniya, "Kung walay laing lalaki nga nakighilawas kanimo, ug kung wala ka nahisalaag ug nagbuhat sa kahugawan, mamahimo kang gawasnon niining pait nga tubig nga magdala ug tunglo.²⁰Apan kung ikaw, usa ka babaye nga anaa ubos sa iyang bana, nahisalaag, kung nagpakahugaw ka, ug kung ang laing lalaki nakigdulog kanimo, ²¹unya, (papanumpaon sa pari ang babaye sa panumpa nga magdala ug tunglo ngadto kaniya, ug unya kinahanglan magpadayon siya sa pakigsulti sa babaye) 'Si Yahweh motunglo kanimo aron nga maipakita gayod sa imong katawhan. Mahitabo gayod kini kung himoon ni Yahweh nga mawad-an ug kapuslanan ang imong paa ug mohubag ang imong pus-on. ²²Kini nga tubig nga magdala ug tunglo mosulod sa imong tiyan ug mohubag ang imong pus-on ug mawad-an ug kapuslanan ang imong mga paa.' Ang babaye motubag, 'Oo, mahitabo kana kung sad-an ako.'²³Kinahanglang isulat sa pari kining mga tunglo diha sa linukot nga basahon, ug unya hugasan niya ang sinulat nga mga tunglo ngadto sa tubig nga mapait.²⁴Kinahanglan nga paimnon sa pari ang babaye sa pait nga tubig nga nagdala ug tunglo. Ang tubig nga nagdala ug tunglo mosulod sa babaye ug mahimong pait. ²⁵Kinahanglan kuhaon sa pari ang halad nga trigo sa pangabugho gikan sa kamot sa babaye. Kinahanglan ipataas niya ang halad nga trigo sa atubangan ni Yahweh ug dad-on kini sa halaran. ²⁶Kinahanglan magkuha ang pari ug usa ka kumkom sa halad nga trigo ingon nga usa ka halad handomanan, ug sunugon kini sa halaran. Unya ihatag niya sa babaye ang pait nga tubig aron imnon.²⁷Sa dihang ihatag na niya sa babaye ang tubig aron imnon, kung ang babaye hugaw tungod kay nakabuhat siya ug sala batok sa iyang bana, unya ang tubig nga magdala ug tunglo mosulod kaniya ug mahimong pait. Mohubag ang pus-on sa babaye ug dili na mapuslan ang iyang paa. Matinunglo ang babaye taliwala sa iyang katawhan. ²⁸Apan kung ang babaye dili hugaw ug kung siya hinlo, kinahanglan mahimo siyang gawasnon. Makabaton pa siya ug mga anak.²⁹Mao kini ang balaod sa pangabugho. Kini mao ang balaod alang sa usa ka babaye nga nahisalaag sa iyang bana ug nahugawan. ³⁰Mao kini ang balaod alang sa usa ka lalaki nga adunay espiritu sa pagpangabugho kung mangabugho siya sa iyang asawa. Kinahanglan dad-on niya ang babaye sa atubangan ni Yahweh, ug kinahanglan buhaton sa pari diha kaniya ang tanan nga gihulagway niining balaod sa pagpangabugho.³¹Ang lalaki mahigawas sa sala tungod sa pagdala sa iyang asawa ngadto sa pari. Ang babaye kinahanglang magpas-an sa bisan unsang sala nga iyang nabatonan."

6¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ²"Sultihi ang katawhan sa Israel. Isulti kanila, 'Sa dihang igahin sa lalaki ug babaye ang iyang kaugalingon ngadto kang Yahweh uban sa pinasahi nga panumpa sa Nasareo, ³kinahanglan nga ilikay niya ang iyang kaugalingon gikan sa bino ug sa isog nga ilimnon. Dili siya moinom sa suka nga hinimo gikan sa bino o gikan sa isog nga ilimnon. Kinahanglan nga dili siya moinom sa bisan unsang duga sa ubas o mokaon sa ubas o sa mga pasas. ⁴Sa tanan nga mga adlaw sa iyang pagkaginahin, dili siya mokaon sa bisan unsa nga hinimo gikan sa ubas, lakip ang tanan gikan sa mga liso hangtod sa mga panit.⁵Sulod sa tibuok panahon sa iyang panumpa sa pagkaginahin, walay labaha nga gamiton sa iyang ulo hangtod sa mga adlaw nga ang iyang pagkaginahin alang kang Yahweh natuman. Kinahanglan nga igahin siya kang Yahweh. Kinahanglan nga pasagdan niya nga motaas ang buhok sa iyang ulo.⁶Sa tanang panahon nga iyang gilain ang iyang kaugalingon kang Yahweh, dili siya kinahanglang moduol sa patay nga lawas. ⁷Kinahanglan nga dili niya hugawan ang iyang kaugalingon bisan pa sa iyang amahan, inahan, igsoon nga lalaki, o babaye, kung mamatay sila. Kini tungod kay siya gigahin sa Dios, ingon sa makita sa tanan pinaagi sa iyang taas nga buhok. ⁸Sa tibuok panahon sa iyang pagkagahin balaan siya, gigahin alang kang Yahweh.⁹Kung adunay tawo nga mamatay ug kalit sa iyang tapad ug maghugaw sa iyang ulo nga gibalaan, unya kinahanglan niyang kiskisan ang iyang ulo sa adlaw sa iyang pagputli—sa ikapito nga adlaw kinahanglan nga kiskisan niya kini.¹⁰Sa ikawalo nga adlaw kinahanglan magdala siya ug duha ka salampati o duha ka pisu nga mga goryon ngadto sa pari sa ganghaan sa tolda nga tagboanan. ¹¹Kinahanglan maghalad ang pari ug usa ka langgam ingon nga halad tungod sa sala ug ang uban ingon nga halad sinunog. Tungod niini mapasaylo siya tungod kay nakasala siya pinaagi sa pagduol sa patay nga lawas. Kinahanglan nga iyang balaanon pag-usab ang iyang ulo nianang adlawa.¹²Kinahanglan igahin niya ang iyang kaugalingon ngadto kang Yahweh alang sa mga adlaw sa iyang pagkaginahin. Kinahanglan magdala siya ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ingon nga halad sa sala. Dili niya ilakip ang mga adlaw sa wala pa niya mahugawan ang iyang kaugalingon, tungod kay ang iyang pagkaginahin nahugawan na man.¹³Mao kini ang balaod mahitungod sa Nasareo sa dihang mahingpit na ang takna sa iyang pagkaginahin. Kinahanglan dad-on siya ngadto sa ganghaan sa tolda nga tagboanan. ¹⁴Kinahanglan itugyan niya ang iyang halad ngadto kang Yahweh. Kinahanglan ihalad niya ingon nga halad sinunog ang usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ug walay tatsa. Kinahanglan magdala siya ug bayeng karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ug walay tatsa ingon nga halad sa sala. Kinahanglan magdala siya ug torong karnero nga walay tatsa ingon nga halad sa pakigdait. ¹⁵Kinahanglan nga magdala usab siya ug usa ka basket sa tinapay nga walay igpapatubo, tinapay nga hinimo gikan sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana, ostiyas nga walay igpapatubo nga gipahiran ug lana, lakip ang ilang halad nga trigo ug mga halad nga ilimnon.¹⁶Kinahanglan itugyan kini sa pari sa atubangan ni Yahweh. Kinahanglan ihalad niya ang iyang halad sa sala ug ang halad sinunog. ¹⁷Uban ang basket sa tinapay nga walay igpapatubo, itugyan niya ang torong karnero ingon nga sakripisyo, ang halad sa pakigdait alang kang Yahweh. Kinahanglan itugyan usab sa pari ang halad nga trigo ug ang halad nga ilimnon.¹⁸Kinahanglan kiskisan sa Nasareo ang iyang ulo timailhan sa iyang pagkaginahin alang sa Dios diha sa ganghaan sa tolda nga tagboanan. Kinahanglan kuhaon niya ang buhok gikan sa iyang ulo ug ibutang kini sa kalayo nga anaa ilalom sa sakripisyo nga halad sa pakigdait.¹⁹Kinahanglan kuhaon sa pari ang nalutong abaga sa torong karnero, usa ka tinapay nga walay igpapatubo gikan sa basket, ug usa ka ostiyas nga walay igpapatubo. Kinahanglang ibutang niya sila sa kamot sa Nazareo human niya kiskisan ang iyang buhok nga gigahin. ²⁰Kinahanglan nga ibayaw kini sa pari ingon nga halad ngadto kang Yahweh, ang balaang bahin alang sa pari, lakip ang dughan nga gibayaw ug ang paa nga gihatag alang sa pari. Human niana, makainom na ug bino ang Nasareo.²¹Mao kini ang balaod alang sa Nasareo nga nanumpa sa iyang halad ngadto kang Yahweh alang sa iyang pagkaginahin. Bisan unsa pa man ang iyang maihatag, kinahanglan niyang tumanon ang mga katungdanan sa panumpa nga iyang gihimo, aron sa pagtuman sa saad nga gipakita sa balaod alang sa pagkaginahin.'"²²Nagsulti pag-usab si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ²³"Sultihi si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki. Isulti nga, "Kinahanglan panalanginan ninyo ang katawhan sa Israel sa ingon niini nga pamaagi. Kinahanglan isulti ninyo kanila, ²⁴"Hinaot nga panalanginan ka ni Yahweh ug motipig kanimo.²⁵Hinaot nga ang panagway ni Yahweh modan-ag kanimo ug magmaluluy-on kanimo. ²⁶Hinaot nga si Yahweh magtan-aw kanimo uban ang kaluoy ug maghatag kanimo ug kalinaw." ²⁷Sa ingon niini nga pamaagi kinahanglan nga ihatag nila ang akong ngalan ngadto sa katawhan sa Israel. Unya ako silang panalanginan."

7¹Sa adlaw nga nahuman ni Moises ang tabernakulo, gidihogan niya kini ug iya kining gigahin alang kang Yahweh, lakip ang tanan nga mga kasangkapan niini. Gibuhat usab niya ang sama niini alang sa halaran ug sa mga gamit niini. Gidihogan niya kini ug gigahin alang kang Yahweh. ²Nianang adlawa, ang mga pangulo sa Israel, ang mga ulo sa pamilya sa ilang mga katigulangan, naghalad ug mga sakripisyo. Kining mga tawhana mao ang nangulo sa mga tribo. Sila ang nagdumala sa pag-ihap sa mga kalalakin-an. ³Sila ang nagdala sa ilang mga halad sa atubangan ni Yahweh. Nagdala sila ug unom ka karwahe nga adunay tabon ug napulo ug duha ka mga laking baka. Nagdala sila ug usa ka karwahe alang sa duha ka pangulo, ug ang matag pangulo nagdala ug usa ka laking baka. Gibutang nila kining mga butanga sa atubangan sa tabernakulo.⁴Unya nakigsulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ⁵"Dawata ang ilang mga halad ug gamita ang mga halad alang sa buluhaton sa tolda nga tagboanan. Ihatag ang mga halad ngadto sa mga Levita, ngadto sa matag usa sumala sa iyang gikinahanglan sa ilang buluhaton."⁶Gikuha ni Moises ang mga karwahe ug ang mga laking baka, ug gihatag niya kini ngadto sa mga Levita. ⁷Gihatag niya ang duha ka mga karwahe ug upat ka mga laking baka ngadto sa mga kaliwat ni Gerson, tungod sa gikinahanglan sa ilang buluhaton. ⁸Gihatag niya ang upat ka karwahe ug walo ka laking mga baka ngadto sa mga kaliwat ni Merari, ubos sa pag-atiman ni Itamar ang anak nga lalaki ni Aaron ang pari. Gibuhat niya kini tungod sa gikinahanglan sa ilang buluhaton.⁹Apan wala niya gihatagan ug bisan usa niadtong mga butanga ang mga kaliwat ni Kohat, tungod kay ila man ang buluhaton nga may kalambigitan sa mga butang nga gipanag-iyahan ni Yahweh nga kinahanglan nilang pas-anon.¹⁰Ang mga pangulo naghalad sa ilang mga kabtangan alang sa pagpahinungod sa halaran sa adlaw nga gidihogan ni Moises ang halaran. Ang mga pangulo naghalad sa ilang mga halad atubangan sa halaran. ¹¹Ug si Yahweh miingon kang Moises: Ang tagsatagsa ka pangulo kinahanglan magahalad sa iyang kaugalingong adlaw sa iyang halad alang sa pagpahinungod sa halaran."¹²Sa unang adlaw, si Nason ang anak nga lalaki ni Aminadab, sa banay ni Juda, naghalad sa iyang sakripisyo. ¹³Naghalad siya ingon nga iyang sakripisyo ug usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ¹⁴Naghatag siya ug usa ka bulawan nga plato nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels nga puno sa insenso.¹⁵Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka ingon nga halad sinunog, usa ka torong karnero, ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon. ¹⁶Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ¹⁷Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang mga sakripisyo ni Nason ang anak nga lalaki ni Aminadab.¹⁸Sa ikaduhang adlaw, si Netanel ang anak nga lalaki ni Zuar, pangulo sa mga kaliwat ni Isacar, naghalad sa iyang sakripisyo. ¹⁹Naghalad siya ingon nga iyang sakripisyo ug usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo.²⁰Naghatag usab siya ug usa ka bulawang plato nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso. ²¹Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka ingon nga halad sinunog, usa ka torong karnero, ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon. ²²Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ²³Naghatag siya ug duha ka mga laking baka, lima ka mga torong karnero, lima ka mga laking kanding, ug lima ka mga laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Netanel ang anak nga lalaki ni Zuar.²⁴Sa ikatulong adlaw, si Eliab ang anak nga lalaki ni Helon, pangulo sa mga kaliwat ni Zebulun, naghalad sa iyang sakripisyo. ²⁵Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ²⁶Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso.²⁷Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka ingon nga halad sinunog, usa ka torong karnero ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon. ²⁸Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ²⁹Naghatag siya ug duha ka mga laking baka, lima ka mga torong karnero, lima ka mga laking kanding, ug lima ka mga laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Eliab ang anak nga lalaki ni Helon.³⁰Sa ika-upat nga adlaw, si Elizur ang anak nga lalaki ni Sedeur, pangulo sa kaliwat ni Reuben, naghalad sa iyang sakripisyo. ³¹Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels, ug ang usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ³²Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso.³³Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka ingon nga halad sinunog, usa ka torong karnero, ug laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon. ³⁴Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ³⁵Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Elizur ang anak nga lalaki ni Sedeur.³⁶Sa ikalimang adlaw, si Selumiel ang anak nga lalaki ni Zurisadai, pangulo sa mga kaliwat ni Simeon, naghalad sa iyang sakripisyo. ³⁷Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka plata nga bandihado nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ³⁸Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay napulo ka sekels ang gibug-aton, nga puno sa insenso.³⁹Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka, usa ka torong karnero, ug laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ingon nga halad sinunog. ⁴⁰Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ⁴¹Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Selumiel ang anak nga lalaki ni Zurisadai.⁴²Sa ika-unom nga adlaw, si Eliasaf ang anak nga lalaki ni Deuel, pangulo sa kaliwat ni Gad, naghalad sa iyang sakripisyo. ⁴³Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ⁴⁴Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso.⁴⁵Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka, usa ka torong karnero, ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ingon nga halad sinunog. ⁴⁶Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ⁴⁷Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Eliasaf ang anak nga lalaki ni Deuel.⁴⁸Sa ikapitong adlaw, si Elisama ang anak nga lalaki ni Amihud, pangulo sa mga kaliwat ni Efraim, naghalad sa iyang sakripisyo. ⁴⁹Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ⁵⁰Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso.⁵¹Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka, usa ka torong karnero, ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ingon nga halad sinunog. ⁵²Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ⁵³Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Elisama ang anak nga lalaki ni Amihud.⁵⁴Sa ikawalo nga adlaw, si Gamaliel ang anak nga lalaki ni Pedazur, pangulo sa kaliwat ni Manases, naghalad sa iyang sakripisyo. ⁵⁵Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ⁵⁶Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso.⁵⁷Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka, usa ka torong karnero, ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ingon nga halad sinunog. ⁵⁸Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ⁵⁹Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Gamaliel ang anak nga lalaki ni Pedazur.⁶⁰Sa ikasiyam nga adlaw, si Abidan ang anak nga lalaki ni Gideoni, pangulo sa kaliwat ni Benjamin, naghalad sa iyang sakripisyo. ⁶¹Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ⁶²Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso.⁶³Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka, usa ka torong karnero, ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ingon nga halad sinunog. ⁶⁴Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ⁶⁵Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Abidan ang anak nga lalaki ni Gideoni.⁶⁶Sa ikanapulo nga adlaw, si Ahiezer ang anak nga lalaki ni Amisadai, pangulo sa mga kaliwat ni Dan, naghalad sa iyang sakripisyo. ⁶⁷Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ⁶⁸Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso.⁶⁹Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka, usa ka torong karnero, ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ingon nga halad sinunog. ⁷⁰Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ⁷¹Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Ahiezer ang anak nga lalaki ni Amisadai.⁷²Sa ikanapulo ug usa nga adlaw, si Pagiel ang anak nga lalaki ni Ocran, pangulo sa kaliwat ni Aser, naghalad sa iyang sakripisyo. ⁷³Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka mga butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ⁷⁴Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso.⁷⁵Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka, usa ka torong karnero, ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ingon nga halad sinunog. ⁷⁶Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ⁷⁷Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Pagiel ang anak nga lalaki ni Ocran.⁷⁸Sa ikanapulo ug duha nga adlaw, si Ahira ang anak nga lalaki ni Enan, pangulo sa kaliwat ni Naftali, naghalad sa iyang sakripisyo. ⁷⁹Ang iyang sakripisyo mao ang usa ka bandihado nga plata nga adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug usa ka panaksan nga plata nga adunay gibug-aton nga 70 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. Kining duha ka butang puno sa lunlon nga harina nga gisagolan ug lana alang sa halad nga trigo. ⁸⁰Naghatag usab siya ug usa ka plato nga bulawan nga adunay gibug-aton nga napulo ka sekels, nga puno sa insenso.⁸¹Naghatag siya ug usa ka nati nga laking baka, usa ka torong karnero, ug usa ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon ingon nga halad sinunog. ⁸²Naghatag siya ug usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ⁸³Naghatag siya ug duha ka laking baka, lima ka torong karnero, lima ka laking kanding, ug lima ka laking karnero nga nati nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Mao kini ang sakripisyo ni Ahira ang anak nga lalaki ni Enan.⁸⁴Gigahin kining tanan sa mga pangulo sa Israel sa adlaw nga gidihogan ni Moises ang halaran. Gigahin nila ang napulo ug duha ka bandihado nga plata, napulo ug duha ka mga panaksan nga plata, ug napulo ug duha ka plato nga bulawan. ⁸⁵Ang matag bandihado nga plata adunay gibug-aton nga 130 ka sekels ug ang matag panaksan adunay gibug-aton nga 70 ka sekels. Ang tanang sudlanan nga plata adunay gibug-aton nga 2, 400 ka sekels, pinaagi sa timbangan ug sekel sa dapit nga balaan. ⁸⁶Ang matag usa sa napulo ug duha ka plato nga bulawan, puno sa insenso, nga adunay napulo ka sekels ang gibug-aton. Ang tanang plato nga bulawan adunay gibug-aton nga 120 ka sekels.⁸⁷Gigahin niya ang tanan nga mga mananap alang sa halad sinunog, napulo ug duha ka mga laking baka, napulo ug duha ka mga torong karnero, ug napulo ug duha ka mga nating karnero nga laki nga usa ka tuig ang kagulangon. Gihatag nila ang ilang halad nga trigo. Naghatag sila ug napulo ug duha ka laking kanding ingon nga halad sa sala. ⁸⁸Gikan sa tanan nilang kabakahan, mihatag sila ug 24 ka torong baka, 60 ka mga torong karnero, 60 ka mga laking kanding, ug 60 ka mga nating karnero nga laki nga usa ka tuig ang kagulangon, ingon nga sakripisyo alang sa halad sa pakigdait. Alang kini sa paghalad sa halaran human kini nadihogan.⁸⁹Sa dihang misulod si Moises sa tolda nga tagboanan aron makigsulti kang Yahweh, nadungog niya ang tingog ni Yahweh nga nakigsulti kaniya. Nakigsulti si Yahweh kaniya gikan sa ibabaw sa tabon sa sudlanan sa kasabotan, gikan sa taliwala sa duha ka kerubin. Nagsulti siya ngadto kaniya.

8¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ²"Sultihi si Aaron. Ingna siya, 'Ang pito ka suga kinahanglan maghatag ug kahayag sa atubangan sa tungtonganan ug suga sa dihang pasigahon nimo kini.'''³Gibuhat kini ni Aaron. Gisindihan niya ang mga suga diha sa tungtonganan sa suga aron magdan-ag sa atubangan niini, sumala sa gimando ni Yahweh kang Moises. ⁴Ang tungtonganan sa suga gibuhat sa ingon niini nga paagi ug gipakita ni Yahweh kang Moises ang sumbanan niini. Kinahanglan hinimo kini sa bulawan gikan sa sukaranan niini hangtod sa taas, nga adunay hinulma nga kupa nga daw nagapamukad.⁵Misulti pag-usab si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ⁶"Kuhaa ang mga Levita gikan sa katawhan sa Israel ug hinloi sila.⁷Buhata kini kanila aron sa paghinlo kanila: Pisikpisiki sila ug tubig sa paghinlo kanila. Pakiskisi kanila ang tibuok nilang lawas, palabha sa ilang mga bisti, ug sa ingon niini nga paagi mahinloan ang ilang kaugalingon. ⁸Unya pakuhaa sila ug nating baka ug halad nga trigo nga lunlon harina nga gisagolan ug lana. Pakuhaa sila pag-usab ug lain pang nating baka ingon nga halad sa sala.⁹Dad-a ang mga Levita sa atubangan sa tolda nga tagboanan, ug tigoma ang tibuok kumonidad sa katawhan sa Israel. ¹⁰Sa diha nga dad-on mo ang mga Levita sa atubangan ni Yahweh, ang mga katawhan sa Israel kinahanglan nga motapion sa ilang mga kamot sa ibabaw sa mga Levita. ¹¹Kinahanglan nga ihalad ni Aaron ang mga Levita sa atubangan ni Yahweh, ingon nga halad nga binayaw gikan sa katawhan sa Israel. Kinahanglan buhaton niya kini aron nga ang mga Levita mag-alagad kanako.¹²Kinahanglan ipandong sa mga Levita ang ilang mga kamot sa ulo sa mga baka. Kinahanglan maghalad kamo ug usa ka baka ingon nga halad sa sala ug laing baka ingon nga halad sinunog alang kanako, aron sa paghinlo sa mga Levita. ¹³Dad-a ang mga Levita sa atubangan ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki, ug ipataas sila ingon nga halad nga binayaw alang kanako.¹⁴Sa ingon niini nga paagi kinahanglan ilain nimo ang mga Levita gikan sa katawhan sa Israel. Akoa ang mga Levita. ¹⁵Human niana, kinahanglan nga mosulod ang mga Levita aron mag-alagad didto sa tolda nga tagboanan. Kinahanglan hinloan nimo sila. Kinahanglan ihalad nimo sila ingon nga halad nga binayaw.¹⁶Buhata kini, tungod kay silang tanan akoa gikan sa katawhan sa Israel. Sila ang mopuli sa matag panganay, ang unang mga anak sa taguangkan, sa tanang kaliwat ni Israel. Gikuha ko ang mga Levita alang sa akong kaugalingon. ¹⁷Akoa ang tanan nga mga kamagulangang anak gikan sa katawhan sa Israel, sa mga tawo ug sa mga mananap. Sa adlaw nga gikuha ko ang kinabuhi sa tanang kamagulangang anak didto sa yuta sa Ehipto, gilain ko sila alang sa akong kaugalingon.¹⁸Gikuha ko ang mga Levita gikan sa katawhan sa Israel imbis nga ang tanang kamagulangang anak. ¹⁹Gitagana ko ang mga Levita ingon nga gasa alang kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki. Gikuha ko sila gikan sa katawhan sa Israel aron sa pagbuhat sa buluhaton sa katawhan sa Israel didto sa tolda nga tagboanan. Gitagana ko sila alang sa kapasayloan sa katawhan sa Israel aron nga walay balatian nga mohampak sa katawhan kung moduol sila sa balaang dapit."²⁰Si Moises, si Aaron ug ang tibuok katilingban sa katawhan sa Israel nagbuhat niini uban sa mga Levita. Gibuhat nila ang tanan nga gimando ni Yahweh kang Moises mahitungod sa mga Levita. Gibuhat kini sa katawhan sa Israel uban kanila. ²¹Gihinloan sa mga Levita ang ilang mga kaugalingon ug gilabhan ang ilang mga bisti, ug gidala sila ni Aaron ingon nga halad nga binayaw alang kang Yahweh ug naghimo siya ug kapasayloan alang kanila aron mahinloan sila.²²Human niana, nanulod ang mga Levita sa tolda nga tagboanan aron sa pagbuhat sa ilang buluhaton sa atubangan ni Aaron ug sa mga anak nga lalaki ni Aaron. Sumala kini sa gimando ni Yahweh kang Moises mahitungod sa mga Levita. Gitagad nila ang tanang Levita sa ingon niini nga paagi.²³Nakigsulti pag-usab si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ²⁴"Kining tanan alang sa mga Levita nga nagpanuigon ug 25 ka tuig ug pataas. Kinahanglan moapil sila sa pundok nga moalagad sa tolda nga tagboanan.²⁵Kinahanglan moundang sila sa pag-alagad sa ingon niini nga paagi sa pangidaron nga 50 ka tuig. Sa ingon niana nga pangidaron kinahanglan nga dili na gayod sila mag-alagad. ²⁶Mahimo sila nga motabang sa ilang mga igsoong lalaki nga nagbuhat sa buluhaton sa tolda nga tagboanan, apan kinahanglan nga dili na gayod sila mag-alagad pa. Kinahanglan dumalahon nimo ang mga Levita niining tanang mga butanga."

9¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises didto sa kamingawan sa Sinai, sa unang bulan sa ikaduhang tuig gikan sa paggawas nila sa kayutaan sa Ehipto. Miingon siya, ²"Tugoti ang katawhan sa Israel nga isaulog ang Pagsaylo sa tukmang panahon sa tuig. ³Sa ikanapulo ug upat nga adlaw niining bulana, sa pagkagabii, kinahanglang isaulog ang Pagsaylo sa tukmang panahon sa tuig. Kinahanglan nga tumanon nimo kini, sunda ang tanang sulundon, ug tumana ang tanang balaod nga may kalabotan niini."⁴Busa, gisultihan ni Moises ang katawhan sa Israel nga kinahanglan nilang isaulog ang Kapistahan sa Pagsaylo. ⁵Busa gisaulog nila ang Pagsaylo sa unang bulan, sa ikanapulo ug upat nga adlaw sa bulan, sa pagkagabii, didto sa kamingawan sa Sinai. Ang katawhan sa Israel mituman sa tanan nga gimando ni Yahweh kang Moises nga buhaton.⁶Adunay pipila ka mga lalaki nga nahugaw tungod sa patay nga lawas sa tawo. Dili sila makahimo sa pagsaulog sa Pagsaylo nianang adlawa. Miduol sila kang Moises ug kang Aaron nianang maong adlawa. ⁷Kadto nga mga tawo miingon kang Moises, "Hugaw kami tungod sa patay nga lawas sa tawo. Nganong inyo kaming pugngan nga mohalad ug sakripisyo kang Yahweh sa tukmang panahon sa tuig uban sa katawhan sa Israel?" ⁸Miingon si Moises kanila, "Hulat kanako kay akong paminawon kung unsay ikasulti ni Yahweh mahitungod kaninyo."⁹Nakigsulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ¹⁰"Sultihi ang katawhan sa Israel. Ingna, 'Kung bisan kinsa kaninyo o sa inyong kaliwatan ang nahugaw tungod sa patay nga lawas, o kung anaa sa taas nga panaw, magsaulog gihapon siya sa Pagsaylo alang kang Yahweh.'¹¹Kinahanglan nilang isaulog ang Pagsaylo sa ikaduhang bulan sa gabii sa ikanapulo ug upat nga adlaw. Kinahanglan kaonon nila kini uban sa tinapay nga walay igpapatubo ug sa pait nga mga herbal. ¹²Kinahanglan nga walay mabilin niini hangtod sa pagkabuntag, o balion bisan ang bukog niini. Kinahanglan nilang subayon ang tanang sulundon alang sa Pagsaylo.¹³Apan kung si bisan kinsa nga hinlo ug wala nagpanaw, apan napakyas sa pagsaulog sa Pagsaylo, kanang tawhana kinahanglan ipahilayo sa iyang katawhan tungod kay wala siya naghalad ug sakripisyo nga gikinahanglan ni Yahweh sa tukmang panahon sa tuig. Kinahanglan pas-anon nianang tawhana ang iyang sala. ¹⁴Kung adunay langyaw nga nagpuyo diha kaninyo ug buot magsaulog sa Pagsaylo aron sa pagpasidungog kang Yahweh, kinahanglan niyang subayon ang mga kamandoan sa Pagsaylo, ug tumanon ang mga balaod niini. Kinahanglan nga aduna kamoy samang balaod alang sa mga langyaw ug alang sa tanang nahimugso sa yuta."¹⁵Sa adlaw nga natukod na ang tabernakulo, ang panganod mitabon sa tabernakulo, ang tolda sa kasabotan. Sa pagkagabii ang panganod anaa ibabaw sa tabernakulo. Sama kini sa kalayo hangtod sa pagkabuntag. ¹⁶Nagpadayon kini nga ingon niana. Ang panganod mitabon sa tabernakulo ug nahisama sa kalayo sa pagkagabii. ¹⁷Sa dihang mopataas ang panganod ibabaw sa tolda, ang katawhan sa Israel mangandam sa ilang pagpanglakaw. Kung ang panganod mohunong, ang mga tawo magkampo.¹⁸Sa mando ni Yahweh, manglakaw ang katawhan sa Israel, ug sa iyang pagmando, magkampo sila. Samtang ang panganod mohunong ibabaw sa tabernakulo, magpabilin sila sa ilang kampo. ¹⁹Kung ang panganod magpabilin ibabaw sa tabernakulo sa daghang mga adlaw, ang katawhan sa Israel motuman sa mga pagmando ni Yahweh ug dili molakaw.²⁰Usahay ang panganod magpabilin sa tabernakulo sa pipila ka mga adlaw. Sa ingon niana, motuman sila sa mando ni Yahweh—magbuhat sila ug kampo ug unya molakaw sa iyang mando. ²¹Usahay ang panganod anaa sa kampo gikan sa kagabhion hangtod sa kabuntagon. Kung ang panganod mopataas sa panahon sa kabuntagon, manglakaw sila. Kung magpadayon kini sa usa ka adlaw ug sa usa ka gabii, molakaw lamang sila kung ang panganod mopataas.²²Kung ang panganod magpabilin sa tabernakulo sa duha ka adlaw, sa usa ka bulan, o usa ka tuig, hangtod nga magpabilin kini didto, ang katawhan sa Israel magpabilin sa ilang kampo ug dili molakaw. Apan kung ang panganod mopataas, manglakaw sila. ²³Magkampo sila ubos sa mando ni Yahweh, ug molakaw sa iyang pagmando. Gituman nila ang mando nga gihatag ni Yahweh pinaagi kang Moises.

10¹Misulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ²"Pagbuhat ug duha ka trumpeta nga plata. Masoha ang plata aron paghimo niini. Kinahanglan nga gamiton nimo ang mga trumpeta aron sa pagtigom sa kumonidad ug aron sa pagpahibalo sa kumonidad nga ibalhin ang ilang mga kampo.³Kinahanglan ipatingog sa mga pari ang mga trumpeta aron pagtigom sa kumonidad diha sa imong atubangan sa ganghaan sa tolda nga tagboanan. ⁴Kung usa lamang ka trumpeta ang patingogon sa mga pari, unya ang mga pangulo, ang nangulo sa matag banay sa Israel, kinahanglang magtigom diha kanimo. ⁵Kung magpatingog kamo sa makusog nga pagpasidaan, ang mga kampo nga anaa sa sidlakang bahin magsugod sa ilang lakaw.⁶Kung magpatingog kamo sa makusog nga pagpasidaan sa ikaduhang higayon, ang mga kampo sa habagatang bahin kinahanglan magsugod sa ilang lakaw. Kinahanglan magpatingog sila sa makusog nga pagpasidaan alang sa ilang pagpanglakaw. ⁷Kung magtigom ang tibuok kumonidad, patingoga ang mga trumpeta, apan dili lamang kusog. ⁸Ang mga anak ni Aaron, nga mga pari, kinahanglan maoy magpatingog sa mga trumpeta. Mao kini kanunay ang sulundon alang kanimo sa tibuok henerasyon sa imong katawhan.⁹Kung makiggubat ka batok sa mga kaaway nga nagdaogdaog kanimo diha sa inyong yuta, kinahanglan nimong ipatingog ang tingog sa pagpasidaan gamit ang mga trumpeta. Ako, si Yahweh nga imong Dios, maghinumdom kanimo ug molawas kanimo gikan sa imong mga kaaway.¹⁰Sa panahon usab sa pagsaulog sa inyong naandang mga kapistahan ug sa mga pagsugod sa bulan, kinahanglan nimong patingogon ang mga trumpeta aron sa pagpasidungog sa inyong halad sinunog ug ngadto sa mga halad sakripisyo alang sa inyong pakigdait. Kini maoy magpahinumdom kaninyo mahitungod kanako, nga inyong Dios. Ako si Yahweh nga inyong Dios."¹¹Sa ikaduhang tuig, sa ikaduhang bulan, sa ika- 20 nga adlaw sa bulan, ang panganod mipataas sa tabernakulo sa kasabotan. ¹²Ang katawhan sa Israel nagpadayon sa ilang lakaw gikan sa kamingawan sa Sinai. Ang panganod mihunong sa kamingawan sa Paran. ¹³Mao kadto ang ilang unang pagpanglakaw, subay sa mando ni Yahweh nga gihatag pinaagi kang Moises.¹⁴Ang kampo ilalom sa bandira sa mga kaliwatan ni Juda maoy nag-una, nanglakaw uban sa ilang kaugalingon kasundalohan. Si Nason ang anak nga lalaki ni Aminadab maoy naggiya sa mga sundalo ni Juda. ¹⁵Si Netanel ang anak nga lalaki ni Zuar maoy naggiya sa mga sundalo sa tribo sa mga kaliwatan ni Isacar. ¹⁶Si Eliab ang anak nga lalaki ni Helon maoy naggiya sa mga sundalo sa tribo sa mga kaliwatan ni Zebulun.¹⁷Ang mga kaliwat ni Gerson ug Merari, maoy nag-amping sa tabernakulo, naghipos sa tabernakulo ug unya nagsugod sa ilang lakaw. ¹⁸Sunod nga nanglakaw mao ang mga sundalo ilalom sa bandira sa kampo ni Reuben. Si Elizur ang anak nga lalaki ni Sedeur maoy naggiya sa mga sundalo ni Reuben. ¹⁹Si Selumiel ang anak nga lalaki ni Zurisadai maoy naggiya sa tribo sa mga kaliwat ni Simeon. ²⁰Si Elisaf ang anak nga lalaki ni Deuel maoy naggiya sa mga sundalo sa tribo sa mga kaliwat ni Gad.²¹Ang mga Kohatihanon nanglakaw. Sila ang nagdala sa mga balaang gamit sa dapit nga balaan. Ang uban maoy magtukod sa tabernakulo sa dili pa moabot ang mga Kohatihanon sa sunod nga kampo. ²²Ang mga sundalo ilalom sa bandira sa mga kaliwat ni Efraim maoy sunod nga nanglakaw. Si Elisama ang anak nga lalaki ni Amihud maoy naggiya sa mga sundalo ni Efraim. ²³Si Gamaliel ang anak nga lalaki ni Pedazur maoy naggiya sa mga sundalo sa tribo sa mga kaliwat ni Manases. ²⁴Si Abidan ang anak nga lalaki ni Gideoni maoy naggiya sa mga sundalo sa tribo sa mga kaliwat ni Benjamin.²⁵Ang mga sundalo nga nagkampo ilalom sa bandira sa mga kaliwat ni Dan maoy ulahing nanglakaw. Si Ahiezer ang anak nga lalaki ni Amisadai maoy naggiya sa mga sundalo ni Dan. ²⁶Si Pagiel ang anak nga lalaki ni Ocran maoy naggiya sa mga sundalo sa tribo sa kaliwat ni Aser. ²⁷Si Ahira ang anak nga lalaki ni Enan maoy naggiya sa mga sundalo sa tribo sa mga kaliwat ni Naftali. ²⁸Mao kini ang paagi sa pagpanglakaw sa mga kasundalohan sa katawhan sa Israel.²⁹Nakigsulti si Moises kang Hobab anak nga lalaki ni Reuel nga usa ka Midianhon. Si Reuel mao ang amahan sa asawa ni Moises. Nakigsulti si Moises kang Hobab ug miingon, "Moadto kami sa dapit nga gihulagway ni Yahweh kanamo. Si Yahweh miingon, 'Ihatag ko kini kaninyo.' Kuyog kanamo ug buhaton namo kanimo ang maayo. Gisaad ni Yahweh nga mobuhat ug maayo alang sa Israel." ³⁰Apan miingon si Hobab kang Moises, "Dili ako mokuyog kaninyo. Moadto ako sa akong kaugalingong yuta ug sa akong kaugalingong kaliwat."³¹Unya si Moises mitubag, "Palihog ayaw kami biyai. Nasayod ka kung unsaon pagkampo sa kamingawan. Kinahanglan nga bantayan mo kami. ³²Kung mokuyog ka kanamo, buhaton namo kanimo ang maayo sama sa gibuhat ni Yahweh kanamo."³³Gikan sa bukid ni Yahweh naglakaw sila sulod sa tulo ka adlaw. Ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh nag-una kanila sulod nianang tulo ka adlaw aron sa pagpangita ug dapit nga ilang kapahulayan. ³⁴Ang panganod ni Yahweh anaa sa ilang ibabaw sa panahon sa adlaw samtang naglakaw sila.³⁵Sa dihang maglakaw ang sudlanan sa kasabotan, moingon si Moises, "Bangon, O Yahweh. Patibulaaga ang imong mga kaaway. Himoa nga kadtong nagdumot kanimo mokalagiw palayo kanimo." ³⁶Sa dihang ang sudlanan sa kasabotan mohunong, si Moises moingon, "O Yahweh, balik ngadto sa napulo ka liboan ka mga Israel."

11¹Karon nagbagulbol ang mga tawo mahitungod sa ilang mga kalisdanan samtang naminaw si Yahweh. Nadungog ni Yahweh ang mga tawo ug nasuko. Ang kalayo nga gikan kang Yahweh misunog kanila ug milamoy sa pipila ka mga kampo nga anaa sa tumoy. ²Unya mitawag ang mga tawo kang Moises, busa nag-ampo si Moises kang Yahweh, ug ang kalayo napalong. ³Kadto nga dapit ginganlan ug Tabera, tungod kay ang kalayo ni Yahweh misilaob man sa ilang taliwala.⁴Pipila ka mga langyaw ang nagsugod sa pagkampo uban sa kaliwatan sa Israel. Nagtinguha sila ug maayong kalan-on aron kaonon. Unya ang katawhan sa Israel nanagpanghilak ug miingon, "Kinsay makahatag kanamo ug karne aron kaonon? ⁵Nahinumdoman namo ang isda nga gawasnon namong ginakaon didto sa Ehipto, ang mga pipino, mga melon, mga sibuyas, ang mga bombay, ug ang mga ahos. ⁶Karon nawala na ang among gana sa pagkaon, tungod kay kining mana na lamang ang kanunay namong makita."⁷Ang mana sama sa koriander nga liso. Sama kini sa salong . ⁸Manglakaw ang mga tawo ug mangtigom niini. Galingon nila kini, lubokon sa lusong, lutoon kini sa mga kolon ug himoon kining tinapay. Ang lami niini sama sa preskong lana sa olibo.⁹Sa dihang ang yamog mangatagak sa kampo sa kagabhion, mangahulog usab ang mana. ¹⁰Nadungog ni Moises ang pagdangoyngoy sa mga tawo diha sa ilang mga pamilya, ug ang matag tawo anaa sa ganghaan sa iyang tolda. Nasuko pag-ayo si Yahweh, ug sa panan-aw ni Moises sayop ang ilang pagbagulbol.¹¹Miingon si Moises kang Yahweh, "Nganong dili man maayo ang imong pagtagad sa imong sulugoon? Nganong wala ka mahimuot kanako? Gipapas-an mo kanako ang mga kabug-aton niining tanang katawhan? ¹²Ako ba diay ang nanamkon niining tanang katawhan? Gianak ko ba sila nga kinahanglan kang moingon kanako, 'Dad-a sila duol sa imong dughan sama sa amahan nga nagkugos sa iyang gamay nga bata?' Kinahanglan ko ba silang dad-on paingon sa yuta nga imong gipanumpa sa ilang mga katigulangan nga ihatag kanila?¹³Asa man ako makakita ug karne aron ihatag niining tanang katawhan? Nanagpanghilak sila sa akong atubangan ug miingon, 'Hatagi kami ug karne aron among kan-on.' ¹⁴Dili nako kaya nga pas-anon kining tanang katawhan nga mag-inusara. Sobra ra sila alang kanako. ¹⁵Tungod kay ingon niini ang imong pagtagad kanako, patya ako karon—kon nakakaplag ako ug pabor sa imong mga mata—ayaw itugot nga makakita ako sa akong kalisdanan."¹⁶Miingon si Yahweh kang Moises, "Dad-a nganhi kanako ang 70 ka mga kadagkoan sa Israel. Siguroha nga sila mga kadagkoan ug mga pangulo sa katawhan. Dad-a sila ngadto sa tolda nga tagboanan aron motindog didto uban kanimo. ¹⁷Mokanaog ako ug magkigsulti ako kanimo didto. Kuhaon ko ang pipila ka mga Espiritu nga anaa kanimo ug ibutang kini ngadto kanila. Pagapas-anon nila ang kabug-aton sa mga tawo uban kanimo. Dili mo na kini pas-anon nga mag-inusara.¹⁸Ingna ang katawhan, 'Andama ang inyong mga kaugalingon alang ugma ug makakaon gayod kamo ug karne, tungod kay mihilak kamo ug nadungog kamo ni Yahweh. Miingon kamo, "Kinsa ang makahatag kanamo ug karne aron among kan-on? Maayo pa alang kanamo nga didto kami sa Ehipto." Busa hatagan kamo ni Yahweh ug karne ug kaonon ninyo kini. ¹⁹Dili lamang kamo mokaon ug karne sulod sa usa ka adlaw, sa duha ka adlaw, sa lima ka adlaw, sa napulo ka adlaw o sa baynte ka adlaw, ²⁰apan mokaon kamo ug karne sulod sa tibuok bulan hangtod nga manggawas na kini sa inyong mga ilong. Lud-on kamo niini tungod kay gisalikway man ninyo si Yahweh, nga anaa kaninyo. Nanaghilak kamo sa iyang atubangan. Miingon kamo, "Nganong mibiya kita sa Ehipto?"'"²¹Unya miingon si Moises, "Uban kanako ang 600, 000 ka mga tawo, ug miingon ka, 'Hatagan ko sila ug karne aron ilang kaonon sulod sa tibuok bulan.' ²²Mangayam ba kami ug panon sa kahayopan aron matagbaw sila? Pamukoton ba namo ang tanang isda sa dagat aron matagbaw sila?" ²³Miingon si Yahweh kang Moises, "Mubo ba ang akong kamot? Karon makita mo kung tinuod ba o dili ang akong pulong."²⁴Migawas si Moises ug giingnan ang mga tawo sa mga pulong ni Yahweh. Gitigom niya ang 70 ka mga kadagkoan ug gipahimutang sila palibot sa tolda. ²⁵Mikanaog si Yahweh sa panganod ug misulti kang Moises. Gikuha ni Yahweh ang pipila ka mga Espiritu nga anaa kang Moises ug gibutang kini sa 70 ka mga kadagkoan. Sa dihang ang Espiritu napahiluna kanila, nanagna sila, apan niadto lamang nga higayon ug wala na mausab.²⁶Duha ka tawo ang nagpabilin sa kampo, nga ginganlan ug Eldad ug Medad. Ang Espiritu anaa usab kanila. Ang ilang mga ngalan nahisulat sa listahan, apan wala sila migawas sa tolda. Hinuon, nanagna sila sa kampo. ²⁷Usa ka batan-ong lalaki ang midagan paingon kang Moises ug miingon, "Si Eldab ug Medad nanagna didto sa kampo."²⁸Si Josue ang anak nga lalaki ni Nun, ang alalay ni Moises, usa sa iyang pinili nga kalalakin-an, miingon kang Moises, "Akong agalong Moises, pahunonga sila." ²⁹Miingon si Moises kaniya, "Nangabugho ka ba alang kanako? Gitinguha ko nga ang tanang katawhan ni Yahweh mga propeta ug aron ibutang niya ang iyang Espiritu sa ilang tanan!" ³⁰Unya si Moises ug ang mga kadagkoan sa Israel mibalik sa kampo.³¹Unya miabot ang hangin nga gikan kang Yahweh ug nagdala ug buntog gikan sa dagat. Nangahulog kini duol sa kampo, mga usa ka adlaw nga pagpanaw sa usa ka bahin ug usa ka adlaw nga pagpanaw sa laing bahin. Ang buntog nakapalibot sa kampo nga mga duha ka kyubits ang kahabogon gikan sa yuta. ³²Nagkapuliki ang mga tawo sa pagpanguha sa buntog tibuok adlaw, tibuok gabii, ug pagkasunod adlaw. Walay nagkuha ug minus napulo ka homers sa buntog. Gipangbahinbahin nila ang buntog sa tibuok kampo.³³Samtang ang karne anaa pa sa ilang baba, samtang giusap pa nila kini, nasuko si Yahweh kanila. Giatake niya ang katawhan sa hilabihan ka dakong balatian. ³⁴Kadto nga dapit ginganlan ug Kibrot Hataava, tungod kay didto nila gilubong ang mga tawo nga nagtinguha ug karne. ³⁵Gikan sa Kibrot Hataava ang katawhan nanglakaw padulong sa Hazerot, diin didto sila nagpabilin.

12¹Unya si Miriam ug si Aaron misulti batok kang Moises tungod sa Cuhitihanon nga babaye nga iyang giminyoan. ²Miingon sila, "Nakigsulti lang ba si Yahweh kang Moises? Wala ba usab siya nakigsulti kanato?" Karon nadungog ni Yahweh ang ilang giingon. ³Karon ang tawo nga si Moises usa ka mapainubsanon, mapainubsanon kay kang bisan kinsa nga anaa sa kalibotan.⁴Dihadiha misulti si Yahweh kang Moises, kang Aaron, ug kang Miriam: "Gawas, kamong tulo, ngadto sa tolda nga tagboanan." Busa ang tulo migawas. ⁵Unya mikanaog si Yahweh diha sa haligi nga panganod. Mitindog siya sa ganghaan sa tolda ug gitawag si Aaron ug si Miriam. Silang duha mipaduol.⁶Miingon si Yahweh, "Karon paminawa ang akong mga pulong. Sa dihang ang akong propeta uban kaninyo, ipakita ko ang akong kaugalingon kaniya diha sa mga panan-awon ug mosulti kaniya diha sa mga damgo. ⁷Ang akong sulugoon nga si Moises dili sama niana. Matinud-anon siya sa tibuok nakong panimalay. ⁸Ako mismo nagkigsulti kang Moises, dili sa mga panan-awon o mga tigmo. Nakita niya ang akong hulagway. Busa nganong wala kamo mahadlok sa pagsulti ug batok sa akong sulugoon, batok kang Moises?"⁹Ang kasuko ni Yahweh misilaob batok kanila, ug unya mibiya siya kanila. ¹⁰Ang panganod mipataas sa tolda, ug si Miriam sa kalit gitakboyan ug sangla—niputi siya sama sa nyibe. Sa dihang milingi si Aaron kang Miriam, nakita niya nga kini nahimong sanglahon.¹¹Si Aaron miingon kang Moises, "O akong agalon, palihog ayaw kupti kining sala batok kanamo. Nagsulti kami ug binuang, ug nakasala kami. ¹²Palihog ayaw itugot nga mamahimo siyang sama sa patay nga bag-ong anak nga ang unod halos gilamoy sa dihang migula kini gikan sa tagoangkan sa inahan."¹³Busa nagpakitabang si Moises kang Yahweh. Miingon siya, "Palihog ayoha siya, O Dios, palihog." ¹⁴Miingon si Yahweh kang Moises, "Kung giluwaan sa iyang amahan ang iyang nawong, maulawan siya sulod sa pito ka adlaw. Ipagawas siya sa kampo sulod sa pito ka adlaw. Human niana dad-a siya sa sulod pag-usab." ¹⁵Busa gibutang si Miriam gawas sa kampo sulod sa pito ka adlaw. Ang katawhan wala nanglakaw hangtod nga nakabalik siya sa kampo.¹⁶Human niana, ang katawhan nanglakaw gikan sa Hazerot ug mikampo sa kamingawan sa Paran.

13¹Unya nakigsulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ²"Ipadala ang pipila ka mga kalalakin-an aron sa pagsusi sa yuta sa Canaan, diin akong gihatag sa katawhan sa Israel. Pagpadala ug tawo sa matag tribo sa ilang katigulangan. Ang matag usa ka tawo kinahanglan mangulo taliwala kanila."³Gipadala sila ni Moises gikan sa kamingawan sa Paran, aron nga motuman sila sa sugo ni Yahweh. Silang tanan mga pangulo sa mga katawhan sa Israel. ⁴Mao kini ang ilang mga ngalan: gikan sa tribo ni Ruben, Shammua ang anak nga lalaki ni Zaccur;⁵gikan sa tribo ni Simeon, Shafat ang anak nga lalaki ni Hori; ⁶gikan sa tribo ni Juda, si Caleb ang anak nga lalaki ni Jefunneh; ⁷gikan sa tribo ni Isacar, si Igal ang anak nga lalaki ni Jose; ⁸gikan sa tribo ni Efraim si Hosea ang anak nga lalaki ni Nun;⁹gikan sa tribo ni Benjamin, si Palti ang anak nga lalaki ni Rafu; ¹⁰gikan sa tribo ni Zebulun, si Gaddiel ang anak nga lalaki ni Sodi; ¹¹gikan sa tribo ni Jose (mao kana ang pagkasulti, gikan sa tribo ni Manases), si Gaddi ang anak nga lalaki ni Susi; ¹²gikan sa tribo ni Dan, si Ammiel ang anak nga lalaki ni Gemalli;¹³gikan sa tribo ni Aser, si Sethur ang anak nga lalaki ni Michael; ¹⁴gikan sa tribo ni Naftali, mao si Nahbi ang anak nga lalaki ni Vofsi; ¹⁵gikan sa tribo ni Gad, si Geuel ang anak nga lalaki ni Machi. ¹⁶Mao kini ang mga ngalan sa mga kalalakin-an kansang gipadala ni Moises sa pagsusi sa yuta. Gipatawag ni Moises si Hosea ang anak nga lalaki ni Nun pinaagi sa ngalan ni Josue.¹⁷Gipadala sila ni Moises aron sa pagsusi sa yuta sa canaan. Siya miingon ngadto kanila, "Paduol kamo sa Negev ug saka kamo ngadto sa mga bukid. ¹⁸Susiha ang yuta aron makita kung unsa ang sama niini. Panid-i ang mga tawo nga nanimuyo didto, kung sila ba mga kusgan o mga huyang, kung sila gamay ba o daghan. ¹⁹Tan-awa kung unsa sama ang yuta kung asa sila nanimuyo. Kini ba maayo o dili maayo? Unsa ang mga siyudad nga anaa didto? Kung sama ba sila sa kampo, o lig-on ba nga mga siyudad? ²⁰Tan-awa kung sama sa unsa ang yuta kung maayo ba kini nga katuboan ug pananom o dili, ug kung aduna bay kahoy didto o wala. Pagmaisugon ug pagdala balik ug panag-ingnan sa yuta." Karon ang panahon mao ang panahon sa unang hinog nga mga ubas.²¹Busa ang mga kalalakin-an nanungas ngadto sa yuta gikan sa kamingawan sa Sin ngadto sa Rehob, duol sa Lebo sa Hamat. ²²Nagsaka sila sa Negev ug nakaabot sa Hebron. Si Ahiman, Sheshai, ug Talmai, kaliwat gikan sa banay ni Anak, anaa didto. Karon natukod ang Hebron mitukod sa pito ka tuig sa wala pa ang Zoan sa Ehipto.²³Sa dihang nakaabot na sila sa walog sa Escol, Nagputol sila ug sanga lakip ang usa ka pungpong sa ubas. Gidala nila kini gibutangan nila ug kahoy sa taliwala sa duha sa ilang grupo. Nagdala usab sila ug granada ug mga igos. ²⁴Kana nga dapit ginganlan ug walog sa Eschol, tungod sa pungpong sa ubas nga giputol sa katawhan sa Israel didto.²⁵Human sa 40 ka adlaw, mibalik sila gikan sa pagsusi sa yuta. ²⁶Miabot sila balik kang Moises, Aaron, ug ngadto sa tanan nga lumulopyo nga katawhan sa Israel didto sa kamingawan sa Paran, didto sa Kadesh. Ug ilang gidala ang pulong ngadto kanila ug sa tibook kumonidad, ug gipakita kanila ang mga abut sa yuta.²⁷Misulti sila kang Moises, "Nakaabot kami sa yuta nga imong gipaadtoan kanamo. Labihan ang pag-agas sa gatas ug dugos. Kini ang pipila ka mga abot gikan niini. ²⁸Apan, mga kusgan ang mga tawo nga naghimo sa ilang pinuy-anan didto. Kinural ang mga siyudad ug labihan kaluag. Nakita usab namo didto ang mga kaliwat ni Anak. ²⁹Ang Amolikanhon nanimuyo didto sa Negev. Ang Hitihanon, Jebusihanon, ug ang mga Amonihanon adunay mga pinuy-anan didto sa kabungtoran nga bahin. Ang mga Canaanhon nanimuyo sa dagat ug kilid sa tubig sa Jordan."³⁰Unya gipahilom ni Caleb ang katawhan nga anaa sa atubangan ni Moises ug misulti, "Manaka kita ug angkonon ang yuta, tungod kay makahimo gayod kita sa pag-ilog niini." ³¹Apan ang lain nga mga kalalakin-an nga mikuyog kaniya nag-ingon "Dili kita makahimo sa pagsulong sa katawhan tungod kay mga gusgan sila kaysa kanato."³²Busa nagpakaylap sila sa mga balita nga makapaluya sa katawhan sa Israel mahitungod sa yuta nga ilang gisusi. Sila miingon, "Ang yuta nga among gitan-aw mao ang yuta nga molamoy sa mga lumulopyo niini. Ang tanan nga mga tawo didto mga tag-as kaayo. ³³Didto nakakita kami ug mga higanti, ang mga kaliwat ni Anak, ang mga tawo nga naggikan sa mga higanti. Sa among pagtan-aw sama lang kami sa mga apan-apan kung itandi kanila, ug mao usab kini kung unsa kita sa ilang panan-aw."

14¹Nianang gabhiona nanghilak sa makusog ang tibuok katilingban. ²Gitamay sa tanang katawhan sa Israel si Moises ug si Aaron. Miingon kanila ang tibuok kumonidad, "Maayo pag nangamatay nalang kami didto sa yuta sa Ehipto, o dinhi sa kamingawan! ³Nganong gidala man kami ni Yahweh niining yutaa aron mamatay pinaagi sa espada? Ang among mga asawa ug among gagmay nga mga bata mahimong binihag. Dili ba mas maayo pa man alang kanato ang pagbalik sa Ehipto?"⁴Nag-ingnanay sila sa usag-usa, "Magpili kita ug laing pangulo, ug mamalik kita sa Ehipto." ⁵Unya si Moises ug si Aaron mihapa sa atubangan sa tanang katawhan sa Israel nga nagkatigom.⁶Si Josue ang anak nga lalaki ni Nun ug si Caleb ang anak nga lalaki ni Jefune, nga pipila niadtong gipadala aron mosusi sa yuta, migisi sa ilang mga bisti. ⁷Misulti sila sa tibuok kumonidad sa katawhan sa Israel. Miingon sila, "Ang yuta nga among giadto ug gisusi maayo kaayo nga yuta. ⁸Kung nahimuot si Yahweh kanato, dad-on niya kita niining yutaa ug ihatag kini kanato. Ang yuta nga nag-agos sa gatas ug dugos.⁹Apan ayaw rebelde batok kang Yahweh, ug ayaw kahadloki ang mga tawo sa yuta. Pagalamyon nato sila sama kasayon sa pagkaon. Ang ilang panalipod mangatangtang gikan kanila, tungod kay ubanan kita ni Yahweh. Ayaw sila kahadloki." ¹⁰Apan ang tanang katawhan mibahad sa pagbato kanila aron patyon. Unya mitungha ang himaya ni Yahweh sa tolda nga tagboanan alang sa tanang katawhan sa Israel.¹¹Miingon si Yahweh kang Moises, "Hangtod kanus-a ba kining mga tawhana mosalikyaw kanako? Hangtod kanus-a man sila mopakyas sa pagsalig kanako, luyo sa tanang timailhan sa akong gahom nga akong nahimo taliwala kanila? ¹²Atakihon ko sila uban sa hampak, isalikway ko sila, ug maghimo ako gikan sa imong kaugalingong banay ug usa ka nasod nga mas bantogan ug mas kusgan pa kay kanila."¹³Miingon si Moises kang Yahweh, "Kung buhaton nimo kini, makadungog unya ang mga Ehiptohanon mahitungod niini, tungod kay giluwas mo kining mga tawhana gikan kanila pinaagi sa imong gahom. ¹⁴Isulti nila kini sa mga lumulupyo niining yutaa. Nakadungog sila nga ikaw, O Yahweh, nag-uban niining mga tawhana, tungod kay nakita ka nawong sa nawong. Mibarog ang imong panganod ibabaw sa imong katawhan. Nag-una ka kanila ingon nga haligi nga panganod sa pagkaadlaw ug usa ka haligi nga kalayo sa kagabhion.¹⁵Kung patyon nimo karon kining mga tawhana ingon nga usa lang ka tawo, ang kanasoran unya nga nakadungog sa imong kabantogan mosulti ug moingon, ¹⁶"Tungod kay dili madala ni Yahweh kining mga katawhan paingon sa yuta nga iyang gisaad kanila, gipamatay nalang niya sila sa kamingawan.'¹⁷Karon, gihangyo ko ikaw, gamita ang imong dakong gahom. Kay nag-ingon ka, ¹⁸'Si Yahweh dili daling masuko ug madagayaon sa gugmang walay paglubad. Pasayloon niya ang mga kalapasan ug ang kasal-anan. Silotan niya ang sad-an sa dihang mosilot siya sa sala sa mga kaliwatan sa ilang mga katigulangan, hangtod sa ikatulo ug ikaupat nga kaliwatan.' ¹⁹Naghangyo ako kanimo, pasayloa ang sala niining mga katawhan tungod sa pagkadako sa imong pagkamatinud-anon sa kasabotan, sama sa kanunay nimong pagpasaylo niining mga katawhan gikan pa sa panahon nga anaa pa sila sa Ehipto hangtod karon."²⁰Miingon si Yahweh, "Pasayloon ko sila sumala sa imong gihangyo, ²¹apan sa tinuod, samtang ako nagpuyo, ug samtang napuno ang tibuok kalibotan sa akong himaya, ²²kadtong tanang mga tawo nga nakakita sa akong himaya ug mga timailhan sa gahom nga akong gibuhat didto sa Ehipto ug sa kamingawan—gisulayan gihapon nila ako sa napulo ka higayon ug wala sila namati sa akong tingog.²³Busa mosulti ako nga dili gayod sila makakita sa yuta nga akong gisaad sa ilang mga katigulangan. Walay bisan usa kanila nga nagsalikway kanako ang makakita niini, ²⁴gawas sa akong alagad nga si Caleb, tungod kay aduna siyay lahi nga espiritu. Hugot ang iyang pagtuman kanako; dad-on ko siya ngadto sa yuta nga iyang giadto ug gisusi. Makapanag-iya ang iyang kaliwatan niini. ²⁵(Karon ang mga Amalekanhon ug mga Canaanhon nagpuyo didto sa walog.) Ugma balik ug lakaw ngadto sa kamingawan pinaagi sa dalan sa Pulang Dagat."²⁶Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron. Miingon siya, ²⁷"Hangtod kanus-a ako magpailob niining daotang kumonidad nga nagtamay kanako? Nadungog ko ang pagbagulbol sa katawhan sa Israel batok kanako.²⁸Ingna sila, 'Ingon nga ako buhi—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sumala sa inyong gisulti nga akong nadungog, buhaton ko kini kaninyo: ²⁹Mangatumba ang inyong patay nga mga lawas dinhi sa kamingawan, kamong tanan nga nagbagulbol batok kanako, kamo nga naapil sa pag-ihap, ang tibook nga gidaghanon sa katawhan gikan sa baynte ka tuig ang panuigon ug pataas. ³⁰Dili gayod kamo makaadto sa yuta nga akong gisaad aron mahimo ninyong puluy-anan, gawas lamang kang Caleb ang anak nga lalaki ni Jefune ug kang Josue ang anak nga lalaki ni Nun.³¹Apan ang mga gagmay nga bata nga inyong giingon nga mahimong mga bihag, dad-on ko sila didto sa yuta. Masinatian nila ang yuta nga inyong gisalikway! ³²Alang kaninyo, mangatumba ang inyong mga patay nga lawas dinhi sa kamingawan. ³³Mahimong mga magbalantay ang inyong mga anak dinhi sa kamingawan sulod sa 40 ka tuig. Mag-antos sila sa silot sa inyong pagkamasupilon hangtod sa kataposan sa inyong patay nga mga lawas sa kamingawan.³⁴Sama sa gidugayon sa mga adlaw sa pagsusi ninyo sa yuta—40 ka adlaw, pagaantoson usab ninyo ang silot sa inyong mga sala sulod sa 40 ka tuig—usa ka tuig alang sa matag adlaw, ug unya inyong masayran kung unsa ako ingon nga inyong kaaway. ³⁵Ako, si Yahweh, ang nagsulti. Buhaton ko gayod kining tanan alang niining daotang kumonidad nga nagkatigom batok kanako. Mangapuo gayod sila, ug dinhi sila mangamatay.'''³⁶Busa ang mga kalalakin-an nga gipadala ni Moises sa pagpaniid sa yuta, nga mibalik ug naghimo sa tibook nga kumonidad nga magbagulbol batok kang Moises pinaagi sa pagpakaylap ug dautang taho mahitungod sa yuta— ³⁷kining mga kalalakin-an nga nanagdala ug dautang taho mahitungod sa yuta gipamatay, ug nangamatay sila sa usa ka hampak sa atubangan ni Yahweh. ³⁸Niadtong mga lalaki nga milakaw sa pagsusi sa yuta, si Josue lamang nga anak ni Nun ug si Caleb nga anak ni Jefune ang nabiling buhi.³⁹Sa dihang gibalita ni Moises kini nga mga pulong ngadto sa tanang katawhan sa Israel, nagbangotan sila pag-ayo. ⁴⁰Mibangon sila sa sayo sa buntag ug miadto sa tumoy sa bukid ug miingon, "Tan-awa, ania kita dinhi, ug moadto kita sa dapit nga gisaad ni Yahweh, tungod kay nakasala kita."⁴¹Apan miingon si Moises, "Nganong supakon man ninyo karon ang mando ni Yahweh? ⁴²Dili kamo magmalamposon. Ayaw kamo paglakaw, tungod kay si Yahweh dili mag-uban kaninyo aron ilikay kamo gikan sa pagkapildi batok sa inyong mga kaaway. ⁴³Ang mga Amalekanhon ug mga Canaanhon anaa didto, ug mamatay kamo pinaagi sa espada tungod kay mitalikod kamo gikan sa pagsunod kang Yahweh. Busa dili siya mouban kaninyo.''⁴⁴Apan nangahas gihapon sila sa pagtungas sa bungtod; apan, bisan si Moises ni ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh wala mibiya sa kampo. ⁴⁵Unya milugsong ang mga Amalekanhon, ug ang mga Canaanhon usab nga nagpuyo niadtong mga bungtora. Gisulong nila ang mga Israelita ug napildi sila hangtod sa Horma.

15¹Unya misulti si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya, ²"Sultihi ang katawhan sa Israel ug ingna sila, 'Sa diha nga muadto kamo sa yuta diin kamo magpuyo, nga ihatag ni Yahweh kaninyo, ³mag-amdam kamo ug halad pinaagi sa kalayo ngadto kang Yahweh, halad nga sinunog o halad aron sa pagtuman sa panaad o kabubut-on nga halad, o halad sa mga pista, aron makahatag ug makapahimuot nga humot alang kang Yahweh gikan sa panon sa mga mananap .⁴Kinahanglan nga maghalad ka kang Yahweh ug halad-nga-sinunog ingon man usa ka halad-nga-lugas nga ikanapulo ka bahin sa usa ka ephah sa pinong harina nga sinaktan sa ikaupat ka bahin sa usa ka hin nga lana.. ⁵Kinahanglan maghalad usab kamo uban ang halad nga sinunog, o alang sa pagsakripisyo, ika 1 / 4 nga bahin sa usa ka hin nga bino alang sa halad nga ilimnon alang sa matag nating karnero.⁶Kung maghalad kamo ug laking karnero, kinahanglan mag-andam usab kamo alang sa halad nga trigo ika 2 / 10 nga bahin sa usa ka epa sa labing maayo nga harina nga sagolan ug lana nga ikatulo nga bahin sa usa ka hin. ⁷Alang sa halad nga ilimnon, kinahanglan maghalad kamo ug bino nga ikatulo nga bahin sa usa ka hin. Maghatag kini ug kahumot alang kang Yahweh.⁸Kung mag-andam kamo ug torong baka ingon nga halad sinunog o ingon nga halad aron sa pagtuman sa panaad, o ingon nga halad sa pagpakigdait ngadto kang Yahweh, ⁹unya kinahanglan maghalad kamo ug toro nga baka uban sa halad nga trigo nga ika 3 / 10 nga bahin sa usa ka epa sa labing maayo nga harina nga gisagolan ug lana nga tunga nga bahin sa usa ka hin. ¹⁰Kinahanglan nga maghalad kamo alang sa halad nga ilimnon nga bino nga tunga sa bahin sa usa ka hin, ingon nga halad nga nahimo pinaagi sa kalayo, aron makahatag ug kahumot alang kang Yahweh.¹¹Kinahanglan nga buhaton sa ingon niini nga paagi alang sa matag toro nga baka, sa matag laking karnero, ug alang sa matag laki nga mga nating karnero o nating mga kanding. ¹²Ang matag sakripisyo ug mga halad nga inyong giandam kinahanglan nga buhaton sumala sa gihulagway dinhi. ¹³Ang tanan nga mga natawo sa yuta kinahanglan nga magbuhat niini nga mga butang sa ingon niini nga paagi, sa dihang magdala kamo ug halad nga sinunog, aron makahatag ug humot nga makapahimuot kang Yahweh.¹⁴Kung ang langyaw magpuyo uban kaninyo, o si bisan kinsa nga magpuyo uban sa tibuok ninyo nga kaliwatan sa katawhan, kinahanglan nga maghalad siya ug sinunog, aron makahatag ug kahumot alang kang Yahweh. Kinahanglan nga magbuhat siya sama sa inyong ginabuhat. ¹⁵Kinahanglan adunay sama lamang nga balaod alang sa kumonidad ug sa mga langyaw nga nagpuyo uban kaninyo, balaod nga walay kataposan sa tibuok kaliwatan sa inyong katawhan. Sama kaninyo, busa mao usab ang langyaw nga nagpuyo uban kaninyo. Kinahanglan nga magbuhat siya sama sa inyong gibuhat sa atubangan ni Yahweh. ¹⁶Sama lamang nga balaod ug sugo ang kinahanglan ninyo nga tumanon ug ngadto sa langyaw nga nagpuyo uban kaninyo.'"¹⁷Misulti na usab si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya, ¹⁸"Sultihi ang katawhan sa Israel ug ingna sila, 'Sa pag-abot ninyo sa yuta nga akong pagadad-an kaninyo, ¹⁹sa dihang mokaon kamo sa mga pagkaon nga abot niadtong yutaa, kinahanglan nga magpataas kamo ug amot kang Yahweh.²⁰Gikan sa pinakauna ninyong minasa kinahanglan nga maghalad kamo ug tinapay aron nga ipataas kini ingon nga amot, usa ka amot gikan sa giokanan. Kinahanglan nga itaas ninyo kini sa ingon niini nga paagi. ²¹Kinahanglan nga ihatag ninyo kanako ang gipataas nga amot pinaagi sa tibuok nga kaliwatan sa inyong katawhan gikan sa pinakauna ninyo nga minasa.²²Usahay makasala kamo nga wala tuyoa, sa dihang dili ninyo tumanon kining tanan nga mga sugo nga gisulti ko kang Moises— ²³ang tanang mga butang nga akong gisugo kaninyo pinaagi kang Moises gikan niadtong unang adlaw nga gihatag ko kaninyo ang mga sugo ug sa umaabot sa tibuok nga mga kaliwatan sa inyong katawhan. ²⁴Bahin sa dili tinuyoan nga sala nga wala mahibaloan sa mga katilingban, unya kinahanglan nga ang tanang kumonidad maghalad ug usa ka laki nga nating baka ingon nga halad sinunog aron makahatag ug kahumot alang kang Yahweh. Uban niini kinahanglan nga maghimo ug halad nga trigo ug halad nga ilimnon, ingon nga mando sa kasugoan, ug usa ka laki nga kanding ingon nga halad alang sa sala.²⁵Kinahanglan nga maghimo ug pagpapas sa sala ang pari alang sa tanang kumonidad nga katawhan sa Israel. Mapasaylo sila tungod kay ang sala usa lamang ka sayop. Nagdala sila sa ilang sakripisyo, halad nga sinunog alang kanako. Gidala nila ang ilang halad sa sala sa akong atubangan alang sa ilang sayup. ²⁶Unya mapasaylo ang tanang kumonidad nga katawhan sa Israel, ug lakip na usab ang mga langyaw nga nagpuyo uban kanila, tungod kay ang tanang katawhan nakasala man nga dili tinuyoan.²⁷Kung makasala ang usa ka tawo nga dili tinuyoan, unya kinahanglan nga maghalad siya ug baye nga kanding nga nagpanuigon ug usa ka tuig ingon nga halad sa sala. ²⁸Kinahanglan nga maghimo ug pagpapas sa sala ang pari atubangan ni Yahweh alang sa usa ka tawo nga nakasala nga wala tuyoa. Mapasaylo lamang kanang tawhana sa dihang mabuhat na ang pagpapas sa sala. ²⁹Kinahanglan nga mao lamang nga balaod alang sa usa ka tawo nga nagbuhat sa bisan unsa nga butang nga wala tuyoa, sama lamang nga balaod alang sa natawo nga lumad nga katawhan sa Israel ug alang sa mga langyaw nga nagpuyo kauban kanila.³⁰Apan ang tawo nga nagabuhat ug bisan unsa uban ang pagkamapahitas-on, bisan siya lumad o usa ka langyaw, nagapasipala kanako. Kanang tawhana kinahanglan nga wagtangon gikan sa iyang katawhan. ³¹Tungod kay gipasipad-an niya ang akong pulong ug gilapas ang akong kasugoan, kanang tawhana kinahanglan nga wagtangon gayod. Ang iyang sala maanaa kaniya.'"³²Samtang atua sa kamingawan ang katawhan sa Israel, nakakita sila ug usa ka tawo nga nangahoy panahon sa adlaw nga Igpapahulay. ³³Kadtong nakakita kaniya nagdala kaniya ngadto kang Moises, kang Aaron, ug sa tanang kumonidad. ³⁴Gibilanggo una nila siya tungod kay wala pa man gipahamtang kung unsa ang angay nga buhaton alang kaniya.³⁵Unya miingon si Yahweh ngadto kang Moises, "Kanang tawhana kinahanglan nga patyon gayod. Kinahanglan nga batohon siya sa tibuok kumonidad gawas sa kampo." ³⁶Busa ang tibuok kumonidad midala kaniya ngadto sa gawas sa kampo ug gibato siya hangtod nga namatay sumala sa gisugo ni Yahweh ngadto kang Moises.³⁷Nakigsulti na usab si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya, ³⁸"Sultihi ang mga kaliwat ni Israel ug sugoa sila nga magbuhat alang sa ilang mga kaugalingon ug mga pabitay nga ibitay sa mga sidsid sa ilang mga senina, bitayi ug pisi nga asul ang matag tumoy niini. Kinahanglan buhaton nila kini sa tibuok kaliwatan sa ilang katawhan. ³⁹Mahimo kini nga usa ka pinasahi nga pahimangno kaninyo, sa dihang motan-aw kamo niini, ang tanan nako nga mga kasugoan, aron makinabuhi kini aron nga dili kamo maghunahuna sa inyong kaugalingon nga kasingkasing ug sa inyong kaugalingon nga mga mata ug magbaligya sa inyong kaugalingon ngadto kanila.⁴⁰Buhata kini aron nga mahinumdoman ninyo ug matuman ang tanan nakong mga sugo, ug sa ingon mahimo kamo nga balaan, giandam alang kanako, nga inyong Dios. ⁴¹Ako si Yahweh nga inyong Dios, nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto, aron mahimong inyong Dios. Ako si Yahweh nga inyong Dios."

16¹Karon si Kora nga anak nga lalaki ni Izhar nga anak nga lalaki ni Kohat nga anak nga lalaki ni Levi, uban ni Datan ug ni Abiram nga mga anak nga lalaki ni Eliab, ug si On nga anak nga lalaki ni Pelet, nga mga kaliwat ni Ruben, nagtigom ug pipila ka mga tawo. ²Mibarog sila batok kang Moises, uban sa mga tawo nga gikan sa katawhan sa Israel, 250 ka mga pangulo sa kumonidad diin mga inila nga tawo sa kumonidad. ³Nagtigom sila sa ilang mga kaugalingon aron sa pag atubang kang Moises ug kang Aaron. Miingon sila kanila, "Sobra na kamo! Ang tibuok kumonidad gilain, ang matag-usa kanila, ug si Yahweh anaa kanila. Ngano nga ipataas man ninyo ang inyong kaugalingon labaw sa uban nga kumonidad ni Yahweh?"⁴Sa pagkadungog ni Moises niana, mihapa siya. ⁵Misulti siya ngadto kang Kora ug sa tanan nga uban kaniya, "Inigkabuntag ipaila ni Yahweh kadtong nahisakop kaniya ug kadtong gilain alang kaniya. Ipaduol niya kanang tawhana ngadto kaniya. Ang iyang pilion ipaduol niya sa iyang kaugalingon.⁶Buhata kini, Kora ug sa tanan nimo nga pundok.Pagkuha ug mga insensaryo ⁷ugma ug butangan kinig kalayo ug insenso sa atubangan ni Yahweh. Ang tawo nga pilion ni Yahweh, kanang tawhana ilain alang kang Yahweh. Sobra na kamo, kamo nga mga kaliwat ni Levi."⁸Usab, miingon si Moises kang Kora, "Karon paminaw, kamo nga mga kaliwat ni Levi: ⁹gamay lang ba kini nga butang alang kaninyo nga gilain kamo sa Dios sa Israel gikan sa mga kumonidad sa Israel, aron mapaduol kamo kaniya, aron sa pagbuhat sa bulohaton sa tabernakulo ni Yahweh, ug sa pagbarog atubangan sa kumonidad aron sa pag-alagad kanila? ¹⁰Gipaduol na niya kamo, ug ang tanan ninyo nga mga kaparyentihan, mga kaliwat ni Levi, uban kaninyo, apan gusto pa usab ninyo nga mahimong pari! ¹¹Mao nga ikaw ug ang tanan nimong pundok nagtigom batok kang Yahweh. Kinsa ba si Aaron nga nagbagulbol kamo batok kaniya?"¹²Unya gipatawag ni Moises si Datan ug si Abiram, ang mga anak nga lalaki ni Eliab, apan miingon sila, "Dili kami moanha." ¹³Gamay lang ba nga butang nga gidala nimo kami pagawas sa yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos, aron nga mangamatay kami sa kamingawan? Karon gusto pa gayod nimo nga magmando kanamo! ¹⁴Dugang pa, wala nimo kami gidala sa yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos, o gihatagan kami ug kaumahan ug parasan ingon nga panulondon. Karon buot ba nimo nga butahan kami sa walay pulos nga mga saad? Dili kami moanha kanimo."¹⁵Nasuko pag-ayo si Moises ug miingon siya kang Yahweh, "Ayaw tahora ang ilang mga halad. Wala akoy gikuha bisan usa ka asno gikan kanila, ug wala akoy gipasakitan bisan usa kanila." ¹⁶Unya miingon si Moises ngadto kang Kora, "Ugma ikaw ug ang tanan nimo nga kaubanan kinahanglan nga moadto sa atubangan ni Yahweh—ikaw ug sila, ug si Aaron. ¹⁷Ang matag-usa kaninyo kinahanglan magdala ug iyang insensaryo, ug butangan kini ug insenso. Unya ang matag tawo kinahanglan nga magdala sa iyang insensaryo, atubangan ni Yahweh, 250 insensaryo. Ikaw ug si Aaron, usab, kinahanglan nga magdala sa inyong insensaryo."¹⁸Busa ang matag tawo nagdala insensaryo, gibutangan kini ug kalayo, gihanigan usab kini ug insenso, ug mibarog sa pultahan sa tolda nga tigomanan uban ni Moises ug ni Aaron. ¹⁹Gitigom ni Kora ang tibuok kumonidad batok kang Moises ug kang Aaron didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug ang himaya ni Yahweh mipakita sa tibuok kumonidad.²⁰Unya nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron: ²¹"Ilain ang inyong mga kaugalingon gikan niining kumonidad aron lamyon ko sila dayon." ²²Mihapa si Moises ug si Aaron ug miingon, "Dios, ang Dios sa mga espiritu sa tanang katawhan, kung makasala ang usa ka tawo, kinahanglan ba nga masuko ka sa tibuok kumonidad?"²³Mitubag si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya, ²⁴"Sultihi ang kumonidad. Ingna, 'Pahilayo sa mga tolda ni Kora, Datan, ug Abiram."'²⁵Unya mitindog si Moises ug miadto ngadto kang Datan ug Abiram; misunod ang mga kadagkoan sa Israel kaniya. ²⁶Misulti siya ngadto sa kumonidad ug miingon, "Karon biyai ang mga tolda niining daotan nga mga tawo ug ayaw hikapa ang bisan unsa nga ila, o lamyon kamo sa tanan sa nilang mga sala." ²⁷Busa ang kumonidad nga anaa sa matag kilid sa mga tolda ni Kora, Datan, ug Abiram mipalayo kanila. Migawas si Datan ug Abiram ug mibarog sa pultahan sa ilang mga tolda, uban sa ilang mga asawa, mga anak nga lalaki, ug ilang mga masuso.²⁸Unya miingon si Moises, "Pinaagi niini mahibaloan ninyo nga si Yahweh ang nagpadala kanako sa pagbuhat niining tanan nga buluhaton, kay wala ako nagbuhat niini pinaagi sa akong kabubut-on. ²⁹Kung kining mga tawhana mamatay sa natural nga kamatayon sama sa kasagaran nga mahitabo, si Yahweh wala nagpadala kanako. ³⁰Apan kon si Yahweh magbuhat ug bag-ong butang, ug ang yuta mobuka sa iyang baba ug lamyon sila, uban sa tanan nilang gipanag-iyahan, ug kung mangahulog sila nga buhi ngadto sa Seol, kinahanglan ninyo nga sabton nga kining mga tawhana nakapasipala kang Yahweh."³¹Sa pagkahuman ug sulti ni Moises niining mga pulonga, mibuka ang yuta ilawom niadtong mga tawhana. ³²Mibuka ang baba sa yuta ug gilamoy sila, ilang mga pamilya, ug ang tanang katawhan nga nahisakop kang Kora, apil na ang tanan nilang mga gipanag-iyahan.³³Sila ug ang tanan nilang gipanag-iyahan nangahulog nga buhi ngadto sa Seol. Gitabunan sila yuta, ug nawala sila gikan sa taliwala sa kumonidad. ³⁴Ang tanang Israelita nga nakapalibot kanila mipalayo nga naghilak. misiyagit sila, "Basin ug lamuyon usab kita sa yuta!" ³⁵Unya sa kalit lang mihugpa ang kalayo nga gikan Kang Yahweh ug gilamoy ang 250 ka kalalakin-an nga naghalad ug insenso.³⁶Nakigsulti pag-usab si Yahweh ngadto kang Moises ug nag-ingon, ³⁷"Sultihi si Eleazar nga anak ni Aaron nga pari ug tugoti siya nga mga insensaryo pagawas sa kalayo, kay ang mga mga insensaryo gilain alang kanako. Unya ipakatag niya ang nagdilaab nga mga baga ngadto sa layo. ³⁸Ipakuha ang mga insensaryo niadtong nawad-an sa ilang mga kinabuhi tungod sa ilang sala. Ipahimo kining dinukdok nga mga plato ingon nga tabon ibabaw sa halaran. Kadtong mga tawhana naghalad niini atubangan kanako, mao nga gilain kini alang kanako. Mahimo kining timaan sa akong presensya ngadto sa katawhan sa Israel."³⁹Gikuha ni Eleazar nga pari ang bronse nga insensaryo nga gigamit sa mga tawo nga nangasunog, ug gidukdok kini aron mahimong tabon alang sa halaran, ⁴⁰isip nga pahinumdom sa katawhan sa Israel, aron nga walay tagagawas nga wala naggikan kang Aaron nga moduol aron sa pagsunog sa insenso sa atubangan ni Yahweh, aron nga dili sila mahisama kang Kora ug sa iyang pundok—sama sa gimando ni Yahweh ngadto kang Moises.⁴¹Apan pagkasunod buntag ang tibuok kumonidad sa katawhan sa Israel nagbagulbol batok kang Moises ug kang Aaron. Miingon sila, "Gipangpatay nimo ang katawhan ni Yahweh." ⁴²Unya nahitabo kini, sa dihang ang mga komunidad nagtigom batok kang Moises ug kang Aaron, nga naglantaw sila sa atubangan sa tolda nga tigomanan ug, tan-awa, mitabon ang panganod niini. Mipakita ang himaya ni Yahweh, ⁴³ug miduol si Moises ug si Aaron ngadto sa atubangan sa tolda nga tigomanan.⁴⁴Unya nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya, ⁴⁵"Pahilayo gikan sa atubangan niining kumonidad aron lamyon ko dayon sila." Ug mihapa si Moises ug si Aaron sa yuta. ⁴⁶Miingon si Moises ngadto kang Aaron, "Kuhaa ang insensaryo , butangi kini ug kalayo gikan sa halaran, butangi kini ug insenso, dad-a dayon kini ngadto sa kumonidad, ug paghimo ug pagpapas sa sala alang kanila, tungod kay moabot ang kasuko gikan kang Yahweh. Ang hampak nagsugod na."⁴⁷Busa gibuhat ni Aaron ang gisulti ni Moises. Midagan siya ngadto sa tunga sa kumonidad. Ang hampak misugod dayon sa pagkuyanap ngadto sa taliwala sa katawhan, busa gibutang niya ang insenso ug naghimo ug pagpapas sa sala alang sa katawhan. ⁴⁸Mibarog si Aaron taliwala sa mga buhi ug sa mga patay; niini nga paagi miundang ang hampak.⁴⁹Kadtong nangamatay sa hampak mokabat ug 14, 700 ang gidaghanon, wala pay labot kadtong nangamatay sa panghitabo kang Kora. ⁵⁰Mibalik si Aaron ngadto kang Moises didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug mihunong na ang hampak.

17¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises. Miingon siya, ²"Pakigsulti ngadto sa katawhan sa Israel ug kuhaa ang mga sungkod gikan kanila, usa alang sa matag tribo sa katigulangan, napulo ug duha ka mga sungkod. Isulat ang ngalan sa matag tawo ngadto sa iyang sungkod.³Kinahanglan isulat mo ang ngalan ni Aaron sa sungkod ni Levi. Kinahanglan nga adunay usa ka sungkod sa matag pangulo gikan sa tribo sa iyang katigulangan. ⁴Kinahanglan nga ibutang mo ang mga sungkod diha sa tolda nga tigomanan atubangan sa kasugoan sa kasabotan, diin ako makigkita kanimo. ⁵Mahitabo kini nga ang sungkod sa tawo nga akong pilion mosalingsing. Pahunongon ko ang mga pagbagulbol sa katawhan sa Israel, diin ilang gipangsulti batok kanimo."⁶Busa nakigsulti si Moises ngadto sa katawhan sa Israel. Ang tanang mga pangulo sa tribo naghatag kaniya ug mga sungkod, usa ka sungkod gikan sa matag pangulo, pinili gikan sa tribo sa katigulangan, napulo ug duha ka mga sungkod tanan. Usa niadto mao ang sungkod ni Aaron. ⁷Unya gitipigan ni Moises ang mga sungkod sa atubangan ni Yahweh ngadto sa tolda sa kasugoan sa kasabotan.⁸Sa sunod adlaw misulod si Moises ngadto sa tolda sa kasugoan sa kasabotan ug, tan-awa, misalingsing ang sungkod ni Aaron alang sa tribo ni Levi. Nanalingsing kini ug namukhad ang mga bulak ug namunga ug hinog nga mga almendras! ⁹Gipagawas ni Moises ang tanan nga mga sungkod gikan sa atubangan ni Yahweh ngadto sa tanang katawhan sa Israel, ug ang matag usa ka tawo mikuha sa iyang sungkod.¹⁰Miingon si Yahweh kang Moises, "Ibutang ang sungkod ni Aaron sa atubangan sa kasugoan sa kasabotan. Tipigi kini ingon nga timaan sa sala batok sa katawhan nga masupilon aron mohunong ang ilang pagbagulbol batok kanako, o mangamatay sila." ¹¹Gibuhat ni Moises ang gimando ni Yahweh ngadto kaniya.¹²Ang katawhan sa Israel misulti kang Moises ug miingon, "Mangamatay kami dinhi. Mangahanaw kaming tanan! ¹³Ang tanan nga mosaka, nga moduol sa tabernakulo ni Yahweh, mangamatay. Kinahanglan ba nga mangahanaw kaming tanan?"

18¹Miingon si Yahweh kang Aaron, "Ikaw, ug ang imong mga anak nga lalaki, ug ang banay sa imong mga katigulangan maoy manubag alang sa tanang mga sala nga nabuhat batok sa balaan nga dapit. Apan ikaw lamang ug ang imong mga anak nga lalaki nga uban kanimo ang manubag alang sa tanang mga sala nga nabuhat ni bisan kinsa nga diha sa pagkapari. ²bahin sa imong isigkatawo sa tribo ni Levi, nga tribo sa imong katigulangan, kinahanglan nga ubanon mo sila aron nga makig-uban sila kanimo ug motabang kanimo sa dihang ikaw ug ang imong mga anak nga lalaki moalagad atubangan sa tolda sa kasugoan sa kasabotan.³Kinahanglan nga buhaton nila ang imong mga katungdanan sa tibuok tolda. Apan, kinahanglan dili sila mopaduol sa bisan unsang butang ngadto sa balaang dapit o may kalabotan sa halaran, o sila ug ikaw usab mamatay. ⁴Kinahanglan nga mouban sila kanimo ug buhaton ang mga buluhaton nga may kalabotan sa tolda nga tigomanan, alang sa tanan nga buluhaton nga konektado sa tolda. Ang mga langyaw kinahanglan dili moduol kanimo. ⁵Kinahanglan nga buhaton nimo ang mga buluhaton alang sa balaan nga dapit ug alang sa halaran aron nga ang akong kasuko dili moabot pag-usab sa katawhan sa Israel.⁶Tan-awa, gipili ko ang imong mga kaubanan nga mga Levita gikan sa mga kaliwat sa Israel. Gasa sila alang kanimo, gihatag kanako aron mobuhat sa mga buluhaton nga may kalabotan sa tolda nga tigomanan. ⁷Apan ikaw lamang ug ang imong mga anak nga lalaki maoy mobuhat sa pagkapari mahitungod sa tanan nga may kalabotan sa halaran ug ang tanan nga anaa sulod sa tabil. Kinahanglan tumanon mo ang mga responsibilidad. Ihatag ko kanimo ang pagkapari ingon nga gasa. Bisan kinsa nga langyaw nga moduol kinahanglan nga patyon."⁸Unya miingon si Yahweh kang Aaron, "Tan-awa, gihatag ko kanimo ang buluhaton sa pagkupot sa mga halad nga ipataas alang kanako, ug ang tanang balaan nga mga halad nga gihatag sa katawhan sa Israel alang kanako. Kini nga mga halad gihatag ko kanimo ingon nga usa ka hinalad nga bahin ug sa imong mga anak nga lalake ingon nga imong gihatag nga bahin sa tanang panahon. ⁹Imo kini gikan sa labing balaan nga mga butang nga gitago gikan sa kalayo. Gikan sa matag halad nila—sa matag halad nga trigo, sa matag halad alang sa sala, ug sa matag halad sa dili tinuyo nga sala—balaan kaayo kini alang kanimo ug sa imong mga anak nga lalaki.¹⁰Kini nga mga halad balaan gayod kaayo; ang matag lalaki kinahanglan nga mokaon niini, tungod kay balaan kini alang kanimo. ¹¹Mao kini nga amot kini para kanimo, llain ang tanan nilang gasa nga tinabyog nga halad sa katawhan sa Israel. Gihatag ko kini kanimo, sa imong mga anak nga lalaki, ug sa imong mga anak nga babaye,ingon nga imong bahin sa walay katapusan. Ang matag usa nga hinlo sumala sa seremonyas sa imong pamilya mahimong mokaon bisan asa niini nga mga halad.¹²Ang tanan nga labing maayo sa lana, ang tanan nga labing maayo sa bag-ong bino ug sa trigo, ang una nga mga bunga nga gihatag sa katawhan alang kanako—kining tanan nga mga butang gihatag ko kanimo. ¹³Ang unang hinog sa tanan nga anaa sa ilang yuta, nga ilang gidala alang kanako. Ang tanan nga hinlo nga anaa sa imong pamilya makakaon niini nga mga butang.¹⁴Ang tanang butang nga hinalad sa Israel maimo.. ¹⁵Ang tanan nga magabuka sa sabakan, ang tanang unang anak ihalad sa katawhan ngadto kang Yahweh, tawo man o mananap, maimo. Bisan paman niana, ang katawhan kinahanglan likaton pagbalik pagbalik ang matag kinamagulangang anak nga lalaki, ug kinahanglan nila lukaton pagbalik ang unang anak sa mananap nga hugaw. ¹⁶Kadtong lukaton pagbalik sa katawhan kinahanglan lukaton human sa usa ka bulan ang panuigon. Unya ang katawhan makalukat kanila sa nagkantidad ug lima ka shekel sa pilak, pinaagi sa naandan nga kabug-aton sa shekel nga anaa sa balaan nga dapit, nga nagkantidad ug baynte ka gerahs.¹⁷Apan ang unang anak sa baka, o ang unang anak sa karnero, o ang unang anak sa kanding—kinahanglan nga dili nimo kini lukaton nga mga mananap; tungod kay gilain kini alang kanako. Kinahanglan iwisikwisik nimo ang dugo niini ngadto sa halaran ug sunogon ang tambok niini ingon nga halad nga sinunog, ang kahumot makapahimuot kang Yahweh. ¹⁸Ang mga unod niini maimo. Sama sa binayaw nga dughan ug tuo nga paa, ang ilang karne maimo.¹⁹Ang tanang balaang halad nga gihalad sa katawhan sa Israel ngadto kang Yahweh, gihatag ko kanimo, ug sa imong mga anak nga lalaki ug sa imong mga anak nga babaye nga uban kanimo, ingon nga padayong bahin. Usa kini ka walay kataposan nga kasabotan sa asin, nga dili mausab nga kasabotan hangtod sa kahangtoran, sa atubangan ni Yahweh alang kanimo ug sa imong mga kaliwat nga uban kanimo." ²⁰Miingon si Yahweh kang Aaron, "Wala kamoy mapanunod sa yuta sa katawhan, ni bahin sa katigayonan taliwala sa katawhan. Ako ang inyong bahin ug ang inyong panulondon taliwala sa katawhan sa Israel.²¹Alang sa mga kaliwat ni Levi, tan-awa, gihatag ko ang tanan nga mga ikapulo sa Israel ingon nga ilang panulondon isip balos sa ilang pag-alagad nga gihatag alang sa pagpamuhat diha sa tolda nga tigomanan. ²²Gikan karon kinahanglan nga dili moduol sa tolda nga tigomanan ang katawhan sa Israel, o sila ang manubag niini nga sala ug mamatay.²³Kinahanglan nga ang mga Levita mobuhat sa mga buluhaton nga may kalabotan sa tolda nga tigomanan. Sila ang manubag sa matag sala bahin niini. Balaod kini nga dili mausab hangtod sa kaliwatan sa imong katawhan. Ug kinahanglan nga wala silay panulondon taliwala sa katawhan sa Israel. ²⁴Kay ang mga ikapulo sa katawhan sa Israel, nga ilang gihatag ingon nga pagtabang alang kanako—mao kini ang akong gihatag sa mga Levita ingon nga ilang panulondon. Mao nga nag-ingon ako kanila, 'Kinahanglan nga wala silay panulondon taliwala sa katawhan sa Israel."'²⁵Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ²⁶"Kinahanglan makigsulti ka sa mga Levita ug sultihi sila niini, 'Sa dihang madawat na ninyo gikan sa katawhan sa Israel ang ikapulo nga gihatag ni Yahweh kaninyo gikan kanila ingon nga inyong panulondon, kinahanglan maghalad kamo usa ka amot gikan niana ngadto kang Yahweh, ang ikapulo sa ikapulo. ²⁷Ang inyong amot kinahanglan isipon pinaagi kaninyo ingon nga ikapulo kini gikan sa giukanan sa trigo o ang abot nga gikan sa pugaanan sa bino.²⁸Busa kinahanglan usab ninyong himoon ang pag-amot ngadto kang Yahweh gikan sa tanang mga ikapulo nga inyong madawat gikan sa katawhan sa Israel. Gikan kanila kinahanglan ninyong ihatag ang iyang amot ngadto kang Aaron nga pari. ²⁹Sa tanan nga gasa nga inyong nadawat, kinahanglan nga mohatag kamog amot ngadto kang Yahweh. Kinahanglan buhaton ninyo kini gikan sa pinakamaayo ug pinakabalaan nga mga butang nga gihatag kaninyo.'³⁰Busa kinahanglan nga sultihan nimo sila, 'Sa dihang ihalad ninyo ang pinakamaayo niini, paga-isipon sa mga Levita kini ingon nga abot gikan sa giukanan sa trigo ug pugaanan sa bino. ³¹Mahimo ninyong kan-on ang nahibilin sa inyong mga gasa sa bisan asa nga dapit, kamo ug ang inyong mga pamilya, tungod kay mao kini ang ganti alang sa inyong pagpamuhat diha sa tolda nga tigomanan. ³²Dili kamo mahiagom sa bisan unsa nga sala pinaagi sa pagkaon ug pag-inom niini, kung inyong ihalad kang Yahweh ang pinakamaayo nga inyong nadawat. Apan kinahanglan nga dili ninyo hugawan ang balaan nga mga halad sa katawhan sa Israel, o mangamatay kamo.'"

19¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron. miingon siya, ²"Usa kini ka balaod, ang balaod nga akong gimando kaninyo: Sultihi ang katawhan sa Israel nga kinahanglang magdala sila nganha kanimo ug pula nga nating baka nga walay daot o tatsa, ug wala pa gayod sukad mayugohi.³Ihatag ang baka kang Eleazar nga pari. Kinahanglan niya kining dad-on sa gawas sa kampo, ug kinahanglan nga adunay tawo nga mopatay niini sa iyang atubangan. ⁴Kinahanglan nga si Eleazar nga pari mokuha ug pipila sa dugo niini pinaagi sa iyang tudlo ug iwisikwisik kini sa ikapito ka higayon sa atubangan sa tolda nga tigomanan. ⁵Ang baka kinahanglan sunugon diha sa iyang atubangan - ang panit,ang unod, ug ang dugo uban sa hugaw kinahanglan sunugon. ⁶Ang pari kinahanglan nga mokuha ug sidro nga kahoy, hisopo, ug pulang panapton, ug ilabay kining tanan ngadto sa tunga sa gisunog nga baka.⁷Unya kinahanglan niyang labhan ang iyang mga senina ug maligo sa tubig. Unya mosulod siya ngadto sa kampo, diin magpabilin siyang hugaw hangtod sa gabii. ⁸Ang usa nga nagsunog sa baka kinahanglan nga labhan ang iyang mga senina ug maligo sa tubig. Magpabilin siyang hugaw hangtod sa gabii.⁹Ang tawo nga hinlo kinahanglan nga maoy magtapok sa abo sa baka ug ibutang kini gawas sa kampo sa hinlo nga dapit. Kini nga abo kinahanglan nga tipigan alang sa kumonidad nga katawhan sa Israel. Isagol nila ang abo ug ang tubig alang sa paghinlo sa sala, tungod kay ang abo halad alang sa sala. ¹⁰Ang tawo nga nagtapok sa abo sa baka kinahanglan nga manglaba sa iyang mga senina. Magpabilin siyang hugaw hangtod sa gabii. Balaod kini nga dili mausab alang sa katawhan sa Israel ug sa mga langyaw nga nagpuyo uban kanila.¹¹Si bisan kinsa nga makahikap sa patay nga lawas sa tawo mamahimo siyang hugaw sulod sa pito ka adlaw. ¹²Kanang tawhana kinahanglan nga magpahinlo sa iyang kaugalingon sa ikatulong adlaw ug sa ikapitong adlaw. Unya mamahinlo siya. Apan kung dili siya magpahinlo sa ikatulong adlaw, busa dili siya mahinlo sa ikapitong adlaw. ¹³Si bisan kinsa nga makahikap sa patay nga tawo, ang lawas sa tawo nga namatay na, ug wala nagpahinlo sa iyang kaugalingon—gihugawan niining tawhana ang tabernakulo ni Yahweh. Kana nga tawo kinahanglan papahawaon gikan sa Israel tungod kay ang tubig nga alang sa panghinlo wala nawisik kaniya. Magpabilin siyang hugaw; ang iyang pagkahugaw magpabilin diha kaniya.¹⁴Mao kini ang balaod sa dihang adunay tawo nga mamatay sulod sa tolda. Si bisan kinsa nga mosulod sa tolda ug si bisan kinsa nga anaa na daan sa tolda mamahimo nga hugaw sulod sa pito ka adlaw. ¹⁵Ang matag abli nga sudlanan nga walay taklob mamahimo nga hugaw. ¹⁶Susama usab, ang tawo nga anaa gawas sa tolda nga makahikap sa tawo nga gipatay pinaagi sa espada, bisan unsang patay nga lawas, ang bukog sa tawo, o ang lubnganan—kana nga tawo mamahimo nga hugaw sulod sa pito ka adlaw.¹⁷Himoa kini sa hugaw nga tawo: Pagkuha ug pipila ka abo gikan sa gisunog nga halad alang sa sala ug isagol kini sa presko nga tubig ngadto sa banga. ¹⁸Ang tawo nga hinlo kinahanglan nga mokuha ug hisopo, ituslob kini sa tubig, ug iwisikwisik kini ngadto sa tolda, sa tanan nga mga sudlanan sulod sa tolda, ngadto sa mga tawo nga atua didto, ug sa tawo nga naghikap sa bukog, sa gipatay nga tawo, sa patay nga tawo, o sa lubnganan. ¹⁹Sa ikatulo nga adlaw ug sa ikapito nga adlaw, ang dili hugaw nga tawo kinahanglan nga wisikwiskan ang hugaw nga tawo. Sa ikapito nga adlaw ang hugaw nga tawo kinahanglan nga magpahinlo sa iyang kaugalingon. Kinahanglan niyang hugasan ang iyang mga senina ug maligo sa tubig. Sa pagkagabii niana mamahinlo siya.²⁰Apan si bisan kinsa nga nagpabilin nga hugaw, nga nagdumili sa pagpahinlo sa iyang kaugalingon— kanang tawhana papahawaon gikan sa kumonidad, tungod kay gihugawan man niya ang balaan nga dapit ni Yahweh. Ang tubig nga panghinlo wala nawisikwisik kaniya; magpabilin siyang hugaw. ²¹Magpadayon kini nga balaod niini nga mga kahimtang. Ang tawo nga nagwisikwisik sa tubig alang sa paghinlo kinahanglan nga manglaba sa iyang mga senina. Ang tawo nga mihikap sa tubig alang sa paghinlo mamahimo nga hugaw hangtod sa kagabhion. ²²Bisan unsa nga mahikapan sa hugaw nga tawo mamahimong hugaw. Ang tawo nga maghikap niini mamahimo nga hugaw hangtod sa kagabhion."

20¹Busa ang katawhan sa Israel, ang tibuok nga kumonidad, miadto didto sa kamingawan sa Sin sa unang bulan; mipuyo sila sa Cades. Didto namatay si Miriam ug gilubong.²Wala gayoy tubig alang sa kumonidad, mao nga nagtigom sila batok kang Moises ug kang Aaron. ³Mibagulbol ang katawhan batok kang Moises. Miingon sila, "Mas maayo pa unta nga nangamatay na lamang kami sa dihang ang atong mga kaubanan nga mga Israelita nangamatay sa atubangan ni Yahweh!⁴Nganong gidala mo man ang kumonidad ni Yahweh dinhi niining kamingawan aron mangamatay dinhi, kami ug ang among mga mananap?" ⁵Ug nganong gipagawas mo man kami sa Ehipto aron sa pagdala kanamo niining makalilisang nga dapit? Walay binhi dinhi, mga igera, mga paras, o mga granada. Ug wala pa gayoy tubig nga mainom."⁶Busa mibiya si Moises ug si Aaron sa atubangan niadtong nagtigom. Miadto sila sa pultahan sa tolda nga tigomanan ug mihapa. Mitungha didto ang kahayag sa himaya ni Yahweh ngadto kanila.⁷Misulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ⁸"Dad-a ang sungkod ug tigoma ang kumonidad, ikaw, ug si Aaron nga imong igsoon. Sultihi ang bato sa atubangan nila, ug mandoi kini aron moagas ang tubig. Makahatag ka ug tubig alang kanila gikan niana nga bato, ug kinahanglan nga ihatag nimo kini ngadto sa kumonidad ug sa ilang mga baka aron makainom." ⁹Gikuha ni Moises ang sungkod gikan sa atubangan ni Yahweh, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya nga iyang buhaton.¹⁰Unya gitigom ni Moises ug Aaron ang nagtigom nga katawhan sa atubangan sa bato. Miingon si Moises kanila, "Paminaw, kamong mga masinupakon. Kinahanglan ba nga maghatag kami ug tubig dinhi niini nga bato alang kaninyo?" ¹¹Unya gibayaw ni Moises ang iyang kamot ug gibunal ang iyang sungkod sa bato sa makaduha nga higayon, ug daghan ang tubig nga miagas. The kumonidad nanginom, ug ang ilang mga baka nanginom usab.¹²Unya miingon si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron, "Tungod kay wala man kamo misalig kanako o nagtahod kanako ingon nga balaan ngadto sa mga mata sa katawhan sa Israel, dili ninyo madala kining mga nagtigom nga mga katawhan ngadto sa yuta nga akong ihatag kanila." ¹³Gitawag kini nga dapit nga katubigan sa Meriba tungod kay nakiglalis ang mga katawhan sa Israel kang Yahweh didto, ug gipakita niya ang iyang kaugalingon ngadto kanila ingon nga balaan.¹⁴Nagpadala si Moises ug mga mensahero gikan sa Cades ngadto sa hari sa Edomea: Ang imong igsoon nga si Israel ang nag-ingon niini: "Nasayod ka sa tanang kalisdanan nga nahitabo kanamo. ¹⁵Nasayod ka nga ang among mga katigulangan milugsong sa Ehipto ug mipuyo sa Ehipto sa dugay nga panahon. Gidaog-daog kami sa mga Ehiptohanon ug ang among mga katigulangan usab. ¹⁶Sa dihang mitawag kami kang Yahweh, nadungog niya ang among tingog ug nagpadala sa anghel ug nagpagawas kanamo gikan sa Ehipto. Tan-awa, ania kami sa Cades, ang siyudad nga utlanan sa imong yuta.¹⁷Naghangyo ako kanimo nga paagion nimo kami sa imong yuta. Dili kami moagi sa uma o sa parasan, ni moinom kami ug tubig sa imong mga atabay. Mosubay kami sa dakong dalan sa hari. Dili kami moliko sa tuong bahin o sa walang bahin hangtod nga makalatas na kami sa imong utlanan."¹⁸Apan mitubag ang hari sa Edomea kaniya, "Dili ka makaagi dinhi. Kay kung buhaton nimo kana, moadto ako nga magdala ug espada aron sa pag-ataki kaninyo." ¹⁹Unya miingon ang katawhan sa Israel kaniya, "Mosubay kami sa dakong dalan. Kung makainom kami o ang among mga mananap sa inyong tubig, mobayad kami niini. Tugoti lamang kami sa paglakaw pinaagi sa tiil, nga walay laing buhaton."²⁰Apan mitubag ang hari sa Edomea, "Dili kamo makahimong molatas. "Busa miadto ang hari sa Edomea nakigbatok sa Israel uban ang kusgan nga kamot ug ang daghang kasundalohan. ²¹Mibalibad ang hari sa Edomea sa pagtugot sa Israel sa paglabang sa ilang utlanan. Tungod niini, mibiya ang Israel gikan sa yuta sa Edomea.²²Mao nga mipanaw ang katawhan gikan sa Cades. Ang katawhan sa Israel, ang tibuok kumonidad, miadto sa Bukid sa Hor. ²³Misulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron ngadto sa Bukid sa Hor, sa utlanan sa Edomea. Miingon siya, ²⁴"Kinahanglan nga paiponon si Aaron ngadto sa iyang katawhan, tungod kay dili siya makasulod sa yuta nga akong ihatag ngadto sa katawhan sa Israel. Tungod kay nagsupak kamong duha batok sa akong pulong didto sa katubigan sa Meriba.²⁵Dad-a si Aaron ug si Eleazar nga iyang anak, ug dad-a sila patungas ngadto sa Bukid sa Hor. ²⁶Ipahubo ang parianon nga senina ni Aaron ug ipasul-ob kini ngadto kang Eleazar nga iyang anak. Kinahanglang mamatay si Aaron ug paiponon sa iyang katawhan didto."²⁷Gibuhat ni Moises ang gisugo ni Yahweh. Mitungas sila sa Bukid sa Hor sa panan-aw sa tanang kumonidad. ²⁸Gihubo ni Moises ang parianon nga mga senina ni Aaron ug gipasul-ob kini ngadto kang Eleazar nga iyang anak. Namatay si Aaron didto sa tumoy sa bukid. Unya milugsong si Moises ug si Eleazar. ²⁹Sa dihang ang tibuok kumonidad nakakita nga patay na si Aaron, mihilak ang tibuok nasod alang kang Aaron sulod sa ³⁰ka adlaw.

21¹Sa dihang ang Canaanhon nga hari sa Arad, nga nagpuyo sa Negeb, nakadungog nga ang mga Israelita nanglakaw paingon sa Atarim, nakig-away siya batok sa Israel ug gipangkuha ang pipila nga ilang nabihag. ²Nanumpa ang Israel kang Yahweh ug miingon, "Kung imo kaming hatagan ug kadaogan niini nga mga katawhan, gub-on gayod namo ang ilang mga siyudad." ³Gipaminaw ni Yahweh ang tingog sa Israel ug gihatagan niya sila ug kadaogan batok sa mga Canaanhon. Naguba gayod nila sila ug ang ilang mga siyudad. Kadto nga dapit gitawag nga Horma.⁴Mipanaw sila gikan sa Bukid sa Hor agi sa dalan ngadto sa Dagat Kabugangan aron sa paglibot ngadto sa yuta sa Edomea. Nawad-an na gayod ug paglaom ang katawhan didto sa dalan. ⁵Misulti ang mga katawhan batok sa Dios ug kang Moises: "Nganong gidala man nimo kami pagawas sa Ehipto aron lang mamatay dinhi sa kamingawan? Walay pan, walay tubig, ug gidumtan namo kining walay lami nga pagkaon.”⁶Unya nagpadala si Yahweh ngadto sa katawhan ug malala nga mga bitin. Gipamaak sa mga bitin ang katawhan; daghang mga tawo ang nangamatay. ⁷Miadto kang Moises ang katawhan ug miingon, "Nakasala kami tungod kay misulti kami batok kang Yahweh ug kanimo. Pag-ampo kang Yahweh aron nga iyang kuhaon ang mga bitin palayo gikan kanamo." Busa miampo si Moises alang sa katawhan.⁸Miingon si Yahweh kang Moises, "Paghimo ug bitin ug ibutang kini ngadto sa tukon. Mahitabo kini nga ang tanan mapaakan magpabiling buhi, kung motan-aw siya niini." ⁹"Busa nagbuhat si Moises ug bronsi nga bitin ug gibutang kini sa tukon. Sa dihang mapaakan sa bitin ang si bisan kinsa nga tawo, kung motan-aw siya sa bronsi nga bitin, mabuhi siya.¹⁰Unya ang katawhan sa Israel mipadayon sa pagpanaw ug nagkampo didto sa Obot. ¹¹Mibiya sila gikan didto ug nagkampo sa kamingawan sa Iye Abarim nga nag-atubang sa Moab padulong sa sidlakan.¹²Gikan didto mipadayon sila sa pagpanaw ug nagkampo sa walog sa Zered. ¹³Gikan didto mipadayon sila sa pagpanaw ug nagkampo sa laing bahin sa Suba sa Arnon, didto sa kamingawan nga sumpay gikan sa utlanan sa mga Amorihanon. Ang Suba sa Arnon nahimo nga utlanan sa Moab, taliwala sa Moab ug sa mga Amorihanon.¹⁴Mao nga ginaingon sa linukot nga basahon sa mga Gubat ni Yahweh, "Waheb sa Sufa, ug sa mga walog sa Arnon, ¹⁵ang bakilid sa mga walog nga magagiya padulong sa lungsod sa Ar ug palugsong ngadto sa utlanan sa Moab."¹⁶Gikan didto mipanaw sila padulong sa Beer, nga diin atua didto ang atabay nga giingon ni Yahweh kang Moises. "Tigoma ang mga tawo kay hatagan ko sila ug tubig."¹⁷Unya ang Israel mikanta niini nga kanta: "Pagtubod, atabay. Pag-awit mahitungod niini. ¹⁸Ang atabay nga gikalot sa atong mga pangulo, ang atabay nga gikalot sa mga bantogan nga mga tawo pinaagi sa ilang setro ug sa ilang mga sungkod." Unya gikan sa kamingawan mipanaw sila paingon sa Matana.¹⁹Gikan sa Matana mipanaw sila paingon sa Nahaliel, ug gikan sa Nahaliel paingon sa Bamot, ²⁰ug gikan sa Bamot paingon sa walog sa yuta sa Moab. Mao kana nga diin ang tumoy sa Bukid sa Pisga nga nagdungaw sa kamingawan.²¹Unya nagpadala ang Israel ug mga mensahero ngadto kang Sihon ang hari sa mga Amorihanon nga nag-ingon, ²²"Paagiha kami sa imong yuta. Dili kami motipas ngadto sa uma o parasan. Dili kami moinom ug tubig gikan sa inyong mga atabay. Manglakaw kami agi sa dakong dalan sa hari hangtod nga makatabok kami sa inyong utlanan." ²³Apan wala mitugot si Haring Sihon nga moagi ang Israel agi sa ilang utlanan. Hinuon, gitigom ni Sihon ang tanan niyang kasundalohan ug gisulong ang Israel ngadto sa kamingawan. Miadto siya sa Jahas, diin nakig-away siya batok sa Israel.²⁴Gisulong sa Israel ang kasundalohan sa Sihon uban sa hait nga espada ug giilog ang ilang yuta gikan sa Arnon ngadto sa suba sa Jaboc, paingon sa yuta sa katawhan sa Ammon. Karon ang utlanan sa tanan sa katawhan sa Ammon lig-on. ²⁵Gikuha sa Israel ang tanang siyudad sa Amorihanon ug namuyo ang tanan kanila, lakip ang Hesbon ug ang tanan nga mga baryo niini. ²⁶Ang Hesbon mao ang siyudad ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon, nga nakig-away batok sa kanhing hari sa Moab. Gikuha ni Sihon ang tanan nga iyang yuta gikan sa iyang ginsakopang yuta ngadto sa Suba sa Arnon.²⁷Mao nga kadtong nagasulti sa mga panultihon nag-ingon, "Adto kamo sa Hesbon. Tukora pag-usab ang siyudad sa Sihon ug patindoga pag-usab. ²⁸Ang nagdilaab nga kalayo nga gikan sa Hesbon, ang kalayo nga gikan sa siyudad sa Sihon nga milamoy sa Ar sa Moab, ug sa mga tag-iya sa habog nga mga dapit sa Arnon.²⁹Pagkaalaot nimo, Moab! Nahanaw kamo, katawhan ni Cemos. Iyang gihimo ang iyang mga anak nga lalaki nga magtagotago ug ang iyang mga anak nga babaye nga mabinilanggo ni Sihon ang hari sa mga Amorihanon. ³⁰Apan gilupig na namo ang Sihon. Naguba ang Hesbon ang tanan padulong sa Dibon. Napildi na namo sila padulong sa Nopa, nga sangko ngadto sa Medeba."³¹Busa misugod ang Israel sa pagpuyo sa yuta sa mga Amorihanon. ³²Unya nagpadala si Moises ug tawo nga motan-aw sa Jazer. Giilog nila ang mga baryo niini ug giabog ang mga Amorihanon nga atua didto.³³Unya miliko ug mitungas sila agi sa dalan paingon sa Basan. Miadto si Og nga hari sa Basan ug nakigbatok kanila, siya ug ang tanan niya nga kasundalohan, aron sa pagpakig-away kanila ngadto sa Edrei. ³⁴Unya miingon si Yahweh kang Moises, "Ayaw kahadlok kaniya, tungod kay gihatag ko kanimo ang kadaogan batok kaniya, ang tanan niyang kasundalohan, ug ang iyang yuta. Buhata ngadto kaniya ang sama sa inyong gibuhat ngadto kang Sihon nga hari sa mga Amorihanon, nga nagpuyo sa Hesbon." ³⁵Busa gipatay nila siya, ang iyang mga anak nga lalaki, ug ang tanan niyang kasundalohan, hangtod nga wala nay nahibilin sa iyang katawhan nga buhi. Unya giilog nila ang iyang yuta.

22¹mipanaw ang katawhan sa Israel hangtod nga nagkampo sila sa kapatagan sa Moab duol sa Jericho, sa pikas bahin sa Sapa sa Jordan gikan sa siyudad.²Si Balak nga anak ni Sipor nakakita sa tanan nga gibuhat sa Israel ngadto sa mga Amorihanon. ³Hilabihan ang kahadlok sa Moab ngadto sa katawhan tungod kay daghan kaayo sila, nalisang pag-ayo ang Moab sa katawhan sa Israel. ⁴Ang hari sa Moab miingon ngadto sa mga kadagkoan sa Midian," Kining panon maoy maglamoy sa tanan nga ania sa atong palibot sama sa torong baka nga nagsabsab sa sagbot sa uma." Karon si Balak nga anak ni Sipor mao ang hari sa Moab niadto nga panahon.⁵Nagpadala siya ug mga mensahero ngadto kang Balaam nga anak ni Beor, didto sa Petor nga duol sa Sspa sa Eufrates, ngadto sa yuta sa iyang nasod ug sa iyang katawhan. Gitawag niya siya ug giing-nan, "Tan-awa, miabot ang nasod nga gikan sa Ehipto. Gitabonan nila ang panagway sa kalibotan ug ania na sila karon sa akong tupad. ⁶Busa palihog anhi karon ug tungloha kini nga nasod alang kanako, tungod kay kusgan kaayo sila alang kanako. Basin pa ug makahimo ako pag-ataki kanila ug mapahawa sila gikan sa yuta. Nasayod ako nga si bisan kinsa nga imong panalanginan, mapanalanginan, ug si bisan kinsa nga imong tunglohon, matinunglo."⁷Mao nga ang mga pangulo sa Moab ug ang mga pangulo sa Midian mibiya, nga nagdala ug bayad alang sa pagtagna. Miabot sila kang Balaam ug misulti kaniya sa mga pulong ni Balak. ⁸Miingon si Balaam kanila, "Pabilin una dinhi karong gabhiona. Dad-on ko kaninyo kung unsa ang giingon ni Yahweh kanako." Busa nagpabilin ang mga pangulo sa Moab uban kang Balaam nianang gabhiona.⁹Ang Dios miadto kang Balaam ug miingon, "Si kinsa man kining mga tawhana nga mianhi kanimo?" ¹⁰Mitubag si Balaam sa Dios, "Si Balak ang anak ni Sipor, hari sa Moab, ang nagpadala kanila nganhi kanako. Miingon siya, ¹¹"Tan-awa, ang katawhan nga gikan sa Ehipto mitabon ibabaw sa akong kayutaan. Karon anhi dinhi ug tungloha sila alang kanako. Basin pa ug makahimo ako pagbuntog kanila ug mapahawa sila.'"¹²Mitubag ang Dios kang Balaam, "Ayaw gayod pagkuyog niining mga tawhana. Ayaw gayod tungloha ang katawhan sa Israel tungod kay gipanalanginan sila." ¹³Pagkabuntag mibangon si Balaam ug miingon sa mga pangulo ni Balak, "Pauli sa inyong yuta tungod kay wala motugot si Yahweh nga mouban ako kaninyo." ¹⁴Busa mibiya ang mga pangulo sa Moab ug mibalik ngadto kang Balak. Miingon sila, "Midumili si Balaam sa pagkuyog kanamo."¹⁵Nagpadala pag-usab si Balak ug dugang pa nga mga pangulo nga mas tinahod pa gayod kaysa unang grupo. ¹⁶Miadto sila kang Balaam ug miingon kaniya, "Si Balak nga anak ni Sipor misulti niini, 'Palihog ayaw tugoti nga adunay makapugong kanimo nga muari kanako, ¹⁷tungod kay bayaran ko gayod ikaw ug hatagan ug dakong kadungganan, ug buhaton ko ang bisan unsa nga imong isulti kanako nga buhaton. Mao nga palihog anhi ug tungloha kining mga katawhan alang kanako.'"¹⁸Mitubag si Balaam ug miingon sa mga suluguon ni Balak, "Bisan pa ug ihatag ni Balak kanako ang iyang palasyo nga puno sa plata ug bulawan, dili gayod nako supakon ang pulong ni Yahweh, nga akong Dios, ug mohimo ug kulang o sobra pa sa iyang gisulti kanako. ¹⁹Unya karon, palihog paghulat usab dinhi karong gabhiona, kay aron masabtan pa gayod nako ang isulti ni Yahweh kanako." ²⁰Miadto ang Dios kang Balaam nianang gabhiona ug miingon kaniya, "Sanglit mianhi man kining mga tawhana aron sa pagpatawag kanimo, tindog ug lakaw uban kanila. Apan buhata lamang kung unsa ang akong isulti kanimo nga imong buhaton."²¹Pagka buntag mibangon si Balaam, gisakangan niya ang iyang asno, ug miadto uban sa mga pangulo sa Moab. ²²Apan tungod kay miadto man siya, misilaob ang kasuko sa Dios. Ang anghel ni Yahweh mipahiluna sa iyang kaugalingon sa dalan ingon nga kaaway ni Balaam, nga nagsakay sa iyang asno. Uban usab ni Balaam ang duha niya ka sulugoon. ²³Nakita sa asno ang anghel ni Yahweh nga nagtindog sa dalan uban sa gihulbot niya nga espada nga anaa sa iyang kamot. Mitipas ang asno sa dalan ug miadto didto sa uma. Gibunalan ni Balaam ang asno aron nga mobalik siya sa dalan.²⁴Unya ang anghel ni Yahweh mitindog didto sa sigpit nga bahin sa dalan tungatunga sa pipila ka mga parasan, nga may paril ang anaa sa iyang tuong bahin ug ang laing paril nga anaa sa iyang walang bahin. ²⁵Nakita pag-usab sa asno ang anghel ni Yahweh. Namidpid siya sa paril ug naipit ang tiil ni Balaam niini. Gibunalaan na usab siya ni Balaam.²⁶Ang anghel ni Yahweh miuna didto sa unahan ug mitindog sa laing sigpit nga dapit diin wala na gayoy matipasan sa bisan asa nga bahin. ²⁷Nakita sa asno ang anghel ni Yahweh, ug mihigda siya ilalum ni Balaam. Misilaob ang kasuko ni Balaam, ug gibunalan niya ang asno sa iyang sungkod.²⁸Unya gibuka ni Yahweh ang baba sa asno aron nga makasulti siya. Miingon siya kang Balaam, "Unsa man ang akong nabuhat kanimo nga nagtukmod kanimo nga bunalan ako sa makatulo ka higayon?" ²⁹Mitubag si Balaam sa asno, "Tungod kay nagbinuang ka man kanako. Aduna unta akoy espada sa akong kamot. Kung aduna pa lang, gipatay ko na unta ikaw karon." ³⁰Miingon ang asno kang Balaam, "Dili ba ako man ang asno nga imong ginasakyan sa tibuok nimong kinabuhi hangtod karon? Nagbuhat ba ako ug sama niana nga batasan kanimo kaniadto? Miingon si Balaam, "Wala."³¹Unya gipabuka ni Yahweh ang mata ni Balaam, ug nakita niya ang anghel nga nagtindog sa dalan uban sa iyang hinulbot nga espada sa iyang kamot. Giduko ni Balaam ang iyang ulo ug mihapa. ³²Miingon ang anghel ni Yahweh ngadto kaniya, "Nganong gibunalan mo man ang imong asno sa makatulo ka higayon? Tan-awa, mianhi ako sama sa usa ka kaaway tungod kay daotan ang imong gibuhat kanako. ³³Nakakita kanako ang asno ug milikay gikan kanako sa tulo ka higayon. Kay kung wala pa kini milikay gikan kanako, napatay ko na unta ikaw ug luwason ang iyang kinabuhi ."³⁴Miingon si Balaam ngadto sa anghel ni Yahweh, "Nakasala ako. Wala ako masayod nga nagtindog ka sa dalan batok kanako. Busa karon, kung wala kini makapahimuot kanimo, mobalik ako." ³⁵Apan ang anghel ni Yahweh miingon kang Balaam, "Padayon uban sa mga tawo. Apan ang isulti mo lang ang mga pulong nga akong gisulti kanimo." Busa miadto si Balaam uban sa mga pangulo ni Balak.³⁶Sa dihang nadungog ni Balak nga miabot si Balaam, migawas dayon siya aron sa pagpakigkita kaniya didto sa siyudad sa Moab sa Arnon, nga mao ang utlanan. ³⁷Miingon si Balak kang Balaam, "Dili ba nagpadala man ako ug mga tawo aron sa pagpatawag kanimo? Nganong wala ka man mianhi kanako? Dili ba ako makahimo sa pagpasidungog kanimo?"³⁸Unya mitubag si Balaam kang Balak, "Tan-awa, mianhi ako kanimo. Aduna na ba akoy gahom karon sa pagsulti sa bisan unsa? Makahimo lamang ako sa pagsulti sa mga pulong nga gibutang sa Dios dinhi sa akong baba." ³⁹Milakaw si Balaam uban kang Balak, ug miabot sila didto sa Kiriat Husot. ⁴⁰Unya mihalad si Balak ug toro nga baka ug karnero ug naghatag ug pipila ka karne ngadto kang Balaam ug sa mga pangulo nga uban kaniya.⁴¹Sa pagkabuntag, gidala ni Balak si Balaam ngadto sa taas nga dapit ni Baal. Gikan didto makita lamang ni Balaam ug ubang bahin sa mga Israelita ngadto sa ilang kampo.

23¹Miingon si Balaam kang Balak, "Pagtukod ug pito ka halaran dinhi alang kanako ug pag-andam ug pito ka laki nga baka ug pito ka laki nga karnero." ²Busa gibuhat ni Balak ang gihangyo ni Balaam. Unya naghalad si Balak ug Balaam ug laki nga baka ug laki nga karnero sa matag halaran. ³Unya giingnan ni Balaam si Balak, "Tindog tapad sa imong halad nga sinunog ug molakaw na ako. Tingali moabot si Yahweh aron sa pagpakigkita kanako. Bisan unsa nga iyang ipakita kanako isulti ko kanimo." Busa miadto siya sa tumoy sa bungtod nga walay mga kahoy.⁴Unya nakigkita ang Dios kang Balaam, ug si Balaam miingon kaniya, "Nagtukod ako ug pito ka halaran, ug naghalad ako ug laki nga baka ug laki nga karnero sa matag-usa." ⁵Gibutangan ni Yahweh ug mensahe ang baba ni Balaam ug giingnan, "Balik ngadto kang Balak ug sultihi siya." ⁶Busa mibalik si Balaam ngadto kang Balak, nga nagtindog tapad sa iyang halad nga sinunog, ug ang tanan nga mga pangulo sa Moab uban kaniya.⁷Unya nagsugod pagsulti si Balaam sa iyang panultihon ug miingon. "Gidala ako ni Balak dinhi gikan sa Aram, ang hari sa Moab gikan sa sidlakan nga kabukiran. 'ngari, tungloha si Jacob alang kanako,' miingon siya. 'ngari, sawaya ang Israel.' ⁸Unsaon man nako pagtunglo niadtong wala gitunglo sa Dios? Unsaon man nako pagsaway niadtong wala gisaway ni Yahweh?⁹Kay gikan sa tumoy sa mga bato nakita ko siya; gikan sa kabungtoran gitan-aw ko siya. Tan-awa, adunay katawhan nga nag-inusara sa pagpuyo ug wala naghunahuna sa ilang kaugalingon ingon nga ordinaryo nga nasod.¹⁰Kinsa man ang makaihap sa abog ni Jacob o makaihap bisan sa ikaupat nga bahin sa Israel? Tugoti ako nga mamatay ingon sa kamatayon sa matarong nga tawo, ug tugoti nga matapos ang akong kinabuhi sama kaniya!"¹¹Miingon si Balak kang Balaam, "Unsa man ang gibuhat mo kanako? Gidala ko ikaw aron tunglohon ang akong mga kaaway, apan tan-awa, gipanalanginan mo hinuon sila." ¹²Mitubag si Balaam ug miingon, "Dili ba ako kinahanglan nga mag-amping sa pagsulti lamang kung unsa ang gibutang ni Yahweh sa akong baba?"¹³Busa miingon si Balak kaniya, "Palihog uban kanako sa laing dapit diin makita mo sila. Makita lamang nimo ang haduol kanila, dili ang tanan kanila. Didto tunglohon mo sila alang kanako." ¹⁴Busa gidala niya si Balaam ngadto sa uma sa Sofim, ngadto sa tumoy sa Bukid sa Pisga, ug nagtukod ug dugang pito ka halaran. Naghalad siya ug laki nga baka ug laki nga karnero sa matag halaran. ¹⁵Unya giingnan ni Balaam si Balak, "Tindog dinhi tapad sa imong halad nga sinunog, samtang makigkita ako kang Yahweh didto."¹⁶Busa nakigkita si Yahweh kang Balaam ug gibutangan ug mensahe ang iyang baba. Miingon siya, "Balik ngadto kang Balak ug ihatag kaniya ang akong mensahe." ¹⁷Mibalik si Balaam ngadto kaniya, ug tan-awa, nagtindog siya tapad sa iyang halad nga sinunog ug ang mga pangulo sa Moab uban kaniya. Unya miingon si Balak kaniya, "Unsa man ang giiingon ni Yahweh?" ¹⁸Gisugdan ni Balaam ang iyang pagpanagna. Miingon siya, "Tindog, Balak, ug paminaw. Paminawa ako, ikaw nga anak ni Sipor.¹⁹Ang Dios dili tawo, nga kinahanglan siya mamakak, o tawong binuhat nga kinahanglan niyang usbon ang iyang hunahuna. Aduna ba siyay gisaad nga wala niya buhata? Aduna ba siyay giingon nga buhaton nga wala niya tumana? ²⁰Tan-awa, gimandoan ako nga pagpanalangin. Naghatag ang Dios ug panalangin, ug dili ko kini mausab.²¹Wala siyay nakita nga kalisod kang Jacob o kasamok sa Israel. Si Yahweh nga ilang Dios uban kanila, ug ang singgit sa hari anaa sa ilang taliwala. ²²Gipagawas sila sa Dios gikan sa Ehipto uban ang kusog nga sama sa ihalas nga baka.²³Walay salamangka nga mabuhat batok kang Jacob, ug walay panagna nga makadaot sa Israel. Karon kinahanglan nga isulti mahitungod kang Jacob ug sa Israel, 'Tan-awa kung unsa ang gibuhat sa Dios!'²⁴Tan-awa, motindog ang mga tawo sama sa baye nga liyon, ingon nga liyon nga mogula ug moataki. Dili siya mohigda hangtod nga makaon niya ang iyang biktima ug makainom sa dugo sa iyang gipatay."²⁵Unya miingon si Balak kang Balaam, "Ayaw sila tungloha o panalangini." ²⁶Apan mitubag si Balaam ug giingnan si Balak, "Wala ko ba nasulti kanimo nga kinahanglan isulti ko ang tanan nga gisulti ni Yahweh kanako?" ²⁷Busa mitubag si Balak kang Balaam, "Dali karon, dad-on ko ikaw sa laing dapit. Tingali makapahimuot kini sa Dios nga tunglohon mo sila didto alang kanako."²⁸Busa gidala ni Balak si Balaam didto sa tumoy sa Bukid sa Peor, nga diin nagdungaw sa kamingawan. ²⁹Giingnan ni Balaam si Balak, "Tukori ako ug pito ka mga halaran dinhi ug pag-andam ug pito ka laki nga baka ug pito ka laki nga karnero. ³⁰Busa gibuhat ni Balak sumala sa giingon ni Balaam; naghalad siya ug laki nga baka ug laki nga karnero sa matag halaran.

24¹Sa dihang nakita ni Balaam nga nakapahimuot kang Yahweh ang pagpanalangin sa Israel, wala siya miadto, sama sa ubang mga higayon, sa paggamit ug salamangka. Hinuon, midungaw siya ngadto sa kamingawan.²Giyahat ni Balaam ang iyang mga mata ug nakita niya nga nagkampo ang Israel, sa matag kaugalingon nila nga tribo, ug mikunsad ang Espiritu sa Dios diha kaniya. ³Nadawat niya kini nga panagna ug miingon, "Mao kini ang Gipahayag ni Balaam anak nga lalaki ni Beor, ang gipahayag sa tawo nga buka ang mga mata.⁴Ang pahayag sa usa nga nakadungog sa mga pulong sa Dios. Nakakita siya ug panan-awon gikan sa Labing Gamhanan, nga iyang giyukboan samtang nakabuka ang iyang mga mata. ⁵Pagkatahom sa imong mga tolda, Jacob, ang dapit nga imong gipuy-an, Israel!⁶Sama sa mga walog mikatag kini, sama sa mga tanaman daplin sa sapa, sama sa mga aloe nga gitanom ni Yahweh, sama sa mga sidro nga anaa sa kilid sa katubigan.⁷Midagayday ang tubig sa ilang mga timba, ug ang ilang binhi makabaton ug daghang tubig. Ang ilang hari mas labaw kay sa kang Agag, ug ang ilang gingharian mapasidunggan.⁸Gidala siya sa Dios paggawas sa Ehipto, adunay kusog nga sama sa ihalas nga baka. Kaonon niya ang kanasoran nga makigbatok kaniya. Dugmokon niya ang ilang mga bukog. Panaon niya sila pinaagi sa iyang mga pana.⁹Mihupo siya sama sa liyon, sama sa baye nga liyon. Kinsa man ang makaako sa pagsamok kaniya? Hinaot nga ang nagpanalangin kaniya mapanalanginan; ug hinaot nga ang nagtunglo kaniya matinunglo."¹⁰Misilaob ang kasuko ni Balak batok kang Balaam ug gihapak niya ang iyang mga kamot tungod sa kasuko. Giingnan ni Balak si Balaam, "Gipatawag ko ikaw aron tunglohon ang akong mga kaaway, apan tan-awa, gipanalanginan mo hinuon sila sa tulo ka higayon. ¹¹Busa pauli sa imong pinuy-anan. Miingon ako nga gantihan ko ikaw, apan kanunay nga gihikaw ni Yahweh kanimo ang bisan unsa nga ganti."¹²Unya mitubag si Balaam kang Balak, "Giingnan ko ang mga mensahero nga imong gipadala kanako, ¹³'Bisan pa ug ihatag ni Balak ang iyang palasyo nga puno sa plata ug bulawan, dili gayod nako supakon ang pulong ni Yahweh ug bisan unsa nga daotan ug maayo o bisan unsa nga akong gusto buhaton. Isulti ko lamang ang gisulti ni Yahweh kanako nga isulti.' Wala ko ba kini masulti kanila? ¹⁴Busa karon, tan-awa, mobalik ako sa akong katawhan. Apan pahimangnoan ko una ikaw kung unsa ang buhaton niining mga tawhana sa imong katawhan sa umaabot nga mga adlaw."¹⁵Gisugdan ni Balaam kining panagna. Miingon siya, "Si Balaam nga anak ni Beor, nagpahayag sa tawo nga buka ang mga mata. ¹⁶Mao kini ang pagpahayag sa usa ka tawo nga nakadungog sa mga pulong gikan sa Dios, nga adunay kahibalo gikan sa Labing Halangdon, nga adunay panan-awon gikan sa Labing Gamhanan, nga nagyukbo uban ang buka niya nga mga mata.¹⁷Nakita ko siya, apan wala siya karon dinhi. Gitan-aw ko siya, apan dili siya duol. Motungha ang bituon gikan kang Jacob, ug mousbaw ang setro gikan sa Israel. Dugmokon niya ang mga pangulo sa Moab ug laglagon ang tanang mga kaliwat ni Set.¹⁸Unya ang Edomea mahimong mapanag-iya sa Israel, ug ang Sier ila usab nga mapanag-iya, ang mga kaaway sa Israel, nga buntogon sa Israel nga makusganon. ¹⁹Gikan kang Jacob moabot ang hari nga modumala, ug laglagon niya ang mga nabiling buhi sa ilang siyudad."²⁰Unya gitan-aw ni Balaam ang Amalek ug gisugdan ang iyang panagna. Miingon siya, "Ang Amalek usa sa labing bantogan nga mga nasod, apan ang iyang kataposan mao ang kalaglagan."²¹Unya mitan-aw si Balaam ngadto sa mga Kenihanon ug nagsugod sa iyang panagna. Miingon siya, "Lig-on ang dapit nga inyong gipuy-an, ug ang inyong salag atua sa mga bato. ²²Apan magun-ob ang Kain sa dihang dalhon kamo sa Assyria sa pagkabinihag."²³Unya gisugdan ni Balaam ang iyang kataposan nga panagna. Miingon siya, "Pagkaalaot! Kinsa man ang makasugakod sa dihang buhaton kini sa Dios? ²⁴Ang mga sakayan mangabot gikan sa baybayon sa Cyprus; sulongon nila ang Assyria ug buntogon ang Eber, apan sila usab, matapos sa kalaglagan."²⁵Unya mitindog si Balaam ug mibiya. Mipauli siya sa iyang pinuy-anan, ug milakaw usab si Balak.

25¹Nagpuyo ang Israel didto sa Sitim, ug nagsugod ang mga lalaki sa pagpakighilawas sa mga babaye sa Moab, ²kay gidapit man sa Moabihanon ang mga tawo sa paghalad sa ilang mga dios. Busa mikaon ang mga tawo ug miyukbo sa mga dios sa Moabihanon. ³Mikuyog ang mga kalalakin-an sa Israel sa pagsimba kang Baal sa Peor, ug misilaob ang kasuko ni Yahweh batok sa Israel.⁴Miingon si Yahweh kang Moises, "Patya ang tanang mga pangulo sa katawhan ug ibitay sila sa akong atubangan aron madan-agan sila sa kahayag sa adlaw, aron nga ang akong hilabihan nga kasuko mopalayo gikan sa Israel." ⁵Busa miingon si Moises sa mga hukom sa Israel, "Ang matag usa kaninyo kinahanglan mupatay sa iyang katawhan nga mikuyog sa pagsimba kang Baal sa Peor."⁶Unya miabot ang usa sa kalalakin-an sa Israel ug nagdala ug usa ka babaye nga Midianhon taliwala sa mga sakop sa iyang pamilya. Nahitabo kini sa atubangan ni Moises ug sa tibuok kumonidad nga katawhan sa Israel, samtang nanghilak sila didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan. ⁷Sa dihang nakita kini ni Pinehas nga anak ni Eleazar nga anak nga lalaki ni Aaron nga pari, mitindog siya taliwala sa kumonidad ug mikuha ug usa ka bangkaw sa iyang kamot.⁸Gisundan niya ang lalaki nga Israelita ngadto sa tolda ug giduslak sa bangkaw ang ilang mga lawas, ang lalaki nga Israelita ug ang babaye. Busa mihunong ang hampak nga gipadala sa Dios sa katawhan sa Israel. ⁹Kadtong nangamatay pinaagi sa hampak mikabat ug 24, 000 ang gidaghanon.¹⁰Misulti si Yahweh kang Moises ug nag-ingon, ¹¹"Si Pinehas nga anak nga lalaki ni Eleazar nga anak nga lalaki ni Aaron nga pari, mao ang nagpahupay sa akong kapungot gikan sa mga tawo sa Israel tungod kay hilabihan ang iyang pagbati sa akong gitinguha taliwala kanila. Busa wala ko lamya ang katawhan sa Israel sa akong pagpangabugho.¹²Busa isulti, 'miingon si Yahweh, "Tan-awa, ihatag ko kang Pinehas ang akong kasabotan sa kalinaw. ¹³Alang kaniya ug sa iyang mga kaliwat sunod kaniya, mao kini ang kasabotan sa walay kataposan nga pagkapari tungod kay matinguhaon siya alang kanako, nga iyang Dios. Gipapas niya ang mga sala alang sa katawhan sa Israel.""'¹⁴Karon ang ngalan sa lalaki nga Israelita nga gipatay uban ang babaye nga Midianhon mao si Simri nga anak ni Salu, ang pangulo sa pamilya sa mga katigulangan taliwala sa mga Simeonihanon. ¹⁵Ang ngalan sa babaye nga Midianhon nga gipatay mao si Cosbi nga anak ni Sur, nga maoy pangulo sa tribo ug pamilya sa Midian.¹⁶Busa misulti si Yahweh kang Moises ug nag-ingon, ¹⁷"Tratoha ang mga Midianhon ingon nga mga kaaway ug atakiha sila, ¹⁸kay gitrato nila kamo nga sama sa mga kaaway pinaagi sa ilang pagpanglimbong. Gigiyahan nila kamo ngadto sa daotan bahin sa Peor ug bahin sa ilang igsoon nga babaye nga si Cosbi, ang anak nga babaye sa pangulo sa Midian, nga gipatay sa adlaw sa hampak mahitungod sa Peor."

26¹Miabot ang takna human sa hampak nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Eleazar nga anak sa pari nga si Aaron. Miingon siya, ²"Ihapa ang tibuok kumonidad sa katawhan sa Israel, gikan sa nagpanuigon ug baynte anyos pataas, sumala sa pamilya nga ilang gigikanan, ang tanan nga makahimo sa pag-adto sa gubat alang sa Israel."³Busa nakigsulti si Moises ug ang pari nga si Eleazar ngadto kanila sa kapatagan sa Moab duol sa Jordan didto sa Jericho ug miingon, ⁴"Ihapa ang katawhan, gikan sa nagpanuigon ug baynte anyos pataas, sumala sa gimando ni Yahweh kang Moises ug sa katawhan sa Israel, nga nakagawas sa yuta sa Ehipto."⁵Si Ruben mao ang kinamagulangang anak ni Israel. Naggikan sa iyang anak nga lalaki nga si Hanuk ang banay sa mga Hanukanon. Naggikan kang Pallu ang banay sa mga Palluhanon. ⁶Naggikan kang Hezron ang banay sa mga Hesronhanon. Naggikan kang Carmi ang banay sa mga Carmihanon. ⁷Mao kini ang kabanayan sa mga kaliwat ni Ruben, nga mikabat ug 43, 730 ka mga kalalakin-an.⁸Si Eliab ang anak nga lalaki ni Pallu. ⁹Ang mga anak nga lalaki ni Eliab mao sila si Nemuel, Datan ug Abiram. Mao kini ang Datan ug Abiram nga misunod kang Kora sa dihang ilang mirebilde sila kang Moises ug si Aaron ug mirebilde batok kang Yahweh.¹⁰Gibuka sa yuta ang baba niini ug gilamoy silang tanan uban ni Kora sa dihang nangamatay ang tanang uban niya. Niadtong taknaa, gilamoy sa kalayo ang 250 ka kalalakin-an, nga nahimong timaan sa pagpahimangno. ¹¹Apan wala nangamatay ang mga kaliwat ni Kora.¹²Mao kini ang banay sa mga kaliwat ni Simeon: Kang Nemuel, ang banay sa mga Nemuelhanon, kang Jamin, ang banay sa mga Jaminhanon, kang Jachin, ang banay sa mga Jachinhanon, ¹³kang Zera, ang banay sa mga Zerahanon, kang Saul, ang banay sa mga Saulhanon. ¹⁴Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Simeon, nga mikabat ug 22, 200 ka mga kalalakin-an.¹⁵Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Gad: Kang Zefon, ang banay sa mga Zefonhanon, kang Haggi, ang banay sa mga Haggihanon, kang Suni, ang banay sa mga Sunihanon, ¹⁶kang Osni, ang banay sa mga Osnihanon, kang Eri, ang banay sa mga Erihanon, ¹⁷kang Arod, ang mga banay sa mga Arodihanon, kang Areli, ang banay sa mga Arelihanon. ¹⁸Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Gad, nga mikabat ug 40, 500 ka mga kalalakin-an.¹⁹Si Er ug si Onan ang mga anak nga lalaki ni Juda, apan nangamatay sila sa yuta sa Canaan. ²⁰Mao kini ang kabanay sa lain pang mga kaliwat ni Judah: kang Sela, ang banay sa mga Selahanon, kang Perez, ang banay sa mga Perezihanon, ug kang Zera, ang banay sa mga Zerahanon. ²¹Mao kini ang mga kaliwat ni Perez: Gikan kang Hesron, ang banay sa mga Hesronhanon, kang Hamul, ang banay sa mga Hamulihanon. ²²Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Juda, nga mikabat ug 76, 500 ka mga kalalakin-an.²³Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Isacar: Kang Tola, ang banay sa mga Tolahanon, kang Puva, ang banay sa mga Puvahanon, ²⁴kang Jasub, ang banay sa mga Jasubihanon, kang Simron, ang banay sa mga Simronhanon. ²⁵Mao kini ang kabanay ni Isacar, nga mikabat ug 64, 300 ka mga kalalakin-an.²⁶Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Zabulun: kang Sered, ang banay sa mga Seredihanon, kang Elon, ang banay sa mga Elonhon, kang Jalel ang banay sa mga Jalelhanon. ²⁷Mao kini ang kabanay sa mga Zabulunhon, nga mikabat ug 60, 500 ka mga kalalakin-an.²⁸Si Manases ug Efraim mga kaliwat ni Jose. ²⁹Mao kini ang mga kaliwat ni Manases: kang Machir, ang banay sa mga Makirhanon (Si Makir ang amahan ni Gilead), kang Gilead, ang banay sa mga Gileadihanon.³⁰Mao kini ang mga kaliwat ni Gilead: Kang Iezer, ang banay sa mga Iezerhanon, kang Helek, ang banay sa mga Helekanhon, ³¹kang Asriel, ang banay sa mga Asrielhanon, kang Siquem, ang banay sa mga Siquemhanon, ³²kang Semida, ang banay sa mga Semidahanon, kang Heper, ang banay sa mga Heperhanon.³³Ang anak nga lalaki ni Heper nga si Selofehad walay anak nga mga lalaki apan mga babaye lamang. Ang mga ngalan sa iyang mga anak nga babaye mao sila: Mala, Noa, Hogla, Milca, ug Tirsa. ³⁴Mao kini ang kabanayan ni Manases, nga mikabat ug 52, 700 ka mga kalalakin-an.³⁵Mao kini ang kabanay ni Efraim: Kang Sutela, ang banay sa mga Sutelahanon, kang Bequer, ang banay sa mga Bequerhanon, kang Tahan, ang banay sa mga Tahananhon. ³⁶Ang mga kaliwat ni Sutela mao ang, kang Eran, ang banay sa mga Erananhon. ³⁷Mao kini ang kabanayan sa mga kaliwat ni Efraim, nga nikabat ug 32, 500 ka mga kalalakin-an. Mao kini ang mga kaliwat ni Jose nga giihap sumala sa ilang kabanay.³⁸Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Benjamin: Kang Bela, ang banay sa mga Belahanon, kang Asbel, ang banay sa mga Asbelhanon, kang Ahiram, ang banay sa mga Ahiramhanon, ³⁹kang Sefufam, ang banay sa mga Sefufamhanon, kang Hufam, ang banay sa mga Hufamhanon. ⁴⁰Ang mga anak nga lalaki ni Bela mao sila si Ard ug Naaman. Gikan kang Ard ang banay sa mga Ardhanon, ug gikan kang Naaman ang banay sa mga Naamanhanon. ⁴¹Mao kini ang kabanayan sa mga kaliwat ni Benjamin. Mikabat sila ug 45, 600 ka mga kalalakin-an.⁴²Ang kabanay sa mga kaliwat ni Dan mao ang, kang Suham, ang mga banay sa mga Suhamhanon. Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Dan. ⁴³Ang tanang kabanay sa mga Susamhanon mikabat ug 64, 400 ka mga kalalakin-an.⁴⁴Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Aser: Kang Imna, ang banay sa mga Imnahanon, kang Isvi, ang banay sa mga Isvihanon, kang Beria, ang banay sa mga Beriahanon. ⁴⁵Mao kini ang mga kaliwat ni Beria: Kang Heber, ang banay sa mga Heberhanon, kang Malkiel, ang banay sa mga Malkielhanon. ⁴⁶Ang ngalan sa anak nga babaye ni Aser mao si Sera. ⁴⁷Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Aser, nga mikabat ug 53, 400 ka mga kalalakin-an.⁴⁸Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Naftali: Kang Jazel, ang banay sa mga Jazelanhon, kang Guni, ang banay sa mga Gunihanon, ⁴⁹kang Jeser, ang banay sa mga Jeseranhon, kang Silem, ang banay sa mga Silemanhon. ⁵⁰Mao kini ang kabanay sa mga kaliwat ni Naftali, nga mikabat ug 45, 400 ka mga kalalakin-an.⁵¹Mao kini ang kumpleto nga ihap sa mga kalalakin-an taliwala sa katawhan sa Israel: 601, 730.⁵²Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ⁵³"Kinahanglang bahinon ang yuta alang niining mga kalalakin-an isip ilang panulondon sumala sa gidaghanon sa ilang mga ngalan.⁵⁴Sa mas daghan nga kabanay kinahanglan nga ihatag mo ang mas dagko nga panulondon, ug sa gagmay nga kabanay kinahanglan nga ihatag mo ang diyutay nga panulondon. Kinahanglan nimong ihatag ang panulondon sumala sa gidaghanon sa naihap nga kalalakin-an. ⁵⁵Apan, kinahanglan ipaagi sa ripa ang pagbahin sa yuta. Kinahanglan nga mapanunod nila ang yuta sumala sa pangalan sa ilang mga katigulangan. ⁵⁶Kinahanglan nga bahinon ang panulondon diha sa daghan ug gagmay nga mga kabanay, iapod-apod kini kanila pinaagi sa ripa."⁵⁷Mao kini ang kabanay ni Levi, nga giihap sumala sa tagsa-tagsa ka banay: Kang Gerson, ang banay sa mga Gersonhanon, kang Kohat, ang banay sa mga Kohatihanon, kang Merari, ang banay sa mga Merarihanon. ⁵⁸Mao kini ang kabanay ni Levi: Ang banay sa mga Libnihanon, ang banay sa mga Hebronhanon, ang banay sa mga Malihanon, ang banay sa mga Musihanon, ug ang banay sa mga Korahanon. Si Kohat mao ang katigulangan ni Amram. ⁵⁹Ang asawa ni Amram mao si Jocabed, usa ka kaliwat ni Levi, nga natawo didto sa Ehipto. Gipakatawo niya ang ilang mga anak ni Amram, nga mao sila Aaron, Moises, ug si Miriam ang ilang igsoon nga babaye.⁶⁰Pinaagi kang Aaron natawo si Nadab ug Abihu, Eleazar ug Itamar. ⁶¹Namatay si Nadab ug Abihu sa dihang naghalad sila ug dili madawat nga sinunog ngadto kang Yahweh. ⁶²Nikabat ug 23, 000 ka mga kalalakin-an ang naihap diha kanila, tanang kalalakin-an nga nagpangidaron ug usa ka bulan pataas. Apan wala sila giihap uban sa nga mga kaliwat ni Israel tungod kay wala may panulondon nga gihatag kanila uban sa katawhan sa Israel.⁶³Mao kini ang mga naihap ni Moises ug ni Eleazar nga pari. Giihap nila ang katawhan sa Israel didto sa kapatagan sa Moab dapit sa Jordan didto sa Jericho. ⁶⁴Apan walay usa kanila nga giihap ni Moises ug Aaron nga pari ang naapil sa dihang giihap ang mga kaliwat ni Israel didto sa kamingawan sa Sinai.⁶⁵Kay miingon nang daan si Yahweh nga kining mga tawhana mangamatay gayod sa kamingawan. Wala gayoy tawo nga nabilin diha kanila, gawas lamang kang Caleb ang anak nga lalaki ni Jepune ug si Josue ang anak nga lalaki ni Nun.

27¹Unya miadto kang Moises ang mga anak nga babaye ni Selofehad nga anak nga lalaki ni Hepher nga anak nga lalaki ni Gilead nga anak nga lalaki ni Makir nga anak nga lalaki ni Manases, sa kabanay ni Manases nga anak nga lalaki ni Jose. Mao kini ang mga ngalan sa iyang mga anak nga babaye: Si Mahla, Noah, Hegla, Milca ug Tirsa.²Mitindog sila sa atubangan ni Moises, ni Eleazar nga pari, sa mga pangulo, ug sa atubangan sa tibuok kumonidad didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan. Miingon sila, ³"Namatay ang among amahan didto sa kamingawan. Dili siya kauban niadtong nagkatigom batok kang Yahweh nga kauban ni Kora. Namatay siya sa iyang kaugalingong sala, ug wala siyay mga anak nga lalaki.⁴Nganong kinahanglan man kuhaon ang ngalan sa among amahan gikan sa mga sakop sa iyang banay tungod kay wala siyay anak nga lalaki? Tagai kami ug yuta didto sa kaparyentihan sa among amahan." ⁵Busa gidala ni Moises kang Yahweh ang ilang suliran.⁶Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ⁷"Tinuod ang gipanulti sa mga anak nga babaye ni Selofehad. Kinahanglan nga ihatag nimo kanila ang yuta isip panulondon nga anaa sa kaparyentihan sa ilahang amahan, ug kinahanglan nimong sigurohon nga mahatag kini nga panulondon kanila. ⁸Kinahanglan nga makigsulti ka sa katawhan sa Israel ug ingna sila, 'Kung mamatay ang usa ka lalaki ug wala siyay anak nga lalaki, kinahanglan nga ihatag nimo ang iyang panulondon ngadto sa iyang mga anak nga babaye.⁹Kung wala siyay anak nga babaye, kinahanglan nimong ihatag ang iyang panulondon ngadto sa iyang igsoon nga mga lalaki. ¹⁰Kung wala siyay mga igsoong lalaki, kinahanglan nga imong ihatag ang iyang panulondon didto sa igsoong lalaki sa iyang amahan. ¹¹Kung walay igsoong lalaki ang iyang amahan, kinahanglan nimong ihatag ang iyang panulondon ngadto sa pinakaduol nga paryente sa iyang banay, ug kinahanglan nga iya kining kuhaon alang sa iyang kaugalingon. Mahimo na kining balaod nga gitukod pinaagi sa kasugoan alang sa katawhan sa Israel, sumala sa gimando ni Yahweh kanako.'"¹²Miingon si Yahweh kang Moises, "Tungas sa kabukiran sa Abiram ug tan-awa ang yuta nga akong gihatag sa katawhan sa Israel. ¹³Human nimo kini makita, ikaw usab kinahanglan makig-uban sa imong katawhan, sama sa imong igsoong lalaki nga si Aaron. ¹⁴Mahitabo kini tungod kay misupak kamong duha sa akong gimando didto sa kamingawan sa Sin panahon sa panag-away sa kongregasyon. Didto, sa dihang miagas ang tubig gikan sa bato, sa imong kasuko wala ikaw makahimo sa pagtahod kanako isip balaan atubangan sa tibuok kumoniad." Mao kini ang katubigan sa Meriba sa Kades didto sa kamingawan sa Sin.¹⁵Unya nakigsulti si Moises kang Yahweh ug miingon, ¹⁶"Hinaot unta nga ikaw, Yahweh, ang Dios sa mga espiritu sa tanang katawhan, maoy magtudlo ug tawo nga sa labaw kumonidad, ¹⁷tawo nga makahimo sa paggawas ug pagsulod ngadto kanila ug makapangulo kanila paggawas ug makapasulod kanila, aron nga dili mahimong sama sa karnero nga walay magbalantay ang imong kumonidad"¹⁸Miingon si Yahweh kang Moises, "Kuhaa si Josue nga anak ni Nun, ang tawo nga gipuy-an sa akong Espiritu, ug itapion ang imong kamot kaniya. ¹⁹Ibutang siya tupad kang Eleazar nga pari ug sa atubangan sa tibuok kumonidad, ug sugoa siya nga mangulo kanila atubangan sa ilang mga mata.²⁰Kinahanglan nga ihatag nimo kaniya ang pipila sa imong mga katungod, aron ang tibuok kumonidad sa katawhan sa Israel mutuman kaniya. ²¹Moadto siya sa atubangan ni Eleazar nga pari aron sa pagpangita sa akong kabubot-on alang kaniya pinaagi sa pagbuot sa Urim. Pinaagi lamang sa iyang mando nga makagawas o makasulod ang katawhan, siya ug ang tanang katawhan sa Israel uban kaniya, ang tibuok kumonidad."²²Busa gihimo ni Moises ang gimando ni Yahweh kaniya. Iyang gikuha si Josue ug gibutang siya sa atubangan ni Eleazar nga pari ug sa tibuok kumonidad. ²³Gitapion niya ang iyang kamot kaniya ug gisugo siya sa pagpangulo, sumala sa gimando ni Yahweh kaniya nga iyang buhaton.

28¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ²"Mandoi ang katawhan sa Israel ug sultihi sila, 'Kinahanglan nga maghalad kamo ug mga halad nga sakripisyo kanako sa gitakda nga mga panahon, ang akong pagkaon gikan sa halad nga sinunog aron nga maghatag ug kahumot alang kanako.'³Kinahanglan nga sultihan mo usab sila, 'Mao kini ang halad nga sinunog nga kinahanglan ninyong ihalad kang Yahweh–mga nating karnero nga laki nga usa pa ka tuig ug walay tatsa, duha kabuok sa matag adlaw, ingon nga regular nga halad. ⁴Kinahanglan usa ka nating karnero ang ihalad sa buntag, ug kinahanglan ninyong ihalad ang usa pa ka nating karnero sa gabii. ⁵Kinahanglan nga mohalad kamo ug ikapulo nga bahin sa epa sa labing maayo nga harina isip halad nga trigo, nga adunay sagol nga ikaupat nga bahin sa hin sa binatil nga lana.⁶Mao kini ang halad nga sinunog sa matag-adlaw nga gimando didto sa Bukid sa Sinai aron makahatag ug kahumot, usa ka halad nga sinunog alang kang Yahweh. ⁷Ang halad nga ilimnon nga isagol niini kinahanglan anaa sa ikaupat nga bahin sa hin alang sa usa sa mga karnero. Kinahanglan nga buboan ninyo ang balaan nga dapit sa halad nga isog nga ilimnon alang kang Yahweh. ⁸Kinahanglan nga inyong ihalad sa gabii ang lain pang karnero uban sa lain pang halad nga trigo sama niadtong inyong gihalad sa buntag. Kinahanglan nga maghalad na usab kamo ug lain pang halad nga ilimnon uban niini, halad nga sinunog, aron makahatag ug kahumot alang kang Yahweh.⁹Sa adlaw nga Igpapahulay kinahanglan nga maghalad kamo ug duha ka nating karnero nga laki, usa ka tuig ang pangidaron ug walay tatsa, ug 2 / 10 sa epa sa labing maayo nga harina isip halad nga trigo, nga gisagolan ug lana, ug ang halad nga ilimnon uban niini. ¹⁰Mao na kini ang halad nga sinunog sa matag adlaw nga Igpapahulay, dugang kini sa matag-adlaw nga halad nga sinunog inubanan sa halad nga ilimnon.¹¹Sa unang adlaw sa matag bulan, kinahanglan nga maghalad kamo ug halad nga sinunog alang kang Yahweh. Kinahanglan nga maghalad kamo ug duha ka laki nga nating baka, usa ka laking karnero, ug pito ka laki nga nating karnero nga usa ka tuig ug walay tatsa. ¹²Kinahanglan nga maghalad usab kamo ug 3 / 10 sa epa sa labing maayo nga harina isip halad nga trigo nga gisagolan ug lana alang sa matag laking baka, ug 2 / 10 sa epa sa labing maayo nga harina isip halad nga trigo nga gisagolan ug lana alang sa usa sa laking karnero. ¹³Kinahanglan usab kamong maghalad sa ikanapulong bahin sa epa sa labing maayo nga harina nga gisagolan ug lana isip halad nga trigo alang sa matag nating karnero. Mao na kini ang halad nga sinunog, aron mohatag ug kahumot, halad nga sinunog alang kang Yahweh.¹⁴Ang halad nga ilimnon sa katawhan kinahanglan tunga lamang sa hin sa bino alang sa laking baka, ikatulong bahin sa hin alang sa laking karnero, ug ikaupat nga bahin sa hin alang sa nating karnero. Mao na kini ang halad nga sinunog alang sa matag bulan sa tibuok nga mga bulan sa usa ka tuig. ¹⁵Usa ka laki nga kanding ang kinahanglan ihalad alang sa halad sa sala. Dugang kini sa mga halad nga sinunog sa matag-adlaw uban sa halad nga ilimnon.¹⁶Sa ika- 14 nga adlaw sa unang bulan, saulogon ang Pagsaylo ni Yahweh. ¹⁷Sa ika- 15 nga adlaw niining bulana kinahanglan sila magpatigayon ug pista. Sulod sa pito ka adlaw kinahanglan sila mokaon sa tinapay nga walay igpapatubo. ¹⁸Sa unang adlaw, kinahanglan adunay balaan nga panagtigom aron pasidunggan si Yahweh. Kinahanglan nga dili kamo magtrabaho nianang adlawa.¹⁹Apan, kinahanglan nga maghalad kamo ug halad nga sinunog, usa ka halad nga sinunog alang kang Yahweh. Kinahanglan maghalad kamo ug duha ka laki nga nating baka, usa ka laking karnero, ug pito ka laki nga nating karnero nga usa ka tuig, nga walay tatsa. ²⁰Inubanan sa laking baka, kinahanglan nga maghalad kamo ug halad nga trigo sa 3 / 10 sa epa sa labing maayo nga harina nga gisagolan ug lana, ug inubanan sa laking karnero 2 /10. ²¹Sa matag usa sa pito ka nating karnero, kinahanglan maghalad kamo ug ikanapulong bahin sa epa sa labing maayo nga harina nga gisagolan ug lana, ²²ug usa ka laki nga kanding isip halad sa sala aron mapasaylo ang inyong mga kaugalingon.²³Kinahanglan nga ihalad ninyo kini ingon nga dugang sa halad nga sinunog nga gimando kaninyo sa matag buntag. ²⁴Sama sa gihulagway dinhi, kinahanglan nga ihalad ninyo kini nga mga halad matag-adlaw, sulod sa pito ka adlaw sa Pagsaylo, ang pagkaon sa halad nga sinunog, ang kahumot nga alang kang Yahweh. Kinahanglan nga ihalad kini dugang sa halad nga sinunog ug sa halad nga ilimnon sa matag-adlaw. ²⁵Sa ika pito nga adlaw kinahanglan nga magpatigayon kamo ug balaan nga panagtigom aron sa pagpasidungog kang Yahweh, ug kinahanglan nga dili kamo magtrabaho nianang adlawa.²⁶Alang usab sa adlaw sa unang mga bunga, sa dihang maghalad kamo ug halad nga trigo ngadto kang Yahweh sa inyong Kasaulogan sa mga Semana, kinahanglan nga magbuhat kamo ug balaan nga panagtigom aron sa pagpasidungog kang Yahweh, ug kinahanglan nga dili kamo magtrabaho nianang adlawa. ²⁷Kinahanglan nga maghalad kamo sa halad nga sinunog aron makahatag ug kahumot alang kang Yahweh. Kinahanglan nga maghalad kamo ug duha ka laki nga nating baka, usa ka laking karnero, ug pito ka laki nga nating karnero nga usa pa ka tuig. ²⁸Paghalad usab ug halad nga trigo uban niini: labing maayo nga harina nga gisagolan ug lana, 3 / 10 sa epa sa labing maayo nga harina nga gisagolan ug lana alang sa laking baka ug 2 / 10 alang sa laking karnero.²⁹Paghalad kamo ug ikanapulo nga bahin sa epa sa labing maayo nga harina nga gisagolan ug lana alang sa matag usa sa pito ka nating karnero, ³⁰ug usa ka laki nga kanding aron mapasaylo ang inyong kaugalingon. ³¹Sa dihang ihalad ninyo kining mga mananap nga walay tatsa, uban sa halad nga ilimnon, mahimo kining dugang sa halad nga sinunog ug halad nga trigo sa matag adlaw.'"

29¹"Sa ikapito nga bulan, sa unang adlaw sa bulan, kinahanglan nga aduna kamoy balaang panagtigom aron sa pagpasidungog kang Yahweh. Kinahanglan nga dili kamo motrabaho sa naandang buluhaton nianang adlawa. Kay mao kana ang adlaw nga magpatingog kamo sa mga trumpeta.²Kinahanglan kamong maghalad og sinunog nga halad aron maghatag og kahumot alang kang Yahweh. Kinahanglan kamong maghalad og usa ka batan-ong torong baka, usa ka laking karnero, ug pito ka laking karnero nga usa katuig ang panuigon, ang matag-usa kinahanglan nga walay tatsa.³Kinahanglan ninyo kining ihalad uban ang trigo nga halad, labing maayong harina nga sinagulan ug lana, tulo sa ikanapulo sa torong baka, ug duha sa ikanapulo sa torong karnero, ⁴ug usa sa ikanapulo sa matag pito ka nating karnero. ⁵Ug kinahanglan kamong maghalad og usa ka laki nga kanding ingon nga halad alang sa pagwagtang sa inyong sala.⁶Himoa kini nga mga halad sa ikapito nga bulan dungag sa tanang mga halad nga inyong pagahimoon sa unang adlaw sa matag bulan: uban niini ang pinasahing sinunog nga halad ug ang trigo nga halad. Dungag kini sa regular nga halad nga sinunog, ang matag trigo nga halad, ug ang matag ilimnon nga mga halad. Sa dihang buhaton ninyo kining mga halad, inyong gituman ang balaod sa paghatag og humot nga halad, usa ka halad nga gihimo pinaagi sa kalayo alang kang Yahweh.⁷Sa ikanapulo nga adlaw sa ikapitong bulan kinahanglan nga aduna kamoy balaang panagtigom aron sa pagpasidungog kang Yahweh. Kinahanglang magpaubos kamo ug dili motrabaho. ⁸Kinahanglan kamong maghalad og sinunog aron maghatag og kahumot alang kang Yahweh. Kinahanglan nga maghalad kamo ug usa ka batan-on nga torong baka, usa ka laking karnero, pito ka nating karnero nga usa ka tuig ang panuigon. Kinahanglan nga ang matag-usa walay tatsa.⁹Kinahanglan inyo silang ihalad uban ang trigo nga halad, labing maayong harina sinagulag lana, tulo ka ikanapulo sa torong baka, duha sa ikanapulo sa usa ka torong karnero, ¹⁰ug ikanapulo sa matag pito ka mga nating karnero. ¹¹Kinahanglan kamong maghalad og usa ka laking kanding ingon nga halad sa sala. Dungag kini nga halad alang sa pagwagtang sa sala, ang kasagaran nga sinunog nga halad, ang matag trigo nga halad, ug ang ilang ilimnon nga mga halad.¹²Sa ikakinse nga adlaw sa ikapitong bulan kinahanglan maghimo kamo og balaang panagtigom alang sa pagpasidungog kang Yahweh. Kinahanglan nga dili kamo motrabaho sa naandang buluhaton nianang adlawa, ug kinahanglan ninyong ipadayon ang kapistahan alang kaniya sulod sa pito ka adlaw. ¹³Kinahanglan kamong maghalad og sinunog nga halad, usa ka halad nga pinaagi sa kalayo aron maghatag og kahumot alang kang Yahweh. Kinahanglan nga maghalad kamo og trise ka batan-on nga torong baka, duha ka karnero, ug katorse ka laking karnero nga usa katuig ang kagulangon. Ang matag-usa kinahanglan nga walay tatsa.¹⁴Kinahanglan ninyo silang ihalad uban ang trigo nga halad, labing maayong harina sinagolag lana, tulo ka ikanapulo sa matag trise ka torong baka, duha ka ikanapulo sa duha ka karnero, ¹⁵ug ikanapulo sa matag-usa sa katorse ka karnero. ¹⁶Kinahanglan nga maghalad kamo og usa ka laking kanding ingon nga halad alang sa sala dungag sa naandang sinunog nga mga halad, uban niini ang matag trigo nga halad, ug ang ilimnon nga halad.¹⁷Sa ikaduhang adlaw sa panagtigom, kinahanglan kamong maghalad og dose ka batan-on nga torong baka, duha ka karnero, ug katorse ka nating karnero nga usa katuig ang kagulangon, kinahanglan nga ang matag-usa walay tatsa. ¹⁸Kinahanglan buhaton ninyo kini uban ang halad nga trigo ug ang ilimnon nga mga halad alang sa mga torong baka, alang sa mga karnero, ug alang sa mga nating karnero, paghimog daghang mga halad ingon sa mga gisugo. ¹⁹Kinahanglan kamong maghalad og usa ka laking kanding ingon nga halad alang sa sala dungag sa naandang sinunog nga halad, ang matag trigo nga halad, ug ang ilang ilimnon nga mga halad.²⁰Sa ikatulo nga adlaw sa panagtigom, kinahanglan nga maghalad kamo og onse ka torong baka, duha ka karnero, ug katorse ka nating karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, kinahanglan nga ang matag-usa walay tatsa. ²¹Kinahanglan nga buhaton ninyo kini uban ang trigo nga halad ug ang ilimnon nga mga halad alang sa torong baka, alang sa karnero, ug alang sa mga nating karnero, paghimog halad nga sama kadaghan sa mga halad nga gisugo. ²²Kinahanglan kamong maghalad og usa ka laking kanding ingon nga halad alang sa sala dugang sa naandang sinunog nga halad, matag trigo nga halad, ug ang ilang ilimnon nga mga halad.²³Sa ikaupat nga adlaw sa panagtigom, kinahanglan kamong maghalad og napulo ka torong baka, duha ka karnero, ug katorse ka nating mga karnero nga usa katuig ang kagulangon, kinahanglan nga ang matag-usa walay tatsa. ²⁴Kinahanglan himoon ninyo kana uban ang trigo nga halad ug ilimnon nga mga halad alang sa torong baka, alang sa karnero, ug alang sa mga nating karnero, nga sama kadaghan sa mga halad nga gisugo. ²⁵Kinahanglan kamong maghalad og usa ka laking kanding ingon nga halad alang sa sala dugang sa naandang sinunog nga halad, trigo nga halad, ug ang ilang ilimnon nga mga halad.²⁶Sa ikalima nga adlaw sa panagtigom, kinahanglan kamong maghalad og siyam ka torong baka, duha ka karnero, ug katorse ka nating karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ang matag-usa kinahanglan nga walay tatsa. ²⁷Kinahanglan nga buhaton ninyo kini uban ang trigo nga halad ug ang ilimnon nga mga halad alang sa mga torong baka, alang sa mga karnero, ug alang sa mga nating karnero, buhata sama kadaghan sa mga halad nga gisugo. ²⁸Kinahanglang maghalad kamo og usa ka laking kanding ingon nga halad alang sa sala dugang sa naandang sinunog nga halad, trigo nga halad, ug ang ilang ilimnon nga mga halad.²⁹Sa ikaunom nga adlaw sa panagtigom, kinahanglan nga maghalad kamo og walo ka torong baka, duha ka karnero, ug katorse ka nating karnero nga usa katuig ang panuigon, matag usa kinahanglan nga walay tatsa. ³⁰Kinahanglan nga buhaton kini uban ang trigo nga halad ug ang ilimnon nga mga halad alang sa torong baka, alang sa karnero, ug alang sa mga nating karnero, buhata sama ka daghan sa mga halad nga gisugo. ³¹Kinahanglan nga maghalad kamog usa ka laking kanding alang sa sala dugang sa naandang sinunog nga halad, trigo nga halad, ug ang ilang ilimnon nga mga halad.³²Sa ikapito nga adlaw sa panagtigom, kinahanglan nga maghalad kamo og pito ka torong baka, duha ka karnero, ug katorse ka nating karnero nga usa ka tuig ang panuigon, ang matag-usa kinahanglan nga walay tatsa. ³³Kinahanglan nga buhaton kini uban ang trigo nga halad ug ang ilimnon nga mga halad alang sa torong baka, alang sa karnero, ug alang sa mga nating karnero, buhata kini sama ka daghan sa mga halad nga gisugo. ³⁴Kinahanglan nga maghalad kamog usa ka laking kanding alang sa sala dungag sa naandang sinunog nga halad, trigo nga halad, ug ang ilang ilimnon nga mga halad.³⁵Sa ikawalo nga adlaw kinahanglan magbuhat kamog laing maligdong nga panagtigom. Kinahanglan nga dili kamo motrabaho sa naandang buluhaton nianang adlawa. ³⁶Kinahanglan kamong maghimo og sinunog nga halad, usa ka halad nga pinaagig kalayo aron maghatag og kahumot alang kang Yahweh. Kinahanglan nga maghalad kamo og usa ka torong baka, usa ka karnero, ug pito ka nating karnero nga usa ka tuig ang kagulangon, ang matag-usa kinahanglan nga walay tatsa.³⁷Kinahanglan ninyong ihalad ang ilang mga trigo nga halad ug ang ilang ilimnon nga mga halad alang sa torong baka, alang sa karnero, ug alang sa mga nating karnero, buhata sama kadaghan sa mga halad nga gisugo. ³⁸Kinahanglan nga maghalad kamo og usa ka laking kanding ingon nga halad alang sa sala dungag sa naandan nga sinunog nga halad, trigo nga halad, ug ang ilang ilimnon nga mga halad.³⁹Mao kini ang kinahanglan ninyong ihalad ngadto kang Yahweh sa inyong mga kapistahan. Mao kini ang dungag sa inyong mga panaad ug kinabubut-on nga mga halad. Kinahanglan ninyo kining ihalad ingon nga sinunog nga mga halad, trigo nga mga halad, ilimnon nga mga halad, ug ang pagpakigdait nga halad." ⁴⁰Gisultihan ni Moises ang katawhan sa Israel sa tanan nga gisugo ni Yahweh kaniya nga isulti.

30¹Nakigsulti si Moises ngadto sa pangulo sa mga tribo sa katawhan sa Israel. Miingon siya, ''Mao kini ang gisugo ni Yahweh. ²Si bisan kinsa nga mohimo ug panumpa kang Yahweh o panaad nga maghigot kaniya uban sa usa ka saad, kinahanglan nga dili niya pakyason ang iyang pulong. Kinahanglan tumanon niya ang tanan niyang gisaad nga buhaton nga migula sa iyang baba.³Sa dihang ang usa ka batan-ong babaye nga nagpuyo sa balay sa iyang amahan nanumpa kang Yahweh ug migapos sa iyang kaugalingon uban sa usa ka saad, samtang anaa siya sa balay sa iyang amahan ⁴kung nakadungog ang iyang amahan sa iyang panumpa ug sa saad nga migapos kaniya, ug wala siyay gisulti aron sa pagbadlong kaniya, ang tanan niyang gipanumpa magpabilin. Ang tanang saad nga diin migapos kaniya magpabilin.⁵Apan kon ang iyang amahan mosukol kaniya sa diha nga siya makadungog mahitungod niini, walay bisan usa sa iyang mga panaad o mga saad nga iyang gisaad sa iyang kaugalingon nga magapadayon; si Yahweh mupasaylo kaniya kay ang iyang amahan midili man kaniya.⁶Kon siya maminyo human siya makasaad ug ang iyang mga ngabil makasulti ug dinalidali nga saad nga tungod niini siya naghigot sa iyang kaugalingon, ⁷ug ang iyang bana nakadungog mahitungod niini, apan walay gisulti kaniya, unya ang iyang mga panaad magapadayon, ug ang mga saad nga iyang gihigot sa iyang kaugalingon magapadayon.⁸Apan kung ang iyang bana magpugong kaniya nianang adlawa sa dihang nadungog niya ang mahitungod niini, nagpasabot nga napawalay bili na sa iyang bana ang panaad nga iyang gihimo, ug ang dinalidali nga nasulti sa iyang ngabil nga migapos sa iyang kaugalingon. Pasayloon siya ni Yahweh.⁹Apan alang sa usa ka balo o sa binulagan nga babaye, ang tanan nga migapos sa iyang kaugalingon magapabilin batok kaniya. ¹⁰Ug kung ang usa ka babaye nanaad diha sa balay sa iyang bana o nag-obliga sa iyang kaugalingon sa pagpanumpa, ¹¹ug nadungog kini sa iyang bana apan wala siyay gisulti kaniya ug wala mipugong kaniya, ang tanan niyang gipanumpaan kinahanglan magpadayon ug ang katungdanan nga iyang gihimo kinahanglan gayod magpabilin.¹²Apan kung wagtangon kini sa iyang bana nianang adlawa sa iyang pagkadungog mahitungod niini, ang bisan unsa nga migula sa iyang baba mahitungod sa iyang mga panumpa ug saad dili na gayod magpabilin. Gikansela kini sa iyang bana. Pasayloon siya ni Yahweh.¹³Bisan unsa nga panaad ug bisan unsang panumpa nga naghigot sa pagsakit kaniya, ang iyang bana mahimong mobarog niini o ang iyang bana mahimong kanselahon kini . ¹⁴Apan kung wala siyay isulti kaniya sa matag adlaw, gilig-on niya ang tanan niyang panaad ug panumpa nga iyang gihimo, ug magpadayon kini, tungod kay wala siyay gisulti kaniya niana nga higayon sa iyang pagkadungog niini.¹⁵Kon kanselahon sa iyang bana ang panaad sa iyang asawa human niya mabalitaan kini, siya ang manubag sa iyang sala ." ¹⁶Mao kini ang balaod nga gimando ni Yahweh kang Moises aron ipahibalo—ang balaod taliwala sa usa ka lalaki ug sa iyang asawa ug taliwala sa usa ka amahan ug sa iyang anak nga babaye sa dihang anaa pa siya sa iyang pagkabatan-on diha sa panimalay sa iyang amahan.

31¹Nakig-istorya si Yahweh kang Moises ug miingon, ²"Panimasli ang mga Midianhon tungod sa ilang gibuhat sa mga Israelita. Human niana, mamatay ka na ug motipon sa imong katawhan."³Busa giingnan ni Moises ang katawhan. Miingon siya, "Gamita ang pipila sa imong mga tawo alang sa gubat aron makasulong sila sa Midian ug ipatuman ang panimalos ni Yahweh niini. ⁴Ang matag tribo sa Israel kinahanglan magpadala og usa ka libo nga mga sundalo alang sa gubat." ⁵Busa gawas sa liniboan kalibo ka mga lalaki sa Israel, ang matag banay nagpadala og 1, 000 alang sa gubat, napulog duha ka libo ka taw nga sangkap sa hinagiban alang sa gubat..⁶Unya gipadala sila ni Moises alang sa gubat, 1000 sa matag banay, uban kang Finehas anak nga lalaki ni Eleazar nga pari, uban ang pipila ka butang nga gikan sa balaang dapit ug ang trumpeta nga anaa kaniya aron patingogon ingon nga timaan. ⁷Nagkig-away sila sa mga Midianhon, sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises. Gipangpatay nila ang matag kalalakin-an. ⁸Gipamatay nila ang mga hari sa Midian uban sa ilang mga patay: Evi, Rekem, Zur, Hur, ug Reba, ang lima ka hari sa Midian. Ila usab nga gipatay si Balaam nga anak ni Beor, gamit ang espada.⁹Gibihag sa kasundalohan sa mga Israelita ang mga babaye sa Midian, ang ilang mga anak, ang tanan nilang mga baka, ang tanan nilang mga karnero, ug ang tanan nilang kabtangan. Gidala nila kini ingon nga inilog. ¹⁰Gipangsunog nila ang tanang mga siyudad ug ang tanan nilang mga kampo diin sila nagpuyo.¹¹Gidala nila ang tanan nilang inilog ug mga binilanggo, mga katawhan ug kahayopan. ¹²Gidala usab nila ang mga binilanggo, ang mga inilog nga mga butang ngadto kang Moises, kang Eleazar nga pari, ug ngadto sa kumonidad sa Israel. Gidala nila kini ngadto sa kampo diha sa patag sa Moab, sa dapit sa Jordan duol sa Jerico.¹³Si Moises, si Eleazar ang pari, ug ang tanang mga pangulo sa kumonidad miadto sa gawas sa kampo aron pagsugat kanila. ¹⁴Apan nasuko si Moises sa mga opisyal sa kasundalohan, sa mga pangulo sa liboan ug mga kapitan sa gatosan, nga miabot gikan sa gubat. ¹⁵Miingon si Moises kanila, "Gitugotan ba ninyo nga mabuhi ang mga kababayen-an?¹⁶Tan-awa, kining mga bayhana mao ang makaangin sa katawhan sa Israel, sumala sa mga tambag ni Balaam, nga nakasala batok kang Yahweh didto sa Peor, sa dihang ang katalagman miabot sa katawhan ni Yahweh. ¹⁷Karon dayon, patya ninyo ang matag kabataan nga lalaki, ug patya ang tanang babaye nga nakadulog na ug lalaki.¹⁸Apan dalha ninyo ang tanang batan-ong babaye nga wala pa sukad makadulog og lalaki. ¹⁹Kamong tanan nga nakapatay o nakahikap og bisan unsang patayng tawo kinahanglan magpabilin sa gawas sa kampo sulod sa pito ka adlaw. Sa ikatulo nga adlaw ug sa ikapito nga adlaw kinahanglan maghinlo kamo sa inyong kaugalingon ug ang inyong mga binilanggo. ²⁰Ug hinloi ang iyong matag bisti, ang tanan nga hinimo gikan sa panit sa mananap ug sa balhibo sa mga kanding, ug ang tanang hinimo gikan sa kahoy."²¹Miingon si Eleazar ang pari ngadto sa kasundalohan nga miadto sa gubat, "Mao kini ang gipakanaog nga balaod nga gihatag ni Yahweh kang Moises: ²²Ang bulawan, plata, bronsi, bakal, aloy ug tingga, ²³ug ang tanan nga dili masunog sa kalayo, kinahanglan nga ibutang ninyo kini agi sa kalayo, ug mahinlo na kini. Kinahanglan ninyong hinloan kadtong mga butang pinaagi sa tubig nga panghinlo. Bisan unsang dili maagi sa kalayo kinahanglan ninyong hinloan pinaagig tubig. ²⁴Ug kinahanglan ninyong labhan ang inyong mga senina sa ikapitong adlaw, ug unya mahinlo na kamo. Human niana makasulod na kamo sa kampo sa mga Israelita."²⁵Unya nakig-istorya si Yahweh kang Moises ug miingon, ²⁶Ikaw, si Eleazar nga pari, ug ang mga pangulo sa matag banay sa kumonidad"Ipha ang tanang inilog nga mga butang nga ilang gidala, apil ang tawo ug kahayopan. ²⁷Bahina ang mga inilog ngadto sa duha ka bahin. Bahina taliwala sa kasundalohan nga miadto sa gubat ug sa tanang katawhan sa kumonidad.²⁸Unya kuhaa ang buhis aron ihatag kanako gikan sa mga kasundalohan nga miadto sa gubat. Kini nga buhis kinahanglan usa gikan sa matag 500, bisan pa og mga tawo, baka, asno, karnero, o kanding. ²⁹Kuhaa kini nga buhis gikan sa katunga sa ilang bahin ug ihatag ngadto kang Eleazar nga pari amot alang kanako.³⁰Ug usab gikan sa katunga nga bahin sa katawhan sa Israel, kinahanglan kuhaon nimo ang usa sa matag 50 —sa tawo, baka, asno, karnero, ug kanding. Ihatag kini ngadto sa mga Levita nga nag-atiman sa akong tabernakulo." ³¹Busa si Moises ug si Eleazar nga pari mibuhat sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises.³²Karon ang mga inilog nga nabilin gikan sa naangkon sa mga sundalo mao ang 675, 000 ka mga karnero, ³³72, 000 ka mga baka, ³⁴61, 000 ka mga asno, ³⁵ug 32, 000 ka mga babaye nga wala pa makadulog og bisan kinsang lalaki.³⁶Ug ang katunga nga gitipigan alang sa mga sundalo may gidaghanon nga 337, 000 ka mga karnero. ³⁷Ang bahin ni Yahweh 675 ka mga karnero. ³⁸Ang mga baka kay 36, 000 ug ang bahin ni Yahweh 72 ka mga baka.³⁹Ang mga asno mikabat og 30, 500 ug gikan niana ang bahin ni Yahweh 61. ⁴⁰Ang tawo mikabat og 16, 000 ka mga babaye og ang bahin ni Yahweh 32. ⁴¹Gikuha ni Moises ang buhis nga alang sa paghalad nga ihatag ngadto kang Yahweh. Gihatag niya kini kang Eleazar nga pari, sumala sa gisugo ni Yahweh kang Moises.⁴²Kon bahin sa katunga sa katawhan sa Israel nga gikuha ni Moises gikan sa mga sundalo nga miadto sa gubat— ⁴³ang katunga sa kumonidad mikabat og 337, 500 ka mga karnero, ⁴⁴36, 000 ka mga baka, ⁴⁵30, 500 ka mga asno, ⁴⁶16, 000 ka mga babaye.⁴⁷Katunga gikan sa bahin sa katawhan sa Israel, gikuha ni Moises ang usa sa matag 50, gikan sa mga tawo ug mga hayop. Gihatag niya kini ngadto sa mga Levita nga nag-atiman sa tabernakulo ni Yahweh, sumala sa gisugo ni Yahweh kaniya nga pagabuhaton.⁴⁸Unya ang mga opisyales sa kasundalohan, ang mga kumander sa linibohan nga kasundalohan ug ang kapitan sa matag gatosan ka mga sundalo, miadto kang Moises. ⁴⁹Miingon sila kang Moses, "Ang imong mga sulugoon miihap sa kasundalohan nga nailalom sa among pagdumala, walay nawala kanila bisan usa.⁵⁰Dala namo ang halad alang kang Yahweh, nga nakita sa matag tawo, mga butang nga bulawan, mga pulseras sa kamot ug bukton, pangselyo nga mga singsing, aryos, ug kwentas, aron pasayloon kami ni Yahweh." ⁵¹Si Moises ug si Eleazar nga pari midawat sa mga bulawan - tanang butang nga hinulma sa tawo gikan kanila.⁵²Ang tanang bulawan nga ilang gihatag kang Yahweh—ang mga halad nga gikan sa mga kumander sa liniboan ug gikan sa kapitan sa ginatos ka sundalo—mitimbang og 16, 750 ka shekels. ⁵³Ang matag sundalo nakabaton og inilog, ang matag tawo alang sa iyang kaugalingon. ⁵⁴Si Moises ug Eleazar nga pari mikuha sa bulawan gikan sa mga kumander sa liniboan ug sa kapitan sa gatosan. Gidala nila kini ngadto sa tolda nga tigumanan ingon nga pahinumdom sa katawhan sa Israel ngadto kang Yahweh.

32¹Karon ang mga kaliwat ni Reuben ug ni Gad adunay daghang binuhing mga hayup. Sa dihang nakita nila ang yuta sa Jazer ug Gilead, ang yuta nindot nga dapit alang sa binuhi nga mga hayup. ²Busa ang mga kaliwat ni Gad ug Reuben miduol ug nakigsulti kang Moises, ug kang Eleazar nga pari, ug ngadto sa mga pangulo sa kumonidad. Miingon sila, ³"Mao kini ang listahan sa mga dapit nga among nasusi: Atarot, Dibon, Jazer, Nimra, Heshbon, Eleale, Sebam, Nebo, ug Beon.⁴Mao kini ang mga yuta nga gisulong ni Yahweh atubangan sa katawhan sa Israel, ug maayo kini nga mga dapit alang sa binuhi nga mga hayup. Kami, nga imong mga sulugoon, adunay daghang mga binuhing hayup." ⁵Miingon sila, "Kung nakakita kami ug kaluoy gikan sa imong pana-aw, ihatag mo unta kining yutaa kanamo, nga imong mga sulugoon, ingon nga panag-iyahan. Ayaw na kami palabanga sa Jordan."⁶Mitubag si Moises sa mga kaliwat ni Gad ug Reuben, "Kinahanglan ba nga moadto ang inyong mga igsoon nga lalaki sa gubat samtang nagpahimutang lang kamo dinhi? ⁷Nganong gipakawad-an man ninyo ug paglaom ang mga kasingkasing sa katawhan sa Israel sa dili pag-adto sa yuta nga gihatag ni Yahweh kanila?⁸Ang inyong mga amahan nagbuhat sa samang butang sa dihang gipadala ko sila gikan sa Kadesh Barnea aron sa pagsusi sa yuta. ⁹Nangadto sila sa walog sa Escol. Nakita nila ang yuta ug unya gipakawad-an nila ug paglaom ang mga kasingkasing sa katawhan sa Israel mao nga midumili sila sa pagsulod sa yuta nga gihatag ni Yahweh kanila.¹⁰Misilaob ang kasuko ni Yahweh niana nga adlaw. Nanumpa ug miingon siya, ¹¹'Sa pagkatinuod walay bisan usa nga makalingkawas gikan sa Ehipto, nga nagpangidaron ug 20 pataas, nga makakita sa yuta nga akong gisaad kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob, tungod kay wala sila misunod kanako sa hingpit, gawas kang ¹²Caleb nga anak ni Jefune nga Kenizihanon, ug kang Josue nga anak ni Nun. Si Caleb ug si Josue lamang ang hingpit nga misunod kanako.'¹³Busa misilaob ang kasuko ni Yahweh batok sa Israel. Gipalatagaw niya sila libot sa kamingawan sulod sa 40 ka katuigan hangtod nga ang tanang kaliwatan nga nakabuhat ug daotan sa iyang panan-aw nangamatay. ¹⁴Tan-awa, mibarog kamo sa dapit sa inyong mga katigulangan, sama sa makasasala kaayo nga mga tawo, nga nagpadugang sa kasuko ni Yahweh ngadto sa Israel. ¹⁵Kung magabiya kamo gikan sa pagsunod kaniya, biyaan niya pag-usab ang Israel didto sa kamingawan ug laglagon ninyo kini nga mga katawhan."¹⁶Busa miduol sila kang Moises ug miingon, "Tugoti kami sa pagtukod dinhi ug mga kural alang sa among mga buhion ug mga siyudad alang sa among mga pamilya. ¹⁷Apan, kami sa among kaugalingon andam ug sangkap sa hinagiban uban sa kasundalohan sa Israel hangtod nga magiyahan namo sila ngadto sa ilang dapit. Apan ang among mga pamilya magpuyo sa lig-ong mga siyudad tungod sa ubang katawhan nga nagpabiling buhi niining yutaa.¹⁸Dili kami mobalik sa among mga balay hangtod nga ang matag-usa sa mga tawo sa Israel makaangkon sa iyang panulundon. ¹⁹Dili namo mapanunod ang yuta uban kanila sa pikas nga bahin sa Jordan, tungod kay ang among panulundon anaa dinhi sa silangang bahin sa Jordan."²⁰Busa mitubag si Moises kanila, "kung buhaton ninyo ang inyong gisulti, kung magsangkap kamo sa inyong kaugalingon sa atubangan ni Yahweh ngadto sa gubat, ²¹unya ang matag-usa sa inyong mga tawonga armado mutabok sa Jordan sa atubangan ni Yahweh, hangtod nga mapagawas niya ang iyang mga kaaway gikan sa iyang atubangan ²²ug ang yuta mailog sa iyang atubangan. Unya human niana mahimo na kamong mamalik. Mahimo kamong walay sala ngadto kang Yahweh ug ngadto sa Israel. Kining yutaa mahimong mapanag-iya ninyo sa atubangan ni Yahweh.²³Apan kung dili ninyo kana himoon, hibaloi, makasala gayod kamo batok kang Yahweh. Busa siguroha nga ang inyong sala mapapas. ²⁴Pagtukod ug mga siyudad alang sa inyong mga pamilya ug mga pasungan sa inyong mga karnero; unya buhata kung unsa ang inyong giingon." ²⁵Ang mga kaliwat ni Gad ug Reuben nakigsulti kang Moises ug miingon, "Ang imong mga alagad magabuhat sumala sa imong gisugo, among agalon.²⁶Ang among mga anak, ang among mga asawa, ang among mga baka, ug tanan namong mga hayup magpabilin didto sa mga siyudad sa Gilead. ²⁷Apan, kami, nga imong mga sulugoon, ang matag tawo nga sangkap sa hinagiban alang sa gubat, motabok sa atubangan ni Yahweh aron sa pagpakiggubat, sumala sa giingon sa atong agalon."²⁸Busa nagpahimangno si Moises kanila mahitungod kang Eleazar nga pari, kang Josue nga anak ni Nun, ug ngadto sa mga katigulangan sa mga banay nga mga tribo sa katawhan sa Israel. ²⁹Miingon si Moises kanila, "Kung mutabok ang mga kaliwat ni Gad ug Reuben sa Jordan uban kaninyo, ang matag lalaki nga armado aron makiggubat sa atubangan ni Yahweh, ug kung ang yuta mailog na ninyo, diha pa dayon ninyo ihatag kanila ang yuta sa Gilead ingon nga kabtangan. ³⁰Apan kung dili sila molabang uban kaninyo nga nagdala ug hinagiban, mapanag-iya nila ang ilang mga katigayunan taliwala kaninyo ngadto sa yuta sa Canaan."³¹Busa mitubag ug miingon ang kaliwatan ni Gad ug Reuben, "Sama sa giingon ni Yahweh kanamo, ang imong mga sulugoon, mao kini ang among buhaton. ³²Mutabok kami nga sangkap ug hinagiban sa atubangan ni Yahweh didto sa yuta sa Canaan, apan ang among naangkon nga kabtangan magpabiling amoa dinhi nga bahin sa Jordan."³³Busa ngadto sa mga kaliwatan ni Gad ug Reuben, ug usab ngadto sa katunga sa tribo ni Manases nga anak ni Jose, gihatag ni Moises ang gingharian ni Sihon, ang hari sa Amorihanon, ug ang kang Og, ang hari sa Bashan. Gihatag niya ngadto kanila ang yuta, ug gibahinbahin ngadto kanila ang tanan niini nga mga siyudad uban ang ilang mga utlanan, ang mga siyudad sa yuta nga libot kanila.³⁴Nagtukod pag-usab ang mga kaliwat ni Gad sa Dibon, sa Atarot, sa Aroer, ³⁵sa Atrot Shofan, sa Jazer, sa Jogbeha, ³⁶sa Bet Nimra, ug sa Bet Haran ingon nga lig-ong mga siyudad nga may mga pasungan alang sa mga karnero.³⁷Ang mga kaliwat ni Reuben nagtukod pag-usab sa Heshbon, Eleale, Kiriataim, ³⁸Nebo, Baal Meon—kadugayan ang ilang mga ngalan gipang-usab, ug ang Sibma. Gihatagan nila ug laing mga ngalan ang mga siyudad nga ilang gitukod pag-usab. ³⁹Ang mga kaliwat ni Makir nga anak nga lalaki ni Manases miadto sa Gilead ug gikuha nila kini gikan sa mga Amorihanon nga nagpuyo niini.⁴⁰Unya gihatag ni Moises ang Gilead ngadto kang Makir nga anak nga lalaki ni Manases, ug ang iyang katawhan nagpuyo didto. ⁴¹Si Jair, nga anak nga lalaki ni Manases, miadto ug gikuha ang mga lungsod ug gitawag sila nga Havot Jair. ⁴²Miadto si Noba ug gikuha ang Kenat ug ang mga baryo niini, ug gitawag kini nga Noba, nga sama sa iyang kaugalingong ngalan.

33¹Mao kini ang lihok sa katawhan sa Israel pagbiya nila sa Ehipto uban ang ilang matag armadong grupo nga gipangulohan ni Moises ug Aaron. ²Gisulat ni Moises ang matag lugar nga ilang gibiyaan ug giadtoan, sumala sa sugo ni Yahweh. Mao kini ang mg lihok, pagbiya human sa pagbiya³Mibiyahe sila sa Rameses sa unang bulan, ug mibiya sa ika napulo ug lima nga adlaw sa unang bulan. Pagkabuntag human sa Pagsaylo, ang katawhan sa Israel mibiya nga dayag, ug nakita sila sa tibuok Ehiptohanon. ⁴Nahitabo kini samtang gipanglubong sa mga Ehiptohanon ang ilang mga kamagulangang anak, kadtong gipangpatay ni Yahweh taliwala kanila, tungod kay gisilotan usab niya ang ilang mga dios.⁵Ang katawhan sa Israel mibiya sa Rameses ug nagkampo sa Sucot. ⁶Ug sila migikan sa Sucot ug nagkampo sa Etam, sa utlanan sa kamingawan. ⁷Mibiya sila sa Etam ug mibalik sa Pi Hahirot, nga atbang sa Baal Zefon, ug nagkampo sila atbang sa Migdol.⁸Unya mibiya sila gikan sa atbang sa Pi Hahirot ug miagi sa tunga sa dagat padulong sa kamingawan. naglakaw sila ug tulo ka adlaw sa kamingawan sa Etam ug nagkampo sa Mara. ⁹Mibiya sila sa Mara ug miabot sa Elim. Sa Elim adunay napulo ug duha ka tubod ug 70 ka kahoy sa palmera. Didto sila nagkampo. ¹⁰Mibiya sila gikan sa Elim ug nagkampo daplin sa Dagat sa Bugang.¹¹Mibiya sila sa Dagat sa Bugang ug nagkampo sa kamingawan sa Zin. ¹²Mibiya sila gikan sa kamingawan sa Zin ug nagkampo sa Dophka. ¹³Mibiya sila sa Dophkah ug nagkampo sa Alush. ¹⁴Mibiya sila sa Alush ug nagkampo sa Rephidim, diin wala silay nakaplagan nga tubig aron mainom sa katawhan.¹⁵Mibiya sila sa Rifidim ug nagkampo sa kamingawan sa Sinai. ¹⁶Mibiya sila gikan sa kamingawan sa Sinai ug nagkampo sa Kibrot Hataava. ¹⁷Mibiya sila gikan sa Kibrot Hataava ug nagkampo sa Hazerot. ¹⁸Mibiya sila sa Hazerot ug nagkampo sa Ritma.¹⁹Mibiya sila sa Ritma ug nagkampo sa Rimon Perez. ²⁰Mibiya sila sa Rimon Perez ug nagkampo sa Libna. ²¹Mibiya sila sa Libna ug nagkampo sa Risa. ²²Mibiya sila sa Risa ug nagkampo sa Kehelata.²³Mibiya sila sa Kehelatha unya nagkampo sa Bukid sa Shepher. ²⁴Mibiya sila gikan sa Bukid sa Shepher ug nagkampo sa Harada. ²⁵Mibiya sila sa Haradah ug nagkampo sa Makhelot. ²⁶Mibiya sila gikan sa Makhelot ug nagkampo sa Tahat.²⁷Mibiya sila sa Tahat ug nagkampo sa Tera. ²⁸Mibiya sila gikan sa Tera ug nagkampo sa Mitka. ²⁹Mibiya sila gikan sa Mitka ug nagkampo sa Hashmona. ³⁰Mibiya sila sa Hashmona ug nagkampo sa Maserot.³¹Mibiya sila sa Moserot unya nagkampo sa Bene Jaakan. ³²Mibiya sila gikan sa Bene Jaakan ug nagkampo sa Hor Haggidgad. ³³Mibiya sila sa Hor Haggidgad ug nagkampo sa Jotbatha. ³⁴Mibiya sila gikan sa Jotbatha ug nagkampo sa Abrona.³⁵Mibiya sila sa Abrona unya nagkampo sa Ezion Geber. ³⁶Mibiya sila gikan sa Ezion Geber ug nagkampo sa kamingawan sa Zin nga nahimutang sa Kadesh. ³⁷Mibiya sila gikan sa Kadesh ug nagkampo sa Bukid sa Hor, sa utlanan sa yuta sa Edom.³⁸Mitungas si Aaron ang pari sa Bukid sa Hor sumala sa sugo ni Yahweh ug namatay siya didto sa ika-40 ka tuig human ang katawhan sa Israel makagawas gikan sa yuta sa Ehipto, sa ika lima nga bulan, sa unang adlaw sa bulan. ³⁹Namatay si Aaron sa Bukid sa Hor sa dihang 123 na ang iyang pangidaron.⁴⁰Ang Canaanhon, nga Hari sa Arad, nga nagpuyo sa habagatang bahin sa kamingawan sa yuta sa Canaan, nakadungog sa pag-abot sa katawhan sa Israel.⁴¹Mibiya sila sa Bukid sa Hor ug nagkampo sa Zalmona. ⁴²Mibiya sila gikan sa Zalmona ug nagkampo sa Punon. ⁴³Mibiya sila gikan sa Punon ug nagkampo sa Obot.⁴⁴Mibiya sila sa Obot ug nagkampo sa Iye Abarim, nga nahimutang sa utlanan sa Moab. ⁴⁵Mibiya sila gikan sa Iye Abarim ug nagkampo sa Dibon Gad. ⁴⁶Mibiya sila sa Dibon Gad ug nagkampo sa Almon Diblathaim.⁴⁷Mibiya sila sa Almon Diblataim ug nagkampo sa kabukiran sa Abarim, atbang sa Nebo. ⁴⁸Mibiya sila sa kabukiran sa Abarim ug nagkampo sa kapatagan sa Moab daplin sa Jordan sa Jerico. ⁴⁹Nagkampo sila daplin sa Jordan, gikan sa Bet Jeshimot padulong sa Abel Shittim nga sakop sa kapatagan sa Moab.⁵⁰Nakigsulti si Yahweh kang Moises sa kapatagan sa Moab daplin sa Jordan sa Jerico ug miingon, ⁵¹"Pakigsulti sa katawhan sa Israel ug sultihi sila, 'Sa dihang motabok kamo sa Jordan padulong sa yuta sa Canaan, ⁵²kinahanglang papahawaon ninyo ang nagpuyo nianang dapita. Kinahanglan nga gubaon ninyo ang tanan nilang kinulit nga mga larawan. Gub-a ninyo ang ilang mga tinunaw ug gihulma nga mga larawan ug lumpaga ang tanan nilang hataas nga mga dapit.⁵³Kinahanglan nga panag-iyahon ninyo ang yuta ug puy-an kini, tungod kay gihatag ko kanang yutaa kaninyo aron panag-iyahon. ⁵⁴Kinahanglan mapanag-iya ninyo ang yuta pinaagi sa ripa, sumala sa matag banay. Ang banay nga daghan ug sakop kinahanglan nga dako usab ang ilang madawat nga bahin sa yuta, ug ang banay nga gamay lamang ang ginsakpan gamay ra usab ang ilang madawat nga bahin sa yuta. Bisan asa maadto ang yuta sumala sa ripa, kanang yutaa mapanag-iya nianang maong banay. Mapanag-iya ninyo ang yuta sumala sa tribo sa inyong katigulangan.⁵⁵Apan kung dili ninyo papahawaon ang mga tawo nianang dapita, mamahimo silang sama sa puling sa inyong mga mata ug tunok sa inyong kilid. Lisodlisoron nila ang inyong kinabuhi sa yuta nga inyong pagapuy-an. ⁵⁶Ug kung unsa ang akong giplano nga buhaton sa maong katawhan, buhaton ko usab kaninyo.'"

34¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ²"Mandoi ang katawhan sa Israel ug sultihi sila, 'Sa dihang mosulod kamo sa yuta sa Canaan, ang yuta nga inyong panag-iyahon, ang yuta sa Canaan ug ang utlanan niini, ³ang inyong utlanan sa habagatan magsugod gikan sa kamingawan sa Zin hangtod sa utlanan sa Edom. Ang tumoy sa sidlakan sa habagatan nga utlanan kay anaa sa linya nga kutob sa habagatan nga utlanan sa Asin nga Dagat.⁴Ang inyong utlanan moliko sa habagatan gikan sa bungtod sa Akrabbim ug moagi sa kamingawan sa Zin. Gikan didto, moagi kini sa habagatan sa Kadesh Barnea ug mopadayon sa Hazar Addar hangtod sa Azmon. ⁵Gikan didto, ang utlanan moagi gikan sa Azmon padulong sa sapa sa Ehipto ug mosangko kini sa dagat.⁶Ang kasadpan nga utlanan mahimong utlanan sa Dako nga Dagat. Mahimo kining inyong utlanan sa kasadpan.⁷Ang inyong utlanan sa amihanan molahos hangtod sa linya nga kinahanglan ninyong markahan gikan sa Dakong Dagat kutob sa Bukid sa Hor, ⁸unya gikan sa Bukid sa Hor hangtod sa Lebo Hamat, ug kutob sa Zedad. ⁹Ang utlanan mopadayon sa Zifron ug kutob sa Hazar Enan. Mao kini ang inyong utlanan sa amihan.¹⁰Unya kinahanglan ninyong markahan ang inyong utlanan sa sidlakan sugod sa Hazar Enan hangtod sa Shefam. ¹¹Unya ang utlanan sa sidlakan monaog gikan sa Shefam hangtod sa Ribla, sa sidlakan nga bahin sa Ain. Ang utlanan mopadayon sa sidlakan nga bahin sa Dagat sa Kinneret. ¹²Unya ang utlanan mopadayon sa habagatan subay sa Sapa sa Jordan kutob sa Dagat nga Asin ug mopadayon ubos sa sidlakan nga utlanan sa Asin nga Dagat. Mao kini ang inyong yuta, subay sa tanang utlanan niini.'"¹³Unya gimandoan ni Moises ang katawhan sa Israel ug miingon, "Mao kini ang yuta nga inyong madawat pinaagi sa ripa, nga gimando ni Yahweh nga ihatag sa siyam ka mga tribo ug sa katunga sa tribo. ¹⁴Ang tribo sa kaliwatan ni Reuben, subay sa gitagana nga luna sa tribo sa ilang mga katigulangan, ug sa tribo sa kaliwatan ni Gad, subay sa luna nga gitagana alang sa tribo sa ilang katigulangan, ug katunga sa tribo ni Manasse makadawat sa ilang mga yuta. ¹⁵Ang duha ka tribo ug ang katunga sa tribo nakadawat sa ilang bahin sa yuta unahan sa Jordan dapit sa sidlakan sa Jerico, paingon sa sidlakan."¹⁶Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ¹⁷"Mao kini ang ngalan sa mga kalalakin-an nga mobahin sa yuta alang sa inyong panulondon: Si Eleazar nga pari ug Josue nga anak ni Nun. ¹⁸Kinahanglan nga magpili ka ug pangulo sa matag tribo aron bahinon ang yuta ingon nga ilang gipanag-iya.¹⁹Mao kini ang ngalan sa mga kalalakin-an: Gikan sa tribo sa Juda, si Caleb nga anak ni Jefune. ²⁰Gikan sa tribo sa kaliwatan ni Simeon, si Shemuel nga anak nga lalaki ni Amihud.²¹Gikan sa tribo ni Benjamin, si Elidad nga anak nga lalaki ni Kislon. ²²Gikan sa tribo sa kaliwatan ni Dan nga usa ka pangulo, si Bukki nga anak ni Jogli. ²³Gikan sa kaliwatan ni Jose, sa tribo sa kaliwatan ni Manasse nga usa ka pangulo, si Hanniel nga anak ni Efod.²⁴Gikan sa tribo sa kaliwatan ni Efraim nga usa ka pangulo, si Kemuel nga anak nga lalaki ni Shiftan. ²⁵Gikan sa tribo sa kaliwatan ni Zebulun nga usa ka pangulo, si Elizafan nga anak ni Parnak. ²⁶Gikan sa tribo sa kaliwatan ni Issakar nga usa ka pangulo, si Paltiel nga anak ni Azzan.²⁷Gikan sa tribo sa kaliwatan ni Asher nga usa ka pangulo, si Ahihud nga anak ni Shelomi. ²⁸Gikan sa tribo sa kaliwatan ni Naftali nga usa ka pangulo, si Pedahel nga anak ni Amihud." ²⁹Si Yahweh nagmando niining mga tawhana nga bahinon ang yuta sa Canaan ug aron ihatag sa matag tribo sa Israel ang ilang bahin.

35¹Nakigsulti si Yahweh kang Moises sa kapatagan sa Moab didto sa Jordan sa Jerico ug miingon, ²"Mandoi ang katawhan sa Israel nga ihatag ug pipila sa ilang kabilin ngadto sa mga Levita. Kinahanglan nga hatagan nila sila ug mga siyudad aron kapuy-an ug mga sibsibanan nga libot niadtong mga siyudara.³Ang mga Levita mahimong magpuyo niining mga siyudara. Ang sibsibanan alang sa ilang mga baka, sa ilang mga karnero, ug sa tanan nilang mga mananap. ⁴Ang mga sibsibanan libot sa mga siyudad nga inyong ihatag ngadto sa mga Levita kinahanglan moabot gikan sa mga pader sa siyudad ug 1, 000 ka kubiko matag direksyon.⁵Kinahanglan magsukod kamo ug 2, 000 ka kubiko gikan sa gawas sa siyudad sa sidlakang bahin, ug 2, 000 ka kubiko sa habagatan nga bahin, ug 2, 000 kubiko sa kasadpan, ug 2, 000 ka kubiko sa amihanan nga bahin. Mao kini ang mga sibsibanan nga dapit sa ilang mga siyudad. Ang mga siyudad kinahanglan nga anaa sa taliwala.⁶Unom sa mga siyudad nga inyong ihatag sa mga Levita ang igahin ingon nga mga siyudad nga dalangpanan. Kinahanglan ihatag ninyo kini ingon nga mga dapit alang sa usa ka tawo nga nakapatay aron iyang kadangpan. Paggahin usab kamo ug 42 ka mga siyudad. ⁷Ang mga siyudad nga inyong ihatag sa mga Levita mahimong 48 tanan. Kinahanglan ihatag ninyo ang ilang mga sibsibanan uban kanila.⁸Kon bahin sa mga siyudad nga inyong ihatag gikan sa napanag-iya sa mga anak sa Israel, ang mga tribo nga adunay daghang magkuha ka ug daghan, Ang tribo nga adunay gamay magkuha kag gamay. Ang matag tribo sumala sa ilang panulondon maghatag ug pipila sa iyang mga siyudad ngadto sa mga Levihanon."⁹Unya si Yahweh nakigsulti kang Moises ug miingon, ¹⁰"Pakigsulti sa katawhan sa Israel ug ingna sila, "Sa dihang mutabok kamo sa Jordan ngadto sa yuta sa Canaan, ¹¹kinahanglan nga magpili kamo ug mga siyudad nga magsilbing mga siyudad nga dalangpanan alang kaninyo, usa ka dapit diin makatago ang usa ka tawo nga nakapatay nga wala tuyoa.¹²Kini nga mga siyudad kinahanglan maoy inyong dangpanan gikan sa tawong manimalos, aron ang tawo nga napatay dili mapatay nga wala pa hukmi atubangan sa kumonidad. ¹³Kinahanglan nga magpili kamo ug unom ka mga siyudad ingon nga mga siyudad nga dalangpanan.¹⁴Kinahanglan nga maghatag kamo ug tulo ka mga siyudad luyo sa Jordan ug tulo sa yuta sa Canaan. Mahimo sila nga mga siyudad nga dalangpanan. ¹⁵Alang sa katawhan sa Israel, alang sa mga langyaw, alang sa mga dumuluong, kining unom ka mga siyudad magsilbing dalangpanan niadtong bisan kinsa nga makapatay ug tawo nga wala tuyoa.¹⁶Apan kung ang sad-an nga tawo gibunalan ang iyang biktima gamit ang puthaw, ug ang iyang biktima namatay, unya ang naakusanhan usa ka mamamatay. Kinahanglan gayod siyang patyon. ¹⁷Kon gibunalan sa usa ka tawo nga giakusahan ang iyang biktima pinaagi sa bato sa iyang kamot nga lagmit makapatay sa biktima, ug kung mamatay ang iyang biktima. Busa ang naakusahan usa ka mamamatay. Kinahanglan gayod siya nga patyon. ¹⁸Kung ang sad-an nga tawo gibunalan ug hinagiban nga kahoy ang iyang biktima nga makapatay sa biktima, ug kung ang biktima namatay, busa ang giakusahan mamamatay. Kinahanglan gayod siyang patyon.¹⁹Ang manimalos sa dugo mahimong siya mismo ang mopatay sa mamumuno. Sa dihang makita niya siya, mahimo niya siyang patyon. ²⁰Kung siya makasamad sa lain tungod sa pagdumot o makalabay kaniya, samtang nagtago aron sa pagbanhig kaniya, aron ang biktima mamatay ²¹o kung bunalan niya siya nga adunay kasuko pinaagi sa iyang kamot aron mamatay ang biktima, ang sad-an nga nagbunal kaniya kinahanglan gayod nga hukman sa kamatayon. Mamumuno siya. Ang manimalos mahimong mopatay sa mamumuno sa dihang makita niya siya.²²Apan kung ang sad-an nga tawo kalit lang manakit sa biktima nga walay pagdumot o makalabay ug butang nga nakapasakit sa biktima nga wala mag-atang kaniya ²³o kung makalabay siya ug bato nga makapatay sa biktima nga wala niya makita ang biktima, unya ang sad-an dili kaaway sa biktima; wala siya nagsulay sa pagpasakit sa biktima. Apan mao kini ang buhaton kung ang biktima mamatay.²⁴Kana nga problema, ang katilingban kinahanglan mao ang maghukom taliwala sa sad-an ug sa tawo nga manimalos sa dugo pinasikad niining pamatakaran. ²⁵Ang katilingban kinahanglan moluwas sa sad-an gikan sa gahom sa tawo nga manimalos sa dugo. Kinahanglan ibalik sa katilingban ang sad-an ngadto sa siyudad nga dalangpanan nga maoy iyang gidangpan. Kinahanglan magpabilin siya didto hangtod sa kamatayon sa labawng pari, ang usa nga dinihogan sa balaang lana.²⁶Apan kung ang sad-an nga tawo moadto sa gawas sa utlanan sa siyudad sa dalangpanan nga iyang gitagoan sa bisan unsa nga higayon, ²⁷ug kung ang tawo nga manimalos sa dugo makakita kaniya sa gawas sa utlanan sa iyang siyudad nga dalangpanan, ug kung mapatay niya ang sad-an nga tawo, ang tawo nga nanimalos sa dugo dili sad-an sa pagpatay. ²⁸Tungod kini kay ang sad-an nga tawo kinahanglan nga magpabilin sa siyudad nga dalangpanan hangtod sa kamatayon sa labawng pari. Human sa kamatayon sa labawng pari, ang sad-an mahimong makabalik ngadto sa yuta nga iyang gipanag-iyaha.²⁹Kini nga mga balaod kinahanglan mahimong mga balaod alang kaninyo hangtod sa tanan ninyong kaliwatan sa katawhan sa tanang dapit diin kamo nagpuyo. ³⁰Si bisan kinsa nga makapatay ug tawo, ang mamumuno kinahanglang patyon, sumala sa pagpamatuod sa mga pulong sa mga saksi. Apan ang usa lamang ka saksi dili makahimo kang bisan kinsa nga mahukman ug kamatayon.³¹Usab, kinahanglan nga dili kamo modawat sa bayad alang sa kinabuhi sa mamumuno nga sad-an sa pagpatay. Kinahanglan gayod siyang silotan sa kamatayon. ³²Ug kinahanglan nga dili kamo modawat ug bayad alang niadtong usa nga nagtago sa siyudad nga dalangpanan. Kinahanglan nga niini nga paagi dili ninyo siya tugotan nga magpuyo sa iyang kaugalingon nga yuta hangtod nga mamatay ang labawng pari.³³Ayaw hugawi niini nga paagi ang yuta diin kamo nagpuyo, tungod kay ang dugo nga gikan sa mamumuno makahugaw sa yuta. Walay bayad nga mahitabo alang sa yuta sa dihang ang dugo naula na niini, gawas sa dugo sa usa nga nagpaula niini. ³⁴Busa kinahanglan nga dili ninyo hugawan ang yuta diin kamo nagpuyo tungod kay nagpuyo ako niini. Ako, si Yahweh, nagpuyo taliwala sa katawhan sa Israel."

36¹Unya ang mga pangulo sa mga pamilya sa katigulangan gikan sa banay ni Gilead nga anak nga lalaki ni Makir (nga anak nga lalaki ni Manases), nga gikan sa banay sa kaliwat ni Jose, miadto ug misulti sa atubangan ni Moises ug sa atubangan sa mga pangulo nga maoy nangulo sa pamilya sa katigulangan sa katawhan sa Israel. ²Miingon sila, "Gisugo ka ni Yahweh, among agalon, aron mohatag sa bahin sa yuta pinaagi sa pagripa ngadto sa katawhan sa Israel. Gisugo ka ni Yahweh sa paghatag sa bahin ni Zelofehad nga among igsoon ngadto sa iyang mga anak nga babaye.³Apan kung ang iyang mga anak nga babaye maminyo sa mga lalaki nga gikan sa lahing tribo sa katawhan sa Israel, ang ilang bahin sa yuta kuhaon gikan sa bahin sa among katigulangan. Idugang kini sa bahin sa mga tribo kung asa sila mahisakop. Tungod niana, makuhaan ang bahin nga among mapanunod. ⁴Tungod niana, sa dihang moabot ang tuig sa Kasaulogan sa katawhan sa Israel, ang ilang bahin madugang ngadto sa bahin sa tribo nga ilang giiponan. Niini nga paagi, ang ilang bahin kuhaon gikan sa bahin sa tribo sa among katigulangan."⁵Busa naghatag si Moises ug usa ka sugo ngadto sa katawhan sa Israel, pinaagi sa pulong ni Yahweh. Miingon siya, "Husto ang giingon sa tribo sa kaliwatan ni Jose. ⁶Mao kini ang gisugo ni Yahweh mahitungod sa mga anak nga babaye ni Zelofehad. Miingon siya, 'Paminyoa sila sa ilang nagustohan, apan kinahanglan magminyo sila sa tribo lamang sa ilang amahan.'⁷Walay bahin sa katawhan nga kinahanglan mabalhin gikan sa usa ka tribo ngadto sa uban. Ang matag-usa sa katawhan sa Israel kinahanglan ipadayon ang bahin sa tribo sa iyang katigulangan.⁸Ang matag babaye sa katawhan sa Israel nga nanag-iya sa bahin sa iyang tribo kinahanglan magminyo gikan sa banay nga nahisakop sa tribo sa iyang amahan. Mao nga ang tanang katawhan sa Israel makapanag-iya ug usa ka panulondon gikan sa iyang katigulangan. ⁹Walay bahin nga mabalhin sa mga kamot gikan sa usa ka tribo ngadto sa uban. Kinahanglan tipigan sa tanang tribo sa katawhan sa Israel ang iyang panulondon.¹⁰Busa gibuhat sa mga anak nga babaye ni Zelofehad ang gisugo ni Moises. ¹¹Mala, Tirza, Hogla, Milca, ug Noa, ang mga anak nga babaye ni Zelofehad, naminyo sa kaliwatan ni Manases. ¹²Naminyo sila sa banay nga kaliwat ni Manases nga anak ni Jose. Niini nga paagi, ang ilang mga napanunod nagpabilin sa tribo diin nahisakop ang banay sa ilang amahan.¹³Mao kini ang mga mando ug kasugoan nga gihatag ni Yahweh pinaagi kang Moises ngadto sa katawhan sa Israel didto sa patag sa Moab daplin sa Jordan sa Jerico.

Deuteronomio

¹Mao kini ang mga pulong nga gisulti ni Moises sa tanang Israelita sa unahan sa Jordan didto sa kamingawan, didto sa walog sa Suba sa Jordan duol sa Suf, tungatunga sa Paran, Tofel, Laban, Hazerot, ug sa Di Zahab. ²Adunay 11 ka adlaw nga panaw gikan sa Horeb agi sa Bukid sa Seir paingon sa Kades Barnea.

³Nahitabo kini sa ika 40 ka tuig, sa ika-11 ka bulan, sa unang adlaw sa bulan, nga misulti si Moises ngadto sa katawhan sa Israel, gisulti niya kanilang tanan ang sugo ni Yahweh mahitungod kanila. ⁴Nahitabo kini human gibuntog ni Yahweh si Sihon nga hari sa Amorihanon, nga nagpuyo sa Heshbon, ug si Og nga hari sa Basan, nga nagpuyo sa Ashtarot sa Edrei.

⁵Sa tabok sa Jordan, didto sa yuta sa Moab, nagsugod si Moises sa pagsulti niini nga mga balaod, nga nag-ingon, ⁶"Nakigsulti si Yahweh nga atong Dios kanato didto sa Horeb, nga nag-ingon, "Nakapuyo na kamog dugaydugay niining bukira.

⁷Pamalik ug padayon kamo sa inyong panaw, ug adto didto sa bukid sa Amorihanon ug sa tanang kapatagan nga dapit duol sa walog sa Suba sa Jordan, didto sa kabungtoran, sa kapatagan, sa Negeb, ug sa baybayon— sa yuta sa Canaanhon, ug sa Lebanon hangtod sa dakong suba sa Eufrates. ⁸Tan-awa, giandam na nako ang yuta alang kaninyo; lakaw ug panag-iyaha ang yuta nga gisaad ni Yahweh sa inyong katigulangan— kang Abraham, Isaac, ug kang Jacob—aron ihatag kanila ug sa ilang mga kaliwatan nga mosunod kanila.'

⁹Nakigsulti ako kaninyo nianang higayona, nga nag-ingon, "Dili ako makahimo sa pagdala kaninyo nga ako lang. ¹⁰Gipadaghan na kamo ni Yahweh nga inyong Dios, ug tan-awa, sama kamo kadaghan karon sa kabituonan sa kalangitan. ¹¹Hinaot nga si Yahweh, ang Dios sa inyong katigulangan, mopasanay pa gayod kaninyo sa liboan ka pilo sama sa inyong gidaghanon karon, ug magpanalangin kaninyo ingon sa iyang gisaad kaninyo!

¹²Apan unsaon man nako pagdala sa inyong dal-unon kung ako lamang sa akong kaugalingon, sa inyong palas-anon ug sa inyong mga panagbingkil? ¹³Pagkuha ug mga tawong maalamon, adunay kahibalo, ug mga maayong tawo nga may dungog gikan sa matag tribo, ug himoon ko silang pangulo nganha kaninyo.' ¹⁴Mitubag kamo kanako ug miingon, 'Ang mga butang nga imong gisulti maayo alang kanamo nga buhaton.'

¹⁵Busa nagkuha ako ug pangulo sa inyong mga tribo, maalamong mga tawo, ug mga tawong maayo ang dungog, ug gihimo silang pangulo diha kaninyo, mga pangulo sa liboan, pangulo sa gatosan, pangulo sa tagkalim-an, pangulo sa tagpulo, ug mga opisyal sa matag tribo. ¹⁶Gimandoan ko ang inyong mga maghuhukom nianang higayona, nga nag-ingon, 'Paminawa ang mga panaglalis taliwala sa inyong kaigsoonan, ug hukmi nga makataronganon ang usa ka tawo ug ang iyang igsoon, ug ang langyaw nga uban kaniya.

¹⁷Dili kamo magpakita ug pagdapig ni bisan kinsa diha sa usa ka panaglalis; paminawa ninyo nga managsama ang kabos ug ang bantogan. Ayaw kamo kahadlok sa tawo, kay ang paghukom iya sa Dios. Ang panaglalis nga lisod alang kaninyo, dad-a kanako, ug maminaw ako niini.' ¹⁸Gimandoan ko kamo nianang higayona sa tanang butang nga angay ninyong buhaton.

¹⁹Mipanaw kita pahilayo gikan sa Horeb ug milatas sa tanang dagko ug makalilisang nga kamingawan nga inyong nakita, sa atong pagpadulong sa kabukiran sa Amorihanon, sama sa gimando ni Yahweh nga atong Dios kanato; ug miabot kita sa Kades Barnea.

²⁰Miingon ako kaninyo, 'Miabot kamo sa kabukiran sa Amorihanon, nga ihatag ni Yahweh nga atong Dios kanato. ²¹Tan-awa, giandam na ni Yahweh nga inyong Dios ang yuta alang kaninyo; tungas ug panag-iyaha, sama sa gisulti ni Yahweh kaninyo, ang Dios sa inyong mga amahan; ayaw kahadlok ni kaluya.'

²²Ang matag-usa kaninyo miduol kanako ug miingon, "Magpadala kita ug tawo nga mag-una kanato, aron masusi nila ang yuta alang kanato, ug magdala ug pulong mahitungod sa dalan nga diin kinahanglan kita mosulong ug mahitungod sa mga siyudad nga atong adtoan. ²³Ang tambag nakapahimuot gayod kanako; mikuha ako ug napulog duha ka mga tawo gikan kaninyo, usa ka tawo gikan sa matag tribo. ²⁴Mibiya sila ug mitungas sa kabungtoran, miabot ngadto sa walog sa Escol, ug nagsusi didto.

²⁵Nagkuha sila ug pipila ka abot sa yuta sa ilang mga kamot ug gidala kini kanato. Nagdala usab sila kanato ug pulong ug miingon, 'Maayo kining yutaa nga ihatag ni Yahweh nga atong Dios alang kanato.'

²⁶Nagdumili kamo sa pagsulong, apan misupak kamo sa kasugoan ni Yahweh nga inyong Dios. ²⁷Nagbagulbol kamo sa inyong mga tolda ug miingon, "Tungod kay gikasilagan kita ni Yahweh gidala kita niya pagawas sa yuta sa Ehipto, aron itugyan ngadto sa kamot sa mga Amorihanon aron laglagon kita. ²⁸Asa naman kita moadto karon? Gitunaw sa atong kaigsoonan ang atong mga kasingkasing nga nag-ingon, 'Kadtong mga tawhana dagko ug tag-as kay kanato; ang ilang mga siyudad dako ug ang pader misangko sa langit; dugang pa, nakita namo ang mga anak ni Anakim didto.'"

²⁹Unya miingon ako kaninyo, "Ayaw kalisang, ni kahadlok kanila. ³⁰Si Yahweh nga inyong Dios nag-una kaninyo, makig-away alang kaninyo, sama sa tanang butang nga iyang gibuhat nga inyong nakita samtang didto pa kamo sa Ehipto, ³¹ug didto usab sa kamingawan, diin nakita ninyo kung giunsa kamo pagdala sa Dios, sama sa usa ka tawo nga nagkugos sa iyang anak, bisan asa kamo miadto hangtod nga miabot kamo niining dapita.'

³²Apan bisan pa niini nga pulong wala kamo mituo kang Yahweh nga inyong Dios, ³³nga nag-una kaninyo sa pagpangita ug dapit nga inyong kampohan, pinaagi sa kalayo panahon sa gabii ug sa panganod panahon sa adlaw.

³⁴Nadungog ni Yahweh ang tingog sa inyong mga pulong ug nasuko; nanumpa siya ug miingon, ³⁵'Sa pagkatinuod walay usa niining mga tawhana gikan niining daotan nga kaliwatan nga makakita sa maayong yuta nga akong gisaad nga ihatag sa inyong mga katigulangan, ³⁶gawas ni Caleb nga anak ni Jefune; makakita siya niini. Ihatag ko kaniya ang yuta nga iyang gitindogan ug sa iyang kabataan, tungod kay siya lamang gayod ang misunod kanako sa hingpit.'

³⁷Nasuko usab si Yahweh kanako tungod kaninyo, nga nag-ingon, "Dili ka usab makaadto didto; ³⁸si Josue nga anak ni Nun, nga nagatindog sa imong atubangan, makasulod siya didto; dasiga siya, kay siya maoy maggiya sa mga Israelita aron mapanag-iya kini.

³⁹Dugang pa, ang inyong kabataan, nga inyong giingon nga nahimong biktima, nga karon wala makahibalo sa maayo ug daotan—makasulod sila didto. Ihatag ko kanila kini ug mapanag-iya nila kini. ⁴⁰Apan kamo, balik ug panaw kamo didto sa kamingawan paingon sa Pulang Dagat.'

⁴¹Unya mitubag kamo kanako ug miingon, 'Nakasala kami batok kang Yahweh; motungas kami ug makig-away, ug sundon namo ang tanang gisugo ni Yahweh nga among Dios nga buhaton.' Ang matag tawo diha kaninyo magsul-ob sa ilang mga hinagiban sa gubat ug andam na kamo sa pagsulong sa kabungtoran. ⁴²Miingon si Yahweh kanako, 'Ingna sila, "Ayaw pagsulong ug ayaw pagpakig-away, kay dili ako mouban kaninyo, ug mabuntog kamo sa inyong mga kaaway.'

⁴³Nakigsulti ako kaninyo niini nga paagi, apan wala kamo naminaw. Gisupak ninyo ang gimando ni Yahweh; magarbohon kamo ug misulong sa kabukiran. ⁴⁴Apan ang Amorihanon nga nagpuyo niana nga kabukiran, migula sa pakigbatok kaninyo ug migukod kaninyo sama sa putyukan, ug mibuntog kaninyo didto sa Seir, hangtod sa Hormah.

⁴⁵Mibalik kamo ug mihilak sa atubangan ni Yahweh; apan wala naminaw si Yahweh sa inyong tingog, ni nagtagad kaninyo. ⁴⁶Busa nagpabilin kamo sa Kades sa daghang mga adlaw, sa tanang adlaw nagpabilin kamo didto.

¹Unya mibalik kami ug mipadulong ngadto sa kamingawan agi sa Pulang Dagat, sumala sa gisulti ni Yahweh kanako; naglibotlibot kita sa Bukid sa Seir sa daghang mga adlaw. ²Nakigsulti si Yahweh kanako, nga nag-ingon, ³'Dugay na kamong naglibotlibot niining bukira; lakaw paingon sa amihan.

⁴Mandoi ang katawhan, sa pag-ingon, 'Molatas kamo agi sa utlanan sa inyong kaigsoonan, ang kaliwat ni Esau, nga nagpuyo sa Seir; mangahadlok sila kaninyo. Busa pagmatngon ⁵nga dili makig-away kanila, kay dili ko ihatag kaninyo bisag asa sa ilang yuta, dili bisan ang igo lang katumban sa tiil; kay gihatag ko ang Bukid sa Seir ngadto kang Esau ingon nga gipanag-iya.

⁶Mopalit kamo ug pagkaon gikan kanila bayad ang salapi, aron makakaon kamo; mopalit usab kamo ug tubig gikan kanila bayad ang salapi, aron makainom kamo. ⁷Kay gipanalanginan kamo ni Yahweh nga inyong Dios sa tanang buhat sa inyong kamot; nasayod siya sa inyong paglatas niining dakong kamingawan. Kay sulod sa 40 ka tuig si Yahweh nga inyong Dios miuban kaninyo, ug walay nakulang kaninyo."'

⁸Busa milatas kita agi sa atong kaigsoonan, ang kaliwatan ni Esau, nga nagpuyo sa Seir, layo gikan sa Araba nga dalan, gikan sa Elat ug sa Ezion Geber. Mipadayon kita ug milatas agi sa kamingawan sa Moab.

⁹Miingon si Yahweh kanako, 'Ayaw samoka ang Moab, ug ayaw pakig-away kanila pinaagi sa gubat. Kay dili ko ihatag kaninyo ang iyang yuta aron inyong mapanag-iya, tungod kay gihatag ko ang Ar sa kaliwat ni Lot, aron ilang mapanag-iya.

¹⁰(Ang Emim ang nagpuyo didto kaniadto, katawhan nga bantogan, daghan, ug tag-as sama sa Anakim; ¹¹nailhan usab kini nga Refaim, sama sa Anakim; apan gitawag sila sa Moabihanon nga Emim.

¹²Ang Horihanon ang nagpuyo usab kaniadto sa Seir, apan ang kaliwatan ni Esau nagpuli kanila. Gilaglag nila sila ug mipuyo sa ilang dapit, sama sa gibuhat sa Israel ngadto sa yuta nga iyang maangkon nga ihatag ni Yahweh kanila.)

¹³"'Karon barog ug latas sa suba sa Zered.' Busa milatas kita sa suba sa Zereb. ¹⁴Karon gikan sa adlaw sa atong pag-abot gikan sa Kadesh Barnea hangtod sa atong pagtabok sa suba sa Zered, 38 na ka tuig. Nianang higayona ang tanang kaliwatan sa kalalakin-an nga hanas sa pakig-away nangamatay na, sama sa gisaad ni Yahweh kanila. ¹⁵Dugang pa, ang kamot ni Yahweh mibatok niadtong kaliwatan aron laglagon sila gikan sa katawhan hangtod nangamatay sila.

¹⁶Busa nahitabo kini, sa dihang ang tanang tawo nga hanas na alang sa gubat nangamatay ug nangahanaw diha sa katawhan, ¹⁷nga misulti si Yahweh kanako, nga nag-ingon, ¹⁸'Karon molatas kamo sa Ar, ang utlanan sa Moab. ¹⁹Sa dihang magkaduol na kamo sa atbang sa katawhan sa Amon, ayaw sila samoka o pakig away kanila; kay dili ko ihatag kaninyo ang bisan asa nga yuta sa katawhan sa Amon ingon nga mapanag-iya; tungod kay gihatag ko kini sa kaliwat ni Lot ingon nga mapanag-iya"'

²⁰(Nailhan usab kini nga yuta sa Refaim. Ang Refaim nagpuyo usab kaniadto didto, apan gitawag sila sa mga Amonihanon nga Zamzumim, ²¹katawhan nga bantogan, daghan, ug sama katag-as sa Anakim. Apan gilaglag sila ni Yahweh atubangan sa mga Amonihanon, ug gibuntog nila sila ug mipuyo sa ilang dapit. ²²Mao usab kini ang gibuhat ni Yahweh alang sa katawhan ni Esau, nga nagpuyo sa Seir, sa dihang gibuntog niya ang mga Horihanon sa atubangan kanila, ug ang kaliwatan ni Esau nanag-iya kanila ug mipuyo sa ilang dapit bisan hangtod karon.

²³Ug ang Avihanon nga nagpuyo sa mga baryo hangtod sa Gaza— ang Caftorim, migula ang Caftor, gilaglag sila ug mipuyo sa ilang dapit.)

²⁴"'Karon barog ug padayon sa inyong panaw, ug latas ngadto sa walog sa Arnon; tan-awa, gihatag ko sa inyong mga kamot si Sihon ang Amorihanon, hari sa Heshbon, ug ang iyang yuta. Sugdi ang pagpanag-iya niini, ug pakig-away kaniya pinaagi sa gubat. ²⁵Karon himoon ko nga mahadlok ug malisang kaninyo ang katawhan nga anaa sa ubos sa kalangitan; makadungog sila sa mga balita mahitungod kaninyo ug mangurog ug maguol tungod kaninyo.'

²⁶Nagpadala ako ug mga mensahero gikan sa kamingawan sa Kedemoth ngadto kang Sihon, ang hari sa Heshbon, uban ang mga pulong sa kalinaw, nga nag-ingon, ²⁷'Paagiha kami sa imong yuta; mosubay lamang ako sa dalan; dili ako motipas sa tuo o sa wala.

²⁸Makabaligya ka kanako ug pagkaon baylo sa salapi, aron makakaon ako; hatagi akog tubig baylo sa salapi, aron makainom ako; paagia lamang ako pinaagi sa akong tiil; ²⁹sama sa gibuhat alang kanako sa kaliwatan ni Esau nga nagpuyo sa Seir, ug sama sa Moabihanon nga nagpuyo sa Ar; hangtod nga nakatabok ako sa Jordan paingon sa yuta nga ihatag ni Yahweh nga among Dios alang kanamo.'

³⁰Apan si Sihon ang hari sa Heshbon, midumili sa pagpaagi kaniya; kay si Yahweh nga inyong Dios gipatig-a ang iyang hunahuna ug gipatig-a ang iyang kasingkasing, aron mabuntog niya siya pinaagi sa inyong kusog, nga diin iyang gibuhat karon. ³¹Mingon si Yahweh kanako, 'Tan-awa, gisugdan ko na ang pagtugyan kang Sihon ug ang iyang yuta diha kaninyo; sugdi na ang pag-angkon niini, aron nga mapanag-iya ninyo ang iyang yuta.'

³²Unya si Sihon misugat batok kanato, siya ug ang tanan niyang katawhan, aron makig-away didto sa Jahaz. ³³Gitugyan siya ni Yahweh nga atong Dios kanato ug nabuntog nato siya; gipatay nato siya, ang iyang mga anak nga lalaki, ug ang tanan niyang katawhan.

³⁴Giilog nato ang tanan sa iyang mga siyudad nianang higayona ug gilaglag ang tanang siyudad sa hingpit—mga lalaki ug ang mga babaye ug ang kabataan; wala kitay gibilin. ³⁵Ang mga baka lamang ang atong gikuha alang kanato, uban sa mga siyudad nga atong giilog.

³⁶Gikan sa Aroer, diha sa daplin sa walog sa Arnon, ug gikan sa siyudad nga anaa sa walog, hangtod sa Gilead, walay siyudad nga lig-on alang kanato. Gihatagan kita ni Yahweh nga atong Dios ug kadaogan sa tanang natong mga kaaway. ³⁷Ang yuta lamang sa kaliwatan ni Amon ang wala ninyo maadto, ang tanang bahin sa sa Suba sa Jabbok, ug ang tanang siyudad sa kabungtoran—bisan asa nga gidili ni Yahweh kanato nga adtoan.

¹Unya miliko kita ug mitungas paingon sa Bashan. Apan si Og, ang hari sa Bashan, miabot ug miataki kanato, siya ug ang tanan niyang katawhan, aron makig-away didto sa Edrei. ²Miingon si Yahweh kanako, 'Ayaw kahadlok kaniya, kay gihatag ko kaninyo ang kadaogan batok kaniya ug ang pagdumala sa iyang katawhan ug sa iyang kayutaan. Buhaton ninyo kaniya ang sama sa inyong gibuhat kang Sihon, ang hari sa Amorihanon, nga nagpuyo sa Heshbon.'

³Busa gihatagan kita ni Yahweh nga atong Dios ug kadaogan kang Og ang hari sa Bashan, ug nabutang ilalom sa atong pagdumala ang iyang katawhan. Unya gipatay nato siya hangtod nga walay bisan usa nga nahibilin sa tibuok niyang katawhan. ⁴Gikuha usab nato ang tanan niyang siyudad niadtong panahona; walay bisan usa ka siyudad nga wala nato nailog gikan kanila: 60 ka siyudad—ang tanan nga rehiyon sa Argob, ang gingharian ni Og sa Bashan.

⁵Kini nga mga siyudad adunay tag-as nga mga pader, mga ganghaan ug mga rehas; gawas pa kini niadtong daghang mga baryo nga walay pader. ⁶Gigun-ob nato sila pag-ayo, sama sa atong gibuhat kang Sihon nga hari sa Heshbon, giguba ang matag siyudad— ang kalalakin-an ug gagmayng mga bata. ⁷Apan ang mga baka ug ang tanang kabtangan sa siyudad, gikuha nato kini ingon nga atong mga kabtangan alang sa atong mga kaugalingon.

⁸Nianang panahona giilog nato ang yuta gikan sa kamot sa duha ka hari sa mga Amorihanon, nga nahimutang tabok sa Jordan, gikan sa walog sa Arnon hangtod sa Bukid nga Hermon ⁹(Ginganlan sa mga Sidonihanon ang Bukid nga Hermon ug Sirion, unya ginganlan kini sa mga Amorihanon nga Senir) ¹⁰ug ang tanang siyudad sa kapatagan, ang tibuok Gilead, ug ang tibuok Bashan, ug hangtod sa Saleca ug Edrei, nga mga siyudad sa gingharian ni Og sa Bashan."

¹¹(Ang nahibilin sa kaliwatan ni Refaim, kay si Og na lamang nga hari sa Bashan. Tan-awa! Ang iyang higdaanan hinimo sa puthaw. Dili ba didto man sa Rabba nagpuyo ang mga kaliwat ni Ammon? Siyam ka kubiko ang katas-on ug upat ka kubiko ang kalapdon, sumala sa sukdanan sa mga tawo.)

¹²"Kini nga yuta nga atong gipanag-iya niadtong panahona— gikan sa Aroer, nahimutang kana sa walog sa Arnon, ug ang bungtod nga bahin sa Gilead, ug ang siyudad niini—gihatag ko kini sa mga Reubenihanon ug Gadihanon. ¹³Ang nahibilin sa Gilead ug tibuok sa Bashan, ang gingharian ni Og, akong gihatag sa katunga sa tribo ni Manases: ang tibuok nga rehiyon sa Argob, ug ang tibuok Bashan. (Ang maong teritoryo ginganlan usab nga yuta sa Refaim.

¹⁴Si Jair, nga kaliwat ni Manasse, miilog sa tibuok rehiyon sa Argob hangtod sa utlanan sa mga Geshurihanon ug Maacathon. Gitawag niya ang rehiyon, bisan ang Bashan, subay sa iyang ngalan, Havvot Jair, hangtod karong panahona.)

¹⁵Gihatag ko ang Gilead kang Makir. ¹⁶Gihatag ko sa mga Reubenihanon ug mga Gadihanon ang teritoryo sugod sa Gilead hangtod sa walog sa Arnon—ang tungatunga sa walog mao ang utlanan sa teritoryo—ug sa Suba sa Jabok, nga utlanan sa mga kaliwat ni Ammon.

¹⁷Ang laing utlanan niini mao usab ang kapatagan nga walog sa Suba sa Jordan, gikan sa Chinneret ngadto sa dagat sa Araba (nga mao, ang Asin nga Dagat) hangtod sa tiilan sa Bukid sa Pisga sa sidlakan nga bahin.

¹⁸Gimandoan ko kamo nianang panahona nga miingon, 'Si Yahweh nga inyong Dios ang naghatag kaninyo niining yutaa aron mapanag-iya; kamo, nga mga kalalakin-an sa gubat, moagi nga armado taliwala sa inyong mga kaigsoonang lalaki, ang katawhan sa Israel.

¹⁹Apan ang inyong mga asawa, ang inyong mga gagmay nga mga anak, ang inyong mga baka (nakahibalo ko nga daghan kaayo kamo ug mga baka), magpabilin sila sa mga siyudad nga akong gihatag kaninyo, ²⁰hangtod nga hatagan na ni Yahweh ug kapahulayan ang inyong mga kaigsoonan, sama sa iyang gibuhat alang kaninyo, hangtod nga ihatag na ni Yahweh nga inyong Dios ang yuta nga gitagana kanila didto tabok sa Jordan; unya diha pa kamo makauli, ang matag usa kaninyo, sa yuta nga akong gihatag kaninyo.'

²¹Gimandoan ko si Josue nianang panahona, ug miingon, 'Nakita sa inyong mga mata kung unsa ang gibuhat ni Yahweh nga inyong Dios niining duha ka mga hari; magbuhat ug sama niini si Yahweh sa tanang gingharian nga inyong adtoan. ²²Dili kamo mahadlok kanila, tungod kay si Yahweh nga inyong Dios maoy makig-away alang kaninyo.'

²³Nanghangyo ako kang Yahweh nianang panahona nga nag-ingon, ²⁴'O Ginoong Yahweh, gipakita nimo sa imong alagad ang imong pagkagamhanan ug ang imong kusgan nga kamot; kay walay dios nga anaa sa langit o sa yuta ang makabuhat sa samang butang nga imong nahimo, ug ang samang dakong buhat? ²⁵Tugoti ako sa pagsusi, nanghangyo ako, ug aron akong makita ang maayong yuta nga anaa unahan sa Jordan, ang nindot nga kabungtoran, ug ang Lebanon usab.

²⁶Apan nasuko si Yahweh kanako tungod kaninyo; wala siya naminaw kanako. Miingon si Yahweh kanako, 'sakto na kini alang kanimo—ayaw na paghisgot niining butanga kanako: ²⁷tungas sa tumoy sa Pisga ug iyahat ang imong mga mata sa kasadpan nga bahin, sa amihanan, sa habagatan, ug sa sidlakan; tan-awa kini, kay dili ka makalatas sa Jordan.

²⁸Hinuon, tudloi ug dasiga si Josue ug lig-ona siya, kay siya mao ang makaadto uban niining mga katawhan, ug siya ang hinungdan nga mapanunod nila kining yutaa nga imong nakita.' ²⁹Busa nagpabilin kita sa walog nga atbang sa Bet Peor.

¹Karon, Israel, paminawa ang mga balaod ug mga sugo nga akong itudlo kaninyo, aron buhaton kini; aron mabuhi kamo ug makasulod ug makapanag-iya sa yuta nga ihatag ni Yahweh kaninyo, ang Dios sa inyong mga amahan. ²Dili ninyo dungagan ang mga pulong nga akong gisugo kaninyo, ni papason ninyo kini, aron nga inyong tipigan ang mga sugo ni Yahweh nga inyong Dios nga akong isugo kaninyo.

³Nakita sa inyong mga mata kung unsa ang gibuhat ni Yahweh tungod kang Baal Peor; kay alang sa tanang tawo nga misunod kang Baal sa Peor, gilaglag sila ni Yahweh sa inyong taliwala. ⁴Apan kamo nga nagpabilin kang Yahweh nga inyong Dios buhi karong adlawa, matag usa kaninyo.

⁵Tan-awa, gitudloan ko kamo sa mga balaod ug mga sugo, sumala sa gisugo kanako ni Yahweh nga akong Dios, nga inyo usab nga pagabuhaton taliwala sa yuta nga inyong adtoan aron panag-iyahon. ⁶Busa tipigi ug buhata kini; kay mao kini ang inyong kaalam ug inyong pagpanabot diha sa panan-aw sa mga tawo nga makadungog niining mga balaod ug moingon, 'Sigurado gayod nga kining dakong nasod maalamon ug masinabtonon nga mga katawhan.'

⁷Unsa ba ang anaa sa ubang dakong nasod nga adunay dios nga duol kanila, sama kang Yahweh nga atong Dios sa dihang mosangpit kita kaniya? ⁸Kay unsa bay anaa niadtong bantogang nasod nga may mga balaod ug kasugoan nga matarong sama sa balaod nga akong giandam alang kaninyo karong adlawa?

⁹Pagmatngon lamang kamo ug bantayi pag-ayo ang inyong kaugalingon, aron nga dili ninyo makalimtan ang mga butang nga nakita sa inyong mga mata, aron nga dili kini mohawa sa inyong kasingkasing sa tanang mga adlaw sa inyong kinabuhi. Hinuon, ipahibalo kini ngadto sa inyong mga anak ug sa mga anak sa inyong mga anak. ¹⁰Sa adlaw nga kamo mibarog sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios didto sa Horeb, sa dihang miingon si Yahweh kanako, 'Tapoka ang mga tawo nganhi kanako, ug padunggon ko sila sa akong mga pulong, aron nga makatuon sila sa pagkahadlok kanako sa tanang adlaw sa ilang pagkinabuhi sa kalibotan, ug aron nga ilang matudloan ang ilang mga anak.'

¹¹Miduol kamo ug mitindog ngadto sa tiilan sa bukid. Midilaab sa kalayo ang bukid ngadto sa kasingkasing sa langit, uban ang kangitngit, panganod, ug bagang kangitngit. ¹²Nakigsulti si Yahweh kaninyo tunga-tunga sa kalayo; nadungog ninyo ang tingog uban ang mga pulong niini, apan wala kamoy nakita nga hulagway; nakadungog lamang kamo og tingog.

¹³Gisulti niya kaninyo ang iyang kasabotan nga iyang gisugo kaninyo nga pagabuhaton, ang Napulo ka mga Sugo. Gisulat niya kini sa duha ka papan nga bato. ¹⁴Gisugo ako ni Yahweh nianang tungora sa pagtudlo kaninyo sa mga balaod ug mga kasugoan, aron nga inyo kining buhaton ngadto sa yuta nga inyong adtoan aron panag-iyahon.

¹⁵Busa bantayi ninyo pag-ayo ang inyong mga kaugalingon— tungod kay wala kamoy nakita nga matang sa hulagway sa adlaw nga nakigsulti si Yahweh kaninyo didto sa Horeb gawas taliwala sa kalayo— ¹⁶aron dili ninyo hugawan ang inyong mga kaugalingon ug maghimog kinulit nga larawan sa hulagway sa bisan unsang binuhat, sa hulagway sa lalaki o babaye nga tawo, ¹⁷o sa bisan unsang hulagway sa mga mananap sa yuta, o sa hulagway sa bisan unsang langgam nga manglupad sa kalangitan, ¹⁸o sa hulagway sa bisan unsang gakamang sa yuta, o sa hulagway sa bisan unsang isda nga anaa sa tubig ilalom sa yuta.

¹⁹Ayaw itutok ang inyong mga mata sa kalangitan ug motan-aw sa adlaw, sa bulan, o sa kabituonan—sa tanang binuhat sa kalangitan—nga mohatod ngadto sa pagsimba ug sa paghigugma kanila—niadtong mga butang nga gihatag ni Yahweh nga inyong Dios alang sa tanang tawo ilalom sa tibuok kawanangan. ²⁰Apan gikuha kamo ni Yahweh ug gidala pagawas gikan sa nagbagang hudno, gawas sa Ehipto, aron mahimong iyahang katawhan nga iyang panulondon, ingon nga kamo karong adlawa.

²¹Nasuko si Yahweh kanako tungod kaninyo; nanumpa siya nga dili ako makaadto sa tabok sa Jordan, ug dili gayod ako makaadto sa maayo nga yuta, ang yuta nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo ingon nga panulondon. ²²Hinuon, kinahanglan nga mamatay ako niining yutaa; kinahanglan nga dili ako moadto sa tabok sa Jordan; apan kamo makaadto ug panag-iyahon kadto nga maayong yuta.

²³Paminaw gayod kamo pag-ayo, aron dili ninyo malimtan ang kasabotan ni Yahweh nga inyong Dios, nga iyang gibuhat uban kaninyo, ug hinungdan nga makabuhat kamo og kinulit nga mga larawan sa hulagway sa bisan unsa nga ginadili ni Yahweh kaninyo nga inyong Dios nga pagabuhaton. ²⁴Kay si Yahweh nga inyong Dios sama sa kalayo nga molamoy, usa ka abubhoan nga Dios.

²⁵Sa dihang makaliwat kamog mga anak ug mangapo, ug sa dihang anaa na kamo sa yuta sa dugay na nga panahon, ug unya pagahugawan ninyo ang inyong mga kaugalingon ug mohimog kinulit nga larawan sa bisan unsang mga butang, ug magbuhat og daotan sa panan-aw ni Yahweh nga inyong Dios, hinungdan nga masuko siya— ²⁶pagatawgon ko ang langit ug ang yuta aron sa pagpamatuod batok kaninyo karong adlawa nga sa dili madugay kamo mangalaglag gikan sa yuta tabok sa Jordan nga iyong panag-iyahon; dili magdugay ang inyong mga adlaw niadtong dapita, apan mangalaglag gayod kamo sa hingpit.

²⁷Patibulaagon kamo ni Yahweh taliwala sa katawhan, ug mokunhod ang inyong gidaghanon taliwala sa kanasoran, diin kamo gipalayo ni Yahweh. ²⁸Didto mag-alagad kamo sa ubang mga dios, nga gibuhat sa mga kamot sa tawo, kahoy ug bato, nga dili makakita, makadungog, makakaon, ni makasimhot.

²⁹Apan gikan didto mangita kamo kang Yahweh nga inyong Dios, ug hikaplagan ninyo siya, sa dihang mangita kamo kaniya sa kinasingkasing ug sa bug-os ninyong kalag.

³⁰Sa dihang anaa kamo sa kalisdanan, ug sa dihang kining tanang mga butang modangat kaninyo, niadtong mga adlawa mobalik kamo kang Yahweh nga inyong Dios ug maminaw sa iyang tingog. ³¹Tungod kay maluloy-on si Yahweh nga inyong Dios; dili niya kamo pakyason ni laglagon, ni kalimtan ang kasabotan sa inyong mga amahan nga iyang gipanumpa kanila.

³²Kay pangutan-a karon ang mahitungod sa nanglabay na nga mga adlaw, sa wala pa kamo: sukad gayod sa paghimo sa Dios sa tawo sa kalibotan, ug gikan sa utlanan sa langit ngadto sa uban, pangutan-a kung aduna bay sama niini nga dakong butang, o aduna bay nadungog nila nga sama niini? ³³Aduna bay katawhan nga nakabati sa tingog sa Dios nga nakigsulti taliwala sa kalayo, sama sa inyong nadungog, ug nabuhi?

³⁴O misulay ba ang Dios sa pag-adto aron sa pagkuha ug nasod alang sa iyang kaugalingon taliwala sa ubang nasod, pinaagi sa mga pagsulay, mga timaan, ug pinaagi sa mga katingalahan, ug pinaagi sa gubat, ug pinaagi sa kusgang kamot, ug pinaagi sa pagtuy-od sa kamot, ug pinaagi sa dakong mga panghadlok, sama sa tanan nga gibuhat ni Yahweh nga inyong Dios alang kaninyo didto sa Ehipto sa inyong atubangan?

³⁵Gipakita gayod kaninyo kining mga butanga, aron nga masayod kamo nga si Yahweh mao ang Dios, ug nga wala na gayoy lain pa gawas kaniya. ³⁶Gikan sa langit gipadungog kamo niya sa iyang tingog, aron nga matudloan kamo niya; sa kalibotan gipakita niya kamo sa iyang dakong kalayo; nadungog ninyo ang iyang mga pulong gikan sa taliwala sa kalayo.

³⁷Tungod kay gihigugma niya ang inyong mga amahan, gipili niya ang ilang mga kaliwatan human kanila, ug gidala kamo pagawas sa Ehipto pinaagi sa iyang presensya, uban sa iyang dakong gahom; ³⁸aron nga pukanon sa inyong atubangan ang mga nasod nga mas dako ug mas kusgan kaysa kaninyo, aron kamo makasulod, aron ihatag kaninyo ang ilang yuta ingon nga panulondon, ingon karong adlawa.

³⁹Busa hibaloi karong adlawa, ug ibutang kini sa inyong kasingkasing, nga si Yahweh mao ang Dios sa langit ug sa yuta; wala na gayoy lain pa. ⁴⁰Tumana ninyo ang iyang mga balaod ug ang iyang mga sugo nga gisugo ko kaninyo karong adlawa, aron mahimong maayo ang inyong kahimtang ug sa inyong mga anak human kaninyo, ug aron nga motaas ang inyong mga adlaw sa yuta nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios hangtod sa kahangtoran."

⁴¹Unya nagpili si Moises og tulo ka siyudad sa silangang bahin sa Jordan, ⁴²aron ang si bisan kinsa makahimo sa pagdangop niadtong mga dapita kung makapatay siya og laing tawo nga wala gituyo, ug wala pa niya sukad nakaaway kaniadto. Pinaagi sa pagdangop sa usa niining mga siyudara, mamahimo siyang makalahutay. ⁴³Kining mga lugara mao ang: Bezer nga anaa sa kamingawan, ang patag nga nasod, alang sa banay ni Reuben; ug ang Ramoth sa Gilead, alang sa banay ni Gad; ug ang Golan sa Bashan, alang sa banay ni Manases.

⁴⁴Mao kini ang balaod nga gihatag ni Moises atubangan sa katawhan sa Israel; ⁴⁵mao kini ang mga saad sa kasabotan, mga balaod, ug uban pang mga balaod nga iyang gihatag ngadto sa katawhan sa Israel sa dihang migula sila gikan sa Ehipto, ⁴⁶sa dihang anaa sila sa silangang bahin sa Jordan, walog nga atbang sa Beth Peor, sa yuta ni Sihon, hari sa mga Amorihanon, nga nagpuyo sa Heshbon, nga gibuntog ni Moises ug sa mga katawhan sa Israel sa dihang migula sila sa Ehipto.

⁴⁷Giilog nila ang iyang yuta ingon nga ilang gipanag-iyahan, ug ang yuta ni Og nga hari sa Bashan—kini, ang duha ka hari sa mga Amorihanon, nga atua sa tabok sa Jordan sa silangang bahin. ⁴⁸Kini nga yuta nagsugod sa Aroer, nga anaa sa utlanan sa walog sa Arnon, ngadto sa Bukid nga Zion (o Bukid nga Hermon), ⁴⁹ug apil ang tanang patag nga walog sa Suba sa Jordan, silangang bahin tabok sa Jordan, ngadto sa Dagat sa Araba, ngadto sa bakilid nga bahin sa Bukid sa Pisga.

¹Gitawag ni Moises ang tanang Israelita ug giingnan sila, "Paminaw, Israel, sa mga balaod ug sa mga kasugoan nga akong isulti kaninyo karong adlawa, aron inyo silang tun-an ug tipigan. ²Si Yahweh nga atong Dios naghimo ug kasabotan kanato didto sa Horeb. ³Wala himoa ni Yahweh kini nga kasabotan uban sa atong mga katigulangan, apan uban kanato, kanatong tanan nga buhi karon.

⁴Nakigsulti si Yahweh kaninyo nawong sa nawong didto sa bukid taliwala sa kalayo. ⁵(Nagtindog ako taliwala kaninyo ug kang Yahweh nianang panahona, sa pagpahayag sa iyang pulong diha kaninyo; kay nahadlok man kamo tungod sa kalayo, ug wala kamo mitungas sa bukid). Miingon si Yahweh, ⁶'Ako si Yahweh nga inyong Dios, nga nagdala kaninyo pagawas sa yuta sa Ehipto, gawas sa balay sa pagkaulipon.

⁷Dili kamo magbaton ug laing mga dios sa akong atubangan. ⁸Dili kamo maghimo alang sa inyong kaugalingon ug kinulit nga hulagway o laing panagway sa bisan unsa ibabaw sa langit, ni ilawom sa kalibotan, ni sa ilalom sa tubig.

⁹Dili kamo moyukbo kanila o moalagad kanila, kay Ako, si Yahweh nga inyong Dios, siluso nga Dios. Silotan ko ang mga katigulangan pinaagi sa pagdalag silot sa ilang mga kabataan, ngadto sa ikatulo ug ikaupat sa ilang kaliwatan niadtong nasuko kanako, ¹⁰ipakita ko ang matinud-anon nga kasabotan ngadto sa liboan, niadtong nahigugma kanako ug nagtuman sa akong mga sugo.

¹¹Dili ninyo pagagamiton ang ngalan ni Yahweh nga inyong Dios sa pagpasipala, kay alang kang Yahweh isipon niyang makasasala ang naggamit sa iyang pangalan sa pagpasipala.

¹²Hinumdomi ang Adlaw nga Igpapahulay ug balaana kini, ingon sa gimando ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo. ¹³Sulod sa unom ka adlaw makabuhat kamo sa tanan ninyong buluhaton; ¹⁴apan ang ika pito nga adlaw mao ang Adlaw nga Igpapahulay alang kang Yahweh nga inyong Dios. Niining adlawa dili kamo magbuhat sa bisan unsang buluhaton—dili gayod, ni ang inyong anak nga lalaki, ang inyong anak nga babaye, ni ang inyong sulugoon nga lalaki, ni ang inyong sulugoon nga babaye, ni ang inyong torong baka, ni ang inyong asno, ni bisan ang inyong mga baka, bisan kinsa nga langyaw nga anaa sa sulod sa inyong mga ganghaan. Buhaton kini aron ang inyong lalaki nga sulugoon ug ang inyong babaye nga sulugoon makapahulay ingon man kamo.

¹⁵Hinumdomi nga nahimo kamong mga sulugoon sa yuta sa Ehipto, ug si Yahweh nga inyong Dios nagdala kaninyo pagawas gikan didto pinaagi sa kusgan niya nga kamot ug pinaagi sa iyang bukton. Busa si Yahweh nga iyong Dios nagmando kaninyo nga tumanon ang adlaw nga Igpapahulay.

¹⁶Tahora ninyo ang inyong amahan ug ang inyong inahan, ingon nga gimando ni Yahweh nga inyong Dios nga inyong pagabuhaton, aron mabuhi kamo sa taas nga higayon sa yuta nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios, aron nga maayo ang inyong dangatan.

¹⁷Dili kamo mopatay. ¹⁸Dili kamo manapaw. ¹⁹Dili kamo mangawat. ²⁰Dili kamo magsaksi ug bakak batok sa inyong mga silingan.

²¹Ayaw kaibog sa asawa sa imong silingan, ayaw kaibog sa balay sa imong silingan, sa iyang uma, ni sa iyang sulugoon nga lalaki, ni sa iyang sulugoon nga babaye, ni sa iyang torong baka, o sa iyang asno, o sa bisa unsa nga gipanag-iya sa imong silingan.'

²²Kining mga pulonga gisulti ni Yahweh sa makusog nga tingog sa tanan ninyong mga panagtigom didto sa bukid taliwala sa kalayo, ug sa panganod, ug sa baga nga kangitngit; wala nay daghang mga pulong nga iyang gidugang. Ug gisulat niya kini sa duha ka mga papan nga bato ug gihatag kini kanako.

²³Nahitabo kini, sa dihang nadungog ninyo ang tingog taliwala sa kangitngit, samtang ang bukid nagdilaab, nga kamo niduol kanako—ang tanan ninyong mga pangulo ug ang mga kadagkoan sa inyong mga tribo. ²⁴Miingon kamo, 'Tan-awa, si Yahweh nga atong Dios nagpakita kanato sa iyang himaya ug sa iyang pagkagamhanan, ug atong nadungog ang iyang tingog taliwala sa kalayo; nakita nato karon nga sa dihang nakigsulti ang Dios sa katawhan, mabuhi sila.

²⁵Apan nganong kinahanglan man kitang mamatay? Kay kining dakong kalayo molamoy kanato; kung atong nadungog ang tingog ni Yahweh nga atong Dios, kita mamatay. ²⁶Kay kinsa ba gawas kanato ang anaa sa tanan nga unod nga nakadungog sa buhing Dios nga nagsulti taliwala sa kalayo, nga nagpabiling buhi, sama sa atong nabuhat? ²⁷Alang kanimo, kinahanglan nga moadto ka ug maminaw sa tanan nga isulti ni Yahweh nga atong Dios; ug soblia sa pagsulti kanamo ang tanan nga isulti ni Yahweh nga atong Dios kanimo; maminaw kami niini ug motuman.'

²⁸Nadungog ni Yahweh ang inyong mga pulong sa dihang nakigsulti kamo kanako. Miingon siya kanako, 'Akong nadungog ang mga pulong niining mga katawhan, kung unsa ang ilang gisulti kanimo. Kung unsa man ang ilang gisulti nga maayo. ²⁹O, nga aduna untay kasingkasing diha kanila, nga magadayeg sila kanako ug kanunay nga magtuman sa akong kasugoan, nga kini mahimong makaayo kanila ug sa ilang mga anak hangtod sa hangtod! ³⁰Lakaw ingna sila, "Balik sa inyong mga tolda."

³¹Apan alang kanimo, barog dinhi sa akong duol, ug sultihan ko ikaw sa tanang kasugoan, sa mga balaod, ug sa tanang mando nga imong itudlo kanila, aron ilang tumanon didto sa yuta nga akong ihatag kanila nga panag-iyahon.'

³²Busa tumana ninyo ang gisugo ni Yahweh nga inyong Dios; dili kamo motipas sa tuo o sa wala. ³³Magalakaw kamo sa tanang mga dalan nga gimando ni Yahweh kaninyo nga inyong Dios, aron nga mabuhi kamo, ug makaayo kini kaninyo, ug mahimo pa nga motaas ang inyong mga adlaw didto sa yuta nga inyong panag-iyahon.

¹Mao kini karon ang mga kasugoan, mga balaod, ug mga mando nga gisugo ni Yahweh kanako aron itudlo kaninyo, aron nga inyo kining tumanon sa yuta nga inyong adtoan sa Jordan aron panag-iyahon; ²aron nga inyong pasidunggan si Yahweh nga inyong Dios, aron tumanon ang tanan niya nga kasugoan ug mga mando nga akong gimando kaninyo— kaninyo, ug sa inyong mga anak nga lalaki, ug ang anak nga lalaki sa inyong anak nga lalaki, sa tanang adlaw sa inyong kinabuhi, aron nga motaas pa ang inyong mga adlaw.

³Busa paminaw kamo niini, Israel, ug tumana kini, aron nga magmauswagon kamo, aron nga modaghan kamo pag-ayo, sa yuta nga nagdagayday ang gatas ug dugos, sumala sa saad nga buhaton ni Yahweh ang Dios sa inyong mga amahan.

⁴Paminaw, Israel: si Yahweh nga atong Dios usa ra. ⁵Higugmaon ninyo si Yahweh nga inyong Dios sa tibuok ninyong kasingkasing, sa tibuok ninyong kalag, ug sa tibuok ninyong kusog.

⁶Ang mga pulong nga akong gisugo kaninyo karon maanaa sa inyong kasingkasing; ⁷ug makugihon ninyo kining itudlo sa inyong mga anak; maghisgot kamo niini sa dihang naglingkod kamo sa inyong balay, sa dihang maglakaw kamo, sa dihang mohigda kamo, ug sa inyong pagbangon.

⁸Ihigot ninyo kini ingon nga ilhanan diha sa inyong mga kamot, ug mahimo kining dayandayan sa tunga sa inyong mga mata. ⁹Isulat ninyo kini sa pultahan sa inyong balay ug sa inyong mga ganghaan.

¹⁰Sa dihang dalhon kamo ni Yahweh nga inyong Dios sa yuta nga iyang ihatag kaninyo, nga iyang gisaad sa inyong mga amahan, kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob, uban ang dako ug maayong siyudad nga dili kamo ang nagtukod, ¹¹ug mga balay nga puno ug bisan unsang maayong mga butang nga dili kamo ang naghimo, atabay nga dili kamo ang nagkalot, kaparasan ug kahoy nga mga olibo nga dili kamo ang nagtanom, mokaon kamo ug matagbaw— ¹²unya siguroha nga dili ninyo malimtan si Yahweh, nga maoy nagpalingkawas kaninyo sa yuta sa Ehipto, pagawas sa balay sa pagkaulipon.

¹³Pasidunggan ninyo si Yahweh nga inyong Dios; mosimba kamo kaniya, ug manumpa kamo sa iyang ngalan. ¹⁴Dili kamo mosimba sa ubang dios, ang mga dios sa ubang mga tawo nga anaa taliwala kaninyo— ¹⁵kay si Yahweh nga inyong Dios nga anaa taliwala kaninyo abughoan nga Dios—kung buhaton ninyo kana, ang kasuko ni Yahweh nga inyong Dios mosilaob batok kaninyo ug pagalaglagon niya kamo sa ibabaw sa kayutaan.

¹⁶Ayaw ninyo sulayi si Yahweh nga inyong Dios sama sa inyong pagsulay kaniya sa Massah. ¹⁷Kanunay ninyong tumanon ang mando ni Yahweh nga inyong Dios, ang iyang maligdong nga kasugoan, ug ang iyang balaod nga iyang gisugo kaninyo.

¹⁸Buhaton ninyo ang husto ug maayo sa panan-aw ni Yahweh, aron nga maayo ang tanan kaninyo, ug moadto kamo ug panag-iyahon ang maayong yuta nga gisaad ni Yahweh sa inyong mga amahan, ¹⁹ug papahawaon ang inyong mga kaaway, sama sa iyang giingon.

²⁰Kung ang inyong anak nga lalaki mangutana kaninyo sa umaabot nga panahon, ug moingon, 'Unsa man ang kasabotan nga balaod, ang kasugoan, ug uban pang balaod nga gisugo kaninyo ni Yahweh nga Dios?' ²¹unya moingon kamo sa inyong mga anak, 'Ulipon kami ni Paraon sa Ehipto; Gipalingkawas kami ni Yahweh sa Ehipto pinaagi sa iyang gamhanang kamot, ²²ug nagpakita siya ug timaan ug katingalahan, dako ug hilabihan, sa Ehipto, kang Paraon ug sa tanan niyang panimalay, sa among atubangan; ²³ug gipalingkawas niya kita didto, aron nga dad-on kita niya sa yuta nga iyang gisaad sa atong mga Amahan.

²⁴Gisugo kita ni Yahweh nga kanunay tumanon ang iyang mga balaod, ug mahadlok kang Yahweh alang sa atong kaayohan, aron nga mabuhi pa kita sa dugay, sama karong adlawa. ²⁵Kung tumanon nato kining mga kasugoan diha kang Yahweh nga atong Dios, sama sa iyang gisugo kanato, mao kini ang atong pagkamatarong.'

¹Sa dihang dad-on ka ni Yahweh nga imong Dios ngadto sa yuta nga imong panag-iyahon, ug papahawaon ang daghan nga mga nasod sa imong atubangan—ang mga Hetehanon, ang mga Gergesehanon, ang mga Amorehanon, ang mga Canaanhon, ang mga Peresehanon, ang mga Hebehanon, ug ang mga Jebusehanon—pito ka mga nasod nga dagko ug kusgan kay kanimo.

²Ug sa dihang si Yahweh nga imong Dios maghatag kanimo sa kadaogan batok kanila sa dihang mag-abot kamo ngadto sa gubat, kinahanglan nga sulungon mo sila, unya kinahanglan nga hingpit mo silang laglagon. Dili ka maghimo ug kasabotan tali kanila, ni magpakita ug kaluoy ngadto kanila. ³Ni maghan-ay sa bisan unsa nga pagpakigminyo ngadto kanila; dili mo ihatag ang inyong mga anak nga babaye ngadto sa ilang mga anak nga lalaki, ug dili mo kuhaon ang ilang mga anak nga babaye alang sa inyong mga anak nga lalaki.

⁴Kay ilang ipahilayo ang imong mga anak nga lalaki gikan sa pagsunod kanako, aron nga mosimba sila sa lahi nga mga dios. Busa ang kasuko ni Yahweh mosilaob nganha kanimo, ug laglagon ka niya dayon. ⁵Mao kini ang imong pagabuhaton kanila: pagalaglagon mo ang ilang mga halaran, dugmoka ang ilang mga haligi nga bato, putla ang ilang Asera nga kahoy, ug sunoga ang ilang kinulit nga mga diosdios.

⁶Kay ikaw ang usa ka nasod nga gitagana ngadto kang Yahweh nga imong Dios. Gipili ka niya nga mahimong katawhan nga maiya, labaw sa tanang katawhan nga anaa sa ibabaw niining kalibotan.

⁷Wala gigahin ni Yahweh ang iyang gugma kanimo o gipili ka tungod kay labaw ang imong gidaghanon kaysa uban nga katawhan—kay pinakadiyutay ka sa tanan nga katawhan— ⁸apan tungod kay gihigugma ka niya, ug nanghinaot siya nga tumanon niya ang saad nga iyang gisaad ngadto sa imong mga katigulangan. Maong gipagawas ka ni Yahweh sa iyang gamhanang kamot ug giluwas ka pagawas sa panimalay nga nagbihag, gikan sa kamot ni Paraon, ang hari sa Ehipto.

⁹Busa hibaloi nga si Yahweh nga imong Dios—siya ang Dios, ang matinud-anon nga Dios, nga nagtipig sa mga kasabotan ug sa pagkamatinud-anon alang sa liboan ka mga kaliwatan uban niadtong naghigugma kaniya ug nagtipig sa iyang kasugoan, ¹⁰apan nagabalos niadtong nagdumot kaniya ngadto sa ilang mga dagway, sa paglaglag kanila; dili siya maglangan niadtong si bisan kinsa nga nagdumot kaniya; magabalos siya kaniya ngadto sa iyang dagway. ¹¹Busa imo gayong tipigan ang kasugoan, ang mga balaod, ug ang sugo nga akong gisugo kanimo karong adlawa, aron nga imo kining mabuhat kanila.

¹²Kung maminaw ka niini nga mga sugoa, ug tipigan ug buhaton kini, mahitabo kini nga si Yahweh nga imong Dios matipig diha kanimo sa kasabotan ug sa pagkamatinud-anon nga iyang gisaad sa imong mga katigulangan. ¹³Higugmaon ka, panalanginan ka, ug padaghanon ka niya; panalanginan usab niya ang bunga sa imong lawas ug ang bunga sa imong yuta, sa imong lugas, sa imong bag-o nga bino, ug sa imong lana, ang pagpadaghan sa imong baka ug nati sa imong mga karnero, ngadto sa yuta nga iyang gisaad sa imong mga katigulangan nga ihatag kanimo.

¹⁴Panalanginan ka labaw sa tanan nga mga katawhan; walay nay mahimong dili makaanak nga lalaki o babaye diha kanimo o diha sa imong mga baka. ¹⁵Kuhaon ni Yahweh gikan kanimo ang tanan nga mga sakit; wala nay daotang mga balatian sa Ehipto nga imong nahibaloan ang ibutang kanimo, apan ibutang niya kini niadtong tanan nga nagdumot kanimo.

¹⁶Pagalaglagon mo ang tanang pundok sa katawhan diin si Yahweh nga imong Dios maghatag kanimo ug kadaogan, ug ang imong mata dili maluoy kanila. Ug dili ka magsimba sa ilang mga dios, kay kana mahimong lit-ag alang kanimo.

¹⁷Kung moingon ka sa imong kasingkasing, 'Kining mga nasora mas daghan pa kay kanako; unsaon man nako sila pagpapahawa?'— ¹⁸ayaw kahadlok kanila; imong hinumdoman kung unsa ang gibuhat ni Yahweh nga imong Dios kang Paraon ug ngadto sa tanang Ehipto; ¹⁹ang hilabihang mga pag-antos nga nakita sa imong mga mata; ang mga timaan; ang mga kahibulongan, ang kusgan nga kamot, ug ang gituy-od nga bukton nga pinaagi ni Yahweh nga imong Dios sa pagpagawas kanimo. Pagabuhaton ni Yahweh nga imong Dios ang susama ngadto sa tanang katawhan nga imong gikahadlokan.

²⁰Dugang pa niana, magpadala si Yahweh nga imong Dios ug tambuboan ngadto kanila, hangtod nga kadtong nabilin ug kadtong nanago mawala gikan sa imong atubangan. ²¹Dili ka mahadlok kanila, kay si Yahweh nga imong Dios anaa sa imong taliwa, ang bantogan ug kahadlokan nga Dios. ²²Sa hinayhinay si Yahweh nga imong Dios magaabog niadto nga mga kanasoran sa imong atubangan. Dili mo sila mapildi tanan sa makausa lamang, o basin hilabihan ka daghan ang ihalas nga mga mananap nga magpalibot kanimo.

²³Apan si Yahweh nga imong Dios maghatag kanimo ug kadaogan batok kanila sa dihang mag-abot ka sa gubat; pagalibogon gayod niya sila hangtod nga malaglag sila. ²⁴Ibutang niya ang ilang mga hari ilalom sa imong gahom, ug imong walaon ang ilang mga ngalan ilalom sa langit. Walay usa nga makatindog sa imong atubangan, hangtod nga malaglag nimo sila.

²⁵Pagasunogon nimo ang kinulit nga hulagway sa ilang mga dios—ayaw pangandoya ang plata ug ang bulawan nga nagtabon kanila, tungod kay kung imo kining buhaton, malit-ag ka niini—tungod kay gikasilagan kini ni Yahweh nga imong Dios. ²⁶Dili ka magdala ug bisan unsa nga gikasilagan ngadto sa imong balay ug magsugod sa pagsimba niini. Hingpit gayod nimo kining kasilagan, kay gitagana kini alang sa kalaglagan.

¹Kinahanglan nga tipigan mo ang tanang mga sugo nga akong ihatag kanimo karong adlawa, aron nga mabuhi ug managhan ka, ug molakaw ug panag-iyahon ang yuta nga gisaad ni Yahweh sa imong mga katigulangan. ²Hinumdomi ang tanang mga dalanon diin naggiya si Yahweh nga imong Dios sa 40 ka tuig didto sa kamingawan, aron matudloan ka niya sa pagpaubos, sulayan ka niya aron mahibaloan kung unsa ang anaa sa imong kasingkasing, kung imo bang gitipigan ang iyang kasugoan o wala.

³Gipaubos ka, ug gipagutman ka, ug gipakaon ka niya ug manna, diin wala nimo nahibaloan ug wala usab nahibalo-i sa imong mga katigulangan. Gibuhat niya kana aron nga mahibaloan nimo nga dili lamang pinaagi sa tinapay mabuhi ang mga tawo; hinunoa, mabuhi ang tawo pinaagi sa tanan nga mogawas sa baba ni Yahweh.

⁴Ang imong mga bisti wala madunot ug mahukas gikan kanimo, ug ang imong mga tiil wala naghubag panahon niadtong 40 ka tuig. ⁵Magahunahuna ka niini sa imong kasingkasing, sa unsang paagi, nga ang usa ka amahan nagpanton sa iyang anak nga lalaki, sa sama usab nga paagi nga si Yahweh nga imong Dios magpanton kanimo. ⁶Pagatipigan nimo ang kasugoan ni Yahweh nga imong Dios, aron nga makalakaw ka sa iyang mga dalan ug pasidunggan siya.

⁷Kay si Yahweh nga imong Dios magdala kanimo ngadto sa maayong yuta, ang yuta sa gamay nga kasapaan, sa mga busay ug sa mga tuboran, nagdagayday ngadto sa kawalogan ug kabukiran; ⁸ang yuta sa trigo ug sibada, sa mga ubas, mga kahoy nga igera, ug mga granada; ang yuta sa kahoy nga olibo ug dugos.

⁹Mao kini ang yuta diin magakaon ka ug tinapay nga walay makulang, ug dili ka magalakaw nga walay dala bisan unsa; usa ka yuta nga ang mga bato hinimo sa puthaw, ug gikan niadtong mga kabukiran makakalot ka ug tumbaga. ¹⁰Magakaon ka ug mabusog, ug pagadaygon mo si Yahweh nga imong Dios tungod sa maayong yuta nga iyang gihatag kanimo.

¹¹Pag-amping nga dili mo malimtan si Yahweh nga imong Dios, ug dili mo ibaliwala ang iyang kasugoan, ang iyang mga ordinansa, ug ang iyang mga balaod nga akong gisugo kanimo karong adlawa. ¹²Pag-amping nga, sa dihang mokaon ug mabusog ka, ug sa dihang magtukod ka ug maayong mga balay ug magpuyo niini.

¹³Ug pag-amping sa dihang managhan ang imong mga baka ug mga karnero, ug sa dihang managhan ang imong mga plata ug ang imong mga bulawan, ug ang tanan nga anaa kanimo managhan, ¹⁴basin unya ang imong kasingkasing matuboy, ug malimtan mo si Yahweh nga imong Dios—nga nagpagawas kanimo gikan sa yuta sa Ehipto, paggawas sa panimalay nga nagbihag.

¹⁵Ayaw siya kalimti nga naggiya kanimo agi sa dako ug makalilisang nga kamingawan, diin adunay malalang bitin ug mga tanga, ug agi sa giuhaw nga yuta diin walay tubig, nga nagpabugwak ug tubig agi sa buak nga bato alang kanimo, ¹⁶nga nagpakaon kanimo ug manna ngadto sa kamingawan nga wala mailhi sa imong mga katigulangan, aron nga matudloan ka niya sa pagpaubos, ug aron nga masulayan ka niya, ug magbuhat ug maayo alang kanimo sa kataposan— ¹⁷ug makaingon ka sa imong kasingkasing, 'Ang akong gahom ug ang kusog sa akong mga kamot nakabaton niining tanang katigayonan.'

¹⁸Apan imong hinumdoman si Yahweh nga imong Dios, tungod kay siya ang naghatag kanimo ug gahom aron maangkon ang katigayonan; aron nga iyang matukod ang iyang kasabotan nga iyang gisaad sa imong mga katigulangan, sama sa iyang gibuhat karong adlawa. ¹⁹Mahitabo kini nga, kung kalimtan nimo si Yahweh nga imong Dios ug magasunod sa uban nga mga dios, ug magsimba kanila, ug magtahod kanila, magpamatuod ako batok kanimo karong adlawa nga mahanaw ka gayod. ²⁰Sama sa kanasoran nga laglagon ni Yahweh sa imong atubangan, busa mahanaw ka, tungod kay dili ka maminaw sa tingog ni Yahweh nga imong Dios.

¹Paminaw, Israel; hapit ka na motabok ngadto sa Jordan karong adlawa, aron sa pagkuha sa mga nasod nga mas dako ug mas kusgan sa imong kaugalingon, ug ang mga siyudad nga dagko ug lig-on ngadto sa langit, ²mga tawo nga dagko ug taas, mga anak nga lalaki ni Anakim, nga imong nailhan, ug imong nadunggan nga gihisgotan sa mga tawo, 'Kinsa man ang makabarog sa atubangan sa mga anak nga lalaki ni Anak?'

³Busa karong adlawa hibaloi nga si Yahweh nga imong Dios maoy mouna kanimo sama sa molamoy nga kalayo; iya silang pagalaglagon, ug pagapildihon niya sila sa imong atubangan; busa papahawaa sila ug ipakalaggiw sila dayon, sama sa giingon ni Yahweh nganha kanimo.

⁴Ayaw pagsulti sa imong kasingkasing, human sila isalikway ni Yahweh nga imong Dios gikan sa imong atubangan, 'Tungod kini sa akong pagkamatarong nga gidala ako ni Yahweh aron panag-iyahon kining yutaa,' kay tungod kini sa pagkadaotan niining kanasoran nga gipagawas sila ni Yahweh gikan sa imong atubangan.

⁵Dili kini tungod sa pagkamatarong ug pagkamatul-id sa imong kasingkasing nga mapanag-iyahan nimo ang ilang yuta, apan tungod kini sa pagkadaotan niining kanasoran nga ang imong Dios nagpagawas kanila gikan sa imong atubangan, ug aron matuman niya ang pulong nga iyang gisaad ngadto sa imong mga katigulangan, ngadto kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob.

⁶Busa hibaloi, nga si Yahweh nga imong Dios wala maghatag kanimo niining maayong yuta aron imong panag-iyahon tungod sa imong pagkamatarong, kay ikaw nga tawo gahig ulo.

⁷Hinumdomi ug ayaw kalimti kung giunsa nimo paghagit si Yahweh nga imong Dios aron masuko ngadto sa kamingawan; gikan sa adlaw nga mibiya ka sa yuta sa Ehipto hangtod sa pag-abot nimo niining dapita, masinupakon ka batok kang Yahweh. ⁸Didto usab sa Horeb gihagit nimo si Yahweh sa kasuko, ug suko na kaayo si Yahweh kanimo nga mahimo ka na niya nga laglagon.

⁹Sa dihang mitungas ako sa bukid aron sa pagdawat sa papan nga bato, ang papan sa kasabotan nga gibuhat ni Yahweh tali kanimo, mipuyo ako ngadto sa bukid sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii; wala ako mikaon ug tinapay ni miinom ug tubig. ¹⁰Gihatag ni Yahweh kanako ang duha ka papan nga bato nga gisulat pinaagi sa iyang tudlo; ngadto kanila gisulat ang tanang mga butang sama sa tanang mga pulong nga gipahibalo ni Yahweh kanimo sa bukid sa tungatunga sa kalayo sa adlaw sa panagtigom.

¹¹Nahitabo kini sa kataposan niadtong 40 ka adlaw ug 40 ka gabii nga gihatag ni Yahweh kanako ang duha ka papan nga bato, ang papan sa kasabotan. ¹²Miingon si Yahweh kanako, 'Tindog, lugsong dayon gikan dinhi, kay ang imong katawhan, nga imong gidala gikan sa Ehipto, ilang gihugawan ang ilang mga kaugalingon. Dali lang silang nitipas sa dalan nga akong gimando kanila. Nagbuhat sila alang sa ilang mga kaugalingon ug usa ka tinunaw nga larawan.'

¹³Dugang pa niana, nakig-istorya si Yahweh kanako ug miingon, 'Nakita ko kining mga tawhana; mga katawhan sila nga gahig ulo. ¹⁴Pasagdi ako, aron malaglag ko sila ug wagtangon ang ilang mga ngalan ilalom sa langit, ug magbuhat ako gikan kanimo nga mas kusgan ug mas dako kay kanila.'

¹⁵Busa mitalikod ako ug milugsong gikan sa bukid, ug ang bukid nagkalayo. Ang duha ka papan sa kasabotan nga anaa sa akong mga kamot. ¹⁶Akong gitan-aw, ug ania, nakasala ka batok kang Yahweh nga imong Dios. Naghulma ka alang sa imong kaugalingon ug usa ka baka. Dali lamang kang mitipas gikan sa dalan nga gimando ni Yahweh kanimo.

¹⁷Akong gikuha ang duha ka papan nga bato ug gilabay gikan sa akong mga kamot. Gidugmok ko kini atubangan sa imong mga mata. ¹⁸Nagyukbo ako pag-usab sa atubangan ni Yahweh sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii; wala ako mikaon sa tinapay ni miinom ug tubig, tungod sa tanang sala nga imong nabuhat, sa pagbuhat niana diin daotan sa panan-aw ni Yahweh, nga nakahagit kaniya diha sa kasuko.

¹⁹Kay nahadlok ako sa kasuko ug sa wala pagkahimuot ni Yahweh batok kanimo aron laglagon ka. Apan naminaw usab si Yahweh kanako niadto nga higayon. ²⁰Nasuko pag-ayo si Yahweh kang Aaron aron nga laglagon na unta siya; nag-ampo usab ako alang kang Aaron sa samang higayon.

²¹Gikuha ko ang imong sala, ang baka nga imong gibuhat, ug gisunog kini, gibunal, ug gidugmok kini pag-ayo, hangtod napino kini sama sa abog. Gilabay ko ang abog ngadto sa sapa nga midagayday gikan sa bukid.

²²Didto sa Tabera, didto sa Massa, ug didto sa Kibroth Hataaba, gihagit nimo si Yahweh diha sa kapungot. ²³Sa dihang gipadala ka ni Yahweh gikan sa Kadesh Barnea ug miingon, 'Tungas ug panag-iyahi ang yuta nga akong gihatag kanimo,' unya nagmasinupakon ka batok sa gisugo ni Yahweh nga imong Dios, ug wala ka mituo o naminaw sa iyang tingog. ²⁴Nagmasinupakon na kang daan batok kang Yahweh gikan pa sa adlaw nga nailhan ko ikaw.

²⁵Busa mihapa ako sa atubangan ni Yahweh niadtong 40 ka adlaw ug 40 ka gabii, tungod kay miingon siya nga pagalaglagon ka niya. ²⁶Nag-ampo ako ngadto kang Yahweh ug miingon, 'O Yahweh nga Ginoo, ayaw laglaga ang imong mga katawhan o ang imong panulondon nga imong giluwas pinaagi sa imong pagkabantogan, diin imong gipagawas sa Ehipto inubanan sa kusgan nga kamot.

²⁷Hinumdomi ang imong sulugoon nga si Abraham, si Isaac, ug si Jacob; ayaw tan-awa ang pagkagahig ulo niining mga tawhana, ni ang ilang pagkadaotan, ni ang ilang sala, ²⁸aron ang yuta diin asa mo kami gikuha magasulti, "Tungod kay wala man sila nadala ni Yahweh ngadto sa yuta nga iyang gisaad kanila, ug tungod kay gidumtan niya sila, iya silang gidala aron patyon ngadto sa kamingawan." ²⁹Sanglit katawhan mo sila ug imong panulondon, nga imong gipagawas pinaagi sa imong dakong kusog ug pinaagi sa pagpasundayag sa imong gahom.'

¹Nianang panahona miingon si Yahweh kanako, 'Pagkulit ug duha ka papan nga bato sama sa una, ug tungas nganhi kanako sa bukid, ug pagbuhat ug arka nga kahoy. ²Isulat ko sa mga papan ang mga pulong nga anaa sa unang mga papan nga imong gibuak, ug isulod nimo kini sa arka.'

³Busa naghimo ako ug arka gikan sa acacia nga kahoy, ug nagkulit ako ug duha ka papan nga bato sama sa una, ug mitungas ako ngadto sa bukid nga adunay duha ka papan nga bato sa akong kamot. ⁴Misulat siya sa mga papan, sama sa unang sinulat, ang Napulo ka mga Sugo nga gisulti ni Yahweh kaninyo didto sa bukid taliwala sa kalayo sa adlaw sa panagtigom; unya gihatag kini ni Yahweh kanako.

⁵Mipauli ako ug milugsong gikan sa bukid, ug gibutang ang mga papan didto sa arka nga akong gibuhat; atua kini didto sama sa gisugo ni Yahweh kanako."

⁶(Ang katawhan sa Israel nagpanaw gikan sa Beeroth Bene Jaakan paingon sa Mosera. Didto namatay si Aaron, ug didto siya gilubong; nag-alagad ang iyang anak nga si Eliazar sa lawak sa mga pari puli kaniya. ⁷Gikan didto mipanaw sila paingon sa Gudgoda, ug gikan sa Gudgoda paingon sa Jotbatha, usa ka yuta nga adunay mga sapa.

⁸Nianang panahona gipili ni Yahweh ang tribo ni Levi nga maoy modala sa arka sa kasabotan ni Yahweh, sa pagbarog sa atubangan ni Yahweh sa pag-alagad kaniya, ug sa pagpanalangin sa katawhan pinaagi sa iyang ngalan, sama karong adlawa. ⁹Busa walay bahin si Levi ni panulondon sa yuta uban sa iyang mga igsoon; si Yahweh maoy iyang panulondon, sumala sa pagpakigsulti ni Yahweh nga inyong Dios ngadto kaniya.)

¹⁰"Nagpabilin ako sa bukid sama sa unang higayon, 40 ka adlaw ug 40 ka gabii. Naminaw usab si Yahweh kanako nianang panahona; wala nagtinguha si Yahweh sa paglaglag kaninyo. ¹¹Miingon si Yahweh kanako, 'Barog, adto sa katawhan ug pangulohi sila sa ilang panaw; moadto sila ug manag-iya sa yuta nga akong gisaad sa ilang mga katigulangan nga ihatag kanila.'

¹²Karon, Israel, unsa man ang gipangayo ni Yahweh kanimo, gawas sa pagbaton ug kahadlok kang Yahweh nga imong Dios, sa paglakaw diha sa tanan niyang mga dalan, sa paghigugma kaniya, ug sa pagsimba kang Yahweh nga imong Dios sa tibuok nimong kasingkasing ug sa tibuok nimong kalag, ¹³sa pagtipig sa mga sugo ni Yahweh, ug sa iyang mga balaod, nga gisugo ko kanimo karon alang sa imong kaayohan?

¹⁴Tan-awa, nahisakop kang Yahweh nga imong Dios ang langit ug ang langit sa kalangitan, ang kalibotan, uban sa tanan nga anaa niini. ¹⁵Nagakalipay lamang si Yahweh sa imong mga katigulangan sa paghigugma kanila, ug gipili kamo niya, nga ilang kaliwat, sunod kanila, labaw pa kaysa ubang katawhan, sama sa iyang gibuhat karon.

¹⁶Busa tulia ang panit sa inyong kasingkasing, ug ayaw na pagmasinupakon. ¹⁷Kay si Yahweh ang inyong Dios, siya ang Dios sa mga dios ug Ginoo sa mga agalon, ang bantogan nga Dios, ang gamhanan ug ang gikahadlokan, nga walay gidapigan ug dili masuholan.

¹⁸Gipatunhay niya ang hustisya alang sa mga ilo ug sa balo, ug nagpakita siya ug gugma sa langyaw pinaagi sa paghatag kaniya ug pagkaon ug bisti. ¹⁹Busa higugmaa ang langyaw; kay mga langyaw kamo sa yuta sa Ehipto.

²⁰Kahadlokan nimo si Yahweh nga imong Dios; magasimba ka kaniya. Kaniya ka lamang makighiusa, ug manumpa ka pinaagi sa iyang ngalan. ²¹Siya ang imong pagdayeg, ug siya ang imong Dios, nga nagbuhat alang kanimo niining dagko ug kahadlokan nga mga butang, nga nakita sa imong mga mata.

²²Ang imong mga katigulangan miadto sa Ehipto nga mga 70 lamang ka tawo; karon si Yahweh nga imong Dios naghimo kanimo nga sama kadaghan sa kabituonan sa kalangitan.

¹Busa higugmaon ninyo si Yahweh nga inyong Dios ug tipigan kanunay ang iyang pagpanudlo, ang iyang mga balaod, ang iyang mga sugo, ug ang iyang mga kasugoan.

²Hibaloi nga wala ako nakigsulti sa inyong mga anak, nga wala nasayod ni nakakita sa pagsilot ni Yahweh nga inyong Dios, sa iyang pagkabantogan, sa iyang makagagahom nga kamot, o sa iyang gituy-od nga bukton, ³sa mga timaan ug mga buhat nga iyang gihimo taliwala sa Ehipto ngadto kang Paraon, ang Hari sa Ehipto, ug ngadto sa tibuok niyang yuta.

⁴Ni ilang nakita unsa ang iyang gibuhat sa kasundalohan sa Ehipto, sa ilang mga kabayo, o sa ilang mga karwahi; kung giunsa niya sila pagtabon ug tubig sa Pulang Dagat samtang migukod sila kaninyo, ug kung giunsa sila paglaglag ni Yahweh hangtod karong adlawa; ⁵o kung unsa ang iyang gibuhat alang kaninyo didto sa kamingawan hangtod nga nakaabot kamo niining dapita.

⁶Wala nila nakita kung unsa ang gibuhat ni Yahweh kang Datan ug kang Abiram, ang mga anak ni Eliab nga anak ni Ruben; kung giunsa pagbuka sa yuta ang baba niini ug mitulon kanila, sa ilang panimalay, sa ilang mga tolda, ug sa tanang buhing binuhat nga misunod kanila, diha taliwala sa tanang Israelita. ⁷Apan nakita sa inyong mga mata ang tanang dagkong mga butang nga gihimo ni Yahweh.

⁸Busa tipigi ang tanang kasugoan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa, aron mahimo kamong kusgan, ug moadto ug manag-iya sa yuta, diin inyong adtoon aron sa pagpanag-iya niini; ⁹ug aron motaas ang inyong mga adlaw sa yuta nga gisaad ni Yahweh sa inyong mga katigulangan nga ihatag kanila ug sa ilang mga kaliwatan, ang yuta nga adunay nagadagayday nga gatas ug dugos.

¹⁰Kay ang yuta, nga inyong adtoon aron panag-iyahan, dili sama sa yuta sa Ehipto nga inyong gigikanan, diin nagpugas kamo sa inyong mga binhi ug nagbisbis niini pinaagi sa inyong mga tiil, sama sa tanaman sa lagotmon; ¹¹apan ang yuta, nga inyong adtoon aron sa pagpanag-iya niini, usa ka yuta sa kabungtoran ug kawalogan, ug nagainom sa tubig sa ulan sa kalangitan. ¹²Usa ka yuta nga giatiman ni Yahweh nga inyong Dios; ang mga mata ni Yahweh nga inyong Dios kanunay anaa niini, gikan sa sinugdanan sa tuig ngadto sa kataposan sa tuig.

¹³Mahitabo kini, kung maminaw kamo pag-ayo sa akong mga kasugoan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa sa paghigugma kang Yahweh nga inyong Dios, ug sa pag-alagad kaniya sa tibuok ninyong kasingkasing ug sa tibuok ninyong kalag, ¹⁴nga maghatag ako ug ulan sa inyong yuta sa panahon niini, ang unang ulan ug ang kataposang ulan, aron matigom ninyo ang inyong trigo, ang inyong bag-o nga bino, ang inyong bag-o nga lana. ¹⁵Magahatag ako ug kasagbotan sa inyong kaumahan alang sa inyong mga baka, ug mangaon kamo ug mangabusog.

¹⁶Bantayi ang inyong kaugalingon, aron dili malimbongan ang inyong kasingkasing, ug motalikod kamo ug magsimba sa laing mga dios, ug moyukbo ngadto kanila; ¹⁷aron ang kasuko ni Yahweh dili mosilaob batok kaninyo, ug aron dili niya isira ang kalangitan, aron walay ulan nga mahitabo, ug ang yuta dili na maghatag ug bunga, ug aron mangahanaw kamog dali gikan sa maayong yuta nga igahatag ni Yahweh kaninyo.

¹⁸Busa ipahimutang ang akong mga pulong sa inyong kasingkasing ug kalag; ihigot sila ingon nga timaan sa inyong kamot, ug tugoti nga mahimo kining timaan sa inyong agtang tungatunga sa inyong mga mata. ¹⁹Itudlo ninyo kini sa inyong mga anak ug magsulti mahitungod niini sa dihang maglingkod kamo diha sa inyong panimalay, sa dihang maglakaw kamo sa dalan, sa dihang maghigda kamo, ug sa dihang mobangon kamo.

²⁰Isulat ninyo kini sa mga haligi sa pultahan sa inyong balay ug sa mga ganghaan sa inyong siyudad, ²¹aron motaas pa gayod ang inyong mga adlaw ug ang mga adlaw sa inyong mga anak sa yuta nga gisaad ni Yahweh sa inyong mga katigulangan nga ihatag kanila, hangtod nga ang kalangitan anaa pa ibabaw sa kalibotan.

²²Kay kung matinumanon kamong magatipig sa mga kasugoan nga akong gisugo kaninyo, ug sa pagbuhat niini, sa paghigugma kang Yahweh nga inyong Dios, sa paglakaw diha sa tanan niyang mga dalan, ug sa pagpakighiusa kaniya, ²³unya palayason ni Yahweh kining tanan nga kanasoran gikan sa inyong atubangan, ug inyong pagahinginlan ang kanasoran nga mas dagko ug gamhanan pa kay kaninyo.

²⁴Ang matag dapit nga pagatamakan sa lapalapa sa inyong tiil mainyo; gikan sa kamingawan paingon sa Lebanon, gikan sa suba, ang suba sa Eufrates, ngadto sa dagat sa kasadpan mahimong inyong utlanan. ²⁵Walay tawo nga makahimo sa pagbarog sa inyong atubangan; ipahimutang ni Yahweh nga inyong Dios ang kahadlok ug kalisang ninyo ngadto sa tanang yuta nga inyong pagalaktan, sumala sa iyang gisulti kaninyo.

²⁶Tan-awa, ipahimutang ko karong adlawa ang panalangin ug tunglo alang kaninyo; ²⁷ang panalangin, kung maminaw kamo sa kasugoan ni Yahweh nga inyong Dios nga akong gisugo kaninyo karong adlawa; ²⁸ug ang tunglo, kung dili kamo maminaw sa kasugoan ni Yahweh nga inyong Dios, apan motalikod sa dalan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa, sa pag-adto sa laing mga dios nga wala ninyo mailhi.

²⁹Mahitabo kini, sa dihang si Yahweh nga inyong Dios magdala kaninyo didto sa yuta nga inyong panag-iyahon, nga ipahimutang ninyo ang panalangin didto sa Bukid sa Gerizim, ug ang tunglo didto sa Bukid sa Ebal. ³⁰Dili ba atua man kini tabok sa Jordan, kasadpan sa dalan sa kasadpan, sa yuta sa mga Canaanhon nga nagpuyo sa Araba, nga atbang sa Gilgal, kilid sa kakahoyan sa More?

³¹Kay motabok kamo sa Jordan ug moadto aron panag-iyahon ang yuta nga igahatag kaninyo ni Yahweh nga inyong Dios, ug mapanag-iya ninyo kini ug magpuyo didto. ³²Pagatipigan ninyo ang tanang mga balaod ug kasugoan nga akong gipahimutang sa inyong atubangan karong adlawa.

¹Mao kini ang mga balaod ug kasugoan nga inyong pagatipigan sa yuta nga gihatag ni Yahweh kaninyo aron panag-iyahon, ang Dios sa inyong mga katigulangan, sa tanang adlaw nga magapuyo kamo niining kalibotana. ²Pagagubaon gayod ninyo ang mga dapit diin ang mga nasod nga inyong pagahinginlan nagasimba sa ilang dios, ngadto sa habog nga kabukiran, ngadto sa kabungtoran, ug ilalom sa matag lunhaw nga kahoy.

³Ug inyong bungkagon ang ilang mga halaran, pagadugmokon ang ilang mga haliging bato, ug sunogon ang ilang mga haligi nga Ashera; pagaputlon ninyo ang kinulit nga mga larawan sa ilang dios ug laglagon ang ilang ngalan sa maong dapit. ⁴Dili ninyo simbahon si Yahweh nga inyong Dios sama niana.

⁵Apan sa dapit nga pilion ni Yahweh nga inyong Dios sa tanan ninyong tribo nga butangan sa iyang ngalan, mao kana ang dapit nga iyang puy-an, ug mangadto kamo didto. ⁶Didto ninyo dad-on ang sinunog nga mga halad, ang inyong mga halad, ang inyong ikapulo, ug ang mga halad nga gikan sa inyong kamot, ang inyong halad sa pagpanumpa, ang inyong kinabubut-ong mga halad, ug ang unang anak sa inyong kahayopan.

⁷Magkaon kamo didto sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios ug maglipay kamo sa tanang butang nga gihagoan sa inyong kamot, kamo ug ang inyong panimalay, diin gipanalanginan kamo ni Yahweh.

⁸Dili ninyo pagabuhaton ang atong ginabuhat dinhi karong adlawa; karon ang matag-usa nagabuhat kung unsa ang maayo sa iyang panan-aw; ⁹kay wala pa kamo nakaabot sa kapahulayan, ngadto sa panulondon nga igahatag kaninyo ni Yahweh nga inyong Dios.

¹⁰Apan sa dihang makatabok na kamo sa Jordan ug magpuyo na sa yuta nga inyong mapanunod kang Yahweh nga inyong Dios, ug sa dihang hatagan niya kamo ug kapahulayan gikan sa tanan ninyong nagpalibot nga mga kaaway, aron nga magpuyo kamo nga luwas, ¹¹unya mahitabo kini ngadto sa dapit diin pilion ni Yahweh nga inyong Dios aron magpuyo ang iyang ngalan, pagadad-on ninyo didto ang tanan nga akong gisugo kaninyo: ang inyong sinunog nga halad, ang inyong mga halad, ang inyong ikapulo, ang mga halad nga gihalad sa inyong kamot, ug ang tanan ninyong pinili nga mga halad alang sa panumpa nga inyong ipanumpa kang Yahweh.

¹²Maglipay kamo sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios—kamo, inyong mga anak nga lalaki, inyong mga anak nga babaye, inyong mga sulugoon nga lalaki, inyong sulugoon nga babaye, ug mga Levita nga anaa sulod sa inyong ganghaan, tungod kay wala siyay bahin o panulondon taliwala kaninyo.

¹³Bantayi ang inyong kaugalingon nga dili ninyo ihalad ang inyong sinunog nga mga halad sa matag dapit nga inyong makita; ¹⁴apan didto lamang sa dapit nga pilion ni Yahweh sa usa sa inyong mga tribo nga maghalad kamo ug sinunog nga mga halad, ug buhaton ninyo didto ang tanan nga akong gisugo kaninyo.

¹⁵Bisan paman niini, makahimo kamo sa pag-ihaw ug pagkaon ug mga mananap sulod sa inyong mga ganghaan, sumala sa inyong gipangandoy, sa pagdawat sa panalangin ni Yahweh nga inyong Dios alang sa tanan nga iyang gihatag kaninyo; ang hugaw ug hinlo nga mga tawo mahimong mokaon niini, mga mananap sama sa lagsaw ug binaw. ¹⁶Apan dili ninyo kaonon ang dugo; ibubo ninyo kini sa yuta sama sa tubig.

¹⁷Dili kamo makahimo sa pagkaon sulod sa inyong mga ganghaan gikan sa ikapulo sa inyong trigo, sa inyong bag-ong bino, sa inyong lana, o sa unang anak sa inyong kahayopan; ug dili kamo makahimo sa pagkaon sa bisan unsa nga karne sa inyong ihalad uban sa mga panumpa nga inyong himoon, niadtong inyong kinabubut-ong mga halad, ni kadtong halad nga inyong gihalad pinaagi sa inyong kamot.

¹⁸Hinuon, kan-on ninyo kini sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios sa dapit nga iyang pilion—kamo, inyong mga anak nga lalaki ug babaye, inyong mga sulugoon nga lalaki ug babaye, ug Levita nga anaa sa inyong mga ganghaan; maglipay kamo sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios mahitungod sa tanang butang diin inyong gibutang sa inyong kamot. ¹⁹Bantayi ang inyong kaugalingon aron nga dili ninyo isalikway ang Levita hangtod nga nagpuyo kamo sa inyong yuta.

²⁰Sa dihang padakoon ni Yahweh ang inyong mga utlanan, sumala sa iyang gisaad kaninyo, ug moingon kamo, "Mokaon kog karne," tungod sa inyong tinguha nga mokaon ug karne, makahimo kamo sa pagkaon ug karne, sumala sa gitinguha sa inyong kalag.

²¹Kung ang dapit nga pilion ni Yahweh nga inyong Dios aron butangan sa iyang ngalan layo kaayo gikan kaninyo, makahimo kamo sa pag-ihaw ug pipila sa inyong kahayopan nga gihatag ni Yahweh kaninyo, sumala sa akong gisugo kaninyo; makahimo kamo sa pagkaon sulod sa inyong mga ganghaan, sumala sa gitinguha sa inyong kalag. ²²Sama nga makaon ang lagsaw ug binaw, busa mokaon kamo niini; ang hugaw ug hinlo nga mga tawo managsamang mokaon niini.

²³Siguroha lamang gayod nga dili ninyo kan-on ang dugo, kay ang dugo mao ang kinabuhi; dili ninyo kan-on ang kinabuhi uban sa karne. ²⁴Dili ninyo kini kan-on; ibubo ninyo kini sa yuta sama sa tubig. ²⁵Dili ninyo kini kan-on, aron mamaayo kini alang kaninyo, ug sa inyong mga anak sunod kaninyo, sa dihang buhaton ninyo kung unsa ang husto sa mga mata ni Yahweh.

²⁶Apan ang mga butang nga iya ni Yahweh nga anaa kaninyo ug ang mga halad alang sa inyong mga panumpa—pagadad-on ninyo kini sa dapit nga pilion ni Yahweh. ²⁷Didto magahalad kamo sa inyong sinunog nga mga halad, ang karne ug ang dugo, ngadto sa halaran ni Yahweh nga inyong Dios; ang dugo sa inyong mga halad igabubo ngadto sa halaran ni Yahweh nga inyong Dios, ug inyong kan-on ang karne.

²⁸Tumana ug paminawa ang tanang pulong nga akong gisugo kaninyo, aron mamaayo kini alang kaninyo ug sa inyong mga anak sunod kaninyo hangtod sa kahangtoran, sa dihang buhaton ninyo kung unsa ang maayo ug husto sa mga mata ni Yahweh nga inyong Dios.

²⁹Sa dihang pamutlon ni Yahweh nga inyong Dios ang mga nasod gikan sa inyong atubangan, sa dihang mosulod kamo ug hinginlan sila, ug hinginlan ninyo sila, ug magpuyo sa ilang yuta, ³⁰bantayi ang inyong kaugalingon nga dili kamo malit-ag ngadto sa pagsunod kanila, human sila malaglag sa inyong atubangan—malit-ag sa pagsusi sa ilang mga dios, sa pagpangutana, 'Giunsa pagsimba niini nga mga nasod ang ilang dios? Mao usab ang akong buhaton.'

³¹Dili ninyo kana buhaton isip pagtahod kang Yahweh nga inyong Dios, kay ang tanang butang nga gikasilagan ni Yahweh, mga butang nga iyang gidumtan—gibuhat nila kini sa ilang dios; gisunog pa gani nila ang ilang mga anak nga lalaki ug babaye sa kalayo alang sa ilang dios. ³²Bisan unsa nga akong gisugo kaninyo, tumana kini. Ayaw pagdugang niini o pagkuha gikan niini.

¹Kung adunay motungha taliwala kaninyo nga propeta o magdadamgo, ug kung mohatag siya kaninyo ug ilhanan o kahibulongan, ²ug kung ang ilhanan ug kahibulongan mahitabo, nga iyang gisulti kaninyo nga nag-ingon, 'Moadto kita sa laing mga dios, nga wala ninyo mailhi, ug simbahon nato sila,' ³ayaw paminawa ang mga pulong niana nga propeta, o niana nga magdadamgo; tungod kay si Yahweh nga inyong Dios nagsulay kaninyo aron masayran kung nahigugma ba gayod kamo kang Yahweh nga inyong Dios sa tibuok ninyong kasingkasing ug sa tibuok ninyong kalag.

⁴Magalakaw kamo sunod kang Yahweh nga inyong Dios, tahora siya, tipigi ang iyang kasugoan, ug tumana ang iyang tingog, ug simbaha siya ug kupot ngadto kaniya. ⁵Kana nga propeta o magdadamgo pagapatyon, tungod kay nagsulti siya nga masinupakon batok kang Yahweh nga inyong Dios, nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto, ug naglukat kaninyo pagawas gikan sa panimalay nga nagbihag. Buot niana nga propeta nga ipalayo kamo sa dalan nga buot palakwan ni Yahweh nga inyong Dios. Busa wagtanga ang daotan gikan kaninyo.

⁶Pananglitan ang imong igsoon, ang anak nga lalaki sa imong inahan, o imong anak nga lalaki, o imong anak nga babaye, o ang asawa sa imong dughan, o imong higala nga sama sa imong kaugalingong kalag, magdani kanimo sa tago nga moingon, 'Mangadto kita ug mosimba sa ubang dios nga wala pa nimo mailhi, ni ikaw o ang imong mga katigulangan— ⁷bisag unsa sa mga dios sa katawhan nga nagpalibot kanimo, duol kanimo, o layo gikan kanimo, gikan sa pikas nga kinatumyan sa kalibotan ngadto sa lahi nga kinatumyan sa kalibotan.'

⁸Ayaw pakig-uyon o paminaw kaniya. Ni ang imong mata maluoy kaniya, ni mopalingkawas o tagoan siya. ⁹Hinuon, kinahanglan patyon mo siya; ang imong kamot maoy mangunag dala kaniya ngadto sa kamatayon, ug pagkahuman ang kamot sa tanang katawhan.

¹⁰Batohon mo siya hangtod sa iyang kamatayon, tungod kay misulay siya sa pagpahilayo kanimo gikan kang Yahweh nga imong Dios, nga nagpagawas kaninyo sa yuta sa Ehipto, pagawas gikan sa panimalay nga nagbihag. ¹¹Ang tanang Israelita makadungog ug mahadlok, ug dili na magpadayon sa pagbuhat niining matang sa pagkadaotan taliwala kaninyo.

¹²Kung makadungog kamo ni bisan kinsa nga magsulti mahitungod sa usa sa inyong mga siyudad, nga gihatag ni Yahweh kaninyo nga inyong Dios aron puy-an: ¹³Ang pipila ka mga daotan mogula gikan kaninyo ug mopatipas sa mga lumulopyo sa ilang siyudad ug moingon, 'Mangadto kita ug mosimba sa ubang dios nga wala ninyo mailhi.' ¹⁴Kinahanglan susihon ninyo ang pamatuod, pangutana, ug susiha gayod kini. Sa dihang masayran ninyo nga kini tinuod ug matuod gayod nga ang maong gikasilagang butang nahitabo taliwala kaninyo, busa paghimo kamo ug lakang.

¹⁵Kinahanglan gayod nga inyong hasmagan ang mga lumolupyo niana nga siyudad pinaagi sa espada, laglaga kini sa hingpit ug ang tanang tawo nga anaa niini, uban ang mananap, sa tumoy sa espada. ¹⁶Tigomon ninyo ang tanang inilog gikan niini ngadto sa tungatunga sa dalan ug sunogon ang siyudad, ingon usab ang tanang inilog— alang kang Yahweh nga inyong Dios. Ang siyudad mahimong tipun-og sa pagkaguba hangtod sa hangtod; dili na kini angay nga tukoron pag-usab.

¹⁷Kinahanglan nga wala niadtong mga butanga nga nakatagana alang sa kalaglagan ang motapot sa inyong kamot. Mao kini ang hinungdan, aron ipalayo ni Yahweh ang kaligutgot sa iyang kasuko, magpakita kaninyo ug kaluoy, magmahigugmaon diha kaninyo, ug mopadaghan kaninyo, sama sa iyang gisaad ngadto sa inyong mga katigulangan. ¹⁸Buhaton niya kini tungod kay naminaw man kamo sa tingog ni Yahweh nga inyong Dios, nga nagtipig sa tanan niyang kasugoan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa, nagbuhat kung unsa ang maayo sa panan-aw ni Yahweh nga inyong Dios.

¹Kamo ang katawhan ni Yahweh nga inyong Dios. Ayaw samari ang inyong mga kaugalingon, o kiskisan ang bisan asang bahin sa inyong nawong alang sa patay. ²Kay kamo ang nasod nga gitagana alang kang Yahweh nga inyong Dios, ug gipili kamo ni Yahweh nga mahimo niyang katawhan alang sa iyang kaugalingong gipanag-iyahan, labaw sa tanang tawo nga anaa ibabaw sa kalibotan.

³Kinahanglan nga dili kamo mokaon sa mahugaw nga mga butang. ⁴Mao kini ang mga mananap nga inyong mahimong kan-on: ang baka, karnero, ug kanding, ⁵ang binaw, lagsaw, ang toro nga binaw, ang ihalas nga kanding, ug laing matang sa binaw, ang ihalas nga karnero.

⁶Mahimo ninyong kan-on ang bisan unsang mananap nga natunga ang kuko, mao ang, kuko nga nabahin sa duha, ug mag-usap sa kinaon. ⁷Apan, kinahanglan nga dili kamo mokaon sa pipila ka mga mananap nga mag-usap sa kinaon o adunay kuko nga nabahin sa duha: ang kamelyo, ang rabit, ug ang ilaga; tungod kay mag-usap sila sa ilang kinaon apan wala matunga ang kuko, makahugaw sila alang kaninyo.

⁸Ang baboy usab hugaw alang kaninyo tungod kay natunga ang iyang kuko apan dili mag-usap sa kinaon: makahugaw siya alang kaninyo. Ayaw pagkaon sa karne sa baboy, ug ayaw paghikap sa patay nilang lawas.

⁹Mao kini ang mga butang nga anaa sa tubig nga mahimo ninyong kan-on: bisag unsa nga adunay mga kapay ug mga himbis; ¹⁰apan bisag unsa nga walay mga kapay ug mga himbis kinahanglan nga dili ninyo kan-on; hugaw sila alang kaninyo.

¹¹Ang tanang hinlo nga mga langgam mahimo ninyong kan-on. ¹²Apan mao kini ang mga langgam nga kinahanglan dili ninyo kan-on: ang agila, ang boitre, ang sikop, ¹³ang pula ug itom nga banog, bisag unsang matang sa banog.

¹⁴Kinahanglan nga dili kamo mokaon sa bisan unsang matang sa uwak, ¹⁵ug ang ostrits, ug ang pungak, ang cuclillo, bisan unsang matang sa banog, ¹⁶ang gagmay nga ngiwngiw, ang dagko nga ngiwngiw, ang puti nga ngiwngiw, ¹⁷ang pilicano, ang carrion nga boitre, ug ang cormorant.

¹⁸Kinahanglan nga dili ninyo kan-on ang ciquenña, bisag unsang matang sa lapay, ang abubilla, ug ang kabog. ¹⁹Tanang pak-an, ang magpanon nga mga mananap makapahugaw alang kaninyo; kinahanglan nga dili sila pagakan-on. ²⁰Mahimo ninyong kan-on ang tanang hinlo nga molupad nga mga mananap.

²¹Kinahanglan nga dili kamo mokaon sa bisan unsang mananap nga nahikog; mahimo ninyo kining ihatag ngadto sa mga langyaw nga anaa sa inyong mga lungsod, aron iya kining kan-on; o ibaligya ninyo kini ngadto sa mga langyaw. Kay kamo usa ka nasod nga gitagana kang Yahweh nga inyong Dios. Kinahanglan nga dili kamo magpabukal ug nating kanding sa gatas sa iyang inahan.

²²Kinahanglan gayod nga mohatag kamo ug ikapulo sa tanang abot sa inyong binhi, nga nagagikan sa uma matag tuig. ²³Kinahanglan nga mokaon kamo atubangan ni Yahweh nga inyong Dios, sa dapit diin iyang pagapilion ingon nga iyang balaang dapit, ang ikapulo sa inyong trigo, ang inyong bag-ong bino, ug sa inyong lana, ug ang panganay sa inyong baka ug sa inyong karnero; aron makat-onan ninyo ang pagtahod kanunay kang Yahweh nga inyong Dios.

²⁴Kung ang panaw layo kaayo alang kaninyo aron nga dili kamo makahimo sa pagdala niini, tungod kay ang dapit nga gipili ni Yahweh nga inyong Dios ingon nga iyang balaang dapit layo kaayo gikan kaninyo, unya, sa dihang panalanginan kamo ni Yahweh nga inyong Dios, ²⁵mahimo ninyong ilisan ang halad ngadto sa kuwarta, kupti ang kuwarta sa inyong kamot, ug adto sa dapit nga gipili ni Yahweh nga inyong Dios.

²⁶Didto gamiton ninyo ang kuwarta sa bisan unsa nga inyong gusto: alang sa baka, o alang sa karnero, o alang sa bino, o alang sa isog nga ilimnon, o alang sa bisan unsa nga inyong gusto; magkaon kamo didto atubangan ni Yahweh nga inyong Dios, ug magmaya kamo, kamo ug ang inyong panimalay. ²⁷Ang Levita nga anaa sa inyong ganghaan—ayaw siya pasagdai, kay wala siyay bahin ni panulondon kaninyo.

²⁸Sa kataposan sa matag tulo ka tuig igahatag ninyo ang tanang ikapulo sa inyong abot sa samang tuig, ug inyong ibutang kini sa inyong ganghaan; ²⁹ug ang Levita, tungod kay wala siyay bahin o panulondon kanimo, ug ang langyaw, ug ang ilo, ang balo nga anaa sa inyong mga ganghaan, moabot ug magkaon ug mangabusog. Buhata kini aron nga si Yahweh nga inyong Dios mopanalangin kaninyo sa tanang buhat sa inyong mga kamot nga inyong pagabuhaton.

¹Sa kataposan sa matag pito ka tuig, kinahanglan walaon ninyo ang mga utang. ²Mao kini ang pamatasan sa pagwagtang: walaon sa tigpautang ang iyang gipautang sa iyang silingan; dili siya makapugos sa pagkuha gikan sa iyang silingan o sa iyang igsoon tungod kay gimantala na ni Yahweh ang pagwala sa utang. ³Gikan sa langyaw mahimo ninyo kining kuhaon; apan kung unsa man ang imoha nga anaa sa imong igsoon kinahanglan pagawagtangon sa imong kamot.`

⁴Apan, kinahanglan wala nay kabos taliwala kaninyo (kay panalanginan gayod kamo ni Yahweh sa yuta nga iyang gihatag kaninyo ingon nga inyong panag-iyahan isip panulondon), ⁵kung kugihan lamang kamo maminaw sa tingog ni Yahweh nga inyong Dios, magtuman sa tanan niining mga kasugoan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa. ⁶Kay si Yahweh nga inyong Dios mopanalangin kaninyo, sumala sa iyang gisaad kaninyo; magpautang kamo ngadto sa daghang mga nasod, apan dili kamo manghulam; magdumala kamo sa daghang mga nasod, apan dili sila magadumala kaninyo.

⁷Kung adunay kabos nga tawo taliwala kaninyo, usa sa inyong mga kaigsoonan, sa bisan asa sa inyong ganghaan sa yuta nga gihatag kaninyo ni Yahweh nga inyong Dios, kinahanglan dili ninyo pagahion ang inyong kasingkasing ni kumkumon ang inyong kamot gikan sa kabos ninyong igsoon; ⁸apan siguradoha nga ibukhad ninyo ang inyong kamot ngadto kaniya ug pahulamon gayod siya sumala sa iyang gikinahanglan.

⁹Pag-amping nga walay daotang hunahuna sa inyong kasingkasing, nga magsulti, 'Ang ikapito nga tuig, ang tuig sa pagwagtang, haduol na,' aron nga dili kamo magdinalo ngadto sa inyong kabos nga igsoon ug walay ihatag kaniya; basin magpakitabang siya ngadto kang Yahweh mahitungod kaninyo, ug mahimo kining sala alang kaninyo. ¹⁰Kinahanglan nga maghatag kamo ngadto kaniya, ug kinahanglan nga dili gayod magbasol ang inyong kasingkasing sa dihang maghatag kamo ngadto kaniya, tungod kay ang balos niini, si Yahweh nga inyong Dios magapanalangin kaninyo sa tanan ninyong buhat ug sa tanan nga ibutang ninyo sa inyong kamot.

¹¹Kay ang mga kabos dili moundang sa paglungtad sa yuta; busa gisugo ko kamo sa pag-ingon, 'Kinahanglan nga bukharon gayod ninyo ang inyong kamot ngadto sa inyong igsoon, ngadto sa nanginahanglan, ug ngadto sa kabos sa inyong yuta.'

¹²Kung ang inyong igsoon, usa ka Hebreohanon nga lalaki, o usa ka Hebreohanon nga babaye, nga gibaligya kaninyo ug nag-alagad kaninyo sulod sa unom ka tuig, sa ikapito ka tuig kinahanglan nga inyo na siyang hatagan ug kagawasan gikan kaninyo. ¹³Sa dihang pagawson na ninyo siya gikan kaninyo, kinahanglan nga dili ninyo siya tugotan nga molakaw nga walay dala. ¹⁴Kinahanglan madagayaon kamong mohatag kaniya gikan sa panon sa inyong karnero, gikan sa inyong giokanan, ug gikan sa pug-anan sa inyong mga ubas. Ingon nga si Yahweh nga inyong Dios nagpanalangin kaninyo, kinahanglan maghatag kamo ngadto kaniya.

¹⁵Kinahanglan inyong hinumdoman nga naulipon kamo sa yuta sa Ehipto, ug gilukat kamo ni Yahweh nga inyong Dios; busa nagsugo ako kaninyo karong adlawa sa pagbuhat niini. ¹⁶Mahitabo kini kung magsulti siya kaninyo, 'Dili ako mopalayo gikan kaninyo,' tungod kay nahigugma siya kaninyo ug sa inyong panimalay, ug tungod kay maayo siya kaninyo, ¹⁷busa mokuha ka ug pangbangag ug itusok sa iyang dalunggan nga anaa sa pultahan, ug mahimo mo siyang sulugoon sa walay kataposan. Ug pagabuhaton mo usab kini ngadto sa imong sulugoon nga babaye.

¹⁸Dili kini lisod alang kaninyo sa pagpalingkawas kanila gikan kaninyo, tungod kay nag-alagad siya kaninyo sulod sa unom ka tuig ug naghatag sa duha ka pilo nga kantidad sa usa ka sinuholan. Si Yahweh ang inyong Dios magapanalangin kaninyo sa tanan ninyong buhaton.

¹⁹Ang tanang panganay nga mga lalaki sa inyong mga baka ug sa inyong mga karnero kinahanglan igahin ninyo ngadto kang Yahweh nga inyong Dios. Wala kamoy pagabuhaton sa panganay sa inyong baka, ni gupitan ang panganay sa inyong karnero. ²⁰Kinahanglan pagakan-on ninyo ang panganay sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios matag tuig didto sa dapit nga pagapilion ni Yahweh, kamo ug ang inyong panimalay. ²¹Kung kini adunay ikasaway— pananglitan, kung kini kiang o buta, o adunay bisan unsang ikasaway— kinahanglan nga dili gayod ninyo kini ihalad ngadto kang Yahweh nga inyong Dios.

²²Pagakan-on ninyo kini sulod sa inyong ganghaan; ang hugaw ug ang hinlo nga mga tawo mahimong makakaon niini, ingon nga nagkaon kamo sa lagsaw o sa binaw. ²³Kinahanglan nga dili ninyo pagakan-on ang dugo niini; kinahanglan paagason ninyo ang dugo niini sa yuta sama sa tubig.

¹Bantayi ang bulan sa Abib ug tipigi ang Pagsaylo ngadto kang Yahweh nga inyong Dios, kay sa bulan sa Abib gikuha kamo ni Yahweh nga inyong Dios pagawas sa Ehipto panahon sa kagabhion. ²Inyong ihalad ang Pagsaylo ngadto kang Yahweh nga inyong Dios uban ang pipila sa panon sa mga karnero ug panon sa mga baka ngadto sa dapit nga pilion ni Yahweh isip iyang balaang dapit.

³Kinahanglan mokaon kamo ug tinapay nga walay patubo niini; sulod sa pito ka adlaw, mokaon kamo ug tinapay nga walay patubo niini, ang tinapay sa kasakit; tungod kay mibiya kamo sa yuta sa Ehipto nga nagdali. Buhata kini ninyo sa tanang adlaw sa inyong kinabuhi aron mahinumdoman ninyo ang adlaw nga migula kamo gikan sa yuta sa Ehipto. ⁴Kinahanglan walay patubo nga makita diha kaninyo sulod sa tanan ninyong utlanan sulod sa pito ka adlaw; ni adunay magpabilin nga bisan gamay nga karne nga inyong gihalad sa kagabhion sa unang adlaw hangtod sa kabuntagon.

⁵Dili kamo mahimong maghalad sa Pagsaylo diha sulod sa ganghaan sa inyong siyudad nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo. ⁶Apan, paghalad sa dapit nga pilion ni Yahweh nga inyong Dios nga mahimong iyang balaang dapit. Didto, maghalad kamo sa Pagsaylo sa kagabhion sa pagsalop sa adlaw, sa panahon sa tuig nga migawas kamo gikan sa Ehipto.

⁷Kinahanglan inyo kining lutoon ug kaonon sa dapit nga pilion ni Yahweh; pagkabuntag, mamalik kamo ug manguli sa inyong mga tolda. ⁸Mokaon kamo ug tinapay nga walay patubo sulod sa unom ka adlaw; ug sa ika-pito ka adlaw adunay ligdong nga panagtigom alang kang Yahweh nga inyong Dios; niana nga adlaw kinahanglan dili kamo magtrabaho.

⁹Mag-ihap kamo sa inyong kaugalingon ug pito ka semana; magsugod kamo pag-ihap ug pito ka semana gikan sa higayon nga midapat ang garab sa inyong mga trigo. ¹⁰Kinahanglan nga magsaulog kamo sa Pista sa mga Semana alang kang Yahweh nga inyong Dios uban ang inyong bahin sa kinabubut-ong halad nga inyong ihatag gikan sa inyong mga kamot, sumala sa pagpanalangin ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo.

¹¹Magmaya kamo sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios-- kamo, inyong anak nga lalaki, anak nga babaye, sulugoon nga lalaki, sulugoon nga babaye, ang Levita nga anaa sa sulod sa ganghaan sa inyong siyudad, sa langyaw, sa ilo ug sa biyuda nga anaa uban kaninyo, sa dapit nga pilion ni Yahweh nga inyong Dios nga mahimong iyang balaang dapit. ¹²Hinumdoman ninyo nga mga ulipon kamo sa Ehipto kaniadto; kinahanglan hinumdoman ug buhaton ninyo kini nga mga balaod.

¹³Kinahanglan tipigan ninyo ang Pista sa Pasilonganan sulod sa pito ka adlaw human ninyo matigom ang abot gikan sa inyong giokanan ug gikan sa inyong pug-anan sa ubas. ¹⁴Kinahanglan magmaya kamo sa panahon sa kapistahan—kamo, inyong mga anak nga lalaki, anak nga babaye, sulugoon nga lalaki, sulugoon nga babaye, Levita, langyaw, ilo ug biyuda nga anaa sa sulod sa inyong mga ganghaan.

¹⁵Sulod sa pito ka adlaw, kinahanglan saulogon ninyo ang kapistahan alang kang Yahweh nga inyong Dios sa dapit nga pilion ni Yahweh, tungod kay panalanginan kamo ni Yahweh nga inyong Dios sa tanan ninyong abot ug sa tanang buhat sa inyong mga kamot, ug kinahanglang magmalipayon kamo sa hingpit.

¹⁶Katulo sa usa ka tuig kinahanglan nga ang tanan ninyong mga kalalakin-an moatubang kang Yahweh nga inyong Dios sa dapit nga iyang pilion: sa Pista sa Tinapay nga Walay Patubo, sa Pista sa mga Semana ug sa Pista sa mga Pasilonganan; ug dili sila mahimong moatubang kang Yahweh nga walay dala; ¹⁷hinuon, ang matag-usa ka lalaki mohatag sumala sa iyang makaya, aron mahibaloan ninyo ang panalangin nga gihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo.

¹⁸Kinahanglan magpili kamo ug mga maghuhukom ug opisyales diha sulod sa tanan ninyong ganghaan sa siyudad nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo; maggikan sila sa matag tribo nga anaa kaninyo, ug kinahanglan maghukom sila sa katawhan sa matarong nga paghukom. ¹⁹Kinahanglan dili ninyo kuhaon ang hustisya sa pinugsanay nga paagi; kinahanglan nga wala kamoy dapigan ni modawat ug suhol, kay ang suhol makabuta sa mata sa maalamon ug makapausab sa mga pulong sa matarong. ²⁰Kinahanglan sundon ninyo ang katarong, sa katarong lamang, aron makapuyo kamo ug mapanag-iyahan ang yuta nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo.

²¹Kinahanglan dili kamo magtukod ug Asherah alang sa inyong kaugalingon, bisan unsang poste, tupad sa halaran ni Yahweh nga inyong Dios nga inyong himoon alang sa inyong kaugalingon. ²²Ni magtukod alang sa inyong kaugalingon ug sagrado nga haliging bato, nga gidumtan ni Yahweh nga inyong Dios.

¹Kinahanglan dili kamo maghalad ngadto kang Yahweh ug torong baka o karnero nga adunay ikasaway o bisan unsa nga daot, tungod kay gikasilagan kana sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios.

²Kung adunay makaplagan diha kaninyo, sulod sa ganghaan sa siyudad nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo, bisan si kinsang lalaki o babaye nga nagabuhat ug daotan sa panan-aw ni Yahweh nga inyong Dios ug milapas sa iyang kasabotan— ³si bisan kinsa nga milakaw ug misimba sa laing mga dios ug miyukbo ngadto kanila, kung sa adlaw, bulan o bisan unsa man nga anaa sa kalangitan—nga wala nako gimando, ⁴ug kung nasuginlan kamo niini, o nakadungog kamo mahitungod niini—kinahanglan maghimo kamo ug mainampingong pagtuki. Kung kini tinuod ug sigurado nga adunay gabuhat niining gikasilagang butang sa Israel—

⁵—busa kinahanglang dad-on ninyo kining lakiha o bayhana, nga nagbuhat niining daotang butang, sa sulod sa ganghaan sa inyong siyudad, kana gayong lakiha o bayhana, kinahanglang batohon ninyo siya hangtod mamatay. ⁶Pinaagi sa baba sa duha o tulo ka mga saksi, siya nga kinahanglang mamatay pagapatyon; apan kung pinaagi lamang sa baba sa usa ka saksi dili siya mahimong patyon. ⁷Ang kamot sa mga saksi ang unang mopatay kaniya unya ang kamot sa tanang katawhan; ug inyong walaon ang daotan gikan diha kaninyo.

⁸Kung adunay motungha nga butang nga maglisod kamo paghukom—kung pangutana kini mahitungod sa pagpatay o wala gituyo nga kamatayon, kung mahitungod sa katungod sa usa ka tawo o katungod sa lahing tawo, o pangutana sa kadaot nga gibuhat sa usa, o lahing mga butang—kung mahitungod kini sa panaglalis diha sulod sa ganghaan sa inyong mga siyudad, kinahanglan nga moadto kamo sa dapit nga pilion ni Yahweh nga inyong Dios nga mahimong iyang balaang dapit. ⁹Kinahanglan nga moadto kamo sa mga pari, mga kaliwat ni Levi, ug ngadto sa maghuhukom nga mag-alagad nianang taknaa; pangayoon ninyo ang ilang tambag, ug hatagan nila kamo sa ilang hukom.

¹⁰Kinahanglan sundon ninyo ang balaod nga gihatag kaninyo, sa dapit nga pilion ni Yahweh nga mahimong iyang balaang dapit. Kinahanglan maampingon ninyong matuman ang tanang butang nga ilang gitudlo nga ipabuhat kaninyo. ¹¹Sunda ang balaod nga gitudlo nila kaninyo, ug pagbuhat sumala sa hukom nga ilang ihatag kaninyo. Ayaw pagtipas sa ilang gisulti kaninyo, sa tuong kamot o ngadto sa wala.

¹²Si bisan kinsa nga mapahitas-on, sa dili pagpaminaw sa pari nga nagtindog sa pag-alagad sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios, o sa dili pagpaminaw sa maghuhukom—kanang tawhana mamatay; kinahanglan nga walaon ninyo ang daotan gikan sa Israel. ¹³Ang tanang katawhan kinahanglan makadungog ug mahadlok, ug moundang na sa pagkamapahitas-on.

¹⁴Sa dihang moabot kamo sa yuta nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo, ug kung mapanag-iyahan na ninyo kini ug magsugod na sa pagpuyo niini, ug unya moingon kamo, 'Magtuboy ako ug hari ibabaw sa akong kaugalingon, sama sa tanang mga nasod nga nagpalibot kanako,' ¹⁵busa kinahanglang magtuboy kamo ug hari ibabaw kaninyo nga pilion ni Yahweh nga inyong Dios. Kinahanglan nga magtuboy kamo ug hari ibabaw kaninyo nga gikan sa inyong mga kaigsoonan. Dili kamo mahimong magtuboy ug hari ibabaw kaninyo nga usa ka langyaw, nga dili ninyo igsoon.

¹⁶Apan kinahanglan nga dili siya magpadaghan ug mga kabayo alang sa iyang kaugalingon, o mahimong hinungdan nga mobalik sa Ehipto ang katawhan aron makapadaghan siya sa iyang kabayo, tungod kay misulti si Yahweh diha kaninyo, 'Sukad karon kinahanglang dili na kamo mobalik niana nga dalan pag-usab.' ¹⁷Ug kinahanglan dili siya magpadaghan sa iyang mga asawa alang sa iyang kaugalingon, aron ang iyang kasingkasing dili motalikod kang Yahweh; dili gani siya angay magpadaghan sa mga plata ug bulawan alang sa iyang kaugalingon.

¹⁸Sa dihang maglingkod na siya sa trono sa iyang gingharian, kinahanglan magsulat siya diha sa linukot nga kopya niini nga balaod alang sa iyang kaugalingon, gikan sa balaod nga anaa sa atubangan sa mga pari, nga mga Levita. ¹⁹Ang linukot kinahanglan anaa kaniya, ug kinahanglan basahon niya kini sa tanang mga adlaw sa iyang kinabuhi, aron makakat-on siya sa pagpasidungog kang Yahweh nga iyang Dios, ug aron tumanon kining tanang pulong niini nga balaod ug niini nga mga sugo aron pagbantay niini.

²⁰Kinahanglang buhaton niya kini aron nga dili mabayaw ang iyang kasingkasing labaw sa iyang mga kaigsoonan, ug aron dili siya motalikod sa mga kasugoan, sa tuo o sa wala nga kamot; aron motaas pa ang mga adlaw sa iyang kinabuhi sa iyang gingharian, siya ug iyang mga anak, diha sa Israel.

¹Ang mga pari, nga mga Levita, ug ang tibuok tribo ni Levi, dili makaangkon ug bahin ni panulondon sa Israel; kinahanglan kaonon nila ang mga halad nga sinunog alang kang Yahweh isip ilang panulondon. ²Kinahanglang dili sila makaangkon ug panulondon diha sa ilang mga kaigsoonan; si Yahweh ang ilang panulondon, sama sa iyang gisulti ngadto kanila.

³Mao kini ang bahin sa pari gikan sa katawhan, gikan niadtong maghalad, kung baka man kana o karnero: kinahanglan ihatag nila sa pari ang abaga, ang duha ka aping ug ang tungol. ⁴Kinahanglan nga ihatag kaniya ang unang bahin sa inyong abot sa trigo, sa bag-ong bino, sa inyong lana ug sa unang bahin sa balahibo sa inyong karnero. ⁵Kay gipili siya ni Yahweh nga inyong Dios gikan sa tanan ninyong tribo aron mobarog sa pag-alagad sa ngalan ni Yahweh, siya ug ang iyang mga anak sa kahangtoran.

⁶Kung adunay Levita nga maggikan sa bisan asa sa inyong mga lungsod gikan sa Israel kung asa siya nagpuyo, ug nagtinguha sa bug-os niyang kalag nga moadto sa dapit nga pilion ni Yahweh, ⁷kinahanglan nga mag-alagad siya sa ngalan ni Yahweh nga iyang Dios sama sa ginabuhat sa iyang kaigsoonang mga Levita, nga nagbarog didto atubangan ni Yahweh. ⁸Kinahanglan nga managsama lamang ang bahin nga ilang kaonon, gawas sa unsa ang halin sa panulondon sa iyang pamilya.

⁹Sa dihang moabot na kamo sa yuta nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo, kinahanglan dili ninyo sundogon ang mga gikasilagang butang nga ginabuhat niana nga mga nasod. ¹⁰Kinahanglan walay makaplagan diha kaninyo nga si bisan kinsa nga magbutang sa iyang anak nga lalaki o sa iyang anak nga babaye ngadto sa kalayo, si bisan kinsa nga gapanagna, si bisan kinsa nga gapanghimalad, o anting-antingan, o diwatahan, ¹¹si bisan kinsa nga manglumay, o bisan kinsa nga makig-istorya sa mga patay, o makig-istorya sa mga espiritu.

¹²Kay si bisan kinsa nga gabuhat niining mga butanga gikasilagan ni Yahweh; tungod niining gikasilagang mga butang maong gipapahawa sila ni Yahweh nga inyong Dios gikan kaninyo. ¹³Kinahanglan putli kamo sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios. ¹⁴Kay kini nga mga nasod nga inyong papahawaon nagapaminaw niadtong nagabuhat sa diwatahan ug gapanagna; apan alang kaninyo, wala kamo gitugotan ni Yahweh nga inyong Dios nga magbuhat niining mga butanga.

¹⁵Magtuboy si Yahweh nga inyong Dios gikan diha kaninyo ug iyang propeta, usa sa inyong mga kaigsoonan, sama kanako. Kinahanglan maminaw kamo kaniya. ¹⁶Mao kini ang inyong gipangayo kang Yahweh nga inyong Dios didto sa Horeb sa adlaw sa panagtigom, nga nag-ingon, 'Dili na gayod kita angay nga makadungog sa tingog ni Yahweh nga atong Dios, ni makakita niining dakong kalayo, o mangamatay gayod kita.'

¹⁷Misulti si Yahweh kanako, 'Maayo ang ilang gisulti. ¹⁸Magtuboy ako ug propeta alang kanila gikan sa ilang kaigsoonan, sama kanimo. Ibutang ko ang akong mga pulong sa iyang baba, ug isulti niya kanilang tanan nga gisugo ko siya. ¹⁹Mahitabo kini nga kung adunay si bisan kinsa nga dili maminaw sa akong mga pulong nga iyang gisulti sa akong ngalan, paninglan ko siya.

²⁰Apan ang propeta nga garbosong manulti sa akong ngalan, pulong nga wala nako gisugo kaniya nga isulti, o manulti sa ngalan sa ubang dios, kana gayod nga propeta kinahanglan mamatay.' ²¹Mao kini ang inyong isulti sa inyong kasingkasing: 'Unsaon man namo pag-ila sa mensahe nga wala gisulti ni Yahweh?'

²²Mahibaloan ninyo ang mensahe nga wala gisulti ni Yahweh sa dihang ang propeta manulti sa ngalan ni Yahweh. Kung kana nga butang wala matuman o mahitabo, kana nga butang wala gisulti ni Yahweh ug gipanulti lamang kana sa propeta diha sa garbo, ug dili kamo angay nga mahadlok kaniya.

¹Sa dihang si Yahweh nga inyong Dios magwagtang sa mga kanasoran, niadtong mga yuta nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo, ug sa dihang moabot kamo puli kanila ug mopuyo sa ilang mga siyudad ug mga balay, ²magpili kamo ug tulo ka mga siyudad alang sa inyong kaugalingon sa tungatunga sa inyong yuta nga gihatag kaninyo ni Yahweh nga inyong Dios nga panag-iyahon. ³Magbuhat kamo ug dalan ug bahinon ang utlanan sa inyong yuta sa tulo ka mga bahin, ang yuta nga ihatag kaninyo ni Yahweh nga inyong Dios nga panag-iyahon, aron ang tanan nga makapatay ug laing tawo mokalagiw paingon didto.

⁴Mao kini ang balaod alang sa usa ka nakapatay ug tawo ug sa tawo nga mikalagiw didto aron mabuhi: bisan si kinsa nga nakapatay sa iyang isigkatawo nga wala gituyo, ug walay kasuko kaniya kaniadto - ⁵ingon nga sa dihang ang usa ka tawo miadto sa kalasangan uban sa iyang isigkatawo aron mamutol ug kahoy, sa dihang giatsa na niya ang kahoy aron putlon kini, ug ang tumoy niini nahuslo ug naigo ang iyang isigkatawo mao nga namatay siya- kadtong tawhana mokalagiw paingon sa usa niining mga siyudara ug mabuhi.

⁶Kondili, ang tawong manimalos alang sa dugo mahimong mangita niadtong mikuha sa kinabuhi, ug sa kainit sa iyang kasuko maabtan siya tungod kay kini usa ka layo nga panaw. Ug patyon niya siya, bisan dili angay mamatay kadtong tawhana; ug dili angayan sa kamatayon tungod wala siyay kasuko sa iyang isigkatawo sa wala pa kini nahitabo. ⁷Busa, gimandoan ko kamo nga magpili ug tulo ka mga siyudad alang kaninyo.

⁸Kung si Yahweh nga inyong Dios magapadako sa inyong mga ginsakopan, nanumpa siya sama sa iyang gipanumpa nga buhaton ngadto sa inyong katigulangan, ug magahatag kaninyo sa tanang yuta nga iyang gisaad nga ihatag sa inyong mga katigulangan; ⁹kung tumanon ninyo kining tanan nga mga kasugoan, nga akong gisugo kaninyo karon - ang mga sugo nga higugmaon si Yahweh nga inyong Dios ug kanunay nga magalakaw sa iyang mga dalan, busa angay kamo nga magdugang ug tulo pa ka mga siyudad alang sa inyong kaugalingon, gawas niining tulo. ¹⁰Buhata kini aron walay motulo nga dugo nga dili sad-an taliwala sa yuta nga gihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo ingon nga panulondon, aron walay sala sa dugo diha kaninyo.

¹¹Apan kung adunay tawo nga nagdumot sa iyang isigkatawo, maga-atang kaniya, magatindog batok kaniya, ug samaran siya aron mamatay siya, ug unya kung mokalagiw siya paingon ngadto sa usa niining mga siyudara-- ¹²busa, ang katigulangan kinahanglan magdala ug magakuha kaniya gikan didto, ug itugyan siya sa kamot sa masaligan nga paryenti, aron mamatay siya. ¹³Dili angay nga maluoy ang inyong mata kaniya; kondili, kinahanglan ninyong wagtangon ang sad-an sa dugo gikan sa Israel, nga mahimo kining maayo alang kaninyo.

¹⁴Dili ninyo angay ibalhin ang muhon sa inyong silingan nga ilang gibutang sa dugay na nga panahon, sa inyong mga panulondon nga inyong mapanunod, sa yuta nga gihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo aron panag-iyahon.

¹⁵Ang usa ka bugtong saksi dili angay magatindog batok sa tawo alang sa bisan unsang kasal-anan, o sa mga nabuhat nga sayop, ni sa unsang matang nga siya nakasala; sa baba sa duha ka mga saksi, o sa baba sa tulo ka mga saksi, kinahanglan ang bisan unsang butang angay pamatud-an. ¹⁶Pananglitan ang usa ka dili matarong nga saksi motindog batok sa bisan kinsang tawo aron sa pagsaksi batok kaniya sa mga daotang binuhatan.

¹⁷Kinahanglan nga ang duha ka mga tawo, ang mga tawo taliwala niadtong gihisgotan angay motindog sa atubangan ni Yahweh, sa atubangan sa mga pari ug mga maghuhukom nga nag-alagad niadtong mga panahona. ¹⁸Ang mga maghuhukom kinahanglan maghimo ug matukion nga mga pangutana; tan-awa, kung ang saksi usa ka bakakon nga saksi ug nagpamatuod sa bakak batok sa iyang igsoon, ¹⁹kinahanglan buhaton nimo kaniya, ang iyang pangandoy nga buhaton niya sa iyang igsoon, ug walaon ninyo ang daotan gikan kaninyo.

²⁰Unya kadtong nagpabilin makadungog ug mahadlok, ug gikan dinhi dili na magbuhat pag-usab ug daotan taliwala kaninyo. ²¹Dili angay maluoy ang inyong mga mata; ang kinabuhi magbayad ug kinabuhi, mata sa mata, ngipon sa ngipon, kamot sa kamot, tiil sa tiil.

¹Sa dihang magmartsa kamo paingon sa gubat batok sa inyong mga kaaway, ug makakita kamog mga kabayo, mga karwahe, ug mga tawo nga mas daghan pa kay kaninyo, ayaw kamo kahadlok kanila; kay si Yahweh nga inyong Dios magauban kaninyo, siya nga nagdala kaninyo pagawas gikan sa yuta sa Ehipto.

²Sa dihang paingon na kamo mosulod sa gubat, ang pari moduol ug makig-istorya sa mga tawo. ³Moingon siya kanila, 'Paminaw, Israel, moadto kamo sa gubat batok sa inyong mga kaaway. Ayaw tugoti nga maluya ang inyong mga kasingkasing. Ayaw kamo kalisang o pangurog. Ayaw kamo kahadlok kanila. ⁴Kay si Yahweh nga inyong Dios mao ang makig-uban kaninyo aron makig-away alang kaninyo batok sa inyong mga kaaway ug aron pagluwas kaninyo.'

⁵Ang mga opisyales makig-istorya sa mga tawo ug moingon, 'Kinsa ba nga tawo ang nagbuhat ug bag-ong balay ug wala nagpahinungod niini? Palakwa siya ug papaulia sa iyang balay, aron dili siya mamatay sa pakiggubat ug laing tawo ang mopahinungod niini.

⁶Aduna bay tawo nga nagtanom ug kaparasan ug wala nakapahimulos sa prutas niini? Papaulia siya sa balay, aron dili siya mamatay sa pakiggubat ug laing tawo ang makapahimulos sa prutas niini. ⁷Kinsa ba nga tawo nga minyoonon sa usa ka babaye apan wala pa nakigminyo kaniya? Papaulia siya sa balay aron dili siya mamatay sa pakiggubat ug laing tawo ang makaminyo kaniya.'

⁸Ang mga opisyales makig-istorya ug dugang sa mga tawo ug moingon, 'Kinsa ba nga tawo ang mahadlokon o luyag kasingkasing? Palakwa siya ug papaulia sa iyang balay, aron ang kasingkasing sa iyang igsoon nga lalaki dili matunaw sama sa iyang kasingkasing.' ⁹Sa dihang mahuman na ug pakig-istorya ang mga opisyales sa mga tawo, magpili ug mga magdumala kanila.

¹⁰Sa dihang magmartsa kamo aron pagsulong sa usa ka siyudad, pagdalit kamo ug kalinaw sa katawhan. ¹¹Kung ilang dawaton ang inyong gitanyag, ug ilang pagaablihan ang mga ganghaan alang kaninyo, ang tanang tawo nga makaplagan didto kinahanglan pugson sa pagtrabaho alang kaninyo ug mag-alagad kaninyo.

¹²Apan kung kini dili magdalit ug kalinaw kaninyo, apan makiggubat batok kaninyo, unya palibotan ninyo kini, ¹³ug sa dihang si Yahweh nga inyong Dios magahatag kaninyog kadaogan ug magabutang kanila ilalom sa inyong katungod, kinahanglan nga patyon ninyo ang matag lalaki diha sa lungsod.

¹⁴Apan ang mga babaye, mga gagmayng bata, mga baka, ug tanan nga anaa niadto nga siyudad, ug tanan niining inilog, inyong kuhaon ingon nga dinaog alang sa inyong kaugalingon. Inyong pagagamiton ang dinaog sa inyong mga kaaway, nga gihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo. ¹⁵Pagbuhat kamo niini nga paagi ngadto sa tanang mga siyudad nga hilabihan kalayo kaninyo, nga dili mga siyudad niining mosunod nga mga nasod.

¹⁶Sa mga siyudad niining mga katawhan nga gihatag ni Yahweh nga inyong Dios ingon nga panulondon, wala kamoy ibilin nga nagginhawa pa. ¹⁷Hinuon, laglagon ninyo sila sa hingpit: ang mga Hitihanon, mga Amorihanon, mga Canaanhon, mga Perizihanon, mga Hibihanon, ug mga Jebusihanon, sama sa gisugo kamo ni Yahweh nga inyong Dios. ¹⁸Buhata kini aron dili kamo nila tudloan sa pagbuhat sa mga gikasilagan nga mga butang, nga ilang ginabuhat sa ilang mga dios. Kung magbuhat kamo niana, makasala kamo batok kang Yahweh nga inyong Dios.

¹⁹Sa dihang palibotan ninyo ang siyudad sa hataas nga panahon, ingon nga nakigbatok kamo niini aron makuha kini, dili ninyo pagaputlon ang mga kahoy pinaagi sa pag-atsa niini. Kay makakaon kamo gikan niini, mao nga dili ninyo kini angay putlon. Kay tawo ba ang kahoy sa tanaman nga inyong palibotan? ²⁰Ang mga kahoy lamang nga inyong nahibaloan nga dili alang sa pagkaon, mahimo ninyong tumbahon ug putlon; magatukod kamo ug kahimanan batok sa siyudad nga makiggubat kaninyo, hangtod mapukan kini.

¹Kung adunay usa ka tawo nga hikaplagan nga gipatay sa yuta nga gihatag kanimo ni Yahweh nga imong Dios aron panag-iyahan, nga nagbuy-od sa uma, ug wala masayri kung kinsa ang nagpatay kaniya; ²nan kinahanglan moadto ang inyong mga kadagkoan ug mga maghuhukom, ug sukdon nila ang mga siyudad nga nagpalibot sa gipatay nga tawo.

³Ug ang siyudad nga labing duol sa gipatay nga tawo—kinahanglan mokuha ang mga kadagkoan niini ug baye nga nating baka gikan sa panon, nga wala pa gayod magamit, ug wala pa gayod kasangoni sa yugo. ⁴Ang mga kadagkoan niadtong siyudara kinahanglan magdala sa baye nga nating baka ngadto sa usa ka walog nga may nagdagayday nga tubig, usa ka walog nga wala pa gayod madaro ni mapugsi, ug lunggoan nila ang baye nga nating baka didto sa walog.

⁵Kinahanglan moduol ang mga pari, nga kaliwatan ni Levi; kay gipili sila ni Yahweh nga imong Dios aron moalagad kaniya ug mopanalangin sa katawhan sa ngalan ni Yahweh; paminawa ang ilang tambag, kay ang ilang pulong mao ang mohukom sa matag panagbingkil ug sa pagdagmal.

⁶Ang tanan nga kadagkoan sa siyudad nga mao ang labing duol sa gipatay nga tawo kinahanglan manghunaw sa ilang mga kamot ibabaw sa baye nga nating baka nga gilunggoan didto sa walog; ⁷ug kinahanglan motubag sila sa sumbong ug moingon, 'Ang among mga kamot wala miula niining dugoa, ni nakakita ang among mga mata niini.

⁸Pasayloa, O Yahweh, ang imong katawhan sa Israel, nga imong giluwas, ug ayaw pakasad-a ang pag-ula sa dugo taliwala sa katawhan sa Israel.' Unya ang pag-ula sa dugo mopasaylo kanila. ⁹Sa niini nga paagi mawala kanimo ang dugo nga walay sala diha sa taliwala, sa pagbuhat nimo sa husto sa mga mata ni Yahweh.

¹⁰Sa pag-adto nimo aron sa pagpakiggubat sa imong mga kaaway ug gihatag ni Yahweh nga imong Dios ang kadaogan ug ibutang sila sa imong pagdumala, ug bihagon nimo sila, ¹¹kung makakaplag ka taliwala sa mga binihag ug usa ka maanyag nga babaye, ug aduna kay tinguha kaniya ug buot nimo siyang mahimong asawa, ¹²nan dad-on mo siya didto sa imong panimalay; pakiskisan niya ang iyang ulo ug putlan ang iyang mga kuko.

¹³Unya hukason niya ang mga bisti nga iyang gisul-ob sa pagkabihag ug magpuyo siya sa imong balay ug magbangutan alang sa iyang amahan ug sa iyang inahan sa tibuok bulan. Pagkahuman niana makadulog ka na kaniya ingon nga iyang bana, ug mamahimo mo na siyang asawa. ¹⁴Apan kung wala ka malipay kaniya, nan mamahimo mo na siyang palakwon kung asa niya gusto moadto. Apan dili mo gayod siya ibaligya alang lamang sa salapi, ug kinahanglan dili nimo siya tagdon sama sa usa ka ulipon, tungod kay napakaulawan mo na siya.

¹⁵Kung ang usa ka lalaki adunay duha ka asawa ug ang usa iyang gihigugma ug ang usa iyang gidumtan, ug silang duha nanganak alang kaniya—ang iyang gihigugma ug ang iyang gidumtam nga asawa—kung ang kamagulangang anak nga lalaki anak sa iyang gidumtan, ¹⁶nan sa adlaw nga buhaton na sa lalaki nga mapanunod na sa iyang mga anak nga lalaki ang iyang katigayonan, dili niya mamahimong buhaton nga kamagulangan ang anak nga lalaki sa hinigugmang asawa kay sa anak nga lalaki sa gidumtan nga asawa, nga mao gayod ang tinuod nga kamagulangan. ¹⁷Kondili, kinahanglan nga ilhon niya nga kamagulangang anak, ang anak nga lalaki sa iyang gidumtan nga asawa, pinaagi sa paghatag kaniya sa duha ka bahin sa tanan niyang katigayonan; kay kadto nga anak nga lalaki maoy sinugdanan sa iyang kusog; ang katungod sa pagkamagulang iya man.

¹⁸Kung ang tawo adunay anak nga lalaki nga masupilon ug masinupakon nga dili motuman sa tingog sa iyang amahan o sa iyang inahan ug bisan gibadlong na nila siya, dili gayod siya maminaw kanila; ¹⁹nan magkupot kaniya ang iyang amahan ug ang iyang inahan ug modala kaniya ngadto sa mga kadagkoan ug sa ganghaan sa iyang siyudad.

²⁰Kinahanglan mosulti sila sa mga kadagkoan sa iyang siyudad, 'Kining among anak nga lalaki masupilon ug masinupakon; dili siya motuman sa among tingog; hakog siya ug palahubog.' ²¹Unya ang tanang mga tawo sa siyudad mobato kaniya hangtod nga siya mamatay; ug pagawagtangon mo ang kadaotan gikan sa inyong taliwala. Tibuok Israel magpatalinghog niini ug mangahadlok.

²²Kung ang tawo nakasala nga angay sa kamatayon ug pagapatyon siya, ug pagabitayon siya sa kahoy, ²³nan ang iyang lawas kinahanglan dili magpabilin sa kahoy tibuok gabii. Kondili, kinahanglan gayod ninyo siya ilubong nianang adlawa; kay si bisan kinsa nga gibitay tinunglo sa Dios. Tumana kini nga sugo aron nga dili nimo mahugawan ang yuta nga gihatag ni Yahweh nga imong Dios ingon nga panulondon.

¹Kinahanglan nga dili nimo tan-awon lamang ang baka sa imong isigka-Israelita o ang iyang karnero nga nahisalaag ug molikay ka gikan kanila; kinahanglan dad-on nimo kini pagbalik kaniya. ²Kung ang imong isigka-Israelita dili duol kanimo, o kung wala ka makaila kaniya, nan kinahanglan dad-on mo ang mananap sa imong pinuy-anan, ug magpabilin kini kanimo hangtod pangitaon niya kini, ug unya iuli mo kini kaniya.

³Kinahanglan susama usab ang buhaton mo sa iyang asno; susama usab ang buhaton mo sa iyang bisti; susama usab ang buhaton mo sa matag butang nga nangawala sa imong isigka-Israelita, sa bisan unsang nangawala kaniya ug imong nakaplagan; kinahanglan dili nimo ilikay ang imong kaugalingon. ⁴Kinahanglan dili lamang nimo tan-awon ang asno sa imong isigka-Israelita o ang iyang baka nga natumba sa dalan ug molikay ka gikan kanila; tabangan mo gayod siya sa pagpatindog niini pag-usab.

⁵Kinahanglan ang babaye dili magsul-ob sa bisti nga iya sa lalaki ni ang lalaki mosul-ob sa bisti nga iya sa babaye; kay si bisan kinsa nga mobuhat niining mga butanga dulumtanan alang kang Yahweh nga imong Dios.

⁶Kung mahitabo nga ang usa ka salag sa langgam imong makaplagan diha sa dalan, sa bisan unsang kahoy o sa yuta, nga adunay mga pispis o mga itlog niini, ug gilumloman sa inahan ang pispis o ang mga itlog, ayaw gayod kuhaa ang inahan uban sa mga pispis. ⁷Kinahanglan buhian mo ang inahan, apan ang mga pispis mahimo nimong kuhaon alang sa imong kaugalingon. Tumana kini nga sugo aron mamaayo ang imong kahimtang, ug malugwayan pa ang imong mga adlaw sa hataas nga panahon.

⁸Kung magtukod ka ug bag-ong balay, kinahanglan magbuhat ka ug babag alang sa imong atop aron nga dili ka magdala ug dugo sa imong balay kung gikan niini adunay mahulog nga tawo.

⁹Dili ka magpugas sa imong kaparasan sa duha ka matang sa binhi, aron nga ang tibuok ani dili mahiadto pinaagi sa balaang dapit, ang binhi nga imong gitanom ug ang bunga sa kaparasan. ¹⁰Dili nimo dunganon ang baka ug ang asno sa pagdaro. ¹¹Dili ka magsul-ob sa panapton nga gisagol sa paghimo gikan sa balahibo ug sa lino.

¹²Kinahanglan buhatan ug mga borlas ang upat ka sidsid nga isul-ob mo sa imong kaugalingon.

¹³Pananglitan ang lalaki mangasawa, makigdulog kaniya, ug unya magdumot kaniya, ¹⁴ug magbutangbutang kaniya sa makauulaw nga mga butang magabutyag ug dili maayong kadungganan kaniya, ug moingon, 'Gipangasawa ko kining bayhana, apan sa pagpakigdulog ko kaniya, wala ko hikaplagi kaniya ang ilhanan sa pagkaulay.'

¹⁵Unya ang amahan ug inahan sa babaye kinahanglan ipakita ang timaan sa iyang pagkaulay ngadto sa mga kadagkoan didto sa ganghaan sa siyudad.

¹⁶Moingon ang amahan sa babaye sa mga kadagkoan, 'Gihatag ko ang akong anak nga babaye niining tawhana aron maasawa, ug nagdumot siya kaniya. ¹⁷Tan-awa, gibutangbutangan siya sa makauulaw nga mga buhat ug miingon, "Wala ko hikaplagi sa imong anak nga babaye ang ilhanan sa pagkaulay"—apan ania ang timaan sa pagkaulay sa akong anak nga babaye.' Ug unya bukharon nila ang bisti sa atubangan sa mga kadagkoan didto sa ganghaan sa siyudad.

¹⁸Ang mga kadagkoan niana nga siyudad mokuha nianang tawhana ug mosilot kaniya; ¹⁹ug pamultahon nila siya ug 100 ka salapi nga plata, ug ihatag kini ngadto sa amahan sa babaye, tungod kay gibutyag man niya ang dili maayong kadungganan sa ulay sa Israel. Siya mahimo gayod nga iyang asawa; dili niya siya isalikway sa tanan niyang mga adlaw.

²⁰Apan kung matuod kining mga butanga, nga ang ilhanan sa pagkaulay wala makaplagi sa babaye, ²¹unya kinahanglan pagawason nila ang babaye sa pultahan sa balay sa iyang amahan, ug ipabato siya sa mga tawo nga anaa sa iyang siyudad hangtod mamatay, tungod kay nakabuhat siya ug makauulaw nga binuhatan sa Israel, sa pakighilawas sulod sa balay sa iyang amahan; ug wagtangon mo ang kadaotan taliwala kaninyo.

²²Kung nakaplagan ang lalaki nga nakigdulog sa usa ka babaye nga minyo na sa laing lalaki, nan mangamatay silang duha, ang lalaki nga nakigdulong sa babaye ug ang babaye mismo; ug wagtangon mo ang kadaotan taliwala kaninyo.

²³Kung adunay usa ka babayeng ulay nga kaslonon sa usa ka lalaki, ug makaplagan siya sa laing lalaki sulod sa siyudad ug nakigdulog kaniya, ²⁴dad-on silang duha ngadto sa ganghaan sa siyudad, ug batoon sila hangtod nga mamatay. Batoon gayod ninyo ang maong babaye tungod kay wala man siya misinggit bisan kung anaa siya sa siyudad. Batoon usab ninyo ang lalaki tungod kay gipakaulawan man niya ang asawa sa iyang isigka-tawo; ug wagtangon mo ang kadaotan taliwala kaninyo.

²⁵Apan kung makaplagan sa usa ka lalaki ang babayeng kaslonon nga anaa sa uma, ug kung pugson niya siya ug makigdulog kaniya, nan ang lalaki lamang nga nakigdulog kaniya ang patyon. ²⁶Apan sa babaye wala kay buhaton; tungod kay walay sayop ang babaye nga angay sa kamatayon. Kay kini nga panghitabo sama sa usa ka tawo nga midagmal sa iyang silingan ug mipatay kaniya. ²⁷Kay nakaplagan man niya siya sa uma; misinggit ang babayeng kaslonon, apan walay bisan usa nga makaluwas kaniya.

²⁸Kung ang usa ka lalaki makakaplag ug babayeng ulay nga dili pa kaslonon, ug kung kuhaon niya siya ug makigdulog kaniya, ug kung masayran man sila, ²⁹nan ang lalaki nga nakigdulog sa babaye kinahanglan mohatag ug 50 ka salapi nga plata ngadto sa amahan sa babaye, ug maasawa na niya siya, tungod kay gipakaulawan na niya ang babaye. Dili niya siya isalikway sa tanan niyang mga adlaw.

³⁰Ang usa ka tawo dili gayod mokuha sa asawa sa iyang amahan; dili gayod niya kuhaon ang katungod sa kaminyoon gikan sa iyang amahan.

¹Dili makasulod sa panagtigom ni Yahweh ang tawong nasamaran pinaagi sa pagdugmok o pagputol. ²Walay anak sa gawas ang makaapil sa panagtigom ni Yahweh; hangtod sa ikanapulo sa iyang kaliwatan, dili sila makasulod sa panagtigom ni Yahweh.

³Ang usa ka Amonihanon o ang Moabihanon dili makaapil sa panagtigom ni Yahweh; bisan hangtod sa ikanapulo nga kaliwatan sa iyang mga kaliwat, dili sila makasulod sa panagtigom ni Yahweh. ⁴Tungod kay wala sila mosugat kanimo uban sa tinapay ug sa tubig diha sa dalan sa paggawas nimo sa Ehipto, ug tungod kay nagsuhol hinuon sila kang Balaam sa pagbatok kanimo, nga anak nga lalaki ni Beor nga taga-Petor sa Aram Naharaim, aron sa pagtunglo kanimo.

⁵Apan si Yahweh nga imong Dios dili gayod magpatalinghog kang Balaam; kondili, gihimo ni Yahweh nga imong Dios ang tunglo ngadto sa panalangin alang kanimo, tungod kay nahigugma kanimo si Yahweh nga imong Dios. ⁶Ayaw gayod tinguhaa ang ilang kalinaw o ang kauswagan sa tanan mong mga adlaw.

⁷Ayaw dumti ang Edumihanon, kay igsoon mo siya; ayaw kasilagi ang Ehiptohanon, tungod kay langyaw ka lamang sa iyang yuta. ⁸Ang kaliwatan sa ikatulo nga kaliwat nga mangatawo kanila makasulod sa panagtigom ni Yahweh.

⁹Sa dihang magmartsa ka ingon nga sundalo batok sa imong mga kaaway, nan ilikay mo ang imong kaugalingon gikan sa tanang daotan nga mga butang. ¹⁰Kung adunay bisan kinsa kaninyo nga dili hinlo tungod sa nahitabo kaniya sa gabii, kinahanglan mopahawa siya sa kampo sa kasundalohan; dili na gayod siya makasulod sa kampo. ¹¹Sa pag-abot sa kagabhion, kinahanglan maligo siya; sa dihang mosalop na ang adlaw, makasulod na siya sa kampo.

¹²Kinahanglan aduna ka usab usa ka dapit sa gawas sa kampo nga imong kaadtoan; ¹³ug pagbaton ug usa ka butang nga pangkalot diha sa imong mga butang; sa paglingkod nimo aron sa paghupay sa imong kaugalingon, kinahanglan mokalot ka gamit niini ug ibutang dayon ang yuta ug taboni ang migawas kanimo. ¹⁴Kay si Yahweh nga imong Dios magalakaw taliwala sa imong kampo aron sa paghatag kanimo ug kadaogan ug pagtugyan sa imong mga kaaway diha kanimo. Busa kinahanglan nga balaan ang imong kampo, aron wala siyay makita nga bisan unsang mahugaw nga butang diha kanimo ug mobiya kanimo.

¹⁵Dili mo gayod iuli sa iyang agalon ang usa ka ulipon nga milayas na gikan sa iyang agalon. ¹⁶Pasagdi siya nga magpuyo uban kanimo, sa bisan asang lungsod nga iyang pilion. Ayaw siya daogdaoga.

¹⁷Kinahanglan nga walay mamaligya ug dungog taliwala sa bisan kinsang anak nga babaye sa Israel, ni kinahanglan nga walay mamaligya ug dungog sa mga anak nga mga lalaki sa Israel. ¹⁸Dili ka gayod magdala sa suhol sa mamaligya ug dungog o ang suhol sa iro ngadto sa pinuy-anan ni Yahweh nga imong Dios alang sa bisan unsang panaad; kay managsama kining dulumtanan alang kang Yahweh nga imong Dios.

¹⁹Kinahanglan dili ka magpautang nga may tubo sa imong isigka-Israelita—tubo sa salapi, tubo sa makaon, o tubo sa bisan unsang butang nga gipautang nga gipatuboan. ²⁰Makapautang ka nga may tubo sa mga langyaw; apan sa imong isigka-Israelita dili ka makapautang nga may tubo, aron panalanginan ni Yahweh nga imong Dios ang tanang buhaton sa imong kamot, didto sa yuta nga imong adtoan aron mapanag-iya.

²¹Sa pagbuhat nimo ug panaad kang Yahweh nga imong Dios, kinahanglan dili ka maglangan sa pagtuman niini, kay paninglan ka gayod niini ni Yahweh nga imong Dios; mahimo kining imong sala. ²²Apan kung maglikay ka sa pagbuhat ug panaad, dili kini mahimong sala alang kanimo. ²³Ang gipamulong sa imong mga ngabil kinahanglan matngonan ug buhaton mo; sumala sa imong gipanaad kang Yahweh nga imong Dios, ang bisan unsang gisaad pinaagi sa imong baba.

²⁴Kung moadto ka sa kaparasan sa imong isigka-tawo makakaon ka sa daghang mga ubas hangtod matagbaw ka, apan dili ka magbutang ug bisan unsa sa imong panudlanan. ²⁵Kung moadto ka sa anihonon sa imong isigka-tawo, makakutlo ka sa uhay gamit ang imong kamot, apan ayaw garaba ang anihonon sa imong isigka-tawo.

¹Sa dihang ang lalaki mangita ug pangasaw-onon ug mangasawa kaniya, kung wala siya makakaplag ug kaluoy sa iyang mga mata tungod kay adunay siyay nakaplagan nga pipila ka dili maayong butang kaniya, nan magsulat ang lalaki alang kaniya ug sulat sa pagpakigbulag, ug ihatag kini sa iyang kamot, ug pagawason siya sa iyang pinuy-anan. ²Sa paggawas niya sa pinuy-anan sa lalaki, makalakaw na siya ug mahimong asawa sa laing lalaki.

³Kung ang ikaduhang bana magdumot na usab kaniya ug magsulat kaniya ug sulat sa pagpakigbulag, ug ihatag kini sa iyang kamot, ug paggawason siya sa iyang pinuy-anan; o kung mamatay ang ikaduhang bana, ang lalaki nga nangasawa kaniya— ⁴nan ang iyang unang bana, nga nagpagawas kaniya, dili na makapangasawa kaniya pag-usab, kay human na siya mahugawi; kay dulumtanan kana kang Yahweh. Kinahanglan nga dili ka mahimong hinungdan nga masad-an ang yuta, ang yuta nga gihatag kanimo ni Yahweh nga imong Dios ingon nga panulundon.

⁵Kung ang lalaki bag-o lamang mangasawa, dili siya moadto sa panggubatan uban ang kasundalohan, ni sa pagsugo kaniya nga moadto sa pinugsanay nga katungdanan; gawasnon siya nga magpuyo sa iyang panimalay sulod sa usa ka tuig ug maglipay sa iyang asawa nga iyang gipili.

⁶Walay tawo nga magprenda sa usa ka galingan o sa lingin nga ligsanan sa galingang bato, kay mao kana ang pagprenda sa kinabuhi sa tawo.

⁷Kung may tawo nga hikaplagan nga mangdagit sa iyang mga igsoon taliwala sa katawhan sa Israel, ug buhaton niya ingon nga ulipon ug ibaligya siya, kanang kawatana kinahanglan mamatay; ug wagtangon mo ang kadaotan diha sa imong taliwala.

⁸Magmatngon ka mahitungod sa bisan unsang sakit nga sanla, aron mapanid-an mo pag-ayo ug masunod ang tanang gitudlo kanimo nga gihatag sa mga pari, nga mga Levita; sumala sa akong gisugo kanila, nga inyong buhaton. ⁹Hinumdomi kung unsa ang gibuhat ni Yahweh nga inyong Dios kang Miriam niadtong migawas kamo sa Ehipto.

¹⁰Sa dihang magpautang ka sa bisan unsang matang nga pautang sa imong isigkatawo, ayaw pagsulod sa iyang pinuy-anan aron sa pagkuha sa iyang bayad. ¹¹Maghulat ka lamang sa gawas, ug ang tawo nga nakautang magdala sa bayad alang kanimo ngadto sa gawas.

¹²Kung usa siya ka kabos nga tawo, dili ka matulog uban sa iyang giprenda nga anaa kanimo. ¹³Kinahanglan gayod nga iuli mo kaniya ang giprenda sa dili pa mosalop ang adlaw, aron nga matulog siya sa iyang kupo ug magpanalangin kanimo; mao kini ang pagkamatarong nga alang kanimo sa atubangan ni Yahweh nga imong Dios.

¹⁴Kinahanglan nga dili nimo daogdaogon ang sinuholang ulipon nga kabos ug nanginahanglan, bisan siya imong isigka-Israelita, o sa mga dumuduong nga anaa sa imong yuta sulod sa imong mga ganghaan sa siyudad; ¹⁵sa matag adlaw suholan mo siya; kinahanglan nga sa dili pa masalopan sa adlaw kining wala pa masulbad nga buluhaton, kay kabos siya ug nanginahanglan niini. Buhata kini aron nga dili siya motuaw batok kanimo ngadto kang Yahweh, ug dili kini mahimong sala nga buhat diha kanimo.

¹⁶Kinahanglan nga dili angay pagapatyon ang ginikanan tungod sa ilang mga anak, ni pagapatyon ang mga anak tungod sa ilang ginikanan. Kondili, pagapatyon ang matag-usa sumala sa iyang kaugalingong sala.

¹⁷Dili nimo ihikaw ang kaangayan nga alang sa mga dumuduong o sa mga ilo, ni dawaton ang kupo ingon nga prenda sa mga babayeng balo. ¹⁸Kondili, hinumdomi nga naulipon ka sa Ehipto, ug giluwas ka gikan didto ni Yahweh nga imong Dios. Busa nagsugo ako kanimo sa pagtuman niini nga sugo.

¹⁹Sa pag-ani nimo sa imong kaumahan, ug aduna kay nakalimtan nga usa ka bugkos nga uhay didto sa uma, ayaw na kini baliki pa aron kuhaon; alang na kini sa mga dumuduong, sa mga ilo, o sa mga babayeng balo, aron nga si Yahweh nga imong Dios magpanalangin kanimo sa tanang buhaton sa imong mga kamot. ²⁰Sa dihang magauyog ka sa imong kahoy nga olibo, ayaw na hagdawi ang mga sanga; alang na kini sa mga dumuduong, sa mga ilo, ug sa mga babayeng balo.

²¹Sa dihang magapamupo ka sa mga ubas sa imong kaparasan, ayaw na kini panghagdawi; alang na kini sa mga dumuduong, sa mga ilo, ug sa mga babayeng balo. ²²Hinumdomi nga naulipon ka kaniadto sa yuta sa Ehipto; busa nagsugo ako kanimo sa pagtuman niini nga sugo.

¹Kung adunay panaglalis tali sa mga tawo ug mangadto sila sa hukmanan, ug ang mga maghuhukom mohukom kanila, nan pagabuhian nila ang matarong ug silotan ang daotan. ²Kung ang tawong sad-an angay nga latuson, nan ang maghuhukom magpatikubo kaniya ug latuson sa iyang atubangan sumala sa gisugo nga gidaghanon sa mga latos, sa iyang daotang binuhatan.

³Pagalatuson siya sa maghuhukom sa 40 ka latos, apan dili siya magpalabaw niini; kay kung palabwan niya ang gidaghanon ug molatos pa kaniya sa makadaghan, nan mapakaulawan ang imong isigka-Israelita diha sa inyong mga mata.

⁴Dili nimo pagbusalan ang baka kung mogiok kini sa trigo.

⁵Kung ang managsoong lalaki mag-ipon sa pagpuyo ug mamatay ang usa kanila, nga wala makabaton ug anak nga lalaki, nan ang asawa sa namatay nga tawo kinahanglan dili maminyo ngadto sa laing lalaki sa gawas sa pamilya. Kondili, ang igsoon sa iyang bana kinahanglan makigdulog kaniya ug mangasawa kaniya, ug buhaton ang katungdanan isip igsoon sa iyang bana. ⁶Kini aron nga ang panganay nga iyang ipanganak mopabangon sa ngalan sa namatay nga igsoon sa lalaki, aron ang iyang ngalan dili mawala sa Israel.

⁷Apan kung ang lalaki dili buot modawat sa asawa sa iyang igsoon, nan ang asawa sa iyang igsoon moadto sa ganghaan sa mga kadagkoan ug moingon, 'Ang igsoon sa akong bana nagdumili sa pagpabangon sa ngalan sa iyang igsoon sa Israel; dili niya buot buhaton kanako ang katungdanan ingon nga igsoong lalaki sa akong bana.' ⁸Unya ang mga kadagkoan sa iyang siyudad mopatawag kaniya ug makigsulti kaniya. Apan kung magdumili gayod siya ug moingon, 'Dili nako gusto nga mangasawa kaniya.'

⁹Nan moduol kaniya ang asawa sa iyang igsoon sa atubangan sa mga kadagkoan, tangtangon ang iyang sandalyas gikan sa iyang tiil, ug luwaan ang iyang nawong. Motubag siya kaniya ug moingon, 'Mao kini ang pagabuhaton sa lalaki nga dili motukod sa pinuy-anan sa iyang igsoon nga lalaki.' ¹⁰Paganganlan siya sa Israel, 'Ang balay niadtong tinangtangan sa sandalyas.'

¹¹Kung mag-away ang duha ka tawo, ug moabot ang asawa sa usa aron moluwas sa iyang bana gikan sa kamot sa nagsamad kaniya, ug kung sa pagtuy-od sa iyang kamot didto ug naigo sa kinatawo sa lalaki, ¹²nan kinahanglan imong putlon ang iyang kamot; ang imong mata dili gayod maluoy.

¹³Dili ka magbutang diha sa imong puntil sa nagkalainlain nga timbangan, usa ka dako ug usa ka gamay. ¹⁴Dili ka magbaton sa imong balay sa nagkalainlaing taksanan, usa ka dako ug usa ka gamay.

¹⁵Magbaton ka ug timbangan nga hingpit ug insakto; magbaton ka ug taksanan nga hingpit ug insakto, aron nga lugwayan pa ang imong mga adlaw diha sa yuta nga ihatag kanimo ni Yahweh nga imong Dios. ¹⁶Kay ang tanan nga nagabuhat nianang mga butanga, ang tanan nga mobuhat ug dili matarong, maoy usa ka dulumtanan kang Yahweh nga imong Dios.

¹⁷Hunahunaa kung unsa ang gibuhat kanimo ni Amalek didto sa dalan paggawas mo sa Ehipto, ¹⁸kung giunsa ka niya pagsugat didto sa dalan ug milaglag niadtong naulahi, ang tanang mahuyang nga naulahi kanimo, sa dihang naluya ka na ug gikapoy; wala siyay pagpasidungog sa Dios. ¹⁹Busa, sa dihang gihatag na ni Yahweh nga imong Dios ang kapahulayan gikan sa tanan nimong mga kaaway nga mialirong, diha sa yuta nga gihatag kanimo ni Yahweh nga imong Dios nga panag-iyahan ingon nga panulundon, kinahanglan dili nimo hikalimtan nga papason mo ang handomanan ni Amalek sa ilalom sa langit.

¹Sa dihang makasulod ka na sa yuta nga gihatag kanimo ni Yahweh nga imong Dios ingon nga panulundon, ug mapanag-iyahan mo na kini ug mopuyo na niini, ²nan kinahanglan kuhaon mo ang pipila sa kina-unahan sa tanan nimong mga ani sa imong yuta nga imong gidala gikan sa yuta nga gihatag kanimo ni Yahweh nga imong Dios. Ibutang mo kini sa usa ka bukag ug adto sa dapit nga gipili ni Yahweh nga imong Dios ingon nga iyang balaang pinuy-anan.

³Kinahanglan moadto ka sa pari nga mialagad niadtong mga adlawa ug sultihi siya, 'Ipahayag ko karong adlawa kang Yahweh nga imong Dios nga ania na ako sa yuta nga gipanumpa ni Yahweh sa atong mga katigulangan nga ihatag kanato.' ⁴Kuhaon sa pari ang bukag gikan sa imong kamot ug ibutang kini sa atubangan sa halaran ni Yahweh nga imong Dios.

⁵Mosulti ka sa atubangan ni Yahweh nga imong Dios, 'Ang akong katigulangan usa ka Arameanhon. Milugsong siya sa Ehipto ug mipuyo didto, ug diyutay lamang ang iyang katawhan. Ug didto nahimo siyang usa ka nasod nga dako, gamhanan, ug ni daghan.

⁶Gidaogdaog ug gisakit kami sa mga Ehiptohanon. Gipabuhat nila kanamo ang buluhaton sa mga ulipon. ⁷Nagpakitabang kami kang Yahweh, ang Ginoo sa among mga amahan, ug nadungog niya ang among tingog ug nakita ang among pag-antos, ang among kahago, ug ang pagdaogdaog kanamo.

⁸Gikuha kami ni Yahweh gikan sa Ehipto uban ang gamhanang kamot, ug binayaw nga bukton, tumang kahadlok, mga ilhanan, ug mga katingalahan; ⁹ug gidala niya kami niining dapita ug naghatag kanamo niining yutaa, yuta nga nagdagayday ang gatas ug dugos.

¹⁰Karon tan-awa, nagdala ako sa unang abot sa yuta nga imong gihatag kanako, O Yahweh.' Kinahanglan ibutang mo kini sa atubangan ni Yahweh nga imong Dios ug simbaha siya; ¹¹ug maglipay ka sa tanang kaayo nga nabuhat ni Yahweh nga imong Dios alang kanimo, sa imong pinuy-anan—ikaw, ug sa mga Levita, ug sa mga dumuduong nga anaa sa imong taliwala.

¹²Sa dihang mahuman ka na sa paghatag sa tanan mong ikapulo sa imong abot sa ikatulong tuig, nga mao ang tuig sa paghatag sa ikapulo, nan ihatag mo kini sa mga Levita, sa mga dumuduong, sa mga ilo, ug sa mga babayeng balo, aron nga makakaon sila sulod sa imong mga ganghaan sa siyudad ug mangabusog. ¹³Mosulti ka kang Yahweh nga imong Dios, 'Gipagawas ko sa akong pinuy-anan nga anaa ang tanang butang nga iya kang Yahweh, ug gihatag kini ngadto sa mga Levita, sa mga dumuduong, sa mga ilo, ug sa mga babayeng balo, sumala sa tanan mong mga sugo nga gihatag mo kanako. Wala ako maglapas sa bisan unsa sa imong mga sugo, ni gikalimtan ko kini.

¹⁴Wala ako makakaon sa bisan unsa niini sa akong pagbangotan, ni magbutang ako niini sa bisan asa sa dihang hugaw ako, ni maghatag ako ug bisan unsa niini sa pagpasidungog sa mga patay. Nagpatalinghog ako sa tingog ni Yahweh nga akong Dios; nagtuman ako sa tanan nga imong gisugo nga akong pagabuhaton. ¹⁵Pagtan-aw gikan sa imong balaang dapit kung hain ka nagpuyo, gikan sa langit, ug panalangini ang imong katawhan nga Israel, ug ang yuta nga imong gihatag kanamo, sumala sa imong gipanumpa sa among mga amahan, yuta nga nagdagayday ang gatas ug ang dugos.'

¹⁶Karong adlawa nagsugo kanimo si Yahweh nga imong Dios sa pagtuman niini nga mga balaod ug mga kasugoan; busa bantayi kini ug buhata kini sa tibuok mong kasingkasing ug sa tibuok mong kalag. ¹⁷Gipamatud-an mo karong adlawa nga si Yahweh mao ang imong Dios, ug naglakaw ka diha sa iyang dalan ug magabantay sa iyang mga balaod, sa iyang mga sugo, ug sa iyang mga tulumanon, ug nipatalinghog sa iyang tingog.

¹⁸Ug karong adlawa nagpamatuod si Yahweh nga ikaw mao ang katawhan nga iyang gipanag-iyahan, sumala sa iyang gisaad nga buhaton kanimo, ug bantayan mo gayod ang tanan niyang mga sugo. ¹⁹Karong adlawa nagpamatuod si Yahweh nga himoon ka niyang labaw sa tanang kanasoran nga iyang gihimo, sa pagsimba, sa kadungganan, ug sa pagpasidungog. Mahimo kang katawhan nga gigahin alang kang Yahweh nga imong Dios, sumala sa iyang giingon."

¹Gisugo ni Moises ug sa mga kadagkoan sa Israel ang katawhan ug miingon, "Bantayi ang tanang kasugoan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa. ²Sa adlaw sa pagtabok ninyo sa Jordan padulong sa yuta nga gihatag kaninyo ni Yahweh nga inyong Dios, kinahanglan magpatindog kamo ug pipila ka mga dagkong bato ug buliti kini sa apog. ³Kinahanglan isulat ninyo niini ang tanang mga pulong sa kasugoan kung makatabok na kamo; sa pagsulod ninyo sa yuta nga gihatag ni Yahweh nga inyong Dios, usa ka yuta nga nagdagayday ang gatas ug dugos, sama sa gisaad ni Yahweh, ang Dios sa inyong mga katigulangan.

⁴Sa dihang makatabok na kamo sa Jordan, patindoga kining mga bato nga gisugo ko kaninyo karong adlawa didto sa Bukid sa Ebal, ug bulita kini sa apog. ⁵Ug didto kinahanglan buhatan ninyo ug halaran si Yahweh nga inyong Dios, ang halaran nga mga bato; apan dili ka mogamit sa galamiton nga puthaw sa pagtukod sa mga bato.

⁶Kinahanglan tukoron mo ang halaran alang kang Yahweh nga inyong Dios sa dili sinapsapang mga bato; kinahanglan maghalad ka ug halad sinunog ibabaw niini alang kang Yahweh nga inyong Dios, ⁷ug maghalad ka ug halad sa pakigdait ug mangaon didto; magmaya ka atubangan ni Yahweh nga inyong Dios. ⁸Ug imong isulat sa mga bato nga tataw gayod ang tanang mga pulong niining kasugoan.

⁹Nakigsulti si Moises ug ang mga pari nga mga Levita sa tibuok Israel ug miingon, "Paghilom ug pagpatalinghog, O Israel: Karong adlawa nahimo kang katawhan ni Yahweh nga inyong Dios. ¹⁰Busa tumana gayod ang tingog ni Yahweh nga inyong Dios ug tumana ang iyang kasugoan ug ang mga balaod nga akong gisugo kanimo karong adlawa."

¹¹Nagsugo usab si Moises sa katawhan nianang adlawa ug miingon, ¹²"Kini nga mga tribo kinahanglan mobarog ibabaw sa Bukid sa Gerizim aron sa pagpanalangin sa katawhan human kamo makatabok sa Jordan: si Simeon, si Levi, si Juda, si Isacar, si Jose ug si Benjamin.

¹³Ug kini nga mga tribo ang kinahanglan mobarog sa Bukid sa Ebal aron sa pagtunglo: si Ruben, si Gad, si Aser, Zabulon, si Dan, ug si Neptali. ¹⁴Ang mga Levita motubag ug mosulti sa tanang katawhan sa Israel sa makusog nga tingog:

¹⁵'Matinunglo ang tawo nga maghimo ug kinulit o tinunaw nga larawan, nga dulomtanan alang kang Yahweh, ang buhat sa mga kamot sa usa ka batid nga magbubuhat, ug siya nga magpahimutang niini sa tago.' Ug ang tibuok katawhan motubag ug moingon, 'Amen.'

¹⁶'Matinunglo ang tawong dili magtahod sa iyang amaham o sa iyang inahan.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.' ¹⁷'Matinunglo ang tawo nga magbalhin sa utlanan sa iyang isigkatawo.'Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.'

¹⁸'Matinunglo ang tawong magpahisalaag sa buta gikan sa dalan.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.' ¹⁹'Matinunglo ang tawong mosakmit sa kaangayan nga alang sa usa ka langyaw, sa mga ilo, o sa mga babayeng balo.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.'

²⁰'Matinunglo ang tawong makigdulog sa asawa sa iyang amahan, tungod kay gikuhaan niya sa katungod ang iyang amahan.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.' ²¹'Matinunglo ang tawong motipon pagtulog sa bisan unsang matang sa mapintas nga mananap.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.'

²²'Matinunglo ang tawong makigdulog sa iyang igsoong babaye; nga anak nga babaye lamang sa iyang amahan o anak nga babaye lamang sa iyang inahan.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.' ²³'Matinunglo ang tawong makigdulog sa iyang ugangan nga babaye.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.'

²⁴'Matinunglo ang tawong mopatay sa iyang isigkatawo sa tago.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.' ²⁵'Matinunglo ang tawong magpasuhol aron sa pagpatay sa tawong walay sala.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.'

²⁶'Matinunglo ang tawong dili mouyon sa mga pulong niini nga kasugoan aron sa pagtuman niini.' Ug ang tibuok katawhan moingon, 'Amen.'

¹Kung maminaw ka pag-ayo sa tingog ni Yahweh nga inyong Dios ug sa pagbantay sa tanan niyang mga sugo nga akong gisugo kanimo karong adlawa, ipataas ka ni Yahweh nga inyong Dios labaw sa tanang kanasoran sa kalibotan. ²Kining tanan nga mga panalangin moabot ug modangat kanimo, kung paminawon nimo ang tingog ni Yahweh nga inyong Dios.

³Mabulahan ka dinhi sa siyudad, ug panalanginan ka diha sa kaumahan. ⁴Mabulahan ang bunga sa imong lawas, ug ang bunga sa imong yuta, ug ang bunga sa imong mga kahayopan, ang pagdaghan sa imong mga baka, ug sa mga nati sa imong panon sa mga karnero.

⁵Mabulahan ang imong bukag ug ang imong dolang nga masahan. ⁶Mabulahan ka sa imong pagsulod, ug mabulahan ka usab sa imong paggawas.

⁷Laglagon ni Yahweh ang imong mga kaaway nga makigbatok kanimo diha sa imong atubangan; makig-away sila batok kanimo sa usa ka dalan apan mokalagiw sila gikan kanimo sa pito ka dalan. ⁸Mandoan ni Yahweh ang panalangin nga moabot diha sa imong mga kamalig ug sa tanan nga ibutang mo sa imong kamot; magapanalangin siya kanimo diha sa yuta nga gihatag niya kanimo.

⁹Kung ilingiw sa tawo ang iyang dalunggan aron dili makapaminaw sa balaod, mahimong kasilagan bisan gani ang iyang pag-ampo. ¹⁰Kung kinsa man ang modala sa mga matarong ngadto sa kadaotan, maunay ug kahulog sa iyang kaugalingon nga bung-aw, apan ang mga dili sad-an makaangkon gayod ug maayo nga panulondon.

¹¹Pauswagon pag-ayo ni Yahweh ang bunga sa imong lawas, ang bunga sa imong baka, ang bunga sa imong yuta, diha sa yuta nga iyang gipanumpa sa imong mga amahan nga ihatag kanimo. ¹²Pagaablihan ni Yahweh alang kanimo ang kaban sa kalangitan aron sa pagpaulan sa imong yuta sa tukmang panahon, ug sa pagpanalanginan sa tanang buhat sa imong kamot; magpahulam ka sa daghang kanasoran, apan dili ka manghulam kanila.

¹³Pagahimoon ka ni Yahweh nga ulo ug dili ang ikog; maibabaw ka lamang ug dili gayod mailalom, kung patalinghogan mo ang sugo ni Yahweh nga inyong Dios nga akong gisugo kanimo karong adlawa, ingon man sa pagbantay ug sa pagbuhat niini, ¹⁴ug kung dili ka motipas sa bisan unsang mga pulong nga akong gisugo kanimo karong adlawa, ngadto sa tuong kamot o sa wala, bisan ang pag-alagad sa laing mga dios.

¹⁵Apan kung dili ka maminaw sa tingog ni Yahweh nga inyong Dios, bisan ang pagtuman sa tanan niyang mga sugo ug sa iyang mga balaod nga akong gisugo kanimo karong adlawa, nan kining tanan nga tunglo moabot ug modangat kanimo.

¹⁶Matinunglo ka diha sa siyudad ug matinunglo ka didto sa kaumahan. ¹⁷Matinunglo ang imong bukag ug ang imong dolang nga masahan.

¹⁸Matinunglo ang bunga sa imong lawas, ang bunga sa imong yuta, ang pagpanaghan sa imong mga baka, ug sa mga nating panon sa imong mga karnero. ¹⁹Matinunglo ang imong pagsulod, ug matinunglo usab sa imong paggawas.

²⁰Ipahamtang ni Yahweh kanimo ang mga tunglo, ang mga kalibog, ug ang mga kapakyasan sa tanan nga pagabuhaton sa imong kamot, hangtod nga malaglag ka, ug hangtod nga mawala ka sa makadiyot tungod sa imong mga daotang binuhatan nga tungod niana gibiyaan mo ako. ²¹Pagahimoon ni Yahweh nga magpabilin kanimo ang mga kasakit hangtod nga malaglag ka gikan sa yuta nga inyong pagaadtoan aron panag-iyahon.

²²Patakboyan ka ni Yahweh sa makatakod nga mga sakit, sa mga hilanat, sa mga hubag, ug sa hulaw ug sa hilabihan nga kainit, ug sa makapaso nga hangin ug sa mga agup-op sa mga tanom. Magagukod kini kanimo hangtod nga malaglag ka.

²³Ang kawanangan nga anaa sa ibabaw sa imong ulo mahimong tumbaga ug ang yuta nga anaa sa imong ilalom mahimong puthaw. ²⁴Pagahimoon ni Yahweh nga abog ug abo ang ulan sa imong yuta; moulan kini gikan sa langit hangtod nga malaglag ka.

²⁵Pagatugotan ni Yahweh nga malaglag ka atubangan sa imong mga kaaway; makigbatok ka kanila sa usa ka dalan apan mokalagiw ka agi sa pito ka dalan sa ilang atubangan. Mahimo kang ilabay ngadto-nganhi taliwala sa tanang gingharian sa kalibotan. ²⁶Ang imong patay nga lawas maoy pagkaon sa tanang langgam sa kalangitan ug sa tanang mananap sa yuta; walay si bisan kinsa ang makaabog kanila.

²⁷Ipahamtang ni Yahweh kanimo ang mga sakit sa Ehipto ug ang mga hubag, ang mga nuka, ug ang mga katolkatol, nga dili ka gayod mamaayo gikan niini. ²⁸Ipahamtang ni Yahweh kanimo ang pagkabuang, ang pagkabuta ug ang pagkalibog sa hunahuna. ²⁹Mangapkap ka sa kaudtohon sama sa buta nga magpangapkap diha sa kangitngit, ug dili ka magmauswagon sa imong mga dalan; daogdaogon ka ug tulison sa kanunay, ug walay usa nga moluwas kanimo.

³⁰Magapangasawa ka sa usa ka dalaga, apan ang laing lalaki ang mokuha kaniya ug molugos kaniya. Magatukod ka ug balay apan dili ka makapuyo niini; magtanom ka ug kaparasan apan dili ka makapahimulos sa bunga niini. ³¹Pagaihawon ang imong baka diha sa imong atubangan, apan dili ka makakaon sa unod niini, pagailogon ang imong asno gikan sa imong atubangan ug dili na kini iuli kanimo. Ihatag ngadto sa imong mga kaaway ang imong mga karnero, ug walay bisan usa ang makatabang kanimo.

³²Itugyan sa ubang katawhan ang imong mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye; ang imong mga mata magtan-aw lamang kanila sa tibuok adlaw, apan mapakyas ka lamang uban ang paghandom kanila. Wala na gayoy kusog diha sa imong kamot.

³³Ang abot sa imong yuta ug ang tanan nimong kahago - kaonon sa usa ka nasod nga wala mo mailhi; kanunay kang daogdaogon ug mahugno, ³⁴sa ingon niana mabuang ka tungod sa makita mo nga mahitabo. ³⁵Ipahamtang ni Yahweh kanimo ang makalilisang nga kabahong diha sa mga tuhod ug sa mga tiil nga dili ka na mamaayo pa, gikan sa imong lapalapa hangtod sa imong alimpulo.

³⁶Itugyan ka ni Yahweh ug ang hari nga imong ibutang nga labaw sa imong kaugalingon ngadto sa usa ka nasod nga wala mo mailhi, ikaw ni ang imong mga katigulangan; ug didto magsimba kamo sa lain nga mga dios sa kahoy ug sa bato. ³⁷Mahimo kang tinubdan sa kalisang, sa pagtumotumo, ug sa mga paglibak taliwala sa tanang katawhan nga gidad-an kanimo ni Yahweh.

³⁸Magpugas ka sa daghang mga binhi sa kaumahan, apan makatigom ka ug diyutay lamang nga mga binhi, kay ang mga dulon ang magaut-ot niini. ³⁹Magtanom ka sa kaparasan ug mag-ugmad niini, apan dili ka makainom sa bisan unsang bino, ni makatigom sa mga ubas, kay pagakaonon man sila sa mga ulod.

⁴⁰Makabaton ka sa mga kahoy nga olibo diha sa tanan mong mga utlanan, apan dili ka makahaplas sa lana niini sa imong kaugalingon, kay mangatagak man ang bunga sa kahoy nga olibo. ⁴¹Makabaton ka ug mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye, apan dili sila magpabiling maimo kay mangabihag sila.

⁴²Ang tanan mong kakahoyan ug ang bunga sa imong yuta panag-iyahon sa mga dulon. ⁴³Ang mga dumuduong nga anaa sa imong taliwala mas mouswag pa; ikaw mag-anam ug kaus-os. ⁴⁴Magpahulam siya kanimo, apan dili ka makapahulam kaniya, mahimo siya nga ulo, ug ikaw mahimong ikog.

⁴⁵Kining tanan nga mga tunglo moabot kanimo, molutos kanimo ug modangat kanimo hangtod nga malaglag ka. Mahitabo kini tungod kay wala ka man magpatalinghog sa tingog ni Yahweh nga inyong Dios, ingon man ang pagbantay sa iyang mga sugo ug sa iyang mga balaod nga gisugo niya kanimo. ⁴⁶Kini nga mga tunglo moabot kanimo ingon nga mga ilhanan ug mga katingalahan, ug sa imong mga kaliwatan sa hangtod sa kahangtoran.

⁴⁷Tungod kay wala mo man simbaha si Yahweh nga inyong Dios uban sa kasadya ug kalipay sa kasingkasing sa dihang anaa pa kamo sa kaharuhay, ⁴⁸busa mag-alagad ka sa mga kaaway nga ipadala ni Yahweh batok kanimo; mag-alagad ka kanila diha sa kagutom, sa kauhaw, sa kahubo, ug diha sa kakabos. Ibutang niya ang usa ka yugo nga puthaw diha sa imong liog hangtod nga malaglag ka.

⁴⁹Magpadala si Yahweh batok kanimo ug usa ka nasod nga gikan sa halayo, gikan sa kinatumyan sa kalibotan, sama sa paglupad sa usa ka agila sa iyang biktima, usa ka nasod nga dili mo masabtan ang pinulongan; ⁵⁰usa ka nasod nga adunay mapintas nga panagway nga walay pagtahod sa mga tigulang ug dili usab magmaluloy-on sa mga batan-on. ⁵¹Kaonon nila ang imong mga nating baka ug ang bunga sa imong yuta hangtod nga malaglag ka. Dili ka nila pagabinlan ug trigo, bag-ong bino, o lana, walay mga nati diha sa imong mga baka o sa panon sa imong mga karnero, hangtod nga mahanaw ka.

⁵²Mag-alirong sila kanimo sa tanang ganghaan sa imong siyudad, hangtod nga magun-ob sa bisan asang dapit sa imong yuta ang hataas ug lig-on mong kuta nga imong gisaligan. Mag-alirong sila kanimo sulod sa tanang ganghaan sa imong siyudad sa tibuok kayutaan nga gihatag kanimo ni Yahweh nga inyong Dios. ⁵³Mokaon ka sa bunga sa imong kaugalingong lawas, sa unod sa imong mga anak nga lalaki ug sa mga anak nga babaye nga gihatag kanimo ni Yahweh nga inyong Dios, sa pag-alirong ug sa kagul-anan nga gipahamtang sa imong mga kaaway kanimo.

⁵⁴Ang lalaki nga malumo ug mahuyang kaayo diha kaninyo - masina sa iyang igsoong lalaki ug sa iyang minahal nga asawa, ug sa mga anak nga mahibilin kaniya. ⁵⁵Busa dili siya manghatag kang bisan kinsa kanila sa unod sa iyang kaugalingong mga anak nga kaonon niya, tungod kay wala nay mahibilin alang sa iyang kaugalingon sa panahon sa pag-alirong ug sa kagul-anan nga ipahamtang kanimo sa imong kaaway sa tanang ganghaan sa imong siyudad

⁵⁶Ang malumo ug mahuyang kaayo nga babaye diha kaninyo, nga dili gayod magtiniil sa yuta tungod sa pagkalumo ug pagkaluya - masina sa iyang minahal nga bana, sa iyang anak nga lalaki, ug sa iyang anak nga babaye, ⁵⁷ug sa iyang bag-o pang nahimugso nga anak nga migawas taliwala sa iyang mga tiil, ug alang sa mga bata nga ipahimugso pa niya. Kaonon niya kini sa tago tungod sa pagkakulang sa bisan unsang butang, sa panahon sa paglikos ug sa kagul-anan nga ipahamtang kanimo sa imong kaaway diha sulod sa mga ganghaan sa imong siyudad.

⁵⁸Kung dili mo matngonan ang tanang pulong niini nga balaod nga nahisulat niini nga basahon, sa pagpasidungog niining mahimayaon ug makalilisang nga ngalan, si Yahweh nga inyong Dios, ⁵⁹nan pagahimoon ni Yahweh kanimo nga makalilisang ang imong mga hampak, ug sa imong mga kaliwatan; may dakong kamatay ug mangil-ad nga mga sakit sa hataas nga panahon.

⁶⁰Ipahamtang niya kanimo pag-usab ang tanang sakit sa Ehipto nga imong gikahadlokan; motakboy sila kanimo. ⁶¹Ug maingon man usab ang matag sakit ug kamatay nga wala nahisulat sa basahon niini nga balaod, ipahamtang ni Yahweh hangtod nga malaglag ka. ⁶²Magkagamay ang imong gidaghanon, bisan tuod nga kaniadto ang imong gidaghanon sama sa mga kabituonan sa kalangitan, tungod kay wala mo man patalinghogi ang tingog ni Yahweh nga inyong Dios.

⁶³Ingon nga nagmaya sa makausa si Yahweh kanimo sa pagbuhat ug kaayohan, ug sa pagpadaghan kanimo, mao usab ang iyang pagmaya sa pagpukan ug sa paglaglag kanimo. Lukaton ka sa yuta nga imong adtoan aron panag-iyahon. ⁶⁴Ipatibulaag ka ni Yahweh taliwala sa tibuok katawhan gikan sa pikas tumoy sa yuta ngadto sa laing tumoy sa yuta; ug didto magasimba ka sa laing mga dios nga wala mo mailhi, ikaw bisan ang imong mga katigulangan, mga dios sa kahoy ug sa bato.

⁶⁵Taliwala niining kanasoran dili ka makakaplag ug kaharuhay, ug walay kapahulayan alang sa mga lapalapa sa imong tiil; kondili, si Yahweh maghatag kanimo didto ug kasingkasing nga mahinadlokon, luya nga mga mata, ug kalag nga magbangotan. ⁶⁶Magduhaduha ka sa imong kinabuhi; mahadlok ka matag gabii ug matag adlaw ug wala gayoy kasigurohan sa tibuok mong kinabuhi.

⁶⁷Sa kabuntagon magasulti ka, 'Maayo unta nga magabii na!' ug sa kagabhion magasulti ka, 'Maayo unta nga mabuntag na!' tungod sa kahadlok sa imong kasingkasing ug sa mga butang nga makita sa imong mga mata. ⁶⁸Dad-on ka pag-usab ni Yahweh didto sa Ehipto sakay sa usa ka sakayan, pinaagi sa dalan nga gisulti ko kanimo, "Dili mo na gayod makita pag-usab ang Ehipto.' Ug didto ibaligya ninyo ang inyong kaugalingon ngadto sa inyong mga kaaway ingon nga lalaki ug babayeng ulipon, apan walay bisan usa ang mopalit kaninyo."

¹Mao kini ang mga pulong nga gisugo ni Yahweh kang Moises aron isulti sa katawhan sa Israel didto sa yuta sa Moab, mga pulong nga gidugang sa kasabotan nga iyang gihimo tali kanila didto sa Horeb.

²Gitawag ni Moises ang tibuok katawhan sa Israel ug miingon kanila, "Nakita sa imong mga mata ang tanang gihimo ni Yahweh sa yuta sa Ehipto ngadto sa Paraon, sa tibuok niyang mga sulugoon, ug sa tibuok niyang kayutaan— ³nakita sa imong mga mata ang hilabihan nga pag-antos, mga ilhanan, ug kadtong mga katingalahan. ⁴Apan hangtod karong adlawa wala gihapon maghatag kanimo si Yahweh sa kasingkasing aron sa pagsabot, mga mata aron sa pagtan-aw, ug mga dalunggan aron sa pagpatalinghog.

⁵Gidala ko ikaw sa kamingawan sulod sa 40 katuig; ang imong mga bisti wala mangagisi, ug ang imong sandalyas wala mangaguba sa imong mga tiil. ⁶Wala ka makakaon sa bisan unsang tinapay, ug wala ka makainom sa bisan unsang bino o mga ilimnon nga isog, aron nga masayran mo nga ako mao si Yahweh nga imong Dios.

⁷Sa pag-abot mo niining dapita, si Sihon nga hari sa Hesbon, ug si Og nga hari sa Basan, mibatok kanato aron sa pagpakig-away, ug gilaglag nato sila. ⁸Gikuha nato ang ilang yuta ug gihatag kini ingon nga panulundon sa mga tribo ni Ruben, sa mga tribo ni Gad, ug ang katunga ngadto sa tribo ni Manases. ⁹Busa bantayi ang mga pulong niini nga kasabotan ug buhata kini, aron nga mouswag ka sa tanan nimong buhaton.

¹⁰Nagtindog ka karong adlawa, kamong tanan, sa atubangan ni Yahweh nga imong Dios; ang imong mga labaw, ang imong mga katribo, ang imong mga kadagkoan, ug ang imong mga pangulo—ang tanang kalalakihan sa Israel, ¹¹ang imong gagmay nga mga kabataan, ang imong mga asawa, ug ang mga langyaw nga anaa taliwala sa imong kampo, gikan sa magpuputol sa imong mga sugnod ug hangtod sa nagakalos sa imong tubig.

¹²Ania ka dinhi aron sa pagsulod sa pagahimuon nga kasabotan ni Yahweh nga imong Dios ug sa panumpa ni Yahweh nga imong Dios tali kanimo karong adlawa, aron himuon ka niya karong adlawa nga iyang katawhan, ¹³ug mamahimong siya nga Dios alang kanimo, sama sa iyang gisulti kanimo, ug sama sa iyang gipanumpa sa imong mga katigulangan, kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob.

¹⁴Ug dili lamang kini alang kanimo nga gihimo ko kini nga kasabotan ug kini nga panumpa— ¹⁵uban sa tanan nga nagbarog dinhi kanato karong adlawa sa atubangan ni Yahweh nga atong Dios—apan lakip usab niadtong wala dinhi karong adlawa nga mga kauban nato. ¹⁶Nasayod ka kung unsa ang atong pagpuyo sa yuta sa Ehipto, ug giunsa nato paglatas taliwala sa mga nasod nga atong giagian.

¹⁷Nakita mo ang ilang kahugawan: ang ilang mga diosdios nga kahoy ug bato, plata ug bulawan, nga anaa diha kanila. ¹⁸Siguroha nga walay bisan kinsa nga lalaki, babaye, panimalay, o tribo kansang kasingkasing mobiya karon gikan kang Yahweh nga atong Dios, nga moadto aron sa pagsimba sa mga dios niadtong mga nasora. Siguroha nga walay usa taliwala kaninyo nga adunay gamot nga pait ug makahilo. ¹⁹Kay sa pagkadungog nianang tawhana sa mga pulong niini nga tunglo, siya sa iyang kaugalingon magpanalangin sa iyang kasingkasing ug moingon, 'Makabaton ako ug kalinaw, bisan maglakaw ako sa kagahi sa akong kasingkasing.' Pagalaglagon niini ang mga basa uban sa mga uga.

²⁰Dili siya pasayloon ni Yahweh, apan hinuon, ang kasuko ni Yahweh ug ang iyang pagpangabubho mosilaob batok nianang tawhana, ug ang tanang tunglo nga nahisulat niini nga basahon mopahamtang gayod kaniya, ug papason ni Yahweh ang iyang ngalan gikan sa ilalom sa langit. ²¹Itagana siya ni Yahweh alang sa katalagman gikan sa tanang tribo sa Israel, sumala sa tanang tunglo nga anaa sa kasabotan nga nahisulat niini nga basahon sa balaod.

²²Ang umaabot nga kaliwatan, sa imong mga kaanakan nga mosunod kanimo, ug sa mga langyaw nga moabot gikan sa halayo nga yuta, magasulti sa pagkakita nila sa mga katalagman niining yutaa ug sa mga sakit nga gihimo ni Yahweh— ²³ug sa pagkakita nila nga ang tibuok kayutaan nahimong asupre ug asin, nga wala kapugsi o mamunga, diin walay mga tanom nga nanubo, sama sa paglaglag sa Sodoma ug Gomora, Adma ug Zeboim, nga gilaglag ni Yahweh tungod sa iyang kasuko ug kapungot— ²⁴moingon sila uban ang lain pang mga nasod, 'Nganong gibuhat man kini ni Yahweh niining yutaa? Unsa man ang buot ipasabot sa hilabihang kainit niini nga kapungot?'

²⁵Unya motubag ang katawhan, "Tungod kini kay gisalikway nila ang kasabotan ni Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan, nga iyang gihimo tali kanila sa pagkuha niya kanila sa yuta sa Ehipto, ²⁶ug tungod kay nag-adto sila ug nag-alagad sa laing mga dios ug miyukbo kanila, mga dios nga wala nila mailhi ug wala niya gihatag ngadto kanila.

²⁷Busa misilaob ang kasuko ni Yahweh batok niining yutaa, sa pagpahamtang niini sa tanang tunglo nga nahisulat niini nga basahon. ²⁸Gipang-ibot sila ni Yahweh gikan sa ilang yuta tungod sa iyang kasuko, sa iyang kaligutgot, ug sa iyang hilabihan nga kapungot, ug gilabay sila ngadto sa laing yuta, hangtod karong adlawa.'

²⁹Ang mga butang nga tinago alang lamang kang Yahweh nga atong Dios; apan ang mga butang nga gidayag alang kanatong tanan ug alang sa atong mga kaliwatan hangtod sa kahangtoran, aron mamahimo nato ang tanang mga pulong niini nga balaod.

¹Sa dihang moabot kanimo kining tanang mga butanga, ang mga panalangin ug ang mga tunglo nga gibutang ko sa imong atubangan, ug kung mahinumdoman mo kini taliwala sa ubang kanasoran kung asa ka gipapahawa ni Yahweh nga imong Dios, ²ug kung mobalik ka kang Yahweh nga imong Dios ug motuman sa iyang tingog, mosunod sa tanang gisugo ko kanimo karong adlawa— ikaw ug ang imong mga kaanakan— sa tibuok mong kasingkasing ug uban sa tibuok mong kalag, ³unya pagabalihon ni Yahweh nga imong Dios ang imong pagkabihag ug maluoy kanimo; mobalik siya ug tigomon kamo gikan sa tanang katawhan kung asa ka gipatibulaag ni Yahweh nga imong Dios.

⁴Kung kinsa sa imong katawhan nga gibihag nga atua sa halayong mga dapit ilalom sa kalangitan, gikan didto tigomon kamo ni Yahweh nga imong Dios, ug kuhaon ka niya gikan didto. ⁵Pabalikon ka ni Yahweh nga imong Dios sa yuta nga gipanag-iya sa imong mga katigulangan, ug mapanag-iyahan mo kini pag-usab; magbuhat siya ug maayo kanimo ug padaghanon ka labaw pa sa iyang gibuhat sa imong mga katigulangan.

⁶Pagahinloan ni Yahweh nga imong Dios ang imong kasingkasing ug sa kasingkasing sa imong mga kaliwatan, aron nga higugmaon mo si Yahweh nga imong Dios sa tibuok mong kasingkasing ug sa tibuok mong kalag, aron mabuhi ka. ⁷Ipahamtang ni Yahweh nga imong Dios kining tanan nga mga tunglo sa imong mga kaaway ug ngadto sa mga nagdumot kanimo, sa mga naglutos kanimo. ⁸Mobalik ka ug motuman sa tingog ni Yahweh, ug buhaton mo ang tanan niyang mga sugo nga akong gisugo kanimo karong adlawa.

⁹Padagayaon ni Yahweh nga imong Dios ang tanang buhat sa imong mga kamot, sa bunga sa imong lawas, sa bunga sa imong mga baka, ug sa bunga sa imong yuta, alang sa kauswagan; kay malipay pag-usab si Yahweh kanimo sa kauswagan, sama sa iyang pagkalipay sa imong mga amahan. ¹⁰Buhaton niya kini kung motuman ka sa tingog ni Yahweh nga imong Dios, sama usab sa pagtuman sa iyang mga sugo ug mga balaod nga nahisulat niini nga basahon sa balaod, kung mobalik ka kang Yahweh nga imong Dios uban sa tibuok mong kasingkasing ug sa tibuok mong kalag.

¹¹Kay kining sugo nga akong gisugo kanimo karong adlawa dili lisod alang kanimo, ni layo kaayo alang kanimo sa pagkab-ot. ¹²Wala kini sa langit, aron moingon ka nga, 'Kinsa ba ang moadto sa langit alang kanato ug magdala niini kanato ug magpadungog niini kanato, aron nga ato kining mabuhat?'

¹³Ni halayo pa sa dagat, aron nga makaingon ka, 'Kinsa man ang motabok sa dagat alang kanato ug dad-on kini alang kanato ug padunggon kita niini, aron nga buhaton nato kini?' ¹⁴Apan haduol lamang kanimo ang mga pulong, anaa sa imong baba ug sa imong kasingkasing, aron nga mabuhat mo kini.

¹⁵Tan-awa, karong adlawa gibutang ko sa imong atubangan ang kinabuhi ug kaayohan, ang kamatayon ug ang kadaotan. ¹⁶Kung tumanon mo ang mga kasugoan ni Yahweh nga imong Dios, nga akong gisugo kanimo karong adlawa nga higugmaon si Yahweh nga imong Dios, nga maglakaw sa iyang dalan, ug motuman sa iyang mga sugo, sa iyang mga tulumanon, ug sa iyang mga balaod, mabuhi ka ug modaghan pa, ug panalanginan ni Yahweh nga imong Dios ang yuta nga imong adtoan aron panag-iyahan.

¹⁷Apan kung mopahilayo ang imong kasingkasing, ug dili ka mopatalinghog apan nadani hinuon ug moyukbo sa laing mga dios ug mosimba kanila, ¹⁸nan ipahibalo ko kanimo karong adlawa nga mahanaw ka gayod; dili na lugwayan ang imong mga adlaw sa yuta nga imong pagaagian sa Jordan aron adtoan ug panag-iyahan.

¹⁹Tawgon ko ang langit ug ang yuta sa pagsaksi batok kanimo niining adlawa nga gibutang ko sa imong atubangan ang kinabuhi ug ang kamatayon, ang mga panalangin, ug ang mga tunglo; busa pilia ang kinabuhi aron nga mabuhi ka pa, ikaw ug ang imong mga kaliwatan. ²⁰Buhata kini sa paghigugma kang Yahweh nga imong Dios, sa pagtuman sa iyang tingog, ug sa pagdutdot ngadto kaniya. Kay siya mao ang imong kinabuhi ug ang gitas-on sa imong mga adlaw; buhata kini aron nga makapuyo ka sa yuta nga gipanumpa ni Yahweh nga ihatag sa imong mga katigulangan, kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob."

¹Miadto si Moises ug gisugilon kini nga mga pulong ngadto sa katawhan sa Israel. ²Miingon siya kanila, " 120 na ka tuig ang akong pangidaron karon; dili na ako makagawas ug makasulod; Miingon si Yahweh kanako, 'Dili ka makatabok niining Jordan'. ³Si Yahweh nga imong Dios, siya mao ang mag-una kanimo; pagalaglagon niya kining kanasoran gikan sa imong atubangan, ug paga-ilogan mo sila. Si Josue, mao ang magalakaw una kanimo, sumala sa gisulti ni Yahweh.

⁴Pagabuhaton ni Yahweh kanila ang gibuhat niya kang Sihon ug kang Og, ang mga hari sa mga Amorihanon, ug sa ilang kayutaan, nga iyang gipanglaglag. ⁵Hatagan ka ni Yahweh sa kadaogan batok kanila sa dihang magtagbo kamo sa panggubatan, ug pagabuhaton mo kanila ang tanang gisugo ko kanimo. ⁶Magmalig-on ka ug magmaisugon, ayaw kalisang, ug ayaw kahadlok kanila; kay si Yahweh nga imong Dios, magauban kanimo; dili ka niya pakyason ni isalikway."

⁷Gitawag ni Moises si Josue ug miingon kaniya atubangan sa tibuok katawhan sa Israel, 'Magmalig-on ug magmaisugon ka, kay ikaw ang mouban niining katawhan paingon sa yuta nga gipanumpa ni Yahweh nga ihatag sa ilang mga katigulangan; tabangan mo sila aron mapanunod kini. ⁸Si Yahweh, mao ang maga-una kanimo; magauban siya kanimo; dili ka niya pasagdan ni biyaan; ayaw kahadlok, ug ayaw kawala sa paglaom."

⁹Gisulat ni Moises kini nga balaod ug gihatag kini sa mga pari, ang mga anak ni Levi, nga maoy nagdala sa arka sa kasabotan ni Yahweh; gihatagan usab niya niini ang tanang kadagkoan sa Israel. ¹⁰Gisugo sila ni Moises ug miingon, "Sa kataposan sa matag pito ka tuig, sa kasaulogan sa pagpapas sa mga utang, sa Kasaulogan sa Kabalayan, ¹¹sa pagduol sa tibuok Israel aron sa pagpangatubang kang Yahweh nga imong Dios sa dapit nga iyang pagapilion alang sa iyang pinuy-anan, pagabasahon mo kini nga balaod atubangan sa tibuok katawhan sa Israel aron ilang madungog.

¹²Tigoma ang katawhan, ang mga lalaki, ang mga babaye, ug ang mga gagmay nga bata, ug ang mga langyaw nga uban kanimo sa sulod sa ganghaan sa imong siyudad, aron nga makadungog sila ug makakat-on, ug mapasidunggan nila si Yahweh nga imong Dios ug motuman sa tanang pulong niini nga balaod. ¹³Buhata kini aron nga ang ilang kaanakan, nga wala pa masayod, makadungog ug makakat-on sa pagpasidungog kang Yahweh nga imong Dios, hangtod magpuyo ka sa yuta nga imong pagaadtoan tabok sa Jordan aron panag-iyahon."

¹⁴Miingon si Yahweh kang Moises, "Tan-awa, nagkaduol na ang takna nga ikaw mamatay; tawaga si Josue ug pag-adto kamo sa tolda sa tigomanan, aron mahatag ko kaniya ang sugo." Miadto si Moises ug si Josue ug nagpakita sila didto sa tolda sa tigomanan. ¹⁵Mitungha si Yahweh didto sa tolda pinaagi sa haligi nga panganod; ang haligi nga panganod nagpahiluna ibabaw sa pultahan sa tolda.

¹⁶Miingon si Yahweh kang Moises, "Tan-awa, matulog ka uban sa imong mga amahan; kining katawhan motindog ug mamuhat sama sa babaying gabaligya ug dungog nga mosunod sa laing mga dios didto sa yuta nga ilang pagaadtoan. Pagabiyaan nila ako ug bungkagon ang akong kasabotan nga akong gihimo tali kanila.

¹⁷Unya, nianang adlawa, mosilaob ang akong kasuko batok kanila, ug isalikway ko sila. Pagatagoan ko ang akong panagway gikan kanila, ug pagaut-uton sila. Daghang mga katalagman ug mga kagul-anan ang makakaplag kanila, busa moingon sila nianang adlawa, 'Nakaplagan ba kanako kining mga katalagman tungod kay ang atong Dios wala na sa akong taliwala?' ¹⁸Pagatagoan ko gayod gikan niini ang akong panagway nianang adlawa tungod sa tanang daotan nga pagabuhaton niini, tungod kay milingi sila sa laing mga dios.

¹⁹Busa karon isulat kini nga alawiton alang kanimo ug itudlo kini ngadto sa katawhan sa Israel. Ibutang kini sa ilang mga baba, aron nga kini nga alawiton mamahimong saksi alang kanako batok sa katawhan sa Israel. ²⁰Kay sa dihang pagadad-on ko na siya sa yuta nga akong gipanumpa nga ihatag sa iyang mga katigulangan, sa yuta nga nagdagayday sa gatas ug dugos, ug sa dihang makakaon na siya ug mabusog ug manambok, unya molingi siya sa laing mga dios ug moalagad siya kanila; pagatamayon niya ako ug supakon ang akong kasabotan.

²¹Sa dihang moabot sa katawhan ang daghang mga kadaotan ug kagul-anan, magpamatuod kini nga alawiton ingon nga saksi; kay dili kini mahikalimtan gikan sa baba sa ilang mga kaliwatan; kay nasayod na ako sa mga laraw nga ilang gihunahuna karong adlawa, bisan sa wala ko pa sila gidala sa yuta nga akong gipanumpa."

²²Busa gisulat ni Moises kini nga alawiton niadto gayong adlawa ug gitudlo kini sa katawhan sa Israel. ²³Mihatag si Yahweh ug sugo kang Josue nga anak ni Nun ug miingon, "Magmalig-on ug magmaisugon ka; kay ikaw ang magdala sa katawhan sa Israel ngadto sa yuta nga akong gipanumpa kanila, ug magauban ako kanimo."

²⁴Nahitabo kini sa pagkahuman ni Moises pagsulat sa mga pulong niini nga balaod sa usa ka basahon, ²⁵nga mihatag siya ug sugo sa mga Levita nga nagdala sa arka sa kasabotan ni Yahweh; miingon siya, ²⁶"Kuhaa kining basahon sa balaod ug ibutang kini sa kiliran sa arka sa kasabotan ni Yahweh nga inyong Dios, aron nga maanaa kini didto ingon nga saksi batok kanimo.

²⁷Kay nasayod ako sa imong pagkamasupilon ug kagahi sa imong ulo; tan-awa, bisan gani buhi pa ako karon, nagmasinupakon ka na batok kang Yahweh; unsa nalang kaha kung patay na ako? ²⁸Tigoma alang kanako ang tanang kadagkoan sa imong mga tribo, ug ang imong mga opisyalis, aron masulti ko kining mga pulong sa ilang mga igdulungog ug tawgon ang langit ug ang yuta aron sa pagsaksi batok kanila. ²⁹Kay nasayod ako nga human sa akong kamatayon maghugawhugaw gayod ka sa imong kaugalingon ug mosimang sa dalan nga akong gisugo kanimo; moabot kanimo ang mga katalagman sa mosunod nga mga adlaw. Mahitabo kini tungod kay buhaton mo ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sa pagpasuko kaniya pinaagi sa buhat sa imong mga kamot."

³⁰Gisaysay ni Moises sa igdulungog sa tanang nagkatigom nga katawhan sa Israel ang mga pulong niini nga alawiton hangtod nga nahuman sila.

¹Paminaw, kamong kalangitan, ug tugoti ako sa pagsulti. Papaminawa ang kalibotan sa mga pulong sa akong baba. ²Tugoti nga magatulo sama sa ulan ang akong pagpanudlo, ang akong mga pagpamulong nga mahimong tinulo sama sa yamog, sama sa taligsik ibabaw sa linghod nga sagbot, ug sama sa pag-ulan sa mga tanom.

³Kay igamantala ko ang ngalan ni Yahweh, ug ipabantog ang atong Dios. ⁴Ang Bato, ang iyang buhat hingpit man; kay matarong ang tanan niyang mga dalan. Siya mao ang matinud-anong Dios, nga walay kasaypanan. Makiangayon siya ug matarong.

⁵Nagbuhat sila ug daotan batok kaniya. Dili sila iyang mga anak. Mao kini ang ilang kaulawan. Sila ang kaliwatan nga baliko ug hiwi. ⁶Gantihan ba ninyo si Yahweh sa ingon niini nga paagi, kamong mga buangbuang ug walay pagbati nga katawhan? Dili ba siya man ang inyong amahan, siya nga nagbuhat kaninyo? Siya mao ang nagbuhat kaninyo ug nagtukod kaninyo.

⁷Hinumdomi ang mga adlaw sa karaang panahon, hunahunaa ang daghang katuigan nga milabay. Pangutana sa imong amahan ug ipadayag niya kanimo, sa imong katigulangan ug magasugilon sila kanimo. ⁸Sa dihang gihatag sa Labing Halangdon sa kanasoran ang ilang panulundon— sa pagbahinbahin niya sa tanang mga tawo, ug gibutang niya ang mga utlanan sa katawhan, ingon man nga siya usab ang nagsakto sa gidaghanon sa ilang mga dios.

⁹Kay ang bahin ni Yahweh mao ang iyang katawhan; si Jacob mao ang iyang bahin nga panulundon. ¹⁰Nakaplagan niya siya sa disyerto, ug sa umaw ug sa hilabihan ka awaaw; gipanalipdan niya siya ug giampingan, gibantayan niya siya ingon nga kalimotaw sa iyang mata.

¹¹Sama nga usa ka agila nga nagbantay sa iyang salag ug nagalupadlupad sa pagbantay sa iyang piso. Gibukhad ni Yahweh ang iyang mga pako ug gikuha sila ug gidala sila sa iyang mga pako. ¹²Si Yahweh lamang ang naggiya kaniya; walay laing dios nga uban kaniya.

¹³Gipatungtong niya siya sa hataas nga mga dapit sa yuta, ug gipakaon niya siya sa mga bunga sa kaumahan; gipabaskog niya siya pinaagi sa dugos nga gikan sa bato, ug lana nga gikan sa batoon nga pangpang.

¹⁴Mikaon siya ug mantikilya gikan sa panon sa mga baka ug miinom sa gatas sa mga karnero, uban sa tambok nga mga karnero, mga lakeng karnero sa Basan ug mga kanding, uban ang mas labing maayong trigo— ug miinom ka sa nagbulabulang bino nga hinimo gikan sa duga sa ubas.

¹⁵Apan mitambok si Jesurun ug nanipa— mitambok ka, mitambok ka pa gayod ug nanambok pa gayod pag-ayo, ug nagpakabusog ka sa pagkaon— gibiyaan niya ang Dios nga nagbuhat kaniya, ug gisalikway niya ang Bato sa iyang kaluwasan. ¹⁶Gipasina nila si Yahweh tungod sa ilang mga laing dios; uban ang ilang dulumtanan nga binuhatan gipasuko nila siya.

¹⁷Naghalad sila ngadto sa mga demonyo, nga dili Dios— mga dios nga wala nila mailhi, mga dios nga bag-o pa lamang mitungha, mga dios nga wala gikahadlokan sa inyong mga amahan. ¹⁸Gibiyaan ninyo ang Bato, nga nahimo ninyong amahan, ug gikalimtan ninyo ang Dios nga nagpakatawo kaninyo.

¹⁹Nakakita si Yahweh niini ug gisalikway niya sila, tungod kay gihagit man siya sa iyang mga anak nga lalaki ug mga babaye. ²⁰"Pagatagoan ko ang akong panagway gikan kanila," miingon siya, "Ug tan-awon ko kung unsa ang ilang dangatan; tungod kay masinupakon sila nga kaliwatan, mga anak nga dili matinumanon.

²¹Gipasina nila ako pinaagi sa dili dios ug gipasuko ako pinaagi sa ilang mga butang nga walay kapuslanan. Dasigon ko sila nga mangasina niadtong dili katawhan; pinaagi sa mga buangbuang nga kanasoran pasuk-on ko sila.

²²Kay ang kalayo nagdilaab tungod sa akong kasuko ug magasilaob hangtod sa kinaladman sa Seol; magaut-ot kini sa yuta ug sa mga abot niini; magasunog kini sa patukoranan sa kabukiran.

²³Tapukon ko ang katalagman nganha kanila; ipana ko ang tanan kong udyong kanila; ²⁴mawad-an silag kapuslanan tungod sa kagutom ug pagalamyon pinaagi sa nagdilaab nga kainit ug mapait nga katalagman; ipadala ko kanila ang mga ngipon sa ihalas nga mga mananap, uban sa malala nga mga mananap nga nagakamang sa abog.

²⁵Sa gawas makamatay ang espada, ug sa sulod sa higdaanan anaa usab ang kahadlok. Molaglag kini sa tanang mga ulitawo ug mga ulay, sa mga masuso, ug ang tawo nga giuban na. ²⁶Miingon ako nga pagatibulaagon ko sila sa halayo, wagtangon ko taliwala sa katawhan ang ilang handumanan.

²⁷Dili sa ingon nga nahadlok ako sa paghagit sa kaaway, ug ang ilang mga kaaway masayop sa paghukom, ug sila magaingon, 'Dalaygon ang among kamot,' nabuhat ko kining tanan.

²⁸Kay ang Israel usa ka nasod nga nakulangan sa kaalam, ug walay pagsabot diha kanila. ²⁹O, nga maalamon unta sila, nga makasabot unta sila niini, nga hunahunaon unta nila ang ilang dangatan!

³⁰Unsaon man paggukod sa isa ang 1, 000, ug kung ang duha nagbutang ug 10, 000 sa pakig-away, gawas kung gibaligya sila sa ilang Bato, ug si Yahweh nagtugyan kanila? ³¹Kay ang bato sa atong mga kaaway dili sama sa atong Bato, ingon sa giangkon sa atong mga kaaway.

³²Kay ang ilang paras gikan sa paras sa Sodoma, ug gikan sa kaumahan sa Gomora; ang ilang mga ubas mao ang mga ubas nga makahilo; ang ilang mga tapok mga mapait.

³³Ang ilang bino mao ang hilo nga gikan sa mga bitin ug ang mapintas nga lala sa gagmay nga mga bitin. ³⁴Dili ba kini nga laraw gitipigan ko man sa tago, sinilyohan sa taliwala sa akong bahandi?

³⁵Kay ako ang manimalos, ug mobalos, sa panahon nga madalin-as ang ilang tiil; kay haduol na ang adlaw sa katalagman alang kanila, ug ang mga butang nga moabot kanila mahitabo dayon."

³⁶Kay ang katarong ihatag ni Yahweh ngadto sa iyang katawhan, ug maluoy siya sa iyang mga sulugoon. Makita niya nga nawala na ang ilang gahom, ug wala nay usa nga mahibilin, bisan mga ulipon o gawasnong katawhan.

³⁷Unya moingon siya, "Asa naman ang ilang mga dios, ang bato nga ilang gidangpan? — ³⁸Ang mga dios nga nagkaon sa tambok sa ilang mga halad ug nag-inom sa bino sa ilang mga halad ilimnon? Pabangona sila ug patabanga kaninyo; papanalipda sila kaninyo.

³⁹Tan-awa karon nga ako, ako mao lamang, ang Dios, ug walay laing dios gawas kanako; Mopatay ako, ug mobuhi ako; mosamad ako, ug moayo ako, ug walay makaluwas kanimo gikan sa akong gahom. ⁴⁰Kay ibayaw ko ang akong kamot ngadto sa langit ug moingon, 'Ingon nga buhi ako hangtod sa kahangtoran, magabuhat ako.

⁴¹Sa dihang bairon ko ang akong masulaw nga espada, ug magsugod na ang akong kamot sa pagdala sa hustisya, panimaslan ko ang akong mga kaaway, ug panimaslan ko usab kadtong nagdumot kanako.

⁴²Pahubogon ko sa dugo ang akong mga pana, ug pagalamyon sa akong espada sa unod uban ang dugo sa napatay ug sa mga dinakpan, ug gikan sa mga ulo sa mga pangulo sa kaaway.'"

⁴³Pagmaya, kamong kanasoran, uban ang katawhan sa Dios, kay panimaslan niya ang dugo sa iyang mga sulugoon; manimalos siya sa iyang mga kaaway, ug maghimo siya ug pagtabon sa mga sala alang sa iyang yuta, alang sa iyang katawhan.

⁴⁴Miabot si Moises ug nagsulti sa tanang mga pulong niining awit sa igdulungog sa katawhan, siya, ug si Josue nga anak nga lalaki ni Nun. ⁴⁵Unya nahuman si Moises sa pagsulti niining tanang mga pulong ngadto sa tibuok Israel.

⁴⁶Miingon siya ngadto kanila, "Ibutang sa inyong hunahuna ang tanang mga pulong nga akong gipahayag kaninyo karong adlawa, aron mamandoan ninyo ang inyong mga anak sa pagbantay niini, sa tanang mga pulong niini nga balaod. ⁴⁷Kay kini dili gamay nga butang alang kaninyo, tungod kay mao kini ang iyong kinabuhi, ug pinaagi niining butanga malugwayan pa ang inyong mga adlaw sulod sa yuta nga inyong tabukon sa Jordan aron panag-iyahaon."

⁴⁸Niana usab nga adlaw nakigsulti si Yahweh kang Moises ug miingon, ⁴⁹"Tungas ngadto sa kabukiran sa Abarim, sa taas sa Bukid sa Nebo, nga mao ang yuta sa Moab, nga atbang sa Jerico. Tan-awa ang yuta sa Canaan, nga igahatag ko sa katawhan sa Israel ingon nga ilang mapanag-iya.

⁵⁰Mamatay ka sa bukid kung diin ka motungas, ug iipon ka sa imong katawhan, sama kang Aaron nga imong igsoong Israelita nga namatay sa Bukid sa Hor ug giipon usab ngadto sa iyang katawhan. ⁵¹Mahitabo kini tungod kay wala ka man mituman kanako taliwala sa katawhan sa Israel didto sa tubig sa Meriba sa Cades, sa kamingawan sa Sin; tungod kay wala mo man ako pasidunggi ug gitahod taliwala sa katawhan sa Israel. ⁵²Kay makita mo ang yuta sa imong atubangan, apan dili ka makaadto didto, ngadto sa yuta nga ihatag ko sa katawhan sa Israel."

¹Mao kini ang panalangin nga gipanalangin ni Moises, ang tawo sa Dios alang sa katawhan sa Israel sa wala pa siya mamatay. ²Miingon siya: Miabot si Yahweh gikan sa Sinai ug mibarog gikan sa Seir ibabaw kanila. Misidlak siya gikan sa Bukid sa Paran, ug miabot siya uban ang 10, 000 ka mga balaan. Sa iyang tuong kamot ang mga nagpakidlat nga kilat.

³Sa pagkatinuod, gihigugma niya ang katawhan; ang iyang tanan nga balaan anaa sa imong kamot, ug nagyukbo sila sa imong tiilan; gidawat nila ang imong mga pulong. ⁴Gisugo kami ni Moises sa usa ka balaod, usa ka panulundon alang sa katilingban ni Jacob.

⁵Unya adunay hari sa Jesurun, sa dihang nagtigom ang mga pangulo sa katawhan, uban ang tanang tribo sa Israel. ⁶Tugoti nga mabuhi si Ruben ug dili mamatay, apan ayaw padaghana ang iyang katawhan.

⁷Mao kini ang panalangin alang kang Juda. Miingon si Moises: Paminaw, O Yahweh, sa tingog ni Juda, ug dad-a siya pagbalik sa iyang katawhan. Pakig-away alang kaniya; magtatabang ka batok sa iyang mga kaaway.

⁸Mahitungod kang Levi, miingon si Moises: Ang imong Thummim ug ang imong Urim iya sa matinud-anon kanimo, siya nga imong gisulayan didto sa Masa, kaniya ikaw nakig-away didto sa tubig sa Meriba.

⁹Ang tawo nga nag-ingon mahitungod sa iyang amahan ug inahan, "Wala ako makakita kanila." Ni makaila siya sa iyang mga igsoong lalaki, ni maghunahuna sa iyang kaugalingong mga anak. Tungod kay nagbantay sila sa imong pulong ug nagtuman sa imong kasabotan.

¹⁰Magtudlo siya kang Jacob sa imong kasugoan ug kang Israel sa imong balaod. Magbutang siya ug insenso sa imong atubangan ug sa tibuok nga halad sinunog sa imong halaran.

¹¹Panalangini, O Yahweh, ang iyang mga katigayonan, ug dawata ang buhat sa iyang mga kamot. Samari ang hawak niadtong nakigbatok kaniya ug kadtong katawhan nga nagdumot kaniya, aron nga dili na sila makabatok pag-usab.

¹²Mahitungod kang Benjamin, miingon si Moises: Siya nga hinigugma ni Yahweh magpuyo nga may kasigurohan sa iyang kiliran; panalipdan siya ni Yahweh sa tanang adlaw, ug magpuyo siya taliwala sa mga bukton ni Yahweh.

¹³Mahitungod kang Jose, Miingon si Moises: Hinaot nga panalanginan ni Yahweh ang iyang yuta uban sa bililhong mga butang sa langit, uban ang mga yamog, ug hangtod sa kinahiladman nga anaa sa ilalom niini.

¹⁴Hinaot nga mapanalanginan ang iyang yuta uban sa mga bililhong butang sa abot sa adlaw, uban sa bililhong butang nga bunga sa mga bulan, ¹⁵uban sa mas labing maayong mga butang sa karaang kabukiran, ug uban sa bililhong mga butang sa kabungtoran nga walay kataposan.

¹⁶Hinaot nga ang iyang yuta mapanalanginan uban ang mga bililhong butang sa yuta ug sa kadagaya niini, ug sa iyang maayong kabubut-on nga anaa sa mga sagbot. Tugoti nga ang panalangin moabot sa ulo ni Jose, ug sa alimpulo nga nahimong prinsipe labaw sa iyang mga igsoong lalaki.

¹⁷Ang iyang kahalangdon sama sa panganay sa usa ka baka, ang iyang mga sungay mao ang mga sungay sa ihalas nga baka. Uban niini iyang ituklod ang katawhan, ang tanan kanila, ngadto sa kinatumyan sa kalibotan. Mao kini ang 10, 000 ni Efraim; mao kini ang 1000 ni Manases.

¹⁸Mahitungod kang Zebulun, miingon si Moises: Pagmaya, O Zebulun, sa imong paggawas, ug ikaw, Isacar, sa sulod sa imong mga tolda. ¹⁹Pagatawagon nila ang katawhan ngadto sa kabukiran. Magahalad sila didto ug halad sa pagkamatarong. Kay pagasuyopon nila ang kadagaya sa kadagatan, ug gikan sa mga balas sa baybayon.

²⁰Mahitungod kang Gad, miingon si Moises: Bulahan siya nga nagpadako kang Gad. Magapuyo siya didto ingon nga bayeng liyon, ug pagaputlon niya ang bukton o ang ulo.

²¹Gihatag niya ang pinakamaayong bahin alang sa iyang kaugalingon, kay aduna may bahin sa pangulo sa yuta nga gitagana. Miabot siya uban ang mga pangulo sa katawhan. Gipatuman niya ang kaangayan ug ang kasugoan ni Yahweh diha sa Israel.

²²Mahitungod kang Dan, miingon si Moises: Si Dan mao ang anak sa liyon nga molukso paggula gikan sa Basan.

²³Mahitungod kang Neftali, miingon si Moises: O Neftali, pagtagbaw sa kalooy, ug pagpuno sa panalangin ni Yahweh, panag-iyaha ang yuta sa kasadpan ug sa habagatan.

²⁴Mahitungod kang Aser, miingon si Moises; mabulahan si Aser labaw sa tanang mga anak nga lalaki; tugoti nga kahimut-an siya sa iyang mga igsoong lalaki, ug tugoti nga ituslob niya ang iyang tiil sa lana nga olibo. ²⁵Hinaot nga ang imong mga siyudad adunay trangka nga hinimo sa puthaw ug sa tumbaga; hangtod sa imong mga adlaw, molungtad ang imong kasigurohan.

²⁶Walay sama sa Dios, O Jesurun—nga matarong, nga mitungtong sa kalangitan alang sa pagtabang kanimo, ug diha sa iyang pagkagamhanan ibabaw sa kapanganoran.

²⁷Ang Dios nga walay kataposan mao ang dalangpanan, ug sa ilalom mao ang walay kataposang mga bukton. Gisalibay niya ang kaaway gikan sa imong atubangan, ug miingon siya, "Laglaga!"

²⁸Magapuyo ang Israel nga luwas. Ang kaliwat ni Jacob nahimong luwas sa yuta sa trigo ug sa bang-ong bino; sa pagkatinuod, tugoti ang iyang kalangitan magahulog sa yamog kaniya.

²⁹Pagkadaghan sa imong panalangin, O Israel! Kinsa ba ang sama kanimo, ang katawhan nga giluwas ni Yahweh, ang taming sa imong tabang, ug ang espada sa imong pagkahalangdon? Ang imong mga kaaway mangabot nga magakurog nganha kanimo; pagatunobtunoban mo ang ilang hataas nga mga dapit.

¹Mitungas si Moises gikan sa kapatagan sa Moab padulong sa Bukid sa Nebo, ngadto sa tumoy sa Pisga, nga atbang sa Jerico. Ug didto gipakita ni Yahweh kaniya ang tibuok yuta sa Gilead hangtod sa Dan, ²ug ang tibuok Neftali, ug ang yuta sa Efraim ug Manases, ug ang tibuok yuta sa Juda, paingon sa dagat sa kasadpan, ³ug ang Negev, ug ang kapatagan sa walog sa Jerico, ang Siyudad sa mga Palmera, hangtod sa Zoar.

⁴Miingon si Yahweh kaniya, "Mao kini ang yuta nga akong gisaad kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob, nga nag-ingon, 'Igahatag ko kini sa imong mga kaliwatan.' Gipatan-aw ko ikaw niini sa imong mga mata, apan dili ka makaadto didto." ⁵Busa si Moises nga sulugoon ni Yahweh, namatay didto sa yuta sa Moab, sumala sa pulong nga gisaad ni Yahweh. ⁶Gilubong siya ni Yahweh sa walog sa yuta sa Moab atbang sa Bet Peor, apan walay tawo nga nasayod kung asa ang iyang lubnganan hangtod niining adlawa.

⁷120 ang pangidaron ni Moises sa dihang namatay siya; wala mahalap ang iyang mata, ni mokunhod ang iyang kusog. ⁸Nagsubo ang katawhan sa Israel alang kang Moises sa kapatagan sa Moab sulod sa 30 ka mga adlaw, ug unya nahuman ang mga adlaw sa pagsubo alang kang Moises.

⁹Si Josue nga anak ni Nun napuno sa espiritu sa kaalam, tungod kay gitapion man ni Moises ang iyang kamot kaniya. Naminaw kaniya ang katawhan sa Israel ug nagbuhat kung unsa ang gisugo ni Moises.

¹⁰Sukad kaniadto walay nitungha nga sama kang Moises nga propeta sa Israel, nga naila ni Yahweh sa nawong ug nawong. ¹¹Wala na gayoy nahisama kaniya nga propeta sa tanang ilhanan ug kahibulongan nga gipadala kaniya ni Yahweh aron buhaton ngadto sa yuta sa Ehipto, ngadto kang Paraon, ug sa tanan niyang mga sulugoon, ug sa tibuok niyang yuta. ¹²Wala na gayoy propeta nga sama kaniya sa tanang gamhanan, makalilisang nga mga buhat nga gibuhat ni Moises sa panan-aw sa tibuok Israel.

Josue

1¹Karon kini nahitabo human sa kamatayon ni Moises nga alagad ni Yahweh, nga si Yahweh nagsulti kang Josue nga anak nga lalaki ni Nun, pangulo nga kaabag ni Moises, nga nag-ingon, ²"Si Moises, nga akong alagad, patay na. Busa karon, barog, tabok niini nga Jordan, ikaw ug kining tanan nga katawhan, ngadto sa yuta nga akong ihatag kanila—ngadto sa katawhan sa Israel. ³Gihatag ko kaninyo ang tanang dapit kutob sa malaktan sa lapalapa sa inyong mga tiil. Gihatag ko kini kaninyo, ingon sa akong gisaad kang Moises.⁴Gikan sa kamingawan ug Lebanon, paingon sa dako nga suba, ang Eufrates, ang tanan nga yuta sa mga Hetihanon, ug ngadto sa Dako nga Dagat, diin mosalop ang adlaw, mahimong inyong yuta. ⁵Walay bisan usa nga makabarog sa atobangan nimo sa tanang mga adlaw sa imong kinabuhi. Mag-uban ako kanimo ingon nga ako nag-uban kang Moises. Dili ko ikaw pasagdan o biyaan.⁶Pagmalig-on ug pagmaisogon. Himoon mo kining katawhan nga makapanunod sa yuta nga akong gisaad sa ilang mga katigulangan nga ihatag ko kanila. ⁷Pagmalig-on ug pagmaisogon gayod. Pag-amping sa pagtuman sa tanang balaod nga gimando kanimo ni Moises nga akong alagad. Ayaw pagliko gikan niini ngadto sa tuo o sa wala, aron nga ikaw magmalamposon bisan asa ka moadto.⁸Magasulti ka kanunay mahitungod niini nga basahon sa balaod. Magapamalandong ka niini sa adlaw ug sa gabii aron nga matuman mo ang tanan nga nahisulat niini. Unya magmauswagon ka ug magmalamposon. ⁹Wala ba ako nagmando kanimo? Pagmalig-on ug pagmaisogon! Ayaw kahadlok. Ayaw kaluya. Kay si Yahweh nga imong Dios mag-uban kanimo bisan asa ka moadto."¹⁰Unya gimandoan ni Josue ang mga pangulo sa katawhan, ¹¹"Adto agi sa kampo ug mandoi ang katawhan, 'Andama ang mga gikinahanglan alang sa inyong kaugalingon. Sulod sa tulo ka adlaw motabok kamo niini nga Jordan ug mosulod ug manag-iya sa yuta nga si Yahweh nga inyong Dios naghatag kaninyo aron panag-iyahon.'"¹²Ngadto sa mga Reubenhanon, mga Gadihanon ug katunga sa tribo ni Manases, miingon si Josue, ¹³"Hinumdomi ang pulong ni Moises nga alagad ni Yahweh, nagmando kaninyo sa dihang siya miingon, 'Si Yahweh nga inyong Dios naghatag kaninyo ug kapahulayan, ug siya naghatag kaninyo niining yutaa.'¹⁴Ang inyong mga asawa, ang gagmay ninyo nga mga anak, ug ang inyong binuhing mananap magapabilin sa yuta nga gihatag ni Moises kaninyo lapas sa Jordan. Apan ang inyong manggugubat nga kalalakin-an maga-uban sa inyong mga igsoon nga lalaki ug motabang kanila ¹⁵hangtod nga hatagan ni Yahweh ug kapahulayan ang inyong mga igsoon nga lalaki ingon nga gihatag niya kini kaninyo. Unya mapanag-iya usab nila ang yuta nga gihatag ni Yahweh kanila nga inyong Dios. Unya magabalik kamo sa inyong yuta ug manag-iya niini, lapas sa Jordan ang yuta nga gihatag kaninyo ni Moises nga alagad ni Yahweh, diin mosubang ang adlaw."¹⁶Unya mitubag sila kang Josue, nga nag-ingon, "Ang tanan nga imong gisugo kanamo among buhaton, ug bisan asa kami nimo ipadala kami moadto. ¹⁷Magatuman kami kanimo ingon nga nagtuman kami kang Moises. Si Yahweh nga imong Dios lamang unta magauban kanimo, ingon nga siya nag-uban kang Moises. ¹⁸Si bisan kinsa nga mosupak batok sa imong mga mando ug dili motuman sa imong mga pulong pagapatyon. Pagmalig-on lamang ug pagmaisogon."

2¹Unya si Josue nga anak ni Nun hilom nga nagpadala ug duha ka lalaki gikan sa Sitim ingon nga mga tigpaniid. Miingon siya, "Lakaw, panid-i ang tibuok yuta, ilabina ang Jerico." Milakaw sila ug miabot sa balay sa babaye nga nagbaligya ug dungog nga ginganlan ug Rahab, ug mipuyo sila didto. ²Gibalita kini ngadto sa hari sa Jerico, "Tan-awa, ang mga lalaki sa Israel mianhi dinhi aron sa pagpaniid sa yuta." ³Nagpadala ug pulong ang hari sa Jerico ngadto kang Rahab ug miingon, "Dad-a sa gawas ang mga lalaki nga miabot kanimo nga misulod sa imong balay, kay mianhi sila aron sa pagpaniid sa tibuok yuta."⁴Apan gidala sa babaye ang duha ka lalaki ug gipatago sila. Ug miingon siya, "Oo, miabot ang mga lalaki dinhi kanako, apan wala ako masayod kung asa sila gikan. ⁵Mibiya sila sa dihang kilumkilum pa, sa dihang panahon kini sa pagsira sa ganghaan. Wala ako masayod kung asa sila paingon. "Tingalig madakpan pa ninyo sila kung magdali kamo."⁶Apan gidala niya sila ngadto sa atop ug gitabonan sila ug mga pinutol nga tanom nga himoonong panapton nga gipahimutang ngadto sa atop. ⁷Busa gigukod sila sa mga lalaki sa dalan nga nagtultol kanila ngadto sa mabaw nga bahin sa Jordan. Ug ang mga ganghaan gisirado sa diha nga ang naggukod nakagawas na.⁸Ang mga lalaki wala pa naghigda sa kagabhion, sa dihang miadto siya kanila ngadto sa atop. ⁹Miingon siya, "Nasayod ako nga gihatag ni Yahweh kaninyo ang yuta ug ang kahadlok diha kaninyo miabot dinhi kanamo. Ang tanan nga mipuyo sa yuta mangatunaw diha sa inyong atobangan.¹⁰Nadunggan namo nga gipamala ni Yahweh ang tubig sa Dagat nga Kabugangan alang kaninyo sa dihang migawas kamo sa Ehipto. Ug nadunggan namo kung unsa ang inyong gibuhat sa duha ka hari sa Amorihanon sa pikas bahin sa Jordan—si Sihon ug si Og—nga inyong gilaglag sa hingpit. ¹¹Sa dihang nadunggan namo kini, nangatunaw ang among mga kasingkasing ug wala nay kaisog nga nahibilin sa matag usa—kay si Yahweh nga inyong Dios, siya ang Dios sa kahitas-an sa langit ug sa kinahiladman sa kalibotan.¹²Unya karon, palihog pagsaad kanako pinaagi sa ngalan ni Yahweh nga, ingon nga nagmanggiluluy-on ako kaninyo, magmanggiluluy-on usab kamo uban sa panimalay sa akong amahan. Hatagi ako ug sigurado nga timaan ¹³nga inyong pagaluwason ang kinabuhi sa akong amahan, inahan, mga igsoon nga lalaki, ug babaye ug ang tanan nila nga mga pamilya, ug pagaluwason ninyo kami gikan sa kamatayon."¹⁴Miingon ang mga lalaki kaniya, "Ang among kinabuhi alang kanimo, bisan paman sa kamatayon! Kung dili nimo ipanulti ang among mga buluhaton, unya, sa dihang ihatag na ni Yahweh kining yutaa kanamo magmaluluy-on kami ug magmatinud-anon kanimo."¹⁵Busa gitunton niya sila gawas sa bintana gamit ang pisi. Ang balay nga iyang gipuy-an natukod ngadto sa paril sa siyudad. ¹⁶Miingon siya kanila, "Lakaw ngadto sa kabungtoran ug pagtago o basin makaplagan kamo sa nagagukod kaninyo. Pagtago didto sulod sa tulo ka adlaw hangtod nga makabalik na ang naggukod kaninyo. Unya lakaw sa inyong dalan." ¹⁷Ang mga lalaki miingon kaniya, "Dili kami mahiktan sa mga saad sa panumpa nga imong gisaad kanamo, kung dili nimo kini pagabuhaton.¹⁸Sa dihang makaabot kami ngadto sa yuta, kinahanglan nga ihikot nimo kining pula nga pisi sa bintana diin imo kaming gipanaog, ug magtigom kamo ngadto sa balay ang imong amahan ug inahan, ang imong mga igsoon nga lalaki ug ang tanan nga sakop sa panimalay sa imong amahan. ¹⁹Si bisan kinsa nga mogawas sa mga pultahan sa inyong balay ngadto sa kadalanan, ang ilang dugo maana sa ilang kaugalingon nga mga ulo ug dili kami sad-an. Apan kung modapat ang kamot ni bisan kinsa nga kauban kanimo diha sa balay, ang iyang dugo maana sa among ulo.²⁰Apan kung ipanulti mo ang among buluhaton, magawasnon kami gikan sa among saad nga imong gipasaad kanamo." ²¹Mitubag si Rahab, "Hinaot nga mahitabo ang inyong gisulti." Gipalakaw niya sila ug mipahawa sila. Unya gihigot niya ang pula nga pisi ngadto sa bintana.²²Mibiya sila ug mitungas sa kabungtoran ug nagpabilin sila didto sulod sa tulo ka adlaw hangtod nga mibalik na ang mga naggukod kanila. Gisusi sa mga naggukod ang tanang bahin sa dalan ug walay nakaplagan.²³Miuli ang duha ka lalaki ug milatas ug mibalik ngadto kang Josue nga anak nga lalaki ni Nun, ug gisuginlan nila siya mahitungod sa tanan nga mga nahitabo kanila. ²⁴Ug miingon sila kang Josue, "Tinuod gayod nga gihatag ni Yahweh kining yutaa kanato. Ang tanan nga nagpuyo sa yuta nagakatunaw tungod kanato.

3¹Si Josue mibangon sayo sa kabuntagon, ug mipahawa sila gikan sa Sitim. Mingadto sila sa Jordan, siya ug ang tanan nga katawhan sa Israel, ug nagkampo sila didto sa wala pa sila motabok.²Human sa tulo ka adlaw, ang mga kadagkoan miadto taliwala sa kampo; ³gimandoan nila ang katawhan, "Kung makita ninyo ang Arka sa kasabotan ni Yahweh nga inyong Dios, ug ang mga pari nga gikan sa mga Levita nga nagpas-an niini, kinahanglan nga biyaan ninyo kining dapita ug sunod niini. ⁴Kinahanglan nga adunay gilay-on taliwala kaninyo nga mokabat ug 2, 000 ka mga kubiko. Ayaw kamo pagpaduol niini, aron makita ninyo kung asa nga dalan moadto, kay wala pa kamo makaagi niini nga dalan kaniadto."⁵Miingon si Josue sa katawhan, "Balaana ang inyong mga kaugalingon ugma, kay si Yahweh maghimo ug kahibulongan diha kaninyo." ⁶Unya si Josue miingon sa mga pari, "Pas-ana ang arka sa kasabotan, ug iagi atubangan sa katawhan." Busa gikuha nila ang arka sa kasabotan ug miagi atubangan sa katawhan.⁷Si Yahweh miingon kang Josue, "Karong adlawa himoon ko ikaw nga bantogan sa mga mata sa tanang Israelita. Mahibaloan nila ingon nga ako uban kang Moises, maga-uban ako kanimo. ⁸Pagamandoan nimo ang mga pari nga nagpas-an sa arka sa kasabotan, 'Kung makaabot kamo sa daplin sa katubigan sa Jordan, kinahanglan nga magpabilin kamo nga magtindog sa Sapa sa Jordan.'"⁹Unyasi Josue miingon sa katawhan sa Israel, "dali diri, ug paminawa ang mga pulong ni Yahweh nga inyong Dios. ¹⁰Pinaagi niini mahibaloan ninyo nga ang buhi nga Dios anaa taliwala kaninyo ug papahawaon ninyo ang mga Canaanhon, ang mga Hitihanon, ang mga Hibihanon, ang mga Perizihanon, ang mga Girgasihanon, ang mga Amorihanon, ug ang mga Jebusihanon. ¹¹Tan-awa! Ang arka sa kasabotan sa Ginoo sa tibuok kalibotan mitabok una kaninyo ngadto sa Jordan.¹²Karon pagpili ug napulo ug duha ka mga lalaki gikan sa tribo sa Israel, usa ka lalaki gikan niini. ¹³Sa dihang ang lapalapa sa mga pari nga nagpas-an sa arka ni Yahweh, ang Ginoo sa tibuok kalibotan, matuslob sa katubigan sa Jordan, ang katubigan sa Jordan maputol, ug bisan pa ang katubigan nga nagdagayday gikan sa ibabaw mohunong sa pagdagayday ug mapundo kini sa usa ka dapit."¹⁴Busa sa dihang andam na ang katawhan aron sa pagtabok sa Jordan, ang mga pari nga nagpas-an sa arka sa kasabotan nag-una sa katawhan. ¹⁵Sa dihang miabot na kadtong nagpas-an sa arka ngadto sa Jordan, ug ang mga tiil niadtong nagpas-an sa sudlanan natuslob na ngadto sa kilid sa sapa (karon nag-awas-awas ang Jordan sa tanang mga bahin sa kilid niini panahon kadto sa ting-ani), ¹⁶ang katubigan nga nagdagayday gikan sa taas napundo sa usa ka dapit. Mihunong ang pagdagayday sa tubig gikan sa halayo nga bahin. Mihunong ang pagdagayday sa tubig nga gikan sa Adam, ang siyudad nga tapad sa Zaretan, paubos sa kadagatan sa Negev, ang Dagat nga Asin. Ug ang katawhan nakatabok duol sa Jerico.¹⁷Ang mga pari nga nagpas-an sa arka sa kasabotan ni Yahweh mitindog sa mala nga yuta sa taliwala sa Jordan hangtod nga ang tanang katawhan sa Israel nakatabok sa mala nga yuta.

4¹Sa dihang nakatabok na ang tanang katawhan sa Jordan, si Yahweh miingon kang Josue, ²"Pagpili ug napulo ug duha ka kalalakihan alang sa imong kaugalingon gikan sa katawhan, usa ka lalaki gikan sa matag tribo. ³Ihatag kini kanila nga mando: 'Dad-a ang napulo ug duha ka mga bato gikan sa taliwala sa Jordan diin nagtindog ang mga pari sa mala nga yuta, ug dad-on kini diha kanimo ug ibutang kini sa dapit diin kamo mopahulay karong gabhiona.'"⁴Unya si Josue nagtawag sa napulo ug duha ka kalalakihan nga iyang gipili gikan sa mga tribo sa Israel, usa gikan sa matag tribo. ⁵Miingon si Josue kanila, "Mag-una ka sa arka ni Yahweh nga inyong Dios didto taliwala sa Jordan. Ang matag usa kaninyo magpas-an ug bato, sumala sa gidaghanon sa mga tribo sa katawhan sa Israel.⁶Mao kini ang timaan alang kaninyo diha sa inyong taliwala sa dihang mangutana ang inyong mga anak sa umaabot nga mga adlaw, 'Unsa man ang buot pasabot niining mga batoha alang kaninyo?' ⁷Unya mosulti kamo ngadto kanila, 'Mihunong ang katubigan sa Jordan atubangan sa arka sa kasabotan ni Yahweh. Sa dihang mitabok na kini sa Jordan, ang katubigan sa Jordan mihunong. Busa kining mga batoha mahimong handomanan ngadto sa katawhan sa Israel hangtod sa kahangtoran.'"⁸Gituman sa katawhan sa Israel ang gimando ni Josue, unya mikuha sila ug napulo ug duha ka mga bato gikan sa taliwala sa Jordan, sama sa giingon ni Yahweh ngadto kang Josue. Gipundok nila ang mga bato sumala sa gidaghanon sa mga tribo sa katawhan sa Israel. Gipas-an nila ang mga bato, sa dapit diin sila nagcampo ug gipundok nila kini didto. ⁹Unya gipundok ni Josue ang napulo ug duha ka mga bato sa taliwala sa Jordan, sa dapit diin ang mga tiil sa mga pari nga nagpas-an sa arka sa kasabotan nagbarog . Ug ang handoman anaa pa didto hangtod niining adlawa.¹⁰Ang mga pari nga nagpas-an sa arka nagbarog taliwala sa Jordan hangtod nga ang tanan nga gimando ni Yahweh ngadto kang Josue sa pagsulti sa katawhan nahuman, sumala sa tanan nga mga mando ni Moises ngadto kang Josue. Ang katawhan nagdali ug nanabok sila . ¹¹Sa dihang ang tanan nga katawhan nahuman na sa pagtabok, ang arka ni Yahweh ug ang mga pari mitabok una sa katawhan.¹²Ang tribo ni Reuben, ang tribo ni Gad, ug ang katunga sa tribo ni Manase miagi sa atubangan sa katawhan sa Israel nga han-ay ingon nga mga sundalo, sama sa giingon ni Moises kanila. ¹³Mokabat ug 40, 000 ka kalalakihan nga nabansay alang sa gubat ang milabay sa atubangan ni Yahweh, alang sa gubat sa kapatagan sa Jerico. ¹⁴Nianang adlawa gihimo ni Yahweh si Josue nga bantogan sa mga mata sa tanang Israelita. Gipasidungan nila siya—sama sa ilang pagpasidungog kang Moises—sa tanan niyang mga adlaw.¹⁵Unya si Yahweh nakigsulti kang Josue, ¹⁶"Mandoi ang mga pari nga nagpas-an sa arka sa pagpamatuod sa saka gikan sa Jordan."¹⁷Busa, gimandoan ni Josue ang mga pari, "saka gawas sa Jordan." ¹⁸Sa dihang ang mga pari nga nagpas-an sa arka sa kasabotan ni Yahweh misaka pagawas sa taliwala sa Jordan, ug ang ilang mga lapa-lapa gihaw-as sa mala nga yuta, unya ang katubigan sa Jordan nabalik sa nahimutangan niini ug miawas sa matag daplin , sama sa nahitabo sa milabay nga upat ka adlaw.¹⁹Ang katawhan migawas sa Jordan sa ikanapulo nga adlaw sa unang bulan. Nagpabilin sila sa Gilgal, ang sidlakan sa Jerico. ²⁰Ang napulo ug duha ka mga bato nga ilang gikuha sa Jordan, gipundok ni Josue sa Gilgal. ²¹Miingon siya sa katawhan sa Israel, "Sa dihang mangutana ang inyong mga kaliwat sa ilang mga amahan sa moabot nga panahon, 'Unsa man kining mga batoha?'²²Sultihi ang inyong mga anak, 'Dinhi mitabok ang mga Israelita sa uga nga yuta sa Jordan.' ²³Gipauga ni Yahweh nga inyong Dios ang katubigan sa Jordan alang kaninyo, hangtod nga makatabok kamo, sama sa gibuhat ni Yahweh nga inyong Dios sa Dagat nga Kabugangan, nga iyang gipamala alang kanato hangtod nga kita nakatabok, ²⁴aron masayod ang tanan nga katawhan sa kalibotan nga ang kamot ni Yahweh gamhanan, ug tungod niana inyong pasidunggan si Yahweh nga inyong Dios hangtod sa kahangtoran."

5¹Sa dihang nadungog sa tanang mga hari sa mga Amorihanon nga atua sa kasadpang bahin sa Jordan, ug sa tanang mga hari sa mga Canaanhon, nga atua duol sa baybayon sa Dakong Dagat, nga gipahubas ni Yahweh ang katubigan sa Jordan hangtod nga nakatabok ang katawhan sa Israel, nangatunaw ang ilang mga kasingkasing, ug wala nay espiritu sa kaisog diha kanila tungod sa mga tawo sa Israel.²Nianang panahona miingon si Yahweh kang Josue, "Paghimo ug santik nga mga kutsilyo ug sa makausa pa tulia ang tanang mga lalaki sa Israel." ³Unya naghimo si Josue sa iyang kaugalingon ug santik nga mga kutsilyo ug gituli niya ang tanang mga lalaki sa Israel didto sa Gibeat Haaralot.⁴Ug mao kini ang hinungdan nga gituli sila ni Josue: ang tanang mga lalaki nga nanggula gikan sa Ehipto, lakip na ang tanang kalalakihan sa gubat, nangamatay sa dalan didto sa kamingawan, human sila nakagula gikan sa Ehipto. ⁵Bisan tuod ang tanang kalalakihan nga migawas gikan sa Ehipto nangatuli na, sa gihapon, wala pay natuli nga bata nga mga lalaki nga natawo didto sa kamingawan sa dalan paggawas sa Ehipto.⁶Kay ang mga tawo sa Israel nanglakaw man sulod sa 40 ka tuig sa kamingawan hangtod nga ang tanang katawhan, nga mao, ang tanang kalalakihan sa gubat nga migawas sa Ehipto, nangamatay, tungod kay wala man sila mituman sa tingog ni Yahweh. Nanumpa si Yahweh kanila nga dili niya sila tugotan nga makakita sa yuta nga iyang gisaad sa ilang mga katigulangan nga iyang ihatag kanato, ang yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos. ⁷Kini ang ilang mga anak gipadako ni Yahweh puli kanila mao ang gituli ni Josue, tungod kay wala man sila natuli didto sa dalan.⁸Sa dihang natuli na silang tanan, nagpabilin sila didto sa ilang gipuy-an nga kampo hangtod nangaayo sila. ⁹Ug miingon si Yahweh kang Josue, "Karong adlawa gisalikway ko na ang kaulawan sa Ehipto diha kaninyo." Busa, ang ngalan niana nga dapit gitawag ug Gilgal hangtod niining adlawa.¹⁰Ang mga tawo sa Israel nagkampo sa Gilgal. Nagsaulog sila sa Pagsaylo sa ikanapulo ug upat nga adlaw sa bulan, sa kagabhion, didto sa kapatagan sa Jerico. ¹¹Ug sa adlaw human ang Pagsaylo, sa parihong adlaw, nangaon sila sa pipila sa abot sa yuta, tinapay nga walay patubo ug sinanlag nga trigo.¹²Mihunong ang mana sa adlaw human sila nangaon sa abot sa yuta . Wala na gayoy mana alang sa katawhan sa Israel, apan nangaon sila sa abot sa yuta sa Canaan niana nga tuig.¹³Sa dihang si Josue duol na sa Jerico, gitaas niya ang iyang mga mata ug mitan-aw, ug tan-awa, adunay tawo nga nagtindog diha sa iyang atubangan; gihulbot niya ang iyang espada ug anaa kini sa iyang kamot. Miadto si Josue kaniya ug miingon, "Dapig ka ba kanamo o sa among mga kaaway?"¹⁴Miingon siya, "Wala niana. Kay ako ang pangulo sa kasundalohan ni Yahweh. Karon mianhi ako." Unya mihapa si Josue sa yuta aron sa pagsimba ug miingon kaniya, "Unsa man ang isulti sa akong agalon sa iyang alagad?" ¹⁵Ang pangulo sa kasundalohan ni Yahweh miingon kang Josue, "Huboa ang imong sandalyas gikan sa imong mga tiil, tungod kay ang dapit nga imong gitindogan balaan." Ug gibuhat kini ni Josue.

6¹Karon na ang tanang mga pultahan sa Jerico gisirad-an tungod sa kasundalohan sa Israel. Wala nay nakagawas ug wala nay nakasulod. ²Miingon si Yahweh kang Josue, "Tan-awa, gitugyan na nako ang Jerico sa imong kamot, ang hari niini, ug ang mga hanas nga kasundalohan niini.³Kinahanglan nga mag marcha kamo libot sa siyudad, ang tanang mga lalaki sa gubat molibot ug kausa sa siyudad. Kinahanglan buhaton ninyo kini sulod sa unom ka adlaw. ⁴Ang pito ka pari kinahanglan magdala ug pito ka trumpeta nga sungay sa karnero nga mag-una sa arka. Sa ikapito ka adlaw, kinahanglan nga mag marcha kamo libot sa siyudad sa pito ka higayon, ug ang mga pari kinahanglan magpatingog sa makusog sa mga trumpeta.⁵Unya kinahanglan nga patingogon nila ug dugay ang sungay sa karnero, ug sa dihang madungog ninyo ang tingog sa trumpeta ang tanang katawhan kinahanglan mosinggit uban sa makusog nga panagsinggit, ug ang paril sa siyudad malumpag . Ang mga kasundalohan moataki, ang matag usa moabante sa unahan."⁶Unya gitawag ni Josue nga anak ni Nun, ang mga pari ug giingnan sila, "Pas-ana ang arka sa kasabotan, ug ang pito ka pari nga magdala ug pito ka trumpeta nga mga sungay sa karnero sa atubangan sa arka ni Yahweh." ⁷Ug miingon siya sa katawhan, "Padayon kamo ug lakaw libot sa siyudad, ug ang mga armadong tawo mag-una sa arka ni Yahweh.⁸Sama sa gisulti ni Josue sa katawhan, ang pito ka mga pari nagdala ug pito ka trumpetanga mga sungay sa karnero sa atubangan ni Yahweh. Samtang nagpadayon sila, gipatingog nila sa makusog ang mga trumpeta. Ang arka sa kasabotan ni Yahweh nagsunod kanila. ⁹Ang mga armado nga tawo naglakaw atubangan sa mga pari, ug gipatingog nila sa makusog ang ilang mga trumpeta, apan ang tigbantay sa likod naglakaw sunod sa arka, ug nagpadayon ang mga pari sa pagpatingog sa ilang mga trumpeta.¹⁰Apan gimandoan ni Josue ang mga tawo, nga nag-ingon, "Ayaw pagsinggit. Kinahanglan nga walay tingog nga mogawas sa inyong baba hangtod sa adlaw nga mosulti ako kaninyo sa pagsinggit. Unya diha pa lamang kamo mosinggit." ¹¹Busa gipalibot niya ug kausa ang arka ni Yahweh sa siyudad niadtong adlawa. Unya misulod sila sa ilang kampo, ug nagpabilin sila didto sa kampo sa pagkagabii.¹²Unya mibangon si Josue sa sayo sa kabuntagon, ug gialsa sa mga pari ang arka ni Yahweh. ¹³Ang pito ka mga pari, nga nagdala sa pito ka trumpeta nga mga sungay sa karnero sa atubangan sa arka ni Yahweh, nagpadayon sa paglakaw ug gipatingog nila sa makusog ang mga trumpeta. Ang armadong mga sundalo naglakaw diha sa ilang atubangan. Apan sa dihangang gwarya sa likod naglakaw ulhi sa arka ni Yahweh, ug ang mga trumpeta padayon sa pagtingog ¹⁴Nag marcha sila libot sa siyudad sa makausa sa ikaduha nga adlaw ug mibalik ngadto sa kampo. Gibuhat nila kini sulod sa unom ka adlaw.¹⁵Ug nahitabo sa ikapito nga adlaw nga mibangon sila ug sayo sa banagbanag, ug nag marcha sila libot sa siyudad sa sama gihapon nga pamaagi, niining higayona sa makapito ka higayon. Mao kini nga adlaw nga nanglakaw sila libot sa siyudad sa makapito ka higayon. ¹⁶Ikapito kadto nga adlaw, sa dihang ang mga pari nagpatingog sa makusog sa ang mga trumpeta, nga gimandoan ni Josue ang katawhan, "Singgit! Kay gihatag na ni Yahweh kaninyo ang siyudad.¹⁷Ang siyudad ug ang tanang anaa niini gigahin kang Yahweh aron laglagon. Si Rahab lamang ang babaye nga nagabaligya ug dungog ang mabuhi—siya ug ang tanan nga kauban niya sa iyang panimalay— tungod kay gitagoan man niya ang mga lalaki nga atong gipadala. ¹⁸Apan alang kaninyo, pagbantay mahitungod sa pagkuha sa mga butang nga gilain alang sa paglaglag, aron nga human ninyo kini mabutangan ug timaan alang sa paglaglag, dili na kamo mokuha ug bisan unsa niini. Kung buhaton ninyo kini, himoon ninyo ang kampo sa Israel nga kinahanglan laglagon ug magdala kamo ug kasamok niini. ¹⁹Ang tanang plata, bulawan, ug ang mga butang nga hinimo sa bronse ug puthaw nga gilain alang kang Yahweh. Kinahanglan nga moadto kini sa tipiganan sa bahandi ni Yahweh."²⁰Sa dihang ilang gipatingog ang mga trumpeta, ang mga tawo naninggit sa makusog, ug nahapla ang paril busa nanungas ang mga tawo ngadto sa siyudad, ang matag usa misulod ug nailog ang siyudad. ²¹Giguba gayod nila sa hingpit ang tanang anaa sa siyudad pinaagi sa sulab sa espada—lalaki ug babaye, batan-on ug tigulang, torong baka, karnero ug mga asno.²²Unya giingnan ni Josue ang duha ka lalaki nga naniid sa yuta, "Adto ngadto sa balay sa babaye nga nagbaligya sa iyang dungog. Pagawsa ang babaye ug ang tanan nga uban kaniya, sumala sa inyong gipanumpa kaniya."²³Busa ang batan-on nga mga lalaki nga naniid misulod ug gidala si Rahab pagawas. Gipagawas usab nila ang iyang amahan, inahan, mga igsoon nga lalaki, ug ang tanang kaparyentihan nga uban niya. Gidala nila sila ngadto sa dapit sa gawas sa kampo sa Israel. ²⁴Ug gisunog nila ang siyudad ug ang tanan nga anaa niini. Ang plata, bulawan, ug mga sudlanan nga bronse ug puthaw lamang ang gibutang sa tipiganan sa bahandi sa balay ni Yahweh.²⁵Apan gitugotan ni Josue si Rahab ang babaye nga nagbaligya ug dungog, ang panimalay sa iyang amahan, ug ang tanan nga uban kaniya nga mabuhi. Nagpuyo siya sa Israel hangtod niining adlawa tungod kay gitagoan man niya ang mga lalaki nga gipadala ni Josue aron sa pagpaniid sa Jerico.²⁶Unya gimandoan sila ni Josue niadtong panahona uban sa pagpanumpa, ug miingon siya, "Tinunglo sa atubangan ni Yahweh ang tawo nga motukod pag-usab niini nga siyudad, sa Jerico. Ang kinabuhi sa iyang kamagulangan nga anak nga lalaki mao ang bayad, kung ipahiluna niya ang pundasyon, ug ang kinabuhi sa iyang kamanghoran nga anak nga lalaki mao ang bayad, kung tukoron niya ang mga ganghaan niini." ²⁷Busa nagauban si Yahweh kang Josue, ug ang iyang kabantogan mikaylap sa tibuok yuta.

7¹Apan ang katawhan sa Israel wala nagmatinumanon bahin sa mga butang nga gilain aron laglagon. Si Acan nga anak nga lalaki ni Carmi nga anak nga lalaki ni Zabdi nga anak nga lalaki ni Zera, gikan sa tribo ni Juda, mikuha sa mga butang nga gilain aron laglagon, ug misilaob ang kasuko ni Yahweh batok sa katawhan sa Israel.²Nagpadala si Josue ug mga lalaki gikan sa Jerico ngadto sa Ai, nga duol sa Bet Aven, sa sidlakan nga bahin sa Betel. Miingon siya kanila, "ngadto ug panid-i ang yuta." Busa nanaka ang mga lalaki ug naniid sa Ai. ³Sa dihang nakabalik na sila kang Josue, miingon sila kaniya, "Ayaw ipadala ang tanang katawhan ngadto sa Ai. Pagpadala lamang ug duha o tulo ka libo ka mga kalalakihan nga musaka ug moataki sa Ai. Ayaw hagoa ang tanang tawo sa pagpakiggubat, kay diyutay lamang sila."⁴Busa mikabat lamang ug 3, 000 ka mga kalalakihan ang misaka gikan sa kasundalohan, apan nanagan kini gikan sa mga kalalakihan sa Ai. ⁵Mikabat ug 36 ka mga kalalakihan ang napatay sa mga kalalakihan sa Ai samtang gigukod nila sila gikan sa ganghaan sa siyudad hangtod sa kubkubanan sa bato, ug gipatay nila sila samtang milugsong sila sa bungtod. Ug ang mga kasingkasing sa mga tawo natunaw ug nahisama sa tubig.⁶Unya gigisi ni Josue ang iyang mga bisti. Siya ug ang mga kadagkoan sa Israel nagbutang ug abog sa ilang mga ulo ug mihapa sa yuta atubangan sa arka ni Yahweh, ug nagpabilin didto hangtod sa gabii. ⁷Unya miingon si Josue, "Oh, Yahweh nga Ginoo, nganong gipadala man nimo kining mga tawhana tabok sa Jordan? Aron itugyan lang ba kami sa mga kamot sa mga Amorihanon aron maguba kami? Kung nakahimo lamang unta kami ug lahi nga desisyon ug nagpabilin nalang kami sa pikas bahin sa Jordan!⁸Ginoo, unsa man ang akong isulti, human mitalikod ang Israel sa atubangan sa ilang mga kaaway? ⁹Kay ang mga Canaanhon ug ang tanang namuyo sa yuta makadungog niini. Palibotan nila kami ug himoon ang mga tawo sa kalibotan nga mahikalimot sa among ngalan. Ug unsa man ang imong buhaton alang sa imong bantogan nga ngalan?"¹⁰Miingon si Yahweh kang Josue, "Tindog! Nganong naghapa kaman diha? ¹¹Nakasala ang Israel. Gilapas nila ang akong kasabotan nga akong gimando kanila. Gikawat nila ang pipila sa mga butang nga gilain. Gikawat nila ug unya gitago usab nila ang ilang sala pinaagi sa pagbutang sa mga kinuha ngadto sa ilang mga gipanag-iyahan. ¹²Tungod niini, ang mga tawo sa Israel dili na makabarog sa atubangan sa ilang mga kaaway. Mitalikod sila gikan sa ilang mga kaaway tungod kay sila mismo gilain aron laglagon. Dili na gayod ako mouban kaninyo gawas kung gub-on ninyo ang mga butang nga angay nga gub-on, apan anaa pa gihapon sa inyong taliwala.¹³Tindog! itagana ang katawhan nganhi kanako ug ingna sila, 'Itagana ang inyong mga kaugalingon alang ugmang adlawa. Kay si Yahweh, nga Dios sa Israel miingon, "Adunay mga butang nga gilain aron gub-on nga anaa pa gihapon kaninyo, Israel. Dili kamo makabarog batok sa inyong mga kaaway hangtod nga inyong kuhaon gikan kaninyo ang tanang butang nga gilain aron gub-on."¹⁴Sa pagkabuntag, kinahanglan nga inyong ipaila ang inyong mga kaugalingon pinaagi sa inyong mga tribo. Ang tribo nga pilion ni Yahweh moduol sumala sa ilang mga banay. Ang banay nga pilion ni Yahweh kinahanglan nga moduol sa matag panimalay. Ang panimalay nga pilion ni Yahweh kinahanglan nga moduol sa tinagsa. ¹⁵Mahitabo kini nga siya nga gipili ug adunay mga butang nga gilain aron laglagon, pagasunogon siya, siya ug ang tanan nga anaa kaniya, tungod kay gilapas man niya ang kasabotan ni Yahweh ug tungod kay nakahimo man siya ug makauulaw nga butang sa Israel.'"¹⁶Busa, mibangon si Josue sa sayo sa buntag ug gipaduol ang Israel, matagtribo, ug ang tribo ni Juda ang napili. ¹⁷Gipaduol ni Josue ang mga banay sa Juda, ug ang mga banay sa mga Zerahanon ang napili. Gipaduol niya ang banay sa mga Zerahanon tawo sa tawo, ug si Zabdi ang napili. ¹⁸Gipaduol niya ang panimalay ni Zabdi, tawo sa tawo, ug si Acan nga anak nga lalaki ni Carmi, nga anak nga lalaki ni Zabdi, nga anak nga lalaki ni Zera, gikan sa tribo ni Juda, ang napili.¹⁹Unya miingon si Josue kang Acan, "Akong anak, isulti ang kamatuoran sa atubangan ni Yahweh, ang Dios sa Israel, ug isugid ang imong sala kaniya. Palihog sultihi ako kung unsa ang imong nabuhat. Ayaw kini itago kanako. ²⁰Mitubag si Acan kang Josue, "Sa pagkatinuod, nakasala ako batok kang Yahweh, ang Dios sa Israel. Mao kini ang akong nabuhat: ²¹Sa dihang nakita ko uban sa mga inilog ang maanindot nga kupo nga gikan sa Babilonia, 200 ka shekels sa plata, ug usa ka bareta nga bulawan nga 50 shekels ang gibug-aton, nagtinguha ako niini ug gikuha ko kini. Natago kini sa yuta sa tungatunga sa akong tolda, ug ang plata anaa sa ilalom niini."²²Si Josue nagsugo ug mga mensahero , nga modagan ngadto sa tolda ug atua didto ang mga butang. Sa dihang mitan-aw sila, nakaplagan nila kini nga nakatago sa iyang kaugalingon nga tolda, ug ang plata anaa sa ilalom niini. ²³Gikuha nila ang mga butang gikan sa taliwala sa tolda ug gidala kini ngadto kang Josue ug sa tanang katawhan sa Israel. Giyabo nila kini sa atubangan ni Yahweh.²⁴Unya si Josue, ug ang tibuok Israel nga uban kaniya, nagkuha kang Acan nga anak ni Zera, ug ang plata, ang kupo, ang bareta sa bulawan, ang iyang anak nga mga lalaki ug mga babaye, ang iyang mga torong baka, ang iyang mga asno, ang iyang mga karnero, ang iyang tolda, ug ang tanan nga anaa kaniya, ug gidala nila kini ngadto sa walog sa Acor.²⁵Unya si Josue miingon, "Nganong gisamok mo man kami? Si Yahweh magsamok kanimo karong adlawa." Gibato siya sa tibuok Israel. Ug gisunog nila silang tanan, ug gibato nila sila. ²⁶Gitabonan nila siya ug daghang gipatongpatong nga mga bato nga anaa gihapon hangtod karong adlawa. Giwala na ni Yahweh ang iyang nagdilaab nga kasuko. Busa ginganlan ang maong dapit ug walog sa Acor hangtod karong adlawa.

8¹Miingon si Yahweh kang Josue, "Ayaw kahadlok ug ayaw kaluya. Dad-a uban kanimo ang tanang katawhan nga mangugubat. Tungas ngadto sa Ai. Tan-awa, gihatag ko na sa imong kamot ang hari sa Ai, ang iyang katawhan, ang iyang siyudad, ug ang iyang yuta. ²Buhaton mo ngadto sa Ai ug sa iyang hari ingon sa imong gibuhat sa Jerico ug sa iyang hari, gawas nga kuhaon ninyo ang mga inilog nga mga butang ug ang mga baka alang sa inyong kaugalingon. Atangi ninyo ang luyo sa siyudad."³Busa mibangon si Josue ug gidala ang tanang mga kalalakihan nga manggugubat tungas sa Ai. Unya mipili si Josue ug 30, 000 ka kalalakihan—kusgan, maisog nga kalalakin-an—ug gipalakaw sila sa kagabhion. ⁴Gimandoan niya sila, "Tan-awa, mohupo kamo ug atang batok sa siyudad, sa likod niini. Ayaw kaayo pagpalayo gikan sa siyudad, apan pagmainandamon kamong tanan.⁵Ako ug ang tanang kalalakihan nga uban kanako mopaduol sa siyudad. Ug sa dihang manggula sila aron pagataki kanamo, managan kami palayo gikan kanila sama kaniadto. ⁶Gukdon nila kami hangtod nga madala namo sila palayo sa siyudad. Moingon sila, 'Nanagan sila gikan kanato sama sa ilang gibuhat sa unang higayon.' Busa managan kita gikan kanila ⁷Unya manggula kamo gikan sa inyong dapit nga gitagoan, ug ilogon ninyo ang siyudad. Si Yahweh nga inyong Dios ang mohatag niini sa inyong kamot.⁸Sa dihang mailog na ninyo ang siyudad, sunogon ninyo kini. Buhaton ninyo kini sa dihang tumanon ninyo ang mando nga gihatag sa pulong ni Yahweh. Tan-awa, gimandoan ko kamo." ⁹Gipalakaw sila ni Josue, ug miadto sila sa dapit diin sila mag-atang, ug mitago sila taliwala sa Betel ug sa Ai didto sa kasadpang bahin sa Ai. Apan natulog si Josue nianang gabhiona uban sa katawhan.¹⁰Busa sayo sa kabuntagon mibangon si Josue ug giandam ang iyang kasundalohan, si Josue ug ang mga kadagkoan sa Israel, ug giataki nila ang katawhan sa Ai. ¹¹Ang tanang manggugubat nga kalalakihan uban kaniya misaka ug miduol sa siyudad. nagpaduol sila sa siyudad ug nagkampo sa amihanan nga bahin sa Ai. Karon adunay walog taliwala kanila ug sa Ai. ¹²Gidala niya ang lima ka libo nga kalalakihan ug giandam sila sa pag-atang ngadto sa kasadpan nga bahin sa siyudad taliwala sa Betel ug Ai.¹³Gipahiluna nila ang tanang kasundalohan, ang kadaghanan sa kasundalohan didto sa amihanan nga bahin sa siyudad, ug ang tigbantay sa likod atua sa kasadpan nga bahin sa siyudad. Si Josue nagpabilin niadtong gabhiona sa walog. ¹⁴Nahitabo kini sa pagkakita sa hari sa Ai niini, siya ug ang iyang kasundalohan misayo pagbangon ug nagdalidali sa pag-ataki sa Israel sa dapit nga nag-atubang ngadto sa walog sa Supa sa Jordan. Wala siya masayod nga ang nag-atang naghulat aron sa pag-ataki gikan sa likod sa siyudad.¹⁵Si Josue ug sa tibuok Israel mitugot nga sa ilang kaugalingon nga mapildi sa ilang atubangan, ug sila nanagan ngadto sa kamingawan. ¹⁶Gipatawag ang tanang katawhan nga atua sa siyudad aron sa paggukod kanila, ug misunod sila kang Josue ug nalayo na sila sa siyudad. ¹⁷Walay bisan usa ka lalaki nga nahibilin sa Ai ug sa Betel nga wala migukod sa Israel. Gitalikdan nila ang siyudad ug gibiyaan kini nga abli samtang migukod sila sa Israel.¹⁸Miingon si Yahweh kang Josue, "Itumong ang imong bangkaw nga anaa sa imong kamot ngadto sa Ai, kay akong ihatag ang Ai diha sa imong kamot." Gipataas niya ang bangkaw nga anaa sa iyang kamot ngadto sa siyudad. ¹⁹Ang kasundalohan nga nanago aron pag-atang nanggula dayon sa ilang dapit samtang giisa niya ang iyang kamot. Nanagan sila ug misulod sa siyudad ug giilog kini. Gisunog dayon nila ang siyudad.²⁰Ang kalalakihan sa Ai mibalik ug milingi. Nakita nila ang aso nga naggikan sa siyudad nga mitaas ngadto sa kawanangan, ug dili na sila maka-ikyas niini nga dalan o niana. Kay ang kasundalohan sa Israelita nga mikalagiw ngadto sa kamingawan mibalik karon aron sa pag-atubang niadtong migukod kanila. ²¹Sa dihang nakita ni Josue ug sa tibuok Israel ang nangatang nga miilog sa siyudad uban sa mitaas nga aso, mibalik sila ug gipangpatay nila ang kalalakihan sa Ai.²²Ug ang uban migawas sa gikan sa siyudad batok kanila, mao nga nadakpan sila sa taliwala , uban sa Israel diha sa taliwala, ang uban niining kilira ang uban niadtong kilira . Ang lsrael miataki sa kalalakihan sa Ai; walay usa kanila nga naluwas o nakaikyas. ²³Gibilin nila ang hari sa Ai, nga gidakop nila nga buhi, ug gidala nila siya ngadto kang Josue.²⁴Nahitabo kini sa dihang nahuman na ug patay sa Israel ang tanang nagpuyo sa Ai didto sa uma nga duol sa kamingawan diin sila gigukod, ug sa dihang silang tanan, hangtod sa kinaulahian, nangatumba pinaagi sa sulab sa espada, ang tibuok Israel mibalik sa Ai. Giataki nila kini pinaagi sa sulab sa espada. ²⁵Ang tanan nga natumba nianang adlawa, lalaki ug babaye, mga 12,000, ang tanang katawhan sa Ai. ²⁶Wala gipaubos ni Josue ang iyang kamot nga diin iyang giisa samtang naggunit sa iyang bangkaw, hangtod nga nahingpit niya ug guba ang tanang katawhan sa Ai.²⁷Gikuha lamang sa Israel ang binuhi nga mga mananap ug ang inilog nga mga butang nga gikan sa siyudad alang sa ilang kaugalingon, sama sa gimando ni Yahweh kang Josue. ²⁸Gisunog ni Josue ang Ai ug gihimo kining tinapok sa pagkalaglag hangtod sa kahangtoran. Biniyaan kini nga dapit hangtod niining adlawa.²⁹Gibitay niya ang Hari sa Ai didto sa kahoy hangtod sa gabii. Sa pagsalop sa adlaw, nagmando si Josue ug gikuha nila ang lawas sa hari nga gikan sa kahoy ug giitsa kini sa mga ganghaan sa siyudad. Gitabonan nila didto ug daghang tapok sa bato ang ibabaw niini. Kana nga tapok sa bato nagpabilin didto hangtod niining adlawa.³⁰Unya nagtukod ug halaran si Josue alang kang Yahweh, ang Dios sa Israel, didto sa Bukid sa Ebal, ³¹sumala sa gimando ni Moises nga sulugoon ni Yahweh ngadto sa katawhan sa Israel, ingon nga nahisulat kini sa libro sa balaod ni Moises: "Ang halaran gikan sa wala giputol nga mga bato, nga wala pa gigamitan ug puthaw nga himan." Ug naghalad siya sa ibabaw niining mga halad sinunog ngadto kang Yahweh, ug naghalad sila ug halad sa kalinaw. ³²Ug didto sa presensya sa katawhan sa Israel, misulat siya sa mga bato ug usa ka kopya sa balaod ni Moises.³³Ang tibuok Israel, ang ilang mga kadagkoan, mga opisyales, ug ang ilang mga maghuhukom mibarog sa matag kilid sa arka sa atubangan sa mga pari ug mga Levita nga nagdala sa arka sa kasabotan ni Yahweh—ang langyaw ingon man usab ang natawo nga lumad—mibarog ang katunga kanila sa atubangan sa Bukid sa Geresim ug ang laing katunga mibarog sa atubangan sa Bukid sa Ebal. Gipanalanginan nila ang katawhan sa Israel, sumala sa gimando ni Moises nga sulugoon ni Yahweh ngadto kanila sukad pa sa sinugdanan.³⁴Pagkahuman, gibasa ni Josue ang tanang pulong sa balaod, ang mga panalangin ug ang mga tunglo, ingon nga nahisulat kini sa libro sa balaod. ³⁵Walay usa ka pulong nga gikan sa tanang gimando ni Moises nga wala nabasa ni Josue sa atubangan sa panagtigom sa Israel, lakip na ang mga kababayen-an, gagmay nga kabataan, ug ang mga langyaw nga nagpuyo taliwala kanila.

9¹Unya ang tanang mga hari nga nagpuyo layo sa Jordan didto sa kabungtoran, ug sa mga anaa sa kapatagan daplin sa baybayon sa Dako nga Dagat atubangan sa Lebanon—ang mga Hitihanon, Amorihanon, Canaanhon, Perizihanon, Hebihanon, ug mga Jebusihanon— ²nagkahiusa kining tanan ilalom sa usa ka mando, sa pakiggubat batok kang Josue ug sa Israel.³Sa dihang nadungog sa mga lumolupyo sa Gibeon ang mahitungod sa gibuhat ni Josue ngadto sa Jerico ug sa Ai, ⁴nakahimo sila ug malimbungon nga plano. Miadto sila ingon nga mga mensahero. Nagkuha sila ug mga dunot nga mga sako ug gibutang nila kini sa ilang mga asno. Nagkuha usab sila ug daan nga mga sudlanan sa bino nga dunot, nangagisi, ug tinahian na. ⁵Nagsul-ob sila ug mga daan ug tinapakan nga mga sandalyas, ug nagbisti ug mga daan, ug gisigisi nga mga sapot. Ang tanang pagkaon nila nga tinapay uga ug gipang-agop-op na.⁶Unya miadto sila kang Josue didto sa kampo sa Gilgal ug miingon kaniya ug sa mga kalalakin-an sa Israel, "Nagbiyahe mi gikan sa layo kaayo nga nasod, busa karon paghimo ug kasabotan nganhi kanamo." ⁷Ang mga kalalakin-an sa Israel miingon sa mga Hebihanon, "Basin nagpuyo lamang kamo duol kanamo. Unsaon man namo paghimo ug kasabotan kaninyo?" ⁸Miingon sila kang Josue, "Imo kaming mga sulugoon." Miingon si Josue kanila, "Kinsa man kamo? Diin man kamo gikan?"⁹Miingon sila kaniya, "Mianhi ang imong mga sulugoon dinhi gikan pa sa halayong dapit, tungod sa ngalan ni Yahweh nga imong Dios. Among nadunggan ang mahitungod kaniya ug ang mahitungod sa tanan niyang gihimo sa Ehipto— ¹⁰ug ang tanan niyang gihimo sa duha ka mga hari sa mga Amorihanon sa pikas bahin sa Jordan—ngadto kang Sihon nga hari sa Hesbon, ug ngadto kang Og nga hari sa Basan nga kaniadto anaa sa Astarot.¹¹Ang among mga kadagkoan ug ang tanang mga lumolupyo sa among nasod miingon kanamo, 'Pagdala kamo sa inyong mga gikinahanglan nganha sa inyong kamot alang sa inyong biyahe. Panlakaw kamo aron makigkita kanila ug sultihi sila, "Inyo kaming mga sulugoon. Pakigsabot kanamo." ¹²Mao kini ang among tinapay, init pa kini sa dihang gikuha namo kini sa among mga panimalay sa adlaw nga miggikan na kami padulong kaninyo. Apan karon, tan-awa, uga na kini ug giagop-op na. ¹³Kining mga panit nga sudlanan sa bino, bag-o pa kini sa dihang amo kining gipuno sa bino, ug karon, tan-awa nagisi na kini. Ang among mga bisti ug ang among mga sandalyas nangadunot na gumikan sa layo kaayo nga biyahe.'"¹⁴Busa gikuha sa mga Israelita ang uban sa ilang mga dala, apan wala sila mangayo ug giya kang Yahweh. ¹⁵Nakighigala si Josue kanila ug naghimo ug kasabotan tali kanila, nga dili sila pamatyon. Nakigsaad usab kanila ang mga pangulo sa katawhan.¹⁶Tulo ka adlaw human nakigsabot ang mga Israelita kanila, nasayran nila nga sila ilang mga silingan ug nga nagpuyo sila duol kanila. ¹⁷Unya ang katawhan sa Israel nanglakaw ug nangadto sa ilang mga siyudad sa ikatulo ka adlaw. Ang ilang mga siyudad mao ang Gibeon, Chefira, Beerot, ug ang Keriat Jearim.¹⁸Wala sila sulonga sa mga katawhan sa Israel tungod kay nakasaad man ang ilang mga pangulo kanila ngadto sa atubangan ni Yahweh, ang Dios sa Israel. Nagbagulbol ang tanang mga Israelita ngadto sa ilang mga pangulo. ¹⁹Apan miingon ang tanang mga pangulo ngadto sa tanang katawhan, "Nagsaad kami ngadto kanila pinaagi kang Yahweh, ang Dios sa Israel, ug karon dili kami makahimog kadaot kanila.²⁰Mao kini ang atong buhaton kanila: aron makalikay kita sa kasuko nga moabot kanato tungod sa saad nga atong gipanaad kanila, tugotan nato sila nga mabuhi." ²¹Miingon ang mga pangulo ngadto sa ilang katawhan, "Tugoti sila nga mabuhi." Busa, nahimong mga tigbugha ug kahoy ug tigsag-ob ug tubig ang katawhan sa Gibeon alang sa tanang mga Israelita, sama sa giingon sa mga pangulo mahitungod kanila.²²Gitawag sila ni Josue ug giingnan, "Nganong inyo man kaming gilimbongan sa dihang miingon kamo, 'Layo kaayo kami gikan kaninyo', nga nagpuyo man lamang diay kamo duol kanamo? ²³Karon, tungod niini, tinunglo kamo ug ang pipila kaninyo mahimong ulipon hangtod sa hangtod, kadtong mga tigbugha ug kahoy ug tigsag-ob ug tubig alang sa balay sa akong Dios."²⁴Mitubag sila kang Josue ug miingon, "Tungod kay giingon man nganhi sa imong mga sulugoon nga si Yahweh nga inyong Dios nagsugo sa iyang alagad nga si Moises sa paghatag sa tibuok yuta diha kaninyo ug sa paglaglag sa tanan nga mga nagpuyo niining yutaa—busa nangahadlok kami pag-ayo alang sa among mga kinabuhi tungod kaninyo. Maong nabuhat namo kini. ²⁵Karon, tan-awa, gigamhan na ninyo kami. Bisan unsa man ang anaa sa inyong hunahuna nga maayo ug husto nga buhaton nganhi kanamo, buhata kini."²⁶Busa gihimo kini ni Josue alang kanila: iya silang gipahigawas gikan sa pagdumala sa mga Israelita, ug wala sila pamatya sa mga Israelita. ²⁷Nianang adlawa gihimo ni Josue nga mga tigbugha ug kahoy ug tigsag-ob ug tubig ang katawhan sa Gibeon alang sa mga lumolupyo, ug alang sa halaran ni Yahweh, hangtod karong adlawa, didto sa dapit nga gipili ni Yahweh.

10¹Karon sa dihang si Adonizedek, nga hari sa Jerusalem, nakadungog nga nailog ni Josue ang Ai ug naguba gayod kini sa hingpit, (sama sa iyang gibuhat sa Jerico ug sa hari niini), ug nakadungog usab siya kung giunsa sa katawhan sa Gibeon nakigdait sa Israel ug namuyo uban kanila. ²Nangahadlok pag-ayo ang katawhan sa Jerusalem tungod kay ang Gibeon usa man ka dako nga siyudad kaniadto, sama sa usa sa harianon nga mga siyudad. Mas dako pa kini kay sa Ai, ug ang tanan nga mga kalalakin-an niini mga kusgan gayod nga mga manggugubat.³Busa nagpadala ug mensahe si Adonizedek, hari sa Jerusalem, ngadto kang Hoham, hari sa Hebron, kang Piram, hari sa Jarmut, kang Jafia, hari sa Lakis, ug kang Dabir, hari sa Eglon: ⁴"Tungas kamo nganhi kanako ug tabangi ako. Sulongon nato ang Gibeon kay nakigdait man sila kang Josue ug uban sa katawhan sa Israel."⁵Ang lima ka mga hari sa mga Amorihanon, ang hari sa Jerusalem, sa Hebron, sa Jarmut, sa Lakis, ug ang hari sa Eglon nanungas, sila ug ang tanan nilang mga kasundalohan. Gipahimutang nila ang ilang mga posisyon batok sa Gibeon, ug gisulong nila kini.⁶Nagpadala ug mensahe ang katawhan sa Gibeon ngadto kang Josue ug sa kasundalohan nga anaa sa Gilgal. Miingon sila, "Pagdali! Ayaw ninyo kuhaa ang inyong mga kamot nganhi sa inyong mga sulugoon. Tungas dayon kamo dinhi kanamo ug luwasa kami. Tabangi kami, kay ang tanang hari sa mga Amorihanon nga nagpuyo sa kabungtoran nagkahiusa sa pagsulong kanamo." ⁷Mitungas si Josue gikan sa Gilgal, siya ug ang tanan niyang mga kasundalohan uban niya, ug ang tanang kalalakin-an nga mga manggugubat.⁸Miingon si Yahweh kang Josue, "Ayaw kahadlok kanila. Gihatag ko na sila sa imong kamot. Walay usa kanila ang makahimo sa pagpugong sa inyong pagsulong."⁹Miabot dayon si Josue kanila, nga nagmartsa tibuok gabii gikan sa Gilgal. ¹⁰Gilibog ni Yahweh ang kaaway atubangan sa Israel—ug ang Israel nagpatay kanila sa hilabihan nga kamatay didto sa Gibeon, ug gigukod nila sila patungas sa Bet Horon, ug ilang gipamatay sila sa dalan paingon sa Azeka ug Makeda.¹¹Samtang nang-ikyas sila gikan sa Israel, palugsong sa bungtod gikan sa Bet Horon, nagpaulan ug dagkong mga bato si Yahweh gikan sa langit paingon sa Azeka, ug nangamatay sila. Mas daghan pa ang nangamatay tungod sa ulan nga bato kaysa nangamatay pinaagi sa espada sa mga kalalakin-an sa Israel.¹²Unya nakigsulti si Josue kang Yahweh sa adlaw nga gihatag ni Yahweh sa kalalakin-an sa Israel ang kadaogan batok sa mga Amorihanon. Mao kini ang gisulti ni Josue ngadto kang Yahweh atubangan sa Israel, "Adlaw, hunong ibabaw sa Gibeon, ug bulan, sa walog sa Ajalon."¹³Mipundo ang adlaw, ug miundang ang paglihok sa bulan hangtod nga nakapanimalos na ang nasod sa ilang mga kaaway. Wala ba kini nahisulat Sa Libro ni Jasar? Ang adlaw nagpundo sa tungatunga sa kawanangan; wala kini misalop tibuok adlaw. ¹⁴Wala na gayoy sama niining adlawa kaniadto o human niini, sa dihang gituman ni Yahweh ang tingog sa usa ka tawo. Kay si Yahweh man ang nakiggubat alang sa Israel.¹⁵Mibalik si Josue ug ang tibuok Israel ngadto sa kampo sa Gilgal. ¹⁶Karon nakaikyas ug mitago ang lima ka mga hari ngadto sa langob sa Makeda. ¹⁷Gisulti kini kang Josue, "Nakit-an na sila! —ang lima ka mga hari nga mitago sa langob sa Makeda!"¹⁸Miingon si Josue, "Paligiri ug dagkong mga bato ang baba sa langob ug pagbutang ug mga sundalo aron mobantay kanila. ¹⁹Ayaw kamo pagpundo dinhi. Gukda ang inyong mga kaaway ug sulonga sila gikan sa likod. Ayaw sila tugoti nga makasulod sa ilang mga siyudad, tungod kay gihatag naman sila ni Yahweh sa inyong kamot."²⁰Si Josue ug ang mga anak sa Israel nakahuman sa pagpamatay kanila sa usa ka dako kaayo nga pagpamatay, hangtud nga sila hapit na mahurot; diyutay lang sa mga nakaikyas ang nakaabot sa ilang mga siyudad. ²¹Unya namalik nga malinawon ang tibuok kasundalohan ngadto kang Josue nga anaa sa kampo sa Makeda. Ug wala gayoy misulay sa pagsulti ug pulong batok sa katawhan sa Israel.²²Unya miingon si Josue, "Ablihi ang baba sa langob ug gikan sa langob dad-a kanako kining lima ka mga hari." ²³Gihimo nila ang iyang giingon. Gidala nila kaniya ang lima ka mga hari gikan sa langob—ang hari sa Jerusalem, ang hari sa Hebron, ang hari sa Jarmut, ang hari sa Lakis, ug ang hari sa Eglon.²⁴Ug sa dihang gidala na nila ang mga hari ngadto kang Josue, gisugo niya ang matag lalaki sa Israel. Miingon siya sa mga pangulo sa mga kasundalohan nga miuban kaniya sa pagpakiggubat, "Tumbi ang ilang mga liog." Busa miduol sila ug gitumban nila ang ilang mga liog. ²⁵Unya miingon siya kanila, "Ayaw kamo kahadlok ug ayaw kamo kaluya. Pagmalig-on ug pagmaisogon. Mao kini ang buhaton ni Yahweh sa tanan ninyong mga kaaway nga inyong pakigbatokan."²⁶Unya gisulong ug gipatay ni Josue ang mga hari. Gibitay niya sila sa lima ka mga kahoy. Nagbitay sila sa mga kahoy hangtod sa gabii. ²⁷Sa dihang misalop na ang adlaw, naghatag ug mga mando si Josue, ug ila kining ginaog gikan sa mga kahoy ug gilabay kini sa langob diin sila mitago. Gitakban nila ug dagko nga mga bato ang baba sa langob. Nagpabilin gihapon didto kadto nga mga bato hangtod karon.²⁸Niini nga paagi, gisakop ni Josue ang Makeda niadtong adlawa ug gipamatay ang tanan nga atua didto pinaagi sa espada, lakip na ang hari niini. Giguba niya sa hingpit ang tanang atua didto. Wala gayod siyay gibilin nga mga buhi. Gibuhat niya sa hari sa Makeda ang sama sa gibuhat niya sa hari sa Jerico.²⁹Milatas si Josue ug ang tibuok Israel gikan sa Makeda hangtod sa Libna. Nakig-away siya batok sa Libna. ³⁰Gihatag usab kini ni Yahweh sa kamot sa Israel—uban ang ilang hari. Gipatay ni Josue ang matag tawo pinaagi sa espada. Wala siya magbilin ug bisan unsa nga buhi. Gibuhat niya sa hari ang sama sa gibuhat niya ngadto sa hari sa Jerico.³¹Unya milabay si Josue ug ang tibuok Israel gikan sa Libna paingon sa Lakis. Nagkampo sila didto ug nagkiggubat batok niini. ³²Gihatag ni Yahweh ang Lakis ngadto sa kamot sa Israel. Nasakop kini ni Josue sa ikaduha nga adlaw ug gipamatay niya pinaagi sa espada, ug ang tanang tawo nga anaa niini, sama sa iyang gibuhat ngadto sa Libna.³³Unya si Horam, hari sa Gezer, miabot aron tabangan ang Lakis. Gipatay siya ni Josue ug ang iyang kasundalohan hangtod nga wala na gayoy bisan usa kanila ang nahibilin nga buhi.³⁴Unya milatas si Josue ug ang tibuok Israel gikan sa Lakis hangtod sa Eglon. Nagkampo sila didto ug nagkiggubat batok niini, ³⁵ug nailog nila kini niana usab nga adlaw. Gitigbas nila kini pinaagi sa espada ug hingpit gayod ang pagpamatay sa tanan nga anaa niini, sama sa gibuhat ni Josue ngadto sa Lakis.³⁶Unya milatas si Josue ug ang tibuok Israel gikan sa Eglon hangtod sa Hebron. Nakiggubat sila batok kanila. ³⁷Giilog nila kini ug gitigbas pinaagi sa espada ang tanan nga anaa niini, lakip na ang hari ug ang kasikbit nga mga baryo niini, ug ang tanang katawhan niini. Wala gayod silay gibilin nga buhi. Sama sa gibuhat ni Josue ngadto sa Eglon, ilang giguba kini sa hingpit ug tanang tawo nga anaa niini.³⁸Unya mibalik si Josue, ug ang tanang kasundalohan sa Israel uban niya, ug milabay sila sa Debir ug nakiggubat batok niini. ³⁹Gisakop nila kini lakip na ang hari niini ug ang tanang kasikbit nga mga baryo niini. Gitigbas nila sila pinaagi sa espada ug hingpit nga gipamatay ang tanang tawo nga anaa niini. Wala gayoy gibilin sila nga buhi. Ilang gibuhat ngadto sa Debir ug sa hari niini sama sa iyang gibuhat sa Libna ug sa hari niini ug ngadto sa Hebron.⁴⁰Gipildi ni Josue ang tibuok yuta, ang anaa sa kabungtoran, ang Negeb, ang anaa sa kapatagan, ug ang anaa sa tiilan sa mga bungtod. Sa tanan nga mga hari wala gayod siyay gibilin nga buhi. Giguba gayod niya sa hingpit ang matag buhing butang, sama sa gimando ni Yahweh, ang Dios sa Israel. ⁴¹Gitigbas sila ni Josue gikan sa Kades Barnea ngadto sa Gaza, ug ang tibuok nasod sa Gosen ngadto sa Gibeon.⁴²Nasakop ni Josue kining tanan nga mga hari ug ang ilang yuta sa usa lamang ka higayon tungod kay si Yahweh, ang Dios sa Israel, maoy nakigbatok alang sa Israel. ⁴³Unya mipauli si Josue, uban ang tibuok Israel ngadto sa kampo sa Gilgal.

11¹Sa dihang si Jabin, ang hari sa Asor, nakadungog niini, nagpadala siya ug mensahe ngadto kang Jobab, hari sa Madon, ngadto sa hari sa Simron, ug ngadto sa hari sa Acsaf. ²Nagpadala usab siya ug mensahe ngadto sa mga hari nga anaa sa mga kabungtoran nga anaa sa amihanan, ngadto sa walog sa Suba sa Jordan sa habagatang bahin sa kineret, ngadto sa mga kapatagan, ug sa mga kabungtoran sa Dor ngadto sa kasadpan. ³Nagpadala usab siya ug mensahe ngadto sa mga Canaanhon nga anaa sa sidlakan ug kasadpan, sa mga Amorihanon, sa mga Hitihanon, sa mga Perisihanon, sa mga Jebusihanon nga anaa sa kabungtoran, ug sa mga Hebihanon sa Bukid sa Hermon sa yuta sa Mispa.⁴Ang tanan nilang mga kasundalohan naggula uban kanila, daghan kaayo nga mga kasundalohan, sama sa gidaghanon sa balas sa baybayon. Daghan kaayo sila ug mga kabayo ug mga karwahe. ⁵Kining tanan nga mga hari nagtigom sa gitakdang panahon, ug nagkampo sila daplin sa katubigan sa Merom aron makiggubat sa Israel.⁶Si Yahweh miingon kang Josue, "Ayaw kahadlok sa ilang presensiya, tungod kay ugma sa sama niining orasa ihatag ko silang tanan sa Israel ingon nga mga patay. Imong pungkolan ang ilang mga kabayo, ug imong sunogon ang ilang mga karwahe." ⁷Miabot si Josue ug ang tanan nga mga lalaki nga manggugubat. Kalit sila nga miabot ngadto sa mga katubigan sa Merom, ug gisulong ang kaaway.⁸Gihatag ni Yahweh ang mga kaaway ngadto sa kamot sa Israel, ug gitigbas nila sila pinaagi sa ilang mga espada ug gigukod nila sila hangtod sa Sidon, Misrefot Maim, ug hangtod sa walog sa Mispa nga anaa sa sidlakan. Gipanigbas nila sila hangtod nga wala nay nabilin. ⁹Gibuhat ni Josue kanila ang giingon ni Yahweh kaniya. Giputlan niya ug tiil ang mga kabayo ug gisunog ang mga karwahe.¹⁰Mibalik si Josue niana nga oras ug nadakpan si Hasor. Iyang gitigbas ang hari pinaagi sa espada. (Si Hasor maoy labaw niini nga mga gingharian.) ¹¹Gitigbas nila ug espada ang tanang mga buhing binuhat nga anaa didto, ug gigahin niya sila aron laglagon, busa wala gayoy buhing binuhat nga nahibilin. Unya iyang gisunog si Hazor.¹²Giilog ni Josue ang tanang mga siyudad niini nga mga hari. Gidakop usab niya ang tanan nilang mga hari ug gitigbas sila sa sulab sa espada. Gipamatay niya sila sa hingpit pinaagi sa sulab sa espada, sumala sa gisugo ni Moises nga alagad ni Yahweh. ¹³Wala gisunog sa Israel ang mga siyudad nga natukod sa mga bungtod, gawas lamang sa Hasor. Kadto lamang ang gisunog ni Josue.¹⁴Gikuha sa kasundalohan sa Israel ang tanang inilog gikan niining mga siyudad lakip ang mga kahayopan alang sa ilang kaugalingon. Gipamatay nila ang matag tawo pinaagi sa sulab sa espada hangtod nga nangamatay ang tanan. Wala silay gibilin nga buhing binuhat nga nagginhawa. ¹⁵Ingon nga si Jehova nagsugo sa iyang alagad nga si Moises, sa maong paagi, si Moises nagsugo kang Josue, ug busa gibuhat kini ni Josue. Wala siya'y gibilin nga wala buhata sa tanan nga gisugo ni Yahweh nga buhaton ni Moises.¹⁶Giilog ni Josue kadtong tanan nga yuta, ang kabungtoran, ang tanan sa Negeb, ang tanang yuta sa Gosen, ang tiilan sa mga bungtod, ang walog sa Suba sa Jordan, ang kabungtoran sa Israel, ug ang mga kapatagan. ¹⁷Gikan sa Bukid sa Halak nga duol sa Edomea, ug ngadto sa amihanan paingon sa Baal Gad sa walog nga duol sa Lebanon ubos sa Bukid sa Hermon, iyang gisakop ug gipamatay ang tanan nilang mga hari.¹⁸Nakiggubat si Josue sa dugay nga panahon uban sa tanan nga mga hari. ¹⁹Wala gayoy siyudad nga nakighigala sa kasundalohan sa Israel gawas lamang sa mga Hebihanon nga nagpuyo sa Gibeon. Giilog sa Israel ang tanang nahibiling mga siyudad diha sa gubat. ²⁰Kay si Yahweh man ang mipagahi sa ilang mga kasingkasing aron nga mosulong ug makiggubat sila batok sa Israel, aron iyang malaglag sila sa hingpit nga walay kalooy, ingon sa iyang gisugo kang Moises.²¹Unya miabot si Josue niana nga takna ug gilaglag niya ang Anakim. Gibuhat niya kini sa kabungtoran, diha sa Hebron, Debir, Anab, ug sa tanan nga kabungtoran sa Juda, ug sa tanan nga kabungtoran sa Israel. Gilaglag gayod sila ni Josue lakip na ang ilang mga siyudad. ²²Walay usa sa mga Anakim nga nahibilin sa yuta sa Israel gawas sa Gaza, Gat, ug Asdod.²³Busa nasakop ni Josue ang tibuok yuta, sama sa giingon ni Yahweh kang Moises. Gihatag kini ni Josue ingon nga panulondon sa Israel, nga gigahin sa matag tribo. Unya ang yuta nakapahulay gikan sa mga gubat.

12¹Karon mao kini ang mga hari sa yuta, nga nabuntog sa mga kalalakin-an sa Israel. Gipanag-iya sa mga Israelinhon ang yuta sa sidlakang bahin sa Jordan diin ang adlaw mosubang, gikan sa Walog sa Arnon hangtod sa Bukid sa Hermon, ug ang tibuok Araba sa sidlakan. ²Nagpuyo didto sa Hesbon si Sihon, nga hari sa mga Amorihanon. Siya ang nagdumala gikan sa Aroer, nga anaa didto sa utlanan sa pangpang sa Arnon gikan sa taliwala sa walog, ug ang katunga sa Gilead palugsong sa Suba sa Jabbok sa utlanan sa mga Amonihanon.³Si Sihon usab ang nagdumala sa Araba ngadto sa Dagat sa Kinneret, ngadto sa sidlakan, paingon sa Dagat sa Araba (ang Dagat sa Asin) paingon sa sidlakan nga bahin, ang tanan nga paingon sa Bet Jesimot ug paingon sa habagatan nga bahin, ngadto sa tiilan sa mga bakilid sa Bukid sa Pisga. ⁴Si Og, ang hari sa Basan, usa sa nahibiling buhi nga kaliwat sa Refaim, nga nagpuyo sa Astarot ug sa Edrei. ⁵Gidumalahan niya ang Bukid sa Hermon, Saleca, ug ang tibuok Basan, ngadto sa utlanan sa katawhan sa Gesuri ug sa Maakatihanon, ug katunga sa Gilead, ngadto sa utlanan ni Sihon, ang hari sa Hesbon.⁶Si Moises nga alagad ni Yahweh, ug ang mga katawhan sa Israel nagbuntog kanila, ug gihatag ni Moises nga alagad ni Yahweh, ang yuta ingon nga mapanag-iya sa mga Reubenhanon, sa mga Gadihanon, ug ang katunga sa tribo ni Manases.⁷Mao kini ang mga hari sa yuta nga gibuntog ni Josue ug sa katawhan sa Israel sa kasadpang bahin sa Jordan, gikan sa Baal Gad sa walog nga duol sa Lebanon padulong sa Bukid sa Halak nga duol sa Edomea. Gihatag ni Josue ang yuta ngadto sa mga tribo sa Israel aron ilang panag-iyahon. ⁸Gihatag niya kanila ang kabungtoran, ang kapatagan, ang Araba, ang daplin sa mga kabukiran, ang kamingawan, ug ang Negeb—ang yuta sa mga Hitihanon, Amorihanon, Canaanhon, Perisihanon, Hibihanon, ug mga Jebusihanon.⁹Ang mga hari naglakip sa hari sa Jerico,, ang hari sa Ai nga didto sa daplin sa Betel, ¹⁰ang hari sa Jerusalem, ang hari sa Enaim, ¹¹ang hari sa Jarmut, ang hari sa Lakis, ¹²ang hari sa Eglon, ang hari sa Gezer,¹³ang hari sa Dabir, ang hari sa Geder, ¹⁴ang hari sa Horma, ang hari sa Arad, ¹⁵ang hari sa Libna, ang hari sa Adulam, ¹⁶ang hari sa Makeda, ang hari sa Betel,¹⁷Ang hari sa Tapua, ang hari sa Heper, ¹⁸ang hari sa Afec, ang hari sa Lasaron, ¹⁹ang hari sa Madon, ang hari sa Hazor, ²⁰ang hari sa Simron Meron, ang hari sa Acsaf,²¹ang hari sa Taanac, ²²ang hari sa Megido, ang hari sa Cades, ang hari sa Jokneam sa Carmel, ²³ang hari sa Dor sa Nafat Dor, ang hari sa Goyim sa Gilgal, ²⁴ug ang hari sa Tirsa. Adunay ³¹tanan ka mga hari.

13¹Karon tigulang ka na kaayo si Josue sa dihang miingon si Yahweh kaniya, "Tigulang na kaayo ka, apan daghan pa kaayo ang yuta nga ilogon.²Mao kini ang yuta nga nahibilin pa: ang tanang mga rehiyon sa Filistihanon, ug ang tanan nga didto sa Gesurihanon, ³gikan sa Sihor, nga sidlakang bahin sa Ehipto, ug sa Amihanan ngadto sa utlanan sa Ekron, nga diin gipanag-iyahan sa mga Canaanhon; ang lima ka mga magmamando sa mga Filistihanon, niadtong anaa sa Gaza, Asdod, Ascalon, Gat, ug sa Ekron—ang yuta nga gipanag-iyahan sa mga Abihanon.⁴Sa habagatan (ang teritoryo sa mga Avihanon); ang tanang kayutaan sa mga Canaanhon , gikan sa Ara nga sakup sa mga Sidonhanon, hangtud sa Aphec nga anaa sa utlanan sa mga Amorehanon; ⁵ang yuta sa mga Gebalihanon, ang tibuok Lebanon paingon sa sidlakan, gikan sa Baal Gad ubos sa Bukid sa Hermon hangtod sa Lebo Hamat.⁶Usab, ang tanang lumolupyo sa kabungtoran gikan sa Lebanon paingon sa Misrefot Maim, lakip ang tanang katawhan sa Sidon. Papahawaon ko sila atubangan sa kasundalohan sa Israel. Siguroha nga mabahinbahin ang yuta ngadto sa Israel ingon nga panulondon sumala sa akong gisugo kanimo. ⁷Bahinbahina kini nga yuta ingon nga panulondon sa siyam ka tribo ug sa katunga sa tribo ni Manases."⁸Uban sa katunga sa tribo ni Manases, ang Reubenhanon ug ang Gadihanon nakadawat sa ilang panulondon nga gihatag ni Moises kanila sa sidlakang bahin sa Jordan, ⁹gikan sa Aroer, nga anaa sa daplin pangpang sa suba sa Arnon (lakip na ang siyudad nga anaa sa taliwala sa pangpang), ngadto sa tanang patag sa Medeba paingon sa Dibon;¹⁰ang tanang mga siyudad ni Sihon, hari sa mga Amorihanon, nga nagdumala sa Hesbon, padulong na sa utlanan sa mga Amonihanon; ¹¹ang Gilead, ug ang rehiyon sa Gesurihanon ug sa Maacatihanon, ang tanang bukid sa Hermon, ang tibuok Basan paingon sa Saleca; ¹²ang tanang gingharian ni Og nga anaa sa Basan, nga naghari sa Astarot ug sa Edrei—mao kini ang mga salin sa nahibilin sa mga Refaim—gibuntog sila ni Moises ug gipapahawa sila.¹³Apan wala gipapahawa sa katawhan sa Israel ang Gesurihanon o ang Maacatihanon. Hinuon, mipuyo uban sa mga Israelita ang katawhan sa Gesur ug ang Maacat niining adlawa.¹⁴Ang mga tribo lamang ni Levi ang wala hatagi ni Moises ug panulondon. Ang mga halad kang Yahweh, ang Dios sa Israel, nga sinunog sa kalayo, mao ang ilang panulondon, sumala sa giingon sa Dios kang Moises.¹⁵Gihatag ni Moises ang panulondon sa tribo ni Reuben, banay sa banay. ¹⁶Gikan sa Aroer ang yuta nga ilang gisakopan, nga anaa sa daplin sa pangpang sa Suba sa Arnon, ug ang siyudad nga anaa sa taliwala sa walog, ug ang tanang patag sa Medeba.¹⁷Nadawat usab ni Reuben ang Hesbon, ug ang tanang siyudad nga anaa sa kapatagan, sa Dibon, ug Bamot Baal, ug Bet Baal Meon, ¹⁸ug Jahas, ug Kedemot, ug Mefaat, ¹⁹ug Kiriataim, ug Sebma, ug Seretsahar nga anaa sa bungtod sa walog.²⁰Nadawat usab ni Reuben ang Bet Peor, ang mga bakilid sa Pisga, Bet Jesimot, ²¹ang tanang siyudad sa kapatagan, ug ang tanang gingharian ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon, nga naghari sa Hesbon, nga nabuntog ni Moises kauban sa mga pangulo sa Midian, sa Evi, sa Rekem, sa Zur, sa Hur ug sa Reba, ang mga prinsipe sa Sihon, nga nagpuyo didto sa yuta.²²Gipatay usab sa katawhan sa Israel pinaagi sa espada si Balaam nga anak nga lalaki ni Beor, nga nagapanagna, uban niadtong ilang gipatay. ²³Ang utlanan sa tribo ni Reuben mao ang Suba sa Jordan; mao kini ang ilang utlanan. Mao kini ang panulondon sa tribo ni Reuben, nga gihatag sa ilang mga banay, uban sa ilang mga siyudad ug sa mga baryo niini.²⁴Mao kini ang gihatag ni Moises ngadto sa tribo ni Gad, banay sa banay: ²⁵Ang ilang yutang gipanag-iyahan mao ang Jazer, ang tanang mga siyudad sa Gilead ug katunga sa yuta sa mga Amonihanon, ngadto sa Aroer, sa sidlakang bahin sa Raba, ²⁶gikan sa Hesbon paingon sa Rama Mispe ug sa Betonim, gikan sa Mahanaim paingon sa yutang gisakopan sa Debir.²⁷Ngadto sa walog, gihatag ni Moises kanila ang Bet Haram, Bet Nimra, Sucot, ug Sapon, ang uban pa nga gingharian ni Sihon nga hari sa Hesbon, ug ang Jordan ingon nga utlanan, ngadto sa kataposang bahin sa Dagat sa Cineret paingon sa sidlakang bahin sa Jordan. ²⁸Mao kini ang panulondon sa tribo ni Gad, banay sa banay, uban sa mga siyudad ug mga baryo niini.²⁹Gihatagan ni Moises ug panulondon ang katunga sa tribo ni Manases. Gihatagan ug bahin ang katunga sa tribo sa katawhan ni Manases, banay sa banay. ³⁰Ang ilang yutang gisakopan gikan sa Mahanaim, ang tibuok Basan, ang tibuok gingharian ni Og ang hari sa Basan, ug ang tibuok lungsod sa Jair, nga anaa sa Basan, nga 60 ka mga siyudad; ³¹ang katunga sa Gilead, ug ang Astarot ug ang Edrei (ang harianong mga siyudad ni Og sa Basan). Gigahin kini ngadto sa banay ni Maquir nga anak nga lalaki ni Manases—katunga sa mga katawhan ni Maquir, banay sa banay.³²Mao kini ang mga panulondon nga gigahin ni Moises ngadto kanila didto sa kapatagan sa Moab, unahan sa Jordan sa silangan nga bahin sa Jerico. ³³Wala gihatagan si Moises ug panulondon ang mga tribo ni Levi. Si Yahweh, ang Dios sa Israel, mao ang ilang panulondon, sumala sa iyang giingon kanila.

14¹Mao kini ang mga dapit sa yuta nga nadawat sa katawhan sa Israel ingon nga ilang panulundon sa yuta sa Canaan, nga gigahin ngadto kanila ni Eleazar nga pari, ni Josue nga anak nga lalaki ni Nun, ug ang mga pangulo sa mga banay sa Israel nagbahinbahin kanila.²Ang ilang mga panulondon gipili pinaagi sa pagripa sa siyam ug katunga sa mga tribo, sumala sa gimando ni Yahweh pinaagi kang Moises. ³Kay gihatag na man ni Moises ang panulondon sa duha ug sa katunga sa mga tribo ang unahan sa Jordan, apan wala siya mihatag ug panulondon sa mga Levita. ⁴Sa pagkatinuod duha ka tribo ang tribo ni Jose, ang Manases ug Efraim. Ug wala gayoy yutang panulondon nga gihatag ngadto sa mga Levita, apan mga siyudad lamang nga ilang kapuy-an, uban ang sibsibanan sa ilang binuhing mananap ug alang sa ilang kaugalingong mga kahimanan sa panginabuhi. ⁵Gibuhat sa katawhan sa Israel sumala sa gimando ni Yahweh kang Moises, busa gibahinbahin nila ang yuta.⁶Unya miadto ang tribo ni Juda kang Josue didto sa Gigal. Si Caleb nga anak nga lalaki ni Jefone nga Kenisihanon, miingon kaniya, "Nasayod ka kung unsa ang gisulti ni Yahweh kang Moises ang tawo sa Dios nga adunay kahangawa kanimo ug kanako ngadto sa Kades Barnea. ⁷40 anyos ako sa dihang gipadala ako ni Moises nga alagad ni Yahweh gikan sa Kades Barnea aron sa pagpaniid sa yuta. Nagpahibalo ako kaniya pag-usab sumala sa giingon sa akong kasingkasing.⁸Apan ang akong mga igsoon nga lalaki nga miadto uban kanako nagpatunaw sa kasingkasing sa mga tawo tungod sa kahadlok. Apan hingpit ko nga gisunod si Yahweh nga akong Dios. ⁹Nanumpa si Moises nianang adlawa, nga nag-ingon, 'Sigurado gayod nga ang yuta nga gilaktan sa imong mga tiil mahimong panunlondon alang kanimo ug sa imong mga anak hangtod sa kahangtoran, tungod kay hingpit mo man nga gisunod si Yahweh nga akong Dios.'¹⁰Karon, tan-awa! Gibuhi pa gihapon ako ni Yahweh niining 45 ka tuig, sama sa iyang giingon—gikan sa panahon nga nagsulti si Yahweh niini nga pulong kang Moises, samtang nagpanaw ang mga Israelita sa kamingawan. Karon, tan-awa! 85 na ako ka tuig. ¹¹Kusgan pa gihapon ako hangtod niining adlawa sama sa panahon nga gipadala ako ni Moises kaniadto. Ang akong kusog karon sama sa akong kusog kaniadto, alang sa gubat ug pag-adto ug pag-anhi.¹²Busa karon ihatag kanako kining kabungtoran, nga gisaad ni Yahweh kanako niadtong adlawa. Kay nadungog nimo nianang adlawa nga ang mga kaliwat ni Anakim atoa didto uban sa bantogan ug lig-on nga mga siyudad. Mahimo nga mouban si Yahweh kanako ug papahawaon ko sila, sumala sa giingon ni Yahweh."¹³Unya gipanalanginan siya ni Josue ug gihatag kaniya ang Hebron ingon nga panulundon ni Caleb nga anak nga lalaki ni Jefone. ¹⁴Busa ang Hebron nahimong panulondon ni Caleb nga anak nga lalaki ni Jefone nga Kenisihanon hangtod niining adlawa, tungod kay mituman man gayod siya kang Yahweh, nga Dios sa Israel. ¹⁵Karon ang ngalan sa Hebron kaniadto mao ang Kiriat-Arba. (Si Arba ang nahimong labing bantogan nga kaliwat ni Anakim.) Unya nagmalinawon ang yuta gikan sa panaggubat.

15¹Ang gigahin nga yuta alang sa tribo sa katawhan ni Juda, banay sa banay, gikan sa habagatan ngadto sa utlanan sa Edomea, uban sa kamingawan sa Sin nga labing halayo nga bahin sa habagatan. ²Ang ilang utlanan sa habagatan nagsugod gikan sa kataposan sa Dagat Asin, gikan sa baybayon nga nag-atubang sa habagatan.³Ang ilang sunod nga utlanan paingon ngadto sa habagatan nga bungtod sa Akrabim ug mipadayon paingon sa Sin, ug patungas sa habagatan sa Kades Barnea, agi sa Esron, ug hangtod sa Adar, diin miliko sa Karka. ⁴Mipadayon kini ngadto sa Asmon, misubay sa sapa sa Ehipto, ug misangko kini sa dagat. Mao kini ang ilang utlanan sa habagatan.⁵Ang utlanan sa sidlakan mao ang Dagat Asin, nga anaa sa baba sa Jordan. Ang utlanan sa amihan nagsugod gikan sa baybayon sa dagat nga anaa sa baba sa Jordan. ⁶Patungas kini ngadto sa Bet Hogla ug mipadayon sa amihan sa Bet Araba. Unya patungas kini ngadto sa Bato ni Bohan nga anak ni Reuben.⁷Unya ang utlanan patungas ngadto sa Debir gikan sa walog sa Acor, ug paingon sa amihanan, liko ngadto sa Gilgal, nga atbang sa bungtod sa Adumim, nga anaa sa habagatan nga bahin sa walog. Unya mipadayon ang utlanan paingon sa mga tuboran sa En Semes ug paingon sa En Rogel. ⁸Unya mitungas ang utlanan sa walog sa Ben Hinnom ngadto sa habagatan nga bahin sa siyudad sa Jebusihanon (nga mao ang Jerusalem). Unya mitungas kini ngadto sa tumoy sa bungtod nga nagsumpay sa walog sa Hinom, sa kasadpan, nga anaa tumoy sa amihanan sa walog sa Refaim.⁹Unya misibog ang utlanan gikan sa tumoy sa kabungtoran ngadto sa tuboran sa Neptoa, ug mipadayon pa gayod gikan didto ngadto sa mga siyudad sa Bukid sa Efron. Unya ang utlanan miliko palibot sa Baala (o Kiriat Jarim). ¹⁰Unya ang utlanan milibot sa kasadpan sa Baala ngadto sa Bukid sa Seir, ug mipadayon ngadto sa pikas bahin sa Bukid sa Jarim nga anaa sa amihan (o Keslon), palugsong ngadto sa Bet Semes, ug saylo ngadto sa Timna.¹¹Ang utlanan mipadayon tapad sa amihanang bungtod sa Ekron, unya miliko kini palibot sa Sikron ug mipadayon ngadto sa Bukid sa Baala, gikan didto mipaingon kini ngadto sa Jebnel. Ang utlanan natapos sa dagat. ¹²Ang utlanan sa kasadpan mao ang Dakong Dagat ug ang baybayon niini. Mao kini ang utlanan palibot sa tribo ni Juda, banay sa banay.¹³Sa pagtuman sa mando ni Yahweh ngadto kang Josue, gihatag ni Josue ngadto kang Caleb nga anak ni Jefone ang gigahin nga yuta taliwala sa tribo ni Juda, ang Kiriat Arba, nga mao ang, Hebron (si Arba mao ang amahan ni Anak). ¹⁴Gipapahawa ni Caleb gikan didto ang tulo ka mga anak nga lalaki ni Anak: si Sesai, si Ahiman ug si Talmai, ang mga kaliwat ni Anak. ¹⁵Mitungas siya gikan didto batok sa mga lumolupyo sa Dabir (Ang Dabir gitawag kaniadto ug Kiriat Seper).¹⁶Miingon si Caleb, "Ang tawo nga mosulong sa Kiriat Seper ug mobuntog niini, ngadto kaniya ihatag ko ang akong anak nga babaye nga si Acsa ingon nga asawa." ¹⁷Sa dihang si Otniel nga anak nga lalaki ni Kenas, nga igsoong lalaki ni Caleb, mibuntog niini, gihatag ni Caleb kaniya si Acsa nga iyang anak nga babaye ingon nga asawa.¹⁸Pagkahuman dayon niana, miadto si Acsa kang Otniel ug giawhag niya siya nga hangyoon ang iyang amahan alang sa usa ka uma. Ug sa dihang mikanaog siya sa iyang asno, miingon si Caleb kaniya, "Unsa man ang imong gusto?"¹⁹Mitubag si Acsa, "Mohangyo ako. Sanglit gihatag mo na man kanako ang yuta sa Negeb, hatagi usab ako ug pipila ka mga tuboran sa tubig." Ug gihatag ni Caleb kaniya ang taas nga bahin nga mga tuboran ug ubos nga bahin nga mga tuboran.²⁰Mao kini ang panulondon sa tribo ni Juda, banay sa banay.²¹Ang mga siyudad nga sakop sa tribo ni Juda nga anaa sa halayong habagatan, atubangan sa utlanan sa Edomea, mao ang Kabseel, Eder, Jagur, ²²Kina, Dimona, Adada, ²³Kedes, Hazor, Itnan, ²⁴Sip, Telem, Bealot.²⁵Hasor Hadata, Kiriot Hezron (gitawag usab kini ug Hazor), ²⁶Amam, Shema, Molada, ²⁷Hazar Gada, Hesmon, Bet Pelet, ²⁸Hazar Sual, Berseba, Bisiotia.²⁹Baala, Iyim, Esem, ³⁰Eltolad, Chesil, Horma, ³¹Siklag, Madmana, Sansana, ³²Lebaot, Silim, Ain, ug Rimon. Sa kinatibuk-an, 29 kini ka mga siyudad lakip ang kabaryohan niini.³³Sa ubos nga bahin anaa ang Estaol, Zora, Asna, ³⁴Sanoa, En Ganim, Tapua, Enam, ³⁵Jarmut, Adulam, Soco, Aseka, ³⁶Saaraim, Aditaim, ug Gedera (nga mao ang, Gederotaim). Napulo ug upat ang gidaghanon niini nga mga siyudad, lakip ang kabaryohan niini.³⁷Senan, Hadasa, Migdalgad, ³⁸Dilean, Mispa, Joctel, ³⁹Lakis, Boscat, Eglon.⁴⁰Kabon, Lamam, Kitlis, ⁴¹Gederot, Bet Dagon, Naama, Makeda. Napulo ug unom kini ka mga siyudad ang gidaghanon, lakip ang kabaryohan niini.⁴²Libna, Eter, Asan, ⁴³Ifta, Asna, Nesib, ⁴⁴Kela, Acsib, Maresa. Siyam kini ka mga siyudad, lakip ang kabaryohan niini.⁴⁵Ekron, uban sa nakapalibot nga mga lungsod ug kabaryohan niini; ⁴⁶gikan sa Ekron ngadto sa Dakong Dagat, tanan nga kabaryohan nga duol sa Asdod, lakip ang mga kabaryohan niini. ⁴⁷Asdod, ang nakapalibot nga mga lungsod ug kabaryohan niini; Gasa, ang nakapalibot nga mga lungsod ug kabaryohan niini; ngadto sa sapa sa Ehipto, ug ngadto sa Dakong Dagat uban sa kabaybayonan niini.⁴⁸Sa kabungtoran, Samir, Jatir, Soco, ⁴⁹Dana, Kiriat Sana (nga mao ang, Dabir), ⁵⁰Anab, Estemo, Anim, ⁵¹Gosen, Holon, ug Gilo. Napulo ug usa kini ka mga siyudad, lakip ang kabaryohan niini.⁵²Arab, Duma, Esan, ⁵³Janim, Bet Tapua, Afeka, ⁵⁴Humta, Kiriat Arba (nga mao ang, Hebron), ug Sior. Siyam kini ka mga siyudad, lakip ang mga kabaryohan niini.⁵⁵Maon, Carmel, Sip, Juta, ⁵⁶Jezrel, Jokdem, Sanoa, ⁵⁷Cain, Gibea, ug Timna. Napulo kini ka mga siyudad, lakip ang mga kabaryohan niini.⁵⁸Halol, Bet Sur, Gedor, ⁵⁹Maarat, Bet Anot, ug Eltecon. Unom kini ka mga siyudad, lakip ang mga kabaryohan niini.⁶⁰Kiriat Baal (nga mao ang, Kiriat Tiarim), ug Raba. Duha kini ka mga siyudad, lakip ang mga kabaryohan niini. ⁶¹Sa kamingawan, anaa ang Bet Araba, Medin, Secaca, ⁶²Nibsan, ang Siyudad sa Asin, ug ang En Gedi. Unom kini ka mga siyudad, lakip ang mga kabaryohan niini.⁶³Apan alang sa mga Jebusihanon, nga mga lumolupyo sa Jerusalem, ang tribo ni Juda wala makapahawa kanila, busa ang mga Jebusihanon nagpuyo didto uban sa tribo ni Juda hangtod karong mga adlawa.

16¹Ang gigahin nga yuta alang sa tribo ni Jose nagsugod gikan sa Jordan paingon sa Jerico, sidlakan nga bahin sa mga tuboran sa Jerico, ngadto sa kamingawan, patungas gikan sa Jerico latas sa kabungtoran sa Betel. ²Unya gikan sa Betel paingon ngadto sa Luz ug mipadayon ngadto sa Atarot, nga yutang gipanag-iyahan sa Arkihanon.³Unya palugsong kini paingon sa kasadpan sa yutang gipanag-iyahan sa Japlitanon, hangtod sa yutang gipanag-iyahan sa ubos nga bahin sa Bet Horon, ug unya ngadto sa Geser; dagat ang kataposan niini. ⁴Sa niini nga paagi ang mga tribo ni Jose, Manases ug Efraim nakadawat sa ilang panulondon.⁵Ang yuta nga gipanag-iyahan sa tribo ni Efraim, banay sa banay: Ang utlanan sa ilang panulondon sa sidlakan gikan sa Atarot Adar ingon kalayo sa Ibabaw nga Bahin sa Bet Horon, ⁶ug gikan didto mipadayon kini ngadto sa dagat. Gikan sa Micmetat sa amihanang bahin miliko kini sa sidlakan atubangan sa Taanat Silo ug mipadayon lapas pa niini ngadto sa sidlakan sa Janoa. ⁷Unya milugsong kini gikan sa Janoa paingon sa Atarot ug sa Naara, ug unya sangko sa Jerico, Jordan ang kataposan niini.⁸Gikan sa Tapua ang utlanan paingon sa kasadpang bahin ngadto sa sapa sa Kana ug dagat ang kataposan niini. Mao kini ang panulondon sa tribo ni Efraim, gigahin ngadto sa ilang kabanayan, ⁹uban sa mga siyudad nga gipili alang sa tribo ni Efraim sulod sa panulondon sa tribo ni Manases—ang tanan nga siyudad, ingon man usab ang kabaryohan niini.¹⁰Wala nila napahawa ang mga Canaanhon nga nagpuyo sa Geser, mao nga ang mga Canaanhon nagpuyo sulod sa Efraim hangtod karong adlawa, apan kining mga tawhana gipugos sa pagtrabaho.

17¹Mao kini ang gigahin nga yuta alang sa tribo ni Manases (nga kamagulangan nga anak ni Jose) — nga, alang kang Maquir, nga kamagulangan nga anak ni Manases nga sa iyang kaugalingon mao ang amahan ni Gilead. Gigahin ang yuta sa Gilead ug Basan sa mga kaliwat ni Maquir, tungod kay si Maquir usa ka tawo nga manggugubat. ²Gigahin ang yuta sa nahabilin nga tribo ni Manases, gihatag ngadto sa ilang kabanayan—si Abi Eser, si Helek, si Asriel, si Siquem, si Heper, ug si Semida. Mao kini ang kalalakin-an nga mga kaliwat ni Manases nga anak nga lalaki ni Jose, gipaila sa ilang kabanayan.³Karon si Selofehad nga anak nga lalaki ni Heper nga anak nga lalaki ni Gilead nga anak nga lalaki ni Maquir nga anak nga lalaki ni Manases walay anak nga mga lalaki, apan mga babaye lamang. Ang mga ngalan sa iyang mga anak nga babaye mao si Maala, si Noa, si Hegla, si Milca, ug si Tersa. ⁴Giduol nila si Eleazar nga pari, si Josue nga anak nga lalaki ni Nun, ug ang mga pangulo, ug miingon sila, "Nagsugo si Yahweh kang Moises nga ihatag kanamo ang panulondon uban sa among kaigsoonan nga mga lalaki." Busa, sa pagtuman sa sugo ni Yahweh, gihatagan niya kadtong mga babaye ug panulondon taliwala sa mga igsoong lalaki sa ilang amahan.⁵Napulo ka bahin sa yuta ang gigahin kang Manases nga anaa sa Gilead ug Basan, diin atua sa pikas bahin sa Jordan, ⁶tungod kay nakadawat ug panulondon uban sa iyang mga anak nga lalaki ang mga anak nga babaye ni Manases. Gigahin ang yuta sa Gilead sa nahabilin nga mga kaliwat ni Manases.⁷Ang yuta nga gipanag-iyahan ni Manases misangko gikan sa Aser ngadto sa Micmetat, nga anaa sa sidlakang bahin sa Sekem. Unya ang utlanan mipaingon sa habagatang bahin niadtong namuyo duol sa tuboran sa Tapua. ⁸(Ang yuta sa Tapua gipanag-iyahan ni Manases, apan ang lungsod sa Tapua nga anaa sa utlanan ni Manases gipanag-iyahan sa katawhan sa Efraim.)⁹Ang utlanan palugsong paingon ngadto sa sapa sa Kana. Kini nga mga siyudad sa habagatang bahin sa sapa taliwala sa mga lungsod ni Manases gipanag-iyahan ni Efraim. Ang utlanan ni Manases anaa sa amihanang bahin sa sapa, ug dagat ang kataposan niini. ¹⁰Ang yuta nga paingon sa habagatan gipanag-iyahan ni Efraim, ug ang yuta nga paingon sa amihan kang Manases; dagat ang utlanan niini. Sa amihanang bahin makita kang Aser, ug sa sidlakan, kang Isacar.¹¹Ingon man sa Issachar ug sa Aser, naangkon ni Manases ang Bet San ug ang kabaryohan niini, ang Iblem ug ang kabaryohan niini, ang mga lumolupyo sa Dor ug ang kabaryohan niini, ang mga lumolupyo sa Endor ug ang kabaryohan niini, ang mga lumolupyo sa Taanac ug ang kabaryohan niini, ug ang mga lumolupyo sa Megido ug ang kabaryohan niini (ug ang ikatulo nga siyudad mao ang Nafet). ¹²Apan ang tribo ni Manases wala makaangkon niadtong mga siyudara, kay ang mga Canaanhon nagpadayon man sa pagpuyo niining yutaa.¹³Sa diha nga milig-on ang katawhan sa Israel, gipugos nila sa pagpatrabaho ang mga Canaanhon, apan wala gayod sila makapahawa kanila.¹⁴Unya ang mga kaliwat ni Jose miingon kang Josue, nag-ingon, "Nganong gihatagan mo man lamang kami ug usa ka gigahin nga yuta ug usa ka bahin ingon nga panulundon, sanglit daghan man kaayo kami nga katawhan, ug sa kinatibuk-an gipanalanginan man kami ni Yahweh?" ¹⁵Miingon si Josue kanila, "Kung daghan kamo nga katawhan, tungas kamo sa inyong kaugalingon ngadto sa kalasangan ug didto hawani ang yuta alang sa inyong kaugalingon didto sa yuta nga anaa sa mga Perisihanon ug sa Refaihanon. Buhata kini, sanglit ang kabungtoran ni Efraim gamay lamang kaayo alang kaninyo."¹⁶Ang mga kaliwat ni Jose miingon, "Ang kabungtoran dili pa paigo alang kanamo. Apan ang tanan nga Canaanhon nga nagpuyo sa walog adunay mga puthaw nga karwahe, silang tanan nga atua sa Beth-san ug ang mga kabaryohan niini, ug kadtong atua sa walog sa Jezreel." ¹⁷Unya miingon si Josue sa panimalay ni Jose—kang Efraim ug kang Manases, "Daghan kamo nga katawhan, ug aduna kamoy dako nga kagahom. Kinahanglan dili lamang usa ka bahin nga yuta ang igahin kaninyo. ¹⁸Ang kabungtoran mainyo usab. Bisan ug kalasangan kini, hawanan ninyo kini ug panag-iyahon ninyo paingon sa mga utlanan niini. Mapahawa ninyo ang mga Canaanhon, bisan tuod ug aduna silay mga puthaw nga karwahe, ug bisan tuod kusgan sila."

18¹Unya nanagtigom ang tibuok katawhan sa Israel didto sa Shilo. Gitukod nila ang tolda nga tagboanan didto ug gibuntog nila ang yuta nga anaa sa ilang atubangan. ²May pito pa gihapon ka mga tribo taliwala sa katawhan sa Israel ang wala pa nahatagan ug panulondon.³Miingon si Josue sa katawhan sa Israel, "Hangtod kanus-a paman kamo maglangay sa pag-adto sa yuta nga gihatag ni Yahweh kaninyo, ang Dios sa inyong mga katigulangan? ⁴Pagpili kamo ug tulo ka tawo sa matag tribo, ug ipadala ko sila. Moadto sila ug magsusi sa kayutaan sa taas ug sa ubos nga bahin. Magsulat sila ug paghulagway sa ilang mga panulondon, ug unya mobalik sila kanako.⁵Bahinon nila kini sa pito ka bahin. Magpabilin ang Juda sa ilang ginsakopan didto sa habagatan, ug ang panimalay ni Jose magpadayon sa ilang ginsakopan sa amihanan. ⁶Ihulagway ninyo ang yuta sa pito ka bahin ug dad-a ang paghulagway dinhi kanako. Magripa ako alang kaninyo dinhi sa atubangan ni Yahweh nga atong Dios.⁷Walay bahin ang mga Levita diha kaninyo, kay ang pagkapari alang kang Yahweh mao ang ilang panulondon. Si Gad, si Reuben, ug ang katunga sa tribo ni Manases nakadawat na sa ilang panulondon, tabok sa Jordan. Mao kini ang panulondon nga gihatag kanila ni Moises nga alagad ni Yahweh."⁸Busa nanindog ang mga kalalakin-an ug nanglakaw. Gimandoan ni Josue ang mga nanglakaw sa pagsulat ug paghulagway sa yuta, nga nag-ingon, "Tungas ug lugsong ngadto sa yuta ug pagsulat ug hulagway niini ug balik kanako. Magripa ako alang kaninyo dinhi sa atubangan ni Yahweh sa Shilo." ⁹Mibiya ang kalalakin-an ug milakaw patungas ug palugsong didto sa yuta ug nagsulat ug paghulagway niini didto sa linukot nga basahon sa mga siyudad sa pito ka bahin, gilista ang mga siyudad sa matag bahin. Unya namalik sila kang Josue didto sa kampo sa Shilo.¹⁰Unya nagripa si Josue alang kanila didto sa Shilo atubangan ni Yahweh. Ug didto gibahin ni Josue ang yuta ngadto sa katawhan sa Israel, ug nahatagan ang matag usa sa iyang bahin sa yuta.¹¹Ang gitagana nga yuta alang sa tribo ni Benjamin banay sa banay. Ang ginsakopan sa gihatag kanila nga yuta makita sa taliwala sa mga kaliwat ni Juda ug sa mga kaliwat ni Jose. ¹²Sa amihanang bahin, nagsugod ang ilang utlanan sa Jordan. Ang utlanan miabot sa amihanang dapit sa Jerico, ug unya paingon sa kabungtoran sa kasadpang bahin. Didto nakaabot kini sa kamingawan sa Bet Aven.¹³Gikan didto miabot ang utlanan sa habagatan didto sa Luz (ang samang dapit sa Betel). Unya mipaubos ang utlanan ngadto sa Atarot Adar, didto sa bukid nga anaa sa habagatan sa Bet Horon. ¹⁴Mipadayon ang utlanan sa laing direksyon: sa kasadpang bahin miabot kini sa habagatan, paingon sa bukid gikan sa Bet Horon. Kining utlanan misangko sa Kiriat Baal (mao kini ang Kiriat Jearim), ang siyudad nga nahisakop sa tribo ni Juda. Mao kini ang porma sa utlanan sa kasadpang bahin.¹⁵Ang habagatang bahin nagsugod sa gawas sa Kiriat Jearim. Miabot ang utlanan gikan didto paingon sa Efron, ngadto sa tuboran sa katubigan sa Neftoa. ¹⁶Miabot ang utlanan hangtod sa utlanan sa kabukiran nga atbang sa walog sa Ben Hinom, nga anaa sa kataposang bahin sa amihanan nga walog sa Refaim. Ug miabot kini ngadto sa walog sa Hinom, habagatan sa bakilid nga bahin sa Jebusnon, ug miabot pa gayod sa En Rogel.¹⁷Miabot kini ngadto sa amihanan, padulong sa En Shemes, ug gikan didto miabot ang utlanan sa Gelilot, nga atbang sa tungason sa Adumim. Unya miabot kini ngadto sa Bato ni Bohan ang anak nga lalaki ni Reuben. ¹⁸Milapas kini sa amihanang dapit sa Bet Araba ug paubos ngadto sa Araba.¹⁹Milapas ang utlanan ngadto sa amihan nga abaga sa Bet Hogla. Natapos ang utlanan sa amihanang baybayon sa Dagat Asin, didto sa kataposang bahin sa habagatan sa Jordan. Mao kini ang utlanan sa habagatan. ²⁰Nahimong utlanan ang Jordan sa sidlakang bahin. Mao kini ang panulondon sa tribo ni Benjamin, ug gihatag kini banay sa banay, utlanan human sa utlanan, sa tibuok palibot.²¹Karon ang mga siyudad sa tribo ni Benjamin, banay sa banay, aduna niining mga siyudad: ang Jerico, Bet Hogla, Emek Keziz, ²²Bet Araba, Zemaraim, Betel, ²³Avim, Para, Ofra, ²⁴Kefar Amoni, Ofni, ug Geba. Adunay napulog duha ka mga siyudad, lakip na ang ilang mga baryo.²⁵Adunay mga siyudad usab sa Gibeon, Rama, Beerot, ²⁶Mizpa, Kefira, Moza, ²⁷Rekem, Irpeel, Tarala, ²⁸Zela, Haelef, Jebus (sama sa Jerusalem), Gibea, ug Kiriat. Adunay napulog upat ka mga siyudad, lakip na ang mga baryo. Mao kini ang mga panulondon ni Benjamin alang sa ilang mga banay.

19¹Ang ikaduha nga pagripa nangadto kang Simeon, banay sa banay. Ang ilang panulondon anaa sa tungatunga sa panulondon nga nasakop sa tribo ni Juda.²Lakip sa ilang panulondon ang Beersheba, Sheba, Molada, ³Hazar Shual, Bala, Ezem, ⁴Eltolad, Betul, ug Horma.⁵Nakuha usab ni Simeon ang Ziklag, Bet Marcabot, Hazar Susa, ⁶Bet Lebaot, ug ang Sharuhen. Kini napulog tulo ka mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo. ⁷Nakuha usab ni Simeon ang Ain, Rimon, Eter, ug ang Ashan. Upat kini ka mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo.⁸Kini sila nag-uban, lakip ang ilang mga kabaryohan nga naglibut niining mga siyudara hangtud sa Baalat Beer (nga mao usab ang Rama sa Negev). Mao kini ang panulondon sa tribo ni Simeon, banay sa banay. ⁹Lakip sa panulondon sa tribo ni Simeon ang pipila ka bahin sa nasakopan sa tribo ni Juda. Tungod kay ang bahin sa yuta nga gigahin ngadto sa tribo ni Juda luag kaayo alang kanila, nakadawat ang tribo ni Simeon sa ilang panulondon gikan sa tungatunga sa ilang nasakopan.¹⁰Ang ikatulo nga pagparipa nangadto sa tribo ni Zebulun, banay sa banay. Ang utlanan sa ilang panulondon nagsugod didto sa Sarid. ¹¹Ang utlanan sa ilang panulondon mitungas padulong sa Marala ug nalakbitan ang Dabeshet; unya nadugangan kini ngadto sa sapa nga atbang sa Jokneam.¹²Gikan sa Sarid ang utlanan niini miliko padulong sa sidlakan ug miabot ngadto sa utlanan sa Kislot Tabor. Gikan didto mipadulong kini ngadto sa Daberat ug unya patungas ngadto sa Jafia. ¹³Gikan didto mitabok kini padulong sa sidlakan ngadto sa Gat Hefer, ug unya ngadto sa Etkazin; sunod miabot kini sa Rimon ug miliko kini padulong sa Nea.¹⁴Miliko ang utlanan niini ngadto sa amihan sa Hanaton ug nahuman didto sa walog sa Ifta El. ¹⁵Lakip niini nga mga rehiyon ang mga siyudad sa Katat, Nahalal, Shimron, Idala, ug ang Betlehem. Adunay napulog duha ka mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo. ¹⁶Mao kini ang panulondon sa tribo ni Zebulun, banay sa banay, lakip kini nga mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo.¹⁷Ang ikaupat nga pagripa nangadto kang Isacar, banay sa banay. ¹⁸Lakip sa ilang nasakopan ang Jezreel, Kesulot, Shunem, ¹⁹Hafaraim, Sion, ug ang Anaharat.²⁰Lakip usab niini ang Rabit, Kision, Ebez, ²¹Remet, Enganim, Enhada, ug ang Betpazez. ²²Ang ilang utlanan usab nakaabot sa Tabor, Shahazuma, ug sa Be Shemes, ug nahuman didto sa Jordan. Adunay napulo ug unom ka mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo.²³Mao kini ang panulondon sa tribo ni Isacar, sumala sa ilang banay—ang mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo.²⁴Ang ikalima nga pagripa nangadto sa tribo ni Asher, banay sa banay. ²⁵Lakip sa ilang nasakopan ang Helkat, Hali, Beten, Aksaf, ²⁶Alamelek, Amad, ug ang Mishal. Sa kasadpan miabot pa gayod ang utlanan ngadto sa Carmel ug sa Sihor Libnat.²⁷Unya miliko kini sa sidlakang bahin padulong sa Bet Dagon ug miabot hangtod sa Zebulun, ug unya ngadto sa walog sa Iftahel, ug sa amihanang bahin padulong sa Betemek ug sa Neiel. Unya milahos kini ngadto sa Cabul padulong sa amihan. ²⁸Unya miabot kini sa Ebron, Rehob, Hamon, ug sa Kana, hangtod sa Bantogang Sidon.²⁹Mibalik ang utlanan ngadto sa Rama, ug unya ngadto sa lig-on nga siyudad sa Tiro. Unya miliko ang utlanan ngadto sa Hosa ug nahuman kini didto sa dagat, sa rehiyon sa Akzib, ³⁰Uma, Afek, ug sa Rehob. Adunay bayntedos ka mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo.³¹Mao kini ang panulondon sa tribo ni Asher, banay sa banay—ang mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo.³²Ang ikaunom nga pagripa nangadto sa tribo ni Neftali, banay sa banay. ³³Miabot ang ilang utlanan gikan sa Helef, gikan sa kakahoyan didto sa Zaananim, ngadto sa Adaminekeb ug sa Jabneel, hangtod sa Lakum; nahuman kini didto sa Jordan. ³⁴Miliko ang utlanan padulong sa kasadpang bahin ngadto sa Aznot Tabor ug miabot ngadto sa Hukok; miabot kini sa Zebulun ngadto sa habagatang bahin, ug miabot ngadto sa Asher padulong sa kasadpang bahin ug sa Juda padulong sa sidlakang bahin didto sa Suba sa Jordan.³⁵Ang lig-on nga mga siyudad mao ang Zidim, Zer, Hamat, Rakat, Kineret, ³⁶Adama, Rama, Hazor, ³⁷Kedes, Edrei, ug ang En Hazor.³⁸Anaa pud ang Yiron, Migdalel, Horem, Bet Anat, ug Bet Shemes. Adunay napulog siyam ka mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo. ³⁹Mao kini ang panulondon sa tribo ni Neftali, banay sa banay—ang mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo.⁴⁰Ang ikapito nga pagripa nangadto sa tribo ni Dan, banay sa banay. ⁴¹Ang ginsakopan sa panulondon niini naglangkob sa Zora, Estaol, Ir Shemes, ⁴²Shaalabin, Ayalon, ug sa Itla.⁴³Gilangkoban usab niini ang Elon, Timna, Ekron, ⁴⁴Elteke, Gibeton, Baalat, ⁴⁵Jehud, Bene Berak, Gat Rimon, ⁴⁶Me Jarkon, ug ang Rakon uban sa nasakopan nga tabok gikan sa Jopa.⁴⁷Sa dihang ang nasakopan sa tribo ni Dan nawala gikan kanila, gisulong ni Dan ang Leshem, nakig-away siya kanila, ug gikuha kini pagbalik. Gipamatay nila ang tanan pinaagi sa espada, ug gipanag-iyahan nila kini, ug mipahimutang dinhi. Gipulihan nila pangan ang Leshem, gitawag kini ug Dan sunod sa ilang katigulangan. ⁴⁸Mao kini ang panulondon sa tribo ni Dan, banay sa banay—ang mga siyudad, lakip ang ilang mga baryo.⁴⁹Sa dihang nahuman na sila sa pagbahinbahin sa yuta ingon nga panulondon, ang mga tawo sa Israel naghatag ug panulondon gikan sa ilang mga kaugalingon ngadto kang Josue nga anak nga lalaki ni Nun. ⁵⁰Pinaagi sa mando ni Yahweh gihatagan nila siya ug siyudad nga iyang gipangayo, ang Timnat Sera didto sa kabungtoran sa Efraim. Iyang gitukod pag-usab ang siyudad ug mipuyo didto.⁵¹Mao kini ang mga panulondon nga gibilin nila Eleazar nga pari, Josue ang anak nga lalaki ni Nun, ug ang mga pangulo sa mga banay sa Israel nga natudlo pinaagi sa ripa didto sa Shilo, sa atubangan ni Yaweh, sa pultahan sa tolda nga tagboanan. Busa nahuman nila ang pagbahinbahin sa yuta.

20¹Unya miingon si Yahweh kang Josue, ²"Sultihi ang katawhan sa Israel, nag-ingon, 'Pagtudlo ug mga siyudad nga dalangpanan diin akong gisulti kanimo pinaagi sa kamot ni Moises. ³Buhata kini aron nga ang usa nga nakapatay nga wala tuyo-a makaadto didto. Kini nga mga siyudad mahimong dapit nga dalangpanan gikan sa tanan nga nagapangita sa pagpanimalos sa dugo sa usa ka tawo nga gipatay.⁴Modagan siya sa usa niadtong mga siyudara ug mobarog didto sa pultahan sa ganghaan sa siyudad, ug ipasabot ang iyang sala ngadto sa mga kadagkoan niana nga siyudad. Unya dalhon nila siya ngadto sa siyudad ug hatagan ug dapit aron magpuyo uban kanila.⁵Ug kung adunay moabot aron sa pagpanimalos sa dugo sa tawo nga gipatay, dili kinahanglan itugyan sa mga tawo niana nga siyudad ngadto sa mga panggamhanan ang tawo nga nakapatay kaniya. Kinahanglan dili nila kini buhaton, tungod kay wala niya gituyo ang pagpatay sa iyang silingan ug wala man siyay kasuko kaniya sa wala pa kini nahitabo. ⁶Kinahanglan magpabilin siya niana nga siyudad hangtod nga moatubang siya sa panagtigom alang sa paghukom, hangtod sa kamatayon sa tawo nga nagbarog ingon nga labawng pari niadtong mga adlawa. Unya ang tawo nga nakapatay nga wala gituyo mamahimo na nga mobalik sa iyang kaugalingon nga lungsod ug sa iyang kaugalingong panimalay, ngadto sa lungsod nga iyang gibiyaan.⁷Busa gipili sa mga Israelita ang Kedes sa Galilea didto sa kabungtoran sa Neftali, ang Siquem didto sa kabungtoran sa Efraim, ug ang Kiriat Arba (sama sa Hebron) didto sa kabungtoran sa Juda. ⁸Unahan sa Jordan sidlakang bahin sa Jerico, gipili nila ang Bezer didto sa kamingawan ngadto sa kapatagan gikan sa tribo ni Reuben; ang Ramot Gilead, gikan sa tribo ni Gad; ug ang Golan sa Bashan, gikan sa tribo ni Manases.⁹Mao kini ang mga siyudad nga gipili alang sa tanan nga katawhan sa Israel ug sa mga langyaw nga nagpuyo uban kanila, aron nga ang tanan nga nakapatay ug tawo nga wala gituyo makadagan kanila nga layo sa kadaot. Kini nga tawo dili mamatay pinaagi sa kamot sa tawo nga gusto manimalos sa dugo nga naula, hangtod nga ang gipasanginlan nga tawo mobarog una sa atubangan sa panagtigom.

21¹Unya ang mga pangulo sa tribo sa mga Levihanon miadto kang Eleazar nga pari, kang Josue nga anak ni Nun, ug sa mga pangulo sa pamilya sa ilang mga katigulangan taliwala sa katawhan sa Israel. ²Miingon sila kanila didto sa Shilo sa yuta sa Canaan, "Gimandoan kamo ni Yahweh pinaagi sa kamot ni Moises nga hatagan kami ug mga siyudad aron puy-an, lakip ang sibsibanan alang sa among mga binuhing hayop."³Busa pinaagi sa sugo ni Yahweh, gihatag sa katawhan sa Israel ngadto sa mga Levita ang ilang panulondon sa mosunod nga mga siyudad, lakip na ang ilang mga sibsibanan.⁴Ang pagripa alang sa mga kabanay ni Kohatnon mihatag niini nga resulta: Ang mga pari—ang mga kaliwat ni Aaron nga gikan sa mga Levita—nakadawat ug napulog tulo ka mga siyudad nga gihatag gikan sa tribo ni Juda, gikan sa tribo ni Simeon, ug gikan sa tribo ni Benjamin. ⁵Ang nahibilin nga mga banay sa kaliwat ni Kohat nakadawat pinaagi sa pagripa sa napulo ka mga siyudad gikan sa mga kabanay sa tribo ni Efraim, Dan, ug gikan sa katunga sa tribo ni Manases.⁶Unya ang mga tawo nga kaliwat ni Gerson, pinaagi sa ripa, gihatagan ug napulo ug tulo ka siyudad gikan sa mga banay sa mga tribo ni Isacar, Aser, Neftali, ug sa katunga sa tribo ni Manases sa Basan. ⁷Ang katawhan nga mga kaliwat ni Merari, banay sa banay, nakadawat ug napulog duha ka mga siyudad gikan sa mga tribo ni Reuben, Gad, ug ni Zebulun.⁸Busa gihatag sa katawhan sa Israel, pinaagi sa ripa, kining mga siyudara (lakip na ang ilang sibsibanan) ngadto sa mga Levita, sama sa gisugo ni Yahweh pinaagi sa kamot ni Moises. ⁹Gikan sa mga tribo ni Juda ug ni Simeon, gihatag nila ang mosunod nga mga siyudad, gisulat dinhi pinaagi sa ngalan. ¹⁰Gihatag kining mga siyudara ngadto sa mga kaliwat ni Aaron, kabahin sa mga banay sa mga Kohatnon, nga gikan ra usab sa tribo ni Levi. Kay ang unang pagripa na-adto man kanila.¹¹Gihatag sa mga Israelita ngadto kanila ang Kirat Arba (Si Arba ang amahan ni Anak), ang samang dapit sa Hebron, sa kabungtoran sa Juda, lakip ang sibsibanan palibot niini. ¹²Apan ang kaumahan sa siyudad ug ang matag baryo niini nahatag na ngadto kang Caleb ang anak nga lalaki ni Jefune, ingon nga iyang gipanag-iyahan.¹³Gihatag nila ngadto sa mga kaliwat sa pari nga si Aaron ang Hebron lakip ang sibsibanan—nga mao ang siyudad nga dalangpanan alang ni bisan kinsa nga nakapatay sa usa ka tawo nga wala tuyo-a—ug ang Libna lakip ang sibsibanan, ¹⁴Jatir lakip ang matag sibsibanan, ug Estemoa lakip ang sibsibanan niini. ¹⁵Gihatag usab nila ang Holon lakip ang sibsibanan, ang Debir lakip ang sibsibanan niini, ¹⁶ang Ain lakip ang sibsibanan niini, ang Juta lakip ang sibsibanan niini, ug ang Bet Shemes lakip ang sibsibanan niini. Adunay siyam ka mga siyudad nga gihatag gikan niining duha ka mga tribo.¹⁷Gikan sa tribo ni Benjamin gihatag kang Gibeon lakip ang sibsibanan niini, ang Geba lakip ang sibsibanan niini, ¹⁸ang Anatot lakip ang sibsibanan niini, ug ang Almon lakip ang sibsibanan niini—upat ka mga siyudad. ¹⁹Gihatag ang mga siyudad ngadto sa mga pari, ang mga kaliwat ni Aaron, diin ang tanan napulog tulo ka mga siyudad, lakip na ang ilang sibsibanan niini.²⁰Kon bahin sa ubang mga Kohatnon nga sakop sa mga kaliwat ni Kohat sa mga Levihanon—naangkon nila ang mga siyudad nga gihatag kanila gikan sa tribo ni Efraim pinaagi sa pagripa. ²¹Gihatag ngadto kanila ang Siquem lakip ang sibsibanan sa kabungtoran sa Efraim—usa ka siyudad nga dalangpanan alang ni bisan kinsa nga nakapatay ug tawo nga wala tuyo-a—ang Gezer lakip na ang sibsibanan niini, ²²ang Kibzaim lakip ang sibsibanan niini, ug Bet Horon lakip na ang sibsibanan niini—upat kini ka mga siyudad tanan.²³Gikan sa tribo ni Dan, gihatag ngadto sa banay ni Kohat ang Elteke lakip na ang sibsibanan niini, Gibeton lakip ang sibsibanan niini, ²⁴Ayalon lakip ang sibsibanan, ug ang Gat Rimon lakip ang sibsibanan niini—upat kini ka mga siyudad tanan.²⁵Gikan sa katunga nga tribo ni Manases, gihatag ngadto sa banay ni Kohat ang Taanac lakip na ang sibsibanan ug ang Gatrimon lakip na ang sibsibanan niini—duha kini ka mga siyudad. ²⁶Adunay napulo tanan ka mga siyudad alang sa nabilin nga mga banay sa mga kaliwat ni Kohat, lakip na ang ilang mga sibsibanan.²⁷Gikan sa katunga nga tribo ni Manases, ngadto sa kabanay ni Gerson, mao kini ang laing kabanay sa mga Levita, ug gihatag kanila ang Golan didto sa Bashan lakip na ang sibsibanan niini—usa ka siyudad nga dalangpanan alang sa tanan nga nakapatay ug laing tawo nga wala tuyo-a, uban sa Beeshtera lakip ang sibsibanan niini—duha kini ka mga siyudad tanan.²⁸Gihatag usab sa banay ni Gerson ang Kishion gikan sa tribo ni Isacar, lakip ang sibsibanan niini, ang Daberat lakip ang sibsibanan niini, ²⁹ang Jarmut lakip na ang sibsibanan niini, ug ang Enganim lakip ang sibsibanan niini—upat kini ka mga siyudad. ³⁰Gikan sa tribo ni Asher, gihatag nila ang Mishal lakip ang sibsibanan niini, ang Abdon lakip ang sibsibanan niini, ³¹ang Helkat lakip ang sibsibanan niini, ug ang Rehob lakip ang sibsibanan niini—upat kini ka mga siyudad tanan.³²Ug gikan sa tribo ni Neftali, gihatag nila sa banay ni Gerson ang Kedes sa Galilea lakip ang sibsibanan niini—usa ka siyudad nga dalangpanan alang ni bisan kinsa nga nakapatay ug laing tawo nga wala tuyo-a; ang Hamotdor lakip ang sibsibanan niini, ug ang Kartan lakip ang sibsibanan niini—tulo kini ka mga siyudad tanan. ³³Adunay napulog tulo ka mga siyudad tanan, gikan sa banay ni Gerson, lakip na ang ilang sibsibanan.³⁴Ngadto sa nahibilin nga mga Levita—ang mga kabanay ni Merari— gihatagan sila gikan sa tribo ni Zebulun: Jokneam lakip ang sibsibanan niini, ang Karta lakip ang sibsibanan niini, ³⁵ang Dimna lakip ang sibsibanan niini, ug ang Nahalal lakip ang sibsibanan niini—upat ka mga siyudad tanan.³⁶Gihatag kini ngadto sa kabanay ni Merari gikan sa tribo ni Reuben: Bezer lakip ang sibsibanan niini, ang Jahaz lakip ang sibsibanan niini, ³⁷Kedemot lakip ang sibsibanan niini, ug ang Mefat lakip ang sibsibanan niini—upat ka mga siyudad. ³⁸Gikan sa tribo ni Gad gihatag kanila ang Ramot sa Gilead lakip ang sibsibanan niini—usa ka siyudad nga dalangpanan ni bisan kinsa nga nakapatay ug tawo nga wala tuyo-a—ug ang Mahanaim lakip ang sibsibanan niini.³⁹Gihatag usab ngadto sa banay sa Merari ang Hesbon lakip ang sibsibanan niini, ug ang Jazer lakip ang sibsibanan niini. Kini upat ka mga siyudad tanan. ⁴⁰Kining tanan mao ang mga siyudad sa pipila ka mga kabanay ni Merari, nga gikan sa tribo ni Levi—napulog duha ka mga siyudad tanan ang gihatag kanila pinaagi sa pagripa.⁴¹Ang mga siyudad sa mga Levita nga gikuha gikan sa tungatunga sa yuta nga gipanag-iyahan sa katawhan sa Israel kay 48 ka mga siyudad, lakip ang ilang mga sibsibanan. ⁴²Ang matag siyudad niini gipalibotan sa mga sibsibanan. Mao kining mga pamaagi sa tanan niining mga siyudad.⁴³Busa gihatag ni Yahweh sa Israel ang tanang yuta nga gisaad niya nga ihatag ngadto sa ilang mga katigulangan. Gipanag-iyahan kini sa mga Israelita ug nagpahiluna didto. ⁴⁴Unya gihatag ni Yahweh kanila ang matag bahin, sama sa iyang gisaad sa ilang mga katigulangan. Walay usa sa ilang mga kaaway ang nakapildi kanila. Gitugyan ni Yahweh ang tanan nilang kaaway sa ilang mga kamot. ⁴⁵Walay usa ka butang sa tanang maayong mga saad nga gisulti ni Yahweh ngadto sa balay sa Israel ang napakyas. Natuman ang tanan.

22¹Niadtong panahona gitawag ni Josue ang mga Reubenita, ang mga Gadites, ug ang katunga sa tribo ni Manases. ²Miingon siya kanila, "Gibuhat ninyo ang tanan nga gisugo kaninyo ni Moises nga alagad ni Yahweh. Gituman ninyo ang akong tingog sa tanan nga akong gisugo kaninyo. ³Wala ninyo biyai ang inyong mga kaigsoonan niining daghang mga adlaw, ug hangtod karong adlawa. Ug natuman ninyo ang mga buluhaton nga gikinahanglan pinaagi sa kasugoan ni Yahweh nga inyong Dios.⁴Karon gihatagan ni Yahweh nga inyong Dios ug kapahulayan ang inyong mga kaigsoonan, sama sa iyang gisaad kanila. Busa balik kamo ngadto sa inyong mga tolda sa yuta nga inyong gipanag-iyahan, nga gihatag kaninyo ni Moises nga alagad ni Yahweh sa tabok sa Jordan. ⁵Pagmatngon lang gayod sa pagtuman sa mga sugo ug sa balaod nga gisugo kaninyo ni Moises nga alagad ni Yahweh, sa paghigugma kang Yahweh nga inyong Dios, sa paglakaw diha sa iyang mga dalan, sa pagtipig sa iyang mga kasugoan, sa pagpakighiusa ug pagsimba kaniya sa bug-os ninyong kasingkasing ug sa tibuok ninyong kalag." ⁶Busa gipanalanginan sila ni Josue ug gipalakaw sila, ug unya namalik sila sa ilang mga tolda.⁷Karon ngadto sa katunga sa tribo ni Manases, gihatagan sila ni Moises ug panulondon sa Basan, apan ngadto sa katunga gihatagan sila ni Josue ug panulondon tapad sa ilang mga kaigsoonan sa yuta sa kasadpan sa Jordan. Gipauli sila ni Josue ngadto sa ilang mga tolda; gipanalanginan niya sila ⁸ug miingon kanila, "Balik sa inyong mga tolda uban sa daghan kaayo nga salapi, ug sa daghan mga binuhing mananap, ug uban sa plata ug bulawan, ug uban sa tumbaga ug puthaw, ug uban sa daghang mga bisti. Bahina uban sa inyong mga kaigsoonan ang mga inilog ninyo gikan sa inyong mga kaaway."⁹Busa ang mga kaliwat ni Reuben, mga kaliwat ni Gad, ug katunga nga tribo ni Manases namauli sa ilang mga panimalay, gibiyaan ang katawhan sa Israel didto sa Shilo, nga anaa sa yuta sa Canaan. Mibiya sila aron moadto sa rehiyon sa Gilead, ngadto sa ilang kaugalingong yuta, nga ilang gipanag-iyahan, ingon nga pagtuman sa kasugoan ni Yahweh, pinaagi sa kamot ni Moises.¹⁰Sa dihang miabot sila sa Jordan nga anaa sa yuta sa Canaan, ang mga Reubenita ug ang mga Gadites ug ang katunga nga tribo ni Manases nagtukod ug halaran tapad sa Jordan, usa ka dako kaayo ug inila nga halaran. ¹¹Nadungog kini sa katawhan sa Israel ug miingon, "Tan-awa! Ang katawhan ni Reuben, Gad, ug ang katunga nga tribo ni Manases nagtukod ug halaran atubangan sa yuta sa Canaan, didto sa Gelilot, sa rehiyon duol sa Jordan, sa dapit nga nahisakop sa katawhan sa Israel."¹²Sa dihang nadungog kini sa katawhan sa Israel, nagtigom ang tibuok katawhan sa Israel didto sa Shilo aron sa pagtungas ug sa pagpakiggubat kanila.¹³Unya nagpadala ug mensahero ang katawhan sa Israel ngadto sa mga kaliwat ni Reuben, sa kaliwat ni Gad, ug sa katunga nga tribo ni Manases, sa yuta sa Gilead. Gipadala usab nila si Pinehas ang anak nga lalaki ni Eleazar nga pari, ¹⁴ug uban kaniya ang napulo ka mga pangulo, usa gikan sa matag pamilya sa tribo sa Israel, ug ang matag-usa kanila mao ang ulo sa pamilya taliwala sa banay sa Israel.¹⁵Miadto sila sa mga katawhan ni Reuben, ni Gad, ug sa katunga nga tribo ni Manases, sa yuta sa Gilead, ug misulti sila ngadto kanila: ¹⁶"Miingon ang tibuok panagtigom ni Yahweh niini, 'Unsa man kining dili pagkamatinud-anon nga inyong gibuhat batok sa Dios sa Israel, sa pagtalikod karong adlawa sa pagsunod kang Yahweh pinaagi sa pagtukod ug halaran alang sa inyong kaugalingon ingon nga pagsupak batok kang Yahweh?¹⁷Dili pa ba igo alang kanato ang atong sala didto sa Peor? Ug karon wala pa gani nato nahinloan ang atong mga kaugalingon gikan niini. Kay tungod niadto nga sala miabot ang katalagman sa panagtigom ni Yahweh. ¹⁸Kinahanglan ba nga motalikod usab kamo sa pagsunod kang Yahweh karong adlawa? Kung mosupak usab kamo kang Yahweh karong adlawa, masuko siya sa tibuok panagtigom sa Israel ugma.¹⁹Kung mahugawan ang yuta nga inyong gipanag-iyahan, kinahanglan mosaylo kamo sa yuta nga gitukoran sa tabernakulo ni Yahweh ug pagkuha alang sa inyong kaugalingon ug kabahinan nga among gipanag-iyahan. Ayaw lamang pagsupak kang Yahweh, o pagsupak batok kanamo pinaagi sa pagtukod ug halaran alang sa inyong kaugalingon gawas sa halaran ni Yahweh nga atong Dios. ²⁰Dili ba si Acan nga anak nga lalaki ni Zera, miguba man sa pagtuo mahitungod sa mga butang nga gigahin alang sa Dios? Ug dili ba kapungot ang miabot sa katawhan sa Israel? Kanang tawhana wala namatay nga nag-inusara alang sa iyang sala.'"²¹Unya ang mga tribo ni Reuben, ni Gad, ug ang katunga nga tribo ni Manases mitubag sa mga pangulo sa kabanayan sa Israel: ²²"Ang Makagagahom, ang Dios, nga si Yahweh! Ang Makagagahom, ang Dios, si Yahweh! —Nasayod siya, ug tugoti nga masayod usab ang Israel! Kung pagsupak kini o pagsalikway sa pagtuo batok kang Yahweh, ayaw kamig palingkawasa karong adlawa ²³tungod sa pagtukod ug halaran aron sa pagtalikod gikan sa pagsunod kang Yahweh. Kung gitukod namo kana nga halaran aron sa paghalad niini ug halad nga sinunog, mga halad nga trigo, o halad sa kalinaw, busa tugoti nga pabayron kami ni Yahweh alang niini.²⁴Wala! Gibuhat namo kini tungod sa kahadlok nga sa umaabot nga panahon tingalig moingon ang inyong mga anak sa among mga anak, 'Unsa may labot ninyo kang Yahweh, nga Dios sa Israel?²⁵Kay gihimo ni Yahweh nga utlanan ang Jordan taliwala kaninyo ug kanamo. Kamo nga mga katawhan ni Reuben ug katawhan ni Gad, wala kamoy labot kang Yahweh.' Kay tingalig paundangon sa inyong mga anak ang among mga anak sa pagsimba kang Yahweh.²⁶Busa miingon kami, 'Magtukod kita ug halaran, dili alang sa mga halad sinunog o alang sa mga sakripisyo, ²⁷apan aron mahimong saksi taliwala kaninyo ug kanamo, ug taliwala sa atong mga kaliwatan, nga among buhaton ang pag-alagad kang Yahweh sa iyang atubangan, uban sa among mga halad sinunog ug sa among mga sakripisyo ug sa among mga halad sa kalinaw, aron ang inyong mga anak dili moingon sa among mga anak sa umaabot nga panahon, "Wala kamoy bahin diha kang Yahweh."'²⁸Busa miingon kami, "Kung mao kini ang isulti kanamo o sa among mga kaliwatan sa umaabot nga panahon, moingon kami, "Tan-awa! Mao kini ang kopya sa halaran ni Yahweh, nga gihimo sa among mga katigulangan, dili alang sa mga halad sinunog, ni alang sa mga sakripisyo, apan ingon nga saksi taliwala kaninyo ug kanamo." ²⁹Hinaot nga mahilayo gikan kanamo nga mosupak kami kang Yahweh, ug motalikod gikan sa pagsunod kaniya karong adlawa pinaagi sa pagtukod ug halaran alang sa halad nga sinunog, alang sa halad nga trigo, o alang sa sakripisyo, gawas sa halaran ni Yahweh nga atong Dios nga anaa sa atubangan sa iyang tabernakulo.'"³⁰Sa dihang nadungog ni Pinehas nga pari ug sa mga pangulo sa katawhan, nga mao ang mga pangulo sa kabanayan sa Israel nga uban kaniya, ang mga pulong nga gisulti sa katawhan ni Reuben, ni Gad, ug ni Manases, nga maayo kini sa ilang panan-aw. ³¹Miingon si Pinehas nga anak ni Eleazar nga pari ngadto sa katawhan ni Reuben, ni Gad, ug ni Manases, "Karong adlawa nasayod kami nga anaa si Yahweh sa atong taliwala, tungod kay wala ninyo gibuhat ang pagsalikway sa pagtuo batok kaniya. Karon giluwas ninyo ang katawhan sa Israel gikan sa kamot ni Yahweh."³²Unya si Pinehas nga anak ni Eleazar nga pari, ug ang mga pangulo mibalik gikan sa mga kaliwat ni Reuben ug kaliwat ni Gad, gikan sa yuta sa Gilead, balik ngadto sa yuta sa Canaan, ngadto sa katawhan sa Israel, ug misulti ngadto kanila. ³³Ang ilang balita maayo sa panan-aw sa katawhan sa Israel. Gidayeg sa katawhan sa Israel ang Dios ug wala na magsulti mahitungod sa pagpakiggubat sa mga kaliwat ni Reuben ug sa kaliwat ni Gad, aron sa pagguba sa yuta nga ilang nahimutangan.³⁴Ginganlan sa mga kaliwat ni Reuben ug sa mga kaliwat ni Gad ang halaran ug "Saksi," kay miingon sila, "Mao kini ang saksi tali kanato nga si Yahweh mao ang Dios."

23¹Human sa daghang mga adlaw, sa dihang gipapahulay na ni Yahweh ang Israel gikan sa tanang kaaway nga nagpalibot kanila, tigulang na kaayo si Josue. ²Gipatawag ni Josue ang tanang Israelita—ang ilang mga katigulangan, ang ilang mga pangulo, ang ilang mga maghuhukom, ug ang ilang mga opisyal—ug miingon kanila, "Tigulang na kaayo ako. ³Nakita ninyo ang tanang butang nga gibuhat ni Yahweh nga inyong Dios ngadto sa tanang kanasoran alang sa inyong kaayohan, kay si Yahweh nga inyong Dios ang nakig-away alang kaninyo.⁴Tan-awa! Gibahinbahin ko na kaninyo ang mga nasod nga nahibilin aron buntogon ingon nga panulondon alang sa inyong mga tribo, uban sa tanang kanasoran nga ako nang giguba, gikan sa Jordan paingon sa Dakong Dagat sa kasadpan. ⁵Papahawaon sila ni Yahweh nga inyong Dios. Ipahilayo niya sila gikan kaninyo. Ilogon niya ang ilang yuta, ug panag-iyahan ninyo ang ilang yuta, sumala sa gisaad kaninyo ni Yahweh nga inyong Dios.⁶Busa pagmalig-on, aron inyong matipigan ug matuman ang tanan nga gisulat sa libro sa balaod ni Moses, nga dili motipas sa tuo ni sa wala niini, ⁷aron dili kamo makasagol niining mga nasod nga nahibilin uban kaninyo o molitok sa mga ngalan sa ilang mga dios, o manumpa pinaagi kanila, o magsimba o magyukbo kanila. ⁸Hinuon, kinahanglan mokupot kamo kang Yahweh nga inyong Dios sama sa inyong gibuhat hangtod karong adlawa.⁹Kay gipapahawa ni Yahweh sa inyong atubangan ang dako ug kusgan nga mga nasod. Apan alang kaninyo, walay makabarog sa inyong atubangan hangtod karong adlawa. ¹⁰Bisan ang usa ka tawo taliwala sa inyong kadaghanon makahimo sa pagpadagan sa usa ka libo, kay si Yahweh nga inyong Dios, mao ang makig-away alang kaninyo, sumala sa iyang gisaad kaninyo. ¹¹Hatagi gayod ug pinasahi nga pagtagad, aron higugmaon ninyo si Yahweh nga inyong Dios.¹²Apan kung motalikod kamo ug mogunit sa mga nahibilin nga tawo niini nga mga nasod nga nagpabilin taliwala kaninyo, o kung makigminyo kamo kanila, o kung makigtipon kamo kanila ug sila makig-uban kaninyo, ¹³hibaloi nga si Yahweh nga inyong Dios dili na gayod mopapahawa niining mga nasora gikan kaninyo. Hinuon, mahimo silang bitik o lit-ag alang kaninyo, mga latos sa inyong mga likod ug mga tunok sa inyong mga mata, hangtod mamatay kamo niining maayo nga yuta nga gihatag ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo.¹⁴Ug karon moadto ako sa dalan sa tibuok kalibotan, ug nasayod kamo sa inyong tibuok nga mga kasingkasing ug mga kalag nga walay bisan usa ka pulong ang wala natinuod sa tanang maayong mga butang nga gisaad ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo. Miabot ang tanang butang alang kaninyo. Walay bisan usa niini ang napakyas. ¹⁵Apan sama nga matuman ang matag pulong nga gisaad ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo, magdala usab si Yahweh kaninyo sa tanang daotang mga butang hangtod malaglag niya kamo gikan niining maayong yuta nga gihatag ni Yahweh nga inyong Dios diha kaninyo.¹⁶Himoon niya kini kung supakon ninyo ang kasabotan ni Yahweh nga inyong Dios, nga iyang gisugo nga tipigan. Kung moadto ug mosimba kamo sa laing mga dios ug moyukbo kanila, ang kasuko ni Yahweh mosilaob batok kaninyo, ug dali niya kamong wagtangon gikan sa maayong yuta nga iyang gihatag kaninyo."

24¹Unya gitigom ni Josue ang tanang tribo sa Israel ngadto sa Siquem ug gipatawag ang tanang katigulangan sa Israel, ang ilang mga pangulo, ang ilang mga maghuhukom, ug ang ilang mga opisyal, ug unya gitugyan nila ang ilang mga kaugalingon atubangan sa Dios. ²Miingon si Josue sa tanang katawhan, "Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Dios sa Israel, 'Nagpuyo ang inyong mga katigulangan kaniadto tabok sa Suba sa Eufrates—si Tera, ang amahan ni Abraham ug ang amahan ni Nahor—ug misimba silag laing mga dios.³Apan gikuha ko ang inyong amahan gikan sa tabok sa Eufrates ug gigiyahan siya ngadto sa yuta sa Canaan ug gihatagan ko siya ug daghang mga kaliwat pinaagi sa iyang anak nga lalaki nga si Isaac. ⁴Unya kang Isaac gihatag ko si Jacob ug si Esau. Gihatag ko kang Esau ang kabungtoran sa nasod sa Seir aron inyong angkonon, apan si Jacob ug ang iyang mga anak milugsong sa Ehipto.⁵Gipadala ko si Moises ug si Aaron, ug gisakit ko ang mga Ehiptohanon pinaagi sa mga dautang panghitabu. Human niana, gipagawas ko kamo. ⁶Gidala ko ang inyong mga katigulangan pagawas gikan sa Ehipto, ug miabot kamo sa dagat. Gigukod kamo sa mga Ehiptohanon nga gamit ang mga karwahe ug mga tawong nagkabayo hangtod sa Dagat sa Kabugangan.⁷Sa dihang mitawag ang inyong katigulangan kang Yahweh, gibutang niya ang kangitngit taliwala kaninyo ug sa mga Ehiptohanon. Gidala niya ang dagat aron mopaduol ug magtabon kanila. Nakita ninyo kung unsa ang akong gibuhat sa Ehipto. Unya mipuyo kamo sa kamingawan sa dugay nga panahon.⁸Gidala ko kamo sa yuta sa mga Amorihanon, nga nagpuyo sa pikas bahin sa Jordan. Nakig-away sila kaninyo, ug gihatag ko sila sa inyong kamot. Gipanag-iyahan ninyo ang ilang kayutaan, ug gilaglag ko sila sa inyong atubangan.⁹Unya si Balak nga anak nga lalaki ni Zipor, hari sa Moab, mitindog ug misulong sa Israel. Gipadala niya ug gipatawag si Balaam ang anak nga lalaki ni Beor, aron sa pagtunglo kaninyo. ¹⁰Apan wala ako maminaw kang Balaam. Sa pagkatinuod, gipanalanginan niya kamo. Busa giluwas ko kamo gikan sa iyang kamot.¹¹Mitabok kamo sa Jordan ug miabot sa Jerico. Nakig-away batok kaninyo ang mga pangulo sa Jerico, uban sa mga Amorihanon, sa mga Perizihanon, sa mga Canaanhon, sa mga Hitihanon, sa mga Girgasihanon, sa mga Hibihanon, ug sa mga Jebusihanon. Gihatagan ko kamo ug kadaogan batok kanila ug gitugyan ko sila ilalom sa inyong pagmando. ¹²Gipadala ko ang tambuboan sa inyong atubangan, nga maoy nagpapahawa kanila ug sa duha ka mga hari sa Amorihanon sa inyong atubangan. Wala kini nahitabo pinaagi sa inyong mga espada o sa inyong mga pana.¹³Gihatagan ko kamo ug yuta nga wala ninyo gihagoan ug mga siyudad nga wala ninyo gitukod, ug karon nagpuyo kamo niini. Mikaon kamo sa bunga sa kaparasan ug tanaman sa olibo nga wala ninyo gitanom.'¹⁴Karon kahadloki si Yahweh ug simbaha siya uban sa tibuok pagkamatarong ug pagkamatinud-anon; isalikway ang mga dios nga gisimba sa inyong mga katigulangan tabok sa Eufrates ug sa Ehipto, ug simbaha si Yahweh. ¹⁵Kung sayop alang sa inyong panan-aw ang pagsimba kang Yahweh, pagpili sa inyong kaugalingon karong adlawa kung kinsa ang inyong alagaran, kung ang mga dios ba sa inyong mga katigulangan tabok sa Eufrates, o mga dios sa Amorihanon, nga mao ang yuta nga inyong gipuy-an. Apan alang kanako ug sa akong panimalay, among simbahon si Yahweh."¹⁶Mitubag ang katawhan ug miingon, "Dili gayod namo isalikway si Yahweh aron mag-alagad sa laing mga dios, ¹⁷kay si Yahweh nga among Dios maoy nagdala kanamo ug sa among mga katigulangan pagawas gikan sa yuta sa Ehipto, gawas sa balay sa pagkaulipon, ug mibuhat niadtong mga dagkong timaan sa among panan-aw, ug nagbantay kanamo sa tanang mga nasod nga among giagian, ug taliwala sa tanang kanasoran nga among nalabyan. ¹⁸Ug gipapahawa ni Yahweh ang tanang mga katawhan sa among atubangan, ang mga Amorihanon nga nagpuyo niining yutaa. Busa simbahon usab namo si Yahweh, kay siya ang among Dios."¹⁹Apan miingon si Josue ngadto sa katawhan, "Dili kamo makaalagad kang Yahweh, kay balaan siya nga Dios; abughoan siya nga Dios; dili niya pasayloon ang inyong mga kalapasan ug mga sala. ²⁰Kung isalikway ninyo si Yahweh ug mosimba sa mga langyaw nga dios, motalikod siya ug maghimo ug daotan diha kaninyo. Laglagon niya kamo, human siya nagbuhat ug maayo diha kaninyo.²¹Apan miingon ang katawhan kang Josue, "Dili, simbahon namo si Yahweh." ²²Unya miingon si Josue sa katawhan, "Mga saksi kamo batok sa inyong mga kaugalingon nga inyong gipili alang sa inyong kaugalingon si Yahweh, aron mag-alagad kaniya." Miingon sila, "Mga saksi kami." ²³"Karon isalikway ang mga langyaw nga dios nga anaa kaninyo, ug ihatag ang inyong kasingkasing kang Yahweh, ang Dios sa Israel."²⁴Miingon ang katawhan ngadto kang Josue, "Simbahon namo si Yahweh nga among Dios. Maminaw kami sa iyang tingog." ²⁵Naghimo si Josue ug kasabotan sa mga tawo niadtong adlawa. Nagbutang siya ug mga kasugoan ug mga balaod sa Siquem. ²⁶Gisulat ni Josue kining mga pulonga sa libro sa balaod sa Dios. Nagkuha siya ug dako nga bato ug gipahimutang kini didto ibabaw sa tugas nga kahoy nga tapad sa sagradong dapit ni Yahweh.²⁷Miingon si Josue sa tanang katawhan, "Timan-i, kini nga bato magpamatuod batok kanato. Nadungog niini ang tanang mga pulong nga gisulti ni Yahweh kanato. Busa mahimo kining saksi batok kanato, kung inyo man ugaling ilimod ang inyong Dios." ²⁸Busa gipapauli ni Josue ang katawhan, ang tagsatagsa ka tawo ngadto sa iyang panulondon.²⁹Human niining mga butanga si Josue nga anak nga lalaki ni Nun, nga alagad ni Yahweh, namatay, sa 110 nga idad. ³⁰Gilubong nila siya sulod sa utlanan sa iyang kaugalingong panulondon, sa Timnat Sera, nga atua sa kabungtoran sa Efraim, amihanan sa Bukid sa Gaas.³¹Gisimba sa Israel si Yahweh sa tanan nga mga adlaw sa kinabuhi ni Josue, ug sa tanang mga adlaw sa mga katigulangan nga nagsunod kang Josue, kadtong nakasinati sa tanang butang nga gibuhat ni Yahweh alang sa Israel.³²Ang mga bukog ni Jose, nga gidala sa katawhan sa Israel pagawas sa Ehipto—gilubong nila sa Siquem, sa bahin sa yuta nga gipalit ni Jacob gikan sa mga anak nga lalaki ni Hamor, nga amahan ni Siquem. Gipalit niya kini sa 100 kabuok nga plata, ug nahimo kining panulondon sa mga kaliwat ni Jose. ³³Namatay usab si Eleazar nga anak nga lalaki ni Aaron. Gilubong nila siya sa Gibea, ang siyudad ni Pinehas nga iyang anak nga lalaki, nga gihatag kaniya. Nahimutang kini sa kabungtoran sa Efraim.

Mga maghuhukom

1¹Human sa kamatayon ni Josue, nangutana kang Yahweh ang katawhan sa Israel, nga nag-ingon, "Kinsa man ang unang mosulong sa mga Canaanhon alang kanato, aron makigbatok kanila?" ²Miingon si Yahweh, "Mosulong ang taga-Juda. Tan-awa, hatagan nako sila ug kontrol niining yutaa." ³Miingon ang katawhan sa Juda ngadto sa katawhan ni Simeon, nga ilang mga igsoon nga lalaki, "Uban kanamo ngadto sa ginsakopan nga gigahin alang kanamo aron mag-uban kita sa pagpakiggubat batok sa mga Canaanhon. Ug mokuyog usab kami kaninyo ngadto sa ginsakopan nga gigahin alang kaninyo." Busa mikuyog kanila ang tribo ni Simeon.⁴Ang kalalakihan sa Juda misulong, ug gipadaog sila ni Yahweh batok sa mga Canaanhon ug sa mga Perizihanon. Gipatay nila ang 10, 000 kanila didto sa Bezek. ⁵Nakit-an nila si Adoni Bezek didto sa Bezek, ug nakiggubat sila batok kaniya ug gipildi ang mga Canaanhon ug ang mga Perizihanon.⁶Apan nakaikyas si Bezek, ug gigukod nila siya ug nadakpan, ug giputol nila ang iyang mga kumagko sa kamot ug tiil. ⁷Miingon si Adoni- Bezek, "Setinta ka mga hari, kansang gipamutlan sa ilang mga kumagko sa kamot ug tiil, ang nagtigom sa ilang pagkaon ilalom sa akong lamesa. Sama sa akong gibuhat, gibuhat usab sa Dios kanako." Gidala nila siya didto sa Jerusalem, ug didto namatay siya.⁸Ang kalalakihan sa Juda nakiggubat batok sa siyudad sa Jerusalem ug nakuha kini. Gisulong nila kini gamit ang tumoy sa espada ug gisunog nila ang siyudad. ⁹Human niana, milugsong ang kalalakihan sa Juda aron sa pagpakig-away batok sa mga Canaanhon nga nagpuyo sa kabungtoran, didto sa Negev, ug sa tiilan sa mga bungtod sa kasadpan. ¹⁰Si Juda miabante batok sa mga Canaanhon nga nagpuyo sa Hebron (ang ngalan sa Hebron kaniadto mao ang Kiriat Arba), ug napildi nila ang Shesai, Ahiman, ug Talmai.¹¹Gikan didto ang mga kalalakihan sa Juda miabante batok sa mga lumolupyo sa Debir (ang ngalan sa Debir kaniadto mao ang Kiriat Sefer). ¹²Miingon si Caleb, "Ang si bisan kinsa nga mosulong sa Kiriat Sefer ug mokuha niini, ihatag ko kaniya si Acsa, ang akong anak nga babaye, nga mahimong iyang asawa." ¹³Si Otniel, ang anak nga lalaki ni Kenaz (manghod nga lalaki ni Caleb) nadakpan sa Debir, busa gihatag ni Caleb si Acsa kaniya, ang iyang anak nga babaye, aron mahimo niyang asawa.¹⁴Sa wala madugay miabot si Aksa ngadto kang Otniel, ug gihangyo niya siya nga hangyoon ang iyang amahan nga hatagan siya ug uma. Sa pagkanaog niya gikan sa iyang asno, gipangutana siya ni Caleb, "Unsa man ang akong mahimo alang kanimo?" ¹⁵Miingon siya kaniya, "Hatagi ako ug panalangin. Sanglit gihatag mo man kanako ang yuta sa Negev, ihatag usab kanako ang mga tuboran sa tubig." Busa gihatag ni Caleb kaniya ang taas nga bahin sa mga tuboran ug ang ubos nga bahin sa mga tuboran.¹⁶Ang mga kaliwat sa ugangan ni Moises nga mga Kenhanon mitungas gikan sa Siyudad sa Palmera uban ang katawhan sa Juda, ngadto sa kamingawan sa Juda, nga atua sa Negev, aron magpuyo uban ang katawhan sa Juda duol sa Arad. ¹⁷Ug miuban ang katawhan ni Juda sa katawhan ni Simeon nga ilang kaigsoonan ug gisulong ang mga Canaanhon nga nagpuyo sa Zefat ug giguba gayod kini. Ginganlan ang siyudad ug Horma.¹⁸Gisakop usab sa katawhan ni Juda ang Gaza ug ang yuta nga nagpalibot niini, ang Askelon ug ang yuta nga nagpalibot niini, ang Ekron ug ang yuta nga nagpalibot niini. ¹⁹Giubanan ni Yahweh ang katawhan ni Juda ug gipanag-iyahan nila ang kabungtoran, apan dili nila mapapahawa ang mga lumolupyo sa mga patag tungod kay aduna silay puthaw nga mga karwahe.²⁰Gihatag ang Hebron ngadto kang Caleb (sama sa giingon ni Moises), ug gipapahawa niya gikan didto ang tulo ka mga anak nga lalaki ni Anak. ²¹Apan wala papahawaa sa katawhan ni Benjamin ang mga Jebusihanon nga nagpuyo sa Jerusalem. Busa nagpuyo ang mga Jebusihanon sa Jerusalem uban ang katawhan ni Benjamin hangtod karong adlawa.²²Nangandam ang balay ni Jose sa pagsulong sa Betel, ug nag-uban kanila si Yahweh. ²³Nagpadala sila ug kalalakin-an aron sa pagpaniid sa Betel (ang siyudad nga ginganlan kaniadto ug Luz). ²⁴Nakita sa mga tigpaniid ang usa ka tawo nga migawas gikan sa siyudad, ug miingon sila kaniya, "Ipakita kanamo, palihog, unsaon pagsulod ngadto sa siyudad, ug magbinuotan kami kanimo."²⁵Gipakita niya kanila ang dalan paingon sa siyudad. Ug gisulong nila ang siyudad gamit ang tumoy sa espada, apan gitugotan nila nga makaikyas ang tawo ug ang tanan niyang pamilya. ²⁶Ug miadto ang tawo sa yuta sa mga Hitihanon ug nagtukod ug siyudad ug ginganlan kini ug Luz, nga maoy ngalan niini hangtod karon.²⁷Wala gipapahawa sa katawhan ni Manases ang katawhan nga nagpuyo sa mga siyudad sa Bet Shan ug sa mga baryo niini, o ang Taanac ug ang mga baryo niini, o kadtong nagpuyo sa Dor ug sa mga baryo niini, o kadtong nagpuyo sa Ibleam ug sa mga baryo niini, o kadtong nagpuyo sa Megido ug sa mga baryo niini, tungod kay ang mga Canaanhon buot gayod nga mopuyo niana nga yuta. ²⁸Sa dihang lig-on na ang Israel, gipugos nila ang mga Canaanhon nga mag-alagad kanila inubanan sa hilabihan nga paghago, apan wala nila sila papahawaa sa hingpit.²⁹Wala gipapahawa ni Efraim ang mga Canaanhon nga nagpuyo sa Gezer, busa nagpadayon ang mga Canaanhon sa pagpuyo sa Gezer uban kanila.³⁰Wala papahawaa ni Zebulun ang katawhan nga nagpuyo sa Kitron, o ang katawhan nga nagpuyo sa Nahalol, busa nagpadayon ang mga Canaanhon sa pagpuyo uban kanila, apan gipugos ni Zebulun ang mga Canaanhon sa pag-alagad kanila inubanan sa hilabihan nga paghago.³¹Wala papahawaa ni Asher ang katawhan nga nagpuyo sa Aco, o ang katawhan nga nagpuyo sa Sidon, o kadtong nagpuyo sa Alab, Aczib, Helba, Afek, o Rehob. ³²Busa nagpuyo ang tribo ni Asher uban sa mga Canaanhon (kadtong nagpuyo sa yuta), tungod kay wala nila sila gipapahawa.³³Wala gipapahawa sa tribo ni Neftali kadtong nagpuyo sa Bet Shemes, o kadtong nagpuyo sa Bet Anat. Busa nagpuyo ang tribo ni Neftali uban sa mga Canaanhon (ang katawhan nga nagpuyo niana nga yuta). Bisan pa niana, ang mga lumolupyo sa Bet Shemes ug Bet Anat gipugos sa hilabihan nga paghago alang kang Neftali.³⁴Gipugos sa mga Amorihanon ang tribo ni Dan sa pagpuyo sa Kabungtoran, ug wala sila gitugotan sa paglugsong ngadto sa patag. ³⁵Busa nagpuyo ang mga Amorihanon didto sa Bukid sa Heres, sa Ayalon, ug sa Shaalbim, apan ang kakusgan sa kasundalohan sa balay ni Jose ang nagbuntog kanila, ug gipugos sila sa pag-alagad kanila inubanan sa hilabihan nga paghago. ³⁶Ang utlanan sa Amorihanon miabot gikan sa bungtod sa Akrabim didto sa Sela hangtod didto sa kabungtoran.

2¹Mitungas ang manulonda ni Yahweh gikan sa Gilgal paingon sa Bokim, ug miingon, "Gidala ko kamo gikan sa Ehipto, ug gidala ko kamo ngadto sa yuta nga akong gisaad nga ihatag sa inyong mga amahan. Miingon ako, 'Dili ko gayod pakyason ang akong kasabotan alang kaninyo. ²Kinahanglan dili kamo magbuhat ug kasabotan niadtong nagpuyo niini nga yuta. Kinahanglan gub-on ninyo ang ilang mga halaran.' Apan wala kamo naminaw sa akong tingog. Unsa man kining inyong gibuhat?³Busa mosulti ako karon, 'Dili nako papahawaon ang mga Canaanhon gikan kaninyo, apan mahimo silang mga tunok sa inyong mga kiliran, ug ang ilang mga dios mahimong lit-ag alang kaninyo.'" ⁴Sa dihang nagsulti ang anghel ni Yahweh niini nga mga pulong ngadto sa tanang katawhan sa Israel, misinggit ang katawhan ug nanghilak. ⁵Ginganlan nila ang dapit ug Bokim. Naghalad sila didto ug mga halad ngadto kang Yahweh.⁶Karon sa dihang gipadala ni Josue ang katawhan, ang matag-usa sa katawhan sa Israel miadto sa mga dapit nga gigahin kanila, aron sa pagpanag-iya sa ilang yuta. ⁷Nag-alagad ang katawhan kang Yahweh sa panahon nga buhi pa si Josue ug ang mga kadagkoan nga mas dugay nga nabuhi kay kaniya, kadtong nakakita sa tanang bantogang mga binuhatan ni Yahweh nga iyang nabuhat alang sa Israel. ⁸Si Josue nga anak nga lalaki ni Nun ang sulugoon ni Yahweh, namatay sa pangidaron nga 110.⁹Gilubong nila siya sa utlanan sa yuta nga gigahin kaniya didto sa Timnat Heres, sa kabungtoran sa Efraim, sa kasadpang bahin sa Bukid sa Gaas. ¹⁰Ang tanan nga kaliwatan nagkatigom usab ngadto sa ilang mga amahan. Laing kaliwatan ang mitubo human kanila nga wala nakaila kang Yahweh o sa iyang nabuhat alang sa Israel.¹¹Gibuhat sa katawhan sa Israel kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh ug gialagaran nila ang mga Baal. ¹²Nagpahilayo sila gikan kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga amahan, nga nagpagawas kanila sa yuta sa Ehipto. Misunod sila sa laing mga dios, ang mga dios gayod sa mga katawhan nga nakapalibot kanila, ug miyukbo sila kanila. Gihagit nila si Yahweh aron nga masuko tungod kay ¹³nagpahilayo sila gikan kang Yahweh ug gisimba si Baal ug ang Astarot.¹⁴Misilaob ang kapungot ni Yahweh batok sa Israel, ug gitugyan niya sila ngadto sa mga kawatan nga nangawat sa ilang mga gipanag-iyahan gikan kanila. Gibaligya niya sila ingon nga mga ulipon nga dinakpan pinaagi sa kusog sa ilang mga kaaway nga nakapalibot kanila, busa dili na sila makahimo sa pagpanalipod sa ilang mga kaugalingon batok sa ilang mga kaaway. ¹⁵Bisan asa makig-away ang Israel, ang mga kamot ni Yahweh nakigbatok kanila aron sa pagpukan kanila, sama sa iyang gipanumpa ngadto kanila. Ug nahiagom sila sa makalilisang nga pag-antos.¹⁶Unya nagtuboy si Yahweh ug mga maghuhukom, nga nagluwas kanila gikan sa kamot niadtong nagkawat sa ilang mga gipanag-iyahan. ¹⁷Apan wala sila naminaw sa ilang mga maghuhukom. Dili sila matinud-anon kang Yahweh ug gihatag ang ilang mga kaugalingon sama sa mga babaye nga nagbaligya ug dungog ngadto sa laing mga dios ug gisimba kini. Sa wala madugay gisalikway nila ang pamaagi sa pagkinabuhi sa ilang mga amahan—kadtong nagtuman sa kasugoan ni Yahweh—nga wala usab nila buhata.¹⁸Sa dihang nagtuboy si Yahweh ug mga maghuhukom alang kanila, gitabangan ni Yahweh ang mga maghuhukom ug giluwas sila gikan sa kamot sa ilang mga kaaway sa tanang mga adlaw nga buhi pa ang maghuhukom. Naluoy si Yahweh kanila samtang nag-antos sila tungod niadtong nagbiaybiay ug nagpasakit kanila. ¹⁹Apan sa dihang namatay ang maghuhukom, mipalayo sila ug nagbuhat sa mga butang nga mas labihan pa kadaotan kaysa nabuhat sa ilang mga amahan. Mosunod sila sa laing mga dios aron sa pag-alagad ug pagsimba kanila. Nagdumili sila sa pag-undang sa bisan unsang daotan nilang mga binuhatan o sa ilang daotang mga paagi.²⁰Misilaob ang kapungot ni Yahweh batok sa Israel; miingon siya, "Tungod kay giguba man niini nga nasod ang kasabotan nga akong gitagana alang sa ilang mga amahan—tungod kay wala man sila naminaw sa akong tingog— ²¹gikan karon, dili na nako papahawaon gikan kanila ang bisan unsang mga nasod nga gibilin ni Josue sa dihang namatay siya. ²²Buhaton ko kini aron sulayan ang Israel, kung magpadayon ba sila o dili sa dalan ni Yahweh ug maglakaw niini, sama sa pagtipig sa ilang mga amahan niini." ²³Mao nga gibiyaan ni Yahweh kadto nga nasod ug wala dayon sila papahawaa ug gihatag sila ngadto sa kamot ni Josue.

3¹Karon gibilin ni Yahweh kini nga mga nasod aron sa pagsulay sa Israel, ang matag usa sa Israel nga wala nakasinati sa bisan unsa nga pakiggubat sa Canaan. ²(Gibuhat niya kini aron tudloan ug pakiggubat ang bag-ong kaliwatan sa mga Israelita nga wala pa nasayod niini kaniadto.) ³Mao kini ang mga nasod: ang lima ka mga hari nga mga Filistihanon, ang tanan nga mga Canaanhon, ang mga Sidonhon, ug ang mga Hibihanon nga nagpuyo sa kabukiran sa Lebanon, gikan sa Bukid sa Baal Hermon ngadto sa Hamat Pas.⁴Kini nga mga nasod gibilin ingon nga paagi ni Yahweh sa pagsulay sa Israel, aron mapamatud-an kung motuman ba sila sa mga mando nga iyang gihatag sa ilang mga katigulangan pinaagi kang Moises. ⁵Busa nagpuyo ang katawhan sa Israel uban sa mga Canaanhon, sa mga Hitihanon, sa mga Amorihanon, sa mga Perizihanon, sa mga Hibihanon, ug sa mga Jebusihanon. ⁶Gikuha ang ilang mga anak nga babaye aron mahimong ilang mga asawa, ug ang ilang kaugalingon nga mga anak nga babaye gihatag ngadto sa ilang mga anak nga lalaki, ug ilang gialagaran ang ilang mga dios.⁷Ang katawhan sa Israel nagbuhat ug daotan sa panan-aw ni Yahweh ug gikalimtan si Yahweh nga ilang Dios. Gisimba nila ang mga Baal ug ang mga Ashera. ⁸Busa, ang kasuko ni Yahweh misilaob batok sa Israel, ug gibaligya niya sila ngadto sa kamot ni Kushan Rishataim nga hari sa Aram Naharaim. Nag-alagad ang katawhan sa Israel kang Kushan Rishataim sulod sa walo ka tuig.⁹Sa dihang nagpakitabang ang katawhan sa Israel kang Yahweh, nagpadala si Yahweh ug usa ka tawo nga motabang sa katawhan sa Israel, ug moluwas kanila: Si Otniel ang anak nga lalaki ni Kenaz (manghod ni Caleb). ¹⁰Gigamhan siya sa Espiritu ni Yahweh, ug gihukman niya ang Israel ug milakaw siya aron sa pagpakiggubat. Gihatagan siya ni Yahweh ug kadaogan batok kang Kushan Rishataim nga hari sa Aram. Gibuntog sa kamot ni Otniel si Kushan Rishataim. ¹¹Nakabaton ang yuta ug kalinaw sulod sa 40 ka tuig. Unya namatay si Othniel nga anak nga lalaki ni Kenaz.¹²Human niana, nagbuhat na usab ang mga Israelita ug daotan sa panan-aw ni Yahweh, ug gihatagan ni Yahweh si Eglon ang hari sa Moab ug kusog aron sa pagbuntog sa mga Israelita. ¹³Nakighiusa si Eglon sa mga Amornon ug sa mga Amalekanhon ug milakaw sila ug gipildi ang Israel, ug gipanag-iyahan nila ang Siyudad sa mga Palmera. ¹⁴Nag-alagad ang katawhan sa Israel kang Eglon nga hari sa Moab sulod sa 18 ka tuig.¹⁵Sa dihang nagpakitabang ang mga Israelita kang Yahweh, nagpadala na usab si Yahweh ug usa ka tawo nga motabang kanila, si Ehud nga anak nga lalaki ni Gera, gikan sa tribo ni Benjamin, usa ka walhon nga tawo. Gipadala siya sa katawhan sa Israel, uban ang ilang buhis, ngadto kang Eglon nga hari sa Moab.¹⁶Nagbuhat si Ehud ug espada nga adunay duha ka sulab, usa ka cubit ang katas-on; gihigot niya kini ilalom sa iyang bisti sa iyang tuong paa. ¹⁷Gihatag niya ang buhis ngadto kang Haring Eglon sa Moab. (Karon si Eglon tambok kaayo nga tawo.) ¹⁸Human gihatag ni Ehud ang buhis, mibiya siya uban niadtong nagdala niini.¹⁹Apan, sa dihang nakaabot na si Ehud sa dapit diin gibuhat ang kinulit nga mga hulagway duol sa Gilgal, mitalikod siya ug mibalik, ug miingon siya, "Aduna akoy tinago nga mensahe alang kanimo, akong hari." Miingon si Eglon, "Paghilom!" Busa ang tanan niadtong nag-alagad kaniya mibiya sa lawak. ²⁰Miduol si Ehud kaniya. Naglingkod ang hari, nag-inusara sa bugnaw sa taas nga dapit sa lawak. Miingon si Ehud, "Aduna akoy mensahe nga gikan sa Dios alang kanimo." Mitindog ang hari sa iyang lingkoranan.²¹Gikab-ot ni Ehud ang espada gamit ang iyang wala nga kamot ug gikuha ang espada gikan sa iyang tuo nga paa, ug gidunggab niya ang lawas sa hari. ²²Ug ang pul-an sa espada nadasok kaniya human sa sulab sa espada, ang tumoy milapos sa iyang likod, ug ang tambok mitabon sa espada, ug wala na hulbota ni Ehud ang espada gikan sa iyang lawas. ²³Unya migawas si Ehud sa portiko ug gisirado ang mga pultahan sa taas nga bahin sa lawak nga anaa sa iyang likod ug gikandado kini.²⁴Human nakalakaw si Ehud, miabot ang sulugoon sa hari; nakita nila nga ang mga pultahan sa ibabaw nga bahin sa lawak sirado, busa naghunahuna sila, "Sigurado nga iyang gihupay ang iyang kaugalingon sa kabugnaw sa ibabaw nga lawak." ²⁵Nag-anam sila ug kabalaka hangtod gibati na nila nga napasagdan na nila ang ilang trabaho sa dihang wala pa gihapon ablihi sa hari ang mga pultahan sa ibabawng bahin sa lawak. Busa ilang gikuha ang yabi ug ila kining giablihan, ug didto naghigda ang ilang agalon, natumba sa salog, patay na.²⁶Samtang naghulat ang mga sulugoon, nalibog kung unsa ang ilang buhaton, nakaikyas na si Ehud ug nakaagi na sa dapit diin adunay kinulit nga mga hulagway sa mga dios, ug nakaikyas siya ngadto sa Seira. ²⁷Sa dihang nakaabot na siya, gihuypan niya ang trumpeta didto sa kabungtoran sa Efraim. Unya nanglugsong ang katawhan sa Israel uban kaniya gikan sa kabungtoran, ug siya ang nanguna kanila.²⁸Miingon siya kanila, "Sunod kanako, kay hapit na mapildi ni Yahweh ang inyong mga kaaway, ang mga Moabihanon." Misunod sila kaniya ug ilang gikuha ang labanganan sa Jordan nga tabok gikan sa mga Moabihanon, ug walay bisan usa nga ilang gitugotan nga makatabok sa suba. ²⁹Niadtong panahona nakapatay sila ug 10, 000 ka mga kalalakihan sa Moab, ug ang tanan kusgan ug may katakos nga kalalakin-an. Walay usa nga nakaikyas. ³⁰Busa niadtong adlawa si Moab napildi pinaagi sa kusog sa Israel. Ug nakapahulay ang yuta sulod sa 80 ka tuig.³¹Human kang Ehud ang sunod nga maghuhukom mao si Shamgar ang anak nga lalaki ni Anat nga nakapatay ug 600 ka mga Filistihanon pinaagi sa sungkod nga gigamit aron sa pagtusok sa mga baka. Giluwas usab niya ang Israel gikan sa kakuyaw.

4¹Human namatay si Ehud, nagbuhat na usab ug daotan ang katawhan sa Israel diha sa panan-aw ni Yahweh. ²Gibaligya sila ni Yahweh sa kamot ni Jabin ang hari sa Canaan nga naghari sa Hazor. Ang pangulo sa iyang kasundalohan ginganlan ug Sisera, ug nagpuyo siya sa Haroset sa mga Gentil. ³Nagpakitabang ang katawhan sa Israel kang Yahweh, tungod si Sisera adunay 900 ka puthaw nga mga karwahe ug gidaogdaog niya pag-ayo ang katawhan sa Israel sulod sa baynte ka tuig.⁴Karon si Debora, usa ka babaye nga propeta (asawa ni Lapidot), mao ang pangulong maghuhukom niadtong panahona. ⁵Nagalingkod siya ilalom sa palmera ni Debora taliwala sa Rama ug Betel didto sa bungtod sa lungsod sa Efraim, ug miabot ang katawhan sa Israel kaniya aron paghusay sa ilang mga panaglalis.⁶Gipaadtoan niya si Barak ang anak nga lalaki ni Abinoam gikan sa Kedes sa Neftali. Miingon siya kaniya, "Si Yahweh, ang Dios sa Israel, nagmando kanimo, 'Adto sa Bukid sa Tabor, ug ubana ang 10, 000 ka kalalakin-an gikan sa Neftali ug Zebulun. ⁷Dad-on ko si Sisera, ang pangulo sa kasundalohan ni Jabin, aron pagtagbo kanimo duol sa suba sa Kishon, uban ang iyang mga karwahe ug kasundalohan, ug magmadaogon ka batok kaniya.⁸Miingon si Barak kaniya, "Kung mouban ka kanako, moadto ako, apan kung dili ka mouban kanako, dili ako moadto." ⁹Miingon siya, "Mouban ako kanimo. Apan, ang dalan nga imong pagaadtoan dili magdala kanimo sa imong kadungganan, kay ibaligya ni Yahweh si Sisera ngadto sa kamot sa usa ka babaye." Unya mitindog si Debora ug miuban kang Barak ngadto sa Kedes.¹⁰Gitawag ni Barak ang mga katawhan sa Zebulun ug Neftali aron magtigom sa Kedes. Misunod kaniya ang 10, 000 ka mga kalalakin-an, ug miuban usab si Debora kaniya.¹¹Karon si Heber (nga Kenhanon) naglain sa iyang kaugalingon gikan sa mga Kenhanon— sila ang mga kaliwat ni Hobab (ugangan ni Moises) —gitaod niya ang iyang tolda sa nahimutangan sa tugas nga kahoy diha sa Zaananim duol sa Kedes.¹²Sa dihang giingnan nila si Sisera nga mitungas si Barak ang anak nga lalaki ni Abinoam sa Bukid sa Tabor, ¹³gitawag ni Sisera ang iyang tanang karwahe, 900 ka mga puthaw nga karwahe, ug ang tanang kasundalohan nga uban kaniya, gikan sa Haroset sa mga Gentil ngadto sa Suba sa Kishon.¹⁴Miingon si Debora kang Barak, "Lakaw! Kay mao na kini ang adlaw nga padag-on ka ni Yahweh batok kang Sisera. Dili ba si Yahweh man ang mag-una kanimo?" Busa milugsong si Barak gikan sa Bukid sa Tabor uban ang 10, 000 ka mga tawo nga misunod kaniya.¹⁵Gilibog ni Yahweh si Sisera, ang tanan niyang mga karwahe ug tanan niyang kasundalohan uban suwab sa spada. Minaog si Sisera sa iyang karwahe ug midagan nga nagtiniil. ¹⁶Apan gigukod ni Barak ang mga karwahe ug ang kasundalohan didto sa Haroset sa mga Gentil, ug ang kinatibuk-ang kasundalohan ni Sisera nangamatay pinaagi sa espada, ug walay bisan usa ka tawo nga nakalingkawas.¹⁷Apan miikyas si Sisera padulong sa tolda ni Jael, ang asawa ni Heber nga Kenhanon, kay adunay kalinaw taliwala kang haring Jabin sa Hazor, ug ang balay ni Heber nga Kenhanon. ¹⁸Migawas si Jael aron pagsugat kay Sisera ug miingon kaniya, "Sulod dinhi, akong agalon; hapit una kanako ug ayaw kahadlok." Busa mihapit siya kaniya ug misulod sa iyang tolda, ug gitabonan niya siya sa usa ka habol.¹⁹Miingon siya kaniya, "Palihog paimna ako ug diyutay'ng tubig kay giuhaw ako pag-ayo." Giablihan niya ang panit nga sudlanan sa gatas ug gipainom siya, ug gitabonan niya siya pag-usab. ²⁰Miingon siya kaniya, "Pagbarog diha sa pultahan sa tolda. Kung adunay moabot nga tawo ug mangutana kanimo nga, 'Aduna bay tawo dinhi?', ingna nga 'Wala'."²¹Unya si Jael (ang asawa ni Heber) nagkuha sa ugsok sa tolda ug martilyo ug sa hilom miadto siya kang Sisera, kay nahinanok siya pag-ayo, ug iyang gimartilyo ang ugsok sa tolda ngadto sa kilid sa iyang ulo ug midulot kini kaniya ug milapos ngadto sa yuta. Ug namatay siya. ²²Samtang naggukod si Barak kang Sisera, misugat si Jael kaniya ug miingon kaniya, "Ali, ipakita ko kanimo ang tawo nga imong gipangita." Busa misulod siya uban kaniya, ug didto nagbuy-od si Sisera nga patay na, nga nagtaop ang ugsok sa tolda sa kilid sa iyang ulo.²³Busa niadtong adlawa napildi sa Dios si Jabin, ang hari sa Canaan, atubangan sa katawhan sa Israel. ²⁴Ang gahom sa katawhan sa Israel nag-anam pa gayod ug kakusog batok kang Jabin nga hari sa Canaan, hangtod nga napildi nila siya.

5¹Niadtong adlawa si Debora ug si Barak nga anak nga lalaki ni Abinoam miawit niini nga awit: ²"Sa dihang ang mga pangulo nag-una sa Israel, sa dihang ang mga tawo boluntaryo—pagdayeg kang Yahweh!³Paminaw, kamong mga hari! Pagmatngon, kamong mga pangulo! Ako, moawit ako ngadto kang Yahweh; moawit ako ug mga pagdayeg ngadto kang Yahweh, ang Dios sa Israel. ⁴Yahweh, sa dihang migawas ka gikan sa Seir, sa dihang nagmartsa ka gikan sa Edom, nauyog ang kalibotan, ug ang kawanangan mikurog usab; ug ang kapanganoran usab mibubo ug tubig.⁵Milinog ang kabukiran sa atubangan ni Yahweh; bisan ang Bukid sa Sinai milinog sa atubangan ni Yahweh, ang Dios sa Israel. ⁶Sa mga adlaw ni Shamgar (anak nga lalaki ni Anat), sa mga adlaw ni Jael, wala na gigamit ang mga dagkong dalan, ug kadtong mga naglakaw gigamit lamang ang mga gagmay nga mga agianan.⁷Adunay pipila nga lungsuranong katawhan sa Israel, hangtod nga ako, si Debora, mibarog— mibarog sama sa usa ka inahan sa Israel! ⁸Sa dihang nagpili sila ug bag-ong mga dios, adunay panag-away sa mga ganghaan sa siyudad ug walay mga taming o mga bangkaw nga nakita taliwala sa 40, 000 sa Israel.⁹Ang akong kasingkasing atua sa mga pangulo sa Israel, uban sa mga tawo nga malipayon ug kinabubot-on nga naghalad sa ilang mga kaugalingon— nagadayeg kami kang Yahweh alang kanila! ¹⁰Hunahunaa kini—kamo nga nagsakay sa puti nga mga asno nga naglingkod sa panapton nga gihimong hapin, ug kamo nga nagalakaw sa dalan.¹¹Paminawa ang mga tingog niadtong nag-awit diha sa katubigan nga mga dapit. Didto magasugid sila pag-usab sa mga matarong nga mga buhat ni Yahweh, ug sa mga matarong nga buhat sa iyang mga manggugubat sa Israel. Unya ang katawhan ni Yahweh milugsong didto sa mga ganghaan sa siyudad.¹²Pagmata, pagmata, Debora! Pagmata, pagmata, pag-awit ug usa ka awit! Bangon, Barak, ug dakpa ang imong mga binilanggo, ikaw nga anak nga lalaki ni Abinoam. ¹³Unya mikanaog ang mga nahibilin ngadto sa mga dungganon; mikanaog ang katawhan ni Yahweh paingon kanako uban sa mga manggugubat.¹⁴Gikan sila sa Efraim, nga ang gamot gikan kang Amalek; misunod kaninyo ang katawhan ni Benjamin. Nanaog ang mga pangulo sa kasundalohan gikan sa Makir, ug kadtong nagdala ug sungkod sa opisyales nga gikan sa Zebulun.¹⁵Ug ang akong mga prinsipe sa Isacar uban kang Debora; ug si Isacar uban ni Barak nga nagdali sa pagsunod kaniya ngadto sa walog ilalom sa iyang pagmando. Adunay dakong pagpangita sa kasingkasing taliwala sa mga banay ni Reuben.¹⁶Nganong naglingkod man kamo taliwala sa mga dapit daobanan, nga naminaw sa mga magbalantay nga nagtugtog sa ilang mga plawta alang sa ilang mga panon? Adunay dakong pagpangita sa kasingkasing alang sa mga banay ni Reuben.¹⁷Nagpabilin si Gilead sa pikas bahin sa Jordan; ug si Dan, nganong naglatagaw man siya sakay sa mga barko? Nagpabilin si Asher sa baybayon ug nagpuyo duol sa iyang mga dunggoanan. ¹⁸Ang Zebulun mao ang tribo nga magtahan sa ilang mga kinabuhi hangtod sa kamatayon, ug ang Neftali, usab, didto sa dapit sa gubat.¹⁹Miabot ang mga hari, nakig-away sila; nakig-away ang mga hari sa Canaan didto sa Taanak sa katubigan sa Megido. Apan wala silay gikuha nga plata ingon nga inilog. ²⁰Nakig-away ang mga bituon gikan sa langit, nakig-away sila batok kang Sisera gikan sa ilang mga agianan latas sa kalangitan.²¹Gibanlas sila sa suba sa Kishon, kadtong karaan nga suba, ang suba sa Kishon. Martsa sa akong kalag, pagmalig-on! ²²Unya ang tingog sa tunob sa mga kabayo nga naglagapak—nagdagan, ang pagdagan sa iyang mga kinakusgan nga mga kabayo.²³'Tungloha ang Meroz!' miingon ang anghel ni Yahweh. 'Tungloha gayod ang mga lumolupyo niini! — tungod kay wala sila miabot aron sa pagtabang kang Yahweh— aron sa pagtabang kang Yahweh sa pagpakiggubat batok sa mga kusgan nga mga manggugubat.'²⁴Bulahan si Jael labaw pa kaysa tanang kababayen-an, si Jael (ang asawa ni Heber nga Kenhanon), mas bulahan siya kaysa tanang kababayen-an nga nagpuyo sa mga tolda. ²⁵Nangayo ang tawo ug tubig, ug gihatagan niya kini ug gatas; gidad-an niya kini ug mantikilya nga anaa sa plato nga haom alang sa mga prinsipe.²⁶Gibutang niya ang iyang kamot sa ugsok sa tolda, ug ang iyang tuo nga kamot ngadto sa martilyo sa magbubuhat; gamit ang martilyo iyang gipatay si Sisera, iyang gidugmok ang ulo niini. Iyang gidugmok ang bagulbagol niini sa dihang iya kining gitusok sa kilid sa iyang ulo. ²⁷Nakuyapan siya taliwala sa iyang mga tiil, natumba siya ug nagbuy-od siya didto. Nawad-an siyag umoy taliwala sa iyang mga tiil. Ang dapit diin siya natumba mao ang dapit diin siya gipatay nga walay kaluoy.²⁸Gikan sa bintana naglantaw siya— naglantaw ang inahan ni Sisera sa renehasan nga bintana ug mitawag siya nga naguol, 'Nganong dugay man nag-abot ang iyang karwahe? Nganong nalangan man ang mga tunob sa mga kabayo nga maoy nagbira sa iyang mga karwahe?'²⁹Mitubag ang iyang maalamon nga mga prinsesa, ug mihatag siya sa samang tubag sa iyang kaugalingon: ³⁰'Wala ba nila makaplagi ug mabahinbahin ang inilog? — Usa ka tagoangkan, duha ka tagoangkan alang sa matag tawo; ang inilog nga tinina nga bisti alang kang Sisera, ang inilog nga tininaan nga bisti nga binordahan, duha kabuok nga tininaan nga bisti nga binordahan alang sa mga liog niadtong nangilog?'³¹Hinaot nga pagalaglagon ang tanan nimong mga kaaway, Yahweh! Apan ang imong mga higala sama sa adlaw sa dihang mosubang kini sa iyang kusog." Ug ang yuta nakabaton ug kalinaw sulod sa 40 ka tuig.

6¹Gihimo sa katawhan sa Israel ang daotan diha sa atubangan ni Yahweh, ug gihatag niya sila ngadto sa kamot sa Midian sulod sa pito ka mga tuig. ²Ang gahom sa Midian nagdaogdaog sa Israel. Tungod sa Midian, naghimo ug mga silonganan ang katawhan sa Israel alang sa ilang kaugalingon didto sa mga lungib sa kabungtoran, mga langob, ug sa mga lig-ong patukoranan.³Nahitabo kini sa bisan unsang taknaa nga magtanom ang mga Israelita, ang mga Midianhon, mga Amalekanhon ug ang katawhan gikan sa sidlakan mosulong sa mga Israelita. ⁴Magkampo ang ilang kasundalohan didto sa yuta ug daoton ang mga tanom, hangtod sa Gaza. Wala silay ibilin nga pagkaon sa Israel, ug walay mga karnero, ni mga baka o mga asno.⁵Sa dihang moabot sila ug ang ilang mga binuhi ug mga tolda, sama sila sa nagpanon nga mga dulon, ug dili gayod maihap ang katawhan niini o bisan pa ang ilang mga kamelyo. Gisulong nila ang yuta aron sa paglaglag niini. ⁶Gihasol pag-ayo sa Midian ang mga Israelita hangtod nga ang katawhan sa Israel mitawag kang Yahweh.⁷Sa dihang nanawag kang Yahweh ang katawhan sa Israel tungod sa Midian, ⁸nagpadala si Yahweh ug propeta ngadto sa katawhan sa Israel. Miingon ang propeta kanila, "Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Dios sa Israel: 'Gidala ko kamo gikan sa Ehipto; gipagawas ko kamo gikan sa balay sa pagkaulipon.⁹Giluwas ko kamo gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon, ug sa kamot sa tanang nagdaogdaog kaninyo. Gipalayo ko sila gikan kaninyo, ug gihatag ko kaninyo ang ilang yuta. ¹⁰Miingon ako kaninyo, "Ako si Yahweh nga inyong Dios; gimandoan ko kamo nga dili mosimba sa mga dios sa Amorihanon, sa yuta nga inyong gipuy-an." Apan wala kamo mituman sa akong tingog.'"¹¹Karon miabot ang anghel ni Yahweh ug milingkod ilalom sa tugas nga kahoy sa Ofra, nga gipanag-iyahan ni Joas (ang Abiezeranhon), samtang si Gideon, anak nga lalaki ni Joas, nagiok sa trigo diha sa pug-anan sa ubas—aron sa pagtago niini gikan sa mga Midianhon. ¹²Mitungha ang anghel ni Yahweh ug miingon kaniya, "Nag-uban si Yahweh kanimo, kusgan ka nga manggugubat!"¹³Miingon si Gideon kaniya, "O, akong agalon, kung si Yahweh uban kanamo, nganong nahitabo man kining tanan kanamo? Asa naman kadtong tanan nga kahibulongang mga buhat nga giingon kanamo sa among mga amahan, sa dihang miingon sila, 'Wala ba kita gidala ni Yahweh gikan sa Ehipto?' Apan karon gisalikway kami ni Yahweh ug gihatag kami sa kamot sa Midian."¹⁴Mitan-aw si Yahweh kaniya ug miingon, "Gamita ang kusog nga anaa nang daan diha kanimo. Luwasa ang Israel gikan sa kamot sa Midian. Wala ko ba ikaw gipadala?" ¹⁵Miingon si Gideon kaniya, "Palihog, Ginoo, unsaon ko man pagluwas ang Israel? Tan-awa, ang akong pamilya maoy labing huyang sa Manases, ug ako ang labing ubos sa panimalay sa akong amahan."¹⁶Miingon si Yahweh kaniya, "Mag-uban ako kanimo, ug pildihon mo ang tibuok kasundalohang Midianhon isip usa ka tawo." ¹⁷Miingon si Gideon kaniya, "Kung nahimuot ka kanako, hatagi ako ug timailhan nga ikaw mao ang nakig-istorya kanako. ¹⁸Palihog, ayaw paghawa dinhi, hangtod nga moabot ako kanimo ug magdala sa akong gasa ug andamon kini sa imong atubangan." Miingon si Yahweh, "Hulaton ko ikaw hangtod nga mobalik ka."¹⁹Milakaw si Gideon ug nag-andam ug nating kanding ug gikan sa usa ka efa sa harina nagbuhat siya ug tinapay nga walay patubo. Gibutang niya ang karne sa sudlanan, ug gibutang niya ang sabaw sa kolon ug gidala kini kaniya ilalom sa tugas nga kahoy, ug gihalad kini. ²⁰Miingon ang anghel sa Dios kaniya, "Kuhaa ang karne ug ang tinapay nga walay patubo ug ibutang kini niining bato, ug ibubo ang sabaw ibabaw niini." Ug gibuhat kini ni Gideon.²¹Unya ang anghel ni Yahweh mikab-ot sa tumoy sa iyang sungkod nga anaa sa iyang kamot. Pinaagi niini gihikap niya ang unod ug ang tinapay nga walay patubo; mitungha ang kalayo diha sa bato ug misunog sa karne ug sa tinapay nga walay patubo. Unya nawala ang anghel ni Yahweh ug wala na kini nakita ni Gideon.²²Nasabtan ni Gideon nga kini mao ang anghel ni Yahweh. Miingon si Gideon, "A, Ginoong Yahweh! Nakita ko nawong sa nawong ang anghel ni Yahweh!" ²³Miingon si Yahweh kaniya, "Ang kalinaw diha kanimo! Ayaw kahadlok, dili ka mamatay." ²⁴Busa nagtukod si Gideon ug halaran ngadto kang Yahweh. Ginganlan niya kini, "Si Yahweh ang Kalinaw." Hangtod karon nga adlaw nagbarog gihapon kini sa Ofra sa banay ni Abiezer.²⁵Niadtong gabhiona miingon si Yahweh kaniya, "Dad-a ang torong baka sa imong amahan, ug ang ikaduhang torong baka nga pito ka tuig ang pangidaron, ug gub-a ang halaran ni Baal nga gipanag-iyahan sa imong amahan, ug putla ang Ashera nga anaa sa tapad niini. ²⁶Pagtukod ug halaran kang Yahweh nga imong Dios sa kinatumyan niining dapit nga dalangpanan, ug tukora kini sa sakto nga paagi. Ihalad ang ikaduhang torong baka ingon nga halad sinunog, gamit ang kahoy nga gikan sa Ashera nga imong giputol.²⁷Busa nagkuha si Gideon ug napulo niya ka mga sulugoon ug gibuhat ang gisugo ni Yahweh kaniya. Apan tungod kay nahadlok siya pag-ayo sa panimalay sa iyang amahan ug sa katawhan sa lungsod nga magbuhat niini panahon sa adlaw, gibuhat niya kini sa kagabhion.²⁸Pagkabuntag sa dihang namangon ang katawhan sa lungsod, nabungkag na ang halaran ni Baal, ug naputol na ang Ashera nga tapad niini, ug ang ikaduhang torong baka gihalad sa halaran nga gitukod. ²⁹Miingon sa usag usa ang katawhan sa siyudad, "Kinsa may nagbuhat niini?" Sa dihang nakigsulti sila sa uban ug nangita sa mga tubag, miingon sila, "Si Gideon nga anak nga lalaki ni Joas ang nagbuhat niining butanga."³⁰Unya miingon kang Joas ang katawhan sa lungsod, "Ipagawas ang imong anak nga lalaki aron mahukman ug kamatayon, tungod kay iyang gibungkag ang halaran ni Baal, ug tungod kay giputol niya ang Ashera tapad niini."³¹Miingon si Joas sa tanan nga nakigbatok kaniya, "Makig-away ba kamo alang kang Baal? Luwason ba ninyo siya? Kung kinsa man ang makig-away alang kaniya, patya siya samtang buntag pa. Kung dios si Baal, pasagdi siya nga manalipod sa iyang kaugalingon kung adunay usa ka tawo nga mobungkag sa iyang halaran." ³²Busa niadtong adlawa gitawag nila si Gideon nga "Jerub Baal," tungod kay miingon siya, "Pasagdi si Baal nga manalipod sa iyang kaugalingon batok kaniya," tungod kay gibuak ni Gideon ang halaran ni Baal.³³Karon nagtigom ang tanang Midianhon, mga Amalekanhon, ug ang katawhan sa sidlakan. Mitabok sila sa Jordan ug nagtolda sa walog sa Jezreel.³⁴Apan mikunsad ang Espiritu ni Yahweh kang Gideon, gipatingog ni Gideon ang trumpeta, sa pagtawag sa banay ni Abiezer, aron mosunod sila kaniya. ³⁵Nagpadala siya ug mga mensahero sa tibuok Manases, ug sila usab, gitawag usab aron pagsunod kaniya. Nagpadala usab siya ug mga mensahero sa Asher, Zebulun, ug Neftali, ug mitungas sila aron sa pagtagbo kaniya.³⁶Miingon si Gideon sa Dios, "Kung gamiton mo ako aron pagluwas sa Israel, sama sa imong giingon— ³⁷Tan-awa, ibutang ko ang balahibo sa karnero sa salog sa giokanan. Kung ang balahibo lamang ang adunay yamog, ug uga ang yuta, masayran ko unya nga gamiton mo ako aron sa pagluwas sa Israel, sumala sa imong giingon."³⁸Mao kini ang nahitabo—mibangon ug sayo si Gideon pagkaugma, gipug-an niya ang balahibo sa karnero, ug napuga ang yamog gikan sa balahibo sa karnero, igo aron makapuno ug usa ka panaksan nga tubig.³⁹Unya miingon si Gideon ngadto sa Dios, "Ayaw kasuko kanako, mosulti ako sa makausa pa. Palihog tugoti ako sa pagsulay pag-usab gamit ang balahibo sa karnero. Niining higayona paugaha ang balahibo sa karnero, ug himoa nga basa sa yamog ang tanang yuta palibot niini. ⁴⁰Gibuhat sa Dios ang gipangayo niya niadtong gabhiona. Uga ang balahibo sa karnero, ug adunay yamog ang tanang yuta sa palibot niini.

7¹Unya mibangon si Jerub Baal (nga mao si Gideon) sa sayo sa kabuntagon, ug ang tanang katawhan nga uban kaniya, ug nagkampo sila sa kilid sa tuboran sa Harod. Anaa sa ilang amihanan nga bahin ang kampo sa mga Midianhon didto sa walog duol sa bungtod sa More.²Miingon si Yahweh kang Gideon, "Adunay daghan kaayo nga mga sundalo alang kanako aron mohatag ug kadaogan kaninyo batok sa mga Midianhon, aron dili magpasigarbo ang Israel dinhi kanako, nga moingon, 'Naluwas kami pinaagi sa among kaugalingong gahom.' ³Busa karon, imantala ngadto sa mga igdulongog sa katawhan ug isulti, 'Si bisan kinsa ang nahadlok, si bisan kinsa ang nangurog, paulia siya ug pahawaa gikan sa Bukid sa Gilead.'" Busa 22, 000 ka mga tawo ang nanghawa, ug 10, 000 ang nagpabilin.⁴Miingon si Yahweh kang Gideon, "Daghan pa gihapon ang katawhan. Dad-a sila ngadto sa tubig, ug kuhaan ko ang ilang gidaghanon didto alang kanimo. Kung ingnon ko ikaw, 'Mouban kini kanimo,' mouban siya kanimo; apan kung moingon ako, 'Dili kini mouban kanimo,' dili siya mouban."⁵Busa gidala ni Gideon ang mga tawo didto sa tubig, ug miingon si Yahweh kaniya, "Lahia ang tanan nga motilap sa tubig, sama sa pagtilap sa iro, gikan niadtong moluhod aron moinom." ⁶300 ka mga lalaki ang mitilap aron moinom. Ang nahibilin miluhod aron sa pag-inom ug tubig.⁷Miingon si Yahweh kang Gideon, "Uban sa 300 ka mga lalaki nga mitilap aron moinom, luwason ko kamo ug hatagan ug kadaogan batok sa mga Midianhon. Pabalika ang ubang mga tawo sa ilang kaugalingong dapit." ⁸Busa kadtong napili mikuha sa ilang mga pagkaon ug sa ilang mga budyong. Gipauli ni Gideon ang tanang lalaki sa Israel, ang matag lalaki sa ilang mga tolda, apan iyang gipabilin ang 300 ka mga lalaki. Karon ang kampo sa mga Midianhon anaa lamang ubos kaniya didto sa walog.⁹Nianang gabhiona usab miingon si Yahweh kaniya, "Bangon! Sulonga ang kampo, kay hatagan ko ikaw ug kadaogan batok niini. ¹⁰Apan kung mahadlok ka sa paglugsong, lugsong didto kuyog sa imong sulugoon nga si Pura, ¹¹ug paminawa ang ilang isulti, ug magmaisogon ka sa pagsulong sa kampo." Busa miadto si Gideon kuyog si Pura nga iyang sulugoon, ngadto sa mga dapit sa guwardiya sa maong kampo.¹²Ang mga Midianhon, ang mga Amalekanhon, ug ang tanang katawhan sa sidlakan nahimutang didto sa walog, sama ka baga sa dulon nga daw panganod. Dili maihap ang ilang mga kamelyo; labaw pa sila kadaghan sa balas sa baybayon.¹³Sa dihang miabot si Gideon didto, nagsugilon ang usa ka tawo sa iyang damgo ngadto sa iyang kauban. Miingon ang tawo, "Paminaw! Aduna akoy damgo, ug nakakita ako ug lingin nga tinapay nga sebada nga naligid padulong sa kampo sa Midianhon. Miabot kini ngadto sa tolda, ug kusog ang pagkabangga niini nga natumba ang tolda ug nabalit-ad, busa nahapla kini." ¹⁴Miingon ang laing tawo, "Wala nay lain pa niini gawas sa espada ni Gideon (ang anak nga lalaki ni Joas), ang Israelita. Gihatagan siya ug kadaogan sa Dios batok sa mga Midianhon ug sa tanan nilang kasundalohan."¹⁵Sa dihang nadungog ni Gideon ang maong pagsugid sa damgo ug ang hubad niini, miyukbo siya aron sa pagsimba. Mibalik siya sa kampo sa Israel ug miingon, "Bangon! Gihatagan kita ni Yahweh ug kadaogan batok sa kasundalohan sa mga Midianhon." ¹⁶Gibahin niya ang 300 ka mga lalaki ngadto sa tulo ka pundok, ug gihatagan silang tanan ug mga budyong ug mga banga nga walay sulod, uban sa mga sulo nga anaa sa sulod sa banga.¹⁷Miingon siya kanila, "Tan-aw kanako ug buhata ang akong buhaton. Tan-aw! Sa dihang moabot ako kilid sa kampo, kinahanglan buhaton ninyo ang akong buhaton. ¹⁸Sa dihang patingogon nako ang budyong, ako ug ang tanan nga uban kanako, patingoga usab ang inyong mga budyong sa matag kilid sa tibuok kampo ug singgit, 'Alang kang Yahweh ug alang kang Gideon!"¹⁹Busa miadto si Gideon ug ang gatosan ka mga lalaki nga uban kaniya sa kilid sa kampo, sa pagsugod gayod sa tungatunga sa pagbantay. Sa pagpuli sa mga guwardiya sa mga Midianhon, gipatingog nila ang ilang mga budyong ug gibuak ang mga banga nga anaa sa ilang mga kamot.²⁰Gipatingog sa tulo ka mga pundok ang mga budyong ug gipangbuak ang mga banga. Gigunitan nila ang mga sulo sa ilang wala nga kamot ug ang mga budyong ngadto sa ilang tuo nga kamot aron sa pagpatingog niini. Misinggit sila, "Ang espada ni Yahweh ug ni Gideon." ²¹Ang matag lalaki mitindog sa ilang dapit libot sa kampo ug nanagan ang tanang mga sundalo nga Midianhon. Naninggit sila ug nanagan palayo.²²Sa dihang gipatingog nila ang 300 ka mga budyong, gitugot ni Yahweh nga unayon sa matag Midianhon ang kauban pinaagi sa espada ug batok sa tanan nilang mga kasundalohan. Midagan ang kasundalohan hangtod sa Bet Shita paingon sa Zerera, hangtod sa utlanan sa Abel Mehola, duol sa Tabat. ²³Gipatawag ang mga kalalakin-an sa Israel gikan sa Neftali, Asher, ug ang tanang taga-Manases, ug gigukod nila ang mga Midianhon.²⁴Nagpadala si Gideon ug mga mensahero sa tibuok kabungtoran sa lungsod ni Efraim, nga nag-ingon, "Lugsong batok sa mga Midianhon ug dumalahi ang Suba sa Jordan, hangtod sa Bet Bara, aron sa pagpugong kanila." Busa ang tanang kalalakin-an sa Efraim nagtigom ug gidumalahan ang katubigan, hangtod sa Bet Bara ug sa Suba sa Jordan. ²⁵Nadakpan nila ang duha ka prinsipe nga Midianhon, si Oreb ug si Zeeb. Gipatay nila si Oreb didto sa bato ni Oreb, ug gipatay nila si Zeeb didto sa pug-anan ug ubas ni Zeeb. Gigukod nila ang mga Midianhon, ug gidala nila ang mga ulo ni Oreb ug ni Zeeb ngadto kang Gideon, nga anaa sa tabok nga bahin sa Jordan.

8¹Unya miingon ang kalalakin-an sa banay ni Efraim ngadto kang Gideon, "Unsa man kining gibuhat nimo kanamo? Wala nimo kami gitawag sa dihang nakig-away ka batok sa mga Midianhon." Ug hilabihan gayod ang ilang pagpakiglalis kaniya.²Miingon siya kanila, "Unsa may nabuhat ko karon kung itandi kaninyo? Dili ba ang pagtapok sa mga ubas ni Efraim mas maayo pa kaysa tanang abot sa ubas ni Abiezer? ³Gihatagan kamog kadaogan sa Dios batok sa mga prinsipe sa mga Midianhon—si Oreb ug si Zeeb! Unsa man lamang ang akong nabuhat kung itandi kaninyo?" Nahanaw ang ilang kasuko ngadto kaniya sa dihang gisulti niya kini.⁴Miabot si Gideon sa suba sa Jordan ug mitabok niini, kuyog kaniya ang 300 ka mga lalaki. Gikapoy na sila, apan nagpadayon gihapon sila sa paggukod. ⁵Miingon siya sa mga kalalakin-an sa Sucot, "Palihog hatagi ug tinapay ang mga katawhan nga nagsunod kanako, kay gikapoy sila, ug gigukod nako si Zeba ug si Zalmuna, ang mga hari sa Midian."⁶Ug miingon ang mga opisyales sa Sucot, "Anaa na ba sa inyong mga kamot ang mga kamot ni Zeba ug ni Zalmuna? Nganong kinahanglan man kami maghatag ug tinapay sa imong kasundalohan? ⁷Miingon si Gideon, "Sa dihang hatagan na kami ni Yahweh ug kadaogan batok kang Zeba ug kang Zalmuna, panitan ko kamo pinaagi sa mga tunok sa kamingawan ug mga sampinit."⁸Gikan didto mitungas siya paingon sa Penuel ug nakigsulti sa katawhan didto sa samang paagi, apan ang kalalakin-an sa Penuel mitubag kanila sama sa pagtubag sa kalalakin-an didto sa Sucot. ⁹Misulti usab siya sa kalalakin-an sa Penuel ug miingon, "Sa dihang makabalik ako diha sa kalinaw, gun-obon ko kining tore."¹⁰Karon si Zeba ug si Zalmuna anaa sa Karkor uban sa ilang kasundalohan, mga 15, 000 ka kalalakin-an, tanan nga nahibilin gikan sa tibuok kasundalohan sa katawhan sa Sidlakan, kay adunay nangamatay sa gubat nga 120, 000 ka kalalakin-an nga gibansay aron sa pagpakiggubat pinaagi sa espada.¹¹Mitungas si Gideon sa dalan nga agianan sa mga nagapuyo sa tolda, agi sa Noba ug sa Jogbeha. Gipildi niya ang kasundalohan sa kaaway, tungod kay wala sila nagdahom nga sulongon. ¹²Miikyas si Zeba ug si Zalmuna, ug samtang gigukod sila ni Gideon, nadakpan niya ang duha ka hari sa Midian—si Zeba ug si Zalmuna—ug nalisang ang ilang tibuok kasundalohan.¹³Si Gideon, nga anak ni Joas, mibalik gikan sa pakiggubat paingon sa dalan sa Heres. ¹⁴Gidakop niya ang usa ka batan-ong lalaki sa Sucot ug nangutana kaniya. Ang batan-ong lalaki gisulat ang mga ngalan sa 77 ka mga opisyalis ug katigulangan sa Sucot.¹⁵Miadto si Gideon sa mga kalalakin-an sa Sucot ug miingon, "Tan-awa ninyo si Zeba ug si Zalmuna, nga maoy hinungdan nga gitamay ninyo ako ug miingon, 'Nabuntog na ba diay nimo si Zeba ug Zalmuna? Wala kami nasayod nga kinahanglan namo hatagan ug tinapay ang imong kasundalohan." ¹⁶Gikuha ni Gideon ang kadagkoan sa siyudad, ug gisilotan niya ang mga kalalakin-an sa Sucot pinaagi sa mga tunok sa disyerto ug mga sampinit. ¹⁷Ug gigun-ob niya ang tore sa Penuel ug gipamatay ang kalalakin-an niana nga siyudad.¹⁸Unya miingon si Gideon kang Zeba ug kang Zalmuna, "Unsa man nga matang sa kalalakin-an ang inyong gipamatay didto sa Tabor?" Mitubag sila, "Sama kanimo, mao usab sila. Ang matag usa kanila sama sa anak sa hari." ¹⁹Miingon si Gideon, "Mga igsoon ko sila, ang mga anak sa akong inahan. Gipanumpa ko sa ngalan ni Yahweh, kung inyo silang gibuhi, dili ko unta kamo patyon."²⁰Miingon siya ngadto kang Jeter (iyang kamagulangan anak), "Tindog ug patya sila!" Apan wala gihulbot sa batan-ong lalaki ang iyang espada kay nahadlok siya, tungod kay batan-on paman siya. ²¹Unya miingon si Zeba ug Zalmuna, "Tindog diha ug patya kami! Kay kung unsa ang tawo, mao usab ang iyang kusog." Mitindog si Gideon ug gipatay si Zeba ug si Zalmuna. Gikuha usab niya ang dayandayan nga daw pikas nga bulan diha sa liog sa ilang mga kamelyo.²²Unya miingon ang mga kalalakin-an sa Israel kang Gideon, "Dumalahi kami—ikaw, imong anak nga lalaki, ug imong apo—tungod kay giluwas mo kami gikan sa kamot sa mga Midianhon." ²³Miingon si Gideon kanila, "Dili ko kamo dumalahan, bisan ang akong mga anak nga lalaki dili modumala kaninyo. Si Yahweh ang modumala kaninyo."²⁴Miingon si Gideon kanila, "Pahangyoa ako ninyo: nga ang matag usa kaninyo mohatag kanako sa mga ariyos gikan sa iyang inilog." (Adunay mga bulawan nga ariyos ang mga Midianhon tungod kay mga Ismaelita man sila.) ²⁵Mitubag sila, "Malipayon kami sa paghatag niini kanimo." Gibukhad nila ang panapton ug ang matag usa milabay ug ariyos didto sa panapton gikan sa iyang inilog.²⁶1, 700 nga shekels sa bulawan ang gibug-aton sa mga ariyos nga gipangayo niya. Kini nga bahandi dugang na sa mga dayandayan nga daw pikas nga bulan, ang mga dayandayan sa kwentas, ang tapol nga bisti nga gisuot sa mga hari sa Midian, ug dugang pa sa mga kadena nga anaa sa liog sa ilang mga kamelyo.²⁷Naghimo si Gideon ug efod gikan niadto nga mga ariyos ug gibutang kini ngadto sa iyang siyudad, didto sa Ofra, ug gihugawan sa tanang Israelita ang ilang mga kaugalingon pinaagi sa pagsimba niini didto. Nahimo kining lit-ag alang kang Gideon ug alang niadtong anaa sa iyang balay. ²⁸Busa gidumalahan ang mga Midianhon sa katawhan sa Israel ug wala nila gipataas ang ilang mga ulo pag-usab. Ug ang yuta nakabaton ug kalinaw sulod sa 40 ka tuig sa mga adlaw ni Gideon.²⁹Si Jerub Baal, anak nga lalaki ni Joas, milakaw ug nagpuyo sa iyang kaugalingong balay. ³⁰Adunay 70 ka anak nga mga lalaki si Gideon nga iyang mga kaliwat, kay daghan kaayo siya ug asawa. ³¹Ang iyang kabit, nga anaa sa Siquem, nanganak usab ug lalaki, ug ginganlan siya ni Gideon ug Abimelec.³²Si Gideon, nga anak ni Joas, namatay nga tigulang na ug gilubong didto sa Ofra sa lubnganan ni Joas nga iyang amahan, sa banay ni Abiezer. ³³Nahitabo kini nga sa pagkamatay na ni Gideon, mibalik na usab ang katawhan sa Israel sa paghugaw sa ilang kaugalingon pinaagi sa pagsimba sa mga Baal. Si Baal Berit ang gihimo nilang dios.³⁴Wala nakahinumdom ang katawhan sa Israel sa pagpasidungog kang Yahweh, nga ilang Dios, nga nagluwas kanila gikan sa kamot sa ilang mga kaaway sa matag dapit. ³⁵Wala nila gitipigan ang ilang mga saad ngadto sa balay ni Jerub Baal (nga mao si Gideon), ingon nga balos sa tanan niyang nabuhat nga maayo sa Israel.

9¹Miadto si Abimelec nga anak ni Jerub Baal sa mga paryenti sa iyang inahan didto sa Siquem ug miingon siya kanila ug sa tibuok banay sa pamilya sa iyang inahan, ²"Palihog isulti kini, aron makadungog ang tanang mga pangulo sa Siquem, 'Asa man ang maayo alang kaninyo: dumalahan kamo sa 70 ka mga anak nga lalaki ni Jerub Baal, o usa lamang ang magdumala kaninyo?' Hinumdomi nga ako ang inyong bukog ug unod."³Misulti ang paryenti sa iyang inahan ngadto sa mga pangulo sa Siquem alang kaniya, ug nagkasinabot sila nga mosunod kang Abimelec, kay miingon sila, "Igsoon nato siya." ⁴Gihatagan nila siya ug 70 kabuok nga plata gikan sa balay ni Baal Berit, ug gigamit kini ni Abimelec aron sa pagkuha ug mga tawo nga mga mangtas ug walay batasan, nga misunod kaniya.⁵Miadto si Abimelec sa balay sa iyang amahan didto sa Ofra, ug gipamatay niya ang iyang 70 ka igsoon sa ibabaw sa usa ka bato, ang mga anak nga lalaki ni Jerub Baal. Si Jotam na lamang ang nabilin, ang kamanghoran sa mga anak nga lalaki ni Jerub Baal, kay mitago man siya. ⁶Nagtigom ang tanang pangulo sa Siquem ug Bet Milo ug milakaw sila ug gihimo nga hari si Abimelec, tapad sa tugas duol sa haligi nga anaa sa Siquem.⁷Sa dihang gisultihan si Jotam mahitungod niini, milakaw siya ug mitindog sa tumoy sa Bukid sa Gerizim. Misinggit siya ug miingon kanila, "Paminaw kanako, kamong mga pangulo sa Siquem, aron paminawon kamo sa Dios. ⁸Adunay higayon nga milakaw ang mga kahoy aron sa pagdihog ug hari alang kanila. Ug miingon sila sa kahoy nga olibo, 'Dumalahi kami.'⁹Apan miingon ang kahoy nga olibo ngadto kanila, 'Kinahanglan ba nako biyaan ang akong lana, nga gigamit aron sa pagpasidungog sa mga dios ug sa katawhan, aron molakaw ako ug mobalik, aron lamang motabyog ngadto sa ubang mga kahoy?' ¹⁰Miingon ang mga kahoy ngadto sa kahoy nga igera, 'Dali ug dumalahi kami.' ¹¹Apan miingon ang kahoy nga igera kanila, 'Kinahanglan ba nako biyaan ang akong katam-is ug ang akong maayo nga prutas, aron lamang mobalik ako ug motabyog ngadto sa ubang mga kahoy?'¹²Miingon ang mga kahoy sa paras, 'Dali ug dumalahi kami.' ¹³Miingon ang paras kanila, 'Kinahanglan ba nako biyaan ang akong bag-o nga bino, nga nagalipay sa mga dios ug sa mga tawo, ug mobalik ug motabyog ngadto sa ubang mga kahoy?' ¹⁴Unya miingon ang tanang kahoy ngadto sa sampinit, 'Dali ug dumalahi kami.'¹⁵Miingon ang sampinit ngadto sa mga kahoy, "Kung tinuod gayod nga buot ninyo akong dihogan isip inyong hari, dali ug pasilong nga luwas sa akong landong. Kung dili, tugoti nga mogawas ang kalayo sa sampinit ug mosunog sa mga sedro sa Lebanon.' ¹⁶Busa karon, kung namuhat kamo diha sa kamatuoran ug pagkamatinud-anon, sa dihang gihimo ninyong hari si Abimelec, ug kung maayo ang inyong gibuhat bahin kang Jerub Baal ug sa iyang balay, ug kung gisilotan ninyo siya sumala sa angay kaniya—¹⁷—ug hunahunaa nga ang akong amahan nakiggubat alang kaninyo, gitugyan ang iyang kinabuhi, ug miluwas kaninyo gikan sa kamot sa Midian— ¹⁸apan karong adlawa mibarog kamo batok sa balay sa akong amahan ug gipamatay ang iyang mga anak nga lalaki, 70 ka mga tawo, ibabaw sa usa ka bato. Ug gihimo ninyo nga hari si Abimelec ngadto sa mga pangulo sa Siquem, ang anak sa iyang sulugoon nga babaye, tungod kay paryenti ninyo siya.¹⁹Kung namuhat kamo uban sa pagkamatinud-anon ug pagkamatarong uban kang Jerub Baal ug sa iyang balay, kinahanglan magmaya kamo kang Abimelec, ug magmaya usab siya kaninyo. ²⁰Apan kung wala, ipagawas ang kalayo gikan kang Abimelec ug sunoga ang mga tawo sa Siquem ug sa Bet Milo. Tugoti nga mogawas ang kalayo gikan sa mga tawo sa Siquem ug Bet Milo, aron sunogon si Abimelec." ²¹Mipahawa si Jotam ug midagan palayo, ug miadto siya sa Beer. Nagpuyo siya didto tungod kay layo man kini kang Abimelec, nga iyang igsoon.²²Nagdumala si Abimelec sa Israel sulod sa tulo ka tuig. ²³Nagpadala ang Dios ug daotan nga espiritu ngadto kang Abimelec ug sa mga pangulo sa Siquem. Nagluib ang mga pangulo sa Siquem sa pagsalig nila kang Abimelec. ²⁴Gibuhat kini sa Dios aron mapanimaslan ang kadaot nga nahiagoman sa mga anak ni Jerub Baal, ug aron manubag si Abimelec nga ilang igsoon sa pagpatay kanila, ug aron manubag ang mga tawo sa Siquem tungod kay gitabangan nila siya sa pagpatay sa iyang mga igsoon.²⁵Busa nagbutang ug mga tawo ang mga pangulo sa Siquem didto sa tumoy sa mga bungtod sa paghulat aron mapatay nila siya, ug gitulis nila ang tanan nga miagi kanila niana nga dalan. Gibalita kini ngadto kang Abimelec.²⁶Miabot si Gaal nga anak ni Ebed uban sa iyang mga paryenti ug miadto sila sa Siquem. Adunay pagsalig kaniya ang mga pangulo sa Siquem. ²⁷Miadto sila sa uma ug nanguha ug mga ubas gikan sa kaparasan, ug gitamak-tamakan nila kini. Nagpahigayon sila ug kasaulogan didto sa balay sa ilang dios, diin nangaon sila ug nangahubog, ug gitunglo nila si Abimelec.²⁸Miingon si Gaal nga anak ni Ebed, "Kinsa mana si Abimelec, ug kinsa man si Siquem, nga angay kitang moalagad kaniya? Dili ba siya man ang anak ni Jerub Baal? Ug dili ba si Zebul ang iyang opisyales? Alagari ang katawhan sa Hamor, ang amahan sa Siquem! Nganong angay man kitang moalagad kaniya? ²⁹Hinaot nga kining mga tawhana mailalom sa akong pagmando! Unya papahawaon ko si Abimelec. Moingon ako kang Abimelec, 'Tawga ang tanan nimong kasundalohan.'"³⁰Sa dihang nadungog ni Zebul, nga opisyales sa siyudad, ang mga gipamulong ni Gaal nga anak nga lalaki ni Ebed misilaob ang iyang kasuko. ³¹Nagpadala siya ug mga mensahero ngadto kang Abimelec aron sa pag-ilad, nga nag-ingon, "Tan-awa, si Gaal nga anak nga lalaki ni Ebed ug ang iyang mga paryenti moanhi sa Siquem, ug gisulsolan nila ang siyudad batok kanimo.³²Karon, bangon panahon sa kagabhion, ikaw ug ang kasundalohan uban kanimo, ug pag-andam ug usa ka pag-atang didto sa kaumahan. ³³Unya pagkabuntag, pagsubang gayod sa adlaw, bangon ug sayo ug sulonga ang siyudad. Ug sa dihang mosukol siya ug ang katawhan nga kauban kaniya, buhata ang bisan unsa nga buhaton mo kanila."³⁴Busa mibangon si Abimelec panahon sa kagabhion, siya ug ang tanang kalalakin-an nga kauban niya, ug nag-atang sila batok sa Siquem—nagbahin sila sa upat ka mga pundok. ³⁵Migawas si Gaal nga anak nga lalaki ni Ebed ug mitindog sa ganghaan sa siyudad. Migawas si Abimelec ug ang kalalakin-an nga kauban niya sa ilang gitagoan.³⁶Sa dihang nakita ni Gaal ang katawhan, miingon siya ngadto kang Zebul, "Tan-awa, may mga tawo nga nanglugsong gikan sa tumoy sa mga bungtod!" Miingon si Zebul kaniya, "Mga anino lamang ang imong nakita diha sa kabungtoran nga daw mga tawo sila." ³⁷Misulti pag-usab si Gaal ug miingon, "Tan-awa, milugsong ang katawhan paingon sa tungatunga sa yuta, ug usa ka pundok ang nag-agi sa dalan dapit sa sagrado nga tugas."³⁸Unya miingon si Zebul kaniya, "Asa naman ang imong magarbohon nga mga pulong, kadtong imong giingon, 'Kinsa mana si Abimelec nga kinahanglan alagaran nato siya?' Dili ba mao man kini ang mga tawo nga imong gitamay? Gawas karon ug pagkiggubat kanila." ³⁹Migawas si Gaal ug gipangulohan niya ang mga kalalakin-an sa Siquem, ug nakiggubat siya kang Abimelec. ⁴⁰Gigukod siya ni Abimelec, ug miikyas si Gaal gikan kaniya. Ug daghan ang natumba tungod sa makamatay nga mga samad didto sa atubangan sa ganghaan sa siyudad.⁴¹Nagpabilin si Abimelec didto sa Aruma. Gipugos ug pahawa ni Zebul si Gaal ug ang iyang mga paryenti pagawas sa Siquem. ⁴²Pagkasunod adlaw miadto ang katawhan sa Siquem sa uma, ug gibalita kini ngadto kang Abimelec. ⁴³Gikuha niya ang iyang katawhan, gibahin kini sa tulo ka pundok, ug nag-atang sila didto sa kaumahan. Nakita niya ang katawhan nga migawas gikan sa siyudad. Gisulong niya sila ug gipamatay.⁴⁴Gisulong ug giatangan ni Abimelec ug sa mga pundok nga uban kaniya ang ganghaan sa siyudad. Ang laing duha ka panon maoy misulong sa tanan nga anaa sa uma ug gipamatay sila. ⁴⁵Nakiggubat si Abimelec batok sa siyudad sa tibuok adlaw. Nabihag niya ang siyudad, ug gipamatay ang mga tawo nga anaa niini. Giguba niya ang mga paril sa siyudad ug gisabwagan kinig asin.⁴⁶Sa dihang nakadungog niini ang mga pangulo sa tore sa Siquem, misulod sila sa lig-ong dalangpanan sa balay ni El Berit. ⁴⁷Gisultihan si Abimelec nga nagtigom ang mga pangulo didto sa tore sa Siquem.⁴⁸Mitungas si Abimelec didto sa Bukid sa Zalmon, siya ug ang tanan nga uban kaniya. Mikuha si Abimelec ug atsa ug namutol ug mga sanga. Gipas-an niya kini ug gimandoan ang mga kalalakin-an nga uban kaniya, "Kung unsa ang nakita ninyo nga akong gibuhat, pagdali ug buhata ang sama sa akong gibuhat." ⁴⁹Busa ang matag usa namutol ug mga sanga ug misunod kang Abimelec. Gipatongpatong nila kini ngadto sa paril sa tore, gisunog nila kini, busa nangamatay usab ang mga tawo sa tore sa Siquem, mga liboan ka mga lalaki ug mga babaye.⁵⁰Unya miadto si Abimelec sa Tebez, ug nagkampo siya batok sa Tebez ug nabihag kini. ⁵¹Apan adunay lig-on nga tore didto sa siyudad, ug ang tanang mga lalaki ug mga babaye ug ang tanang mga pangulo sa siyudad milayas didto ug gisirad-an ang ilang kaugalingon . Unya misaka sila sa atop sa tore.⁵²Miadto si Abimelec sa tore ug nakigbatok niini, ug miadto siya sa duol sa pultahan sa tore aron sunogon kini. ⁵³Apan gihulog sa babaye ang ibabaw nga bahin sa galingang bato paingon sa ulo ni Abimelec ug miliki ang iyang bagulbagol. ⁵⁴Unya gitawag dayon niya ang batan-ong lalaki nga tigdala sa iyang hinagiban, ug miingon kaniya, "Hulbota ang imong espada ug patya ako, aron walay moingon bahin kanako nga, 'Babaye lamang ang nakapatay kaniya.'" Busa giduslak siya sa iyang batan-ong lalaki, ug namatay siya.⁵⁵Sa dihang nakita sa katawhan sa Israel nga namatay na si Abimelec, mipauli sila. ⁵⁶Busa gipanimaslan sa Dios ang daotang nabuhat ni Abimelec sa iyang amahan nga mao ang pagpatay sa iyang 70 ka igsoong mga lalaki. ⁵⁷Gibalik sa Dios ang tanang daotang nabuhat sa mga tawo sa Siquem ngadto sa ilang kaugalingong ulo ug miabot kanila ang tunglo ni Jotam nga anak ni Jerub Baal.

10¹Human kang Abimelek, si Tola ang anak nga lalaki ni Pua nga anak nga lalaki usab ni Dodo, ang tawo nga naggikan kang Isacar nga nagpuyo sa Shamir, sa kabungtorang dapit sa Efraim, mibarog aron sa pagluwas sa Israel. ²Nahimo siyang maghuhukom sa Israel sulod sa 23 ka tuig. Namatay siya ug gilubong sa Shamir.³Si Jair nga taga-Gilead mao ang nagsunod kaniya. Nahimo siyang maghuhukom sa Israel sulod sa 22 ka tuig. ⁴Aduna siyay 30 ka mga anak nga lalaki nga nagasakay sa 30 ka asno, ug aduna silay 30 ka mga siyudad, nga gitawag ug Havot Jair niining adlawa, nga nahimutang sa yuta sa Gilead. ⁵Namatay si Jair ug gilubong sa Kamon.⁶Nadugangan pa ang pagkadaotan nga gibuhat sa mga katawhan sa Israel sa atubangan ni Yahweh ug nagsimba sila sa mga Baal, sa mga Astoret, sa mga dios sa Aram, sa mga dios sa Sidon, sa mga dios sa Moab, sa mga dios sa katawhan sa Amon, ug sa mga dios sa Filistihanon. Gisalikway nila si Yahweh ug wala na misimba kaniya. ⁷Unya ang kasuko ni Yahweh misilaob batok sa Israel, ug gibaligya niya sila sa kamot sa mga Filistihanon ug sa kamot sa mga Amonihanon.⁸Gidugmok nila ug gidaugdaog ang katawhan sa Israel niana nga tuig, ug sulod sa 18 ka tuig gidaugdaog nila ang katawhan sa Israel nga anaa sa tabok sa Jordan sa yuta sa mga Amorihanon, nga sakop sa Gilead. ⁹Ug nanabok ang mga Amonihanon sa Jordan aron sa pagpakig-away batok sa Juda, batok kang Benjamin, ug batok sa panimalay ni Efraim, busa labihan gayod ang kalisod nga nasinati sa mga Israelita.¹⁰Unya mitawag ang katawhan sa Israel kang Yahweh, nga nag-ingon, "Nakasala kami batok kanimo, tungod kay gisalikway namo ang among Dios ug nagsimba sa mga Baal." ¹¹Giingnan ni Yahweh ang katawhan sa Israel, "Wala ko ba kamo giluwas gikan sa mga Ehiptohanon, sa mga Amorihanon, sa mga Amonihanon, sa mga Filistihanon, ¹²ug usab sa mga Sidonihanon? Gidaugdaog kamo sa mga Amalikanhon ug ang mga Maonihanon; gisangpit ninyo ako, ug giluwas ko kamo gikan sa ilang gahom.¹³Apan gisalikway gihapon ninyo ako ug nagsimbag laing mga dios. Busa, dili ko na dugangan ang higayon sa pagluwas kaninyo. ¹⁴Lakaw ug tawga ang mga dios nga inyong gisimba. Tugoti sila nga luwason kamo sa dihang anaa kamo sa kalisdanan."¹⁵Niingon ang katawhan sa Israel ngadto kang Yahweh, "Nakasala kami. Buhata kanamo ang maayo alang kanimo. Apan palihog, luwasa kami niining adlawa." ¹⁶Mitalikod sila gikan sa mga langyaw nga mga dios nga ilang gipanag-iya, ug misimba sila kang Yahweh. Ug natandog siya sa kalisdanan sa Israel.¹⁷Unya nagtigom ang mga Amonihanon ug nagkampo sa Gilead. Nagtigom usab ang mga Israelita ug nagkampo sa Mizpa. ¹⁸Ang mga pangulo sa katawhan sa Gilead nagsulti sa matag-usa, "Kinsa man ang tawo nga mag-una sa pagpakig-away sa mga Amonihanon? Mahimo siyang pangulo sa tibuok katawhan nga nagpuyo sa Gilead."

11¹Karon si Jepta nga Gileadhanon usa ka kusgan nga manggugubat, apan anak siya sa babayeng nagabaligya ug dungog. Si Gilead mao ang iyang amahan. ²Ang asawa ni Gilead nanganak usab sa iyang laing mga anak nga lalaki. Sa dihang nanagko na ang mga anak nga lalaki sa iyang asawa, gipugos nila si Jepta sa pagbiya sa balay ug giingnan siya, "Wala kay bisan unsang mapanunod gikan sa among pamilya. Anak ka sa laing babaye." ³Busa mibiya si Jepta gikan sa iyang mga igsoong lalaki ug mipuyo sa yuta sa Tob. Miuban ang mga tawong masinupakon sa balaod ug nangadto sila ug mikuyog kaniya.⁴Pipila ka mga adlaw, nakiggubat ang katawhan sa Ammon batok sa Israel. ⁵Sa dihang ang katawhan sa Ammon nakiggubat batok sa Israel, miadto ang mga kadagkoan sa Gilead aron sa pagkuha pagbalik kang Jepta gikan sa yuta sa Tob. ⁶Miingon sila kang Jepta, "Dali ug ikaw ang mangulo kanamo aron makig-away kita sa katawhan ni Ammon."⁷Si Jepta miingon sa mga pangulo sa Gilead, "Nasilag kamo kanako ug gipugos ninyo ako sa pagbiya sa balay sa akong amahan. Nganong mianhi man kamo kanako karon nga anaa kamo sa kagubot?" ⁸Ang mga kadagkoan sa Gilead miingon kang Jepta, "Mao kana ang hinungdan nga mianhi kami kanimo karon; uban kanamo ug pakig-away sa katawhan sa Ammon, ug mamahimo kang pangulo ibabaw sa tanan nga nagpuyo sa Gilead."⁹Si Jepta miingon sa mga kadagkoan sa Gilead, "Kung inyo akung dal-on pagbalik sa balay aron sa pagpakig-away batok sa katawhan sa Ammon, ug kung hatagan ako ni Yahweh ug kadaogan tali kanila, mamahimo ninyo akong pangulo." ¹⁰Ang mga kadagkoan sa Gilead miingon kang Jepta, "Hinaot nga si Yahweh ang mamahimong saksi tali kanato kung dili namo buhaton ang among gisulti!" ¹¹Busa miuban si Jepta sa mga kadagkoan sa Gilead, ug ang mga tawo naghimo kaniya nga pangulo ug labaw kanila. Sa dihang didto na siya atubangan ni Yahweh sa Mizpa, gisubli ni Jepta ang tanan nga gihimo niyang panaad.¹²Ug nagpadalag mga mensahero si Jepta ngadto sa hari sa katawhan sa Ammon, nga nag-ingon, "Unsa man kining panagbingkil tali kanato? Nganong mianhi man kamo uban sa pagpamugos sa pagkuha sa among yuta?" ¹³Ang hari sa katawhan sa Ammon mitubag sa mga mensahero ni Jepta, "Tungod kay sa dihang migawas ang Israel gikan sa Ehipto, giilog nila ang akong yuta gikan sa Arnon hangtod sa Jabok, latas sa Jordan. Karon ibalik kadtong mga yutaa nga malinawon.¹⁴Nagpadala pag-usab si Jepta ug mga mensahero ngadto sa hari sa katawhan sa Ammon, ¹⁵ug miingon siya, "Mao kini ang giingon ni Jepta: Wala gikuha sa Israel ang yuta sa Moab ug ang yuta sa katawhan sa Ammon, ¹⁶apan migikan sila sa Ehipto, ug milatas ang Israel sa kamingawan ngadto sa Pulang Dagat ug sa Kades.¹⁷Sa dihang nagpadalag mga mensahero ang Israel ngadto sa hari sa Edom, nga nag-ingon, 'Palihog paagiha kami sa inyong yuta,' wala naminaw ang hari sa Edom. Nagpadala usab silag mga mensahero ngadto sa hari sa Moab, apan nagdumili siya. Busa ang Israel nagpabilin sa Kades. ¹⁸Unya miadto sila latas sa kamingawan ug mibiya sa yuta sa Edom ug sa yuta sa Moab, ug miadto sila sa sidlakang bahin sa yuta sa Moab ug nagkampo sa pikas nga bahin sa Arnon. Apan wala sila moadto sa sakop sa Moab, kay ang Arnon mao man ang utlanan sa Moab.¹⁹Nagpadalag mga mensahero ang Israel ngadto kang Sihon, nga hari sa mga Amorihanon, nga maoy pangulo sa Hesbon; Miingon ang Israel kaniya, 'Palihog, paagiha kami sa imong yuta paingon ngadto sa amoa.' ²⁰Apan wala mosalig si Sihon sa Israel nga moagi sa iyang ginsakopan. Busa gitigom ni Sihon ang tanan niyang kasundalohan ug miadto sa Jahaz, ug didto nakiggubat siya batok sa Israel.²¹Ug si Yahweh, ang Dios sa Israel, mitugyan kang Sihon ug sa tanan niyang katawhan ngadto sa kamot sa Israel ug nabuntog sila. Busa gikuha sa Israel ang tanan nga kayutaan sa mga Amorihanon nga nagpuyo niadtong dapita. ²²Gikuha nila ang tanan nga anaa sa ginsakopan sa mga Amorihanon, gikan sa Arnon ngadto sa Jabbok, ug gikan sa kamingawan ngadto sa Jordan.²³Busa si Yahweh, ang Dios sa Israel, nagpapahawa sa mga Amorihanon diha sa iyang katawhang Israel, ug karon gusto ninyong panag-iyahon ang ilang yuta? ²⁴Dili ba ninyo kuhaon ang yuta nga iya ni Kemosh, ang inyong dios, nga gihatag kaninyo? Busa bisan unsa nga yuta nga gihatag ni Yahweh kanamo, among kuhaon. ²⁵Karon tinuod ba nga mas maayo pa kamo ni Balak ang anak nga lalaki ni Zippor, ang hari sa Moab? Nakaako ba siya pagpakiglalis sa Israel? Nakiggubat ba siya batok kanila?²⁶Samtang nagpuyo ang Israel sulod sa 300 ka tuig sa Hesbon ug sa kabaryohan niini, ug sa Aroer sa kabaryohan niini, ug sa tanan nga mga siyudad nga anaa sa daplin sa Arnon--nganong wala man ninyo kini kuhaa pagbalik niadtong mga panahona? ²⁷Wala akoy nabuhat nga sayop kaninyo, apan nagbuhat kamo ug sayop kanako pinaagi sa pag-ataki kanako. Si Yahweh, nga maghuhukom, ang mohukom karong adlawa tali sa katawhan sa Israel ug sa katawhan sa Ammon." ²⁸Apan ang hari sa katawhan sa Ammon wala maminaw sa pasidaan ni Jepta nga gipadala kaniya.²⁹Ug ang Espiritu ni Yahweh mikunsad kang Jepta, ug miagi siya sa Gilead ug sa Manasses, ug miagi sa Mizpa sa Gilead, ug gikan sa Mizpa sa Gilead miadto siya ngadto sa katawhan sa Ammon. ³⁰Nanaad si Jepta kang Yaweh ug miingon, "Kung hatagan mo akog kadaogan tali sa katawhan sa Ammon, ³¹bisan unsa nga mogawas sa mga pultahan sa akong balay aron sa pagsugat kanako sa akong pagbalik nga malinawon gikan sa katawhan sa Ammon mamahimong iya ni Yahweh, ug ihalad ko kini isip halad nga sinunog."³²Busa miadto si Jepta sa katawhan sa Ammon aron sa pagpakig-away batok kanila, ug naghatag si Yahweh kaniya ug kadaogan. ³³Gisulong niya sila ug gipamatay gikan sa Aroer hangtod sa Minnit—20 ka siyudad—ug sa Abel Keramim. Busa ang katawhan sa Ammon nahimong ubos sa pagdumala sa katawhan sa Israel.³⁴Miadto si Jepta sa iyang balay sa Mizpa, ug didto misugat kaniya ang iyang anak nga babaye uban sa tambor ug mga pagsayaw. Bugtong niya siyang anak, ug gawas kaniya wala na siyay anak nga lalaki ni anak nga babaye. ³⁵Sa dihang nakita niya siya, gigisi niya ang iyang bisti ug miingon, "Oh! Akong anak! Gidugmok mo ako sa kaguol, ug nahimo kang usa sa hinungdan sa akong kasamok! Kay nakahimo akog panaad ngadto kang Yahweh, ug dili ko matalikdan ang akong saad."³⁶Miingon siya kaniya, "Akong amahan, nakahimo ka ug saad ngadto kang Yahweh, himoa kanako ang tanan nimong gisaad, tungod kay si Yahweh ang nanimalos kanimo batok sa imong mga kaaway, ang Ammonihanon." ³⁷Miingon siya sa iyang amahan, 'Himoa nga kining saad matuman alang kanako. Biya-i akong mag-inusara sulod sa duha ka bulan, aron makabiya ako ug makaadto sa kabungtoran ug magbangotan sa akong pagkaulay, ako ug ang akong mga kaubanan."³⁸Miingon siya, "Lakaw." Gipalakaw niya siya sulod sa duha ka bulan. Mibiya siya kaniya, siya ug ang iyang mga kaubanan, ug nagbangotan sila sa iyang pagka-ulay didto sa kabungtoran. ³⁹Pagkahuman sa duha ka bulan mibalik siya sa iyang amahan, nga naghimo ngadto kaniya sumala sa saad ug panumpa nga iyang gihimo. Wala pa gayod siya madulogi ug lalaki, ug nahimo kining tulumanon sa Israel ⁴⁰nga ang kababayen-an sa Israel matag tuig, sulod sa upat ka adlaw, pagabalikon ang sugilanon sa babayeng anak ni Jepta nga Gileadhanon.

12¹Miabot ang tawag sa kalalakin-an sa Efraim; miagi sila sa Zafon ug miingon kang Jepta, "Nganong milakaw ka man sa pagpakig-away batok sa katawhan sa Ammon nga wala magtawag kanamo nga mokuyog kanimo? Sunogon namo ang imong balay uban kanimo." ²Miingon si Jepta kanila, "Ako ug ang akong katawhan adunay dakong panagbingkil tali sa katawhan sa Ammon. Sa dihang nanawag ako kaninyo, wala ninyo ako luwasa gikan kanila.³Sa dihang nakita nako nga wala ninyo ako luwasa, gibutang ko ang akong kinabuhi sa akong kaugalingong kusog ug mitabok batok sa katawhan sa Ammon, ug naghatag si Yahweh kanako ug kadaogan. Nganong mianhi man kamo aron pagpakig-away kanako karong adlawa?" ⁴Gitigom ni Jepta ang tanang kalalakin-an sa Gilead ug nakig-away sila batok sa kalalakin-an sa Efraim. Ang kalalakin-an sa Gilead miataki sa kalalakin-an sa Efraim tungod kay sila miingon man, "Kamong mga taga Gilead nag-ikyas lang dinhi sa Efraim—sa Efraim ug sa Manasses."⁵Nailog sa mga Gileadhanon ang tabokanan sa Jordan paingon ngadto sa Efraim. Kung adunay makalingkawas nga taga Efraim moingon, "Pataboka ako sa suba," ang mga tawo sa Gilead moingon kaniya, "Efraimhanon ka ba?" Kong moingon siya, "Dili," ⁶unya ingnon nila siya, "Sulti: Shibbolet." Ug kong moingon siya "Sibbolet" (kay dili niya matarong sa paglitok ang pulong), ang mga Gileadhanon modakop kaniya ug patyon siya diha sa tabokanan sa Jordan. 42, 000 ka Efraimhanon ang namatay niadtong higayona.⁷Nag-alagad si Jepta isip maghuhukom sa Israel sulod sa unom ka tuig. Ug namatay si Jepta nga Gileadhanon ug gilubong sa usa sa mga siyudad sa Gilead.⁸Human kaniya, si Ibzan nga taga Betlehem nag-alagad isip maghuhukom sa Israel. ⁹Adunay siyay 30 ka lalaking anak. Gihatag niya ang iyang 30 ka mga anak nga babaye aron maminyo, ug nagdala siyag 30 ka mga babaye nga anak sa laing tawo alang sa iyang mga anak nga lalaki, gikan sa gawas. Maghuhukom siya sa Israel sulod sa pito ka tuig.¹⁰Namatay si Ibzan ug gilubong sa Betlehem. ¹¹Human kaniya si Elon nga taga Zebulon nag-alagad isip maghuhukom sa Israel. Naghukom siya sa Israel sulod sa napulo ka tuig. ¹²Si Elon nga Zebulonihanon namatay ug gilubong sa Aijalon sa yuta sa Zebulon.¹³Human kaniya, si Abdon nga anak nga lalaki ni Hillel nga Piratonhon nag-alagad isip maghuhukon sa Israel. ¹⁴Aduna siyay 40 ka mga anak nga lalaki ug 40 ka mga lalaking apo. Nagsakay sila sa 70 ka mga asno, ug naghukom siya sa Israel sulod sa walo ka tuig. ¹⁵Namatay si Abdon nga anak nga lalaki ni Hillel nga Piratonhon ug gilubong sa Piraton sa yuta ni Efraim sa kabungtoran nga dapit sa mga Amalekanhon.

13¹Nagbuhat na usab ug daotan ang katawhan sa Israel diha sa atubangan ni Yahweh, hinungdan nga gitugyan sila ni Yahweh ngadto sa kamot sa mga Filistihanon sulod sa 40 ka tuig. ²Adunay tawo nga gikan sa Zora, sakop sa panimalay sa mga taga-Dan, ang ngalan mao si Manoa. Ang iyang asawa usa ka apuli hinungdan nga dili kini makahatag ug anak.³Mitungha ang anghel ni Yahweh atubangan sa babaye ug miingon kaniya, "Tan-awa karon, dili ka man mabuntis ug makapanganak, apan mahimo kang mabuntis ug manganak ug batang lalaki. ⁴Karon pag-amping ayaw pag-inom ug bino o isog nga ilimnon, ug ayaw pagkaon ug mahugaw nga pagkaon. ⁵Tan-awa, maburos ka ug manganak ug batang lalaki. Walay labaha nga makadapat sa iyang ulo, tungod kay ang bata nga imong giburos himuon nga Nazarinhon sa Dios gikan pa sa tagoangkan, ug siya ang magluwas sa Israel gikan sa kamot sa mga Filistihanon."⁶Unya ang babaye miadto sa iyang bana ug miingon, "Mitungha kanako ang tawo sa Dios, ug ang iyang panagway sama sa anghel sa Dios, makahahadlok. Wala ako nangutana kaniya asa siya gikan, ug wala siya nagpaila sa iyang ngalan. ⁷Miingon siya kanako, 'Tan-awa! Gikan karon maburos ka, ug manganak ug batang lalaki. Busa ayaw pag-inom ug bino o isog nga ilimnon, ug ayaw pagkaon ug pagkaon nga giisip sa balaod nga mahugaw, tungod kay ang bata himuon nga Nazarinhon alang sa Dios sugod nga iburos mo siya hangtod sa iyang kamatayon."'⁸Unya nag-ampo si Manoa kang Yahweh nga nag-ingon, "O, Ginoo, kung mahimo tugoti nga ang tawo sa Dios nga imong gipadala mobalik pag-usab aron nga makatudlo siya kanamo kung unsay angay namong buhaton sa bata kung mahimugso na kini." ⁹Gitubag sa Dios ang pag-ampo ni Manoa, ug mitungha pag-usab ang anghel sa Dios sa atubangan sa babaye samtang naglingkod siya didto sa uma. Apan si Manoa nga iyang bana wala makauban kaniya.¹⁰Busa dali nga midagan ang babaye ug giingnan niya ang iyang bana, "Tan-awa! Mitungha ang tawo kanako—ang mitungha kanako sa niaging adlaw!" ¹¹Mitindog si Manoa ug misunod sa iyang asawa. Sa pag-abot niya sa tawo, miingon siya, "Ikaw ba kadtong tawo nga nakigsulti sa akong asawa?" Ang tawo miingon, "Ako."¹²Busa miingon si Manoa, "Hinaot nga matinuod ang imong mga pulong. Unsa man ang balaod alang sa bata, ug unsa usab ang iyang trabaho?" ¹³Miingon ang anghel ni Yahweh kang Manoa, "Kinahanglan nga timan-an sa imong asawa ang tanan kong gisulti kaniya. ¹⁴Dili siya magakaon sa pananom nga gikan sa ubasan, ug ayaw siya tugoti nga moinom ug bino o isog nga ilimnon; ug ayaw usab siya tugoti nga magakaon sa pagkaon nga giisip sa balaod nga mahugaw. Kinahanglan nga tumanon niya ang tanan nga gimando ko kaniya."¹⁵Miingon si Manoa sa anghel ni Yahweh, "Kung mahimo pabilin una sa makadiyot, sa paghatag kanamog panahon sa pag-andam ug nating kanding alang kanimo." ¹⁶Miingon ang anghel ni Yahweh kang Manoa, "Bisan kung magpabilin ako, dili ako mokaon sa inyong pagkaon. Apan kung mag-andam kamo ug sinunog nga halad, ihalad kini kang Yahweh." (Wala masayod si Manoa nga anghel diay siya ni Yahweh)¹⁷Miingon si Manoa ngadto sa anghel ni Yahweh, "Unsay ngalan nimo, aron makapasidungog kami kanimo sa dihang matuman ang imong pulong?" ¹⁸Miingon ang anghel ni Yahweh ngadto kaniya, "Nganong nangutana ka man sa akong ngalan? Kahibulongan kini!"¹⁹Busa gikuha ni Manoah ang nating kanding uban ang trigo nga panghalad ug naghalad sila ibabaw sa bato alang kang Yahweh. Naghimo ug kahibulongang butang ang anghel ni Yahweh samtang nagtan-aw si Manoah ug ang iyang asawa. ²⁰Sa dihang ang kalayo sa halaran paingon sa panganod, ang anghel ni Yahweh mikayab uban sa kalayo nga gikan sa halaran. Nakita kini ni Manoah ug sa iyang asawa ug miyukbo sila nga gidapat sa yuta ang ilang mga dagway.²¹Wala na mitungha pag-usab ang anghel ni Yahweh kang Manoa ug sa iyang asawa. Unya nasayran ni Manoa nga anghel diay kadto ni Yahweh. ²²Miingon siya sa iyang asawa, "Nakasiguro gayod ako nga mamatay kita, tungod kay atong nakita ang Dios!"²³Apan miingon ang asawa ni Manoah, Kung buot pa ni Yahweh nga iya kitang patyon, wala unta niya dawata ang halad nga sinunog ug ang trigo nga gihalad ta kaniya. Wala unta niya gipakita kanato kining tanan nga mga butang, ni gipadungog kanato niining mga panahona kining mga butanga."²⁴Milabay ang pipila ka panahon hangtod nanganak ang asawa ni Manoa ug batang lalaki, ginganlan kini ug Samson. Nidako ang bata ug gipanalanginan siya ni Yahweh. ²⁵Ang Espiritu ni Yahweh nikunsad kaniya didto sa Mahane Dan, tungatunga sa Zora ug Estaol.

14¹Milugsong si Samson sa Timna, ug didto may nakita siya nga babaye, usa ka babayeng anak sa mga Filistihanon. ²Sa dihang mibalik siya, giingnan niya ang iyang amahan ug inahan, "Nakakita ako ug babaye nga taga-Timna, usa sa mga babayeng anak sa mga Filistihanon. Karon kuhaa ninyo siya aron akong maasawa."³Giingnan siya sa iyang amahan ug inahan, 'Wala ka bay nakitang babaye taliwala sa mga anak nga babaye sa imong mga kaparyentihan, o taliwala sa atong mga katawhan? Magkuha ka ba ug asawa gikan sa dili tinuli nga mga Filistihanon?" Miingon si Samson sa iyang amahan, "Kuhaa siya alang kanako, kay sa dihang motan-aw ako kaniya, makapahimuot siya kanako." ⁴Apan wala makabalo ang iyang amahan ug inahan nga kining butanga gikan kang Yahweh, kay nagtinguha man siya nga magbuhat ug panagbingkil sa mga Filistihanon (kay nianang panahona ang mga Filistihanon maoy nagdumala sa Israel).⁵Unya milugsong si Samson sa Timna kauban ang iyang amahan ug inahan, ug nakaabot sila sa kaparasan sa Timna. Ug, tan-awa, adunay miabot nga usa sa mga batan-ong liyon ug mingulob kini ngadto kaniya. ⁶Sa kalit lang mikunsad kaniya ang Espiritu ni Yahweh, ug dali dayon niyang gikuniskunis ang liyon sama sa pagkuniskunis niya sa nating kanding, ug wala nay nahibilin pa sa iyang kamot. Apan wala niya giingnan ang iyang amahan ug inahan mahitungod sa iyang nabuhat.⁷Miadto siya ug nakigsulti sa babaye, ug sa dihang mitan-aw si Samson kaniya, nahimuot si Samson. ⁸Milabay ang pipila ka mga adlaw sa dihang mibalik siya aron sa pagpangasawa kaniya, miliko siya aron pagtan-aw sa patayng lawas sa liyon. Ug, tan-awa, adunay nagdugok nga mga putyokan ug dugos nga maoy nahibilin sa lawas sa liyon. ⁹Gikagis niya ang dugos sa iyang mga kamot ug milakaw, nagkaon siya samtang nagpadulong. Sa dihang nakaabot na siya sa iyang amahan ug inahan, gihatagan niya sila, ug nangaon sila. Apan wala siya mitug-an kanila nga gikuha niya ang dugos gikan sa nahibilin sa lawas sa liyon.¹⁰Milugsong ang amahan ni Samson sa kon asa ang babaye, ug didto nagpakumbira si Samson, kay mao man kini ang naandan nga buhaton sa mga batan-ong lalaki. ¹¹Sa pagkakita sa kaparyentihan sa babaye kaniya, gidad-an nila siyag 30 sa ilang mga higala aron sa pag-uban kaniya.¹²Miingon si Samson kanila, "Tugoti ako karon sa pagsulti kaninyo ug usa ka tigmo. Kung adunay usa kaninyo nga makahibalo niini ug makasulti kanako sa tubag sulod sa pito ka adlaw sa kumbira, hatagan ko kamo ug 30 ka lino nga mga kupo ug 30 ka parisan sa mga bisti. ¹³Apan kung dili kamo makasulti kanako sa tubag, mohatag kamo kanako ug 30 ka lino nga mga kupo ug 30 ka parisan sa mga bisti" Miingon sila kaniya, "Isulti kanamo ang imong tigmo, aron madunggan namo kini."¹⁴Miingon siya ngadto kanila, "Gikan sa mangangaon adunay siyay makaon; gikan sa kusgan adunay tam-is". Apan ang iyang mga bisita wala masayod sa tubag sulod sa tulo ka adlaw.¹⁵Sa ikaupat nga adlaw gisultihan nila ang asawa ni Samson, "Limbongi ang imong bana aron iyang masulti kanamo ang tubag sa tigmo, kondili sunogon ka namo uban ang panimalay sa imong amahan. Giimbita mo lang ba kami dinhi aron nga mahimo kaming kabos?"¹⁶Nagsugod na sa paghilak ang asawa ni Samson sa iyang atubangan, ug miingon, "Gikasilagan mo gayod ako! Wala mo ako higugmaa. Nagsulti ka ug tigmo sa pipila sa akong mga katawhan, apan wala mo ako gisultihan sa tubag niini. "Miingon si Samson kaniya, "Tan-aw diri, kung wala nako gisultihan ang akong amahan ug inahan, kinahanlan ba nga sultihan ko ikaw?" ¹⁷Mihilak siya sulod sa pito ka adlaw hangtod nga nahuman ang adlaw sa kumbira. Sa ikapito nga adlaw gisultihan na niya siya sa tubag kay gihasol gayod siya pag-ayo niini. Gisulti sa babaye ang tubag ngadto sa katawhan sa iyang kaparyentihan.¹⁸Sa ikapito nga adlaw sa wala pa misalop ang kahayag, miingon kaniya ang mga lalaki sa siyudad, "Unsa may mas tam-is kaysa dugos? Kinsa may kusgan kaysa liyon?" Miingon si Samson kanila, "Kung wala pa kamo nagdaro pinaagi sa akong nating baka, dili ninyo mahibaloan ang tubag sa akong tigmo".¹⁹Unya kalit nga mikunsad ang Espiritu ni Yahweh kang Samson uban ang gahom. Milugsong si Samson sa Ashkelon ug iyang gipamatay ang 30 ka mga lalaki sa taliwala niadtong mga katawhan. Gikuha niya ang ilang kinawat, ug iyang gihatag ang paris sa mga bisti sa kadtong nakatubag sa iyang tigmo. Nasuko siya pag-ayo ug mitungas siya sa balay sa iyang amahan. ²⁰Ug ang iyang asawa gihatag ngadto sa suod niya nga higala.

15¹Human sa pipila ka mga adlaw, sa panahon sa pag-ani ug trigo, nagdala si Samson ug nating kanding ug miadto aron pagbisita sa iyang asawa. Miingon siya sa iyang kaugalingon, "Mosulod ako sa lawak sa akong asawa." Apan wala siya gitugotan sa iyang ugangang lalaki nga mosulod. ²Miingon ang iyang ugangang lalaki, "Abi nako ug gikasilagan mo na siya, busa gihatag ko siya sa imong higala. Ang iyang manghod nga babaye mas maanyag kaysa kaniya, dili ba? Siya nalang ang dad-a."³Miingon si Samson kanila, "Karon wala akoy labot sa mga Filistihanon kung mapasakitan ko sila." ⁴Milakaw si Samson ug nagdakop ug 300 ka mga milo ug gihiktan niya kini parisparis, ikog sa ikog. Ug mikuha siyag mga sulo ug gihikot niya kini sa tunga sa gipangparis nga mga ikog.⁵Sa dihang nasindihan na niya ang mga sulo, iyang gibuhian ang mga milo didto sa trigohan sa mga Filistihanon, ug ilang gipangsunog ang gipangtapok nga mga trigo ug ang mga trigo nga nagtindog pa sa kaumahan, apil pa ang kaparasan ug ang mga tanaman sa olibo. ⁶Nangutana ang mga Filistihanon, "Kinsa man ang nagbuhat niini?" Giingnan sila, "Si Samson, ang umagad nga lalaki sa Timnahanon ang nagbuhat niini, tungod kay gidala ug gihatag sa Timnahanon ang asawa ni Samson sa iyang higala." Unya miadto ang mga Filistihanon ug gisunog nila ang babaye lakip na ang iyang amahan.⁷Miingon si Samson kanila, "Kay mao man kini ang inyong gibuhat, manimalos ako kaninyo, ug kung mahuman na kana, moundang na ako." ⁸Busa gihiwahiwa niya sila, dapidapi ug paa, uban sa dakong pagpamatay. Unya milugsong siya ug mipuyo didto sa langob sa pangpang sa Etam.⁹Unya mitungas ang mga Filistihanon ug nangandam aron sa pagpakiggubat sa Juda ug giandam nila ang ilang mga sundalo sa Lehi. ¹⁰Miingon ang mga kalalakin-an sa Juda, "Nganong mitungas man kamo aron sa pag-sulong kanamo?" Miingon sila, "Mosulong kami aron among dakpon si Samson, ug among buhaton kaniya kung unsa ang iyang gibuhat kanamo."¹¹Unya ang 3, 000 ka mga kalalakin-an nga taga Juda milugsong sa langob didto sa pangpang sa Etam, ug giingnan nila si Samson, "Wala ka ba masayod nga ang Filistihanon maoy nagdumala kanato? Unsa man kining imong gibuhat kanamo?" Mitubag si Samson kanila, "Gibuhat nila kini kanako, busa buhaton ko usab kini kanila."¹²Giingnan nila si Samson, "Mianhi kami aron hiktan ka ug itugyan ngadto sa kamot sa mga Filistihanon." Miingon si Samson kanila, "Panaad kamo nga dili mismo kamo ang mopatay kanako." ¹³Miingon sila kaniya, "Dili, hiktan ka lamang namo ug pisi ug itugyan ngadto kanila. Manaad kami nga dili ka namo patyon." Busa gihiktan nila siya pinaagi sa duha ka bag-ong pisi ug ilang gidala siya didto ibabaw sa bato.¹⁴Sa dihang nakaabot na siya sa Lehi, naninggit ang mga Filistihanon samtang nagtagbo kaniya. Unya mikunsad ang Espiritu ni Yahweh ngadto kaniya uban ang gahom. Ang pisi nga anaa sa iyang mga bukton nahimong sama sa nasunog nga lino, ug nahulog kini gikan sa iyang mga kamot.¹⁵Nakakita si Samson ug bag-o pa kaayo nga panga sa asno, ug iya kining gipunit ug pinaagi niini iyang gipamatay ang liboan ka mga kalalakin-an. ¹⁶Miingon si Samson, "Pinaagi sa panga sa asno, mga tinapok ibabaw sa mga tinapok, pinaagi sa panga sa asno nakapatay ako ug liboan ka mga kalalakin-an."¹⁷Sa dihang nahuman na sa pagpakigsulti si Samson, iyang gilabay ang panga sa asno, ug iyang gitawag ang maong lugar nga Ramat Lehi. ¹⁸Giuhaw pag-ayo si Samson ug gitawag niya si Yahweh ug miingon, "Imong gihatag ang dakong kadaogan sa imong sulugoon. Apan karon mamatay ba ako tungod sa kauhaw ug malaglag gikan sa kamot sa mga tawong dili tinuli?"¹⁹Ug gipaliki sa Dios ang ilalom sa yuta nga anaa sa Lehi, ug migula ang tubig. Sa dihang nakainom na siya, mibalik ang iyang kusog ug nabaskog siya. Busa iyang ginganlan ang maong lugar ug En Hakore, ug hangtod karon anaa pa gihapon kini sa Lehi. ²⁰Nahimong maghuhukom si Samson sa Israel sulod sa 20 ka tuig sa panahon nga gidumalahan sila sa mga Filistihanon.

16¹Miadto si Samson sa Gaza ug nakakita siyag babayeng nagbaligyag dungog didto, ug miadto siya kaniya. ²Ang taga Gaza gisultihan nga, "Si Samson ania dinhi." Sa hilom gilibotan nila ang dapit, ug nagpaabot sila kaniya sa tibuok gabii didto sa ganghaan sa siyudad. Wala sila nagsabasaba tibuok gabii. Miingon sila, "Hulaton ta siya hangtod mabuntag, ug unya patyon."³Naghigda si Samson hangtod sa tungang gabii. Sa tungang gabii mibangon siya ug gigunitan ang duha ka poste sa ganghaan sa siyudad. Gipang-ibot niya kini, lakip ang babag ug ang tanan, ug gibutang sa iyang abaga paingon sa tumoy sa bungtod, atubang sa Hebron.⁴Human niini, nahigugma si Samson sa usa ka babaye nga nagpuyo sa walog sa Sorek. Ang iyang ngalan mao si Delilah. ⁵Ang mga pangulo sa mga Pilistihanon miadto sa babaye ug miingon kaniya. "Limbongi si Samson aron mahibaw-an kung asa naggikan ang iyang kusog, ug kung sa unsang paagi nga ato siyang mapildi, ug magapos aron pakaulawan. Buhata kini, ug ang matag-usa kanamo maghatag kanimo ug 1, 100 ka buok plata."⁶Ug si Delilah miingon kang Samson, "Palihog, sultihi ako kung nganong kusgan ka man kaayo, ug unsaon ka man paggapos sa uban, aron nga ikaw madumalahan?" ⁷Miingon si Samson kaniya, "Kung ila akong hiktan ug pito ka preskong mga pisi sa pana nga wala mauga, niana ako mahimong luya ug mahisama sa kasagarang tawo."⁸Unya ang mga pangulo sa Pilistihanon miadto kang Delilah ug nagdalag pito ka pisi sa pana nga presko nga wala mauga, ug gihiktan niya si Samson uban kanila. ⁹Karon aduna siyay mga lalaki nga nagtago sa hilom sa pinakasulod nga bahin sa iyang lawak. Miingon siya kaniya, "Ang mga Pilistihanon anaa aron sa pagdakop kanimo, Samson!" Apan iyang gipangbugto ang mga pisi sa pana sama sa lambo nga nadip-ig sa kalayo. Ug wala nila nahibaloi ang sekreto sa iyang kusog.¹⁰Unya si Delilah miingon kang Samson, "Nganong imo man akong giilad ug nagsultig bakak kanako. Palihog, sultihi ako kung unsaon ka pagpildi." ¹¹Miingon siya kaniya, "Kung higtan ako nila ug bag-ong pisi nga wala pa gayod magamit alang sa trabaho, maluya gayod ako ug mahisama sa ubang lalaki." ¹²Busa si Delilah nagkuhag bang-ong pisi ug gihiktan niya siya, ug miingon siya kaniya, "Ang mga Pilistihanon anaa aron sa pagdakop kanimo, Samson!" Ang mga lalaki naghigda nga naghulat sa pinakasulod sa lawak. Apan gipangbugto ni Samson ang pisi pinaagi sa iyang mga bukton sama nga tipik lamang kini sa mga hilo.¹³Miingon si Delilah kang Samson, "Hangtod kanus-a man nimo ako ilaron ug bakakan. Sultihi ako kung paunsa ka mapildi." Miingon si Samson kaniya, "Kung imong salapiron ang pungpong sa akong buhok sa makapito ginamit ang pangtahi tela nga makina, mahisama ako sa ubang lalaki." ¹⁴Samtang siya natulog, si Delilah nagsalapid sa pito ka pungpong sa iyang mga buhok ginamit ang kasangkapan alang sa pagtahi ug gilansang kini didto, unya miingon siya kang Samson, "Ang mga Pilistihanon anaa aron sa pagdakop kanimo, Samson!" Nakamata siya gikan sa pagkatulog ug iyang gibira ang makina ug ang pugong niini.¹⁵Ang babaye miingon kaniya, Giunsa nimo pag-ingon nga 'Gihigugma ko ikaw,' nga dili mo man itug-an ang imong sekreto kanako? Gibugalbugalan mo ako niining tulo ka higayon ug wala mo ako tug-ani nganong aduna kay dakong kusog nga sama niini." ¹⁶Sa matag adlaw ginapugos niya si Samson pinaagi sa iyang mga pulong, ug gipugos niya siya pag-ayo nga naglaom nga siya mamatay.¹⁷Busa gitug-anan siya ni Samson sa tanan ug miingon kaniya, "Wala gayod ako nagamitan ug labaha aron magupitan sukad masukad, tungod kay ako usa ka Nazareno alang sa Dios gikan pa sa taguangkan sa akong inahan. Kung kiskisan ang akong ulo, ang akong kusog mobiya kanako, ug maluya ako ug mahisama sa ubang mga lalaki."¹⁸Sa dihang nakita ni Delilah nga nagsulti siya kaniya sa tinuod mahitungod sa tanan, gipatawag niya ang mga pangulo sa Pilistihanon, ug giingnan, "Balik kamo dinhi pag-usab, tungod kay gisultihan na niya ako sa tanang mga butang." Unya ang mga pangulo sa Pilistihanon miadto kaniya nga nagdalag plata sa ilang mga kamot. ¹⁹Gipatulog niya si Samson sa iyang paa. Ug nagtawag siyag tawo aron nga magkiskis sa pito ka pungpong sa iyang buhok nga gisalapid, ug iyang gisugdan sa pagdumala siya, kay ang iyang kusog mibiya na man kaniya.²⁰Miingon siya, "Ang mga Pilistihanon anaa na kanimo, Samson! "Mibangon siya gikan sa iyang pagkatulog ug miingon, "Moikyas ako sama sa mga niaging panahon ug magkisikisi aron makalingkawas.'' Apan wala siya masayod nga si Yahweh mibiya na kaniya. ²¹Gidakop siya sa mga Pilistihanon ug gilugit ang iyang mga mata. Gidala nila siya lugsong sa Gaza ug gikadinahan siyag kandadong bronsi. Gihimo siyang tigpatuyok ug galingang bato didto sa bilanggoan. ²²Apan ang iyang buhok naghinayhinay ug turok pag-usab human kini kiskisi.²³Ang mga pangulo sa Pilistihanon nagtigom aron maghalad ug dakong halad sa ilang dios nga si Dagon, ug aron maglipay. Miingon sila, "Ang atong dios nagpukan kang Samson, nga atong kaaway, ug ato siyang magunitan." ²⁴Sa dihang makita siya sa mga tawo, daygon nila ang ilang dios, kay nag-ingon sila, "Ang atong dios nagpildi sa atong kaaway ug gihatag siya kanato - ang tigguba sa atong nasod, nga nagpatay sa daghan kanato.²⁵Sa dihang nagsadya sila, miingon sila, "Tawga si Samson, aron pakataw-on kita niya." Gitawag nila si Samson pagawas sa bilangoan ug gipakatawa niya sila. Gipatindog nila siya taliwala sa duha ka haligi. ²⁶Giingnan ni Samson ang batan-ong lalaki nga naggunit sa iyang kamot, "Tugoti ako sa paghikap sa haligi diin gibutangan sa gambalay, aron nga makasandig ako niini."²⁷Karon ang balay napunog mga lalaki ug mga babaye, Ang tanang pangulo sa Pilistihanon atua usab didto. Ang anaa sa atop mikabat sa 3, 000 ka mga tawo lalaki ug babaye, samtang nagtan-aw sila kang Samson nga naglingaw kanila.²⁸Misangpit si Samson kang Yahweh ug miingon, "Ginoong Yahweh, hinumdomi ako! Palihog hatagi akog kusog niini lamang nga higayon, Dios, aron nga kapanimaslan ko sa usa lamang ka paghuyop ang mga Pilistihanon tungod sa ilang paglugit sa akong duha ka mata." ²⁹Gigunitan ni Samson ang duha ka haligi nga anaa sa taliwala diin napahiluna ang gambalay, ug nagsandig siya niini, ang usa ka haligi sa iyang tuong kamot, ug ang laing usa sa iyang wala.³⁰Miingon si Samson, "Tugoti ako nga mamatay uban sa mga Pilistihanon!" Mihunat siya sa makusog ug ang gambalay nahugno ngadto sa mga pangulo ug sa tanang tawo nga atua didto. Busa ang iyang napatay niadtong adlawa mas daghan pa kaysa sa panahon sa iyang pagkinabuhi. ³¹Unya ang iyang mga igsoong lalaki ug ang tanang anaa sa panimalay sa iyang amahan milugsong. Gikuha nila siya, ug gidala pagbalik ug gilubong tunga-tunga sa Zorah ug Eshtaol sa dapit nga gilubngan kang Manoah, nga iyang amahan. Nahimong maghuhukom si Samson sa Israel sulod sa baynte ka tuig.

17¹Adunay usa ka lalaki nga anaa sa kabungtoran nga bahin sa Efraim, ug ang iyang ngalan mao si Micah. ²Miingon siya sa iyang inahan, "Ang 1, 100 ka buok plata nga gikuha gikan kanimo, hinungdan sa imong gisulti nga tunglo, nga diin akong nadungog--tan-awa dinhi! Ang plata uban kanako, gikawat ko kini." Miingon ang iyang inahan, "Hinaot nga panalanginan ka ni Yahweh, akong anak!"³Giuli niya sa iyang inahan ang 1, 100 ka plata ug ang iyang inahan miingon, "Gilain ko kini nga plata ngadto kang Yahweh, aron himoong kinulit ug hinulmang puthaw nga larawan alang sa akong anak. Busa karon, ibalik ko kini kanimo." ⁴Sa dihang giuli na niya ang kwarta ngadto sa iyang inahan, ang iyang inahan mikuha ug 200 ka buok plata ug gihatag kini ngadto sa magbubuhat ug puthaw aron nga himoong kinulit nga larawan, ug gibutang sila sa balay ni Micah.⁵Ang lalaki nga si Micah adunay balay alang sa mga ribulto ug naghimo siyag ephod ug mga diosdios sa panimalay, ug gikuha niya ang usa sa iyang anak aron mahimong iyang pari. ⁶Niadtong adlawa walay hari sa Israel, ug ang tanan nagbuhat sumala sa kung unsay tama sa ilang mga mata.⁷Karon adunay batan-ong lalaki sa Bethlehem diha sa Judah, sakop sa pamilya ni Judah, nga usa ka Levita. Nagpuyo siya didto aron himoon ang iyang mga buluhaton. ⁸Ang lalaki mihawa sa Bethlehem sa Judah aron molakaw sa pagpangitag dapit aron kapuy-an. Sa iyang paglakaw, miabot siya sa balay ni Micah sa kabungtorang lungsod sa Efraim. ⁹Miingon si Micah kaniya, "Asa ka man gikan?" Ang lalaki mitubag kaniya, "Usa ako ka Levita nga gikan sa Bethlehem sa Judah, ug nagabiyahe ako aron mangitag dapit diin ako makapuyo."¹⁰Miingon si Micah kaniya, "Puyo uban kanako, ug mahimo ka nga akong amahan ug pari. Hatagan ko ikaw ug napulo ka plata matag tuig, mga kupo sa bisti, ug imong pagkaon." ¹¹Busa ang Levita miadto sa iyang balay. Kuntento siya nga magpuyo uban kang Micah, ug ang batan-ong lalaki alang kang Micah nahimong sama sa usa sa mga anak.¹²Gigahin ni Micah ang Levita alang sa balaanong mga buluhaton, ug ang batan-ong lalaki nahimong iyang pari, nga nagpuyo sa iyang balay. ¹³Unya miingon si Micah, "Karon nasayod ako nga si Yahweh magbuhat ug maayo alang kanako, tungod kay kining Levita nahimong akong pari."

18¹Niadtong mga adlawa walay hari sa Israel. Ang tribo sa kaliwatan ni Dan nangita ug dapit nga ilang kapuy-an, tungod kay hangtod niadtong adlawa wala sila makadawat ug bisan unsang panulondon gikan sa mga tribo sa Israel. ²Ang katawhan sa Dan nagpadalag lima ka mga lalaki gikan sa kinatibuk-ang ihap sa ilang tribo, mga lalaki nga nakasinati na ug gubat gikan sa Zorah ug sa Eshtaol, aron sa pag-adto sa maong yuta pinaagi sa pagbaklay lamang, ug panid-an kini. Miingon sila kanila, "Lakaw ug susiha ang yuta." Miabot sila sa bungtod nga bahin sa Efraim, ngadto sa balay ni Micah, ug didto sila nangatulog.³Sa dihang duol na sila sa balay ni Micah, nailhan nila ang pag-istorya sa usa ka batan-ong Levita. Busa mihunong sila ug nangutana kaniya, "Kinsa man ang nagdala kanimo nganhi? Unsa ang imong ginabuhat niining dapita? Nganong ania ka man dinhi? ⁴Mitubag siya kanila, "Mao kini ang gibuhat ni Micah kanako: Gikuha niya ako aron mahimong iyang pari."⁵Miingon sila kaniya, "Palihog pangayo ug tambag sa Dios, aron nga masayran namo kung magmalampuson ba kining among lakaw karon." ⁶Ang pari miingon kanila, "Lakaw kamo nga malinawon. Tungod kay giyahan kamo ni Yahweh sa dalan nga inyong pagalaktan."⁷Unya ang lima ka mga lalaki mibiya ug miabot sa Laish, ug nakita nila ang mga tawo nga luwas nga nagpuyo didto -ug sa samang paagi ang mga taga-Sidon nagpuyo nga wala nadisturbo ug luwas. Walay nag-ilog kanila sa ilang yuta, o nagsamok kanila sa bisan unsang paagi. Nagpuyo sila nga layo kaayo gikan sa mga tawo sa Sidon, ug wala sila nakig-abin kang bisan kinsa. ⁸Mibalik sila ngadto sa ilang tribo sa Zorah ug Eshtaol. Ang ilang mga kaparyentihan nangutana kanila, "Unsa man ang inyong ibalita?"⁹Miingon sila, "Dali! Ato silang sulungon! Among nakita ang yuta ug maayo kaayo kini. Wala ba kamoy gihimo? Ayaw kamo paglangan sa pagsulong kanila ug ilogon ang yuta. ¹⁰Sa dihang moadto kamo, moadto kamo sa mga tawo nga naghunahuna nga sila luwas, ug ang yuta lapad! Gihatag kini sa Dios kaninyo -ang dapit nga walay makulang bisan unsang butang niining kalibotana."¹¹600 ka mga lalaki sa tribo ni Dan, ang gipang armasan alang sa gubat, ang milakaw gikan sa Zorah ug Eshtaol. ¹²Misubida sila ug nagkampo sa Kiriath Jearim, sa Judah. Maong karong panahona ang mga tawo niadtong lugara nagtawag niini nga Mahaneh Dan; anaa kini sa kasadpang bahin sa Kiriath Jearim.¹³Mipalayo sila gikan didto ngadto sa bungtod nga bahin sa lungsod sa Efraim ug miabot sa balay ni Micah. ¹⁴Unya ang lima ka mga lalaki nga naniid sa lungsod sa Laish miingon sa ilang mga paryinte. "Nasayod ba kamo nga niining mga balaya adunay ephod, mga diosdios, mga kinulit nga larawan, ug hulmahan sa bakal? Disisyoni karon kung unsa ang inyong buhaton."¹⁵Busa miliko sila didto ug miabot sa balay sa batan-ong Levita, sa balay ni Micah, ug gitagad nila siya. ¹⁶Karon ang 600 ka mga taga-Dan, nga sangkap sa hinagiban alang sa pakiggubat, nagbarog sa pultahan sa ganghaan.¹⁷Ang lima ka mga lalaki nga nangispiya sa yuta miadto didto aron sa pagkuha sa kinulit nga mga larawan, ang ephod, ang mga diosdios sa panimalay, ang hulmahan sa puthaw, samtang ang mga pari nagbarog sa atubangan sa ganghaan uban sa 600 ka mga lalaki nga sangkap sa hinagiban alang sa gubat. ¹⁸Sa dihang miadto sila sa balay ni Micah ug mikuha sa kinulit nga mga larawan, ang ephod, ang mga diosdios, ug ang hulmahan sa bakal, ang pari miingon kanila, "Unsa ang inyong ginabuhat?"¹⁹Miingon sila kaniya, "Ayaw'g saba! Ibutang ang imong kamot sa imong baba ug uban kanamo, ug dapig kanamo ingon nga among amahan ug pari. Mas maayo alang kanimo nga mahimong pari sa balay sa usa lamang ka tawo, o mahimong pari alang sa usa ka tribo ug usa ka banay sa Israel?" ²⁰Ang kasingkasing sa pari nalipay. Gikuha niya ang ephod, ang mga diosdios sa balay, ang kinulit nga larawan, ug miuban sa mga tawo.²¹Busa mitalikod sila ug mibiya. Gibutang nila sa ilang atubangan ang gagmayng mga bata, ingon man ang mga baka ug ang ilang mga gipanag-iyahan. ²²Sa dihang anaa na sila sa maayong kalay-on gikang sa balay ni Micah, ang mga lalaki nga anaa sa mga balay nga duol sa balay ni Micah gipatawag, ug gigukod nila ang mga taga-Dan. ²³Misingit sila ngadto sa mga taga Dan, ug milingi sila ug miingon kang Micah, "Nganong imo mang gitawag silang tanan?"²⁴Miingon siya, "Inyong gikawat ang mga diosdios nga akong gihimo, gikuha ninyo ang akong pari, ug mobiya na kamo. Unsa pa bay nahibilin kanako? Ngano nga nakapangutana kaman kanako, "Unsay nakahasol kanimo?" ²⁵Ang katawhan sa Dan miiingon kaniya, "Wala unta nimo kami gipadungog sa bisan unsang imong gipangsulti, kay tingali ang ubang mga tawo nga suko kaayo moataki kanimo, ikaw ug ang imong pamilya pagapatyon." ²⁶Ug ang mga katawhan sa Dan mipadayon sa ilang dalan. Sa dihang nakita ni Micah nga lig-on kaayo sila alang kaniya, mitalikod siya ug miuli sa iyang balay.²⁷Ang katawhan sa Dan midala sa mga nabuhat ni Micah, ingon man ang iyang pari, ug miabot sila sa Laish, ngadto sa mga tawo nga wala nadisturbo ug luwas ug gipamatay sila pinaagi sa espada ug gipangsunog ang ilang mga siyudad. ²⁸Walay bisan usa nga makatabang kanila tungod kay layo kaayo kini gikan sa Sidon, ug wala silay pakig-abin kang bisan kinsa. Kadto nga walog duol sa Beth Rehob. Ang mga taga-Dan nagtukod pag-usab sa maong siyudad ug nagpuyo didto. ²⁹Gipanganlan nila ang siyudad ug Dan, gikan sa pangalan ni Dan nga ilang katigulangan, nga usa sa mga anak ni Israel. Apan ang maong siyudad naandan sa ngalan nga Laish.³⁰Ang katawhan sa Dan nagpahiluna ug kinulit nga larawan alang sa ilang mga kaugalingon, Ug si Jonathan, anak ni Gershom, nga anak ni Moises, siya ug ang iyang mga anak mao ang mga pari alang sa tribo ni Dan hangtod sa adlaw nga nailog ang yuta. ³¹Busa ilang gisimba ang larawan nga kinulit ni Micah samtang ang balay sa Dios atua sa Shiloh.

19¹Niadtong mga panahona, sa dihang wala pay hari ang Israel, adunay usa ka lalaki nga Levita, nagpuyo siya didto sa labing hilit nga dapit sa kabungtoran ni Efraim. Mikuha siya ug babaye alang sa iyang kaugalingon, usa ka kaipon nga gikan sa Betlehem sa Juda. ²Apan ang iyang kaipon nagpakaaron-ingnon nga tigbaligya ug dungog batok kaniya; mibiya kini kaniya ug mibalik sa balay sa iyang amahan sa Betlehem sa Juda. Nagpuyo siya didto sulod sa upat ka bulan.³Unya miadto ug miapas ang iyang bana aron sa paghangyo nga mobalik siya kaniya. Miuban kaniya ang iyang sulugoon, ug ang paris sa asno. Busa gidala sila sa babaye sa balay sa iyang amahan. Sa dihang nakita sa amahan sa babaye ang lalaki, nalipay gayod siya. ⁴Ang iyang ugangan, nga amahan sa babaye, mipugos kaniya nga magpabilin sa tulo ka adlaw. Nangaon sila ug nanginom, ug didto na sila nagpagabii.⁵Sa ika-upat nga adlaw misayo sila sa pagbangon ug nangandam siya aron sa paglakaw, apan miingon ang amahan sa babaye ngadto sa iyang umagad nga lalaki, "Lig-ona ang imong kaugalingon pinaagi sa gamay nga tinapay, ug makalakaw na kamo." ⁶Busa nanglingkod silang duha aron mangaon ug nagdungan sa pag-inom. Unya miingon ang amahan sa babaye, "Palihog itugot ninyo nga magpabilin kamo aron dinhi na matulog ug maglipay."⁷Sa dihang mibangon na ang Levita aron sa pagbiya, gipugngan siya sa amahan sa babaye aron magpabilin una, busa giusab niya ang iyang plano ug nagpabilin na usab siya didto tibuok gabii. ⁸Sa ikalima nga adlaw mibangon siya ug sayo aron sa pagbiya, apan miingon ang amahan sa babaye, "Lig-ona ang imong kaugalingon, ug hulat una kamo hangtod nga moabot ang kaudtohon." Busa nangaon silang duha.⁹Sa dihang mibangon na ang Levita ug ang iyang kaipon ug ang iyang sulugoon aron nga molakaw na, ang iyang ugangang lalaki, ang amahan sa babaye miingon kaniya, "Tan-awa, hapit na ang gabii. Palihog pabilin una kamo karong gabii, ug paglipay. Mahimo na kamong magmata ug sayo ugma ug mouli sa inyong balay."¹⁰Apan dili na gusto magpabilin ang Levita sa tibuok gabii. Mitindog siya ug mibiya. Miadto siya sa Jebus (mao kana ang Jerusalem). Aduna siyay duha ka mga asno nga adunay hapin— ug uban kaniya ang iyang kaipon. ¹¹Sa dihang hapit na sila sa Jebus, hapit na gayod mahuman ang adlaw, unya ang iyang sulugoon miingon sa iyang agalon, "Umari ka, moliko kita didto sa siyudad sa mga Jebusihanon ug didto na magpahulay karong gabii."¹²Ang iyang agalon miingon kaniya, "Dili kita moliko didto sa dapit sa mga langyaw nga dili sakop sa mga Israelita. Moadto nalang kita didto sa Gibea." ¹³Miingon ang Levita sa iyang batan-ong sulugoon, "Umari ka, moadto kita sa laing dapit, ug didto nalang kita magpahulay karong gabii sa Gibea o sa Rama."¹⁴Busa miadto sila, ug misalop na ang adlaw sa dihang niabot sila duol sa Gibea, sa teritoryo ni Benjamin. ¹⁵Busa miliko sila ug didto na nagpagabii sa Gibea. Nag-adto siya ug milingkod didto sa plasa sa siyudad, tungod kay walay nagdapit kanila sa ilang panimalay nianang gabhiona.¹⁶Unya nianang gabhiona adunay tigulang nga lalaki nga gikan sa iyang uma. Gikan siya sa kabungtoran ni Efraim, ug nagpuyo siya sa Gibea sa makadiyot lamang. Apan mga Benjaminhon ang mga tawo nga nagpuyo didtong dapita. ¹⁷Giyahat niya ang iyang mga mata ug nakita niya ang mga magpapanaw didto sa plasa sa siyudad. Miingon ang tigulang nga lalaki, "Asa man kamo mangadto? Asa man kamo gikan?"¹⁸Miingon ang Levita kaniya, "Gikan kami sa Betlehem sa Juda padulong sa labing hilit nga bahin sa kabungtoran ni Efraim, nga kung asa didto ako naggikan. Miadto ako sa Betlehem sa Juda, ug moadto ako sa balay ni Yahweh, apan walay bisan usa nga nagdapit kanako sulod sa iyang balay. ¹⁹Aduna kami uhot nga pagkaon sa among mga asno, ug adunay tinapay ug bino alang kanako ug alang sa akong babayeng sulugoon, ug usab niining batan-ong lalaki nga uban sa imong mga sulugoon. Ug wala na kami lain pang gikinahanglan."²⁰Gitahod sila sa tigulang nga lalake, "Ang kalinaw maanaa kaninyo! Ako na ang bahala sa tanang ninyong gikinahanglan. Basta ayaw lang kamo pagpabilin karong gabii dinhi sa plasa." ²¹Busa gidala sa tigulang ang Levita sa iyang balay ug iyang gipakaon ang ilang mga asno. Gihugasan nila ang ilang mga tiil unya nangaon ug nanginom.²²Sa dihang naglipaylipay ang ilang kasingkasing, ang pipila ka mga kalalakin-an sa siyudad nga walay mga pulos ang mipalibot sa balay ug nagpukpok sa ilang pultahan. Nakigsulti sila sa tigulang nga lalaki, ang agalon sa balay, nag-ingon, "Pagawsa ang lalaki nga anaa sa imong balay, aron mailhan namo siya." ²³Ang lalaki, ang agalon sa balay, miadto kanila ug miingon, "Dili, akong mga kaigsoonan, palihog ayaw buhata kining daotang butang! Tungod kay bisita ko kining tawhana, ayaw buhata kining daotang butang!²⁴Tan-awa, anaa dinhi ang akong ulay nga anak ug ang kaipon sa akong bisita. Tugoti ako sa pagpagawas kanila. Hilabti sila ug buhata ang gusto ninyong buhaton kanila. Apan ayaw lamang ninyo buhati ug daotan kining tawhana!" ²⁵Apan wala naminaw ang mga kalalakin-an kaniya, busa gikuha sa lalaki ang iyang kaipon ug gidala sa gawas. Gidakop nila siya, gilugos, ug gipanamastamasan siya sa tibuok gabii, ug sa pagkakaadlawon gibuhian nila siya. ²⁶Sa pagkakaadlawon miabot ang babaye ug natumba kini dapit sa pultahan sa balay sa lalaki kung diin nagpuyo ang iyang agalon, ug naghigda siya didto hangtod nga mihayag na.²⁷Mibangon sayo sa buntag ang iyang agalon ug giablihan ang mga pultahan sa balay ug migawas paadto sa iyang adtoan. Nakita niya ang iyang kaipon nga naghigda dapit sa pultahan, ang iyang kamot anaa sa pultahan. ²⁸Ang Levita misulti kaniya, "Bangon. Manglakaw na kita." Apan wala siya mitubag. Gibutang niya siya sa asno, ug mipauli ang lalaki sa ilang balay.²⁹Sa nahiabot na ang Levita sa iyang balay, mikuha siya ug kutsilyo, ug iyang gigunitan ang iyang kaipon, ug iyang gihiwahiwa, matag parte, sa dose ka bahin, ug gidala ang matag bahin bisan asa sa tibuok Israel. ³⁰Ang tanan nga nakakita niini miingon, "Wala pa gayoy nahitabo o nakita nga sama niini sukad sa adlaw nga nakalingkawas ang mga katawhan sa Israel didto sa yuta sa Ehipto hangtod karon nga adlaw. Hunahunaa kini! Tagai kami ug tambag! Sultihi kami unsa ang among buhaton!"

20¹Ang tanang katawhan sa Israel--gikan sa Dan ngadto sa Beerseba, lakip usab ang yuta sa Gilead-- nanggawas silang tanan, ug ang kongregasyon nga nagtigom ingon sa usa ka tawo atobangan ni Yahweh sa Mizpa. ²Ang mga pangulo sa tanang katawhan, sa tanang mga tribo sa Israel, nanagtigom sa tigomanan sa mga katawhan sa Dios— 400, 000 ang mga naglakaw andam sa pagpakig-away gamit ang espada.³Karon nakadungog ang mga katawhan ni Benjamin nga ang mga katawhan sa Israel mitungas sa Mizpa. Miingon ang mga katawhan sa Israel, "Sultihi kami sa unsang paagi nahitabo kining daotang butang." ⁴Mitubag ang Levita nga bana sa gipatay nga babaye, "Gikan ako sa Gibea sa teritoryo nga gipanag-iya ni Benjamin, ako ug ang akong kaipon, aron magpalabay sa kagabhion.⁵Sa pagkagabii, gisulong ako sa mga pangulo sa Gibea, gilibotan nila ang balay ug nagtinguha nga patyon ako. Gilugos nila ang akong kaipon, ug namatay siya. ⁶Gidala ko ang akong kaipon ug gihiwahiwa kini, ug gihatod ko kini sa rehiyon sa mga panulondon sa Israel, tungod kay nagbuhat sila ug daotan ug kalagot sa Israel. ⁷Karon, kamong tanan nga mga Israelita, ihatag ang inyong tambag ug panghunahuna dinhi."⁸Mitindog ang tanan nga katawhan ingon nga usa ka tawo, ug miingon sila, "Walay usa kanamo ang moadto sa among tolda, ug walay usa kanamo ang mobalik sa among balay! ⁹Apan karon mao kini ang atong buhaton sa Gibea: sulongon nato sila kung asa kita itultol sa ripa.¹⁰Magdala kita ug napulo ka mga lalaki sa gatosan sa tibuok banay sa Israel, ug 100 sa 1, 000, ug 1, 000 sa 10, 000, sa pagkuha sa gikinahanglan niining mga katawhan, aron kung moabot na sila sa Gibea didto sa Benjamin, pagasilotan nila sila tungod sa daotang butang nga ilang gibuhat sa Israel." ¹¹Busa ang tanang kalalakin-an sa Israel nagtigom batok sa siyudad, ingon nga usa ka tawo.¹²Nagpadala ug mga kalalakin-an ang mga tribo sa Israel ngadto sa tibuok tribo ni Benjamin, nga nag-ingon, "Unsa man kining mga daotang butang nga gibuhat sa taliwala kaninyo? ¹³Busa, ihatag kanamo kadtong mga tawong daotan sa Gibea, aron amo silang patyon, aron nga mawala na sa hingpit kining pagkadaotan gikan sa Israel." Apan wala maminaw ang mga Benjaminhon sa tingog sa ilang mga igsoon, ang katawhan sa Israel. ¹⁴Unya migawas ang mga anak nga lalaki ni Benjamin sa siyudad sa Gibea aron sa pag-andam sa pakiggubat batok sa mga anak nga lalaki sa Israel.¹⁵Migawas ang mga katawhan sa Benjamin gikan sa siyudad aron makiggubat nianang adlawa nagdala sila ug 26, 000 ka mga sundalo nga gibansay sa pakig-away ug paggamit ug espada. Dugang pa, adunay 700 nga mga piniling lalaki gikan sa mga lumulupyo sa Gibea. ¹⁶Taliwala niini nga mga sundalo, adunay 700 nga pinili nga mga kalalakin-an nga walhon. Ang matag-usa kanila makalabyog ug bato ngadto sa usa ka lugas sa buhok ug dili masipyat.¹⁷Ang katawhan sa Israel, dili lakip ang gikan sa Benjamin, mikabat ug 400, 000 ka mga lalaki, nga gibansay sa pakig-away gamit ang espada. Silang tanan mga kalalakin-an sa gubat. ¹⁸Mitindog ang katawhan sa Israel, miadto sa Betel, ug nangayo ug tambag sa Dios. Nangutana sila, "Kinsa man ang unang moataki sa katawhan ni Benjamin alang kanamo?" Miingon si Yahweh, "Ang taga Juda maoy unang moataki."¹⁹Sa pagkabuntag, namangon ang mga anak nga lalaki sa Israel ug namalhin sila ug kampo duol sa Gibea. ²⁰Ang kalalakin-an sa Israel migawas aron sa pakig-away batok sa Benjamin. Giandam nila ang ilang linya sa pagpakiggubat batok sa Gibea. ²¹Migawas sa Gibea ang mga katawhan sa Benjamin, ug ilang gipamatay ang 22, 000 ka mga kalalakin-an gikan sa taliwala sa Israel nianang adlawa.²²Apan gilig-on sa mga katawhan sa Israel ang ilang kaugalingon ug gipahiluna nila ang ilang linya sa pakiggubat sama sa daan nilang nahimutangan sa unang adlaw. ²³Ug miadto ang mga katawhan sa Israel ug mihilak ngadto sa atubangan ni Yahweh hangtod sa gabii, ug nangayo sila ug giya gikan kang Yahweh. miingon sila, "Moadto ba kami aron makig-away ug balik sa among mga kaigsoonan, ang mga katawhan ni Benjamin?" Ug miingon si Yahweh, "Atakiha sila!"²⁴Busa nangadto ang mga katawhan sa Israel aron makigbatok sa mga sundalo ni Benjamin. ²⁵Sa ika-duhang adlaw, nanggawas ang mga Benjaminhon sa Gibea aron makigbatok kanila ug nakapatay sila ug 18, 000 ka mga kalalakin-an gikan sa mga katawhan sa Israel. Ang tanan nga mga kalalakin-an nga gibansay aron sa pakig-away pinaagi sa espada.²⁶Ug ang tanang katawhan sa Israel, tanang katawhan, miadto didto sa Betel ug nanghilak, ug didto nanglingkod sila atubangan ni Yahweh ug nagpuasa sila nianang adlawa hangtod sa pagkagabii ug naghalad sila ug sinunog nga mga halad ug pakigdait nga mga halad ngadto kang Yahweh.²⁷Nangutana ang mga katawhan sa Israel kang Yahweh—kay niadtong adlawa anaa kanila ang arka sa kasabotan sa Dios, ²⁸ug si Pinehas, ang anak nga lalaki ni Eleazar nga anak nga lalaki ni Aaron, nga nag-alagad atubangan sa arka sa kasabotan niadtong mga adlawa— "Mangadto ba kami didto sa gubat pag-usab batok sa katawhan sa Benjamin, nga among mga igsoon, o mohunong na?" Miingon si Yahweh, "Atakiha sila, kay ugma tabangan ko kamo sa pagbuntog kanila."²⁹Busa nagbutang ang Israel ug kalalakin-an sa matag tago nga mga dapit palibot sa Gibea. ³⁰Sa ika-tulo nga adlaw nakig-away ang katawhan sa Israel batok sa mga katawhan sa Benjamin, ug gipahiluna nila ang ilang linya sa pakiggubat batok sa Gibea sama sa ilang gibuhat kaniadto.³¹Nangadto ang mga katawhan sa Benjamin ug nakig-away batok sa katawhan, ug gipalayo sila gikan sa siyudad. Gipamatay nila ang pipila ka mga katawhan. Adunay mga 30 ka mga kalalakin-an sa Israel ang namatay didto sa kaumahan ug sa kadalanan. Ang usa sa mga dalan padulong sa Betel, ug ang pikas dalan padulong sa Gibea.³²Unya miingon ang katawhan sa Benjamin, "Napildi na sila ug nanagan sila gikan kanato, sama niadtong unang higayon." Apan miingon ang mga sundalo sa Israel, "Managan kita pagbalik ug ato silang palayason gikan sa siyudad hangtod sa mga kadalanan." ³³Mitindog ang tanang kalalakin-an sa Israel gikan sa ilang nahimutangan ug gipahiluna ang ilang kaugalingon nga linya aron sa pakiggubat didto sa Baal Tamar. Ug kadtong mga katawhan sa Israel nga nanago didto sa tagong mga dapit midagan pagawas sa ilang nahimutangan gikan sa Maare Gibea.³⁴Adunay migula nga 10, 000 ka mga piniling kalalakin-an gikan sa Israel ang nakigbatok didto sa Gibea, ug hilabihan gayod ang gubat, apan wala masayod ang mga Benjaminhon nga haduol na kanila ang katalagman. ³⁵Gipildi ni Yahweh ang Benjamin atubangan sa Israel. Nianang adlawa, ang katawhan sa Israel nakapatay ug 25, 100 ka mga kalalakin-an sa Benjamin. Ang tanan nga namatay mao ang gibansay sa pakig-away pinaagi sa espada.³⁶Nakita gayod sa mga katawhan sa Benjamin nga napildi na sila. Nangatras ang mga kalalakin-an sa Israel palayo sa Benjamin, nagsalig man sila sa mga kalalakin-an nga ilang gipatago gawas sa Gibea. ³⁷Unya ang nanago nga mga kalalakin-an mitindog ug midali ug dagan padulong sa Gibea. Ug pinaagi sa ilang espada ilang gipamatay ang tanan nga nagpuyo sa siyudad. ³⁸Ang nasabotan nga timailhan sa mga kalalakin-an sa Israel ug sa mga kalalkin-an nga nanago mao ang bagang gabon sa aso nga moutbo gikan sa siyudad.³⁹Sa dihang gipadala na ang senyales, ang mga tawo sa Israel motalikod sa gubat. Karon nagsugod na ug ataki ang Benjamin ug nakapatay sila ug mga 30 ka mga kalalakin-an sa Israel, ug miingon sila, "Sigurado gayod nga mapildi sila sa atong atubangan, sama sa unang gubat."⁴⁰Apan sa diha nga ang usa ka haligi nga aso misugod na sa pag-utbo gikan sa syudad, ang mga Benjaminhon mingtalikod ug nakakita sa aso nga miutbo ngadto sa kawanangan gikan sa tibook nga syudad. ⁴¹Unya ang mga kalalakin-an sa Israel misulong batok kanila. Nangalisang pag-ayo ang mga kalalakin-an sa Benjamin, tungod kay ilang nakita nga miabot na ang dakong katalagman diha kanila.⁴²Busa nanagan sila gikan sa mga kalalakin-an sa Israel, mikalagiw padulong sa kamingawan. Apan ang panag-away nakaapas kanila. Nanggawas sa siyudad ang mga kalalakin-an sa Israel ug ilang gipamatay sila kung asa sila nagtindog.⁴³Gipalibotan nila ang mga Benjaminhon, gipanggukod sila ug gitamaktamakan nila sila sa Noha, hangtod sa sidlakang bahin sa Gibea. ⁴⁴Gikan sa tribo ni Benjamin, 18, 000 ka katawhan ang nangamatay, ang tanan kanila hanas gayod sa pagpakiggubat.⁴⁵Namalik sila ug milayas didto sa kamingawan sa mga bato sa Rimmon. Nakapatay pa gayod ug dugang 5, 000 ang mga Israelita diha sa kadalanan. Nagpadayon sila sa paggukod kanila, nga nagsunod kanila pag-ayo hangtod sa Gidom, ug didto nakapatay pa sila ug dugang 2, 000. ⁴⁶Ang tanang mga kasundalohan sa Benjamin nga nangamatay nianang adlawa miabot ug 25, 000 — mga kalalakin-an nga gibansay nga makig-away gamit ang espada; ang tanan kanila hanas gayod makiggubat.⁴⁷Apan 600 ka mga kalalakin-an ang namalik ug milayas ngadto sa kamingawan, didto sa mga bato sa Rimmon. Ug nagpabilin sila didto sa mga bato sa Rimmon sulod sa upat ka bulan. ⁴⁸Namalik ang mga kasundalohan sa Israel aron makigbatok sa mga kaliwatan ni Benjamin ug gitigbas sa sulab sa espada ang tibuok siyudad, ang mga mananap ug ang tanan nga ilang nakaplagan. Gisunog usab nila ang matag lungsod sa ilang agianan.

21¹Karon ang mga kalalakin-an sa Israel nagbuhat ug pakigsaad didto sa Mizpa, "Walay usa kanato nga ihatag ang iyang anak nga babaye aron makigminyo sa mga Benjaminhon." ²Unya ang mga katawhan miadto sa Betel ug milingkod didto atubangan sa Dios hangtod sa kagabhion, ug sa makusog nga tingog mihilak sila ug maayo. ³Misangpit sila, "Nganong nahitabo man kini sa Israel, Yahweh, Dios sa Israel, nga ang usa sa among tribo nawala karon?"⁴Sa sunod nga adlaw sayo nga namangon ang mga katawhan ug nagbuhat sila ug halaran ug naghalad ug sinunog nga mga halad ug mga halad sa pagpakigdait. ⁵Ang mga katawhan sa Israel miingon, "Kinsa man karon sa mga tribo sa Israel ang wala niadto sa panagtigom kang Yahweh?" Kay nagbuhat man sila ug mahinungdanong saad mahitungod kang bisan kinsa nga dili moadto kang Yahweh sa Mizpa. Miingon sila, "Mamatay gayod siya."⁶Apan ang katawhan sa Israel adunay kaluoy sa ilang igsoon nga mga Benjaminhon. Miingon sila, "Karon usa ka tribo ang nawagtang sa Israel. ⁷Kinsa man ang makahatag ug asawa niadtong nahibilin, tungod kay nagbuhat man kita ug pakigsaad kang Yahweh nga dili nato ipaminyo kanila ang atong mga anak nga babaye?"⁸Miingon sila, "Kinsa man sa mga tribo sa Israel ang wala niadto kang Yahweh sa Mizpa?" Ug ilang nasayran nga walay bisan usa ang miadto sa panagtigom gikan sa Jabes Gilead. ⁹Tungod kay sa dihang gipangtapok na ang mga katawhan sa han-ay nga pamaagi, tan-awa, walay mga lumulupyo sa Jabes Gilead ang anaa didto. ¹⁰Ang panagtigom nagpadala ug 12, 000 ka mga isog nga kalalakin-an uban ang sugo nga moadto sila sa Jabes Gilead aron atakihon sila pinaagi sa ispada, apil ang mga babaye ug mga bata.¹¹"Buhata kini: kinahanglan nga inyong patyon ang matag lalaki ug babaye nga nakaila sa lalaki pinaagi sa pakigdulog kaniya imong itugyan ngadto sa kalaglagan." ¹²Nakakaplag ang mga kalalakin-an taliwala niadtong nagpuyo didto sa Jabes Gilead ug 400 ka mga berhen nga mga babaye nga wala pa makigdulog ug lalaki, ug gidala nila sila sa ilang kampo sa Silo, didto sa Canaan.¹³Ang tibuok nga asembliya nagpadala ug mensahe ug giingnan ang katawhan ni Benjamin nga tua didto sa bato sa Rimmon nga maghalad sila kanilaug kalinaw. ¹⁴Mibalik ang mga Benjaminhon niadtong taknaa ug gihatag kanila ang mga babaye sa Jabes Gilead nga gitipigan nga buhi, apan dili pa igo ang mga kababayen-an alang kanilang tanan. ¹⁵Ang katawhan naluoy ngadto sa mga Benjaminhon, tungod kay si Yahweh naghimo ug pagbahin-bahin tali sa mga tribo sa Israel.¹⁶Unya miingon ang mga pangulo sa panagtigom, "Unsaon man nato paghatag ug asawa sa mga nabilin nga Benjaminhon, kay gipamatay na man ang mga Benjaminhon nga kababayen-an?" ¹⁷Miingon sila, "Kinahanglan nga adunay mapanunod ang mga nahibilin nga Benjaminhon, aron nga walay mapukan sa tribo sa Israel.¹⁸Dili nato sila mamahimong tagaan ug asawa gikan sa atong mga anak nga babaye, kay ang katawhan sa Israel nagbuhat ug pakigsaad, nag-ingon,'Tinunglo gayod ang bisan kinsa nga mohatag ug asawa sa mga Benjaminhon.'" ¹⁹Busa miingon sila, "Nasayod kamo nga adunay kumbira alang kang Yahweh kada tuig didto sa Silo (nga diin anaa sa amihanan nga bahin sa Betel, sidlakang bahin sa kadalanan nga pasubida gikan sa Betel hangtod sa Siquem, ug habagatang bahin sa Lebona)."²⁰Gisultihan nila ang mga kalalakin-an sa Benjamin, nga nag-ingon, "Lakaw ug paghulat kamo sa tago didto sa kaparasan. ²¹Pagbantay sa takna nga mogawas ang mga babaye sa Silo aron manayaw, dali dayon ug dagan pagawas sa kaparasan ug ang matag usa sa inyo kinahanglan nga manguha ug asawa gikan sa babaye sa Silo, unya balik dayon sa yuta ni Benjamin.²²Kung moadto ang ilang amahan ug mga igsoong lalaki alang sa pagmulo kanamo, amo silang ingnan, 'Kaloy-i kami! Tugoti sila nga magpabilin kay sa panahon sa gubat wala kamiy nakuha nga babaye sa matag lalaki aron ilang maasawa. Ug dili gayod kamo sad-an mahitungod sa panaad, kay wala man ninyo gihatag ang inyong mga anak nga babaye kanila."²³Gibuhat usab kini sa mga katawhan sa Benjamin. Gikuha nila ang igong gidaghanon sa asawa nga ilang gikinahanglan gikan sa mga babaye nga nanayaw ug ila kining gidala aron mahimo nilang mga asawa. Nangadto sila ug namalik sa ilang gipanunod nga yuta. Gitukod nila pag-usab ang mga lungsod ug namuyo niini. ²⁴Busa mibiya ang katawhan sa Israel sa maong lugar ug miadto sa ilang mga panimalay, matag usa sa ilang tribo ug banay, ug ang matag usa sa ilang kaugalingong panulondon.²⁵Niadtong panahona walay hari ang Israel. Ang tanan nagbuhat gayod kung unsa ang husto sa iyang kaugalingong panan-aw.

1 Samuel

1¹Adunay tawo nga Ramataim nga Zupihanon, sa kabungtorang bahin sa Efraim; ang iyang ngalan mao si Elkana nga anak ni Jeroham nga anak ni Elihu nga anak ni Tohu nga anak ni Zup, nga taga Efraim. ²Aduna siyay duha ka asawa; ang ngalan sa una mao si Hana, ug ang ngalan sa ikaduha mao si Penina. Adunay mga anak si Penina, apan si Hana wala.³Kining tawhana miadto gikan sa iyang siyudad matag tuig aron sa pagsimba ug paghalad didto sa Shilo kang Yahweh nga pangulo sa kasundalohang anghel. Anaa usab didto ang duha ka mga anak nga lalaki ni Eli, nga si Hopni ug si Pinehas, nga mga pari usab ni Yahweh. ⁴Sa dihang miabot ang adlaw ni Elkana aron mohalad sa matag tuig, ginahatag niya kanunay ang bahin sa karne alang sa iyang asawa nga mao si Pinena, ingon man usab sa iyang mga anak nga lalaki ug babaye.⁵Apan ang bahin nga alang kang Hanna kanunay niyang ginadoble, kay gihigugma man niya pag-ayo si Hanna, bisan tuod ug gisirad-an ni Yahweh ang iyang tagoangkan. ⁶Gihagit siya sa iyang karibal pag-ayo aron mahasol siya, tungod kay gisirad-an man ni Yahweh ang iyang tagoangkan.⁷Busa matag tuig, sa dihang motungas siya sa balay ni Yahweh uban sa iyang pamilya, kanunay nagahagit kaniya ang iyang karibal. Hinungdan nga kanunay nalang siyang maghilak ug dili na mokaon. ⁸Si Elcana nga iyang bana kanunayng nag-ingon kaniya, "Ana, nganong naghilak ka? Nganong dili kaman mokaon? Nganong nagmagul-anon man ang imong kasingkasing? Dili pa ba diay ako mas maayo alang kanimo kay sa napulo ka mga anak nga lalaki?"⁹Usa niini nga mga panagtigom, mibarog si Hanna human sila nangaon ug nag-inom didto sa Shilo. Karon ang pari nga si Eli naglingkod duol sa iyang nahimutangan duol sa pultahan sa templo ni Yahweh. ¹⁰Labihan kaayo ang iyang kaguol; nag-ampo siya kang Yahweh ug naghilak sa hilabihan.¹¹Nanaad siya nga nag-ingon, "Yahweh sa mga panon, kung tan-awon nimo ang pag-antos sa imong sulugoon ug hinumduman ako, ug ayaw kalimti ang imong sulugoon, apan hatagi ug anak nga lalaki ang imong sulugoon, unya sa tanang adlaw sa iyang kinabuhi ihatag ko siya kang Yahweh, ug dili ko patupihan ang iyang buhok."¹²Samtang nagpadayon siya pag-ampo sa atubangan ni Yahweh, gitan-aw ni Eli ang iyang baba. ¹³Nag-istorya lamang si Hanna pinaagi sa iyang kasingkasing. Ang iyang ngabil nagkibutkibot, apan dili madungog ang iyang tingog. Busa si Eli naghunahuna nga siya hubog. ¹⁴Miingon si Eli kaniya, "Hangtod kanus-a ka man mahubog? Likayi ang imong bino."¹⁵Mitubag si Hana, "Wala, akong agalon, ako ang babaye nga nagsubo ang espiritu. Wala ako makainom ug bino ni isog nga ilimnon, apan gipagawas ko lang ang gibati sa akong kalag sa atubangan ni Yahweh." ¹⁶"Ayaw hunahunaa nga walay pulos kining babaye nga imong sulugoon; nagsulti ako gikan sa hilabihan nga kadako sa akong kabalaka ug kahagit."¹⁷Unya si Eli mitubag ug miingon, "Lakaw sa kalinaw; Hinaot nga ang Diyos sa Israel mohatag sa hangyo nga imong gipangayo kaniya.”hinaot nga ang Dios sa Israel motubag sa pangamuyo nga imong gihangyo." ¹⁸Miingon siya, "Hinaot nga kaluy-an mo ang imong sulugoon." Unya ang babaye mibalik sa iyang dalan ug mikaon; ug wala na nasubo ang iyang panagway.¹⁹Namangon sila sayo sa kabuntagon ug nangadto sa templo aron pagsimba kang Yahweh, ug unya miuli sila sa ilang balay didto sa Rama. Nakigdulog si Elkana uban kang Hanna nga iyang asawa, ug nahinumduman ni Yahweh ang iyang pag-ampo. ²⁰Pag-abot sa takna, Nanamkon si Hanna ug nanganak ug batang lalaki. Ginganlan niya ang bata ug Samuel, nga nag-ingon, "Tungod kay gipangayo ko man siya gikan kang Yahweh."²¹Sa makausa, mitungas si Elkana ug ang tanan niyang panimalay aron sa paghalad kang Yahweh sa matag tuig nga paghalad ug pagbayad sa iyang saad. ²²Apan wala mikuyog si Hanna; miingon siya sa iyang bana, "Dili ako mokuyog hangtod nga malutas ang bata; unya dalahon ko na siya, aron nga mapakita siya atubangan ni Yahweh ug magpuyo didto hangtod sa kahangtoran." ²³Miingon si Elkana nga iyang bana, "Buhata kung unsa ang maayo alang kanimo. Hulata hangtod nga malutas mo siya; si Yahweh lamang ang magatuman sa iyang pulong." Busa nagpabilin si Hanna ug giatiman ang iyang anak nga lalaki hangtod nga nalutas niya siya.²⁴Sa dihang nalutas na niya ang bata, gidala niya kini ngadto sa Shilo, nagdala usab siya ug tulo ka tuig nga laking baka, ug usa ka ephah sa pagkaon, ug usa ka botilya nga bino, gidala niya siya sa balay ni Yahweh sa Shilo. Karon bata pa siya. ²⁵Giihaw nila ang nating baka, ug gidala nila ang bata ngadto kang Eli.²⁶Miingon si Hanna, "O, akong agalon! Ingon nga buhi ka, ako kadtong babaye nga nagtindog dinhi kaniadto nga nag-ampo kang Yahweh. ²⁷Giampo ko kining bataa ug gihatag ni Yahweh ang akong gihangyo nga akong gipangayo kaniya. ²⁸Ihatag ko siya kang Yahweh; samtang buhi pa siya gipanag-iya siya ni Yahweh." Ug gisimba niya si Yahweh didto.

2¹Nag-ampo si Hanna ug miingon, "Nagakalipay ang akong kasingkasing kang Yahweh. Ang akong budyong ibayaw kang Yahweh. Nagpasigarbo ang akong baba sa akong mga kaaway, tungod kay nalipay ako sa imong kaluwasan.²Walay usa nga balaan sama ni Yahweh, kay walay lain gawas kanimo; walay bato nga sama sa among Dios.³Ayaw na pagpasigarbo sa pagkamapahitaas-on pag-ayo; ayaw pagawsa sa imong baba ang pagpanghambog. Kay si Yahweh ang Dios sa kahibalo; pinaagi kaniya ang mga binuhatan pagatimbangon. ⁴Ang pana sa kusgan nga mga lalaki maguba, apan kadtong mapandol nagsul-ob ug kusog sama sa bakos.⁵Kadtong nangabusog nagpasuhol sa ilang kaugalingon alang sa tinapay; kadtong gipanggutom miundang na sa pagkagutom. Bisan ang baog nakapanganak ug pito, apan ang babaye nga adunay daghang anak mahimong huyang.⁶Mopatay si Yahweh ug magdala ngadto sa kinabuhi. Modala siya paubos sa Seol ug mopataas. ⁷Himoon ni Yahweh ang ubang mga tawo nga kabos ug himoon ang ubang tawo nga dato. Siya magapaubos, apan siya usab magapataas.⁸Patindugon niya ang kabos gikan sa abog. Ipataas niya ang nanginahanglan gikan sa abo nga tinapok aron palingkoron sila uban sa mga prinsipe ug makapanunod sa lingkoranan sa kadungganan. Kay ang mga haligi sa yuta iya ni Yahweh ug gipahimutang niya ang kalibotan ibabaw kanila.⁹Bantayan niya ang mga tiil sa iyang matinud-anong katawhan, apan ang daotan pahilomon diha sa kangitngit, kay walay usa nga molampos pinaagi sa kusog.¹⁰Kadtong supak kang Yahweh pagadugmokon; magapadalugdog siya batok kanila gikan sa langit. Pagahukman ni Yahweh hangtod ang kinatumyan sa yuta; hatagan niya ug kusog ang iyang hari ug ibayaw ang budyong sa iyang dinihogan.¹¹Unya miadto si Elkana sa Rama, sa iyang balay. Nag-alagad ang bata kang Yahweh diha sa presensya ni Eli nga pari.¹²Karon ang mga anak nga lalaki ni Eli walay pulos nga mga lalaki. Wala sila makahibalo kang Yahweh. ¹³Ang nabatasan sa mga pari uban sa mga tawo mao nga kung adunay tawo nga magbuhat ug paghalad, ang sulugoon sa pari moadto nga magdalag tulo ug sima nga tinidor, samtang gipabukalan ang karne. ¹⁴Itusok niya kini diha sa karahay, o kaldero, o kawa, o kolon. Ang tanang makuha sa tinidor kuhaon sa pari alang sa iyang kaugalingon. Gibuhat nila kini didto sa Silo uban sa tanang mga Israelita nga miadto didto.¹⁵Labi pang daotan, sa dili pa nila sunogon ang tambok, niabot ang sulugoon sa pari, ug miingon sa tawo nga naghalad, "Paghatag ug karne aron nga isugba alang sa pari; kay dili siya modawat ug linat-an nga karne gikan kanimo, apan hilaw lamang." ¹⁶Kung moingon ang tawo kaniya, "Kinahanglan sunogon nila pag-una ang tambok, ug unya pagkuha kutob sa inyong gusto." Ug unya moingon siya, "Dili, ihatag nimo kini kanako karon; kung dili, kuhaon ko kini sa pinugos nga paagi." ¹⁷Ang sala niining batan-ong mga lalaki hilabihan kadako atubangan ni Yahweh, kay gitamay nila ang halad alang kang Yahweh.¹⁸Apan nag-alagad si Samuel kang Yahweh isip usa ka bata nga nagbisti ug lino nga epod. ¹⁹Ang iyang inahan maghimo kaniya ug gamay nga bisti ug dad-on kini ngadto kaniya matag tuig, sa dihang mitungas siya uban sa iyang bana aron sa paghalad sa tinuig nga halad.²⁰Magpanalangin si Eli kang Elkana ug sa iyang asawa ug moingon, "Hinaot nga si Yahweh maghatag kaninyo ug dugang pang mga anak pinaagi niining maong babaye tungod sa hangyo nga iyang gihimo kang Yahweh." Unya mobalik sila sa ilang kaugalingong pinuy-anan. ²¹Gitabangan pag-usab ni Yahweh si Hanna, ug naburos siya pag-usab. Nanganak siya ug tulo ka lalaki ug duha ka babaye. Sa laing bahin, ang bata nga si Samuel nagdako diha sa atubangan ni Yahweh.²²Karon tigulang na kaayo si Eli; nadungog niya ang tanang binuhatan sa iyang mga anak sa tibuok Israel, ug nga nakigdulog sila uban sa mga babaye nga nag-alagad sa ganghaan sa tolda nga tagboanan. ²³Miingon siya kanila, "Nganong naghimo kamo nianang mga butanga? Kay akong nadungog ang daotan ninyong mga buhat gikan niining tanang katawhan. ²⁴Hunong na, akong mga anak; kay dili kini maayo nga balita nga akong nadungog. Gihimo ninyo nga masinupakon ang mga katawhan ni Yahweh."²⁵"Kung makasala ang usa ka tawo batok sa uban, hukman siya sa Dios; apan kung makasala ang tawo batok kang Yahweh, kinsa man ang mosulti alang kaniya?" Apan wala sila maminaw sa tingog sa ilang amahan, tungod kay si Yahweh nagplano sa pagpatay kanila. ²⁶Ang bata nga si Samuel nagtubo, ug nagdako diha sa kaluoy ni Yahweh ug sa mga tawo usab.²⁷Karon miadto ang tawo sa Dios kang Eli ug miingon kaniya, "Si Yahweh nag-ingon, 'Wala ba ako magpadayag sa akong kaugalingon ngadto sa balay sa imong amahan, sa dihang didto pa sila sa Ehipto sa pagkaulipon sa balay ni Paraon? ²⁸Gipili ko siya gikan sa tanang tribo sa Israel aron mahimong akong pari, aron sa pag-adto sa akong halaran, ug sa pagsunog ug insenso, sa pagsul-ob ug epod sa akong atubangan. Gihatag ko sa balay sa inyong katigulangan ang tanang mga halad sa katawhan sa Israel nga hinimo pinaagi sa kalayo.²⁹Unya nganong, gitamay man ninyo ang akong mga sakripisyo ug mga halad, nga akong gipangayo sa dapit diin ako magpuyo? Nganong gipasidunggan mo man ang imong mga anak nga lalaki labaw kanako pinaagi sa paghimo sa inyong kaugalingon nga tambok sa matag labing maayong halad sa akong katawhang Israel?' ³⁰Busa, si Yahweh, ang Dios sa Israel, nag-ingon, 'Akong isaad nga ang imong balay, ug ang balay sa imong amahan, kinahanglan maglakaw kanako sa kahangtoran.' Apan karon si Yahweh nag-ingon, 'Layo na kanako ang pagbuhat niini, kay pasidunggan ko kadtong nagpasidunggog kanako, apan kadtong nagtamay kanako mawad-an sa pagtahod.³¹Tan-awa, ang mga adlaw nagkaduol nga ako nang putlon ang imong kusog ug ang kusog sa balay sa imong amahan, aron wala nay mahibilin nga tigulang sa inyong balay. ³²Makakita ka sa kasakit didto sa dapit diin ako magpuyo. Bisan tuod igahatag sa Israel ang maayo, wala nay mabilin nga tigulang nga lalaki sa inyong balay. ³³Bisan kinsa kaninyo nga wala nako putla gikan sa akong halaran, akong himoon nga mapakyas ang inyong mga mata, ug hatagan ko ug kaguol ang inyong kinabuhi. Tanang lalaki nga natawo sa inyong panimalay mamatay.³⁴Mahimo nga timaan alang kanimo ang dangatan sa imong duha ka anak, kang Hopni ug kang Pinehas: Mamatay silang duha sa samang adlaw. ³⁵Magpatungha ako alang sa akong kaugalingon ug matinud-anon nga pari nga mohimo kung unsa ang ania sa akong kasingkasing ug sa akong kalag. Magtukod ako kaniya ug sigurado nga puloy-anan; ug maglakaw siya sa atubangan sa akong dinihogan nga hari sa kahangtoran.³⁶Ang matag-usa nga mabilin sa imong balay moadto ug moyukbo kaniya, mangayo ug tipik sa plata ug tinapay, ug moingon, "Palihog ibutang ako sa usa sa nahimutangan sa mga pari aron makakaon ako ug tipik sa tinapay.''''

3¹Ang bata nga si Samuel nag-alagad kang Yahweh ubos kang Eli. Panagsa lang ang mga pulong ni Yahweh niadtong panahona; dili usab kanunay makakita ug panan-awon ang mga propeta. ²Nianang panahona, sa dihang si Eli, nagsugod na ug kahanap ang iyang panan-aw maong dili na kaayo siya makakita, naghigda sa iyang kaugalingong higdaanan. ³Ang lampara sa Dios wala pa mapalong, samtang si Samuel naghigda na ug natulog didto sa templo ni Yahweh, kung asa nahimutang ang sudlanan sa kasabotan sa Dios. ⁴Gitawag ni Yahweh si Samuel, nga miingon, "Ania ako."⁵Midagan si Samuel kang Eli ug miigon, "Ania ako, kay gitawag mo man ako." Miingon si Eli, "Wala ko ikaw gitawag; higda ug balik." Busa milakaw si Samuel ug mihigda pagbalik. ⁶Mitawag pag-usab si Yahweh, "Samuel." Mibangon pagbalik si Samuel ug miadto kang Eli ug miingon, "Ania ako, kay gitawag mo man ako." Mitubag si Eli, "Wala ko ikaw gitawag, akong anak; higda ug balik."⁷Karon wala pay kasinatian si Samuel kang Yahweh, bisan paman ang mga mensahe nga gikan kang Yahweh wala pa mapadayag kaniya. ⁸Gitawag pag-usab ni Yahweh si Samuel sa ikatulong higayon. Mibangon pag-usab si Samuel ug miadto kang Eli ug miingon, "Ania ako, kay gitawag mo man ako." Ug namatikdan ni Eli nga gitawag ni Yahweh ang maong batang lalaki.⁹Misulti si Eli kang Samuel, "Lakaw ug balik paghigda; kung tawgon ka niya pag-usab, mao kini ang imong isulti, 'Sulti, Yahweh, kay maminaw ang imong alagad." Busa mibalik pag-usab si Samuel paghigda sa iyang kaugalingong dapit.¹⁰Miabot si Yahweh ug nagtindog; mitawag siya sama sa niaging pagtawag, "Samuel, Samuel." Mitubag si Samuel, "Sulti, kay maminaw ang imong alagad." ¹¹Miingon si Yahweh kang Samuel, "Tan-awa, aduna akoy pagabuhaton sa Israel nga diin ang mga dalunggan nga makadungog niini motagning gayod.¹²Nianang adlawa pagakuhaon ko ang tanan kong gisulti mahitungod sa panimalay ni Eli, gikan sa sinugdan hangtod sa kataposan. ¹³Giingnan ko na siya nga akong hukman ang iyang panimalay sa tanang sala nga iyang nahibaloan, tungod kay nagdala ug tunglo ang iyang mga anak nga lalaki sa ilang kaugalingon ug wala niya sila badlonga. ¹⁴Tungod niini akong gipanaad sa panimalay ni Eli nga ang mga sala nga anaa sa iyang panimalay dili mapasaylo pinaagi sa bisan unsang sakripisyo o halad."¹⁵Mihigda si Samuel hangtod nga mibuntag; unya giablihan niya ang mga pultahan sa balay ni Yahweh. Apan nahadlok si Samuel nga isulti ang iyang panan-awon bahin kang Eli. ¹⁶Gitawag ni Eli si Samuel ug miingon, "Samuel, akong anak." Miingon si Samuel, "Ania ako."¹⁷Miingon siya, "Unsa man ang mga pulong nga iyang gisulti kanimo? Palihog ayaw kini itago kanako. Hinaot buhaton usab kini sa Dios kanimo, ug labaw pa, kung imong itago kanako ang tanang mga pulong nga iyang gisulti kanimo." ¹⁸Busa gisulti ni Samuel ang tanan; ug wala siyay gililong gikan kaniya. Miingon si Eli, "Siya si Yahweh. Tugoti siya sa pagbuhat kung unsay maayo kaniya."¹⁹Midako na si Samuel, ug nag-uban kanunay si Yahweh kaniya ug walay bisan usa nga napakyas sa iyang gipangsulti nga mga pulong ug natuman kining tanan. ²⁰Ang tanang taga-Israel gikan sa Dan hangtod sa Beersheba nakabalo nga gipili si Samuel aron mahimong propeta ni Yahweh. ²¹Nagpakita pag-usab si Yahweh didto sa Silo, kay gibutyag niya ang iyang kaugalingon kang Samuel didto sa Silo pinaagi sa iyang mga pulong.

4¹Ang pulong ni Samuel miabot sa tibuok Israel. Karon ang taga-Israel nakiggubat batok sa mga Filistihanon. Nagkampo sila didto sa Ebenezer, ug ang mga Filistihanon nagkampo usab didto sa Apek. ²Naglinya ang mga Filistihanon alang sa pagpakiggubat batok sa Israel. Sa dihang nakig away na sila, napildi sa mga Filistihanon ang Israel, ug napatay nila ang kapin 4, 000 ka mga lalaki didto sa gubat.³Sa dihang mibalik ang mga katawhan sa kampo, miingon ang mga pangulo sa Israel, "Nganong gibuntog man kita ni Yahweh karon batok sa mga Filistihanon? Atong dad-on ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh gikan sa Silo, aron mag-uban siya kanato, aron maluwas kita gikan sa mga kamot sa atong mga kaaway." ⁴Busa nagpadala ang katawhan ug mga lalaki paingon sa Silo; ug gikan didto ilang gidala ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh nga makagagahom, nga naglingkod ibabaw sa kerubim. Ang duha ka anak nga lalaki ni Eli, nga si Hopni ug si Pinehas, anaa didto kauban sa sudlanan sa kasabotan sa Dios.⁵Sa dihang naabot na ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh sa ilang kampo, ang tanang katawhan sa Israel naghatag ug makusog nga pagsinggit, ug milanog ang tibuok kayutaan. ⁶Sa dihang nadungog sa mga Filistihanon ang maong saba sa kusog nga malipayong singgit, miingon sila, "Unsa may buot pasabot sa mga kusog nga mapipayong singgit didto sa kampo sa mga Hebreohanon?" Ug ilang nahibaloan nga ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh miabot na ngadto sa ilang kampo.⁷Nangahadlok ang mga Filistihanon; miingon sila, "Miabot ang dios sa ilang kampo." Miingon sila, "Kaalaot nato! Wala pay nahitabo nga sama niini sukadsukad! ⁸Kaalaot nato! Kinsa may maka panalipod kanato gikan sa kusog niining gamhanan nga mga dios? Mao kini ang mga dios nga nag-sulong sa mga Ehiptohanon ug nagdala ug bisan unsang katalagman didto sa kamingawan. ⁹Pagmaisogon, ug pagpakalalaki, kamong mga Filistihanon, kondili mahimo kamong mga ulipon sa mga Hebreohanon, sama nga sila inyong mga ulipon kaniadto. Pagpakalalaki, ug pakig-away."¹⁰Nakig-away ang mga Filistihanon, ug napildi ang Israel. Ang matag lalaki miikyas sa ilang mga tolda, ug daghan kaayo ang nangamatay; kay adunay 30, 000 ka mga nagtiniil nga kalalakin-an ang nangamatay gikan sa Israel. ¹¹Nailog ang sudlanan sa kasabotan sa Dios, ug nangamatay ang duha ka anak nga lalaki ni Eli, nga si Hopni ug si Pinehas.¹²Midagan ang usa ka tawo nga taga-Benjamin ug miabot sa Silo sa sama nga adlaw, miabot siya nga gisi ang iyang sinina ug gibutangan niya ug yuta ang iyang ulo. ¹³Sa dihang miabot siya, naglingkod si Eli sa iyang lingkoranan ug nagtan-aw didto sa kadalanan kay nagkurog ang iyang kasingkasing uban ang kabalaka mahitungod sa sudlanan sa kasabotan sa Dios. Sa dihang nakasulod na ang maong tawo sa siyudad ug gibalita ang nahitabo, nanghilak ang tibuok siyudad.¹⁴Sa dihang nadungog ni Eli ang paghilak sa siyudad, miingon siya, "Unsay buot pasabot sa kagubot?" Dali dayon nga nakaabot ang tawo ug gisultihan si Eli. ¹⁵Karon si Eli 98 na ang panuigon; dili na makaklaro ang iyang mata, ug dili na siya makakita.¹⁶Miingon ang tawo kang Eli, "Gikan ako sa gubat. Milayas ako gikan sa gubat karon." Ug nangutana siya, "Unsay nahitabo, akong anak?" ¹⁷Mitubag ang tawo nga nagdala sa balita ug miingon, "Milayas ang mga Israelita gikan sa mga Filistihanon. Ug usab, adunay dakong kapildihan ang nahitabo sa katawhan. Ug usab, nangamatay ang imong duha ka anak nga lalaki, nga si Hopni ug si Pinehas, ug nailog ang sudlanan sa kasabotan sa Dios."¹⁸Sa dihang nahisgotan niya ang sudlanan sa kasabotan sa Dios, nahayang si Eli gikan sa iyang lingkoranan kilid sa ganghaan. Tungod sa iyang katigulangon ug kabug-aton, nabali ang iyang liog, ug namatay siya. Nahimo siyang maghuhukom sa Israel sulod sa 40 ka tuig.¹⁹Karon ang iyang umagad nga babaye, ang asawa ni Pinehas, buntis ug manganakay na. Sa dihang nadungog niya ang balita nga nailog ang sudlanan sa kasabotan sa Dios ug namatay ang iyang ugangan ug ang iyang bana, miluhod siya ug nakaanak, apan ang iyang pagbati maoy nakapalisod kaniya. ²⁰Sa panahon nga hapit na ang iyang kamatayon miingon ang babaye nga nanabang kaniya, "Ayaw kahadlok, kay gipakatawo mo ang usa ka batang lalaki." Apan wala siya mitubag o manumbaling sa pagdasig nga ilang gisulti.²¹Ginganlan niya ug Ikabod ang maong bata, nga nag-ingon, "Nawala na gayod ang himaya nga anaa sa Israel!" tungod kay nailog man ang sudlanan sa kasabotan sa Dios, ug tungod sa iyang ugangang lalaki ug sa iyang bana. ²²Ug miingon siya, "Nawala na gayod ang himaya gikan sa Israel, tungod kay nailog man ang sudlanan sa kasabotan sa Dios."

5¹Karon nailog sa mga Filistihanon ang sagradong sudlanan sa kasabotan sa Dios, ug gidala nila kini gikan sa Ebenezer paingon ngadto sa Ashdod. ²Gikuha sa mga Filistihanon ang sagradong sudlanan sa kasabotan sa Dios, ug gidala ngadto sa balay ni Dagon, ug gibutang kini tapad ni Dagon. ³Sa pagka buntag sa dihang sayong namangon ang katawhan sa Ashdod, tan-awa, Si Dagon mihapa sa yuta atubangan sa arka ni Yahweh. Busa ilang gikuha si Dagon ug gipatindog pag-usab sa iyang dapit.⁴Apan sa pagbangaon nila sa sunod nga kabuntagon, tan-awa, Si Dagon mihapa sa yuta atubangan sa arka ni Yahweh. Ang ulo ni Dagon ug mga kamot nangaputol duol sa pultahan. Bugtong lawas nalang niini ang nagpabilin. ⁵Mao nga, bisan karon, ang mga pari ni Dagon ug si bisan kinsa nga moadto sa balay ni Dagon dili na motamak sa pultahan sa balay ni Dagon didto sa Ashdod.⁶Bug-at ang kamot ni Yahweh ngadto sa mga katawhan sa Ashdod. Gilaglag niya sila ug gisakit ug mga hubaghubag, sa tanang sakop nga dapit sa Ashdod. ⁷Sa dihang naamgohan sa katawhan sa Ashdod ang maong panghitabo, nag-ingnanay sila, "kinahanglan nga dili magpabilin dinhi uban kanato ang sagradong sudlanan sa kasabotan sa Dios sa Israel, tungod kay bug-at ang iyang kamot batok kanato ug batok kang Dagon nga atong dios."⁸Busa gipadala nila ug gitigom ang tanang mga pangulong Filistihanon; miingon sila kanila, "Unsa man ang angay natong buhaton sa sagradong sudlanan sa kasabotan sa Dios sa Israel?" Mitubag sila, "Kinahanglan nga dalahon ang sagradong sudlanan sa kasabotan sa Dios sa Israel libot sa Gat." Ug gidala nila didto ang sagradong sudlanan sa kasabotan sa Dios sa Israel. ⁹Apan human nila kini malibot didto, ang kamot ni Yahweh misakit niana nga siyudad, nakapahimo sa labihan nga kalibog. Gisakit niya ang mga katawhan niana nga siyudad, lakip na ang tanang dagko ug gagmay; ug ang hubaghubag nitungha kanila.¹⁰Busa ilang gipadala ang sagradong sudlanan sa kasabotan sa Dios didto sa Ekron, apan sa didto na kini sa Ekron, nanghilak ang mga taga-Ekron, nga nag-ingon, "Gidala nila kanato ang sudlanan sa kasabotan sa Dios sa Israel aron mangamatay kita ug ang atong mga katawhan."¹¹Busa ilang gipasugoan ug gitigum pagtingub ang tanang mga nangulo sa mga Filistehanon; miingon sila kanila, "Ipahilayo ang sagradong sudlanan sa kasabotan sa Dios sa Israel, ug tugoti nga mabalik kini sa iyang kaugalingong dapit, aron nga dili na kita niya pamatyon ug ang atong mga katawhan." Tungod kay aduna may dakong pagkalisang niana nga siyudad; labihan kabug-at ang kamot sa Dios didto. ¹²Ang mga tawo nga wala mamatay nag-antos sa mga hubaghubag, ug ang panaghilak sa siyudad miabot sa kalangitan.

6¹Karon ang sagradong sudlanan sa kasabotan ni Yahweh anaa sa nasod sa mga Filistihanon sulod sa pito ka bulan. ²Unya nagpatawag ang Filistihanon nga katawhan ug mga pari ug mga mananagna; miingon sila kanila, "Unsa man ang angay natong buhaton alang sa sagradong sudlanan sa kasabotan ni Yahweh? Sultihi kami kung unsaon namo kini pagbalik sa iyang kaugalingong lungsod."³Miingon ang mga pari ug ang mga mananagna, "Kung iuli ninyo pagbalik ang sagradong sudlanan sa kasabotan sa Dios sa Israel, ayaw kini ibalik nga walay gasa; sa tanang paagi padalhi siya ug halad sa sala. Unya mamaayo kamo, ug masayran ninyo kung nganong hangtod karon wala niya kuhaa ang iyang kamot." ⁴Unya miingon sila, "Unsa man ang kinahanglan nga ihalad alang sa sala kung ibalik kini kaniya?" Mitubag sila, "Lima ka bulawan nga mga hubag ug lima ka bulawan nga nagpormag ilaga, lima sama sa gidaghanon sa mga pangulo sa mga Filistihanon. Tungod kay samang katalagman ang gihampak kaninyo ug sa inyong mga pangulo.⁵Busa kinahanglan nga mobuhat kamo ug mga hulagway nga sama sa inyong mga hubag, ug mga hulagway sa mga ilaga nga maoy nagguba sa yuta, aron himayaon ang Dios sa Israel. Kay basin ug kuhaon niya ang iyang kamot kaninyo, gikan sa inyong mga diosdios, ug sa inyong yuta. ⁶Nganong pagahion paman ninyo ang inyong mga kasingkasing, sama sa pagpagahi sa kasingkasing sa mga Ehiptohanon ug ni Paraon? Mao nga hilabihan ang paglutos kanila sa Dios sa Israel; dili ba gipalingkawas man sa mga Ehiptohanon ang mga katawhan, ug mibiya sila?⁷Busa karon, andama ang karo uban ang duha ka nagpasuso nga mga baka nga wala pa gayod mayugohi. Ihikot ang mga baka diha sa karo, apan ang mga nati niini ibalik sa ilang balay, ug ipalayo sila gikan kanila. ⁸Unya ipahimutang ang sagradong sudlanan sa kasabotan ni Yahweh ibabaw sa karo. Isulod sa kahon sa usa ka bahin niini ang kinulit nga bulawan nga iuli ninyo kaniya ingon nga halad sa sala. Unya ipadala kini ug tugoti nga molakaw kini sa iyang dalan, ⁹apan tan-awa. Kung kini motungas sa dalan paingon sa iyang kaugalingong yuta paingon sa Beth-semesh, nan si Yaweh mao ang naghimo kanato niining dakung kadautan. Apan kung dili, masayran nato nga dili ang iyang kamot ang nagsakit kanato; hinuon, masayran nato nga sulagma lamang kining nahitabo kanato."¹⁰Gibuhat sa mga kalalakin-an sumala sa gisulti kanila; nagkuha sila ug duha ka nagpasuso nga mga baka, gihikot nila sa karo, ug gibalik ang iyang mga nati sa balay. ¹¹Gibutang nila ang sagradong sudlanan sa kasabotan Yaweh ibabaw sa karo, kauban ang kahon nga gisudlan sa bulawan nga ilaga ug mga hubag. ¹²Nipadulong ang mga baka sa Bet Shemes. Nisubay sila sa usa ka taas nga dalan, ug naga-inga samtang nagpadulong, ug wala sila niliko sa tuo ug sa wala. Ang mga pangulong Filistihanon nagsunod kanila kutob sa utlanang bahin sa Bet Shemes.¹³Karon ang katawhan sa Bet Shemes nag-ani sa ilang trigo didto sa walog. Sa dihang pagtan-aw nila sa unahan ilang nakita ang sagradong sudlanan sa kasabotan nga nagpadulong kanila, ug nagmaya sila.¹⁴Miabot ang karo ngadto sa uma ni Josue nga gikan sa lungsod sa Bet Shemes ug nihunong kini didto. Anaa didto ang dako nga bato, ug ilang gipangtunga ang kahoy gikan sa karo, ug gihalad ang mga baka ingon nga halad sinunog ngadto kang Yahweh. ¹⁵Gipakanaog sa mga Levita ang sagradong sudlanan sa kasabotan ni Yahweh ug ang kahon nga kauban niini, kung asa gisulod ang mga bulawan nga hulagway, ug ila kining gibutang ngadto sa dakong bato. Naghalad ang kalalakihan sa Bet Shemes ug sinunog nga halad ug naghimog mga halad niana nga adlaw alang kang Yahweh.¹⁶Sa dihang nakita kini sa lima ka mga nangulo nga Filistihanon, mibalik sila niana nga adlaw didto sa Ekron.¹⁷Mao kini ang mga bulawan nga mga hubaghubag nga gibalik sa mga Filistihanon alang sa halad sa sala ngadto kang Yahweh-- usa alang sa Ashdod, usa alang sa Gaza, usa alang sa Ashkelon, usa alang sa Gat, usa usab alang sa Ekron. ¹⁸Mao ra usab ka daghan ang ilaga sama kadaghan sa mga siyudad sa mga Filistihanon nga sakop sa lima ka mga nangulo, sakop sa mga kusgan nga siyudad ug baryo sa mga nasod. Ang dako nga bato, kung asa ilang gipahimutang ang mao sagradong sudlanan sa kasabotan ni Yahweh, nagpabilin nga saksi hangtod karong panahona sa uma ni Josue nga taga-Betshemes.¹⁹Gisulong ni Yahweh ang pipila ka mga tawo sa Beth-semesh tungod kay ilang gitan-aw ang sulod sa arka ni Yahweh. Iyang gipatay ang 50,070 ka mga kalalakin-an. Unya nagbangutan ang katawhan, tungod kay gihatagan man ni Yahweh ang katawhan ug usa ka dakong pagtayhop. ²⁰Unya miingon ang katawhan sa Bet Shemes, "Kinsa man ang makahimo sa pagtindog sa atubangan ni Yahweh, kining balaan nga Dios? Ug kinsa man ang iyang pagasak-on gikan kanato?"²¹Nagpadala sila ug mga mensahero ngadto sa mga lumulupyo sa Kiriat Jearim, nga nag-ingon. "Gibalik na sa mga Filistihanon ang sagradong sudlanan sa kasabotan ni Yahweh; lugsong kamo dinhi ug kuhaa kini ug ibalik diha kaninyo.''

7¹Nangabot ang katawhan sa Kiriat Jearim, gikuha nila ang arka ni Yahweh, ug gidala sa balay ni Abinadab nga didto sa bungtod. Gipili nila ang iyang anak nga si Eleazar aron maoy magbantay sa arka ni Yahweh. ²Nagpabilin ang arka sa Kiriat Jearim sukad niadtong adlawa hangtod sa hataas pa nga panahon, nga milungtad sa 20 ka tuig. Nagbangotan ang tibuok panimalay sa Israel ug nagtinguha sa pagbalik kang Yahweh.³Si Samuel miingon sa tibuok panimalay sa Israel, "Kung mobalik kamo kang Yahweh sa tibuok ninyong kasingkasing, isalikway ang mga langyaw nga mga dios ug ang Astarot diha kaninyo, itugyan ang inyong kasingkasing kang Yahweh, ug siya lamang ang simbaha, unya siya magaluwas kaninyo gikan sa kamot sa mga Filistihanon." ⁴Unya gisalikway sa katawhan sa Israel ang mga Baal ug ang Astarot, ug si Yahweh lamang ang gisimba.⁵Unya miingon si Samuel, "Dad-a ang tibuok Israel didto sa Mizpa ug magaampo ako kang Yahweh alang kaninyo." ⁶Nagtigom sila didto sa Mizpa, nagkalos ug tubig ug gibubo kini atubangan ni Yahweh. Nagpuasa sila nianang adlawa ug miingon, "Nakasala kami batok kang Yahweh." Ug didto naghukom si Samuel sa panagbingkil sa katawhan sa Israel ug nangulo sa katawhan.⁷Karon sa pagkadungog sa mga Filistihanon nga nagtigom ang katawhan sa Israel didto sa Mizpa, ang mga pangulo sa Filistihanon misulong sa Israel. Sa pagkadungog niini sa katawhan sa Israel, nangahadlok sila sa mga Filistihanon. ⁸Unya miingon ang katawhan sa Israel kang Samuel, "Ayaw paghunong sa pagtawag kang Yahweh nga atong Dios alang kanamo, aron luwason niya kita gikan sa kamot sa mga Filistihanon."⁹Mikuha si Samuel ug usa ka nagsuso pa nga karnero ug gihalad kini ingon nga tibuok halad sinunog alang kang Yahweh. Unya mihilak si Samuel kang Yahweh alang sa Israel, ug mitubag si Yahweh kaniya.¹⁰Samtang si Samuel naghalad pa sa halad nga sinunog, ang mga Filitishanon nagpadulong aron makig-away sa Israel. Apan si Yahweh nagpadalugdog sa makusog nga tingog nianang adlawa batok sa mga Filistihanon ug nagkaguliyang sila, ug nabuntog sila atubangan sa Israel. ¹¹Nanggawas ang katawhan sa Israel gikan sa Mizpa, ug gipanggukod nila ang mga Filistihanon ug gipamatay sila hangtod sa ubos sa Betcar.¹²Unya mikuha si Samuel ug bato ug gipahimutang kini taliwala sa Mizpa ug sa Shen. Ginganlan niya kini ug Ebenezer, nga nagpasabot, "Hangtod dinhi si Yahweh nagtabang kanato."¹³Busa nabuntog ang mga Filistihanon ug wala na mosulod pa sa utlanan sa Israel. Ang kamot ni Yahweh batok sa mga Filistihanon sa tanang mga adlaw ni Samuel. ¹⁴Ang mga lungsod nga giilog sa mga Filistihanon gikan sa Israel nabalik na sa Israel, gikan sa Ekron hangtod sa Gat; nabawi na sa Israel ang ilang ginsakopan gikan sa mga Filistihanon. Unya aduna nay kalinaw tali sa Israel ug sa mga Amorihanon.¹⁵Si Samuel mao ang maghuhukom sa Israel sa tanang mga adlaw sa iyang kinabuhi. ¹⁶Matag tuig mag-adtoan siya sa paglibot sa Betel, sa Gilgal, ug sa Mizpa. Nagahukom siya sa mga panagbingkil sa Israel niining mga dapita. ¹⁷Unya mopauli siya sa Rama, kay atua man ang iyang balay didto; ug didto nagahukom usab siya sa mga panagbingkil sa Israel. Nagtukod usab siya didto ug usa ka halaran alang kang Yahweh.

8¹Sa dihang tigulang na si Samuel, gihimo niyang maghuhukom ang iyang mga anak nga lalaki sa Israel. ²Ang ngalan sa iyang kamagulangan mao si Joel, ug ang iyang ikaduhang anak mao si Abijah. Sila mao ang mga maghuhukom sa Beerseba. ³Ang iyang mga anak wala maglakaw sa iyang pamaagi, kondili nag-apas hinoun sa suhol. Nagpasuhol sila ug gituis ang hustisya.⁴Unya nagtigom ang tanang kadagkoan sa Israel ug miadto kang Samuel sa Rama. ⁵Miingon sila kaniya, "Tan-awa, ikaw tigulang na, ug ang imong mga anak nga lalaki wala maglakaw sa imong mga pamaagi. Pagtudlo ug usa ka hari alang kanamo aron maoy maghukom kanamo sama sa tanang kanasoran."⁶Apan wala kini nakapahimuot kang Samuel sa pagsulti nila, "Hatagi kami ug usa ka hari nga maoy maghuhukom kanamo." Busa nag-ampo si Samuel kang Yahweh. ⁷Miingon si Yahweh kang Samuel, "Tumana ang tingog sa katawhan sa tanan nilang gisulti kanimo; tungod kay wala sila magsalikway kanimo, kondili nagsalikway sila kanako ingon nga hari diha kanila.⁸Ang gibuhat nila karon sama gihapon sa ilang mga gibuhat sukad niadtong adlaw nga gipagawas ko sila sa Ehipto, misalikway kanako, ug nag-alagad sa laing mga dios, busa mao usab ang buhaton nila kanimo. ⁹Karon paminawa sila; apan pahimangnoi gayod sila ug pahibaloa kung unsay pamaagi sa hari nga maghari kanila.¹⁰Busa gisugilon ni Samuel ang tanang pulong ni Yahweh ngadto sa katawhan nga nangayo ug hari. ¹¹Miingon siya, "Mao kini ang pamaagi sa hari nga maghari kaninyo. Kuhaon niya ang inyong mga anak nga lalaki ug pilion sila alang sa iyang mga karwahe ug mga tawo nga magkabayo, ug mag-una sa iyang mga karwahe. ¹²Magpili siya alang kaniya ug kapitan sa mga linibo ka mga sundalo, ug mga kapitan sa 50 ka mga sundalo. Padarohon niya ang uban sa iyang yuta, ang uban mag-ani sa iyang alanihon, ug ang uban maghimo sa iyang mga hinagiban sa gubat ug mga kasangkapan alang sa iyang mga karwahe.¹³Kuhaon usab niya ang inyong mga anak nga babaye aron mahimong mga tiggama sa mga pahumot, tigluto, ug tighimo sa mga tinapay. ¹⁴Kuhaon niya ang labing maayong abot sa inyong kaumahan, kaparasan, ug kaolibohan, ug ihatag niya kini ngadto sa iyang mga sulugoon. ¹⁵Pagakuhaon niya ang ikapulo sa inyong trigo ug sa inyong kaparasan ug ihatag ngadto sa mga pangulo ug sa iyang mga sulugoon.¹⁶Kuhaon usab niya ang inyong mga sulugoon nga lalaki ug mga sulugoong babaye ug ang inyong labing ambongan nga mga batan-ong lalaki ug ang inyong mga asno; patrabahoon niya silang tanan alang kaniya. ¹⁷Kuhaon niya ang ikapulo sa inyong mga kahayopan, ug mahimo kamong iyang mga ulipon. ¹⁸Unya nianang adlawa magtuaw kamo tungod sa hari nga inyong gipili alang sa inyong kaugalingon; apan si Yahweh dili motubag kaninyo nianang adlawa."¹⁹Apan nagdumili ang katawhan sa pagpaminaw kang Samuel; miingon sila, "Dili! Kinahanglan nga adunay maghari kanamo ²⁰aron mahisama kami sa ubang mga nasod, ug aron ang among hari maoy maghukom kanamo, mangulo kanamo ug makiggubat alang kanamo.²¹Sa pagkadungog ni Samuel sa tanang gipamulong sa katawhan gisubli niya kini ngadto sa igdulongog ni Yahweh. ²²Si Yahweh miingon kang Samuel, "Tumana ang ilang tingog ug buhatang hari ang usa ka tawo alang kanila." Busa gisultihan ni Samuel ang katawhan sa Israel, "Ang matag tawo kinahanglan mopauli sa iyang kaugalingong siyudad."

9¹Adunay tawo nga gikan sa Benjamin, usa ka ilado nga tawo. Ginganlan siyag Kis ang anak nga lalaki Abiel nga anak nga lalaki ni Zeror, ang anak nga lalaki ni Becorat, ang anak nga lalaki ni Aphia, nga anak sa Benjaminhon. ²Aduna siyay anak nga lalaki nga ginganlan ug Saul, usa ka gwapo nga batan-on. Wala gayoy tawo sa katawhan sa Israel nga mas gwapo pa kay kaniya. Tungod sa iyang kataas ang mga tawo tupong lamang sa iyang abaga.³Karon nawala ang mga asno ni Kis nga amahan ni Saul. Busa miingon si Kis kang Saul nga iyang anak, "Ubana ang usa sa mga sulugoon; tindog ug lakaw pangitaa ang mga asno.' ⁴Busa si Saul miagi sa kabungtoran sa Efraim latas sa yuta sa Salisa, apan wala nila sila makit-i didto. Unya nangagi sila sa yuta sa Saalim, apan wala usab sila didto. Unya milabay sila sa yuta sa mga Benjaminhon, apan wala nila kini makaplagi.⁵Pag-abot nila sa yuta sa Zup, miingon si Saul sa sulugoon nga iyang kauban, "Dali, mamalik na kita, o tingali ang akong amahan wala na magpakabana sa mga asno ug mabalaka na hinuon kanato." ⁶Apan ang sulugoon miingon kaniya, "Paminaw, adunay usa ka tawo sa Dios dinhi niining siyudara. Usa siya ka tinahod nga tawo; ang tanang butang nga iyang isulti mahitabo gayod. Mangadto kita didto; tingali ug makatudlo siya kanato kung asang dalana ang angay natong adtoan sa atong panaw."⁷Unya miingon si Saul sa iyang sulugoon, "Apan kung mangadto kita, unsay atong madala sa tawo? Kay ang tinapay nga anaa sa atong sudlanan nahurot na, ug wala na kitay gasa nga madala ngadto sa tawo sa Dios. Unsa bay ania kanato?" ⁸Mitubag ang sulugoon kang Saul ug miingon, "Ania, aduna akoy dala nga 1 / 4 nga shekel sa plata nga igahatag ko sa tawo sa Dios, aron masultihan kita niya sa angay natong adtoan."⁹(Kaniadto sa Israel, kung ang tawo magpakisayod sa kahibalo sa kabubut-on sa Dios, mosulti siya, "Dali, mangadto kita sa mananagna." Kay karong panahona ang propeta gitawag kanhi ug mananagna.) ¹⁰Unya miingon si Saul sa iyang sulugoon, "Maayo kana. Dali, mangadto na kita." Busa nangadto sila sa siyudad kung diin nahimutang ang tawo sa Dios. ¹¹Sa pagtungas nila sa bungtod paingon sa siyudad, nakakita sila ug mga dalaga nga nanggawas aron sa pagkabo ug tubig; si Saul ug ang iyang sulugoon miingon kanila, "Ania ba dinhi ang mananagna?"¹²Mitubag sila, ug miingon, "Ania siya; tan-awa, nag-una lamang siya kaninyo. Pagdali, kay moadto siya sa siyudad karong adlawa, tungod kay karong adlawa maghalad ang katawhan didto sa hataas nga dapit. ¹³Kung makasulod na kamo sa siyudad makaplagan ninyo siya, sa dili pa siya motungas ngadto sa hataas nga dapit aron mokaon. Ang katawhan dili usab mangaon hangtod dili siya moabot, tungod kay siya ang mopanalangin sa mga halad; pagkahuman niana ang mga dinapit mangaon. Tungas kamo karon, kay makaplagan dayon ninyo siya."¹⁴Busa mitungas sila sa siyudad. Samtang pasulod na sila sa siyudad, nakita nila si Samuel nga nagpadulong kanila, aron motungas sa hataas nga dapit.¹⁵Karon, sa wala pa ang adlaw nga mahiabot si Saul, nagpadayag si Yahweh kang Samuel: ¹⁶"Ugma sa susama niining taknaa ipadala ko kanimo ang usa ka tawo nga gikan sa yuta ni Benjamin, ug pagadihogan mo siya sa pagkaprinsipe alang sa akong katawhan sa Israel. Luwason niya ang akong katawhan gikan sa kamot sa mga Filistihanon. Kay nagtan-aw ako sa akong katawhan nga adunay kalooy tungod kay ang ilang pagpakitabang miabot nganhi kanako¹⁷Sa pagkakita ni Samuel kang Saul, si Yahweh miingon kaniya, "Ania na ang tawo nga gisulti ko kanimo! Siya mao ang mangulo sa akong katawhan." ¹⁸Unya mipaduol si Saul ngadto kang Samuel sa may ganghaan ug miingon, "Sultihi ako, asa man ang balay sa mananagna?" ¹⁹Si Samuel mitubag kang Saul ug miingon, "Ako mao ang mananagna. Tungas uban kanako sa hataas nga dapit, kay karong adlawa mokaon ka uban kanako. Pagkabuntag ko na ikaw palakwon, ug isugilon ko kanimo ang tanang butang nga anaa sa imong hunahuna.²⁰Mahitungod sa imong mga asno nga nangawala tulo na kaadlaw, ayaw na kabalaka alang kanila, kay nahikaplagan na sila. Ug alang kang kinsa ba ang tanang mga tinguha sa Israel? Dili ba kini alang man kanimo ug sa tibuok panimalay sa imong amahan?" ²¹Mitubag si Saul ug miingon, "Dili ba usa man ako ka Benjaminhon, gikan sa labing gamay nga tribo sa Israel? Dili ba ang akong banay mao man ang labing ubos sa tibuok kabanayan sa tribo ni Benjamin? Nganong nagsulti ka man kanako sa ingon niining paagiha?"²²Busa gikuyog ni Samuel si Saul ug ang iyang sulugoon, gipasulod sila didto sa kan-anan, ug gipalingkod sa pinasidunggang bahin sa mga dinapit, diin anaa sa mga 3 0 ka mga tawo.²³Miingon si Samuel sa tigluto, "Dad-a ang bahin nga gihatag ko kanimo, nga akong gisulti kanimo, 'Ilahi kini.'" ²⁴Busa gikuha sa magluluto ang paa ug ang diha sa ibabaw niini ug gibutang kini sa atubangan ni Saul. Unya miingon si Samuel, "Tan-awa kung unsa ang gitagana alang kanimo. Kaona kini, tungod kay gitipigan kini hangtod sa gitakdang panahon alang kanimo. Kay sa pagkakaron makasulti ka, 'Ako mao ang nagdapit sa katawhan."' Busa si Saul mikaon uban kang Samuel nianang adlawa.²⁵Sa paglugsong nila gikan sa hataas nga dapit padulong sa siyudad, nakigsulti si Samuel kang Saul didto sa atop. ²⁶Unya sa pagkakaadlawon, gitawag ni Samuel si Saul didto sa atop ug miingon, "Bangon na, kay palakton ko na ikaw." Busa mibangon si Saul, ug nanggawas sila ni Samuel didto sa dalan.²⁷Samtang nagpadulong sila sa kinatumoyan sa siyudad, miingon si Samuel kang Saul, "Sultihi ang imong sulugoon nga mag-una kanato"— ug miuna siya—"apan kinahanglan nga magpabilin ka una dinhi sa makadiyot, aron nga akong mapahibalo ang mensahe sa Dios alang kanimo."

10¹Unya gikuha ni Samuel ang tibod sa lana, gibubo kini sa ulo ni Saul, ug gihagkan siya. Miingon siya, "Dili ba si Yahweh nagdihog man kanimo aron nga mahimo kang pangulo sa iyang mga kaliwatan? ²Inig biya nimo kanako karong adlawa, makakita ka ug duha ka tawo duol sa lubnganan ni Raquel, diha sa ginsakopan sa Benjamin didto sa Zelza. Moingon sila kanimo, 'Ang mga asno nga inyong gipangita nakaplagan na. Karon ang imong amahan wala na nagpakabana sa asno ug nabalaka na bahin kanimo, nga nag-ingon, "Unsa man ang angay kong buhaton sa akong anak?'"³Unya gikan didto mopadayon ka, ug makaabot ka sa kahoy nga tugas sa Tabor. Mahimamat mo ang tulo ka tawo nga moadto sa Dios sa Betel, ang usa nagdala ug tulo ka nating kanding, ang usa nagdala ug tulo ka buok nga tinapay, ug ang usa nagdala ug nagdala ug bino nga gisulod sa panit nga sudlanan, ⁴Mangumusta sila kanimo ug maghatag kanimo ug duha ka pan, nga imong kuhaon gikan sa ilang mga kamot.⁵Pagkahuman niana, moadto ka sa bungtod sa Dios, diin atua nahimutang ang kampo sa mga Filistihanon. Sa pag-abot nimo sa siyudad, masugatan nimo ang pundok sa mga propeta nga nanglugsong gikan sa hataas nga dapit ug aduna silay dala nga alpa, tambor, plawta ug lira; managna sila. ⁶Ang Espiritu ni Yahweh mokunsad diha kanimo, ug managna ka uban kanila, ug mabag-o ka ingon nga lahi nga tawo.⁷Karon, kung kini nga mga ilhanan mahitabo kanimo, buhata ang bisan unsa nga maayong buhaton, kay ang Dios uban kanimo. ⁸Pag-una kanako didto sa Gilgal. Unya mosunod ako kanimo aron maghalad ug mga halad sinunog ug maghalad ug mga halad sa kalinaw. Hulata ako sulod sa pito ka adlaw hangtod nga maabot ako ug ipakita ko kanimo ang angay mong buhaton."⁹Sa pagtalikod na ni Saul aron sa pagbiya kang Samuel, ang Dios naghatag kaniya ug bag-ong kasingkasing. Unya ang tanang mga ilhanan nahitabo nianang adlawa. ¹⁰Sa dihang miabot sila sa bungtod, adunay pundok sa mga propeta nga misugat kaniya, ug ang Espiritu sa Dios mikunsad kaniya busa nanagna siya uban kanila.¹¹Sa dihang ang mga tawo nga nakaila kaniya nakakita nga nanagna siya uban ang mga propeta, ang mga tawo nagsultihanay, "Unsay nahitabo sa anak nga lalaki ni Kis? Usa na ba ka propeta karon si Saul?" ¹²Ang usa ka tawo nga anaa sa samang dapit ang mitubag, "Ug kinsa man ilang amahan?" Tungod niini, nahimo kining usa ka panultihon, "Usa na ba diay si Saul sa mga propeta?" ¹³Sa dihang nahuman siya ug panagna, miadto siya sa hataas nga dapit.¹⁴Unya ang uyoan ni Saul miingon kaniya ug sa iyang sulugoon, "Hain man kamo gikan?" Unya mitubag siya, "Nangita kami sa mga asno; kay wala man namo nakit-an, miadto kami kang Samuel," ¹⁵Miingon ang uyoan ni Saul, "Palihog sultihi ko kung unsay giingon ni Samuel kanimo." ¹⁶Si Saul mitubag sa iyang uyoan," Misulti siya kanamo nga nakaplagan na ang mga asno." Apan wala niya siya sultihi mahitungod sa mga butang sa gingharian, nga gisugilon ni Samuel.¹⁷Karon gipatawag ni Samuel ang katawhan diha sa atubangan ni Yahweh sa Mizpa. ¹⁸Miingon siya sa katawhan sa Israel, "Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Dios sa Israel: 'Akong gipagawas ang Israel gikan sa Ehipto, ug giluwas ko kamo gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon, ug gikan sa mga kamot sa tanang mga gingharian nga nagdaogdaog kaninyo.' ¹⁹Apan karong adlawa gisalikway ninyo ang inyong Dios, nga maoy nagluwas kaninyo gikan sa inyong mga katalagman ug mga kalisdanan; ug miingon kamo kaniya, 'Pagpili ug hari alang kanamo.' Karon pagtapok kamo sumala sa inyong tribo ug sa inyong mga banay sa atubangan ni Yahweh."²⁰Busa gipaduol ni Samuel ang tanang tribo sa Israel, ug ang tribo ni Benjamin maoy napili. ²¹Unya iyang gipaduol ang tribo ni Benjamin sumala sa ilang mga banay; unya ang banay nga Matrihanon mao ang napili; ug si Saul nga anak ni Kis mao ang napili. Apan sa dihang nangita sila kaniya, wala siya makaplagi.²²Unya ang katawhan buot pang mangutana sa Dios, "Anaa pa bay laing tawo nga moabot?" Si Yahweh mitubag, "Mitago siya luyo sa mga kasangkapan." Unya nanagan sila ug gikuha si Saul gikan didto. ²³Unya pagtindog niya taliwala diha sa katawhan, labing taas gayod siya kaysa ni bisan kinsang tawo tungod kay ang mga tawo tupong lamang sa iyang abaga.²⁴Unya miingon si Samuel sa katawhan, "Nakita ba ninyo ang tawo nga gipili ni Yahweh? Wala gayoy sama kaniya sa tanang katawhan. Unya ang tibuok katawhan misinggit, "Mabuhi ang hari!"²⁵Unya si Samuel misulti sa katawhan sa mga pamaagi ug sa mga pamalaod sa pagkahari, ug gisulat kini sa basahon, ug gibutang sa atubangan ni Yahweh. Unya gipapauli ni Samuel ang katawhan sa tagsa-tagsa nila ka panimalay.²⁶Mipauli usab si Saul sa iyang balay sa Gabaon, ug kauban niya ang pipila ka kusgan nga mga lalaki, kansang kasingkasing gihikap sa Dios. ²⁷Apan pipila ka bugalbugalon nga mga tawo ang miingon, "Unsaon man niining tawhana pagluwas kanato?" Kining mga tawhana ang mitamay kang Saul ug wala nila siya gihatagan ug bisan unsang gasa. Apan si Saul nagpakahilom lamang.

11¹Unya miadto si Nahas nga Amonihanon ug gilibutan ang Jabes Galaad. Ang tanang kalalakihan sa Jabes Gilead nag-ingon kang Nahas, "Paghimo ug kasabotan kanamo, ug moalagad kami kanimo." ²Mitubag si Nahas nga Amonihanon, "Makigsabot ako kaninyo sa kondisyon, nga lugiton ko ang tanan ninyong tuong mga mata, ug niini nga paagi mapakaulawan ang tibuok Israel."³Unya mitubag ang mga kadagkoan sa Jabes kaniya, "Biyai kami sulod sa pito ka mga adlaw, aron nga makapadala kami ug mga mensahero sa tibuok dapit sa Israel. Unya, kung wala gayoy moluwas kanamo, itugyan namo ang among kaugalingon kanimo."⁴Sa pag-abot sa mensahero sa Gabaon, kung asa nagpuyo si Saul, ug nagsugilon sa mga tawo kung unsa ang nahitabo. Ang tibuok katawhan mihilak sa makusog. ⁵Karon nagsunod si Saul sa iyang mga baka gikan sa uma. Miingon si Saul, "Naunsa man kining mga tawo nganong nanghilak man sila?" Gisultihan nila si Saul kung unsa ang giingon sa mga tawo sa Jabes.⁶Sa dihang nadungog ni Saul ang ilang giingon, ang Espiritu sa Dios mikunsad kaniya, ug nasuko siya pag-ayo. ⁷Gikuha niya ang pangdaro nga torong baka, ug gitadtad kini, ug gipadala niya kini sa mga mesahero ngadto sa tanang teritoryo sa Israel. Miingon siya, "Si bisan kinsa ang dili mogawas ug mosunod kang Saul ug kang Samuel, mao usab kini ang buhaton kaniya sama sa torong baka." Unya nahadlok ang katawhan kang Yahweh, ug nanggawas silang tanan ingon nga usa ka tawo. ⁸Sa dihang gitigom niya sila sa Besek, ang katawhan sa Israel mikabat ug 300, 000, ug 30, 000 ang mga tawo sa Juda.⁹Gisultihan nila ang miabot nga mga mensahero, "Sultihi ninyo ang mga tawo sa Jabes Galaad, "Ugma, sa dili pa ang kaudtohon, pagaluwason kamo." Busa milakaw ang mga mensahero ug gisultihan ang mga tawo sa Jabes, ug nangalipay sila. ¹⁰Unya ang mga tawo sa Jabes miingon kang Nahas, "Ugma itugyan na namo kanimo ang among mga kaugalingon, ug mahimo mo na kanamo ang bisan unsa nga makaayo kanimo."¹¹Pagkasunod nga adlaw gibahin ni Saul ang mga tawo sa tulo ka bahin. Miadto sila sa tungatunga sa kampo sa pagkakadlawon, ug gisulong ug gipildi nila ang mga Amonihanon hangtod sa pagkaudto. Kadtong nakaikyas nagkatibulaag, busa walay tagduha nga nagkauban kanila sa pag-ikyas.¹²Unya ang katawhan miingon kang Samuel, "Kinsa ba kadtong miingon nga, "Si Saul ba ang maghari kanato?' Dad-a kadtong mga tawhana, aron ato silang patyon." ¹³Apan miingon si Saul, "Walay usa nga pagapatyon karong adlawa, tungod kay karong adlawa giluwas ni Yahweh ang Israel."¹⁴Unya miingon si Samuel ngadto sa katawhan, "Dali kamo, moadto kita sa Gilgal ug bag-ohon ang gingharian didto." ¹⁵Busa ang tanang katawhan nangadto sa Gilgal ug gihimo nga hari si Saul sa atubangan ni Yahweh. Didto naghalad sila sa halad sa kalinaw sa atubangan ni Yahweh, ug si Saul ug ang tibuok katawhan sa Israel nalipay pag-ayo.

12¹Miingon si Samuel ngadto sa tibuok Israel, "Naminaw ako sa tanang butang nga inyong gisulti kanako,ug ako nagbutang ug usa ka hari aron maghari kanimo. ²Karon, ania na ang hari sa inyong atubangan; ug tigulang na ako ug giuban na; ug ang akong mga anak nga lalaki uban kaninyo. Nag-uban kaninyo sukad pa sa akong pagkabatan-on hangtod karon.³Ania ako; magpamatuod batok kanako sa atubangan ni Yahweh ug sa atubangan sa iyang pinili. Kang kinsang baka ang akong gikuha? Kang kinsang asno ang akong gikuha? Kinsa ba ang akong gilupigan? Kinsa ba ang akong gidaogdaog? Kang kinsa bang kamot gikan ang gidawat ko nga suhol nga nagpabuta kanako? Pamatud-i, ug iuli ko kini nganha kaninyo."⁴Miingon sila, "wala mo kami limbongi, midaogdaog kanamo, o nangawat sa mga butang gikan sa ubang tawo." ⁵Miingon siya kanila, "Saksi si Yahweh batok kaninyo, ug siya nga iyang gidihogan saksi karong adlawa, nga wala kamoy nakaplagan sa akong mga kamot." Ug mitubag sila, "Saksi si Yahweh."⁶Miingon si Samuel ngadto sa katawhan, "Si Yahweh ang nagpili kang Moises ug kang Aaron, ug nagpagawas sa inyong mga katigulangan gikan sa yuta sa Ehipto. ⁷Unya karon, pangduol kamo, aron magahangyo ako uban kaninyo sa atubangan ni Yahweh mahitungod sa tanang mga matarong nga buhat ni Yahweh, nga iyang gibuhat alang kaninyo ug sa inyong mga katigulangan.⁸Sa dihang miabot si Jacob sa Ehipto, ug naghilak ang inyong mga katigulangan ngadto kang Yahweh. Gipadala ni Yahweh si Moises ug si Aaron, nga nangulo sa inyong mga katigulangan pagawas sa Ehipto ug nagpuyo sila niining dapita. ⁹Apan gikalimtan nila si Yahweh nga ilang Dios; gitugyan niya sila ngadto sa mga kamot ni Sesira, nga kapitan sa mga kasundalohan sa Hazor, ngadto sa kamot sa mga Filistihanon, ug ngadto sa kamot sa hari sa Moab; kini silang tanan nakig-away batok sa inyong mga katigulangan.¹⁰Mihilak sila kang Yahweh ug miingon, 'Nakasala kami, tungod kay gibiyaan namo si Yahweh ug nag-alagad kami sa mga Baal ug sa mga Astarot. Apan karon luwasa kami gikan sa kamot sa among mga kaaway, ug mag-alagad kami kanimo.' ¹¹Busa gipadala ni Yahweh si Jero Baal, si Bedan, si Jepte, ug si Samuel, ug gihatag ang kadaugan kaninyo sa tanang mga kaaway nga nagpalibot kaninyo, aron nga magpuyo kamo nga luwas.¹²Sa dihang nakita ninyo nga miabot si Nahas ang hari sa katawhan sa Ammon aron sa pakig-away kaninyo, miingon kamo kanako, 'Dili! Hinuon, kinahanglan nato ug usa ka hari nga maghari kanato''—bisan si Yahweh nga inyong Dios, ang inyong hari. ¹³Busa ania na karon ang hari nga inyong gipili, nga inyong gipangayo ug gipili ni Yahweh karon ingon nga magahari kaninyo.¹⁴Kung kahadlokan ninyo si Yahweh, alagari siya, tumana ang iyang tingog, ug ayaw pagsupak batok sa mga sugo ni Yahweh, unya kamo ug ang hari nga nagmando kaninyo mahimong sumusunod ni Yahweh nga inyong Dios. ¹⁵Kung dili ninyo tumanon ang tingog ni Yahweh, apan mosupak hinuon batok sa mga sugo ni Yahweh, nan ang kamot ni Yahweh makigbatok kaninyo, sama sa pagpakigbatok ngadto sa inyong mga katigulangan.¹⁶Bisan pa karon ipaila ang inyong kaugalingon ngadto kang Yahweh ug tan-awa kining dagkong butang nga buhaton ni Yahweh sa inyong atubangan. ¹⁷Dili ba panahon man karon sa ting-ani sa trigo? Mag-ampo ako kang Yahweh, nga magpadala siya ug dalugdog ug magpaulan. Unya masayod kamo ug makita nga hilabihan na ang inyong pagkadaotan, nga inyong nabuhat sa panan-aw ni Yahweh, sa pagpangayo ug hari alang sa inyong kaugalingon." ¹⁸Busa miampo si Samuel kang Yahweh; ug sa maong adlaw gipadalugdog ni Yahweh ug gipaulan. Unya ang tanang katawhan nangahadlok pag-ayo kang Yahweh ug kang Samuel.¹⁹Unya nag-ingon ang tibuok katawhan ngadto kang Samuel, "Pag-ampo alang sa imong mga sulugoon ngadto kang Yahweh nga imong Dios, aron dili kami mangamatay. Kay among gidugangan ang tanan namong sala niining daotan nga pagpangayo ug hari alang sa among kaugalingon." ²⁰Mitubag si Samuel, "Ayaw kahadlok. Nabuhat na ninyo kining tanang daotan, apan ayaw pagbiya gikan kang Yahweh, hinuon alagari si Yahweh sa tibuok ninyong kasingkasing. ²¹Ayaw pag-apas sa walay kapuslanan nga mga butang nga dili makahatag o makaluwas, tungod kay wala silay kapuslanan.²²Tungod ug alang sa iyang bantugang ngalan, dili isalikway ni Yahweh ang iyang katawhan, tungod kay nakapahimuot kini kang Yahweh sa paghimo kaninyo nga iyang katawhan. ²³Apan alang kanako, dili unta mahitabo kanako nga magpakasala ako batok kang Yahweh pinaagi sa paghunong sa pag-ampo alang kaninyo. Hinuon, tudloan ko kamo sa pamaagi nga maayo ug husto.²⁴Kahadloki lamang si Yahweh ug alagari siya sa kamatuoran sa tibuok ninyong kasingkasing. Hunahunaa ang mga dagkong butang nga iyang nabuhat alang kaninyo. ²⁵Apan kung magpadayon kamo sa pagbuhat ug daotan, kamo ug ang inyong hari pagalaglagon."

13¹Si Saul nagpangidaron ug 30 anyos sa dihang nagsugod siya sa paghari; sa dihang naghari siya sa tibuok Israel sa 40 ka tuig, ²nagpili siya ug 3, 000 ka mga lalaki sa Israel. 2, 000 ang uban kaniya sa Mikmas ug sa kabungtoran sa Betel, samtang 1, 000 ang uban kang Jonatan sa Gabaon sa Benjamin. Gipapauli niya ang ubang mga sundalo sa ilang mga tolda.³Gipildi ni Jonatan ang kampo sa mga Filistihanon nga didto sa Gabaa ug ang mga Filistihanon nakadungog niini. Unya gipatingog ni Saul ang trumpeta sa tibuok dapit, nga nag-ingon, "Tugoti nga makadungog ang mga Hebreohanon." ⁴Nadunggan sa tibuok Israel nga gipildi ni Saul ang kampo sa mga Filistihanon, ug gidumtan ang Israel alang sa mga Filistihanon. Unya gipatawag ang tanang kasundalohan aron magtigom uban kang Saul didto sa Gilgal.⁵Nagtigom ang tanang mga Filistihanon aron sa pagpakiggubat batok sa Israel: Adunay 3, 000 ka mga karwahe, ug 6, 000 ka mga tawo nga nagsakay niini, ug panon sa kasundalohan nga sama ka gidaghanon sa balas sa baybayon. Mitungas sila ug nagkampo sa Mikmas, sa sidlakang bahin sa Bet-aven.⁶Sa dihang nakita sa mga tawo sa Israel nga anaa sila sa kasamok—tungod kay ang katawhan nahadlok naman, nanago sila sa mga langob, sa ilalom sa mga sagbot, sa mga bato, sa mga balon, ug sa mga bangag. ⁷Ang uban sa mga Hebreohanon mitabok sa Jordan ngadto sa yuta sa Gad ug Galaad. Apan si Saul nagpabilin sa Gilgal, ug ang tanang mga tawo nga nagsunod kaniya nangurog sa kahadlok.⁸Naghulat siya ug pito ka adlaw, ang panahon nga gitakda ni Samuel. Apan wala miabot si Samuel didto sa Gilgal, ug ang katawhan nagkatibulaag gikan kang Saul. ⁹Miingon si Saul, "Dad-a kanako ang halad sinunog ug ang mga halad alang sa kalinaw." Unya iyang gihalad ang halad sinunog. ¹⁰Sa pagkahuman gayod niya ug halad sa halad sinunog miabot si Samuel. Migawas si Saul aron sa pagtagbo ug sa pag-abiabi kaniya.¹¹Unya miingon si Samuel, "Unsa man kining imong gibuhat?" Mitubag si Saul, "Sa dihang nakita nako nga ang mga katawhan mibiya kanako, ug wala ka miabot sa gitakda nga panahon, ug ang mga Filistihanon nagtigom na sa Mikmas, ¹²Miingon ako, 'Karon ang Filistihanon molugsong batok kanako sa Gilgal, ug wala ako mangita sa pabor ni Yahweh.' Busa gipugos ko ang akong kaugalingon sa paghalad sa halad sinunog."¹³Unya miingon si Samuel kang Saul, "Binuang kining imong gibuhat. Wala nimo tumana ang sugo nga gihatag ni Yahweh nga imong Dios. Kay gitukod na unta ni Yahweh ang imong pagmando sa Israel sa walay kataposan. ¹⁴Apan karon dili ka na magpadayon sa pagmando. Kay nakit-an na ni Yahweh ang tawo nga duol sa iyang kasingkasing, ug gipili siya ni Yahweh nga mahimong prinisipe sa iyang katawhan, tungod kay wala mo man tumana kung unsa ang iyang gisugo kanimo."¹⁵Unya mitindog ug mitungas si Samuel gikan sa Gilgal ngadto sa Gabaon sa Benjamin. Ug giihap ni Saul ang katawhan nga uban kaniya, mga 600 ka mga kalalakihan. ¹⁶Si Saul, ug ang iyang anak nga lalaki nga si Jonatan, ug ang katawhan nga uban kanila, nagpabilin sa Gabaa sa Benjamin. Apan ang mga Filistihanon nagkampo sa Mikmas.¹⁷Ang mga nagkabayo nga nagkampo sa mga Filistihanon miabot sa tulo ka pundok. Ang usa ka pundok nagpadulong ngadto sa Ofra, ngadto sa dapit sa Sual. ¹⁸Ang laing panon nagpadulong ngadto sa Bethoron, ug ang laing pundok nagpadulong ngadto sa utlanan nga madungaw sa Walog sa Zeboyim ngadto sa kamingawan.¹⁹Walay magpapanday sa espada nga makita sa tibuok dapit sa Israel, tungod kay nag-ingon ang mga Filistihanon, "Tingali ang mga Hebrohanon maghimo ug mga espada o mga bangkaw alang sa ilang kaugalingon." ²⁰Apan ang tanang kalalakihan sa Israel kanunay molugsong ngadto sa Filistihanon, ang tagsatagsa magpabaid sa mga lipya sa iyang daro, sa iyang piko, sa iyang atsa, ug sa iyang sanggot. ²¹Ang bayad tag-2/3 ka shekel alang sa lipya sa mga daro, ug sa mga piko, ug 1 /3 ka shekel alang sa pagpabaid sa mga atsa ug sa pagpatul-id sa mga garab.²²Busa sa adlaw sa gubat walay mga espada o mga bangkaw nga makita sa mga kamot kang bisan kinsa sa mga kasundalohan nga uban kang Saul ug kang Jonatan; si Saul lamang ug Jonatan ang aduna niini. ²³Ang mga magbabantay nga kasundalohan sa Filistihanon nanggawas ngadto sa unahan sa Mikmas.

14¹Usa ka adlaw niana, miingon si Jonatan nga anak nga lalaki ni Saul ngadto sa batan-ong tigdala sa iyang hinagiban, "Dali, mangadto kita sa kuta sa mga Filistahanon nga anaa sa pikas bahin." Apan wala niya sultihi ang iyang amahan.²Nagpuyo si Saul ibabaw sa sibsibanan sa Gabaon ilalom sa kahoy nga granada nga anaa sa Migron. Adunay mga 600 ka mga tawo ang uban kaniya, ³Apil na si Ahijah ang anak nga lalaki ni Ahitub (nga igsoong lalaki ni Icabod) ang anak nga lalaki ni Pinehas ang anak nga lalaki ni Eli, nga mao ang pari ni Yahweh didto sa Silo, nga nagsul-ob sa ephod. Wala masayod ang katawhan nga milakaw si Jonatan.⁴Sa matag-kilid nga bahin sa agianan nga gustong adtoan ni Jonatan aron makaabot sa kampo sa mga Filistihanon, adunay usa ka batoon nga pangpang sa pikas ug sa laing bahin usab ang usa ka batoon nga pangpang. Ang ngalan sa usa nga batoon nga pangpang mao ang Boses ug ang laing batoong pangpang gitawag ug Sene. ⁵Ang usa ka batoon nga pangpang nagbarog dapit sa amihanan atubangan sa Mikmas, ug ang lain sa habagatan atubangan sa Gabaa.⁶Miingon si Jonatan sa batan-ong tigdala sa iyang hinagiban, "Dali, adtoon ta ang kampo niining mga walay tuli nga katawhan. Tingali ug mamuhat si Yahweh alang kanato, kay wala gayoy makapugong kang Yahweh sa pagluwas sa kadaghanan o sa diyutay lamang nga mga tawo." ⁷Mitubag ang batan-ong tigdala sa iyang hinagiban, "Buhata ang tanan nga anaa sa imong kasingkasing. Padayon, kay tan-awa, magauban ako kanimo, sa pagtuman sa tanan mong mga sugo."⁸Unya miingon si Jonatan, "Mutabok kita sa mga tawo ug magpakita kita ngadto kanila. ⁹Kung moingon sila kanato 'Pabilin usa diha hangtod nga makaanha kami kaninyo'—unya magpabilin lamang kita sa atong nahimutanangan ug dili mutabok kanila. ¹⁰Apan kung motubag sila, 'Duol kamo kanamo,' unya moadto kita; tungod kay gitugyan sila ni Yahweh sa atong mga kamot. Mao kini ang atong ilhanan."¹¹Busa nagpakita silang duha sa ilang kaugalingon sa kampo sa mga Filistihanon. Miingon ang mga Filistihanon, "Tan-awa, nanggawas na sa mga buho ang mga Hebreohanon kung asa sila nagtago." ¹²Unya gitawag si Jonatan sa mga tawo nga anaa sa kampo ug ang batan-on nga tigdala sa iyang hinagiban, ug miingon, "Saka kamo nganhi kanamo, ug may ipakita kami kaninyo." Miingon si Jonatan sa tigdala sa iyang hinagiban, "Sunod kanako, tungod kay gitugyan sila ni Yahweh sa kamot sa Israel."¹³Misaka si Jonatan gamit ang iyang mga kamot ug mga tiil, ug misunod ang tigdala sa iyang hinagiban. Gipatay ang mga Filistihanon sa atubangan ni Jonathan ug ang tigdala sa iyang hinagiban mipatay sa pipila kanila nga nagsunod kaniya. ¹⁴Kana ang unang pagsulong nga gibuhat ni Jonatan ug sa tigdala sa iyang hinagiban, mikabat sa 20 ka tawo ang napatay niadtong dapita nga katunga sa usa ka ektarya.¹⁵Adunay kaguliyang sulod sa kampo, sa kapatagan, ug taliwala sa katawhan. Bisan ang kasundalohan sa kampo ug ang mga nagkabayo nagngalisang. Naglinog, ug adunay dakong kaguliyang nga nahitabo.¹⁶Unya sa pagtan-aw sa mga magbalantay ni Saul nga anaa sa Gabaon sa Benjamin; nagkatibulaag ang pundok sa kasundalohan sa mga Filistihanon, ug nagpadulong sila dinhi ug didto . ¹⁷Unya miingon si Saul sa katawhan nga atua uban kaniya, "Ihapa ug tan-awa kung kinsa ang nawala gikan kanato." Sa pag-ihap nila, wala didto si Jonatan ug ang tigdala sa iyang hinagiban.¹⁸Miingon si Saul kang Ahija, "Dad-a dinhi ang arka sa Dios," kay niadtong taknaa anaa man kini sa katawhan sa Israel. ¹⁹Samtang nakistorya si Saul sa pari, ang kasamok sa kampo sa mga Filistihanon nagpadayon ug nagkadako. Unya giingnan ni Saul ang pari, "Buhii nalang kana."²⁰Si Saul ug ang tibuok katawhan nga uban kaniya nagtigom ug miadto sa gubat. Ang espada sa matag Filistihanon nakigbatok sa iyang kaubanan nga lomulupyo, ug adunay hilabihang pagkalibog. ²¹Karon, kadtong mga Hebreohanon nga uban kaniadto sa mga Filistihanon, ug nagpuyo uban kanila sa kampo, bisan sila miipon sa mga Israelita nga uban ni Saul ug ni Jonatan.²²Sa pagkadungog sa tibuok katawhan nga nagtago sa kabungtoran duol sa Efraim nga nanagan ang mga Filistihanon, bisan sila migukod usab kanila diha sa gubat. ²³Busa giluwas ni Yahweh ang Israel niadtong adlawa, ug ang gubat milabay pa ngadto sa Bet-aven.²⁴Nianang adlawa nangaguol ang katawhan sa Israel tungod kay nanumpa man si Saul sa katawhan ug miingon, "Matinunglo ang tawong mokaon sa bisan unsang kalan-on hangtod sa kagabhion ug ako magapanimalos sa akong mga kaaway." Busa walay bisan usa sa ka mga sundalo ang mitilaw ug pagkaon. ²⁵Unya misulod ang tibuok katawhan sa lasang ug adunay dugos didto sa yuta. ²⁶Sa dihang nakasulod na ang katawhan sa lasang, midagayday ang dugos, apan walay si bisan kinsa nga nagbutang sa iyang kamot sa iyang baba kay ang katawhan nahadlok man sa panumpa.²⁷Apan si Jonatan wala makadungog sa pagpanumpa sa iyang amahan alang sa katawhan. Gituy-od niya ang tumoy sa sungkod nga anaa sa iyang kamot ug gituslob kini sa dugos. Gibutang niya ang iyang kamot ngadto sa iyang baba, ug mihayag ang iyang panan-aw. ²⁸Unya ang usa sa mga tawo, miingon, "Ang imong amahan estrikto nga nanumpa sa katawhan, pinaagi sa pagsulti, 'Matinunglo ang tawo nga mokaon sa kalan-on niining adlawa,' bisan pa man kung naluya na ang katawhan tungod sa kagutom."²⁹Unya miingon si Jonatan, "Ang akong amahan nagpasamok sa yuta. Tan-awa kung giunsa paghayag sa akong panan-aw tungod kay nakatilaw ako ug gamay niining dugos. ³⁰Unsa pa ka maayo kon ang katawhan mikaon sa walay bayad karong adlawa sa inilog gikan sa ilang mga kaaaway nga ilang nakit-an? Tungod kiini gamay ra ang ilang napatay nga mga Filistihanon."³¹Gisulong nila ang mga Filistihanon nianang adlawa gikan sa Mikmas hangtod sa Aijalon. Gipangkapoy gayod ang katawhan. ³²Ang mga tawo hakog nga nagdali sa pagpangawat ug nagkuhag mga karnero, baka ug mga nati nga baka, ug giihaw sila ibabaw sa yuta. Unya nangaon niini ang katawhan apil ang dugo.³³Unya gisultihan nila si Saul, "Tan-awa, nagpakasala ang katawhan batok kang Yahweh pinaagi sa pagkaon apil ang dugo."Miingon si Saul, "Nagbuhat ka nga dili matinumanon. Karon, paligira ang usa ka dako nga bato dinhi kanako." ³⁴Miingon si Saul, "Adto kamo sa katawhan, ug sultihi sila, 'Padad-a ang tagsatagsa ka tawo sa iyang torong baka ug sa iyang karnero, ihawa kini dinhi, ug kan-a. Ayaw kamo pagpakasala batok kang Yahweh pinaagi sa pagkaon lakip ang dugo.'" Busa nagdala ang matag usa ka tawo sa iyang kaugalingong torong baka niadtong gabhiona ug giihaw kini didto.³⁵Nagtukod si Saul ug halaran alang kang Yahweh nga mao ang unang halaran nga gibuhat ni Saul alang kang Yahweh.³⁶Unya miingon si Saul, "Gukdon ta ang mga Filistihanon sa kagabhion ug kawatan sila hangtod sa kabuntagon; dili kita magbilin bisan usa ka buhi." Mitubag sila, "Buhata ang gituohan mong maayo." Apan miingon ang pari, "Moduol una kita sa Dios dinhi." ³⁷Nangutana si Saul sa Dios, "Angay ko bang gukdon ang mga Filistihanon? Itugyan mo ba sila sa kamot sa Israel?" Apan wala mitubag ang Dios kaniya nianang adlawa.³⁸Unya miingon si Saul, "Paduol kamo dinhi, kamong tanan nga pangulo sa katawhan; sayra ug tan-awa kung giunsa pagkahitabo kining sala karong adlawa. ³⁹Kay, ingon nga buhi si Yahweh, nga nagluwas sa Israel, bisan pa kung si Jonatan kini nga akong anak nga lalaki, sigurado gayod nga mamatay siya." Apan walay si bisan kinsa taliwala sa kalalakihan ang mitubag kaniya.⁴⁰Unya miingon siya sa tibuok Israel, "Kinahanglan mobarog kamo didto sa pikas bahin, ug sa atbang ako ug si Jonatan ang akong anak nga lalaki. Miingon ang katawhan kang Saul, "Buhata ang gituohan mong maayo alang kanimo." ⁴¹Ug si Saul miingon, "Yahweh, ang Dios sa Israel! Kong kini nga sala nabuhat kanako o ni Jonathan nga akong anak nga lalaki, nan, Oh Yahweh, ang Dios sa Israel, ihatag ang Urim. Apan kong kini nga sala nahimo sa imong katawohan nga Israel, ihatag ang Thummim." ⁴²Unya miingon si Saul, "Pagpili taliwala kanako ug sa akong anak nga lalaki nga si Jonatan." Unya ang napili mao si Jonatan.⁴³Unya miingon si Saul kang Jonatan, "Sultihi ako kung unsa ang imong nabuhat." Miingon si Jonatan kaniya, "Mitilaw ako sa gamay nga dugos pinaagi sa tumoy sa akong sungkod nga diha sa akong kamot. Ania ako; mamatay gayod ako." ⁴⁴Miingon si Saul, "Ang Dios ang magabuhat niana ug labaw na usab kanako, kung dili ka mamatay, Jonatan."⁴⁵Unya miingon ang katawhan kang Saul, "Angay bang mamatay si Jonatan, nga naghimo niining dakong kadaugan alang sa Israel? Dili gayod! Ingon nga buhi si Yahweh, wala gayoy mahulog nga bisan usa sa iyang buhok sa iyang ulo ngadto sa yuta, kay namuhat siya uban sa Dios karong adlawa." Busa giluwas sa katawhan si Jonatan aron dili siya mamatay. ⁴⁶Unya mihunong na sa paggukod si Saul sa mga Filistihanon, ug namauli ang mga Filistihanon sa ilang kaugalingong dapit.⁴⁷Sa pagsugod ni Saul sa paghari sa Israel, nakig-away siya batok sa tanan niyang kaaway bisan asa. Nakig-away siya batok sa Moab, sa mga Amonihanon, sa taga-Edom, sa mga hari sa Soba, ug sa mga Filistihanon. Bisan asa siya makaliso, naghimo siya ug pagsilot kanila. ⁴⁸Nagmaisogon gayod siya ug gipildi ang mga Amalekanhon. Giluwas niya ang Israel gikan sa mga kamot niadtong nanulis kanila.⁴⁹Ang mga anak nga lalaki ni Saul mao sila si Jonatan, si Ishvi, ug si Malchishua. Ang ngalan sa iyang duha ka mga anak nga babaye mao sila si Merab, ang kamagulangan, ug ang kamanghoran mao si Mical. ⁵⁰Ang ngalan sa asawa ni Saul mao si Ahinoam; anak siya nga babaye ni Ahimaas. Ang ngalan sa pangulo sa iyang kasundalohan mao si Abner ang anak nga lalaki ni Ner, nga uyoan ni Saul. ⁵¹Si Kis mao ang amahan ni Saul; ug si Ner nga amahan ni Abner, mao ang anak nga lalaki ni Abiel.⁵²Adunay gubat kanunay batok sa mga Filistihanon sa tanang adlaw ni Saul. Sa dihang makakita si Saul ug tawong kusgan, o tawong lig-on, ipaduol niya ang iyang kaugalingon kaniya.

15¹Miingon si Samuel kang Saul, "Gipadala ako ni Yahweh aron sa pagdihog kanimo nga hari sa iyang katawhan sa Israel. Karon paminawa ang mga pulong ni Yahweh. ²Namatikdan ko kung unsa ang gibuhat ni Amalek sa Israel sa pagbatok kanila sa dalan, sa diha nga sila mitungas gikan sa Egipto. ³Karon adtoa ug sulonga si Amalek ug laglaga ang tanan nga iyang gipanag-iyahan. Ayaw sila binli, patya ang mga lalaki ug mga babaye, mga bata ug mga masuso, mga baka ug mga karnero, mga kamelyo ug mga asno."⁴Gipatawag ni Saul ang katawhan ug giihap sila didto sa siyudad sa Telem: adunay mga 200, 000 ka mga tawo, ug 10, 000 ka tawo gikan sa Juda. ⁵Unya miabot si Saul sa siyudad ni Amalek ug nag-atang sa walog.⁶Unya gisultihan ni Saul ang mga Kenihanon, "Lakaw, pahawa, pahilayo kamo gikan sa mga Amalekanhon, aron nga dili ko kamo laglagon uban kanila. Kay nagmaloloy-on kamo sa tibuok katawhan sa Israel, sa paggawas nila gikan sa Ehipto." Busa mipahawa ang mga Kenihanon gikan sa mga Amalekanhon. ⁷Unya gigubat ni Saul ang mga Amalekanhon, sukad sa Havila hangtod sa Sur, nga mao ang sidlakang bahin sa Ehipto.⁸Unya nadakpan niya nga buhi si Agag ang hari sa mga Amalekanhon; gipanglaglag niya sa hingpit ang tibuok katawhan pinaagi sa sulab sa espada. ⁹Apan wala niya patya si Agag, lakip na ang labing maayo nga mga karnero, mga baka ug mga tambok nga mga nating baka, ug ang mga nating karnero. Wala nila laglaga ang tanan nga mga maayo. Apan gilaglag nila sa hingpit ang tanang butang nga gitamay ug walay pulos.¹⁰Unya miabot ang pulong ni Yahweh kang Samuel nga nag-ingon, ¹¹"Nakapaguol kini kanako nga gihimo kong hari si Saul, kay mitalikod na siya gikan sa pagsunod kanako ug wala na sunda ang akong mga sugo." Nasuko pag-ayo si Samuel; mituaw siya kang Yahweh tibuok gabii.¹²Misayo pagbangon si Samuel aron sa pagpakigkita kang Saul sa pagkabuntag. Adunay misulti kang Samuel, "Miadto si Saul sa Carmel ug nagpatindog ug usa ka monumento alang sa iyang kaugalingon, unya mibiya ug milugsong didto sa Gilgal." ¹³Unya miadto si Samuel kang Saul, ug miingon si Saul kaniya, "Panalanginan ka pinaagi kang Yahweh! Natuman ko na ang gisugo ni Yahweh."¹⁴Miingon si Samuel, "Unsa man kining mga pagtiyabaw sa mga karnero sa akong igdulongog, ug ang pag-unga sa mga baka nga akong nadungog? ¹⁵Mitubag si Saul, "Gidala nila sila gikan sa mga Amalekanhon. Kay gipalingkawas sa katawhan ang labing maayo sa mga karnero ug sa mga baka, aron ikahalad kang Yahweh nga imong Dios. Ang nahibilin gihurot namo sa paglaglag." ¹⁶Unya miingon si Samuel kang Saul, "Hulat, ug sultihan ko ikaw sa gisulti ni Yahweh kanako karong gabhiona." Miingon si Saul, "Sulti!"¹⁷Miingon si Samuel, "Bisan gamay ka sa imong kaugalingon nga paglantaw, dili ba gihimo ka man nga ulo sa mga banay sa Israel? Ug gidihogan ka ni Yahweh aron maghari sa Israel; ¹⁸Gipalakaw ka ni Yahweh ug gisultihan, 'Lakaw ug hutda sa pagpamatay ang mga makasasala, ang mga Amalekanhon, ug pagpakig-away batok kanila hangtod nga malaglag sila.' ¹⁹Nganong wala ka man motuman sa tingog ni Yahweh, apan hinoon gikuha nimo ang mga inilog ug gibuhat ang daotan sa panan-aw ni Yahweh?"²⁰Unya miingon si Saul kang Samuel, "Gituman ko gayod ang tingog ni Yahweh, ug nag-adto sa dalan nga gipaadtoan ni Yahweh kanako. Gibihag ko si Agag, ang hari sa Amalek, ug gihurot sa paglaglag ang mga Amalekanhon. ²¹Apan ang katawhan mikuha sa pipila ka mga inilog - mga karnero ug mga baka, ang labing maayong butang nga angayan laglagon, aron ihalad kang Yahweh nga imong Dios didto sa Gilgal."²²Mitubag si Samuel, "Mas malipay ba si Yahweh sa halad nga mga sinunog ug sa mga halad, kay sa pagtuman sa tingog ni Yahweh? Ang pagtuman mas labaw pa kay sa paghalad, ug ang pagpaminaw mas maayo pa sa tambok nga mga karnero. ²³Kay ang pagsupak sama ra sa sala sa pagpanag-an, ug ang pagmagahi sama ra sa kadaotan ug kalapasan. Tungod kay gisalikway mo man ang pulong ni Yahweh, magsalikway usab siya kanimo gikan sa imong pagkahari."²⁴Unya miingon si Saul kang Samuel, "Nakasala ako; kay nakalapas ako sa sugo ni Yahweh ug sa imong mga pulong, tungod kay nahadlok ako sa katawhan ug nagtuman sa ilang tingog. ²⁵Karon, pasayloa intawon ang akong sala, ug balik uban kanako aron makasimba ako kang Yahweh."²⁶Miingon si Samuel kang Saul, "Dili na ako mobalik pa uban kanimo; kay imong gisalikway ang pulong ni Yahweh, ug gisalikway ka usab ni Yahweh sa imong pagkahari sa Israel." ²⁷Sa mitalikod na si Samuel aron mobiya, gigunitan ni Saul ang sidsid sa iyang kupo, ug nagisi kini.²⁸Miingon si Samuel kaniya, "Gilangkat na ni Yahweh gikan kanimo karong adlawa ang gingharian sa Israel ug gihatag kini sa imong silingan, nga mas maayo pa kay kanimo. ²⁹Usab, ang Kalig-on sa Israel dili mamakak ni mag-usab sa iyang hunahuna; kay dili man siya tawo, nga usbon niya ang iyang hunahuna."³⁰Unya miingon si Saul, "Nakasala ako. Apan pasidunggi ako karon atubangan sa kadagkoan sa akong katawhan ug atubangan sa Israel. Balik uban kanako, aron makasimba ako kang Yahweh nga imong Dios." ³¹Busa mibalik si Samuel uban kang Saul, ug misimba si Saul kang Yahweh.³²Unya miingon si Samuel, "Dad-a dinhi kanako si Agag ang hari sa mga Amalekanhon." Miduol si Agag nga nakagapos ug miingon, "Sa pagkatinuod milabay na ang kapaitan sa kamatayon." ³³Mitubag si Samuel, "Ingon nga daghang inahan ang nawad-an ug mga anak pinaagi sa imong espada, busa kawad-an usab ug mga anak ang imong inahan taliwala sa mga kababayen-an." Unya gitagodtagod ni Samuel si Agag sa atubangan ni Yahweh didto sa Gilgal.³⁴Mipauli si Samuel sa Rama ug mitungas usab si Saul sa iyang pinuy-anan didto sa Gabaa. ³⁵Ug wala na makigkita pa si Samuel kang Saul hangtod sa adlaw sa iyang kamatayon, kay nasubo siya alang kang Saul. Ug nagbasol si Yahweh nga gihimo niyang hari si Saul sa Israel.

16¹Miingon si Yahweh kang Samuel, "Hangtod kanus-a ka man magsubo alang kang Saul tungod sa akong pagsalikway kaniya gikan sa pagkahari sa Israel? Pun-a ug lana ang sungay ug lakaw. Paadtoon ko ikaw kang Jesse sa Betlehem, kay nagpili ako ug hari alang kanako taliwala sa iyang mga anak nga lalaki."²Miingon si Samuel, "Unsaon ko man pag-adto? Kon madunggan kini ni Saul, patyon niya ako." Miingon si Yahweh, "Pagdala ug bayeng baka ug ingna, "Mianhi ako aron maghalad kang Yahweh.' ³Tawga si Jesse sa paghalad, ug ipakita ko kanimo ang imong buhaton. Imong dihogan alang kanako ang usa nga akong isulti kanimo."⁴Gibuhat ni Samuel ang gisulti ni Yahweh ug miadto sa Betlehem. Nangurog ang mga kadagkoan sa siyudad sa pagsugat nila kaniya ug miingon, "Mianhi ka ba sa kalinaw?" ⁵Miingon siya, "Sa kalinaw; mianhi ako aron sa paghalad alang kang Yahweh. Magbalaan kamo sa inyong kaugalingon ug uban kanako aron maghalad." Ug gibalaan niya si Jesse ug ang iyang mga anak nga lalaki ug giimbetar sila aron sa pagtambong sa paghalad.⁶Sa pag-abot nila, nakakita siya kang Eliab ug naghunahuna siya nga ang gipili ni Yahweh mao na gayod ang nagbarog sa iyang atubangan. ⁷Apan miingon si Yahweh kang Samuel, "Ayaw pagtan-aw sa iyang panagway, o sa iyang pamarug; tungod kay dili siya mao ang akong napilian. Kay si Yahweh wala magtan-aw sama sa nakita sa tawo; ang tawo nagtan-aw sa panagway, apan si Yahweh nagtan-aw sa kasingkasing."⁸Unya gitawag ni Jesse si Abinadab ug gipaagi siya sa atubangan ni Samuel. Ug miingon si Samuel, "Dili usab siya maoy gipili ni Yahweh." ⁹Unya gipaagi ni Jesse si Shamma. Ug miingon si Samuel, "Dili usab siya maoy gipili ni Yahweh." ¹⁰Gipalabay ni Jesse ang pito niya ka mga anak nga lalaki sa atubangan ni Samuel. Ug miingon si Samuel kang Jesse, "Dili kini sila maoy gipili ni Yahweh."¹¹Unya miingon si Samuel kang Jesse, "Ania ba dinhi ang tanan mong mga anak nga lalaki? Mitubag siya, "Aduna pay kamanghuran, apan nag-atiman siya sa mga karnero." Miingon si Samuel kang Jesse, "Pasugoi ug paanhia siya; kay dili kita manglingkod hangtod moabot siya dinhi." ¹²Gipakuha siya ni Jesse ug gipasulod. Karon kini nga anak nga lalaki pulapula, adunay nindot nga mga mata ug gwapo. Miingon si Yahweh, "Tindog, dihogi siya; kay siya mao ang pinili."¹³Unya gikuha ni Samuel ang budyong nga may lana ug gidihogan siya taliwala sa iyang mga igsoong lalaki. Mikunsad dayon ang Espiritu ni Yahweh kang David sukad niadtong adlawa. Unya mibarog si Samuel ug miadto sa Rama.¹⁴Karon gibiyaan na si Saul sa Espiritu ni Yahweh, ug gihasol na siya sa daotang espiritu nga gipadala ni Yahweh. ¹⁵Miingon ang sulugoon ni Saul kaniya, "Tan-awa, naghasol na kanimo ang daotang espiritu nga gipadala sa Dios. ¹⁶Karon among agalon sugoa ang imong mga sulugoon nga ania sa imong atubangan sa pagpangita ug tawo nga maayong motugtug sa alpa. Unya kon samukon ka sa daotang espiritu nga gipadala sa Dios, tugtugon niya kini ug mamaayo ka."¹⁷Miingon si Saul sa iyang mga sulugoon, "Pangitai ako ug tawo nga maayong motugtog ug dad-a siya dinhi kanako." ¹⁸Unya ang usa sa batan-ong tawo mitubag, ug miingon, "Nakita ko ang usa sa mga anak nga lalaki ni Jesse nga taga-Betlehem, nga hanas sa pagtugtog, usa ka kusgan, usa ka tawo nga isog, usa ka tawo sa gubat, buotan sa pagpamulong, usa ka gwapo nga tawo; ug si Yahweh nag-uban kaniya." ¹⁹Busa nagpadala si Saul ug mensahero kang Jesse, ug miingon, "Paanhia ang imong anak nga lalaki nga si David, nga magbalantay sa mga karnero."²⁰Nagkuha si Jesse ug usa ka asno nga gikargahan ug tinapay, usa ka sudlanan nga may bino, ug usa ka nating kanding, ug gipaadto sila uban ang iyang anak nga lalaki nga si David ngadto kang Saul. ²¹Unya miadto si David kang Saul ug mialagad kaniya. Nahigugma pag-ayo si Saul kaniya, ug nahimo siya nga tigdala sa iyang hinagiban.²²Nagpasugo si Saul kang Jesse nga nag-ingon, "Tugoti si David nga moalagad kanako, kay nakakaplag siya ug kalooy sa akong panan-aw." ²³Sa matag higayon nga samukon si Saul sa daotang espiritu nga gipadala sa Dios, kuhaon ni David ang alpa ug tugtugon kini. Busa mahuwasan si Saul ug mamaayo, ug mopahawa gikan kaniya ang daotang espiritu.

17¹Karon ang mga Filistihanon nagtigom sa ilang kasundalohan alang sa gubat. Nagtigom sila didto sa Soco, nga sakop sa Juda. Nagkampo sila taliwala sa Soco ug sa Azeka, sa Efesdammim.²Si Saul ug ang iyang katawhan sa Israel nagtigom ug nagkampo didto sa walog sa Ela, ug nangandam aron sa pagpakiggubat sa mga Filistihanon. ³Ang mga Filistihanon nagtindog ibabaw sa bukid sa pikas bahin, ug nagtindog usab ang Israel didto sa atbang nga bahin sa bukid ug adunay walog sa ilang taliwala.⁴Ang usa ka kusgang tawo migawas gikan sa kampo sa mga Filistihanon, usa ka tawo nga ginganlag Goliat nga taga-Gat, nga may gitas-on nga unom ka cubits ug usa ka dangaw. ⁵Nagkalo siyag helmet nga bronse, ug nagsul-ob siya ug salipod nga puthaw. Ang gibug-aton sa salipod nga puthaw mga 5, 000 ka shekels nga bronse.⁶Ang iyang mga batiis sinul-oban ug salipod nga tumbaga ug usa ka bronsing gamay nga bangkaw ang anaa sa tungatunga sa iyang mga abaga. ⁷Dako ang gunitanan sa iyang bangkaw, nga adunay higot aron maayo ang paglabay sama sa sagbayan sa maghahabol. Ang uhas sa iyang bangkaw may gibug-aton nga 600 ka shekels sa puthaw. Nag-una kaniya ang tigdala sa iyang taming.⁸Mibarog siya ug misinggit sa kasundalohan sa Israel, "Nganong nanganhi man kamo aron makiggubat? Dili ba usa man ako ka Filistihanon, ug kamo mga sulugoon ni Saul? Pagpili ug usa ka tawo diha kaninyo ug paanhia siya dinhi kanako. ⁹Kon makahimo siya sa pagpakig-away ug sa pagpatay kanako, nan mahimo ninyo kaming mga sulugoon. Apan kung mapildi ug mapatay ko siya, unya mahimo kamo nga among mga sulugoon ug mag-alagad kanamo."¹⁰Miingon pag-usab ang Felistihanon, "Akong gihagit karong adlawa ang kasundalohan sa Israel. Paaria ang usa ka tawo aron mag-away kami." ¹¹Sa pagkadungog ni Saul ug sa tibuok Israel sa gisulti ni Felistihanon, nangaluya sila ug nangahadlok pag-ayo.¹²Karon si David mao ang anak sa taga-Efraim sa Bethlehem sa Juda, nga ginganlan ug Jesse. Aduna siyay walo ka mga anak nga lalaki. Tigulang na si Jesse sa panahon ni Saul, pinakatigulang sa tanang mga tawo. ¹³Ang tulo ka kamagulangang anak nga lalaki ni Jesse nagsunod kang Saul sa panggubatan. Ang ngalan sa iyang tulo ka mga anak nga lalaki nga miadto sa panggubatan mao si Eliab ang kamagulangan, si Abinadab ang ikaduha, ug si Samma ang ikatulo.¹⁴Si David mao ang kamanghoran. Ang tulo ka magulang misunod kang Saul. ¹⁵Karon si David mibalik-balik taliwala sa kasundalohan ni Saul ug aron mapakaon ang mga karnero sa iyang amahan sa Bethlehem. ¹⁶Sulod sa 40 ka adlaw ang kusgang tawo mopaduol buntag ug gabii aron mopakita sa iyang kaugalingon alang sa gubat.¹⁷Unya miingon si Jesse kang David nga iyang anak nga lalaki, "Dad-i ang imong mga igsoon ug usa ka epha sa sinanlag nga trigo ug niining napulo ka buok tinapay, ug dad-a kini pagdali ngadto sa kampo sa imong mga igsoon. ¹⁸Dad-a usab kining napulo ka keso ngadto sa kapitan sa ilang mga linibo. Tan-awa kung unsa ang kahimtang sa imong mga igsoon ug pagdala dinhi ug pamatuod nga maayo ang ilang kahimtang.¹⁹Ang imong mga igsoon nag-uban kang Saul ug sa tibuok katawhan sa Israel didto sa walog sa Ela, nakig-away sa mga Filistihanon." ²⁰Si David mibangon pagsayo sa buntag ug gibilin ang mga karnero sa usa ka magbalantay. Gikuha niya ang mga pagkaon ug milakaw, sumala sa gisugo ni Jesse kaniya. Miabot siya sa kampo samtang ang kasundalohan nagpadulong na sa panggubatan nga naninggit. ²¹Ug ang Israel ug mga Filistihanon milinya alang sa gubat, nag-inatbangay ang kasundalohan batok kasundalohan.²²Gibilin ni David ang iyang mga dala sa tigbantay sa mga butang, midagan padulong sa kasundalohan, ug nagumusta sa iyang mga igsoon. ²³Samtang nakigsulti siya kanila, ang usa ka tawong kusgan nga Filistihanon nga taga-Gat nga ginganlan ug Goliat, mibulag gikan sa panon sa kasundalohan sa mga Filistihanon, ug nagsulti sa susama ra gihapon nga pulong. Ug nadungog kini ni David. ²⁴Sa pagkakita sa tibuok katawhan sa Israel, nanagan sila palayo kaniya ug nangahadlok pag-ayo.²⁵Miingon ang katawhan sa Israel, "Nakita ba ninyo kanang tawo nga mitungas? Mianhi siya aron sa paghagit sa Israel. Ug pagahatagan sa hari ug daghang kabtangan ang tawo nga makapatay kaniya, ipaasawa niya ang iyang anak nga babaye kaniya, ug dili niya pabayron ug buhis ang tibuok panimalay sa iyang amahan sa Israel."²⁶Nangutana si David sa tawo nga nagtindog duol kaniya, "Unsa may buhaton alang sa tawo nga makapatay niining Filistihanon ug makapawagtang sa kaulawan sa Israel? Kinsa ba kining walay tuli nga Filistihanon nga nanghagit man sa kasundalohan sa buhing Dios?" ²⁷Unya gibalik sa mga tawo ang ilang giingon ug gisultihan siya, "Busa mao kini ang pagabuhaton alang sa tawo nga makapatay kaniya."²⁸Nakadungong si Eliab nga kamagulangan niyang igsoon sa pagpakigsulti niya sa mga tawo. Misilaob ang kasuko ni Eliab batok kang David, ug miingon siya, "Nganong mianhi ka man dinhi? Kang kinsa man nimo gibilin ang pipila ka mga karnero didto sa kamingawan? Nasayod ako sa imong garbo, ug ang pagkamapahitas-on sa imong kasingkasing; kay milugsong ka man dinhi aron makakita sa gubat." ²⁹Miingon si David, "Unsa man ang akong nabuhat karon? Dili ba usa lang man kini ka pangutana?" ³⁰Mitalikod siya kaniya ug miatubang sa uban, ug misulti sa mao gihapong paagi. Ang mga tawo mitubag sa susamang butang ingon sa nahiuna.³¹Sa dihang nadungog ang mga gipamulong ni David, gisubli kini sa mga sundalo ngadto kang Saul, ug iyang gipakuha si David. ³²Unya miingon si David kang Saul, "Hinaot nga walay kasingkasing sa tawo nga maluya tungod nianang Filistihanon; ang imong sulugoon moadto ug makig-away kang Goliat." ³³Miingon si Saul kang David, "Dili ka makahimo sa pag-adto batok niining Filistihanon aron sa pagpakig-away kaniya; kay ikaw usa lamang ka batan-on, ug siya usa ka hanas sa gubat sukad pa sa iyang pagkabatan-on."³⁴Apan miingon si David kang Saul, "Ang imong sulugoon nagabantay sa mga karnero sa iyang amahan. Sa dihang moabot ang liyon o oso ug kuhaon ang nating karnero gikan sa panon niini, ³⁵gukdon ko siya ug bunalan, ug luwason kini gikan sa iyang baba. Ug sa dihang mosukol siya kanako, gunitan ko ang iyang bungot, bunalan siya, ug patyon.³⁶Ang imong sulugoon nakapatay sa liyon ug sa oso. Kining walay tuli nga Filistihanon mahisama sa usa kanila, sanglit gihagit man niya ang kasundalohan sa buhing Dios."³⁷Miingon si David, "Giluwas ako ni Yahweh gikan sa kamot sa liyon ug gikan sa kuko sa oso. Luwason usab niya ako gikan sa kamot niining Filistihanon." Unya miingon si Saul kang David, "Lakaw, ug hinaot nga si Yahweh magauban kanimo." ³⁸Gisul-oban ni Saul si David sa iyang bisti sa panggubatan. Gikaloan niya ug bronsing helmet, ug gisul-oban niya siya sa salipod nga puthaw.³⁹Gitakin ni David ang espada sa iyang bisti sa panggubatan. Apan dili siya makalakaw, tungod kay wala man siya maanad niini. Unya miingon si David kang Saul, "Dili ako makaadto aron sa pagpakig-way nga sul-ob kini, kay wala man ako maanad." Busa gihubo kini ni David. ⁴⁰Gibitbit niya ang iyang sungkod, ug nagpili siya ug lima ka hamis nga mga bato didto sa sapa; gisulod niya kini sa puntil. Bitbit niya ang iyang lambuyog sa pagpaduol niya sa Filistihanon.⁴¹Mitagbo ang Filistihanon ug mipaduol kang David, uban ang tawo nga nagdala sa iyang taming. ⁴²Sa paglingilingi sa Filistihanon nakita niya si David, gitamay niya siya, kay usa lamang siya ka batan-ong lalaki, ug pulapula, uban ang matahom nga panagway. ⁴³Unya nag-ingon si Filistihanon kang David, " Iro ba ako, nga mianhi ka man kanako uban ang bunal?" Ug gitunglo ni Goliat si David pinaagi sa iyang mga dios.⁴⁴Miingon ang Filistihanon kang David, "Duol kanako, ug ipakaon ko ang imong unod sa kalanggaman sa kalangitan ug ngadto sa mga ihalas nga mananap sa kapatagan." ⁴⁵Mitubag si David kang Goliat, "Mianhi ka kanako uban sa espada, sa bangkaw, ug sa gamay nga bangkaw. Apan mianhi ako kanimo sa ngalan ni Yahweh sa panon, ang Dios sa kasundalohan sa Israel nga imong gitamay.⁴⁶Karong adlawa ihatahag ni Yahweh kanako ang kadaogan batok kanimo, kuhaon ko ang imong ulo gikan sa imong lawas. Karong adlawa ipakaon ko ang patay nga mga lawas sa Filistihanong kasundalohan sa mga langgam sa kalangitan ug sa mga ihalas nga mananap sa yuta, aron nga masayran sa tibuok kalibotan nga adunay Dios sa Israel, ⁴⁷ug ang tanang nagkatigom masayod nga dili magahatag si Yahweh sa kadaogan gamit ang espada o bangkaw. Kay ang gubat iya ni Yahweh, ug igatugyan ka niya sa among kamot."⁴⁸Sa dihang midasdas na ang Filistihanon ug mipaduol kang David, midali dayon sa pagsugat si David padulong sa kasundalohang kaaway. ⁴⁹Mikuot si David sa iyang puntil, gikuha ang bato, gilambuyog kini, ug naigo sa agtang ang Filistihanon. Nalubong ang bato sa agtang sa Filistihanon, ug natumba siya sa yuta.⁵⁰Gipilde ni David ang Filistihanon gamit ang lambuyog ug usa ka bato. Naigo niya ang Filistihanon ug napatay niya. Walay dalang espada si David. ⁵¹Unya midagan si David ug mipatong sa Filistihanon ug gikuha ang espada, giibot kini gikan sa sakuban, ug gipatay niya kini, ug unya gipunggotan niya sa ulo gamit ang espada. Sa pagkakita sa mga Filistihanon nga namatay na ang ilang kusgan nga tawo, nanagan sila.⁵²Busa miasdang nga nagsinggit ang katawhan sa Israel ug sa Juda, ug gigukod ang mga Filistihanon hangtod sa walog ug sa mga ganghaan sa Ekron. Ug ang mga patay nga Filistihanon nagbuy-od sa dalan paingon sa Shaaraim, hangtod sa dalan sa Gat ug sa Ekron. ⁵³Mibalik ang katawhan sa Israel gikan sa paggukod sa mga Filistihanon, ug giilog nila ang ilang kampo. ⁵⁴Gikuha ni David ang ulo sa Filistihanon ug gidala kini ngadto sa Jerusalem, apan gibutang niya ang iyang hinagiban sulod sa iyang tolda.⁵⁵Sa pagkakita ni Saul kang David nga migawas gikan sa pagpakig-away batok sa Filistihanon, nangutana siya kang Abner, ang kapitan sa mga kasundalohan, "Abner, kang kinsang anak kining batan-ong lalaki? Mitubag si Abner, "Ingon nga buhi ka, O hari, wala ako masayod." ⁵⁶Miingon ang hari, "Pangutan-a kadtong nasayod, kinsang anak kining batan-on."⁵⁷Sa nakabalik na si David gikan sa pagpatay kang Goliat, gikuha siya ni Abner, ug gidala siya sa atubangan ni Saul bitbit ang ulo ni Goliat sa iyang kamot. ⁵⁸Miingon si Saul kaniya, "Kang kinsa kang anak, batan-ong lalaki? Ug mitubag si David, "Anak ako sa imong sulugoon nga si Jesse nga taga-Bethlehem."

18¹Human siya makigsulti kang Saul, nagkasuod dayon si Jonatan ug si David, ug nahigugma si Jonatan kaniya sama sa iyang kaugalingong kalag. ²Sukad niadtong adlawa gikuha ni Saul si David aron moalagad kaniya; wala na niya siya tugoti nga mopauli pa sa balay sa iyang amahan.³Unya naghimo ug kasabotan sa panaghigalaay si Jonatan ug si David tungod kay nahigugma man si Jonatan kaniya sama sa iyang kaugalingong kalag. ⁴Gihuka ni Jonatan ang iyang gisul-ob nga kapa ug gihatag kini kang David uban ang kasangkapan, apil na ang iyang espada, ang pana, ug ang iyang bakos.⁵Miadto si David kung asa siya ipaadto ni Saul, ug nagmalampuson siya. Gihimo siya ni Saul nga pangulo sa kasundalohan sa gubat. Nakapahimuot kini sa mata sa katawhan ug sa panan-aw usab sa mga sulugoon ni Saul.⁶Sa pag-abot nila sa pinuy-anan gikan sa pagpakiggubat sa mga Filistihanon, ang mga babaye nangabot gikan sa tanang siyudad sa Israel, nanag-awit ug nanagsayaw, aron mosugat kang Haring Saul, inubanan sa mga gagmay nga tambor, uban sa kalipay, ug uban pang mga instrumento sa musika. ⁷Nanag-awit ang mga babaye samtang nagpatugtog sila; miawit sila "Si Saul nakapatay sa iyang linibo, Ug si David sa iyang tinagpulo ka libo."⁸Nasuko pag-ayo si Saul, ug kining awita wala nakapahimuot kaniya. Miingon siya, "Gipahinungod nila kang David ang napulo ka libo, apan linibo lamang ang ilang gipahinungod kanako. Unsa pay lain nga iyang maangkon kondili ang gingharian?" ⁹Ug gibantayan na ni Saul si David uban ang pagduda sukad niadtong adlawa.¹⁰Pagkasunod adlaw mikunsad kang Saul ang daotang espiritu nga gipadala sa Dios. Ug daw nabuang siya sulod sa pinuy-anan. Busa nagpatugtog si David sa iyang alpa, sama sa iyang gibuhat matag adlaw. Ug si Saul naggunit sa iyang bangkaw. ¹¹Gibangkaw ni Saul si David, kay naghunahuna siya, "Ipataop ko si David sa bungbong." Apan nakalikay si David gikan sa atubangan ni Saul sa makaduha ka higayon. ¹²Nahadlok si Saul kang David, tungod kay si Yahweh nag-uban man kaniya, apan wala na kang Saul.¹³Busa gipapahawa siya ni Saul sa iyang atubangan ug gipili siyang pangulo sa usa ka libo. Niining paagiha migawas si David ug mibalik sa atubangan sa katawhan. ¹⁴Nagmalampuson si David sa tanan niyang gibuhat, kay si Yahweh nagauban man kaniya.¹⁵Sa dihang nakita ni Saul nga nagmalampuson siya, nahadlok siya kaniya. ¹⁶Apan gihigugma si David sa tibuok Israel ug sa Juda, kay migula siya ug mibalik sa ilang atubangan.¹⁷Unya miingon si Saul kang David, "Ania ang akong kamagulangang anak nga babaye nga si Merab. Ipaasawa ko siya kanimo. Magmaisugon ka lamang alang kanako ug pakig-away sa mga gubat ni Yahweh." Kay naghunahuna si Saul, "Dili ko itugot nga makadapat ang akong kamot kaniya, kondili ang kamot sa mga Filistihanon maoy modapat kaniya." ¹⁸Miingon si David kang Saul, "Kinsa ba ako, ug ang akong mga kabanay, o ang panimalay sa akong amahan sa Israel, nga mahimo man akong umagad sa hari?"¹⁹Apan sa panahon na nga ihatag na unta si Merab, ang anak nga babaye ni Saul, aron maasawa ni David, gipaasawa hinuon siya kang Adriel nga taga-Mehola.²⁰Apan si Mical ang anak nga babaye ni Saul, nahigugma kang David. Gisultihan nila si Saul, ug nakapahimuot kini kaniya. ²¹Naghunahuna si Saul, "Ipaasawa ko siya kang David aron nga siya maoy makalingla kaniya ug ang kamot sa mga Filistihanon makapatay kaniya." Busa miingon si Saul kang David sa ikaduhang higayon, "Mahimo ko na ikaw nga umagad."²²Gisugo ni Saul ang iyang mga sulugoon, Pakigsulti kang David sa tago, ug isulti 'Tan-awa, ang hari nagmalipayon diha kanimo, ug ang tanan niyang sulugoon naghigugma kanimo. Busa karon, pag-uyon na nga mahimo kang umagad sa hari."'²³Busa gisulti kini nga mga pulong sa sulugoon ni Saul kang David. Ug miingon si David, "Daw gipakasayon lamang ninyo kining butanga nga maumagad sa hari, sanglit usa lamang ako ka kabos, ug dili mahinungdanon?" ²⁴Ang mga sulugoon ni Saul misulti kaniya sa mga gipang-ingon ni David.²⁵Unya miingon si Saul, "Mao kini ang inyong isulti kang David, 'Ang Hari wala magtinguha sa bisan unsang bili sa pangasaw-onon gawas sa usa ka gatos nga mga yamis sa mga Filistihanon, aron sa pagpanimalos sa kaaway sa hari."' Karon naghunahuna si Saul nga mahulog na gayod si David sa kamot sa mga Filistihanon. ²⁶Sa pagsulti sa iyang mga sulugoon niining mga pulonga kang David, nakapahimuot kang David nga maumagad sa hari.²⁷Sa wala pa mahuman kadtong mga adlawa, milakaw si David kuyog ang iyang mga tawo ug gipatay ang duha ka gatos nga mga Filistihanon. Gidala ni David ang ilang yamis, ug ilang gihatag kini sa saktong gidaghanon ngadto sa hari, aron maumagad na siya sa hari. Busa gipaasawa ni Saul kaniya si Mical ang iyang anak nga babaye. ²⁸Sa nakita ug nasayran ni Saul nga nag-uban si Yahweh kang David. Si Mical, nga anak ni Saul, nahigugma gayod kaniya. ²⁹Misamot ang kahadlok ni Saul kang David. Ug si Saul nagpadayon nga kaaway ni David.³⁰Unya ang mga prinsipe sa mga Filistihanon migawas aron sa pagpakig-away, ug sunodsunod ang ilang paggawas, nagmalampuson gayod si David kay sa tanang sulugoon ni Saul, hinungdan nga giila pag-ayo ang iyang ngalan.

19¹Gisultihan ni Saul si Jonatan ang iyang anak nga lalaki ug ang tanan niyang sulugoon nga kinahanglan nilang patyon si David. Apan si Jonatan, ang anak nga lalaki ni Saul, nahimuot pag-ayo kang David. ²Busa gisultihan ni Jonatan si David, "Ang akong amahan nga si Saul nagpangita sa pagpatay kanimo. Busa pagmatngon ugma sa buntag ug tago sa dapit nga dili ka makita. ³Moadto ako ug motindog tupad sa akong amahan didto sa kaumahan diin atua ka, ug makigsulti ako sa akong amahan mahitungod kanimo. Kung aduna akoy masayran, sultihan ko ikaw."⁴Gidayeg pag-ayo ni Jonatan si David ngadto kang Saul nga iyang amahan ug miingon kaniya, "Ayaw tugoti nga makasala ang hari batok sa iyang sulugoon nga si David. Kay wala siya makasala batok kanimo, ug ang iyang buhat nakahatag ug kaayohan kanimo. ⁵Kay gisugal man niya ang iyang kinabuhi aron sa pagpatay sa mga Filistihanon. Gipadaog gayod ni Yahweh ang tibuok Israel. Nakita mo kini ug nagmaya ka. Nganong magpakasala ka man sa dugo nga walay sala pinaagi sa pagpatay kang David sa walay rason?"⁶Naminaw si Saul kang Jonatan. Nanumpa si Saul, "Ingon nga buhi si Yahweh, dili gayod siya pagapatyon." ⁷Gitawag ni Jonatan si David, ug gisugilon niya kining tanang butang. Gidala ni Jonatan si David ngadto kang Saul, ug nag-alagad na usab siya kaniya.⁸Ug may gubat na usab. Midasdas si David ug nakig-away sa mga Filistihanon ug nabuntog sila sa daghang pagpamatay. Nangikyas sila sa iyang atubangan. ⁹Ang daotang espiritu nga gipadala ni Yahweh mikunsad kang Saul samtang naglingkod siya sulod sa iyang pinuy-anan bitbit ang iyang bangkaw, ug nagtugtog si David sa iyang alpa.¹⁰Gisulayan ni Saul sa pagbangkaw si David aron ipataop sa bungbong, apan milikay siya kang Saul, busa mitaroy ang bangkaw sa bungbong. Midagan si David ug miikyas nianang gabhiona. ¹¹Nagsugo si Saul ug mga tawo aron sa pagpaniid kang David didto sa iyang balay aron iyang patyon pagkabuntag. Si Mical nga asawa ni David, miingon kaniya, kung dili nimo luwason ang imong kaugalingon karong gabhiona, pagapatyon ka gayod ugma."¹²Busa gitunton ni Mical si David sa bintana. Milakaw siya, miikyas ug nakagawas. ¹³Mikuha si Mical ug larawan sa diosdios ug gipahimutang kini sa higdaanan. Unya iyang gibutang ang usa ka unlan nga hinimo sa balahibo sa kanding dapit sa ulo niini, ug gitabonan kini sa mga panapton.¹⁴Sa dihang nagsugo si Saul sa mga tawo aron sa pagkuha kang David, miingon siya, "Nagsakit siya." ¹⁵Unya gipasulod ni Saul ang mga tawo aron tan-awon si David; miingon siya, "Dad-a siya nganhi kanako nga anaa sa higdaanan, aron ako siyang patyon."¹⁶Sa pagsulod sa mga tawo, nakita nga, larawan diay sa diodios ang anaa sa higdaanan nga gipaunlanan sa balahibo sa kanding. ¹⁷Miingon si Saul kang Mical, "Nganong gilimbongan mo man ako ug gitugotan ang akong kaaway nga makaikyas?" Mitubag si Mical kang Saul, "Miingon siya kanako, 'Tugoti ako nga makaikyas. Kondili patyon ko ikaw?"'¹⁸Karon misibat ug miikyas si David, ug miadto kang Samuel didto sa Rama ug gisuginlan niya siya sa tanan nga gibuhat ni Saul kaniya. Unya nanglakaw si David ug si Samuel ug namuyo sa Naiot. ¹⁹Adunay nakabalita kang Saul, nga miingon, "Tan-awa, si David atua sa Naiot sa Rama." ²⁰Unya nagpadala si Saul sa mga sinugo aron sa pagdakop kang David. Sa pagkakita nila sa pundok sa mga propeta nga nanagpanagna ug si Samuel nagtindog ingon nga maoy nangulo kanila, ang Espiritu sa Dios mikunsad sa mga sinugo ni Saul, ug nanagna usab sila.²¹Sa gisugilon kini kang Saul, nagpadala siya ug laing mga sinugo, ug sila usab nanagpanagna. Busa nagpadala pag-usab si Saul ug mga sinugo sa ikatulong higayon, ug sila usab nanagpanagna. ²²Unya siya na gayod ang miadto sa Rama ug nakaabot siya sa lawom nga atabay sa Secu. Nangutana siya, "Hain man sila si Samuel ug si David?" Ang usa ka tawo mitubag, "Atua sila sa Naiot sa Rama."²³Miadto si Saul sa Niaot sa Rama. Ug gikunsaran usab siya sa Espiritu sa Dios, ug samtang naglakaw siya nanagna usab siya, hangtod miabot siya sa Naiot sa dapit sa Rama. ²⁴Ug siya usab migisi sa iyang mga bisti, ug nanagna usab sa atubangan ni Samuel ug naghigda nga hubo sa tibuok adlaw ug gabii. Tungod niini sila miingon, "Propeta na ba usab diay si Saul?"

20¹Unya mibiya si David gikan sa Naiot sa Rama ug miadto kang Jonatan ug miingon, "Unsa bay akong nabuhat? Unsa bay akong kasaypanan? Unsa bay akong sala sa imong amahan, nga nagpangita man siya sa pagkuha sa akong kinabuhi?" ²Miingon si Jonatan kang David, "Dili kana tinuod, dili ka mamatay. Walay buhaton ang akong amahan bisan dako man o gamay nga dili ipahibalo kanako. Nganong itago man kanako sa akong amahan kining butanga? Dili kana tinuod."³Bisan pa man niana miyukbo pag-usab si David ug miingon, "Nasayod gayod ang imong amahan nga gikahimut-an mo ako. Ug siya miingon, 'Ayaw gayod pahibaloa si Jonatan niini, tingali unya magsubo siya.' Apan sa pagkatinuod ingon nga buhi si Yahweh, ug ingon nga buhi ka, aduna na lamay usa ka lakang tali kanako ug sa kamatayon."⁴Unya miingon si Jonatan kang David, "Bisan unsa ang imong isulti, buhaton ko alang kanimo." ⁵Miingon si David kang Jonatan, "Ugma mao ang bag-ong bulan, ug kinahanglan ko nga molingkod aron makigsalo sa hari. Apan palakta ako, aron magtago ako diha sa uma hangtod sa kagabhion sa ikatulong adlaw.⁶Kung mangita ang imong amahan kanako, unya ingna, 'Kinasingkasing nga mihangyo si David kanako nga makaadto siya sa Bethlehem sa iyang siyudad; tungod kay mao kini ang tinuig nga paghalad didto alang sa tibuok pamilya.' ⁷Kung moingon siya, 'Maayo kini,' ang imong sulugoon makabaton ug kalinaw. Apan kung masuko gayod siya, nagpasabot kana nga may gitinguha siya nga daotan.⁸Busa pagpakamaayo sa imong sulugoon. Kay gidala mo ang imong sulugoon ngadto sa kasabotan ni Yahweh uban kanimo. Apan kung nakasala ako, patya ako; kay nganong kinahanglan pa man nimo akong dad-on sa imong amahan?" ⁹Miingon si Jonatan, "Ipalayo kana kanimo! Kung masayran ko nga adunay kadaot ang ipadangat sa akong amahan kanimo, dili ko ba kini isulti kanimo?"¹⁰Unya miingon si David kang Jonatan, "Kinsa man ang mosulti kanako kung pananglitan pinasingka ang pagtubag sa imong amahan kanimo?" ¹¹Miingon si Jonatan kang David, "Dali, mangadto kita sa uma." Ug nangadto silang duha sa uma.¹²Miingon si Jonatan kang David, "Hinaot nga si Yahweh, ang Dios sa Israel, mahimong saksi. Kung mapangutana ko na ang akong amahan ugma sa ingon niini nga takna, o sa ikatulo ba nga adlaw, tan-awa, kung adunay kaayohan kang David, dili ba ibalita ko man kanimo ug ipahibalo kini kanimo? ¹³Kung ikalipay sa akong amahan ang pagsakit kanimo, hinaot nga buhaton ni Yahweh kang Jonatan ug ang labaw pa kung dili ko kini itug-an kanimo ug magpalakaw kanimo, aron nga molakaw ka nga adunay kalinaw. Hinaot nga si Yahweh magauban kanimo, ingon nga siya nagauban sa akong amahan.¹⁴Kung buhi pa ako, dili mo ba ipakita kanako ang matinud-anong kasabotan ni Yahweh, nga dili ako mamatay? ¹⁵Ug ayaw putla ang imong matinud-anong kasabotan gikan sa akong panimalay sa kanunay, sa dihang pagaputlon na ni Yahweh ang tagsatagsa sa mga kaaway ni David gikan sa ibabaw sa yuta." ¹⁶Busa nagbuhat sa usa ka kasabotan si Jonatan uban sa panimalay ni David ug miingon, "Hinaot nga maningil si Yahweh gikan sa kamot sa mga kaaway ni David."¹⁷Gipapanumpa usab ni Jonatan si David tungod sa iyang gugma alang kaniya, tungod kay gihigugma niya siya sama sa paghigugma niya sa iyang kaugalingong kalag. ¹⁸Unya miingon si Jonatan kaniya, "Ugma mao ang bag-ong pagsubang sa bulan. Pangitaon ka gayod tungod kay bakante ang imong lingkoranan. ¹⁹Sa dihang makapuyo naka ug tulo ka adlaw, lugsong dayon ug adto sa dapit kung asa ka magtago sa dihang ang buluhaton dili pa mahuman, ug pabilin didto sa bato sa Ezel.²⁰Ipana ko ang tulo ka udyong sa kilid niini, ingon nga nagpana ako sa ig-anan. ²¹Ug ipakuha ko sa batang lalaki ug sultihan siya, 'Lakaw pangitaa ang mga udyong.' Kung sultihan ko ang batang lalaki, 'Tan-awa, kuhaa ang mga udyong nga anaa sa imong kilid," unya gawas; kay luwas ka ug walay kasakit, ingon nga si Yahweh buhi.²²Apan kung moingon ako sa batang lalaki, 'Tan-awa, ang mga udyong anaa sa imong unahan,' unya sibat sa imong dalan, kay si Yahweh nagpalakaw kanimo. ²³Alang sa kasabotan nga atong gihisgotan, tan-awa, si Yahweh mao ang magpataliwala kanimo ug kanako sa walay kataposan.'"²⁴Busa mitago si David sa uma. Sa pag-abot na sa bag-ong subang sa bulan, milingkod na ang hari aron mokaon. ²⁵Milingkod ang hari sa iyang lingkoranan, sa naandan, didto sa lingkoranan duol sa bungbong. Mitindog si Jonatan, ug milingkod si Abner sa kilid ni Saul. Apan ang dapit ni David walay naglingkod.²⁶Bisan pa man niana nagpakahilom si Saul niadtong adlawa, tungod kay naghunahuna siya, "Adunay nahitabo kaniya. Dili siya hinlo; sigurado nga dili siya hinlo." ²⁷Apan sa ikaduhang adlaw, ang adlaw nga miagi sa bag-ong subang sa bulan, wala gihapoy naglingkod sa dapit ni David. Giingnan ni Saul si Jonatan ang iyang anak nga lalaki, "Nganong wala man makigsalo sa pagkaon ang anak nga lalaki ni Jesse bisan gahapon o karon?"²⁸Gitubag ni Jonatan si Saul, "Matinud-anon nga nananghid si David kanako nga moadto sa Bethlehem. ²⁹Miingon siya, 'Palakta intawon ako. Kay ang among panimalay adunay paghalad didto sa siyudad, ug ang akong igsoong lalaki nagsugo nga moadto ako didto. Karon, kung nakapahimuot ako sa imong mga mata, palakta intawon ako ug makigkita sa akong mga igsoong lalaki.' Mao kini ang hinungdan nga wala siya makatambong sa lamesa sa hari."³⁰Unya misilaob ang kasuko ni Saul batok kang Jonatan, ug miingon siya ngadto kaniya, "Ikaw anak sa usa ka daotan, masupilong babaye! Gipakaingon mo ba nga wala ako masayod nga imong pinalabi ang anak nga lalaki ni Jesse sa imong kaugalingong kaulawan, ug ngadto sa kaulawan sa pagkahubo sa imong inahan? ³¹Kay samtang buhi ang anak nga lalaki ni Jesse sa kalibotan, dili ikaw ni ang imong gingharian matukod. Unya karon, ipakuha siya ug dad-a nganhi kanako, kay angay siyang patyon."³²Mitubag si Jonatan kang Saul nga iyang amahan, "Kay unsa man ang hinungdan nga pagapatyon siya? Unsa man ang iyang nabuhat?" ³³Busa gibangkaw siya ni Saul aron sa pagpatay kaniya. Busa nasayod si Jonatan nga gitinguha sa iyang amahan ang pagpatay kang David. ³⁴Mitindog si Jonatan gikan sa kan-anan nga hilabihang sukoa ug wala mokaon sa ikaduhang adlaw sa bulan, kay nasubo siya kang David, tungod kay ang iyang amahan nagpakaulaw man kaniya.³⁵Sa pagkabuntag, miadto si Jonatan sa uma aron sa pagpakigkita kang David, ug uban kaniya ang usa ka batang lalaki. ³⁶Gisultihan niya ang batang lalaki, "Dagan ug pangitaa ang udyong nga akong ipana." Ug sa pagdagan sa batang lalaki, gipana niya ang usa ka udyong ngadto sa iyang unahan. ³⁷Sa pag-abot sa batang lalaki sa dapit nga gipatugpahan sa udyong nga gipana ni Jonatan, gitawag ni Jonatan ang batang lalaki, ug miingon, "Dili ba ang udyong atua man sa imong unahan?"³⁸Ug gisinggitan ni Jonatan ang batang lalaki, "Pagdali, pagdali, ayaw pagdugay!" Busa gitigom sa batang lalaki ang udyong ug miduol sa iyang agalon. ³⁹Apan walay kalibotan ang batang lalaki sa tanan. Si Jonatan ug si David lamang ang nasayod sa maong butang. ⁴⁰Gihatag ni Jonatan ang iyang hinagiban sa batang lalaki ug miingon kaniya, "Lakaw, dad-a kini ngadto sa siyudad."⁴¹Sa pagkawala na sa batang lalaki, mitindog si David gikan sa luyo sa tinapok, mihapa sa yuta ug miyukbo sa iyang kaugalingon sa makatulo ka higayon. Naghinagkanay sila sa usag-usa ug naghinilakay, ug hilabihan ang paghilak ni David. ⁴²Miingon si Jonatan kang David, "Lakaw nga malinawon, tungod kay kitang duha nakapanumpa na sa ngalan ni Yahweh ug miingon, 'Hinaot nga si Yahweh magapataliwala kanatong duha, ug magapataliwala sa akong mga kaliwat ug sa imong mga kaliwat, sa walay kataposan."" Unya mitindog si David ug milakaw, ug si Jonatan mibalik sa siyudad.

21¹Unya miadto si David sa Nob aron sa pagpakigkita kang Ahimelek ang pari. Misugat nga nangurog si Ahimelek kang David ug miingon kaniya, "Nganong nag-inusara ka man ug walay kauban?" ²Miingon si David kang Ahimelek ang pari, "Gipaanhi ako sa hari sa usa ka tuyo ug misulti kanako, 'Ayaw pahibal-a si bisan kinsa sa bisan unsang butang mahitungod sa tuyo nga gituga ko kanimo.' Gikasabot ko ang batan-ong mga lalaki didto sa usa ka dapit.³Karon unsa man ang anaa sa imong kamot? Hatagi ako ug lima ka buok tinapay, o bisan unsa nga ania dinhi." ⁴Mitubag ang pari kang David ug miingon, "Walay naandan nga tinapay nga ania sa akong kamot, apan adunay balaang tinapay—kon ang mga batan-ong kalalakin-an wala makahilabot ug mga babaye."⁵Gitubag ni David ang pari, "Ang tinuod gipahilayo kanamo ang mga babaye sa milabay nga tulo na ka adlaw, sama sa naandan sa dihang molakaw ako. Ang mga butang nga iya sa kalalakin-an gipahilayo bisan gani sa yanong mga buluhaton. Labi na gayod karong adlawa naglikay sila!" ⁶Busa gihatagan siya sa pari ug tinapay nga linain. Kay wala nay laing tinapay ang anaa didto gawas sa tinapay diha sa atubangan, nga gikuha gikan sa atubangan ni Yahweh, aron nga kapulihan ug init nga tinapay sa adlaw nga kuhaon kini.⁷Karon ang usa sa mga sulugoon ni Saul atua didto nianang adlawa, nga nagpabilin sa atubangan ni Yahweh. Siya mao si Doeg nga taga-Edomea, ang pangulo sa tigbantay sa mga kahayopan ni Saul.⁸Miingon si David kang Ahimelek, "Aduna bay bangkaw o espada nga anaa kanimo? Kay wala ko madala ang akong espada ni ang akong mga hinagiban, tungod kay dinalian ang buluhaton sa hari." ⁹Miingon ang pari, "Ania dinhi ang espada ni Goliat ang Filistihanon nga imong gipatay didto sa walog sa Ela, ania giputos ug panapton luyo sa ephod. Kon buot nimo kanang kuhaon, kuhaa, kay walay laing hinagiban dinhi." Miingon si David, "Wala na gayoy laing espada nga sama niana; ihatag kini kanako."¹⁰Mibarog si David ug milikay nianang adlawa gikan kang Saul ug miadto kang Akis, ang hari sa Gat. ¹¹Ang mga sulugoon ni Akis miingon kaniya, "Dili ba mao man kini si David, ang hari niining dapita? Dili ba nanag-awit man inubanan sa panagsayaw ang tagsatagsa kanila mahitungod kaniya, 'Napatay ni Saul ang 1, 000, ug 10, 000 kang David?'"¹²Ug kining mga pulonga gikinasingkasing ni David ug nahadlok pag-ayo kang Akis, ang hari sa Gat. ¹³Giusab niya ang iyang panlihok sa ilang atubangan ug nagpabuangbuang didto sa ilang mga kamot; gipatikan niya ang mga pultahan sa ganghaan ug gipatulo ang laway sa iyang bungot.¹⁴Unya miingon si Akis ngadto sa iyang mga sulugoon, "Tan-awa, nakita ninyo nga buang kanang tawhana. Nganong gidala man ninyo siya dinhi kanako? ¹⁵Nakulangan ba ako ug mga tawong buang, nga nagdala man kamo ug tawo nga sama niining tawhana dinhi sa akong atubangan? Mosulod ba gayod kining tawhana sa akong pinuy-anan?"

22¹Busa mibiya si David didto ug miikyas sa langob sa Adulam. Sa pagkadungog sa iyang mga igsoon ug sa tibuok panimalay sa iyang amahan, miadto sila didto kaniya. ²Ang tanang tawo nga nagkalisodlisod, ang tanang utangan, ug ang tanang nakulangan—midangop silang tanan kaniya. Nahimong pangulo si David kanila. Mikabat sa 400 ka mga tawo ang uban kaniya.³Unya gikan didto miadto si David sa Mispa sa Moab. Giingnan niya ang hari sa Moab, "Hangyoon ko ikaw nga paubanon mo ang akong amahan ug inahan hangtod nga masayran ko ang buhaton sa Dios alang kanako." ⁴Gibiyaan niya sila uban sa hari sa Moab. Nagpuyo ang iyang amahan ug inahan uban kaniya sa tanang panahon samtang si David anaa sa iyang kuta. ⁵Unya miingon Gad nga propeta kang David, "Ayaw na pagpuyo sa imong tagoanan. Lakaw ug adto sa yuta sa Juda." Busa mibiya si David didto ug miadto sa lasang sa Heret.⁶Nakabalita si Saul nga nakit-an si David, kuyog ang mga tawong miuban kaniya. Karon naglingkod si Saul sa ilalom sa kahoy nga tamarisbo sa Gabaon didto sa Rama, nga naggunit sa iyang bangkaw, ug gialirongan siya sa tanan niyang mga sulugoon.⁷Miingon si Saul sa iyang mga sulugoon nga nag-alirong kaniya, "Karon paminaw, katawhan ni Benjamin! Mohatag ba sa tagsatagsa kaninyo ang anak nga lalaki ni Jesse ug mga uma ug kaparasan? Himoon ba niya kamong mga komandante sa liniboan o mga komandante sa gatosan, ⁸nga kamong tanan nagbudhi man kanako? Walay si bisan kinsa kaninyo ang nagsulti kanako sa dihang nakigsabot ang akong anak nga lalaki sa anak nga lalaki ni Jesse. Wala gayoy bisan usa kaninyo ang naluoy kanako. Wala gayoy nagpahibalo kanako nga ang akong anak nga lalaki nagdasig sa akong sulugoon nga si David sa pagpakigbatok kanako. Karon nagtago ug nag-atang siya aron patyon niya ako."⁹Unya si Doeg nga taga-Edomea, nga mitindog uban ang mga sulugoon ni Saul, mitubag, "Nakita ko ang anak nga lalaki ni Jesse nga miadto sa Nob, ngadto kang Ahimelek nga anak nga lalaki ni Ahitub. ¹⁰Nag-ampo siya kang Yahweh nga unta tabangan niya siya, ug naghatag kaniya sa mga makaon ug sa espada ni Goliat nga Filistihanon."¹¹Unya ang hari nagpadala ug tawo aron sa pagpahibalo sa pari nga si Ahimelek nga anak nga lalaki ni Ahitub ug ang tanan sa balay sa iyang amahan, ang mga pari nga anaa sa Nob. Silang tanan miadto sa hari. ¹²Miingon si Saul, "Karon paminaw, anak nga lalaki ni Ahitub." Mitubag siya, "Ania ako, akong agalon." ¹³Miingon si Saul kaniya, "Nganong nagbudhi ka man kanako, ikaw ug ang anak nga lalaki ni Jesse, nga tungod niana gihatagan mo man sa tinapay, ug sa espada, ug nag-ampo sa Dios nga tabangan unta niya siya, aron nga makabatok siya kanako, nga nagtago, ingon sa iyang gibuhat niining adlawa?"¹⁴Unya mitubag si Ahimelek sa hari ug miingon, "Kinsa man sa tanan nimong mga sulugoon ang sama kamatinud-anon kang David, nga umagad nga lalaki sa hari ug pangulo sa imong sinaligan, ug gipasidunggan sa imong pinuy-anan? ¹⁵Mao ba kini ang unang higayon nga nag-ampo ako sa Dios aron tabangan siya? Dili gayod! Ayaw tugoti nga makapasangil ang hari sa iyang sulugoon o ngadto sa tibuok panimalay sa akong amahan. Kay wala masayod ang imong sulugoon niining butanga."¹⁶Mitubag ang hari, "Mamatay ka gayod, Ahimelek, ikaw ug ang tibuok panimalay sa imong amahan." ¹⁷Giingnan sa hari ang sinaligan nga mialirong kaniya, "Atubanga ug pamatya ang mga pari ni Yahweh. Tungod kay ang ilang mga kamot anaa usab kang David, ug tungod kay nasayod sila nga misibat siya, apan wala kini ipahibalo kanako." Apan ang mga sulugoon sa hari wala makaako sa pagpatay sa mga pari ni Yahweh.¹⁸Unya miingon ang hari kang Doeg, "Atubanga ug pamatya ang mga pari." Busa gipamatay ni Doeg nga taga-Edomea ang mga pari; nakapatay siya ug 85 ka mga tawo nga nagbisti ug lino nga kapa nianang adlawa. ¹⁹Pinaagi sa sulab sa espada, iyang gipamatay ang taga-Nob, ang siyudad sa mga pari, apil na ang mga lalaki ug mga babaye, mga kabataan ug mga masuso, ug ang mga baka ug mga asno ug mga karnero. Gipatay niya silang tanan pinaagi sa sulab sa espada.²⁰Apan ang usa sa mga anak nga lalaki ni Ahimelek ang anak ni Ahitub, nga ginganlan ug Abiatar, nakaikyas ug mikalagiw sunod kang David. ²¹Gisuginlan ni Abiatar si David nga gipamatay ni Saul ang mga pari ni Yahweh.²²Giingnan ni David si Abiatar, "Nasayran ko gayod niadtong adlawa, sa dihang si Doeg nga taga-Edomea anaa didto, nga sultihan gayod niya si Saul. Ako ang nakaingon sa kamatayon sa tibuok panimalay sa imong amahan! ²³Pabilin uban kanako ug ayaw kahadlok. Kay siya nga nagapangita sa imong kinabuhi nagapangita usab kanako. Luwas ka uban kanako."

23¹Giingnan nila si David, "Tan-awa, nakig-away ang mga Filistihanon batok sa Keila ug gitulis ang giukanan." ²Busa nag-ampo si David aron sa pagpakitabang kang Yahweh ug nangutana kaniya, "Moadto ba ako ug mosulong niining mga Filistahanon?" Miingon si Yahweh kang David, "Lakaw ug sulonga ang mga Filistihanon ug luwasa ang Keila."³Miingon ang mga tawo ni David kaniya, "Tan-awa, nangahadlok kita dinhi sa Juda. Unsa pa kaha kung mangadto kita sa Keila nga makigbatok sa kasundalohan sa mga Filistihanon?" ⁴Busa nag-ampo pag-usab si David sa pagpakitabang kang Yahweh. Mitubag si Yahweh kaniya, "Barog, lugsong ngadto sa Keila. Kay padaugon ko kamo batok sa mga Filistihanon."⁵Si David ug ang iyang mga tawo miadto sa Keila ug nakig-away sa mga Filistihanon. Giilog nila ang ilang mga baka ug gipamatay sila uban ang dakong kamatay. Busa giluwas ni David ang lumulopyo sa Keila. ⁶Sa pagsibat ni Abiatar nga anak nga lalaki ni Ahimelek kang David sa Keila, milugsong siya dala ang ephod.⁷May nakabalita kang Saul nga si David atua sa Keila. Miingon si Saul, "Gitugyan na gayod siya sa Dios sa akong kamot. Kay nakulong siya tungod sa pagsulod niya sa siyudad nga adunay mga ganghaan ug mga trangka." ⁸Gipatawag ni Saul ang tibuok niyang mga sakop alang sa pagpakiggubat, aron sa paglugsong ngadto sa Keila, aron palibotan si David ug ang iyang mga tawo. ⁹Nasayran ni David nga nagplano ug daotan si Saul batok kaniya. Giingnan niya si Abiatar ang pari, "Dad-a nganhi ang ephod."¹⁰Unya miingon si David, "O Yahweh, ang Dios sa Israel, sa pagkatinuod ang imong sulugoon nakadungog nga si Saul nagapangita aron sa pag-anhi sa Keila, sa paglaglag sa siyudad tungod kanako. ¹¹Itugyan ba kaha ako sa katawhan sa Keila ngadto sa iyang kamot? Molugsong ba gayod si Saul, sama sa nadungog sa imong sulugoon? O Yahweh, ang Dios sa Israel, nagpakiluoy ako kanimo, sultihi intawon ang imong sulugoon." Miingon si Yahweh, "Molugsong gayod siya."¹²Unya miingon si David, "Itugyan ba kaha ako ug ang akong mga tawo sa katawhan sa Keila ngadto sa kamot ni Saul?" Mitubag si Yahweh, "Itugyan ka gayod nila."¹³Unya si David ug ang iyang mga tawo nga mikabat ug 600, mitindog ug mipahawa gikan sa Keila, ug nangadto sa nagkalainlaing mga dapit. Sa pagkabalita ni Saul nga nakaikyas si David gikan sa Keila, miundang siya sa paggukod. ¹⁴Nagpuyo si David sa iyang mga tagoanan didto sa kamingawan, sa kabungtoran didto sa kamingawan sa Zip. Nagpangita si Saul kaniya adlaw-adlaw, apan wala siya gitugyan sa Dios sa iyang kamot.¹⁵Nahibalo si David nga miabot si Saul aron sa pagpangita sa iyang kinabuhi; ug karon didto si David sa kamingawan sa Zip sa Hores. ¹⁶Unya si Jonatan, ang anak nga lalaki ni Saul, mitindong ug miadto kang David sa Hores, ug nagpalig-on sa iyang kamot diha sa Dios.¹⁷Miingon siya kaniya, "Ayaw kahadlok. Kay ang kamot ni Saul nga akong amahan dili makakita kanimo. Mahimo kang hari sa Israel, ug mahimo mo akong luyoluyo. Si Saul nga akong amahan nasayod na niini." ¹⁸Nagbuhat sila ug kasabotan atubangan ni Yahweh. Ug nagpabilin si David sa Hores, ug mipauli si Jonatan.¹⁹Unya ang mga Zipihanon miadto kang Saul sa Gabaon ug miingon, "Dili ba nagtago man si David uban kanamo didto sa tagoanan sa Hores, sa kabungtoran sa Hachila, nga anaa sa habagatang bahin sa Jesimon? ²⁰Busa karon paglugsong, O hari! Sumala sa imong tinguha, paglugsong! Ang among bahin mao lamang ang pagtugyan kaniya ngadto sa kamot sa hari."²¹Miingon si Saul, "Panalanginan kamo ni Yahweh. Kay aduna kamoy kaluoy kanako. ²²Lakaw, ug paniguroha pa gayod. Sayra ug tan-awa kung hain ang iyang tagoanang dapit ug si kinsa ang nakakita kaniya didto. Gibalita kini kanako nga abtik kaayo siya. ²³Busa tan-awa, ug panid-i ang tanang dapit kung asa siya magtago. Balik kamo kanako uban ang siguradong kasayoran, ug unya mokuyog ako kaninyo. Kung anaa siya sa yuta, pangitaon ko gayod siya taliwala sa mga liboan sa Juda."²⁴Unya nanindog sila ug nag-una kang Saul didto sa Zip. Karon si David ug ang iyang mga tawo anaa sa kamingawan sa Maon, didto sa Araba sa habagatang bahin sa Jesimon. ²⁵Si Saul ug ang iyang mga tawo nangadto aron sa pagpangita kaniya. Ug gibalitaan si David niini, busa milugsong siya ngadto sa batoon nga bungtod ug nagpuyo sa kamingawan sa Maon. Sa pagkadungog ni Saul niini, gigukod niya si David didto sa kamingawan sa Maon.²⁶Miadto si Saul sa pikas bahin sa bukid, ug si David ug ang iyang mga tawo nangadto usab sa pikas bahin sa bukid. Nagdali si David aron sa pagpalayo gikan kang Saul. Samtang si Saul ug ang iyang mga tawo nag-alirong pa kang David ug sa iyang mga tawo aron sa pagdakop kanila, ²⁷miabot ang usa ka sinugo kang Saul ug miingon, "Pagdali ug pag-uli, kay ang mga Filistihanon ming-asdang batok sa yuta."²⁸Busa mibalik si Saul gikan sa paggukod kang David ug nakig-away sa mga Filistihanon. Busa kanang dapita gitawag ug Bato sa Pag-ikyas. ²⁹Mitungas si David gikan didto ug mipuyo sa mga tagoanan sa Engedi.

24¹Sa pagbalik ni Saul gikan sa paglutos sa mga Filistihanon, gibalitaan siya, "Atua si David sa kamingawan sa Engedi." ²Unya nagdala si Saul ug 3, 000 ka piniling mga tawo gikan sa tibuok Israel ug milakaw aron sa pagpangita kang David ug sa iyang mga tawo didto sa mga Bato sa Ihalas nga mga Kanding.³Miabot siya sa toril sa mga karnero didto sa agianan, nga adunay langob. Misulod si Saul aron sa pagtabon sa iyang tiil. Karon si David ug ang iyang mga tawo nanglingkod sa kinasuokang bahin sa maong langob. ⁴Miingon ang mga tawo ni David kaniya, "Mao na kini ang adlaw nga gisulti ni Yahweh sa pagsulti niya kanimo, 'Itugyan ko ang imong kaaway sa imong kamot, aron buhaton mo kaniya ang imong tinguha." Unya mitindog si David ug mikamang sa hilom ug giputlan ang sidsid sa kupo ni Saul.⁵Pagkahuman niana nagsakit ang kasingkasing ni David tungod kay iyang giputlan ang sidsid sa kupo ni Saul. ⁶Giingnan niya ang iyang mga tawo, "Hinaot nga idili ni Yahweh sa pagbuhat niining butanga ngadto sa akong agalon, nga dinihugan ni Yahweh, para ituyhad ko ang akong kamot batok kaniya, tungod kay siya mao ang dinihogan ni Yahweh." ⁷Busa gibadlong ni David ang iyang mga tawo niining mga pulong, ug wala siya magtugot kanila sa pagpatay kang Saul. Mitindog si Saul, mibiya sa langob, ug mipadayon sa iyang lakaw.⁸Pagkahuman, mitindog usab si David, migawas sa langob, ug gitawag niya si Saul: "Akong agalong hari." Sa paglingi ni Saul, mihapa si David sa pagpakita ug katahoran. ⁹Miingon si David ngadto kang Saul, "Nganong naminaw ka man sa mga tawo nga nagsulti, 'Tan-awa, nagapangita si David aron sa pagdagmal kanimo?'¹⁰Karong adlawa ang imong mga mata nakakita kung giunsa ka pagtugyan ni Yahweh sa akong kamot samtang anaa pa kita sulod sa langob. Ang pipila nag-ingon kanako nga patyon ka, apan wala ko kana buhata kanimo. Miingon ako, 'Dili ko ituyhad ang akong kamot batok sa akong agalon; kay siya mao ang dinihogan ni Yahweh.' ¹¹Tan-awa, amahan ko, tan-awa ang sidsid sa imong kupo sa akong kamot. Kay ang kamatuoran nga giputlan ko ang sidsid sa imong kupo ug wala ka patya, masayran mo unta ug makita nga walay daotan o pagbudhi sa akong kamot, ug wala ako makasala batok kanimo, bisan paman nga ginapangita mo ang akong kinabuhi aron sa pagkuha niini.¹²Hinaot nga maghukom si Yahweh tali kanimo ug kanako, ug si Yahweh magabalos kanimo alang kanako, apan ang akong kamot dili gayod modapat kanimo. ¹³Ingon sa gisulti sa karaang panultihon, 'Gikan sa daotan mogula ang pagkadaotan.' Apan ang akong kamot dili gayod modapat kanimo.¹⁴Kang kinsa ba mogawas ang hari sa Israel? Kang kinsa ka man nagagukod? Sa usa ba ka irong patay! Sunod sa usa ka pulgas! ¹⁵Si Yahweh unta mao ang maghuhukom ug mohatag sa paghukom tali kanimo ug kanako, ug mosusi niini, ug molaban sa akong katungod ug magapaikyas kanako gikan sa imong kamot."¹⁶Sa nahuman na sa pagsulti si David niining mga pulong ngadto kang Saul, miingon si Saul, "Mao ba kining imong tingog, David anak ko?" Misinggit si Saul ug mihilak.¹⁷Miingon siya ngadto kang David, "Mas matarong ka pa kay kanako. Kay gibalsan mo ako ug maayo, samtang gibalsan ko ikaw sa kadaot. ¹⁸Gipadayag mo karong adlawa kung unsa kamaayo ang imong nabuhat kanako, kay wala mo man ako patya bisan gitugyan na ako ni Yahweh nganha kanimo.¹⁹Kay kung makaplagan sa usa ka tawo ang iyang kaaway, buhian ba niya kini nga luwas? Hinaot nga moganti si Yahweh kanimo sa kamaayo nga imong nabuhat kanako karong adlawa. ²⁰Karon, nasayran ko na nga mamahimo ka gayong hari ug ang gingharian sa Israel malig-on diha sa imong kamot.²¹Ipanumpa kanako pinaagi kang Yahweh nga dili mo putlon ang akong kaliwatan sunod kanako, ug dili mo laglagon ang akong ngalan sa panimalay sa akong amahan." ²²Busa nanumpa si David kang Saul. Unya mipauli si Saul, apan mitungas si David ug ang iyang mga tawo ngadto sa tagoanan.

25¹Karon namatay na si Samuel. Ang tibuok Israel nagtigom ug nagbangotan alang kaniya, ug gilubong nila siya sa iyang balay didto sa Rama. Unya milakaw si David ug milugsong sa kamingawan sa Paran.²Adunay usa ka tawo didto sa Maon, nga ang katigayonan atua sa Carmel. Datu kaayo ang maong tawo. Aduna siyay 3, 000 ka mga karnero ug 1, 000 ka mga kanding. Gitupihan niya ang iyang mga karnero didto sa Carmel. ³Ang ngalan sa tawo mao si Nabal, ug Abigail ang ngalan sa iyang asawa. Maalamon ang babaye ug maanyag ang panagway. Apan mapintas ang lalaki ug daotan sa iyang mga binuhatan. Kaliwat siya sa panimalay ni Caleb.⁴Nadungog ni David didto sa kamingawan nga nagtupi si Nabal sa balahibo sa iyang karnero. ⁵Busa nagpadala si David ug napulo ka mga batan-ong lalaki. Miingon si David sa batan-ong mga lalaki, "Tungas didto sa Carmel, adto kang Nabal, ug pangumustaha siya pinaagi sa akong ngalan. ⁶Moingon kamo kaniya, 'Pagpuyo nga mauswagon. Ang kalinaw maanaa kanimo ug ang kalinaw maanaa sa imong panimalay, ug ang kalinaw maanaa sa tanan nimong gipanag-iyahan.⁷Nadungog ko nga aduna kay mga tigtupi. Ang imong mga magbalantay sa karnero nag-uban kanamo, ug wala kami gibuhat nga makapasakit kanila, ug wala sila nawad-an sa tibuok higayon nga atua sila sa Carmel. ⁸Pangutan-a ang imong mga batan-ong lalaki, ug sultihan ka nila. Karon tugoti nga ang akong mga batan-ong lalaki makakaplag ug pabor sa imong mga mata, kay miabot kami sa adlaw sa pagsaulog. Palihog hatagi ang imong mga sulugoon ug bisan unsa nga anaa kanimo ug ang imong anak nga si David.'"⁹Sa pag-abot sa mga batan-ong lalaki, gisulti nila kining tanan kang Nabal alang kang David ug unya naghulat. ¹⁰Gitubag ni Nabal ang mga sulugoon ni David, "Kinsa ba si David? Ug kinsa ba ang anak ni Jese? Karong adlawa adunay daghang mga sulugoon nga milayas gikan sa ilang mga agalon. ¹¹Kuhaon ko ba ang akong tinapay ug ang akong tubig ug ang akong karne nga akong giihaw alang sa akong mga tigtupi, ug ihatag kini sa mga tawo nga wala ko hingsayri kung asa gikan?"¹²Busa namiya ug namalik ang mga batan-ong lalaki, ug gisulti kaniya ang tanan nga gipamulong. ¹³Miingon si David ngadto sa iyang mga tawo, "Ang matag tawo magtakin sa iyang espada." Ug ang matag-usa nagtakin sa iyang espada. Gitakin usab ni David ang iyang espada. Mga 400 ka mga tawo ang misunod kang David, ug 200 ang nagpabilin uban sa mga gamit.¹⁴Apan usa sa mga batan-ong lalaki ang miingon kang Abigail nga asawa ni Nabal; miingon siya, "Nagpadala si David ug mga mensahero gikan sa kamingawan aron pangumustahon ang atong agalon, ug giinsulto niya sila. ¹⁵Apan ang mga tawo maayo kaayo kanato. Wala kami gisakit ug walay nakulang samtang nag-uban kami kanila sa dihang didto kami sa kaumahan.¹⁶Sila mao ang among pader sa adlaw ug sa gabii, sa tanang higayon nga uban pa kami kanila nga nag-atiman sa mga karnero. ¹⁷Busa sayri kini ug hunahunaa ang imong pagabuhaton, kay daotan ang giplano batok sa atong agalon, ug batok sa iyang tibuok panimalay. Wala siyay pulos nga tawo ug walay makapangatarongan kaniya."¹⁸Unya midali si Abigail ug nagkuha ug 200 ka buok tinapay, duha ka botilya sa bino, lima ka karnero nga naandam nang daan, lima ka bakid sa binulad nga lugas, 100 ka pungpong sa binulad nga ubas, ug 200 ka tinapay nga hinimo sa trigo, ug gikarga kini sa mga asno. ¹⁹Miingon siya sa iyang mga batan-ong lalaki, "Pag-una kamo kanako, ug mosunod ako kaninyo." Apan wala niya sultihi ang iyang bana nga si Nabal.²⁰Samtang nagsakay siya sa iyang asno ug milugsong sa nagsalipod nga bukid, si David ug ang iyang mga tawo milugsong padulong kaniya, ug gikasugat niya sila.²¹Karon si David miingon, "Sa pagkatinuod kawang lamang ang akong pagbantay sa tanang anaa niining tawhana didto sa kamingawan, aron nga walay mawala sa tanan niyang gipanag-iyahan, apan gibalosan niya ug daotan ang maayo. ²²Buhaton unta sa Dios nganhi kanako, nga si David, ug mas labaw pa, kung sa pagkabuntag akong binlan ug usa ka lalaki sa tanan niyang gipanag-iyahan."²³Sa pagkakita ni Abigail kang David, nagdali siya ug mikanaog sa iyang asno ug mihapa sa yuta sa atubangan ni David. ²⁴Mihapa siya sa tiilan ni David ug miingon, "Ako na lamang ang pakasad-a, akong agalon. Palihog tugoti ang imong sulugoon nga makigsulti kanimo, ug paminawa ang mga pulong sa imong sulugoon.²⁵Akong agalon ayaw tagda kining walay pulos nga tawo nga si Nabal, kay sama sa iyang ngalan, mao na siya. Nabal ang iyang ngalan, ug ang kabuang anaa kaniya. Apan ako nga imong sulugoon wala makakita sa mga batan-ong lalaki sa akong agalon, nga imong gipadala. ²⁶Ug karon, akong agalon, ingon nga buhi si Yahweh, ug ingon nga ikaw buhi, sanglit si Yahweh nagpugong kanimo sa pagpabanaw sa dugo, ug gikan sa pagpanimalos pinaagi sa imong kaugalingong kamot, karon tugoti nga ang imong mga kaaway, ug kadtong nagtinguha sa pagbuhat ug daotan sa akong agalon, mahisama kang Nabal.²⁷Ug karon, kining mga gasa nga gidala sa imong sulugoon alang sa akong agalon—tugoti nga igahatag kini ngadto sa mga batan-ong lalaki nga nagsunod sa akong agalon. ²⁸Palihog pasayloa ang kalapasan sa imong sulugoon, kay sa pagkatinuod pagahimoon gayod ni Yahweh sa akong agalon ang tinuod nga panimalay, kay ang akong agalon nakig-away sa mga gubat ni Yahweh; ug walay makita nga daotan diha kanimo hangtod nga ikaw buhi pa.²⁹Ug bisan pa kung mobarog ang mga tawo sa pagpangita kanimo aron pagkuha sa imong kinabuhi, apan ang kinabuhi sa akong agalon mahigot sa bugkos sa mga buhi pinaagi kang Yahweh nga imong Dios; ug iyang ilambuyog ang mga kinabuhi sa imong mga kaaway, sama nga gikan sa puntil sa usa ka lambuyog.³⁰Ug mao kini ang mahitabo, sa dihang buhaton na ni Yahweh alang sa akong agalon ang tanang maayong mga butang nga iyang gisaad kanimo, ug kung himoon ka na niyang pangulo sa tibuok Israel, ³¹kini nga mga butang dili na makapaguol kanimo, ni makapasakit sa kasingkasing sa akong agalon, kay wala ka nagpabanaw ug dugo nga walay hinungdan, ug wala ka manimalos alang sa imong kaugalingon. Ug kung palampuson ni Yahweh ang akong agalon, hinumdomi ang imong sulugoon."³²Miingon si David kang Abigail, "Dalaygon si Yahweh, ang Dios sa Israel, siya nga nagpadala kanimo aron pagsugat kanako karong adlawa. ³³Ug bulahan ang imong kaalam, ug bulahan ka, tungod kay gilikay mo ako gikan sa pagpabanaw sa dugo, ug gikan sa pagpanimalos gamit ang akong kaugalingong kamot.³⁴Kay sa pagkatinuod, ingon nga si Yahweh buhi, ang Dios sa Israel, siya nga nagpugong kanako sa pagsakit kanimo, kung wala ka pa nagdali sa pagsugat kanako, wala gayoy mahibilin kang Nabal bisan usa ka batang lalaki pag-abot sa kabuntagon." ³⁵Busa gidawat ni David ang iyang gipangdala alang kaniya; miingon siya sa babaye, "Pauli nga malinawon ngadto sa imong pinuy-anan; tan-awa, namati ako sa imong tingog ug gidawat ko ikaw."³⁶Mibalik si Abigail ngadto kang Nabal; ug tan-awa, nagpakombira siya sa iyang balay, sama sa kombira sa usa ka hari; ug nagmalipayon ang kasingkasing ni Nabal, kay nahubog man siya pag-ayo. Busa wala niya siya sultihi hangtod sa pagkabuntag.³⁷Pag-abot sa kabuntagon, sa dihang nahuwasan na sa pagkahubog si Nabal, gisultihan siya sa iyang asawa niining mga butanga; giataki siya sa iyang kasingkasing, ug migahi siya sama sa bato. ³⁸Sa paglabay sa napulo ka adlaw nga gikastigo ni Yahweh si Nabal, namatay siya.³⁹Ug sa pagkadungog ni David nga namatay na si Nabal, miingon siya, "Dalaygon si Yahweh, nga maoy nagbawi sa akong kaulawan gikan sa kamot ni Nabal, ug naglikay sa iyang sulugoon gikan sa daotan. Ug iyang gibalik sa kaugalingong ulo ni Nabal ang iyang daotang binuhatan." Unya gipaadtoan ug gipasultihan ni David si Abigail, nga iya siyang pangasaw-on. ⁴⁰Sa pag-abot sa mga sulugoon ni David ngadto kang Abigail didto sa Carmel, nakigsulti sila kaniya ug miingon, "Gipadala kami ni David nganhi kanimo aron dad-on ka ngadto kaniya ingon nga iyang asawa."⁴¹Mibarog siya, ug mihapa sa yuta, ug miingon, "Tan-awa, ang imong babayeng sulugoon mao ang sulugoon nga mohugas sa mga tiil sa mga sulugoon sa akong agalon." ⁴²Midali si Abigail ug mibarog, ug misakay sa asno uban ang iyang lima ka babayeng sulugoon nga misunod kaniya; ug misunod siya sa mga mensahero ni David ug nahimong iyang asawa.⁴³Karon gikuha usab ni David si Ahinoam nga taga-Jesrel ingon nga asawa; silang duha nahimo niyang mga asawa. ⁴⁴Gihatag usab ni Saul si Mical nga anak niya nga babaye nga asawa ni David, ngadto kang Palti nga anak ni Lais, nga gikan sa Galim.

26¹Miabot ang mga taga-Zif kang Saul didto sa Gabaon ug miingon, "Dili ba nagtago man si David sa kabungtoran sa Hakila, atbang sa Jesimon?" ²Unya mitindog si Saul ug milugsong sa kamingawan sa Zif, nga may 3, 000 ka mga pinili nga mga tawo sa Israel nga mouban kaniya, aron pangitaon si David sa kamingawan sa Zif.³Nagkampo si Saul sa bungtod sa Hakila, nga atbang sa Jesimon, daplin sa dalan. Apan nagpuyo si David sa kamingawan, ug nakita niya nga nagpadulong si Saul kaniya didto sa kamingawan. ⁴Busa nagpadala si David ug mga espiya ug nasayran nga moabot gayod si Saul.⁵Mitindog si David ug miadto sa dapit nga gikampohan ni Saul; nakita niya kung asa naghigda si Saul, ug si Abner ang anak nga lalaki ni Ner, ang heneral sa iyang kasundalohan; naghigda si Saul sulod sa kampo, ug ang mga tawo nga nagkampo palibot kaniya, nangatulog tanan.⁶Unya miingon si David kang Ahimelek ang Hitihanon, ug kang Abisai ang anak nga lalaki ni Seruai, ang igsoong lalaki ni Joab, "Kinsay molugsong uban kanako ngadto sa kampo ni Saul?" Miingon si Abisai, "Ako! Molugsong ako uban kanimo." ⁷Busa si David ug si Abisai miadto sa mga kasundalohan sa pagkagabii. Ug atua si Saul natulog sulod sa kampo, tupad sa iyang bangkaw nga giugbok sa yuta dapit sa iyang ulohan. Si Abner ug ang iyang mga sundalo nanghigda libot kaniya. ⁸Unya si Abisai miingon kang David, "Karong adlawa gitugyan sa Dios ang imong kaaway sa imong kamot. Karon palihog tugoti ako nga duslakon siya niining bangkaw diha sa yuta sa usa lang ka pagbangkaw. Dili ko siya duslakon sa ikaduhang higayon."⁹Miingon si David kang Abisai, "Ayaw siya patya; kay kinsa man ang makapahamtang sa iyang mga kamot batok sa dinihogan ni Yahweh ug mahimong dili sad-an?" ¹⁰Miingon si David, "Ingon nga buhi si Yahweh, si Yahweh ang mopatay kaniya, o sa adlaw sa iyang kamatayon, o moadto siya sa pagkiggubat ug malaglag.¹¹Dili unta itugot ni Yahweh nga ituy-od ko ang akong kamot sa iyang dinihogan; apan karon, naghangyo ako kanimo, kuhaa ang bangkaw nga anaa sa iyang ulohan ug ang banga sa tubig, ug manlakaw na kita." ¹²Busa gikuha ni David ang bangkaw ug ang tibod sa tubig gikan sa ulohan ni Saul, ug nanlakaw dayon sila. Walay usa nga nakakita kanila o nasayod mahitungod niini, ni may bisan usa nga nakamata, tungod kay nahikatulog silang tanan, tungod kay gipahinanok man sila pag-ayo ni Yahweh.¹³Unya miadto si David sa pikas bahin ug mibarog sa ibabaw sa tumoy sa bukid; dako ang gilay-on sa ilang taliwala. ¹⁴Misinggit si David ngadto sa mga tawo ug kang Abner ang anak nga lalaki ni Ner; miingon siya, "Dili ka ba motubag, Abner?" Unya mitubag si Abner ug miingon, "Kinsa ka man nga nagasinggit ngadto sa hari?"¹⁵Miingon si David kang Abner, "Dili ba usa ka man ka isog nga tawo? Kinsa man ang sama kanimo sa Israel? Unya nganong wala man nimo bantayi ang imong agalong hari? Kay adunay tawo nga mianha aron patyon ang hari nga imong agalon. ¹⁶Dili maayo kining imong gibuhat. Ingon nga buhi si Yahweh, angay kang mamatay tungod kay wala mo man bantayi ang imong agalon, nga dinihogan ni Yahweh. Ug karon tan-awa kung asa na ang bangkaw sa hari ug ang tibod sa tubig nga anaa sa iyang ulohan."¹⁷Nailhan ni Saul ang tingog ni David ug miingon, "Imo ba kanang tingog, David akong anak?" Miingon si David, "Akoa kining tingog, akong agalong hari." ¹⁸Miingon siya, "Nganong gigukod sa akong agalon ang iyang sulugoon? Unsa man ang akong nabuhat? Unsay daotan nga ania sa akong kamot?¹⁹Busa karon, maghangyo ako kanimo, hinaot nga paminawon sa akong agalong hari ang mga pulong sa iyang sulugoon. Kung si Yahweh ang hinungdan nga nakigbatok ka kanako, tugoti nga modawat siya ug halad; apan kung sa tawo lamang kini, matinunglo unta sila sa atubangan ni Yahweh, tungod kay gipapahawa nila ako niining adlawa, nga dili na ako makakupot sa panulondon ni Yahweh; miingon sila kanako, 'Lakaw simbaha ang ubang mga dios.' ²⁰Busa karon, ayaw itugot nga ang akong dugo moagas sa yuta nga halayo sa presensya ni Yahweh; kay ang hari sa Israel mianhi aron sa pagpangita sa usa ka pulgas sama sa usa ka tawo nga nangayam ug langgam sa kabukiran."²¹Unya miingon si Saul kang David, "Nakasala ako. Balik na David nga akong anak; kay dili ko na ikaw sakiton pa, tungod kay ang akong kinabuhi bililhon man sa imong panan-aw karong adlawa. Tan-awa, nagpakabuang ako ug nakabuhat ug dakong sayop."²²Mitubag si David ug miingon, "Tan-awa ang imong bangkaw ania dinhi, hari! Paanhia ang usa ka batan-ong lalaki ug ipakuha kini ug dad-on kini nganha kanimo. ²³Hinaot nga bayaran ni Yahweh ang matag tawo sa iyang pagkamatarong ug sa iyang pagkamatinud-anon; tungod kay itugyan ka unta ni Yahweh sa akong kamot karong adlawa, apan dili ko pasipad-an ang iyang dinihogan.²⁴Ug tan-awa, ingon nga bililhon ang imong kinabuhi sa akong panan-aw karong adlawa, hinaot nga mahimong mas bililhon ang akong kinabuhi sa panan-aw ni Yahweh, ug hinaot luwason niya ako gikan sa tanang kasamok." ²⁵Unya mitubag si Saul kang David, "Hinaot nga mabulahan ka, David akong anak, aron mahimo pa nimo ang dagkong mga butang, ug ikaw magmalamposon pa gayod." Busa milakaw si David sa iyang panaw, ug mibalik si Saul sa iyang dapit.

27¹Miingon si David sulod sa iyang kasingkasing, "Usa ka adlaw mahanaw gayod ako pinaagi sa kamot ni Saul; wala nay mas maayo pa alang kanako kaysa pag-ikyas ngadto sa yuta sa mga Filistihanon; mohunong na si Saul sa pagpangita kanako sa tanang utlanan sa Israel; sa ingon niini nga paagi makaikyas ako sa iyang mga kamot."²Mibarog si David ug milatas, siya ug ang 600 ka mga tawo nga uban kaniya, paingon kang Akis anak nga lalaki ni Maok, ang hari sa Gat. ³Mipuyo si David uban kang Akis sa Gat, siya ug ang iyang katawhan, ang matag tawo uban sa kaugalingon niyang panimalay, ug si David uban ang iyang duha ka mga asawa nga si Ahinoam nga taga-Jesrel ug si Abigail nga taga-Carmel nga asawa ni Nabal. ⁴Gisultihan si Saul nga mikalagiw na si David ngadto sa Gat, busa wala na siya nangita kaniya.⁵Miingon si David kang Akis, "Kung nakakaplag ako ug pabor sa imong mga mata, tugoti sila nga hatagan ako ug dapit sa usa sa mga siyudad dinhi sa nasod, aron magpuyo ako didto: kay nganong magpuyo man ang imong sulugoon sa harianong siyudad uban kanimo?" ⁶Busa nianang adlawa gihatag ni Akis kaniya ang Siklag; mao kana ang hinungdan nga ang Siklag gipanag-iyahan sa mga hari sa Juda hangtod karong adlawa. ⁷Usa ka tuig ug upat ka bulan ang gidugayon sa pagpuyo ni David sa yuta sa mga Filistihanon.⁸Gisulong ni David ug sa iyang mga katawhan ang nagkalainlaing dapit, gisamok ang mga Gesurihanon, sa mga Girsihanon, ug sa mga Amalekanhon; kay kadtong mga nasora mao ang mga lumulupyo sa yuta, kung moadto ka sa Sur, sama ka halayo sa yuta sa Ehipto. Nagpuyo na sila niadtong yutaa sukad pa kaniadto. ⁹Gisulong ni David ang yuta ug walay gibiling buhi bisan lalaki ni babaye man; gipanguha niya ang mga karnero, ang mga torong baka, ang mga asno, ang mga kamelyo, ug ang mga bisti; mobalik siya ug moadto pag-usab kang Akis.¹⁰Moingon si Akis, "Batok kang kinsa ka man naghimo ug kasamok karong adlawa?" Motubag si David, "Batok sa habagatan sa Juda," o "Batok sa habagatan sa mga taga-Jeramel," o "Batok sa habagatan sa mga Kenihanon."¹¹Walay ginabiling buhi nga lalaki ni babaye si David aron dad-on nila sa Gat, nga nag-ingon, "Aron dili sila makasumbong mahitungod kanato, 'Gibuhat kini kanunay ni David.'" Mao kini ang iyang ginabuhat sa tibuok panahon nga nagpuyo siya sa nasod sa mga Filistihanon. ¹²Mituo si Akis kang David, nga nag-ingon, "Gihimo gayod niyang kasilagan siya sa iyang katawhan sa Israel; busa mahimo siyang akong sulugoon sa kahangtoran."

28¹Nahitabo kini niadtong mga adlawa nga gitigom sa mga Filistihanon ang ilang mga kasundalohan aron makiggubat sa Israel. Miingon si Akis kang David, "Nasayod ka gayod nga makig-away ka uban kanako sa dakong panon sa kasundalohan, ikaw ug ang imong mga tawo." ²Miingon si David kang Akis, "Aron masayran nimo kung unsay mabuhat sa imong sulugoon." Miingon si Akis kang David, "Aron himoon ko ikaw nga akong tigpanalipod sa dayon."³Karon namatay na si Samuel, ug ang tibuok Israel nagbangotan kaniya ug gilubong siya didto sa Rama, sa iyang kaugalingong siyudad. Ug usab, gipapahawa ni Saul sa yuta kadtong nakigsulti sa mga patay o sa mga espiritu. ⁴Unya nagtigom ang mga Filistihanon ug nangadto ug nagkampo didto sa Sunem; ug gitigom ni Saul ang tibuok Israel, ug nagkampo sila sa Gilboa.⁵Sa pagkakita ni Saul sa kasundalohan sa mga Filistihanon, nalisang siya, ug nakulbaan siya pag-ayo. ⁶Nag-ampo si Saul kang Yahweh aron tabangan, apan wala mitubag kaniya si Yahweh—bisan sa mga damgo, ni pinaagi sa Urim, ni pinaagi sa mga propeta. ⁷Unya miingon si Saul sa iyang mga sulugoon, "Pangitai ako ug usa ka babaye nga makahimo sa pagpakigsulti sa mga espiritu sa mga patay, aron moadto ako kaniya ug makisayod kaniya." Miingon kaniya ang iyang mga sulugoon, "Tan-awa, adunay usa ka babaye sa Endor nga miangkon nga makasulti sa mga espiritu sa mga patay."⁸Nagtakoban si Saul, nga nagsul-ob ug lahi nga bisti, ug milakaw, uban kaniya ang duha ka lalaki; miadto sila sa babaye sa pagkagabii. Miingon siya, "Hangyoon ko ikaw, panagna alang kanako, pinaagi sa usa ka espiritu ug patunghaa si bisan kinsa nga akong hinganlan diha kanimo." ⁹Ang babaye mitubag kaniya, "Tan-awa, nasayod ka baya sa gibuhat ni Saul, kung giunsa niya pagpahawa gikan dinhi sa yuta kadtong nakigsultli sa mga patay o sa mga espiritu. Busa nganong lit-agon mo man ang akong kinabuhi, aron patyon ako?" ¹⁰Nanumpa si Saul kaniya pinaagi kang Yahweh ug miingon, "Ingon nga buhi si Yahweh, walay silot nga mahitabo kanimo tungod sa pagbuhat niining butanga."¹¹Unya miingon ang babaye, "Si kinsa man ang akong tawagon alang kanimo?" Miingon si Saul, "Paanhia si Samuel ngari kanako." ¹²Sa pagkakita sa babaye kang Samuel, misinggit siya sa makusog nga tingog nga misulti ngadto kang Saul, "Nganong gilingla mo man ako? Ikaw man diay si Saul."¹³Miingon ang hari sa babaye, "Ayaw kahadlok. Unsa may imong nakita?" Miingon ang babaye kang Saul, "Nakakita ako ug usa ka dios nga migula gikan sa yuta." ¹⁴Miingon siya sa babaye, "Unsa man ang iyang dagway?" Miingon ang babaye, "Usa ka tigulang nga lalaki ang migula; nagsul-ob siya ug kupo." Nasayran ni Saul nga si Samuel kadto, ug mihapa siya sa yuta ug nagpakitag pagtahod.¹⁵Miingon si Samuel kang Saul, "Nganong gihasol mo ako ug gipaanhi?" Mitubag si Saul, "Nabalaka ako pag-ayo, kay ang mga Filistihanon nakiggubat batok kanako, ug gibiyaan na ako sa Dios ug wala na ako tubaga, bisan pinaagi sa mga propeta, bisan pinaagi sa mga damgo. Busa gipatawag ko ikaw, aron ipahibalo unta nimo kanako kung unsay akong buhaton."¹⁶Miingon si Samuel, "Unsa man ang imong ipangutana kanako, sanglit mibiya na man si Yahweh kanimo, ug nahimo nimo siyang kaaway? ¹⁷Gibuhat na ni Yahweh nganha kanimo ang iyang gisulti nga iyang pagabuhaton. Gikuha ni Yahweh ang gingharian gikan sa imong kamot ug gihatag na niya kini sa laing tawo—ngadto kang David.¹⁸Tungod kay wala nimo tumana ang tingog ni Yahweh ug wala nimo gipahamtang sa mga Amelikanhon ang iyang bangis nga kapungot, busa karong adlawa iya kining gibuhat nganha kanimo. ¹⁹Dugang pa niana, itugyan ka ni Yahweh ug ang Israel ug ikaw ngadto sa kamot sa mga Filistihanon. Ugma ikaw ug ang imong mga anak nga lalaki mouban na kanako. Itugyan usab ni Yahweh ang mga kasundalohan sa Israel ngadto sa mga kamot sa mga Filistihanon."²⁰Unya dihadiha nahagba si Saul sa yuta ug nahadlok pag-ayo tungod sa mga gipamulong ni Samuel. Wala na siyay kusog, kay wala siya mikaon sa tibuok adlaw, ni sa tibuok gabii. ²¹Miduol ang babaye ngadto kang Saul ug nakita nga nabalaka siya pag-ayo, miingon siya kaniya, "Tan-awa, ang imong sulugoong babaye namati sa imong tingog; gibutang ko ang akong kinabuhi sa akong kamot ug namati sa mga pulong nga imong gisulti kanako.²²Busa karon, naghangyo ako kanimo, pamatia usab ang tingog sa imong sulugoong babaye, ug tugoti ako nga mag-andam ug gamay nga pagkaon sa imong atubangan. Pagkaon aron aduna kay kusog sa imong paglakaw." ²³Apan mibalibad si Saul ug miingon, "Dili ako mokaon." Apan ang iyang mga sulugoon, uban sa babaye, namugos kaniya, ug namati siya sa ilang tingog. Busa mibangon siya gikan sa yuta ug milingkod sa higdaanan.²⁴Ang babaye adunay gipatambok nga nating baka sa iyang balay; nagdalidali siya ug giihaw kini; nagkuha siya ug harina, gimasa kini, ug giluto ang tinapay nga walay patubo niini. ²⁵Gidala niya kini sa atubangan ni Saul ug sa iyang mga sulugoon ug nangaon sila. Unya mibangon sila ug mibiya nianang gabhiona.

29¹Karon gitigom sa mga Filistihanon ang tanan nilang kasundalohan didto sa Afek; ang mga Israelita nagkampo dapit sa tuboran nga anaa sa Jesrel. ²Milabay ang mga prinsipe sa mga Filistihanon sa gatosan ug liboan; si David ug ang iyang mga tawo nagmartsa sa likod uban kang Akis.³Unya miingon ang mga prinsipe sa mga Filistihanon, "Unsay ginahimo niining mga Hebreohanon dinhi?" Miingon si Akis sa ubang mga prinsipe sa mga Filistihanon, "Dili ba mao man kini si David, ang sulugoon ni Saul, nga hari sa Israel, nga uban kanako niining mga adlawa, o bisan niining mga tuiga, ug wala akoy nakita nga sayop kaniya sukad sa iyang pag-abot nganhi kanako hangtod karong adlawa?"⁴Apan ang mga prinsipe sa mga Filistihanon nasuko kaniya; miingon sila kaniya, "Papaulia kanang tawhana, aron nga mobalik siya sa iyang dapit nga imong gihatag kaniya; ayaw siya pakuyoga kanato sa gubat, aron nga dili nato siya mahimong kaaway sa gubat. Kay unsaon man diay sa pagpakig-uli sa iyang agalon? Dili ba pinaagi man kini sa mga ulo sa atong mga tawo?⁵Dili ba mao man kini ang David nga ilang giawitan sa usag usa diha sa mga panagsayaw, nga nag-ingon, 'Linibo ang napatay ni Saul, ug napulo ka libo kang David?'"⁶Unya gitawag ni Akis si David ug miingon kaniya, "Ingon nga buhi si Yahweh, maayo ka, ug sa imong paggawas ug sa pag-uban kanako sa kasundalohan maayo sa akong tan-aw; kay wala akoy nakita nga sayop diha kanimo sukad sa imong pag-abot nganhi kanako hangtod karong adlawa. Apan bisan pa man niini, dili uyon kanimo ang mga prinsipe. ⁷Busa karon pauli ug lakaw nga malinawon, aron dili masuko kanimo ang mga prinsipe sa mga Filistihanon."⁸Miingon si David kang Akis, "Apan unsa may akong nabuhat? Unsa may imong nakita sa imong sulugoon sukad sa akong pag-uban kanimo hangtod karong adlawa, nga dili man ako makauban ug makig-away batok sa mga kaaway sa akong agalong hari?" ⁹Mitubag si Akis ug miingon kang David, "Nasayod ako nga wala kay sala sa akong panan-aw sama sa usa ka anghel sa Dios; apan ang mga prinsipe sa mga Filistihanon miingon, 'Dili siya angay nga mouban kanato sa pagpakiggubat.'¹⁰Busa bangon ug sayo sa buntag uban sa mga sulugoon sa imong agalon nga miuban kanimo; sa imong pagmata sayo sa kabuntagon ug kung hayag na, lakaw." ¹¹Busa sayo nga mibangon si David, siya ug ang iyang mga tawo, aron sa pagbiya sa pagkabuntag, aron mobalik sa yuta sa mga Filistihanon. Apan ang mga Filistihanon mitungas padulong sa Jesrel.

30¹Nahitabo kini sa ikatulo nga adlaw sa pag-abot ni David ug sa iyang katawhan sa Siklag, nga ang mga Amalekanhon misamok sa Negeb ug sa Siklag. Gisulong nila ang Siklag, gisunog kini, ²ug gipangbihag ang mga babaye ug ang tanang anaa niini, gamay man ug dako. Wala silay gipamatay, apan gipangdala nila sila samtang nagpadayon sila sa ilang panaw.³Sa pag-abot ni David ug sa iyang mga tawo sa siyudad, nasunog na kini, ug gipangbihag na ang ilang mga asawa, ang ilang mga anak nga lalaki, ug ang ilang mga anak nga babaye. ⁴Unya si David uban ang iyang mga mga tawo misinggit ug nanghilak hangtod nga wala na silay kusog sa paghilak.⁵Gibihag ang duha ka asawa ni David, nga si Ahinoam nga Jesrelihanon, ug si Abigail nga asawa ni Nabal ang Carmelihanon. ⁶Nabalaka pag-ayo si David, tungod kay nagsinultihanay ang mga tawo sa pagbato kaniya, kay nasubo man ang espiritu sa tanang tawo, ang tagsatagsa alang sa iyang mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye; apan gilig-on ni David ang iyang kaugalingon diha kang Yahweh, nga iyang Dios.⁷Miingon si David kang Abiatar ang anak nga lalaki ni Ahimelek, nga pari, "Naghangyo ako kanimo, dad-a ang efod dinhi kanako." Gidala ni Abiatar ang efod ngadto kang David. ⁸Nag-ampo si David kang Yahweh sa pagpakisayod, nga nagaingon, "Kung gukdon ko kining panon, maapsan ko ba sila?" Mitubag si Yahweh kaniya, "Gukda, kay sigurado gayod nga maapsan mo sila, ug sigurado nga mabawi mo ang tanan."⁹Busa milakaw si David, siya ug ang 600 ka mga tawo nga uban kaniya; miabot sila sa sapa sa Besor, kung diin nagpabilin kadtong mga naulahi. ¹⁰Apan nagpadayon sa paggukod si David, siya ug ang 400 ka mga tawo; kay nagpabilin man ang 200, nga mga luya na kaayo nga dili na makatabok sa sapa sa Besor.¹¹Nakakita sila ug usa ka Ehiptohanon sa uma ug gidala siya ngadto kang David; gihatagan nila siya ug tinapay, ug mikaon siya; gihatagan nila siya ug tubig aron makainom; ¹²ug gihatagan nila siya ug tinapay nga hinimo gikan sa igos ug duha ka pungpong sa mga binulad nga ubas. Sa dihang nakakaon na siya, nahibalik pag-usab ang iyang kusog, tungod kay wala siya nakakaon ug tinapay ni nakainom ug tubig sulod sa tulo ka adlaw ug tulo ka gabii.¹³Mingon si David kaniya, "Kinsay nanag-iya kanimo? Asa ka man gikan?" Miingon siya, " Usa ako ka batan-ong lalaki nga taga-Ehipto, sulugoon sa Amalekanhon; gibiyaan ako sa akong agalon tungod kay tulo na ka adlaw ang milabay nga nagsakit ako. ¹⁴Gisulong namo ang Negev sa Keretihanon, ug ang sakop sa Juda, ug ang Negev sa Caleb, ug gisunog namo ang Siklag."¹⁵Miingon si David kaniya, "Mahimo bang dad-on mo ako niining nagasulong nga panon?" Mitubag ang Ehiptohanon, "Panumpa kanako pinaagi sa Dios nga dili mo ako patyon o itugyan ako ngadto sa mga kamot sa akong agalon, ug tultolan ko ikaw niining nagasulong."¹⁶Sa dihang gidala sa Ehiptohanon si David, nagkatag ang mga tulisan sa tibuok yuta, nangaon ug nag-inom ug nanagsayaw tungod sa tanang mga butang nga ilang nakuha gikan sa yuta sa mga Filistihanon ug gikan sa yuta sa Juda. ¹⁷Gisulong sila ni David sa pagkakilumkilom hangtod sa pagkagabii sa pagkasunod adlaw. Walay tawo nga nakaikyas gawas sa 400 ka mga tawo, nga misakay sa mga kamelyo ug miikyas.¹⁸Nabawi ni David ang tanan nga gikuha sa mga Amalekanhon; ug naluwas ni David ang iyang duha ka asawa. ¹⁹Walay nawala, bisan gamay ni dagko, bisan mga anak nga lalaki ni mga anak nga babaye, bisan ang butang nga gikuha, bisan usa nga gikuha sa mga nagasulong alang sa ilang kaugalingon. Gidala pagbalik ni David ang tanan. ²⁰Gikuha ni David ang tanang panon sa karnero ug ang mga kahayopan, nga gidala sa mga tawo nga nag-una sa ubang mga baka. Miingon sila, "Kining mga butang iya kang David."²¹Mibalik si David sa 200 ka mga tawo nga luya na kaayo nga mosunod pa kaniya, sila maoy nagpabilin sa sapa sa Besor. Kining mga tawhana mitagbo kang David ug sa ubang tawo nga miuban kaniya. Sa pag-abot ni David niining mga tawhana, gikomusta niya sila. ²²Unya ang tanang daotang mga tawo ug walay pulos nga apil niadtong mikuyog kang David miingon, "Tungod kay kining mga tawhana wala man mag-uban kanato, dili nato sila hatagan sa bisan unsa nga mga butang nga atong nabawi. Gawas lamang sa ilang mga asawa ug mga anak, papahawaa sila, ug palakawa."²³Unya miingon si David, "Ayaw gayod ninyo buhata ang sama niini, akong mga igsoon, nga kung unsa ang gihatag ni Yahweh kanato. Gitipigan niya kita ug gitugyan sa atong mga kamot ang mga tulisan nga nakigbatok kanato. ²⁴Kinsay mamati kaninyo niining butanga? Kay sama sa bahin alang niadtong miadto sa gubat, ingon niana usab ang bahin sa tanan nga naghulat uban sa mga gamit; makaambit sila ug sama nga bahin." ²⁵Ingon niana ang nahitabo gikan nianang adlawa hangtod karong adlawa, kay gibuhat ni David nga balaod kadto alang sa Israel.²⁶Sa pag-abot ni David sa Siklag, gipadad-an niya ug tinulis nga mga butang ang mga kadagkoan sa Juda, sa iyang mga higala, nga nagaingon, "Tan-awa, ania ang gasa alang kaninyo gikan sa mga butang nga gikuha gikan sa mga kaaway ni Yahweh." ²⁷Nagpadala usab siya ug pipila sa mga kadagkoan nga anaa sa Betuel, ug kadtong anaa sa Ramot sa habagatan, ug kadtong anaa sa Jatir, ²⁸ug kadtong anaa sa Aroer, ug kadtong anaa sa Sifmot, ug kadtong anaa sa Estemoa.²⁹Nagpadala usab siya ug pipila ngadto sa mga kadagkoan nga anaa sa Racal, ug kadtong anaa sa mga siyudad sa Jeramelihanon, ug kadtong anaa sa mga siyudad sa Kenihanon, ³⁰ug kadtong anaa sa Horma, ug kadtong anaa sa Borasan, ug kadtong anaa sa Atak, ³¹ug kadtong anaa sa Hebron, ug kadtong tanang mga dapit nga ginaadtoan kanunay ni David ug sa iyang mga tawo.

31¹Karon nakig-away ang mga Filistihanon batok sa Israel. Ang mga tawo sa Israel miikyas gikan sa mga Filistihanon ug nangamatay sa Bukid sa Gilboa. ²Gigukod sa mga Filistihanon si Saul ug ang iyang mga anak nga lalaki. Gipatay sa mga Filistihanon si Jonatan, si Abinadab, ug si Malkisua, nga iyang mga anak. ³Nagkalisod sa gubat si Saul, ug naapsan siya sa mga magpapana. Nasamdan na siya pag-ayo tungod kanila.⁴Unya miingon si Saul sa tigdala sa iyang hinagiban, "Hulbota ang imong espada ug duslaka ako. Kay kung dili, kining dili tinuli nga mga tawo moabot ug mobiaybiay kanako." Apan wala mituman ang tigdala sa hinagiban ni Saul, tungod kay nahadlok siya pag-ayo. Busa gikuha ni Saul ang iyang kaugalingong espada ug miukbo niini. ⁵Sa pagkakita sa tigdala sa iyang hinagiban nga namatay na si Saul, giukboan usab niya ang iyanng espada ug namatay uban kaniya. ⁶Busa namatay si Saul, ang iyang tulo ka mga anak, ug ang tigdala sa iyang hinagiban—kining mga tawhana nangamatay nianang adlawa.⁷Sa diha nga ang mga tawo sa Israel nga atua sa pikas bahin sa walog, ug kadtong anaa sa unahan sa Jordan kadtong mga miikyas na ang katawhan sa Israel, ug namatay na si Saul ug ang iyang mga anak, gibiyaan nila ang ilang mga siyudad ug mikalagiw, ug miabot ang mga Filistihanon ug mipuyo niini. ⁸Sa pagkaugma, sa dihang miabot ang mga Filistihanon aron hukasan ang mga patay, ilang nakita si Saul ug ang iyang tulo ka mga anak nga lalaki nga namatay sa Bukid sa Gilboa.⁹Gipunggotan nila siya ug ulo ug gihukas ang iyang hinagiban, ug nagpadala ug mga mensahero ngadto sa tibuok yuta sa mga Filistihanon aron sa pagbalita ngadto sa mga templo sa ilang mga diosdios ug ngadto sa mga tawo. ¹⁰Gibutang nila ang iyang hinagiban sa templo ni Astoret, ug ilang gibitay ang iyang lawas sa pader sa siyudad sa Bet San.¹¹Sa pagkadungog sa mga lumulupyo sa Jabes Gilead sa gibuhat sa mga Filistihanon kang Saul, ¹²mibarog ang tanang manggugubat nga mga tawo ug miadto sa tibuok gabii ug gikuha ang lawas ni Saul ug ang mga lawas sa iyang tulo ka mga anak gikan sa pader sa Bet San. Miadto sila sa Jabes ug gisunog sila didto. ¹³Unya gikuha nila ang ilang mga bukog ug gilubong ilalom sa kahoy nga tamaris didto sa Jabes, ug nagpuasa sulod sa pito ka adlaw.

2 Samuel

1¹Human sa kamatayon ni Saul, mibalik si David gikan sa iyang pagsulong sa mga Amalekanhon ug nagpabilin sa Siklag sulod sa duha ka adlaw. ²Sa ikatulo ka adlaw, miabot ang usa ka tawo nga gikan sa kampo ni Saul nga gisi ang mga bisti ug nagkahugaw ang iyang ulo. Sa pag-abot niya kang David mihapa siya sa yuta ug miyukbo .³Miingon si David kaniya, "Asa ka man gikan?" Mitubag siya, "Mikagiw ako gikan sa kampo sa Israel." ⁴Miingon si David kaniya, "Palihog sultihi ako kong unsa ang nahitabo." Mitubag siya, "Ang katawhan milayas gikan sa gubat. Daghan ang samaran ug daghan usab ang namatay. Si Saul ug ang iyang anak nga lalaki si Jonathan namatay usab ." ⁵Miingon si David ngadto sa batan-ong lalaki, "Giunsa mo man pagkahibalo nga patay na si Saul ug ang iyang anak nga lalaki nga si Jonatan?"⁶Mitubag ang batan-ong lalaki, "Naatol nga didto ako sa bukid sa Gilboa, ug didto si Saul nagsandig sa iyang bangkaw, ug ang mga karwahe ug ang mga nagsakay niini nagpadulong aron sa pagdakop kaniya. ⁷Milingi si Saul ug nakita niya ako busa gitawag niya ako. Mitubag ako, "Ania ako."⁸Miingon si Saul kanako, 'Kinsa ka man?' Mitubag ako kaniya, "Usa ako ka Amalekanhon.' ⁹Miingon si Saul kanako, 'Palihog tindog duol kanako ug patya ako, tungod kay hilabihan na gayod ang akong pag-antos, apan nagpabilin pa gihapon ang akong kinabuhi.' ¹⁰Busa mitindog ako sa iyang duol ug gipatay ko siya, kay nasayod ako nga dili na gayod siya mabuhi human siya mapukan. Unya gikuha ko ang korona nga anaa sa iyang ulo ug ang higot nga anaa sa iyang bukton, ug gidala ko kini dinhi alang kanimo, akong agalon."¹¹Unya gigisi ni David ang iyang mga bisti, ug ang tanang kasundalohan nga uban kaniya nagbuhat sa samang paagi. ¹²Nagbangutan, nagsubo , ug nagpuasa hangtod sa pagkagabii alang kang Saul, ug sa iyang anak nga lalaki si Jonatan, sa mga katawhan ni Yahweh, ug sa panimalay sa Israel tungod kay napukan sila pinaagi sa espada. ¹³Miingon si David sa batan-ong lalaki, "Unsa man ang imong kagikan?" Mitubag ang tawo, "Anak ako sa langyaw sa maong yuta, nga Amalekanhon."¹⁴Miingon si David kaniya, "Nganong wala ka man mahadlok sa pagpatay sa dinihogang hari ni Yahweh pinaagi sa imong kaugalingong kamot?" ¹⁵Gitawag ni David ang usa sa mga batan-ong lalaki ug giingnan, "Lakaw ug patya siya." Busa miadto ang lalaki ug gipatay niya kini, ug ang Amalekanhon namatay. ¹⁶Unya miingon si David ngadto sa patay nga Amalekanhon, "Ang imong dugo anaa sa imong ulo tungod kay ang imong kaugalingong baba nagpamatuod batok kanimo ug miingon, 'Akong gipatay ang dinihogang hari ni Yahweh.'"¹⁷Unya giawit ni David kining alawiton alang sa patay mahitungod kang Saul ug sa iyang anak nga lalaki nga si Jonatan. ¹⁸Gisugo niya ang katawhan nga itudlo kanila ang Alawiton sa Pana ngadto sa mga anak ni Juda, nga nahisulat sa Libro ni Jasar. ¹⁹"Ang imong himaya, Israel, patay na, gipatay diha sa imong taas nga mga dapit! Giunsa pagkapukan sa kusgan! ²⁰Ayaw kini isulti sa Gat, ayaw kini ipahayag sa kadalanan sa Askelon, aron nga dili magmaya ang anak nga mga babaye sa mga Filistihanon, aron nga dili magsaulog ang mga anak nga babaye sa mga dili tinuli.²¹Sa kabungtoran sa Gilboa, unta walay yamog o ulan diha kanimo, bisan ang kayutaan dili maghatag ug trigo alang sa mga halad, kay didto ang taming sa kusgan nahugawan. Wala na madihogi ug lana ang taming ni Saul. ²²Gikan sa dugo sa mga tawong nangamatay, gikan sa lawas sa mga kusgan, wala na mabalik ang pana ni Jonatan, ug wala mabalik nga walay sulod ang espada ni Saul.²³Si Saul ug Jonatan gihigugma ug maluloy-on sa kinabuhi , ug sa ilang kamatayon wala sila nagbulag. Mas abtik pa sila kaysa mga agila, mas kusgan pa sila kaysa mga liyon. ²⁴Paghilak kamong mga anak nga babaye sa Israel alang kang Saul, nga maoy nagbisti kaninyo ug dagtom pula inubanan sa mga alahas, ug nagdayandayan kaninyo ug bulawan sa inyong mga bisti.²⁵Giunsa pagkapukan sa kusgan taliwala sa gubat! Gipatay si Jonatan didto sa imong taas nga mga dapit. ²⁶Nagsubo ako alang kanimo, akong igsoong Jonatan. Gipangga ko ikaw pag-ayo, anindot gayod ang imong gugma kanako, labaw pa sa gugma sa mga babaye. ²⁷Giunsa man pagkapukan sa kusgan, ug pagkahanaw sa mga hinagiban sa panggubatan!"

2¹Human niini nangutana si David kang Yahweh ug miingon, "Mosaka ba ako sa usa sa mga siyudad sa Juda?" Mitubag si Yahweh kaniya, "lakaw saka." Miingon si David, "Asa man nga siyudad ang akong adtoan?" Mitubag si Yahweh, "Sa Hebron." ²Busa misaka si David uban ang iyang duha ka asawa, si Ahinoam nga gikan sa Jezreel, ug si Abigail nga gikan sa Carmel, ang biyuda ni Nabal. ³Gidala usab ni David ang mga kalalakihan nga uban kaniya, nga nagdala sa ilang tagsatagsa ka pamilya, didto sa mga siyudad sa Hebron, diin sila nagsugod sa pagpuyo.⁴Miadto ang mga kalalakihan sa Juda ug gidihogan nila si David ingon nga hari sa panimalay ni Juda. Gisultihan nila si David, "Gilubong si Saul sa mga kalalakihan sa Jabes Gilead." ⁵Busa nagpadala si David ug mga mensahero ngadto sa mga kalalakihan sa Jabes Gilead ug giingnan sila, "Gipanalanginan kamo ni Yahweh, kay nagpakita man kamo ug pagkamaunongon sa agalon nga si Saul ug gilubong ninyo siya.⁶Karon hinaot ipakita si Yahweh kanimo ang makanunayon nga gugma ug pagkamatinud-anon. Ipakita ko usab kanimo ang akong pagkamaayo tungod kay gibuhat nimo kining butanga. ⁷Busa karon, himoa nga lig-on ang imong mga kamot; pagmaisugon alang kang Saul nga imong patay na agalon, ug gidihogan ako sa panimlay ni Juda aron mahimong hari alang kanila."⁸Apan si Abner ang anak nga lalaki ni Ner, ang pangulo sa kasundalohan ni Saul, mikuha kang Isboset ang anak nga lalaki ni Saul ug gidala niya kini didto sa Mahanaim. ⁹Gihimo niyang hari si Isboset sa Gilead, Aser, Jezreel, Efraim, Benjamin, ug sa tibuok Israel.¹⁰Si Isboset ang anak nga lalaki ni Saul, kwarenta ka tuig sa dihang nagsugod siya sa paghari sa Israel, ug naghari siya sulod sa duha ka tuig. Apan nagsunod kang David ang panimalay ni Juda. ¹¹Pito ka tuig ug unom ka bulan ang paghari ni David sa Hebron sa panimlay ni Juda.¹²Si Abner ang anak nga lalaki ni Ner, ug ang mga sulugoon ni Isboset ang anak nga lalaki ni Saul, nanggula gikan sa Mahanaim ngadto sa Gibeon. ¹³Si Joab ang anak nga lalaki ni Zeruia ug sa mga sulugoon ni David migula ug mitagbo kanila duol sa linaw sa Gibeon. Nanglingkod sila didto, usa ka grupo sa usa nga bahin sa linaw ug lain usab nga grupo sa pikas nga bahin.¹⁴Miingon si Abner ngadto kang Joab, " Tugoti ang mga batan-ong lalaki nga manindog ug magsangka sa atong atubangan." Unya miingon si Joab, "Patindoga sila," ¹⁵Unya mitindog ang mga batan-ong lalaki ug nagtapok silang tanan, napulo ug duha gikan kang Benjamin ug kang Isboset ang anak nga lalaki ni Saul, ug napulo ug duha usab gikan sa mga sulugoon ni David.¹⁶Ang matag tawo misulong sa ilang mga kaaway ug miduslak sa iyang espada sa kilid sa iyang kaaway, ug natumba sila pariho. Busa ginganlan kadtong dapita ug, "Helkat Hazzurim," o "Uma sa mga Espada," nga anaa sa Gibeon. ¹⁷Ang gubat niadtong adlawa grabe gayud ug nianang adlawa si Abner ug ang mga kalalakihan sa Israel napilde sa atubangan sa mga sulugoon ni David.¹⁸Ang tulo ka anak nga lalaki ni Zeruia anaa didto: si Joab, si Abisai, ug si Asahel. Abtik ang mga tiil ni Asahel sama sa ihalas nga lagsaw. ¹⁹Gigukod pag-ayo ni Asahel si Abner ug gisundan niya siya nga wala motipas sa laing agianan.²⁰Milingi si Abner ug miingon, "Ikaw ba kana Asahel?" Mitubag siya, "Ako kini." ²¹Miingon si Abner kaniya, "Tipas sa imong tuo o sa imong wala, ug dakpa ang usa sa mga batan-ong kalalakihan ug kuhaa ang iyang taming." Apan wala motipas si Asahel.²²Busa miingon pag-usab si Abner kang Asahel, "Hunong na sa paggukod kanako. Nganong patyon ko man ikaw? Unsaon ko man pagharong si Joab, nga imong igsoong lalaki?" ²³Apan si Asahel nagdumili sa pagtipas , busa giduslak siya ni Abner pinaagi sa tumoy sa iyang bangkaw, hinungdan nga milapos ang bangkaw sa pikas bahin. Natumba si Asahel ug namatay didto. Busa nahitabo nga si kinsa kadtong moabot didto nga dapit diin natumba ug namatay si Asahel, mohunong ug magpabilin sa pagtindog.²⁴Apan gigukod ni Joab ug ni Abisai si Abner. Sa dihang misalop na ang adlaw, miabot sila sa bungtod sa Amma, nga duol sa Gia didto sa kadalanan sa kamingawan sa Gibeon. ²⁵Nagtapok ang tanang mga kasundalohan ni Benjamin sa likod ni Abner ug nagtindog sa tumoy sa bungtod.²⁶Unya gitawag ni Abner si Joab ug miingon, "Kinahanglan ba ang espada motukob hangtod sa hangtod? Wala ba kamo nasayod nga mas pait kini sa kataposan? Hangtod kanus-a mo man sultihan ang imong mga kasundalohan nga mohunong na sa paggukod sa ilang mga kaigsoonan?" ²⁷Mitubag si Joab, "Ingon nga buhi ang Dios, kung wala mo pa kana gisulti kanako, gukdon gayod sa akong mga kasundalohan ang ilang mga kaigsoonan hangtod sa buntag!"²⁸Busa gipatingog ni Joab ang trumpeta, ug mihunong ang tanan niyang mga kasundalohan ug wala na mogukod sa Israel, o makig-away . ²⁹Mipanaw si Abner kuyog ang iyang mga kasundalohan tibuok gabii lapos sa Araba. Mitabok sila sa Jordan, nagmartsa sila pagkaugma, ug unya nakaabot sa Mahanaim.³⁰Mibalik si Joab gikan sa paggukod kang Abner. Gitigom niya ang tanan niyang mga kalalakihan, kung asa nawala si Asahel ug lakip na ang napulo ug siyam ka mga kasundalohan ni David. ³¹Apan nakapatay ang mga kasundalohan ni David ug 360 sa mga kasundalohan ni Benjamin nga kauban ni Abner. ³²Unya gidala nila si Asahel ug gilubong didto sa lubnganan sa iyang amahan, nga anaa sa Betlehem. Milakaw si Joab kuyog ang iyang mga kasundalohan tibuok gabii, ug nakaadlawonan sila didto sa Hebron.

3¹Karon adunay taas nga panag-away tali sa panimalay ni Saul ug panimalay ni David. Nagka kus-gan si David, apan nagkaluya ang panimalay ni Saul.²Sa Hebron natawo ang mga anak ni David, ang kamagulangan mao si Amnon, pinaagi kang Ahinoam nga taga-Jezreel. ³Ang ikaduha niyang anak, mao si Kileab, pinaagi kang Abigail, ang biyuda ni Nabal nga taga-Carmel. Ang ikatulo, mao si Absalom, pinaagi kang Maaca, nga anak nga babaye ni Talmai, nga hari sa Gesur.⁴Ang ika-upat nga anak ni David mao si, Adonijah, nga anak nga lalaki ni Hagit. Ang ika-lima niyang anak mao si Shefatia nga anak nga lalaki ni Abital, ⁵ug ang ika-unom mao si, Itream, nga anak sa asawa ni David nga si Egla. Natawo kining mga anak ni David didto sa Hebron.⁶Nahitabo kini panahon sa gubat tali sa panimalay ni Saul ug panimalay ni David ug si Abner mao ang nakapalig-on sa tibuok panimalay ni Saul. ⁷Adunay ulipon nga kaipon si Saul nga mao si Rizpa, anak siya nga babaye ni Aiah. Miingon si Isboset ngadto kang Abner, "Nganong miadto ka man sa kaipon sa akong amahan?"⁸Unya labihan gayod ang kasuko ni Abner sa mga gisulti ni Isboset ug miingon siya, "Ulo ba ako sa iro nga sakop sa Juda? Karong adlawa ipakita ako ug pagkamatinud-anon sa panimalay ni Saul, nga imong amahan, ngadto sa imong igsoon nga mga lalaki, ug sa iyang mga higala, sa dili pagtugyan kaninyo sa mga kamot ni David. Ug karon pasanginlan mo ako ug sala bahin niining bayhana?⁹Hinaot nga buhaton usab sa Dios kanako, Abner, ug labaw pa usab, kung dili nako buhaton alang kang David ang gisaad ni Yahweh kaniya, ¹⁰sa pagbalhin sa gingharian nga gikan sa panimalay ni Saul ug sa pagpahimutang sa trono ni David sa tibuok Israel ug sa Juda, gikan sa Dan ngadto sa Beerseba. ¹¹"Wala na makatubag si Isboset sa kang Abner, tungod kay nahadlok man siya kaniya.¹²Unya nagpadala si Abner ug mga mensahero ngadto kang David sa pagsulti kaniya nga nag-ingon, "Kang kinsa man kining yutaa? Pagpakigsaad kanako, ug makita nimo nga ang akong kamot magauban kanimo, aron dad-on ang tibuok Israel diha kanimo." ¹³Mitubag si David, "Maayo, maghimo ako ug pakigsaad kanimo. Apan usa ka butang ang akong ihangyo kanimo nga dili nimo makita ang akong nawong gawas kung madala nimo si Mical, nga anak nga babaye ni Saul, sa panahon nga moanhi ka dinhi aron makigkita kanako."¹⁴Unya nagpadala ug mga mensahero si David ngadto kang Isboset, nga anak ni Saul nga nag-ingon, "Ihatag kanako ang akong asawa nga si Mical, nga akong gibayaran ug usa ka gatos nga yamis sa mga Filistihanon.'' ¹⁵Busa miadto si Isboset kang Mical ug gikuha niya siya gikan sa iyang bana, si Paltiel nga anak ni Lais. ¹⁶Miuban ang iyang bana kaniya, mihilak kini samtang naglakaw, ug nagsunod kaniya paingon ngadto sa Bahurim. Unya miingon si Abner kaniya, "Balik na sa imong balay karon." Busa mibalik siya.¹⁷Nakigsulti si Abner sa mga katigulangan sa Israel, nga nag-ingon, "Sa mga milabay nga panahon buot ninyo nga maghari si David diha kaninyo. ¹⁸Karon buhata kini. Kay nagsulti man si Yahweh bahin kang David nga nag-ingon, 'Pinaagi sa akong sulugoon nga si David luwason ko ang akong mga katawhan gikan sa kamot sa mga Filistihanon ug gikan sa mga kamot sa tanan nilang mga kaaway.'''¹⁹Nakig-istorya usab si Abner sa katawhan ni Benjamin. Unya miadto usab si Abner sa Hebron aron sa pagpakig-istorya kang David aron ipasabot ang tanang gitinguha nga buhaton sa tibuok Israel ug sa tanan nga sakop sa banay ni Benjamin. ²⁰Sa dihang si Abner kauban ang 20 ka mga kalalakihan miabot sa Hebron aron sa pagpakigkita kang David, nag-andam si David ug kombira alang kanila.²¹Gipasabot ni Abner ngadto kang David, "Mobarog ako ug tigomon ko ang tanang Israel alang kanimo, akong agalong hari, aron maghimo sila ug pakigsaad kanimo, aron mahimo kang maghari sa kinatibuk-an sumala sa imong gitinguha." Busa gipalakaw ni David si Abner, ug mibiya si Abner nga malinawon.²²Unya miabot ang kasundalohan ni David ug Joab gikan sa pagpangsulong ug nangdala sila ug daghang mga inilog. Apan si Abner wala uban ni David sa Hebron. Gipalakaw ni David , ug milakaw si Abner nga malinawon. ²³Sa dihang miabot na si Joab ug ang tanang kasundalohan uban kaniya, gisultihan nila si Joab, "Si Abner nga anak ni Ner miadto sa hari, ug pagkahuman gipalakaw siya sa hari, ug si Abner milakaw nga malinawon."²⁴Unya miadto si Joab sa hari ug miingon, "Unsa man kining imong gibuhat? Tan-awa, si Abner mianhi kanimo! Nganong gipalakaw mo man siya, ug wala na ba siya? ²⁵Wala ka ba masayod nga mianhi si Abner dinhi aron sa paglingla kanimo ug pagpakisayod sa tanan nimong mga plano ug tun-an ang tanan nimong pagabuhaton?" ²⁶Sa dihang mibiya si Joab kang David, nagpadala siyag mensahero kang Abner, ug gidala nila siya balik gikan sa balon sa Sira, apan si David wala masayod niini.²⁷Sa dihang mibalik si Abner sa Hebron, gitagbo siya ni Joab taliwala sa ganghaan ug gidala sa kilid aron sa pagpakig-istorya kaniya sa hilom. Didto gidunggab ni Joab si Abner sa tiyan ug namatay kini. Niini nga paagi, gipanimaslan ni Joab ang dugo sa iyang igsoon nga si Asahel.²⁸Sa pagkadungog ni David niini miingon siya, "Ako ug ang akong gingharian dili sad-an sa atubangan ni Yahweh hangtod sa hangtod mahitungod sa dugo ni Abner nga anak ni Ner. ²⁹Hinaot nga mahulog sa ulo ni Joab ang pagkasad-an sa kamatayon ni Abner ug sa tibuok panimalay sa iyang amahan. Dili unta makabsan ang panimalay ni Joab ug sakit sa panit o sanla o bakol ug kinahanglan mogamit ug tungkod o mamatay pinaagi sa espada o makulangan sa pagkaon." ³⁰Busa gipatay sa managsoon nga si Joab ug Abisai si Abner, tungod kay gipatay man niya ang igsoon ni Joab nga si Asahel didto sa gubat sa Gibeon.³¹Miingon si David kang Joab ug sa tanang mga tawo nga uban kaniya, "Gisia ang inyong sapot, ug suot kamog sako, ug pagbangotan atubangan sa lawas ni Abner." Ug nagsunod paglakaw si Haring David sa patayng lawas nga padulong ngadto sa lubnganan. ³²Gilubong nila si Abner sa Hebron. Nagbakho ang hari ug naghilak sa makusog sa lubnganan ni Abner, ug ang tanan nga katawhan naghilak usab.³³Nagbangotan ang hari alang kang Abner ug nag-awit, "Kinahanglan ba nga mahisama ang kamatayon ni Abner sa usa ka buangbuang? ³⁴Wala nagapos ang imong kamot. Wala magapos ang imong tiil. Sama nga matumba ang tawo atubangan sa mga anak sa walay hustisya, ikaw usab natumba." Sa makausa naghilak ang tanang katawhan uban kaniya.³⁵Ang tanang katawhan miadto kang David aron pakaonon siya samtang wala pa mosalop ang adlaw, apan nanumpa si David, ''Silotan unta ako sa Dios, ug labaw pa usab, kung motilaw ako ug tinapay o bisan unsa sa dili pa mosalop ang adlaw." ³⁶Nakita sa tanang katawhan ang kasubo ni David, ug nakapalipay kini kanila, ingon nga nakapalipay kanila ang bisan unsa nga gibuhat sa hari.³⁷Busa nakasabot ang katawhan sa Israel nianang adlawa nga dili tinguha sa hari ang pagpatay kang Abner nga anak ni Ner. ³⁸Miingon ang hari sa iyang mga sulugoon, ''Wala ba kamo masayod nga usa ka prinsipe ug halangdon nga tawo ang nahulog niining adlawa sa Israel? ³⁹Ug naluya ako karong adlawa, bisan tuod dinihogan ako nga hari. Kining mga tawhana, nga mga anak ni Zeruia, labihan ka bangis alang kanako. Hinaot nga si Yahweh ang mobalos sa nagbuhat ug daotan pinaagi sa pagsilot sa iyang pagkadaotan, sumala sa angay kaniya."

4¹Sa dihang nadungog ni Isboset, anak nga lalaki ni Saul, nga namatay na si Abner didto sa Hebron, namuypoy ang iyang mga kamot, ug naguol ang tanang katawhan sa Israel. ²Karon ang anak ni Saul adunay duha ka mga lalaki nga kapitan sa duha ka pundok sa mga kasundalohan. Ang ngalan sa usa mao si Baana ug ang usa si Rekab, mga anak nga lalaki ni Rimon nga Beerotihanon kinsa gikan sa katawhan sa Benjamin (kay ang Beerot giila usab nga kabahin sa Benjamin, ³ug ang mga Beerotihanon mikalagiw ngadto sa Gitaim ug nagpuyo sila didto hangtod karong panahona).⁴Karon si Jonatan, anak nga lalaki ni Saul, adunay anak nga lalaki nga nabakol ang tiil. Lima ka tuig ang iyang panuigon sa dihang ang balita mahitungod kang Saul ug kang Jonatan miabot gikan sa Jezreel. Gipunit siya sa iyang babayeng magbalantay ug midagan palayo. Apan samtang nagdagan siya, nahulog ang anak ni Jonatan ug nabakol. Ang iyang ngalan mao si Mefiboset.⁵Busa ang mga anak nga lalaki ni Rimon nga Beerotihanon, si Rekab ug Baana, milakaw panahon sa udtong tutok ngadto sa balay ni Isboset, samtang nagpahulay siya panahon sa kaudtohon. ⁶Ang babaye nga nagbantay sa pultahan nakatulog samtang nagtahop sa trigo, unya hinayhinay nga naglakaw si Rekab ug Baana nga milabay kaniya. ⁷Busa human sila nakasulod sa balay, giataki nila siya ug gipatay samtang naghigda sa iyang higdaanan didto sa iyang kwarto. Unya gipunggotan nila siyag ulo ug gidala nila kini, mibyahe sila sa kadalanan tibuok gabii ngadto sa Araba.⁸Gidala nila ang ulo ni Isboset kang David didto sa Hebron, ug miingon sila sa hari, "Tan-awa, mao kini ang ulo ni Isboset ang anak nga lalaki ni Saul, nga imong kaaway, nga maoy nagtinguha pagpatay sa imong kinabuhi. Karong adlawa nanimalos si Yahweh alang sa among agalon nga hari batok kang Saul ug sa iyang mga kaliwat." ⁹Gitubag ni David si Rekab ug si Baana nga iyang igsoon, ang mga anak nga lalaki ni Rimon nga Beerotihanon; miingon siya kanila, "Ingon nga buhi si Yahweh, nga maoy nagluwas kanako sa tanang kasamok, ¹⁰sa dihang adunay nag-ingon kanako, 'Tan-awa, patay na si Saul,' naghunahuna siya nga nagdala siya ug maayong balita, gidakop ko siya ug gipatay siya didto sa Siklag. Mao kadto ang ganti nga akong gihatag kaniya sa iyang balita.¹¹Unsa pa kaha, sa dihang mipatay ang daotang mga tawo ug dili sad-an nga tawo sa iyang kaugalingong balay ug sa iyang higdaanan, dili ko ba singlon ang iyang dugo gikan sa inyong kamot, ug papason kamo sa kalibotan?" ¹²Unya gisugo ni David ang batan-ong mga lalaki, ug gipamatay nila sila ug gipamutol ang ilang mga kamot ug tiil ug gipangbitay kini kilid sa ligoanan sa Hebron. Apan gikuha nila ang ulo ni Isboset ug gilubong kini sa lubnganan ni Abner didto sa Hebron.

5¹Unya miadto ang tanang mga tribo sa Israel ngadto kang David sa Hebron ug miingon, "Tan-awa, unod ug bukog mo kami. ²Kaniadto, sa dihang si Saul pa ang naghari kanato, ikaw usab ang nagdumala sa kasundalohan sa Israel. Miingon si Yahweh kanimo, 'Bantayan mo ang akong katawhan sa Israel, ug mahimo kang pangulo sa Israel."'³Busa miadto ang tanang katigulangan sa Israel ngadto sa hari didto sa Hebron, ug naghimo si David ug kasabotan tali kanila sa atubangan ni Yahweh. Gidihogan nila si David ingon nga hari sa tibuok Israel. ⁴Nagpangidaron si David ug 30 sa dihang nagsugod siya sa paghari, ug naghari siya sulod sa 40 ka tuig. ⁵Naghari siya sa Juda didto sa Hebron sulod sa pito ka tuig ug unom ka bulan, ug naghari siya sa Jerusalem sulod sa 33 ka tuig sa tibuok Israel ug Juda.⁶Miadto ang hari ug ang iyang kasundalohan sa Jerusalem aron makigbatok sa mga Jebusihanon, nga mga lumulupyo sa maong yuta. Miingon sila kang David, "Dili kamo makaanhi diri gawas kung talikdan kamo sa mga buta ug bakol. Dili makasulod si David dinhi." ⁷Bisan pa niana, nailog ni David ang kota sa Sion, nga nahimo karong siyudad ni David.⁸Nianang panahona miingon si David, "Kadtong nagsulong sa mga Jebusihanon kinahanglan moagi sa agianan sa tubig aron maapsan ang 'bakol ug ang buta' nga mga kaaway ni David." Maong miingon ang katawhan, "Ang 'buta ug ang bakol' kinahanglan nga dili mosulod sa palasyo." ⁹Busa mipuyo si David sa maong kota ug gitawag kini nga siyudad ni David. Gilig-on niya ang tibuok palibot niini, gikan sa balkonahe hangtod sa sulod. ¹⁰Nahimong gamhanan si David tungod kang Yahweh, ang Dios sa panon, nag-uban kaniya.¹¹Unya nagpadala ug mga mensahero si Hiram nga hari sa Tiro ngadto kang David, ug mga kahoy nga sidro, mga panday, ug mga mason. Nagtukod sila ug balay alang kang David. ¹²Nasayod si David nga gilig-on na siya ni Yahweh ingon nga hari sa Israel, ug nga iyang gibayaw ang iyang gingharian alang sa kaayohan sa iyang katawhan sa Israel.¹³Pagkahuman ug biya ni David sa Hebron ug miadto sa Jerusalem, nagkuha siya ug dugang pang mga kaipon ug mga asawa sa Jerusalem, ug dugang pang mga anak nga lalaki ug babaye ang gipakatawo kaniya. ¹⁴Mao kini ang mga ngalan sa mga anak nga gipakatawo kaniya didto sa Jerusalem: Sammua, Sobab, Natan, Solomon, ¹⁵Ibar, Elisua, Nefeg, Jafia, ¹⁶Elisama, Eliada, ug si Elifelet.¹⁷Karon sa dihang nadunggan sa mga Filistihanon nga gidihogan na si David ingon nga hari sa Israel, migawas silang tanan aron sa pagpangita kaniya. Apan nadunggan kini ni David ug miadto siya sa taguanan. ¹⁸Karon miabot ang mga Filistihanon ug nagkatag sa walog sa Refaim.¹⁹Unya nangayo ug panabang si David kang Yahweh. Miingon siya, "Sulongon ko ba ang mga Filistihanon? Ihatag mo ba ang kadaogan batok kanila?" Miingon si Yahweh kang David, "Sulonga, kay ihatag ko gayod kanimo ang kadaogan batok sa mga Filistihanon." ²⁰Busa misulong si David sa Baal Perazim, ug didto napildi niya sila. Miingon siya, "Mibugwak si Yahweh ngadto sa akong mga kaaway sa akong atubangan sama nga mibugwak ang baha sa tubig." Busa nahimong Baal Perazim ang ngalan niana nga dapit. ²¹Gibilin sa mga Filistihanon ang ilang mga diosdios didto, ug gipangdala kini ni David ug sa iyang mga kasundalohan.²²Unya misaka ug nagkatag na usab ang mga Filistihanon sa walog sa Refaim. ²³Busa nangayo na usab ug tabang si David kang Yahweh, ug miingon si Yahweh kaniya, "Kinahanglan nga dili kamo mosulong sa ilang atubangan, apan palibuti n sila ug sa likoran nila sulonga sila agi sa kakahoyan sa balsamo.²⁴Sa dihang madungog ninyo ang tingog sa pagmartsa pinaagi sa huros sa hangin agi sa tumoy sa kakahoyan sa balsamo, sulong dayon kamo. Buhata kini tungod kay mag-una si Yahweh kaninyo aron sa pagsulong sa kasundalohan sa mga Filistihanon." ²⁵Busa gibuhat kini ni David sumala sa sugo ni Yahweh kaniya. Gipamatay niya ang mga Filistihanon gikan sa Geba padulong sa Gezer.

6¹Karon gitigom ni David pag-usab ang tanang 30, 000 ka piniling kalalakihan sa Israel. ²Mibarog si David ug milakaw uban sa tanang kalalakin-an nga nag-uban kaniya gikan sa Baala sa Juda aron dad-on didto ang arka sa kasabotan sa Dios, nga gitawag pinaagi sa ngalan ni Yahweh sa panon, nga naglingkod sa trono ibabaw sa kerubim.³Gipahimutang nila ang arka sa kasabotan sa Dios sa bag-ong karomata. Gidala nila kini pagawas gikan sa balay ni Abinadab, nga anaa sa bungtod. Si Uza ug si Ahio, ang iyang mga anak nga lalaki, naggiya sa bag-ong karomata. ⁴Gidala nila pagawas ang karomata sa balay ni Abinadab didto sa bungtod uban ang arka sa kasabotan sa Dios nga anaa niini. Naglakaw si Ahio atubangan sa arka. ⁵Unya si David ug ang tanang panimalay sa Israel nagsugod sa pagtugtog ngadto kang Yahweh, nagadayeg pinaagi sa mga instrumento nga kahoy, mga alpa, mga lira, mga tambor, mga marakas ug piyangpiyang.⁶Sa dihang miabot sila sa salog nga giukanan ni Nakon, napandol ang torong baka, ug gituy-od ni Uza ang iyang kamot aron gunitan ang arka sa Dios, ug nakuptan niya kini. ⁷Unya misilaob ang kasuko ni Yahweh batok kang Uza. Ang Dios miataki kaniya didto tungod sa iyang sala. Namatay si Uza didto duol sa arka sa Dios.⁸Nasuko si David kay giataki ni Yahweh si Uza, ug gitawag niya kadtong dapita nga Peres Uza. Gitawag ang maong dapit nga Peres Uza hangtod niining mga adlawa. ⁹Nahadlok si David kang Yahweh nianang adlawa. Miingon siya, "Unsaon man sa pag-anhi sa arka ni Yahweh nganhi kanako?"¹⁰Busa dili buot ni David nga dad-on ang arka ni Yahweh uban kaniya ngadto sa siyudad ni David. Hinuon, gibutang niya kini sa balay ni Obed Edom nga Gitihanon. ¹¹Nagpabilin ang arka ni Yahweh sa balay ni Obed Edom nga Gitihanon sulod sa tulo ka bulan. Busa gipanalanginan siya ni Yahweh ug ang iyang panimalay.¹²Karon gisultihan si Haring David, "Gipanalanginan ni Yahweh ang panimalay ni Obed Edom ug ang tanan nga iyaha tungod sa arka sa Dios." Busa miadto si David ug gikuha ang arka sa Dios gikan sa balay ni Obed Edom ngadto sa siyudad ni David nga adunay kalipay . ¹³Sa dihang ang mga nagdala sa arka ni Yahweh unom na ka lakang ang gilay-on, naghalad siya ug toro ug tambok nga baka.¹⁴Misayaw si David atubangan ni Yahweh sa tibuok niyang kusog; nagsul-ob lamang siya ug lino nga epod. ¹⁵Busa si David ug ang tanang panimalay sa Israel nagdala sa arka ni Yahweh uban ang panagsinggit ug tingog sa mga trumpeta.¹⁶Karon sa pag-abot sa arka ni Yahweh sa siyudad ni David, si Mikal, ang anak nga babaye ni Saul, mitan-aw sa bintana. Nakita niya si Haring David nga naglukso-lukso ug nagsayaw atubangan ni Yahweh. Unya gitamay niya siya sulod sa iyang kasingkasing. ¹⁷Gidala nila sa sulod ang arka ni Yahweh ug gibutang kini sa butanganan niini, sa tunga sa tolda nga gipabarog ni David alang niini. Unya naghalad si David ug mga halad sinunog ug mga halad sa pakigdait sa atubangan ni Yahweh.¹⁸Sa dihang nahuman na si David sa pagsakripisyo sa mga halad nga sinunog ug sa mga halad sa pakigdait, gipanalanginan niya ang tanang tawo sa ngalan ni Yahweh sa panon. ¹⁹Unya giapod-aporan niya ang tanang mga tawo, ang tibuok katawhan sa Israel, ang tanang kalalakihan ug kababayehan, ug tinapay, mga tipik sa karne, ug tinapay nga adunay pasas. Unya mibiya ang tanang tawo; ang matag usa mibalik sa ilang kaugalingong balay.²⁰Unya mibalik si David aron sa pagpanalangin sa iyang pamilya, si Mikal, ang anak nga babaye ni Saul, migawas aron pagsugat kang David ug miingon, "Pagkahalangdon sa hari sa Israel karong adlawa, nga naghubo sa iyang kaugalingon atubangan sa mga mata sa mga ulipong babaye taliwala sa iyang mga sulugoon, sama sa usa ka buang-buang nga tawo nga walay kaulaw sa paghubo sa iyang kaugalingon!"²¹Mitubag si David kang Mikal, "Gibuhat ko kana sa atubangan ni Yahweh, nga nagpili kanako labaw sa imong amahan ug labaw sa tanan niyang pamilya, nga nagtuboy kanako nga pangulo ibabaw sa katawhan ni Yahweh, ibabaw sa Israel. Magmalipayon ako atubangan ni Yahweh! ²²Mas labaw pa akong tinamay kaysa niini, ug mapakaulawan ako sa akong kaugalingong mga mata. Apan pinaagi niining mga ulipong babaye nga imong giingon, mapasidunggan ako." ²³Busa si Mikal, ang anak nga babaye ni Saul, walay anak hangtod sa adlaw sa iyang kamatayon.

7¹Nahitabo kini human nga nagpuyo na ang hari sa iyang balay, ug human siya gihatagan ni Yahweh ug pahulay gikan sa tanang kaaway nga nakapalibot kaniya, ²miingon ang hari kang Natan nga propeta, "Tan-awa, nagpuyo ako sa balay nga sidro, apan ang arka sa Dios anaa nahimutang sa tunga sa tolda."³Unya miingon si Natan ngadto sa hari, "Lakaw, buhata kung unsa ang anaa sa imong kasingkasing, kay si Yahweh uban kanimo." ⁴Apan nianang gabhiona miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Natan ug miingon, ⁵"Lakaw ug sultihi ang akong sulugoon nga si David, 'Mao kini ang giingon ni Yahweh: Magbuhat ka ba ug balay nga papuy-an kanako?⁶Kay wala ako magpuyo sa balay gikan sa adlaw nga gidala ko ang katawhan sa Israel pagawas sa Ehipto hangtod niining mga adlawa; hinuon, nagabalhin-balhin ako sa mga tolda, sa tabernakulo. ⁷Sa tanang dapit kung asa ako mabalhin uban sa tanang katawhan sa Israel, nagsulti ba ako ug bisan unsa sa bisan kinsang mga pangulo sa Israel nga akong gituboy nga mamahimong magbalantay sa akong katawhang Israel, sa pag-ingon, "Nganong wala man ninyo ako buhati ug balay nga sidro?"""⁸Karon, sultihi ang akong sulugoon nga si David, "Mao kini ang giingon ni Yahweh sa panon: 'Gikuha ko ikaw gikan sa sibsibanan, gikan sa pagsunod sa mga karnero, aron mamahimo kang pangulo sa akong katawhang Israel. ⁹Miuban ako kanimo bisan asa ka miadto. Giputol ko ang tanan nimong kaaway sa imong atubangan. Karon himoon kong bantogan ang imong ngalan, sama sa ngalan sa mga bantogan nga mga tawo nga ania sa kalibotan.¹⁰Magtuboy akog dapit alang sa akong katawhang Israel ug ipahiluna ko sila didto, aron magpuyo sila sa ilang kaugalingong dapit ug dili na gayod masamok. Dili na gayod sila daugdaogan sa mga daotang tawo, sama sa ilang gihimo kaniadto, ¹¹sama sa ilang gihimo gikan sa mga adlaw nga gisugo ko ang mga maghuhukom nga mamahimong labaw sa akong katawhang Israel. Ug hatagan ko ikaw ug kapahulayan gikan sa tanan nimong kaaway. Dugang pa, Ako, si Yahweh, nagpahayag kanimo nga himoan ko ikaw ug balay.¹²Kung matuman na ang imong mga adlaw ug maghigda ka na uban sa imong mga amahan, magpabarog ako ug kaliwat sunod kanimo, usa nga mogawas gikan sa imong lawas, ug ipahiluna ko ang iyang gingharian. ¹³Magtukod siya ug balay alang sa akong ngalan, ug ipahiluna ko ang trono sa iyang gingharian hangtod sa kahangtoran. ¹⁴Mamahimo akong amahan kaniya, ug mamahimo ko siyang anak. Sa dihang makasala siya, pantunon ko siya sa sungkod sa mga tawo ug uban sa latos sa mga anak sa kalalakin-an.¹⁵Apan ang akong matinud-anong kasabotan dili mobiya kaniya, sama sa pagkuha ko niini gikan kang Saul, nga akong gikuha sa wala ka pa. ¹⁶Ang imong panimalay ug gingharian mapahimutang hangtod sa hangtod diha kanimo. Ang imong trono magpabilin hangtod sa kahangtoran."" ¹⁷Nakigsulti si Natan kang David ug gisugilon ngadto kaniya kining tanan nga mga pulong, ug gisultihan niya siya mahitungod sa kinatibuk-ang panan-awon.¹⁸Unya miadto ang hari nga si David ug milingkod sa atubangan ni Yahweh ug miingon, "Kinsa ba ako, Yahweh nga Dios, ug unsa man ang akong pamilya nga gidala mo man ako niining tungora? ¹⁹Karon gamay ra kini nga butang sa imong panan-aw, Yahweh nga Ginoo. Nagsulti ka sa panimalay sa imong sulugoon mahitungod sa dakong kasamtangan nga moabot, ug gipakita mo kanako ang umaabot nga mga kaliwatan, Yahweh nga Ginoo! ²⁰Unsa pa man ang akong ikasulti kanimo, David? Nahibaloan mo ang imong sulugoon, Yahweh nga Ginoo.²¹Alang sa imong pulong, ug sa katumanan sa imong kaugalingong tumong, gihimo mo kining dagkong butang ug gipadayag ngadto sa imong sulugoon. ²²Busa bantogan ka, Yahweh nga Ginoo. Tungod kay walay sama kanimo, ug walay laing Dios gawas kanimo, sumala sa nadungog sa among kaugalingong mga dalunggan. ²³Unsa nga nasod nahisama ang imong katawhan sa Israel, ang usa ka nasod sa kalibotan nga imo, Dios, nga giadtoan ug giluwas alang sa imong kaugalingon? Gihimo mo kini aron mamahimo nimo silang kaugalingong katawhan, aron paghimo ug ngalan alang sa imong kaugalingon, ug sa pagbuhat ug dagko ug makahahadlok nga mga buhat alang sa imong yuta. Giabog mo pagawas ang mga nasod ug ang ilang mga dios sa atubangan sa imong katawhan, nga imong giluwas gikan sa Ehipto.²⁴Gipahiluna mo ang Israel isip imong kaugalingong katawhan hangtod sa kahangtoran, ug ikaw, Yahweh, nahimo nilang Dios. ²⁵Busa karon, Yahweh nga Dios, hinaot nga ang imong gihimo nga saad mahitungod sa imong sulugoon ug sa iyang panimalay mapahiluna hangtod sa kahangtoran. Buhata sumala sa imong gisulti. ²⁶Hinaot nga mahimong bantogan ang imong ngalan hangtod sa kahangtoran, aron moingon ang mga tawo, 'Si Yahweh sa panon ang Dios sa Israel,' samtang ang akong balay, David, nga imong sulugoon mapahiluna sa imong atubangan.²⁷Kay ikaw, Yahweh sa panon, ang Dios sa Israel, nagpadayag sa imong sulugoon nga himoan mo siya ug balay. Mao na nga ako, ang imong sulugoon, nakakaplag ug kadasig sa pag-ampo kanimo. ²⁸Karon, Yahweh nga Ginoo, ikaw ang Dios, ug ang imong mga pulong kasaligan, ug gihimo nimo kining maayong saad sa imong sulugoon. ²⁹Busa karon, himoa nga makapahimuot kanimo ang pagpanalangin sa panimalay sa imong sulugoon, aron magpadayon kini hangtod sa kahangtoran sa imong atubangan. Kay ikaw, Yahweh nga Ginoo, nagsulti niining mga butanga, ug uban sa imong panalangin ang panimalay sa imong sulugoon mapanalanginan hangtod sa kahangtoran."

8¹Human niini nahitabo nga gisulong ni David ang mga Filistihanon ug napildi sila, busa nailog ni David ang Metheg Amma nga controlado sa mga Filistihanon.²Unya gipildi usab niya ang Moab ug gipangsukod ang ilang mga kalalakihan pinaagi sa paghigda sa yuta. Gisukod niya sila sa duha ka linya aron patyon, ug ang usa ka linya pagabuhion. Busa ang mga Moabihanon nahimong sulugoon ni David ug nagsugod paghatag kaniyag buhis.³Unya gibuntog ni David si Hadadezer ang anak nga lalaki ni Rehob, ang hari sa Zoba, samtang nagpadulong si Hadadezer aron kuhaon pagbalik ang iyang pagdumala hangtod sa Suba sa Eufrates. ⁴Nailog ni David gikan kaniya ang 1, 700 ka mga karwahi ug 20, 000 ka mga nagbaktas nga sundalo. Gipangpiangan ni David ang tanang mga kabayo sa karwahe, apan naggahin siya gikan kanila para sa usa ka gatos ka mga karwahe.⁵Sa dihang miabot ang mga Arameanhon nga taga-Damasco aron pagtabang kang Hadadezer nga hari sa Zoba, gipamatay ni David ang 22, 000 ka mga Arameanhon nga kalalakin-an. ⁶Unya gibutangan ni David ug mga kampo ang Aram nga sakop sa Damasco, ug nahimo niyang mga sulugoon ang mga Arameanhon ug naghatag kaniyag pasidungog. Gihatagan ug kadaogan ni Yahweh si David bisan asa siya moadto.⁷Gikuha ni David ang mga bulawan nga taming nga anaa sa mga sulugoon ni Hadadezer ug gidala nila kini ngadto sa Jerusalem. ⁸Gikuha usab ni Haring David ang labihan ka daghan nga mga bronsi, gikan sa Beta ug Berotai, nga mga siyudad ni Hadadezer.⁹Sa dihang nakadungog si Tou nga hari sa Hamat, nga napildi ni haring David ang tanang kasundalohan ni Hadadezer, ¹⁰gipadala ni Tou ang iyang anak nga lalaki ni Hadoram ngadto kang Haring David aron sa pagtimbaya ug pagpanalangin kaniya, tungod kay gipildi ni David si Hadadezer, ug tungod kay si Hadadeser nakig-away man batok kang Tuo. Nagdala si Hadoram ngadto kaniya ug mga butang sama sa plata, bulawan, ug mga bronsi.¹¹Gigahin ni Haring David kining mga butanga ngadto kang Yahweh, uban ang mga plata ug bulawan nga gikan sa tanang nasod nga iyang napildi— ¹²gikan sa Aram, Moab, sa katawhan sa Ammon, sa Filistihanon, ug sa Amalek, uban ang tanang mga butang nga inilog ni Hadadezer nga anak nga lalaki ni Rehob, ang hari sa Zoba.¹³Nabantog ang ngalan ni David tungod sa pagpildi niya sa mga Arameanhon didto sa walog sa Asin, uban sa ilang 18, 000 ka mga kalalakin-an. ¹⁴Gibutangan niyag mga harang ang tibuok nga Edom, ug ang tanan nga Edomihanon nahimo niyang sulugoon. Gihatagan ug kadaogan ni Yahweh si David bisan asa siya moadto.¹⁵Naghari si David sa tibuok Israel, ug gipatuman niya ang hustisya ug pagkamatarong sa tibuok niyang katawhan. ¹⁶Si Joab nga anak nga lalaki ni Zeruia mao ang pangulo sa kasundalohan, ug si Jehosapat nga anak nga lalaki ni Ahilud mao ang tiglista. ¹⁷Si Zadok nga anak nga lalaki ni Ahitub ug Ahimelec nga anak nga lalaki ni Abiatar mao ang mga pari, ug si Seraia mao ang screba. ¹⁸Si Benaia nga anak nga lalaki ni Jehoiada mao ang tigpatigayon sa mga Keretihanon ug mga Peletihanon, ug ang mga anak ni David mao ang mga pangulong opisyal.

9¹Miingon si David, "Aduna pa bay nahibilin sa pamilya ni Saul nga mapakitaan nako ug pagkamaayo alang-alang kang Jonatan?" ²Adunay sulugoon sa pamilya ni David nga ginganlan ug Ziba, ug gitawag nila siya paadto kang David. Miingon ang hari kaniya, "Ikaw ba si Ziba?" Mitubag siya, "Oo, sulugoon mo ako."³Busa miingon ang hari, "Aduna pa bay nahibilin sa pamilya ni Saul nga akong mapakitaan sa kamaayo sa Dios?" Mitubag si Ziba sa hari, "Aduna pay anak nga lalaki si Jonatan, nga bakol ang tiil." ⁴Miingon ang hari kaniya, "Asa man siya?" Mitubag si Ziba sa hari, "Tan-awa, anaa siya didto sa sa balay ni Makir nga anak nga lalaki ni Ammiel sa Lo Debar."⁵Unya nagsugo si Haring David sa pagkuha kaniya sa balay ni Makir nga anak nga lalaki ni Ammiel gikan sa Lo Debar. ⁶Busa si Mefiboset nga anak nga lalaki ni Jonatan nga anak nga lalaki ni Saul, miadto kang David ug naghapa sa salog aron sa pagtahod kang David. Miingon si David, "Mefiboset." Mitubag siya, "Tan-awa, sulugoon mo ako!"⁷Miingon si David kaniya, "Ayaw kahadlok, kay sigurado gayod nga pakitaan ko ikaw ug maayo tungod ug alang sa imong amahan nga si Jonatan, ug ibalik ko kanimo ang tanang yuta sa imong apohan nga si Saul, ug kanunay ka nga magakaon sa akong lamesa." ⁸Miyukbo si Mefiboset ug miingon, "Unsa man diay ang imong sulugoon, nga pakitaan mo sa kaluoy nga sama sa usa ka patay nga iro?"⁹Unya gitawag sa hari si Ziba, ang sulugoon ni Saul, ug miingon kaniya, "Ang tanang gipanag-iya ni Saul ug sa iyang pamilya akong ihatag sa apo sa imong agalon. ¹⁰Ikaw, ang imong mga anak nga lalaki, ug ang imong mga sulugoon kinahanglan nga mag-uma sa yuta alang kaniya ug kinahanglan nga anihon ninyo ang tanom aron nga adunay pagkaon ang apo sa imong agalon. Alang kang Mefiboset, nga apo sa imong agalon, kinahanglan nga dinhi siya magkaon sa akong lamesa." Karon si Ziba adunay napulo ug lima ka anak nga lalaki ug baynte ka mga sulugoon.¹¹Unya miingon si Ziba sa hari, "Ang imong sulugoon magabuhat sa tanan nga gisugo sa akong agalon nga hari." Midugang ang hari, "Alang kang Mefiboset magakaon siya sa akong lamesa, ingon nga usa sa mga anak nga lalaki sa hari." ¹²Adunay batan-ong anak nga lalaki si Mefiboset nga ginganlan ug Mica. Ug ang tanan nga nagpuyo sa balay ni Ziba nahimong mga sulugoon ni Mefiboset. ¹³Busa nagpuyo si Mefiboset didto sa Jerusalem, ug kanunay siyang nagkaon sa lamesa sa hari, bisan ug bakol na ang duha niya ka tiil.

10¹Nahitabo kini human nga namatay ang hari sa katawhan sa Ammon, ug si Hanun nga iyang anak nga lalaki nahimong hari puli kaniya. ²Miingon si David, "Magpakita ako ug pagkamaayo ngadto kang Hanun nga anak nga lalaki ni Nahas, ingon nga nagpakita ug kaayo ang iyang amahan kanako." Busa nagpadala si David ug iyang mga sulugoon aron sa paghupay kang Hanun kabahin sa iyang amahan. Misulod ang iyang mga sulugoon sa yuta sa katawhan sa Ammon. ³Apan miingon ang mga pangulo sa katawhan sa Ammon ngadto kang Hanun nga ilang agalon, "Naghunahuna ka ba nga gitahod ni David ang imong amahan tungod kay nagpadala siya ug mga tawo aron sa paghupay kanimo? Wala ba gipadala ni David ang iyang mga sulugoon aron sa pagtan-aw sa siyudad ug sa pagpaniid niini, aron sa pag-buntog niini?"⁴Busa gikuha ni Hanun ang mga sulugoon ni David, ug gikiskisan ang katunga sa ilang mga balbas, ug giputlan ang ilang mga bisti kutob sa ilang mga lubot, ug gipalakaw sila. ⁵Sa dihang gisugilon nila kini kang David, nagsugo siya ug tawo nga mosugat kanila, tungod kay naulaw pag-ayo ang mga tawo. Miingon ang hari, "Pabilin kamo sa Jerico hangtod nga motaas pagbalik ang inyong mga balbas, unya balik kamo dinhi."⁶Sa dihang nakita sa katawhan sa Ammon nga nahimo silang baho kang David, nagpadala ang katawhan sa Ammon ug mga mensahero ug gisuholan ang mga Arameanhon sa Bet Rehob ug Soba, 20, 000 ka mga nagtiniil nga mga sundalo, ug ang hari sa Maaca uban sa 1000 ka mga kalalakihan, ug ang mga lalaki sa Tob uban sa 12, 000 ka mga kalalakin-an. ⁷Sa dihang nadungog kini ni David, gipadala niya si Joab ug ang tanang kasundalohan. ⁸Migawas ang mga Ammonihanon ug naglinya alang sa pagpakiggubat diha sa ganghaan sa ilang siyudad, samtang ang mga Arameanhon sa Soba ug sa Rehob, ug ang mga lalaki sa Tob ug Maaca, nagtindog sa hawan nga dapit.⁹Sa dihang nakita ni Joab nga naglinya sila sa iyang atubangan ug sa iyang likod, gipamili niya ang pinaka maayong mga manggugubat ug gihan-ay sila batok sa mga Arameanhon. ¹⁰Ug alang sa nahibiling kasundalohan, gihatag niya ang pagdumala ngadto kang Abisai nga iyang igsoon, ug iya silang gipalinya alang sa gubat batok sa kasundalohan sa Ammon.¹¹Miingon si Joab, "Kung lig-on ra kaayo ang Arameanhon alang kanako, ikaw Abisai, kinahanglan moluwas kanako. Apan kung mas lig-on alang kanimo ang kasundalohan sa Ammonihanon, moabot ako ug luwason ta ka. ¹²Pagmalig-on, ug atong ipakita nga lig-on kita alang sa atong katawhan ug alang sa mga siyudad sa atong Dios, kay buhaton ni Yahweh kung unsay maayo sa iyang katuyoan."¹³Busa misulong si Joab ug ang iyang mga kasundalohan sa mga Arameanhon, nga napugos ug sibog batok sa kasundalohan sa Israel. ¹⁴Sa dihang nakita sa kasundalohan sa Ammon nga nanagan ang mga Arameanhon, misibog usab sila batok kang Abisai ug mibalik sa siyudad. Unya mibalik si Joab gikan sa katawhan sa Ammon ug mipauli sa Jerusalem.¹⁵Ug sa dihang nakita sa mga Arameanhon nga mapildi na sila sa Israel, nagtapok sila pag-usab. ¹⁶Unya gipatawag ni Hadareser ang kasundalohan sa Aramean nga atua sa tabok sa Suba sa Eufrates. Miabot sila sa Helam kauban si Sobak, nag-una kanila ang pangulo sa mga kasundalohan ni Hadareser.¹⁷Sa dihang gisuginlan si David niini, gitigom niya ang tanang Israelita, tabok sa Jordan, ug miabot sa Helam. Ang mga Arameanhon naghan-ay sa ilang mga kaugalingon alang sa pagpakiggubat batok kang David ug nakig-away kaniya. ¹⁸Milayas ang mga Arameanhon batok sa Israel. Nakapatay si David ug 700 ka mga Arameanhong kasundalohan nga nagsakay sa mga karwahe ug 40, 000 ka mga sundalo nga nagkabayo. Nasamdan si Sobak ang pangulo sa ilang mga kasundalohan ug namatay didto. ¹⁹Sa dihang nakita sa tanang mga hari nga sulugoon ni Hadareser nga napildi sila sa Israel, nakighigala sila sa Israel ug nagpadumala kanila. Busa mahadlok na gayod ang Arameanhon sa pagtabang sa katawhan sa Ammon.

11¹Nahitabo kini panahon sa tingpamulak, sa panahon nga ang mga hari moadto sa gubat, nga gipadala ni David si Joab, ang iyang mga sulugoon, ug ang tanang kasundalohan sa Israel. Giguba nila ang kasundalohan sa Ammon ug gilibotan ang Rabba. Apan nagpabilin si David sa Jerusalem.²Busa miabot ang usa ka kagabhion nga mibangon si David gikan sa iyang higdaanan ug naglakawlakaw sa atop sa iyang palasyo. Gikan didto nakakita siya ug babaye nga naligo, ug maanyag kaayo nga lantawon ang maong babaye. ³Busa nagsugo si David ug tawo aron mangutana kung kinsa ang nakaila sa maong babaye. Adunay miingon, "Dili ba si Batseba man kini, ang anak nga babaye ni Eliam, ug dili ba siya man ang asawa ni Uria nga Hitihanon?"⁴Nagpadala ug mga mensahero si David sa pagkuha kaniya; miadto siya kaniya, ug nakigdulog siya kaniya (tungod kay mao palay paghinlo niya sa iyang kaugalingon gikan sa pagregla). Unya mibalik siya sa iyang balay. ⁵nagbuntis ang babaye, ug nagsugo siya ngadto kang David sa pagsulti; nga nag-ingon, "buntis ako."⁶Unya nagpadala si David ngadto kang Joab ug nag-ingon, "Ipadala kanako si Uria nga Hitihanon." Busa gipadala ni Joab si Uria kang David. ⁷Sa pag-abot ni Uria, nangutana si David kaniya mahitungod sa kahimtang ni Joab, unsa na ang kahimtang sa kasundalohan, ug kung unsa na usab ang kahimtang sa pakiggubat. ⁸Miingon si David kang Uria, "Lugsong sa imong balay ug hugasi ang imong mga tiil." Busa mibiya si Uria sa palasyo sa hari, ug sa pagbiya ni Uria sa palasyo nagpadala ang hari ug gasa kang Uria human siya mibiya.⁹Apan natulog hinoon si Uria sa pultahan sa palasyo sa hari uban ang tanan nga mga sulugoon sa iyang agalon, ug wala siya milugsong sa iyang balay. ¹⁰Sa dihang gisultihan nila si David, "Wala nilugsong si Uria sa iyang balay," Miingon si David kang Uria, "Dili ba gikan ka man sa panaw? Nganong wala ka man milugsong sa imong balay?" ¹¹Mitubag si Uria kang David, "Ang Arka, ug ang Israel ug ang Juda nagpuyo didto sa mga tolda, ug ang akong agalon nga si Joab ug ang mga sulugoon sa akong agalon anaa sa kampo sa hawan nga dapit. Unsaon ko man pag-adto sa akong balay aron sa pagkaon ug pag-inom ug pagdulog sa akong asawa? Ingon nga buhi ka, dili ko kini buhaton."¹²Busa miingon si David kang Uria, "Pabilin usa dinhi karong adlawa, ug ugma ko na ikaw palakwon." Busa nagpabilin si Uria sa Jerusalem nianang adlawa ug sa sunod pa nga adlaw. ¹³Sa dihang gipatawag siya ni David, mikaon siya ug miinom uban kaniya, ug gihubog siya ni David. Sa pagkagabii natulog si Uria sa iyang higdaanan uban ang mga sulugoon sa iyang agalon; wala siya milugsong sa iyang balay.¹⁴Busa sa pagkabuntag nagpadala ug sulat si David kang Joab, ug gipadala kini pinaagi kang Uria. ¹⁵Nagsulat si David ug sulat nga nag-ingon, "Ibutang si Uria sa atubangan sa labing grabe nga bahin sa gubat, ug biyai siya aron maigo siya ug mamatay."¹⁶Busa samtang gilantaw ni Joab ang linya sa mga kasundalohan libot sa siyudad, gibutang niya si Uria sa dapit diin nahibaloan niya nga didto makig-away ang labing kusgan nga mga sundalo. ¹⁷Sa dihang migawas ang mga kalalakin-an sa siyudad ug nakiggubat batok sa kasundalohan ni Joab, nalaglag ang pipila sa mga kasundalohan ni David, ug si Uria nga Hitihanon namatay usab didto.¹⁸Sa dihang nagpadala si Joab ug sulat kang David mahitungod sa gubat, ¹⁹gisugo niya ang mensahero, nga nag-ingon, "Sa dihang mahuman ka na sa pagsulti sa tanang mga butang mahitungod sa gubat ngadto sa hari, ²⁰tingali ug masuko ang hari, ug mosulti siya kanimo, 'Nganong nagpaduol man kamo pag-ayo sa siyudad sa pakig-away? Wala ba kamo nasayod nga panaon nila kamo gikan sa pader?²¹Kinsa man ang mipatay kang Abimelek ang anak nga lalaki ni Jerubeset? Dili ba gihulogan man siyag dako nga galingang bato sa usa ka babaye gikan sa pader, mao nga namatay siya sa Tebez? Nganong nagpaduol man kamo pag-ayo sa pader?' Unya kinahanglan nga tubagon mo siya, 'Patay na usab ang imong sulugoon nga si Uria nga Hitihanon.'"²²Busa mibiya ang mensahero ug miadto kang David ug gisulti ang tanan nga gisugo kaniya. ²³Unya ang mensahero miingon kang David, "Mas kusgan ang kaaway kay kanamo sa permiro; migawas sila ngadto kanamo sa kapatagan, apan napaatras namo sila pabalik sa ganghaan.²⁴Ug gipamana sa ilang tigpamana ang imong mga kasundalohan gikan sa pader, ug pipila sa sulugoon sa hari ang namatay, ug ang imong sulugoon nga si Uria nga usa ka Hitihanon namatay usab." ²⁵Unya miingon si David sa mensahero, "Sultihi si Joab niini, "Ayaw tugoti kini nga makapaguol kanimo, kay ang espada magalamoy sa usa ingon man sa uban. Kusgi pa sa hilabihan ang imong pakiggubat batok sa siyudad, ug buntuga kini.' ug dasiga siya."²⁶Busa sa dihang nadunggan sa asawa ni Uria nga patay na si Uria nga iyang bana, nagbangutan siya pag-ayo alang sa iyang bana. ²⁷Ug sa dihang milabay na ang iyang pagsubo, gipakuha siya ni David ug gidala sa palasyo, ug giasawa niya siya ug nanganak ug batang lalaki. Apan wala nakapahimuot kang Yahweh ang gibuhat ni David.

12¹Unya gipadala ni Yahweh si Natan ngadto kang David. Miadto siya kaniya ug miingon, "Adunay duha ka tawo sa siyudad. Ang usa ka tawo dato ang usa ka kabos. ²Ang dato adunay daghang panon sa karnero ug baka, ³apan ang tawong kabos walay gayoy gipanag-iya gawas sa baye nga karnero, diin iya kining gipalit, gipakaon, ug gibuhi. Midako kini uban kaniya ug uban sa iyang mga anak. Nakigsalo kaniya ang karnero ug miinom sa iyang kaugalingong kupa, ug natulog kini sa iyang mga bukton sama sa iyang anak nga babaye.⁴Usa ka adlaw niana adunay miabot nga bisita sa tawong dato, apan ang dato dili gusto nga mokuha gikan sa iyang kaugalingong panon sa mga karnero ug baka aron sa pag-andam ug pagkaon sa iyang bisita. Hinuon, gikuha niya ang karnero sa tawong kabos ug giluto kini alang sa iyang bisita." ⁵Nasuko pag-ayo si David batok sa tawong dato, ug napungot siya kang Natan, "Ingon nga si Yahweh buhi, ang tawo nga nagbuhat niini angay nga mamatay. ⁶Kinahanglan nga bayaran niya ang karnero sa upat ka pilo tungod kay gibuhat niya kini, ug tungod kay wala siyay kaluoy ngadto sa tawong kabos."⁷Unya miingon si Natan kang David, "Ikaw kadtong tawhana! Si Yahweh, Ang Dios sa Israel nag-ingon, 'Gidihogan ko ikaw isip hari sa Israel, ug giluwas ko ikaw gikan sa kamot ni Saul. ⁸Gihatag ko kanimo ang panimalay sa imong agalon, ug ang mga asawa sa imong agalon diha si imong mga bukton. Gihatag ko usab kanimo ang panimalay sa Israel ug sa Juda. Apan kung gamay ra kaayo kana, hatagan ko pa ikaw ug daghan pang mga butang isip dugang.⁹Busa nganong gisupak mo man ang mga sugo ni Yahweh, ug nagbuhat ka ug daotan sa iyang panan-aw? Gipatay mo si Urias nga Hitihanon pinaagi sa espada ug gikuha mo ang iyang asawa aron mahimo nimong kaugalingong asawa. Gipatay nimo siya pinaagi sa espada sa mga kasundalohan sa Ammon. ¹⁰Busa karon dili mobiya ang espada sa imong panimalay, tungod kay misupak ka kanako ug gikuha nimo ang asawa ni Urias nga Hitihanon ingon nga imong asawa.'¹¹Miingon si Yahweh, 'Tan-awa, ipahamtang ko ang kadaot batok kanimo gikan sa imong kaugalingong panimalay. Atubangan sa imong kaugalingong mga mata, kuhaon ko ang imong mga asawa ug ihatag ngadto sa imong silingan, ug makigdulog siya sa imong mga asawa sa adlawng dako. ¹²Kay gibuhat mo ang sala sa tago, apan buhaton ko kining tanan sa atubangan sa tibuok Israel, sa adlaw." ¹³Unya miingon si David ngadto kang Natan, "Nakasala ako batok kang Yahweh." Mitubag si Natan ngadto kang David, "Gipasaylo usab ni Yahweh ang imong sala. Dili ka pagapatyon.¹⁴Hinuon, tungod niining imong gibuhat gitamay mo si Yahweh, mamatay gayod ang bata nga gipakatawo gikan kanimo." ¹⁵Unya mibiya si Natan ug mipauli sa iyang balay. Gipahamtangan ni Yahweh ang anak ni David nga gipanganak sa asawa ni Urias, ug nasakit kini pag-ayo.¹⁶Si David naghangyo sa Dios alang sa bata nga lalaki. Nagpuasa si David ug misulod sa iyang lawak ug tibuok gabii naghigda sa salog . ¹⁷Ang mga kadagkoan sa iyang balay nagtindog tupad niya, aron patindogon siya gikan sa salog, apan wala siya mobangon, ug wala siya mokaon uban kanila. ¹⁸Nahitabo sa ikapito nga adlaw namatay ang bata. Nangahadlok ang mga sulugoon ni David sa pagsulti kaniya nga patay na ang bata, kay nag-ingon sila, "Tan-awa, sa dihang buhi pa ang bata nakigsulti kita kaniya, ug wala siya mamati kanato. Tingali ug unsa ang iyang buhaton sa iyang kaugalingon kung isulti nato kaniya nga patay na ang bata?!"¹⁹Apan sa dihang nakita ni David nga naghinagawhaway ang iyang mga sulugoon, nasabtan ni David nga patay na ang bata. Miingon siya sa iyang mga sulugoon, "Patay na ba ang bata?" Mitubag sila, "Patay na ang bata." ²⁰Unya mitindog si David gikan sa salog ug naligo, gidihogan niya ang iyang kaugalingon, ug nag-ilis sa iyang bisti. Miadto siya sa tabernakulo ni Yahweh ug nagsimba didto, ug unya mibalik siya sa iyang kaugalingong palasyo. Sa dihang nangayo siya ug pagkaon, giandaman nila siya, ug mikaon siya.²¹Unya miingon ang iyang mga sulugoon, "Nganong gibuhat mo man kini? Nagpuasa ka ug naghilak alang sa bata samtang buhi pa siya, apan sa namatay na ang bata, mitindog ka ug mikaon." ²²Mitubag si David, "Nagpuasa ako ug mihilak samtang buhi pa ang bata. Miingon ako, 'Kinsa may nakahibalo nga tingali ug kaluy-an ako ni Yahweh, ug buhion niya ang bata?' ²³Apan karon patay na siya, busa nganong magpuasa paman ako? Mabuhi ko pa ba siya pag-usab? Moadto ako kaniya, apan dili na siya mobalik pa kanako."²⁴Gihupay ni David si Batseba nga iyang asawa, ug miadto kaniya si David ug nakigdulog kaniya. Human niini nanganak siya ug batang lalaki, ug ginganlag Solomon ang bata. Gihigugma siya ni Yahweh ²⁵ug nagpadala siya ug pulong pinaagi kang Natan nga propeta aron nga nganlan siya ug Jedidia, tungod kay gihigugma siya ni Yahweh.²⁶Karon nakig-away si Joab batok sa Rabba ang Ammonhanon, ug nailog niya ang harianong siyudad . ²⁷Busa nagpadala ug mga mensahero si Joab ngadto kang David ug miingon, 'Nakig-away ako batok sa Rabba, ug nailog ko ang tinubdan sa tubig sa maong siyudad. ²⁸Karon tigoma ang nahibiling mga kasundalohan ug pagkampo batok niining siyudara ug kuhaa kini, tungod kay kung ako ang makailog niini nga siyudad, ipanganlan kini sunod kanako."²⁹Busa gitigom ni David ang tibuok kasundalohan ug miadto sa Rabba; nakig-away siya sa maong siyudad ug nailog niya kini. ³⁰Gikuha ni David ang korona nga anaa sa ulo sa hari--nagtimbang kini ug usa ka talento nga bulawan, ug adunay bililhong bato niini. Gibutang ang korona sa ulo ni David. Unya gidala niya ang mga inilog sa maong siyudad nga hilabihan kadaghan.³¹Gidala pagawas ni David ang mga katawhan nga anaa sa maong siyudad ug gipugos sila sa pagtrabaho gamit ang mga gabas, puthaw nga mga piko, ug mga atsa; gipabuhat usab niya sila ug mga tisa. Gipugos ni David sa pagtrabaho ang tanang katawhan sa siyudad sa Ammon. Unya mibalik si David uban ang iyang mga kasundalohan didto sa Jerusalem.

13¹Nahitabo kini human nga si Amnon nga anak nga lalaki ni David, naibog pag-ayo sa maanyag niyang igsoon sa amahan nga si Tamar, nga igsoon ni Absalom, usa sa mga anak nga lalaki ni David. ²Si Amnon nasakitan pag ayo hinungdan nga nasakit siya tungod sa iyang igsoon sa amahan nga si Tamar. Usa siya ka ulay, ug imposible alang kang Amnon ang pagbuhat ug bisan unsa ngadto kaniya.³Apan adunay higala si Amnon nga ginganlag Jehonadab anak nga lalaki ni Shemeya, nga igsoon ni David. Si Jehonadab limbongan kaayo nga tawo. ⁴Miingon si Jehonadab kang Amnon, "Ngano man, ang anak sa hari, nagmagul-anon sa matag buntag? Dili ka ba mosulti kanako?" Busa mitubag si Amnon kaniya, "Nahigugma ako kang Tamar, ang igsoon ni Absalom nga akong igsoon sa amahan."⁵Ug miingon si Jehonadab ngadto kaniya, "Higda sa imong higdaanan ug pagpakaaron-ingnon nga nasakit. Sa dihang moduaw ang imong amahan kanimo, hangyoa siya, 'Mamahimo mo ba nga ipadala ang akong igsoon nga babaye nga si Tamar aron maghatag ug pagkaon ug magluto niini sa akong atubangan, aron nga makita ko kini ug makakaon gikan sa iyang kamot?"" ⁶Busa mihigda si Amnon ug nagpakaaron-ingnon nga nasakit. Sa dihang miadto ang hari sa pagtan-aw kaniya, miingon si Amnon sa hari, "Palihog ipadala ang akong igsoon nga si Tamar sa paghimo ug makaon alang sa akong sakit diri sa akong atubangan aron makakaon ako gikan sa iyang kamot."⁷Si David nagsugo ngadto kang Tamar sa iyang Palasyo, nga nag-ingon, "Adto karon sa balay sa imong igsoon nga lalaki nga si Amnon ug pag-andam ug pagkaon alang kaniya." ⁸Busa miadto si Tamar sa balay sa iyang igsoon nga lalaki nga si Amnon kung asa siya naghigda. Nagkuha siya ug minasa nga harina ug gihulma nga pan sa iyang atubangan, ug unya giluto niya kini. ⁹Gikuha niya ang kaha ug gihatag ang pan ngadto kaniya, apan nagdumili siya sa pagkaon. Unya miingon si Amnon sa uban nga anaa, "Pagawsa ang matag-usa, palayo kanako." Busa ang matag-usa mipahawa sa iyang atubangan.¹⁰Busa miingon si Amnon kang Tamar, "Dad-a ang pagkaon sa akong kwarto aron makakaon ako gikan sa imong kamot." Busa gidala ni Tamar ang pan nga iyang gihimo, ug gidala kini sa kwarto sa iyang igsoon nga si Amnon. ¹¹Sa dihang nadala na niya ang pagkaon ngadto kaniya, gikuptan niya ang iyang kamot ug giingnan siya, "Dali, dulog uban kanako, akong igsoon." ¹²Mitubag siya kaniya, "Dili, akong igsoon, ayaw ako pugsa, kay walay sama niini nga angay himoon sa Israel. Ayaw himoa kining makalilisang nga butang!¹³Unsaon ko man pagwagtang sa akong kaulaw? Unya ikaw? Mahimo kang sama sa usa ka buangbuang sa tibuok Israel! Karon palihog, pakigsulti sa hari, tungod kay dili niya ako ihikaw kanimo." ¹⁴Bisan pa niana wala maminaw si Amnon kaniya. Tungod kay mas kusgan man siya kay kang Tamar, nalupigan niya siya ug nakigdulog siya kaniya.¹⁵Unya nasuko si Amnon ni Tamar sa hilabihan nga kasuko. Ang iyang kasuko mas labaw pa sa iyang paghandom kaniya. Miingon si Amnon kaniya, "Barog ug lakaw." ¹⁶Apan mitubag siya kaniya, "Dili! Tungod kay kining dakong kadaotan nga pagpalakaw nimo kanako mas labi pang daotan sa imong gibuhat kanako!" Apan wala maminaw si Amnon kaniya. ¹⁷Hinuon, gitawag niya ang iyang kaugalingong sulugoon ug giingnan, "Dad-a kining bayhana palayo kanako, ug trangkahi ang pultahan pagkahuman."¹⁸Unya gidala siya sa iyang sulugoon ug gitrangkahan ang pultahan pagkahuman. Nagsul-ob si Tamar ug bisti nga adunay mga dayandayan tungod kay ang mga anak sa hari nga ulay magbisti man niana nga pamaagi. ¹⁹Nagbutang ug abo si Tamar sa iyang ulo ug gigisi niya ang iyang bisti. Gibutang niya ang iyang kamot sa iyang ulo ug milakaw palayo, mihilak ug kusog samtang nagpalayo siya.²⁰Si Absalom nga iyang igsoon miingon kaniya, "Didto ka ba uban ni Amnon nga imong igsoon? Apan karon paghilom lang, akong igsoon. Imo siyang igsoon. Ayaw pagbaton niining butanga sa imong kasingkasing." Busa nagpabilin si Tamar nga nag-inusara sa balay ni Absalom nga iyang igsoon. ²¹Apan sa dihang nadunggan ni Haring David kining mga butanga, nasuko siya pag-ayo. ²²Walay gisulti si Absalom ngadto kang Amnon, kay nasilag si Absalom kaniya tungod sa iyang gibuhat ug pagpakaulaw sa iyang igsoon nga si Tamar.²³Nahitabo kini human sa duha ka tuig nga si Absalom nagkuha ug magtupi sa mga karnero sa Baal Hasor, nga duol sa Efraim, ug gidapit ni Absalom ang tanang mga anak sa hari sa pagbisita didto. ²⁴Miadto si Absalom sa hari ug miingon, "Tan-awa karon, ang imong sulugoon magpatupi sa iyang mga karnero. Palihog, hinaot nga ang hari ug ang iyang mga sulugoon mouban kanako, nga imong sulugoon."²⁵Ang hari mitubag kang Absalom, "Dili, akong anak, ang tanan kanamo dili kinahanglan nga moadto kay makapabug-at lamang kami kanimo." Gihangyo ni Absalom ang hari, apan dili siya moadto, hinuon gipanalanginan niya si Absalom. ²⁶Unya miingon si Absalom, "Kung dili, palihog itugot ang akong igsoon nga si Amnon mouban kanamo." Busa ang hari miingon kaniya, "Nganong kinahanglan man nga mouban si Amnon kanimo?"²⁷Gipugos si Absalom si David, busa gitugotan niya si Amnon ug ang tanang mga anak nga lalaki sa hari sa pag-uban kaniya. ²⁸Gisugo ni Absalom ang iyang mga sulugoon sa pag-ingon, "Paminaw pag-ayo. Sa dihang magsugod si Amnon ug kahubog sa bino, ug kung moingon ako kaninyo, 'Atakiha si Amnon,' patya dayon siya. Ayaw kahadlok. Dili ba ako man ang nagsugo kaninyo? Pagmalig-on ug pagmaisog." ²⁹Busa gibuhat sa mga sulugoon ni Absalom ngadto kang Amnon sumala sa iyang gisugo kanila. Unya nanindog ang tanang mga anak nga lalaki sa hari, ug ang matag usa ka lalaki misakay sa ilang mula ug milayas.³⁰Busa nahitabo kini, samtang anaa pa sila sa dalan, ang balita miabot kang David nga nag-ingon, "Gipamatay ni Absalom ang tanang mga anak nga lalaki sa hari, ug walay usa kanila nga nahibilin." ³¹Mibarog ang hari ug gigisi niya ang iyang bisti, ug mihapa sa salog; nagbarog ang tanan niyang sulugoon uban sa gisi nga bisti.³²Si Jehonadab nga anak nga lalaki ni Shama, nga igsoon ni David, mitubag ug miingon, "Hinaot nga dili motuo ang akong agalon nga ilang gipamatay ang tanang batan-ong lalaki nga mao ang mga anak sa hari, kay si Amnon lamang ang namatay. Giplano na kining daan ni Absalom sukad pa sa adlaw nga gipanamastamasan ni Amnon ang iyang igsoon nga si Tamar. ³³Busa hinaot nga dili magbaton niining balita sa iyang kasingkasing ang akong agalon nga hari, sa pagtuo nga ang tanang mga anak sa hari gipamatay, kay si Amnon lang ang patay."³⁴Milayas si Absalom. Ang sulugoon nga nagpabiling nagbantay mihangad sa iyang mata ug nakita niya ang daghang mga tawo nga nagpadulong sa dalan nga anaa sa kabungtorang dapit sa kasadpan. ³⁵Unya miingon si Jehonadab ngadto sa hari, "Tan-awa, nagpadulong ang mga anak nga lalaki sa hari. Sama kini sa giingon sa imong sulugoon." ³⁶Busa sa pagkahuman gayod niya ug sulti, miabot ang mga anak nga lalaki sa hari ug gipatugbaw ang ilang mga tingog ug nanghilak. Mapait usab nga mihilak ang hari ug ang iyang mga sulugoon.³⁷Apan si Absalom milayas ug miadto kang Talmai nga anak nga lalaki ni Ammihud, nga hari sa Gesur. Nagbangotan si David sa matag adlaw alang sa iyang anak. ³⁸Busa milayas si Absalom ug miadto sa Gesur, diin nagpuyo siya sa tulo ka tuig. ³⁹Ang hunahuna ni Haring David naghandom nga moadto aron makita si Absalom, kay nahupay na man siya mahitungod kang Amnon ug sa iyang kamatayon.

14¹Karon si Joab nga anak ni Zeruia nasayod nga nagtinguha ang kasingkasing sa hari nga makita si Absalom. ²Busa nagpadala ug mensahe si Joab ngadto sa Tikoa nga paadtoon kaniya ang usa ka maalamong babaye. Miingon siya kaniya, "Palihog pagpakaarong-ingnon nga ikaw nagsubo ug magbisti ka ug pangsubo nga bisti. Palihog ayaw dihogi ug lana ang imong kaugalingon, apan magpakasama sa usa ka babayeng nagsubo sa dugay nga panahon alang sa namatay. ³Unya adto sa hari ug sultihi siya mahitungod sa akong ihulagway kanimo." Busa gisulti ni Joab kaniya ang mga pulong nga isulti niya ngadto sa hari.⁴Sa dihang ang babaye gikan sa Tekoa nakigsulti sa hari, mihapa siya sa yuta ug miingon, "Tabangi ako, hari." ⁵Ang hari miingon kaniya, "Unsa may problema?" Mitubag siya, "Ang tinuod usa ako ka biyuda, ug ang akong bana patay na. ⁶Ako, nga imong sulugoon, adunay duha ka mga anak nga lalaki, ug nag-away sila didto sa uma, ug walay makaulang kanila. Ang usa mibunal sa usa ug namatay kini.⁷Ug karon ang tibuok nga banay nakigbatok sa imong sulugoon, ug miingon sila, 'Itugyan ang lalaki nga nagbunal sa iyang igsoon, aron kapahamtangan ta siyag kamatayon, ingon nga bayad sa kinabuhi sa iyang igsoon nga iyang gipatay.' Aron dugmokon usab nila ang manununod. Palongon usab nila ang nagdilaab nga baga nga nahibilin kanako, wala silay ibilin alang sa akong bana bisan ngalan o kaliwat dinhi sa kalibotan."⁸Busa miingon ang hari sa babaye, "Pauli sa imong balay, ug magsugo ako ug tawo nga mobuhat niini alang kanimo." ⁹Ang babaye nga taga-Tekoa mitubag sa hari, "Akong agalong hari, unta ang sala maana kanako ug sa pamilya sa akong amahan. Walay sala ang hari ug ang iyang trono."¹⁰Mitubag ang hari, "Bisan kinsa kadtong nagsultig bisan unsa kanimo, dad-a siya kanako, ug dili na gayod siya makatandog kanimo." ¹¹Unya miingon siya, "Palihog, hinaot nga hinumduman sa hari si Yahweh nga imong Dios, aron nga ang tigpanimalos sa dugo dili makalaglag ni bisan kinsa, aron nga dili nila laglagon ang akong anak nga lalaki." Mitubag ang hari, "Ingon nga buhi si Yahweh, walay bisan usa nga buhok sa imong anak nga lalaki nga mahulog sa yuta."¹²Unya miingon ang babaye, "Palihog tugoti ang imong sulugoon sa pagsulti ug dugang nga pulong sa akong agalong hari." Miingon siya, "Pagsulti." ¹³Busa miingon ang babaye, "Nganong gibuhat mo man kining butanga batok sa katawhan sa Dios? Kay sa pagsulti niining butanga, ang hari mahimong sama sa tawo nga sad-an, tungod kay wala man niya gipabalik ang iyang anak nga lalaki nga gipapahawa . ¹⁴Kay mangamatay man kitang tanan, ug mahisama kita sa tubig nga mayabo sa yuta, nga dili na matigom pag-usab. Apan ang Dios dili mobawi sa kinabuhi; hinuon, mangita siyag paagi alang niadtong gipapahawa aron mapasig-uli.¹⁵Unya karon, sa pagkakita nga miabot ako sa pag-istorya niining mga butanga sa akong agalong hari, tungod kini kay ang katawhan naghimo kanako nga mahadlok. Busa ang imong sulugoon miingon sa iyang kaugalingon, 'Makigsulti na ako karon sa hari. Tingali ug buhaton sa hari ang hangyo sa iyang sulugoon. ¹⁶Tungod kay maminaw kanako ang hari, sa tuyo nga ihatag ang iyang sulugoon gawas sa kamot sa tawo nga molaglag kanako ug sa akong anak, gawas sa panulondon nga gihatag sa Dios kanato.' ¹⁷Unya nag-ampo ang imong sulugoon, 'Yahweh, palihog tugoti nga ang pulong sa akong agalong hari mohatag kanako ug kahupayan, ingon nga anghel sa Dios, mao usab ang akong agalong hari sa pagsulti ug maayo gikan sa daotan.' Hinaot nga magauban kanimo si Yahweh nga imong Dios."¹⁸Unya mitubag ang hari ug miingon ngadto sa babaye, "Palihog ayaw itago kanako ang tanan nga akong ipangutana kanimo." Ang babaye mitubag, "Sulti akong agalong hari." ¹⁹Mitubag ang hari, "Dili ba uban kanimo ang kamot ni Joab niining tanan? Mitubag ang babaye ug miingon, "Ingon nga ikaw buhi, akong agalong hari, walay bisan kinsa nga makaikyas gikan sa tuo o sa walang kamot gikan sa bisan unsa nga gisulti sa akong agalong hari. Ang imong sulugoon nga si Joab ang nagmando kanako nga isulti kining mga butanga. Gibuhat kini sa imong sulugoon nga si Joab aron mausab ang panghitabo. ²⁰Maalamon ang akong agalon, sama sa kaalam sa usa ka anghel sa Dios, ug nasayod siya sa tanan nga nahitabo sa yuta."²¹Busa miingon ang hari ngadto kang Joab, "Tan-awa karon, buhaton ko kining butanga. Lakaw, ug kuhaa ang batan-ong lalaki nga si Absalom ug ibalik siya dinhi." ²²Busa mihapa si Joab sa yuta atubangan sa hari aron sa pagtahod ug pagpasalamat kaniya. Miingon si Joab, "Karon nasayod ang imong sulugoon nga nakakaplag ako ug pabor diha sa imong panan-aw, akong agalong hari, niana gibuhat sa hari ang gipangayo sa iyang sulugoon."²³Busa mitindog si Joab, miadto sa Gesur, ug gikuha niya si Absalom balik sa Jerusalem. ²⁴Miingon ang hari, "Pabalika siya sa kaugalingon niyang balay, apan dili siya makakita sa akong panagway." Busa mibalik si Absalom sa kaugalingon niya nga balay, apan wala niya makita ang panagway sa hari.²⁵Karon sa tibuok Israel wala gayoy lain nga gidayeg nga sama sa kaguwapo ni Absalom. Gikan sa iyang lapalapa hangtod sa iyang alimpulo walay gayod siyay tatsa. ²⁶Sa dihang magpaputol siya sa iyang buhok matag kataposan sa tuig, tungod kay bug-at naman kini kaayo kaniya, ginatimbang niya ang iyang buhok; 200 ka shekel ang gimbug-aton niini, nga sukdon pinaagi sa kaugalingong sukdanan sa hari. ²⁷Adunay tulo ka mga anak nga lalaki ug usa ka anak nga babaye si Absalom, nga ginganlan ug Tamar. Maanyag siya nga babaye.²⁸Nagpuyo sa Jerusalem si Absalom sa duha ka tibook tuig, nga wala makakita sa panagway sa hari. ²⁹Unya mipadala si Absalom ug mensahe ngadto kang Joab aron ipadala siya ngadto sa hari, apan wala miadto kaniya si Joab. Busa sa ikaduha nga higayon nagpadala na usab si Absalom ug mensahe, apan wala gihapon miadto si Joab.³⁰Busa miingon si Absalom sa iyang mga sulugoon, "Tan-awa, ang uma ni Joab duol sa akoa, ug aduna siyay mga sebada didto. Lakaw ug sunoga kini." Busa gisunog sa mga sulugoon ang uma ni Joab. ³¹Unya miadto si Joab sa balay ni Absalom, ug nangutana kaniya, "Nganong gisunog man sa imong sulugoon ang akong uma?"³²Mitubag si Absalom kang Joab, "Tan-awa, nagpadala ako ug mensahe kanimo nga nag-ingon, 'Ali aron ipadala ko ikaw ngadto sa hari aron sa pag-ingon, "Nganong gipakuha man ako gikan sa Gesur? Mas maayo alang kanako nga magpabilin didto. Karon pakit-a ako sa nawong sa hari, ug kung sad-an ako, mahimo niya akong patyon."" ³³Busa miadto si Joab sa hari ug gisuginlan siya. Sa dihang gipatawag sa hari si Absalom, miduol siya sa hari ug mihapa sa yuta atubangan sa hari, ug mihalok ang hari kang Absalom.

15¹Nahitabo kini human nga si Absalom nangandam ug karwahe ug mga kabayo alang sa iyang kaugalingon, uban sa 50 ka mga lalaki nga modagan una kaniya. ²Mibangon si Absalom sayo sa buntag ug nagtindog kilid sa dalan nga paingon sa ganghaan sa siyudad. Sa dihang may tawo nga makiglalis nga moadto sa hari alang sa paghukom, gitawag siya ni Absalom ug gi- ingnan, "Asang siyudara ka man gikan?" Unya mitubag ang tawo nga, "Ang imong sulugoon gikan sa usa sa mga tribo sa Israel."³Busa moingon si Absalom kaniya, "Tan-awa, maayo ug husto ang imong kaso, apan walay bisan usa nga gihatagan ug katungod sa hari aron mamati sa imong kaso." ⁴Midugang pa gayod si Absalom, "Naghandom ako nga mahimo akong maghuhukom sa yuta, aron ang si bisan kinsang tawo nga adunay panaglalis o kaso makaduol kanako, ug mahatagan ko siya ug hustisya!"⁵Busa nahitabo kini sa dihang ang si bisan kinsang tawo moduol kang Absalom aron sa pagpasidungog kaniya, ibutang ni Absalom ang iyang kamot ug gakson ug hagkan siya. ⁶Gibuhat kini ni Absalom sa tanang Israelita nga moduol sa hari alang sa paghukom. Busa gikawat ni Absalom ang kasingkasing sa katawhan sa Israel.⁷Miabot ang panahon sa kataposan sa ikaupat nga tuig, miingon si Absalom sa hari, "Palihog tugoti ako sa pag-adto ug paghatag sa saad nga akong gihimo ngadto kang Yahweh didto sa Hebron. ⁸Kay ang imong sulugoon naghimo ug panaad samtang nagpuyo pa ako sa Gesur didto sa Aram, nag-ingon, 'Kung dad-on ako pag-usab ni Yahweh sa Jerusalem, simbahon ko si Yahweh."⁹Busa miingon ang hari kaniya, "Lakaw nga malinawon." Busa mitindog si Absalom ug miadto sa Hebron. ¹⁰Apan nagpadala usab si Absalom ug mga tigpaniid sa tibuok tribo sa Israel, nga nag-ingon, "Sa dihang madungog ninyo ang tingog sa trumpeta, nan kinahanglan kamong moingon, 'Si Absalom ang hari sa Hebron.'"¹¹Uban kang Absalom ang 200 ka mga tawo nga gikan sa Jerusalem, nga mga dinapit. Miuban sila nga inosente, wala masayod sa bisan unsang plano ni Absalom. ¹²Samtang naghalad si Absalom sa mga sacripisyo, gipakuha niya si Ahitofel gikan sa iyang lungsod sa Gilo. Magtatambag siya ni David. Milig-on ang pundok ni Absalom batok kang David, tungod kay padayon nga nagkadaghan ang mga tawo nga misunod kang Absalom.¹³Usa ka mensahero ang miadto kang David ug miingon: "Ang kasingkasing sa mga tawo sa Israel nagsunod kang Absalom." ¹⁴Busa miingon si David sa tanan niyang mga sulugoon nga anaa sa Jerusalem uban kaniya, "Tindog ug mokalagiw kita, o walay bisan usa kanato ang makalikay gikan kang Absalom. Pangandam kamo aron sa pagbiya dayon, o maapsan kita niya, ug magdala siyag dakong kadaot kanato ug sulongon ang siyudad pinaagi sa sulab sa espada." ¹⁵Ang mga sulugoon sa hari miingon, "Tan-awa, andam ang imong mga sulugoon sa pagbuhat sa bisan unsang desisyon sa hari."¹⁶Mibiya ang hari ug miuban kaniya ang iyang tibuok pamilya, apan gibilin sa hari ang napulo ka mga babaye, nga iyang mga puyopuyo, aron sa pag-atiman sa palasyo. ¹⁷Human makagawas ang hari ug ang tanang mga tawo nga nagsunod kaniya, mihunong sila sa kataposang balay. ¹⁸Nagmartsa uban kaniya ang tanan niyang mga kasundalohan, ug nag-una uban kaniya ang tanang Keretihanon, ug ang tanang Peletihanon, ug tanang Gittihanon—600 ka mga tawo ang mikuyog kaniya gikan sa Gat.¹⁹Unya miingon ang hari kang Itai nga Gittihanon, "Nganong mouban man usab kamo kanamo? Balik ug puyo uban sa hari, tungod kay langyaw ka ug walay puluy-anan. Balik sa imong kaugalingong dapit. ²⁰Sukad sa imong pagbiya gahapon, nganong maglatagaw paman kamo uban kanamo? Wala man gani ako masayod kung asa ako moadto. Busa balik ug dad-a ang imong mga ka tagilungsod, hinaot nga ang pagkamatinud-anon ug pagkamaunongon magauban kanimo."²¹Apan mitubag si Itai sa hari ug miingon, "Ingon nga buhi si Yahweh, ug ang akong agalon nga hari buhi, sigurado nga bisan asang dapit moadto ang akong agalong hari, didto usab moadto ang imong sulugoon, bisan pa kung mabuhi o mamatay." ²²Busa miingon si David kang Itai, "Pag-una ug padayon uban kanamo." Busa milakaw si Itai nga Gittihanon uban sa hari, uban sa tanan niyang mga tawo ug sa tanang pamilya nga mikuyog kaniya. ²³Ang tibuok nasod nanghilak sa makusog samtang ang tanang tawo nanabok sa Walog sa Kidron, ug mitabok usab ang hari. Ang tanang tawo milakaw sa dalan paingon sa kamingawan.²⁴Bisan si Sadok uban sa tanang mga Levita, nga nagpas-an sa arka sa kasabotan sa Dios, diha usab . Ilang gibutang ang arka sa Dios, ug si Abiatar miapil kanila. Ilang gipaabot nga makatabok na ang mga tawo pagawas sa siyudad. ²⁵Miingon ang hari kang Sadok, "Pas-ana ang arka sa Dios balik ngadto sa siyudad. Kung makita nako ang kaluoy sa panan-aw ni Yahweh, dalhon niya ako pagbalik nganhi ug ipakita kanako pag-usab ang arka ug ang dapit diin siya nagpuyo. ²⁶Apan kung moingon siya, 'Wala ako mahimuot kanimo,' tan-awa, ania ako, tugoti siya sa pagbuhat nganhi kanako sa bisan unsang maayo sa iyang panan-aw."²⁷Miingon usab ang hari ngadto kang Sadok nga pari, "Dili ba ikaw usa ka mananagna? Balik sa siyudad nga malinawon, uban sa imong duha ka mga anak nga lalaki, si Ahimaas nga imong anak ug si Jonatan nga anak nga lalaki ni Abiatar. ²⁸Tan-awa, maghulat ako sa tabokanan sa Araba hangtod nga moabot ang pulong gikan kanimo aron sa pagpahibalo kanako." ²⁹Busa gidala pagbalik ni Sadok ug Abiatar ang arka sa Dios ngadto sa Jerusalem, ug nagpabilin sila didto.³⁰Apan si David misaka nga nagtiniil ug naghilak paingon sa Bukid sa mga Olibo, ug gitabonan niya ang iyang ulo. Ang matag lalaki sa katawhan nga uban kaniya nagtabon sa ilang ulo, ug nanghilak sila samtang naglakaw. ³¹Adunay usa ka tawo nga miingon kang David, "Si Ahitofel usa sa mga naglaraw uban kang Absalom." Busa nag-ampo si David, "O Yahweh, palihog himoang binuang ang mga tambag ni Ahitofel."³²Nahitabo kini sa dihang nakaabot na si David sa ibabaw sa dalan, diin kasagarang ginasimba ang Dios, si Husai nga Arkihanon misugat kaniya sul-ob ang gising bisti ug adunay yuta sa iyang ulo. ³³Miingon si David kaniya, "Kung molakaw ka uban kanako, mahimo ka lamang nga pabug-at kanako. ³⁴Apan kung mobalik ka sa siyudad ug moingon kang Absalom, 'Mahimo mo akong sulugoon, hari, ingon nga sulugoon ako sa imong amahan kaniadto, karon mahimo mo akong sulugoon,' pinaagi niana malibog mo ang tambag ni Ahitofel alang kanako.³⁵Ug dili ba uban man nimo didto si Sadok ug si Abiatar nga mga pari? Busa bisan unsa nga imong madungog sa palasyo sa hari, kinahanglan mo kining isulti kang Sadok ug Abiatar nga mga pari. ³⁶Tan-awa uban kanila ang duha nila ka mga anak nga lalaki, si Ahimaas nga anak nga lalaki ni Sadok, ug si Jonatan nga anak nga lalaki ni Abiatar. Kinahanglan mong ipadala kanako pinaagi sa ilang kamot ang tanan mong madungog." ³⁷Busa si Husai, nga higala ni David, miabot sa siyudad samtang miabot si Absalom ug misulod didto sa Jerusalem.

16¹Sa dihang nakalakaw na si David sa dili pa tantong layo, lampas sa tumoy sa bungtod, misugat kaniya si Ziba ang sulugoon ni Mefiboset uban sa paris nga mga asno nga minontaran; diha kanila adunay 200 ka buok nga tinapay, 100 sa linain nga mga pasas, ug 100 ka pungpong sa igos, ug panit nga gisudlan ug bino. ²Ang hari miingon kang Ziba, "Nganong gidala mo man kining mga butanga?" Mitubag si Ziba, "Ang mga asno mahimong kasakyan sa panimalay sa hari, ang tinapay ug tinapay nga adunay igos alang sa pagkaon sa imong katawhan, ug ang bino aron adunay mainom alang kang bisan kinsa nga maluya didto sa kamingawan."³Miingon ang hari, "Ug hain man ang apo sa imong agalon?" Mitubag si Ziba sa hari, "Tan-awa, nagpabilin siya sa Jerusalem, tungod kay miingon siya, 'Karong adlawa iuli sa panimalay sa Israel ang gingharian sa akong amahan kanako." ⁴Unya miingon ang hari kang Ziba, "Tan-awa, ang tanan nga iya ni Mefiboset gipanag-iya na nimo." Mitubag si Ziba, "Mohapa ako sa pagpaubos kanimo, akong agalon, hari. Tugoti ako nga makakaplag ug pabor sa imong panan-aw."⁵Sa dihang naduol na si David sa Bahurim, didto migawas ang usa ka tawo nga gikan sa banay ni Saul, nga ginganlan ug Simei ang anak nga lalaki ni Gera. Migawas siya nga nagsigi ug tunglo samtang naglakaw. ⁶Gibato niya si David ug ngadto usab sa tanang mga opisyal sa hari, bisan pag adunay mga kasundalohan ug mga guwardiya nga anaa sa tuo ug wala sa hari.⁷Si Simei nagsinggit sa pagtunglo , "Palayo, hawa dinhi, ikaw nga kontrabida, ikaw nga mamamatay! ⁸Gipanimaslan kamong tanan ni Yahweh sa tanang dugo sa pamilya ni Saul, kang kinsang dapit ikaw naghari. Gihatag ni Yahweh ang gingharian ngadto sa kamot sa imong anak nga si Absalom. Ug karon mapukan ka tungod kay mamamatay ka."⁹Unya si Abisai nga anak nga lalaki ni Seruia miingon sa hari, "Nganong kining patay nga iro nagtunglo man sa akong agalon nga hari? Palihog tugoti ako sa pag-adto kaniya aron putlan ko siya ug ulo." ¹⁰Apan ang hari miingon , "Unsa may gibuhat ko kaninyo, mga anak nga lalaki ni Seruia? Siguro gitunglo niya ako tungod kay si Yahweh maoy miingon kaniya, 'Tungloha si David.' Karon kinsa may makaingon kaniya, 'Nganong gitunglo mo man ang hari?'"¹¹Busa miingon si David kang Abisai ug ngadto sa tanan niyang mga sulugoon, "Tan-awa, ang akong anak, nga gipakatawo gikan sa akong lawas, buot mokuha sa akong kinabuhi. Unsa pa kaha kining Benjaminhon karon nga nagtinguha sa akong pagkapukan? Pasagdi siya ug tugoti sa pagtunglo, tungod kay gisugo siya ni Yahweh sa pagbuhat niini. ¹²Basin pagmakita ni Yahweh ang kagul-anan nga ania kanako, ug baslan ako ug maayo tungod sa iyang pagtunglo kanako karon."¹³Busa si David ug ang iyang mga katawhan padayon naglakaw sa dalan, samtang si Simei miuban tupad kaniya hangtod sa kilid sa bungtod, nagtunglo ug nanglabay ug abog ug mga bato kaniya samtang naglakaw. ¹⁴Unya ang hari ug ang tanang katawhan nga miuban kaniya gikapoy, ug nagpahulay siya sa dihang mihunong sila alang sa kagabhion.¹⁵Samtang si Absalom ug ang tanang katawhan sa Israel nga uban kaniya, miabot sila sa Jerusalem, ug uban kaniya si Ahitofel. ¹⁶Nahitabo kini sa dihang si Husai nga Arkihanon, nga higala ni David miadto kang Absalom, ug si Husai miingon kang Absalom, "Mabuhi ang hari! Mabuhi ang hari!"¹⁷Miingon si Absalom kang Husai, "Mao ba kini ang imong pagkamaunongon sa imong higala? Nganong wala ka man miuban kaniya?" ¹⁸Miingon si Husai kang Absalom, "Dili! Hinuon, siya nga gipili ni Yahweh ug sa iyang katawhan ug sa tanang tawo sa Israel, nianang tawhana ako mahisakop, ug magpabilin ako kaniya.¹⁹Usab, unsa nga tawo ang akong alagaran? Dili ba mag-alagad man ako sa iyang anak? ingon nga ako nag-alagad sa atubangan sa imong amahan, mag-alagad ako sa imong atubangan".²⁰Unya miingon si Absalom kang Ahitofel, "Hatagi kami ug tambag kung unsa ang among buhaton." ²¹Mitubag si Ahitofel kang Absalom, "Lakaw ug pakigdulog sa mga ulipong puyopuyo sa imong amahan nga gibilin niya aron sa pag-atiman sa palasyo, ug makadungog ang tibuok Israel nga nahimo kang baho sa imong amahan. Ug ang tanang kamot sa mga mikuyog kanimo malig-on."²²Busa nagbukhad sila ug tolda alang kang Absalom didto sa ibabaw sa palasyo, ug nakigdulog si Absalom sa mga ulipong asawa sa iyang amahan atubangan sa tanang tawo sa Israel. ²³Karon ang tambag ni Ahitofel nga iyang gihatag niadtong mga adlawa ingon sa usa ka tawo nga nakadungog gikan mismo sa baba sa Dios. Mao kana ang pagtan-aw ni David ug ni Absalom sa tanang tambag ni Ahitofel.

17¹Unya miingon si Ahitofel kang Absalom, "Karon tugoti ako sa pagpili ug napulo ug duha ka libo ka mga kalalakin-an, ug mobarog ako aron gukdon si David karong gabhiona. ²Moadto ako kaniya samtang gikapoy siya ug luya unya masurpresa siya sa kahadlok. Ang mga tawo nga uban kaniya manglayas, ug ang hari lamang ang akong sulungon. ³Dalhon ko pagbalik ang tanang katawhan kanimo, sama sa pangasaw-onon nga moadto sa iyang bana, ug ang tanang tawo magmalinawon ubos kanimo." ⁴Nakapahimuot kang Absalom ug sa tanan nga kadagkoan sa Israel ang gisulti ni Ahitofel.⁵Unya miingon si Absalom, "Karon tawga si Husai nga Arkitihanon, ug atong paminawon ang iyang isulti." ⁶Sa dihang miadto si Husai kang Absalom, gisulti ni Absalom kaniya kung unsa ang gisulti ni Ahitofel unya gipangutana si Husai, "Buhaton ba nato ang gisulti ni Ahitofel? Kung dili, sultihi kami kung unsa ang imong matambag." ⁷Busa miingon si Husai kang Absalom, "Dili maayo ang tambag nga gihatag ni Ahitofel karon nga panahon."⁸Midugang pa gayod si Husai, "Nasayod ka nga kusgan ug lig-on nga manggugubat ang imong amahan ug ang iyang mga kasundalohan, ug nasakitan kaayo sila, sama sila sa oso nga giilogan sa iyang mga anak didto sa uma. Ang imong amahan usa ka tawo sa gubat; dili siya matulog uban ang iyang mga kasundalohan karong gabii. ⁹Tan-awa, tingali ug nagtago siya karon sa bung-aw o sa laing mga dapit. Mahitabo kini nga sa unang pagsulong mangamatay ang pipila sa imong mga tawo, ug ang si bisan kinsa nga makadungog niini makaingon, 'Usa ka pagpamatay ang nahitabo sa kasundalohan nga misunod kang Absalom.' ¹⁰Unya bisan ang labing isog nga mga sundalo, nga adunay mga kasingkasing nga sama sa liyon, mangahadlok tungod kay nasayod ang tibuok Israel nga ang imong amahan usa ka kusgang tawo, ug ang mga tawo nga uban kaniya hilabihan ka kusgan.¹¹Busa tambagan ko ikaw nga kinahanglan nga magtigom ang tibuok Israel kanimo, gikan sa Dan hangtod sa Beerseba, sama kadaghan sa mga balas nga anaa daplin sa dagat, ug nga personal kang muadto sa gubat. ¹²Unya adtoon nato siya bisan asa nato siya makaplagan, ug tabonan nato siya sama sa pagkahulog sa yamog sa yuta. Dili kita magbilin ug bisan usa sa iyang mga kasundalohan, o bisan siya, nga buhi.¹³Kung moatras siya ngadto sa usa ka siyudad, magdala ang tibuok Israel ug mga pisi sa siyudad ug ato kining birahon ngadto sa sapa, hangtod nga walay makaplagan bisan gamay nga bato didto." ¹⁴Unya miingon si Absalom ug ang iyang mga kasundalohan sa Israel, "Mas maayo ang tambag ni Husai nga Arkihanon kaysa kang Ahitofel." Gitakda na ni Yahweh ang pagsalikway sa maayong tambag ni Ahitofel aron mahimo kining hinungdan sa pagkalaglag ni Absalom.¹⁵Unya miingon si Husai kang Sadok ug kang Abiatar nga mga pari, "Nagtambag si Ahitofel kang Absalom ug sa mga katigulangan sa Israel ug usa ka pamaagi, apan nagtambag ako ug laing pamaagi. ¹⁶Karon, pagdalig lakaw ug suginli si David; sulitihi siya, 'Ayaw pagkampo karong gabii sa sapa sa Araba, apan sa bisan unsang paagi panabok kamo, kung dili lamoyon ang hari lakip ang tanang tawo nga uban kaniya.'"¹⁷Karon nagpuyo si Jonatan ug Ahimas sa tubod sa Rogel. Adunay sulugoon nga babaye ang kanunay nagasulti kanila kung unsa ang kinahanglan nilang masayran, tungod kay dilikado kung makita sila nga mosulod sa siyudad. Sa pag-abot sa mensahe, moadto dayon sila aron sa pasugilon kang Haring David. ¹⁸Apan nianang panahona, usa ka batan-ong lalaki ang nakakita kanila ug misumbong kang Absalom. Busa nagdali paglakaw si Jonatan ug si Ahimas paingon sa balay sa tawo nga ginganlan ug Bahurim, nga adunay atabay sa iyang hawanan, diin sila mikanaog.¹⁹Nagkuha ug pangtabon sa atabay ang asawa sa tawo ug gibuklad kini sa baba sa atabay, ug gipangbutangan niya kini ug trigo, aron walay masayod nga atua didto sa atabay si Jonatan ug si Ahimas. ²⁰Miadto ang mga kasundalohan nga sakop ni Absalom sa balay sa maong babaye ug miingon, "Asa man si Ahimas ug Jonatan?" Miingon ang babaye kanila, "Mitabok sila sa suba." Busa human sa ilang pagpangita ug wala nila sila makita, namalik sila sa Jerusalem.²¹Nahitabo kini sa dihang nakalakaw na sila migawas si Jonatan ug si Ahimas sa tabay. Ug milakaw sila aron sa pagsumbong ngadto kang Haring David; miingon sila kaniya, "Tindog ug tabok dayon sa tubig tungod kay naghatag si Ahitofel ug usa ka tambag mahitungod kanimo." ²²Unya mitindog si David ug ang tanang tawo nga uban kaniya, ug nanabok sila sa Jordan. Sa pagkabanagbanag na walay bisan usa kanila ang wala nakatabok sa Jordan.²³Sa dihang nakita ni Ahitofel nga wala gisunod ang iyang tambag, gimontaran niya ang iyang asno ug mibiya. Mipauli siya sa iyang siyudad, gihan-ay niya ang iyang panimalay ug gibitay ang iyang kaugalingon. Busa namatay siya ug gilubong sa lubnganan sa iyang amahan.²⁴Unya miadto si David sa Mahanaim. Samtang si Absalom, mitabok siya sa Jordan, siya ug ang tanang kalalakin-an sa Israel uban kaniya. ²⁵Gipili ni Absalom si Amasa nga mahimong labaw sa kasundalohan imbis nga si Joab. Si Amasa anak nga lalaki ni Jeter nga Ismaelita, nga nakigdulog kang Abigail, nga anak nga babaye ni Nahas ug igsoon nga babaye ni Seruia, ang inahan ni Joab. ²⁶Unya ang Israel ug si Absalom nagkampo sa yuta sa Gilead.²⁷Nahitabo kini sa dihang miabot si David sa Mahanaim, nga si Sobi anak nga lalaki ni Nahas nga gikan sa Raba sa Ammonihanon, ug si Makir nga anak nga lalaki ni Ammiel nga gikan sa Lo Debar, ug si Barzillai nga Gileadihanon nga gikan sa Rogelim, ²⁸nagdala ug mga banig nga katulgan ug mga habol, mga panaksan ug mga kulon, ug trigo, sebada nga harina, sinanglag nga trigo, mga liso, ²⁹dugos, mantikilya, karnero, ug usa ka matang sa gatas, aron nga makakaon si David ug ang mga katawhan uban kaniya. Ang mga kasundalohan nag-ingon, "Gipanggutom ang mga katawhan, gikapoy, ug giuhaw diha sa kamingawan."

18¹Giihap ni David ang mga sundalo nga uban niya ug nagpili siyag mga kapitan sa liboan ug mga kapitan sa gatosan diha kanila. ²Unya gipadala ni David ang mga kasundalohan, ang usa sa ikatulo ka bahin ilalom sa pagmando ni Joab, ug ang laing ikatulo nga bahin ilalom sa pagmando ni Abisai nga anak nga lalaki ni Seruia, igsoon ni Joab, ug ang lain pang ikatulong bahin sa pagmando ni Itai ang Hitihanon. Miingon ang hari sa mga kasundalohan, "Mogawas usab ako kuyog kaninyo."³Apan miingon ang katawhan, "Dili ka angay moadto sa panggubatan, kay kung managan kami dili sila magtagad kanamo , o katunga man kanamo ang mangamatay dili sila magtagad. Apan mas bililhon ka pa kaysa napulo ka libo kanamo! Busa mas maayo pa nga mangandam ka sa pagtabang kanamo gikan sa siyudad." ⁴Busa mitubag kanila ang hari, "Akong himoon kung unsa ang maayo alang kaninyo." Mitindog ang hari sa ganghaan sa siyudad samtang migawas ang mga sundalo sa ginatos ug sa liboan.⁵Gimandoan sa Hari si Joab, si Abisai, ug si Itai nga nag ingon, "Ayoha pagtagad ang batan-ong lalaki, si Absalom alang kanako." Nadungog sa tanang katawhan nga gimandoan sa hari ang mga kapitan mahitungod kang Absalom.⁶Busa ang kasundalohan miadto sa kabukirang bahin batok sa Israel; ang gubat mikaylap paingon sa kalasangan sa Efraim. ⁷Napildi ang kasundalohan sa Israel sa mga kasundalohan ni David; adunay dakong kamatay didto nianang adlawa 20, 000 ka mga kalalakihan. ⁸Ang gubat mikaylap sa tibuok kabukiran, ug daghang mga kalalakin-an ang gilamoy sa kalasangan kaysa mga espada.⁹Nahitabo nga nasugatan ni Absalom ang pipila sa mga kasundalohan ni David. Nagsakay siya sa iyang mula, ug ang mula miadto sa baga nga sanga sa dako nga kahoyng togas, ug nasangit ang iyang ulo sa mga sanga sa kahoy. Nabiyaan siya nga nagbitay taliwala sa yuta ug sa hangin samtang ang mula nga iyang gisakyan nagpadayon sa pagdagan. ¹⁰Adunay nakakita niini ug giingnan si Joab. "Tan awa, nakita ko si Absalom nga nagbitay sa kahoy nga togas!" ¹¹Miingon si Joab sa tawo nga nagsuliti kaniya mahitungod kang Absalom, "Tan awa! Nakita mo siya! Nganong wala mo man siya giduslak paubos sa yuta? Hatagan ko unta ikaw ug napulo ka plata nga shekels ug bakos."¹²Mitubag ang tawo kay Joab, "Bisan makadawat pa ako ug liboan ka shekels nga plata, dili nako gamiton ang akong mga kamot batok sa anak sa hari, tungod kay nakadungog kaming tanan nga gimandoan kamo sa hari, Abisai ug Ittai, nga nag-ingon, 'Kinahanglan walay bisan usa nga modapat sa batan-ong lalaki nga si Absalom.' ¹³Kung akong ibutang ang akong kinabuhi sa kakuyaw pinaagi sa pagpamakak (ug walay lain matago sa hari), imo akong biyaan."¹⁴Unya miingon si Joab, "Dili ako maghulat kanimo. "Busa mikuha si Joab ug tulo ka bangkaw ug giduslak sa kasingkasing ni Absalom, samtang buhi pa siya ug nagbitay sa togas nga kahoy. ¹⁵Unya ang napulo ka batan-ong lalaki nga nagdala sa mga hinagiban ni Joab ang mialirong kaang Absalom, miataki kaniya, ug gipatay siya.¹⁶Unya gipatingog ni Joab ang trumpeta, ug namalik ang mga kasundalohan gikan sa pagukod sa Israel, kay gipabalik ni Joab ang mga kasundalohan. ¹⁷Gikuha nila si Absalom ug gilabay ngadto sa dako nga bangag didto sa lasang; gilubong nila ang iyang lawas ug gitabonan sa daghan kaayo nga mga bato, samtang milayas ang tanang mga Israelita, ang matag-usa sa iyang kaugalingong panimalay.¹⁸Karon si Absalom, samtang buhi pa, nagtukod siya ug dako nga haliging bato sa Walog sa Hari, kay nag- ingon siya, "Wala akoy anak nga lalaki nga makadala sa paghinumdom sa akong ngalan." Ginganlan niya ang haligi sa iyang kaugalingong pangalan busa gitawag kini nga Monumento ni Absalom hangtod karong adlawa.¹⁹Unya miingon si Ahimaas nga anak nga lalaki ni Sadok, "Tugoti ako mudagan karon ngadto sa hari uban ang maayong balita, kung giunsa siya pagluwas ni Yahweh gikan sa mga kamot sa iyang mga kaaway. ²⁰Mitubag si Joab kaniya, "Dili ikaw ang magdala sa mga balita karong adlawa; kinahanglan nimo kining buhaton sa sunod adlaw. Karong adlawa dili ka maghatag ug mga balita tungod kay ang anak sa hari namatay."²¹Unya miingon si Joab sa taga-Cusi, "Lakaw, suginli ang hari sa imong nakita." Miyukbo ang taga-Cusi ngadto kang Joab, ug midagan. ²²Unya miingon pag-usab si Ahimaas ang anak nga lalaki ni Sadok ngadto kang Joab, "Bisan unsa pa ang mahitabo, palihog tugoti usab ako ug mosunod sa taga-Cusi." Mitubag si Joab, "Nganong gusto ka man moadto, akong anak nga lalaki, nakita mo man nga wala kay madawat nga ganti alang sa mga balita?" ²³Bisan unsa man ang mahitabo," Miingon si Ahimaas, Moadto ako." Busa mitubag si Joab kaniya, "Dagan." Unya midagan si Ahimaas sa patag nga dalan, ug naunhan niya ang taga-Cusi.²⁴Karon naglingkod si David sa tungatunga sa sulod ug gawas sa ganghaan. Misaka ang magbalantay sa atop sa ganghaan ngadto sa pader ug mihangad. Sa iyang paglantaw, nakita niya ang usa ka tawo nga nagpadulong, nag-inusarang nagdagan. ²⁵Misinggit ang magbalantay ug giingnan ang hari. Unya miingon ang hari, "Kung nag-inusara siya, adunay balita sa iyang baba." Ang nagdagan nagkaduol na ug hapit na maabot sa siyudad.²⁶Unya nakita sa guwardiya nga adunay laing tawo nga nagdagan, ug gitawag sa guwardiya ang magbalantay sa ganghaan; miingon siya, "Tan-awa, adunay laing tawo nga nagdagan nga nag-inusara. "Ang Hari miingon, "Nagdala usab siya ug balita." ²⁷Busa miingon ang guwardiya, "Sa akong panghunahuna ang pagdagan sa tawo sa atubangan sama sa pagdagan ni Ahimaas ang anak nga lalaki ni Sadok." Miingon ang hari, "Maayo siya nga tawo ug moanhi siya nga adunay maayong balita."²⁸Unya si Ahimaas mitawag ug miingon sa hari, "Ang tanan maayo." Miyukbo siya ug naghapa sa yuta atubangan sa hari ug miingon, "Daygon si Yahweh nga imong Dios! Iyang gitugyan ang mga tawo nga miisa sa ilang kamot batok sa akong agalong hari." ²⁹Busa mitubag ang hari, "Maayo lang ba ang batan-ong lalaki nga si Absalom?" Mitubag si Ahimaas, "Sa dihang gipadala ako ni Joab nga sulugoon sa hari, nganha kanimo, hari, nakakita ako ug dako kaayo nga kasamok, apan wala ako nakahibalo kung unsa kadto." ³⁰Unya miingon ang hari, "Padaplin ug tindog dinhi." Busa nagpadaplin si Ahimaaz, ug nagpabilin sa pagtindog.³¹Unya miabot dayon ang taga-Cusi ug miingon, "Adunay maayong balita alang sa akong agalong hari, kay si Yahweh nanimalos alang kanimo karong adlawa sa tanang nakigbatok kanimo." ³²Unya ang hari miingon sa taga-Cusi, "Maayo lang ba ang batan ong lalaki nga si Absalom?" Mitubag ang taga-Cusi, "Ang kaaway sa akong agalon nga hari, ug ang tanang mibarog sa pakigbatok kanimo aron sa pagsakit kanimo, kinahanglan mahisama niadtong batan-ong lalaki." ³³Unya wala mahimutang ang Hari ug nakulbaan pag-ayo, ug misaka siya sa iyang lawak ibabaw sa ganghaan ug mihilak. Sa iyang paglakaw nasubo siya, "Absalom akong anak, anak ko, Absalom! Ako nalang unta ang namatay kaysa ikaw, akong anak, anak ko!"

19¹Gisultihan si Joab, "Tan-awa,ang hari naghilak ug nagbangotan alang kang Absalom." ²Busa ang kadaugan nianang adlawa nahimong pagbangotan alang sa tanang kasundalohan, kay nadungog kini sa kasundalohan nga gisulti nianang adlawa, "Ang hari nagbangotan alang sa iyang anak nga lalaki."³Ang mga sundalo hilom nga misulod sa siyudad niadtong adlawa, sama sa katawhan nga naulaw sa pagsulod sa dihang musibog sila gikan sa gubat. ⁴Gitabonan sa hari ang iyang panagway ug mihilak sa makusog nga tingog, "Akong anak Absalom, Absalom, akong anak, akong anak!"⁵Unya misulod si Joab sa balay sa hari ug miingon kaniya, "Gipakaulawan mo ang imong mga sundalo karong adlawa, nga maoy nagluwas sa imong kinabuhi karong adlawa, ug sa kinabuhi sa imong mga anak nga lalaki ug sa imong mga anak nga babaye, ug sa kinabuhi sa imong mga asawa, ug sa kinabuhi sa imong mga asawa nga mga ulipon, ⁶tungod kay gihigugma mo kadtong mga nagdumot kanimo, ug gidumtan mo kadtong nahigugma kanimo. Kay karong adlawa gipakita mo nga ang mga komander ug mga sundalo walay bili alang kanimo. Karong adlawa nagtuo ako nga kung buhi pa si Absalom, ug namatay kaming tanan, tingali mao kana ang makapahimuot kanimo.⁷Busa karon barog ug gawas ug pakigsulti nga may malumo ngadto sa imong mga sundalo, kay ipanumpa ko pinaagi kang Yahweh, kung dili ka moadto, walay bisan usa ka tawo ang magpabilin uban kanimo karong gabhiona. Mas labing ngil-ad kana alang kanimo kaysa tanan nga daotang katalagman nga nahitabo kanimo gikan sa imong pagkabatan-on hangtod karon." ⁸Busa mibarog ang hari ug milingkod sa ganghaan sa siyudad, ug gisultihan ang tanang katawhan, "Tan-awa, naglingkod ang hari sa ganghaan," ug ang tanang katawhan miatubang sa hari. Busa mipauli ang katawhan sa Israel, ang matag usa ngadto sa iyang panimalay.⁹Ang tanang katawhan naglalis sa usag-usa sa tanang mga tribo sa Israel nga nag-ingon, "Giluwas kita sa hari gikan sa kamot sa atong mga kaaway, ug giluwas niya kita gikan sa kamot sa mga Filistihanon, apan karon mikalagiw siya sa yuta tungod kang Absalom. ¹⁰Si Absalom nga atong gidihogan nga magmando kanato, namatay na sa gubat. Busa nganong wala man kamoy gisulti mahitungod sa pagdala balik sa hari?"¹¹Nagpadala ug tawo si Haring David ngadto kang Zadok ug kang Abiatar nga mga pari nga nag-ingon, "Pakigsulti ngadto sa mga kadagkoan sa Juda nga magaingon, 'Nganong kamo man ang ulahi sa pagdalag balik sa hari ngadto sa iyang gingharian, sanglit dapig man sa hari ang gipangsulti sa tibuok Israel, nga dad-on siya pagbalik ngadto sa iyang palasyo? ¹²Mga igsoon ko kamo, akong mga kadugo. Nganong kamo man ang ulahi sa pagdalag balik sa hari?'¹³Unya sultihi si Amasa, 'Dili ba kadugo ko man ikaw? Buhaton unta sa Dios nganhi kanako, ug labaw na usab, kung sugod karon dili ka mahimong kapitan sa akong kasundalohan puli kang Joab.'" ¹⁴Busa nakabig niya ang mga kasingkasing sa katawhan sa Juda." Nagpadala sila ngadto sa hari nga nag-ingon, "Balik, ikaw ug ang tanan mong mga tawo." ¹⁵Busa mibalik ang hari ug miabot sa Jordan. Karon ang mga kalalakihan sa Juda miabot ngadto sa Gilgal aron makigtagbo sa hari ug aron dad-on ang hari patabok sa Jordan.¹⁶Si Shimei ang anak nga lalaki ni Gera, nga taga-Benjamin, nga gikan sa Bahurim, nagdali sa paglugsong uban sa mga kalalakihan sa Juda aron pagsugat kang Haring David. ¹⁷Adunay usa ka libo nga kalalakihan uban kaniya nga gikan sa Benjamin, ug si Ziba ang sulugoon ni Saul, ug ang napulo ug lima niya ka mga anak nga lalaki ug 20 ka mga sulugoon. Mitabok sila sa Jordan sa presensya hari. ¹⁸Mitabok sila aron dad-on ang pamilya sa hari ug aron buhaton ang bisan unsa nga iyang gihunahuna nga maayo. Miyukbo sa atubangan sa hari si Shimei ang anak nga lalaki ni Gera sa wala pa siya mitabok sa Jordan.¹⁹Miingon si Shimei ngadto sa hari, "Ayaw ako, akong agalon, pakasad-a o hinumdomi kung unsa kasukihan ang gibuhat sa imong sulugoon sa adlaw nga mibiya sa Jerusalem ang akong agalon nga hari. Palihog, hinaot nga dili kini ibutang sa kasingkasing sa hari. ²⁰Kay nasayod ang imong sulugoon nga nakasala ako. Tan-awa, mao kana ang hinungdan nga mianhi ako karong adlawa ingon nga nahauna gikan sa tanang banay ni Jose nga molugsong aron motagbo sa akong agalon ang hari."²¹Apan si Abishai ang anak nga lalaki ni Zeruya mitubag ug miingon, "Dili ba angay patyon si Shimei tungod niini, tungod sa iyang pagtunglo sa dinihogan ni Yahweh?" ²²Unya miingon si David, "Unsa may akong labot ninyo, kamong mga anak nga lalaki ni Zeruya, nga karong adlawa batok kamo kanako ? Aduna bay angay patyon karong adlawa sa Israel? Kay wala ako masayod nga karong adlawa ako pa ang hari sa Israel?" ²³Busa miingon ang hari ngadto kang Shimei, "Dili ka mamatay." Busa ang hari misaad kaniya pinaagi sa panumpa.²⁴Unya si Mefiboset ang anak nga lalaki ni Saul milugsong aron sa pagsugat sa hari. Nagtiniil siya, o walay pamalbas, o walay laba iyang bisti sukad pa sa adlaw nga mibiya ang hari hangtod sa adlaw nga miuli siya nga malinawon. ²⁵Busa sa dihang nahiabot siya gikan sa Jerusalem aron pagsugat sa hari, ang hari miingon kaniya, "Nganong wala ka man miuban kanako, Mefiboset?"²⁶Mitubag siya, "Akong agalon nga hari, gilimbongan ako sa akong sulugoon, kay miingon ako, 'Andamon ko ang asno aron kasakyan ko unta kini ug mouban sa hari, tungod kay bakol man ang imong sulugoon.' ²⁷Ang akong sulugoon nga si Ziba nagbutangbutang kanako, nga imong sulugoon, ngadto sa akong agalon nga hari. Apan ang akong agalon nga hari sama sa usa ka anghel sa Dios. Busa, buhata kung unsa ang maayo sa imong panan-aw. ²⁸Kay ang tanan nga anaa sa balay sa akong amahan nangamatay sa atubangan sa akong agalon nga hari, apan gipaapil mo ang imong sulugoon taliwala niadtong mga nangaon diha sa kaugalingon nimong kan-anan. Busa unsa man ang akong katungod nga magpadayon sa paghilak ngadto sa hari?"²⁹Unya miingon ang hari kaniya, "Nganong magpahayag ka pa man? Nakahukom na ako nga bahinon nimo ug ni Ziba ang kaumahan." ³⁰Busa mitubag si Mefiboset ngadto sa hari, "Oo, tugoti siya nga kuhaon ang tanan, sanglit ang akong agalon nga hari nahiabot nga luwas sa kaugalingon niyang panimalay."³¹Unya si Barzilai nga taga-Gilead milugsong gikan sa Rogelim aron motabok sa Jordan uban ang hari, ug giubanan niya ang hari latas sa Jordan. ³²Karon tigulang na kaayo si Barzilai, 80 na ang pangidaron. Gisangkap niya ang mga gikinahanglan sa hari samtang nagpuyo siya sa Mahanaim, sanglit adunahan man siya kaayo nga tawo. ³³Miingon ang hari ngadto kang Barzilai, "Dali uban kanako, ug ipatagbo ko ang imong gikinahanglan aron magpabilin ka uban kanako sa Jerusalem."³⁴Mitubag si Barzilai sa hari, "Pila na lang ba ka mga adlaw ang nahibilin sa katuigan sa akong kinabuhi, nga kinahanglan motungas pa ako uban sa hari paingon sa Jerusalem? ³⁵80 na ang akong pangidaron. Mailhan ko pa ba ang maayo ug ang daotan? Makatilaw pa ba ang imong sulugoon kung unsa ang lami sa akong pagkaon o akong giinom? Makadungog pa ba ako sa tingog sa panag-awit sa mga lalaki ug panag-awit sa mga babaye? Nganong kinahanglan pa man sa imong sulugoon nga mahimong palas-onon ngadto sa akong agalon nga hari? ³⁶Buot lamang sa imong sulugoon nga mouban sa hari patabok sa Jordan. Nganong kinahanglan pa man nga gantihan ako sa hari?³⁷Palihog tugoti ang imong sulugoon nga mopauli sa panimalay, aron mamatay ako sa kaugalingon kong siyudad sa lubnganan sa akong amahan ug inahan. Apan tan-awa, ania ang imong sulugoon nga si Kimham. Tugoti siya nga makatabok uban sa akong agalon nga hari, ug buhata kaniya kung unsa ang maayo alang kanimo."³⁸Mitubag ang hari, "Mouban si Kimham kanako, ug buhaton ko alang kaniya kung unsa ang maayo kanimo, ug bisan unsa nga imong gitinguha gikan kanako, buhaton ko kana alang kanimo." ³⁹Unya ang tanang katawhan mitabok sa Jordan, ug mitabok ang hari, ug mihalok ang hari kang Barzilai ug gipanalanginan siya. Unya mipauli si Barzilai ngadto sa kaugalingon niyang panimalay.⁴⁰Busa ang hari mitabok latas sa Gilgal, ug mitabok uban kaniya si Kimham. Gidala sa tanang kasundalohan sa Juda ang hari, ug ang katunga usab sa kasundalohan sa Israel. ⁴¹Sa wala madugay ang tanang kalalakihan sa Israel miadto sa hari ug miingon ngadto sa hari, "Ngano man nga ang among mga igsoong lalaki, ang kalalakihan sa Juda, nagkuha man kanimo palayo ug gidala ang hari ug ang iyang pamilya tabok sa Jordan, ug uban kaniya ang tanang mga tawo ni David?"⁴²Busa ang kalalakihan sa Juda mitubag sa kalalakihan sa Israel, "Tungod kini kay ang hari suod kanamo. Unya nganong nasuko man kamo mahitungod niini? Nakakaon ba kami bisan unsa nga kinahanglan bayaran sa hari? Gihatagan ba niya kami ug bisan unsang mga gasa?" ⁴³Ang kalalakihan sa Israel mitubag sa kalalakihan sa Juda, "May napulo kami nga mga tribo nga kabanay sa hari, busa labaw kami nga may katungod kang David kaysa kaninyo. Unya nganong inyo man kaming gitamay? Dili ba ang among sugyot pagbalik sa among hari ang una nga nadungog?" Apan ang mga pulong sa mga kalalakihan sa Juda labaw pa kangil-ad kaysa mga pulong sa mga kalalakihan sa Israel.

20¹Nahitabo usab nga nianang dapita adunaysamokan ang ngalan mao si Sheba anak nga lalaki ni Bikri, usa ka Benjaminhanon. Gipatingog niya ang trumpeta ug miingon, "Wala kami labot ni David, o panulondon gikan sa anak ni Jesse. Pasagdi nga ang matag tawo mopauli sa ilang balay, sa Israel." ²Busa ang tanang katawhan sa Israel mibiya kang David ug misunod sila kay Sheba anak ni Bikri. Apan ang mga katawhan sa Judah misunod sa ilang hari, gikan sa Jordan padulong sa Jerusalem.³Sa dihang miabot si David sa iyang palasyo sa Jerusalem, gikuha niya ang iyang napulo ka mga ulipong asawa nga iyang gibiyaan aron sa pag-atiman sa palasyo, ug gibutang niya sila sa balay nga gibantayan sa guwardiya. Gihatag niya ang tanan nilang mga gikinahanglan, apan wala na siya makigdulog pa kanila. Busa gisirad-an sila balay hangtod sa adlaw sa ilang kamatayon, nagpuyo sila sama sa mga biyuda.⁴Unya miingon ang hari kaang Amasa, "Tawaga ang tanang mga kalalakihan sa Juda sulod sa tulo ka adlaw; kinahanglan usab nga ania ka dinhi." ⁵Busa miadto si Amasa aron sa pagtawag sa mga kalalakihan sa Juda, apan nalangan siya lapas sa panahon nga gitakda sa hari kaniya.⁶Busa miingon si David kang Abishai, "Karon si Sheba nga anak nga lalaki ni Bikri mobuhat kanato ug kadaot labaw pa sa gihimo ni Absalom. Dad-a ang mga sulugoon sa imong agalon, ang akong mga sundalo, ug gukda sila, o basin makakita siya ug mga lig-on nga siyudad ug makaikyas sila gikan sa atong mga panan-aw." ⁷Unya mikuyog ang mga kasundalohan ni Joab sunod kaniya, uban ang mga Keretnon ug ang Peletnon ug ang tanang mga kusgan nga manggugubat. Mibiya sila sa Jerusalem aron sa paggukod kang Sheba nga anak nga lalaki ni Bikri.⁸Sa dihang anaa sila sa sa dakong bato sa Gebeon, si Amasa miabot aron pagtagbo kanila. Soot ni Joab ang iyang panalipod sa gubat, uban sa bakos nga libot sa iyang hawak ug ang sakuban sa espada. Samtang nagpaingon siya, nahagbong ang espada.⁹Busa miingon si Joab ngadto kang Amasa, "Ok ka lang, akong ig-agaw?" Ug gigunitan ni Joab ang bangas ni Amasa pinaagi sa iyang tuong kamot aron hagkan siya. ¹⁰Wala mabantayan ni Amasa ang kutsilyo nga anaa sa walang kamot ni Joab. Gidunggab ni Joab si Amasa sa iyang tiyan ug nangahabwa ang iyang tinae sa yuta. Wala na dunggaba pag-usab ni Joab, ug namatay si Amasa. Busa gigukod ni Joab ug ni Abisai nga iyang igsoon si Sheba nga anak ni Bikri.¹¹Unya mitindog ang usa sa mga tawo ni Joab ngadto kang Amasa, miingon ang tawo, "Kinsa kadtong modapig kang Joab, ug kinsa kadtong kay David, pasunda siya kay Joab." ¹²Si Amasa nagbuy-od nga naglunang sa iyang dugo sa tunga sa dalan. Sa dihang nakita sa maong tawo nga ang tanang katawhan nagpabilin sa pagtindog, iyang gidala si Amasa sa gikan sa dalan ngadto sa kaumahan. Giitsa niya ang bisti tabon kaniya tungod kay ang tanang nagpabilin sa pagtindog ¹³Human makuha si Amasa gikan sa dalan, misunod ang tanang mga tawo kang Joab aron sa paggukod kang Sheba anak nga lalaki ni Bikri.¹⁴Milabay si Sheba sa tanang tribo sa Israel ngadto sa Abel Bet Maaca, ug sa tanang kayutaan sa mga Beritihanon, nagtigom ug migukod usab kang Sheba. ¹⁵Naapsan nila siya ug gilibotan didto sa Abel Bet Maaca. Nagbuhat sila ug lapok nga agianan batok sa siyudad ug batok sa pader sa siyudad. Gibungkag sa mga kasundalohan nga mikuyog kang Joab ang pader aron mahugno kini. ¹⁶Unya misinggit ang usa ka maalamong babaye gikan sa siyudad, "Paminaw, palihog paminaw, Joab! Duol kanako aron ako maka-istorya kanimo."¹⁷Unya miduol si Joab kaniya, ug miingon ang babaye kaniya, Ikaw ba si Joab? " Mitubag siya, "Ako." Unya miingon ang babaye kaniya, "Paminawa ang pulong sa imong sulugoon." Mitubag si Joab, "Maminaw ako." ¹⁸Unya miingon siya, "Giingon nila kaniadto" 'Kinahanglan mangayo kita ug tambag gikan kang Abel,' ug kana nga tambag maoy motapos sa maong butang. ¹⁹Kami ang siyudad nga usa sa pinakamalinawon ug matinud-anon sa Israel. Imong gisulayan sa pagguba ang siyudad nga mao ang inahan sa Israel. Nganong gusto mo man lamoyon ang panulondon ni Yahweh?"²⁰Mitubag si Joab ug miingon. "Palayo, palayo gayod kanako, nga akong lamoyon o gubaon. ²¹Dili kana tinuod. Apan ang tawo nga gikan sa kabukiran sa Ephraim, nga ginganlan ug Sheba anak nga lalaki ni Bikri, gipataas ang iyang kamot batok sa hari, batok kang David. Ihatag siya kanamo nga nag-inusara, ug mohawa kami sa siyudad. Miingon ang babaye kay Joab, "Ilabay namo ang iyang ulo ibabaw kanimo ibabaw sa pader." ²²Unya miadto ang babaye sa tibuok katawhan gamit ang iyang kaalam. Giputol nila ang ulo ni Sheba anak nga lalaki ni Bikri, ug gilabay ngadto kay Joab. Unya iyang gihuyop ang trumpeta ug ang mga kasundalohan ni Joab mihawa sa siyudad, ug ang tanang mga tawo mipauli sa kaugalingon nilang panimalay. Unya mipauli si Joab sa Jerusalem didto sa hari.²³Nagmando si Joab sa tanang kasundalohan sa Israel, ug Benaya anak nga lalaki ni Jehoyada mao ang nagdumala sa Keretnon ug sa mga Peletnon. ²⁴Si Adoram ang nagdumala sa mga kalalakin-an nga gipugos sa pagpatrabaho ug si Jehosafat anak nga lalaki ni Ahilud mao ang tiglista. ²⁵Si Sheva mao ang eskriba ug si Sadok ug Abiatar mao ang mga pari. ²⁶Si Ira nga taga-Jair mao pangulong pari ni David.

21¹Adunay kagutom sa panahon ni David sulod sa tulo ka tuig, ug si David nangita sa nawong ni Yahweh. Busa miingon si Yahweh, "Midangat kining kagutom kanimo tungod kang Saul ug sa iyang mamamatay nga pamilya, tungod kay iyang gipangpatay ang taga-Gibeon."²Karon ang mga taga-Gibeon dili gikan sa katawhan sa Israel; gikan sila sa nahibilin nga Amorihanon. Ang katawhan sa Israel nanumpa nga dili nila sila patyon, apan misulay si Saul sa pagpatay kanila sa tanang paagi alang sa katawhan sa Israel ug Juda. ³Busa gipatawag ni Haring David ang mga taga-Gibeon ug miingon kanila, "Unsa man ang angay kong buhaton alang kaninyo? Unsaon ko man pagpapas sa sala, aron imong panalanginan ang katawhan ni Yahweh, nga maoy manununod sa iyang pagkamaayo ug sa iyang mga saad?"⁴Ang mga taga-Gibeon mitubag kaniya, "Dili kini mahitungod sa plata ug bulawan tali kanamo ug sa pamilya ni Saul. Sa samang paagi dili kini alang kanamo aron ibutang sa kamatayon ang si bisan kinsa nga tawo sa Israel." Mitubag si David, "Unsa man ang inyong gisulti nga kinahanglan kong buhaton alang kaninyo?"⁵Mitubag sila sa hari, "Ang tawo nga misulay sa pagpatay kanamong tanan, nga naglaraw batok kanamo, aron nga mapukan kami karon ug walay luna sa mga utlanan sa Israel— ⁶tugoti ang pito ka mga tawo gikan sa iyang kaliwat nga itugyan nganhi kanamo, ug bitayon namo sila sa atubangan ni Yahweh sa Gibea ni Saul, ang tawo nga gipili ni Yahweh." Busa miingon ang hari, "Ihatag ko sila nganha kaninyo."⁷Apan giluwas sa hari si Mefiboset ang anak nga lalaki ni Jonatan ang anak nga lalaki ni Saul, tungod sa saad ni Yahweh tali kanila, tali kang David ug kang Jonatan ang anak nga lalaki ni Saul. ⁸Apan gikuha sa hari ang duha ka anak nga lalaki ni Rispa ang anak nga babaye ni Aia, nga mga anak niyang lalaki kang Saul— ang duha ka anak nga lalaki ginganlan ug Armoni ug Mefiboset; ug gikuha usab ni David ang lima ka anak nga lalaki ni Mirab ang anak nga babaye ni Saul, nga iyang gimabdos kang Adriel ang anak nga lalaki ni Barzilai ang Meholahihanon. ⁹Gitugyan niya sila sa mga taga-Gibeon. Gibitay nila sila sa bungtod sa atubangan ni Yahweh, ug silang pito nangamatay. Gipatay sila sa panahon sa ting-ani, sa unang adlaw sa pagsugod sa ting-ani sa sebada.¹⁰Unya si Rispa, ang anak nga babaye ni Aia, mikuha ug bisti nga sako ug gibuklad kini alang sa iyang kaugalingon didto sa bukid tupad sa patay nga mga lawas, sukad sa pagsugod sa ting-ani hangtod nga mibundak kanila ang ulan gikan sa kawanangan. Wala niya tugoti ang mga kalanggaman nga mosamok sa mga lawas sa adlaw o sa mga ihalas nga mananap sa gabii. ¹¹Gisulti kini kang David kung unsa ang gibuhat ni Rispa, ang anak nga babaye ni Aia, ang ulipon nga asawa ni Saul.¹²Busa miadto si David ug gikuha niya ang mga bukog ni Saul ug ang mga bukog ni Jonatan ang iyang anak nga lalaki gikan sa mga tawo sa Jabes Gilead, nga gikawat nila gikan sa plasa ni Bet San, kung diin sila gibitay sa mga Filistihanon, pagkahuman ug patay sa mga Filistihanon kang Saul didto sa Gilboa. ¹³Gikuha ni David gikan didto ang mga bukog ni Saul ug ang mga bukog ni Jonatan ang iyang anak nga lalaki, ug gitigom nila ang mga bukog sa pito ka mga tawo nga gibitay usab.¹⁴Gilubong nila ang mga bukog ni Saul ug Jonatan nga iyang anak nga lalaki sa nasod ni Benjamin sa Sela, sa lubnganan ni Kis nga iyang amahan. Gibuhat nila ang tanang gisugo sa hari. Human tubaga sa Dios ang ilang mga pag-ampo alang sa yuta.¹⁵Unya miadto ang mga Filistihanon aron sa pakiggubat pag-usab sa Israel. Busa milugsong si David uban ang iyang mga kasundalohan ug nakiggubat batok sa mga Filistihanon. Giabot si David ug kakapoy sa pagpakiggubat. ¹⁶Si Isbibenob, ang kaliwat sa mga higante, nga adunay bronsi nga bangkaw nga adunay 300 ka sekel ang gibug-aton ug nagtakin siya ug bag-ong espada, aron ipatay kang David. ¹⁷Apan si Abisai ang anak nga lalaki ni Zeruya miluwas kang David, gisulong ang Filistihanon, ug gipatay siya. Unya nanumpa ang mga tawo ni David nga nag-ingon,"Dili mo na kinahanglan nga moadto pa sa gubat uban kanamo, aron nga dili mo mapalong ang suga sa Israel."¹⁸Miabot ang higayon pagkahuman niini nga may gubat na usab sa mga Filistihanon didto sa Gob, sa dihang si Sibicai nga taga-Husa mipatay kang Sap, nga usa sa mga kaliwat ni Repaim. ¹⁹Miabot na usab ang higayon nga adunay gubat sa mga Filistihanon didto sa Gob, nga si Elhanan ang anak nga lalaki ni Jari nga taga- Betlehem nga mipatay kang Goliat ang Hitihanon, ang kuptanan sa iyang bangkaw sama sa likisan sa maghahabol.²⁰Miabot na usab ang higayon nga adunay laing gubat didto sa Gat nga adunay tawo nga taas kaayo nga adunay unom ka mga tudlo sa matag kamot ug adunay unom ka mga tudlo sa matag tiil, 24 tanan ang gidaghanon. Gikan usab siya sa kaliwat ni Repaim. ²¹Sa dihang iyang giyubit ang Israel, si Jonatan ang anak nga lalaki ni Shamea, igsoon ni David, mipatay kaniya. ²²Mao kini sila ang mga kaliwat ni Repaim sa Gat, ug gipamatay sila pinaagi sa kamot ni David ug sa kamot sa iyang mga sundalo.

22¹Giawit ni David ngadto kang Yahweh ang mga pulong niini nga awit sa adlaw nga giluwas siya ni Yahweh gikan sa kamot sa tanan niyang mga kaaway, ug gikan sa kamot ni Saul. ²Nag-ampo siya, "Si Yahweh ang akong bato, ang akong salipdanan, nga maoy nagluwas kanako.³Ang Dios mao ang akong bato. Modangop ako kaniya. Siya ang akong taming, ang budyong sa akong kaluwasan, akong salipdanan, ug ang akong dalangpanan, siya mao ang nagluwas kanako gikan sa kapintasan. ⁴Magtawag ako kang Yahweh, ang angayan nga pagadayegon, ug maluwas ako gikan sa akong mga kaaway.⁵Kay gipalibotan ako sa mga balod sa kamatayon, ang mga tubig sa kalaglagan mitabon kanako. ⁶Gigapos ako sa pisi sa Seol; nalit-ag ako sa bitik sa kamatayon.⁷Sa akong kagul-anan nagtawag ako kang Yahweh; nagtawag ako sa akong Dios; gidungog niya ang akong tingog gikan sa iyang templo, ug ang akong pagpakitabang nahiabot ngadto sa iyang igdulungog.⁸Unya ang kalibotan nauyog ug mikurog. Ang mga sukaranan sa kalangitan mikurog ug nauyog, tungod kay nasuko ang Dios. ⁹Migula ang aso gikan sa iyang ilong, ug ang kusog nga kalayo migula gikan sa iyang baba. Ang baga misiga tungod niini.¹⁰Giablihan niya ang kalangitan ug minaog siya, ug ang baga nga kangitngit anaa ilalom sa iyang mga tiil. ¹¹Misakay siya sa usa ka kerubin ug milupad. Makita siya sa mga pako sa kahanginan. ¹²Gihimo niya nga tolda ang kangitngit sa iyang palibot, gipadag-om ang kapanganoran sa kawanangan.¹³Gikan sa kilat nahulog ang nagbagang kalayo sa iyang atubangan. ¹⁴Nagpadalugdog si Yahweh gikan sa kalangitan. Misinggit ang Labing Halangdon. ¹⁵Gipangpana niya ug gipatibulaag ang iyang mga kaaway—sa makusog nga kilat ug gipangpukan sila.¹⁶Unya nakita ang mga agianan sa dagat; ang mga patukoranan sa kalibutan napadayag sa pagbadlong ni Yahweh,sa huyop sa gininhawa sa iyang ilong.¹⁸¹⁷Siya mikab-ot gikan sa itaas; gigunitan ko niya! Gibira ko niya gikan sa nagbul-og nga tubig. 18 Giluwas niya ako gikan sa kusgan kong mga kaaway, gikan niadtong nagdumot kanako, kay kusgan kaayo sila alang kanako.¹⁹Miabot sila aron makigbatok kanako sa adlaw sa akong kagul-anan, apan si Yahweh ang akong magtatabang. ²⁰Gidala usab niya ako sa halapad nga dapit. Giluwas niya ako tungod kay nahimuot man siya kanako. ²¹Gigantihan ako ni Yahweh sumala sa akong pagkamatarong; gibalik ako niya sibo sa kahinlo sa akong mga kamot.²²Kay gitipigan ko ang mga dalan ni Yahweh ug wala nagbuhat ug daotan pinaagi sa pagbiya sa akong Dios. ²³Kay sa tanan niyang matuod nga kasugoan nga ania kanako; sama sa iyang mga balaod, wala ako mitalikod gikan niini.²⁴Wala usab akoy sala sa iyang atubangan, ug gilikay ko ang akong kaugalingon gikan sa sala. ²⁵Busa gibangon ako ni Yahweh sumala sa akong pagkamatarong, ngadto sa kalidad sa akong pagkahinlo diha sa iyang panan-aw.²⁶Alang niadtong matinumanon, gipakita mo ang imong kaugalingon nga matinumanon; ngadto sa mga walay ikasaway, gipakita mo ang imong kaugalingon nga walay ikasaway. ²⁷Sa mga putli gipakita mo ang imong kaugalingon nga putli, apan matuison ka ngadto sa mga masinupakon.²⁸Giluwas mo ang gisakit nga katawhan, apan ang imong mga mata batok sa mapagarbohon, ug gipaubos nimo sila. ²⁹Kay ikaw ang akong suga, Yahweh. Si Yahweh maoy nagpahayag sa akong kangitngit.³⁰Kay pinaagi kanimo makalukso ako sa ali; pinaagi sa akong Dios makaambak ako ibabaw sa paril. ³¹Alang sa Dios, ang iyang dalan hingpit. Putli ang pulong ni Yahweh. Siya mao ang taming ngadto sa tanan nga modangop kaniya.³²Kay kinsa ba ang Dios gawas kang Yahweh lamang, ug kinsa ba ang bato kondili ang atong Dios? ³³Ang Dios ang akong dalangpanan, ug gigiyahan niya ang tawong walay ikasaway diha sa iyang agianan.³⁴Gipatulin niya ang akong mga tiil sama sa lagsaw ug gipahiluna ako sa habog nga mga bungtod. ³⁵Gibansay niya ang akong mga kamot sa pagpakiggubat, ug ang akong mga bukton sa pagbawog sa bronse nga pana.³⁶Gihatag mo kanako ang taming sa imong kaluwasan, ug ang imong pabor naghimo kanako nga bantogan. ³⁷Naghimo ka ug halapad nga dapit aron katumban sa akong mga tiil, aron dili madalin-as ang akong mga tiil.³⁸Gigukod ko ang akong mga kaaway ug giguba sila. Wala ako miatras hangtod nga naguba sila. ³⁹Gitukob ko ug gidugmok sila; nga dili na sila makabarog pa. Nangapukan sila sa akong tiilan.⁴⁰Gilig-on mo ako sama sa bakos sa pagpakiggubat; gibutang mo ubos sa akong pagmando kadtong mibatok kanako. ⁴¹Gihatag mo kanako ang tangkugo sa akong mga kaaway; gipukan ko kadtong nagdumot kanako.⁴²Nanaghilak sila aron tabangan, apan walay bisan usa nga miluwas kanila; nagtuaw sila ngadto kang Yahweh, apan wala niya sila tubaga. ⁴³Gidugmok ko sila sa pino sama sa abog sa yuta, gipino ko sila sama sa yuta sa kadalanan.⁴⁴Giluwas usab nimo ako gikan sa panag-away sa kaugalingon kong katawhan. Nagpabilin ako ingon nga pangulo sa mga nasod. Ang katawhan nga wala ko mailhi nag-alagad kanako. ⁴⁵Ang mga langyaw napugos sa pagyukbo kanako. Sa dihang madungog nila ako, motuman sila kanako. ⁴⁶Ang mga langyaw miabot nga nagapangurog gikan sa ilang lig-on nga mga salipdanan.⁴⁷Buhi si Yahweh! Hinaot nga daygon ang akong bato. Mapasidunggan unta ang Dios, ang bato sa akong kaluwasan. ⁴⁸Mao kini ang Dios nga mobalos ug silot alang kanako, ang Dios nga maoy maghatod sa katawhan ubos sa akong pagmando. ⁴⁹Gipalingkawas niya ako gikan sa akong mga kaaway. Tinuod gayod, gituboy mo ako sa kahitas-an niadtong nakigbatok kanako. Giluwas mo ako gikan sa mga tawong daotan.⁵⁰Busa maghatag ako ug pagpasalamat kanimo, Yahweh, taliwala sa mga nasod; mag-awit ako ug mga pagdayeg sa imong ngalan. ⁵¹Hatagan sa Dios ug dakong kadaogan ang hari, ug gipakita niya ang iyang matinud-anong kasabotan ngadto sa tawo nga iyang dinihogan, ngadto kang David ug ngadto sa iyang mga kaliwat hangtod sa kahangtoran."

23¹Karon mao kini ang kataposang mga pulong ni David— si David ang anak nga lalaki ni Jese, ang tawo nga labaw nga gipasidunggan, ang tawo nga gidihogan sa Dios ni Jacob, ang matam-is nga Salmista sa Israel. ²"Ang Espiritu ni Yahweh nakigsulti kanako, ug ang iyang mga pulong ania sa akong dila.³Ang Dios sa Israel nagsulti, ang Bato sa Israel miingon kanako, 'Ang tawo nga matarong nga magdumala sa mga tawo, nga magdumala nga adunay kahadlok sa Dios. ⁴Sama siya sa kahayag sa kabuntagon sa dihang mosubang ang adlaw, ang kabuntagon nga walay mga panganod, sa dihang moturok ang bag-ong sagbot gikan sa yuta pinaagi sa kasanag sa adlaw human sa ulan.⁵Tinood, dili ba sama niini ang akong pamilya atubangan sa Dios? Wala ba siya naghimo ug malungtaron nga kasabutan uban kanako, nagmando ug nakasiguro sa matag paagi? Wala ba niya gidugangan ang akong kaluwasan ug gituman ang akong mga pangandoy?⁶Apan ang walay pulos mahisama sa mga tunok nga ilabay lamang, tungod kay dili sila makuptan pinaagi sa usa ka kamot. ⁷Ang tawo nga maggunit kanila kinahanglan nga mogamit ug puthaw o pul-an sa bangkaw. Kinahanglan sunogon sila sa ilang mga higdaanan"'⁸Mao kini ang ngalan sa mga banggiitan nga mga sundalo ni David: si Jesbaal ang Takmonihanon mao ang pangulo sa banggiitan nga mga sundalo. Nakapatay siya ug 800 ka mga tawo sa usa lamang ka higayon.⁹Sunod kaniya mao si Elesar ang anak nga lalaki ni Doday, ang Ahohitanon, ang usa sa tulo ka banggiitang tawo. Kauban siya ni David sa dihang ilang gibiaybiay ang mga Filistehanon nga nagtigom aron sa pagpakiggubat, ug sa dihang miatras ang mga tawo sa Israel. ¹⁰Mibarog si Elesar ug nakiggubat sa mga Filistihanon hangtod nga gikapuyan ang iyang kamot ug ang iyang kamot hugot nga migunit sa pul-an sa iyang espada. Nagdala si Yahweh ug dakong kadaugan nianang adlawa. Ang kasundalohan namalik sunod kang Elesar, aron hukasan ang mga lawas.¹¹Sunod kaniya mao si Syama ang anak nga lalaki ni Agi, ang taga-Haratanhon. Ang mga Filistihanon nagtigom didto sa kaumahan sa mga balatong, ug ang kasundalohan miikyas gikan kanila. ¹²Apan mitindog si Syama sa tunga sa uma ug gipanalipdan kini. Gipatay niya ang mga Filistihanon, ug nagdala si Yahweh ug dakong kadaugan.¹³Tulo sa 30 ka mga sundalo milugsong ngadto kang David sa panahon sa ting-ani, didto sa langub sa Adulam. Ang kasundalohan sa Filistihanon nagkampo sa walog sa Repaim. ¹⁴Niadtong panahona si David anaa sa iyang taguanan, usa ka langub, samtang ang mga Filistihanon nagkuta didto sa Betlehem.¹⁵Nangandoy si David ug tubig ug miingon, "Kung aduna lamang untay mohatag ug tubig kanako aron makainom gikan sa tabay sa Betlehem, ang tabay nga anaa tupad sa ganghaan!" ¹⁶Busa kining tulo ka banggiitang mga sundalo midasdas latas sa kasundalohan sa mga Filistihanon ug mikalos sa tubig gikan sa tabay sa Betlehem, ang tabay nga duol sa ganghaan. Mikuha sila ug tubig ug gidala kini ngadto kang David, apan midumili siya sa pag-inom niini. Hinuon, gibubo niya kini ngadto kang Yahweh. ¹⁷Unya miingon siya, "Yahweh, ipalayo unta kini gikan kanako, nga kinahanglan nga buhaton ko kini. Kinahanglan ba nga moinom ako sa dugo sa katawhan nga nagbuhis sa ilang mga kinabuhi?" Busa midumili siya sa pag-inom niini. Kining mga butanga gihimo sa tulo ka mga banggiitan.¹⁸Si Abisai, ang igsoon ni Joab ug anak nga lalaki ni Zeruya, ang kapitan nilang tulo. Nakiggubat siya gamit ang iyang bangkaw batok sa 300 ka mga kalalakin-an ug gipamatay sila. Kanunay siyang gihisgutan uban sa tulo ka sundalo. ¹⁹Dili ba siya ang mas bantogan kaysa sa tulo? Gihimo nila siyang kapitan. Bisan pa niaana, ang iyang kabantogan dili sama sa tulo ka mga bantogang mga sundalo.²⁰Si Benaias nga gikan sa Kabseel ang anak nga lalaki ni Joyada; kusgan siya nga tawo nga nagbuhat ug dagkong mga buhat. Gipatay niya ang duha ka mga anak nga lalaki ni Ariel sa Moab. Milugsong usab siya didto sa gahong sa Moab ug gipatay ang liyon samtang nag-snow. ²¹Unya gipatay usab niya ang dako kaayo nga tawo sa Ehipto. Ang Ehiptohanon nga adunay bangkaw sa iyang kamot, apan si Benaias nakig-away batok kaniya uban sa usa lamang ka sungkod. Giilog niya ang bangkaw gikan sa kamot sa Ehiptohanon ug unya gipatay siya pinaagi sa kaugalingon niyang bangkaw.²²Si Benaias ang anak nga lalaki ni Joyada naghimo niining mga butanga, ug siya ginganlan kauban sa tulo ka banggiitan nga mga tawo. ²³Tinahod siya labaw pa sa kinatibuk-ang 30 ka mga sundalo, apan dili siya tinahod sama sa tulo ka mga banggiitan nga mga sundalo. Apan si David nagbutang kaniya nga pangulo sa iyang tigbantay.²⁴Ang 30 ka mga kalalakin-an mao ang mosunod: si Asahel nga igsoong lalaki ni Joab, si Elhanan ang anak nga lalaki ni Dodo nga gikan sa Betlehem, ²⁵Si Syama nga taga-Harodanhon, si Elika ang taga-Harodanhon, ²⁶Si Heles ang taga-Palti, si Ira ang anak nga lalaki ni Ikes ang taga-Tekot, ²⁷si Abiser ang taga-Anatot, si Sibikay ang taga-Huhat, ²⁸si Salmon ang taga-Ahot, si Maharai ang taga-Netop;²⁹si Heleb ang anak nga lalaki ni Baana, nga taga-Netop, si Itai ang anak nga lalaki ni Ribai nga gikan sa Gibeah nga taga-Benjamin, ³⁰si Benaia ang taga- Piraton, si Hidai sa mga walog sa Gaas. ³¹si Abialbon ang taga-Arbat, si Asmabet nga taga-Barhumit, ³²si Eliaba ang taga-Salbon, ang anak nga lalaki ni Jasen, si Jonatan ang anak nga lalaki ni Sama ang taga-Hararit;³³si Ahiam ang anak nga lalaki ni Sarar ang taga-Hararit, ³⁴si Elipelet ang anak nga lalaki ni Ahabai ang Maacatite, si Elam ang anak nga lalaki ni Ahitopel ang taga-Gilon, ³⁵si Hesro ang taga-Carmilita, si Paarai ang taga-Arbit, ³⁶si Igal ang anak nga lalaki ni Natan nga gikan sa Zoba, si Bani nga gikan sa tribo ni Gad,³⁷si Selek ang taga-Amon, si Naharai ang taga-Berot, nga tigdala ug hinagiban ni Joab ang anak nga lalaki ni Seruias, ³⁸si Ira ang taga-Itrit, si Gareb ang taga-Itrite, ³⁹si Uraya ang taga-Hiti—37 silang tanan.

24¹Misilaub pag-usab ang kasuko ni Yahweh batok sa Israel, ug gitandog niya si David nga mobatok kanila nga nag-ingon, "Lakaw, ipha ang Israel ug ang Juda." ²Ang hari miingon kang Joab ang labaw sa kasundalohan, nga uban kaniya, "Lakaw ngadto sa tanang mga tribo sa Israel, gikan sa Dan ngadto sa Berseba, ug ipha ang tanang katawhan, aron masayran ko ang gidaghanon sa kalalakin-an nga angay sa pagpakiggubat."³Miingon si Joab sa hari, "Hinaot padaghanon ni Yahweh nga imong Dios ang katawhan ngadto sa gatusan ka pilo, ug hinaot nga ang mga mata sa akong agalon ang hari makakita niini nga mahitabo. Apan ngano nga ang akong agalon nga hari buot niini?" ⁴Bisan pa niana, ang pulong sa hari ang katapusan batok batok kang Joab ug batok sa mga komander sa kasundalohan. Busa si Joab ug ang mga komander sa kasundalohan mibiya sa presenya sa hari aron iphon ang katawhan sa Israel.⁵Mitabok sila sa Jordan ug nagkampo duol sa Aroer, sa habagatan sa walog sa siyudad. Unya mipanaw sila latas sa Gad paingon ngadto sa Jaser. ⁶Nahiabot sila sa Gilead ug ngadto sa Tatim Hodsi, unya ngadto sa Dan Jaan ug palibot paingon sa Sidon. ⁷Nahiabot sila sa taguanan sa Tiro ug ang tanan nga siyudad sa Hibihanon ug sa taga-Canaan. Unya miadto sila sa Negeb sa Juda didto sa Berseba.⁸Sa dihang natapos na nila sa pag-adto ang tibuok kayutaan, mibalik sila sa Jerusalem human sa siyam ka bulan ug 20 ka mga adlaw. ⁹Unya gitaho ni Joab ngadto sa hari ang gidaghanon sa kalalakin-an nga makiggubat. Adunay mga 800, 000 ka maisogon nga kalalakin-an sa Israel ang nag-ibot sa espada, ug ang kalalakin-an sa Juda mga 500, 000 ka mga kalalakin-an.¹⁰Unya ang kasingkasing ni David nagsakit human niya maihap ang kalalakin-an. Busa miingon siya kang Yahweh, "Nakasala ako ug dako pinaagi sa pagbuhat niini. Karon, Yahweh, kuhaa ang sala sa imong alagad, kay nagbuhat ako ug hilabihang pagpakabuang."¹¹Sa dihang mibangon si David sa kabuntagon, miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang propeta Gad, ang manalagna ni David, nga nag-ingon, ¹²"Lakaw ug sultihi si David: Mao kini ang gisulti ni Yahweh: "Hatagan ko ikaw ug tulo ka pilianan. Pagpili ug usa kanila.'''''¹³Busa miadto si Gad kang David ug miingon kaniya, "Muabot ba kanimo ang tulo ka tuig nga kagutom sa imong yuta? O moikyas ka sulod sa tulo ka bulan gikan sa imong mga kaaway samtang mogukod sila kanimo? O adunay tulo ka adlaw nga katalagman sa imong yuta? Karon paghukom kung unsa ang tubag nga akong ibalik ngadto kaniya nga maoy nagpadala kanako." ¹⁴Unya miingon si David ngadto kang Gad, "Ania ako sa lawom nga kasamok. Mas maayo pa nga mangapukan kami sa kamot ni Yahweh kaysa sa mga kamot sa tawo, kay dako kaayo ang iyang pagkamaluluy-on nga mga buhat."¹⁵Busa nagpadala si Yahweh ug katalagman sa Israel gikan sa buntag hangtod sa gitagal nga takna, ug 70, 000 sa katawhan ang nangamatay gikan sa Dan ngadto sa Berseba. ¹⁶Sa dihang gituy-od sa anghel ang iyang kamot ngadto sa Jerusalem aron sa paglaglag niini, nausab ang hunahuna ni Yahweh tungod sa kadaot nga mahimo niini, ug miingon siya ngadto sa anghel nga milaglag sa mga tawo, "Sakto na! Karon bakwia ang imong kamot." Nianang higayona ang anghel ni Yahweh nagbarog sa giokanan ug trigo ni Arauna nga Jebusihanon.¹⁷Unya nakigsulti si David kang Yahweh sa dihang nakita niya ang anghel nga misulong sa katawhan, ug miingon, "Nakasala ako, ug nagbuhat ako ug dautan. Apan kining karnero, unsa man ang ilang nabuhat? Palihog siloti ako sa imong kamot ug ang pamilya sa akong amahan!"¹⁸Unya miabot si Gad nianang adlawa ug miingon ngadto kaniya, "Saka ug pagbuhat ug halaran alang kang Yahweh didto sa giokanan ug trigo ni Arauna ang Jebusihanon." ¹⁹Busa misaka si David sumala sa gisugo ni Gad nga iyang pagabuhaton, sama sa gisugo ni Yahweh. ²⁰Midungaw si Arauna ug nakita niya nga nagpadulong ang hari ug ang iyang mga sulugoon. Busa migawas si Arauna ug mihapa sa yuta ngadto sa hari.²¹Unya miingon si Arauna, "Nganong mianhi man kanako ang akong agalon nga hari, sa iyang sulugoon?" Mitubag si David, "Aron paliton ang imong giokanan sa trigo, aron akong tukoran ug halaran alang kang Yahweh, aron nga ang katalagman matangtang gikan sa katawhan." ²²Miingon si Arauna ngadto kang David, "Kuhaa kini ingon nga imoha, akong agalon nga hari. Buhata kini kung unsa ang maayo sa imong panan-aw. Tan-awa, ania ang baka alang sa halad sinunog ug balsa sa paggiok ug ang mga yugo aron isugnod. ²³Ang tanan niini, akong hari, ako, si Arauna, maghatag kanimo." Unya miingon siya ngadto sa hari, "Hinaot nga dawaton ka ni Yahweh."²⁴Miingon ang hari ngadto kang Arauna, "Dili, paliton ko kini sa kantidad. Dili ako mohalad ug halad sinunog ngadto kang Yahweh ug bisan unsa nga walay bili kanako." Busa gipalit ni David ang giokanan ug trigo ug ang baka sa 50 ka sekel nga plata. ²⁵Nagtukod si David ug halaran alang kang Yahweh didto ug naghalad niini sa mga halad sinunog ug mga halad sa pakigdait. Busa nangamuyo sila kang Yahweh alang sa yuta, ug gipahunong niya ang katalagman sa tibuok Israel.

1 Hari

1¹Sa dihang tigulang na si Haring David, gitabonan nila siya ug mga habol, apan dili gihapon siya mainitan. ²Busa miingon ang iyang mga sulugoon ngadto kaniya, "Mangita kami ug batan-ong birhin alang sa among agalon nga hari. Alagaran niya ang hari ug atimanon siya. Pahigdaon siya sa mga bukton sa atong agalon nga hari aron mainitan siya."³Busa nangita sila ug maanyag nga babaye sa tanang utlanan sa Israel. Nakit-an nila si Abishag nga taga-Shunem ug gidala siya ngadto sa hari. ⁴Ang babaye gwapa kaayo. Gialagaran niya ang hari ug giatiman niya kini apan ang hari wala makaila kaniya.⁵Niadtong higayona, si Adonijah ang anak nga lalaki ni Hagit nagpasidungog sa iyang kaugalingon, nga nag-ingon, "Mamahimo akong hari". Busa nag-andam siya ug mga karwahe sa iyang kaugalingon ug mga tigkabayo uban ang 50 ka kalalakihan aron mag-una kaniya. ⁶Wala gayod siya gisamok sa iyang amahan nga miingon, "Nganong nabuhat mo man kini o kana?" Ambongan usab kaayo si Adonijah, nga sunod ni Absalom.⁷Nakigsabot siya kang Joab ang anak nga lalaki ni Zeruya ug uban ang pari nga si Abiatar. Misunod sila kang Adonijah ug mitabang kaniya. ⁸Apan wala misunod si Zadok nga pari, si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, si Natan nga propeta, si Shimei, si Rei ug ang mga kusgan nga lalaki nga sakop ni David wala misunod kang Adonijah.⁹Naghalad si Adonijah ug mga karnero, mga torong baka, ug pinatambok nga baka, ngadto sa bato sa Zohelet, nga tapad sa En Rogel. Giawhag niya ang tanan niyang mga igsoon nga lalaki, ang mga anak nga lalaki sa hari, ug ang tanan nga kalalakihan sa Juda, ug ang mga sulugoon sa hari. ¹⁰Apan wala niya awhaga si Natan nga propeta, si Benaya, ang mga kusgan nga mga lalaki, o iyang igsoon nga lalaki nga si Solomon.¹¹Unya nakigsulti si Natan ngadto kang Batsheba ang inahan ni Solomon, nga nag-ingon, " Wala ka ba makadungog nga si Adonijah ang anak nga lalaki ni Hagit nahimong hari, ug wala masayod ang atong agalon nga si David niini? ¹²Karon hatagan ko ikaw ug tambag, aron maluwas nimo ang imong kaugalingong kinabuhi ug ang kinabuhi sa imong anak nga lalaki nga si Solomon.¹³Adtoa si Haring David; ug sultihi siya 'Akong agalon nga hari, wala ka ba misaad sa imong sulugoon, nga nag-ingon, "Tinuod si Solomon nga imong anak nga lalaki maoy maghari sunod kanako, ug molingkod sa akong trono?" Ngano man nga si Adonijah mao may naghari?' ¹⁴Samtang makigsulti ka sa hari, mosunod ako kanimo ug pamatud-an ang imong mga pulong."¹⁵Busa miadto si Batsheba sa kwarto sa hari. Tigulang na kaayo ang hari, ug si Abishag nga taga-Shunem maoy nag-alagad sa hari. ¹⁶Miyukbo ug nangatahoran si Batsheba sa atubangan sa hari. Unya miingon ang hari, "Unsa bay imong gitingoha? ¹⁷Miingon siya ngadto kaniya, "Akong agalon, misaad ka sa imong sulugoon pinaagi kang Yahweh nga imong Dios, nga nag-ingon, ''Tinuod gayod nga maghari si Solomon nga imong anak sunod kanako, ug maglingkod siya sa akong trono.'¹⁸Karon tan-awa, hari na si Adonijah, ug ikaw, akong agalon nga hari, wala masayod niini. ¹⁹Nagsakripisyo siya ug mga torong baka, mga pinatambok nga nating baka, ug daghan kaayo nga mga karnero, ug imbitar ang tanan nga mga anak nga lalaki sa hari, si Abiatar nga pari, ug si Joab nga kapitan sa mga sundalo, apan wala niya imbitara si Solomon nga imong sulugoon.²⁰Apan alang kanimo, akong agalon nga hari, nagtan-aw ang mga mata sa tibuok Israel kanimo, naghulat nga isulti mo kanila kung kinsa ba ang molingkod sa trono sunod kanimo, akong agalon. ²¹Kondili kini mahitabo, sa dihang magpahulay ang akong agalon nga hari uban sa iyang mga amahan, nga ako ug ang akong anak nga lalaki nga si Solomon ilhon nga sad-an."²²Samtang nagpadayon siya sa pakigsulti sa hari, misulod si Natan nga propeta. ²³Miingon ang mga sulugoon sa hari, "Ania si Natan nga propeta." Sa dihang miabot siya atubangan sa hari, miyukbo siya atubangan sa hari nga iyang dagway naghapa sa yuta.²⁴Miingon si Natan, "Akong agalon nga hari, miingon ba diay ikaw nga, 'si Adonijah maoy magdumala sunod kanimo, ug maglingkod sa akong trono?' ²⁵Kay milugsong siya karong adlawa ug nagsakipisyo ug daghang mga torong baka, pinatambok nga mga baka, ug daghang mga karnero, ug gi imbita ang tanang anak nga lalaki sa hari, mga kapitan sa kasundalohan ug si Abiatar nga pari. Nangaon ug nang-inom sila atubangan niya, ug miingon, 'Mabuhi ka sa dugay Haring Adonijah!'²⁶Apan alang kanako, ang imong sulugoon, Zadok nga pari, Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug ang imong sulugoon nga si Solomon, wala kami niya imbitaha. ²⁷Mabuhat ba diay kini sa akong agalon nga hari nga dili moingon kanato, imong mga sulugoon, nga molingkod sa trono sunod kaniya?''²⁸Unya mitubag si Haring David ug miingon, "Tawga si Batsheba ug pabalika dinhi kanako." Miabot siya ngadto sa presensya sa hari ug nagtindog atubangan sa hari. ²⁹Naghimo ug pakigsaad ang hari ug miingon, "Ingon nga buhi si Yahweh, nga milukat kanako gikan sa tanan nga kagubot, ³⁰ingon nga nanumpa ako kanimo pinaagi ni Yahweh, ang Dios sa Israel, nga nag-ingon, "Si Solomon nga imong anak nga lalaki maoy maghari human kanako, ug molingkod siya puli sa akong trono, 'pagabuhaton ko kini karong adlawa." ³¹Unya miyukbo si Batsheba nga iyang dagway naghapa sa yuta ug naghatag ug katahoran atubangan sa hari ug miingon, "Hinaot nga mabuhi hangtod sa kahangtoran ang akong agalon nga si Haring David."³²Miingon si Haring David, Tawga nganhi kanako si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, ug si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada. "Busa miabot sila atubangan sa hari. ³³Miingon ang hari ngadto kanila, "Dad-a uban kaninyo ang mga sulugoon sa inyong agalon, ug pasakya si Solomon sa akong kaugalingong mula ug dad-a siya ngadto sa Gihon. ³⁴Padihogi siya kang Zadok nga pari ug Natan nga propeta nga mahimong hari sa tibuok Israel ug patingoga ang budyong ug moingon, 'Mabuhi sa dugay si Haring Solomon!'³⁵Unya mosaka ikaw sunod kaniya, ug moduol siya ug molingkod sa akong trono; tungod kay mamahimo siyang hari puli sa akong dapit. Gipili ko siya nga maoy modumala sa tibuok Israel ug sa Juda," ³⁶Mitubag si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada ngadto sa hari, ug miingon, "Busa tugoti! Si Yahweh, ang Dios sa akong agalon nga hari, magpamatuod niini. ³⁷Ingon nga si Yahweh uban sa akong agalon nga hari, hinaot nga uban siya kang Solomon, ug himoon ang iyang trono nga labing bantogan kaysa trono sa akong agalon nga si Haring David."³⁸Busa milugsong si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug ang mga Keretnon ug mga Pelethanon ug gipasakay si Solomon sa mula ni Haring David; ug gidala siya ngadto sa Gihon. ³⁹Gikuha ni Zadok nga pari ang lana nga anaa sa sungay pagawas sa tolda ug gidihogan si Solomon. Unya gipatingog nila ang budyong, ug ang tanan nga katawhan miingon, "Mabuhi sa dugay si Haring Solomon!" ⁴⁰Unya misaka ang tanan nga mga katawhan sunod kaniya, ug gipatugtog sa katawhan ang mga plawta ug nagsadya uban sa dakong kalipay, aron ang kalibotan mauyog sa ilang tingog.⁴¹Si Adonijah ug sa tanang mga bisita nga uban kaniya nakadungog niini pagkahuman nila ug kaon. Sa dihang nadungog ni Joab ang tingog sa budyong, miingon siya, "Nganong aduna may banha sa siyudad?" ⁴²Sa dihang nagsulti pa siya, miabot si Jonatan nga anak nga lalaki ni Abiatar nga pari. Miingon si Adonijah, "Sulod, kay angayan ka nga tawo ug nagdala ka ug maayong mga balita."⁴³Mitubag si Jonatan ug miingon ngadto kang Adonijah, "Ang among agalon nga si Haring David naghimo kang Solomon nga hari, ⁴⁴ug gidala sa hari uban kaniya si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug ang mga Keretnon ug mga Pelethanon. Gipasakay nila si Solomon sa mula sa hari. ⁴⁵Gidihogan siya ni Zadok nga pari ug Natan nga propeta nga mahimong hari ngadto sa Gihon, ug mitungas gikan didto nga nanaghugyaw, aron ang siyudad mobanha. Mao kini ang kasaba nga imong nadungog.⁴⁶Milingkod usab si Solomon sa trono sa gingharian. ⁴⁷Dugang pa niini, miabot ang mga sulugoon sa hari aron sa pagpanalangin sa atong agalon nga si Haring David, nga nag-ingon, 'Hinaot nga himoon sa inyong Dios ang ngalan ni Solomon nga mas maayo pa kaysa imong ngalan, ug himoon nga mas bantogan ang iyang trono kaysa imong trono.' Unya miyukbo ang hari sa iyang higdaanan. ⁴⁸Miingon usab ang hari, 'Bulahan si Yahweh, ang Dios sa Israel, nga naghatag ug tawo aron molingkod sa akong trono karong adlawa, ug kinahanglan makita sa akong mga mata."⁴⁹Unya ang tanan nga mga bisita ni adonijah nangalisang. Mitindog sila ug milakaw ang matag-usa. ⁵⁰Nahadlok si Adonijah kang Solomon ug mitindog, milakaw, ug migunit sa sungay sa halaran. ⁵¹Unya miingon kini kang Solomon, nga nag-ingon, "Tan-awa nahadlok si Adonijah kang Haring Solomon, tungod kay migunit siya sa mga sungay sa halaran, nga nag-ingon, 'Tugoti nga manumpa si Haring Solomon una kanako nga dili niya patyon ang iyang sulugoon pinaagi sa espada."⁵²Miingon si Solomon, "Kung ipakita niya sa iyang kaugalingon nga angayan siya, wala gayoy buhok nga matagak ngadto sa yuta, apan kung makita kaniya ang pagkadaotan, mamatay gayod siya." ⁵³Busa nagpadala si Haring Solomon ug mga tawo, nga maoy nagdala kang Adonijah gikan sa halaran. Miabot siya ug miyukbo ngadto kang Haring Solomon, ug si Haring Solomon miingon ngadto kaniya, "Pauli sa imong balay."

2¹Samtang hapit na ang adlaw sa kamatayon ni David, gisugo niya ang iyang anak nga lalaki nga si Solomon, nga nag-ingon, ²"Moadto na ako sa dalan sa tibuok kalibotan. Pagmakusganon, ug ipakita ang imong pagkalalaki. ³Tagoi ang mga sugo ni Yahweh nga imong Dios aron paglakaw sa iyang mga dalan, aron pagtuman sa iyang mga balaod, iyang mga sugo, iyang mga paghukom, ug iyang mga kasugoan, magmatngon ka sa pagbuhat kung unsa ang nahisulat sa balaod ni Moises, aron magmalamposon ka sa tanan nimong pagabuhaton, bisan asa ka moadto, ⁴aron matuman ni Yahweh ang iyang mga pulong nga iyang gisulti mahitungod kanako, nga nag-ingon, 'Kung ang imong mga anak magmabinantayon sa ilang mga panaggawi, nga matinud-anong maglakaw sa akong atubangan uban sa ilang tibuok nga kasingkasing ug tibuok nilang kalag, dili gayod mahutdan ug tawo sa trono sa Israel.'⁵Nasayod ka usab kung unsa ang gibuhat ni Joab nga anak nga lalaki ni Zeruya nganhi kanako, ug sa iyang gibuhat sa duha ka mga pangulo sa kasundalohan sa Israel, kang Abner nga anak nga lalaki ni Ner, ug kang Amasa nga anak nga lalaki ni Jeter, nga iyang gipatay. Giula niya ang dugo sa pagpakiggubat diha sa kalinaw ug nabutang ang dugo sa pagpakiggubat sa bakos palibot sa iyang hawak ug sa iyang sandalyas. ⁶Pakigsabot ngadto kang Joab uban sa kaalam nga imong natun-an, apan ayaw tugoti nga magmalinawon ang iyang ubanon nga ulo sa lubnganan.⁷Apan, ipakita ang imong kalooy ngadto sa mga anak nga lalaki ni Barzilai nga taga-Gilead, ug tugoti nga uban sila nga mokaon sa imong lamesa tungod kay miadto sila kanako sa dihang milayas ako gikan kang Absalom nga imong igsoon nga lalaki.⁸Tan-awa, anaa uban kanimo si Shimei nga anak nga lalaki ni Gera, nga ang Benjaminhon nga taga-Bahurim, nga nagtunglo kanako sa bug-at nga pagtunglo sa adlaw nga miadto ako sa Mahanaim. Milugsong si Shimei aron pagtagbo kanako sa Jordan, ug nagsaad ako ngadto kaniya pinaagi kang Yahweh, nga nag-ingon, 'Dili ko ikaw pagapatyon pinaagi sa espada.' ⁹Karon ayaw itugot nga dili siya masilotan. Maalamon ikaw, ug nasayod ka unsay angay nimong buhaton ngadto kaniya. Dad-on nimo ang ubanon niya nga ulo ngadto sa lubnganan nga adunay dugo."¹⁰Unya namatay si David ug gilubong siya uban sa iyang mga katigulangan ngadto sa siyudad ni David. ¹¹Sa adlaw nga naghari si David sa Israel sulod sa 40 ka tuig. Naghari siya sa Hebron ug pito ka tuig ug 33 ka tuig sa Jerusalem. ¹²Unya milingkod si Solomon sa trono sa iyang amahan nga si David, ug lig-on kaayo ang iyang gingharian.¹³Unya miadto si Adonijah nga anak nga lalaki ni Hagit ngadto kang Batsheba nga inahan ni Solomon. Miingon siya, "Mianhi ka ba sa kalinaw?" Mitubag siya, "Sa kalinaw." ¹⁴Unya miingon siya, "Anaa akoy buot isulti nganha kanimo." Busa mitubag siya, "Pagsulti." ¹⁵Miingon si Adonijah, Nasayod ka nga ang gingharian akoa, ug ang tibuok Israel naglaom nga mamahimo akong hari. Apan nausab ang tanan, ug ang gingharian gihatag ngadto sa akong igsoon nga lalaki tungod kay iya man kini gikan kang Yahweh.¹⁶Karon aduna akoy usa ka hangyo diha kanimo, ug ayaw ako balibari." Miingon si Batsheba ngadto kaniya, "Pagsulti." ¹⁷Miingon siya, "Palihog pakigsulti kang Solomon nga hari, tungod kay dili gayod ka niya balibaran, nga ihatag niya si Abishag nga taga-Shunem nga mamahimo kong asawa." ¹⁸Miingon si Batsheba, "Maayo, makigsulti ako sa hari."¹⁹Busa miadto si Batsheba ngadto kang Haring Solomon aron sa pagpakigsulti alang kang Adonijah. Mitindog ang hari aron pagtagbo kaniya ug miyukbo kaniya. Unya milingkod siya sa iyang trono ug nagpadala ug usa ka trono alang sa inahan sa hari. Milingkod siya sa tuong kamot nga bahin. ²⁰Unya miingon siya, "Aduna akoy gamay nga hangyo nganha kanimo, kay dili mo ako pagabalibaran." Mitubag ang hari kaniya, "Pangayo, akong inahan, kay dili ko gayod ikaw pagabalibaran." ²¹Miingon siya, "Tugoti nga ihatag si Abishag nga taga-Shunem ngadto kang Adonijah nga imong igsoon nga lalaki nga mamahimo niyang asawa."²²Mitubag si Haring Solomon ug miingon sa iyang inahan, "Nganong gipangayo mo man si Abishag, nga taga-Shunem para kang Adonijah? Nganong dili mo man usab pangayoon ang gingharian alang kaniya, tungod kay ako man siyang magulang nga lalaki—alang kaniya, alang kang Abiatar nga pari, ug alang kang Joab nga anak nga lalaki ni Zeruya?' ²³Unya nanumpa si Haring Solomon pinaagi kang Yahweh, nga nag-ingon, "Hinaot nga pagabuhaton sa Dios kanako, ug labaw pa usab, kung wala nagsulti si Adonijah niini nga pulong batok sa iyang kaugalingong kinabuhi.²⁴Ug karon sama nga si Yahweh buhi, nga kinsay nagpahiluna kanako sa trono ni David nga akong amahan, ug naghimo kanako ug panimalay nga iyang gisaad, sigurado mamatay gayod si Adonia karong adlawa." ²⁵Busa gipadala ni Haring Solomon si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug nakaplagan gayod ni Benaya si Adonijah ug gipatay siya.²⁶Unya miingon ang hari ngadto kang Abiatar nga pari, "Lakaw ngadto sa Anatot, sa imong kaumahan. Angayan ka nga mamatay, apan dili ko usa ikaw pagapatyon karon tungod kay nagdala ka sa kasabotan ni Yahweh atubangan ni David nga akong amahan ug nag-antos sama nga nag-antos ang akong amahan." ²⁷Busa gipapahawa ni Solomon si Abiatar sa iyang pagkapari ngadto kang Yahweh, aron iyang tumanon ang pulong ni Yahweh nga iyang gipamulong sa balay ni Eli didto sa Shilo.²⁸Miabot ang balita ngadto kang Joab, tungod kay gisuportahan man niya si Adonijah, bisan wala niya suportahi si Absalom. Busa milayas si Joab ngadto sa tolda ni Yahweh ug migunit sa mga sungay sa halaran. ²⁹Gisugilon kang Haring Solomon nga si Joab milayas ngadto sa tolda ni Yahweh nga anaa tupad sa halaran. Unya gipadala ni Solomon si Benaya nga anak ni Jehoyada, nga nag-ingon, "Lakaw, Patya siya."³⁰Busa miabot si Benaya sa tolda ni Yahweh, ug miingon ngadto kaniya. "Miingon ang hari, 'Gawas diha." Mitubag si Joab, "Dili, mamatay ako dinhi." Busa mibalik si Benaya ngadto sa hari, nga nag-ingon, "Miingon si Joab nga buot siyang mamatay didto sa halaran." ³¹Miingon ang hari ngadto kaniya, "Buhata sumala sa iyang gisulti. Patya siya ug ilubong siya aron makuha gikan kanako ug sa balay sa akong amahan ang dugo nga gipaagas ni Joab nga walay hinungdan.³²Balosan unta ni Yahweh sa dugo sa iyang ulo, tungod kay iyang gisulong ang duha ka mga labing matarong ug maayo nga mga tawo kaysa iyang kaugalingon ug gipatay sila gamit ang espada, si Abner nga anak nga lalaki ni Ner, ang mga kapitan sa kasundalohan sa Israel, ug si Amasa nga anak nga lalaki ni Jeter, ang kapitan sa kasundalohan sa Juda, nga wala man gani nasayran sa akong amahan nga si David. ³³Busa balikan unta sa ilang dugo ang ulo ni Joab ug ang ulo sa iyang mga kaliwatan hangtod sa kahangtoran. Apan ngadto kang David ug sa iyang mga kaliwatan, ug sa iyang panimalay, ug sa iyang trono, hinaot nga adunay kalinaw hangtud sa kahangtoran gikan kang Yahweh."³⁴Unya misaka si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug misulong ug gipatay si Joab. Gilubong siya sa iyang panimalay sa kamingawan. ³⁵Gibutang sa hari si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada nga puli kang Joab ngadto sa mga kasundalohan, ug gibutang niya si Zadok nga pari sa puli kang Abiatar.³⁶Unya nagpaadto ang hari ug gipatawag si Shimei, ug miingon kaniya, "Pagtukod ug puy-anan alang kanimo didto sa Jerusalem ug magpuyo ka didto, ug ayaw gayod paggawas didto padulong sa laing dapit. ³⁷Tungod kay sa adlaw nga mogawas ka, ug motabok sa walog sa Kidron, mamatay ka gayod. Ang imong dugo maanaa sa imong ulo. ³⁸Busa miingon si Shimei ngadto sa hari, "Maayo imong gisulti. Ingon nga gisulti sa akong agalon nga hari, buhaton kana sa imong sulugoon." Busa nagpuyo si Shimei sa Jerusalem sa daghan nga mga adlaw.³⁹Apan sa kataposan sa tulo ka tuig, duha sa mga sulugoon ni Shimei mikalagiw ngadto kang Akis nga anak nga lalaki ni Maaca, nga hari sa Gat. Busa giingnan nila si Shimei, nga nag-ingon, "Tan-awa, ang imong sulugoon anaa sa Gat." ⁴⁰Unya mibangon si Shimei, ug gimontaran ang iyang asno ug miadto kang Akis sa Gat aron pangitaon ang iyang mga sulugoon. Miadto siya ug gidala pagbalik ang iyang mga sulugoon gikan sa Gat.⁴¹Sa dihang giingnan si Solomon nga si Shimei milakaw gikan sa Jerusalem ug miadto sa Gat ug nibalik, ⁴²nagpadala ang hari ug tawo ug gipatawag si Shimei ug miingon kaniya, "Di ba gipapanumpa ko na ikaw pinaagi kang Yahweh ug nagpamatuod ngadto kanimo, nga nag-ingon, 'Sa panahon nga mogawas ka ug moadto sa ubang dapit, mamatay gayod ikaw'? Unya miingon ka nganhi kanako, 'Maayo ang imong gisulti.'⁴³Nganong wala mo man tipigi ang imong pakigsaad ngadto kang Yahweh ug ang sugo nga gihatag ko kanimo?" ⁴⁴Miingon usab ang hari ngadto kang Shimei, "Nasayod ka sa imong kasingkasing sa tanang pagkadaotan nga imong gihimo ngadto sa akong amahan nga si David. Busa ibalik ni Yahweh ang imong pagkadaotan sa imong ulo.⁴⁵Apan mapanalanginan si Haring Solomon ug matukod ang trono ni David sa atubangan ni Yahweh hangtod sa kahangtoran." ⁴⁶Unya naghatag ang Hari ug sugo ngadto kang Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada. Milakaw siya ug gipatay si Shimei. Busa nagmalig-on ang pagdumala sa kamot ni Solomon.

3¹Nakig-uyon si Solomon kang Paraon nga hari sa Ehipto pinaagi sa pagpakigminyo. Gikuha niya ang anak nga babaye ni Paraon ug gidala niya kini ngadto sa siyudad ni David hangtod nga nahuman niya pagtukod ang iyang kaugalingong balay, ang balay ni Yahweh, ug ang pader palibot sa Jerusalem. ²Naghalad ang mga tawo sa taas nga mga dapit, tungod kay wala pa man natukod ang balay alang sa ngalan ni Yahweh ³Gipakita ni Solomon ang iyang gugma alang kang Yahweh pinaagi sa pagtuman sa mga balaod sa iyang amahan nga si David, gawas lamang nga naghalad siya ug sinunog nga insenso ngadto sa hataas nga mga dapit.⁴Miadto ang hari ngadto sa Gibeon aron sa paghalad didto, kay atoa didto ang bantogan nga hataas nga dapit. Naghalad si Solomon ug libohan ka mga halad sinunog sa maong halaran. ⁵Nagpakita si Yahweh sa kang Solomon didto sa Gibeon pinaagi sa usa ka damgo sa kagabhion; miingon siya, "Pangayo! Unsa ang kinahanglan nga akong ihatag kanimo?"⁶Busa miingon si Solomon, "Nagpakita ka ug dakong matinud-anon nga pagpakigsaad sa imong alagad, sa akong amahan nga si David, tungod kay naglakaw siya diha sa imong atubangan sa pagkamasaligan, sa pagkamatarong, ug sa matul-id nga kasingkasing. Nagtipig ka alang kaniya niining dako nga matinud-anon nga pakigsaad ug naghatag kaniya ug usa ka anak nga lalaki aron molingkod sa iyang trono karong adlawa.⁷Karon Yahweh nga akong Dios, gihimo nimo ang imong alagad nga hari puli sa akong amahan nga si David, bisan tuod ako usa lamang ka bata. Wala ako masayod kung unsaon paggawas o pagsulod. ⁸Ang imong alagad anaa sa taliwala sa katawhan nga imong pinili, usa ka dakong katawhan, hilabihan kadaghan o dili na maihap. ⁹Busa hatagi ang imong alagad ug usa ka masinabtanong kasingkasing aron sa paghukom sa imong katawhan, aron akong mahibalo-an ang maayo ug daotan. Kay si kinsa man ang makahimo sa paghukom niining imong dakong katawhan?"¹⁰Kini nga gipangayo ni Solomon nakapahimoot sa Ginoo. ¹¹Busa miingon ang Dios kaniya, "Tungod kay nangayo ka niining butanga ug wala ka nangayo alang sa imong kaugalingon ug taas nga kinabuhi o mga bahandi o kinabuhi sa imong mga kaaway, apan nangayo ka alang sa imong kaugalingon sa salabotan, ug aron pag-ila sa hustisya. ¹²Tan-awa, karon buhaton ko ang tanan nimong pangayoon kanako sa dihang mangayo ka kanako. Pagahatagan ko ikaw ug kaalam ug usa ka masinabtanong kasingkasing, aron walay mahisama kanimo sa wala pa ikaw, ug walay mahisama kanimo nga moabot human kanimo.¹³Hatagan ko usab ikaw sa wala nimo gipangayo, mga bahandi ug kadungganan, aron walay mahisama kanimo sa bisan kinsang mga hari sa tanan nimong mga adlaw. ¹⁴Kung magalakaw ka sa akong mga dalan aron pagtipig sa akong mga balaod ug sa akong mga sugo, sama sa paglakaw sa imong amahan nga si David, pagalugwayan ko ang imong mga adlaw.''¹⁵Unya nahigmata si Solomon, ug tan-awa, usa kadto ka damgo. Miadto siya ngadto sa Jerusalem ug mibarog atubangan sa sudlanan sa kasabotan sa Ginoo. Naghalad siya ug mga halad sinunog, ug mga halad pakigdait, ug nagpista alang sa tanan niyang mga sulugoon.¹⁶Unya miabot ang duha ka babaye nga gabaligya sa ilang dungog ngadto sa hari ug mibarog sa iyang atubangan. ¹⁷Miingon ang usa ka babaye, "O, akong agalon, ako ug kining bayhana nagpuyo sa samang panimalay, ug gipakatawo ko ang usa ka bata uban kaniya sa balay.¹⁸Nahitabo kini sa ikatulong adlaw human ako manganak sa akong anak ug nanganak usab kining bayhana. Nag-uban kami. Walay nay lain tawo uban kanamo diha sa balay, gawas namong duha. ¹⁹Unya namatay ang anak nga lalaki aning bayhana sa gabii, tungod kay nahigdaan niya kini. ²⁰Busa mibangon siya sa tungang gabii ug gikuha ang akong anak nga lalaki sa akong kiliran, sa dihang nahinanok pagtulog ang imong sulugoon, ug gibutang niya sa iyang dughan, ug gibutang usab niya ang patay niya nga anak nga lalaki sa akong dughan.²¹Sa pagbangon nako sa kabuntagon aron pagpasuso sa akong anak, patay na siya. Apan sa dihang ako siyang gitan-aw pag-ayo sa buntag, dili siya ang akong anak nga lalaki, nga akong gipakatawo." ²²Unya miingon ang laing babaye, "Dili, ang usa nga buhi mao ang akong anak nga lalaki, ug ang usa nga patay mao ang imong anak." Miingon ang unang babaye, "Dili, ang patay mao ang imong anak nga lalaki, ug ang buhi mao ang akong anak." Ingon niini ang ilang gisulti atubangan sa hari.²³Unya miingon ang hari, "Miingon ang usa kaninyo, ' Kini mao ang akong anak nga lalaki, ug ang imong anak nga lalaki kay namatay na; ug miingon usab ang usa, 'Dili, ang imong anak nga lalaki mao ang namatay ug ang buhi mao ang akong anak."' ²⁴Miingon ang hari, "Dad-i ako ug espada." Busa nagdala sila ug espada ngadto sa hari. ²⁵Unya miingon ang hari, "Bahina sa duha kining buhing bata, ug ihatag ang katunga niini sa babaye ug ang katunga sa isa."²⁶Unya ang babaye nga buhi ang iyang anak miingon ngadto sa hari, kay ang iyang kasingkasing puno sa kaluoy alang sa iyang anak, ug miingon siya, "O, akong agalon, ihatag kaniya ang buhi nga bata, ug walay hinungdan nga siya patyon." Apan miingon ang laing babaye, "Dili na gayod siya maako o maimo. Tungaa siya." ²⁷Unya mitubag ang hari ug miingon, "Ihatag sa unang babaye ang buhi nga bata, ug ayaw siya patya. Siya mao ang iyang inahan." ²⁸Sa dihang nadungog sa tibuok Israel ang maong paghukom, nga gihimo sa hari, nahadlok sila sa hari, tungod kay nakita nila ang kaalam sa Dios nga anaa kaniya alang sa paghatag ug mga hukom.

4¹Si haring Solomon ang hari sa tibuok Israel. ²Mao kini ang iyang mga opisyal: Azaria nga anak nga lalaki ni Zadok mao ang pari. ³Si Elihoref ug si Ahia nga mga anak nga lalaki ni Shisha ang mga sekretaryo. Si Jehoshafat nga anak nga lalaki ni Ahilud mao ang tiglista. ⁴Si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada ang nagdumala sa kasundalohan. Si Zadok ug si Abiatar mao ang mga pari.⁵Azaria nga anak nga lalaki ni Natan ang nagdumala sa mga opisyal. Si Zabud nga anak nga lalaki ni Natan mao ang pari ug ang higala sa hari. ⁶Si Ahishar mao ang nagdumala sa panimalay. Si Adoniram nga anak ni Abda mao ang nagdumala sa mga lalaki nga gipili aron pugson sa pagtrabaho.⁷Adunay dose ka mga opisyal si Solomon sa tibuok Israel, nga nagahatag ug pagkaon alang sa hari ug sa iyang panimalay. Ang matag-usa kanila mohatod ug pagkaon sulod sa usa kabulan sa matag tuig. ⁸Mao kini ang ilang ngalan: Ben Hur, sa bungtod sa Efraim; ⁹Ben Deker sa Makaz, sa Shaalbim, sa Bet Shemes, ug sa Elonbet Hanan; ¹⁰Ben Hesed, sa Arubot ( kaniya nasakop ang Soco ug ang tibuok yuta sa Hefer);¹¹Si Ben Abinadab, sa tibuok distrito sa Dor (asawa niya si Tafat nga anak nga babaye ni Solomon); ¹²si Baana ang anak nga lalaki Ahilud sa Taanac ug sa Megido, ug tanang Bet Shan nga mao tapad sa Zaretan ubos sa Jezreel, gikan sa Bet Shan ngadto sa Abel Mehola hangtod sa tabok sa Jokmeam; ¹³si Ben Geber sa Ramot Gilead (kaniya nahisakop ang mga lungsod sa Jair nga anak nga lalaki ni Manases, nga anaa sa Gilead, ug ang rehiyon sa Argob nahisakop kaniya nga anaa sa Bashan, 60 ka mga dagkong siyudad nga adunay mga pader ug babag nga bronse sa ganghaan); ¹⁴si Ahinadab nga anak nga lalaki ni Ido, sa Mahanaim;¹⁵si Ahimaaz sa Neftali, (gipangasawa usab niya si Basemat nga anak nga babaye ni Solomon); ¹⁶si Baana ang anak nga lalaki ni Hushai, sa Asher ug sa Bealot; ¹⁷si Jehoshafat ang anak nga lalaki ni Parua, sa Isacar;¹⁸Shimei ang anak nga lalaki ni Ela, sa Benjamin; ¹⁹ug sa Geber nga anak nga lalaki ni Uri, sa yuta sa Gilead, ang lungsod sa Sihon nga hari sa mga Amorihanon ug sa Og nga hari sa Bashan, ug siya lamang ang opisyal nga anaa sa maong yuta.²⁰Ang Juda ug ang Israel labihan ang kadaghan sama sa balas sa dagat. Nangaon sila ug nanggiinom ug nagmalipayon. ²¹Gidumalaan ni Solomon ang tibuok gingharian gikan sa Suba sa yuta sa mga Filistihanon ug paingon sa utlanan sa Ehipto. Nagdala sila sa pahinungod ug nangalagad kang Solomon sa tibuok niyang kinabuhi. ²²Ang ginahatag kang Solomon alang sa usa ka adlaw mao ang 30 ka cor nga maayong harina ug 60 ka cor nga kalan-on, ²³napulo ka tambok nga baka, 20 ka baka gikan sa sibsibanan, ug 100 ka karnero, wala pay labot ang binaw, mga osa, mga lagsaw, ug gipatambok nga langgam.²⁴Kay iyang gimandoan ang tibuok rehiyon sa kasikbit sa Suba, gikan sa Tifsa hangtod sa Gaza. lakip ang tanang mga hari sa kasikbit niining Suba, ug aduna siyay pakigdait sa tanang nakapalibot kaniya. ²⁵Nagpuyo ang Juda ug ang Israel sa kalinaw, ang matag tawo nailalom sa iyang parasan ug ilalom sa iyang igera nga kahoy, gikan sa Dan paingon sa Beersheba, sa tanang mga adlaw ni Solomon.²⁶Si Solomon adunay 40, 000 ka mga kuwadra sa mga kabayo alang sa iyang mga karwahe ug 12, 000 ka mga mangangabayo. ²⁷Kadtong mga opisyal ang nagahatag ug pagkaon alang kang Haring Solomon ug alang sa tanan nga anaa sa lamisa ni Haring Solomon, ang matag tawo sa iyang binulan. Dili nila tugotan nga makulang. ²⁸Nagdala usab sila ug maayong sebada ug kumpay alang sa ilang mga kabayo nga gamiton sa karwahe ug ang ginasakyan nga mga kabayo, ang matag-usa nagadala kung unsa ang iyang makaya.²⁹Gihatagan sa Dios si Solomon ug dakong kaalam ug pagpanabot, ug ang kalapad sa iyang panabot sama sa balas sa baybayon. ³⁰Ang kaalam ni Solomon milabaw sa tanang kaalam sa mga tawo sa taga-sidlakan ug sa tanang kaalam sa Ehipto. ³¹Mas maalamon pa siya sa tanang tawo—kaysa kang Etan ang kaliwat ni Esdras, kang Heman, kang Calcol, ug kang Darda ang anak nga mga lalaki ni Mahol—ug ang iyang kabantogan miabot sa tanang nakapalibot nga mga nasod.³²Nakasulti siya sa 3, 000 ka mga panultihon ug ang iyang mga awit 1,005 ka daghan. ³³Mahulagway niya ang mga pananom, gikan sa sidro nga anaa sa Lebanon paingon sa hisopo nga mitubo sa pader. Makasulti usab siya mahitungod sa mga mananap, mga langgam, mga nagakamang nga mananap, ug sa mga isda. ³⁴Nangadto ang katawhan nga gikan sa tanang kanasoran aron mamati sa kaalam ni Solomon. Naggikan silang tanan sa tanang mga hari sa kalibotan nga nakadungog sa iyang kaalam.

5¹Si Hiram ang hari sa Tiro gipadala ang iyang sulugoon ngadto kang Solomon kay nadunggan niya nga gidihogan nila siya nga hari puli sa iyang amahan; kay si Hiram kanunay nga nahigugma kang David. ²Nagpadala si Solomon ug pulong kang Hiram, nga miingon, ³"Nasayod ka sa akong amahan nga si David nga dili makatukod sa balay alang sa ngalan ni Yahweh nga iyang Dios tungod sa mga gubat nga nag-palibot kaniya, kay sa panahon sa iyang kinabuhi gibutang ni Yahweh ang iyang mga kaaway ilalom sa tumbanan sa iyang tiil.⁴Apan karon, si Yahweh ang akong Dios naghatag kanako ug kapahulayan sa matag kasikbit. Wala nay kaaway ni katalagman. ⁵Busa gitinguha ko ang pagtukod sa templo alang sa ngalan ni Yahweh nga akong Dios, sumala sa gisulti ni Yahweh sa akong amahan nga si David, nga miingon, 'Ang imong anak nga lalaki, nga akong gipapuli paglingkod sa imong trono, ang motukod sa templo alang sa akong ngalan.'⁶Busa karon pagsugo nga mamutol sila ug mga sidro gikan sa Lebanon alang kanako. Ang akong mga sulugoon mouban sa imong mga sulugoon ug bayaran ko ikaw alang sa imong mga sulugoon aron mabayran ko ikaw sa tama sa tanang butang nga imong nauyonan nga buhaton. Kay nasayod ka man nga walay kabalo kanamo sa pagputol ug kahoy sama sa mga taga-Sidon.⁷Sa dihang nadungog ni Hiram ang mga pulong ni Solomon, nalipay siya pag-ayo ug miingon, "Mahimaya si Yahweh karon adlawa, nga naghatag kang David ug usa ka maalamong anak nga lalaki nga magdumala niining dakong katawhan." ⁸Nagpadala si Hiram ug pulong ngadto kang Solomon, nga miingon, "Nadungog ko ang mensahe nga imong gipadala kanako. Ihatag ko ang tanang sidro nga kahoy ug sipres nga imong gitinguha.⁹Ipanaog sa akong mga sulugoon ang mga kahoy gikan sa Lebanon paingon sa dagat, ug pabugkosan ko kini aron paagion sa dagat sa dapit nga imong gitudlo kanako. Badbaran ko kini didto, ug kuhaon nimo kini. Buhaton nimo kung unsa akong gitinguha pinaagi sa paghatag ug pagkaon alang sa akong panimalay."¹⁰Busa naghatag si Hiram kang Solomon sa tanang sidro ug sepris nga kahoy nga iyang gitinguha. ¹¹Mihatag si Solomon ug 20, 000 ka gibug-aton nga trigo nga kalan-on sa iyang panimalay ug 20 ka gibug-aton sa maayong lana. Ginahatag kini ni Solomon kang Hiram matag tuig. ¹²Gihatagan ni Yahweh si Solomon ug kaalam, sumala sa iyang gisaad kaniya. Adunay kalinaw tali kang Hiram ug kang Solomon, ug nagbuhat silang duha ug kasabotan.¹³Gipugos pagpatrabaho ni Haring Solomon ang tibuok Israel. Ang mga gipugos nga trabahante mikabat sa 30, 000 ka mga lalaki. ¹⁴Gipadala niya sila ngadto sa Lebanon, ang 10, 000 ka libo kanila pulihanay. Usa ka bulan mangadto sila sa Lebanon ug duha ka bulan anaa sa panimalay. Si Adoniram maoy nagdumala sa mga tawo nga gipili aron pugson pagpatrabaho.¹⁵Si Solomon adunay 70, 000 ka mga tigdala sa mga bug-at ug 80, 000 ka mga tigtiltil ug bato didto sa kabukiran, ¹⁶wala pay labot ang 3, 300 ka mga pangulong opisyal nga nagadumala sa trabahoon ug magdumala sa mga trabahante.¹⁷Ug sa mando sa hari gilukat nila ang mga dagkong bato nga maayo ang kalidad aron gamiton alang sa pundasyon sa templo. ¹⁸Busa gitiltil sa mga magtutukod ni Solomon ug sa magtutukod ni Hiram ug sa mga taga-Gebal ug giandam ang mga kahoy ug mga bato aron tukoron ang templo.

6¹Busa gisugdan ni Solomon pagtukod ang templo ni Yahweh. Nahitabo kini sa ika- 480 ka tuig human nga nakagawas ang katawhan sa Israel gikan sa yuta sa Ehipto, sa ika-upat ka tuig nga naghari si Solomon sa Israel, sa bulan sa Ziv, nga mao ang ikaduhang bulan. ²Ang templo nga gitukod ni Solomon alang kang Yahweh adunay 6 0 ka kobiko ang gitas-on, 2 0 ka kubiko ang gilapdon, ug 3 0 ka kubiko ang gihabugon.³Ang portico nga anaa sa atubangan sa templo, adunay 2 0 ka kubiko ang gitas-on, managsama ang gilapdon sa templo, ug napulo ka cubit ang gilalumon sa atubangan sa templo. ⁴Gibuhatan niya ang balay ug mga bintana nga adunay mga porma nga maoy nakapagamay niini sa gawas kaysa sa sulod.⁵Sa isig ka kilid sa tibuok pader iyang gihimoan ug mga kwarto palibot niini, gipalibotan ang gawas nga bahin nga kwarto ug sa sulod nga kwarto. Gihimoan niya ug mga kwarto ang tanang kilid nga nakapalibot. ⁶Sa pinakaubos nga bahin adunay lima ka kubiko ang gilapdon, ang tungatunga adunay unom ka kubiko ang gilapdon, ug ang ika-tulo adunay pito ka kubiko ang gilapdon. Ug ang anaa sa gawas gibuhatan niya ug mga moldura diha sa bongbong sa balay sa tanang palibot aron ang mga sagbayan dili mag-abot sa mga bongbong sa balay.⁷Ang balay hinimo sa mga bato nga giandam didto sa kuhaanan sa mga bato. Walay martilyo, atsa, o bisan unsang puthaw nga gamit nga madunggan sa balay samtang ginatukod kini. ⁸Sa habagatang bahin sa templo adunay pultahan diha sa ubos nga andana, unya adunay hagdanan pasaka sa tungatunga nga andana, ug gikan sa tungatunga pasaka sa ika-tulo nga andana.⁹Busa gitukod ni Solomon ang templo ug nahuman kini; gibongbongan niya ang balay gamit ang mga sagbayan ug tabla nga sidro. ¹⁰Gipahimoan niya ug mga lawak ang matag kilid sa balaang kwarto sa templo, ang matag kilid adunay lima ka kubiko ang gihabugon; gisumpay kini ngadto sa balay gamit ang mga kahoy nga sidro.¹¹Ang pulong ni Yahweh miabot kang Solomon, nga nag-ingon, ¹²"Mahitungod niining temploha nga imong gitukod, kung maglakaw ka sa akong mga balaod ug magbuhat ug matarong, tumanon ang akong mga mando ug maglakaw niini, unya tumanon ko ang akong gisaad kanimo nga akong gisaad sa imong amahan nga si David. ¹³Magpuyo ako taliwala sa katawhan sa Israel ug dili ko sila pasagdan."¹⁴Busa gitukod ni Solomon ang balay ug gihuman kini. ¹⁵Unya iyang gitukod ang mga bongbong sa sulod sa balay sa mga tabla nga cedro. Gikan sa salog sa balay paingon sa kisame, gibongbongan niya kini ug kahoy, ug gisalogan niya ang balay ug mga tabla nga sipres.¹⁶Gibuhatan niya ug 2 0 ka kubiko ang likod nga bahin sa balay gamit ang tabla nga sidro gikan sa salog paingon sa kisame. Gibuhat niya kini nga kwarto nga mahimong sulod nga kwarto, ang labing balaan nga dapit ¹⁷Ang kwarto, nga mao ang balaang dapit anaa sa atubangan sa mas labing balaang dapit, adunay 4 0 ka kubiko ang gitas-on. ¹⁸Adunay sidro sa sulod sa balay, nga inokitan sa naghulagway nga nagtikyop ug nagbukhad nga mga bulak. Mga sidro tanan ang anaa sa sulod. Walay makita nga binuhat gamit ang bato diha sa sulod.¹⁹Giandam ni Solomon ang balaang kwarto sa sulod sa balay aron ibutang didto ang Arka sa kasabotan ni Yahweh. ²⁰Ang balaang kwarto adunay 2 0 ka kubiko ang gitas-on, 2 0 ka kubiko ang gilapdon, ug 2 0 ka kubiko ang gihabogon. Gitabunan ni Solomon ang mga bongbong sa lunsay nga bulawan ug gitabunan ang halaran ug sidro nga kahoy.²¹Gitaplakan ni Solomon ang sulod sa templo ug lunsay nga bulawan, ug gibutangan niyag mga kadinang bulawan sa atubangan sa balaang kwarto, ug gihaklapan ug bulawan ang atubangan. ²²Gihaklapan niya ug bulawan ang tibuok sulod hangtod nga nahuman ang templo. Gihaklapan usab niya ug bulawan ang tibuok halaran nga anaa sa balaang kwarto.²³Nagbuhat si Solomon ug duha ka kerubin gamit ang olibo nga kahoy, napulo ka kubiko ang gihabogon sa matag-usa alang sa balaang kwarto. ²⁴Ang usa ka pako sa unang kerubin adunay lima ka kubiko ang gitas-on. Unya gikan sa tumoy sa usa ka pako paingon sa tumoy sa laing pako adunay gilay-on nga napulo ka kubiko. ²⁵Ang laing kerubin aduna gihapoy napulo ka kubiko ang gilapdon sa pako. Ang duha ka kerubin managsama ang sukod ug porma. ²⁶Napulo ka kubiko ang gitas-on sa usa ka kerubin ug ang usa ka kerubin mao usab.²⁷Gibutang ni Solomon ang kerubin sa mas labing balaang kwarto. Nagbukhad ang mga pako sa kerubin ug ang pako sa usa misangko sa bongbong ug ang pako sa laing kerubin misangko sa laing bongbong. Ang ilang mga pako nag-abot diha sa tungatunga sa labing balaang kwarto. ²⁸Gihaklapan ni Solomon ang kerubin ug bulawan.²⁹Giukitan niya ang palibot sa tanang bongbong sa balay sa mga hulagway sa kerubin, mga kahoy nga palmera, ug mga mibukhad nga bulak, sa gawas ug sa balaang dapit. ³⁰Gihaklapan ug bulawan ni Solomon ang salog sa balay, sa gawas ug sa sulod nga mga kwarto.³¹Nagbuhat si Solomon ug mga pultahan gamit ang kahoy nga olibo sa atubangan sa balaang kwarto. Ang ulohan ug ang matag kilid niini adunay lima ka mga porma. ³²Unya nagbuhat siya ug duha ka pultahan gamit ang kahoy nga olibo, ug giukitan niya kini ug mga kerubin, mga palmera nga kahoy, ug mga ningbukhad nga bulak. Gihaklapan niya kini ug bulawan ug gikatag niya sa bulawan ang kerubin ug mga kahoy nga olibo.³³Sa ingon niini nga paagi, gibuhatan usab ni Solomon ang porma sa sera sa templo nga kahoy nga olibo adunay upat ka bahin ³⁴ug duha ka sera gamit ang sipres nga kahoy. Ang duha ka dahon sa usa ka pultahan napilo ug ang duha ka dahon sa laing usa ka pultahan napilo usab. ³⁵Giukitan niya kini ug kerubin, mga palmera nga kahoy, ug mga mibukhad nga bulak, ug iyang susama nga gihaklapan ug bulawan ang mga inukit.³⁶Gibuhat niya ang hawanan sa sulod nga tulo ka laray nga bato ug laray sa mga sagbayan nga sidro.³⁷Natukod ang pundasyon sa balay ni Yahweh sa ika-upat nga tuig, ang bulan sa Ziv. ³⁸Sa ika-napulog usa ka tuig, sa bulan sa Bul, nga mao ang ika-walo nga bulan, nahuman na ang balay sa tanang bahin niini ug sumala sa tanang plano niini. Nahuman pagtukod ni Solomon ang templo sa pito ka tuig.

7¹Miabot ug napulog tulo ka tuig ang pagtukod ni Solomon sa iyang kaugalingong palasyo. ²Gitukod niya ang Palasyo sa Kalasangan sa Lebanon. Ang gitas-on niini 100 kubiko, ang gilapdon 50 kubiko, ug may kahabugon nga 30 kubiko. Gibuhat ang palasyo nga may upat ka laray sa mga haliging sidro lakip na ang mga sagbayan nga sidro ibabaw sa mga haligi.³Giatopan ang balay gamit ang sidro nga gipahimutang ibabaw sa sagbayan. Kadtong mga sagbayan mao ang nagpugong sa mga haligi. Adunay 45 ka sagbayan, ug may 15 ang matag laray. ⁴Adunay mga sagbayan ang tulo ka haligi, ug may mga bintana nga nag-inatbangay diha sa tulo ka laray. ⁵Ang tanang mga pultahan ug mga bintana kwadrado uban ang mga sagbayan, ug nag-inatbangay ang mga bintana diha sa tulo ka laray.⁶Adunay hawanan nga may 50 kubiko ang gitas-on ug may 30 kubiko ang gilapdon, uban ang inatopan nga portico sa atubangan nga may mga haligi.⁷Gibuhat ni Solomon ug hawanan ang trono kung asa siya magpakanaog ug hukom, nga mao ang hawanang hukmanan. Gitabunan ug sidro ang tibuok salog hangtud sa kisame.⁸Ingon niini usab ang pagbuhat sa balay nga puy-anan ni Solomon sa likod nga bahin sa laing hawanan sulod sa palasyo. Gibuhat usab niya ang usa ka balay nga susama niini alang sa iyang asawa nga anak nga babaye sa Paraon.⁹Kining mga balaya binuhat sa mahalon nga mga sinapsapang bato, nga sinukod gayod, unya gigabas kini, ug gipahamis ang matag kilid. Gigamit kining mga batoha gikan sa patukoranan hangtod sa atop, ug ingon man usab didto sa gawas sa dakong hukmanan. ¹⁰Ang patukoranan binuhat sa dagkong mga bato nga mahalon nga may tag-walo ug tag-napulo ka kubiko ang gitas-on.¹¹Sa ibabaw mao ang mahalon nga sinapsapang mga bato nga gipikas sa ilang mga sukod, ug ang mga sagbayan nga sidro. ¹²Ang dakong hawanan nga naglibot sa palasyo adunay tulo ka laray sa pinutol nga bato ug usa ka laray sa mga sagbayan nga sidro susama sa sulod nga hawanan sa templo ni Yahweh ug sa portico sa templo.¹³Gipakuha ni Solomon si Huram ug migikan siya sa Tiro. ¹⁴Si Huram mao ang anak nga lalaki sa usa ka biyuda sa tribo ni Neftali; ang iyang amahan taga-Tiro, usa ka tawong maayo motrabo sa bronse. Maalamon si Huram, unya may panabot, ug hanas sa pagpamuhat gamit ang bronse. Miadto siya kang Haring Solomon aron buhaton ang mga buluhaton gamit ang bronse alang sa hari.¹⁵Gibuhat ni Huram ang duha ka haligi nga bronse, ang matag usa may gitas-on nga 18 kubiko ug ang kalinginon may napulo ug duha ka kubiko. ¹⁶Gibuhat niya ang duha ka ulohan sa pinasinaw nga bronse aron ipahimutang ibabaw sa tumoy sa mga haligi. Ang gihabugon sa matag ulohan may lima ka kubiko. ¹⁷May linala nga kinuroskuros ug mga liningin nga kinadena alang sa dayandayan sa mga ulohan nga atua sa ibabaw sa tumoy sa mga haligi, may pito niini alang sa matag ulohan.¹⁸Busa gibuhat si Huram ang duha ka laray sa mga hulagway sa granada libot sa ibabaw sa matag haligi aron dayandayanan ang ilang mga ulohan. ¹⁹Ang mga ulohan sa ibabaw sa tumoy sa mga haligi nga atua sa portico gidayandayanan sama sa mga lirio nga may gitas-on nga upat ka kubiko.²⁰Giapil usab ang mga ulohan niining duha ka mga haligi, duol gamay sa ibabaw sa tumoy niini nga may 200 ka hulagway sa granada nga naglaray sa palibot. ²¹Gipabarog niya ang mga haligi didto sa portico sa templo. Ang haligi sa tuong bahin ginganlan ug Jakin, ug ang haligi sa wala nga bahin ginganlan ug Boaz. ²²Ibabaw sa tumoy sa mga haligi gidayandayanan sama sa mga lirio. Natapos ang pagbuhat sa mga haligi niini nga pamaagi.²³Naghimo si Huram ug lingin nga dagatdagat gikan sa tinunaw nga mga puthaw, nga may napulo ka kubiko gikan sa ngilit niini ngadto sa laing ngilit. May gitas-on kini nga lima ka kubiko, ug ang kalinginon sa dagatdagat may 30 ka kubiko. ²⁴Ilalom sa ngilit sa dagatdagat may gipalibot nga mga kinulit nga mga putot, napulo sa matag usa ka kubiko, gidungan kini paghulma sa pagtunaw sa bronse sa paghimo sa dagatdagat.²⁵Gipahimutang ang dagatdagat ibabaw sa napulog duha ka baka, ang tulo nag-atubang sa kasadpan, ang laing tulo nag-atubang sa habagatan, ug ang laing tulo nag-atubang sa sidlakan. Gitungtong ang dagatdagat sa ibabaw niini, ug ang ilang mga ikog mao ang dapit sa sulod. ²⁶Usa ka dangaw ang gibagaon sa dagatdagat, ug ang ngilit niini gibuhat sama sa baba sa usa ka kupa, sama sa usa ka bulak sa lirio. Ang dagatdagat kasudlan ug 2, 000 ka bat nga tubig.²⁷Gihimo ni Huram ang napulo ka tungtonganan nga bronse. Ang matag tungtonganan may gitas-on nga upat ka kubiko ug may gihabugon nga tulo ka kubiko. ²⁸Mao kini ang pagbuhat sa mga tungtonganan. Adunay mga haklap taliwala sa mga kwadro, ²⁹ug ibabaw sa mga haklap ug sa mga kwadro mao ang mga dagway sa liyon, mga baka, ug mga kerubin. Sa ibabaw ug sa ubos sa mga hulagway sa liyon ug sa mga baka may binuhat nga liningin nga purongpurong.³⁰Ang matag tungtonganan may upat ka bronse nga mga ligid ug mga ehe, ug sa upat ka eskina mao ang mga tinunaw nga bronse aron tungtonganan sa mga plangana. Ang mga tungtonganan niini gidayandayanan sa mga liningin nga mga butang ang matag kilid sa usag-usa. ³¹Ang baba sa tungtonganan lingin sama sa mga panaksan, nga may gilapdon nga 1 /2 kubiko, ug gipasibo sa korona nga misaka gamay sa usa ka kubiko. Sa baba niana may mga linilok, ug kwadrado ang ilang mga haklap, dili lingin.³²Ang upat ka mga ligid anaa ilalom sa mga haklap, ug ang mga ehe sa mga ligid ug ang mga yantas niini anaa sa tungtonganan. Ang gihabugon sa usa ka ligid may usa ka kubiko ug tunga. ³³Ang pagbuhat sa mga ligid sama sa mga ligid sa mga karwahe. Ang mga ehe niini, ang mga yantas, ang mga rayos, ug ang mga nagpugong sa ehe pulos mga tinunaw nga puthaw.³⁴May upat ka mga gunitanan ang upat ka eskina sa matag tungtonganan, nga unay sa mao ra gihapong tungtonganan. ³⁵Ibabaw sa tumoy sa tungtonganan adunay usa ka lingin nga gilibot nga may tunga ka kubiko ang gilalomon, ug gisumpay sa ibabaw sa tumoy sa tungtonganan ang mga nagpugong ug mga haklap.³⁶Sa ibabaw sa mga nagpugong ug sa mga haklap gililok ni Huram ang dagway sa mga kerubin, mga liyon, ug ang mga kahoy nga palmera nga nagtabon sa luna sa usag-usa, ug gipalibotan sila sa mga liningin nga mga butang. ³⁷Gihimo niya ang napulo ka tungtonganan sa ingon niini nga paagi. Ang tanan gihulma sa samang hulmahan, uban sa usa ka sukod, ug susama ang mga dagway.³⁸Gibuhat ni Huram ang napulo ka mga planggana nga bronse. Ang usa ka planggana kasudlan ug 40 ka bat nga tubig. Ang gilay-on sa matag planggana may upat ka kubiko ug ang usa ka planggana may napulo ka tungtonganan. ³⁹Nagbuhat siya ug lima ka tungtonganan sa habagatan nga nag-atubang sa pikas kilid sa templo ug ang laing lima anaa sa amihanan nga nag-atubang usab sa pikas kilid sa templo. Gipahimutang niya ang dagatdagat sa sidlakang eskina, nga nag-atubang padulong sa habagatang bahin sa templo.⁴⁰Gibuhat ni Huram ang mga planggana, mga pala ug mga sudlanan pangbubu. Unya natapos na niya ang iyang tanang mga buluhaton alang kang Haring Solomon sulod sa templo ni Yahweh: ⁴¹ang duha ka haligi, ug ang sama sa yahong nga atua sa mga ulohan sa ibabaw sa tumoy sa duha ka haligi, ug ang duha ka linya sa liningin nga dayandayan aron motabon sa duha ka daw yahong sa ulohan nga anaa sa ibabaw sa tumoy sa mga haligi.⁴²Gibuhat niya ang 400 ka mga hulagway sa granada alang sa duha ka pares sa mga liningin nga mga dayandayan: duha ka linya sa mga hulagway sa granada alang sa matag bahin sa mga dayandayan aron motabon sa duha ka sama sa yahong nga anaa sa ibabaw sa tumoy sa mga haligi, ⁴³ang napulo ka mga tungtonganan, ug ang napulo ka daw mga yahong sa mga tungtonganan.⁴⁴Gihimo niya ang dokong planggana nga gitawag ug dagatdagat uban sa napulog duha ka mga torong baka ubos niini; ⁴⁵usab ang mga kolon, mga pala, mga planggana, ug ang ubang mga sudlanan. Gibuhat ni Huram ang tanan gamit ang pinasinaw nga bronse, alang kang Haring Solomon, sa templo ni Yahweh.⁴⁶Gipahulma kini sa hari didto sa kapatagan sa Jordan, sa mga lapokon nga yuta taliwala sa Sucot ug sa Zarethan. ⁴⁷Wala na timbanga pa ni Solomon ang tanang mga galamiton tungod sa kadaghan gayod niini, tungod usab kay ang timbang sa bronse dili man masukod.⁴⁸Gipabuhat ni Solomon ang tanang mga galamiton sulod sa templo gamit ang bulawan; ang bulawang halaran ug ang lamesa kung asa ibutang ang pan sa presensiya. ⁴⁹Hinimo sa lunlon bulawan ang mga tungtonganan sa mga suga, ang lima nga anaa sa tuo ug ang laing lima nga anaa sa wala, sa atubangan sa dapit sa kinasulorang kwarto, ug hinimo usab sa bulawan ang mga bulak, ang mga lamparahan, ug ang mga gunitanan.⁵⁰Hinimo sa lunlon bulawan ang mga kupa, mga igpapalong sa suga, mga planggana, mga kutsara, ug ang mga sunoganan sa insenso. Hinimo usab sa bulawan ang mga bisagra sa pultahan sa kinasulorang kwarto sa labing balaang dapit, ug ang mga pultahan nga atua sa hawanan sulod sa templo.⁵¹Ingon niini, natapos na ang tanang buluhaton nga buhaton ni Haring Solomon sa balay ni Yahweh. Busa gidala ni Solomon ang mga butang nga gilain sa iyang amahan, nga si David, sama sa mga plata, mga bulawan, ug mga galamiton, unya gibutang niya kini sa tipiganan sa balay ni Yahweh.

8¹Unya gitigom ni Solomon sa iyang atubangan ang mga kadagkoan sa Israel, ang tanang mga pangulo sa matag tribo, ang mga pangulo sa tagsatagsa ka mga pamilya sa katawhan sa Israel, sa iyang atubangan didto sa Jerusalem, aron dad-on ang arka sa kasabotan ni Yahweh gikan sa siyudad ni David nga mao ang Zion. ²Nagtigom ang tanang katawhan sa Israel didto sa atubangan ni Haring Solomon atol sa pista, sa bulan sa Etanim nga mao ang ikapitong bulan.³Miabot ang mga kadagkoan ug ang mga pari nga nagdayong sa arka sa kasabotan. ⁴Gidala nila ang arka sa kasabotan ni Yahweh, ang tolda nga tagboanan, ug ang tanan nga mga balaang kasangkapan nga anaa sulod sa tolda. Gidala kining mga butanga sa mga pari ug sa mga levita. ⁵Si Haring Solomon ug ang tanang katawhan sa Israel nagtigom duol sa arka, nga naghalad sa dili maihap nga mga karnero ug mga torong baka.⁶Gidayongan sa mga pari ang arka sa kasabotan ni Yahweh didtong dapita, ngadto sa kinasulorang kwarto sa templo, sa labing balaang dapit, ilalom sa mga pako sa kerubin. ⁷Kay gibukhad sa kerubin ang ilang mga pako sa dapit sa arka sa kasabotan, ug gipandongan nila ang arka sa kasabotan ug ang mga dayonganan niini. ⁸Tag-as kaayo ang mga dayonganan nga makita ang tumoy niini gikan sa balaang dapit atubangan sa sulod nga kwarto , apan dili nila kini makita didto sa gawas. Atua kini didto hangtod niining adlawa.⁹Walay laing sulod sa arka sa kasabotan gawas lamang sa duha ka papan nga bato nga gibutang ni Moises didto sa Horeb, sa pagbuhat ni Yahweh sa kasabotan tali sa katawhan sa Israel sa dihang migawas sila gikan sa yuta sa Ehipto. ¹⁰Nahitabo kini nga sa paggawas sa mga pari gikan sa balaang dapit, nilukop sa panganod ang templo ni Yahweh. ¹¹Dili na makapadayon pa sa pag-alagad ang mga pari tungod sa panganod, kay napuno sa himaya ni Yahweh ang templo.¹²Unya miingon si Solomon, "Miingon si Yahweh nga mopuyo siya sa bagang kangitngit, ¹³Apan gitukod ko alang kanimo ang hataas nga pinuy-anan, usa ka dapit nga kapuy-an mo hangtod sa kahangtoran."¹⁴Unya miatubang ang hari ug gipanalanginan ang tanang katawhan sa Israel, samtang nanindog pa sila. ¹⁵Miingon siya, "Dalayegon si Yahweh ang Dios sa Israel, nga nakigsulti sa akong amahan nga si David, ug gituman kini pinaagi sa iyang kaugalingong mga kamot, nga nag-ingon, ¹⁶'Sukad sa adlaw sa akong pagpagawas sa akong katawhan sa Israel gikan sa Ehipto, wala ako magpili ug siyudad gikan sa tanang tribo sa Israel nga katukoran ug usa ka balay, aron maatua didto ang akong ngalan. Bisan pa niaana, gipili ko si David nga maoy maghari sa akong katawhan sa Israel.'¹⁷Karon mao kini ang tinguha sa kasingkasing sa akong amahan nga si David nga motukod ug usa ka balay alang sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel. ¹⁸Apan miingon si Yahweh sa akong amahan nga si David, 'Tungod kay diha sa imong kasingkasing ang pagtukod ug usa ka balay alang sa akong ngalan, maayo nga gibuhat mo kini sulod sa imong kasingkasing. ¹⁹Bisan pa niini dili ikaw mao ang magtukod sa balay; kondili ang imong anak nga lalaki nga mahimugso gikan gayod kanimo, siya mao ang motukod sa balay alang sa akong ngalan.'²⁰Gituman ni Yahweh ang mga pulong nga iyang gisulti, kay gituboy ako diha sa dapit sa akong amahan nga si David, ug nagalingkod ako sa trono sa Israel, ingon sa gisaad ni Yahweh. Gitukod ko ang balay alang sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel. ²¹Gibuhat ko didto ang usa ka dapit alang sa arka, ang kasabotan ni Yahweh, nga gihimo niya uban sa atong mga amahan sa dihang gipagawas niya sila gikan yuta sa Ehipto."²²Mibarog si Solomon atubangan sa halaran ni Yahweh, atubangan sa tanang katawhan sa Israel, ug gibayaw ang iyang mga kamot ngadto sa langit. ²³Miingon siya "O Yahweh, ang Dios sa Israel, wala gayoy Dios nga sama kanimo diha sa ibabaw sa kalangitan o dinhi sa ilalom sa yuta, nga nagtuman sa iyang matinud-anong kasabotan uban sa mga sulugoon nga naglakaw diha sa imong atubangan sa ilang bug-os nga kasingkasing; ²⁴ikaw nga nagtuman sa imong gisaad ngadto sa imong sulogoon nga si David nga akong amahan. Oo, gisulti mo kini ug gituman pinaagi sa imong kamot, hangtod karong adlawa.²⁵Busa karon, O Yahweh, ang Dios sa Israel, tumana ang imong gipanaad sa imong sulugoon nga si David nga akong amahan, sa pagsulti mo nga, 'Dili ka makabsan ug tawo diha sa imong panan-aw nga molingkod sa trono sa Israel, kung magmatinumanon lamang kanako ang imong kaliwatan, sama sa imong pagsunod kanako.' ²⁶Busa karon, Dios sa Israel, nag-ampo ako nga matinuod ang imong pulong, nga imong gisulti sa imong sulugoon si David akong amahan.²⁷Apan magpuyo ba gayod ang Dios dinhi sa yuta? Lantawa, bisan ang tibuok kawanangan dili man gani igo alang kanimo - unsa na lamang kaha kining akong gipatukod nga templo alang kanimo. ²⁸Apan tagda intawon kining pag-ampo sa imong sulugoon ug ang iyang mga paghangyo, O Yahweh nga akong Dios; patalinghogi ang mga paghangyo ug pag-ampo nga gibungat sa imong sulugoon nganha kanimo karong adlawa.²⁹Bantayan unta sa imong mga mata kini nga templo adlaw ug gabii, nganhi sa dapit nga imong gisulti, "Ang akong ngalan ug ang akong presensiya maanaa didto - aron paminawon ang mga pag-ampo nga ibungat sa imong mga sulugoon niining dapita. ³⁰Busa paminawa ang mapaubsanong hangyo sa imong alagad ug sa imong katawhang Israel sa dihang mag-ampo kami paingon niining dapita.. Oo, paminawa gikan sa imong pinuy-anan nga mao ang kalangitan; ug sa dihang maminaw ka, pagpasaylo.³¹Kong ang usa ka tawo makasala batok sa iyang isigkatawo ug kinahanglan nga manumpa ug usa ka panumpa, ug kong siya moanhi ug manumpa sa atubangan sa imong halaran niining balaya, ³²Pamati gikan sa langit ug buhata. Hukmi ang imong mga suluguon, siloti ang sad-an, ug ipadangat ang iyang binuhatan diha sa iyang ulo. Ideklara ang mga inosenta nga dili sad-an ug ihatag kaniya sumala sa iyang pagkamatarung.³³Sa dihang ang imong katawhan sa Israel mapildi sa kaaway tungod kay nakasala sila batok kanimo, kung mobalik sila pag-usab kanimo, magasugid sa imong ngalan, mag-ampo, ug mangita sa imong pabor niini nga templo - ³⁴nan mamati ka diha sa kalangitan ug pasayloa ang sala sa imong katawhan sa Israel; dad-a sila pagbalik sa yuta nga imong gihatag sa ilang mga katigulangan.³⁵Sa dihang matabunan ang kawanangan ug walay ulan tungod kay ang katawhan nakasala batok kanimo - kung mag-ampo sila niining dapita, magasugid sa imong ngalan, ug motalikod sa ilang mga sala sa dihang gisakit mo sila - ³⁶nan mamati ka diha sa kalangitan ug pasayloa ang sala sa imong mga sulugoon ug sa imong katawhan sa Israel, sa dihang tudloan mo sila sa maayong mga pamaagi nga angay nilang pagalaktan. Paulani ang imong yuta, nga imong gihatag sa imong katawhan ingon nga panulondon.³⁷Kung pananglitan adunay kagutom sa yuta, o kung adunay kamatay, pagpangalaya o sakit sa mga tanom, mga dulon o mga ulod, o kung sulongon sa kaaway ang mga ganghaan sa siyudad sa ilang yuta, o kung may kamatay o balatian - ³⁸unya kung pananglitan buhaton ang mga pag-ampo ug pangamuyo pinaagi sa usa ka tawo o sa imong katawhan sa Israel - nga nasayod sa sala diha sa iyang kasingkasing, nga magabayaw sa ilang mga kamot dinhi niini nga templo.³⁹Nan mamati ka diha sa langit, ang dapit nga imong gipuy-an, unya pasayloa sila ug pagpamuhat, ug gantihi ang matag tawo alang sa iyang tanan nga nabuhat; nasayod ka sa iyang kasingkasing, tungod kay ikaw lamang gayod ang nasayod sa kasingkasing sa tibuok katawhan. ⁴⁰Buhata kini aron mahadlok sila kanimo sa tanang mga adlaw sa ilang pagpuyo sa yuta nga imong gihatag sa among mga katigulangan.⁴¹Dugang pa niana, mahitungod sa mga langyaw nga walay apil sa imong katawhan sa Israel: sa dihang moabot siya gikan sa layong dapit tungod sa imong ngalan - ⁴²kay nadungog nila ang imong bantogang ngalan, ang imong gamhanang kamot, ug ang imong binayaw nga mga bukton - kung moanhi siya ug mag-ampo dinhi niining temploha, ⁴³nan palihog mamati ka diha sa langit, ang dapit nga imong gipuy-an, ug buhata ang bisan unsang gipangayo sa langyaw diha kanimo. Buhata kini aron ang tanang pundok sa katawhan sa kalibotan makaila sa imong ngalan ug mahadlok kanimo, ingon sa gibuhat mo sa imong katawhan sa Israel. Buhata kini aron nga masayod sila nga kining balaya nga akong gitukod gitawag pinaagi sa imong ngalan.⁴⁴Pananglitan kung ang imong katawhan moadto sa panggubatan batok sa ilang kaaway, sumala sa bisan unsang paagi nga palakwon mo sila, ug pananglitan kung mag-ampo sila kanimo, O Yahweh, ngadto sa siyudad nga imong gipili, ug ngadto sa balay nga akong gitukod alang sa imong ngalan. ⁴⁵Nan mamati ka sa ilang mga pag-ampo diha sa kalangitan, sa ilang mga pangamuyo, ug tabangi sila.⁴⁶Pananglitan kung makasala sila batok kanimo, sanglit wala man gayoy dili makasala, ug kung masuko ka kanila ug magtugyan kanila ngadto sa kaaway, aron bihagon sila sa ilang kaaway ngadto sa ilang yuta, bisan pa man kung halayo kini o anaa sa duol. ⁴⁷Unya kung pananglitan makaamgo sila nianang yutaa kung asa sila mga binihag, ug kung maghinulsol sila ug magpakilooy kanimo gikan sa yuta sa mga nagbihag kanila. Kung mosulti sila, 'Misupak kami ug nakasala. Nagkinabuhi kami diha sa kadaotan.'⁴⁸Pananglitan kung mobalik sila kanimo uban sa ilang tibuok nga kasingkasing ug sa ilang tibuok nga kalag sa yuta sa ilang mga kaaway nga nagdakop kanila, ug kung mag-ampo sila kanimo niining yutaa nga gihatag mo sa ilang mga katigulangan, ug nganhi sa siyudad nga imong gipilli, ug nganhi sa balay nga gitukod ko alang sa imong ngalan.⁴⁹Unya gikan sa langit, ang dapit nga imong gipuy-an, paminawa ang ilang pag-ampo ug ang ilang pagpangayog tabang, ug tul-iron mo ang mga butang alang kanila.. ⁵⁰Pasayloa ang imong katawhan kinsa nakasala batok kanimo, ug ang ilang tanang mga kalapasan batok sa imong mga sugo. Kaloy-i sila atubangan sa ilang mga kaaway nga nagbihag kanila, aron nga ang ilang mga kaaway malooy usab sa imong katawhan.⁵¹Sila mao ang imong piniling katawhan nga imong giluwas gikan sa Ehipto nga daw gikan sa kinataliwad-an sa hudno kung asa gitunaw ang puthaw. ⁵²Nag-ampo ako nga makita sa imong mga mata ang mga pangamuyo sa imong sulugoon ug sa imong katawhan sa Israel, aron paminawon mo sila kung mosangpit sila kanimo. ⁵³Kay gipili mo sila taliwala sa tanang katawhan sa kalibotan aron mahimo mong katawhan ug midawat sa imong mga saad, sumala sa imong gisulti pinaagi kang Moises nga imong sulugoon, sa nagpagawas sa among mga katigulangan gikan sa Ehipto, O Yahweh nga among Ginoo."⁵⁴Busa sa natapos na si Solomon sa pag-ampo niining tanang mga pag-ampo ug pangamuyo ngadto kang Yahweh, mibarog siya atubangan sa halaran ni Yahweh, gikan sa pagluhod nga binayaw ang iyang mga kamot ngadto sa kalangitan. ⁵⁵Mibarog siya ug gipanalanginan ang tibuok katawhan sa Israel sa makusog nga tingog nga nag-ingon, ⁵⁶"Hinaot nga dayegon si Yahweh, nga naghatag ug kapahulayan sa iyang katawhan sa Israel, nga nagtuman sa tanan niyang mga saad. Wala gayoy napakyas sa maayong mga saad ni Yahweh nga iyang gibuhat uban kang Moises nga iyang sulugoon.⁵⁷Hinaot nga mag-uban kanato si Yahweh nga atong Dios, ingon nga nag-uban siya sa atong mga katigulangan. Hinaot nga dili gayod kita niya biyaan o isalikway, ⁵⁸nga ipahiuyon gayod niya ang atong mga kasingkasing ngadto kaniya, aron magkinabuhi diha sa iyang mga pamaagi ug magtuman sa iyang mga sugo ug sa iyang mga lagda ug sa iyang mga balaod, nga iyang gisugo sa atong mga amahan.⁵⁹Ug hinaot unta nga kadtong mga pulong nga akong gisulti, pinaagi sa akong pagpangamuyo atubangan ni Yahweh, mahiduol kang Yahweh nga atong Dios adlaw ug gabii, aron matabangan niya ang iyang sulugoon ug ang iyang katawhan sa Israel, sumala sa gikinahanglan sa matag adlaw; ⁶⁰nga ang tanang katawhan sa kalibotan masayod nga si Yahweh, mao gayod ang Dios, ug wala na gayoy laing Dios! ⁶¹Busa himoa ang inyong kasingkasing ngadto kang Yahweh nga atong Dios, ug magsubay diha sa iyang mga balaod ug magtuman sa iyang mga sugo, hangtod niining adlawa."⁶²Busa ang hari ug ang tibuok Israel nga atua uban kaniya naghalad sa mga halad ngadto kang Yahweh. ⁶³Naghalad si Solomon sa usa ka halad sa panaghiusa nga iyang gibuhat alang kang Yahweh: 22, 000 ka torong baka ug 120, 000 ka mga karnero. Busa gihalad sa hari ug sa tibuok katawhan sa Israel ang balay ni Yahweh.⁶⁴Niana usab nga adlaw gigahin sa hari ang tungatunga sa hawanan diha sa atubangan sa templo ni Yahweh, kay didto naghalad siya sa mga halad nga sunugon, ang mga trigo nga halad, ug ang tambok nga halad sa pakigdait, tungod kay ang bronse nga halaran nga atua sa atubangan ni Yahweh gamay ra kaayo aron kahalaran sa mga halad nga sunogon, sa mga trigo, sa tambok nga mga halad sa pagpakigdait.⁶⁵Busa nagpa pista si Solomon niadtong higayona, ug ang tibuok Israel nga uban kaniya, usa ka dakong katawhan sukad sa Lebo Hamat ngadto sa sapa sa Ehipto, sa atubangan ni Yahweh nga atong Dios sulod sa pito ka adlaw ug sa laing pito usab ka adlaw, nga miabot ug napulog upat ka adlaw. ⁶⁶Sa ikawalo ka adlaw gipapauli niya ang katawhan, gipanalanginan nila ang hari ug namauli sa ilang mga panimalay nga puno sa kasadya ug sa kalipay sa kasingkasing tungod sa tanang kaayohan nga gipakita ni Yahweh kang David, ang iyang sulugoon, ug sa iyang katawhan sa Israel.

9¹Sa nahuman na matukod ni Solomon ang balay ni Yahweh ug ang palasyo sa hari, ug nahuman na niya pagbuhat ang tanan niyang buot buhaton, ²mipakita si Yahweh kang Solomon sa ikaduhang higayon, sama sa iyang pagpakita kaniya didto sa Gibeon.³Unya miingon si Yahweh kaniya, "Nadungog ko ang imong pag-ampo ug ang imong hangyo sa akong atubangan. Gilain ko na kining balaya, nga imong gibuhat alang kanako, aron ibutang didto ang akong ngalan sa walay kataposan. Ang akong mga mata ug ang akong kasingkasing atua didto sa tanang panahon.⁴Alang kanimo, kung maglakaw ka sunod kanako ingon nga ang imong amahan nga si David naglakaw diha sa pagkahingpit sa kasingkasing ug diha sa katarong, sa pagbuhat sa tanan kong gisugo kanimo ug sa pagtuman sa akong balaod ug sa akong tulumanon, ⁵nan lig-onon ko ang trono sa imong gingharian sa Israel sa walay kataposan, ingon sa gisaad ko kang David nga imong amahan, sa pag-ingon, 'Wala gayoy makulang sa imong kaliwatan sa trono sa Israel.'⁶Apan kung motalikod ka, ikaw ug ang imong mga anak, ug dili na motuman sa akong mga sugo ug sa akong mga balaod nga akong gihatag diha kanimo, ug kung ikaw mosimba sa ubang mga dios-dios ug moyukbo ngadto kanila, ⁷nan papahawaon ko ang Israel gikan sa yuta nga akong gihatag kanila; ug kining balay nga akong gilain alang sa akong ngalan, wagtangon ko kini sa akong panan-aw, ug ang Israel mahimong panig-ingnan sa pagbiaybiay ug usa ka butang sa pagtamay taliwala sa tibuok katawhan.⁸Kining templo mahimong tapok sa mga nangaguba, ug ang tanan nga moagi niini matingala ug mositsit. Mangutana sila, 'Nganong gibuhat man kini ni Yahweh niining yutaa ug niining balaya?' ⁹Motubag ang uban, 'Tungod kay gibiyaan nila si Yahweh nga ilang Dios, nga nagpagawas sa ilang mga katigulangan sa yuta sa Ehipto, ug nagsalig sa laing mga dios, nagyukbo ug nagsimba kanila. Mao kana ang hinungdan nga gipahamtang ni Yahweh kining tanang katalagman ngadto kanila.'"¹⁰Nahitabo kini nga sa mahumanay na ang 20 ka tuig, nahuman na matukod ni Solomon ang duha ka gambalay, ang templo ni Yahweh ug ang palasyo sa hari. ¹¹Karon si Hiram ang hari sa Tiro maoy naghatag kang Solomon sa mga sidro ug sa mga kahoy nga sipre, ug inubanan sa mga bulawan—kadtong tanan gikinahanglan ni Solomon—busa gihatag ni Solomon kang Hiram ang 20 ka mga siyudad sa yuta sa Galilea.¹²Migawas sa Tiro si Hiram aron sa pagtan-aw sa mga siyudad nga gihatag ni Solomon kaniya, apan wala kini makapalipay kaniya. ¹³Busa miingon si Hiram, "Unsang mga siyudara kining gihatag mo kanako, igsoon ko?" Gitawag kini ni Hiram ang Yuta sa Cabul, nga gitawag pa gihapon nila hangtod niining adlawa. ¹⁴Nagpadala si Hiram sa hari ug 120 ka talento nga bulawan.¹⁵Ang mosunod mao ang mga hinungdan nga kinahanglanon sa pagtrabaho nga gipatuman ni Solomon: sa pagtukod sa templo ni Yahweh ug sa iyang palasyo, sa pagtukod sa Millo ug sa kuta sa Jerusalem, ug sa pagtukod sa mga kuta sa Hazor, sa Megiddo, ug sa Gezer. ¹⁶Mitungas ang Paraon nga hari sa Ehipto ug giilog ang Gezer. Gisunog niya kini ug gipamatay ang mga Canaanhon nga anaa sa siyudad. Unya gihatag ni Paraon ang siyudad sa iyang anak nga babaye, ang asawa ni Solomon, ingon nga gasa sa kasal.¹⁷Busa gitukod pag-usab ni Solomon ang Gezer ug ang Ubos nga Bethoron, ¹⁸ang Baalat ug ang Tamar didto sa kamingawan sa yuta sa Juda, ¹⁹ug ang tanang tipiganan nga mga siyudad nga iyang gipanag-iyahan, ug ang mga siyudad alang sa iyang mga karwahe ug alang sa iyang mangangabayo, ug ang bisan unsa nga gitinguha niyang pagatukuron alang sa iyang kalipay sa Jerusalem, sa Lebanon, ug sa tibuok yuta ubos sa iyang pagmando.²⁰Alang sa tanang tawo nga nahibilin sa mga Amorihanon, sa mga Hitihanon, sa mga Perisihanon, sa mga Hebihanon, ug sa mga Jebusihanon, nga dili sakop sa katawhan sa Israel, ²¹ang ilang kaliwat nga nahibilin sunod kanila diha sa yuta, nga wala mahurot paglaglag sa mga katawhan sa Israel— Gihimo sila ni Solomon nga pinugos nga mga ulipon, nga hangtod niining adlawa.²²Apan, wala giulipon ni Solomon ang katawhan sa Israel. Hinuon, nahimo sila nga iyang mga sundalo ug iyang mga sulugoon, iyang mga opisyal, ug iyang mga kapitan ug mga tigdumala sa iyang mga karwahe ug iyang mangangabayo.²³Mao usab kini ang mga pangulong opisyal nga nagdumala sa mga tigdumala nga nagtrabaho sa buluhaton ni Solomon, 550 ka buok ang mga nagdumala sa katawhan nga nangunay sa pagtrabaho.²⁴Mibalhin ang anak nga babaye ni Paraon gikan sa siyudad ni David ngadto sa balay nga gibuhat ni Solomon alang kaniya. Unya, gitukod ni Solomon ang Millo.²⁵Makatulo sa usa ka tuig maghalaran si Solomon sa mga halad nga sinunog ug pakigdait didto sa halaran nga iyang gibuhat alang kang Yahweh, nga inubanan sa pagsunog sa insenso didto sa halaran nga anaa sa atubangan ni Yahweh. Busa nahuman niya ang templo ug gigamit na niya kini.²⁶Nagbuhat si Haring Solomon ug usa ka grupo sa mga sakayan didto sa Ezion Geber, nga anaa duol sa Elat sa baybayon sa Dagat nga Pula sa yuta sa Edom. ²⁷Nagpadala si Hiram ug mga sulugoon alang sa grupo sa sakayan ni Solomon, mga tawong hanas sa pandagat, uban sa mga sulugoon ni Solomon. ²⁸Miadto sila sa Ofir uban sa mga sulugoon ni Solomon. Gikan didto nakadala sila ug 420 ka talento nga bulawan alang kang Haring Solomon.

10¹Sa pagkadungog sa rayna sa Seba sa kabantog ni Solomon mahitungod sa ngalan ni Yahweh, miadto siya aron sa pagsulay kaniya sa malisod nga mga pangutana. ²Miadto siya sa Jerusalem inubanan ang dakong panon sa ginsakopan, uban sa mga kamelyo nga may kargang mga panakot, daghang bulawan, ug daghang bililhong mga bato. Sa pag-abot niya, siya miingon kang Solomon sa tanan nga anaa sa iyang kasingkasing.³Gitubag ni Solomon ang tanan niyang mga pangutana. Walay bisan usa sa iyang mga pangutana nga wala matubag sa hari. ⁴Sa nakita sa rayna sa Seba ang tanang kaalam ni Solomon, ang palasyo nga iyang gibuhat, ⁵ang pagkaon nga anaa sa iyang lamesa, ang pagpahimutang sa iyang mga sulugoon, ang trabaho sa iyang mga sulugoon ug sa ilang senina, apil na usab ang mga tigdala sa iyang kupa, ug ang pamatasan sa iyang paghalad sa mga halad sinunog didto sa balay ni Yahweh, wala na siyay maisulti pa.⁶Miingon siya sa hari, "Tinuod gayod ang mga balita nga akong nadungog sa akong yuta mahitungod sa imong mga pulong ug kaalam. ⁷Wala ako motuo sa akong nadungog hangtod nga mianhi ako dinhi, ug karon nakita kini sa akong mga mata. Wala gani makatunga ang giingon kanako mahitungod sa imong kaalam ug bahandi! Milabaw pa gayod ang imong kabantog nga akong nadungog.⁸Pagkabulahan sa imong mga asawa, ug pagkabulahan sa imong mga sulugoon nga kanunay nag-alagad kanimo, tungod kay makadungog sila sa imong kaalam. ⁹Unta si Yahweh nga imong Dios mahimaya, nga nalipay kanimo, ug nagpahimutang kanimo sa trono sa Israel. Tungod kay gihigugma ni Yahweh ang Israel sa walay kataposan, gihimo ka niyang hari, aron buhaton mo ang hustisya ug pagkamatarong!"¹⁰Siya naghatag sa hari ug 120 ka talento nga bulawan ug daghan kaayong mga panakot ug bililhong mga bato. Wala gayoy makalabaw niining mga panakot nga gihatag sa rayna sa Seba ngadto kang Haring Solomon ug wala nay naghatag pa kaniya niini pag-usab.¹¹Ang grupo sa mga sakayan ni Hiram, nga nagdala sa bulawan gikan sa Ofir, nagdala usab gikan sa Ofir sa daghang mga almug nga kahoy ug bililhong mga bato. ¹²Gihaligi sa hari ang mga almug nga kahoy sa templo ni Yahweh ug alang sa palasyo sa hari, sa mga alpa usab ug sa mga lira alang sa mga mang-aawit. Wala na gayoy lain pang almug nga kahoy o makita pa niining panahona.¹³Gihatag ni Haring Solomon ang tanan nga gitinguha sa rayna sa Seba, bisan unsay iyang gipangayo, dugang pa sa gihatag ni Solomon kaniya sa iyang harianong kadagaya. Busa mipauli siya sa iyang kaugalingong yuta uban ang iyang mga sulugoon.¹⁴Karon, ang gibug-aton nga nadawat ni Solomon nga bulawan sa usa ka tuig mga 666 ka talento nga bulawan, ¹⁵wala pay labot ang bulawan nga gidala sa mga tigpamaligya ug sa mga tigpatigayon. Nagdala usab ug mga bulawan ug mga plata ang tanang mga hari sa Arabia ug mga gobernador didto sa nasod alang kang Solomon.¹⁶Si Haring Solomon nagbuhat ug 200 ka mga dagkong taming gikan sa gipanipis nga bulawan. 600 ka siklo nga bulawan ang gigamit sa matag usa. ¹⁷Nagbuhat usab siya ug 300 ka mga taming gikan sa gipanipis nga bulawan. Tulo ka mina nga bulawan ang gigamit sa matag taming; gibutang kini sa hari didto sa Palasyo sa Kalasangan sa Lebanon.¹⁸Unya nagbuhat ang hari ug dakong trono hinimo sa tango sa elepante unya gibulitan kini ug lunlon nga bulawan. ¹⁹Adunay unom ka ang-ang ngadto sa trono, ug ang likod nga bahin niini adunay lingin sa ibabaw. Sa matag kilid sa lingkoranan adunay tungtonganan sa bukton, ug ang duha ka mga liyon nagtindog sa kilid sa tungtongan sa bukton. ²⁰May napulog duha ka mga liyon nga nagtindog sa mga ang-ang, nag-inatbangay ang usag-usa sa matag kilid sa mga ang-ang. Walay trono nga sama niini sa ubang gingharian.²¹Ang tanang imnanan nga kupa ni Haring Solomon mga bulawan, ug ang tanang imananan nga kupa diha sa Palasyo sa Kalasangan sa Lebanon mga hinimo sa lunlon bulawan. Wala gayoy plata, tungod kay giisip nga walay bili ang plata sa panahon ni Solomon. ²²Ang hari adunay grupo sa mga sakayan nga pangdagat nga magalayag sa kadagatan, uban sa grupo sa sakayan ni Hiram. Kausa sa tulo ka tuig magdala ang panon sa sakayan nga pangdagat ug mga bulawan, mga plata, ug mga tango sa elepante, apil na ang mga dagko ug gagmay nga mga unggoy.²³Busa misamot ug kadato ug kamaalamon si Solomon sa tanang hari sa kalibotan. ²⁴Ang tibuok kalibotan nagpangita sa presensya ni Solomon aron pagpamati sa iyang kaalam, nga gibutang sa Dios sa iyang kasingkasing. ²⁵Kadtong mibisita nagdala ug mga pahinungod, mga sudlanan sa plata ug sa bulawan, mga senina, mga hinagiban, ug mga panakot, apil na ang mga kabayo ug mga mula sa matag tuig.²⁶Gitigom ni Solomon ang mga karwahe ug mga mangangabayo. Aduna siyay 1, 400 ka mga karwahe ug 12, 000 ka mga sundalong mangabayo nga iyang gibutang sa mga siyudad sa karwahe ug uban kaniya sa Jerusalem. ²⁷Adunay plata ang hari didto sa Jerusalem nga sama kadaghan sa mga bato sa yuta. Gipadaghan niya ang kahoy nga sidro sama sa kahoy nga sikamoro nga anaa sa kapatagan.²⁸Ang mga kabayo nga iya ni Solomon gikan sa Ehipto, ug si Kue ug ang mga magpapatigayon sa hari mipalit niini gikan sa Kue. ²⁹Ang mga karwahe nga napalit gikan sa Ehipto sa unom ka gatos ka siklo nga plata matag usa, ug mga kabayo sa 150 ka siklo ang matag usa. Daghan niini ang gibaligya sa tanang mga hari sa mga Hitihanon ug Aram.

11¹Karon, si Haring Solomon nahigugma sa daghang langyaw nga mga babaye: ang anak nga babaye sa Paraon ug mga babaye nga Moabihanon, mga Amonihanon, mga Edomihanon, mga Sidonihanon, ug mga Hitihanon— ²Gikan sila sa mga nasod diin si Yahweh miingon sa katawhan sa Israel, "Ayaw kamo pagpakigminyo kanila, ni manganha sila kaninyo, kay modani sila sa inyong kasingkasing sa pagsimba sa ilang mga dios." Apan gihigugma ni Solomon kining mga babaye.³Si Solomon adunay 700 ka mga prensesang asawa ug 300 ka mga puyopuyo. Ang iyang mga asawa nagpaliso sa iyang kasingkasing. ⁴Sa nagka edad na si Solomon, iyang mga asawa nagpaliso sa ang iyang kasingkasing ngadto sa ubang mga dios; wala niya gitugyan sa hingpit ang iyang kasingkasing ngadto kang Yahweh nga iyang Dios, sama sa kasingkasing sa iyang amahan nga si David.⁵Kay si Solomon misunod kang Ashtarot, ang diyosa sa mga Sidonihanon, ug nagsunod siya kang Molec, ang ngil-ad nga diosdios sa mga Amonihanon. ⁶Gibuhat ni Solomon ang daotan sa panan-aw ni Yahweh; wala na siya magsunod nga hingpit kang Yahweh sama sa gibuhat sa iyang amahan nga si David.⁷Unya naghimo si Solomon ug usa ka habog nga dapit alang kang Kemos, ang ngil-ad nga diosdios sa Moab, ibabaw sa bungtod sa sidlakang bahin sa Jerusalem, ug alang kang Molek usab, ang ngil-ad nga diosdios sa katawhan nga taga-Amon. ⁸Nagbuhat usab siya ug habog nga mga dapit sa tanan niyang langyaw nga mga asawa, nga nagsunog sa insenso ug naghalad sa ilang mga dios didto.⁹Nasuko si Yahweh kang Solomon, tungod kay ang iyang kasingkasing mitalikod na man kaniya, ang Dios sa Israel, bisan nagpakita siya kaniya sa makaduha ka higayon ¹⁰ug nagsugo kaniya mahitungod niining butanga, nga dili siya magsunod sa laing mga dios. Apan wala motuman si Solomon sa gisugo ni Yahweh.¹¹Busa miingon si Yahweh kang Solomon, "Tungod kay gibuhat mo man kini ug wala ka magtuman sa kasabotan ug sa akong kabalaoran nga akong gisugo kanimo, langkaton ko gayod ang gingharian gikan kanimo ug ihatag kini sa imong sulugoon. ¹²Apan, tungod kang David nga imong amahan, dili ko pa kana himoon sa imong kapanahonan, kondili langkaton ko kini sa kamot sa imong anak nga lalaki. ¹³Hinuon dili ko langkaton ang tibuok gingharian; ihatag ko sa imong anak nga lalaki ang usa ka tribo tungod kang David nga akong sulugoon, ug tungod sa Jerusalem nga akong gipili."¹⁴Unya giaghat ni Yahweh si Hadad nga taga-Edom aron mobatok kang Solomon. Gikan siya sa harianong panimalay sa Edom. ¹⁵Sa didto pa si David sa Edom, mitungas si Joab nga kapitan sa kasundalohan aron sa paglubong sa mga gipamatay, ang tanang gipangpatay sa Edom. ¹⁶Nagpabilin didto si Joab ug ang tibuok Israel sulod sa unom ka bulan hangtod nga iyang napatay ang tanang kalalakihan sa Edom. ¹⁷Apan si Hadad milayas uban ang mga Edomihanon nga mga sulugoon sa iyang amahan didto sa Ehipto, samtang bata pa man si Hadad.¹⁸Migikan sila sa Midian ug miabot sa Paran, kung asa sila nagkuhag mga tawo nga mouban kanila padulong sa Ehipto, ngadto sa Paraon nga mao ang hari sa Ehipto, nga naghatag kaniya ug balay, kayutaan, ug pagkaon. ¹⁹Gikahimut-an pag-ayo si Hadad sa Paraon, busa gipaasawa siya sa Paraon sa igsoon mismo sa iyang asawa, ang igsoong babaye ni Tapenes nga rayna.²⁰Ang igsoong babaye ni Tapenes nanganak ug batang lalaki alang kang Hadad. Ginganlan nila siya ug si Genubat. Gipadako siya ni Tapenes sa palasyo sa Paraon. Busa nagpuyo si Genubat sa palasyo sa Paraon uban sa kaanakan sa Paraon. ²¹Samtang didto pa siya sa Ehipto, nabalitaan ni Hadad nga nagpahulay na si David tupad sa iyang katigulangan ug nagpahulay na usab si Joab nga kapitan sa kasundalohan, miingon si Hadad sa Paraon, "Palakwa ako, aron makaadto na ako sa akong kaugalingong nasod." ²²Unya miingon ang Paraon kaniya, "Apan unsa man ang nakulang kanimo dinhi kanako, nga nagtinguha ka man sa pag-adto sa imong kaugalingong nasod?" Mitubag si Hadad, "Wala man. Palihog palakwa lamang ako."²³Gipatindog usab sa Dios ang laing kaaway ni Solomon, si Rezon nga anak ni Eliada, nga milayas gikan sa iyang agalon nga si Hadadezer nga hari sa Zoba.. ²⁴Gitigom ni Rezon ang mga tawo ug nahimo siyang kapitan sa gamay nga pundok, sa dihang napildi ni David ang mga tawo sa Zoba. Nangadto ang mga tawo ni Rezon sa Damasco ug mipuyo didto, ug si Rezon mao ang naghari sa Damasco. ²⁵Kaaway siya sa Israel sa tanang adlaw ni Solomon, sama sa kasamok nga nabuhat ni Hadad. Gikasilagan ni Rezor ang Israel ug naghari sa tibuok Aram.²⁶Unya si Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat nga taga-Efraim sa Zereda, usa ka opisyal ni Solomon, kansang ngalan sa iyang inahan mao si Zerua nga usa ka balo, mibatok usab sa hari. ²⁷Ang hinungdan nga nakigbatok siya sa hari tungod kay gitukod ni Solomon ang dapit sa Millo ug giayo ang naguba nga ganghaan sa atubangan sa siyudad sa kuta ni David nga iyang amahan.²⁸Si Jeroboam usa ka gamhanang tawo nga may kaisog. Nakita ni Solomon nga kugihan ang batan-ong lalaki, busa iyang gitugyan kaniya ang pagmando sa tanang buluhaton sa balay ni Jose. ²⁹Niadtong taknaa, sa dihang migawas si Jeroboam sa Jerusalem, nakita siya ni propeta Ahia nga taga-Silo didto sa dalan. Karon, nag senina si Ahia sa usa ka bag-ong senina ug sila lamang duha ang tawo sa kapatagan. ³⁰Unya gigunitan ni Ahia ang bag-ong bisti nga iyang gisul-ob ug gigisi kini sa napulog duha ka bahin.³¹Giingnan niya si Jeroboam, "Kuhaa ang napulo ka bahin, alang kang Yahweh, ang Dios sa Israel, nga nag-ingon, 'Tan-awa, langkaton ko ang gingharian sa kamot ni Solomon ug ihatag ko kanimo ang napulo ka tribo ³²(apan maiya kang Solomon ang usa ka tribo, tungod ug alang kang David nga akong sulugoon ug alang sa Jerusalem—ang siyudad nga akong gipili sa tanang mga tribo sa Israel), ³³tungod kay gibiyaan nila ako ug nagsimba kang Ashtarot ang diyosa nga taga-Sidon, kang Kemos ang dios sa Moab, ug kang Molec ang dios sa katawhan sa taga-Amon. Wala sila magalakaw sa akong mga pamaagi, sa pagbuhat kung unsa ang matarong sa akong panan-aw, ug sa pagtuman sa akong mga kabalaoran ug tulumanon, ingon sa gibuhat sa iyang amahan nga si David.³⁴Apan, dili ko kuhaon ang tibuok gingharian sa kamot ni Solomon. Hinuon, magpabilin siyang hari sa tibuok niyang kinabuhi, tungod ug alang sa akong piniling sulugoon nga si David, ang tawo nga nagtuman sa akong mga sugo ug sa akong kabalaoran. ³⁵Apan kuhaon ko ang gingharian sa kamot sa iyang anak nga lalaki ug ihatag ko kanimo ang napulo ka mga tribo. ³⁶Ihatag ko ang usa ka tribo sa anak nga lalaki ni Solomon, aron makabaton kanunay sa usa ka lampara si David nga akong sulugoon sa akong atubangan diha sa Jerusalem, ang siyudad nga akong pinili aron ibutang ang akong ngalan.³⁷Kuhaon ko ikaw, ug ikaw magmando sa pagtuman sa tanan nga imong gitinguha, ug mahimo kang hari sa Israel. ³⁸Kung ikaw maminaw sa ang tanan kong isugo kanimo, ug kung mosubay ka sa akong mga pamaagi ug mobuhat kung unsa ang matarong sa akong panan-aw, sa pagbantay sa akong kasugoan ug ang akong kabalaoran, sama sa gibuhat sa akong sulugoon nga si David, nan mag-uban ako kanimo ug tukoron ko ang imong balay, sama sa gibuhat ko kang David, ug ihatag ko ang Israel kanimo. ³⁹Silotan ko ang kaliwatan ni David, apan dili hangtod sa kahangtoran.'"⁴⁰Busa naninguha si Solomon sa pagpatay kang Jeroboam. Apan mibarog si Jeroboam ug milayas ngadto sa Ehipto, ngadto kang Shishak ang hari sa Ehipto, ug nagpabilin siya sa Ehipto hangtod nga namatay si Solomon.⁴¹Alang sa tanang butang mahitungod kang Solomon, ang tanan nga iyang nabuhat ug ang iyang kaalam, dili ba nahisulat man kini sa basahon sa mga panghitabo ni Solomon? ⁴²Naghari si Solomon sa Jerusalem sa tibuok Israel sulod sa 40 ka tuig . ⁴³Namatay siya ug gilubong tupad sa iyang mga katigulangan didto sa siyudad ni David nga iyang amahan. Si Rehoboam nga iyang anak nahimong hari puli niya.

12¹Miadto si Rehoboam sa Siquem, kay ang tibuok Israel moadto man aron himoon siyang hari. ²Nakadungog niini si Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat (kay anaa pa siya sa Ehipto, diin milayas siya gikan kang haring Solomon), kay si Jeroboam didto nagpuyo sa Ehipto.³Busa gipasugoan ug gipatawag nila siya, ug si Jeroboam ug ang katawhan sa Israel miabot ug miingon kang Rehoboam, ⁴"Gipabug-at sa imong amahan ang among yugo. Karon himoang sayon ang malisod nga buluhaton sa imong amahan ug himoang gaan ang bug-at nga yugo nga iyang gisangon kanamo, ug mag-alagad kami kanimo." ⁵Miingon si Rehoboam kanila, "Lakaw kamo sulod sa tulo ka adlaw, ug balik nganhi kanako." Busa mibiya ang katawhan.⁶Nagpakisayod si haring Rehoboam sa mga tigulang nga kanhi nag-alagad sa iyang amahan nga si Solomon niadtong buhi pa siya, ug miingon siya, "Unsa man ang inyong ikatambag kanako nga angay itubag sa katawhan?" ⁷Misulti sila kaniya ug miingon, "Kung ikaw mahimong sulugoon niining katawhan karong adlawa ug silbihan sila, ug tubagon sila pinaagi sa pagsulti sa mga maayong pulong, unya mahimo sila nga imong mga sulugoon sa kanunay."⁸Apan wala gitagad ni Rehoboam ang tambag sa mga tigulang ug nagpakisayod hinuon siya sa mga batan-on nga midako uban kaniya ug mialagad kaniya. ⁹Miingon siya kanila, "Unsa man ang itambag ninyo kanako nga itubag nato sa katawhan nga misulti kanako ug miingon, 'Pagaana ang yugo nga gibutang sa imong amahan kanamo'?"¹⁰Ang mga batan-on nga midako uban kang Rehoboam nagsulti kaniya, ug miingon, "Ingna ang katawhan nga nagsulti kanimo nga ang imong amahan nga si Solomon ang nagpabug-at sa ilang yugo ug kinahanglan nga himoon mo kining gaan. Kinahanglang sultihian mo sila, "Ang akong kumingking mas bag pa kay sa hawak sa akong amahan. ¹¹Busa karon, bisan pa man ang akong amahan nagpabug-at sa inyong yugo, dugangan ko ang inyong yugo. Ang akong amahan nagsilot kaninyo gamit ang latigo, apan ako magsilot kaninyo gamit ang mga tanga.'"¹²Busa si Jeroboam ug ang katawhan miadto kang Rehoboam sa ikatulo ka adlaw, sumala sa gisugo sa hari sa dihang miingon siya, "Balik kanako sa ikatulo ka adlaw." ¹³Masuk-anong mitubag ang hari sa mga tawo ug gibaliwala ang tambag nga gihatag sa mga tigulang kaniya. ¹⁴Misulti siya kanila nga subay sa tambag sa mga batan-on; miingon siya, "Ang akong amahan nagpapas-an kaninyo ug bug-at nga yugo, apan pagadugangan ko ang inyong yugo. Ang akong amahan nagsilot kaninyo gamit ang latigo, apan silotan ko kamo gamit ang mga tanga."¹⁵Busa wala naminaw ang hari sa katawhan, kay kini nga panghitabo gitugutan ni Yawheh, aron mahitabo ang pulong nga iyang gisulti pinaagi kang Ahijah nga taga Silo ngadto kang Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat.¹⁶Ug sa diha nga ang tibook Israel nakakita nga ang hari wala mamati kanila, ang katawohan mingtubag kaniya ug ming-ingon "Unsa man ang among bahin gikan kang David? Wala kami mapanunod diha sa anak ni Jesse! Adto kamo sa inyong mga tolda, Israel. Karon tan-awa ang inyong kaugalingong panimalay, si David. " Busa namalik ang Israel sa ilang mga tolda. ¹⁷Apan alang sa katawhan sa Israel nga anaa nagpuyo sa mga siyudad sa Juda, si Rehoboam ang nahimo nilang hari.¹⁸Unya gipadala ni Haring Rehoboam si Adoram, ang nagdumala sa mga gipugos ug trabaho, apan ang tibook Israel nagbato kaniya hantod sa kamatayon. Nagdali sa paglayas si haring Rehoboam sakay sa iyang karwahe padulong sa Jerusalem. ¹⁹Busa ang Israel padayon nga misupak batok sa panimalay ni David sukad niadtong panahona.²⁰Sa dihang nakadungog ang tibuok Israel nga nahibalik na si Jeroboam, gipatawag nila siya sa ilang panagtigom ug gihimo siyang hari sa tibuok Israel. Walay si bisan usa nga misunod sa panimalay ni David, gawas lamang sa tribo sa Juda.²¹Sa pag-abot ni Rehoboam sa Jerusalem, gitigom niya ang tibuok panimalay sa Juda ug ang tribo sa Benjamin; adunay 180, 000 ka mga sundalo ang napili, aron makig-away batok sa panimalay sa Israel, aron mahibalik ang gingharian ngadto kang Rehoboam ang anak nga lalaki ni Solomon.²²Apan ang pulong sa Dios miabot kang Semaia, ang tawo sa Dios; nga miingon, ²³"Pakigsulti kang Rehoboam ang anak nga lalaki ni Solomon, ang hari sa Juda, sa tibuok panimalay sa Juda ug sa Benjamin, ug sa tanang mga tawo; sultihi, ²⁴'Miingon si Yahweh niini: Kinahanglan dili kamo mosulong o makig-away batok sa inyong mga kadugo, ang katawhan sa Israel. Ang matag usa kinahanglan mopauli sa iyang balay, tungod kay gitugotan ko kini nga mahitabo.'" Busa naminaw sila sa pulong ni Yahweh ug namauli ug nag-iyahay sa pagpanglakaw, ug gituman nila ang iyang pulong.²⁵Unya gitukod ni Jeroboam ang Sequim didto sa kaumahan sa Efraim, ug mipuyo siya didto. Mipahawa siya gikan didto ug gitukod ang Penuel. ²⁶Naghunahuna si Jeroboam, "Karon mahiuli na gayod ang gingharian sa panimalay ni David. ²⁷Kung kini nga mga tawo motungas aron sa paghatag ug halad sa templo ni Yahweh sa Jerusalem, unya ang kasingkasing niining mga tawhana mobalik pag-usab sa ilang agalon, ngadto kang Rehoboam ang hari sa Juda. Patyon nila ako ug mobalik sila kang Rehoboam ang hari sa Juda."²⁸Mao nga si Haring Jeroboam ug naghimo ug duha ka nating baka nga bulawan; miingon siya sa katawhan, "Hasol na kaayo alang kaninyo ang pagtungas ngadto sa Jerusalem. Tan-awa, mao kini ang inyong mga dios, Israel, nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto." ²⁹Gibutang niya ang usa sa Betel ug usa sa Dan. ³⁰Busa kini nga buhat nahimong sala. Ang mga tawo moadto sa Betel ug ang uban sa Dan.³¹Naghimo si Jeroboam ug mga balay sa hataas nga dapit ug nagpili ug mga pari gikan sa katawhan, nga dili kaliwat ni Levi. ³²Naghimo si Jeroboam ug pista sa ikawalo nga bulan, sa ika 15 nga adlaw sa bulan, sama sa pista sa Juda, ug mitungas siya sa halaran. Nagbuhat usab siya ug sama niini sa Betel, naghalad sa mga nating baka nga iyang gibuhat, ug iyang gibutang sa Betel ang mga pari nga iyang gipili sa hataas nga mga dapit nga iyang gihimo.³³Mitungas si Jeroboam ngadto sa halaran nga iyang gihimo didto sa Betel sa ika-15 nga adlaw sa ikawalo nga bulan, sa maong bulan nga naplano sa iyang hunahuna; naghimo siya ug pista alang sa katawhan sa Israel ug mitungas ngadto sa halaran aron magsunog ug insenso.

13¹May usa ka tawo sa Ginoo nga gikan sa Juda nga miadto sa Betel pinaagi sa pulong ni Yahweh. Nagtindog si Jeroboam duol sa halaran aron magsunog ug insenso. ²Misinggit siya batok sa halaran pinaagi sa pulong ni Yahweh: "O Halaran, halaran!" Mao kini ang gisulti ni Yahweh, 'Tan-awa, matawo ang batang lalaki nga nganlan ug Josias diha sa panimalay ni David, ug diha kanimo ihalad niya ang mga pari nga anaa sa hataas nga dapit nga nagsunog karon sa mga insenso alang kanimo. Diha kanimo pagasunogon nila ang mga bukog sa tawo.'" ³Unya ang tawo sa Dios naghatag ug ilhanan sa maong adlaw, nag-ingon, " Mao kini ang ilhanan nga gisulti ni Yahweh: 'Tan-awa, ang halaran napikas ug mangayabo ang abo niini.'"⁴Sa pagkadungog sa hari sa gisulti sa tawo sa Dios, nga misinggit siya batok sa halaran sa Betel, gituy-od ni Jeroboam ang iyang kamot gikan sa halaran, ug miingon, "Dakpa siya." Unya mituskig ang kamot nga iyang gituy-od batok sa tawo nauga, busa dili na niya kini makungkong . ⁵(Napikas usab ang halaran, ug nayabo ang abo niini, sama sa gihulagway nga ilhanan nga gipamulong sa tawo sa Dios pinaagi sa pulong ni Yahweh.)⁶Mitubag si Haring Jeroboam ug miingon sa tawo sa Dios, "Pagpakiluoy kang Yahweh nga imong Dios ug pag-ampo alang kanako, aron maulian ang akong kamot." Busa ang tawo sa Dios nag-ampo kang Yahweh, ug naulian ang kamot sa hari, ug nahibalik kini sama sa naandan. ⁷Ang hari miingon sa tawo sa Dios, "Uban kanako sa balay ug bag-oha ang imong kaugalingon, ug hatagan ko ikaw ug ganti.⁸Ang tawo sa Dios miingon sa hari, "Bisan pa ug ihatag mo kanako ang katunga sa imong katigayonan, dili gayod ako mouban kanimo, ni mokaon o moinom sa tubig niining dapita, ⁹tungod kay si Yahweh nagsugo kanako pinaagi sa iyang pulong, 'Dili ka mokaon ug tinapay bisan sa pag-inom ug tubig, ni mobalik sa dalan nga imong giagian.'" ¹⁰Busa ang tawo sa Dios mitipas sa laing dalan ug wala miagi pagbalik sa dalan nga iyang giagian padulong sa Betel.¹¹Karon adunay usa ka tigulang nga propeta nga nagpuyo sa Betel, ug miabot ang usa sa iyang mga anak nga lalaki ug misulti kaniya sa tanang butang nga gibuhat sa tawo sa Dios nianang adlawa didto sa Betel. Gisulti usab sa iyang anak nga lalaki ang giingon sa tawo sa Dios ngadto sa hari. ¹²Ang ilang amahan nangutana kanila, "Asa nga dalan siya miagi?" Karon nakita sa iyang mga anak nga lalaki kung hain nga dalan miagi ang tawo sa Dios gikan sa Juda. ¹³Busa giingnan niya ang iyang mga anak nga lalaki, "Silyahi ang asno alang kanako." Busa gisilyahan nila ang asno ug misakay siya niini.¹⁴Ang tigulang nga propeta miapas sa tawo sa Dios ug nakita niya kini nga naglingkod ilalom sa kahoy nga tugas; ug miingon siya kaniya, "Ikaw ba ang tawo sa Dios nga gikan sa Juda?" Ang tawo sa Dios mitubag, "Oo! Ako." ¹⁵Unya miingon kaniya ang tigulang nga propeta, "Uban kanako sa balay ug mangaon kita." ¹⁶Ang tawo sa Dios mitubag , "Dili ako mobalik ni mokuyog uban kanimo, bisan pa ang pagkaon ug pag-inom sa tubig uban kanimo niining dapita, ¹⁷tungod kay gisugo ako pinaagi sa pulong ni Yahweh, 'Dili ka mokaon o moinom sa tubig didto, bisan ang pag-agi balik sa dalan nga imong giagian.'"¹⁸Busa ang tigulang nga propeta miingon kaniya, "Usa usab ako ka propeta sama kanimo, ug ang anghel misulti kanako pinaagi sa pulong ni Yahweh, nag-ingon, 'Dad-a siya pagbalik uban kanimo sa imong balay, aron makakaon ug makainom ug tubig.'" Apan namakak siya sa tawo sa Dios. ¹⁹Busa ang tawo sa Dios mibalik uban sa tigulang nga propeta didto sa iyang balay ug unya mikaon ug miinom.²⁰Sa pagpanglingkod nila sa kan-anan, midangat ang pulong ni Yahweh sa propeta nga nagdala kaniya pagbalik, ²¹ug misinggit siya sa tawo sa Dios nga gikan sa Juda, nag-ingon, "Miingon si Yahweh, 'Tungod kay gisupak mo man ang pulong ni Yahweh ug wala mo tumana ang sugo ni Yahweh nga imong Dios kanimo, ²²apan mibalik ka hinuon mikaon ug miinom ug tubig niini nga dapit nga gisulti ni Yahweh nga dili ka mokaon ni moinom ug tubig, ang imong lawas dili ikalubong sa lubnganan sa imong katigulangan."²³Human siya makakaon ug makainom, gisilyahan sa propeta ang asno alang sa tawo sa Dios, ang tawo nga miuban kaniya. ²⁴Sa dihang nawala na ang tawo sa Dios. Dihay usa ka liyon nga misugat kaniya sa dalan ug gipatay siya, ug ang iyang patayng lawas nagbuy-od sa agianan. Unya ang asno nagtindog tupad niini, ug ang liyon usab nagtindog tupad sa patayng lawas. ²⁵Sa paglabay sa mga tawo ug sa pagkakita sa patayng lawas nga nagbuy-od sa dalan, ug ang liyon nga nagtindog tupad sa patayng lawas, nangadto sila ug nanugilon sa siyudad kung asa nagpuyo ang tigulang nga propeta.²⁶Sa dihang nadungog kini sa propeta nga nagpabalik kaniya, miingon siya, "Mao kadto ang tawo sa Dios nga misupak sa pulong ni Yahweh. Busa gitugyan siya ni Yahweh sa liyon, nga maoy nagkuniskunis ug nagpatay kaniya, sumala sa gipahimangno kaniya sa pulong ni Yahweh." ²⁷Busa gisultihan sa tigulang nga propeta ang iyang mga anak nga lalaki, miingon, "Silyahi ang akong asno," ug gisilyahan nila kini. ²⁸Milakaw siya ug nakita ang patayng lawas nga nagbuy-od sa dalan, unya ang asno ug ang liyon nga nagtindog tupad sa patayng lawas. Wala kaona sa liyon ang patayng lawas, bisan ang asno wala niya unsaa.²⁹Gikuha sa propeta ang patayng lawas sa tawo sa Dios, gikarga kini sa asno, ug gidala kini pagbalik. Miadto siya sa iyang kaugalingong siyudad aron sa pagsubo ug sa paglubong kaniya. ³⁰Gibutang niya ang patayng lawas sa lubnganan, ug nagbangotan alang kaniya nga misulti, "Pagkaalaot, sa akong igsoon!"³¹Unya sa nahuman na nila siya paglubong, nag-ingon ang tigulang nga propeta sa iyang mga anak nga lalaki, "Kung mamatay ako, ilubong ako sa lubnganan kung asa gilubong ang tawo sa Dios. Ibutang ang akong mga bukog tapad sa iyang mga bukog. ³²Tungod kay ang mensahe nga iyang gipadayag pinaagi sa pulong ni Yahweh, batok sa halaran sa Betel ug batok sa tanang balay nga anaa sa hataas nga dapit didto sa mga siyudad sa Samaria, mahitabo gayud."³³Human niini wala gayod mibiya si Jeroboam sa iyang mga daotang buhat, apan nagpadayon hinuon sa pagpili sa mga pari alang sa hataas nga dapit taliwala sa tanang matang sa mga tawo. Si bisan kinsang tawo nga gusto mag-alagad iyang gibalaan ingon nga pari. ³⁴Kini nga butang nahimong sala sa panimalay ni Jeroboam ug mao ang hinungdan nga malaglag sa hingpit ang iyang panimalay ug mawagtang sa ibabaw sa kalibotan.

14¹Nianang panahona na si Abihah ang anak nga lalaki ni Jeroboam nagsakit. ²Miingon si Jeroboam sa iyang asawa, "Palihog tindog unya pagtakuban, aron walay makaila kanimo nga ikaw ang akong asawa, ug lakaw didto sa Shilo, tungod kay atua didto si propeta Ahia; siya mao ang mosulti mahitungod kanako nga mahimo akong Hari niining katawhan. ³Pagdala ug napulo ka tinapay, pipila ka mga torta, ug usa ka tibod nga dugos, ug pag-adto kang Ahia. Mosulti siya kanimo kung unsay mahitabo sa bata."⁴Gibuhat kadto sa asawa ni Jeroboam; milakaw siya ug miadto sa Shilo ug miabot siya sa balay ni Ahia. Karon dili na makakita si Ahia; halap na ang iyang panan-aw tungod sa iyang katigulangon. ⁵Miingon si Yahweh ngadto kang Ahia, "Tan-awa, ang asawa ni Jeroboam moanhi aron mangayo ug tambag kanimo mahitungod sa iyang anak nga lalaki, kay nagsakit siya. Mao kini ang isulti mo kaniya, tungod kay mianhi siya nga nagtakuban ingon nga laing babaye."⁶Sa pagkadungog ni Ahia sa iyang tunob padulong sa pultahan, miingon siya, "Sulod, asawa ni Jeroboam. Nganong nagtakuban ka man ingon nga ikaw laing babaye? Aduna akoy daotang balita nga ipadala kanimo. ⁷Lakaw, sultihi si Jeroboam nga si Yahweh, ang Dios sa Israel nag-ingon, 'Gituboy ko ikaw gikan sa katawhan aron mahimong pangulo sa akong katawhan sa Israel. ⁸Gitunga ko ang gingharian gikan sa panimalay ni David ug gihatag kini kanimo, apan dili ka sama sa akong sulugoon nga si David, nga nagbantay sa akong mga sugo ug nagtuman kanako sa tibuok niyang kasingkasing, sa pagbuhat lamang kung unsay matarong sa akong mga mata.⁹Hinuon, gibuhat mo ang daotan labaw sa tanan nga nahiuna kanimo. Nagbuhat ka ug laing mga dios, ug mga hinulma nga larawan sa paghagit kanako aron masuko, ug gisalikway mo ako. ¹⁰Busa, tan-awa, padad-an ko ug katalagman ang panimalay ni Jeroboam; putlon ko gikan kanimo ang matag batang lalaki sa Israel, ulipon man o gawasnon, ug wagtangon ko gayod sa hingpit ang panimalay ni Jeroboam sama sa usa ka tawo nga nagsunog sa iyang hugaw hangtod nga mawala kini.¹¹Ang tanang sakop sa imong panimalay nga mamatay dinhi sa siyudad kan-on sa mga iro, ang mamatay sa kapatagan kan-on sa mga langgam sa kalangitan, kay ako si Yahweh mao ang nagsulti niini.' ¹²Busa tindog, asawa ni Jeroboam, ug pauli sa imong balay; sa pagtamak sa imong tiil sa siyudad, mamatay na ang bata nga si Abia. ¹³Ang tibuok Israel magabangotan alang kaniya ug ilubong siya. Siya lamang ang gikan sa banay ni Jeroboam nga moadto sa lubnganan, , tungod kay diha lamang kaniya, gikan sa balay ni Jeroboam, may bisan unsa nga maayo nga nakita sa mga mata ni Yahweh, ang Dios sa Israel.¹⁴Labot pa niana, si Yahweh motuboy ug usa ka hari sa Israel nga mopuo sa panimalay ni Jeroboam niadtong adlawa. Karon mao kana nga adlaw. ¹⁵Kay si Yahweh mosulong sa Israel sama sa usa ka bugang nga giuyog-uyog diha sa tubig, ug iyang ibton niya ang Israel niining tabunok nga yuta nga iyang gihatag sa ilang mga katigulangan. Iyang katagon sila saylo sa Suba sa Eufrates, tungod kay naghimo man sila ug poste ni Ashera ug maoy hinungdan sa kasuko ni Yahweh. ¹⁶Itugyan niya ang Israel tungod sa mga sala ni Jeroboam, ang mga sala nga iyang gipangbuhat, ug tungod niini naangin niya ang Israel sa pagpakasala."¹⁷Busa ang asawa ni Jeroboam mitindog ug milakaw, ug miabot sa Tirzah. Sa pag-abot niya sa pultahan sa iyang balay, ang bata namatay. ¹⁸Ang tibuok Israel naglubong kaniya ug nagbangotan alang kaniya, sumala sa gipamulong ni Yahweh kanila pinaagi sa iyang sulugoon nga si Ahia ang propeta.¹⁹Alang sa ubang mga nabuhat ni Jeroboam, kung giunsa niya sa pagpakiggubat ug giunsa niya sa paghari, tan-awa, nahisulat sila sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel. ²⁰Naghari si Jeroboam sulod sa 22 ka tuig ug mipahulay siya unya gilubong uban sa iyang mga katigulangan, ug si Nadab nga iyang anak nga lalaki mao ang nahimong hari puli kaniya.²¹Karon si Rehoboam ang anak nga lalaki ni Solomon mao ang naghari sa Juda. Si Rehoboam nag-edad ug 41 ka tuig sa pagkahimo niya nga hari, ug naghari siya sulod sa 17 ka tuig didto sa Jerusalem, ang siyudad nga gipili ni Yahweh gikan sa tanang tribo sa Israel aron pasidunggan ang iyang ngalan. Ang iyang inahan mao si Naama ang Amonihanon. ²²Si Juda nagbuhat ug daotan sa panan-aw ni Yahweh; gihagit nila siya aron masina sa mga sala nga ilang gipangbuhat, labaw pa sa tanan nga nabuhat sa ilang mga amahan.²³Kay nagtukod man usab sila alang sa ilang mga kaugalingon ug sa hataas nga mga dapit, mga haligi nga bato ug tag-as ang mga poste ni Ashera sa tagsatagsa ka bungtod ug ilalom sa matag lunhaw nga kahoy. ²⁴May mga kulto usab nga mga nagbaligya sa ilang dungog niadtong yutaa. Gibuhat nila ang mangil-ad nga binuhatan sama sa mga nasod nga giabog na ni Yahweh atubangan sa katawhan sa Israel.²⁵Nahitabo kini sa ikalima ka tuig ni Haring Rehoboam nga si Shishak ang hari sa Ehipto nakigbatok sa Jerusalem. ²⁶Gikuha niya ang mga bahandi sa balay ni Yahweh, ug ang tanang bahandi sa balay sa hari. Gikuha niya ang tanang butang; ug gikuha usab niya ang tanang taming nga bulawan nga hinimo ni Solomon.²⁷Naghimo si Haring Rehoboam ug mga taming nga bronsi puli sa ilang dapit ug gitugyan kini sa mga kamot sa mga pangulo sa guwardiya, nga maoy nagbantay sa pultahan sa balay sa hari. ²⁸Nahitabo kini sa matag higayon nga mosulod ang hari sa balay ni Yahweh, pas-anon kini sa mga guwardiya; unya dad-on nila kini pagbalik ngadto sa balay sa magbalantay.²⁹Alang sa ubang mga butang mahitungod kang Rehoboam, ang tanan nga iyang nabuhat, dili ba nahisulat man kini sa libro sa panghitabo sa mga hari sa Juda? ³⁰Adunay gubat tali kang Rehoboam ug kang Jeroboam. ³¹Busa mipahulay si Rehoboam uban sa iyang mga katigulangan ug gilubong uban kanila didto sa siyudad ni David. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Naama nga Amonihanon babaye. Si Abihah ang anak nga lalaki nahimong hari puli kaniya.

15¹Sa ikapulo ug walo ka tuig sa paghari ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, si Abihah nagsugod sa paghari sa tibuok Juda. ²Naghari siya sulod sa tulo ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Maaca. Anak siya nga babaye ni Absalom. ³Naglakaw siya sa tanang sala nga gibuhat sa iyang amahan nga nauna kaniya; ang iyang kasingkasing wala nagmatinud-anon kang Yahweh nga iyang Dios sama sa kasingkasing ni David, nga gibuhat sa iyang katigulangan.⁴Bisan pa niini, tungod kang David, si Yahweh nga iyang Dios naghatag kaniya ug suga sa Jerusalem pinaagi sa paghatag sa iyang anak nga lalaki sunod kaniya aron lig-onon ang Jerusalem. ⁵Gibuhat kini sa Dios tungod kay gibuhat man ni David kung unsa ang matarong sa iyang mga mata; sa tanang adlaw sa iyang kinabuhi, wala siya mitalikod sa tanang butang nga gisugo kaniya, gawas lamang sa butang nga may kalabotan kang Uria nga Hitihanon. ⁶Karon adunay gubat tali kang Rehoboam ug kang Jeroboam sa tanang adlaw sa kinabuhi ni Abihah.⁷Ang ubang butang nga nabuhat ni Abia, ang tanan niyang gibuhat, wala ba nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? Adunay gubat tali kang Abihah ug kang Jeroboam. ⁸Mipahulay si Abihah ug gilubong uban sa iyang mga katigulangan didto sa siyudad ni David. Si Asa nga iyang anak nga lalaki maoy naghari puli kaniya.⁹Sa ika- 20 ka tuig sa paghari ni Jeroboam sa Israel, nagsugod sa paghari si Asa sa Juda. ¹⁰Naghari siya didto sa Jerusalem sulod sa 4 1 ka tuig. Ang iyang apohan nga babaye mao si Maaca, ang anak nga babaye ni Absalom. ¹¹Gibuhat ni Asa kung unsa ang matarong sa mga mata ni Yahweh, sama sa gibuhat ni David, nga iyang katigulangan.¹²Gipapahawa niya ang mga nagbaligya ug dungog gikan sa yuta ug gikuha niya ang tanang mga diosdios nga gibuhat sa iyang mga katigulangan. ¹³Gitangtang usab niya si Maaca, ang iyang apohan nga babaye, gikan sa iyang pagkarayna, tungod kay buhat man siya ug ngil-ad nga larawan sa poste ni Ashera. Giputiol ni Asa ang ngil-ad nga larawan ug gisunog didto sa walog sa Kidron.¹⁴Apan ang anaa sa hataas nga mga dapit wala kuhaa. Bisan pa niana, matinud-anon gayod ang kasingkasing ni Asa kang Yahweh sa tanan niyang adlaw. ¹⁵Siya nagdala ngadto sa balay ni Yahweh ug mga butang nga gilain sa iyang amahan, ug ang iyang kaugalingong butang nga gilain hinomo sa plata ug bulawan, ug ang mga sudlanan.¹⁶Adunay gubat taliwala kang Asa ug kang Baasha ang hari sa Israel, sa tanan nilang adlaw. ¹⁷Si Baasha ang hari sa Israel, isog nga misulong sa Juda ug gitukod ang Rama, aron dili niya tugutan ang bisan kinsa nga mubiya o mosulod ngadto sa yuta ni haring Asa sa Juda.¹⁸Unya gikuha ni Asa ang tanang plata ug ang bulawan nga nahibilin sa lawak nga tipiganan sa balay ni Yahweh, ug ang lawak tipiganan sa palacio sa hari. Iyang gibutang kini sa mga kamot sa iyang mga sulugoon ug gipadala kini ngadto kang Ben Hadad ang anak nga lalaki ni Tabrimon ang anak nga lalaki ni Hezion, ang hari sa Aram, nga nagpuyo sa Damasco. Miingon siya, ¹⁹"Maghimo kita ug kasabotan taliwala nako ug kanimo, sama sa gibuhat sa akong amahan ug sa imong amahan. Tan-awa, gipadad-an ko ikaw ug gasa nga plata ug bulawan. Gub-a ang imong kasabotan uban kang Baasha nga hari sa Israel, aron biyaan biyaan ko niya nga mag-inusara."²⁰Si Ben Hadad naminaw kang Haring Asa ug gipadala niya ang mga pangulo sa iyang kasundalohan, ug ilang gisulong ang mga siyudad sa Israel. Gisulong nila si Ahion, si Dan, si Abel sa Bet Maaca, ug ang tanang Chinneret, uban ang tibuok yuta sa Naftali. ²¹Nahitabo kini sa dihang si Baasha nakadungog niini, giundangan niya pagtukod ang Rama ug mibalik sa Tirza. ²²Unya si Haring Asa nagpahibalo sa tibuok Juda. Walay bisan usa nga gawasnon. Gidala niya ang mga bato ug mga troso sa Rama diin gigamit ni Baasha sa patukod sa siyudad. Unya gigamit ni Haring Asa ang mga materyales sa pagtukod sa Geba sa yuta sa Benjamin ug sa Mispa.²³Ang ubang mga butang nga nabuhat ni Asa, tanan niyang kusog, ang tanan niyang gibuhat, ug ang mga siyudad nga iyang gitukod, wala ba kini nahisulat sa libro sa panghitabo sa mga hari sa Juda? Apan sa iyang pagkatigulang aduna na siyay sakit sa tiil. ²⁴Unya mipahulay na si Asa ug gilubong tapad sa iyang katigulangan didto sa siyudad ni David nga iyang amahan. Si Josafat nga iyang anak nga lalaki maoy naghari puli kaniya.²⁵Si Nadab nga anak nga lalaki ni Jeroboam nagsugod paghari sa tibuok Israel sa ikaduhang tuig sa paghari ni Asa sa Juda; naghari siya sa Israel sulod sa duha ka tuig. ²⁶Siya nagbuhat ug dautan sa panan-aw ni Yahweh ug naglakaw siya sama sa gibuhat sa iyang amahan, ug sa iyang kaugalingon nga sala, ug pinaagi niini iyang gitultulan ang Israel sa pagpakasala.²⁷Si Baasha ang anak nga lalaki ni Ahia, sa banay ni Isacar, nakigkunsabo batok kang Nadab; gipatay siya ni Baasha didto sa Gibeton, nga sakop sa mga Filistihanon, kay si Nadab ug ang tibuok Israel nag-atang sa Gibeton. ²⁸Sa ikatulo ka tuig sa paghari ni haring Asa sa Juda, gipatay ni Baasha ni Nadab ug nahimo siyang hari puli kaniya.²⁹Sa paghari na niya, gipatay ni Baasha ang tanang pamilya ni Jeroboam. Wala siyay gibilin nga buhi sa kaliwatan ni Jeroboam; niining paagiha giguba niya ang iyang hari-anong linya, sama sa gisulti ni Yahweh pinaagi sa iyang sulugoon nga si Ahia nga Silonhon, ³⁰alang sa mga sala nga nabuhat ni Jeroboam ug nga pinaagi niini iyang gitultolan ag Israel sa pagpakasala, sa iyang kasuko gihagit niya si Yahweh, ang Dios sa Israel.³¹Ang ubang mga butang mahitungod kang Nadab, ang tanan niyang nabuhat, dili ba nahisulat man kini sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel? ³²Adunay gubat taliwala kang Asa ug kang Baasha ang hari sa Israel sa tanan nilang adlaw.³³Sa ikatulong tuig sa paghari ni Asa sa Juda, si Baasha nga anak nga lalaki ni Ahia nagsugod sa paghari sa tibuok Israel sa Tirza ug naghari siya sulod 2 4 ka tuig. ³⁴Nagbuhat siya ug daotan sa panan-aw ni Yahweh ug naglakaw siya sama sa binuhatan ni Jeroboam ug gitultulan niya ang Israel sa pagpakasala.

16¹Ang pulong ni Yahweh miabot kang Jehu ang anak nga lalaki ni Hanani batok kang Baasha, nga nag-ingon, ²"Bisan gituboy ko ikaw gikan sa abog sa yuta ug naghimo kanimo nga pangulo sa akong katawhan sa Israel, naglakaw ka sa pamaagi ni Jeroboam ug gihimo mo ang akong katawhan sa Israel nga makasala, nga naghagit sa akong kasuko tungod sa ilang mga sala.³Tan-awa, puohon ko sa hingpit si Baasha ug ang iyang panimalay ug himoon ko ang imong panimalay nga mahisama sa panimalay ni Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat. ⁴Pagakaonon sa mga iro ang si bisan kinsa nga mangamatay sulod sa siyudad nga nahisakop kang Baasha, ug pagakaonon sa kalanggaman sa kawanangan ang mangamatay sa kapatagan."⁵Alang sa ubang mga butang mahitungod kang Baasha, kung unsa ang iyang gibuhat, ug ang iyang kusog, dili ba nahisulat man kini sa Basahon sa mga Panghitabo sa mga Hari sa Israel? ⁶Mipahulay si Baasha uban sa iyang mga katigulangan ug gilubong sa Tirza, ug si Ela nga anak niya nga lalaki nahimong hari puli sa iyang dapit.⁷Busa pinaagi kang propeta Jehu ang anak nga lalaki ni Hanani midangat ang pulong ni Yahweh batok kang Baasha ug sa iyang panimalay, tungod sa tanang kadaotan nga iyang gibuhat sa panan-aw ni Yahweh, nga naghagit kaniya nga masuko pinaagi sa buhat sa iyang mga kamot, sama sa panimalay ni Jeroboam, ug tungod usab kay gipatay niya ang tibuok panimalay ni Jeroboam.⁸Sa ika- 26 ka tuig sa paghari ni Asa sa Juda, nagsugod si Ela ang anak nga lalaki ni Baasha sa paghari sa tibuok Israel sa Tirza; naghari siya sulod sa duha ka tuig. ⁹Ang iyang sulugoon nga si Zimri, ang kapitan sa katunga sa iyang mga karwahe, nakigkunsabo batok kaniya. Karon atua si Ela sa Tirza, nag-inom ug naghubog siya sa balay ni Arza, nga maoy tigdumala sa palasyo sa Tirza. ¹⁰Misulod si Zimri, giatiki ug gipatay niya si Ela, sa ika- 27 ka tuig sa paghari ni Asa sa Juda, ug nahimong hari puli kaniya.¹¹Sa nagsugod na si Zimri sa paghari ug sa paglingkod na niya sa iyang trono, gipamatay niya ang tibuok panimalay ni Baasha. Wala siyay gibilin nga buhi bisan usa ka lalaki nga sakop sa mga kaparyentihan o mga higala ni Baasha. ¹²Busa gilaglag ni Zimri ang tanang panimalay ni Baasha, sumala sa pulong ni Yahweh nga gisulti niya batok kang Baasha pinaagi kang propeta Jehu, ¹³tungod sa tanang kasal-anan nga gibuhat ni Baasha ug ni Ela ang iyang anak nga lalaki, ug pinaagi sa ilang paggiya sa Israel sa pagpakasala, niini gihagit nila ang kasuko ni Yahweh, ang Dios sa Israel, tungod sa ilang mga diosdios.¹⁴Alang sa ubang butang mahitungod kang Ela, ang tanan nga iyang nabuhat, dili ba nahisulat man kini sa Basahon sa mga Panghitabo sa mga Hari sa Israel?¹⁵Sa ika- 27 ka tuig sa paghari ni Asa sa Juda, si Zimri naghari sulod sa pito lamang ka adlaw didto sa Tirza. Karon, nagkampo ang mga kasundalohang Filistihanon didto sa Gibeton. ¹⁶Ang kasundalohan nga nagkampo didto nakadungog niini miingon, " Si Zimri nagplano ug gipatay ang hari." Busa nianang adlawa didto sa kampo, gideklara sa tibuok Israel si Omri, ang pangulo sa mga sundalo, nga hari sa Israel. ¹⁷Mitungas si Omri gikan sa Gibeton ug mikuyog kaniya ang tibuok Israel, ug ilang gilibotan ang Tirza.¹⁸Busa sa dihang nakita ni Zimri nga nailog na ang siyudad, miadto siya sa kuta nga nakasumpay sa palasyo sa hari ug gisunog niya ang palasyo uban ang iyang kaugalingon; namatay siya pinaagi sa kalayo. ¹⁹Alang kadto sa mga sala nga iyang gibuhat nga daotan sa panan-aw ni Yahweh, sa pagsubay sa pamaagi ni Jeroboam ug sa sala nga iyang gibuhat, nga nag-angin sa Israel sa pagpakasala. ²⁰Alang sa ubang butang mahitungod kang Zimri, ug ang pagbudhi nga iyang gibuhat, dili ba nahisulat man kini sa Basahon sa mga Panghitabo sa mga Hari sa Israel?²¹Unya ang katawhan sa Israel nabahin sa duha. Ang katunga sa katawhan misunod kang Tibni ang anak nga lalaki ni Ginat, aron sa paghimo kaniya nga hari, ug ang laing bahin misunod kang Omri. ²²Apan mas lig-on ang katawhan nga misunod kang Omri kay sa katawhan nga misunod kang Tibni ang anak nga lalaki ni Ginat. Busa namatay si Tibni, ug nahimong hari si Omri.²³Nagsugod si Omri sa paghari sa tibuok Israel sa ika- 31 ka tuig sa paghari ni Asa sa Juda, ug naghari siya sulod sa napulog duha ka tuig. Naghari siya sa Tirsa sulod sa unom ka tuig. ²⁴Gipalit niya ang bungtod sa Samaria gikan kang Shemer sa kandtidad nga duha ka talent nga plata. Gitukod niya ang siyudad ibabaw sa bungtod ug ginganlan niya ang siyudad ug Samaria, gikan sa ngalan ni Shemer, nga maoy tag-iya sa bungtod kaniadto.²⁵Gibuhat ni Omri kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh ug gibuhat ang hilabihan nga pagkadaotan labaw pa kay sa mga nag-una kaniya. ²⁶Nagsubay siya sa tanang pamaagi ni Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat ug pinaagi sa iyang mga sala sa paggiya niya ang Israel sa pagpakasala, nga naghagit sa kasuko ni Yahweh, ang Dios sa Israel, tungod sa ilang mga rebulto nga walay kapuslanan.²⁷Alang sa uban pang mga butang nga nahimo ni Omri, ug ang kusog nga iyang gipakita, dili ba nahisulat man kini sa Basahon sa mga Panghitabo sa mga Hari sa Israel? ²⁸Busa mipahulay si Omri uban sa iyang mga katigulangan ug gilubong didto sa Samaria ug si Ahab iyang anak nga lalaki nahimong hari puli sa iyang dapit.²⁹Sa ika- 38 nga tuig sa paghari ni Asa sa Juda, si Ahab nga anak ni Omri nagsugod sa paghari sa tibuok Israel. Naghari si Ahab nga anak nga lalaki ni Omri sa tibuok Israel didto sa Samaria sulod sa 2 2 ka tuig. ³⁰Si Ahab nga anak nga lalaki ni Omri nagbuhat sa kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, mas labaw pa niadtong tanang hari nga nahiuna kaniya.³¹Alang kang Ahab usa lamang ka gamay nga butang ang pagsubay sa mga sala ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, busa giasawa niya si Jezebel ang anak nga babaye ni Etbaal, ang hari sa mga Sidonihanon; miadto siya ug misimba kang Baal ug miyukbo kaniya. ³²Naghimo siya ug halaran alang kang Baal sa balay ni Baal, nga iyang gitukod didto sa Samaria. ³³Nagbuhat si Ahab ug haligi alang kang Ashera. Gihagit pa gayod ni Ahab ang kasuko ni Yahweh, ang Dios sa Israel, labaw pa sa tanang mga hari sa Israel nga nahiuna kaniya.³⁴Sa panahon sa paghari ni Ahab, si Hiel nga taga-Betel nagtukod pag-usab sa Jerico. Gitukod ni Hiel ang sukaranan sa siyudad sa kantidad sa kinabuhi ni Abiram, ang iyang kamagulangang anak nga lalaki; ug namatay usab si Segub, ang iyang kamanghurang anak nga lalaki, samtang gipanday niya ang ganghaan sa siyudad, sa katumanan sa pulong ni Yahweh nga iyang gisulti pinaagi kang Josue ang anak nga lalaki ni Nun.

17¹Si Elias nga taga-Tishbe, gikan sa Tishbe Gilead, miingon kang Ahab, "Ingon nga buhi si Yahweh, ang Dios sa Israel, nga kaniya ako mibarog, wala gayoy yamog o ulan niining mga tuiga gawas kung akong isulti."²Ang pulong ni Yahweh midangat kang Elias, nga nag-ingon, ³"Pahawa dinhi ug lakaw ngadto sa sidlakang bahin; pagtago didto sa sapa sa Kerit, sa sidlakan sa Jordan. ⁴Mahitabo kini nga didto ka magainom sa sapa, ug sugoon ko ang mga uwak sa pagpakaon kanimo didto."⁵Busa milakaw si Elias ug gibuhat ang gisugo sumala sa pulong ni Yahweh. Miadto siya ug mipuyo sa daplin sa sapa sa Kerit, sa sidlakang bahin sa Jordan. ⁶Ang mga uwak nagdala kaniya ug mga tinapay ug mga karne matag buntag ug gabii, ug gainom siya sa sapa. ⁷Apan sa wala madugay mihubas ang sapa tungod kay wala may ulan sa maong dapit.⁸Miabot kaniya ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ⁹"Barog, lakaw ngadto sa Zarefat, nga sakop sa Sidon, ug puyo didto. Tan-awa, gisugo ko ang usa ka balo didto sa pag-atiman kanimo." ¹⁰Busa mitindog siya ug miadto sa Zarefat, ug sa pag-abot niya sa ganghaan sa siyudad nakita niya ang usa ka balo nga nangahoy. Busa gitawag niya siya ug giingnan, "Palihog dad-i ako ug dyutay nga tubig aron makainom ako."¹¹Sa paglakaw na sa usa ka babaye aron mokuha ug tubig gitawag niya siya, ug miingon, "Palihog dad-i usab ako ug usa ka buok tinapay nga anaa kanimo." ¹²Mitubag siya, "Samtang buhi si Yahweh nga imong Dios, wala akoy tinapay, kondili usa lamang ka kumkom nga harina nga anaa sa tadyaw ug diyutay nga lana nga anaa sa tibod. Tan-awa, nangahoy ako ug duha ka kahoy aron mosulod na ako ug lutoon kini alang kanako ug sa akong anak nga lalaki, aron kaonon namo kini ug mamatay." ¹³Miingon si Elias kaniya, "Ayaw kahadlok. Lakaw ug buhata ang imong giingon, apan lutoi una ako ug dyutay nga tinapay ug dad-a nganhi kanako. Unya human niana pagluto ug pipila alang kanimo ug alang sa imong anak nga lalaki.¹⁴Kay si Yahweh, ang Dios sa Israel, "Dili mahutdan sa harina ang banga, ni moundang ang pagtubod sa lana sa imong tibod, hangtod sa adlaw nga paulanan na ni Yahweh ang yuta." ¹⁵Busa gihimo niya ang gisulti ni Elias kaniya. Siya ug si Elias, uban sa iyang panimalay, nakakaon sa daghang mga adlaw. ¹⁶Ang banga sa harina wala mahutdi, ni miundang ang pagtubod sa lana sa tibod, sumala sa pulong nga gisulti ni Yahweh, nga iyang gisulti pinaagi kang Elias.¹⁷Human nianang mga butanga nagsakit ang anak nga lalaki sa balo, nga mao ang tag-balay. Grabe kaayo ang iyang sakit nga wala na siya nagginhawa. ¹⁸Busa ang iyang inahan miingon kang Elias, "Unsa man kining gidala mo batok kanako, tawo sa Dios? Mianhi ka ba kanako aron sa pagpahinumdom kanako sa akong sala ug pagpatay sa akong anak nga lalaki?"¹⁹Unya mitubag si Elias kaniya, "Ihatag kanako ang imong anak nga lalaki." Gikuha niya ang batang lalaki gikan sa mga bukton sa babaye ug gidala niya sa taas ang batang lalaki sa lawak nga iyang gipuy-an, ug gipahigda niya ang bata sa iyang higdaanan. ²⁰Mituaw siya kang Yahweh ug miingon, "Yahweh nga akong Dios, gipahamtang mo ba usab ang katalagman niining balo nga akong gipuy-an, pinaagi sa pagpatay sa iyang anak nga lalaki?" ²¹Unya gihap-an ni Elias ang bata sa makatulo ka higayon; nagtuaw siya kang Yahweh ug miingon, "Yahweh nga akong Dios, naghangyo ako kanimo, ibalik intawon ang kinabuhi niining bataa."²²Gidungog ni Yahweh ang pag-ampo ni Elias; ug nabuhi ang bata pag-usab. ²³Gialsa ni Elias ang bata padulong sa silong sa balay gikan sa iyang lawak; gitunol niya ang bata ngadto sa iyang inahan ug miingon, "Tan-awa, nabuhi ang imong anak." ²⁴Miingon ang babaye kang Elias, "Karon nasayod ako nga ikaw usa ka tawo sa Dios, ug tinuod ang pulong ni Yahweh sa imong baba."

18¹Busa human sa daghang mga adlaw miabot ang pulong ni Yahweh kang Elias, sa ikatulong tuig sa hulaw, nga nag-ingon, "Lakaw, pakita ngadto kang Ahab ug paulanan ko na ang yuta." ²Milakaw si Elias ug mipakita kang Ahab; karon hilabihan na kaayo ang gutom didto sa Samaria.³Gitawag ni Ahab si Obadia, nga mao ang tigdumala sa palasyo. Karon si Obadia nagatahod pag-ayo kang Yahweh, ⁴kay sa dihang gipamatay ni Jezebel ang mga propeta ni Yahweh, gidala ni Obadia ang 100 ka mga propeta ug gitagoan niya sila sa tag-50 ka tawo sa matag langob, ug gipakaon sila ug tinapay ug gipainom ug tubig.⁵Miingon si Ahab kang Obadia, "Lakaw ngadto sa tibuok yuta ngadto sa tanang tuboran sa tubig ug kasapaan. Tingali makakita pa kita ug mga sagbot ug maluwas pa ang mga kabayo ug mabuhi pa ang mga mula, aron nga dili kita kawad-an sa tanang kahayopan." ⁶Busa gibahin nila ang yuta nga ilang pagaadtoan ug sa pagpangita ug tubig. Milakaw nga nag-inusara si Ahab sa laing dalan ug si Obadia milakaw usab sa laing dalan.⁷Samtang atua na sa dalan si Obadia, sa wala damha gikasugat niya si Elias. Unya nakaila si Obadia kaniya ug mihapa siya sa yuta. Miingon siya, "Ikaw ba kana, akong agalon nga si Elias?" ⁸Mitubag si Elias kaniya, "Ako kini. Lakaw ug sultihi ang imong agalon, 'Tan-awa, ania dinhi si Elias"'⁹Mitubag si Obadia, "Unsa man ang akong sala, nga itugyan mo man ang imong sulugoon ngadto sa kamot ni Ahab, aron iya akong patyon? ¹⁰Ingon nga buhi si Yahweh nga imong Dios, walay nasod o gingharian nga wala pasugoi ug tawo sa akong agalon aron sa pagpangita kanimo. Sa matag higayon nga moingon ang usa ka nasod o ang gingharian, 'Wala dinhi si Elias,' gipapanumpa sila ni Ahab nga wala ka nila makaplagi. ¹¹Apan karon moingon ka, 'Lakaw, sultihi ang imong agalon nga ania dinhi si Elias.'¹²Sa makabiya na ako gikan kanimo, dad-on ka sa Espiritu ni Yahweh sa laing dapit nga wala ko hibaloi. Unya kung molakaw na ako ug mosulti kang Ahab, ug kung dili ka niya makita, pagapatyon niya ako. Apan ako, nga imong sulugoon nagsimba kang Yahweh sukad pa sa akong pagkabatan-on. ¹³Wala ba kini masulti kanimo, akong agalon, kung unsa ang akong gibuhat sa dihang gipamatay ni Jezebel ang mga propeta ni Yahweh, kung giunsa ko pagtago ang 100 ka mga propeta ni Yahweh ngadto sa langob sa tinag-50 ka tawo sa matag langob ug gipakaon sila ug tinapay ug gipainom ug tubig?¹⁴Ug karon nagsulti ka kanako, "Lakaw, sultihi ang imong agalon nga ania dinhi si Elias,' aron nga patyon niya ako." ¹⁵Unya mitubag si Elias, "Ingon nga buhi si Yahweh sa panon makagagahom sa tanan, nga kaniya ako mibarog, magpakita gayod ako kang Ahab karong adlawa."¹⁶Busa milakaw si Obadia sa pagpakigkita kang Ahab, ug gisultihan siya kung unsa ang gisulti ni Elias. Ug ang hari miadto sa pagpakigkita kang Elias. ¹⁷Sa pagkakita ni Ahab kang Elias, miingon siya kaniya, "Ikaw ba kana? Ikaw mao ang nagghimo ug kasamok sa Israel!"¹⁸Mitubag si Elias, "Wala ako naghimo ug kasamok sa Israel, kondili ikaw ug ang banay sa imong amahan ang nagsamok sa Israel pinaagi sa pagsalikway sa mga kasugoan ni Yahweh ug pinaagi sa pagsunod kang Baal. ¹⁹Busa karon, pagpadala ug mensahe ug tigoma nganhi kanako ang tibuok Israel didto sa Bukid sa Carmel, uban sa 450 ka mga propeta ni Baal ug 400 ka mga propeta ni Ashera nga nagakaon sa kan-anan ni Jezebel.²⁰Busa nagpadala ug mensahe si Ahab ngadto sa tibuok katawhan sa Israel ug gitigom ang mga propeta didto sa Bukid sa Carmel. ²¹Mipaduol si Elias sa tibuok katawhan sa Israel ug miingon, "Hangtod kanus-a man kamo magpunay ug usab-usab sa inyong mga hunahuna? Kung Dios si Yahweh, sunda siya. Apan kung Dios si Baal, nan sunod kaniya." Apan wala mitubag ang katawhan sa iyang gisulti.²²Unya miingon si Elias ngadto sa katawhan, "Ako, ako lamang usa, ang nagpabiling propeta ni Yahweh, apan 450 ka kalalakihan ang propeta ni Baal. ²³Busa hatagi kami ug duha ka torong baka. Papilia sila ug usa ka torong baka alang sa ilang kaugalingon ug tadtaron kini, ug ibutang kini ibabaw sa mga sugnod, apan dili butangan ug kalayo sa ilalom niini. Unya andamon ko usab ang laing torong baka ug ibutang kini ibabaw sa mga sugnod, ug dili usab butangan ug kalayo sa ilalom niini. ²⁴Unya magtawag kamo sa ngalan sa inyong dios, ug magtawag usab ako sa ngalan ni Yahweh, ug ang Dios nga motubag pinaagi sa kalayo, siya ang mamahimong Dios." Busa mitubag ang tibuok katawhan ug miingon, "Maayo kini."²⁵Busa miingon si Elias ngadto sa mga propeta ni Baal, "Pagpili na ug usa ka torong baka alang kaninyo ug unaha kini pag-andam, kay daghan man kamo nga mga tawo. Unya tawaga ang ngalan sa inyong dios, apan ayaw butangi ug kalayo ang ilalom sa torong baka." ²⁶Gikuha nila ang torong baka nga gihatag kanila ug giandam kini, ug nagtawag sila sa ngalan ni Baal gikan sa buntag hangtod sa pagkaudto, nga nag-ingon, "O Baal, dungga kami." Apan walay tingog, o tawong mitubag. Nanayaw sila palibot sa halaran nga ilang gihimo.²⁷Sa pagkaudto gibugalbugalan sila ni Elias ug miingon, "Kusga pa ang pagsinggit! Kay siya usa ka dios! Tingali naghunahuna pa siya, o tingali atua pa siya sa kasilyas, o tingali may gilakaw siya, o tingali natulog pa siya ug kinahanglan nga pukawon. ²⁸Busa naninggit sila sa mas kusog pa, ug gisamad-samaran nila ang ilang kaugalingon, sama sa kasagaran nilang ginabuhat, pinaagi sa mga espada ug sa mga bangkaw, hangtod nga nagkaligo na sila sa ilang kaugalingong dugo. ²⁹Milabay ang kaudtohon ug nagpadayon gihapon sila sa ilang panagsayaw hangtod sa takna sa paghalad sa halad sa kagabhion, apan wala gihapoy tingog o bisan usa nga mitubag; wala gayoy naminaw sa ilang mga pag-ampo.³⁰Unya miingon si Elias sa tibuok katawhan, "Paduol kamo kanako," ug ang tibuok katawhan mipaduol kaniya. Unya giayo niya ang nabungkag nga halaran ni Yahweh. ³¹Mikuha si Elias ug napulog duha ka bato, ang matag bato nagrepresentar sa napulog duha ka tribo sa mga anak nga lalaki ni Jacob—kang Jacob midangat ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, "Israel na ang imong mamahimong ngalan." ³²Gamit ang mga bato nagbuhat siya ug halaran sa ngalan ni Yahweh ug gikanalan niya ang palibot sa halaran nga igong kasudlan sa 15 ka litro nga mga binhi.³³Unya gipahimutang niya ang mga sugnod alang sa kalayo ug gitadtad ang torong baka, ug gipatong ang tinadtad ibabaw sa mga sugnod. Ug miingon siya, "Pun-a ug tubig ang upat ka banga ug ibubo kini sa halad sinunog ug sa mga sugnod." ³⁴Unya miingon na usab siya, "Buboi kini sa ikaduhang higayon," ug gibuboan nila sa ikaduhang higayon. Unya miingon siya, "Buboi kini sa ikatulong higayon," ug gibuboan nila sa ikatulong higayon. ³⁵Miawas ang tubig gikan sa halaran ug napuno ang kanal.³⁶Nahitabo kadto sa takna sa paghalad sa halad sa kagabhion, ug miduol si propeta Elias ug miingon, "O Yahweh, ang Dios ni Abraham, ni Isaac, ug ni Israel, ipaila karong adlawa nga ikaw mao ang Dios sa Israel, ug imo akong alagad, nga gibuhat ko kining tanang butang sumala sa imong pulong. ³⁷Dungga ako, O Yahweh, dungga ako, aron nga masayod kining katawhan nga ikaw, O Yahweh mao ang Dios, ug ipabalik mo pag-usab ang ilang kasingkasing diha kanimo."³⁸Unya mikunsad ang kalayo ni Yahweh ug milamoy sa halad sinunog, lakip na ang mga sugnod, ang mga bato, ug ang abog ug nahubas ang tubig nga anaa sa kanal. ³⁹Sa pagkakita niini sa tibuok katawhan, mihapa sila sa yuta ug miingon, "O Yahweh, siya gayod mao ang Dios! O Yahweh, siya gayod mao ang Dios!" ⁴⁰Busa miingon si Elias kanila, "Dakpa ninyo ang mga propeta ni Baal. Ayaw paikyasa ang bisan usa kanila." Busa gidakop nila sila, ug gidala ni Elias ang mga propeta ni Baal didto sa ubos sa sapa sa Kishon ug gipamatay sila didto.⁴¹Miingon si Elias kang Ahab, "Barog, kaon ug inom, kay may dinahunog sa ulan." ⁴²Busa mibarog si Ahab aron mokaon ug moinom. Unya mitungas si Elias ngadto sa tumoy sa Carmel, miyuko siya sa yuta nga ang iyang nawong duol sa iyang mga tuhod.⁴³Miingon siya sa iyang sulugoon, "Tungas karon, ug lantawa ang dagat." Mitungas ang iyang sulugoon ug milantaw ug miingon, "Wala man akoy nakita." Miingon si Elias, "Balik didto sa makapito ka higayon." ⁴⁴Ug sa ika-pito nga higayon miingon ang sulugoon, "Lantawa, adunay panganod nga mikayab gikan sa dagat, daw sama kagamay sa kinumo sa tawo." Mitubag si Elias, "Lakaw ug sultihi si Ahab, 'Andama ang imong karwahe ug lugsong sa dili ka pa maabtan sa ulan."⁴⁵Nahitabo kini sa wala lamang madugay midag-om ug kalangitan ug mihangin, ug dihay makusog nga ulan. Misakay si Ahab ug miadto sa Jezreel, ⁴⁶apan ang kamot ni Yahweh nag-uban kang Elias. Gipasaka niya sa baksanan ang iyang kupo ug miabot pag-una kang Ahab didto sa ganghaan sa Jezreel.

19¹Gisuginlan ni Ahab si Jezebel sa tanang gihimo ni Elias ug kung giunsa niya pagpatay ang tanang mga propeta pinaagi sa espada. ²Unya nagpadala si Jezebel ug mensahero ngadto kang Elias, nga miingon, "Hinaot nga buhaton kana sa mga dios kanako ug mas labaw pa, kung dili nako mahimo sa imong kinabuhi ang sama sa kinabuhi niadtong nangamatay nga mga propeta ugma sa sama niini nga takna." ³Sa dihang nadungog kini ni Elias, mitindog siya ug mikalagiw alang sa iyang kinabuhi ug miadto didto sa Beersheba, nga nahisakop sa Juda, ug gibiyaan niya ang iyang sulugoon didto.⁴Apan siya sa iyang kaugalingon milakaw ug usa ka adlaw nga panaw didto sa kamingawan, ug miabot siya ug milingkod ilalom sa kahoy nga Enebro. Nanghangyo siya alang sa iyang kaugalingon nga mamatay na unta siya, ug miingon, "Husto na kini, karon, Yahweh; kuhaa na ang akong kinabuhi, kay ako dili man labing maayo kaysa akong nangamatay nga mga katigulangan. ⁵Busa mihigda siya ug natulog ilalom sa kahoy nga Enebro. Sa kalit lang mihikap kaniya ang manulonda ug miingon, "Bangon ug kaon." ⁶Mitan-aw si Elias, ug duol sa iyang ulohan adunay tinapay nga giluto sa mga uling ug usa ka tibod nga tubig. Busa mikaon ug miinom siya, ug mihigda pagbalik.⁷Mitungha pag-usab ang manulonda ni Yahweh sa ikaduha nga higayon ug gihikap siya nga nag-ingon, "Bangon ug kaon, tungod kay halayo kaayo ang panaw alang kanimo." ⁸Busa mibangon siya ug mikaon ug miinom, ug mipanaw siya nga adunay kusog pinaagi niadtong pagkaon sulod sa 40 ka mga adlaw ug 40 ka mga gabii padulong sa Horeb, ang bukid sa Dios.⁹Miadto siya sa usa ka langob ug nagpabilin didto, unya miabot ang pulong ni Yahweh ug miingon kaniya, "Nag-unsa ka man dinhi, Elias?" ¹⁰Mitubag si Elias, "Nagmakugihon ako sa hilabihan kang Yahweh, ang pangulo sa mga kasundalohan sa angel, kay mitalikod ang katawhan sa Israel sa imong kasabotan, gigun-ob ang imong mga halaran, ug gipatay ang imong mga propeta pinaagi sa espada. Karon ako, ako na lamang, ang nahibilin ug misulay sila sa pagkuha sa akong kinabuhi."¹¹Mitubag si Yahweh, "Gawas ug barog ibabaw sa bukid sa akong atubangan." Unya milabay si Yahweh, ug ang hilabihan ka kusog nga hangin mihampak sa mga bukid ug nangadugmok ang mga bato sa atubangan ni Yahweh, apan wala si Yahweh diha sa hangin. Unya pagkahuman sa hangin, miabot ang linog, apan wala si Yahweh diha sa linog. ¹²Unya pagkahuman sa linog miabot ang usa ka kalayo, apan wala si Yahweh diha sa kalayo. Unya pagkahuman sa kalayo, miabot ang usa ka malinawon ug diyutay nga tingog.¹³Sa pagkadungog ni Elias sa tingog, gitabonan niya ang iyang nawong sa iyang kupo, migawas ug mitindog sa baba sa langob. Unya miabot ngadto kaniya ang usa ka tingog nga naga-ingon, "Nag-unsa ka man dinhi, Elias?" ¹⁴Mitubag si Elias, "Nagmakugihon ako sa hilabihan kang Yahweh, ang pangulo sa mga kasundalohan sa angel, tungod kay mitalikod ang katawhan sa Israel sa imong kasabotan, giguba ang imong mga halaran ug gipatay ang imong mga propeta pinaagi sa espada. Karon ako, ako na lamang, nahibilin ug misulay sila sa pagkuha sa akong kinabuhi."¹⁵Unya miingon si Yahweh kaniya, "Lakaw, balik sa imong dalan padulong sa kamingawan sa Damascus, ug sa pag-abot nimo dihogan nimo si Hazael nga mamahimong hari sa tibuok Aram, ¹⁶ug dihogan nimo si Jehu ang anak nga lalaki ni Nimshi nga mamahimong hari sa tibuok Israel, ug dihogan nimo si Eliseo ang anak nga lalaki ni Shafat sa Abel Mehola nga mamahimong propeta puli kanimo.¹⁷Mahitabo kini nga pamatyon ni Jehu si bisan kinsa nga makalingkawas sa espada ni Hazael, ug pagapatyon ni Eliseo si bisan kinsa nga makaikyas gikan sa espada ni Jehu. ¹⁸Apan magbilin ako alang sa akong kaugalingon ug 7, 000 ka mga katawhan sa Israel, kadtong wala miluhod kang Baal, ug kadtong wala mohalok kaniya."¹⁹Busa mibiya si Elias didto ug nakaplagan niya si Eliseo ang anak nga lalaki ni Shafat, nga nagdaro uban ang dose ka mga yugo sa torong baka nga naga-una kaniya, ug nagdaro usab siya ug ikadose ka yugo. Miduol si Elias kang Eliseo ug gitabonan niya siya sa iyang kupo. ²⁰Unya gibiyaan ni Eliseo ang iyang torong baka ug midagan sunod kang Elias; miingon siya, "Palihog tugoti ako nga mohalok sa akong amahan ug sa akong inahan unya mosunod ako kanimo." Unya miingon si Elias kaniya, "Balik, apan hunahunaa kung unsa ang akong gibuhat kanimo."²¹Busa mibalik si Eliseo kang Elias ug gitangtang ang yugo sa torong baka, gipatay ang mga hayop, giluto ang karne ug gisugnod ang kahoy sa yugo sa torong baka. Unya gipanghatag niya kini sa katawhan ug nangaon sila. Unya mitindog siya, milakaw sunod kang Elias ug nag-alagad kaniya.

20¹Gitigom ni Ben Hadad ang hari sa Aram ang tanan niyang kasundalohan. Adunay 32 ka mga ubos nga mga hari nga uban kaniya, mga kabayo, ug mga karwahe. Mitungas siya, gipalibotan ang Samaria ug nakig-away batok kanila. ²Nagpadala siya ug mga mensahero ngadto sa siyudad alang kang Ahab nga hari sa Israel, ug miingon kaniya, "Miingon si Ben Hadad niini: ³'Akoa ang imong mga plata ug ang imong mga bulawan. Lakip ang imong mga asawa ug imong mga anak, ang labing maayo, karon akoa na.'"⁴Mitubag ang hari sa Israel ug miingon, "Sama kini sa imong giingon akong agalon, nga hari. Ako ug ang tanan nga ania kanako imoha man." ⁵Miabot na usab ang mensahero ug miingon, "Miingon si Ben Hadad niini, 'Nagpadala ako ug pulong kanimo nga naga-ingon nga kinahanglan nga ihatag mo kanako ang imong mga plata, imong mga bulawan, imong mga asawa, ug ang imong mga anak. ⁶Apan ipadala ko ang akong mga sulugoon ugma diha kanimo sa samang oras, ug susihon nila ang imong balay ug ang mga balay sa imong mga sulugoon. Sakmiton nila ug kuhaon ang bisan unsa nga makapalipay sa ilang mga mata.'"⁷Unya gipatawag sa hari sa Israel ang mga kadagkoan sa yuta ug miingon, "Palihog timan-i ug tan-awa kung giunsa pagpangita niining tawhana ug kasamok. Nagpadala siya ug pulong kanako aron kuhaon ang akong mga asawa, mga anak, ug mga plata ug mga bulawan, ug wala ako nibalibad kaniya." ⁸Miingon ang tanang kadagkoan ug ang tanang katawhan ngadto kang Ahab, "Ayaw siya paminawa o tugoti ang iyang mga hangyo."⁹Busa miingon si Ahab sa mga mensahero ni Ben Hadad, "Sultihi ang akong agalon nga hari, 'Mitugot ako sa tanang mga butang nga gipabuhat mo sa imong alagad sa unang higayon, apan dili ko na madawat kining ikaduhang hangyo.'" Busa mibiya ang mga mensahero ug gidala kining tubag ngadto kang Ben Hadad. ¹⁰Unya gipadala ni Ben Hadad ang iyang tubag ngadto kang Ahab, ug miingon, "Hinaot ang mga dios magabuhat kanako ug labaw pa, kung ang mga abo sa Samaria makaigo nga hakopon alang sa tanang katawhan nga mosunod kanako."¹¹Mitubag ang hari sa Israel ug miingon, "Sultihi si Ben Hadad, 'Walay bisan usa nga tawo nga mao pa lang ang pagsul-ob sa iyang hinagiban ang mahimong magpasigarbo ingon nga gihukas na niya kini.'" ¹²Nadungog ni Ben Hadad kining maong mensahe samtang nag-inom siya, siya ug ang mga hari nga sakop kaniya nga anaa sa ilang mga tolda. Gisugo ni Ben Hadad ang iyang mga kalalakin-an, "Maglinya kamo alang sa gubat." Busa giandam nila ang ilang mga kaugalingon alang sa pagpakiggubat aron sa pagsulong sa siyudad.¹³Unya tan-awa, miadto ang usa ka propeta ngadto kang Ahab ang hari sa Israel ug miingon, '"Miingon si Yahweh, 'Nakita ba nimo kining dakong kasundalohan? Tan-awa, ibutang ko sila sa imong mga kamot karong adlawa, ug masayod ka nga ako mao si Yahweh.'" ¹⁴Mitubag si Ahab, '"Pinaagi kang kinsa?'" Mitubag si Yahweh ug miingon, "Pinaagi sa mga batan-ong opisyal nga nag-alagad sa mga gobernador sa distrito." Unya miingon si Ahab, "Kinsa man ang magsugod sa gubat?" Mitubag si Yahweh, "Ikaw." ¹⁵Unya gitapok ni Ahab ang mga batan-ong opisyal nga nag-alagad sa gobernador sa maong mga distrito. Adunay 232 ang ilang gidaghanon. Sunod kanila gitapok niya ang tanang mga sundalo, ang tanan nga kasundalohan sa Israel; adunay 7, 000 ang ilang gidaghanon.¹⁶Nanglakaw sila pagkaudto. Nag-inom ug nahubog si Ben Hadad sa iyang tolda, siya ug ang 32 ka ubos nga mga hari nga nagasuporta kaniya. ¹⁷Nag-una paghasmag ang mga batan-ong opisyal nga maoy nag-alagad sa mga gobernador sa mga distrito. Unya gibalitaan si Ben Hadad sa iyang mga sundalo nga iyang gipadala, "Migawas ang mga katawhan gikan sa Samaria."¹⁸Miingon si Ben Hadad, "Bisan pa ug nanganhi sila alang sa kalinaw o kasamok, dakpa sila nga buhi." ¹⁹Busa ang mga batan-ong opisyal nga nag-alagad sa mga gobernador sa maong mga distrito migawas sa siyudad ug misunod kanila ang mga kasundalohan.²⁰Gipamatay sa matag-usa kanila ang iyang mga kaaway ug mikalagiw ang mga Arameanhon. Gigukod sila sa mga Israelita. Nakaikyas si Ben Hadad ang hari sa Aram pinaagi sa pagsakay sa kabayo uban sa pipila ka mga mangangabayo. ²¹Unya gisulong sa hari sa Israel ang mga kabayo ug mga karwahe, ug gipamatay ang mga Arameanhon sa usa ka dakong pagpatay.²²Busa miadto ang propeta ngadto sa hari sa Israel ug miingon kaniya, "Lakaw, lig-ona ang imong kaugalingon, ug sabta ug planoha ang imong gibuhat, tungod kay sa sunod nga tuig mobalik ang hari sa Aram aron sa pagpakigbatok pag-usab kanimo." ²³Miingon ang mga sulugoon sa hari sa Aram kaniya, "Ang ilang dios maoy dios sa mga kabungtoran. Mao nga mas kusgan sila kay kanato. Mao nga karon makig-away kita batok kanila didto sa patag, ug sigurado gayod nga mas kusgan kita kay kanila.²⁴Busa kinahanglan buhaton nimo kini: papahawaa ang mga hari gikan sa ilang mga katungdanan ug pulihi sila sa mga pangulo sa kasundalohan. ²⁵Pagsanay ug kasundalohan sama sa kasundalohan nga nawala kanimo--kabayo alang sa kabayo ug karwahe alang sa karwahe--aron makahimo kita sa pagpakig-away kanila sa patag. Unya sigurado nga mahimo kitang labing kusgan kay kanila." Busa naminaw si Ben Hadad sa ilang mga tambag ug gibuhat niya kung unsa ang ilang gipangtambag.²⁶Human sa bag-ong tuig, gitapok ni Ben Hadad ang mga Arameanhon ug mitungas ngadto sa Afek aron sa pagpakig-away batok sa Israel. ²⁷Gitapok ang katawhan sa Israel ug gihatagan ug panginahanglanon aron sa pagpakig-away batok kanila. Nagkampo ang katawhan sa Israel atbang kanila sama sa duha ka gagmay nga panon sa mga kanding, apan gipuno sa mga Arameanhon ang kabukiran.²⁸Unya mipaduol ang sulugoon sa Dios ug nakigsulti sa hari sa Israel nga nag-ingon, "Miingon si Yahweh: 'Tungod kay nag-ingon man ang mga Arameanhon nga si Yahweh mao ang dios sa mga kabungtoran, apan dili siya dios sa kawalogan, ibutang ko kining dagkong kasundalohan sa imong kamot, ug masayod ka nga ako mao si Yahweh.'"²⁹Busa nag-atbang ug kampo ang mga kasundalohan sulod sa pito ka adlaw. Unya sa ika-pito nga adlaw nagsugod ang gubat. Nakapatay ang katawhan sa Israel ug 100, 000 ka mga Arameanhon nga nagbaktas sulod sa usa ka adlaw. ³⁰Ang uban milayas ngadto sa Afek, ngadto sa siyudad, ug ang paril napukan sa 27, 000 ka tawo kadtong mga nahibilin. Milayas si Ben Hadad ug miadto sa siyudad, ngadto sa kinasulorang lawak.³¹Miingon ang sulugoon ni Ben Hadad kaniya, "Tan-awa karon, nadungog nato nga manggiluloy-on nga mga hari ang mga hari sa panimalay sa Israel. Palihog magsul-ob kita ug bisti nga sako palibot sa atong mga hawak ug maghikot ug mga pisi sa atong mga ulo, ug moadto sa hari sa Israel. Tingali ug luwason niya ang imong kinabuhi." ³²Busa nagsul-ob sila ug sako nga bisti palibot sa ilang mga hawak ug naghikot ug mga pisi sa ilang mga ulo ug miadto sila sa hari sa Israel ug miingon, "Miingon ang imong sulugoon nga si Ben Hadad, 'Palihog tugoti ako nga mabuhi.'" Miingon si Ahab, "Buhi pa ba siya? Igsoon nako siya."³³Karon naminaw ang kalalakin-an alang sa bisan unsa nga sinyas gikan kang Ahab, busa midali sila sa pagtubag kaniya, "Oo, buhi pa ang imong igsoon nga si Ben Hadad." Unya miingon si Ahab, "Lakaw ug dad-a siya." Unya miadto si Ben Hadad kaniya, ug gipasakay siya ni Ahab sa iyang karwahe. ³⁴Miingon si Ben Hadad ngadto kang Ahab, "Iuli ko kanimo ang siyudad nga gikuha sa akong amahan gikan sa imong amahan, ug makahimo ka ug mga merkado alang sa imong kaugalingon ngadto sa Damascus, sama sa gibuhat sa akong amahan sa Samaria." Mitubag si Ahab, "Palakwon ko ikaw uban niini nga kasabotan." Busa nagbuhat ug kasabotan si Ahab uban kaniya ug gipalakaw niya siya.³⁵Adunay usa ka tawo, usa sa mga anak nga lalaki sa mga propeta, nga miingon sa usa sa iyang kauban nga propeta pinaagi sa pulong ni Yahweh, "Palihog sumbaga ko." Apan mibalibad ang tawo sa pagsumbag kaniya. ³⁶Unya miingon ang propeta sa iyang kauban nga propeta, "Tungod kay wala ka man motuman sa tingog ni Yahweh, sa higayon nga mobiya ka kanako, usa ka liyon ang mopatay kanimo." Ug sa higayon nga mibiya siya gikan kaniya giataki siya sa usa ka liyon ug gipatay siya.³⁷Unya nakakaplag ang propeta ug laing tawo ug miingon, "Palihog sumbaga ko." Busa gisumbag siya sa tawo ug nasamdan siya. ³⁸Unya mibiya ang propeta ug nagpaabot sa hari diha sa dalan; nagtakuban sa iyang kaugalingon pinaagi sa pagtaptap ibabaw sa iyang mga mata.³⁹Sa paglabay na sa hari, gisinggitan sa propeta ang hari ug miingon, "Ang imong sulugoon migula sa kataliwad-an sa gubat, ug mihunong ang usa ka sundalo ug nagdala ug kaaway nganhi kanako ug miingon, 'Bantayi kining tawhana. Kung mawala siya sa bisan unsang paagi, nan ang imong kinabuhi maoy ihatag alang sa iyang kinabuhi, o kung dili mobayad ka ug usa ka talent nga plata. ⁴⁰Apan tungod kay nagkapuliki man ang imong sulugoon ngadto ug nganhi, nakaikyas ang kaaway nga sundalo." Unya miingon ang hari sa Israel kaniya, "Mao kini ang mahimo nimo nga silot—ikaw mismo maoy naghukom niini."⁴¹Unya gikuha dayon sa propeta ang bugkos sa iyang mata, ug nailhan siya sa hari sa Israel nga siya usa sa mga propeta. ⁴²Miingon ang propeta ngadto sa hari, "Miingon si Yahweh, 'Tungod kay gibuhian man nimo ang tawo nga akong gihukman sa kamatayon, ang imong kinabuhi maoy ipuli sa iyang kinabuhi ug ang imong katawhan alang sa iyang katawhan.'" ⁴³Busa mipauli ang hari sa Israel sa iyang panimalay nga masulub-on ug nasuko, ug miabot sa Samaria.

21¹Karon human niadtong mga panahona, adunay usa ka parasan si Nabot nga taga-Jezreel didto sa Jezreel, duol sa palasyo ni Ahab, nga hari sa Samaria. ²Nakigsulti si Ahab ngadto kang Nabot, nga nag-ingon, "Ihatag kanako ang imong parasan, aron himoon ko kining usa ka gulayan, tungod kay duol kini sa akong balay. Isip baylo niini, hatagan ko ikaw ug usa ka mas maayo nga parasan, o kung buot ka, bayaran ko ikaw ug kwarta sa kantidad niini.''³Mitubag si Nabot ngadto kang Ahab, "Hinaot nga dili itugot ni Yahweh nga ihatag ko kanimo ang akong panulondon gikan sa akong mga katigulangan.'' ⁴Busa mipauli si Ahab ngadto sa iyang palasyo nga adunay kaligutgot ug kasuko tungod sa tubag nga gihatag kaniya ni Nabot nga taga-Jezreel sa dihang miingon siya nga, "Dili ko ihatag kanimo ang akong panulondon gikan sa akong mga katigulangan.'' Mihigda siya sa iyang higdaanan, gilingiw ang iyang nawong, ug mibalibad sa pagkaon sa bisan unsang pagkaon.⁵Miadto kaniya si Jezebel nga iyang asawa, ug miingon kaniya, ''Nganong hilabihan man ang kasubo sa imong kasingkasing, hinungdan nga wala ka mikaon?'' ⁶Mitubag siya kaniya, ''Nakigsulti ako kang Nabot nga taga-Jezreel ug miingon kaniya, 'Ihatag kanako ang imong parasan baylo sa kwarta, o kung makalipay kini kanimo, hatagan ko ikaw sa laing parasan nga imong mapanag-iya.' Unya mitubag siya kanako, 'Dili ko ihatag kanimo ang akong parasan.''' ⁷Busa mitubag kaniya si Jezebel nga iyang asawa, ''Dili ba ikaw man ang nagdumala sa gingharian sa Israel? Bangon ug kaon; tugoti nga malipay ang imong kasingkasing. Kuhaon ko ang parasan ni Nabot nga taga-Jezreel alang kanimo.''⁸Busa nagsulat si Jezebel gamit ang ngalan ni Ahab, giselyohan niya kini sa iyang selyo, ug gipadala kini sa mga kadagkoan ug sa mga adunahan nga naglingkod uban kaniya sa ilang mga panagtigom, ug nagpuyo duol kang Nabot. ⁹Nagsulat siya, nga nag-ingon, "Imantala ang usa ka pagpuasa ug palingkora si Nabot labaw sa katawhan. ¹⁰Pagbutang usab ug duha ka bakakon nga lalaki uban kaniya ug tugoti sila sa pagpamatuod batok kaniya, nga moingon, 'Gitunglo nimo ang Dios ug ang hari.''' Unya dad-a siya sa gawas ug batoha siya hangtod nga mamatay.¹¹Busa ang kalalakin-an sa iyang siyudad, ang mga kadagkoan, ug ang mga adunahan nga namuyo sa iyang siyudad, nagbuhat sumala sa gihulagway ni Jezebel ngadto kanila, sumala sa nahisulat sa mga sulat nga iyang gipadala ngadto kanila. ¹²Nagmantala sila pagpuasa ug gipalingkod si Nabot labaw sa katawhan. ¹³Miabot ang duha ka bakakon nga mga lalaki ug milingkod sa atubangan ni Nabot; nagpamatuod sila batok kang Nabot atubangan sa katawhan, nga nag-ingon, ''Gitunglo ni Nabot ang Dios ug ang hari.'' Unya gidala nila siya pagawas sa siyudad ug gibato siya hangtod namatay. ¹⁴Unya nagpadala ang mga kadagkoan ug pulong ngadto kang Jezebel, nga nag-ingon, "Gibato si Nabot ug patay na.''¹⁵Busa sa dihang nadungog ni Jezebel nga gibato si Nabot ug namatay, miingon siya ngadto kang Ahab, ''Bangon ug panag-iyahi ang parasan ni Nabot nga taga-Jezreel, nga nagdumili sa pagbaligya kanimo niini, tungod kay dili na buhi si Nabot, apan patay na.'' ¹⁶Sa dihang nadunggan ni Ahab nga patay na si Nabot, mibangon siya aron sa pag-adto sa parasan ni Nabot nga taga-Jezreel ug gipanag-iyahan kini.¹⁷Unya miabot ang pulong ni Yahweh kang Elias nga taga-Tishbe, nga nag-ingon, ¹⁸''Bangon ug pakigkita kang Ahab nga hari sa Israel, nga nagpuyo sa Samaria. Anaa siya sa parasan ni Nabot, diin miadto siya aron sa pagpanag-iya niini.¹⁹Kinahanglan nga makigsulti ka kaniya ug ingna nga miingon si Yahweh, 'Mipatay ka ug mipanag-iya usab?' Ug sultihan nimo siya nga miingon si Yahweh, 'Sa dapit diin gitilapan sa mga iro ang dugo ni Nabot, tilapan usab sa mga iro ang imong dugo, oo, ang imong dugo.''' ²⁰Miingon si Ahab ngadto kang Eliseo, ''Nakit-an mo ba ako, akong kaaway?" Mitubag si Elias, ''Nakit-an ko ikaw, tungod kay gibaligya mo man ang imong kaugalingon aron sa pagbuhat ug daotan sa panan-aw ni Yahweh.²¹Miingon si Yahweh niini kanimo: 'Tan-awa, padad-an ko ikaw ug katalagman ug laglagon ko sa hingpit ug patyon gikan kanimo ang matag batang lalaki, ulipon ug gawasnon nga lalaki sa Israel. ²²Himoon ko ang imong pamilya nga mahisama sa pamilya ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, ug sama sa pamilya ni Baasha nga anak nga lalaki ni Ahia, tungod kay gipalagot mo ako ug gipangulohan ang Israel sa pagpakasala.'²³Nagsulti usab si Yahweh mahitungod kang Jezebel, nga nag-ingon, 'Kaonon sa mga iro si Jezebel kilid sa paril sa Jezreel.' ²⁴Si bisan kinsa nga nahisakop kang Ahab ug kadtong mangamatay sa siyudad kaonon sa mga iro. Ug si bisan kinsa nga mangamatay sa uma kaonon sa mga langgam sa kalangitan."²⁵Walay usa nga sama kang Ahab nga mibaligya sa iyang kaugalingon aron sa pagbuhat sa daotan sa panan-aw ni Yahweh, nga sinugyotan ni Jezebel nga iyang asawa sa pagpakasala. ²⁶Naghimo si Ahab ug ngil-ad nga mga buhat alang sa mga diosdios nga iyang ginasunod, sama sa gibuhat sa tanang Amorihanon, kadtong gipapahawa ni Yahweh sa atubangan sa katawhan sa Israel.²⁷Sa pagkadungog ni Ahab niining mga pulonga, gigisi niya ang iyang bisti ug nagsul-ob siya ug bisti nga sako ug nagpuasa, ug naghigda siya nga nagbisti ug sako ug nagmasulob-on pag-ayo. ²⁸Unya miabot ang pulong ni Yahweh kang Elias nga taga-Tishbe, nga nag-ingon, ²⁹''Nakita mo ba kung giunsa ni Ahab sa pagpaubos sa iyang kaugalingon nganhi kanako? Tungod kay iyang gipaubos ang iyang kaugalingon nganhi kanako, dili ko ipadala ang umaabot nga katalagman sa iyang mga adlaw. Sa panahon sa iyang anak nga lalaki padad-an ko ug katalagman ang iyang pamilya.

22¹Milabay ang tulo ka mga tuig nga walay gubat taliwala sa Aram ug Israel. ²Unya nahitabo kini sa ika-tulo ka tuig, milugsong si Jehoshafat ang hari sa Juda ngadto sa hari sa Israel.³Karon miingon ang hari sa Israel ngadto sa iyang mga sulugoon, ''Nasayod ba kamo nga atoa ang Ramot Gilead, apan wala kitay gibuhat aron sa pagbawi niini gikan sa mga kamot sa hari sa Aram?'' ⁴Busa miingon siya ngadto kang Jehoshafat, ''Mouban ka ba kanako aron sa pagpakiggubat ngadto sa Ramot Gilead?'' Mitubag si Jehoshafat sa hari sa Israel, ''Sama ako kanimo, ang akong katawhan daw imong katawhan, ug ang akong mga kabayo ingon nga imong mga kabayo.''⁵Miingon si Jehoshafat ngadto sa hari sa Israel, "Palihog pangita ug giya gikan sa pulong ni Yahweh kung unsa ang kinahanglan nimo nga unang buhaton.'' ⁶Unya gitigom sa hari sa Israel ang mga propeta, 400 ka mga lalaki, ug miingon ngadto kanila, ''Moadto ba ako sa Ramot Gilead aron sa pagpakiggubat, o dili?'' Miingon sila, ''Sulonga, kay ang Dios maghatag niini ngadto sa kamot sa hari.''⁷Apan miingon si Jehoshafat, ''Wala na bay laing propeta ni Yahweh dinhi nga atong mapangayoan ug tambag?'' ⁸Miingon ang hari sa Israel ngadto kang Jehoshafat, ''Aduna pay usa ka lalaki nga makatabang aron atong mapangayoan ug tambag gikan kang Yahweh, si Micaya nga anak nga lalaki ni Imla, apan gikasilagan ko siya tungod kay wala gayod siyay maayo nga pagpanagna mahitungod kanako, kondili mga kalisod lamang.'' Apan miingon si Jehoshafat, ''Dili unta mosulti ang hari niana.'' ⁹Unya nagtawag ang hari sa Israel ug usa ka opisyal ug nagmando, ''Dad-a dinhi si Micaya nga anak nga lalaki ni Imla, karon dayon.''¹⁰Karon si Ahab nga hari sa Israel ug si Jehoshafat nga hari sa Juda naglingkod sa nagkadaiyang trono, nga nagbisti sa ilang kupo, sa usa ka hawan nga dapit sa pultahan sa ganghaan sa Samaria, ug ang tanang mga propeta nanagna sa atubangan nila. ¹¹Naghimo si Zedekia nga anak nga lalaki ni Kenaana ug mga sungay nga puthaw ug nag-ingon, ''Misulti si Yahweh niini: 'Pinaagi niini mapildi ninyo ang mga Arameanhon hangtod nga mahurot sila.''' ¹²Ug managsama ang gipanagna sa tanang propeta, nga nag-ingon, ''Sulonga ang Ramot Gilead ug pagmadaugon, kay gitugyan kini ni Yahweh ngadto sa kamot sa hari.''¹³Ang mensahero nga miadto aron sa pagtawag kang Micaya miingon kaniya, nga nag-ingon, ''Karon tan-awa, ang mga gipamulong sa mga propeta nagpahayag ug maayong mga butang ngadto sa hari pinaagi sa usa lamang ka baba. Palihog himoa nga ang imong pulong mahisama kanila ug mosulti sa maayong mga butang.'' ¹⁴Mitubag si Micaya, ''Ingon nga buhi si Yahweh, kung unsay igasulti ni Yahweh kanako kini mao ang akong igasulti.'' ¹⁵Sa pag-adto niya sa hari, miingon ang hari kaniya, ''Micaya, moadto ba kami sa Ramot Gilead aron sa pagpakiggubat, o dili?'' Mitubag si Micaya kaniya, ''Sulong ug pagmadaugon. Itugyan kini ni Yahweh ngadto sa kamot sa hari.''¹⁶Unya miingon ang hari kaniya, ''Kapila na ba ka higayon nga gipapanumpa ko ikaw sa pagsulti sa tinuod sa ngalan ni Yahweh?'' ¹⁷Busa miingon si Micaya, ''Nakita ko ang tanang kasundalohan sa Israel nga nagkatibulaag ngadto sa kabukiran, sama sa mga karnero nga walay magbalantay, ug miingon si Yahweh, 'Wala kini magbalantay. Tugoti ang matag usa ka lalaki nga mopauli sa iyang balay uban ang kalinaw.'''¹⁸Busa miingon ang hari sa Israel kang Jehoshafat, ''Wala ba ako mosulti kanimo nga wala siya managna ug maayo mahitungod kanako, apan katalagman lamang?'' ¹⁹Unya miingon si Micaya, ''Busa paminaw sa pulong ni Yahweh: nakita nako si Yahweh nga naglingkod sa iyang trono, ug ang tanang binuhat sa langit nagtindog tupad kaniya sa iyang tuo ug wala nga kamot. ²⁰Miingon si Yahweh, 'Kinsa man ang magahaylo kang Ahab, aron moadto siya ug mamatay sa Ramot Gilead?' Ang usa kanila miingon niini, ug ang laing usa miingon niana.²¹Unya mipaduol ang usa ka espiritu, mitindog sa atubangan ni Yahweh, ug miingon, 'Danihon ko siya.' Miingon si Yahweh kaniya, 'Unsaon man?' ²²Mitubag ang espiritu, 'Mogula ako ug mamahimong bakakon nga espiritu sa baba sa tanan niyang mga propeta.' Mitubag si Yahweh, 'Danihon nimo siya, ug magmalamposon ka usab. Karon lakaw ug buhata.' ²³Karon tan-awa, gibutangan ni Yahweh ug usa ka bakakon nga espiritu ang baba sa tanan nimong mga propeta, ug nagsugo si Yahweh ug katalagman alang kanimo.''²⁴Unya miduol si Zedekia nga anak nga lalaki ni Kenaana, ug gisagpa si Micaya, ug miingon, ''Diin mang dalana miadto ang espiritu ni Yahweh nga gikan kanako aron makigsulti kanimo?'' ²⁵Miingon si Micaya, ''Tan-awa, masayran lamang nimo kana nianang adlawa, sa dihang modagan ka ngadto sa kinasuloran sa lawak aron sa pagtago.''²⁶Miingon ang hari sa Israel ngadto sa iyang sulugoon, ''Dakpa si Micaya ug dad-a ngadto kang Amon, nga gobernador sa siyudad, ug ngadto kang Joas, ang akong anak nga lalaki. ²⁷Sultihi siya, 'Nag-ingon ang hari, ibutang kining tawhana sa bilanggoan ug pakan-a siya ug diyutay lamang nga tinapay ug paimna ug diyutay nga tubig, hangtod nga makabalik ako nga luwas.''' ²⁸Unya miingon si Micaya, ''Kung makabalik ka nga luwas, wala magsulti si Yahweh pinaagi kanako.'' Ug midugang siya sa pagsulti, ''Paminawa kini, kamong tanan nga katawhan.''²⁹Busa mitungas si Ahab nga hari sa Israel, ug si Jehoshafat, nga hari sa Juda, paingon sa Ramot Gilead. ³⁰Miingon ang hari sa Israel ngadto kang Jehoshafat, ''Magtakoban ako sa akong kaugalingon ug moadto sa gubat, apan magsul-ob ka sa imong harianong kupo.'' Busa ang hari sa Israel nagtakoban sa iyang kaugalingon ug miadto sa gubat.³¹Karon ang hari sa Aram nagmando sa 32 ka mga kapitan sa iyang mga karwahe, nga nag-ingon, ''Ayaw sulonga ang dili mahinungdanon o mahinungdanon nga mga sundalo. Hinuon, sulonga lamang ang hari sa Israel.'' ³²Ug nahitabo nga sa dihang nakit-an sa mga kapitan sa karwahe si Jehoshafat miingon sila, ''Mao gayod kana ang hari sa Israel.'' Miliko sila aron sa pagsulong kaniya, busa misinggit si Jehoshafat. ³³Ug nahitabo nga sa dihang nakit-an sa mga pangulo sa kasundalohan sa mga karwahe nga dili siya mao ang hari sa Israel, mibalik sila gikan sa paggukod kaniya.³⁴Apan may usa ka tawo nga mipana sa walay tumong ug naigo ang hari sa Israel taliwala sa sinumpayan sa iyang gisul-ob nga hinagiban. Unya miingon si Ahab sa tigmaneho sa iyang karwahe, ''Balik ug dad-a ako pagawas niining pakiggubat, kay nasamdan ako pag-ayo.''³⁵Nagpadayon ang hilabihang pagpakiggubat niadtong adlawa ug misandig ang hari sa iyang karwahe nga nag-atubang sa mga Arameanhon. Namatay siya sa pagkagabii. Miagas ang dugo gikan sa iyang samad ngadto sa ilalom sa karwahe. ³⁶Unya sa hapit na mosalop ang adlaw, may usa ka singgit gikan sa kasundalohan, nga nag-ingon, ''Ang matag usa kinahanglan mopauli ngadto sa iyang siyudad, ug ang matag usa kinahanglan mopauli ngadto sa iyang rehiyon!''³⁷Busa namatay si haring Ahab, ug gidala ngadto sa Samaria, ug gilubong nila siya didto sa Samaria. ³⁸Gihugasan nila ang karwahe sa linaw sa Samaria, ug gitilapan sa mga iro ang iyang dugo (kini ang ligoanan sa mga babayeng nagabaligya sa ilang dungog), sumala sa gimantala sa pulong ni Yahweh.³⁹Ug sa uban pang mga butang mahitungod kang Ahab, ug ang tanan niyang nabuhat, ang balay nga garing nga iyang gitukod, ug ang tanang mga siyudad nga iyang gitukod, wala ba kini mahisulat sa Libro sa mga Panghitabo sa mga Hari sa Israel? ⁴⁰Busa mipahulay si Ahab uban sa iyang mga katigulangan, ug si Ahazia nga iyang anak nga lalaki nahimong hari puli kaniya.⁴¹Unya nagsugod si Jehoshafat nga anak nga lalaki ni Asa sa paghari sa Juda sa ika-upat nga tuig ni Ahab nga hari sa Israel. ⁴²35 na ang pangidaron ni Jehoshafat sa dihang nagsugod siya sa paghari, ug naghari siya sa Jerusalem sulod sa 25 ka tuig. Azuba ang ngalan sa iyang inahan, ang anak nga babaye ni Shilhi.⁴³Naglakaw siya sa mga dalan ni Asa, nga iyang amahan, wala siya motipas gikan niini, gibuhat niya ang husto sa mga mata ni Yahweh. Apan wala gikuha ang taas nga mga dapit. Nagpabilin ang katawhan sa paghalad ug mga sakripisyo ug sinunog nga insenso ngadto sa taas nga mga dapit. ⁴⁴Nakigdait si Jehoshafat ngadto sa hari sa Israel.⁴⁵Sa lain pang mga butang mahitungod kang Jehoshafat, ug sa gahom nga iyang gipakita ug kung giunsa niya pagpakiggubat, wala ba kini mahisulat sa Libro sa mga Panghitabo sa mga Hari sa Juda? ⁴⁶Gipapahawa ni Jehoshafat gikan sa yuta ang tanan nga nahibilin nga mga nagabaligya sa ilang dungog sa mga adlaw ni Asa nga iyang amahan. ⁴⁷Walay hari sa Edom, apan usa ka gobernador ang nagdumala didto.⁴⁸Naghimo si Jehoshafat ug mga sakayan nga pangdagat, moadto sila paingon sa Ofir alang sa bulawan, apan wala sila makaadto tungod kay nangadugmok ang mga sakayan sa Ezion Geber. ⁴⁹Unya miingon si Ahazia nga anak nga lalaki ni Ahab ngadto kang Jehoshafat, ''Tugoti ang akong mga sulugoon nga mouban sa imong mga sulugoon sulod sa mga barko.'' Apan wala mitugot niini si Jehoshafat. ⁵⁰Mipahulay si Jehoshafat uban ang iyang mga katigulangan ug gilubong uban kanila sa siyudad ni David, nga iyang katigulangan, nahimong hari si Jehoram nga iyang anak nga lalaki puli kaniya.⁵¹Nagsugod paghari si Ahazia nga anak nga lalaki ni Ahab sa Israel diha sa Samaria sa ika-17 ka tuig ni Jehoshafat nga hari sa Juda, ug naghari siya sa Israel sulod sa duha ka tuig. ⁵²Nagbuhat siya ug daotan sa panan-aw ni Yahweh ug naglakaw sa dalan sa iyang amahan, sa dalan sa iyang inahan, ug sa dalan ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, tungod niini gigiyahan niya ang Israel sa pagpakasala. ⁵³Nag-alagad siya kang Baal ug nagsimba kaniya ug gihagit niya si Yahweh, ang Dios sa Israel, sa kasuko, sama sa gibuhat sa iyang amahan.

2 Mga hari

1¹Si Moab mirebeldi batok sa Israel human sa kamatayon ni Ahab. ²Unya si Ahazia nahulog agi sa renehas nga ibabaw sa iyang kwarto sa Samaria, ug nasamdan. Busa nagpadala siya ug mga mensahero ug miingon kanila, "Lakaw, pangutan-a si Baal Zebub, ang dios sa Ekron, kung maulian pa ba ako niining akong samad."³Apan miingon ang manulonda ni Yahweh kang Elias nga taga-Tishbe, "Bangon, tungas aron sa pagpakigkita sa mga mensahero sa hari sa Samaria, ug pangutan-a sila, 'Tungod ba kay walay Dios sa Israel mao nga mangutana kamo kang Baal Zebub, ang dios sa Ekron? ⁴Busa si Yahweh miingon, "Dili ka makanaog gikan sa higdaanan nga imong gisak-an; hinuon, mamatay ka gayod."" Unya mibiya si Elias.⁵Sa dihang namalik ang mga mensahero ni Ahazia, miingon siya kanila, "Nganong namalik man kamo?" ⁶Miingon sila kaniya, "Adunay usa ka tawo nga miabot aron sa pagtagbo kanamo ug miingon kanamo, 'Pamalik kamo ngadto sa hari nga nagpadala kaninyo, ug sultihi siya, "Miingon si Yahweh niini: 'Tungod ba kay walay Dios sa Israel mao nga nagpadala ka ug mga lalaki aron sa pagpangutana kang Baal Zebub, ang dios sa Ekron? Busa dili ka makanaog gikan sa imong higdaanan nga imong gihigdaan; hinuon, mamatay ka gayod."""⁷Miingon si Ahazia sa iyang mga mensahero, "Unsa man siya nga matang sa tawo, nga nakigkita man siya kaninyo ug misulti niining mga pulonga diha kaninyo?" ⁸Sila mitubag kaniya, " Siya nagsuot ug bisti hinimo sa buhok ug adunay panit nga bakos palibot sa iyang hawak." Busa ang hari mitubag, "Mao kana si Elias nga taga-Tishbe."⁹Unya nagpadala ang hari ug kapitan uban sa 50 ka mga sundalo ngadto kang Elias. Mitungas ang kapitan ngadto kang Elias diin naglingkod siya ibabaw sa usa ka bungtod. Miingon ang kapitan kaniya, "Ikaw, tawo sa Dios, Ang hari nag-ingon, 'kanaog."' ¹⁰Mitubag si Elias ug miingon ngadto sa kapitan, "Kung ako ang tawo sa Dios, tugoti ang kalayo mokanaog gikan sa langit ug molamoy kanimo ug sa imong 50 ka mga katawhan." Unya mikanaog ang kalayo gikan sa langit ug gilamoy siya uban sa iyang 50 ka mga katawhan.¹¹Nagpadala na usab si haring Ahazia ngadto kang Elias ug laing kapitan uban sa 50 ka mga sundalo. Kini nga kapitan miingon usab ngadto kang Elias, "Ikaw, tawo sa Dios, ang hari miingon, 'Naog dayon pagdali.''' ¹²Mitubag si Elias ug miingon kanila, "Kung ako ang tawo sa Dios, hinaot nga mokanaog ang kalayo gikan sa langit ug molamoy kanimo uban sa imong 50 ka mga katawhan." Mikanaog pag-usab ang kalayo sa Dios gikan sa langit ug gilamoy siya uban sa iyang 50 ka mga katawhan.¹³Unya nagpadala na usab ang hari ug ikatulong pundok sa mga manggugubat. kini nga misaka kapitan, miluhod siya sa atubangan ni Elias, ug nangamuyo kaniya ug miingon kaniya, "Ikaw, tawo sa Dios, nangayo ako kanimo, tugoti ang akong kinabuhi ug ang kinabuhi niining 50 nimo ka mga sulugoon mahimong bililhon diha sa imong panan-aw. ¹⁴Tinuod gayod, ang kalayo mikanaog gikan sa langit ug milamoy sa unang duha ka kapitan uban sa ilang mga katawhan, apan karon tugoti nga mahimong bililhon ang akong kinabuhi sa imong panan-aw."¹⁵Ang anghel ni Yahweh miingon kang Elias, "kanaog uban kaniya. Ayaw kahadlok kaniya." Busa mitindog si Elias ug mikanaog uban kaniya ngadto sa hari. ¹⁶Human niini miingon si Elias kang Ahazia, "Mao kini ang gisulti ni Yahweh, 'Nagpadala ka ug mga mensahero aron sa pagpangutana kang Baal Zebub, ang dios sa Ekron. Tungod ba kay walay Dios sa Israel nga imong mapangutan-an alang sa kasayoran? Busa karon, dili ka na makanaog sa imong higdaanan nga imong gisak-an; mamatay ka gayod."'¹⁷Busa namatay si haring Ahazia sumala sa mga pulong ni Yahweh nga gipamulong ni Elias. Nagsugod na sa pagdumala si Joram sa iyang dapit, sa ikaduhang tuig ni Jehoram ang anak nga lalaki ni Jehoshafat ang hari sa Juda, tungod kay walay anak nga lalaki si Ahazia. ¹⁸Alang sa ubang kasayoran mahitungod kang Ahazia, wala ba kini nahisulat Sa Libro sa mga Panghitabo sa mga hari sa Israel?

2¹Busa nahitabo kini, sa dihang hapit na kuhaon ni Yahweh si Elias pinaagi sa alimpos padulong sa langit, mibiya si Elias kauban si Eliseo gikan sa Gilgal. ²Miingon si Elias ngadto kang Eliseo, "Palihog, pabilin dinhi, tungod kay paadtoon ako ni Yahweh sa Betel." Mitubag si Eliseo, "Ingon nga buhi si Yahweh, ug ingon nga ikaw buhi, dili ako mobiya kanimo." Busa mikanaog sila ngadto sa Betel.³Ang mga anak nga lalaki sa mga propeta nga didto sa Bethel miadto kang Eliseo ug miingon kaniya, "Nasayod ka ba nga kuhaon na ni Yahweh ang imong agalon gikan kanimo karong adlawa?" Mitubang si Eliseo, "Oo, nasayod ako niini, apan ayaw na paghisgot mahitungod niinii." ⁴Miingon si Elias kaniya, "Eliseo, paghulat dinhi, palihog, kay ipadala ako ni Yahweh ngadto sa Jerico." Unya si Eliseo mitubag," Ingon nga buhi si Yahweh, ug ingon nga buhi ka, dili ako mobiya kanimo." Busa nangadto sila sa Jerico.⁵Unya miadto kang Eliseo ang mga anak nga lalaki sa mga propeta nga anaa sa Jerico ug miingon kaniya, "Nasayod ka ba nga kuhaon na ni Yahweh ang imong agalon gikan kanimo karong adlawa?" Mitubag si Eliseo, "Oo, nasayod ako niini, apan ayaw na paghisgot niini." ⁶Unya miingon si Elias ngadto kaniya, "Palihog, pabilin dinhi, kay ipadala ako ni Yahweh ngadto sa Jordan." Mitubag si Eliseo, "Ingon nga buhi si Yahweh, ug ingon nga buhi ka, dili ako mobiya kanimo." Busa nagpadayon silang duha.⁷Unya, ang 50 ka mga anak nga lalaki sa mga propeta nga nagtindog atbang kanila sa halayong dapit samtang nagtindog ang duha duol sa Jordan. ⁸Gikuha ni Elias ang iyang kupo, gilukot kini, ug kini gihampak sa tubig. Natunga ang tubig sa matag kilid busa nakabok silang ang duha sa mala nga yuta.⁹Nahitabo kini, pagkahuman nila ug tabok, miingon si Elias kang Eliseo, "Pangayo kanako kung unsa ang akong kinahanglan buhaton alang kanimo sa dili pa ako kuhaon gikan kanimo." Mitubag si Eliseo, "Palihog tugoti ang doble nga bahin sa imong espiritu ang moabot kanako." ¹⁰Mitubag si Elias, "Lisod nga butang ang imong gipangayo. Bisan pa niana, kung makita ko nimo sa dihang kuhaon ako gikan kanimo, mahitabo kini alang kanimo, apan kung dili, dili kini mahitabo."¹¹Samtang nagpadayon sila ug nag-istoryahanay, tan-awa, nagpakita ang karwahe nga nagkalayo ug mga kabayo nga nagkalayo nagpakita, nga maoy nagbulag sa duha ka lalaki gikan sa matag usa, ug gipataas si Elias pinaagi sa alimpos ngadto sa langit. ¹²Nakita kini ni Eliseo ug misinggit, "Amahan ko, amahan ko, ang mga karwahe sa Israel ug ang ilang mga mangangabayo!" Wala na niya nakita si Elias, ug gikuptan niya ang iyang kaugalingon nga bisti ug gigisi kini sa duha ka bahin.¹³Gipunit niya ang kupo ni Elias nga nahulog kaniya, ug mibalik ug tindog sa daplin sa Jordan. ¹⁴Gihampak niya ang tubig pinaagi sa kupo ni Elias nga nahulog ug miingon, "Asa man si Yahweh, ang Dios ni Elias?" Sa dihang gibunalan niya ang katubigan, natunga kini sa matag kilid ug mitabok si Eliseo.¹⁵Sa dihang nakita siya sa mga anak nga lalaki sa mga propeta nga gikan sa Jerico nakakita kaniya nga mitabok gikan kanila, miingon sila, "Mipuyo kang Eliseo ang espiritu ni Elias!" Busa miadto sila ug mitagbo kaniya, ug mihapa sila sa yuta diha sa iyang atubangan. ¹⁶Miingon sila kaniya, "Tan-awa karon, ang imong mga sulugoon adunay 50 ka mga kusgan nga kalalakihan. Tugoti sila nga molakaw, naghangyo kami, ug mangita alang sa imong agalon, tingali ang espiritu ni Yahweh mikuha kaniya ug gilabay ngadto sa pipila ka mga kabungtoran o ngadto sa pipila ka walog." Mitubag si Eliseo, "Dili, ayaw sila ipadala."¹⁷Apan sa dihang gipugos nila si Eliseo hangtod nga naulaw na siya, siya miingon , "Ipadala sila." Unya gipadala nila ang 50 ka mga kalalakihan, ug nangita sila sulod sa tulo ka adlaw, apan wala nila siya makaplagi. ¹⁸Namalik sila didto kang Eliseo, samtang nagpabilin siya didto sa Jerico, ug miingon siya kanila, "Dili ba miingon ako kaninyo, 'Ayaw pag-adto'?"¹⁹Ang mga kalalakihan sa siyudad miingon kang Eliseo, "Tan-awa, nanghangyo kami kanimo, maayo ang kahimtang niini nga siyudad, sumala sa nakita sa akong agalon, apan dili maayo ang tubig ug ang yuta dili mabungahon." ²⁰Mitubag si Eliseo, "Dad-i ako ug bag-ong panaksan ug butangi kini ug asin," busa gidad-an nila siya niini.²¹Miadto si Eliseo sa tuboran sa tubig ug gisabwagan niya kini ug asin; unya miingon siya, "Mao kini ang giingon ni Yahweh, 'Giayo ko na kining katubigan. Gikan karong taknaa, wala nay kamatayon o wala nay yuta nga dili mabungahon ."' ²²Busa ang katubigan naayo na niining adlawa, pinaagi sa mga pulong nga gipamulong ni Eliseo.²³Unya misaka si Eliseo gikan didto ngadto sa Betel. Sa dihang nagpaingon na siya sa dalan, migula ang mga batan-ong lalaki sa siyudad ug nagbugal-bugal kaniya; miingon sila kaniya, "saka, opaw ! Saka, opaw!" ²⁴Milingi si Eliseo sa iyang likod ug nakita niya sila; mitawag siya kang Yahweh aron sa pagtunglo kanila. Unya migula ang duha ka babaye nga uso gikan sa kakahoyan ug midagmas sa 42 ka mga lalaki. ²⁵Unya gikan didto miadto si Eliseo sa Bukid sa Carmel, ug gikan didto mibalik siya sa Samaria.

3¹Karon sa ika- 18 na ka tuig sa pagdumala ni Jehoshafat nga hari sa Juda, Si Joram ang anak nga lalaki ni Ahab nagsugod sa paghari sa tibuok Israel sa Samaria; naghari siya sulod sa napulog duha katuig. ²Gibuhat niya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, apan dili sama sa iyang amahan ug sa iyang inahan; kay iyang gitangtang ang sagradong haligi nga bato ni Baal nga gibuhat sa iyang amahan. ³Bisan pa niana gihimo niya ang mga sala ni Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat, nga maoy hinungdan nga nakasala ang Israel; wala siya mobiya gikan kanila.⁴Karon si Mesha ang hari sa Moab nagpaliwat ug mga karnero. Siya kinahanglan muhatag ngadto sa hari sa Israel ug 100, 0 00 ka mga nating kanero ug 100, 0 00 ka mga balahibo sa mga laking karnero. ⁵Apan human namatay ni Ahab, ang hari sa Moab misupak batok sa hari sa Israel. ⁶Busa mibiya si Haring Joram sa Samaria nianang panahona aron pagpalihok sa tibuok Israel alang sa gubat.⁷Nagpadala siya ug mensahe ngadto sa hari sa Juda nga si Jehoshafat, nga naga-ingon, "ang hari sa Moab mesukol batok kanako . Mahimo ka bang mouban kanako batok sa Moab aron sa pagpakiggubat?" Mitubag si Jehoshafat, "Mokuyog ako. Kay ingon nga ako mao man ikaw, akong katawhan ingon nga imong katawhan, akong mga kabayo ingon nga imong mga kabayo." ⁸Unya miingon siya, "Asa man nga dalan kita moataki?" Mitubag si Jehoshafat, "Sa dalan sa kamingawan sa Edom."⁹Busa nanglakaw ang mga hari sa Israel, Juda, ug Hari sa Edom. Sila naglibot-libot sulod sa pito ka adlaw, ug unya didto wala nay tubig alang sa mga sundalo, ug sa mga hayop nga uban kanila. ¹⁰Mao nga miingon ang hari sa Israel, "Unsa man kini? Gitawag ba ni Yahweh ang tulo ka mga hari aron itugyan sila ngadto sa mga kamot ni Moab?"¹¹Apan miingon si Jehoshafat, "Wala bay propeta dinhi ni Yahweh, aron kita makapangutana kang Yahweh pinaagi kaniya?" Mitubag ang usa sa mga sulugoon sa hari sa Israel ug miingon, " Si Eliseo ang anak nga lalaki ni Safat ania dinhi, kinsa nagbubo ug tubig sa mga kamot ni Elias." ¹²Miingon si Jehoshafat, "Ang pulong ni Yahweh uban kaniya." Busa ang hari sa Israel, si Jehoshafat, ug ang hari sa Edom mikanaog ngadto kaniya.¹³Miingon si Eliseo ngadto sa hari sa Israel, "Unsa man ang akong mahimo kaninyo? Adto kamo sa mga propeta sa inyong mga amahan ug inahan." Busa miingon kaniya ang hari sa Israel, "Dili, tungod kay gitigom ni Yahweh kining tulo ka mga hari aron ihatag sila ngadto sa mga kamot sa Moab." ¹⁴Mitubag si Eliseo, "Ingon nga si Yahweh sa panon lives , diin ako nagbarog, kung wala pa ako nagtahod sa presensya ni Jehoshafat ang hari sa Juda, dili unta ako manumbaling kaninyo, ni motan-aw kaninyo.¹⁵Apan karon dad-i ako ug musikiro." Ug nahitabo kini sa dihang nagtugar ang alpa, ang kamot ni Yahweh mikunsad ngadto kang Eliseo. ¹⁶Miingon siya, "Miingon si Yahweh niini, 'Himoa kining mala nga sapa sa walog nga mapuno sa mga kanal.' ¹⁷Kay miingon si Yahweh niini, 'Dili kamo makakita ug hangin, ni makakita ug ulan, apan kining walog nga sapa mapuno sa tubig, ug kamo mag-inom, kamo ug ang inyong mga binuhing kahayopan ug tanan ninyong mga mananap.'¹⁸Sayon lamang kini nga butang sa panan-aw ni Yahweh. Ihatag usab niya kaninyo ang kadaogan ngadto sa mga Moabihanon. ¹⁹Inyong sulongon ang matag lig-on ug maayong siyudad, pamutlon ang tanang maayong kahoy, ug sampongan ang tanang tuboran sa tubig, ug gun-ubon ang matag bahin sa yuta pinaagi sa mga bato.²⁰Busa sa pagkabuntag panahon sa paghalad sa mga sacripisyo, miabot ang tubig gikan sa Edom; ang nasod napuno sa tubig.²¹Karon sa dihang nadungog sa tanang Moabihanon nga moabot ang mga hari aron sa pakig-away batok kanila, nanagtigom sila, ang tanan nga makahimo sa pagsul-ob ug mga hinagiban, ug nagtindog sila sa utlanan. ²²Mibangon sila sa sayo sa kabuntagon ug midan-ag ang adlaw sa tubig. Sa dihang nakita sa mga Moabihanon ang tubig nga anaa sa ilang atbang, sama kini kapula sa dugo. ²³Misinggit sila, 'Dugo kini! Patay na gayod ang mga hari, ug nag-inunayay sila! Busa karon, Moab, mangadto kita ug ilogan nato sila!"²⁴Sa dihang nakaabot sila sa kampo sa Israel, gipakuratan sila sa mga Israelita ug gisulong ang mga Moabihanon, nga milayas sa ilang atubangan. Gigukod sa mga sundalo nga Israelita ang mga Moabihanon palayo sa yuta, ug gipamatay sila. ²⁵Ilang giguba ang mga siyudad, ug ang matag maayo nga bahin sa yuta ang matag tawo milabay ug bato hangtod nga natabonan kini. Gisampongan nila ang tanang mga tuboran sa tubig ug giputol ang tanang maayong mga kahoy. Ang Kir Hareset na lamang ang nahibilin uban sa mga bato niini diha sa maong dapit. Apan ang mga sundalo nga nagdala ug mga lambuyog nagpalibot ug miataki niini.²⁶Sa dihang nakita ni Mesha ang hari sa Moab nga nalupig na sila, giuban niya ang 7 00 ka mga lalaki nga nagdala ug mga espada aron makaduol sa hari sa Edom, apan napakyas sila. ²⁷Unya gikuha niya ang iyang kamagulangang anak nga lalaki, nga maoy mohari sunod kaniya, ug gihalad siya ingon nga halad nga sinunog ngadto sa paril. Busa adunay dakong kasuko batok sa Israel, ug gibiyaan sa mga sundalong Israelita si Haring Mesha ug namalik sa ilang kaugalingong yuta.

4¹Karon miadto ang asawa sa usa sa mga anak nga lalaki sa mga propeta kang Eliseo nga naghilak, miingon, "Imong sulugoon ang akong bana patay na, ug nasayod ka nga adunay kahadlok ang imong sulugoon ngadto kang Yahweh. Karon miabot ang maniningil aron kuhaon ang akong duha ka anak aron mahimo niyang mga ulipon." ²Busa miingon si Eliseo kaniya, "Unsa man ang akong mabuhat alang kanimo? Sultihi ako kung unsa ang anaa sa imong balay?" Miingon siya, "Walay gipanag-iyahan ang imong sulugoon didto sa balay, gawas sa usa ka kolon nga lana."³Unya miingon si Eliseo, "Gawas ug panghulam ug mga banga sa imong mga silingan, mga banga nga walay sulod. Panghulam ug daghan kung mahimo. ⁴Unya kinahanglan nga mosulod ka ug sirad-i ang pultahan ikaw ug ang imong mga anak nga lalaki, ug ibubo ang lana ngadto sa tanang mga banga; ipadaplin ang mga banga nga napuno na."⁵Busa gibiyaan niya si Eliseo ug gisirad-an niya ug sa iyang mga anak nga lalaki ang pultahan. Gidala nila ngadto kaniya ang mga banga, ug gipuno niya kini ug lana. ⁶Sa dihang napuno na ang mga sudlanan, miingon siya sa iyang anak nga lalaki, "Hatagi ako ug lain pang banga." Apan miingon siya kaniya, "Wala nay mga banga." Unya mihunong ug agas ang lana.⁷Unya milakaw siya ug gisultihan ang tawo sa Dios. Miingon siya, "Lakaw, ibaligya ang lana; bayari ang imong utang, ug pagkinabuhi uban sa imong mga anak pinaagi sa nahibilin."⁸Usa ka adlaw, naglakaw si Eliseo didto sa Shunem diin nagpuyo ang importanteng babaye; gihagad niya siya nga mokaon uban kaniya. Busa sa dihang moagi si Eliseo, mohapit siya didto aron mokaon. ⁹Miingon ang babaye ngadto sa iyang bana, "Tan-awa, naamgohan ko karon nga kini usa ka balaan nga tawo sa Dios nga kanunay nga molabay.¹⁰Magbuhat kita ug gamay nga kwarto didto sa atop alang kang Eliseo, ug magbutang kita didto ug higdaanan, usa ka lamesa, usa ka lingkoranan, ug usa ka lampara. Busa kung moanhi siya kanato, makapuyo siya didto." ¹¹Busa sa dihang miabot na usab ang panahon nga mihapit si Eliseo didto, mipuyo siya sa maong kwarto ug mipahulay didto.¹²Miingon si Eliseo sa iyang sulugoon nga si Gehazi, "Tawga kining taga-Shunem." Sa dihang gitawag niya siya, nagtindog siya atubang kaniya. ¹³Miingon si Eliseo kaniya, "Ingna siya, 'Nakasinati ka niining tanan nga kasamok aron sa pag-atiman kanamo. Unsa man ang angay buhaton alang kanimo? Mahimo ba nga makigsulti kami ngadto sa hari alang kanimo o ngadto sa pangulo sa kasundalohan?'" Mitubag siya, "Nagpuyo ako uban sa akong kaugalingong katawhan."¹⁴Busa miingon si Eliseo, "Unya unsa man ang atong mabuhat alang kaniya?" Mitubag si Gehazi, "Sa pagkatinuod, wala siyay anak nga lalaki, ug tigulang na ang iyang bana." ¹⁵Busa mitubag si Eliseo, "Tawga siya." Sa dihang gitawag niya siya, mitindog siya sa pultahan. ¹⁶Miingon si Eliseo, "Niining panahona sa tuig, sa sunod tuig, makabaton ka ug anak nga lalaki." Miingon siya, "Ayaw, agalon ko ug tawo sa Dios, ayaw pamakak sa imong sulugoon."¹⁷Apan nagboros ang babaye ug nanganak ug batang lalaki pagkasunod tuig sa samang panahon, sumala sa gisulti ni Eliseo kaniya. ¹⁸Sa dihang midako na ang bata, usa ka adlaw niana miadto siya sa iyang amahan, nga uban sa mga mangangani. ¹⁹Miingon siya sa iyang amahan, "Ang akong ulo, ang akong ulo." Miingon ang iyang amahan ngadto sa iyang sulugoon, "Dad-a siya ngadto sa iyang inahan." ²⁰Sa dihang gikuha siya sa sulugoon ug gidala ang batang lalaki ngadto sa iyang inahan, milingkod ang bata ngadto sa iyang mga tuhod hangtod sa udto ug unya namatay.²¹Busa mibangon ang babaye ug gipahigda ang bata sa higdaanan sa tawo sa Dios, gisirad-an ang pultahan, ug migawas. ²²Gitawag niya ang iyang bana, ug miingon, "Palihog padad-i ako ug usa sa mga sulugoon ug usa sa mga asno aron makaadto dayon ako sa tawo sa Dios ug unya mobalik."²³Miingon ang iyang bana, "Nganong buot man nimo nga moadto kaniya karong adlawa? Dili man bag-o ang bulan karon ni Adlaw nga Igpapahulay." Mitubag siya, "pwede raman." ²⁴Unya gihapinan niya ang asno ug miingon siya sa iyang sulugoon, "Pagdali ug maneho; ayaw pagpahinay ug padagan gawas kung moingon ako."²⁵Busa milakaw siya ug miabot ngadto sa tawo sa Dios didto sa Bukid sa Carmel. Busa sa dihang nakita siya sa tawo sa Dios sa layo pa siya, miingon siya sa iyang sulugoon nga si Gehazi, "Tan-awa, ania ang babaye nga taga-Shunem. ²⁶Palihog dagan aron sa pagtagbo kaniya ug ingna siya, "Maayo ba ang tanan diha kanimo ug sa imong bana ug sa bata?'" Mitubag siya, "Maayo lamang."²⁷Sa dihang nakaabot siya ngadto sa tawo sa Dios didto sa bukid, gikuptan niya pag-ayo ang tiil niya. Miduol si Gehazi aron birahon siya palayo apan miingon ang tawo sa Dios, "Pasagdi siya, kay nasubo siya pag-ayo, ug gitago ni Yahweh ang problema gikan kanako, ug wala ako gisultihan."²⁸Unya miingon siya, "Nangayo ba diay ako ug anak nga lalaki, akong agalon? Dili ba miingon man ako nga, 'Ayaw akog ilara'?" ²⁹Unya miingon si Eliseo kang Gehazi, "Pag-ilis alang sa panaw ug dad-a ang akong sungkod. Adto sa iyang balay. Kung makasugat ka ug bisan kinsang tawo, ayaw siyag tagda, ug kung adunay motagad kanimo, ayaw siyag tubaga. Ibutang ang akong sungkod ngadto sa nawong sa bata."³⁰Apan miingon ang inahan sa bata, "Ingon nga buhi si Yahweh, ug ingon nga buhi ka, dili ako mobiya kanimo." Busa mibangon si Eliseo ug misunod kaniya. ³¹Nagdali nga nag-una si Gehazi ug gibutang ang sungkod ngadto sa nawong sa bata, apan wala misulti o nakadungog ang bata. Busa mibalik si Gehazi aron sa pagtagbo kang Eliseo ug misulti kaniya nga nag-ingon, "Wala mimata ang bata."³²Sa dihang nakaabot na si Eliseo sa balay, patay na ang bata ug anaa sa higdaanan. ³³Busa misulod si Eliseo ug gisirad-an ang pultahan ug anaa ang bata didto ug nag-ampo siya ngadto kang Yahweh. ³⁴Ug siya misaka ug mihapa sa bata; iyang gibutang ang iyang baba sa iyang baba; ug ang iyang mga mata ngadto sa iyang mga mata, ug ang iyang mga kamot ngadto sa iyang mga kamot. Gihap-an niya ang batang lalaki, ug miinit ang lawas sa batang lalaki.³⁵Unya mibangon si Eliseo ug milakaw libot sa kwarto ug mipatong na usab ug midupa ngadto sa bata. Mihatsing ang bata sa kapito ug unya gibuka ang iyang mga mata! ³⁶Busa gitawag ni Eliseo si Gehazi ug miingon, "Tawga ang taga-Shunem!" Busa gitawag niya siya, ug sa dihang miabot siya sa kwarto, miingon si Eliseo, "Kuhaa ang imong anak." ³⁷Unya mihapa siya sa yuta dapit sa iyang tiil ug miyukbo, ug unya gikuha ang iyang anak nga lalaki ug migawas.³⁸Unya miadto pag-usab si Eliseo sa Gilgal. Adunay kagutom sa yuta, ug naglingkod ang mga anak nga lalaki sa mga propeta atubang kaniya. Miingon siya sa iyang sulugoon, "Pagtak-ang ug dako nga kolon ngadto sa kalayo ug pagsabaw alang sa mga anak nga lalaki sa mga propeta." ³⁹Migawas ang usa kanila aron sa pagkuha ug mga utanon. Nakakita siya ug ihalas nga bagon ug mikuha ug igong ihalas nga mga tanom nga mokatay igo nga mopuno sa pilo sa iyang kupo. Gihiwa nila kini ug gibutang sa sabaw, apan wala sila nasayod kung unsa kini nga matang.⁴⁰Busa gibubo nila ang sabaw alang sa mga tawo aron makakaon. Pagkataodtaod, samtang nangaon sila, misinggit sila ug miingon, "Tawo sa Dios, adunay makamatay sa sulod sa kolon!" Busa dili na nila kini makaon. ⁴¹Apan miingon si Eliseo, "Dad-i ako ug pipila ka harina." Gibubo niya kini ngadto sa kolon ug miingon, "Ibubo kini alang sa mga tawo, aron makakaon sila." Unya nawala ang makadaot nga anaa sa kolon.⁴²Adunay tawo gikan sa Baal Shalisa nga miadto sa tawo sa Dios ug nagdala ug baynte ka pan nga sebada sulod sa iyang sako gikan sa bag-ong ani, ug bag-o nga mga lugas. Miingon siya, "Ihatag kini sa mga tawo aron makakaon sila." ⁴³Miingon ang iyang sulugoon, "Unsa, ihatag ko ba kini ngadto sa gatosan ka mga tawo?" Apan miingon si Eliseo, "Ihatag kini sa mga tawo, aron makakaon sila, tungod kay miingon si Yahweh, 'Makakaon sila ug aduna pay mahibilin.'" ⁴⁴Busa gihatag kini sa iyang sulugoon ngadto kanila; mikaon sila, ug aduna pay pipila ka salin, sumala sa gisaad sa pulong ni Yahweh.

5¹Karon si Naaman, pangulo sa kasundalohan sa hari sa Aram, usa ka bantogan ug dungganon nga tawo sa panan-aw sa iyang agalon, tungod kay pinaagi kaniya gihatagan ug kadaogan ni Yahweh ang Aram. Kusgan usab siya, isog nga tawo, apan sanglahon siya. ²Migawas ang mga Arameanhon nga nagpanon ug gikuha ang batang babaye gikan sa yuta sa Israel. Nag-alagad siya sa asawa ni Naaman.³Miingon ang bata nga babaye ngadto sa iyang agalon nga babaye, "Hinaot nga ang akong agalon uban sa propeta nga anaa sa Samaria! Ug unya ayohon niya ang akong agalon sa iyang sangla." ⁴Busa milakaw si Naaman ug gisultihan ang hari kung unsa ang gisulti sa batang babaye gikan sa yuta sa Israel.⁵Busa miingon ang hari sa Aram, "Lakaw karon, ug magpadala ako ug sulat ngadto sa hari sa Israel." Milakaw si Naaman ug nagdala ug napulo ka mga talent sa plata, 6, 000 ka buok bulawan, ug napulo ka paris sa mga bisti. ⁶Gidala usab niya ang sulat ngadto sa hari sa Israel nga nag-ingon, "Karon kung madala kining sulat diha kanimo, makita nimo nga gipadala ko si Naaman nga akong sulugoon diha kanimo, aron nga ayohon nimo siya sa iyang sangla."⁷Sa dihang nabasa sa hari sa Israel ang sulat, gigisi niya ang iyang mga bisti ug miingon, "Dios ba ako, aron mopatay ug mobuhi, nga buot niining tawhana nga ayohon ko ang usa ka tawo sa iyang sangla? Daw buot niya nga magsugod ug usa ka panaglalis uban kanako."⁸Busa sa dihang nadungog ni Eliseo nga tawo sa Dios nga gigisi sa hari sa Israel ang iyang mga bisti, mipadala siya ug pulong ngadto sa hari nga nag-ingon, "Nganong gigisi man nimo ang imong bisti? Tugoti siya nga moanhi kanako karon, ug masayran niya nga adunay propeta dinhi sa Israel." ⁹Busa miabot si Naaman uban sa iyang mga kabayo ug sa iyang mga karwahe didto sa pultahan sa balay ni Eliseo. ¹⁰Nagpadala ug mensahero si Eliseo ngadto kaniya nga nag-ingon, "Lakaw ug ituslob ang imong kaugalingon ngadto sa Jordan sa pito ka higayon, ug maulian ang imong unod; ug mahinlo ka."¹¹Apan nasuko si Naaman ug mipahawa ug miingon, "Tan-awa, naghunahuna ako nga mogawas siya nganhi kanako ug motindog ug motawag sa ngalan ni Yahweh nga iyang Dios, ug mokawaykaway sa iyang kamot sa maong dapit ug ayohon ang akong sangla. ¹²Dili ba ang Abana ug Farpar, ang mga suba sa Damascus, mas maayo pa kaysa tanang katubigan sa Israel? Dili ba ako mahimong maligo didto ug mahinlo?" Busa mitalikod siya ug mipalayo nga napungot.¹³Unya mipaduol ang mga sulugoon ni Naaman ug nakigsulti kaniya, "Amahan ko, kung gimandoan ka sa propeta sa pagbuhat ug lisod nga butang, dili mo ba kini buhaton? Unsa pa kaha, sa dihang miingon lamang siya kanimo nga, 'Ituslob ang imong kaugalingon ug mahinlo?'" ¹⁴Unya milugsong siya ug gituslob ang iyang kaugalingon sa kapito ngadto sa Jordan, sa pagtuman sa mga giingon sa tawo sa Dios. Naulian ang iyang unod sama sa gamay nga bata, ug naayo siya.¹⁵Mibalik si Naaman ngadto sa tawo sa Dios, siya ug ang tanan niyang kauban, ug miabot ug mitindog atubang kaniya. Miingon siya, "Tan-awa, karon nasayran ko nga walay Dios sa tibuok kalibotan gawas sa Israel. Busa, palihog pagkuha ug gasa gikan sa imong sulugoon." ¹⁶Apan mitubag si Eliseo, "Ingon nga buhi si Yahweh, diin ako nagbarog, wala akoy dawaton." Gihangyo ni Naaman si Eliseo nga modawat sa gasa, apan mibalibad siya.¹⁷Busa miingon si Naaman, "Kung dili, hangyoon ko ikaw nga mahatagan ang imong sulugoon ug duha ka mula nga gikargahan ug yuta, kay gikan karon, dili na maghalad ang imong sulugoon ug halad sinunog ni halad ngadto sa bisan unsang dios apan kang Yahweh. ¹⁸Hinaot nga pasayloon ni Yahweh ang imong sulugoon niining usa ka butang, kay sa dihang mosulod ang akong hari sa balay ni Remon aron sa pagsimba didto, ug mogunit siya sa akong kamot ug moyukbo ako didto sa balay ni Remon, sa dihang moyukbo ako sa balay ni Remon, hinaot nga pasayloon ni Yahweh ang imong sulugoon niining butanga." ¹⁹Miingon si Eliseo kaniya, "Lakaw nga malinawon." Busa mibiya si Naaman.²⁰Mubo pa lamang ang iyang panaw, sa dihang miingon sa iyang kaugalingon si Gehazi nga sulugoon ni Eliseo ang tawo sa Dios, "Tan-awa, gipalingkawas sa akong agalon si Naaman nga Arameanhon pinaagi sa wala pagdawat ug gasa gikan sa iyang mga kamot nga iyang gidala. Ingon nga buhi si Yahweh, moapas ako kaniya ug modawat ug usa ka butang gikan kaniya. ²¹Busa misunod si Gehazi kang Naaman. Sa dihang nakita ni Naaman nga adunay usa ka tawo nga nagdagan sunod kaniya, minaog siya sa iyang karwahe aron sa pagtagbo kaniya ug miingon, "Maayo ba ang tanan?" ²²Miingon si Gehazi, "Maayo ang tanan. Gipadala ako sa akong agalon, nga nag-ingon, 'Tan-awa, adunay miabot kanako gikan sa kabungtoran sa Efraim nga duha ka batan-ong lalaki nga mga anak nga lalaki sa mga propeta. Palihog hatagi sila ug usa ka talent nga plata ug duha ka paris nga mga senina.'"²³Mitubag si Naaman, "Malipayon akong maghatag kanimo ug duha ka talent." Giawhag ni Naaman si Gehazi ug gihigot ang duha ka talent sa plata sa duha ka puntil, uban sa duha ka mga senina, ug gihatag kini ngadto sa duha niya ka sulugoon, nga nagdala sa mga puntil sa plata sa atubangan ni Gehazi. ²⁴Sa dihang nakaabot si Gehazi didto sa bungtod, gikuha niya ang mga puntil sa plata gikan sa ilang mga kamot ug gitagoan kini sa balay; gipapahawa niya sila, ug mibiya sila. ²⁵Sa dihang misulod si Gehazi ug mitindog atubang sa iyang agalon, miingon si Eliseo kaniya, "Asa ka man gikan, Gehazi?" Mitubag siya, "Wala milakaw ang imong sulugoon."²⁶Miingon si Eliseo kang Gehazi, "Dili ba uban man kanimo ang akong espiritu sa dihang gipabalik sa tawo ang iyang karwahe aron sa pagtagbo kanimo? Mao ba kini ang panahon sa pagdawat ug salapi ug mga senina, mga olibo ug mga kaparasan, karnero ug mga baka, ug mga sulugoon nga lalaki ug babaye? Busa ang sangla ni Naaman maanaa kanimo ug sa imong mga kaliwat hangtod sa kahangtoran." ²⁷Busa mibiya si Gehazi sa iyang presensya nga usa na ka sanglahon sama ka puti sa niyebe.

6¹Miingon ang mga anak nga lalaki sa mga propeta kang Eliseo, "Ang dapit nga among gipuy-an uban kanimo gamay kaayo alang kanatong tanan. ²Palihog moadto kita sa Jordan, ug tugoti nga moputol ug kahoy ang matag lalaki didto, ug magtukod kitag dapit nga atong kapuy-an." Mitubag si Eliseo, "Una na kamo sa paglakaw." ³Miingon ang usa kanila, "Palihog uban sa imong mga sulugoon." Mitubag si Eliseo, "Mouban ako."⁴Busa miuban siya kanila, sa dihang miabot sila sa Jordan, nagsugod silag pamutol ug mga kahoy. ⁵Apan samtang nagputol ang usa, nahulog ang ulo sa atsa ngadto sa tubig; misinggit siya ug miingon, "O dili, akong agalon, hinulaman kini!"⁶Busa miingon ang tawo sa Dios, "Asa man kini nahulog?" Gitudlo sa tawo ang dapit ngadto kang Eliseo. Unya miputol siya ug gamay nga sanga, gilabay kini sa tubig, ug gipalutaw ang puthaw. ⁷Miingon si Eliseo, "Punita kini." Busa gikab-ot kini sa tawo ug gipunit.⁸Karon nakiggubat ang hari sa Aram batok sa Israel. Mikonsulta siya sa iyang mga sulugoon, nga nag-ingon, "Ang akong kampo maanaa ug maanaa sa maong dapit." ⁹Busa nagpadala ang tawo sa Dios ngadto sa hari sa Israel, nga nag-ingon, "Pagbantay nga dili ka moagi niana nga dapit, kay molugsong didto ang mga Arameanhon."¹⁰Nagpadala ug mensahe ang hari sa Israel ngadto sa dapit diin mao ang gisulti sa tawo sa Dios nga gipasidan-an kaniya. Labaw pa sa kausa o kaduha, sa dihang miadto ang hari didto, nagbantay gayod siya. ¹¹Ang hari sa Aram napungot mahitungod sa pasidaan, ug gitawag niya ang iyang mga sulugoon ug miingon kanila, "Dili ba ninyo ako sultihan kung kinsa kanato dinhi ang dapig sa hari sa Israel?"¹²Busa miingon ang usa sa iyang mga sulugoon, "Wala, akong agalon, hari, kay si Eliseo nga propeta sa Israel maoy nagsulti sa hari sa Israel sa mga pulong nga imong gisulti sa imong lawak!" ¹³Mitubag ang hari, "Lakaw ug tan-awa kung asa si Eliseo aron makapadala ako ug mga tawo ug dakpon siya." Gisulti kini kaniya, "Tan-awa, anaa siya sa Dotan."¹⁴Busa mipadala ang hari ngadto sa Dotan ug mga kabayo, mga karwahe, ug dakong panon sa kasundalohan. Miabot sila panahon sa kagabhion ug gipalibotan ang siyudad. ¹⁵Sa dihang mibangon ug sayo ang sulugoon sa tawo sa Dios ug miadto sa gawas, tan-awa, ang dako nga panon sa kasundalohan uban sa mga kabayo ug mga karwahe nakapalibot sa siyudad. Miingon ang iyang sulugoon kaniya, "O, akong agalon! Unsa man ang atong buhaton?" ¹⁶Mitubag si Eliseo, "Ayaw kahadlok, kay kadtong uban kanato labi pang daghan kaysa kauban nila."¹⁷Nag-ampo si Eliseo ug miingon, "Yahweh, naghangyo ako kanimo nga ablihan nimo ang iyang mga mata aron makakita siya." Unya giablihan ni Yahweh ang mga mata sa sulugoon, ug nakakita siya. Tan-awa, napuno ang bukid ug mga kabayo ug mga karwahe nga kalayo palibot kang Eliseo! ¹⁸Sa dihang milugsong ang mga Arameanhon ngadto kaniya, nag-ampo si Eliseo ngadto kang Yahweh ug miingon, "Himoang buta kining mga tawhana, naghangyo ako kanimo." Busa gibutahan sila ni Yahweh, sumala sa gihangyo ni Eliseo. ¹⁹Unya giingnan ni Eliseo ang mga Arameanhon, "Dili kini mao ang dalan, ni mao kini ang siyudad. Sunod kanako, ug dad-on ko kamo sa tawo nga inyong gipangita." Unya gigiyahan niya sila ngadto sa Samaria.²⁰Nahitabo kini nga sa dihang nakaabot sila didto sa Samaria, miingon si Eliseo, "Yahweh, ablihi ang mga mata niining mga tawhana aron makakita sila." Giablihan ni Yahweh ang ilang mga mata ug nakakita na sila, ug tan-awa, anaa sila sa taliwala sa siyudad sa Samaria. ²¹Miingon ang hari sa Israel kang Eliseo, sa dihang nakita niya sila, "Amahan ko, pamatyon ko na ba sila? Pamatyon ko na ba sila?"²²Mitubag si Eliseo, "Dili nimo sila patyon. Patyon ba nimo kadtong imong nabihag pinaagi sa imong espada ug pana? Pagbutang ug pa ug tubig sa ilang atubangan, aron makakaon sila ug makainom, ug makaadto sa ilang agalon." ²³Busa nag-andam ug daghang pagkaon ang hari alang kanila, ug sa dihang nakakaon na sila ug nakainom, gipalakaw na niya sila, ug mibalik sila sa ilang agalon. Kadto nga panon sa kasundalohan nga Arameanhon wala mibalik sa yuta sa Israel sa taas nga panahon.²⁴Pagkahuman niini gitigom ni Ben Hadad nga hari sa Aram ang tanan niyang kasundalohan ug misulong sa Samaria ug gipalibotan kini. ²⁵Busa adunay hilabihang kagutom sa Samaria. Tan-awa, gipalibotan nila kini hangtod nga ang ulo sa asno napalit ug 80 ka buok nga plata, ug ang ikaupat nga bahin sa litro sa iti sa salampati alang sa lima ka buok nga plata. ²⁶Samtang miagi ang hari sa Israel diha sa paril, misinggit ang babaye ngadto kaniya, nga nag-ingon, "Tabang, agalon ko, hari."²⁷Miingon siya, "Kung wala ka gitabangan ni Yahweh, unsaon man nako pagtabang kanimo? Aduna bay nagagikan sa giokanan o sa pug-anan ug ubas?" ²⁸Mipadayon ang hari, "Unsa man ang nakasamok kanimo?" Mitubag siya, "Miingon kining babaye kanako, 'Ihatag kanako ang imong anak nga lalaki aron kaonon nato siya karong adlawa, ug atong kaonon ang akong anak nga lalaki ugma.'" ²⁹Busa gipabukalan namo ang akong anak nga lalaki ug gikaon siya, ug miingon ako kaniya sa sunod adlaw, "Ihatag ang imong anak aron kan-on nato siya, apan gitagoan na niya ang iyang anak nga lalaki."³⁰Busa sa dihang nadungog sa hari ang mga pulong sa babaye, gigisi niya ang iyang mga bisti (karon siya magaagi sa paril), ug nagtan-aw kaniya ang mga tawo ug nakakita nga aduna siyay sako sa ilalom nga bahin, sapaw sa iyang panit. ³¹Unya miingon siya, "Hinaot nga buhaton sa Dios kanako, ug labaw pa usab, kung ang ulo ni Eliseo ang anak nga lalaki ni Shafat magpabilin kaniya karong adlawa."³²Apan naglingkod si Eliseo didto sa sulod sa iyang balay, ug naglingkod uban kaniya ang mga kadagkoan. Nagpadala ug tawo ang hari gikan sa iyang atubangan, apan sa dihang miabot ang mensahero ngadto kang Eliseo, miingon siya ngadto sa mga kadagkoan, "Tan-awa kung giunsa pagpadala niining anak sa mamumuno aron sa pagkuha sa akong ulo? Tan-awa, sa dihang moabot ang mensahero, sirad-i ang pultahan, ug pugngi ang pultahan nga nasira batok kaniya. Dili ba ang tunob sa mga tiil sa iyang agalon anaa lamang sa iyang luyo?" ³³Samtang nakigsulti pa siya kanila, tan-awa, milugsong ang mensahero ngadto kaniya. Miingon ang hari, "Tan-awa, kini nga kasamok naggikan kang Yahweh. Nganong kinahanglan paman ako maghulat ug dugay kang Yahweh?"

7¹Miingon si Eliseo, "Paminawa ang pulong ni Yahweh. Mao kini ang giingon ni Yahweh: 'Ugmang adlawa sama niining taknaa mabaligya ang usa ka takos nga harina sa usa lamang ka shekel, ug ang duha ka takos nga sebada alang sa usa ka shekel, didto sa ganghaan sa Samaria.'" ²Unya mitubag ang kapitan nga sinaligan sa hari ngadto sa tawo sa Dios, ug miingon, "Tan-awa, bisan pa ug maghimo si Yahweh ug mga bintana sa langit, mahitabo ba kining butanga?" Mitubag si Eliseo, "Tan-awa, makita mo kini nga mahitabo sa imong kaugalingon nga mga mata, apan dili ka makakaon niini."³Karon adunay upat ka mga lalaki nga sanglahon gawas sa ganghaan sa siyudad. Nag-istoryahanay sila sa usag usa, "Nganong maglingkod lamang kita dinhi hangtod mamatay kita? ⁴Kung moingon kita nga mangadto kita didto sa siyudad, unya ang kagutom anaa sa siyudad, ug mangamatay kita didto. Apan kung magpadayon kita sa paglingkod dinhi, mamatay gihapon kita. Busa karon, dali, mangadto kita sa kasundalohan sa mga Arameanhon. Kung buhion kita nila, mabuhi kita, ug kung patyon kita nila, mamatay gayod kita."⁵Busa mibangon sila pagkakilom-kilom ug miadto sa kampo sa Arameanhon; sa pag-abot nila sa kinatumyan nga bahin sa kampo, walay bisan usa ka tawo didto. ⁶Kay gipadungog sa Ginoo sa kasundalohan sa Aram ang kasaba sa mga karwahe, ug kasaba sa mga kabayo—ang kasaba sa laing dako nga kasundalohan, ug miingon sila sa matag usa, "Gisuholan sa hari sa Israel ang mga hari sa mga Hitihanon ug sa Ehiptohanon aron pag-anhi batok kanato."⁷Busa namangon ang mga sundalo ug miikyas pagkakilom-kilom; gibiyaan nila ang ilang mga tolda, ilang mga kabayo, ilang mga asno, ug ang kampo nga sama gihapon, ug miikyas sila alang sa ilang mga kinabuhi. ⁸Sa dihang miabot ang mga tawong sanglahon ngadto sa kinatumyang bahin sa kampo, misulod sila sa usa ka tolda ug mikaon ug miinom, ug nagdala sila ug plata ug bulawan ug mga bisti, ug milakaw ug gitagoan kini. Mibalik napud sila ug misulod sa laing tolda ug nagbitbit ug mga inilog gikan gihapon didto, milakaw ug gitagoan kini.⁹Unya nagsultihanay sila sa usag usa, "Wala kita nagbuhat sa matarong. Karong adlawa ang adlaw sa maayong balita, apan naghilom lamang kita mahitungod niini. Kung maghulat pa kita hangtod sa banag-banag, masilotan gayod kita. Busa karon, dali, manlakaw kita ug sultihan ang panimalay sa hari." ¹⁰Busa miadto sila ug gitawag ang mga tigbantay sa ganghaan sa siyudad. Nanugilon sila kanila, nga nag-ingon, "Nangadto kami sa kampo sa mga Arameanhon, apan walay bisan usa ka tawo didto, walay tingog sa bisan kinsa, apan adunay mga kabayo, ug mga asno nga gipanghiktan, ug ang mga tolda mao sa gihapon." ¹¹Unya misinggit ang mga tigbantay sa ganghaan mahitungod sa balita, ug unya gisugilon kini sa sulod sa panimalay sa hari.¹²Unya mibangon ang hari panahon sa kagabhion ug miingon sa iyang mga sulugoon, "Isugilon ko kaninyo kung unsay gibuhat karon sa mga Arameanhon kanato. Nasayod sila nga gipanggutom kita, busa migawas sila sa ilang kampo aron pagtago sa ilang mga kaugalingon ngadto sa kaumahan. Miingon sila, 'Kung manggawas sila sa siyudad, dakpon nato sila nga buhi, ug manulod ngadto sa siyudad.'" ¹³Mitubag ug miingon ang usa sa mga sulugoon sa hari, "Nagpakiluoy ako kanimo, tugoti ang pipila ka mga tawo sa pagdala ug lima ka mga kabayo nga nahibilin, kadtong nabilin sa siyudad. Sama sila sa gidaghanon sa tanang panon sa Israel nga nangabilin—halos tanan nangamatay na; ipadala nato sila ug tan-awon nato."¹⁴Busa gidala nila ang duha ka mga karwahe uban ang mga kabayo, ug gipadala sila sa hari ngadto sa kasundalohan sa mga Arameanhon, nga nag-ingon, "Lakaw ug tan-awa." ¹⁵Miadto sila sunod kanila paingon sa Jordan, ug ang tanang agianan napuno sa mga senina ug mga himan nga nabiyaan sa mga Arameanhon sa ilang pagdalidali. Busa mibalik ang mga mensahero ug misugilon sa hari.¹⁶Nanggawas ang mga tawo ug nangilog didto sa kampo sa Arameanhon. Busa ang usa ka takos nga harina gibaligya sa usa lamang ka shekel, ug ang duha ka takos nga sebada alang sa usa ka shekel, sama sa pulong nga gisulti ni Yahweh. ¹⁷Gimandoan sa hari ang kapitan nga iyang sinaligan nga maoy magdumala sa ganghaan, ug gitunob-tunoban siya sa mga tawo didto sa agianan sa ganghaan. Namatay siya sumala sa gisulti sa tawo sa Dios, nga misulti sa dihang mikanaog ang hari ngadto kaniya.¹⁸Busa nahitabo kini sumala sa gisulti sa tawo sa Dios ngadto sa hari, nga nag-ingon, "Niining mga orasa didto sa ganghaan sa Samaria, ang duha ka takos sa sebada alang sa usa ka shekel, ug usa ka takos sa harina alang sa usa ka shekel." ¹⁹Mitubag kadto nga kapitan sa tawo sa Dios ug miingon, "Tan-awa, bisan ug maghimog mga bintana si Yahweh sa langit, mahitabo ba kining butanga?" Miingon si Eliseo, "Tan-awa, makita nimo kini nga mahitabo gamit ang imong kaugalingong mga mata, apan dili ka makakaon bisan usa niini." ²⁰Ug mao gayod kadto ang nahitabo kaniya, kay gitunob-tunoban siya sa katawhan didto sa ganghaan, ug namatay siya.

8¹Karon nakigsulti si Eliseo sa babaye kansang kinabuhi sa anak nga lalaki iyang gibanhaw. Miingon siya kaniya, "Tindog, ug lakaw uban ang imong panimalay, ug pagpuyo sa bisan asa sa laing dapit, tungod kay nagtawag si Yahweh ug kagutom nga moabot niini nga yuta sulod sa pito ka tuig." ²Busa mitindog ang babaye ug mituman siya sa pulong sa tawo sa Dios. Milakaw siya uban sa iyang panimalay ug nagpuyo sa yuta sa mga Filistihanon sulod sa pito ka tuig.³Ug nahitabo nga sa kataposan sa pito ka tuig nga mibalik ang babaye gikan sa yuta sa mga Filistihanon, ug miadto siya ngadto sa hari aron magpakiluoy kaniya alang sa iyang balay ug alang sa iyang yuta. ⁴Karon nakigsulti ang hari kang Gehazi, ang sulugoon sa tawo sa Dios, nga nag-ingon, "Palihog sultihi ako sa dagkong mga butang nga nahimo ni Eliseo."⁵Unya sa dihang gisultihan niya ang hari giunsa ni Eliseo pagbanhaw ang kinabuhi sa bata nga patay na, miabot ang babaye kansang kinabuhi sa anak nga lalaki nabanhaw aron sa pagpakiluoy sa hari alang sa iyang balay ug yuta. Miingon si Gehazi, "Akong agalon, nga hari, mao kini ang babaye, ug mao kini ang iyang anak nga lalaki, nga gibanhaw ni Eliseo." ⁶Sa dihang gipangutana sa hari ang babaye mahitungod sa iyang anak, gisugilon niya kini kaniya. Busa nagsugo ang hari ug usa ka opisyales alang kaniya, nga miingon, "Ihatag kaniya pagbalik ang iyang gipanag-iya ug ang tanang abot sa iyang kaumahan gikan sa adlaw nga mibiya siya sa yuta hangtod karon."⁷Miadto si Eliseo sa Damascus diin ang hari sa Aram nga si Ben Hadad nagsakit. Giingnan ang hari, "Mianhi dinhi ang tawo sa Dios." ⁸Miingon ang hari ngadto kang Hazael, "Pagdala ug gasa diha sa imong kamot ug pakigkita sa tawo sa Dios, ug pagpakisayod kang Yahweh pinaagi kaniya, nga nagaingon, 'Maayo pa ba ako gikan niini nga balatian?'" ⁹Busa milakaw si Hazael aron sa pagpakigkita kaniya ug nagdala siyag gasa uban kaniya sa tanang matang sa maayong butang sa Damascus, nga gikarga sa 40 ka mga kamelyo. Busa miabot si Hazael ug mitindog sa atubangan ni Eliseo ug miingon, "Ang imong anak nga si Ben Hadad nga hari sa Aram nagpadala kanako nganhi kanimo, nga nag-ingon, 'Maayo pa ba ako gikan niini nga balatian?'"¹⁰Miingon si Eliseo kaniya, "Lakaw, ingna si Ben Hadad, 'Mamaayo gayod ikaw,' apan gipakita kanako ni Yahweh nga mamatay gayod siya.'" ¹¹Unya gitutokan ni Eliseo si Hazael hangtod nga naulaw siya, ug mihilak ang tawo sa Dios. ¹²Nangutana si Hazael, "Nganong mihilak ka man, akong agalon?" Mitubag siya, "Tungod kay nasayod ako sa daotan nga imong buhaton sa katawhan sa Israel. Imong sunogon ang ilang mga dalangpanan, ug patyon mo ang mga batan-ong kalalakin-an pinaagi sa espada, dugmokon mo ang ilang mga gagmay'ng bata, ug pagatastason ang tiyan sa mga buros nga kababayen-an."¹³Mitubag si Hazael, "Kinsa man ang imong sulugoon, nga magbuhat siya niining dagkong butang? Iro lamang siya." Mitubag si Eliseo, "Gipakita ni Yahweh kanako nga mahimo kang hari sa Aram." ¹⁴Unya gibiyaan ni Hazael si Eliseo ug miadto sa iyang agalon, nga miingon kaniya, "Unsa man ang giingon ni Eliseo kanimo?" Mitubag siya, "Miingon siya kanako nga mamaayo gayod ikaw." ¹⁵Unya pagkaugma nagkuha ni Hazael ug habol ug gituslob niya kini sa tubig, ug gibukhad kini sa nawong ni Ben Hadad maong namatay siya. Unya nahimong hari si Hazael puli kaniya.¹⁶Sa ikalima ka tuig ni Joram nga anak nga lalaki ni Ahab, ang hari sa Israel, nagsugod ug hari si Jehoram. Siya ang anak nga lalaki ni Jehoshafat ang hari sa Juda. Nagsugod siya ug hari sa dihang si Jehoshafat mao ang hari sa Juda. ¹⁷Nag-edad ug 32 si Jehoram sa dihang nagsugod siya ug hari, ug naghari siya sa Jerusalem sulod sa walo ka tuig.¹⁸Naglakaw si Jehoram sa mga dalan sa mga hari sa Israel, sama sa ginabuhat sa panimalay ni Ahab; kay asawa niya ang anak nga babaye ni Ahab, ug nagbuhat siya kung unsa ang daotan sa mata ni Yahweh. ¹⁹Bisan pa niana, tungod sa iyang sulugoon nga si David, dili buot laglagon ni Yahweh ang Juda, tungod kay giingnan niya siya nga hatagan niya siya ug mga kaliwat.²⁰Sa mga adlaw ni Jehoram, misupak ang Edom gikan sa ilalom sa kamot sa Juda, ug nagpili sila ug hari alang sa ilang kaugalingon. ²¹Unya miadto si Jehoram uban ang iyang mga pangulo sa kasundalohan ug ang tanan niyang mga karwahe. Nahitabo kini nga mibangon siya pagkagabii ug misulong ug midasdas sa mga Edomhon, nga nagpalibot kaniya ug sa mga pangulo sa mga karwahe. Unya mikalagiw pauli sa ilang mga panimalay ang kasundalohan ni Jeroham.²²Busa supak gihapon ang Edom batok sa pagdumala sa Juda hangtod karong adlawa. Misupak usab ang Libna sa samang panahon. ²³Ug bahin sa ubang mga butang mahitungod kang Jehoram, ang tanan niyang gibuhat, wala ba kini nahisulat sa Libro sa mga Panghitabo sa mga hari sa Juda? ²⁴Namatay ug nagpahulay si Jehoram uban ang iyang mga amahan, ug gilubong uban sa iyang mga amahan sa siyudad ni David. Unya ang iyang anak nga lalaki nga si Ahazia maoy nahimong hari puli kaniya.²⁵Sa ikanapulog duha ka tuig ni Joram ang anak nga lalaki ni Ahab, ang hari sa Israel, si Ahazia ang anak nga lalaki ni Jehoram, ang hari sa Juda, nagsugod ug hari. ²⁶Nag-edad ug 22 si Ahazia sa dihang nagsugod siya ug hari; naghari siya ug usa ka tuig sa Jerusalem. Atalia ang ngalan sa iyang inahan; siya ang anak nga babaye ni Omri, ang hari sa Israel. ²⁷Naglakaw si Ahazia sa mga dalan sa panimalay ni Ahab; nagbuhat siya ug daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa ginabuhat sa panimalay ni Ahab, kay umagad nga lalaki si Ahazia sa panimalay ni Ahab.²⁸Milakaw si Ahazia uban ni Joram ang anak nga lalaki ni Ahab, aron sa pagpakiggubat batok kang Hazael, ang hari sa Aram, didto sa Ramot Gilead. Nasamdan sa mga Arameanhon si Joram. ²⁹Mipauli sa Jezreel si Haring Joram aron matambalan ang mga samad didto nga gihatag sa mga Arameanhon kaniya didto sa Rama, sa dihang nakiggubat siya batok kang Hazael nga hari sa Aram. Busa si Ahazia ang anak nga lalaki ni Jehoram, nga hari sa Juda, milugsong sa Jezreel aron makita si Joram ang anak nga lalaki ni Ahab, tungod kay nasamdan man si Joram.

9¹Gipatawag ni Eliseo nga propeta ang usa sa mga anak sa mga propeta ug miingon kaniya, "Pag-ilis alang sa panaw, unya dad-a kining gamay nga botelya sa lana sa imong kamot ug pag-adto sa Ramot Gilead. ²Sa imong pag-abot, pangitaa si Jehu, ang anak nga lalaki ni Jehoshafat, ang anak nga lalaki ni Nimshi, ug sulod didto ug patindoga siya gikan sa iyang mga kaubanan, ug dad-a siya sa sulod sa lawak. ³Unya kuhaa ang botelya sa lana ug ibubo kini sa iyang ulo ug ingna, 'Miingon si Yahweh niini: "Gidihogan ko ikaw nga mahimong hari sa Israel.'" Unya ablihi ang pultahan, ug dagan; ayaw paglangan."⁴Busa ang batan-ong lalaki, ang batan-ong propeta, miadto sa Ramot Gilead. ⁵Sa pag-abot niya, tan-awa, naglingkod ang mga kapitan sa kasundalohan. Busa miingon ang batan-ong propeta, "Mianhi ako kay aduna akoy tuyo kaninyo, kapitan." Mitubag si Jehu, "Kang kinsa man kanamo?" Mitubag ang batan-ong propeta, "Kanimo, kapitan." ⁶Busa mitindog si Jehu ug miadto didto sa balay, ug gibubo sa propeta ang lana sa iyang ulo ug miingon ngadto kang Jehu, "Si Yahweh, ang Dios sa Israel, miingon niini: 'Gidihogan ko ikaw nga mahimong hari sa katawhan ni Yahweh, ang Israel.⁷Kinahanglan nga patyon mo ang pamilya ni Ahab nga imong agalon, aron akong mapanimaslan ang dugo sa akong mga sulugoon nga mga propeta, ug ang dugo sa tanang sulugoon ni Yahweh, nga gipatay sa kamot ni Jezebel. ⁸Kay patyon ang tibuok pamilya ni Ahab ug putlon ko gikan kang Ahab ang matag batang lalaki, bisan ulipon siya o usa ka gawasnon nga tawo.⁹Himoon ko nga mahisama ang balay ni Ahab sa balay ni Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat ug sama sa balay ni Baasha ang anak nga lalaki ni Ahia. ¹⁰Kaonon sa mga iro si Jezebel didto sa Jezreel, ug walay bisan usa nga molubong kaniya.'" Unya giablihan sa propeta ang pultahan ug midagan.¹¹Busa mitungha si Jehu sa mga sulugoon sa iyang agalon, ug miingon ang usa kaniya, "Maayo ba ang tanan? Nganong mianhi man kanimo kining buangbuang nga tawo?" Mitubag si Jehu kanila, "Kaila ka niadtong tawhana ug sa mga matang sa mga butang nga iyang gisulti." ¹²Miingon sila, "Bakak kana. Sultihi kami." Mitubag si Jehu, "Miingon siya kanako niini ug niana, ug miingon usab siya, 'Mao kini ang gisulti ni Yahweh: Gidihogan ko ikaw ingon nga hari sa Israel.'" ¹³Unya ang matag usa kanila nagdalidali sa paghubo sa ilang pangsapaw nga bisti ug gibutang kini ilalom kang Jehu sa kinatumyan sa hagdanan. Gipatingog nila ang trumpeta ug miingon, "Hari si Jehu."¹⁴Niini nga paagi si Jehu ang anak nga lalaki ni Jehoshafat nga anak nga lalaki ni Nimshi mibudhi batok kang Joram. Karon si Joram nagapanalipod sa Ramot Gilead, siya ug ang tanang Israel, tungod kang Hazael ang hari sa Aram, ¹⁵apan miuli si Haring Joram ngadto sa Jezreel aron magpaayo sa mga samad nga gihatag kaniya sa mga Arameanhon, sa dihang nakiggubat siya batok kang Hazael ang hari sa Aram. Miingon si Jehu sa mga sulugoon ni Joram, "Kung mao kana ang inyong panghunahuna, ayaw tugoti nga adunay makaikyas o makagawas sa siyudad, aron sa pagsulti niini nga balita ngadto sa Jezreel." ¹⁶Busa misakay si Jehu sa karwahe paingon sa Jezreel; kay nagpahulay si Joram didto. Karon milugsong si Ahazia nga hari sa Juda aron makita si Joram.¹⁷Nagtindog ang tigbantay sa tore sa Jezreel, ug nakit-an niya ang panon ni Jehu sa dihang layo pa sila; miingon siya, "Nakakita ako ug usa ka panon sa kalalakin-an nga nagpadulong." Miingon si Joram, "Pagkuha ug tigkabayo, ug ipadala siya aron pagtagbo kanila; ingna siya nga isulti kini, 'Mianhi ba kamo aron sa pagpakigdait?'" ¹⁸Busa gipadala ang tawo nga nagkabayo aron sa pagtabo kaniya; miingon siya, "Miingon ang hari niini: 'Mianhi ba kamo aron sa pagpakigdait?'" Busa miingon si Jehu, "Unsa may labot nimo sa pagpakigdait? Talikod ug sakay sunod kanako." Unya giingnan sa tigbantay ang hari, "Nakigtagbo na ang mensahero kanila, apan dili na siya mobalik."¹⁹Busa nagpadala siya ug ikaduhang tawo nga nagkabayo, nga miabot kanila ug miingon, "Miingon ang hari niini: 'Mianhi ba kamo aron sa pagpakigdait?'" Mitubag si Jehu, "Unsa may labot nimo sa pagpakigdait? Talikod ug sakay sunod kanako." ²⁰Mibalita na usab ang tigbantay, "Mitagbo siya kanila, apan dili na siya mobalik. Kay ang paagi nga gimaneho ang karwahe sama sa pagmaneho ni Jehu ang anak nga lalaki ni Nimshi, mangtas siya nga nagmaneho."²¹Busa miingon si Joram, "Andama ang akong karwahe." Giandam nila ang iyang karwahe, ug misakay si Joram nga hari sa Israel ug si Ahazia nga hari sa Juda, sa tagsatagsa nila ka karwahe, aron sa pagtagbo kang Jehu. Nakit-an nila siya sa yuta ni Nabot nga taga-Jezreel. ²²Sa dihang nakita ni Joram si Jehu, miingon siya, "'Mianhi ba kamo aron sa pagpakigdait, Jehu?" Mitubag siya, "Unsa man ang maayo sa pagpakigdait, kung nagpadayon ang daghan kaayong buhat sa mga pagbaligya ug dungog ug pagpamarang sa imong inahan nga si Jezebel?"²³Busa gipaliko ni Joram ang iyang karwahe ug mikalagiw ug miingon kang Ahazia, "Adunay pagluib, Ahazia." ²⁴Unya gihulbot ni Jehu ang iyang pana uban sa tibuok niyang kusog ug gipana si Joram taliwala sa iyang mga abaga; milapos ang udyong sa iyang kasingkasing, ug nalup-og siya sulod sa iyang karwahe.²⁵Unya miingon si Jehu sa iyang kapitan nga si Bidkar, "Kuhaa siya ug ilabay siya sa uma ni Nabot nga taga-Jezreel. Hinumdomi sa dihang ikaw ug ako nag-uban nga nagsakay sunod kang Ahab nga iyang amahan, gihimo kini nga panagna ni Yahweh batok kaniya: ²⁶'Sa pagkatinuod nakita ko kagahapon ang dugo ni Nabot ug ang dugo sa iyang mga anak nga lalaki, miingon si Yahweh, ug mobalos ako kanimo niining yutaa,' miingon si Yahweh. Unya karon, kuhaa siya ug ilabay siya niini nga uma, sumala sa pulong ni Yahweh.²⁷Sa dihang nakita kini ni Ahazia, ang hari sa Juda, mikalagiw siya sa dalan paingon sa Bet Haggan. Apan misunod kaniya si Jehu, ug miingon, "Patya usab siya sulod sa iyang karwahe," ug gipana nila siya didto sa tungason sa Gur, nga tapad sa Ibleam. Nakaikyas si Ahazia ngadto sa Megido ug namatay didto. ²⁸Gidala sa iyang mga sulugoon ang iyang lawas sulod sa karwahe padulong sa Jerusalem ug gilubong siya didto sa iyang lubnganan uban ang iyang mga amahan sa siyudad ni David.²⁹Karon mao kini ang ikanapulog usa ka tuig sa panahon ni Joram ang anak nga lalaki ni Ahab nga nagsugod sa paghari si Ahazia sa Juda.³⁰Sa dihang miabot si Jehu sa Jezreel, nakadungog si Jezebel niini, ug gipintalan niya ang iyang mga mata, gihan-ay ang iyang buhok, ug midungaw sa bintana. ³¹Sa dihang pasulod na sa ganghaan si Jehu, miingon siya kaniya, "Mianhi ka ba aron sa pagpakigdait, ikaw Zimri, nga nagpatay sa imong agalon? ³²Mihangad si Jehu sa bintana ug miingon, "Kinsa man ang dapig kanako? Kinsa?" Unya ang duha o tulo ka mga yunoko midungaw.³³Busa miingon si Jehu, "Ihulog siya." Busa gihulog nila si Jezebel, ug nanglagsik ang iyang dugo sa pader ug sa mga kabayo, ug gitumban siya ni Jehu. ³⁴Sa dihang misulod na si Jehu sa palasyo, mikaon siya ug miinom. Unya miingon siya, "Tan-awa karon kining bayhana nga gitunglo ug ilubong siya, kay anak siya nga babaye sa hari."³⁵Milakaw sila aron paglubong kaniya, apan wala na silay nakita kaniya gawas sa iyang bagulbagol, mga tiil, ug mga palad sa iyang mga kamot. ³⁶Busa mibalik sila ug misugilon kang Jehu. Miingon siya, "Mao kini ang pulong ni Yahweh nga iyang gisulti pinaagi sa iyang alagad nga si Elias nga taga-Tishbe, nga nag-ingon, 'Kaonon sa mga iro ang unod ni Jezebel sa yuta sa Jezreel, ³⁷ug ang lawas ni Jezebel mahisama sa hugaw sa mananap sa kaumahan diha sa yuta sa Jezreel, aron walay bisan usa nga makaingon, "Si Jezebel kini."'"

10¹Karon si Ahab adunay 70 ka mga kaliwat didto sa Samaria. Nagsulat si Jehu ug mga sulat ug gipadala kini ngadto sa Samaria, ngadto sa mga tigdumala sa Jezreel, lakip ang mga kadagkoan ug mga magbalantay sa mga kaliwat ni Ahab, nga nag-ingon, ²"Ang mga kaliwat sa inyong agalon uban kaninyo, ug aduna usab kamoy mga karwahe ug mga kabayo ug lig-on nga siyudad ug taming. Busa, sa pag-abot gayod niini nga sulat diha kaninyo, ³pilia ang labing maayo ug labing angayan sa mga kaliwat sa inyong agalon ug ipahiluna siya sa trono sa iyang amahan, ug pagpakig-away alang sa harianon nga kaliwat sa inyong agalon."⁴Apan nangalisang sila ug nag-ingnanay sa ilang kaugalingon, "Tan-awa, ang duha ka mga hari wala man gani makabarog sa atubangan ni Jehu. Busa unsaon man nato pagbarog?" ⁵Unya ang tawo nga gipadumala sa palasyo, ug ang tawo nga nagdumala sa tibuok siyudad, ug ang mga kadagkoan usab, ug sila nga nagpadako sa mga kabataan, nagpadala ug pulong balik kang Jehu, nga nag-ingon, "Mga sulugoon nimo kami. Buhaton namo ang tanan nga imong imando kanamo. Dili kami motuboy ug usa ka tawo nga mahimong hari. Buhata kung unsa ang maayo sa imong panan-aw."⁶Unya nagsulat si Jehu ug sulat sa ikaduha nga higayon ngadto kanila, nga nag-ingon, "Kung dapig kamo kanako, ug kung paminawon ninyo ang akong tingog, kinahanglan nga punggotan ninyo ug mga ulo ang mga kalalakin-an nga mga kaliwat sa inyong agalon, ug pagkaugma anhi kanako sa Jezreel sa ingon niini nga takna." Karon ang mga kaliwat sa hari, 70 ang gidaghanon, nga uban sa mahinungdanon nga mga kalalakin-an sa siyudad, kansang nag-atiman kanila. ⁷Busa sa dihang miabot ang sulat kanila, gikuha nila ang mga anak nga lalaki sa hari ug gipangpatay sila, 70 ka mga tawo, gibutang ang ilang mga ulo sa mga bukag, ug gipadala kini ngadto kang Jehu didto sa Jezreel.⁸Miabot ang mensahero ngadto kang Jehu, nga nag-ingon, "Gidala nila ang mga ulo sa mga anak nga lalaki sa hari." Busa miingon siya, "Tapoka kini sa duha ka pundok didto sa agianan sa ganghaan hangtod sa pagkabuntag." ⁹Sa pagkabuntag na migawas si Jehu ug mibarog, ug miingon sa tanang katawhan, "Wala kamoy sala. Tan-awa, naglaraw ako ug daotan batok sa akong agalon ug gipatay siya, apan kinsa man ang nagpatay niining tanan?¹⁰Karon kinahanglan ninyo nga hinuklogan nga walay bahin sa pulong ni Yahweh, ang pulong nga iyang gisulti mahitungod sa pamilya ni Ahab, nga mahisukamod sa yuta, kay gibuhat man ni Yahweh ang iyang gisulti pinaagi sa iyang sulugoon nga si Elias." ¹¹Busa gipatay ni Jehu ang tanan nga nahibilin sa pamilya ni Ahab didto sa Jezreel, ug ang tanan niyang mahinungdanon nga mga kalalakin-an, ang iyang suod nga mga higala, ug ang iyang mga pari, hangtod nga wala nay nahibilin kanila.¹²Unya mibarog si Jehu ug mibiya; miadto siya sa Samaria. Samtang nagapadulong pa siya sa Bet Eked sa magbalantay ug karnero, ¹³nahimamat niya ang mga igsoong lalaki ni Ahazia nga hari sa Juda. Miingon si Jehu kanila, "Si kinsa man kamo?" Mitubag sila, "Mga igsoon kami nga mga lalaki ni Ahazia, ug mopalugsong kami aron sa pagtimbaya sa mga kaanakan sa hari ug sa kaanakan sa Reyna nga si Jezebel." ¹⁴Miingon si Jehu sa iyang kaugalingon nga katawhan, "Dad-a sila nga buhi." Busa gidala nila sila nga buhi ug gipatay sila didto sa atabay sa Bet Eked, 42 ka mga kalalakin-an tanan. Wala siyay gibiling buhi kanila.¹⁵Sa pagbiya ni Jehu didto, nahimamat niya si Jonadab nga anak nga lalaki ni Recab nga nagpadulong aron sa pagpakigkita kaniya. Gitimbaya siya ni Jehu ug miingon kaniya, "Ang imo bang kasingkasing nakigduyog kanako, ingon nga ang akong kasingkasing nakigduyog kanimo?" Mitubag si Jonadab, "Oo." Miingon si Jehu, "Kung Oo, guniti ang akong kamot." busa gigunitan ni Jonadab ang iyang kamot, busa gipasakay siya ni Jehu uban kaniya didto sa karwahe. ¹⁶Miingon si Jehu, "Uban kanako ug tan-awa ang akong kadasig alang kang Yahweh." Busa miuban kaniya si Jonadab nga misakay sa iyang karwahe. ¹⁷Sa pag-abot niya sa Samaria, gipatay ni Jehu ang tanang nahibilin sa mga kaliwat ni Ahab didto sa Samaria, hangtod nga nalaglag niya ang harianon nga kaliwat ni Ahab, sama sa gisulti kanila kaniadto pinaagi sa pulong ni Yahweh, nga gisulti na niyang daan ngadto kang Elias.¹⁸Unya gitigom ni Jehu ang tanang katawhan ug miingon kanila, "Gamay lamang ang pag-alagad ni Ahab kang Baal, apan si Jehu mag-alagad kaniya sa mas labaw pa. ¹⁹Busa karon paanhia alang kanako ang tanang mga propeta ni Baal, ang tanan niyang magsisimba, ug ang tanan niyang mga pari. Tugoti nga wala gayoy masayloan bisan usa, tungod kay aduna akoy dakong halad nga ihalad kang Baal. Si bisan kinsa nga dili moanhi mamatay." Apan gibuhat kini ni Jehu alang sa pagpanglimbong, sa tuyo nga patyon ang mga magsisimba ni Baal. ²⁰Miingon si Jehu, "Pagtakda ug panahon sa panagtigom alang kang Baal." Busa gipahibalo nila kini.²¹Unya nagpadala si Jehu ug mensahe sa tibuok Israel ug nangabot ang tanang magsisimba ni Baal, mao nga walay nahibilin bisan usa ka tawo nga wala makaadto. Miabot sila sa templo ni Baal, ug napuno kini gikan sa usa ka bahin ngadto sa kataposan nga bahin. ²²Miingon si Jehu ngadto sa tawo nga nagtipig sa kupo sa pari, "Ipagawas ang mga kupo alang sa tanan nga mga magsisimba ni Baal." Busa gipagawas sa tawo ang mga kupo ngadto kanila.²³Busa miadto si Jehu uban ni Jonadab nga anak nga lalaki ni Recab ngadto sa balay ni Baal, ug miingon siya sa mga magsisimba ni Baal, "Susiha ug siguroha nga walay bisan usa dinhi nga uban kaninyo nga gikan sa mga sulugoon ni Yahweh, kondili ang mga magsisimba lamang ni Baal." ²⁴Unya misulod sila aron sa paghalad sa mga halad ug mga halad nga sinunog. Karon nagpili si Jehu ug 80 ka mga kalalakin-an nga nagbarog sa gawas, ug gisultihan niya sila, "Kung adunay mga tawo nga makaikyas sa akong gidala sa inyong mga kamot, si bisan kinsa nga mopaikyas niana nga tawo, pagakuhaon ang iyang kinabuhi alang sa kinabuhi sa usa nga nakaikyas."²⁵Busa dihadiha dayon human ni Jehu mahalad ang mga halad nga sinunog, miingon siya sa magbalantay ug sa mga kapitan, "Sulod kamo ug pamatya sila. Ayaw tugoti nga adunay makagawas." Busa gipatay nila sila pinaagi sa sulab sa espada, ug giitsa sila sa magbalantay ug sa mga kapitan pagawas ug miadto sa sulod nga kwarto sa balay ni Baal. ²⁶Giguyod nila pagawas ang mga haligi nga bato nga anaa sa balay ni Baal, ug gisunog nila kini. ²⁷Unya gipulpog nila ang haligi ni Baal, ug gigun-ob ang balay ni Baal ug gihimo kini nga kasilyas, diin mao pa kini hangtod karong adlawa. ²⁸Ingon niana paggun-ob ni Jehu ang pagsimba kang Baal diha sa Israel.²⁹Apan si Jehu wala mibiya sa mga sala ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, sa diin iyang gipakasala ang Israel—nga mao ang, pagsimba sa bulawang nati nga mga baka didto sa Betel ug Dan. ³⁰Busa miingon si Yahweh kang Jehu, "Tungod kay gihimo mo man ang maayo sa pagbuhat sa matarong sa akong panan-aw, ug gibuhat sa balay ni Ahab ang sumala sa tanan nga anaa sa akong kasingkasing, magalingkod ang imong mga kaliwat sa trono sa Israel ngadto sa ikaupat nga kaliwatan." ³¹Apan wala gayod nag-amping si Jehu diha sa paglakaw sa balaod ni Yahweh, nga Dios sa Israel, sa tibuok niyang kasingkasing. Wala siya mitalikod sa mga sala ni Jeroboam, nga diin iyang gipakasala ang Israel.³²Niadtong mga adlawa gisugdan ni Yahweh ang pagpuo sa mga rehiyon diha sa Israel, ug gibuntog ni Hazael ang mga Israelita didto sa mga utlanan sa Israel, ³³gikan sa sidlakan nga bahin sa Jordan, ang tanan nga yuta sa Gilead, ang mga Gadihanon, ug ang mga Reubenhanon, ug ang mga Manasehanon, gikan sa Aroer, nga diin anaa sa Walog sa Arnon, latas sa Gilead ngadto sa Basan.³⁴Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Jehu, ug sa tanan niyang nabuhat, ug ang tanan niyang kagahom, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel? ³⁵Mipahulay si Jehu uban sa iyang mga katigulangan, ug gilubong nila siya didto sa Samaria. Unya si Jehoahaz nga iyang anak nga lalaki ang nahimong hari puli kaniya. ³⁶Ang panahon sa paghari ni Jehu sa Israel didto sa Samaria 28 ka mga katuigan.

11¹Karon sa dihang si Atalia, nga inahan ni Ahazia, nga ang iyang anak nga lalaki patay na, mibarog siya ug gipangpatay ang harianong banay nga mga kabataan. ²Apan si Jehoseba, ang anak nga babaye ni Haring Jehoram ug igsoong babaye ni Ahazia, mikuha kang Joas nga anak nga lalaki ni Ahazia, ug gitagoan siya palayo gikan sa taliwala sa mga anak nga lalaki sa hari nga gipangpatay, uban sa tig-atiman kaniya; gibutang niya sila ngadto sa lawak. Gitagoan nila siya gikan kang Atalia aron nga dili siya mamatay. ³Uban siya ni Jehoseba, nga mitago didto sa balay ni Yahweh, sulod sa unom ka tuig, samtang nagdumala si Atalia sa tibuok yuta.⁴Sa ikapito nga tuig, nagpadala si Jehoyada ug mga mensahe ug gipaadto ang mga pangulo sa gatosan ka mga Carite ug sa magbalantay, ug gipaadto sila kaniya, ngadto sa templo ni Yahweh. Naghimo siya ug kasabotan uban kanila, ug gipapanumpa niya sila didto sa balay ni Yahweh. Unya gipakita niya kanila ang anak nga lalaki sa hari. ⁵Gimandoan niya sila, nga nag-ingon, "Mao kini ang angay ninyo nga buhaton. Ang ikatulo ninyo nga bahin nga moanhi sa Adlaw nga Igpapahulay magpabilin nga magbantay sa balay sa hari, ⁶ug ang laing ikatulo nga bahin didto sa Ganghaan sa Sur, ug ang laing ikatulo nga bahin anha sa ganghaan luyo sa balay sa magbalantay."⁷Ug ang laing duha ka pundok nga dili magtrabaho sa Adlaw nga Igpapahulay, kinahanglan nga magbantay kamo sa tibuok nga balay ni Yahweh alang sa hari. ⁸Kinahanglan nga alirongan ninyo ang hari, ang matag tawo uban sa iyang mga hinagiban sa iyang kamot. Si bisan kinsa nga mosulod sa inyong linya, patya siya. Kinahanglan nga magpabilin kamo uban sa hari sa dihang mogawas siya, ug sa dihang mosulod siya.⁹Busa mituman ang mga pangulo sa gatosan sa tanan nga gimando ni Jehoyada nga pari. Nagdala ang matag usa sa iyang mga tawo, kadtong moadto aron sa pagtrabaho sa Adlaw nga Igpapahulay, ug kadtong pahumanay na sa pagtrabaho sa Adlaw nga Igpapahulay; unya miadto sila kang Jehoyada nga pari. ¹⁰Unya gihatagan ni Jehoyada nga pari ang mga pangulo sa gatosan ug mga bangkaw ug mga taming nga gipanag-iya ni Haring David ug, nga anaa sa balay ni Yahweh.¹¹Busa mibarog ang mga magbalantay, ang matag tawo adunay hinagiban diha sa iyang kamot, gikan sa tuong bahin sa templo ngadto sa walang bahin sa templo, duol sa halaran ug sa templo, nga nag-alirong sa hari. ¹²Unya gidala ni Jehoyada sa gawas ang anak nga lalaki sa hari nga si Joas, gikoronahan siya, ug gihatag kaniya ang balaodnong kasabotan. Unya gidihogan siya ug gihimo nila siyang hari. Mipalakpak sila ug miingon, "Mabuhi ang hari!"¹³Sa pagkadungog ni Atalia sa masaba nga tingog sa magbalantay ug sa mga tawo, miadto siya sa mga tawo didto sa balay ni Yahweh. ¹⁴Milantaw siya, ug, tan-awa, ang hari nagbarog tapad sa haligi, sama sa naandan, ug ang mga kapitan ug ang mga magbubudyong anaa tapad sa hari. Nagmaya ang tanang katawhan sa yuta ug nagpatingog sa mga budyong. Unya gigisi ni Atalia ang iyang mga bisti ug misinggit, "traydor! Traydor!"¹⁵Unya gimandoan ni Jehoyada nga pari ang mga pangulo sa gatosan nga nagdumala sa mga sundalo, nga nag-ingon, "Dad-a siya sa gawas taliwala sa inyong mga linya. Si bisan kinsa nga mosunod kaniya, patya siya pinaagi sa espada." Kay miingon man ang pari, "Ayaw siya patya sa balay ni Yahweh." ¹⁶Busa gidakop nila siya sa pag-abot niya sa dapit diin mosulod ang mga kabayo sa hawanan sa palasyo, ug didto gipatay siya.¹⁷Unya naghimo ug kasabotan si Jehoyada taliwala kang Yahweh ug sa hari ug sa mga tawo, nga kinahanglan mahimo gayod silang katawhan ni Yahweh, ug taliwala usab sa hari ug sa mga tawo. ¹⁸Busa miadto ang tanang tawo sa yuta ngadto sa balay ni Baal ug gigun-ob kini. Gipulpog nila ang mga halaran ni Baal ug ang iyang mga larawan, ug ilang gipatay si Matan, ang pari ni Baal, sa atubangan niadto nga mga halaran. Unya nagpili ug mga magbalantay si Jehoyada nga pari nga magdumala sa templo ni Yahweh.¹⁹Gidala ni Jehoyada ang mga pangulo sa mga gatosan, ang mga Carite, ang magbalantay, ug ang tanang katawhan sa yuta, ug gidala nila paubos ang hari gikan sa balay ni Yahweh ug miadto sila sa balay sa hari agi sa ganghaan sa mga magbalantay. Milingkod si Joas sa iyang trono didto sa harianong trono. ²⁰Busa nagmaya ang tanang katawhan sa yuta, ug nagmalinawon na ang siyudad human namatay si Atalia pinaagi sa espada didto sa pinuy-anan sa hari.²¹Nagsugod sa paghari si Joas sa dihang Pito pa ka tuig ang iyang pangidaron.

12¹Sa ikapito nga tuig ni Jehu, nagsugod ang paghari ni Joas; naghari siya sulod sa 40 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Sebia, nga taga-Berseba. ²Gibuhat ni Joas ang matarong sa panan-aw ni Yahweh sa tanang panahon, tungod kay gitudloan man siya ni Jehoyada nga pari. ³Apan wala giwagtang ang anaa sa taas nga mga dapit. Nagpadayon gihapon sa paghalad ang mga tawo ug nagsunog sa insenso didto sa taas nga mga dapit.⁴Miingon si Joas ngadto sa mga pari, "Ang tanang mga salapi nga gidala ingon nga balaang mga halad ngadto sa balay ni Yahweh, kana nga kwarta nga gihatag sa matag tawo—kwarta man kini nga nakolekta sa buwis, o kwarta nga nadawat gikan sa kaugalingon nga mga panaad, o kwarta nga gidala sa mga tawo pinaagi sa pagdasig ni Yahweh sumala sa ilang kinasingkasing nga paghatag— ⁵kinahanglan nga kohaon sa mga pari ang kwarta gikan sa usa sa ilang mga tig-gunit sa kwarta ug ayohon ang bisan unsa nga guba nga makita diha sa templo."⁶Apan sa ika-23 ka tuig sa paghari ni Joas, ang mga pari wala pay napaayo sa templo. ⁷Unya gitawag ni Haring Joas si Jehoyada nga pari ug ang ubang mga pari; miingon siya kanila, "Nganong wala pa man kamoy napaayo sa templo? Karon dili na kamo magkuha ug kwarta gikan sa mga magbabayad ug buhis, apan kuhaa lamang ang nakolekta alang sa ayuhonon sa templo ug ihatag kini niadtong makahimo sa pag-ayo." ⁸Busa miuyon ang mga pari nga dili na magkuha pa ug kwarta gikan sa katawhan ug dili na sila ang moayo sa templo.⁹Hinuon, nagkuha si Jehoyada nga pari ug usa ka kahon, gibangagan ang tabon niini, ug gipahimutang kini tapad sa halaran, sa tuong bahin samtang mosulod ang tawo didto sa balay ni Yahweh. Gibutang sa mga pari nga nagbantay sa pultahan sa templo ang tanang kwarta nga gidala ngadto sa balay ni Yahweh. ¹⁰Inig tan-aw nila nga daghan na kaayo ug kwarta ang kahon, moadto ang escriba sa hari ug ang labaw nga pari ug ibutang ang kwarta sa mga sudlanan ug ihapon kini, ang kwarta nga nakaplagan sa templo ni Yahweh.¹¹Gihatag nila ang kwarta nga naihap na ngadto sa mga kamot sa mga tawo nga nag-atiman sa templo ni Yahweh. Gisuhol nila kini ngadto sa mga panday ug sa mga magtutukod nga nagtrabaho didto sa templo ni Yahweh, ¹²ug ngadto sa mga mason ug sa mga tigtabas ug bato, alang sa pagpalit ug mga ginabas nga kahoy ug pagtabas sa mga bato aron sa pag-ayo sa templo ni Yahweh, ug alang sa tanan nga angayng bayaran sa pagpaayo niini.¹³Apan ang kwarta nga gidala ngadto sa balay ni Yahweh wala gigasto aron sa paghimo ug bisan unsa nga mga platang kupa, mga igpapalong sa suga, mga planggana, mga budyong, o bisan unsa nga bulawan o plata nga mga butang. ¹⁴Gihatag nila kini nga kwarta niadtong nagtrabaho sa pag-ayo sa balay ni Yahweh.¹⁵Dugang pa, wala na nila kinahanglana nga ihapon pa ang kwarta nga ibayaray sa pag-ayo alang sa mga tawo nga nagdawat niini ug gisuhol kini sa mga trabahador, tungod kay matinud-anon man kining mga tawhana. ¹⁶Apan ang kwarta alang sa mga halad sa dili tinuyoan nga sala ug ang kwarta alang sa mga halad sa sala wala na gidala ngadto sa templo ni Yahweh, tungod kay iya man kini sa mga pari.¹⁷Unya misulong ug nakig-away si Hazael nga hari sa Aram batok sa Gat, ug giilog kini. Unya miliko si Hazael aron sa pagsulong sa Jerusalem. ¹⁸Gikuha ni Joas nga hari sa Juda ang tanang mga butang nga gilain ni Jehoshafat, ug ni Jehoram, ug ni Ahazia, nga iyang mga amahan, nga mga hari sa Juda ug ang tanang bulawan nga nakaplagan sa mga lawak nga tipiganan sa mga balay ni Yahweh ug sa hari ug gipadala niya kini ngadto kang Hazael nga hari sa Aram. Unya mipahilayo si Hazael gikan sa Jerusalem.¹⁹Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Joas, ang tanan niyang nabuhat, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? ²⁰Mibarog ang iyang mga sulugoon ug naglaraw sa tigom; gisulong nila si Joas didto sa Bet Millo, sa dalan nga palugsong paingon sa Silla. ²¹Gisulong siya ni Jozacar nga anak nga lalaki ni Shimeat, ug ni Jehozabad nga anak nga lalaki ni Shomer, nga iyang mga sulugoon, ug namatay siya. Gilubong nila si Joas uban sa iyang mga katigulangan didto sa siyudad ni David, ug si Amazia, nga iyang anak nga lalaki, ang nahimong hari puli kaniya.

13¹Sa ika- 23 ka tuig ni Joas ang anak nga lalaki ni Ahazia nga hari sa Juda, nagsugod sa paghari sa Israel si Jehoahaz nga anak nga lalaki ni Jehu didto sa Samaria; naghari siya sulod sa 1 7 ka tuig. ²Gihimo niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh ug misunod sa mga sala ni Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat, nga maoy hinungdan nga nakasala ang Israel; ug wala mibiya si Jehoahaz gikan niini.³Misilaob ang kasuko ni Yahweh batok sa Israel, ug padayon sila nga gihatag ngadto sa kamot ni Hazael ang hari sa Aram ug ngadto sa mga kamot ni Ben Hadad nga anak nga lalaki ni Hazael. ⁴Nangaliyupo si Jehoahaz kang Yahweh, ug naminaw si Yahweh kaniya tungod kay nakita niya kung giunsa pagdaogdaog ang Israel, kung giunsa sila pagdaogdaog sa hari sa Aram. ⁵Busa gihatagan ni Yahweh ang Israel ug manluluwas, ug nakalingkawas sila gikan sa kamot sa mga Arameanhon, ug nagsugod pagpuyo ang katawhan sa Israel sa ilang panimalay sama kaniadto.⁶Bisan pa niana, wala sila mobiya gikan sa mga sala sa panimalay ni Jeroboam, nga maoy hinungdan sa pagpakasala sa Israel, ug nagpadayon gihapon sila niini; ug nagpabilin gihapon ang poste nga si Ashera sa Samaria. ⁷Gibinlan lamang sa Arameanhon si Jehoahaz ug 5 0 ka mga mangabayoay, napulo ka mga karwahe, ug 10, 0 00 ka mga tawo nga nagbaktas, kay gilaglag sila sa hari sa Aram ug gihimo sila nga sama sa tahop sa panahon sa pag-giuk.⁸Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Jehoahaz, ug sa tanan niyang nabuhat ug sa iyang gahom, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel? ⁹Busa nagpahulay si Jehoahaz uban sa iyang mga katigulangan, ug gilubong nila siya didto sa Samaria. Si Jehoas nga iyang anak nga lalaki ang nahimong hari puli kaniya.¹⁰Sa ika- 37 ka tuig ni Joas nga hari sa Juda, nagsugod sa paghari si Jehoas nga anak nga lalaki ni Jehoahaz sa Israel didto sa Samaria; naghari siya sulod sa 1 6 ka tuig. ¹¹Gihimo niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh. Wala siya mobiya sa mga sala ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, diin gihimo niya nga magpakasala ang Israel, apan milakaw hinuon siya niini.¹²Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Jehoas, ug sa tanan niyang nabuhat, ug sa iyang gahom pinaagi sa pagpakig-away niya batok kang Amazia nga hari sa Juda, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel? ¹³Mipahulay si Jehoas uban sa iyang mga katigulangan, ug si Jeroboam ang milingkod sa iyang trono. Gilubong si Jehoas sa Samaria uban sa mga hari sa Israel.¹⁴Karon nagsakit si Eliseo sa balatian nga iya nang ikamatay, busa miadto kaniya si Jehoas ang hari sa Israel ug mihilak ngadto kaniya. Miingon siya, "Amahan ko, amahan ko, ang mga karwahe sa Israel ug ang mga mangabayoay nga kalalakin-an mokuha kanimo!" ¹⁵Miingon si Eliseo kaniya, "Pagkuha ug pana ug pipila ka mga udyong," busa mikuha si Joas ug pana ug pipila ka mga udyong. ¹⁶Miingon si Eliseo ngadto sa hari sa Israel, "Guniti ang pana," busa gigunitan niya kini. Unya gigunitan ni Eliseo ang mga kamot sa hari.¹⁷Miingon si Eliseo, "Ablihi ang bintana nga anaa sa sidlakang bahin," busa giablihan niya kini. Unya miingon si Eliseo, "Ipana!", ug iyang gipana. Miingon si Eliseo, "Mao kini ang udyong sa kadaogan ni Yahweh, ang udyong sa kadaogan ngadto sa Aram, kay inyong solungon ang mga Arameanhon sa Afek hangtod nga inyo silang mapuo." ¹⁸Unya miingon si Eliseo, "Kuhaa ang mga udyong," busa gikuha kini ni Joas. Miingon siya sa hari sa Israel, "Ibunal kini sa yuta," ug gibunal niya sa yuta sa makatulo ka higayon, unya miundang. ¹⁹Apan nasuko kaniya ang tawo sa Dios ug miingon, "Gibunal unta nimo sa yuta sa makalima o kaunom ka higayon. Unya imong sulongon ang Aram hangtod nga imo kining malaglag, apan karon imong sulongon ang Aram sa makatulo lamang ka higayon."²⁰Unya namatay si Eliseo, ug gilubong nila siya. Karon ang mga pundok sa mga Moabihanon misakop sa yuta sa pagsugod sa tuig. ²¹Samtang naglubong sila ug usa ka tawo, nakita nila ang pundok sa mga Moabihanon, busa giitsa nila ang lawas ngadto sa lubnganan ni Eliseo. Sa pagdapat gayod sa tawo ngadto sa mga bukog ni Eliseo, nabuhi siya ug mitindog.²²Gidaogdaog ni Hazael nga hari sa Aram ang Israel sa tanang mga adlaw ni Jehoahaz. ²³Apan nagmaluluy-on si Yahweh ngadto sa Israel, ug adunay kahangawa ug kabalaka alang kanila, tungod sa iyang kasabotan kang Abraham, kang Isaac, ug kang Jacob. Busa wala sila laglaga ni Yahweh, ug wala niya sila hinginli gikan sa iyang presensya.²⁴Namatay si Hazael ang hari sa Aram ug mipuli kaniya. ²⁵Gikuha pagbalik ni Jehoas nga anak nga lalaki ni Jehoahaz gikan kang Ben Hadad nga anak nga lalaki ni Hazael ang mga siyudad nga giilog gikan kang Jehoahaz nga iyang amahan pinaagi sa gubat. Gisulong siya ni Jehoas sa makatulo ka higayon, ug iyang nabawi kadtong mga siyudad sa Israel.

14¹Sa ikaduha ka tuig ni Jehoas nga anak nga lalaki ni Jehoahaz, ang hari sa Israel, si Amazia ang anak nga lalaki ni Joas, nga hari sa Juda, nagsugod sa paghari. ²Nagpanuigon siya ug 25 ka tuig sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sa Jerusalem sulod sa 29 ka tuig. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Jehoadan, nga taga Jerusalem. ³Gihimo niya ang matarong sa mga mata ni Yahweh, apan dili sama kang David nga iyang amahan. Gibuhat niya ang tanan nga nabuhat sa iyang amahan, nga si Joas.⁴Apan wala gihapon mawala ang anaa sa taas nga mga dapit. Nagpadayon gihapon ang katawhan sa paghalad ug pagsunog sa insenso didto sa taas nga mga dapit. ⁵Nahitabo kini nga sa dihang lig-on na ang iyang pagdumala, gipamatay niya ang mga sulugoon nga mipatay sa iyang amahan, nga hari.⁶Apan wala niya patya ang mga anak nga lalaki sa mga mamumuno; hinuon, nagbuhat siya subay sa nahisulat sa balaod, sa Libro ni Moises, sama sa gimando ni Yahweh nga nag-ingon, "Kinahanglan nga dili patyon ang mga amahan tungod sa ilang mga anak, ni kinahanglan nga patyon ang mga anak tungod sa ilang mga ginikanan. Hinuon, ang matag tawo kinahanglan nga patyon tungod sa iyang kaugalingon nga sala." ⁷Gipamatay niya ang 10, 000 ka mga sundalo sa Edomea didto sa Walog sa Asin; nailog usab niya ang Sela pinaagi sa paggubat ug gitawag kini nga Jokteel, nga maoy gitawag hangtod niining adlawa.⁸Unya nagpadala si Amazia ug mga mensahero kang Jehoas ang anak nga lalaki ni Jehoahaz nga anak nga lalaki ni Jehu nga hari sa Israel, nga nag-ingon, "Dali, magkita kita sa usag-usa nawong sa nawong aron sa pagpakiggubat." ⁹Apan nagpadala pag-balik ug mga mensahero si Jehoas nga hari sa Israel kang Amazia nga hari sa Juda, nga nag-ingon, "Ang sampinit nga anaa sa Lebanon nagpadala ug mensahe ngadto sa sidro sa Lebanon, nga nag-ingon, 'Ihatag ang imong anak nga babaye sa akong anak nga lalaki aron mahimong usa ka asawa,' apan miagi ang ihalas nga mananap sa Lebanon ug gitunobtunoban ang sampinit. ¹⁰Sa pagkatinuod gayod nabuntog mo ang Edomea, ug gibayaw ka sa imong kasingkasing. Ipasigarbo ang imong kadaogan, apan pagpuyo sa imong balay, kay nganong kinahanglan man nga himuon nimong hinungdan ang imong kaugalingon sa kagubot ug pagkalaglag, ikaw ug uban kanimo ang Juda?"¹¹Apan wala mamati si Amazia. Busa misulong si Jehoas nga hari sa Israel; siya ug si Amazia ang hari sa Juda, nagkita sa usag-usa nawong sa nawong ngadto sa Bet Shemes, nga gipanag-iya sa Juda. ¹²Nabuntog sa Israel ang Juda, ug ang matag kalalakin-an mi-ikyas sa puloy-anan.¹³Gidakop ni Jehoas nga hari sa Israel si Amazia, nga hari sa Juda nga anak nga lalaki ni Jehoas nga anak nga lalaki ni Ahazia, didto sa Bet Shemes. Miadto siya sa Jerusalem ug gilumpag ang paril sa Jerusalem gikan sa Ganghaan sa Efraim ngadto sa Ganghaan sa Eskina, nga 400 ka kubiko ang gilay-on. ¹⁴Gikuha niya ang tanang bulawan, ug plata, ang tanang mga butang nga nakita sa balay ni Yahweh, ug ang mga mahinongdanon nga mga butang sa palasyo sa hari, uban usab ang mga binihag, ug mibalik ngadto sa Samaria.¹⁵Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Jehoas, ang tanan nga iyang nahimo, sa iyang gahom, ug giunsa niya pagpakig-away kang Amazia nga hari sa Juda, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel? ¹⁶Unya mipahulay si Jehoas uban sa iyang mga katigulangan ug gilubong didto sa Samaria uban sa mga hari sa Israel, ug si Jeroboam, nga iyang anak nga lalaki, ang nahimong hari puli kaniya.¹⁷Si Amazia ang anak nga lalaki ni Jehoas, nga hari sa Juda, nabuhi sa napulo ug lima ka tuig human sa kamatayon ni Jehoas nga anak nga lalaki ni Jehoahaz, ang hari sa Israel. ¹⁸Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Amazia, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? ¹⁹Naglaraw sila ug daotan batok kang Amazia didto sa Jerusalem, ug mi-ikyas siya ngadto sa Lakis. Mi-ikyas siya ngadto sa Lakis, apan nagpadala sila ug mga kalalakin-an ngadto kaniya paingon sa Lakis aron sa pagpatay kaniya didto.²⁰Gidala nila siya balik sakay sa mga kabayo, ug gilubong siya uban sa iyang mga katigulangan ngadto sa siyudad ni David. ²¹Gikuha sa tanang katawhan sa Juda si Azaria, nga nagpanuigon ug napulo ug unom, ug gihimo siya nga hari puli sa iyang amahan nga si Amazia. ²²Si Azaria ang mitukod pagbalik sa Elat ug gibalik kini ngadto sa Juda, human mipahulay si Haring Amazia uban sa iyang mga katigulangan.²³Sa ikanapulo ug lima ka tuig ni Amazia nga anak nga lalaki ni Jehoas nga hari sa Juda, si Jeroboam nga anak nga lalaki ni Jehoas nga hari sa Israel misugod sa paghari sa Samaria; naghari siya sulod sa 41 ka tuig. ²⁴Gihimo niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh. Wala siya mibiya gikan sa bisan unsa nga mga sala ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, nga maoy hinungdan sa pagpakasala sa Israel. ²⁵Gibalik niya ang utlanan sa Israel gikan sa Lebo Hamat ngadto sa Dagat sa Araba, nga nagsunod sa mga mando sa pulong ni Yahweh, ang Dios sa Israel, nga iyang gisulti pinaagi sa iyang alagad nga si Jona nga anak nga lalaki ni Amitai, ang propeta, nga gikan sa Gat Hefer.²⁶Kay nakita ni Yahweh ang pag-antos sa Israel, nga nagkalisod pag-ayo ang matag-usa, ulipon man o gawasnon, ug walay manluluwas alang sa Israel. ²⁷Busa miingon si Yahweh nga dili ko bulingan ang ngalan sa Israel ilalom sa langit; hinuon, luwason niya sila pinaagi sa mga kamot ni Jeroboam ang anak nga lalaki ni Jehoas.²⁸sa uban pang mga butang mahitungod kang kang Jeroboam, ang tanan nga iyang nabuhat, ang iyang gahom, ug giunsa niya pagpakiggubat ug pagbawi sa Damasco ug sa Hamat, nga gipanag-iyahan sa Juda, alang sa Israel, wala ba kini mahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel? ²⁹Mipahulay si Jeroboam uban sa iyang mga katigulangan, uban sa mga hari sa Israel, ug si Zacarias nga iyang anak nga lalaki ang nahimong hari puli kaniya.

15¹Sa ika- 27 ka tuig ni Jeroboam nga hari sa Israel, nagsugod ang paghari ni Azaria nga anak nga lalaki ni Amazia nga hari sa Juda. ²Napulo ug unom anyos si Azaria sa dihang nagsugod ang iyang pagkahari. Naghari siya sulod sa 5 2 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Jecolia, nga taga Jerusalem. ³Gibuhat niya kung unsa ang husto sa mga mata ni Yahweh, sama sa gibuhat sa iyang amahan nga si Amazia.⁴Apan, wala hawaa ang anaa sa taas nga mga dapit. Nagpadayon gihapon ang mga tawo sa paghalad ug pagsunog sa insenso didto sa taas nga mga dapit. ⁵Gisakit ni Yahweh ang hari aron nga mahimo siyang sanglahon hangtod sa adlaw sa iyang kamatayon ug magpuyo sa laing balay. Si Jotam, nga anak nga lalaki sa hari, maoy nangulo sa panimalay ug nagdumala sa katawhan sa yuta.⁶Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Azaria, ug ang tanan nga iyang nabuhat, wala ba kini masulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? ⁷Busa mipahulay si Azaria uban sa iyang mga katigulangan; gilubong nila siya uban sa iyang mga katigulangan sa siyudad ni David. Si Jotam, nga iyang anak nga lalaki, mao ang nahimong hari puli kaniya.⁸Sa ika- 38 ka tuig nga paghari ni Azaria sa Juda, si Zacarias nga anak nga lalaki ni Jeroboam ang naghari sa tibuok Israel didto sa Samaria sulod sa unom ka bulan. ⁹Gibuhat niya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa nabuhat sa iyang amahan. Wala siya miundang gikan sa mga sala ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, nga maoy hinungdan sa pagpakasala ang Israel.¹⁰Naglaraw ug daotan batok kang Zacarias si Shalum nga anak nga lalaki ni Jabes, pagsulong kaniya sa Ibleam, ug gipatay siya. Unya nahimo siyang hari puli kaniya. ¹¹Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Zacarias, nahisulat kini sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel. ¹²Mao kini ang pulong ni Yahweh nga iyang gisulti ngadto kang Jehu, nga nag-ingon, "Maglingkod sa trono sa Israel ang imong mga kaliwat hangtod sa ikaupat ka kaliwatan." Ug mao kana ang nahitabo.¹³Sa ika- 39 ka tuig ni Azaria nga hari sa Juda nagsugod sa paghari si Shalum nga anak nga lalaki ni Jabes, ug naghari siya sa sulod sa usa lamang ka bulan ngadto sa Samaria. ¹⁴Mitungas gikan sa Tirsa paingon sa Samaria si Menahem ang anak nga lalaki ni Gadi. Gisulong niya si Shalum ang anak nga lalaki ni Jabes, didto sa Samaria. Gipatay niya siya ug nahimong hari puli kaniya.¹⁵Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Shalum ug sa iyang daotang laraw nga iyang gihimo, nasulat kini sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel. ¹⁶Unya gibuntog ni Menahem ang Tifsa ug ang tanan nga anaa didto, ug ang mga utlanan palibot sa Tirsa, tungod kay wala nila ablihi ang siyudad alang kaniya. Busa gisulong niya kini, ug iyang gipanglaslas ang tiyan sa tanang mga mabdos nga mga babaye niana nga baryo.¹⁷Sa ika- 39 ka tuig nga paghari ni Azaria nga hari sa Juda nagsugod paghari si Menahem nga anak nga lalaki ni Gadi sa tibuok Israel; napulo siya ka tuig nga naghari sa Samaria. ¹⁸Gibuhat niya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh. Sa tibuok niyang kinabuhi, wala siya mibiya gikan sa mga sala ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, nga maoy hinungdan sa pagpakasala sa Israel.¹⁹Unya miadto si Pul nga hari sa Asiria aron sa pagpakigbatok sa yuta, ug gihatagan ni Menahem si Pul ug usa ka libo ka talento nga plata, aron nga tabangan siya ni Pul nga palig-unon ang gingharian sa Israel sa iyang mga kamot. ²⁰Gikuha kini ni Menahem nga kwarta gikan sa Israel pinaagi sa pagpabayad sa adunahan nga mga kalalakin-an ug 5 0 ka shekels nga plata ngadto kaniya aron nga ihatag didto sa hari sa Asiria. Busa mibalik ang hari sa Asiria ug wala na magpuyo didto sa yuta.²¹Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Menahem, ug sa tanan nga iyang nabuhat, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel? ²²Busa mipahulay si Menahem uban sa iyang mga katigulangan, ug si Pekahia nga iyang anak nga lalaki nahimong hari puli kaniya.²³Sa ika- 50 ka tuig nga paghari ni Azaria sa Juda, nagsugod sa paghari si Pekahia nga anak nga lalaki ni Menahem nga taga Israel didto sa Samaria; naghari siya sulod sa duha ka tuig. ²⁴Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh. Wala niya biyai ang mga sala ni Jeroboam nga anak lalaki ni Nebat, nga diin siya mao ang hinungdan sa pagpakasala sa Israel.²⁵Si Peka nga anak nga lalaki ni Remelia, ang kapitan nga nag-alagad kang Pekahia, naglaraw ug daotan batok kaniya. Kauban ang 5 0 ka mga kalalakin-an sa Geliad gipatay ni Peka si Pekahia lakip si Argob ug si Arie sa Samaria ngadto sa salipdanan sa palasyo sa hari. Gipatay ni Peka si Pekahia ug nahimong hari puli kaniya. ²⁶Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Pekahia, ang tanan nga iyang nabuhat, nasulat kini sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel.²⁷Sa ika- 52 ka tuig nga paghari ni Azaria sa Juda, nagsugod paghari si Peka nga anak nga lalaki ni Remalia sa Israel didto sa Samaria; Naghari siya sulod sa baynte ka tuig. ²⁸Gibuhat niya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh. Wala siya mibiya gikan sa mga sala ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, nga maoy hinungdan sa pagpakasala sa Israel.²⁹Sa mga adlaw ni Peka nga hari sa Israel, miabot si Tiglat Piliser nga hari sa Asiria ug giilog ang Ijon, ang Abel Bet Maaca, ang Janoa, ang Kedes, ang Hasor, ang Gilead, ang Galilea, ug ang tanan nga yuta sa Neftali. Gidala niya ang katawhan paingon sa Asiria. ³⁰Busa si Hosea nga anak nga lalaki ni Ela naglaraw ug daotan batok kang Peka nga anak nga lalaki ni Remalia. Gisulong niya siya ug gipatay siya. Unya nahimo siyang hari puli kaniya, sa ika- 20 ka tuig nga paghari ni Jotam nga anak nga lalaki ni Uzia. ³¹Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Peka, ang tanan nga iyang nabuhat, nasulat kini sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel.³²Sa ikaduha ka tuig ni Peka nga anak nga lalaki ni Remalia, nga hari sa Israel, nagsugod ang paghari ni Jotam nga anak nga lalaki ni Azaria, nga hari sa Juda. ³³2 5 ang iyang pangidaron sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sa Jerusalem sulod sa napulo ug unom ka tuig. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Jerusa; anak siya nga babaye ni Zadok.³⁴Gibuhat ni Jotam ang matarong sa mga mata ni Yahweh. Misunod siya sa panig-ingnan sa tanan nga nabuhat sa iyang amahan nga si Azaria. ³⁵Apan, wala hawaa ang anaa sa taas nga mga dapit. Nagpadayon gihapon ang mga tawo sa paghalad ug pagsunog sa insenso didto sa taas nga mga dapit. Gitukod ni Jotam ang anaa sa taas nga ganghaan sa balay ni Yahweh. ³⁶Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Jotam, ug ang tanan nga iyang nabuhat, wala ba kini nasulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda?³⁷Niadtong mga adlawa nagsugod si Yahweh sa pagpadala kang Rasin batok sa Juda nga hari sa Aram ug si Peka nga anak nga lalaki ni Remalia. ³⁸Mipahulay ug gilubong si Jotam uban sa iyang mga katigulangan didto sa siyudad ni David, nga iyang katigulangan. Unya si Ahaz, nga iyang anak nga lalaki, ang nahimong hari puli kaniya.

16¹Sa ikanapulo ug pito ka tuig ni Peka nga anak nga lalaki ni Remalia, nagsugod sa paghari si Ahaz nga anak nga lalaki ni Jotam nga hari sa Juda. ²Nagsugod sa paghari si Ahaz sa dihang baynte pa ka tuig ang iyang pangidaron, ug naghari siya sa Jerusalem sulod sa napulo ug unom ka tuig. Wala siya nagbuhat ug matarong sa panan-aw ni Yahweh nga iyang Dios, sama sa nabuhat sa iyang katigulangan nga si David.³Hinuon, naglakaw siya sa dalan sa mga hari sa Israel; sa pagkatinuod, gipaagi niya ang iyang anak nga lalaki sa kalaayo, sa pagsunod sa salawayon nga naandan nga mga buluhaton sa mga nasod, nga gipapahawa ni Yahweh sa atubangan sa katawhan sa Israel. ⁴Naghalad siya ug mga halad ug nagsunog ug insenso didto sa taas nga mga dapit, sa tumoy sa bungtod, ug sa ilalom sa matag lunhaw nga kahoy.⁵Unya si Rezin, nga hari sa Aram ug si Peka nga anak nga lalaki ni Remalia, nga hari sa Israel, mitungas sa Jerusalem aron sa pagsulong. Gipalibotan nila si Ahaz, apan dili nila siya mabuntog. ⁶Nianang higayona, nabawi ni Rezin nga hari sa Aram ang Elat alang sa Aram ug gipapahawa ang kalalakin-an sa Juda gikan sa Elat. Unya miabot ang mga Arameanhon sa Elat diin ilang gipuy-an hangtod niining adlawa.⁷Busa nagpadala ug mga mensahero si Ahaz kang Tiglat Piliser nga hari sa Asiria, nga nag-ingon, "Ako ang imong alagad ug ang imong anak nga lalaki. Tungas ug luwasa ako gikan sa kamot sa hari sa Aram ug gikan sa kamot sa hari sa Israel, nga misulong kanako." ⁸Busa gikuha ni Ahaz ang plata ug bulawan nga nakit-an didto sa balay ni Yahweh ug diha sa mga bahandi sa palasyo sa hari ug gipadala kini ingon nga gasa ngadto sa hari sa Asiria. ⁹Unya naminaw ang hari sa Asiria kaniya, unya mitungas ang hari sa Asiria batok sa Damascus, gibuntog kini ug gidala ang katawhan niini ingon nga mga binilanggo ngadto sa Kir. Gipatay usab niya si Rezin ang hari sa Aram.¹⁰Miadto si Haring Ahaz ngadto sa Damascus aron makigkita kang Tiglat Piliser nga hari sa Asiria. Didto sa Damascus nakakita siya ug halaran. Gipadala niya kang Uria nga pari ang usa ka modelo sa halaran ug ang sumbanan niini ug ang disenyo alang sa tanan nga galamiton nga gikinahanglan. ¹¹Busa nagtukod si Uria nga pari ug halaran nga sama sa mga plano nga gipadala ni Haring Ahaz nga gikan sa Damascus. Nahuman niya kini sa wala pa nakabalik ang hari nga si Ahaz gikan sa Damascus. ¹²Sa dihang miabot ang hari gikan sa Damascus nakita niya ang halaran; nagpaduol ang hari sa halaran ug naghalad niini.¹³Naghalad siya sa iyang sinunog nga halad ug sa iyang halad nga mga trigo, gibubo niya ang halad ilimnon, ug giwisikwisik niya ang dugo nga halad sa pakigdait ngadto sa halaran. ¹⁴Ang tumbaga nga halaran nga anaa sa atubangan ni Yahweh—gidala niya kini gikan sa atubangan sa templo, gikan sa taliwala sa iyang halaran ug sa templo ni Yahweh ug gibutang kini ngadto sa amihanang bahin sa iyang halaran.¹⁵Unya gimandoan ni Haring Ahaz si Uria nga pari, nga nag-ingon, "Sa kabuntagon sunoga ang halad nga sinunog, ug sa kagabhion sunoga ang halad nga trigo, ug ang halad sinunog sa hari ug ang iyang halad nga trigo, uban sa halad sinunog sa tanang katawhan sa yuta, ug ang ilang halad nga trigo ug ang ilang mga halad nga ilimnon didto sa dako nga halaran. Iwisikwisik niini ang tanan nga dugo sa halad sinunog, ug ang tanan nga dugo nga halad. Apan ang tumbaga nga halaran mahimong giya alang sa akong pagpakigsayod." ¹⁶Gibuhat ni Uria nga pari kung unsa ang gimando ni Haring Ahaz.¹⁷Busa gihawa ni Haring Ahaz ang mga hulagway ug ang mga palanggana nga gikan sa tungtonganan; gikuha usab niya ang tumbaga nga tangke ang gikan sa tumbaga nga baka nga anaa sa ubos niini ug gibutang kini sa salog nga bato. ¹⁸Gitangtang niya ang tabon sa agianan alang sa Adlaw nga Igpapahulay nga ilang gitukod didto sa templo, uban sa agianan sa pagsulod sa hari gawas sa templo ni Yahweh, tungod sa hari sa Asiria.¹⁹Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Ahaz ug sa iyang gibuhat, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? ²⁰Mipahulay si Ahaz uban sa iyang mga katigulangan ug gilubong uban sa iyang mga katigulangan ngadto sa siyudad ni David. Nahimong hari si Hezekia nga iyang anak nga lalaki puli kaniya.

17¹Sa ikanapulo ug duha ka tuig ni Haring Ahaz sa Juda, nagsugod ang paghari ni Hosea nga anak nga lalaki ni Ela. Nagdumala siya sa Samaria didto sa Israel sulod sa siyam ka tuig. ²Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, apan dili sama sa mga hari sa Israel nga nauna kaniya. ³Gisulong siya ni Shalmaneser nga hari sa Asiria, ug nahimo niyang sulugoon si Hosea ug nagbayad kaniya.⁴Unya nakaamgo ang hari sa Asiria nga naglaraw ug daotan si Hosea batok kaniya, kay nagpadala ug mga mensahero si Hosea ngadto kang So nga hari sa Ehipto; wala usab siya naghatag ug buhis ngadto sa hari sa Asiria, sama sa iyang gibuhat sa matag tuig. Busa gipahilom siya sa hari sa Asiria ug gibilanggo siya. ⁵Unya gisulong sa hari sa Asiria ang tibuok yuta, ug gisulong ang Samaria ug gipalibotan kini sulod sa tulo ka tuig. ⁶Sa ikasiyam ka tuig ni Hosea, giilog sa hari sa Asiria ang Samaria ug gidala ang mga Israelita ngadto sa Asiria. Gipahimutang niya sila ngadto sa Hala, didto sa Suba sa Habor sa Gozan, ug sa mga siyudad sa Medes.⁷Nahitabo kining pagkabihag tungod kay nakasala ang katawhan sa Israel batok kang Yahweh nga ilang Dios, nga nagpagawas kanila gikan sa yuta sa Ehipto, gikan sa kamot ni Faraon nga hari sa Ehipto. Nagasimba ang katawhan sa ubang mga dios ⁸ug nagalakaw sa mga naandan nga mga buluhaton sa mga nasod nga gipapahawa ni Yahweh sa atubangan sa katawhan sa Israel, ug sa mga naandan nga mga buluhaton sa mga hari sa Israel nga ilang nabuhat.⁹Hilom nga gibuhat sa katawhan sa Israel—ang mga butang nga dili maayo—batok kang Yahweh nga ilang Dios. Nagtukod sila alang sa ilang kaugalingon ug taas nga mga dapit sa tanan nilang mga siyudad, gikan sa bantayanang tore ngadto na sa salipdanan. ¹⁰Nagbutang usab sila ug mga haligi nga bato ug mga poste nga si Asera sa matag taas nga bungtod ug ilalom sa matag lunhaw nga kahoy.¹¹Nagsunog sila didto ug insenso sa tanang taas nga mga dapit, sama sa gibuhat sa mga nasod, kadtong gikuha ni Yahweh sa ilang atubangan. Nagbuhat ug daotang mga butang ang mga Israelita aron sa paghagit kang Yahweh nga masuko; ¹²nagsimba sila ug mga diosdios, mahitungod sa gisulti ni Yahweh ngadto kanila nga, "Dili ninyo kini buhaton nga butang."¹³Apan gipasidan-an ni Yahweh ang Israel ug ang Juda pinaagi sa matag propeta ug sa matag manalagna, nga nag-ingon, "Biya gikan sa inyong daotang mga gawi ug tumana ang akong mga kasugoan ug ang akong mga balaod, ug pag-amping sa pagtuman sa tanang mga balaod nga gimando ko sa inyong mga amahan, ug nagpadala ako kaninyo pinaagi sa akong mga sulugoon nga mga propeta."¹⁴Apan dili sila maminaw; nagmagahi hinuon sila sama sa gibuhat sa ilang mga amahan nga wala nagsalig kang Yahweh nga ilang Dios. ¹⁵Gisalikway nila ang iyang mga balaod ug ang kasugoan nga iyang gibuhat uban sa ilang mga katigulangan, ug ang kasugoan sa kasabotan nga iyang gihatag ngadto kanila. Gisunod nila ang walay pulos nga naandan nga mga buluhaton ug nahimo nga walay pulos ang ilang mga kaugalingon. Gisunod nila ang pagano nga mga nasod nga nakapalibot kanila, kadtong gimando ni Yahweh kanila nga dili sundon.¹⁶Gisalikway nila ang tanan nga mga kasugoan ni Yahweh nga ilang Dios. Nagtunaw sila ug puthaw nga hulagway sa duha ka baka aron nga simbahon. Nagbuhat sila ug poste nga si Asera, ug gisimba nila ang tanang kabituonan sa kalangitan ug si Baal. ¹⁷Gisunog nila ang ilang mga anak nga lalaki ug mga babaye, migamit ug pagpanagna ug mga pagpanglamat, gibaligya ang ilang kaugalingon aron sa pagbuhat ug daotan sa panan-aw ni Yahweh, ug gihagit siya aron nga masuko. ¹⁸Busa nasuko pag-ayo si Yahweh sa Israel ug gipapas sila sa iyang panan-aw. Wala gayoy nahibilin gawas sa tribo lamang ni Juda.¹⁹Bisan wala magtuman ang Juda sa mga sugo ni Yahweh nga ilang Dios, apan misunod hinuon sa samang pagano nga mga naandan nga mga buluhaton nga gisunod sa Israel. ²⁰Busa gisalikway ni Yahweh ang tanan nga mga kaliwat sa Israel; gisakit niya sila ug gitugyan sila ngadto sa mga kamot niadtong mokuha sa kabtangan ingon nga inilog, hangtod nga gipapas niya sila sa iyang panan-aw.²¹Gipapahawa niya ang Israel gikan sa harianong banay ni David, ug gihimo nilang hari si Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat nga hari. Giabog ni Jeroboam ang katawhan sa Israel gikan sa pagsunod kang Yahweh ug giangin sa pagbuhat ug dakong sala. ²²Gisunod sa katawhan sa Israel ang tanang mga sala ni Jeroboam ug wala sila mibiya niini, ²³busa gipahawa ni Yahweh ang Israel gikan sa iyang panan-aw, sama sa iyang giingon sa tanan niyang mga alagad nga mga propeta nga iyang buhaton. Busa gipadala ang mga Israelita gikan sa ilang kaugalingon nga yuta ngadto sa Asiria, ug sama gihapon niini hangtod niining adlawa.²⁴Gidala sa hari sa Asiria ang katawhan nga gikan sa Babilonia ug gikan sa Cuta, ug gikan sa Ava, ug gikan sa Hamat ug sa Sefarvaim, ug gipapuyo sila sa mga siyudad sa Samaria puli sa katawhan sa Israel. Gipanag-iya nila ang Samaria ug namuyo sa mga siyudad niini. ²⁵Nahitabo kini sa pagsugod sa ilang pagpuyo didto nga wala sila magtahod kang Yahweh. Busa nagpadala si Yahweh ug mga liyon taliwala kanila nga maoy nagpatay sa pipila kanila. ²⁶Busa nakigsulti sila sa hari sa Asiria, nga nag-ingon, "Ang mga nasod nga inyong gidala ug gipapuyo sa mga siyudad sa Samaria wala masayod sa naandan nga mga buluhaton nga gikinahanglan sa dios sa yuta. Busa nagpadala siya ug mga liyon taliwala kanila, ug, tan-awa, gimapatay sa mga liyon ang mga tawo didto tungod kay wala sila masayod sa naandan nga mga buluhaton nga gipabuhat sa dios niana nga yuta."²⁷Unya nagsugo ang hari sa Asiria, nga nag-ingon, "Pagkuha ug usa sa mga pari didto nga inyong gidala gikan didto, ug tugoti siya nga molakaw ug mopuyo didto, ug tugoti siya nga magtudlo kanila sa naandan nga mga buluhaton nga ipabuhat sa dios niana nga yuta." ²⁸Busa miabot ang usa sa mga pari nga ilang gidala gikan sa Samaria ug mipuyo sa Betel; gitudloan niya sila kung unsaon pagpasidungog kang Yahweh.²⁹Nagbuhat ang matag pundok sa tribo ug kaugalingon nilang mga dios, ug gibutang kini sa taas nga mga dapit nga gibuhat sa mga Samaritanhon—matag pundok sa tribo sa mga siyudad diin sila nagpuyo. ³⁰Gihimo sa katawhan sa Babilonia ang Sucot Benot; gihimo sa katawhan sa Cuta ang Nergal; gihimo sa katawhan sa Hamat ang Ashima; ³¹gihimo sa mga taga-Ava ang Nibhaz ug ang Tartak. Gisunog sa mga taga-Sefarvaim ang ilang mga anak ngadto kang Adramelec ug kang Anamelec, ang mga dios sa mga taga-Sefarvaim.³²Nagpasidungog usab sila kang Yahweh, ug nagpili gikan sa ilang taliwala nga mahimong pari sa taas nga mga dapit, nga mohalad alang kanila ngadto sa mga templo nga anaa sa taas nga mga dapit. ³³Nagpasidungog sila kang Yahweh ug nagsimba usab sa ilang mga dios, sa mga nabatasan sa mga nasod gikan niadtong nagkuha kanila.³⁴Hangtod niining adlawa nagpadayon sila sa ilang daan nga mga nabatasan. Wala sila magpasidungog kang Yahweh, ni magsunod sila sa mga kabalaoran, mga kasugoan, mga balaod, o ang mga mando nga gihatag ni Yahweh sa katawhan ni Jacob—nga ginganlan niya ug Israel— ³⁵ug uban sa gihimo ni Yahweh nga kasabotan ug gimando kanila, "Ayaw ninyo kahadloki ang laing mga dios, ni iyukbo ang inyong kaugalingon niini, ni mosimba niini, ni maghalad niini.³⁶Apan si Yahweh, nga nagdala kaninyo pagawas gikan sa Ehipto uban sa dako nga gahom ug sa inisa nga bukton, mao ang kinahanglan ninyong pasidunggan; ngadto lamang kaniya iyukbo ang inyong mga kaugalingon, ug ngadto lamang kaniya kamo maghalad. ³⁷Ang mga kabalaoran ug ang kasugoan, ang balaod ug ang mga mando nga gisulat alang kaninyo, tipigi ninyo kini hangtod sa kahangtoran. Busa kinahanglan nga dili kamo mahadlok sa ubang mga dios, ³⁸ug ang kasabotan nga akong gibuhat tali kaninyo, dili ninyo kalimtan; ni mopasidungog kamo sa ubang mga dios.³⁹Apan si Yahweh nga inyong Dios mao lamang ang inyong pasidunggan. Pagaluwason niya kamo gikan sa gahom sa inyong mga kaaway." ⁴⁰Dili sila maminaw, tungod kay nagpadayon sa pagbuhat kung unsa ang ilang gibuhat kaniadto. ⁴¹Busa nahadlok kining mga nasora ngadto kang Yahweh ug nagsimba usab sila sa ilang mga kinulit nga hulagway, ug ang ilang mga anak nagbuhat sa mao gihapon—sama sa mga anak sa ilang mga anak. Nagpadayon sila sa pagbuhat kung unsa ang gibuhat sa ilang mga katigulangan, hangtod niining adlawa.

18¹Karon sa ikatulong tuig ni Hosea ang anak nga lalaki ni Ela, nga hari sa Israel, nagsugod sa paghari si Hezekia nga anak nga lalaki ni Ahaz, nga hari sa Juda. ²Nagsugod siya sa paghari sa dihang 25 pa ka tuig ang iyang pangidaron; naghari siya sulod sa 29 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Abia; anak siya nga babaye ni Zacarias. ³Nagbuhat siya ug matarong sa panan-aw ni Yahweh, gisunod niya ang tanang panag-ingnan nga nabuhat ni David, nga iyang katigulangan.⁴Gitangtang niya ang anaa sa taas nga mga dapit, giguba ang bato nga mga haligi, ug giputol ang mga mga poste nga si Asera. Gidugmok niya ang tumbaga nga bitin nga gibuhat ni Moises, tungod kay niadtong mga adlawa ang katawhan sa Israel nagsunog ug insenso niini; gitawag kini nga "Nehustan." ⁵Misalig si Hezekia kang Yahweh, ang Dios sa Israel, mao nga human kaniya wala na gayoy susama kaniya taliwala sa mga hari sa Juda, ni taliwala sa mga hari nga nauna kaniya.⁶Kay nagpabilin siya ngadto kang Yahweh. Wala gayod siya mihunong sa pagsunod kaniya apan mituman sa iyang mga mando, nga gimando ni Yahweh kang Moises. ⁷Busa nag-uban si Yahweh kang Hezekia, ug nagmauswagon siya bisan asa moadto. Misupak siya batok sa hari sa Asiria ug wala mag-alagad kaniya. ⁸Gisulong niya ang mga Filistihanon hangtod sa Gaza ug ang utlanan nga nagpalibot niini, gikan sa tore sa mga tigbantay ngadto sa lig-on nga siyudad.⁹Sa ikaupat nga tuig ni Haring Hezekia, nga maoy ikapito nga tuig ni Hosea nga anak nga lalaki ni Ela nga hari sa Israel, miabot si Shalmaneser nga hari sa Asiria batok sa Samaria ug gipalibotan kini. ¹⁰Sa kataposan sa tulo ka tuig gikuha nila kini, sa ikaunom nga tuig ni Hezekia, nga maoy ikasiyam nga tuig ni Hosea nga hari sa Israel; niini nga pamaagi nailog nila ang Samaria.¹¹Busa gidala sa hari sa Asiria ang Israel ngadto sa Asiria ug gibutang sila sa Hala, ug sa Suba sa Habor didto sa Gozan, ug sa mga siyudad sa Medes. ¹²Gibuhat niya kini tungod kay wala sila mituman sa tingog ni Yahweh nga ilang Dios, apan gisupak nila ang kasabotan sa iyang pagpakigsaad, ang tanan nga gimando ni Moises nga alagad ni Yahweh. Nagdumili sila sa pagpamati o sa pagbuhat niini.¹³Unya sa ikanapulo ug upat ka tuig ni Haring Hezekia, gisulong ni Senakerib nga hari sa Asiria ang tanang lig-on nga mga siyudad sa Juda ug nailog kini. ¹⁴Busa nagpadala si Hezekia nga hari sa Juda ug pulong ngadto sa hari sa Asiria, nga anaa sa Lakis, nga nag-ingon, "Nakasala ako kanimo. Ayaw na pagsulong nganhi kanako. Bisan unsa ang imong ipabuhat kanako akong pagabuhaton." Gipabayad sa hari sa Asiria si Hezekia nga hari sa Juda ug 300 ka mga talento sa plata ug 30 ka talent0 sa bulawan. ¹⁵Busa gihatag ni Hezekia kaniya ang tanan nga plata nga anaa sa balay ni Yahweh ug ang anaa sa tipiganan sa bahandi sa palasyo sa hari.¹⁶Unya giputol ni Hezekia ang bulawan nga gikan sa mga pultahan sa templo ni Yahweh ug gikan sa mga haligi nga iyang gitaklap; gihatag niya ang bulawan ngadto sa hari sa Asiria. ¹⁷Apan gipangtawag sa hari sa Asiria ang iyang daghang kasundalohan, gipadala si Tartan ug si Rabsaris ug ang pangulo sa kasundalohan nga gikan sa Lakis ngadto kang Haring Hezekia sa Jerusalem. Mitungas sila ngadto sa kadalanan ug miabot gawas sa Jerusalem. Miabot sila sa tubo sa tubig nga paingon sa tigomanan sa tubig sa ibabaw, didto sa dalan sa dapit nga labhanan, ug mitindog sa kilid niini. ¹⁸Sa dihang gitawag nila si Haring Hezekia, migawas si Eliakim nga anak nga lalaki ni Hilkia, nga nagdumala sa panimalay, ug si Shebna nga escriba, ug si Joa nga anak nga lalaki ni Asaf, ang tiglista, migawas aron paghimamat kanila.¹⁹Busa giingnan sila sa pangulo sa kasundalohan nga sultihan si Hezekia kung unsa ang gisulti sa bantogan nga hari, ang hari sa Asiria, nga miingon: "Unsa man ang gigikanan sa imong pagsalig? ²⁰Nagsulti ka lamang ug walay pulos nga mga pulong, nga nagsulti nga adunay mga kadapig ug kusog alang sa gubat. Karon kinsa man ang imong gisaligan? Kinsa man ang naghatag kanimo ug kaisog aron sa pagpakigbatok kanako? ²¹Tan-awa, nagsalig ka sa sungkod niining makasamad nga tambo sa Ehipto, apan kung ang tawo mosalig niini, makatuslok kini ngadto sa iyang kamot ug makasamad kini. Mahisama niana ang si bisan kinsa nga mosalig kang Faraon nga hari sa Ehipto.²²Apan kung moingon ka kanako, 'Nagasalig kami kang Yahweh nga among Dios,' dili ba siya man mismo ang anaa sa taas nga mga dapit ug sa mga halaran nga gipangkuha ni Hezekia, ug miingon ngadto sa Juda ug sa Jerusalem, 'Kinahanglan nga mosimba kamo sa atubangan niini nga halaran sa Jerusalem'? ²³Busa karon, buot ko nga maghatag kanimo ug maayong tanyag gikan sa akong agalon ang hari sa Asiria. Hatagan ko ikaw ug 2, 000 ka mga kabayo, kung makakita ka ug mangabayo niini.²⁴Unsaon man nimo pagsukol sa bisan usa lang ka kapitan sa labing ubos nga mga sulugoon sa akong agalon? Nagsalig ka sa Ehipto alang sa mga karwahe ug nagkabayo nga kalalakin-an! ²⁵Mopanaw ba ako dinhi kung dili makig-away si Yahweh batok niining dapita ug laglagon kini? Miingon si Yahweh kanako, 'Sulonga kining yutaa ug laglaga kini.'"²⁶Unya miingon si Eliakim nga anak nga lalaki ni Hilkia, ug si Shebna, ug si Joa ngadto sa pangulo sa kasundalohan, "Palihog pakigsulti sa imong mga sulugoon sa Aramaico nga pinulongan, kay makasabot kami niini. Ayaw pakigsulti kanamo sa pinulongan sa Juda kay madunggan sa katawhan nga anaa sa paril." ²⁷Apan miingon ang pangulo sa kasundalohan kanila, "Gipadala ba ako sa akong agalon ngadto sa inyong agalon ug diha kaninyo aron sa pagsulti niining mga pulonga? Wala ba niya ako gipadala ngadto sa kalalakin-an nga naglingkod sa paril, nga magakaon sa kaugalingon nga hugaw ug moinom sa ilang kaugalingon nga ihi uban kanimo?"²⁸Unya mitindog ang pangulo sa kasundalohan ug misinggit sa makusog nga tingog sa Judio nga pinulongan, nga nag-ingon, "Paminawa ang pulong sa bantogan nga hari, ang hari sa Asiria. ²⁹Miingon ang hari, 'Ayaw tugoti nga limbongan kamo ni Hezekia, kay dili siya makahimo sa pagluwas kaninyo gikan sa akong gahom. ³⁰Ayaw tugoti si Hezekia nga ipasalig kamo kang Yahweh, nga moingon, "Pagaluwason gayod kita ni Yahweh, ug kining siyudara wala gihatag ngadto sa kamot sa hari sa Asiria.'"³¹Ayaw paminaw kang Hezekia, kay mao kini ang giingon sa hari sa Asiria: 'Pakighigala kanako ug umari kanako. Unya ang matag usa kaninyo mokaon gikan sa iyang kaugalingon nga paras ug gikan sa iyang kaugalingon nga kahoy sa igera, ug moinom gikan sa tubig sa iyang kaugalingon nga atabay. ³²Pagabuhaton ninyo kini hangtod nga moabot ako ug dad-on kamo ngadto sa yuta ingon nga inyong kaugalingon nga yuta, ang yuta sa trigo ug bag-o nga bino, ang yuta sa tinapay ug kaparasan, ang yuta sa olibo nga mga kahoy ug ang dugos, aron nga mabuhi kamo ug dili mamatay.' Sa dihang mosulay sa pagdani si Hezekia kaninyo ayaw kamo ug paminaw kaniya, nga moingon, 'Pagaluwason kita ni Yahweh.'³³Aduna bay mga dios sa katawhan nga mitabang kanila gikan sa kamot sa hari sa Asiria? ³⁴Diin man ang mga dios ni Hamat ug ni Arpad? Diin man ang mga dios ni Sefarvaim, Hena, ug Iva? Giluwas ba nila ang Samaria gikan sa akong kamot? ³⁵Taliwala sa mga dios sa kayutaan, aduna bay dios nga niluwas sa iyang yuta gikan sa akong gahom? Unsaon man pagluwas ni Yahweh ang Jerusalem gikan sa akong gahom?"³⁶Apan nagpabilin nga hilom ang katawhan ug wala mitubag, kay nagmando ang hari nga, "Ayaw siyag tubaga." ³⁷Unya si Eliakim nga anak nga lalaki ni Hilkia, nga nagdumala sa panimalay; si Shebna nga escriba; ug si Joa nga anak nga lalaki ni Asaf, ang tigsulat, miadto kang Hezekia uban sa gisi nila nga mga bisti, ug gisugilon ngadto kaniya ang mga pulong sa pangulo sa kasundalohan.

19¹Nahitabo kini nga sa dihang nadungog ni Haring Hezekia ang ilang balita, gigisi niya ang iyang mga bisti, ug nagsul-ob siya ug sako, ug miadto sa balay ni Yahweh. ²Gipadala niya si Eliakim, nga maoy tigdumala sa sulod sa iyang panimalay, ug ang escriba nga si Shebna, ug ang mga kadagkoan sa mga pari, tanan nagsul-ob ug sako, ngadto kang Isaias nga anak nga lalaki ni Amos, nga propeta.³Miingon sila kaniya, "Miingon si Hezekia, 'Kini nga adlaw ang adlaw sa pag-antos, sa pagbadlong, ug kaulaw, kay miabot na ang takna nga ipakatawo ang kaanakan, apan walay kusog aron nga matawo sila. ⁴Tingali ug madunggan ni Yahweh nga imong Dios ang tanan nga pulong sa pangulong kasundalohan, nga gipadala sa iyang agalon nga hari sa Asiria aron nga hagiton ang buhi nga Dios, ug mosalikway sa mga pulong nga nadungog sa imong Dios nga si Yahwheh. Karon ipatugbaw ang imong pag-ampo alang sa nahibilin nga ania gihapon dinhi.'"⁵Busa miadto ang mga sulugoon ni Haring Hezekia ngadto kang Isaias, ⁶ug giingnan sila ni Isaias, "Sultihi ang inyong agalon: 'Miingon si Yahweh, "Ayaw kahadlok sa mga pulong nga imong nadungog, nga gipasipala sa mga sulugoon sa hari sa Asiria kanako. ⁷Tan-awa, hatagan ko siya ug espiritu, ug makadungog siya ug usa ka balita ug mopauli sa iyang kaugalingon nga yuta. Laglagon ko siya pinaagi sa espada diha sa iyang kaugalingon nga yuta.'"⁸Unya miuli ang pangulo sa kasundalohan ug nakita niya ang hari sa Asiria nga nakigbatok sa Libna, tungod kay nadunggan man niya nga miikyas ang hari gikan sa Lakis. ⁹Unya nadungog ni Senakerib nga naglihok na si Tirhaka nga hari sa Etiopia ug sa Ehipto aron makigbatok kaniya, busa nagpadala na usab siya ug mga mensahero ngadto kang Hezekia uban niini nga mensahe:¹⁰Sultihi si Hezekia nga hari sa Juda, 'Ayaw tugoti nga linglahon ka sa Dios nga imong gisaligan, nga nag-ingon, "Dili ihatag ang Jerusalem ngadto sa kamot sa hari sa Asiria," ¹¹Tan-awa, nadungog nimo ang gibuhat sa mga hari sa Asiria sa tanang kayutaan pinaagi sa paglaglag kanila sa hingpit. Busa pagaluwason ka ba?¹²Naluwas ba sila sa mga dios sa mga nasod, ang mga nasod nga gilaglag sa akong mga amahan: ang Gozan, Haran, Resef, ug ang katawhan sa Eden didto sa Telasar? ¹³Asa naman ang hari sa Hamat, ang hari sa Arpad, ang hari sa mga siyudad sa Sefarvaim, sa Hena, ug sa Iva?'"¹⁴Nadawat ni Hezekia kini nga sulat gikan sa mga mensahero ug gibasa kini. Unya mitungas siya sa balay ni Yahweh ug gisugilon niya kini kaniya ¹⁵Unya nag-ampo si Hezekia sa atubangan ni Yahweh ug miingon, "Yawheh sa panon, ang Dios sa Israel, ikaw nga naglingkod sa ibabaw sa kerubin ikaw lamang ang Dios sa tanang mga gingharian sa kalibotan. Ikaw ang nagbuhat sa kalangitan ug kalibotan.¹⁶Ipatalinghog ang imong igdulongog, Yahweh, ug paminaw. Ibuka ang imong mga mata, Yahweh ug tan-awa, ug paminawa ang mga pulong ni Senakerib, nga iyang gipadala aron pasipad-an ang buhi nga Dios. ¹⁷Tinuod, Yahweh, gilaglag sa mga hari sa Asiria ang mga nasod ug ang ilang kayutaan. ¹⁸Gipangsunog nila ang ilang mga dios, tungod kay dili man sila mga dios apan mga binuhat lamang sa mga kamot sa tawo, kahoy ug bato lamang. Busa gipang guba sila sa katawhan sa Asiria.¹⁹Busa karon, luwasa kami, Yahweh nga among Dios, gisangpit ko ikaw, gikan sa iyang gahom, aron nga masayod ang tanang gingharian sa kalibotan nga ikaw lamang ang Dios, Yahweh."²⁰Unya nagpadala ug mensahe si Isaias nga anak ni Amos ngadto kang Hezekia, nag-ingon, " Yahweh, ang Dios sa Israel nag-ingon, 'Tungod kay nag-ampo kaman kanako bahin kang Senakerib nga hari sa Asiria, nadungog ko ikaw. ²¹Mao kini ang pulong ni Yahweh nga gisulti mahitungod kaniya: "Gibugalbugalan ug gibiay-biay ka sa ulay nga anak nga babaye sa Zion aron sa pagtamay kanimo. Nagpanlingo kanimo ang anak nga babaye sa Jerusalem. ²²Kinsa man ang imong gihagit ug gitamay? Batok kang kinsa imong gipataas ang imong tingog ug gitaas mo ang imong mga mata sa garbo? Batok sa Balaan sa Israel!²³Pinaagi sa imong mga mensahero gihagit nimo ang Ginoo, ug miingon, 'Uban sa daghan nakong mga karwahe mitungas ako sa kinatumyan sa kabukiran, sa kahitas-an sa Lebanon. Didto, pamutlon ko ang mga tag-as nga mga sidro ug ang labing maayong kahoy nga sipre. Mosulod ako sa kinalayoan nga bahin, ang labing mabungahon nga kalasangan niini. ²⁴Nagkalot ako ug mga atabay ug nakainom ug mga tubig sa laing nasod. Gipahubas ko ang mga suba sa Ehipto ilalom sa akong mga lapalapa.'²⁵Wala ba nimo nadungog kung giunsa ko kini pagkahibalo sa dugay na nga panahon, ug gibuhat kini sa karaan nga kapanahonan? Karon buhaton ko kini. Ania ikaw aron kuhaan ang dili mapildi nga mga siyudad ug himoon silang tinapok sa pagkaguba. ²⁶Ang ilang mga lumulopyo, diyutay lamang ang kusog, nangapukan ug nangaulawan. Mga tanom sila sa uma, lunhaw nga sagbot, ang sagbot sa atop o sa uma, nga gisunog sa wala pa kini milabong.²⁷Apan nasayod ako sa imong paglingkod, sa imong paggawas, ug sa imong pagsulod, ug sa imong pagpakigbatok kanako. ²⁸Tungod sa imong pagpakigbatok kanako, ug tungod kay miabot sa akong dalunggan ang imong pagkamapasigarbohon, ibutang ko ang akong taga sa imong ilong, ug ang akong renda nganha sa imong baba; ibalik ko ikaw kung diin ka gikan."²⁹Mao kini ang timaan alang kanimo: Karong tuiga imong kaonon ang motubo nga ihalas nga tanom, ug sa ikaduhang tuig kung unsa ang motubo gikan niana. Apan sa ikatulong tuig kinahanglan nga magtanom ka ug mag-ani, pagtanom ug kaparasan ug kaona ang bunga niini. ³⁰Moturok ug mamunga pag-usab ang nahibilin sa panimalay ni Juda nga nangaluwas. ³¹Kay gikan sa Jerusalem adunay mahibilin, gikan sa Bukid sa Zion adunay mangaluwas. Ang pagkamainiton ni Yahweh sa panon maoy mobuhat niini.³²Busa gisulti kini ni Yahweh mahitungod sa hari sa Asiria: "Dili siya makaadto niini nga siyudad ni makapana dinhi. Ni makaadto siya dinhi uban sa ilang taming o makahimo ug tinapok nga yuta batok niini. ³³Ang pamaagi sa iyang pag-anhi mao usab ang pamaagi sa iyang pagbiya; dili siya makasulod niini nga siyudad— mao kini ang gipadayag ni Yahweh." ³⁴Kay panalipdan ko kini nga siyudad ug luwason kini, alang sa akong kaugalingon ug alang sa akong alagad nga si David.'"³⁵Nahitabo kini niadtong gabhiona nga miabot ang anghel ni Yahweh ug gisulong ang kampo sa mga taga-Asiria, ug gipamatay ang 185, 000 ka mga kasundalohan. Sa dihang mibangon ang mga tawo sayo sa kabuntagon, nagbuy-od ang patay nga mga lawas bisan asa. ³⁶Busa mibiya sa Israel ang hari sa Asiria nga si Senakerib ug mipauli sa iyang panimalay ug mipuyo sa Nineve. ³⁷Unya, samtang nagsimba siya sa balay ni Nisroc nga iyang dios, gipatay siya sa iyang mga anak nga lalaki nga mao sila Adramelec ug Sharezer pinaagi sa espada. Unya miikyas sila ngadto sa yuta sa Ararat. Unya si Esarhadon nga iyang anak nga lalaki ang nahimong hari puli kaniya.

20¹Niadtong mga adlawa nagsakit si Hezekia ug himalatyon na. Busa miadto kaniya ang propeta nga si Isaias nga anak nga lalaki ni Amos, ug miingon kaniya, "Miingon si Yahweh, 'Ipahiluna ang imong panimalay; tungod kay mubo nalang ang imong kinabuhi, ug mamatay kana." ²Human niini mitalikod si Hezekia ug miatubang sa paril ug nag-ampo kang Yahweh, nga nag-ingon, ³"Yahweh, palihog hinumdomi kung giunsa nako paglakaw nga matinud-anon sa imong atubangan sa tibuok kong kasing-kasing, ug kung unsa ang mga maayo nakong nabuhat sa imong panan-aw." Unya mihilak sa makusog si Hezekia.⁴Sa wala pa makagawas si Isaias didto sa tungatunga sa hawanan, miabot ang pulong ni Yahweh kaniya, nga nag-ingon, ⁵"Balik, ug sultihi si Hezekia, nga pangulo sa akong katawhan, 'Mao kini ang gisulti ni Yahweh, ang Dios ni David nga imong katigulangan, "Nadungog ko ang imong pag-ampo, ug nakita ko ang imong mga luha. Pagaayohon ko ikaw sa ikatulo nga adlaw, ug motungas ka sa balay ni Yahweh.⁶Dugangan ko ug napulo ug lima ka tuig ang imong kinabuhi, ug pagaluwason ko ikaw ug kini nga siyudad gikan sa kamot sa hari sa Asiria, ug panalipdan ko kini nga siyudad alang sa akong kaugalingon ug alang sa akong alagad nga si David."" ⁷Busa miingon si Isaias, "Pagkuha ug unod sa bunga sa igera." Gibuhat nila kini ug gibutang sa iyang hubag, ug naayo siya.⁸Miingon si Hezekia kang Isaias, "Unsa man ang timaan nga ayohon ako ni Yahweh, ug nga kinahanglan motungas ako ngadto sa templo ni Yahweh sa ikatulo nga adlaw?" ⁹Mitubag si Isaias, "Mao kini ang timaan alang kanimo gikan kang Yahweh, nga himoon ni Yahweh ang butang nga iyang gisulti. Kinahanglan ba nga moabante ang anino ug napulo ka tikang, o moatras ug napulo ka tikang?¹⁰Mitubag si Hezekia, "Sayon lamang alang sa anino nga moabante ug napulo ka tikang. Dili, tugoti nga moatras ang anino ug napulo ka tikang." ¹¹Busa mituaw si Isaias ngadto kang Yahweh, ug gipaatras niya ang anino ug napulo ka tikang, gikan sa gilihokan niini sa hagdanan ni Ahaz.¹²Niana nga takna nagpadala ug mga sulat ug gasa si Marduk - Baladan nga anak nga lalaki sa hari sa Babilonia nga si Baladan ngadto kang Hezekia, tungod kay nadungog niya nga nagsakit si Hezekia. ¹³Gitagad ni Hezekia kadto nga mga sulat, ug unya gipakita ngadto sa mga mensahero ang tibuok palasyo ug ang tanang bililhon nga mga butang, ang plata, bulawan, mga pahumot ug bililhon nga lana, ug ang tagoanan sa iyang mga hinagiban, ug ang tanan nga makita sa iyang mga balay tagoanan. Walay butang sa iyang panimalay, ni sa tibuok niyang gingharian, nga wala gipakita ni Hezekia ngadto kanila.¹⁴Unya miadto ang propeta nga si Isaias ngadto kang Haring Hezekia ug nangutana kaniya, "Unsa man ang giingon niining mga tawhana diha kanimo? Diin man sila gikan?" Miingon si Hezekia, "Gikan sila sa layong nasod sa Babilonia." ¹⁵Nangutana si Isaias, "Unsa man ang ilang nakita sa imong panimalay?" Mitubag si Hezekia, "Nakita nila ang tanan sa akong panimalay. Walay ni usa sa akong bililhon nga mga butang ang wala nako gipakita kanila."¹⁶Busa miingon si Isaias ngadto kang Hezekia, "Paminawa ang pulong ni Yahweh: ¹⁷'Tan-awa, moabot ang mga adlaw nga ang tanan nga anaa sa imong palasyo, ang mga butang nga gitagoan sa imong mga katigulangan hangtod karong adlawa, pagadad-on ngadto sa Babilonia. Walay mahibilin, miingon si Yahweh. ¹⁸Ang mga anak nga lalaki nga gipakatawo gikan kanimo, nga imong giatiman kuhaon gikan kanimo, ug mahimo silang mga yunoko sa palasyo sa hari sa Babilonia.'"¹⁹Unya miingon si Hezekia ngadto kang Isaias, "Maayo ang pulong ni Yahweh nga imong gisulti." Kay nagtuo man siya, "Wala bay kalinaw ug kahapsay sa akong mga adlaw?" ²⁰Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Hezekia, ug sa tanan niyang kagahom, ug kung giunsa niya paghimo sa linaw ug ang agianan sa tubig, ug kung giunsa niya pagpaagas ang tubig paingon sa siyudad—wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? ²¹Mipahulay si Hezekia uban sa iyang mga katigulangan, ug ang iyang anak nga lalaki nga si Manases ang nahimong hari puli kaniya.

21¹Nagpanuigon si Manases ug napulo ug duha sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa 55 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Hefziba. ²Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa malaw-ay nga mga butang sa mga nasod nga gipahawa ni Yahweh atubangan sa katawhan sa Israel. ³Kay gitukod man niya pagbalik ang mga anaa sa taas nga mga dapit nga gigun-ob sa iyang amahan nga si Hezekia, ug nagtukod siya ug mga halaran alang kang Baal, naghimo ug poste ni Ashera, sama sa gibuhat ni Ahab nga hari sa Israel, ug miyukbo siya ngadto sa tanang kabituonan sa kalangitan ug misimba niini.⁴Nagtukod ug pagano nga mga halaran si Manases ngadto sa balay ni Yahweh, bisan pa ug nagmando si Yahweh, "Diha sa Jerusalem molungtad ang akong ngalan hangtod sa kahangtoran." ⁵Nagtukod siya ug mga halaran alang sa tanang kabituonan sa kalangitan didto sa duha ka mga hawanan sa balay ni Yahweh. ⁶Iyang gipaagi ang iyang anak sa kalayo, nanagna siya ug naghimo ug salamangka ug nagpakisayod niadtong mga nakigsulti sa mga patay ug niadtong nakigsulti sa mga espiritu. Nagbuhat gayod siya ug hilabihan ka daotan diha sa panan-aw ni Yahweh ug iyang gipasuko ang Dios.⁷Gibutang niya sa balay ni Yahweh ang kinulit nga hulagway ni Ashera nga iyang hinimo. Dinhi niining balaya nakigsulti si Yahweh ngadto kang David ug kang Solomon nga iyang anak nga lalaki; miingon siya: "Dinhi niining balaya ug dinhi sa Jerusalem, nga akong gipili gikan sa tanang katribohan sa Israel, nga akong ibutang ang akong ngalan hangtod sa kahangtoran. ⁸Dili ko na gayod pahisalaagon ang mga tiil sa katawhan sa Israel gikan sa yuta nga akong gihatag sa ilang mga katigulangan, kung magmatngon lamang sila sa pagtuman sa tanan nga akong gimando kanila, ug mosunod sa tanang mga balaod nga gimando kanila sa akong alagad nga si Moises." ⁹Apan wala naminaw ang katawhan, ug gipangulohan sila ni Manases sa pagbuhat ug hilabihan pa gayod kadaotan kaysa sa mga nasod nga gigun-ob ni Yahweh sa atubangan sa katawhan sa Israel.¹⁰Busa nakigsulti si Yahweh pinaagi sa iyang mga alagad nga mga propeta, nga nag-ingon, ¹¹"Tungod kay nakabuhat man ug salawayon nga mga butang ang hari sa Juda nga si Manases, ug hilabihan kaayo ka daotan ang iyang mga binuhatan kaysa sa tanang mga Amorihanon nga nag-una kaniya, ug iyang gipakasala ang Juda uban ang iyang mga diosdios, ¹²busa giingon kini ni Yahweh, nga Dios sa Israel: Tan-awa, magdala ako ug hilabihan kadaotan diha sa Jerusalem ug sa Juda nga si bisan kinsa nga makadungog niini, ang duha niya ka dalunggan motingog.¹³Akong gamiton sa Jerusalem ang sukdanan nga gigamit batok sa Samaria, ug ang tunton nga gigamit batok sa balay ni Ahab; limpyohan ko ang Jerusalem sama sa pagtrapo sa usa ka tawo sa plato, balibalihon niya kini pagtrapo. ¹⁴Ilabay ko ang mga nahibilin sa akong mga panulondon ug ihatag sila sa kamot sa ilang mga kaaway. Mahimo silang mga tukbonon ug inilog alang sa ilang mga kaaway, ¹⁵tungod kay nagbuhat man sila ug daotan sa akong panan-aw, ug gipasuko nila ako, sukad sa adlaw nga migawas ang ilang mga katigulangan sa Ehipto, hangtod karong adlawa."¹⁶Dugang pa niana, daghan ug giula nga dugo sa mga tawo nga walay sala si Manases, hangtod nga gipuno niya ang Jerusalem gikan sa utlanan niini ngadto sa pikas uban ang kamatayon. Dugang kini sa sala nga gipabuhat niya sa Juda, sa dihang nagbuhat sila ug daotan diha sa panan-aw ni Yahweh. ¹⁷Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Manases, tanan niyang gibuhat, ug sa sala nga iyang nabuhat, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? ¹⁸Mipahulay si Manases uban sa iyang mga katigulangan ug gilubong sa tanaman sa iyang kaugalingon nga balay, sa tanaman sa Uza. Si Amon nga iyang anak nga lalaki ang nahimong hari puli kaniya.¹⁹Nagpanuigon si Amon ug 22 sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa duha ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Meshulemet; anak siya nga babaye ni Haruz nga taga Jotba. ²⁰Gibuhat niya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa gibuhat sa iyang amahan nga si Manases.²¹Gisunod ni Amon ang tanang dalan nga gilaktan sa iyang amahan ug nagsimba siya sa mga diosdios nga gisimba sa iyang amahan, ug miyukbo niini. ²²Gitalikdan niya si Yahweh, ang Dios sa iyang mga amahan, ug wala maglakaw sunod sa dalan ni Yahweh. ²³Naglaraw ug daotan ang mga sulugoon ni Amon batok kaniya ug gipatay ang hari didto sa iyang kaugalingon nga balay.²⁴Apan gipamatay sa mga katawhan sa yuta kadtong mga naglaraw ug daotan batok kang Haring Amon, ug gihimo nga hari ang iyang anak nga lalaki nga si Josia puli kaniya. ²⁵Alang sa uban pang mga butang mahitungod sa gibuhat ni Amon, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? ²⁶Gilubong siya sa katawhan sa iyang lubnganan didto sa tanaman sa Uza, ug nahimong hari ang iyang anak nga lalaki nga si Josia puli kaniya.

22¹Nagpanuigon ug walo ka tuig si Josia sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa 31 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Jedida (ang anak nga babaye ni Adaya nga taga-Boskat). ²Gibuhat niya ang matarong sa pana-aw ni Yahweh. Naglakaw siya sa tanang dalan ni David nga iyang katigulangan, ug wala siya mitipas ngadto sa tuo o sa wala.³Nahitabo kini sa ika-18 ka tuig ni Haring Josia, gipadala niya si Shafan nga anak nga lalaki ni Azalia nga anak nga lalaki ni Meshullam, ang escriba, ngadto sa balay ni Yahweh, nga nag-ingon, ⁴"Tungas ngadto kang Hilkia ang labaw nga pari ug sultihi siya sa pag-ihap sa kwarta nga gidala ngadto sa balay ni Yahweh, nga gitigom sa mga tigbantay sa templo gikan sa katawhan. ⁵Ihatag kini ngadto sa kamot sa mga trabahante nga sinaligan sa balay ni Yahweh, ug ipahatag kini ngadto sa mga trabahante nga anaa sa balay ni Yahweh, aron nga ilang ayohon ang mga guba sa sulod sa templo.⁶Ipahatag kanila ang kwarta ngadto sa mga panday, sa mga magtutukod, ug sa mga mason, ug aron ipalit usab ug ginabas nga kahoy ug pagtabas ug bato aron ayohon ang templo." ⁷Apan wala na kinahanglana ang pag-ihap sa kwarta nga gihatag ngadto kanila, tungod kay gigamit man nila kini nga matinud-anon.⁸Miingon ang labaw nga pari nga si Hilkia ngadto kang Shafan nga escriba, "Nakaplagan ko ang libro sa balaod sa balay ni Yahweh." Busa gihatag ni Hilkias ang libro ngadto kang Shafan, ug gibasa niya kini. ⁹Milakaw si Shafan ug gidala ang libro ngadto sa hari, ug nagbalita usab siya kaniya, nga nag-ingon, "Gigasto sa imong mga sulugoon ang kwarta nga anaa sa templo ug gihatag nila kini sa kamot sa mga trabahante nga nagdumala sa pag-atiman sa balay ni Yahweh." ¹⁰Unya miingon ang escriba nga si Shafan ngadto sa hari, "Gihatagan ako ug libro ni Hilkia nga pari." Unya gibasa kini ni Shafan ngadto sa hari.¹¹Nahitabo kini nga sa dihang nadungog sa hari ang mga pulong sa balaod, gigisi niya ang iyang mga bisti. ¹²Gimandoan sa hari si Hilkia nga pari, si Ahikam nga anak nga lalaki ni Shafan, si Acbor nga anak nga lalaki ni Mikaya, si Shafan nga escriba, ug si Asaya, nga iyang kaugalingong sulugoon, nga nag-ingon, ¹³"Lakaw ug pagpakisayod kang Yahweh alang kanako, ug alang sa katawhan ug alang sa tibuok Juda, tungod kay ang mga pulong niini nga libro nakaplagan na. Tungod kay hilabihan kadako ang kasuko ni Yahweh nga nisilaob batok kanato tungod kay wala man naminaw ang atong mga katigulangan sa mga pulong niini nga libro alang sa pagtuman sa tanan nga nahisulat niini mahitungod kanato."¹⁴Busa miadto ang pari nga si Hilkia, si Ahikam, si Acbor, si Shapan, ug si Asaya ngadto kang Hulda nga usa ka babaye nga propeta, nga asawa ni Shalum nga anak nga lalaki ni Tikva nga anak nga lalaki ni Harhas, nga tigtipig sa butanganan sa mga bisti (nagpuyo siya sa ikaduhang bahin sa siyudad sa Jerusalem), ug nakigsulti sila kaniya. ¹⁵Miingon siya kanila, "Mao kini ang giingon ni Yahweh, nga Dios sa Israel: 'Ingna ang tawo nga nagpadala kaninyo nganhi kanako, ¹⁶"Mao kini ang giingon ni Yahweh: 'Tan-awa, magdala ako ug katalagman niini nga dapit ug sa mga namuyo niini, sumala sa tanan nga nahisulat sa libro nga gibasa sa hari sa Juda.¹⁷Tungod kay gisalikway nila ako, ug nagsunog sila ug insenso sa laing mga dios, aron nga mahagit nila ako nga masuko sa tanan nilang mga binuhatan—busa misilaob ang akong kasuko batok niini nga dapit ug dili na kini mapalong."' ¹⁸Apan alang sa hari sa Juda, nga nagpadala kaninyo aron sa pagpangutana sa kabubut-on ni Yahweh, mao kini ang inyong isulti kaniya: "Si Yahweh, nga Dios sa Israel miingon niini: 'Mahitungod sa mga pulong nga imong nadungog, ¹⁹tungod kay malumo man ang imong kasingkasing, ug tungod kay gipaubos mo man ang imong kaugalingon sa atubangan ni Yahweh, sa dihang imong nadungog ang akong giingon batok niini nga dapit ug sa mga nagpuyo niini, nga mabungkag ug matinunglo sila, ug tungod kay imo mang gigisi ang imong mga bisti ug mihilak sa akong atubangan, naminaw usab ako kanimo—mao kini ang gipadayag ni Yahweh.²⁰Tan-awa, ibutang ko ikaw uban sa imong mga katigulangan, ug mahimutang ka sa imong lubnganan nga may kalinaw. Dili makakita ang imong mga mata sa tanang mga katalagman nga akong ipahamtang niini nga dapit.'""' Busa gidala sa mga tawo kini nga mensahe balik sa hari.

23¹Busa nagpadala ang hari ug mga mensahero nga maoy nagpatigom sa tanang mga kadagkoan sa Juda ug sa Jerusalem ngadto kaniya. ²Unya mitungas ang hari ngadto sa balay ni Yahweh, ug ang tanang katawhan sa Juda ug ang tanang namuyo sa Jerusalem uban kaniya, ug ang mga pari, ang mga propeta, ug ang tanang katawhan, gikan sa gagmay padulong sa dagko. Unya gibasa niya sa ilang igdulongog ang tanang mga pulong sa libro sa Kasabotan nga nakaplagan sa balay ni Yahweh.³Mibarog ang hari duol sa haligi ug naghimo ug kasabotan sa atubangan ni Yahweh, sa paglakaw sunod kang Yahweh ug sa pagtuman sa iyang kasugoan, sa iyang mga patakaran, ug sa iyang mga balaod, uban sa tibuok niyang kasingkasing ug sa tibuok niyang kalag, sa pagpamatuod sa mga pulong niini nga kasabotan nga nahisulat niini nga libro. Busa miuyon ang tanang tawo nga mobarog sa kasabotan.⁴Gimandoan sa hari si Hilkia nga labaw nga pari, ang mga pari nga ubos kaniya, ug ang mga tigbantay sa ganghaan, sa pagdala ngadto sa gawas sa templo ni Yahweh sa tanang mga sudlanan nga gihimo alang kang Baal ug Ashera, ug alang sa tanang kabituonan sa langit. Gisunog niya kini sa gawas sa Jerusalem ngadto sa kaumahan sa Walog sa Kidron ug gidala ang mga abo niini ngadto sa Betel. ⁵Gipapahawa niya ang mga pari nga nagsimba ug diosdios nga pinili sa mga hari sa Juda aron sa pagsunog ug insenso sa taas nga mga dapit ngadto sa mga siyudad sa Juda ug ngadto sa mga dapit nga nagpalibot sa Jerusalem—kadtong nagsunog ug insenso alang kang Baal, ngadto sa adlaw ug sa bulan, ngadto sa mga planeta, ug ngadto sa tanang kabituonan sa langit.⁶Gipagawas niya ang poste nga si Ashera gikan sa Templo ni Yahweh, sa gawas sa Jerusalem ngadto sa Walog sa Kidron ug gisunog nila kini didto. Gidugmok niya kini hangtod naabog ug gisabwag kana nga abog ngadto sa mga lubnganan sa yanong mga tawo. ⁷Gihinloan niya ang mga lawak sa mga lalaki nga nagbaligya sa ilang dungog nga atua sa templo ni Yahweh, diin nagbuhat ug mga bisti ang mga babaye alang kang Ashera.⁸Gidala ni Josia ang tanang mga pari gikan sa mga siyudad sa Juda ug gihugawhugawan ang mga anaa sa taas nga mga dapit diin nagsunog ug insenso ang mga pari, gikan sa Geba padulong sa Berseba. Gigun-ob niya ang mga anaa sa taas nga mga dapit sa mga ganghaan nga atua sa pultahan paingon sa ganghaan ni Josue (ang gobernador sa siyudad), sa wala nga bahin sa ganghaan sa siyudad. ⁹Bisan tuod ug wala gitugotan sa pag-alagad sa halaran ni Yahweh sa Jerusalem ang mga pari niadtong taas nga mga dapit, nangaon sila ug tinapay nga walay igpapatubo taliwala sa ilang mga kaigsoonan.¹⁰Gihugawhugawan ni Josia ang Tofet, diin atua sa walog sa Ben Hinom, aron nga wala nay magsunog sa iyang anak nga lalaki o sa iyang anak nga babaye ingon nga halad ngadto kang Molec. ¹¹Gikuha niya ang mga kabayo nga gihatag sa mga hari sa Juda ngadto sa adlaw. Atua sila sa usa ka dapit sa pultahan sa templo ni Yahweh, nga duol sa lawak ni Natan Melec, nga tigdumala sa palasyo. Gisunog ni Josia ang mga karwahe sa adlaw.¹²Giguba ni Josia nga hari ang mga halaran nga anaa sa atop sa kinatas-an nga lawak ni Ahaz, nga gihimo sa mga hari sa Juda, ug ang mga halaran nga gihimo ni Manases didto sa duha ka hawanan sa templo ni Yahweh. Gidugmok kini ni Josia ug gilabay kini ngadto sa Walog sa Kidron. ¹³Giguba sa hari ang mga anaa sa taas nga mga dapit sa Jerusalem, sa habagatan sa bukid sa pagkadunot nga gitukod ni Solomon nga hari sa Israel alang sa Astoret, ang dulomtanan nga diosdios sa mga Sidonhon; alang kang Cemos, ang dulomtanan nga diosdios sa Moab; ug alang kang Molec, ang dulumtanan nga diosdios sa katawhan sa Amon. ¹⁴Gibuak niya ang mga haligi nga mga bato ug gipamutol ang mga poste nga si Ashera ug gipuno niya kadtong mga dapita ug mga bukog sa mga tawo.¹⁵Giguba usab ni Josia sa hingpit ang halaran nga atua sa Betel ug ang anaa sa taas nga dapit nga gitukod ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat (ang tawo nga maoy hinungdan sa pagpakasala sa Israel). Gisunog usab niya ang halaran ug ang anaa sa taas nga dapit ug gidugmok kini hangtod naabog. Gisunog usab niya ang poste nga si Ashera. ¹⁶Samtang nagsusi si Josia sa dapit, nakamatikod siya sa mga lubnganan nga atua sa bukid. Nagpadala siya ug mga lalaki aron sa pagkuha sa mga bukog gikan sa mga lubnganan; unya gisunog niya kini ngadto sa halaran, nga nakahugaw niini. Sumala kini sa pulong ni Yahweh nga gisulti sa tawo sa Dios, ang tawo nga nagsulti nang daan niining mga butanga sa wala pa kini nahitabo.¹⁷Unya miingon siya, "Unsa ba kanang monumento nga akong nakita?" Gisultihan siya sa mga lalaki nga anaa sa siyudad, "Mao kana ang lubnganan sa tawo sa Dios nga naggikan sa Juda ug nagsulti niining mga butanga nga imong nabuhat batok sa halaran sa Betel." ¹⁸Busa miingon si Josia, "Ayaw kini hilabti. Kinahanglan nga walay mobalhin sa iyang mga bukog." Busa wala nila hilabti ang iyang mga bukog, uban sa mga bukog sa propeta nga naggikan sa Samaria.¹⁹Unya giguba ni Josia ang tanang mga balay nga anaa sa taas nga mga dapit nga atua didto sa mga siyudad sa Samaria, nga gihimo sa mga hari sa Israel, ug nga nakapahagit kang Yahweh nga masuko. Gibuhat niya kanila ang iyang gibuhat sa Betel. ²⁰Gipamatay niya ang tanang mga pari sa taas nga mga dapit didto sa mga halaran ug gisunog niya ang mga bukog sa mga tawo diha niini. Unya mibalik siya sa Jerusalem.²¹Unya gimandoan sa hari ang tanang katawhan, nga nag-ingon, "Hinumdomi ang Pagsaylo alang kang Yahweh nga inyong Dios, sumala sa nahisulat niini nga Libro sa Kasabotan." ²²Wala gayod napahigayon ang maong kasaulogan sa Pagsaylo gikan sa mga adlaw sa mga maghuhukom nga nagdumala sa Israel, ni sa tanang adlaw sa mga hari sa Israel o sa Juda. ²³Apan sa ika- 18 nga tuig ni Haring Josia gisaulog kini nga Pagsaylo alang kang Yahweh didto sa Jerusalem.²⁴Gipapahawa usab ni Josia kadtong nakigsulti sa mga patay o sa mga espiritu. Gipapahawa usab niya ang mga salamangkero, ang mga diosdios, ug ang tanang mga dulumtanan nga mga butang nga nakita didto sa yuta sa Juda ug didto sa Jerusalem, aron nga uyonan ang mga pulong sa balaod diin nahisulat sa libro nga nakaplagan ni Hilkia nga pari didto sa balay ni Yahweh. ²⁵Wala pa gayoy hari nga nahiuna kang Josue, nga sama kaniya, nga mibalik kang Yahweh sa tibuok niyang kasingkasing, sa tibuok niyang kalag, ug sa tibuok niyang kusog, nga nagsunod sa tanang balaod ni Moises. Ni adunay hari nga sama kang Josia nga mibarog sunod kaniya.²⁶Bisan paman niana, wala gipalikay ni Yahweh ang kabangis sa iyang hilabihang kapungot, nga misilaob batok sa Juda tungod sa tanang pagano nga pagsimba nga maoy gibuhat ni Manases nga nakapahagit kaniya. ²⁷Busa miingon si Yahweh, "Papason ko usab ang Juda sa akong panan-aw, sama sa akong pagpapas sa Israel, ug isalikway ko kini nga siyudad nga akong gipili, ang Jerusalem, ug ang balay nga diin nag-ingon ako, 'Maanaa didto ang akong ngalan."'²⁸Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Josia, ang tanan nga iyang gibuhat, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? ²⁹Sa iyang mga adlaw, si Faraon Neco, nga hari sa Ehipto, miadto aron sa pagpakig-away batok sa hari sa Asiria didto sa Suba sa Eufrates. Miadto si Haring Josia aron sa pagpakigkita kang Neco alang sa gubat, ug gipatay siya ni Neco didto sa Megido. ³⁰Gisakay sa sulugoon ni Josia ang iyang patay nga lawas sa karwahe gikan sa Megido, gidala siya padulong sa Jerusalem, ug gilubong siya sa iyang kaugalingon nga lubnganan. Unya gikuha sa mga tawo sa yuta si Jehoahaz nga anak nga lalaki ni Josia, gidihogan siya, ug gihimo siya nga hari puli sa iyang amahan.³¹Nagsugod sa paghari si Jehoahaz sa dihang 2 3 pa ka tuig ang iyang pangidaron, ug naghari siya sulod sa tulo ka bulan sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Hamutal; siya ang anak nga babaye ni Jeremias sa Libna. ³²Gibuhat ni Jehoahaz ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa tanang butang nga gibuhat sa iyang mga katigulangan. ³³Gibilanggo siya ni Faraon Neco sa Ribla ngadto sa yuta sa Hamat, aron nga dili siya makahari sa Jerusalem. Unya gipabuhis ni Neco ang Juda ug 1 00 ka mga talento sa plata ug usa ka talento sa bulawan.³⁴Gihimo nga hari ni Faraon Neco si Eliakim nga anak nga lalaki ni Josia, ug giilisan ang iyang ngalan ug Jehoyakim. Apan gidala niya si Jehoahaz padulong sa Ehipto, ug namatay si Jehoahaz didto. ³⁵Gibayad ni Jehoyakim ang plata ug bulawan kang Faraon. Aron nga mapahinagbo ang gipangayo ni Faraon, gipabuhisan ni Jehoyakim ang yuta ug gipugos niya ang matag tawo taliwala sa katawhan sa yuta nga bayran siya ug plata ug bulawan sumala sa angay nilang bayaran.³⁶Nagsugod sa paghari si Jehoyakim sa dihang 2 5 pa ka tuig ang iyang pangidaron, ug naghari siya sulod sa napulo ug usa ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Zebida; anak siya nga babaye ni Pedaya nga taga-Rama. ³⁷Gibuhat ni Jehoyakim ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa gihimo sa iyang mga katigulangan.

24¹Sa mga adlaw ni Jehoyakim, gisulong ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ang Juda; nahimo niyang sulugoon si Jehoyakim sulod sa tulo ka tuig. Unya misukol si Jehoyakim ug nakigbatok kang Nebucadnezar. ²Nagpadala si Yahweh ug mga panon sa mga Caldeanhon, mga Arameanhon, mga Moabihanon, ug mga Amonihanon batok kang Jehoyakim; gipadala niya sila batok sa Juda aron sa paglaglag niini. Mao kini ang pagpamatuod sa pulong ni Yahweh nga gisulti pinaagi sa mga propeta nga iyang mga alagad.³Gikan gayod kini sa baba ni Yahweh nga midangat kini sa Juda, aron papahawaon sila gikan sa iyang panan-aw, tungod sa mga sala ni Manases, ang tanan nga iyang gibuhat, ⁴ug tungod usab sa iyang gipaula nga dugo sa mga tawo nga walay sala, kay gipuno niya ug dugo sa mga tawo nga walay sala ang Jerusalem. Dili gayod buot mopasaylo si Yahweh niana.⁵Alang sa uban pang mga butang mahitungod kang Jehoyakim, ug sa tanan niyang gibuhat, wala ba kini nahisulat sa libro sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? ⁶Mipahulay si Jehoyakim uban sa iyang mga katigulangan, ug si Jehoyakin nga iyang anak nga lalaki ang nahimong hari puli kaniya.⁷Wala na gayod misulong ang hari sa Ehipto sa gawas sa iyang yuta, tungod kay nabuntog na man sa hari sa Babilonia ang tanang mga yuta nga gidumalahan sa hari sa Ehipto, gikan sa sapa sa Ehipto padulong sa Suba sa Eufrates.⁸Si Joachin may napulo ug walo ka tuig ang panuigon sa pagsugod niya paghari; siya naghari sa Jerusalem sulod sa tulo ka bulan. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Nehusta; anak siya nga babaye ni Elnatan nga taga-Jerusalem. ⁹Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh; gibuhat niya ang tanan nga gibuhat sa iyang amahan.¹⁰Nianang higayona gisulong ang Jerusalem sa kasudalohan ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ug gipalibotan ang siyudad. ¹¹Miabot si Nebucadnezar nga hari sa Babilonia didto siyudad samtang gipalibotan kini sa iyang mga kasundalohan, ¹²ug miadto si Jehoyakin ang hari sa Juda ngadto sa hari sa Babilonia, siya, ang iyang inahan, ang iyang mga sulugoon, ang iyang mga prinsipe, ug ang iyang mga opisyal. Gidakop siya sa hari sa Babilonia sa ikawalo nga tuig sa iyang paghari.¹³Gikuha ni Nebucadnezar ang tanang mahinungdanong mga butang sa balay ni Yahweh, ug kadtong atua sa palasyo sa hari. Gipangdugmok niya ang tanang bulawanon nga mga butang nga gihimo ni Solomon nga hari sa Israel didto sa templo ni Yahweh, sumala sa giingon ni Yahweh nga mahitabo. ¹⁴Gibihag niya ang tibuok Jerusalem, ang tanang mga pangulo, ug ang tanang lalaki nga manggugubat, ang 10, 000 nga mga binihag, ug ang tanang hanas nga trabahador ug ang mga panday sa puthaw. Walay bisan usa nga nahibilin gawas lamang sa mga tawong kabos didto sa yuta.¹⁵Gibihag ni Nebucadnezar si Jehoyakin ngadto sa Babilonia, ingon man usab ang inahan sa hari, ang mga asawa, ang mga opisyal, ug ang pangulo nga mga kalalakin-an sa yuta. Gibihag niya sila gikan sa Jerusalem paingon sa Babilonia. ¹⁶Ang tanang manggugubat nga kalalakin-an, 7, 000 ang gidaghanon, ug 1, 000 ka mga hanas nga mga trabahador ug mga panday sa puthaw, ang tanan kanila hanas sa pagpakig-away—gibihag sa hari sa Babilonia kining mga kalalakin-an ngadto sa Babilonia. ¹⁷Gihimo nga hari si Matania sa hari sa Babilonia, ang igsoon nga lalaki sa amahan ni Jehoyakin, nga puli kaniya, ug giilisan ang iyang ngalan ug Zedekia.¹⁸Nagsugod sa paghari si Zedekia sa dihang 21 pa ka tuig ang iyang pangidaron; naghari siya sulod sa napulo ug usa ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Libna. ¹⁹Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh; gibuhat niya ang tanang gibuhat ni Jehoyakim. ²⁰Tungod sa kasuko ni Yahweh, nahitabo kining tanan sa Jerusalem ug sa Juda, hangtod nga gipapahawa sila sa iyang presensya. Unya nakigbatok si Zedekia sa hari sa Babilonia.

25¹Nahitabo kini sa ikasiyam nga tuig sa paghari ni Haring Zedekia, sa ikanapulo nga bulan, ug sa ikanapulo nga adlaw sa bulan, miabot si Nebucadnezar nga hari sa Babilonia uban sa iyang kasundalohan batok sa Jerusalem. Nagkampo siya atbang niini, ug nagtukod sila ug kuta palibot niini. ²Busa napalibotan ang siyudad hangtod sa ikanapulo ug usa ka tuig sa paghari ni Haring Zedekia. ³Sa ikasiyam nga adlaw sa ikaupat nga bulan sa tuig, hilabihan gayod ang kagutom didto sa siyudad nga wala nay pagkaon alang sa mga tawo sa maong yuta.⁴Unya nalumpag ang siyudad, ug mikalagiw ang tanang manggugubat nga mga kalalakin-an sa pagkagabii pinaagi sa agianan sa ganghaan taliwala sa duha ka mga paril, pinaagi sa tanaman sa hari, bisan tuod gipalibotan sa mga Caldeanhon ang tibuok siyudad. Miadto ang hari sa dalan nga paingon sa Araba. ⁵Apan gigukod sa kasundalohan sa Caldeanhon si Haring Zedekia ug naapsan siya didto sa kapatagan sa walog sa Suba sa Jordan nga duol sa Jerico. Nagkatibulaag ang tanan niyang kasundalohan palayo kaniya.⁶Gidakop nila ang hari ug gidala siya ngadto sa hari sa Babilonia didto sa Ribla, diin gihukman nila siya. ⁷Alang sa mga anak nga lalaki ni Zedekia, gipangpatay nila sila sa iyang atubangan. Unya gilugit nila ang iyang mga mata, gigapos siya sa mga kadena nga tumbaga, ug gidala siya ngadto sa Babilonia.⁸Karon sa ikalima nga bulan, sa ikapito nga adlaw sa bulan, nga ika- 19 ka tuig sa paghari ni Nebucadnezar ang hari sa Babilonia, miabot sa Jerusalem ang sulugoon sa hari sa Babilonia ug pangulo sa iyang mga magbalantay, nga si Nebuzaradan. ⁹Gisunog niya ang balay ni Yahweh, ang palasyo sa hari, ug ang tanang mga balay sa Jerusalem; gisunog usab niya ang tanang mahinungdanon nga mga dagkong balay sa siyudad. ¹⁰Ingon man sa tanang mga paril nga nakapalibot sa Jerusalem, gigun-ob kini sa tanang kasundalohan sa Babilonia nga ubos sa pagdumala sa pangulo sa magbalantay.¹¹Alang sa uban pang mga katawhan nga nahibilin didto sa siyudad, kadtong mga mibiya sa hari sa Babilonia, ug ang mga nahibilin sa katawhan—si Nebuzaradan, ang pangulo sa magbalantay, mibihag kanila. ¹²Apan gibilin sa pangulo sa magbalantay ang labing kabos sa yuta aron motrabaho sa kaparasan ug sa kaumahan.¹³Alang sa mga haligi nga tumbaga nga atua sa balay ni Yahweh, ang tungtonganan ug ang tumbaga nga tangke nga atua sa balay ni Yahweh, gidugmok sa mga Caldeanhon ug gidala pagbalik ang tumbaga didto sa Babilonia. ¹⁴Ang mga kolon, mga pala, mga igpapalong sa lampara, mga kutsara, ug ang tanang mga butang nga tumbaga nga ginagamit sa mga pari nga nag-alagad didto sa templo—gikuha kining tanan sa mga Caldeanhon. ¹⁵Ang mga kolon alang sa pagkuha sa mga abo ug ang mga panaksan nga hinimo sa bulawan, ug kadtong hinimo sa plata—gikuha usab kini sa kapitan sa magbalantay sa hari.¹⁶Ang duha ka mga haligi, ang tumbaga nga tangke, ang mga tungtonganan nga gihimo ni Solomon alang sa balay ni Yahweh dili maalsa tungod sa kadaghan sa tumbaga. ¹⁷1 8 ka kubiko ang gitas-on sa unang haligi, ug ang ulohan nga tumbaga anaa sa ibabaw niini. Tulo ka kubiko ang gitas-on sa ulohan nga tumbaga uban sa binuhat nga rehas ug napalibotan sa mga granada ang ulohan, ang tanan hinimo sa tumbaga. Ang ubang haligi ug ang binuhat nga rehas niini managsama lamang sa nauna.¹⁸Gikuha sa pangulo sa mga magbalantay si Seraya ang pangulo nga pari, kauban si Zefania, ang ikaduha nga pari, ug ang tulo ka tigbantay sa ganghaan. ¹⁹Gikan sa siyudad gidala niya ang opisyal nga maoy sinaligan sa mga kasundalohan, ug ang lima ka mga kalalakin-an nga nagtambag sa hari, nga anaa gihapon sa siyudad. Gidala usab niya ang opisyal nga sundalo sa hari nga maoy sinaligan alang sa pagtigom sa mga kalalakin-an ngadto sa kasundalohan, uban sa 6 0 ka mahinungdanon nga mga kalalakin-an gikan sa yuta nga atua sa siyudad.²⁰Unya gikuha sila ni Nebuzaradan, ang pangulo sa magbalantay, ug gidala sila ngadto sa hari sa Babilonia sa Ribla. ²¹Gipangpatay sila sa hari sa Babilonia sa Ribla didto sa yuta sa Hamat. Niini nga paagi, gipagawas nga binihag ang Juda sa ilang yuta.²²Alang sa mga tawo nga nahibilin sa yuta sa Juda, kadtong gibiyaan ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia, gihimo niya nga tinugyanan kanila, si Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam ang anak nga lalaki ni Shafan. ²³Karon sa dihang nadungog sa mga pangulo sa mga kasundalohan, sila ug ang ilang mga kalalakin-an, nga gihimo sa hari sa Babilonia si Gedalia nga gobernador, miadto sila kang Gedalia nga anaa sa Mizpa. Kini nga mga kalalakin-an mao si Ismael nga anak nga lalaki ni Netania, si Johanan nga anak nga lalaki ni Karea, si Seraya nga anak nga lalaki ni Tanhumet nga Netofatihanon, ug si Jaazania nga anak nga lalaki sa Maacatihanon—sila ug ang ilang kalalakin-an. ²⁴Naghimo ug pakigsaad si Gedalia kanila ug sa ilang kalalakin-an, ug miingon siya kanila, "Ayaw kahadlok sa mga opisyal sa mga Caldeanhon. Pagpuyo sa yuta ug pag-alagad sa hari sa Babilonia, ug maayo ang tanan nga mahitabo diha kaninyo."²⁵Apan nahitabo kini sa ikapito nga bulan nga si Ismael nga anak nga lalaki ni Netania nga anak nga lalaki ni Elishama, gikan sa harianon nga pamilya, miabot uban sa napulo ka mga kalalakin-an ug gisulong si Gedalia. Namatay si Gedalia, uban sa mga kalalakin-an sa Juda ug ang mga taga-Babilonia nga uban kaniya didto sa Mizpa. ²⁶Unya mibarog ug miadto sa Ehipto ang tanang katawhan, gikan sa labing gamay ngadto sa labing dako, ug ang mga pangulo sa mga kasundalohan, tungod kay nangahadlok sila sa mga taga-Babilonia.²⁷Nahitabo kini human sa ika- 37 ka tuig sa pagkabihag ni Jehoyakin nga hari sa Juda, sa ikanapulo ug duha nga bulan, sa ika- 27 nga adlaw sa bulan, gibuhian ni Awel-Marduk nga hari sa Babilonia si Jehoyakin nga hari sa Juda gikan sa pagkabinilanggo. Nahitabo kini sa tuig nga nagsugod sa paghari si Awel-Marduk.²⁸Malumo siya nga nakigsulti kaniya ug gihatagan siya ug mas halangdon pa nga lingkoranan kaysa sa ubang mga hari nga uban kaniya sa Babilonia. ²⁹Gihubo ni Awel-Marduk ang mga bisti ni Jehoyakin sa pagkabinilanggo, ug kanunay nga nagkaon si Jehoyakin didto sa lamesa sa hari sa tibuok niya nga kinabuhi. ³⁰Ug ginahatagan siya ug panggasto alang sa iyang pagkaon sa matag adlaw alang sa tibuok niyang kinabuhi.

1 Cronicas

1¹Ang mga kaliwat ni Adan mao sila si Set, ²Enos, Kenan, Mahalalel, Jared, ³Enoc, Metusela, ug si Lamec. ⁴Ang mga anak nga lalaki ni Noe mao sila si Shem, Ham, ug si Jafet.⁵Ang mga anak nga lalaki ni Jafet mao sila si Gomer, Magog, Madai, Javan, Tubal, Meshec, ug si Tiras. ⁶Ang mga anak nga lalaki ni Gomer mao sila si Ashkenaz, Rifat ug si Togarma. ⁷Ang mga anak nga lalaki ni Javan mao sila si Elisha, Tarshis, Kitim, ug si Rodanim.⁸Ang mga anak nga lalaki ni Ham mao sila si Cus, Mizraim, Put, ug si Canaan. ⁹Ang mga anak nga lalaki ni Cus mao sila si Seba, Havila, Sabta, Raama, ug si Sabteca. Ang mga anak ni Raama mao si Sheba ug si Dedan. ¹⁰Si Cus mao ang amahan ni Nimrod, nga unang manggugubat sa kalibotan.¹¹Si Mizraim mao ang katigulangan sa mga Ludhanon, Anamnon, Lehabnon, Naftunon, ¹²Patrusnon, Caslunon (diin naggikan ang mga Filistihanon), ug sa mga Caftornon.¹³Si Canaan mao ang amahan ni Sidon, nga iyang kamagulangan, ug ni Het. ¹⁴Siya usab ang katigulangan sa mga Jebusnon, Amornon, Girgasnon, ¹⁵Hivhanon, Arkanhon, Sinhanon, ¹⁶Arvadnon, Zemarnon, ug sa mga Hamatnon.¹⁷Ang mga anak nga lalaki ni Shem mao sila si Elam, Ashur, Arfaxad, Lud, Aram, Uz, Hul, Geter, ug si Meshec. ¹⁸Si Arfaxad mao ang amahan ni Shela, ug si Shela mao ang amahan ni Eber. ¹⁹Adunay duha ka anak nga lalaki si Eber. Ang ngalan sa usa mao si Peleg, kay nabahin ang kalibotan sa iyang kapanahonan. Ang ngalan sa iyang igsoon mao si Joktan.²⁰Si Joktan mao ang amahan nila ni Almodad, Shelef, Hazarmavet, Jera, ²¹Hadoram, Uzal, Dikla, ²²Obal, Abimael, Sheba, ²³Ofir, Havila, ug ni Jobab; kini silang tanan mga kaliwat ni Joktan.²⁴Si Shem, Arfaxad, Shela, ²⁵Eber, Peleg, Reu, ²⁶Serug, Nahor, Tera, ²⁷Abram nga mao si Abraham.²⁸Ang mga anak nga lalaki ni Abraham mao si Isaac ug si Ishmael. ²⁹Mao kini ang ilang mga anak nga lalaki: ang kamagulangan ni Ishmael mao si Nebaiot, unya si Kedar, Adbeel, Mibsam, ³⁰Mishma, Duma, Massa, Hadad, Tema, ³¹Jetur, Nafis, ug si Kedema. Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Ishmael.³²Ang mga anak nga lalaki ni Ketura, nga puyopuyo ni Abraham, mao sila si Zimran, Jokshan, Medan, Midian, Ishbak, ug si Shua. Ang mga anak nga lalaki ni Jokshan mao si Sheba ug si Dedan. ³³Ang mga anak nga lalaki ni Midian mao sila si Efa, Efer, Hanok, Abida, ug si Eldaa. Tanan kini sila mga kaliwat ni Ketura.³⁴Si Abraham mao ang amahan ni Isaac. Ang mga anak nga lalaki ni Isaac mao si Esau ug si Israel. ³⁵Ang mga anak nga lalaki ni Esau mao sila si Elifaz, Reuel, Jeus, Jalam, ug si Kora. ³⁶Ang mga anak nga lalaki ni Elifaz mao sila si Teman, Omar, Zefo, Gatam, Kenaz, Timna ug si Amalek. ³⁷Ang mga anak nga lalaki ni Reuel mao sila si Nahat, Zera, Shama, ug si Miza.³⁸Ang mga anak nga lalaki ni Seir mao sila si Lotan, Shobal, Zibeon, Ana, Dishon, Ezer, ug si Dishan. ³⁹Ang mga anak nga lalaki ni Lotan mao si Hori ug si Homam, ug si Timna nga igsoong babaye ni Lotan. ⁴⁰Ang mga anak nga lalaki ni Shobal mao sila si Alvan, Manahat, Ebal, Shefo, ug si Onam. Ang mga anak nga lalaki ni Zibeon mao si Aya ug si Ana.⁴¹Ang anak nga lalaki ni Ana mao si Dishon. Ang mga anak nga lalaki ni Dishon mao sila si Hemdan, Eshban, Itran, ug si Keran. ⁴²Ang mga anak nga lalaki ni Ezer mao sila si Bilhan, Zaavan, ug si Jaakan. Ang mga anak nga lalaki ni Dishan mao si Uz ug si Aran.⁴³Mao kini ang mga hari nga naghari sa yuta sa Edom sa wala pay hari nga naghari sa mga Israelita: si Bela nga anak ni Beor, ug Dinhaba ang ngalan sa iyang siyudad. ⁴⁴Sa dihang namatay si Bela, mipuli paghari sa iyang dapit si Jobab ang anak nga lalaki ni Zera nga taga-Bozra. ⁴⁵Sa dihang namatay si Jobab, mipuli paghari sa iyang dapit si Husham nga taga-Teman.⁴⁶Sa dihang namatay si Husham, mipuli paghari sa iyang dapit si Hadad nga anak ni Bedad, nga maoy nakapildi sa mga Midianhon didto sa yuta sa Moab. Avit ang ngalan sa iyang siyudad. ⁴⁷Sa dihang namatay si Hadad, mipuli paghari sa iyang dapit si Samla nga taga-Masreka. ⁴⁸Sa dihang namatay si Samla, mipuli paghari sa iyang dapit si Shaul nga taga-Rehobot Hannahar.⁴⁹Sa dihang namatay si Shaul, mipuli paghari sa iyang dapit si Baal Hanan nga anak ni Acbor. ⁵⁰Sa dihang namatay si Baal Hanan nga anak ni Acbor, mipuli paghari sa iyang dapit si Hadar. Pai ang ngalan sa iyang siyudad. Ang ngalan sa iyang asawa mao si Mehetabel nga anak nga babaye ni Matred nga anak nga babaye ni Mezahab.⁵¹Unya namatay si Hadad. Ang mga pangulo sa mga banay sa Edom mao sila si Timna, Alva, Jetet, ⁵²Oholibama, Ela, Pinon, ⁵³Kenaz, Teman, Mibzar, ⁵⁴Magdiel, ug si Iram. Mao kini ang mga pangulo sa mga banay sa Edom.

2¹Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Israel: sila si Ruben, Simeon, Levi, Juda, Isacar, Zebulun, ²Dan, Jose, Benjamin, Neftali, Gad, ug si Asher.³Ang mga anak nga lalaki ni Juda mao sila si Er, Onan, ug si Shela, nga anak niya sa anak nga babaye ni Shua nga Canaanhon. Daotan sa panan-aw ni Yahweh ang kamagulangang anak ni Juda nga si Er, ug gipatay siya ni Yahweh. ⁴Si Tamar nga iyang umagad, nanganak alang kaniya kang Perez ug kang Zera. Adunay lima ka mga anak nga lalaki si Juda.⁵Ang mga anak nga lalaki ni Perez mao si Hezron ug si Hamul. ⁶Ang lima ka mga anak nga lalaki ni Zera mao sila si Zimri, Etan, Heman, Calcol, ug si Dara. ⁷Ang anak nga lalaki ni Carmi mao si Acar nga nagdala ug kasamok sa Israel sa dihang siya milihok nga walay pagtuo mahiyungod kung unsa ang giandam alang sa Dios. ⁸Ang anak nga lalaki ni Etan mao si Azaria.⁹Ang mga anak nga lalaki ni Hezron mao sila si Jerameel, Ram, ug si Caleb. ¹⁰Si Ram mao ang amahan ni Aminadab, ug si Aminadab mao ang amahan ni Naason, ang pangulo sa mga kaliwat ni Juda. ¹¹Si Naason mao ang amahan ni Salma, ug si Salma mao ang amahan ni Boaz. ¹²Si Boaz mao ang amahan ni Obed, ug si Obed mao ang amahan ni Jesse.¹³Si Jesse mao ang amahan ni Eliab ang iyang kamagulangang anak, ikaduha mao si Abinadab, ikatulo mao si Shimea, ¹⁴ikaupat mao si Netanel, ikalima mao si Radai, ¹⁵ikaunom mao si Ozem, ug ang ikapito mao si David.¹⁶Ang ilang mga igsoong babaye mao si Zeruya ug si Abigail. Ang tulo ka mga anak nga lalaki ni Zeruya mao sila si Abishai, Joab, ug si Asahel. ¹⁷Nanganak si Abegail kang Amasa, nga ang amahan mao si Jeter nga Ismaelinhon.¹⁸Si Caleb nga anak ni Hezron mao ang amahan sa mga anak pinaagi kang Azuba, nga iyang asawa, ug pinaagi kang Jeriot. Ang iyang mga anak mao sila si Jesher, Shobab, ug si Ardon. ¹⁹Namatay si Azuba, ug unya gipangasawa ni Caleb si Efrat, nga nanganak alang kaniya kang Hur. ²⁰Si Hur mao ang amahan ni Uri ug si Uri mao ang amahan ni Bezalel.²¹Unya si Hezron(sa dihang nagpangidaron na siya ug 60 ka tuig) gipangasawa ang anak ni Makir, ang amahan ni Gilead. Gipanganak niya si Segub. ²²Si Segub mao ang amahan ni Jair, nga nagdumala sa 23 ka mga siyudad sa yuta sa Gilead.²³Giilog ni Gesor ug ni Aram ang mga lungsod sa Jair ug Kenat, lakip ang 60 ka mga longsod sa palibot niini. Kining tanan nga mga lumulupyo mga kaliwat ni Makir, nga amahan ni Gilead. ²⁴Human sa kamatayon ni Hezron, nakighilawas si Caleb kang Efrata, ang asawa sa iyang amahan nga si Hezron. Gipanganak niya si Ashur, nga amahan ni Tekoa.²⁵Ang mga anak nga lalaki ni Jerameel, nga kamagulangang anak ni Hezron, mao sila si Ram ang kamagulangan, si Buna, Oren, Ozem ug si Ahija. ²⁶Adunay laing asawa si Jerameel, nga ang ngalan mao si Atara. Siya mao ang inahan ni Onam. ²⁷Ang mga anak nga lalaki ni Ram, nga kamagulangan ni Jerameel, mao sila si Maaz, Jamin, ug si Eker. ²⁸Ang mga anak nga lalaki ni Onam mao si Shamai ug si Jada. Ang mga anak nga lalaki ni Shamai mao si Nadab ug si Abishur.²⁹Ang ngalan sa asawa ni Abishur mao si Abihail, ug nanganak siya alang kaniya kang Aban ug kang Molid. ³⁰Ang mga anak nga lalaki ni Nadab mao si Seled ug si Apaim, apan namatay si Seled nga walay mga anak. ³¹Ang anak nga lalaki ni Apaim mao si Ishi. Ang anak nga lalaki ni Ishi mao si Shesan. Ang anak nga lalaki ni Shesan mao si Alai. ³²Ang mga anak nga lalaki ni Jada, nga igsoon ni Shamai, mao si Jeter ug si Jonathan. Namatay si Jeter nga walay mga anak. ³³Ang mga anak nga lalaki ni Jonathan mao si Pelet ug si Zaza. Mao kini ang mga kaliwat ni Jerameel.³⁴Karon walay mga anak nga lalaki si Shesan, mga anak nga babaye lamang. Adunay Ehiptohanong sulugoon si Shesan, nga ang ngalan mao si Jarha. ³⁵Gipaminyo ni Shesan ang iyang anak nga babaye kang Jarha nga iyang sulugoon ingon nga iyang asawa. Nanganak siya alang kaniya kang Atai.³⁶Si Atai mao ang amahan ni Natan, ug si Natan mao ang amahan ni Zabad. ³⁷Si Zabad mao ang amahan ni Eflal, ug si Eflal mao ang amahan ni Obed. ³⁸Si Obed mao ang amahan ni Jehu, ug si Jehu mao ang amahan ni Azaria.³⁹Si Azaria mao ang amahan ni Helez, ug si Helez mao ang amahan ni Eleasa. ⁴⁰Si Eleasa mao ang amahan ni Sismai, ug si Sismai mao ang amahan ni Shalum. ⁴¹Si Shalum mao ang amahan ni Jekamia, ug si Jekamia mao ang amahan ni Elishama.⁴²Ang mga anak nga lalaki ni Caleb, nga Igsoon ni Jerameel, mao si Mesha nga iyang kamagulangan, nga amahan ni Zif. Ang ikaduha niyang anak, mao si Maresha, nga amahan ni Hebron. ⁴³Ang mga anak nga lalaki ni Hebron mao sila si Kora, Tapua, Rekem, ug si Shema. ⁴⁴Si Shema mao ang amahan ni Raham, nga amahan ni Jorkeam. Si Rekem mao ang amahan ni Shamai.⁴⁵Ang anak ni Shamai mao si Maon, ug si Maon mao ang amahan ni Bet Zur. ⁴⁶Si Efa, ang laing puyopuyo ni Caleb, nanganak kang Haran, Moza, ug kang Gazez. Si Haran mao ang amahan ni Gazez. ⁴⁷Ang mga anak nga lalaki ni Jahdai, mao sila si Regem, Jotam, Geshan, Pelet, Efa, ug si Shaaf.⁴⁸Ang usa pa gayod ka puyopuyo ni Caleb mao si Maaca, nga nanganak kang Sheber ug kang Tirhana. ⁴⁹Nanganak usab siya kang Shaaf ang amahan ni Madmana, si Sheva ang amahan ni Macbena ug ang amahan ni Gibea. Ang anak nga babaye ni Caleb mao si Acsa.⁵⁰Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Hur, ang iyang kamagulangang anak pinaagi kang Efrata: si Shobal ang amahan ni Kiriat Jearim, ⁵¹Si Salma ang amahan ni Bethlehem, ug si Haref ang amahan ni Beth-gader.⁵¹Si Salma ang amahan ni Bethlehem, ug si Haref ang amahan ni Bet Gader.⁵²Adunay mga kaliwat si Shobal nga amahan ni Kiriat Jearim: si Haroe, ang katunga sa katawhan nga Manahat, ⁵³ug ang mga banay ni Kiriat Jearim: mao ang mga Itrahanon, Puthanon, Shumatnon, ug ang Mishranon. Naggikan niini ang kaliwat sa mga Zorahanon ug sa mga Eshtaolnon.⁵⁴Ang mga banay ni Salma mao ang mosunod: ang mga taga-Betlehem, ang mga Netofanon, ang mga Artot Bet Joab, ug ang katunga sa mga Manahatnon—ang mga Zorahanon, ⁵⁵ang mga banay sa mga escriba nga nagpuyo didto sa Jabez: ang mga Tiratnon, Shimeatnon, ug Sucatnon. Mao kini ang mga Kenhanon nga naggikan kang Hamat, ang katigulangan sa mga Recabnon.

3¹Karon mao kini ang mga anak nga lalaki ni David nga natawo alang kaniya didto sa Hebron: ang kamagulangan mao si Amnon, pinaagi kang Ahinoam nga gikan sa Jezreel; ang ikaduha mao si Daniel, pinaagi kang Abigail nga gikan sa Carmel; ²ang ikatulo mao si Absalom, nga ang inahan mao si Maaca, ang anak nga babaye ni Talmai nga hari sa Geshur. Ang ikaupat mao si Adonia ang anak nga lalaki ni Hagit; ³ang ikalima mao si Shefatia pinaagi kang Abital; ang ikaunom mao si Itream pinaagi kang Egla nga iyang asawa.⁴Natawo kining unom alang kang David didto sa Hebron, diin naghari siya sulod sa pito ka tuig ug unom ka bulan. Unya nagdumala siya sa Jerusalem sulod sa 33 ka tuig. ⁵Kining upat ka mga anak nga lalaki, pinaagi kang Batsheba nga anak nga babaye ni Amiel, nga natawo alang kaniya sa Jerusalem: si Shamua, Shobab, Natan, ug si Solomon.⁶Ang laing siyam nga mga anak nga lalaki ni David mao sila: si Ibhar, Elishua, Elifelet, ⁷Noga, Nefeg, Jafia, ⁸Elishama, Eliada, ug si Elifelet. ⁹Mao kini ang mga anak nga lalaki ni David, walay labot ang mga anak nga lalaki sa uban niyang mga puyopuyo. Si Tamar ang ilang igsoong babaye.¹⁰Ang anak ni Solomon mao si Rehoboam. Ang anak ni Rehoboam mao si Abija. Ang anak ni Abija mao si Asa. Ang anak ni Asa mao si Jehoshafat. ¹¹Ang anak ni Jehoshafat mao si Joram. Ang anak ni Joram mao si Ahazia. Ang anak ni Ahazia mao si Joas. ¹²Ang anak ni Joas mao si Amazia. Ang anak ni Amazia mao si Azaria. Ang anak ni Azaria mao si Jotam.¹³Ang anak ni Jotam mao si Ahaz. Ang anak ni Ahaz mao si Hezekia. Ang anak ni Hezekia mao si Manases. ¹⁴Ang anak ni Manases mao si Amon. Ang anak ni Amon mao si Josia.¹⁵Ang mga anak nga lalaki ni Josia mao si Johanon ang iyang kamagulangang anak, ang ikaduha mao si Jehoyakim, ang ikatulo mao si Zedekia, ug ang ikaupat mao si Shalum. ¹⁶Ang mga anak nga lalaki ni Jehoyakim mao si Jehoyakin ug si Zedekia.¹⁷Ang mga anak nga lalaki ni Jehoyakin, ang binihag, mao sila si Shealtiel, ¹⁸Malkiram, Pedaya, Shenazar, Jekamia, Hoshama, ug si Nedabia.¹⁹Ang mga anak nga lalaki ni Pedaya mao si Zerubabel ug si Shimei. Ang mga anak nga lalaki ni Zerubabel mao si Meshulam ug si Hanania; ang ilang igsoong babaye mao si Shelomit. ²⁰Ang ubang lima niya ka mga anak nga lalaki mao sila si Hashuba, Ohel, Berekia, Hasadia, ug si Jushab Hesed. ²¹Ang mga anak nga lalaki ni Hanania mao si Pelatia ug si Jeshaya. Ang iyang anak mao si Refaya, ug ang uban pa nga kaliwat mao sila si Arnan, Obadia, ug si Shecania.²²Ang anak nga lalaki ni Shecania mao si Shemaya. Ang mga anak nga lalaki ni Shemaya mao sila si Hatus, Igal, Baria, Nearia, ug si Shafat. ²³Ang tulo ka mga anak nga lalaki ni Nearia mao sila si Elyoenai, Hizkia, ug si Azrikam. ²⁴Ang pito ka mga anak nga lalaki ni Elyoenai mao sila si Hodavia, Eliashib, Pelaya, Akub, Johanan, Delaya, ug si Anani.

4¹Ang mga kaliwat ni Juda mao sila Perez, Hezron, Carmi, Hur, ug si Shobal. ²Si Shobal mao ang amahan ni Reaya. Si Reaya mao ang amahan ni Jahat. Si Jahat mao ang amahan ni Ahumai ug ni Lahad. Mao kini ang mga katigulangan sa banay sa mga Zorahanon.³Mao kini ang mga katigulangan sa banay sa siyudad sa Etam: Si Jezreel, Ishma, ug si Idbas. Ang ngalan sa ilang igsoong babaye mao si Hazelelponi. ⁴Si Penuel mao ang katigulangan sa banay sa siyudad sa Gedor. Si Ezer mao ang katigulangan sa banay sa Husha. Mao kini ang mga kaliwat sa Hur, ang kamagulangan nga anak ni Efrata ug ang kagikan sa mga taga-Betlehem.⁵Si Ashur ang amahan ni Tekoa nga adunay duha ka asawa, si Hela ug si Naara. ⁶Si Ahuzam, Hefer, Temeni, ug si Haahashtari ang iyang mga anak nga lalaki kang Naara. Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Naara. ⁷Ang mga anak nga lalaki ni Hela mao sila Zeret, Izhar, Etnan, ⁸ug si Koz, nga amahan ni Anub ug ni Zobeba, ug ang ubang mga banay naggikan kang Aharhel ang anak nga lalaki ni Harum.⁹Labaw nga tinahod si Jabez kay sa iyang mga igsoong lalaki. Ginganlan siya sa iyang inahan ug Jabez. Miingon siya, "Tungod kay gipanganak ko siya sa kasakit." ¹⁰Nag-ampo si Jabez ngadto sa Dios sa Israel ug miingon, "Kung panalanginan lamang nimo ako, palaparon ang akong nasakopan, ug ang imong kamot magauban kanako. Sa dihang buhaton mo kini malikay mo ako gikan sa kadaot, aron mahimo akong gawasnon gikan sa kasakit!" Busa gitubag sa Dios ang iyang pag-ampo.¹¹Si Kelub nga igsoong lalaki ni Shuha mao ang amahan ni Mehir, nga amahan ni Eshton. ¹²Si Eshton mao ang amahan nila Bet Rafa, Pasea, ug ni Tehina, ang nagsugod sa siyudad sa Nahas. Mao kini ang mga tawo nga nagpuyo sa Reca.¹³Ang mga anak nga lalaki ni Kenaz mao sila Otniel ug si Seraya. Ang mga anak nga lalaki ni Otniel mao si Hatat ug si Meonotai. ¹⁴Si Meonotai mao ang amahan ni Ofra, ug si Seraya ang amahan ni Joab, ang nagpundar sa Ge Harashim, ang iyang katawhan mga hanas nga panday. ¹⁵Ang mga anak nga lalaki ni Caleb ang anak nga lalaki ni Jefune mao si Iru, Ela ug si Naam. Ang anak nga lalaki ni Ela mao si Kenaz. ¹⁶Ang mga anak nga lalaki ni Jehalelel mao sila Zif, Zifa, Tiria, ug si Asarel.¹⁷- Ang mga anak nga lalaki ni Ezra mao sila Jeter, Mered, Efer, ug si Jalon. Gipakatawo sa Ehiptohanon nga asawa ni Mered sila Miriam, Shamai, ug si Ishba, nga amahan ni Eshtemoa. ¹⁸Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Bitya, ang anak nga babaye sa Paraon, nga giminyoan ni Mered. Ang asawa ni Mered nga Judio nanganak kang Jered, ang amahan ni Gedor; si Heber, ang amahan ni Soco; ug si Jekutiel, ang amahan ni Zanoa.¹⁹Sa duha ka anak nga lalaki sa asawa ni Hodia, nga igsoong babaye ni Naham, ang usa mao ang amahan ni Keila ang Garminhon. Ug ang usa mao ang amahan ni Eshtemoa nga Maacaton. ²⁰Ang mga anak nga lalaki ni Shimon mao sila Amnon, Rina, Ben Hanan, ug si Tilon. Ang mga anak nga lalaki ni Ishi mao sila Zohet ug si Ben Zohet.²¹Ang mga kaliwat ni Shela nga anak nga lalaki ni Juda, mao si Er ang amahan ni Leca, si Laada ang amahan ni Maresha ug ang banay sa tighimo ug lino sa Bet Ashbea, ²²Si Jokim, ang katawhan sa Cozeba, ug sa Joas ug sa Saraph, nga adunay kabtangan sa Moab, apan mipauli sa Bethlehem. (Kini nga kasayoran naggikan sa karaang mga talaan.) ²³Ang ubang katawhan niini mga magkukulon nga nagpuyo sa Netaim ug sa Gedera ug nagatrabaho alang sa hari.²⁴Ang mga kaliwat ni Simeon mao sila Nemuel, Jamin, Jarib, Zera, ug Shaul. ²⁵Si Shalum mao ang anak nga lalaki ni Shaul, si Mibsam mao ang anak nga lalaki ni Shalum, ug si Mishma mao ang anak nga lalaki ni Mibsam. ²⁶Ang mga kaliwat ni Mishma mao si Hamuel ang iyang anak nga lalaki, si Zacur ang iyang apo, ug si Shimei ang iyang apo sa tuhod.²⁷Si Shimei adunay 16 ka mga anak nga lalaki ug unom ka nga mga babaye. Ang iyang mga igsoong lalaki walay daghang mga anak, busa wala midaghan ang ilang banay sama usab sa katawhan sa Juda. ²⁸Nagpuyo sila didto sa Beersheba, Molada, ug sa Hazar Shual.²⁹Nagpuyo usab sila sa Bilha, Ezem, Tolad, ³⁰Betuel, Horma, Ziklag, ³¹Bet Markabot, Hazar Susim, Bet Biri, ug sa Shaaraim. Mao kini ang ilang mga siyudad hangtod sa paghari ni David.³²Ang lima nila ka mga baryo mao ang Etam, Ain, Rimon, Token, ug ang Ashan, ³³lakip ang mga baryo sa palibot hangtod sa Baalat. Mao kini ang dapit nga ilang mga gipuy-an, ug gitipigan nila ang talaan sa ilang kagikan.³⁴Ang mga pangulo sa mga banay mao sila Meshobab, Jamlek, si Josha nga anak nga lalaki ni Amazia, ³⁵si Joel, si Jehu nga anak nga lalaki ni Joshibia nga anak nga lalaki ni Seraya ug anak nga lalaki ni Aziel, ³⁶si Elyoenai, Jaakoba, Jeshohaya, Asaya, Adiel, Jesimiel, Benaya, ³⁷ug si Ziza nga anak nga lalaki ni Shifi ug anak nga lalaki ni Alon nga anak nga lalaki ni Jedaya nga anak nga lalaki ni Shimri nga anak nga lalaki ni Shemaya. ³⁸Kining gihisgotan nga mga ngalan mao ang mga pangulo sa ilang mga banay, ug midaghan pag-ayo ang ilang mga banay.³⁹Miadto sila haduol sa Gedor, sa sidlakang bahin sa walog, aron sa pagpangita ug pasabsaban alang sa ilang mga karnero. ⁴⁰Nakakaplag sila ug abundansya ug maayong sabsabanan. Halapad ang yuta, hilom, ug malinawon. Didto nagpuyo kaniadto ang mga Hamihanon. ⁴¹Nahisulat kini nga mga ngalan sa pag-abot sa adlaw ni Hezekia ang hari sa Juda, ug gisulong ang gipuy-an sa mga Hamihanon ug ang mga Meunhon, nga atua usab didto. Gilaglag nila sila sa hingpit ug nagpuyo didto tungod kay nakakaplag sila ug pasabsaban alang sa ilang mga karnero.⁴²500 ka mga kalalakin-an ang gikan sa tribo ni Simeon ang miadto sa Bukid sa Seir, uban sa ilang mga pangulo nga si Pelatia, Nearia, Refaya, ug si Uziel, ang anak nga lalaki ni Ishi. ⁴³Nalupig nila ang nahibiling mga Amaleknon nga midangop, ug mipuyo didto hangtod karong adlawa.

5¹Ang mga anak nga lalaki ni Ruben ang kamagulangang anak sa Israel—karon si Ruben mao ang kamagulangang anak ni Israel, apan gihatag ngadto sa mga anak nga lalaki ni Jose nga anak sa Israel ang katungod sa pagkamagulang tungod kay gihugawan ni Ruben ang higdaanan sa iyang amahan. Busa wala siya nahisulat isip kamagulangang anak nga lalaki. ²Si Juda ang pinakakusgan sa iyang mga igsoong lalaki, ug ang pangulo magagikan kaniya. Apan ang katungod sa pagkaanak gihatag kang Jose— ³ang mga anak nga lalaki ni Ruben, ang kamagulangang anak ni Israel mao sila Hanok, Palu, Hezron, ug si Carmi.⁴Mao kini sila ang mga kaliwat ni Joel: ang anak nga lalaki ni Joel mao si Shemaya. Ang anak nga lalaki ni Shemaya mao si Gog. Ang anak nga lalaki ni Gog mao si Shimei. ⁵Ang anak nga lalaki ni Shimei mao si Mica. Ang anak nga lalaki ni Mica mao si Reaya. Ang anak nga lalaki ni Reaya mao si Baal. ⁶Ang anak nga lalaki ni Baal mao si Beera, nga gibihag ni Tilgat Pileser nga hari sa Asiria. Si Beera mao ang pangulo sa tribo ni Ruben.⁷Ang mosunod mao ang matag banay nga mga kadugo ni Beera, nga nahisulat sa talaan sa ilang mga kagikan: Si Jeiel ang kamagulangan, Zecarias, ⁸ug si Bela ang mga anak nga lalaki ni Azaz nga anak nga lalaki ni Shema ug anak nga lalaki ni Joel. Nagpuyo sila sa Aroer, hangtod sa Nebo ug sa Baal Meon, ⁹ug ngadto sa sidlakan hangtod sa sinugdanan sa kamingawan nga paingon sa Suba sa Eufrates. Tungod kini sa kadaghan sa ilang mga baka sa yuta sa Gilead.¹⁰Sa mga adlaw ni Saulo, gisulong sa tribo ni Ruben ang mga Hagarnon ug gipildi sila. Nagpuyo sila sa mga tolda sa mga Hagarnon sa tibuok yuta sa sidlakan sa Gilead.¹¹Ang mga membro sa tribo sa Gad nagpuyo duol kanila, sa yuta sa Bashan ngadto sa Saleca. ¹²Ang ilang pangulo mao si Joel, nga labaw sa maong banay, ug si Shafam mao usab ang labaw sa laing banay, ug sila Janai ug si Shafat sa Bashan. ¹³Ang ilang mga kadugo, sumala sa pamilya sa ilang mga amahan, mao sila Micael, Meshulam, Sheba, Jorai, Jacan, Zia, ug si Eber—pito silang tanan.¹⁴Kining mga tawo nga ginganlan sa ibabaw mao ang mga kaliwat ni Abihail, ug si Abihail mao ang anak nga lalaki ni Huri. Si Huri mao ang anak nga lalaki ni Jaroa. Si Jaroa mao ang anak nga lalaki ni Gilead. Si Gilead mao ang anak nga lalaki ni Micael. Si Micael mao ang anak nga lalaki ni Jeshishai. Si Jeshishai mao ang anak nga lalaki ni Jado. Si Jado mao ang anak nga lalaki ni Buz. ¹⁵Si Ahi mao ang anak nga lalaki ni Abdiel nga anak nga lalaki ni Guni, nga labaw sa pamilya sa ilang mga amahan.¹⁶Nagpuyo sila sa Gilead, sa Bashan, sa mga lungsod niini, ug sa tibuok pasabsabang dapit sa Sharon ngadto sa kinatumyan sa mga utlanan niini. ¹⁷Kining tanan nalista sa talaan sa mga kagikan sa panahon ni Jotam ang hari sa Juda ug kang Jeroboam ang hari sa Israel.¹⁸Ang mga Rubenhon, ang mga Gadhanon, ug ang katunga sa tribo sa Manases adunay 44, 760 ka mga sundalo nga katkus sa pagpakiggubat, sa pagdala ug taming ug espada, ug pana.kinsa makahimo sa pag adto sa gubat. ¹⁹Gisulong nila ang kaliwat ni Hagar, Jetur, Nafis, ug Nodab.²⁰Nakadawat sila ug langitnong tabang batok kanila. Niini nga paagi, napildi ang mga taga-Hagar ug ang tanan nga miuban kanila. Tungod kini sa pagtuaw sa mga Israelita ngadto sa Dios diha sa gubat, ug mitubag siya kanila, tungod kay misalig man sila kaniya. ²¹Gikuha nila ang ilang mga kahayopan, lakip na ang 50, 000 ka mga kamelyo, 250, 000 ka mga karnero, 2, 000 ka mga asno, ug 100, 000 ka mga kalalakin-an. ²²Daghan ang ilang napatay nga mga kaaway, tungod kay nakig-away man ang Dios alang kanila. Nagpuyo sila sa ilang yuta hangtod sa panahon sa pagkabihag.²³Ang katunga sa tribo ni Manases nagpuyo sa yuta sa Bashan ngadto sa Baal Hermon ug sa Senir (Bukid kini sa Hermon). ²⁴Mao kini ang mga pangulo sa ilang mga pamilya: Si Efer, Ishi, Eliel, Azriel, Jeremias, Hodavia, ug si Jadiel. Kusgan ug mga maisog sila nga mga tawo, inila nga mga tawo, mga pangulo sa ilang mga pamilya.²⁵Apan dili sila matinud-anon sa Dios sa ilang katigulangan. Hinuon, misimba sila sa mga dios sa katawhan niadtong yutaa, nga gigun-ob sa Dios sa wala pa sila. ²⁶Ang Dios sa Israel nagsugo kang Pul ang hari sa Asiria (gitawag usab ug Tilgat Pileser, ang hari sa Asiria). Gibihag niya ang mga Rubenhon, Gadhanon, ug ang katunga sa tribo sa Manases. Gikuha niya ug gidala ngadto sa Hala, Habor, Hara, ug ngadto sa suba sa Gozan, diin nagpabilin sila hangtod karong adlawa.

6¹Ang mga anak nga lalaki ni Levi mao sila Gershom, Kohat, ug si Merari. ²Ang mga anak nga lalaki ni Kohat mao sila Amram, Izhar, Hebron, ug Uziel. ³Ang mga anak nga lalaki ni Amram mao sila Aaron, Moises, ug si Miriam. Ang mga anak nga lalaki ni Aaron mao si Nadab, Abihu, Eleazar, ug si Itamar.⁴Si Eleazar mao ang amahan ni Finehas, ug si Finehas mao ang amahan ni Abishua. ⁵Si Abishua mao ang amahan ni Buki, ug si Buki mao ang amahan ni Uzi. ⁶Si Uzi mao ang amahan ni Zerahia, ug si Zerahia mao ang amahan ni Merayot.⁷Si Merayot mao ang amahan ni Amaria, ug si Amaria mao ang amahan ni Ahitub. ⁸Si Ahitub mao ang amahan ni Zadok, ug si Zadok mao ang amahan ni Ahimaaz. ⁹Si Ahimaaz mao ang amahan ni Azaria, ug si Azaria mao ang amahan ni Johanan.¹⁰Si Johanan mao ang amahan ni Azaria, nga nag-alagad sa templo ni Solomon nga gitukod sa Jerusalem. ¹¹Si Azaria mao ang amahan ni Amaria, ug si Amaria mao ang amahan ni Ahitub. ¹²Si Ahitub mao ang amahan ni Zadok, ug si Zadok mao ang amahan ni Shalum.¹³Si Shalum mao ang amahan ni Hilkia, ug si Hilkia mao ang amahan ni Azaria. ¹⁴Si Azaria mao ang amahan ni Seraya, ug si Seraya mao ang amahan ni Jehozadak. ¹⁵Nabihag si Jehozadak sa dihang gipabihag ni Yahweh ang Juda ug ang Jerusalem pinaagi kang Nebucadnezar.¹⁶Ang mga anak nga lalaki ni Levi mao sila Gershom, Kohat, ug si Merari. ¹⁷Ang mga anak nga lalaki ni Gershom mao sila Libni ug si Shimei. ¹⁸Ang mga anak nga lalaki ni Kohat mao sila Amram, Izhar, Hebron, ug si Uziel.¹⁹Ang mga anak nga lalaki ni Merari mao sila Mali ug si Mushi. Sila ang mga banay sa mga levita nga nalista sumala sa pamilya sa ilang mga katigulangan. ²⁰Nagsugod ang mga kaliwat ni Gershom sa iyang anak nga lalaki nga si Libni. Ang anak nga lalaki ni Libni mao si Jahat. Ang iyang anak nga lalaki mao si Zima. ²¹Ang iyang anak nga lalaki mao si Joa. Ang iyang anak nga lalaki mao si Ido. Ang iyang anak nga lalaki mao si Zera. Ang iyang anak nga lalaki mao si Jeaterai.²²Ang mga kaliwat ni Kohat nagsugod sa iyang anak nga lalaki nga si Aminadab. Ang iyang anak nga lalaki mao si Kora. Ang iyang anak nga lalaki mao si Asir. ²³Ang iyang anak nga lalaki mao si Elkana. Ang iyang anak nga lalaki mao si Ebiasaf. Ang iyang anak nga lalaki mao si Asir. ²⁴Ang iyang anak nga lalaki mao si Tahat. Ang iyang anak nga lalaki mao si Uriel. Ang iyang iyang anak nga lalaki mao si Uzia. Ang iyang anak nga lalaki mao Shaul.²⁵Ang mga anak nga lalaki ni Elkana mao sila Amasai, Ahimot, ug si Elkana. ²⁶Ang anak niining ikaduhang Elkana mao si Zofai. Ang iyang anak nga lalaki mao si Nahat. ²⁷Ang iyang anak nga lalaki mao si Eliab. Ang anak nga lalaki ni Eliab mao si Jeroham. Ang iyang anak nga lalaki mao si Elkana.²⁸Ang kamagulangang anak ni Samuel mao si Joel, ug ang ikaduhang anak mao si Abija. ²⁹Anak nga lalaki ni Merari mao si Mali. Ang iyang anak nga lalaki mao si Libni. Ang iyang anak nga lalaki mao si Shimei. Ang anak nga lalaki ni Shimei mao si Uza. ³⁰Ang iyang anak nga lalaki mao si Shimea. Ang iyang anak nga lalaki mao si Hagia. Ang iyang anak nga lalaki mao si Asaya.³¹Mao kini ang mga ngalan sa mga kalalakin-an nga gitugyanan ni David sa mga pag-awit sa sulod sa templo ni Yahweh, human nga nabalhin didto ang sudlanan sa kasabotan. ³²Nag-alagad sila pinaagi sa pag-awit didto sa tabernakulo, ang tolda nga tagboanan, hangtod nga natukod ni Solomon ang balay ni Yahweh sa Jerusalem. Gituman nila ang ilang mga bulohaton sumala sa mga sugo nga gihatag kanila.³³Mao kini kadtong ang nag-alagad uban sa ilang mga anak nga lalaki. Gikan sa banay ni Kohat mao si Heman nga manunugtog. Ania ang iyang mga katigulangan, balik ngadto sa nanglabay nga panahon: Si Heman mao ang anak nga lalaki ni Joel. Si Joel mao ang anak nga lalaki ni Samuel. ³⁴Si Samuel mao ang anak nga lalaki ni Elkana. Si Elkana mao ang anak nga lalaki ni Jeroham. Si Jeroham mao ang anak nga lalaki ni Eliel. Si Eliel mao ang anak nga lalaki ni Toa. ³⁵Si Toa mao ang anak nga lalaki ni Zuf. Si Zuf mao ang anak nga lalaki ni Elkana. Si Elkana mao ang anak nga lalaki ni Mahat. Si Mahat mao ang anak nga lalaki ni Amasai. Si Amasai mao ang anak nga lalaki ni Elkana.³⁶Si Elkana mao ang anak nga lalaki ni Joel. Si Joel mao ang anak nga lalaki ni Azaria. Si Azaria mao ang anak nga lalaki ni Zefania. ³⁷Si Zefania mao ang anak nga lalaki ni Tahat. Si Tahat mao ang anak lalaki ni Asir. Si Asir mao ang anak nga lalaki ni Ebiasap. Si Ebiasap mao ang anak lalaki ni Kora. ³⁸Si Kora mao ang anak nga lalaki ni Izar. Si Izar mao ang anak nga lalaki ni Kohat. Si Kohat mao ang anak nga lalaki ni Levi. Si Levi ang anak nga lalaki ni Israel.³⁹Ang mga kaubanan ni Heman mao si Asaf, nga mitindog sa iyang tuong bahin. Si Asaf mao ang anak nga lalaki ni Berekia. Si Berekia mao ang anak nga lalaki ni Shimea. ⁴⁰Si Shimea mao ang anak nga lalaki ni Micael. Si Micael mao ang anak nga lalaki ni Baaseya. Si Baaseya mao ang anak nga lalaki ni Malkia. ⁴¹Si Malkia mao ang anak nga lalaki ni Etni. Si Etni ang anak nga lalaki ni Zera. Si Zera mao ang anak nga lalaki ni Adaya. ⁴²Si Adaya mao ang anak nga lalaki ni Etan. Si Etan mao ang anak nga lalaki ni Zima. Si Zima mao ang anak nga lalaki ni Shimei. ⁴³Si Shimei mao ang anak nga lalaki ni Jahat. Si Jahat mao ang anak nga lalaki ni Gershom. Si Gershom mao ang anak nga lalaki ni Levi.⁴⁴Ang anaa sa walang bahin sa kamot ni Heman mao ang iyang mga kaubanan nga mga anak nga lalaki ni Merari. Gilakip nila si Ethan ang anak nga lalaki ni Kishi. Si Kishi ang anak nga lalaki ni Abdi. Si Abdi ang anak nga lalaki ni Maluc. ⁴⁵Si Maluc ang anak nga lalaki ni Hashabia. Si Hashabia ang anak nga lalaki ni Amazia. Si Amazia ang anak nga lalaki ni Hilkia. ⁴⁶Si Hilkia ang anak nga lalaki ni Amzi. Si Amzi ang anak nga lalaki ni Bani. Si Bani ang anak nga lalaki ni Shemer. ⁴⁷Si Shemer ang anak nga lalaki ni Mali. Si Mali ang anak nga lalaki ni Mushi. Si Mushi ang anak nga lalaki ni Merari. Si Merari ang anak nga lalaki ni Levi.⁴⁸Ang ilang mga kaubanan, nga mga Levita, gisaligan sa pagbuhat sa tanang buluhaton sa tabernakulo, ang balay sa Dios.⁴⁹Si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki ang nagahalad sa halad sinunog ngadto sa halaran; ug ang halad diha sa halaran sa insenso alang sa tanang buluhaton sa labing balaang dapit. Kini nga mga halad gihimo alang sa pagpasaylo sa sala sa Israel, sumala sa tanang gimando ni Moises nga alagad sa Dios.⁵⁰Ang gituohan nga mga kaliwat ni Aaron mao ang mga mosunod: Ang anak nga lalaki ni Aaron mao si Eleazar. Ang anak nga lalaki ni Eleazar mao si Finehas. Ang anak nga lalaki ni Finehas mao si Abishua. ⁵¹Ang anak nga lalaki ni Abishua mao si Buki. Ang anak nga lalaki ni Buki mao si Uzi. Ang anak nga lalaki ni Uzi mao si Zerahia. ⁵²Ang anak nga lalaki ni Zerahia mao si Merayot. Ang anak nga lalaki ni Merayot mao si Amaria. Ang anak nga lalaki ni Amaria mao si Ahitub. ⁵³Ang anak nga lalaki ni Ahitub mao si Zadok. Ang anak nga lalaki ni Zadok mao si Ahimaaz.⁵⁴Mao kini ang mga dapit nga gipapuy-an sa mga kaliwat ni Aaron, alang kini sa mga kaliwat ni Aaron nga gikan sa mga banay ni Kohat (ilaha ang unang luna). ⁵⁵Gihatag kanila ang Hebron sa yuta sa Juda ug ang mga sabsabanang dapit, ⁵⁶apan ang kaumahan sa siyudad ug ang mga baryo niini gihatag ngadto kang Caleb nga anak ni Jefune.⁵⁷Gihatag nila ngadto sa mga kaliwat ni Aaron: ang Hebron (ang siyudad nga dalangpanan), ug ang Libna lakip ang mga sabsabanang dapit niini, Jatir, Eshtemoa lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ⁵⁸ang Hilen lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ug ang Debir lakip ang mga sabsabanang dapit niini.⁵⁹Gihatag nila sa mga kaliwat ni Aaron: ang Ashan lakip ang mga sabsabanang dapit niini ug ang Bet shemes lakip ang mga sabsabanang dapit niini; ⁶⁰ug ang gikan sa tribo ni Benjamin gihatag nila ang Geba lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ang Alemet lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ug ang Anatot lakip ang mga sabsabanang dapit niini. Napulo ug tulo ang gidaghanon sa ilang mga siyudad.⁶¹Gihatag nila ngadto sa mga nahibilin nga mga kaliwat ni Kohat ang napulo ka luna sa mga siyudad gikan sa katunga sa tribo ni Manases. ⁶²Alang sa mga kaliwat ni Gershom sa nagkalainlain nilang kabanay gihatagan ug napulo ug tulo ka mga siyudad gikan sa mga tribo ni Isacar, Asher, Neftali, ug gikan sa katunga sa tribo ni Manases sa Bashan.⁶³Gihatag nila ang napulo ug duha ka mga siyudad ngadto sa mga kaliwat ni Merari, sumala sa ilang mga banay, gikan sa mga tribo ni Ruben, Gad, ug kang Zebulun. ⁶⁴Busa gihatag sa katawhan sa Israel kini nga mga siyudad lakip ang ilang mga sabsabanan ngadto sa mga Levita. ⁶⁵Gihatag nila ang matag luna sa mga lungsod nga gihisgotan sa nahiuna gikan sa mga tribo sa Juda, Simeon, ug sa Benjamin.⁶⁶Alang sa ubang banay sa mga Kohatihanon gihatag nila ang mga siyudad gikan sa tribo sa Efraim. ⁶⁷Gihatag nila: ang Shekem (usa ka siyudad nga dalangpanan) lakip ang mga sabsabanang dapit niini sa bungtod sa kaumahan sa Efraim, Gezer lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ⁶⁸ang Jokmeam lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ang Bet Horon lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ⁶⁹ang Ayalon lakip ang sabsabanang dapit niini, ug ang Gat Rimon lakip ang mga sabsabanang dapit niini.⁷⁰Gihatag sa katunga sa tribo ni Manases sa mga Kohatnon: ang Aner lakip ang sabsabanang dapit niini ug ang Bileam lakip ang mga sabsabanang dapit niini. Nahimo kining gipanag-iya sa ubang banay ni Kohat.⁷¹Alang sa mga kaliwat ni Gershom gikan sa banay sa katunga sa tribo ni Manases, gihatag nila: ang Golan sa Bashan lakip ang mga sabsabanang dapit niini ug ang Ashtarot lakip ang mga sabsabanang dapit niini. ⁷²Gihatag sa tribo ni Isacar ngadto sa mga kaliwat ni Gershom: ang Kedes lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ang Daberat lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ⁷³ang Ramot lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ug ang Anem lakip ang mga sabsabanang dapit niini.⁷⁴Nadawat ni Isacar gikan sa tribo ni Asher: ang Mashal lakip ang mga sabsabanang dapit niini, Abdon lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ⁷⁵ang Hukok lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ug ang Rehob lakip ang mga sabsabanang dapit niini. ⁷⁶Nadawat nila gikan sa tribo ni Neftali: ang Kedes sa Galilea lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ang Hamon lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ug ang Kiriataim lakip ang mga sabsabanang dapit niini.⁷⁷Alang sa nahibiling mga Levita, ang mga kaliwat ni Merari, gihatagan gikan sa tribo ni Zebulun: ang Rimono lakip ang mga sabsabanang dapit niini ug ang Tabor lakip ang mga sabsabanang dapit niini. ⁷⁸- ⁷⁹Gihatag usab alang kanila, ang laing bahin sa Jordan ug sa Jerico, sa sidlakang bahin sa suba: ang Bezer sa kamingawan lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ang Jaza lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ang Kedemot lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ug ang Mefaat lakip ang mga sabsabanang dapit niini. Gihatag kini gikan sa tribo ni Ruben.⁸⁰Nadawat sa mga Levita ang gikan sa tribo ni Gad: ang Ramot sa Gilead lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ang Mahanaim lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ⁸¹ang Heshbon lakip ang mga sabsabanang dapit niini, ug ang Jazer lakip ang mga sabsabanang dapit niini.

7¹Ang upat ka mga anak nga lalaki si Isacar mao sila si Tola, Pua, Jashub, ug si Shimron. ²Ang mga anak nga lalaki ni Tola mao sila si Uzi, Refaya, Jeriel, Jamai, Ibsam, ug si Samuel. Sila mao ang mga pangulo sa panimalay sa ilang amahan, gikan sa mga kaliwat ni Tola ug sila mao ang mga nalista ingon nga maisog nga mga manggugubat taliwala sa ilang kaliwat. Mikabat sila ug 22, 600 sa mga adlaw ni David. ³Ang anak nga lalaki ni Uzi mao si Izrahia. Ang mga anak ni Izrahia mao sila si Micael, Obadia, Joel, ug si Ishia, silang lima mao ang mga pangulo sa ilang banay.⁴Diha kanila aduna silay 36, 000 ka kasundalohan alang sa gubat, sumala sa mga listahan nga natala sa mga kaliwat sa ilang mga katigulangan, kay daghan man silag mga asawa ug mga anak nga lalaki. ⁵Ang ilang kaigsoonan, ang tribo ni Isacar, adunay 87, 000 ka manggugubat, sumala sa listahan nga natala sa banay sa ilang mga katigulangan.⁶Ang tulo ka mga anak nga lalaki ni Benjamin mao sila si Bela, Beker, and Jediel. ⁷Ang lima ka mga anak nga lalaki ni Bela mao sila si Ezbon, Uzi, Uziel, Jerimot, ug si Iri. Sila mao ang mga sundalo ug mga pangulo sa mga banay. Mikabat ang ilang katawhan ug 22, 034 ka manggugubat, sumala sa nalista nga natala sa mga banay sa ilang mga katigulangan.⁸Ang mga anak nga lalaki ni Beker mao sila si Zemira, si Joas, si Eliezer, si Elyoenai, si Omri, si Jeremot, si Abija, si Anatot, ug si Alemet. Kining tanan mao ang iyang mga anak nga lalaki. ⁹Ang nalista sa ilang mga banay mikabat ug 20, 200 nga mga pangulo sa panimalay ug mga manggugubat. ¹⁰Ang anak nga lalaki ni Jediel mao si Bilhan. Ang mga anak nga lalaki ni Bilhan mao sila si Jeus, si Benjamin, si Ehud, si Kenaana, si Zetan, si Tarshis, ug si Ahishahar.¹¹Kining tanan mao ang mga anak nga lalaki ni Jediel. Ang nalista sa talaan sa ilang banay 17, 200 ka mga pangulo ug mga manggugubat nga angay moalagad sa kasundalohan. ¹²(Sila si Shupim ug si Hupim mao ang mga anak nga lalaki ni Ir, ug si Hushim mao ang anak ni Aher.)¹³Ang mga anak nga lalaki ni Neftali mao sila si Jaziel, si Guni, si Jezer, ug si Shalum. Mao kini ang mga kaliwatan ni Bilha.¹⁴Ang mga kaliwat ni Manases mao si Asriel, nga iyang kaliwat pinaagi sa iyang puyopuyo nga Arameanhon. (Siya nanganak kang Makir, ang amahan ni Gilead. ¹⁵Naminyo si Makir gikan sa mga Hufanon ug mga Shufanon. Ang ngalan sa iyang igsoong babaye mao si Maaca. Ang laing kaliwat ni Manases mao si Zelofehad, nga may mga anak nga babaye lamang. ¹⁶Si Maaca ang asawa ni Makir, nanganak ug usa ka lalaki ug ginganlan niya siya ug Peres. Ang ngalan sa iyang igsoong lalaki mao si Sheres, ug ang iyang mga anak nga lalaki mao sila si Ulam ug si Rakem.¹⁷Ang anak nga lalaki ni Ulam mao si Bedan. Mao kini ang mga kaliwat ni Gilead ang anak ni Makir nga anak ni Manases. ¹⁸Ang igsoon nga babaye ni Gilead nga si Hamoleket nanganak kang Ishod, kang Abiezer, ug kang Mala. ¹⁹Ang mga anak nga lalaki ni Shemida mao sila si Ahian, si Shekem, si Likhi, ug si Aniam.²⁰Ang mga mosunod mao ang mga kaliwat ni Efraim: Si Shutela mao ang anak nga lalaki ni Efraim. Ang anak ni Shutela mao si Bered. Ang anak ni Bered mao si Tahat. ²¹Ang anak ni Tahat mao si Zabad. Ang anak ni Zabad mao si Shutela. (Si Ezer ug si Elead gipatay sa mga lalaki sa Gat, nga mga lumulupyo nianang yutaa, sa dihang gikawat nila ang ilang mga kahayopan. ²²Nagsubo ang ilang amahan nga si Efraim alang kanila sulod sa daghang mga adlaw, ug nangadto kaniya ang iyang mga igsoong lalaki aron hupayon siya.²³Nakighilawas siya sa iyang asawa. Nanamkon siya ug nanganak ug usa ka batang lalaki. Ginganlan siya ni Efraim ug Beria, tungod kay ang katalagman midangat man sa iyang pamilya. ²⁴Ang iyang anak nga babaye mao si Sheera, nga nagtukod sa Ubos ug sa Taas nga bahin sa Bet Horon ug sa Uzen Sheera.)²⁵Ang iyang anak nga lalaki mao si Refa. Ang anak ni Refa mao si Resep. Ang anak ni Resep mao si Tela. Ang anak ni Tela mao si Tahan. ²⁶Ang anak ni Tahan mao si Ladan. Ang anak ni Ladan mao si Amihud. Ang anak ni Amihud mao si Elishama. ²⁷Ang anak ni Elishama mao si Nun. Ang anak ni Nun mao si Josue.²⁸Ang ilang gipanag-iyahan ug mga gipuy-an mao ang Betel ug ang kasikbit nga mga baryo. Gipalapdan pa nila dapit sa silangan nga bahin hangtod sa Naaran ug sa kasadpan nga dapit hangtod sa Gezer ug sa mga baryo niini, ug hangtod sa Shekem ug sa mga baryo sa Aya ug sa mga baryo niini. ²⁹Didto sa utlanan ni Manases mao ang Bet Shan ug ang baryo niini, ang Taanac ug ang mga baryo niini, ang Megido ug ang mga baryo niini, ug ang Dor ug ang mga baryo niini. Nagpuyo dinhi nga mga lungsod ang mga kaliwat ni Jose nga anak ni Israel.³⁰Ang mga anak nga lalaki ni Asher mao sila si Imna, Ishva, Ishvi, ug si Beria. Si Sera mao ang ilang igsoong babaye. ³¹Ang mga anak nga lalaki ni Beria mao sila si Heber ug si Malkiel, nga maoy amahan ni Birzait. ³²Ang mga anak nga lalaki ni Heber mao sila si Jaflet, si Shomer, ug si Hotam. Si Shua mao ang ilang igsoong babaye.³³Ang mga anak nga lalaki ni Jaflet mao sila si Pasac, Bimhal ug si Ashvat. Mao kini sila ang mga anak ni Jaflet. ³⁴Si Shomer, ang igsoong lalaki ni Jaflet adunay tulo ka anak nga mga lalaki: si Roga, si Jehuba, ug si Aram. ³⁵Ang igsoon ni Shemer nga si Helem adunay mga anak nga sila si Zofa, si Imna, si Sheles, ug si Amal.³⁶Ang mga anak nga lalaki ni Zofa mao sila si Sua, si Harnefer, si Shual, si Beri, si Imra, ³⁷si Bezer, si Hod, si Shama, si Shilsha, si Itran, ug si Beera. ³⁸Ang mga anak nga lalaki ni Jeter mao sila si Jefune, si Pispa, ug si Ara.³⁹Ang mga anak nga lalaki ni Ula mao sila si Ara, si Haniel, ug si Rizia. ⁴⁰Kining tanan mao ang mga kaliwat ni Asher. Sila mao ang mga katigulangan sa banay, pangulo sa ilang mga panimalay, mga mahinungdanong mga tawo, mga manggugubat, ug mga pangulo taliwala sa mga pangulo. Adunay nalista nga 26, 000 ka mga lalaki nga angay moalagad sa kasundalohan, sumala sa ilang gidaghanon nga nalista.

8¹Ang lima ka mga anak nga lalaki ni Benjamin mao sila si Bela ang iyang kamagulangan, si Ashbel, si Ahara, ²si Noha, ug si Rafa. ³Ang mga anak ni Bela mao sila si Adar, si Gera, si Abihud, ⁴si Abishua, si Naaman, si Ahoa, ⁵si Gera, si Shefufan, ug si Huram.⁶Mao kini ang mga kaliwat ni Ehud nga mao ang mga pangulo usab sa banay alang sa mga lumolupyo sa Geba, nga gipapahawa ngadto sa Manahat: ⁷si Naaman, si Ahija, ug si Gera. Sa kataposan, si Gera ang nangulo sa ilang pagbiya. Siya mao ang amahan ni Uza ug ni Ahihud.⁸Si Shaharaim ang nahimong amahan sa mga kabataan sa yuta sa Moab, human siya makigbulag sa iyang mga asawa nga si Hushim ug si Baara. ⁹Sa iyang asawa nga si Hodes, nahimong amahan si Shaharaim ni Jobab, ni Zibia, ni Mesha, ni Malcam, ¹⁰ni Jeuz, ni Sakia, ug ni Mirma. Mao kini ang iyang mga anak nga maoy mga pangulo sa ilang mga banay. ¹¹Nahimo na siyang amahan daan ni Abitub ug ni Elpaal pinaagi kang Hushim.¹²Ang mga anak nga lalaki ni Elpaal mao sila si Eber, Misham, ug si Shemed (nga nagtukod sa Ono ug sa Lod uban ang mga kasikbit nga mga baryo). ¹³Anaa usab si Beria ug si Shema. Sila mao ang mga pangulo sa mga banay nga lumulupyo sa Ayalon, nga nagpapahawa sa mga lumulupyo sa Gat.¹⁴Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Beria: si Ahio, si Sashak, si Jeremot, ¹⁵si Zebadia, si Arad, si Eder, ¹⁶si Micael, si Ishpa, ug si Joha. ¹⁷si Zebadia, si Meshulam, si Hizki, si Heber _ ¹⁸si Ishmerai, si Izlia, ug si Jobab. Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Elpaal.¹⁹si Jakim, si Zicri, si Zabdi, _ ²⁰si Elienai, si Ziletai, si Eliel, _ ²¹si Adaya, si Beraia, ug si Shimrat. Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Shimei.²²si Ishpan, si Eber, si Eliel, ²³si Abdon, si Zicri, si Hanan, _ ²⁴si Hanania, si Elam, si Antotia, _ ²⁵si Ifdeia, ug si Penuel. Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Sashak.²⁶si Shamsherai, si Sheharia, si Atalia, ²⁷si Jaareshia, si Elija, ug si Zicri, Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Jeroham. ²⁸Kini sila mga pangulo sa mga banay—sumala sa talaan sa kagikan sila maoy mga pangulo. Kini mao ang mga punoan nga mga tawo nga nagpuyo sa Jerusalem.²⁹Ang amahan ni Gibeon mao si Jeil kansang ngalan sa asawa mao si Maaca nga nagpuyo sa Gibeon. ³⁰Ang iyang kamagulangan mao si Abdon, gisundan ni Zur, ni Kis, ni Baal, ni Nadab, ³¹ni Gedor, ni Ahio ug ni Zeker.³²Ang laing anak nga lalaki ni Jeil mao si Meklot nga maoy amahan ni Shimea. Nagpuyo usab sila duol sa ilang mga kabanay sa Jerusalem. ³³Si Ner mao ang amahan ni Kis. Si Kis mao ang amahan ni Saul. Si Saul mao ang amahan ni Jonathan, ni Malkisua, ni Abinadab, ug ni Ishbaal. ³⁴Ang anak ni Jonathan mao si Merib Baal. Si Merib Baal mao ang amahan ni Mica.³⁵Ang mga anak nga lalaki ni Mica mao sila si Piton, si Melec, si Tarea, ug si Ahaz. ³⁶Si Ahaz mao ang amahan ni Jehoada. Si Jehoada mao ang amahan ni Alemet, ni Azmavet, ug ni Zimri. Si Zimri mao ang amahan ni Moza. ³⁷Si Moza mao ang amahan ni Binea. Si Binea mao ang amahan ni Rafa. Si Rafa mao ang amahan ni Eleasa. Si Eleasa mao ang amahan ni Azel.³⁸Adunay unom ka mga anak nga lalaki si Azel: si Azrikam, si Bokeru, si Ishmael, si Searia, si Obadia, ug si Hanan. Kining tanan mao ang mga anak ni Azel. ³⁹Ang mga anak nga lalaki sa iyang igsoon nga si Eshek mao sila si Ulam ang iyang kamagulangan, si Jeus ang ikaduha, ug ang ikatulo si Elifelet. ⁴⁰Ang mga anak ni Ulam mga manggugubat ug mga mamamana. Daghan silag mga anak ug mga apo nga lalaki, mga ¹⁵⁰ang gidaghanon. Kining tanan sakop sa mga kaliwat ni Benjamin.

9¹Busa nalista ang kagikan sa tibuok Israel. Gisulat nila kini sa libro sa mga hari sa Israel. Mahitungod sa Juda, gibihag sila padulong sa Babilonia tungod sa pagkawalay pagtuo. ²Ang unang mopuyo pag-usab sa ilang mga siyudad mao ang pipila sa mga Israelita, mga pari, mga Levita, ug nag-alagad sa templo. ³Ang pipila sa mga kaliwat ni Juda, ni Benjamin, ni Efraim, ug ni Manases anaa nagpuyo sa Jerusalem.⁴Ang mga lumolupyo naglakip kang Utai ang anak ni Amihud nga anak ni Omri nga anak ni Imri nga anak ni Bani, nga usa sa mga kaliwat ni Perez nga anak ni Juda. ⁵Taliwala sa mga taga-Shilon mao si Asaya ang kamagulangan ug ang iyang mga anak nga lalaki. ⁶Taliwala sa mga kaliwat ni Zera mao si Jeuel. May gidaghanon nga 690 ang ilang mga kaliwat.⁷Taliwala sa mga kaliwat ni Benjamin mao si Salu ang anak nga lalaki ni Meshulam nga anak ni Hodavia nga anak ni Hasenua. ⁸Lakip usab si Ibnea ang anak ni Jeroham; si Ela ang anak ni Uzi nga anak ni Micri; ug si Meshulam ang anak ni Shefatia nga anak ni Reuel nga anak ni Ibnija. ⁹Nahisulat ang ilang mga kabanay nga sa talaan sa mga kagikan nga mikabat ug 956 tanan. Kining tanan nga mga lalaki mao ang mga pangulo sa banay sa ilang mga katigulangan.¹⁰Ang mga pari mao sila si Jedaya, si Jehoyarib, ug si Jakin. ¹¹Lakip usab si Azaria ang anak nga lalaki ni Hilkia nga anak ni Meshulam nga anak ni Zadok nga anak ni Merayot nga anak ni Ahitub, ang tigdumala sa balay sa Dios.¹²Lakip usab si Adaya nga anak ni Jeroham nga anak ni Pashur nga anak ni Malkia. Lakip usab si Maasai ang anak ni Adiel nga anak ni Jazera nga anak ni Meshulam nga anak ni Meshilemit nga anak ni Imer. ¹³Ang ilang mga kabanay, kinsa mga pangulo sa mga banay sa ilang kaliwatan, mikabat ug 1, 760 tanan. Sila mao ang kalalaki-an nga labing angayan sa buluhaton sa balay sa Dios.¹⁴Taliwala sa mga Levita, anaa sila si Shemaya ang anak nga lalaki ni Hashub nga anak ni Azrikam nga anak ni Hashabia, nga mga kaliwat ni Merari. ¹⁵Lakip usab sila si Bakbakar, si Heres, si Galal, ug si Matania nga anak nga lalaki ni Mica nga anak ni Zicri nga anak ni Asaf. ¹⁶Lakip usab si Obadia ang anak nga lalaki ni Shemaya nga anak ni Galal nga anak ni Jedutun; ug si Berekia ang anak nga lalaki ni Asa nga anak ni Elkana, nga nagpuyo sa mga baryo sa mga taga-Netofat.¹⁷Ang mga magbalantay sa pultahan mao sila si Shalum, si Akub, si Talmon, si Ahiman, ug ang ilang mga kaliwat. Si Shalum mao ang ilang pangulo. ¹⁸Kaniadto nagbantay sila sa ganghaan sa hari nga atua sa kasadpan nga bahin alang sa kampo sa mga kaliwat ni Levi. ¹⁹Si Shalum ang anak nga lalaki ni Kore nga anak ni Ebiasaf nga mao ang anak ni Kora, ug ang iyang kabanay nga gikan sa panimalay sa iyang amahan nga mao ang mga taga-Kora, mao ang tigdumala sa buluhaton, nagbantay sila sa pultahan paingon sa tolda, ingon nga gibantayan sa ilang mga katigulangan ang kampo ni Yahweh, ug gibantayan usab nila ang agianan.²⁰Si Finehas nga anak ni Eleazar mao ang tigdumala kanila kaniadto, ug si Yahweh nag-uban kaniya. ²¹Si Zacarias ang anak nga lalaki ni Meshelemia mao ang tigbantay sa pultahan paingon sa templo, ang "tolda nga tagboanan."²²Kadtong tanan nga napili ingon nga tigbantay sa mga pultahan mikabat ug 212. Nalista ang ilang mga ngalan sa talaan sa katawhan sa ilang mga baryo. Ang mananagna nga si David ug si Samuel ang mananagna maoy nagpili kanila sa ilang mga katungdanan nga sinaligan. ²³Busa sila ug ang ilang mga kaanakan nga tigbantay sa mga pultahan sa balay ni Yahweh, ang tabernakulo. ²⁴Nagbantay sa upat ka mga bahin ang tigbantay sa pultahan, padulong sa sidlakan, sa kasadpan, sa amihanan, ug sa habagatan.²⁵Mangadto ang ilang mga kaigsoonan nga namuyo sa ilang mga baryo aron mopulipuli kanila sulod sa pito ka adlaw. ²⁶Apan ang upat ka mga pangulo nga tigbantay sa ganghaan nga mga Levita mao ang gipabantay sa mga lawak ug sa mga lawak nga tipiganan sa balay sa Dios. ²⁷Tibuok gabii bantayan nila ang ilang mga dapit palibot sa balay ni Yahweh, kay sila man ang gitugahan sa pagbantay niini. Unya ablihan nila kini matag buntag.²⁸Ang pipila kanila mao ang tigdumala sa mga kasangkapan sa templo; ihapon nila ang mga butang sa dihang ipasulod kini ug ipagawas. ²⁹Pipila usab kanila ang gitugyanan nga maoy mag-atiman sa balaang mga butang, sa mga kasangkapan, ug mga kagamitan, lakip na ang labing maayong harina, mga bino, mga lana, mga insenso, ug mga panakot.³⁰Ang pipila sa mga anak nga lalaki sa mga pari mao ang mosagol sa mga panakot. ³¹Si Matitia ang usa sa mga Levita nga kamagulangan ni Shalum nga taga-Kora, mao ang tigdumala sa pag-andam sa tinapay alang sa paghalad. ³²Pipila sa ilang mga igsoon, nga kaliwat ni Kohat, mao ang tigdumala sa tinapay diha sa presensya, aron andamon kini sa matag Adlaw nga Igpapahulay.³³Nagpuyo ang mga mang-aawit ug ang mga pangulo sa panimalay sa Levita sa mga lawak sa balay alampoanan sa dihang wala na silay buhaton, tungod kay kinhanglan nilang buhaton ang gisangon kanila nga buluhaton adlaw ug gabii. ³⁴Mao kini ang mga pangulo taliwala sa kaliwayan sa mga Levita, ingon nga nalista diha sa listahan sa kagikan. Nagpuyo sila sa Jerusalem.³⁵Ang amahan ni Gibeon nga si Jeil kansang ngalan sa asawa mao si Maaca, nga nagpuyo didto sa Gibeon. ³⁶Ang iyang kamagulangang anak mao si Abdon, unya sila si Zur, si Kis, si Baal, si Ner, si Nadab, ³⁷si Gedor, si Ahio, si Zacarias, ug si Miklot.³⁸Si Miklot mao ang amahan ni Shimeam. Nagpuyo usab sila duol sa ilang kaigsoonan sa Jerusalem. ³⁹Si Ner mao ang amahan ni Kis. Si Kis mao ang amahan ni Saul. Si Saul mao ang amahan ni Jonathan, ni Malki Shua, ni Abinadab, ug ni Eshbaal. ⁴⁰Ang mga anak nga lalaki ni Jonathan mao si Merib Baal. Si Merib Baal mao ang amahan ni Mica.⁴¹Ang mga anak nga lalaki ni Mica mao sila si Piton, si Melec, si Tarea, ug si Ahaz. ⁴²Si Ahaz mao ang amahan ni Jara. Si Jara mao ang amahan ni Alemet, ni Azmavet, ug ni Zimri. Si Zimri mao ang amahan ni Moza. ⁴³Si Moza mao ang amahan ni Binea. Si Binea mao ang amahan ni Refaya. Si Refaya mao ang amahan ni Eleasah. Si Eleasa mao ang amahan ni Azel. ⁴⁴Si Azel may unom ka anak nga lalaki, ug ang ilang mga ngalan mao si Azrikam, Bokeru, Ishmael, Searias, Obadias, ug Hanan. Kini mao ang mga anak nga lalake ni Azel.

10¹Karon nakiggubat ang mga Filistihanon batok sa Israel. Ang matag tawo sa Israel miikyas gikan sa Filistihanon ug nangamatay sa Bukid sa Gilboa. ²Hapit na maapsan sa mga Filistihanon si Saul ug ang iyang anak nga lalaki. Gipatay sa mga Filistihanon si Jonathan, si Abinadab, ug si Malkishua, ang iyang mga anak nga lalaki. ³Ang gubat misamot batok kang Saul, ug ang mga magpapana nakaapas kaniya, ug ilang nasamdan siya.⁴Unya miingon si Saul sa iyang tigdala sa hinagiban, "Hulbota ang imong espada ug duslaka ako gamit niini. Kay kung dili, moabot kining mga walay tuli ug magpasipala kanako." Apan midumili ang iyang tigdala sa hinagiban, kay nahadlok man siya pag-ayo. Busa gihulbot ni Saul ang iyang kaugalingong espada ug miubo niini.⁵Sa pagkakita sa iyang tigdala sa hinagiban nga namatay na si Saul, siya usab miubo sa iyang espada ug namatay. ⁶Busa namatay si Saul, ug ang iyang tulo ka mga anak nga lalaki, busa nangamatay ang tibuok sakop sa iyang panimalay.⁷Sa pagkakita sa matag tawo sa Israel nga atua didto sa walog nga nangikyas sila, ug namatay na si Saul ug ang iyang mga anak, gibiyaan nila ang ilang mga siyudad ug nangikyas. Unya nangabot ang mga Filistihanon ug namuyo niini. ⁸Nahitabo nga sa pagkasunod adlaw, sa pagpangabot sa mga Filistihanon aron sa pagkuha sa mga butang sa mga patay, nakaplagan nila si Saul ug ang iyang mga anak nga nagbuy-od didto sa Bukid sa Gilboa.⁹Gihuboan nila siya ug gidala ang iyang ulo ug ang iyang hinagiban. Nagpadala sila ug mga mensahero sa tibuok Filistia aron sa pagbalita sa ilang mga diosdios ug sa katawhan. ¹⁰Gibutang nila ang iyang hinagiban sulod sa templo sa ilang mga diosdios, ug gibitay ang iyang ulo sa templo ni Dagon.¹¹Sa pagkadungog sa tibuok Jabes Gilead sa tanang gibuhat sa mga Filistihanon ngadto kang Saul, ¹²nangadto ang tanang mga lalaking manggugubat ug gikuha ang lawas ni Saul ug sa iyang mga anak nga lalaki, ug gidala sila sa Jabes. Gisunog nila ang ilang mga bukog ilalom sa kahoy nga tugas ug nagpuasa sulod sa pito ka adlaw.¹³Busa si Saul namatay tungod sa walay pagtuo nga buhat diin siya milihok nga walay pagtuo batok kang Yahweh. Wala niya tumana ang mga gitudlo ni Yahweh, apan nagpakisayod hinuon gikan sa tawo nga makasulti sa mga patay. ¹⁴Wala niya pangitaa ang giya nga gikan kang Yahweh, busa gipatay siya ni Yahweh ug gitugyan ang gingharian ngadto kang David nga anak ni Jesse.

11¹Unya miadto ang tibuok Israel ngadto kang David didto sa Hebron ug miingon, "Paminaw, kami ang imong unod ug ang imong bukog. ²Sa milabay nga panahon, sa dihang si Saul pa ang naghari kanamo, ikaw na ang nagdumala sa kasundalohan nga mga Israelita. Si Yahweh nga imong Dios miingon kanimo, 'Pagabantayan mo ang akong katawhan sa Israel, ug mahimo kang magmamando sa akong katawhan sa Israel."' ³Busa miadto ang tanang pangulo sa Israel ngadto sa hari didto sa Hebron, ug naghimo ug kasabotan si David tali kanila sa atubangan ni Yahweh. Gidihogan nila si David ingon nga hari sa Israel. Niini nga paagi, ang pulong ni Yahweh nga gipadayag pinaagi kang Samuel natinuod.⁴Miadto si David ug ang tanang Israelita sa Jerusalem (nga mao ang, Jebus). Karon anaa didto ang mga kaliwat ni Jebus, nga lumolupyo sa yuta. ⁵Ang mga lumolupyo sa Jebus miingon ngadto kang David, "Dili ka makasulod dinhi." Apan gikuha ni David ang lig-ong salipdanan sa Zion, nga mao ang, siyudad ni David. ⁶Miingon si David, "Si Bisan kinsa nga mouna ug sulong sa mga Jebusehanon mahimong kumandante." Busa misulong ug una si Joab ang anak nga lalaki ni Zeruya, busa nahimo siyang kumandante.⁷Unya si David misugod sa pagpuyo sa malig-ong salipdanan. Busa gitawag nila kini nga siyudad ni David. ⁸Iyang gitukod ang tibuok siyudad gikan sa Millo ug balik ngadto sa palibot nga paril. Gipahiuli ni Joab ang nahibilin sa siyudad. ⁹Si David nahimong daku ug daku tungod kay si Jehova sa mga panon nag-uban kaniya.¹⁰Mao kini ang mga pangulo ni David, nga nagpakita sa ilang pagkakusgan uban kaniya sa iyang gingharian, uban sa tibuok Israel, aron mahimo siyang hari, nga nagatuman sa pulong ni Yahweh mahitungod sa Israel. ¹¹Mao kini ang listahan sa bantogang mga sundalo ni David: Si Jashobeam, ang anak nga lalaki sa usa ka Hakmonihanon, ang kumandante sa mga opisyal. Gipatay niya ang 300 ka mga kalalakin-an sa iyang bangkaw sa usa lamang ka higayon.¹²Sunod kaniya mao si Eleazer, ang anak nga lalaki ni Dodo, ang Ahotihanon, nga usa sa tulo ka bantogang mga kalalakin-an. ¹³Kauban siya ni David didto sa Pasdamim, ug didto nagtigom ang mga Filistihanon alang sa gubat, diin didto adunay umahan sa sebada ug mikalagiw ang kasundalohan gikan sa mga Filistihanon. ¹⁴Nagbarog sila taliwala sa maong uma. Gipanalipdan nila kini ug gipamatay ang mga Filistihanon ug giluwas sila ni Yahweh uban ang dakong kadaogan.¹⁵Unya ang tulo sa 30 ka mga pangulo milugsong paingon kang David ngadto sa kabatohan, sa langub sa Adulam. Nagkampo ang kasundalohan sa Filistihanon didto sa walog sa Refaim. ¹⁶Niana nga panahon anaa si David sa iyang salipdanan nga usa ka langub, samtang ang mga Filistihanon nagtigom sa ilang kampo didto sa Betlehem. ¹⁷Giuhaw si David ug miingon, "Kung aduna untay tawo nga makahatag kanako ug tubig aron imnon nga gikan sa atabay didto sa Betlehem, ang atabay nga anaa duol sa ganghaan!"¹⁸Busa mingsulod kining tulo ka bantogang mga sundalo taliwala sa kasundalohan sa Filistihanon ug nagkabo ug tubig sa atabay sa Betlehem, ang atabay nga anaa tupad sa ganghaan. Nagkuha sila ug tubig ug gidala kini ngadto kang David, apan nagdumili siya sa pag-inom niini. Hinuon, gibubo niya kini ngadto kang Yahweh. ¹⁹Unya miingon siya, "o Yahweh, ipalayo kini kanako, nga ako kining imnon. Kinahanglan ko ba nga imnon ang dugo sa mga tawo nga nagbutang sa ilang mga kinabuhi sa kakuyaw?" Tungod kay gibutang man nila sa kakuyaw ang ilang kinabuhi, nagdumili siya sa pag-inom niini. Mao kini ang mga butang nga gibuhat sa tulo ka bantogang mga sundalo.²⁰Si Abisai ang igsoong lalaki ni Joab, ang kapitan sa tulo. Gibangkaw niya sa usa ka higayon ang 300 ka tawo ug gipamatay sila. Gipasidunggan siya taliwala sa tulo. ²¹Taliwala sa Tulo, siya ang labing gipasidunggan ug nahimong ilang kapitan. Bisan paman ug dili siya sakop sa tulo.²²Si Benaya ang anak nga lalaki ni Jehoyada ang kusgan nga tawo nga nakabuhat sa dagkong mga butang. Gipatay niya ang duha ka anak nga lalaki ni Ariel sa Moab. Nanaug usab siya sa gahong ug gipatay ang usa ka leon sa usa ka adlaw nga ang niyebe nahulog. ²³Gipatay usab niya ang usa ka Ehiptohanon, ang tawo nga adunay lima ka maniko ang gitas-on. Adunay usa ka bangkaw ang Ehiptohanon nga sama sa likisan sa manghahabol, apan milugsong siya paingon kaniya dala lamang ang usa ka sungkod. Giilog niya ang bangkaw nga anaa sa kamot sa Ehiptohanon ug gipatay siya pinaagi sa iyang kaugalingong bangkaw.²⁴Si Benaya ang anak nga lalaki ni Jehoyada ang nagbuhat sa dagkong butang, ug gipasidunggan siya taliwala sa tulo ka bantogang mga sundalo. ²⁵Sa kinatibuk-an mas labaw gayod siya kay sa 30 ka mga sundalo, apan wala niya makab-ot ang sama ka labing labaw sa tulo ka mas labing bantogang mga sundalo. Apan gihimo siya ni David nga pangulo sa iyang mga tigbantay.²⁶Ang bantogang mga sundalo mao si Asahel nga igsoong lalaki ni Joab, si Elhanan nga anak nga lalaki ni Dodo sa Betlehem, ²⁷si Shamot nga taga-Haror, si Helez nga taga-Pelon, ²⁸si Ira nga anak nga lalaki ni Ikes nga taga-Tekoa, si Abiezer nga taga-Anatot, ²⁹si Sibecai nga taga-Husha, si Ilai nga taga-Aho,³⁰Si Maharai nga taga-Netofa, si Heled anak nga lalaki ni Baana nga taga-Netofa, ³¹si Itai anak nga lalaki ni Ribai nga taga-Gibea sa kaliwatan ni Benjamin, si Benaya nga taga-Piraton, ³²si Hurai nga nagpuyo sa mga walog sa Gaas, si Abiel nga taga-Araba ³³si Azmavet nga taga-Baharum, si Eliaba nga taga-Shaalbon,³⁴ang mga anak nga lalaki ni Hasem nga taga-Gizon, si Jonathan nga anak nga lalaki ni Shagee nga taga-Harar, ³⁵si Ahiam nga anak nga lalaki ni Sacar nga taga-Harar, si Elifal nga anak nga lalaki ni Ur, ³⁶si Hefer nga taga-Mekerat, si Ahia nga taga-Pelon, ³⁷si Hezro nga taga-Carmel, si Naarai nga anak ni Ezbai,³⁸Si Joel ang igsoong lalaki ni Natan, si Mibhar nga anak nga lalaki ni Hagri, ³⁹si Zelek nga taga-Amon, si Naharai nga taga-Berot (ang tigdala sa hinagiban ni Joab nga anak nga lalaki ni Zeruya), ⁴⁰si Ira ug si Gareb nga taga-Jatir, ⁴¹si Uria nga Hitihanon, si Zabad nga anak nga lalaki ni Alai,⁴²Si Adina nga anak nga lalaki ni Shiza nga kaliwat ni Ruben (usa ka pangulo sa mga tribo ni Ruben) ug uban ang 30 ka mga sakop, ⁴³si Hanan nga anak nga lalaki ni Maaca, ug si Joshafat nga taga-Mitna, ⁴⁴si Uzia nga taga-Ashterat, si Shama ug si Jeil nga mga anak nga lalaki ni Hotam nga taga-Aroer,⁴⁵si Jediel nga anak nga lalaki ni Shimri sa Juda (igsoon niya nga taga-Tiz), ⁴⁶si Eliel nga taga-Mahav, si Jeribai ug si Joshovia nga mga anak nga lalaki ni Elnaam, si Itma nga taga-Moab, ⁴⁷si Eliel, si Obed, ug si Jaasiel nga taga-Zoba.

12¹Mao kini ang kalalakin-an nga miadto kang David sa Ziklag, samtang gihinginlan pa siya sa presensya ni Saul nga anak nga lalaki ni Kis. Uban sila sa mga kasundalohan, nga iyang mga kaubanan sa gubat. ²Aduna silay mga pana ug makahimo sila sa pagpana ug paglambuyog ug mga bato gamit ang ilang tuo ug wala nga kamot. Mga kaliwat sila ni Benjamin, nga paryente ni Saul.³Ang pangulo mao si Ahi Ezer, unya si Joas, nga mga anak nga lalaki ni Shemaa nga taga-Gibea. Anaa usab si Jeziel ug si Pelet, nga anak nga lalaki ni Azmavet. Anaa usab si Beraca. Si Jehu nga taga-Anatot, ⁴si Ismaya nga taga-Gibeon, ang sundalo uban sa 30 (ug nagmando sa 30); si Jeremias, si Jahaziel, si Johanan, si Jozabad nga taga-Gedera,⁵Si Eluzai, si Jerimot, si Bealia, si Shemaria, si Shefatia nga taga-Haruf, ⁶ang taga-Kora nga si Elkana, si Isia, si Azarel, si Joezer, si Jashobeam, ug ⁷si Joela ug si Zebadia, nga mga anak nga lalaki ni Jeroham sa Gedor.⁸Nakighiusa ang pipila ka mga kaliwat ni Gad kang David sa tagoanan didto sa kamingawan. Manggugubat sila nga mga lalaki nga gibansay sa gubat, nga hanas sa taming ug bangkaw; nga adunay isog nga mga panagway nga sama sa panagway sa mga liyon. Paspas silang managan sama sa mga binaw nga anaa sa kabukiran.⁹Si Eser mao ang pangulo, si Obadia ang ikaduha, si Eliab ang ikatulo, ¹⁰si Mismanna ang ikaupat, si Jeremias ang ikalima, ¹¹si Atai ang ikaunom, si Eliel ang ikapito, ¹²si Johanan ang ikawalo, si Elzabad ang ikasiyam, ¹³si Jeremias ang ikanapulo, si Macbanai ang ika-onse.¹⁴Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Gad nga mga pangulo sa kasundalohan. Ang labing ubos nangulo sa gatosan, ug ang labing bantogan nangulo sa liboan. ¹⁵Nanabok sila sa Jordan sa unang bulan, sa dihang mibaha kini, ug giabog nila ang tanan nga nagpuyo didto sa walog, gikan sa sidlakang bahin paingon sa kasadpang bahin.¹⁶Miadto ang pipila ka kalalakin-an nga naggikan sa banay ni Benjamin ug ni Juda sa tagoanan ni David. ¹⁷Migawas si David aron sa paghimamat kanila ug miingon kanila, "Kung mianhi kamo sa kalinaw aron sa pagtabang kanako, mahimo kamong makig-abin kanako. Apan kung mianhi kamo aron sa pagbudhi kanako alang sa akong mga kaaway, hinaot nga makita sa Dios sa atong mga katigulangan ug badlongon kamo, sanglit wala man akoy nabuhat nga daotan."¹⁸Unya mikunsad ang Espiritu kang Amasai, nga pangulo sa 30. Miingon si Amasai, "Imo kami, David. Dapig kami kanimo, anak ni Jesse. Kalinaw, hinaot nga ang kalinaw maanaa kang bisan kinsa nga motabang kanimo. Maanaa unta ang kalinaw sa mga nagtabang kanimo, kay nagtabang man kanimo ang imong Dios." Unya gidawat sila ni David ug gihimo silang mga pangulo sa tibuok niyang katawhan.¹⁹Mikuyog usab ang pipila nga gikan sa mga kaliwat ni Manases kang David sa dihang miabot siya uban ang mga Filistihanon aron makiggubat batok kang Saul. Apan wala sila mitabang sa mga Filistihanon, tungod kay nagsultihanay ang mga pangulo sa Filistihanon ug gipapahawa si David. Miingon sila, "Mibiya siya sa iyang agalon nga si Saul alang sa kadaot sa atong mga kinabuhi." ²⁰Sa dihang miadto siya sa Ziklag, nakig-abin kaniya ang katawhan ni Manases nga sila si Adna, si Jozabad, si Jediel, si Micael, si Jozabad, si Elihu, ug si Ziletai, nga mga kapitan sa liboan nga kaliwat ni Manases.²¹Gitabangan nila si David sa pagpakig-away batok sa mga pundok sa kawatan, kay isog sila nga mga tawo. Sa wala madugay nahimo silang mga pangulo sa kasundalohan. ²²Sa matag adlaw, miadto kang David ang mga kasundalohan aron sa pagtabang kaniya, hangtod nga midaghan ang kasundalohan, sama sa kasundalohan sa Dios.²³Mao kini ang talaan sa kasundalohan nga sinangkapan alang sa gubat nga miadto kang David sa Hebron, aron sa pagbalhin sa gingharian ni Saul ngadto kaniya, nga katumanan sa pulong ni Yahweh. ²⁴6, 800 kadtong gikan sa banay ni Juda nga nagdala ug taming ug bangkaw nga gisangkapan alang sa gubat. ²⁵Gikan sa banay ni Simeon adunay 7, 100 gamhanang mga manggugubat nga gibansay alang sa gubat.²⁶Gikan sa banay sa mga Liveta adunay 4, 600 ka mga manggugubat. ²⁷Si Jehoyada mao ang pangulo sa mga kaliwat ni Aaron, ug adunay 3, 700 ang uban kaniya. ²⁸Uban kang Zadok, ang batan-on, kusgan ug isog nga tawo, nga adunay 22 ka pangulo gikan sa panimalay sa iyang amahan.²⁹Gikan sa banay ni Benjamin, nga paryente ni Saul, adunay 3, 000. Kadaghanan kanila nagbantay sa balay ni Saul hangtod niining panahona. ³⁰Gikan sa banay ni Efraim adunay 20, 800 ka mga manggugubat, mga lalaki nga bantogan sa ilang mga banay. ³¹Gikan sa katunga sa tribo ni Manases adunay 18, 000 ka bantogan nga mga lalaki ang miadto aron nga himoon nga hari si David.³²Gikan sa banay ni Isacar, adunay 200 ka mga pangulo nga may salabotan sa mga panahon ug nasayod kung unsa ang angayang buhaton sa Israel. Ubos sa ilang pagmando ang tanan nilang mga kadugo. ³³Gikan sa banay ni Zebulun adunay 50, 000 ka isog nga mga lalaki, nga andam sa gubat,uban sa tanang mga hinagiban sa gubat, ug andam sa paghatag sa dili mabahin nga pagkamaunongon.³⁴Gikan sa banay ni Neftali adunay 1, 000 ka opisyal, ug uban kanila ang 37, 000 ka lalaki nga may mga taming ug mga bangkaw. ³⁵Gikan sa banay ni Dan adunay 28, 600 ka lalaki nga andam sa gubat.³⁶Gikan sa banay ni Aser adunay 40, 000 ka lalaki nga andam sa gubat. ³⁷Gikan sa laing bahin sa Jordan, gikan sa banay ni Ruben, ni Gad, ug sa katungang banay ni Manases, adunay 120, 000 ka isog nga kalalakin-an uban ang tanang matang sa hinagiban sa gubat.³⁸Kining tanan nga kasundalohan, gisangkapan alang sa gubat, miadto sa Hebron uban sa tibuok kasingkasing sa paghimo kang David nga hari sa tibuok Israel. Nagkauyon usab ang tibuok Israel nga himoong hari si David. ³⁹Ug didto sila uban kang David sa totolo ka adlaw, nangaon ug nanginum, kay ang ilang mga paryenti nagpadala kanila uban ang mga makaon. ⁴⁰Ug dugang pa, kadtong anaa duol kanila, ingon man ang anaa sa layo sama sa kaliwat ni Isacar, ni Zebulun, ug ni Neftali, nagdala ug mga tinapay, mga mamon, minasa nga mga pasas, bino, lana, nating baka, ug karnero, nga gikarga sa mga asno, sa mga kamelyo, sa mga mula, kay dihay kalipay sa Israel.

13¹Nagpakisayod si David sa mga komandante sa liboan ug sa gatosan, uban sa matag pangulo. ²Miingon si David ngadto sa tibuok katilingban sa Israel, "Kung maayo kini alang kaninyo, ug kung gikan kini kang Yahweh nga atong Dios, magpadala kita ug mga mensahero sa bisan asa ngadto sa atong mga kaigsoonan nga nagpabilin sa tibuok rehiyon sa Israel, ug ngadto sa mga pari ug mga Levita nga anaa sa ilang mga siyudad. Kinahanglan masultihan sila aron makighiusa kanato. ³Dad-on nato ang sudlanan sa kasabotan sa atong Dios balik ngadto sa atong dapit, kay wala nato gisusi ang iyang kabubot-on sa mga panahon sa paghari ni Saul." ⁴Ang tibuok katilingban miuyon sa pagbuhat niining mga butanga, tungod kay sa mga mata sa tanang mga tawo sila daw husto.⁵Busa gitigom ni David ang tanang katawhan sa Israel, gikan sa Suba sa Sihor sa Ehipto hangtod sa Lebo Hamat, aron dad-on ang sudlanan sa kasabotan sa Dios gikan sa Kiriat Jearim. ⁶Miadto si David ug ang tibuok Israel sa Baala, mao kini, ang Kiriat Jearim, nga nahisakop sa Juda, aron dad-on gikan didto ang sudlanan sa kasabotan sa Dios, kinsa gitawag sa ngalan ni Yahweh, si Yahweh, nga naglingkod sa trono ibabaw sa mga kerubin.⁷Busa gibutang nila ang sudlanan sa kasabotan sa Dios sa bag-ong karomata. Gidala nila kini sa gawas sa balay ni Abinadab. Gigiyahan ni Uzza ug ni Ahio ang karomata. ⁸Nagsaulog si David ug ang tibuok Israel sa atubangan sa Dios sa tibuok nilang kusog. Nag-awit sila uban ang kinuwerdasan nga mga tulonggon, mga tamborin, mga piyangpiyang, ug mga trumpeta.⁹Pag-abot nila sa giokanan sa Kidon, gigunitan ni Uzza ang sudlanan sa kasabotan, tungod kay natumba ang torong baka. ¹⁰Unya misilaob ang kasuko ni Yahweh batok kang Uzza, ug gipatay ni Yahweh si Uzza tungod kay gigunitan man niya ang sudlanan sa kasabotan. Namatay siya didto sa atubangan sa Dios. ¹¹Nasuko si David tungod kay gipatay ni Yahweh si Uzza. Kadto nga dapit gitawag ug Perez Uzza hangtod niining adlawa.¹²Nahadlok si David sa Dios nianang adlawa. Miingon siya, "Unsaon ko man pagdala ang sudlanan sa kasabotan sa Dios ngadto sa akong panimalay?" ¹³Busa wala gidala ni David ang sudlanan sa kasabotan ngadto sa siyudad ni David, apan gibutang kini sa balay ni Oben Edom nga kaliwat ni Gite. ¹⁴Nagpabilin ang sudlanan sa kasabotan sa Dios sa balay ni Obed Edom sulod sa tulo ka bulan. Busa gipanalanginan ni Yahweh ang iyang panimalay ug ang tanan niyang gipanag-iya.

14¹Unya nagpadala si Haring Hiram sa Tyre ug mga mensahero ngadto kang David, lakip ang mga kahoy nga sedro, mga panday, ug mga mason. Nagtukod sila ug balay alang kaniya. ²Nahibaloan ni David nga gipili siya ni Yahweh isip hari sa tibuok Israel, ug tungod niana gibayaw ang iyang gingharian alang sa kaayohan sa iyang katawhan sa Israel.³Sa Jerusalem, nangasawa ug daghan si David, ug nahimong amahan sa daghang mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye. ⁴Mao kini ang mga ngalan sa iyang mga anak nga natawo sa Jerusalem: si Shamua, si Shobab, si Natan, si Solomon, ⁵si Ibhar, si Elishua, si Elpelet, ⁶si Noga, si Nefeg, si Jafia, ⁷si Elishama, si Beeliada, ug si Elifelet.⁸Karon sa dihang nahibaloan sa mga Filistihanon nga gidihogan si David ingon nga hari sa tibuok Israel, migawas silang tanan ug gipangita siya. Apan nahibaloan kini ni David ug migawas aron makigbatok kanila. ⁹Karon miabot ang mga Filistihanon ug misulong sa Walog sa Refaim.¹⁰Unya nangayo ug pakitabang si David ngadto sa Dios. Miingon siya, "Kinahanglan bang sulongon ko ang mga Filistihanon? Ihatag mo ba ang kadaogan batok kanila?" Ug miingon si Yahweh ngadto kaniya, "Sulonga, tungod kay itugyan ko sila diha kanimo." ¹¹Busa miadto sila sa Baal Perazim, ug didto gibuntog niya sila. Unya nagpahayag siya, "Gibanlas ni Yahweh ang akong mga kaaway pinaagi sa akong kamot sama sa haguros nga baha sa tubig." Busa nahimong Baal Perazim ang ngalan nianang dapita. ¹²Gisalikway sa mga Filistihanon ang ilang mga diosdios didto, ug naghatag ug mando si David nga kinahanglan pagasunogon kini.¹³Unya gisulong na usab sa mga Filistihanon ang maong walog. ¹⁴Busa nangayo pag-usab ug pakitabang si David ngadto sa Dios. Miingon ang Dios ngadto kaniya, "Kinahanglan dili mo sila sulongon sa ilang atubangan, apan paliboti hinuon sila ug adto kanila taliwala sa mga kahoy nga balsamo.¹⁵Sa dihang madunggan ninyo ang tingog nga nagmartsa pinaagi sa hangin nga mohuyop taliwala sa mga kahoy nga balsamo, unya sulonga dayon sila uban sa puwersa. Buhata kini tungod kay ang Dios ang nag-una kaninyo sa pagsulong sa kasundalohan sa mga Filistihanon." ¹⁶Busa gibuhat ni David kung unsa ang gisugo sa Dios kaniya. Gibuntog niya ang kasundalohan sa Filistihanon gikan sa Gibeon hangtod sa Gezer. ¹⁷Unya mikaylap sa tibuok kayutaan ang pagkabantogan ni David, ug gihimo ni Yahweh nga mahadlok kaniya ang tibuok kanasoran.

15¹Nagtukod ug mga balay si David alang sa iyang kaugalingon didto sa siyudad ni David. Nag-andam usab siya ug usa ka dapit alang sa sudlanan sa kasabotan sa Dios ug nagpatindog usab ug tolda alang niini. ²Unya miingon si David, "Ang mga Levita lamang ang makahimo sa pagdala sa sudlanan sa kasabotan sa Dios, kay gipili sila ni Yahweh aron pagdala sa sudlanan sa kasabotan ni Yahweh, ug aron pag-alagad kaniya hangtod sa kahangtoran." ³Unya gitigom ni David ang tanang Israel sa Jerusalem, aron dad-on ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh ngadto sa dapit nga iyang giandam alang niini.⁴Gitigom ni David ang mga kaliwat ni Aaron ug ang mga Levita. ⁵Gikan sa mga kaliwat ni Kohat, adunay 120 ka kalalakin-an nga gipangulohan ni Uriel ug sa iyang mga kaparyentihan. ⁶Gikan sa mga kaliwat ni Merari, adunay 220 ka kalalakin-an nga gipangulohan ni Asaya ug sa iyang mga kaparyentihan.⁷Gikan sa mga kaliwat ni Gershom, adunay 130 ka kalalakin-an nga gipangulohan ni Joel ug sa iyang mga kaparyentihan. ⁸Gikan sa mga kaliwat ni Elizafan, adunay 200 ka kalalakin-an nga gipangulohan ni Shemaya ug sa iyang mga kaparyentihan. ⁹Gikan sa mga kaliwat ni Hebron, adunay 80 ka kalalakin-an nga gipangulohan ni Eliel ug sa iyang mga kaparyentihan. ¹⁰Gikan sa mga kaliwat ni Uziel, adunay 112 ka kalalakin-an nga gipangulohan ni Aminadab ug sa iyang mga kaparyentihan.¹¹Gipatawag ni David sila Zadok ug si Abiatar nga mga pari, uban ang mga Levita nga sila si Uriel, si Asaya, si Joel, si Shemaya, si Eliel, ug si Aminadab. ¹²Miingon siya ngadto kanila, "Kamo ang mga pangulo sa mga pamilya sa Levita. Balaana ang inyong kaugalingon, kamo ug ang inyong mga igsoong lalaki, aron madala ninyo ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh, ang Dios sa Israel, ngadto sa dapit nga akong giandam alang niini.¹³Wala ninyo kini dad-a sa unang higayon. Mao kana ang hinungdan nga si Yahweh nga atong Dios nakigbatok kanato, kay wala nato siya pangitaa o tumana ang iyang mando." ¹⁴Busa gibalaan sa mga pari ug sa mga Levita ang ilang kaugalingon aron madala nila ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh, ang Dios sa Israel. ¹⁵Busa gidayongan sa mga Levita ang sudlanan sa kasabotan sa Dios, sama sa gimando ni Moises—ang pagsunod sa mga sugo nga gihatag sa pulong ni Yahweh.¹⁶Nakigsulti si David ngadto sa mga pangulo sa mga Levita nga mopili sa ilang mga igsoong lalaki aron mahimong manunugtog uban sa mga tulonggon, mga lira, mga harpa ug mga piyangpiyang,sa pagpataas sa mga tingog sa kalipay. ¹⁷Busa gipili sa mga Levita si Heman ang anak nga lalaki ni Joel ug usa sa iyang mga igsoon, si Asaf ang anak nga lalaki ni Berekia. Gipili usab nila si Etan ang anak nga lalaki ni Kusaya ang kadugo nga gikan sa mga kaliwat ni Merari. ¹⁸Uban kanila ang ilang kadugo sa ikaduhang ranggo: nga mao sila si Zacarias, si Jaaziel, si Shemiramot, si Jehiel, si Uni, si Eliab, si Benaya, si Maasea, si Matitia, si Elifelehu, si Miknea, si Obed Edom ug Jeil, ang mga tigbantay sa ganghaan.¹⁹Ang mga manunugtog nga sila Heman, si Asaf, ug si Etan maoy gipili aron mopatugtog ug makusog sa bronse nga mga piyangpiyang. ²⁰Ang mopatugtog sa mga lira mao sila si Zacarias, si Aziel, si Shemiramot, si Uni, si Eliab, si Maasea, ug si Benaya. ²¹Ang nanguna sa dalan uban sa mga harpa mao sila si Matitia, si Elifelehu, si Miknea, si Obed Edom, si Jeil, ug si Azazia.²²Si Kenania, ang pangulo sa mga Levita, siya mao ang nagdumala sa panag-awit tungod kay usa man siya ka magtutudlo sa musika. ²³Si Berekia ug si Elkana mao ang tigbantay sa sudlanan sa kasabotan. ²⁴Sila si Shebania, si Joshafat, si Netanel, si Amasai, si Zacarias, si Benaya ug Eliezer, nga mga pari mao ang nagpatingog sa mga trumpeta atubangan sa sudlanan sa kasabotan sa Dios. Sila Obed Edom ug si Jehia mao ang tigbantay sa sudlanan sa kasabotan.²⁵Busa miadto si David, ang mga kadagkoan sa Israel, ug ang mga komandante sa liboan aron pagdala sa sudlanan sa kasabotan ni Yahweh pagawas sa balay ni Obed Edom uban sa kalipay. ²⁶Samtang gitabangan sa Dios ang mga Levita nga nagpas-an sa sudlanan sa kasabotan ni Yahweh, naghalad sila ug pito ka mga torong baka ug pito usab ka mga torong karnero.²⁷Nagbisti si David ug maanindot nga kupo nga lino, lakip ang mga Levita nga nagpas-an sa sudlanan sa kasabotan, ang mga mag-aawit, ug si Kenania, ang nangulo sa pagkanta uban sa mga mag-aawit. Nagsul-ob usab si David ug efod nga lino. ²⁸Busa gidala sa tanang Israelita ang maong sudlanan sa kasabotan ni Yahweh uban sa malipayong panagsinggit, ug uban sa tingog sa mga budyong, uban sa mga piyangpiyang, ug uban usab sa mga lira ug mga harpa.²⁹Apan sa dihang miabot ngadto sa siyudad ni David ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh, midungaw sa bintana si Michal ang anak nga babaye ni Saulo. Nakit-an niya nga nagsayaw-sayaw ug nagsaulog si Haring David. Ug unya gitamay niya siya sulod sa iyang kasingkasing.

16¹Gidala nila sa sulod ang sudlanan sa kasabotan sa Dios ug gibutang taliwala sa tolda nga giandam ni David alang niini. Unya naghalad sila ug mga halad sinunog ug halad sa pakigdait sa atubangan sa Dios. ²Sa dihang nahuman ni David ang paghalad ug mga halad sinunog ug halad sa pakigdait, gipanalanginan niya ang katawhan sa ngalan ni Yahweh. ³Giapod-apod niya ang usa kabuok nga tinapay ngadto sa matag Israelita, sa mga kalalakin-an ug mga kababayen-an, usa ka bahin sa karne, ug usa ka torta nga may mga pasas.⁴Nagpili si David ug pipila ka mga Levita aron moalagad atubangan sa sudlanan sa kasabotan ni Yahweh, ug aron pagsaulog, ug pagpasalamat ug pagsimba diha kang Yahweh, ang Dios sa Israel. ⁵Kini nga mga Levita mao sila si Asaf ang nangulo, ug ikaduha sila Zacarias, si Jeil, si Shemiramot, si Jehiel, si Matitia, si Eliab, si Benaya, si Obed Edom, ug si Jeil. Mao kini sila ang nagpatugtog sa mga lira ug uban sa mga harpa. Ang nagpatingog ug kusog sa mga piyangpiyang mao si Asaf. ⁶Ang nagpatingog sa mga budyong kada adlaw diha sa atubangan sa sudlanan sa kasabotan sa Dios mao sila Benaya ug si Jahaziel nga mga pari.⁷Unya nianang adlawa unang gipili ni David si Asaf ug ang iyang mga kaigsoonan aron moawit sa awit sa pagpasalamat ngadto kang Yahweh. ⁸Pasalamati si Yahweh, sangpit sa iyang ngalan; ipasundayag ang iyang mga binuhatan sa tibuok kanasoran. ⁹Awiti siya, pag-awit ug mga pagdayeg ngadto kaniya; imantala ang tanan niyang kahibulongang mga buhat.¹⁰Ipasigarbo ang iyang balaang ngalan; magmaya ang kasingkasing niadtong nangita kang Yahweh. ¹¹Pangitaa si Yahweh ug ang iyang kusog; pangitaa kanunay ang iyang presensya.¹²Hinumdomi ang kahibulongang mga butang nga iyang nahimo, ang iyang mga milagro ug ang mga mando nga gikan sa iyang baba, ¹³kamong mga kaliwat sa Israel nga iyang sulugoon, kamong katawhan ni Jacob, nga iyang mga pinili. ¹⁴Siya si Yahweh, nga atong Dios. Ang iyang mga mando anaa sa tibuok kalibotan.¹⁵Tipigi sa imong hunahuna ang iyang kasabotan hangtod sa kahangtoran, ang pulong nga iyang gisugo alang sa liboan ka mga kaliwatan. ¹⁶Gihinumdoman niya ang kasabotan nga iyang gihimo tali kang Abraham, ug ang iyang saad ngadto kang Isaac. ¹⁷Mao kini ang iyang gipamatuod kang Jacob isip usa ka kasabotan, ug ngadto sa Israel isip usa ka walay kataposan nga kasabotan. ¹⁸Miingon siya, "Ihatag ko diha kanimo ang yuta sa Canaan isip imong bahin sa imong panulundon."¹⁹Gisulti ko kini sa dihang diyutay pa lamang kamo, diyutay lamang kaayo, ug mga langyaw lamang niining yutaa. ²⁰Miadto sila sa matag nasod, gikan sa usa ka gingharian paingon ngadto sa uban. ²¹Wala niya tugoti ang si bisan kinsa nga modaogdaog kanila; gisilotan niya ang mga hari alang sa ilang mga kaayohan. ²²Ug miingon siya, "Ayaw hilabti ang akong mga gipangdihogan, ug ayaw usab dagmali ang akong mga propeta."²³Awiti si Yahweh, tibuok kalibotan; imantala ang iyang kaluwasan matag adlaw. ²⁴Ipahayag ang iyang himaya sa tibuok kanasoran, ang iyang kahibulongang mga buhat sa tibuok kanasoran.²⁵Tungod kay bantogan si Yahweh ug angayan nga dayegon ug angayan nga kahadlokan labaw sa ubang mga dios. ²⁶Kay ang tanang mga dios sa kanasoran mga diosdios, apan si Yahweh nga nagbuhat sa kalangitan. ²⁷Anaa sa iyang presensya ang katahom ug kahalangdon. Ang kusog ug kalipay anaa sa iyang dapit.²⁸Dayega si Yahweh, kamong mga banay sa katawhan, dayega ang himaya ug kusog ni Yahweh; ²⁹Dayega ang himaya ni Yahweh tungod sa iyang ngalan. Pagdala ug halad ug duol diha kaniya. Pagyukbo diha kang Yahweh sa kathom sa iyang pagkabalaan.³⁰Pangurog sa iyang atubangan, tibuok kalibotan. Natukod usab ang kalibotan; ug dili gayod kini matay-og. ³¹Pagmaya kalangitan, ug pagmalipayon kalibotan; pasultia sila sa tibuok kanasoran nga, "Maghari si Yahweh."³²Modahunog ang kadagatan, ug malukop kini sa mga singgit uban sa kalipay. Magsadya ang kaumahan, ug ang tanan nga anaa niini. ³³Unya mosinggit sa kalipay ang mga kahoy didto sa kalasangan sa atubangan ni Yahweh, tungod kay moabot siya aron paghukom sa kalibotan.³⁴Pasalamati si Yahweh, tungod kay maayo siya, kay ang iyang matinud-anong kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran. ³⁵Unya pag-ingon, "Luwasa kami, Dios sa among kaluwasan. Tigoma ug luwasa kami gikan sa ubang kanasoran, aron magahatag kami ug pagpasalamat diha sa imong balaang ngalan ug himaya sa imong mga pagdayeg."³⁶Pagadayegon si Yahweh, ang Dios sa Israel, hangtod sa walay kataposan. Moingon ang tanang katawhan, "Amen" ug pagadayegon si Yahweh.³⁷Busa gibiyaan ni David si Asaf ug ang iyang mga igsoon didto atubangan sa sudalanan sa kasabotan ni Yahweh, aron padayon nga mag- alagad sa maong sudalanan sa kasabotan, ingon nga matag adlaw nga buluhaton. ³⁸Lakip si Obed Edom uban ang iyang 68 ka mga kaliwat. Ang mga magbalantay sa ganghaan mao sila Obed Edom ang anak nga lalaki ni Jedutun ug si Hosa. ³⁹Ang moalagad sa tabernakulo ni Yahweh sa hataas nga dapit sa Gibeon mao sila si Zadok ug ang iyang kaubanang mga pari.⁴⁰Maghalad sila ug mga halad sinunog ngadto kang Yahweh sa halaran alang sa mga halad sinunog matag buntag ug matag gabii, sumala sa tanang nahisulat sa balaod ni Yahweh, nga iyang gihatag isip usa ka sugo ngadto sa Israel. ⁴¹Uban usab kanila mao si Heman ug si Jedutun, lakip ang nahibilin nga gipili pinaagi sa ilang ngalan, aron magpasalamat kang Yahweh, tungod sa iyang matinud-anong kasabotan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.⁴²Sila Heman ug si Jedutun ang gitahasan nga magpatugtog sa mga budyong, sa mga piyangpiyang, ug sa laing mga tulonggon alang sa balaang musika. Ang nagbantay sa ganghaan mao ang mga anak nga lalaki ni Jedutun. ⁴³Ug unya mipauli ang katawhan sa ilang mga panimalay, ug mipauli usab si David aron panalanginan ang iyang kaugalingong panimalay.

17¹Nahitabo kini human nga nakapahimutang na ang hari sa iyang puluy-anan, miingon siya kang Natan nga propeta, "Tan-awa, nagpuyo ako sa puluy-anan nga sedro, apan ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh anaa nahimutang sulod sa tolda." ²Unya miingon si Natan kang David, "Lakaw, buhata kung unsa ang anaa sa imong kasingkasing, kay nag-uban man ang Dios kanimo."³Apan sa samang kagabhion ang pulong sa Dios miabot kang Natan, nga nag-ingon, ⁴"Lakaw ug sultihi si David nga akong alagad, 'Mao kini ang gisulti ni Yahweh: Dili ikaw ang magtukod ug puluy-anan nga akong kapuy-an. ⁵Kay wala ako nagpuyo sa puluy-anan sukad sa panahon nga niabot ako sa Israel hangtod niining mga adlawa. Hinuon, nagpuyo ako sa tolda, sa tabernakulo, sa nagkalainlaing mga dapit. ⁶Sa tanan nga mga dapit nga akong gibalhinan sa taliwala sa tibook Israel, nakasulti ba ako ug bisan unsa sa bisan kinsa sa mga maghuhukom sa Israel, nga akong gitudlo sa pagbantay sa akong katawohan, nga nagaingon: Nganong wala ninyo ako tukori ug usa ka balay nga cedro?⁷"Busa karon, sultihi ang akong alagad nga si David, 'Mao kini ang gisulti ni Yahweh nga labaw nga makagagahom: Gikuha ko ikaw gikan sa sibsibanan, gikan sa pagsunod sa mga karnero, aron mahimo ka nga tigdumala sa akong katawhan sa Israel. ⁸Nag-uban ako kanimo bisan asa ka miadto ug gibuntog ang tanan mong mga kaaway, ug himoan ko ikaw ug ngalan, sama sa ngalan sa mga bantogan nga anaa sa kalibotan.⁹Magpili ako ug dapit alang sa akong katawhan sa Israel ug itanom sila didto, aron nga makapuyo na sila sa ilang kaugalingong dapit ug dili na samokon. Wala nay daotang katawhan ang magdaogdaog kanila, sama sa ilang gibuhat kaniadto, ¹⁰sama sa ilang gibuhat sa mga panahon nga nagsugo ako ug mga paghukom nga maoy magmando sa tanan kong katawhan sa Israel. Unya buntogon ko ang tanan nimo nga mga kaaway. Labaw pa niini sultihan ko ikaw nga ako, si Yahweh, ang motukod sa imong puluy-anan.¹¹Moabot kini nga higayon nga sa dihang matuman na ang imong mga adlaw nga moadto na ikaw sa imong mga amahan, padaghanon ko ang imong mga kaliwat sunod kanimo, ug alang sa usa sa imong mga kaliwat, pagatukoron ko ang iyang gingharian. ¹²Tukoran niya ako ug puluy-anan, ug tukoron ko ang iyang trono hangtod sa kahangtoran.¹³Mahimo akong amahan ngadto kaniya, ug mahimo siyang akong anak nga lalaki. Dili ko ipahilayo ang akong matinud-anon nga kasabotan tali kaniya, sama nga gikuha ko kini gikan kang Saul, nga nagmando una kanimo. ¹⁴Ipahimutang ko siya sa akong puluy-anan ug sa akong gingharian hangtod sa kahangtoran, ug ang iyang trono molungtad hangtod sa kahangtoran."" ¹⁵Nakigsulti si Natan kang David ug gisugilon kaniya kining tanan nga mga pulong, ug gisulti niya kaniya ang mahitungod sa tibuok panan-awon.¹⁶Unya misulod si David nga hari ug milingkod sa atubangan ni Yahweh, miingon siya, "Kinsa man ako, Yahweh nga Dios, ug unsa man ang akong panimalay, nga miabot man ako niini nga punto? ¹⁷Kay kining butanga gamay lamang sa imong panan-aw, O Dios. Nakigsulti ka sa banay sa imong alagad nga mahimong bantogan sa umaabot, ug gipakita kanako ang umaabot nga mga kaliwatan, Yahweh nga Dios. ¹⁸Unsa pa man ang akong ikasulti kanimo? Gipasidunggan mo ang imong alagad. Gihatagan mo ug pinasahi nga pagtagad ang imong alagad.¹⁹O Yahweh, alang sa kaayohan sa imong alagad, ug aron sa pagtuman sa imong kaugalingong katuyoan, nabuhat mo kining dagkong butang aron mapadayag nimo ang tanang dakong mga buhat. ²⁰O Yahweh, wala gayoy sama kanimo, ug walay laing Dios gawas lamang kanimo, sama sa kanunay namong madungog. ²¹Kay unsa man nga nasod sa kalibotan ang sama sa imong katawhan sa Israel, diin imong giluwas, O Dios, gikan sa Ehipto ingon nga imong katawhan, aron paganganlan sa imong kaugalingon pinaagi sa bantogan ug maayong mga buhat? Gipapahawa mo ang kanasoran gikan sa imong katawhan, nga imong giluwas gikan sa Ehipto.²²Gihimo mong kaugalingong katawhan ang Israelita hangtod sa kahangtoran, ug ikaw, Yahweh, nahimong ilang Dios. ²³Busa karon, Yahweh, hinaot unta nga molungtad hangtod sa kahangtoran ang imong saad nga gihimo kabahin sa imong alagad ug sa iyang banay. Buhata ang imong gisulti. ²⁴Molungtad unta ang imong ngalan hangtod sa kahangtoran ug mahimong bantogan, aron mosulti ang katawhan nga, 'si Yahweh nga labawng makagagahom ang Dios sa Israel,' samtang sa akong panimalay ako si David, nga imong alagad molungtad sa imong atubangan.²⁵Kay ikaw, akong Dios, nagpadayag sa imong alagad nga tukoran mo siya ug puluy-anan. Mao kana ang hinungdan, nga ang imong alagad, nakakaplag ug kadasig sa pag-ampo kanimo. ²⁶Karon, O Yahweh, ikaw ang Dios, ug gihimo kining maayong saad sa imong alagad: ²⁷Karon nahimuot ka sa pagpanalangin sa banay sa imong alagad, nga unta mopadayon kini hangtod sa kahangtoran sa imong atubangan. Ikaw, O Yahweh, ang nagpanalangin niini, ug panalanginan kini hangtod sa kahangtoran."

18¹Human niini miabot ang higayon nga gisulong ni David ang mga Filistihanon ug gibuntog sila. Nailog niya gikan sa pagdumala sa mga Filistihanon ang Gat ug ang mga baryo niini. ²Unya nabuntog niya ang Moab, ug nahimong mga sulugoon ni David ang mga Moabihanon ug nagbayad ug buhis kaniya.³Unya gibuntog ni David si Hadadezer, ang hari sa Zoba didto sa Hamat, samtang nagpanaw si Hadadezer aron sa pagpatuman sa iyang balaod duol sa Suba sa Eufrates. ⁴Giilog ni David gikan kaniya ang liboan ka mga karwahe, 7, 000 ka mangangabayo, ug 20, 000 ka mga nagtiniil. Gipiangan ni David ang tanang kabayo nga adunay mga karwahe, apan nagbilin ug igo kanila alang sa gatosan ka mga karwahe.⁵Sa dihang miabot ang mga Aramihanon gikan sa Damascus aron pagtabang kang Hadadezer nga hari sa Zoba, gipatay ni David ang 22, 000 ka mga kalalakin-an nga Aramihanon. ⁶Unya nagbutang si David ug mga kampo sa Aram didto sa Damascus, ug iyang nahimong mga sulugoon ang mga Aramihanon ug nagdala ug buhis kaniya. Gihatagan ni Yahweh ug kadaogan si David bisan asa siya moadto.⁷Gikuha ni David ang bulawang mga taming nga anaa sa mga sulugoon ni Hadadezer ug gidala kini sa Jerusalem. ⁸Gikuha ni David ang daghang mga bronse gikan sa Teba ug sa Cun, ang mga siyudad ni Hadadezer.Uban niini nga bronsi nga sa ulahi gihimo ni Solomon ang bronsi nga planggana nga gitawag ug "Dagat," ang mga haligi, ug ang bronsi nga kagamitan.⁹Sa dihang nadungog ni Toi, nga hari sa Hamat, nga nabuntog ni David ang tanang kasundalohan ni Hadadezer nga hari sa Zoba, ¹⁰gipadala ni Toi si Hadoram ang iyang anak nga lalaki ngadto kang Haring David aron sa pagtimbaya ug pagpanalangin kaniya, tungod kay nakig-away ug nabuntog ni David si Hadadezer, ug tungod kay nakigbatok si Hadadezer kang Toi. Gipadad-an usab ni Tou si David ug daghang nagkalainlaing mga butang nga hinimo sa bulawan ug plata ug bronsi. ¹¹Gilain kini nga mga butang ni Haring David ngadto kang Yahweh, uban sa mga plata ug sa mga bulawan nga iyang gikuha gikan sa tanang kanasoran: Sa Edom, sa Moab, sa katawhan sa Amon, sa mga Filistihanon, ug sa Amalek.¹²Nakapatay si Abishai ang anak nga lalaki ni Zeruya ug 18, 000 ka mga Edomihanon didto sa Walog sa Asin. ¹³Nagbutang siya ug mga kampo didto sa Edom, ug nahimong mga sulugoon ni David ang tanang mga Edomihanon. Gihatagan ni Yahweh si David ug kadaogan bisan asa siya moadto.¹⁴Naghari si David sa tibuok Israel, ug nagdumala siya nga adunay hustisya ug pagkamatarong sa tanan niyang katawhan. ¹⁵Ang komandante sa kasundalohan mao si Joab ang anak nga lalaki ni Zeruya, ug ang tigsulat mao si Jehoshafat ang anak nga lalaki ni Ahilud. ¹⁶Ang mga pari mao si Zadok ang anak nga lalaki ni Ahitub ug si Ahimelek ang anak nga lalaki ni Abiatar, ug ang eskriba mao si Shavsha. ¹⁷Si Benaya nga anak ni Jehoiada maoy pangulo sa mga Keretnon ug Peletnon, ug ang mga anak ni David mao ang mga pangulong opisyal sa kamot sa hari.

19¹Human nga namatay si Nahas, ang hari sa katawhan sa Amon, ug nahimong hari ang iyang anak nga lalaki puli kaniya. ²Miingon si David, "Ipakita ko ang akong kaluoy kang Hanun ang anak nga lalaki ni Nahas, tungod kay nagpakita man usab ug kaluoy ang iyang amahan nganhi kanako." Busa nagpadala si David ug mga mensahero aron makig-unong kabahin sa iyang amahan. Ang mga alagad ni David misulod sa yuta sa mga Ammonhanon ug miadto kang Hanun, aron sa paghupay kaniya. ³Apan ang mga prinsipe sa Amonihanon miingon kang Hanun, "Sa imong hunahuna gipasidunggan ba ni David ang imong amahan tungod kay nagpadala siya ug mga kalalakin-an aron maghupay kanimo? Wala ba kaha mianhi ang iyang mga sulugoon aron sa pagpangispiya ug pagsusi sa yuta aron laglagon kini?"⁴Busa gidakop ni Hanun ang mga sulugoon ni David, gipangbalbasan sila, gigisi ang ilang mga bisti gikan sa hawak hangtod sa ilang mga sampot, ug gipahilayo sila. ⁵Samtang gisaysay nila kini ngadto kang David, nagpadala siya aron makigkita kanila, kay naulaw gayod pag-ayo ang kalalakin-an. Miingon ang hari, "Pagpuyo una sa Jerico hangtod nga motubo ang inyong mga bungot, ug unya balik."⁶Sa dihang nakaamgo ang mga Amonihanon nga nakapabaho lamang sila kang David, nagpadala si Hanun ug ang mga Amonihanon ug liboan ka talento nga plata aron mag-abang ug mga karwahe sa mga Aramihanon ug mangangabayo gikan sa Naharaim, sa Maaca, ug sa Zoba. ⁷Nag-abang sila ngadto kanila ug 32, 000 ka mga karwahe uban ang hari sa Maaca ug ang iyang katawhan, nga miabot ug nagkampo duol sa Medeba. Nagtigom ang mga Amonihanon gikan sa ilang mga siyudad, ug migawas aron sa pagpakiggubat.⁸Sa dihang nadungog kini ni David, gipadala niya si Joab uban ang tibuok niyang kasundalohan aron pagsugat kanila. ⁹Migawas ang katawhan sa Amon ug naglinya alang sa pakiggubat didto sa ganghaan sa siyudad, samtang ang mga hari nga nangandto nag-inusara sa kapatagan.¹⁰Sa dihang nakita ni Joab ang posisyon sa gubat nga anaa sa iyang atubangan ug luyo, nagpili siya ug pipila ka maayong manggugubat sa Israel ug gihan-ay sila batok sa mga Aramihanon. ¹¹Ang nahibilin nga kasundalohan, gihatag niya kini sa pagmando ni Abishai nga iyang igsoong lalaki, ug gibutang niya sila ngadto sa posisyon sa gubat batok sa kasundalohan sa Amon.¹²Miingon si Joab, "Kung mas kusgan pa kay kanako ang mga Aramihanon, unya kinahanglan ikaw Abishai, ang moluwas kanako. Apan kung mas kusgan pa kay kanimo ang Amonihanon, moabot ako ug lawason ka. ¹³Pagmalig-on, ug atong ipakita sa atong kaugalingon nga magmalig-on alang sa atong katawhan ug sa mga siyudad sa atong Dios, kay buhaton ni Yahweh unsay maayo sa iyang mga mata.¹⁴Busa nag-una si Joab ug ang iyang kasundalohan sa pagpakiggubat batok sa mga Aramihanon, nga napugos sa pagkagiw sa kasundalohan sa Israel. ¹⁵Sa dihang nakita sa kasundalohan sa Amon nga mikalagiw na ang mga Aramihanon, mikalagiw na usab sila gikan sa igsoong lalaki ni Joab nga si Abishai ug mipauli didto sa siyudad. Unya mibalik si Joab gikan sa katawhan sa Amon ug mipauli sa Jerusalem.¹⁶Sa dihang nakita sa mga Aramihanon nga mabuntog na sila sa mga Israelita, nagpadala sila ug daghang mga sundalo gikan sa halayo pa sa Suba sa Eufrates, uban si Shofac ang komandante sa kasundalohan ni Hadadezer. ¹⁷Sa dihang gisultihan si David niini, gitigom niya ang tanang mga Israelita, mitabok sa Jordan, ug misulong kanila. Gihan-ay niya ang kasundalohan aron makiggubat batok sa mga Aramihanon, ug nakig-away sila kaniya.¹⁸Mikalagiw ang mga Aramihanon gikan sa Israel, ug gipatay ni David ang 7, 000 ka mga tigmaneho sa karwahe nga Aramihanon ug 40, 000 ka mga sundalo. Gipatay usab niya si Shofac, ang komandante sa kasundalohan. ¹⁹Sa dihang nakita sa tanang mga hari nga nag-alagad kang Hadadezer nga nabuntog na sila sa mga Israelita, nagpasig-uli sila kang David ug nag-alagad kanila. Busa wala na gitabangan sa katawhan sa Aram ang mga Amonihanon.

20¹Miabot kini sa panahon sa tingpamulak, ang kasagarang higayon nga makig-away ang mga hari, nga gipangulohan ni Joab ang kasundalohan sa pagpakiggubat ug gilaglag ang kayutaan sa mga Amonihanon. Miadto siya ug gilibotan ang Raba. Nagpabilin si David sa Jerusalem. Gisulong ni Joab ang Raba ug gilaglag kini sa hingpit.²Gikuha ni David ang korona sa ilang hari gikan sa iyang ulo, ug nakaplagan niya nga motimbang kini ug talento nga bulawan, ug adunay matahom nga mga bato niini. Gibutang ang korona sa ulo ni David, ug labihan ka daghan ang nakuha niya nga mga inagaw sa siyudad. ³Gipagawas niya ang katawhan nga anaa sa siyudad ug gipugos sila sa pagtrabaho uban sa mga gabas ug mga piko ug mga atsa. Gisugo ni David ang tanang siyudad sa mga kaliwat ni Ammon sa pagbuhat niini nga buluhaton. Unya mibalik si David ug ang tanang kasundalohan sa Jerusalem.⁴Human niini adunay gubat nga nahitabo didto sa Gezer uban sa mga Filistihanon. Gipatay ni Sibecai nga taga-Husha si Sipai, usa sa mga kaliwat sa Refaimnon, ug nabuntog ang mga Filistihanon. ⁵Miabot na usab ang gubat uban sa mga Filistihanon didto sa Gob, nga gipatay ni Elhanan ang anak nga lalaki ni Jair nga taga-Bethlehem nga si Lami ang igsoong lalaki ni Goliat nga taga-Gat, diin ang iyang bangkaw sama sa kahoy sa manghahabol.⁶Miabot ang higayon nga adunay laing gubat sa Gat nga adunay usa ka tawo nga taas kaayo nga adunay unom ka tudlo sa matag kamot ug tiil. Kaliwat usab siya gikan sa Refaimnon. ⁷Sa dihang gibugalbugalan niya ang kasundalohan sa Israel, gipatay siya ni Jehonadab ang anak nga lalaki ni Shimea, ang igsoong lalaki ni David. ⁸Mao kini ang mga kaliwat sa Refaimnon sa Gat, ug sila gipamatay pinaagi sa kamot ni David ug sa kamot sa iyang mga alagad.

21¹Miabot ang kaaway batok sa Israel ug nag-aghat kang David nga ihapon ang Israel. ²Miingon si David kang Joab ug sa mga komandante sa kasundalohan, "Lakaw ug ihapa ang katawhan sa Israel gikan sa Barsheba hangtod sa Dan ug sultihi ako sa imong pagbalik, aron masayran ko ang ilang gidaghanon." ³Miingon si Joab, "Himoon unta ni Yahweh ang iyang mga kasundalohan sa gatosan ka pilo labaw pa niini. Apan agalon kong hari, dili ba nag-alagad man silang tanan kanimo? Nganong buot man sa akong agalon nga ipabuhat kini? Nganong pakasad-on man ang Israel?"⁴Apan hingpit na ang hukom sa hari batok kang Joab. Busa mibiya si Joab ug miadto sa tibuok Israel. Unya mibalik siya sa Jerusalem. ⁵Unya gisugilon ni Joab ang tibuok gidaghanon sa manggugubat nga mga kalalakin-an ngadto kang David. Adunay 1, 100, 000 ka mga kalalakin-an nga batid sa paggamit sa espada sa Israel. Adunay 470, 000 lamang ka mga sundalo sa Juda.⁶Apan wala mahiapil sa ihap ang banay ni Levi ug ni Benjamin, kay wala nakauyon si Joab sa gisugo sa hari. ⁷tungod niini nga buhat wala nahimuot ang Dios, busa gisulong niya ang Israel. ⁸Miingon si David ngadto sa Dios, "Nakasala ako sa paghimo niini. Busa karon pasayloa ang mga sala sa imong alagad, kay naghimo ako ug binuang."⁹Gisutihan ni Yahweh si Gad, ang propeta ni David. ¹⁰"Lakaw ug sultihi si David, 'Mao kini ang giingon ni Yahweh: Hatagan ko ikaw niining tulo ka butang nga imong pilian. Pagpili ug usa kanila.'''¹¹Busa miadto si Gad kang David ug miingon kaniya, "Miingon si Yahweh niini, ¹²'Pagpili ug usa niini: ang kagutom ba sulod sa tulo ka tuig, o tulo ba ka bulan nga gukdon ka sa imong mga kaaway ug madakpan pinaagi sa ilang espada, o tulo ba ka adlaw diha sa espada ni Yahweh, nga mao ang katalagman sa yuta, pinaagi sa anghel ni Yahweh nga maoy moguba sa tibuok yuta sa Israel.' Busa karon, paghukom kung unsa ang imong tubag nga akong isulti sa nagpadala kanako."¹³Unya miingon si David kang Gad, "Nahasol ako pag-ayo. Itugyan ako sa kamot ni Yahweh kaysa mapukan ako sa kamot sa tawo, kay hilabihan kaayo ang iyang pagkamaluluy-on." ¹⁴Busa nagpadala si Yahweh ug katalagman sa Israel, ug namatay ang 70, 000 ka tawo. ¹⁵Nagpadala ang Dios ug anghel sa Jerusalem aron sa paglaglag niini. Sa dihang laglagon na unta niya kini, mitan-aw si Yahweh ug nausab ang iyang panghunahuna mahitungod sa kadaot. Miingon siya sa angel nga tiglaglag, "Husto na! Bakwia ang imong kamot." Nianang higayona nagtindog ang anghel ni Yahweh sa giokanan ni Ornan nga Jebusihanon.¹⁶Mihangad si David ug nakita niya ang anghel ni Yahweh nga nagtindog taliwala sa yuta ug langit, nga adunay espada sa iyang kamot nga gipataas ibabaw sa Jerusalem. Unya nagsul-ob si David ug ang mga pangulo ug bisti nga sako ug nanghapa sa yuta. ¹⁷Miingon si David sa Dios, "Dili ba ako man ang nagsugo nga iphon ang kasundalohan? Gihimo ko kining daotang butang. Apan kining mga karnero, unsa may ilang nahimo? Yahweh nga akong Dios! Tugoti ang imong kamot nga mohampak kanako ug sa akong pamilya, apan ayaw tugoti nga magpabilin ang mga katalagman sa imong katawhan."¹⁸Busa gimandoan sa anghel ni Yahweh si Gad nga sultihan si David, nga kinahanglan motungas ug magtukod si David ug halaran alang kang Yahweh sa giokanan ni Ornan ang Jebusihanon. ¹⁹Busa miadto si David sumala sa gimando kaniya ni Gad nga himoon sa ngalan ni Yahweh. ²⁰Samtang naggiok si Ornan ug trigo, milingi siya ug nakita niya ang anghel. Mitago siya uban ang iyang upat ka mga anak nga lalaki.²¹Sa pag-abot ni David kang Ornan, mitan-aw siya ug nakita niya si David. Gibiyaan niya ang giokanan ug mihapa siya sa atubangan ni David. ²²Unya miingon si David kang Ornan, "Ibaligya kanako kining giokanan, aron makatukod ako ug halaran alang kang Yahweh. Bayran ko kini sa tibuok kantidad, aron mawala ang katalagman gikan sa katawhan."²³Miingon si Ornan kang David, "Ikaw na ang manag-iya niini, akong agalong hari. Buhata kung unsa ang maayo sa imong panan-aw. Tan-awa, ihatag ko kanimo ang mga baka alang sa mga halad nga sinunog, ang giokanan aron himoong sugnod, ug ang trigo alang sa halad nga trigo; Ihatag ko kining tanan kanimo." ²⁴Miingon si Haring David kang Ornan, "Dili, buot ko gayod nga paliton kini sa tibuok kantidad. Dili ko kuhaon kung unsa ang anaa kanimo ug ihalad kini ingon nga halad sinunog ngadto kang Yahweh, nga kini walay bili kanako."²⁵Busa mibayad si David ug 600 ka shekel nga bulawan alang sa maong dapit. ²⁶Nagtukod si David ug halaran didto alang kang Yahweh ug naghalad niini ug mga halad nga sinunog ug halad sa pakigdait. Nag-ampo siya kang Yahweh, ug gitubag siya pinaagi sa kalayo gikan sa langit ngadto sa halaran alang sa mga halad sinunog. ²⁷Unya gimandoan ni Yahweh ang anghel, ug gibalik sa anghel ang iyang espada sa sakuban niini.²⁸Sa dihang nakita ni David nga gitubag siya ni Yahweh didto sa giokanan ni Ornan nga Jebusihanon, sa samang higayon naghimo siya ug paghalad nga sakripisyo didto. ²⁹Karon niadtong higayona, ang Tabernakulo ni Yahweh nga gihimo ni Moises didto sa kamingawan, ug ang halaran alang sa mga halad nga sinunog didto mahimutang sa habog nga dapit sa Gibeon. ³⁰Bisan paman niana, dili makaadto didto si David aron sa pagpangayo ug giya sa Dios, tungod kay nahadlok man siya sa espada sa anghel ni Yahweh.

22¹Unya miingon si David: "Mao kini ang dapit sa puluy-anan ni Yahweh nga akong Dios, uban ang halaran alang sa mga halad nga sinunog sa Israel." ²Busa gimandoan ni David ang iyang mga alagad nga tigomon ang nagpuyo nga mga langyaw sa yuta sa Israel. Gitahasan niya sila nga mahimong tigtiltil sa mga bato, aron sa pagtabas sa mga bato, alang sa pagtukod sa templo sa Dios.³Naghatag si David ug dakong kantidad sa puthaw aron himoon ug mga lansang ug alang sa mga bisagra sa mga pultahan sa ganghaan. Naghatag usab siya ug dugang mga bronse nga dili matimbang, ⁴ug dugang mga kahoy nga sedro nga dili maihap. (Daghan kaayo ang gipadala sa mga taga-Sidon ug taga-Tiro nga dili maihap ni David. ⁵Miingon si David, "Batan-on pa ang akong anak nga lalaki nga si Solomon ug wala pa siyay kasinatian, ug kinahanglan nga pinasahi ang katahom sa templo nga tukoron alang kang Yahweh, aron nga mahimo kining bantogan ug mahimayaon sa ubang kayutaan. Busa pangandaman ko gayod ang pagtukod niini." Busa gipangandaman gayod ni David sa wala pa siya mamatay.⁶Unya gipatawag niya ang iyang anak nga si Solomon ug gimandoan nga tukoron niya ang templo ni Yahweh, ang Dios sa Israel. ⁷Miingon si David kang Solomon, "Akong anak, akong gitinguha nga ako ang magtukod sa puluy-anan alang sa ngalan ni Yahweh nga akong Dios. ⁸Apan miabot si Yahweh kanako ug miingon, 'Daghang naula nga dugo tungod kanimo ug nakig-away sa daghang mga gubat. Dili ikaw ang motukod sa templo alang sa akong ngalan, tungod kay daghang mga dugo ang naula sa kalibotan sa akong panan-aw.⁹Bisan pa man niana, aduna kay anak nga lalaki nga malinawong tawo. Hatagan ko siya ug kapahulayan gikan sa tanan niyang mga kaaway sa palibot. Kay ang iyang ngalan mao si Solomon, ug hatagan ko ug kalinaw ang Israel sa iyang mga adlaw. ¹⁰Tukoron niya ang templo alang sa akong ngalan. Mamahimo siyang akong anak, ug mamahimo niya akong amahan. Ug ipatunhay ko ang trono sa iyang gingharian sa tibuok Israel hangtod sa kahangtoran.'¹¹Karon, akong anak, manghinaot ako nga mag-uban si Yahweh kanimo ug himoon ka niyang magmalampuson. Manghinaot ako nga tukoron mo ang templo ni Yahweh nga imong Dios, sama sa iyang gisulti nga imong buhaton. ¹²Hinaot nga hatagan ka ni Yahweh ug kaalam ug panabot, aron nga matuman mo ang balaod ni Yahweh nga imong Dios, sa dihang ipadumala niya kanimo ang tibuok Israel. ¹³Unya magmalampuson ka, kung imong tumanon ang mga kasugoan ug mga balaod nga gihatag ni Yahweh kang Moises mahitungod sa Israel. Pagmalig-on ug pagmaisogon. Ayaw kahadlok o kaluya.¹⁴Karon, Tan-awa, gipangandaman ko uban sa dakong paghago ang pagtukod sa templo ni Yahweh ug 100, 000 ka talento nga bulawan, 1, 000, 000 ka talento nga plata, ug bronsi ug puthaw nga daghan kaayo. Naghatag usab ako ug kahoy ug bato. Kinahanglan dugangan mo pa kining tanan.¹⁵Aduna kay daghang mga trabahante: mga tigtiltil ug bato, mga mason, mga panday, ug daghan nga mga tawong hanas nga trabahante nga makabuhat sa bisan unsang butang ¹⁶nga makatrabaho sa bulawan, sa plata, sa bronsi, ug sa puthaw. Busa sugdi sa pagtrabaho, ug hinaot nga mag-uban kanimo si Yahweh."¹⁷Gimandoan usab ni David ang tanang mga pangulo sa Israel nga tabangan ang iyang anak nga si Solomon nga miingon, ¹⁸"Nag-uban kaninyo si Yahweh nga inyong Dios ug gihatagan kamo ug kalinaw sa inyong palibot. Gihatag niya sa akong mga kamot ang mga lumulupyo niini nga rehiyon. Naulipon ang rehiyon sa atubangan ni Yahweh ug sa iyang katawhan. ¹⁹Karon pangitaa si Yahweh nga inyong Dios sa tibuok ninyong kasingkasing ug kalag. Barog ug tukora ang balaang dapit sa Dios nga si Yahweh. Unya madala ninyo ang sudlanan sa Kasabotan ni Yahweh ug ang mga butang nga gipanag-iyahan sa Dios ngadto sa templo nga gitukod alang sa ngalan ni Yahweh."

23¹Sa dihang tigulang na si David, ug hapit na siya mamatay, gihimo niyang hari ang iyang anak nga si Solomon sa tibuok Israel. ²Gitigom niya ang tanang mga pangulo sa Israel, lakip ang mga pari ug mga Levita. ³Giihap ang mga Levita nga nagpangidaron ug 30 ka tuig pataas. Ang ilang gidaghanon mokabat ug 38, 000.⁴Miingon si David niining 24, 000 nga mao ang magdumala sa tibuok buluhaton sa templo ni Yahweh, ug ang 6, 000 mao ang mga opisyal ug mga maghuhukom. ⁵Ang 4, 000 mao ang magbalantay sa mga ganghaan ug ang laing 4, 000 mao ang magdayeg kang Yahweh uban ang mga tulunggon nga akong gibuhat aron sa pagdayeg," ⁶Gibahin niya sila sa mga pundok sumala sa mga anak nga lalaki ni Levi: si Gershon, si Kohat ug si Merari.⁷Gikan sa mga banay nga kaliwat ni Gershon, anaa si Ladan ug si Shemei. ⁸Adunay tulo ka mga anak nga lalaki si Ladan: nga mao sila si Jeheil ang pangulo, si Zetam ug si Joel. ⁹Adunay tulo ka mga anak nga lalaki ni Shimei: nga mao sila si Selomot, si Haziel, ug si Haran. Mao kini ang mga pangulo sa banay ni Ladan.¹⁰Adunay upat ka mga anak nga lalaki si Shimei: nga mao sila si Jahath, si Ziza, si Jeush, ug si Beriah. ¹¹Si Jahat mao ang kamagulangan, ug ang ikaduha mao si Ziza, apan si Jeush ug si Beria walay mga anak nga lalaki, busa giisip sila nga usa lamang ka banay nga adunay samang mga buluhaton.¹²Adunay upat ka mga anak nga lalaki si Kohat nga mao sila si Amram, si Izhar, si Hebron, ug si Uzziel. ¹³Mao kini ang mga anak nga lalaki ni Amram: sila mao si Aaron ug si Moises. Gipili si Aaron aron igahin ang labing balaang mga butang, nga siya ug ang iyang mga kaliwat mohalad ug insenso sa atubangan ni Yahweh, aron mag-alagad kaniya ug magpanalangin diha sa iyang ngalan hangtod sa kahangtoran. ¹⁴Apan alang kang Moises ang alagad sa Dios, ang iyang mga anak nga lalaki giisip nga mga Levita.¹⁵Ang mga anak ni Moises mao sila si Gershom ug si Eliezer. ¹⁶Ang kaliwat ni Gershom mao sila si Shebuel ang kamagulangan. ¹⁷Ang kaliwat ni Eliezer mao si Rehabia. Walay laing mga anak nga lalaki si Eliezer apan si Rehabia adunay daghang mga kaliwat. ¹⁸Ang anak nga lalaki ni Izhar mao si Shelomit ang pangulo.¹⁹Ang mga kaliwat ni Hebron mao si Jeria ang kamagulangan, si Amaria ang ikaduha, si Jahaziel ang ikatulo, ug si Jekameam ang ika-upat. ²⁰Ang mga anak nga lalaki ni Uziel mao si Mica ang kamagulangan, ug si Ishia ang ikaduha.²¹Ang mga anak nga lalaki ni Merari mao si Mali ug si Mushi. Ang mga anak nga lalaki ni Mali mao si Eleazar ug si Kis. ²²Namatay si Eleazar nga wala gayoy mga anak nga lalaki. Aduna lamang siyay mga anak nga babaye.Busa ang ilang mga ig-agaw, ang mga anak nga lalake ni Kish, nangasawa kanila. ²³Ang tulo ka mga anak nga lalaki ni Mushi mao sila si Mali, si Eder, ug si Jeremot²⁴Mao kini ang mga kaliwat ni Levi sumala sa ilang mga banay. Sila mao ang mga pangulo,giihap ug gilista sa ngalan sa census, sa mga banay nga nagbuhat sa buluhaton sa pag-alagad sa templo ni Yahweh, gikan sa nagpangidaron ug 20 ka tuig pataas. ²⁵Kay miingon si David, "Yahweh, ang Dios sa Israel, naghatag ug kalinaw sa iyang katawhan. Gihimo niya nga iyang pinuy-anan ang Jerusalem hangtod sa kahangtoran. ²⁶Dili na kinahanglan nga dad-on sa mga Levita ang tabernakulo ug ang tanang butang nga gamiton niining buluhaton."²⁷Kay pinaagi sa kataposang mga pulong ni David giihap ang mga Levita gikan sa 20 ka tuig ang pangidaron pataas. ²⁸Ang ilang buluhaton mao ang pagtabang sa mga kaliwat ni Aaron sa mga buluhaton sa templo ni Yahweh. Sila ang mag-atiman sa hawanan, sa mga lawak, ug sa tanang butang sa seremonyas sa pagputli nga alang ni Yahweh, ug sa laing buluhaton sa templo sa Dios. ²⁹Atimanon usab nila ang tinapay sa presensya, ang lunlon nga harina alang sa mga halad nga trigo, sa pan nga walay igpatubo, sa torta ug sa ubang halad nga gisagolan ug lana, ug sa tanang timbangan ug sudlanan sa mga butang.³⁰Nagtindog usab sila matag buntag alang sa pagpasalamat ug pagdayeg kang Yahweh. Gihimo usab nila kini matag gabii ³¹ug sa matag higayon nga maghalad ug halad sinunog nga ihalad ngadto kang Yahweh, sa Adlaw nga Igpapahulay ug sa Kasaulogan sa Pagsubang sa bag-ong Bulan, ug sa adlaw sa mga pista. Ang usa ka sakto nga numero, nga gihatag pinaagi sa mando, kinahanglan kanunay nga naa sa atubangan ni Yahweh.³²Sila ang tigdumala sa tolda nga tagboanan, ang balaang dapit, ug ginatabangan ang ilang mga kaubanan nga kaliwat ni Aaron sa pag-alagad sa templo ni Yahweh.

24¹Mao kini ang pundok sa mga magbubuhat gikan sa mga kaliwat ni Aaron: si Nadab, si Abihu, si Eleazar ug si Itamar. ²Namatay si Nadab ug si Abihu sa wala pa namatay ang ilang amahan. Wala silay mga anak, busa nag-alagad si Eleazar ug si Itamar ingon nga mga pari. ³Si David, uban kang Zadok, nga kaliwat ni Eleazar ug ni Ahimelec, nga kaliwat ni Itamar, gibahin sila ngadto sa mga pundok alang sa ilang mga gimbuhaton ingon nga mga pari.⁴Daghan ang nangulo nga kalalakin-an sa mga kaliwat ni Eleazar kaysa mga kaliwat ni Itamar, busa gibahin nila ang mga kaliwat ni Eleazar ngadto sa 16 ka pundok. Gibuhat nila kini pinaagi sa mga pangulo sa mga banay ug pinaagi sa mga kaliwat ni Itamar. Walo ka bahin kining pundok sumala sa ilang banay. ⁵Gibahin nila sila nga walay pinalabi pinaagi sa pagripa, kay sila ang mga balaang opisyal ug mga opisyal sa Dios, gikan sa mga kaliwat ni Eleazar ug sa mga kaliwat ni Itamar.⁶Si Shemaya ang anak nga lalaki ni Natanel ang eskriba, ang Levita, ang nagsulat sa ilang mga ngalan sa presensya sa hari, ang mga opisyal, si Zadok ang pari, si Ahemelec ang anak nga lalaki ni Abiatar, ug ang mga pangulo sa mga pari ug ang mga pamilya sa Levita. Ang usa ka banay nga napili pinaagi sa pagripa gikan sa mga kaliwat ni Eleazar, ug ang sunod nga napili pinaagi sa pagripa gikan sa mga kaliwat ni Itamar.⁷Ang unang napilian sa pagripa mao si Jehoyarib, ang ikaduha mao si Jedaya, ⁸Ang ikatulo mao si Harim, ang ikaupat mao si Seorim, ⁹ang ikalima mao si Malkia, ang ikaunom mao si Miamin, ¹⁰ang ikapito mao si Hakoz, ang ikawalo mao si Abija,¹¹Ang ikasiyam mao si Josue, ang ikapulo mao si Shecania, ¹²ang ika-napulo ug usa mao si Eliashib, ang ika-napulo ug duha mao si Jakim, ¹³ang ika-napulo ug tulo mao si Hupa, Ang ika-napulo ugupat mao si Jeshebead, ¹⁴ang ika-15 mao si Bilga, ang ika-16 mao si Imer,¹⁵Ang ika-17 mao si Hazir, ang ika-18 mao si Happizez, ¹⁶ang ika-19 mao si Petahia, ang ika-20 mao si Jehezkel, ¹⁷ang ika-21 mao si Jakin, ang ika-22 mao si Gamul, ¹⁸ang ika-23 mao si Delaya, ug ang ika-24 mao si Maazia.¹⁹Mao kini ang paagi sa ilang pag-alagad, sa dihang moadto sila sa balay ni Yahweh, subay sa paagi nga gihatag kanila pinaagi ni Aaron nga ilang katigulangan, ang Dios sa Israel, nagsugo kaniya.²⁰Mao kini ang kaliwat ni Levi: ang mga anak nga lalaki ni Amram, ni Shebuel; mga anak nga lalaki Shebael, si Jedea. ²¹Ang mga anak nga lalaki ni Rehabia, ²²mga anak nga lalaki ni Rehabia, ni Ishia ang pangulo. Si Izhar, si Shelomot; ang mga anak nga lalaki ni Shelomot, Jahar.²³Ang mga anak nga lalaki ni Hebron: si Jeria ang pangulo, ang ikaduha mao si Amaria, ang ikatulo mao si Jahaziel, ug ang ikaupat mao si Jekameam. ²⁴Ang mga anak nga lalaki sa mga kaliwat ni Uziel lakip na si Mica. Ang mga kaliwat ni Mica lakip si Shamir. ²⁵Ang igsoon nga lalaki ni Mica mao si Ishia.Sa mga anak ni Isia: si Zacarias.²⁶Ang anak nga lalaki ni Merari: gikan sa anak nga lalake ni Jaazia: si Beno. ²⁷Ang mga anak nga lalaki ni Merari gikan kang Jaazia: si Beno, si Soham, si Zakur, ug si Ibri. ²⁸Gikan kang Mahli: si Eleazar, nga walay mga anak nga lalaki.²⁹Gikan ni Kis,ang anak nga lalaki ni kis: mao si Jerameel ³⁰ang mga anak nga lalaki ni Mushi: mao si Mali, si Eder, ug si Jerimot. Kini sila ang mga Levita, nga nalista pinaagi sa ilang mga kabanay. ³¹Mao kini ang kalalakin-an nga pangulo sa balay sa ilang mga amahan ug sa matag usa sa ilang kamanghorang lalaki, mao ang napili pinaagi sa pagripa sa presensya ni Haring David, ug ni Zadok ug ni Ahimelec, uban sa mga pangulo sa mga pamilya sa mga pari ug sa mga Levita. Nagripa sila sama sa gibuhat sa mga kaliwat ni Aaron.

25¹Si David ug ang mga pangulo sa tabernakulo gigahin alang sa buluhaton sa pipila ka mga anak nga lalaki ni Asaf, ni Heman, ug ni Jedutun. Kining kalalakin-an nagpropesiya pinaagi sa harpa, lira, ug mga piyangpiyang. Mao kini ang listahan sa kalalakin-an nga nagbuhat sa buluhaton: ²Gikan sa mga anak nga lalaki ni Asaf, ni Zacur, ni Jose, ni Netania, ug ni Asarela, ang mga anak nga lalaki ni Asaf, ubos sa pagmando ni Asaf, nga nagpropesiya ubos sa pagmando sa hari. ³Gikan sa mga anak nga lalaki ni Jedutun: ni Gedalia, ni Zeri, ni Jeshaya, ni Shimei, ni Hashabia, ug ni Matitia, unom silang tanan, ubos sa pagmando sa ilang amahan nga si Jedutun, nga nagtugtog sa harpa alang sa paghatag sa mga pagpasalamat ug pagdayeg kang Yahweh.⁴Gikan sa mga anak nga lalaki ni Heman: mao si Bukia, si Matania, si Uziel, si Shebuel, ug si Jerimot, si Hanania, si Hanani, si Eliata, si Gidalti, si Romanti Ezer, ug si Joshbekasha, si Maloti, si Hotir ug si Mahaziot. ⁵Silang tanan mga anak nga lalaki ni Heman nga propeta sa hari. Gihatagan sa Dios si Heman ug 14 ka mga anak nga lalaki ug tulo ka mga anak nga babaye aron pagpasidungog kaniya.⁶Kining tanan ubos sa pagmando sa ilang mga amahan. Sila ang nagtugtog sa balay ni Yahweh, inubanan sa mga piyangpiyang ug sa mga lira samtang moalagad sila sa balay sa Dios. Si Asaf, si Jedutun, ug si Heman ubos sa pagmando sa hari. ⁷Sila ug ang ilang mga igsoong lalaki nga adunay kahibalo ug gibansay sa pagtugtog alang kang Yahweh nga adunay gidaghanon nga 288. ⁸Nagripa sila alang sa ilang mga katungdanan, managsama ang tanan, susama sa mga batan-on ingon man sa mga tigulang, ang magtutudlo ingon man ang mga tinun-an.⁹Karon mahitungod sa anak nga lalaki ni Asaf: ang unang napilian pinaagi sa pagripa mao ang pamilya ni Jose; ang ikaduha mao ang pamilya ni Gedalia, napulo ug duha silang tanan; ¹⁰ang ikatulo mao si Zacur, ang iyang mga anak nga lalaki ang iyang mga paryente, napulo ug duha silang tanan ¹¹ang ikaupat mao si Izri, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga pareyente, napulo ug duha silang tanan; ¹²ang ikalima mao si Netania, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug duha silang tanan;¹³ang ikaunom mao si Bukia, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug duha silang tanan; ¹⁴ang ikapito mao si Jesarela, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug duha silang tanan ¹⁵ang ikawalo mao si Jeshaya, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang napulo ug duha ka mga paryente; ¹⁶ang ikasiyam mao si Matania, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug duha silang tanan;¹⁷ang ikanapulo mao si Shimei, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug duha silang tanan; ¹⁸ang ika-napulo ug usa mao si Azarel, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug duha silang tanan; ¹⁹ang ika-napulo ug duha mao si Hashabia, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug duha silang tanan; ²⁰ang ika-napulo ug tulo mao si Shubael, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug duha silang tanan;²¹Ang ika-napulo ug upat mao si Matitia, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug upat silang tanan; ²²ang ika-15 mao si Jerimot, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, napulo ug upat silang tanan; ²³ang ika-16 mao si Hanania, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, dose silang tanan; ²⁴ang ika-17 mao si Joshbekasha, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, dose silang tanan;²⁵ang ika-18 mao si Hanani, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente dose silang tanan; ²⁶ang ika-19 mao si Maloti, ang iyang mga anak mga lalaki ug ang iyang mga paryente, dose silang tanan; ²⁷ang ika-20 mao si Eliata, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, dose silang tanan; ²⁸ang ika-21 mao si Hotir, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, dose silang tanan;²⁹ang ika-22 mao si Gidalti, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, dose silang tanan; ³⁰ang ika-23 mao si Mahaziot, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, dose silang tanan; ³¹ang ika-24 mao si Romamti Ezer, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga paryente, dose silang tanan.

26¹Ania ang mga dibisyon sa mga magbalantay sa pultahan: Gikan kang Kora, si Meshelemia nga anak nga lalaki ni Kore, ang mga kaliwat ni Asaf. ²Adunay mga anak nga lalaki ni Meshelemia: Si Zacarias mao ang kamagulangan, si Jedial mao ang ikaduha, si Zebadia mao ang ikatulo, ³si Jatniel mao ang ikaupat, si Elam mao ang ikalima, si Jehohanan mao ang ikaunom, si Eleihoenai mao ang ikapito.⁴Adunay mga anak nga lalaki ni Obed Edom: Si Shemaya mao ang kamagulangan, si Jehozabad mao ang ikaduha, ang ikatulo mao si Joa, ug ang ikaupat mao si Sacar, ug ang ikalima mao si Netanel, ⁵ang ikaunom mao si Amiel, ang ikapito mao si Isacar, ang ikawalo mao si Peulethai. Gipanalanginan sa Dios si Obed Edom. ⁶Ang iyang anak nga lalaki nga mao si Shemaya adunay mga anak nga lalaki nga nagdumala sa ilang mga kabanay; sila ang kalalakin-an nga daghan ug mga abilidad.⁷Ang mga anak nga lalaki ni Shemaya mao sila Otni, si Refail, si Obed, ug si Elzabad. Ang iyang mga paryente nga si Elihu ug si Semakia mga kalalakin-an usab nga adunay daghang mga abilidad. ⁸Mga kaliwat kining tanan ni Obed Edom. Sila ug ang ilang mga anak nga lalaki ug ang ilang mga paryente nga mga lalaki nga adunay katakos nga mobuhat sa ilang mga katungdanan sulod didto sa tabernakulo. Adunay 62 kanila nga paryente ni Obed Edom. ⁹Si Meshelemia adunay mga anak nga mga lalaki ug mga paryente, 18 silang tanan.¹⁰Si Hosa, nga kaliwat ni Merari, adunay mga anak nga lalaki: si Shimri ang pangulo ( bisan tuod dili siya ang kamagulangan, gihimo siya nga pangulo sa iyang amahan), ¹¹ang ikaduha mao si Hilkia, ang ikatulo mao si Tebalia, ang ikaupat mao si Zacarias. Adunay napulo ug tulo ang gidaghanon sa mga anak nga lalaki ni Hosa ug mga paryente.¹²Kini nga mga dibisyon sa mga magbalantay sa pultahan,katumbas sa ilang mga pangolo, nga adunay mga katungdanan, sama sa ilang mga paryente, aron sa pag-alagad sa balay ni Yahweh. ¹³Nagripa sila, ang managsamang mga batan-on ug mga tigulang, katumbas sa ilang mga banay, alang sa matag pultahan. ¹⁴Sa dihang magripa na alang sa sidlakan nga ganghaan, natunong kini kang Shelemia. Unya nagripa sila alang sa anak nga lalaki ni Zacarias, ang maalamon nga magtatambag, ug ang iyang napili pinaagi sa pagripa mao ang amihanang pultahan.¹⁵Gipahimutang si Obed Edom sa habagatang pultahan, ug ang iyang mga anak nga lalaki gipahimutang sa mga balay tipiganan. ¹⁶Si Shupim ug Hosa gipahimutang sa pultahan nga kasadpan nga duol sa pultahan sa Shalechet, ibabaw sa dalan. Ang mga guwardiya suod kaayo sa usag usa.¹⁷Sa sidlakang bahin adunay unom ka mga Levita, upat ang anaa sa amihanan sa matag adlaw, ug sa habagatan upat sa matag adlaw, ug duha ka paris ang anaa sa bodega. ¹⁸Sa haligi sa kasadpan adunay upat nga nahamutang sa dalan ug duha sa haligi. ¹⁹Mao kini ang mga gibahin nga mga magbalantay sa mga pultahan. sila sa mga kaliwat ni Kora ug ni Merari.²⁰Diha sa mga Levita, si Ahija ang gitugyanan sa panudlanan sa balay sa Dios, ug sa panudlanan sa mga butang nga gipanag-iya ni Yahweh. ²¹Ang mga kaliwat ni Ladan, gikan kang Gershon pinaagi kaniya ug sa mga pangulo sa mga pamilya ni Ladan ang taga-Gershon, mao si Jehieli ug sa iyang mga anak nga lalaki, ²²ug ang mga anak nga lalake ni Jehieli: si Zetam ug si Joel nga iyang igsoon nga lalake. Sila ang nagdumala sa mga tipiganan sa balay ni Yahweh.²³Gikan sa mga banay ni Amram, ang mga banay ni Izhar, ang mga banay ni Hebron, ug ang mga banay ni Uziel: ²⁴Si Shebuel ang anak nga lalaki ni Geshom ang anak nga lalaki ni Moises, mao ang labaw nga nagdumala sa mga balay tipiganan. ²⁵Ang iyang mga paryente gikan sa banay ni Eliezer ang iyang mga anak nga lalaki nga si Rehabia, ang anak nga lalaki ni Rehabia mao si Jeshaia, ang iyang anak nga lalaki nga si Joram, ang iyang anak nga lalaki nga si Zicri, ug ang iyang anak nga lalaki nga si Shelomit.²⁶Si Shelomit ug ang iyang mga paryente mao ang gitugyanan sa balay tipiganan nga gitigoman sa mga butang nga gipanag-iya ni Yahweh, nga si David nga hari, ang mga pangulo sa mga pamilya, ang mga komandante sa liboan ug gatosan, ug sa mga komandante sa mga sundalo. ²⁷Gilain nila ang nakuhat nga nadaogan nila sa mga gubat aron tipigan alang sa puluy-anan ni Yahweh. ²⁸Gitugyanan usab sila sa tanang butang nga gilain ngadto kang Yahweh pinaagi kang Samuel nga propeta, si Saul ang anak ni Kis, si Abner ang anak nga lalaki ni Ner, ug si Joab ang anak nga lalaki ni Zeruya. Ang tanang butang nga gilain alang kang Yahweh nga ubos sa pagbantay ni Shelomit ug sa iyang mga paryente.²⁹Ang mga kaliwat ni Izhar, ni Kenania ug ang iyang mga anak nga lalaki mao ang gitugyanan sa mga butang nga pangkatawhan nga kalihokan sa Israel. Sila ang mga opisyal ug mga maghuhukom. ³⁰Gikan sa mga kaliwat ni Hebron, ni Hashabia ug ang iyang igsoong lalaki, 1, 700 ang adunay katakos nga kalalakin-an ang gitugyanan sa buluhaton ni Yahweh ug sa buluhaton sa hari. Anaa sila sa kasadpang bahin sa Jordan.³¹Gikan sa mga kaliwat ni Hebron, ni Jeria nga mao ang pangulo sa iyang mga kaliwat, sumala sa talaan sa kagikan. Sa ika-40 ka tuig sa paghari ni David gisusi ang mga talaan ug nakaplagan gikan kanila ang mga tawo nga maabilidad sa Jazer sa Gilead. ³²Si Jeria adunay 2, 700 ka mga paryente, nga mga takos nga pangulo sa pamilya. Gihimo siya ni David nga tigdumala sa mga tribo ni Ruben ug ni Gad, ug ang katunga sa tribo ni Manases, alang sa matag butang nga alang lamang sa Dios, ug alang sa mga buluhaton sa hari.

27¹Mao kini ang listahan sa mga pangulo sa mga banay sa katawhan sa Israel, nga mga komandante sa liboan ug gatosan, ingon man usab ang mga opisyal sa kasundalohan nga nag-alagad sa hari sa nagkalainlaing mga paagi. Nag-alagad ug usa ka bulan sa tibuok tuig ang matag pundok sa kasundalohan. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an ang matag pundok. ²Ang nangulo sa pundok alang sa unang bulan mao si Jashobeam ang anak nga lalaki ni Zabdiel. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok. ³Kaliwat siya ni Perez ug gitugyanan sa tanang mga opisyal sa kasundalohan alang sa unang bulan.⁴Ang nangulo sa pundok alang sa ikaduhang bulan mao si Dodai, nga gikan sa banay ni Ahohi. Si Miklot mao ang ikaduha sa ranggo. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok. ⁵Ang komandante sa kasundalohan alang sa ikatulong bulan mao si Benaya ang anak nga lalaki ni Jehoyada, nga usa ka pari ug pangulo. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok. ⁶Si Benaya mao ang pangulo sa 30 ug lapas sa 30 ka kalalakin-an. Nahisakop sa iyang pundok si Amizabad ang iyang anak nga lalaki.⁷Ang komandante sa ikaupat nga bulan mao si Asahel nga igsoong lalaki ni Joab. Nahimong komandante sunod kaniya si Zebadia ang iyang anak nga lalaki. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok. ⁸Ang komandante sa ikalimang bulan mao si Shamhut, ang kaliwat ni Izra. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok. ⁹Ang komandante alang sa ika-unom nga bulan mao si Ira ang anak nga lalaki ni Ikkes, nga gikan sa Tekoa. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok.¹⁰Ang komandante alang sa ikapito nga bulan mao si Helez nga taga-Pelon, gikan sa katawhan ni Efraim. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok. ¹¹Ang komandante sa ikawalo nga bulan mao si Sibecai nga taga-Husha, gikan sa banay ni Zera. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok. ¹²Ang komandante sa ikasiyam nga bulan mao si Abiezer nga taga-Anatot, nga gikan sa tribo ni Benjamin. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok.¹³Ang komandante sa ikanapulo nga bulan mao si Maharai nga gikan sa siyudad sa Netofa, ug gikan sa banay ni Zera. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok. ¹⁴Ang komandante alang sa ikanapulo ug usa ka bulan mao si Benaya nga gikan sa siyudad sa Piraton, ug gikan sa tribo ni Efraim. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok. ¹⁵Ang komandante sa ikanapulo ug duha ka bulan mao si Heldai nga gikan sa siyudad sa Netofa, ug gikan sa banay ni Otniel. Adunay 24, 000 ka kalalakin-an sa iyang pundok.¹⁶Mao kini ang mga pangulo sa mga tribo sa Israel: Alang sa tribo ni Ruben, ang pangulo mao si Eliezer ang anak nga lalaki ni Zicri. Alang sa tribo ni Simeon, ang pangulo mao si Shefatia ang anak nga lalaki ni Maaca. ¹⁷Alang sa tribo ni Levi, ang pangulo mao si Hashabia ang anak nga lalaki ni Kemuel, ug si Zadok mao ang nangulo sa mga kaliwat ni Aaron. ¹⁸Alang sa tribo ni Juda, ang pangulo mao si Elihu, ang usa sa mga igsoong lalaki ni David. Alang sa tribo ni Isacar, ang pangulo mao si Omri ang anak nga lalaki ni Micael.¹⁹Alang sa tribo ni Zebulun, ang pangulo mao si Ishmaya ang anak nga lalaki ni Obadia. Alang sa tribo ni Naftali, ang pangulo mao si Jeremoth ang anak nga lalaki ni Azriel. ²⁰Alang sa tribo ni Efraim, ang pangulo mao si Hoshea ang anak nga lalaki ni Azazia. Alang sa katunga sa tribo ni Manases, ang pangulo mao si Joel ang anak nga lalaki ni Pedaya. ²¹Alang sa katunga nga tribo ni Manases sa Gilead, ang pangulo mao si Ido ang anak nga lalaki ni Zacarias. Alang sa tribo ni Benjamin, ang pangulo mao si Jaasiel ang anak nga lalaki ni Abner. ²²Alang sa tribo ni Dan, ang pangulo mao si Azarel ang anak nga lalaki ni Jeroham. Mao kini ang mga pangulo sa mga tribo sa Israel.²³Wala giihap ni David kadtong nagpangidaron ug 20 hangtod paubos, tungod kay nagsaad man si Yahweh nga padaghanon ang Israel sama sa mga bituon sa langit. ²⁴Nagsugod sa pag-ihap sa kalalakin-an si Joab ang anak nga lalaki ni Zeruya, apan wala kini nahuman. Gipahamtang sa Israel ang kapungot tungod niini. Wala nahisulat sa basahon ni Haring David ang gidaghanon niini.²⁵Si Azmavet ang anak nga lalaki ni Adiel mao ang gitugyanan sa mga bahandi sa hari. Si Jonathan ang anak nga lalaki ni Uzia mao ang nagdumala sa mga balay tipiganan sa kaumahan, sa mga siyudad, ug sa mga baryo, ug sa lig-ong mga tore. ²⁶Si Ezri ang anak nga lalaki ni Kelub mao ang nagdumala sa mga mag-uuma, nga maoy nag-ugmad sa yuta. ²⁷Si Shimei nga gikan sa Rama mao ang nagdumala sa mga parasan, ug si Zabdi nga gikan sa Sefam mao ang nagdumala sa ubasan ug sa mga bodega sa bino.²⁸Si Baal Hanan nga gikan sa Geder mao ang nagdumala sa mga kahoy nga olibo ug sa mga kahoy nga sikamoro diha sa patag nga mga dapit, ug si Joas mao ang nagdumala sa mga balay tipiganan sa lana. ²⁹Ang nagdumala sa panon sa kahayopan nga nagpasibsib sa Sharon mao si Shitrai nga gikan sa Sharon, ug ang nagdumala sa panon sa kahayopan sa mga walog mao si Shafat ang anak nga lalaki ni Adlai.³⁰Ang nagdumala sa mga kamelyo mao si Obil ang Ismaelinhon, ug ang nagdumala sa mga bayeng asno mao si Jedea nga gikan sa Meronot. Ang nagdumala sa panon sa mga karnero mao si Jaziz nga taga-Hagrite. ³¹Silang tanan mao ang gitugyanan sa kabtangan ni Haring David.³²Ang uyoan ni David, nga si Jonathan, mao ang magtatambag, sanglit usa man siya ka tawong maalamon ug usa ka eskriba. Si Jehiel ang anak nga lalaki ni Hacmoni maoy nag-atiman sa mga anak nga lalaki sa hari. ³³Si Ahitofel mao ang magtatambag sa hari,ug si Husai gikan sa mga Arkihanon maoy pribado nga magtatambag sa hari. ³⁴Ang katongdanan ni Ahitofel gikuha ni Jehoiada nga anak ni Benaya, ug ni Abiatar. Si Joab mao ang komander sa kasundalohan sa hari.

28¹Gitigom ni David sa Jerusalem ang tanang mga opisyal sa Israel: ang mga opisyal sa mga tribo, ang mga opisyal sa mga pundok nga nag-alagad sa hari sa ilang gitakda nga buluhaton, ang mga komandante sa liboan ug gatosan, ang mga tigdumala sa tanang kabtangan ug sa mga gipanag-iyahan sa hari ug sa iyang mga anak nga lalaki, ug ang mga opisyal ug ang mga manggugubat, lakip ang mga labing hanas kanila.²Unya mitindog si David ug miingon, "Patalinghogi ako, akong mga kaigsoonan ug akong katawhan. Ako kining katuyoan nga magtukod ug templo alang sa sudlanan sa kasabotan ni Yahweh; usa ka tumbanan alang sa atong Dios, ug naghimo ako ug pagpangandam aron matukod kini. ³Apan miingon ang Dios kanako, 'Dili ikaw ang magtukod sa templo alang sa akong ngalan, tungod kay usa ka man ka tawong manggugubat ug nakaula ug dugo.'⁴Apan si Yahweh, ang Dios sa Israel, nagpili kanako gikan sa banay sa akong amahan nga mahimong hari sa tibuok Israel hangtod sa kahangtoran. Gipili niya ang tribo sa Juda ingon nga pangulo. Sa tribo sa Juda, ug sa panimalay sa akong amahan, sa tanang mga anak nga lalaki sa akong amahan, gipili niya ako nga mahimong hari sa tibuok Israel. ⁵Gikan sa daghang mga anak nga mga lalaki nga gihatag kanako ni Yahweh, gipili niya si Solomon, ang akong anak nga lalaki, aron molingkod sa trono sa gingharian ni Yahweh, sa tibuok Israel.⁶Miingon siya kanako, 'Si Solomon nga imong anak nga lalaki mao ang magtukod sa puluy-anan ug sa akong mga hawanan, kay gipili ko siya nga mahimong akong anak, ug mahimo niya akong amahan. ⁷Ipatunhay ko ang akong gingharian hangtod sa kahangtoran, kung magpabilin siya sa pagtuman sa akong mga mando ug mga kasugoan, sama kanimo niining adlawa.'⁸Busa karon, sa atubangan sa tanan sa Israel, niining panagtigom alang kang Yahweh, ug sa presensya sa atong Dios, kinahanglan nga tipigan ninyong tanan ug tumanon ang tanang mga mando ni Yahweh nga inyong Dios. Buhata kini aron nga mapanag-iya ninyo kining maayong yuta ug ibilin kini ingon nga panulondon sa mosunod ninyong mga anak hangtod sa kahangtoran.⁹Alang kanimo, Solomon nga akong anak, tumana ang Dios sa imong amahan, ug alagari siya sa tibuok mong kasingkasing ug sa masinugtanong espiritu. Buhata kini tungod kay nagasusi si Yahweh sa tanang mga kasingkasing ug nasayod sa matag tinguha nga gihunahuna sa matag usa. Kung mangita ka kaniya, mahikaplagan mo siya, apan kung mobiya ka kaniya, isalikway ka gayod niya sa dayon. ¹⁰Hinunoa nga gipili ka ni Yahweh aron sa pagtukod niini nga templo ingon nga iyang balaang dapit. Pagmalig-on ug buhata kini."¹¹Unya gihatag ni David ngadto kang Solomon nga iyang anak nga lalaki, ang mga plano alang sa pagbuhat sa portico sa templo, ang mga gambalay sa templo, ang mga lawak nga tipiganan, ang mga lawak sa hataas, ang mga lawak sa sulod, ang lawak nga may tabon sa pagtabon-sa-sala. ¹²Gihatag niya kang Solomon ang mga plano nga iyang gihimo alang sa mga hawanan sa puluy-anan ni Yahweh, ang tanang nakapalibot nga mga lawak, ang mga lawak nga mga tipiganan sa puluy-anan sa Dios, ug sa mga bahandi alang sa mga butang nga gipanag-iyahan ni Yahweh.¹³Gihatagan niya siya ug mga lagda alang sa mga pundok sa mga pari ug sa mga Levita, alang sa mga gisangon nga mga katungdanan alang sa pag-alagad sa puluy-anan ni Yahweh, ug alang sa tanang mga butang sa pag-alagad sa puluy-anan ni Yahweh. ¹⁴Gisiguro niya ang gibug-aton sa tanang sudlanan nga bulawan alang sa matag pag-alagad, ang gibug-aton sa mga sudlanan nga plata alang sa matag pag-alagad, ¹⁵ang gibug-aton sa bulawan alang sa tanang mga butang nga bulawan, aron mahimong mga lamparahan ug bulawan nga mga lamparahan, ang gibug-aton nga bulawan alang sa tagsatagsa ka lamparahan, ang gibug-aton nga salapi alang sa tagsatagsa ka lamparahan nga salapi, sumala sa paggamit sa tagsatagsa ka lamparahan sa pag-alagad.¹⁶Naghatag siya sumala sa kabug-aton sa bulawan alang sa mga lamesa sa tinapay sa presensya, alang sa matag lamesa, ug sumala sa kabug-aton sa plata alang sa mga lamesa nga plata. ¹⁷Naghatag siya sumala sa kabug-aton sa lunsay nga bulawan alang sa mga tinidor sa karne, sa mga planggana, ug sa mga kopa. Naghatag siya sumala sa kabug-aton sa matag panaksan nga bulawan, ug sumala sa kabug-aton sa matag panaksan nga plata.¹⁸Naghatag siya sumala sa kabug-aton sa lunsay nga bulawan alang sa halaran sa insenso, ug bulawan alang sa desinyo sa kerubim nga nagbukhad sa ilang mga pako ug nagtabon sa sudlanan sa kasabotan ni Yahweh. ¹⁹Miingon si David, "Gisulat ko kini sama sa gidikta ni Yahweh kanako ug gipasabot niya ako mahitungod sa desinyo."²⁰Miingon si David kang Solomon nga iyang anak nga lalaki, "Pagmalig-on ug pagmaisogon. Buhata ang buluhaton. Ayaw kahadlok o kabalaka, kay si Yahweh nga Dios, nga akong Dios, mag-uban kanimo. Dili siya mobiya kanimo ni magpasagad kanimo hangtod nga matapos ang tanang buluhaton sa templo ni Yahweh. ²¹Tan-awa, ania ang mga pundok sa mga pari ug sa mga Levita alang sa buluhaton sa templo sa Dios. Magauban sila kanimo, uban sa mga masinugtanon ug hanas nga kalalakin-an, aron sa pagtabang sa buluhaton ug sa pagbuhat sa pag-alagad. Andam sa pagsunod sa imong mga mando ang mga opisyal ug ang tanang katawhan."

29¹Miingon si Haring David sa tibuok tigom sa katawhan, "Solomon akong anak,nga mao lamang ang gipili sa Dios, nga batan-on pa ug walay kasinatian, ug dako ang katungdanan. Kay ang templo dili alang sa katawhan apan alang kang Yahweh nga Dios. ²Busa gibuhat ko ang kutob sa akong mahimo aron ipatagbo ang gikinahanglan alang sa templo sa akong Dios. Maghatag ako ug bulawan alang sa mga butang nga himoon sa bulawan, plata alang sa mga butang nga himoon sa plata, bronse alang sa mga butang nga himoon sa bronse, puthaw alang sa mga butang nga himoon sa puthaw, ug kahoy alang sa mga butang nga himoon sa kahoy. Maghatag usab ako ug onyx nga mga bato, mga bato nga idayandayan, mga bato nga adunay nagkalainlaing mga kolor—tanang matang sa bililhong mga bato— ug daghan pang marbol nga mga bato.³Karon, tungod kay nahimuot man ako sa puluy-anan sa akong Dios, ihatag ko ang kaugalingon kong mga bahandi nga bulawan ug plata alang niini. Gibuhat ko kini aron idugang sa tanan nga akong giandam alang niining balaang templo: ⁴3, 000 ka talento sa bulawan gikan sa Ophir, ug 7, 000 ka talento sa lunsay nga plata, aron ibutang sa mga paril sa mga gambalay. ⁵Maghatag ako ug bulawan alang sa mga butang nga himoon sa bulawan, ug plata alang sa mga butang nga himoon sa plata, ug mga butang alang sa tanang matang sa buluhaton nga himoon sa mga hanas nga trabahante. Kinsa pa man ang buot maghatag ngadto kang Yahweh ug ihatag ang iyang kaugalingon ngadto kaniya?"⁶Unya naghimo ug kinabubut-ong mga halad ang mga pangulo sa ilang mga pamilya nga katigulangan, ang mga pangulo sa mga tribo sa Israel, ang mga komandante sa liboan ug gatosan, ug ang mga opisyal nga nagdumala sa buluhaton sa hari. ⁷Naghatag sila alang sa buluhaton sa puluy-anan sa Dios. ug 5, 000 ka talento ug 10, 000 ka darics sa bulawan, 10, 000 ka talento sa plata, 18, 000 ka talento sa plata, ug 100, 000 ka talento sa puthaw.⁸Kadtong adunay bililhong mga bato ilang gihatag ngadto sa tipiganan sa puluy-anan ni Yahweh, ilalom sa pagdumala ni Jehiel, nga kaliwat ni Gershon. ⁹Nagmalipayon ang katawhan tungod niining kinabubut-ong mga halad, tungod kay naghatag man sila sa tibuok nilang kasingkasing ngadto kang Yahweh. Nagmalipayon usab pag-ayo si David.¹⁰Gidayeg ni David si Yahweh atubangan sa tanang tigom sa katawhan. Miingon siya, "Hinaot nga pagadayegon ka hangtod sa kahangtoran, Yahweh, ang Dios sa Israel sa among katigulangan. ¹¹Kanimo, Yahweh, ang kadungganan, ang gahom, ang himaya, ang kadaogan, ug ang kahalangdon. Kay imo man ang tanan sa kalangitan ug sa kalibotan. Imo ang gingharian, Yahweh, ug pasidunggan ka ingon nga magmamando sa tanan.¹²Ang kadagaya ug kadungganan naggikan kanimo, ug nagmando ka sa tanang katawhan. Sa imong mga kamot adunay gahom ug kusog. Kusgan ka ug bantogan nga makahimo nga bantogan sa katawhan ug maghatag ug kusog kang bisan kinsa. ¹³Busa karon, among Dios, nagpasalamat kami kanimo ug nagdayeg sa mahimayaon nimong ngalan.¹⁴Apan kinsa man ako, ug kining akong katawhan, nga makahimo sa kinabubut-ong paghalad niining mga butanga? Sa pagkatinuod, kining tanang mga butanga naggikan kanimo, ug gibalik lamang namo paghatag diha kanimo kung unsa ang imo. ¹⁵Kay kami mga dumuloong ug mga saop sa imong atubangan, sama sa tanan namong mga katigulangan. Ang among mga adlaw sa yuta sama sa usa ka anino, ug walay paglaom nga magpabilin sa yuta.¹⁶Yahweh nga among Dios, kining tanang bahandi nga among natigom alang sa pagtukod sa templo aron sa pagpasidungog sa balaan mong ngalan—naggikan kini kanimo ug imo man kini. ¹⁷Nasayod usab ako, akong Dios, nga gisusi mo ang kasingkasing ug nahimuot ka sa matarong. Alang kanako, kinabubut-on kong gihalad kining tanang mga butanga uban sa matarong kong kasingkasing, ug karon nalipay ako sama sa imong katawhan nga ania karon nga kinabubut-ong naghalad ug mga gasa diha kanimo.¹⁸Yahweh, ang Dios ni Abraham, ni Isaac, ug ni Israel—nga among mga katigulangan—itisok kini sa mga hunahuna sa imong katawhan hangtod sa kahangtoran. Giyahi ang ilang mga kasingkasing nganha kanimo. ¹⁹Ihatag kang Solomon nga akong anak ang tibuok nga kasingkasing sa pagtuman sa imong mga sugo, sa imong mga sugo sa kasabotan, ug sa imong mga lagda, ug sa pagtuman niining tanang laraw sa pagtukod sa palasyo nga akong gitagan-an.²⁰Miingon si David ngadto sa tanang tigom sa katawhan, "Karon dayega si Yahweh nga inyong Dios." Nagdayeg ang tanang tigom sa katawhan ngadto kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan, nangyukbo ug nagsimba kang Yahweh ug nanghapa sila atubangan sa hari. ²¹Sa pagkasunod adlaw, naghimo sila ug mga halad sakripisyo ngadto kang Yahweh ug naghalad ug halad sinunog alang kaniya. Naghalad sila ug liboan ka mga torong baka, liboan ka mga torong karnero, ug liboan ka mga nating karnero, lakip ang ilang mga halad ilimnon ug madagayaon nga mga halad sakripisyo alang sa tibuok Israel.²²Nianang adlawa, nagkaon ug nag-inom sila sa atubangan ni Yahweh uban sa dakong kasaulogan. Gihimo nilang hari sa ikaduhang higayon si Solomon, ang anak nga lalaki ni David, ug gidihogan siya nga mahimong magmamando pinaagi sa katungod ni Yahweh. Gidihogan usab nila si Zadok nga mahimong pari. ²³Unya milingkod si Solomon sa trono ni Yahweh ingon nga hari imbes nga si David nga iyang amahan. Nagmauswagon siya, ug ang tanan sa Israel nagtuman kaniya.²⁴Ang tanang mga pangulo, mga sundalo, ug ang mga anak ni Haring David miunong kang Haring Solomon. ²⁵Gipasidunggan pag-ayo ni Yahweh si Solomon atubangan sa tibuok Israel ug naghatag kaniya ug harianong kahalangdon nga wala pa sukad ikahatag ni bisan kinsang hari nga una kaniya sa Israel.²⁶Naghari si David ang anak nga lalaki ni Jesse sa tibuok Israel. ²⁷Nahimong hari si David sulod sa 40 ka tuig. Nagmando siya sulod sa pito ka tuig sa Hebron ug 33 ka tuig sa Jerusalem. ²⁸Namatay siya sa maayong pagkatigulang, human makatagamtam ug taas nga kinabuhi, bahandi ug dungog. Si Solomon nga iyang anak naghari sunod kaniya.²⁹Nahisulat sa kasaysayan ni Samuel nga usa ka propeta ang mga kadaogan ni Haring David, sa kasaysayan ni Nathan nga usa ka propeta, ug sa kasaysayan ni Gad nga usa ka propeta. ³⁰Nalista didto ang mga binuhatan sa iyang pagdumala, ang iyang mga nabuhat ug ang mga panghitabo nga iyang nasinatian, sa Israel, ug sa tanang mga gingharian sa ubang kayutaan.

2 Cronicas

1¹Gipalig-on ni Solomon nga anak ni David ang iyang pagdumala, ug si Yahweh nga iyang Dios nag-uban kaniya ug naghimo kaniya nga labing gamhanan.²Nakigsulti si Solomon ngadto sa tibuok Israel, sa mga pangulo sa kasundalohan sa liboan ug sa gatosan, sa mga maghuhukom,Ug sa matag prinsipe sa tibuok Israel, ug sa mga nagdumala sa mga balay sa mga amahan. ³Busa miadto si Solomon ug ang tanan nga nagtigom uban kaniya sa taas nga dapit nga anaa sa Gibeon, kay atua didto ang tolda nga tagboanan sa Dios, nga si Moises nga sulugoon ni Yahweh nagbuhat didto sa kamingawan. ⁴Apan gidala ni David ang sudlanan sa kasabotan sa Dios gikan sa Kiriat Jearim ngadto sa dapit nga iyang giandam alang niini, kay nagtukod siya ug tolda alang niini didto sa Jerusalem. ⁵Dugang pa niini, ang tumbaga nga halaran nga binuhat ni Bezalel ang anak nga lalaki ni Uri nga anak nga lalaki ni Hur atua didto sa atubangan sa tabernakulo ni Yahweh; miadto didto si Solomon ug ang panagtigom.⁶Mitungas si Solomon didto padulong sa tumbaga nga halaran sa atubangan ni Yahweh, nga anaa sa tolda nga tagboanan, ug naghalad ug usa ka libo nga mga halad sinunog didto. ⁷Mipakita ang Dios kang Solomon nianang gabhiona ug miingon ngadto kaniya, "Pangayo! Unsa man ang ihatag ko kanimo?"⁸Miingon si Solomon ngadto sa Dios, "Gipakita nimo ang dakong kasabotan sa pagkamatinud-anon ngadto sa akong amahan nga si David, ug gihimo mo akong hari puli kaniya. ⁹Karon, Yahweh nga Dios, tugoti nga matuman ang imong saad ngadto sa akong amahan nga si David, kay gihimo mo akong hari labaw niining katawhan nga sama kadaghan sa abog sa kalibotan. ¹⁰Karon hatagi ako ug kaalam ug kahibalo, aron nga makahimo ako sa pagdumala niining katawhan, kay kinsa man ang makahukom sa imong katawhan, nga hilabihan kadaghan?" ¹¹Miingon ang Dios ngadto kang Solomon, "Tungod kay mao kini ang anaa sa imong kasingkasing, ug tungod kay wala ka mangayo ug bahandi, kabtangan, o kadungganan, ni kinabuhi niadtong nasilag kanimo, ni taas nimo nga kinabuhi, apan nangayo ka ug kaalam ug kahibalo alang sa imong kaugalingon, aron nga makahimo ka sa pagdumala sa akong katawhan, diin gihimo ko ikaw nga hari labaw kanila, ug mao kini ang akong pagabuhaton.¹²Hatagan ko ikaw karon ug kaalam ug kahibalo. Hatagan ko usab ikaw ug bahandi, kabtangan, ug kadungganan, nga wala nabatonan sa mga hari nga nag-una kanimo; ug dili mabatonan sa mosunod kanimo." ¹³Busa miadto si Solomon sa Jerusalem gikan sa taas nga dapit nga anaa sa Gibeon, gikan sa atubangan sa tolda nga tagboanan; naghari siya sa Israel.¹⁴Gitigom ni Solomon ang mga karwahe ug ang mga tigkabayo, ug aduna siyay 1, 400 ka mga karwahe ug 12, 000 nga mga tigkabayo, nga iyang gibutang sa mga siyudad sa karwahe, ug uban kaniya, nga mao ang hari sa Jerusalem. ¹⁵Gihimo sa hari ang plata ug bulawan ngadto sa mga kasagarang mga bato sa Jerusalem, ug gihimo niya ang sedro nga kahoy ingon nga kasagaran ug mga sa mga sikomoro nga kahoy nga anaa sa kapatagan.¹⁶Kon bahin sa pag-importar ug mga kabayo gikan sa Ehipto ug sa Kue para kang Solomon, ang mga magpapatigayon sa hari mipalit niini gikan sa Kue sa usa ka bili. ¹⁷Ug sila nagkuha ug usa ka karwahe gikan sa Egipto sa unom ka gatus ka shekel nga salapi, ug usa ka kabayo sa 150 ka shekel. Ila usab kining gieksport ngadto sa mga hari sa mga Hitihanon ug sa mga Arameanhon.

2¹Karon nagmando si Solomon sa pagtukod ug balay alang sa ngalan ni Yahweh ug sa pagtukod ug palasyo alang sa iyang gingharian. ²Gigahin ni Solomon ang 70, 000 nga kalalakin-an aron pagdala sa mga dad-onon, ug 80, 000 nga kalalakin-an ingon nga tigpanggabas didto sa kabukiran, ug 3, 600 nga kalalakin-an nga magdumala kanila. ³Nagpadala si Solomon ug mensahe ngadto kang Hiram, nga hari sa Tiro, nga nag-ingon, "Sama sa gibuhat nimo sa akong amahan nga si David, sa pagpadala kaniya ug mga troso nga sedro aron sa pagtukod ug balay nga pagapuy-an, buhata usab kini kanako.⁴Tan-awa, magtukod ako ug balay alang sa ngalan ni Yahweh nga akong Dios, aron paglain niini alang kaniya, aron sa pagsunog ug insenso nga humot sa iyang atubangan, aron sa pag-andam ug tinapay sa presensya, ug alang sa mga halad sinunog sa buntag ug sa gabii, sa mga adlaw nga igpapahulay ug sa mga bag-ong bulan, ug sa mga pinili nga kombira alang kang Yahweh nga among Dios. Hangtod kini sa kahangtoran, alang sa Israel. ⁵Dako kaayo ang balay nga akong pagatukoron, kay mas dako ang among Dios kaysa sa ubang mga dios.⁶Apan kinsa man ang makahimo sa pagtukod ug balay alang sa Dios, nga bisan ang tibuok kawanangan ug bisan ang langit mismo dili man makaarang kaniya? Kinsa ba ako nga magtukod ug balay alang kaniya, gawas sa pagsunog ug mga halad diha sa iyang atubangan? ⁷Busa padad-i ako ug tawo nga hanas sa pagtrabaho sa bulawan, sa plata, sa tumbaga, sa puthaw, ug sa tapul, sa dagtom pula, ug sa asul nga balahibo sa karnero, ug tawo nga nasayod sa pagbuhat sa tanang matang sa pagkulit sa kahoy. Makauban niya ang mga hanas nga mga tawo nga uban kanako sa Juda ug sa Jerusalem, nga gihatag sa akong amahan nga si David.⁸Padad-i usab ako ug sedro, sipres, kahoy nga algum nga gikan sa Lebanon, kay nasayod ako nga ang imong mga sulugoon kahibalo kung unsaon pagputol ang mga kahoy sa Lebanon. Tan-awa, mag-uban ang akong mga sulugoon sa imong mga sulugoon, ⁹aron sa pag-andam alang kanako ug daghang mga kahoy, kay dako ug kahibulongan ang balay nga akong pagatukoron. ¹⁰Tan-awa, hatagan ko ang imong mga sulugoon, ang mga kalalakin-an nga magputol sa mga kahoy, ug 20, 000 ka takos nga trigo, 20, 000 ka takos nga sebada, 20, 000 ka galon nga bino, ug 20, 000 ka galon nga lana.¹¹Unya si Hiram nga hari sa Tiro, mitubag sa gisulat, nga gipadala kayi ngadto kang Solomon: "Tungod kay nahigugma si Yahweh sa iyang katawhan, gihimo ka niya nga hari labaw kanila." ¹²Dugang pa, miingon si Hiram, "Bulahan si Yahweh, ang Dios sa Israel, nga nagbuhat sa langit ug sa yuta, nga maoy naghatag kang David ug anak nga lalaki nga manggialamon, gigasahan sa mabinantayon ug panabot, nga magtukod sa balay alang kang Yahweh, ug harianong palasyo alang sa iyang kaugalingon.¹³Karon magpadala ako ug batid nga tawo, gigasahan uban sa pagsabot, si Huram, ang akong hanas nga trabahante. ¹⁴Anak siya nga lalaki sa usa sa mga anak nga babaye ni Dan. Taga-Tiro ang iyang amahan. Hanas siya sa pagtrabaho sa bulawan, plata, tumbaga, puthaw, bato ug sa kahoy, ug sa tapul, asul, ug mapula nga balhibo sa carnero. Hanas usab siya sa paghimo ug bisan unsa nga matang sa pagkulit ug sa pagbuhat sa bisan unsa nga mga dayandayan. Tugoti nga mahimo ang usa ka dapit alang kaniya taliwala sa imong mga hanas nga trabahante, ug kauban niadtong akong agalon, si David, nga imong amahan.¹⁵Busa karon, ang trigo ug ang sebada, ang lana ug ang bino, nga gisulti sa akong agalon,tugoti siya niing mga butang sa iyang mga sulugoon. ¹⁶Magputol kami ug mga kahoy gikan sa Lebanon, sumala sa imong gikinahanglan nga mga kahoy. Dad-on namo kini diha kanimo ingon nga gakit agi sa dagat ngadto sa Jopa, ug dad-on nimo kini ngadto sa Jerusalem."¹⁷Giihap ni Solomon ang tanang mga langyaw nga anaa sa yuta sa Israel, sama sa pag-ihap ni David kanila, nga iyang amahan. Nakaplagan nga 153, 600 sila kabuok. ¹⁸Gigahin niya ang 70, 000 kanila aron pagdala sa mga dad-onon, 80, 000 ang mga tigputol sa mga bato ngadto sa kabukiran, ug 3, 600 ang mga tigdumala nga magsugo sa katawhan sa pagtrabaho.

3¹Unya gisugdan ni Solomon ang pagtukod sa balay ni Yahweh didto sa Jerusalem sa Bukid sa Moria, diin nagpakita si Yahweh ngadto kang David nga iyang amahan. Giandam niya ang dapit nga giplano ni David alang niini, didto sa giokanan ni Arauna nga Jebusihanon. ²Nagsugod siya sa pagtukod sa ikaduha nga adlaw sa ikaduhang bulan, sa ika-upat nga tuig sa iyang paghari. ³Karon mao kini ang kadak-on sa patukoranan nga gipahimutang ni Solomon alang sa balay ni Yahweh. Ginamit ang karaang pamaagi nga cubit, 60 ka cubit ang gitas-on, ug 20 ka cubit ang gilapdon.⁴20 ka cubit ang gitas-on sa portiko nga anaa sa atubangan sa balay tukma sa gilapdon sa balay ang gilapdon. 20 ka cubit usab ang iyang gihabogon, ug gihal-opan ni Solomon ug lunsay nga bulawan ang sulod niini. ⁵Iyang giumol ang kisame sa dakong hawanan ug sipres, nga iyang gihaklapan ug lunsay nga bulawan, ug iyang gikulitan ug mga palma ug mga kadena.⁶Gidayandayanan niya ang balay sa mga bililhong bato; ang bulawan nga gikan sa Parvaim. ⁷Gihal-opan usab niya ug bulawan ang mga sagbayan, mga tamakanan, mga bongbong, ug mga pultahan; gikulitan niya ug mga kerubim diha sa ibabaw sa mga bongbong.⁸Gitukod niya ang labing balaang dapit. Ang katas-on niini sama sa kalapdon sa balay, 20 ka cubit ug 20 ka cubit usab ang gilapdon niini. Gihal-opan niya kini sa pino nga bulawan, nga nagkantidad ug 600 ka mga talent. ⁹50 ka shekel nga bulawan ang gibug-aton sa mga lansang. Gihal-opan usab niya ug bulawan ang taas nga bahin.¹⁰Nagbuhat siya ug duha ka hulagway sa mga kerubim alang sa labing balaang dapit; gihal-opan kini ug bulawan sa mga batid nga magbubuhat. ¹¹20 ka cubit tanan ang gitas-on sa mga pako sa mga kerubim; 5 ka cubit ang gitas-on sa usa ka pako sa kerubim, ug misangko kini sa bongbong sa lawak; 5 ka cubit usab ang laing pako, nag-abot sa pako sa laing kerubim. ¹²5 ka cubit usab ang pako sa laing kerubim, nga misangko sa bongbong sa lawak; 5 ka cubit usab ang laing pako, misabod kini sa pako sa unang kerubim.¹³20 ka cubit ang kinatibuk-ang sukod sa bukhad sa mga pako sa duha ka kerubim. Ang mga kerubin mibarog sa ilang mga tiil, nga ang ilang mga nawong nag-atubang sa sentrong tigomanan. ¹⁴Nagbuhat siya ug tabil nga asul, tapul ug dagtom pula nga balahibo sa karnero ug pino nga lino, ug giburdahan kini ug mga kerubim.¹⁵Naghimo usab si Solomon ug duha ka haligi, 35 ka cubit ang gitas-on sa matag haligi, alang sa atubangan sa balay; 5 ka cubit ang gitas-on sa ulo-ulo nga anaa sa ibabaw niini. Naghimo usab siya ug mga kadena alang sa mga haligi ug gibutang kini sa ibabaw niini; ¹⁶nagbuhat usab siya ug 100 ka porma ug prutas nga granada ug gisumpay kini sa mga kadena. ¹⁷Gipahilona niya ang mga haligi sa atubangan sa templo, ang usa anaa sa tuong kamot, ug ang lain anaa sa wala; ginganlan niya ug Jakin ang haligi nga anaa sa tuo, ug Boaz ang haligi nga anaa sa wala.

4¹Dugang pa niini, nagbuhat siya ug tumbaga nga halaran; 20 ka cubit ang gitas-on ug 20 ka cubit ang gilapdon. Ug 10 ka cubit ang gihabogon. ²Gihimo usab niya lingin nga dagat nga hinimo sa puthaw, 10 ka cubit ang gikan sa unang baba hangtod sa ikaduhang ngilit. 5 ka cubit ang gihabogon niini, ug ang dagat adunay 30 cubit ang naglibot nga utlanan. ³Ilalom sa ngilit nga nakapalibot sa dagat mao ang mga turong baka, napulo sa matag cubit, gihulma ang usa kabuok uban sa dagat sa dihang ang dagat gihulma sa iyang kaugalingon.⁴Ang dako nga planggana nailhan ingon nga "Ang Dagat " gipahiluna ibabaw sa 12 ka baka, tulo ang nagtan-aw ngadto sa amihanan, tulo ang nagtan-aw ngadto sa kasadpan, tulo ang nagtan-aw ngadto sa habagatan ug tulo usab ang nagtan-aw ngadto sa sidlakan. Gipahimutang ang dagat sa ibabaw niini, ug ang tanan nga likod niini paingon sa sulod. ⁵Sama ka baga ang dagat sa kabag-on sa kamot, ug ang ngilit niini gihimo sama sa ngilit sa usa ka tasa, sama sa bulak sa liryo. Masudlan kini ug 3, 000 ka banga sa tubig. ⁶Naghimo usab siya ug napulo ka dagko nga planggana alang sa paghugas sa mga butang; gibutang niya ang lima sa habagatang bahin, ug lima sa amihanan; hugasan didto ang mga butang nga gigamit sa paghimo ug halad sinunog. Ang dako nga palnggana nga nailhan ingon nga " Ang Dagat ", gamiton sa paghugas sa mga pari.⁷Nagbuhat usab siya ug napulo ka tungtonganan ug suga nga bulawan nga gihimo pinaagi sa gimando sa mga dayandayan niini; gibutang niya kini sa templo, ang lima anaa sa tuo nga kamot, ug ang lima anaa sa wala. ⁸Nagbuhat siya ug napulo ka lamesa ug gibutang kini didto sa templo, lima ngadto sa tuo nga bahin, ug lima ngadto sa wala. Naghimo siya ug 100 ka planggana nga bulawan.⁹Dugang pa niana nagbuhat siya ug hawanan alang sa mga pari, ug ang dakong hawanan, ug mga pultahan alang sa hawanan; gihal-opan niya ang ilang mga pultahan ug tumbaga. ¹⁰Gibutang niya ang planggana nga nailhan ingon nga "Ang Dagat" sa sidlakang bahin sa templo, nag-atubang paingon sa habagatan.¹¹Nagbuhat si Huram ug mga kolon, mga pala, ug mga panaksan alang sa pagpisikpisik. Busa nahuman ni Huram ang trabaho nga iyang gibuhat alang kang Haring Solomon ngadto sa balay sa Dios: ¹²ang duha ka haligi, ang sama sa panaksan nga mga ulo-ulo nga anaa sa ibabaw sa duha ka haligi, ug ang duha ka paris nga gidayandayanan nga linala aron sa pagtabon sa duha ka sama sa panaksan nga mga ulo-ulo nga anaa sa ibabaw sa mga haligi. ¹³Nagbuhat siya ug 400 ka porma ug prutas nga granada alang sa duha ka paris nga gidayandayanan nga linala: duha ka laray sa mga granada alang sa matag hut-ong sa mga linala aron sa pagtabon sa duha ka samag panaksan nga mga ulo nga dinha sa mga haligi.¹⁴Nagbuhat usab siya ug mga tungtonganan ug mga planggana nga itungtong sa tindoganan; ¹⁵usa ka dagat ug napulog duha ka torong baka ang anaa sa ilalom niini, ¹⁶ang mga kolon usab, mga pala, mga tinidor alang sa karne, ug ang tanang ubang mga galamiton nga gibuhat ni Huram alang kang Haring Solomon, alang sa balay ni Yahweh, sa gipasinaw nga tumbaga.¹⁷Gihulma kini sa hari didto sa kapatagan sa Jordan, sa lapokon nga yuta taliwala sa Sucot ug Zereda. ¹⁸Busa gibuhat ni Solomon ang tanang mga sudlanan nga daghan kaayo; sa pagkatinuod, wala nahibaloan ang gibug-aton sa tumbaga.¹⁹Gibuhat ni Solomon ang tanan nga mga kasangkapan nga anaa sa balay sa Dios, ang bulawan nga halaran usab, ug ang mga lamesa nga butangan ug pan sa presensya; ²⁰ang mga tungtonganan ug suga uban sa mga suga niini, nga gibuhat sa pagsunog atubangan sa kinasuloran nga lawak-- gibuhat kini gikan sa lunsay nga bulawan; ²¹ug ang mga bulak, ang mga suga, ang mga kompit, nga bulawan, lunsay nga bulawan.²²Lakip ang mga pangpikas sa suga, mga planggana, mga kutsara, ug mga sunoganan sa insenso nga gibuhat gikan sa lunsay nga bulawan. Alang sa agianan paingon sa balay, ang sulod nga mga pultahan niini paingon sa labing balaang dapit ug ang mga pultahan sa balay, nga anaa, sa templo, gibuhat gikan sa bulawan.

5¹Sa dihang nahuman ang tanan nga bulohaton ni Solomon alang sa balay ni Yahweh, gidala ni Solomon ang mga butang ni David, ang iyang amahan, nga gigahin niya alang niini nga katuyoan, lakip ang mga plata, ang bulawan, ug ang tanang mga galamiton—gibutang niya kini didto sa mga tipiganan sa balay sa Dios.²Unya gitigom ni Solomon ang kadagkoan sa Israel, ang tanan nga mga pangulo sa mga tribo, ug ang mga nangulo sa mga banay sa katawhan sa Israel, sa Jerusalem, aron sa pagdala sa sudlanan sa kasabotan ni Yahweh gikan sa siyudad ni David, nga mao ang, Zion. ³Nagtigom ang tanang kalalakin-an sa Israel sa atubangan sa hari diha sa kombira, nga anaa sa ikapito nga bulan.⁴Miabot ang tanan nga mga kadagkoan sa Israel, ug gikuha sa mga Levita ang sudlanan sa kasabotan. ⁵Gidala nila ang sudlanan sa kasabotan, ang tolda nga tagboanan, ug ang tanang balaan nga mga galamiton nga anaa sa tolda. Gidala kining mga butanga sa mga pari nga tribo ni Levi. ⁶Si Haring Solomon ug ang tanang panagtigom sa katawhan sa Israel nagdungan pagduol atubangan sa sudlanan sa kasabotan, naghalad ug dili maihap nga mga karnero ug mga panon sa mga baka.⁷Gidala sa mga pari ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh didto sa butanganan niini, didto sa kinasuloran nga lawak sa balay, ngadto sa labing balaan nga dapit, ilalom sa mga pako sa kerubim. ⁸Kay gibukhad sa kerubim ang mga pako niini ibabaw sa sudlanan sa kasabotan, ug gitabonan nila ang sudlanan sa kasabotan ug ang mga tukon nga pangyayong niini.⁹Tag-as kaayo ang mga tukon ug ang ilang mga tumoy makita gikan sa balaan nga dapit atubangan sa kinasuloran nga lawak, apan dili nila kini makita gikan sa gawas. Anaa pa gihapon kini karong adlawa. ¹⁰Walay laing sulod ang sudlanan sa kasabotan gawas sa duha ka papan nga gibutang ni Moises kaniadto didto sa Horeb, sa dihang naghimo si Yahweh ug kasabotan uban sa katawhan sa Israel, sa dihang migawas sila sa Ehipto.¹¹Nahitabo kini sa dihang migawas ang mga pari sa balaang dapit. Ang tanang mga pari nga anaa didto nagbalaan sa ilang mga kaugalingon alang kang Yaweh, sa walay pagtagad sa ilang mga pundok. ¹²Ang mga Levita usab nga mga mag-aawit, silang tanan, lakip na si Asaf, Heman, Jedutun, ug ang ilang mga anak nga lalaki ug mga igsoon nga lalaki, nagbistig pinong lino ug nagtugtog ug mga piyangpiyang, mga kinuldsang tulonggon, ug mga alpa, nagtindog sila sa sidlakang tumoy sa halaran. Kauban nila ang 120 ka mga pari nga nagpatingog ug mga budyong.¹³Nahitabo kini nga naghiusa sa pagtugtog ang mga tigpati ngog sa mga budyong ug mga mag-aawit, naghimo ug usa ka lanog tingog ngaaron madungog ang pagdayeg ug pagpasalamat alang kang Yahweh. Gipatugbaw nila ang ilang mga tingog inubanan sa mga budyong ug mga piyangpiyang ug inubanan sa laing mga tulonggon, ug nagdayeg sila kang Yahweh. Nag-awit sila, "Kay maayo siya, kay ang iyang maunongong kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran." Unya ang balay, ang balay ni Yahweh, napuno sa panganod. ¹⁴Dili makabarog ang mga pari aron sa pag-alagad tungod sa panganod, kay ang himaya ni Yahweh milukop sa iyang balay.

6¹Unya miingon si Solomon, "Miingon si Yahweh nga mopuyo siya sa baga nga kangitngit, ²apan nagtukod ako ug hataas nga pinuy-anan alang kanimo, usa ka dapit nga imong puy-an hangtod sa kahangtoran." ³Unya miatubang ang hari ug gipanalanginan ang tibuok panagtigom sa Israel, samtang nagtindog ang tibuok panagtigom sa Israel.⁴Miingon siya, "Hinaot nga daygon si Yahweh, ang Dios sa Israel, nga nakigsulti sa akong amahan nga si David, ug nagtuman niini pinaagi sa iyang kaugalingong mga kamot, nga nag-ingon, ⁵'Sukad sa adlaw nga gipagawas ko ang akong katawhan sa yuta sa Ehipto, wala akoy gipili nga siyudad gikan sa tanang mga tribo sa Israel diin motukod ug balay, aron maanaa didto ang akong ngalan. Ni nagpili ako ug tawo nga mahimong prinsipe sa Israel nga akong katawhan. ⁶Hinuon, gipili ko ang Jerusalem, aron nga maanaa ang akong ngalan didto, ug gipili ko si David aron mahimong pangulo sa Israel nga akong katawhan.'⁷Karon anaa kini sa kasingkasing ni David nga akong amahan, nga magtukod ug balay alang sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel. ⁸Apan miingon si Yahweh sa akong amahan nga si David, 'Ug niana anaa sa imong kasingkasing ang pagtukod ug balay alang sa akong ngalan, maayo ang imong gibuhat alang niini nga maanaa kini sa imong kasingkasing. ⁹Bisan pa niaana, dili ka kinahanglan magtukod ug balay; hinuon, ang imong anak nga lalaki, nga moabot gikan sa imong pus-on, maoy magtukod ug balay alang sa akong ngalan.'¹⁰Gituman ni Yahweh ang pulong nga giingon niya, kay mibarog ako sa dapit sa akong amahan nga si David, ug milingkod ako sa trono sa Israel, sumala sa gisaad ni Yahweh. Gitukod ko ang balay alang sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel. ¹¹Gibutang ko ang sudlanan sa kasabotan didto, diin atua ang kasabotan ni Yahweh, nga gihimo niya uban sa katawhan sa Israel."¹²Mitindog si Solomon atubangan sa halaran ni Yahweh diha sa presensya sa tibuok panagtigom sa Israel, ug gibayaw ang iyang mga kamot. ¹³Kay naghimo siya ug tumbaga nga entablado, lima ka cubit ang gitas-on, lima ka cubit ang gilapdon, ug tulo ka cubit ang kahabogon. Gibutang niya kini sa tunga nga bahin sa hawanan. Nagtindog siya niini ug miluhod atubangan sa tibuok panagtigom sa Israel, ug unya gibayaw niya ang iyang mga kamot ngadto sa kalangitan.¹⁴Miingon siya, "Yahweh, Dios sa Israel, walay Dios nga sama kanimo diha sa kalangitan o sa kalibotan, nga nagtipig sa kasabotan ug sa gugmang walay paglubad uban sa imong mga sulugoon nga naglakaw diha sa imong atubangan sa tibuok nilang kasingkasing; ¹⁵ikaw nga nagtipig uban sa imong sulugoon nga si David nga akong amahan, kung unsa ang gisaad nimo kaniya. Oo, nagsulti ka ug gituman nimo kini pinaagi sa imong kamot, sama niining adlawa.¹⁶Unya karon, Yahweh, Dios sa Israel, tumana ang imong gisaad sa imong sulugoon nga si David nga akong amahan, sa dihang miingon ka, 'Dili ka mapakyas sa pagbaton ug tawo diha sa akong panan-aw aron molingkod sa trono sa Israel, kung magmainampingon lamang ang imong mga kaliwat sa paglakaw diha sa akong mga balaod, sama sa imong paglakaw diha sa akong atubangan.' ¹⁷Unya karon, Yahweh. Dios sa Israel, tugoti nga ang imong pulong imong pamatud-an, nga imong gisulti sa imong sulogoon nga si David.¹⁸Apan mopuyo ba gayod ang Dios uban sa mga tawo dinhi sa kalibotan? Tan-awa, ang tibuok kawanangan ug ang langit mismo dili makapasulod kanimo—unsa pa kaha kining templo nga akong gitukod! ¹⁹Apan palihog hatagig pagtahod kining pag-ampo sa imong sulugoon ug ang iyang hangyo, Yahweh nga akong Dios; paminawa ang paghilak ug pag-ampo nga gipangaliyupo sa imong sulugoon sa imong atubangan. ²⁰Hinaot nga ang imong mga mata imong ibuka paingon niining templo sa adlaw ug gabii, ang dapit diin nagsaad ka nga ibutang ang imong ngalan. Hinaot nga paminawon nimo ang pag-ampo nga iampo sa imong sulugoon nga mag-atubang niini nga dapit.²¹Busa paminawa ang mga hangyo sa imong sulugoon ug sa Israel nga imong katawhan sa dihang mag-ampo kami nga mag-atubang niining dapita. Oo, paminaw gikan sa dapit nga imong gipuy-an, gikan sa kalangitan; ug sa dihang maminaw ka, pasayloa.²²Kung makasala ang tawo sa iyang silingan ug kinahanglan nga manumpa siya, ug kung moanhi siya ug manumpa atubangan sa imong halaran niini nga balay, ²³paminaw gikan sa kalangitan ug buhata, hukmi ang imong mga sulugoon, siloti ang daotan, ug dalha ang iyang nahimo sa iyang kaugalingong ulo. Ipahayag nga walay sala ang mga inosente, sa paghatag kaniya sumala sa iyang pagkamatarong.²⁴Sa dihang ang imong katawhan ang Israel mapildi tungod kay nakasala sila batok kanimo, kung mobalik sila kanimo, mosugid sa imong ngalan, mag-ampo, ug mangitag pabor sa imong atubangan dinhi sa templo— ²⁵unya palihog paminaw gikan sa kalangitan ug pasayloa ang sala sa imong katawhan ang Israel; pabalika sila sa yuta nga imong gihatag kanila ug sa ilang mga katigulangan.²⁶Sa dihang masirado ang kalangitan ug walay ulan tungod kay nakasala ang katawhan batok kanimo— kung mag-ampo sila nga mag-atubang niini nga dapit, mosugid sa imong ngalan, ug mobiya sa ilang sala sa dihang gisakit nimo sila— ²⁷unya paminaw diha sa langit ug pasayloa ang sala sa imong mga sulugoon ug sa imong katawhan ang Israel, sa dihang giyahan mo sila sa maayong dalan nga angay nilang pagalaktan. Pagpadala ug ulan sa imong yuta, nga gihatag nimo sa imong katawhan ingon nga panulondon.²⁸Pananglit adunay kagutom sa yuta, o pananglit adunay balatian, pagkalawos sa tanom o pagkadaot, mga dulon o ulod; o pananglit sulongon sa mga kaaway ang mga ganghaan sa siyudad sa ilang yuta, o adunay hampak o mga sakit— ²⁹ug pananglit nga gihimo ang mga pag-ampo ug ang mga hangyo pinaagi sa tawo o sa tibuok Israel nga imong katawhan—ug nasayod sa matag usa kanila sa hampak ug kasubo diha sa iyang kaugalingong kasingkasing samtang gibayaw niya ang iyang mga kamot nga mag-atubang niini nga templo. ³⁰Unya paminaw gikan sa langit, ang dapit diin ka nagpuyo; pasayloa ug gantihi ang matag usa alang sa tanan niyang mga paagi; nasayod ka sa iyang kasingkasing, tungod kay ikaw ug ikaw lamang gayod ang nasayod sa mga kasingkasing sa mga tawo. ³¹Buhata kini aron mahadlok sila kanimo, aron molakaw sila sa imong mga dalan sa tanang adlaw nga magkinabuhi sila sa yuta nga gihatag nimo sa among mga katigulangan.³²Alang sa mga langyaw nga dili sakop sa Israel nga imong katawhan, apan mosulod ug mag-ampo niini nga balay—tungod sa imong bantogan nga ngalan, sa imong makagagahom nga kamot, ug sa gibayaw nimo nga bukton, ³³unya palihog paminaw gikan sa langit, ang dapit diin ka nagpuyo, ug buhata ang tanang gihangyo sa langyaw kanimo, aron nga ang tanang katawhan sa kalibotan masayod sa imong ngalan ug mahadlok kanimo, ingon man ang Israel nga imong katawhan, ug aron masayod sila nga kining balay nga akong gitukod gitawag pinaagi sa imong ngalan.³⁴Pananglit molakaw ang imong katawhan aron makiggubat batok sa ilang mga kaaway, sa bisan unsang paagi nimo sila ipadala, ug pananglit mag-ampo sila kanimo nga mag-atubang niining siyudad nga imong gipili, ug mag-atubang sa balay nga gitukod nako alang sa imong ngalan. ³⁵Unya paminaw gikan sa kalangitan sa ilang mga pag-ampo, sa ilang hangyo, ug tabangi ang ilang katungod.³⁶Pananglit nakasala sila batok kanimo—sanglit walay bisan usa nga wala makasala—ug pananglit nasuko ka kanila ug gitugyan sila ngadto sa kaaway, aron dad-on sila sa kaaway palayo ug kuhaon sila ingon nga mga binihag ngadto sa ilang yuta, sa layo man o sa duol. ³⁷Unya pananglit makaamgo sila nga anaa sila sa yuta diin gibihag sila, ug pananglit maghinulsol sila ug mangita ug pabor gikan kanimo sa yuta diin sila gibihag. Pananglit moingon sila, 'Ngil-ad kaayo ang among gibuhat ug nakasala kami. Daotan kaayo ang among binuhatan.' ³⁸Pananglit mobalik sila kanimo sa bug-os nilang kasingkasing ug sa bug-os nilang kalag didto sa yuta diin gibihag sila, diin gidala nila sila ingon nga mga bihag, ug pananglit mag-ampo sila nga nag-atubang sa ilang yuta, nga gihatag nimo sa ilang mga katigulangan, ug nag-atubang sa siyudad nga gipili nimo, ug nag-atubang sa balay nga gitukod nako alang sa imong ngalan. ³⁹Unya paminaw gikan sa kalangitan, sa dapit diin ka nagpuyo, sa ilang mga pag-ampo ug sa ilang mga hangyo, tabangi ang ilang katungod. Pasayloa ang imong katawhan, kinsa nakasala batok kanimo. kang David, nga imong alagad."⁴⁰Karon, akong Dios, nagpakiluoy ako kanimo, hinaot nga motan-aw ka, ug hinaot nga maminaw ka sa pag-ampo nga buhaton dinhi nga dapit. ⁴¹Unya karon barog, Yahweh nga Dios, sa imong pahulayanang dapit, ikaw ug ang sudlanan sa kasabotan nga imong kusog. Tugoti nga ang imong mga pari, Yahweh nga Dios, masul-oban ug kaluwasan, ug tugoti nga magmaya ang imong mga matinud-anon diha sa imong pagkamaayo. ⁴²Yahweh nga Dios, ayaw ipalayo ang panagway sa imong dinihogan gikan kanimo. Hinumdomi ang imong mga buhat sa pagkamaunongon sa pakigsaad kang David, nga imong alagad.”

7¹Karon sa dihang nahuman na ug ampo si Solomon, mikunsad ang kalayo gikan sa langit ug gisunog ang mga halad sinunog ug ang mga halad, ug napuno ang balay sa himaya ni Yahweh. ²Dili makasulod ang mga pari sa balay ni Yahweh, tungod kay napuno sa iyang himaya ang iyang balay. ³Sa dihang nakita sa tibuok katawhan sa Israel nga mikunsad ang kalayo ug anaa sa balay ang himaya ni Yahweh. Mihapa sila yuta nga sangko ang ilang nawong sa agianang bato, ug misimba, ug nagpasalamat kang Yahweh. Miingon sila, "Kay maayo siya, ang iyang maunongong kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran."⁴Busa naghalad ug mga halad ngadto kang Yahweh ang hari ug ang tanang katawhan. ⁵Naghalad si haring Solomon ug 22, 000 ka mga baka ug 120, 000 ka mga karnero ug mga kanding. Busa gihalad sa hari ug sa tanang katawhan ang balay sa Dios. ⁶Nagtindog ang mga pari, nagtindog ang matag usa sa dapit diin sila nagaalagad; ang mga Levita usab uban sa mga instrumento sa mga tugtog kang Yahweh, nga gibuhat ni haring David aron sa pagpasalamat kang Yahweh diha sa awit. "Kay ang iyang matinud-anong kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran." Nagpatingog ug mga budyong ang mga pari sa atubangan nila, ug mitindog ang tibuok Israel.⁷Gilain ni Solomon ang tunga nga bahin sa hawanan sa atubangan sa balay ni Yahweh. Naghalad siya didto ug mga halad sinunog ug ang tambok nga mga halad alang sa pakigdait, tungod kay ang tumbaga nga halaran nga gihimo niya dili makahimo sa pagpaigo sa mga halad sinunog, sa mga halad nga trigo, ug sa tambok.⁸Busa gipahigayon ni Solomon ang kasaulogan nianang panahona sulod sa pito ka adlaw, ug uban kaniya ang tibuok Israel, usa ka dako kaayo nga panagtigom, gikan sa Lebo Hamat padulong sa lugut sa Ehipto. ⁹Gipahigayon nila ang sagrado nga panagtigom sa ikawalo nga adlaw, kay gitipigan nila ang paghalad sa halaran sulod sa pito ka adlaw, ug ang kasaulogan sulod sa pito ka adlaw. ¹⁰Sa ika-23 nga adlaw sa ikapito nga bulan, gipauli ni Solomon ang katawhan sa ilang mga tolda uban ang pagmaya ug sa malipayong mga kasingkasing tungod sa pagkamaayo nga gipakita sa Dios kang David, kang Solomon, ug sa Israel, nga iyang katawhan.¹¹Unya nahuman pagbuhat ni Solomon ang balay ni Yahweh ug ang balay sa hari. Ang tanang butang nga miabot sa kasingkasing ni Solomon nga buhaton didto sa balay ni Yahweh ug sa iyang kaugalingong balay, nagmalampuson siya sa pagtuman niini. ¹²Mipakita si Yahweh kang Solomon panahon sa kagabhion ug miingon kaniya, "Nadungog ko ang imong pag-ampo, ug gipili ko kining dapita alang sa akong kaugalingon ingon nga balay sa paghalad.¹³Pananglit sirad-an ko ang kalangitan aron walay ulan, o kung sugoon ko ang mga dulon sa paglamoy sa yuta, o kung magpadala ako ug katalagman taliwala sa akong katawhan, ¹⁴unya kung ang akong katawhan, nga gitawag pinaagi sa akong ngalan, magpaubos sa ilang kaugalingon, mag-ampo, mangita sa akong dagway, ug mobiya gikan sa ilang daotang mga paagi, maminaw ako gikan sa langit, mopasaylo sa ilang sala, ug moayo sa ilang yuta. ¹⁵Karon buka ang akong mga mata ug maminaw ang akong dalunggan sa mga pag-ampo nga himoon niini nga dapit.¹⁶Kay karon gipili ko ug gilain kining balaya nga maanaa didto ang akong ngalan hangtod sa kahangtoran. Maanaa didto ang akong mga mata ug ang akong kasingkasing sa matag adlaw. ¹⁷Alang kanimo, kung maglakaw ka sa akong atubangan sama sa paglakaw sa imong amahan nga si David, magtuman sa tanan nga akong gisugo kanimo ug magtipig sa akong mga balaod ug sa akong mga sugo, ¹⁸unya tukoron ko ang trono sa imong gingharian, ingon sa akong gisulti diha sa kasabotan uban sa imong amahan nga si David, sa dihang miingon ako, 'Dili gayod mapakyas ang imong kaliwat nga mahimong tigdumala sa Israel.'¹⁹Apan kung mopalayo ka, ug talikdan ang akong mga balaod ug ang akong mga kasugoan nga akong gibutang sa imong atubangan, ug kung mosimba ka sa laing mga dios ug moyukbo kanila, ²⁰ibton ko sila gikan sa akong yuta nga gihatag ko kanila. Kini nga balay nga akong gigahin alang sa akong ngalan, papahawaon ko gikan sa akong atubangan, ug himoon ko kining panultihon ug usa ka tiawtiaw taliwala sa tanang katawhan. ²¹Bisan tuod ug dungganon kini nga templo karon, matingala ang tanan nga makaagi niini ug manghupaw. Mangutana sila, 'Nganong gibuhat man kini ni Yahweh niini nga yuta ug niini nga balay?' ²²Motubag ang uban, 'Tungod kay gisalikway nila si Yahweh, ang ilang Dios, nga nagpagawas sa ilang katigulangan gikan sa yuta sa Ehipto, ug nagkupot sila sa laing mga dios ug miyukbo ngadto kanila ug misimba kanila. Mao kana ang hinungdan nga gidala ni Yahweh kining tanan nga katalagman ngadto kanila.'"²¹Bisan tuod ug hataas kini nga templo karon, mahikurat ang tanan nga makaagi niini ug mositsit. Mangutana sila, 'Nganong gibuhat man kini ni Yahweh niini nga yuta ug niini nga balay?' ²²Motubag ang uban, 'Tungod kay mitalikod sila kang Yahweh, ang ilang Dios, nga nagpagawas sa ilang katigulangan gikan sa yuta sa Ehipto, ug nagkupot sila sa laing mga dios ug miyukbo ngadto kanila ug misimba kanila. Mao kana ang hinungdan nga gidala ni Yahweh kining tanan nga katalagman ngadto kanila.'"

8¹Nahitabo kini sa kataposan sa 20 ka tuig, panahon sa pagtukod ni Solomon sa balay ni Yahweh ug sa iyang kaugalingong balay, ²ug gitukod pag-usab ni Solomon ang mga lungsod nga gihatag ni Hiram kaniya, ug gipahiluna niya ang mga Israelita didto.³Gisulong ni Solomon ang Hamatzoba ug gibuntog kini. ⁴Gitukod niya ang Tadmor sa kamingawan, ug tanang tipiganang siyudad, nga gitukod niya sa Hamat.⁵Gitukod usab niya sa Ibabaw nga bahin sa Bethoron, ug sa Ubos nga bahin sa Bethoron, ang kinutaan nga mga siyudad uban sa mga paril, mga ganghaan, ug mga rehas. ⁶Gitukod niya ang Baalat ug tanan nga tipiganang mga siyudad nga iyang gipanag-iya, ug tanan nga mga siyudad alang sa iyang mga karwahe, ug ang mga siyudad alang sa iyang mga tigkabayo, ug bisan unsa nga gitinguha niyang tukoron alang sa iyang kalipay didto sa Jerusalem, sa Lebanon ug sa tanang yuta ilalom sa iyang pagdumala.⁷Ug alang sa tanang katawhan nga nahibilin ang mga Hetihanon, mga Amorihanon, ang Perezihanon, ang Hevihanon ug ang Jebusihanon nga wala nahisakop sa Israel, ⁸ang ilang kaliwatan nga nahibilin sunod kanila sa yuta, kadtong wala nalaglag nga katawhan sa Israel—gihimo sila ni Solomon nga mga sulugoon ug gipugos sa pagpatrabaho, hangtod karong adlawa.⁹Apan, wala himoang ulipon ni Solomon ang katawhan sa Israel alang sa iyang trabaho. Hinuon, mga sundalo sila, mga pangulo sa iyang mga opesyal, ug mga pangulo sa iyang mga tigkarwahe ug mga tigkabayo. ¹⁰Mao usab kini ang mga pinakalabaw nga opisyal nga nagdumala nga sakop ni Haring Solomon, 250 kanila, nga maoy magdumala sa mga tawo nga nagtrabaho.¹¹Gidala ni Solomon ang anak nga babaye ni Paraon pagawas sa siyudad ni David ngadto sa balay nga iyang gipatukod alang kaniya, kay miingon siya, "Dili angay mopuyo ang akong asawa sa balay ni David nga hari sa Israel, tungod kay bisan asa moabot ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh balaan gayod."¹²Unya naghalad si Solomon ug halad nga sinunog ngadto kang Yahweh didto sa iyang halaran nga gihimo atubangan sa portiko. ¹³Naghalad siya ug mga halad ingon nga tulomanon sa matag adlaw; gihalad niya kini, pagsunod sa mga pahimangno nga nakit-an sa kasugoan ni Moises, sa Adlaw nga Igpapahulay, sa bag-ong mga bulan, ug sa tulo ka higayon sa Kasaulogan matag tuig: ang Kasaulogan sa mga pan nga walay patubo, ang kasaulogan sa mga Semana, ug ang Kasaulogan sa mga silonganan.¹⁴Sa pagtipig sa mga sugo sa iyang amahan nga si David, gitudlo ni Solomon ang pagbahibahin sa mga bulohaton sa mga pari, ug ang mga Levita sa ilang mga katungdanan, aron modayeg sa Dios ug pag-alagad sa atubangan sa mga pari, ingon nga tulomanon sa matag adlaw. Nagtudlo usab siya ug tigbantay sa ganghaan pinaagi sa pagbahibahin sa matag ganghaan, kay si David, ang tawo sa Dios, nagmando usab niini. ¹⁵Wala motipas kining mga katawhan gikan sa mga sugo sa hari ngadto sa mga pari ug sa mga Levita mahitungod sa bisan unsang mga butang, o mahitungod sa tipiganang mga lawak.¹⁶Nahuman ang tanang bulohaton nga gimando ni Solomon, gikan sa adlaw nga ang sukaranan sa balay ni Yahweh gibutang hangtod nga nahuman kini. Ang balay ni Yahweh nahuman gayod. ¹⁷Unya miadto si Solomon sa Ezion Geber ug sa Elat, sa baybayon sa yuta sa Edom. ¹⁸Gipadad-an siya ni Hiram ug mga barko nga minandoan sa mga hanas nga mga manlalawig. Naglawig sila uban ang mga sulugoon ni Solomon paingon sa Ofir. Nagkuha sila didto ug 450 ka mga talents sa bulawan nga gihatag nila kang Haring Solomon.¹⁷Unya miadto si Solomon sa Ezion Geber ug sa Elat, sa baybayon sa yuta sa Edom. ¹⁸Gipadad-an siya ni Hiram ug mga barko nga minandoan sa iyang mga kaugalingong opesyal, mga tawo kinsa nasayod sa dagat. Uban ang mga sulugoon ni Solomon miadto sila paingon sa Ofir ug gikuha nila gikan didto ang 450 ka mga talento nga bulawan ug gidala nila kini ngadto kang Haring Solomon.

9¹Sa dihang nakadungog ug taho ang rayna sa Sheba mahitungod kang Solomon, miadto siya sa Jerusalem aron sulayan siya pinaagi sa lisod nga mga pangutana. Miabot siya uban sa dakong panon, uban sa mga kamelyo nga gikargahan ug mga pahumot, daghang mga bulawan, ug daghang bililhon nga mga mutya. Sa dihang miabot na siya ngadto kang Solomon, gisultihan niya siya sa tanan nga anaa sa iyang kasingkasing. ²Gitubag siya ni Solomon sa tanan niyang mga pangutana; walay lisod alang kang Solomon; walay pangutana nga wala niya natubag.³Sa dihang nakita sa rayna sa Sheba ang kaalam ni Solomon ug ang palasyo nga gitukod niya, ⁴ang pagkaon nga anaa sa iyang lamesa, ang lingkoranan sa iyang mga sulugoon, ang buhat sa iyang mga sulugoon ug ang ilang mga bisti, ang mga tigdala usab niya ug kopa ug ang ilang bisti, ug ang paghalad ug halad sinunog nga iyang gihimo diha sa balay ni Yahweh, wala nay gininhawa diha kaniya.⁵Miingon siya ngadto sa hari, "Tinuod gayod, ang balita nga akong nadungog didto sa akong kaugalingong yuta mahitungod sa imong mga pulong ug sa imong kaalam. ⁶Wala ako mituo sa akong nadungog hangtod nga miabot ako dinhi, ug karon nakita kini sa akong mga mata. Wala ra katunga ang nasugilon kanako mahitungod sa kadako sa imong kaalam ug sa imong bahandi! Nalabwan nimo ang taho nga nadungog nako.⁷Pagkabulahan sa imong katawhan, ug pagkabulahan sa imong mga sulugoon nga kanunay nagatindog sa imong atubangan, tungod kay madungog nila ang imong kaalam. ⁸Dalaygon si Yahweh nga imong Dios, nga nagdala sa kalipay diha kanimo, nga nagbutang kanimo diha sa iyang trono, nga mahimong hari alang kang Yahweh nga imong Dios. Tungod kay gihigugma sa imong Dios ang Israel, aron lig-onon sila hangtod sa kahangtoran, gihimo ka niya nga hari ibabaw kanila, aron buhaton nimo ang hustisya ug pagkamatarong!"⁹Gihatagan niya ang hari ug 120 ka talento nga bulawan ug dakong kantidad s mga pahumot ug mga bililhong bato. Wala nay sama niini kadaghan nga mga pahumot nga gihatag sa rayna sa Sheba ngadto kang Haring Solomon.¹⁰Ang mga sulugoon ni Hiram ug ang mga sulugoon ni Solomon, nga nagdala ug mga bulawan gikan sa Ofir, nagdala usab ug mga kahoy nga algum ug bililhong mga bato. ¹¹Uban ang kahoy nga algum, naghimo ang hari ug mga hagdanan alang sa balay ni Yahweh ug alang sa iyang balay, ingon nga maayo ang mga alpa ug mga kinuldasang tulonggon alang sa mga manunugtog. Walay kahoy nga makita nga sama niini kaniadto sa yuta sa Juda. ¹²Gihatag ni haring Solomon ngadto sa rayna sa Sheba ang tanang butang nga iyang gitinguha, bisan unsa nga gipangayo niya, gihatag niya kaniya ang labaw pa sa iyang gidala ngadto sa hari. Busa mibiya siya ug mipauli sa iyang kaugalingong yuta, siya ug ang iyang mga sulugoon.¹³Karon ang kabug-aton sa mga bulawan nga miabot kang Solomon sa usa ka tuig mokabat ug 666 ka talento nga bulawan, ¹⁴wala pay labot ang bulawan nga gidala sa mga magpapatigayon ug mga tigbaligya. Nagdala usab ug mga bulawan ug mga plata ngadto kang Solomon ang tanang mga hari sa Arabia ug ang mga gobernador sa nasod.¹⁵Naghimo si haring Solomon ug 200 ka mga dagkong taming nga bulawan gikan sa gidukdok nga bulawan. 600 ka shekel nga bulawan ang nahiadto sa matag usa niini. ¹⁶Nagbuhat usab siya ug 300 ka mga taming gikan sa gidukdok nga bulawan. Tulo ka mina nga bulawan ang nagamit sa matag taming; gibutang kini sa hari ngadto sa Balay sa Kalasangan sa Lebanon.¹⁷Unya naghimo ang hari ug dakong trono gamit ang tango sa elepante ug gihal-opan kini ug lunsay nga bulawan. ¹⁸Adunay unom ka ang-ang sa hagdanan padulong sa trono, ug ang tumbanan sa tiil nga bulawan gilakip sa trono. Adunay patonganan sa bukton sa matagkilid sa trono, ug duha ka mga liyon nga nagtindog sa kilid sa matag-usa nila.¹⁹Napulo ug duha ka mga liyon ang nagtindog sa mga ang-ang, nag-atbangay kini sa matag usa sa unom ka ang-ang. Walay trono nga sama niini sa bisan asa nga gingharian. ²⁰Bulawan ang tanang kopa ni Haring Solomon, ug lunsay nga bulawan ang tanang kopa didto sa Balay sa Kalasangan sa Lebanon. Walay plata tungod kay giila nga dili bililhon ang plata sa mga adlaw ni Solomon. ²¹Adunay mga barko sa tarsis ang hari diha sa dagat, uban sa mga sulogoon ni Hiram. Makausa sa matag tulo ka tuig ang barko sa tarsis magdala ug bulawan, plata ug tango sa elepante, ingon man mga aliwas ug mga unggoy.²²Busa milabaw si Haring Solomon sa tanang mga hari sa kalibotan diha sa bahandi ug kaalam. ²³Tanang mga hari sa kalibotan nangita sa presensya ni Solomon aron maminaw sa iyang kaalam, nga gibutang sa Dios sa iyang kasingkasing. ²⁴Kadtong miduaw nagdala ug mga pasidungog, mga sudlanan nga plata ug bulawan, mga bisti, hinagiban, ug mga pahumot, ingon man mga kabayo ug mga mula, sa matag tuig.²⁵Adunay 4, 000 ka mga butanganan si Solomon alang sa iyang mga kabayo ug mga karwahe, ug 12, 000 ka mga tigkabayo, nga nahimutang sa siyudad sa mga karwahe ug uban kaniya didto sa Jerusalem. ²⁶Nagdumala siya sa tanang mga hari gikan sa Suba sa Eufrates paingon sa yuta sa mga Filistihanon, ug ngadto sa utlanan sa Ehipto.²⁷Adunay mga plata ang hari didto sa Jerusalem, ingon kadaghan sa mga bato diha sa yuta. Gihimo niyang daghan ang kahoy nga sedro sama sa mga kahoy nga sikomoro sa kapatagan. ²⁸Nagdala sila ug mga kabayo alang kang Solomon gikan sa Ehipto ug gikan sa tanang kayutaan.²⁹Alang sa ubang mga butang mahitungod kang Solomon, sa sinugdanan ug sa kataposan, wala ba kini nahisulat sa Kasaysayan ni Natan nga Propeta, sa Panagna ni Ahia nga taga-Shilo, ug sa Mga Panan-awon ni Ido ang Tigpanagna nga usab may kasayuran mahitungod kang Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat? ³⁰Naghari si Solomon sa Jerusalem sa tibuok Israel sulod sa 40 ka tuig. ³¹Mipahulay siya uban sa iyang mga katigulangan ug gilubong siya sa katawhan didto sa siyudad sa iyang amahan nga si David. Nahimong hari si Rehoboam, ang iyang anak nga lalaki, puli sa iyang dapit.

10¹Miadto si Rehoboam sa Shequim, kay ang tibuok Israel miadto man sa Shequim aron himoon siya nga hari. ²Sa diha nga nadunggan kini ni Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat (kay atua man siya sa Ehipto, diin mikalagiw siya gikan sa atubangan ni Haring Solomon, mibalik siya gikan sa Ehipto).³Busa gipadala ug gipatawag nila siya, ug miabot si Jeroboam ug ang tibuok Israel; nakigsulti sila kang Rehoboam ug miingon, ⁴"Gipabug-at sa imong amahan ang among yugo. Busa karon, himoang sayon ang lisod nga gipatrabaho sa imong amahan, ug pagaana ang bug-at nga yugo nga iyang gibutang kanamo, ug moalagad kami kanimo." ⁵Miingon si Rehoboam ngadto kanila, "Balik nganhi kanako human sa tulo ka adlaw." Busa mibiya ang katawhan.⁶Nagpakisayod si Haring Rehoboam sa mga katigulangang lalaki nga nagtindog atubangan sa iyang amahan nga si Solomon samtang buhi pa siya; miingon siya, "Unsa man ang inyong ikatambag kanako aron itubag niini nga katawhan?" ⁷Nakigsulti sila kaniya ug miingon, "Kung maayo ka niining mga tawhana ug mapahimuot sila, ug mosulti ug maayong mga pulong ngadto kanila, unya mahimo nimo kanunay silang sulugoon."⁸Apan wala gihatagan ug pagtagad ni Rehoboam ang tambag nga gihatag sa mga katigulangang lalaki ngadto kaniya, ug nagpakisayod sa mga batan-ong lalaki nga nagdako uban kaniya, nga nagbarog sa iyang atubangan. ⁹Miingon siya ngadto kanila, "Unsa man nga tambag ang ihatag ninyo kanako, aron matubag nato ang mga tawo nga nakigsulti kanako ug miingon, 'Pagaana ang yugo nga gibutang sa imong amahan nganhi kanamo'?"¹⁰Nakigsulti ang mga batan-ong lalaki nga nagdako uban kang Rehoboam ngadto kaniya, nga nag-ingon, "Mao kini ang kinahanglan nimong isulti ngadto sa katawhan nga misulti nga ang imong amahan nga si Solomon nagpabug-at sa ilang yugo, apan kinahanglan pagaanon nimo kini. Mao kini ang angay nimong isulti ngadto kanila, 'Ang akong kumingking mas baga pa kaysa hawak sa akong amahan. ¹¹Busa karon, bisan gipapas-an kamo sa akong amahan ug bug-at nga yugo, pagadugangan ko ang inyong yugo. Gikastigo kamo sa akong amahan pinaagi sa mga latigo, apan pagakastigohon ko kamo pinaagi sa mga tanga."'¹²Busa miadto si Jeroboam ug ang tanang katawhan ngadto kang Rehoboam sa ikatulo ka adlaw, sumala sa gisulti sa hari, "Balik nganhi kanako sa ikatulo nga adlaw." ¹³Misulti si haring Rehoboam ngadto kanila sa mapintas, wala hatagi ug pagtagad ang tambag sa mga katigulangang lalaki. ¹⁴Nakigsulti siya ngadto kanila nga nagsunod sa tambag sa mga batan-ong lalaki, nga nag-ingon, "Gipabug-at sa akong amahan ang inyong yugo, apan pagadugangan ko kini. Gikastigo kamo sa akong amahan pinaagi sa mga latigo, apan kastigohon ko kamo pinaagi sa mga tanga."¹⁵Busa wala nagpatalinghog ang hari ngadto sa katawhan, kay kini mao ang usa ka turno sa mga panghitabo nga gidala sa Dios, aron mapatuman ni Yahweh ang iyang pulong nga gipamulong ni Ahia nga taga-Shilo ngadto kang Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat¹⁶Sa dihang nakita sa tibuok Israel nga wala naminaw ang hari kanila, mitubag ang katawhan kaniya ug miingon, "Unsa may bahin namo kang David? Wala kami panulondon sa anak nga lalaki ni Jesse! Matag usa kaninyo kinahanglan mobalik sa iyang tolda, sa Israel. Karon tan-awa sa imong kaugalingong panimalay, David." Busa namalik ang tibuok Israel sa ilang mga tolda.¹⁷Apan alang niadtong katawhan sa Israel nga nagpuyo sa mga siyudad sa Juda, naghari si Rehoboam ibabaw kanila. ¹⁸Unya gipadala ni Haring Rehoboam si Adoniram, nga nagdumala sa pinugos nga mga mamumuhat, apan gibato siya sa katawhan sa Israel ug mga bato hangtod nga namatay. Mikalagiw dayon si Haring Rehoboam sakay sa iyang karwahe paingon sa Jerusalem. ¹⁹Mao nga ang Israel nagmasinupakon batok sa panimalay ni David hangtod niining adlawa.

11¹Sa dihang miabot si Rehoboam sa Jerusalem, gitigom niya ang panimalay sa Juda ug Benjamin, 180, 000 ka mga pinili nga kalalakin-an nga mga sundalo, aron sa pakig-away batok sa Israel, aron pagpahiuli sa gingharian ngadto kang Rehoboam.²Apan miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Shemaya nga tawo sa Dios, nga nag-ingon, ³"Isulti kang Rehoboam ang anak nga lalaki ni Solomon, ang hari sa Juda, ug ngadto sa tibuok Israel diha sa Juda ug Benjamin, ⁴'Miingon si Yahweh niini, "Dili kamo angay mosulong o makiggubat batok sa inyong kaigsoonan. Kinahanglan mopauli ang matag usa sa iyang kaugalingong balay, kay duna akoy hinungdan nga mahitabo kini.'" Busa mituman sila sa mga pulong ni Yahweh ug mitalikod gikan sa pagsulong kang Jeroboam.⁵Nagpuyo si Rehoboam sa Jerusalem ug nagtukod ug mga siyudad ngadto sa Juda alang sa pagpanalipod. ⁶Gitukod niya ang Betlehem, Etam, Tekoa, ⁷Betzur, Soco, Adulam, ⁸Gat, Maresha, Zif, ⁹Adoraim, Lakis, Azeka, ¹⁰Zora, Ayalon, ug Hebron. Mao kini ang kinutaan nga mga siyudad diha sa Juda ug Benjamin.¹¹Gibutangan niya ug kuta ang mga salipdanan ug gibutangan niya sila ug mga pangulo sa kasundalohan, uban sa gipundohan ug pagkaon, lana, ug bino. ¹²Nagbutang siya ug mga taming ug mga bangkaw sa tanang siyudad ug naghimo kanila nga lig-on kaayo. Busa nahisakop kaniya ang Juda ug Benjamin.¹³Miadto kaniya ang mga pari ug mga Levita nga anaa sa tibuok Israel gikan sa ilang mga utlanan. ¹⁴Kay gibiyaan sa mga Levita ang ilang mga sibsibanan ug kabtangan aron moadto sa Juda ug Jerusalem, kay gipapahawa man sila ni Jeroboam ug sa iyang mga anak nga lalaki, aron dili na sila makabuhat sa mga katungdanan ingon nga mga pari alang kang Yahweh. ¹⁵Nagtudlo si Jeroboam ug mga pari alang sa iyang kaugalingon sa hataas nga mga dapit ug kanding ug baka nga mga diosdios nga iyang gihimo.¹⁶Miabot sunod kanila ang katawhan nga gikan sa tanang tribo sa Israel, kadtong nagtinguha sa ilang mga kasingkasing sa pagpangita kang Yahweh, ang Dios sa Israel; miadto sila sa Jerusalem aron sa paghalad ngadto kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga amahan. ¹⁷Busa gipalig-on nila ang gingharian sa Juda ug gihimo nila nga kusgan si Rehoboam, ang anak nga lalaki ni Solomon panahon sa tulo ka tuig, ug naglakaw sila sa dalan ni David ug Solomon sulod sa tulo ka tuig.¹⁸Mikuha ug asawa si Rehoboam alang sa iyang kaugalingon; si Mahalat, ang anak nga babaye ni Jerimot, nga anak nga lalaki ni David, ug ni Abihail, ang anak nga babaye ni Eliab, nga anak nga lalaki ni Jesse. ¹⁹Nakaanak siya kaniya ug mga lalaki: si Jeus, si Shemaria, ug si Zaham.²⁰Human kang Mahalat, gikuha ni Rehoboam si Maaca, ang anak nga babaye ni Absalom; nanganak siya kang Abija, Attay, Ziza, ug Shelomit. ²¹Gihigugma ni Rehoboam si Maaca, ang anak nga babaye ni Absalom, labaw sa tanan niyang mga asawa ug mga puyopuyo (aduna siyay 18 ka mga asawa ug 60 ka mga puyopuyo, ug nahimong amahan sa 28 ka mga anak nga lalaki ug 60 ka mga anak nga babaye).²²Gitudlo ni Rehoboam si Abija nga anak nga lalaki ni Maaca nga mahimong pangulo, ang mangulo taliwala sa iyang mga igsoong lalaki; naghunahuna siya nga himoon siyang hari. ²³Maalamong nagdumala si Rehoboam; gikatagkatag niya ang tanan niyang mga anak nga lalaki sa tibuok yuta sa Juda ug Benjamin ngadto sa matag kinutaan nga siyudad. Gihatagan usab niya sila ug daghang mga pagkaon ug gipangitaan sila ug daghang mga asawa.

12¹Nahitabo kini sa dihang gitukod na ang gingharian ni Rehoboam ug lig-on na siya, nga iyang gibiyaan ang balaod ni Yahweh—ug uban kaniya ang tibuok Israel.²Nahitabo kini sa ikalima ka tuig ni Haring Rehoboam, nga si Shishak, ang hari sa Ehipto, miabot batok sa Jerusalem, tungod kay wala na nagmatinud-anon ang katawhan ngadto kang Yahweh. ³Miabot siya uban ang 1, 200 ka mga karwahe ug 60, 000 ka mga tigkabayo. Miabot uban kaniya ang dili maihap nga mga sundalo gikan sa Ehipto: mga taga-Libya, taga-Sucot, ug taga-Etiopia. ⁴Nailog niya ang kinutaan nga mga siyudad nga nahisakop sa Juda ug miabot ngadto sa Jerusalem.⁵Karon miadto si propeta Shemaya kang Rehoboam ug sa mga pangulo sa Juda nga nanagtigom sa Jerusalem tungod kang Shishak. Miingon si Shemaya ngadto kanila, "Mao kini ang gisulti ni Yahweh: Gibiyaan ninyo ako, busa gitugyan ko usab kamo ngadto sa kamot ni Shisak." ⁶Unya nagpaubos sa ilang mga kaugalingon ang mga prinsipe sa Israel ug ang hari ug miingon, "Matarong si Yahweh."⁷Sa pagkakita ni Yahweh nga nagpaubos sila sa ilang mga kaugalingon, miabot kang Shemaya ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, "Nagpaubos sila sa ilang mga kaugalingon. Dili ko na sila laglagon; ihatod ko sila ngadto sa usa ka luwas nga dapit, dili ko ibubo ang akong kasuko ngadto sa Jerusalem pinaagi sa kamot ni Shishak. ⁸Bisan pa niini, mahimo silang iyang mga sulugoon, aron masabtan nila kung unsa ang pag-alagad kanako ug ang pag-alagad sa mga tigdumala sa ubang mga nasod."⁹Busa si Shishak, ang hari sa Ehipto miabot batok sa Jerusalem ug gipangkuha ang mga bahandi sa balay ni Yahweh, ug ang mga bahandi sa balay sa hari. Gikuha niya ang tanang butang palayo; gikuha usab niya ang mga taming nga bulawan nga gihimo ni Solomon. ¹⁰Naghimo si Haring Rehoboam ug mga taming nga tumbaga nga puli niana ug gitugyan kini ngadto sa mga kamot sa mga pangulo sa tigbantay, nga nagbantay sa mga pultahan sa balay sa hari.¹¹Nahitabo nga sa dihang mosulod ang hari sa balay ni Yahweh, magbitbit ang mga tigbantay niini; unya dad-on nila kini pagbalik ngadto sa balay sa tigbantay. ¹²Sa dihang nagpaubos si Rehoboam sa iyang kaugalingon, nawala ang kasuko ni Yahweh gikan kaniya, ingon nga dili siya laglagon sa hingpit; ug labot pa niana, aduna pay mga maayo nga makaplagan didto sa Juda.¹³Busa gipalig-on ni Haring Rehoboam ang iyang pagkahari didto sa Jerusalem, ug naghari siya. Nagpangidaron ug 41 ka tuig si Rehoboam sa dihang nagsugod siya paghari, ug naghari siya sulod sa 17 ka tuig sa Jerusalem, ang siyudad nga gipili ni Yahweh gikan sa tanang tribo sa Israel aron mabutang niya ang iyang ngalan didto. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Naama, ang Amonhon. ¹⁴Gibuhat niya kung unsa ang daotan, tungod kay wala niya gipahimutang ang iyang kasingkasing sa pagpangita kang Yahweh.¹⁵Ug sa ubang mga butang mahitungod kang Rehoboam, ang sinugdanan ug ang kataposan, wala ba kini nahisulat sa mga sinulat ni Shemaya nga propeta ug ni Ido nga mananagna, nga aduna usab natala nga mga kagikan ug ang kanunay nga pakiggubat taliwala nila Rehoboam ug Jeroboam? ¹⁶Mipahulay si Rehoboam uban sa iyang mga katigulangan ug gilubong sa siyudad ni David; si Abija nga iyang anak nga lalaki ang nahimong hari puli sa iyang dapit.

13¹Sa ika- 18 ka tuig ni Haring Jeroboam, nagsugod sa paghari si Abija sa tibuok Juda. ²Naghari siya sa Jerusalem sulod sa tulo ka tuig; ang ngalan sa iyang inahan mao si Maaca, ang anak nga babaye ni Uriel sa Gibea. Adunay pakiggubat taliwala kang Abija ug kang Jeroboam. ³Miadto si Abija sa gubat uban ang kusgan nga kasundalohan, maisogon nga mga manggugobat, 400, 0 00 ka mga piniling kalalakin-an. Gipahimutang ni Jeroboam ang linya sa gubat batok kaniya uban ang 800, 0 00 ka mga piniling kalalakin-an, gamhanan nga manggugobat.⁴Nagtindog si Abija sa Bukid sa Zemaraim, diin nahimutang sa kabukiran sa Efraim, ug miingon, "Paminaw kanako, Jeroboam ug tibuok Israel! ⁵Wala ba kamo masayod nga si Yahweh, ang Dios sa Israel, naghatag sa kamandoan sa tibuok Israel ngadto kang David ug sa iyang mga kaliwat hangtod sa kahangtoran pinaagi sa kasabotan sa asin?⁶Apan si Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, ang sulugoon ni Solomon nga anak nga lalaki ni David, mibarog ug misupak batok sa iyang agalon. ⁷Nagtigom ngadto kaniya ang mga tawong walay pulos ug mga malaw-ay. Miabot sila batok kang Rehoboam nga anak nga lalaki ni Solomon, sa dihang batan-on pa si Rehoboam ug maulawon sa kasingkasing, ug lig-on ra kaayo sila alang kaniya.⁸Busa karon nagplano kamo nga mosukol sa gingharian ni Yahweh nga pagahimoon sulod sa kamot sa mga kaliwat ni David. Tungod kay daghan kamo nga kasundalohan, ug uban kaninyo ang bulawan nga mga nating baka nga gihimo ni Jeroboam nga inyong mga dios. ⁹Apan wala ba ninyo papahawaa ang mga pari ni Yahweh, ang mga kaliwat ni Aaron, ug ang mga Levita, Ug naghimo kamo ug mga pari alang sa inyong mga kaugalingon sama sa gibuhat sa mga katawhan sa laing mga yuta? Si bisan kinsa nga moduol aron sa pag-alagad ingon nga pari, maghalad ug laki nga nating baka ug pito ka mga torong karnero, mamahimong usa ka pari sa dili mga dios.¹⁰Apan alang kanamo, si Yahweh mao ang among Dios, ug wala namo siya biya-e. Aduna kami mga pari, mga kaliwat ni Aaron, nga nag-alagad kang Yahweh, ug mga Levita, nga anaa sa ilang bulohaton. ¹¹Nagasunog sila matag buntag ug gabii ug mga halad sinunog ug mahumot nga insenso alang kang Yahweh. Gihan-ay usab nila ang pan sa presnsiya ibabaw sa putli nga lamesa; giatiman usab nila ang bulawan nga tungtonganan sa suga uban sa mga suga niini alang kanila, aron pagsunog matag gabii. Gituman namo ang mga kasugoan ni Yahweh, nga among Dios, apan gibiyaan ninyo siya.¹²Tan-awa, ang Dios nag-uban kanato sa atong ulo, ug ania ang iyang mga pari uban sa mga budyong aron sa pagpatingog ug usa ka pasidaan batok kaninyo. Mga anak nga lalaki sa Israel, ayaw pakig-away batok kang Yahweh, ang Dios sa inyong mga katigulangan, kay dili gayod kamo magmalampuson."¹³Apan nag-andam ug pag-atang si Jeroboam luyo kanila; ang iyang kasundalohan anaa sa atubangan sa Juda, ug ang pag-atang anaa sa ilang luyo. ¹⁴Sa dihang milingi ang Juda, tan-awa, ang pakig-away anaa sa atubangan ug sa luyo kanila. Nagpakitabang sila ngadto kang Yahweh, ug gipatingog sa mga pari ang mga budyong. ¹⁵Unya misinggit ang katawhan sa Juda; sa ilang panagsinggit, nahitabo nga gihampak sa Dios si Jeroboam ug ang tibuok Israel sa atubangan ni Abija ug sa Juda.¹⁶Mikalagiw ang katawhan sa Israel atubangan sa Juda, ug gihatag sila sa Dios ngadto sa kamot sa Juda. ¹⁷Gipamatay sila ni Abija ug sa iyang kasundalohan sa dakong ihawan; 500, 0 00 ka mga piniling kalalakin-an sa Israel ang nangamatay. ¹⁸Niini nga paagi, napildi ang katawhan sa Israel niadtong taknaa; nakadaog ang katawhan sa Juda tungod kay misalig sila kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan.¹⁹Gigukod ni Abija si Jeroboam; gikuha niya ang mga siyudad gikan kaniya; ang Betel uban sa mga baryo niini, ang Jeshana uban sa mga baryo niini, ug ang Efron uban sa mga baryo niini. ²⁰Wala na gayod nakuha pagbalik ang iyang kagahom sa mga adlaw ni Abija; gihampak siya ni Yahweh, ug namatay siya. ²¹Apan nahimong gamhanan si Abija; nagkuha siya ug napulog upat ka mga asawa ug nahimong amahan sa 2 2 ka mga anak nga lalaki ug 1 6 ka mga anak nga babaye. ²²Ang ubang mga buhat ni Abija, ang iyang pamatasan ug mga pulong nahisulat sa basahon ni propeta Ido.

14¹Mipahulay si Abija uban sa iyang mga katigulangan, ug gilubong nila siya sa siyudad ni David. Si Asa, ang iyang anak nga lalaki, ang nahimong hari puli sa iyang dapit. Nagmalinawon ang yuta sa iyang mga adlaw sulod sa napulo ka tuig. ²Gibuhat ni Asa kung unsa ang maayo ug matarong sa mga mata ni Yahweh nga iyang Dios, ³kay gipangkuha niya ang langyaw nga mga halaran ug ang anaa sa hataas nga mga dapit. Giguba niya ang mga haliging bato ug gipangputol ang mga poste ni Ashera. ⁴Gimandoan niya ang Juda sa pagpangita kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan, ug sa pagdala sa balaod ug sa mga kasugoan.⁵Gipangkuha usab niya ang anaa sa hataas nga mga dapit ug ang mga halaran sa insenso gikan sa tanang siyudad sa Juda. Nakapahulay ang gingharian ilalom sa iyang pagdumala. ⁶Nagtukod siya ug kinutaan nga mga siyudad sa Juda, kay mingaw man ang yuta, ug wala siyay gubat niadtong mga tuiga, tungod kay gihatagan siya ni Yahweh ug kalinaw.⁷Kay miingon si Asa sa Juda, "Tukoran nato kining mga siyudara ug maghimo ug mga paril palibot niini, ug mga tore, mga ganghaan, ug mga rehas; atoa gihapon ang yuta tungod kay nangita man kita kang Yahweh nga atong Dios. Nangita kita kaniya, ug gihatagan kita ug kalinaw sa matag bahin." Busa nagtukod sila ug nagmalampuson. ⁸Adunay kasundalohan si Asa nga nagdala ug mga taming ug mga bangkaw; aduna siyay 300, 000 nga kalalakin-an nga gikan sa Juda, ug sa Benjamin, 280, 000 ka mga kalalakin-an nga nagdala ug mga taming ug tigpana. Kining tanan mga gamhanan, nga manggugubat.⁹Miabot si Zera nga taga-Etiopia batok kanila uban sa iyang 1, 000, 000 ka mga sundalo ug 300 ka mga karwahe; miabot siya sa Maresha. ¹⁰Unya migawas si Asa aron pagsugat kaniya, ug gipahimutang nila ang gubat diha sa Walog sa Zefata sa Maresha. ¹¹Misinggit si Asa ngadto kang Yahweh, ang iyang Dios, ug miingon, "Yahweh, walay lain gawas kanimo ang makatabang sa tawo nga walay kusog sa dihang moatubang siya sa kadaghanan. Tabangi kami, Yahweh nga among Dios, kay nagsalig kami kanimo, ug sa imong ngalan mianhi kami batok niining hilabihan ka daghan. Yahweh, ikaw ang among Dios; ayaw tugoti nga adunay tawo nga mobuntog kanimo."¹²Busa gihampak ni Yahweh ang mga taga-Etiopia sa atubangan ni Asa ug sa Juda, ug mikalagiw ang mga taga-Etiopia. ¹³Gigukod sila ni Asa uban sa iyang mga sundalo ngadto sa Gerar Gilaglag . Busa daghan kaayo ang nangapukan nga mga taga-Etiopia hinungdan nga wala na sila maulii, kay nalaglag sila sa hingpit sa atubangan ni Yahweh ug sa iyang kasundalohan. Nagdala ang kasundalohan ug daghan kaayo nga mga inilog.¹⁴Gilaglag sa kasundalohan ang tanang baryo palibot sa Gerar, kay ang kahadlok kang Yahweh miabot sa mga lumolupyo. Gipang-ilog sa kasundalohan ang mga kabtangan sa tanang baryo, ug adunay daghang inilog nila. ¹⁵Gipangguba usab sa kasundalohan ang mga tolda niadtong nanag-iya ug kahayupan; gidala nila ang hilabihan kadaghan nga mga karnero, ingon usab ang mga kamelyo, ug unya namalik sila sa Jerusalem.

15¹Miabot ang espiritu sa Dios kang Azaria ang anak nga lalaki ni Oded. ²Miadto siya sa gawas aron makigkita kang Asa ug miingon kaniya, "Paminaw kanako, Asa, ug ang tibuok Juda ug Benjamin: mag-uban si Yahweh kaninyo, samtang anaa kamo kaniya. Kung pangitaon ninyo siya, makaplagan ninyo siya; apan kung biyaan ninyo siya, biyaan usab kamo niya.³Karon sa hataas nga higayon, walay tinuod nga Dios ang Israel, walay magtutudlo nga pari, ug walay balaod. ⁴Apan sa dihang anaa sila sa kasakit mibalik sila ngadto kang Yahweh, ang Dios sa Israel, ug nangita kaniya, nakaplagan nila siya. ⁵Niadtong panahona walay kalinaw alang kaniya nga miadto sa gawas, ni alang kaniya nga mianhi; kay adunay mga kagubot ang anaa sa tanang lumolupyo sa kayutaan.⁶Nadugmok sila sa pino, nasod batok nasod, ug siyudad batok siyudad, kay gisamok sila sa Dios pinaagi sa tanang matang sa mga pag-antos. ⁷Apan pagmalig-on, ug ayaw tugoti nga maluya ang imong mga kamot, kay pagagantihan ang imong mga buhat."⁸Sa dihang nadungog ni Asa kining mga pulong, ang panagna ni Oded nga propeta, nakabaton siyag kaisog ug giabog palayo ang dulomtanan nga mga hulagway gikan sa tanang kayutaan sa Juda ug Benjamin, ug gikan sa mga siyudad nga iyang nabihag gikan sa bungtod nga nasod sa Efraim, ug gitukod niya pag-usab ang halaran ni Yahweh, nga anaa sa atubangan sa portiko sa balay ni Yahweh. ⁹Gitigom niya ang tibuok Juda ug Benjamin, ug kadtong nagpabilin uban kanila—mga tawo nga gikan sa Efraim ug Manases, ug gikan sa Simeon. Kay mianha sila kaniya gikan sa Israel nga hilabihan kadaghan, sa dihang nakita nila nga si Yahweh nga iyang Dios nag-uban kaniya.¹⁰Busa nagtigom sila sa Jerusalem sa ikatulo ka bulan, sa ikanapulo ug lima ka tuig sa paghari ni Asa. ¹¹Naghalad sila kang Yahweh nianang adlawa sa pipila ka mga inilog nga ilang gidala: 700 ka mga torong baka ug 7, 000 ka mga karnero ug mga kanding.¹²Misulod sila sa usa ka kasabotan aron sa pagpangita kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan, sa bug-os nilang kasingkasing ug sa bug-os nilang kalag. ¹³Nagkauyon sila nga si bisan kinsa ang magdumili sa pagpangita kang Yahweh, ang Dios sa Israel, kinahanglan nga pagapatyon, bisan kining tawhana gamay man o dako, lalaki man o babaye.¹⁴Nanumpa sila kang Yahweh uban sa makusog nga tingog, uban sa panagsinggit, ug inubanan sa mga budyong ug mga sungay sa karnero. ¹⁵Nagmaya ang tibuok Juda sa pagpanumpa, kay nanumpa sila inubanan sa bug-os nilang kasingkasing, ug nangita sila sa Dios inubanan sa tibuok nilang tinguha, ug nakaplagan nila siya. Gihatagan sila ni Yahweh ug kalinaw sa tibuok nilang palibot.¹⁶Gitangtang usab ni hari Asa si Maaca, ang iyang apohan nga babaye, gikan sa iyang pagkarayna, tungod kay naghimo siya ug usa ka dulomtanang porma nga poste ni Ashera. Giputol ni Asa ang dulomtanang hulagway, gidugmok kini ngadto sa abog, ug gisunog kini didto sa sapa sa Kidron. ¹⁷Apan wala kuhaa ang anaa sa hataas nga mga dapit sa Israel. Apan bisan pa niana, ang kasingkasing ni Asa hingpit nga nagpahinungod sa tanan niyang mga adlaw.¹⁸Gidala niya ngadto sa balay sa Dios ang mga sagradong mga regalo sa iyang amahan ug ang iyang kaugalingong sagrado nga mga regalo, plata ug bulawan ug mga galamiton. ¹⁹Wala nay kagubot hangtod sa ika-35 ka tuig sa paghari ni Asa.

16¹Sa ika- 36 ka tuig sa paghari ni Asa, si Baasha, ang hari sa Israel, agrisibo nga milihok batok sa Juda ug gitukod ang Rama, aron nga dili niya tugotan si bisan kinsa nga mobiya ug mosulod ngadto sa yuta ni Asa, ang hari sa Juda.²Unya gidala ni Asa ang plata ug bulawan gikan sa lawak nga tipiganan sa balay ni Yahweh ug sa panimalay sa hari, ug gipadala kini ngadto kang Ben Hadad ang hari sa Aram, nga nagpuyo sa Damascus. Miingon siya, ³"Tugoti nga adunay kasabotan tali kanako ug kanimo, ingon nga anaa tali sa akong amahan ug sa imong amahan. Tan-awa, gipadad-an ko ikaw ug plata ug bulawan. Gub-a ang imong kasabotan kang Baasha, ang hari sa Israel, aron nga biyaan ko niya nga mag-inusara."⁴Naminaw si Ben Hadad kang Haring Asa ug gipadala niya ang mga pangulo sa iyang kasundalohan batok sa mga siyudad sa Israel. Gisulong nila ang ljon, Dan, Abelmaim, ug ang tanang tipiganan nga mga siyudad sa Neftali. ⁵Nahitabo nga sa dihang nadungog kini ni Baasha, miundang siya sa pagtukod sa Rama, ug gitugotan niya nga mohunong ang bulohaton. ⁶Unya gidala ni Haring Asa ang tibuok Juda uban kaniya. Gidala nila ang mga bato ug mga kahoy sa Rama kung diin gitukod ni Baasha ang siyudad. Unya gigamit ni Haring Asa kadtong mga galamiton alang sa pagtukod ug balay aron sa pagtukod sa Geba ug Mizpa.⁷Nianang higayona si Hanani nga manalagna miadto kang Asa, ang hari sa Juda, ug miingon kaniya, "Tungod kay nagsalig ka lamang sa hari sa Aram, ug wala nagsalig kang Yahweh nga imong Dios, ang mga sundalo sa hari sa Aram nakaikyas gikan sa imong mga kamot. ⁸Dili ba ang mga taga-Etiopia ug ang mga taga-Libya usa ka dakong kasundalohan, inubanan sa hilabihan kadaghan nga mga karwahe ug mga tigkabayo? Apan, tungod kay nagsalig ka kang Yahweh, gihatagan ka niya ug kadaogan sa ibabaw kanila.⁹Kay ang mga mata ni Yahweh nagdagan sa bisan asa sa tibuok kalibotan, aron nga iyang mapakita ang iyang kaugalingon nga lig-on alang niadtong mga kasingkasing nga hingpit ngadto kaniya. Apan nagpakabuangbuang ka niining butanga. Sukad karon, aduna kanay kanay gubat." ¹⁰Unya nasuko si Asa sa propeta; gibilanggo niya siya, kay nasuko siya kaniya tungod niining butanga. Sa samang higayon, gidaugdaog ni Asa ang pipila ka mga tawo.¹¹Tan-awa, ang mga binuhatan ni Asa, gikan sa sinugdanan hangtod sa kataposan, tan-awa, nahisulat kini sa libro sa mga hari sa Juda ug sa Israel. ¹²Sa ika- 39 ka tuig sa iyang paghari, gisakit si Asa sa sakit iyang tiil; bisan pa sa ka grabi sa iyang sakit. wala siya nangita ug tabang gikan ni Yahweh, apan sa mga mananambal lamang.¹³Busa mipahulay si Asa uban sa iyang mga katigulangan; namatay siya sa ika- 41 ka tuig sa iyang paghari. ¹⁴Gilubong nila siya sa iyang kaugalingon nga lubnganan, diin gikubkob niya alang sa iyang kaugalingon didto sa siyudad ni David. Gibutang nila siya sa lungon nga puno sa mga pahumot ug nagkalainlaing matang sa mga pahumot nga giandam sa mga hanas nga tighimo ug pahumot. Unya nagbuhat sila ug usa ka dako nga kalayo alang sa iyang kadungganan.

17¹Nahimong hari si Jehoshafat ang anak nga lalaki ni Asa puli sa iyang dapit. Gipalig-on ni Jehoshafat ang iyang kaugalingon batok sa Israel. ²Nagbutang siya ug mga sundalo sa tanang kinutaan nga mga siyudad sa Juda, ug nagtagana siya ug mga sundalong bantay sa yuta sa Juda ug sa mga siyudad sa Efraim, diin nailog sa iyang amahan nga si Asa.³Nag-uban si Yahweh kang Jehoshafat tungod kay naglakaw man siya sa unang mga dalan sa iyang amahan nga si David, ug wala nangita sa mga Baal. ⁴Hinuon, nagsalig siya sa Dios sa iyang amahan, ug naglakaw sa iyang mga kasugoan, dili sumala sa mga buhat sa Israel.⁵Busa gitukod ni Yahweh ang pagmando sa iyang mga kamot; nagdala ug pasidungog ang tanang taga-Juda ngadto kang Jehoshafat. Aduna siyay mga bahandi ug kadungganan nga madagayaon. ⁶Nagasalig ang iyang kasingkasing sa mga pamaagi ni Yahweh. Gikuha usab niya ang hataas nga mga dapit ug ang mga poste ni Ashera nga gikan sa Juda.⁷Sa ikatulong tuig sa iyang paghari gipadala niya ang iyang mga opisyal nga sila si Benhail, Obadia, Zacarias, Netanel, ug Micaya, aron magtudlo didto sa mga siyudad sa Juda. ⁸Uban kanila ang mga Levita: sila si Shemaya, Netania, Zebadia, Asahel, Shemiramot, Jehonatan, Adonia, Tobia, ug Tobadonia; ug uban kanila ang mga pari nga sila si Elishama ug Jehoram. ⁹Nagtudlo sila sa Juda, anaa kanila ang libro sa balaod ni Yahweh. Miadto sila sa tibuok siyudad sa Juda ug nagtudlo taliwala sa mga tawo.¹⁰Ang pagkahadlok kang Yahweh nagpukan sa tanang mga gingharian sa mga yuta nga nagpalibot sa Juda, aron nga dili sila makiggubat batok kang Jehoshafat. ¹¹Nagdala ang pipila ka mga Filistihanon ug mga gasa kang Jehoshaphat, ug plata ingon nga pasidungog. Nagdala usab kaniya ang mga taga-Arabia ug mga panon sa mga karnero, 7, 700 ka mga laki nga karnero ug 7, 700 ka mga kanding.¹²Nahimong gamhanan kaayo si Jehoshafat. Nagpatukod siya ug mga kuta ug tipiganan sa mga siyudad sa Juda. ¹³Daghan siya ug mga kahimanan sa mga siyudad sa Juda, ug kasundalohan—gamhanang manggugubat—sa Jerusalem.¹⁴Mao kini ang ilang mga talaan, nahan-ay sumala sa ngalan sa mga panimalay sa ilang mga amahan: Gikan kang Juda, ang pangulo sa linibo; si Adna ang pangulo, ug uban kaniya ang 300, 000 ka mga manggugubat nga gamhanan; ¹⁵sunod kaniya mao si Jehohanan ang pangulo, uban kaniya ang 280, 000 ka mga lalaki; ¹⁶sunod kaniya mao si Amasia ang anak nga lalaki ni Zicri, nga mi bulontaryo sa pag-alagad kang Yahweh; ug uban kaniya ang 200, 000 ka mga gamhanang manggugubat.¹⁷Gikan kang Benjamin: Si Eliada ang gamhanang manggugubat, ug uban kaniya ang 200, 000 ka mga sangkap sa mga hinagiban nga adunay mga pana ug mga taming; ¹⁸sunod kaniya mao si Jehozabad, ug uban kaniya ang 180, 000 nga andam na alang sa pagpakiggubat. ¹⁹Mao kini kadtong nag-alagad sa hari, labot pa niadtong gibutang sa hari sa kinutaan nga mga siyudad sa tibuok Juda.

18¹Karon si Jehoshafat adunay dakong mga bahandi ug kadungganan; nakighiusa siya kang Ahab pinaagi sa pagpakigminyo sa usa sa iyang pamilya sa anak nga babaye ni Ahab. ²Human sa pipila ka mga tuig, milugsong siya paingon kang Ahab didto sa Samaria. Nag-ihaw si Ahab ug daghang mga karnero ug mga baka alang kaniya ug sa mga tawo nga miuban kaniya. Gidani usab siya ni Ahab aron sa pagsulong sa Ramot Gilead uban kaniya. ³Si Ahab, ang hari sa Israel, miingon kang Jehoshafat, ang hari sa Juda, "Mokuyog ka ba kanako sa Ramot Gilead?" Mitubag si Jehoshafat kaniya, "Nahisama ako kanimo, ug ang akong mga katawhan sama sa imong mga katawhan; mouban kami kanimo sa pagpakiggubat."⁴Miingon si Jehoshafat sa hari sa Israel, "Palihog pangitaa una ang pulong ni Yahweh alang sa imong katubagan." ⁵Unya gitigom sa hari sa Israel ang mga propeta, 400 ka mga lalaki, ug miingon kanila, "Kinahanglan ba kita moadto sa Ramot Gilead aron sa pagpakiggubat, o dili na?" Miingon sila, "Sulong, kay itugyan kini sa Dios ngadto sa kamot sa hari."⁶Apan miingon si Jehoshafat, "Wala bay laing propeta ni Yahweh dinhi nga makahimo kita sa pangayo ug tambag?" ⁷Miingon ang hari sa Israel kang Jehoshafat, "Aduna pay usa ka tawo nga atong mapangitaan ug tambag ni Yahweh, si Micaya ang anak nga lalaki ni Imla, apan nasuko ako kaniya tungod kay wala siyay maayong panagna mahitungod kanako, apan kanunay daotan." Apan miingon si Jehoshafat, "Dili kinahanglan mosulti ang hari niana." ⁸Unya nagpatawag ug opisyal ang hari sa Israel ug miingon, "Pagdali dad-a si Micaya ang anak nga lalaki ni Imla."⁹Karon naglingkod sa tagsatagsa nila ka mga trono ang hari sa Israel nga si Ahab ug si Jehoshafat ang hari sa Juda, nagsul-ob sila ilang bisti, sa salug nga giuka sa agianan pasulod sa ganghaan sa Samaria, ug ang tanang mga propeta nanagna sa ilang atubangan. ¹⁰Naghimo ang anak nga lalaki ni Kenaana nga si Zedekia ug mga sungay nga puthaw ug miingon, "Miingon si Yahweh niini: Pinaagi niini laglagon mo ang mga Arameanhon hangtod mahurot sila." ¹¹Managsama ang panagna sa tanang mga propeta, nga nag-ingon, "Sulonga ang Ramot Gilead ug modaog ka, kay gihatag kini ni Yahweh ngadto sa kamot sa hari."¹²Ang mensahero nga miadto aron sa pagtawag kang Micaya miingon kaniya, "Tan-awa, ang mga pulong sa mga propeta nagsulti ug makaayo sa hari pinaagi sa usa ka baba. Tugoti ang imong mga pulong nga mouyon kanila ug mosulti sa maayo." ¹³Mitubag si Micaya, "Ingon nga buhi si Yahweh, kung unsa ang gisulti sa Dios mao ang akong isulti." ¹⁴Sa dihang miabot siya ngadto sa hari, miingon ang hari ngadto kaniya, "Micaya, kinahanglan ba kami moadto sa Ramot Gilead alang sa gubat, o dili?" Mitubag si Micaya kaniya, "Sulong ug pagmadaogon! Kay mahimo kining usa ka dakong kadaogan."¹⁵Unya miingon ang hari ngadto kaniya, "Makapila ba kahigayon ako kinahanglan magpapanumpa kanimo nga dili ka magsulti kanako ug wlay bili apan ang kamatuoran lamang sa ngalan ni Yahweh?" ¹⁶Busa miingon si Micaya, "Nakita ko nga nagkatibulaag ang tibuok Israel sa kabukiran, sama sa karnero nga walay magbalantay, ug miingon si Yahweh, 'Wala kini magbalantay. Tugoti ang matag usa ka tawo nga mobalik sa iyang panimalay nga adunay kalinaw."'¹⁷Busa miingon ang hari sa Israel kang Jehoshafat, "Wala ko ba ikaw sultihi nga dili siya managna ug maayo mahitungod kanako, apan katalagman lamang?" ¹⁸Unya miingon si Micaya, "Busa kinahanglan makadungog kamong tanan sa pulong ni Yahweh: Nakita ko nga naglingkod si Yahweh sa iyang trono, ug ang tanang panon sa langit nagtindog sa iyang tuong kamot ug sa iyang wala.¹⁹Miingon si Yahweh, "Kinsa man ang molingla kang Ahab, ang hari sa Israel, aron nga motungas siya ug mapukan sa Ramot Gilead?' Ang usa miingon niini ug ang uban miingon niana.²⁰Unya miabot ang espiritu ug mitindog sa atubangan ni Yahweh ug miingon, 'Danihon ko siya.' Miingon si Yahweh kaniya, 'Unsaon man?' ²¹Mitubag ang espiritu, 'Mogula ako ug magpakabakakon nga espiritu sa baba sa tanan niyang mga propeta.' Mitubag si Yahweh, 'Ikaw ang molingla kaniya, ug magmalampuson ka. Karon lakaw ug buhata.'²²Karon tan-awa, nagbutang si Yahweh ug usa ka bakakon nga espiritu sa baba niining imong mga propeta, ug nagsugo si Yahweh ug katalagman alang kanimo"²³Unya mipaduol si Zedekia ang anak nga lalaki ni Kenaana, gisagpa sa aping si Micaya, ug miingon, "Asa man nga dalan miagi ang Espritu ni Yahweh aron mopahawa gikan kanako sa pagpakigsulti nganha kanimo?" ²⁴Miingon si Micaya, "Tan-awa, masayod ka ana nianang adlawa, sa dihang modagan ka sa kinasuloran nga lawak aron motago."²⁵Miingon ang hari sa Israel sa pipila ka mga sulugoon, "Dakpa si Micaya kamo nga mga tawo ug dad-a siya kang Amon, ang Gobernador sa siyudad, ug ngadto kang Joas, ang akong anak nga lalaki. ²⁶Kamo nga mga tawo ang magsulti kaniya, 'Miingon ang hari: Bilanggoa kining tawhana ug pakan-a siya ug diyutay lamang nga pan ug diyutay lamang nga tubig, hangtod makabalik ako nga luwas."' ²⁷Unya miingon si Micaya, "Kung makabalik ka nga luwas, nagpasabot nga wala nakigsulti si Yahweh pinaagi kanako." Unya gidugang pa niya, "Paminaw niini, kamong tanang katawhan."²⁸Busa si Ahab, ang hari sa Israel, ug si Jehoshafat, ang hari sa Juda, mitungas batok sa Ramot Gilead. ²⁹Miingon ang hari sa Israel ngadto kang Jehoshafat, "Magtakoban ako ug moadto sa gubat, apan sul-ubon nimo ang imong harianon nga mga bisti." Busa nagtakoban ang hari sa Israel, ug miadto sa gubat. ³⁰Karon gisugo sa hari sa Aram ang mga kapitan sa iyang mga karwahe, nga nag-ingon, "Pakig-away bisan kinsa gamay o dako, apan ang hari sa Israel lamang."³¹Nahitabo kini sa dihang nakita sa kapitan sa mga karwahe si Jehoshafat ug miingon sila, "Mao kana ang hari sa Israel." Mibalik sila aron sa pag-atake kaniya, apan misinggit si Jehoshafat, ug gitabangan siya ni Yahweh. Gipalayo sila sa Dios gikan kaniya. ³²Nahitabo nga sa pagkakita sa mga pangulo sa mga karwahe nga dili kini mao ang hari sa Israel, namalik sila gikan sa paggukod kaniya.³³Apan adunay pipila ka lalaki nga mibingat sa iyang pana nga wala sa tumong ug naigo ang hari sa Israel tungatunga sa sinumpayan sa iyang hinagiban. Unya miingon si Ahab sa tigmaneho sa iyang karwahe, "Balik ug dad-a ako pagawas sa gubat, kay grabi kaayo ang akong samad." ³⁴Misamot ka grabi ang gubat nianang adlawa, ug ang hari sa Israel nagpabilin sa iyang karwahe nga nag-atubang sa mga Arameanhon hangtod pagkagabii. Ug sa hapit na mosalop ang adlaw, namatay siya.

19¹Luwas nga mibalik si Jehoshafat ang Hari sa Juda didto sa iyang balay sa Jerusalem. ²Unya si Jehu ang anak nga lalaki ni Hanani, ang mananagna, miadto aron makigkita kaniya ug miingon kang Jehoshafat, "Kinahanglan ba nga tabanagan nimo ang daotan? Kinahanglan bang higugmaon nimo kadtong nasuko kang Yahweh? Kay niini nga binuhatan, ang kasuko ni Yahweh maanaa kanimo. ³Apan, adunay pipila ka maayo nga nakita diha kanimo, kay gikuha nimo ang mga poste ni Ashera pagawas sa yuta, ug gipahimutang kanunay nimo ang imong kasingkasing sa pagpangita sa Dios."⁴Nagpuyo si Jehoshafat sa Jerusalem; ug miadto siya pag-usab taliwala sa katawhan gikan sa Beersheba paingon sa kabungtoran sa Efraim ug gidala sila pagbalik ngadto kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga amahan. ⁵Nagbutang siya ug mga maghuhukom sa yuta sa tanang tibuok kinutaan nga mga siyudad sa Juda, matag siyudad.⁶Miingon siya ngadto sa mga maghuhukom, "Hunahunaa kung unsa ang kinahanglan ninyong buhaton, tungod kay wala kamo maghukom alang sa tawo, apan alang kang Yahweh; nag-uban siya kaninyo sa pagbuhat ninyo ug hukom. ⁷Unya karon, tugoti nga ang kahadlok kang Yahweh maanaa kaninyo. Pag-amping sa dihang maghukom kamo, kay walay pagkadaotan diha kang Yahweh nga atong Dios, ni adunay pinalabi o pagdawat ug suhol."⁸Dugang pa niini, nagtudlo si Jehoshafat didto sa Jerusalem ug pipila ka mga Levita ug mga pari, ug pipila ka mga pangulo sa mga pamilya sa Israel, sa pagdala sa paghukom ni Yahweh, tungod ug alang sa mga panagbingkil. Nagpuyo sila sa Jerusalem. ⁹Gitudloan niya sila, nga nag-ingon, "Kinahanglan nga mag-alagad kamo nga adunay balaan nga pagtahod alang kang Yahweh, matinud-anon, ug sa bug-os ninyong kasingkasing."¹⁰Sa matag higayon nga moabot ang bisan unsa nga mga panagbingkil kaninyo gikan sa imong mga igsoon nga nagpuyo sa ilang mga siyudad, kon mahitungod sa pag-ula sa dugo, kon mahitungod kini sa mga balaod ug kasugoan, mga tugon o mga sugo, kinahanglan nga pasidan-an ninyo sila aron dili sila mahimong sad-an sa atubangan ni Yahweh, o moabot ang kasuko nganha kaninyo ug ngadto sa inyong mga kaigsoonan. Kong buhaton ninyo kini, dili kamo mahimong sad-an.¹¹Tan-awa, ang pangulong pari nga si Amaria anaa kaninyo sa tanang mga butang ni Yahweh. Si Zebadia ang anak nga lalaki ni Ismael, ang pangulo sa balay sa Juda, maoy nagdumala sa tanang butang sa hari. Ug, ang mga Levita usab mao ang mga opisyal nga mag-alagad kaninyo. Pagmalig-on ug tumana ang inyong mga pagpanudlo, ug hinaot nga mag-uban si Yahweh niadtong mga maayo."

20¹Pagkahuman niini mao kini ang nahitabo, nga ang katawhan sa Moab ug Amon, ug uban sa pipila ka Meanhon miabot aron sa pagpakiggubat batok kang Jehoshafat. ²Unya miabot ang pipila nga nagsugilon kang Jehoshafat, nga nag-ingon, ''Nagpadulong ang dakong pundok batok kanimo gikan sa unahan sa Patay nga Dagat, gikan sa Edom. Tan-awa, anaa na sila sa Hazezon Tamar,'' nga mao ang En Gedi.³Nahadlok si Jehoshafat ug gipahiluna niya ang iyang kaugalingon ug nangita siya kang Yahweh. Gimantala niya ang usa ka pagpuasa sa tibuok Juda. ⁴Nagkatigom ang Juda sa pagpangita kang Yahweh; miabot sila gikan sa tanang mga siyudad sa Juda aron sa pagpangita kang Yahweh.⁵Nagbarog si Jehoshafat sa panagtigom sa Juda ug sa Jerusalem, sa balay ni Yahweh, atubangan sa bag-ong nataran. ⁶Miingon siya, ''Yahweh, ang Dios sa among mga katigulangan, dili ba ikaw man ang Dios sa langit? Dili ba ikaw man ang nagdumala sa mga gingharian sa tanang kanasoran? Ang gahom ug kusog anaa sa imong kamot, busa walay bisan kinsa nga makasukol kanimo. ⁷Among Dios, dili ba gipapahawa mo man ang mga lumolupyo niini nga yuta, atubangan sa imong katawhan ang Israel, ug ihatag kini hangtod sa kahangtoran sa mga kaliwat ni Abraham?⁸Namuyo sila niini ug nagtukod ug balaang dapit alang sa imong ngalan, nga nag-ingon, ⁹'Kung moabot ang katalagman kanamo—ang espada, ang paghukom, o mga hampak, o kagutom—mobarog kami atubang niining balaya, ug sa imong atubangan (kay ang imong ngalan anaa niining balaya), ug mohilak kami diha kanimo sa among kasakit, ug dunggon nimo kami ug luwason.'¹⁰Tan-awa karon, ania ang katawhan sa Amon, Moab, ug gikan sa Bukid sa Seir kadtong wala nimo itugot nga sulongon sa Israel sa dihang migawas sila gikan sa yuta sa Ehipto; mao nga, mipalayo ang Israel gikan kanila ug wala sila gilaglag. ¹¹Tan-awa kung giunsa nila pagganti kanamo; ania sila aron sa pag-abog kanamo gikan sa imong yuta nga imong gihatag kanamo aron among mapanunod.¹²Among Dios, dili ba nimo sila hukman? Kay wala man kami gahom batok niining dakong kasundalohan nga nagpadulong batok kanamo. Wala kami nasayod unsay angay nga buhaton, apan ang among mga mata anaa kanimo.'' ¹³Nagbarog ang tibuok Juda sa atubangan ni Yahweh, uban sa ilang mga kabataan, mga asawa, ug mga anak.¹⁴Unya sa taliwala sa panagtigom, miabot ang espiritu ni Yahweh kang Jahaziel, ang anak nga lalaki ni Zacarias, ang anak nga lalaki ni Benaya ang anak nga lalaki ni Jeil, ang anak nga lalaki ni Matania nga Levita, nga kaliwat ni Asaf. ¹⁵Miingon si Jahaziel, ''Pamati, kamong tibuok Juda ug kamong lumolupyo sa Jerusalem, ug Haring Jehoshafat. Mao kini ang giingon ni Yahweh kaninyo, 'Ayaw kahadlok; ug ayaw kaluya tungod niining dakong kasundalohan, kay dili alang kaninyo ang pagpakiggubat, apan sa Dios.¹⁶Kinahanglan molugsong kamo ugma batok kanila. Tan-awa, mitungas sila agi sa dalan sa Ziz. Makaplagan ninyo sila sa kataposang bahin sa kapatagan, sa dili pa ang kamingawan sa Jeruel. ¹⁷Dili na kinahanglan nga makig-away pa kamo niini nga gubat. Barog kamo sa inyong mga nahimutangan, pabilin sa pagbarog, ug tan-awa ang pagluwas ni Yahweh kaninyo, Juda ug Jerusalem. Ayaw kahadlok ni kaluya. Panggawas kamo ugma batok kanila, kay si Yahweh uban kaninyo.'''¹⁸Miyukbo si Jehoshafat nga sangko ang nawong sa yuta. Miyukbo ang tibuok Juda ug ang tanang lumolupyo sa Jerusalem sa atubangan ni Yahweh, ug misimba kaniya. ¹⁹Ang mga Levita, kadtong mga kaliwat ni Kohat ug ni Kora mibarog aron sa pagdayeg kang Yahweh ang Dios sa Israel, uban sa makusog nga tingog.²⁰Mibangon sila sayo sa kabuntagon ug miadto sa kamingawan sa Tekoa. Samtang nanggawas sila, mibarog si Jehoshafat ug miingon, ''Pamati kamo kanako, Juda, ug kamong mga lumolupyo sa Jerusalem! Salig kamo kang Yahweh nga inyong Dios, ug tabangan kamo. Salig sa iyang mga propeta ug magmalampuson kamo.'' ²¹Human nagpakisayod si Jehoshafat uban sa katawhan, gitudlo niya kadtong moawit kang Yahweh ug modayeg alang sa iyang halangdong katahum ingon nga miadto sila sa gawas kasundalohan, ug miingon, ''Hatagig pagpasalamat si Yahweh, kay ang iyang matinud-anonong kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.''²²Sa dihang misugod sila sa pag-awit ug pagdayeg, nagpahimutang si Yahweh ug kalalakin-an aron pag-atang batok sa katawhan sa Amon, Moab, ug sa Bukid sa Seir, nga nagpaingon batok sa Juda. Napildi sila. ²³Kay nakig-away man ang katawhan sa Amon ug sa Moab batok sa mga lumolupyo sa Bukid sa Seir, aron pamatyon sila sa hingpit ug laglagon sila. Sa dihang nahuman na nila uban ang mga lumulopyo sa Bukid sa Seir, silang tanan mitabang paglaglag sa matag-usa.²⁴Sa dihang nakaabot ang Juda sa dapit diin malantawan ang kamingawan, mitan-aw sila sa kasundalohan. Tan-awa, nangamatay na sila, nagbuy-od sa yuta; walay nakaikyas bisan usa.²⁵Sa dihang miabot si Jehoshafat ug ang iyang katawhan aron sa pag-ilog gikan kanila, ilang nakaplagan sa taliwala nila ang daghan kaayo nga mga butang, mga bisti, ug mga bililhon nga mga butang, nga gikuha nila alang sa ilang kaugalingon, labaw pa kay sa ilang madala. Tulo ka adlaw nga pagpanguha nila ug pagdala sa mga inilog, daghan kaayo kini. ²⁶Sa ikaupat ka adlaw nagtigom sila sa Walog sa Beraca. Didto nagdayeg sila kang Yahweh didto, busa ang ngalan sa dapit ''Walog sa Beraca'' hangtod niining adlawa.²⁷Unya namalik sila, ang matag tawo sa Juda ug sa Jerusalem, ug gipangulohan sila ni Jehoshafat, aron sa pagbalik ngadto sa Jerusalem uban ang kalipay, kay gihimo sila ni Yahweh nga nagakalipay batok sa ilang mga kaaway. ²⁸Miabot sila sa Jerusalem ug ngadto sa balay ni Yahweh uban sa mga kinuldasang tulonggon, sa mga alpa, ug sa mga budyong.²⁹Ang kahadlok sa tanang mga gingharian sa kanasoran anaa sa Dios sa dihang nadungog nila nga nakig-away si Yahweh batok sa mga kaaway sa Israel. ³⁰Busa nagmalinawon ang gingharian ni Jehoshafat, kay gihatagan man siya ug kalinaw sa iyang Dios sa tanang nakapalibot kaniya.³¹Naghari si Jehoshafat sa Juda; 35 ang iyang pangidaron sa dihang misugod siya sa paghari, ug naghari siya sa Jerusalem sulod sa 25 ka tuig. Azuba ang ngalan sa iyang inahan, nga anak nga babaye ni Shilhi. ³²Naglakaw siya sa mga dalan ni Asa, nga iyang amahan; wala siya mibiya gikan kanila; gihimo niya kong unsay husto sa mga mata ni Yahweh. ³³Bisan paman niini, wala gipahilayo ang tag-as nga mga dapit. Nagpabilin ang katawhan nga wala mimando sa ilang mga kasingkasing ngadto sa Dios sa ilang mga katigulangan.³⁴Ang uban nga mga butang mahitungod kang Jehoshafat, sa sinugdan ug sa kataposan, tan-awa, nahisulat kini sa kasaysayan ni Jehu nga anak nga lalaki ni Hanani, nga nahisulat sa libro sa mga hari sa Israel.³⁵Human niini si Jehoshafat, ang hari sa Juda naghiusa sa iyang kaugalingon uban kang Ahazia, ang hari sa Israel, nga nahilambigit pag-ayo sa pagkadaotan. ³⁶Nakighiusa siya uban kaniya aron sa pagbuhat ug mga sakayang pandagat nga mobiyahe ngadto sa Tarshish. Naghimo sila ug mga sakayang pandagat didto sa Ezion-Geber. ³⁷Unya si Eliezer nga anak nga lalaki ni Dodavahu nga taga-Maresha, nanagna batok kang Jehoshafat; miingon siya, ''Tungod kay nakighiusa ka man kang Ahazia, laglagon ni Yahweh ang inyong mga buhat.'' Naguba ang mga sakayang pandagat busa wala na kini nakaadto sa tarsis.

21¹Mipahulay si Jehoshafat uban sa iyang mga katigulangan ug gilubong siya uban kanila sa siyudad ni David; si Jehoram, ang iyang anak nga lalaki, nahimong hari puli kaniya. ²Adunay mga igsoon si Jehoram, ang mga anak nga lalaki ni Jehoshafat: si Azaria, si Jehiel, si Zacarias, si Azariahu, si Micael, ug si Shefatia. Kining tanan mao ang mga anak nga lalaki ni Jehoshafat ang hari sa Israel. ³Gihatagan sila sa ilang amahan ug daghan kaayong mga gasa nga mga plata, mga bulawan, ug uban pang bililhon nga mga butang, lakip na usab ang mga kinutaan nga mga siyudad sa Juda, apan gihatag niya ang gingharian kang Jehoram.⁴Karon sa dihang mibarog na si Jehoram sa gingharian sa iyang amahan ug napalig-on na niya pag-ayo ang iyang kaugalingon ingon nga hari, gipamatay niya ang tanan niyang mga igsoon nga lalaki pinaagi sa espada, ug uban sa nagkalainlaing mga pangulo sa Israel. ⁵32 ang pangidaron ni Jehoram sa dihang nagsugod siya paghari, ug naghari siya sulod sa walo ka tuig sa Jerusalem.⁶Naglakaw siya sa mga dalan sa mga hari sa Israel, sama sa gibuhat sa balay ni Ahab, tungod kay naminyoan man niya ang anak nga babaye ni Ahab, ug gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh. ⁷Bisan pa niana, wala nangandoy si Yahweh sa paglaglag sa panimalay ni David, tungod sa kasabotan nga iyang gihimo uban kang David; misaad siya nga kanunay niya siyang hatagan ug suga ug ang iyang mga kaliwat.⁸Sa mga adlaw ni Jehoram, misupak ang Edom batok sa pagdumala sa Juda, ug nagbutang sila ug hari nga mohari sa ilang kaugalingon. ⁹Unya mitabok si Jehoram uban sa mga pangulo sa iyang kasundalohan ug sa tanan niyang mga karwahe. Mibangon siya sa pagkagabii ug nakig-away batok sa Edomhon nga mipalibot kaniya ug sa mga pangulo sa iyang karwahe. ¹⁰Busa misupak ang Edom gikan sa pagdumala sa Juda hangtod karong adlawa. Mialsa usab ang Libna sa samang panahon gikan sa iyang pagdumala, tungod kay mibiya man si Jehoram kang Yahweh, ang Dios sa iyang mga katigulangan.¹¹Dugang pa, nagtukod usab si Jehoram ug tag-as nga mga dapit sa kabukiran sa Juda ug gihimo niya ang mga lumolupyo sa Jerusalem nga magkinabuhi sama sa mga nagbaligya ug dungog, ug gipahisalaag niya ang Juda.¹²Miabot ang sulat gikan kang propeta Elias ngadto kang Jehoram. Nag-ingon kini, ''Kini ang giingon ni Yahweh, ang Dios ni David, nga imong katigulangan, nag-ingon: Tungod kay wala ka man naglakaw sa mga dalan ni Jehoshafat, nga imong amahan, ni sa mga dalan ni Asa, ang hari sa Juda, ¹³apan naglakaw ka hinuon sa mga dalan sa mga hari sa Israel, ug gihimo mo ang Juda ug ang mga lumolupyo sa Jerusalem nga magbuhat sama sa nagbaligya ug dungog, sama sa gihimo sa balay ni Ahab—ug tungog kay gipamatay usab nimo ang imong mga igsoon gikan sa panimalay sa imong amahan, ang mga kalalakin-an nga mas maayo kay sa imong kaugalingon— ¹⁴tan-awa, hampakon ni Yahweh ang imong katawhan, ang imong mga anak, ang imong mga asawa, ug ang tanan nimong mga kabtangan uban sa bug-at nga hampak. ¹⁵Magsakit ka tungod sa balatian sa imong mga tinae, hangtod nga manggawas ang imong mga tinae tungod sa imong sakit, sa matag-adlaw.¹⁶Gipahigmata ni Yahweh ang mga espiritu sa mga Filistihanon ug sa mga Arabo nga namuyo duol sa Etiopia batok kang Jehoram. ¹⁷Gisulong nila ang Juda, ug giataki nila kini, ug gidala ang tanan nga mga katigayonan nga ilang nakaplagan sa balay sa hari. Gidala usab nila ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga asawa. Walay anak nga lalaki nga nahibilin kaniya gawas kang Jehoahaz, ang iyang kinamanghorang anak.¹⁸Human niining tanan, gihampak siya ni Yahweh sa iyang mga tinae sa sakit nga walay kaayuhan. ¹⁹Nahitabo kini sa gitakdang panahon, pagkahuman sa duha ka tuig, nga nanggawas ang iyang mga tinae tungod sa iyang sakit, ug namatay siya niining grabi nga sakit. Wala siya gipasidunggan sa iyang katawhan pinaagi sa pagsunog sama sa ilang gibuhat sa iyang mga katigulangan. ²⁰Nagsugod siya paghari sa dihang nagpangidaron siya ug 32 ; naghari siya sa Jerusalem sulod sa walo ka tuig, ug sa dihang mibiya siya nga walay nagbangotan kaniya. Gilubong nila siya sa siyudad ni David, apan dili sa mga harianong lubnganan.

22¹Gihimong hari sa mga lumulopyo sa Jerusalem si Ahazia, ang kamanghorang anak nga lalaki ni Jehoram puli sa iyang dapit, tungod kay gipamatay ang tanan niyang mga kamagulangang anak nga lalaki sa panon sa mga kalalakin-an miabot kauban ang taga-Arabia didto sa kampo. Busa nahimong hari si Ahazia ang anak nga lalaki ni Jehoram hari sa Juda. ²Nagpangidaron ug 22 ka tuig si Ahazia sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa usa ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Atalia; anak siya nga babaye ni Omri. ³Naglakaw usab siya sa dalan sa panimalay ni Ahab kay ang iyang inahan mao ang iyang tigtambag sa pagbuhat ug daotang mga butang.⁴Ginabuhat ni Ahazia kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa gipangbuhat sa panimalay ni Ahab, Kay sila man ang iyang mga magtatambag human sa kamatayon sa iyang amahan, sa iyang kalaglagan. ⁵Gisunod usab niya ang ilang tambag; miadto siya uban ni Joram ang anak nga lalaki ni Ahab, ang hari sa Israel, aron makig-away batok kang Hazael, ang hari sa Aram, didto sa Ramot Gilead. Nasamdan si Joram sa mga taga-Aram.⁶Mibalik si Joram ngadto sa Jezreel aron pagpaayo sa iyang samad nga iyang nabatonan didto sa Ramah, sa dihang nakig-away siya batok kang Hazael, ang hari sa Aram. Busa milugsong ngadto sa Jezreel si Ahazia ang anak nga lalaki ni Jehoram, ang hari sa Juda aron makita si Joram nga anak nga lalaki ni Ahab, tungod kay samaran man si Joram.⁷Karon gidala sa Dios ang kalaglagan ni Ahazia pinaagi sa pagbisita niya kang Joram. Sa dihang niabot siya, mikuyog dayon siya kang Joram aron sulongon si Jehu ang anak nga lalaki ni Nimshi, nga maoy gidihugan ni Yahweh aron moguba sa panimalay ni Ahab. ⁸Nahitabo, nga sa dihang si Jehu nagdala sa paghukom sa Dios sa panimalay ni Ahab, ug nakaplagan niya ang mga pangulo sa Juda ug ang mga anak nga lalaki sa kaigsoonan ni Ahazia nga nag-alagad kang Ahazia. Ug gipamatay sila ni Jehu.⁹Gipangita ni Jehu si Ahazia; nadakpan nila siya nga nagtago sa Samaria, gidala siya ngadto kang Jehu, ug gipatay siya. Unya gilubong nila siya, kay miingon man sila, "Anak siya nga lalaki ni Jehoshafat, nga nangita kang Yahweh sa tibuok niyang kasingkasing." Busa wala nay gahom ang panimalay ni Ahazia nga magdumala sa gingharian.¹⁰Karon sa dihang nakita ni Atalia, nga inahan ni Ahazia nga patay na ang iyang anak nga lalaki, mitindog siya ug gipamatay ang tanang harianong mga anak didto sa panimalay ni Juda. ¹¹Apan gikuha sa hilom ni Jehoshaba, nga anak nga babaye sa hari, si Joas, ang anak nga lalaki ni Ahazia, ug gipalayo niya gikan niadtong mga anak nga lalaki sa hari nga gipamatay. Gibutang niya siya sa iyang lawak higdaanan uban sa iyang tig-atiman. Busa gitagoan si Joas ni Jehoshaba, ang anak nga babaye sa hari nga si Jehoram (kay siya man ang igsoon nga babaye ni Ahazia), nga asawa ni Jehoyada nga pari, gikan kang Atalia, aron dili siya mapatay ni Atalia. ¹²Siya uban kanila nagtago sa balay sa Dios sulod sa unom ka tuig, samtang naghari si Atalia ibabaw sa yuta.

23¹Sa ikapito nga tuig, gipakita ni Jehoyada ang iyang kusog ug misulod sa kasabotan uban sa mga gatosan ka mga tigmando, si Azaria ang anak nga lalaki ni Jehoram, si Ishmael ang anak nga lalaki ni Jehohanan, si Azaria ang anak nga lalaki ni Obed, si Maasea ang anak nga lalaki ni Adaya, ug si Elishafat ang anak nga lalaki ni Zicri. ²Miadto sila ngadto sa Juda ug gihiusa ang tanang mga Levita gikan sa tanang mga siyudad sa Juda, lakip usab ang mga pangulo sa mga pamilya sa Israel, ug miabot sila ngadto sa Jerusalem. ³Naghimo ug kasabotan ang tanang katilingban uban sa hari sa balay sa Dios. Miingon si Jehoyada ngadto kanila, "Tan-awa, maghari gayod ang anak nga lalaki sa hari, sumala sa gisulti ni Yahweh mahitungod sa kaliwatan ni David.⁴Mao kini ang kinahanglan ninyong buhaton: ang usa sa tulo ka bahin kaninyong mga pari ug sa mga Levita nga moadto aron mag-alagad sa Adlaw nga Igpapahulay, maoy magabantay sa mga pultahan. ⁵Ang laing usa sa tulo ka bahin didto sa balay sa hari, ug ang laing usa sa tulo ka bahin didto dapit sa Sukaranan sa Ganghaan. Didto ang tanang katawhan sa hawanan sa balay ni Yahweh.⁶Ayaw tugoti nga adunay mosulod sa balay ni Yahweh, gawas sa mga pari ug mga Levita nga nagaalagad. Makahimo sila pagsulod tungod kay gibalaan man sila. Apan kinahanglan ang tanang katawhan mosunod sa mga mando ni Yahweh. ⁷Kinahanglan nga palibotan sa mga Levita ang hari, ang matag-usa maggunit sa iyang hinagiban diha sa iyang kamot. Patyon ang si bisan kinsa, nga mosulod sa balay. Pabilin kamo uban sa hari sa dihang mosulod ug mogawas siya."⁸Busa nag-alagad ang tanan nga mga Levita ug ang tanan nga taga-Juda sa tanang paagi nga gisugo ni Jehoyada nga pari. Mikuha ang matag-usa sa iyang mga tawo, nga kadtong misulod aron sa pag-alagad sa Adlawng Igpapahulay, ug kadtong mga mibiya sa pag-alagad sa Adlawng Igpapahulay, alang kang Jehoyada nga pari, wala niya papahawaa ang bisan usa sa ilang mga pundok. ⁹Unya gidala ni Jehoyada nga pari, ngadto sa mga tigmando ang mga bangkaw ug ang gagmay ug dagko nga mga taming nga gipangbutang ni Haring David sa balay sa Dios.¹⁰Gipahimutang ni Jehoyada ang tanan nga mga sundalo palibot sa hari, ang matag-usa nagunit sa iyang hinagiban, gikan sa tuong bahin sa templo ngadto sa walang bahin sa templo, duol sa halaran ug palibot sa templo. ¹¹Unya gipagawas nila ang anak nga lalaki sa hari, gikoronahan siya, ug gihatag kaniya ang mga kasugoan sa kasabotan. Unya gihimo nila siyang hari, ug gidihogan siya ni Jehoyada ug sa iyang anak nga lalaki. Miingon sila, "Mabuhi ug dugay ang hari."¹²Sa pagkadungog ni Atalia sa kasaba sa katawhan nga nagadagan ug nanagdayeg sa hari, miadto siya ngadto sa katawhan sa balay ni Yahweh. ¹³Ug nagtan-aw siya, ug tan-awa, nagtindog ang hari duol sa iyang haligi sa agianan paingon sa sulod, duol sa iyang mga tigmando ug sa mga tigpatingog sa budyong. Nagmaya ug nagpatingog sa mga budyong ang tanang mga katawhan sa kayutaan, ug ang tanan nga mga mang-aawit mipatukar sa mga tulonggon ug nangulo sa panag-awit ug panagdayeg. Unya gigisi ni Atalia ang iyang bisti ug misinggit, "Mabudhion! Mabudhion!"¹⁴Unya gidala ni Jehoyada nga pari, ang gatosan ka mga komandante nga nagdumala sa kasundalohan ug miingon ngadto kanila, "Pagawasa siya taliwala sa han-ay; si bisan kinsa ang mosunod kaniya, pagapatyon siya pinaagi sa espada." Kay miingon ang pari, "Ayaw siya patya dinhi sa balay ni Yahweh." ¹⁵Busa gidakop nila siya ingon nga siya miadto sa agianan paingon sa sulod, sa Ganghaan sa Kabayo paingon sa balay sa hari, ug gipatay nila siya didto.¹⁶Unya naghimo si Jehoyada ug kasabotan taliwala sa iyang kaugalingon, sa tanang katawhan, ug sa hari, nga mahimo gayod silang katawhan ni Yahweh. ¹⁷Busa miadto ang tanang katawhan ngadto sa panimalay ni Baal ug gipanglumpag kini. Gibungkag nila ang mga halaran ni Baal ug gidugmok ang iyang mga larawan, ug gipatay nila si Matan, ang pari ni Baal, sa atubangan sa mga halaran.¹⁸Natudlo si Jehoyada ug mga opisyal alang sa balay ni Yahweh ilalom sa kamot sa mga pari, nga mga Levita, nga gibutang ni David sa balay ni Yahweh, aron maghalad ug halad sinunog ngadto kang Yahweh, sumala sa nahisulat sa balaod ni Moises, nagkuyog uban sa panagsadya ug panag-awit, sumala sa gitudlo ni David. ¹⁹Nagbutang si Jehoyada ug mga tigbantay sa mga ganghaan sa balay ni Yahweh, aron walay makasulod nga mga tawo nga mahugaw sa bisan unsang paagi.²⁰Gipauban ni Jehoyada uban kaniya ang gatosan ka mga tigmando, ang mga halangdon nga mga tawo, ang mga pangulo sa katawhan, ug ang tanang katawhan sa kayutaan. Gidala niya sa ubos ang hari gikan sa balay ni Yahweh; miabot ang katawhan lahus sa ibabaw nga Ganghaan ngadto sa balay sa hari ug gipalingkod ang hari sa trono sa gingharian. ²¹Busa nagmaya ang tanang katawhan sa kayutaan, ug aduna nay kalinaw ang siyudad. Tungod kay si Atalia, gipatay na nila pinaagi sa espada.

24¹Nagpangidaron ug pito ka tuig si Joas sa dihang nagsugod siya sa paghari; Naghari siya sa Jerusalem sulod sa 40 ka tuig. Si Zibia ang ngalan iyang inahan, nga taga-Beersheba. ²Gibuhat ni Joas kung unsa ang maayo sa mga mata ni Yahweh sa tanang mga adlaw ni Jehoyada, nga pari. ³Nagkuha si Jehoyada ug duha ka mga asawa, alang kaniya ug nahimo siyang amahan sa iyang mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye.⁴Miabot ang higayon, nga nakahukom si Joas nga tukoron pag-usab ang balay ni Yahweh. ⁵Gitigom niya ang mga pari ug mga Levita, ug miingon siya ngadto kanila, "Gawas ngadto sa siyudad sa Juda sa matag tuig ug tigoma ang salapi sa tibuok Israel aron pag-ayo sa balay sa inyong Dios. Siguradoha gayod nga masugdan dayon kini." Sa sinugdanan wala kini buhata sa mga Levita.⁶Busa gipatawag sa hari si Jehoyada, ang labaw nga pari, ug giingnan siya, "Nganong wala mo man gisultihan ang mga Levita nga kinahanglan dad-on gikan sa Juda ug sa Jerusalem ang buhis sa katilingban sa Israel nga gipakolekta ni Moises nga sulugoon ni Yahweh alang sa tolda sa kasuguan sa kasabotan?" ⁷Kay alang sa mga anak nga lalaki ni Atalia, ang daotan nga babaye, nga naglumpag sa balay sa Dios ug naghatag sa tanang mga balaang mga butang sa balay ni Yahweh ngadto sa mga Baal.⁸Busa nagmando ang hari, ug naghimo sila ug sudlanan ug gibutang kini gawas sa agianan pagsulod sa balay ni Yahweh. ⁹Unya naghimo sila ug pamahayag lahus ngadto sa Juda ug sa Jerusalem, aron dad-on sa mga tawo ngadto kang Yahweh ang buhis nga gipabayad ni Moises nga sulugoon sa Dios sa Israel didto sa kamingawan. ¹⁰Nagmaya ang tanang mga pangulo ug ang tanang katawhan ug gidala sa sulod ang salapi ug gibutang kini sa sudlanan hangtod nga napuno nila kini.¹¹Nahitabo nga sa matag higayon nga dad-on ang kahon ngadto sa mga opisyal sa hari pinaagi sa mga kamot sa mga levita, ug sa matag higayon nga makita nila nga aduna na kini daghang salapi, ang mga eskriba sa hari ug mga opisyal sa mga labaw nga pari moabot, habwaon ang sulod sa kahon, ug kuhaon kini ug dad-on pagbalik sa nahimutangan niini. Gibuhat nila kini sa matag-adlaw, sa pagtigom ug dakong kantidad sa salapi. ¹²Gihatag sa hari ug ni Jehoyada ang salapi niadtong nagatrabaho sa pag-alagad balay ni Yahweh. Nagsuhol kining mga tawhana ug mga tigsilsil sa bato, ug mga panday aron ayohon ang balay ni Yahweh, ug kadto usab nga nagatrabaho sa puthaw ug bronsi.¹³Busa ang mga nagtrabaho naghago, ug ang buhat sa pag-ayo nagpadayon diha sa ilang mga kamot, ilang gitukod, ang balay sa Dios orihinal nga desinyo niini ug gipalig-on kini. ¹⁴Sa dihang nahuman nila kini, gidala nila ang nabilin nga mga salapi ngadto sa hari ug kang Jehoyada. Gigamit kining salapi alang sa kagamitan sa balay ni Yahweh, mga galamiton sa pag-alagad ug paghalad—mga kutsara ug mga galamiton nga hinimo sa bulawan ug plata. Nagpadayon sila sa paghalad ug mga sinunog sa balay ni Yahweh sa tanang mga adlaw ni Jehoyada.¹⁵Nagkatigulang na si Jehoyada ug taas nga mga adlaw, ug unya namatay siya; 130 ang iyang pangidaron sa dihang namatay siya. ¹⁶Gilubong nila siya sa siyudad ni David taliwala sa mga hari, tungod kay nagbuhat man siya ug maayo sa Israel, ngadto sa Dios, ug sa balay sa Dios.¹⁷Karon human sa kamatayon ni Jehoyada, miabot ang mga pangulo sa Juda ug naghimo ug pagpasidungog ngadto sa hari. Unya nagpatalinghog ang hari kanila. ¹⁸Mibiya sila sa balay ni Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan, ug misimba sa diosa nga si Ashera ug sa mga diosdios. Miabot ang kasuko sa Dios ngadto sa Juda ug sa Jerusalem tungod sa ilang sala. ¹⁹Sa gihapon, nagpadala si Yahweh ug mga propeta ngadto kanila aron pagdala kanila pag-usab ngadto sa iyang kaugalingon, si Yahweh; ang mga propeta nagsaksi batok sa katawhan, apan mibalibad sila sa pagpamati.²⁰Ang Espiritu ni Yahweh nagbisti kang Zacarias ang anak nga lalaki ni Jehoyada, nga pari; mibarog si Zacarias ibabaw sa katawhan ug miingon ngadto kanila, "Miingon ang Dios niini: Ngano man nga naglapas kamo sa mga sugo ni Yahweh, mao nga wala kamo mouswag? Sanglit gibiyaan man ninyo si Yahweh, biyaan usab niya kamo." ²¹Apan naglaraw sila batok kaniya; sa mando sa hari, gibato nila siya ug mga bato diha sa hawanan sa balay ni Yahweh. ²²Si Joas, nga hari, wala mahinumdom kaayo nga gibuhat kaniya ni Jehoyada, nga amahan ni Zacarias. Ug busa, gipatay niya ang anak nga lalaki ni Jehoyada. Sa dihang kamatyonon na si Zacarias, miingon siya, "Makita unta kini ni Yahweh ug paninglan ka niini."²³Kini nahitabo sa kataposan sa tuig, nga ang kasundalohan sa Aram miabot batok kang Joas. Miabot sila ngadto sa Juda ug sa Jerusalem; gilaglag nila ang tanang mga pangulo sa katawhan ug gipadala ang tanang inilog gikan kanila ngadto sa hari sa Damascus. ²⁴Bisan pag gamay ra ang miabot nga kasundalohan sa mga taga-Aram, apan gihatagan sila ug kadaogan batok sa dakong kasundalohan tungod kay ang Juda mibiya man kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan. Niini nga paagi mga taga-Aram nagdalag paghukom kang Joas.²⁵Sa panahon nga ang mga taga-Aram wala na, nasamdan si Joasug grabi kaayo. Ang kaugalingon niyang mga sulugoon naglaraw batok kaniya tungod sa dugo sa mga anak nga lalaki ni Jehoyada, nga pari. Gipatay nila siya sa iyang higdaanan, ug namatay siya; gilubong nila siya didto sa siyudad ni David, apan dili sa mga lubnganan sa mga hari. ²⁶Mao kini ang mga tawo nga naglaraw batok kaniya: si Zabad ang anak nga lalaki ni Shimeat, nga Amonihanon, ug si Jehozabad ang anak nga lalaki ni Shimrit, babaye nga Moabihanon.²⁷Karon ang mga listahan mahitungod sa iyang mga anak nga lalaki, ang mahinungdanon nga panagna nga naghisgot bahin kaniya, ug ang pagtukod pag-usab sa balay sa Dios, tan-awa, sila nahisulat sa mga komentaryo sa lebro sa mga Hari. Si Amazia ang iyang anak nga lalaki nahimong hari puli sa iyang dapit.

25¹Nagpangidaron si Amazia ug 25 sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa 29 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Jehoadan, nga taga-Jerusalem. ²Gibuhat niya kung unsa ang maayo sa mga mata ni Yahweh, apan dili sa tibuok niyang kinasingkasing.³Kini nahitabo sa diha nga ang iyang pagmando natukod pag-ayo gipamatay niya ang mga sulugoon nga mipatay sa iyang amahan, nga hari. ⁴Apan wala niya patya ang ilang mga anaksumala kung unsa ang nahisulat sa balaod, sa lebro ni Moises, sumala sa gimando ni Yahweh nga, "Dili kinahanglan mamatay ang mga amahan alang sa mga anak, ni ang mga anak mamatay alang sa mga amahan. Hinuon, ang matag-usa kinahanglan mamatay alang sa iyang kaugalingong sala."⁵Dugang pa niana, gitigom ni Amazia ang tanan nga taga-Juda, ug gilista sila sumala sa ilang mga katigulangan, ilalom sa liboan ka mga komandante ug gatosan ka mga komandante—sa tibuok Juda ug Benjamin. Giihap niya sila gikan sa 20 ang pangidaron pataas, ug nakaplagan sila nga 300, 000 ka mga pinili nga mga kalalakin-an, nga makahimo pag-adto sa gubat, nga kahibalo mogamit ug bangkaw ug mga taming. ⁶Nagsuhol usab siya ug laing 100, 000 ka mga gamhanang manggugubat gikan sa Israel ug 100 ka talento nga plata.⁷Apan miabot ang usa ka tawo sa Dios ug miingon ngadto kaniya, "Among hari, ayaw tugoti ang kasundalohan sa Israel nga mokuyog kanimo, kay dili magauban si Yahweh sa Israel— dili usab sa katawhan sa Efraim. ⁸Apan bisan kung moadto ka pa ug magmaisugon ug magmakusganon sa gubat, ihulog ka sa Dios atubanagn sa mga kaaway, kay may gahom ang Dios sa pagtabang, ug gahom sa pagpapukan."⁹Miingon si Amazia ngadto sa tawo sa Dios, "Apan unsa man ang among buhaton sa 100 ka talento nga gihatag nako ngadto sa kasundalohan sa Israel?" Mitubag ang tawo sa Dios, "Makahimo si Yahweh sa paghatag kanimo ug mas labaw pa niana." ¹⁰Busa gilain ni Amazia ang kasundalohan nga gikan sa Efraim nga miadto kaniya; gipapauli sila pabalik sa ilang panimalay. Busa mislaob pag-ayo ilang kasuko batok sa Juda, ug mibalik sila sa ilang panimalay sa mabangis nga kasuko.¹¹Nagmaisugon si Amazia ug gipangulohan ang iyang mga katawhan sa pag-adto sa Walog sa Asin; didto gibuntog niya ang 10, 000 ka mga kalalakin-an sa Seir. ¹²Gidala sa kasundalohan sa Juda ang laing buhi nga mga 10, 000. Gidala sila ngadto sa tumoy sa pangpang ug gipanghulog sila gikan didto, mao nga nangadugmok silang tanan.¹³Apan ang kalalakin-an sa mga kasundalohan nga gipapauli pabalik ni Amazia, aron sila dili kinahanglang moadto uban kaniya sa gubat, nagsulong sa mga siyudad sa Juda gikan sa Samaria paingon sa Bethhoron. Gipukan nila ang 3, 000 ka mga katawhan ug gipanguha an daghang mga inilog.¹⁴Karon miabot ang higayon, human nga nahibalik si Amazia gikan sa pagpatay sa mga taga-Edom, nga gidala niya ang diosdios sa katawhan sa Seir, ug gipahimutang sila aron himuon nga iyang kaugalingon nga mga diosdios. Miyukbo siya sa atubanagn nila ug nagsunog ug insenso sa atubangan nila. ¹⁵Busa misilaob ang kasuko ni Yahweh batok kang Amazia. Nagpadala siya ug propeta ngadto kaniya, nga nag-ingon, "Nganong nangita ka man sa mga diosdios sa katawhan nga dili gani makaluwas sa ilang kaugalingong katawhan gikan sa imong kamot?"¹⁶Kini nahitabo samtang nakigsulti ang mananagna kaniya, miingon ang hari ngadto kaniya, "Gihimo ba diay ka namo nga magtatambag ngadto sa hari? Hunong! Nganong kinahanglan ka mamatay?" Unya mihunong ang mananagna ug miingon, "Nasayod ako nga nakahukom na ang Dios sa paglaglag kanimo tungod kay imong gihimo kini nga buhat ug wala ka maminaw sa akong tambag."¹⁷Unya nagpakisayod si Amazia ang hari sa Juda sa mga magtatambag ug nagpadala ug mga mensahero ngadto kang Jehoas ang anak nga lalaki ni Jehoahaz nga anak nga lalaki ni Jehu, ang hari sa Israel, nga nag-ingon, "Dali, mag-atubangay kita sa gubat."¹⁸Apan si Jehoas ang hari sa Israel nagpadala ug mga mensahero balik ngadto kang Amazia ang hari sa Juda, nga nag-ingon, "Nagpadala ug mensahe ang tunokon nga tanum nga anaa sa Lebanon ngadto sa sedro sa Lebanon, nga nag-ingon, 'Ihatag ang imong anak nga babaye ngadto sa akong anak nga lalaki aron mahimo niyang asawa,' apan milabay ang ihalas nga mananap sa Lebanon ug gitunobtunoban ang tunukon nga tanum. ¹⁹Miingon ka, 'Tan-awa, gipukan ko ang Edom,' ug ang imong kasingkasing nagbayaw kanimo. Ipasigarbo ang imong kadaogan, apan pagpuyo diha sa panimalay, kay nganong kinahanglan nga ikaw magsamok sa imong kaugalingon ug mapukan, ikaw ug ang Juda uban kanimo?"²⁰Apan wala namati si Amazia tungod kay kini nga panghitabo gikan man sa Dios, busa iyang gitugyan ang katawhan sa Juda ngadto sa kamot sa ilang mga kaaway, tungod kay nangita man sila ug tambag gikan sa mga diosdios sa Edom. ²¹Busa misulong si Jehoas nga hari sa Israel, siya ug si Amazia nga hari sa Juda nagkita sa usag usa nawong sa nawong didto sa Bet Shemes, nga sakop sa Juda. ²²Napukan ang Juda atubangan sa Israel, ug ang tagsa-tagsa ka tawo milayas ngadto sa iyang tolda.²³Nadakpan sa hari sa Israel nga si Jehoas ang hari sa Juda nga si Amazia ang anak nga lalaki ni Jehoas ang anak nga lalaki ni Ahazia, didto sa Bet Shemes. Gidala niya siya ngadto sa Jerusalem ug gilumpag ang paril sa Jerusalem gikan sa Ganghaan sa Efraim paingon sa Eskinang Ganghaan, mga 400 ka cubit ang gilay-on. ²⁴Gikuha niya ang tanang bulawan ug plata, ang tanang mga butang nga makaplagan diha sa balay sa Dios uban kang Obed Edom, ug ang bililhong mga butang sa balay sa hari, uban usab ang mga bihag ug mibalik ngadto sa Samaria.²⁵Nabuhi ug 15 ka tuig si Amazia ang anak nga lalaki ni Joas, ang hari sa Juda human sa kamatayon ni Jehoas, ang anak nga lalaki ni Jehoahaz, nga hari sa Israel. ²⁶Ang uban pang mga butang mahitungod kang Amazia, sa sinugdanan ug sa kataposan, tan-awa, wala ba mahisulat sa lebro sa mga hari sa Juda ug sa Israel?²⁷Karon miabot ang higayon nga mitalikod si Amazia gikan sa pagsunod kang Yahweh, nagsugod sila sa paghimo ug pagluib batok kaniya didto sa Jerusalem. Mikalagiw siya ngadto sa Lakis, apan nagpadala sila ug kalalakin-an sunod kaniya ngadto sa Lakis ug gipatay siya didto. ²⁸Gidala nila siya pagbalik sakay sa mga kabayo ug gilubong siya uban sa iyang mga katigulangan sa siyudad sa Juda.

26¹Ang tanang katawhan sa Juda mikuha kang Uzia, nga nagpangidaron ug 16 ka tuig, ug gihimo siya nga hari puli sa iyang amahan nga si Amazia. ²Siya mao ang nagtukod pag-usab sa Elat ug gipahiuli kini ngadto sa Juda. Human mipahulay ang hari uban sa iyang mga katigulangan. ³Si Uzia nagpangidaron ug 16 ka tuig sa dihang nagsugod siya pag-hari. Naghari siya sulod sa 52 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Jecilia; gikan siya Jerusalem.⁴Gibuhat niya kung unsa husto sa mga mata ni Yahweh, sama sa gibuhat sa iyang amahan nga si Amazia. ⁵Gipahimutang niya ang iyang kaugalingon sa pagpangita sa Dios sa mga adlaw ni Zacarias, nga maoy nagtudlo kaniya sa pagpasidungog sa Dios. Samtang gipangita niya si Yahweh, gihimo siya sa Dios nga mauswagon.⁶Migula si Uzia ug nakig-away batok sa mga Filistihanon. Gilumpag niya ang mga paril sa siyudad sa Gat, Jabne, ug Asnod; nagtukod siya ug siyudad sa nasod sa Asdod ug taliwala sa mga Filistihanon. ⁷Mitabang ang Dios kaniya batok sa mga Filistihanon, batok sa Arabianhon nga nagpuyo sa Gurbaal, ug batok sa taga-Maon. ⁸Ang taga Amon nagbayad ug buhis ngadto kang Uzia, ug ang iyang kabantog mikaylap, bisan sa agianan pasulod sa Ehipto, tungod kay nahimo siyang gamhanan kaayo.⁹Dugang pa niana, gitukod ni Uzia ang mga tore sa Jerusalem diha sa Eskina sa Ganghaan, ug diha sa Ganghaan sa Walog, ug sa likounon nga paril, ug gilig-on sila. ¹⁰Gitukod niya ang bantayanang mga tore didto sa kamingawan ug nagkalot sila ug daghang mga atabay, kay daghan man kaayo siya ug panon sa mga baka, ubos sa buntod ug sa mga kapatagan. Aduna siyay mga mag-uuma ug mga tigpatubo ug ubas sa kabungtoran ug sa mabungahon nga kaumahan, kay nahigugma man siya sa yuta.¹¹Dugang pa niana, si Uzia adunay mga kasundalohan nga manggugubat nga miadto sa gubat nga gipundok ug gihan-ay pinaagi sa ilang gidaghanon nga giihap ni Jeiel, ang escriba, ug si Maasea, ang opisyal, ubos sa gahum sa pagmando ni Hanania, usa sa mga tigmando sa hari. ¹²Ang tibuok gidaghanon sa mga pangulo sa mga banay nga nangulo sa gamhanang mga manggugubat miabot ug 2,600. ¹³Ubos sa ilang mga kamot adunay kasudalohan nga 307, 500 ka mga kalalakin-an nga makahimo sa pag-pakiggubat nga may dakong gahom aron sa pagtabang sa hari batok sa ilang mga kaaway.¹⁴Nag-andam si Uzia alang kanila—alang sa tanang kasundalohan— mga taming, mga bangkaw, mga helmet, mga salipod sa dughan, mga pana, ug mga bato alang sa lambuyog. ¹⁵Sa Jerusalem nagbuhat siya ug mga makina, nga gidesinyo sa mga hanas nga tawo, aron ibutang sa mga tore ug sa mga panggubatan, aron sa pagpana sa mga udyong ug sa dagkong mga bato. Ang iyang kabantog mikaylap sa halayo nga kayutaan, gitabangan siya pag-ayo mao nga nahimo siyang gamhanan kaayo.¹⁶Apan sa dihang si Uzia nahimong gamhanan, ang iyang kasingkasing nagmapahitas-on mao nga mibuhat siya ug malaw-ay; mibuhat siya nga walay pagtuo batok kang Yahweh, ang iyang Dios, kay miadto siya sa balay ni Yahweh aron sa pagsunog ug insenso ngadto sa halaran sa mga insenso. ¹⁷Si Azaria, ang pari, miadto sunod kaniya, ug uban kaniya ang 80 ka mga pari ni Yahweh, nga mga maisugon nga tawo. ¹⁸Gisudyaan nila si Uzia, ang hari, ug miingon ngadto kaniya, "Dili alang kanimo Uzia, ang pagsunog sa insenso ngadto kang Yahweh, apan alang kini sa mga pari, ang mga kaliwat ni Aaron, nga gibalaan aron magsunog sa insenso. Gawas sa balaan nga dapit, kay wala ka man nagmatinud-anon ug dili ka pasidunggan ni Yahweh nga Dios."¹⁹Unya nasuko si Uzia. Nag-gunit siya ug panaksan aron sa pagsunog sa insenso. Samtang nasuko siya batok sa mga pari, ang sanla migula sa iyang agtang sa atubangan sa mga pari sa balay ni Yahweh, tapad sa halaran sa insenso. ²⁰Ang labaw nga pari nga si Azaria ug ang tanang mga pari mitan-aw kaniya, ug, tan-awa, nahimong sanlahon sa iyang agtang. Gipadalidali nila siya ug pagawas didto. Sa pagkatinuod, nagdali siya ug gawas, tungod kay gihampak man siya ni Yahweh.²¹Si Uzia, ang hari, usa na ka sanlahon ngadto sa adlaw sa iyang kamatayon ug nagpuyo siya sa laing balay kay usa naman siya ka sanlahon, kay gipapahawa man siya sa balay ni Yahweh. Si Jotam, ang iyang anak nga lalaki, mipuli sa balay sa hari ug nagdumala sa mga tawo sa maong yuta.²²Sa lain pang mga butang mahitungod kang Uzia, gikan sa sinugdanan ngadto sa katapusan, diin mao ang gisulat pinaagi ni Isaias ang mananagna nga anak nga lalaki ni Amoz, ang propeta. ²³Busa mipahulay si Uzia uban sa iyang mga katigulangan; gilubong nila siya uban sa iyang katigulangan sa lubnganan nga gipanag-iya sa mga hari, kay nag-ingon man sila, "Sanlahon siya." Ang iyang anak nga lalaki nga si Jotam, ang nahimong hari puli sa iyang dapit.

27¹Nagpangidaron si Jotam ug 25 ka tuig sa dihang misugod siya paghari; naghari siya sulod sa16 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Jerusha; ang anak nga babaye ni Zadok. ²Nagbuhat siya kung unsa ang husto sa mga mata ni Yahweh, ingon sa gibuhat sa iyang amahan nga si Uzia. Nagpugong usab siya sa pag-adto sa templo ni Yahweh. Apan ang katawhan nagpabilin gihapon sa pagbuhat ug mangil-ad.³Gitukod niya ang taas nga ganghaan sa balay ni Yahweh, ug daghan kaayo ang iyang gipatukod sa bungtod sa Ofel. ⁴Labot pa sa gipatukod niya ang mga siyudad sa bungtod sa nasod sa Juda, ug gitukod niya ang mga kota ug mga tore didto sa kalasangan.⁵Nakig-away usab siya uban sa hari sa katawhan sa Amon ug gibuntog niya sila. Niana gihapon nga tuig, ang katawhan sa Amon naghatag kaniya ug 100 ka talento nga plata, 10, 000 ka takus nga trigo, 10, 000 ka takus nga sebada. Ang katawhan sa Amon naghatag kaniya ug pariha sa ikaduha ug sa ikatulo ka tuig.⁶Busa nahimong gamhanan si Jotam tungod kay naglakaw man siya nga lig-on sa atubangan ni Yahweh nga iyang Dios. ⁷Ingon sa laing mga butang mahitungod kang Jotam, sa tanan niyang pakiggubat, ug sa iyang pamaagi, tan-awa, nahisulat kini sa libro sa mga hari sa Israel ug sa Juda.⁸Nagpangidaron siya ug 25 ka tuig sa dihang misugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa 16 ka katuig sa Jerusalem. ⁹Namatay si Jotam uban sa iyang mga katigulangan, ug gilubong siya sa siyudad ni David. Si Ahaz nga iyang anak, nahimong hari puli sa iyang dapit.

28¹Nagpangidaron si Ahaz ug 20 ka tuig sa dihang misugod siya sa paghari, ug naghari siya sulod sa 16 ka tuig sa Jerusalem. Wala siya magbuhat kung unsa ang husto sa mata ni Yahweh, sama sa gibuhat sa iyang katigulangan nga si David. ²Hinuon, naglakaw siya sa mga dalan sa mga hari sa Israel; nagbuhat usab siya ug mga puthaw nga rebolto alang sa mga Baal.³Dugang pa niana, nagsunog siya ug insenso sa Walog sa Ben Hinom ug gisunog niya ang iyang mga anak, sumala sa pagtulon-an sa mga pagano nga katawhan nga gihinginlan ni Yahweh sa ilang yuta sa atubangan sa katawhan sa Israel. ⁴Naghalad siya ug nagsunog ug insenso ngadto sa hataas nga mga dapit ug sa mga bungtod ug ubos sa mga lunhaw nga kahoy.⁵Busa si Yahweh ang Dios ni Ahaz, mitugyan kaniya ngadto sa kamot sa hari sa Aram. Gipukan siya sa taga-Aram ug gikuha gikan kaniya ang dakong panon sa binihag, gidala sila paingon sa Damascu. Gitugyan usab si Ahaz ngadto sa mga kamot sa hari sa Israel nga mibuntog kaniya pinaagi sa dakong kamatay. ⁶Kay si Pika nga anak ni Remalia, nakapatay ug 120, 000 ka mga sundalo sa Juda sulod sa usa ka adlaw, silang tanan mga gamhanan nga lalaki, tungod kay mibiya man sila kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan.⁷Si Zicri, ang gamhanan nga tawo nga gikan sa Efraim, mipatay kang Maasea ang anak sa hari, si Azrikam, ang opisyal sa palasyo, ug si Elkana, nga sunod sa hari. ⁸Ang mga sundalo sa Israel mikuha sa mga binihag gikan sa ilang kaparyentihan nga 200, 000 ka mga asawa, mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye. Gikuha usab nila ang daghang mga nailog ug gidala pagbalik sa Samaria.⁹Apan ang propeta ni Yahweh atua didto, ang iyang ngalan mao si Oded. Migawas siya aron sa pag-pakigkita sa mga sundalo nga nangabot ngadto sa Samaria. Miingon siya kanila, "Tungod kay si Yahweh, ang Dios sa inyong katigulangan, nasuko sa Juda, gitugyan niya sila sa inyong kamot. Apan inyo silang gipamatay tungod sa kasuko nga misangko sa langit. ¹⁰Ug karon kamo, katawhan sa Juda ug Jerusalem, maoy inyong tuyo ang paghimo kanila nga ulipon nga mga babaye, ug ulipon nga mga lalaki. Apan dili ba ikaw sad-an sa imong kaugalingon nga mga sala batok kang Yahweh nga inyong Dios? ¹¹Unya karon, paminaw kanako: Ipadala pagbalik ang mga binihag, kadtong dinakpan nga inyong kaugalingon nga mga igsoong lalaki, kay ang nagkalayo nga kasuko ni Yahweh anaa kaninyo."¹²Unya pipila ka mga pangulo sa katawhan ni Efraim—si Azaria ang anak nga lalaki ni Johanan, si Berekia ang anak nga lalaki ni Meshilemot, si Jehizkia ang anak nga lalaki ni Shalum, ug si Amasa anak nga lalaki ni Hadlai, mitindog batok niadtong nahibalik gikan sa gubat. ¹³Miingon sila kanila, "Ayaw ninyo dad-a dinhi ang mga binihag, kay ikaw may tuyo nga pipila ka butang nga maoy magdala kanato sa sala batok kang Yahweh, aron pagdungag sa atong mga sala ug mga kalapasan, kay daghan na kaayo ang atong kalapasan, ug adunay nagkalayo nga kapungot batok sa Israel."¹⁴Busa mibiya sa mga sundalo ang mga binihag ug ang inilog sa atubangan sa mga pangulo ug sa tanang nagakatigom. ¹⁵Unya ang kalalakin-an nga gitahasan sa matag ngalan mitindog ug mikuha sa mga binihag, ug gisininaan kadtong tanang mga hubo taliwala kanila gamit ang mga inilog. Gisininaan nila sila ug gihatagan sila ug mga sandalyas. Gihatagan nila sila ug pagkaon ug gipainom. Ilang gidihugan sila ug gipasakay sa mga asno ang mga huyang. Gidala nila sila pagbalik sa ilang mga pamilya sa Jerico, ( nga gitawag ug ang siyudad sa Palmira). Unya mibalik sila ngadto sa Samaria.¹⁶Niadtong panahona nagpadala si haring Ahaz ug mensahero ngadto sa mga hari sa Asiria aron sa paghangyo kanila nga tabangan siya. ¹⁷Kay sa maka-usa pa ang taga-Edom moanhi ug sulongon ang Juda, ug dad-on ang mga binihag palayo. ¹⁸Gisulong usab sa mga Filistihanon ang mga siyudad sa kapatagan ug ang Negev sa Juda. Gikuha nila ang Bet Shemes, ang Ayalon, Gederot, Soco ug ang mga baryo niini, ang Timna ug ang mga baryo niini ug ang Ginzo usab uban ang mga baryo niini. Miadto sila aron sa pagpuyo niadtong mga dapit.¹⁹Kay gipaubos ni Yahweh ang Juda tungod kang Ahaz, ang hari sa Israel; kay nagbuhat man siya ug daotan sa Juda ug labihan ka walay pagtuo batok kang Yahweh. ²⁰Si Tilgat Pileser, ang hari sa Asiria, miadto kaniya ug nagsamok kaniya imbis nga palig-unon siya. ²¹Kay si Ahaz nangawat sa balay ni Yahweh ug sa balay sa hari ug sa mga pangulo, aron ihatag ang mga mahinungdanong butang ngadto sa mga hari sa Asiria. Apan sa pagbuhat niini dili makaayo kaniya.²²Kining hari nga si Ahaz nahimong misamot ka walay pagtuo batok kang Yahweh sa panahon sa iyang pag-antos. ²³Kay naghalad man siya sa diosdios sa Damascu, ang diosdios nga nagbuntog kaniya. Miingon siya, "Tungod kay ang diosdios sa mga hari sa Aram nagtabang kanila, magahalad ako ngadto kanila, aron mahimo nga tabangan ako nila." Apan sila mao ang kalaglagan niya ug sa tibuok Israel.²⁴Gitigom ni Ahaz ang mga galamiton sa balay sa Dios ug giputolputol kini. Gisirad-an niya ang mga pultahan sa balay ni Yahweh ug nagbuhat siya alang sa iyang kaugalingon nga halaran sa matag eskina sa Jerusalem. ²⁵Sa matag siyudad sa Juda nagbuhat siya sa taas nga mga dapit aron sunogon ang mga halad ngadto sa laing mga dios. Gihagit niya si Yahweh, ang Dios sa iyang mga katigulangan, aron masuko.²⁶Karon ang nahabilin sa iyang mga nabuhat, ug sa tanan niyang pamaagi, sa sinugdanan ug sa katapusan, tan-awa, nahisulat kini sa lebro sa mga hari sa Juda ug sa Israel. ²⁷Namatay si Ahaz uban sa iyang mga katigulangan, ug ila siyang gilubong sa siyudad, sa Jerusalem, apan wala nila siya dad-a sa lubnganan sa mga hari sa Israel. Si Hezekia, ang iyang anak nga lalaki, ang nahimong hari puli sa iyang dapit.

29¹Nagsugod si Hezekia sa paghari sa dihang nagpangidaron siya ug 25 ka tuig; naghari siya sulod sa 29 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Abija; anak siya nga babaye ni Zacarias. ²Nagbuhat siya kung unsa ang husto sa mga mata ni Yahweh, sama sa gibuhat sa iyang amahan nga si David.³Sa unang tuig sa iyang paghari, sa unang bulan, giablihan ni Hezekia ang mga pultahan sa balay ni Yahweh ug giayo kini. ⁴Gidala niya ang mga pari ug ang mga Levita, ug gitigom sila sa hawanan sa silangang bahin. ⁵Miingon siya kanila, "Paminaw kamo kanako, kamong mga Levita! Balaana ang inyong mga kaugalingon, ug balaana ang balay ni Yahweh, ang Dios sa inyong mga katigulangan, ug isalikway ang mga kahugaw gikan sa balaan nga dapit.⁶Kay ang atong mga katigulangan walay pagtuo ug nagbuhat ug daotan sa panan-aw ni Yahweh nga atong Dios; Mibiya sila kaniya, gilingiw nila ang ilang nawong sa dapit kung asa nagpuyo si Yahweh, ug mitalikod sila niini. ⁷Gisirad-an usab nila ang mga pultahan sa portico ug gipagawas ang mga suga; wala sila nagsunog ug insenso o wala usab naghalad ug mga halad sinunog sa balaan nga dapit sa Dios sa Israel.⁸Busa ang kapungot ni Yahweh gihulog sa Juda ug sa Jerusalem, ug gihimo niya silang butang sa kalisang, sa kahadlok, ug sa pagtamay sumala sa inyong makita sa inyong kaugalingon nga mga mata. ⁹Mao kini ang hinungdan nga ang atong katigulangan nangapukan pinaagi sa espada, ug ang atong mga anak nga lalaki, ang atong mga anak nga babaye, ug ang atong mga asawa nangabihag tungod niini.¹⁰Karon mao kini ang akong paghimo ug kinasingkasing nga pakigsaad uban kang Yahweh, ang Dios sa Israel, aron nga ang iyang nagakalayo nga kasuko mobiya kanato. ¹¹Akong mga anak, karon ayaw pagtinapulan, kay si Yahweh mipili kaninyo nga mobarog sa iyang atubangan, aron nga mosimba kaniya, ug mahimo kamo nga iyang mga sulugoon ug magsunog sa insenso."¹²Unya mitindog ang mga Levita: Si Mahat ang anak nga lalaki ni Amasai, ug si Joel ang anak nga lalaki ni Azaria, sa katawhan sa taga-Kohat; ug sa katawhan sa Merari, si Kis ang anak nga lalaki ni Abdi, ug si Azaria ang anak lalaki ni Jehalel; ug sa taga-Gersonit, si Joa ang anak nga lalaki ni Zima, ug si Eden ang anak nga lalaki ni Joa; ¹³sa mga kaliwatan ni Elizpan, Shimri ug si Jeil; ug sa mga kaliwatan ni Asaf, ni Zacarias ug ni Matania; ¹⁴sa mga kaliwatan ni Heman, si Jehiel ug Shimri ug sa mga kaliwatan ni Jedutun, si Shemaya ug si Uziel.¹⁵Gitigom nila ang ilang mga igsoong lalaki, ilang gibalaan ang ilang mga kaugalingon, ug misulod sila, ingon sa gimando sa hari, nagsunod sila sa mga pulong ni Yahweh, aron sa paghinlo sa balay ni Yahweh. ¹⁶Ang mga pari nisulod ngadto sa kinasulorang bahin sa balay ni Yahweh, aron sa paghinlo niini; gidala nila sa gawas ang tanang hugaw nga ilang nakaplagan didto sa templo ni Yahweh ngadto sa hawanan sa balay. Gikuha ug gidala kini sa mga Levita aron nga ipagawas ngadto sa sapa sa Kidron ug dugmokon. ¹⁷Karon gisugdan nila ang pagpahinungod sa unang adlaw sa unang bulan. Sa ika-walo ka adlaw sa bulan miabot na sila sa portico ni Yahweh. Unya sa lain pang walo ka adlaw ilang gibalaan ang balay ni Yahweh. Ug nahuman sila sa ika-16 na ka adlaw sa unang bulan.¹⁸Unya nangadto sila kang Hezekia, ang hari, sulod sa palasyo ug nag-ingon, "Nahinloan na namo ang balay ni Yahweh, ang halaran alang sa halad sinunog lakip ang tanan niining mga galamiton, ug sa lamesa sa pan sa presensya, uban sa tanang mga galamiton. ¹⁹Busa giandam namo ug gibalaan ang tanang butang nga gikuha ni haring Ahaz sa dihang nagbuhat siya sa dili pagkamatinud-anon sa panahon sa iyang pagkahari. Tan-awa, anaa sila sa atubangan sa halaran ni Yahweh."²⁰Unya mibangon si haring Hezekia sa sayo sa kabuntagon ug gitigom niya ang mga pangulo sa siyudad; misaka siya sa balay ni Yahweh. ²¹Nagdala siya ug pito ka torong baka, pito ka laking karnero, pito ka nating karnero, ug pito ka laking kanding ingon nga halad sa sala alang sa gingharian, alang sa balaang puloy-anan, ug alang sa Juda. Gimandoan niya ang mga pari, ang mga kaliwat ni Aaron, aron paghalad kanila sa halaran ni Yahweh.²²Busa giptay nila ang mga torong baka, ug gidawat sa mga pari ang dugo ug giwisik-wisik kini sa halaran. Unya gipatay nila ang mga laking karnero ug ang dugo giwisik-wisik sa halaran; Ug gipatay usab nila ang mga nating karnero ug giwisik-wisik ang dugo ngadto sa halaran. ²³Gidala usab nila ang mga laki nga kanding alang sa halad sa sala sa atubangan sa hari ug sa katilingban, gitapion nila ang ilang mga kamot niini. ²⁴Ang mga pari mipatay kanila, ug naghimo sila ug halad alang sa sala uban sa ilang dugo ngadto sa halaran aron pagbuhat ug pagtabon sa sala sa tibuok Israel, kay gimando sa hari nga ang halad sinunog ug ang halad alang sa sala kinahanglan buhaton sa tanang mga Israelita.²⁵Gipahimutang ni Hezekia ang mga Levita ngadto sa balay ni Yahweh uban ang mga piyang-piyang, mga kinuldasang tulonggon ug mga alpa, gihan-ay sila sumala sa mando ni David, si Gad ang mananagna sa hari, ug si Natan, nga mananagna, kay ang mando gikan kang Yahweh sumala sa pamaagi sa iyang mga mananagna. ²⁶Mitindog ang mga Levita uban ang mga tulunggon ni David, ug ang mga pari dala ang mga trumpeta.²⁷Nagmando si Hezekia kanila nga maghalad sa halad sinunog ngadto sa halaran. Sa dihang gisugdan na ang halad sinunog, gisugdan usab ang awit ni Yahweh, diyugan sa mga trumpeta, dinuyogan sa mga tulunggon ni David, ang hari sa Israel. ²⁸Misimba ang tanang katilingban, nanag-awit ang mga mag-aawit, ug ang tigtugtog sa mga trumpeta nagtugtog; nagpadayon kining tanan hangtod nahuman ang halad sinunog.²⁹Sa dihang nahuman na sila sa paghalad, ang hari ug ang tanan nga anaa uban kaniya miyukbo ug misimba. ³⁰Labaw pa niana, si Hezekia, ang hari, ug ang mga pangulo nagmando sa mga Levita nga mag-awit ug mga pagdayeg ngadto kang Yahweh uban sa mga pulong ni David ug ni Asap, ang propeta. Nanag-awit sila ug mga pagdayeg uban sa kalipay, ug miyukbo sila ug misimba.³¹Unya miingon si Hezekia, "Karon pagbalaan kamo sa inyong mga kaugalingon ngadto kang Yahweh. Duol kamo dinhi ug pagdala ug mga halad ug halad sa pagpasalamat ngadto sa balay ni Yahweh." Nagdala ang katilingban ug mga halad ug halad sa pagpasalamat, ug kadtong tanang uyon ang kasingkasing nagdala ug mga halad sinunog.³²Ang gidaghanon sa mga halad sinunog nga gidala sa mga katilingban mga 70 ka turong baka, 100 ka laking karnero, ug 200 ka laking nating karnero. Kining tanang halad sinunog alang kang Yahweh. ³³Ang gibalaan nga mga halad 600 ka mga baka ug 3, 000 ka mga karnero.³⁴Apan gamay lang kaayo ang mga pari nga mopanit sa tanang halad sinunog, busa ang ilang mga igsoong lalaki, nga mga Levita, mitabang kanila hangtod nga nahuman ang bulohaton, ug hangtod nga ang mga pari mahimo nga magahin alang sa Dios ang ilang mga kaugalingon, kay ang mga Levita mas maampingon kaayo sa pag-gahin alang sa Dios sa ilang kaugalingon kay sa mga pari.³⁵Dugang pa niana, aduna pay daghang mga halad sinunog; naghimo sila sa halad sa pakigdait uban sa tambok nga mga halad, ug adunay halad ilimnon alang sa matag halad sinunog. Busa ang bulohaton sa balay ni Yahweh nahan-ay. ³⁶Naglipay si Hezekia, ug ang tanang katawhan usab, tungod kay mao kini ang giandam sa Dios sa tanan nga katawhan, kay ang tanan nga gimbuhaton dali ra nga nahuman.

30¹Nagpadala si Hezekia ug mga mensahero sa tibuok Israel ug sa Juda, ug gisulatan usab niya ang Efraim ug Manases, nga kinahanglan moadto sila sa balay ni Yahweh sa Jerusalem, aron sa pagsaulog sa kasaulogan sa Pagsaylo ngadto kang Yahweh, ang Dios sa Israel. ²Kay ang hari, ang iyang mga pangulo, ang tanang katilingban sa Jerusalem, nagpangutan-anay sila sa usag-usa ug nagkauyon nga mosaulog sa kasaulogan sa Pagsaylo sa ikaduhang bulan. ³Kay wala sila makahimo sa pagsaulog niini sa naandan nga panahon, tungod kay walay igong mga pari nga nakagahin alang sa Dios sa ilang kaugalingon, alang sa kasaulogan ug ang mga tawo wala magkadungan sa panagtigom sa Jerusalem.⁴Kini nga tanyag murag husto sa mga mata sa hari ug sa tanang katilingban. ⁵Busa nagkauyon sila sa paghimo ug pagmantala sa tibuok Israel, gikan sa Beersheba paingon sa Dan, nga kinahanglan mangadto ang tanang tawo aron pagsaulog sa kasaulogan ngadto kang Yahweh, ang Dios sa Israel, diha sa Jerusalem. Kay wala sila makabantay niini uban sa daghang katawhan, sumala kung unsa ang nahisulat. ⁶Busa ang tigdala miadto uban ang mga sulat gikan sa hari ug sa iyang mga pangulo sa tibuok Israel ug sa Juda, pinaagi sa sugo sa hari. Miingon sila, " Kamong katawhan sa Israel, balik kamo kang Yahweh, ang Dios ni Abraham, ni Isaac, ug ni Israel, aron mobalik Siya kaninyo nga nahabilin nga nakaikyas gikan sa mga kamot sa mga hari sa Asiria.⁶Busa ang mensahero milakaw ug dala ang sulat gikan sa hari ug sa iyang mga pangulo sa tibuok Israel ug sa Juda, pinaagi sa mando sa hari. Miingon sila, "Kamong katawhan sa Israel, balik kamo kang Yahweh, ang Dios ni Abraham, ni Isaac, ug ni Israel, aron siya mobalik kaninyo nga nahibilin ug nakaikyas gikan sa kamot sa mga hari sa Asiria.⁷Ayaw ninyo sunda ang inyong mga katigulangan o inyong mga igsoong lalaki, nga walay pagtuo batok kang Yahweh, ang Dios sa ilang katigulangan, aron nga himoon niya sila nga usa ka butang nga makalilisang, sumala sa inyong nakita. ⁸Karon ayaw ipatikig ang inyong mga liog, sama sa inyong mga katigulangan; hinuon, ihatag ang inyong kaugalingon ngadto kang Yahweh ug pangadto kamo sa iyang balaan nga dapit, nga iyang gibalaan hangtod sa kahangtoran, ug simbaha si Yahweh nga imong Dios, aron ang iyang nagakalayo nga kapungot mobiya gikan kaninyo. ⁹Kay kung mobalik kamo kang Yahweh, ang inyong igsoon nga mga lalaki ug mga anak makakaplag ug kalooy atubangan niadtongsa midala kanila ingon nga mga binilanggo, ug mobalik sila nganhi niining yutaa. Kay si Yahweh nga inyong Dios, puno sa grasya ug maluluy-on, ug dili gayod niya ilingaw ang iyab=ng nawong gikan kaninyo, kon mobalik kamo kaniya."¹⁰Busa ang mga tigdala milabay gikan sa usa siyudad ngato sa laing siyudad hangtod sa tibuok nga mga rehiyon sa Efraim ug sa Manases, hangtud tanang dalan ngadto sa Zebulun, apan gikataw-an lamang sila sa mga tawo ug gibiay-biay sila. ¹¹Hinuon, dihay pipila ka mga kalalakin-an sa Aser ug sa Manases ug sa Zebulun ang nagpaubos sa ilang kaugalingon ug miadto sa Jerusalem. ¹²Niabot usab ang kamot sa Dios sa Juda, aron hatagan sila ug usa ka kasingkasing, aron sa pagpas-an sa sugo sa hari ug sa mga pangulo pinaagi sa pulong ni Yahweh.¹³Daghang mga tawo, hilabihan ka dakong katilingban, ang nagtigom sa Jerusalem sa ikaduhang bulan aron sa pagsaulog sa kasaulogan sa Pan nga Walay Patubo. ¹⁴Mitindog sila ug gikuha ang mga halaran nga anaa sa Jerusalem, ug ang tanang mga halaran sa insenso; ug gilabay nila kini ngadto sa sapa Kidron. ¹⁵Unya gipatay nila ang nating karnero alang sa Pasko sa ika-katorse nga adlaw sa ikaduhang bulan. Naulaw ang mga pari ug ang mga Levita, busa gibalaan nila ang ilang kaugalingon ug nagdala sila ug mga halad sinunog ngadto sa balay ni Yahweh.¹⁶Mitindog sila sa dapit sumala sa ilang pagkabahinbahin, gisunod nila ang mga pahimangno nga gihatag sa balaod ni Moises, ang tawo sa Dios. Giwisik-wisik sa mga pari ang dugo nga ilang nadawat gikan sa mga Levita. ¹⁷Kay daghan kaayo nga anaa didto sa katilingban nga wala nakagahin alang sa Dios sa ilang kaugalingon. Busa giihaw sa mga Levita ang mga nating karnero alang sa Pasko alang sa tanang dili putli ug dili makahimo pag-gahin alang sa Dios sa ilang halad alang kang Yahweh.¹⁸Alang sa dako ug daghang katawhan, kadaghanan kanila gikan sa Efraim ug sa Manases, ug sa Issachar ug sa Zebulun. Ang wala makapanghinlo sa ilang kaugalingon apan mikaon gihapon sila sa pagkaon sa Pasko, supak kini sa nahisulat sa mga pagtudlo. Kay nag-ampo si Hezekia alang kanila, nga miingon, "Pasayloon unta sa maayo nga Yahweh ang tanan ¹⁹nga nagbutang sa iyang kasingkasing sa pagpangita sa Dios, kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan, bisan pa nga dili siya hinlo pinaagi sa basihan sa pagpanghinlo sa balaang dapit." ²⁰Busa gipaminaw ni Yahweh si Hezekia ug giayo ang mga tawo.²¹Gipadayon sa mga katawhan sa Israel nga anaa didto sa Jerusalem ang pagsaulog sa Piyesta sa Pan nga Walay Patubo uban sa dakong kalipay. Nagdayeg ang mga pari ug mga Levita kang Yahweh matag adlaw, nag-awit sila nga dinuyogan sa kusog nga tingog sa mga tulonggon ngadto kang Yahweh. ²²Nagsulti si Hezekia sa tanang mga Levita ug mga makapalig-on niadtong nakasabot sa pag-alagad kang Yahweh. Busa nangaon sila sa tibuok Kasaulogan sulod sa pito ka adlaw, nanaghalad sila ug mga halad alang sa pakigdait, ug nahimo ug mga pagsugid ngadto kang Yahweh, ang Dios sa ilang katigulangan.²³Unya nakahukom ang tibuok katilingban nga magsaulog sila ug lain pang pito ka adlaw, ug gihimo nila kini uban sa kalipay. ²⁴Kay gihatagan sa hari sa Juda nga si Hezekia ang katilingban ug 1, 000 ka torong baka, ug 7, 000 ka karnero ingon nga ihalad; ug ang mga pangulo naghatag sa katilingban ug 1, 000 ka torong baka ug 10, 000 ka mga karnero ug mga kanding. Daghan kaayo nga mga pari ang nagbalaan sa ilang kaugalingon.²⁵Nagsadya ang tibuok katilingban sa Juda, uban ang mga pari ug mga Levita, ug ang tanang tawo nga nagkahiusa sa pag-adto gikan sa Israel, ug ang mga langyaw usab nga gikan sa yuta sa Israel, ug niadtong tanang nagpuyo sa Juda. ²⁶Busa adunay dakong kalipay sa Jerusalem, kay sukad sa panahon ni Solomon anak nga lalaki ni David, hari sa Israel, walay sama niini sa Jerusalem. ²⁷Unya mitindog ang mga pari, ang mga Levita, ug gipanalanginan nila ang mga katawhan. Gidungog ang ilang mga tingog, ug mikayab ngadto sa langit ang ilang mga pag-ampo, ang balaang dapit diin nagpuyo ang Dios.

31¹Karon sa dihang nahuman na kining tanan, ang tanang katawhan sa Israel nga atua didto miadto sa mga siyudad sa Juda ug ilang gidugmok ang haliging bato ug gibungkag nila ang mga poste ni Ashera, gipangguba nila ang mga habog nga dapit ug ang mga halaran sa tibuok Juda ug sa Benjamin, sa Efraim, ug sa Manases, hangtod nga naguba nila ang tanan. Mipauli ang tanang katawhan sa Israel, ang matag-usa sa iyang kaugalingong pinuy-anan ug sa iyang kaugalingong siyudad.²Gitahasan ni Hezekia ang matag pundok sa mga pari ug ang mga Levita nagpahiluna pinaagi sa ilang mga pundok, gihatagan ang matag-usa ka tawo sa iyang buluhaton, tali sa mga pari ug ang mga Levita. Gitahasan niya sila aron paghimo sa mga halad sinunog ug mga halad alang sa pakigdait, aron sa pag-alagad, sa pagpasalamat, ug sa pagdayeg diha sa ganghaan sa templo ni Yahweh. ³Gihatag usab sa hari ang iyang bahin alang sa mga halad sinunog gikan sa iyang mga kabtangan, mao kini ang alang sa alang sa buntag ug sa gabii nga halad sinunog, ug ang mga halad sinunog alang sa mga Adlaw nga Igpapahulay, sa mga pagsubang sa mga bag-ong bulan, ug sa gitakda nga mga kapistahan, nga nahisulat sumala sa balaod ni Yahweh.⁴Labaw sa tanan, gimandoan sa hari ang mga katawhan nga nagpuyo sa Jerusalem nga mohatag sa bahin sa mga pari ug sa mga Levita, aron igahin lamang nila ang ilang panahon sa pagtuman sa balaod ni Yahweh. ⁵Sa dihang napadala na ang mga mando, madagayaon nga naghatag ang katawhan sa Israel sa ilang unang abot sa trigo, sa bag-ong bino, sa lana, sa dugos, ug gikan sa tanang abot sa kaumahan. Gidala nila ang ilang ikapulo sa tanan; nga daghan kaayo.⁶Nagdala usab ang mga katawhan sa Israel ug sa Juda nga nagpuyo sa mga siyudad sa Juda sa ilang ikapulo sa mga baka ug sa mga karnero, ug ikapulo nga mga halad sa balaang butang nga gigahin ngadto kang Yahweh nga ilang Dios, ug ila kining gitapok. ⁷Anaa kadto sa ikatulo ka bulan sa dihang nagsugod sila sa pagtigom sa ilang amot ug nahuman kini sa ikapito nga bulan. ⁸Sa dihang si Hezekia ug ang mga pangulo nangabot ug nakakita sa mga tinapok, gidayeg nila si Yahweh ug ang iyang katawhan ang Israel.⁹Unya gipangutana ni Hezekia ang mga pari ug ang mga Levita mahitungod sa mga tinapok. ¹⁰Mitubag ug miingon si Azaria ang pangulong pari sa balay ni Zadok, "Sukad nga nagsugod pagdala ang mga tawo sa ilang halad sa balay ni Yahweh, nakakaon kami ug sakto, ug adunay daghang mga sobra, kay gipanalanginan ni Yahweh ang iyang katawhan. Kining daghan nga anaa dinhi mao kini ang nahibilin."¹¹Nagmando si Hezekia nga andamon ang lawak tipiganan sa balay ni Yahweh, ug giandam nila kini. ¹²Unya gidala nila nga matinud-anon ang ilang mga halad, ug mga ikapulo, ug ang mga butang nga iya ni Yahweh. Si Konanias nga usa ka Levita, mao ang gitugyanan nga magdumala niini, ug si Shemei, ang iyang igsoon nga lalaki mao ang ikaduha niya. ¹³Si Jeheil, si Azazia, si Nahat, si Asahel, si Jerimot, si Jozabad, si Eliel, si Ismakia, si Mahat, ug si Benaya mga tigdumala ilalom sa kamot ni Konanias ug si Shimei nga iyang igsoong lalaki, pinaagi sa pagtudlo ni Hezekia, ang hari, ug ni Azaria nga opisyal sa balay sa Dios.¹⁴Si Kore ang anak nga lalaki ni Imna nga Levita, ang tigdala nga nagbantay sa ganghaan sa sidlakan, mao ang tinugyanan sa kinabubut-on nga halad sa Dios, ang gitugyanan sa pag-apod apod sa mga halad ngadto kang Yahweh ug sa labing balaan nga halad. ¹⁵Ilalom sa iyang pagdumala si Eden, si Miniamin, si Jeshua, si Shemaya, si Amaria, ug si Shecania, sa mga siyudad sa mga pari. ug gipuno nila ang mga buhatan sa pagsalig, aron sa paghatag niini nga mga halad ngadto sa ilang mga igsoong lalaki sumala sa ilang pagkabahin, sa mga importante ug sa mga dili importante.¹⁶Gihatagan usab nila ang mga lalaki nga nagpangidaron ug tulo ka tuig pataas, nga nahisulat sa talaan sa ilang katigulangan nga misulod sa balay ni Yahweh, nga gikinahanglan sa ilang adlaw-adlaw nga buluhaton, aron himoon ang trabaho sumala sa ilang grupo ug mga bahin.¹⁷Giapod-apod sa mga pari sumala sa mga talaan sa ilang katigulangan, ug sama usab sa mga Levita ang nagpangidaron ug 20 pataas sumala sa ilang katungdanan ug sa ilang pagbahin-bahin. ¹⁸Gilista usab nila ang ilang mga bata, ang ilang mga asawa, ang ilang mga anak nga lalaki, ug ang ilang mga anak nga babaye sa tibuok kumunidad, kay nagmatinumanon man sila sa pagtipig sa ilang mga kaugalingon nga balaan. ¹⁹Alang usab sa mga pari, nga mga kaliwat ni Aaron nga anaa sa mga uma sa mga baryo nga nahisakop sa ilang mga siyudad, o sa matag siyudad, adunay mga kalalakin-an nga gitahasan didto sumala sa ilang ngalan aron paghatag sa bahin sa tanang mga lalaki taliwala sa mga pari, ug sa tanang nahisulat sa mga talaan sa kagikan sa ilang mga katigulangan nga sila anaa nahisakop sa mga Levita.²⁰Nahimo kini ni Hezekia sa tibuok Juda. Iyang gihuman kung unsa ang maayo, ang husto, ug matinud-anon sa atubangan ni Yahweh nga iyang Dios. ²¹Sa matag buluhaton nga iyang gisugdan sa pag-alagad sa balay sa Dios, ang balaod, ug mga sugo, aron sa pagpangita sa iyang Dios, gibuhat niya kini sa tibuok niyang kasingkasing, ug nagmalampuson siya.

32¹Pagkahuman niining mga butanga ug niining mga buhat sa pagkamatinumanon, miabot ug misulod sa Juda si Senakerib, hari sa Asiria. Nagkampo siya aron sa pagsulong sa kinutaan nga mga siyudad, diin gusto niyang ilugon kini alang sa iyang kaugalingon.²Sa dihang nakita ni Hezekia nga miadto si Senakerib ug ang iyang tuyo mao ang pagpakig-away batok sa Jerusalem, ³Nagpakisayod siya sa iyang mga pangulo ug sa iyang mga gamhanan nga kalalakin-an aron paundangon ang tubig sa tuboran nga anaa sa gawas sa siyudad; gitabangan nila siya sa pagbuhat niini. ⁴Daghan kaayong mga tawo ang nagkatigom nga nagkahiusa sa pagpaundang sa mga tuboran ug sa mga sapa nga midagayday diha sa taliwala sa kayutaan. Miingon sila, "Nganong kinahanglan man nga moanhi ang mga hari sa Asiria aron sa pagpangita ug daghang tubig?"⁵Nagmaisogon si Hezekia ug gipabuhat ang mga paril nga nangalumpag. Gipahabog niya ang mga tore, ug ang laing mga paril sa gawas. Gipalig-on usab niya ang Milo sa siyudad ni David, ug nagbuhat siya ug daghang mga hinagiban ug mga taming.⁶Nagbutang siya ug mga pangulo sa kasundalohan nga magdumala sa mga tawo. Gitigom niya sila ug gihiusa ngadto kaniya sa hawan nga dapit didto sa ganghaan sa siyudad ug miingon ngadto sa ilang mga kasingkasing. Miingon siya, ⁷"Pagmalig-on ug pagmaisogon. Ayaw kamo kahadlok o kadismaya tungod sa hari sa Asiria ug sa tanang kasundalohan nga nag-uban kaniya, kay adunay nag-uban kanato nga mas dako pa kaysa nag-uban kaniya. ⁸Uban kaniya ang mga bukton nga unodnon lamang, apan ang nag-uban kanato mao si Yahweh, atong Dios, aron motabang kanato ug makig-away sa atong mga pakiggubat." Unya nahupay ang mga tawo sa ilang kaugalingon tungod sa mga pulong ni Hezekia, ang hari sa Juda.⁹Human niini, si Senakerib, ang hari sa Asiria gipadala ang iyang sulugoon sa Jerusalem ( niining tungora anaa siya sa atubangan sa Lakis ug ang tanan niyang mga kasundalohan nga nag-uban kaniya), Miingon siya, alang kang Hezekia, ang hari sa Juda, ug sa tibuok Juda nga anaa sa Jerusalem, ¹⁰"Mao kini ang gisulti ni Senakerib, ang hari sa Asiria: Unsay inyong gisaligan aron makalahutay sa paglikos diha sa Jerusalem?¹¹Wala ba kaha kamo gilingla ni Hezekia, nga itugyan kamo niya ngadto sa kamatayon tungod sa kagutom ug tungod sa kauhaw, sa dihang gisultihan niya kamo, 'Si Yahweh nga atong Dios magluwas kanato gikan sa kamot sa hari sa Asiria'? ¹²Dili ba sama usab nga gipakuha ni Hezekia ang mga hataas nga dapit ug ang mga halaran ug gimandoan ang Juda ug ang Jerusalem, 'Sa usa lang ka halaran kamo kinahanglan mosimba, ug diha kamo magsunog ug mga halad'?¹³Wala ba kamo nasayod kung unsa ang akong gibuhat ug sa akong mga katigulangan sa tanang katawhan sa ubang kayutaan? Nabuhat ba sa mga diosdios sa pundok sa mga katawhan sa kayutaan ang pagluwas sa ilang yuta gikan sa akong gahom? ¹⁴Sa tanang mga diosdios niadtong mga kanasoran nga giguba sa hingpit sa akong katigulangan, aduna bay laing dios nga nakaluwas sa iyang katawhan gikan sa akong mga kamot? Nganong makahimo man pagluwas kaninyo ang inyong Dios gikan sa akong gahom? ¹⁵Karon ayaw kamo palingla ni Hezekia o danihon kamo niining paagiha. Ayaw kamo pagtuo kaniya, kay walay dios sa bisan asang nasod o gingharian nga makahimo sa pagluwas sa iyang katawhan gikan sa akong mga kamot, o sa mga kamot sa akong katigulangan. Pagkagamay sa inyong Dios nga makahimo sa pagluwas kaninyo gikan sa akong mga kamot?"¹⁶Nagsulti ug dugang kadaot batok kang Yahweh ug sa iyang alagad nga si Hezekia ang sulugoon ni Senekerib. ¹⁷Nagsulat usab si Senekerib aron sa pagbiaybiay kang Yahweh, ang Dios sa Israel, ug aron sa pagsulti batok kaniya. Miingon siya, "Sama nga ang diosdios sa mga nasod sa mga kayutaan nga wala miluwas sa ilang mga katawhan gikan sa akong mga kamot, busa dili usab luwason sa Dios ni Hezekia ang iyang katawhan gikan sa akong mga kamot."¹⁸Gisinggitan nila sa pinulongan sa mga Judio ang mga katawhan sa Jerusalem nga anaa didto sa paril, aron sa paghadlok kanila ug pagsamok aron niining paagiha mailog nila ang siyudad. ¹⁹Nakigsulti sila sa Dios sa Jerusalem sama sa nagsulti sila sa mga diosdios sa ubang mga tawo sa kalibotan, nga binuhat lamang sa mga kamot sa mga tawo.²⁰Busa tungod niining butanga miampo ug mituaw sa langit si Hezekia, ang hari, ug si propeta Isaias ang anak nga lalaki ni Amoz. ²¹Nagpadala si Yahweh ug usa ka anghel, nga mopatay sa mga kasundalohan, sa mga tigmando, ug sa mga opisyal sa hari didto sa kampo. Busa mipauli si Senakerib nga walay nawong nga ikaatubang sa iyang kaugalingong yuta. Sa dihang miadto siya sa balay sa iyang diosdios, ang pipila sa iyang mga anak ang mipatay kaniya pinaagi sa espada.²²Niining paagiha, giluwas ni Yahweh si Hezekia ug ang lumolupyo sa Jerusalem gikan sa mga kamot ni Senakerib, ang hari sa Asiria, ug gikan sa kamot sa uban, ug gihatagan sila ug kapahulayan sa tanang bahin. ²³Daghan kanila ang nagdala ug mga halad ngadto kang Yahweh sa Jerusalem, ug bililhon nga mga gasa ngadto kang Hezekia ang hari sa Juda, ug aron taas ang panglantaw sa tanang nasod kaniya gikan niadtong panahona.²⁴Niadtong mga adlawa nagsakit si Hezekia ug miabot sa punto nga himatyonon na siya, nag-ampo siya kang Yahweh, nga nakigsulti kaniya ug naghatag kaniya ug timailhan nga siya mamaayo. ²⁵Apan wala mibalos si Hezekia kang Yahweh sa tabang nga gihatag kaniya, kay nagmapahitas-on man ang iyang kasingkasing. ²⁶Bisan pa niana, nagpaubos si Hezekia sa iyang kaugalingon alang sa garbo sa iyang kasingkasing, siya ug ang mga lumolupyo sa Jerusalem, aron ang kasuko ni Yahweh dili moabot kanila sa adlaw ni Hezekia.²⁷Si Hezekia may daghang kaayong bahandi ug dakong kadungganan. Nagpahimo siya alang sa iyang kaugalingon ug tipiganan alang sa plata, sa bulawan, sa bililhong mga bato, ug alang sa mga pahumot, ug ingon man sa mga taming ug sa tanang klasi sa bililhon nga mga butang. ²⁸Aduna usab siyay tipiganan alang sa iyang mga abot nga trigo, bag-ong bino, ug lana, ug mga puy-anan sa nagkalain-lain nga klasi sa mga kahayopan. Aduna usab siyay panon sa mga karnero sa ilang mga koral. ²⁹Dugang pa niini, nagpahimo usab siya ug mga siyudad ug nakapanag-iya ug daghang mga karnero ug panon sa mga baka, kay ang Dios naghatag kaniya ug daghang bahandi.³⁰Kini mao ang mao gihapon nga Hezekia ang nagsagpong sa ibabaw nga tuboran sa mga tubig sa Gihon, ug kinsa midala kanila deretso ngadto sa kasadpang kiliran sa siyudad ni David. Nagmalamposon si Hezekia sa tanan niyang mga gipangbuhat. ³¹Bisan pa niana, mahitungod sa mga tinugyanan sa mga prensipe sa Babilonia, nga gipadala ngadto kaniya aron sa pagpangutana niadtong nahibalo, mahitungod sa kahibulongang timailhan nga nahitabo sa kayutaan, gibiyaan siya sa Dios sa iyang kugalingon, aron siya sulayan, ug aron mahibaw-an ang tanan nga anaa sa iyang kasingkasing.³²Sa ubang mga butang mahitungod kang Hezekia, apil ang iyang mga lihok sa pagkamaunungon sa pakigsaad, makita nimo kini nga nahisulat sa Panan-awon ni Propeta Isaias ang anak nga lalaki ni Amoz, ug sa lebro sa mga hari sa Juda ug sa Israel. ³³Mipahulay siya kauban ang iyang mga katigulangan, ug gilubong nila siya sa bungtod nga bahin sa lubnganan sa mga kaliwat ni David. Ang tanang nagpuasa ug tanang lumolupyo sa Jerusalem nagpasidungog kaniya sa iyang kamatayon. Si Manases nga iyang anak mao ang nahimong hari puli sa iyang dapit.

33¹Nagpangidaron ug napulog duha si Manases sa dihang nagsugod siya paghari; naghari siya sa Jerusalem sulod sa 55 ka tuig. ²Nagbuhat siya ug daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa dulomtanan nga mga butang nga gibuhat sa kanasoran nga gipapahawa ni Yahweh sa wala pa ang katawhan sa Israel. ³Kay gitukod niya pag-usab ang mga habog nga dapit nga gilumpag kaniadto sa iyang amahan nga si Hezekia, ug nagbuhat usab siya ug mga halaran alang kang Baal, ug nagbuhat usab siya ug mga poste ni Ashera, miyukbo usab siya sa tanang panon sa langit ug misimba kanila.⁴Nagtukod si Manases ug mga halaran sa balay ni Yahweh bisan nagmando na si Yahweh niini, "Sa Jerusalem mahimutang ang akong ngalan hangtod sa kahangtoran." ⁵Nagbuhat siya ug mga halaran alang sa tanan nga mga panon sa langit nga diha sa duha ka hawanan sa balay ni Yahweh. ⁶Gisunog niya ang iyang mga anak nga lalaki sa Walog sa Ben Hinom. Nagbuhat siya ug pagpamarang, pagpanagna ug nagabasa siya ug mga tilimad-on; ug nagpakisayod siya uban sa mga salamangkero ug sa mga espiritista. Nagbuhat siya ug daotan kaayo sa panan-aw ni Yahweh ug gihagit niya siya aron nga masuko.⁷Ang gihimo niya nga kinulit nga imahe, gibutang niya kini sa balay sa Dios. Mahitungod niining balay nga Dios misulti ngadto kang David ug kang Solomon nga iyang anak nga lalaki; miingon siya, "Niini nga puloy-anan ug sa Jerusalem, nga akong gipili gikan sa tanang katribuhan sa Israel, nga akong ibutang ang akong ngalan hangtod sa kahangtoran. ⁸Dili ko na gayod papahawaon pa ang katawhan sa Israel pagawas sa yuta nga akong gihatag alang sa ilang mga katigulangan, kung magmaampingon lamang sila sa pagtuman sa tanan nga akong gisugo kanila, sa pagsunod sa tanang balaod, kabalaoran, ug mga sugo nga akong gihatag kanila pinaagi kang Moises." ⁹Gipangulohan ni Manases ang Juda ug ang lumulupyo sa Jerusalem nga maghimo ug daotan nga labaw pa sa kanasoran nga gigun-ob ni Yahweh sa atubanagan sa katawhan sa Israel.¹⁰Nakigsulti si Yahweh kang Manases, ug sa iyang katawhan apan wala sila nagtagad. ¹¹Busa gidala ngadto kanila ni Yahweh ang komandante sa kasundalohan sa hari sa Asiria, nga maoy nagkadena kang Manases, naggapos sa iyang mga tiil ug gidala siya ngadto sa Babilonia.¹²Sa dihang anaa sa kahingawa si Manases, nangamuyo siya kang Yahweh, nga iyang Dios, ug nagpaubos pag-ayo sa iyang kaugalingon sa atubangan sa Dios sa iyang mga katigulangan. ¹³Nag-ampo siya ngadto kaniya; ug ang Dios natandog sa iyang hangyo, ug nakadungog ang Dios sa iyang mapaubsanon nga paghangyo ug gidala siya balik sa Jerusalem, ngadto sa iyang pagkahari. Unya nasayran ni Manases nga si Yahweh mao ang Dios.¹⁴Pagkahuman niini, nagtukod si Manases ug paril palibot sa siyudad ni David, sa kasadpang bahin sa Gihon, sa walog, sa agianan sa Ganghaan sa mga Isda. Iyang gilibotan ang bungtod sa Opel ug nagtukod siya ug paril nga habog kaayo. Gibutangan niya ug mga maisugong mga komandante ang tanang kinutaan nga mga siyudad sa Juda. ¹⁵Gipangsalikway niya ang mga langyaw nga mga diosdios pagawas sa balay ni Yahweh, ug ang tanan nga mga halaran nga iyang gibuhat sa bukid nga balay ni Yahweh ug sa Jerusalem, gilabay niya kini pagawas sa siyudad.¹⁶Gitukod pag-usab ni Manases ang halaran ni Yahweh ug naghalad siya niini ug mga halad sa pakigdait ug halad sa pagpasalamat; gimandoan niya ang Juda nga moalagad kang Yahweh, ang Dios sa Israel. ¹⁷Bisan pa niana, ang mga katawhan naghalad gihapon sa hataas nga mga dapit, apan alang lamang kang Yahweh, nga ilang Dios.¹⁸Alang sa ubang mga butang mahitungod kang Manases, ang iyang mga pag-ampo sa iyang Dios, ug ang mga pulong nga gisulti kaniya pinaagi sa mga propeta sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel, tan-awa nahisulat kini taliwala sa mga buhat sa mga hari sa Israel. ¹⁹Niana nga listalan adunay mga kasaysayan sa iyang mga pag-ampo, ug kung giunsa nga natandog ang Dios niini. Aduna usab kini listahan sa tanan niyang kasal-anan ug sa iyang mga kalapasan, ug sa mga dapit kung diin nagtukod siya ug habog nga mga dapit ug gipatindog ang mga poste ni Ashera ug ang mga kinulit nga larawan, sa wala pa siya nagpaubos sa iyang kaugalingon—nahisulat sila sa Kasaysayan sa mga mananagna. ²⁰Mipahulay na si Manases uban sa iyang mga katigulangan, ug gilubong nila siya sa kaugalingon niyang balay. Ang iyang anak nga lalaki nga si Amon, nahimong hari puli sa iyang dapit.²¹Nagpangidaron si Amon ug 22 ka tuig sa dihang misugod siya paghari; naghari siya sulod sa 2 ka tuig sa Jerusalem. ²²Nagbuhat siya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa binuhatan ni Manases, nga iyang amahan. Naghalad si Amon ngadto sa mga kinulit nga larawan nga gibuhat sa iyang amahan nga si Manases, ug ginasimba niya sila. ²³Wala niya gipaubos ang iyang kaugalingon sa atubangan ni Yahweh, sama sa gibuhat sa iyang amahan nga si Manases. Hinuon, nakalapas pa gayod sa si Amon sa makadaghan.²⁴Naglaraw sa hilom ang mga sulugoon ni Amon batok kaniya ug gipatay siya sulod sa iyang balay . ²⁵Apan, gipatay usab sa mga katawhan sa kayutaan kadtong naglaraw sa hilom batok kang Haring Amon, ug gihimo nilang hari si Josia, nga iyang anak nga lalaki puli sa iyang dapit

34¹Nagpangidaron ug walo ka tuig si Josia sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa 31 ka tuig sa Jerusalem. ²Gibuhat niya kung unsa ang husto sa panan-aw ni Yahweh, ug nagsubay sa dalan ni David nga iyang katigulangan, ug wala misimang bisan sa tuo ni ngadto sa wala. ³Sa ika-walo nga tuig sa iyang paghari, samtang bata pa siya, nagsugod siya sa pagpangita sa Dios ni David, nga iyang katigulangan. Sa ika-napulo ug duha ka tuig, nagsugod siya sa paghinlo sa Juda ug sa Jerusalem gikan sa hataas nga mga dapit, ang mga poste ni Ashera, ug ang mga kinulit nga mga larawan ug ang mga hinulmang puthaw nga larawan.⁴Gipanglumpag sa katawhan ang mga halaran ni Baal sa iyang atubangan; gipangtunga niya ang mga halaran sa insenso nga anaa sa ibabaw nila. Gipangbuak niya ang mga poste ni Ashera ug ang mga kinulit nga mga larawan, ug gidugmok ang mga hinulma nga puthaw ngadto sa pagka-abog ug. Gikatag niya ang abog ngadto sa mga lubnganan niadtong mga naghalad ngadto kanila. ⁵Gipangsunog niya ang mga bukog sa ilang mga pari diha sa mga halaran. Sa ingon niini nga paagi, gihinloan niya ang Juda ug ang Jerusalem.⁶Sama usab niini ang iyang gibuhat sa mga siyudad sa Manases, sa Efraim, ug sa Simeon, hangtod sa Neftali, ug sa nangagun-ob nga nakapalibot niini. ⁷Gipanglumpag niya ang mga halaran, gipangdugmok sa pino ang mga poste ni Ashera ug ang kinulit nga mga larawan, ug gipangtunga ang tanang halaran sa insenso sa tibuok yuta sa Israel; unya mibalik siya sa Jerusalem.⁸Karon sa ika-18 ka tuig sa iyang paghari, pagkahuman sa paghinlo ni Josia sa yuta ug sa templo, gipadala niya si Shafan ang anak nga lalaki ni Azalia, Maasea, ang gobernador sa siyudad, ug si Joa ang anak nga lalaki ni Joahaz ang sekretaryo, aron ayohon ang balay ni Yahweh nga iyang Dios. ⁹Miadto sila kang Hilkia, ang labaw nga pari, ug gisalig ngadto kaniya ang salapi nga gidala ngadto sa balay sa Dios,nga ang mga Levita, ang mga guwardiya sa mga pultahan, nagkatigom gikan sa Manases ug sa Efraim, gikan sa tanang salin sa Israel, gikan sa tibook Juda ug Benjamin, ug gikan sa mga lumolupyo sa Jerusalem.¹⁰Gisalig nila ang salapi ngadto sa mga tawo nga nagadumala sa buluhaton sa templo ni Yahweh. Kini nga mga tawo maoy nagsuhol sa mga nag-ayo ug nagpahiuli sa templo. ¹¹Gisuhol nila kini sa mga panday ug magtutukod aron ipalit sa tinabas nga mga bato ug mga kahoy alang sa sangga pangtukod, ug aron himoong sagbayan alang sa mga pinanday nga gipasagdan sa ubang mga hari sa Juda nga malumpag.¹²Matinud-anong nagtrabaho ang mga tawo. Ang ilang mga tigdumala sa mga buluhaton mao si Jahat ug si Obadia, ang mga Levita, ang mga anak nga lalaki ni Merari; ug ni Zacarias ug ni Meshulam, gikan sa mga anak nga lalaki sa mga Kohatihanon. Mimando pag-ayo sa mga trabahante ang ubang mga Levita nga mga maayong musikero. ¹³Kini nga mga Levita mao ang mga nagdumala niadtong mga tighakot sa mga kagamitan sa pagtukod ug sa ubang tawo nga nagtrabaho sa bisan unsang paagi. Adunay mga Levita usab nga mao ang mga sekretaryo, mga tigtipig sa listahan, ug mga guwardiya sa ganghaan.¹⁴Sa dihang gidala nila ang salapi nga gidala ngadto sa balay ni Yahweh, nahikaplagan ni Hilkia nga usa ka pari ang libro sa balaod ni Yahweh nga gihatag pinaagi kang Moises. ¹⁵Miingon si Hilkia kang Shafan ang eskriba, "Nakakaplag ako ug libro sa balaod sa balay ni Yahweh." Gidala ni Hilkia ngadto kang Shafan ang libro. ¹⁶Gidala ni Shafan ang libro ngadto sa hari, ug gisuginlan usab niya siya nga nag-ingon, "Gibuhat sa imong mga sulugoon ang tanan nga gisalig ngadto kanila.¹⁷Gibubo nila ang salapi nga nakaplagan sa balay ni Yahweh, ug gihatag kini sa mga tigdumala ug ngadto sa mga trabahante." ¹⁸Si Shafan ang eskriba nagsulti sa hari, "Gihatag ni Hilkia nga pari nganhi kanako ang libro." Unya gibasa kini ni Shafan ngadto sa hari. ¹⁹Kini nahitabo sa dihang nabatian sa hari ang mga pulong sa balaod, gigisi niya ang iyang bisti.²⁰Gimandoan sa hari si Hilkia, si Ahikam ang anak nga lalaki ni Shafan, si Abdon ang anak nga lalaki ni Mica, si Shafan ang eskriba, ug si Asaya, ang kaugalingon niyang sulugoon, nga nag-ingon, ²¹"Lakaw ug pangutana kang Yahweh alang kanako, ug alang niadtong nahibilin sa Israel ug sa Juda, bahin sa mga pulong sa libro nga nakaplagan. Dako gayod ang kasuko ni Yahweh nga gibubo nganhi kanato. Dako kini, tungod kay wala man gipatalinghogan sa atong mga katigulangan ang mga pulong niining libroha ingon man ang pagtuman sa tanang nahisulat niini."²²Busa si Hilkia, ug kadtong gisugo sa hari, miadto kang Hulda nga usa ka mananagna, ang asawa ni Sallum ang anak nga lalaki ni Tokat ang anak nga lalaki Hasra, nga maoy magbalantay sa mga bisti (nagpuyo siya sa Jerusalem nga anaa sa Ikaduhang Distrito), ug nakigsulti sila kaniya sa ingon niini nga paagi.²³Miingon siya ngadto kanila, "Mao kini ang gisulti ni Yahweh, ang Dios sa Israel, nga nag-ingon: Sultihi ang tawo nga nagpadala kaninyo nganhi kanako, ²⁴'Mao kini ang gisulti ni Yahweh: Tan-awa, magpadala ako ug katalagman niining dapita ug sa mga lumolupyo niini, ang tanang mga tunglo nga nahisulat sa libro nga gibasa atubangan sa hari sa Juda. ²⁵Sanglit mibiya man sila kanako ug nagsunog ug insenso ngadto sa laing mga dios, busa nahagit nila ako nga masuko pinaagi sa tanang butang nga gibuhat sa ilang mga kamot—busa ibubo ko ang akong kasuko niining dapita, ug dili kini mapalong.'²⁶Apan ngadto sa hari sa Juda, nga nagpadala kaninyo aron mangutana kang Yahweh kung unsa ang kinahanglan niyang pagabuhaton, mao kini ang inyong isulti ngadto kaniya, 'Si Yahweh, ang Dios sa Israel miingon niini: Mahitungod sa mga pulong nga imong nadungog, ²⁷Tungod kay malumo man ang imong kasingkasing, ug gipaubos mo ang imong kaugalingon atubangan sa Dios sa dihang nadungog mo ang iyang mga pulong batok niining dapita ug sa mga lumolupyo niini, ug tungod kay nagmapainubsanon ka man sa imong kaugalingon sa akong atubangan, ug gigisi ang imong bisti ug naghilak sa akong atubangan, nagpatalinghog usab ako kanimo—mao kini ang pagpahayag ni Yahweh— ²⁸tan-awa, itipon ko ikaw sa imong mga katigulangan. Ibutang ka sa imong lubnganan nga malinawon, ug dili mo makita bisan ang katalagman nga akong ipahamtang niining dapita ug sa mga lumolupyo niini.'" Gidala sa mga tawo kini nga mensahe balik ngadto sa hari.²⁹Unya nagpadala ang hari ug mga mensahero ug gipatigom ang tanang kadagkoan sa Juda ug sa Jerusalem. ³⁰Unya miadto ang hari sa balay ni Yahweh, ug ang tanang katawhan sa Juda ug ang mga lumolupyo sa Jerusalem, ug ang mga pari, mga Levita, ug ang tanang katawhan, gikan sa dako ngadto sa gamay. Gibasa dayon niya sa ilang panagtigom ang tanang mga pulong sa libro sa Kasabotan nga nahikaplagan sa balay ni Yahweh.³¹Mitindog ang hari sa iyang nahimutangan ug naghimo ug kasabotan sa atubangan ni Yahweh, nga mosunod kang Yahweh, ug tipigan ang iyang mga sugo, ang iyang mga tulomanon, ug ang iyang mga kabalaoran, sa tibuok niyang kasingkasing ug sa tibuok niyang kalag, aron tumanon ang mga pulong sa kasabotan nga nahisulat niini nga libro. ³²Gipabarog niya diha sa kasabotan ang tanan nga nakaplagan sa Jerusalem ug sa Benjamin. Ang mga lumolupyo sa Jerusalem milihok sa pagtuman sa kasabotan sa Dios, ang Dios sa ilang mga katigulangan.³³Gisalikway ni Josia ang tanang dulomtanan nga mga butang gikan sa kayutaan nga gipanag-iya sa katawhan sa Israel. Gihimo niya ang matag usa sa Israel nga mosimba kang Yahweh nga ilang Dios. Sa tanan niyang mga adlaw, wala sila mitalikod sa pagsunod kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan.

35¹Gisaulog ni Josia ang Psko ngadto kang Yahweh didto sa Jerusalem, ug nag-ihaw sila ug mga nating karnero alang sa Pasko sa ika- 14 nga adlaw sa unang bulan. ²Gibutang niya ang mga pari sa ilang mga katungdanan ug gidasig sila sa pag-alagad sa balay ni Yahweh.³Miingon siya ngadto sa mga Levita nga nagtudlo sa tibuok Israel ug gigahin ngadto kang Yahweh, "Ibutang ang balaang sudlanan sa balay nga gitukod sa hari sa Israel nga mao si Solomon ang anak nga lalaki ni David. Ayaw na kini pas-ana pa sa imong mga abaga. Karon simbaha si Yahweh nga imong Dios, ug alagari ang iyang katawhan ang Israel. ⁴Ihan-ay ang inyong mga kaugalingon sumala sa ngalan sa banay ug sa inyong mga pundok, sa pagsunod sa nahisulat nga mga kasugoan ni David, ang hari sa Israel, ug kang Solomon, nga iyang anak nga lalaki.⁵Barog diha sa balaang dapit, ug pagkuha sa inyong katungdanan uban ang inyong mga pundok sa sulod sa banay sa inyong mga igsoon nga lalaki, ang mga kaliwat sa katawhan, ug pagkuha sa inyong mga dapit uban ang inyong mga pundok sulod sa banay sa mga Levita. ⁶Pag-ihaw ug mga nating karnero alang sa Pasko, balaana ang inyong mga kaugalingon, andama ang mga nating karnero alang sa inyong mga igsoong lalaki, sa pagbuhat niini sumala sa pulong ni Yahweh nga gihatag pinaagi sa mga kamot ni Moises."⁷Naghatag ni Josia ug 30, 0 00 ka mga nating karnero ug mga nati gikan sa panon sa mga karnero alang sa paghalad sa Pasko sa tanan nga atua didto. Mihatag usab siya ug 3, 0 00 ka mga baka; gikan kining tanan sa gipanag-iya sa hari. ⁸Naghatag ang iyang mga pangulo ug kinabubut-ong halad ngadto sa katawhan, mga pari, ug mga Levita. Si Hilkia, si Zacarias, ug si Jehiel, ang mga opisyal nga tinugyanan sa balay sa Dios, mihatag ngadto sa mga pari ug 2, 600 nga halad alang sa Pasko ug 3 00 ka mga baka. ⁹Mao usab si Konanias, ug si Shemaya ug si Netanel, ang iyang mga igsoong lalaki, ug si Hashabia, si Jeil, ug si Jozabad, ang mga pangulo sa mga Levita, mihatag ug 5, 000 alang sa halad sa Pasko ngadto sa mga Levita ug 5 00 ka mga baka.¹⁰Busa naandam na ang buluhaton, ug ang mga pari nagbarog sa ilang mga dapit, uban sa mga Levita sumala sa ilang mga pundok, ingon nga pagtuman sa mando sa hari. ¹¹Nag-ihaw sila ug mga nating karnero alang sa Pasko, ug giwisikwisik sa mga pari ang dugo nga ilang nadawat gikan sa kamot sa mga Levita, ug gipanitan sa mga Levita ang mga nating karnero. ¹²Gikuha nila ang mga halad sinunog, aron iapod-apod kini kanila ngadto sa matag pundok sa mga banay sa katawhan, aron igahalad kini ngadto kang Yahweh, sumala sa nahisulat sa Libro ni Moises. Sama usab niini ang gihimo nila sa mga torong baka.¹³Gisugba nila sa kalayo ang mga nating karnero alang sa Pasko subay sa mga pahimangno. Alang sa mga balaang halad, gilat-an nila kini sa mga kolon, dagko nga mga kaldero, ug sa mga kawa, ug gidala dayon nila kini ngadto sa tanang katawhan. ¹⁴Unya giandam nila ang mga halad alang sa ilang mga kaugalingon ug alang sa mga pari, tungod kay ang mga pari, ang mga kaliwat ni Aaron, nagpahigayon man sa paghalad sa mga halad sinunog ug sa tambok hangtod sa pagkagabii, busa giandam sa mga Levita ang mga halad alang sa ilang mga kaugalingon ug alang sa mga pari, nga mga kaliwat ni Aaron.¹⁵Ang mga mag-aawit, ang mga kaliwat ni Asaf anaa sa ilang dapit, sumala sa gimando ni David kang Asaf, kang Heman, ug kang Jedutun nga mananagna sa hari, ug ang mga magbalantay anaa sa matag ganghaan. Wala nila biyai ang ilang mga dapit, tungod kay ang ilang igsoon nga mga lalaki nga mga Levita nag andam man alang kanila.¹⁶Busa, nahuman nianang higayona ang tibuok buluhaton alang kang Yahweh sa kasaulogan sa Pasko ug aron sa paghalad ug mga halad sinunog sa halaran ni Yahweh, sumala sa gimando ni Haring Josia. ¹⁷Nianang higayona ang katawhan nga atua didto nagsaulog sa Pasko, ug unya misunod ang Piyesta sa Pan nga walay Patubo sulod sa pito ka adlaw.¹⁸Ingon nga ang pagsaulog sa Pasko wala pagayod gihimo sa Israel sukad sa mga adlaw sa mananagna nga si Samuel, ni bisan ang ubang mga hari sa Israel wala nagsaulog sa ingon niini nga Pasko ingon sa gibuhat ni Josia, uban sa mga pari, mga Levita ug sa tanang katawhan sa Juda ug sa Israel nga atua didto, ug sa mga lumolupyo sa Jerusalem. ¹⁹Gisaulog kini nga Pasko sa ika- 18 nga tuig sa paghari ni Josia.²⁰Pagkahuman niining tanan, human sa paghan-ay ni Josia sa templo, miadto si Neco, ang hari sa Ehipto, aron makig-away batok sa Carkemis sa Suba sa Eufrates, ug miadto si Josia aron makig-away batok kaniya. ²¹Apan nagpadala ug mga tinugyanan si Neco ngadto kaniya, nga nag-ingon, "Unsa man ang akong buhaton kanimo, hari sa Juda? Wala ako mianhi aron makigbatok kanimo karong adlawa, apan batok sa panimalay diin ako makig-gubat. Gimandoan ako sa Dios nga magdali, bus likayi ang pagpanghilabot Dios, nga nag-uban kanako, kay tingali ug laglagon ka niya."²²Bisan pa niana, mibalibad si Josia sa pag-talikod gikan kaniya. Nagtakuban siya sa iyang kaugalingon aron makig-away kaniya. Wala niya patalinghogi ang mga pulong ni Neco nga naggikan sa baba sa Dios; busa miadto siya sa Walog sa Megido aron makig-away.²³Gipana si Haring Josia sa mga tigpana, ug ang hari miingon sa iyang mga sulugoon, "Ipalayo ako, kay nasamdan ako pag-ayo." ²⁴Busa gikuha siya sa iyang mga sulugoon gikan sa karwahe, ug gisakay siya sa laing karwahe. Gidala nila siya ngadto sa Jerusalem, kung diin siya namatay. Gilubong siya sa lubnganan sa iyang mga katigulangan. Ang tibuok Juda ug Jerusalem nagbangotan alang kang Josia.²⁵Nagbangotan si Jeremias alang kang Josia; ang tanang kalalakin-an ug mga mag-aawit nga mga kababayen-an nagbangotan alang kang Josia hangtod niining adlawa. Kini nga mga awit nahimong naandan sa Israel; Tan-awa nahisulat kini sa mga awit sa pagbangotan.²⁶Alang sa ubang mga butang mahitungod kang Josia, ug sa maayo niyang mga binuhatan sa pagsunod kung unsa ang nahisulat sa balaod ni Yahweh— ²⁷ug ang iyang mga binuhatan, sukad pa sa sinugdanan hangtod sa kataposan, nahisulat sa libro sa mga hari sa Juda ug sa Israel.

36¹Unya gikuha sa katawhan sa yuta si Jehoahaz ang anak nga lalaki ni Josia, ug gihimo siya nga hari sa Jerusalem sa dapit sa iyang amahan. ²Nagpangidaron ug 23 ka tuig si Jehoahaz sa dihang nagsugod siya sa paghari, ug naghari siya sulod sa tulo ka bulan sa Jerusalem.³Ang hari sa Ehipto nagpapahawa kaniya sa Jerusalem, ug gipugos siya pagpabayad ug multa sa yuta ug 100 ka talento nga plata ug usa ka talento nga bulawan. ⁴Ang hari sa Ehipto naghimo kang Eliakim, nga igsoon ni Jehoahaz, nga maghari sa tibuok Juda ug sa Jerusalem, ug giilisan ang iyang ngalan ug Jehoiakim. Unya gikuha niya ang igsoon ni Eliakim nga si Jehoahaz ug gidala siya sa Ehipto.⁵Nagpangidaron ug 25 ka tuig si Jehoiakim sa dihang nagsugod siya sa paghari, ug naghari siya sulod sa napulo ug usa ka tuig sa Jerusalem. Nagbuhat siya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh nga iyang Dios. ⁶Unya si Nabucudunosor, ang hari sa Babilonia, misulong kaniya ug gigapos siya sa kadena aron dad-on siya ngadto sa Babilonia. ⁷Nagdala usab si Nebucadnezar ug pipila ka mga butang sa balay ni Yahweh ngadto sa Babilonia, ug gibutang kini sa iyang palasyo sa Babilonia.⁸Ingon man sa ubang mga butang bahin kang Jehoiakim, ang dulomtanan nga mga butang nga iyang nabuhat, ug kung unsa ang nakaplagan batok kaniya, tan-awa, nahisulat kini sa libro sa mga hari sa Juda ug sa Israel. Unya si Jehoiakin, nga iyang anak nga lalaki, nahimong hari puli sa iyang dapit.⁹Nagpangidaron ug walo ka tuig si Jehoiakin sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa tulo ka bulan ug napulo ka adlaw sa Jerusalem. Nagbuhat siya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh. ¹⁰Sa panahon sa tingpamulak, nagpadala ug mga tawo si Haring Nabucudunusor ug gidala siya ngadto sa Babilonia, lakip ang mga bililhong mga butang gikan sa balay ni Yahweh, ug gihimong hari si Zedekias, nga iyang paryente sa tibuok Juda ug Jerusalem.¹¹Nagpangidaron ug 21 ka tuig si Zedekias sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa napulo ug usa ka tuig sa Jerusalem. ¹²Nagbuhat siya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh nga iyang Dios. Wala siya nagpaubos sa iyang kaugalingon sa atubangan ni Jeremias ang propeta, nga nagsulti sa mga pulong nga naggikan kang Yahweh.¹³Nagrebelde usab si Zedekia batok kang Haring Nabucudunosor, nga nagpapanumpa kaniya pinaagi sa Dios. Apan gipatikig ni Zedekia ang iyang liog ug nagpatig-a sa iyang kasingkasing batok sa pagbalik ngadto kang Yahweh, ang Dios sa Israel. ¹⁴Labaw pa niana, hilabihan ang pagkamaluibon sa tanang mga pangulo sa mga pari ug sa katawhan, ug gisunod nila ang dulomtanan nga mga binuhatan sa mga nasod. Gihugawan nila ang balay ni Yahweh nga iyang gibalaan sa Jerusalem.¹⁵Nagpadala ug pulong si Yahweh ngadto kanila, ang Dios sa ilang mga katigulangan, pinaagi sa iyang mga mensahero sa makadaghan, tungod aduna siyay kaluoy sa iyang katawhan ug sa dapit diin siya nagpuyo. ¹⁶Apan sila nagbiaybiay sa iyang mga mensahero, nagtamay sa iyang mga pulong, ug nagyubit sa iyang mga mananagna, hangtod nga ang kaligutgot ni Yahweh mitindog batok sa iyang katawhan, hangtod walay makatabang niini.¹⁷Busa gipadala sa Dios ngadto kanila ang hari sa Caldeahanon, nga mipatay sa ilang mga batan-ong lalaki pinaagi sa espada sulod sa balaang puloy-anan, ug walay kaluoy sa mga batan-ong lalaki o sa mga ulay, mga tigulang nga lalaki o mga ubanon. Gitugyan silang tanan sa Dios ngadto sa iyang kamot.¹⁸Ang tanang mga kagamitan sa balay sa Dios, gagmay man o dagko, ang mga bahandi sa balay ni Yahweh, ug ang mga bahandi sa hari ug sa iyang mga opisyal— kining tanan gidala niya ngadto sa Babilonia. ¹⁹Gisunog nila ang balay sa Dios, gilumpag ang paril sa Jerusalem, gisunog ang tanang palasyo niini, ug gigun-ob ang tanang mga bililhon nga mga butang niini.²⁰Gidala sa hari ang mga tawo nga nakaikyas sa espada. Gihimo silang mga ulipon alang kaniya ug sa iyang mga anak nga lalaki hangtod sa pagmando sa gingharian sa Persia. ²¹Nahitabo kini aron matuman ang pulong ni Yahweh pinaagi sa baba ni Jeremias, hangtod ang yuta kinahanglan malingaw sa iyang papahulay sa Adlawng Igpagpahulay. Kini nagbantay sa iyang Adlawng Igpapahulay sa tanang panahon sa iyang pagkabiyaan aron kini molabay sa 70 ka tuig niining paagiha.²²Karon sa unang tuig ni Cyrus, ang hari sa Persia, aron nga ang pulong ni Yahweh pinaagi baba Jeremias, mahimong ipatuman, gidasig ni Yahweh ang espiritu ni Cyrus, ang hari sa Persia, nga ipahayag niya sa tibuok niyang gingharian, ug isulat usab kini sa listahan. Miingon siya, ²³"Mao kini ang gisulti ni Cyrus, nga hari sa Persia: si Yahweh, ang Dios sa langit, naghatag kanako sa tanang mga gingharian sa kalibotan. Gimandoan niya ako sa pagtukod sa balay alang kaniya sa Jerusalem, nga anaa sa Juda. Si bisan kinsa ang nahisakop kaninyo gikan sa tibuok niyang katawhan, hinaot nga si Yahweh nga inyong Dios, mag-uban kaninyo. Tugoti siya nga moadto sa maong yuta."

Nehemias

1¹Ang mga pulong ni Nehemias anak nga lalaki ni Hacalia: Karon nahitabo kini sa bulan sa Kislev, sa ika- 20 ka tuig, samtang anaa ako sa portico sa Susa, ²usa sa akong igsoonng lalaki, si Hanani, ang miabot kuyog ang pipila ka mga tawo sa Juda, ug nangutana ako kanila mahitungod sa mga Judio nga nakaikyas, ug sa nahabilin nga mga Judio nga anaa didto, ug mahitungod sa Jerusalem.³Miingon sila kanako, "Katong anaa sa probinsya nga nahibilin sa pagkabihag kanila anaa sa dakong kagubot ug kaulawan tungod kay ang paril sa Jerusalem nangalumpag ug nasunog ang mga ganghaan niini."⁴Sa nabati ko kining mga pulong, Milingkod ako ug mihilak, ug sa pila ka adlaw nagpadayon ako sa pagbangotan ug pagpuasa ug nag-ampo atubangan sa Dios sa langit. ⁵Unya miingon ako, "Ikaw si Yahweh, ang Dios sa langit, ang Dios nga bantogan ug kahibulongan, nga nagtipig sa kasabotan ug nagpabilin nga nahigugma uban niadtong nahigugma kanimo ug nagtuman sa imong mga sugo.⁶Paminaw sa akong mga pag-ampo ug ablihi ang imong mga mata, aron madungog nimo ang pag-ampo sa imong alagad nga nag-ampo ako kanimo adlaw ug gabii alang sa katawhan sa Israel nga imong mga sulugoon. Isugid ko kanimo ang mga sala sa katawhan sa Israel, nga nakasala kami batok kanimo. Nakasala ako ug ang panimalay sa akong amahan. ⁷Nagpakadaotan kami pag-ayo, ug wala namo gituman ang imong mga sugo, mga balaod, ug ang tulumanon nga imong gimando sa imong alagad nga si Moises.⁸Palihog hinumdomi ang pulong nga imong gimando sa imong alagad nga si Moises, 'Kung dili kamo magmatinumanon, patibulaagon ko kamo sa ubang mga nasod, ⁹apan kung mobalik kamo kanako ug sundon ninyo ang akong mga sugo ug tumanon kini, bisan magkatibulaag ang imong katawhan sa halayo nga dapit, tigomon ko kamo pag-usab gikan didto ug dalhon ko kamo sa dapit nga akong gipili aron magpabilin ang akong ngalan.'¹⁰Karon imoha silang mga sulugoon ug imong katawhan, sa diin imong giluwas pinaagi sa imong dakong gahom ug sa kusgang kamot. ¹¹Nagpakilooy ako kanimo, Yahweh, paminawa karon ang pag-ampo sa imong alagad ug sa pag-ampo sa imong mga alagad nga nagpasidungog sa imong ngalan. Karon hatagi ang imong alagad ug kalamposan, ug ihatag kaniya ang kalooy sa atubangan niining tawhana." Nag-alagad ako ingon nga tigtagay ngadto sa hari.

2¹Sa bulan sa Nisan, sa ika- 20 ka tuig nga naghari si Artaxerxes, nagpili siya ug bino, ug gikuha ko ang bino ug gihatag kini ngadto sa hari. Niining tungora wala pa gayod ako nasubo sa iyang atubangan sa iyang presensya. ²Apan gisultihan ako sa hari, "Nganong nasubo man ang imong nawong? Wala man ka nagmasakiton. Nasubo gayod ang imong kasingkasing." Unya nahadlok gayod ako pag-ayo.³Miingon ako ngadto sa hari, "Mabuhi unta ang hari sa kahangtoran! Nganong dili man magsubo ang akong panagway? Ang siyudad, ang dapit nga lubnganan sa akong katigulangan nangapukan, ug ang mga ganghaan niini nangaguba tungod sa pagkasunog."⁴Unya miingon ang hari kanako, "Unsa may buot nimo nga akong buhaton?" Busa nag-ampo ako sa Dios sa langit. ⁵Mitubag ako ngadto sa hari, "Kung maayo kini ngadto sa hari, ug kung ang imong sulugoon nagbuhat ug maayo sa imong panan-aw, makahimo ka sa pagpadala kanako paingon sa Juda, ngadto sa siyudad nga lubnganan sa akong katigulangan aron tukoron ko unta kini pag-usab." ⁶Mitubag ang hari kanako (ug naglingkod usab tupad kaniya ang rayna), "Unsa ka man kadugay mawala ug kanus-a ka man mobalik?" Sa pagsulti ko sa maong pitsa sa hari nahimuot siya sa pagpadala kanako.⁷Unya miingon ako ngadto sa hari, "Kung makapahimuot kini sa hari, hatagi unta ako ug mga sulat alang sa mga gobernador didto sa Probinsiya sa Tabok sa Suba aron tugotan nila ako sa pag-agi sa ilang mga teritoryo sa akong pagpaingon sa Juda. ⁸Usa usab ka sulat alang kang Asaf ang tig-atiman sa kalasangan sa hari, aron hatagan unta niya ako ug mga kahoy aron himoong mga sagbayan alang sa mga ganghaan sa kota tupad sa templo, ug alang sa paril sa siyudad, ug alang sa balay nga akong pagapuy-an." Busa gihatag sa hari kanako ang akong mga gipangayo tungod kay ang kamaayo sa Dios ania kanako.⁹Miabot ako sa mga gobernador sa Probinsiya sa Tabok sa Suba ug gihatag kanila ang mga sulat sa hari. Unya gipakuyogan ako sa hari ug mga opisyal sa kasundalohan ug sa mga nagkabayo. ¹⁰Sa dihang nakadungog niini si Sanbalat nga taga-Horon ug si Tobia nga sulugoon sa Amonihanon, nasuko sila pag-ayo nga adunay tawo nga moabot aron sa pagtabang sa katawhan sa Israel.¹¹Busa miabot ako sa Jerusalem ug anaa ako didto sulod sa tulo ka adlaw. ¹²Mibangon ako sa kagabhion ug kuyog kanako ang pipila ka mga kalalakin-an. Wala akoy gisultihan kung unsa ang gibutang sa akong Dios dinhi sa akong kasingkasing nga buhaton alang sa Jerusalem. Wala akoy dala nga mananap, gawas lang sa akong gisakyan.¹³Migawas ako sa pagkagabii latas sa Ganghaan sa Walog paingon sa Atabay sa mga Lobo ug lahos sa Ganghaan sa mga Basura, ug gisubay ang mga paril sa Jerusalem nga nangalumpag na ug nangaugdaw ang mga ganghaan nga hinimo sa kahoy tungod sa pagkasunog. ¹⁴Unya giadto ko ang Ganghaan sa Tuboran ug ngadto sa Lanaw sa Hari. Sigpit na kaayo ang dapit aron agian sa mananap nga akong gisakyan.¹⁵Busa mitungas ako nianang gabhiona latas sa walog ug gisusi ang paril, ug mipauli ako ug misulod latas sa Ganghaan sa Walog ug aron makabalik. ¹⁶Wala kahibalo ang mga tigdumala kung asa ako gikan ug unsa ang akong gibuhat, ug wala ko pa usab gisuginlan ang mga Judio, ni ang mga pari, ni ang mga tinahod, ni ang mga tigdumala, ni ang uban nga nahibilin nga mobuhat sa buluhaton.¹⁷Miingon ako kanila, "Nakita ninyo ang kalisod sa atong kahimtang, pagkagun-ob gayod sa Jerusalem ug nangasunog ang mga ganghaan niini. Dali, tukoron nato pag-usab ang paril sa Jerusalem, aron dili na kita maulawan." ¹⁸Gisultihan ko sila nga ang kamaayo sa akong Dios ania kanako ug ang mga pulong usab sa hari nga iyang gisulti kanako. Miingon sila, "Molihok na kita ug magtukod." Mao nga gilig-on nila ang ilang mga kamot alang sa maayo nga buluhaton.¹⁹Apan sa dihang nadungog kini ni Sanbalat nga taga-Horon, ug ni Tobia ang sulugoon sa Amonihanon, ug ni Geshem nga Arabihanon, nagyaga-yaga sila ug gitamay kami ug miingon sila, "Unsa man kini ang inyong ginabuhat? Nagarebelde na ba kamo sa hari?" ²⁰Unya gitubag ko sila, "Ang Dios sa langit maghatag kanamo ug kalamposan. Mga sulugoon kami niya ug molihok kami ug magtukod. Pero wala kamoy makuha, walay katungod, ug walay kabahin sa kasaysayan sa Jerusalem."

3¹Unya si Eliashib ang labaw nga pari milihok kauban sa iyang mga kaigsoonang pari, ug gitukod nila ang Ganghaan sa mga Karnero. Gibalaan nila kini ug gitaoran kini ug mga sira. Gibalaan nila kini kutob sa Tore sa Gatosan ug paingon sa Tore sa Hananel. ²Sunod kaniya nga nagtrabaho mao ang kalalakin-an sa Jerico, ug sunod kanila nga nagtrabaho mao si Zacur ang anak ni Imri.³Ang mga anak nga lalaki ni Hashenaa nagtukod sa Ganghaan sa mga Isda. Gibutangan nila kini ug mga sagbayan, ug gitaoran kini ug mga sira, ug mga trangkahan ug mga babag niini. ⁴Giayo ni Meremot ang sunod nga bahin. Anak siya nga lalaki ni Uria ang anak nga lalaki ni Hakoz. Sunod kanila nga nag-ayo mao si Meshulam. Anak siya nga lalaki ni Berekia ang anak nga lalaki ni Meshezabel. Sunod kanila nga nag-ayo mao si Zadok. Anak siya nga lalaki ni Baana. ⁵Sunod kanila nga nag-ayo mao ang taga-Tekoa, apan ang ilang mga pangulo nagdumili sa pagbuhat sa buluhaton nga gisugo sa ilang mga tigmando.⁶Si Joyada ang anak nga lalaki ni Pasea ug si Meshulam ang anak nga lalaki ni Besodea mao ang nag-ayo sa Daang Ganghaan. Gibuhatan nila kini ug mga sagbayan, gitaoran kini ug mga sira, ug mga trankahan ug mga babag niini. ⁷Sunod kanila mao si Melatia ang taga-Gibeon ug si Jadon ang taga-Meronot, nga mga tawo nga gikan sa Gibeon ug sa Mizpa, mao ang nag-ayo sa usa ka bahin nga gipuy-an sa mga gobernador sa Probinsiya Tabok sa Suba.⁸Sunod kaniya nga nag-ayo mao si Uziel ang anak nga lalaki ni Harhaya, usa sa mga platero ug sunod kaniya mao si Hanania ang tigbuhat ug mga pahumot. Gitukod nila pag-usab ang Jerusalem paingon sa Lapad nga Paril. ⁹Sunod kanila nga nag-ayo mao si Refaya ang anak nga lalaki ni Hur. Siya mao ang tigdumala sa katunga sa distrito sa Jerusalem. ¹⁰Sunod kanila mao si Jedaya ang anak nga lalaki ni Harumaf nga nag-ayo sa tupad sa iyang balay. Sunod kaniya nga nag-ayo mao si Hatus ang anak nga lalaki ni Hashabnea.¹¹Si Malkia ang anak nga lalaki ni Harim ug si Hashub ang anak nga lalaki ni Pahat Moab mao ang nag-ayo sa laing bahin haduol sa Tore sa mga Hudno. ¹²Sunod kanila mao si Shalum ang anak nga lalaki ni Halohes, ang tigdumala sa katunga sa distrito sa Jerusalem, ang nag-ayo kauban ang iyang mga anak nga babaye.¹³Si Hanun ug ang mga nagpuyo sa Zanoa mao ang nag-ayo sa Ganghaan sa Walog. Gitukod nila kini pag-usab ug gitaoran kini ug mga pultahan, mga trangkahan ug mga babag niini. Giayo nila ang 1, 000 ka cubit paingon sa Ganghaan sa mga Basura.¹⁴Si Malkia ang anak nga lalaki ni Recab, ang tigdumala sa distrito sa Bet Hakerem mao ang nag-ayo sa Ganghaan sa mga Basura. Gitukod niya kini ug gitaoran kini ug mga pultahan, mga trangkahan ug mga babag niini. ¹⁵Si Shalum ang anak nga lalaki ni Colhoze, ang tigdumala sa distrito sa Mizpa, mao ang nag-ayo sa Ganghaan sa mga Tuboran. Gitukod niya kini, ug gibutangan kini ug tabon ug gitaoran kini ug mga pultahan, mga trankahan ug mga babag niini. Gitukod niya pag-usab ang paril sa Lanaw sa Siloam sa tanaman sa hari, hangtod sa hagdanan paubos gikan sa siyudad ni David.¹⁶Si Nehemias ang anak nga lalaki ni Azbuk, ang tigdumala sa katunga sa distrito sa Bet Zur, mao ang nag-ayo sa tabok nga gikan sa mga lubnganan ni David paingon sa lanaw nga binuhat sa tawo, hangtod sa mga balay sa mga bantogang tawo. ¹⁷Human kaniya nga nag-ayo mao ang mga Levita, lakip si Rehum ang anak nga lalaki ni Bani ug sunod kaniya, mao si Hashabia, ang nagdumala sa katunga sa distrito sa Keila, alang sa iyang distrito.¹⁸Sunod kaniya nga nag-ayo mao ang lumolupyo sa ilang lungsod, lakip si Bavai ang anak nga lalaki ni Henadad, ang tigdumala sa katunga sa distrito sa Keila. ¹⁹Sunod kaniya mao si Ezer ang anak nga lalaki ni Jeshua, ang tigdumala sa Mizpa, ang nag-ayo sa laing bahin nga nag-atubang sa butanganan ug mga hinagiban diha sa eskina sa paril.²⁰Sunod kaniya mao si Baruk ang anak nga lalaki ni Zabai nga madasigon nga nag-ayo sa laing bahin, gikan sa eskina sa paril paingon sa pultahan sa balay ni Eliashib ang labaw nga pari. ²¹Sunod kaniya mao si Meremot ang anak nga lalaki ni Uria nga anak nga lalaki ni Hakoz ang nag-ayo sa laing bahin, gikan sa pultahan sa balay ni Eliashib hangtod sa tumoy sa iyang balay.²²Sunod kaniya nga nag-ayo mao ang mga pari, ug ang mga kalalakin-an nga nagpuyo gikan sa dapit nga nakapalibot sa Jerusalem. ²³Sunod kanila, mao si Benjamin ug si Hashub ang nag-ayo sa atbang sa ilang kaugalingong balay. Sunod kanila mao si Azaria ang anak nga lalaki ni Maasea nga anak nga lalaki ni Ananias ang nag-ayo sa tupad sa iyang kaugalingong balay. ²⁴Sunod kaniya, mao si Binui ang anak nga lalaki ni Henadad ang nag-ayo sa laing bahin, gikan sa balay ni Azaria paingon sa eskina sa paril.²⁵Si Palal ang anak nga lalaki ni Uzai mao ang nag-ayo sa atbang sa eskina sa paril ug sa tore nga milabaw gikan sa ibabaw nga bahin sa balay sa hari nga anaa sa hawanan sa guwardya. Sunod kaniya nga nag-ayo mao si Pedaya ang anak nga lalaki ni Paros. ²⁶Karon ang mga sulugoon sa templo nga nagpuyo sa Ofel mao ang nag-ayo sa atbang sa Ganghaan sa Tubig sa sidlakan nga bahin ug sa habog nga tore. ²⁷Sunod kaniya mao ang taga-Tekoa ang nag-ayo sa pikas bahin nga atbang sa habog kaayo nga tore paingon sa paril sa Ofel.²⁸Ang mga pari mao ang nag-ayo sa ibabaw nga bahin sa Ganghaan sa mga Kabayo, ang atbang sa iyang kaugalingong balay. ²⁹Sunod kanila mao si Zadok ang anak nga lalaki ni Imer ang nag-ayo sa atbang nga bahin sa iyang kaugalingong balay. Unya human kaniya nga nag-ayo mao si Shemaya ang anak nga lalaki ni Shecania, ang tigbantay sa ganghaan sa sidlakan nga bahin. ³⁰Human kaniya mao si Hanania ang anak nga lalaki ni Shelemia, ug si Hanun ang ika-unom nga anak nga lalaki ni Zalaf, ang nag-ayo sa laing bahin. Sunod kaniya mao si Meshulam ang anak nga lalaki ni Berekia ang nag-ayo sa atbang sa iyang gipuy-an nga mga kwarto.³¹Sunod kaniya mao si Malkia, usa sa mga platero, ang nag-ayo sa balay sa mga sulugoon sa templo ug sa mga negosyante nga mao ang atbang sa Ganghaan nga Tigomanan ug sa mga puy-anan nga lawak sa eskina. ³²Ang mga platero ug mga negosyante mao ang nag-ayo sa tungatunga sa mga lawak sa taas sa eskina ug Ganghaan sa mga Karnero.

4¹Karon sa pagkadungog ni Sanbalat nga gitukod namo ang paril, nakapasilaob kini kaniya, ug hilabihan ang iyang kasuko, ug iyang gibugalbugalan ang mga Judio. ²Sa atubangan sa iyang mga igsoong lalaki ug sa kasundalohan sa Samaria, miingon siya, "Unsay gibuhat niining mga huyang nga mga Judio? Tukoron ba nila pag-usab ang siyudad alang sa ilang mga kaugalingon? Maghimo ba sila ug mga paghalad? Mahuman ba nila kini pagtrabaho sa usa lamang ka adlaw? Buhion ba nila pag-usab ang nangadugmok nga mga bato human kini masunog? ³Uban kaniya si Tobia nga Amonihanon, ug miingon siya, "Bisan gani mosaka lamang ang milo sa ilang gitukod, malumpag niini ang ilang paril nga bato!"⁴Patalinghogi, O among Dios, kay gitamay kami. Ibalik sa ilang kaugalingong mga ulo ang ilang pagtamay kanamo ug tugoti nga kawaton ang ilang bahandi sa yuta kung diin sila pagabihagon. ⁵Ayaw taboni ang ilang kalapasan ug ayaw papasa ang ilang mga sala nga gikan sa imong atubangan, kay gipasuko man nila pag-ayo ang mga magtutukod. ⁶Busa, gitukod namo ang paril ug ang tanang paril miabot sa katunga ang kahabugon, kay aduna may tinguha ang mga katawhan nga magtrabaho.⁷Apan sa pagkadungog ni Sanbalat, ni Tobia, ang mga taga-Arabia, ang mga taga-Amonihanon, ug mga taga-Asdod nga padayon ang pag-ayo sa paril sa Jerusalem, ug natabunan na ang mga bahin nga adunay bangag, ang hilabihang kasuko misilaob kanila. ⁸Nagkahiusa sila sa pagplano ug daotan, ug miabot sila aron makig-away batok sa Jerusalem aron magkagubot. ⁹Apan nag-ampo kami sa among Dios ug nagbutang ug magbalantay aron manalipod kanamo batok kanila sa adlaw ug gabii tungod sa ilang panghulga.¹⁰Unya nag-ingon ang katawhan sa Juda, "Nagkaluya na kadtong nagdala ug bug-at nga palas-anon. Daghan ang nangadugmok nga bato, ug dili na kami makahimo sa pagtukod ug paril." ¹¹Miingon ang among mga kaaway, "Dili nila masayran o makita kung moadto kita kanila ug patyon sila, ug pahunongon ang trabaho."¹²Niadtong panahona ang mga Judio nga nagpuyo duol kanila miabot gikan sa tanan nga dapit ug nagsulti kanamo sa ikapulo ka higayon, nagpasidaan kanamo mahitungod sa daotang laraw nga ilang gihimo batok kanamo. ¹³Busa gipahimutang ko ang mga tawo sa ubos nga bahin sa paril sa hawan nga dapit. Gipahimutang ko ang matag pamilya uban sa ilang mga espada, mga bangkaw, ug mga pana. ¹⁴Unya mitan-aw ako, ug mitindog, ug gisultihan ko ang mga halangdon, ug ang mga tigmando, ug ang uban pang mga tawo, "Ayaw kamo kahadlok kanila. Hunahunaa nga ang Dios, maoy gamhanan ug makalilisang. Makig-away alang sa inyong mga banay, sa inyong mga anak nga lalaki ug inyong anak nga mga babaye, sa inyong mga asawa, ug sa inyong panimalay."¹⁵Niabot ang higayon nga ang among mga kaaway nakadungog nga nasayran namo ang ilang mga laraw, ug gipakyas sa Dios ang ilang mga laraw, busa mibalik kaming tanan sa paril, ug ngadto sa tagsatagsa namo nga buluhaton. ¹⁶Busa niadtong higayona nagtrabaho ang katunga sa akong mga sulugoon sa pagtukod sa paril, ug ang katunga kanila nagkupot ug mga bangkaw, mga taming, mga pana ug nagsul-ob ug armadora, samtang nagtindog ang mga pangulo luyo sa tanang tawo sa Juda.¹⁷ug kadtong mga nagtrabaho pagtukod sa paril ug ang nag-alsa sa mga karga nagmabinantayon sa ilang nahimutangan. Nagtrabaho sila sa usa lamang ka kamot ug ang laing kamot nagkupot sa iyang hinagiban. ¹⁸Nagtakin sa iyang espada ang matag magtutukod ug mao kini ang paagi sa iyang pagtrabaho. Ang tigpatingog sa budyong anaa sa akong tapad.¹⁹Akong gisultihan ang mga halangdon, mga opisyal ug ang ubang katawhan, "Dako ug malisod ang buhatonon, ug nagkabuwag kita sa paril, layo sa usag-usa. ²⁰Kinahanglan magdali ka paingon sa dapit kung diin madungog mo ang tingog sa budyong ug pagtigom didto. Ang atong Dios makig-away alang kanato."²¹Busa buhaton namo ang buluhaton. Naggunit ug mga bangkaw ang katunga kanila gikan sa pagsubang sa sayo sa kabuntagon hangtod sa paggawas sa mga bituon. ²²Miingon usab ako ngadto sa mga tawo nianang higayona, "Tugoti ang matag tawo ug ang iyang sulugoon nga magpabilin pagkagabii diha sa tunga sa Jerusalem, aron mobantay kanato panahon sa gabii ug motrabaho inig ka adlaw." ²³Bisan ug ako, ni akong mga igsoon nga lalaki, bisan akong mga sulugoon, bisan pa ang mga tawo sa tigbantay musunod kanako, walay usa kanamo ang mag-ilis sa among mga bisti, ug ang matag usa kanamo nagdala sa kaugalingon nga hinagiban, bisan molakaw siya aron sa pagkabo ug tubig.

5¹Unya ang mga tawo ug ilang mga asawa mitaas ang grabi nga paghilak batok sa ilang isigka mga Judio. ²Tungod kay adunay pipila nga nag-storya, "Daghan kami uban sa among mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye. Busa tugoti kami nga makakuha ug trigo aron makakaon kami ug magpabilin nga buhi." ³Miingon usab ang pipila, "Giprenda namo ang among kaumahan, ang among mga kaparasan, ug ang among mga balay aron makabaton ug trigo panahon sa tinggutom."⁴Miingon usab ang uban, "Nanghulam kami ug salapi nga ibuhis sa hari sa among mga kaumahan ug sa among mga kaparasan. ⁵Apan karon ang among unod ug dugo sama lang sa among mga kaigsoonan, ug ang among mga anak sama lang sa ilang mga anak. Napugos kami sa pagbaligya sa among mga anak nga mga lalaki ug sa among mga anak nga mga babaye aron mamahimong mga ulipon. Ang pipila sa among mga anak nga babaye ulipon nang daan. Apan wala kami gahom sa pagtabang niini tungod kay gipanag-iya na karon sa ubang mga tawo ang among mga kaumahan ug ang among mga kaparasan."⁶Nasuko ako pag-ayo sa dihang nadungog ko ang ilang pagtuaw ug kining mga pulong. ⁷Unya naghunahuna ako mahitungod niini, ug mipasaka ako ug mga sumbong batok sa mga halangdon ug sa mga opisyal. Miingon ako kanila, "Nagpatanto kamo, ang matag-usa sa iyang kaugalingong igsoon." Nagpahigayon ako ug dakong panagtigom batok kanila ⁸ug giingnan ko sila, "Kutob sa among mahimo, gipalit namo pagbalik ang atong mga kaigsoonang mga Judio gikan sa pagkaulipon ug sa pagkabaligya ngadto sa mga nasod, apan gibaligya hinuon ninyo ang inyong mga igsoong lalaki ug igsoong babaye aron ibaligya nila kini pagbalik kanamo!" Mihilom sila ug wala gayod makakaplag ug pulong nga isulti.⁹Miingon usab ako, "Dili maayo ang inyong gibuhat. Dili ba kamo maglakaw nga adunay kahadlok sa atong Dios aron kapugngan ang pagbiaybiay sa atong mga kaaway nga mga nasod? ¹⁰Magpahulam ako ug ang akong mga igsoong lalaki ug ang akong mga sulugoon kanilag salapi ug trigo. Apan kinahanglan nga moundang na kita sa pagkuha ug tubo niining maong mga hulam. ¹¹Ibalik kanila karong adlawa ang ilang mga kaumahan, ang ilang mga kaparasan, ang ilang olibohan ug ang ilang mga balay ug ang tubo sa salapi, ang trigo, ang bag-ong bino, ug ang lana nga inyong gikuha gikan kanila."¹²Unya miingon sila, "Ibalik namo kung unsa ang among gikuha gikan kanila, ug wala kami pangayoon gikan kanila. Buhaton namo ang imong gisulti." Unya gitawag ko ang mga pari, ug gipapanumpa ko sila nga himoon nila kung unsa ang ilang gisaad. ¹³Giuyog ko ang sidsid sa akong sanina ug miingon, "Unta nga uyogon sa Dios ang balay ug mga kabtangan sa matag tawo nga dili motuman sa iyang saad. Aron nga mauyog siya ug mahutdan." Miingon ang tanan nga nagkaoundok, "Amen," unya gidayeg nila si Yahweh ug gibuhat sa mga tawo ang ilang gisaad.¹⁴Busa sukad sa higayon sa pagtuboy kanako nga mamahimong gobernador sa yuta sa Juda, gikan sa ika- 20 ka tuig hangtod sa ika- 32 ka tuig sa paghari ni Artaxerxes, 1 2 ka tuig, wala akoy hapit kaon bisan gani ang akong mga igsuon sa pagkaon nga giandam alang sa gobernador. ¹⁵Pero ang gobernador kaniadto nga nag-una nako naghatag ug bug-at nga mga alsahonon sa mga tawo, ug nagkuha gikan kanila ug 4 0 ka mga shekels nga plata alang sa ilang matag-adlaw nga pagkaon ug bino. Bisan ang ilang mga sulugoon nagdaogdaog sa katawhan. Apan wala ako magbuhat sama niana tungod kay may kahadlok ako sa Dios.¹⁶Ako usab nagpadayon sa pagtrabaho sa pader, ug wala kami nagpalit ug yuta, ug ang tanan nakong mga sulugoon nagkapundok didto alang sa pagtrabaho. ¹⁷Sa akong lamesa nga na ang mga Judio ug mga opisyales, 1 50 ka mga kalalaki, gawas niadtong miadto kanamo gikan sa mga nasod nga nakapalibot kanamo.¹⁸Karon sa matag adlaw mag-andam ug usa ka torong baka, unom ka piniling karnero, ug mga langgam usab, ug sa matag ikanapo ka adlaw abundansya ang tanang klasing sa bino, pero bisan niining tanan wala ako mangayo ug pagkaon nga para sa gobernador, tungod kay bug-at ra kaayo ang maong pagpangayo ngadto sa mga tawo. ¹⁹Timan-i ako, akong Dios, sa pagbuhat ug maayo, tungod kay gibuhat ko kining tanan alang niining katawhan.

6¹Karon sa dihang nadungog ni Sanbalat, ni Tobia, ug ni Gershem nga taga-Arabia ug ang uban namo nga mga kaaway nga gitukod nako pagbalik ang pader ug wala nay nahabiling guba nga mga bahin nga abri, bisan tuod wala pa nako mataod ang mga pultahan sa mga ganghaan, ²nagpadala ug mensahe kanako si Sanbalat ug si Gershem nga nag-ingon, "Dali, mag-abot kita didto sa kapatagan sa Ono." Pero naniguro sila sa pagdagmal kanako.³Nagpadala ako ug mga mensahero ngadto kanila, sa pag-ingon, "Nagbuhat ako ug dako nga buluhaton, ug dili ako makalugsong. Nganong kinahanglan man maundang ang trabaho samtang biyaan ko kini ug molugsong diha kaninyo?" ⁴Nagpadala sila ug mao gihapon nga mensahe kanako sa upat ka higayon, ug gitubag ko sila sa samang paagi sa matag higayon.⁵Gipadala ni Sanbalat ang iyang sulugoon ngari kanako sa samang paagi sa ikalima nga higayon, uban sa binukhad nga sulat nga anaa sa iyang kamot. ⁶Mao kini ang nasuwatt, "Gibalita kini sa mga nasod, ug miingon usab si Gershem, nga ikaw ug ang mga Judio nagplano sa pagpakigkontra, tungod niana gitukod nimo pagbalik ang pader. Gikan niining maong balita giingon, nga hapit kana nila nga mamahimong hari.⁷Nagpili ka usab ug mga propeta aron maghimo niining pagpahayag mahitungod sa imo didto sa Jerusalem, nga nag-ingon, 'Adunay hari sa Juda!' Makasigurado ka gayod nga madungog sa hari kining maong mga balita. Busa dali, mag-istorya kita."⁸Unya nagpadala ako ug mensahe ngadto kaniya nga nag-ingon, "Walay mga butang nga nahitabo sama sa imong gipanulti, tungod kay himo-himo lang kini gikan sa imong kasingkasing." ⁹Tungod kay buot nila nga mahadlok kaming tanan, sa paghunahuna nga, "Moundang sila sa pagtrabaho, ug dili kini mahuman." Pero karon, Dios, palihog lig-ona ang akong mga kamot.¹⁰Miadto ako sa balay ni Shemaya ang anak nga lalaki ni Delaya nga anak nga lalaki ni Mehetabel, nga dili makabiya sa iyang balay. Miingon siya, "Magkita kita sa balay sa Dios, sa sulod sa templo, ug sirad-an nato ang mga pultahan sa templo, kay mongari sila aron sa pagpatay kanimo. Sa pagkagabii monganhi sila aron sa pagpatay kanimo." ¹¹Mitubag ako, "Modagan ba ang tawo nga parehas nako? Moadto ba sa templo ang tawo nga parehas nako aron lang maluwas niya ang iyang kaugalingong kinabuhi? Dili ako moadto!"¹²Nakaamgo ako nga dili ang Dios ang nagpadala kaniya, pero nanagna siya batok kanako. Gisuholan siya ni Sanbalat ug ni Tobia. ¹³Gisuholan nila siya aron hadlokon ako, aron nga himoon nako ang iyang giingon ug makasala, aron nga daoton nila ang akong ngalan ug aron nga maulawan ako. ¹⁴Hinumdomi si Tobia ug si Sanbalat, akong Dios, ug ang tanan nilang gibuhat. Hinumdomi usab ang babayeng propeta nga si Noadia ug ang ubang mga propeta nga misulay paghadlok kanako.¹⁵Busa nahuman ang pader sa ika- 25 nga adlaw sa bulan sa Elul, human sa 5 2 ka mga adlaw. ¹⁶Sa dihang nadungog kini sa tanan namong mga kaaway, ang tanang nasod nga naglibot kanamo, nangahadlok sila pag-ayo ug nangawad-an ug pagsalig sa ilang mga kaugalingon. Tungod kay nasayod sila nga nahuman ang buluhaton pinaagi sa panabang sa among Dios.¹⁷Nagpadala ug daghang mga sulat ang mga halangdon nga tawo sa Juda ngadto kang Tobia niining higayona, ug miabot ang mga sulat ni Tobia ngadto kanila. ¹⁸Tungod kay daghan ang anaa sa Juda nga nakahimo ug panaad ngadto kaniya, tungod kay umagad siya nga lalaki ni Shecania ang anak nga lalaki ni Ara. Ang iyang anak nga lalaki nga si Jehohanan gipangasawa ang anak nga babaye ni Meshulam nga anak nga lalaki ni Berekia. ¹⁹Gisultihan usab ako nila mahitungod sa iyang mga maayong buhat ug gisulti usab nila pagbalik ngadto kaniya ang akong mga gipamulong. Gipadad-an ako ug mga sulat gikan kang Tobia aron sa paghadlok kanako.

7¹Sa dihang nahuman na ang pader ug napahiluna ko na ang mga pultahan, ug nakapili na ug mga magbalantay sa ganghaan, mga mag-aawit ug mga Levita, ²gipasalig ko kang Hanani nga akong igsoon ang pagdumala sa Jerusalem, uban kang Hanania nga maoy nagdumala sa mga kota, tungod kay matinud-anon siya nga tawo ug adunay kahadlok sa Dios labaw sa kadaghanan.³Miingon ako kanila, "Ayaw abrihi ang mga ganghaan sa Jerusalem hangtod nga moinit ang adlaw. Samtang nagbantay pa ang mga tigbantay sa mga ganghaan, mahimo mong isarado ang mga pultahan ug alihan kini. Pagpili ug mga magbalantay gikan niadtong nagpuyo sa Jerusalem, ang pipila sa dapit diin napahiluna ang puy-anan sa mga guwardiya, ug ang uban sa atubangan sa ilang mga balay." ⁴Karon lapad ang siyudad ug dako, apan gamay lamang ang mga tawo sa sulod niini, ug wala pay mga balay nga natukod pag-usab.⁵Ang akong Dios mao ang nagbutang sa akong kasingkasing sa pagtigom sa mga inila nga mga tawo, mga opisyal, ug ang mga katawhan aron ilista ang ilang mga pamilya. Nahikaplagan ko ang libro sa kaliwatan niadtong nakabalik ug una ug nakaplagan ang mga nahisulat niini.⁶Mao kini ang mga tawo sa probinsya nga mitungas pagawas gikan sa pagkabihag niadtong mga gipangbihag ni Nebucadnezar ang hari sa Babilonia. Mibalik sila sa Jerusalem ug sa Juda, ang matag usa sa iyang kaugalingong lungsod. ⁷Miabot sila uban kang Zerubabel, Jeshua, Nehemias, Azaria, Raamia, Nahamani, Mordecai, Bilsan, Misperet, Bigvai, Nehum, ug Baana. Ang gidaghanon sa kalalakin-an sa Israel lakip ang mga mosunod.⁸Ang mga kaliwat ni Paros, 2, 172. ⁹Ang mga kaliwat ni Shefatia, 372. ¹⁰Ang mga kaliwat ni Ara, 652.¹¹Ang mga kaliwat ni Pahat Moab, pinaagi sa mga kaliwat ni Jeshua ug Joab, 2, 818. ¹²Ang mga kaliwat ni Elam, 1, 254. ¹³Ang mga kaliwat ni Zatu, 845. ¹⁴Ang mga kaliwat ni Zacai, 760.¹⁵Ang mga kaliwat ni Binui, 648. ¹⁶Ang mga kaliwat ni Bebai, 628. ¹⁷Ang mga kaliwat ni Azgad, 2, 322. ¹⁸Ang mga kaliwat ni Adonikam, 667.¹⁹Ang mga kaliwat ni Bigvai, 2, 067. ²⁰Ang mga kaliwat ni Adin, 655. ²¹Ang mga kaliwat ni Ater, ni Hezekia, 98. ²²Ang mga kaliwat ni Hashum, 328.²³Ang mga kaliwat ni Bezai, 324. ²⁴Ang mga kaliwat ni Harif, 112. ²⁵Ang mga kaliwat ni Gibeon, 95. ²⁶Ang katawhan nga gikan sa Betlehem ug Netofa, 188.²⁷Ang katawhan nga gikan sa Anatot, 128. ²⁸Ang katawhan sa Bet Azmavet, 42. ²⁹Ang katawhan sa Kiriat Jearim, Kefira, ug Beerot, 743. ³⁰Ang katawhan sa Rama ug Geba, 621.³¹Ang katawhan sa Micmas, 122. ³²Ang katawhan sa Betel ug Ai, 123. ³³Ang katawhan sa laing pang Nebo, 52. ³⁴Ang katawhan sa lain pang Elam, 1, 254.³⁵Ang katawhan sa Harim, 320. ³⁶Ang katawhan sa Jerico, 345. ³⁷Ang katawhan sa Lod, Hadid, ug Ono, 721. ³⁸Ang katawhan sa Senaa, 3, 930.³⁹Ang mga pari: sa kaliwatan ni Jedaya (sa panimalay ni Jeshua), 973. ⁴⁰Sa kaliwatan ni Imer, 1, 052. ⁴¹Sa kaliwatan ni Pashur, 1, 247. ⁴²Sa kaliwatan ni Harim, 1, 017.⁴³Ang mga Levita: sa mga kaliwat ni Jeshua, ni Kadmiel, ni Binui, ug ni Hodeva, 74. ⁴⁴Ang mga mag-aawit: sa mga kaliwat ni Asaf, 148. ⁴⁵Ang tigbantay sa mga ganghaan sa mga kaliwat ni Shalum, sa mga kaliwat ni Ater, sa mga kaliwat ni Talmon, sa mga kaliwat ni Akub, sa mga kaliwat ni Hatita, sa mga kaliwat ni Shobai, 138.⁴⁶Ang mga sulugoon sa templo: sa mga kaliwat ni Ziha, sa mga kaliwat ni Hasufa, sa mga kaliwat ni Tabaot, ⁴⁷sa mga kaliwat ni Keros, sa mga kaliwat ni Sia, sa mga kaliwat ni Padon, ⁴⁸sa mga kaliwat ni Lebana, sa mga kaliwat ni Hagaba, sa mga kaliwat ni Shalmai, ⁴⁹sa mga kaliwat ni Hanan, sa mga kaliwat ni Gidel, sa mga kaliwat ni Gahar.⁵⁰Sa mga kaliwat ni Reaya, sa mga kaliwat ni Rezin, sa mga kaliwat ni Nekoda, ⁵¹sa mga kaliwat ni Gazam, sa mga kaliwat ni Uza, sa mga kaliwat ni Pasea, ⁵²sa mga kaliwat ni Besai, sa mga kaliwat ni Meunim, sa mga kaliwat ni Nefushesim.⁵³Sa mga kaliwat ni Bakbuk, sa mga kaliwat ni Hakufa, sa mga kaliwat ni Harhur, ⁵⁴sa mga kaliwat ni Bazlit, sa mga kaliwat ni Mehida, sa mga kaliwat ni Harsha, ⁵⁵sa mga kaliwat ni Barkos, sa mga kaliwat ni Sisera, sa mga kaliwat ni Tema, ⁵⁶sa mga kaliwat ni Nezia, sa mga kaliwat ni Hatifa.⁵⁷Ang mga kaliwat sa mga sulugoon ni Solomon: ang mga kaliwat ni Sotai, ang mga kaliwat ni Soferet, ang mga kaliwat ni Perida, ⁵⁸ang mga kaliwat ni Jaala, ang mga kaliwat ni Darkon, ang mga kaliwat ni Gidel, ⁵⁹ang mga kaliwat ni Shefatia, ang mga kaliwat ni Hatil, ang mga kaliwat ni Pokeret Hazebaim, ang mga kaliwat ni Amon. ⁶⁰Ang tanang mga sulugoon sa templo, ug ang kaliwat sa mga sulugoon ni Solomon, miabot ug 392.⁶¹Mao kini ang mga tawo nga mingadto gikan sa Tel Mela, Tel Harsha, Querub, Adon, ug Imer. Pero dili sila makapamatuod nga sila o ang pamilya sa ilang mga kaliwatan mga kaliwat gikan sa Israel: ⁶²ang mga kaliwat ni Delaya, ang mga kaliwat ni Tobia, ug ang mga kaliwat ni Nekoda, 642. ⁶³Kadtong gikan sa mga pari: ang mga kaliwat ni Habaya, Hakoz, ug Barzilai nga mikuha sa iyang asawa gikan sa mga anak nga babaye ni Barzilai nga taga-Gilead ug gitawag sa ilang mga pangalan).⁶⁴Gipangita nila ang ilang mga listahan sumala niadtong mga nalista subay sa ilang kaliwatan, apan dili nila kini makaplagan, busa wala sila gilakip sa pagkapari ug giila sila nga hugaw. ⁶⁵Unya miingon ang gobernador kanila nga kinahanglan nga dili sila sugtan sa pagkaon sa bahin sa pari nga gikan sa mga halad hangtod nga mouyon ang pari sa Urim ug Tumim.⁶⁶Ang tibuok panagtigom miabot ug 42, 360, ⁶⁷gawas sa ilang mga lalaki ug mga babaye nga sulugoon, nga mga 7, 337. Aduna silay 245 ka mag-aawit nga mga lalaki ug babaye.⁶⁸Ang ilang mga kabayo miabot ug 736 ang kadaghanon, ang ilang mga mula, 245, ⁶⁹ang ilang mga kamelyo, 435, ug ang ilang mga asno, 6, 720.⁷⁰Ang pipila gikan sa mga pangulo sa pamilya sa mga katigulangan naghatag ug mga gasa alang sa buluhaton. Ang gobernador mihatag ngadto sa panudlanan ug usa ka libo nga darics nga bulawan, 50 ka mga palanggana, ug 530 ka parianong mga bisti. ⁷¹Ang pipila sa mga pangulo sa pamilya sa mga katigulangan mihatag ngadto sa panudlanan alang sa pagtrabaho ug 20, 000 ka darics nga bulawan ug 2, 200 ka mina nga plata. ⁷²Ang nahibiling katawhan mihatag ug 20, 000 ka darics nga bulawan, ug 2, 000 ka mga mina nga plata, ug 67 ka parianong mga bisti.⁷³Busa ang mga pari, mga Levita, ang mga magbalantay sa ganghaan, ang mga mag-aawit, ang pipila sa mga tawo, ang sulugoon sa templo, ug ang tanang mga Israel nagpuyo sa ilang mga siyudad. Sa ika-pitong bulan ang katawhan sa Israel napahiluna na sa ilang mga siyudad."

8¹Ang tanang katawhan nagpundok ingon nga usa ka tawo didto sa hawan nga dapit atubangan sa Ganghaan sa Tubig. Gihangyo nila si Ezra nga escriba nga dad-on ang libro sa balaod ni Moises, nga maoy gimando ni Yahweh ngadto sa Israel. ²Sa unang adlaw sa ikapito nga bulan, gidala ni Ezra nga pari ang balaod atubangan sa panagtigom, taliwala sa mga kababayen-an ug mga kalalakin-an, ug sa tanan nga makadungog ug makasabot. ³Miatubang siya sa hawan nga dapit atubangan sa Ganghaan sa Tubig, ug gibasa niya kini sugod sa sayo sa kabuntagon hangtod sa udtong tutok, atubangan sa mga kalalakin-an ug mga kababayen-an, ug ni bisan kinsa nga makasabot, ug naminaw gayod pag-ayo ang tanang katawhan sa libro sa balaod.⁴Unya mitindog si Ezra nga escriba didto sa habog nga kahoyng entablado nga gihimo sa mga katawhan alang niini nga katuyoan. Nagtindog tupad kaniya sila Matitia, Shema, Anaya, Uria, Hilkia, ug si Maasea, sa iyang tuo nga bahin; ug si Pedaya, Mishael, Malkia, Hashum, Hashbadana, Zacarias, ug si Meshulam nga nagtindog sa iyang wala nga bahin. ⁵Gibukhad ni Ezra ang libro sa atubangan sa tanang mga katawhan, kay nagtindog man siya labaw sa mga katawhan, ug sa dihang gibukhad na niya kini nanindog ang tanang katawhan.⁶Nagpasalamat si Ezra ngadto kang Yahweh, ang bantogan nga Dios, ug gibayaw sa tanang katawhan ang ilang mga kamot ug mitubag, "Amen! Amen!" Unya miyukbo sila ug nagsimba kang Yahweh nga nanghapa sa yuta. ⁷Bisan paman sila Jeshua, Bani, Sherebia, Jamin, Akub, Shabetai, Hodia, Maasea, Kelita, Azaria, Jozabad, Hanan, Pelaya- nga mga Levita- nga mitabang sa pagpasabot sa balaod ngadto sa katawhan, samtang nagpabilin ang katawhan sa ilang mga dapit. ⁸Gibasa nila ang libro, Ang Balaod sa Dios, gipaklaro kini uban ang paghubad ug gihatag ang buot ipasabot aron nga masabtan sa katawhan ang maong basahon.⁹Si Nehemias nga gobernador, ug si Ezra nga pari ug escriba, ug ang mga Levita nga naghubad sa mensahe ngadto sa mga katawhan miingon ngadto kanila, "Balaan kini nga adlaw alang kang Yahweh nga inyong Dios. Ayaw pagsubo ug paghilak." Tungod kay nanghilak ang tanang katawhan sa dihang nadungog nila ang mga pulong sa balaod. ¹⁰Unya miingon si Nehemias kanila, "Pamalik kamo, kaona ang tambok sa karne ug pag-inom sa matam-is nga ilimnon, ug ipadala ang uban niini ngadto sa usa nga wala makaandam, kay balaan kini nga adlaw sa atong Ginoo. Ayaw pagbangotan, kay ang kalipay ni Yahweh mao ang imong kusog."¹¹Busa gipahilom sa mga Levita ang katawhan, ug miingon, "Paghilom! kay balaan kini nga adlaw. Ayaw pagbangotan." ¹²Ug mipauli ang tanang katawhan aron sa pagpangaon ug pag-inom ug sa pagpangdalit ug pagkaon ug aron sa pagsaulog uban ang dakong kalipay tungod kay nasabtan nila ang mga pulong nga gisulti ngadto kanila.¹³Sa ikaduha nga adlaw ang mga pangulo sa mga katigulangan, ang mga pamilya gikan sa tibuok katawhan, ang mga pari ug ang mga Levita, nanagtigom ngadto kang Ezra nga escriba aron sa pagbaton ug panglantaw gikan sa mga pulong sa balaod. ¹⁴Nahibaloan nila sa sinulat nga balaod ang mando ni Yahweh pinaagi kang Moises nga kinahanglan magpuyo sa mga tolda ang katawhan sa Israel sa panahon sa kasaulogan sa ikapito nga bulan. ¹⁵Kinahanglan magbuhat sila ug pagsangyaw sa tibuok mga siyudad, ug sa Jerusalem, nga nag-ingon, "Pangadto kamo sa kabungtoran nga nasod, ug pagdala ug mga sanga gikan sa olibo ug ihalas nga mga olibong kahoy, ug gikan sa mirtol, mga palmera ug dahonon nga mga kahoy, aron sa pagbuhat ug mga tolda, sama sa nahisulat."¹⁶Busa nangadto ang mga katawhan nga nagdala ug mga sanga ug nagbuhat para sa ilang kaugalingon ug mga tolda, sa ilang matag-usa ka mga atop, sa ilang mga hawanan, sa hawanan sa balay sa Dios, sa hawanang dapit atubangan sa Ganghaan sa Tubig, ug sa plasa didto sa Ganghaan sa Efraim. ¹⁷Nagbuhat ug mga tolda ang tanang pundok niadtong mga namalik gikan sa pagkabinihag ug didto na sila namuyo. Kay sukad pa sa panahon ni Josue ang anak nga lalaki ni Nun hangtod nianang adlawa, wala na gayod magsaulog pa ang katawhan sa Israel niining maong kasaulogan, ug busa hilabihan gayod ang ilang kalipay.¹⁸Bisan paman matag adlaw, gikan sa unang adlaw hangtod sa kataposan, gibasa ni Ezra ang libro gikan sa balaod sa Dios. Nagsaulog sila sa kasaulogan sulod sa pito ka adlaw ug sa ikawalo nga adlaw mao ang hilom nga panagtigom, aron sa pagtuman sa kasugoan.

9¹Karon sa ika 24 nga adlaw sa samang bulana nagtigom ang tanang katawhan sa Israel ug nagpuasa sila, ug nagbisti sila ug sako, ug nagbutang ug abog sa ilang mga ulo. ²Gibulag sa mga kaliwat sa Israel ang ilang kaugalingon gikan sa tanang mga langyaw. Mitindog sila ug gisugid ang ilang kaugalingong mga sala ug ang mga daotang binuhatan sa ilang mga katigulangan.³Nagbarog sila sa ilang mga lugar, ug sulod sa tulo ka oras gibasa nila ang libro sa balaod ni Yahweh nga ilang Dios. Sa ikaupat nga bahin sa adlaw gisugid nila ang ilang mga sala ug nanghupo atubangan kang Yahweh nga ilang Dios. ⁴Ang mga Levita, si Jeshua, si Bani, si Kadmiel, si Shebania, si Buni, si Sherebia, si Bani, ug si Kenani, mitindog sa hagdanan ug mitawag sa kusog nga tingog ngadto kang Yahweh nga ilang Dios.⁵Unya ang mga Levita, nga sila Jeshua, ug si Kadmiel, si Bani, si Hashabnea, si Sherebia, si Hodia, si Shebania, ug si Petahia miingon, "Pagtindog ug dayga si Yahweh nga imong Dios hangtod sa kahangtoran." "Hinaot nga daygon nila ang imong balaanong ngalan, ug hinaot nga mapasidunggan kini sa matag panalangin ug pagdayeg. ⁶Ikaw si Yahweh. Ikaw lamang. Gibuhat nimo ang kalangitan, ang kinatas-ang kalangitan, uban ang tibuok nilang panon sa kasundalohang anghel, ug ang kalibotan ug ang tanan nga anaa niini, ug ang mga kadagatan ug ang tanan nga anaa kanila. Gihatagan nimo ug kinabuhi kining tanan, ug nagsimba ang mga kasundalohang anghel diha kanimo.⁷Ikaw si Yahweh, ang Dios nga nagpili kang Abram, ug ang nagkuha kaniya gawas sa Ur sa Chaldes, ug naghatag kaniya sa pangan nga Abraham. ⁸Nakit-an nimo nga matinud-anon gayod ang iyang kasingkasing diha kanimo, ug nagbuhat ka ug kasabotan uban kaniya nga ihatag ngadto sa iyang mga kaliwat ang yuta sa mga Canaanhon, sa mga Hithanon, sa mga Amornon, sa mga Pereznon, sa mga Jebusnon, ug sa mga Girgasnon. Gituman mo gayod ang imong saad tungod sa imong pagkamatinud-anon.⁹Nakita nimo ang pag-antos sa among mga katiguwangan didto sa Ehipto ug nabati nimo ang ilang mga paghilak didto sa Puwa nga Dagat. ¹⁰Naghatag ka ug mga timaaan ug katingalahan batok sa Paraon, ug sa tanan niyang mga sulugoon, ug sa tanang katawhan sa iyang yuta, kay nasayod ka nga mapasigarbohon gayod ang mga Ehiptohanon batok kanila. Pero naghimo ka ug pangan para sa imong kaugalingon nga nagpabilin hangtod karon.¹¹Unya gitunga nimo ang dagat sa ilang atubangan, aron nga makalabang sila sa tungatunga sa dagat nga agi sa mala nga yuta; ug gipanglabay nimo kadtong naggukod kanila didto sa kinahiladman, sama sa bato didto sa lawom nga katubigan.¹²Imong gitultolan sila pinaagi sa bagang panganod ug bagang kalayo panahon sa gabii aron pag pahayag sa agianan para sa ilang ilang pag lakaw. ¹³Sa Bungtod sa Sinai mikanaog ka ug mistorya kauban nila gikan sa langit ug naghatag kanila sa matarong ug tinuod nga balaod, maayong bato ug mga balaod.¹⁴Gipahibalo nimo ngadto kanila ang balaan nga Igpapahulay, ug gihatagan nimo sila sa mga mando ug mga kasugoan ug mga balaod pinaagi kang Moises nga imong sulugoon. ¹⁵Gihatagan nimo sila ug pan gikan sa langit para sa ilang kagutom, ug tubig gikan sa bato para sa ilang kauhaw, ug giingnan nimo sila nga molakaw ug angkonon ang yuta nga imong gisaad uban ang panumpa nga gihatag kanila.¹⁶Pero wala gayod silay pagtahod ug ang among mga katigulangan, ug nagmagahi ang ilang mga ulo, ug wala mamati sa imong mga kasugoan. ¹⁷Nagdumili sila sa pagpaminaw, ug wala nila panumbalinga ang mga katingalahang butang nga imong nabuhat ngadto kanila, apan nagmagahi ang ilang mga ulo, ug sa ilang pagkamasinupakon nagpili sila ug pangulo aron nga makabalik sa ilang pagkaulipon. Pero ikaw ang Dios nga puno sa pagpasaylo, puno sa grasya ug maluluy-on, dili daling masuko, ug napuno sa tiunay nga gugma. Ug wala nimo sila gibiyaan.¹⁸Bisan tuod ug naghimo sila ug larawan sa nating baka nga gikan sa tinunaw nga puthaw ug miingon, 'Mao kini ang inyong Dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto,' ug nagbuhat ug grabi nga pagbugalbugal, ¹⁹ikaw, sa imong kaluoy, wala ka mibiya kanila didto sa kamingawan. Gigiyahan sila pinaagi sa haligi nga panganod sa ilang dalan ug wala kini mibiya kanila panahon sa kabuntagon, bisan paman sa pagkagabii ang haligi nga kalayo naggiya kanila aron sa pag-iwag sa ilang dalan aron nga makalakaw sila.²⁰Gihatag nimo ang imong maayong Espiritu aron sa pagmatuto kanila, ug wala nimo ihikaw ngadto sa ilang baba ang imong manna, ug ang tubig nga imong gihatag kanila alang sa ilang pagkauhaw. ²¹Kay gihatag nimo ang ilang gikinahanglan sulod sa 40 ka tuig didto sa kamingawan, ug walay nakulang kanila. Wala mangagisi ang ilang mga bisti ug wala nanghubag ang ilang mga tiil.²²Gihatagan nimo sila ug mga gingharian ug mga katawhan, gipahimutang sila sa matag suok sa maong dapit. Unya gipanag-iya nila ang yuta ni Sihon nga hari sa Heshbon ug ang yuta ni Og nga Hari sa Bashan.²³Gipadaghan nimo ang ilang mga anak sama sa kabituonan sa kalangitan, ug gidala nimo sila didto sa yuta nga imong gisulti nga panag-iyahon ngadto sa ilang mga katigulangan. ²⁴Busa miadto ang katawhan ug gipanag-iya ang yuta sa mga Canaanhon ug gibuntog nimo gikan kanila ang mga lumulupyo niadtong yutaa. Gitugyan nimo sila ngadto sa ilang mga kamot, uban sa ilang mga hari ug sa mga katawhan sa maong yuta, aron nga buhaton sa taga-Israel kung unsa ang ilang nahimut-an.²⁵Nabihag nila ang lig-on nga mga siyudad ug ang tabunok nga yuta, ug ilang gibihag ang mga balay nga napuno ug maayong mga butang, mga atabay nga nakalot na, mga parasan ug mga tanaman sa mga olibo, ug mga kahoy nga namunga sa madagayaon. Maong nangaon sila ug nangabusog ug nanambok ug gilipay ang ilang kaugalingon sa imong grabi nga pagkamaayo.²⁶Unya nagmasupilon sila ug nagmasinupakon batok kanimo. Gitalikdan nila ang imong balaod. Gipatay nila ang imong mga propeta nga maoy nagpahimangno kanila aron nga mobalik diha kanimo, ug nagbuhat sila ug grabi nga pagbugalbugal. ²⁷Busa gitugyan nimo sila ngadto sa kamot sa ilang mga kaaway, nga maoy nagpaantos kanila. Sa panahon sa ilang pag-antos, nagtawag sila kanimo, ug nadungog nimo sila gikan sa kalangitan, ug tungod sa imong dakong kaluoy nagpadala ka ug moluwas kanila gikan sa kamot sa ilang mga kaaway.²⁸Apan human sila makapahulay, nagbuhat na usab sila ug daotan diha kanimo, ug gipasagdan nimo sila didto sa kamot sa ilang mga kaaway, busa gidumalahan sila sa ilang mga kaaway. Apan sa dihang mibalik sila ug nagtawag diha kanimo, nadungog nimo gikan sa langit, ug sa kadaghan nga higayon tungod sa imong kaluoy giluwas nimo sila. ²⁹Gipasidan-an nimo sila aron nga mobalik sa imong balaod. Apan hinuon nahimo silang garboso ug wala mamati sa imong mga mando. Nakasala sila batok sa imong mga balaod nga maoy naghatag ug kinabuhi niadtong nagtuman niini. Gipatig-a nila ang ilang mga abaga ug gipagahi ang ilang mga liog ug nagdumili sa pagpaminaw.³⁰Sa daghang mga katuigan gipahimangnoan nimo sila pinaagi sa imong Espiritu ngadto sa imong mga propeta. Bisan gani wala sila mamati. Busa gihatag nimo sila ngadto sa kamot sa ilang mga katawhan. ³¹Apan sa imong dakong kaluoy wala nimo sila gilaglag sa hingpit, o mag abandon kanila, tungod kay puno ka sa grasya ug maluluy-on ka nga Dios.³²Busa karon, ang atong Dios—ikaw nga bantogan, makagagahom, ug katingalahanng Dios nga mituman sa imong mga panaad ug tiunay nga gugma—ayaw tugoti nga mahimong gamay lamang diha kanimo ang tanang kalisdanan nga miabot nganhi kanamo, sa among mga hari, sa among mga pangulo, ug sa among mga pari, ug sa among mga propeta, ug sa among mga katigulangan, ug sa tanan nimong katawhan gikan sa adlaw sa mga hari sa Asiria hangtod karon. ³³Makiangayon ka sa tanan nga midangat kanamo, kay nagmatinud-anon ka man, apan nagpakadaotan kami. ³⁴Wala gayod nagtuman sa imong balaod ug naminaw sa imong mga mando o bisan paman sa imong mga kasabotan nga balaod nga imong gapasidaan sa among mga hari, among mga prinsipe, among mga pari, ug among mga katigulangan.³⁵Bisan paman sa ilang kaugalingong gingharian, samtang naglipay sila sa imong hilabihan nga kaayo ngadto kanila, sa kadako ug tabunok nga yuta nga imong gipahiluna ngadto kanila, wala sila mag-alagad kanimo o bisan mibiya sa ilang mga daotang binuhatan.³⁶Karon mga ulipon kami niining maong yuta nga imong gihatag sa among mga katigulangan aron nga mapahimuslan ang mga bunga ug ang mga maayong gasa, ug tan-awa, mga ulipon kami niini! ³⁷Ang kaadunahan sa among yuta moadto gayod sa mga hari nga imong gitagana kanamo tungod sa among mga sala. Nagdumala sila ubos sa among mga lawas ug ubos sa among mga kahayopan sumala sa ilang nahimut-an. Anaa kami sa dakong kalisang.³⁸Tungod niining tanan, magbuhat kami ug lig-on nga panaad nga sinulat. Sa nasilyohan nga sinulat anaa ang mga ngalan sa among mga pangulo, mga Levita, ug mga pari."

10¹Sulod sa nasilyohan nga mga dokumentong anaa ni Nehemias, nga gobernador, ang anak nga lalaki ni Hacalia ug ni Zedekia, ²si Seraya, si Azaria, si Jeremias, ³si Pashur, si Amaria, si Malkia,⁴si Hatus, si Shebania, si Maluc ⁵si Harim, si Meremot, si Obadia, ⁶si Daniel, si Gineton, si Baruk, ⁷si Meshulam, si Abija, si Miamin, ⁸si Maazia, si Bilgai, ug si Shemaya. Mao kini ang mga pari.⁹Ang mga Levita mao sila si: Jeshua ang anak nga lalaki ni Azania, si Binui nga gikan sa panimalay ni Henadad, si Kadmiel, ¹⁰ug ang ilang mga kauban nga mga Levita, si Shebania, si Hodia, si Kelita, si Pelaya, si Hanan, ¹¹si Mica, si Rehob, si Hashabia, ¹²si Zacur, si Sherebia, si Shebania, ¹³si Hodia, si Bani, ug si Beninu. ¹⁴Ang mga pangulo sa katawhan mao sila si: Paros, si Pahat Moab, si Elam, si Zatu, si Bani,¹⁵si Buni, si Azgad, si Bebai, ¹⁶si Adonia, si Bigvai, si Adin, ¹⁷si Ater, si Zedekia, si Azur, ¹⁸si Hodia, si Hashum, si Bezai, ¹⁹si Harif, si Anatot, si Nebai, ²⁰si Magpias, si Meshulam, si Hezir, ²¹si Meshezabel, si Zadok, si Jadua,²²si Pelatia, si Hanan, si Anaya, ²³si Hoshea si Hanania, si Hashub, ²⁴si Halohes, si Pilha, si Shobek, ²⁵si Rehum, si Hashabna, si Maasea, ²⁶si Ahia, si Hanan, si Anan, ²⁷si Maluc, si Harim, si ug si Baana.²⁸Alang sa nahibilin nga mga katawhan, nga mga pari, mga Levita, mga tigbantay sa ganghaan, mga mag-aawit, mga sulugoon sa templo, ug ang tanan nga nagpahimulag sa ilang mga kaugalingon gikan sa mga tawo sa kasikbit nga kayutaan ug nanaad sa ilang mga kaugalingon ngadto sa balaod sa Dios, lakip ang ilang mga asawa, ang ilang mga anak nga mga lalaki ug ang ilang mga anak nga mga babaye, ang tanan nga adunay kahibalo ug panabot, ²⁹naghiusa silang tanan uban sa ilang mga kaigsoonang mga lalaki, ang ilang mga halangdon, ug gigapos ang ilang kaugalingon uban sa tunglo ug panumpa nga mosubay sa balaod sa Dios, nga gihatag ni Moises ang sulugoon sa Dios, ug sa pagmatngon ug pagtuman sa tanan nga mga kasugoan ni Yahweh nga among Dios ug sa iyang mga balaod ug sa iyang mga mando.³⁰Misaad kami nga dili namo ihatag ang among mga anak nga mga babaye ngadto sa katawhan sa maong yuta o kuhaon ang ilang mga anak nga mga babaye alang sa among mga anak nga mga lalaki. ³¹Misaad usab kami nga kung ang katawhan sa maong maong yuta mag dala ug pagakon o unsa nga butang o trigo nga ibaligya sa Adlawng Igpapahulay, dili kami mopalit o bisan unsang balaan nga adlaw. Kada ikapito katuig among papahulayon ang among uma ug wagtangon namo ang tanang mga utang.³²Gidawat namo ang mga sugo nga mohatag sa usa ug tunga nga shekel sa kada tuig alang sa pag-alagad sa balay sa among Dios, ³³sa pag-andam ug tinapay alang sa presensya, ug alang sa naandang halad nga trigo, ang mga sinunog nga halad sa mga Igpapahulay, ang kasaulogan sa bag-ong bulan ug ang gitakda nga mga kasaulogan, ug alang sa mga halad nga balaan, ug alang sa mga halad sa sala aron sa paghimo ug kapasayloan alang sa Israel, ug alang sa tanang mga buluhaton sa balay sa among Dios.³⁴Nagripa ang mga pari, ang mga Levita ug ang katawhan alang sa halad nga kahoy. Pinaagi sa ripa mapili kung kinsa sa among mga pamilya ang magdala ug kahoy ngadto sa balay sa among Dios sa gitakda nga mga panahon sa matag tuig, nga pagasunogon diha sa halaran ni Yahweh nga among Dios, sumala sa nahisulat sa balaod. ³⁵Misaad kami nga dad-on ngadto sa balay ni Yahweh ang unang mga bunga nga nanurok sa among yuta, ug kada tuig nga unang bunga sa mga kahoy. ³⁶Sumala sa nahisulat sa balaod, nga dad-on namo sa balay sa Dios ug ngadto sa mga pari nga nag-alagad didto, ang kamagulangan namong mga anak nga mga lalaki ug ang kamagulangan sa among mga baka ug karnero.³⁷Dad-on namo ang unang abot sa among mga harina ug ang among mga halad nga trigo, ug ang bunga sa kada kahoy, ug ang bag-ong bino ug ang lana ngadto sa mga pari, ngadto sa lawak nga tipiganan sa balay sa among Dios. Dad-on namo ngadto sa mga Levita ang ikanapulo gikan sa among yuta tungod kay ang mga Levita ang magkuha sa mga ikanapulo sa tanang lungsod kung diin kami magtrabaho. ³⁸Ang pari, nga kaliwat ni Aaron, kinahanglan nga mouban sa mga Levita sa dihang modawat sila sa mga ikanapulo. Kinahanglan nga dad-on sa mga Levita ang ikanapulo nga bahin sa mga ikanapulo ngadto sa balay sa among Dios ngadto sa lawak nga tipiganan sa mga bahandi.³⁹Tungod kay magdala ang katawhan sa Israel ug ang mga kaliwat ni Levi sa mga giamot nga mga trigo, bag-ong bino, ug lana ngadto sa lawak nga tipiganan diin ang mga kahimanan sa sagradong dapit gitipigan ug diin nagpuyo ang mga pari nga nag-alagad, ug ang mga magbalantay sa ganghaan, ug ang mga mag-aawit. Dili namo isalikway ang balay sa among Dios.

11¹Nagpuyo ang mga pangulo sa katawhan didto sa Jerusalem, ug ang nahibilin nga mga katawhan nagripa aron mopili ug usa gikan sa napulo ka tribo aron maoy mopuyo sa Jerusalem, ang balaan nga siyudad, ug ang laing siyam nagpabilin sa ubang mga lungsod. ²Unya gipanalanginan sa tanang katawhan kadtong nagtanyag ug miuyon nga mopuyo sa Jerusalem.³Mao kini ang mga opisyal sa probinsiya nga nagpuyo sa Jerusalem. Apan ang uban nga anaa sa lungsod sa Juda nagpuyo sa ilang kaugalingon nga yuta, apil ang pipila sa mga Israelita, mga pari, mga Levita, mga sulugoon sa templo, ug ang mga kaliwat sa mga sulugoon ni Solomon. ⁴Sa Jerusalem nagpuyo usab ang pipila sa mga kaliwat sa Juda ug ang pipila sa mga kaliwat sa Benjamin. Mao kini ang nalakip sa katawhan sa Juda: Si Ataya ang anak ni Uzia nga anak ni Zacarias nga anak ni Amaria nga anak ni Shefatia nga anak ni Mahalalel, nga kaliwat ni Perez.⁵Si Maasea anak nga lalaki ni Baruk nga anak nga lalaki ni Col Hoze nga anak nga lalaki ni Hazaya nga anak nga lalaki ni Adaya nga anak nga lalaki ni Joyarib nga anak nga lalaki ni Zacarias, ang anak sa Shilohanon. ⁶Ang tanan nga mga anak nga lalaki ni Perez nga nagpuyo sa Jerusalem mikabat ug 468. Kusgan kaayo sila nga mga lalaki.⁷Mao kini ang mga kaliwatan ni Benjamin: Si Salu ang anak nga lalaki ni Meshulam nga anak nga lalaki ni Joed nga anak nga lalaki ni Pedaya nga anak nga lalaki ni Kolaya nga anak nga lalaki ni Maasea nga anak nga lalaki ni Itiel nga anak nga lalaki ni Jeshaya, ⁸ug ang tanan niadtong misunod kaniya, mao si Gabay ug Salay, mikabat ug 928 ka mga kalalakin-an. ⁹Si Joel nga anak nga lalaki ni Zicri mao ang ilang tigdumala, ug si Juda nga anak nga lalaki ni Hasenua mao ang ikaduhang magmamando sa tibuok siyudad.¹⁰Gikan sa mga pari: Si Jedaya ang anak nga lalaki ni Joyarib, Jakin, ¹¹si Seraya ang anak nga lalaki ni Hilkia nga anak nga lalaki ni Meshulam nga anak nga lalaki ni Zadok nga anak nga lalaki ni Merayot nga anak nga lalaki ni Ahitub, mao ang labawng pangulo sa balay sa Dios, ¹²ug ang ilang katambayayong sa pagtrabaho sa buluhaton alang sa balay, mga 822 ka kalalakin-an, uban kang Adaya nga anak nga lalaki ni Jeroham nga anak nga lalaki ni Pelalia nga anak nga lalaki ni Amzi nga anak nga lalaki ni Zacarias nga anak nga lalaki ni Pashur nga anak nga lalaki ni Malkia.¹³Ang iyang mga igsoon nga mga lalaki mao ang mga nangulo sa mga banay, nga mikabat ug 242 ka mga kalalakin-an; ug si Amasai nga anak nga lalaki ni Azarel nga anak nga lalaki ni Azai nga anak nga lalaki ni Meshilemot nga anak nga lalaki ni Imer, ¹⁴ug ang ilang mga igsoon, mikabat ug 128 ka mga isog nga mga kalalakin-an; ang ilang tigdumala mao si Zabdiel nga anak nga lalaki ni Hagedolim.¹⁵Gikan sa mga Levita: Si Shemaya nga anak nga lalaki ni Hashub nga anak nga lalaki ni Azrikam nga anak nga lalaki ni Hashabia nga anak nga lalaki ni Buni, ¹⁶ug si Shabetai ug Jozabad, nga gikan sa mga pangulo sa mga Levita nga mao ang tigdumala sa buluhaton sa gawas sa balay sa Dios.¹⁷Didto anaa usab si Matania nga anak nga lalaki ni Mica nga anak nga lalaki ni Zabdi, ang kaliwat ni Asaf, nga mao ang nangulo sa pag-ampo sa pagpasalamat, ug si Bakbukia, ang ikaduha sa tanan niyang mga igsoon, ug si Abda nga anak nga lalaki ni Shamua nga anak nga lalaki ni Galal nga anak nga lalaki ni Jedutun. ¹⁸Mikabat ug 284 ang tanan nga mga Levita nga anaa sa balaang siyudad.¹⁹Ang mga magbalantay sa mga ganghaan: Mao sila si Akub, Talmon, ug ang ilang mga kaabag, nga nagbantay usab sa mga ganghaan, mikabat ug 172 ka mga kalalakin-an. ²⁰Anaa sa mga lungsod sa Juda ang nahibilin sa Israel ug ang mga pari ug ang mga Levita. Ang matag usa kanila nagpuyo sa kaugalingon nilang napanunod nga yuta. ²¹Ang mga trabahante sa templo nagpuyo sa Ofel, ug si Ziha ug si Gishpa mao ang nagdumala kanila.²²Ang labaw nga pangulo sa mga Levita sa Jerusalem mao ang mga anak nga lalaki ni Uzi nga anak nga lalaki ni Bani nga anak nga lalaki ni Hashabia nga anak nga lalaki ni Matania nga anak nga lalaki ni Mica, gikan sa kaliwatan ni Asaf, nga mag-aawit didto sa balay sa Dios. ²³Ubos sila sa mga mando sa hari, ug adunay gihatag nga mga mando sa mga mag-aawit nga paigo sa matag adlaw nga gikinahanglan. ²⁴Unya si Petahia nga anak nga lalaki ni Meshezabel, ang kaliwat ni Zera nga anak nga lalaki ni Juda, mao ang kanunay nga anaa sa kiliran sa hari alang sa tanang mga butang mahitungod sa katawhan.²⁵Mahitungod sa ilang mga baryo ug sa ilang mga kaumahan, ug ang pipila sa mga katawhan sa Juda mipuyo sa Kiriat Arba ug sa mga baryo niini, ug sa Dibon ug sa mga baryo niini, ug sa Jekabzel ug sa mga baryo niini, ²⁶ug sa Jeshua, Molada, Bet Pelet, ²⁷Hazar Shual, ug Beersheba ug sa mga baryo niini.²⁸Pipila sa mga katawhan sa Juda nagpuyo sa Ziklag, sa Mecona ug sa matag baryo niini, ²⁹Sa En Rimon, Zora, Jarmut, ³⁰Zanoa, Adulam, ug sa mga baryo niini, ug sa Lakis ug ang mga uma niini ug Azeka ug sa mga baryo niini. Busa nagpuyo sila gikan sa Beersheba ug sa mga baryo sa Hinom. ³¹Ang katawhan sa Benjamin nagpuyo usab gikan sa Geba, ngadto sa Micmas ug Aija, sa Betel ug sa mga baryo niini, ³²sa Anatot, Nob, Anania, ³³Hazor, Rama, Gitaim, ³⁴Hadid, Zeboim, Nebalat, ³⁵Lod, ug Ono, ang walog sa mga hanas nga manggagama nga mga lalaki. ³⁶Ang pipila sa mga Levita nga nagpuyo sa Juda nahimong tigdumala sa katawhan sa Benjamin.³²³³³⁴³⁵³⁶³¹Ang mga kaliwat ni Benhamin nahimutang sa Geba, Mikmash, Aja, Bethel ug sa kada banay, Anatoth, Nob, Ananiah, Hazor, Ramah, Gittaim, Hadid, Zeboim, Neballat, Lod, Ono, ug Ge Harashim. Ang ubang mga Levita nga nagpuyo sa Juda nga nabutanga sa katawhan ni Benjamin.

12¹Mao kini ang mga pari ug mga Levita nga mitungas uban kang Zerubabel nga anak nga lalaki ni Shealtiel ug uban kang Jeshua: Seraya, Jeremias, Ezra, ²Amaria, Maluk, Hatus, ³Shecania, Rehum, ug si Meremot.⁴Anaa sila Ido, Gineton, Abija, ⁵Miamin, Moadia, Bilga, ⁶Shemaya, ug Joyarib, Jedaya, ⁷Salu, Amok, Hilkia, ug si Jedaya. Mao kini ang mga pangulo sa mga pari ug ang ilang mga kaubanan sa panahon ni Jeshua.⁸Ang mga Levita mao sila si Jeshua, Binui, Kadmiel, Sherebia, Juda, ug si Matania, nga maoy gitahasan sa mga kanta sa pagpasalamat, uban sa iyang mga kaubanan. ⁹Nagtindog sa atbang si Bakbukia ug si Uni, ug ang ilang mga kaubanan samtang nag-alagad.¹⁰Si Jeshua ang amahan ni Joyakim, si Joyakim ang amahan ni Eliashib, si Eliashib ang amahan ni Joyada, ¹¹si Jehoyada ang amahan ni Jonatan, ug si Jonatan ang amahan ni Jadua.¹²Mao kini ang mga pari sa panahon ni Joyakim, ang mga pangulo sa pamilya: si Meraya ang pangulo ni Seraya, si Hanania ang pangulo ni Jeremias, ¹³si Meshulam ang pangulo ni Ezra, si Jehohanan ang pangulo ni Amaria, ¹⁴si Jonatan ang pangulo ni Maluc, ug si Jose ang pangulo ni Shebania.¹⁵Si Adna ang pangulo ni Harim, si Helkai ang pangulo ni Merayot, ¹⁶si Zacarias ang pangulo ni Ido, si Meshulam ang pangulo ni Gineton, ug ¹⁷si Zicri ang pangulo ni Abija, si Abija ang pangulo ni Miniamin. Si Piltai ang pangulo ni Moadia. ¹⁸Si Shamua ang pangulo ni Bilga, si Jehonatan ang pangulo ni Shemaya, ¹⁹si Matenai ang pangulo ni Joyarib, si Uzi ang pangulo ni Jedaya, ²⁰si Kalai ang pangulo ni Salai, si Eber ang pangulo ni Amok, ²¹si Hashabia ang pangulo ni Hilkia, ug si Netanel ang pangulo ni Jedaya.²²Sa kapanahonan ni Eliashib, ang Levita nga si Eliashib, Joyada, Johanan, ug si Jadua mao ang nalista nga mga pangulo sa mga pamilya, ug ang mga pari nalista panahon sa paghari ni Darius nga taga-Persia. ²³Nalista sa basahon sa kasaysayan ang kaliwatan ni Levi ug ang ilang mga pangulo sa pamilya hangtod sa kapanahonan ni Johanan nga anak nga lalaki ni Eliashib.²⁴Ang mga pangulo sa mga Levita mao sila si Hashabia, Sherebia, ug si Jeshua nga anak nga lalaki ni Kadmiel, uban ang ilang mga kaubanan, nga nagtindog atbang kanila aron magdayeg ug maghatag ug pagpasalamat, nga magtubag-tubag sa pag-awit kada pundok, agig pagtuman sa sugo ni David, nga tawo sa Dios. ²⁵Si Matania, Bakbukia, Obadia, Meshulam, Talmon, ug si Akub mao ang mga magbalantay sa ganghaan nga nagtindog sa lawak nga tipiganan tapad sa mga ganghaan. ²⁶Nag-alagad sila sa kapanahonan ni Joyakim nga anak nga lalaki ni Jozadak, ug sa kapanahonan ni Nehemias nga gobernador ug ni Ezra nga pari ug escriba.²⁷Sa pagpahinungod sa pader sa Jerusalem, gipangita sa katawhan ang mga Levita sa bisan asang dapit nga ilang gipuy-an, aron sa pagdala kanila sa Jerusalem alang sa pagsaulog sa pagpahinungod uban ang kalipay, uban ang mga pagpasalamat ug pag-awit gamit ang mga piyangpiyang, mga alpa, ug uban ang mga lira. ²⁸Nanagtigom ang pundok sa mga mag-aawit gikan sa distrito libot sa Jerusalem ug gikan sa mga baryo sa Netofatihanon.²⁹Gikan usab sila sa Bet Gilgal ug gikan sa kaumahan sa Geba ug Azmavet, tungod kay nagtukod man ug mga baryo libot sa Jerusalem ang mga mag-aawit alang sa ilang kaugalingon. ³⁰Giputli sa mga pari ug sa mga Levita ang ilang mga kaugalingon, ug unya ilang giputli ang mga katawhan, ang mga ganghaan, ug ang pader.³¹Unya akong gipaadto sa ibabaw sa pader ang mga pangulo sa Juda, ug nagpili akog duha ka dagkong pundok sa mga mag-aawit nga nanagpasalamat. Ang usa miadto sa tuong bahin sa pader padulong sa Ganghaan sa Hugaw sa Hayop.³²Nagsunod kanila si Hoshaya ug ang katunga sa mga pangulo sa Juda, ³³ug sunod kanila si Azaria, Ezra, Meshulam, ³⁴Juda, Benjamin, Shemaya, Jeremias, ³⁵ug ang pipila sa mga anak sa pari uban ang mga trumpeta, ug si Zacarias nga anak nga lalaki ni Jonatan nga anak nga lalaki ni Shemaya nga anak nga lalaki ni Matania nga anak nga lalaki ni Micaya nga anak nga lalaki ni Zacur nga anak nga lalaki ni Asaf.³⁶Anaa usab ang mga paryente ni Zacarias, nga sila si Shemaya, Azarel, Milalai, Gilalai, Maai, Netanel, Juda, Hanani, uban ang mga instrumento sa musika ni David nga tawo sa Dios. Anaa sa ilang atubangan ang escriba nga si Ezra. ³⁷Gikan sa Ganghaan sa Tuboran sa Tubig miadto sila sa hagdanan sa siyudad ni David, gikan sa hagdanan sa pader ibabaw sa palasyo ni David, hangtod sa Ganghaan sa Tubig sa sidlakan.³⁸Misubay sa laing agianan ang laing mga mag-aawit nga tigpasalamat. Gisundan ko sila sa pader uban ang katunga sa katawhan, ibabaw sa Tore sa mga Hudno, hangtod sa Lapad nga Pader, ³⁹ug ibabaw sa Ganghaan sa Efraim, ug gikan sa Ganghaan nga Karaan, ug padulong sa Ganghaan sa Isda ug sa Tore ni Hananel ug sa Tore sa Usa ka Gatos, hangtod sa Ganghaan sa Karnero, ug nihunong sila sa Ganghaan sa Guwardiya.⁴⁰Busa gipahimutang sa balay sa Dios ang duha ka pundok sa mga mag-aawit nga tigpasalamat, ug gipahimutang ko usab ang akong kaugalingon uban ang katunga sa mga opisyal. ⁴¹Unya gipahimutang usab sa mga pari ang ilang kaugalingon: Eliakim, Maasea, Miniamin, Micaya, Elyoenai, Zacarias, ug Hanania, uban ang mga trumpeta, ⁴²ug usab si Maasea, Shemaya, Eleazar, Uzi, Jehohanan, Malkia, Elam, ug Ezer, unya nanganta ang mga mag-aawit nga gipangulohan ni Jezrahia.⁴³Naghalad sila ug dakong mga halad nianang adlawa, ug naglipay, tungod kay gilipay sila sa Dios uban ang dakong pagsadya. Naglipay usab ang mga kababayen-an ug ang mga kabataan. Busa madungog ang pagsadya sa Jerusalem hangtod sa layong dapit.⁴⁴Nianang adlawa, nagpili sila ug mga kalalakin-an nga magdumala sa mga lawak nga tipiganan alang sa mga amot, sa mga unang bunga, ug sa mga ikanapulo, aron tigomon didto kanila ang mga bahin nga gikinahanglan sa balaod alang sa mga pari ug sa mga Levita. Gipili ang matag usa sa pagtrabaho sa mga kaumahan nga duol sa mga lungsod. Tungod kay nagsadya ang Juda diha sa mga pari ug sa mga Levita nga nagtindog sa ilang atubangan. ⁴⁵Nag-alagad sila sa ilang Dios, ug ang seremonya sa pagputli, ug lakip na usab ang mga mag-aawit ug ang mga magbalantay sa ganghaan, aron sa pagtuman sa sugo ni David ug ni Solomon nga iyang anak nga lalaki.⁴⁶Tungod kay kaniadto, sa kapanahonan ni David ug ni Asaf, adunay pangulo sa mga mag-aawit, ug adunay kanta sa pagdayeg ug sa pagpasalamat sa Dios. ⁴⁷Sa kapanahonan ni Zerubabel ug sa kapanahonan ni Nehemias, nagahatag ang tibuok Israel ug matag adlaw nga bahin alang sa mag-aawit ug sa mga magbalantay sa ganghaan. Gigahin nila ang bahin nga alang sa mga Levita, ug gigahin sa mga Levita ang bahin nga alang sa mga kaliwat ni Aaron.

13¹Gibasa nila nianang adlawa ang Basahon ni Moises diha sa panagtigom sa katawhan. Nakit-an nila ang nahisulat niini nga kinahanglan walay Amonihanon ug Moabihanon nga motambong sa panagtigom sa Dios, hangtod sa kahangtoran. ²Tungod kini kay wala sila miadto sa katawhan sa Israel uban ang pan ug tubig, apan gisuholan hinuon nila si Balaam sa pagtunglo sa Israel. Apan, gihimo sa among Dios nga panalangin ang tunglo. ³Sa pagkadungog nila sa balaod, gilain dayon nila gikan sa Israel ang matag langyaw nga tawo.⁴Karon, sa wala pa kini, si Eliasib nga pari ang gitudlo nga mahimong tigdumala sa mga kwarto nga tipiganan sa balay sa among Dios. Paryente siya ni Tobia. ⁵Giandam ni Eliasib alang kang Tobia ang dakong kwarto nga tipiganan, nga kaniadto maoy gibutangan sa halad nga trigo, insenso, kahimanan, ug ang ikanapulo nga trigo, bag-ong bino, ug lana, nga gitagana alang sa mga Levita, sa mga mag-aawit, sa mga magbalantay sa ganghaan, ug ang mga giamot alang sa mga pari.⁶Pero sa tanan niining panahona wala ako sa Jerusalem. Tungod kay miadto ako sa hari sa ika- 32 ka tuig ni Artaxerxes nga hari sa Babilonia. Pagkahuman sa pipila ka panahon nananghid ako sa hari nga mobiya, ⁷ug mibalik ako sa Jerusalem. Nasayran ko ang daotan nga nabuhat ni Eliasib pinaagi sa paghatag kang Tobia ug lawak nga tipiganan sa mga hawanan sa balay sa Dios.⁸Nasuko ako pag-ayo ug akong gipanglabay ang tanang kahimanan ni Tobia sa iyang panimalay pagawas sa kwarto nga tipiganan. ⁹Gimanduan ko sila nga ilang putlion ang mga kwarto nga tipiganan, ug ibalik ko kanila ang mga kahimanan sa balay sa Dios, ang mga halad nga trigo, ug ang insenso.¹⁰Nasabtan ko nga ang mga bahin sa mga Levita wala gihatag kanila ug sa mga mag-aawit nga maoy namuhat, busa nangadto na lang sila sa ilang kaugalingon nga kaumahan. ¹¹Busa akong giatubang ang mga opisyal ug giingnan, "Nganong gipasagdan man ang balay sa Dios?" Gitigom ko silang tanan ug gipahiluna sa ilang mga dapit.¹²Unya gidala sa tibuok Juda ang ikanapulo nga bahin sa trigo, ang bag-ong bino, ug ang lana ngadto sa kwarto nga tipiganan. ¹³Gitudlo ko nga tigtipig sa salapi si Shelemaya nga pari ug si Zadok nga escriba, ug si Pedaya nga gikan sa mga Levita. Ang sunod kanila mao si Hanan nga anak nga lalaki ni Zacur nga anak nga lalaki ni Matanaya, tungod kay giila man sila nga kasaligan. Ang ilang buluhaton mao ang pagpanghatag sa mga gikinahanglan ngadto sa ilang mga kaubanan. ¹⁴Hinumdomi ako, akong Dios, mahitungod niini ug ayaw wagtanga ang akong mga maayong buhat nga gihimo alang sa balay sa akong Dios ug sa pag-alagad niini.¹⁵Nakita ko sa Juda niadtong mga adlawa ang mga tawo nga nagpuga ug ubas sa Adlawng Igpapahulay ug nagdala ug mga pinondok nga mga trigo ug gisakay kini sa mga asno, ug ang mga bino usab, mga ubas, mga igos, ug ang tanang matang sa mga bug-at nga pas-anon, nga ilang gidala ngadto sa Jerusalem sa Adlawng Igpapahulay. Wala ako miuyon nga mamaligya sila ug pagkaon nianang adlawa.¹⁶Nagdala ug isda ug nagkalainlaing mga butang ang mga kalalakin-an nga gikan sa Tiro nga nagpuyo sa Jerusalem, ug gibaligya nila kini sa adlaw nga Igpapahulay ngadto sa katawhan sa Juda ug sa siyudad! ¹⁷Unya giatubang ko ang mga pangulo sa Juda, "Unsa kining daotang butang nga inyong gipangbuhat, pagpasipala sa Adlawng Igpapahulay? ¹⁸Dili ba gibuhat man kini sa inyong mga amahan? Dili ba gipadala man sa Dios kining tanang kadaotan kanato ug niining siyudara? Karon nagdala kamog dugang pang kapungot sa Israel pinaagi sa pagpasipala sa adlaw nga Igpapahulay."¹⁹Sa pagkagabii, didto sa mga ganghaan sa Jerusalem sa wala pa ang adlaw nga Igpapahulay, gipasirad-an nako ang pultahan ug kinahanglan nga dili kini ablihan hangtod wala pa nahuman ang adlaw nga Igpapahulay. Gipabantay nako ang pipila sa akong mga sulugoon sa mga ganghaan aron nga walay butang nga madala sa adlaw nga Igpapahulay. ²⁰Nagkampo sa makausa o makaduha ka higayon ang mga tigpatigayon ug ang mamaligyaay sa tanang matang sa mga butang gawas sa Jerusalem.²¹Apan gipasidan-an ko sila, "Nganong nagkampo man kamo gawas sa pader? Kung buhaton pa ninyo kini pag-usab, itapion ko ang akong mga kamot diha kaninyo!" Sukad nianang adlawa wala na sila nangadto sa panahon sa Adlawng Igpapahulay. ²²Unya gimandoan ko ang mga Levita sa pagputli sa ilang mga kaugalingon, ug unya magbantay sa mga ganghaan, aron sa pagputli sa Adlawng Igpapahulay. Hinumdomi usab kini, akong Dios, ug kaluy-i ako tungod sa maunongon nimo nga kasabotan nganhi kanako.²³Niadtong mga adlawa nakakita usab ako ug mga Judio nga naminyo ug mga babaye nga taga-Ashdod, taga-Ammon, ug taga-Moab. ²⁴Katunga sa ilang mga anak nagasulti sa pinulongan sa Ashdod. Walay usa kanila nga makasulti sa pinulongan sa Juda, apan ang pinulongan lamang sa usa sa laing mga banay.²⁵Gisukmatan ko sila, ug gitunglo, ug gipangdapatan ko ang pipila kanila ug gipanglabnot ang ilang buhok. Gipapanumpa ko sila sa Dios, sa pag-ingon, "Kinahanglan nga dili ninyo ihatag ang inyong mga anak nga babaye sa ilang mga anak nga lalaki, o kuhaon ang ilang mga anak nga babaye alang sa inyong mga anak nga lalaki, o alang sa inyong mga kaugalingon. ²⁶Dili ba nakasala man si Solomon nga hari sa Israel tungod niining mga bayhana? Walay laing hari sama kaniya taliwala sa daghang mga nasod, ug gihigugma siya sa iyang Dios, ug gihimo siya sa Dios nga hari sa tibuok Israel. Apan, nakasala siya tungod sa iyang mga langyaw nga asawa. ²⁷Unya kinahanglan ba nga maminaw kami kaninyo ug buhaton kining dakong kadaotan, ug magbuhat ug daotan batok sa atong Dios pinaagi sa pagminyo sa mga langyaw nga babaye?"²⁸Ang usa sa mga anak nga lalaki ni Joyada nga anak ni Eliasib nga labawng pari nga umagad nga lalaki ni Sanballat nga Horonihanon. Busa gipakalagiw ko siya gikan kanako. ²⁹Hinumdomi sila, akong Dios, tungod kay gipasipad-an nila ang pagkapari, ug ang kasabotan sa pagkapari ug sa mga Levita.³⁰Busa gihinloan ko sila gikan sa tanang langyaw, ug gilig-on ang mga buluhaton sa mga pari ug mga Levita, sa ilang matag usa kabuluhaton. ³¹Naghatag ako ug halad nga kahoy sa gitakda nga mga panahon ug sa unang mga bunga. Hinumdomi ako, akong Dios, alang sa kaayohan.

Job

1¹Adunay usa ka tawo didto sa yuta sa Uz nga ginganlan ug Job; ug si Job walay sala ug matarung, kinsa usa ka mahadlokon sa Dios, ug mitalikod gikan sa daotan. ²May natawo kaniya nga pito ka mga anak nga lalaki ug tulo ka mga anak nga babaye. ³Gipanag-iyahan niya ang 7000 nga mga karnero, 3000 nga mga kamelyo, 500 nga pares sa mga baka, ug 500 nga mga asno ug daghan kaayong mga sulugoon. Kining tawhana mao ang labing dako sa tibuok katawhan sa Sidlakan.⁴Saadlaw nga gitagana sa tagsatagsa niya ka anak nga mga lalaki, nag fiesta siya sa iyang balay. Ilang ipadala ug ipatawag ang ilang tulo ka igsoong babaye aron sa pagkaon ug pag-inom uban kanila. ⁵Sa mga adlaw nga matapos na ang fiesta, nagpasugo si Job alang kanila ug nagpabalaan kanila. Mobangon siya sayo sa kabuntagon ug maghalad sa mga halad sinunog alang sa tagsatagsa niya ka mga anak, kay mosulti man siya, "Tingali nakasala ug nakapasipala ang akong mga anak sa Dios diha sa ilang kasingkasing." Gibuhat kini kanunay ni Job.⁶Unya mao kini ang adlaw nga ang mga anak sa Dios miabot aron sa pagdala sa ilang kaugalingon sa atubangan ni Yahweh. Si Satanas miabut usab uban kanila. ⁷Miingon si Yahweh kang Satanas, "Diin ka man gikan?" Unya mitubag si Satanas kang Yahweh ug miingon, "Gikan ako nagsuroysuroy sa kalibotan, nagbalikbalik ngadto nganhi." ⁸Si Yahweh miingon kang Satanas, "Gihunahuna mo ba ang akong sulugoon nga si Job? Kay wala gayoy sama kaniya ibabaw sa kalibotan, walay sala ug matarong nga tawo, kinsa usa ka mahadlokon sa Dios ug mitalikod gikan sa daotan.⁹Unya mitubag si Satanas kang Yahweh ug miingon, "Nagmahadlokon ba si Job sa Dios sa walay hinungdan? ¹⁰Wala ba nimo butangi kural ang palibot kaniya palibot sa iyang balay, ug ang palibot sa kiliran sa tanan nga iyang gipanag-iyahan? Gipanalanginan mo ang gipangbuhat sa iyang mga kamot, ug midaghan ang iyang kahayopan sa tibuok yuta. ¹¹Apan karon ituy-od ang imong kamot ug hikapa ang tanan nga iyaha, ug tan-awa kondili ba siya magatunglo kanimo diha sa imong nawong." ¹²Miingon si Yahweh kang Satanas, "Ania karon, ang tanan nga iyang gipanag-iya anaa na sa imong mga kamot. Apan ayaw ituy-od ang imong kamot batok kaniya mismo." Busa milakaw palayo si Satanas gikan sa atubangan ni Yahweh.¹³Pipila ka mga adlaw ang iyang mga anak nga lalaki ug iyang mga anak nga babaye nangaon ug nanginom sa bino didto sa balay sa ilang kamagulangang igsoon nga lalaki, ¹⁴miabot ang usa ka sinugo ngadto kang Job ug miingon, "Ang mga baka gipadaro ug gipasibsib ang mga asno tapad kanila; ¹⁵unya ang mga Sabeohanon nahulog sa ibabaw nila ug gikuha sila palayo. Ingon nga mga sulogoon, gihampak nila sila uban sa sulab sa espada; ako lamang ang nakaikyas aron sa pagsugilon kanimo."¹⁶Samtang nagsulti pa siya, may lain na usab nga miabot ug miingon, "Ang kalayo sa Dios nahulog gikan sa kalangitan ug misunog sa mga karnero ug sa mga sulugoon; ug ako lamang ang nakaikyas aron sa pagsugilon kanimo." ¹⁷Samtang nagsulti pa siya, may lain na usab nga miabot ug miingon, "Ang mga Caldeahanon nga nabahin sa tulo ka pundok, miataki sa mga kamelyo, ug gikuha sila palayo. Ingon nga mga sulogoon gihampak nila sila, uban sa sulab sa espada, ug ako lamang ang nakaikyas aron sa pagsugilon kanimo."¹⁸Samtang nagsulti pa siya, may lain na usab nga miabot ug miingon, "Ang imong mga anak nga lalaki ug ang imong mga anak nga babaye nangaon ug nanginom sa bino didto sa balay sa ilang kamagulangan nga igsoong lalaki. ¹⁹Dihay kusog nga hangin nga miabot gikan sa kamingawan ug mihapak sa upat ka suok sa balay. Natumpagan niini ang mga batan-on, ug nangamatay sila, ako lamang ang nakaikyas aron sa pagsugilon kanimo."²⁰Unya mibarug si Job, gigisi ang iyang bisti, ug gikiskisan ang iyang ulo, mihapa siya sa yuta, ug gisimba ang Dios. ²¹Miingon siya, "Hubo ako sa dihang migawas ako sa tagoangkan sa akong inahan, ug hubo ako sa dihang mobalik didto. Si Yahweh ang mihatag, ug si Yahweh usab ang mikuha; hinaot nga mabulahan ang ngalan ni Yahweh." ²²Sa tanang panghitabo, wala nagpakasala si Job, ni mopasangil ug buhat nga daotan ngadto sa Dios.

2¹Unya mao kini ang adlaw diin ang mga anak sa Dios miabot aron pagdala sa ilang kaugalingon sa atubangan ni Yahweh, miabot usab si Satanas uban kanila aron pagdala sa iyang kaugalingon sa atubangan ni Yahweh. ²Miingon si Yahweh kang Satanas, "Diin ka man gikan?" Mitubag si Satanas kang Yahweh ug miingon, "Gikan ako nagsuroysuroy sa kalibotan nagbalikbalik ngadto nganhi."³Miingon si Yahweh kang Satanas, "Gihunahuna mo ba ang akong sulugoon nga si Job? Kay wala gayoy sama kaniya ibabaw sa kalibotan, walay sala ug matarong nga tawo, kinsa usa nga mahadlokon sa Dios ug mitalikod sa daotan. Gihuptan gihapon niya ang iyang kadungganan, bisan pa ug gidani mo ako sa pagbatok kaniya, aron sa paglaglag kaniya sa walay hinungdan."⁴Mitubag si Satanas kang Yahweh ug miingon, "Ang panit alang sa panit, oo tinood gayod; ang usa ka tawo mohatag sa tanan nga iya alang sa iyang kinabuhi. ⁵Apan ituy-od karon ang imong kamot ug hikapa ang iyang kabukogan ug ang iyang lawas, ug tan-awa kondili kaba niya tunglohon diha sa imong nawong." ⁶Miingon si Yahweh kang Satanas, "Tan-awa, anaa na siya sa imong kamot; kinabuhi lamang niya ang kinahanglan nga dili nimo iapil."⁷Busa mibiya dayon si Satanas sa atubangan ni Yahweh gisakit niya si Job sa masakit nga mga hubaghubag gikan sa iyang lapalapa hangtod sa iyang alimpulo. ⁸Mikuha si Job sa usa ka bahin sa nabuak nga kolon aron maoy ikuskos sa iyang kaugalingon, ug milingkod siya taliwala sa mga abo.⁹Unya miingon ang iyang asawa kaniya, "Mokupot ka ba pa gihapon sa imong kadungganan? Tungloha ang Dios ug pagpakamatay." ¹⁰Apan misulti si Job kaniya, "Nagsulti ka sama sa sinultihan sa usa ka buangbuang nga babaye. Modawat ba lamang kita sa kaayohan gikan sa Dios ug dili sa kadaotan? Bisan pa sa tanan nga nahitabo, wala magpakasala si Job pinaagi sa iyang mga ngabil.¹¹Karon sa pagkadungog sa tulo ka mga higala ni Job mahitungod sa tanang kadaotan nga midangat kaniya, ang tagsatagsa kanila migikan mismo sa ilang dapit: si Eliphaz ang Timanitanhon, si Bildad ang Suhitanon, ug si Sophar Naamitihanon. Nag-gahin sila ug panahon sa pag-adto aron sa pagsubo uban kaniya ug sa paghupay kaniya.¹²Sa pagtan-aw nila sa ilang mga mata sa halayo, wala na sila makaila kaniya; misinggit sila ug mihilak; ang tagsatagsa kanila migisi sa ilang mga bisti ug milabay ug abog sa hangin ug bisan sa kaugalingon niyang ulo. ¹³Busa nanglingkod sila sa yuta uban kaniya sulod sa pito ka adlaw ug pito ka gabii, Walay bisan usa nga misulti ug pulong ngadto kaniya, kay nakita nila nga ang iyang kaguol dako kaayo.

3¹Human niini, gibuka ni Job ang iyang baba ug mitunglo sa adlaw sa iyang pagkahimugso. ²Miingon siya: ³"Ang adlaw sa akong pagkahimugso malaglag, ang gabii nga miingon, "Gipanamkon ang usa ka batang lalaki.'⁴Ang maong adlaw mongitngit!, Ang Dios dili magtagad niini, ni mosidlak ang adlaw niini. ⁵Ang kangitngit ug ang landong sa kamatayon nga moangkon niini alang sa ilang kaugalingon; magpuyo ang panganod ibabaw niini; tanang butang maghimo niadtong adlawa nga maitom ug makalilisang.⁶Alang niadtong gabhiona, ipasakop kini sa baga nga kangitngit: mahimong walay kalipay ang mga adlaw sa tuig; dili na kini iapil sa pag-ihap sa mga bulan. ⁷Tan-awa, himoa nga dili mabungahon kanang gabhiona; walay tingog sa kalipay nga moabot.⁸Kinsa kadtong nagtunglo sa adlaw, tunglohon nila kini, niadtong nasayod sa pagpamata sa Leviathan. ⁹Ang mga bitoon niadtong mga adlawa inigka kaadlawon mongitngit.kadto nga adlaw mangita sa kahayag, apan dili makakaplag; ni makakita sa tabon-tabon sa kaadlawon, ¹⁰tungod kay wala patak-uma niini ang ganghaan sa tagoangkan sa akong inahan, ni gitagoan niini ang kasamok gikan sa akong mga mata.¹¹Nganong wala man ako malaglag sa pag-anak kanako sa akong inahan? Nganong wala man mibiya ang akong espiritu sa pagpahimugso kanako sa akong inahan? ¹²Nganong gidawat man ako sa iyang mga tuhod? O nganong gidawat man ako sa iyang mga dughan aron makasuso ako niini?¹³Kay karon buot ako maghigda sa hilom; Buot ako matulog ug mopahulay ¹⁴kauban ang mga hari ug mga magtatambag sa kalibotan, nga nagtukod sa mga lubnganan alang sa ilang kaugalingon nga nagun-ob na karon.¹⁵O buot ako maghigda kauban sa mga prinsipe nga makausa adunay bulawan, nga kinsa napuno sa mga plata ang ilang mga balay. ¹⁶O tingali buot ako nga patay nang daan sa dihang ako gipanganak, sama sa mga gagmay'ng bata nga wala na makakita sa kahayag.¹⁷Didto ang daotan dili na makasamok pa; ug didto ang gikapuyan may kapahulayan. ¹⁸Didto ang mga binilanggo sayon nga mag-uban; dili na nila madunggan ang tingog sa tigdumala sa mga ulipon. ¹⁹Ang gagmay ug dagko nga mga tawo atua usab didto; ang sulugoon gawasnon na gikan sa iyang agalon didto.²⁰Nganong ang kahayag gihatag man kaniya kinsa anaa sa pag-antos; nganong ang kinabuhi gihatag man niadtong usa nga may mapait nga kalag, ²¹ngadto sa usa kinsa nangandoy sa kamatayon apan wala kini miabot; ngadto sa usa kinsa nagkalot alang niini labaw pa sa bahanding tinagoan? ²²Nganong ang kahayag gihatag man sa nagmaya pag-ayo ug malipay kung makaplagan na niya ang lubnganan?²³Nganong gihatag man ang kahayag ngadto sa tawo nga kansang dalan tinagoan, tawo nga gitabonan sa Dios? ²⁴Kay ang akong panghupaw nahitabo inay mokaon; ang akong pag-agulo ginayabo sama sa tubig.²⁵Kay ang butang nga akong gikahadlokan miabot ibabaw kanako; kung unsa ang akong gikahadlokan miabot kanako. ²⁶Wala na akoy kaharuhay, wala na akoy kahilom, ug wala na akoy pahulay; kasamok na hinoon ang miabot.

4¹Unya mitubag si Eliphaz nga Temanitanhon ug miingon, ²Kung adunay mosulay sa pagpakigsulti kanimo, makapailob ka ba? Apan si kinsa man ang makapugong kaniya sa pagsulti? ³Tan-awa, daghan ang imong natudloan; gilig-on mo ang huyang nga mga kamot.⁴Ang imong mga pulong nagaagak niadtong nangatumba, gilig-on mo ang naluya nga mga tuhod. ⁵Apan karon ang kasamok miabot kanimo, ug gikapoy ka; mihikap kini kanimo, ug nasamok ka. ⁶Dili ba ang imong kahadlok mao ang imong gisaligan? U dili ba ang pagkaligdong sa imong mga pamaagi mao ang imong paglaom?⁷Hunahunaa kini, palihug: kinsa ba ang nawagtang nga walay sala? O kanus-a ba giputol ang matul-id nga mga tawo? ⁸Sumala kong unsa ang akong nakita, kadtong magdaro ug kadaotan ug magpugas sa kasamok mag-ani niini. ⁹Pinaagi sa gininhawa sa Dios nalaglag sila; pinaagi sa pag-ulbo sa iyang kasuko nangaut-ut sila.¹⁰Ang pagngulob sa liyon, ang tingog sa mabangis nga liyon, ang ngipon sa mga batan-on nga liyon— nangadugmok. ¹¹Ang tigulang nga liyon mahanaw sa kakulangon sa tukbonon; ang mga itoy sa baye nga liyon nagkatibulaag bisan asa.¹²Karon pipila ka butang gidala ngari kanako sa tago, ug ang akong igdulongog nakadawat ug hunghong mahitungod niini. ¹³Unya miabot ang mga panghunahuna gikan sa mga panan-awon sa kagabhion, sa dihang nahinanok ang katawhan.¹⁴Panahon kadto sa kagabhion sa dihang ang kahadlok ug ang pagpangurog miabot ibabaw kanako, ug nakapauyog sa tanan kong kabukogan. ¹⁵Unya ang espiritu milabay sa akong atubangan ug nanindog ang balahibo sa akong kalawasan.¹⁶Nagpabilin nga mibarog ang espiritu, apan dili ko mahimo ang pag-ila sa panagway niini. Dihay porma atubangan sa akong mga mata; adunay kahilom, ug nadungog ko ang tingog nga miingon, ¹⁷"Molabaw ba ang pagkamatarong sa usa ka tawo kay sa Dios? Molabaw ba ang pagkaputli sa usa ka tawo kay sa iyang Magbubuhat?¹⁸Tan-awa, kung wala pa mosalig ang Dios sa iyang mga sulugoon; kung namasangil siya sa iyang mga anghel sa binuang, ¹⁹unsa pa kaha katinuod kini alang niadtong nagpuyo sa mga balay nga lapok, kansang patukoranan anaa sa abog, nga dali rang nahugno una pa sa mga tangkob?²⁰Taliwala sa kabuntagon ug sa kagabhion gilaglag sila; mangalaglag sila sa walay kataposan nga walay makamatikod kanila. ²¹Dili ba ang mga pisi sa ilang tolda pang-ibton diha kanila? Mangamatay sila; mangamatay sila nga walay kaalam.

5¹Pagtawag karon; aduna bay motubag kanimo? Kinsa man sa mga balaan ang imong kaadtoan? ²Kay ang kasuko mopatay sa mga buangbuang; ang pangabugho maoy mopatay sa tawong buangbuang. ³Nakita ko ang tawong buangbuang nga nakagamot na, apan gitunglo ko ang iyang puluy-anan.⁴Layo sa kaluwasan ang iyang mga anak; nangahugno sila diha sa ganghaan sa siyudad. Walay bisan usa ang moluwas kanila— ⁵Ang gigutom mokaon sa ilang ani, bisan sa katunokan pagakuhaon kini nila; Ang giuhaw nangandoy sa ilang mga bahandi.⁶Kay ang kalisdanan dili motubo gikan sa yuta; ni ang kasamok moturok sa yuta; ⁷Hinuon ang katawhan gipanganak alang sa kasamok, sama sa gamay nga kalayo nga milupad ngadto sa itaas.⁸Apan alang kanako, mobalik ako sa Dios sa iyang kaugalingon; didto kaniya ako magabuhat sa akong mga hinungdan— ⁹kaniya nga nagbuhat sa dagko ug dili matugkad nga mga butang, kahibulongang mga butang nga dili maihap. ¹⁰Naghatag siya ug ulan sa yuta, ug nagpadalag tubig sa kaumahan.¹¹Gibuhat niya kini aron ipahimutang sa hataas kadtong anaa sa ubos; aron igabayaw sa kaluwasan kadtong nagbangotan. ¹²Giguba niya ang mga plano sa malimbongong mga tawo, aron nga ang ilang mga kamot dili makakab-ot sa ilang kalamposan. ¹³Gilit-ag niya ang mga tawong maalamon sa ilang kaugalingong malimbongon nga mga lihok; ang mga plano sa mga tawong hiwi mipadali sa ilang kataposan.¹⁴Hisugatan nila ang kangitngit panahon sa adlaw, ug magpanggunit sa kaudtohon ingon nga kini gabii. ¹⁵Apan iyang giluwas ang kabos nga tawo gikan sa espada sa ilang mga baba ug ang nanginahanglan nga mga tawo gikan sa kamot sa gamhanang mga tawo. ¹⁶Busa may paglaom ang kabos nga tawo, ug ang dili makataronganon magatak-om sa iyang kaugalingong baba.¹⁷Tan-awa, bulahan ang tawo nga kinsa pagabadlongon sa Dios; busa, ayaw ug tamaya ang pag-disiplina sa labing gamhanan. ¹⁸Kay siya ang magdala ug kasakit ug unya pagabugkosan; siya magasamad ug unya ang iyang mga kamot magaayo. ¹⁹Siya ang magaluwas kanimo sa unom ka kasamok; sa pagkatinuod, sa pito ka kasamok, walay daotan nga makahikap kanimo.²⁰Sa tinggutom siya mgalukat kanimo gikan sa kamatayon; ug sa gubat gikan sa mga kamot sa espada. ²¹Pagatagoan ka gikan sa hampak sa dila; ug dili ka mahadlok sa panahon nga kini moabot. ²²Mokatawa ka sa tinglaglag ug tinggutom, ug dili ka mahadlok sa mga mapintas nga mga mananap sa yuta.²³Kay aduna kay kasabotan uban sa mga bato sa imong kapatagan; ug ang mapintas nga mga mananap sa kapatagan may kalinaw uban kanimo. ²⁴Masayod ka nga ang imong tolda anaa sa luwas; moduaw ka sa imong toril ug walay nawala bisan usa niini. ²⁵Masayod ka usab nga ang imong binhi modaghan, nga ang imong mga kaliwatan mahisama sa sagbot sa yuta.²⁶Moadto ka sa imong lubnganan sa insakto nga edad, sama sa usa ka tapok sa mga binugkosang trigo nga moadto sa iyang panahon. ²⁷Tan-awa, gisusi ta kining butanga; sama kini niini; paminawa kini, ug hibalo-e alang sa imong kaugalingon."

6¹Unya mitubag si Job ug miingon, ²"O, kung matimbang pa lamang unta ang akong kasakit; kung ang tanan kong kasakitan gibutang pa sa balanse! ³Kay karon mas bug-at pa kini kay sa balas sa kadagatan. Mao kana kong ngano nga walay pagpugong ang akong mga pulong.⁴Kay ang pana sa labing gamhanan ania man kanako, miinom sa hilo ang akong espiritu; ang kalisang sa Dios naghan-ay sa ilang kaugalingon alang sa gubat batok kanako. ⁵Magabahihi ba sa ka walay paglaom ang ihalas nga asno kung siya aduna pay sagbot? O magut-man ba ang baka sa dihang adunay kompay? ⁶Makaon ba ang walay lami nga pagkaon kung walay asin? O aduna bay lami ang puti sa itlog?⁷Nagdumili ako sa paghikap niini; sama sila sa kalan-on nga dulomtanan alang kanako. ⁸O, maangkon ko unta ang akong gihangyo; O, nga ihatag unta sa Dios ang butang nga akong gipangandoy: ⁹nga makapahimuot kini sa Dios ang pagdugmok kanako sa makausa, siya buot magbutang nga gawasnon sa iyang kamot ug putlon ako gikan niining kinabuhia!¹⁰Nga mao na unta kini ang akong kahupayan—bisan paman kung maglipay ako sa kasakit nga dili mukunhod: nga wala ko ilimod ang mga pulong sa usa ka Balaan. ¹¹Unsa ba ang akong kusog, nga ako kinahanglan nga magpadayon sa paglaom? Unsa ba ang akong kataposan, nga ako kinahanglan nga mabuhi ug dugay?¹²Ang kusog ba sa mga bato ang akong kusog? O binuhat ba sa tumbaga ang akong unod? ¹³Dili tinuod nga wala akoy ikatabang sa akong kaugalingon, ug ang kaalam gipahilayo na kanako?¹⁴Ngadto sa tawo nga hapit nang maluya, ang pagkamatinud-anon kinahanglan ipakita sa iyang higala; bisan paman kaniya nga mibiya sa kahadlok sa Makagagahom. ¹⁵Apan ang akong kaigsoonan milihok ingon nga malimbungon ngari kanako ingon sa sapa sa kamingawan, ingon sa mga kanal sa tubig nga molabay unya mahanaw. ¹⁶nga mingitngit tungod sa niyebe diha sa ibabaw kanila, ug tungod sa niyebe nga nagtago sa iyang kaugalingon diha kanila. ¹⁷Sa dihang milanay sila; sa dihang miinit, nangatunaw sila sa ilang dapit.¹⁸Ang mga panon nga nagpanaw sa ilang dalan miliko alang sa tubig; nangasaag sila didto sa mamingaw nga yuta ug unya nangalaglag. ¹⁹Ang mga panon nga gikan sa Tema mitan-aw didto, samtang ang kapundokan sa Seba naglaom kanila. ²⁰Nasagmuyo sila tungod kay masaligon sila nga makakaplag ug tubig. Miadto sila didto, apan naulawan sila.²¹Kay karon kamong mga higala wala nay pulos alang kanako; nakakita kamo sa akong makalilisang nga kahimtang ug nangahadlok. ²²Nag-ingon ba ako kaninyo, 'Hatagi ako ug usa ka butang' O, 'Hatagi ako ug suborno gikan sa inyong bahandi?' ²³O, 'Luwasa ako gikan sa kamot sa akong mga kaaway' O, 'Lukata ako gikan sa kamot sa mga nanlupig kanako?'²⁴Tudloi ako, ug pagagunitan ko ang akong kalinaw; pasabta ako kung asa ako nasayop. ²⁵Usa ka sakit matuod nga mga pulong! Apan ang inyong panaglalis, unsay gibadlong niana kanako?²⁶Naglaraw ba kamo nga ibaliwala ang akong mga pulong, tagdon ang mga pulong sa tawong walay paglaom sama sa hangin? ²⁷Sa pagkatinuod, giripahan ninyo ang mga batang ilo sa amahan, ug mibaligya sa inyong mga higala sama sa nagpatigayon.²⁸Busa karon, tan-awa intawon ako, kay sigurado gayod nga dili ako mamakak diha sa inyong atubangan. ²⁹Hunong na, nangalyupo ako kaninyo; tugoti nga wala nay pagkadili-makatarunganon diha kaninyo; Sa pagkatinuod, hunonga na, kay ang akong tuyo matarong. ³⁰Aduna bay daotan sa akong dila? Dili ba ang akong baba makamatikod man sa makadaot nga mga butang?

7¹Wala bay tawo nga naglisod sa pagtrabaho dinhi sa yuta? Dili ba ang iyang mga adlaw sama sa mga adlaw sa sinuholang tawo? ²Sama sa ulipon nga nagtinguha sa dakong kakugi sa landong sa kagabhion, sama sa sinuholang tawo nga nagapangita sa iyang suhol— ³busa gibutang ako sa mga bulan sa kahaw-ang; gihatagan ako sa kagabhion nga puno sa kasamok.⁴Sa dihang magahigda na ako, moingon ako sa akong kaugalingon, 'Kanus-a pa ako mobangon ug kanus-a ba matapos ang kagabhion?' Kanunay akong maglimbaglimbag hangtod sa pagka-kaadlawon. ⁵Ang akong unod sinul-uban na sa mga ulod ug sa nagtibugol nga abog; ang mga samad sa akong panit nanggahi na, ug unya natunaw ug makaluod.⁶Ang akong mga adlaw mas labing paspas kay sa lansadera sa maghahabol; milabay kini nga walay paglaom. ⁷O Dios, hinumdomi ang akong kinabuhi nga usa lamang ka gininhawa; ang akong mga mata dili na makakita pag-ayo.⁸Ang mata sa Dios nga nagatan-aw kanako, dili na makakita kanako; ang mga mata sa Dios nagtan-aw kanako, apan mawala na ako. ⁹Sama sa panganod nga maut-ot ug mahanaw, mao usab kaninyo nga mokanaog sa Seol dili na gayod mobalik sa ibabaw. ¹⁰Dili na gayod siya mobalik sa iyang balay; ni ang iyang dapit makaila pa kaniya pag-usab.¹¹Busa dili ako mopugong sa akong baba; mosulti ako sa kasakit sa akong espiritu; mo reklamo ako sa kapait sa akong kalag. ¹²Dagat ba ako o usa ka mabangis nga mananap sa dagat nga magbutang ka man ug usa ka magbalantay alang kanako?¹³Sa dihang moingon ako, 'Ang akong higdaanan mohupay kanako, ug ang akong higdaanan mopagaan sa akong reklamo,' ¹⁴unya gihadlok mo ako sa mga damgo ug gilisang ako pinaagi sa mga panan-awon, ¹⁵aron nga ang akong kalag buot mopili nga tuk-on ug mamatay kay sa pagtipig niining akong kabukogan.¹⁶Akong gitamay ang akong kinabuhi; dili na ako buot pa nga mabuhi sa kanunay; pasagdi ako nga mag-inusara kay kawang na man ang akong mga adlaw. ¹⁷Unsa ba ang tawo nga kinahanglan mo man siya nga tagdon, ikaw kinahanglan magabutang sa imong hunahuna diha kaniya, ¹⁸nga ikaw naniid kaniya matag buntag ug gisulayan sa matag higayon?¹⁹Hangtod kanus-a ka pa ba mohunong sa pagsud-ong kanako, nga pasagdan mo akong mag-inusara hangtod nga matulon ko ang akong kaugalingong laway? ²⁰Bisan kung nakasala ako, unsa man ang mabuhat niini alang kanimo, ikaw nga nagbantay sa mga lalaki? Nganong gihimo mo man ako nga ig-unon, aron ba nga mahimo akong palas-onon alang kanimo?²¹Nganong dili mo man ako pasayloon sa akong kalapasan, ug kuhaon ang akong pagkadaotan? Kay karon naghigda ako sa abog; magapangita ka pag-ayo kanako, apan mawala na ako."

8¹Unya mitubag si Bildad nga Suhitanon ug miingon, ²"Hangtod kanus-a ka ba mosulti niining mga butanga? Hangtod kanus-a ang mga pulong sa imong baba mahisama sa makusog nga hangin? ³Tuison ba sa Dios ang hustisya? Tuison ba sa Makagagahom ang pagkamatarong?⁴Ang imong mga anak nakasala batok kaniya; nasayod kita niini, kay gitugyan niya sila ngadto sa kamot sa ilang mga sala. ⁵Apan nagdahum nga makugihon ka nga nangita sa Dios ug nangita sa pabor sa labing gamhanan.⁶Kong putli ka ug matarong; unya siya sigurado nga magapanglihok sa iyang kaugalingon alang kanimo ug mopasig-uli kanimo ngadto sa mayuod mong dapit. ⁷Bisan tuod diyutay ra imong gisugdan, sa gihapon mas magmauswagon pa ang imong kahimtang sa kaulahian.⁸Palihog pangutan-a ang miaging kaliwatan, ug hatagi sa imong pagtagad kong unsa ang nakat-unan sa atong mga katigulangan. ⁹(Kay natawo lamang kita sa kagahapon ug walay kasayoran tungod kay ang atong mga adlaw sa kalibotan sama lamang sa usa ka anino). ¹⁰Dili ba sila motudlo ug mosulti kanimo? Dili ba sila magasulti sa mga pulong gikan sa ilang kasingkasing?¹¹Motubo ba ang papyrus nga mga tanom kung walay lapok? Motubo ba ang mga tambo kung walay tubig? ¹²Samtang lunhaw pa kini ug dili pinutol, mangalaya sila sa wala pa ang ubang mga tanom.¹³Busa mao usab ang maagian sa tanan nga nahikalimot sa Dios, ang paglaom sa walay Dios malaglag. ¹⁴Ang iyang pagsalig mabuak, ug ang iyang pagsalig sama ka huyang sa balay sa lawa-lawa. ¹⁵Mosandig siya sa iyang balay, apan dili kini makasagang kaniya; pugngan niya kini, apan dili na kini mobarog.¹⁶Ilalom sa adlaw malunhaw siya, ug ang iyang mga saha mogawas ibabaw sa tibuok tanaman. ¹⁷Ang iyang mga gamot moputos sa napundok nga mga bato; mangita sila ug maayong mga dapit taliwala sa kabatoan. ¹⁸Apan kung kining tawhana laglagon sa iyang dapit, nan kanang dapita molimod kaniya ug moingon, 'Wala gayod ako makakita kanimo.'¹⁹Tan-awa, mao kini ang "kalipay" nga kinaiya sa usa ka tawo; ang ubang mga tanom manurok sa samang yuta nga iyang nahimutangan. ²⁰Tan-awa, ang Dios dili gayod mosalikway sa tawong walay sala; ni motabang siya sa mga nagbuhat ug daotan.²¹Pagapun-on niya ang imong baba sa katawa, ang imong mga ngabil sa pagsinggit. ²²Kadtong nasuko kanimo pagasul-oban sa kaulaw; ang tolda niadtong mga daotan mangawagtang."

9¹Unya mitubag si Job ug miingon, ²"Sa pagkatinuod nasayod ako nga mao gayod kini. Apan unsaon man sa usa ka tawo mamatarong atubangan sa Dios? ³Kung buot niyang makiglalis sa Dios, dili siya makatubag kaniya bisan sa usa ka libo pa nga higayon.⁴Ang Dios manggialamon sa kasingkasing ug makagagahom sa kusog; kinsa man ang nagpagahi sa iyang kaugalingon batok kaniya ug nagmalampuson? — ⁵siya nga nagbalhin sa kabukiran nga wala nagpasidaan kang bisan kinsa sa dihang ang iyang kasuko nagabaliktad niini. — ⁶siya nga nag-uyog sa kalibotan sa nahimutangan niini ug nagpakurog sa patukoranan niini.⁷Mao ra usab kini nga Dios ang magasugo sa adlaw nga dili mosubang, ug dili gayod kini mosubang, ug nga magatabon sa kabituonan, ⁸nga pinaagi sa iyang kaugalingon magabuklad sa kalangitan, ug magatamak sa mga balod sa dagat, ⁹nga mao ang nagbuhat sa Oso, sa Orion, ug sa mga Pleyadas, ug sa mga laray sa kabituonan sa habagatan.¹⁰Siya nagahimo ug dako ug dili matugkad nga mga butang, ug kahibulongang mga butang nga dili maihap. ¹¹Tan-awa, miari siya kanako, ug wala ko siya makita; milabay usab siya, apan wala ko siya masabti. ¹²Kung iyang kuhaon ang usa ka butang, kinsa man ang makapahunong kaniya? Kinsa man ang makasulti kaniya, 'Unsa man ang imong gibuhat?'¹³Dili gayod bawion sa Dios ang iyang kasuko; ang mga katabang ni Rahab nagyukbo sa ilalom niya. ¹⁴Unsa ka mubo ang akong itubag kaniya, makapili ba ako ug mga pulong aron ipangatarungan kaniya? ¹⁵Bisan pa kung ako matarong, dili gayod ako motubag kaniya; makahimo lamang ako paghangyo nga kaloy-an uban sa akong maghuhukom.¹⁶Bisan pa kung ako nagtawag ug siya mitubag kanako, dili ako motuo nga namati siya sa akong tingog. ¹⁷Kay gipukan niya ako uban sa dakong unos ug gipadaghan ang akong mga samad sa walay hinungdan. ¹⁸Dili niya ako tugotan sa pagginhawa pag-usab; hinuon, gipuno niya ako sa kapaitan.¹⁹Kon kini mahitungod sa kusog, taw-awa gamhanan siya! Ug kung mahitungod kini sa hustisya? Kinsa man ang mopatawag kaniya?' ²⁰Bisan ako anaa sa katarong, ang akong kaugalingong baba ang magahukom kanako; bisan ako walay sala, ang akong mga pulong magpamatuod gihapon nga sad-an ako.²¹Ako walay sala, apan wala na gayod ako magpakabana mahitungod sa akong kaugalingon; gitamay ko ang akong kauglingong kinabuhi. ²²Nahimo kining walayk kalahian, mao nga misulti ako nga dunganon niya paglaglag ang mga tawong walay sala ug ang mga tawong daotan. ²³Sa dihang ang latigo kalit nga mopatay, siya magayubit sa pagkawala sa paglaom sa mga tawong walay sala. ²⁴Ang kalibotan gitugyan ngadto sa kamot sa mga tawong daotan; ang Dios nagtabon sa panagway sa mga maghuhukom niini. Kung ugaling dili siya ang nagbuhat niini, nan kinsa man diay kana?²⁵Ang akong mga adlaw mas paspas pa kay sa nagdagan nga sinugo; nanglabay na ang akong mga adlaw; wala silay makita nga kaayohan bisan asa. ²⁶Sama sila katulin sa mga sakayang hinimo sa mga bugang sa papyrus nga tanom, ug sama ka paspas sa agila nga modagit sa tukbonon niini.²⁷Kung moingon ako nga kalimtan ko na lamang ang mahitungod sa akong mga reklamo, nga akong isalikway ang masulob-on kong panagway ug magmaya, ²⁸nahadlok ako sa tanan kong kasub-anan tungod kay nasayod ako nga dili ka maghunahuna nga ako walay sala. ²⁹Pagahukman ako; unya, nganong, kinahanglan man nga musolay ako sa walay kapuslanan?³⁰Kung ang akong kaugalingon hugasan sa niyebe sa tubig ug mahinloan ang akong mga kamot, ³¹ang Dios buot magaunlod kanako sa kanal, ug ang akong kaugalingong mga bisti dulomtanan uban kanako.³²Kay ang Dios dili tawo, nga sama kanako, nga ako mahimo nga motubag kaniya, nga kita mahimong mokuyog kaniya didto sa hukmanan. ³³Walay maghuhukom sa atong taliwala nga puweding makabutang sa iyang kamot ibabaw kanato.³⁴Walay laing maghuhukom nga makakuha sa sungkod sa Dios gikan kanako, nga makahimo sa pagtipig sa iyang gikahadlokan nga nakapahadlok kanako. ³⁵Unya buot ako mosulti ug dili mahadlok kaniya. Apan sama sa mga butang karon, dili ako makabuhat niana.

10¹Gikapuyan na ako sa akong kinabuhi; gawasnon ako nga mopahayag sa akong reklamo; akong kagustohan nga mosulti sa kapaitan sa akong kalag. ²Mosulti ako sa Dios, 'Ayaw lamang ako hukmi; ipakita kanako nganong gipasanginlan mo ako. ³Maayo ba kini alang kanimo nga modaugdaog kanako, aron tamayon ang buhat sa imong mga kamot samtang mipahiyom ikaw sa mga laraw sa mga daotan?⁴Aduna ka bay mga mata nga unodnon? Makita mo ba ang sama sa nakita sa tawo? ⁵Ang imong mga adlaw sama ba sa mga adlaw sa katawhan o ang imong mga katuigan sama ba sa katuigan sa mga tawo, ⁶nga nangutana ka man sa akong kadaotan ug nagsusi sa akong mga sala, ⁷bisan tuod nasayod ka nga ako dili sad-an ug walay usa nga makaluwas kanako gikan sa imong kamot?⁸Ang imong mga kamot nagkahiusa sa paghulma ug pag-umol kanako, bisan pa niana ikaw nagalaglag kanako. ⁹Hinumdumi, nangalyupo ako kanimo nga umolon mo ako sama sa lapok; dad-on mo ba ako pag-usab sa abug?¹⁰Dili ba gibubo mo man ako sama sa gatas ug nahimong daw sama sa keso? ¹¹Gisul-oban mo ako sa panit ug sa unod ug gisumpay mo ang akong kabukogan uban ang kaugatan.¹²Gihatagan mo ako sa kinabuhi ug matinud-anong kasabotan; ang imong pag-atiman maoy nagbantay sa akong espiritu. ¹³Apan kining mga butanga gitagoan mo sa imong kasingkasing— nasayod ako nga mao kini ang imong gihunahuna: ¹⁴nga kung makasala ako, mahibalo-an mo kini; dili ka buot mopalingkawas kanako sa akong kadaotan.¹⁵Kung daotan man ako, alaot ako; bisan pa kung ako matarong, dili ko ihangad ang akong ulo, sanglit puno man ako sa kaulawan ug nagtan-aw sa akong kagu-anan. ¹⁶Kung ang akong ulo mohangad, buot kang magsunod kanako sa hilom sama sa usa ka liyon; ug sa gihapon ikaw buot magpadayag sa imong kaugalingon uban sa kahibulongan ug gamhanang mga buhat batok kanako.¹⁷Nagdala ka ug bag-ong mga saksi batok kanako ug misamot ang imong kasuko batok kanako; gisulong mo ako uban sa mga bag-ong kasundalohan.¹⁸Nan, nganong gipagawas mo pa man ako sa tagoangkan? Namatay na lamang unta ako ug wala na untay mata nga nakakita kanako. ¹⁹Buot ako nga dili na lamang unta ako naglungtad; buot ako nga dalhon na lamang unta ako gikan sa tagoangkan paingon sa lubnganan.²⁰Dili ba hamubo na lamang ang akong mga adlaw? Nan undanga na, pasagdi ako nga mag-inusara, aron nga makapahulay ako sa makadiyot, ²¹sa dili pa ako molakaw diin dili na mobalik, ngadto sa yuta sa kangitngit ug sa anino sa kamatayon, ²²ang yuta maitom ingon sa kangitngit, sa yuta sa anino sa kamatayon, walay kahapsayan diin ang kahayag sama sa kangitngit."'

11¹Unya si Zophar nga taga-Naama mitubag ug miingon, ²"Dili ba kinahanglan man tubagon ang daghang mga pulong? Kinahanglan ba kining tawhana nga puno sa pakigpulong, hukman nga walay sala? ³Kinahanglan ba nga ang imong pagpagarbo maghimo sa uban nga magpabilin sa pagpakahilom? Sa dihang ikaw nagbiaybiay, wala bay mopabati nimo sa kaulaw?⁴Kay ikaw nag-ingon sa Dios, 'Ang akong gituohan putli, limpiyo ako sa imong mga mata.' ⁵'Apan, O, nga ang Dios buot mosulti ug ibuka niya ang iyang ngabil batok kanimo; ⁶nga buot niya ipakita kanimo ang mga tinago sa kaalam! Kay ang maayo nga kaalam adunay duha ka bahin. Nan, hibaloi gayod nga ang Dios mangayo gikan kanimo sa labing diyutay kay sa imong kadaotan.⁷Makasabot ka ba sa Dios pinaagi sa pagpangita kaniya? Masabta ba nimo ang kahingpit sa Makagagahom? ⁸Ang mga butang sama sa gitas-on sa kalangitan; unsa man ang imong buhaton? Lawom pa kini kay sa Seol; unsa man ang imong masayran? ⁹Ang sukod niini mas hataas pa kay sa kalibotan, ug mas halapad pa kay sa kadagatan.¹⁰Kung molabay siya ug mopahilom kang bisan kinsa, kung magpatawag siya ug tigom, nan kinsa man ang makapugong kaniya? ¹¹Kay nasayod siya sa mga tawong malimbungon; Kung makakita siya ug pagkadaotan, dili ba siya mahibalo niini? ¹²Apan ang tawong buangbuang makaangkon ug salabotan sa diha nga ang anak sa ihalas nga asno matawo nga usa ka tawo.¹³Apan pananglitan gibutang nimo ang imong kasingkasing sa husto ug gituy-od mo ang imong mga kamot paingon sa Dios; ¹⁴pananglitan ang kadaotan anaa sa imong kamot, apan gipahilayo mo kini gikan kanimo, ug wala mo tugoti nga ang pagkadili-matarong magpuyo sa imong mga tolda.¹⁵Nan segurado gayod nga makayahat ka sa imong nawong nga walay ilhanan sa kaulaw; sa pagkatinuod, mahimo kang lig-on ug dili mahadlok. ¹⁶Mahikalimot ka sa imong kasamok; mahinumduman mo lamang nga kini sama sa tubig nga midagayday sa halayo. ¹⁷Ang imong kinabuhi mas mohayag pa kay sa udto; bisan aduna pay kangitngit, mahimo kining sama sa kabuntagon.¹⁸May kasigurohan ka tungod kay adunay paglaom; sa pagkatinuod, makakaplag ka ug kaluwasan mahitungod kanimo ug makapahulay ka nga luwas. ¹⁹Magahigda ka usab ug makapahulay, ug walay makapahadlok kanimo; sa pagkatinuod, daghan ang mangita sa imong pabor.²⁰Apan mapakyas ang mga mata sa mga tawong daotan; wala silay kadangpan; ang ila lamang paglaom mao ang kataposang hangos sa kinabuhi."

12¹Unya mitubag si Job ug miingon, ²"Sa walay pagduhaduha kamo mao ang katawhan; ang kaalam mamatay uban kaninyo. ³Apan aduna akoy salabutan sama usab kaninyo; dili ako ubos kaninyo. Sa pagkatinuod, kinsa ba ang wala makahibalo niining mga butanga?⁴Usa na ako ka tawo nga nahimong kataw-anan sa akong silingan—usa ako nga nagtawag sa Dios ug kinsa gitubag pinaagi kaniya! Ako nga usa ka matarong ug hingpit nga tawo—gihimo na ako karong kataw-anan. ⁵Sa hunahuna sa usa ka tawo nga anaa sa kaharuhay, adunay pagtamay alang sa katalagman; naghunahuna siya ug pamaagi nga makapadala ug dugang pang katalagman alang niadtong mga tiil nga nangadalin-as. ⁶Ang mga balongbalong sa mga tulisan nagmauswagon, ug kadtong naghagit sa Dios mibati nga luwas; ang ilang kaugalingong mga kamot mao ang ilang mga dios.⁷Apan pangutan-a karon ang mga mananap, ug sila magatudlo kanimo; pangutan-a ang mga langgam sa kalangitan ug sila magasulti kanimo. ⁸O pakigsulti sa yuta, ug sila magatudlo kanimo; ang isda sa kadagatan mopahayag kanimo.⁹Asa man niining tanang mga mananap ang wala masayod nga ang kamot ni Yahweh mao ang nagbuhat niini— ¹⁰sa iyang kamot anaa ang kinabuhi sa matag buhing binuhat ug ang gininhawa sa tanang katawhan?¹¹Dili ba ang igdulungog man ang nagasusi sa mga pulong sama sa alingag-ngag nga nagatilaw sa pagkaon? ¹²Anaa sa mga tawong tigulang ang kaalam; ang kataas sa mga adlaw mao ang salabutan.¹³Sa Dios anaa ang kaalam ug kagahom; aduna siyay tambag mga panghunahuna ug pagsabot. ¹⁴Tan-awa, gibuak niya ang mga butang sa ubos, ug dili na kini matukod pag-usab; kung bilanggoon niya ang usa tawo, wala nay makapalingkawas. ¹⁵Tan-awa, kung pugngan niya ang katubigan, mahubas sila; ug kung buhian niya sila, molunop sila sa kayutaan.¹⁶Kaniya ang kusog ug ang kaalam; ang mga tawo nga nalimbongan ug ang malimbungon managsama nga anaa sa iyang gahom. ¹⁷Gipangulohan niya sa mga magtatambag nga nagtiniil diha kasub-anan; ang mga maghuhukom iyang himoong buang. ¹⁸Gitangtang niya ang higot sa mga hari; giputos niya ang ilang mga hawak sa panapton.¹⁹Gipangulohan niya sa mga pari nga nagtiniil diha sa kasub-anan ug gipalagpot niya ang mga tawong gamhanan. ²⁰Gitangtang niya ang pakigpulong niadtong masaligan ug gikuha ang salabutan sa mga tigulang. ²¹Pagabuboan niya sa pagtamay ang mga prinsipe ug tangtangon ang bakos sa mga tawong kusgan.²²Magpadayag siya sa mga lawom nga mga butang sa kangitngit ug dad-on ang kangitngit ngadto sa kahayag kung asa nahimutang ang mga tawong patay. ²³Himoon niyang lig-on ang mga nasod, ug moguba usab siya kanila; padakuon niya ang mga nasod, ug ihatod usab niya sila ingon nga mga binilanggo.²⁴Kuhaon niya ang salabutan gikan sa mga pangulo sa katawhan sa kalibotan; himoon niya sila nga maglatagaw sa kamingawan nga walay agianan. ²⁵Nagpangapkap sila sa kangitngit nga walay kahayag; gihimo niya sila nga magsukarap sama sa tawong hubog.

13¹Tan-awa, ang akong mga mata nakakita niining tanan; ang akong mga dalunggan nakadungog ug nakasabot niini. ²Unsa ang inyong nasayran, mao usab ang akong nasayran. Dili ako ubos kaninyo.³Apan, buot hinoon akong mosulti ngadto sa Makagagahom; hinaot nga makapangatarongan ako uban sa Dios. ⁴Apan gitabonan ninyo ang kamatuoran uban sa mga bakak; kamong tanan mananambal nga walay bili. ⁵O, nga sa kinatibok-an buot kamo mukupot sa inyong kalinaw! Kana maoy inyong kaalam.⁶Paminawa karon ang kaugalingon kong pangatarongan; pamatia ang mga paghangyo sa kaugalingon kong mga ngabil. ⁷Magasulti ba diay kamo ug mga dili matarong alang sa Dios, ug magasulti ba diay kamo ug malimbungon alang kaniya? ⁸Magpakita ba kamo kaniya sa inyong pagpihig-pihig? Makiglalis ba kamo sa kaso alang sa Dios?⁹Maayo ba kini alang kaninyo sa diha nga siya magasusi kaninyo? Makahimo ba kamo sa paglimbong kaniya sama sa inyong gihimo nga paglimbong sa mga tawo? ¹⁰Segurado gayod nga siya buot mobadlong kaninyo kung may pagpihigpihig kamo sa tago.¹¹Dili ba ang iyang pagkahalangdon molisang kaninyo? Ug ang kalisang kaniya mahulog sa ibabaw ninyo? ¹²Ang inyong halandumon nga mga pulong mao ang mga panultihong hinimo sa abo; ang imong panalipod mao ang panalipod nga hinimo sa pula nga yuta.¹³Kupti ang inyong kalinaw, pasagdi ako nga mag-inusara, aron nga makasulti ako, tugoti nga moabot ang alang kanako. ¹⁴Kuhaon ko ang kaugalingon kong unod sa akong mga ngipon; kuhaon ko ang akong kinabuhi sa akong mga kamot. ¹⁵Tan-awa, kung patyon niya ako, wala nay paglaom nga mahibilin kanako; bisan pa niana, panalipdan ko ang akong mga pamaagi sa iyang atubangan.¹⁶Mao kini ang mga katarongan sa akong kagawasan, kay walay tawo nga walay Dios nga moabot sa iyang atubangan. ¹⁷O Dios, patalinghogi pag-ayo ang akong mga gipanulti; tugoti nga ang akong pagpahayag moabot sa imong mga igdulongog.¹⁸Tan-awa karon, gibutang ko sa han-ay ang akong panalipod; nasayod ako nga dili na ako sad-an. ¹⁹Kinsa man ang makiglalis batok kanako sa hukmanan? Kung moanhi kamo aron sa pagbuhat sa ingon, ug kung mapamatud-an nga sayop ako, nan buot ako nga mohilom ug mamatay.²⁰O Dios, buhata ang duha lamang ka butang alang kanako, ug unya dili ko na itago ang akong kaugalingon gikan sa imong panagway: ²¹bakwia ang imong malupigong kamot gikan kanako, ug ayaw tugoti nga ang imong kalisang nga makapahadlok kanako. ²²Unya tawga ako, ug ako motubag kanimo; o tugoti ako nga mosulti kanimo, ug tubagon mo ako.²³Unsa ba kadaghan ang akong kadaotan ug kasal-anan? Pahibaloa ako sa akong kalapasan ug sa akong sala. ²⁴Nganong gitago mo man ang imong panagway gikan kanako ug giisip mo ako nga sama sa imong kaaway? ²⁵Imo bang himoon ang mga dahon nga napalid nga mukorog? Gukoron mo ba ang uga nga pinutlan sa trigo?²⁶Kay nagasulat ka man sa mapait nga mga butang batok kanako; gihimo mo ako nga makapanunod sa kadaotan sa akong pagkabatan-on. ²⁷Gibutang mo usab sa sangkapan ang akong mga tiil; gibantayan mo pag-ayo ang tanan kong mga dalan; gisusi mo ang yuta diin ang lapalapa sa akong mga tiil naglakaw. ²⁸Bisan tuod sama ako sa dunot nga butang nga basura, sama sa bisti nga gikutkot sa mga anunogba.

14¹Ang tawo, nga gipakatawo sa usa ka babaye, mabuhi lamang sa pipila ka mga adlaw ug puno sa kasamok. ²Motubo siya gikan sa yuta sama sa usa ka bulak ug pagaputlon lamang; mikalagiw siya sama sa anino ug wala magdugay. ³Lantawon mo ba ang bisan asa niini? Dad-on mo ba ako ngadto sa hukmanan uban kanimo?⁴Kinsa ba ang makadala ug usa ka butang nga hinlo sa usa ka butang nga hugaw? Wala gayod. ⁵Gitakda na ang mga adlaw sa tawo. Ang gidaghanon sa iyang mga bulan anaa kanimo; gitudlo mo ang iyang kinutoban nga dili niya malabang. ⁶Ipahilayo ang imong panan-aw gikan kaniya aron nga makapahulay siya, aron nga ikalipay niya ang iyang adlaw sama sa sinuholang tawo kung mabuhat niya kana.⁷Adunay paglaom sa usa ka kahoy; kung putlon man kini, mutubo pa kini pag-usab, aron ang iyang linghod nga salingsing dili mawala. ⁸Bisan modako ug mogulang na ang gamot niini sa yuta, ug ang tuod niini mamatay sa yuta, ⁹ni bisan pa kung kini makasimhot lamang ug tubig, manalingsing kini ug makapananga sama sa usa ka tanom.¹⁰Apan ang tawo mamatay; maluya siya; sa pagkatinuod, muhunong sa pag-ginhawa ang tawo, ug unya asa naman siya? ¹¹Ingon nga ang tubig mawala gikan sa linaw, ug maingon nga ang suba mohubas ug mauga, ¹²mao nga mohigda ang mga tawo ug dili na makabangon pag-usab. Hangtod ang kalangitan mahanaw, dili na sila makamata ni mahigmata gikan sa ilang pagkatulog.¹³O, buot mo ako itago pahilayo sa Seol halayo gikan sa kasamok, ug nga buot mo ako tipigan sa tago hangtod nga mahupay na ang imong kaligutgot, nga buot mo ako ibutang sa hustong panahon nga magpabilin didto ug unya hinumdomi ako! ¹⁴Kung ang usa ka tawo mamatay, mabuhi pa ba siya pag-usab? Tanang panahon sa akong pag-alagad didto nagpaabot ako hangtod ang pagbuhi kanako kinahanglan moabot.¹⁵Buot ka motawag, ug ako magatubag kanimo. Ikaw buot adunay tinguha sa buhat sa imong mga kamot. ¹⁶Buot nimo ihapon ug atimanon ang akong mga tunob; dili ka buot magbantay sa pagsubay sa akong sala. ¹⁷Ang akong kalapasan gisilyohan sulod sa usa ka sudlanan; gitabunan mo ang akong kadaotan.¹⁸Apan bisan mahulog ug mahugno ang kabukiran ug mawagtang kini; bisan ang mga bato mabalhin gikan sa ilang nahimutangan; ¹⁹ang katubigan magahilis sa mga bato; ang ilang pagbaha mobanlas sa abog sa yuta. Sama niini, gilaglag mo ang paglaom sa tawo.²⁰Sa walay katapusan gipildi mo siya, ug siya mamatay; giusab mo ang iyang nawong ug gipalakaw aron mamatay. ²¹Kung ang iyang mga anak nga lalaki mapasidunggan, wala siya masayod niini; ug kon sila gidala sa ubos, dili siya makakita niini. ²²Bati-on lamang niya ang kasakit sa iyang kaugalingong lawas, ug magsubo siya alang sa iyang kaugalingon.

15¹Unya si Eliphaz nga taga Teman mitubag ug miingon, ²"Kinahanglan ba nga motubag ang usa ka maalamong tawo uban sa mga walay pulos nga kahibalo ug pun-on ang iyang kaugalingon sa hangin sa sidlakan? ³Kinahanglan ba nga mangatarungan siya sa walay kapuslanang mga pagpanulti o uban sa pagpamulong nga dili makaayo kaniya?⁴Sa pagkatinuod, nawad-an ka na ug pagtahod sa Dios; imong gibabagan ang pagpamalandong sa atubangan niya, ⁵kay ang imong kadaotan nagatudlo sa imong baba; gipili nimo ang pagbaton sa dila sa tawong malimbongon. ⁶Ang imong kaugalingong baba naghukom kanimo, dili ako; sa pagkatinuod, ang imong kaugalingong ngabil nagpamatuod batok kanimo.⁷Ikaw ba ang unang tawo nga nahimugso? Diin gidala ka ngadto sa pagkabuhi sa wala pa ang kabungtoran? ⁸Nadungog mo na ba ang mga tinagong kahibalo sa Dios? Gilimitahan ba nimo ang kaalam sa imong kaugalingon? ⁹Unsa ba ang imong nasayran nga wala namo masayri? Unsa man ang imong nasabtan nga wala kanamo?¹⁰Ania kanamo ang mga ubanon ug tigulang na kaayo nga mga tawo nga mas tigulang pa kay sa imong amahan. ¹¹Gamay lang ba diay alang kanimo ang mga paglipay sa Dios, ang mga pulong nga malumo alang kanimo?¹²Nganong nadala ka man sa imong kasingkasing palayo? Nganong mikilab man ang imong mga mata, ¹³aron nga imong iliko ang imong espiritu batok sa Dios ug maipagawas kanang mga pulonga gikan sa imong baba? ¹⁴Unsa ba ang tawo nga kinahanglan man siyang hinloan? Unsa ba siya nga gihimugso sa usa ka babaye nga kinahanglan man siyang ipakamatarong?¹⁵Tan-awa, ang Dios wala mosalig bisan pa sa iyang mga balaan; sa pagkatinuod, ang kalangitan dili hinlo sa iyang panan-aw; ¹⁶Unsa pa kaha ka hugaw ang tawo nga salawayon ug malimbongon, ang tawo nga naga-inom sa kadaotan sama sa tubig!¹⁷Ipakita ko kanimo, paminawa ako; Ipahibalo ko kanimo ang mga butang nga akong nakita, ¹⁸ang mga butang nga gikabilin sa mga maalamong tawo gikan pa sa ilang mga amahan, ang mga butang nga wala gitago sa ilang mga katigulangan.¹⁹Mao kini ang ilang mga katigulangan, nga kanila lamang gihatag ang yuta, ug sa taliwala niini walay bisan usa nga langyaw nga milabay. ²⁰Ang tawong daotan molimbaglimbag sa kasakit sa tanan niyang mga adlaw, ang gidaghanon sa mga katuigan nga gibutang alang sa madaugdaogon aron mag-antos. ²¹Ang tingog sa kalisang anaa sa iyang mga igdulungog; samtang anaa siya sa kauswagan, ang tiglaglag moabot kaniya.²²Wala siya naghunahuna nga makabalik pa siya pagawas sa kangitngit; siya adunay marka alang sa espada. ²³Naglakawlakaw siya sa nagkalainlain nga mga dapit alang sa pan, nga nagaingon, 'Asa naman kini?' Nasayod siya nga ang adlaw sa kangitngit taliabot. ²⁴Ang kahingawa ug kalisod nakapahadlok kaniya; makadaog sila batok kaniya, sama sa hari nga andam alang sa pakiggubat.²⁵Tungod kay gituy-od niya ang iyang kamot batok sa Dios ug nagmagarbohon ang linihokan batok sa Labing Gamhanan, ²⁶kining tawong daotan midagan duol sa Dios uban ang liog nga nagtikig, uban sa baga nga taming.²⁷Tinuod gayod kini, bisan pa ug tabonan niya ang iyang nawong sa iyang tambok ug gitigom ang tambok sa iyang hawak, ²⁸ug nagpuyo sa biniyaan nga mga siyudad; sa mga balay nga wala nay tawo nga nagpuyo karon ug nga andam na nga mahimong mga tinapok.²⁹Dili na gayod siya madato; ang iyang bahandi dili na molungtad; ug ang iyang kabtangan dili na mokaylap ibabaw sa yuta. ³⁰Dili na siya mobiya pagawas sa kangitngit; ang usa ka siga mopauga sa iyang lindog; sa gininhawa sa Dios siya mawala.³¹Ayaw siya tugoti nga mosalig sa mga walay kapuslanan nga mga butang, nga naglimbong sa iyang kaugalingon; kay ang pagkawalay kapuslanan mao ang iyang ganti. ³²Mahitabo kini sa dili pa moabot ang iyang takna nga mamatay; ang iyang sanga dili molunhaw. ³³Ipanghulog niya ang iyang linghod pa nga ubas sama sa bagon sa parasan; isalikway niya ang iyang mga bulak sama sa kahoy nga olibo.³⁴Kay ang pundok niadtong mga tawong walay dios dili makabunga; pagaut-uton sa kalayo ang ilang tolda sa pagpangsuburno. ³⁵Manamkon sila ug binuang ug manganak sila ngadto sa kadaotan; ang ilang tagoangkan manamkon ug limbong."

16¹Unya mitubag si Job ug miingon, ²"Nakadungog na ako sa daghang mga butang nga ingon niana; kamong tanan gubot nga manghuhupay. ³Aduna bay katapusan ang walay hinungdan nga mga pulong? Unsa bay sayop diha kaninyo nga mitubag man kamo sama niini?⁴Makasulti usab ako sama sa inyong gibuhat, kung kamo pa ang anaa sa akong dapit; Makatigom ako ug usahon ang mga pulong batok kaninyo ug magpanglingo sa akong ulo sa pagbiay-biay. ⁵Ako buot magalig-on kaninyo sa akong baba! Ug ang akong mga ngabil nga nangamig modala kaninyo ug hinabang!⁶Kung mosulti ako, ang akong pagsubo dili maibanan; kung magpadayon ako sa pagsulti, sa unsang paagi ako matabangan? ⁷Apan karon, O Dios, gihimo mo ako nga kapuyon; gihimo mo ang tibuok nakong pamilya nga biniyaan. ⁸Gihimo mo akong uga, nga maoy usa ka pagpamatuod batok kanako; ang kaluya sa akong kalawasan mobangon batok kanako, ug nagpamatuod kini batok sa akong nawong.⁹Gikuniskunis ako sa Dios sa iyang kaligut-got ug gilutos ako; migaling ang iyang ngipon sa kapungot; ang mata sa akong kaaway mipaduol ngari kanako ingon sa gigisi ako ug nagkabuwag-buwag. ¹⁰Nagnganga ug nagbuka ang baba sa mga tawo kanako; giigo nila ang akong aping uban ang pagtamay; nagkatigom ug nagkuyog sila batok kanako.¹¹Gitugyan ako sa Dios sa dili diosnon nga mga tawo, ug gilabay ako ngadto sa mga kamot sa mga tawong daotan. ¹²Anaa ako sa kaharuhay, ug iya akong gipikas giguba ug gibuwag. Sa pagkatinuod, gikuha niya ako pinaagi sa liog ug gipusdak niya ako aron mapino-pino; gibutang usab niya ako ingon nga iyang ig-unon.¹³Ang iyang mga magpapana nag-alirong kanako ang tanan sa luyo ug luyo; gitusok sa Dios ang akong mga kidney ug wala niya ako kaloy-e; gibubo niya ang akong apdo sa yuta. ¹⁴Gibalik-balik niya sa walay hunong pagdugmok ang akong pader; midagan siya kanako sama sa manggugubat.¹⁵Gitahi ko ang sako nga bisti sa akong panit; Giduso ko ang akong budyong ngadto sa yuta. ¹⁶Ang akong nawong napula na sa paghinilak; sa akong mga tabon-tabon ang giingon nga kangitngit, ¹⁷bisan pa niana walay pagpanlupig sa akong mga kamot, ug putli ang akong mga pag-ampo.¹⁸Yuta, ayaw taboni ang akong dugo; tugoti nga akong paghilak walay dapit sa pahulay. ¹⁹Bisan karon, tan-awa, ang akong saksi atua sa langit; siya nga nagpamatuod alang kanako atua sa kahitas-an.²⁰Ang akong mga higala nagbiay-biay kanako, apan ang akong mata mibubo ug mga luha ngadto sa Dios. ²¹Mangutana ako nianang saksi sa langit aron makiglalis alang niining tawhana uban sa Dios sama sa gibuhat sa usa ka tawo ngadto sa iyang silingan! ²²Tungod kay sa pipila ka tuig nga molabay, moadto ako sa dapit nga kung diin dili na ako mobalik pa.

17¹Ang akong espiritu naguba na, ang akong mga adlaw natapos na; ang lubnganan andam na alang kanako. ²Nakasiguro ako nga adunay mobiay-biay kanako; ang akong mata kinahanglan kanunay gayod makakita sa ilang pagpanghagit. ³Paghatag na karon sa saad, ipasalig alang kanako uban ang imong kaugalingon; kinsa pa may lain didto nga makatabang kanako?⁴Alang kanimo, O Dios, ang nagbantay sa ilang mga kasingkasing gikan sa pagsabot; busa, dili ka motuboy kanila labaw pa kay kanako. ⁵Siya nga nagsumbong sa iyang mga higala alang sa ganti, ang mga mata sa iyang mga anak mangapakyas.⁶Apan gihimo niya ako nga hisgotanan sa mga tawo; giluwaan nila ang akong nawong. ⁷Ang akong mga mata mihanap usab tungod sa kasubo; ang tanan nga akong mga sakop sama na ka nipis sa mga anino. ⁸Ang mga tawong matarong makurat pinaagi niini; ang tawong walay sala mao ang mopalihok sa iyang kaugalingon batok sa mga tawong walay dios.⁹Ang tawong matarong magabantay sa iyang dalan; siya nga hinlo ang mga kamot magatubo sa kalig-on pa gayod. ¹⁰Apan alang kaninyong tanan, karon duol kamo; wala akoy nakita nga maalamong tawo taliwala kaninyo.¹¹Ang akong mga adlaw nanglabay na; ang akong mga laraw nangakawang na. Ug mao usab ang mga tinguha sa akong kasingkasing... ¹²Kining mga tawhana, kining mga mabiaybiayon, nag-usab sa gabii ngadto sa adlaw; ang kahayag haduol na sa kangitngit.¹³Kon ang gilaoman ko lamang nga balay mao ang seol; ug kon akong ihatag ang akong higdaanan diha sa kangitngit; ¹⁴ug kon moingon ako ngadto sa bangag, 'Ikaw mao ang akong amahan,' ug sa ulod, 'Ikaw mao ang akong inahan o ang akong igsoong babaye,' ¹⁵nan asa man ang akong paglaom? Ingon nga alang sa akong paglaom, kinsa may makakita bisan usa? ¹⁶Mouban ba kanako ang paglaom paingon sa ganghaan sa Sheol sa dihang mopadulong kita sa abug?"

18¹Unya si Bildad nga taga-Shua mitubag ug miingon, ²"Kanus-a ka ba moundang sa imong pagsulti? Pagpakabana, ug pagkahuman mosulti kami.³Nganong giisip man kami ingon nga mga baka; nga hungog sa imong panan-aw? ⁴Ikaw nga migisi sa imong kaugalingon diha sa imong kasuko, kinahanglan ba nga biyaan ang kalibotan alang kanimo o kinahanglan bang kuhaon ang mga bato gikan sa ilang mga nahimutangan?⁵Sa pagkatinuod, ibutang sa gawas ang suga sa tawong daotan; ang kidlap sa iyang kalayo dili na modan-ag. ⁶Mongitngit ang suga sa iyang tolda; ibutang sa gawas ang lampara sa iyang ibabaw.⁷Ang mga lakang sa iyang pagkamakusganon mamahimong hamubo; ang iyang kaugalingong laraw mopatumba kaniya. ⁸Kay siya ilabay ngadto sa pukot sa kaugalingon niyang mga tiil; magalakaw siya padulong sa gahong.⁹Ang lit-ag mokuha kaniya pinaagi sa iyang tikod; ang bitik mokupot kaniya. ¹⁰Ang higot gitagoan sa yuta alang kaniya; ug alang kaniya ang lit-ag sa dalan. ¹¹Ang kalisang magpahadlok kaniya sa matag kilid; gukdon nila siya sa matag lakang.¹²Ang iyang bahandi mamahimong kagutom, ug ang katalagman giandam na sa iyang kilid. ¹³Ang mga bahin sa iyang lawas pagalamyon; sa pagkatinuod, ang kamagulangan sa kamatayon magalamoy sa iyang mga bahin.¹⁴Langkaton siya gikan sa luwas niyang tolda ug gipalakaw paingon sa hari sa mga kalisang. ¹⁵Ang mga tawo nga dili iya magpuyo sa iyang tolda human nila makita nga ang asupre nagkatag sulod sa iyang balay.¹⁶Mangauga ang iyang mga gamot sa ilalom; pagaputlon ang iyang sanga sa ibabaw. ¹⁷Ang iyang panumdoman mangalaglag gikan sa kalibotan; siya wala nay pangalan sa kadalanan.¹⁸Papahawaon siya gikan sa kahayag ngadto sa kangitngit ug gukdon siya pagawas niining kalibotana. ¹⁹Wala siyay anak o kaliwat taliwala sa iyang katawhan, ni walay nahabilin diin siya nagpuyo. ²⁰Kadtong nagpuyo sa kasadpan mangahadlok sa unsay mga mahitabo kaniya usa ka adlaw niana; ug ang kahadlokan mosakmit niadtong nagpuyo sa sidlakan.²¹Segurado gayod nga mao kana ang mga balay sa mga tawong dili matarong, ang mga dapit niadtong wala mahibalo sa Dios.

19¹Unya mitubag si Job ug miingon, ²"Hangtod kanus-a man ninyo ako sakiton ug dugmokon uban sa mga pulong?³Ikanapulo na kini nga higayon nga inyo akong giinsulto; wala kamo naulaw sa mapintas ninyo nga pagtagad kanako. ⁴Kung tinuod man nga ako nasayop, ang akong sayop magpabilin nga akoa nang tulubagon.⁵Kung ikaw nagapataas sa imong kaugalingon labaw kanako ug gigamit ang akong kaulawan batok kanako, ⁶nan kinahanglan nimong mahibaloan nga ang Dios nagbuhat ug sayop ngari kanako ug nadakpan ako sa iyang pukot.⁷Tan-awa, nagtawag ako," kapintas! " apan wala ako tubaga; nagtawag ako aron tabangan, apan walay katarong. ⁸Giparilan niya ang akong dalan aron dili ako makaagi, ug gipangitngit niya ang akong agianan. ⁹Gihubo niya kanako ang akong himaya, ug gikuha niya ang korona sa akong ulo.¹⁰Giguba niya ako sa matag kilid, ug nawala ako; giibot niya ang akong paglaom sama sa kahoy. ¹¹Gipasilaob usab niya ang iyang kasuko batok kanako; gipabati niya ako nga usa sa iyang mga kaaway. ¹²Nanagtigom ang iyang kasundalohan; naghimo silag mga bungtod nga yuta batok kanako ug nagkampo libot sa akong tolda.¹³Gibutang niya ang akong mga igsoon halayo gikan kanako; ang tanan nakong mga kaila nahimulag gikan kanako. ¹⁴Gipakyas ako sa akong kaparyentihan; gikalimtan ako sa akong mga suod nga higala.¹⁵Sa mga nagpuyo ingon bisita sa akong balay ug ang akong mga babaye nga sulugoon nga nagpabati kanako ingon nga dumuduong; langyaw ako sa ilang panan-aw. ¹⁶Gitawag ko ang akong sulugoon, apan wala siya naghatag kanako ug tubag bisan pag nangita ako sa iyang pabor uban sa akong baba.¹⁷Ang akong gininhawa makapahiubos sa akong asawa; bisan pag ako dulomtanan niadtong nangatawo gikan sa tagoangkan sa akong inahan. ¹⁸Bisan ang mga bata nagatamay kanako; kung mobarog ako aron pagsulti, mosulti sila batok kanako. ¹⁹Ang tanan nakong nailhan nga mga higala nagdumot kanako; kadtong akong gihigugma nakigbatok na kanako.²⁰Ang akong mga bukog nagpilit sa akong panit ug sa akong unod; ako mabuhi pinaagi sa panit sa akong ngipon. ²¹Kaluy-i ako, kaluy-i ako, akong mga higala, kay ang kamot sa Dios mihikap kanako. ²²Nganong gilutos man ninyo ako sama sa gihimo sa Dios? Dili ba gayod kamo matagbaw sa akong unod?²³Oh, ang akong mga pulong nga karon nahisulat! Oh, sila nga mga nahisulat sa libro! ²⁴Oh, ang puthaw nga igsusulat ug tingga ikulit kini nila diha sa bato hangtod sa hangtod!²⁵Apan alang kanako, nasayod ako nga ang akong Manluluwas buhi, ug sa kataposan mobarog siya sa kalibotan; ²⁶human ang akong panit, mao ang, akong lawas, malaglag, unya diha sa akong unod makita ko ang Dios. ²⁷Makita ko siya uban sa kaugalingon kong mga mata, ako mismo ug dili laing tawo. Ang akong kasingkasing napakyas sa sulod nako.²⁸Kung moingon ka, 'Unsaon nato siya paglutos! Ang gamot sa iyang mga kasamok nagbakak kaniya,' ²⁹unya kahadloki ang espada, tungod kay ang kasuko nagdala sa silot pinaagi sa espada, aron ka makahibalo nga adunay paghukom."

20¹Unya mitubag si Zofar nga Naamatihanon ug miingon, ²Ang akong mga hunahuna dali nga nakatubag kanako tungod sa kabalaka nga ania kanako. ³Nakadungog ako ug usa ka pagbadlong nga nagpakaulaw kanako,apan ang espiritu gikan sa akong salabutan motubag kanako.⁴Wala ka ba nasayod niini nga kamatuoran nga gikan sa karaang kapanahonan, sa dihang gibutang sa Dios ang tawo sa kalibotan: ⁵hamubo lamang ang kadaogan sa tawong daotan, ug hamubo lamang ang kalipay sa tawo nga walay dios?⁶Bisan tuod ang iyang katas-on mosangko hangtod sa kalangitan, ug ang iyang ulo mosangko sa kapanganoran, ⁷apan ang maong tawo mahanaw gayod sama sa iyang kaugalingong hugaw; kadtong nakakita kaniya moingon, 'Hain naman siya?'⁸Mahanaw siya sama sa damgo ug dili na makaplagan; sa pagkatinuod, gukdon siya sama sa panan-awon sa kagabhion. ⁹Dili na makakita kaniya pag-usab ang mata nga nakakita kaniya; ug ang iyang dapit dili na makakita kaniya.¹⁰Mangayog pasaylo ang iyang mga anak ngadto sa mga tawong kabos; ang iyang mga kamot nagahatag pagbalik sa iyang bahandi. ¹¹Puno ang iyang kabukogan sa kusog sa pagkabatan-on, apan mohigda kini uban kaniya sa abog.¹²Bisan tuod tam-is ang kadaotan sa iyang baba, bisan tuod ug gitago niya kini ilalom sa iyang dila, ¹³bisan tuod iya kining gigunitan ug dili niya buhian kondili gitagoan gihapon kini sa iyang baba— ¹⁴ang pagkaon sa iyang tinai mahimong hilo;sa lala sa bitin sa iyang kinasuloran.¹⁵Tunlon niya ang bahandi, apan isuka gihapon niya kini pag-usab; pagawson kini sa Dios gikan sa iyang tiyan. ¹⁶Siya mosuyop sa hilo sa mga halas nga malala; ang dila sa bitin mopatay kaniya.¹⁷Dili na siya malingaw sa mga sapa, ang pag- agas sa dugos ug mantekilya. ¹⁸Iuli niya ang bunga sa iyang kahago, ug dili siya makatulon niini; dili na siya malingaw sa bahandi nga naangkon pinaagi sa iyang negosyo. ¹⁹Tungod kay gidaogdaog ug gipasagdan niya ang mga tawong kabos; isug kaayu niyang gikuha ang mga balay nga dili siya ang nagtukod.²⁰Tungod kay wala siya makahibalo ug katagbawan sa iyang tiyan, dili siya makahimo pagtipig sa bisan unsang mga butang nga makapalipay kaniya. ²¹Walay nahibilin nga wala niya gilamoy;busa ang iyang kauswagan dili permanente. ²²Sa kahupnganan sa iyang kadagaya mahulog siya ngadto sa kasamok; ang kamot sa matag usa nga mag-antos moabot batok kaniya.²³Sa dihang hapit na busgon niya ang iyang tiyan, ilabay sa Dios ang kabangis sa iyang kasuko ngadto kaniya; paulanan siya niini sa Dios samtang nagkaon siya. ²⁴Bisan tuod ug kanang tawhana mopalayo gikan nianang puthaw nga hinagiban, ang bronsi nga pana moigo kaniya. ²⁵Gibira niya kini sa iyang likod ug ang naggilakgilak nga tumoy migawas sa iyang atay. Ang mga kalisang miabut kaniya.²⁶Nakatagana ang hingpit nga kangitngit alang sa iyang mga bahandi; molamoy kaniya ang kalayo nga dili mahuyop; ut-oton niini ang bisan unsa nga nahibilin sa iyang tolda. ²⁷Ibutyag sa kalangitan ang iyang kadaotan, ug ang yuta mobangon batok kaniya ingon nga saksi.²⁸Mawagtang ang bahandi sa iyang balay; maanod ang iyang kabtangan sa adlaw sa kasuko sa Dios. ²⁹Mao kini ang bahin sa tawong daotan gikan sa Dios, ang kabilin nga gitagana alang kaniya pinaagi sa Dios."

21¹Unya mitubag si Job ug miingon, ²"Patalinghogi pag-ayo ang akong mga pulong, ug tugoti kini nga mohupay kaninyo nga gitanyag ngari kanako. ³ibutang uban kanako, ug magasulti usab ako; human ako makasulti, biaybiaya.⁴Alang kanako, sa tawo ba ang akong reklamo? Nganong kinahanglan man nga dili ako magmapailubon? ⁵Tan-wa ako ug kahikurat, ug ibutang ang imong kamot sa imong baba. ⁶Sa dihang gihunahuna ko ang akong mga pag-antos, Nalisang ako, ug nangurog ang akong lawas.⁷Nganong nagpadayon man ang mga daotang tawo sa pagkabuhi, nahimong tigulang, ug magdako nga kusgan diha sa gahom? ⁸Ang ilang mga kaliwat natukod uban kanila sa ilang panan-aw, ug ang ilang mga anak natukod sa atubangan sa ilang mga mata. ⁹Ang ilang mga balay luwas gikan sa kahadlok; bisan ang sungkod sa Dios anaa kanila.¹⁰Misanay ang ilang torong baka; wala gayod kini napakyas sa pagbuhat niana; ug dili mawad-an sa iyang nati sa dili pa panahon. ¹¹Pagawason nila ang ilang mga anak sama sa panon sa mga karnero, ug nanagsayaw ang ilang mga anak. ¹²Nanag-awit sila uban ang mga tambor ug alpa ug nagsadya uban sa mga tukar sa plawta.¹³Gigahin nila ang ilang mga adlaw sa kauswagan, ug hilom nga mokanaog sila sa kalibutan sa mga patay. ¹⁴Moingon sila sa Dios, 'Biya gikan kanamo kay wala kami nangandoy ug bisan unsa nga kahibalo sa imong mga pamaagi. ¹⁵Unsa man ang Gamhanan, nga kita kinahanglan nga mosimba kaniya? Unsa man ang atong makuha kung moampo kita kaniya?'¹⁶Tan-awa, dili ba ang ilang pag-uswag anaa man sa ilang mga kamot? Wala akoy mahimo sa tambag sa daotang tawo. ¹⁷Makapila man ka higayon nga ang suga sa tawong daotan palungon, o nga ang kalamidad moabot kanila? Makapila man ka higayon nga maghatag kanila ang Dios ug kagol-anan diha sa iyang kasuko? ¹⁸Makapila man ka higayon nga mahimo silang sama sa uhot atubangan sa hangin o sama sa tahop nga mapalid sa bagyo?¹⁹Miingon kamo, 'Gitipigan sa Diyos ang kadaotan sa usa alang sa iyang mga anak.' Tugoti nga siya mismo ang mobayad niini, aron masayod siya. ²⁰Tugoti nga makita niya ang iyang kaogalingong pagkalaglag, ug tugoti siya sa pag-inom sa kasuko sa Makagagahom. ²¹Kay unsa man ang iyang pagtagad mahitungod sa iyang pamilya sunod kaniya sa diha nga ang gidaghanon sa iyang mga bulan maputol?²²Aduna bay makatudlo sa Dios ug kahibalo, sanglit siya nagahukom bisan niadtong anaa sa taas? ²³Ang usa ka tawo mamatay sa bug-os niyang kusog, nga hingpit nga malinawon ug kalmado. ²⁴Napuno sa gatas ang iyang lawas, ug ang kinauyokan sa iyang bukog nagsingot.²⁵Ang laing tawo namatay sa kapait sa kalag, ang usa ni wala nakasinati ug bisan unsang butang nga maayo. ²⁶Managsama sila nga mihigda sa yuta; ang mga ulod nitabon kanilang duha.²⁷Tan-awa, ako nahibalo sa inyong mga hunahuna, ug sa inyong mga laraw sa pagdagmal kanako. ²⁸Kay kamo moingon, 'Asa man karon ang balay sa prinsipe? Asa man ang tolda nga diin gipuy-an sa daotang tawo?'²⁹Wala ba kamo nangutana sa mga tawong nagapanaw? Wala ba kamo nasayod sa kamatuoran nga ilang giingon, ³⁰nga ang daotang tawo ipahilayo sa adlaw sa kalamidad, ug nga ipahilayo siya gikan sa adlaw sa kasuko?³¹Kinsa man ang mohukom sa pamaagi sa tawong daotan sa iyang atubangan? Kinsa man ang mobayad sa iyang gibuhat? ³²Hinuon ipakatawo siya aron ilubong; ang tawo magbantay sa iyang lubnganan. ³³Ang tibugol nga yuta sa walog mahimong tam-is kaniya; ang tanang mga tawo magasunod kaniya, ingon nga adunay dili maihap nga katawhan sa iyang atubangan.³⁴Unsaon man ninyo ako paghupay sa walay pulos, nga bakak man gani ang inyong mga tubag?"

22¹Unya mitubag si Elifaz nga Temanihanon ug miingon, ²"Magamit ba gayod ang tawo diha sa Dios? Magamit ba gayod ang maalamon nga tawo diha kaniya? ³Makapalipay ba sa Makagagahom kung ikaw matarong?May kapuslanan ba alang kaniya kon imong himoon nga walay ikasaway ang imong mga pamaagi?⁴Tungod ba sa imong pagtahod kaniya nga siya nagbadlong kanimo ug nagdala kanimo sa hukmanan? ⁵Dili ba dako ang imong pagkadaotan? Wala bay kataposan ang imong kadaotan?⁶Kay nangayo ka ug garantiya sa utang sa imong igsoon sa walay hinungdan, ug ikaw naghubo sa mga saput gikan sa mga hubo. ⁷Wala nimo gihatagan ug tubig nga mainom ang mga tawong gipangkapoy; nagdinalo ka ug tinapay sa mga tawong gipanggutom, ⁸bisan ikaw, usa ka gamhanang tawo, nakapanag-iya sa yuta, bisan ikaw, usa ka halangdon nga tawo, nagpuyo niini.⁹Gipapahawa nimo ang mga biyuda nga walay dala; ang mga bukton sa walay mga amahan nangabali. ¹⁰Busa, ang mga lit-ag naglibot kanimo, ug ang kalit nga kahadlok musamok kanimo. ¹¹Adunay kangitngit, mao nga dili ka makakita; ug ang kadagaya sa tubig magatabon kanimo.¹²Dili ba ang Dios anaa man sa langit? Tan-awa ang kataas sa mga bituon, unsa sila kataas! ¹³Makaingon kamo, 'Unsa man ang nasayran sa Dios? Makahukom ba siya pinaagi sa kabaga sa kangitngit? ¹⁴Ang baga nga mga panganod nagatabon kaniya, aron nga dili siya makakita kanato; nagalakaw siya sa lig-on nga ali sa langit.'¹⁵Ipadayon mo ba gihapon ang daang dalan nga gisubay sa tawong daotan— ¹⁶alang niadtong gisakmit sa wala pa ang ilang panahon, kadtong gianod ang ilang mga patukoranan sama sa suba, ¹⁷kadtong miingon sa Dios, 'Palayo kanamo'; kadtong nagsulti, 'Unsa man ang mabuhat sa Makagagahom kanato?'¹⁸Hinuon gipuno niya ang ilang mga balay sa maayong mga butang; ang mga laraw sa daotang mga tawo halayo kanako. ¹⁹Makakita ang matarong nga mga tawo sa ilang kapalaran ug malipay; ang walay kabangkaagang mga tawo magbiibii kanila sa pagtamay. ²⁰Magaingon sila, 'Sigurado gayod kadtong magaalsa batok kanato pagaputlon; ang kalayo magaot-ot sa ilang mga kabtangan.'²¹Karon pag-uyon uban Dios ug pagmalinawon uban kaniya; kay sa niana nga paagi, ang maayo moabot kanimo. ²²Dawata, naghangyo ako kanimo, ang pagpanudlo naggikan sa iyang baba; ibutang ang iyang mga pulong sa imong kasingkasing.²³Kung mobalik ka sa Makagagahom, mahimo kang lig-on, kung ipahilayo nimo ang daotan diha sa imong mga tolda. ²⁴Ibutang ang imong katigayonan sa abog, ang bulawan sa Ophir nga anaa sa mga bato sa kasapaan, ²⁵ug ang Makagagahom mao ang imong bahandi, ug bililhon nga plata alang kanimo.²⁶Ug unya magmalipayon ka diha sa Makagagahom; ihangad nimo ang imong nawong ngadto sa Dios. ²⁷Himoon nimo ang imong mga pag ampo ngadto kaniya, ug dunggon ka niya; mobayad ka sa imong panumpa kaniya. ²⁸Ikaw usab magasugo sa bisan unsa, ug kini pagapamatud-an alang kanimo; ang kahayag modan-ag sa imong mga agianan.²⁹Ipaubos sa Dios kadtong mapahitas-on nga tawo, ug iyang giluwas ang usa nga mapaubsanong mga mata. ³⁰Luwason niya ang tawo nga walay kabangkaagan;Kinsa magaluwas kanimo pinaagi sa kahinlo sa imong mga kamot."

23¹Unya mitubag si Job ug miingon, ²“Bisan karong adlawa ang akong reklamo mao ang pagsukol; akong kamot bug-at tungod sa akong pag-agulo.³Oh, aron nga masayran ko kung asa ko siya makaplagan! Oh, aron nga mahiabot ako sa iyang dapit! ⁴Ipahimutang ko sa iyang atubangan ang akong kaso ug pun-on ko ang akong baba sa mga pakiglalis. ⁵Makakat-on ako sa mga pulong nga iyang itubag kanako ug makasabot sa iyang isulti kanako.⁶Makiglalis ba siya kanako pinaagi sa iyang dakong gahom? Dili, maminaw hinuon siya kanako. ⁷Didto ang mga matarong nga tawo tingali maoy makiglalis kaniya. Niini nga paagi dili ako pakasad-on hangtod sa kahangtoran sa akong maghuhukom.⁸Tan-awa, miadto ako sa sidlakang bahin, apan wala siya didto, ug sa kasadpang bahin, pero dili nako siya makit-an ⁹Sa amihanan, diin siya nagtrabaho, apan dili ko siya makita, ug ngadto sa habagatan, diin gitagoan niya ang iyang kaugalingon aron dili ko siya makita.¹⁰Apan nasayod siya sa dalan nga akong pagalaktan; sa dihang gisulayan niya ako, migula ako nga sama sa bulawan. ¹¹Ang akong tiil nagsunod ug tunob sa iyang mga lakang; gisubay ko ang iyang dalan ug wala nitipas. ¹²Wala ako nahisalaag sa mga sugo sa iyang mga ngabil; Gimahal ko ang mga pulong sa iyang baba kay sa akong bahin sa kalan-on.¹³Apan usa siya ka mahigalaon, kinsay makatalikod niya? Unsa ang iyang gitinguha, iyang pagabuhaton. ¹⁴Kay gidala niya ang iyang sugo batok kanako; ug aduna pay daghang sama kanila.¹⁵Busa, malisang ako diha sa iyang atubangan; sa dihang maghunahuna ako kaniya, mahadlok ako kaniya. ¹⁶Kay ang Dios naghimo sa akong kasingkasing nga huyang; ang Labawng Makagagahom maoy naglisang kanako. ¹⁷wala ako dalha ngadto sa kataposan pinaagi sa kangitngit, tongud sa bagang kangitngit nga nagtabon sa akong dagway.

24¹Nganong wala man nagtakda ang Makagagahom ug tukmang panahon sa iyang paghukom alang sa tawong daotan? Nganong wala man nakita niadtong nagmatinud-anon sa Dios ang pag-abot sa iyang paghukom?²Adunay mga tawong daotan nga mikuha sa mga ilhanan sa utlanan; ug adunay mga tawong daotan nga nangawat ug mga panon sa karnero ug gibutang kini nila sa ilang sibsibanan. ³Gipahilayo nila ang asno niadtong mga walay amahan; gikuha usab nila ang toro nga baka sa biyuda ingon nga panumpa. ⁴Gipugos nilag papahawa sa ilang mga agianan ang mga tawong nanginahanglan; ang tanang kabos nga katawhan sa kalibotan nanago gikan kanila.⁵Tan-awa, kining mga tawong kabos miadto sa ilang mga trabaho sama sa ihalas nga mga asno sa kamingawan, maampingon nga nangita sa ilang pagkaon; tingali ug hatagan silag pagkaon sa Araba alang sa ilang mga anak. ⁶nagaani sila ug kumpay sa kaumahan; manghagdaw sila sa parasan sa daotan. ⁷Nangatulog sila tibuok gabii nga hubo ug walay bisti; wala silay tabon panahon sa tingtugnaw.⁸Nangabasa sila tungod sa taligsik sa kabukiran; tungod kay wala silay balay nga mapuy-an nanghigda na lamang sila tupad sa mga dagkong bato. ⁹Ang ilo gikuha gikan sa dughan, ug gikuha nila ang usa ka panumpa batok sa mga kabus. ¹⁰Apan ang mga tawong kabos nagalakaw nga hubo ug walay bisti; bisan tuod naglakaw sila nga gutom, ginapas-an nila ang mga pung-pung sa trigo nga gipanag-iya sa ubang tawo.¹¹Ang mga tawong kabos nagbuhat ug lana gikan sa balay sa mga daotan; gitamaktamakan nila ang pug-anan ug bino sa mga tawong daotan, apan sila mismo nag-antos sa kauhaw. ¹²Gikan sa gawas sa siyudad ang himalatyon nga nag-agulo, ug ang tutunlan sa mga samaran nagasinggit alang sa tabang. apan ang Dios wala nagasumbong ni bisan kinsa uban sa ilang daotang binuhatan.¹³Ang uban niining mga tawong daotan misupak batok sa kahayag; wala sila nasayod sa pamaagi niini; ni nagpabilin sila sa iyang dalan. ¹⁴Sa dili pa mobanagbanag ang mamumuno mobangon ug iyang patyon ang kabos ug ang nanginahanglan; sa kagabhion sama siya sa kawatan.¹⁵Usab, ang mata sa mananapaw naghulat sa pagkilomkilom; miingon siya, 'Walay mata nga makakita kanako'. Gitabonan niya ang iyang dagway. ¹⁶Panahon sa kangitngit magkalot sila paingon sa mga balay; apan tabonan nila ang ilang kaugalingon panhon sa adlaw; wala nila gitagaan ug pagtagad ang kahayag. ¹⁷kay alang kanilang tanan ang baga nga kangitngit sama lamang sa kabuntagon; kay duna silay mga higala nga bangis sa baga nga kangitngit.¹⁸Dali silang namatay, hinuon, sama sa mga bula ibabaw sa katubigan; tinunglo ang ilang bahin sa yuta; walay si bisan kinsa nga motrabaho sa ilang mga parasan. ¹⁹Ingon nga ang hulaw ug kainit nagtunaw sa niyebe ngadto sa tubig, busa ang Sheol nagakuha sa mga nakasala.²⁰Ang tagoangkan nga nanganak kaniya; makalimot kaniya; ang ulod mokaon ug daw matam-is alang kaniya; ug wala nay makahinumdom pa kaniya; ug sa ingon niini nga paagi, ang pagkadaotan mabungkag sama sa kahoy. ²¹Lamunon sa daotan ang babaye nga dili makaanak; wala gayod siya'y mabuhat nga maayo sa biyuda.²²Apan birahon sa Dios ang mga kusgang mga tawo pinaagi sa iyang gahom; motindog siya ug dili niya sila hatagan ug kusog sa kinabuhi. ²³Ang Diyos naghatag kaniya sa iyang gikinahanglan alang sa kasegurohan, ug nalipay sila niana, ug siya gipalig-on, apan ang iyang mga mata anaa sa iyang mga dalan.²⁴Ginapataas kining mga tawhana; sa gihapon, kadiyot lamang, mawala sila; sa pagkatinuod, dad-on sila paubos; pagatigumon silang tanan sama sa uban; pagaputlon sila sama sa mga uhay sa trigo. ²⁵Kung kini dili mao, kinsa ang makapamatuod nga ako bakakon; kinsa ang makahimo sa akong pakigpulong nga walay bili?"

25¹Unya mitubag si Bildad nga Shuhitihanon ug misulti, ²"Ang kamandoan ug kahadlok anaa kaniya; nagbuhat siya ug mga han-ay didto sa kahitas-an sa langit. ³Aduna bay kataposan ang pag-ihap sa iyang kasundalohan? Kang kinsa man wala midan-ag ang iyang kahayag?⁴Unsaon man aron ang tawo mahimong matarong diha sa Dios? Unsaon man siya nga gianak sa babaye nga malimpyo, ug madawat niya? ⁵Tan-awa, bisan ang bulan walay kahayag ngadto kaniya; ang kabituonan dili putli sa iyang panan-aw. ⁶Unsa pa kaha ang tawo, nga usa ka ulod—anak nga lalaki sa tawo, nga mao ang ulod!"

26¹Unya mitubag si Job ug miingon, ²"Giunsa nimo pagtabang kadtong tawo nga walay gahom! Giunsa nimo pagluwas ang bukton nga walay kusog! ³Giunsa man nimo pagtambag kadtong walay kaalam ug pagpahibalo kaniya sa maayong kaalam! ⁴Kang kinsa kinsa makatabang ang mga pulong nga imong gipanulti? Kang kinsa man nga espiritu ang migawas gikan kanimo?⁵Ang patay nahimo nga nagkurog, kdtong naa ilawom sa katubigan, ug kadtong tanang nagpuyo diha kanila. ⁶Ang Seol hubo atubangan sa Dios; pagkaguba sa iyang kaugalingon walay tabon batok kaniya.⁷Giinat niya ang kalangitan sa amihanan ibabaw sa haw-ang nga kawanangan ug gibitay niya ang kalibotan ibabaw sa wala. ⁸Gibugkos niya ang katubigan sa iyang baga nga mga panganod, apan ang mga panganod wala magisi ubos kanila.⁹Gitabonan niya ang panagway sa bulan ug gipakatag ang iyang mga panganod niini. ¹⁰Gikulit niya ang lingin nga utlanan ibabaw sa katubigan ingon nga linya taliwala sa kahayag ug kangitngit.¹¹Ang mga haligi sa langit magkurog ug nahibulong sa iyang pagbadlong. ¹²Gipakalma niya ang dagat uban sa iyang gahom; pinaagi sa iyang panabot gigupok niya si Rahab.¹³Pinaagi sa iyang gininhawa, gihimo niyang tin-aw ang kalangitan; nitusok ang iyang kamot sa mikalagiw nga bitin. ¹⁴Tan-awa, mao kini ang dekorasyon sa iyang mga pamaagi; unsa kagamay sa hunghong nga madungog nato kaniya! Kinsa man ang makasabot sa dalugdog sa iyang gahom?"

27¹Mipadayon sa pagpakigpulong si Job ug miingon, ²"Ingon ka segurado ingon nga ang Dios buhi, nga nagkuha sa akong hustisya, ang labing Gamhanan, nga naghimo sa akong kinabuhi nga pait, ³samtang ang akong kinabuhi ania pa kanako, ug ang gininhawa gikan sa Dios anaa pa sa buho sa akong ilong.⁴Ang akong mga ngabil dili magsulti ug pagkadaotan, ni bisan ang akong dila magsulti ug limbong. ⁵Dili gayod ako modawat nga husto kamo; hangtod sa akong kamatayon dili ko gayod isalikway ang akong kaligdong.⁶Gigunitan ko pag-ayo ang akong pagkamatarong ug dili ko gayod kini buhian; ang akong kaisipan dili mopasangil kanako samtang ako buhi pa. ⁷Tugoti ang akong mga kaaway nga sama sa daotang tawo; tugoti nga kadtong mibarog batok kanako mahimong sama sa tawong dili matarong.⁸Kay unsa man ang paglaom sa tawong walay Dios sa dihang pouhon na siya sa Dios, sa dihang kuhaon na sa Dios ang iyang kinabuhi? ⁹Mamati ba ang Dios sa iyang paghilak sa dihang ang kagubot moabot kaniya? ¹⁰Malipay ba siya sa iyang kaugalingon diha sa Makagagahom ug motawag sa Dios sa tanang panahon?¹¹Tudloan ko kamo mahitungod sa kamot sa Dios; dili ko itago ang hunahuna sa Makagagahom. ¹²Tan-awa, kamong tanan mismo nakakita niini sa inyong kaugalingon; nganong kamo nahimong hingpit nga walay pulos?¹³Mao kini ang bahin sa daotang tawo diha sa Dios, ang panulundon sa malupigon nga iyang nadawat gikan sa Makagagahom: ¹⁴Kung ang iyang anak modaghan, kini alang sa espada; ang iyang kaliwat dili gayod makabaton ug igo nga pagkaon.¹⁵Kadtong makasugakod kaniya ilubong sa hampak, ug ang ilang mga biyuda dili magbangotan alang kanila. ¹⁶Bisan ang daotang tawo magtigom ug plata sama sa abog, ug magtigom ug sinina sama sa lapok, ¹⁷mahimo siyang magtigom ug sinina, apan ang mga matarong nga tawo maoy magbutang niini, ug ang mga tawong dili sad-an ang magbahin sa plata taliwala sa ilang kaugalingon.¹⁸Gitukod niya ang iyang balay sama sa lawa, sama sa payag nga gihimo sa tigbantay. ¹⁹Maghigda siya sa higdaanan sa dato, apan dili siya magpadayon sa pagbuhat niini; gibuka niya ang iyang mata, ug ang tanan nawala.²⁰Ang kalisang nakaapas kaniya sama sa katubigan; ang bagyo mokuha kaniya sa gabii. ²¹Ang hangin sa sidlakan mopadpad kaniya palayo, ug mobiya siya; silhigon siya niini pagawas sa iyang dapit.²²Iitsa kini sa iyang kaugalingon ug dili moundang; mosulay siya paglikay sa kamot niini. ²³Kini nagapakpak sa iyang mga kamot kaniya ug nagsitsit kaniya gikan sa iyang dapit.

28¹Sigurado gayod nga adunay minahan sa plata, ang dapit diin nila ginalunsay ang bulawan. ²Gikuha ang puthaw gikan sa yuta; pagatunawon ang tumbaga gikan sa bato.³Ang tawo magbutang ug katapusan ngadto sa ngitngit ug mangita sa kinalayo-ang kinutoban sa mga bato sa pinaka itom nga kangitngit. ⁴Giablihan niya ang lungag layo sa puy-anan sa mga tawo, mga dapit nga gikalimtan ni bisan kinsang tiil. Magkumbitay siya layo gikan sa mga tawo; nagalabyog siya padulong ug pabalik.⁵Ingon nga alang sa yuta, nga moabot ang pan, gituyok kini sa ibabaw paubos pinaagi sa kalayo. ⁶Sa iyang mga bato mao ang dapit kung asa makita ang mga safiro, ug ang iyang abog adunay bulawan.⁷Walay manunukob nga langgam nga nasayod niini nga dalan, ni adunay mata sa banog nga nakakita niini. ⁸Ang magarbohon nga mga mananap wala naglakaw sa mao nga dalan, ni ang mabangis nga liyon nakaagi didto.⁹Gibutang sa tawo ang iyang kamot ibabaw sa gahi nga bato; gilintuwad niya ang mga bukid pinaagi sa ilang mga gamot. ¹⁰Nagkalot siyag mga kanal taliwala sa mga bato; ang iyang mga mata nakakita sa matag bililhong butang didto. ¹¹Sap-ongan niya ang mga sapa aron nga dili kini makadagayday; unsa ang nakatago didto dalhon niya sa kahayag.¹²Asa man makaplagan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot? ¹³Wala nasayod ang tawo sa iyang kantidad; ni makaplagan kini sa yuta sa mga buhi. ¹⁴Ang lawom nga mga tubig ilalom sa yuta moingon, 'Wala kini kanako'; ang dagat moingon, 'Wala kini uban kanako.'¹⁵Dili kini maangkon alang sa bulawan; ni ang plata timbangon ingon sa iyang kantidad. ¹⁶Dili kini bililhon uban ang bulawan sa Ophir, uban ang bililhon nga onyx o safiro. ¹⁷Ang bulawan ug kristal dili pariho sa bili niini; ni ibaylo kini alang sa mga alahas nga sa maayo nga bulawan.¹⁸Wala pa nahisgoti ang kabililhon sa mga coral o haspe; sa pagkatinuod, ang kantidad sa kaalam labaw pa kay sa mga rubi. ¹⁹Ang topaz sa cush dili pariho niini; ni kini mahimong bililhon sa pagsaysay sa lunsay nga bulawan.²⁰Diin gikan, unya, moabot ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot? ²¹Ang kaalam gitagoan gikan sa mga mata sa tanang buhing butang ug padayon nga gitagoan gikan sa mga langgam sa kalangitan. ²²Ang Pagkaguba ug Kamatayon moingon, 'Nadungog namo ang hungihong mahitungod niini sa among mga dalunggan.'²³Nakasabot ang Dios niini nga paagi; nasayod siya niini nga dapit. ²⁴Kay siya nagtan-aw sa kinatumyan sa yuta ug nakakita sa tanan nga anaa sa ilalom sa kalangitan. ²⁵Gihimo niya ang kusog sa hangin ug gibahinbahin ang katubigan pinaagi sa taksanan.²⁶Naghimo siya ug sugo alang sa ulan ug agianan alang sa dalugdog. ²⁷Unya nakita niya ang kaalam ug nagpahibalo niini; gipahiluna niya kini, sa pagkatinuod, ug gisuta niya kini. ²⁸Miingon siya ngadto sa mga tawo, 'Tan-awa, ang kahadlok sa Ginoo—mao ang kaalam; ang pagpahilayo sa daotan mao ang panabot."

29¹Nagpadayon sa pagsulti si Job ug miingon, ²"O, unta anaa ako sa mga nilabay nga mga bulan sa dihang giamuma pa ako sa Dios, ³sa dihang ang iyang lampara misidlak sa akong ulohan, ug sa dihang naglakaw ako sa kangitngit pinaagi sa iyang kahayag.⁴O, unta anaa ako sa panahon nga ako hinog sa akong mga adlaw sa dihang ang pagpakighigala sa Dios anaa sa akong tolda, ⁵sa dihang ang Labawng Makagagahom uban pa kanako, ug ang akong mga anak naglibot pa kanako, ⁶sa dihang gitabonan ug mantikilya ang akong dalan, ug ang bato nagbubo alang kanako ug mga sapa sa lana!⁷Sa dihang migawas ako sa ganghaan sa siyudad, sa dihang milingkod ako sa akong dapit sa plasa sa siyudad, ⁸ang mga batan-ong lalaki nakakita kanako ug nagpabilin nga distansiya gikan kanako sa pagtahod, ug ang mga hamtong nga mga tawo mibarog alang kanako.⁹Mihunong pagsulti ang mga prinsipe sa dihang miabot ako; ug gisampongan nila ang ilang mga baba pinaagi sa ilang mga kamot. ¹⁰Ang mga tingog sa halangdong mga tawo gipahilom, ug ang ilang dila nipilit sa alingagngag sa ilang baba.¹¹Human nila nadungog ang akong gisulti, gipanalanginan nila ako; human nila ako nakita, gitagaan nila ako ug pagsaksi ug giuyonan nila ako, ¹²tungod kay giluwas ko ang mga tawong kabos sa dihang nagpakitabang sila, ug kadtong mga walay amahan usab, nga wala gayo'y makatabang kaniya. ¹³Ang panalangin niadtong hapit na mamatay miabot kanako; ako ang hinungdan nga ang kasingkasing sa mga biyuda nagkanta sa kalipay.¹⁴Gibutang ko ang pagkamatarong, ug gibisthan ako niini; ang akong katarong sama sa usa ka kupo ug purong sa ulo. ¹⁵Ako ang mga mata sa mga buta nga tawo; ug ako ang tiil sa mga tawo nga bakol. ¹⁶Amahan ako sa mga tawo nga timawa; ug akong gisusi ang kaso sa uban bisan ug wala ko sila mailhi.¹⁷Gibuak nako ang panga sa tawong dili matarong; gikuha nako ang biktima gikan sa taliwala sa iyang mga ngipon. ¹⁸Unya miingon ako, 'Mamatay ako sa akong salag; ug padaghanon ko ang akong mga adlaw sama lugas sa balas. ¹⁹Ang akong mga gamot nagkatag sa katubigan, ug ang yamog sa tibuok gabii anaa sa akong mga sanga.²⁰Ang pagtahod kanako kanunay nga bag-o, ug ang pana sa akong kusog kanunayng bag-o sa akong kamot. ²¹Naminaw ang mga tawo kanako; naghulat sila kanako; nagpabilin sila nga hilom aron sa pagpaminaw sa akong mga tambag. ²²Sa dihang nahuman na ako sa pagpamulong; wala na sila mosulti pag-usab; ang akong mga pulong daw tubig nga gihulog diha kanila.²³Kanunay silang naghulat kanako sama nga naghulat sila sa ulan; ilang ginganga ug dako ang ilang baba aron sa pag-inom sa akong mga pulong, sama sa ilang ginabuhat kung mag-ulan. ²⁴Mipahiyom ako kanila sa dihang wala sila magdahom niini; ug wala nila gisalikway ang kahayag sa akong panagway.²⁵Ako ang nagpili sa ilang dalan ug milingkod ingon nga ilang pangulo; nagpuyo ako sama sa hari sa iyang kasundalohan; sama sa usa ka maghuhupay sa mga nagbangotan.

30¹Karon kadtong mga mas batan-on pa kay kanako walay laing gihimo mao lamang ang pagbiaybiay kanako— kini nga mga batan-ong kalalakin-an kansang mga amahan nga wala nako gitugotan sa pagtrabaho tupad sa mga iro sa akong mga panon. ²Sa pagkatinuod, ang kusog sa mga kamot sa ilang amahan, unsaon man niini pagtabang kanako— mga kalalakin-an nga ang mga kusog sa pagkahamtong nahanaw na? ³Niwang na kaayo sila tungod sa kawalad-on ug sa kagutom; gipangitkit nila ang ugang yuta diha sa kangitngit sa kamingawan ug biniyaan.⁴Namu-po sila ug dahon sa tunokong mga tanom; ang mga gamot sa tambo mao ang ilang mga pagkaon. ⁵Gipalayas sila gikan sa taliwala sa katawhan nga nagasinggit kanila ingon sa usa nga nagasinggit human kawati. ⁶Maong nagpuyo sila sa suba sa mga walog, sa mga lungag sa yuta ug sa mga bato.⁷Taliwala sa tonukong mga sagbot nagbahihi sila sama sa mga asno; ilalom sa alingatong nga mga sagbot nagtigom sila. ⁸Mga anak sila sa mga buangbuang, sa pagkatinuod, mga anak sa mga tawong walay pangalan; gipalayas sila sa yuta uban sa mga latigo.⁹Apan karon, nahimo akong hisgotanan sa ilang kanta sa pagtamay; nahimo akong panultihon alang kanila. ¹⁰Nagdumot sila kanako ug nagbarog layo gikan kanako; wala sila molikay gikan sa pagluwa sa akong nawong. ¹¹Kay gitangtangan sa Dios ug pisi ang akong pana ug gisakit ako, ug kadtong nagbiaybiay kanako isalikway sa atubanagan sa akong nawong.¹²Sa akong tuong kamot mibangon ang mga tigpasiugda ug kagubot; ug nagpundok sila ug mga bungtod palibot batok kanako. ¹³Giguba nila ang akong agianan; gipahamtangan nila ako ug mga katalagman, mga lalaki nga walay bisan usa nga makapugong.¹⁴Nangabot sila batok kanako sama sa mga sundalo nga miagi sa dakong lungag sa paril sa siyudad; taliwala sa pagkagun-ob nagligidligid sila sa ilang kaugalingon padulong kanako. ¹⁵Miabot ang kalisang kanako; nahanaw ang akong dungog ingon nga gipadpad sa hangin; ang akong kauswagan milabay lamang sama sa panganod.¹⁶Karon ang akong kinabuhi gibubo gikan kanako; daghang mga adlaw sa pag-antos ang gibutang kanako. ¹⁷Sa kagabhion ang akong mga kabukogan gipangtusok; ang kasakitan nga nagkitkit kanako walay pagpahulay.¹⁸Ang dakong kusog sa Dios mikupot sa akong bisti; miputos kini kanako sama sa kwelyo sa akong kupo. ¹⁹Gilabay niya ako ngadto sa lapok; nahisama ako sa abog ug abo.²⁰Nagtuaw ako kanimo, Dios, apan wala mo ako gitubag; mibarog ako, ug mitan-aw ka lamang kanako. ²¹Nausab kana ug nagmadagmalon kanako; uban sa kusog sa imong kamot imo akong gilutos.²²Gisakwat mo ako ngadto sa hangin ug hinungdan kini nga magdala kanako; gilabay mo ako pabalikbalik diha sa bagyo. ²³Kay nasayod ako nga dalhon ako nimo ngadto sa kamatayon, ngadto sa balay nga mao gayoy padulngan sa tanang buhi.²⁴Bisan pa man, dili ba walay makatuy-od sa iyang kamot aron sa pagpangayo ug tabang sa dihang matumba siya? Dili ba walay anaa sa kasamok nga makasinggit ug tabanag? ²⁵Wala ba ako mihilak kaniya nga anaa sa adlaw sa kalisdanan? Wala ba ako nagsubo sa tawo nga nanginahanglan? ²⁶Sa dihang nangita ako sa maayo, daotan hinuon ang miabot; sa dihang nagpaabot ako sa kahayag, ang kangitngit hinuon maoy niabot.²⁷Nasamok ang akong kasingkasing ug walay pahulay; ang mga adlaw sa kasakitan miabot kanako. ²⁸Mawala na ako sama sa usa nga kinsa nagpuyo sa ngitngit, apan dili tungod sa adlaw; nagbarog ako diha sa panagtigom ug nangayog tabang. ²⁹Igsoon ako sa ihalas nga mga iro, ug kauban sa mga ostrits.³⁰Itom ang akong panit ug nangataktak kini gikan kanako; ang akong kabukogan nangasunog sa kainit. ³¹Busa ang akong alpa nakatono sa mga alawiton sa pagbangotan, ang akong plawta alang niadtong nanganta nga nagminatay.

31¹Nagbuhat ako ug kasabotan sa akong mga mata; sa unsang pamaagi ako motan-aw nga adunay tinguha sa usa ka ulay? ²Kay unsa man ang bahin gikan sa Dios sa kahitas-an, ang panulondon gikan sa Gamhanan sa kahitas-an?³Naghunahuna ako nga ang kalamidad alang lamang sa mga tawong dili matarong, ug ang katalagman alang lamang sa magbubuhat ug daotan. ⁴Wala ba nakita sa Dios ang akong mga dalan ug giihap ang tanan nakong mga lakang?⁵Kung ako naglakaw sa bakak, kung ang akong tiil nagdali padulong sa pagpanglimbong, ⁶tugoti ako pagtimbang bisan pa ang nahibilin aron nga mahibaw-an sa Dios ang akong kaligdong.⁷Kung ang akong lakang misimang gikan sa dalan, kung ang akong kasingkasing nawala sa akong mga mata, kung adunay mantsa nga mitapot sa akong kamot, ⁸unya tugoti ako pagtanum ug tugoti ang uban nga maoy mokaon, ug tugoti nga ang akong mga tanum ibton.⁹Kung nahisalaag ang akong kasingkasing pinaagi sa babaye, kung mohigda ug naghulat ako sa pultahan sa silingan, ¹⁰tugoti nga mogaling ug trigo ang akong asawa alang sa uban, ug tugoti ang uban nga moyukbo kaniya.¹¹Tungod kay daotan kaayo kana nga krimin; sa pagkatinuod, mao kini nga krimin ang silotanan sa mga maghuhukom. ¹²Kay mao kana ang kalayo nga maga-ut-ot ingon sa abaddon, ug magsunog sa tanan nakong ani ngadto sa gamot.¹³Kung wala nako panumbalinga ang hangyo alang sa hustisya gikan sa akong mga lalaki ug babaye nga sulugoon sa dihang nakiglalis sila kanako, ¹⁴unsa man ang akong buhaton sa dihang mobarog ang Dios aron pasanginlan ako? Kon moabot siya aron sa paghukom kanako, unsaon ko man siya pagtubag? ¹⁵Dili ba ang usa nga nagbuhat kanako sa tagoangkan nagbuhat man usab kanila? Dili ba usa lang man siya nga naghulma kanato sulod sa tagoangkan?¹⁶Kung akong gipugngan ang mga tawong kabos sa ilang tinguha, o kung ako ang hinungdan nga magdulom ang panan-aw sa biyuda gikan sa mga paghilak, ¹⁷o kung nagkaon ako ug gamay unya wala nako gitugotan ang mga walay amahan sa pagkaon usab niini— ¹⁸tungod kay sukad sa akong pagkabatan-on siya nga walay ginikanan nagdako uban kanako ingon nga adunay amahan, ug gigiyahan ko ang iyang inahan, nga usa ka biyuda, gikan sa tagoangkan sa akong kaugalingong inahan.¹⁹Kung aduna akoy bisan kinsa nga nakita nga namatay tungod sa kakulangon ug bisti, o kung akong nakita nga walay bisti ang nanginahanglan nga tawo, ²⁰kung ang iyang kasingkasing wala nakapanalangin kanako tungod kay wala siya mainit sa balhibo sa akong mga karnero, ²¹kung akong gialsa ang akong kamot batok sa mga tawong walay amahan tungod kay akong nakita ang akong pagtabang sa ganghaan sa siyudad, unya pagdala ug kaso batok kanako!²²Kong ako nang mabuhat kining mga butanga, unya tugoti ang akong abaga nga matangtang gikan sa sulab sa abaga, ug tugoti nga mabali ang akong bukton gikan sa dinugtongan niini. ²³Kay gikahadlokan ko ang kalaglagan gikan sa Dios; tungod sa iyang kahalangdon, dili ako makahimo pagbuhat niadtong mga butanga.²⁴Kung gihimo nako nga paglaom ang bulawan, ug kung nag-ingon ako sa lunsayng bulawan nga, 'Ikaw ang akong gisaligan', ²⁵kung nagmaya ako tungod sa kadako sa akong bahandi, tungod kay nakakuha ang akong kamot ug daghang mga kabtangan, unya pagdala ug kaso batok kanako!²⁶Kung akong nakita ang adlaw nga mihayag, o ang bulan nga naglakaw sa iyang katahum, ²⁷ug kung ang akong kasingkasing nadani sa tago, aron ang akong baba mohalok sa akong kamot sa pagsimba kanila— ²⁸usa usab kini ka krimin nga silotan sa mga maghuhukom, kay buot nakong ilimod ang Dios sa kahitas-an.²⁹Kung nagmaya ako sa pagkalaglag ni bisan kinsa nga nasilag kanako o akong gipahalipayan ang akong kaugalingon sa dihang naabtan siya sa katalagman, unya pagdala ug kaso batok kanako! ³⁰Sa pagkatinuod, wala man gani nako gitugotan ang akong baba sa pagpakasala pinaagi sa pagpangayo sa iyang kinabuhi uban ang tunglo.³¹Kung ang mga kalalakin-an sa akong tolda wala nakaingon, 'Kinsa man ang makakaplag ug si bisan kinsa nga wala nabusog sa pagkaon ni Job?' ³²(bisan ang mga langyaw wala nakapuyo sa plasa sa siyudad tungod kay kanunay nakong ginaablihan ang pultahan alang sa magpapanaw), ug kung wala gayod, unya pagdala ug kaso batok kanako!³³Kung, sama sa katawhan, gitagoan ko ang akong mga sala, pinaagi sa tago sa akong sala sulod sa akong sabakan ³⁴— (tungod kay nahadlok ako sa dakong panon sa katawhan, kay ang pagyubit sa mga pamilya nakapalisang kanako, mao nga padayon ako nga nagpakahilom ug wala nagaadto sa gawas)---³⁵O, kung aduna untay maminaw kanako! Tan-awa, ania ang akong pirma; tugoti nga motubag kanako ang Labing Gamhanan! Kung aduna akoy sumbong nga gisulat sa akong kontra! ³⁶Sigurado nga dayag nako kining pas-anon sa akong abaga; ihigot ko kini sa akong kaugalingon ingon nga korona. ³⁷Ipahayag ko kaniya ang gidaghanon sa akong mga lakang; ingon nga masaligon nga Prensipe mosaka ako ngadto kaniya.³⁸Kung mohilak ang akong yuta batok kanako, ug ang iyang mga tudling nagdungan paghilak, ³⁹kung kaonon ko ang abot niini ug dili kini bayran o ako ang hinungdan nga mawad-an sa kinabuhi ang tag-iya niini, ⁴⁰tugoti nga motubo ang tunok kaysa trigo ug sagbot kaysa sebada" Nahuman na ang mga pulong ni Job.

32¹Busa ang tulo ka mga lalaki miundang na sa pagtubag kang Job tungod kay matarong siya sa iyang kaugalingong mata. ²Unya nakapasilaob kini sa kasuko ni Elihu nga anak ni Barakel nga Buzihanon, nga sakop sa pamilya ni Ram; misilaob kini batok kang Job tungod kay gimatarong niya ang iyang kaugalingon kaysa sa Dios.³Nagsilaob usab ang kalagot ni Elihu batok sa iyang tulo ka mga higala tungod kay wala silay nakaplagan nga tubag kang Job, hinuon gihukman gihapon nila si Job. ⁴Karon naghulat si Elihu aron makigsulti kang Job kay ang ubang mga lalaki mas tigulang paman kaysa kaniya. ⁵Hinuon, sa dihang nakita ni Elihu nga walay tubag sa mga baba niining sa tulo ka lalaki, misilaob ang iyang kasuko.⁶Unya si Elihu nga anak ni Barakel nga usa ka Buzihanon misulti ug miingon, 'Batan-on pa ako ug tigulang na kaayo kamo. Mao nga nagpugong ako ug nahadlok nga mosugilon kaninyo sa kaugalingon kong hunahuna. ⁷Miingon ako, "Ang katas-on sa mga adlaw kinahanglan mosulti; ang gidaghanon sa mga tuig kinahanglan magtudlo ug kaalam.⁸Apan adunay espiritu sa usa ka tawo; ang gininhawa sa Labing Gamhanan maoy naghatag kaniya ug panabot. ⁹Dili lamang ang mga tawong bantugan ang maalamon, ni ang mga tawong tigulang lang ang makasabot sa hustisya. ¹⁰Mao nga moingon ako kaninyo, 'Paminaw kanako; sultihan ko usab kamo sa akong kahibalo.'¹¹Tan-awa, naghulat ako sa inyong mga pulong; maminaw ako sa inyong panaglalis samtang nangita kamo ug mga pulong. ¹²Sa pagkatinuod, nagtagad ako kaninyo, apan tan-awa, walay bisan usa kaninyo ang nakakumbinsi kang Job o nakatubag sa iyang mga pulong.¹³Pagbantay nga dili kamo makaingon, 'Nakaplagan na namo ang kaalam!' gipildi na sa Dios si Job; ang tawo lamang ang dili makahimo niini. ¹⁴Kay dili man ako ang gitumong ni Job sa iyang mga pulong, busa dili ko siya tubagon sa inyong mga pulong.¹⁵Wala na gayoy masulti pa kining tulo ka lalaki nadismaya; wala na gayod sila makatubag kang Job; wala na silay dugang pang maingon. ¹⁶Kinahanglan ba ako maghulat tungod kay wala na sila nagsulti, tungod kay hilom sila nga nagtindog ug wala na gayod motubag?¹⁷Dili, magtubag usab ako sa akong bahin; isulti ko usab kanila ang akong kahibalo. ¹⁸Tungod kay puno ako ug mga pulong; ang espiritu nga ania kanako mao ang nagpugos kanako. ¹⁹Tan-awa, ang akong dughan sama sa aslom nga bino nga walay buslot; sama sa bag-ong mga panit sa bino nga kabutohon na.²⁰Mosulti ako aron nga mabag-o na pod ako; akong ibuka ang akong mga ngabil ug motubag. ²¹Dili ako magpakita ug pinalabi; ni maghatag ug makapasidungog nga mga titulo kang bisan kinsang tawo. ²²Kay wala ako nasayod kung unsaon paghatag niana nga mga titulo; kung nakahibalo ako, kuhaon na ako sa akong Magbubuhat sa dili madugay.

33¹Ug karon, Job, hangyoon ko ikaw, pamati sa akong isulti; paminawa ang tanan kong mga pulong. ²Tan-awa karon, ablihan ko ang akong baba; ang akong dila nagsulti diha sa akong baba. ³Ang akong mga pulong nagagikan sa pagkamatarong sa akong kasingkasing; ang akong ngabil magasulti ug lunsay nga kahibalo.⁴Ang Espiritu sa Dios nagbuhat kanako; ang gininhawa sa Makagagahom naghatag kanako ug kinabuhi. ⁵Kung makahimo ka, tubaga ako; andama ang imong mga pulong nga pinahiluna sa akong atubangan.⁶Tan-awa, sama lamang ako kanimo diha sa panan-aw sa Dios; ako usab giporma gikan sa lapok. ⁷Tan-awa, ang kalisang kanako dili makahimo kanimo nga mahadlok; ni bisan ang akong pagduot mamahimong bug-at kanimo.⁸Ikaw sa pagkatinuod misulti sa akong igdulongog; nadungog ko ang tingog sa imong mga pulong nga nag-ingon, ⁹'Hinlo ako ug walay kalapasan; inosente ako, ug walay kadaotan dinhi kanako.¹⁰Tan-awa, nangita ang Dios ug kahigayonan sa pagsulong kanako; giisip niya ako ingon nga iyang kaaway. ¹¹Gigapos niya ang akong mga tiil; ug gibantayan ang tanan kong mga agianan. ¹²'Tan-awa, niini dili ka husto— tubagon ko ikaw, kay ang Dios mas labaw kaysa tawo.¹³Nganong nakigbisog kaman batok kaniya? Wala siyay tulobagon sa tanan niyang gihimo. ¹⁴Kay makausa lamang mosulti ang Dios— oo, kaduha, bisan ang tawo dili makabantay niini. ¹⁵Diha sa damgo, diha sa panan-awon sa gabii, sa dihang lawom na ang pagkatulog sa mga tawo, ug nahinanok diha sa ilang higdaanan—¹⁶unya ang Dios mag-abli sa dalunggan sa mga tawo, ug hadlokon sila sa mga hulga, ¹⁷mao hinungdan ang tawo mobalik gikan sa iyang binuhatan, ug nagtipig sa garbo gikan sa tawo. ¹⁸Tipigan pagbalik sa Dios ang kinabuhi sa tawo gikan sa gahong, ang iyang kinabuhi sa pagtabok ngadto sa kamatayon.¹⁹Silotan ang tawo usab uban sa kasakit diha sa iyang higdaanan, uban sa kanunay nga pag-antos diha sa iyang mga bukog, ²⁰aron ang iyang kinabuhi magdumot sa pagkaon, ug ang iyang kalag magdumot sa mga lami-an nga pagkaon.²¹Ang iyang unod nadunot aron dili na makita; ang iyang mga bukog, makausa dili na makita, karon migimaw. ²²Sa pagkatinuod, ang iyang kalag nagpaduol pag-ayo sa gahong, ang iyang kinabuhi niadtong nangandoy sa pagguba niini.²³Apan kung adunay anghel nga magpataliwala alang kaniya, ang tigpataliwala, usa nga gikan sa usa ka libo, aron pagsulti ngadto sa tawo unsay husto alang kaniya, ²⁴magmaloloy-on kaniya ug moingon, 'Luwasa kining tawhana sa pagpadulong sa gahong; nakakita akog pangbayad alang kaniya,'²⁵unya ang iyang unod mamahimong bag-o labaw pa sa bata; ipahiuli siya sa mga adlaw sa iyang batan-on nga kalagsik. ²⁶Mag-ampo siya sa Dios, ug ang Dios maluoy kaniya, aron nga makita niya ang nawong sa Dios nga may kalipay. Ipahiuli sa Dios ngadto tawo ang iyang pagkamatarong.²⁷Unya kanang tawhana mag-awit atubangan sa laing tawo ug moingon, 'Nakasala ako ug gituis ko ang husto, apan wala siloti ang akong sala. ²⁸Ang Dios nagluwas sa akong kalag padulong ngadto sa gahong; ang akong kinabuhi padayon nga makakita sa kahayag.'²⁹Tan-awa, nagbuhat ang Dios niining tanang butang uban sa tawo, kaduha, oo, bisan sa tulo ka higayon, ³⁰aron pagdala balik sa iyang kalag gikan sa gahong, aron nga mahayagan siya sa kahayag sa kinabuhi.³¹Hatagig pagtagad, Job, ug paminaw kanako, paghilom ug mosulti ako. ³²Kung aduna kay masulti bisan unsa, tubaga ako; sulti, kay nagtinguha ako nga mapamatud-an nga ikaw anaa sa husto. ³³Kung dili, nan paminaw kanako; pabilin sa paghilom, ug tudloan ko ikaw sa kaalam."

34¹Labot pa, nagpadayon sa pagsulti si Elihu: ²"Paminaw sa akong mga pulong, kamong mga maalamon nga tawo; paminaw kanako, kamong adunay kahibalo. ³Kay ang dalunggan mosulay sa mga pulong ingon sa alingag-ngag nga motilaw sa pagkaon.⁴Pilion nato alang sa atong kaugalingon kung unsa ang husto: hibaloan nato sa atong kaugalingon kung unsa ang makaayo. ⁵Kay miingon si Job, 'Matarong ako, apan gikuha sa Dios ang akong katungod. ⁶Bisan paman sa akong katungod, giisip ako nga usa ka bakakon. Ang akong samad walay kaayohan, bisan tuod ug wala akoy sala'.⁷Unsa man nga tawo ang sama kang Job, nga nag-inom ug pagbiaybiay sama sa tubig, ⁸nga nakig-uban sa katawhan nga nagabuhat ug daotan, ug naglakaw uban sa mga tawong daotan? ⁹Kay miingon man siya, 'Walay gamit sa usa ka tawo ang pagbati ug kalipay sa pagbuhat sa mga gusto sa Dios.'¹⁰Busa paminaw kanako, kamong mga tawo nga adunay panabot: magpalayo gikan sa Dios siya nga kinahanglan magbuhat ug daotan; magpalayo gikan sa Dios siya nga kinahanglan magbuhat ug sala. ¹¹Kay bayaran niya ang gibuhat sa tawo; himuon niya nga makakab-ot ang matag tawo sa ganti sa iyang kaugalingong pamaagi. ¹²Sa pagkatinuod, ang Dios walay bisan unsa nga daotan, ni ang Makagagahom magbinuang sa katarong.¹³Kinsa man ang nagbutang kaniya aron sa pagdumala sa kalibotan? Ug kinsa man ang nagbutang sa tibuok kalibotan ubos kaniya? ¹⁴Kung gipahiluna lamang niya ang iyang tuyo sa iyang kaugalingon, ug kung tigumon lamang niya pabalik sa iyang kaugalingon ang iyang espiritu ug iyang gininhawa, ¹⁵unya ang tanang unod magdungan ug kahanaw; ug ang katawhan mobalik sa abog pag-usab.¹⁶Kung karon aduna kanay panabot, paminawa kini; paminawa ang tingog sa akong mga pulong. ¹⁷Makahimo ba sa pagdumala kadtong adunay kasilag sa katarong? Imo bang pagahukman ang Dios, nga maoy Matarong ug Gamhanan?¹⁸Ang Dios, nga nagsulti sa hari, 'Ikaw walay bili,' o nagsulti sa mga hari-anon, 'Daotan kamo'? ¹⁹Ang Dios, wala nagpakita ug pagdapig sa mga pangulo, ug wala nag-ila sa mga adunahan ingon nga labaw sa mga kabos, kay binuhat lamang silang tanan sa iyang mga kamot. ²⁰Unya moabot ang takna nga sila mamatay; sa tungang gabii ang tanang mga tawo uyugon ug mamatay; ang gamhanang mga tawo pagakuhaon, apan dili pinaagi sa kamot sa mga tawo.²¹Kay ang mga mata sa Dios anaa sa mga pamaagi sa tawo, ug nakita niya ang tanan nilang mga lakang. ²²Wala nay kangitngit, ug wala nay baga nga landong diin ang nagabuhat sa daotan matago ang iyang kaugalingon. ²³Kay ang Dios dili kinahanglan nga magsusi sa tawo, dili na kinahanglan alang ni bisan kinsang tawo nga moadto sa iyang atubangan aron hukman.²⁴Giguba niya ang gamhanan nga mga tawo ngadto sa pagkadugmok sa ilang mga pamaagi nga dili na kinahanglan pa sukitsukiton; iyang gibutang ang uban sa ilang mga dapit. ²⁵Niini nga paagi nakabalo siya mahitungod sa ilang mga binuhatan; gipanglabay niya kining mga tawhana sa kagabhion; ug nangalaglag gayod sila.²⁶Sa dayag nga pagtan-aw sa uban, gipamatay niya sila tungod sa ilang daotang binuhatan sama sa mga mamumuno ²⁷tungod kay mibiya sila gikan sa pagsunod kaniya ug nagdumili sila sa pag-ila sa bisan unsa niyang mga pamaagi. ²⁸Niini nga paagi, gihimo nila ang hilak sa kabos nga mga tawo paduol kaniya; nadungog niya ang mga paghilak sa mga gisakit nga katawhan.²⁹Kung magpabilin siyang magpakahilom, kinsa man ang maghukom kaniya? Kung iyang tabonan ang iyang dagway, kinsa man ang makakita kaniya? Nagdumala siya sa tibuok nasod ug sa matag tawo, ³⁰aron nga dili mag-hari ang mga tawo nga walay dios, ug aron wala nay si bisan kinsa nga mobitik sa mga tawo.³¹Nagdahum nga adunay mosulti sa Dios, 'Sad-an gayod ako, apan dili na gayod ako mobuhat ug mangil-ad; ³²tudloi ako kung unsa ang wala ko makita; nakabuhat ako ug sala, apan dili ko na gayod kini pagabuhaton.' ³³Kini sumala sa imong tinguha nga ang Dios kinahanglan nga mosilot niana nga tawo? kay gisalikway mo man kini! Kinahanglan nga mopili ka, dili ako. Busa isulti kung unsa ang imong nahibaloan.³⁴Ang mga lalaki nga adunay panabot magasulti kanako— sa pagkatinuod, ang matag maalamon nga tawo nga makadungog kanako mosulti gayod, ³⁵'Misulti si Job nga walay kahibalo, ang iyang mga pulong walay kaalam.'³⁶Kung mahimo lang nga dad-on si Job didto sa hukmanan bisan sa pinakagamay nga kasayoran sa iyang sumbong tungod sa iyang sinultian nga sama sa daotang tawo. ³⁷Kay gidungagan niya ug pagsupak ang iyang sala; gipalakpak niya ang iyang kamot taliwala kanamo sa pagbiaybiay; ug nagpundo siya ug daotang mga pulong batok sa Dios."

35¹Labot pa niana mipadayon si Elihu sa pag-ingon, ²"Naghunahuna ka ba nga matarong kini sa dihang moingon ka, 'Anaa ako sa husto atubangan sa Dios'? ³Kay nangutana ka, 'Unsa man ang gamit niini kanako' ug 'Mas maayo pa ba kung nakasala ako?'⁴Tubagon ko ikaw, ikaw ug ang imong mga higala. ⁵Hangad sa kawanangan, ug tan-awa kini; tan-awa ang kawanangan, nga mas taas kanimo.⁶Kung nakasala ka, unsa man nga kadaot ang imong mabuhat sa Dios? Kung ang imong kalapasan daghan na, unsa man ang imong mabuhat kaniya? ⁷Kung ikaw matarong, unsa man ang imong mahatag kaniya? Unsa man ang iyang madawat gikan sa imong kamot? ⁸Ang imong pagkadaotan tingali makapasakit ug tawo, ingon nga ikaw tawo usab, ug ang imong pagkamatarong makaayo sa anak nga lalaki sa ubang tawo.⁹Tungod sa daghang buhat sa pagdaogdaog, nanghilak ang katawhan; nagpakitabang sila gikan sa mga bukton sa mga kusgang lalaki. ¹⁰Apan walay usa nga miingon, 'Hain man ang Dios nga akong Magbubuhat, nga naghatag ug mga alawiton panahon sa kagabhion, ¹¹nga nagtudlo kanato labaw pa sa iyang pagtudlo sa mga bangis nga mananap sa kalibotan, ug kinsa ang naghimo kanato nga mas maalamon kaysa sa mga kalanggaman sa kawanangan?'¹²Didto nagtuaw sila, apan wala mihatag ug tubag ang Dios tungod sa garbo sa daotang mga lalaki. ¹³Sigurado gayod nga dili dunggon sa Dios ang pagtuaw sa buangbuang; ang Makagagahom dili gayod mamati niana. ¹⁴Unsa pa kaha kamo nga mosangpit kaniya nga nag-ingon nga wala kamo makakita kaniya, mao kana ang inyong kahimtang sa iyang atubangan, ug nga kamo nagpaabot kaniya!¹⁵Karon moingon kamo nga ang iyang kasuko dili mosilot, ug dili siya mokuha bisan gamay nga kasayuran sa kalapasan. ¹⁶Busa giablihan ni Job ang iyang baba aron lamang sa pagsulti ug binuang; gipilu-pilo niya ang mga pulong nga walay kahibalo."

36¹Mipadayon si Elihu ug miingon, ²Pagpailob uban kanako sa makadiyot, ug ipakita ko kanimo ang pipila ka mga butang tungod kay aduna pa gayod akoy masulti aron sa pagpanalipod ngadto sa Dios. ³Nabatonan ko ang akong kaalam gikan sa halayo nga dapit; Giila ko nga ang pagkamatarong iyaha sa akong Magbubuhat.⁴Kay sa pagkatinuod, ang akong mga pulong dili bakak; usa ka tawo nga hingkod ug kahibalo ang uban kanimo. ⁵Tan-awa, ang Dios gamhanan, ug wala nagatamay kang bisan kinsa; gamhanan siya sa kusog sa panabot.⁶Wala niya tipigi ang kinabuhi sa mga tawo nga daotan apan gibuhat niya hinuon ang matarong alang niadtong nag-antos. ⁷Wala niya gilingiw ang iyang panan-aw gikan sa mga tawong matarong apan gibutang hinuon niya sila sa mga trono ingon nga mga hari hangtod sa kahangtoran, ug gituboy sila.⁸Kung mahigtan sila sa mga kadena ug malit-ag sa mga pisi sa mga pag-antos, ⁹unya ipakita niya kanila ang ilang nabuhat, ug ang ilang mga kalapasan ug ang ilang mga garbo.¹⁰Ablihan usab niya ang ilang mga igdulungog alang sa iyang pagpanudlo, ug mandoan sila nga motalikod sa kadaotan. ¹¹Kung maminaw sila kaniya ug mosimba kaniya, igahin nila ang ilang mga adlaw sa kauswagan, ang ilang mga katuigan diha sa pagkatagbaw. ¹²Labot pa, kung dili sila maminaw, mangalaglag sila pinaagi sa espada; mangamatay sila tungod kay wala silay kahibalo.¹³Kadtong mga tawo nga walay Dios sa kasingkasing mitipig sa ilang mga kasuko; wala sila nagpakitabang bisan sa dihang gihigtan sila sa Dios. ¹⁴Mangamatay sila sa ilang pagkabatan-on; matapos ang ilang mga kinabuhi uban sa kulto nga mga babaye nga nagbaligyag dungog.¹⁵Luwason sa Dios ang gisakit nga mga tawo pinaagi buot ipasabot sa ilang mga kasakit; ablihan niya ang ilang mga igdulungog pinaagi sa ilang mga pagdaogdaog. ¹⁶Sa pagkatinuod, gusto niyang birahon ka gikan sa kahingawa ngadto sa luag nga dapit nga diin walay kalisdanan ug diin ang imong lamesa mapuno sa mga tambok nga mga pagkaon.¹⁷Apan puno ka sa paghukom sa mga tawong daotan; ang paghukom ug ang hustisya naggunit kanimo. ¹⁸Ayaw itugot nga ang imong kasuko mohaylo kanimo sa pagbiay-biay; o ang pagkadako sa lukat aron pagpahisalaag kanimo.¹⁹Makatabang ba kanimo ang imong bahandi, aron nga dili ka mahingawa, o makatabang ba kanimo ang tibuok nimong pwersa sa imong kusog? ²⁰Ayaw tinguhaa ang kagabhion, aron sa pagbuhat ug sala batok sa uban, sa dihang papahawaon ang katawhan sa ilang lugar. ²¹Pag-amping nga dili ka makasala tungod kay gisulayan ka pinaagi sa kalisdanan aron nga mapalayo ka sa pagpakasala.²²Tan-awa, gipataas ang Dios diha sa iyang gahom, kinsay magtutudlo nga sama kaniya? ²³Kinsa ba ang nakahimo sa pagtudlo kaniya mahitungod sa iyang mga pamaagi? Kinsa man ang maka-ingon kaniya, 'Nakabuhat ka ug dili pagkamatarong?' ²⁴Hinumdomi ang pagdayeg sa iyang mga nabuhat, nga gipang-awit sa katawhan.²⁵Nagtan-aw ang tanang katawhan niadtong mga buhat, apan naglantaw sila niadtong mga buhat gikan sa layo. ²⁶Tan-awa, ang Dios dako, apan wala nato siya nasabtan pag-ayo; ang gidaghanon sa iyang katuigan dili gayod maihap.²⁷Kay gikalos niya ang mga tinulo sa tubig nga moabot ingon nga ulan gikan sa alisngaw, ²⁸nga diin gibubo sa kapanganoran alang sa kadagaya sa katawhan. ²⁹Sa pagkatinuod, aduna bay makasabot sa kalapad nga pagkatag sa mga panganod ug ang pagdalugdog gikan sa iyang payag?³⁰Tan-awa, gipakatag niya ang iyang kilat libot kaniya, ug gitabonan ang mga gamot sa dagat. ³¹Niining paagiha gihukman niya ang mga tawo ug gihatagan ug madagayaong pagkaon.³²Gipuno niya ug kilat ang iyang mga kamot hangtod nga iya kining sugoon sa pag-igo ngadto sa ilhanan. ³³Ang matag dalugdog nagpasidaan ngadto sa unos, ang mga baka makadungog usab nga moabot kini.

37¹Sa pagkatinuod, nagkurog ang akong kasingkasing tungod niini; daw mogula kini sa nahimutangan niini. ²Dungga, o, dungga ang kasaba sa iyang tingog, ang tingog nga migula gikan sa iyang baba. ³Gipadala niya kini ilalom sa tibuok kalangitan, ug iyang gipadala ang iyang kilat ngadto sa mga utlanan sa kalibotan.⁴Midahunog ang usa ka tingog human niini; midalugdog siya uban sa tingog sa iyang pagkahalangdon; wala niya gipugngan ang trangka sa kilat sa dihang nadunggan ang iyang tingog. ⁵Makahibulonganong midalugdog ang Dios pinaagi sa iyang tingog; nagbuhat siya ug dagkong mga butang nga dili nato masabtan. ⁶Kay miingon siya sa niyebe, 'Pangahulog kamo sa yuta'; ngadto usab sa ulan, 'Pagmakusganon'.⁷Gipahunong niya ang kamot sa tanang katawhan gikan sa pagtrabaho, aron ang tanang tawo nga iyang binuhat makakita sa iyang mga buhat. ⁸Unya ang mapintas nga mga mananap manago ug magpabilin sa ilang mga lungib. ⁹Naggikan ang unos sa iyang lawak sa habagatan ug ang katugnaw gikan sa nagkatag nga hangin sa amihanan.¹⁰Pinaagi sa gininhawa gihatag sa Dios ang niyebe; ang gilapdon sa katubigan migahi sama sa puthaw. ¹¹Sa pagkatinuod, gipabug-atan niya ang baga nga panganod sa yamog; gikatag niya ang iyang kilat agi sa mga panganod.¹²Gipatuyok niya ang panganod pinaagi sa iyang paggiya, aron buhaton nila ang bisan unsang gimando niya kanila ibabaw sa nawong sa yutan-ong kalibotan. ¹³Gihimo niya kining tanan nga mahitabo; usahay nahitabo kini aron sa pagpanudlo, usahay alang sa iyang yuta, ug usahay isip mga buhat sa matinud-anong kasabotan.¹⁴Paminawa kini, Job; hunong ug pamalandongi ang kahibulongang mga buhat sa Dios. ¹⁵Nasayod ka ba giunsa pagtukod ang mga panganod ug gihimo ang trangka sa kilat nga mokidlap kanila?¹⁶Nasabtan ba nimo ang paglutaw sa kapanganoran, ang kahibulongang mga buhat sa Dios, nga hingpit ang kahibalo? ¹⁷Nasabtan ba nimo kung giunsa pag-init sa imong bisti sa dihang ang yuta nagpabilin tungod sa hangin nga miabot gikan sa habagatan diha sa yuta?¹⁸Makatag ba nimo ang kalangitan sumala sa iyang mahimo-- ang langit, nga sama kalig-on sa hinulmang puthaw nga samin? ¹⁹Tudloi kami kung unsa ang angay namong isulti kaniya, kay dili namo masulti sa han-ay ang among mga pangatarongan tungod sa kangitngit sa among mga hunahuna. ²⁰Angay ba siyang masultihan nga buot kong makigsulti kaniya? Buot ba sa usa ka tawo nga lamoyon?²¹Karon, dili makalantaw ang mga tawo sa adlaw kung nagsidlak pa kini diha sa langit human mohuyop ang hangin ug gihawanan kini sa mga panganod. ²²Gikan sa amihan miabot ang bulawanong katahom—ibabaw sa Dios ang halangdong makahahadlok.²³Ingon ug alang sa Makagagahom, dili gayod nato siya makaplagan; dako siya sa gahom. Dili niya daogdaogon ang hustisya ug ang kadagaya sa pagkamatarong. ²⁴Busa, gikahadlokan siya sa mga tawo. Wala niya panumbalinga kadtong maalamon sa ilang kaugalingong mga panghunahuna."

38¹Unya gitawag ni Yahweh si Job gikan sa mabangis nga unos ug miingon, ²"Kinsa kining nagdala ug kangitngit sa mga plano pinaagi lamang sa mga pulong nga walay kahibalo? ³Karon, itaod ang imong bakos sa imong hawak ug sama sa usa ka lalaki kay ako mangutana kanimo ug mga pangutana, ug kinahanglan nga imo akong tubagon.⁴Asa ka man sa dihang gibutang ko ang mga patukoranan sa kalibotan? Sultihi ako, kung nakasabot ka man pag-ayo. ⁵Kinsa man ang desidido sa iyang kadak-on? Sultihi ako, kung nasayod ka. Kinsa man ang nag-inat sa linya nga sukdanan niini?⁶Unsa man ang gibutangan sa patukoranan niini? Kinsa man ang nagbutang sa batong patukoranan ⁷sa dihang nagdungan pagkanta ang mga bituon sa kabuntagon ug ang tanang anak sa Dios nanaghugyaw sa kalipay?⁸Kinsa man ang misira sa dagat pinaagi sa pultahan sa dihang mibuhagay kini, nga daw gikan kini sa tagoangkan-- ⁹sa dihang gihimo ko ang panganod nga iyang bisti, ug ang bagang kangitngit nga iyang putos nga gibangan?¹⁰Mao kadto sa diha nga nga akong gimarkahan ang dagat sa akong utlanan, ug sa dihang gibutang ko ang mga babag ug pultahan niini, ¹¹ug sa dihang gisultihan ko kini, 'Moabot ka niini nga kalay-on, apan dinhi lamang; dinhi ang dapit diin butangan ko ug utlanan ang garbo sa imong mga balod.'¹²Gihatagan ka ba ug mga sugo ngadto sa kabuntagon, o hinungdan sa kaadlawon nga mahibalo sa iyang dapit, ¹³aron makuptan niini ang kinatumyan sa yuta ug aron ang daotang oyugon gawas niini?¹⁴Nabag-o ang panagway sa kalibotan sama nga mabag-o ang lapok ilalom sa silyo; ang tanang butang niini maklaro pag-ayo sama sa pinilo nga tipik sa panapton. ¹⁵Gikan sa daotang mga tawo gikuha ang ilang 'kahayag'; ang ilang gibayaw nga kamot nabali.¹⁶Nakaabot ka na ba sa mga tinubdan sa tubig sa dagat? Nakalakaw ka na ba sa kinahiladman nga bahin sa dagat? ¹⁷Gipadayag na ba kanimo ang ganghaan sa kamatayon? Nakita na ba nimo ang ganghaan sa anino sa kamatayon? ¹⁸Nasabtan ba nimo ang kadak-on sa kalibotan? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling niining tanan.¹⁹Asa man ang dalan sa pahulayanang dapit sa kahayag-- ug sa kangitngit, asa man ang dapit niini? ²⁰Magiyahan mo ba ang kahayag ug ang kangitngit sa mga dapit sa ilang trabahoan? Makaplagan mo ba ang dalan balik sa ilang mga panimalay alang kanila? ²¹Nasayod ka gayod sa walay pagduhaduha, kay natawo ka na kaniadto; ang gidaghanon sa imong mga adlaw dako kaayo!²²Nakasulod ka na ba sa pundohanan sa niyebe, o nakita ba nimo ang pundohanan sa niyebe, ²³kining mga butang nga gitipigan ko sa panahon sa kagubot, alang sa mga adlaw sa pakig-away ug pakiggubat? ²⁴Unsa man ang dalan diin ang mga trangka sa kilat giapod-apod, o diin man nagkatag ang hangin gikan sa sidlakan ibabaw sa kalibotan?²⁵Kinsa man ang nagbuhat sa agianan alang sa mga baha sa ulan, o kinsa man ang naghimo ug mga agianan alang sa dalugdog, ²⁶maoy hinungdan sa ulan ngadto sa mga yuta nga walay tawo nga nagpabilin, ug sa kamingawan, nga walay bisan usa, ²⁷aron pagtagbaw sa mga nangagun-ob ug biniyaan nga mga dapit, ug aron maghimo sa yuta nga tugkan ug mga sagbot?²⁸Aduna bay amahan ang ulan? O Kinsa man ang amahan sa tinulo sa yamog? ²⁹Kang kinsa mang tagoangkan naggikan ang niyebe? Kinsa man ang nagpakatawo sa puti nga katugnaw sa kalangitan? ³⁰Gitagoan sa mga tubig ang ilang kaugalingon ug nahimong daw sama sa bato; ang ibabaw sa kinahiladman nahimong gahi sa katugnaw.³¹Mabakos ba nimo ang kadena sa Pleiades o tangtangon ang higot sa Orion? ³²Magiyahan ba nimo ang pundok bituon nga magpakita sa ilang hustong panahon? Magiyahan ba nimo ang Oso uban sa mga anak niini? ³³Nasayod ka ba sa mga patakaran sa kalangitan? Mabutang ba nimo ang pagdumala sa kalangitan ibabaw sa kalibotan?³⁴Mapadungog ba nimo ang imong tingog ibabaw sa kapanganoran, aron ang kadagaya sa ulan motabon kanimo? ³⁵Makapadala ka ba ug trangka sa kilat aron manggawas sila, nga miingon sila kanimo, 'Ania na kami'?³⁶Kinsa bay nagbutang ug kaalam sa panganod o naghatag ug panabot sa gabon? ³⁷Kinsa man ang makaihap sa panganod pinaagi sa iyang kahanas? Kinsa man ang makabubo sa panit nga sudlanan ug tubig sa langit ³⁸sa diha nga ang abog modagan ngadto sa gahi nga masa ug ang mga tibugol nga yuta napundok ug hugot?³⁹Makapangita ka ba ug biktima alang sa babayeng liyon o matagbaw ang gana sa iyang mga batan-ong anak nga liyon ⁴⁰sa dihang naghay-ad sila sa ilang lungib ug nagpasilong nga nagtago nga naghigda ug nagpaabot?⁴¹Kinsa man ang naghatag ug bihagonon sa mga uwak sa dihang ang iyang mga anak misinggit ngadto sa Dios ug nagsukarap tungod sa kakulang sa pagkaon?

39¹Nasayod ka ba kung kanus-a manganak sa ilang mga nati ang mga ilahas nga kanding sa kabatoan? Nakakita ka ba sa dihang ang mga osa nakabaton sa ilang mga nati? ²Makaihap ka ba sa mga bulan nga nanamkon sila? Nasayod ka ba sa panahon nga nakabaton sila sa ilang mga nati?³Nagtikoko sila ug gianak ang ilang nati, ug unya natapos na ang kasakit sa ilang pagpanganak. ⁴Nahimong kusgan ang ilang mga nati ug mitubo diha sa kaumahan; manggawas sila ug dili na mamalik kanila.⁵Kinsa may nagpadala sa ihalas nga asno? Kinsa man ang nagbadbad sa hikot sa matulin nga asno, ⁶kansang puloy-anan akong gihimo sa Arabah, iyang balay sa parat nga yuta?⁷Mikatawa siya sa pagtamay sa mga kasaba sa siyudad; wala niya nadunggan ang singgit sa nagmaneho. ⁸Naglatagaw siya sa kabukiran isip iyang sibsibanan; didto nangita siya sa matag lunhaw nga tanom aron kaonon.⁹Malipayon bang moalagad kanimo ang ihalas nga torong baka? Magtugot ba siya nga magpabilin sa imong pasongan? ¹⁰Mogamit kaba ug pisi aron pagkupot, sa ihalas nga torong baka diha sa mga tudling? Bongkagon ba niya ang walog ingon nga siya nagsunod kanimo?¹¹Saligan ba nimo siya tungod kay ang iyang kusog dako? Biyaan ba nimo ang imong bulohaton ngadto kaniya? ¹²Magsalig ka ba nga dad-on niya ang imong lugas sa balay, aron tigomon ang lugas sa imong giokanan?¹³Magarbohon ang ostrits nga mibukhad sa mga pako, apan may dagang ba sila ug balahibo sa gugma? ¹⁴Kay biyaan niya ang iyang mga itlog diha sa yuta, ug siya nagatugot kanila nga magtipig sa kainit diha sa abog; ¹⁵nalimot siya nga mahimong matamakan sila o nga yatakan sila sa usa ka mapintas nga mananap.¹⁶Mapintas gayod ang iyang pagtagad sa iyang mga piso nga daw dili kini iya; wala siya nahadlok nga mahimong kawang ang iyang paghago, ¹⁷tungod kay gihikawan siya sa Dios sa kaalam ug wala siya gihatagan ug panabot. ¹⁸Sa dihang paspas siyang modagan, magkatawa siya nga magtamay sa kabayo ug sa nagsakay niini.¹⁹Gihatagan mo ba ang kabayo sa iyang kusog? Gibistihan mo ba ang iyang liog uban sa iyang lambungay? ²⁰Napalukso na ba nimo siya sama sa dulon? Makahahadlok pag-ayo ang kahalangdon sa iyang pagpangusmo.²¹Nagpanikad siya sa tibuok niyang kusog ug nagmalipayon sa iyang kusog; nagdali siya sa pagtagbo sa mga hinagiban. ²²Gitamay niya ang kahadlok ug wala na desmaya; dili siya motalikod gikan sa espada. ²³Ang sakoban nag-uyog batok sa iyang kiliran, uban sa nagpangidlap nga bangkaw.²⁴Gilamoy niya ang yuta sa kabangis ug sa kasuko; sa tingog sa sungay sa laking karnero, dili siya magpabilin ug barog sa usa lamang ka dapit. ²⁵Sa matag higayon nga motingog na ang sungay sa laking karnero, moingon siya, 'Aha!' Natimahoan na niya ang gubat sa layo pa lamang-- ang daw dalugdog nga panagsinggit sa mga tigmando sa kasundalohan ug sa mga pagtuwaw.²⁶Pinaagi ba sa imong kaalam nga habog nga milupad ang banog, nga iyang gibukhad ang iyang mga pako alang sa habagatan?²⁷Pinaagi ba sa imong mga mando nga ang agila mipataas ug nagbuhat ug salag ngadto sa habog nga dapit? ²⁸Nagpuyo siya sa mga pangpang ug naghimo sa iyang panimalay sa kinatumyan sa pangpang, malig-ong salipdanan.²⁹Gikan didto nangita siya alang sa iyang mga biktima; nakita sila sa iyang mga mata gikan sa layo kaayo nga dapit. ³⁰Ang iyang mga piso usab moinom ug dugo; kung diin ang mga patay nga tawo, atua usab siya."

40¹Nagpadayon sa pagpakigsulti si Yahweh ngadto kang Job; miingon siya, ²"Si bisan kinsa ba nga buot manaway mosulay sa pagbadlong sa Makagagahom? Siya nga makiglalis sa Dios, patubaga siya."³Unya mitubag si Job kang Yahweh ug miingon, ⁴"Tan-awa, dili ako mahinungdanon; busa unsaon ko man ikaw pagtubag? Ibutang ko ang akong kamot sa akong baba. ⁵Misulti ako sa makausa, ug dili na ako motubag; sa pagkatinuod, kaduha, apan dili na ako magpadayon pa."⁶Unya mitubag si Yahweh kang Job gikan sa bangis kaayo nga unos ug miingon, ⁷"Karon, ihigot ang imong bakos sama sa usa ka lalaki, kay pangutan-on ko ikaw ug mga pangutana, ug kinahanglan nga tubagon mo ako.⁸Moingon ka ba gayod nga dili ako makataronganon? Hukman mo ba ako aron angkonon mo nga sakto ka? ⁹May bukton ka ba sama sa Dios? Makapadalugdog ka ba sa imong tingog sama kaniya?¹⁰Karon, sul-obi ang imong kaugalingon sa himaya ug dungog; han-aya ang imong kaugalingon sa kadungganan ug kahalangdon. ¹¹Ipakatag sa palibot ang naghinubra nimong kasuko; tan-awa ang tanan nga garboso ug ipaubos siya.¹²Tan-awa ang tanan nga mapasigarbohon ug ipaubos siya; tamaki ang daotang mga tawo kung diin sila nagbarog. ¹³Ilubong silag dungan sa yuta; bilanggoa ang ilang mga dagway sa tagong dapit. ¹⁴Unya ilhon ko usab ikaw nga ang imong tuong kamot makaluwas kanimo.¹⁵Tan-awa karon, ang behemot, nga hinimo usab nako sama sa paghimo ko kanimo; nagakaon siya ug sagbot sama sa torong baka. ¹⁶Tan-awa karon, ang iyang kusog anaa sa iyang hawakan; ang iyang gahom anaa sa mga unod sa iyang tiyan.¹⁷Lihokon niya ang iyang ikog sama sa kahoy nga sedro; ang ugat sa iyang paa nag-ipon pagkuyog. ¹⁸Ang iyang mga bukog sama sa mga tubo nga tumbaga; ang iyang tiil sama sa mga babag nga puthaw.¹⁹Siya ang pangulo sa mga binuhat sa Dios. Ang Dios lamang, nga nagbuhat kaniya, ang makabuntog kanila. ²⁰Kay ang kabungtoran naghatag kaniya ug pagkaon; ang mabangis nga mga mananap sa yuta nagduladula sa duol. ²¹Naghigda siya ilalom sa tanom nga lirio diha sa landong sa bagakay ug diha sa lamakan.²²Nagtabon kaniya ang landong sa tanom nga lirio; ang mga tambo sa sapa tanan naglibot kaniya. ²³Tan-awa, kung magbaha ang sapa, dili siya mangurog; masaligon siya, bisan kung ang Suba sa Jordan moabot hangtod sa iyang baba. ²⁴Aduna bay makadakop kaniya gamit ang taga, o makatusok sa iyang ilong pinaagi sa lit-ag?

41¹Madakpan ba nimo ang Leviathan pinaagi sa taga sa isda? O mahiktan ang iyang apapangig pinaagi sa pisi? ²Makabutang ka ba ug pisi sa iyang ilong, o makatusok sa iyang apapangig pinaagi sa taga? ³Magpakiluoy ba siya sa makadaghan kanimo? Magsulti ba siya ug mga malumo nga mga pulong kanimo?⁴Maghimo ba siya ug kasabotan uban kanimo, nga himoon nimo siyang sulugoon hangtod sa kahangtoran? ⁵Makigdula ka ba kaniya sama sa imong buhaton sa langgam? Hiktan ba nimo siya alang sa imong mga sulugoon nga mga babaye? ⁶Makigbaylo ba alang kaniya ang mga pundok sa mga mananagat? Bahinbahinon ba nila siya aron mamatigayon taliwala sa mga magpapatigayon⁷Madutlan ba nimo ang iyang panit pinaagi sa tinalinisan nga puthaw o ang iyang ulo pinaagi sa mga bangkaw alang sa isda? ⁸Guniti siya sa makausa, ug mahinumdoman nimo ang gubat ug dili na kini buhaton pag-usab. ⁹Tan-awa, ang paglaom ni bisan kinsa nga nagbuhat niana usa lamang ka bakak; dili ba matumba sa yuta ang si bisan kinsa pinaagi lamang sa pagtan-aw kaniya?¹⁰Walay bangis nga mangahas sa pagpalihok sa Leviathan; unya, kinsa man siya nga makabarog sa akong atubangan? ¹¹Kinsa man ang unang nakahatag kanako ug bisan unsa aron nga bayran ko siya pagbalik? ¹²Akoa ang bisan unsa nga anaa ilalom sa kawanangan. Dili ako magpakahilom mahitungod sa mga batiis sa Leviathan, ni mahitungod sa iyang pagkakusgan, ni mahitungod sa iyang angayan nga porma.¹³Kinsa man ang makalangkat sa iyang panggawas nga sapot? Kinsa man ang makapadulot sa iyang duha ka sapaw nga kalasag? ¹⁴Kinsa man ang makaabli sa mga pultahan sa iyang nawong— gipalibotan sa iyang ngipon, nga makalilisang? ¹⁵Ang iyang likod hinimo gikan sa naglaray nga mga taming, hugot kaayo sama sa usa ka nasirado nga selyo.¹⁶Duol kaayo ang usa ngadto sa usa nga walay hangin nga makasulod taliwala kanila. ¹⁷Nahiusa sila sa matag usa; dug-ol kaayo sila, aron dili sila mabulag. ¹⁸Sa iyang pagpangusmo may mokidlap nga kayahag; ang iyang mga mata sama sa tabontabon sa banagbanag sa kabuntagon.¹⁹Nagagawas gikan sa iyang baba ang nagkalayo nga mga sulo, daw nangambak ang siga sa kalayo. ²⁰Nagagawas gikan sa bangag sa iyang ilong ang aso nga sama sa nagbukal nga kolon diha sa kalayo diin gipaypayan aron moinit ug maayo. ²¹Ang iyang gininhawa makapasilaob sa mga uling ngadto sa kalayo; mogawas ang kalayo gikan sa iyang baba.²²Ang pagkakusgan anaa sa iyang liog, ug ang kalisang nagasayaw diha sa iyang atubangan. ²³Ang mga bahin sa iyang unod nagtapot; lig-on kini ngadto kaniya; dili kini matarog. ²⁴Ang iyang kasingkasing sama kagahi sa bato— sa pagkatinuod, sama kagahi sa bato nga anaa sa ubos nga bahin sa galingan.²⁵Sa dihang motindog siya sa iyang kaugalingon, bisan ang mga diosdios mangahadlok; tungod sa ilang pagdugmok niini, miatras sila. ²⁶Kung tigbason siya pinaagi sa espada, wala kini mahimo— ug bisan pa ang bangkaw, ang pana, o bisan unsang talinis nga hinagiban. ²⁷Naghunahuna siya nga ang puthaw daw usa lamang ka dagami, ug ang tumbaga daw usa lamang ka gabok nga kahoy.²⁸Dili makapadagan kaniya ang pana; alang kaniya ang mga lambuyog mahimong tahop. ²⁹Ang mga bunal giisip ingon nga dagami; nagkatawa siya sa hinadyong sa mga naglupad nga mga bangkaw. ³⁰Ang ilalom niyang bahin sama sa hait nga mga tipik sa buak nga mga kolon; nagabilin siya ug nagkatag nga agi diha sa lapok ingon nga kini usa ka balsa nga panggiok.³¹Gipabula niya ang kahiladman sama sa nagbukal nga tubig diha sa kolon; gihimo niya ang dagat nga sama sa kolon sa pahumot. ³²Siya naghimo ug nagdan-ag sa pagmata sa likod niya; usa nga buot naghunahuna nga ang kahiladman adunay abuhon nga buhok.³³Walay makaparihas kaniya dinhi sa kalibotan, nga gimugna aron magpuyo nga walay kahadlok. ³⁴Nagtan-aw siya sa tanang butang nga adunay garbo; hari siya sa tanang mga anak sa garbo."

42¹Unya mitubag si Job kang Yahweh ug miingon, ²"Nasayod ako nga mabuhat mo ang tanang butang, ug walay makapugong sa imong katuyoan. ³'Kinsa man kining walay kahibalo nga nagtipig sa mga plano?' Sa pagkatinuod, nagsulti ako ug mga butang nga wala ko masabti, mga butang nga lisod kaayo alang kanako nga sabton, diin wala nako nasayri.⁴Miingon ka kanako, 'Paminaw, karon, ug mosulti ako; pangutan-on ko ikaw ug mga butang, ug sultihan mo ako.' ⁵Nakadungog ako mahitungod kanimo pinaagi sa akong igdulongog, apan karon nakita ka sa akong mga mata. ⁶Busa gitamay ko ang akong kaugalingon; naghinulsol ako diha sa abog ug mga abo."⁷Ug nahitabo nga pagkahuman niyag sulti niining mga pulonga ngadto kang Job, miingon si Yahweh ngadto kang Elifaz nga Timanitanhon, "Ang akong kapungot misilaob batok kanimo ug sa imong duha ka higala, kay wala kamo nagsulti ug unsay husto mahitungod kanako, sama sa gibuhat sa akong sulugoon nga si Job. ⁸Busa karon, pagdala kamo alang sa inyong kaugalingon ug pito ka torong baka ug pito ka torong karnero, adto kamo sa akong sulugoon nga si Job, ug paghalad ug sinunog nga halad alang sa inyong kaugalingon. Mag-ampo ang akong sulugoon nga si Job alang kaninyo, ug dawaton ko ang iyang pag-ampo, aron nga dili ko kamo silotan human sa inyong binuang. Wala kamo nagsulti kung unsa ang husto mahitungod kanako, sama sa gibuhat sa akong sulugoon nga si Job." ⁹Busa miadto si Elifaz nga Timanitanhon, Bildad nga Suhitanhon, ug si Zophar nga Naamatitanhon ug gibuhat ang gisugo ni Yahweh kanila, ug gidawat ni Yahweh si Job.¹⁰Sa dihang nag-ampo si Job alang sa iyang mga higala, gibalik ni Yahweh ang iyang pagkabinihag. Gihatagan siya ni Yahweh ug duha ka pilo labaw pa kaysa iyang gipanag-iya niya kaniadto. ¹¹Unya ang tanang mga igsoon nga lalaki ni Job, ug ang tanan niyang mga igsoon nga babaye, ug ang tanan niyang nakaila kaniadto—miadto kaniya didto ug nagkaon uban kaniya ngadto sa iyang balay. Gipakita nila ang ilang simpatiya kaniya ug gihupay siya mahitungod sa tanang katalagman nga gidala ni Yahweh ngadto kaniya. Naghatag ang matag tawo ngadto kang Job ug pipila ka plata ug singsing nga bulawan.¹²Gipanalanginan ni Yahweh ang kataposang gutlo sa kinabuhi ni Job labaw pa kay kaniadto; aduna siyay 14, 000 ka karnero, 6, 000 ka kamelyo, 1, 000 ka mga baka nga igdadaro, ug 1, 000 ka mga baye nga asno. ¹³May pito usab siya ka anak nga lalaki ug tulo ka anak nga babaye. ¹⁴Ginganlan niya ang unang anak nga babaye ug Jemima, ang ikaduha si Kezia, ug ang ikatulo si Kerenhappuch.¹⁵Walay nakaplagan nga sama kaanyag sa mga anak nga babaye ni Job sa tibuok yuta. Gihatagan sila sa ilang amahan ug panulondon uban sa ilang mga igsoong lalaki. ¹⁶Human niini, nagkinabuhi si Job ug 140 ka katuigan; ug nakita pa niya ang iyang mga anak nga lalaki ug ang iyang mga apo, hangtod sa ikaupat nga kaliwatan. ¹⁷Unya namatay si Job, tigulang na ug puno sa mga adlaw.

Mga salmo

¹Bulahan ang tawo nga wala magalakaw sa tambag sa mga daotan, o magabarog sa dalan uban sa mga makasasala, o magalingkod sa panagtigom sa mga bugalbugalon. ²Apan ang iyang kalipay anaa sa balaod ni Yahweh, ug sa iyang balaod namalandong siya adlaw ug gabii.

³Sama siya sa usa ka kahoy nga natanom daplin sa kasapaan nga naghatag sa bunga niini sa iyang panahon, nga kansang mga dahon dili malaya; bisan unsa ang iyang buhaton magmauswagon.

⁴Ang daotan dili sama niini, apan sama hinuon kini sa uhot nga ipadpad sa hangin. ⁵Busa ang daotan dili gayod makabarog sa hukmanan, ni bisan ang mga makasasala diha sa panagtigom sa mga matarong.

⁶Kay gitugotan ni Yahweh ang dalan sa matarong, apan mahanaw ang dalan sa daotan.

¹Nganong nagkaguliyang man ang kanasoran, ug nganong makawang lamang ang laraw sa mga tawo? ²Ang mga hari sa kalibotan nagkahiusa sa pagbatok ug ang mga magmamando nagkahiusa sa paglimbong batok kang Yahweh ug sa pagbatok sa iyang Mesiyas, nga nag-ingon, ³"Bugtoon ta ang talikala nga gigapos nila kanato ug ilabay ang ilang mga kadena."

⁴Siya nga naglingkod sa kalangitan magakatawa ngadto kanila; magbiaybiay ang Ginoo kanila. ⁵Unya mosulti siya kanila sa iyang kasuko ug hadlokon sila sa iyang kapungot, nga nag-ingon,

⁶Ako sa akong kaugalingon nagpili sa akong hari sa Zion, ang balaan kong bukid." ⁷Ipahibalo ko ang kasugoan ni Yahweh. Miingon siya kanako, "Ikaw ang akong anak nga lalaki! Karong adlawa mahimo mo na akong imong amahan.

⁸Pangayo kanako, ug igahatag ko kanimo ang kanasoran alang sa imong panulondon ug ang kinatumyang mga dapit sa kalibotan aron imong mapanag-iyahan. ⁹Pagadukmokon mo sila sa sungkod nga puthaw; sama sa banga sa magkukolon, pulpugon mo sila sa pino."

¹⁰Busa karon, pagmabinantayon kamong mga hari; pagpatudlo kamong magmamando sa kalibotan. ¹¹Simbaha si Yahweh sa kahadlok ug pagmaya uban ang pagkurog.

¹²Haloki ang anak nga lalaki kay kondili masuko siya kaninyo, ug mamatay kamo sa dihang mosilaob ang iyang kasuko sa makadiyot nga higayon. Pagkabulahan niadtong tanan nga modangop diha kaniya.

¹Ang salmo ni David, sa pag-ikyas niya gikan ni Absalom ang iyang anak nga lalaki. O Yahweh, pagkadaghan sa akong mga kaaway! Daghan ang nakigbatok na kanako. ²Daghan ang nagsulti mahitungod kanako, "Walay tabang alang kaniya gikan sa Dios." Sela

³Apan ikaw, O Yahweh, mao ang taming nga naglibot kanako, ang akong himaya, ug ang nagpahangad sa akong ulo. ⁴Nagtuaw ako kang Yahweh, ug gitubag niya ako gikan sa iyang balaang bungtod. Sela

⁵Mihigda ako ug nakatulog; nakamata ako, kay si Yahweh nanalipod kanako. ⁶Dili ako mahadlok sa daghang mga tawo nga nag-andam sa ilang kaugalingon sa pagpakigbatok kanako sa matag bahin.

⁷Barog, O Yahweh! Luwasa ako, akong Dios! Kay pagasagpaon mo ang tanan kong mga kaaway; pagapudpuron mo ang mga ngipon sa mga daotan. ⁸Ang kaluwasan naggikan kang Yahweh. Hinaot nga ang imong mga panalangin maanaa sa imong katawhan. Sela

¹Alang sa pangulo sa musikero; sa mga tulonggon nga adunay kwerdas. Ang salmo ni David. Tubaga ako sa dihang mosangpit ako kanimo, O Dios sa akong pagkamatarong; hatagi ako ug lawak sa dihang gisakit ako. Kaloy-i ako ug paminawa ang akong mga pag-ampo.

²Kamong mga tawo, hangtod kanus-a ba ninyo pagabalihon ang akong kadungganan ngadto sa kaulawan? Hangtod kanus-a ba kamo mahigugma nianang walay pulos ug ang pagpangita sa mga kabakakan? Sela. ³Apan hibaloi nga si Yahweh naglain sa mga diosnon alang sa iyang kaugalingon. Magapatalinghog si Yahweh sa dihang mosangpit ako kaniya.

⁴Pagkurog sa kahadlok, apan ayaw pagpakasala! Pamalandong sa inyong kasingkasing didto sa inyong higdaanan ug paghilom. Sela ⁵Paghalad sa mga halad sa pagkamatarong ug ibutang ang inyong pagsalig diha kang Yahweh.

⁶Daghan ang miingon, "Kinsa man ang makapakita kanato sa bisan unsang butang nga maayo?" O Yahweh, ipadan-ag ang kahayag sa imong panagway nganhi kanamo. ⁷Gihatagan mo ug dakong kalipay ang akong kasingkasing labaw pa sa naangkon sa uban sa dihang midaghan ang ilang trigo ug mga bag-ong bino. ⁸Sa kalinaw magahigda ako ug matulog, kay kanimo lamang, O Yahweh, nahimo akong luwas ug adunay kasigurohan.

¹Pangulo sa mang-aawit; uban ang mga tulonggon nga huypan. Ang salmo ni David. Paminawa ang akong pagsangpit kanimo, O Yahweh; hunahunaa ang akong mga pag-agulo. ²Paminawa ang tingog sa akong pagsangpit kanimo, akong Hari ug akong Dios, kay kanimo ako nag-ampo. ³Yahweh, sa buntag patalinghogan mo ang akong pagtuaw; sa kabuntagon dalhon ko ang akong mga pag-ampo kanimo ug malaomong magahulat.

⁴Sa pagkatinuod ikaw ang Dios nga dili mouyon sa daotan; ang mga tawong daotan dili nimo mahimong mga dinapit. ⁵Dili magabarog ang mapahitas-on sa imong presensya; kay gikasilagan mo man ang tanan nga nagbuhat ug daotan. ⁶Laglagon mo ang mga bakakon; tamayon ni Yahweh ang mga mabangis ug ang mga tawong malimbongon.

⁷Apan alang kanako, tungod sa imong matinud-anong kasabotan, mosulod ako sa imong pinuy-anan; sa pagtahod mohapa ako atubangan sa imong balaang templo. ⁸O Ginoo, giyahi ako sa imong pagkamatarong tungod sa akong mga kaaway; tul-ira ang imong agianan sa akong atubangan.

⁹Kay wala gayoy kamatuoran sa ilang baba; daotan ang ilang kinasulorang tinguha; ang ilang tutonlan mao ang inablihan nga lubnganan; magaulog-ulog sila uban sa ilang dila. ¹⁰Hukmi sila nga sad-an, O Dios; hinaot nga maunay sila ug kahulog sa ilang mga laraw! Isalikway sila tungod sa ilang mga kalapasan, kay nagsupak sila batok kanimo.

¹¹Apan hinaot nga malipay kadtong tanan nga midangop kanimo; sa gihapon pasinggita sila kanunay sa kalipay tungod kay ikaw ang nanalipod kanila; pasagdi sila nga magmalipayon diha kanimo, kadtong nahigugma sa imong ngalan. ¹²Kay ikaw ang magpanalangin sa mga matarong, O Yahweh; ikaw ang nag-alirong kanila uban ang kaluoy ingon nga taming.

¹Alang sa pangulo sa musikero; sa mga tulonggon nga adunay kwerdas, gisunod ngadto sa Sheminith nga paagi. Ang salmo ni David. O Yahweh, ayaw ako badlonga sa imong kasuko o pantona sa imong kapungot. ²O Yahweh, Kaloy-i intawon ako kay naluya na ako; ayoha ako O Yahweh, kay nagapangurog na ang akong kabukogan.

³Ang akong kalag usab nahasol na pag-ayo. Apan ikaw, O Yahweh—hangtod kanus-a man kini magpadayon? ⁴O Yahweh, balik ug tabangi na ako. Luwasa ako tungod sa imong matinud-anong kasabotan! ⁵Kay sa kamatayon wala nay makahinumdom kanimo. Kinsa ba ang makapasalamat pa kanimo didto sa Sheol?

⁶Naluya na ako sa tumang pag-agulo. Sa tibuok gabii nabasa ang akong higdaan sa akong mga luha; nabasa ang akong kama sa mga luha. ⁷Mihalap na ang akong mga mata tungod sa kasubo; naluya na kini tungod sa tanan kong kaaway.

⁸Palayo gikan kanako, kamong tanan nga nagbuhat ug sala; kay nadungog ni Yahweh ang tingog sa akong pagbakho. ⁹Nadungog ni Yahweh ang tingog sa akong pagpangaliya; gidawat ni Yahweh ang akong pag-ampo. ¹⁰Ang tanan kong kaaway maulawan ug mahasol pag-ayo. Motalikod sila ug dihadiha maulawan.

¹Ang mga awit nga gisulat ni David, nga giawit niya alang kang Yahweh mahitungod sa mga pulong ni Cus nga gikan sa tribo ni Benjamin. O Yahweh nga akong Dios, midangop ako diha kanimo! Luwasa ako gikan sa tanang migukod kanako, ug tabangi ako. ²Kay tingali, kuniskunison nila ako sama sa usa ka liyon, nga magawataswas kanako nga wala nay si bisan kinsa ang magaluwas kanako.

³O Yahweh nga akong Dios, wala ko gibuhat ang giingon sa akong mga kaaway nga akong buhaton; kay walay pagpanlupig sa akong mga kamot. ⁴Wala akoy nabuhat nga sayop kang bisan kinsa nga nagmalinawon uban kanako, o nagpasakit nga walay kapasikaran kang bisan kinsa nga nakigbatok kanako.

⁵Kung wala ako magsulti sa kamatuoran nan tugoti ang akong kaaway nga maglutos sa akong kinabuhi ug maapsan kini; tugoti siya nga moyatakyatak sa akong lawas ibabaw sa yuta ug mobiya kanako nga naghigda nga naulawan diha sa abog. Sela

⁶Barog, O Yahweh, diha sa imong kasuko; bangon batok sa kapungot sa akong mga kaaway; pagmata alang kanako ug ipakita ang matarong nga kasugoan nga imong gisugo alang kanila. ⁷Nag-alirong kanimo ang panagtigom sa kanasoran; bawia pag-usab ang imong naandan nga dapit ibabaw kanila.

⁸O Yahweh, hukmi ang kanasoran; tubsa ako, O Yahweh, nga Labing Halangdon, tungod kay ako matarong ug walay sala. ⁹Hinaot nga ang daotang mga binuhatan sa mga daotan matapos na, apan tukora ang matarong nga katawhan, matarong nga Dios, ikaw nga nagsusi sa mga kasingkasing ug sa mga hunahuna.

¹⁰Ang akong taming naggikan sa Dios, siya nga moluwas sa matarong nga kasingkasing. ¹¹Ang Dios mao ang matarong nga maghuhukom, usa ka Dios nga may kapungot sa matag adlaw.

¹²Kung ang usa ka tawo dili maghinulsol, pagabairon sa Dios ang iyang espada ug pagaandamon ang iyang pana alang sa gubat. ¹³Andam na siya nga mogamit sa mga hinagiban batok kaniya; gihimo niya nga magakalayo ang iyang pana.

¹⁴Hunahunaa ang babayeng mabdos uban sa kadaotan, nga nanamkon sa malimbongong mga laraw, nga nanganak sa makalilisang nga mga bakak. ¹⁵Mikalot siya sa usa ka bangag ug mihaw-as sa tanan ug unya nahulog sa bangag nga iyang kinalot. ¹⁶Ang iyang kaugalingon nga daotang mga laraw magabalik sa iyang ulo, kay ang iyang kabangis nahulog ibabaw sa iyang alimpulo.

¹⁷Magapasalamat ako kang Yahweh sumala sa iyang katarong; Magaawit ako sa pagdayeg alang kang Yahweh nga Labing Halangdon.

¹Alang sa pangulong musikero, nga gikuha sa gittith nga pamaagi. Ang salmo ni David. O Yahweh nga among Ginoo, pagkahalangdon sa imong ngalan sa tibuok kalibotan, ikaw nga nagpakita sa imong himaya sa kalangitan. ²Gikan sa baba sa gagmay nga mga bata ug sa mga masuso gihimo mo ang mga pagdayeg tungod sa imong mga kaaway, aron makapahilom sa kaaway ug sa tigpanimalos.

³Sa dihang mohangad ako sa imong kalangitan, nga binuhat sa imong mga tudlo, ang bulan ug ang mga kabituonan, nga imong gipahimutang. ⁴Unsa ba ka mahinungdanon ang katawhan nga gihunahuna mo man sila, o ang anak sa tawo nga gitagad mo man sila? ⁵Apan gibuhat mo sila nga ubos lamang sa mga langitnong binuhat ug gipurongpurongan sila sa himaya ug sa kadungganan.

⁶Gibuhat mo siya aron magdumala ibabaw sa tanang buhat sa imong mga kamot; gibutang mo ang tanang butang ilalom sa iyang tiilan: ⁷ang tanang karnero ug mga baka, ug bisan pa ang mga mananap sa kapatagan, ⁸ang kalanggaman sa kawanangan, ug ang mga isda sa dagat, ang bisan unsa nga moagi sa sulog sa kadagatan.

⁹O Yahweh nga among Ginoo, pagkahalangdon sa imong ngalan sa tibuok kalibotan!

¹Alang sa pangulong musikero; nga gikan sa Muth Labben nga pamaagi. Ang salmo ni David. Pasalamatan ko ikaw O Yahweh sa tibuok kong kasingkasing; isugilon ko ang mga kahibulongan mong mga buhat. ²Maglipay ug magmaya ako diha kanimo; ug magaawit ako sa pagdayeg sa imong ngalan, O Labing Halangdon!

³Sa dihang motalikod ang akong mga kaaway, mangapokan ug mangahanaw sila diha sa imong atubangan. ⁴Kay gidapigan mo ang akong katarong; milingkod ka sa imong trono, usa ka matarong nga maghuhukom!

⁵Gibadlong mo ang kanasoran; gilaglag mo ang mga daotan; gipapas mo ang ilang mga ngalan hangtod sa kahangtoran. ⁶Napukan ang kaaway sama sa kalaglagan sa dihang gibuntog mo ang ilang mga siyudad. Nangahanaw ang tanan nilang handomanan.

⁷Apan si Yahweh magpabilin hangtod sa kahangtoran; gitukod niya ang iyang trono alang sa katarong. ⁸Hukman niya ang kalibotan uban ang pagkamatarong, ug pagahukman niya ang kanasoran uban ang kaangayan.

⁹Si Yahweh mao usab ang dalangpanan sa mga dinaogdaog, ang dalangpanan sa panahon sa kalisdanan. ¹⁰Kadtong nakaila sa imong ngalan nagsalig diha kanimo, alang kanimo, O Yahweh, ayaw isalikway kadtong nangita kanimo.

¹¹Awiti ug mga pagdayeg si Yahweh, nga naghari sa Zion; suginli ang kanasoran kung unsa ang iyang nahimo. ¹²Kay ang Dios nga manimalos sa naulang dugo magahinumdom; wala niya hikalimti ang hilak sa mga dinaogdaog.

¹³Kaloy-i ako, O Yahweh; tan-awa kung giunsa ako pagdaogdaog niadtong nagdumot kanako, ikaw nga makasakmit kanako gikan sa mga ganghaan sa kamatayon. ¹⁴O, aron maimantala ko ang tanan nimong pagdayeg. Diha sa mga ganghaan sa anak nga babaye sa Zion magmaya ako diha sa imong kaluwasan!

¹⁵Nangahulog ang kanasoran ngadto sa bangag nga ilang kinalot; ang ilang mga tiil nalit-ag sa pukot nga ilang gitagoan. ¹⁶Gipaila ni Yahweh ang iyang kaugalingon; maghukom siya; nangalit-ag ang mga daotan pinaagi sa ilang kaugalingong mga buhat. Sela

¹⁷Ang mga daotan mibalik ug gipadala sa Sheol, ang dangatan sa tanang kanasoran nga nakalimot sa Dios. ¹⁸Kay ang nagkinahanglan dili mahikalimtan, ni mahanaw sa kahangtoran ang mga paglaom sa mga dinaogdaog.

¹⁹Barog, O Yahweh; ayaw tugoti nga ang tawo modaog batok kanimo; hinaot nga ang kanasoran mahukman diha sa imong panan-aw. ²⁰Lisanga sila, O Yahweh; hinaot nga ang kanasoran masayod nga tawo lamang sila. Sela

¹O Yahweh, nganong nagpalayo ka man kanako? Nganong gitagoan mo man ang imong kaugalingon sa panahon sa kalisdanan? ²Tungod sa ilang pagkamapahitas-on, gilutos sa mga tawong daotan ang mga dinaogdaog; apan palihog tugoti nga malit-ag ang mga daotan pinaagi sa ilang kaugalingong gipanglaraw. ³Kay gipasigarbo sa tawong daotan sa iyang labing lalom nga mga tinguha; gipanalanginan niya ang mga hakog ug gibiaybiay si Yahweh.

⁴Ang tawong daotan nagpataas sa iyang panagway; wala niya pangitaa ang Dios. Wala gayod siya maghunahuna mahitungod sa Dios tungod kay wala gayod siya magpakabana mahitungod kaniya. ⁵Luwas siya sa tanang panahon, apan ang imong matarong nga kasugoan hataas pa kaayo alang kaniya; giyam-iran niya ang tanan niyang mga kaaway.

⁶Nag-ingon siya sa iyang kasingkasing, "Dili gayod ako mapakyas; sa tibuok kaliwatan dili ako makatagamtam ug kalisod." ⁷Ang iyang baba napuno sa mga pagtunglo ug sa mga bakak, makadaot nga mga pulong; ang iyang dila makadaot ug makalaglag.

⁸Mag-atang siya sa kabaryohan; diha sa hilit nga dapit pamatyon niya ang walay sala; ang iyang mga mata naniid sa mga tawong walay mahimo. ⁹Nagbantay siya sa hilit sama sa liyon nga anaa sa kasagbotan; naghupo ug naghulat sa pagtukob sa mga dinaogdaog. Gidakop niya ang mga dinaogdaog pinaagi sa pagbira niya sa iyang pukot. ¹⁰Gidugmok ug gilutos niya ang iyang gibiktima; nahulog sila ngadto sa iyang lig-on nga mga pukot.

¹¹Nag-ingon siya sa iyang kasingkasing, "Nahikalimot na ang Dios; gitagoan niya ang iyang panagway; dili na siya magpakabana sa pagtan-aw." ¹²Barog, O Yahweh! Bayawa ang imong kamot, O Dios! Ayaw kalimti ang mga dinaogdaog.

¹³Nganong gisalikway man sa tawong daotan ang Dios ug nag-ingon sa iyang kasingkasing, "Dili mo ako basolon"? ¹⁴Nakakita ka niini, kay nakita mo kanunay ang nagpahamtang sa mga pag-antos ug mga kagul-anan. Gitugyan sa mga makaluluoy ang ilang kaugalingon diha kanimo; giluwas mo ang mga ilo.

¹⁵Dugmoka ang bukton sa masalaypon ug tawong daotan. Paningli siya sa iyang daotang mga binuhatan, nga gihunahuna niya nga dili mo masayran. ¹⁶Si Yahweh Hari hangtod sa kahangtoran; gipapahawa niya ang kanasoran sa iyang yuta.

¹⁷O Yahweh, gidungog mo ang mga panginahanglan sa mga dinaogdaog; gilig-on mo ang ilang kasingkasing, gipatalinghogan mo ang ilang pag-ampo; ¹⁸Gipanalipdan mo ang mga ilo ug ang mga dinaogdaog aron walay tawo sa kalibotan ang mangalisang pag-usab.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo ni David. Midangop ako diha kang Yahweh; unsaon mo pagsulti kanako, "Kalagiw sama sa langgam ngadto sa bukid"? ²Kay tan-awa! Ang daotan nag-andam na sa ilang mga pana. Giandam nila ang ilang mga udyong diha sa mga pisi aron sa pagpana diha sa kangitngit ngadto sa matarong ang kasingkasing.

³Kay kung magun-ob ang mga patukoranan, unsa man ang mahimo sa mga matarong? ⁴Si Yahweh anaa sulod sa iyang balaang templo; nagtan-aw ug nagsusi ang iyang mga mata sa mga anak sa katawhan.

⁵Nagsusi si Yahweh sa mga matarong ug sa mga daotan, apan nagdumot siya niadtong nahigugma sa pagbuhat sa pagpanlupig. ⁶Paulanan niya sa kalayo ug asupre ang mga daotan; ang makapaso nga hangin mao ang ilang bahin gikan sa iyang kupa! ⁷Kay si Yahweh matarong, ug nahigugma siya sa pagkamatarong; ang mga matarong makakita sa iyang panagway.

¹Alang sa pangulong musikero; nga gikan sa Sheminith. Ang salmo ni David. Tabangi, O Yahweh, kay nahanaw na ang mga diosnon; nawagtang na ang mga matinumanon.

²Ang tanan nagsulti sa walay pulos nga mga pulong batok sa ilang silingan; ang tanan nagsulti uban sa ngabil nga maulog-ulogon ug palingpaling nga kasingkasing. ³O Yahweh, putla ang tanang ngabil nga maulog-ulogon, ang matag dila nga nagmantala sa dakong mga butang. ⁴Mao kini kadtong nag-ingon, "Uban sa among mga dila magmalamposon kami. Sa dihang magsulti ang among mga ngabil, kinsa ba ang makamando kanamo?"

⁵"Tungod sa panpanlupig batok sa mga kabos, tungod sa pag-agulo sa mga timawa, mobarog ako," nag-ingon si Yahweh. "Ihatag ko ang kasigurohan nga ilang gipangandoy."

⁶Ang mga pulong ni Yahweh mao ang mga pulong nga putli, sama sa plata nga giputli sa hudno sa kalibotan, sa makapito ka higayon. ⁷Ikaw O Yahweh! Gibantayan mo sila. Gitipigan mo ang diosnong mga tawo gikan sa daotang kaliwatan hangtod sa kahangtoran. ⁸Ang mga tawong daotan naglakaw sa bisan asa nga bahin sa dihang ang daotan gipasidungan taliwala sa mga anak sa katawhan.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo ni David. Hangtod kanus-a, O Yahweh, nga padayon kang mahikalimot kanako? Hangtod kanus-a mo man itago ang imong panagway nganhi kanako? ²Hangtod kanus-a man ako mabalaka ug masubo sulod sa akong kasingkasing sa tibuok adlaw? Hangtod kanus-a man padayon nga magmadaogon ang akong kaaway batok kanako?

³Tan-awa ug tubaga ako, O Yahweh nga akong Dios! Hayagi ang akong panan-aw, kay kondili mahikatulog ako sa kamatayon. ⁴Ayaw tugoti ang akong kaaway nga moingon, "Gibuntog ko siya," aron nga ang akong kaaway dili makaingon, "Nagmadaugon ako batok sa akong kaaway"; kay kondili, magmaya gayod ang akong mga kaaway sa dihang mapukan ako.

⁵Apan nagsalig ako sa imong matinud-anong kasabotan; nagmaya ang akong kasingkasing diha sa imong kaluwasan. ⁶Mag-awit ako kang Yahweh tungod kay hilabihan gayod ang iyang pagtagad kanako.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo ni David. Ang buangbuang moingon sa iyang kasingkasing, "Wala gayoy Dios," Malimbongon sila ug nagbuhat sa makauulaw nga pagpakasala; walay bisan usa nga nagbuhat ug maayo.

²Si Yahweh nagatan-aw gikan sa langit ngadto sa mga anak sa tawo aron sa pagpangita kung aduna bay nakasabot, nga nangita kaniya. ³Nahisalaag silang tanan. Ug nadunot silang tanan. Walay bisan usa nga nagbuhat ug maayo, wala gayod bisan usa.

⁴Wala ba silay bisan unsang nahibaloan, kadtong nagpakasala, kadtong milamoy sa akong katawhan sama nga mikaon sila sa tinapay, apan wala magtawag kang Yahweh?

⁵Nangurog sila sa kahadlok, kay ang Dios anaa man sa panagtigom sa mga matarong! ⁶Buot ninyong pakaulawan ang tawong kabos bisan pa kung si Yahweh ang iyang dalangpanan.

⁷O, kana nga kaluwasan sa Israel moabot pa unta gikan sa Zion! Sa dihang bawion na ni Yahweh ang iyang mga katawhan gikan sa pagkabihag, unya magmaya si Jacob ug magmalipayon ang Israel!

¹Ang salmo ni David. O Yahweh, kinsa man ang makapuyo sa imong tabernakulo? Kinsa man ang magpuyo sa imong balaan nga bungtod? ²Si bisan kinsa ang nagalakaw nga walay kasaypanan, nagabuhat kung unsa ang husto ug nagasulti sa kamatuoran gikan sa iyang kasingkasing.

³Dili siya magbutangbutang uban sa iyang dila, dili siya mangdaot sa uban, ug dili niya tamayon ang iyang silingan.

⁴Ang tawong walay pulos ginatamay sa iyang mga mata, apan gipasidunggan niya kadtong adunay kahadlok kang Yahweh. Nagapanumpa siya bisan pa sa iyang kalisod ug dili niya bakwion ang iyang mga gipanaad. ⁵Dili niya patuboan ang salapi sa dihang magpautang siya. Dili siya magdawat ug suhol aron sa pagpamatuod batok sa mga dili sad-an. Si bisan kinsa kadtong magbuhat niining mga butanga dili gayod matarog.

¹Ang michtam ni David. Panalipdi ako, O Dios, kay midangop ako kanimo. ²Nag-ingon ako kang Yahweh, "Ikaw ang akong Ginoo; ang pagkamaayo ko kawang lamang kung wala ka. ³Sa mga balaang tawo nga anaa sa kalibotan, maalamon sila nga mga tawo; ang bug-os kong kalipay anaa kanila.

⁴Modaghan pa ang ilang mga kalisdanan, niadtong mga nangita ug laing dios. Dili ko gayod ibubo ang halad nga dugo sa ilang mga dios ni bayawon ang ilang mga ngalan sa akong ngabil.

⁵O Yahweh, ikaw ang akong pinili nga bahin ug ang akong kupa. Gikuptan mo ang akong kaugmaon. ⁶Ang gisukod nga utlanan gipahimutang alang kanako sa maanindot nga mga dapit; tinuod gayod nga akong maangkon ang maayong panulondon.

⁷Dayegon ko si Yahweh, nga mao ang nagtambag kanako; bisan sa kagabhion ang akong hunahuna nagapanudlo kanako. ⁸Giuna ko si Yahweh sa kanunay, aron dili gayod ako matarog gikan sa iyang tuong kamot!

⁹Busa malipayon ang akong kasingkasing; nagamaya ang akong dungog. Tinuod gayod nga magpuyo ako nga luwas. ¹⁰Kay dili mo isalikway ang akong kalag ngadto sa Sheol. Dili mo pagatugotan nga ang imong mga nagmatinumanon makakita sa bung-aw.

¹¹Gitudloan mo ako sa dalan sa kinabuhi; ang madagayaon nga kalipay nagapabilin sa imong presensya; ang kalipay nagasunod sa imong tuong kamot hangtod sa walay kahangtoran!"

¹Ang pag-ampo ni David. Paminawa ang akong paghangyo sa katarong, O Yahweh; patalinghogi ang akong pagpakitabang! Dungga ang pag-ampo gikan sa akong ngabil nga wala manglimbong. ²Tugoti ang akong pagpamatuod magagikan sa imong presensya; tugoti nga makita sa imong mga mata kung unsa ang husto!

³Kung sulayan mo ang akong kasingkasing, kung duawon mo ako sa kagabhion, putlion mo ako ug wala nay makaplagan nga bisan unsang daotang mga laraw; ang akong baba wala nay kalapasan.

⁴Sa mga binuhatan sa katawhan, pinaagi kini sa pulong sa imong ngabil nga naglikay ako gikan sa pamaagi sa mga masupilon. ⁵Ang akong mga lakang nagsubay gayod sa imong agianan; wala gayod nadalin-as ang akong mga tiil.

⁶Nagtawag ako kanimo, kay tubagon mo ako, O Dios; Patalinghogi ako ug paminawa sa dihang mosulti ako. ⁷Ipakita ang imong matinud-anong kasabotan sa katingalahang paagi, giluwas mo kadtong midangop kanimo pinaagi sa imong tuong kamot gikan sa ilang mga kaaway!

⁸Panalipdi ako sama sa kalimutaw sa imong mata; tagoi ako ilalom sa landong sa imong mga pako ⁹gikan sa presensya sa mga daotan nga naghasmag kanako, sa akong mga kaaway nga nag-alirong kanako. ¹⁰Wala gayod silay kaluoy kang bisan kinsa; pagkamasigarbohon sa ilang mga baba.

¹¹Gialirongan nila ang akong mga lakang. Gitutok nila ang ilang mga mata aron sa pagpatumba kanako ngadto sa yuta. ¹²Sama sila sa liyon nga naghinamhinam na nga motukob sa iyang tukbonon, sama sa batan-ong liyon nga nagpahipi sa mangiob nga mga dapit.

¹³Barog, O Yahweh! Sulonga sila! Ipalukapa sila! Luwasa ang akong kinabuhi gikan sa mga daotan pinaagi sa imong espada! ¹⁴Luwasa ako gikan sa mga tawo pinaagi sa imong kamot, O Yahweh, gikan sa mga tawo niining kalibotana kansang kauswagan anaa lamang niining kinabuhia! Pagabusgon mo ang tiyan niadtong mga bililhon kanimo uban ang mga bahandi; makabaton sila ug daghang kaanakan ug igabilin ang ilang katigoyanan sa ilang kaanakan.

¹⁵Alang kanako, tan-awon ko ang imong panagway sa pagkamatarong; matagbaw ako, sa akong pagmata, sa pagkakita kanimo.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo ni David, nga sulugoon ni Yahweh, sa dihang giawit niya kang Yahweh ang mga pulong niini nga awit sa adlaw nga giluwas siya ni Yahweh gikan sa kamot sa tanan niyang mga kaaway ug gikan sa kamot ni Saul. Nag-awit siya: Gihigugma ko ikaw, O Yahweh, ang akong kusog.

²Si Yahweh mao ang akong bato, ang akong lig-on nga kuta, siya nga nagluwas kanako; siya mao ang akong Dios, ang akong bato; midangop ako kaniya. Siya mao ang akong taming, ang budyong sa akong kaluwasan, ug ang akong dalangpanan. ³Magtawag ako kang Yahweh nga takos nga pagadaygon, ug maluwas ako gikan sa akong mga kaaway.

⁴Ang mga hikot sa kamatayon migapos kanako, ug ang naghaganas nga tubig sa pagkawalay kapuslanan naglumos kanako. ⁵Ang mga hikot sa Sheol migapos kanako; ug ang bitik sa kamatayon naglit-ag kanako.

⁶Sa akong kasakitan nagtawag ako kang Yahweh; nagpakitabang ako sa akong Dios. Nadungog niya ang akong tingog diha sa iyang templo; ang akong pagpakitabang miabot sa iyang presensya; nahiabot kini sa iyang igdulungog.

⁷Unya ang kalibotan miuyog ug mikurog; ang patukoranan usab sa mga kabukiran nauyog ug nangurog tungod sa kasuko sa Dios. ⁸Miulbo ang aso nga migawas sa iyang ilong, ug ang nagdilaab nga kalayo migawas sa iyang baba. Gipasiga niini ang mga baga.

⁹Giablihan niya ang kalangitan ug mikanaog, ug ang tumang kangitngit anaa ilalom sa iyang mga tiil. ¹⁰Misakay siya sa kerubin ug milupad; nagpatianod siya sa mga pako sa hangin.

¹¹Gihimo niya ang kangitngit ingon nga usa ka tolda nga nagpalibot kaniya, baga nga mga dag-om sa kawanangan. ¹²Nangahulog ang mga yelo ug ang nagdilaab nga mga kalayo sa pagkilat nga gikan sa iyang atubangan.

¹³Nagdalugdog si Yahweh sa kalangitan! Nagsinggit ang Labing Halangdon. ¹⁴Gipana niya ug nagkatibulaag ang iyang mga kaaway; daghang mga kilat ang nagpahisalaag kanila.

¹⁵Unya mitungha ang tuboran sa mga katubigan; ang mga patukoranan sa kalibotan nadayag diha sa panagsinggit sa imong pagpakiggubat, O Yahweh— sa pag-ulbo sa gininhawa sa imong ilong.

¹⁶Mikab-ot siya gikan sa kahitas-an; gigunitan niya ako! Gihaw-as niya ako gikan sa makusog nga tubig. ¹⁷Giluwas niya ako gikan sa lig-on kong mga kaaway, gikan niadtong nagdumot kanako, kay hilabihan sila ka kusgan kay kanako.

¹⁸Gisulong nila ako sa adlaw sa akong kasakitan apan si Yahweh mao ang mitabang kanako! ¹⁹Gipalingkawas niya ako sa halapad nga hawan; giluwas niya ako tungod kay nahimuot siya kanako.

²⁰Gigantihan ako ni Yahweh tungod sa akong pagkamatarong; gilig-on niya ako tungod kay hinlo ang akong mga kamot. ²¹Kay akong gisubay ang dalan ni Yahweh ug diha sa pagkadaotan wala gayod ako mitalikod gikan sa akong Dios.

²²Kay ang tanan niyang matarong nga kasugoan nagauna kanako; maingon man sa iyang mga mando, wala ko kini gisalikway. ²³Wala usab akoy sayop sa iyang atubangan, ug gilikay ko ang akong kaugalingon gikan sa sala. ²⁴Busa gilig-on ako ni Yahweh tungod sa akong pagkamatarong, tungod kay ang akong mga kamot hinlo diha sa iyang atubangan.

²⁵Alang niadtong nagmatinumanon, gipakita mo nga ikaw matinumanon; sa tawo nga hingpit, gipakita mo nga ikaw hingpit. ²⁶Alang niadtong putli, gipakita mo nga ikaw putli; apan maabtikon ka ngadto ni bisan kinsang sukwahi.

²⁷Kay giluwas mo kadtong mga tawong gisakit, apan gipaubos mo kadtong mga mata nga mapasigarbohon! ²⁸Kay gidagkotan mo ang akong suga; gihayagan ni Yahweh nga akong Dios ang akong kangitngit. ²⁹Kay pinaagi kanimo makadagan ako ngadto sa usa ka babag; pinaagi sa akong Dios makaambak ako sa kuta.

³⁰Alang sa Dios: hingpit ang iyang mga pamaagi. Ang pulong ni Yahweh putli! Siya mao ang taming sa tanan nga modangop kaniya. ³¹Kinsa pa ba ang Dios gawas kang Yahweh? Kinsa pa ba ang bato gawas sa among Dios? ³²Mao kini ang Dios nga naghatag ug kusog kanako sama sa bakos, nga nagbutang sa tawong matarong sa iyang dalan.

³³Gipaabtik niya ang akong mga tiil sama sa binaw ug gibutang ako sa hataas nga mga dapit! ³⁴Gibansay niya ang akong mga kamot alang sa gubat ug ang akong mga bukton sa pagbira sa pana nga bronse.

³⁵Gihatag mo kanako ang taming sa imong kaluwasan. Ang imong tuong kamot nagtabang alang kanako, ug ang imong kaluoy ang naghimo kanako nga bantogan. ³⁶Naghimo ka ug halapad nga hawan ilalom sa akong mga tiil aron dili madalin-as ang akong mga tiil.

³⁷Gigukod ko ang akong mga kaaway ug ako silang nadakpan; wala gayod ako mipauli hangtod nga malaglag sila. ³⁸Gidugmok ko sila aron dili na sila makabangon pa; nangatumba sila sa akong tiilan. ³⁹Kay gihatagan mo ako ug kusog sama sa bakos sa panggubatan; gipailalom mo kanako kadtong nakigbatok kanako.

⁴⁰Gihatag mo kanako ang tangkugo sa akong mga kaaway; giwagtang ko kadtong nagdumot kanako. ⁴¹Nagpakitabang sila, apan walay si bisan usa ang nagluwas kanila; nagtawag sila kang Yahweh, apan wala siya mitubag kanila. ⁴²Gidugmok ko sila hangtod nga mapulpog sama sa abog nga gipalid sa hangin; gilabay ko sila sama sa lapok sa kadalanan.

⁴³Giluwas mo ako gikan sa panag-away sa mga tawo. Gihimo mo akong pangulo sa tibuok kanasoran. Gialagaran ako sa mga tawo nga wala ko mailhi. ⁴⁴Sa dihang madungog nila ako, mituman sila kanako; ang mga langyaw napugos sa pagyukbo kanako. ⁴⁵Nanggawas ang mga langyaw nga nagpangurog gikan sa ilang mga kuta.

⁴⁶Buhi si Yahweh; hinaot nga pagadayegon ang akong bato. Hinaot nga mapasidunggan ang Dios sa akong kaluwasan. ⁴⁷Siya mao ang Dios nga manimalos alang kanako, nga nagbuntog sa mga kanasoran ilalom kanako.

⁴⁸Gipalingkawas ako gikan sa akong mga kaaway! Sa pagkatinuod, gibayaw mo ako labaw niadtong nakigbatok kanako! Giluwas mo ako gikan sa mga tawong malupigon. ⁴⁹Busa pasalamatan ko ikaw, O Yahweh, taliwala sa mga kanasoran; mag-awit ako ug mga pagdayeg sa imong ngalan!

⁵⁰Gihatag sa Dios ang dakong kadaogan sa iyang hari, ug gipakita niya ang iyang maunongon nga kasabotan ngadto sa iyang pinili, ngadto kang David ug ngadto sa iyang kaliwatan hangtod sa kahangtoran.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo ni David. Ang kalangitan nagpadayag sa himaya sa Dios, ug ang kawanangan nagpakita sa iyang mga binuhat! ²Adlaw-adlaw nagaawas ang pagpanugilon; matag gabii nagapadayag kini sa kaalam. ³Walay mga sinultihan o pinulongan; ang ilang mga tingog dili madungog.

⁴Apan mikaylap ang ilang mga pulong ngadto sa tibuok yuta, ug ang ilang mga gipanugilon miabot sa kinatumyan sa kalibotan. Gipabarog niya ang tolda sa adlaw diha kanila. ⁵Ang adlaw sama sa usa ka pamanhonon nga migula sa iyang lawak ug sama sa kusgang lalaki nga nagmaya sa iyang pagdagan sa lumba. ⁶Misubang ang adlaw gikan sa usa ka bahin ug milatas sa kawanangan ngadto sa laing bahin; walay makaikyas sa kainit niini.

⁷Ang balaod ni Yahweh hingpit, nga nagpabag-o sa kalag; ang pagpamatuod ni Yahweh kasaligan nga naghimo nga maalamon sa mga yano. ⁸Matarong ang pagpanudlo ni Yahweh, nga naghimo sa kasingkasing nga malipayon; ang kasugoan ni Yahweh putli, nga nagahayag sa mga mata.

⁹Ang kahadlok kang Yahweh putli nga molungtad hangtod sa kahangtoran; ang matarong nga kasugoan ni Yahweh matuod ug ang tanan lunlon matarong! ¹⁰Mas bililhon pa sila kay sa bulawan, labaw pa kay sa lunlong bulawan; mas tam-is pa sila kay sa dugos ug sa tinulo nga dugos gikan sa balayan niini.

¹¹Oo, pinaagi kanila ang imong sulugoon gipahimangnoan; nga sa pagtuman niini adunay dakong ganti. ¹²Kinsa ba ang nasayod sa tanan niyang mga sayop? Hinloi ako gikan sa tinagong mga kalapasan.

¹³Ilikay ang imong sulugoon gikan sa mga sala sa pagkamapahitas-on; ug ayaw tugoti nga magmando sila kanako. Unya mahimo akong hingpit, ug dili ako mahimong sad-an gikan sa tanang kalapasan. ¹⁴Hinaot nga ang mga pulong sa akong baba ug ang mga panghunahuna sa akong kasingkasing madawat diha sa imong panan-aw, O Yahweh, ang akong bato ug ang akong manluluwas.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo ni David. Hinaot nga tabangan ka ni Yahweh sa adlaw sa kasamok; hinaot nga ang ngalan sa Dios ni Jacob magapanalipod kanimo ²ug ipadala ang tabang gikan sa balaang dapit aron sa pagtabang kanimo gikan sa Zion.

³Hinaot nga hinumdoman niya ang imong mga halad ug pagadawaton ang imong halad sinunog. Sela ⁴Hinaot nga ihatag niya kanimo ang gipangandoy sa imong kasingkasing ug tumanon ang tanan mong mga laraw.

⁵Unya sa imong kadaogan magmaya kita, ug diha sa ngalan sa atong Dios, ituboy nato ang mga bandila. Hinaot nga ihatag ni Yahweh ang tanan mong gipangamuyo. ⁶Karon nasayod ako nga si Yahweh magaluwas sa iyang pinili; siya magatubag kaniya gikan sa iyang balaang langit uban sa kusog sa iyang tuong kamot nga makaluwas kaniya.

⁷Ang uban nagsalig sa ilang mga karwahe ug ang uban sa ilang mga kabayo, apan motawag kita kang Yahweh nga atong Dios. ⁸Mangalaglag sila ug mangapukan, apan mobangon kita ug mobarog nga matarong!

⁹O Yahweh, luwasa ang hari; tabangi kami sa dihang magatawag kami.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo ni David. Maglipay ang hari diha sa imong kusog, O Yahweh! Pagkadako gayod sa iyang kalipay sa kaluwasan nga imong gihatag! ²Ikaw ang naghatag kaniya sa gipangandoy sa iyang kasingkasing ug wala ka nagdumili sa gihangyo sa iyang mga ngabil. Sela

³Kay ikaw ang nagdala kaniya sa daghang panalangin; gipurongpurongan mo siya ug lunlon bulawan. ⁴Nangayo siya ug kinabuhi; gihatag mo kini kaniya; gilugwayan mo pa siya sa taas nga mga adlaw hangtod sa walay kataposan.

⁵Dako ang iyang himaya tungod sa imong kadaogan; gihatag mo kaniya ang imong katahom ug kahalangdon. ⁶Kay gihatag mo kaniya ang molungtad nga mga panalangin; gilipay mo siya uban ang kalipay diha sa imong presensya.

⁷Kay ang hari nagsalig kang Yahweh; pinaagi sa matinud-anong kasabotan sa Labing Halangdon dili siya matarog. ⁸Ang imong kamot modakop sa tanan mong kaaway; ang imong tuong kamot modakop niadtong nagdumot kanimo.

⁹Sa panahon sa imong kasuko, pagasunogon mo sila sama sa nagdilaab nga hudno. Gipukan sila ni Yahweh sa iyang kapungot, ug ang kalayo magaut-ot kanila. ¹⁰Pagalaglagon mo ang ilang mga anak gikan sa yuta ug ang ilang kaliwatan diha sa katawhan.

¹¹Kay gitinguha nila ang daotan batok kanimo; naglaraw sila nga dili magmalampuson! ¹²Kay ikaw ang magpapauli kanila; gipunting mo ang imong pana batok kanila.

¹³Bayawon ka, O Yahweh, diha sa imong kusog; magaawit ug magadayeg kami sa imong gahom.

¹Alang sa pangulong musikero; gihan-ay sa "Timpo sa binaw." Ang salmo ni David. Dios ko, Dios ko, nganong gibiyaan mo man ako? Nganong halayo ka man kaayo gikan sa pagluwas kanako ug halayo gikan sa mga pulong sa akong pag-agulo? ²Dios ko, nagtuaw ako sa adlaw, apan wala ka mitubag, ug sa kagabhion wala ako maghilom!

³Apan balaan ka; naglingkod ka ingon nga hari uban ang mga pagdayeg sa Israel. ⁴Nagasalig kanimo ang among katigulangan; nagsalig sila kanimo, ug giluwas mo sila. ⁵Nagtuaw sila kanimo ug giluwas mo sila. Nagsalig sila kanimo ug wala sila napakyas.

⁶Apan ulod lamang ako ug dili usa ka tawo, kaulawan ako ngadto sa mga tawo ug tinamay sa katawhan. ⁷Ang tanang nakakita kanako nagtamay kanako; nagbugalbugal kanako; nagpanglingo sila kanako. ⁸Miingon sila, "Nagsalig siya kang Yahweh; pasagdi nga si Yahweh ang moluwas kaniya. Pasagdi nga siya ang moluwas kaniya, kay nahimuot man siya kaniya."

⁹Kay gipagula mo ako gikan sa tagoangkan; gihimo mo ako nga mosalig kanimo sa dihang nagsuso pa ako sa akong inahan. ¹⁰Gipahimugso ako diha kanimo gikan sa tagoangkan; ikaw mao ang akong Dios sukad pa nga anaa ako sa tagoangkan sa akong inahan!

¹¹Ayaw pagpahilayo kanako, kay ang kasamok haduol lamang; walay si bisan usa ang motabang kanako. ¹²Gilibotan ako sa daghan nga torong baka; mga kusgan nga mga torong baka sa Basan ang nagapalibot kanako. ¹³Ginganga nila pag-ayo ang ilang mga baba batok kanako sama sa nagangulob nga liyon nga magkuniskunis sa iyang biktima.

¹⁴Gibubo ako sama sa tubig, ug ang tanan kong kabukogan nangalisa. Ang akong kasingkasing sama sa kandila; natunaw kini sa akong kinasuloran. ¹⁵Nauga ang akong kusog sama sa kolon; ang akong dila mitapot sa akong alingagngag. Gipahimutang mo ako sa abog sa kamatayon.

¹⁶Kay gilibotan ako sa mga iro; ang panon sa mga daotan nag-alirong kanako; gitusok nila ang akong mga kamot ug mga tiil. ¹⁷Maihap ko na ang tanan kong kabukogan. Gitan-aw ug gitutokan nila ako.

¹⁸Gibahin-bahin nila ang akong mga bisti sa ilang taliwala, nagripa sila alang sa akong mga sapot. ¹⁹Ayaw pagpahilayo, O Yahweh; palihog pagdali aron sa pagtabang kanako, akong kusog!

²⁰Luwasa ang akong kalag gikan sa espada, ang akong usa lamang ka kinabuhi gikan sa mga kuko sa mga ihalas nga iro. ²¹Luwasa ako gikan sa baba sa liyon; luwasa ako gikan sa sungay sa mga ihalas nga baka.

²²Imantala ko ang imong ngalan ngadto sa akong mga kaigsoonan; taliwala sa panagtigom pagadaygon ko ikaw. ²³Kamo nga nagmahadlokon kang Yahweh, dayega siya! Kamong tanan nga kaliwat ni Jacob, pasidunggi siya! Barog nga may pagtahod kaniya, kamong tanan nga kaliwatan sa Israel!

²⁴Kay wala niya gipasagdan o gisalikway ang pag-antos sa mga dinaogdaog; wala gitago ni Yahweh ang iyang panagway gikan kaniya; sa dihang nagtawag kaniya ang mga dinaogdaog, gidungog niya. ²⁵Tungod kanimo magdayeg ako diha sa dakong panagtigom; tumanon ko ang akong gipanaad atubangan niadtong nagmahadlokon kaniya.

²⁶Ang dinaogdaog magakaon ug matagbaw; kadtong nangita kang Yahweh magadayeg kaniya. Hinaot nga ang inyong mga kasingkasing mabuhi hangtod sa kahangtoran. ²⁷Ang tanang katawhan sa kalibotan mahinumdom ug mobalik kang Yahweh; ang tanang kabanayan sa kanasoran manghapa sa imong atubangan.

²⁸Kay iya ni Yahweh ang gingharian; siya mao ang magmamando labaw sa tanang kanasoran. ²⁹Ang tanang malampusong katawhan sa kalibotan magakombira ug magasimba; kadtong tanan nga mikanaog ngadto sa abog magayukbo sa iyang atubangan, kadtong dili arang makatipig sa ilang kaugalingong kinabuhi.

³⁰Ang moabot nga kaliwatan magaalagad kaniya; magasugilon sila sa mosunod nga kaliwatan sa Ginoo. ³¹Moabot sila ug magasulti sa iyang pagkamatarong; magasugilon sila ngadto sa katawhan nga wala pa matawo kung unsa ang iyang nabuhat!

¹Ang salmo ni David. Si Yahweh mao ang akong magbalantay; walay makulang kanako. ²Gipahigda niya ako sa lunhaw nga mga sibsibanan; gitultolan niya ako sa linaw nga tubig.

³Gilig-on niya ang akong kinabuhi; gigiyahan niya ako sa hustong dalan tungod sa iyang ngalan.

⁴Bisan magalakaw ako latas sa walog sa labing mangitngit nga landong; dili ako mahadlok sa kadaot sanglit nag-uban ka man kanako; ang imong bunal ug ang imong sungkod nanalipod man kanako.

⁵Giandam mo ang lamesa sa akong atubangan diha sa presensiya sa akong mga kaaway; gidihogan mo sa lana ang akong ulo; nagaawas ang akong kupa.

⁶Ang pagkamaayo gayod ug ang matinud-anong kasabotan magasunod kanako sa tanang adlaw sa akong kinabuhi; ug magapuyo ako sa balay ni Yahweh sa hataas gayod nga panahon!

¹Ang salmo ni David. Ang kalibotan iya ni Yahweh, ug ang tanan niini, ang kalibotan, ug ang tanang nagpuyo niini. ²Kay gitukod niya kini ibabaw sa kadagatan ug gipalig-on kini ibabaw sa kasapaan.

³Kinsa ba ang motungas sa bukid ni Yahweh? Kinsa ba ang mobarog sa iyang balaang dapit? ⁴Siya nga adunay hinlo nga mga kamot ug putli nga kasingkasing; nga wala nagpasaka ug kabakakan, ug wala manumpa aron sa pagpanlimbong.

⁵Makadawat siya sa panalangin nga gikan kang Yahweh ug ang pagkamatarong gikan sa Dios sa iyang kaluwasan. ⁶Ingon niini ang kaliwatan niadtong nangita kaniya, kadtong nagapangita sa panagway sa Dios ni Jacob. Sela

⁷Ablihi ang mga ganghaan; ablihi ang walay kataposang mga pultahan, aron ang Hari sa himaya makasulod! ⁸Kinsa ba kining Hari sa himaya? Si Yahweh ang kusgan ug makagagahom; si Yahweh ang makagagahom sa panggubatan.

⁹Ablihi ang mga ganghaan; ablihi ang walay kataposang mga pultahan, aron makasulod ang Hari sa himaya! ¹⁰Kinsa ba kining Hari sa himaya? Si Yahweh sa panon, siya ang Hari sa himaya. Sela

¹Ang Salmo ni David. Nganha kanimo, O Yahweh, itugyan ko ang akong kinabuhi! ²Akong Dios, nagasalig ako kanimo. Ayaw ako pakaulawi; ayaw tugoti ang akong mga kaaway nga magmadaogon batok kanako. ³Hinaot nga walay si bisan kinsa nga naglaom kanimo ang maulawan, hinaot nga ang maulawan mao kadtong malimbungon nga walay hinungdan!

⁴Ipaila kanako ang imong mga dalan, O Yahweh; itudlo kanako ang imong mga agianan. ⁵Tultoli ako ngadto sa imong kamatuoran ug tudloi ako, kay ikaw mao man ang Dios sa akong kaluwasan; naglaom ako kanimo sa tibuok adlaw.

⁶Hinumdomi, O Yahweh, ang imong pagkamaluloy-on ug ang imong matinud-anong kasabotan; kay sa kanunay anaa sila. ⁷Ayaw hinumdomi ang mga sala sa akong pagkabatan-on o sa akong pagkamasinupakon; Hinumdomi ako uban sa matinud-anong saad tungod sa imong kaayo, O Yahweh!

⁸Si Yahweh maayo ug matarong; busa gitudloan niya ang mga makasasala sa dalan. ⁹Gitultolan niya ang mapainubsanon sa kung unsa ang matarong ug gitudloan niya sila sa iyang dalan.

¹⁰Ang tanang agianan ni Yahweh mao ang mahigugmaong kalolot ug pagkamatinumanon alang niadtong nagtipig sa iyang kasabotan ug sa iyang ligdong nga mga sugo. ¹¹Tungod ug alang sa imong ngalan, O Yahweh, pasayloa ang akong sala, kay dako na kini kaayo.

¹²Kinsa mang tawhana ang nahadlok kang Yahweh? Ang Ginoo magtudlo kaniya sa dalan nga angay niyang pilion. ¹³Ang iyang kinabuhi mosubay sa pagkamaayo; ug ang iyang mga kaliwatan makapanunod sa yuta.

¹⁴Ang pagpakighigala ni Yahweh alang niadtong nagpasidungog kaniya, ug ang iyang kasabotan gipaila ngadto kanila. ¹⁵Ang akong mga mata anaa kanunay kang Yahweh, kay ipalingkawas niya ang akong mga tiil gikan sa pukot. ¹⁶Patalinghogi intawon ako ug kaloy-i ako; kay ako nag-inusara ug sinakit.

¹⁷Ang kasamok sa akong kasingkasing nagkadako na; ipalingkawas ako sa akong kagul-anan! ¹⁸Tan-awa ang akong kasakit ug ang akong pag-antos; pasayloa ang tanan nakong mga sala. ¹⁹Tan-awa ang akong mga kaaway, kay daghan kaayo sila; nagdumot sila kanako uban sa mabangis nga pagdumot.

²⁰Panalipdi ang akong kinabuhi ug luwasa ako; ayaw ako pakaulawi, kay midangop ako diha kanimo! ²¹Hinaot nga ang pagkamatinud-anon ug ang pagkamatarong mapatunhay kanako, kay ako naglaom diha kanimo.

²²Luwasa ang Israel, O Dios, sa tanan niyang mga kalisdanan!

¹Ang Salmo ni David. Hukmi ako, O Yahweh, kay naglakaw man ako uban sa kahingpitan; nagsalig ako kang Yahweh nga walay pagduhaduha. ²Susiha ako, O Yahweh, ug sulayan mo ako; sulayi ang kaputli sa akong kinasulorang bahin ug sa akong kasingkasing! ³Kay ang imong matinud-anong kasabotan anaa atubangan sa akong mga mata, ug maglakaw ako diha sa imong pagkamatinud-anon.

⁴Wala ako makig-abin sa malimbongong mga tawo, ni makig-uban sa bakakong mga tawo. ⁵Gidumtan ko ang panagtigom sa mga tawong daotan, ug wala ako magpuyo tipon sa mga daotan.

⁶Manghunaw ako sa akong kamot diha sa pagkawalay sala, ug molibot ako sa imong halaran, O Yahweh, ⁷aron moawit sa usa ka makusog nga awit sa pagdayeg ug mosugilon sa tanan nimong katingalahang mga buhat. ⁸O Yahweh, gihigugma ko ang pinuy-anan kung diin ka nagpuyo, ang dapit kung diin magpuyo ang imong himaya!

⁹Ayaw ako laglaga uban sa mga makasasala, o ang akong kinabuhi uban sa mga tawong uhaw sa dugo, ¹⁰nga diha sa mga kamot nga adunay laraw, ug nga sa tuong kamot napuno sa mga suhol.

¹¹Apan alang kanako, magalakaw ako diha sa kahingpitan; luwasa ako ug kaloy-i ako. ¹²Ang akong tiil nagabarog patag nga yuta; diha sa mga panagtigom maghimaya ako kang Yahweh!

¹Ang Salmo ni David. Si Yahweh mao ang akong kahayag ug ang akong kaluwasan; kinsa ba ang akong angay kahadlokan? Si Yahweh mao ang dalangpanan sa akong kinabuhi; kinsa ba ang akong angay kalisangan?

²Sa pagpakigbatok kanako sa mga tawong daotan aron sa pagkaon sa akong unod, natumba ug napukan ang akong mga kalaban ug mga kaaway. ³Bisan pa ang kasundalohan mag-alirong batok kanako, dili mahadlok ang akong kasingkasing; bisan pa kung ang gubat motungha batok kanako, bisan pa man niini magpabilin akong magmaisogon.

⁴Usa lamang ka butang ang akong gihangyo kang Yahweh; ug pagapangitaon ko kana: nga makapuyo ako diha sa pinuy-anan ni Yahweh sa tanang mga adlaw sa akong kinabuhi, aron makita ko ang kaanyag ni Yahweh ug makapamalandong sulod sa iyang templo.

⁵Kay sa adlaw sa kasamok pagatagoan niya ako sa iyang pinuy-anan; diha sa tabil sa iyang tolda pagatagoan niya ako. Igatuboy niya ako ibabaw sa taas nga bato! ⁶Unya ang akong ulo ihangad batok sa akong mga kaaway nga nag-alirong kanako, ug magahalad ako ug halad sa kalipay diha sa iyang tolda! Magaawit ako ug magbuhat sa mga awit alang kang Yahweh!

⁷Patalinghogi, O Yahweh, ang akong tingog sa paghilak! Kaloy-i ako, ug tubaga ako! ⁸Nagsulti ang akong kasingkasing mahitungod kanimo, "Pangitaa ang iyang panagway!" Gipangita ko ang imong panagway, O Yahweh!

⁹Ayaw tagoi ang imong panagway gikan kanako; ayaw isalikway ang imong sulogoon diha sa kasuko! Ikaw ang akong magtatabang; ayaw ako talikdi o pasagdi, O Dios sa akong kaluwasan! ¹⁰Bisan kung talikdan ako sa akong amahan ug sa akong inahan, dawaton ako ni Yahweh.

¹¹Tudloi ako sa imong dalan, O Yahweh! Giyahi ako sa patag nga agianan tungod sa akong mga kaaway. ¹²Ayaw ako itugyan ngadto sa mga tinguha sa akong mga kaaway, kay ang bakak nga mga saksi mibatok na kanako, ug mibuga sila sa kabangis.

¹³Unsa man ang mahitabo kanako kung wala ako mituo nga makita ko ang kamaayo ni Yahweh ibabaw sa yuta sa mga buhi? ¹⁴Maghulat ka alang kang Yahweh; pagmalig-on ug pagmaisogon sa imong kasingkasing! Maghulat alang kang Yahweh!

¹Ang salmo ni David. Kanimo, O Yahweh, naghilak ako; akong bato, ayaw pagpakabungol kanako. Kung dili mo ako patalinghogan, mahiapil ako niadtong nagpadulong sa lubnganan. ²Patalinghogi ang tingog sa akong pagpangaliya sa dihang magtawag ako alang sa tabang gikan kanimo, sa dihang ibayaw ko ang akong mga kamot ngadto sa imong labing balaang dapit!

³Ayaw ako guyora uban sa mga daotan, kadtong nagpakasala, kadtong nagsulti nga malinawon sa ilang mga silingan apan aduna diay pagkadaotan sa ilang kasingkasing. ⁴Hatagi sila kung unsa ang angay sa ilang binuhatan ug balosi sila sa ilang daotang mga hangyo, balosi sila sumala sa buhat sa ilang mga kamot ug ihatag kanila ang igong bayad. ⁵Tungod kay wala sila makasabot sa mga buhat ni Yahweh o sa mga buhat sa iyang mga kamot, pagagun-obon niya sila ug dili na gayod sila pagatukoron pag-usab.

⁶Dalaygon si Yahweh tungod kay gidungog niya ang tingog sa akong pagtuaw! ⁷Si Yahweh mao ang akong kusog ug ang akong taming; ang akong kasingkasing nagsalig kaniya, ug gitabangan ako. Busa, dako ang pagmaya sa akong kasingkasing, ug dayegon ko siya uban sa panag-awit. ⁸Si Yahweh mao ang kusog sa iyang katawhan ug siya ang dalangpanan sa iyang pinili.

⁹Luwasa ang imong katawhan ug panalangini ang imong panulondon. Magbalantay ka kanila ug sapnaya sila hangtod sa kahangtoran.

¹Ang salmo ni David. Dayega si Yahweh, kamong mga anak sa Dios! Dayega si Yahweh tungod sa iyang himaya ug kusog. ²Ihatag kang Yahweh ang himaya nga angay sa iyang ngalan. Yukboi si Yahweh diha sa katahom sa pagkabalaan.

³Ang tingog ni Yahweh nadungog ibabaw sa katubigan; ang Dios sa mahimayaong dalogdog, nagdalogdog si Yahweh ibabaw sa daghang katubigan. ⁴Ang tingog ni Yahweh gamhanan; ang tingog ni Yahweh halangdon. ⁵Ang tingog ni Yahweh nagbali sa mga cedro; gibalibali ni Yahweh ang mga cedro sa Lebanon.

⁶Gipalukso niya ang Lebanon ug ang Sirion sama sa nating baka. ⁷Ang tingog ni Yahweh nagpadala sa nagdilaab nga kalayo. ⁸Ang tingog ni Yahweh nagauyog sa kamingawan; si Yahweh nagauyog sa kamingawan sa Cades.

⁹Ang tingog ni Yahweh naglubag sa kahoy nga tugas ug gihukasan ang kalasangan. Ang tanan nga anaa sa sulod sa iyang templo nanag-ingon "Himaya!" ¹⁰Milingkod si Yahweh ingon nga hari ibabaw sa lunop; naglingkod si Yahweh ingon nga hari hangtod sa kahangtoran.

¹¹Maghatag si Yahweh ug kusog sa iyang katawhan; magpanalangin si Yahweh sa iyang katawhan diha sa pakigdait.

¹Ang salmo; awit alang sa paghalad sa templo. Ang salmo ni David. Pagabayawon ko ikaw, O Yahweh, kay gituboy mo ako ug wala mitugot nga ang akong mga kaaway magmaya batok kanako. ²O Yahweh nga akong Dios, naghilak ako kanimo aron tabangan, ug giayo mo ako. ³O Yahweh, gikuha mo ang akong kalag gikan sa Sheol, gipakabuhi mo ako gikan sa pagkanaog sa akong lubnganan.

⁴Awiti ug dayega si Yahweh, kamo nga iyang matinumanong katawhan. Pagpasalamat sa dihang mahinumdoman ninyo ang iyang pagkabalaan. ⁵Kay sa makadiyot lamang ang iyang kasuko, apan ang iyang kaluoy molungtad sa tibuok kinabuhi. Ang panaghilak moabot sa kagabhion, apan moabot ang kalipay sa kabuntagon.

⁶Diha sa kaisog mosulti ako, "Dili ako matarog." ⁷O Yahweh, pinaagi sa imong kalooy gipabarog mo ako ingon nga lig-ong bukid; apan sa dihang gitagoan mo ang imong panagway, nahasol ako. ⁸Naghilak ako kanimo, O Yahweh, ug nangita sa kaluoy gikan sa akong Ginoo.

⁹Unsa man ang kaayohan nga anaa sa akong kamatayon, kung moadto man lamang ako sa lubnganan? Dayegon ka ba sa mga abog? Makapadayag ba kini sa imong pagkamasaligan? ¹⁰Patalinghogi, O Yahweh, ug kaloy-i intawon ako! O Yahweh, mahimo kang akong magtatabang.

¹¹Gipulihan mo ug panagsayaw ang akong pagbangotan, gihukas mo ang akong bisting sako ug gisul-oban mo ako sa kalipay. ¹²Busa karon ang akong himaya magaawit sa pagdayeg diha kanimo ug dili magpakahilom; O Yahweh nga akong Dios, magpasalamat ako kanimo hangtod sa kahangtoran.

¹Kanimo, Yahweh, midangop ako, ayaw gayod itugot nga maulawan ako. Luwasa ako diha sa imong pagkamatarong. ²Paminawa ako; luwasa dayon ako; ikaw ang bato nga akong dalangpanan, ang tigpanalipod nga magluwas kanako.

³Kay ikaw mao ang akong bato ug ang akong kota; busa alang sa imong ngalan, tultuli ug giyahi ako. ⁴Sakmita ako gikan sa lit-ag nga ilang giandam alang kanako, kay ikaw ang akong dalangpanan.

⁵Sa imong kamot itugyan ko ang akong espiritu; luwasa ako, Yahweh, Dios nga kasaligan. ⁶Gikasilagan ko kadtong nag-alagad sa mga walay pulos nga mga diosdios, apan nagsalig ako kang Yahweh. ⁷Magmalipayon ug magmaya ako diha sa imong matinud-anong kasabotan, kay nakita nimo ang akong kagul-anan; nasayod ka sa kalisdanan sa akong kalag.

⁸Wala nimo ako itugyan ngadto sa kamot sa akong kaaway. Gipahimutang mo ang akong mga tiil sa lapad ug hawan nga dapit. ⁹Kaloy-i intawon ako, Yahweh, kay anaa ako sa kalisdanan; nanghubag na ang akong mga mata kay nagsubo ang akong kalag ug ang akong lawas.

¹⁰Kay ang akong kinabuhi naluya tungod sa pagsubo ug nag-agulo ang akong katuigan. Naluya ang akong kusog tungod sa akong sala, ug nagkagabok na ang akong kabukogan. ¹¹Tungod sa tanan kong mga kaaway, gitamay ako sa mga tawo; nangahadlok ang akong mga silingan sa nahitabo kanako, ug nangalisang kadtong nakaila kanako. Kadtong nakakita kanako sa dalan, magpalayo kanako.

¹²Gikalimtan ako sama sa patay nga tawo nga wala nay nakahinumdom. Sama ako sa buak nga kulon. ¹³Kay nadungog ko ang paghinunghongay sa kadaghanan, makalilisang nga mga balita bisan asa nga daw naglaraw sila batok kanako. Naglaraw sila sa pagkuha sa akong kinabuhi.

¹⁴Apan nagsalig ako kanimo, Yahweh; moingon ako, "Ikaw ang akong Dios." ¹⁵Ang akong padulngan anaa sa imong kamot. Luwasa ako gikan sa kamot sa akong mga kaaway ug gikan niadtong naggukod kanako. ¹⁶Padan-aga ang imong nawong ngadto sa imong sulugoon; luwasa ako sa imong matinud-anong kasabotan.

¹⁷Ayaw gayod itugot nga maulawan ako, Yahweh; kay nagsangpit ako kanimo! Maulawan unta ang mga daotan! Mahilom unta sila didto sa Sheol. ¹⁸Mahilom unta ang mga bakakong ngabil nga mahagitong nanghimaraot sa mga matarong uban ang mga mapahitas-on ug ang mapasipalahon.

¹⁹Pagkadako gayod sa imong kaayo nga imong gitagana sa mga nagtahod kanimo, nga gipakita nimo niadtong midangop kanimo diha sa atubangan sa mga anak sa katawhan! ²⁰Sa puloy-anan sa imong presensya, gitago mo sila gikan sa mga laraw sa mga tawo. Gitago mo sila sa puloy-anan gikan sa daotang mga dila.

²¹Bulahan si Yahweh, kay gipakita niya kanako ang iyang kahibulongang matinud-anong kasabotan sa dihang anaa ako sa linikosan nga siyudad. ²²Sa akong pagdalidali miingon ako, "Giwala mo na ako sa imong panan-aw," apan gidungog mo ang akong paghangyo sa dihang nagpakitabang ako kanimo.

²³O, higugmaa si Yahweh, kamong tanan nga matinud-anon nga mga sumusunod. Panalipdan ni Yahweh ang matinud-anon, apan panimaslan niya ang mga mapahitas-on sa angay kanila. ²⁴Pagmalig-on ug pagmasaligon, kamong tanan nga nagsalig sa pagtabang ni Yahweh.

¹Bulahan ang tawo nga gipasaylo na ang kalapasan, ang sala gitabonan na. ²Bulahan ang tawo nga wala na isipa ni Yahweh nga sad-an ug wala nay paglimbong sa espiritu.

³Sa dihang nagpakahilom ako, nagkagabok ang akong kabukogan samtang nag-agulo sa ako tibuok adlaw. ⁴Kay adlaw ug gabii ang imong kamot nagkabug-at nganhi kanako. Nalawos ang akong kusog sama sa panahon sa ting-init. Selah

⁵Unya giila ko ang akong sala diha kanimo ug wala ko gililong ang akong mga daotang buhat. Miingon ako, "Isugid ko ang akong mga kalapasan kang Yahweh," ug gipasaylo mo ang pagkadaotan sa akong sala. Selah. ⁶Tungod niini, ang tanang diosnon angay mag-ampo kanimo sa panahon sa dakong kalisdanan. Unya sa dihang moawas ang baha, dili kini moabot niadtong mga tawhana.

⁷Ikaw ang akong tagoanan; bantayan mo ako gikan sa kasamok. Palibotan mo ako uban sa mga awit sa kadaogan. Selah ⁸Mandoan ug tudloan ko ikaw sa dalan nga imong pagalaktan. Mandoan ko ikaw samtang nagatan-aw ako kanimo.

⁹Ayaw pagpahisama sa kabayo o sama sa mula, nga walay salabotan; pinaagi lamang sa rinda ug latigo nga maoy nagdumala kanila kung asa nimo sila buot paadtuon. ¹⁰Daghan ang kagul-anan sa daotang mga tawo, apan nagpalibot ang matinud-anong kasabotan ni Yahweh niadtong nagsalig kaniya.

¹¹Paglipay diha kang Yahweh, ug pagmaya, kamong mga matarong; singgit sa kalipay, kamong tanan nga matarong ang kasingkasing.

¹Paglipay diha kang Yahweh, kamong mga matarong; ang pagdayeg angay sa mga matarong. ²Pasalamati si Yahweh dinuyogan sa alpa; ug awiti siyag mga pagdayeg dinuyogan sa alpa nga napulo ang kuwerdas. ³Awiti siyag bag-ong awit; ayoha pagtugtog ug singgit sa kalipay.

⁴Kay ang pulong ni Yahweh matarong, ug ang tanan niyang gibuhat makiangayon. ⁵Gihigugma ni Yahweh ang pagkamatarong ug ang hustisya. Napuno sa matinud-anong kasabotan ni Yahweh ang kalibotan. ⁶Pinaagi sa pulong ni Yahweh nahimo ang kalangitan, ug nahimo ang tanang kabituonan pinaagi sa gininhawa sa iyang baba.

⁷Gitigom niya ang tubig sa dagat sama sa usa ka pundok; gibutang niya ang kadagatan sa lawak-pundohanan. ⁸Tugoti nga mahadlok ang tibuok kalibotan kang Yahweh; tugoti ang tanan nga lumulupyo sa kalibotan nga mobarog nga may kahadlok kaniya. ⁹Kay misulti siya, ug nahimo kini; nagsugo siya, ug mitungha kini.

¹⁰Gibabagan ni Yahweh ang panag-abin sa kanasoran, gidumalahan niya ang mga laraw sa katawhan. ¹¹Ang mga laraw ni Yahweh molungtad sa kahangtoran, ang mga laraw sa iyang kasingkasing alang sa tanang kaliwatan. ¹²Bulahan ang nasod nga ang Dios mao si Yahweh, ang katawhan nga iyang gipili ingon nga iyang mapanunod.

¹³Mitan-aw si Yahweh gikan sa langit; nakita niya ang tanang katawhan. ¹⁴Sa dapit kung diin siya nagpuyo, midungaw siya sa tanan nga nagpuyo sa kalibotan. ¹⁵Siya nga maoy nag-umol sa kasingkasing nilang tanan, nagtan-aw sa ilang mga binuhatan.

¹⁶Walay hari nga maluwas pinaagi sa panon sa kasundalohan; walay manggugubat nga maluwas pinaagi sa iyang kakusgan. ¹⁷Ang kabayo dili kasaligan alang sa kadaogan, bisan pa sa iyang kakusgan, dili siya makaluwas.

¹⁸Tan-awa, ang mata ni Yahweh anaa niadtong may kahadlok kaniya, ug kadtong nagsalig sa iyang matinud-anong kasabotan ¹⁹aron ilikay nila ang ilang kinabuhi gikan sa kamatayon ug giatiman sila panahon sa kagutom.

²⁰Maghulat kita kang Yahweh; siya ang atong magtatabang ug tigpanalipod. ²¹Maglipay ang atong kasingkasing diha kaniya, kay misalig man kita sa iyang balaang ngalan.

²²Yahweh, mag-uban unta kanamo ang imong matinud-anong kasabotan samtang nagalaom kami kanimo.

¹Daygon ko si Yahweh sa tanang panahon, daygon ko siya kanunay sa akong baba.

²Daygon ko si Yahweh! Makadungog unta ang mga dinaugdaog ug maglipay. ³Dayga si Yahweh duyog kanako, ug atong ipataas ang iyang ngalan.

⁴Nagpakitabang ako kang Yahweh ug gitubag niya ako, ug gihatagan niya akog kadaogan sa tanan kong mga kahadlok. ⁵Kadtong nangita kaniya magmasanagon, ug ang ilang mga nawong dili maulawan. ⁶Misangpit kining dinaugdaog nga tawo ug gidungog siya ni Yahweh ug giluwas siya sa tanan niyang kalisdanan.

⁷Ang anghel ni Yahweh nagkampo libot niadtong nagmahadlokon kaniya ug giluwas sila. ⁸Sulayi ug makita ninyo ang kaayo ni Yahweh. Bulahan ang tawo nga modangop kaniya. ⁹Kahadloki si Yahweh, kamo nga iyang balaang katawhan. Walay makulang niadtong nagmahadlokon kaniya.

¹⁰Ang batan-ong liyon makabsan usahay sa pagkaon ug mag-antos sa kagutom, apan kadtong moduol kang Yahweh dili makabsan sa bisan unsa nga maayong mga butang. ¹¹Duol, mga anak nga lalaki, paminawa ako. Tudloan ko kamo nga magmahadlokon kang Yahweh.

¹²Kinsa man ang tawo nga nagtinguha sa kinabuhi ug naghigugma sa daghang mga adlaw, aron makita niya ang maayo? ¹³Busa bantayi ang inyong dila sa pagsultig daotan ug bantayi ang inyong ngabil sa pagsultig bakak. ¹⁴Biyai ang daotan ug buhata ang maayo. Pangitaa ang kalinaw ug paninguhaa kini.

¹⁵Ang mga mata ni Yahweh anaa sa matarong ug ang iyang mga dalunggan nakadungog sa ilang pagtuaw. ¹⁶Apan ang nawong ni Yahweh nagabatok sa nagbuhat og daotan, puohon sila aron dili na mahinumdoman sa kalibotan. ¹⁷Dunggon ni Yahweh ang pagtuaw sa mga matarong ug luwason niya sila gikan sa tanan nilang mga kalisdanan.

¹⁸Duol si Yahweh sa samdan og kasingkasing, ug luwason niya kadtong dugmok sa espiritu. ¹⁹Daghan ang kalisdanan sa mga matarong, apan luwason sila ni Yahweh gikan niining tanan. ²⁰Ampingan niya ang tanan niyang kabukogan, nga walay mabali bisan usa niini.

²¹Ang daotan maoy mopatay sa daotang tawo. Kadtong nagdumot sa matarong pagasilotan. ²²Luwason ni Yahweh ang kinabuhi sa iyang mga sulugoon. Dili niya silotan kadtong midangop kaniya.

¹Yahweh, pakigbatok niadtong nakigbatok kanako; pakig-away niadtong nakig-away kanako. ²Kupti ang imong gamay ug dako nga taming, tindog ug tabangi ako. ³Gamita ang imong bangkaw ug atsa alang niadtong naggukod kanako; sultihi ang akong kalag, "Ako ang imong kaluwasan."

⁴Maulawan ug mapakyas unta kadtong nangita sa akong kinabuhi. Moatras ug malibog unta kadtong naglaraw og daotan kanako. ⁵Mahisama unta sila sa uhot nga gipadpad sa hangin, samtang abugon sila sa anghel ni Yahweh. ⁶Mongitngit ug modanlog unta ang ilang agianan, samtang gukdon sila sa anghel ni Yahweh.

⁷Sa walay hinungdan nag-andam silag lit-ag alang kanako; sa walay hinungdan nagkalot silag bangag alang sa akong kinabuhi. ⁸Laglaga sila sa wala nila damha. Mangaunay sila sa ilang giandam nga lit-ag. Mangahulog sila niini, ngadto sa ilang kalaglagan.

⁹Apan magmalipayon ako diha kang Yahweh ug magmaya sa iyang kaluwasan. ¹⁰Ang tanan nakong kabukogan moingon, "Yahweh, kinsa gayod ang sama kanimo, nga maoy magaluwas sa mga dinaugdaog gikan niadtong mga gamhanan ug ang kabos ug nanginahanglan gikan niadtong mangawat kanila?"

¹¹Ang dili matarong nga mga saksi mibarog; nagpasangil sila ug bakak batok kanako. ¹²Gibalosan nila ug daotan ang akong pagkamaayo. Nagmasulub-on ako.

¹³Apan, sa dihang nagsakit sila, nagbisti ako ug sako; nagpuasa ako alang kanila ug giduko ko ang akong ulo. ¹⁴Nagsubo ako ingon nga alang sa akong igsoong lalaki; nagluhod ako sa pagbangotan ingon nga alang sa akong inahan.

¹⁵Apan sa dihang napandol ako, naglipay sila ug nagtigom; nagtigom sila batok kanako, ug nahibulong ako kanila. Gikuniskunis nila ako sa walay hunong. ¹⁶Sa walay pagtahod nga gibugalbugalan nila ako; gipakagotan nila ako sa ilang mga ngipon.

¹⁷Ginoo, hangtod kanus-a man ka nga magtan-aw lang kanako? Luwasa ang akong kalag gikan sa ilang paglaglag, ang akong kinabuhi gikan sa mga liyon. ¹⁸Unya pasalamatan ko ikaw didto sa dakong panagtigom; daygon ko ikaw taliwala sa daghang katawhan.

¹⁹Ayaw itugot nga maglipay ang akong mga limbongan nga mga kaaway tungod kanako; ayaw itugot nga matuman ang ilang daotang mga laraw. ²⁰Kay wala sila nagasulti ug kalinaw, apan naghimo silag malimbongong mga pulong batok niadtong nagpuyo nga malinawon sa among yuta.

²¹Ang ilang mga baba nakigbatok kanako; miingon sila, "Hala! nakita namo kini." ²²Nakita nimo kini, Yahweh, ayaw pagpakahilom; Ginoo, ayaw pagpalayo kanako. ²³Pagmata ug bangon labani ako; Akong Dios ug akong Ginoo, panalipdi ako.

²⁴Panalipdi ako, Yahweh nga akong Dios, tungod sa imong pagkamatarong; ayaw itugot nga magmaya sila tungod kanako. ²⁵Ayaw itugot nga moingon sila sa ilang kasingkasing, "Aha, natuman na ang among gitinguha." Ayaw itugot nga moingon sila, "Gilamoy na namo siya." ²⁶Pakaulawi sila ug liboga kadtong buot magpasakit kanako. Masul-oban unta sa kaulawan ug mapakyas kadtong nagdaugdaog kanako.

²⁷Hinaot nga kadtong nagtinguha sa akong katubsanan magsinggit sa kalipay ug magmaya; hinaot nga magpadayon sila sa pag-ingon, "Dalaygon si Yahweh, siya nga malipay sa kadaogan sa iyang sulugoon." ²⁸Unya isugilon ko ang imong hustisya ug daygon ka sa tibuok adlaw.

¹Ang sala magsulti sama sa mananagna nga anaa sa kasingkasing sa daotang tawo; walay kahadlok sa Dios diha sa iyang mga mata. ²Kay gihupay na niya ang iyang kaugalingon, naghunahuna nga dili makita ang iyang sala ug dili pagadumtan.

³Makasasala ug malimbongon ang iyang mga pulong; dili niya buot nga mahimong maalamon ug magbuhat og maayo. ⁴Samtang naghigda siya sa iyang higdaanan, naglaraw siya sa pagpakasala; naglaraw siyag daotan nga paagi; dili niya isalikway ang daotan.

⁵Ang imong matinud-anong kasabotan, Yahweh, misangko sa kalangitan; ang imong kamaunongon misangko sa kapanganoran. ⁶Ang imong pagkamatarong nahisama sa bukid sa Dios; ang imong paghukom nahisama sa kinahiladman. Yahweh, gitipigan nimo ang katawhan ug ang mga mananap.

⁷Pagkabililhon sa imong matinud-anong kasabotan, Dios! Ang katawhan mopasilong sa landong sa imong mga pako. ⁸Mabuhong sila sa kadaghan sa pagkaon sa imong balay; gipainom nimo sila gikan sa suba sa imong bililhong mga panalangin. ⁹Kay ikaw man ang tinubdan sa kinabuhi; sa imong kahayag makita namo ang kahayag.

¹⁰Ipadayon gayod ang imong matinud-anong kasabotan niadtong nakaila kanimo, ug ang imong pagpanalipod niadtong mga matarong ang kasingkasing. ¹¹Ayaw itugot ang tiil sa mapahitas-on nga moduol kanako. Ayaw itugot ang kamot sa mga daotan nga moabog kanako. ¹²Didto mapukan ang mga daotan; matumba sila ug dili na makabangon.

¹Ayaw kalagot tungod sa mga nagbuhat og daotan; ayaw kasina niadtong dili matarong ang binuhatan, ²Kay sa dili madugay mangalaya sila sama sa mga sagbot ug mangalarag sama sa lunhaw nga mga tanom.

³Salig kang Yahweh ug buhata ang maayo; puyo sa yuta ug sibsib sa pagkamatinud-anon. ⁴Unya paglipay diha kang Yahweh, ug ihatag niya ang gitinguha sa imong kasingkasing.

⁵Ihatag ang imong mga pamaagi kang Yahweh; salig kaniya, ug siya motabang kanimo. ⁶Ipakita niya ang imong hustisya sama sa kahayag sa adlaw, ug ang imong pagkawalay sala, sama sa udtong tutok.

⁷Pagmalinawon diha kang Yahweh ug hulata siya nga mapailubon. Ayaw kasuko kung adunay nagmalampuson sa iyang gibuhat, o kung maglaraw siyag daotan.

⁸Ayaw kasuko ug ayaw kalain. Ayaw kabalaka. Maghimo lamang kinig kasamok. ⁹Ang nagbuhat og daotan pagaputlon, apan kadtong naghulat kang Yahweh makapanunod sa yuta. ¹⁰Sa makadiyot ang daotang tawo mahanaw; tan-awon mo ang iyang nahimutangan, apan wala na siya.

¹¹Apan ang mapainubsanon makapanunod sa yuta ug magmalipayon sa dako nga kauswagan. ¹²Ang daotang tawo maglaraw ug magpangagot sa iyang ngipon batok sa mga matarong. ¹³Ang Ginoo mokatawa sa daotang tawo, tungod kay nakita niya nga ang iyang adlaw moabot na.

¹⁴Ang mga daotan mihulbot sa ilang mga espada, ug miinat sa ilang mga pana aron sa pagpukan sa mga dinaugdaog ug sa mga nanginahanglan, aron sa pagpatay niadtong matarong. ¹⁵Ang ilang mga espada motusok sa ilang kaugalingong mga kasingkasing, ug ang ilang mga pana mangabali.

¹⁶Mas maayo ang diyutay nga nabatonan sa tawong matarong kay sa kadagaya sa mga daotan. ¹⁷Kay ang mga bukton sa mga daotan mangabali, apan tabangan ni Yahweh ang mga tawo nga matarong.

¹⁸Sa matag adlaw gibantayan ni Yahweh ang mga walay sala, ug ang ilang napanunod molungtad. ¹⁹Dili sila maulawan kung ang panahon dili maayo. Sa dihang moabot ang kagutom, aduna silay igong makaon.

²⁰Apan ang daotang mga tawo mangalaglag. Ang mga kaaway ni Yahweh mahisama sa himaya sa mga bulak diha sa sibsibanan; mangasunog sila ug mahanaw diha sa aso. ²¹Ang daotang mga tawo manghulam apan dili mobayad, apan ang tawong matarong manggihatagon.

²²Kadtong gipanalanginan sa Dios makapanunod sa yuta; kadtong iyang gitunglo pagaputlon. ²³Pinaagi kang Yahweh ang mga lakang sa tawo magmalampuson, ang tawo nga ang paagi nakapahimuot sa panan-aw sa Dios. ²⁴Bisan kung mapandol siya, dili siya mahagba, kay naggunit kaniya ang kamot ni Yahweh.

²⁵Sa batan-on pa ako ug karon tigulang na; wala gayod ako makakitag matarong nga gipasagdan o ang iyang mga anak nga nagapangayo ug pan. ²⁶Sa tanang adlaw siya maluluy-on ug nagapahulam, ang iyang mga anak nahimong panalangin. ²⁷Biya-i ang daotan ug buhata ang husto; ug maluwas ka hangtod sa kahangtoran.

²⁸Kay gihigugma ni Yahweh ang hustisya ug wala niya biya-i ang iyang matinud-anong mga sumusunod. Gitipigan sila sa walay kataposan, apan pagaputlon ang kaliwatan sa mga daotan. ²⁹Ang matarong makapanunod sa yuta ug magpuyo didto hangtod sa kahangtoran. ³⁰Ang baba sa matarong nga tawo magsultig kaalam ug mopa-uswag sa hustisya.

³¹Ang balaod sa Dios anaa sa iyang kasingkasing; ang iyang mga tiil dili madakin-as. ³²Panid-an sa daotan ang matarong ug mangitag paagi sa pagpatay kaniya. ³³Apan dili siya pasagdan ni Yahweh ngadto sa kamot sa daotan o pakasad-on siya sa dihang siya hukman.

³⁴Hulat kang Yahweh ug pabilin sa iyang mga pamaagi, ug patindugon ka niya aron mapanag-iya ang yuta. Makita nimo ang mga daotan sa dihang sila pagaputlon.

³⁵Nakita ko ang daotan ug ang makalilisang nga tawo nga nagkatag sama sa lunhaw nga kahoy diha sa iyang kaugalingong yuta. ³⁶Apan sa dihang milabay ako pag-usab, wala na siya didto. Gipangita ko siya, apan dili na siya makit-an.

³⁷Panid-i ang tawong may baruganan, ug timan-i ang matarong; adunay maayong kaugmaon alang sa tawo nga may kalinaw. ³⁸Mangalaglag gayod sa hingpit ang mga makasasala; ug putlon ang kaugmaon sa tawong daotan.

³⁹Ang kaluwasan sa mga matarong naggikan kang Yahweh; panalipdan niya sila panahon sa kagubot. ⁴⁰Tabangan ug luwason sila ni Yahweh. Luwason sila gikan sa daotang mga tawo ug luwason sila tungod kay nagdangop man sila kaniya.

¹Yahweh, ayaw ako badlonga sa imong kasuko; ayaw ako siloti sa imong kapungot. ²Kay ang imong mga pana mitusok kanako, ug ang imong mga kamot miduot pag-ayo kanako.

³Ang tibuok kung lawas nagsakit tungod sa imong kasuko; walay kaayohan sa akong mga bukog tungod sa akong sala. ⁴Tungod kay mitabon kanako ang akong mga kasal-anan; ug palas-anon sila nga hilabihan kabug-at alang kanako.

⁵Nadaot ug nabaho na ang akong mga samad tungod sa akong buangbuang nga mga sala. ⁶Nagtikuko ako ug gibiaybiay sa matag adlaw; halos tibuok adlaw ako magbangotan.

⁷Kay dinhi kanako, napuno ako sa kainit; walay kaayohan dinhi sa akong unod. ⁸Naminhod na ang akong lawas ug hilabihan na ang akong pagkadugmok; nag-agulo ako tungod sa pag-antos sa akong kasingkasing.

⁹Ginoo, nasabtan nimo ang gitinguha sa kinahiladman sa akong kasingkasing, ug ang akong mga pag-agulo wala matago gikan kanimo. ¹⁰Ang akong kasingkasing nagbuto-buto, ang akong kusog nagkawala, ug mingitngit ang akong panan-aw.

¹¹Ang akong mga higala ug mga kauban naglikay kanako tungod sa akong kahimtang; ang akong mga silingan nagpalayo kanako. ¹²Kadtong buot mopatay kanako naghimo ug lit-ag alang kanako. Kadtong nangandoy sa pagpasakit kanako nagsultig makadaot nga mga pulong, ug nagsultig mga malimbongong mga pulong sa tibuok adlaw.

¹³Apan ako, sama sa bungol nga tawo nga dili gayod makadungog; sama ako sa amang nga dili gayod makasulti. ¹⁴Sama ako sa tawo nga dili makadungog ug dili makatubag.

¹⁵Magpaabot gayod ako sa imong tubag, Yahweh; Ginoo nga akong Dios. ¹⁶Gisulti ko kini aron ang akong mga kaaway dili magbiaybiay kanako. Kung ang akong mga tiil madakin-as, maghimo silag makalilisang nga mga butang kanako.

¹⁷Kay hapit ako madagma, ug anaa ako sa kanunayng kasakit. ¹⁸Isugid ko ang akong kalapasan; may pagtagad ako sa akong sala.

¹⁹Apan daghan kaayo ang akong mga kaaway; daghan kaayo kadtong sayop nga nagdumot kanako. ²⁰Ilang gibalosan og daotan ang maayo nga akong gibuhat kanila; giduot nila kanako ang mga pasangil bisan og naningkamot ako sa pagbuhat og maayo.

²¹Ayaw ako biyai, Yahweh; nga akong Dios, ayaw palayo kanako. ²²Dalia ang pagtabang kanako, Ginoo, nga akong manluluwas.

¹Nakahukom ako, "Bantayan ko ang akong isulti aron dili ako makasala pinaagi sa akong dila. Akong busalan ang akong baba samtang anaa ako atubangan sa daotang tawo."

²Nagpakahilom ako; gipugngan ko ang akong mga pulong bisan sa pagsulti sa maayong mga butang, ug misamot ang akong kasakit. ³Nagmainiton ang akong kasingkasing; sa dihang naghunahuna ako niining mga butanga, nagdilaab kini sama sa kalayo. Ug sa kataposan misulti ako,

⁴"Yahweh, pahibaloa ako sa kataposan sa akong kinabuhi ug sa gidugayon sa akong mga adlaw. Ipakita kanako ang kamubo sa akong kinabuhi. ⁵Tan-awa, gihimo mo ang akong mga adlaw nga sama lamang kalapdon sa akong kamot, ug ang katas-on sa akong kinabuhi daw walay pulos kanimo. Sa pagkatinuod ang matag tawo usa lamang ka gininhawa. Selah

⁶Sa pagkatinuod ang tanang tawo nagalakaw sama lamang sa anino. Tinuod nga ang matag-usa nagdali sa pagtigom og bahandi bisan pa nga wala sila masayod kung kinsa ang makadawat niini. ⁷Karon, Ginoo, unsa man ang akong gipaabot? Ikaw lamang ang akong paglaom.

⁸Luwasa ako gikan sa akong mga sala; ayaw ako himoang maulawan sa mga buangbuang. ⁹Naghilom ako ug dili mabuka ang akong baba, tungod kay ikaw man ang hinungdan niini.

¹⁰Undangi ang pagsamad kanako; makuyawan ako sa sumbag sa imong kamot. ¹¹Sa dihang imong pantunon ang katawhan tungod sa sala, imong ut-uton ang butang nga ilang gitinguha sama sa anay; tinuod nga ang tanang tawo walay pulos ug hinungaw lamang. Selah

¹²Dungga ang akong mga pag-ampo, Yahweh, ug paminawa ako; paminawa ang akong mga paghilak! Ayaw pagpakabungol kanako, tungod kay sama ako sa langyaw diha kanimo, ang mikalagiw sama sa tanan nakong katigulangan. ¹³Ayaw na ako tan-awa aron makapahiyom ako pag-usab sa dili pa ako mamatay.

¹Mapailubon akong nagpaabot kang Yahweh; naminaw siya kanako ug gidungog niya ang akong mga pagsangpit. ²Gikuha niya ako gikan sa makalilisang nga bangag, pagawas sa lapok, ug gibutang niya ang akong mga tiil ibabaw sa bato ug gihimong luwas ang akong mga lakang.

³Gibutang niya ang bag-ong awit sa akong baba, dalaygon ang atong Dios. Daghan ang makakita niini ug magtahod kaniya ug mosalig kang Yahweh. ⁴Bulahan ang tawo nga nagsalig kang Yahweh ug wala nagtahod niadtong mapagarbohon o niadtong mibiya kaniya aron sa pagpamakak.

⁵Yahweh nga akong Dios, pagkadaghan sa maanindot nga mga butang nga imong nahimo, ug dili namo maihap ang imong mga hunahuna mahitungod kanamo; kung ako silang isulti, dili kini maihap. ⁶Wala mo kahimut-i ang mga paghalad o mga gasa, apan giabrihan mo ang akong mga dalunggan; wala ka nagkinahanglan sa sinunog nga mga gasa alang sa sala.

⁷Ug ako miingon, "Tan-awa moanha ako; nahisulat sa linukot nga basahon ang mahitungod kanako. ⁸Ikalipay nako ang pagtuman sa imong kabubut-on, akong Dios; ang imong mga balaod ania sa akong kasingkasing." ⁹Isangyaw ko ang maayong balita sa imong pagkamatarong sa dako nga panagtigom; Yahweh, nasayod ka nga ang akong mga ngabil dili magpanuko sa pagsulti niini.

¹⁰Wala ko giwala ang imong pagkamatarong nganhi sa akong kasingkasing; gisulti ko ang imong pagkamatinud-anon ug ang imong kaluwasan; wala ko giwala ang imong matinud-anong kasabotan o ang imong pagkamasaligan gikan sa dakong panagtigom. ¹¹Ayaw bakwia ang imong kaluoy kanako, himoa ang imong matinud-anong kasabotan ug ang imong pagkamasaligan kanunayng magtipig kanako.

¹²Ang kalisdanan nga nag-alirong kanako dili maihap; midakop kanako ang akong mga sala aron dili ako makakita sa bisan unsa; mas daghan pa sila kaysa sa mga buhok sa akong ulo, ug napakyas ang akong kasingkasing. ¹³Palihog, Yahweh, luwasa ako; pagdali tabangi ako, Yahweh.

¹⁴Tugoti nga mapaulawan ug mapakyas sila nga buot mogukod aron sa pagkuha sa akong kinabuhi. Tugoti nga masumbalikan sila ug mapaulawan, kadtong buot mopasakit kanako. ¹⁵Himoa nga makuyawan sila tungod sa ilang kaulaw, kadtong nagbiaybiay kanako.

¹⁶Apan hinaot nga kadtong nangita kanimo magmaya ug magmalipayon diha kanimo; hinaot nga ang tanan nga nahigugma sa imong kaluwasan padayon nga mag-ingon, "Dalaygon si Yahweh." ¹⁷Kabos ako ug anaa sa panginahanglan; apan ang Ginoo naghunahuna kanako. Ikaw mao ang akong magtatabang ug moabot ka aron sa pagluwas kanako; ayaw paglangan akong Dios.

¹Bulahan siya nga adunay pagtagad sa mga huyang; sa adlaw sa kagubot, luwason siya ni Yahweh. ²Tipigan siya ni Yahweh ug ipabilin siya nga buhi, ug panalanginan siya sa kalibotan; dili siya itugyan ni Yahweh ngadto sa iyang mga kaaway. ³Tabangan siya ni Yahweh diha sa higdaanan sa pag-antos; himuon mo ang iyang higdaanan sa mga balatian ngadto sa higdaanan sa kaayohan.

⁴Miingon ako, "Yahweh, kaloy-i ako! Ayoha ako, kay nakasala ako batok kanimo." ⁵Ang akong mga kaaway nagsultig daotan batok kanako, nga nag-ingon 'Kanus-a man siya mamatay ug ang iyang ngalan mahanaw?' ⁶Kon ang akong kaaway moduaw kanako, magsulti siyag walay pulos nga mga butang; gitigom sa iyang kasingkasing ang mga daotang nahitabo kanako; ug sa dihang mobiya na siya kanako, ipanabi niya kini sa uban.

⁷Ang tanan nga nagdumot kanako naghunghonganay batok kanako; naghandom sila sa pagsakit kanako. ⁸Miingon sila, "Ang daotang sakit nagpabilin kaniya; karon nga naglubog siya, dili na gayod siya makabangon pag-usab." ⁹Sa pagkatinuod, bisan ang suod nako nga higala, nga akong gisaligan, ug mikaon sa akong pan, nag-alsa sa iyang tikod batok kanako.

¹⁰Apan ikaw, Yahweh, kaloy-i ug bangona ako aron nga kapanimaslan ko sila. ¹¹Pinaagi niini masayran ko nga ikaw nahimuot kanako, kay wala nagmadaugon ang akong mga kaaway batok kanako. ¹²Alang kanako, gitabangan mo ako sa akong kaligdong ug gitipigan mo ako sa imong atubangan hangtod sa kahangtoran.

¹³Hinaot nga si Yahweh, ang Dios sa Israel, daygon sa walay kataposan. Amen ug Amen. Ikaduhang Libro.

¹Sama sa binaw nga nangandoy sa lunsayng tubig, giuhaw usab ako kanimo, O Dios. ²Giuhaw ako sa Dios, sa buhing Dios, kanus-a man ako moadto ug mopakita sa iyang atubangan?

³Ang akong mga luha mao ang akong pagkaon adlaw ug gabii, samtang ang akong mga kaaway kanunay nga nagaingon kanako, "Hain naman ang imong Dios?" ⁴Gihinumdoman ko kining mga butanga samtang gibubo ko ang akong kalag: sa dihang nag-uban ako sa dakong pundok sa katawhan ug gigiyahan ko sila paingon sa balay sa Dios uban ang singgit sa kalipay ug pagdayeg, ang daghang mga tawo nagsaulog sa pista.

⁵Nganong miyukbo ka man kalag ko? Nganong naguol ka man? Laom sa Dios, kay daygon ko na usab siya nga mao ang akong kaluwasan. ⁶Akong Dios, ang akong kalag miyukbo, busa gihinumdoman ko ikaw gikan sa yuta sa Jordan, gikan sa tulo ka tumoy sa bukid sa Hermon, ug gikan sa bungtod sa Mizar.

⁷Ang kahiladman nagsangpit sa kahiladman sa kasaba sa imong busay; ang tanan nimo nga balod ug dagkong balod miabot kanako. ⁸Apan sugoon ni Yahweh ang iyang matinud-anong kasabotan panahon sa adlaw; sa pagkagabii ang iyang awit mag-uban kanako, usa ka pag-ampo ngadto sa Dios sa akong kinabuhi.

⁹Moingon ako sa Dios, ang akong bato, "Nganong gikalimtan mo man ako? Nganong magbangotan man ako tungod sa pagdaugdaog sa akong kaaway?" ¹⁰Sama sa espada nga ania sa akong mga bukog, ang akong mga kaaway nagbadlong kanako, sa dihang kanunay silang nag-ingon, "Asa naman ang imong Dios?"

¹¹Nganong nagyukbo ka man akong kalag? Nganong nasuko ka man kanako? Laom sa Dios, kay daygon ko na usab siya nga mao ang akong Dios ug ang akong kaluwasan.

¹Ihatag kanako ang hustisya, Dios, ug naghangyo nga panalipdan mo ako batok sa mga nasod nga dili diosnon. ²kay ikaw ang Dios sa akong kusog. Nganong gisalikway mo man ako? Nganong nagbakho man ako tungod sa pagdaugdaog sa kaaway?

³O, ipadala ang imong kahayag ug ang imong kamatuoran, tugoti sila sa paggiya kanako. Tugoti sila sa pagdala kanako sa imong balaang bungtod ug sa imong puloy-anan. ⁴Unya moadto ako sa altar sa Dios, kay sa Dios labihan ang akong kalipay. Daygon ko ikaw dinuyogan sa alpa, Dios, akong Dios.

⁵Nganong nagyukbo ka man, akong kalag? Nganong nahiubos ka man kanako? Pagmalaomon diha sa Dios, kay makadayeg ako pag-usab kaniya nga akong manluluwas ug akong Dios.

¹Nadungog namo sa among mga igdulongog, Dios, ang among katigulangan nag-sulti kanamo sa mga butang nga imong nabuhat sa ilang mga panahon, sa karaang mga panahon. ²Gipapahawa mo ang mga nasod pinaagi sa imong mga kamot, apan gitanom mo ang among mga katawhan; gipasakitan mo ang imong mga katawhan, apan gipakatag mo ang among katawhan sa kayutaan.

³Kay wala nila naangkon ang yuta nga ilang gipanag-iya pinaagi sa ilang espada, ni ang ilang mga bukton nagluwas kanila; apan pinaagi sa imong tuong kamot, sa imong bukton, ug sa kahayag sa imong panagway, tungod kay midapig kaman kanila. ⁴Dios, Ikaw ang akong Hari; pagmando ug kadaogan kang Jacob.

⁵Pinaagi kanimo ipaubos namo ang among mga kaaway; pinaagi sa imong ngalan amo silang tamak-tamakan, kadtong nakigbatok kanamo. ⁶Kay wala ako misalig sa akong pana, ni ang akong espada nga magluwas kanako.

⁷Apan giluwas mo kami gikan sa among mga kaaway, ug gipakaulawan kadtong nagdumot kanamo. ⁸Diha sa Dios makapasigarbo kami sa tibuok nga adlaw, ug kami magapasalamat sa imong ngalan hangtod sa hangtod. Selah

⁹Apan karon gihulog mo kami ug gipakaulawan, ug wala ka miuban sa among mga sundalo. ¹⁰Gipabalik mo kami gikan sa mga kaaway; ug kadtong nagdumot kanamo giilog ang among mga kabtangan alang sa ilang kaugalingon. ¹¹Gihimo mo kaming sama sa karnero nga gitagana alang sa pagkaon ug gitibulaag taliwala sa mga kanasoran.

¹²Gibaligya mo ang imong katawhan alang sa wala; ug wala nadugangan ang imong bahandi tungod niana. ¹³Gipahinginlan mo kami sa among mga silingan, gipakaulawan ug gipasipalahan niadtong nagpalibot kanamo. ¹⁴Gipabugalbugalan mo kami taliwala sa mga nasod, ug nagpanglingolingo ang mga tawo sa ilang mga ulo taliwala sa mga katawhan.

¹⁵Sa tibuok adlaw ang kaulaw anaa kanako, ug ang kaulawan nagtabon sa akong panagway. ¹⁶Tungod sa iyang tingog sa pagbadlong ug pagtamay, tungod sa kaaway ug sa nagapanimalos. ¹⁷Kining tanan miabot kanamo; apan kami wala nakalimot kanimo o nakalapas sa imong kasabotan.

¹⁸Ang among kasingkasing wala mibalik, ang among lakang wala mawala sa imong dalan. ¹⁹Apan gibuak mo kami sa dapit sa mga ihalas nga iro ug gitabonan kami sa landong sa kamatayon. ²⁰Kung among nalimtan ang ngalan sa among Dios o nagbayaw sa among mga kamot sa diosdios, ²¹Dili ba makita man kini sa Dios? Kay nasayod siya sa gitago sa kasingkasing. ²²Sa pagkatinuod, alang kanimo nabutang kami sa kamatayon sa tibuok adlaw; sama kami sa karnero nga ihawonon.

²³Pagmata, nganong natulog ka man, Ginoo? Barog, ayaw kami isalikway kanunay. ²⁴Nganong gitago mo man ang imong panagway ug gikalimtan ang among kasakit ug ang among pagkadinaugdaog?

²⁵Kay kami natunaw ug nahimong abog; ug ang among mga lawas nasagol sa yuta. ²⁶Tindog ug tubsa kami alang sa imong matinud-nong kasabotan.

¹Nagaawas ang akong kasingkasing sa maayong mga butang; kusgon ko pagbasa ang mga pulong nga akong nasulat mahitungod sa hari; ang akong dila ang tinta alang sa andam na nga tigsulat. ²Ikaw ang pinakaambongan kaysa kabataan sa mga katawhan; gibubo ang grasya sa imong mga ngabil; busa nasayod kami nga panalanginan ka sa Dios hangtod sa hangtod.

³Ibutang ang imong espada sa imong kilid, ikaw nga kusgan, sa imong himaya ug sa imong kahalangdon. ⁴Sa imong kahalangdon pagsakay sa kadaugan tungod sa pagkamasaligon, pagkamaaghop, ug pagkamatarong; ang imong tuong kamot magatudlo kanimo sa makahahadlok nga mga butang.

⁵Hait ang imong mga pana; ang mga katawhan naghapa kanimo; ang imong mga pana anaa sulod sa kasingkasing sa mga kaaway sa hari. ⁶Ang imong trono, Dios, walay kataposan; ang baton sa hustisya mao ang baton sa imong gingharian. ⁷Nahigugma ka sa pagkamatarong ug gikasilagan mo ang pagkadaotan; busa Dios, ang imong Dios, nagdihog kanimo sa lana sa kalipay labaw pa kay sa imong mga kaabin.

⁸Tanan sa imong mga bisti humot ug mira, aloes, ug casia; sa palasyo sa mga tango ang adunay mga kwerdas nga instrumento maglipay kanimo. ⁹Ang mga anak nga babaye sa Hari anaa taliwala sa imong halangdon nga kababayen-an; sa imong tuong kamot nagatindog ang rayna nga nagsul-ob sa bulawan nga Ophir.

¹⁰Pamati, anak nga babaye, tugoti ug ipaduol ang imong igdulongog; kalimti ang imong katawhan ug ang pinuy-anan sa imong amahan. ¹¹Kay niining paagiha ang hari nagtinguha sa imong kaanyag; siya ang imong agalon; tahora siya.

¹²Ang anak nga babaye sa Tiro mahimong atoa didto uban ang gasa; ang dato taliwala sa katawhan maghangyo sa imong pabor. ¹³Ang anak sa harianong babaye sa palasyo mahimayaon sa tanan; ang iyang bisti binordahan sa bulawan.

¹⁴Dad-on siya ngadto sa hari sinul-oban sa binurdahan nga bisti; ang mga kauban niya nga berhin nagsunod kaniya, pagadalhon diha kanimo. ¹⁵Magdala sila sa kalipay ug kasadya; mosulod sila ngadto sa palasyo sa hari.

¹⁶Sa dapit sa imong mga amahan anaa ang imong mga anak, nga himuon mo unya nga mga prinsipe sa tibuok nga kalibotan. ¹⁷Himuon ko nga ang imong ngalan mahinumdoman sa tanan nga kaliwatan; busa ang katawhan magpasalamat kanimo hangtod sa kahangtoran.

¹Ang Dios mao ang atong dalangpanan ug ang atong kusog, kanunay andam motabang panahon sa kalisdanan. ²Busa dili kami mahadlok, bisan ang kayutaan mausab, bisan ang mga kabukiran mauyog ngadto sa kasingkasing sa kadagatan, ³bisan ang mga tubig magngulob ug mahimong bangis, ug mangatay-ug man ang mga kabukiran sa paglapaw niini. Selah.

⁴Adunay suba, ang mga tubod niini makahimo sa siyudad sa Dios nga malipayon, ang balaang dapit sa tabernakulo sa Labing Halangdon. ⁵Ang Dios anaa sa iyang taliwala; dili siya matarog; ang Dios magtabang kaniya, ug himuon niya kini sayo sa kabuntagon.

⁶Ang mga nasod nagkaguliyang ug ang mga gingharian nauyog; gipatugbaw niya ang iyang tingog, ug ang kalibotan natunaw. ⁷Si Yahweh nga pangulo sa kasudalohang anghel nagauban kanato; ang Dios ni Jacob mao ang atong dalangpanan. Selah

⁸Dali, tan-awa ang nabuhat ni Yahweh, ang pagkaguba nga iyang nahimo sa kalibotan. ⁹Iyang gipahunong ang mga gubat hangtod sa kinatumyan sa kalibotan; iyang pangbalion ang pana ug putolputolon ang bangkaw; ug iyang sunogon ang mga taming.

¹⁰Paghilom ug sayri nga ako ang Dios; ituboy ako sa mga kanasoran; ituboy ako sa kalibotan. ¹¹Si Yahweh nga tinubdan nag-uban kanato; ang Dios ni Jacob mao ang atong dalangpanan. Selah

¹Ipakpak ang inyong mga kamot, kamong tanan nga mga katawhan; singgit sa Dios uban ang tingog sa kadaogan. ²Kay makahahadlok si Yahweh nga Labing Halangdon; siya mao ang labaw nga Hari sa tibuok kalibotan.

³Iyang gipaluhod ang katawhan ubos kanato ug ang mga nasod ubos sa atong mga tiil. ⁴Gipili niya ang panulondon alang kanato, ang himaya ni Jacob nga iyang hinigugma. Selah. ⁵Mipataas ang Dios uban sa pagsinggit, mipataas si Yahweh uban ang tingog sa trumpeta.

⁶Awiti ang Dios sa mga pagdayeg, pag-awit sa mga pagdayeg; awiti sa mga pagdayeg ang atong Hari, pag-awit sa mga pagdayeg. ⁷Kay ang Dios mao ang Hari sa tibuok kalibotan; pag-awit sa mga pagdayeg uban ang pagsabot.

⁸Maghari ang Dios sa mga kanasoran; naglingkod ang Dios sa iyang balaang trono. ⁹Ang mga prinsipe sa katawhan nanagtigom sa katawhan sa Dios ni Abraham; kay ang mga taming sa kalibotan gipanag-iya sa Dios; pasidunggan gayod siya.

¹Bantugan si Yahweh ug angayan sa pagdayeg, sa siyudad sa atong Dios sa iyang balaan nga bukid. ²Maanyag diha sa kahitas-an, ang kalipay sa tibuok nga kalibotan, mao ang Bukid sa Sion, sa kasadpan nga mga bahin, ang siyudad sa labaw nga Hari. ³Gihimo sa Dios nga mailhan ang iyang kaugalingon ngadto sa iyang mga palasyo ingon nga dalangpanan.

⁴Tan-awa, ang mga hari nanagtigom; nangagi ang matag-usa kanila. ⁵Nakita nila kini, unya sila natingala; sila nangadismaya, ug mipahawa ug dali. ⁶Nangurog sila, sama sa kasakit nga bation sa babaye nga manganak.

⁷Uban sa hangin sa silangan gipaguba nimo ang mga barko sa Tarsis. ⁸Ingon sa among nadungog, busa nakita usab namo ang siyudad ni Yahweh nga pangulo sa kasundalohang anghel, sa siyudad sa atong Dios; lig-onon sa Dios ang iyang siyudad hangtod sa hangtod. Selah

⁹Nakahinumdom kami sa imong matinud-anong kasabotan, Dios, taliwala sa imong templo. ¹⁰Sama sa imong ngalan, Dios, ang pagdayeg kanimo lamang hangtod sa kinatumyan sa kalibotan; ang imong tuong kamot puno sa pagkamatarong.

¹¹Pagmaya Bukid sa Sion, palipaya ang anak nga babaye sa Juda tungod sa imong matarong nga mando.

¹²Lakaw ug libot sa Bukid sa Sion, libota siya; ihapa ang iyang mga tore, ¹³timan-i ang iyang mga pader, ug tan-awa ang iyang palasyo aron masaysay mo kini sa sunod nga kaliwatan.

¹⁴Kay kini nga Dios mao ang atong Dios hangtod sa kahangtoran; siya mao ang maggiya kanato hangtod sa kamatayon.

¹Paminawa kini, kamong tanang katawhan; dungga, kamong tanan nga mga nagpuyo sa kalibotan, ²ang mga anaa sa taas ug ang anaa sa ubos, uban ang kabos ug dato.

³Ang akong baba magsulti ug kaalam ug ang pagpamalandong sa akong kasingkasing mao ang pagpanabot. ⁴Ipaduol ko ang akong dalunggan sa usa ka sambingay; sugdan ko ang akong sambingay dinuyugan sa alpa. ⁵Nganong mahadlok man ako sa mga adlaw sa daotan, nga ang kasal-anan nag-alirong man kanako sa akong mga tikod?

⁶Nganong mahadlok man ako niadtong nagsalig sa ilang bahandi ug nanghambog sa kantidad sa ilang katigayonan? ⁷Sigurado gayod nga walay makatubos sa iyang igsoon o makahatag sa Dios ug panglukat alang kaniya, ⁸kay dako ang kantidad sa pagtubos sa usa ka kinabuhi, ug walay bisan kinsa nga makabayad sa atong mga utang.

⁹Walay si bisan kinsa nga mabuhi hangtod sa kahangtoran aron nga ang iyang lawas dili madunot. ¹⁰Tungod kay siya makakita ug pagkadunot. Ang maalamong mga tawo mamatay; ang buangbuang ug ang walay buot mangamatay usab ug mabiyaan nila ang ilang bahandi sa uban.

¹¹Ang ilang kinasulorang hunahuna mao nga ang ilang pamilya ug ang mga lugar diin sila nagpuyo nga magpadayon hangtod sa kahangtoran sa tanang mga kaliwatan; gitawag nila ang ilang yuta subay sa ilang mga ngalan.

¹²Apan ang tawo nga adunay bahandi, dili magpabiling buhi; sama siya sa mapintas nga mananap nga mamatay. ¹³Kini, ang ilang padulngan mao ang ilang binuang; apan human nila, ang mga tawo mouyon sa ilang gipanulti. Selah

¹⁴Sama sa karnero gitagana sila alang sa Sheol, ug ang kamatayon mao ang ilang magbalantay. Ang matarong magdumala kanila sa kabuntagon, ug ang ilang kalawasan lamuyon sa Sheol, ug wala na silay kapuy-an. ¹⁵Apan ang Dios magtubos sa akong kinabuhi gikan sa gahom sa Sheol; dawaton niya ako. Selah

¹⁶Ayaw kahadlok kung adunay usa nga madato, ug ang himaya sa iyang balay magmalamboon. ¹⁷Tungod kay kung mamatay siya wala siyay madala; ang iyang himaya dili ilubong uban kaniya.

¹⁸Gipanalanginan niya ang iyang kalag samtang buhi pa siya— ug ang mga tawo magdayeg kanimo kung ikaw nagkinabuhi alang sa imong kaugalingon— ¹⁹moadto siya sa kaliwatan sa iyang mga amahan ug dili na sila makakita pag-usab sa kahayag. ²⁰Ang usa nga adunay bahandi apan walay panabot sama sa mapintas nga mananap, nga mamatay.

¹Siya nga Gamhanan, Dios, Yahweh, nagsulti ug nagtawag sa yuta gikan sa pagsubang sa adlaw hangtod sa pagsalop niini. ²Gikan sa Zion ang hingpit nga katahom, gipadan-ag sa Dios.

³Ang atong Dios moabot ug dili magpakahilom; ang kalayo naglamoy diha kaniya, ug nagbagyo gayod pag-ayo ang iyang palibot. ⁴Nagtawag siya sa kalangitan ug sa yuta aron iyang pagahukman ang iyang katawhan. ⁵"Tigoma ang mga matinumanon kanako, kadtong naghimo ug kasabotan tali kanako pinaagi sa paghalad."

⁶Ang kalangitan mao ang magpadayag sa iyang pagkamatarong, kay ang Dios mismo ang maghuhukom. Selah

⁷"Paminaw akong katawhan, ug magasulti ako; ako ang Dios, ang inyong Dios. ⁸Dili ko kamo badlongon sa inyong mga halad, ang inyong sinunog nga mga halad kanunay nga anaa kanako.

⁹Dili ako magkuha ug torong baka gikan sa inyong balay, o laki nga mga kanding diha sa inyong mga kulongan. ¹⁰Tungod kay akoa ang tanang ihalas nga mananap sa kalasangan, ug ang mga baka sa 1, 000 ka kabungtoran. ¹¹Nakaila ako sa tanang langgam sa kabukiran, ug akoa ang mga ihalas nga mananap sa kapatagan.

¹²Kung gutomon ako, dili ko kamo sultihan; kay ang kalibotan akoa man, ug ang tanan nga anaa niini. ¹³Mokaon ba ako sa unod sa mga torong baka o moinom sa dugo sa mga kanding?

¹⁴Ihalad diha sa Dios ang halad sa pagpasalamat, ug bayri ang inyong panaad sa Labing Halangdon. ¹⁵Sangpita ako sa adlaw sa inyong kalisdanan; luwason ko kamo, ug himayaon ninyo ako."

¹⁶Apan miingon ang Dios sa mga daotan, "Unsa man ang kalabotan ninyo sa pagpahayag sa akong mga balaod, nga gikuha ninyo ang akong kasabotan sa inyong mga baba, ¹⁷sanglit nagdumot man kamo sa mga gipanudlo ug gisalikway ang akong mga pulong?

¹⁸Sa dihang makakita kamo ug kawatan, mouyon dayon kamo kaniya; nag-apil-apil kamo kanila nga nagbuhat ug pagpanapaw. ¹⁹Gihatag ninyo ang inyong baba sa daotan, ug ang inyong dila nagsultig pagpanglimbong. ²⁰Naglingkod kamo ug nagsulti batok sa inyong igsoong lalaki; nanghimaraot kamo sa anak nga lalaki sa inyong kaugalingong inahan.

²¹Gibuhat ninyo kining tanan nga mga butang apan naghilom lamang ako, busa naghunahuna kamo nga sama lamang ako kaninyo. Apan badlongon ko kamo ug ipagawas sa inyong atubangan ang tanan nga mga butang nga inyong gibuhat. ²²Pamalandongi kini pag-ayo, kamo nga nakalimot sa Dios, kondili pagakuniskunison ko kamo, ug wala na gayoy moabot aron motabang kaninyo!

²³Ang magahalad kanako sa halad sa pagpasalamat nagdayeg kanako, ug si bisan kinsa nga nagplano sa iyang dalan ngadto sa husto nga dalan pakit-on ko sa kaluwasan sa Dios."

¹Kaloy-i ako, O Dios, tungod sa imong matinud-anong kasabotan; tungod sa imong daghang manggiluluy-on nga mga buhat, papasa ang akong kalapasan. ²Hugasi ako pag-ayo sa akong kasal-anan ug hinloi ako gikan sa akong sala.

³Tungod kay nasayod ako sa akong mga kalapasan, ug anaa kanako kanunay ang akong sala. ⁴Batok kanimo, ug kanimo lamang, nakasala ako ug nakabuhat ug daotan sa imong panan-aw; husto ka sa imong pagpanulti; insakto ka sa imong paghukom.

⁵Tan-awa, natawo ako gikan sa kasal-anan, sugod pa sa pagmabdos sa akong inahan kanako, anaa na ako sa sala. ⁶Tan-awa, nagtinguha ka nga magmatinud-anon ang akong kasingkasing; ipahibalo mo sulod sa akong kasingkasing ang kaalam.

⁷Putlia ako gamit ang hisopo, ug mahinlo ako; hugasi ako, ug mahimo akong mas puti pa kaysa sa niyebe. ⁸Padungga ako sa kalipay ug kasadya aron nga magmaya ang kabukogan nga imong gidugmok. ⁹Itago ang imong nawong gikan sa akong mga sala ug papaa ang akong kasal-anan.

¹⁰Himoa nga hinlo ang akong kasingkasing, O Dios, ug bag-oha ang espiritu nga masinugtanon dinhi kanako. ¹¹Ayaw ako isalikway gikan sa imong presensya, ug ayaw kuhaa ang imong balaang Espiritu gikan kanako.

¹²Ibalik kanako ang kalipay sa imong kaluwasan, ug hatagi ako kanunay ug andam nga espiritu. ¹³Unya akong tudloan ang mga malapason sa imong mga pamaagi, ug makabig ang mga makasasala nganha kanimo.

¹⁴Pasayloa ang akong pag-ula ug dugo, O Dios sa akong kaluwasan, ug magsinggit ako sa kalipay sa imong pagkamatarong. ¹⁵Ginoo, ablihi ang akong ngabil, aron ang akong baba magpahayag sa pagdayeg kanimo. ¹⁶Kay dili ka malipay sa halad, o kining akong igahatag; dili ka mahimuot sa sinunog nga mga halad.

¹⁷Ang mga halad sa Dios mao ang guba nga mga espiritu. Ikaw, O Dios, dili mosalikway sa guba ug mahinulsolon nga kasingkasing. ¹⁸Buhata ang maayo sa imong kalipay sa Sion; tukora pag-usab ang mga pader sa Jerusalem. ¹⁹Unya malipay ka sa mga halad sa pagkamatarong, sa sinunog nga mga halad ug sa tibuok sinunog nga mga halad; unya maghalad ang among katawhan ug mga torong baka sa imong halaran.

¹Nganong nagpasigarbo ka man sa paghimog kagubot, kusgan ka ba diay nga lalaki? Ang matinud-anong kasabotan sa Dios moabot matag adlaw. ²Ang imong dila naglaraw ug pagguba sama sa hait nga labaha, nga nanglimbong.

³Nahigugma ka sa daotan labaw pa sa maayo, ug sa pagpamakak kaysa sa pagsultig pagkamatarong. Selah

⁴Nahigugma ka sa pulong nga nagalamoy sa uban, ikaw nga malimbongong dila. ⁵Ang Dios usab magalaglag kanimo hangtod sa kahangtoran; kuhaon ka niya ug sakmiton ka sa imong tolda ug ibton ka gikan sa yuta sa mga buhi. Selah

⁶Ang mga matarong makakita usab niini ug mangahadlok; kataw-an nila siya ug moingon; ⁷"Tan-awa, mao kini ang tawo nga wala naghimo sa Dios nga iyang dalangpanan, apan nagsalig siya sa kadagaya sa iyang bahandi, ug kusgan siya sa dihang iyang giguba ang uban."

⁸Apan alang kanako, sama ako sa lunhaw nga kahoy nga olibo sa balay sa Dios; magsalig ako sa matinud-anong kasabotan sa Dios sa walay kataposan. ⁹Magpasalamat ako kanimo sa walay kataposan tungod sa imong nabuhat. Magahulat ako sa imong ngalan, kay maayo kini, sa atubangan sa imong diosnon nga mga katawhan.

¹Ang buangbuang nagsulti sa iyang kasingkasing, "Walay Dios." Hugaw sila ug nakabuhat ug malaw-ay nga kasal-anan; walay bisan usa nga nagbuhat ug maayo. ²Midungaw ang Dios gikan sa langit ngadto sa mga anak sa katawhan aron makita kung aduna bay nakasabot, nga nangita kaniya. ³Mibiya na silang tanan. Silang tanan nahimong daotan. Walay nagbuhat ug maayo kanilang tanan, wala gayod bisan usa.

⁴Kadto bang nagbuhat ug kasal-anan wala bay alamag— kadtong naglamoy sa akong katawhan nga daw sila nagkaon lamang ug tinapay ug sila wala ba nagtawag sa Dios? ⁵Anaa sila sa dakong kahadlok, bisan tuod walay angay kahadlokan didto; tungod kay ang Dios maoy mokatag sa bukog ni bisan kinsa nga magkampo batok kaninyo; kana nga mga tawo mapaulawan kay gisalikway man sila sa Dios.

⁶O, nga ang kaluwasan sa Jerusalem moabot gikan sa Sion! Sa dihang dad-on pagbalik sa Dios ang iyang katawhan gikan sa pagkabihag, unya magmaya si Jacob ug maglipay ang Israel!

¹Luwasa ako, O Dios, pinaagi sa imong ngalan, ug hukmi ako sa imong kusog. ²Dungga ang akong pag-ampo, Dios; paminawa ang mga pulong sa akong baba. ³Kay ang mga langyaw nakigbatok kanako, ug ang mga walay kaluoy nga kalalakin-an nangita sa akong kinabuhi. Wala nila gibutang ang Dios taliwala kanila. Selah

⁴Tan-awa, ang Dios maoy akong magtatabang, ang Ginoo maoy naglaban kanako. ⁵Panimaslan niya ug daotan ang akong mga kaaway; sa imong pagkamatinud-anon, laglaga sila!

⁶Magahalad ako kanimo ug kinabubut-ong halad; magpasalamat ako sa imong ngalan, Yahweh, tungod kay maayo kini. ⁷Kay giluwas niya ako sa tanang pagsulay; ang akong mata nagtan-aw sa kadaogan ngadto sa akong mga kaaway.

¹Patalinghogi ang akong mga pag-ampo, O Dios; ug ayaw itago ang imong kaugalingon sa akong paghangyo. ²Patalinghogi ako ug tubaga ako; wala akoy kapahulayan sa akong mga kalisdanan, ³tungod sa tingog sa akong mga kaaway, tungod sa pagpangdaugdaog sa mga daotan; kay nagdala sila ug kalisdanan kanako ug gilutos ako uban sa kasuko.

⁴Ang akong kasingkasing nagpangurog sa akong kinasuloran, ug nahulog kanako ang kalisang sa kamatayon. ⁵Ang kahadlok ug ang pagpangurog niabot kanako, ug nagtabon kanako ang hilabihan nga kahadlok.

⁶Miingon ako, "O, kung aduna lamang akoy pako nga sama sa salampati! Unya molupad ako sa layo ug mopahulay. ⁷Tan-awa, mahisalaag ako sa layo; magpuyo ako didto sa kamingawan. Selah

⁸Mangita dayon ako ug katagoan gikan sa mapintas nga hangin ug unos." ⁹Lamoya sila, Ginoo, liboga ang ilang pinulongan! Kay nakita nako ang kasamok ug panagbingkil sa siyudad.

¹⁰Adlaw ug gabii naglibotlibot sila sa mga pader niini; ang kadaotan ug ang kasamok anaa sa taliwala niini. ¹¹Ang pagkadaotan anaa sa taliwala niini; ang pagpangdaugdaog ug pagpanglimbong wala mobiya sa mga kadalanan niini.

¹²Dili kaaway ang nagbadlong kanako, kay maantos ko pa unta kini; ni dili siya nga nasuko kanako ang nagpataas sa iyang kaugalingon batok kanako, kay itago ko lang unta ang akong kaugalingon gikan kaniya. ¹³Apan ikaw mismo, ang tawo nga sama sa akong kaugalingon, ang akong kauban ug ang akong suod nga higala. ¹⁴Aduna kitay matam-is nga panag-uban; naglakaw kita ngadto sa pinuy-anan sa Dios uban ang hut-ong sa katawhan.

¹⁵Tugoti nga moabot sa kalit lang ang kamatayon ngadto kanila; tugoti nga mahiadto sila nga buhi sa Sheol, kay magpuyo sila didto sa pagkadaotan, taliwala kanila.

¹⁶Alang kanako, tawgon ko ang Dios, ug luwason ako ni Yahweh. ¹⁷Sa pagkagabii, buntag ug udto nagbagulgbol ug nag-agulo ako; madungog niya ang akong tingog. ¹⁸Luwason gayod niya ang akong kinabuhi gikan sa gubat batok kanako, tungod kay daghan ang nakigbatok kanako.

¹⁹Ang Dios nga maoy magdumala sa walay kataposan, makadungog kanila ug pakaulawan sila. Selah. Dili sila mausab, ug wala sila mahadlok sa Dios.

²⁰Gibakyaw sa akong higala ang iyang kamot batok niadtong makigdait kaniya; wala niya gitahod ang kasabotan nga iyang gihimo. ²¹Ang iyang baba sama kahumok sa mantikilya, apan ang iyang kasingkasing malimbungon; ang iyang mga pulong mas danlog pa sa lana, apan ang tinuod naghulbot sila sa espada.

²²Itugyan ang imong palas-onon ngadto kang Yahweh, ug tabangan ka niya; dili gayod niya tugotan nga matarog ang matarong nga tawo. ²³Apan ikaw, O Dios, ang magdala sa mga daotan ngadto sa bangag sa kaalaotan; ang uhaw sa dugo ug malimbungon nga mga tawo dili mabuhi bisan katunga sama sa uban, apan mosalig ako kanimo.

¹Kaloy-i ako, O Dios, kay gisulong ako sa mga tawo! Tibuok adlaw kadtong nakig-away kanako nagpadayon sa ilang pagsulong. ²Giyatakan ako sa akong mga kaaway tibuok adlaw; kay adunay daghan kaayong mapasigarbuhon nga makig-away batok kanako.

³Sa dihang mahadlok ako, mosalig ako kanimo. ⁴Sa Dios, kansang pulong nga akong gidayeg— sa Dios akong gibutang ang akong pagsalig; dili ako mahadlok; unsa may mabuhat sa tawo kanako?

⁵Tibuok adlaw ilang gituis ang akong mga pulong; daotan ang tanan nilang gihunahuna batok kanako. ⁶Nagtigom sila ug nagtago sa ilang mga kaugalingon, ug ilang gimarkahan ang akong mga tunob, ingon nga naghulat sila sa akong kinabuhi.

⁷Ayaw tugoti nga makaikyas sila sa pagbuhat ug kasal-anan. Laglaga ang katawhan sa imong kasuko, O Dios. ⁸Imong giihap ang akong pagkahisalaag ug gisulod ang akong mga luha sa imong botelya; wala ba kini sa imong basahon?

⁹Unya ang akong mga kaaway mobalik sa adlaw nga ako nagtawag kanimo; nasayod ako niini, nga ang Dios alang kanako. ¹⁰Sa Dios—kansang pulong nga akong gidayeg, kang Yahweh—kansang pulong akong gidayeg, ¹¹sa Dios ako mosalig, dili ako mahadlok. Unsa man ang mabuhat nila kanako?

¹²Ang katungdanan sa pagtuman sa akong mga saad kanimo ania kanako, O Dios; maghatag ako ug mga halad pasalamat kanimo. ¹³Kay imong giluwas ang akong kinabuhi gikan sa kamatayon; imong gitipigan ang akong mga tiil sa pagkadakin-as, aron nga magalakaw ako atubangan sa Dios sa kahayag sa mga buhi.

¹Kaloy-i ako, O Dios, kaloy-i ako, kay ikaw ang akong dalangpanan hangtod nga mahuman kini nga mga kalisdanan. Magpabilin ako ilalom sa imong mga pako aron mapanalipdan hangtod nga mahuman kining kadaot.

²Mohilak ako sa Labing Halangdon nga Dios, ang Dios nga nagbuhat sa tanang mga butang alang kanako. ³Magpadala siya ug tabang gikan sa langit aron luwason ako, masuko siya niadtong magdugmok kanako. Selah. Ang Dios magpadala kanako sa iyang mahigugmaong kaluoy ug sa iyang pagkamatinud-anon.

⁴Ang akong kinabuhi anaa taliwala sa mga liyon; anaa ako taliwala niadtong andam molamoy kanako. Anaa ako taliwala sa mga tawo nga ang mga ngipon sama sa mga bangkaw ug mga pana, nga ang mga dila sama kahait sa mga espada. ⁵Bayawon ka, O Dios ibabaw sa kalangitan; tugoti ang imong himaya nga mopatigbabaw sa tibuok kalibotan.

⁶Gikatag nila ang lit-ag alang sa akong mga tiil; nasubo ako. Nagkalot sila sa akong atubangan. Apan ang ilang mga kaugalingon mismo ang nahulog taliwala niini! Selah

⁷Ang akong kasingkasing nahimutang na, O Dios, ang akong kasingkasing nahimutang na; Moawit ako, oo, moawit ako ug mga pagdayeg. ⁸Pagmata, tinahod kong kasingkasing; pagmata, salterio ug alpa; Pukawon ko ang kaadlawon.

⁹Pasalamatan ko ikaw, Ginoo, taliwala sa katawhan; moawit ako ug mga pagdayeg kanimo taliwala sa mga nasod. ¹⁰Kay dako ang imong gugma nga walay paglubad, nisangko sa mga kalangitan; ug ang imong pagkamatinud-anon ngadto sa mga panganod. ¹¹Bayawon ka, O Dios, ibabaw sa mga kalangitan; hinaot nga ang imong himaya magpatigbabaw sa tibuok kalibotan.

¹Kamo nga magmamando, matarong ba ang inyong gipamulong? Kamong mga tawhana naghukom ba kamo sa husto? ²Wala, nagbuhat kamo ug daotan sa inyong kasingkasing; nagpakaylap kamo ug kasamok sa tibuok yuta pinaagi sa inyong mga kamot.

³Ang daotan mahisalaag bisan pa nga anaa pa sila sa tagoangkan; mahisalaag sila gikan pa sa pagkahimugso, nagsulti ug mga bakak. ⁴Ang ilang mga lala sama sa lala sa mga bitin; sama sila sa usa ka bungol nga bitin nga gisampongan ang iyang mga igdulungog, ⁵nga wala naghatag ug pagtagad sa mga magdadani, bisan unsa pa sila kahanas.

⁶Luboa ang ilang mga ngipon sa ilang mga baba, O Dios; luboa ang lig-on nga mga ngipon sa batan-on nga mga liyon, Yahweh. ⁷Pasagdi sila nga matunaw sama sa tubig nga motuhop; sa dihang ipunting nila ang ilang mga pana, pasagdi nga daw kini walay talinis. ⁸Pasagdi sila nga mahisama sa kuhol nga matunaw ug mahanaw, sama sa usa ka bata nga gihimugso sa usa ka babaye nga dili pa panahon ug dili na gayod makakita sa kahayag sa adlaw.

⁹Sa dili pa mabati sa imong kolon ang makapaso nga kainit sa tunok, paliron niya sila sa usa ka kusog nga hangin, ang lunhaw nga tunok ug ang nasunog nga tunok usab. ¹⁰Magmaya ang mga matarong sa dihang makita nila ang panimalos sa Dios; pagahugasan niya ang iyang mga tiil sa dugo sa mga daotan, ¹¹aron nga ang mga tawo moingon, "sa pagkatinuod, adunay ganti ang mga tawo nga matarong; sa pagkatinuod adunay Dios nga maghukom sa kalibotan."

¹Luwasa ako gikan sa akong mga kaaway, akong Dios; ipahimutang ako sa ibabaw gikan niadtong makigbatok kanako. ²Tipigi ako gikan niadtong mobuhat ug daotan, ug luwasa ako gikan sa mga tawo nga uhaw sa dugo.

³Kay tan-awa, naghulat sila alang sa pagkuha sa akong kinabuhi. Ang gamhanan nga magbubuhat ug daotan nagtigom batok kanako, apan dili tungod sa akong kalapasan o sa akong sala, Yahweh. ⁴Nangandam sila alang sa paggukod kanako bisan wala akoy sala; Pagmata ug tabangi ako ug tan-awa.

⁵Ikaw, Yahweh ang Dios sa mga kasundalohang anghel, ang Dios sa Israel, tindog ug siloti ang tanang mga nasod; ayaw kaloy-i ang tanang mga daotan nga malapason. Selah

⁶Mibalik sila sa kagabhion, nag-uwang sila sama sa mga iro ug naglibotlibot sa siyudad. ⁷Tan-awa, nagginhawa sila agi sa ilang mga baba; ang mga espada anaa sa ilang mga ngabil, kay miingon sila, "kinsa ang makadungog kanato?"

⁸Apan ikaw, Yahweh, kataw-i sila; gihimo mo ang tanang nasod nga kataw-anan. ⁹Dios akong kusog, hatagan ko ikaw ug pagtagad; ikaw ang akong taas nga tore.

¹⁰Ang Dios magatagbo kanako sa iyang matinud-anon nga kasabotan; ipakita sa Dios kanako ang tinguha sa akong mga kaaway. ¹¹Ayaw sila patya, o ang akong mga tawo makalimot. Kataga sila pinaagi sa imong gahom ug laglaga sila, Ginoo nga among taming.

¹²Kay ang sala sa ilang mga baba ug ang mga pulong sa ilang mga ngabil, tugoti sila nga madakpan sa ilang mga garbo, ug alang sa mga tunglo ug sa mga bakak nga ilang gipahayag. ¹³Lamoya sila sa kasuko, lamoya sila aron nga mahanaw na sila; tugoti sila nga masayod nga ang Dios nagdumala kang Jacob ug hangtod sa kinatumyan sa yuta. Selah

¹⁴Mibalik sila sa kagabhion, nga nag-uwang sama sa iro ug naglibotlibot sa siyudad. ¹⁵Nanagsuroy sila sa pagpangita ug mga pagkaon ug nagngulob sila sama sa iro kung dili sila matagbaw.

¹⁶Apan moawit ako mahitungod sa imong kusog, ug sa kabuntagon moawit ako sa imong gugma nga dili matarog! Kay ikaw man ang akong taas nga tore ug dalangpanan sa adlaw sa akong kasubo. ¹⁷Nganha kanimo ang akong kusog, moawit ako og mga pagdayeg; kay ang Dios man ang akong taas nga tore, ang Dios sa matinud-anon nga kasabotan.

¹Dios imo kaming gipahilayo; imong giguba ang among mga panalipod; nasuko ka; ipasig-uli kami pag-usab.

²Giuyog nimo ang yuta; gipaliki mo kini; ayoha ang mga liki niini, kay kini nauyog. ³Gihimo nimo ang imong katawhan nga makakita ug lisod nga mga butang; gipainom mo kami ug bino aron magsumparay.

⁴Alang niadtong nagtahod kanimo, imong gipahimutang ang bandila nga madayag batok niadtong nagbitbit sa pana. Selah. ⁵Aron nga kadtong imong gihigugma maluwas, luwasa kami sa imong tuo nga kamot ug tubaga ako.

⁶Ang Dios nagsulti sa iyang pagkabalaan, "Magmaya ako; tungaon ko ang Siquem ug bahinbahinon ang walog sa Succoth. ⁷Akoa ang Gilead, ug akoa ang Manasseh; ug ang Efraim usab ang panalipod sa akong ulo; Ang Juda ang akong setro.

⁸Ang Moab mao ang akong hunawanan; akong ilabay ang akong sapatos ngadto sa Edom; mosinggit ako sa kadaogan tungod sa Filistia. ⁹Kinsa ang magdala kanako ngadto sa lig-on nga siyudad? Kinsa ang maggiya kanako sa Edom?

¹⁰Apan ikaw, O Dios, wala mo ba kami gisalikway? Wala ka moadto sa gira uban ang among mga kasundalohan. ¹¹Hatagi kami ug tabang batok sa kaaway, kay ang tabang sa tawo walay pulos. ¹²Magmalampuson kami pinaagi sa tabang sa Dios; iyang pagayatakan ang among mga kaaway.

¹Alang sa pangulong musikero; dinuyogan sa tulunggon nga adunay kuwerdas. Ang salmo ni David. Pamatia ang akong pagtuaw, O Dios; paminawa ang akong mga pag-ampo. ²Gikan sa kinalayoang bahin sa kalibotan mosangpit ako kanimo sa dihang naghuot ang akong kasingkasing; dad-a ako sa bato nga mas habog pa kay kanako. ³Tungod kay ikaw ang kanunay kong dalangpanan, usa ka lig-ong tore batok sa kaaway.

⁴Papuy-a ako sa imong puluy-anan hangtod sa kahangtoran! Padangopa ako sa landong sa imong mga pako. Selah ⁵Kay ikaw, Dios, nakadungog sa akong mga panumpa ug gihatagan mo ako sa mga panulundon niadtong nagpasidungog sa imong ngalan.

⁶Lugwayan nimo ang kinabuhi sa hari; ang iyang katuigan mahisama sa daghang kaliwatan. ⁷Magpabilin siya sa atubangan sa Dios hangtod sa kahangtoran.

⁸Mag-awit ako sa pagdayeg sa imong ngalan hangtod sa kahangtoran aron sa matag adlaw mabuhat ko ang akong mga panumpa.

¹Alang sa pangulong musikero; sumala kang Jedutun. Ang salmo ni David. Magpaabot lamang ako sa Dios; gikan kaniya ang akong kaluwasan. ²Siya lang ang akong bato ug ang akong kaluwasan; siya ang akong habog nga tore; dili gayod ako matarog.

³Hangtod kanus-a ba kamong tanan mag-atake sa tawo, nga inyong itulak nga sama sa nagharag nga paril o katumbahon nga koral? ⁴Nagpakisayod lamang sila kaniya aron ipaubos siya gikan sa iyang halangdong katungdanan; gihigugma nila ang pagpamakak; gipanalanginan nila siya pinaagi sa ilang mga baba, apan sa ilang mga kasingkasing gitunglo diay nila siya. Selah

⁵Magpaabot lang ako sa Dios; kay ang akong paglaom anaa lang kaniya. ⁶Siya lang ang akong bato ug akong kaluwasan; siya ang akong habog nga tore; dili gayod ako matarog.

⁷Diha sa Dios ang akong kaluwasan ug akong himaya; ang bato sa akong kusog ug ang akong dalangpanan anaa sa Dios. ⁸Kamong mga katawhan salig kaniya sa tanang panahon, ibubo ang inyong kasingkasing diha kaniya; ang Dios ang atong dalangpanan. Selah

⁹Sa pagkatinuod, ang yano nga mga tawo walay pulos, ug ang tinamod nga mga tawo usa ka bakak; gaan lang sila kung timbangon; mas gaan pa sila sa walay bili. ¹⁰Ayaw pagsalig diha sa pagpangdaugdaog o pagpangawat; ug ayaw paglaom sa walay pulos nga bahandi, kay dili gayod kini magapamunga; ayaw isalig ang imong kasingkasing niini.

¹¹Misulti ang Dios sa makausa, nadungog ko kini sa makaduha: iya sa Dios ang gahom. ¹²Imo usab, Ginoo, ang pagkamatinud-anon sa kasabotan, tungod kay gantihan mo ang matag tawo sumala sa iyang binuhatan.

¹Ang salmo ni David, sa dihang atua siya sa kamingawan sa Juda. Dios, ikaw ang akong Dios! Gipangita ko ikaw pag-ayo, giuhaw ang akong kalag kanimo, ug ang akong unod nangandoy kanimo, diha sa usa ka uga ug malang yuta diin wala gayoy tubig. ²Busa nangita ako kanimo diha sa imong balaang katawhan aron makita ang imong gahom ug ang imong himaya.

³Tungod kay ang imong pagkamatinud-anon sa kasabotan mas maayo pa kaysa kinabuhi, magadayeg ang akong mga ngabil kanimo. ⁴Busa dayegon ko ikaw samtang ako buhi pa; ibayaw ko ang akong mga kamot diha sa imong ngalan.

⁵Sama kini ingon nga nagkaon ako sa unod nga anaa sa bukog ug sa tambok; pinaagi sa malipayong ngabil dayegon ko ikaw sa akong baba, ⁶sa dihang maghunahuna ako kanimo sa akong higdaanan ug mamalandong ako kanimo sa takna sa kagabhion.

⁷Kay ikaw nagatabang kanako ug nagmaya ako sa landong sa imong mga pako. ⁸Migunit ako kanimo; ang imong tuong kamot nag-agak kanako.

⁹Apan kadtong naninguha sa paglaglag sa akong kinabuhi mahiadto sa kinahiladmang bahin sa yuta; ¹⁰itugyan sila ngadto sa mga kamot nga migamit ug espada, ug mahimo silang pagkaon sa mga lobo.

¹¹Apan magmaya ang hari diha sa Dios; tanan nga nanumpa kaniya mapasigarbohon kaniya, apan ang baba niadtong nagapamakak pahilumon.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo ni David. Pamatia ang akong tingog, O Dios, paminawa ang akong mga mulo; tipigi ang akong kinabuhi gikan sa kahadlok sa akong mga kaaway. ²Tagoi ako gikan sa tinagong laraw sa mga daotan, ug gikan sa kasamok sa nagabuhat ug kasal-anan.

³Gibaid nila ang ilang mga dila sama sa mga espada; gition nila ang ilang mga pana, ang sakit nga mga pulong, ⁴aron ipana ngadto sa mga walay sala diha sa tagong dapit; unya sa kalit ilang panaon siya sa walay kahadlok.

⁵Gidasig nila ang ilang kaugalingon sa pagplano ug daotan; nagsabot sila sa tago aron sa pagbuhat ug lit-ag; unya miingon sila, "Kinsa ang makakita kanato?" ⁶Nagplano sila ug daotan; "Nahuman na kita," unya miingon sila, "Maayo ang pagkaplano." Dili matukib ang hunahuna ug kasingkasing sa tawo.

⁷Apan panaon sila sa Dios; ug sa kalit lang masamdan sila sa iyang mga pana. ⁸Mapandol sila, sanglit ang ilang mga dila mounay kanila; ang tanan nga makakita kanila maglingolingo. ⁹Mangahadlok ang tanang mga tawo ug magsulti sa mga gibuhat sa Dios. Maghunahuna sila pag-ayo mahitungod kung unsa ang iyang nabuhat.

¹⁰Magmaya ang mga matarong ngadto kang Yahweh ug modangop kaniya; ang tanang adunay matarong nga kasingkasing mapasigarbohon diha kaniya.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo nga awit ni David. Alang kanimo, O Dios sa Zion, nagpaabot ang among mga pagdayeg; tumanon namo ang among mga panaad diha kanimo. ²Ikaw nga naminaw sa mga pag-ampo, ang tanang may unod moduol kanimo. ³Mipatigbabaw ang kasal-anan batok kanamo; ingon man ang among mga kalapasan, apan pasayloon nimo kini.

⁴Bulahan ang tawo nga imong gipili nga ipaduol kanimo aron nga siya magpuyo sa imong templo. Matagbaw kami sa pagkamaayo sa imong puluy-anan, ang imong balaang templo.

⁵Diha sa pagkamatarong imo kaming tubagon pinaagi sa pagbuhat sa mga kahibulongang butang, Dios sa among kaluwasan; ikaw nga paglaom sa tibuok kalibotan ug niadtong anaa sa layong dapit sa tabok sa kadagatan.

⁶Kay ikaw ang nagbuhat sa lig-on nga mga kabukiran, ikaw nga nagbakos sa kusog. ⁷Ikaw ang nagpahilom sa pagngulob sa kadagatan, sa pagdahunog sa mga balod niini ug sa kasamok sa mga tawo.

⁸Kadtong nagpuyo sa halayong dapit sa kalibotan mangahadlok sa timaan sa imong mga buhat; magmaya ang sidlakan ug ang kasadpan tungod kanimo. ⁹Moanhi ka aron pagtabang sa yuta; gipatubigan nimo kini; gipatambok nimo kini; ang sapa sa Dios puno sa tubig; gihatagan nimo ang mga tawo ug trigo sa dihang giandam mo ang yuta.

¹⁰Gipatubigan nimo pag-ayo ang mga tudling; gipahiluna nimo ang dinarong yuta; gipahumok nimo kini pinaagi sa taligsik; gipanalanginan nimo ang nagturok niini. ¹¹Gikoronahan nimo ang tuig sa imong pagkamaayo; ang maagian sa imong karwahe adunay nangahulog nga patambok sa yuta. ¹²Ang sibsibanan sa kamingawan napuno sa yamog, ug ang kabungtoran nagsul-ob sa kalipay.

¹³Nagsul-ob ang sibsibanan sa mga panon sa mananap; napuno usab ang mga walog sa mga trigo; nagsinggit sila sa kalipay, ug nag-awit sila.

¹Alang sa pangulong musikero. Usa ka awit, ang salmo. Paghimo ug malipayong kasaba ngadto sa Dios, tibuok kalibotan; ²Awita ang himaya sa iyang ngalan; himoa nga mahimayaon ang iyang pagdayeg.

³Isulti sa Dios, "Pagkamakalilisang sa imong mga buhat! Tungod sa kadako sa imong gahom moyukbo kanimo ang imong mga kaaway. ⁴Ang tibuok kalibotan magsimba kanimo ug mag-awit kanimo; magaawit sila sa imong ngalan." Selah

⁵Ngari ug tan-awa ang mga gibuhat sa Dios; kahadlokan siya ug ang iyang mga gibuhat ngadto sa mga anak sa katawhan. ⁶Gipamala niya ang dagat; milatas sila sa suba; didto nagmalipayon kita diha kaniya. ⁷Pinaagi sa iyang kusog nagdumala siya hangtod sa kahangtoran; nagtaw-an siya sa kanasoran; ayaw itugot nga magpataas ang mga masupilon sa ilang kaugalingon. Selah

⁸Dayega ang Dios, kamong katawhan, ipalanog ang pagdayeg alang kaniya. ⁹Giampingan kita niya taliwala sa mga buhi, ug wala niya gitugot nga madalin-as ang atong mga tiil.

¹⁰Kay ikaw, O Dios, nagsulay kanamo; gisulayan nimo kami sama sa plata nga giulay. ¹¹Gihatod nimo kami sa pukot; gibutang nimo sa among likod ang labihang palas-anon. ¹²Gipayatakan nimo sa mga tawo ang among mga ulo; miagi kami sa kalayo ug sa tubig, apan gidala mo kami sa usa ka hawan nga dapit.

¹³Moadto ako sa imong puluy-anan nga dala ang mga halad nga sinunog; akong tumanon ang akong panumpa ¹⁴nga gisaad sa akong mga ngabil ug ang gisulti sa akong baba sa dihang anaa ako sa kagul-anan. ¹⁵Maghalad ako kanimo ug sinunog nga tambok nga mga mananap nga adunay humot sa laking karnero; maghalad ako ug mga torong baka ug mga kanding. Selah

¹⁶Ngari ug paminaw, kamong tanan nga may kahadlok sa Dios, ug imantala ko ang gibuhat niya alang sa akong kalag. ¹⁷Mituaw ako kaniya pinaagi sa akong baba, ug gidayeg siya sa akong dila. ¹⁸Kung aduna akoy makita nga sala sa akong kasingkasing, ang Ginoo dili maminaw kanako.

¹⁹Apan ang Dios naminaw gayod; gitagad niya ang tingog sa akong pag-ampo. ²⁰Dalayegon ang Dios, nga wala niya pasagdi ang akong pag-ampo o ang iyang pagkamatinud-anon sa kasabotan nganhi kanako.

¹Alang sa pangulong musikero; dinuyogan sa tulunggon nga adunay kuwerdas. Ang salmo, nga usa ka awit. Magmaluluy-on unta ang Dios kanato ug magpanalangin kanato ug iyang ipadan-ag ang iyang panagway nganhi kanato Selah ²aron masayod ang kalibotan sa imong paagi, nga ang imong kaluwasan alang sa tanang kanasoran.

³Tugoti nga dayegon ka sa katawhan, Dios; tugoti nga dayegon ka sa tanang katawhan. ⁴O, tugoti ang kanasoran nga magmaya ug mag-awit sa kalipay, tungod kay hukman mo ang katawhan uban sa hustisya ug dumalahan ang kanasoran sa kalibotan. Selah

⁵Tugoti nga dayegon ka sa katawhan, O Dios; tugoti nga dayegon ka sa tanang katawhan. ⁶Mihatag ang yuta sa abot niini ug ang Dios nga atong Dios nagpanalangin kanato.

⁷Gipanalanginan kita sa Dios, ug ang tanang anaa sa kalibotan nagpasidungog kaniya.

¹Alang sa pangulong musikero; Ang salmo ni David, usa ka awit. Hinaot motindog ang Dios; magkatibulaag unta ang iyang mga kaaway; ug kadtong nasilag usab kaniya mokalagiw unta sa iyang atubangan. ²Sama sa aso nga ipadpad; busa pahawaa sila; sama sa kandila nga matunaw sa kalayo, aron nga ang daotan mahanaw sa presensiya sa Dios. ³Apan magmaya ang matarong; magsadya sila diha sa Dios; hinaot nga magmaya sila ug magmalipayon.

⁴Awiti ang Dios! Awiti ug pagdayeg ang iyang ngalan! Dayega siya nga nagsakay latas sa walog sa Suba sa Jordan! Yahweh ang iyang ngalan! Pagmaya kaniya! ⁵Ang amahan sa mga walay amahan, tigpanalipod sa mga biyuda, ang Dios anaa sa balaang dapit diin siya nagpuyo. ⁶Gibutang sa Dios ang mga nag-inusara ngadto sa matag pamilya; gipagawas niya ang mga binilanggo uban ang panag-awit; apan ang mga masupilon gipapuyo sa ugang yuta.

⁷O Dios, sa dihang nag-una ka sa imong katawhan, sa pagmartsa nimo latas sa kamingawan, Selah ⁸Nangurog ang kalibotan; ug nag-ulan ang kalangitan sa presensiya sa Dios, diha sa presensiya sa Dios sa iyang pag-abot sa Sinai, diha sa presensiya sa Dios, ang Dios sa Israel.

⁹Ikaw, Dios nagpadala ug dakong ulan; imong gilig-on ang imong panulundon sa dihang naluya kini. ¹⁰Mipuyo ang imong katawhan niini; ikaw, O Dios mihatag sa imong kamaayo ngadto sa mga kabos.

¹¹Naghatag ang Ginoo ug kasugoan, ug kadtong nagpahibalo niini mao ang daghang kasundalohan. ¹²- ¹³Ang mga hari sa kasundalohan mikalagiw, nanagan sila, ug ang mga babaye nga nagpaabot sa panimalay nagbahinbahin sa mga kinuha: mga salampati nga plata ug ang mga pako sa naggilakgilak nga bulawan. Sa dihang ang pipila kaninyo nagpabilin sa kulongan sa karnero, nganong gibuhat ninyo kini?

¹⁴Gipatibulaag sa Labing Gamhanan ang mga hari didto, atol kini nga nag-ulan ug nyebe sa Bukid sa Zalmon. ¹⁵Ang kusgan nga bukid mao ang bungtod sa Basan; ang usa ka habog nga bukid mao ang bungtod sa Basan. ¹⁶Nganong nasina ka man, ikaw habog nga bukid, sa bukid nga gipili sa Dios nga iyang puy-an? Sa pagkatinuod, si Yahweh magpuyo niini hangtod sa kahangtoran.

¹⁷Ang mga karwahe sa Dios 20, 000, nilibo ka liboan; uban ang Ginoo kanila didto sa balaang dapit sa Sinai. ¹⁸Misaka siya sa kinatumyan; nga dala ang mga binihag; nagdawat ka sa mga gasa gikan sa katawhan, bisan pa niadtong nakig-away kanimo, aron ikaw Yahweh nga Dios mopuyo didto.

¹⁹Bulahan ang Ginoo, nga sa matag adlaw nagdala sa atong mga palas-anon, ang Dios nga mao ang atong kaluwasan. Selah ²⁰Ang atong Dios mao ang Dios nga moluwas; si Yahweh ang Ginoo nga maoy makaluwas kanato gikan sa kamatayon. ²¹Apan dugmukon sa Dios ang mga ulo sa iyang mga kaaway, ang buhokon nga mga ulo niadtong naglakaw sa pagpakasala batok kaniya.

²²Miingon ang Ginoo, "Dad-on ko ang akong mga kaaway balik sa Basan, ako silang ipabalik ngadto sa kinahiladman sa dagat ²³aron inyong dugmukon ang inyong mga kaaway, ug mabasa ang inyong tiil sa dugo, ug aron ang mga dila sa inyong mga iro adunay bahin sa inyong mga kaaway."

²⁴Nakita nila ang imong pagpasundayag, Dios, ang pasundayag sa akong Dios, akong Hari, didto sa balaang dapit. ²⁵Nag-una ang mga mag-aawit, ang misunod mao ang mga musikero, ug sa tungatunga ang mga dalaga nga nagtugtog sa mga tamborin.

²⁶Bulahan ang Dios sa panagtigom; dayega si Yahweh, kamong mga tinuod nga kaliwat sa Israel. ²⁷Nag-una ang Benjamin nga labing gamay nga banay, unya ang pangulo sa Juda ug ilang panon, ug ang mga pangulo sa Zebulun ug ang mga pangulo sa Neftali.

²⁸Ang inyong Dios, O Israel nagsugo sa inyong kusog; ipadayag kanamo ang imong gahom, Dios, sama sa imong pagpadayag niini kaniadto. ²⁹Ipadayag ang imong gahom kanamo gikan sa imong templo sa Jerusalem, diin ang mga hari magdala sa mga gasa nganha kanimo.

³⁰Singgit diha sa gubat batok sa ihalas nga mananap diha sa kasagbotan, batok sa katawhan, kanang panon sa mga torong baka ug mga nati. Pakaulawi sila ug himoa nga sila magdala ug mga gasa; patibulaaga ang mga tawo nga nagtinguha sa pakiggubat. ³¹Mogawas ang mga prinsipe gikan sa Ehipto; ibayaw dayon sa Etiopia ang iyang mga kamot ngadto sa Dios.

³²Awiti ang Dios, kamong mga gingharian sa kalibotan; Selah Awiti ug pagdayeg si Yahweh. ³³Kaniya nga nagsakay diha sa kalangitan nga anaa na sukad pa kaniadto; tan-awa nagsinggit siya uban ang gahom.

³⁴Ang kusog iya gayod sa Dios; ang iyang pagkahalangdon anaa sa tibuok Israel, ug ang iyang kusog anaa sa kalangitan. ³⁵O Dios, gikahadlokan ka diha sa imong balaang dapit; ang Dios sa Israel—naghatag siyag kusog ug gahom sa iyang katawhan. Dalayegon ang Dios.

¹Alang sa pangulong musikero; sumala sa Shoshanim. Ang salmo ni David. Luwasa ako, Dios; kay ang katubigan nagbutang sa akong kinabuhi diha sa kakuyaw. ²Naunlod ako sa lalom nga lapok, diin walay dapit nga katindogan; nahiabot ako sa lalom nga katubigan, diin ang baha milumos kanako.

³Gikapoy ako tungod sa akong paghilak; nauga na ang akong tutonlan; naluya na ang akong mga mata samtang naghulat sa akong Dios. ⁴Kadtong nagdumot kanako nga walay hinungdan mas daghan pa kaysa buhok sa akong ulo; kadtong buot mopuo kanako, nga walay kapasikaran, nahimo nakong mga kaaway, mga kusgan sila; ang wala nako gikawat, kinahanglan nakong ibalik.

⁵Dios, nasayod ka sa akong pagkabuangbuang, ug ang akong mga sala wala nalilong diha kanimo. ⁶Ayaw itugot nga kadtong naghulat kanimo maulawan tungod kanako, Yahweh nga Ginoong makagagahom; ayaw itugot nga kadtong nagapangita kanimo pagatamayon tungod kanako, O Dios sa Israel.

⁷Tungod kanimo nabug-atan ako sa pagtamay; ang kaulaw mitabon sa akong nawong. ⁸Nahimo akong dumuduong ngadto sa akong mga igsoong lalaki, usa ka langyaw ngadto sa mga anak sa akong inahan. ⁹Kay ang tumang kadasig sa imong puluy-anan milamoy kanako, ug ang mga pagtamay niadtong mga nagtamay kanimo naania kanako.

¹⁰Sa dihang mihilak ako ug wala mikaon, gitamay nila ako. ¹¹Sa dihang gihimo kong bisti ang sako, nahimo akong buangbuang sa panultihon ngadto kanila. ¹²Gihisgotan ako niadtong naglingkod sa ganghaan sa siyudad; ako mao ang awit sa mga palahubog.

¹³Apan alang kanako, ang akong pag-ampo diha kanimo, Yahweh, sa takna nga imong dawaton; tubaga intawon ako diha sa kasaligan mong kaluwasan. ¹⁴Biraha ako gikan sa lapok, ug ayaw itugot nga maunlod ako; kuhaa ako palayo gikan niadtong mga nagdumot kanako ug luwasa ako gikan sa lalom nga katubigan. ¹⁵Ayaw itugot nga ang baha molumos kanako, ni ang lalom molamoy kanako. Ayaw itugot nga ang bung-aw motak-om sa iyang baba nganhi kanako.

¹⁶Tubaga ako, O Yahweh, kay ang imong pagkamatinud-anon sa kasabotan maayo man; tungod kay dako ang imong kaluoy kanako, lingia ako. ¹⁷Ayaw itago ang imong nawong gikan sa imong sulugoon, kay ania ako sa kalisdanan; tubaga dayon ako.

¹⁸Anhia ako ug luwasa ako. Tungod sa akong mga kaaway, lukata ako. ¹⁹Nasayod ka sa mga pagsaway kanako, sa pagpakaulaw kanako, ug sa pagtamay kanako; ang tanan kong mga kaaway anaa sa imong atubangan.

²⁰Nasakitan ang akong kasingkasing sa mga pagtamay; napuno ako sa kabug-aton; nangita ako ug tawo nga maluoy kanako, apan walay bisan usa; nangita ako ug maghuhupay, apan wala akoy nakaplagan. ²¹Gidalitan nila ako ug hilo aron akong kan-on; sa akong kauhaw gidalitan nila ako ug suka aron akong imnon.

²²Itugot nga ang lamesa sa ilang atubangan mahimong lit-ag; sa dihang sila maghunahuna nga luwas sila, mahimo unta kining bitik. ²³Mangitngitan unta ang ilang mga mata aron dili sila makakita; ug himoa kanunay nga ang ilang mga dapidapi mangurog.

²⁴Ibubo ngadto kanila ang imong kasuko, ug unta maapsan sila sa kabangis sa imong kapungot. ²⁵Unta mahimo biniyaan ang ilang dapit; wala na untay bisan usa nga mopuyo sa ilang mga tolda.

²⁶Tungod kay gilutos nila ang usa nga imong gilatos. Gibalik nila pag-usab ang mga kasakit niadtong imong gisamaran. ²⁷Pakasad-a sila sa pagbuhat ug daghang mga sala; ayaw sila tugoti nga makaduol sa imong matarong nga kadaogan.

²⁸Papason unta sila gikan sa Libro sa Kinabuhi ug dili mahisulat uban sa mga matarong. ²⁹Apan kabos ako, ug masulob-on; unta ang imong kaluwasan, O Dios, mopahiluna kanako sa hataas.

³⁰Dayegon ko ang ngalan sa Dios inubanan sa awit ug ako siyang pasidunggan inubanan sa mga pagpasalamat. ³¹Makapahimuot kini kang Yahweh labaw pa sa torong baka nga adunay mga sungay.

³²Makita kini sa malumo ug magmaya sila; kamo nga nagapangita sa Dios, magmadasigon ang inyong mga kasingkasing. ³³Tungod kay mopatalinghog si Yahweh sa mga nagkinahanglan ug dili niya pasagdan ang iyang mga binilanggo.

³⁴Hinaot nga ang langit ug ang yuta magadayeg kaniya, ang kadagatan ug ang tanan nga nagalihok niini. ³⁵Tungod kay luwason sa Dios ang Zion, ug pagatukoron pag-usab ang mga siyudad sa Juda; ang katawhan mopuyo didto ug makapanag-iya niini. ³⁶Ang kaliwatan sa iyang mga sulugoon maoy makapanunod niini; ug kadtong nahigugma sa iyang ngalan makapuyo didto.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo ni David; alang sa paghinumdom. Luwasa ako, O Dios! Yahweh, dali dayon ug tabangi ako. ²Tugoti nga kadtong mosulay sa pagkuha sa akong kinabuhi mapaulawan ug pagatamastamasan; motalikod unta sila ug dad-on sa kaulawan, kadtong nagmalipayon sa akong kasakitan. ³Motalikod unta sila tungod sa ilang kaulaw, kadtong mga nagkatawa.

⁴Ang tanan nga nagapangita kanimo maglipay unta ug magmaya diha kanimo; kadtong nahigugma sa imong kaluwasan kanunay unta nga magasulti, "Dalayegon ang Dios." ⁵Apan kabos ako ug timawa; pagdali nganhi kanako, Dios; ikaw ang akong magtatabang ug luwasa ako. Yahweh, ayaw paglangan.

¹Diha kanimo, Yahweh, magdangop ako; ayaw gayod itugot nga mabutang ako sa kaulawan. ²Luwasa ako ug himoa akong luwas sa imong pagkamatarong; ikiling ang imong igdulungog nganhi kanako ug luwasa ako. ³Mahimo kang bato nga akong kadangpan diin kanunay kong adtoan; gihatag mo ang pagmando sa pagluwas kanako, kay ikaw ang akong bato ug akong salipdanan.

⁴Luwasa ako, akong Dios, gikan sa kamot sa mga daotan, gikan sa kamot sa mga dili matarong ug mapintas. ⁵Tungod kay ikaw ang akong paglaom, Yahweh nga Ginoo. Nagsalig ako kanimo sukad pa sa akong pagkabata.

⁶Pinaagi kanimo giamoma ako gikan sa tagoangkan; ikaw mao siya nga nagkuha kanako gikan sa tagoangkan sa akong inahan; ang akong pagdayeg kanunay lang nga mahitungod kanimo. ⁷Ako ang panag-ingnan sa daghang katawhan; ikaw ang akong lig-ong dalangpanan.

⁸Ang akong baba mapuno sa pagdayeg kanimo, sa tanang mga adlaw uban sa imong kadungganan. ⁹Ayaw ako isalikway sa takna sa akong katigulangon; ayaw ako biyai sa dihang wala na akoy kusog.

¹⁰Tungod kay ang akong mga kaaway naghisgot mahitungod kanako; kadtong nagalantaw sa akong kinabuhi nagkahiusa sa paglaraw. ¹¹Miingon sila, "Gipasagdan na siya sa Dios; gukdon ug patyon nato siya, kay wala nay moluwas kaniya."

¹²Dios, ayaw pagpahilayo gikan kanako; akong Dios, pagdali ug tabangi ako. ¹³Mabutang unta sila sa kaulawan ug magun-ob, kadtong nagbatok sa akong kinabuhi; matabonan unta sila sa mga pagtamay ug kaulawan, kadtong nagtinguha sa pagpasakit kanako.

¹⁴Apan kanunay akong molaom kanimo ug modayeg kanimo sa makadaghan. ¹⁵Ang akong baba mosulti mahitungod sa imong pagkamatarong ug sa imong kaluwasan sa tanang adlaw, bisan dili ko kini masabtan. ¹⁶Moabot ako uban sa makagagahom nga mga buhat ni Yahweh nga Ginoo; isulti ko ang imong pagkamatarong, kanimo lang.

¹⁷O Dios, gitudloan mo ako sukad pa sa akong pagkabatan-on; bisan karon akong gimantala ang imong mga kahibulongang gibuhat. ¹⁸Sa pagkatinuod, bisan sa dihang ako matigulang ug ubanon na, Dios, ayaw ako pasagdi, samtang akong ginamantala ang imong kusog ngadto sa mosunod nga mga kaliwatan, ang imong gahom ngadto sa tanan nga moabot.

¹⁹Ang imong pagkamatarong man usab, Dios, hataas kaayo; ikaw nga nagbuhat sa dagkong mga butang, O Dios, kinsa man ang sama kanimo? ²⁰Ikaw nga nagpakita kanamo sa daghang makalilisang nga mga kalisdanan maoy modasig kanamo pag-usab ug mobangon kanamo pag-usab gikan sa kinahiladman sa yuta.

²¹Hinaot nga imong dugangan ang akong kadungganan; balik pag-usab ug hupaya ako. ²²Magpasalamat usab ako kanimo dinuyogan sa alpa alang sa imong pagkamasaligan, akong Dios; magaawit ako kanimo sa mga pagdayeg dinuyogan sa alpa, Balaan sa Israel.

²³Ang akong mga ngabil magasinggit sa kalipay sa dihang mag-awit ako ug mga pagdayeg alang kanimo—bisan ang akong kalag, nga imong giluwas. ²⁴Ang akong dila magalitok usab mahitungod sa imong pagkamatarong sa tanang adlaw; tungod kay napaulawan ug nagkaguliyang sila, kadtong nagtinguha sa pagpasakit kanako.

¹Ang salmo ni Solomon. Hatagi ang hari sa imong matarong nga kasugoan, Dios, ang imong pagkamatarong ngadto sa anak sa hari. ²Hinaot nga mohukom siya sa imong katawhan uban ang pagkamatarong ug sa imong mga kabos uban ang hustisya; ³hinaot nga ang kabukiran mohatag ug kalinaw alang sa katawhan; hinaot nga ang kabungtoran mohatag ug pagkamatarong.

⁴Hinaot hukman niya ang kabos sa mga katawhan; hinaot nga luwason niya ang mga anak sa mga nagkinahanglan ug dugmukon ang mga nagdaugdaog. ⁵Hinaot nga pasidunggan ka nila samtang ang adlaw molungtad, ug hangtod nga ang bulan magpabilin sa tanang mga kaliwatan.

⁶Hinaot nga mokanaog siya sama sa ulan diha sa pinutol nga mga sagbot, sama sa ulan nga mobisbis sa yuta. ⁷Hinaot nga ang matarong modagsang sa iyang mga adlaw, ug hinaot adunay kadagaya sa kalinaw hangtod nga ang bulan mahanaw.

⁸Hinaot nga iyang dumalahan ang gikan sa dagat hangtod sa dagat, ug gikan sa Suba hangtod sa kinatumyan sa kalibotan. ⁹Hinaot nga kadtong mga nagpuyo sa kamingawan moyukbo sa iyang atubangan; hinaot nga ang iyang mga kaaway molukapa sa abog. ¹⁰Hinaot nga ang mga hari sa Tarsis ug sa mga isla mohatag ug buhis; hinaot nga ang mga hari sa Sheba ug sa Seba mohatag ug mga gasa.

¹¹Hinaot gayod nga ang tanang mga hari moyukbo sa iyang atubangan; hinaot nga ang tanang kanasoran moalagad kaniya. ¹²Tungod kay iyang gitabangan ang mga nagkinahanglan nga nagtuaw ug ang mga kabos nga walay laing magtatabang.

¹³Aduna siyay kaluoy sa mga kabos ug sa mga nagkinahanglan, ug iyang luwason ang kinabuhi sa mga nagkinahanglang katawhan. ¹⁴Iyang gitubos ang ilang mga kinabuhi gikan sa pagdaugdaog ug kasamok, ug ang ilang dugo bililhon sa iyang panan-aw.

¹⁵Hinaot nga mabuhi pa siya! Hinaot nga ang bulawan sa Sheba igahatag kaniya. Hinaot ang katawhan kanunay nga mag-ampo alang kaniya; hinaot nga ang Dios magpanalangin kaniya sa tanang adlaw. ¹⁶Hinaot nga ang ilang yuta adunay kadagaya sa trigo; hinaot nga ipalidpalid ang mga tanom sa kinatumyan sa kabukiran. Hinaot nga ang bunga niini mahimong sama sa Lebanon; hinaot nga molabong ang katawhan sa mga siyudad sama sa mga sagbot sa kaumahan.

¹⁷Hinaot nga ang iyang ngalan molungtad hangtod sa kahangtoran; hinaot nga ang iyang ngalan magapadayon hangtod aduna pay adlaw; hinaot nga ang katawhan mapanalanginan pinaagi kaniya; hinaot nga ang tanang kanasoran motawag kaniya ug bulahan.

¹⁸Hinaot nga si Yahweh nga Dios, ang Dios sa Israel, mahimaya, nga mao ang nagbuhat sa kahibulongang mga butang. ¹⁹Hinaot nga ang iyang mahimayaong ngalan pagadayegon hangtod sa kahangtoran, ug hinaot ang tibuok kalibotan mapuno sa iyang himaya. Amen ug Amen. ²⁰Natapos na ang mga pag-ampo ni David nga anak ni Jess. Ikatulong Libro.

¹Ang salmo ni Asaf. Tinuod gayod nga ang Dios maayo ngadto sa Israel, niadtong adunay putli ug kasingkasing. ²Apan alang kanako, hapit madalin-as ang akong mga tiil; ang akong mga tiil hapit madalin-as samtang ako naglakaw ³tungod kay nasina ako sa mga garboso sa dihang nakita ko ang pag-uswag sa mga daotan.

⁴Tungod kay wala silay kasakitan hangtod sa ilang kamatayon, apan mga kusgan sila ug maayo ang ginakaon. ⁵Gawasnon sila gikan sa mga kabug-aton sa ubang tawo; wala sila gisakit sama sa ubang tawo.

⁶Ang garbo gidayandayan kanila sama sa kuwentas sa ilang liog; ang kasamok gibisti kanila sama sa kupo. ⁷Tungod sa pagkabuta miabot ang sala; ang daotang mga panghunahuna milahos sa ilang mga kasingkasing.

⁸Nagbugalbugal sila ug nagsulti ug daotan; sa ilang pagkagarboso nagbahad sila sa pagdaugdaog. ⁹Ang ilang mga baba nagsulti batok sa kalangitan, ug ang ilang mga dila nagmartsa sa tibuok kalibotan.

¹⁰Busa mibalik ang iyang katawhan ngadto kanila ug ang kadagaya sa katubigan nahubas. ¹¹Miingon sila, "Giunsa man pagkasayod sa Dios? Aduna bay kahibalo diha sa Labing Halangdon?" ¹²Timan-i kini: mga daotan kini nga katawhan; kanunay silang walay pagpakabana, nahimong hilabihan ka dato.

¹³Tinuod gayod nga kawang lamang nga akong gipanalipdan kining akong kasingkasing ug gihugasan ang akong mga kamot sa pagkawalay sala. ¹⁴Tungod kay sa tanang adlaw gisakit ako ug gipanton sa matag buntag. ¹⁵Kung misulti ako, "Akong isulti kining mga butanga," unya akong gibudhian kining kaliwatan sa imong mga anak.

¹⁶Bisan gisulayan ko sa pagsabot kining mga butanga, lisod kaayo kini alang kanako. ¹⁷Unya miadto ako sa puluy-anan sa Dios ug nasabtan ko ang ilang dangatan.

¹⁸Tinuod gayod gibutang nimo sila sa danlog nga mga dapit; gihatod nimo sila sa kalaglagan. ¹⁹Naunsa nga nahimo silang kamingawan sa usa ka higayon! Moabot ang ilang kataposan ug matapos sila sa makalilisang nga paagi. ²⁰Sama sila sa damgo nga sa pagkahuman ang tawo mahigmata; O Ginoo, sa dihang ikaw mobangon, dili na nimo hunahunaon kadtong mga damgoha.

²¹Tungod kay ang akong kasingkasing nagmasulob-on, ug nasamdan ako pag-ayo. ²²Usa ako ka walay alamag ug kulang sa panabot; sama lang ako sa usa ka walay pagbati nga mananap sa imong atubangan.

²³Apan kanunay akong magauban kanimo; gigunitan mo ang akong tuong kamot. ²⁴Giyahi ako sa imong mga tambag ug human niana dawata ako sa himaya.

²⁵Kinsa may ako nga anaa sa langit apan ikaw? Walay bisan usa sa kalibotan nga akong gitinguha kung dili ikaw. ²⁶Ang akong unod ug ang akong kasingkasing maluya man, apan ang Dios mao ang kusog sa akong kasingkasing hangtod sa kahangtoran.

²⁷Kadtong halayo gikan kanimo mangalaglag; gun-obon mo kadtong tanan nga wala nagmatinud-anon kanimo. ²⁸Apan alang kanako, ang gikinahanglan kong buhaton mao ang pagdangop kanimo Dios. Gihimo nakong dalangpanan si Yahweh nga Ginoo. Akong imantala ang tanan nimong gibuhat.

¹Usa ka maskil ni Asaf. O Dios, nganong gisalikway mo kami sa kahangtoran? Ngano nga ang imong kasuko misunog batok sa karnero diha sa imong sibsibanan? ²Hinumdomi ang imong katawhan, nga imong gipalit niadtong karaang kapanahonan, ang banay nga imong gitubos nga mahimo nga imong kaugalingong panulundon, ug ang Bukid sa Zion, diin ikaw mipuyo.

³Ngari tan-awa ang hingpit nga pagkagun-ob, ang tanang kadaot nga gibuhat sa mga kaaway sa balaang dapit. ⁴Ang imong mga kaaway nagngulob taliwala sa imong piniling dapit; gipahimutang nila ang ilang mga bandira. ⁵Nanigbas sila gamit ang mga hatsa sama diha sa baga nga kalasangan. ⁶Gidugmok nila ug gipangguba ang tanang kinulitan; giguba nila kini pinaagi sa mga hatsa ug mga maso.

⁷Gisunog nila ang imong puluy-anan; gipanamastamasan nila ang imong pinuy-anan; gipukan kini ngadto sa yuta. ⁸Miingon sila sa ilang mga kasingkasing, "Laglagon nato silang tanan." Gisunog nila ang tanan nimong tigomanan sa yuta.

⁹Wala na kitay makita nga mga timaan, wala nay mga propeta, ug walay usa kanato ang nasayod kung hangtod kanus-a kini molungtad. ¹⁰Hangtod kanus-a, O Ginoo, nga magtamay ang kaaway kanimo? Ang kaaway magpasipala ba sa imong ngalan sa kahangtoran? ¹¹Nganong imo mang gipugngan ang imong kamot, ang imong tuong kamot? Ipagawas ang imong tuong kamot sa imong bisti ug laglaga sila.

¹²Bisan pa niini ang Dios maoy akong hari gikan pa sa karaang kapanahonan, nga nagadala sa kaluwasan sa kalibotan. ¹³Gibahin mo ang dagat pinaagi sa imong kusog; gidugmok mo ang mga ulo sa makalilisang nga mga mananap diha sa katubigan.

¹⁴Gidugmok mo ang mga ulo sa Leviatan; gipakaon mo siya sa mga nagpuyo sa kamingawan. ¹⁵Giablihan mo ang mga tuboran ug kasapaan; gipahubas mo ang mga kasubaan.

¹⁶Imo ang adlaw, ug ang kagabhion imo man usab; gipahimutang mo ang adlaw ug bulan sa ilang dapit. ¹⁷Gipahimutang mo ang tanang utlanan sa kalibotan; ug ikaw ang naghimo sa ting-init ug sa tingtugnaw.

¹⁸Hinumdomi kung giunsa sa kaaway paglabay ug mga pagtamay kanimo, O Yahweh, ug ang pagpasipala sa mga buangbuang nga mga tawo sa imong ngalan. ¹⁹Ayaw itugyan ang kinabuhi sa imong salampati ngadto sa ihalas nga mananap. Ayaw kalimti hangtod sa kahangtoran ang kinabuhi sa dinaugdaog nimong katawhan.

²⁰Hinumdomi ang imong kasabotan, kay ang mangitngit nga mga rehiyon sa yuta napuno sa mga dapit sa kabangis. ²¹Ayaw itugot nga ang dinaugdaog mahibalik uban sa kaulaw; itugot nga ang kabos ug ang dinaugdaog modayeg sa imong ngalan.

²²Bangon, O Dios; panalipdi ang imong kadungganan; hinumdomi kung giunsa ka pagtamay sa mga buangbuang sa tibuok adlaw. ²³Ayaw kalimti ang tingog sa imong mga kaaway o ang kabanha niadtong padayon nga nagsupak kanimo.

¹Alang sa pangulong musikero; sumala sa Al Tasyet. Ang salmo ni Asaf, usa ka awit. Magapasalamat kami kanimo, O Dios; magapasalamat kami, kay gipadayag mo ang imong presensiya; ang mga tawo magasulti sa imong kahibulongang mga buhat. ²Sa gitakda nga panahon ako magahukom sa walay pinalabi. ³Bisan ang kalibotan ug ang tanang lumulupyo niini mangurog sa kahadlok, akong lig-onon ang mga haligi sa kalibotan. Selah

⁴Moingon ako ngadto sa mga garboso, "Ayaw pagpagarbo," ug ngadto sa mga daotan, "Ayaw ipataas ang sungay. ⁵Ayaw ipataas ang inyong sungay; ayaw pagsulti uban ang mapahitas-ong liog." ⁶Dili gikan sa sidlakan o gikan sa kasadpan, ug kini dili gikan sa kamingawan nga ang pagbayaw moabot.

⁷Apan ang Dios mao ang maghuhukom; siya ang magadala paubos ug siya ang magabayaw. ⁸Tungod kay si Yahweh nagkupot ug kupa sa nagabulabula nga bino, nga sinagolan ug mga lamas, ug ibubo kini. Sigurado gayod nga ang tanang daotan sa kalibotan moinom niini hangtod sa kataposang tulo.

⁹Apan magpadayon ako sa pagsulti kung unsa ang imong nabuhat; magaawit ako ug mga pagdayeg sa Dios ni Jacob. ¹⁰Siya miingon, "Akong pagaputlon ang tanang sungay sa daotan, apan ang mga sungay sa mga matarong igabayaw."

¹Alang sa pangulong musikero, dinuyogan sa tulunggon nga adunay kuwerdas. Ang salmo ni Asaf, usa ka awit. Gipaila sa Dios ang iyang kaugalingon ngadto sa Juda; ang iyang ngalan bantogan sa Israel. ²Ang iyang tolda anaa sa Salem; ang iyang puluy-anan anaa sa Zion. ³Didto gibali niya ang mga uhas sa pana, ang taming, ang espada, ug ang uban pang mga hinagiban sa gubat. Selah

⁴Hilabihan ang imong kasanag ug gipadayag mo ang imong himaya, samtang milugsong ka gikan sa mga kabukiran, diin imong gipatay ang imong mga biktima. ⁵Ang mga maisugon ug kasingkasing nakawatan; ug nahinanok sila. Ang tanang manggugubat wala nay nahimo.

⁶Sa imong pagbadlong, O Dios ni Jacob, ang mga nagkabayo ug ang kabayo nahinanok. ⁷Ikaw, oo ikaw, ang angay kahadlokan; kinsa ang makabarog sa imong atubangan kung ikaw masuko?

⁸Gikan sa langit nadungog ang imong paghukom; ang kalibotan mahadlok ug mahilom ⁹sa dihang ikaw O Dios, mobarog aron sa paghukom ug pagluwas sa tanang dinaugdaog sa kalibotan. Selah

¹⁰Sigurado gayod nga ang imong masuk-anon nga paghukom sa katawhan magdala ug pagdayeg kanimo; baksi ang imong kaugalingon sa kung unsa ang nahilabilin sa imong kasuko.

¹¹Paghimo ug pakigsaad kang Yahweh nga imong Dios, ug tumana kini. Hinaot nga ang nakapalibot kaniya nga angay kahadlokan magdala ug mga gasa alang kaniya. ¹²Giputol niya ang espiritu sa mga prinsipe; gikahadlokan siya sa mga hari sa kalibotan.

¹Alang sa pangulong musikero; sunod sa istilo ni Jedutun. Ang salmo ni Asaf. Magtawag ako sa Dios uban sa akong tingog; tawgon ko ang Dios uban sa akong tingog, ug ang akong Dios makadungog kanako.

²Sa adlaw sa akong kalisdanan nangita ako sa Ginoo; sa kagabhion akong gibayaw ang akong mga kamot, ug dili gayod kini makapoyan. Midumili ang akong kalag nga mahupay. ³Naghunahuna ako sa Dios sa dihang ako nag-agulo; naghunahuna ako kaniya sa dihang ako naluya. Selah

⁴Imong giablihan ang akong mga mata; dili ako makasulti sa hilabihang kalibog. ⁵Naghunahuna ako sa nangaging mga adlaw, mahitungod sa mga adlaw nga dugay nang milabay.

⁶Sa kagabhion nahinumdoman ko ang usa ka awit nga kaniadto akong giawit. Gipamalandongan ko pag-ayo ug gisulayan sa pagsabot kung unsa ang nahitabo. ⁷Isalikway ba ako sa Dios sa kahangtoran? Dili na ba siya magpakita kanako ug pabor?

⁸Ang iya bang pagkamatinud-anon sa kasabotan mawala na sa hingpit? Napakyas ba ang iyang saad sa kahangtoran? ⁹Nakalimot ba ang Dios nga magmaluluy-on? Nasirad-an na ba sa iyang kapungot ang iyang kahangawa? Selah

¹⁰Miingon ako, "Mao kini ang akong kagul-anan: ang pagkausab sa tuong kamot sa Labing Halangdon nganhi kanato."

¹¹Apan akong hinumdoman ang imong mga buhat, O Yahweh; hunahunaon ko ang imong kahibulongan nga mga buhat kaniadto. ¹²Pamalandongan ko ang imong mga buhat ug pagahunahunaon ko kini.

¹³Ang imong pamaagi, O Dios, balaan; unsa nga dios ang ikatandi sa atong bantogang Dios? ¹⁴Ikaw ang Dios nga naghimo sa mga kahibulongan; gipakita mo sa katawhan ang imong kusog. ¹⁵Gihatagan mo ug kadaogan ang imong katawhan pinaagi sa imong dakong gahom— ang mga kaliwat ni Jacob ug ni Jose. Selah

¹⁶Ang katubigan nakakita kanimo, O Dios; ang katubigan nakakita kanimo, ug nangahadlok sila; ang kinahiladman nangurog. ¹⁷Ang mga panganod nagbubo ug tubig; ang mapanganorong kawanangan naghatag ug tingog; ang imong mga pana nanagpanglupad.

¹⁸Ang imong gadalugdog nga tingog madungog diha sa hangin; ang kilat midan-ag sa kalibotan, ang yuta mikurog ug nauyog. ¹⁹Ang imong dalan diha sa dagat ug ang imong agianan diha sa dagkong mga tubig, apan ang imong mga tunob dili makita. ²⁰Gigiyahan mo ang imong katawhan sama sa panon pinaagi sa kamot ni Moises ug ni Aaron.

¹Usa ka maskil ni Asaf. Pamatia ang akong pagpanudlo, O akong katawhan, patalinghogi ang mga pulong sa akong baba. ²Akong pagaablihan ang akong baba sa mga sambingay; ako magaawit mahitungod sa tinagong mga butang mahitungod kaniadto.

³Mao kini ang mga butang nga atong nadungog ug nakat-onan, mga butang nga gitudlo kanato sa atong mga katigulangan. ⁴Dili nato kini ililong sa ilang mga kaliwatan. Isugilon ta sa sunod nga kaliwatan ang mahitungod sa dalayegong mga buhat ni Yahweh, ang iyang kusog, ug ang mga kahibulongan nga iyang gibuhat.

⁵Kay nagbuhat siya ug mga kasugoan kang Jacob ug nagbutang ug balaod sa Israel. Gimandoan niya ang atong mga katigulangan nga ila kining itudlo ngadto sa ilang mga anak. ⁶Gimando niya kini aron nga ang sunod nga kaliwatan masayod sa iyang kasugoan, ang mga bata nga wala pa matawo, mao na usab ang mosulti sa ilang kaugalingong mga anak.

⁷Unya mosalig sila sa Dios ug dili nila kalimtan ang iyang mga buhat apan tumanon ang iyang mga kasugoan. ⁸Unya dili sila mahisama sa ilang mga katigulangan, nga mga gahig ulo ug mga masinupakong kaliwatan, kaliwatan nga ang kasingkasing dili maayo, ug ang mga espiritu nga dili maunongon ug matinud-anon sa Dios.

⁹Ang mga Efraimihanon adunay mga pana, apan mibalik sila sa adlaw sa pagpakiggubat. ¹⁰Wala nila tipigi ang ilang kasabotan tali sa Dios, ug nagdumili sila sa pagtuman sa iyang balaod. ¹¹Gikalimtan nila ang iyang mga buhat, ang kahibulongang mga butang nga iyang gipakita kanila.

¹²Gikalimtan nila ang katingalahang mga butang nga iyang gibuhat sa atubangan sa ilang mga katigulangan didto sa yuta sa Ehipto, sa yuta sa Zoan. ¹³Gitunga niya ang dagat ug gigiyahan sila patabok niini; gipatindog niya ang katubigan sama sa mga pader. ¹⁴Panahon sa adlaw gigiyahan niya sila uban ang panganod ug sa tanang gabii inubanan sa kahayag sa kalayo.

¹⁵Gipikas niya ang mga bato didto sa kamingawan, ug gihatagan niya sila ug tubig nga madagayaon gayod, nga igo nga makapuno sa kinahiladman sa dagat. ¹⁶Naghimo siya ug mga tuboran nga nag-agas gikan sa bato ug iyang gipadagayday ang tubig sama sa kasubaan.

¹⁷Apan nagpadayon sila sa pagpakasala batok kaniya, nagasupak batok sa Labing Halangdon didto sa kamingawan. ¹⁸Gisulayan nila ang Dios sa ilang mga kasingkasing pinaagi sa pagpangayo ug pagkaon nga makatagbaw sa ilang kaugalingon.

¹⁹Nagsulti sila batok sa Dios; miingon sila, "Makahatag ba gayod ang Dios ug lamesa alang kanato diha sa kamingawan? ²⁰Tan-awa, sa dihang iyang gibunalan ang bato, miagas ang tubig ug midagayday. Apan makahatag ba usab siya ug tinapay? Magahatag ba siya ug karne alang sa iyang katawhan?"

²¹Sa dihang nadungog kini ni Yahweh, nasuko siya; busa ang iyang kalayo misunog batok kang Jacob, ug ang iyang kasuko misulong sa Israel, ²²tungod kay wala man sila mituo sa Dios ug wala misalig sa iyang kaluwasan.

²³Apan gimandoan niya ang kalangitan ug naablihan ang mga pultahan sa langit. ²⁴Nagpaulan siya ug mana aron sila makakaon, ug gihatagan sila ug trigo gikan sa langit. ²⁵Gikaon sa mga tawo ang tinapay sa mga anghel. Nagpadala siya ug pagkaon nga madagayaon gayod.

²⁶Gipahuros niya ang hangin sa sidlakan aron motayhop sa kawanangan, ug pinaagi sa iyang gahom gigiyahan niya ang hangin sa kasadpan. ²⁷Gipaulanan niya sila ug karne sama sa abog, mga langgam nga dili maihap sama sa balas sa kadagatan. ²⁸Nangahulog kini taliwala sa ilang kampo, palibot sa ilang mga tolda.

²⁹Busa nangaon sila ug nangabusog. Gihatag niya ngadto kanila ang ilang gitinguha. ³⁰Apan wala pa sila nangabusog; ang ilang kalan-on anaa pa sa ilang mga baba.

³¹Unya gisulong sila sa kasuko sa Dios ug gipamatay ang labing kusgan kanila. Gipuo niya ang mga batan-ong lalaki sa Israel. ³²Bisan pa niini, nagpadayon sila sa pagpakasala ug wala mituo sa iyang kahibulongang mga buhat.

³³Busa gipamubo sa Dios ang ilang mga adlaw; ang ilang katuigan napuno sa kalisang. ³⁴Sa dihang ang Dios mosakit kanila, mosugod sila sa pagpangita kaniya, ug unya mobalik sila ug mangita gayod kaniya.

³⁵Mahinumdoman nila nga ang Dios mao ang ilang bato ug nga ang Labing Halangdong Dios mao ang ilang manluluwas. ³⁶Apan giulog-ulogan nila siya pinaagi sa ilang mga baba ug namakak kaniya sa ilang mga pulong. ³⁷Kay ang ilang mga kasingkasing dili lig-ong mitutok kaniya, ug dili sila matinud-anon sa iyang kasabotan.

³⁸Apan siya, sanglit maluluy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan ug wala niya sila laglaga. Oo, daghang mga panahon nga iyang gipugngan ang iyang kasuko ug wala pukawa ang tanan niyang kapungot.

³⁹Gihinumdoman niya nga gibuhat sila gikan sa unod, usa ka hangin nga molabay ug dili na mobalik. ⁴⁰Sa makadaghang higayon misupak sila batok kaniya didto sa kamingawan ug nagpasubo kaniya didto sa umaw nga mga rehiyon! ⁴¹Sa kanunay gisulayan nila ang Dios ug minghagit sa Balaan sa Israel.

⁴²Wala sila maghunahuna mahitungod sa iyang gahom, kung giunsa niya sila pagluwas gikan sa ilang kaaway ⁴³sa dihang gipakita niya ang iyang makalilisang nga mga timaan didto sa Ehipto ug ang iyang mga kahibulongan sa rehiyon sa Zoan.

⁴⁴Gihimo niyang dugo ang mga suba sa mga Ehiptohanon aron dili sila makainom gikan sa ilang mga tuboran. ⁴⁵Nagpadala siya ug labihan kadaghang langaw nga milamoy kanila ug mga baki nga milukop sa ilang yuta. ⁴⁶Iyang gihatag ang ilang mga pananom sa mga apan-apan ug ang ilang mga hinagoan ngadto sa mga dulon.

⁴⁷Gilaglag niya ang ilang mga kaparasan tungod sa pagpaulan ug yelo ug ang ilang mga kahoy nga sikomoro. ⁴⁸Gipaulanan niya ug yelo ang ilang mga baka ug gipanglitian ang ilang binuhing mga mananap. ⁴⁹Ang iyang hilabihang kasuko mihampak batok kanila. Gipadala niya ang kapungot, kaligutgot, ug kalisdanan sama sa mga anghel nga nagdala ug kasamok.

⁵⁰Naghimo siya ug dalan alang sa iyang kasuko; wala niya sila ilikay gikan sa kamatayon apan gitugyan sila sa katalagman. ⁵¹Gipamatay niya ang tanang panganay didto sa Ehipto, ang kinamagulangan sa ilang kusog didto sa mga tolda ni Ham.

⁵²Gigiyahan niya ang iyang mga katawhan pagawas sama sa karnero ug gitultolan sila didto sa kamingawan sama sa panon sa mananap. ⁵³Gigiyahan niya sila nga luwas ug walay kahadlok, apan ang dagat mitabon sa ilang mga kaaway.

⁵⁴Unya gidala niya sila sa utlanan sa iyang balaang yuta, niining bukira nga naangkon sa iyang tuong kamot. ⁵⁵Gipapahawa niya ang mga nasod nga nauna kanila ug gipanghatag kanila ang ilang panulundon. Gipapuyo niya ang mga banay sa Israel sa ilang mga tolda.

⁵⁶Apan ilang gisulayan ug gisupak ang Labing Halangdong Dios ug wala gituman ang iyang mga kasugoan. ⁵⁷Sila dili mga matinud-anon ug nagmabudhi-on sama sa ilang mga amahan; dili sila kasaligan sama sa baliko nga pana.

⁵⁸Kay gipasuko nila siya sa ilang hataas nga mga dapit ug gihagit siya aron mangabugho sa ilang mga diosdios. ⁵⁹Sa dihang nadungog kini sa Dios, nasuko siya ug hingpit nga gisalikway ang Israel.

⁶⁰Gibiyaan niya ang puluy-anan sa Silo, ang tolda diin siya mipuyo uban sa mga tawo. ⁶¹Gitugotan niya nga ang iyang kusog makuha ug gihatag ang iyang himaya ngadto sa mga kamot sa kaaway.

⁶²Gitugyan niya ang iyang katawhan ngadto sa espada, ug nasuko siya sa iyang panulundon. ⁶³Gilamoy sa kalayo ang ilang mga batan-ong lalaki, ug ang ilang mga kadalagahan wala nay mga awit sa kasal.

⁶⁴Ang ilang mga pari nangapukan pinaagi sa espada, ug ang ilang mga balo dili makahimo sa pagbangotan. ⁶⁵Unya ang Ginoo nahigmata sama sa tawo nga gikan sa pagkatulog, sama sa manggugubat nga nagsinggit tungod sa bino. ⁶⁶Giabog niya ang iyang mga kaaway; gipakaulawan niya sila sa walay kataposan.

⁶⁷Gisalikway niya ang tolda ni Jose, ug wala niya pilia ang banay ni Efraim. ⁶⁸Gipili niya ang banay ni Juda ug ang Bukid sa Zion nga iyang gihigugma. ⁶⁹Gitukod niya ang iyang pinuy-anan sama sa mga langit, sama sa kalibotan nga iyang palungtaron sa kahangtoran.

⁷⁰Gipili niya si David, nga iyang sulugoon, ug gikuha siya gikan sa puluy-anan sa mga karnero. ⁷¹Gikuha niya siya gikan sa pagbantay sa mga babayeng karnero ug sa mga anak niini ug gidala niya siya aron mahimong magbalantay ni Jacob, nga iyang katawhan, ug sa Israel, nga iyang panulundon. ⁷²Gibantayan sila ni David uban sa kaligdong sa iyang kasingkasing, ug gigiyahan niya sila sa kahanas sa iyang mga kamot.

¹Ang salmo ni Asaf. O Dios, ang langyaw nga kanasoran miabot sa imong panulundon; giguba nila ang imong balaang templo; ug gihimo nilang nagtipun-og nga kagun-ob ang Jerusalem. ²Gipakaon nila sa mga langgam sa kalangitan ang patay nga lawas sa imong mga sulugoon, ug ang lawas sa imong mga matinud-anon nga katawhan ngadto sa mga ihalas nga mananap sa yuta. ³Gipabanaw nila ang ilang dugo sama sa tubig palibot sa Jerusalem, ug walay milubong kanila.

⁴Nahimo kaming salawayon sa among mga silingan, gibiaybiay ug gitamay kami sa mga nakapalibot kanamo. ⁵Hangtod kanus-a, O Yahweh? Magpabilin ka bang masuko hangtod sa kahangtoran? Hangtod kanus-a mosilaob nga daw kalayo ang imong pagpangabugho?

⁶Ibubo ang imong kapungot ngadto sa mga nasod nga wala makaila kanimo ug sa mga gingharian nga wala magtawag sa imong ngalan. ⁷Tungod kay gilamoy nila si Jacob, ug giguba ang iyang mga kabalayan.

⁸Ayaw tipigi ang mga sala sa among mga katigulangan batok kanamo; moabot unta ang imong maluluy-ong buhat nganhi kanamo, tungod kay huyang kami. ⁹Tabangi kami, O Dios sa among kaluwasan, alang sa himaya sa imong ngalan; luwasa kami ug pasayloa kami sa among mga sala tungod ug alang sa imong ngalan.

¹⁰Nganong miingon man ang mga kanasoran, "Asa man ang ilang Dios?" Mapanimaslan unta sa among atubangan ang dugo sa imong mga sulugoon nga gipabanaw sa mga kanasoran. ¹¹Makaabot unta kanimo ang mga pag-agulo sa mga binilanggo; uban sa kadako sa imong gahom tipigi ang mga anak gikan sa kamatayon.

¹²Balosi sa mas labaw pa sa makapito ka pilo ang mga sabakan sa among kasilinganang mga nasod ang mga pagpasipala nga ilang gipakaulaw kanimo, O Ginoo. ¹³Aron kami nga imong mga katawhan ug karnero sa imong sibsibanan maghatag ug pagpasalamat diha kanimo hangtod sa kahangtoran. Among isulti ang imong mga pagdayeg ngadto sa tanang kaliwatan.

¹Alang sa pangulong musikero, sumala sa Shoshanim Edut nga istilo. Ang salmo ni Asaf. Paminaw, Magbalantay sa Israel, ikaw nga naggiya kang Jose sama sa panon sa karnero; ikaw nga naglingkod ibabaw sa kerubin, dan-ag kanamo! ²Sa atubangan ni Efraim ug Benjamin ug Manases, palihoka ang imong gahom; anhi ug luwasa kami. ³O Dios, ipahiuli kami; padan-aga ang imong nawong nganhi kanamo, ug maluwas kami.

⁴Yahweh Dios nga makagagahom, hangtod kanus-a ka masuko sa imong mga katawhan sa dihang mag-ampo sila? ⁵Gipakaon mo sila ug tinapay sa mga luha ug gihatagan mo sila ug daghang luha aron imnon. ⁶Nagbuhat ka kanamo ug butang nga gilalisan sa among mga silingan, ug gikataw-an kami sa among mga kaaway.

⁷Dios nga makagagahom, ipahiuli kami; ipadan-ag ang imong nawong nganhi kanamo, ug maluwas kami. ⁸Nagdala ka ug paras gikan sa Ehipto; giabog mo ang kanasoran ug gibalhin mo kini sa pagtanom.

⁹Gihinloan nimo ang yuta alang niini; ug nakagamot kini ug nipuno sa yuta. ¹⁰Ang mga kabukiran natabonan sa landong niini, ang mga cedar sa Dios sa mga sanga niini. ¹¹Miabot ang mga sanga niini hangtod sa dagat ug ang linghod nga sanga ngadto sa Suba sa Eufrates.

¹²Nganong giguba man nimo ang paril niini ug ang tanan nga moagi mopupo sa bunga niini. ¹³Gipangguba kini sa ihalas nga mga baboy nga gikan sa kalasangan, ug gipangaon kini sa mapintas nga mga mananap sa kaumahan.

¹⁴Lingia kami, O Dios nga makagagahom; dungaw gikan sa langit ug tagda ug atimana kining paras. ¹⁵Mao kini ang gamot nga gitanom sa imong tuo nga kamot, ang linghod nga sanga nga imong gipatubo. ¹⁶Nangasunog kini ug gipamutol; nangahanaw sila tungod sa imong pagbadlong.

¹⁷Ang imong kamot maanaa unta sa tawo nga anaa diha sa imong tuong kamot, sa anak sa tawo nga imong gilig-on alang sa imong kaugalingon. ¹⁸Unya dili kami mobiya gikan kanimo; dasiga kami, ug mosangpit kami sa imong ngalan.

¹⁹Yahweh, Dios nga makagagahom, ipahiuli kami; ipadan-ag kanamo ang imong nawong, ug mamaluwas kami.

¹Alang sa pangulong musikero; sumala sa Getit nga istilo. Ang salmo ni Asaf. Pag-awit ug makusog sa Dios nga atong kusog; singgit sa kalipay sa Dios ni Jacob. ²Pag-awit ug alawiton ug tugtoga ang tamborin, ang maanindot nga lira ug alpa. ³Patingoga ang trumpeta nga sungay sa panahon sa pagsubang sa bag-ong bulan, sa adlaw sa pagtakdol sa bulan, sa adlaw sa pagsugod sa atong pista.

⁴Kay kini balaod alang sa Israel, usa ka mando nga gihatag sa Dios ni Jacob. ⁵Iyang kini gihatag ingon nga lagda kang Jose sa dihang miadto siya batok sa yuta sa Ehipto, diin nakadungog ako ug usa ka tingog nga wala nako nailhan:

⁶"Akong kuhaon ang palas-anon sa iyang abaga; ang iyang mga kamot gawasnon na gikan sa paghawid sa bukag. ⁷Sa imong mga kasakit misangpit ka, ug gitabangan ko ikaw; gitubag ko ikaw gikan sa gadag-om nga panganod. Gisulayan ko ikaw didto sa katubigan sa Meriba. Selah

⁸Paminaw, O akong mga katawhan, tungod kay pasidan-an ko kamo, Israel, kung maminaw lang unta kamo kanako! ⁹Kinahanglan walay langyaw nga dios diha kaninyo; ayaw gayod kamo pagsimba sa bisan unsang langyaw nga dios. ¹⁰Ako si Yahweh nga inyong Dios, nga mao ang nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto. Ablihi ug dako ang inyong mga baba, ug pun-on ko kini.

¹¹Apan wala magpatalinghog ang akong mga katawhan sa akong mga pulong; ang Israel wala motuman kanako. ¹²Busa gipasagdan ko sila sa ilang kaugalingon nga pamaagi aron buhaton nila kung unsa ang maayo alang kanila.

¹³O, nga ang akong katawhan maminaw kanako; O, nga ang akong katawhan maglakaw sa akong dalan. ¹⁴Unya buntugon ko dayon ang ilang mga kaaway ug itumong ko ang akong kamot batok sa ilang mga manglulutos.

¹⁵Kadtong nasilag kang Yahweh unta mangurog sa kahadlok diha sa iyang atubangan! Mapakaulawan unta sila hangtod sa kahangtoran. ¹⁶Akong pakan-on ang Israel ug pino nga trigo; tagbawon ko kamo ug dugos nga gikan sa bato."

¹Ang salmo ni Asaf. Nagbarog ang Dios sa balaang panagtigom; sa taliwala sa mga dios naghatag siya ug paghukom. ²Hangtod kanus-a ka mohukom nga dili makataronganon ug magpakita ug pagdapig sa mga daotan? Selah

³Panalipdi ang mga kabos ug ang mga walay amahan; atimana ang katungod sa mga gisakit ug sa mga nagkalisod. ⁴Luwasa ang mga kabos ug ang mga nagkinahanglan; kuhaa sila gikan sa kamot sa mga daotan.

⁵Wala sila mahibalo ni makasabot; naglatagaw sila diha sa kangitngit; ang tanan nga patukoranan sa kalibotan napukan.

⁶Miingon ako, "Mga dios kamo, ug kamong tanan mga anak sa Labing Halangdon. ⁷Apan mamatay kamo sama sa mga kalalakin-an ug mangahulog sama niadtong mga prinsipe."

⁸Tindog, O Dios, hukmi ang kalibotan, tungod kay aduna kay panulundon sa tanang kanasoran.

¹Usa ka awit. Ang salmo ni Asaf. O Dios, ayaw pagpakahilom! Ayaw kami pasagdi ug magpabilin nga dili mairog, O Dios. ²Tan-awa, ang imong mga kaaway nagbuhat ug kasamok, ug kadtong nasilag kanimo mipataas sa ilang mga ulo.

³Nag-abin sila batok sa imong mga katawhan ug nagsabot batok sa imong mga gipanalipdan. ⁴Miingon sila, "Dali kamo, laglagon ta sila ingon nga nasod. Ug ang ngalan nga Israel dili na gayod mahinumdoman." ⁵Nagplano sila ug usa ka pamaagi; batok kanimo naghimo sila ug panag-abin.

⁶Naglakip kini sa mga tolda ni Edom ug sa mga Ismaelinhon, ug sa mga katawhan sa Moab ug sa mga Hagarnon, nga nakig-abin uban sa ⁷Gebal, sa Amonihanon, sa Amalekanhon; lakip usab niini ang Filistia ug ang mga lumulupyo sa Tiro.

⁸Nakig-abin usab kanila ang Assyria; gitabangan nila ang mga kaliwat ni Lot. Selah

⁹Buhata ngadto kanila ang sama sa gibuhat mo ngadto sa Midian, ug sama sa gibuhat mo sa Sisera ug sa Jabin didto sa Suba sa Kishon. ¹⁰Nangahanaw sila didto sa Endor ug nahimong sama sa patambok sa yuta.

¹¹Himoa ang ilang kadagkoan nga mahisama kang Oreb ug Zeeb, ug ang tanan nilang mga prinsipe mahisama kang Zeba ug Zalmuna. ¹²Miingon sila, "Kuhaon nato alang sa atong kaugalingon ang sibsibanan sa Dios."

¹³O akong Dios, himoa sila nga daw nagkatag nga abog, sama sa uhot nga gipalid sa hangin, ¹⁴sama sa kalayo nga misunog sa lasang, ug sama sa kalayo nga misilaob sa kabukiran. ¹⁵Gukora sila sa kusgan mong hangin, ug hadloka sila sa imong bagyo.

¹⁶Pun-a ang ilang mga nawong sa kaulaw aron ilang pangitaon ang imong ngalan, O Yahweh. ¹⁷Maulawan unta sila ug mangalisang sa walay kataposan; mangamatay unta sila nga walay dungog.

¹⁸Unya masayod sila nga ikaw lang, O Yahweh, ang Labing Halangdon sa tibuok kalibotan.

¹Alang sa pangulong musikero; sumala sa Gitit nga istilo. Ang salmo sa mga anak ni Kora. Pagkatahom gayod sa dapit nga imong gipuy-an, O Yahweh nga makagagahom! ²Naghandom ako sa templo ni Yahweh, ang akong pagtinguha niini maoy nakapaluya kanako. Ang akong kasingkasing ug ang tibuok nakong pagkatawo nagtawag sa buhi nga Dios.

³Bisan gani ang gorion nakakaplag sa iyang balay, ug ang sayaw nagbuhat sa iyang salag aron kabutangan sa iyang piso duol sa imong mga altar, O Yahweh nga makagagahom, akong Hari, ug akong Dios. ⁴Bulahan sila nga nagpuyo sa imong balay; kanunay silang gadayeg diha kanimo. Selah

⁵Bulahan kadtong tawo nga ang kusog anaa kanimo, nga ang kasingkasing mao ang dalan patungas sa Zion. ⁶Latas sa walog sa mga Luha, makakaplag sila ug mga tuboran sa tubig aron mainom. Ang unang ulan nagpuno niini sa mga panalangin.

⁷Manglakaw sila uban sa kusog; ang matag-usa kanila magpakita sa Dios didto sa Zion. ⁸O Yahweh Dios nga makagagahom, patalinghogi ang akong mga pag-ampo; Dios ni Jacob, paminaw kung unsa ang akong ginasulti! Selah ⁹O Dios, bantayi ang among tigpanalipod; pagpakita ug kahangawa sa imong dinihogan. ¹⁰Kay ang usa ka adlaw sa imong templo mas labing maayo kaysa liboan ka mga adlaw sa ubang dapit. Palabihon ko pa nga mamahimong tig-abli sa pultahan sa balay sa akong Dios, kaysa mopuyo sa tolda sa mga daotan.

¹¹Tungod kay si Yahweh nga Dios mao ang atong adlaw ug taming; maghatag si Yahweh ug grasya ug himaya; dili niya ihikaw ang mga maayong butang alang niadtong maglakaw nga adunay kaligdong. ¹²O Yahweh nga makagagahom, bulahan ang tawo nga nagsalig diha kanimo.

¹Alang sa pangulong musikero. Ang salmo sa mga anak ni Kora. O Yahweh, nagpakita ka ug pabor sa imong yuta; ug gipahiuli nimo ang maayo nga kahimtang ni Jacob. ²Gipasaylo mo ang mga sala sa imong mga katawhan; gitabonan mo ang tanan nga ilang mga kalapasan. Selah.

³Gibakwi mo ang tanan nimong kapungot; mitalikod ka gikan sa imong hilabihang kasuko. ⁴Ipahiuli kami, O Dios sa among kaluwasan, ug buhii na ang wala nimo gikahimut-an kanamo. ⁵Masuko ka ba kanamo hangtod sa hangtod? Magbilin ka bang masuko hangtod sa umaabot nga mga kaliwatan?

⁶Dili mo ba kami dasigon pag-usab? Ug unya ang imong katawhan magmaya diha kanimo. ⁷Ipakita kanamo ang imong pagkamatinud-anon sa kasabotan, O Yahweh, ihatag kanamo ang imong kaluwasan.

⁸Maminaw ako kung unsa ang isulti ni Yahweh nga Dios, tungod kay magbuhat siya ug kalinaw sa iyang mga katawhan, ang iyang matinud-anon nga mga sumusunod. Apan kinahanglan nga dili na sila mobalik pag-usab sa buangbuang nila nga mga binuhatan. ⁹Tinuod gayod nga ang iyang kaluwasan haduol niadtong nahadlok kaniya; unya ang himaya magpabilin sa atong yuta.

¹⁰Pagkamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan, nagtagbo; ang pagkamatarong ug ang kalinaw naghagkanay sa usag-usa. ¹¹Ang pagkamasaligan mibuswak gikan sa yuta, ug ang pagkamatarong midungaw gikan sa langit.

¹²Oo, si Yahweh maghatag sa iyang maayong mga panalangin, ug ang atong yuta maghatag sa iyang abot. ¹³Ang pagkamatarong mag-una kaniya ug magbuhat ug dalan alang sa iyang mga lakang.

¹Ang pag-ampo ni David. Paminaw, O Yahweh, ug tubaga ako, tungod kay ako kabos ug dinaugdaog. ²Panalipdi ako, tungod kay ako maunongon; akong Dios, luwasa ang imong alagad nga nagsalig kanimo.

³Pagmaluluy-on kanako, O Ginoo, tungod kay nagtuaw ako kanimo sa tibuok adlaw. ⁴Lipaya ang imong alagad, kay diha kanimo, O Ginoo, nag-ampo ako.

⁵Ikaw, O Ginoo, maayo, ug andam nga mopasaylo, ug nagpakita ka ug dakong kaluoy niadtong nagtuaw kanimo. ⁶O Yahweh, paminawa ang akong pag-ampo; patalinghogi ang tingog sa akong mga paghangyo. ⁷Sa adlaw sa akong mga kalisdanan mitawag ako kanimo, kay ikaw magatubag kanako.

⁸Walay maitandi kanimo sa mga dios, O Ginoo. Walay mga buhat nga sama sa imong mga buhat. ⁹Ang tanang kanasoran nga imong gihimo moduol ug moyukbo kanimo, O Ginoo. Pasidunggan nila ang imong ngalan.

¹⁰Tungod kay gamhanan ka ug nagbuhat sa kahibulongang mga butang; ikaw lamang ang Dios. ¹¹Tudloi ako sa imong dalan, O Yahweh. Unya magalakaw ako sa imong kamatuoran. Bug-osa ang akong kasingkasing sa pagyukbo kanimo. ¹²Ginoo nga akong Dios, dayegon ko ikaw sa tibuok nakong kasingkasing; himayaon ko ang imong ngalan sa walay kataposan.

¹³Tungod kay dako ang imong pakamatinud-anon sa kasabotan nganhi kanako; giluwas mo ang akong kinabuhi gikan sa kinahiladman sa Seol. ¹⁴O Dios ko, ang mga mapahitas-on miabot ug nakigbatok kanako. Ang panon sa bangis nga mga tawo nangita sa akong kinabuhi. Wala sila makaila kanimo.

¹⁵Apan ikaw, O Ginoo, maluluy-on ug puno sa grasya nga Dios, dili daling masuko, ug madagayaon sa pagkamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan. ¹⁶Lingi kanako ug kaluy-i ako; ihatag ang imong kusog sa imong alagad; luwasa ang anak sa imong sulugoong babaye. ¹⁷Ipakita kanako ang timaan sa imong pabor. Unya kadtong nasilag kanako makakita niini ug mapakaulawan tungod kay ikaw, O Yahweh, ang nagtabang kanako ug naghupay kanako.

¹Salmo sa mga anak ni Kora; usa ka awit. Sa balaang bukid nagbarog ang siyudad nga iyang gitukod; ²gihigugma ni Yahweh ang mga ganghaan sa Zion labaw sa tanang mga tolda ni Jacob. ³Mahimayaong mga butang ang gisulti mahitungod kanimo, siyudad sa Dios. Selah

⁴"Gihisgotan ko ang Rahab ug ang Babilonia sa akong mga sumusunod. Tan-awa, ang Filistia ug ang Tiro, uban ang Etiopia — ug moingon, 'Kini natawo didto.'"

⁵Isulti kini ngadto sa Zion, "Ang matag usa niini nahimugso diha kaniya; ug ang Labing Halangdon mismo maoy molig-on kaniya." ⁶Gisulat ni Yahweh sa libro sa mga nasod, "Kini natawo didto." Selah

⁷Busa ang mga mang-aawit ug ang magsasayaw nag-ingon, "Ang tanan kong tuboran anaa kanimo."

¹Usa ka awit, salmo sa mga anak ni Kora, alang sa pangulong musikero, sumala sa Mahalat Lenot nga istilo. Usa ka maskil ni Heman ang Ezrahanon. O Yahweh, Dios sa akong kaluwasan, adlaw ug gabii nagtuaw ako kanimo. ²Paminawa ang akong pag-ampo; patalinghogi ang akong pagpangamuyo.

³Kay napuno ako sa mga kalisdanan, ug ang akong kinabuhi nahiabot sa Seol. ⁴Gitagad ako sa mga tawo sama niadtong mikanaog sa bung-aw; usa ako ka tawo nga wala nay kusog.

⁵Gipasagdan ako uban sa mga patay; sama ako sa patay nga naghigda diha sa lubnganan, nga wala na nimo gipanumbaling tungod kay sila giputol na gikan sa imong gahom. ⁶Gibutang mo ako sa pinakaubos nga bahin sa bung-aw, sa mangitngit ug sa lalom nga mga dapit.

⁷Gipapas-an mo kanako ang imong kaligutgot, ug ang tanan mong balod midat-og kanako. Selah

⁸Tungod kanimo, gilikayan ako sa akong mga kauban. Gihimo mo akong makalilisang nga talan-awon ngadto kanila. Gigaid ako ug dili ako makaikyas.

⁹Nagkaluya na ang akong mga mata tungod sa kalisdanan; sa tanang adlaw nagtawag ako kanimo, Yahweh; gibayaw ko ang akong mga kamot diha kanimo. ¹⁰Mobuhat ka ba ug mga kahibulongan alang sa patay? Kadtong mga nangamatay mabanhaw ba ug modayeg kanimo? Selah

¹¹Mahimo ba nga maimantala ang imong pagkamatinud-anon sa kasabotan diha sa lubnganan, ang imong pagkamaunongon diha sa dapit sa mga patay? ¹²Masayran ba ang imong kahibulongang mga buhat diha sa kangitngit, o ang imong pagkamatarong sa dapit sa pagkalimot?

¹³Apan nagtuaw ako kanimo Yahweh; sa kabuntagon ang akong pag-ampo anaa kanimo. ¹⁴Yahweh, nganong imo man akong gisalikway? Nganong gitago mo man ang imong panagway kanako?

¹⁵Kanunay akong gisakit ug nag-ungaw sa kamatayon sukad pa sa akong pagkabatan-on. Nag-antos ako tungod sa imong kaisog; ug nawad-an ako ug paglaom. ¹⁶Ang imong mga buhat sa kasuko anaa kanako, ug ang imong makalilisang nga mga buhat naglaglag kanako.

¹⁷Gialirongan nila ako sama sa tubig sa tibuok adlaw; gipalibotan ako nilang tanan. ¹⁸Gipahilayo mo ang matag higala ug mga kauban gikan kanako. Kangitngit na lamang maoy akong kauban.

¹Ang maskil ni Etan ang Ezrahanon. Magaawit ako sa kahangtoran mahitungod sa mga buhat sa pagkamatinud-anon sa kasabotan ni Yahweh. Imantala ko ang imong pagkamatinud-anon sa umaabot nga mga kaliwatan. ²Kay ako nagaingon, "Ang pagkamatinud-anon sa kasabotan molahutay sa kahangtoran; ang imong pagkamatinud-anon nga imong gitukod sa kalangitan."

³"Naghimo ako ug kasabotan uban sa akong pinili, nanumpa ako kang David nga akong sulugoon. ⁴Himoon ko nga magpadayon ang imong mga kaliwat sa kahangtoran, ug himoon ko nga molahutay ang imong trono sa tanang henerasyon." Selah

⁵Ang kalangitan nagadayeg sa imong mga kahibulongan, Yahweh; gidayeg ang imong pagkamatinud-anon diha sa pundok sa mga balaan. ⁶Kay si kinsa man sa kalangitan ang ikatandi kang Yahweh? Kinsa man sa mga anak sa mga dios ang sama kang Yahweh?

⁷Siya ang Dios nga gipasidunggan pag-ayo sa pundok sa mga balaan ug takos kahadlokan sa mga nag-alirong kaniya. ⁸Yahweh, Dios nga makagagahom, kinsa ang kusgan sama kanimo, Yahweh? Napalibotan ka sa imong pagkamatinud-anon.

⁹Gimandoan mo ang bangis nga dagat; kung ang mga balod motaas, palinawon mo sila. ¹⁰Gidugmok mo ang Rahab sama sa gipatay. Pinaagi sa imong kusgan nga bukton gipatibulaag mo ang imong mga kaaway.

¹¹Imo ang kalangitan, ug ang kalibotan man usab. Gibuhat mo ang kalibotan ug ang tanang anaa niini. ¹²Gibuhat mo ang amihan ug ang habagatan. Ang Tabor ug ang Hermon nagmaya diha sa imong ngalan.

¹³Aduna kay gamhanang bukton ug kusgan nga kamot, ug taas ang imong tuong kamot. ¹⁴Pagkamatarong ug hustisya mao ang mga patukoranan sa imong trono. Ang pagkamatinud-anon sa kasabotan ug ang pagkamasaligan naggikan kanimo.

¹⁵Bulahan ang mga tawo nga nagsimba kanimo! Yahweh, naglakaw sila uban sa kahayag sa imong panagway. ¹⁶Sa tanang adlaw nagmaya sila diha sa imong ngalan, ug sa imong pagkamatarong gibayaw ka nila.

¹⁷Ikaw ang ilang halangdong kusog, ug pinaagi sa imong pabor nagmadaugon kami. ¹⁸Kay ang among taming iya kang Yahweh; ang among hari nahisakop sa Balaan sa Israel.

¹⁹Kaniadto nakigsulti ka sa mga matinumanon kanimo pinaagi sa panan-awon; ikaw miingon, "Akong gikoronahan ang usa ka gamhanan; gituboy ko ang usa nga pinili gikan sa katawhan. ²⁰Gipili ko si David nga akong sulugoon; uban sa akong balaan nga lana gidihogan ko siya. ²¹Ang akong kamot motabang kaniya; ang akong bukton maoy molig-on kaniya. ²²Walay kaaway ang molingla kaniya; walay anak sa pagkadaotan ang modaugdaog kaniya. ²³Pagadugmukon ko ang iyang mga kaaway diha sa iyang atubangan; patyon ko kadtong modumot kaniya.

²⁴Ang akong kamatuoran ug ang akong pagkamatinud-anon sa kasabotan maanaa kaniya; pinaagi sa akong ngalan magmadaugon siya. ²⁵Ibutang ko ang iyang kamot ngadto sa dagat ug ang iyang tuong kamot ngadto sa mga suba. ²⁶Pagatawgon niya ako, 'Ikaw ang akong Amahan, ang akong Dios, ug ang bato sa akong kaluwasan.'

²⁷Isipon ko siya ingon nga akong kinamagulangang anak nga lalaki, ang pinakahalangdon sa mga hari sa kalibotan. ²⁸Ang akong pagkamatinud-anon sa kasabotan diha kaniya molahutay hangtod sa kahangtoran; ug molungtad ang akong kasabotan uban kaniya. ²⁹Himoon ko nga ang iyang mga kaliwatan molahutay sa kahangtoran ug ang iyang trono magmalungtaron sama sa kalangitan nga anaa sa ibabaw.

³⁰Kung kalimtan sa iyang mga anak ang akong balaod ug dili motuman sa akong kasugoan, ³¹kung supakon nila ang akong mga sugo ug dili tipigan ang akong mga mando, ³²silotan ko ang ilang pagkamasupilon gamit ang sungkod ug ang ilang kasal-anan uban sa mga hampak.

³³Apan dili ko kuhaon gikan kaniya ang akong mapinadayunong gugma o dili magmatinumanon sa akong gisaad. ³⁴Dili ko pakyason ang akong kasabotan o bag-ohon ang mga pulong sa akong mga ngabil.

³⁵Sa makausa pa manumpa ako pinaagi sa akong pagkabalaan— dili ako magbakak kang David: ³⁶ang iyang mga kaliwatan magapadayon sa kahangtoran ug ang iyang trono sama sa adlaw nga molahutay sa akong atubangan. ³⁷Molungtad kini sa kahangtoran sama sa bulan, ang matinud-anong saksi diha sa langit." Selah

³⁸Apan ikaw midumili ug misalikway; nasuko ka sa imong dinihogang hari. ³⁹Imong gibawi ang kasabotan sa imong sulugoon. Gipasipalahan mo ang iyang korona ngadto sa yuta. ⁴⁰Gigun-ob mo ang tanan niyang paril. Giguba mo ang iyang mga kota.

⁴¹Gikawatan siya sa tanang nanagpangagi. Nahimo siyang malaw-ay ngadto sa iyang mga silingan. ⁴²Gipataas mo ang tuong kamot sa iyang mga kaaway; gihimo mo nga magmalipayon ang tanan niyang kaaway. ⁴³Gilumping mo ang sulab sa iyang espada ug wala mo siya patindoga sa gubat.

⁴⁴Gitapos mo ang iyang katahom; gibutang mo sa yuta ang iyang trono. ⁴⁵Gipamubo mo ang mga adlaw sa iyang pagkabatan-on. Giputos mo siya sa kaulawan. Selah

⁴⁶Hangtod kanus-a Yahweh? Igatago mo ba ang imong kaugalingon sa kahangtoran? Hangtod kanus-a magdilaab ang imong kasuko sama sa kalayo? ⁴⁷O, hunahunaa kung unsa ka mubo ang akong panahon, ug alang sa unsa nga pagkawalay pulos nga gibuhat mo ang tanang anak sa katawhan! ⁴⁸Si kinsa man ang mabuhi ug dili mamatay, o ang makaluwas sa iyang kaugalingon gikan sa kamot sa Seol? Selah

⁴⁹O Ginoo, asa ang imong mga buhat kaniadto sa pagkamatinud-anon sa kasabotan nga imong gisaad kang David diha sa imong kamatuoran? ⁵⁰Hinumdomi, O Ginoo, ang pagbiaybiay batok sa imong mga sulugoon ug giunsa nako pagdala sa akong kasingkasing ang daghang mga pagtamay gikan sa mga nasod. ⁵¹Nagtamay ang imong mga kaaway, Yahweh; ilang gibiaybiayan ang mga lakang sa imong dinihogan.

⁵²Pagadayegon si Yahweh sa kahangtoran. Amen ug Amen. Ikaupat nga Libro

¹Pag-ampo ni Moises ang tawo sa Dios. O Ginoo, ikaw ang among dalangpanan sa tanang kaliwatan. ²Sa wala pa namugna ang kabukiran, o sa imong pagmugna sa yuta ug sa kalibotan, gikan sa kahangtoran hangtod sa walay kataposan, ikaw ang Dios.

³Gibalik mo ang tawo sa abog, ug miingon ka, "Balik kamo nga mga kaliwat sa katawhan." ⁴Kay ang liboan ka mga katuigan sa imong panan-aw sama sa kagahapon sa dihang kini molabay, ug sama sa pagtukaw sa kagabhion.

⁵Gibanlas mo sila pinaagi sa baha ug sila nahinanok; sa kabuntagon sama sila sa sagbot nga moturok. ⁶Sa pagkabuntag molabong kini ug motubo; sa pagkagabii mangalaya kini ug mauga.

⁷Sa pagkatinuod, gilamoy kami sa imong kasuko, ug nalisang kami sa imong kaligutgot. ⁸Imong gibutang ang among mga kasal-anan diha sa imong atubangan, ang among tinagong mga sala diha sa kahayag sa imong presensiya.

⁹Ang among kinabuhi mahanaw sa imong kaligutgot; ang among katuigan matapos dayon sama sa usa ka panghupaw. ¹⁰Ang among katuigan 70, o 80 kung kami himsog; apan bisan ang among labing maayo nga katuigan mga napuno sa kasakit ug kagul-anan. Oo, molabay dayon kini, ug kami mangahanaw.

¹¹Kinsa man ang nasayod sa kadako sa imong kasuko, ug sa imong kaligutgot nga sama sa kahadlok kanimo? ¹²Busa tudloi kami nga matngonan ang among kinabuhi aron nga magkinabuhi kami nga maalamon. ¹³Balik Yahweh! Hangtod kanus-a ba kini? Kaluy-i ang imong mga sulugoon.

¹⁴Sa kabuntagon tagbawa kami sa imong pagkamatinud-anon sa kasabotan aron nga magmaya kami ug magmalipayon sa tanang namong mga adlaw. ¹⁵Lipaya kami sumala sa mga adlaw nga imo kaming gisakit ug sa mga tuig nga nakasinati kami ug kalisdanan. ¹⁶Tugoti ang imong mga sulugoon nga makakita sa imong buhat, ug tugoti ang among mga anak nga makakita sa imong kahalangdon.

¹⁷Hinaot nga maania kanamo ang pabor sa Ginoo nga among Dios; palamboa ang buhat sa among mga kamot; palamboa gayod ang buhat sa among mga kamot.

¹Siya nga nagpuyo sa puloy-anan sa Labing Halangdon magpabilin sa anino sa Labing Gamhanan. ²Magasulti ako kang Yahweh, "Siya ang akong dalangpanan ug ang akong tigpanalipod, akong Dios, nga akong gisaligan."

³Kay siya magaluwas kanimo gikan sa lit-ag sa mga mangangayam ug gikan sa sakit nga makapatay. ⁴Panalipdan ka niya sa iyang mga pako, ug ilalom sa iyang mga pako aduna kay dalangpanan. Ang iyang pagkamasaligan mao ang taming ug panalipod.

⁵Dili ka mahadlok sa makalilisang nga butang sa kagabhion, o sa mga udyong nga nagalupad sa adlaw, ⁶o sa kasakitan nga nagapalibot sa kangitngit, o sa mga sakit nga moabot sa kaudtohon. ⁷Bisan ug mangatumba ang 1000 sa imong kiliran ug 10, 000 sa imong tuong kamot, apan dili kini makaabot kanimo.

⁸Mapanid-an ug makita lamang nimo ang pagsilot sa daotan. ⁹Kay si Yahweh ang akong dalangpanan! Himo-a usab ang Labing Halangdon nga imong dalangpanan.

¹⁰Walay daotan nga makauna kanimo; walay kasakit nga moabot sa imong panimalay. ¹¹Kay iyang sugoon ang iyang mga anghel sa pagpanalipod kanimo, sa pagbantay kanimo sa tanan nimong mga dalanon.

¹²Pagasapnayon ka nila sa ilang mga kamot aron ang imong mga tiil dili maigo sa mga bato. ¹³Imong pagadugmokon ang mga liyon ug ang mga malalang bitin ilalom sa imong mga tiil; ikaw magatamak sa mga batan-ong liyon ug sa mga serpenti.

¹⁴Tungod kay matinud-anon siya kanako, luwason ko siya. Panalipdan ko siya tungod kay maunongon siya kanako. ¹⁵Sa dihang magatawag siya kanako, pagatubagon ko siya. Ubanan ko siya diha sa kalisdanan; hatagan ko siya ug kadaogan ug pasidunggan siya. ¹⁶Tagbawon ko siya pinaagi sa taas nga kinabuhi ug ipakita ko kaniya ang akong kaluwasan.

¹Maayo ang magpasalamat ngadto kang Yahweh ug mag-awit sa mga alawiton alang sa imong ngalan, o Labing Halangdon, ²aron imantala ang imong matinud-anong kasabotan sa kabuntagon ug ang imong pagkamatinud-anon sa matag kagabhion, ³inubanan sa alpa nga may napulo ka mga kuwerdas ug inubanan sa tono sa mga lira.

⁴Kay ikaw, Yahweh, ang naglipay kanako pinaagi sa imong mga buhat. Magaawit ako sa kalipay tungod sa mga buhat sa imong mga kamot. ⁵Pagkabantogan gayod sa imong mga buhat, Yahweh! Pagkalalom gayod sa imong hunahuna.

⁶Ang tawong hayopnon ang kinaiya wala masayod, ni ang buangbuang nga tawo makasabot niini: ⁷Sa dihang manalinsing ang daotan sama sa sagbot, ug bisan pa ug molambo ang tanang nagabuhat sa daotan, magpabilin gihapon sila sa walay kataposang kalaglagan.

⁸Apan ikaw, Yahweh, maghari sa walay kataposan. ⁹Sa pagkatinuod, tan-awa ang imong mga kaaway, Yahweh! Sa pagkatinuod, tan-awa ang imong mga kaaway. Mangamatay sila! Ang tanan nga nagbuhat ug daotan magkatibulaag.

¹⁰Gibayaw mo ang akong sungay sama sa sungay sa ihalas nga baka; gidihogan ako sa bag-ong lana. ¹¹Nakita sa akong mga mata ang kalaglagan sa akong mga kaaway, nadungog sa akong mga dalunggan ang kataposan sa mga daotan kong kaaway.

¹²Ang mga matarong molambo sama sa kahoy nga palmera; motubo sila sama sa sedro sa Lebanon. ¹³Gitanom sila sa balay ni Yahweh; molambo sila sa templo sa atong Dios.

¹⁴Mamunga gihapon sila bisan mga tigulang na sila; magpabilin gihapon sila nga bag-o ug lunhaw, ¹⁵aron sa pagmantala nga si Yahweh makataronganon. Siya ang akong bato, ug walay dili pagkamatarong kaniya.

¹Naghari si Yahweh; nagbisti siya sa pagkahalangdon; gibistihan ug gibakosan ni Yahweh ang iyang kaugalingon uban sa kusog. Ang kalibotan natukod nga lig-on; dili kini matarog. ²Ang imong trono natukod sukad pa kaniadto; gikan ka sa walay kataposan.

³Motaas ang kadagatan; Yahweh; gipataas nila ang ilang mga tingog; ang mga balod sa kadagatan nagbanggaay ug nagngulob. ⁴Ibabaw sa panagbangga sa mga balod, ang dagkong mga balod sa dagat, gamhanan si Yahweh nga anaa sa kahitas-an.

⁵Ang imong matinud-anon nga mga mando kasaligan kaayo; ang pagkabalaan nagpanindot sa imong balay, Yahweh, hangtod sa kahangtoran.

¹Si Yahweh, ang Dios nga nagapanimalos, ang Dios nga nagapanimalos, dan-agi kami. ²Barog, maghuhukom sa kalibotan, ihatag ngadto sa mga garboso ang angay kanila.

³Hangtod kanus-a man ang mga daotan, O Yahweh, hangtod kanus-a man maglipay ang mga daotan? ⁴Ilang gibubo ang ilang magarbohon nga mga pulong; nanghambog ang tanan nga nagbuhat ug daotan.

⁵Gidugmok nila ang imong katawhan, Yahweh; gisakit nila ang nasod nga nahisakop kanimo. ⁶Ilang gipatay ang biyuda ug ang langyaw nga nagpuyo sa ilang nasod, ug ilang gipamatay ang mga ilo. ⁷Miingon sila, "Dili makakita si Yahweh, ang Dios ni Jacob dili makamatikod niini."

⁸Sabta, kamong mga buangbuang nga katawhan! Kamong mga buangbuang, kanus-a man kamo makakat-on? ⁹Siya nga nagbuhat sa dalunggan, dili ba siya makadungog? Siya nga naghulma sa mata, dili ba siya makakita?

¹⁰Siya nga nagpanton sa kanasoran, dili ba siya mobadlong? Siya ang naghatag og kahibalo sa tawo. ¹¹Nasayod si Yahweh sa hunahuna sa mga tawo, nga mga aso lamang kini.

¹²Bulahan siya nga imong gitudloan, Yahweh, siya nga imong gitudloan gikan sa imong balaod. ¹³Gihatagan mo siya ug kapahulayan sa mga panahon sa kalisdanan hangtod nga makalot na ang bangag alang sa mga daotan.

¹⁴Kay dili isalikway ni Yahweh ang iyang katawhan o biyaan ang iyang panulondon. ¹⁵Kay ang paghukom mahimong matarong pag-usab; ug ang tanan nga mga matarong ang kasingkasing mosunod niini. ¹⁶Si kinsa man ang mobarog sa pagpanalipod kanako batok sa mga nagabuhat ug daotan? Si kinsa man ang motindog alang kanako batok sa mga daotan?

¹⁷Gawas kung wala ang tabang ni Yahweh, dugay ra unta ako naghigda sa dapit nga mamingaw. ¹⁸Sa dihang misulti ako, "Nadalin-as ako," ang imong matinud-anong kasabotan, Yahweh, nagpabarog kanako. ¹⁹Sa dihang daghan ang kahangawa sulod kanako, ang imong paghupay maoy naglipay kanako.

²⁰Makahimo ba ang trono sa kadaotan sa pagpakig-uban kanimo, siya nga nagbuhat ug dili makiangayon pinaagi sa balaod? ²¹Nagsabot sila sa pagkuha sa kinabuhi sa matarong ug gihukman nila ug kamatayon ang dili sad-an.

²²Apan si Yahweh ang akong taas nga tore, ug ang akong Ginoo maoy bato nga akong dalangpanan. ²³Dad-on niya kanila ang ilang mga sala ug wagtangon sila sa ilang pagkadaotan. Wagtangon sila ni Yahweh nga among Dios.

¹O dali kamo, manag-awit kita ngadto kang Yahweh; manag-awit kita nga malipayon ngadto sa bato sa atong kaluwasan. ²Mosulod kita sa iyang presensya inubanan sa pagpasalamat; manag-awit kita kaniya ug mga salmo nga pagdayeg. ³Kay bantogan nga Dios si Yahweh ug bantogan nga Hari nga labaw sa tanang dios.

⁴Anaa sa iyang mga kamot ang kinahiladman sa kalibotan; ang kahabogon sa kabukiran iyaha. ⁵Iyaha ang dagat, kay siya ang nagbuhat niini, ug ang iyang mga kamot maoy naghulma sa mala nga yuta.

⁶O dali kamo, magsimba kita ug magyukbo; mangluhod kita atubangan ni Yahweh nga atong magbubuhat: ⁷Kay siya ang atong Dios, ug kita ang katawhan sa iyang sibsibanan ug ang karnero sa iyang kamot. O karong adlawa—nga madungog ninyo ang iyang tingog!

⁸"Ayaw pagahia ang inyong kasingkasing, sama didto sa Meriba, o sama niadtong adlaw sa Massa didto sa kamingawan, ⁹diin gitintal ug gisulayan ako sa inyong mga katigulangan, bisan ug nakita na nila ang akong mga buhat.

¹⁰Sulod sa 40 ka katuigan nasuko ako niana nga kaliwatan ug miingon, 'Mao kini ang katawhan kansang mga kasingkasing nahisalaag; wala nila nasayran ang akong pamaagi.' ¹¹Busa sa akong kasuko nanumpa ako nga dili gayod sila makasulod sa akong pahulayanang dapit."

¹O, awiti si Yaweh ug bag-ong awit; awiti si Yahweh, sa tibuok kalibotan. ²Awiti si Yahweh, dayga ang iyang ngalan; ipahibalo ang iyang kaluwasan sa matag adlaw.

³Imantala ang iyang himaya sa tanang kanasoran, ang iyang katingalahang buhat sa tanang kanasoran. ⁴Kay bantogan si Yahweh ug angayan siyang daygon. Angayan siyang kahadlokan labaw sa tanang dios.

⁵Kay ang tanang dios sa kanasoran mga diosdios, apan si Yahweh ang nagbuhat sa kalangitan. ⁶Ang katahom ug kahalangdon anaa sa iyang presensya. Ang kalig-on ug katahom anaa sa iyang templo.

⁷Hatagi ug pagdayeg si Yahweh, kamong mga banay sa katawhan, hatagi ug pagdayeg si Yahweh tungod sa iyang himaya ug kusog. ⁸Ihatag kang Yahweh ang himaya nga angay sa iyang ngalan. Pagdala kamo ug halad ug adto sa hawanan sa iyang templo.

⁹Yukbo ngadto kang Yahweh nga nagsul-ob ug bisti nga nagpasidungog sa iyang pagkabalaan. Pangurog sa iyang atubangan, tibuok kalibotan. ¹⁰Isulti taliwala sa kanasoran, "Naghari si Yahweh." Natukod usab ang kalibotan; ug dili kini matarog. Hukman niya ang katawhan nga may kaangayan.

¹¹Tugoti nga maglipay ang kalangitan, ug magmaya ang kalibotan; tugoti nga magdahunog ang kadagatan ug ang anaa niini managsinggit sa kalipay. ¹²Tugoti nga magmaya ang mga kaumahan ug ang tanan nga anaa niini. Unya tugoti ang tanang mga kahoy sa kalasangan nga managsinggit sa kalipay ¹³atubangan ni Yahweh, kay siya hapit na moabot. Moabot siya aron sa paghukom sa kalibotan. Hukman niya ang kalibotan inubanan sa pagkamatarong ug ang mga tawo sa iyang pagkamatinumanon.

¹Naghari si Yahweh; tugoti ang kalibotan nga magmaya; tugoti ang daghang mga baybayon nga maglipay. ²Ang mga panganod ug kangitngit nagpalibot kaniya. Ang katarong ug hustisya ang patukoranan sa iyang trono.

³Kalayo ang nag-una kaniya ug lamoyon ang iyang kaaway sa matag kilid. ⁴Gisindihan sa iyang kilat ang kalibotan; ang kalibotan nakakita ug nangurog. ⁵Ang kabukiran matunaw sama sa kandila diha sa atubangan ni Yahweh, ang Ginoo sa tibuok kalibotan.

⁶Ang kalangitan nagpahayag sa iyang hustisya, ug ang tanang kanasoran nakakita sa iyang himaya. ⁷Kadtong tanan nga nagsimba sa kinulit nga mga larawan maulawan, kadtong nagpasigarbo sa walay pulos nga mga diosdios— yukbo kaniya, kamong tanan nga mga dios! ⁸Nakadungog ang Zion ug nalipay, ug ang tanang kalungsoran sa Judah nagmaya tungod sa imong matarong nga mga sugo, Yahweh.

⁹Kay ikaw, Yahweh, ang labaw sa tanan dinhi sa kalibotan. Gibayaw ka labaw sa tanang mga dios. ¹⁰Kamo nga nahigugma kang Yahweh, dumti ang daotan! Iyang panalipdan ang kinabuhi sa iyang mga balaan, ug kuhaon niya sila gikan sa kamot sa daotan. ¹¹Kahayag ang itanom alang niadtong mga matarong ug kalipay alang niadtong adunay matinud-anon nga mga kasingkasing.

¹²Paglipay diha kang Yahweh, kamong mga matarong; ug pagpasalamat sa dihang inyong mahinumdoman ang iyang pagkabalaan.

¹O, Pag-awit kang Yahweh ug bag-ong awit, tungod kay nagbuhat siya ug katingalahan nga mga butang; ang iyang tuong kamot ug ang iyang balaang bukton naghatag kaniya ug kadaogan. ²Gipahayag ni Yahweh ang iyang kaluwasan; ug dayag niyang gipakita ang iyang hustisya sa tanang kanasoran.

³Gihinumdoman niya ang iyang maunongon ug matinud-anon nga kasabotan ngadto sa panimalay ni Israel; ang tibuok kalibotan makakita sa kadaogan sa atong Dios. ⁴Panagsinggit sa kalipay ngadto kang Yahweh, tibuok kalibotan, singgit diha sa mga pag-awit, pag-awit diha sa kalipay, ug pag-awit sa mga pagdayeg.

⁵Pag-awit ug mga pagdayeg ngadto kang Yahweh pinaagi sa alpa, inubanan sa alpa ug maanindot nga tono sa awit. ⁶Inubanan sa mga trumpeta ug ugong sa budyong, pagmugna ug malipayong panaghugyaw atubangan sa Hari, nga si Yahweh.

⁷Pasinggita ang kadagatan ug ang tanan nga anaa niini, ang kalibotan ug ang tanang lumolupyo niini! ⁸Ang kasapaan mopalakpak, ug ang kabukiran managsinggit sa kalipay. ⁹Moabot si Yahweh aron maghukom sa kalibotan; magahukom siya sa kalibotan inubanan sa katarong ug ang kanasoran inubanan sa kaangayan.

¹Naghari si Yahweh; tugoti nga mangurog ang kanasoran. Siya naglingkod sa iyang trono ibabaw sa mga kerubin; molinog ang kalibotan. ²Si Yahweh bantogan sa Zion; siya gibayaw ibabaw sa tanang kanasoran. ³Tugoti nga magdayeg sila sa imong bantogan ug halangdon nga ngalan; siya balaan.

⁴Ang hari kusgan, ug siya nahigugma sa katarong. Imong gitukod ang kaangayan; nabuhat mo ang pagkamatarong ug hustisya kang Jacob. ⁵Daygon si Yahweh nga atong Dios ug simbaha siya diha sa iyang tiilan. Siya balaan.

⁶Si Moises ug Aaron lakip sa iyang mga pari, ug si Samuel usa niadtong nag-ampo kaniya. Nag-ampo sila kang Yahweh ug gitubag niya sila. ⁷Siya nakigsulti kanila pinaagi sa haliging panganod. Gituman nila ang iyang balaan nga mga balaod ug ang mga sugo nga gihatag niya kanila.

⁸Gitubag mo sila, Yahweh nga among Dios. Dios ka nga mapinasayloon ngadto kanila, apan mosilot sa ilang makasasalang binuhatan. ⁹Dalaygon si Yahweh nga atong Dios, ug panagsimba sa iyang balaang bungtod, tungod si Yahweh nga atong Dios balaan.

100

¹Singgit nga malipayon ngadto kang Yahweh, tibuok kalibotan. ²Pag-alagad kang Yahweh inubanan sa kalipay; paduol sa iyang prensensya inubanan sa malipayong mga awit.

³Hibaloi nga si Yahweh Dios, siya ang nagbuhat kanato. Iya kitang katawhan, ug ang karnero sa iyang sibsibanan.

⁴Sulod sa iyang ganghaan inubanan sa pagpasalamat ug ngadto sa iyang templo inubanan sa pagdayeg. Pasalamati siya ug dayga ang iyang ngalan. ⁵Kay maayo si Yahweh; ang iyang matinud-anong kasabotan magpabilin sa walay kataposan ug ang iyang pagkamatinud-anon magpabilin sa tanang kaliwatan.

101

¹Mag-awit ako ug matinud-anon nga kasabotan ug hustisya; alang kanimo, Yahweh, magaawit ako ug mga pagdayeg.

²Maglakaw ako sa dalan sa pagkamatinud-anon. O, kanus-a ka man moanhi kanako? Maglakaw ako inubanan sa pagkamatinud-anon sulod sa akong balay. ³Dili ako motugot ug daotang mga binuhatan sa akong panan-aw; nagdumot ako sa mga daotan; dili kini makakupot kanako.

⁴Ang masinupakon nga mga tawo mobiya kanako; dili ako magmaunongon sa daotan. ⁵Laglagon ko kadtong nanglibak sa iyang silingan sa tago. Dili nako pasagdan nga magpadayon kadtong mapasigarbohon ug mapahitas-on ang kinaiya. ⁶Tugotan ko nga ang matinud-anon sa yuta maglingkod sa akong kiliran. Kadtong naglakaw sa dalan sa pagkamatinud-anon mahimong mag-alagad kanako.

⁷Ang malimbongon nga mga tawo dili magpabilin sa akong balay; ang mga bakakon dili madawat sa akong panan-aw. ⁸Matag buntag akong laglagon ang daotan gikan sa yuta. Wagtangon ko ang tanan nga nagabuhat ug daotan gikan sa siyudad ni Yahweh.

102

¹Dungga ang akong pag-ampo, Yahweh; dungga ang akong paghilak kanimo. ²Ayaw tagoi ang imong panagway gikan kanako sa panahon sa akong kalisdanan. Pamatia ako. Sa dihang motawag ako kanimo, tubaga dayon ako.

³Kay ang akong adlaw lumalabay lamang sama sa aso, ug ang akong mga bukog daw nasunog sa kalayo. ⁴Nadugmok ang akong kasingkasing, ug sama ako sa sagbot nga nalaya. Nakalimot ako sa pagkaon sa bisan unsa nga pagkaon.

⁵Sa padayon kong pag-agulo, naniwang ako pag-ayo. ⁶Sama ako sa pilicano sa kamingawan, ug nahisama ako sa kwago nga anaa sa kadaot.

⁷Nagatukaw ako sama sa biniyaan nga langgam, nga nag-inusara sa atop. ⁸Gihagit ako sa akong mga kaaway sa tibuok adlaw; ug kadtong nagbugalbugal kanako ginamit ang akong ngalan sa pagpanunglo.

⁹Nagkaon ako ug abo sama sa tinapay ug nasagolan ang akong imnonon sa mga luha. ¹⁰Tungod sa imong hilabihan nga kasuko, gialsa mo ako aron ibundak.

¹¹Ang akong mga adlaw sama sa anino nga mahanaw, ug malaya ako sama sa sagbot. ¹²Apan ikaw, Yahweh, magpabilin sa walay kataposan, ug ang imong kabantogan alang sa tanang kaliwatan.

¹³Motindog ka ug kaluy-an ang Zion. Karon ang takna nga maluoy ka kaniya; ang gitagana nga takna miabot na. ¹⁴Kay ang imong mga sulugoon nagpugong sa ilang mga pinalanggang mga bato ug naluoy alang sa abog sa iyang kadaot. ¹⁵Ang kanasoran magpasidungog sa imong ngalan, Yahweh, ug ang tanang mga hari sa kalibotan magatahod sa imong himaya. ¹⁶Gitukod pag-usab ni Yahweh ang Zion ug magpakita diha sa iyang himaya.

¹⁷Nianang tungora, pagatubagon niya ang pag-ampo sa mga kabos; dili niya isalikway ang ilang mga pag-ampo. ¹⁸Kay nahisulat kini alang sa umaabot nga kaliwatan, ug ang mga tawo nga wala pa nahimugso magadayeg kang Yahweh.

¹⁹Kay midungaw siya gikan sa habog nga balaang dapit; gikan sa langit nakita ni Yahweh ang kalibotan, ²⁰aron sa pagpaminaw sa agulo sa mga binilanggo, aron sa pagpagawas niadtong nasilotan sa kamatayon.

²¹Unya imantala sa mga tawo ang ngalan ni Yahweh sa Zion ug ang iyang pagdayeg sa Jerusalem ²²sa dihang magatigom ang katawhan ug ang mga gingharian aron sa pag-alagad kang Yahweh.

²³Gikuha niya ang akong kusog sa kinatung-an sa akong kinabuhi. Gipamubo niya ang akong mga adlaw. ²⁴Miingon ako, "Akong Dios, ayaw kuhaa ang akong kinabuhi sa akong pagkabatan-on; anaa ka sa tanang kaliwatan.

²⁵Kaniadto pa imo nang gipahimutang ang kalibotan; ang kalangitan mao ang buhat sa imong mga kamot. ²⁶Mangahanaw sila, apan ikaw magapabilin; mangadaan silang tanan sama sa panapton; sama sa bisti, pahawa-on mo sila, ug mangahanaw sila. ²⁷Apan ikaw mao lamang gihapon, ug walay kataposan ang imong katuigan.

²⁸Ang mga anak sa imong mga sulugoon managpadayon, ug ang ilang mga kaliwatan magkinabuhi diha sa imong presensya."

103

¹Gidayeg ko si Yahweh sa tibuok kong kinabuhi; ug sa tanan nga ania kanako, gidayeg ko ang iyang balaang ngalan. ²Gidayeg ko si Yahweh sa tibuok kong kinabuhi, ug gihinumdoman ko ang tanan niyang mga maayong buhat.

³Iyang gipasaylo ang tanan ninyong mga sala; iyang giayo ang tanan ninyong mga balatian. ⁴Iyang giluwas ang inyong kinabuhi gikan sa kalaglagan; gikoronahan niya kamo sa iyang matinud-anon nga kasabotan ug sa buhat sa iyang malumong kaluoy. ⁵Gitagbaw niya ang inyong kinabuhi sa tanang maayong mga butang aron ang inyong pagkabatan-on mabag-o sama sa agila.

⁶Makiangayon ang buhat ni Yahweh ug nagapakita ug hustisya alang niadtong tanan nga gidaogdaog. ⁷Iyang gipaila ang iyang mga pamaagi kang Moises, ang iyang mga buhat sa kaliwatan ni Israel. ⁸Maluloy-on ug mahigugmaon si Yahweh; mapailubon siya; aduna siyay bantogan nga pagkamaunongon sa iyang kasabotan.

⁹Dili siya kanunay nga nagapanton; dili siya kanunay masuko. ¹⁰Wala kita niya gitagad sumala sa angay sa atong mga sala o balosan sumala sa silot nga angay sa atong mga sala.

¹¹Kay sama sa kahabog sa kalangitan ibabaw sa kalibotan, sama niana ka bantogan ang iyang matinud-anon nga kasabotan niadtong nagtahod kaniya. ¹²Sama kalayo sa sidlakan gikan sa kasadpan, sama niini ang iyang pagwagtang sa atong mga kasal-anan gikan kanato. ¹³Sama nga ang amahan adunay kahangawa sa iyang mga anak, si Yahweh usab adunay kahangawa niadtong nagpasidungog kaniya.

¹⁴Kay nasayod siya kung unsang paagi kita nahulma; nasayod siya nga kita mga abog. ¹⁵Mahitungod sa tawo, ang iyang mga adlaw sama sa sagbot; mamukhad siya sama sa bulak diha sa kaumahan. ¹⁶Ang hangin mohuyop niini, ug kini mawala, ug wala nay makasulti kung diin kini mitubo kaniadto.

¹⁷Apan ang matinud-anon nga kasabotan ni Yahweh walay kataposan alang niadtong nagtahod kaniya. Ang iyang pagkamatarong molungtad ngadto sa ilang mga kaliwatan. ¹⁸Ilang gitipigan ang iyang kasabotan ug gihinumdoman sa pagtuman ang iyang mga gipanudlo. ¹⁹Gitukod ni Yahweh ang iyang trono sa kalangitan, ug ang iyang gingharian nagmando sa tanan.

²⁰Dayega si Yahweh, kamong iyang mga anghel, kamong mga bantogan nga kusgan ug nagbuhat sa iyang pulong, ug nagtuman sa tingog sa iyang pulong. ²¹Dayega si Yahweh, tanan niyang kasundalohan nga anghel, kamo ang iyang mga sulugoon nga nagpatuman sa iyang kabubut-on. ²²Dayega si Yahweh, tanan niyang binuhat, sa tanang dapit diin siya naghari. Magadayeg ako kang Yahweh sa tibuok nakong kinabuhi.

104

¹Daygon ko si Yahweh sa tibuok nakong kinabuhi, Yahweh nga akong Dios, matahom ka kaayo; nagbisti ka sa kadungganan ug pagkahalangdon. ²Gitabonan mo ang imong kaugalingon sa kahayag ingon nga usa ka panapton; giabre mo ang kalangitan sama sa usa ka tabil sa tolda. ³Gipahimutang mo ang mga sablayan sa imong lawak sa kapanganoran; gihimo mo ang kapanganoran nga imong karwahi; naglakaw ka sa mga pako sa hangin.

⁴Iyang gihimo ang kahanginan nga iyang mga mensahero, ug ang mga dilaab sa kalayo iyang mga sulugoon. ⁵Gitukod niya ang mga patukoranan sa kalibotan, ug dili gayod kini matarog.

⁶Gitabonan mo ang kalibotan ug tubig sama sa panapton; ang tubig mitabon sa mga kabukiran. ⁷Ang imong pagbadlong nagpahubas sa katubigan; sa dinahunog sa imong tingog sila mikalagiw.

⁸Mitugbaw ang kabukiran, ug ang mga walog mikatag ngadto sa dapit nga gitagana alang kanila. ⁹Gibutangan mo sila ug utlanan aron nga dili sila makalabang; aron dili nila matabonan pag-usab ang kalibotan.

¹⁰Gihimo niya ang tuboran nga modagaygay ngadto sa mga walog; ang mga sapa modagayday taliwala sa kabukiran. ¹¹Nagahatag sila ug tubig alang sa tanang mananap sa kaumahan; ang mga ihalas nga mga asno natagbaw sa ilang kauhaw. ¹²Sa daplin sa sapa ang mga langgam naghimo sa ilang mga salag; nanag-awit sila diha sa mga sanga.

¹³Bisbisan niya ang kabukiran gikan sa mga lawak sa tubig sa kawanangan. Napuno ang kalibotan sa bunga sa iyang mga buhat. ¹⁴Gipatubo niya ang mga sagbot alang sa mga baka ug ang mga tanom alang sa mga tawo aron atimanon ug aron nga ang mga tawo makakuha ug pagkaon gikan sa yuta. ¹⁵Naghimo siya ug bino aron sa paglipay sa tawo, lana aron mosinaw ang iyang dagway, ug pagkaon aron sa paghatag kaniya ug kinabuhi.

¹⁶Ang kakahoyan ni Yahweh naulanan pag-ayo; ang sedro sa Lebanon diin iyang gitanom. ¹⁷Didto nanagsalag ang mga langgam. Ang langgam nagbuhat sa iyang puloy-anan sa sipris nga kahoy. ¹⁸Ang mga ihalas nga kanding nanagpuyo sa habog nga kabukiran; ang habog nga bukid mao ang dalangpanan alang sa kuneho.

¹⁹Iyang gitagana ang bulan aron mahimong timaan sa mga panahon; ug ang adlaw masayod sa takna sa iyang pagsalop. ²⁰Gihimo nimo ang kangitngit sa kagabhion sa dihang mogawas ang tanang mapintas nga mananap sa kalasangan.

²¹Ang batan-ong mga liyon nagngulob sa ilang tukbonon ug nagpangita sa ilang pagkaon gikan sa Dios. ²²Sa dihang mosubang ang adlaw, manago sila ug matulog sa ilang langob.

²³Sa kasamtangan, mogawas ang mga tawo alang sa ilang buhat ug mamuhat hangtod sa kagabhion. ²⁴Yahweh, daghan kaayo ug nagkalain-lain ang imong mga buhat! Inubanan sa kaalam imong gibuhat kining tanan; ang kalibotan nag-awas sa imong mga buhat.

²⁵Sa unahan mao ang dagat, lalom ug halapad, nag-awas sa dili matukib nga mga binuhat, gagmay ug dagko. ²⁶Ang mga sakayan naglawig didto, ug atua usab didto ang mga Leviathan, diin gihulma mo aron magdula diha sa dagat.

²⁷Kining tanan nangita kanimo aron sa paghatag kanila sa ilang mga pagkaon sa tukmang panahon. ²⁸Sa dihang maghatag ka kanila, magatigom sila; sa dihang ibukhad mo ang imong mga kamot, matagbaw sila.

²⁹Kung itago mo ang imong panagway, mabalaka sila; kung kuhaon mo ang ilang mga gininhawa, mamatay sila ug mobalik sa abog. ³⁰Sa dihang gipadala mo ang imong Espiritu, namugna sila, ug imong gibag-o ang kabungtoran.

³¹Hinaot nga ang himaya ni Yahweh molungtad sa kahangtoran, ug hinaot nga mahimuot si Yahweh sa iyang binuhat. ³²Modungaw siya sa kalibotan, ug mauyog kini; iyang hikapon ang kabukiran, ug moaso sila.

³³Magaawit ako kang Yahweh sa tibuok kong kinabuhi; magaawit ako ug mga pagdayeg ngadto sa akong Dios samtang buhi pa ako. ³⁴Hinaot nga ang akong mga panghunahuna tam-is ngadto kaniya; magalipay ako kang Yahweh.

³⁵Hinaot ang mga makasasala mawagtang sa kalibotan, ug tugoti nga mawala na ang mga daotan. Daygon ko si Yahweh sa tibuok nakong kinabuhi. Daygon si Yahweh.

105

¹Pasalamati si Yahweh, sangpita ang iyang ngalan; ibalita sa kanasoran ang iyang nabuhat. ²Awiti siya, awiti siya ug mga pagdayeg; isugilon ang tanang katingalahang butang nga iyang nahimo. ³Pagpasigarbo sa iyang balaang ngalan; tugoti nga magmaya ang kasingkasing niadtong nangita kang Yahweh.

⁴Pangitaa si Yahweh ug ang iyang kusog; pangitaa kanunay ang iyang presensya. ⁵Hinumdomi ang katingalahang mga butang nga iyang nahimo, ang iyang milagro ug ang kasugoan sa iyang baba, ⁶kamong mga kaliwat ni Abraham nga iyang sulugoon, kamong katawhan ni Jacob, nga iyang pinili.

⁷Siya si Yahweh, nga atong Dios. Ang iyang kasugoan anaa sa tibuok kalibotan. ⁸Kanunay niyang hinumdoman ang iyang kasabotan sa kahangtoran, ang pulong nga iyang gimando alang sa liboan nga mga kaliwatan.

⁹Hinumdoman niya ang kasabotan nga iyang gihimo kang Abraham ug ang iyang gipanumpa ngadto kang Isaac. ¹⁰Mao kini ang iyang gipamatud-an ngadto kang Jacob ingon nga balaod ug ngadto kang Israel ingon nga walay kataposang kasabotan. ¹¹Miingon siya, "Ihatag ko kanimo ang yuta sa Canaan ingon nga bahin sa imong panulondon."

¹²Gisulti niya kini sa dihang diyutay pa lamang sila, gamay pa gayod, ug mga langyaw sa yuta. ¹³Miadto sila sa nagkalainlaing kanasoran ug gikan sa usa ka gingharian ngadto sa uban.

¹⁴Wala niya tugoti nga daogdaogon sila ni bisan kinsa; gibadlong niya ang mga hari alang sa ilang kaayohan. ¹⁵Miingon siya, "Ayaw hilabti ang akong mga pinili, ug ayaw pasipad-i ang akong mga propeta."

¹⁶Mitawag siya ug kagutom ibabaw sa yuta; giundang niya ang pagpadala ug tinapay. ¹⁷Nagpadala siya ug tawo una kanila; gibaligya si Jose ingon nga sulugoon.

¹⁸Ang iyang mga tiil gibugkosan ug mga kadena; ang iyang liog giyugohan ug puthaw, ¹⁹hangtod sa takna nga ang iyang mga pulong natuman, ug ang pulong ni Yahweh misulay kaniya.

²⁰Nagpadala ang hari ug sulugoon aron pagpagawas kaniya; ang magmamando sa katawhan nagpalingkawas kaniya. ²¹Gihimo niya siyang piniyalan sa iyang panimalay ingon nga tigdumala sa tanan niyang gipanag-iyahan ²²aron sa pagpanudlo sa iyang mga prinsipe sama sa iyang gipangandoy ug sa pagtudlo sa kaalam sa iyang mga kadagkoan. ²³Unya miadto si Israel sa Ehipto, ug nagpuyo si Jacob ngadto sa yuta ni Ham.

²⁴Gihimong mabungahon ni Yahweh ang iyang katawhan, ug gihimo sila nga mas kusgan kaysa ilang mga kaaway. ²⁵Gitugotan niya ang ilang mga kaaway nga masilag sa iyang katawhan, aron pasipad-an ang iyang mga sulugoon. ²⁶Gipadala niya si Moises, nga iyang sulugoon, ug si Aaron, nga iyang gipili. ²⁷Naghimo sila sa iyang timaan taliwala sa mga Ehiptohanon, ug ang iyang mga kahibulongan didto sa yuta ni Ham.

²⁸Nagpadala siya ug kangingit ug gihimo niya kadtong yutaa nga ngitngit, apan ang mga katawhan wala motuman sa iyang mga sugo. ²⁹Gihimo niyang dugo ang ilang mga tubig ug gipatay ang ilang mga isda. ³⁰Ang ilang yuta nalukop sa mga baki, bisan sa lawak sa ilang mga magmamando.

³¹Miingon siya, ug nalukop sa langaw ug tagnok ang tibuok nilang kanasoran. ³²Gihimo niyang ice ang ilang ulan, uban ang nagdilaab nga kalayo sa ilang yuta. ³³Gidaot niya ang ilang mga paras ug mga kahoy nga igera; gidaot niya ang kakahoyan sa ilang kabukiran.

³⁴Misulti siya, ug ang mga dulon miabot, ug daghang mga dulon. ³⁵Gikaon sa mga dulon ang tanang tanom sa ilang yuta; gikaon nila ang tanang abot sa yuta. ³⁶Gipatay niya ang tanang kinamagulangang anak sa ilang dapit, ang tanang unang bunga sa ilang kusog.

³⁷Gipagawas niya ang mga Israelita inubanan sa bulawan ug mga plata; walay napandol sa iyang banay diha sa dalan. ³⁸Nangalipay ang mga Ehiptohanon sa ilang pagbiya, tungod kay nangahadlok kanila ang mga Ehiptohan. ³⁹Iyang gibukhad ang panganod aron sa pagtabon kanila ug naghimo ug kalayo aron pag-iwag sa kagabhion.

⁴⁰Nangayo ug pagkaon ang mga Israelita, ug gidad-an sila ug buntog ug gitagbaw sila pinaagi sa tinapay nga gikan sa langit. ⁴¹Gipaliki niya ang bato, ug mibuhagay ang tubig gikan niini; midagayday kini sa kamingawan sama sa sapa. ⁴²Kay gihinumdoman niya ang iyang balaang saad ngadto kang Abraham nga iyang sulugoon.

⁴³Gigiyahan niya ang iyang katawhan pagawas inubanan sa kalipay, ang iyang pinili inubanan sa panagsinggit sa kadaogan. ⁴⁴Gihatag niya kanila ang yuta sa kanasoran; gipanag-iyahan nila ang kabtangan sa katawhan ⁴⁵aron nga ilang tipigan ang iyang mga sugo ug tumanon ang iyang mga balaod. Dalaygon si Yahweh.

106

¹Dayega si Yahweh. Pasalamati si Yahweh, kay siya maayo, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad sa kahangtoran. ²Kinsa ba ang makaihap pag-usab sa gamhanang mga buhat ni Yahweh o makamantala sa tanan niyang mga buhat nga takos sa pagdayeg?

³Bulahan kadtong nagbuhat kung unsa ang husto, ug nagbuhat kanunay sa makataronganon. ⁴Hinumdomi ako sa imong hunahuna, O Yahweh, sa dihang magpakita ka ug kaluoy sa imong katawhan; tabangi ako sa dihang luwason mo sila. ⁵Unya makita ko ang pagkamauswagon sa imong pinili, pagmaya sa kalipay sa imong nasod, ug ang himaya uban sa imong panulundon.

⁶Nakasala kita sama sa atong mga katigulangan; nakabuhat kita ug sayop, ug nakabuhat kita ug daotan. ⁷Ang among mga amahan wala midayeg sa imong kahibulongan nga mga buhat sa Ehipto; wala sila nagpakabana sa daghang buhat sa imong matinud-anon nga kasabotan; nagmasupilon sila ngadto sa dagat, sa Pula nga Dagat.

⁸Apan, giluwas niya sila alang sa kaayohan sa iyang ngalan aron mapadayag niya ang iyang gamhanang gahom. ⁹Gibadlong niya ang Pula nga Dagat, ug nauga kini. Unya gigiyahan niya sila ngadto agi sa kinahiladman, daw sama sa kamingawan.

¹⁰Giluwas niya sila gikan sa kamot sa nagdumot kanila, ug giluwas niya sila gikan sa kamot sa kaaway. ¹¹Apan ang tubig mitabon sa ilang mga kaaway; walay usa kanila nga nakalingkawas. ¹²Unya mituo sila sa iyang mga pulong, ug nag-awit sa iyang pagdayeg.

¹³Apan dali ra silang nalimot kung unsa ang iyang nabuhat; wala sila naghulat sa iyang pagtudlo. ¹⁴Hilabihan ang ilang pangandoy didto sa kamingawan, ug ilang gihagit ang Dios didto sa desiyerto. ¹⁵Gihatag niya kanila ang ilang hangyo, apan gipadad-an sila ug sakit nga miut-ut sa ilang mga lawas.

¹⁶Sa kampo gikasinahan nila si Moises ug si Aaron, ang balaang pari ni Yahweh. ¹⁷Naabli ang yuta ug gilamoy si Dathan ug gitabonan ang manununod ni Abiram. ¹⁸Misilaob ang kalayo kanila; ang kalayo misunog sa daotan.

¹⁹Nagbuhat sila ug nating baka didto sa Horeb ug gisimba ang kinulit nga puthaw nga hulagway. ²⁰Ilang gibaylo ang himaya sa Dios alang sa hulagway sa torong baka nga mokaon ug sagbot. ²¹Ilang nalimtan ang Dios nga ilang manluluwas, nga nagbuhat sa bantogang mga buhat sa Ehipto.

²²Nagbuhat siya ug kahibulongang mga butang sa yuta ni Ham ug gamhanan nga mga buhat didto sa Pula nga Dagat. ²³Iya unta nga gisugo ang ilang pagkapukan, kung wala pa si Moises, nga iyang pinili, mibabag sa iyang paglaglag aron sa pag-iway sa iyang kasuko gikan sa paguba kanila.

²⁴Unya ilang gisalikway ang mabungahon nga yuta; wala sila mituo sa iyang saad, ²⁵apan nagbagolbol sa ilang mga tolda, ug wala nagtuman kang Yahweh.

²⁶Busa gipataas niya ang iyang kamot ug nanumpa ngadto kanila nga iya silang tugotan nga mamatay sa kamingawan, ²⁷itibulaag ang ilang mga kaliwat taliwala sa kanasoran, ug itibulaag sila sa langyaw nga kayutaan.

²⁸Ilang gisimba ang Baal sa Peor ug gikaon ang halad nga gihalad ngadto sa mga patay. ²⁹Ila siyang gihagit aron masuko pinaagi sa ilang mga binuhatan, ug ang pagkaylap sa hampak milukop kanila.

³⁰Unya mibarog si Pinehas aron sa pagbabag, ug ang hampak nikunhod. ³¹Kini giisip alang kaniya ingon nga matarong nga buhat alang sa tanang kaliwatan hangtod sa kahangtoran.

³²Gipasuko usab nila si Yahweh didto sa katubigan sa Meriba, ug nag-antos si Moises tungod kanila. ³³Gipasuko nila pag-ayo si Moises ug nagsulti siya nga maisog. ³⁴Wala nila giguba ang mga nasod sama sa gisugo ni Yahweh kanila, ³⁵apan nakig-uban sila sa lahi nga mga nasod ug nakatuon sa ilang mga pamaagi ³⁶ug gisimba ang ilang mga diosdios, nga nahimong lit-ag ngadto kanila.

³⁷Gihalad nila ang ilang mga anak nga lalaki ug babaye sa mga demonyo. ³⁸Giula nila ang dugo sa mga walay alamag, ang dugo sa ilang mga anak nga lalaki ug babaye, nga ilang gihalad sa mga diosdios sa Canaan, nahugawan ang yuta sa dugo. ³⁹Nahugaw sila pinaagi sa ilang kaugalingon nga mga binuhatan; sa ilang mga buhat nahimo silang susama sa mga babayeng nagbaligya ug dungog.

⁴⁰Busa nasuko si Yahweh sa iyang katawhan ug gisalikway niya ang iyang kaugalingong katawhan. ⁴¹Gihatag niya sila ngadto sa kamot sa kanasoran ug kadtong nagdumot kanila maoy nagdumala kanila.

⁴²Ang ilang mga kaaway nagdaogdaog kanila, ug gidala sila ilalom sa ilang kagahom. ⁴³Daghang higayon nga miabot siya aron sa pagtabang kanila, apan nagpadayon sila sa pagsukol ug gipaubos sila pinaagi sa ilang kaugalingong mga sala.

⁴⁴Apan, gihatagan niya sila ug pagtagad sa ilang pag-antos sa dihang nadungog niya sila nga nangayo ug tabang. ⁴⁵Nahinumdoman niya ang iyang kasabotan uban kanila ug naluoy tungod sa iyang walay paglubad nga gugma. ⁴⁶Gihimo niya ang tanan nilang mamimihag nga maluoy kanila.

⁴⁷Luwasa kami, Yahweh, among Dios. Tigoma kami gikan sa mga nasod aron nga makahatag kami ug pagpasalamat sa imong balaan nga ngalan ug himaya sa imong mga pagdayeg. ⁴⁸Hinaot si Yahweh, nga Dios sa Israel, madayeg sa walay kataposan. Ang tanang katawhan miingon, "Amen." Dalaygon si Yahweh. Ikalima nga Libro

107

¹Pasalamati si Yahweh, kay siya maayo, ug ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad sa kahangtoran. ²Tugoti nga mosulti ang giluwas ni Yahweh, kadtong iyang gitubos gikan sa kamot sa ilang kaaway. ³Gitigom niya sila gikan sa langyaw nga kayutaan, gikan sa sidlakan ug gikan sa kasadpan, gikan sa amihan ug gikan sa habagatan.

⁴Naglatagaw sila sa kamingawan sa desiyerto nga dalan ug wala nakakaplag ug siyudad nga mapuy-an. ⁵Tungod kay gigutom ug giuhaw sila, nakuyapan sila tungod sa kaluya ⁶Unya mitawag sila kang Yahweh sa ilang kalisdanan, ug giluwas niya sila sa ilang pag-antos. ⁷Gitultolan niya sila sa maayong dalan aron nga makaadto sila sa siyudad nga ilang pagapuy-an.

⁸O, kana nga mga tawo magadayeg kang Yahweh tungod sa iyang matinud-anon nga kasabotan ug alang sa kahibulongang mga butang nga iyang nabuhat alang sa katawhan! ⁹Kay pagatagbawon niya ang gipangandoy niadtong giuhaw, ug ang tinguha niadtong gigutom iyang pagabusgon sa maayong mga butang. ¹⁰Ang pipila naglingkod sa kangitngit ug sa ngiob, binilanggo sa pag-antos ug mga kadena.

¹¹Tungod kay sila misupak batok sa pulong sa Dios ug gisalikway ang pagtudlo sa Labing Halangdon. ¹²Gipaubos niya ang ilang mga kasingkasing pinaagi sa kalisdanan; napandol sila ug walay bisan usa nga motabang kanila. ¹³Unya mitawag sila kang Yahweh sa ilang kalisdanan, ug gipalingkawas niya sila sa ilang pag-antos.

¹⁴Gipagawas niya sila sa kangitngit ug ngiob ug gitangtang ang ilang mga gapos. ¹⁵O, ang mga tawo magadayeg kang Yahweh tungod sa iyang matinud-anon nga kasabotan ug alang sa kahibulongan nga mga butang nga iyang nabuhat alang sa katawhan! ¹⁶Kay iyang giguba ang ganghaan nga tumbaga ug giputol ang mga rehas nga puthaw.

¹⁷Buangbuang sila sa ilang masinupakon nga pamaagi ug nag-antos tungod sa ilang mga sala. ¹⁸Nawala ang ilang tinguha sa pagkaon sa bisan unsa nga pagkaon, ug nagkaduol sila sa ganghaan sa kamatayon. ¹⁹Unya mitawag sila kang Yahweh sa ilang kalisdanan, ug gipalingkawas niya sila sa ilang pag-antos.

²⁰Gipadala niya ang iyang pulong ug giayo sila, ug giluwas niya sila gikan sa ilang kalaglagan. ²¹O, nga ang mga tawo magadayeg kang Yahweh alang sa iyang matinud-anon nga kasabotan ug alang sa kahibulongan nga mga butang nga iyang nabuhat alang sa katawhan! ²²Tugoti sila nga maghatag ug mga halad sa pagpasalamat ug sa pagmantala sa iyang mga buhat sa pag-awit.

²³Ang pipila naglawig sa dagat sakay sa sakayan ug nagpatigayon sa layo. ²⁴Nakita nila ang mga buhat ni Yahweh ug ang iyang kahibulongan ngadto sa kadagatan.

²⁵Kay iyang gisugo ang dagat nga modako ug ang hangin nga magkutaw sa kadagatan. ²⁶Miabot sila sa kawanangan; mipaubos sila sa kinahiladman. Ang ilang mga kinabuhi nahanaw sa pag-antos. ²⁷Natabyog ug nagsarasay sila sama sa hubog ug wala masayod sa ilang buhaton.

²⁸Unya mitawag sila kang Yahweh sa ilang kalisdanan, ug gipalingkawas niya sila sa ilang pag-antos. ²⁹Gipakalma niya ang bagyo, ug ang mga balod nahapsay. ³⁰Unya naglipay sila tungod kay ang dagat kalma na, ug gidala niya sila sa ilang gitinguha nga dunggoan.

³¹O, nga ang mga tawo magadayeg kang Yahweh alang sa iyang matinud-anon nga kasabotan ug alang sa kahibulongan nga mga butang nga iyang nabuhat alang sa katawhan! ³²Tugoti nga pasidunggan nila siya diha sa panagtigom sa mga tawo ug dayegon siya ngadto sa konseho sa mga kadagkoan.

³³Ang kasapaan gihimo niya nga kamingawan, mga tuboran sa tubig ngadto sa mala nga yuta, ³⁴ug ang mabungahon nga yuta ngadto sa dili mabungahon nga dapit tungod sa kadaotan sa iyang katawhan. ³⁵Ang kamingawan gihimo niya nga linaw sa tubig ug ang uga nga yuta ngadto sa tuboran sa tubig.

³⁶Ang mga gipanggutom gipahilona niya didto, ug nagtukod sila ug siyudad nga kapuy-an. ³⁷Nagbuhat sila sa siyudad aron umahan, aron katanoman ug parasan, ug maghatag ug madagayaon nga ani. ³⁸Gipanalanginan niya sila aron nga sila modaghan pa kaayo. Wala niya tugoti nga ang ilang mga baka nga makunhon ang gidaghanon.

³⁹Nagkakunhod sila ug gipaubos pinaagi sa hilabihang kasakit ug pag-antos. ⁴⁰Gibuboan niya ug pagtamay ang mga pangulo ug gitibulaag sila ngadto sa kamingawan, diin walay agianan.

⁴¹Apan iyang gipanalipdan ang nanginahanglan gikan sa kasakit ug nag-amping sa iyang mga banay sama sa panon. ⁴²Ang matarong nga mga tawo makakita niini ug maglipay, ug ang tanan nga mga daotan magtak-om sa ilang baba. ⁴³Si bisan kinsa nga maalamon kinahanglan maghunahuna niining mga butanga ug mamalandong sa buhat ni Yahweh sa matinud-anon nga kasabotan.

108

¹Ang akong kasingkasing nahimutang, O Dios; magaawit ako, oo, magaawit usab ako sa mga pagdayeg uban sa akong matinahuron nga kasingkasing. ²Pagmata na, lira ug alpa; pagapukawon ko ang kaadlawon.

³Magapasalamat ako kanimo, Yahweh, taliwala sa katawhan; magaawit ako ug mga pagdayeg kanimo taliwala sa kanasoran. ⁴Kay ang imong matinud-anon nga kasabotan bantogan ibabaw sa kalangitan; ug ang imong pagkamasaligan misangko sa kawanangan.

⁵Mabayaw ka, O Dios, ibabaw sa kalangitan, ug ang imong himaya mabayaw sa tibuok kalibotan. ⁶Aron nga kadtong imong gihigugma maluwas, luwasa kami sa imong tuong kamot ug tubaga ako.

⁷Nagsulti ang Dios sa iyang pagkabalaan; "Maglipay ako; bahinon ko ang Siquem ug bahinbahinon ang walog sa Succot. ⁸Akoa ang Gilead, ug ang Manases akoa; ang Efraim usab mao ang akong kalo; ug ang Judah mao ang akong setro.

⁹Ang Moab mao ang akong hugasan nga planggana; ngadto sa Edom akong ilabay ang akong sapatos; magasinggit ako sa kadaogan tungod sa Filistia." ¹⁰Kinsa may modala kanako ngadto sa lig-on nga siyudad? Kinsa man ang moggiya kanako ngadto sa Edom?"

¹¹O Dios, wala mo ba kami gisalikway? Wala ka makig-uban sa among kasundalohan sa gubat. ¹²Tabangi kami batok sa kaaway, kay ang tabang sa tawo walay pulos. ¹³Magmadaogon kami uban sa tabang sa Dios; iyang buntogon ang among mga kaaway.

109

¹Dios nga akong gidayeg, ayaw intawon pagpakahilom. ²Kay ang daotan ug limbongan mihasmag kanako; nagsulti sila ug bakak batok kanako. ³Gilibotan nila ako ug nagsulti ug dulumtanong mga butang, ug mihasmag sila kanako nga walay hinungdan.

⁴Isip balos sa akong gugma ila akong gidaot, apan nag-ampo ako alang kanila. ⁵Gibalosan nila ako ug daotan alang sa maayo, ug ilang gidumtan ang akong gugma.

⁶Pagpili ug daotan nga tawo ibabaw niini nga mga kaaway sama niining mga tawhana; pagpili ug tigpamasangil nga mobarog sa iyang tuong kamot. ⁷Sa dihang gihukman na siya, hinaot nga makaplagan siyang sad-an; hinaot nga ang iyang pag-ampo isipon nga makasasala.

⁸Hinaot nga mamubo ang iyang mga adlaw; hinaot nga adunay laing tawo nga mopuli sa iyang katungdanan. ⁹Hinaot nga ang iyang mga anak mailo, ug hinaot ang iyang asawa mabiyuda. ¹⁰Hinaot nga ang iyang mga anak maglatagaw ug magpakiluoy, manglimos sa ilang pagbiya sa ilang nagun-ob nga panimalay.

¹¹Hinaot nga ang tanan nga iyang gipanag-iyahan sakmiton sa iyang nautangan; hinaot nga ang mga dumuduong mokawat sa tanan niyang abot. ¹²Hinaot nga walay usa nga maluoy kaniya; hinaot nga walay maluoy sa nailo niya nga mga anak. ¹³Hinaot ang iyang mga anak mangawala; hinaot nga ang ilang ngalan mawagtang sa sunod nga kaliwatan.

¹⁴Hinaot nga ang sala sa iyang katigulangan mahisgotan ngadto kang Yahweh; hinaot nga ang sala sa iyang inahan dili malimtan. ¹⁵Hinaot nga ang ilang pagkasad-an magpabilin kanunay kang Yahweh; hinaot nga wagtangon ni Yahweh ang ilang panumdoman gikan sa kalibotan. ¹⁶Hinaot nga buhaton kini ni Yahweh tungod kay kining tawhana wala nagpakabana sa pagpakita sa matinud-anon nga kasabotan, apan hinuon gidaogdaog ang makaluluoy, ang mga nanginahanglan ug ang naluyahan sa kasingkasing hangtod mamatay.

¹⁷Kalipay niya ang pagpanunglo; hinaot nga mobalik kini ngadto kaniya. Gidumtan niya ang panalangin; hinaot nga walay panalangin nga moabot kaniya. ¹⁸Iyang gisul-oban ang iyang kaugalingon sa pagpanunglo sama nga iya kining bisti, ug ang iyang tunglo moabot sa kinahiladman sa iyang pagkatawo sama sa tubig, sama sa lana ngadto sa iyang kabukogan.

¹⁹Hinaot nga ang iyang mga tunglo mahisama sa bisti nga iyang gisul-ob aron nga motabon kaniya, sama sa bakos nga kanunay niyang gisul-ob. ²⁰Hinaot nga mao kini ang ganti sa mga nagpasangil kanako gikan kang Yahweh, alang niadtong nagsulti ug daotan batok kanako.

²¹Yahweh akong Ginoo, tagda ako uban ang kaluoy alang sa imong ngalan. Tungod kay ang imong matinud-anon nga kasabotan maayo, luwasa ako. ²²Kay gidaogdaog ako ug nanginahanglan, ug samdan ang akong kasingkasing nganhi kanako. ²³Nagakahanaw ako sama sa anino sa kagabhion; ginapalidpalid ako sama sa dulon.

²⁴Ang akong mga tuhod nangaluya tungod sa pagpuasa. Bukog na lang ako ug panit. ²⁵Gilibak ako sa mga nagpasangil kanako; sa dihang makita nila ako, naglingolingo sila.

²⁶Tabangi ako, Yahweh nga akong Dios; luwasa ako pinaagi sa imong matinud-anon nga kasabotan. ²⁷Hinaot masayran nila nga imo kining buhat, nga ikaw, Yahweh, ang nagbuhat niini.

²⁸Bisan kung ila akong gitunglo, palihog panalangini ako; sa dihang mohasmag sila kanako, hinaot nga maulawan sila, apan hinaot nga ang imong sulugoon magmaya. ²⁹Hinaot nga ang akong mga kaaway magabisti sa kaulawan; hinaot sul-obon nila ang kaulaw sama sa kupo.

³⁰Sa akong baba pasalamatan ko pag-ayo si Yahweh; dayegon ko siya taliwala sa panon sa katawhan. ³¹Tungod kay mobarog siya sa tuong kamot sa nanginahanglan, aron luwason siya sa mga naghukom kaniya.

110

¹Si Yahweh misulti sa akong agalon, "Lingkod sa akong tuong kamot hangtod nga himoon kong tumbanan sa imong tiil ang imong mga kaaway."

²Hawiran ni Yahweh ang setro sa imong kusog gikan sa Zion; dumalahi ang imong mga kaaway. ³Motuman kanimo ang imong katawhan sa ilang kabubut-on sa adlaw sa imong gahom nga nagsul-ob sa ilang balaang bisti; gikan sa tagoangkan sa banagbanag ang imong pagkabatan-on sama lamang sa yamog.

⁴Nanumpa si Yahweh ug dili na kini mausab: "Ikaw ang pari sa kahangtoran sunod sa laray ni Melquizedec."

⁵Ang Ginoo anaa sa imong tuong kamot. Patyon niya ang mga hari sa adlaw sa iyang kapungot. ⁶Hukman niya ang kanasoran; pun-on niya ang panggubatan ug mga patay nga mga lawas; patyon niya ang mga pangulo sa daghang mga nasod.

⁷Moinom siya sa sapa diha sa dalan, ug unya mohangad siya human sa kadaogan.

111

¹Dayga si Yahweh. Magpasalamat ako kang Yahweh sa tibuok nakong kasingkasing diha sa panagtigom sa mga matarong. ²Ang mga buhat ni Yahweh bantogan, madasigong gihulat niadtong nagtinguha kanila. ³Ang iyang buhat halangdon ug mahimayaon, ug ang iyang pagkamatarong molungtad sa kahangtoran.

⁴Nagbuhat siya ug katingalahang mga butang nga dili malimtan; si Yahweh mahigugmaon ug maluloy-on. ⁵Gihatagan niya ug pagkaon ang matinumanon niyang mga sumusunod. Kanunay moabot sa iyang hunahuna ang iyang kasabotan. ⁶Gipakita niya ang iyang gamhanang mga buhat sa iyang katawhan sa paghatag kanila sa panulondon sa kanasoran.

⁷Ang buhat sa iyang mga kamot masaligan ug makiangayon; ang tanan niyang mga gipanudlo masaligan. ⁸Natukod sila sa kahangtoran, nga angayang tumanon nga matinumanon ug inubanan ang kahan-ay. ⁹Gihatagan niya ug kadaogan ang iyang katawhan; iyang gipanalanginan ang iyang kasabotan sa kahangtoran; balaan ug katingalahan ang iyang ngalan.

¹⁰Ang pagtahod kang Yahweh ang sinugdanan sa kaalam; kadtong nagatuman sa iyang gipanudlo adunay maayong panabot. Ang iyang pagdayeg molungtad sa kahangtoran.

112

¹Dayegon si Yahweh. Bulahan ang tawo nga motuman kang Yahweh, nga nalipay pag-ayo sa iyang mga kasugoan. ²Ang iyang kaliwatan mahimong gamhanan sa kalibotan; ang kaliwatan sa diosnon nga tawo mabulahan.

³Ang kabtangan ug bahandi anaa sa iyang balay; ang iyang pagkamatarong molungtad sa kahangtoran. ⁴Mosidlak ang kahayag diha sa kangitngit alang sa tawo nga diosnon; mahigugmaon siya, maluloy-on, ug makataronganon. ⁵Maayo kini alang sa tawo nga nagtagad nga maluloy-on ug nagapahulam ug salapi, nga nagahimo sa iyang mga buluhaton nga matinud-anon.

⁶Kay dili gayod siya matarog; ang matarong nga tawo mahinumdoman sa kahangtoran. ⁷Dili siya mahadlok sa dili maayo nga balita; siya walay pagduhaduha, nga nagasalig kang Yahweh.

⁸Ang iyang kasingkasing malinawon, walay kahadlok, hangtod makita niya ang kadaogan batok sa iyang mga kaaway. ⁹Manggihatagon siya sa mga kabos; ang iyang pagkamatarong molungtad sa kahangtoran; igabayaw siya uban sa kadungganan.

¹⁰Ang mga daotang tawo makakita niini ug masuko; magkagot siya sa iyang ngipon ug mahanaw; ang tinguha sa daotang mga tawo mawala.

113

¹Dayega si Yahweh. Dayega siya, kamong mga sulugoon ni Yahweh; dayega ang ngalan ni Yahweh. ²Dalaygon ang ngalan ni Yahweh, gikan karon hangtod sa kahangtoran.

³Gikan sa pagsubang sa adlaw hangtod sa pagsalop niini, angayang dayegon ang ngalan ni Yahweh. ⁴Ibayaw si Yahweh ibabaw sa tanang kanasoran, ug ang iyang himaya mosangko ibabaw sa kalangitan.

⁵Kinsa man ang sama kang Yahweh nga atong Dios, nga anaa ang iyang lingkoranan sa kahitas-an, ⁶nga nagdungaw sa kalangitan ug sa kalibotan?

⁷Gihaw-as niya ang mga kabos gikan sa lapok ug gisakwat ang mga nanginahanglan gikan sa tapok sa abo, ⁸aron iya silang palingkoron uban sa mga prinsipe, uban sa mga prinsipe sa iyang katawhan.

⁹Gihatagan niya ug puloy-anan ang babayeng walay anak sa usa ka balay, pagahimoon niya siyang malipayon nga inahan sa daghang mga kabataan. Dayegon si Yahweh!

114

¹Sa dihang mibiya ang Israel sa Ehipto, ang balay ni Jacob gikan niadtong langyaw nga katawhan, ²nahimo niyang balaang dapit ang Juda, ang Israel iyang gingharian.

³Ang dagat nakakita ug mikalagiw; mitalikod ang Jordan. ⁴Ang kabukiran milukso sama sa mga laking karnero, ang kabungtoran milukso sama sa nating karnero.

⁵Dagat, nganong mikalagiw ka man? Jordan, nganong mitalikod ka man? ⁶Kabukiran, nganong milukso man kamo sama sa laking mga karnero? Kamong gagmay nga mga bungtod, nganong milukso man kamo sama sa mga nating karnero? ⁷Pangurog, kalibotan, sa atubangan sa Ginoo, sa presensya sa Dios ni Jacob.

⁸Gihimo niyang linaw ang dakong bato, ang gahi nga bato ngadto sa tuboran sa tubig.

115

¹Dili alang kanamo, Yahweh, dili alang kanamo, apan alang sa imong ngalan ang pasidungog, tungod sa imong matinud-anon nga kasabotan ug sa imong pagkamasaligan. ²Nganong misulti man ang kanasoran, "Asa man ang ilang Dios?"

³Ang among Dios anaa sa langit; buhaton niya ang bisan unsa nga makapahimuot kaniya. ⁴Ang diosdios sa kanasoran hinimo sa plata ug bulawan, hinimo sa kamot sa mga tawo.

⁵Kadto nga mga diosdios adunay mga baba, apan dili sila makasulti; aduna silay mga mata, apan dili sila makakita; ⁶aduna silay mga dalunggan, apan dili sila makadungog; aduna silay mga ilong, apan dili sila makasimhot.

⁷Kadto nga mga diosdios adunay mga kamot, apan dili sila makabati; aduna silay tiil, apan dili sila makalakaw; dili gani sila makasulti pinaagi sa ilang mga baba. ⁸Kadtong naghimo kanila sama kanila, lakip usab kadtong tanan nga nagsalig kanila.

⁹Israel, salig kang Yahweh; siya ang inyong tabang ug taming. ¹⁰Panimalay ni Aaron, salig kang Yahweh, siya ang inyong tabang ug taming. ¹¹Kamo nga nagtahod kang Yahweh, salig kaniya; siya ang inyong tabang ug taming.

¹²Gibantayan kita ni Yahweh ug panalanginan kita niya; panalanginan niya ang pamilya ni Israel; panalanginan niya ang panimalay ni Aaron. ¹³Panalanginan niya kadtong nagtahod kaniya, bata man o tigulang. ¹⁴Hinaot nga padaghanon kamo ni Yahweh sa hilabihan, kamo ug ang inyong kaliwatan'.

¹⁵Hinaot nga panalanginan kamo ni Yahweh, nga nagbuhat sa langit ug yuta. ¹⁶Ang kalangitan gipanag-iyahan ni Yahweh; apan ang kalibotan iyang gihatag sa katawhan.

¹⁷Ang mga patay dili magdayeg kang Yahweh, ni bisan kinsa niadtong mopaubos padulong sa kamingawan; ¹⁸apan among dayegon si Yahweh karon ug sa walay kataposan. Dalaygon si Yahweh.

116

¹Gihigugma ko si Yahweh tungod kay iyang nadungog ang akong tingog ug ang akong pagpakiluoy. ²Tungod kay naminaw siya kanako, magtawag ako kaniya hangtod nga buhi pa ako.

³Ang hikot sa kamatayon nagpalibot kanako ug ang lit-ag sa Seol nagpaduol kanako; gibati ko ang kasakit ug kaguol. ⁴Unya mitawag ako sa ngalan ni Yahweh: "Palihog Yahweh, luwasa ang akong kinabuhi."

⁵Si Yahweh maluloy-on ug makiangayon; ang atong Dios maluloy-on. ⁶Panalipdan ni Yahweh ang mga dili makapanalipod sa ilang kaugalingon; gipaubos ako, ug iya akong giluwas.

⁷Ang akong kalag mahimo nang mobalik sa iyang dapit nga kapahulayan, tungod kay maayo gayod si Yahweh kanako. ⁸Kay imong giluwas ang akong kinabuhi gikan sa kamatayon, ang akong mga mata gikan sa mga luha, ug ang akong mga tiil gikan sa pagkapandol.

⁹Alagaran ko si Yahweh sa yuta sa mga buhi. ¹⁰Mituo ako kaniya, bisan sa higayon nga misulti ako, "Hilabihan ang akong kasakit." ¹¹Dali akong misulti, "Ang tanang tawo mga bakakon."

¹²Unsaon ko man pagbayad si Yahweh sa tanan niyang kaayo kanako? ¹³Ipataas ko ang kopa sa kaluwasan, ug motawag sa ngalan ni Yahweh. ¹⁴Tumanon ko ang akong mga saad kang Yahweh sa atubangan sa tanan niyang katawhan. ¹⁵Bililhon sa panan-aw ni Yahweh ang kamatayon sa iyang mga balaan.

¹⁶Tinuod gayod, Yahweh, ako imong sulugoon; ako imong alagad, ang anak nga lalaki sa imong sulugoon nga babaye; gikuha mo ang akong mga gapos. ¹⁷Ihalad ko kanimo ang halad sa pagpasalamat ug motawag sa ngalan ni Yahweh.

¹⁸Tumanon ko ang akong mga saad kang Yahweh atubangan sa tanan niyang katawhan, ¹⁹sa hawanan sa panimalay ni Yahweh, sa imong taliwala, Jerusalem. Dayega si Yahweh.

117

¹Dayega si Yahweh, kamong tanan nga kanasoran; ibayaw siya, kamong tanan nga katawhan. ²Kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan bantogan nganhi kanato, ug ang pagkamasaligan ni Yahweh molungtad sa kahangtoran. Dayega si Yahweh.

118

¹Pasalamati si Yahweh, tungod kay siya maayo, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad sa kahangtoran. ²Tugoti nga moingon ang Israel, "Ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad sa kahangtoran."

³Tugoti ang panimalay ni Aaron nga mosulti, "Ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad sa kahangtoran." ⁴Tugoti ang maunongon nga mga sumusunod ni Yahweh mosulti, "Ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad sa kahangtoran."

⁵Sa akong pag-antos mitawag ako kang Yahweh; gitubag ako ni Yahweh ug gihimo niya akong gawasnon. ⁶Uban kanako si Yahweh; dili ako mahadlok; unsa may mabuhat sa tawo kanako? ⁷Anaa si Yahweh sa akong kiliran isip akong magtatabang; maglantaw ako sa kadaogan batok niadtong nagdumot kanako.

⁸Mas maayo pa nga modangop kang Yahweh kaysa mosalig sa tawo. ⁹Mas maayo pa nga modangop kang Yahweh kaysa ibutang ang pagsalig sa mga prinsipe.

¹⁰Ang tanang kanasoran nagpalibot kanako; sa ngalan ni Yahweh gipamutol ko sila. ¹¹Gilibotan ako nila; oo, gilibotan ako nila; sa ngalan ni Yahweh gipamutol ko sila. ¹²Gilibotan ako nila sama sa mga buyog; nangawala sila sama kapaspas sa kalayo diha sa mga tunok; sa ngalan ni Yahweh gipamutol ko sila.

¹³Mihasmag sila kanako aron tumbahon ako, apan gitabangan ako ni Yahweh. ¹⁴Si Yahweh ang akong kusog ug kalipay, ug siya ang nagluwas kanako.

¹⁵Ang malipayong panaghugyaw sa kadaogan madunggan sa mga tolda sa matarong; ang tuong kamot ni Yahweh nagmadaugon. ¹⁶Ang tuong kamot ni Yahweh gibayaw; ang tuong kamot ni Yahweh nagmadaugon.

¹⁷Dili ako mamatay apan mabuhi ug ipahayag ang mga buhat ni Yahweh. ¹⁸Apan hilabihan ang pagsilot kanako ni Yahweh; apan wala niya ako itugyan sa kamatayon.

¹⁹Ablihi alang kanako ang ganghaan sa pagkamatarong; mosulod ako kanila ug magpasalamat ako kang Yahweh. ²⁰Mao kini ang ganghaan ni Yahweh; ang matarong makasulod pinaagi niini. ²¹Pasalamatan ko ikaw, tungod kay imo akong gitubag, ug ikaw ang nahimo kong kaluwasan.

²²Ang bato nga gisalikway sa mga magtutukod nahimo nang patukoranan. ²³Buhat kini ni Yahweh; katingalahan kini sa atong mga mata.

²⁴Mao kini ang adlaw nga namuhat si Yahweh; magmaya ug maglipay kita niini. ²⁵Palihog, Yahweh, ihatag kanamo ang kadaogan! Palihog, Yahweh, ihatag kanamo ang kalamposan!

²⁶Bulahan siya nga miduol sa ngalan ni Yahweh; gipanalanginan namo kamo gikan sa panimalay ni Yahweh. ²⁷Si Yahweh Dios, ug gihatagan kita niya ug kahayag; hikti ang halad ngadto sa sungay sa halaran. ²⁸Ikaw ang akong Dios, ug magpasalamat ako kanimo; ikaw ang akong Dios; ibayaw ko ikaw.

²⁹O, pasalamati si Yahweh; kay siya maayo; kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad sa kahangtoran.

119

¹ALEPH. Bulahan kadtong walay ikasaway sa ilang dalan, nga naglakaw sa balaod ni Yahweh. ²Bulahan sila nga nagtipig sa iyang matinud-anon nga kasugoan, nga nagapangita kaniya sa tibuok nilang kasingkasing.

³Wala sila nagbuhat ug sayop; naglakaw sila diha sa iyang mga dalan. ⁴Gimandoan mo kami sa pagtipig sa imong pagpanudlo aron nga matuman gayod namo kini.

⁵O, nga mahimutang ako nga lig-on diha sa pagtuman sa imong mga balaod! ⁶Unya dili ako maulawan sa dihang maghunahuna ako sa tanan mong kasugoan.

⁷Magpasalamat ako kanimo inubanan sa matinud-anon nga kasingkasing sa dihang makat-onan ko ang imong matarong nga kasugoan. ⁸Tumanon ko ang imong mga balaod; ayaw ako biyai nga mag-inusara. BETH.

⁹Unsaon man sa usa ka batan-on nga magpabiling tul-id ang iyang dalan? Pinaagi sa pagtuman sa imong pulong. ¹⁰Sa tibuok kong kasingkasing gipangita ko ikaw; ayaw ako tugoti nga mahisalaag gikan sa imong kasugoan.

¹¹Gitipigan ko ang imong pulong sa akong kasingkasing aron nga dili unta ako makasala batok kanimo. ¹²Dalaygon ka, Yahweh; tudloi ako sa imong mga balaod.

¹³Sa akong baba gipahayag ko ang tanang matarong nga kasugoan nga imong gipadayag. ¹⁴Nagmaya ako sa paagi sa imong sugo sa kasabotan labaw pa kaysa tanang bahandi.

¹⁵Pamalandongan ko ang imong pagpanudlo ug hatagan ko ug pagtagad ang imong mga paagi. ¹⁶Gikalipay ko ang imong mga balaod; dili ko kalimtan ang imong pulong. GIMEL.

¹⁷Pagmaluluy-on sa imong sulugoon aron nga mabuhi pa ako ug magtipig sa imong pulong. ¹⁸Ablihi ang akong mga mata aron nga makita ko ang mga katingalahang mga butang sa imong balaod.

¹⁹Langyaw ako niini nga yuta; ayaw itago ang imong kasugoan gikan kanako. ²⁰Nadugmok ang akong mga tinguha pinaagi sa pagpangandoy nga masayod sa imong matarong nga kasugoan sa tanang panahon.

²¹Gibadlong mo ang mga garboso, nga gitunglo, kadtong wala mituman sa imong kasugoan. ²²Luwasa ako gikan sa pagkawalay dungog ug kaulawan, kay gituman ko man ang imong kasugoan sa kasabotan.

²³Bisan naglaraw ug daotan ang mga magmamando ug nanglibak kanako, namalandong ang imong sulugoon sa imong mga balaod. ²⁴Ang imong kasugoan sa kasabotan maoy akong kalipay, ug sila ang akong mga magtatambag. DALETH.

²⁵Midikit ang akong kinabuhi sa abog! Hatagi ako ug kinabuhi pinaagi sa imong pulong. ²⁶Gisulti ko kanimo ang akong mga dalan, ug gitubag mo ako; tudloi ako sa imong mga balaod.

²⁷Pasabta ako sa pamaagi sa imong pagpanudlo, aron makapamalandong ako sa imong mga kahibulongang pagtulon-an. ²⁸Napuno ako sa kasub-anan! Lig-ona ako pinaagi sa imong pulong.

²⁹Ipalayo ako gikan sa dalan sa pagpanglimbong; inubanan sa kaluoy tudloi ako sa imong balaod. ³⁰Gipili ko ang dalan sa pagkamatinumanon; gitipigan ko kanunay ang imong matarong nga kasugoan nganhi kanako.

³¹Nagkupot ako sa imong kasugoan sa kasabotan; O Yahweh, ayaw tugoti nga maulawan ako. ³²Modagan ako diha sa dalan sa imong kasugoan, kay imong gipadako ang akong kasingkasing sa pagbuhat niini. HE.

³³Tudloi ako, Yahweh, sa dalan sa imong mga balaod, ug tipigan ko kini hangtod sa kataposan. ³⁴Hatagi akog panabot, ug tipigan ko ang imong balaod; tumanon ko kini sa tibuok kong kasingkasing.

³⁵Giyahi ako sa dalan sa imong mga sugo, kay gikalipay ko ang pagkinabuhi niini. ³⁶Giyahi ang akong kasingkasing diha sa imong kasugoan sa kasabotan ug ipalayo gikan sa dili matarong nga pagbaton sa mga butang.

³⁷Ilikay ang akong mga mata sa pagtan-aw sa mga butang nga walay pulos; buhia ako diha sa imong mga paagi. ³⁸Dad-a alang sa imong sulugoon ang imong saad nga gihimo nimo alang niadtong nagpasidungog kanimo.

³⁹Kuhaa ang mga pagtamay nga akong gikalisangan, kay maayo ang imong matarong nga paghukom. ⁴⁰Tan-awa, nagtinguha ako sa imong pagpanudlo; buhia ako diha sa imong pagkamatarong. VAV.

⁴¹Yahweh, ihatag kanako ang imong gugma nga walay pagkapakyas— ang imong kaluwasan, sumala sa imong saad; ⁴²unya makatubag ako alang niadtong nagbiaybiay kanako, kay nagsalig ako sa imong pulong.

⁴³Ayaw kuhaa ang mga pulong sa kamatuoran gikan sa akong baba, kay naghulat ako sa imong matarong nga kasugoan. ⁴⁴Tumanon ko kanunay ang imong balaod, hangtod sa kahangtoran.

⁴⁵Magalakaw ako nga luwas, kay gipangita ko ang imong pagpanudlo. ⁴⁶Isulti ko ang imong matinud-anon nga kasugoan ngadto sa mga hari ug dili gayod maulaw.

⁴⁷Gikalipay ko ang imong mga sugo, nga gihigugma ko pag-ayo. ⁴⁸Igabayaw ko ang akong mga kamot diha sa imong mga sugo, nga akong gihigugma; pamalandongan ko ang imong mga balaod. ZAYIN.

⁴⁹Hinumdomi ang imong saad ngadto sa imong sulugoon tungod kay gihatagan mo akog paglaom. ⁵⁰Mao kini ang akong kahupay sa akong kasakitan: nga ang imong saad maoy nagbuhi kanako.

⁵¹Ang mga garboso nagtamay kanako, apan wala ako mitalikod gikan sa imong balaod. ⁵²Naghunahuna ako mahitungod sa imong matarong nga mga sugo gikan pa kaniadto, Yahweh, ug gihupay ko ang akong kaugalingon.

⁵³Ang hilabihang kasuko midumala kanako tungod sa mga daotan nga nagsalikway sa imong balaod. ⁵⁴Ang imong mga balaod maoy akong mga alawiton sa balay nga akong gipuy-an sa mubo nga panahon.

⁵⁵Naghunahuna ako sa imong ngalan panahon sa kagabhion, O Yahweh, ug gitipigan ko ang imong balaod. ⁵⁶Mao na kini ang akong tulumanon tungod kay gituman ko ang imong pagpanudlo. HETH.

⁵⁷Si Yahweh ang akong bahin; nakahukom ako sa pagtuman sa imong mga pulong. ⁵⁸Matinud-anon akong naghangyo sa imong pagdapig inubanan sa tibuok kong kasingkasing; kaloy-i intawon ako, sama sa gisaad sa imong pulong.

⁵⁹Gisusi ko ang akong mga paagi ug gipabalik ang akong mga tiil sa imong kasugoan sa kasabotan. ⁶⁰Nagdali ako ug wala magdugay sa pagtipig sa imong kasugoan.

⁶¹Ang mga higot sa daotan mibalikos kanako; wala ko hikalimti ang imong balaod. ⁶²Sa tungang gabii nagabangon ako sa pagpasalamat kanimo tungod sa imong matarong nga kasugoan.

⁶³Kauban ako sa tanan nga nagapasidungog kanimo, sa tanan nga mga nagatuman sa imong pagpanudlo. ⁶⁴Ang kalibotan, Yahweh, napuno sa imong matinud-anon nga kasabotan; tudloi ako sa imong mga balaod. TETH.

⁶⁵Maayo ang imong gibuhat sa imong sulugoon, O Yahweh, pinaagi sa imong pulong. ⁶⁶Tudloi ako sa husto nga pag-ila ug panabot, kay nagtuo ako sa imong mga sugo.

⁶⁷Sa wala pa ako gisakit nahisalaag na ako, apan karon nagtuman ako sa imong pulong. ⁶⁸Maayo ka, ug ikaw ang nagabuhat ug maayo; tudloi ako sa imong mga balaod.

⁶⁹Gihugawan ako sa mga garboso pinaagi sa mga bakak, apan gitipigan ko ang imong pagpanudlo sa tibuok kong kasingkasing. ⁷⁰Nagmagahi ang ilang mga kasingkasing, apan gikalipay ko ang imong balaod.

⁷¹Maayo kini alang kanako nga mag-antos aron makakat-on ako sa imong mga balaod. ⁷²Ang panudlo nga gikan sa imong baba mas bililhon pa alang kanako kaysa linibo nga bulawan ug mga plata. YOD.

⁷³Ang imong mga kamot maoy nag-umol ug naghulma kanako; hatagi ako ug panabot aron nga makakat-on ako sa imong mga sugo. ⁷⁴Kadtong nagpasidungog kanimo maglipay sa dihang makita nila ako tungod kay nakakaplag ako ug paglaom diha sa imong pulong.

⁷⁵Nasayod ako, Yahweh, nga ang imong kasugoan makataronganon, ug diha sa pagkamatinumanon gisakit mo ako. ⁷⁶Tugoti ang imong matinud-anong kasabotan nga mohupay kanako, sama sa gisaad mo sa imong sulugoon.

⁷⁷Ipakita kanako ang imong kaluoy aron nga mabuhi ako, kay ang imong balaod maoy akong kalipay. ⁷⁸Tugoti ang mga garboso nga maulawan, kay gilibak nila ako; apan pamalandongan ko ang imong pagpanudlo.

⁷⁹Hinaot nga kadtong nagpasidungog kanimo mobalik kanako, kadtong nasayod sa imong kasugoan sa kasabotan. ⁸⁰Hinaot nga walay masaway sa akong kasingkasing inubanan sa pagtahod sa imong mga balaod aron nga dili ako maulawan. KAPH.

⁸¹Naluya ako sa pagtinguha nga luwason mo ako! May paglaom ako sa imong pulong. ⁸²Ang akong mga mata nagtinguha sa pagtan-aw sa imong saad; kanus-a mo man ako hupayon?

⁸³Kay nahisama ako sa panit nga sudlanan ug bino diha sa aso; wala ko hikalimti ang imong mga balaod. ⁸⁴Hangtod kanus-a man makalahutay niini ang imong sulugoon; kanus-a man nimo hukman kadtong naglutos kanako?

⁸⁵Ang mga garboso nagbangag ug daghan alang kanako, ug nagasupak sa imong balaod. ⁸⁶Ang tanan mong mga sugo masaligan; kadtong mga tawhana nasayop sa paglutos kanako; tabangi ako.

⁸⁷Halos gihimoan na nila ako sa akong kataposan dinhi sa kalibotan, apan wala ko gisalikway ang imong pagpanudlo. ⁸⁸Pinaagi sa imong gugmang walay paglubad, lugwayi ang akong kinabuhi, aron nga matuman ko ang imong mga sugo. LAMEDH.

⁸⁹Yahweh, ang imong pulong magpabilin sa walay kataposan; ang imong pulong lig-on nga gipahimutang didto sa langit. ⁹⁰Ang imong pagkamatinumanon nagalungtad alang sa tanang kaliwatan; gipahimutang mo ang kalibotan, ug nagpabilin kini.

⁹¹Ang tanang butang nagapadayon hangtod karong adlawa, sama sa gisulti mo sa imong matarong nga kasugoan, kay ang tanang butang imong mga sulugoon. ⁹²Kung dili ko pa kalipay ang imong balaod, nalaglag na unta ako sa akong kasakitan.

⁹³Dili ko kalimtan ang imong pagpanudlo, kay pinaagi niini gilugwayan mo ang akong kinabuhi. ⁹⁴Imoha ako; luwasa ako, kay gipangita ko ang imong pagpanudlo.

⁹⁵Ang mga daotan nangandam sa paglaglag kanako, apan magapangita ako sa pagsabot sa imong kasugoan sa kasabotan. ⁹⁶Nakita ko nga ang tanang butang adunay kinutoban, apan ang imong mga sugo halapad, ug walay kinutoban. MEM.

⁹⁷O gihigugma ko pag-ayo ang imong balaod! Mao kini ang akong pagpamalandong sa tibuok adlaw. ⁹⁸Ang imong mga sugo naghimo kanako nga mas maalamon kaysa akong mga kaaway, kay ang imong mga sugo kanunay nga uban kanako.

⁹⁹Aduna akoy mas labaw nga panabot kaysa tanan nakong mga magtutudlo, kay namalandong ako sa imong kasugoan sa kasabotan. ¹⁰⁰Nakasabot ako labaw pa sa mga tigulang; tungod kay gitipigan ko ang imong pagpanudlo.

¹⁰¹Gilikay ko ang akong mga tiil gikan sa daotang dalan aron matuman ko ang imong pulong. ¹⁰²Wala ko gisalikway ang imong matarong nga kasugoan, kay gitudloan mo ako.

¹⁰³Pagkatam-is gayod sa imong mga pulong, oo, mas tam-is pa kaysa dugos nganhi sa akong baba! ¹⁰⁴Pinaagi sa imong pagpanudlo nakaangkon akog pag-ila; busa gikasilagan ko ang tanang bakak nga dalan. NUN.

¹⁰⁵Ang imong pulong maoy suga sa akong mga tiil ug ang kahayag sa akong agianan. ¹⁰⁶Gipanumpa ko ug gipamatud-an kini, nga tumanon ko ang imong matarong nga kasugoan.

¹⁰⁷Gisakit ako pag-ayo; lugwayi ang akong kinabuhi, Yahweh, sama sa imong gisaad sa imong pulong. ¹⁰⁸Yahweh, palihog dawata ang kinabubut-ong halad sa akong baba, ug tudloi ako sa imong matarong nga kasugoan.

¹⁰⁹Ang akong kinabuhi ania kanunay sa akong kamot, apan wala ko gikalimtan ang imong balaod. ¹¹⁰Ang mga daotan nag-andam ug lit-ag alang kanako, apan wala ako nahisalaag gikan sa imong pagpanudlo.

¹¹¹Giangkon ko ang imong kasugoan sa kasabotan ingon nga akong panulondon sa kahangtoran, kay mao kini ang kalipay sa akong kasingkasing. ¹¹²Andam ang akong kasingkasing sa pagtuman sa imong mga balaod hangtod sa kataposan. SAMEKH.

¹¹³Gikasilagan ko kadtong maduhaduhaon, apan gihigugma ko ang imong balaod. ¹¹⁴Ikaw ang akong dalangpanan ug akong taming; naghulat ako sa imong pulong.

¹¹⁵Palayo gikan kanako, kamong mga nagabuhat ug daotan, aron matuman ko ang mga sugo sa akong Dios. ¹¹⁶Tabangi ako pinaagi sa imong pulong aron mabuhi ako ug dili maulaw sa akong paglaom.

¹¹⁷Tabangi ako, ug mahimo akong luwas; kanunay akong mamalandong sa imong mga balaod. ¹¹⁸Gisalikway mo kadtong nahisalaag sa imong mga balaod, kay kadto nga katawhan mga malimbongon ug dili masaligan.

¹¹⁹Giwagtang mo ang tanang daotan sa kalibotan sama sa taya; busa gihigugma ko ang imong matinud-anon nga mga sugo. ¹²⁰Ang akong lawas nagkurog sa pagkahadlok kanimo, ug nahadlok ako sa imong matarong nga kasugoan. AYIN.

¹²¹Gibuhat ko ang makataronganon ug husto; ayaw ako pasagdi ngadto sa mga nagdaogdaog kanako. ¹²²Siguroha ang kaayohan sa imong sulugoon; ayaw tugoti nga daogdaogon ako sa mga garboso.

¹²³Ang akong mga mata naluya samtang naghulat ako sa imong kaluwasan ug sa imong matarong nga pulong. ¹²⁴Ipakita sa imong sulugoon ang imong matinud-anon nga kasabotan, ug tudloi ako sa imong mga balaod.

¹²⁵Sulugoon mo ako; hatagi ako ug panabot aron masayran ko ang imong kasugoan sa kasabotan. ¹²⁶Mao na kini ang panahon alang kang Yaweh nga mobuhat, kay gisupak sa katawhan ang imong balaod.

¹²⁷Sa pagkatinuod gihigugma ko ang imong mga sugo labaw pa kaysa bulawan, labaw pa kaysa lunsay nga bulawan. ¹²⁸Busa mainampingon akong nagsunod sa tanan mong pagpanudlo, ug gikasilagan ko ang tanang dalan sa pagkabakakon. PE.

¹²⁹Ang imong mga balaod kahibulongan, mao nga gituman ko kini. ¹³⁰Ang imong mga pulong nga walay pagkabalhin naghatag ug kahayag; naghatag kini ug salabotan sa mga tawo nga wala mabansay.

¹³¹Gibuka ko ang akong baba ug naghangos, kay nagtinguha ako sa imong mga sugo. ¹³²Tagda ako ug kaloy-i ako, sama sa gibuhat mo kanunay niadtong nahigugma sa imong ngalan.

¹³³Giyahi ang akong mga lakang pinaagi sa imong pulong; ayaw tugoti ang bisan unsa nga sala nga magdumala kanako. ¹³⁴Luwasa ako gikan sa pagdaogdaog sa mga tawo aron matuman ko ang imong pagpanudlo.

¹³⁵Tugoti ang imong panagway nga modan-ag sa imong sulugoon, ug tudloi ako sa imong mga balaod. ¹³⁶Ang sapa sa mga luha midagayday gikan sa akong mga mata tungod kay ang katawhan wala mituman sa imong balaod. TSADHE.

¹³⁷Matarong ka, Yahweh, ug ang imong mga sugo makiangayon. ¹³⁸Gihatag mo ang imong kasugoan sa kasabotan nga makataronganon ug matinumanon.

¹³⁹Ang kasuko milaglag kanako tungod kay gikalimtan sa akong mga kaaway ang imong mga pulong. ¹⁴⁰Ang imong mga pulong nasulayan na pag-ayo, ug ang imong sulugoon nahigugma niini.

¹⁴¹Dili ako mahinungdanon ug ginabiaybiay, apan wala ko hikalimti ang imong pagpanudlo. ¹⁴²Ang imong pagkamakiangayon husto sa walay kataposan, ug kasaligan ang imong balaod.

¹⁴³Bisan tuod ang kasakit ug pag-antos nakakaplag kanako, ang imong mga sugo nagpabilin nga akong kalipay. ¹⁴⁴Ang imong kasugoan sa kasabotan matarong sa kahangtoran; hatagi akog panabot aron mabuhi ako. QOPH.

¹⁴⁵Nagtuaw ako sa tibuok kong kasingkasing, "Tubaga ako, Yahweh, tipigan ko ang imong mga balaod. ¹⁴⁶Nagtawag ako kanimo; luwasa ako, ug tumanon ko ang imong kasugoan sa kasabotan."

¹⁴⁷Nagabangon ako sa wala pa ang pagbanagbanag sa kabuntagon ug nagpakitabang. Naglaom ako sa imong mga pulong. ¹⁴⁸Nagmata na ako sa wala pa nagtukaw ang kagabhion aron makapamalandong ako sa imong pulong.

¹⁴⁹Dungga ang akong tingog diha sa imong matinud-anong kasabotan; lugwayi ang akong kinabuhi, Yahweh, sama sa imong gisaad sa imong matarong nga kasugoan. ¹⁵⁰Kadtong nagalutos kanako nagakaduol kanako, apan layo sila sa imong balaod.

¹⁵¹Haduol ka, Yahweh, ug kasaligan ang tanan mong mga sugo. ¹⁵²Kaniadto nakat-onan ko gikan sa imong kasugoan sa kasabotan nga gitukod mo kini hangtod sa kahangtoran. RESH.

¹⁵³Lantawa ang akong kasakit ug tabangi ako, kay wala ko gikalimtan ang imong balaod. ¹⁵⁴Labani ang akong pagpakigbisog ug luwasa ako; tipigi ako, sama sa imong gisaad sa imong pulong.

¹⁵⁵Ang kaluwasan layo sa mga daotan, kay wala nila gihigugma ang imong mga balaod. ¹⁵⁶Bantogan ang imong manggiluluy-ong mga buhat, Yaweh; lugwayi ang akong kinabuhi, sama sa ginabuhat mo kanunay.

¹⁵⁷Daghan ang akong mga maglulutos ug ang akong mga kaaway, apan wala ako mitalikod sa imong kasugoan sa kasabotan. ¹⁵⁸Gitan-aw ko ang mga maluibon inubanan sa kalagot tungod kay wala nila gitipigan ang imong pulong.

¹⁵⁹Tan-awa kung giunsa ko paghigugma ang imong pagpanudlo; lugwayi ang akong kinabuhi, Yahweh, sama sa imong gisaad pinaagi sa imong matinud-anong kasabotan. ¹⁶⁰Ang patukoranan sa imong pulong kamatuoran; ang matag usa sa imong matarong nga kasugoan magalungtad sa kahangtoran. SHIN.

¹⁶¹Ang mga prinsipe naglutos kanako bisan walay hinungdan; nagkurog ang akong kasingkasing, nahadlok sa pagsupak sa imong pulong. ¹⁶²Naglipay ako sa imong pulong sama niadtong nakakaplag ug dakong bahandi.

¹⁶³Gikasilagan ug gibiaybiay ko ang pagkabakakon, apan gihigugma ko ang imong balaod. ¹⁶⁴Makapito sa usa ka adlaw nagadayeg ako kanimo tungod sa imong matarong nga kasugoan.

¹⁶⁵Dakong kalinaw ang ilang naangkon, kadtong nahigugma sa imong balaod; walay makapandol kanila. ¹⁶⁶Naghulat ako sa imong kaluwasan, Yahweh, ug gituman ko ang imong mga sugo.

¹⁶⁷Gituman ko ang imong matinud-anon nga mga sugo, ug gihigugma ko kini pag-ayo. ¹⁶⁸Gitipigan ko ang imong pagpanudlo ug ang imong matinud-anon nga mga sugo, kay nasayod ka sa tanan kong buhaton. TAV.

¹⁶⁹Pamatia ang akong pagpakitabang, Yahweh; hatagi akog pagsabot sa imong pulong. ¹⁷⁰Hinaot nga ang akong pagpakitabang moabot kanimo; tabangi ako, sama sa imong gisaad sa imong pulong.

¹⁷¹Hinaot nga igabubo sa akong ngabil ang pagdayeg, kay gitudloan mo ako sa imong mga balaod. ¹⁷²Tugoti nga mag-awit ang akong dila mahitungod sa imong pulong, kay husto ang tanan mong mga sugo.

¹⁷³Hinaot nga tabangan ako sa imong kamot, kay gipili ko ang imong pagpanudlo. ¹⁷⁴Nagtinguha ako sa imong pagluwas, Yahweh, ug ang imong balaod maoy akong kalipay.

¹⁷⁵Hinaot nga mabuhi ako ug magadayeg kanimo, ug hinaot nga ang imong matarong nga mga sugo magtabang kanako. ¹⁷⁶Naglatagaw ako sama sa nawala nga karnero; pangitaa ang imong sulugoon, kay wala ko hikalimti ang imong mga sugo.

120

¹Sa akong pag-antos gitawag ko si Yahweh, ug iya akong gitubag. ²Luwasa ang akong kinabuhi, O Yahweh, gikan niadtong namakak uban sa ilang mga ngabil ug naglimbong gamit ang ilang mga dila.

³Unsaon man kamo niya pagsilot, ug unsa pa gayod ang iyang buhaton kaninyo, kamong adunay bakakon nga mga dila? ⁴Silotan kamo niya inubanan sa pana sa manggugubat nga gipahait pinaagi sa nagbagang oling.

⁵Pagkaalaot ko tungod kay nagpuyo ako sa makadiyot sa Mesec; nagpuyo ako kaniadto taliwala sa tolda sa Kedar. ⁶Kay sa dugay nga panahon nagpuyo ako uban niadtong nagdumot sa kalinaw. ⁷Ako alang sa kalinaw, apan sa dihang magsulti ako, sila alang sa gubat.

121

¹Iyahat ko ang akong mga mata sa kabukiran. Asa man maggikan ang akong panabang? ²Ang akong panabang naggikan kang Yahweh, nga maoy nagbuhat sa langit ug kalibotan.

³Dili niya itugot nga madalin-as ang imong mga tiil; siya nga nagpanalipod kanimo dili magduka. ⁴Tan-awa, ang magbalantay sa Israel dili magduka ni matulog.

⁵Si Yahweh ang imong magbalantay; si Yahweh ang landong sa imong tuong kamot. ⁶Ang adlaw dili makapasakit kanimo sa panahon sa adlaw, ni ang bulan panahon sa kagabhion.

⁷Si Yahweh ang manalipod kanimo sa tanan nga kasakitan, ug panalipdan niya ang imong kinabuhi. ⁸Si Yahweh ang manalipod kanimo sa tanan nimong buhaton sukad karon ug hangtod sa kahangtoran.

122

¹Nalipay ako pag-ayo sa dihang miingon sila kanako, "Mangadto kita sa balay ni Yahweh." ²Jerusalem, ang among mga tiil nagtindog diha sa imong mga ganghaan! ³Jerusalem, ang usa ka siyudad nga maayong pagkatukod!

⁴Motungas ang kabanayan didto sa Jerusalem—ang kabanayan ni Yahweh—ingon nga pagpamatuod alang sa Israel, aron makapasalamat sa ngalan ni Yahweh. ⁵Atua didto nahimutang ang mga trono sa paghukom, ang trono sa balay ni David.

⁶Pag-ampo alang sa kalinaw sa Jerusalem! "Hinaot nga kadtong nahigugma kanimo adunay kalinaw. ⁷Hinaot nga adunay kalinaw diha sa mga paril nga maoy nagpanalipod kanimo, ug hinaot nga aduna silay kalinaw diha sa imong mga kota."

⁸Alang sa kaayohan sa akong mga kaigsoonan ug sa akong mga higala ako moingon, "Hinaot nga adunay kalinaw diha kanimo." ⁹Alang sa kaayohan sa balay ni Yahweh nga atong Dios, mangita ako ug kaayohan alang kanimo.

123

¹Iyahat ko kanimo ang akong mga mata, ikaw nga naghari sa kalangitan. ²Tan-awa, sama sa mga mata sa mga sulugoon nga nagtan-aw sa kamot sa ilang agalon, sama sa mga mata sa sulugoong babaye nga nagtan-aw sa kamot sa iyang agalong babaye, busa itutok ta ang atong mga mata kang Yahweh nga atong Dios hangtod nga kaluy-an kita niya.

³Kaluy-i kami, Yahweh, kaluy-i kami, kay napuno na kami sa pagpakaulaw. ⁴Napuno na kami sa pagbugalbugal sa mga matinamayon ug uban ang pagtamay sa mapahitas-on.

124

¹"Kung wala pa modapig si Yahweh kanato," tugoti ang Israelita nga mosulti karon, ²"kung wala pa modapig si Yahweh kanato sa dihang ang atong mga kaaway mitungha batok kanato, ³gilamoy na unta kita nila nga buhi sa dihang misilaob ang ilang kaligutgot kanato.

⁴Gibanlas na unta kita sa tubig; nalapawan na unta kita sa baha. ⁵Nalumos na unta kita sa sulog nga tubig."

⁶Dalaygon si Yahweh, nga wala mitugot nga wataswatason kita pinaagi sa ilang mga ngipon. ⁷Sama kita sa mga langgam nga nakaikyas sa lit-ag sa mga mangangayam; ang lit-ag naguba, ug kita nakaikyas.

⁸Ang atong panabang anaa kang Yahweh, nga maoy nagbuhat sa langit ug kalibotan.

125

¹Kadtong mosalig kang Yahweh sama sila sa Bukid sa Zion, dili matarog, molahotay hangtod sa kahangtoran. ²Ingon nga ang kabukiran nag-alirong sa Jerusalem, busa si Yahweh nag-alirong usab sa iyang katawhan sukad karon ug hangtod sa kahangtoran. ³Ang sungkod sa pagkadaotan kinahanglan nga dili maghari sa yuta sa mga matarong. Tingalig ang matarong mohimo kung unsa ang daotan.

⁴Buhati ug maayo, Yahweh, kadtong mga maayo ug kadtong matarong sa ilang mga kasingkasing. ⁵Apan kadtong nagpadayon pagbuhat sa ilang hiwi nga dalan, pahisalaagon sila ni Yahweh uban sa daotan ug mga binuhatan. Hinaot nga ang kalinaw maanaa sa Israel.

126

¹Sa dihang gibalik ni Yahweh ang kadato sa Zion, sama lamang kita niadtong nagdamgo.

²Unya ang atong mga baba napuno sa pagkatawa ug ang atong mga dila sa pag-awit. Unya sila miingon taliwala sa mga kanasoran, "Nagbuhat si Yahweh ug dagkong mga butang kanila." ³Nagbuhat si Yahweh ug dagkong mga butang alang kanato; pagkamalipayon nalang gayod nato!

⁴Ibalik ang among kadato, Yahweh, sama sa mga tubod didto sa Negeb. ⁵Kadtong nagpugas uban ang mga luha mag-ani uban ang panagsinggit sa kalipay. ⁶Siya nga naglakaw nga naghilak, nga nagdala ug binhi alang sa pagpugas, mopauli nga magasinggit sa kalipay, nga magdala sa iyang binugkos uban kaniya.

127

¹Gawas kung si Yahweh ang magtukod sa balay, walay kapuslanan ang paghago niadtong nagtukod niini. Gawas kung si Yahweh ang magbantay sa siyudad, walay pulos ang pagbantay sa mga magbalantay. ²Walay pulos alang kanimo ang pagmata ug sayo, nga muoli ug dugay, o ang pagkaon sa tinapay nga hinagoan, kay si Yahweh ang naghatag alang sa iyang hinigugma samtang natulog pa sila.

³Tan-awa, ang mga kabataan panulondon gikan ni Yahweh, ug ang bunga nga anaa sa sabakan ganti usab gikan kaniya. ⁴Sama sa mga udyong nga anaa sa kamot sa manggugubat, mao usab ang mga anak sa pagkabatan-on. ⁵Pagkabulahan sa tawo kansang iyang baslayan puno niini. Dili siya mapakaulawan kung makig-atubang na siya sa iyang mga kaaway ngadto sa ganghaan.

128

¹Awit sa pagtungas. Bulahan ang matag-usa nga nagpasidungog kang Yahweh, ug naglakaw sumala sa iyang pamaagi. ²Makapahimulos ka kung unsa ang mahatag sa imong kamot; mabulahan ka ug magmauswagon.

³Ang imong asawa mahisama sa paras nga mabungahon diha sa imong balay; ang imong mga anak sama sa olibo nga mga tanom samtang manglingkod sila palibot sa imong lamesa. ⁴Oo, tinuod, panalanginan ang tawo nga nagpasidungog kang Yahweh. ⁵Hinaot nga panalangin ka ni Yahweh gikan sa Zion; hinaot nga makita pa nimo ang pag-uswag sa Jerusalem sa tanan nga adlaw sa imong kinabuhi. ⁶Hinaot nga mabuhi ka pa aron makita nimo ang mga anak sa imong mga anak. Hinaot nga ang kalinaw maanaa sa Israel.

129

¹Awit sa pagtungas. "Sukad pa sa akong pagkabatan-on kanunay silang nagsulong kanako," tugoti nga mosulti ang Israel. ²"Sukad pa sa akong pagkabatan-on kanunay silang nagsulong kanako, apan wala pa gayod sila makabuntog kanako. ³Ang magdadaro nagdaro sa akong likod; gipalaloman nila ang agi sa daro.

⁴Matarong si Yahweh; putlon niya ang mga pisi sa mga daotan. ⁵Hinaot nga maulawan silang tanan ug mangatras, kadtong nagdumot sa Zion.

⁶Hinaot nga mahisama sila sa sagbot nga anaa sa ibabaw sa balay nga mangalaya sa dili pa kini motag-as, ⁷nga dili na magpuno sa kamot sa magtitigom o sa dughan sa tawo nga magbugkos niini. ⁸Hinaot nga kadtong moagi dili moingon, "Hinaot nga ang panalangin ni Yahweh maanaa kanimo; panalanginan ka namo sa ngalan ni Yahweh."

130

¹Awit sa pagtungas. Didto sa kinahiladman naghilak ako kanimo, Yahweh. ²Ginoo, dungga ang akong tingog, paminawa ang akong mga paghangyo sa kaluoy.

³Kung ikaw Yahweh magtimaan sa kalapasan, Ginoo, kinsa man ang makabarog? ⁴Apan adunay kapasayloan diha kanimo, aron nga ikaw pagatahuron.

⁵Nagpaabot ako kang Yahweh, nagpaabot ang akong kalag, ug naglaom ako sa iyang mga pulong. ⁶Ang akong kalag nagpaabot sa Ginoo labaw pa sa magbalantay nga nagpaabot sa kabuntagon.

⁷Israel, laomi si Yahweh. Maluluy-on si Yahweh, ug andam gayod siya nga mopasaylo. ⁸Siya ang maglukat sa Israel gikan sa tanan niyang mga sala.

131

¹Awit sa pagtungas; ni David. Yahweh, ang akong kasingkasing wala nagmapagarbohon o nagmapahitas-on ang akong mga mata. Wala akoy dakong gilaoman sa akong kaugalingon o naghunahuna sa mga butang nga dili nako matugkad.

²Nagmalinawon gayod ako ug naghilom na gayod ang akong kalag; sama sa gilutas nga bata nga anaa sa iyang inahan, ang akong kalag sama sa gilutas nga bata. ³Israel, laomi si Yahweh gikan karon ug hangtod sa kahangtoran.

132

¹Awit sa pagtungas. Yahweh, alang sa kaayohan ni David hinumdomi ang tanan niyang mga kasakit. ²Hinumdomi ang iyang gisaad kang Yahweh, kung giunsa niya pagpanaad sa pinakagamhanan nga gitamod ni Jacob.

³Miingon siya, "Dili ako mosulod sa akong balay o mohigda sa akong higdaanan, ⁴dili ako matulog o magpahulay sa akong tabon-tabon sa mata ⁵hangtod nga makakaplag ako ug dapit alang kang Yahweh, ang tabernakulo sa pinakagamhanan nga gitamod ni Jacob."

⁶Tan-awa, nadungog namo ang mahitungod niini sa Efrata; nakaplagan namo kini sa kaumahan sa Jaar. ⁷Mangadto kita sa tabernakulo sa Dios; magsimba kita didto sa iyang tiilan. ⁸Lakaw, Yahweh, ngadto sa dapit nga imong pahulayan, ikaw ug ang arka sa imong kusog!

⁹Hinaot nga ang imong mga pari sul-oban sa dungog; mosinggit unta sa kalipay ang mga nagmatinumanon kanimo. ¹⁰Tungod sa imong alagad nga si David, ayaw isalikway ang imong pinili nga hari.

¹¹Nagsaad si Yahweh kang David, saad nga dili gayod niya pakyason: "Ibutang nako ang usa sa imong mga kaliwat ngadto sa imong trono. ¹²Kung magtuman ang imong mga anak sa akong kasabotan ug sa mga balaod nga akong itudlo kanila, maglingkod usab ang ilang mga anak sa imong trono hangtod sa kahangtoran."

¹³Gipili gayod ni Yahweh ang Zion, nagtinguha siya kaniya alang sa iyang kalingkoran. ¹⁴Mao kini ang dapit nga akong pahulayan hangtod sa kahangtoran. Magpuyo ako dinhi, kay nagtinguha ako kaniya.

¹⁵Panalanginan ko siya nga madagayaon uban sa iyang mga gikinahanglan. Tagbawon ko ang iyang mga kabos sa tinapay. ¹⁶Sul-oban ko ang iyang mga pari sa kaluwasan, ang mga nagmatinumanon kaniya magsinggit sa makusog tungod sa kalipay.

¹⁷Maghimo ako ug budyong didto nga motubo alang kang David unya magpahimutang ug suga alang sa akong pinili. ¹⁸Sul-oban nako sa kaulawan ang iyang mga kaaway, apan ngadto kaniya modan-ag ang iyang korona."

133

¹Tan-awa, maayo ug nindot gayod alang sa mga kaigsoonan nga magpuyo nga nagkatigom!

²Sama kini sa mahalon nga lana nga gidihog sa ulo paingon sa balbas— balbas ni Aaron, ug unya midagayday kini ngadto sa kuwelyo sa iyang mga kupo. ³Sama kini sa yamog sa Hermon nga mihugpa sa kabukiran sa Zion. Kay didto gimandoan ni Yahweh ang panalangin— kinabuhi nga walay kataposan.

134

¹Umari kamo, dayega si Yahweh, kamong tanan nga mga sulugoon ni Yahweh, kamo nga nag-alagad sa balay ni Yahweh panahon sa kagabhion. ²Ibayaw ang inyong mga kamot ngadto sa balaang dapit ug dayega si Yahweh.

³Hinaot nga panalanginan kamo ni Yahweh gikan sa Zion, siya nga naghimo sa langit ug kalibotan.

135

¹Dayega si Yahweh. Dayega ang ngalan ni Yahweh. Dayega siya, kamong mga sulugoon ni Yahweh, ²kamo nga nagbarog sa balay ni Yahweh, diha sa hawanan sa balay sa atong Dios.

³Dayega si Yahweh, kay maayo siya; pag-awit ug mga pagdayeg sa iyang ngalan, kay maayo ang pagbuhat niini. ⁴Kay gipili ni Yahweh si Jacob alang sa iyang kaugalingon, ug ang Israel ingon nga iyang gipanag-iyahan.

⁵Nasayod ako nga si Yahweh bantogan, nga ang atong Ginoo labaw sa tanan nga mga dios. ⁶Bisan unsa ang mga gitinguha ni Yahweh, mabuhat niya sa langit, sa yuta, sa kadagatan ug sa kinahiladman sa tibuok kadagatan.

⁷Gidala niya ang kapanganoran nga gikan sa layo, naghimo sa mga kilat uban sa ulan ug nagpagula sa hangin sa iyang tipiganan.

⁸Gipatay niya ang kinamagulangan nga anak sa Ehipto, tawo ug mga mananap. ⁹Nagpadala siya ug mga timaan ug mga kahibulongan ngadto sa imong taliwala, Ehipto, batok kang Paraon ug sa tanan niyang mga sulugoon.

¹⁰Gisulong niya ang daghang kanasoran ug gipangpatay ang mga bantogan nga hari, ¹¹si Sihon nga hari sa mga Amorihanon ug si Og nga hari sa Basan ug ang tanang gingharian sa Canaan.

¹²Gihatag niya kanato ang ilang yuta ingon nga panulundon, panulundon sa Israel nga iyang katawhan. ¹³Ang imong ngalan, Yahweh, molungtad hangtod sa kahangtoran; ang imong pagkainila, Yahweh, molungtad hangtod sa tanang mga kaliwatan.

¹⁴Kay panalipdan ni Yahweh ang iyang mga katawhan ug kaluy-an ang iyang mga alagad. ¹⁵Ang mga diosdios sa kanasoran mga plata ug bulawan, mga hinimo sa mga kamot sa tawo. ¹⁶Kadto nga mga diosdios adunay mga baba, apan dili makasulti; adunay mga mata, apan dili makakita; ¹⁷adunay mga dalunggan, apan dili makadungog, ni magginhawa sa ilang mga baba. ¹⁸Kadtong naghimo kanila sama ra usab kanila, ingon usab kadtong nagsalig kanila.

¹⁹Mga kaliwat ni Israel, dayega si Yahweh; mga kaliwat ni Aaron dayega si Yahweh. ²⁰Mga kaliwat ni Levi, dayega si Yahweh; kamo nga nagpasidungog kang Yahweh, dayega si Yahweh. ²¹Dayegon si Yahweh didto sa Zion, siya nga nagpuyo sa Jerusalem. Dayega si Yahweh.

136

¹O, pasalamati si Yahweh; kay maayo siya, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran. ²O, pasalamati ang Dios sa mga dios, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran. ³O, pasalamati ang Ginoo sa mga ginoo, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

⁴Pasalamati siya nga mao lamang ang makahimo sa dagkong mga kahibulongan, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ⁵ngadto kaniya nga pinaagi sa kaalam nahimo ang kalangitan, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

⁶Pasalamati siya nga maoy nagpakuyanap sa yuta ngadto sa ibabaw sa katubigan, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ⁷kaniya nga naghimo sa dagkong mga kahayag, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

⁸Pasalamati siya nga naghatag sa adlaw nga maoy magmando panahon sa adlaw, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran — ⁹ang bulan ug ang kabituonan nga maoy magmando panahon sa kagabhion, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

¹⁰Pasalamati siya nga nagpatay sa kinamagulangan nga anak sa Ehipto, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ¹¹ug nagpagawas sa Israel gikan sa ilang taliwala, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ¹²inubanan sa kusgan nga kamot ug gipataas nga bukton, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

¹³Pasalamati siya nga nagtunga sa Dagat nga Kabugangan, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ¹⁴ug gipalabang ang Israel sa tunga-tunga niini, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ¹⁵apan naglaglag kang Paraon ug sa iyang mga kasundalohan didto sa Dagat nga Kabugangan, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

¹⁶Pasalamati siya nga nangulo sa iyang katawhan latas sa kamingawan, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ¹⁷kaniya nga nagpatay sa mga bantogang hari, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

¹⁸Pasalamati siya nga nagpatay sa inila nga mga hari, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ¹⁹si Sihon nga hari sa Amorihanon, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ²⁰ug si Og nga hari sa Basan, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

²¹Pasalamati siya nga naghatag sa ilang yuta ingon nga panulundon, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ²²panulondon sa Israel nga iyang sulugoon, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ²³ngadto kaniya nga nakahinumdom kanato ug nagtabang kanato sa atong kaulawan, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

²⁴Pasalamati siya nga naghatag kanato ug kadaogan batok sa atong mga kaaway, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran— ²⁵nga naghatag ug pagkaon sa tanang buhing binuhat, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran. ²⁶O, pasalamati ang Dios sa langit, kay ang iyang matinud-anon nga kasabotan molungtad hangtod sa kahangtoran.

137

¹Nanglingkod kami ug nanghilak daplin sa suba sa Babilonia sa dihang naghunahuna kami mahitungod sa Zion. ²Gisangit namo ang among mga alpa didto sa mga kahoy nga poplara.

³Didto ang mga nagdakop kanamo namugos sa pagpaawit ug mga alawiton kanamo, ug kadtong nagbiaybiay kanamo namugos nga magmalipayon kami, nga nag-ingon, "Awiti kami ug usa sa mga alawiton sa Zion." ⁴Unsaon man namo pag-awit sa usa ka awit mahitungod kang Yahweh dinhi sa langyaw nga dapit?

⁵Kung hikalimtan ko ikaw, Jerusalem, tugoti nga ang akong tuong kamot mahikalimot sa iyang kahanas. ⁶Tugoti nga modikit ang akong dila sa ngala-ngala sa akong baba kong hikalimtan ko na ikaw, kung dili na nako pilion ang Jerusalem labaw sa akong hilabihan nga kalipay.

⁷Hinumdomi, Yahweh, ang gibuhat sa mga taga-Edumea sa adlaw sa pagkahugno sa Jerusalem. Miingon sila, "Gun-oba kini, gun-oba ang matag-patukoranan niini."

⁸Anak nga babaye sa Babilonia, nga laglagon sa dili madugay— bulahan ang tawo, nga manimalos kanimo gumikan sa imong gibuhat kanamo. ⁹Hinaot nga mabulahan ang tawo, nga mokuha ug mobunal sa imong mga masuso ngadto sa bato.

138

¹Pasalamatan ko ikaw sa tibuok nako nga kasingkasing; atubangan sa mga dios mag-awit ako ug mga pagdayeg kanimo. ²Moyukbo ako atubangan sa imong balaan nga templo ug pasalamatan ang imong ngalan tungod sa imong matinud-anon nga kasabotan ug tungod sa imong pagkamatinud-anon. Gihimo nimong mahinungdanon ang imong pulong ug ang imong ngalan labaw pa kay sa uban nga mga butang.

³Sa panahon nga nagsangpit ako kanimo, gitubag mo ako; gidasig ug gilig-on mo ang akong kalag. ⁴Ang tanang mga hari sa kalibotan magpasalamat kanimo, Yahweh, kay madunggan nila ang mga pulong gikan sa imong baba.

⁵Sa pagkatinuod, mag-awit sila sa mga buhat ni Yahweh, kay dako ang himaya ni Yahweh. ⁶Bisan tuod halangdon si Yahweh, gitagad gihapon niya ang anaa sa ubos, apan mipahilayo sa nasayran niya nga mapahitas-on.

⁷Bisan maglakaw ako taliwala sa kakuyaw, panalipdan nimo ang akong kinabuhi; santaon nimo pinaagi sa imong kamot ang kapungot sa akong mga kaaway, ug ang tuo nimo nga kamot maoy magluwas kanako. ⁸Nag-uban si Yahweh kanako hangtod sa kataposan; ang imong matinud-anon nga kasabotan, Yahweh, molungtad hangtod sa kahangtoran. Ayaw sila talikdi nga hinimo sa imong mga kamot.

139

¹Yahweh, gisusi nimo ako, ug nakaila ka kanako. ²Nasayod ka sa dihang molingkod ug motindog ako; gikan sa layo nasabtan nimo ang akong mga panghuna-huna.

³Nakita nimo ang akong agianan ug ang akong paghigda; nasayod ka sa tanan nakong mga pamaagi. ⁴Kay sa wala pa malitok ang pulong sa akong dila, nasayran mo na ang kinatibuk-an niini, Yahweh. ⁵Sa akong likod, ug sa akong atubangan gilibotan mo ako ug gitapion nimo ang imong kamot kanako. ⁶Kana nga kahibalo sobra gayod kaayo alang kanako; hilabihan kini ka taas ug dili ko kini matukib.

⁷Asa man ako moadto gikan sa imong Espiritu? Asa man ako mokalagiw gikan sa imong presensiya? ⁸Kung mosaka ako sa kalangitan, atua ka didto; kung mohimo ako ug higdaanan sa Seol, tan-awa, atua ka usab didto.

⁹Kung molupad ako pinaagi sa mga pako sa kabuntagon unya mopuyo sa kinalayoang dapit tabok sa dagat, ¹⁰bisan didto ang imong kamot maoy mogiya kanako, ang imong tuong kamot maoy mogunit kanako.

¹¹Kung miingon ako, "Sigurado nga ang kangitngit gayod ang motabon kanako, ug ang kahayag mahimong kagabhion palibot kanako," ¹²bisan ang kangitngit dili mahimong ngitngit alang kanimo. Ang kagabhion modan-ag sama sa adlaw, tungod kay ang kangitngit ug ang kahayag managsama lamang alang kanimo.

¹³Gihulma nimo ang mga bahin sa akong lawas; gihulma nimo ako sa sabakan sa akong inahan. ¹⁴Dayegon ko ikaw, tungod kay gihimo ako sa kahibulongan nga paagi. Nasayod gayod ang akong kalag niini.

¹⁵Wala nalilong kanimo ang akong kabukogan sa dihang gimugna ako didto sa tago, sa dihang gihulma ako sa kinahiladman sa kalibotan. ¹⁶Nakakita ka kanako sulod sa sabakan; nahisulat na diha sa imong libro ang tanang adlaw nga alang kanako bisan sa wala pa nahitabo ang unang adlaw niini.

¹⁷Pagkabililhon gayod sa imong mga panghunahuna nganhi kanako, Dios! Pagkadaghan gayod niini! ¹⁸Kung sulayan ko kini pag-ihap, mas daghan pa kini kay sa balas. Sa akong pagmata uban gihapon ako kanimo.

¹⁹Dios, kung patyon unta nimo ang daotan; palayo kanako, kamo nga mga tawong bangis. ²⁰Nakigbatok sila kanimo ug nanglimbong; nagsulti ug bakak ang imong mga kaaway.

²¹Dili ko ba kasilagan, kadtong nasilag kanimo, Yahweh? Dili ko ba tamayon kadtong mga nakigbatok kanimo? ²²Gikasilagan ko sila pag-ayo; nahimo ko na silang mga kaaway.

²³Susiha ako, Dios, ug hibaloi ang akong kasingkasing; sulayi ako ug hibaloi ang akong mga panghunahuna. ²⁴Tan-awa kung aduna ba akoy daotang mga pamaagi, ug giyahi ako sa dalan ngadto sa walay kataposan.

140

¹Yahweh, luwasa ako gikan sa mga daotan; ipahilayo ako sa mga tawong bangis. ²Naglaraw sila ug daotan sulod sa ilang mga kasingkasing; sila ang hinungdan sa mga panag-away sa matag-adlaw. ³Makasamad ang ilang mga dila susama sa mga serpente; ug ang lala sa bitin anaa sa ilang mga ngabil. Selah

⁴Ipahilayo ako sa mga kamot sa daotan, Yahweh, panalipdi ako sa mga tawong bangis nga naglaraw sa pagpuo kanako. ⁵Nagbutang ug lit-ag ang mga garboso alang kanako; nagbukhad sila ug pukot; nagbutang sila ug bitik alang kanako. Selah

⁶Miingon ako kang Yahweh, "Ikaw ang akong Dios; paminawa ang akong mga paghilak sa pagpakiluoy." ⁷Yahweh, akong Ginoo, gamhanan ka ug makahimo sa pagluwas kanako, gipanalipdan mo ang akong ulo panahon sa gubat. ⁸Yahweh, ayaw ihatag ang mga gitinguha sa daotan; ayaw tugoti nga molampos ang ilang mga laraw. Selah

⁹Kadtong mga nag-alirong kanako nagpataas sa ilang mga ulo; tugoti nga ang pagpasipala sa ilang kaugalingong mga ngabil maoy motabon kanila. ¹⁰Tugoti nga mahulogan sila ug nagdilaab nga mga uling; itambog sila ngadto sa kalayo, didto sa walay kataposan nga bung-aw ug dili na gayod makatungha pa. ¹¹Hinaot nga ang mga tawong mabutangbutangon dili maluwas sa kalibotan; hinaot nga gukdon sa daotan ang bangis nga tawo aron patyon siya.

¹²Nasayod ako nga ang hukom ni Yahweh dapig didto sa mga nag-antos, ug hatagan niya ug hustisya ang mga nanginahanglan. ¹³Pasalamatan gayod sa mga tawong matarong ang imong ngalan; magpuyo sa imong presensiya ang mga tawong matarong.

141

¹Yahweh, nagpakitabang ako kanimo; anhi dayon kanako. Paminawa ako sa dihang mosangpit ako kanimo. ²Hinaot nga ang akong pag-ampo mahisama sa insenso diha sa imong atubangan; hinaot nga ang binayaw kong mga kamot mahisama sa halad sa kagabhion.

³Yahweh, butangi ug magbalantay ang akong baba; bantayi ang pultahan sa akong mga ngabil. ⁴Ayaw tugoti ang akong kasingkasing sa pagtinguha ug daotang butang o mobuhat ug mga makasasalang buhat uban sa mga tawong nagabuhat ug daotan. Hinaot nga dili unta ako mokaon sa ilang mga inandam nga pagkaon.

⁵Tugoti nga bunalan ako sa tawong matarong; mahimo kining usa ka malumong buhat alang kanako. Tugoti siya sa pagtudlo kanako; mahisama kini sa lana nga anaa sa akong ulo; dili unta mobalibad ang akong ulo sa pagdawat niini. Apan ang akong pag-ampo kanunay nga nakigbatok sa ilang daotang mga binuhatan. ⁶Itambog ang ilang mga pangulo gikan sa taas sa mga pangpang; madunggan nila nga maayo ang akong kaugalingong mga pulong. ⁷Magsulti sila, "Sama sa pagdaro ug pagbungkal sa yuta, ingon man nga mikatag ang among mga bukog sa baba sa Seol."

⁸Ang akong mga mata anaa lamang gayod kanimo, Yahweh, Ginoo; modangop ako kanimo, ayaw biyai nga huyang ang akong kalag. ⁹Panalipdi ako gikan sa mga bitik nga ilang giandam alang kanako, gikan sa mga lit-ag sa mga nagbuhat ug daotan. ¹⁰Tugoti nga maunay sa ilang kaugalingong mga pukot ang mga daotan samtang ako magaikyas.

142

¹Pinaagi sa akong tingog nagpakitabang ako kang Yahweh; pinaagi sa akong tingog nagpakiluoy ako sa pagdapig ni Yahweh. ²Gibubo nako ang akong pagbangotan sa iyang atubangan; gisultihan nako siya sa akong mga kalisdanan.

³Sa dihang naluya ang akong espiritu, nasayod ka sa akong agianan. Nagtago sila ug lit-ag sa dalan nga akong ginalakwan. ⁴Nilingi ako sa akong tuo ug akong nasayran nga walay nagpakabana kanako. Wala koy kapaingnan; walay nahingawa sa akong kinabuhi. ⁵Misangpit ako kanimo, Yahweh; miingon ako, "Ikaw ang akong dalangpanan, ang akong gikinahanglan dinhi sa yuta sa mga buhi.

⁶Paminawa ang akong pagtawag, kay gipaubos gayod ako pag-ayo. Luwasa ako gikan sa mga naglutos kanako, kay mas kusgan man sila kay kanako. ⁷Pagawsa ang akong kalag sa bilanggoan aron makapasalamat ako sa imong ngalan. Moalirong kanako ang mga matarong tungod kay maayo ka man kanako."

143

¹Paminawa ang akong pag-ampo, Yahweh; dungga ang akong mga paghangyo. Tungod sa imong pagkamatinumanon ug pagkamatarong, tubaga ako! ²Ayaw hukmi ang imong sulugoon, kay wala man gayoy matarong diha sa imong panan-aw.

³Gigukod gayod sa kaaway ang akong kalag; giumod niya ako sa yuta; gipapuyo niya ako sa kangitngit sama niadtong mga minatay sa dugay na nga panahon. ⁴Naguol gayod ang akong espiritu; nawad-an na ug paglaom ang akong kasingkasing.

⁵Nahinumdoman ko ang kagahapon, gipamalandongan ko ang tanan nimong gibuhat; gihunahuna nako ang imong mga kalamposan. ⁶Gibayaw ko ang akong mga kamot nganha kanimo sa pag-ampo; giuhaw ang akong kalag kanimo diha sa uga nga yuta. Selah

⁷Tubaga dayon ako, Yahweh, tungod kay naluya na ang akong espiritu. Ayaw itago ang imong panagway nganhi kanako, o mahisama ako niadtong nipadulong sa lubnganan. ⁸Sa kabuntagon ipapaminaw kanako ang imong matinumanon nga kasabotan, kay nagsalig man ako kanimo. Ipakita kanako ang dalan nga angay kong lakwan, kay gihalad ko ang akong kalag kanimo.

⁹Luwasa ako gikan sa akong mga kaaway, O Yahweh; niadto ako kanimo aron magtago. ¹⁰Tudloi ako sa pagbuhat sa imong kabubut-on, kay ikaw man ang akong Dios. Hinaot nga giyahan ako sa imong Espiritu ngadto sa yuta sa pagkamatarong.

¹¹Alang sa imong ngalan, Yahweh, luwasa ako sa kamatayon; pinaagi sa imong pagkamatarong pagawsa ang akong kalag sa kalisdanan. ¹²Sa imong matinud-anon nga kasabotan puoha ang akong mga kaaway ug laglaga ang tanang mga kaaway sa akong kinabuhi, kay imo man akong sulugoon.

144

¹Dayega si Yahweh, nga akong bato, nga maoy nagbansay sa akong mga kamot alang sa gubat ug sa akong mga tudlo alang sa pagpakig-away. ²Ikaw ang akong matinud-anon nga kasabotan ug ang akong salipdanan, ang akong taas nga tore ug maoy nagluwas kanako, ang akong taming ug ang akong dalangpanan, ang nibuntog sa mga nasod nga ubos kanako.

³Yahweh, unsa man ang tawo nga gihatagan mo man siya ug pagtagad o ang anak sa tawo nga imo man siyang gihuna-huna? ⁴Ang tawo sama sa gininhawa; ang iyang mga adlaw lumalabay lamang sama sa anino.

⁵Ipaubos ang kawangangan ug kanaog, Yahweh; hikapa ang kabukiran ug paasoha kini. ⁶Pakilati ug patibulaaga ang akong mga kaaway, panaa sila ug liboga sila pag-usab.

⁷Gikan sa taas ikab-ot ang imong kamot; haw-asa ako gikan sa katubigan, gikan sa kamot sa mga langyaw. ⁸Nagsulti ug mga bakak ang ilang mga baba, ug bakak lamang ang ilang tuong kamot.

⁹Awitan ko ikaw ug bag-ong awit, Dios; inubanan sa lira nga adunay napulo ka kuwerdas, moawit ako ug mga pagdayeg kanimo, ¹⁰nga maoy naghatag ug kaluwasan sa mga hari, nga maoy niluwas kang David nga imong sulugoon gikan sa espada nga daotan. ¹¹Luwasa ug pagawsa ako gikan sa kamot sa mga langyaw. Nagsulti ug mga bakak ang ilang mga baba, ug bakak lamang ang ilang tuong kamot.

¹²Mahisama unta sa mga tanom nga nanagko sa ilang pagkabatan-on ang among mga anak nga lalaki ug mahisama unta sa mga kinulit nga haligi nga sama niadtong anaa sa palasyo ang among mga anak nga babaye. ¹³Mapuno unta sa tanang matang sa abot ang among mga kamalig, ug manganak unta ug liniboan ug 10, 000 ang among mga karnero sa kaumahan.

¹⁴Unya manganak untag daghan ang among mga baka. Wala nay makaguba sa among mga paril, wala nay mobihag ug wala nay maghilak pa sa among kadalanan. ¹⁵Bulahan ang mga tawo nga nakaangkon niini nga mga panalangin; malipayon ang mga tawo nga ang Dios mao si Yahweh.

145

¹Isangyaw ko ikaw, akong Dios, nga Hari; dayegon ko ang imong ngalan hangtod sa kahangtoran. ²Dayegon ko ikaw sa matag adlaw; dayegon ko ang imong ngalan hangtod sa kahangtoran. ³Bantogan si Yahweh ug angayan gayod nga dayegon; dili matukib ang iyang kabantogan.

⁴Dayegon sa usa ka kaliwatan ang imong mga buhat ngadto sa mosunod ug imantala ang imong gamhanang mga buhat. ⁵Pamalandongan ko ang kahalangdon sa imong himaya ug ang imong kahibulongan nga mga buhat.

⁶Isangyaw nila ang gahom sa imong kahibulongang mga buhat, ug ipahayag ko ang imong kabantogan. ⁷Ipahayag nila ang imong madagayaon nga kaayo, ug magaawit sila mahitungod sa imong pagkamatarong.

⁸Mahigugmaon ug maluluy-on si Yahweh, dili daling masuko ug madagayaon sa matinud-anon nga kasabotan. ⁹Maayo si Yahweh sa tanan; ang iyang malumong kaluoy anaa sa tanan niyang mga buhat.

¹⁰Magpasalamat ang tanan nimong mga binuhat nganha kanimo, Yahweh; ang mga nagmatinud-anon magadayeg nganha kanimo. ¹¹Ang mga nagmatinud-anon diha kanimo magasugid sa himaya sa imong gingharian, ug isulti nila ang imong gahom. ¹²Ipahibalo nila sa katawhan ang gamhanang mga buhat sa Dios ug ang mahimayaong katahom sa iyang gingharian.

¹³Ang imong gingharian walay kataposan, ug ang imong paghari molungtad sa tibuok kaliwatan.

¹⁴Tabangan ni Yahweh ang tanang nangapukan ug pabangonon kadtong tanan nga nasukamod. ¹⁵Ang tanang mga mata nagpaabot alang kanimo; ihatag mo kanila ang ilang pagkaon sa husto nga panahon. ¹⁶Gibukhad mo ang imong kamot ug gitagbaw ang gitinguha sa matag buhing binuhat.

¹⁷Matarong si Yahweh sa tanan niyang mga pamaagi ug maluluy-on siya sa tanan niyang gibuhat. ¹⁸Haduol si Yahweh niadtong tanan nga nagsangpit kaniya, sa tanan nga masaligon nga nagsangpit kaniya. ¹⁹Tumanon niya ang gitinguha niadtong nagpasidungog kaniya; dunggon niya ang ilang paghilak ug luwason sila.

²⁰Bantayan ni Yahweh kadtong tanan nga nahigugma kaniya, apan pagalaglagon niya ang tanang daotan. ²¹Ang akong baba magasulti sa pagdayeg kang Yahweh; padayega ang tanang katawhan sa iyang balaan nga ngalan hangtod sa kahangtoran.

146

¹Dayega si Yahweh. Dayega si Yahweh, akong kalag. ²Dayegon ko si Yahweh sa tibuok kong kinabuhi; magaawit ako ug mga pagdayeg sa akong Dios samtang ako buhi pa.

³Ayaw ibutang ang imong pagsalig sa mga prinsipe o sa mga tawo, kay dili sila makaluwas. ⁴Sa dihang moundang na ang gininhawa sa tawo, mobalik na siya sa yuta; nianang adlawa ang iyang mga laraw matapos.

⁵Bulahan siya nga adunay Dios ni Jacob nga motabang kaniya, nga ang paglaom anaa kang Yahweh nga iyang Dios. ⁶Gibuhat ni Yahweh ang langit ug ang yuta, ang dagat, ug ang tanan nga anaa niini; nagpabilin siya nga matinud-anon hangtod sa kahangtoran.

⁷Gipahamtang niya ang katarong alang sa mga dinaogdaog ug naghatag ug pagkaon sa gigutom. Gibuhian ni Yahweh ang mga binilanggo; ⁸gibuka ni Yahweh ang mga mata sa buta; gipatindog ni Yahweh kadtong nangasukamod; gihigugma ni Yahweh ang mga tawo nga matarong.

⁹Gipanalipdan ni Yahweh ang mga langyaw diha sa yuta; giagak niya ang mga walay amahan ug ang mga balo, apan gipakigbatokan niya ang daotan. ¹⁰Maghari si Yahweh hangtod sa kahangtoran, imong Dios, Zion, alang sa tanang mga kaliwatan. Dayega si Yahweh.

147

¹Dayega si Yahweh, kay maayo nga mag-awit sa mga pagdayeg sa atong Dios, maayo kini, ug angay ang pagdayeg.

²Gitukod pag-usab ni Yahweh ang Jerusalem, gitigom niya ang mga nagkatibulaag nga katawhan sa Israel. ³Giayo niya ang nasakitan nga kasingkasing ug gibugkosan ang ilang mga samad.

⁴Naihap niya ang mga bituon, ginganlan niya kining tanan. ⁵Bantogan ang atong Ginoo ug hilabihan kagamhanan, ang iyang panabot dili masukod.

⁶Gipataas ni Yahweh ang mga dinaogdaog, ug gipalukapa niya ang mga daotan ngadto sa yuta. ⁷Awiti si Yahweh uban ang pagpasalamat, awiti ug mga pagdayeg ang atong Dios dinuyogan sa alpa.

⁸Gitabonan niya ang kalangitan sa mga panganod ug giandam ang ulan alang sa kalibotan, aron motubo ang sagbot sa kabukiran. ⁹Gihatagan niya ug mga pagkaon ang mga mananap ug ang mga pisu sa uwak sa dihang sila mopiyak.

¹⁰Wala siya makakaplag ug kalipay diha sa kusog sa kabayo, wala siya mahimuot sa kusgan nga mga paa sa tawo. ¹¹Mahimuot lamang si Yahweh niadtong magpasidungog kaniya, nga naglaom sa iyang matinud-anon nga kasabotan.

¹²Dayega si Yahweh, Jerusalem, dayega ang imong Dios, Zion. ¹³Kay gipalig-on niya ang mga babag sa imong mga ganghaan, gipanalanginan niya ang imong mga anak taliwala kanimo. ¹⁴Magdala siya ug kauswagan sulod sa imong mga utlanan, tagbawon ka niya sa labing maayo nga trigo.

¹⁵Gipadala niya ang iyang kasugoan ngadto sa kalibotan, ang iyang sugo moabot dayon. ¹⁶Gihimo niya ang niyebe sama sa balahibo sa karnero, gikatag niya ang gagmay nga ice sama sa abo.

¹⁷Nagpaulan siya ug ice sama sa dinugmok nga tinapay, kinsa man ang makaagwanta sa kabugnaw nga iyang gipadala? ¹⁸Gipadala niya ang iyang sugo ug nangalanay kini, gipahuros niya ang hangin ug gipadagayday ang tubig.

¹⁹Gimantala niya ang iyang pulong ngadto kang Jacob, ang iyang kabalaoran ug ang iyang matarong nga kasugoan sa Israel. ²⁰Wala niya kini buhata sa uban nga nasod, ug mahitungod sa iyang kasugoan, wala sila masayod niini. Dayega si Yahweh.

148

¹Dayega si Yahweh. Dayega si Yahweh, kamo nga anaa sa kalangitan; dayega siya, kamo nga anaa sa kahitas-an. ²Dayega siya, tanan niyang mga anghel; dayega siya, tanan niyang kasundalohan nga anghel.

³Dayega siya, adlaw ug bulan; dayega siya, tanang nagasidlak nga kabituonan. ⁴Dayega siya, kinatas-ang langit ug kamong katubigan nga anaa ibabaw sa kawanangan.

⁵Padayega sila sa ngalan ni Yahweh, kay naghatag siya ug sugo, ug nabuhat sila. ⁶Gipahimutang usab niya sila hangtod sa kahangtoran; naghatag siya ug kasugoan nga dili na gayod mausab.

⁷Dayega siya gikan sa kalibotan, kamong mga binuhat nga anaa sa dagat ug ang tanang anaa sa kinahiladman sa dagat, ⁸kalayo ug ulan nga ice, niyebe ug kapanganoran, naghaguros nga hangin nga nagtuman sa iyang pulong.

⁹Dayega siya, kabukiran ug ang tanang kabungtoran, mga kahoy nga mamunga ug tanang mga sidro, ¹⁰ihalas ug dili ihalas nga mga mananap, nagkamang nga mga binuhat ug kalanggaman.

¹¹Dayega si Yahweh, mga hari sa kalibotan ug tanang kanasoran, mga prinsipe ug tanang nagdumala sa kalibotan, ¹²batan-ong lalaki man ug batan-ong babaye, tigulang ug mga bata.

¹³Padayega silang tanan sa ngalan ni Yahweh, kay ang iyang ngalan lamang ang labaw sa tanan ug ang iyang himaya nilukop sa tibuok kalibotan ug kalangitan. ¹⁴Gibayaw niya sa iyang katawhan ang sungay alang sa pagdayeg gikan sa tanang nagmatinud-anon kaniya, ang mga Israelita, ang katawhan nga duol kaniya. Dayega si Yahweh.

149

¹Dayega si Yahweh. Awiti si Yahweh ug bag-ong awit; dayega siya sa pag-awit diha sa panagtigom sa mga nagmatinud-anon.

²Tugoti nga magmaya ang Israel diha sa nagbuhat kanila; tugoti nga magmaya ang katawhan sa Zion sa ilang hari. ³Padayega sila sa iyang ngalan uban sa panagsayaw; paawita sila sa mga pagdayeg ngadto kaniya dinuyogan sa tambor ug alpa.

⁴Kay mahimuot si Yahweh sa iyang katawhan; himayaon niya ang mga mapainubsanon uban ang kaluwasan. ⁵Tugoti nga magmaya ang mga diosnon sa kadaogan; tugoti sila nga mag-awit sa kalipay diha sa ilang mga higdaanan.

⁶Hinaot nga ang mga pagdayeg ngadto sa Dios maanaa sa ilang mga baba ug ang espada nga duhay sulab maanaa sa ilang kamot ⁷aron mapatuman ang pagpanimalos sa kanasoran ug mga buhat sa pagsilot sa katawhan.

⁸Gapuson nila ang ilang mga hari pinaagi sa mga kadena ug ang ilang mga pangulo pinaagi sa puthaw nga mga posas. ⁹Ipatuman nila ang paghukom nga nahisulat. Mapasidunggan ang tanan nga nagmatinud-anon kaniya. Dayega si Yahweh.

150

¹Dayega si Yahweh. Dayega ang Dios sa iyang balaan nga dapit; dayega siya diha sa gamhanang kalangitan. ²Dayega siya tungod sa iyang gamhanan nga mga buhat, dayega siya kay labaw ang iyang pagkabantogan.

³Dayega siya dinuyogan sa pagpatingog sa sungay; dayega siya dinuyogan sa lira ug alpa. ⁴Dayega siya dinuyogan sa mga tambor ug panagsayaw; dayega siya dinuyogan sa kuwinerdasan ug tinayhupan nga mga tulonggon. ⁵Dayega siya dinuyogan sa makusog nga mga piyangpiyang; dayega siya uban sa masaba nga mga piyangpiyang.

⁶Padayega ang tanan nga may gininhawa diha kang Yahweh. Dayega si Yahweh.

Panultihon

1¹Ang mga panultihon ni Solomon nga anak ni David, ang hari sa Israel. ²Kini nga mga panultihon motudlo og kaalam ug pagpanudlo, aron pagtudlo sa mga pulong sa panabot, ³aron makadawat ka sa pagbadlong aron mabuhi pinaagi sa pagbuhat sa insakto, matarong, ug may kaangayan.⁴Kini nga mga panultihon mohatag usab ug kaalam niadtong walay alamag, ug mohatag sa kahibalo ug sa pagkamabinantayon alang sa kabatan-onan. ⁵Papaminawa ang maalamon nga mga tawo ug padugangi ang ilang panabot, ug pakuhaa ug kaalam ang mga tawong may salabotan, ⁶aron sa pagsabot sa mga panultihon, mga gipanulti, ug mga pulong sa maalamon nga mga tawo ug sa ilang mga tigmo.⁷Ang kahadlok kang Yahweh maoy sinugdanan sa kahibalo, ginasalikway sa buangbuang ang kaalam ug pagpanton. ⁸Akong anak, paminawa ang pagtudlo sa imong amahan ug ayaw isalikway ang mga balaod sa imong inahan; ⁹mahimo sila nga matahom nga purongpurong sa imong ulo ug mga kwentas diha sa imong liog.¹⁰Akong anak, kung ang makasasala modani kanimo ngadto sa ilang sala, balibad sa pagsunod kanila. ¹¹Kung moingon sila, "Uban kanamo, maghulat kita aron mopatay, magtago kita ug atakihon ang mga walay sala nga tawo sa walay hinungdan.¹²Lamyon nato sila nga buhi, sama sa Sheol nga kuhaon kadtong mga himsog, ug himoon silang sama niadtong mga nahulog sa bangag. ¹³Pangitaon nato ang tanang matang sa mga butang nga bililhon; pun-on nato ang atong mga balay sa atong mga kinawat gikan sa uban. ¹⁴Pagripa uban kanamo; hiusahon ta ang atong sudlanan."¹⁵Akong anak, ayaw paglakaw sa dalan kuyog kanila; ayaw itugot nga motunob ang imong tiil sa ilang gilaktan; ¹⁶ang ilang mga tiil magdagan sa daotan ug nagdali sila aron sa pagpaawas ug dugo. ¹⁷Tungod kay walay pulos ang pagbukhad sa pukot aron sa panglit-ag sa langgam samtang nagatan-aw ang langgam.¹⁸Kining mga tawhana naghulat aron sa pagpatay sa ilang kaugalingon— nag-andam sila ug lit-ag alang sa ilang mga kaugalingon. ¹⁹Mao usab ang mga pamaagi sa tanan nga nakaangkon sa bahandi pinaagi sa pagpanglupig; ang naangkon sa dili makataronganon molaglag sa mga kinabuhi niadtong nagkupot niini.²⁰Ang kaalam nagsinggit sa kadalanan, gipakusog niya ang iyang tingog sa dapit nga daghang mga tawo; ²¹diha sa ulohan sa masaba nga kadalanan, misinggit siya, diha sa agianan sa ganghaan sa siyudad misulti siya. ²²"Hangtod kanus-a, kamong walay alamag nga mga tawo, buot ba kamo nga magpakawalay alamag? Hangtod kanus-a ba, kamong mga bugalbugalon, mahimuot ba kamo sa pagkabugalbugalon, ug hangtod kanus-a ba kamo, kamong mga buangbuang, magdumot sa kahibalo?²³Patalinghogi ang akong pagtul-id; akong ibubo ang akong mga gihunahuna alang kaninyo; akong ipahibalo kaninyo ang akong mga pulong. ²⁴Nagtawag ako, ug nagdumili kamo sa pagpaminaw; gitunol ko ang akong kamot, apan walay usa nga nanumbaling. ²⁵Apan wala kamo nagpakabana sa tanan kong pagtudlo kaninyo ug wala nagpanumbaling sa akong pagtul-id.²⁶Kataw-an ko ang inyong kalisdanan, bugalbugalan ko kamo kung moabot ang mga makalilisang— ²⁷sa dihang modasmag kaninyo ang inyong gikahadlokan nga sama sa unos ug ang katalagman mobanlas kaninyo sama sa alimpulos, sa diha nga ang kalisod ug ang kasakit modangat kaninyo.²⁸Unya mosangpit sila kanako, ug dili ko sila pagatubagon; magtinguha gayod sila sa pagtawag kanako, apan dili nila ako makit-an. ²⁹Tungod kay nagdumot sila sa kahibalo ug wala pilia ang pagkahadlok sa Dios, ³⁰wala sila magtuman sa akong gitudlo, ug gisalikway nila ang tanan kong pagbadlong.³¹Magakaon sila sa bunga sa ilang mga paagi, ug uban sa bunga sa ilang mga laraw mapuno sila. ³²Kay ang yano mangamatay sa dihang motalikod sila, ug ang kawalay pagpakabana sa mga buangbuang mopildi kanila. ³³Apan si bisan kinsa kadtong maminaw kanako magapuyo nga luwas ug makapahulay nga walay kahadlok sa katalagman."

2¹Akong anak, kung dawaton nimo ang akong mga pulong ug tipigan ang akong mga mando diha kanimo, ²paminawa ang kaalam ug itutok ang imong kasingkasing sa pagsabot.³Kung mosangpit ka alang sa pagsabot ug ipatugbaw ang imong tingog alang niini, ⁴kung mangita ka niini sama sa imong pagpangita sa plata ug mangita sa panabot sama sa imong pagpangita sa tinagong mga bahandi, ⁵unya imong masabtan ang pagkahadlok sa Dios ug imong makit-an ang kahibalo sa Dios.⁶Kay ihatag sa Dios ang kaalam, gikan sa iyang baba mogawas ang kahibalo ug panabot. ⁷Nagtigom siya og maayong kaalam alang niadtong nagpalipay kaniya, taming siya alang niadtong naglakaw diha sa kaligdong, ⁸bantayan niya ang agianan sa hustisya ug iyang ampingan ang dalan niadtong nagmatinud-anon kaniya.⁹Unya imong masabtan ang pagkamatarong, hustisya, ug kaangayan, ug sa matag maayo nga agianan. ¹⁰Kay ang kaalam mosulod sa imong kasingkasing, ug ang kahibalo makapalipay sa imong kalag.¹¹Ang pagkabuotan magbantay kanimo; ang pagsabot manalipod kanimo. ¹²Luwason ka nila gikan sa dalan sa kadaotan, gikan niadtong nagsulti sa mangil-ad nga mga butang, ¹³nga mibiya sa saktong mga agianan ug naglakaw sa mga dalan sa kangitngit.¹⁴Malipay sila sa dihang magbuhat sila ug daotan ug mahimuot diha sa mga kangil-ad sa daotan. ¹⁵Nagsunod sila sa hiwi nga mga agianan, ug ilang gitagoan ang ilang giagian pinaagi sa pagpangilad.¹⁶Ang kaalam ug ang pagkamabinantayon makaluwas kanimo gikan sa daotang babaye, gikan sa babaye nga nangita sa kalaagan ug gikan sa maulog-ulogon niyang mga pulong. ¹⁷Gibiyaan niya ang iyang kauban sa iyang pagkabatan-on ug gikalimtan ang kasabotan sa iyang Dios.¹⁸Kay ang iyang panimalay morisulta sa kamatayon ug ang iyang dalan mohatod kanimo niadtong anaa sa lubnganan. ¹⁹Kadtong tanan nga mosunod kaniya dili na makabalik pag-usab ug dili na nila makaplagan ang agianan sa kinabuhi.²⁰Busa lakaw sa dalan sa maayong mga tawo ug subaya ang agianan niadtong nagbuhat ug matarong. ²¹Kay kadtong nagabuhat sa matarong makahimo ug puluy-anan sa yuta, ug kadtong adunay katarong magpabilin niini. ²²Apan ang daotan pagapuohon gikan sa yuta, ug ang walay pagtuo pagapuohon gikan niini.

3¹Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga sugo ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing, ²kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.³Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa kinailawman sa imong kasingkasing. ⁴Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.⁵Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot; ⁶sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.⁷Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan. ⁸Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.⁹Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot, ¹⁰ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.¹¹Akong anak, ayaw isalikway ang pagtudlo ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong, ¹²kay gidisiplina ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagtul-id sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.¹³Ang usa nga makakita ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot. ¹⁴Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.¹⁵Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya. ¹⁶Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.¹⁷Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw. ¹⁸Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.¹⁹Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan. ²⁰Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.²¹Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila. ²²Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.²³Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil; ²⁴kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.²⁵Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini, ²⁶kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.²⁷Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat. ²⁸Ayaw sultihi ang imong silingan, "Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo," kung aduna kay salapi.²⁹Ayaw pagbuhat ug plano nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo. ³⁰Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.³¹Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan. ³²Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.³³Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong. ³⁴Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.³⁵Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.

4¹Mga anak, paminaw sa pagpanudlo sa amahan, ug hatagi ug pagtagad aron mahibaloan ninyo kung unsa ang panabot.. ²Hatagan ko kamo ug maayo nga mga pagpanudlo; ayaw talikdi ang akong pagpanudlo.³Sa dihang bata pa ako diha sa akong amahan, huyang ug nag-inusarang anak sa akong inahan, ⁴gitudloan niya ako ug miingon kanako, "Kupti dayon sa imong kasingkasing ang akong mga pulong; tumana ang akong mga mando ug pagkinabuhi.⁵Batoni ang kaalam ug pagpanabot; ayaw kalimti ug ayaw isalikway ang mga pulong sa akong baba; ⁶ayaw biyai ang kaalam ug magbantay siya kanimo; higugmaa siya ug panalipdan ka niya.⁷Ang kaalam mao ang mahinungdanong butang, busa batoni ang kaalam ug gastoha ang tanan kanimo aron makab-ot nimo ang panabot. ⁸Pangandoya ang kaalam ug bayawon ka niya; pasidunggan ka niya kung gakson mo siya. ⁹Pagapurong-purongan ka niya ug kadungganan sa imong ulo; hatagan ka niya ug matahom nga korona."¹⁰Akong anak, paminaw ug hatagi ug pagtagad ang akong mga pulong, ug makabaton ka ug daghang katuigan sa imong kinabuhi. ¹¹Giyahan ko ikaw sa dalan sa kaalam; tultolan ko ikaw sa tul-id nga mga agianan. ¹²Sa imong paglakaw, walay mobabag sa imong dalan ug kung ikaw modagan, dili ka mapandol.¹³Kupti ang pagtudlo, ayaw kini buhii; panalipdi kini, kay mao kini ang imong kinabuhi. ¹⁴Ayaw sunda ang agianan sa daotan ug ayaw paglakaw sa dalan niadtong nagbuhat sa daotan. ¹⁵Likayi kini, ayaw pag-adto niini; talikod gikan niini ug lakaw sa laing dalan.¹⁶Tungod kay dili sila makatulog hangtod dili sila makahimo ug daotan ug dili sila makatulog hangtod mapandol nila ang uban. ¹⁷Tungod kay nagkaon sila ug tinapay sa kadaotan ug nag-inom sa bino sa kasamok.¹⁸Apan ang agianan sa tawo nga nagbuhat ug matarong sama sa unang kahayag nga modan-ag; nagkaanam kini ug kahayag hangtod nga mihayag na gayod. ¹⁹Ang dalan sa daotan sama sa kangitngit—wala sila masayod kung unsa ang makapandol kanila.²⁰Akong anak, hatagi ug pagtagad ang akong mga pulong; paminaw ang akong gipanulti. ²¹Ayaw itugot nga mawala sila sa imong panan-aw; tipigi sila sa imong kasingkasing.²²Kay ang akong mga pulong mao ang kinabuhi alang niadtong nagapangita niini ug kaayohan sa ilang tibuok panglawas. ²³Panalipdi ang imong kasingkasing ug bantayi kini uban sa tanang pagkugi, kay gikan niini modagayday ang tuboran sa kinabuhi.²⁴Isalikway ang hiwi nga pamulong gikan kanimo ug biyai ang mga daotang pagpanulti diha kanimo. ²⁵Itan-aw ang imong mga mata sa unahan ug itutok ang imong panan-aw sa imong atubangan.²⁶Himoang patag ang imong agianan; unya tanan nimong mga dalan mahilayo sa kakuyaw. ²⁷Ayaw pagtipas diha sa tuo o diha sa wala; ilikay ang imong tiil gikan sa daotan.

5¹Akong anak, tagda ang akong kaalam; paminawa pag-ayo ang akong pagpanabot, ²aron makakat-on ka sa pagkamabinantayon ug ang imong mga ngabil manalipod sa kahibalo.³Kay ang mga ngabil sa mananapaw gidagaydayan sa dugos ug ang iyang baba mas danlog pa kaysa lana, ⁴apan sa kataposan sama siya kapait sa panyawan, moputol sama sa hait nga espada.⁵Ang iyang mga tiil mokanaog ngadto sa kamatayon; ang iyang mga lakang mopadulong sa Sheol. ⁶Wala siyay paghunahuna sa dalan sa kinabuhi. Naglatagaw ang iyang mga lakang; wala siya masayod kung asa siya mopadulong.⁷Ug karon, akong mga anak, paminaw kanako; ayaw talikdi ang pagpaminaw sa mga pulong sa akong baba. ⁸Ipahilayo ang imong dalan gikan kaniya ug ayaw pagpaduol sa pultahan sa iyang balay.⁹Sa ingon niana nga paagi dili nimo mahatag ang imong dungog sa uban o ang mga tuig sa imong kinabuhi ngadto sa bangis nga tawo; ¹⁰ang mga langyaw dili magkombira sa imong bahandi; ang imong hinagoan dili maadto sa balay sa mga langyaw.¹¹Sa kataposan sa imong kinabuhi mag-agulo ka kung ang imong unod ug ang imong lawas mawad-an na ug kapuslanan. ¹²Moingon ka, "Gidumtan ko ang pagtudlo ug nasilag ang akong kasingkasing sa pagbadlong!¹³Wala ako mituman sa akong mga magtutudlo o naminaw sa akong mga tigpanudlo. ¹⁴Hapit ako madaot sa hingpit diha sa taliwala sa katilingban, sa panagtigom sa katawhan."¹⁵Pag-inom ug tubig nga gikan sa imong kaugalingong sudlanan ug pag-inom ug tubig nga gikan sa imong kaugalingong atabay. ¹⁶Nag-awas ba ang imong mga tuboran sa bisan asa ug ang imong mga sapa nagdagayday ba sa mga plaza? ¹⁷Himoa nga kini alang lamang sa imong kaugalingon ug dili alang sa mga langyaw nga uban kanimo.¹⁸Hinaot nga mapanalanginan ang imong tuboran ug hinaot nga magmaya ka sa asawa sa imong pagkabatan-on. ¹⁹Kay siya mao ang mahigugmaong usa ug bayeng usa nga malumo. Tugoti nga ang iyang mga dughan mopuno kanimo sa kalipay sa tanang panahon; pagpaulipon kanunay sa iyang gugma.²⁰Kay nganong ikaw, akong anak, magpaulipon sa usa ka mananapaw; nganong imong gakson ang mga dughan sa laing babaye? ²¹Si Yahweh makakita sa tanang buhaton sa tawo ug naglantaw sa tanang dalan nga iyang gilakwan.²²Ang daotang tawo madakpan pinaagi sa iyang kaugalingong mga kasaypanan; ang mga pisi sa iyang sala mohikot kaniya pag-ayo. ²³Mamatay siya tungod kay wala siya natudluan; nahisalaag siya tungod sa iyang hilabihang pagkabuangbuang.

6¹Akong anak, kung gigahin nimo ang imong salapi ingon nga bayad sa utang sa imong silingan, kung nagsaad ka alang sa utang sa usa ka tawo nga wala nimo mailhi, ²imong gilit-ag ang imong kaugalingon pinaagi sa imong saad ug nabihag ka pinaagi sa mga pulong sa imong baba.³Kung nabihag ka pinaagi sa imong mga pulong, akong anak, buhata kini ug luwasa ang imong kaugalingon, sanglit nahulog ka man sa kamot sa imong silingan; lakaw ug ipaubos ang imong kaugalingon ug isulti ang imong kahimtang ngadto sa imong silingan.⁴Ayaw pakatulga ang imong mga mata ug ayaw papahulaya ang imong mga pilok. ⁵Luwasa ang imong kaugalingon sama sa gasela gikan sa kamot sa mangangayam, sama sa langgam gikan sa kamot sa mangangayam ug langgam.⁶Tan-awa ang amigas, ikaw nga tawong tapulan, hunahunaa ang iyang mga pamaagi, ug pagmanggialamon. ⁷Kini walay pangulo, opisyal, o magmamando, ⁸apan nag-andam kini ug pagkaon sa ting-init ug sa panahon sa ting-ani nagtigom kini kung unsay kaonon.⁹Hangtod kanus-a ka matulog, ikaw nga tawong tapulan? Kanus-a ka man mobangon sa imong pagkatulog? ¹⁰"gamay nga tulog, gamay nga pahulay, gamay nga pagtiklop sa mga kamot aron sa pagpahulay"— ¹¹ug ang imong kakabos moabot sama sa kawatan ug ang imong panginahanglanon sama sa armadong sundalo.¹²Ang walay hinungdan nga tawo—ang daotang tawo—nagkinabuhi pinaagi sa pagkabaliko sa iyang sinultihan, ¹³nagapangidhat ang iyang mga mata, nagasinyas gamit ang iyang mga tiil ug nagatudlo gamit ang iyang mga tudlo.¹⁴Nagplano siya ug daotan uban sa iyang malinlahong kasingkasing; kanunay siyang nagabuhat ug kasamok. ¹⁵Busa sa kalit modangat kaniya ang iyang kalisdanan; sa gamay nga panahon mabuak siya nga walay kaayohan.¹⁶Adunay unom ka mga butang nga gidumtan ni Yahweh, pito nga malaw-ay alang kaniya.¹⁷Ang mga mata sa mapahitas-ong tawo, ang dila nga nagapamakak, mga kamot nga nagpaawas sa dugo sa mga tawong walay sala, ¹⁸ang kasingkasing nga mobuhat ug daotang mga plano, mga tiil nga dali lang modagan sa pagbuhat ug daotan, ¹⁹ang saksi nga nagabuga ug mga bakak ug ang tawo nga nagtanom ug kasamok taliwala sa managsoon.²⁰Akong anak, tumana ang mando sa imong amahan ug ayaw isalikway ang gitudlo sa imong inahan. ²¹Kanunay kining ihigot diha sa imong kasingkasing; ihigot kini sa imong liog.²²Kung maglakaw ka, mogiya kini kanimo; kung matulog ka, mobantay kini kanimo; ug kung magmata ka, motudlo kini kanimo. ²³Kay ang mga pagmando mao ang lampara, ug ang pagtudlo mao ang kahayag; ang pagbadlong sa pagpanton mao ang dalan sa kinabuhi.²⁴Ipahilayo ka niini gikan sa daotang babaye, gikan sa malumo nga mga pulong sa mananapaw. ²⁵Ayaw kaibog diha sa imong kasingkasing sa iyang kaanyag ug ayaw itugot nga madani ka sa iyang mga pilok.²⁶Ang pakigdulog sa babayeng gabaligya ug dungog nagkantidad lamang sa usa ka tinapay, apan ang asawa sa uban maoy hinungdan nga kawad-an ka sa imong kinabuhi. ²⁷Makahimo ba sa pagdala ug kalayo ang tawo sa iyang dughan nga dili masunog ang iyang senina?²⁸Makahimo ba sa paglakaw sa baga ang tawo nga dili mapaso ang iyang mga tiil? ²⁹Mao usab ang tawo nga modulog sa asawa sa iyang silingan; ang tawo nga modulog kaniya pagasilotan gayod.³⁰Ang mga tawo dili motamay sa kawatan kung mangawat kini aron sa pagtagbaw sa iyang panginahanglan sa dihang gutom kini. ³¹Apan kung masakpan siya, magbayad gayod siya sa makapito ka pilo sa kung unsa ang iyang gikawat; kinahanglan iyang ihatag ang tanan nga adunay bili diha sa iyang panimalay.³²Ang tawo nga nanapaw walay panabot; ang tawo nga mobuhat niini naglaglag sa iyang kaugalingon. ³³Mga samad ug kaulawan mao ang angay kaniya ug ang iyang kaulawan dili mawala.³⁴Kay ang pagkaseloso makapasuko pag-ayo sa usa ka lalaki; dili siya magpakita ug kaluoy kung manimalos siya. ³⁵Dili siya modawat ug bayad ug dili siya mahaylo, bisan ug hatagan nimo siya ug daghang gasa.

7¹Akong anak, tumana ang akong mga pulong ug tipigi ang akong mga pagmando diha sa imong kaugalingon. ²Tumana ang akong mga mando ug pagkinabuhi ug tipigi ang akong gitudlo ingon nga mansanas sa imong mga mata. ³Ihigot kini sa imong mga tudlo; isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.⁴Sultihi ang kaalam, "Ikaw ang akong igsoong babaye," ug tawaga ang panabot nga imong suod nga paryente, ⁵aron nga malikay ang imong kaugalingon gikan sa dili matarong nga babaye, gikan sa langyaw nga babaye uban sa iyang ma anindot nga mga pulong.⁶Sa bintana sa akong balay nagtan-aw ako sa rehas. ⁷Nagtan-aw ako sa walay kasinatian nga mga tawo, ug namatikdan ko taliwala sa batan-ong mga kalalakin-an ang usa ka batan-on nga walay panabot.⁸Kana nga batan-ong lalaki milabay sa dalan duol sa kanto sa babaye, ug miadto siya padulong sa balay niini. ⁹Kilomkilom kadto, sa pagsalop sa adlaw, sa panahon sa kagabhion ug sa kangitngit.¹⁰Didto gitagbo siya sa babaye, nga nagbisti sama sa usa ka gabaligya ug dungog, nga adunay bakak nga kasingkasing. ¹¹Sabaan siya ug sukwahi ang iyang mga pamaagi; dili makapuyo ang iyang mga tiil sa balay. ¹²Karon anaa sa kadalanan, unya diha sa mercado, ug diha sa matag kanto naghulat siya aron sa pag-atake.¹³Busa gigunitan niya siya ug gihalokan siya, uban sa isog nga panagway miingon siya kaniya, ¹⁴"Naghalad ako karong adlawa, gituman ko ang akong mga panumpa, ¹⁵busa migawas ako aron sa pagtagbo kanimo, sa matinguhaong pagpangita sa imong panagway, ug nakat-an ko ikaw.¹⁶Gihapinan ko ang akong higdaanan sa dekolor nga lino gikan sa Ehipto. ¹⁷Gibutangan ko ang akong higdaanan ug mira, aloe, ug cinamon. ¹⁸Dali, mag-inom kita hangtod matagbaw sa gugma hangtod buntag; maglipay kita pag-ayo sa mga buhat sa gugma.¹⁹Kay ang akong bana wala sa iyang balay; naglakaw siya sa halayo nga panaw. ²⁰Nagdala siya ug puntil sa salapi; mobalik siya sa adlaw sa pagtakdol sa bulan." ²¹Sa daghang pulong nadani niya siya; uban sa iyang maanindot nga mga ngabil napahisalaag niya siya.²²Sa walay langan misunod siya kaniya sama sa baka nga pagapatyon, sama sa lagsaw nga nalit-ag, ²³hangtod ang pana motusok sa atay niini. Sama siya sa langgam nga nagdali pagpadulong sa lit-ag. Wala siya masayod nga kawad-an siya sa iyang kinabuhi.²⁴Ug karon akong mga anak, paminaw kanako, pamatia ang mga pulong sa akong baba. ²⁵Hinaot nga ang imong kasingkasing dili mopadulong sa iyang mga dalan; ayaw pagpahisalaag ngadto sa iyang mga dalan.²⁶Siya ang hinungdan nga daghang mga tawo ang nasamdan; daghan na kaayo ang iyang gipamatay nga mga tawo. ²⁷Ang iyang balay anaa sa dalan padulong sa Sheol; padulong kini sa ubos ngadto sa mga lawak sa kamatayon.

8¹Wala ba nagtawag ang kaalam? Dili ba ang pagsabot mopakusog sa iyang tingog? ²Sa kinatumyan sa kabungtoran nga daplin sa dalan, diha sa nagsangang dalan, nagbarog ang kaalam. ³Sa kilid sa pultahan sa siyudad, haduol sa mga ganghaan sa siyudad, nagtawag siya.⁴"Katawhan, nagtawag ako kaninyo ug akong gipatugbaw ang akong tingog ngadto sa mga anak sa mga tawo. ⁵Kamong mga walay pulos, tun-i ang kaalam, ug kamong mga nagdumot sa kahibalo, kinahanglan nga inyong maangkon ang masinabtanon nga kasingkasing.⁶Paminaw ug mosulti ako ug mga bililhong mga butang ug sa dihang mobuka ang akong mga ngabil isulti ko ang matarong— ⁷kay ang akong baba mohisgot kung unsa ang kasaligan ug ang akong mga ngabil nagdumot sa pagkadaotan.⁸Ang tanang mga pulong sa akong baba matarong; diha kanila walay bisan unsa nga baliko o makapahisalaag. ⁹Ang tanan kong mga pulong tul-id alang niadtong nakasabot; ang akong mga pulong husto alang niadtong nagapangita ug kahibalo.¹⁰Pilia ang akong pagpanudlo labaw pa sa plata ug ang kahibalo labaw pa kaysa lunsay nga bulawan. ¹¹Kay ako, ang Kaalam, mas maayo labaw kaysa mga alahas; walay imong gitinguha ang ikatandi kanako.¹²Ako, ang Kaalam, nagkinabuhi sa Pagkamaalam, ug gibatonan ko ang kahibalo ug ang pagkamabinantayon. ¹³Ang pagkahadlok sa Dios mao ang pagdumot sa daotan—gikasilagan ko ang garbo ug ang pagkamapahitas-on, ang daotang dalan, ug ang tinuis nga sinultihan—gikasilagan ko sila.¹⁴Aduna akoy maayong tambag ug maayo nga kaalam; ako ang hait nga salabutan; akoa ang kusog. ¹⁵Pinaagi kanako naghari ang mga hari— ang mga tawong bantogan usab, ug ang tanang makiangayon nga nangulo. ¹⁶Pinaagi kanako nagmando ang mga prinsipe ug ang mga bantogan ug ang tanang nangulo uban ang hustisya.¹⁷Gihigugma ko kadtong nahigugma kanako, ug kadtong nagkugi sa pagpangita kanako, makakaplag kanako. ¹⁸Kanako ania ang mga bahandi ug ang kadungganan, malungtarong bahandi ug pagkamatarong.¹⁹Ang akong bunga mas maayo kaysa bulawan, bisan sa lunsay nga bulawan; ang akong abot mas maayo pa kaysa lunsay nga plata. ²⁰Naglakaw ako sa matarong nga dalan, sa agianan nga mopadulong sa katarong, ²¹busa makahatag ako ug panulundon niadtong nahigugma kanako ug magpuno sa ilang tipiganan.²²Gibuhat ako ni Yahweh sukad pa sa sinugdanan, ang una sa iyang mga binuhat. ²³Sa mga katuigan nga kanhi gibuhat ako—gikan sa sinugdan, gikan sa sinugdan sa yuta.²⁴Sa wala pa ang kadagatan, nahimugso na ako—sa wala pa ang mga tubod nga madagayaon sa tubig, ²⁵sa wala pa napahimutang ang kabukiran ug sa wala pa ang kabungtoran, nahimugso na ako.²⁶Nahimugso na ako sa wala pa nabuhat ni Yahweh ang kalibotan, o ang kapatagan, o bisan sa unang abog sa kalibotan. ²⁷Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan, sa dihang gihimo niya ang lingin ibabaw sa kinahiladman.²⁸Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan sa kawanangan ug sa dihang gibuhat niya ang mga tuboran sa kinahiladman. ²⁹Atua ako sa dihang gibuhat niya ang utlanan alang sa dagat, aron nga ang katubigan dili malapas kung diin kini niya gimandoan, ug sa dihang gimandoan niya kung asa mahimutang ang mga patukoranan sa kalibotan.³⁰Anaa ako sa iyang kiliran, ingon nga hanas nga magbubuhat, ug ako ang iyang kalipay sa matag adlaw, kanunay nga nagmalipayon uban kaniya. ³¹Nagmalipayon ako sa tibuok niyang kalibotan ug ang akong kalipay anaa sa mga anak sa katawhan.³²Ug karon, akong mga anak, paminaw kanako, kay magmalipayon kadtong nagtipig sa akong mga dalan. ³³Paminawa ang akong mga pagpanudlo ug pagmanggialamon; ayaw kini isalikway. ³⁴Ang tawo nga maminaw kanako magmalipayon— nagabantay sa akong mga ganghaan sa matag adlaw, nagapaabot kanako sa kilid sa mga pultahan sa akong puluy-anan.³⁵Kay si bisan kinsa nga nakakaplag kanako, makakaplag sa kinabuhi, ug iyang nakaplagan ang pabor ni Yahweh. ³⁶Apan siya nga mapakyas sa pagpangita kanako, nagdaot sa iyang kaugalingon; ang tanan nga nagdumot kanako nahigugma sa kamatayon."

9¹Ang kaalam nagtukod sa kaugalingon niyang panimalay; naglilok siya ug pito ka mga haligi gikan sa mga bato. ²Giihaw niya ang iyang hayop; gisagol niya ang iyang bino; ug giandam niya ang iyang lamisa.³Gisugo niya ang iyang mga sulugoong babaye ; nagtawag gikan sa hitaas nga bahin sa siyudad: ⁴" kinsa man ang walay alamag? Pasagdi siya nga moliko dinhi!" Sa usa nga kulang sa maayong panabut siya mosulti.⁵"Dali, kaon sa akong pagkaon, ug inom sa bino nga akong gisagol. ⁶Biyai ang walay alamag nimong mga binuhatan ug pagkinabuhi; paglakaw sa dalan nga adunay salabotan.⁷Si bisan kinsa nga mobadlong sa mabugalbugalon nag-awhag ug pagdaogdaog ug si bisan kinsa nga mobadlong sa tawong daotan makadawat ug mga insulto. ⁸Ayaw badlonga ang mabugalbugalon, kay dumtan ka niya; badlonga ang tawong maalamon, ug higugmaon ka niya. ⁹Hatagi ang tawong maalamon, ug mahimo pa gayod siyang maalamon; tudloi ang tawong matarong, ug madugangan pa ang iyang nakat-onan.¹⁰Ang pagkahadlok kang Yahweh mao ang sinugdanan sa kaalam ug ang kahibalo sa Balaan mao ang pagsabot. ¹¹Kay pinaagi kanako modaghan pa ang imong mga adlaw ug madugangan ang mga tuig sa imong kinabuhi. ¹²Kung maalamon ka, maalam ka sa imong kaugalingon, apan kung magbugalbugal ka, mag-inusara kang magpas-an niini."¹³Ang babayeng buangbuang walay alamag, wala siya natudloan ug walay nahibaloan. ¹⁴Naglingkod siya sa pultahan sa iyang balay, sa lingkoranan sa hataas nga mga dapit sa lungsod. ¹⁵Nagatawag siya niadtong nangagi sa kadalanan, sa mga tawong tul-id nga nagalakaw sa ilang dalan.¹⁶"Paanhia dinhi ang mga wala natudloan!" Giingnan niya kadtong mga walay alamag. ¹⁷"Tam-is ang kinawat nga tubig ug maayo ang tinapay nga gikaon sa tago." ¹⁸Apan wala siya nasayod nga atua didto ang mga patay, nga ang iyang mga dinapit anaa sa kinahiladman sa Sheol.

10¹Ang mga panultihon ni Solomon. Ang anak nga maalamon makapalipay sa iyang amahan apan ang anak nga buangbuang maghatag ug kasub-anan sa iyang inahan. ²Walay bili ang kabtangan nga naangkon pinaagi sa pagkadaotan, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo sa kamatayon. ³Dili itugot ni Yahweh nga magutman ang nagbuhat kung unsa ang matarong, apan iyang pakyason ang mga tinguha sa daotan.⁴Ang kamot nga tapulan makapahimong pobre sa tawo, apan ang kamot sa tawong kugihan makaangkon ug mga bahandi. ⁵Ang maalamon nga anak magtigom sa abot sa yuta sa ting-init, apan makauulaw alang kaniya kung matulog siya panahon sa ting-ani.⁶Ang mga gasa nga gikan sa Dios anaa sa ulo sa tawong matarong, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok. ⁷Ang tawong matarong makapalipay sa mga nakahhinumdom kaniya, apan ang ngalan sa daotan madunot.⁸Kadtong adunay panabot modawat sa mga pagmando, apan ang sabaan nga buangbuang magun-ob. ⁹Siya nga maglakaw sa maligdong maglakaw nga luwas, apan ang tawong mohimo sa iyang mga dalan nga baliko, masakpan ra unya siya.¹⁰Siya nga mangidhat makapasubo, apan pagalumpagon ang sabaan nga buangbuang. ¹¹Ang baba sa tawo nga mobuhat sa matarong mao ang tubig sa kinabuhi, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.¹²Ang kaligutgot hinungdan sa panagbingkil, apan tabonan sa gugma ang tanang kasal-anan. ¹³Ang kaalam makaplagan diha sa mga ngabil sa tawong adunay maayong paghukom, apan ang bunal alang sa likod sa tawong walay alamag.¹⁴Ang mga tawong maalamon magtigom ug kahibalo, apan ang baba sa buangbuang nagapaduol sa kagub-anan. ¹⁵Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang lig-on nga siyudad; ang kawad-on sa kabos mao ang iyang kagub-anan.¹⁶Ang bayad niadtong magbuhat kung unsa ang matarong mogiya kanila ngadto sa kinabuhi; ang ginansiya sa daotan mogiya kanila ngadto sa sala. ¹⁷Adunay agianan paingon sa kinabuhi alang niadtong mosunod sa pagpanton, apan mahisalaag ang tawo nga magsalikway sa pagbadlong.¹⁸Si bisan kinsa nga adunay tinago nga pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil, ug si bisan kinsa nga magbutangbutang mga buangbuang. ¹⁹Kung adunay daghang mga pulong, dili mawala ang kalapasan, apan siya nga nag-amping sa iyang sulti maalamon.²⁰Ang dila sa mobuhat ug matarong lunsay nga plata; adunay gamay nga bili sa kasingkasing sa daotan. ²¹Ang mga ngabil sa tawong matarong makapahimsog sa kadaghanan, apan mangamatay ang mga buangbuang tungod kay wala silay alamag.²²Ang maayong mga gasa ni Yahweh magdala ug bahandi ug walay kalakip na kasakit niini. ²³Ang pagkadaotan mao ang dula nga ginadula sa buangbuang, apan ang kaalam mao ang makapahimuot sa tawong adunay panabot.²⁴Ang kahadlok sa daotang tawo mogukod kaniya, apan ang tinguha sa matarong nga tawo igahatag. ²⁵Ang daotan sama sa bagyo nga molabay lang, ug mahanaw dayon, apan ang matarong nga tawo mao ang patukoranan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.²⁶Sama sa suka nga anaa sa ngipon ug aso sa mga mata, mao usab ang tapulan alang niadtong nagpadala kaniya. ²⁷Ang pagkahadlok kang Yahweh makapalugway sa kinabuhi, apan ang mga katuigan sa daotan mapamubo.²⁸Ang paglaom niadtong matarong tawo mao ang ilang kalipay, apan ang katuigan sa mga daotan mapamubo. ²⁹Ang dalan ni Yahweh mopanalipod niadtong adunay integridad, apan kagub-anan kini alang sa daotan. ³⁰Kadtong matarong nga tawo dili gayod mapukan, apan ang daotan dili magpabilin sa yuta.³¹Gikan sa baba niadtong tawong matarong adunay bunga sa kaalam, apan ang bakakon nga dila pagaputlon. ³²Ang mga ngabil niadtong tawong matarong nasayod kung unsa ang angayan, apan ang baba sa daotan, nasayod sila kung unsa ang tinuis.

11¹Gikasilagan ni Yahweh ang sukdanan nga dili sakto, apan gikahimut-an niya ang husto nga pagsukod. ²Kung ang garbo moabot, ang kaulaw unya modangat, apan diha sa pagpaubos moabot ang kaalam.³Ang integridad sa matarong mogiya kanila, apan ang baliko nga mga dalan sa mga malimbongon moguba kanila. ⁴Walay pulos ang bahandi sa adlaw sa kapungot, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo gikan sa kamatayon.⁵Ang matarong nga binuhatan sa tawong walay sala magtul-id sa iyang dalan, apan ang daotan mapukan tungod sa ilang pagkadaotan. ⁶Ang matarong nga binuhatan niadtong makapahimuot sa Dios magluwas kanila, apan ang malimbongon malit-ag pinaagi sa ilang mga tinguha.⁷Sa dihang ang tawong daotan mamatay, ang iyang paglaom mahanaw ug ang paglaom nga anaa sa iyang kusog mawagtang. ⁸Ang tawo nga magbuhat kung unsa ang matarong malikay gikan sa kagubot ug modangat hinuon kini ngadto sa daotan.⁹Ang baba sa dili diosnon makadaot sa iyang silingan, apan pinaagi sa kahibalo kadtong mobuhat kung unsa ang matarong maluwas. ¹⁰Kung magmauswagon kadtong magbuhat ug matarong, ang siyudad magmalipayon; kung ang daotan malaglag, adunay panagsinggit sa kalipay. ¹¹Pinaagi sa maayong mga gasa niadtong makapahimuot sa Dios, Ang siyudad mahimong dako; pinaagi sa baba sa daotan, magisi ang siyudad.¹²Ang tawo nga magtamay sa iyang higala walay alamag, apan ang tawo nga adunay panabot maghilom. ¹³Si bisan kinsa nga manglibak mopadayag sa mga tinago, apan ang tawong matinud-anon motipig sa mga butang nga gitago.¹⁴Kung walay maalamong giya, ang nasod mapukan, apan moabot ang kadaogan pinaagi sa pagpakisayod sa daghang magtatambag.¹⁵Si bisan kinsa nga magpasalig sa utang sa usa ka langyaw mag-antos gayod sa kasakit, apan ang tawo nga dili buot mohimo ug kasabotan sa ingon ana nga matang sa saad maluwas. ¹⁶Ang maluluy-on nga babaye makadawat ug pagpasidungog, apan ang mga tawong walay kalooy magkupot sa bahandi.¹⁷Ang tawong maluluy-on makapahimulos sa iyang kaugalingon, apan ang tawong bangis magpasakit sa iyang kaugalingon. ¹⁸Ang tawong daotan manglimbong aron lang makuha ang iyang suhol, apan ang tawong magpugas kung unsa ang matarong moani sa bayad sa kamatuoran.¹⁹Ang tawong matinud-anon nga mobuhat kung unsa ang matarong mabuhi, apan mamatay ang nagbuhat daotan. ²⁰Suko si Yahweh sa kasingkasing nga masupilon, apan gikahimut-an niya ang mga binuhatan sa mga walay sala.²¹Siguradoha kini—ang mga tawong daotan dili makasagawas sa silot, apan ang mga kaliwat niadtong mobuhat kung unsa ang matarong maluwas. ²²Sama sa singsing nga bulawan sa ilong sa baboy Ang maanyag nga babaye nga walay kabuot.²³Ang mga tinguha niadtong tawong matarong mosangpot sa kaayohan, apan ang mga tawong daotan molaom lang sa kapungot. ²⁴Adunay magpugas ug binhi—makatigom siya ug mas daghan pa; ang uban nga nagpugong sa angay ihatag—modangat kaniya ang kakabos.²⁵Ang tawong manggihatagon mouswag ug ang tawong mohatag ug tubig ngadto sa uban makabaton ug tubig sa iyang kaugalingon. ²⁶Tunglohon sa mga tawo ang tawong mobalibad sa pagbaligya ug trigo, apan ang maayong mga gasa magpurongpurong sa ulo niadtong magbaligya niini.²⁷Ang tawo nga kugihan mangita sa maayo nagapangita usab ug pabor, apan ang tawo nga mangita sa daotan makakaplag niini. ²⁸Kadtong misalig sa ilang kaadunahan mapukan, apan sama sa dahon, molabong kadtong mobuhat kung unsa ang matarong.²⁹Ang tawo nga magdala ug kagubot sa iyang kaugalingong panimalay makapanunod ug hangin ug ang buangbuang mahimong ulipon sa maalamon ug kasingkasing.³⁰Ang matarong nga tawo mahimong sama sa kahoy sa kinabuhi, apan ang kasamok molaglag ug mga kinabuhi. ³¹Tan-awa! Ang tawong matarong makadawat kung unsa ang angay kanila, unsa pa kaha ang daotan ug ang makasasala!

12¹Bisan kinsa nga nahigugma sa pagpanton nahigugma sa kahibalo, apan ang tawo nga nagdumot sa pagbadlong buangbuang. ²Kaluy-an ni Yahweh ang maayong tawo, apan iyang silotan ang tawo nga nagplano ug daotan.³Ang tawo dili malig-on pinaagi sa pagkadaotan, apan ang matarong nga tawo dili gayod maibot. ⁴Ang takos nga asawa mao ang korona sa iyang bana, apan siya nga modala ug kaulawan sama sa sakit nga modunot sa iyang kabukogan.⁵Ang mga plano niadtong nagbuhat kung unsa ang husto matarong, apan malimbongon ang tambag sa daotan. ⁶Ang mga pulong sa daotang mga tawo nag-atang sa kahigayonan aron sa pagpatay, apan ang mga pulong sa matarong maoy motipig kanila.⁷Ang daotang mga tawo mapukan ug mangahanaw sila, apan ang panimalay niadtong nagbuhat ug matarong motindog. ⁸Ang tawo pagadayegon pinaagi sa kadako sa kaalam nga anaa kaniya, apan ang mga tawo nga mopili sa sukwahi isalikway.⁹Maayo pa ang adunay dili mahinungdanon nga katungdanan— nga sulugoon lamang—kay sa magpasigarbo mahitungod sa imong pagkamahinungdanon apan walay pagkaon. ¹⁰Ang tawong nagbuhat ug matarong nag-atiman sa panginahanglan sa iyang mananap, apan bisan ang kalooy sa tawong daotan bangis.¹¹Ang tawo nga nagatrabaho sa iyang yuta makabaton ug daghang pagkaon, apan si kinsa kadtong nagsunod sa walay pulos nga mga buluhaton walay salabotan. ¹²Gitinguha sa daotang mga tawo ang gikawat sa daotang kalalakin-an nagdto sa uban, apan ang bunga niadtong nagbuhat ug matarong nagagikan sa ilang mga kaugalingon.¹³Ang tawong daotan malit-ag pinaagi sa iyang daotang sinultihan, apan kadtong nagbuhat ug matarong makalingkawas gikan sa kasamok. ¹⁴Gikan sa bunga sa iyang mga pulong ang tawo mapuno sa mga maayong butang, ingon nga ang buhat sa iyang mga kamot moganti kaniya.¹⁵Ang dalan sa buangbuang matarong sa iyang kaugalingong panan-aw, apan ang tawong maalamon maminaw sa tambag. ¹⁶Ipadayag dayon sa buangbuang ang iyang kasuko, apan ang tawong mobaliwala sa pagtamay maalamon¹⁷Ang tawong nagsulti sa kamatuoran nagsulti kung unsa ang matarong, apan ang mini nga saksi mosulti ug mga bakak. ¹⁸Ang mga pulong sa tawong madalidalion sama sa tusok sa espada, apan ang dila sa maalamon magdala ug kaayohan.¹⁹Ang matinud-anon nga ngabil molungtad sa kahangtoran, apan ang bakakong dila lumalabay lamang. ²⁰Adunay paglingla diha sa kasingkasing niadtong nagplano sa pagbuhat ug daotan, apan ang kalipay nagagikan sa mga magtatambag sa kalinaw.²¹Walay kasakit nga mahitabo niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang tawong daotan napuno sa mga kalisdanan. ²²Dumtan ni Yahweh ang bakakong mga ngabil, apan kadtong nagpuyo sa pagkamatinud-anon mao ang iyang kalipay.²³Ang maalamon nga tawo nagtago sa iyang kahibalo, apan ang kasingkasing sa mga buangbuang nagasinggit sa binuang. ²⁴Ang kamot sa makugihon magdumala, apan ang tawong tapulan ibutang ngadto sa lisod nga trabaho.²⁵Ang kabalaka nga anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo maoy mobira kaniya paubos, apan ang mga maayong pulong makapalipay kaniya. ²⁶Ang tawo nga nagbuhat ug matarong usa ka giya sa iyang higala, apan ang dalan sa daotan maoy mopahisalaag kanila.²⁷Ang tawong tapulan dili makasugba sa ilang kaugalingong inayam, apan ang makugihon nga tawo makaangkon sa bililhong bahandi. ²⁸Kadtong naglakaw diha sa matarong nga dalan makakaplag ug kinabuhi ug diha sa iyang agianan walay kamatayon.

13¹Ang maalamon nga anak mamati sa pagtudlo sa iyang amahan, apan ang bugalbugalon dili maminaw sa pagbadlong. ²Gikan sa bunga sa iyang baba ang tawo maglipay sa mga maayong butang, apan ang kagana sa maluibon alang sa kabangis.³Ang tawo nga nagabantay sa iyang baba nanalipod sa iyang kinabuhi, apan ang tawong moabli ug dako sa iyang mga ngabil moguba sa iyang kaugalingon. ⁴Ang kagana sa tawong tapulan motinguha apan walay makuha, apan ang kagana sa tawong kugihan tagbawon pag-ayo.⁵Ang tawo nga nagbuhat ug matarong nagdumot sa mga bakak, apan ang daotang tawo naghimo sa iyang kaugalingon nga mangilngig, ug nagbuhat siya ug kaulawan. ⁶Ang pagkamatarong manalipod niadtong dili sad-an sa ilang agianan, apan ang pagkadaotan molaglag sa nagbuhat ug sala.⁷Adunay tawo nga nagpalambo sa iyang kaugalingon, apan wala gayoy nahot, ug adunay tawo nga naghatag sa tanan, apan tinuod nga adunahan. ⁸Malukat sa tawong adunahan ang iyang kinabuhi pinaagi sa iyang mga katigayonan, apan ang tawong kabos dili gayod makadawat sa maong pagtagad.⁹Ang kahayag sa tawong nagbuhat sa matarong maglipay, apan ang lampara sa daotan pagapalungon. ¹⁰Ang garbo manganak lamang ug panagbangi, apan alang niadtong maminaw sa maayong tambag adunay kaalam.¹¹Ang bahandi mahanaw kung adunay dakong garbo, apan ang tawo nga mangita ug salapi pinaagi sa pagkugi sa iyang kamot modaghan ang iyang salapi. ¹²Kung ang paglaom malangan, makaguba kini sa kasingkasing, apan ang pangandoy nga natuman mao ang kahoy sa kinabuhi.¹³Ang bisan kinsa nga motamay sa pagtudlo nagdala ug kadaot sa iyang kaugalingon, apan ang tawong motuman sa mando pagagantihan. ¹⁴Ang pagpatudlo sa tawong maalamon tuboran sa kinabuhi, maglikay kanimo gikan sa lit-ag sa kamatayon.¹⁵Ang maayong panghunahuna makakuha ug pabor, apan ang dalan sa mabudhion wala gayoy kataposan. ¹⁶Ang tawong maalaman mobuhat inubanan sa kahibalo sa matag hukom, apan ang buangbuang magpasundayag sa iyang pagkabuangbuang.¹⁷Ang daotan nga mensahero mahitumpawak ngadto sa kasamok, apan ang matinud-anon nga tigbalita magdala ug pagpasig-uli. ¹⁸Ang tawo nga mosalikway sa pagpanton mahimong kabos ug maulawan, apan ang dungog moabot kaniya nga nagtuon gikan sa pagbadlong.¹⁹Ang pangandoy nga natuman tam-is sa panlasa, apan ang mga buangbuang dili gayod motalikod sa pagkadaotan. ²⁰Paglakaw uban sa mga maalamon ug magmaalamon ka, apan ang kauban sa mga buangbuang mag-antos sa kasakit.²¹Ang katalagman mosunod sa mga makasasala, apan kadtong nagbuhat ug matarong adunay maayong ganti. ²²Ang tawong matarong adunay ikabilin nga panulundon alang sa iyang mga apo, apan ang bahandi sa makasasala mahiadto sa tawo nga nagbuhat ug matarong.²³Ang wala gidaro nga uma nga gipanag-iyahan sa usa ka kabos makahatag ug daghang pagkaon, apan gibanlas kini pinaagi sa dili pagkamataronganon. ²⁴Ang tawong dili mopanton sa iyang anak wala naghiguma kaniya, apan ang tawo nga naghigugma sa iyang anak maampingon sa pagpanton kaniya.²⁵Ang tawong nagbuhat ug matarong mokaon hangtod sa iyang katagbawan, apan ang tiyan sa mga daotan kanunay gutom.

14¹Ang maalamong babaye motukod sa iyang panimalay, apan gubaon kini sa buangbuang nga babaye pinaagi sa iyang mga kamot. ²Ang tawong naglakaw sa pakamatarong adunay kahadlok kang Yahweh, apan ang tawo nga dili matinud-anaon sa iyang mga dalan nagsalikway kaniya.³Gikan sa baba sa buangbuang mogawas ang salingsing sa iyang garbo, apan ang ngabil sa maalamon magtipig kanila. ⁴Kung walay mga baka ang pasungan hinlo, apan ang kadagaya sa pananom moabot pinaagi sa kusog sa baka.⁵Ang matinud-anon nga saksi dili mamakak, apan ang mini nga saksi mobuga ug mga bakak. ⁶Ang bugalbugalon mangita sa kaalam ug walay makaplagan, apan ang kahibalo sayon lang moabot ngadto sa tawong adunay panabot.⁷Palayo sa tawong buangbuang, kay dili ka makakaplag ug kahibalo sa iyang mga ngabil. ⁸Ang kaalam sa tawong maampingon mao ang pagsabot sa iyang kaugalingong dalan, apan ang kabuang sa mga buangbuang mao ang pagpanglimbong.⁹Ang buangbuang magbugal-bugal kung ang halad sa sala ihalad, apan taliwala sa matarong ang pabor gipaambit. ¹⁰Nasayod ang kasingkasing sa iyang kaugalingong kapaitan ug walay langyaw nga moambit sa kalipay niini.¹¹Ang balay sa tawong daotan maguba, apan ang barongbarong sa tawong matarong malig-on. ¹²Adunay dalan nga daw matarong alang sa usa ka tawo, apan sa kataposan niini mopadulong sa kamatayon.¹³Ang kasingkasing makahimo sa pagkatawa apan anaa gihapon sa kasakitan ug ang kalipay mosangpot sa kasub-anan. ¹⁴Ang tawong dili matinud-anon makaangkon kung unsa ang angay sa iyang mga dalan, apan ang maayong tawo makaangkon kung unsay ang iyaha.¹⁵Ang tawo nga wala gitudlo-an motuo sa bisan unsang butang, apan ang tawo nga maampingon maghunahuna sa iyang mga lakang. ¹⁶Ang tawo nga maalamon mahadlokon ug mopalayo sa daotan, apan ang buangbuang mosalikway gayod sa pagpasidaan.¹⁷Ang tawong dali ra masuko nagabuhat sa buangbuang nga mga butang, ug gikasilagan ang tawong naglaraw ug daotan. ¹⁸Ang yano nga tawo makapanunod sa pagkabuangbuang, apan ang maalamon nga mga tawo napalibotan sa kahibalo.¹⁹Kadtong mga daotan moyukbo sa atubangan niadtong matarong ug kadtong mga daotan moyukbo sa mga ganghaan sa mga matarong. ²⁰Ang tawong kabos dumtan bisan sa iyang mga kauban, apan ang tawong adunahan daghan ug mga higala.²¹Ang tawong nagtamay sa iyang silingan nakasala, apan ang tawong nagpakita ug kaluoy sa mga kabos malipayon. ²²Dili ba kadtong naglaraw ug daotan mahisalaag man? Apan kadtong nagplano sa pagbuhat ug maayo makadawat sa pagkamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan.²³Uban sa tanang kakugi moabot ang ganansiya, apan kung kanunay lamang panagsultihanay, mogiya kini sa pagkakabos. ²⁴Ang korona sa tawong maalamon mao ang ilang bahandi, apan ang pagkabuangbuang sa mga buangbuang magdala lamang kanila sa dugang kabuang.²⁵Ang matinud-anon nga saksi moluwas ug kinabuhi, apan ang mini nga saksi mobuga ug mga bakak.²⁶Kung ang usa ka tawo adunay kahadlok sa Dios, siya usab adunay hilabihang pagsalig kaniya; kining mga butanga mahimong sama sa usa ka malig-on nga dapit nga panalipod alang sa mga anak niining tawhana. ²⁷Ang kahadlok sa Dios maoy tuboran sa kinabuhi, aron nga motalikod ang tawo gikan sa lit-ag sa kamatayon.²⁸Ang himaya sa hari makita diha sa kadaghan sa iyang katawhan, apan kung walay mga tawo ang prinsipe magguba. ²⁹Ang tawong mapailubon adunay dakong panabot, apan ang tawong dali ra masuko motuboy sa pagkabuangbuang.³⁰Ang malinawon nga kasingkasing mao ang kinabuhi sa lawas, apan ang kasina modunot sa kabukogan. ³¹Ang tawong nagdaogdaog sa mga kabos nagatunglo sa iyang Magbubuhat, apan ang tawong nagpakita ug kaluoy sa nanginahanglan nagpasidungog kaniya.³²Ang tawong daotan malaglag pinaagi sa iyang daotang mga binuhatan, apan ang tawong matarong adunay dalangpanan bisan diha sa kamatayon. ³³Ang kaalam anaa sa kasingkasing sa adunay panabot, apan bisan sa taliwala sa mga buangbuang gipaila niya ang iyang kaugalingon.³⁴Ang pagbuhat kung unsa ang matarong motuboy sa nasod, apan ang sala kaulawan sa kang bisan kinsa. ³⁵Ang kaluoy sa hari anaa sa sulugoon nga nagmaampingon, apan ang iyang kasuko alang sa tawo nga nagpakaulaw.

15¹Ang malumo nga tubag makawala sa kapungot, apan ang sakit nga pulong makapasamot sa kasuko. ²Ang dila sa mga tawong maalamon magadayeg sa kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang magasulti ug mga binuang.³Ang mata ni Yahweh anaa sa tanang dapit, nagabantay sa mga daotan ug sa mga maayo. ⁴Ang makapaayo nga dila mao ang kahoy sa kinabuhi, apan ang dila nga malimbongon makapasubo sa espiritu.⁵Ang buangbuang magtamay sa pahimangno sa iyang amahan, apan siya nga nakakat-on sa mga pagbadlong usa ka maampingon. ⁶Adunay dakong bahandi sa balay niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang kinitaan sa mga tawong daotan naghatag kanila ug kasamok.⁷Ang mga ngabil sa mga tawong maalamon nagasabwag ug kahibalo, apan dili sama niini ang mga kasingkasing sa mga buangbuang. ⁸Gidumtan ni Yahweh ang mga sakripisyo sa mga tawong daotan, apan ang pag-ampo sa mga tawong matarong maoy iyang kalipay.⁹Gidumtan ni Yahweh ang dalan sa mga tawong daotan, apan gihigugma niya kadtong nagtinguha sa matarong. ¹⁰Mapintas nga pagpanton ang naghulat kang bisan kinsa nga mibiya sa ilang dalan, ug mamatay kadtong mga nagdumot sa pagbadlong.¹¹Ang Sheol ug ang kalaglagan dayag sa atubangan ni Yahweh; unsa pa kaha ang mga kasingkasing sa mga anak sa katawhan? ¹²Ang mga bugalbugalon nagsalikway sa pagbadlong; dili siya moadto sa mga manggialamon.¹³Ang malipayong kasingkasing makapalipay sa nawong, apan ang kaguol makapasubo sa espiritu. ¹⁴Ang kasingkasing nga adunay panabot nagapangita sa kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang nagtagbaw sa kabuang.¹⁵Alaot ang tanang adlaw sa mga dinaogdaog, apan ang kasingkasing nga malipayon adunay kombira nga walay kataposan. ¹⁶Mas maayo pa ang diyutay nga adunay kahadlok kang Yahweh kaysa dako nga bahandi nga puno sa kalibog.¹⁷Mas maayo pa ang pagkaon nga adunay mga gulay diin anaay gugma kaysa tambok nga nating baka nga gidalit uban sa pagdumot. ¹⁸Ang masuk-anon nga tawo makapakutaw sa mga panaglantugi, apan ang tawo nga dili daling masuko makahupay sa panaglalis.¹⁹Ang dalan sa mga tapolan sama sa dapit nga adunay daghang mga tunok, apan ang dalan sa mga matarong halapad ug patag. ²⁰Ang maalamon nga anak nagdala ug kalipay sa iyang amahan, apan ang buangbuang nga tawo nagtamay sa iyang inahan.²¹Ang kabuang makalipay sa tawong walay alamag, apan kadtong adunay panabot magalakaw sa tul-id nga dalan. ²²Ang plano mapakyas kung walay mga panambagon, apan magmalamposon sila kung daghan ang mga magtatambag.²³Ang tawo makakaplag ug kalipay kung siya mohatag ug hustong tubag; pagkamaayo nalang sa tukma nga pulong! ²⁴Ang dalan sa kinabuhi mogiya pataas alang niadtong mga maampingon nga mga tawo, aron mobiya sila gikan sa kinahiladman sa Sheol²⁵Gub-on ni Yahweh ang kabilin sa mga magarbohon, apan panalipdan niya ang kabtangan sa mga balo. ²⁶Gidumtan ni Yahweh ang mga panghunahuna sa mga tawong daotan, apan putli ang mga pulong sa mga matarong.²⁷Ang kawatan nagdala ug kasamok sa iyang pamilya, apan ang usa nga nagdumili sa suhol mabuhi. ²⁸Ang kasingkasing niadtong nagabuhat ug matarong nagahunahuna sa dili pa motubag, apan ang baba sa mga tawong daotan mosulti sa tanang kadaotan.²⁹Halayo si Yahweh niadtong mga tawong daotan, apan paminawon niya ang pag-ampo niadtong nagbuhat ug matarong. ³⁰Ang kahayag sa mga mata nagdala ug kalipay sa kasingkasing ug ang maayong balita kaayohan alang sa lawas.³¹Kung patalinghogan mo ang tawo nga magbadlong kanimo kung giunsa nimo pagkinabuhi, magpabilin ka uban sa mga tawong maalamon. ³²Kadtong nagdumili sa pagpanton nagtamay sa iyang kaugalingon, apan siya nga nagapaminaw ug pagbadlong makaangkon ug panabot.³³Ang pagkahadlok kang Yahweh nagatudlo ug kaalam, ug diha sa pagpaubos moabot ang kadungganan.

16¹Ang mga plano sa kasingkasing iya sa tawo, apan nagagikan kang Yahweh ang tubag sa iyang dila. ²Ang tanan nga pamaagi sa tawo putli sa iyang kaugalingong panan-aw, apan timbangon ni Yahweh ang espiritu.³Itugyan kang Yahweh ang imong mga buluhaton ug ang imong mga plano magmalamposon. ⁴Gibuhat ni Yahweh ang tanang butang nga adunay katuyoan, bisan ang mga daotan sa adlaw sa kalisdanan.⁵Gidumtan ni Yahweh ang tanan nga adunay mapahitas-on nga kasingkasing, bisan tuod makabarog sila nga nagkahiusa, dili sila makalingkawas sa silot. ⁶Pinaagi sa pagkamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan ang sala napasaylo ug pinaagi sa pagkahadlok kang Yahweh ang mga tawo mobiya sa pagkadaotan.⁷Kung ang pamaagi sa usa ka tawo nakapahimuot kang Yahweh, himoon niya bisan pa ang kaaway nianang tawhana nga mapasig-uli kaniya. ⁸Mas maayo pa ang gamay nga kinitaan uban ang pagkamatarong, kaysa dako nga uban pagkadili matarong.⁹Sa iyang kasingkasing, ang tawo nagplano sa iyang dalan, apan si Yahweh ang mogiya sa iyang mga lakang. ¹⁰Ang pagpanagna anaa sa ngabil sa hari, sa paghukom ang iyang baba dili gayod mosulti ug bakak.¹¹Ang husto nga sukdanan nagagikan kang Yahweh; ang tibuok nga gibug-aton sa sudlanan mao ang iyang bulohaton. ¹²Kung ang mga hari magbuhat ug daotan nga mga butang, mao kana ang butang nga hinginlan, tungod kay ang trono gitukod sa pagbuhat ug maayo.¹³Ang hari malipay sa ngabil nga nagsulti sa matuod ug gihigugma niya ang nagsulti sa walay pagduhaduha. ¹⁴Ang kapungot sa hari usa ka mensahero sa kamatayon apan ang tawong maalamon mosulay sa pagkalma sa iyang kasuko.¹⁵Diha sa kahayag sa nawong sa hari mao ang kinabuhi, ug ang iyang pabor sama sa panganod nga nagdala ug ulan. ¹⁶Mas maayo ang pagbaton ug kaalam kaysa bulawan. Ang pagbaton ug panabot kinahanglan pilion labaw sa plata.¹⁷Ang dalan sa mga tawong matarong maglikay kanila gikan sa daotan; kadtong mopanalipod sa iyang kinabuhi mobantay sa iyang dalan. ¹⁸Ang garbo mosangpot sa kalaglagan ug ang mapahitas-on nga espiritu sa pagkapukan.¹⁹Mas maayo ang pagpaubos diha sa mga kabos nga mga tawo kaysa pagbahin sa mga inilog uban sa mga mapahitas-on nga mga tawo. ²⁰Si kinsa kadtong namalandong sa gitudlo kanila makakaplag ug maayo ug kadtong nagsalig kang Yahweh magmalipayon.²¹Siya nga maalamon sa iyang kasingkasing gitawag nga adunay panabot ug ang katam-is sa pagpanulti magdugang sa iyang katakos sa pagtudlo. ²²Ang panabot mao ang tuboran sa kinabuhi alang kaniya nga nagbaton niini, apan ang silot sa mga buangbuang mao ang ilang pagkabuang-buang.²³Ang kasingkasing sa maalamon nga tawo maghatag ug panabot sa iyang baba ug makadugang sa pagkamadanihon sa iyang mga ngabil. ²⁴Ang malumo nga mga pulong sama sa dugos— tam-is alang sa kalag ug kaayohan alang sa kabukogan.²⁵Adunay dalan nga ang hunahuna sa tawo husto, apan ang tumoy niini dalan paingon sa kamatayon. ²⁶Ang tinguha sa usa ka mamumuo ang makapakaon kaniya; ang iyang kagutom mao ang nag-aghat kaniya nga magpadayon.²⁷Ang walay pulos nga tawo nangita ug kagubot ug ang iyang sinultihan sama sa makapaso nga kalayo. ²⁸Ang mga tawong daotan makapasamot sa panagbangi ug ang pagpanglibak makapabulag sa suod nga mga managhigala.²⁹Ang tawo nga mangtas mamakak sa iyang silingan ug maggiya kaniya sa dalan nga dili matarong. ³⁰Siya nga mokidhat sa iyang mata nagplano ug daotang mga butang; kadtong mongisi magabuhat ug daotan.³¹Ang puti nga buhok mao ang purongpurong sa himaya; naangkon kini tungod sa pagkinabuhi sa husto nga pamaagi. ³²Mas maayo nga dili daling masuko kaysa mahimong manggugubat ug ang nagdumala sa iyang espiritu mas kusgan pa sa usa ka tawo nga makalupig ug siyudad.³³Ang ripa giitsa ngadto sa sabakan, apan ang pagbuot nagagikan kang Yahweh.

17¹Mas maayo pang maghilom uban sa gamay nga bahaw nga tinapay kaysa balay nga puno sa kombira apan adunay panag-away. ²Ang maalamon nga sulugoon maoy magmando sa anak nga magpakaulaw ug makigbahin sa mga katigayonan ingon nga usa sa mga igsoon.³Ang tunawan alang sa plata ug ang hudno alang sa bulawan, apan si Yahweh ang magputli sa mga kasingkasing. ⁴Ang mga daotan maminaw niadtong mga nagasultig daotan; ang bakakon motagad niadtong nagasulti ug daotan nga mga butang.⁵Si bisan kinsa nga nagabiaybiay sa kabos nagatamay sa iyang magbubuhat ug ang nagmaya sa kalisdanan dili makalikay sa silot. ⁶Ang mga apo maoy korona sa mga tigulang, ug ang mga ginikanan maghatag ug pagpasidungog sa ilang mga anak.⁷Ang maayo nga pagpanulti dili angay sa usa ka buangbuang; ingon man ang ngabil nga bakakon dili angay sa mga halangdon. ⁸Ang suhol sama sa usa ka batong salamangka alang niadtong naghatag niini; bisan asa siya paingon, magmalamposon siya.⁹Si bisan kinsa ang wala maghunahuna sa sayop nagapangita sa gugma, apan kadtong nagabalik-balik sa usa ka butang makapabulag sa suod nga panaghigala. ¹⁰Ang pagbadlong modulot sa kinahiladman sa tawong adunay panabot kaysa gatosan ka lapdos ngadto sa buangbuang.¹¹Ang tawong daotan nangita lamang ug kasamok, busa ang mangtas nga sinugo ipadala batok kaniya. ¹²Mas maayo pa nga makasugat ug oso nga gikawatan sa iyang mga anak kay sa makasugat ug usa ka buangbuang diha sa iyang pagkabuang-buang.¹³Kung ang usa ka tawo nagbalos ug daotan sa maayo, ang pagkadaotan dili mobiya sa iyang panimalay. ¹⁴Ang sinugdanan sa panagbingkil sama sa usa ka tawo nga nagsabwag ug tubig sa bisan asa, busa palayo sa panaglalisay sa dili pa kini modako.¹⁵Ang tawo nga magpalingkawas sa mga tawong daotan o maghukom niadtong tawong matarong— pariho kining dulumtanan kang Yahweh. ¹⁶Nganong magbayad man ang buangbuang ug salapi aron makakat-on mahitungod sa kaalam, nga wala man siyay katakos sa pagkat-on niini?¹⁷Ang managhigala maghigugmaay sa tanang higayon ug ang managsoon nahimugso sa panahon sa kalisdanan. ¹⁸Ang tawo nga walay alamag magahimo ug hugot nga mga pakigsaad ug maoy moangkon sa mga utang sa iyang silingan.¹⁹Si bisan kinsa mahigugma sa panagbingkil nahigugma sa sala; siya nga maghimo sa hataas nga babag sa iyang pultahan maoy mahimong hinungdan nga makabali sa mga bukog. ²⁰Ang tawo nga baliko ug kasingkasing walay makita nga maayo; siya nga adunay daotan nga dila mahiagom ngadto sa katalagman.²¹Si bisan kinsa kadtong ginikanan sa buangbuang magdala ug kasubo sa iyang kaugalingon; ug ang amahan sa buangbuang walay kalipay. ²²Ang malipayon nga kasingkasing maayo nga tambal, apan ang dugmok nga espiritu makauga sa bukog.²³Ang tawong daotan modawat ug tinago nga suhol aron tuison ang dalan sa hustisya. ²⁴Ang usa ka tawo nga adunay panabot nagatumong sa iyang nawong ngadto sa kaalam, apan ang mata sa buangbuang nagatumong sa tumoy sa kalibotan.²⁵Ang anak nga buangbuang mao ang kasub-anan ngadto sa iyang amahan, ug kapaitan alang sa babaye nga naghimugso kaniya. ²⁶Dili usab maayo nga silotan ang nagbuhat ug matarong; ni maayo ang paglatigo sa mga tawong halangdon nga adunay baroganan.²⁷Ang tawo nga adunay kahibalo mogamit ug gamay nga mga pulong ug ang tawo nga adunay panabot mapinugnganon. ²⁸Bisan ang buangbuang daw sama sa maalamon kung siya magpakahilom; kung dili siya mosulti, isipon siyang usa ka utokan.

18¹Siya nga naglain sa iyang kaugalingon nangita sa kaugalingon niyang tinguha ug makig-away siya ang tanan nga maayo. ²Ang buangbuang dili makita ug kalipay sa pagsabot, apan kadto lang ginapadayag sa iyang kasingkasing.³Kung ang tawong daotan moabot, ang pagtamay moabot uban kaniya— uban sa kaulaw ug pagsaway. ⁴Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo sama sa lalom nga katubigan; ang tuboran sa kaalam mao ang nagadagayday nga sapa.⁵Dili maayo ang pagdapig ngadto sa daotan, ni sa paghikaw sa hustisya niadtong magbuhat ug matarong. ⁶Ang mga ngabil sa buangbuang magdala kaniya sa panagbingkil ug ang iyang baba mag-awhag sa mga paglatos.⁷Ang baba sa buangbuang mao ang iyang kalaglagan ug gilit-ag niya ang iyang kaugalingon sa iyang dila. ⁸Ang mga pulong sa pagpanglibak sama sa diyutay ug lamian nga pagkaon nga moadto sa kinahiladman nga bahin sa lawas.⁹Mao usab, ang tawo nga maglangaylangay sa iyang buluhaton sama lamang sa tawo nga nagguba niini sa husto. ¹⁰Ang ngalan ni Yahweh mao ang lig-on nga tore; ang tawo nga magbuhat ug matarong modangop niini ug maluwas.¹¹Ang katigayonan sa dato mao ang iyang lig-on nga siyudad ug sa iyang panghunahuna sama kini sa hataas nga paril. ¹²Sa dili pa siya mapukan ang kasingkasing sa tawo magarbohon, apan pasidunggan kadtong magpaubos.¹³Ang motubag nga dila pa maminaw— iya kining kabuang ug kaulawan. ¹⁴Ang espiritu sa tawo makasugakod sa balatian, apan sa nagluya nga espiritu kinsa man ang makalahutay niini?¹⁵Ang kasingkasing sa utokan magtinguha sa kahibalo ug ang pagpaminaw sa mga maalamon magapangita niini. ¹⁶Ang gasa sa tawo mag-abli sa iyang dalan ug magdala kaniya ngadto sa atubangan sa tawong mahinungdanon.¹⁷Ang unang mosulti sa husay daw husto hangtod nga moabot ang iyang kontra ug magsukitsukit kaniya. ¹⁸Ang pagripa makahusay sa panaglantugi ug magpahimulag sa lig-on nga mga kaaway.¹⁹Lisod dag-on ang usa ka igsoon nga nasakitan kaysa sa usa ka lig-on nga siyudad, ug ang panaglalis sama sa haligi sa usa ka palasyo. ²⁰Gikan sa bunga sa iyang baba mapuno ang tiyan sa usa ka tawo; pinaagi sa ani sa iyang mga ngabil matagbaw siya.²¹Ang kamatayon ug ang kinabuhi gidumalahan sa dila, ug kadtong nahigugma sa dila makakaon sa bunga niini. ²²Siya nga makakaplag ug asawa makakaplag ug maayong butang ug makadawat siya ug pabor gikan kang Yahweh.²³Ang tawong kabos maghangyo nga kaluy-an, apan ang tawong adunahan motubag ug pinasingka. ²⁴Ang tawo nga daghan ug mga higala mosangpot sa kalaglagan tungod kanila, apan adunay higala nga mahimong mas suod kay sa igsoon.

19¹Mas maayo pa ang tawo nga kabos nga naglakaw diha sa iyang katarong kaysa kaniya nga sukwahi sa iyang pagpanulti ug buangbuang. ²Dili usab maayo ang pagpangandoy nga dili inubanan sa kahibalo ug siya nga kusog modagan mahisalaag sa dalan.³Ang kabuang sa tawo nagdaot sa iyang kinabuhi ug nasuko ang iyang kasingkasing batok kang Yahweh. ⁴Makadugang ang bahandi ug daghang mga higala, apan ang tawong kabos nahimulag gikan sa iyang mga higala.⁵Ang bakakon nga saksi dili makalingkawas sa silot ug siya nga nagsulti ug bakak dili gayod makaikyas. ⁶Daghan ang magapangayo ug tabang gikan sa tawong manggihatagon ug higala sa tanan siya nga manggihatagon ug mga gasa.⁷Ang tanang mga igsoong lalaki sa kabos nasilag kaniya; unsa pa kaha ang iyang mga higala nga mopalayo kaniya! Motawag siya kanila, apan wala na sila. ⁸Siya nga nagbaton sa kaalam naghigugma sa iyang kinabuhi; siya nga nagtipig sa pagsabot makakaplag kung unsa ang maayo.⁹Ang bakakon nga saksi pagasilotan gayod, apan ang nagsulti ug bakak malaglag. ¹⁰Dili angay sa tawo nga buangbuang ang pagpuyo sa kaharuhay— labi na gayod nga walay angay ang ulipon nga maoy magdumala sa mga prinsipe.¹¹Ang pagkabuotan maghimo sa tawo nga dili daling masuko ug ang dili pagtagad sa sayop maoy makahatag kaniya ug himaya. ¹²Ang kapungot sa hari sama sa ngulob sa batan-ong liyon, apan ang iyang kaluoy sama sa yamog nga anaa sa sagbot.¹³Ang buangbuang nga anak nga lalaki nagdaot sa iyang amahan ug ang para-away nga asawa sama sa tubig nga kanunay magtulo. ¹⁴Ang balay ug ang bahandi maoy panulondon gikan sa mga ginikanan, apan ang maalamon nga asawa gikan kang Yahweh.¹⁵Ang pagkatapolan maghato sa tawo ngadto sa pagkahinanok ug tulog, apan siya nga dili magtrabaho gutomon. ¹⁶Siya nga misunod sa sugo nanalipod sa iyang kinabuhi, apan mamatay ang tawo nga wala maghunahuna mahitungod sa iyang mga pamaagi.¹⁷Si bisan kinsa nga maluluy-on sa kabos sama ra nga nagpahulam kang Yahweh ug magbayad siya kaniya sa iyang nahimo. ¹⁸Pantona ang imong anak nga lalaki samtang aduna pay paglaom ug ayaw pangandoya nga mabutang siya sa kamatayon.¹⁹Ang tawo nga daling masuko kinahanglan nga mobayad sa kasaypanan, kung imo siyang luwason, buhaton mo pa gihapon kini sa ikaduhang higayon. ²⁰Paminawa ang tambag ug dawata ang pagtudlo, aron nga magmaalamon ka hangtod sa kataposan sa imong kinabuhi.²¹Daghan ang mga laraw sa kasingkasing sa tawo, apan ang kabubut-on lamang ni Yahweh maoy matuman. ²²Ang pagkamatinud-anon maoy gipangandoy sa tawo ug mas maayo pa ang tawong kabos kaysa bakakon.²³Ang pagpasidungog kang Yahweh magtultol sa katawhan ngadto sa kinabuhi; si bisan kinsa nga aduna niini matagbaw ug dili mahiagom sa kadaot. ²⁴Maglubong sa iyang kamot ang tapolan ngadto sa pagkaon; dili gani siya makahimo sa paghungit niini padulong sa iyang baba.²⁵Kung imong silotan ang bugalbugalon, mahimong magmaalamon ang walay alamag; badlonga siya nga adunay pagsabot, ug makabaton siya ug kahibalo.²⁶Siya nga mangawat sa iyang amahan ug maghingilin sa iyang inahan mao ang anak nga lalaki nga magpakaulaw ug salawayon. ²⁷Kung mohunong ka sa pagpaminaw sa pagtudlo, akong anak nga lalaki, mahisalaag ka gikan sa mga pulong sa kahibalo.²⁸Magbugalbugal sa katarong ang bakak nga saksi ug ang baba sa daotan magalamoy sa pagkadaotan. ²⁹Andam na ang paghukom alang sa mga mabugalbugalon ug ang paglatos alang sa mga likod sa mga buangbuang.

20¹Ang bino maoy bugalbugalon ug ang isog nga ilimnon mao ang sabaan; si bisan kinsa nga mahisalaag pinaagi sa ilimnon dili manggialamon. ²Ang pagkahadlok ngadto sa hari sama sa pagkahadlok sa nagngulob nga batan-ong liyon; siya nga nagpasuko kaniya makabsan sa iyang kinabuhi.³Dungog gayod kini alang ni bisan kinsa nga makalikay sa panagbingkil, apan ang matag buang mosangko sa pagpakiglalis. ⁴Dili magdaro ang tawong tapolan sa panahon sa tinglarag; mangita siya ug abot panahon sa ting-ani apan wala gayod siyay makuha.⁵Ang katuyoan sa kasingkasing sa tawo sama sa lalom nga tubig, apan ang tawo nga may panabot makakabo niini. ⁶Daghang mga tawo ang magpahayag nga matinud-anon siya, apan kinsa man ang makakaplag kaniya nga matinumanon?⁷Ang tawong matarong nagalakaw diha integridad, ang iyang mga anak nga lalaki nga magsunod kaniya mabulahan. ⁸Ang hari nga maglingkod diha sa trono nga magabuhat sa buluhaton sa maghuhukom nakakita sa tanang dautan nga anaa sa iyang atubangan.⁹Kinsa man ang makaingon, "Hinlo ang akong kasingkasing; gawasnon ako sa akong sala"? ¹⁰Ang nagkalainlain nga timbangan ug ang dili insakto nga mga sukdanan, parihong gikasuk-an ni Yahweh.¹¹Bisan pa ang batan-on maila pinaagi sa iyang mga buhat, kung putli ug matarong ba ang iyang binuhatan. ¹²Ang mga dalunggan nga makadungog ang mga mata nga makakita, gibuhat kini ni Yahweh.¹³Ayaw higugmaa ang pagkatulog o mahiagom ka sa pagkakabos; bukha ang imong mga mata ug aduna kay daghan nga makaon. ¹⁴"Dili maayo! Dili maayo!" miingon ang tigpamalit, apan sa dihang makalakaw na siya magpagarbo na siya.¹⁵Adunay bulawan ug daghan nga mga mahalon nga mga bato, apan ang mga ngabil sa kahibalo mao ang bililhon nga alahas. ¹⁶Kuhaa ang bisti sa tag-iya nga naghulam ug salapi ingon nga garantiya sa utang sa usa ka langyaw, ug kuhaa kini kung siya garantiya alang sa mga babaye nga mananapaw.¹⁷Tam-is ang tinapay nga nakuha pinaagi sa pagpanlimbong, apan sa pagkahuman mapuno ang iyang baba sa balas. ¹⁸Ang mga plano gitukod pinaagi sa tambag ug sa maalamon nga giya kinahanglan ka nga makiggubat.¹⁹Ang pagtabi nagpadayad sa mga tinago ug busa kinahanglan nga dili ka makig-uban sa mga tawo nga tabian. ²⁰Kung tunglohon sa tawo ang iyang amahan o ang iyang inahan, mapalong ang iyang lampara taliwala sa kangitngit.²¹Ang panulondon nga gidalidali lamang sa pagkuha sa sinugdanan walay maayong mahimo sa kaulahian. ²²Ayaw pagsulti, "Mobalos ako sa imong sayop nga gihimo!" Paghulat kang Yahweh kay siya ang moluwas kanimo.²³Gikasilagan ni Yahweh ang dili insakto nga mga timbangan ug dili gayod maayo ang mga limbongan nga taksanan. ²⁴Gigiyahan ni Yahweh ang mga lakang sa tawo; unsaon man niya pagsabot sa iyang paagi?²⁵Lit-ag alang sa tawo ang pagdalidali ug ingon nga, "Balaan kini nga butang," ug magsugod lang ug hunahuna sa buot ipasabot niini human sa iyang panaad. ²⁶Lainon sa maalamon nga hari ang mga daotan ug patuyokon ang galingan alang kanila.²⁷Ang espiritu sa tawo mao ang lampara ni Yahweh, nga magsusi sa kinahiladman niya nga mga bahin. ²⁸Ang matinud-anon nga kasabotan ug pagkamasaligan maoy makapanalipod sa hari; nahimong luwas ang iyang trono pinaagi sa gugma.²⁹Ang himaya sa batan-ong mga lalaki mao ang ilang kusog, ug ang dungog sa mga tigulang mao ang ilang puti nga buhok. ³⁰Ang mga paghuyop makahimo paghinlo sa samad sa daotan ug ang mga pagbunal makapahinlo sa kinauyokan nga mga bahin.

21¹Ang kasingkasing sa hari usa ka nagadagayday nga tubig diha sa kamot ni Yahweh; gipasimang niya kini sa bisan asa niya gusto. ²Ang tagsatagsa ka pamaagi sa tawo matarong sa iyang kaugalingon nga mga mata, apan si Yahweh ang magatimbang sa mga kasingkasing.³Ang pagbuhat sa matarong ug pagkamakiangayon labi pang dawaton ni Yahweh kay sa halad. ⁴Ang mapahitas-on nga mga mata ug mapasigarbohon nga kasingkasing— ang suga sa daotan— sala.⁵Ang mga plano sa makugihon mogiya lamang ngadto sa pagkadagaya, apan ang tagsa-tagsa nga nagabuhat nga madalidalion mosangko lamang sa kawalad-on. ⁶Ang pagbaton ug mga bahandi pinaagi sa bakakon nga dila usa ka lumalabayng inalisngaw nga aso ug usa ka lit-ag nga makapatay.⁷Ang kabangis sa daotan mao ang moguyod kanila palayo, kay nagdumili man sila sa pagbuhat sa matarong. ⁸Baliko ang dalan sa tawong sad-an, apan siya nga putli nagabuhat ug sakto.⁹Mas maayo pa nga mopuyo sa lawak sa atop sa balay kaysa mopuyo sa balay uban ang asawa nga hingaway. ¹⁰Ang gana sa daotan nangita sa pagkadaotan; walay kaluoy nga makit-an sa iyang mga silingan diha sa iyang mga mata.¹¹Sa dihang masilotan ang bugal-bugalon, ang walay alamag mahimong maalamon, ug sa dihang himangnoan ang maalamon nga tawo, huptan niya ang iyang kahibalo. ¹²Siya nga nagbuhat ug matarong nagbantay sa balay sa daotan nga tawo; dad-on niya ang daotan ngadto sa katalagman.¹³Siya nga magsap-ong sa iyang mga alunggan sa hilak sa kabos, muhilak usab siya, apan walay motubag kaniya. ¹⁴Makapahupay sa kasuko ang gasa sa tago ug makapahupay sa hilabihan nga kaligutgot ang gasa sa tago.¹⁵Sa dihang mahatag na ang hustisya, magdala kini ug kalipay matarong sa tawong matarong, apan kalisang sa nagabuhat ug daotan. ¹⁶Siya nga nahisalaag gikan sa dalan sa panabot, magapahulay siya ngadto sa tigomanan sa mga patay.¹⁷Bisan kinsa nga nahigugma sa kahilayan mahimo nga kabos; siya nga nahigugma sa bino ug lana dili maadunahan. ¹⁸Ang daotan nga tawo maoy lukat alang sa tawong matarong, ug ang maluibon maoy lukat alang sa matinud-anon.¹⁹Mas maayo pang magpuyo sa kamingawan kaysa uban sa paraaway ug masuk-anon nga asawa. ²⁰Adunay bililhon nga bahandi ug lana sa panimalay sa manggialamon, apan usik-usikan lamang kini sa tawong buangbuang.²¹Siya nga nagabuhat ug matarong ug maluluy-on— kining tawhana makakita ug kinabuhi, pagkamatarong, ug kadungganan. ²²Ang tawong maalamon makasaka sa siyudad sa mga bantogan, ug mapokan niya ang mga salipdanan nga diin ilang gisaligan.²³Bisan kinsa nga magabantay sa iyang baba ug sa iyang dila magapahilayo sa iyang kaugalingon sa kasamok. ²⁴Ang mapahitas-on ug mapasigarbohon nga tawo— "bugalbugalon" ang iyang ngalan— nagabuhat uban sa aroganting garbo.²⁵Ang tinguha sa tapolan makapatay kaniya, kay ang iyang mga kamot nagadumili sa pagtrabaho. ²⁶Sa tibuok adlaw nagatinguha ug nagatinguha pa gayod ug labaw pa, apan ang matarong nga tawo maghatag ug walay pagduhaduha.²⁷Dulomtanan ang halad sa tawong daotan; mas dulomtanan pa gayod kini kung dad-on niya kini uban sa daotan nga mga tinguha. ²⁸Mawala ang bakakon nga saksi, apan siya nga nagapatalinghog magasulti sa tanang panahon.²⁹Ang usa ka tawong daotan magpagahi sa iyang panagway, apan ang tawong matarong masaligon mahitungod sa iyang mga paagi.³⁰Wala gayoy kaalam, wala gayoy panabot, ug wala gayoy tambag nga makabarog batok kang Yahweh. ³¹Giandam ang kabayo alang sa adlaw sa pagpakiggubat, apan ang kadaogan iya lamang kang Yahweh.

22¹Ang maayong ngalan pagapilion labi pa sa dagkong mga bahandi ug ang kaluoy mas maayo pa kay sa plata ug bulawan. ²Ang adunahan ug kabos nga mga tawo managsama— si Yahweh ang nagbuhat kanilang tanan.³Ang buotan nga tawo makakita sa kasamok ug magatago sa iyang kaugalingon, apan ang walay pagtagad mopadayon sa mag-antos tungod niini. ⁴Ang ganti sa pagkamapainubsanon ug pagkamahadlokon kang Yahweh mao ang mga bahandi, dungog, ug kinabuhi.⁵Mga tunok ug mga lit-ag ang naglaray sa agianan sa masinupakon; si bisan kinsa nga nagbantay sa iyang kinabuhi mapahilayo gikan kanila. ⁶Tudloi ang bata sa dalan nga angay niyang pagaadtoan ug sa dihang matigulang na siya dili siya motalikod gikan niana nga pagpanudlo.⁷Ang adunahan nga mga tawo modumala ibabaw sa mga kabos nga mga tawo ug siya nga nangutang ulipon sa usa nga nagapautang. ⁸Siya nga nagpugas sa dili matarong magaani ug kasamok ug ang iyang sungkod sa kapungot mahanaw.⁹Siya nga adunay mata sa pagkamahinatagon pagapanalanginan, kay gipakigbahin niya ang iyang tinapay ngadto sa mga kabos. ¹⁰Papahawaa ang mga matamayon, ug pagulaa ang samokan; ug mohunong ang mga panaglalis ug mga pagtamay.¹¹Siya nga nahigugma sa putli nga kasingkasing ug kansang mga pagpanulti malumo, mahimo niyang higala ang hari. ¹²Ang mga mata ni Yahweh kanunay nga nagabantay sa kahibalo, apan isalikway niya ang mga pulong sa mabudhion.¹³Ang tawong tapolan moingon, "Adunay liyon sa dalan! mapatay ako diha sa hawan nga mga dapit." ¹⁴Ang baba sa babaye nga mananapaw usa ka lalom nga bung-aw; mosilaob ang kasuko ni Yahweh batok sa tawo nga mahulog niini.¹⁵Ang kabuang nabugkos diha sa kasingkasing sa bata, apan ang bunal sa pagpanton magapahawa niini palayo. ¹⁶Siya nga namintaha sa mga kabos nga mga tawo aron madugangan ang iyang bahandi, o paghatag ngadto sa mga adunahan nga tawo, mosangko ngadto sa kawalad-on.¹⁷Ipapaminaw ang imong dalunggan ug patalinghogi ang mga pulong sa maalamon ug gamita ang imong kasingkasing sa akong kahibalo, ¹⁸kay makaayo kanimo kung ampingan mo kini diha sa imong kinasuloran, kung kining tanan andam na diha sa imong mga ngabil. ¹⁹Aron nga ang imong pagsalig maanaa kang Yahweh, gitudlo ko kini kanimo karong adlawa— bisan kanimo.²⁰Wala ba diay ako magsulat alang kanimo ug 30 ka mga panultihong pagpanudlo ug kahibalo, ²¹aron sa pagtudlo kanimo sa kamatuoran niining kasaligan nga mga pulong, aron makahatag ka ug kasaligan nga mga tubag niadtong nagpadala kanimo?²²Ayaw kawati ang kabos tungod kay kabos siya, o yatakan ang nagkinahanglan nga anaa sa ganghaan, ²³kay labanan ni Yahweh ang ilang kahimtang, ug kawatan niya sa kinabuhi kadtong nagakawat kanila.²⁴Ayaw pagpakighigala sa tawo nga gidumalahan sa kasuko ug kinahanglan nga dili ka mouban sa tawo nga maligutguton, ²⁵basin ug makakat-on ka sa iyang mga paagi ug motukob ka sa paon alang sa imong kalag.²⁶Ayaw paghampak sa mga kamot sa paghimo ug saad, o mogarantiya alang sa mga utang. ²⁷Kung kulang ka sa pagbayad, unsa man ang makapahunong sa usa ka tawo sa pagkuha sa higdaanan nga imong gihigdaan?²⁸Ayaw tangtanga ang karaan nga utlanang bato nga gipahimutang sa imong mga amahan. ²⁹Nakakita ka ba ug usa ka tawo nga hanas sa iyang trabaho? Mobarog siya atubangan sa mga hari; dili siya mobarog atubangan sa mga yano lamang nga mga tawo.

23¹Sa dihang molingkod ka aron mokaon uban ang magmamando, pagbantay pag-ayo kung unsa ang anaa sa imong atubangan, ²ug ibutang ang kutsilyo sa imong tutonlan kung ikaw ang matang sa tawo nga gusto mokaon ug daghang pagkaon. ³Ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon, kay pagkaon kini sa mga bakak.⁴Ayaw paghago ug maayo aron makaangkon ug bahandi; pagmaalamon aron masayod kung kanus-a moundang. ⁵Tugotan ba nimo ang imong mga mata nga masilaw niini? Mahanaw lamang kini, kay sigurado gayod nga tugkan kini ug mga pako sama sa agila ug molupad sa kawanangan.⁶Ayaw kan-a ang pagkaon sa tawong adunay daotan nga tinan-awan— ug ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon, ⁷kay siya ang matang sa tawo nga nag-ihap sa kantidad sa pagkaon. "Kaon ug inom!" moingon siya kanimo, apan ang iyang kasingkasing wala diha kanimo. ⁸Isuka nimo bisan ang gamay nga imong gikaon ug giusik-usikan lang nimo ang imong mga pagdayeg.⁹Ayaw pakigsulti sa igdulungog sa usa ka buangbuang, kay tamayon lamang niya ang imong maalamon nga mga pulong. ¹⁰Ayaw ibalhin ang karaang bato nga utlanan o ilogon ang kaumahan sa mga ilo, ¹¹kay ang ilang Manluluwas kusgan ug molaban siya sa ilang katungod batok kanimo.¹²Ibutang sa imong kasingkasing ang pagpanudlo ug sa imong mga dalunggan sa mga pulong sa kahibalo.¹³Ayaw pugngi ang pagpanton sa usa ka bata, kay kung disiplinahon nimo siya, dili siya mamatay. ¹⁴Kinahanglan nga ikaw gayod ang molatos kaniya pinaagi sa bunal ug moluwas sa iyang kalag gikan sa Seol.¹⁵Akong anak nga lalaki, kung maalamon ang imong kasingkasing, unya ang akong kasingkasing magmalipayon usab; ¹⁶malipay ang akong kinasuloran sa dihang ang imong mga ngabil magsulti ug husto.¹⁷Ayaw tugoti nga masina ang imong kasingkasing sa mga makasasala, apan padayon diha sa pagkahadlok kang Yahweh sa tibuok adlaw. ¹⁸Sigurado gayod nga adunay kaugmaon ug dili mahanaw ang imong paglaom.¹⁹Paminaw- ikaw! - akong anak nga lalaki, ug pagmaalamon ug giyahi ang imong kasingkasing ngadto sa dalan. ²⁰Ayaw pakig-uban sa mga palahubog ug sa kusog mokaon ug karne, ²¹kay ang palahubog ug ang kusog mokaon mahimong kabos ug ang pagkahingatugon magbisti kanilag mga trapo.²²Paminawa ang imong amahan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw tamaya ang imong inahan sa dihang matigulang na siya. ²³Palita ang kamatuoran, apan ayaw kini ibaligya; pagpalit ug kaalam, pagpanton, ug panabot.²⁴Ang amahan sa matarong nga tawo malipayon gayod, ug siya nga magpakatawo ug maalamon nga bata magmalipayon diha kaniya. ²⁵Tugoti nga malipay ang imong amahan ug imong inahan ug tugoti nga maglipay siya nga maoy nagpakatawo kanimo.²⁶Akong anak nga lalaki, ihatag kanako ang imong kasingkasing ug paniid ang imong mga mata sa akong mga dalan. ²⁷Kay ang babaye nga nagbaligya sa iyang dungog usa ka lalom nga bung-aw, ug ang asawa sa laing lalaki usa ka masigpit nga atabay. ²⁸Nagpauraray siya nga nag-atang sama sa kawatan ug padaghanon niya ang mga maluibon taliwala sa katawhan.²⁹Kinsa man ang adunay kaalaot? Kinsa man ang adunay kasubo? Kinsa man ang adunay mga kaaway? Kinsa man ang adunay pagbagulbol? Kinsa man ang adunay mga samad nga walay hinungdan? Kinsa man ang adunay mapula nga mga mata? ³⁰Kadtong magpabilin sa pag-inom ug bino, kadtong misulay sa sinagolan nga bino.³¹Ayaw tan-awa ang bino sa dihang pula na kini, sa dihang mangidlap kini diha sa baso ug hamloy nga lad-okon. ³²Sa kataposan mamaak kini sama sa bitin ug molikos kini sama sa udto-udto nga bitin. ³³Makita sa imong mga mata ang katingalahang mga butang ug ang imong kasingkasing magapamulong sa sukwahi nga mga butang.³⁴Mahisama ka sa natulog ngadto sa kadagatan o naghigda tumoy sa palo. ³⁵"Gibunalan nila ako," moingon ka, "apan wala ako nasakitan. Gikulata nila ako, apan wala ko kini mabati. Kanus-a ba ako makamata? Mangita ako ug laing ilimnon."

24¹Ayaw kasina niadtong mga daotan, ni magtinguha sa pagpakig-uban kanila, ²tungod kay ang ilang mga kasingkasing naglaraw ug kadaot ug ang ilang mga ngabil nagsulti mahitungod sa kasamok.³Pinaagi sa kaalam natukod ang balay ug pinaagi sa panabot natukod kini. ⁴Pinaagi sa kahibalo napuno ang mga kwarto sa tanang bililhon ug maanindot nga mga bahandi.⁵Ang manggugubat sa kaalam kusgan, ug ang tawo sa kahibalo makadugang sa iyang kusog; ⁶kay pinaagi sa maalamon nga paggiya makaasdang ka sa imong pagpakiggubat ug uban sa daghang mga magtatambag adunay kadaogan.⁷Ang kaalam hataas kaayo alang sa usa ka buangbuang; wala niya bukha ang iyang baba diha sa ganghaan.⁸Adunay nagplano nga magbuhat ug daotan— gitawag siya sa mga tawo nga agalon sa daotang mga laraw. ⁹Sala ang binuang nga plano ug tamayon sa mga lalaki ang mga bugalbugalon.¹⁰Kung mahimo kang huyang uban sa kahadlok sa adlaw sa kasamok, unya gamay ra ang imong kusog.¹¹Luwasa kadtong gidala ngadto sa kamatayon ug kupti kadtong nagsusapinday ngadto sa ihawanan. ¹²Kung moingon ka, "Tan-awa, wala kami nasayod mahitungod niini," ang nagtimbang-timbang sa kasingkasing wala ba siya makasabot sa imong giingon? Ug siya nga nagabantay sa imong kinabuhi, wala ba siya masayod niini? Ug dili ba ihatag sa Dios sa matag usa ang angay kaniya?¹³Akong anak nga lalaki, kaon ug dugos tungod kay maayo kini, tungod kay ang tinulo sa balayan sa putyokan tam-is sa imong panlami. ¹⁴Mao usab ang kaalam alang sa imong kalag— kung makaplagan mo kini, aduna gayoy kaugmaon ug ang imong paglaom dili mahanaw.¹⁵Ayaw pangatang sama sa daotan nga mosulong sa balay sa matarong. Ayaw gubaa ang iyang pinuy-anan! ¹⁶Kay mapukan ang matarong sa makapito ka higayon ug mobarog pag-usab, apan malaglag ang daotan pinaagi sa katalagman.¹⁷Ayaw paglipay sa dihang mapukan ang imong kaaway ug ayaw tugoti nga magmaya ang imong kasingkasing sa dihang masukamod siya, ¹⁸o makakita si Yahweh ug dili na itugot ug iiway niya ang iyang kapungot diha kaniya.¹⁹Ayaw kabalaka tungod sa mga nagabuhat ug daotan, ug ayaw kasina sa mga tawong daotan, ²⁰kay ang tawong dautan walay kaugmaon ug ang lamparahan sa mga tawong dautan mapalong.²¹Kahadloki si Yahweh, ug kahadloki ang hari, akong anak nga lalaki; ayaw pakig-uban niadtong nakigbatok kanila, ²²kay ang ilang katalagman moabot dayon ug kinsa man ang masayod sa gidak-on sa kalaglagan nga moabot gikan kanilang duha?²³Kini usab ang mga panultihon sa maalamon. Ang dili makatarunganon nga paghukom sa katungod diha sa balaod dili maayo.²⁴Si bisan kinsa nga mosulti ngadto sa sad-an, "Matarong ka ng tawo,"tungluhon ka sa mga tawo ug kasilagan sa mga nasod. ²⁵Apan kadtong modesiplina sa daotan magmalipayon ug ang mga gasa sa pagkamaayo moabot kanila.²⁶Siya nga mohatag ug tinud-anay nga tubag naghatag usab ug halok sa mga ngabil. ²⁷Andama ang imong buluhaton sa gawas, ug himoa nga andam ang tanan alang sa imong kaugalingon diha sa uma; human niana, tukora ang imong balay.²⁸Ayaw pagsaksi batok sa imong silingan kung wala kay kapasikaran ug ayaw paglimbongi pinaagi sa imong mga ngabil. ²⁹Ayaw pag-ingon, "Buhaton ko kaniya kung unsa ang iyang gibuhat kanako; balosan ko siya tungod sa iyang gibuhat."³⁰Miagi ako sa uma sa tawong tapolan, agi sa parasan sa tawong walay alamag. ³¹Mitubo ang mga tunok bisan asa, ang yuta naputos sa mga sampinit, ug nahugno ang paril nga hinimo sa bato.³²Unya ako kining nakita ug gihunahuna; mitan-aw ako ug nadawat ang gitudlo. ³³Ang gamay nga pagkatulog, ang gamay nga hinanok, ang diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron mopahulay— ³⁴ug ang kapobrehon nagpanon nganha kanimo, ug ang imong mga gikinahanglan sama sa sundalo nga sinangkapan sa hinagiban.

25¹Kini ang dugang pa nga mga panultihon ni Solomon, nga gikopya sa mga tawo ni Ezequias, ang hari sa Juda. ²Mao kini ang himaya sa Dios aron itago ang usa ka butang, apan ang himaya sa mga hari ang mosusi niini. ³Sama nga ang kalangitan alang sa kahitas-an ug ang kalibotan alang sa kinahiladman, busa ang kasingkasing sa mga hari dili matukib.⁴Tangtanga ang hugaw gikan sa plata ug ang magbubuhat ug puthaw makagamit sa plata sa iyang binuhat. ⁵Bisan pa niana, tangtanga ang mga tawong daotan gikan sa presensya sa hari ug ang iyang trono matukod pinaagi sa pagbuhat sa sakto.⁶Ayaw pasidunggi ang imong kaugalingon diha sa presensya sa hari ug ayaw pagbarog diha sa dapit nga gitagana alang sa bantogan nga mga tawo.⁷Mas maayo nga moingon siya alang kanimo, "Saka ngari," kaysa pakaulawan ka diha sa presensya sa halangdon. Kung unsa imong nasaksihan, ⁸ayaw dayon dad-a sa hukmanan. Kay unsa man ang imong buhaton sa kataposan sa dihang pakaulawan ka sa imong silingan?⁹Pakiglantugi sa imong katungod taliwala kanimo ug sa imong silingan ug ayaw ibutyag ang tinago sa uban, ¹⁰o tingali ang usa nga nakadungog kanimo magdala ug kaulawan nganha kanimo ug ang daotang balita mahitungod kanimo dili mahilom.¹¹Ang pulong nga gisulti sa saktong panahon sama mansanas nga bulawan nga nahimutang hulmahan sa plata. ¹²Sama sa bulawan nga singsing o alahas nga hinimo sa labing maayo nga bulawan mao ang maalamon nga pagbadlong alang sa nagapatalinghog nga dalunggan.¹³Sama sa kabugnaw sa niyebe sa panahon sa ting-ani mao ang matinumanon nga mensahero alang niadtong nagpadala kaniya; gipasig-uli niya ang kinabuhi sa iyang mga agalon. ¹⁴nga mapasigarbuhon mahitungod sa gasa nga wala niya gihatag sama sa mga panganod ug hangin nga walay ulan.¹⁵Pinaagi sa pagpailob ang magmamando mahimong malukmay ug ang malumo nga dila makadugmok sa bukog.¹⁶Kung makakaplag ka ug dugos, pagkaon ug igo lang— kay kon sobra kadaghan niini, isuka mo nimo kini. ¹⁷Ayaw ibutang ang imong tiil sa balay sa imong silingan kanunay, kay mahimong kapoyon siya kanimo ug masuko siya kanimo.¹⁸Ang tawo nga nagdala ug bakak nga pagsaksi batok sa iyang silingan sama sa usa ka puspos nga gigamit sa pagpakiggubat, o sa espada, o sa hait nga pana. ¹⁹Ang tawo nga dili matinud-anon nga imong gisaligan sa panahon sa kasamok sama sa daot nga ngipon o sa tiil nga madakin-as.²⁰Sama sa usa ka tawo nga naghukas ug bisti sa bugnaw nga panahon, o sama sa suka nga gibubo sa ibabaw sa nagbulabula nga ilimnon, siya nga mikanta ug mga alawiton diha sa bug-at nga kasingkasing.²¹Kung gigutom ang imong kaaway, hatagi siya ug pagkaon aron makakaon, ug kung giuhaw siya, hatagi siya ug tubig aron makainom, ²²kay palahon nimo ang mga baga sa kalayo diha sa iyang ulo ug gantihan ka ni Yahweh.²³Ingon nga ang hangin sa amihan magdala gayod ug ulan , ingon usab ang usa ka dila nga magsulti ug mga tinago makapasuko sa mga panagway. ²⁴Mas maayo pa nga magpuyo sa kanto sa atop kay sa makig-ipon sa balay kauban ang para-away nga asawa.²⁵Sama sa bugnaw nga mga tubig alang sa tawo nga giuhaw, mao man usab ang maayo nga balita gikan sa halayo nga nasod. ²⁶Sama sa nahugaw nga tubod o sa guba nga tuboran mao ang tawo nga matarong nga nagkurog atubangan sa daotan nga mga tawo.²⁷Dili maayo ang pagkaon ug sobra sa dugos; sama kana sa pagpangita ug dungog human sa dungog. ²⁸Ang tawo nga walay pagpugong sa kaugalingon sama sa siyudad nga nalumpag ug walay mga paril.

26¹Sama sa niyebe sa ting-init o sa ulan sa ting-ani, busa dili angay pasidunggan ang buangbuang. ²Sama nga ang goryon naglupadlupad ug nagpabalikbalik samtang sila naglupad, busa dili angay ang tunglo nga mudangat.³Ang latos alang sa kabayo, ang renda alang sa asno, ug ang bunal alang sa likod sa mga buangbuang. ⁴Ayaw tubaga ang buangbuang ug sama sa iyang mga kabuang, o mahisama ka usab kaniya.⁵Tubaga ang buangbuang ug apil sa iyang kabuang, aron dili siya mahimong maalamon sa iyang kaugalingong mga mata. ⁶Si bisan kinsa nga magpadala ug mensahe pinaagi sa kamot sa buangbuang nagputol sa iyang kaugalingong tiil ug miinom sa kadaotan.⁷Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa nagbitay nga tiil sa mga paralitiko. ⁸Ang pagpasidungog sa usa ka buangbuang sama lamang sa paghigot ug bato sa lambuyog.⁹Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa hubog nga mikab-ot ug sampinit sa iyang kamot. ¹⁰Ang mamamana nga mosamad sa tanan sama lamang niadtong nagpatrabaho ug usa ka buang-buang o si bisan kinsa na lamang nga molabay.¹¹Sama sa iro nga mobalik ug kaon sa iyang sinuka, mao usab ang buangbuang nga mousab sa iyang kabuang. ¹²Nakakita ka ba ug tawo nga maalamon sa iyang kaugalingong mga mata? Mas aduna pay paglaom ang mga buangbuang kay kaniya.¹³Moingon ang tawo nga tapolan, "Adunay liyon sa dalan! Adunay liyon taliwala sa mga hawanan!" ¹⁴Sama sa pultahan nga masirado ug maabli pinaagi sa bisagra niini, mao man usab ang tapolan nga tawo nga anaa sa iyahang higdaanan.¹⁵Ikab-ot sa tawong tapolan ang iyang kamot ngadto sa pagkaon apan wala siyay kusog aron sa paghungit niini sa iyang baba. ¹⁶Gilantaw sa tawong tapolan nga mas maalamon pa siya kaysa sa pito ka tawong adunay panabot.¹⁷Sama sa tawo nga mogunit sa dalunggan sa iro, ang lumalabay nga nasuko tungod sa usa ka suliran nga dili iyaha.¹⁸Sama sa nasuko nga tawo nga namana gamit ang nagkalayo nga mga udyong ¹⁹ang tawo nga nanglimbong sa iyang silingan ug moingon, "Wala ba diay ako nangumidya lang?"²⁰Kay ang kakulangon sa sugnod, mapalong ang kalayo; ug kung walay libakira, mohunong ang panaglalis. ²¹Sama nga ang uling mahimong nagdilaab nga baga ug ang kahoy mahimong kalayo, mao man usab ang para-away nga tawo nga mosugnod sa panag-away.²²Sama sa lamiang pagkaon ang mga pulong nga libak; mosulod sila ngadto sa kinasuloran nga mga bahin sa lawas. ²³Ang sinaw nga takob gitabon sa kulon, ingon usab ang nagdilaab nga mga ngabil ug daotan nga kasingkasing.²⁴Ang tawo nga nasilag sa uban magtago sa iyang gibati pinaagi sa iyang mga ngabil ug gilimbongan niya ang iyang kaugalingon. ²⁵Malumo siya nga mosulti, apan ayaw ug tuo kaniya, tungod kay adunay pito ka daotan sa iyang kasingkasing. ²⁶Bisan tuod ug gitabonan ninya ang iyang pagdumot uban ang pagpanglimbong, ang iyang kadaotan mapadayag diha sa kadaghanan.²⁷Si bisan kinsa nga mokalot ug bung-aw maoy mahulog niini ug ang tawo nga moligid sa bato maoy maligiran niini. ²⁸Gikasilagan sa bakakon nga dila ang mga tawo nga gidugmok niini ug ang maulog-ulogon nga baba nagdala ug kadaot.

27¹Ayaw panghambog mahitungod sa ugma, kay wala ka masayod kung unsa ang dalhon nianang adlawa. ²Pasagdi nga dayegon ka sa uban ug dili ang imong kaugalingon nga baba; ang dumuduong ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.³Hunahunaa ang kabug-aton sa bato ug ang kabug-aton sa balas–mas bug-at pa nianang duha ang pagpanghagit sa usa ka buangbuang. ⁴Adunay kasamok diha sa kapungot ug baha diha sa kasuko, apan kinsa man ang makabarog diha sa pagpangabugho?⁵Mas maayo pa ang dayag nga pagbadlong kaysa gitagoan nga gugma. ⁶Matinud-anon ang mga samad nga gikan sa usa ka higala, apan ang kaaway mahimong muhalok kanimo sa hilabihan.⁷Ang tawo nga nabusog na pag-ayo mobalibad bisan gani sa dugos, apan alang sa tawong gigutom, ang tanang pait nga butang tam-is. ⁸Ang langgam nga nahisalaag gikan sa iyang salag sama sa tawo nga nahisalaag gikan sa iyang gipuy-an.⁹Ang pahumot ug ang insenso makapalipay sa kasingkasing, apan ang kaayo sa usa ka higala mas maayo pa kaysa sa iyang tambag. ¹⁰Ayaw isalikway ang imong higala ug ang mga higala sa imong amahan, ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon nga lalaki sa panahon sa imong kalisdanan. Mas maayo pa ang silingan nga anaa sa duol kaysa igsoon nga atua sa layo.¹¹Pagmaalamon, akong anak nga lalaki, ug lipaya ang akong kasingkasing; unya tubagon ko ang mobugal-bugal kanako. ¹²Sa dihang makakita ug kagubot ang tawo nga adunay kahibalo, motago siya, apan mopadayon ang tawong walay alamag ug mag-antos siya tungod niini.¹³Pagkuha ug bisti sa usa nga nagbutang ug garantiya alang sa usa ka estranghero, ug ibutang kini ingon nga saad sa diha nga siya magbutang ug pasalig alang sa usa ka imoral nga babaye. ¹⁴Si bisan kinsa nga naghatag ug panalangin sa iyang silingan uban sa makusog nga tingog sayo sa kabuntagon, kana nga panalangin isipon nga tunglo!¹⁵Ang para-away nga asawa sama sa kanunay nga tagaktak sa adlaw nga ting-ulan; ¹⁶ang pagpugong kaniya sama sa pagpugong sa hangin, o ang pagsulay sa paghakop sa lana sa imong tuo nga kamot.¹⁷Ang puthaw mobaid sa puthaw; sa samang paagi, ang tawo mobaid sa iyang higala. ¹⁸Siya nga nag-atiman sa kahoy nga igera magakaon sa bunga niini, ug ang tawo nga nagpanalipod sa iyang agalon mapasidunggan.¹⁹Sama nga makita ang dagway sa tawo kung motan-aw siya sa tubig, busa ang kasingkasing sa tawo magapakita kung unsa siya nga pagkatawo. ²⁰Ingon nga dili gayod matagbaw ang Sheol ug ang Abaddon, busa dili gayod matagbaw ang mga mata sa tawo.²¹Ang tunawanan alang sa plata ug ang hudnohan alang sa bulawan; ug masulayan ang tawo sa dihang dayegon siya. ²²Bisan pa ug imong dugmokon ang buangbuang pinaagi sa lubokanan–uban sa trigo–apan sa gihapon dili siya biyaan sa iyang pagkabuangbuang.²³Siguroha nga nasayod ka sa kahimtang sa panon sa imong mga karnero ug hatagi ug pagtagad ang imong panon, ²⁴kay ang bahandi dili man molungtad hangtod sa kahangtoran. Molungtad ba ang paghari sa tanang kaliwatan? ²⁵Kinahanglan mahibaloan nimo kung kanus-a mawala ang uhot ug ang bag-ong pagtubo makita, ug ang panahon kung kanus-a ang balili gikan sa mga bungtod matipon.²⁶Ang mga nating karnero ang mohatag kanimo ug bisti ug ang mga kanding ang magtagbo sa bayad sa inyong uma. ²⁷Adunay gatas sa kanding alang sa imong kaon–ang pagkaon alang sa imong panimalay–ug kalan-on alang sa imong mga sulugoon nga babaye.

28¹Ang daotang mga tawo modagan bisan walay naggukod kanila, apan kadtong matarong nga mga tawo maisogon sama sa bata nga liyon. ²Tungod sa kasaypanan sa usa ka yuta, daghan kini ug mga magmamando, apan diha sa tawo nga adunay panabot ug kahibalo, molungtad kini sa dugay nga kapanahonan.³Ang tawong kabos nga modaogdaog sa uban pang kabos sama lamang nga nakigbugno sa ulan nga wala magbilin ug pagkaon. ⁴Kadtong nagsalikway sa balaod nagdayeg sa mga tawong daotan, apan kadtong mituman sa balaod nakigbatok kanila.⁵Ang mga tawong daotan dili makasabot sa katarong, apan kadtong nangita kang Yahweh nakasabot gayod sa tanan. ⁶Mas maayo pa ang tawong kabos nga naglakaw uban ang iyang dungog kaysa sa tawong adunahan nga baliko sa iyang mga pamaagi.⁷Siya nga nagtuman sa balaod usa ka anak nga adunay panabot, apan ang tawo nga kauban sa mga dagkog kaon nagpakaulaw lamang sa iyang amahan. ⁸Ang tawo nga nanginabuhi pinaagi sa pagpabayad ug dako nga tubo nagtigom lamang sa iyang bahandi alang niadtong adunay kaluoy sa mga tawong kabos.⁹Kung ilingiw sa tawo ang iyang dalunggan aron dili makabati sa balaod, bisan ang iyang pag-ampo dulumtanan. ¹⁰Si bisan kinsa nga mopahisalaag sa mga matarong ngadto sa daotan nga dalan mahulog sa iyang kaugalingong gahong, apan ang mga dili sad-an makaangkon gayod ug maayo nga panulondon.¹¹Ang tawong adunahan maalamon sa iyang kaugalingong mga mata, apan ang tawong kabos nga adunay panabot maoy makasakop kaniya. ¹²Kung ang matarong magmadaugon, adunay dakong himaya, apan kung mobarog ang mga daotan, motago ang katawhan.¹³Siya nga nagtago sa iyang mga sala dili gayod magmalampuson, apan ang tawo nga mosulti niini ug mosalikway niini kaluy-an gayod. ¹⁴Malipayon gayod siya nga kanunay nagkinabuhi uban ang pagtahod, apan si bisan kinsa nga nagapagahi sa iyang kasingkasing mahiagom sa kasamok.¹⁵Sama sa nagngulob nga liyon o kadasmagon nga oso ang daotan nga magmamando sa mga tawong kabos. ¹⁶Ang magmamando nga nakulangan ug panabot mapintas nga modaogdaog, apan ang tawo nga nasilag sa pagkabakakon maoy makalugway sa iyang mga adlaw.¹⁷Kung ang tawo nasad-an tungod kay nakapaagas siya ug dugo sa tawo, magtago siya hangtod sa iyang kamatayon ug wala gayoy motabang kaniya. ¹⁸Si bisan kinsa nga maglakaw uban ang dungog mapanalipdan, apan ang tawo nga baliko ang dalan malaglag gayod.¹⁹Ang tawo nga nagtrabaho sa iyang yuta makaangkon ug daghang pagkaon, apan si bisan kinsa nga nagsunod sa walay pulos nga mga tinguha makahiagom gayod sa tumang kakabos. ²⁰Ang tawong matinud-anon makaangkon gayod ug dagkong mga panalangin, apan ang tawo nga naadunahan ug kalit masilotan gayod.²¹Dili maayo ang pagpakita ug pagkapinalabi, apan alang sa usa ka tinapay mobuhat ug daotan ang tawo. ²²Ang tawo nga tihikan nag-apas sa mga bahandi, apan wala siya masayod nga moabot kaniya ang kawalad-on.²³Si bisan kinsa nga nagbadlong sa usa ka tawo, mas makaangkon pa ug labaw nga kaluoy gikan kaniya sa kina-ulahian kaysa niadtong nidayeg kaniya pinaagi sa iyang dila. ²⁴Si bisan kinsa nga nangawat sa iyang amahan ug inahan ug moingon, "Dili kana sala," kauban siya niadtong tawo nga molaglag.²⁵Ang hakog nga tawo makaaghat ug panagbingkil, apan ang tawo nga misalig kang Yahweh magmauswagon. ²⁶Siya nga mosalig sa iyang kaugalingong kasingkasing usa ka buangbuang, apan ang maglakaw sa kaalam mahilayo gayod gikan sa kakuyaw.²⁷Ang naghatag sa kabos nga walay makulang, apan si bisan kinsa nga mopiyong sa iyang mga mata diha kanila makadawat gayod ug daghang tunglo. ²⁸Sa dihang mobarog ang mga tawong daotan, motago ang katawhan, apan kung sila mahanaw, ang matarong managhan.

29¹Ang tawo nga midawat ug daghang mga pagbadlong apan nagpatikig sa iyang liog moabot ang higayon nga mapukan ug dili na gayod maayo. ²Kung kadtong nagabuhat ug matarong modaghan, maglipay ang katawhan, apan kung ang daotan nga tawo ang magmamando, manghupaw ang katawhan.³Si bisan kinsa nga nahigugma sa kaalam makalipay sa iyang amahan, apan siya nga nagkig-uban sa mga nagbaligya ug dungog nagaguba sa iyang bahandi. ⁴Ang hari magtukod sa yuta pinaagi sa katarong, apan siya nga magpabayad maoy moguba niini.⁵Ang tawo nga nag-ulog-ulog sa iyang silingan sama lamang nga nagbukhad ug pukot alang sa iyang mga tiil. ⁶Diha sa sala sa tawong daotan ang lit-ag, apan ang matarong mag-awit ug magmalipayon.⁷Ang matarong nga tawo nahibalo sa katungod sa mga kabos; ang tawong daotan wala makasabot niani nga kahibalo. ⁸Ang mga bugal-bugalon nagbutang ug kalayo sa siyudad, apan kadtong maalamon molikay sa kapungot.⁹Kung adunay panaglalis sa tawong maalamon ug sa buangbuang, masuko lamang siya ug mokatawa, ug wala gayoy pagpahulay. ¹⁰Ang mga mamumuno magdumot kaniya nga walay sala ug pangitaon ang kinabuhi sa mga matarong.¹¹Ipakita gayod sa buangbuang ang tanan niyang kasuko, apan ang tawong maalamon makapugong niini ug mapailubon sa iyang kaugalingon. ¹²Kung ang magmamando magtagad sa mga bakak, ang tanan niyang mga kadagkoan mahimong daotan.¹³Ang tawong kabos ug ang madaogdaogon managsama lamang, kay si Yahweh ang naghatag ug kahayag sa ilang mga mata. ¹⁴Kung maghukom ang hari sa mga kabos pinaagi sa kamatuoran, matukod ang iyang trono hangtod sa kahangtoran.¹⁵Ang bunal ug ang pagpadlong mohatag ug kaalam; apan ang bata nga wala gipanton magpakaulaw sa iyang inahan. ¹⁶Kung ang mga tawong daotan anaa sa gahom, modagsang ang pagpakasala, apan kadtong nagbuhat ug matarong makakita sa pagkapukan sa mga tawong daotan.¹⁷Pantuna ang imong anak nga lalaki ug papahulayon ka niya; ug magdala siya ug kalipay sa imong kinabuhi. ¹⁸Diin wala nay makita nga mga panan-awon ang mga tawo managdagan, apan bulahan siya nga nagtuman sa balaod.¹⁹Dili nimo mabadlong ang mga ulipon pinaagi sa mga pulong, bisan tuod makasabot siya, magpakahilom lamang gihapon. ²⁰Nakakita na ba ka ug tawo nga madali-dalion sa iyang gipamulong? Mas aduna pay paglaom ang usa ka buangbuang kaysa kaniya.²¹Siya nga mapatuyangon sa iyang ulipon gikan sa iyang pagkabatan-on, adunay kasamok sa kaulahian niini. ²²Ang masuk-anon nga tawo makapukaw sa panagbingkil ug ang hanas sa kaligutgot makahimo ug daghang mga sala.²³Ang garbo sa tawo makapaubos kaniya, apan siya nga adunay mapainubsanon nga espiritu mapasidunggan. ²⁴Siya nga makig-uban sa mga kawatan masilag sa iyang kaugalingon nga kinabuhi; madungog niya ang pagtunglo ug walay ikasulti.²⁵Ang kahadlok sa tawo naghimo ug lit-ag, apan siya nga mosalig sa Ginoo mapanalipdan. ²⁶Daghan ang nagapangita sa dagway sa magmamando, apan gikan sa Ginoo moabot ang katarong alang kaniya.²⁷Ang dili matarong nga tawo gidumtan niadtong matarong, apan siya nga matarong ang dalan gidumtan sa mga tawong daotan.

30¹Ang mga panultihon ni Agur nga anak nga lalaki ni Jaque—importanteng mensahe: Kining tawhana gipahayag ngadto kang Itiel, kang Itiel ug kang Ucal: ²Sigurado gayod nga labaw pa ako kasusama sa mananap kaysa bisan kinsa nga tawo ug wala akoy panabot sa tawo. ³Wala ako nakakat-on sa kaalam, ni aduna akoy kahibalo Kaniya nga Balaan.⁴Kinsa ba ang miadto sa langit ug mikanaog? Kinsa ba ang nakatigom sa hangin diha sa walay sulod niyang mga kamot? Kinsa ba ang nakatigom sa katubigan diha sa panapton? Kinsa ba ang nagpahimutang sa kinutoban sa kalibotan? Unsa man ang iyang ngalan, ug unsa man ang ngalan sa iyang anak? Sigurado nga nasayod gayod kamo!⁵Ang matag pulong sa Dios napamatud-an na; siya ang taming niadtong modangop kaniya. ⁶Ayaw dugangi ang iyang mga pulong, o pagabadlongon ka niya, ug mapamatud-an ka nga bakakon.⁷Duha ka butang ako ihangyo kanimo, ayaw ihikaw kini gikan kanako sa dili pa ako mamatay: ⁸Ipahilayo gikan kanako ang mga walay pulos nga pulong ug mga bakak. Ayaw ako hatagi ug kawalad-on ni mga bahandi, ihatag lamang kanako ang pagkaon nga akong gikinahanglan. ⁹Kay kung hatagan mo ako ug sobra, tingali ug ilimod ko ikaw ug moingon, "Kinsa man si Yahweh?" O kung mahimo akong kabos, makapangawat ako ug mapasipad-an ang ngalan sa akong Dios.¹⁰Ayaw daota ang ulipon atubangan sa iyang agalon, o pagatunglohon ka niya ug pagailhon ka nga sad-an.¹¹Adunay kaliwatan nga magtunglo sa ilang amahan ug wala magpanalangin sa ilang inahan, ¹²Adunay kaliwatan nga putli sa ilang kaugalingong mga mata, apan wala sila nahugasan sa ilang mga hugaw.¹³Adunay kaliwatan diin ang ilang mga mata ug nagpataas, ug unsa kataas ang tabontabon sa ilang mga mata! ¹⁴Adunay usa ka kaliwatan diin ang mga ngipon may espada, ug ang ilang mga panga daw mga kutsilyo, mao nga mahimo nilang lamyon ang mga kabos gikan sa kalibotan ug ang mga nagakinahanglan gikan sa taliwala sa katawhan.¹⁵Ang mga alimatok adunay duha ka anak nga mga baye, "Hatag ug hatag," mihilak sila. Adunay tulo ka butang nga dili gayod matagbaw, upat nga dili moiingon ug, "Igo na": ¹⁶Ang Seol, ang baog nga sabakan; yuta nga dili matagbaw sa tubig, ug ang kalayo nga dili moingon ug, "Igo na." ¹⁷Ang mata nga nagatamay sa amahan ug nagasupak sa inahan tukaon sa mga uwak sa walog ug kan-on siya sa mga agila.¹⁸Adunay tulo ka mga butang nga kahibulongan kaayo alang kanako, upat nga dili nako masabtan: ¹⁹ang dalan sa agila sa kawanangan; ang dalan sa bitin nga anaa sa bato; ang dalan sa sakayan nga anaa sa kinalaloman nga bahin sa dagat; ug ang dalan sa lalaki uban sa batan-ong babaye.²⁰Mao kini ang dalan sa babaye nga mananapaw: mokaon siya ug iyang trapohan ang iyang baba ug moingon, "Wala akoy nabuhat nga sayop."²¹Adunay tulo ka mga butang nga makapatay-og sa kalibotan, ug ang ikaupat dili kini molahutay: ²²kung mahimong hari ang usa ka ulipon; kung ang buangbuang mapuno sa pagkaon; ²³kung magminyo ang babaye nga gikasilagan; ug kung ang sulugoong babaye mopuli sa dapit sa iyang agalong babaye.²⁴Upat ka mga butang sa kalibotan nga gagmay apan maalamon kaayo: ²⁵ang mga lamigas nga mga binuhat dili kusgan, apan nag-andam sila sa ilang mga pagkaon panahon sa ting-init; ²⁶ang mga ilaga sa bato dili kusgan nga mga binuhat, apan nagbuhat sila sa ilang balay sa kabatoan.²⁷Ang mga dulon walay hari, apan silang tanan magpanon nga han-ay. ²⁸Ang taluto, makuptan mo kini sa duha nimo ka mga kamot, apan makita sila sa mga palasyo sa hari.²⁹Adunay tulo ka mga butang nga halangdon lantawon sa ilang pagtikang ug upat nga halangdon lantawon kung unsa sila molakaw: ³⁰ang lion, ang labing kusgan taliwala sa mga ihalas nga mananap— walay talikdan niini gikan sa tanan; ³¹ang hambog nga sunoy; ang kanding; ug ang hari diin ang iyang mga sundalo anaa sa iyang tupad.³²Kung ikaw nagpakabuang, nagdayeg sa imong kaugalingon, o naglaraw ka ug daotan— ibutang ang imong kamot sa imong baba. ³³Ingon nga ang pagkutaw sa gatas makahimo ug mantekilya ug ingon nga magdugo ang ilong sa tawo kung lubagon kini, busa ang mga buhat nga gibuhat sa kasuko magahatag kini ug panagbingkil.

31¹Ang mga pulong ni Haring Lemuel— ang instruksyon nga gitudlo sa iyang inahan. ²Unsa man, akong anak? Ug unsa man, anak sa akong sabakan? ug unsa man, anak sa akong mga panaad? — ³Ayaw ihatag ang imong kusog sa babaye, o ang imong mga pamaagi niadtong maglaglag sa mga hari.⁴Dili kini alang sa mga hari, Lemuel, dili kini alang sa mga hari aron pag-inom sa bino, ni ang mga magmamando aron mangutana, "Hain man ang isog nga ilimnon?" ⁵Tungod kay kung moinom sila, makalimtan nila kung unsa ang kasugoan, ug yatakan ang mga katungod sa tanang mga gidaogdaog.⁶Hatagi ug isog nga ilimnon ang mga tawo nga mangahanaw ug bino niadtong hilabihan ang kasakit. ⁷Moinom siya ug mahikalimtan niya ang iyang kawalad-on ug dili niya mahinumdoman ang iyang kasamok.⁸Pakigsulti alang niadtong dili makasulti, alang sa kaayohan sa tanan nga hapit na mangahanaw. ⁹Pagsulti ug paghukom pinaagi sa sukdanan kung unsa ang husto ug labani ang katungod sa mga kabos ug nagakinahanglan nga mga tawo.¹⁰Kinsa man ang makakita ug takos nga asawa? Ang iyang kabililhon labaw pa sa mga alahas. ¹¹Ang kasingkasing sa iyang bana mosalig kaniya, ug dili gayod siya mahimong kabos. ¹²Mobuhat gayod siya ug maayong mga butang alang kaniya ug dili ang daotan sa tanang mga adlaw sa iyang kinabuhi.¹³Magpili siya ug balahibo ug lino, ug magabuhat uban ang kalipay sa iyang mga kamot. ¹⁴Sama siya sa nagpatigayon nga mga sakayan; nagdala siya sa iyang pagkaon gikan sa halayo. ¹⁵Mobangon siya samtang gabii pa ug mohatag ug pagkaon sa iyang panimalay, ug ibahinbahin niya ang buluhaton alang sa iyang mga sulugoong babaye.¹⁶Maghunahuna siya ug uma ug paliton kini; uban sa kinitaan sa iyang mga kamot motanom siya ug paras. ¹⁷Bistihan niya ang iyang kaugalingon sa kusog ug himoon niyang kusgan ang iyang mga bukton.¹⁸Makita niya kung unsa ang maayo nga makaginansya siya; sa tibuok gabii wala gipalong ang iyang lampara. ¹⁹Gibutang niya ang iyang mga kamot sa lamboranan, ug iyang gigunitan ang nilubid nga tanod.²⁰Gituy-od niya ang iyang kamot sa mga tawong kabos; gituy-od niya ang iyang kamot sa mga tawong nanginahanglan. ²¹Dili siya mahadlok sa niyebe alang sa iyang panimalay, kay ang tibuok niya nga panimalay nabistihan sa dagtom pula.²²Naghimo siya ug hapin alang sa iyang higdaanan, ug nagbisti siya ug labing maayo nga tapul nga lino. ²³Inila ang iyang bana sa mga ganghaan, kung molingkod siya kauban sa mga kadagkoan sa yuta.²⁴Naghimo siya ug lino nga mga panapton ug gibaligya kini, ug nagbaligya siya ug mga bakus sa mga nagapatigayon. ²⁵Nabistihan siya uban ang kusog ug kadungganan, ug mokatawa siya sa dihang moabot ang panahon.²⁶Magabuka siya sa iyang baba uban ang kaalam ug ang balaod sa pagkamaluluy-on anaa sa iyang dila. ²⁷Nagabantay siya sa tanang pamaagi sa iyang panimalay ug dili mokaon sa tinapay sa pagkatapulan.²⁸Mobangon ang iyang mga anak ug tawgon siya ug bulahan ug ang iyang bana modayeg kaniya, ug moingon, ²⁹"Daghang buotan nga mga babaye, apan silang tanan dili makalabaw kanimo."³⁰Ang katahom malimbongon, ug ang kaanyag walay kapuslanan, apan ang babaye nga mahinadlokon kang Yahweh, pagadayegon siya. ³¹Ihatag kaniya ang bunga sa iyang mga kamot ug tugoti ang iyang mga buhat nga modayeg kaniya diha sa mga ganghaan.

Isaias

¹Ang Panan-awon ni Isaias nga anak nga lalaki ni Amoz, nga nakita niya mahitungod sa Juda ug sa Jerusalem, sa mga adlaw ni Uzia, Jotam, Ahaz, ug Hezekia nga mga hari sa Juda.

²Dungga kalangitan, ug paminaw kalibotan; kay nagsulti si Yahweh: "giatiman ko ug gipadako ang mga katawhan, apan misupak sila batok kanako. ³Nakaila ang baka sa tag-iya niini, ug ang asno sa pasungan sa iyang agalon, apan wala makaila ang Israel, ug wala makasabot ang Israel."

⁴Alaot ang nasod nga makasasala! Ang katawhan nga napuno sa pagkadaotan, kaliwat sa mga nagabuhat ug daotan, mga anak nga nagabuhat ug mahugaw! Gisalikway nila si Yahweh, gitamay nila ang Usa ka Balaan sa Israel, mibiya sila gikan kaniya.

⁵Nganong gibunalan pa man gihapon kamo? Nganong hilabihan man kamo kamasinupakon? Nagmasakiton ang tibuok ulo, naluya ang tibuok kasingkasing. ⁶Gikan sa lapalapa hangtod sa ulo walay bahin niini nga maayo; apan mga samad lamang, ug mga pangos, ug bag-ong mga samad; nga wala pa naulian, nahinloan, nabugkosan, ni gipahiran ug lana.

⁷Nagun-ob ang inyong nasod ug nasunog ang inyong mga siyudad; gun-obon sa mga langyaw diha sa inyong atubangan—ang inyong kaumahan, —biniyaang guba gibuntog sa mga langyaw. ⁸Mahibilin ang anak nga babaye sa Zion sama sa usa ka payag nga anaa sa parasan, sama sa usa ka silonganan nga anaa sa pipinohan, sama sa usa ka siyudad nga gipalibotan sa kaaway.

⁹Kung wala nagbilin si Yahweh nga labawng makagagahom ug gamay nga kaliwat alang kanato, mahisama kita sa Sodoma ug Gomora.

¹⁰Dungga ang pulong ni Yahweh, kamong mga pangulo sa Sodoma; paminaw sa balaod sa atong Dios, kamong katawhan sa Gomora: ¹¹Miingon si Yahweh "Unsa man ang gidaghanon sa inyong halad nganhi kanako?" "Nakabaton ako ug igong halad nga sinunog nga mga karnero ug gipatambok nga mga mananap; ug dugo sa mga baka, mga nating karnero, o mga kanding nga wala ko gikahimut-an.

¹²Sa dihang moabot kamo aron sa pagpakita sa akong atubangan, kinsa man ang nagsugo niini kaninyo, aron sa pagtunob sa akong mga hawanan? ¹³Ayaw na pagdala ug mga walay pulos nga halad; usa ka dulomtanan ang insenso alang kanako; ang inyong bag-ong bulan ug ang mga panagtigom sa Adlawng igpapahulay—dili ko maantos kining daotan kaayo nga mga panagtigom.

¹⁴Gikasilagan ko ang inyong bag-ong mga bulan ug ang inyong pinili nga mga kasaulogan; kabug-aton kini alang kanako; gikapoy ako sa pag-antos kanila. ¹⁵Busa sa dihang ibayaw ninyo ang inyong mga kamot sa pag-ampo, itago ko ang akong mga mata gikan kaninyo; bisan pa ug mag-ampo kamo sa makadaghan, dili ako maminaw; nabulit sa dugo ang inyong mga kamot.

¹⁶Hugasi, hinloi ang inyong kaugalingon, biyai ang daotan ninyong mga binuhatan gikan sa akong panan-aw; hunonga ang pagkadaotan; ¹⁷pagtuon sa pagbuhat ug maayo; pangita ug kaangayan, tul-ira ang pagdaugdaog, hatagi ug kaangayan ang mga ilo, ug labani ang balo."

¹⁸Dali karon, ug maghusay kita," miingon si Yahweh; "bisan pa ug pula ang inyong mga sala, maputi kini sama sa niebe; bisan pa ug sama sa dagtom pula ang inyong mga sala, maputi kini sama sa balahibo sa karnero.

¹⁹Kung magmasinugtanon ug magmatinuman kamo, makakaon kamo sa abot sa yuta, ²⁰apan kung modumili ug mosupak kamo, laglagon kamo sa espada," kay gisulti kini sa baba ni Yahweh.

²¹Giunsa pagkahimong nagbaligya ug dungog sa matinud-anong siyudad! Puno siya sa hustisya—puno siya sa pagkamatarong, apan karon puno siya sa mga mamumuno. ²²Dili lunsay ang imong plata, sinagolan ug tubig ang imong bino.

²³Nagmasinupakon ang imong mga prinsipe ug kauban sa mga kawatan; nahigugma ang tanan sa suhol ug nagtinguha sa bayad. Wala nila dapigi ang mga ilo, ni ang mga sumbong sa mga balo nga miabot sa ilang atubangan.

²⁴Busa mao kini ang gipahayag sa Ginoo nga si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Usa ka Gamhanan sa Israel: " Alaot sila! Panimaslan ko ang mga nakigbatok kanako, ug panimaslan ko mismo ang akong mga kaaway; ²⁵ipaatubang ko batok kanimo ang akong kamot, pagahinloan ko ang imong taya, ug mawala kining tanan.

²⁶Ipahibalik ko ang imong mga maghuhukom sama sa una, ug ang imong mga magtatambag sama sa sinugdan; human niana pagatawagon ka nga siyudad sa pagkamatarong, usa ka matinud-anon nga lungsod."

²⁷Lukaton ang Zion pinaagi sa hustisya, ug ang iyang paghinulsol pinaagi sa pagkamatarong. ²⁸Malaglag ang mga masinupakon ug ang mga makasasala, ug kadtong mibiya kang Yahweh makahiagom sa ingon.

²⁹Kay maulawan kamo pinaagi sa sagradong mga kahoy nga akasya nga inyong gitinguha, ug maulawan kamo pinaagi sa mga tanaman nga inyong gipili. ³⁰Kay mahisama kamo sa akasya nga malaya ang dahon, ug sama sa tanaman nga walay tubig.

³¹Mahisama sa sugnod ang kusgan nga tawo, ug sama sa siga ang iyang buhat; modilaab silang duha ug walay makapalong niini."

¹Ang mga butang nga nakita ni Isaias ang anak nga lalaki ni Amoz, mahitungod sa Juda ug Jerusalem. ²Mahitabo kini sa kataposang mga adlaw nga pagatukoron ang bukid sa balay ni Yahweh ingon nga pinakataas nga kabukiran, ug mobarog kini ibabaw sa kabungtoran, ug modagayday ang tanang kanasoran niini.

³Daghang mga tawo nga moabot ug moingon, "Dali motungas kita sa bukid ni Yahweh, ngadto sa balay sa Dios ni Jacob, aron tudloan niya kita sa iyang mga paagi, ug molakaw kita sa iyang mga dalan." Kay gikan sa Zion mogula ang kasugoan, ug ang pulong ni Yahweh gikan sa Jerusalem.

⁴Hukman niya ang mga nasod ug magbuot alang sa daghang katawhan; himoon nila ang ilang mga espada ug mga lipya sa daro, ug himoon nila ang ilang mga bangkaw ug mga garab; dili na makigbatok ang nasod sa laing nasod, ni magbansay pa alang sa gubat.

⁵Dali balay ni Jacob, manglakaw kita diha sa kahayag ni Yahweh. ⁶Kay imong gibiyaan ang imong katawhan, ang balay ni Jacob, kay napuno sila sa mga pamatasan nga gikan sa sidlakan ug mga mananagna sama sa mga Filistihanon, ug nagkumusta sila sa mga anak nga lalaki sa mga langyaw.

⁷Napuno sa plata ug bulawan ang ilang yuta, ug walay kataposan ang ilang bahandi; napuno usab sa mga kabayo ang ilang yuta, walay kataposan ang ilang mga karwahe. ⁸Napuno usab sa mga diosdios ang ilang yuta; nagsimba sila sa binuhat sa ilang kaugalingong mga kamot, mga butang nga gibuhat mismo sa ilang mga kamot.

⁹Manghapa ang katawhan, ug mangatumba ang matag usa; busa ayaw sila patindoga. ¹⁰Pag-adto sa batoon nga mga dapit ug tago ilalom sa yuta gikan sa kasuko ni Yahweh ug gikan sa himaya sa iyang pagkahalangdon. ¹¹Ipaubos ang mapahitas-ong tinan-awan sa tawo, ug ipaubos ang mga tawo nga garboso, ug si Yahweh lamang ang ibayaw nianang adlawa.

¹²Kay adunay adlaw si Yahweh nga labawng makagagahom batok sa tanan nga mga garboso ug mapalabilabihon, ug sa tanan nga mga mapahitas-on—ug ipaubos niya sila— ¹³ug batok sa tanang mga sedro sa Lebanon nga taas ug labong, ug batok sa tanang mga akasya sa Basan.

¹⁴Sa adlaw ni Yahweh nga labawng makagagahom batok kini sa tanang tag-as nga kabukiran, ug batok sa tanang kabungtoran nga tinuboy, ¹⁵ug batok sa matag taas nga tore, ug batok sa matag salipdanan nga paril, ¹⁶ug batok sa tanang mga sakayang pandagat sa Tarshis, ug batok sa tanang matahom nga mga sakayang pandagat.

¹⁷Ipaubos ang garbo sa tawo, ug mapukan ang pagkamapasigarbohon sa mga tawo; si Yahweh lamang ang ibayaw nianang adlawa. ¹⁸Mahanaw sa hingpit ang mga diosdios. ¹⁹Gikan sa kahadlok kang Yahweh, ug gikan sa himaya sa iyang pagkahalangdon, moadto ang mga tawo sa mga langob diha sa mga bato ug sa mga bangag diha sa yuta, sa dihang mobarog siya sa paglisang sa kalibotan.

²⁰Nianang adlawa isalikway sa katawhan ang ilang mga diosdios nga plata ug bulawan nga ilang gibuhat aron ilang simbahon—ilabay nila kini ngadto sa mga ilaga ug mga kabog. ²¹Gikan sa kahadlok kang Yahweh ug gikan sa himaya sa iyang pagkahalangdon, moadto ang mga tawo sa mga bangag diha sa mga bato ug ngadto sa gansalgansalon nga mga bato, sa dihang mobarog siya aron sa paglisang sa kalibotan. ²²Undanga ang pagsalig sa tawo, nga nabuhi pinaagi sa pagginhawa, kay unsa man ang iyang bili?

¹Tan-awa, kuhaon sa Ginoo nga si Yahweh nga labawng makagagahom, gikan sa Jerusalem ug Juda ang tukod ug sungkod: ang tanang tinubdan sa tinapay ug tubig; ²ang kusgan nga tawo, ang maggugubat, ang maghuhukom, ang propeta, ang mananagna, ang pangulo; ³ang kapitan sa 50, ang inila nga mga tawo, ang magtatambag, ang hanas nga magbubuhat, ug ang hanas nga maglalamat.

⁴Ibutang ko ang mga batan-on ingon nga ilang mga pangulo, ug ang batan-on mangulo labaw kanila. ⁵Daugdaogon ang katawhan, ang matag usa pinaagi sa ubang tawo ug sa iyang silingan; pakaulawan sa bata ang hamtong, ug hagiton sa yanong tawo ang halangdon.

⁶Gunitan sa tawo ang iyang igsoong lalaki diha sa balay sa iyang amahan ug moingon, 'Aduna kay kupo; dumalahi kami, ug tugoti nga maanaa sa imong mga kamot kining naguba.' ⁷Nianang adlawa mosinggit siya ug moingon, 'Dili ako mahimong mananambal; wala akoy tinapay o bisti. Dili mahimo nga himoon mo ako nga pangulo sa katawhan."'

⁸Kay nadagma ang Jerusalem, ug napukan ang Juda, tungod kay ang ilang gipamulong ug mga buhat batok man kang Yahweh, nga nagdumili sa mga mata sa iyang himaya. ⁹Ang hulagway sa ilang mga nawong nagpamatuod batok kanila; ug isugilon nila ang ilang sala sama sa Sodoma; dili nila kini itago. Alaot sila! Kay aduna silay hingpit nga katalagman alang sa ilang mga kaugalingon.

¹⁰Sultihi ang maayong tawo nga mamaayo kini, kay makakaon sila sa bunga sa ilang mga binuhatan. ¹¹Pagkaalaot sa daotan! Kadaot kini alang kaniya, kay ang bayad sa iyang mga kamot moabot gayod kaniya. ¹²Akong katawhan—mga anak ang magdaugdaog kanila, ug ang mga babaye ang magdumala labaw kanila. Akong katawhan, gipatibulaag kamo niadtong naggiya kaninyo ug gilibog kamo sa inyong padulngan nga dalan.

¹³Mibarog si Yahweh alang sa pag-akusar; mibarog siya aron sa pag-akusar sa katawhan. ¹⁴Moabot si Yahweh aron sa paghukom batok sa mga kadagkoan sa iyang katawhan ug sa ilang mga pangulo: Gigun-ob ninyo ang parasan; ang inilog gikan sa mga kabos nga anaa sa inyong mga balay. ¹⁵Nganong gidugmok man ninyo ang akong katawhan ug gigaling ang nawong sa mga kabos?" Mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo nga labaw nga makagagahom.

¹⁶Misulti si Yahweh niana tungod kay garboso ang anak nga mga babaye sa Zion, naglakaw sila nga naghangad, ug nagkidhat ang ilang mga mata, naghinayhinay sila sa paglakaw uban sa kilingkiling nga anaa sa ilang mga tiil, ¹⁷busa pahamtangan sa Ginoo ug nuka ang mga ulo sa anak nga mga babaye sa Zion, ug upawan sila ni Yahweh.

¹⁸Nianang adlawa kuhaon sa Ginoo ang maanindot nga mga alahas nga anaa sa ilang tikod, ang mga dayandayan sa ulo, ang mga dayandayan nga pormang bag-ong subang nga bulan, ¹⁹ang mga ariyos, ang mga pulsiras, ug ang mga tabon sa nawong; ²⁰ang mga purong, ang mga kadena nga anaa sa tikod, ang mga bakos, ug ang mga sudlanan sa pahumot, ug ang mga anting-anting.

²¹Kuhaon niya ang mga singsing ug mga alahas nga anaa sa ilong; ²²ang mga kupo alang sa kasaulogan, ang mga mantiletas ug ang mga puntil; ²³ang mga samin, ang pinong lino, ang mga purong, ug ang mga turban.

²⁴Imbis nga humot nga pahumot adunay dili maayong baho; imbis nga turban, adunay usa ka pisi; imbis nga maayong pagkasudlay nga buhok, adunay pagkaupaw; ug imbis nga kupo, nagsul-ob ug sako; ug paso imbis nga kaanyag. ²⁵Mapukan ang imong mga tawo pinaagi sa espada, ug mapukan didto sa gubat ang imong kusgan nga kalalakin-an. ²⁶Magbangotan ug magsubo ang mga ganghaan sa Jerusalem; ug mag-inusara siya ug maglingkod sa yuta.

¹Nianang adlawa pito ka babaye ang mogunit sa usa ka lalaki ug moingon, "Ang among kaugalingong pagkaon ang among kan-on, ang among kaugalingong bisti ang among sul-obon. Apan tugoti kami nga mobaton sa imong ngalan aron pagkuha sa among kaulawan." ²Nianang adlawa mahimong nindot ug mahimayaon ang sanga ni Yahweh, ug mahimong lamian ug makapahimuot ang abot sa yuta alang niadtong mga nahibilin sa Israel.

³Mahitabo kini nga ang mahibilin sa Zion ug ang magpabilin sa Jerusalem pagatawagon nga balaan, ang matag usa nga nahisulat ingon nga nagpuyo sa Jerusalem. ⁴Mahitabo kini sa dihang banlason sa Ginoo ang ikalima nga anak nga babaye sa Zion, ug hinloan ang mga mansa nga dugo gikan sa taliwala sa Jerusalem, pinaagi sa espiritu sa paghukom ug sa espiritu sa nagdilaab nga kalayo.

⁵Unya magbuhat ug panganod ug aso si Yahweh sa tibuok dapit sa Bukid sa Zion ug ibabaw sa dapit sa iyang tigomanan, maghimo si Yahweh ug panganod ug aso panahon sa adlaw, ug masiga nga dilaab sa kalayo panahon sa kagabhion; mahimo kining silonganan labaw sa tanang himaya. ⁶Mahimo kining silonganan ang landong gikan sa kainit panahon sa adlaw, ug usa ka dalangpanan ug usa ka salipdanan gikan sa unos ug ulan.

¹Tugoti ako sa pag-awit alang sa akong gihigugma pag-ayo, usa ka awit sa akong gihigugma mahitungod sa iyang parasan. Ang akong gihigugma pag-ayo adunay parasan sa tabunok kaayo nga bungtod. ²Gibungkal niya kini, gikuha ang mga bato, ug gitamnan sa labing maayo nga matang sa paras. Gitukoran niya ug tore sa taliwala niini, ug nagtukod usab siya ug pug-anan sa ubas. Nagpaabot siya sa pagpamunga niini, apan ihalas lamang nga mga ubas ang bunga niini.

³Busa karon, lumolupyo sa Jerusalem ug tawo sa Juda, hukmi ako ug ang akong parasan. ⁴Unsa pa man ang akong buhaton alang sa akong parasan, nga wala nako nabuhat alang niini? Sa dihang nagpaabot ako nga mobunga kini, nganong namunga man hinuon kini ug ihalas nga mga ubas?

⁵Karon sultihan ko kamo kung unsa ang akong buhaton sa akong parasan: kuhaon ko ang kural niini, himoon ko kini nga usa ka sibsibanan, gubaon ko ang paril niini, ug yatakyatakan kini. ⁶Gun-obon ko na kini, ug dili na kini pagapul-ongan ni kapnan. Hinuon, moturok ang mga sampinit ug mga tunok. Sugoon ko usab ang mga panganod nga dili mopaulan niini.

⁷Kay ang parasan ni Yahweh nga labawng makagagahom mao ang balay sa Israel, ug ang tawo sa Juda mao ang makapahimuot niyang tanom; nagpaabot siya ug hustisya, apan adunay pagpinatyanay; alang sa pagkamatarong, apan singgit lamang sa pagpakitabang.

⁸Alaot kadtong nagpadaghan ug mga balay, kadtong nagpadaghan ug mga uma, hangtod nga wala nay lawak nga mahibilin, ug magpabilin kang mag-inusara sa yuta! ⁹Gisultihan ako ni Yahweh nga labawng makagagahom, daghang kabalayan ang biyaan, bisan pa ang dagko ug nindot, wala nay lumolupyo. ¹⁰Kay ang napulo ka yugo nga parasan mohatag lamang ug usa ka bath, ug ang usa ka homer nga binhi mohatag lamang ug usa ka ephah.

¹¹Alaot kadtong nagsayo ug bangon sa buntag aron sa pag-inom ug isog nga ilimnon, kadtong naglangaylangay diha sa kangitngit hangtod nga mahubog sila sa bino. ¹²Nagbangketi sila uban sa alpa, gamay nga gitara, tamborin, plawta, ug bino, apan wala nila ilha ang buhat ni Yahweh, ni gihunahuna ang mga buhat sa iyang mga kamot.

¹³Busa giulipon ang akong katawhan kay kulang ug pagsabot; gigutom ang ilang halangdon nga mga pangulo, ug walay mainom ang yano nilang mga tawo. ¹⁴Busa adunay mas dakong kagana ang Sheol ug nagnganga kini ug maayo; ang inila diha kanila, ang katawhan, ang mga pangulo, ug ang mga tigmaya ug kadtong nagmalipayon, mangadto sa Sheol.

¹⁵Mapugos sa pagyukbo ang tawo, ug magpaubos ang katawhan; ipaubos ang mga mata sa mapahitas-on. ¹⁶Ibayaw si Yahweh nga labawng makagagahom diha sa iyang hustisya, ug ipakita sa Dios nga Usa ka Balaan ang iyang pagkamatarong. ¹⁷Unya manibsib ang mga karnero ingon nga anaa sa ilang kaugalingong sibsibanan, ug diha sa mga guba, ang nating mga karnero manibsib ingon nga mga langyaw.

¹⁸Alaot kadtong nagguyod sa pagkadaotan uban sa walay pulos nga mga pisi ug kadtong nagguyod sa sala ingon nga hikot sa kariton. ¹⁹Alaot kadtong nag-ingon, "Padalia ang Dios, tugoti siya nga mamuhat ug dali, aron makita nato kini nga mahitabo; ug tugoti nga moabot ang mga laraw sa Usa ka Balaan sa Israel, aron nga masayod kita niini."

²⁰Alaot kadtong nagtawag sa daotan nga maayo, ug maayo ang daotan; kadtong nagpaila sa kangitngit ingon nga kahayag, ug ang kahayag ingon nga kangitngit; kadtong nagpaila sa pait ingon nga tam-is, ug ang tam-is ingon nga pait! ²¹Alaot kadtong mga maalamon sa ilang kaugalingong mga mata, ug ang mga maampingon sa ilang kaugalingong panabot!

²²Alaot kadtong mga mananaog sa pag-inom ug bino, ug mga hanas sa pagtimpla sa isog nga mga ilimnon; ²³kadtong nagpakamatarong sa daotan pinaagi sa suhol, ug pagkuha sa katungod sa mga walay sala!

²⁴Busa ingon nga ang dila sa kalayo molamoy sa dagami, ug ingon nga masunog ang nalaya nga sagbot, busa malata ang gamot niini, ug mapalid ang bulak niini sama sa abog. Mahitabo kini kay gisalikway nila ang balaod ni Yahweh nga labawng makagagahom, ug tungod kay gitamay nila ang pulong sa Usa ka Balaan sa Israel.

²⁵Busa mosilaob ang kasuko ni Yahweh batok sa iyang katawhan. Gituy-od niya ang iyang kamot batok kanila ug gisilotan sila. Mokurog ang kabukiran, ug mahisama sa basura diha sa kadalanan ang ilang mga patayng lawas. Dili mahupay ang iyang kasuko niining mga butanga; hinuon, magpabilin nga gituy-od ang iyang kamot.

²⁶Ipatindog niya ang usa ka timailhan nga bandera alang sa layo nga mga nasod ug taghoyan kadtong anaa sa kinatumyan sa kalibotan. Tan-awa, moabot dayon sila sa walay langan.

²⁷Walay gikapoyan o napandol diha kanila; walay nagduka o nangatulog. Ni miluag ang ilang mga bakos, o nabugto ang mga liston sa ilang sandalyas. ²⁸Hait ang ilang mga udyong ug gibawog ang tanan nilang pana; sama sa santik ang mga koko sa ilang mga kabayo, ug sama sa bagyo ang mga ligid sa ilang karwahe.

²⁹Mahisama sa usa ka liyon ang ilang pagngulob; magngulob sila sama sa nating mga liyon. Magngulob sila ug gunitan ang biktima ug dad-on kini palayo, nga walay makaluwas. ³⁰Nianang adlawa magngulob sila batok sa biktima sama sa dagat nga nagngulob. Kung motan-aw si bisan kinsa ibabaw sa yuta, makita niya ang kangitngit ug pag-antos; bisan ang kahayag mahimong ngitngit pinaagi sa mga panganod.

¹Sa tuig nga namatay si haring Uzia, nakita ko ang Ginoo nga naglingkod sa usa ka trono; hataas siya ug habog, ug ang sidsid sa iyang kupo milukop sa templo. ²Adunay mga serafim ibabaw kaniya; ang matag usa adunay unom ka mga pako; ang duha nagtabon sa iyang nawong, ug ang duha nagtabon siya sa iyang mga tiil, ug ang duha gigamit niya sa paglupad.

³Nagtinawagay sila sa usag usa ug nag-ingon, "Balaan, balaan, balaan, si Yahweh nga labawng makagagahom! Napuno ang tibuok kalibotan sa iyang himaya."

⁴Natay-og ang mga pultahan sa mga patukoranan sa mga tingog niadtong nagasinggit, ug nalukop ang balay sa aso. ⁵Unya miingon ako, "Alaot ako! Gilaglag ako tungod kay usa ako ka tawo nga hugaw ug mga ngabil, ug nagpuyo ako uban sa mga tawong hugaw ug mga ngabil. Tungod kay nakita ko ang Hari, si Yahweh, si Yahweh nga labawng makagagahom!"

⁶Unya milupad ang usa sa mga serafim nganhi kanako; aduna siyay nagbaga nga uling sa iyang kamot, nga gikuha niya pinaagi sa mga kimpit gikan sa halaran. ⁷Gipahid niya kini sa akong baba ug miingon, "Tan-awa, midapat kini sa imong mga ngabil; gikuha na ang imong pagkadaotan, ug gipasaylo na ang imong mga sala."

⁸Nadungog ko ang tingog sa Ginoo nga nag-ingon, "Kinsa man ang akong ipadala; kinsa man ang molakaw alang kanato?" Unya miingon ako, "Ania ako; ipadala ako." ⁹Miingon siya, "Lakaw ug sultihi kini nga katawhan, 'Naminaw, apan dili makasabot; nagtan-aw, apan walay pagsabot.'

¹⁰Patig-aha ang kasingkasing niining mga tawhana, ug himoang bungol ang ilang mga igdulongog ug butahi ang ilang mga mata. Kay basin ug makakita sila, makadungog, ug makasabot ang ilang mga kasingkasing, ug unya mamalik ug mamaayo."

¹¹Unya miingon ako, "Ginoo, hangtod kanus-a man?" Mitubag siya, "Hangtod madugmok ug magun-ob ang mga siyudad ug wala nay mga lumolupyo, ug wala nay mga tawo ang mga balay, ug mahimong hingpit nga biniyaan ang yuta, ¹²ug hangtod abogon ni Yahweh ang katawhan ngadto sa layong dapit, ug maawaaw na sa hingpit ang yuta.

¹³Bisan pa magpabilin ang ikanapulo ka bahin sa katawhan niini, maguba kini pag-usab; sama sa giputol nga terebinto o akasiya nga mabilin ang punoan niini, ang balaanong binhi anaa sa mga tuod niini."

¹Panahon sa mga adlaw ni Ahaz nga anak nga lalaki ni Jotam nga anak nga lalaki ni Uzia, ang hari sa Juda, mitungas ngadto sa Jerusalem si Rezin ang hari sa Aram, ug si Peka nga anak nga lalaki ni Remalia, ang hari sa Israel aron sa pagpakiggubat batok niini, apan dili sila makadaog batok niini. ²Gisugilon kini sa panimalay ni David nga ang Aram nakig-abin sa Efraim. Nagkurog ang iyang kasingkasing, ug ang kasingkasing sa iyang katawhan, sama sa mga kahoy sa kalasangan nga giuyog sa hangin.

³Unya miingon si Yahweh ngadto kang Isaias, "Lakaw uban sa imong anak nga lalaki nga si Shear Jashub aron tagboon si Ahaz sa tumoy sa agianan sa tubig sa ibabaw nga dapit sa linaw, sa dalan paingon sa Dapit nga Labhanan. ⁴Sultihi siya, 'Pag-amping, pagpabilin nga malinawon, ayaw kahadlok o kakulba niining duha ka sanga nga nagaaso apan walay kalayo, pinaagi sa hilabihan nga kasuko ni Rezin ug sa Aram, ug ni Peka nga anak nga lalaki ni Remalia.

⁵Naglaraw ang Aram, ang Efraim, ug ang anak nga lalaki ni Remalia ug daotan batok kanimo; miingon sila, ⁶"Sulongon nato ang Juda ug lisangon siya, ug bungkagon nato siya ug ipahimutang ang atong hari didto, ang anak nga lalaki ni Tabeel."

⁷Miingon si Yahweh nga Ginoo, "Dili kini mahimo; dili kini mahitabo, ⁸tungod kay ang pangulo sa Aram mao ang Damascus, ug ang pangulo sa Damascus mao si Rezin. Sulod sa 65 ka mga tuig, malaglag ang Efraim ug dili na kini matawag nga katawhan. ⁹Ang pangulo sa Efraim mao ang Samaria, ug ang pangulo sa Samaria mao ang anak nga lalaki ni Remalia. Kung dili kamo magpabiling lig-on sa inyong pagtuo, dili gayod kamo magpabilin nga luwas."'"

¹⁰Nakigsulti pagbalik ang Ginoo kang Ahaz, ¹¹"Pangayo ug timailhan kang Yahweh nga imong Dios; pangayo niini diha sa kinahiladman o diha sa ibabaw sa kahitas-an." ¹²Apan miingon si Ahaz, "Dili ako mangayo, ni sulayan si Yahweh."

¹³Busa mitubag si Isaias, "Paminaw, panimalay ni David. Dili pa ba igo kaninyo nga katawhan ang pagsulay sa pailob sa katawhan? Sulayan ba usab ninyo ang pailob sa akong Dios? ¹⁴Busa ang Ginoo mohatag kaninyo nga katawhan sa timailhan; tan-awa, magmabdos ang batan-ong babaye, manganak ug usa ka lalaki, ug pagatawgon ang iyang ngalan nga Immanuel. ¹⁵Magakaon siya ug keso ug dugos sa dihang makabalo na siya sa pagdumili sa daotan ug pagpili sa maayo.

¹⁶Kay sa dili pa mahibalo ang bata sa pagdumili sa daotan ug sa pagpili sa maayo, mamingaw ug mabiyaan na ang yuta sa duha ka mga hari nga imong gikahadlokan. ¹⁷Pagadad-on ni Yahweh kanimo, sa imong katawhan, ug sa balay sa imong amahan ang mga adlaw nga walay sama kaniadto sanglit mibulag ang Efraim gikan sa Juda— pagadad-on niya kanimo ang hari sa Asiria."

¹⁸Nianang panahona, motaghoy si Yahweh sa langaw nga gikan sa layong mga sapa sa Ehipto, ug alang sa putyokan nga gikan sa yuta sa Asiria. ¹⁹Manganhi silang tanan ug mamuyo sa mga lalom nga lugot, ngadto sa mga bangag sa dagkong mga bato, sa tanang sampinitan, ug sa tanang sibsibanan.

²⁰Nianang panahona kiskisan sa Ginoo pinaagi sa labaha ang mga buhok sa ulo ug sa paa nga giabangan unahan sa Suba sa Eufrates—ang hari sa Asiria; pagakiskisan usab niini ang bangas. ²¹Nianang adlawa, magbuhi ang usa ka tawo ug nating baka ug duha ka mga karnero, ²²ug tungod sa kadaghan sa gatas nga ilang mahatag, mokaon siya ug keso, kay ang ang tanang nahibilin sa yuta makakaon sa keso ug dugos.

²³Nianang taknaa, ang dapit nga adunay 1, 000 ka parasan nga nagkantidad ug 1, 000 ka mga shekels, walay bisan unsang butang nga maanaa gawas sa mga sampinit ug mga tunok. ²⁴Moadto ang kalalakin-an didto aron mangayam gamit ang ilang mga pana, tungod kay ang tanang yuta mahimong sampinitan ug katunokan. ²⁵Magpalayo sila gikan sa tanang kabungtoran nga kanhing tanaman gamit ang bara, gumikan sa kahadlok sa mga sampinit ug tunok; apan mahimo kining sibsibanan sa mga baka ug mga karnero.

¹Miingon si Yahweh kanako, "Pagkuha ug dagkong papan nga bato ug sulati kini, 'Maher Shalal Has Baz.' ²Magpatawag ako ug matinud-anong mga saksi aron sa pagpamatuod alang kanako, si Uria nga pari, ug si Zacarias nga anak nga lalaki ni Jeberekia."

³Miadto ako sa propeta nga babaye, ug nagmabdos siya ug nanganak ug usa ka batang lalaki. Unya miingon si Yahweh kanako, "Tawga siya ug 'Maher Shalal Has Baz.' ⁴Kay sa dili pa makalitok ang bata ug, 'Amahan ko,' ug, 'Inahan ko,' kuhaon na sa hari sa Asiria ang mga bahandi sa Damascus ug ang inilog sa Samaria."

⁵Nakigsulti pagbalik si Yahweh kanako, ⁶"Tungod kay misalikway kini nga katawhan sa maayong tubig sa Shiloa, ug nalipay kang Rezin ug sa anak nga lalaki ni Remalia, ⁷busa ipadala na sa Ginoo ngadto kanila ang katubigan sa Suba, kusog ug daghan, ang hari sa Asiria ug ang tanan niyang himaya. Mogawas kini ngadto sa tanang mga kanal ug moawas kini.

⁸Mohaguros ang Suba paingon sa Juda, mibaha ug mitaas ang tubig hangtod miabot na kini sa inyong liog. Lukopon sa gibukhad nga mga pako niini ang gilapdon sa inyong yuta, Immanuel."

⁹Kamo nga katawhan, madugmok sa pino. Paminaw, kamong tanan nga anaa sa layong mga nasod; andama ang inyong kaugalingon alang sa gubat ug madugmok sa pino; andama ang inyong kaugalingon ug madugmok sa pino. ¹⁰Paghimo ug laraw, apan dili kini matuman; paghatag ug sugo, apan dili kini matuman, kay ang Dios nag-uban kanamo.

¹¹Nakigsulti si Yahweh kanako, uban sa iyang kusgan nga kamot dinhi kanako, ug nagpasidaan kanako nga dili maglakaw sa dalan niini nga katawhan. ¹²Ayaw pagatawga nga pagsukol ang bisan unsa nga butang nga gitawag nga pagsukol niini nga katawhan, dili ninyo kahadlokan ang ilang gikahadlokan, ug ayaw kalisang. ¹³Si Yahweh nga labawng makagagahom lamang ang inyong tahoron ingon nga balaan; siya lamang ang angay ninyong kahadlokan, ug kaniya lamang kamo angay nga malisang.

¹⁴Mamahimo siyang dalangpanan; apan mamahimo siyang bato nga kadagmaan ug kapandolan— alang sa duha ka mga balay sa Israel, ug mamahimo siyang lit-ag ug bitik ngadto sa katawhan sa Jerusalem. ¹⁵Daghan ang mangadagma niini ug matumba ug malaglag, ug mahimong malit-ag ug mabihag.

¹⁶Hugti ang akong pagpamatuod, selyohi ang opisyal nga talaan, ug ihatag kini ngadto sa akong mga tinun-an. ¹⁷Maghulat ako alang kang Yahweh, nga nagtago sa iyang panagway gikan sa balay ni Jacob; maghulat ako kaniya. ¹⁸Tan-awa, ako ug ang akong mga anak nga lalaki nga gihatag kanako ni Yahweh mao ang mga timailhan ug mga kahibulongan sa Israel gikan kang Yahweh nga labawng makagagahom, nga nagpuyo sa Bukid sa Zion.

¹⁹Moingon sila kaninyo, "Pagpakigsayod sa mga espiritista ug mga salamangkero," niadtong nagayawyaw nga nagapangyamyam. Apan angay ba nga dili makisayod ang katawhan sa ilang Dios? Angay ba silang makisayod sa patay alang sa buhi? ²⁰Sa balaod ug sa pagpamatuod! Kung dili sila mosulti niana nga mga butang, tungod kini kay wala silay kahayag sa banagbanag.

²¹Moagi sila latas sa yuta uban ang hilabihang kaguol ug kagutom. Sa dihang gutomon sila, masuko sila ug tunglohon ang ilang hari ug ang ilang Dios, ug mohangad sila sa taas. ²²Motan-aw sila sa yuta ug makita ang kagul-anan, kangitngit, ug kadulom sa pagpanghupaw. Pagaabogon sila ngadto sa yuta sa kangitngit.

¹Mahanaw ang kangitngit gikan kaniya nga anaa sa hilabihang kasakit. Kaniadto gipakaulawan niya ang yuta sa Zebulun ug ang yuta sa Neftali, apan sa umaabot nga panahon himoon niya kining mahimayaon, sa dalan paingon sa dagat, tabok sa Jordan, ang Galilea sa mga nasod. ²Makakita ug dakong kahayag ang katawhan nga naglakaw sa kangitngit; midan-ag ang kahayag kanila, niadtong namuyo sa yuta sa landong sa kamatayon.

³Gipadaghan mo ang mga nasod; gidugangan mo ang ilang kalipay. Nagsadya sila sa imong atubangan sama sa kalipay sa panahon sa ting-ani, sama sa kalalakin-an nga nagsadya sa dihang gibahinbahin nila ang inilog.

⁴Kay ang yugo sa iyang palas-anon, ang yayongan sa iyang abaga, ang bunal sa iyang tigdaugdaog, gilaglag nimo sama sa adlaw sa Midian. ⁵Kay pagasunogon ang matag sapatos nga gitamak diha sa kagubot ug ang sapot nga nabulitan sa dugo, igasugnod sa kalayo.

⁶Kay nahimugso ang usa ka bata alang kanato, gihatag alang kanato ang usa ka anak nga lalaki; ug ang pagdumala anaa sa iyang abaga; ug pagatawgon ang iyang ngalan nga Kahibulongang Magtatambag, Gamhanan nga Dios, Walay Kataposang Amahan, Prinsipe sa Kalinaw. ⁷Walay kataposan ang pag-uswag sa iyang panggamhanan ug sa pakigdait, samtang nagdumala siya sa trono ni David, ug sa iyang gingharian, sa pagtukod ug pagpabilin niini uban sa pagkamakiangayon ug pagkamatarong gikan niini nga panahon hangtod sa umaabot ug hangtod sa kahangtoran. Ang magbuhat niini mao ang kadasig sa tinguha ni Yahweh nga labawng makagagahom.

⁸Nagpadala ang Ginoo ug pulong batok kang Jacob, ug miabot kini sa Israel. ⁹Masayod ang tanang katawhan, bisan ang Efraim ug ang mga lumolupyo sa Samaria, nga mapasigarbohong nagsulti inubanan sa mapahitas-on nga kasingkasing, ¹⁰"Nangatumpag na ang mga tisa, apan tukoron namo pag-usab uban sa tiniltilan nga bato; gipangputol ang mga kahoy nga sikamoro, apan mobutang kami ug mga kahoy nga sedro puli niini."

¹¹Busa pabarogon ni Yahweh ang nakigbatok kang Rezin, ang iyang kaatbang, ug pasulongon ang iyang mga kaaway, ¹²ang mga Arameanhon sa sidlakan, ug ang mga Filistihanon sa kasadpan. Magnganga sila sa paglamoy sa Israel. Wala gayod nahuwasi ang iyang kasuko bisan pa niining tanan nga mga butang; hinuon, nagtuy-od gihapon ang iyang kamot.

¹³Apan dili mobalik kaniya ang katawhan nga maoy naghampak kanila, ni mangita sila kang Yahweh nga labawng makagagahom. ¹⁴Busa pagaputlon ni Yahweh gikan sa Israel ang ulo ug ikog, ang sanga sa palmera ug bugang, sa usa lamang ka adlaw. ¹⁵Ang pangulo ug ang inila nga tawo mao ang ulo; ug ang propeta nga nagatudlo ug bakak mao ang ikog.

¹⁶Ang gipangulohan niini mahisalaag gayod, ug malaglag kadtong ilang gipangulohan. ¹⁷Busa dili malipay ang Ginoo sa ilang mga batan-ong kalalakin-an ni maluoy sa ilang mga ilo ug mga balo, sanglit ang matag usa walay dios ug nagabuhat ug daotan, ug ang matag baba nagsulti ug binuang nga mga butang. Wala gayod nahuwasi ang iyang kasuko, bisan pa niining tanan nga mga butang; hinuon, nagtuy-od gihapon ang iyang kamot.

¹⁸Masunog ang pagkadaotan sama sa kalayo; lamoyon niini ang mga sampinit ug mga tunok; sunogon niini bisan pa ang kalibonan sa lasang, moulbo kini sama sa usa ka haligi nga aso. ¹⁹Nagdilaab ang yuta tungod sa kasuko ni Yahweh nga labawng makagagahom, ug ang katawhan sama sa sugnod alang sa kalayo. Walay tawo nga makaluwas sa iyang igsoon.

²⁰Mokuha sila ug pagkaon gamit ang ilang tuong kamot apan gutomon gihapon sila; mokaon sila gamit ang ilang walang kamot apan dili gihapon sila matagbaw. Kaonon man gani sa matag usa ang unod sa iyang kaugalingong bukton. ²¹Lamoyon ni Manases si Efraim, ug si Efraim, ni Manases; ug sulongon nilang duha ang Juda. Wala gayod nahuwasi ang iyang kasuko bisan pa niining tanan nga mga butang; hinuon, nagtuy-od gihapon ang iyang kamot.

¹Alaot kadtong mga nagbuhat ug dili makataronganon nga mga balaod ug nagsulat sa mga dili makiangayon nga mga kasugoan. ²Gihikawan nila ang mga nanginahanglan sa hustisya, gikawatan sa ilang mga katungod ang mga kabos nakong katawhan, giilogan ang mga balo, ug gihimo nilang tukbonon ang mga ilo!

³Unsa man ang inyong buhaton sa adlaw sa paghukom kung ang kalaglagan maggikan sa layong dapit? Kang kinsa man kamo modangop aron mangayo ug tabang, ug asa man ninyo ibilin ang inyong kabtangan? ⁴Walay mahibilin, ug magtikuko kamo uban sa mga binilanggo o malaglag uban sa mga gipatay. Wala gayod nahuwasi ang iyang kasuko bisan pa niining tanan nga mga butang; hinuon, nagtuy-od gihapon ang iyang kamot.

⁵Pagkaalaot sa mga taga-Asiria, ang bunal sa akong kasuko, ang tungkod nga gibutangan ko sa akong kapungot! ⁶Gipadala ko siya batok sa garbosong nasod ug batok sa katawhan nga nagdala sa akong nag-awas nga kaligutgot. Gisugo ko siya sa pagkuha sa inilog, sa pagkuha sa tukbonon, ug sa pagyatak-yatak kanila sama sa lapok diha sa kadalanan.

⁷Apan dili kini mao ang iyang tumong, ni ang iyang gihunahuna. Anaa sa iyang kasingkasing ang paglaglag ug pagbuntog sa daghang kanasoran. ⁸Kay miingon siya, "Dili ba sama sa mga hari ang tanan nakong mga prinsipe? ⁹Dili ba ang Calno sama sa Carkemis, ang Hamat sama sa Arpad, ug ang Samaria sama sa Damascus?

¹⁰Ingon nga nabuntog na sa akong kamot ang mga gingharian nga nagsimba ug mga diosdios, nga ang kinulit nga mga imahe mas labaw pa kaysa niadtong sa Jerusalem ug sa Samaria, ¹¹sama sa akong gibuhat didto sa Samaria ug sa walay pulos nga mga diosdios niini, dili ko ba usab kini buhaton sa Jerusalem ug sa mga diosdios niini?"

¹²Sa dihang natapos na sa Ginoo ang iyang bulohaton didto sa Bukid sa Zion ug sa Jerusalem, pagasilotan ko ang mga gipamulong sa garbosong kasingkasing sa hari sa Asiria ug sa iyang pagkamapahitas-on. ¹³Kay miingon siya, "Pinaagi sa akong kusog ug sa akong kaalam namuhat ako. Aduna akoy kahibalo, ug gikuha ko ang mga utlanan sa akong mga katawhan. Gikawat ko ang ilang mga bahandi ug sama sa usa ka torong baka, gipildi ko ang mga lumolupyo.

¹⁴Nakasakmit ang akong kamot, gikan sa mga salag, ang katigayonan sa kanasoran, ug sama sa tawo nga nagtigom sa gisalikway nga mga itlog, gitigom ko ang tibuok kalibotan. Walay mikapa-kapa sa ilang mga pako o mipiyak."

¹⁵Magpasigarbo ba ang atsa sa iyang kaugalingon batok sa naggunit niini? Daygon ba sa gabas ang iyang kaugalingon labaw pa sa tawo nga nagputol gamit niini? Daw sama nga ang tungkod makaalsa niadtong miisa niini, o nga daw ang kahoy nga bunal makaalsa ug tawo. ¹⁶Busa si Yahweh nga Ginoo nga labawng makagagahom magpadala ug sakit ngadto sa iyang kusgang mga manggugubat; ug adunay magdagkot ug kalayo nga magdilaab ilalom sa iyang himaya.

¹⁷Ang kahayag sa Israel mahimong kalayo, ug ang iyang Balaan usa ka dilaab; sunogon ug ugdawon niini ang iyang mga tunok ug mga sampinit sulod sa usa lamang ka adlaw. ¹⁸Lamoyon ni Yahweh ang himaya sa iyang kalasangan ug mabungahong yuta, ang kalag ug ang lawas; mahisama kini sa dihang nausik ang kinabuhi sa usa ka masakiton nga tawo. ¹⁹Diyutay na lamang ang mahibilin sa mga kahoy diha sa iyang kalasangan, nga maihap na lamang sa usa ka bata.

²⁰Nianang adlawa, ang nahibilin sa Israel, ang nakaikyas nga pamilya ni Jacob, dili na mosalig niadtong nakapildi kanila, apan mosalig lamang kang Yahweh, ang Balaan sa Israel. ²¹Ang nahibilin kang Jacob mobalik ngadto sa Dios nga makagagahom.

²²Kay bisan ang imong katawhan, ang Israel, daw sama sa balas sa baybayon, ang nahibilin lamang kanila ang mahimong mobalik. Gimando na ang kalaglagan, ingon nga gikinahanglan sa nagaawas nga pagkamatarong. ²³Kay ipatuman na ni Yahweh nga Ginoo nga labawng makagagahom ang kalaglagan nga gihukom sa tibuok yuta.

²⁴Busa miingon si Yahweh nga Ginoo nga labawng makagagahom, "Akong katawhan nga namuyo sa Zion, ayaw kahadlok sa mga taga-Asiria. Latoson niya kamo pinaagi sa bunal ug moisa sa iyang sungkod batok kaninyo, sama sa gibuhat sa mga Ehiptohanon. ²⁵Ayaw kahadlok kaniya, kay sa dili madugay mahupay na ang akong kasuko batok kaninyo, ug ang akong kasuko motumong sa iyang kalaglagan."

²⁶Unya mohampak ug latigo si Yahweh nga labawng makagagahom batok kanila, sama sa iyang pagbuntog sa Midian didto sa bato sa Oreb. Iyang ipataas ang iyang sungkod ibabaw sa dagat ug iisa kini sama sa iyang gibuhat sa Ehipto. ²⁷Nianang adlawa, gikuha ang iyang palas-anon gikan sa inyong abaga ug ang iyang yugo gikan sa inyong liog, ug mabali ang yugo tungod sa katambok.

²⁸Miabot ang kaaway didto sa Ayat ug milatas sa Migron; gitapok niya sa Micmas ang iyang mga kabtangan. ²⁹Mitabok sila sa agianan ug natulog sila sa Geba. Nangurog ang Rama ug mikalagiw ang Gibea ni Saul.

³⁰Paghilak sa makusog, anak nga babaye ni Galim! Hatagig pagtagad, Lais! Ikaw alaot nga Anatot! ³¹Mikalagiw na ang Madmena, ug nanagan na ang mga lumolupyo sa Gebim aron maluwas. ³²Mohunong siya niining adlawa sa Nob ug uyogon ang iyang kinumo diha sa bukid sa anak nga babaye sa Zion, ang bungtod sa Jerusalem.

³³Tan-awa, pagaputlon ni Yahweh nga Ginoo nga labawng makagagahom ang mga dagkong sanga uban sa makalilisang nga pagkabungkag; pamutlon ang pinakataas nga mga kahoy, ug ang taas iyang ipaubos. ³⁴Putlon niya ang mga kalibonan diha sa kalasangan pinaagi sa atsa, ug laglagon ang Lebanon uban sa himaya niini.

¹Manalingsing ang bag-ong tuod gikan ni Jesse, ug mamunga ang sanga nga gikan sa iyang mga gamot. ²Mopuyo kaniya ang Espiritu ni Yahweh, ang espiritu sa kaalam ug sa pagsabot, ang espiritu sa pagpanudlo ug sa gahom, ang espiritu sa kahibalo ug sa kahadlok kang Yahweh.

³Kalipay niya ang pagkahadlok sa Ginoo; dili siya mohukom pinaagi sa iyang nakita, o mohukom pinaagi kung unsa ang iyang nadungog. ⁴Hinuon, hukman niya ang kabos uban sa pagkamatarong ug makiangayon niyang hukman ang mapaubsanon dinhi sa kalibotan. Hampakon niya ang kalibotan pinaagi sa sungkod sa iyang baba, ug patyon niya ang daotan pinaagi sa gininhawa sa iyang mga ngabil. ⁵Ang pagkamatarong mao ang bakos sa iyang hawak, ug ang pagkamatinud-anon ang bakos sa iyang bat-ang.

⁶Makig-uban ang lobo uban sa mga nating karnero, ug mohigda ang leopardo uban sa mga nating kanding, mag-uban ang nating baka ang nating liyon ug ang gipatambok nga nating baka. Giyahan sila sa gamay nga bata. ⁷Magdungan ug sabsab ang baka ug ang oso, ug magtapad ug higda ang ilang mga anak. Mosabsab ug dagami ang liyon sama sa torong baka.

⁸Magdula ang gamay nga bata ibabaw sa bangag nga puy-anan sa bitin, ug ibutang sa linutas nga bata ang iyang kamot ngadto sa lungib sa mga bitin. ⁹Dili nila pasakitan ni gun-obon ang tanan nakong balaang bukid; kay mapuno sa kahibalo ni Yahweh ang kalibotan, sama sa tubig nga mitabon sa dagat.

¹⁰Nianang adlawa, mobarog ang gamot ni Jesse ingon nga bandera alang sa katawhan. Pangitaon siya sa mga nasod, ug mahimaya ang iyang pahulayanan nga dapit. ¹¹Nianang adlawa, ituy-od pag-usab sa Ginoo ang iyang kamot aron luwason ang nahibilin niyang katawhan sa Asiria, Ehipto, Patros, Cush, Elam, Shinar, Hamat, ug ang mga isla sa dagat.

¹²Magtukod siya ug bandera alang sa mga nasod ug tigomon ang mga sinalikway sa Israel ug ang nagkatibulaag sa Juda gikan sa upat ka suok sa kalibotan. ¹³Walaon niya ang kasina sa Efraim, ug mawala na ang kasamok sa Juda. Dili na masina ang Efraim sa Juda, ug dili na magsamok ang Juda sa Efraim.

¹⁴Hinuon molugsong sila sa kabukiran sa mga Filistihanon sa kasadpang bahin, ug mag-uban sila sa pag-ilog sa katawhan didto sa sidlakan. Sulongon nila ang Edom ug ang Moab, ug motuman kanila ang katawhan sa Amon. ¹⁵Laglagon gayod sa hingpit ni Yahweh ang gulpo sa Dagat sa Ehipto. Uban sa iyang init nga hangin ikaway niya ang iyang kamot ibabaw sa Suba sa Eufrates ug mabahin kini ngadto sa pito ka mga sapa, aron malatas lamang kini sa mga nagsandalyas.

¹⁶Adunay lapad nga dalan alang sa iyang nahibilin nga katawhan nga mobalik gikan sa Asiria, sama sa Israel sa ilang paggula gikan sa yuta sa Ehipto.

¹Nianang adlawa moingon kamo, "Pasalamatan ko ikaw, Yahweh. Kay bisan nasuko ka kanako, nawala ang imong kapungot, ug gihupay mo ako. ²Tan-awa, ang Dios maoy akong kaluwasan; mosalig ako ug dili mahadlok, kay si Yahweh, oo, si Yahweh ang akong kusog ug awit. Siya ang nahimo nakong kaluwasan."

³Inubanan sa kalipay magsag-ob kamo ug tubig gikan sa mga atabay sa kaluwasan. ⁴Moingon kamo nianang adlawa, "Pasalamati si Yahweh ug sangpita ang iyang ngalan; ipahayag ang iyang mga buhat ngadto sa katawhan, imantala nga gipasidunggan ang iyang ngalan.

⁵Awiti si Yahweh, kay naghimo siya ug mahimayaong mga butang; ipahibalo kini ngadto sa tibuok kalibotan. ⁶Paghugyaw ug singgit alang sa kalipay, kamong lumolupyo sa Zion, kay bantogan ang Usa ka Balaan sa Israel nga anaa sa inyong taliwala."

¹Ang pamahayag mahitungod sa Babilonia, nga nadawat ni Isaias nga anak nga lalaki ni Amoz: ²Didto sa hawan nga bukid iisa ang usa ka timailhan nga bandera, singgit ug kusog ngadto kanila, iwarawara ang inyong kamot aron moadto sila sa mga ganghaan sa mga inila. ³Gisugo ko na ang akong mga balaan, oo, gipatawag ko na ang akong kusgan nga kalalakin-an aron magpahamtang sa akong kasuko, bisan pa ang akong nagakalipay nga katawhan.

⁴Ang kasaba sa daghang mga tawo didto sa kabukiran, sama sa daghang katawhan! Ang kasaba sa hugyaw sa mga gingharian sama sa nagtigom nga daghan nga kanasoran! Gitigom ni Yahweh nga labawng makagagahom ang kasundalohan alang sa gubat. ⁵Gikan sila sa halayo nga nasod, gikan sa dalan paingon sa halayo nga dapit. Mao kini si Yahweh uban sa iyang mga galamiton sa paghukom, aron sa paglaglag sa tibuok yuta.

⁶Pagdangoyngoy, kay duol na ang adlaw ni Yahweh; moabot kini uban sa kalaglagan gikan sa Makagagahom. ⁷Busa kawad-ag umoy ang tanang mga kamot, ug matunaw ang matag kasingkasing. ⁸Mangalisang sila; bihagon sila sa kasakit ug pag-antos, sama sa usa ka babaye nga nagbati. Magtinan-away sila sa usag usa nga mahibulong; manginit ug mamula ang ilang mga nawong.

⁹Tan-awa, moabot ang adlaw ni Yahweh inubanan sa mapintas nga kapungot ug hilabihang kasuko, aron himoong biniyaan ang yuta ug laglagon ang mga makasasala gikan niini. ¹⁰Dili na modan-ag ang mga bituon sa langit ug sa nahimutangan niini. Ngitngit na ang adlaw bisan pa sa kaadlawon, ug dili na usab mohayag ang bulan.

¹¹Silotan ko ang kalibotan alang sa pagkadaotan niini, ug ang daotan alang sa ilang kalapasan. Taposon ko ang pagkamapahitas-on sa mga garboso ug ipaubos ko ang mapahitas-on nga walay kaluoy. ¹²Himoon ko ang katawhan nga mas talagsaon pa kaysa lunsay nga bulawan ug lisod pa pangitaon ang katawhan kaysa sa lunsay nga bulawan sa Ofir.

¹³Busa pakurogon ko ang kalangitan, ug matay-og ang kalibotan sa nahimutangan niini, pinaagi sa kapungot ni Yahweh nga labawng makagagahom, ug sa adlaw sa iyang hilabihan nga kasuko. ¹⁴Sama sa usa ka gipangayam nga lagsaw o sama sa karnero nga walay magbalantay, motalikod ang tagsatagsa ka tawo sa iyang kaugalingon nga katawhan ug mokalagiw sa iyang kaugalingong yuta.

¹⁵Patyon ang matag usa nga makaplagan, ug patyon ang matag usa nga madakpan pinaagi sa espada. ¹⁶Pagapinopinohon usab ang ilang masuso nga mga anak sa ilang atubangan. Pagailogon ang ilang mga balay ug lugoson ang ilang mga asawa.

¹⁷Tan-awa, hapit ko na libogon ang mga Midianhon aron sa pagsulong kanila, kinsa man ang dili magpakabana mahitungod sa plata, o dili malipay sa bulawan. ¹⁸Matusok sa pana ang ilang batan-ong kalalakin-an. Wala silay kaluoy alang sa mga gagmay nga bata ug wala silay ibilin nga mga bata.

¹⁹Unya ang Babilonia, ang mga gingharian nga gidayeg pag-ayo, ang himaya sa mga Caldeanhon, pagalaglagon sa Dios sama sa Sodoma ug Gomora. ²⁰Dili na kini pagapuy-an o wala nay magpuyo gikan sa kaliwatan hangtod sa laing kaliwatan. Dili na magtukod ug tolda didto ang mga taga-Arabia, o ipapahulay sa mga magbalantay ang panon sa ilang mga karnero didto.

²¹Apan mohigda didto ang ihalas nga mga mananap, mapuno sa mga ngiwngiw ang ilang kabalayan; ug ang mga ostrits ug molukso-lukso didto ang ihalas nga mga kanding. ²²Manag-uwang ang mga hyenas sa ilang lig-on nga mga salipdanan, ug ang ihalas nga mga iro sa maanindot nga mga palasyo. Duol na ang iyang panahon, ug dili na malangay ang iyang mga adlaw.

¹Adunay kaluoy si Yahweh kang Jacob; pilion niya pag-usab ang Israel ug pabalikon sila sa ilang yuta. Mouban kanila ang mga langyaw ug makigtipon sila didto sa balay ni Jacob. ²Pagadad-on sila sa mga nasod sa ilang kaugalingong dapit. Unya kuhaon sila sa balay ni Israel sa yuta ni Yahweh ingon nga lalaki ug babaye nga mga sulugoon. Ilang bihagon kadtong mibihag kanila, ug dumalahan nila kadtong nagdaugdaog kanila.

³Sa adlaw nga hatagan ka ni Yahweh ug kapahulayan gikan sa imong mga pag-antos ug kasubo, ug gikan sa imong paghago nga gikinahanglan nimong buhaton, ⁴awiton nimo kining awit sa pagtamay batok sa hari sa Babilonia, "Nalaglag na ang tigdaugdaog, natapos na ang hilabihan nga pagkagarboso!

⁵Gibali ni Yahweh ang sungkod sa daotan, ang setro niadtong mga tigdumala, ⁶nga naghampak sa katawhan sa kaligutgot pinaagi sa walay hunong nga pagbunal, nga nagdumala sa kanasoran sa kasuko, uban ang paglutos nga walay pagpugong.

⁷Nagpahulay ug malinawon ang tibuok kalibotan; nagsugod na sila ug saulog uban sa panag-awit. ⁸Bisan ang sipres nga mga kahoy naglipay alang kanimo uban sa mga sedro sa Lebanon; miingon sila, 'Sanglit napukan na ikaw, wala nay tigputol ug kahoy nga moanhi aron sa pagputol kanamo.' ⁹Buot na makigkita kanimo ang Sheol sa dihang moadto kana didto. Gipukaw na ang mga patay alang kanimo, ang tanang hari sa kalibotan, mitindog gikan sa ilang mga trono, ang tanang hari sa kanasoran.

¹⁰Makigsulti silang tanan ug moingon kanimo, 'Nahimo ka nang huyang sama kanamo. Managsama na kita. ¹¹Gidala ang imong kabantog didto sa Sheol uban sa huni sa imong kinuwerdasan nga mga instrumento. Nagkatag ang mga ulod ilalom kanimo, ug matabonan ka sa mga ulod.

¹²Giunsa man nimo pagkahulog gikan sa kalangitan, bituon sa kabuntagon, anak nga lalaki sa buntag! Giunsa nimo pagkalumpag sa yuta, ikaw nga mibuntog sa mga nasod! ¹³Miingon ka sa imong kasingkasing, 'Mokayab ako sa langit, ituboy ko ang akong trono ibabaw sa kabituonan sa Dios, ug molingkod ako sa bukid nga tigomanan, sa halayong dapit sa amihanan. ¹⁴Mokayab ako ibabaw sa kahitas-an sa mga panganod; himoon ko ang akong kaugalingon nga Labing Halangdon nga Dios.'

¹⁵Apan karon gidala na ikaw sa Sheol, ngadto sa kahiladman nga bung-aw. ¹⁶Kadtong mga nakakita kanimo motutok gayod ug maminaw sila kanimo. Moingon sila, "Mao ba kini ang tawo nga nakapakurog sa yuta, miuyog sa mga gingharian, ¹⁷nga naghimo sa kalibotan sama sa usa ka kamingawan, nagguba sa mga siyudad niini ug wala nagpapauli sa iyang mga binilanggo sa ilang mga panimalay?'

¹⁸Ang tanang hari sa kanasoran, naghigda silang tanan uban ang kadungganan, sa matag usa nila ka lubnganan. ¹⁹Apan gikuha ka pagawas sa imong lubnganan sama sa sanga nga gilabay sa layo. Tabonan ka sa mga patay sama sa panapton, kadtong gipatay pinaagi sa espada, nga manaog sa kabatoan sa bangag. ²⁰Dili ka iipon kanila sa paglubong, tungod kay gilaglag mo ang imong yuta ug gipamatay ang imong katawhan. Dili na gayod hisgotan pa pag-usab ang mga anak sa mga nagbuhat ug daotan."

²¹Andama ang inyong ihawanan alang sa iyang mga anak, alang sa kasal-anan sa ilang mga katigulangan, aron dili na sila mobarog pa ug makaangkon sa yuta ug magpuno sa tibuok kalibotan pinaagi sa mga siyudad. ²²"Mobarog ako batok kanila"—mao kini ang pahayag ni Yahweh nga labawng makagagahom. "Pagaputlon ko gikan sa Babilonia ang ngalan, kaliwat, ug mga kaliwatan"—mao kini ang pahayag ni Yahweh. ²³"Himoon ko usab siya nga puy-anan sa mga ngiwngiw, ug mga lunangan, ug silhigon ko siya pinaagi sa silhig sa kalaglagan"—mao kini ang pahayag ni Yahweh nga labawng makagagahom.

²⁴Nanumpa si Yahweh nga labawng makagagahom, "Sa pagkatinuod, sama sa akong katuyoan, ingon niana ang mahitabo; ug sama sa akong gitumong, mao gayod ang matuman: ²⁵Gun-obon ko ang mga taga-Asiria diha sa akong yuta, ug tumban ko siya sa akong kabukiran. Unya kuhaon ang iyang yugo gikan kanila ug ang iyang palas-anon diha sa ilang abaga."

²⁶Mao kini ang laraw nga gitumong alang sa tibuok kalibotan, ug mao kini ang kamot nga gipataas ibabaw sa tanang kanasoran. ²⁷Kay gilaraw kini ni Yahweh nga labawng makagagahom; kinsa man ang makapugong kaniya? Gipataas ang iyang kamot, ug kinsa man ang makapabalik niini?

²⁸Sa tuig nga namatay si Haring Ahaz, miabot kini nga pahayag: ²⁹Ayaw paglipay, kamong tanan nga Filistihanon, nga nabali ang bunal nga naghampak kaninyo. Kay gikan sa gamot sa bitin mogula ang malala nga halas, ug ang iyang mga anak mahimong mas lala pa nga bitin nga molupad. ³⁰Magpasabsab ang kamagulangang anak sa kabos sa ilang mga karnero didto sa akong sibsibanan, ug maghigda ang timawa nga luwas. Pamatyon ko ang imong mga gamot pinaagi sa kagutom nga mopatay sa tanan nimong mga nahibiling katawhan.

³¹Pagngulob, ganghaan; paghilak, siyudad; mangatunaw kamong tanan, nga mga taga-Filistia. Kay mogawas gikan sa amihanan ang panganod sa aso, ug walay mahibilin sa iyang laray. ³²Unsaon man pagtubag sa usa sa mga tigdala ug mensahe niana nga nasod? Nga si Yahweh ang nagtukod sa Zion, ug makadangop kaniya ang mga nag-antos sa iyang katawhan.

¹Ang pamahayag mahitungod sa Moab. Sa pagkatinuod, sa usa kagabii magun-ob ug malaglag ang Ar sa Moab; nagun-ob ug nalaglag usab ang Kir sa Moab sa usa lamang ka gabii. ²Niadto sila sa templo, nitungas ang katawhan sa Dibon sa habog nga mga dapit aron sa paghilak; magbangotan ang Moab alang sa Nebo ug sa Medeba. Kiskisan nila ang ilang mga ulo ug ang ilang ang mga bangas.

³Nagbisti sila ug sako sa ilang kadalanan; magbakho ang tanan didto sa ilang mga atop ug sa plasa, nagdangoyngoy pag-ayo. ⁴Nagpakitabang ang Hesbon ug Eleale; nadungog ang ilang mga tingog sama kalayo sa Jahas. Busa nagpakitabang ang kasundalohan sa Moab; nangurog sila.

⁵Mihilak ang akong kasingkasing alang sa Moab; nikalagiw ang iyang katawhan ngadto sa Zoar ug ngadto sa Eglat Shilishia. Nitungas sila nga naghilak didto sa tungasonon nga Luhit; nitiyabaw sila sa dalan sa Horonaim tungod sa ilang kalaglagan. ⁶Nahubas ang mga tubig sa Nimrim; nalaya ang sagbot ug namatay ang bag-ong tubo nga sagbot; wala nay lunhaw. ⁷Ang kadagaya nga ilang gipatubo ug gitigom gidala na didto sa tabok sa lugot sa poplars.

⁸Nadunggan ang panaghilak palibot sa ginsakopan sa Moab; ang pagbakho ingon kalayo sa Eglaim ug sa Beer Elim. ⁹Kay napuno sa dugo ang katubigan sa Dibon; apan magpadala pa ako ug mas labaw pa ngadto sa Dibon. Tukbon sa liyon ang moikyas gikan sa Moab ug kadtong mahibilin usab didto sa yuta.

¹Pagpadala ug mga toro nga karnero ngadto sa tigdumala sa yuta nga gikan sa Sela diha sa kamingawan, ngadto sa bukid sa anak nga babaye sa Zion. ²Sama sa naglatagaw nga mga langgam ug sama sa nagkatibulaag nga salag, busa ang mga babaye sa Moab anaa sa mga tabokanan sa Suba sa Arnon.

³Paghatag ug panudlo ug buhata ang hustisya. Hatagi ug landong nga sama sa kagabhion taliwala sa kahayag; tagoi ang mga dinakpan; ayaw budhii ang mga dinakpan. ⁴Papuy-a sila uban kaninyo, ang mga binihag nga gikan sa Moab; kinahanglan nga mahimo kamong tagoanang dapit alang kanila gikan sa tiglaglag." Kay mahunong na ang pagdaudaog, ug maundang na ang pagpangdaot, ug mahanaw kadtong nagyatak gikan sa yuta.

⁵Matukod ang trono sa matinud-anong kasabotan; ug molingkod didto nga matinud-anon ang usa ka tawo nga gikan sa tolda ni David. Maghukom siya sumala sa iyang pagpangita ug hustisya ug pagbuhat sa matarong.

⁶Nadungog namo ang garbo sa Moab, ang iyang pagkamapahitas-on, iyang pagkagarboso, ug ang iyang kasuko. Apan ang iyang mga pagpasigarbo, walay sulod nga pulong. ⁷Busa magdangoyngoy ang Moab alang sa Moab—magdangoyngoy silang tanan! Pagsubo, kamong nalaglag sa hingpit, alang sa mga pan nga adunay pasas sa Kir Hareset.

⁸Nangalaya ang mga kaumahan sa Heshbon sama sa kaparasan sa Sibma. Giyatakyatakan sa mga tigdumala sa mga nasod ang gipili nga kaparasan nga nakaabot ngadto sa Jazer ug mikatay ngadto sa disyerto. Mikatay ang mga udlot niini; nagpadulong kini sa dagat.

⁹Sa pagkatinuod mohilak ako uban sa Jazer alang sa kaparasan sa Sibma. Patubigan ko kamo pinaagi sa akong mga luha, Heshbon, ug Eleale. Kay gitapos ko ang mga panagsinggit sa kalipay diha sa inyong kaumahan alang sa mga bunga sa ting-init ug ting-ani. ¹⁰Nawala ang kasadya ug ang kalipay gikan sa mga mabungahon nga kahoy; ug wala nay panag-awit, ug panagsinggit diha sa kaparasan. Wala nay magpuga ug bino diha sa mga pug-anan ug ubas, kay gitapos ko ang panagsinggit niadtong nagpuga.

¹¹Busa nanghupaw ang akong kasingkasing sama sa alpa alang sa Moab, ug ang akong kinasulorang bahin alang sa Kir Hareset. ¹²Sa dihang kapuyon ang Moab ngadto sa tag-as nga dapit ug mosulod sa iyang templo aron moampo, walay kahimoan ang iyang mga pag-ampo.

¹³Mao kini ang pulong nga gisulti ni Yahweh kaniadto mahitungod sa Moab. ¹⁴Nagsulti pag-usab si Yahweh, "Sulod sa tulo ka tuig, mahanaw na ang himaya sa Moab; bisan pa ug daghan ang katawhan, diyutay na lamang ang mahibilin ug dili mahinungdanon."

¹Ang pahayag mahitungod sa Damascus. ²Biyaan na ang mga siyudad sa Aroer. Mahimo kining mga dapit diin mohigda ang mga panon sa karnero, ug walay bisan usa nga makapalisang kanila. ³Mahanaw ang lig-ong mga siyudad gikan sa Efraim, ang gingharian gikan sa Damascus, ug ang nahibilin sa Aram—mahisama sila sa himaya sa katawhan sa Israel—mao kini ang pahayag ni Yahweh nga labawng makagagahom.

⁴Moabot kini sa adlaw nga mokunhod ang himaya ni Jacob, ug moniwang ang katambok sa iyang unod. ⁵Mahisama kini sa dihang tapokon sa mag-aani ang nagbarog nga trigo, ug anihon niya ang mga uhay sa trigo. Mahisama kini sa dihang adunay manghagdaw ug uhay sa mga trigo diha sa Walog sa Refaim.

⁶Mahibilin ang mga hagdaw, bisan pa niana, sama sa dihang uyogon ang kahoy nga olibo: duha o tulo nga olibo ang anaa sa pinakaibabaw nga sanga, upat o lima ang anaa sa kinatas-an nga mga sanga sa mabungahon nga kahoy—mao kini ang gipahayag ni Yahweh, ang Dios sa Israel. ⁷Nianang adlawa motan-aw ang kalalakin-an sa ilang Magbubuhat, ug motutok ang ilang mga mata ngadto sa Usa nga Balaan sa Israel.

⁸Dili na sila motan-aw ngadto sa mga halaran, ang buhat sa ilang mga kamot, ni motan-aw kung unsay nahimo sa ilang mga kulamoy, ang mga poste nga Asera o ang mga hulagway sa adlaw. ⁹Nianang adlawa ang ilang lig-on nga mga siyudad mahisama sa biniyaang bakilid nga kakahoyan ngadto sa ibabaw sa kabungtoran, nga gisalikway tungod sa katawhan sa Israel ug mahimo kana nga biniyaan.

¹⁰Kay gikalimtan nimo ang Dios sa imong kaluwasan, ug wala gitagad ang bato nga imong kusog. Busa nagtanom ka ug matahom nga mga tanom, ug gipagawas ang mga sanga sa paras nga nadawat gikan sa langyaw, ¹¹sa adlaw nga magtanom ka, ug magkoral, ug mag-atiman sa yuta. Sa dili madugay motubo ang imong binhi, apan mapakyas ang ani sa adlaw sa kasakitan ug sa hilabihan nga kasub-anan.

¹²Pagkaalaot! Ang panagsinggit sa daghang katawhan, nga nagdahunog sama sa dahunog sa kadagatan, ug ang pagdagan sa mga nasod, mihaguros sama sa hinaguros sa dagkong katubigan! ¹³Modahunog ang mga nasod sama sa naghaguros nga mga tubig, apan hinginlan sila sa Dios. Mokalagiw sila palayo ug gukuron sama sa laya nga mga sagbot ngadto sa kabukiran atubangan sa hangin, ug sama sa nagtuyoktuyok nga sagbot atubangan sa bagyo. ¹⁴Sa pagkagabii, tan-awa, makalilisang! Mangahanaw sila sa dili pa ang kabuntagon! Mao kini ang bahin niadtong nanulis kanato, ang luna niadtong nangawat kanato.

¹Pagkaalaot sa yuta sa naghaguros nga mga pako, nga daplin sa mga suba sa Etiopia; ²nga nagpadala ug mga tigpamaba diha sa dagat, ug naggakit ug papyrus diha sa katubigan. Lakaw, kamong paspas nga mga mensahero, ngadto sa nasod nga tag-as ug hamis, ngadto sa katawhan nga gikahadlokan sa layo ug sa duol, ang lig-on ug moyatak nga nasod, nga nabahin sa kasubaan ang ilang yuta.

³Kamong tanan nga mga lumolupyo sa kalibotan ug kamo nga nagpuyo sa yuta, sa dihang ipataas na ang timailhan didto sa kabungtoran, pagtan-aw; ug sa dihang patingogon na ang budyong, paminaw.

⁴Mao kini ang giingon ni Yahweh kanako, "Magpakahilom ako nga maniid gikan sa akong balay, sama sa nagkaanam nga kainit sa pagsidlak sa adlaw, sama sa panganod nga yamog diha sa kainit sa ting-ani. ⁵Sa dili pa ang ting-ani, sa dihang nahuman na ang pagpamulak, ug ang bulak mahimo nang ubas nga hapit na mahinog, pamutlon niya ang mga gagmay nga sanga pinaagi sa karit, putlon niya ug ipalayo ang nagkatay nga mga sanga.

⁶Mahibilin kini alang sa mga langgam sa kabukiran ug alang sa mga mananap sa yuta. Kaonon kini sa mga langgam panahon sa ting-init, ug kaonon kini sa tanan nga mga mananap sa yuta panahon sa tingtugnaw". ⁷Nianang panahona igahatag ngadto kang Yaweh nga labawng makagagahom ang gasa nga gikan sa mga tawo nga tag-as ug hamis, gikan sa mga tawo nga gikahadlokan sa layo ug sa duol, ang lig-on ug moyatak nga nasod, nga gibahin sa kasubaan ang ilang yuta, didto sa dapit sa ngalan ni Yahweh nga labawng makagagahom, sa Bukid sa Zion.

¹Ang pahayag mahitungod sa Ehipto. Tan-awa, nagsakay si Yahweh sa paspas nga panganod padulong sa Ehipto. Nangurog sa iyang atubangan ang mga diosdios sa Ehipto, ug natunaw ang mga kasingkasing sa mga Ehiptohanon. ²"Ipag-unay ko ang mga Ehiptohanon batok sa mga Ehiptohanon, ug makig-away ang tawo batok sa iyang igsoong lalaki, ang tawo batok sa iyang silingan; siyudad batok siyudad, ug gingharian batok gingharian.

³Mangaluya ang espiritu sa mga Ehiptohanon gikan sa sulod. Gub-on ko ang iyang tambag, bisan nangita sila sa tambag sa mga diosdios, mga espiritu sa patay nga mga tawo, mga orasyon, ug mga espiritista. ⁴Itugyan ko ang mga Ehiptohanon ngadto sa kamot sa mabangis nga agalon, ug modumala ang kusgan nga hari ngadto kanila—mao kini ang gipahayag sa Ginoo nga si Yahweh nga labawng makagagahom.

⁵Mahubas ang katubigan sa dagat, ug mahubas ang suba ug mauga. ⁶Mobaho ang kasubaan; momabaw ug momabaw ang kasapaan sa Ehipto; mangalaya ang kabugangan ug katigbawan.

⁷Mangalaya ang kabugangan sa Nilo, sa tinubdan sa Nilo, ug ang tanang tinamnan nga kaumahan sa Nilo, mahimong abog, ug pagapaliron. ⁸Magtuaw ug magbangotan ang mga mangingisda, ug magbangotan ang tanan nga namingwit ngadto sa Nilo, ug magsubo kadtong nagtaktak ug mga pukot didto sa katubigan.

⁹Mangluspad ang tigtrabaho sa gisudlay nga lanot ug kadtong naghimo ug puti nga panapton. ¹⁰Malaglag ang tigtrabaho ug panapton sa Ehipto; magsubo ang tanan nga sinuholan sa pagtrabaho.

¹¹Buangbuang gayod ang mga prinsipe sa Zoan. Nahimong walay pulos ang tambag sa labing maalamon nga mga magtatambag sa Paraon. Unsaon man ninyo pag-ingon ngadto sa Paraon, "Ako ang anak nga lalaki sa maalamon nga mga tawo, ang anak nga lalaki sa karaan nga mga hari?" ¹²Unya asa naman ang imong maalamong kalalakin-an? Tugoti sila nga mosulti kanimo ug ipaila kung unsa ang mga laraw ni Yahweh nga labawng makagagahom mahitungod sa Ehipto.

¹³Nahimo gayod nga buangbuang ang mga prinsipe sa Zoan, malimbongon ang mga prinsipe sa Memfis; gipahisalaag nila ang Ehipto, nga mao ang bato nga patukoranan sa iyang katribohan. ¹⁴Gisagol ni Yahweh ang espiritu sa kalibog diha sa iyang taliwala, ug gipahisalaag nila ang Ehipto sa tanan nga iyang nabuhat, sama sa hubog nga nagsusapinday sa iyang suka. ¹⁵Wala gayoy mabuhat si bisan kinsa alang sa Ehipto, bisan ang ulo o ikog, palwa sa palmira o bugang.

¹⁶Nianang adlawa, mahisama sa mga babaye ang mga Ehiptohanon. Mangurog ug mahadlok sila tungod sa giisa nga kamot ni Yahweh nga labawng makagagahom ibabaw kanila. ¹⁷Mahimong hinungdan ang yuta sa Juda sa pagsapinday sa Ehipto. Sa dihang pahinumdoman sila sa usa ka tawo mahitungod kanila, mangahadlok gayod sila, tungod sa laraw ni Yaweh, nga iyang gilaraw batok kanila.

¹⁸Nianang adlawa adunay lima ka mga siyudad diha sa yuta sa Ehipto nga mosulti ug sinultihan sa Canaan ug manumpa sa pagpakig-abin kang Yahweh nga labawng makagagahom. Pagatawgon ang usa niini nga mga siyudad nga Ang Siyudad sa Adlaw.

¹⁹Nianang adlawa adunay halaran alang kang Yahweh diha sa taliwala sa yuta sa Ehipto, ang haligi nga bato diha sa utlanan ngadto kang Yahweh. ²⁰Mahimo kini nga timailhan ug saksi ngadto kang Yahweh nga labawng makagagahom diha sa yuta sa Ehipto. Sa dihang mohilak sila ngadto kang Yahweh tungod sa mga tigdaugdaog, padad-an niya sila ug manluluwas ug tigpanalipod, ug luwason niya sila.

²¹Mahimong inila si Yahweh ngadto sa Ehipto, ug pagailhon si Yahweh sa mga Ehiptohanon nianang adlawa. Magsimba sila uban ang mga halad, ug maghimo ug mga panumpa ngadto kang Yahweh ug tumanon kini. ²²Sakiton ni Yahweh ang Ehipto, sakiton ug ayohon. Mobalik sila ngadto kang Yahweh; paminawon niya ang ilang pag-ampo ug ayohon sila.

²³Nianang adlawa aduna unyay dalan gikan sa Ehipto paingon sa Asiria, ug moadto ang mga taga-Asiria ngadto sa Ehipto, ug ang Ehiptohanon ngadto sa Asiria; ug magsimba ang mga Ehiptohanon kauban ang mga taga-Asiria.

²⁴Nianang adlawa, mahimong ikatulo ang Israel uban sa Ehipto ug Asiria, usa ka panalangin taliwala sa kalibotan; ²⁵panalanginan sila ni Yahweh nga labawng makagagahom ug moingon, "Bulahan gayod ang Ehipto, nga akong katawhan; ang Asiria nga mao buhat sa akong mga kamot; ug ang Israel nga akong panulondon."

¹Sa tuig nga miabot si Tartan didto sa Ashdod, sa dihang gipadala siya ni Sargon nga hari sa Asiria, nakig-away siya batok sa Ashdod ug nailog kini. ²Nianang panahona nakigsulti si Yahweh ngadto kang Isaias nga anak ni Amoz nga nag-ingon, "Lakaw ug huboa ang sako gikan sa imong hawak, ug huboa ang sandalyas sa imong tiil." Busa gibuhat niya kini nga naglakaw nga hubo ug nagtiniil.

³Miingon si Yahweh, "Sama nga naglakawlakaw nga hubo ug nagtiniil ang akong sulugoon nga si Isaias sulod sa tulo ka tuig. Mao kini ang timailhan ug tilimad-on mahitungod sa Asiria ug mahitungod sa Etiopia— ⁴niini nga paagi pangulohan palayo sa hari sa Asiria ang mga dinakpan sa Ehipto, ug ang mga hininginlan sa Etiopia, batan-on ug tigulang nga hubo ug nagtiniil, ug walay tabon ang mga sampot, alang sa kaulawan sa Ehipto.

⁵Mangahadlok ug mangaulaw sila, tungod sa Etiopia nga ilang paglaom ug sa Ehipto nga ilang himaya. ⁶Moingon unya nianang adlawa ang mga lumolupyo sa baybayon, 'Sa pagkatinuod, mao kini ang tinubdan sa atong paglaom, asa man kita modangop sa pagpakitabang aron luwason gikan sa hari sa Asiria, ug karon, unsaon man nato pag-ikyas?"'

¹Ang pahayag mahitungod sa disyerto daplin sa dagat. Sama sa mga alimpulos nga mohaguros ngadto sa Negev ug molabang kini gikan sa kamingawan, gikan sa makalilisang nga yuta. ²Gihatag kanako ang makasusubo nga panan-awon: ang maluibon nga tawo magmaluibon gayod, ug ang tiglaglag molaglag. Tungas ug sulong, Elam; ug liboti, Media; pahunongon ko ang tanan nilang pag-agulo.

³Busa nalukop sa kasakit ang akong dapi-dapi; naghawid kanako ang mga kasakit nga sama sa mga kasakit sa babaye nga nagbati; nahugno ako sa akong nadungog; nasamok ako sa akong nakita. ⁴Mipitik pag-ayo ang akong kasingkasing, nagkurog ako sa kahadlok. Nahadlok na ako sa sayo sa kagabhion, nga mao ang akong pinakagusto nga takna.

⁵Giandam nila ang lamesa, ug gibuklad nila ang mga hapin, nangaon ug nag-inom; barog, mga prinsipe, dihogi ang inyong mga taming pinaagi sa lana.

⁶Kay mao kini ang gisulti sa Ginoo kanako, "Lakaw, pagbutang ug usa ka tigbantay; kinahanglan nga mobalita siya sa iyang makita. ⁷Sa dihang makakita siya ug karwahe, usa ka paris sa tigkabayo, mga tawo nga nagsakay sa mga asno, ug mga tao nga nagsakay sa mga kamelyo, kinahanglan nga hatagan niya ug pagtagad ug magmaigmat gayod."

⁸Misinggit ang tigbantay, "Ginoo, nagtindog ako sa bantayanang tore sa tibuok adlaw, sa matag adlaw, ug nagtindog ako sa akong nahimutangan tibuok gabii." ⁹Adunay miabot nga karwahe nga adunay tawo ug usa ka paris sa tigkabayo. Misinggit siya, "Napukan ang Babilonia, napukan, ug nangabuak sa yuta ang tanang mga kinulit nga imahe sa mga dios niini."

¹⁰Akong giokanan ug paliranan sa tahop, mga anak sa akong giokanan nga salog! Akong ipahayag kaninyo kung unsa ang akong nadungog gikan kang Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel.

¹¹Ang pahayag mahitungod sa Duma. Adunay tawo nga nagtawag kanako gikan sa Seir, "Tigbantay, unsa man ang nahibilin sa kagabhion?" ¹²Miingon ang tigbantay, "Moabot ang kabuntagon ug ang kagabhion usab. Kung buot ka nga mangutana, unya pangutana; ug balik pag-usab."

¹³Ang pahayag mahitungod sa Arabia. Nagpahulay kamo sa kamingawan sa Arabia panahon sa gabii, kamong mga panon sa magpapanaw nga Dedanhon. ¹⁴Pagdala ug tubig alang sa mga giuhaw; mga lumolupyo sa yuta sa Tema, sugata ang mga miikyas uban sa tinapay. ¹⁵Kay miikyas sila gikan sa espada, gikan sa gihulbot nga espada, gikan sa gibawog nga pana, ug gikan sa kabug-aton sa gubat.

¹⁶Kay mao kini ang gisulti sa Ginoo kanako, "Sulod sa usa ka tuig, makita niini nga sama sa sinuholan nga trabahador alang sa usa ka tuig, matapos na ang tanang himaya sa Kedar. ¹⁷Gamay na lamang ang mabilin sa mga magpapana, ang mga manggugubat sa Kedar." Kay miingon si Yahweh, ang Dios sa Israel.

¹Ang pahayag mahitungod sa Walog sa usa ka Panan-awon: Unsa man ang hinungdan nga misaka man kamo sa atop sa kabalayan? ²Aron ba nga makadungog kamo sa siyudad nga napuno sa kasaba, ang lungsod nga puno sa paghudyaka? Wala gipatay ang inyong mga patay pinaagi sa espada, ug wala sila namatay sa gubat.

³Miikyas ang tanan ninyong mga tigdumala, apan nadakpan sila nga wala gigamitan ug mga pana; nadakpan silang tanan, bisan ug miikyas sila sa layo. ⁴Busa miingon ako, "Ayaw ako tan-awa, magtuaw ako; ayaw pagsulay sa paghupay kanako mahitungod sa pagkalaglag sa anak nga babaye sa akong katawhan."

⁵Kay adunay adlaw sa kasaba, kaguliyang, ug kalibog alang sa Ginoo nga si Yahweh nga labawng makagagahom, sa Walog sa Panan-awon, ang pagkabungkag sa mga paril, ug ang paghilak sa katawhan ngadto sa kabukiran. ⁶Nagdala ug baslayan si Elam, uban sa mga karwahe sa kalalakin-an ug mga tigkabayo, ug gihukasan ni Kir ang taming. ⁷Mahitabo nga mapuno sa mga karwahe ang inyong pinili nga mga walog, ug magpahiluna ang mga tigkabayo diha sa ilang ganghaan.

⁸Gikuha niya ang nagpanalipod sa Juda; ug nangita kamo niana nga adlaw sa mga hinagiban diha sa Palasyo sa Kalasangan. ⁹Nakita ninyo ang daghang gubang bahin sa siyudad ni David, ug gitigom ninyo ang tubig sa ubos nga linaw.

¹⁰Giihap ninyo ang mga balay sa Jerusalem, ug giguba ang mga balay aron sa pagpalig-on sa mga paril. ¹¹Nagbuhat kamo ug pundohanan taliwala sa duha ka paril alang sa tubig sa karaan nga linaw. Apan wala ninyo hunahunaa ang nagbuhat sa siyudad, nga naglaraw niini kaniadto.

¹²Nagtawag si Yahweh nga Ginoo nga labawng makagagahom niana nga adlaw alang sa paghilak, alang sa pagbangotan, alang sa pagpaupaw, ug sa pagsul-ob ug bisti nga sako. ¹³Apan tan-awa, hinuon, adunay kasaulogan ug paglipay, pagpatay ug mga nating baka ug pag-ihaw sa mga karnero, pagkaon ug karne ug pag-inom ug bino; mangaon kita ug mag-inom, kay ugma mangamatay na kita. ¹⁴Gipaabot kini ni Yahweh nga labawng makagagahom sa akong mga dalunggan: miingon si Yahweh nga Ginoo nga labawng makagagahom "Sigurado gayod dili kamo mapasaylo niini nga sala, bisan pa ug mamatay kamo."

¹⁵Miingon niini si Yahweh nga Ginoo nga labawng makagagahom, "Adtoa kini nga tigdumala, ngadto kang Shebna, nga tinugyanan sa balay, ug ingna, ¹⁶"Unsa man ang imong gibuhat dinhi ug kinsa man ang nagtugot kanimo aron sa pagkalot ug lubnganan alang sa imong kaugalingon, paghimo ug lubnganan sa taas nga dapit ug pagkulit ug kapahulayang dapit sa bato?'"

¹⁷Tan-awa, ilabay ka na ni Yahweh, usa ka gamhanang tawo, ilabay ka na paubos; gunitan ka niya pag-ayo. ¹⁸Sigurado gayod nga ituyok-tuyok ka niya, ug isalibay ka sama sa bola ngadto sa halapad nga nasod. Mamatay ka didto, ug itapad sa imong mahimayaong mga karwahe; ikaulaw ka sa balay sa imong agalon! ¹⁹"Papahawaon ko ikaw gikan sa imong katungdanan ug gikan sa imong nahimutangan. Birahon ka paubos.

²⁰Ug mahitabo nianang adlawa pagatawgon ko ang akong sulugoon nga si Eliakim nga anak nga lalaki ni Hilkia. ²¹Sul-oban ko siya sa imong kupo ug bakosan ko siya sa imong bakos, ug ibalhin ko ang imong katungod diha sa iyang kamot. Mahimo siyang amahan ngadto sa tanang lumolupyo sa Jerusalem ug ngadto sa balay sa Juda. ²²Ibutang ko ang yabi sa balay ni David sa iyang abaga; iyang ablihan, ug walay makasirado; iyang siradoan, ug walay makaabli.

²³Itaod ko kaniya, ang ugsok nga anaa sa luwas nga dapit, ug mahimo siyang lingkoranan sa himaya alang sa balay sa iyang amahan. ²⁴Isab-it nila kaniya ang tanang himaya sa balay sa iyang amahan, ang mga anak ug ang mga kaliwat, ang matag sudlanan gikan sa mga kopa ngadto sa tanang mga tibod.

²⁵Nianang adlawa—mao kini ang pahayag ni Yahweh nga labawng makagagahom—maibot, mabali ug mahulog ang ugsok nga giugsok sa lig-on nga dapit, ug pagaputlon ang gipatong nga anaa sa ibabaw niini—kay nagsulti si Yahweh.

¹Ang pahayag mahitungod sa Tyre: Paghilak, kamong mga barko sa Tarshis; kay wala nay puy-anan ni dunggoanan; gipadayag kini ngadto kanila gikan sa yuta sa Cyprus. ²Paghilom, kamong mga lumolupyo sa baybayon; mga tigpatigayon sa Sidon, nga nagalawig sa kadagatan, maoy nagpatagbo kaninyo. ³Ibabaw sa halapad nga katubigan mao ang trigohan sa Shihor, ang ani sa Nilo maoy iyang abot; ug nahimo kining tigpatigayon sa mga nasod.

⁴Kaulaw, Sidon; kay misulti na ang dagat, ang makagagahom sa dagat. Miingon siya, "wala ako nagbati ni manganak, wala usab ako nagpadako ug batan-ong mga lalaki ni nag-atiman ug batan-ong mga babaye." ⁵Sa dihang miabot ang balita sa Ehipto, nagmasulob-on sila mahitungod sa Tyre.

⁶Tabok ngadto sa Tarshis; pagdangoyngoy, kamong mga lumolupyo sa baybayon. ⁷Nahitabo ba kini diha kaninyo, ang malipayon nga siyudad, nga ang kagikan mao ang karaan nga mga panahon, nga nagdala sa iyang mga tiil palayo ngadto sa langyaw nga mga dapit aron magpahiluna?

⁸Kinsa man ang naglaraw niini batok sa Tyre, ang tighatag ug mga korona, nga ang mga tigpatigayon mao ang mga prinsipe, nga ang tigpatigayon giila nga dungganon sa kalibotan? ⁹Si Yahweh nga labawng makagagahom ang naglaraw niini aron wad-an ug dungog ang iyang garbo ug ang tanan niya nga himaya, aron pakaulawan ang tanan niyang mga halangdon sa yuta.

¹⁰Daroha ang imong yuta, sama sa pagdaro sa Nilo, anak nga babaye sa Tarshis. Wala na gayoy baligyaanan sa Tyre. ¹¹Gituy-od ni Yahweh ang iyang kamot ibabaw sa dagat, ug giuyog niya ang mga gingharian; naghatag siya ug mando mahitungod sa Fenicia, aron pagguba sa mga lig-on nga dalangpanan. ¹²Miingon siya, "Dili kana maglipay pag-usab, dinaugdaog nga anak nga babayeng ulay sa Sidon; barog, lakaw ngadto sa Cyprus; apan dili gihapon ka makapahulay didto."

¹³Tan-awa ang yuta sa mga Caldeanhon. Nawala na kini nga katawhan; gibuhat kini sa mga taga-Asiria nga kamingawan alang sa ihalas nga mga hayop. Nagtukod sila ug mga tore nga adunay hagdanan; gipangguba nila ang mga palasyo niini; gibuhat nila kini nga tipun-og sa mga guba. ¹⁴Paghilak, kamong mga sakayan sa Tarshis; kay nagun-ob na ang inyong dalangpanan.

¹⁵Nianang adlawa, makalimtan ang Tyre sulod sa 70 ka tuig, sama sa mga adlaw sa hari. Human sa 70 ka tuig adunay mahitabo sa Tyre nga usa ka butang nga sama sa awit sa nagbaligya ug dungog. ¹⁶Dad-a ang alpa, lakaw niana nga siyudad, ikaw gikalimtan nga nagbaligya ug dungog; patugtoga kini pag-ayo, pag-awit ug daghang alawiton, aron mahinumdoman ka.

¹⁷Mahitabo kini nga human sa 70 ka tuig, tabangan ni Yahweh ang Tyre, ug magsugod usab siyag panalapi pinaagi sa pagbaligya ug dungog, ug ihalad niya ang iyang mga pag-alagad ngadto sa tanang gingharian sa kalibotan. ¹⁸Igahin ngadto kang Yahweh ang iyang mga ginansya ug mga halin. Dili kini tagoan o ibutang sa panudlanan, kay ihatag ang iyang mga ginansya niadtong nagpuyo sa presensya ni Yahweh ug gamiton aron sa pagpatagbo kanila uban ang kadagaya sa pagkaon ug aron aduna silay maayong mga bisti.

¹Tan-awa, hapit na himoon ni Yahweh nga awaaw ang kalibotan, laglagon kini, gun-obon ang matag yuta, ug patibulaagon ang mga lumolupyo niini. ²Mahitabo kini, ingon man sa katawhan, mao usab sa pari, ingon man sa sulugoon, mao usab sa iyang agalon; ingon man sa katabang, mao usab sa iyang kabit, ingon man sa mga mopalit, mao usab sa mobaligya; ingon man sa nagpautang; mao usab sa mangutang; ingon man sa modawat ug tubo, mao usab sa mohatag ug tubo.

³Laglagon ug mawagtang ang yuta sa hingpit; kay misulti si Yahweh niini nga pulong. ⁴Mauga ug mogahi ang yuta, mokaging ug mahanaw ang kalibotan, madunot ang inila nga katawhan sa yuta. ⁵Gihugawan ang kalibotan sa mga lumolupyo niini tungod kay wala nila tumana ang mga balaod, gisupak ang mga kasugoan, ug giguba ang walay kataposang kasabotan.

⁶Busa lamoyon sa tunglo ang yuta, ug makaplagan nga sad-an ang mga lumolupyo niini. Masunog ang mga lumolupyo sa yuta, ug diyutay nalang ang katawhan nga mabilin. ⁷Mohubas ang bag-ong bino, malaya ang paras, ug magdangoyngoy ang tanang malipayon.

⁸Mohunong ang malipayon nga tingog sa mga tamborin, ug ang paghudyaka niadtong nagakalipay; ug miundang ang malipayon nga lira. ⁹Dili na sila moinom ug bino ug moawit, ug pait na ang ilimnon niadtong moinom niini.

¹⁰Nagun-ob na ang siyudad sa kagubot; sirado ug walay sulod ang matag balay. ¹¹Adunay panaghilak sa kadalanan tungod sa bino; mingitngit ang tanang kalipay, nahanaw ang pagkamalipayon sa yuta.

¹²Magpabilin sa siyudad nga awaaw, maguba ang ganghaan ngadto sa pino. ¹³Kay mao kini ang mahitabo sa tibuok yuta taliwala sa mga nasod, sama sa dihang pukpokon ang kahoy nga olibo, ug sama sa hagdawonon sa dihang mahuman na ang pagpupo sa ubas.

¹⁴Ipatugbaw nila ang ilang mga tingog ug mosinggit sa kahalangdon ni Yahweh, ug malipayon nga mosinggit gikan sa dagat. ¹⁵Busa himayaa si Yahweh sa sidlakan, ug sa gagmay nga mga pulo sa dagat maghatag ug kahimayaan sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel.

¹⁶Nadungog namo gikan sa layong dapit nga bahin sa kalibotan ang alawiton, "Himaya alang sa usa nga matarong!" Apan miingon ako, "Nagkaluya ako, alaot ako! Ang maluibon nagmaluibon; oo, ang maluibon nagmaluibon gayod."

¹⁷Kahadlok, ang bung-aw ug ang lit-ag anaa kaninyo, mga lumolupyo sa yuta. ¹⁸Si bisan kinsa nga moikyas sa tingog sa kahadlok mahulog ngadto sa bung-aw, ug si bisan kinsa ang makagawas sa taliwala sa bung-aw madakpan sa lit-ag. Maabli ang mga bintana sa kalangitan, ug mauyog ang mga patukoranan sa yuta.

¹⁹Maguba sa hingpit ang kalibotan, mapikas ang yuta; mauyog sa mapintason ang yuta. ²⁰Magsusapinday ang yuta sama sa nahubog nga tawo ug matabyog ngadto ug nganhi sama sa usa ka payag. Mabug-at ang sala niini ug matumba kini ug dili na gayod makabarog pag-usab.

²¹Mahitabo kini nianang adlawa, silotan ni Yahweh ang mga gamhanan nga anaa sa langit, ug ang mga hari nga anaa sa kalibotan. ²²Pagatigomon sila uban sa mga binilanggo sa usa ka bung-aw, ug sirad-an sa bilanggoan; ug silotan sila human sa daghang mga adlaw. ²³Unya maulawan ang bulan, ug maulawan ang adlaw, kay maghari si Yahweh nga labawng makagagahom sa Bukid sa Zion ug sa Jerusalem, ug atubangan sa iyang mga katigulangan sa himaya.

¹Yahweh, ikaw ang akong Dios; ituboy ko ikaw, daygon ko ang imong ngalan; kay nagbuhat ka ug kahibulongang mga butang, mga butang nga gilaraw kaniadto, sa husto nga pagkamatinud-anon. ²Kay gibuhat mong tipun-og ang siyudad, ang lig-on nga siyudad, usa ka gun-ob, ug ang salipdanan sa mga langyaw aron nga wala nay siyudad. ³Busa himayaon ka sa mga kusgan nga katawhan; mahadlok kanimo ang siyudad sa walay kaluoy nga mga nasod.

⁴Kay ikaw ang dapit sa kaluwasan alang niadtong mga kabos, kapasilongan alang niadtong nagkinahanglan nga anaa sa iyang kasub-anan— kapasilongan gikan sa unos ug landong gikan sa init. Sa dihang mohuyop ang walay kaluoy nga hangin nga sama sa unos batok sa paril, ⁵ug sama sa kainit sa uga nga yuta, nabuntog mo ang kasaba sa mga langyaw, sama nga nabuntog sa landong sa panganod ang kainit, busa gitubag ang awit sa mga walay kaluoy.

⁶Niini nga bukid maghimo si Yahweh nga labawng makagagahom ug kombira sa mga tambok nga mga butang alang sa tanang katawhan, sa gipili nga mga bino, sa humok nga mga karne, usa ka kombira sa labing maayong bino. ⁷Pagagun-obon niya niini nga bukid ang nakatabon sa tanang katawhan, ang pandong nga nabuklad ibabaw sa tanang mga nasod. ⁸Lamoyon niya ang kamatayon hangtod sa kahangtoran, ug pahiran ni Yahweh nga Ginoo ang mga luha nga gikan sa tanan ninyong mga nawong; kuhaon niya ang kaulaw sa iyang katawhan gikan sa tanang yuta, kay gisulti kini ni Yahweh.

⁹Isulti kini nianang adlawa, "Tan-awa, mao kini ang atong Dios; nagpaabot kita niya, ug luwason kita niya. Mao kini si Yahweh; ang atong gipaabot, magpalipayon kita ug magmaya sa iyang kaluwasan." ¹⁰Kay niini nga bukid mopahulay ang kamot ni Yahweh; ug pagayatak-yatakan ang Moab sa iyang dapit, sama sa uhot nga giyatak-yatakan didto sa bangag nga puno sa mga hugaw sa hayop.

¹¹Ibuklad nila ang ilang mga kamot taliwala niini, sama sa manlalangoy nga nagbuklad sa iyang mga kamot aron makalangoy. Apan ipaubos ni Yahweh ang ilang garbo taliwala sa kahanas sa ilang mga kamot. ¹²Tumpagon niya ang imong habog nga salipdanang mga paril ngadto sa yuta, ngadto sa abog.

¹Nianang adlawa pagaawiton kini nga awit diha sa yuta sa Juda: Aduna kami lig-on nga siyudad; gihimo sa Dios ang kaluwasan ingon mga paril ug mga salipdanan. ²Ablihi ang mga ganghaan, aron makasulod ang matarong nga nasod nga nagtipig sa ilang pagtuo.

³Ang hunahuna nga nagpabilin kanimo, pagatipigan nimo siya sa hingpit nga kalinaw, kay nagasalig siya kanimo. ⁴Salig kang Yahweh hangtod sa kahangtoran; kay kang Yah, si Yahweh, usa ka bato nga walay kataposan.

⁵Kay ipaubos niya kadtong nagkinabuhi nga mapahitas-on; tumpagon niya ngadto sa yuta ang lig-ong siyudad; itupong niya kini sa abog. ⁶Tamak-tamakan kini sa mga kabos ug mga timawa.

⁷Patag ang dalan sa matarong, Matarong nga Dios; gihimo nimong tul-id ang dalan sa matarong. ⁸Oo, maghulat kami kanimo Yahweh diha sa dalan sa imong mga paghukom; gitinguha namo ang imong ngalan ug ang imong kadungganan. ⁹Nagtinguha ako kanimo diha sa kagabhion; oo, nangita gayod kanimo sa tinuoray ang akong espiritu sulod kanako. Kay sa dihang moabot na ang imong mga paghukom dinhi sa kalibotan, makakat-on ang lumolupyo sa kalibotan mahitungod sa pagkamatarong.

¹⁰Tugoti nga ang pabor mapakita ngadto sa daotan, apan dili siya makakat-on sa pagkamatarong. Nagbuhat siya ug daotan sa yuta sa pagkamatarong ug wala makakita sa kahalangdon ni Yahweh.

¹¹Yahweh, gipataas ang imong kamot, apan wala sila nakamatikod. Apan makita nila ang imong pagkamainiton alang sa katawhan ug mapakaulawan sila, tungod kay lamoyon sila sa kalayo sa imong mga kaaway. ¹²Yahweh, magdala ka ug kalinaw alang kanamo; kay sa pagkatinuod, gitapos mo usab ang tanan namong mga bulohaton alang kanamo.

¹³Yahweh nga among Dios, gawas kanimo nagdumala ang ubang mga agalon nganhi kanamo; apan ang imong ngalan lamang ang among daygon. ¹⁴Patay na sila, dili na sila mabuhi; patay na sila, dili na sila mobangon. Sa pagkatinuod, mianhi ka sa paghukom ug paglaglag kanila, ug gihanaw ang matag handomanan nila.

¹⁵Gipadaghan mo ang mga nasod, Yahweh, gipadaghan mo ang mga nasod; gitahod ikaw; gipalapdan mo ang tanang utlanan sa yuta.

¹⁶Yahweh, mangita sila kanimo panahon sa kalisdanan; mag-ampo sila sa hilom sa dihang anaa kanila ang imong pagpanton. ¹⁷Sama sa mabdos nga babaye nga hapit na manganak, sa dihang magbati siya ug maghilak sa hilabihang kasakit sa pagpanganak, sama usab nga anaa kami diha sa imong atubangan, Ginoo.

¹⁸Namabdos kami, nagbati kami, apan daw sama lamang nga naghimugso kami sa hangin. Wala kami nagdala ug kaluwasan ngadto sa yuta, ug wala nangapukan ang mga lumolupyo sa kalibotan.

¹⁹Mabuhi ang imong patay, mobangon ang ilang mga patay nga lawas. Pagmata ug pag-awit sa kalipay, kamo nga nagpuyo sa abog; kay ang imong yamog mao ang yamog sa kahayag, ug banhawon sa kalibotan ang mga patay niini.

²⁰Lakaw, akong katawhan, sulod kamo sa inyong mga lawak ug sirad-i ang inyong mga pultahan; tago sa makadiyot, hangtod nga mahanaw ang hilabihang kasuko. ²¹Kay tan-awa, mogawas na si Yahweh sa iyang dapit aron sa pagsilot sa mga lumolupyo sa kalibotan alang sa ilang kasal-anan; ipakita na sa yuta ang naula nga mga dugo niini, ug dili na tabonan pa ang iyang mga gipamatay.

¹Nianang adlawa silotan ni Yahweh ang Leviatan ang nagkamang nga bitin uban sa lig-on, dako ug hait niya nga espada, baliko nga bitin ang Leviatan, ug patyon niya ang mapintas nga mananap nga anaa sa dagat. ²Nianang adlawa: Moawit ang parasan sa bino mahitungod niini. ³Ako, si Yahweh, nga iyang tigpanalipod; patubigan ko kini matag higayon. Bantayan ko kini adlaw ug gabii aron walay makapasakit niini.

⁴Wala ako nasuko, O, nga adunay mga sampinit ug mga tunok! Magmartsa ako batok kanila sa gubat; sunogon ko silang tanan; ⁵gawas kung kuptan nila ang akong pagpanalipod ug makigdait nganhi kanako; tugoti sila nga makigdait nganhi kanako.

⁶Sa umaabot nga adlaw, mogamot si Jacob; mamulak ang Israel ug mosalingsing; ug malukop nila ang yuta uban sa bunga."

⁷Gisulong ba ni Yahweh si Jacob ug ang Israel ingon nga gisulong niya ang mga nasod nga nagsulong kanila? Gipatay ba si Jacob ug ang Israel sama sa pagpamatay niadtong mga nasod nga ilang gipamatay? ⁸Sa hustong sukdanan nakiglantugi kamo, gipahilayo si Jacob ug ang Israel; gipapahawa niya sila uban sa kusog nga hangin, sa adlaw sa sidlakan nga hangin.

⁹Busa niining paagiha, pasayloon ang pagkadaotan ni Jacob, kay mao kini ang hingpit nga bunga nga mopapas sa iyang sala: sa dihang dugmokon niya ang halaran nga mga bato sama sa tisas, ug wala nay mga poste ni Ashera o magpabilin nga mobarog nga mga halaran sa insenso.

¹⁰Kay mahimong mingaw ang pinarilang siyudad, mabiyaan ang puloy-anan ug isalikway sama sa kamingawan. Didto manibsib ang nating baka, ug didto molubog ug mokaon sa mga sanga niini. ¹¹Sa dihang malaya ang mga sanga, mangabali kini. Moabot ang mga babaye ug mosugnod pinaagi niini, kay mao kini ang katawhan nga walay salabotan. Busa wala nay kaluoy ang ilang Magbubuhat kanila, ug siya nga nagbuhat kanila dili na magmaluloy-on ngadto kanila.

¹²Mahitabo kini sa adlaw nga giokon ni Yahweh gikan sa Suba sa Eufrates ngadto sa Wadi sa Ehipto ug pagatigomon kamo nga katawhan sa Israel. ¹³Nianang adlawa patingogon ang dako nga budyong; ug mamalik ang mga binihag sa yuta sa Asiria, ug ang mga sinalikway sa yuta sa Ehipto mosimba sila kang Yahweh didto sa balaang bukid sa Jerusalem.

¹Pagkaalaot sa garbo sa korona nga bulak nga gisul-ob sa tagsatagsa ka mga palahubog sa Efraim, ug sa nagkalawos nga bulak sa iyang mahimayaong katahom, ang bulak nga gibutang ngadto sa ulohan sa nagdagayday nga Walog niadtong nalupig sa bino! ²Tan-awa, nagpadala ang Ginoo ug usa ka gamhanan ug kusgan; sama sa unos nga yelo ug makaguba nga bagyo, sama sa kusog nga ulan ug naghaguros nga mga tubig; ug ipanglabay niya ang tagsatagsa ka korona nga bulak didto sa yuta.

³Pagayatakyatakan ang garbo nga koronang bulak sa mga palahubog sa Efraim. ⁴Ang nalawos nga bulak sa iyang mahimayaong katahom, nga anaa sa ulo sa adunahan nga walog, mamahimong unang hinog sa igos sa dili pa ang ting-init, nga, kung adunay makakita niini, tunlon niya kini samtang anaa pa kini sa iyang kamot.

⁵Nianang adlawa mahimong matahom nga korona ug matahom nga purongpurong si Yahweh nga labawng makagagahom alang sa nahibilin sa iyang katawhan, ⁶ang espiritu sa hustisya alang kaniya nga naglingkod sa hukmanan, ug ang kusog niadtong mipasibog sa ilang mga kaaway diha sa ilang mga ganghaan.

⁷Apan bisan niining nabarag uban sa bino, ug nagsusapinday pinaagi sa isog nga ilimnon. Nabarag ang pari ug ang propeta pinaagi sa isog nga ilimnon, ug gilamoy sila pinaagi sa bino. Nagsusapinday sila uban ang maisog nga ilimnon, nagsusapinday sa panan-awon ug nabarag diha sa paghukom. ⁸Tinuod, nalukop sa suka ang mga lamesa, busa wala na gayoy limpyo nga dapit.

⁹Kang kinsa man niya itudlo ang kaalam, ug kang kinsa man niya ipasabot ang mensahe? Niadto bang nalutas gikan sa gatas o niadtong bag-o pa lang gipanguha gikan sa mga dughan? ¹⁰Kay kini sugo ibabaw sa sugo, sugo ibabaw sa sugo; pagdumala ibabaw sa pagdumala, pagdumala ibabaw sa pagdumala; diyutay dinhi, diyutay didto.

¹¹Bisan paman, uban sa mapasipalaon nga mga ngabil ug langyaw nga baba makigsulti siya niining mga tawhana. ¹²Nagsulti siya kanila kaniadto "Mao kini ang kapahulayan, papahulaya siya nga gikapoy; ug mao kini ang makapahayahay," apan dili sila mamati.

¹³Busa ang pulong ni Yahweh ngadto kanila mahimong sugo ibabaw sa sugo, sugo ibabaw sa sugo; pagdumala ibabaw sa pagdumala, pagdumala ibabaw sa pagdumala; diyutay dinhi, diyutay didto; aron nga mangadto sila ug mangabalintong, ug mapiangan, malit-ag, ug madakpan.

¹⁴Busa paminawa ang pulong ni Yahweh, kamong nagbiaybiay, kamong nagdumala niining katawhan nga anaa sa Jerusalem. ¹⁵Mao kini ang mahitabo tungod kay nagsulti kamo, "Nagbuhat kami ug kasabotan tali sa kamatayon, ug nakabaton kami ug panag-uyon uban sa Seol. Busa sa dihang moagi ang naghaguros nga latigo, dili kini moabot kanamo. Kay gihimo namong dalangpanan ang bakak, ug gihimong puloy-anan ang pagkabakakon."

¹⁶Busa nagsulti ang Ginoo nga si Yahweh, "Tan-awa: Ipahimutang ko diha sa Zion ang patukoranan nga bato, ang nasulayan nga bato, ang bililhong patukoranan nga bato, ang lig-on nga patukoranan. Kadtong motuo dili gayod maulawan.

¹⁷Himoon ko ang kahoyng igsusukod nga hustisya, ug ang tunton sa pagkamatarong. Banlason sa unos nga yelo ang dalangpanan sa mga bakak, ug ang mga baha maoy molapaw sa tagoanan nga dapit.

¹⁸Matunaw ang inyong kasabotan tali sa kamatayon, ug dili molungtad ang inyong pakig-uyon uban sa Seol. Sa dihang molabay na ang naghaguros nga baha, mangalumos kamo pinaagi niini. ¹⁹Sa dihang molabay kini mangalumos kamo, ug sa matag buntag modangat kini sa adlaw ug gabii. Kung masabtan na ang mensahe, makahatag kini ug kalisang.

²⁰Kay mubo lamang ang higdaanan alang sa usa ka tawo aron iyang katuy-oran, ug dili halapad ang habol alang kaniya aron ibukot sa iyang kaugalingon." ²¹Mobarog si Yahweh ingon nga anaa sa Bukid sa Perazim; mobarog siya sa iyang kaugalingon didto sa Walog sa Gibeon aron sa pagbuhat sa iyang buluhaton, sa iyang talagsaon nga buluhaton, ug ipakita ang iyang talagsaon nga binuhatan.

²²Busa karon ayaw pagbiaybiay, kay basin mahugot ang inyong hikot. Nadungog ko gikan sa Ginoo nga si Yahweh nga labawng makagagahom, ang kasugoan sa kalaglagan didto sa kalibotan.

²³Patalinghogi ug paminawa ang akong tingog; pamatia ug paminawa ang akong mga pulong. ²⁴Ang mag-uuma ba nga nagdaro kada adlaw aron magpugas, nagdaro lang ba sa yuta? Nagpadayon ba siya sa pagbungkal ug sa pagkaras sa uma?

²⁵Sa dihang naandam na niya ang yuta, wala ba niya gipangsabwag ang binhi nga lunga, gipugas ang anis, gibutang ang trigo diha sa mga tudling ug ang sebada sa angay nga dapit, ug ang gisabwag sa matag tumoy niini? ²⁶Gipahimangnoan siya sa iyang Dios; gitudloan niya kini nga maalamon.

²⁷Dugang pa, wala pa nagiok ang binhi nga lunga pinaagi sa karomata, ni paligsan sa ligid sa kariton ang anis; apan gipusposan ang lunga pinaagi sa kahoy, ug ang anis pinaagi sa sungkod. ²⁸Gigaling ang lugas alang sa tinapay apan dili kaayo pino, bisan pa ug katagon kini sa ligid sa iyang kariton ug sa iyang mga kabayo, dili kini madugmok sa iyang kabayo.

²⁹Naggikan usab kini kang Yahweh nga labawng makagagahom, nga maoy kahibulongan sa pagtambag ug halangdon sa kaalam.

¹Pagkaalaot sa Ariel, ang Ariel, ang siyudad kung asa nagkampo si David! Dugangi ang mga katuigan; sauloga ang mga kasaulogan. ²Apan palibotan ko ang Ariel, ug magminatay siya ug magbangotan; ug mahimo siya nga sama sa Ariel alang kanako.

³Magkampo ako libot kaninyo ug ipahimutang ko ang toreng panggubatan batok kaninyo, ug magtukod ako ug mga hinagibang panggubatan batok kaninyo. ⁴Magun-ob ka ug magsulti gikan sa yuta; mahagawhaw ang imong pakigpulong gikan sa abog. Mahisama sa kalag nga gikan sa yuta ang imong tingog, ug mahimong luya kaayo ang imong tingog gikan sa abog.

⁵Ang panon sa inyong mga manunulong mahisama sa pino nga abog, ug ang panon sa mga mabangis ingon sa uhot nga mapadpad palayo. Mahitabo kini sa kalit lamang. ⁶Moanha si Yahweh nga labawng makagagahom diha kaninyo uban ang dalugdog, linog, kasaba sa dahunog, uban ang naghaguros nga hangin ug mapintas nga bagyo, ug ang molamoy nga siga sa kalayo.

⁷Mahisama kini sa damgo, panan-awon sa kagabhion: Ang panon sa tanang kanasoran makig-away batok sa Ariel ug sa iyang salipdanan. Sulongon nila siya ug ang iyang mga malig-ong salipdanan aron sa pagdasok kaniya. ⁸Mahisama kini sa tawong gigutom nga nagdamgo nga nagkaon siya, apan sa dihang nakamata na siya, haw-ang ang iyang tiyan. Mahisama kini sa tawong giuhaw nga nagdamgo nga aduna siyay giinom, apan sa dihang nakamata na siya, naghangos siya, uban sa iyang kauhaw nga wala matagbaw. Oo, maingon sa hilabihan ka daghan nga mga nasod ang makig-away batok sa Bukid sa Zion.

⁹Katingala sa inyong kaugalingon ug katingala; butahi ang inyong kaugalingon ug pagpakabuta! Pagpakahubog, apan dili pinaagi sa bino; pagsusapinday, apan dili pinaagi sa ilimnon. ¹⁰Kay gibubo ni Yahweh diha kaninyo ang espiritu sa pagkahinanok. Gipiyong niya ang mga mata sa mga propeta, ug gitabonan ang mga ulo sa mga manalagna.

¹¹Ang tanan nga gipadayag diha kaninyo nahimong ingon sa mga pulong sa basahon nga nasilyohan, nga mahimong ihatag sa tawo ngadto sa usa ka maalamon, ug moingon, "Basaha kini." Moingon usab siya, "Dili ako makahimo, kay nasilyohan man kini." ¹²Kung ihatag ang basahon ngadto sa usa nga dili makabasa, ug moingon, "Basaha kini," moingon siya, "Dili ako makabasa."

¹³Miingon ang Ginoo, "Mianhi kining mga tawhana kanako uban sa ilang mga baba ug nagpasidungog kanako pinaagi sa ilang mga ngabil, apan halayo ang ilang kasingkasing kanako. Ang ilang pagpasidungog kanako ingon lamang sa kasugoan nga gitudlo sa katawhan. ¹⁴Busa, tan-awa, magpadayon ako sa pagbuhat ug mga kahibulongang butang taliwala niining katawhan, katingalahan human sa katingalahan. Mahanaw ang kaalam sa ilang maalamong mga tawo, ug mangawala ang panabot sa ilang mabinantayon nga mga tawo."

¹⁵Pagkaalaot niadtong gitago pag-ayo ang ilang mga laraw gikan kang Yahweh, ug kansang mga binuhatan anaa sa kangingit. Moingon sila, "Kinsa man ang makakita kanato, ug kinsa man ang makaila kanato?"

¹⁶Giusab ninyo ang tanang mga butang! Mahimo bang sama sa lapok ang magkukolon, aron nga ang butang nga iyang gihimo magsulti mahitungod kaniya nga maoy nagbuhat niini, "Wala niya ako buhata," o magsulti ang gihulma nga butang mahitungod kaniya nga maoy naghulma niini, "Wala siya makasabot?"

¹⁷Sa diyutay nga panahon, mahimong uma ang Lebanon, ug ang uma mahimong lasang. ¹⁸Nianang adlawa makadungog ang bungol sa mga pulong sa basahon, ug makakita ang mga mata sa buta diha sa kadulom sa kangitngit. ¹⁹Magmaya pag-usab ang mga dinaugdaog diha kang Yahweh, ug magmaya ang kabos taliwala sa katawhan diha sa Balaang Dios sa Israel.

²⁰Kay mawagtang ang mga mabangis, ug mangahanaw ang mga mabiaybiayon. Pagawad-on ang tanan nga nahigugma sa pagbuhat ug daotan, ²¹kansang pinaagi sa pulong naghimo sa usa ka tawo nga maoy sad-an. Nagpahimutang sila ug lit-ag diha sa ganghaan alang kaniya nga nagpangita sa hustisya ug nagpasangil sa matarong pinaagi sa walay hinungdan nga mga bakak.

²²Busa mao kini ang gisulti ni Yahweh mahitungod sa panimalay ni Jacob—Yahweh, nga maoy naglukat kang Abraham, "Dili na gayod maulawan si Jacob, ni mangluspad pa ang iyang dagway. ²³Apan sa dihang makita niya ang iyang mga anak, ang buhat sa akong mga kamot, balaanon nila ang akong ngalan. Balaanon nila ang ngalan sa Balaang Dios ni Jacob ug magatindog sila diha sa pagtahod sa Dios sa Israel. ²⁴Kadtong nasayop diha sa espiritu makabaton ug pagsabot, ug ang mga nagbagulbol makakat-on sa kahibalo."

¹Pagkaalaot sa masinupakon nga mga anak," mao kini ang gipamulong ni Yahweh. "Naglaraw sila, apan wala naggikan kanako; nakig-abin sila sa ubang nga mga nasod, apan wala sila gigiyahan pinaagi sa akong Espiritu, busa nagdugang sila ug sala sa pagpakasala. ²Nanggawas sila aron sa paglugsong didto sa Ehipto, apan wala mangayo sa akong giya. Midangop sila sa panalipod gikan sa Faraon ug mipasalipod sa landong sa Ehipto.

³Busa mahimo ninyong kaulawan ang pagpanalipod sa Faraon, ug inyong kaulawan ang dalangpanan sa landong sa Ehipto, ⁴bisan anaa ang ilang mga prinsipe sa Zoan, ug miadto ang ilang mga mensahero didto sa Hanes. ⁵Maulawan silang tanan tungod sa katawhan nga dili makatabang kanila, apan makahatag hinuon ug kaulawan."

⁶Ang gipamulong mahitungod sa mga mananap sa Negev: Latas sa yuta sa kasamok ug kakuyaw, sa babayeng liyon ug sa liyon, sa bitin ug ang daw kalayo nga halas nga molupad, gidala nila ang ilang mga kaadunahan diha sa likod sa ilang mga asno, ug ang ilang mga bahandi diha sa bukobuko sa mga kamelyo, ngadto sa katawhan nga dili makatabang kanila. ⁷Kay kawang lamang ang tabang sa Ehipto; busa gitawag ko siya nga Rahab, nga nagpabilin sa paglingkod.

⁸Karon lakaw, ikulit kini diha sa papan sa ilang atubangan, ug isulat kini diha sa linukot nga basahon, aron nga matipigan kini alang sa moabotay nga panahon ingon nga pagpamatuod. ⁹Kay mga masinupakon kini nga katawhan, bakakon nga mga anak, mga anak nga dili mamati sa pahimangno ni Yahweh.

¹⁰Gisultihan nila ang mga manalagna, "Ayaw pagtan-aw;" ug ngadto sa mga propeta, "Ayaw pagpanagna sa kamatuoran kanamo; pagsulti ug mga pulong nga pag-ulog-ulog, panagna sa mga tinumotumo. ¹¹Agi ngadto sa laing dalan, tipas sa laing agianan; himoa nga mohunong na sa pagsulti diha sa among atubangan ang Balaang Dios sa Israel."

¹²Busa miingon ang Balaang Dios sa Israel, "Tungod kay gisalikway man ninyo kini nga pulong ug nagsalig sa pagpanglupig ug pagpanglimbong ug midangop niini, ¹³busa kini nga kasal-an mahimo alang kaninyo nga sama sa nagliki nga bahin nga andam nang matumpag, sama nga nakapatong diha sa taas nga pader nga sa kalit lang mahitabo dayon ang pagkatumpag."

¹⁴Buakon niya kini sama sa pagbuak sa hulmahan sa kolon sa magkukolon; wala siyay ibilin niini, aron nga wala nay makita sa mga natipak niini nga mahimong kabutangan ug kalayo gikan sa halinganan, o aron sa pagsag-ob ug tubig gikan sa atabay,

¹⁵Kay mao kini ang gisulti sa Ginoong Dios, ang Balaang Dios sa Israel, "Sa pagbalik ug sa pagpahulay maluwas kamo; sa kalinaw ug sa pagsalig mao ang inyong kusog. Apan dili kamo gusto. ¹⁶Miingon kamo, 'Dili, kay mokalagiw kami pinaagi sa mga kabayo,' busa mokalagiw kamo; ug, 'Mosakay kami sa matulin nga mga kabayo,' busa kadtong mogukod kaninyo matulin usab.

¹⁷Mokalagiw ang usa ka libo tungod sa pagpanghulga sa usa; sa pagpanghulga sa lima mokalagiw kamo hangtod nga ang mahibilin kaninyo mahisama sa poste sa bandila didto sa tumoy sa bukid, o sama sa bandila didto sa bungtod."

¹⁸Sa gihapon naghulat si Yahweh nga manggiluy-on kaninyo, busa andam siya sa pagpakita ug kaluoy kaninyo. Kay si Yahweh ang Dios sa hustisya; bulahan kadtong tanan nga naghulat alang kaniya. ¹⁹Kay magpuyo ang katawhan didto sa Zion, sa Jerusalem, ug dili na kamo maghilak pa. Magmaluluy-on gayod siya kaninyo diha sa tingog sa inyong pagtuaw. Sa dihang madungog niya kini, motubag siya kaninyo.

²⁰Bisan ug gihatagan kamo ni Yahweh ug tinapay sa kalisdanan, ug tubig sa kasakit, bisan pa niana, dili na gayod motago ang inyong magtutudlo, apan makita ninyo ang inyong magtutudlo pinaagi sa inyong kaugalingong mga mata. ²¹Makadungog ang imong mga igdulongog ug pulong sa imong likod nga moingon, "Mao kini ang dalan, lakaw niini," kung moliko ka sa tuo o kung moliko ka sa wala.

²²Pagabulingan ninyo ang inyong kinulit nga mga larawan nga gihaklapan sa plata ug sa inyong bulawan nga mga larawan. Ipanglabay ninyo kini sama sa hugaw nga pasador. Moingon ka kanila, "Pahawa dinhi."

²³Ihatag niya ang ulan alang sa inyong binhi sa dihang magpugas kamo sa yuta, ug ang tinapay uban sa kadagaya gikan sa yuta, ug managhan ang mga ani. Nianang adlawa ang inyong mga mananap manibsib sa halapad nga mga sibsibanan. ²⁴Ang mga torong baka ug ang mga asno, nga nagdaro sa yuta, magakaon sa lamian nga kumpay nga gikaykay pinaagi sa pala ug karas.

²⁵Sa matag hataas nga bukid ug sa matag hataas nga bungtod, adunay magdagayday nga mga sapa ug magdagayday nga mga tubig, sa adlaw sa dakong kamatay sa dihang mangatumpag ang mga tore. ²⁶Ang kahayag sa bulan mahisama sa kahayag sa adlaw, ug ang siga sa adlaw mahimong pito ka pilo sa kahayag, sama sa siga sa adlaw sa pito ka mga adlaw. Pagabugkoson ni Yahweh ang pagkabungkag sa iyang katawhan ug alibyohan ang mga pangos nga naka samad kanila.

²⁷Tan-awa, ang ngalan ni Yahweh naggikan sa halayo nga dapit, nga nagdilaab uban sa iyang kasuko ug sa baga nga aso. Napuno sa kasilag ang iyang mga ngabil, ug ang iyang dila sama sa molamoy nga kalayo. ²⁸Ang iyang gininhawa sama sa nag-awas nga baha nga miabot hangtod sa liog, aron sa pag-alig-ig sa mga nasod pinaagi sa pagyagyag sa kagub-anan. Ang iyang gininhawa ingon nga rinda sa apapangig sa mga katawhan aron sa pagpahisalaag kanila.

²⁹Makabaton kamog awit sa kagabhion sa dihang pagahimoon ang balaang pagsaulog, ug kalipay sa kasingkasing, ingon sa usa ka tawo nga nagpaingon didto sa bukid ni Yahweh uban ang plawta, ngadto sa Bato sa Israel.

³⁰Ipadungog ni Yahweh ang iyang matahom nga tingog ug ipakita ang paglihok sa iyang bukton diha sa iyang mapintas nga kasuko ug nagdilaab nga kalayo, uban sa unos, bagyo, ug ulan nga yelo.

³¹Kay tungod sa tingog ni Yahweh, magupok ang Asiria; bunalan niya sila pinaagi sa sungkod. ³²Sa matag hampak sa gituboy nga sungkod nga ipahamtang ni Yahweh kanila pagaduyogan pinaagi sa tugtog sa mga tamborin ug mga alpa samtang makiggubat siya ug makig-away kanila.

³³Kay giandam na kaniadto pa ang dapit sa pagsunog. Sa pagkatinuod, giandam kini alang sa hari, ug gibuhat kini sa Dios nga lalom ug halapad. Andam na ang daghang tinapok nga mga kahoy uban sa kalayo. Ang gininhawa ni Yahweh, sama sa sapa sa asupre, nga maoy mopasilaob sa kalayo.

¹Pagkaalaot niadtong milugsong didto sa Ehipto aron sa pagpakitabang ug midangop sa mga kabayo, ug nagsalig sa mga karwahe (kay daghan sila) ug sa mga mangabayoay (hilabihan gayod sila kadaghan). Apan wala silay pagpakabana mahitungod sa Balaang Dios sa Israel, ni bisan mangita sila kang Yahweh! ²Apan maalamon siya, ug magdala siya ug katalagman ug dili mobakwi sa iyang mga pulong. Mobarog siya batok sa daotang panimalay ug batok niadtong nagatabang sa nagbuhat ug sala.

³Tawo lamang ang Ehipto ug dili Dios, unod lamang ang ilang mga kabayo ug dili espiritu. Sa dihang kab-oton kini ni Yahweh pinaagi sa iyang kamot, mapandol lakip ang usa nga mitabang, ug malaglag siya nga gitabangan; mangamatay silang tanan.

⁴Mao kini ang gisulti ni Yahweh kanako, "Ingon nga ang liyon, bisan ang batan-ong liyon, mongulob ngadto sa iyang tukbunon, sa dihang misinggit ang panon sa mga magbalantay sa karnero batok niini, apan wala kini mahadlok sa ilang mga tingog, ni mikamang palayo gikan sa ilang saba; ingon niini mokanaog si Yahweh nga labawng makagagahom aron makig-away didto sa Bukid sa Zion, niana nga bungtod.

⁵Sama sa mga langgam nga nanglupad, busa panalipdan ni Yahweh nga labawng makagagahom ang Jerusalem; panalipdan niya ug luwason kini sa dihang molabay siya ug tipigan kini. ⁶Balik kamo kaniya nga inyong gitalikdan sa hilabihan, katawhan sa Israel. ⁷Kay nianang adlawa mopahilayo ang matag-usa sa iyang mga diosdios nga plata ug sa iyang diosdios nga bulawan nga gibuhat sa inyong kaugalingong makasasala nga kamot. ⁸Mapukan ang Asiria pinaagi sa espada; ang espada nga dili hinimo sa tawo maoy molamoy kaniya. Mokalagiw siya gikan sa espada, ug mapugos sa pagbuhat ug lisod nga trabaho ang iyang batan-ong kalalakin-an. ⁹Mangawad-an silang tanan ug pagsalig tungod sa kalisang, ug mangahadlok ang iyang mga prinsipe sa pagkakita sa panggubatan nga bandera ni Yahweh — mao kini ang gipamulong ni Yahweh, kansang kalayo anaa sa Zion ug kansang kalan anaa sa Jerusalem."

¹Tan-awa, ang hari maghari diha sa pagkamatarong, ug magdumala ang mga prinsipe diha sa hustisya. ²Nahisama ang matag usa sa dalangpanan gikan sa hangin ug dalangpanan gikan sa bagyo, sama sa mga sapa sa tubig diha sa uga nga dapit, sama sa landong sa dakong bato diha usa ka malaay nga yuta. ³Unya dili mahanap ang mga mata niadtong makakita, ug mamati gayod ang mga dalunggan niadtong makadungog.

⁴Ang madali-dalion maghunahuna pag-ayo uban ang panabot, ug ang yungit sayon lang nga makasulti. ⁵Dili na gayod pagatawgon nga halangdon ang buangbuang, ni pagatawgon nga limbongan ang adunay baroganan. ⁶Tungod kay magsulti man ug binuang ang buangbuang, ug naglaraw ang iyang kasingkasing ug daotan ug dili diosnon nga mga buhat, ug nagsulti siya ug sayop batok kang Yahweh. Wala niya pakan-a ang gigutom, ug wala niya painoma ang gipang-uhaw.

⁷Daotan ang mga pamaagi sa malimbongon. Naglaraw siya sa paglimbong sa mga kabos aron gub-on sila pinaagi sa mga bakak, bisan makasulti ang mga kabos sa kung unsa ang sakto. ⁸Apan ang halangdong tawo maghimo ug halangdong mga laraw; ug mobarog siya tungod sa iyang halangdon nga mga binuhatan.

⁹Tindog, kamong mga babaye nga nagpahayahay lamang, ug pamatia ang akong tingog; kamong mga walay kabalaka nga mga anak nga babaye, paminaw kamo kanako. ¹⁰Tungod kay sa mubong panahon nga kapin usa ka tuig maguba ang inyong pagsalig, kamong mga haruhay nga mga babaye, tungod kay sa tingpamupo sa ubas wala na gayod kamoy mapupo, ug ang pag-ani dili gayod moabot.

¹¹Pangurog, kamong mga babayeng nagpahayahay lamang; kabalaka, kamong nagsalig sa inyong kaugalingon; huboa ang inyong labing maayo nga mga bisti ug himoa nga hubo ang inyong kaugalingon; pagtapis ug sako libot sa inyong mga hawak. ¹²Magdangoyngoy kamo alang sa inyong maanindot nga mga kaumahan, alang sa mabungahon nga mga paras. ¹³Ang yuta sa akong katawhan magturok ang mga sampinit ug tunokon nga mga tanom, bisan ang tanang malipayong panimalay didto sa masadyang siyudad.

¹⁴Tungod kay isalikway ang palasyo, ug mahimong biniyaan ang gubot nga siyudad; mahimong mga langob ang bungtod ug ang bantayanang tore hangtod sa kahangtoran, ang kalipay sa ihalas nga mga asno, ang sibsibanan sa mga karnero; ¹⁵hangtod nga ibubo kanato ang Espiritu gikan sa kahitas-an, ug mahimong mabungahong kaumahan ang kamingawan, ug ilhon ingon nga lasang ang mabungahong kaumahan.

¹⁶Unya magpuyo ang hustisya diha sa kamingawan; ug magpuyo ang pagkamatarong diha sa mabungahong kaumahan. ¹⁷Ang buhat sa pagkamatarong mao ang kalinaw; ug ang sangpotanan sa pagkamatarong, mao ang kahilom ug pagsalig hangtod sa kahangtoran. ¹⁸Magpuyo diha sa malinawong pinuy-anan ang akong katawhan, diha sa mga balay nga layo sa kakuyaw, ug diha sa malinawong mga dapit nga pahulayanan.

¹⁹Apan bisan pa kung mag-ulan ug yelo ug maguba ang kalasangan, ug hingpit nga maguba ang siyudad, ²⁰pagapanalanginan kamong tanan nga nagpugas sa daplin sa tanang kasapaan, kamo nga nagpagawas sa inyong baka ug asno ngadto sa sibsibanan.

¹Alaot ka, tiglaglag nga wala pa gayod malaglag! Alaot ang maluibon nga wala gayod luibi! Sa paghunong mo na sa pagpanglaglag, pagalaglagon ka usab. Sa paghunong mo sa pagpangluib, luiban ka nila.

²Yahweh, kaluy-i kami; mohulat kami kanimo; himoa nga ikaw ang among bukton sa matag buntag, among kaluwasan panahon sa kalisod.

³Mokalagiw ang katawhan sa makusog nga dahunog; sa imong pag-abot, magkatibulaag ang kanasoran. ⁴Ang imong kalugmok gitigom sama sa pagtigom sa mga dulon; sama nga manglukso ang mga dulon, manglukso usab ang mga kalalakin-an niini.

⁵Bayawon si Yahweh. Nagpuyo siya sa kinatas-an nga dapit. Pun-on niya ang Zion sa hustisya ug pagkamatarong. ⁶Siya ang kasaligan sa inyong kapanahonan, madagayaon sa kaluwasan, kaalam, ug kahibalo; ang pagkahadlok kang Yahweh mao ang iyang bahandi.

⁷Tan-awa, nanghilak diha sa kadalanan ang mga gipadala nila; midangoyngoy pag-ayo ang mga gipadala nga naglaom ug kalinaw. ⁸Gibiyaan ang mga kadalanan; wala na gayoy magpapanaw. Naguba ang mga kasabotan, gitamay ang mga saksi, ug wala na tahora ang mga katawhan.

⁹Nagbangotan ang yuta ug nalawos kini; naulaw ang Lebanon ug nalawos kini; nahisama ang Sharon sa patag nga kamingawan; ug giuyog sa Bashan ug sa Carmel ang ilang mga dahon.

¹⁰Miingon si Yahweh, "karon motindog na ako"; "Karon pagabayawon na ako; karon ipataas na ako. ¹¹Nanamkon ka ug tahop, ug nagpahimugso ug dagami; ang imong gininhawa sama sa kalayo nga molamoy kanimo. ¹²Mangasunog ang katawhan hangtod mahimong apog, sama sa mga sampinit nga gipamutol ug gisunog.

¹³Kamo nga anaa sa layo, paminawa kung unsa ang akong nabuhat; ug, kamo nga ania sa duol, ilha ang akong gahom." ¹⁴Nangahadlok ang mga makakasala sa Zion; ang pagkurog maoy nagdakop sa mga dili diosnon. Kinsa man kanato ang mopanaw uban ang walay kataposang nagdilaab nga kalayo?

¹⁵Siya nga naglakaw sa pagkamatarong ug nagsulti nga matinud-anon; siya nga nagtamay sa ginansiya sa pagpangdaugdaog, siya nga nagdumili sa pagkuha sa suborno, siya nga wala naglaraw sa pagpatay, ug wala motan-aw sa daotan— ¹⁶himoon niya ang iyang balay sa hataas nga dapit; ang dapit nga iyang salipdanan mahimong mga kota nga mga bato; dili siya makabsan ug pagkaon ug tubig.

¹⁷Makita ninyo ang kaanyag sa hari; ilang pagasud-ongon ang halapad nga yuta. ¹⁸Mahinumdoman sa imong kasingkasing ang kalisang; hain na man ang manunulat, hain na man kadtong tigdumala sa salapi? Hain na man kadtong nag-ihap sa tore? ¹⁹Dili na gayod ninyo makita ang mga masinupakong tawo, ang katawhan nga lahi ang pinulongan, nga dili ninyo masabtan.

²⁰Tan-awa ang Zion, ang siyudad sa atong mga kasaulogan; makita ninyo ang Jerusalem ingon nga malinawong pinuy-anan, ang tolda nga dili mabalhin, kansang mga ugsok dili gayod maibot ug kansang mga higot dili mabugto. ²¹Hinuon, mag-uban kanato si Yahweh diha sa pagkahalangdon, nga anaa sa lapad nga mga suba ug mga sapa. Walay sakayan nga panggubat nga adunay pangbugsay ang moagi niini, ug walay dakong sakayan nga molawig.

²²Tungod kay si Yahweh ang atong maghuhukom, si Yahweh ang atong tighatag ug balaod, si Yahweh ang atong hari; luwason niya kita.

²³Ang inyong banting dili hugot; dili gayod nila makuptan ang poste nga anaa sa tunga sa sakayan; dili nila mabukhad ang layag; sa dihang bahinon ang dakong inilog, bisan ang bakol maguyod sa inilog. ²⁴Dili moingon ang mga lumolupyo, "Nagsakit ako;" ang katawhan nga namuyo didto pasayloon sa ilang kasal-anan.

¹Paduol, kamo nga mga nasod, ug paminaw; hatagi kinig pagtagad, kamong katawhan! Ang kalibotan ug ang tanang naglukop niini angay nga maminaw, ang kalibotan, ug ang tanang butang nga gikan niini. ²Tungod kay nasuko si Yahweh sa tanang kanasoran, ug napungot batok sa tanan nilang mga kasundalohan; gilaglag niya sila sa hingpit, gitugyan niya sila sa kamatayon.

³Ipanglabay gayod ang ilang patayng lawas. Ang baho sa ilang mga patayng lawas moabot bisan asa; ug mapuno sa ilang dugo ang kabukiran. ⁴Mangahanaw ang tanang kabituonan sa kalangitan, ug malukot ang langit sama sa linukot nga basahon; ug mangahanaw gayod ang tanan nilang kabituonan, sama sa dahon nga mangalarag gikan sa paras, ug ingon sa hilabihan ka hinog nga igos gikan sa kahoy nga igera.

⁵Tungod kay kung malukop na sa akong espada ang langit; tan-awa, mokanaog kini ngadto sa Edom, ngadto sa katawhan nga akong gilain alang sa kalaglagan. ⁶Nagtulo ang dugo gikan sa espada ni Yahweh ug naputos kini ug tambok, nagtulo sa dugo sa mga karnero ug mga kanding, natabonan sa tambok sa rinyon sa mga torong karnero. Tungod kay naghalad si Yahweh didto sa Bozra ug daghang gipamatay didto sa yuta sa Edom.

⁷Pamatyon nila ang mga ihalas nga baka, uban ang nati ug torong baka. Mahubog sa dugo ang ilang yuta, ug ang ilang abog mobaga uban sa tambok.

⁸Tungod kay mao kini ang adlaw sa pagpanimalos alang kang Yahweh ug ang tuig nga paninglan nila sila pag-usab tungod sa Zion. ⁹Mahimong alkitran ang kasapaan sa Edom ug ang iyang abo ngadto sa asupre, ug ang iyang yuta mahimong sinunog nga alkitran. ¹⁰Magsiga kini adlaw ug gabii; moutbo ang aso niini hangtod sa hangtod; gikan sa kaliwatan hangtod sa kaliwatan ug mahimo kining biniyaan nga yuta; wala nay bisan usa nga moagi niini hangtod sa kahangtoran.

¹¹Apan mamuyo didto ang ihalas nga mga langgam ug mga mananap; ang kuwago ug ang uwak magsalag didto. Pagainaton niya ibabaw niini ang igsusukod sa pagkagun-ob ug ang tunton sa kalaglagan. ¹²Wala na gayoy mahibilin nga pagatawgon nga gingharian ang iyang mga pangulo, mahimong walay pulos ang tanan niyang mga prinsipe.

¹³Manurok ang mga tunok diha sa iyang palasyo, ang mga kudyapa ug ang mga sampinit diha sa iyang mga kota. Mahimo kining puloy-anan sa mga ihalas nga iro, ug dapit sa mga ostrits. ¹⁴Magtagbo didto ang ihalas nga mananap ug ang ihalas nga iro, ug magtawag sa usag-usa ang ihalas nga mga kanding. Makakaplag ug dapit nga kapahulayan ang mga mananap nga mutongha sa kagabhion ug mamuyo didto. ¹⁵Maghimo ug salag ang mga kuwago, mangitlog ug mamusa, ug panalipdan ang mga pispis niini. Oo, magkatigom ang mga uwak didto, ang matag-usa uban sa iyang paris.

¹⁶Pangitaa pinaagi sa linukot nga basahon ni Yahweh; walay bisan usa nga mawala niini. Walay nakulangan sa iyang kaparis; tungod kay ang iyang baba ang nagmando niini, ug ang iyang espiritu ang nagtapok kanila. ¹⁷Nagripa siya alang sa ilang mga dapit, ug gisukod niya kini pinaagi sa higot alang kanila. Panag-iyahon nila kini hangtod sa hangtod; mamuyo sila didto gikan sa kaliwatan hangtod sa mosunod nga mga kaliwatan.

¹Maglipay ang kamingawan ug ang Araba; ug ang disyerto magmaya ug mamulak. Sama sa rosas, ²mamulak kini nga madagayaon ug magmaya uban ang panag-awit sa kalipay; ang himaya sa Lebanon igahatag niini, ang katahom sa Carmel ug Sharon; makita nila ang himaya ni Yahweh, ang katahom sa atong Dios.

³Lig-ona ang huyang nga mga kamot, ug pahunonga ang pagkurog sa mga tuhod. ⁴Ingna kadtong nangahadlok nga kasingkasing, "Pagmaisugon, ayaw kahadlok! Tan-awa, moabot ang imong Dios uban ang panimalos, uban ang iyang ganti. Moanhi siya sa pagluwas kanimo."

⁵Unya makakita ang mga buta ug makadungog ang mga bungol. ⁶Unya ang tawo nga bakol makalukso sama sa binaw, ug ang amang maka-awit, kay mobuhagay naman ang tubig ngadto sa Araba, ug ang mga tubod sa kamingawan. ⁷Ang nagdilaab nga mga balas mahimong usa ka linaw, ug mobugwak ang tubig sa nagmala nga yuta; sa puy-anan sa mga ihalas nga mga iro, diin motubo ang mga sagbot uban sa mga bugang ug kupongkupong.

⁸Didto adunay usa ka dalan nga gitawag "Ang Balaang Dalan." Ug walay mahugaw nga makaagi niini. Apan mahimong kining alang kaniya nga nagalakaw niini. ⁹Walay liyon ang atoa didto, ug walay manunukob nga anaa niini; dili sila makaplagan didto, apan ang linuwas magalakaw didto.

¹⁰Ang linuwas ni Yahweh mamalik sa Zion uban ang panag-awit, ug ang walay kataposang kalipay anaa sa ilang mga ulo; kasadya ug kalipay ang mag-una kanila; ang kaguol ug panghupaw mangahanaw.

¹Sa ika- 14 ka tuig ni Haring Hezekia, si Senakerib, nga hari sa Asiria, misulong sa tanang kinotaan nga mga siyudad sa Juda ug giilog kini. ²Unya gipadala sa hari sa Asiria ang pangulo sa kasundalohan gikan sa Lakis paingon sa Jerusalem ngadto kang Haring Hezekia uban ang dakong pundok sa kasundalohan. Nagpaduol siya sa agianan sa tubig ibabaw sa pundohanan niini, didto sa dalan paingon sa dapit nga labahanan, ug nagtindog didto. ³Ang mga opisyal sa mga Israelita nga migawas sa siyudad aron sa pagpakigsulti kanila mao si Hilkia ang anak nga lalaki ni Eliakim, nga sinaligan sa palasyo, si Shebna nga sekretaryo sa hari, ug si Joa nga anak nga lalaki ni Asaf, nga maoy tigsulat sa mga hukom sa panggamhanan.

⁴Miingon kanila ang pangulo sa kasundalohan, "Sultihi si Hezekia nga miingon ang bantogang hari, nga hari sa Asiria, nga, 'Unsa man ang inyong gisaligan? ⁵Nagsulti lamang kamo ug walay pulos nga mga pulong, sa pag-ingon nga adunay tambag ug kusog alang sa pagpakig-away. Karon kinsa man ang inyong gisaligan? Kinsa man ang naghatag kaninyo ug kadasig aron sa pagsukol batok kanako?

⁶Tan-awa, nagsalig kamo sa Ehipto, nga sama sa tipak sa bagakay nga imong gigamit ingon nga sungkod, apan kung motukod ang tawo niini, motusok kini sa iyang kamot ug motaop. Ingon niana ang Faraon nga hari sa Ehipto alang niadtong si bisan kinsa nga mosalig kaniya. ⁷Apan kung moingon ka kanako, "Nagsalig kami kang Yahweh nga among Dios," dili ba siya man gayod ang gipanguhaan ni Hezekia ug taas nga mga dapit ug mga halaran, ug miingon ngadto sa Juda ug sa Jerusalem, "Kinahanglan nga mosimba kamo atubangan niining halaran dinhi sa Jerusalem"?

⁸Busa karon, buot akong motanyag kanimo ug maayo gikan sa akong agalon nga hari sa Asiria. Hatagan ko ikaw ug duha ka libo nga mga kabayo, kung makahimo ka sa pagpangitag mangangabayo alang niini.

⁹Unsaon man nimo pagbuntog ang bisan usa sa labing ubos nga kapitan nga sulugoon sa akong agalon? Gibutang nimo ang imong pagsalig ngadto sa Ehipto alang sa mga karwahe ug mangangabayo! ¹⁰Busa karon, mopanaw ba ako padulong dinhi nga wala si Yahweh aron sa pagpakig-away niining yutaa ug sa paggun-ob niini? Miingon si Yahweh kanako, "Sulonga kining yutaa ug laglaga kini."'"

¹¹Unya miingon si Eliakim nga anak nga lalaki ni Hilkia, ug Shebna, ug Joa ngadto sa pangulo sa kasundalohan, "Palihog pakigsulti sa imong mga sulugoon pinaagi sa pinulongan nga Aramico, tungod kay makasabot kami niini. Ayaw pagsulti sa pinulongan sa Juda uban kanamo kay madunggan ka sa katawhan nga anaa sa paril." ¹²Apan miingon ang pangulo sa kasundalohan, "Gipadala ba ako sa akong agalon ngadto sa inyong agalon aron sa pagsulti niining mga pulonga nganha kaninyo? Dili ba gipadala man niya ako alang niadtong mga kalalakin-an nga naglingkod didto sa paril, nga mokaon sa ilang kaugalingong hugaw ug moinom sa ilang kaugalingong ihi uban kaninyo?"

¹³Unya mitindog ang pangulo sa kasundalohan ug misinggit sa makusog sa pinulongang Hebreo, nga nag-ingon, "Pamati kamo sa mga pulong sa bantogang hari, ang hari sa Asiria. ¹⁴Miingon ang hari, 'Ayaw tugoti nga malimbongan kamo ni Hezekia, tungod kay dili siya makahimo sa pagluwas kaninyo. ¹⁵Ayaw itugot nga himoon kamo ni Hezekia nga mosalig kang Yahweh, sa pag-ingon, "luwason gayod kita ni Yahweh; kining siyudara dili gayod itugyan ngadto sa kamot sa hari sa Asiria."

¹⁶Ayaw kamo pamati kang Hezekia, tungod kay mao kini ang giingon sa hari sa Asiria: 'pagpasig-uli kamo kanako ug panganhi kamo kanako. Unya makakaon ang matag-usa kaninyo gikan sa inyong paras ug sa inyong igera, ug makainom ug tubig gikan sa inyong atabay. ¹⁷Buhaton ninyo kini hangtod nga mobalik ako ug dad-on ko kamo ngadto sa yuta nga sama sa inyong kaugalingong yuta, ang yuta sa trigo ug bag-ong bino, ang yuta sa tinapay ug sa kaparasan.'

¹⁸Ayaw tugoti nga linglahon kamo ni Hezekia, sa pag-ingon, 'luwason kita ni Yahweh.' aduna bay dios nga makaluwas sa katawhan gikan sa kamot sa hari sa Asiria? ¹⁹Hain naman ang dios sa Hamat ug sa Arpad? Hain naman ang dios sa Sefarvaim? Naluwas ba nila ang Samaria gikan sa akong gahom? ²⁰Taliwala sa tanang dios niining yutaa, aduna bay dios nga nakaluwas sa iyang yuta gikan sa akong gahom, daw ingon nga maluwas ni Yahweh ang Jerusalem gikan sa akong gahom?"

²¹Apan nagpabilin nga hilom ang katawhan ug wala gayod mitubag, tungod kay nagmando ang hari nga, "Dili siya tubagon." ²²Unya miadto kang Hezekia si Eliakim nga anak nga lalaki ni Hilkia, nga mao ang tigdumala sa panimalay, ang manunulat nga si Shebna, ug si Joa nga anak nga lalaki ni Asaf, nga tiglista, uban sa ilang nagisi nga mga bisti, ug gisulti ngadto kaniya ang mga pulong sa pangulo sa kasundalohan.

¹Miabot ang panahon nga sa dihang nadungog ni Haring Hezekias ang ilang balita, gigisi niya ang iyang mga bisti, pagkahuman nagbisti siyag sako, ug miadto sa balay ni Yahweh. ²Gipadala niya si Eliakim, nga mao ang gipiyalan sa panimalay, ug si Sebna nga eskriba, ug ang mga katigulangan sa mga pari, silang tanan nagbisti ug sako, ug miadto kang Isaias nga anak ni Amos, nga propeta.

³Miingon sila kaniya, "Nag-ingon si Hezekias, 'Kini nga adlaw mao ang adlaw sa kaguol, pagbadlong, ug kaulaw, sama nga ang bata andam na nga ihimugso, apan ang inahan walay kusog sa paghimugso sa iyang anak. ⁴Tingali ug madungog ni Yahweh nga imong Dios ang mga pulong sa labawng pangulo, nga gipadala sa hari sa Asiria nga iyang agalon aron sa pagbugalbugal sa buhing Dios, ug badlongon ang mga pulong nga nadungog ni Yahweh nga imong Dios. Karon ipatugbaw ang imong mga pag-ampo alang sa kaliwatan nga ania pa gihapon dinhi.'"

⁵Busa miadto ang mga sulugoon ni Haring Hezekias ngadto kang Isaias, ⁶ug giingnan sila ni Isaias, "Ingna ang imong agalon: miingon si Yahweh, "Ayaw kamo kahadlok sa mga pulong nga inyong nadungog, gikan sa mga sulugoon sa hari sa Asiria aron sa pag-insulto kanako. ⁷Tan-awa, butangan ko siya ug espiritu, ug makadungog siya ug usa ka balita ug mobalik gayod siya sa iyang kaugalingong yuta. Himoon ko nga mahagba siya pinaagi sa espada ngadto sa iyang kaugalingong yuta.''"

⁸Unya mibalik ang labawng pangulo ug nakaplagan niya ang hari sa Asiria nga nakig-away batok sa Libna, kay nadungog niya nga nakasibat ang hari gikan sa Lakis. ⁹Unya nadungog ni Senakerib nga si Tirhaka nga hari sa Etiopia ug sa Ehipto nagpundok ug mga tawo aron sa pagpakig-away batok kaniya, busa nagpadala siya pag-usab ug mga mensahero ngadto kang Hezekias uban sa mensahe nga: ¹⁰"Ingna si Hezekias, nga hari sa Juda, 'Ayaw tugoti nga limbongan kamo sa Dios nga inyong gisaligan, nga nag-ingon, "Dili gayod itugyan ang Jerusalem ngadto sa kamot sa hari sa Asiria."

¹¹Tan-awa, nadungog nimo kung unsa ang gibuhat sa hari sa Asiria sa tanang yuta pinaagi sa pagpukan kanila sa hingpit. Busa maluwas ka kaha? ¹²Nakaluwas ba kanila ang mga dios sa mga nasod, ang mga nasod nga gipanglaglag sa akong amahan nga mao ang: Gosan, Haran, Resep, ug ang katawhan sa Eden sa Telasar? ¹³Asa naman ang hari sa Hamat, ang hari sa Arpad, ang hari sa mga lungsod sa Sefarvaim, sa Hena, ug Ivva?'"

¹⁴Nadawat ni Hezekias kini nga sulat gikan sa kamot sa mga mensahero ug iya kining gibasa. Unya mitungas siya ngadto sa balay ni Yahweh ug gibukhad niya kini sa atubangan ni Yahweh. ¹⁵Nag-ampo si Hezekias ngadto kang Yahweh: ¹⁶"Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, ikaw nga naglingkod ibabaw sa kerubim, ikaw lamang ang Dios nga labaw sa tanang gingharian sa kalibotan. Ikaw ang nagbuhat sa langit ug sa yuta.

¹⁷Ikiling ang imong igdulungog, Yahweh, ug paminawa. Bukha ang imong mga mata, Yahweh, ug tan-awa, pamatia ang mga pulong ni Senakerib, nga iyang gipadala aron sa pagbiaybiay sa buhing Dios. ¹⁸Tinuod gayod, Yahweh, nga gipangpukan sa mga hari sa Asiria ang mga nasod ug ang ilang mga yuta.

¹⁹Gipangbutang nila ang ilang mga dios ngadto sa kalayo, tungod kay dili man gayod sila mga dios apan binuhat lamang sa kamot sa mga tawo, mga kahoy lamang ug bato. Busa gilaglag sila sa mga taga-Asiria. ²⁰Busa karon, Yahweh nga among Dios, luwasa kami gikan sa iyang gahom, aron nga ang tanang mga gingharian sa kalibotan masayod nga ikaw si Yahweh ug wala nay lain pa.

²¹Unya si Isaias nga anak ni Amos nagpadala ug mensahe ngadto kang Hezekias, nga nagkanayon, "Si Yahweh, ang Dios sa Israel nag-ingon, 'Tungod kay nag-ampo ka man kanako kabahin kang Senakerib nga hari sa Asiria, ²²mao kini ang pulong nga gisulti ni Yahweh mahitungod kaniya: "Gitamay ka sa berhen nga babayeng anak sa Zion ug nagkatawa uban ang pagtamay kanimo; nagpanglingo ang anak nga babaye sa Jerusalem kanimo. ²³Kinsa man ang imong gitamay ug giinsulto? Batok kang kinsa man nimo gipataas ang imong tingog ug gipataas ang imong mga mata uban sa garbo? Batok sa Balaang Dios sa Israel.

²⁴Pinaagi sa imong mga sulugoon gibiaybiay nimo ang Ginoo ug miingon ka, 'Uban sa daghan nako nga mga karwahe mitungas ako sa mga habog nga mga kabukiran, sa pinakahabog nga dapit sa Lebanon. Pamutlon ko ang tag-as nga mga kahoyng sedro niini ug mamili ug sepres nga mga kahoy didto, ug mosulod ako sa pinakalayong mga dapit niini, sa dapit diin hilabihan ang pagpamunga sa kalasangan. ²⁵Nagkalot ako ug mga atabay ug nag-inom ug tubig; Gipahubas ko ang tanang kasapaan sa Ehipto ilalom sa mga tikod sa akong mga tiil.'

²⁶Wala ka ba makadungog kung giunsa ko kini pagplano sa una pang mga panahon ug gitrabaho kini sa kaniadto pang mga katuigan? Karon ipahamtang ko na kini. Ania ka aron sa pagpakunhod sa mabungahon nga mga siyudad sama sa mga uhot nga mangabungkag. ²⁷Ang ilang mga lumulopyo, nga wala kaayoy kusog, nabungkag ug naulawan. Mga tanom sila sa kaumahan, nga lunhawng mga sagbot, mga sagbot nga anaa sa atop o sa kaumahan, nga gipadpad sa hangin sa sidlakan.

²⁸Apan nasayod ako sa imong paglingkod, sa imong paggawas, sa imong pagsulod, ug ang imong kasuko batok kanako. ²⁹Tungod sa imong kasuko kanako, ug tungod kay miabot sa akong mga dalunggan ang imong pagkahambogiro, ibutang ko ang akong kaw-it diha sa imong ilong, ug ang akong rinda diha sa imong baba; pabalikon ko ikaw sama sa pamaagi sa imong pag-abot."

³⁰Mao kini ang timaan alang kanimo: Karon nga tuig magkaon kamo sa mga nanubo sa kalasangan, ug sa ikaduhang tuig sa mga nanubo gikan niana. Apan sa ikatulo nga tuig kinahanglan kamong magtanom ug mag-ani, pagtanom ug mga paras ug kaon sa ilang mga bunga.

³¹Ang nahibilin sa panimalay ni Juda nga nakalahutay mangugat pag-usab ug mamunga. ³²Kay gikan sa Jerusalem mogawas ang nahibilin; gikan sa Bukid sa Zion moabot ang mga nakalahutay. Ang kasibot ni Yahweh nga labawng makagagahom mao ang magbuhat niini.'"

³³Busa nag-ingon si Yahweh niini mahitungod sa hari sa Asiria: "Dili siya makasulod niini nga siyudad, ni makapana padulong dinhi. Ni makaduol niini uban ang taming o makatukod ug patunganan batok niini. ³⁴Ang paagi nga siya naabot mao usab ang paagi sa iyang pagbiya; dili siya mosulod niini nga siyudad—mao kini ang gisulti ni Yahweh.

³⁵Kay panalipdan ko kining siyudara ug luwason kini, alang sa akong kaugalingong kaayohan ug alang kang David nga akong alagad."

³⁶Unya migawas ang anghel ni Yahweh ug gisulong ang kampo sa mga Asirianhon, gipamatay ang 185, 000 ka mga kasundalohan. Sa pagmata sa mga kalalakin-an sa sayo sa kabuntagon, nakita nila ang mga patayng lawas nga nagbuy-od sa bisan asang dapit. ³⁷Busa mibiya sa Israel ug mipauli sa iyang balay ang hari sa Asiria nga si Senakerib ug nagpuyo sa Nenive.

³⁸Sa wala madugay, samtang nagsimba siya didto sa balay ni Nisrok nga iyang diosdios, ang duha niya ka anak nga mga lalaki nga si Adramelek ug si Sharezer mipatay kaniya gamit ang espada. Unya misibat sila ngadto sa yuta sa Ararat. Ug ang iyang anak nga si Esarhadon maoy mipuli kaniya sa paghari.

¹Niadtong mga adlawa nagsakit si Hezekias ug himalatyon na. Busa miadto kaniya si Isaias nga anak ni Amos, ang propeta, ug miingon kaniya, "Nag-ingon si Yahweh, 'Ipahiluna ang imong panimalay; tungod kay mamatay kana, ug dili na mabuhi.'" ²Unya miatubang si Hezekias sa bongbong ug nag-ampo ngadto kang Yahweh. ³Miingon siya, "Palihog, Yahweh, hinumdomi kung unsa ako nagmatinud-anon sa paglakaw diha kanimo sa tibuok nako nga kasingkasing, ug kung unsa ang maayong mga butang nga akong nabuhat diha sa imong panan-aw." Unya mihilak ug kusog si Hezekia.

⁴Unya miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Isaias, nga nag-ingon ⁵"Lakaw ug ingna si Hezekias, ang pangulo sa akong katawhan, 'Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Dios ni David nga imong katigulangan: Nadungog ko ang imong pag-ampo, ug nakita ko ang imong mga luha. Tan-awa, dugangan ko ug kinsi katuig ang imong kinabuhi. ⁶Unya luwason ko ikaw ug kining siyudad gikan sa kamot sa hari sa Asiria, ug panalipdan ko kini nga siyudad.

⁷Mao kini ang timaan alang kanimo nga gikan kang Yahweh, nga buhaton ko gayod ang akong gisaad. ⁸Tan-awa, akong paatrason ug napulo ka lakang ang anino nga anaa sa hagdanan ni Ahas.'" Busa miatras ang anino ug napulo ka lakang diha sa hagdanan sumala gayod sa gisulti.

⁹Mao kini ang gisulat nga mga pag-ampo ni Hezekias nga hari sa Juda, sa dihang nasakit siya ug naulian: ¹⁰"Miingon ako nga hapit sa katunga sa akong kinabuhi moagi gayod sa mga ganghaan sa Sheol; Gipadala ako didto hangtod sa kinatibuk-an sa akong mga tuig. ¹¹Nag-ingon ako nga dili ko na gayod makita si Yahweh, si Yahweh diha sa yuta sa mga buhi; dili na gayod ako motutok sa mga tawo o sa tanang lumulopyo sa kalibotan.

¹²Gitanggal ang akong kinabuhi ug gikuha kini gikan kanako sama sa tolda sa magbalantay ug karnero; gilukot ko ang akong kinabuhi sama sa manghahabi; giputol mo ako gikan sa himoanan ug tela; sa tungatunga sa adlaw ug gabii taposon mo ang akong kinabuhi. ¹³Naghilak ako hangtod sa pagkabuntag; sama sa lion nga mibali sa tanan nako nga mga bukog. Sa tungatunga sa adlaw ug sa kagabhion taposon mo ang akong kinabuhi.

¹⁴Sama sa sayaw, nagatingog ako; nagtukorok ako sama sa salampati; gikapoy ang akong mga mata sa pagyahat. Ginoo, gidaogdaog ako; tabangi ako. ¹⁵Unsa man ang akong isulti? Managsama ang iyang gisulti kanako, ug gibuhat kini; maglakaw ako ug hinay sa tibuok nakong mga tuig tungod kay napuno ako sa hilabihan nga kaguol.

¹⁶Ginoo, ang mga pag-antos nga imong gipadala makaayo alang kanako; hinaot nga ihatag pagbalik nganhi kanako ang akong kinabuhi; gibalik mo ang akong kinabuhi ug ang akong maayong panglawas. ¹⁷Alang kini sa akong kaayohan maong nakasinati ako sa kaguol. Giluwas mo ako gikan sa bung-aw sa kalaglagan; tungod kay imong gilabay ang tanan kong mga sala diha sa imong likod.

¹⁸Kay dili magpasalamat kanimo ang Seol; dili modayeg kanimo ang kamatayon; kadtong nanaug ngadto sa bung-aw wala naglaom sa imong pagkamasaligan. ¹⁹Ang buhi nga tawo, ang buhi nga tawo, mao ang magpasalamat kanimo, sama sa akong gibuhat karong adlawa; ang amahan magasugilon sa ilang mga anak nga kasaligan ka.

²⁰Hapit na ako luwason ni Yahweh, ug magsaulog kita uban ang musika sa tanang mga adlaw sa atong kinabuhi ngadto sa balay ni Yahweh."

²¹Karon miingon si Isaias, "Pakuhaa sila ug sanga sa igera ug ibutang kini sa hubag, ug mamaayo siya." ²²Miingon usab si Hezekias, "Unsa man ang timaan nga moadto ako sa balay ni Yahweh?

¹Nianang higayona nagpadalag mga sulat ug gasa si Merodac Baladan nga anak nga lalaki ni Baladan, nga hari sa Babilonia, ngadto kang Hezekia; tungod kay nakadungog siya nga nagsakit si Hezekia ug naayo. ²Nahimuot si Hezekia niining mga butanga; ug gipakita niya sa mga mensahero ang lawak nga tipiganan sa iyang mga bililhong butang—ang plata, ang bulawan, ang mga pahumot ug mga mahalong lana, ang lawak nga tipiganan sa iyang mga hinagiban, ug ang tanan nga makita diha sa iyang mga lawak nga tipiganan. Walay bisan unsa diha sa iyang balay, ni bisan diha sa tibuok niyang gingharian, nga wala ipakita ni Hezekia ngadto kanila.

³Unya miadto si propeta Isaias kang Haring Hezekia ug nangutana, "Unsa man ang gisulti niining mga kalalakin-an kanimo? Diin man sila naggikan?" Miingon si Hezekia, "Mianhi sila kanako gikan sa layong nasod sa Babilonia." ⁴Nangutana si Isaias, "Unsa man ang ilang nakita diha sa imong balay?" Mitubag si Hezekia, "Nakita nila ang tanang butang diha sa akong balay. Walay bisan unsa sa akong bililhong mga butang nga wala nako ipakita kanila."

⁵Unya miingon si Isaias ngadto kang Hezekia, "Paminawa ang pulong ni Yahweh nga labawng makagagahom: ⁶Nag-ingon si Yahweh. 'Tan-awa, hapit na moabot ang mga adlaw nga ang tanang butang diha sa imong palasyo, ang mga butang nga gitigom sa imong mga katigulangan hangtod niining adlawa, pagadad-on ngadto sa Babilonia. Walay mahibilin.

⁷Pagadad-on nila, ang imong mga anak nga mga lalaki, ug mamahimo silang mga yunoko didto sa palasyo sa hari sa Babilonia."' ⁸Unya miingon si Hezekia ngadto kang Isaias, "Maayo ang pulong ni Yahweh nga imong gisulti." Kay naghunahuna man siya, "Adunay kalinaw ug maayong kahimtang sa akong kapanahonan."

¹"Paghupay, hupaya ang akong katawhan," nag-ingon ang inyong Dios. ²"Pakigsulti nga malumo ngadto sa Jerusalem; ug imantala ngadto kaniya nga natapos na ang iyang pagpakiggubat, nga gipasaylo na ang iyang sala, nga nakadawat na siya ug pinilo gikan sa kamot ni Yahweh sa tanan niyang mga sala."

³Adunay tingog nga misinggit, "Diha sa kamingawan andama ang dalan ni Yahweh; paghimo ug tul-id nga dalan diha sa Araba nga usa ka lapad nga agianan alang sa atong Dios." ⁴Ipataas ang matag walog, ug mapatag ang bukid ug bungtod; ug mapatag ang dili patag nga yuta; ⁵ug mapadayag ang himaya ni Yahweh, ug makita kini sa tanang katawhan; tungod kay ang baba ni Yahweh maoy nagsulti niini.

⁶Miingon ang usa ka tingog, "Hilak." Adunay mitubag, "Unsa may akong ihilak?" "Sagbot ang tanang unod, ug ang tanan nilang mga kasabotan sa pagkamatinud-anon sama sa bulak sa kaumahan. ⁷Malawos ang mga sagbot ug mangalarag ang bulak sa dihang motayhop ang gininhawa ni Yahweh niini; sigurado gayod nga ang katawhan sama sa sagbot. ⁸Malawos ang sagbot, ug mangalarag ang bulak, apan magpabilin hangtod sa kahangtoran ang pulong sa atong Dios."

⁹Tungas sa taas nga bukid, sa Zion, tigdala sa maayong balita. Singgit sa makusog, Jerusalem. Ikaw nga nagdala sa maayong balita, ipatugbaw ang imong tingog, ayaw kahadlok. Ingna ang mga siyudad sa Juda, "Ania ang imong Dios!" ¹⁰Tan-awa, moabot si Yahweh ingon sa madaogon nga manggugubat, ug ang iyang lig-on nga bukton maoy nagdumala alang kaniya. Tan-awa, anaa kaniya ang iyang ganti, ug ang tanan nga iyang giluwas miuban kaniya.

¹¹Pakaonon niya ang iyang panon sa karnero sama sa magbalantay sa karnero, tapokon niya ang mga nating karnero diha sa iyang bukton, ug kugoson sila paduol sa iyang kasingkasing, ug hinay nga giyahan ang bayeng karnero nga nagapasuso sa mga anak niini.

¹²Kinsa man ang nagsukod sa mga tubig diha sa hakop sa iyang mga kamot, nagsukod sa kawanangan pinaagi sa dangaw sa iyang kamot, nagbutang sa abog sa kalibotan diha sa basket, nagtimbang sa mga kabukiran diha sa mga timbangan, o nagbalansi sa mga kabungtoran?

¹³Kinsa man ang nakasabot sa hunahuna ni Yahweh, o nagtudlo kaniya ingon nga magtatambag? ¹⁴Kang kinsa man siya nakadawat ug pagtudlo? Kinsa man ang nagtudlo kaniya sa hustong paagi sa pagbuhat sa mga butang, ug kinsa ang nagtudlo kaniya sa kaalam, o nagpakita kaniya sa dalan paingon sa panabot?

¹⁵Tan-awa, ang mga nasod nga sama lamang sa usa katinulo nga tubig diha sa balde, ug giisip nga sama sa abog diha sa mga timbangan; tan-awa, gitimbang niya ang gagmay nga mga isla sama sa tipik. ¹⁶Dili paigo nga sugnod ang Lebanon, ni paigo ang ihalas nga mga mananap niini alang sa halad sinunog. ¹⁷Dili paigo ang tanang mga nasod diha kaniya; giisip niya sila ingon nga walay bili.

¹⁸Kang kinsa man ninyo ikatandi ang Dios? Sa unsa man nga diosdios ninyo siya ipakasama? ¹⁹Ang diosdios! Usa ka batid nga magkukulit ang naghimo niini: ang mananalsal ug bulawan naghal-op niini ug bulawan ug naghulma sa plata nga mga kadena alang niini. ²⁰Aron sa paghimo ug halad, ang usa nagpili ug kahoy nga dili gabok; nangita siya ug batid nga magkukulit aron sa paghimo ug diosdios nga dili matumba.

²¹Wala ka ba masayod? Wala ka ba nakadungog? Wala ba kini gisugilon kanimo sukad pa sa sinugdan? Wala ka ba nakasabot sukad pa sa pagpahiluna sa kalibotan? ²²Siya mao ang naglingkod sa ibabaw sa kalibotan; ug sama lamang sa mga apan-apan diha kaniya ang mga lumulopyo sa kalibotan. Gibukhad niya ang kalangitan sama sa kurtina ug gibukhad ko sila sama sa tolda aron nga puy-an.

²³Gipaubos niya ang mga nagdumala ngadto sa pagkawalay nahot ug naghimo kanila nga mga dili mahinungdanon. ²⁴Natanom sila, gipugas, ang ilang mga punoan nakagamot gayod sa yuta, sa dihang huypan niya sila, mangalawos kini, ug paliron sila sa hangin sama sa uhot.

²⁵"Kang kinsa man kaninyo ako ikatandi, kang kinsa man ako nahisama?" miingon ang Balaan nga Dios. ²⁶Tan-awa ang kawanangan! Kinsa man ang nagbuhat niining tanang kabituonan? Siya ang naggiya sa ilang pagkahan-ay ug nagtawag sa ilang tanan sumala sa ilang kaugalingong mga ngalan. Pinaagi sa kadako sa iyang gahom ug pinaagi sa kusog sa iyang gahom, wala gayoy bisan usa nga nawala.

²⁷Nganong nag-ingon man kamo, Jacob, ug nagsulti nga, Israel, "Natago ang akong agianan gikan kang Yahweh, ug dili manghilabot ang Dios sa akong mga paghukom?" ²⁸Wala ka ba masayod? Wala ka ba nakadungog? Ang walay kataposang Dios, si Yahweh, ang Nagbuhat sa tibuok kalibotan, dili kapoyan o maluya; walay kinutoban ang iyang panabot.

²⁹Naghatag siya ug kusog sa mga gipangkapoy; ug naghatag siya ug bag-ong kabaskog sa mga nangaluya. ³⁰Bisan ang mga batan-on kapoyan ug maluya, mapandol ug mahagba ang batan-ong mga lalaki: ³¹apan makabaton ug bag-ong kusog kadtong nagpaabot kang Yahweh; manglupad sila sama sa mga agila; managan sila ug dili kapoyan; manglakaw sila ug dili mangaluya.

¹"Pamatia ako sa hilom, kamong mga kabaybayonan; tugoti nga bag-ohon sa mga kanasoran ang ilang kusog; tugoti sila nga moanhi ug mosulti; managtigom kita aron mahusay ang atong gilantugian. ²Kinsa man ang mipatungha kaniya gikan sa sidlakan, ug nag-ingon nga matarong ang iyang binuhatan? Gigunitan niya ang mga nasod ug gitabangan nga mabuntog niya ang mga hari. Gihimo niya sila nga abog pinaagi sa iyang espada, sama sa tahop nga gipalid sa iyang pana.

³Gigukod niya sila ug luwas nga nakalatas, pinaagi sa kusog niyang pagdagan nga daw wala magtunob sa dalan ang iyang mga tiil. ⁴Kinsa man ang nagbuhat ug nagtapos niini nga mga buluhaton? Kinsa man ang nagpatawag sa mga kaliwatan gikan pa sa sinugdan? Ako, si Yahweh, ang nahiuna, ug ang ulahi, Ako mao siya.

⁵Nakakita ang mga Isla ug nangahadlok; nangurog ang kinatumyan sa kalibotan; miabot sila ug nanuol. ⁶Mitabang ang matag-usa sa iyang silingan, ug miingon ang matag-usa ngadto sa uban, 'Pagmalig-on.' ⁷Busa gidasig sa tigpanday ang tiggama sa bulawan, ug siya nga nagtrabaho gamit ang maso nagdasig kaniya nga naggamit sa pandayan, ug miingon sa tigsumpay sa puthaw, 'Maayo kini.' Gilansangan nila kini busa dili na kini mahagsa.

⁸Apan ikaw, Israel, akong sulugoon, si Jacob nga akong gipili, ang kaliwat ni Abraham nga akong higala, ⁹pagadad-on ko ikaw gikan sa kinatumyan sa kalibotan, ug ikaw nga akong gitawag gikan sa lagyong mga dapit, ako moingon, 'Ikaw akong sulugoon;' gipili ko ikaw ug wala gisalikway.

¹⁰Ayaw kahadlok, kay magauban ako kanimo. Ayaw kabalaka, kay ako ang imong Dios. Lig-onon ko ikaw ug tabangan, ituboy ko ikaw pinaagi sa tuo ug matarong kong kamot.

¹¹Tan-awa, maulawan sila ug mawad-ag dungog, ang tanan nga nasuko kanimo; mahimong walay mga pulos ug mangahanaw, tanan niadtong nakigbatok kanimo.

¹²Mangita ka ug dili makaplagan kadtong nakigbatok kanimo; mangahanaw kadtong makig-away batok kanimo, sa pagkatibuod mahanaw gayod. ¹³Tungod kay ako, si Yahweh ang imong Dios, magagunit sa tuo mong kamot, ug moingon kanimo, 'Ayaw kahadlok; tabangan ko ikaw.'

¹⁴Ayaw kahadlok, ikaw Jacob nga usa ka ulod, ug kamong katawhan sa Israel; tabangan ko kamo—mao kini ang gipamulong ni Yahweh, ingon nga inyong manluluwas, ang Labing Balaan sa Israel. ¹⁵Tan-awa, himoon ko ikaw nga sama sa hait nga giukanan, bag-o ug duhay-sulab; giukon mo ang mga kabukiran ug dugmokon kini; himoon mo ang mga kabungtoran nga sama sa uhot.

¹⁶Alig-igon mo sila, ug padparon sila sa hangin palayo; pagakatagon sila sa hangin. Maglipay kamo diha kang Yahweh, magmaya kamo sa Labing Balaan sa Israel.

¹⁷Ang mga dinaogdaog ug timawa nangita ug tubig, apan wala makakaplag, ug ang ilang mga dila nauga sa kauhaw; Ako, si Yahweh, motubag sa ilang mga pag-ampo; Ako, ang Dios sa Israel, dili mobiya kanila. ¹⁸Paagason ko ang mga tubod diha sa mga bakilid nila nga yuta, ug mga tubod taliwala sa mga walog; himoon ko nga mapuno ug tubig ang disyerto, ug patubigan ko ang mga nagmala nga yuta.

¹⁹Patuboon ko ang mga sedro sa kamingawan, ang mga akasya, mga mirtol, ug ang mga olibo nga kahoy. Patuboon ko usab ang mga sepros sa patag nga disyerto, ug mga palo de tsina ug uban pang mga kahoy. ²⁰Buhaton ko kini aron makita sa katawhan, maila, ug masabtan sa tanan, nga ang kamot ni Yahweh mao ang nagbuhat niini, ang Labing Balaang Dios sa Israel ang naghimo niini.

²¹"Ipadayag ang imong sumbong," Nag-ingon si Yahweh, "Ipadayag ang imong mga pangatarongan alang sa imong diosdios," Nag-ingon ang Hari ni Jacob. ²²Tugoti sila nga dalahon ang ilang mga pangatarongan nganhi kanamo; paanhia sila ug pasultiha kung unsa ang mahitabo, aron nga masayran namo kining mga butanga. Pasultiha sila kanamo mahitungod sa ilang unang gipanagna, aron nga mapamalandungnan nato kini aron masayran kung kini natuman.

²³Pagsultig mga butang mahitungod sa umaabot, aron nga masayran namo kung mga dios ba gayod kamo; pagbuhat kamo ug maayo o daotan, aron nga mahadlok kami ug mahibulong. ²⁴Tan-awa, walay pulos kamo nga mga diosdios ug ang mga butang nga inyong gibuhat kawang; gikasilagan ang tawo nga nagpili kaninyo.

²⁵Motuboy ako ug usa gikan sa amihan, ug moabot siya; gipatawag ko siya gikan sa sidlakan nga nagsangpit sa akong ngalan, ug tamakan niya ang mga magmamando sama sa lapok, sama sa magkukulon nga naghimog kulon. ²⁶Kinsa man ang nagsulti niini gikan sa sinugdanan, aron nga masayod kami? Sa wala pa kini nga panahon, aron nga makasulti kami, "Husto siya"? Sa pagkatinuod wala gayoy nagmando kanila bahin niini, oo, walay nakadungog kaninyo nga nagsulti sa bisan unsang butang.

²⁷Miingon ako pag-una sa Zion, "Tan-awa anaa sila dinhi;" nagpadala ako ug mensahero sa Jerusalem. ²⁸Sa dihang milan-aw ako, walay bisan usa ang anaa, nga gikan kanila nga mihatag ug maayong tambag, kinsa man, sa dihang nangutana ako, ang nagtubag. ²⁹Tan-awa, silang tanan wala gayoy pulos, ingon man usab ang ilang binuhatan; ang ilang gipangpurma nga mga hulagway usa lamang ka hangin ug walay bili.

¹Tan-awa, akong sulugoon, nga akong gituboy; akong pinili, nahimuot ako kaniya. Gibutang ko ang akong Espiritu kaniya; magdala siyag hustisya ngadto sa mga kanasoran. ²Dili siya mohilak ni mosinggit, ni madungog ang iyang tingog diha sa mga kadalanan.

³Dili niya balion ang mga nabuak nga bugang, ug dili niya palungon ang nagkapalong nga pabilo: matinud-anon siya nga mopakanaog sa iyang hukom. ⁴Dili gayod siya mawad-ag paglaom ni maluya hangtod nga matukod niya ang kaangayan sa kalibotan; ug nagpaabot ang mga kabaybayonan sa iyang balaod.

⁵Mao kini ang giingon ni Yahweh—ang nagbuhat sa mga langit ug nagpahimutang niini, ang naghimo sa kalibotan ug sa tanang bunga niini, ang naghatag ug gininhawa sa katawhan ug kinabuhi niadtong nagpuyo niini: ⁶"Ako, si Yahweh, nagtawag kanimo sa pagkamatarong ug naggunit sa imong kamot. Ampingan ko ikaw ug himoon ko kanimo ang usa ka kasabotan alang sa katawhan, ingon nga kahayag alang sa mga Gentil,

⁷aron sa pagbuka sa mga mata sa buta, ug paghatag ug kagawasan sa mga binilanggo, ug gikan sa mangitngit nga bilanggoan.

⁸Ako si Yahweh, mao kini ang akong ngalan; ug dili ko ipaambit sa uban ang akong himaya ni ang pagdayeg nga alang kanako ug ngadto sa mga kinulit nga mga diosdios. ⁹Tan-awa, ang mga butang nga nahitabo kaniadto, karon mosulti na usab ako sa mga bag-ong panghitabo. Sa dili pa kini mahitabo moingon ako kaninyo mahitungod niini."

¹⁰Pag-awit ug bag-ong awit ngadto kang Yahweh, ug ang pagdayeg nga alang kaniya gikan sa kinatumyan sa kalibotan; kamo nga anaa sa ilawom sa kadagatan, ug ang tanang ania niini, ug kamong tanan nga anaa sa kabaybayonan, ug kadtong nagpuyo niini. ¹¹Tugoti ang disyerto ug ang mga siyudad nga mosinggit, ang mga baryo nga gipuy-an sa Kedar, pagsinggit sa kalipay! Paawita ang mga lumolupyo sa Sela; pasinggita sila nga anaa sa kinatumyan sa mga bungtod.

¹²Tugoti sila nga himayaon si Yahweh ug mopahayag sa ilang mga pagdayeg diha sa kabaybayonan. ¹³Mogawas si Yahweh ingon nga manggugubat; ingon nga manggugubat kutawon niya ang iyang kadasig. Mosinggit siya, oo, magngulob siya diha sa singgit sa gubat; pakit-on niya sa iyang gahom ang iyang mga kaaway.

¹⁴Nagpakahilom ako sa dugayng panahon; nagpuyo ako ug nagpugong sa akong kaugalingon; karon mohilak ako sama sa babaye nga manganak, mohingal ug moutong. ¹⁵Lumpagon ko ang mga kabukiran ug kabungtoran ug palayaon ko ang tanan nilang mga tanom; himoon ko nga isla ang mga suba ug pahubson ko ang mga linaw.

¹⁶Dad-on ko ang mga buta sa dalan nga wala nila nasayran; giyahan ko sila sa mga dalan nga wala nila nasayran. Himoon ko nga kahayag ang kangitngit sa ilang atubangan, ug tul-iron ang hiwi nga mga dapit. Himoon ko kining mga butanga, ug dili ko gayod sila isalikway.

¹⁷Tumban mo sila, ug maulawan sa hingpit, kadtong misalig sa kinulit nga hulagway, ug moingon sa gibuhat nga hulagway, "Kamo mao ang among diosdios."

¹⁸Paminaw, kamong mga bungol; ug tan-aw, kamong mga buta, aron inyong makita. ¹⁹Kinsa man ang buta apan ang akong sulugoon? O bungol sama sa mensahero nga akong gipadala? Kinsa mang buta nga sama sa akong gipakigsaaran, o buta sama sa sulugoon ni Yahweh?

²⁰Makakita ka sa daghang mga butang, apan dili makasabot; abri ang mga igdulongog, apan walay nakadungog. ²¹Ikalipay ni Yahweh ang pagdayeg sa iyang hustisya ug paghimaya sa iyang balaod.

²²Apan kini ang katawhan nga nakawatan ug natulisan; silang tanan nalit-agan, ug pangbilanggoon; mahimo silang mga binihag ug walay bisan usa nga makaluwas kanila, ug walay moingon, "Dad-a sila pabalik!"

²³Kinsa diha kaninyo ang maminaw niini? Kinsa man ang naminaw ug nakadungog sa umaabot? ²⁴Kinsa man ang nagtugyan kang Jacob ngadto sa kawatan, ug sa Israel ngadto sa mga tulisan? Dili ba si Yahweh, kung diin kita nakasala, ug siya ang gidumilian nga sundon, ug gisupakan sa pagsunod sa iyang balaod?

²⁵Busa gibubo niya ang iyang labihang kasuko batok kanila, pinaagi sa pagguba tungod sa gubat. Nagdilaab kini libot kanila, apan wala sila makaamgo niini; misunog kini kanila, apan wala nila kini tipigi sa ilang kasingkasing.

¹Apan karon mao kini ang giingon ni Yahweh, siya nga nagbuhat kanimo, Jacob, ug siya nga naghulma kanimo, Israel: "Ayaw kahadlok, tungod kay gilukat ko na ikaw; gitawag ko ikaw pinaagi sa imong ngalan, gipanag-iya ko na ikaw.

²Sa dihang moagi ka sa tubig, magauban ako kanimo; ug bisan molatas ka sa kasapaan, dili kini makalumos kanimo. Sa dihang molakaw ka sa kalayo dili ka masunog, ug ang kalayo dili makalaglag kanimo. ³Tungod kay ako si Yahweh ang imong Dios, ang Labing Balaan sa Israel, ang imong Manluluwas. Ihatag ko ang Ehipto ingon nga lukat kanimo, ug ang Etopia ug Seba maoy baylo kanimo.

⁴Tungod kay bililhon ka ug pinasahi sa akong panan-aw, gihigugma ko ikaw; busa ihatag ko ang katawhan ingon nga baylo alang kanimo, ug ang ubang katawhan ingon nga baylo sa imong kinabuhi. ⁵Ayaw kahadlok, kay magauban ako kanimo; dad-on ko ang imong mga anak gikan sa sidlakan, ug tapukon ko ang imong gingsakpan gikan sa kasadpan.

⁶Ingnon ko ang amihan, 'Himoa silang gawasnon;' ug ang anaa sa habagatan, 'Ayaw pagdala ug bisan unsa;' dad-a ang akong mga anak nga lalaki gikan sa layo, ug ang akong mga anak nga babaye gikan sa hilit nga mga dapit sa kalibotan, ⁷ang tanan nga akong gitawag pinaagi sa akong ngalan, nga akong gibuhat alang sa akong himaya, oo, akong mga hinimo.

⁸Dad-a ang mga tawong buta, bisan tuod ug makakita sila, ug ang bungol bisan tuod ug makadungog sila. ⁹Magtigom ang mga kanasoran, ug magtapok usab ang katawhan. Kinsa man kanila ang nakapahayag niini ug nagsulti sa bag-o palang nahitabo nga mga butang? Padad-a silag saksi aron makapamatuod nga sila husto, papaminawa sila ug paingna, "Tinuod kini.'

¹⁰Kamo ang akong mga saksi," nag-ingon si Yahweh, "ug ang akong sulugoon nga akong gipili, aron nga masayod kamo ug motuo kanako, ug makasabot nga ako mao siya. Walay laing dios gawas kanako, ug wala nay mosunod kanako. ¹¹Ako, ako si Yahweh, ug wala nay laing manluluwas gawas kanako.

¹²Ako nagpahayag, nagluwas, ug misugilon, ug wala nay laing dios taliwala kaninyo. Kamo ang akong mga saksi," nag-ingon si Yahweh, Ako ang Dios. ¹³Gikan karong adlawa Ako mao siya, ug wala nay makaluwas kang bisan kinsa gikan sa akong kamot. Mamuhat ako ug kinsay makapugong niini?"

¹⁴Mao kini ang gipamulong ni Yahweh, ang imong Manlulukat, ang Labing Balaan sa Israel: "Tungod ug alang kanimo ipasulong ko ang Babilonia ug ihatod silang tanan nga mapukan ingon nga mga binihag, ilisan ko ang kalipay nga gibati sa mga taga-Babilonia ngadto sa mga pag-awit sa pagbangotan. ¹⁵Ako si Yahweh, ang inyong Labing Balaan, ang Nagbuhat sa Israel, ang inyong Hari."

¹⁶Mao kini ang giingon ni Yahweh (nga nag-abri sa dalan sa dagat ug agianan sa halapad nga katubigan, ¹⁷nga maoy naggiya sa karwahe ug kabayo, sa mga kasundalohan ug sa labawng makagagahom. Nangatumba silang tanan; ug dili na gayod makabarog pag-usab; napalong sila, gipalong sila sama sa pabilo nga nagsiga.)

¹⁸"Ayaw na hunahunaa ang mga butang nga nangagi, ni hinumdoman ang mga butang nga nilabay na. ¹⁹Tan-awa, magahimo ako ug bag-ong mga butang; ug karon nagapanghitabo na kini; wala ba ninyo kini nabantayan? Butangan ko ug mga sapa ang disyerto ug patubigan ko ang mga kamingawan.

²⁰Ang mga ihalas nga mga mananap sa kaumahan moyukbo kanako, apil ang mga ihalas nga iro ug ang mga ostrits, tungod kay gipatubigan ko man ang kamingawan, ug gipasubaan ang mga disyerto, aron mainom sa akong piniling katawhan, ²¹kining katawhan nga akong gihulma sama sa akong kaugalingon, aron nga modayeg sila kanako.

²²Apan wala ka misangpit kanako, Jacob; gikapuyan kamo kanako, Israel. ²³Wala kamo midala kanako sa inyong mga karnero ingon nga halad sinunog, o nagpasidungog kanako pinaagi sa inyong mga halad. Wala ko kamo gipabug-atan sa mga trigo nga ihalad, ni sa pagpadala kaninyo ug halad incenso.

²⁴Wala kamo magdala kanako ug humot nga tubo uban sa salapi, ni mibubo nganhi kanako sa tambok ninyo nga halad; apan gipabug-atan ninyo ako sa inyong mga sala, gipakapuy ninyo ako sa daotan ninyong mga buhat.

²⁵Ako, Oo, ako, ang nagpapas sa inyong mga kasal-anan alang sa akong kagahom; ug dili ko na hinumdumi ang inyong mga sala. ²⁶Pahinumdomi ako unsay nahitabo. Maghusay kita; ipasaka ang imong sumbong, aron nga mapamatuod nga ikaw walay sala.

²⁷Ang inyong katigulangan, ug ang inyong mga pangulo misupak batok kanako. ²⁸Busa dili ko putlion ang balaang mga pangulo; gitugyan ko si Jacob sa hingpit nga pagkaguba, ug ang Israel sa labihang kaulawan."

¹Karon paminaw, Jacob nga akong sulugoon, ug Israel, nga akong pinili. ²Mao kini ang giingon ni Yahweh, siya nga nagbuhat ug nag-umol kanimo diha sa tagoangkan ug ang motabang kanimo: "Ayaw kahadlok, Jacob nga akong sulugoon; ug ikaw, Jeshurun, nga akong pinili.

³Tungod kay buboan ko ug tubig ang giuhaw nga yuta, ug magadagayday ang sapa diha sa uga nga yuta; Ibubo ko ang akong Espiritu diha sa inyong kaliwat, ug ang akong panalangin diha sa inyong mga anak. ⁴Manubo sila taliwala sa mga sagbot, sama sa mga balili daplin sa mga sapa.

⁵Adunay moingon, 'iya ako ni Yahweh,' ug ang uban magtawag sa ngalan ni Jacob, ug ang uban magsulat diha sa iyang kamot nga 'Gipanag-iya ni Yahweh,' ug nganlan niya ang iyang kaugalingon pinaagi sa ngalan sa Israel."

⁶Mao kini ang giingon ni Yahweh— ang Hari sa Israel ug ang iyang Manunubos, Yahweh nga labawng makagagahom: "Ako ang sinugdanan, ug ako ang kataposan: ug walay laing Dios gawas kanako.

⁷Kinsa man ang sama kanako? Tugoti siya nga mopahibalo niini ug ipasabot kanako ang mga panghitabo nga nahitabo sukad sa akong pagpahimutang sa akong katawhan kaniadto, ug tugoti sila nga isulti ang mga mahitabo sa umaabot.

⁸Ayaw kahadlok o kalisang. Wala ko ba kini gipamulong, ug gipahibalo kaninyo kaniadto? kamo ang akong mga saksi: Aduna bay laing Dios gawas kanako? Walay laing Bato; wala akoy laing nailhan."

⁹Walay pulos ang tanan nga nagbuhat ug mga diosdios; walay pulos ang mga butang nga ilang gikalipay; dili makakita ug walay nahibaloan ang ilang mga saksi, ug maulawan sila. ¹⁰Kinsa man ang maghimo ug dios o magbuhat ug diosdios nga walay pulos?

¹¹Tan-awa, maulawan ang tanan niyang mga kaabin; tawo lamang ang mga manggagama. Tugoti silang tanan nga mobarog; mangurog sila ug maulawan.

¹²Nagatrabaho pinaagi sa iyang mga kahimanan ang manggagama, sa paghulma niini, sa pagtrabaho ibabaw sa mga baga. Hulmahon niya kini pinaagi sa mga martilyo ug himoon kini pinaagi sa kusgan niyang mga bukton. Gigutom siya, ug nawad-an siya ug kusog; wala siya makainom ug tubig ug nakuyapan.

¹³Sukdon sa panday ang kahoy pinaagi sa igsusukod, ug butangan kini ug timailhan pinaagi sa hait nga puthaw. Hulmahon niya kini pinaagi sa iyang mga kahimanan ug butangan kini ug timailhan pinaagi sa pangmarka. Hulmahon niya kini sama sa hulagway sa lalaki, sama sa makadani nga tawo, aron nga magpabilin kini diha sa balay.

¹⁴Mamutol siya ug mga sedro, o magpili ug kahoy nga sepros o kahoy nga tugas. Manguha siya ug mga kahoy didto sa kalasangan alang sa iyang kaugalingon. Nagtanom siya ug kahoy nga fir ug mitubo kini tungod sa ulan.

¹⁵Unya gamiton kini sa tawo ingon nga sugnod aron mainitan ang iyang kaugalingon. Oo, maghaling siya ug magluto ug tinapay. Unya maghimo siya ug dios gikan niini ug iya kining yukboan. ¹⁶Isugnod niya ang ubang bahin sa kahoy, ug isugba ang karne ibabaw niini. Mokaon siya ug matagbaw. Painitan niya ang iyang kaugalingon ug moingon, "nainitan ako, nakita ko ang kalayo."

¹⁷Maghimo siya ug dios gamit ang nahibilin nga kahoy, ang iyang kinulit nga hulagway; yukboan niya kini ug tahoron, ug mag-ampo niini nga mag-ingon, "Luwasa ako, tungod kay ikaw ang akong dios."

¹⁸Wala sila masayod, ni makasabot, tungod kay buta sila ug dili makakita, ug dili makabati ang ilang mga kasingkasing.

¹⁹Walay nakahunahuna, ni nakasabot ug miingon, "Gisunog ko ang ubang bahin sa kahoy diha sa kalayo; oo, nagluto usab ako ug tinapay ibabaw sa mga baga niini. Nagsugba ako ug karne ibabaw sa mga baga niini ug mikaon. Karon angay ko bang himoon ang ubang bahin sa kahoy ngadto sa usa ka malaw-ay nga butang aron simbahon? Angay ba akong moyukbo sa tipak sa kahoy?"

²⁰Daw sama kini nga magkaon siya ug mga abo; ang nalimbongan niya nga kasingkasing ang migiya kaniya ngadto sa sayop. Dili siya makaluwas sa iyang kaugalingon, ni makaingon siya, "Kining butang nga ania sa akong tuong kamot usa ka mini nga dios."

²¹Hunahunaa kining mga butanga, Jacob, ug Israel, tungod kay ikaw ang akong sulugoon: Giumol ko ikaw; ikaw ang akong sulugoon: Israel, dili ko gayod ikaw hikalimtan. ²²Gipapas ko, sama sa mabaga nga panganod, ang imong masinupakon nga mga binuhatan, ug sama sa panganod, ang imong mga sala; balik kanako, tungod kay gitubos ko na ikaw.

²³Pag-awit, kamo kalangitan, tungod kay gibuhat kini ni Yahweh; singgit, kamong kinahiladman sa kalibotan. Paninggit kamo mga kabukiran, kamong kalasangan uban sa matag kahoy niini; tungod kay gitubos ni Yahweh si Jacob, ug ipakita ang iyang himaya ngadto sa Israel.

²⁴Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang imong Manunubos, siya nga nag-umol kanimo diha sa tagoangkan: "Ako si Yahweh, nga maoy nagbuhat sa tanang butang, ang bugtong nga nagpahimutang sa kalangitan, ang nagmugna sa kalibotan. ²⁵Ako nga mipakyas sa mga panagna sa mga bakakong mananagna ug nagpakaulaw niadtong nagbasa sa mga panagna; ako nga mibuntog sa kaalam sa maalamon ug naghimo nga walay pulos ang ilang mga tambag.

²⁶Ako, si Yahweh, nga nagpamatuod sa mga pulong sa iyang sulugoon ug mopadangat sa mga panagna sa iyang mga mensahero, nga nag-ingon ngadto sa Jerusalem, 'Pagapuy-an siya,' ug ang mga lungsod sa Juda, ''Tukoron sila pagbalik, ug pabarogon ko ang ilang pagkaguba'; ²⁷ang miingon ngadto sa lawom nga dagat, 'kauga, ug paughon ko ang imong pag-agas.'

²⁸Si Yahweh ang miingon ngadto kang Cyrus, 'Siya ang akong magbalantay, buhaton niya ang akong matag pangandoy; maghukom siya mahitungod sa Jerusalem, 'Matukod siya pagbalik,' ug mahitungod sa templo, 'Itukod ang mga pasukaranan niini."'

¹Mao kini ang giingon ni Yahweh ngadto sa iyang dinihogan, ngadto kang Cyrus, nga akong gikuptan ang tuong kamot, aron sakopon ang mga nasod sa iyang atubangan, aron kuhaon ang mga hinagiban sa mga hari, ug aron abrihan ang mga pultahan sa iyang atubangan, aron nga magpabiling abri ang mga ganghaan:

²Mag-una ako kanimo ug patagon ko ang kabukiran; dugmokon ko ang mga bronsi nga ganghaan ug pamutlon ang mga puthaw nga babag, ³ug ihatag ko kanimo ang mga bahandi nga anaa sa kangitngit ug ang gitago nga pagkaadunahan, aron nga mahibaloan nimo nga ako, si Yahweh, ang nagtawag sa imong ngalan, ako, ang Dios sa Israel.

⁴Alang kang Jacob nga akong sulugoon, ug sa Israel nga akong pinili, gitawag ko ikaw pinaagi sa imong ngalan: hatagan ko ikaw ug kadungganan, bisan nga wala pa nimo ako mailhi. ⁵Ako si Yahweh, ug wala nay laing Dios gawas kanako. Sangkapan ko ikaw sa hinagiban alang sa gubat, bisan wala pa nimo ako mailhi; ⁶aron nga mahibaloan sa katawhan gikan sa pagsubang sa adlaw, ug gikan sa kasadpan, nga walay laing Dios gawas kanako: Ako si Yahweh, ug wala nay lain.

⁷Gihimo ko ang kahayag ug ang kangitngit; nagadala akog kalinaw ug nagahimo ug katalagman; Ako si Yahweh nga nagbuhat niining tanang butang. ⁸Kamong mga kalangitan, ibubo ang ulan! Tugoti nga magpaulan ug pagkamatarong ang kawanangan. Tugoti nga motuhop kini sa yuta, aron nga moturok ang kaluwasan, ug motubo ang pagkamatarong uban niini. Ako, si Yahweh, ang nagbuhat niini.

⁹Alaot ang si bisan kinsa nga nakiglalis ngadto sa nag-umol kaniya, kaniya nga sama sa ubang lapok nga kolon taliwala sa tanang lapok nga mga kolon diha sa yuta! Moingon ba ang lapok ngadto sa magkokolon, 'Unsa man ang imong gibuhat?' o 'Wala kay katakos sa pagbuhat niini'?

¹⁰Alaot siya nga moingon ngadto sa amahan, "Alang sa unsa man ang imong pagkaamahan?' o ngadto sa babaye, 'Alang sa unsa man ang imong pagpanganak?'

¹¹Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Balaang Dios sa Israel, ang iyang Magbubuhat: 'Nganong gipangutana man ninyo ako kung unsa ang akong himoon sa akong mga anak? Sultihan ba ninyo ako kung unsa ang buhaton mahitungod sa buhat sa akong mga kamot?'

¹²Gimugna ko ang kalibotan ug gibuhat ang tawo nga anaa niini. Ang akong mga kamot ang nagpahimutang sa kalangitan, ug gimandoan ko nga motumaw ang kabituonan.

¹³Himoon ko nga tinguhaon ni Cyrus ang pagkamatarong, ug patagon ko ang tanan niyang mga agianan. Tukoron niya ang akong siyudad; ug tugotan niya nga mamauli sa ilang balay ang akong mga binihag nga katawhan, ug buhaton niya kini dili tungod sa ganti ug suborno,"' mi-ingon si Yahweh nga labawng makagagahom.

¹⁴Mao kini ang giingon ni Yahweh, "Pagadad-on diha kaninyo, ang mga tinigom sa Ehipto ug ang katigayonan sa Etopia uban sa mga tag-as nga mga kalalakin-an nga taga Seba. Panag-iyahon ninyo sila. Mosunod sila kaninyo, nga kinadinahan. Moyukbo ug magpakiluoy sila kaninyo nga mag-ingon, 'Sa pagkatinuod nag-uban ang Dios kaninyo, ug walay lain gawas kaniya."' ¹⁵Sa pagkatinuod ikaw ang Dios nga nagtago sa imong kaugalingon, ang Dios sa Israel, ang Manluluwas.

¹⁶Mapakaulawan silang tanan; kadtong nagkulit ug mga diosdios maglakaw sa kaulaw. ¹⁷Apan luwason ni Yahweh ang Israel pinaagi sa walay kataposan nga kaluwasan; dili na gayod kamo maulaw o mapakaulawan pag-usab.

¹⁸Mao kini ang giingon ni Yahweh, nga nagbuhat sa kalangitan, ang tinuod nga Dios nga nagbuhat sa kalibotan, ug nagpahimutang niini. Gibuhat niya kini, dili ingon nga walay pulos, apan gihimo kini aron pagapuy-an: "Ako si Yahweh, ug wala nay lain pa.

¹⁹Wala ako makigsulti sa tago, diha sa tago nga dapit; wala ako moingon ngadto sa mga kaliwat ni Jacob, 'Pangitaa ninyo ako sa walay pulos!' Ako si Yahweh, ang matinud-anon nga nagasulti; isulti ko ang mga butang nga husto.

²⁰Pagtigom kamo ug panganhi! Pagtigom kamong tanan, nga namakwit gikan sa mga nasod! Wala silay kahibalo, kadtong nagdala ug mga kinulit nga mga hulagway ug nag-ampo sa mga dios nga dili makaluwas

²¹Paduol ug isulti kini kanako, dad-a ang pagpamatuod! Tugoti nga makig-abin silang tanan. Kinsa ang nagpakita niini kaniadto? kinsa ang nagpahibalo niini? Dili ba ako man, si Yahweh? Walay laing Dios gawas kanako, ang makiangayon nga Dios ug ang Manluluwas; walay lain gawas kanako.

²²Balik kamo kanako aron maluwas, kamong tanang katawhan sa tibuok kalibotan; tungod kay ako ang Dios, ug walay lain. ²³Pinaagi sa akong kaugalingon manumpa ako, magsulti sa akong makiangayon nga paghukom, ug dili kini mosumbalik: 'Dinhi kanako moluhod ang matag tuhod, ang matag dila manumpa.

²⁴Moingon sila kanako, "Diha lamang kang Yahweh ang kaluwasan ug kusog.''''' Maulaw ang tanan nga nasuko kaniya. ²⁵Diha kang Yahweh pagamatarongon ang tanan nga mga kaliwatan sa Israel; makapasigarbo sila diha kaniya.

¹Mihapa sa yuta si Bel, miyukbo si Nebo; gipas-an sa mga mananap ang ilang mga diosdios ug sa mananap nga gibug-atan. Kini nga mga diosdios nga inyong gipas-an usa ka bug-at nga palas-onon alang sa gikapoy nga mga mananap. ²Nagdungan sila ug paubos, ug miluhod; dili nila maluwas ang mga larawan, ug nangabihag sila.

³Paminaw kanako, panimalay ni Jacob, kamong tanan nga mga nahibilin sa panimalay ni Israel, nga akong gidala sa wala pa kamo nahimugso, ug gisabak. ⁴Bisan pa sa imong pagkatigulang ako mao siya, ug hangtod nga moputi na ang inyong buhok pas-anon ko kamo. Ako ang nagbuhat kaninyo ug dalhon ko kamo; Pas-anon ko kamo ug luwason.

⁵Kang kinsa man ninyo ako ikatandi? Sa inyong hunahuna kang kinsa man ako ipakasama, aron nga matandi kami? ⁶Iyabo sa katawhan ang bulawan gikan sa bag ug magtimbang ug plata sa timbangan. Magkuha sila ug tigpanday sa puthaw, ug himoon niya kini ug mga dios; yukboan ug simbahon nila kini.

⁷Gialsa nila kini ug gipas-an; gipahiluna nila kini sa ilang butanganan, ug nagtindog kini sa ilang dapit ug dili mabalhin gikan niini. Naghilak sila niini, apan dili kini makatubag ni makaluwas kang bisan kinsa nga anaa sa kagubot.

⁸Hunahunaa kining mga butanga; ayaw gayod sila baliwalaa, kamong mga masinupakon! ⁹Hunahunaa ang bag-o palang nga mga butang, kadtong milabay nga mga panahon, kay ako ang Dios, ug wala nay lain pa, ako ang Dios, ug walay laing sama kanako.

¹⁰Gisulti ko ang kataposan gikan sa sinugdanan palang daan, ug ang butang nga wala pa mahitabo; miingon ako, "Mahitabo ang akong laraw, ug buhaton ko ang akong gitinguha." ¹¹Magtawag ako ug mandaragit nga langgam gikan sa sidlakan, ang tawo nga akong gipili nga gikan sa layong dapit; oo, ako ang nagsulti; ako usab nga pagatumanon; aduna akoy katuyoan, buhaton ko usab kini.

¹²Paminaw kanako, kamong gahig ulo nga mga tawo, kamong wala nagbuhat ug matarong. ¹³Ipaduol ko ang akong pagkamatarong; dili na kini layo, ug dili maghulat ang akong kaluwasan; ug hatagan ko ug kaluwasan ang Zion ug ang akong katahom ngadto sa Israel.

¹Kanaog ug lingkod diha sa abog, ulay nga babayeng anak sa Babilonia; lingkod diha sa yuta nga walay trono, anak nga babaye sa mga Caldeahanon. Dili na gayod kamo pagatawgon nga maanindot ug haruhay. ²Kuhaa ang galingan nga bato ug paggaling ug harina; kuhaa ang imong tabon hukasa ang imong bisti, kuhaa ang tabon sa imong paa, ug tabok sa mga sapa.

³Makita ang imong pagkahubo, oo, maulawan ka: Manimalos ako ug wala gayod akoy tawo nga kaluy-an. ⁴Ang among Manunubos, si Yahweh nga labawng makagagahom mao ang iyang ngalan, ang Balaang Dios sa Israel. ⁵Lingkod diha sa kahilom ug adto ngadto sa kangitngit, mga anak nga babaye sa mga Caldeahanon; tungod kay dili na gayod kamo pagatawgon nga rayna sa mga gingharian.

⁶Nasuko ako sa akong katawhan; gipasipad-an ko ang akong panulondon ug gitugyan ko sila ngadto sa imong kamot, apan wala ka magpakitag kaluoy ngadto kanila; gisangonan nimo ug bug-at kaayo nga yugo ang mga tigulang. ⁷Miingon ka, "Magdumala ako hangtod sa kahangtoran ingon nga gamhanang rayna." Wala ka magbaton niining mga butanga diha sa imong kasingkasing, ni magtagad kung maunsa sila.

⁸Busa karon paminawa kini, kamo nga nahigugma sa kalipay ug naglingkod nga walay kabalaka; kamo nga nag-ingon diha sa inyong kasingkasing, "Ania ako, ug walay sama kanako; dili gayod ako molingkod ingon nga balo, ni makasinati nga mawad-an ug mga anak." ⁹Apan moabot kining duha ka butang diha kaninyo sa usa ka adlaw: ang pagkawala sa mga anak ug ang pagkabalo; moabot kini kaninyo sa kalit, bisan paman sa inyong mga pagpamarang ug ang inyong daghan nga pagyamyam ug mga anting-anting.

¹⁰Nagsalig kamo sa inyong pagkadaotan; miingon kamo, "Walay nakakita kanako"; ang inyong kaalam ug ang inyong kahibalo nagpasalaag kaninyo, apan nag-ingon kamo diha sa inyong kasingkasing, "ania ako, ug walay sama kanako." ¹¹Moabot ang katalagman kaninyo; dili kamo makahimo sa pag-abog niini pinaagi sa inyong mga pagyamyam. Modangat diha kaninyo ang kalaglagan; dili kamo makahimo sa pag-abog niini. Mohapak kaninyo ang katalagman sa kalit, sa dili pa ninyo kini mahibaloan.

¹²Padayon sa pagbuhat sa inyong mga salamangka ug sa inyong pagpamarang nga matinud-anon ninyong ginabuhat sukad pa sa inyong pagkabatan-on; tingali ug magmalamposon kamo, tingali ug maabog ninyo palayo ang katalagman. ¹³Gikapoy na kamo sa daghan ninyong mga pagpakitambag; tugoti nga mobarog kadtong mga kalakin-an ug luwason kamo—kadtong mga nanagna sa kalangitan ug nagtan-aw sa mga bituon, kadtong nagpahayag sa mga bag-ong bulan—tugoti sila nga moluwas kaninyo.

¹⁴Tan-awa, mahimo silang sama sa dagami. Ugdawon sila sa kalayo. Dili nila maluwas ang ilang mga kaugalingon gikan sa kamot sa pagdilaab. Wala nay baga nga mopainit kanila ug wala nay kalayo alang kanila! ¹⁵Mao kini ang mahitabo kanila diha kaninyo, kadtong inyong gitrabahoan, ug namalit kamo ug namaligya uban kanila sa dihang batan-on pa kamo, ug ang tanan kanila nagpadayon sa pagbuhat sa ilang kaugalingong mga binuang; ug sa dihang manawag kamo aron sa pagpakitabang, walay bisan usa nga makaluwas kaninyo."

¹Paminawa kini, panimalay ni Jacob, nga gitawag sa ngalan nga Israel, ug miabot gikan sa binhi ni Juda; kamo nga nanumpa pinaagi sa ngalan ni Yahweh ug nagpasuko sa Dios sa Israel, apan dili matinud-anon ni sa matarong nga paagi. ²Kay gitawag nila ang ilang kaugalingon nga katawhan sa balaang siyudad ug misalig sa Dios sa Israel. Yahweh nga labawng makagagahom mao ang iyang ngalan.

³Gisulti ko ang mga butang kaniadto; migula sila gikan sa akong baba, ug gitugotan ko kini nga mahibaloan; ug sa kalit lang gibuhat ko kini, ug nahanaw sila. ⁴Tungod kay nasayod ako nga masinupakon kamo, gahi kamo ug liog sama sa puthaw, ug ang inyong agtang sama sa bronsi, ⁵busa gisulti ko kining mga butanga kaninyo kaniadto pa; sa wala pa kini mahitabo gipahibalo ko na kamo, aron dili kamo makaingon, 'Gibuhat sila sa akong diosdios,' o 'Ang akong kinulit ug ang puthaw nga hulagway mao ang naghimo niining mga butanga.'

⁶Nakadungog kamo mahitungod niining mga butanga; tan-awa kining tanan nga pagpamatuod; ug kamo, dili ba ninyo angkonon nga tinuod ang akong gisulti? Gikan karon, pakit-on ko kamo ug bag-ong mga butang, tinagong mga butang nga wala pa ninyo mahibaloi. ⁷Karon, ug dili sa milabay, anaa na silang daan, sa wala pa kining adlawa wala kamo makadungog mahitungod kanila, busa dili kamo makahimo sa pag-ingon, 'Oo, nasayod ako mahitungod kanila.'

⁸Wala pa gayod kamo makadungog; wala kamo nahibalo; kining mga butanga wala malilong sa inyong mga igdulungog kaniadto. Tungod kay nasayod ako nga mga limbongan kaayo kamo, ug nga masinupakon kamo sukad pa sa inyong pagkatawo.

⁹Alang sa akong ngalan pugngan ko ang akong kasuko, ug alang sa akong dungog dili ko idayon ang paglaglag kaninyo. ¹⁰Tan-awa, gilunsay ko kamo, apan dili sama sa plata; giputli ko kamo diha sa hudno sa kasakit. ¹¹Alang sa akong kaugalingon mamuhat ako; matugotan ko ba nga mawad-an ug dungog ang akong ngalan? Dili ko ihatag ang akong himaya kang bisan kinsa.

¹²Paminaw kanako, Jacob, ug Israel nga akong tinawag: ako ang sinugdanan, ug ako usab ang kataposan. ¹³Oo, ang akong mga kamot ang nagpahimutang sa pasukaranan sa kalibotan, ug ang akong tuong kamot ang nagpakatag sa kalangitan; sa dihang tawgon ko sila, mobarog silang tanan.

¹⁴Pagtigom kamo, kamong tanan, ug paminaw! Kinsa man kaninyo ang nagpahibalo niining mga butanga? Ang kaabin ni Yahweh mao ang motapos sa iyang katuyoan batok sa Babilonia. Himoon niya ang kabubut-on ni Yahweh batok sa mga Caldeahanon. ¹⁵Ako ang nag-ingon, oo, gipatawag ko siya, gidala ko siya, ug magmalamposon siya.

¹⁶Paduol kanako, paminawa kini: Sukad sa sinugdanan wala ako magsulti diha sa tago; sa dihang mahitabo kini, atua ako didto." Karon gipadala ako sa Ginoo nga si Yahweh, ug sa iyang Espiritu.

¹⁷Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang inyong Manunubos, ang Balaang Dios sa Israel, " Ako si Yahweh nga inyong Dios, ang nagtudlo kaninyo unsaon nga magmalamposon, ang naggiya kaninyo sa dalan nga angayan ninyong subayon. ¹⁸Kung gituman lamang ninyo ang akong mga sugo! Magadagayday unta sama sa suba ang inyong kalinaw ug kauswagan, ug ang inyong kaluwasan sama sa mga balod sa dagat.

¹⁹Sama unta kadaghan sa balas ang inyong mga kaliwatan, ug ang mga anak nga gikan sa inyong tagoangkan sama kadaghan sa mga lugas sa balas; dili unta mawagtang ni mapapas ang ilang mga ngalan gikan sa akong atubangan.

²⁰Gula gikan sa Babilonia! Kalagiw gikan sa mga Caldeahanon! Uban sa makusog nga pagsinggit ipahibalo kini! Ipahibalo kini, ipaabot kini ngadto sa mga kinatumyan sa kalibotan! Isulti, 'Gitubos ni Yahweh ang iyang sulugoon nga si Jacob.'

²¹Wala sila uhawa sa dihang gigiyahan niya sila latas sa kamingawan; gipadagayday niya ang tubig gikan sa bato alang kanila; gibuak niya ang bato, ug mibugwak ang tubig. ²²Walay kalinaw alang sa daotan—nag-ingon si Yahweh."

¹Patalinghogi ako, kamong mga baybayon! Hatagi ninyo ako karon ug pagtagad, kamong katawhan nga anaa sa halayo. Gitawag ako ni Yahweh sa akong ngalan sukad pa sa akong pagkahimugso, sa dihang gihimugso ako sa akong inahan niining kalibotana. ²Gihimo niyang sama sa hait nga espada ang akong baba; gitagoan niya ako sa landong sa iyang mga kamot; gihimo niya ako sama sa bag-ong pana; gitagoan niya ako sa baslayan sa mga udyong.

³Miingon siya kanako, "Ikaw ang akong alagad, Israel, nga gipadayagan sa akong himaya." ⁴Apan mitubag ako, "Bisan pa ug gihunahuna ko nga kawang lamang ang akong mga paghago, giusikan ko lamang ang akong kusog sa walay kapuslanan, apan anaa kang Yahweh ang akong hustisya, ug ang akong ganti anaa sa akong Dios."

⁵Karon nagsulti si Yahweh—siya mao ang nag-umol kanako sa tagoangkan aron mahimo niyang alagad, aron pagpahibalik pag-usab kang Jacob, aron mahiusa kaniya ang Israel, kay gipasidunggan ako sa mga mata ni Yahweh, ug ang akong Dios mao ang akong kusog— ⁶ug miingon siya, "Gamay lamang kini nga butang alang kanimo nga mahimong akong alagad aron pagatukoron pag-usab ang mga tribo ni Jacob, ug aron ipahibalik ang mga naluwas sa Israel. Himoon ko ikaw nga kahayag ngadto sa mga Gentil, aron mahimo kang akong kaluwasan hangtod sa kinatumyan sa kalibotan."

⁷Mao kini ang gisulti ni Yahweh, ang Manluluwas sa Israel, ang Balaang Dios, ngadto sa tawo nga gitamay ang kinabuhi, gidumtan sa kanasoran, ug giulipon sa mga magmamando, "Makita ka sa mga hari ug motindog sila, ug makita ka sa mga prinsipe ug moyukbo sila, tungod kang Yahweh nga matinud-anon, nga bisan ang Balaang Dios sa Israel, nagpili man kanimo."

⁸Mao kini ang gisulti ni Yahweh, "Sa takna nga makahukom na ako nga ipakita ko ang akong kaluoy tubagon ko ikaw, ug tabangan ko ikaw sa adlaw sa kaluwasan; panalipdan ko ikaw, ug igatugyan ka ingon nga kasabotan alang sa katawhan, aron tukoron pag-usab ang yuta, ug aron ihatag pag-usab ang mapanunod nga awaaw.

⁹Sultihi ang mga binilanggo, 'Gawas'; ug kadtong anaa sa kangitngit nga mga bilanggoan, 'Pakita kamo.' Manabsab sila sa kadalanan, ug mahimo nilang sabsabanan ang tanang umaw nga bakilid.

¹⁰Dili sila gutomon o uhawon; ni ang kainit sa adlaw mopaso kanila, kay siya nga adunay kaluoy kanila mao ang mogiya kanila; giyahan niya sila ngadto sa tuboran sa tubig. ¹¹Unya himoon kong agianan ang kabukiran, ug himoong patag ang kadalanan."

¹²Tan-awa, maggikan kini sa halayo, ang uban maggikan sa amihanan ug sa kasadpan; ug ang uban maggikan sa yuta sa Sinim. ¹³Pag-awit kalangitan, ug pagmaya kayutaan; paghugyaw sa panag-awit, kamong mga kabukiran! Kay hupayon ni Yahweh ang iyang katawhan, ug magmaluluy-on siya sa mga gisakit.

¹⁴Apan miingon ang Zion, "Gibiyaan na ako ni Yahweh, ug gikalimtan na ako sa Ginoo." ¹⁵"Mahimo ba nga kalimtan sa babaye ang masuso niyang anak, nga magpasuso diha sa iyang dughan, nga walay kaluoy sa iyang anak nga gihimugso? Oo, mahikalimot sila, apan dili ako mahikalimot kanimo.

¹⁶Tan-awa, gikulit ko ang imong ngalan sa akong mga palad; ang imong mga paril anaa kanunay sa akong atubangan. ¹⁷Nagdali sa pagbalik ang imong mga anak, samtang nagpalayo kadtong milaglag kanimo. ¹⁸Tan-awa ang palibot ug imong makita, nga nagkatigom sila ug moduol kanimo. Ingon nga ako buhi—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sul-obon mo gayod sila sama sa mga dayandayan, ug ibutang mo sila sama sa usa ka pangasaw-onon.

¹⁹Bisan pa man ug nakawang ka ug naawaaw, usa ka yuta nga nagun-ob, diyutay ka na lamang karon alang sa mga lumulupyo, ug mopahilayo kadtong molamoy kanimo. ²⁰Madungog nimo ang kabataan nga nahimugso sa takna sa imong kagul-anan nga magaingon, 'Guot na kaayo ang dapit alang kanamo, buhati kami ug lawak, aron makapuyo kami dinhi.'

²¹Unya makapangutana ka sa imong kaugalingon, "Kinsa man ang naghimugso niining mga kabataan alang kanako? Nakuhaan ako ug dili makaanak, binihag ug binulagan. Kinsa man ang nagpadako niining mga kabataan? Tan-awa, gibiyaan ako nga nag-inusara; asa man kini gikan?'"

²²Mao kini ang gisulti ni Yahweh nga Ginoo, "Tan-awa, ituboy ko ang akong kamot ngadto sa kanasoran; ituboy ko ang akong ilhanan nga bandira ngadto sa katawhan. Kugoson nila ang imong mga anak nga lalaki sa ilang mga bukton ug sung-ayon nila sa ilang mga abaga ang imong mga anak nga babaye.

²³Mahimo nimong amahan ang mga hari nga maoy mag-atiman kanimo, ug ang ilang mga rayna maoy magpasuso kanimo; mangyukbo sila ug manghapa sa imong atubangan ug tilapan ang abog sa imong mga tiil; ug imong masayran nga ako si Yahweh; kadtong magpaabot kanako dili mahiagom sa kaulawan."

²⁴Mailog ba ang nakuha nga mga butang gikan sa manggugubat, o maluwas ba ang mga binihag gikan sa kabangis? ²⁵Apan mao kini ang gisulti ni Yahweh, "Oo, mailog ang mga binihag gikan sa mga manggugubat, ug maluwas ang mga butang; kay babagan ko ang imong mga kaaway ug luwason ko ang imong anak."

²⁶Pakan-on ko ang mga nagdaogdaog kanimo sa ilang kaugalingong mga unod; ug mangahubog sila sa ilang kaugalingong mga dugo, nga sama kini sa bino. Unya masayran sa tanang katawhan nga ako, si Yahweh, ako ang imong Manluluwas ug ang imong Manunubos, ang Gamhanang Dios ni Jacob."

¹Mao kini ang gisulti ni Yahweh, "Hain na ba ang kasulatan sa pagpakigbulag nga nagpamatuod sa akong pakigbulag sa imong inahan? Nga maoy hinungdan nga gibaligya ko ikaw sa mga utangan? Tan-awa, gibaligya ka tungod sa imong mga sala, ug tungod sa imong pagkamasinupakon, gisalikway ang imong inahan.

²Miabot ako apan nganong wala may usa nga atua didto? Nagtawag ako apan nganong wala may usa nga mitubag? Mubo ba ang akong mga kamot aron paglukat kanimo? Wala ba akoy gahom aron pagluwas kanimo? Tan-awa, pinaagi sa akong pagbadlong gipahubas ko ang dagat; gihimo kong kamingawan ang kasubaan; nangamatay ug nangadubok ang mga isda niini tungod kay wala nay tubig. ³Gibistihan ko ang kalangitan sa kangitngit; gitabonan ko kini sa bisti sa pagbangotan."

⁴Gihatagan ako ni Yahweh nga Ginoo ug dila nga sama niadtong natudloan, aron magpadayon ako sa pagdasig niadtong mga gikapoyan; gipukaw niya ako sa matag buntag; gipukaw niya ang akong igdulongog aron makadungog sama niadtong mga natudloan.

⁵Giablihan ni Yahweh nga Ginoo ang akong salabotan, ug wala ako nagmasinupakon, ni mibiya. ⁶Gihatag ko ang akong likod niadtong nagbun-og kanako, ug ang akong mga aping niadtong naglabnot sa akong bungot; wala ko gitagoan ang akong nawong gikan sa kaulawan ug sa pagtamay.

⁷Kay motabang kanako si Yahweh nga Ginoo; busa dili ako maulaw; busa gihimo kong madasigon ang akong nawong sama sa bantilis, kay nasayod ako nga dili ako mahiagom sa kaulawan.

⁸Siya nga magpakamatarong kanako haduol lamang. Kinsa ba ang mobatok kanako? Patindoga kami ug maghusay sa usag usa. Kinsa ba ang magbutangbutang kanako? Paduola siya kanako. ⁹Tan-awa, tabangan ako ni Yahweh nga Ginoo. Kinsa ba ang magpahayag nga sad-an ako? Tan-awa, mangagisi sila sama sa panapton; nga pagakaonon sila sa mga anay.

¹⁰Kinsa ba kaninyo ang adunay kahadlok kang Yahweh? Kinsa ba ang magtuman sa tingog sa iyang alagad? Kinsa ba ang maglakaw sa hilabihang kangitngit nga walay kahayag? Kinahanglan mosalig sila sa ngalan ni Yahweh ug mosandig sa iyang Dios.

¹¹Tan-awa, kamong tanan nga nagdagkot sa kalayo, nga nagsangkap sa ilang mga kaugalingon inubanan sa mga sulo: paglakaw subay sa kahayag sa inyong kalayo ug sa suga nga inyong gidagkotan. Mao kini ang inyong nadawat gikan kanako: maghigda kamo sa dapit sa kasakitan.

¹Patalinghogi ako, kamo nga nagtinguha sa pagkamatarong, kamo nga nangita kang Yahweh: tan-awa ang bato kung diin kamo gitipak ug gibuak sa kubkubanan ug mga bato.

²Tan-awa si Abraham, nga inyong amahan ug si Sara, nga nagmabdos kaninyo; kay sa dihang wala pa silay anak, gitawag ko na siya. Gipanalanginan ko siya ug gipasanay.

³Oo, hupayon ni Yahweh ang Zion; hupayon niya ang tanan niyang awaaw nga mga dapit; gihimo niya ang iyang kamingawan nga sama sa Eden, ug ang iyang mga patag nga disyerto nga haduol sa walog sa Suba sa Jordan gihimo niya nga sama sa tanaman ni Yahweh; makita ang kalipay ug pagmaya kaniya, ang pagpasalamat, ug ang tingog sa panag-awit.

⁴"Patalinghogi ako, akong katawhan; ug paminawa ako, akong katawhan! Kay maghatag ako ug kasugoan, ug himoon kong masayon ang hustisya alang sa kanasoran. ⁵Haduol na ang akong pagkamatarong; mogula na ang akong kaluwasan, ug ang akong mga bukton magahukom sa kanasoran; magpaabot kanako ang baybayon; kay ang akong mga bukton magtinguha sa pagpaabot kanila.

⁶Iyahat ang inyong mga mata sa langit, ug tan-awa ang kayutaan, kay mahanaw ang kalangitan sama sa aso, magisi ang kalibotan sama sa panapton, ug mangamatay ang mga lumulopyo niini sama sa mga langaw. Apan ang akong kaluwasan magpadayon hangtod sa kahangtoran, ug ang akong pagkamatarong dili matapos sa pagpamuhat.

⁷Paminaw kanako, kamo nga nasayod kung unsa ang matarong, kamong katawhan nga adunay balaod sa inyong mga kasingkasing; Ayaw kahadloki ang mga pagtamay sa mga tawo, ni maguol sa ilang pagpatuyang. ⁸Kay sama sa panapton nga anayon sila, ug sama sa balhibo sa karnero nga kaonon sila sa ulod; apan ang akong pagkamatarong ug ang akong kaluwasan molungtad hangtod sa kahangtoran ngadto sa tanang kaliwatan."

⁹Pagmata, pagmata, bistihi ang inyong mga kaugalingon sa kalig-on, pinaagi sa bukton ni Yahweh. Pagmata sama sa mga adlaw kaniadto, sa kaliwatan sa karaang kapanahonan. Dili ba ikaw ang mibuntog kang Rahab, nga maoy mitusok sa mapintas nga mananap? ¹⁰Wala ba nimo gipahubas ang dagat, ang katubigan sa kinahiladmang bahin, ug naghimo ug dalan sa kinahiladman sa dagat aron makalatas ang mga niluwas?

¹¹Mobalik ang mga niluwas ni Yahweh ug moabot sa Zion uban ang panaghilak sa kalipay ug pagmaya hangtod sa kahangtoran sa tibuok nilang pagkatawo; matagamtaman nila ang pagmaya ug kalipay, ug mokalagiw ang kasub-anan ug ang pagbangotan.

¹²"Ako, ako mao ang maghupay kaninyo. Nganong mahadlok man kamo sa mga tawo, nga mamatay lamang, ang mga anak sa mga tawo, nga gibuhat sama sa sagbot?

¹³Nganong gikalimtan man ninyo si Yahweh nga inyong Magbubuhat, nga maoy nagbukhad sa kalangitan ug nagpahimutang sa mga patukoranan sa kalibotan? Anaa kamo sa hilabihang kalisang matag adlaw tungod sa kainit nga kapungot sa mga nagdaogdaog sa dihang makahukom siya sa pagguba. Hain na man ang kapungot sa nagdaodaog?

¹⁴Luwason dayon ni Yahweh ang moyukbo kaniya; dili siya mamatay ug mahulog sa bung-aw, ni makulangan sa tinapay. ¹⁵Kay ako si Yahweh nga imong Dios, nga maoy nagkutaw sa dagat aron nga modahunog ang mga balod niini—Yahweh nga Makagagahom ang iyang ngalan.

¹⁶Gibutang ko ang akong mga pulong sa imong baba, ug gitabonan ko ikaw sa landong sa akong mga kamot, aron akong matanom ang kalangitan, mapahimutang ang patukoranan sa kalibotan, ug moingon sa Zion, 'Kamo ang akong katawhan."

¹⁷Pagmata, pagmata, tindog Jerusalem, ikaw nga miinom gikan sa panaksan sa iyang kasuko nga gihatag ni Yahweh; ikaw nga miinom gikan sa panaksan, nga gitilok gikan sa kopa nga makahubog. ¹⁸Walay usa sa tanan niyang mga anak nga lalaki nga iyang gihimugso ang mogiya kaniya; walay usa sa tanang mga anak nga lalaki nga iyang gipadako ang mogunit sa iyang mga kamot.

¹⁹Kining duha ka katalagman mahitabo kanimo—kinsa ba ang magsubo uban kanimo? — ang kaawaaw ug pagkagun-ob, ug ang kagutom ug ang espada. Kinsa ba ang maghupay kanimo? ²⁰Naluya ang imong mga anak nga lalaki; nanghigda sila sa matag eskina, sama sa binaw nga nalit-ag sa pukot; napuno sila sa kasuko ni Yahweh, pinaagi sa pagbadlong sa imong Dios.

²¹Apan karon paminawa kini, ikaw nga dinaogdaog ug palahubog, apan wala miinom sa bino: ²²Ang imong Ginoo nga si Yahweh, nga imong Dios, nga nagpakiluoy alang sa iyang katawhan, miingon niini, "Tan-awa, gikuha ko ang kopa sa pagsarasay gikan sa imong kamot—ang panaksan, nga mao ang kopa sa akong kasuko—aron nga dili ka moinom niini pag-usab.

²³Itugyan ko kini ngadto sa kamot sa imong mga tiglutos, kadtong nag-ingon kanimo, 'Paghigda, aron makalakaw kami ibabaw kanimo'; gihimo mong sama sa yuta ang imong likod ug sama sa dalan nga ilang pagalakwan."

¹Pagmata, pagmata, pagmalig-on, Zion; sul-oba ang imong maanyag nga mga bisti, Jerusalem, ang balaang siyudad; kay dili na mosulod pag-usab diha kanimo ang mga dili tinuli o mga hugaw.

²Itaktak ang abog gikan sa imong kaugalingon; tindog ug lingkod, Jerusalem; tangtanga ang kadena sa imong liog, binihag, anak nga babaye sa Zion. ³Kay mao kini ang gisulti ni Yahweh, "Gibaligya ka nga walay bayad, ug tuboson ka nga walay bayad."

⁴Kay mao kini ang gisulti ni Yahweh nga Ginoo, "Sa sinugdanan milugsong ang akong katawhan ngadto sa Ehipto aron magpuyo didto sa makadiyot; sa wala madugay gidaogdaog sila sa Asiria.

⁵Karon unsa man ang ania kanako dinhi—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—nga makita ang akong katawhan nga panguhaon nga walay hinungdan? Gibugalbugalan sila niadtong nagdumala kanila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—ug padayon sila nga nagpasipala sa akong ngalan sa tanang mga adlaw. ⁶Busa masayran sa akong katawhan ang akong ngalan; masayran nila nianang adlawa nga ako mao ang nagsulti, "Oo, ako kini!"

⁷Pagkaanindot niadtong mga tiil sa mensahero nga nagdala sa maayong balita ngadto sa kabukiran, nga nagmantala sa kalinaw, nga nagdala sa maayong mga balita, nga nagmantala sa kaluwasan, nga nagsulti sa Zion, "Maghari ang imong Dios!" ⁸Patalinghogi, ang imong mga magbalantay nga nagpasibaw sa ilang mga tingog, nagdungan sila sa pagsinggit sa kalipay, kay ilang makita, sa kaugalingon nilang mga mata, nga mobalik si Yahweh sa Zion.

⁹Paghugyaw kamong tanan sa panag-awit sa kalipay, kamong nagun-ob nga Jerusalem; kay gihupay ni Yahweh ang iyang katawhan; gitubos niya ang Jerusalem. ¹⁰Gipakita ni Yahweh ang iyang balaang bukton sa atubangan sa tanang kanasoran; makita sa tanan sa kalibotan ang kaluwasan sa atong Dios.

¹¹Pahawa, pahawa, gawas gikan diha; ayaw paghikap sa mga mahugaw; pahawa gikan sa iyang taliwala; putlia ang inyong mga kaugalingon, kamo nga nagdala sa mga butang ni Yahweh. ¹²Kay dili na kamo magdalidali sa paggawas, ni magkaguliyang kamo sa pagbiya; kay mag-una si Yahweh kaninyo; ug ang Dios sa Israel mahimo ninyong tigpanalipod.

¹³Tan-awa, magmalampuson ang akong alagad; ipahitaas siya ug igatuboy, ug pasidunggan siya. ¹⁴Ingon nga daghan ang mangalisang kanimo—dili na mahitsura ni bisan kinsa ang iyang panagway, ug dili na sama sa tawo ang iyang hulagway.

¹⁵Bisan pa man niana, wisik-wisikan sa akong alagad ang daghang kanasoran ug itak-om sa mga hari ang ilang mga baba tungod kaniya. Tungod niana bisan wala sila gisultihan, makakita sila, ug bisan wala sila nakadungog, makasabot sila.

¹Kinsa ba ang motuo sa ilang mga nadungog gikan kanato, ug kinsa man ang padayagan sa gahom ni Yahweh? ²Kay motubo siya sama sa linghod nga tanom sa atubangan ni Yahweh, ug sama nga moturok kini sa uga nga yuta; dili siya maayong tan-awon o matahom; sa dihang makita nato siya, wala siyay kaanyag nga makadani kanato.

³Gitamay siya ug gisalikway sa katawhan; usa ka tawo sa kasub-anan, ug adunay kasakitan. Kansang mga tawo nga nagtabon sa ilang mga nawong palayo kaniya, ug gitamay siya; ug giisip nato siya nga walay bili.

⁴Apan giako niya ang atong mga kasakitan ug gipas-an ang atong mga kasub-anan; bisan pa man niana, giisip nato nga gisilotan siya sa Dios, gilatos sa Dios, ug gisakit.

⁵Apan gisamaran siya tungod sa daotan natong binuhatan; gidagmalan siya tungod sa atong mga sala. Nasinatian niya ang pagsilot alang sa atong kalinaw, ug nangaayo kita pinaagi sa iyang mga samad.

⁶Sama kitang tanan sa mga karnero nga nahisalaag; nga ang matag-usa kanato nagsubay sa kaugalingong dalan, ug gipahamtang ni Yahweh kaniya ang tanan natong kalapasan.

⁷Gilutos siya; bisan pa man niana gipaubos niya ang iyang kaugalingon, wala niya giablihan ang iyang baba; sama sa nating karnero nga gidala ngadto sa ihawanan, ug mihilom siya sama sa nating karnero nga dad-on sa tigtupi sa balhibo niini, busa wala siya mitingog.

⁸Gidakop siya ug gihukman siya sa hukmanan; wala na bay nakahunahuna mahitungod kaniya nianang panahona? Apan gipapahawa siya gikan sa yuta sa mga buhi; gisilotan siya tungod sa kasaypanan sa akong katawhan. ⁹Gitipon ang iyang lubnganan sa mga makasasala, uban sa tawong dato sa iyang kamatayon, bisan tuod wala siya makasala, walay pagpanglimbong sa iyang baba.

¹⁰Apan mao kini ang pagbuot ni Yahweh nga pagasamaran siya ug pagasakiton. Sa dihang gihalad niya ang iyang kinabuhi alang sa sala, makita niya ang iyang kaliwat, lugwayan niya ang iyang mga adlaw, ug matuman diha kaniya ang katuyoan ni Yahweh. ¹¹Human sa pag-antos sa iyang kinabuhi, makita niya ang kahayag ug mapuno siya sa kahibalo. Ang akong alagad nga matarong maoy mohatag ug katarong sa kadaghanan; pas-anon niya ang ilang mga kalapasan.

¹²Busa ihatag ko ang iyang bahin taliwala sa kasundalohan, ug bahinon niya ang mga butang uban sa kadaghanan, kay gitugyan man niya ang iyang kaugalingon sa kamatayon ug giisip nga makasasala. Gipas-an niya ang sala sa tanan ug nangamuyo alang sa mga kasaypanan.

¹"Pag-awit, ikaw babaye nga dili makaanak, ikaw nga wala pa gayod makaanak; pag-awit nga malipayon, ug pagtiyabaw, ikaw nga wala gayod makasinati nga magbati. Kay mas daghan pa ang mga anak sa biniyaan nga asawa kay sa mga anak sa babayeng minyo," miingon si Yahweh.

²"Padakoa ang imong tolda ug padakoa sa pagbukhad ang mga tabil sa imong tolda, ayaw pagdaginot; pataasa ang imong mga pisi ug palig-ona ang imong mga ugsok. ³Kay magkatag ka sa nagkalainlaing dapit, ug buntogon sa imong mga kaliwat ang mga kanasoran ug mopuyo pag-usab sa biniyaan nga mga siyudad.

⁴Ayaw kahadlok kay dili ka man maulawan, ni maluya kay dili ka na man pagatamayon; imong mahikalimtan ang kaulawan sa imong pagkabatan-on ug sa imong pagkabiniyaan.

⁵Kay ang imong Magbubuhat mao ang imong bana; si Yahweh nga labing gamhanan mao ang iyang ngalan. Ang Balaan sa Israel mao ang imong Manluluwas; gitawag siya nga Dios sa tibuok kalibotan. ⁶Kay gitawag ka pagbalik ni Yahweh ingon nga asawa nga biniyaan ug nagsubo diha sa espiritu, sama sa babaye nga nagminyo nga batan-on pa ug gisalikway," miingon ang imong Dios.

⁷"Kay sa hamubo lamang nga higayon gisalikway ko ikaw, apan pinaagi sa dakong kaluoy tigomon ko ikaw. ⁸Sa nagbaha nga kapungot gitago ko sa makadiyot ang akong panagway gikan kanimo; apan uban sa walay kataposan nga matinud-anon nga kasabotan kaluy-an ko ikaw— miingon si Yahweh, nga maoy nagluwas kanimo.

⁹Kay alang kanako sama kini sa lunop sa panahon ni Noa: ingon nga nanumpa ako nga ang lunop sa panahon ni Noa dili na gayod mahitabo sa kalibotan, busa manumpa ako nga dili na ako masuko kanimo o mobadlong kanimo. ¹⁰Bisan pa ug matumpag ang mga kabukiran ug matay-og ang kabungtoran, apan ang akong gugma nga walay paglubad dili gayod mobiya kanimo, ni mahanaw ang akong kasabotan sa kalinaw— miingon si Yahweh, nga naluoy kanimo.

¹¹Mga sinakit, gikusokuso sa unos ug walay kalipay, tan-awa, ipahiluna ko ang imong sukaranan gamit ang mga batong torquoise, ug ibutang ko ang mga batong safiro sa imong patukoranan. ¹²Dayandayanan ko sa mga batong rubi ang imong tore ug ang imong mga ganghaan sa naggilakgilak nga mga bato, ug ang imong kuta sa matahom nga mga bato.

¹³Unya tudloan ni Yahweh ang imong mga kaanakan; ug magmalinawon ang imong mga anak. ¹⁴Pagatukoron ko ikaw sa pagkamatarong. Dili mo na masinatian ang paglutos, kay dili ka naman mahadlok, ug walay kalisang nga modangat duol kanimo.

¹⁵Tan-awa, kung adunay nagpasiugda sa kasamok, dili kini gikan kanako; si bisan kinsa nga magpasiugda sa kasamok nganha kanimo mabuntog gayod. ¹⁶Tan-awa, gibuhat ko ang hanas nga mga trabahante, nga maoy naghuyop sa nagbagang oling ug mohulma sa mga hinagiban ingon nga iyang buluhaton, ug gibuhat ko ang tigguba aron mangguba.

¹⁷Walay hinulma nga hinagiban ang magmalamposon batok kanimo; ug hukman mo ang tanan nga nagpasangil kanimo. Mao kini ang panulondon sa mga alagad ni Yahweh, ug ang akong pagtubos kanila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."

¹"Duol, kamong tanan nga giuhaw, duol kamo sa tubig, ug kamo nga walay mga salapi, duol, palit ug kaon! Duol, palit kamo ug bino ug gatas nga walay salapi ug walay kantidad.

²Nganong gastohon man ninyo ang plata sa dili tinapay, ug nganong maghago man kamo sa dili makatagbaw? Paminaw gayod kanako ug kaona kung unsa ang maayo, ug kalipay sa inyong kaugalingong katambok.

³Paminaw ug duol kanako! Paminaw, aron mabuhi kamo! Maghimo ako ug walay kataposang kasabotan tali kaninyo: ang akong kasaligan, ang matinud-anon nga gugmang gisaad kang David. ⁴Tan-awa, gibutang ko siya ingon nga saksi sa kanasoran, ingon nga pangulo ug komandante sa katawhan.

⁵Tan-awa, tawgon ninyo ang kanasoran nga wala ninyo mailhi; ug modangop kaninyo ang kanasoran nga wala makaila kaninyo tungod kang Yahweh nga inyong Dios, ang Balaan sa Israel, nga maoy nahimaya kaninyo."

⁶Pangitaa si Yahweh samtang mahikaplagan pa siya; sangpita siya samtang anaa pa siya sa duol. ⁷Pabiyaa ang daotan sa iyang agianan, ug ang tawo nga makasasala sa iyang hunahuna. Pabalika siya kang Yahweh, ug maluoy siya kaniya, ug sa atong Dios, nga madagayaong mopasaylo kaniya.

⁸"Kay ang akong hunahuna dili inyong hunahuna, ni ang inyong pamaagi sa akong pamaagi —mao kini ang gipahayag ni Yahweh— ⁹kay ingon nga ang kalangitan habog kay sa kalibotan, busa ang akong pamaagi mas labaw sa inyong mga pamaagi, ug ang akong hunahuna kay sa inyong hunahuna.

¹⁰Kay ingon nga ang ulan ug niyebe mangahulog gikan sa langit ug dili na kini mobalik hinuon mopatubig kini sa yuta ug makapatubo ug makapaturok ug makahatag kini ug binhi ngadto sa mag-uuma nga maoy nagpugas ug makahatag sa tinapay ngadto sa mga mokaon, ¹¹busa sama usab sa akong pulong nga migula sa akong baba: dili kini mobalik kanako nga walay kapuslanan, apan matuman ang akong gitinguha, ug magmalamposon kini diin ko kini gipadala.

¹²Kay mogula kamong malipayon ug giyahan nga malinawon; mosinggit sa tumang kalipay ang kabukiran ug ang kabungtoran sa inyong atubangan, ug ang tanang kakahoyan sa kaumahan mopakpak sa ilang mga kamot. ¹³Imbis ang mga sampinit, motubo ang sipres; ug imbis nga briyer, motubo ang kahoy nga mirto, ug alang kini kang Yahweh, kay ang iyang ngalan, ingon nga timaan sa walay kataposan nga dili gayod mawagtang."

¹Mao kini ang gisulti ni Yahweh, "Matngoni kung unsa ang husto, ug buhata ang matarong; kay haduol na ang akong kaluwasan, ug hapit na mapadayag ang akong pagkamatarong. ²Bulahan ang tawo nga magbuhat niini, ug hugot nga mikupot niini. Siya nga nagbantay sa Adlaw nga Igpapahulay, nga wala makalapas niini, ug nagabantay sa iyang kamot sa pagbuhat ug daotan."

³Ayaw tugoti nga ang langyaw nga nahimong sumusunod ni Yahweh mosulti, "Isalikway gayod ako ni Yahweh gikan sa iyang katawhan." Kinahanglan nga ang yunuko dili mosulti, "Tan-awa, usa ako ka laya nga kahoy."

⁴Kay mao man kini ang gisulti ni Yahweh, "Alang sa mga yunuko nga nagatuman sa Adlaw nga Igpapahulay ug nagabuhat kung unsa ang makapahimuot kanako ug nagkupot sa akong kasabotan, ⁵alang kanila ipahimutang ko sa akong puloy-anan ug diha sulod sa akong mga pader ang handomanan nga mas maayo pa kay sa pagbaton ug mga anak nga lalaki ug babaye. Hatagan ko sa walay kataposang handomanan nga dili gayod mawala.

⁶Alang usab sa mga langyaw nga nahiusa diha kang Yahweh—aron mag-alagad kaniya, ug nahigugma sa ngalan ni Yahweh, aron magsimba kaniya, ang matag-usa nga nagtuman sa Adlaw nga Igpapahulay ug nagbantay nga dili kini mapasidan-an, ug ang nagkupot gayod sa akong kasabotan ⁷— Dad-on ko didto sa balaang bukid ug himoon ko silang magmalipayon sa balay alampoanan; ang ilang mga halad sinunog ug ang ilang mga halad pagadawaton diha sa akong halaran. Kay ang akong puloy-anan pagatawgon nga balay alampoanan sa tanang kanasoran,

⁸mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo, nga maoy nagtigom sa mga nagkatibulaag sa Israel— tigomon ko gihapon ang uban aron idugang kanila."

⁹Kamong tanan nga mga ihalas nga mananap sa kaumahan, duol ug panukob, kamong tanan nga mga mananap sa kalasangan! ¹⁰Buta ang tanan nila nga magbalantay, wala sila makasabot. Amang silang tanan nga mga iro nga dili makapaghot. Nagdamgo sila, ug nanghigda kay gusto lamang nila nga matulog.

¹¹Hakog ang mga iro; dili gayod sila matagbaw; mga magbalantay sila sa karnero nga walay alamag: mibalik silang tanan sa ilang kaugalingong pamaagi, ang tagsatagsa naninguha nga makaangkon pinaagi sa pagpanikas. ¹²Miingon sila "Dali, manginom kita ug bino ug makahubog nga ilimnon. Ang ugma mahisama lamang niining adlawa, ang adlaw nga dili hitupngan."

¹Mamatay ang mga matarong, apan walay nagpakabana niini, ug gikuha ang katawhan nga matinud-anon sa kasabotan, apan walay makasabot nga ang mga matarong gikuha gikan sa daotan. ²Magsulod sila diha sa kalinaw; mopahulay sila sa ilang mga higdaanan, kadtong naglakaw sa ilang pagkamatarong.

³Apan duol dinhi, kamong mga anak nga lalaki sa mga diwatahan, mga anak sa mananapaw ug ang babaye nga nagbaligya sa iyang dungog. ⁴Kinsa ba ang inyong gikahimut-an sa pagtamay? Batok kang kinsa ba kamo naganganga sa inyong baba ug nagdiwaldiwal sa inyong dila? Dili ba mga anak man kamo sa pagsupak, mga anak sa limbong?

⁵Nagdulog kamo ilalom sa kahoy nga tugas aron magpainit sa inyong mga kaugalingon, ug ilalom sa matag lunhaw nga kahoy, nagpatay kamo sa inyong mga anak sa nahubas nga suba, ilalom sa batohon nga mga langub.

⁶Taliwala sa mga hamis nga bato diha sa walog gipiyal kaninyo kanang mga butanga. Sila ang inyong ginasimba. Nagbubo kamo ug mga halad ilimnon alang kanila ug nagtuboy ug halad nga trigo. Mahimuot na ba ako niining mga butanga?

⁷Gipahimutang ninyo ang inyong higdaanan sa hataas nga bukid; mitungas usab kamo didto aron sa paghalad. ⁸Gipahimutang ninyo sa luyo sa pultahan ug sa mga haligi niini ang mga timaan sa inyong mga diosdios; gitalikdan ninyo ako, naghubo kamo, ug misaka; gipadako ninyo ang inyong mga higdaanan. Nakigsaad kamo tali kanila; nahigugma kamo sa ilang mga higdaanan; nakita ninyo ang ilang mga pribadong bahin sa lawas.

⁹Miadto kamo kang Molec dala ang lana; inyong gidaghan ang mga pahumot. Gipakalagiw ninyo sa layo ang inyong mga sinugo; miadto kamo sa Sheol. ¹⁰Gikapoy kamo sa taas ninyong panaw, apan wala gayod kamo misulti nga, "Wala na kini paglaom." Nakakaplag kamo ug kinabuhi diha sa inyong kamot; busa wala gayod kamo maluya.

¹¹"Kinsa ba ang inyong gikabalak-an? Kinsa ba ang inyong gikahadlokan pag-ayo nga nakapanlimbong man gayod kamo, wala na gani kamo maghandom o maghuhuna mahitungod kanako? Tungod sa akong pagpakahilom sa hataas nga panahon, dili na kamo mangahadlok kanako. ¹²Imantala ko ang inyong tanang matarong mga buhat ug isulti ang tanan ninyong nabuhat, apan dili gayod kini makatabang kaninyo.

¹³Kung magtuaw kamo, pagpakitabang sa inyong tinigom nga mga diosdios. Hinuon paliron lamang sila sa hangin, sa usa ka huyop mangapalid sila. Apan siya nga modangop kanako makapanunod sa yuta ug makapanag-iya sa akong balaang bukid.

¹⁴Moingon siya, "Pagtukod, pagtukod! Hawani ang dalan! Kuhaa ang tanang mga babag sa agianan sa akong katawhan!''' ¹⁵Kay mao kini ang gisulti sa labaw ug halangdon nga Dios, nga buhi hangtod sa kahangtoran, kansang ngalan balaan, "Nagpuyo ako sa halangdon ug sa balaang dapit, uban usab kaniya ang nagmasulob-on ug mapainubsanon nga espiritu, aron pagdasig sa espiritu niadtong mga mapaubsanon, ug sa kasingkasing sa mga mahinulsolon.

¹⁶Kay dili na ako maghukom, ni masuko hangtod sa kahangtoran, kay diha sa akong atubangan mangaluya ang espiritu sa tawo, ang mga kinabuhi nga akong binuhat. ¹⁷Tungod sa sala nga iyang nahimo, nasuko ako, ug gisilotan ko siya; gitago ko ang akong panagway ug nasuko, apan mibalik siya sa pamaagi sa iyang kasingkasing.

¹⁸Nakita ko ang iyang mga pamaagi, apan ayuhon ko siya. Giyahan ko siya ug hupayon ug lipayon kadtong nagbangotan alang kaniya, ¹⁹ug gibuhat ko ang bunga sa mga ngabil. Kalinaw, kalinaw, alang niadtong atua sa halayo ug anaa sa duol—miingon si Yahweh—Pagaayuhon ko sila.

²⁰Apan ang mga daotan mahisama sa balod sa dagat, nga dili gayod makapahulay, ug ang tubig niini magdalag lapok ug hugaw. ²¹Wala gayoy kalinaw ang mga daotan—miingon si Yahweh."

¹"Singgit sa makusog, ayaw pugngi. Ipatugbaw ang imong tingog sama sa trumpeta. Sultihi ang akong katawhan sa ilang pagkamasinupakon, ug ang banay ni Jacob sa ilang mga sala. ²Apan nagapangita sila kanako adlaw-adlaw ug nalipay sa pagkasayod sa akong mga pamaagi, sama sa usa ka nasod nga nagbuhat sa pagkamatarong ug wala nagsalikway sa balaod sa ilang Dios. Naghangyo sila kanako sa matarong nga mga paghukom; nalipay sila nga naghunahuna nga mopaduol ang Dios.

³Miingon sila "Nganong nagpuasa man kami, apan wala mo kini makita? Nganong nagapaubos man kami sa among mga kaugalingon, apan wala ka magtagad?' Tan-awa, sa adlaw sa inyong pagpuasa gipalabi ninyo ang inyong kaugalingong kalipay ug gidaogdaog ang tanan ninyong mga sinuholan.

⁴Tan-awa, nagpuasa kamo aron makiglalis ug makig-away, ug aron manumbag kamo sa pagkadaotan; wala kamo nagpuasa karong adlawa aron madungog ang inyong tingog sa hataas. ⁵Mao ba gayod kini ang matang sa pagpuasa nga akong gitinguha: Ang adlaw nga magpaubos ang tawo sa iyang kaugalingon, aron moyukbo sama sa kogon, ug sa pagbukhad sa bisting-sako ug moyaka sa abo? Gitawag ba gayod ninyo kini nga pagpuasa, ang adlaw nga makapahimuot kang Yahweh?

⁶Dili ba mao man kini ang akong gipili nga pagpuasa: Sa pagbadbad sa mga gapos sa pagkadaotan, sa pagtangtang sa mga hikot sa yugo, sa paghatag ug kagawasan sa gidaogdaog, ug sa pagbali sa matag yugo? ⁷Dili ba mao man kini ang pagpikas sa inyong tinapay sa mga gipanggutom ug sa pagpadayon sa kabos ug sa mga walay puloy-anan nganha sa inyong mga balay?" Kung makakita kamo ug tawong hubo, kinahanglan bistihan ninyo siya; ug dili ninyo tagoan ang inyong kaugalingon sa inyong mga paryente.

⁸Unya ang inyong kahayag mosidlak sama sa pagsubang sa adlaw, ug dali ra ang inyong kaayohan, mag-una kaninyo ang inyong pagkamatarong, ug ang himaya ni Yahweh manalipod kaninyo.

⁹Unya motawag kamo, ug motubag si Yahweh; magpakitabang kamo ug moingon siya, "Ania ako." Kung isalikway ninyo ang yugo sa matag-usa, ang pagtulisok sa tudlo, ug ang pagsulti ug mga daotan, ¹⁰kung inyong pakan-on kadtong gipanggutom ug tagbawon ang panginahanglan sa nagsubo; nan mosubang ang inyong kahayag diha sa kangitngit, ug ang inyong kangitngit sama sa kaudtohon.

¹¹Unya giyahan kamo sa kanunay ni Yahweh ug tagbawon kamo sa mga dapit nga walay tubig, ug lig-onon niya ang inyong kabukogan. Mahisama kamo sa pinatubigan nga tanaman, ug sama sa tuboran sa tubig, nga adunay tubig nga walay pagkahubas.

¹²Daghan kaninyo ang motukod pag-usab sa karaang nangaguba; patindogon ninyo ang mga nagun-ob sa daghang kaliwatan; nganlan kamo ug "Ang mga tig-ayo sa pader," "Ang mga tig-ayo sa mga dalan aron kapuy-an."

¹³Kung ilikay ninyo ang inyong mga tiil sa pagpanaw sa Adlaw nga Igpapahulay, ug sa pagtagbaw sa inyong kaugalingong kalipay sa akong balaan nga adlaw. Kung tawagon ninyong kalipay ang Adlaw nga Igpapahulay, ug kung tawagon ninyong balaan ug halangdon ang mga butang ni Yahweh. Kung gipasidunggan ninyo ang Adlaw nga Igpapahulay pinaagi sa pagbiya sa inyong trabaho, ug dili sa pagpangita sa inyong kaugalingon nga kalipay ug dili sa pagsulti sa inyong kaugalingong mga pulong.

¹⁴"Nan makakaplag kamo ug kalipay diha kang Yahweh; pasak-on ko kamo sa hataas nga dapit sa kalibotan; pakan-on ko kamo gikan sa kabilin ni Jacob nga inyong amahan— kay mao kini ang gisulti ni Yahweh."

¹Tan-awa, dili mubo ang kamot ni Yahweh nga dili makaluwas; o bungol nga dili makadungog. ²Kondili ang inyong daotang mga binuhatan, maoy nakapahimulag kaninyo gikan sa inyong Dios, ug ang inyong mga sala maoy nakapatago sa iyang panagway gikan kaninyo ug sa pagpaminaw kaninyo.

³Kay nalamaan sa dugo ang inyong mga kamot ug mga tudlo tungod sa sala. Pulos bakak ang gipanulti sa inyong mga ngabil ug ang inyong dila nagsultig daotan. ⁴Walay nagtawag sa pagkamatarong, ug walay nagpamatuod sa giakosa kaniya diha sa kamatuoran. Misalig sila sa walay unod nga mga pulong, ug nagsulti ug mga bakak; nanamkon sila sa kasamok ug nanganak ug sala.

⁵Nagpusa sila sa mga itlog sa malalang bitin ug naghabi gamit ang lawalawa sa damang. Si bisan kinsa nga mokaon sa mga itlog niini mangamatay, ug kung mapusa na ang itlog, mogula niini ang usa ka malalang bitin. ⁶Dili magamit alang sa mga bisti ang ilang mga lawalawa o matabonan nila ang ilang kaugalingon sa ilang mga binuhatan. Ang ilang mga binuhatan mga buhat sa pagpakasala, ug anaa sa ilang mga kamot ang mga buhat sa kasamok.

⁷Ang ilang mga tiil managan padulong sa kadaotan, ug nagdali sila sa pag-ula sa dugo sa dili sad-an. Ang ilang hunahuna napuno sa sala; kadaot ug kalaglagan ang ilang mga agianan. ⁸Wala sila makabalo sa dalan sa kalinaw, ug walay hustisya sa ilang mga agianan. Nagbuhat sila ug baliko nga mga agianan; kay si bisan kinsa nga moagi niining dalana wala makaila sa kalinaw.

⁹Busa halayo kanato ang hustisya, ni wala midangat kanato ang pagkamatarong. Naghulat kita sa kahayag, apan kangitngit ang nakita; nangita kita sa kahayag, apan naglakaw kita sa kangitngit. ¹⁰Nagapangapkap kita diha sa bongbong nga daw buta, sama niadtong dili makakita. Mangapandol kita bisag udtong tutok; taliwala sa mga kusgan sama kita sa mga patayng mga tawo.

¹¹Mongulob kita daw uso ug moagulo sama sa salampati; naghulat kita alang sa hustisya, apan wala kini; sa kaluwasan, apan layo kini kanato.

¹²Kay ang atong mga kalapasan midaghan na diha sa imong atubangan, ug ang among mga sala nagpamatuod batok kanamo; kay ang among mga kalapasan ania uban kanamo, ug nasayod kami sa among mga sala. ¹³Misupak kami, milimod kang Yahweh ug mitalikod gikan sa pagsunod sa among Dios. Pagdaogdaog ug pagsupil ang among gisulti, nanamkon ug pagbagolbol gikan sa kasingkasing ug bakak nga mga pulong

¹⁴Gibakwi ang hustisya, ug nagtindog sa halayo ang pagkamatarong; kay ang kamatuoran napukan didto sa hawanan ug dili na makaabot. ¹⁵Ang pagkamasaligan nahanaw na, ug kadtong motalikod sa daotan nakapahimo kaniya nga usa ka tukbonon. Nakita kini ni Yahweh ug wala nakapahimuot kaniya tungod sa wala nay hustisya.

¹⁶Nakita niya nga wala nay tawo, ug natingala siya nga walay bisan usa nga nagpakabana. Busa giluwas niya ang iyang kaugalingon pinaagi sa iyang mga bukton, ug ang iyang pagkamatarong maoy nakapalig-on kaniya.

¹⁷Gisul-ob niya ang pagkamatarong ingon nga salipod sa dughan ug gikalo ang kaluwasan. Gibistihan niya ang iyang kaugalingon sa sapot sa pagpanimalos ug gisuot ang kadasig ingon nga kupo. ¹⁸Gipanimaslan niya sila sa ilang mga nahimo, kasuko nga paghukom ngadto sa iyang mga kaaway ug pagpanimalos batok sa iyang mga kaaway, pagsilot alang sa mga isla ingon nga ilang mga ganti.

¹⁹Busa kahadlokan nila ang ngalan ni Yahweh didto sa kasadpan, ug ang iyang himaya gikan sa pagsubang sa adlaw; tungod kay moabot siya ingon nga nagbaha nga suba, nga gihuyop sa gininhawa ni Yahweh. ²⁰"Moabot ang manluluwas didto sa Zion ug niadtong naglikay sa ilang masinupakon nga mga binuhatan diha kang Jacob—mao kini ang pahayag ni Yahweh.

²¹Alang kanako, mao kini ang akong kasabotan alang kanila—miingon si Yahweh—ang akong espiritu nga anaa kaninyo, ug ang akong mga pulong nga anaa sa inyong mga baba, dili gayod mawala diha sa inyong baba, o sa baba sa inyong mga anak, o sa baba sa inyong mga apo—miingon si Yahweh—sukad niining taknaa ug hangtod sa kahangtoran."

¹Bangon, ug sidlak; kay ang inyong kahayag miabot na, ug ang himaya ni Yahweh midan-ag na diha kaninyo.

²Bisan pa man kung motabon ang kangitngit sa kalibotan, ug ang kangiob sa kanasoran; modan-ag gihapon si Yahweh diha kaninyo, ug ang iyang himaya makita diha kaninyo. ³Mopaduol ang kanasoran sa inyong kahayag, ug ang mga hari sa dan-ag sa inyong kahayag nga misidlak.

⁴Tan-awa ang tibuok palibot. Nagkatigom sila ug miduol kaninyo. Moabot ang inyong mga anak nga lalaki gikan sa layo, ug kugoson nila ang inyong mga anak nga babaye. ⁵Unya malipayon kamong motan-aw ngadto kanila, ug maghinubra ang kalipay nga anaa sa inyong kasingkasing, tungod kay ang kadagaya sa dagat igabubo diha kaninyo, ug modangat kaninyo ang bahandi sa kanasoran.

⁶Malukop kamo sa mga panon sa kamelyo, ang mga nating kamelyo nga gikan sa Midian ug sa Efa; kining tanan naggikan sa Seba; magdala sila ug bulawan ug insenso, ug maga-awit sa mga panagdayeg alang kang Yahweh. ⁷Mangadto kaninyo ang tanang panon sa kahayopan sa Kedar, ang mga torong karnero sa Nebaioth mohatag sa inyong panginahanglan; dawaton ko sila nga mga halad sa akong halaran; ug himayaon ko ang katahom sa akong puluy-anan.

⁸Kinsa man kining naglupad nga sama sa panganod, ug daw salampati nga paingon sa ilang puy-anan? ⁹Nagtan-aw kanako ang mga baybayon, ug gipangunahan kini sa mga barko sa Tarsis, aron dad-on ang inyong mga anak nga lalaki gikan sa layong dapit, uban kanila ang ilang mga plata ug mga bulawan, alang sa ngalan ni Yahweh nga inyong Dios, ug alang sa Balaang Dios sa Israel, tungod kay gipasidunggan man niya kamo.

¹⁰Tukoron pagbalik sa mga anak nga lalaki sa mga langyaw ang inyong mga kota, ug moalagad kaninyo ang ilang mga hari; kay bisan diha sa akong kasuko gisilotan ko kamo, apan sa akong maayong kabubut-on kaluy-an ko kamo. ¹¹Magpabilin usab nga abli ang inyong mga ganghaan; dili kini sirad-an adlaw ug gabii, aron mahatod ang mga bahandi sa kanasoran uban sa pagpangulo sa ilang mga hari.

¹²Sa pagkatinuod, mangalaglag gayod ang kanasoran ug ang mga gingharian nga dili moalagad kaninyo; magun-ob gayod sa hingpit kadtong mga nasora. ¹³Modangat diha kaninyo ang himaya sa Lebanon, ang kahoy nga sipre, ang kahoy nga fir, ug ang kahoy nga pino aron sa pagpanindot sa akong templo; ug himayaon ko ang dapit sa akong mga tumbanan.

¹⁴Moanhi sila dinhi kaninyo aron sa pagyukbo, ang mga anak nga lalaki niadtong nagdaogdaog kaninyo; manghapa sila sa imong tiilan; pagatawagon ka nila Ang Siyudad ni Yahweh, ang Zion sa Balaang Dios sa Israel.

¹⁵Bisan ug magpabilin kang sinalikway ug gikasilagan, nga walay usa nga miagi kaninyo, himoon ko ikaw nga halangdon hangtod sa kahangtoran, kalipay sa tanang kaliwatan. ¹⁶Magainom ka usab sa gatas sa kanasoran, ug magasuso sa dughan sa mga hari; mahibaloan mo kana nga, ako si Yahweh, ang inyong Manluluwas ug ang inyong Manunubos, ang Makagagahom nga Dios ni Jacob.

¹⁷Dad-an ko kamo ug bulawan imbis nga bronse, dad-an ko kamo ug plata imbis nga puthaw, imbis nga kahoy, mahimong bronse, ug imbis nga mga bato, mahimong puthaw. Pilion ko ang kalinaw ingon nga inyong mga gobernador, ug ang hustisya ingon nga inyong magmamando. ¹⁸Dili na madungog ang kasamok sa inyong yuta, o ang kadaot o ang pagkalaglag sulod sa inyong mga utlanan; apan tawagon ninyo nga Kaluwasan ang inyong mga paril, ug Pagdayeg ang inyong mga ganghaan.

¹⁹Ang adlaw dili na mao ang inyong kahayag sa panahon sa adlaw, o modan-ag pa ang kahayag sa bulan nganha kaninyo; Apan si Yahweh mao na ang inyong walay pagkapalong nga kahayag, ug ang inyong himaya mao ang inyong Dios. ²⁰Dili na mosalop ang inyong adlaw, o ang bulan; kay ang inyong kahayag nga dili mapalong mao man si Yahweh, ug matapos na ang mga adlaw sa inyong pagbangotan.

²¹Mahimong matarong ang tibuok mong katawhan; mapuyo sila sa yuta sa tanang panahon, ang sanga sa akong tanom, ang buhat sa akong mga kamot, nga mahimaya gayod ako. ²²Mahimong liboan ang pipila lamang, ug mahimong kusgan ang huyang nga nasod; ako, si Yahweh, magadali sa pagbuhat niining mga butanga sa pag-abot na sa panahon.

¹Ang Espiritu ni Yahweh nga Ginoo ania kanako, tungod kay gidihogan man ako ni Yahweh aron sa pagsangyaw sa maayong balita ngadto sa mga sinakit. Gipadala niya ako aron sa pag-ayo sa mga kasingkasing nga nagmagul-anon, sa pagsangyaw sa kagawasan ngadto sa mga binihag, ug sa pag-abli sa mga bilanggoan niadtong mga gibilanggo.

²Gipadala niya ako aron sa pagmantala sa tuig sa kaluoy ni Yahweh, ang adlaw sa pagpanimalos sa atong Dios, ug pagdasig niadtong mga nagmasulob-on.

³Gipadala niya ako—aron paghatag niadtong mga nagmasulob-on sa Zion—sa paghatag kanila ug purongpurong imbis abo, lana sa kalipay imbis kagul-anan, usa ka kupo sa pagdayeg puli sa dapit sa espiritu sa kapuol, aron sa pagtawag kanila nga mga kahoy sa pagkamatarong, nga gitanom ni Yahweh, aron mahimaya siya.

⁴Tukoron nila pag-usab ang daang dapit nga nagun-ob; patindogon nila ang daang biniyaan. Ayohon nila ang nagubang mga siyudad, ang mga biniyaan nga gikan sa miaging mga kaliwatan. ⁵Motindog ang mga langyaw ug pakaonon ang inyong panon sa kahayopan, ug modaro ang mga anak sa mga langyaw diha sa inyong kaumahan ug kaparasan.

⁶Gitawag kamo nga mga pari ni Yahweh; tawagon nila kamo nga sulugoon sa atong Dios. Kan-on ninyo ang katigayonan sa kanasoran, ug mapasigarbohon ka sa ilang kadato. ⁷Imbis sa inyong kaulawan duha ang inyong maangkon, ug imbis nga kaulawan maglipay hinuon kamo sa ilang bahin. Busa maangkon nila ang duha ka bahin sa ilang kayutaan; ug magmalipayon sila sa walay kataposan.

⁸Kay ako, si Yahweh, nahigugma sa hustisya, ug gikasilagan ko ang pagpangawat ug pagpanlupig. Matinumanon akong manimalos alang kanila, ug himoon ko ang walay kataposan nga kasabotan alang kanila. ⁹Mailhan ang ilang kaliwatan sa kanasoran, ug ang ilang mga kaliwat taliwala sa tibuok katawhan. Ug ilhon sila sa tanan nga nakakita kanila, nga sila ang katawhan nga gipanalanginan ni Yahweh.

¹⁰Magmaya ako pag-ayo diha kang Yahweh; diha sa akong Dios maglipay ako pag-ayo. Tungod kay gisul-oban niya ako sa mga bisti sa kaluwasan; gikupoan niya ako sa kupo sa pagkamatarong, daw pamanhonon nga nagdayandayan sa iyang kaugalingon sa usa ka purongpurong, ug daw pangasaw-onon nga nagdayandayan sa iyang kaugalingon sa mga alahas. ¹¹Kay ingon nga ang yuta mopaturok sa mga tanom niini, ug ingon sa tanaman nga magpatubo sa mga pananom niini, Busa paturokon usab ni Yahweh nga Ginoo ang pagkamatarong ug ang pagdayeg atubangan sa tanang kanasoran.

¹Dili gayod ako magpakahilom alang sa kaayohan sa Zion ug sa Jerusalem, hangtod nga ang iyang pagkamatarong modan-ag, ug ang iyang kaluwasan nga daw sulo nga nagsiga. ²Makita sa kanasoran ang imong pagkamatarong, ug makita sa mga hari ang imong himaya. Pagatawagon ka sa bag-ong ngalan nga gipili ni Yahweh.

³Mahimo usab kamong maanyag nga korona diha sa kamot ni Yahweh, ug usa ka purongpurong sa pagkahari diha sa kamot sa inyong Dios. ⁴Dili na kamo pagatawagon ug, "Sinalikway"; o tawagon sa inyong yuta ug, "Biniyaan." Sa tinuod, pagatawagon kamo nga "Ang akong kalipay anaa kanila," ug ang inyong yuta motawag kaninyo nga "Minyo," kay ang kalipay ni Yahweh anaa kaninyo, ug ang inyong yuta pagaminyoan.

⁵Sa pagkatinuod, ingon nga ang batan-ong lalaki mangasawa sa batan-ong babaye, busa pangasaw-on kamo sa inyong mga anak nga lalaki, ug maingon sa usa ka pamanhonon nga magakalipay sa iyang pangasaw-onon, ang inyong Dios magmaya uban kaninyo.

⁶Nagbutang ako ug tigbantay sa inyong mga kota, O Jerusalem; dili sila magpakahilom sa adlaw ug sa gabii. Kinahanglan dili ka mohunong sa pagpahinumdom kang Yahweh. ⁷Ayaw gayod siya papahulaya hangtod nga matukod niya pagbalik ang Jerusalem ug mahimo kining usa ka pagdayeg sa yuta.

⁸Nanumpa si Yahweh pinaagi sa iyang tuong kamot ug pinaagi sa kusog sa iyang bukton, "Sa pagkatinuod dili ko na gayod ihatag ang inyong pagkaon ngadto sa inyong mga kaaway. Dili na imnon sa mga langyaw ang inyong bag-ong bino, kay gihagoan man ninyo kini. ⁹Kay kadtong nag-ani sa mga trigo maoy mokaon niini ug modayeg kang Yahweh, ug kadtong nagpupo sa mga ubas maoy moinom sa bino sa hawanan sa akong balaan nga templo."

¹⁰Adto, pag-adto sa ganghaan! Andama ang agianan alang sa katawhan! Himoa kini, paghimo ug lapad nga dalan! Hawani sa mga bato! Pagpataas ug bandila alang sa kanasoran!

¹¹Tan-awa, nagpahibalo si Yahweh ngadto sa kinatumyan sa kalibotan, "Sultihi ang anak nga babaye sa Zion: Tan-awa, ang inyong manluluwas moabot na! Tan-awa, dala niya ang iyang ganti, ug nag-una kaniya ang iyang bayad." ¹²Tawgon ka nila, "Ang balaang katawhan; ang tinubos ni Yahweh," ug "Pinangita; usa ka siyudad nga dili biniyaan."

¹Kinsa ba kining gikan sa Edom, nga nagsul-ob ug pula nga bisti nga gikan sa Bozra? Kinsa ba kining nagsul-ob sa harianong bisti, nga naglakaw nga walay gikahadlokan? Ako kini, nga nagsulti sa pagkamatarong ug gamhanan nga makaluwas. ²Nganong pula man ang imong bisti, ug daw nagpuga ka sa mga ubas didto sa giokanan?

³Gipuga ko nga nag-inusara ang mga ubas didto sa giokanan, ug walay usa gikan sa ubang kanasoran ang miapil kanako. Gitunobtunoban ko sila sa akong kasuko ug giyatakyatakan sa akong kapungot. Mipisik ang ilang mga dugo sa akong bisti ug namansahan ang akong tibuok sapot. ⁴Kay nagtinguha na ako sa adlaw sa pagpanimalos, ug miabot na ang tuig sa akong pagtubos.

⁵Milantaw ako, ug wala gayoy usa nga makatabang kanako. Nahibulong ako nga walay ni usa nga mitabang kanako, apan nagmadaugon ako pinaagi sa akong bukton, ug ang hilabihan kong kasuko nagdasig kanako. ⁶Gitunobtunoban ko ang katawhan sa akong kasuko ug gihubog sila sa akong kaligutgot, ug gibubo ko ang ilang dugo sa kalibotan.

⁷Isulti ko ang buhat sa matinumanong kasabotan ni Yahweh, ang mga binuhatan ni Yahweh takos sa pagdayeg. Isulti ko kanang tanan nga nahimo ni Yahweh alang kanato, ug ang iyang pagkamaayo ngadto sa balay sa Israel. Kining kaayo nga gipakita ni Yahweh kanato tungod sa iyang kaluoy, ug uban sa daghang mga buhat sa matinumanong kasabotan. ⁸Kay miingon siya, "Tinuod gayod nga katawhan ko sila, mga anak nga dili moluib." Ug nahimo siyang ilang Manluluwas.

⁹Bisan pa sa ilang mga kalisdanan, nag-antos usab siya, ug giluwas sila sa anghel nga gikan sa iyang presensiya. Sa iyang gugma ug kaluoy giluwas niya sila, ug gibayaw niya sila ug giagak sila sa tibuok nga nangaging panahon.

¹⁰Apan misupak sila ug gipasubo ang iyang Balaang Espiritu. Busa nahimo siyang ilang kaaway ug nakig-away batok kanila.

¹¹Nahinumdom ang iyang katawhan bahin sa milabay nga kapanahonan ni Moises. Miingon sila, "Asa man ang Dios, nga nagpagawas kanila sa dagat uban ang mga magbalantay sa panon sa iyang mga kahayopan? Asa man ang Dios, nga nagbutang sa iyang Balaang Espiritu taliwala kanila?

¹²Asa man ang Dios, nga nagpauban sa iyang mahimayaong gahom sa tuong kamot ni Moises, ug mibahin sa tubig sa ilang atubangan, aron manganlan ang iyang kaugalingon sa walay kataposan? ¹³Asa man ang Dios, nga migiya kanila latas sa kinahiladman sa tubig? Daw kabayo nga nagdagan sa patag, nga wala gayod madagma.

¹⁴Daw mga baka nga milugsong padulong sa walog, ang Espiritu ni Yahweh nagpapahulay kanila. Busa gipangulohan mo ang imong katawhan, aron paghimo sa imong kaugalingon ug usa ka ngalan nga daygon.

¹⁵Sud-onga kami gikan sa langit ug tan-awa kami gikan sa imong balaan ug mahimayaon nga pinuy-anan. Asa naman ang imong kadasig ug gamhanang mga buhat? Gipahilayo mo na man kanamo ang imong kaluoy ug ang imong pagpangga. ¹⁶Kay ikaw man ang among amahan, bisan pa ug wala kami mailhi ni Abraham, ug wala kami tagda sa Israel, ikaw, O Yahweh, mao ang among amahan. 'Among Manunubos' ang imong ngalan sukad pa sa nangaging panahon.

¹⁷O Yahweh, nganong gipahisalaag mo man kami gikan sa imong mga dalan ug gipatig-a ang among mga kasingkasing, aron dili kami motuman kanimo? Balik alang sa kaayohan sa imong mga sulugoon, ang mga tribo sa imong mga kabilin.

¹⁸Gipanag-iya sa imong katawhan ang imong balaang dapit sulod sa mubong panahon, apan giyatakyatakan kini sa among mga kaaway. ¹⁹Nahisama kami niadtong mga wala mo gayod mandoi, sama niadtong wala gayod gitawag sa imong ngalan."

¹"O, kung imong gision ang kalangitan ug mokanaog ka! Mangurog ang kabukiran diha sa imong presensya, ²ingon nga ang kalayo magsunog sa kasagbotan, o ang kalayo nga makapabukal sa tubig, O, nga masayran sa imong mga kaaway ang imong ngalan, aron mangurog ang kanasoran diha sa imong presensya!

³Kaniadto, sa dihang gihimo mo ang kahibulongang mga butang nga wala namo gidahom, mikanaog ka, ug nangurog ang kabukiran sa imong presensya. ⁴Sukad kaniadto wala gayoy usa nga nakadungog o nakasabot, ni nakakita sa Dios gawas kanimo, nga naghimo sa mga butang nga nagpaabot alang kaniya.

⁵Mianhi ka aron sa pagtabang sa mga nagmaya sa pagbuhat ug matarong, kadtong naghinumdom sa imong mga pamaagi ug nagtuman niini. Nasuko ka sa dihang nakasala kami. Kanunay sa imong mga pamaagi kami naluwas.

⁶Kay nahimo kaming tanan sama sa usa ka hugaw, ug ang tanan namong matarong nga buhat sama lamang sa hugaw nga trapo. Nangalaya kaming tanan sama sa mga dahon; ang among mga kasaypanan, sama sa hangin nga mipalid kanamo. ⁷Wala gayoy mitawag sa imong ngalan, nga naningkamot sa pagkupot kanimo. Kay gilingiw mo man ang imong panagway gikan kanamo ug gipasagdan sa among mga kasaypanan.

⁸Apan, O Yahweh, ikaw ang among amahan; kami ang lapok. Ikaw ang among magkukolon; ug kaming tanan mga binuhat sa imong kamot. ⁹Busa ayaw intawon palabi ug kasuko, O Yahweh, ni hinumdomi ang among mga sala. Palihog tan-awa kaming tanan, nga imong katawhan.

¹⁰Nahimong kamingawan ang balaan mong mga siyudad; ang Zion nahimong kamingawan, naawaaw na ang Jerusalem. ¹¹Gisunog ang among balaan ug matahom nga templo kung diin gisimba ka sa among mga katigulangan, ug nagun-ob ang tanang matahom didto. ¹²Giunsa mo man sa pagpugong O Yahweh? Magpakahilom ka ba lamang ug padayon mo ba kaming pakaulawan?"

¹"Andam ako sa pagtubag niadtong wala maghangyo; ug andam ako sa pagpakita alang niadtong wala mangita. Miingon ako, 'Ania ako! Ania ako! ngadto sa nasod nga wala mitawag sa akong ngalan. ²Gibukhad ko ang akong mga kamot tibuok adlaw alang niadtong mga tawong masupilon, nga naglakaw sa dalan nga dili maayo, nga nagsubay sa ilang kaugalingong hunahuna ug mga laraw!

³Sila mao ang katawhan nga padayon sa paghagit kanako, naghalad diha sa mga tanaman, ug nagasunog sa insenso ibabaw sa mga tisa. ⁴Naglingkod sila sa mga lubnganan ug nagtukaw sa tibuok gabii, ug nagkaon sila sa unod sa baboy uban ang sinabawan sa daot nga karne ang ilang sudlanan.

⁵Nag-ingon sila, 'Palayo, ayaw pagduol kanako, kay mas balaan ako kay kaninyo.' Kining mga butanga aso sa akong ilong, usa ka kalayo nga nagdilaab sa tibuok adlaw.

⁶Tan-awa, nahisulat kini sa akong atubangan: Dili ako magpakahilom lamang, kay manimalos ako kanila; manimalos ako kanila diha sa ilang mga sabakan, ⁷alang sa ilang mga sala ug sa sala sa ilang mga katigulangan," nag-ingon si Yahweh. "Pabayron ko sila sa pagsunog ug insenso ibabaw sa kabukiran ug tungod sa pagbugalbugal kanako didto sa kabungtoran. Busa sukdon ko ang ilang miaging mga binuhatan diha sa ilang mga sabakan."

⁸Mao kini ang gisulti ni Yahweh, "Sa dihang makaplagan ang duga sa usa ka pungpong nga ubas, sa dihang adunay moingon, 'Ayaw kini puoha, kay adunay maayo niini,' mao usab kini ang akong himoon alang sa kaayohan sa akong mga sulogoon! Dili ko puohon silang tanan.

⁹Dad-on ko ang mga kaliwat ni Jacob, ug gikan sa Juda nga maoy makapanag-iya sa akong kabukiran. Ang akong mga pinili maoy makapanag-iya sa yuta, ug magpuyo ang akong mga sulogoon didto. ¹⁰Ang Sharon mahimong sibsibanan alang sa mga karnero, ug ang Walog sa Achor mahimong pahulayanan sa mga kahayopan, alang kini sa katawhan nga nangita kanako.

¹¹Apan kamo nga mibiya kang Yahweh, nga nalimot sa akong balaang bukid, nga nag-andam sa lamisa alang sa dios sa kapalaran, ug nagpuno sa mga sudlanan sa sinagulang bino alang sa dios nga gitawag sa kapalaran.

¹²Itugyan ko kamo ngadto sa espada, ug moyukbo kamong tanan sa ihawan, tungod kay sa dihang mitawag ako, wala kamo mitubag; sa dihang nagsulti ako, wala kamo namati. Apan gihimo ninyo kung unsa ang daotan sa akong panan-aw ug gipili ang paghimo sa wala ko kahimut-i."

¹³Mao kini ang giingon sa Ginoo nga si Yahweh, "Tan-awa, mangaon ang akong mga alagad, apan gutomon gihapon kamo; tan-awa, mag-inom ang akong alagad, apan uhawon gihapon kamo; tan-awa magmaya ang akong mga alagad, apan pakaulawan kamo. ¹⁴Tan-awa, mosinggit sa kalipay ang akong mga alagad tungod sa pagmaya sa kasingkasing, apan mohilak kamo tungod sa kasakit sa kasingkasing, ug magminatay tungod sa kaguol sa espiritu.

¹⁵Ibilin ninyo ang inyong ngalan ingon nga tunglo nga isulti sa akong mga pinili; Ako si Yahweh nga Ginoo, magapatay kaninyo; tawgon ko ang akong mga alagad sa laing ngalan. ¹⁶Si bisan kinsa kadtong mopanalangin niining kalibotan akong panalanginan, ang Dios sa kamatuoran. Si bisan kinsa kadtong manumpa dinhi sa kalibotan manumpa kanako, ang Dios sa kamatuoran, tungod kay nalimtan na ang daang mga kalisdanan, kay nasalipdan na sila sa akong panan-aw.

¹⁷Tan-awa, maghimo ako ug bag-ong langit ug bag-ong yuta; ug kalimtan ko na gayod ang daang mga butang o dili na gayod hinumdoman. ¹⁸Apan magmaya ug magmalipayon kamo hangtod sa kahangtoran sa akong gibuhat. Tan-awa himoon ko ang Jerusalem ingon nga usa ka kalipay, ug ang iyang katawhan ingon nga usa ka pagmaya. ¹⁹Magsadya ako diha sa Jerusalem ug magmalipayon diha sa akong katawhan; dili na madungog ang pagdanguyngoy ug pagbakho diha kaniya.

²⁰Wala na gayoy mga batang masuso nga mabuhi sa hamubo lamang nga mga adlaw, ni mamatay ang mga tawong tigulang sa wala pa ang ilang panahon. Kay ang tawo nga mamatay sa 100 ang pangidaron isipon nga batan-on pa. Ug si bisan kinsa nga dili moabot sa panuigon nga 100 isipon siya nga tinunglo. ²¹Magtukod sila ug mga balay ug magpuyo niini, ug magtanom sila sa ilang mga parasan ug mokaon sa mga bunga niini.

²²Dili sila motukod ug balay ug puy-an lamang sa uban; dili sila magtanom, ug ang lain lamang ang mokaon; kay ang mga adlaw sa mga kahoy mao man ang adlaw sa akong katawhan. Kapahimuslan gayod sa akong pinili ang buhat sa ilang mga kamot. ²³Dili na sila maghago sa walay kapuslanan, ni manganak diha sa kagul-anan. Kay sila mao ang mga anak niadtong gipanalanginan ni Yahweh, ug ingon man ang ilang mga kaliwat.

²⁴Sa dili pa sila motawag, tubagon ko na sila; ug samtang magasulti pa sila, madungog ko na. ²⁵Magsalo na sa pagsibsib ang lobo ug ang nating karnero, ug mokaon na ang liyon sa dagami sama sa baka; apan abog na ang kan-on sa mga halas. Dili na sila modaot ni mogun-ob sa akong balaang bukid," nag-ingon si Yahweh.

¹Mao kini ang giingon ni Yahweh, "Ang langit mao ang akong trono ug ang kalibotan maoy akong tumbanan. Asa man ang balay nga inyong tukoron alang kanako? Asa man ang dapit diin akong pahulayan?

²Ang akong mga kamot maoy naghimo niining tanang mga butang; ingon niana ang pagtungha niining mga butanga—mao kini ang pahayag ni Yahweh. Mao kini ang tawo nga akong nauyonan, ang mapainubsanon, ang mahinulsulon nga ispiritu, ug mahadlokon sa akong pulong.

³Siya nga nag-ihaw sa baka sama ra usab nga nagpatay sa usa ka tawo; siya nga naghalad sa nating karnero sama ra usab nga naglubag sa liog sa iro; siya nga naghalad sa trigo sama ra usab nga naghalad sa dugo sa baboy; siya nga naghalad sa insenso nagpanalangin ra usab sa pagkadaotan. Gipili nila ang kaugalingon nilang dalan, ug nalipay sila sa ilang kalaw-ayan.

⁴Sa samang paagi pilion ko ang ilang silot, ipadangat ko kanila ang ilang gikahadlokan, tungod kay sa dihang nagtawag ako, walay mitubag; sa dihang nagsulti ako walay naminaw. Gihimo hinuon nila kung unsa ang daotan sa akong panan-aw, ug gipili ang paghimo kung unsa ang dili makapahimuot kanako."

⁵Paminawa ang pulong ni Yahweh, kamo nga nagpangurog sa iyang mga pulong, "Miingon ang inyong igsoon nga nasilag ug misalikway kaninyo tungod sa akong ngalan, 'Mahimaya si Yahweh, unya makita namo ang inyong kalipay,' apan mapakaulawan sila.

⁶Ang tingog sa gubat madungog gikan sa siyudad, ang tingog nga gikan sa templo, ang tingog ni Yahweh nga nanimalos sa iyang mga kaaway.

⁷Sa wala pa siya magbati, manganak na siya; sa wala pa niya batia ang sakit, manganak na siya ug usa ka batang lalaki. ⁸Kinsa may nakadungog nianang mga butanga? Kinsa may nakakita nianang mga butanga? Mahimugso ba sa usa lang ka adlaw ang usa ka yuta? Motungha ba sa usa lamang ka gutlo ang usa ka nasod? Kay sa dihang nagbati ang Zion, manganak dayon siya sa iyang mga anak.

⁹Magpamabdos ba ako ug usa ka bata sa tagoangkan ug dili tugotan nga matawo? —nangutana si Yahweh. O magpakatawo ba ako ug usa ka bata ug dili madayon? nangutana ang Dios."

¹⁰Pagmaya kamo uban ang Jerusalem ug paglipay alang kaniya, kamong nahigugma kaniya; pagmaya uban kaniya, kamong tanan nga nagbangotan tungod kaniya. ¹¹Kay makasuso kamo ug matagbaw; sa iyang dughan mahupay kamo; kay mag-inom kamo hangtod mabusog ug malipay sa kadagaya sa iyang gatas.

¹²Mao kini ang gisulti ni Yahweh, "Ipakaylap ko ang kadagaya nganha kaniya sama sa suba, ug ang bahandi sa mga kanasoran sama sa nagdagayday nga sapa. Mosuso ka diha sa iyang kiliran, kuguson sa iyang mga bukton, ug yogyogon ibabaw sa iyang mga tuhod. ¹³Sama sa inahan nga naglipay sa iyang anak, busa lipayon ka usab sa Jerusalem."

¹⁴Makita mo kini, ug magmalipayon ang imong kasingkasing, ug moturok ang imong kabukogan sama sa lunhaw nga sagbot. Maila sa iyang mga alagad ang kamot ni Yahweh, apan ipakita niya ang iyang kasuko batok sa iyang mga kaaway.

¹⁵Kay tan-awa, moabot si Yahweh uban ang kalayo, ug moabot ang iyang mga karwahe sama sa naghuros nga hangin aron modala sa kainit sa iyang kasuko ug sa iyang pagbadlong uban ang nagdilaab nga kalayo. ¹⁶Kay ipahamtang ni Yahweh ang paghukom sa katawhan pinaagi sa kalayo ug pinaagi sa iyang espada. Daghan kadtong mapatay ni Yahweh.

¹⁷Nagbalaan sila ug nagputli sa ilang kaugalingon, aron makasulod sila sa mga tanaman, nga nagsunod sa tawo nga atua sa taliwala niadtong mikaon sa karneng baboy ug sa mahugaw nga mga butang sama sa ilaga. "Moabot kanila ang kataposan—mao kini ang pahayag ni Yahweh.

¹⁸Kay nasayod ako sa ilang binuhatan ug hunahuna. Moabot ang panahon nga akong tigomon ang tanang kanasoran ug ang mga pinulongan. Manganhi sila ug makita nila ang akong himaya. ¹⁹Magbutang ako ug ilhanan diha kanila. Unya ipadala ko ang mga nahibilin kanila sa mga kanasoran sa: Tarshis, sa Put, ug sa Lud, mga tigpana nga namana sa ilang mga pana ngadto sa Tubal, sa Javan, ug sa halayo nga mga baybayon nga wala pa makadungog mahitungod kanako o makita ang akong himaya. Imantala nila ang akong himaya taliwala sa kanasoran.

²⁰Dad-on nila pagbalik ang tanan mong mga igsoon nga gikan sa tanang kanasoran, ingon nga halad ngadto kang Yahweh. Moabot sila sakay sa mga kabayo, ug sa mga karwahe, sa mga karomata, sa mga asno, ug sa mga kamelyo, aron moadto sa akong balaang bukid sa Jerusalem—nag-ingon si Yahweh. Kay dad-on sa katawhan sa Israel ang mga halad nga trigo nga anaa sa hinlo nga sudlanan ngadto sa balay ni Yahweh. ²¹Magpili ako ug mga pari ug Levita sa pipila kanila—nag-ingon si Yahweh.

²²Kay sama nga molungtad diha sa akong atubangan ang bag-ong langit ug bag-ong yuta nga akong himoon—mao kini ang pahayag ni Yahweh—busa magpabilin ang imong mga kaliwat, ug magpabilin ang imong ngalan. ²³Sukad sa usa ka bulan hangtod sa sunod, ug sa matag Adlaw nga Igpapahulay, manganhi ang tibuok katawhan aron moyukbo kanako—nag-ingon si Yahweh.

²⁴Manggawas sila ug makita nila ang mga patay nga lawas sa mga tawo nga misupak kanako, kay ang mga ulod nga mokutkot kanila dili mamatay, ug ang kalayo nga milamoy kanila dili mapalong; ug kaligutgotan kini sa tanang mga binuhat."

Jeremias

¹Mao kini ang mga pulong ni Jeremias nga anak nga lalaki ni Hilkia, ang usa sa mga pari sa Anatot sa yuta ni Benjamin. ²Miabot kaniya ang pulong ni Yahweh sa mga adlaw ni Josia nga anak nga lalaki ni Amon, nga hari sa Juda, sa ikanapulog tulo ka tuig sa iyang paghari. ³Miabot usab kini sa mga adlaw ni Jehoyakim nga anak nga lalaki ni Josia, ang hari sa Juda, hangtod sa ikalima nga bulan sa ikanapulog usa ka tuig ni Zedekia nga anak ni Josia, ang hari sa Juda, sa dihang gikuha ang katawhan sa Jerusalem ingon nga mga binilanggo.

⁴Miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ⁵"Gipili ko na ikaw; sa wala ko pa ikaw gihulma sa tagoangkan, gilain ko na ikaw sa wala ka pa nahimugso gikan sa tagoangkan; gihimo ko na ikaw nga propeta sa kanasoran." ⁶Ah, Ginoong Yahweh!" Miingon ako, "Dili ako kahibalo mamulong, tungod kay batan-on pa kaayo ako."

⁷Apan miingon si Yahweh kanako, "Ayaw pagsulti nga, 'Batan-on pa kaayo ako.' Kinahanglan nga molakaw ka bisan asa ko ikaw ipadala, ug kinahanglan nimong isulti kung unsa ang gimando ko kanimo! ⁸Ayaw kahadlok kanila, kay mag-uban ako kanimo aron sa pagluwas kanimo—mao kini ang pahayag ni Yahweh."

⁹Unya gituy-od ni Yahweh ang iyang kamot ug gihikap ang akong baba, ug miingon kanako, "Karon, gibutang ko na ang akong pulong sa imong baba. ¹⁰Gipili ko ikaw karon ibabaw sa mga nasod ug ibabaw sa mga gingharian, aron sa pag-ibot ug sa paggun-ob, aron sa paglaglag ug pagpukan, aron sa pagtukod ug sa pagtanom."

¹¹Miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, "Unsa man ang imong nakita, Jeremias?" Miingon ako, "Nakita ko ang usa ka sanga sa kahoy nga almond." ¹²Miingon si Yahweh kanako, "Husto ang imong nakita, kay nagabantay ako sa akong pulong aron nga matuman kini."

¹³Miabot kanako ang pulong ni Yahweh sa ikaduhang higayon, nga nag-ingon, "Unsa man ang imong nakita?" Miingon ako, "Nakita ko ang gipainit nga kolon nga nagbukal-bukal, nag-atubang kini gikan sa amihanan." ¹⁴Miingon si Yahweh kanako, "Moabot ang katalagman gikan sa amihanang bahin, ngadto sa tanang namuyo niini nga yuta.

¹⁵Kay pagatawgon ko ang tanang tribo sa amihanang mga gingharian, gipahayag ni Yahweh. Moabot sila, ug magtukod ang matag usa sa iyang trono sa agianan sa mga ganghaan sa Jerusalem, batok sa tanang mga paril nga nakapalibot niini, ug batok sa tanang mga siyudad sa Juda. ¹⁶Magpahayag ako ug silot batok kanila alang sa ilang daotang binuhatan sa pagsalikway kanako, sa pagsunog ug insenso ngadto sa laing mga dios, ug sa pagsimba sa mga binuhat sa ilang mga kamot.

¹⁷Andama ang imong kaugalingon! Barog ug isulti kanila ang gisugo ko kanimo. Ayaw kalisang sa ilang atubangan, o lisangon ko ikaw sa ilang atubangan! ¹⁸Tan-awa! Karon gihimo ko ikaw nga sama sa lig-on nga siyudad, usa ka puthaw nga haligi, ug tumbaga nga mga paril batok sa tibuok yuta—batok sa mga hari sa Juda, sa mga opisyal niini, sa mga pari niini ug sa katawhan sa yuta. ¹⁹Makig-away sila batok kanimo, apan dili sila makapildi kanimo, kay mag-uban ako aron sa pagluwas kanimo—mao kini ang pahayag ni Yahweh."

¹Miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Lakaw ug pagmantala ngadto sa igdulongog sa Jerusalem. Isulti kini, 'miingon si Yahweh niini: nahinumdoman ko alang kanimo ang matinud-anong kasabotan sa imong pagkabatan-on, ang imong gugma sa panahon nga minyoonon na kita, sa dihang misunod ka kanako didto sa kamingawan, ang yuta nga wala gitamnan. ³Gilain ang Israel ngadto kang Yahweh, ang unang mga bunga sa iyang ani! Ang tanang mikaon gikan sa unang mga bunga giila nga sad-an; miabot kanila ang katalagman—mao kini ang pahayag ni Yahweh.'"

⁴Paminawa ang pulong ni Yahweh, balay ni Jacob ug ang matag pamilya sa balay sa Israel. ⁵Miingon si Yahweh niini, "Unsa man ang nakita nga sayop sa inyong mga amahan nganhi kanako, nga mipalayo man sila gikan sa pagsunod kanako? Nga misunod sila sa mga walay pulos nga mga diosdios ug nahimo silang walay pulos? ⁶Wala sila miingon, 'Asa man si Yahweh, nga maoy nagpagawas kanato gikan sa yuta sa Ehipto? Asa man si Yahweh, nga nangulo kanato ngadto sa kamingawan, ngadto sa yuta sa Araba ug sa mga bung-aw, ug sa yuta nga uga ug sa hilabihan nga kangitngit, usa ka yuta nga walay nagaagi ug walay nagpuyo?'

⁷Apan gidala ko kamo sa yuta sa Carmel, sa pagkaon sa bunga niini ug sa ubang maayong mga butang! Apan sa dihang miabot kamo, gihugawan ninyo ang akong yuta, gihimo ninyong dulomtanan ang akong panulondon! ⁸Wala miingon ang mga pari, 'Asa man si Yahweh?' ug wala nagtagad kanako ang mga hanas sa balaod! Nagpakasala ang mga magbalantay batok kanako. Nanagna ang mga propeta alang kang Baal ug naglakaw sunod sa walay pulos nga mga butang.

⁹Busa pakasad-on ko gihapon kamo—mao kini ang pahayag ni Yahweh—pakasad-on ko ang mga anak sa inyong mga anak nga lalaki. ¹⁰Kay tabok sa mga baybayon sa Kitim ug tan-awa. Pagpadala ug mga mensahero ngadto sa Kedar ug sutaa ug tan-awa kung aduna bay sama niini kaniadto. ¹¹Nagbaylo ba ang nasod sa ilang mga dios, bisan tuod dili sila mga dios? Apan gibaylo sa akong katawhan ang ilang himaya alang sa mga butang nga dili makatabang kanila.

¹²Pagkurog, kalangitan, tungod niini! Katingala ug kalisang—mao kini ang pahayag ni Yahweh. ¹³Kay nakabuhat ug duha ka daotan ang akong katawhan batok kanako: Gibiyaan nila ang mga tuboran sa buhing katubigan, ug nagkalot sila ug mga atabay alang sa mga ilang kaugalingon, guba nga mga atabay nga dili makapundo ug tubig.

¹⁴Ulipon ba ang Israel? Natawo ba siya sa panimalay sa iyang agalon? Busa nganong nahimo man siyang inilog? ¹⁵Nagngulob ang batan-ong mga liyon batok kaniya. Nagsabasaba sila pag-ayo ug gihimong kahadlokan ang iyang yuta. Naguba ang iyang mga siyudad nga walay mga lumolupyo. ¹⁶Ug kiskisan usab sa katawhan sa Memfis ug sa Tapanhes ang imong bagolbagol. ¹⁷Wala ba ninyo kini buhata sa inyong kaugalingon sa dihang gisalikway ninyo si Yahweh nga inyong Dios, samtang gipangulohan niya kamo diha sa dalan?

¹⁸Busa karon, nganong moagi man kamo sa dalan sa Ehipto ug moinom sa katubigan sa Shihor? Nganong moagi man sa dalan sa Asiria ug moinom sa katubigan sa Suba sa Eufrates? ¹⁹Ang inyong pagkadaotan maoy mibadlong kaninyo, ug ang inyong pagkawalay pagtuo maoy misilot kaninyo. Busa hunahunaa kini ug sabta nga daotan ug pait gayod kaayo kini sa dihang gisalikway ninyo si Yahweh nga inyong Dios, ug walay kahadlok kanako—mao kini ang pahayag sa Ginoo nga si Yahweh ang labaw nga makagagahom.

²⁰Kay gibali ko ang yugo nga gipas-an ninyo kaniadto; gibugto ko ang nakagapos kaninyo. Miingon gihapon kamo, 'Dili ako moalagad!' sanglit miyukbo kamo sa matag tag-as nga bungtod ug ilalom sa lunhaw nga kahoy, ikaw nga mananapaw. ²¹Gitanom ko kamo ingon nga piniling paras, hingpit gayod nga gikan sa maayong binhi. Giunsa man pagkahitabo nga giusab ninyo ang inyong kaugalingon ngadto sa dunot ug walay pulos nga paras? ²²Kay bisan ug hinloan ninyo ang inyong kaugalingon sa sapa o maghugas gamit ang sabon nga makalimpyo, ang inyong pagkadaotan usa ka lama sa akong atubangan—mao kini ang pahayag sa Ginoo nga si Yahweh.

²³Giunsa man ninyo pag-ingon, 'Wala ako mahugawi! Wala kami misunod sa mga Baal'? Tan-awa kung unsa ang inyong gibuhat didto sa kawalogan! Hunahunaa kung unsa ang inyong gibuhat—mga abtik kamo nga bayeng kamelyo nga nagdagan dinhi ug didto, ²⁴usa ka ihalas nga asno nga anad sa kamingawan, sa iyang kainit nagahanggap sa hangin! Kinsa man ang makapugong sa iyang kaulag? Wala nay mga lalaki nga kapoyon sa paggukod kaniya; makita nila siya panahon sa tingpangulag. ²⁵Kinahanglan dili ninyo tugotan nga magtiniil kamo ug uhawon ang inyong tutonlan! Apan miingon kamo, 'Wala nay paglaom! Dili, gihigugma ko ang mga langyaw ug mosunod kanila!'

²⁶Sama sa kaulaw sa usa ka kawatan sa dihang makit-an siya, busa maulawan usab ang panimalay sa Israel—sila, ilang mga hari, ilang mga prinsipe, ilang mga pari ug mga propeta! ²⁷Mao kini ang miingon ngadto sa kahoy, 'Ikaw ang akong amahan,' ug ngadto sa bato, 'Ikaw ang naghatag kanakog kinabuhi.' Kay ang ilang likod maoy nag-atubang kanako ug dili ang ilang mga dagway. Bisan pa niana, moingon sila sa panahon sa kagubot, 'Barog ug luwasa kami!' ²⁸Apan asa naman ang mga dios nga gihimo ninyo alang sa inyong kaugalingon? Pabaroga sila kung buot nila nga luwason kamo panahon sa mga kalisdanan, kay ang inyong mga diosdios sama kadaghan sa inyong mga siyudad, Juda!

²⁹Busa nganong pasanginlan man ninyo ako sa pagbuhat ug sayop! Nakasala kamong tanan batok kanako—mao kini ang pahayag ni Yahweh. ³⁰Gisilotan ko ang inyong katawhan sa walay kapuslanan. Dili sila modawat ug pagpanton. Gilamoy sa inyong espada ang inyong mga propeta sama sa usa ka mangtas nga liyon! ³¹Kamo nga nahisakop niini nga kaliwatan! Hatagi ug pagtagad ang akong pulong, ang pulong ni Yahweh! Nahimo ba akong kamingawan sa Israel? O usa ka yuta nga hilabihan kangitngit? Nganong moingon man ang akong katawhan, 'Maglatagaw kita, dili na kami moanha pa kanimo'?

³²Malimtan ba sa ulay ang iyang alahas, ug sa pangasaw-onon ang iyang mga belo? Apan nalimtan ako sa akong katawhan sulod sa daghang mga adlaw! ³³Pagkamaayo gayod nimo mobuhat ug paagi aron mangita ug gugma. Gitudlo pa gani nimo ang imong mga paagi sa daotang mga babaye. ³⁴Nakaplagan diha sa imong bisti ang dugo nga mao ang kinabuhi sa mga walay sala, ang mga kabos nga mga tawo. Wala nakaplagan kining mga tawhana sa mga buhat sa pagpangawat.

³⁵Apan miingon ka, 'Wala akoy sala; sigurado nga mipahilayo na ang iyang kasuko kanako.' Apan tan-awa! Magpahamtang ako ug paghukom diha kanimo tungod kay miingon ka, 'Wala ako nakasala.' ³⁶Nganong taphaw lamang kaayo ang inyong pagtagad niining kabag-ohan diha sa imong mga paagi? ³⁷Mahiubos usab kamo sa Ehipto, sama lamang sa nahitabo kaninyo sa Asiria. Mogawas usab kamo didto nga magsubo, inubanan sa inyong mga kamot ibabaw sa inyong ulo, kay gisalikway ni Yahweh kadtong inyong gisaligan, busa dili ka nila matabangan."

¹"Kung makigbulag ang lalaki sa iyang asawa ug mobiya ang babaye gikan kaniya ug mahimong asawa sa laing lalaki, mobalik pa ba ang lalaki kaniya? Dili ba mahugaw pag-ayo kana nga yuta? Nagkinabuhi ka ingon nga usa ka nagabaligya ug dungog nga adunay daghang hinigugma; ug mobalik ka kanako? —mao kini ang pahayag ni Yahweh. ²Hangad ngadto sa tag-as nga dapit nga walay tanom ug tan-awa! Aduna bay laing dapit nga wala ka nagbuhat ug malaw-ay nga pakighilawas? Naglingkod ka daplin sa dalan nga naghulat sa imong mga hinigugma, ingon nga Arabo didto sa kamingawan. Gihugawan nimo ang yuta pinaagi sa pagbaligya ug dungog ug pagkadaotan.

³Busa gipugngan ang ulan sa panahon sa tingpamulak ug wala miabot ang ulan sa kataposan. Apan mapasigarbohon ang imong panagway, sama sa dagway sa bigaon nga babaye. Nagdumili ka sa pagbati ug kaulaw. ⁴Dili ba nagtawag ka man kanako karon: 'Amahan ko! Labing suod ko nga higala bisan pa sa akong pagkabatan-on! ⁵Masuko pa ba siya kanunay? Tipigan ba niya ang iyang kasuko hangtod sa kataposan?' Tan-awa! Mao kini ang imong giingon, apan gibuhat nimo ang tanang daotan nga imong mahimo!"

⁶Unya miingon si Yahweh kanako sa mga adlaw ni Josia nga hari, "Nakita ba nimo kung unsa ang gibuhat sa Israel nga walay pagtuo? Mitungas siya sa matag bungtod ug ngadto sa ilalom sa matag lunhaw nga kahoy, ug didto nagbuhat siya nga sama sa nagbaligya ug dungog. ⁷Miingon ako, 'Human niya buhata kining mga butanga, mobalik siya kanako,' apan wala siya mibalik. Unya nakita sa iyang walay pagtuo nga igsoong babaye nga mao ang Juda kining mga butanga.

⁸Busa nakita ko kana, sa samang paagi nga nakabuhat ug pagpanapaw ang walay pagtuo nga Israel ug gipahawa ko siya ug naghatag ug sulat sa pagpakigbulag batok kaniya, wala nahadlok ang walay pagtuo niya nga igsoong babaye nga mao ang Juda; migawas usab siya ug nagbuhat nga sama sa nagbaligya ug dungog. ⁹Wala lamang kaniya ang iyang pagbaligya ug dungog; gihugawan niya ang yuta, ug nanapaw siya pinaagi sa mga bato ug mga kahoy. ¹⁰Unya human niining tanan, mibalik kanako ang walay pagtuo nga Juda nga iyang igsoong babaye, dili uban sa bug-os niyang kasingkasing, apan inubanan sa bakak—mao kini ang pahayag ni Yahweh."

¹¹Unya miingon si Yahweh kanako, 'Nahimong mas matarong ang walay pagtuo nga Israel kaysa walay pagtuo nga Juda! ¹²Lakaw ug imantala kini nga mga pulong didto sa amihanan. Pag-ingon, 'Balik, walay pagtuo nga Israel! —mao kini ang pahayag ni Yahweh—dili na gayod ako masuko kaninyo sa kanunay. Sanglit matinud-anon man ako—mao kini ang pahayag ni Yahweh—dili ako magpabiling masuko hangtod sa kahangtoran.

¹³Ilha ang imong pagkadaotan, kay nakasala ka batok kang Yahweh nga imong Dios; gipaambit nimo ang imong mga binuhatan ngadto sa mga dumoduong ilalom sa matag lunhaw nga kahoy! Kay wala ka naminaw sa akong tingog! —mao kini ang pahayag ni Yahweh. ¹⁴Balik, katawhan nga walay pagtuo! —mao kini ang pahayag ni Yahweh—ako ang imong bana! Dad-on ko ikaw, usa gikan sa imong siyudad ug duha gikan sa pamilya, ug dad-on ko kamo sa Zion! ¹⁵Hatagan ko kamo ug mga magbalantay nga sunod sa akong kasingkasing, ug bantayan nila kamo inubanan sa kahibalo ug panglantaw.

¹⁶Unya mahitabo kini nga motubo ka ug mamunga didto sa maong yuta niadtong mga adlawa—mao kini ang pahayag ni Yahweh—dili na sila moingon, "Ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh!" Kining butanga dili na moabot sa ilang mga kasingkasing o mahinumdoman; dili na kini malimtan, ug dili na magbuhat ug lain.'

¹⁷Nianang panahona magmantala sila mahitungod sa Jerusalem, 'Mao kini ang trono ni Yahweh,' ug magtigom ang ubang kanasoran didto sa Jerusalem sa ngalan ni Yahweh. Dili na sila maglakaw pa diha sa pagkamasinupakon sa ilang daotan nga mga kasingkasing. ¹⁸Niadtong mga adlawa, maglakaw ang panimalay sa Juda uban sa panimalay sa Israel. Moabot sila gikan sa yuta sa amihanan ngadto sa yuta nga gihatag nako sa inyong mga katigulangan ingon nga panulondon.

¹⁹Alang kanako, moingon ako, "Buot ko gayod nga pasidunggan ka ingon nga akong anak nga lalaki ug hatagan ka ug maayong yuta, usa ka panulondon nga mas nindot pa kaysa anaa sa ubang mga nasod!' Moingon ako, 'Tawgon mo ako nga "akong amahan".' Moingon ako nga dili ka motalikod gikan sa pagsunod kanako. ²⁰Apan sama sa babaye nga walay pagtuo sa iyang bana, giluiban mo ako, balay sa Israel—mao kini ang pahayag ni Yahweh."

²¹Adunay tingog nga nadungog didto sa kapatagan, ang paghilak ug pagpangamuyo sa katawhan sa Israel! Kay giusab nila ang ilang mga paagi; gikalimtan nila si Yahweh nga ilang Dios. ²²"Balik, katawhan nga walay pagtuo! Ayohon ko kamo gikan sa pagluib!" "Tan-awa! Moanha kami kanimo, kay ikaw si Yahweh nga among Dios!

²³Sa pagkatinuod naggikan sa kabungtoran ang mga bakak, ug ang makalibog nga kasaba naggikan sa kabukiran; tinuod gayod nga si Yahweh nga atong Dios ang kaluwasan sa Israel. ²⁴Apan ang makauulaw nga mga diosdios maoy nagkuha sa gibuhat sa atong mga katigulangan—ang ilang mga karnero ug mga baka, ang ilang mga anak nga lalaki ug babaye! ²⁵Manghigda kita sa kaulaw. Hinaot nga tabonan kita sa atong kaulaw, kay nakasala kita batok kang Yahweh nga atong Dios! Kita ug ang atong mga katigulangan, gikan sa panahon sa atong pagkabatan-on hangtod karong adlawa, wala naminaw sa tingog ni Yahweh nga atong Dios!"

¹"Kung mobalik ka, Israel—mao kini ang pahayag ni Yahweh—kinahanglan nga kanako ka lamang mobalik. Kung kuhaon nimo ang mga dulomtanang butang gikan sa akong atubangan ug dili na maglatagaw pag-usab gikan kanako. ²Kinahanglan nga magmatinud-anon ka, makiangayon, ug magpakamatarong sa dihang manumpa ka, 'Ingon nga buhi si Yahweh.' Unya panalanginan sa kanasoran ang ilang kaugalingon diha kaniya, ug diha kaniya mahimaya sila." ³Kay gisulti kini ni Yahweh sa matag tawo didto sa Juda ug sa Jerusalem: 'Daroha ang imong kaugalingong yuta, ug ayaw pagpugas ngadto sa sampinitan.

⁴Tulia ang inyong kaugalingon ngadto kang Yahweh, ug kuhaa ang yamis sa inyong kasingkasing, katawhan sa Juda ug lumolupyo sa Jerusalem, kay kondili, mosilaob ang akong kasuko sama sa kalayo, ug mosiga nga walay makapalong niini, tungod sa pagkadaotan sa inyong binuhatan. ⁵Ibalita ngadto sa Juda ug tugoti nga madungog ngadto sa Jerusalem. Isulti kini, "Patingoga ang budyong didto sa yuta." Imantala, "Pagtigom. Mangadto kita sa lig-on nga mga siyudad." ⁶Ipataas ang bandera ug iatubang kini ngadto sa Zion, ug dagan alang sa kaluwasan! Ayaw pagpabilin, kay magdala ako ug katalagman gikan sa amihanan ug usa ka dako nga pagkalaglag.

⁷Mogawas na ang liyon gikan sa iyang lungib ug nag-andam na ang tawo nga moguba sa kanasoran. Mobiya na siya sa iyang dapit aron magdala ug kahadlok sa imong yuta, aron gubaon ang imong mga siyudad, diin wala nay bisan usa nga magpuyo. ⁸Tungod niini, sul-obi ang imong kaugalingon ug sako, pagbangotan ug pagdangoyngoy. Kay ang kadako sa kasuko ni Yahweh wala mipalayo kanato.

⁹Unya mahitabo kini nianang adlawa—mao kini ang pahayag ni Yahweh—nga mamatay ang mga kasingkasing sa hari ug sa iyang mga opisyal. Mahadlok ang mga pari, ug malisang ang mga propeta.'" ¹⁰Busa miingon ako, "Ah! Yahweh nga Ginoo. Sigurado gayod nga gilimbongan mo kining katawhan ug ang Jerusalem pinaagi sa pag-ingon, 'Adunay kalinaw alang kaninyo.' Apan mitigbas ang espada batok sa ilang kinabuhi."

¹¹Nianang panahona isulti kini sa katawhan ug sa Jerusalem, "Ang init nga hangin gikan sa kapatagan sa kamingawan maghimo ug dalan padulong sa anak nga babaye sa akong katawhan. Dili kini makatahop o maghinlo kanila. ¹²Moabot ang hangin nga mas kusog pa niadto pinaagi sa akong sugo, ug maghukom ako batok kanila.

¹³Tan-awa, misulong siya sama sa mga panganod, ug ang iyang mga karwahe sama sa unos. Mas paspas pa kaysa mga agila ang iyang mga kabayo. Pagkaalaot alang kanato, kay madaot gayod kita! ¹⁴Hinloi ang imong kasingkasing gikan sa pagkadaotan, Jerusalem, aron maluwas ka. Hangtod kanus-a ka man maghunahuna pag-ayo kung unsaon pagpakasala? ¹⁵Kay adunay tingog nga nagdala ug balita gikan sa Dan, ug nadungog gikan sa kabukiran sa Efraim ang umaabot nga katalagman.

¹⁶Pahunahunaa ang kanasoran mahitungod niini: Tan-awa, ipahibalo sa Jerusalem nga padulong na ang mga moalirong kanato gikan sa layong dapit aron sa pagsinggit ug pagkiggubat batok sa mga siyudad sa Juda. ¹⁷Mahisama sila sa tigbantay sa naugmad nga uma batok kaniya sa tibuok palibot, sanglit nagmasinupakon man siya kanako—mao kini ang pahayag ni Yahweh— ¹⁸ug ang imong paggawi ug ang imong binuhatan maoy naghimo niining mga butanga kanimo. Mao kini ang imong silot. Pagkamakalilisang gayod niini! Hampakon gayod niini ang kasingkasing.

¹⁹Kasingkasing ko! Kasingkasing ko! Gisakit ang sulod sa akong kasingkasing. Nagubot ang sulod sa akong kasingkasing. Dili ako makapabiling hilom tungod kay nadungog nako ang tingog sa budyong, usa ka pahimangno alang sa gubat. ²⁰Nagsunod ang mga katalagman; kay nagguba ang tibuok yuta. Sa kalit lamang naguba ang akong mga tolda, ang akong mga tabil sa usa lamang ka higayon.

²¹Hangtod kanus-a man ako magtan-aw sa sukdanan? Madungog pa ba nako ang tingog sa budyong? ²²Kay ang pagkabuangbuang sa akong katawhan—wala sila makaila kanako. Mga hungog sila nga mga tawo ug wala silay panabot. Aduna silay kahibalo sa daotan, apan wala nasayod sa pagbuhat ug maayo.

²³Nakita ko ang yuta. Tan-awa! Wala kini porma ug walay sulod. Kay walay kahayag alang sa kalangitan. ²⁴Nagtan-aw ako sa kabukiran. Tan-awa, nagkurog kini, ug nauyog ang tanang kabungtoran. ²⁵Nagtan-aw ako. Tan-awa, walay bisan usa, ug nanglupad ang tanang kalanggaman sa kalangitan. ²⁶Nagtan-aw ako. Tan-awa, nahimong kamingawan ang tanaman ug nagun-ob ang tanang siyudad sa atubangan ni Yahweh, atubangan sa iyang hilabihan nga kapungot."

²⁷Mao kini ang giingon ni Yahweh, "Malaglag ang tibuok yuta, apan dili ko kini gubaon sa hingpit. ²⁸Tungod niini, magbangotan ang yuta, ug mongitngit ang kalangitan. Kay gipadayag ko ang akong katuyoan; dili ako magpugong; dili ako moundang sa pagpatuman niini. ²⁹Mokalagiw ang matag siyudad gikan sa kasaba sa mga nagkabayo ug sa mga tigpana nga adunay mga udyong; modagan sila ngadto sa kalasangan. Mosaka ang matag siyudad ngadto sa mga batoon nga mga dapit. Isalikway ang mga siyudad, kay wala nay magpuyo niini.

³⁰Karon nga nalaglag kana, unsa man ang imong buhaton? Kay bisan nagbisti ka ug dagtom pula, gidayandayanan ang imong kaugalingon pinaagi sa mga bulawan nga alahas, ug gipadako tan-awon ang imong mata pinaagi sa pintura, ang kalalakin-an nga nagtinguha kanimo karon nagsalikway na kanimo. Hinuon, nagsulay sila sa pagkuha sa imong kinabuhi. ³¹Busa nadungog ko ang tingog sa kasakit, kasakit nga sama sa pagkatawo sa kamagulangang bata, ang tingog sa anak nga babaye sa Zion. Naghangus siya sa pagginhawa. Gidupa niya ang iyang mga kamot, 'Pagkaalaot nako! Naluya ako tungod niini nga mga mamumuno.'"

¹Pagdali ug adto sa kadalanan sa Jerusalem; pangita usab ngadto sa iyang mga plasa sa siyudad. Unya tan-awa ug paghunahuna mahitungod niini: Kung makakita ka ug tawo o bisan kinsa nga nagbuhat ug matarong ug nagmatinud-anon sa pagbuhat, pasayloon ko ang Jerusalem. ²Bisan tuod nag-ingon sila, 'Ingon nga buhi si Yahweh,' apan bakak diay sila nga nanumpa." ³Yahweh, dili ba nagtan-aw man ang imong mga mata alang sa pagkamatinud-anon? Gisilotan nimo ang mga tawo, apan wala nila nabati ang kasakit. Gibuntog nimo sila sa hingpit, apan nagdumili gihapon sila sa pagdawat ug pagpanton. Gipagahi nila ang ilang mga nawong kaysa bato, ug nagdumili sila sa paghinulsol.

⁴Busa miingon ako, "Tinuod nga kabos lamang kini nga mga tawo. Mga buangbuang sila, kay wala sila nasayod sa mga paagi ni Yahweh, ni sa mga sugo sa ilang Dios. ⁵Moadto ako sa mahinungdanon nga mga tawo ug ipahayag ang mga mensahe sa Dios ngadto kanila, aron nga masayod sila sa mga paagi ni Yahweh, ang mga kasugoan sa ilang Dios." Apan gibali nilang tanan ang ilang yugo; ug gibugto nila ang mga kadena nga naghiusa kanila ngadto sa Dios. ⁶Busa hasmagan sila sa liyon nga gikan sa kalibonan. Laglagon sila sa lobo nga gikan sa Araba. Moabot ang leopardo nga maoy magtukaw batok sa ilang mga siyudad. Pagakuniskunison ang bisan kinsa nga mogawas sa siyudad niini. Kay nagkadaghan ang ilang kalapasan. Walay puas ang ilang pagkawalay pagtuo.

⁷Nganong pasayloon ko man kining mga tawhana? Gisalikway ako sa inyong mga anak nga lalaki ug naghimo ug mga panumpa sa dili mga dios. Gipakaon nako sila pag-ayo, apan nanapaw sila ug nagpanon ngadto sa mga balay sa mga nagbaligyag dungog. ⁸Nahisama sila sa mga kabayo nga nanginit. Nangita sila ug kahabalan. Nagbahihi ang tagsatagsa ka tawo ngadto sa asawa sa iyang silingan. ⁹Busa dili ba nako sila silotan—mao kini ang pahayag ni Yahweh— ug dili ba ako manimalos alang sa akong kaugalingon sa nasod nga sama niini?

¹⁰Tungas sa iyang naghagdanhagdan nga parasan ug laglaga. Apan ayaw sila laglaga sa hingpit. Pul-ongi ang ilang mga paras, sanglit wala man naggikan kang Yahweh kadto nga mga paras. ¹¹Kay ang mga panimalay sa Israel ug sa Juda nagbudhi gayod kanako sa hingpit—mao kini ang pahayag ni Yahweh. ¹²Nagsulti sila ug mga bakak mahitungod kang Yahweh ug miingon sila, "Wala siyay buhaton; walay kadaot nga moabot kanato, ug dili kita makakita ug espada o kagutom. ¹³Mahimong hangin ang mga propeta, ug wala ang pulong diha kanila, busa tugoti nga matuman diha kanila ang ilang gipanulti."

¹⁴Busa si Yahweh, ang Dios nga labawng makagagahom nagsulti niini, "Tungod kay misulti ka niini, tan-awa, ibutang ko ang akong pulong diha sa imong baba. Sama kini sa kalayo, ug sama sa kahoy kining katawhan! Kay lamyon sila niini. ¹⁵Tan-awa! Magpadala ako ug nasod batok kaninyo nga gikan sa layo, balay sa Israel—mao kini ang pahayag ni Yahweh—molungtad kini nga nasod, ang karaan nga nasod! Mao kini ang nasod nga wala nimo nasayran ang pinulongan, ni masabtan nimo kung unsa ang ilang giingon.

¹⁶Ang baslayan niini sama sa naabli nga lubnganan. Mga sundalo silang tanan. ¹⁷Busa mahurot ang inyong inani, ang inyo usab nga mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye, ug ang inyong pagkaon. Pangkaonon nila ang inyong mga kahayopan ug mga baka; kaonon nila ang bunga gikan sa inyong parasan ug bunga sa mga kahoy nga igera. Lumpagon nila pinaagi sa espada ang inyong lig-on nga mga siyudad nga inyong gisaligan.

¹⁸Apan bisan pa niadtong mga adlawa—mao kini ang pahayag ni Yahweh—dili nako buot nga laglagon kamo sa hingpit. ¹⁹Sa dihang miingon kamo, Israel ug Juda, 'Nganong gibuhat man ni Yahweh nga atong Dios kining mga butanga dinhi kanato?' unya ikaw, Jeremias, mosulti ngadto kanila, 'Ingon nga inyong gisalikway si Yahweh ug nag-alagad sa mga langyaw nga dios diha sa inyong yuta, busa kinahanglan mag-alagad usab kamo sa mga dumuduong diha sa yuta nga dili inyo.

²⁰Isugid kini ngadto sa balay ni Jacob ug tugoti nga madungog kini sa Juda. Pag-ingon, ²¹'Pamatia kini, kamong buangbuang nga katawhan nga walay panabot, nga adunay mga mata apan dili makakita, ug aduna kamoy mga dalunggan apan dili makadungog. ²²Wala ba kamo nahadlok kanako—mao kini ang pahayag ni Yahweh—o nangurog sa akong atubangan? Nagbutang ako ug balas aron mahimong utlanan sa dagat, ang mapadayonon nga sugo nga dili gayod supakon niini—bisan pa ug motaob ug mohunas ang dagat, dili gayod kini mosupak. Bisan pa ug modahunog ang mga balod, dili sila molapas niini.

²³Apan tig-a ang kasingkasing niini nga katawhan. Hinungdan nga nagmasupilon kini ug nagpalayo. ²⁴Kay wala sila miingon sa ilang mga kasingkasing, "Kahadlokan nato si Yahweh nga atong Dios, nga maoy naghatag ug ulan —ang sayo nga ulan ug ang dugay nga ulan—sa hustong panahon niini, nagtipig ug tukmang mga semana sa pag-ani alang kanato. ²⁵Ang inyong mga kalapasan maoy nagpugong niining mga butanga nga mahitabo. Ang inyong mga sala maoy nagpahunong sa maayo nga moabot kaninyo.

²⁶Kay nakaplagan ang daotan nga kalalakin-an nga uban sa akong katawhan. Nagbantay sila nga daw sama sa naghapa nga tawo aron modakop ug mga langgam; nag-andam sila ug lit-ag sa pagdakop sa katawhan. ²⁷Sama sa hawla nga napuno sa mga langgam, napuno usab ug limbong ang ilang mga balay. Busa midako sila ug nadato. ²⁸Nanambok sila; nihamis sila ug nahimsog. Gilatas nila ang tanang bahin sa pagkadaotan. Wala nila labani ang katungod sa katawhan, o ang katungod sa mga ilo. Nagmauswagon sila bisan wala sila naghatag ug hustisya ngadto sa nagkinahanglan. ²⁹Dili ko ba sila silotan alang niining mga butanga—mao kini ang pahayag ni Yahweh—ug dili ba ako manimalos alang sa akong kaugalingong nasod nga sama niini?

³⁰Midagsang ang kabangis ug ang kalisang diha sa yuta. ³¹Nanagna ang mga propeta ug bakak, ug nagdumala ang mga pari pinaagi sa ilang kaugalingong gahom. Nahigugma ang akong katawhan niini nga paagi, apan unsa man ang mahitabo sa kaulahian?"

¹Pangita ug katagoan, katawhan ni Benjamin, pinaagi sa pagbiya sa Jerusalem. Patingoga ang budyong didto sa Tekoa. Iisa ang timailhan didto sa Bet Hakeram, sanglit mipakita man ang pagkadaotan gikan sa amihanan; nagpadulong ang dakong kaguliyang. ²Ang anak nga babaye sa Zion, nga maanyag ug huyang nga babaye, malaglag gayod. ³Mangadto kanila ang mga magbalantay sa mga karnero ug ang ilang mga panon; magtukod sila ug mga tolda palibot batok kaniya; ang matag usa ka tawo mobantay pinaagi sa iyang kaugalingong kamot.

⁴Ihalad ang inyong mga kaugalingon ngadto sa mga dios alang sa pakiggubat. Bangon, ug mosulong kita pagkaudto. Dili gayod kini maayo nga mahanaw ang kahayag, ug motabon ang anino sa kagabhion. ⁵Apan, mosulong gihapon kita panahon sa kagabhion ug gun-obon ang iyang lig-on nga mga salipdanan."

⁶Kay miingon si Yahweh ang labawng makagagahom niini. Pangputla ang iyang kakahoyan, ug pagtapok ug yuta palibot sa Jerusalem. Mao kini ang siyudad nga hustong sulongon, tungod kay napuno kini sa mga pagdaugdaog. ⁷Sama sa tubod nga nagpadagayday ug presko nga tubig, busa naghatag usab ug kadaotan kining siyudara. Kasamok ug kaguliyang ang nadungog diha kaniya; nagpadayon ang balatian ug mga samad sa akong atubangan. ⁸Dawata ang pagpanton, Jerusalem, o motalikod ako palayo gikan kanimo ug himoon ko ikaw nga awaaw, ang yuta nga walay mopuyo.'''

⁹Miingon si Yahweh nga labawng makagagahom niini, "Tilukon gayod nila kadtong nahibilin sa Israel sama sa parasan. Ikab-ot pag-usab ang imong kamot aron pupuon ang mga ubas gikan sa mga paras. ¹⁰Kinsa man gayod ang akong pahayagan ug pahimangnoan aron maminaw sila? Tan-awa! Gisampungan nila ang ilang mga dalunggan; ug wala sila manumbaling! Tan-awa! Miabot ngadto kanila ang pulong ni Yahweh aron sa pagbadlong kanila, apan dili nila kini gusto.

¹¹Busa napuno na ako sa kapungot ni Yahweh. Gikapoy na ako sa pagdala niini. Miingon siya kanako, "Ibubo kini ngadto sa kabataan nga anaa sa kadalanan ug diha sa mga pundok sa mga batan-ong lalaki. Kay dad-on palayo ang matag lalaki uban sa iyang asawa; ug ang matag usa nga tigulang na kaayo. ¹²Ipanghatag ngadto sa uban ang ilang kabalayan, lakip na ang ilang kaumahan ug mga asawa. Kay sulongon ko ang mga lumolupyo sa yuta pinaagi sa akong kamot—mao kini ang pahayag ni Yahweh.

¹³Gipahayag ni Yahweh nga ang gikan sa pinakaubos ngadto sa pinakabantogan, hakog silang tanan sa panalapi. Malimbongon silang tanan, gikan sa propeta ngadto sa mga pari. ¹⁴Giayo sa diyutay lamang ang mga samad sa akong katawhan, nga nag-ingon, 'Kalinaw, Kalinaw,' sa dihang walay kalinaw. ¹⁵Nangaulaw ba sila sa dihang nagbuhat sila ug mga dulomtanan? Wala gayod sila naulaw; wala sila masayod kung unsa ang kaulaw! Busa mapukan sila uban sa mga napukan; mahugno sila sa dihang silotan sila, miingon si Yahweh.

¹⁶Miingon si Yahweh niini, "Barog diha sa gisang-an sa dalan ug tan-awa; pangutana sa mga karaan nga agianan. "Asa man kining maayo nga dalan?' Unya pag-adto niini ug pangita ug dapit nga inyong kapahulayan. Apan miingon ang katawhan, 'Dili kami moadto.' ¹⁷Nagpili ako alang kaninyo ug tigbantay aron maminaw sa budyong. Apan miingon sila, 'Dili kami maminaw.' ¹⁸Busa, paminaw, kanasoran! Tan-awa, kamong mga saksi, kung unsa ang mahitabo kanila. ¹⁹Paminawa, kalibotan! Tan-awa, magdala ako ug katalagman niini nga katawhan—ang bunga sa ilang hunahuna. Wala sila manumbaling sa akong pulong o balaod, apan gisalikway hinuon nila kini."

²⁰Unsa man ang buot pasabot niining insenso nga miabot kanako gikan sa Sheba? O kining mga pahumot nga gikan sa halayo nga yuta? Dili ko madawat ang inyong mga halad nga sinunog, ni ang inyong mga halad. ²¹Busa miingon si Yahweh niini, ''Tan-awa, magbutang ako ug kapandolan batok niini nga katawhan. Mapandol sila niini—ang mga amahan ug mga anak nga lalaki. Mangamatay usab ang mga lumolupyo ug ang ilang mga silingan.' ²²Miingon si Yahweh niini, 'Tan-awa, mangabot ang katawhan nga gikan sa amihanang yuta. Kay moabot ang dakong nasod nga nanghagit gikan sa lagyong yuta.

²³Magdala silag mga pana ug mga bangkaw. Mga bangis sila ug walay kaluoy. Ang ilang tingog ingon sa nagdahunog nga dagat, ug nagsakay sila sa mga kabayo nga naglaray nga sama sa makig-away nga kalalakin-an, anak nga babaye sa Zion. ²⁴"Nadungog namo ang balita mahitungod kanila. Nangaluya ang among mga kamot sa kaguol. Nag-antos kami sa hilabihang kasakit sama sa babaye nga manganak.

²⁵Ayaw pag-adto sa kaumahan, ug ayaw paglakawlakaw diha sa kadalanan, kay ang mga espada sa kaaway ug ang kalisang nagpalibot niini. ²⁶Anak nga babaye sa akong katawhan, pagsul-ob kamo ug sako ug pagligid diha sa abog sa lubong alang sa bugtong anak. Pangandam sa hilabihang pagminatay alang sa inyong kaugalingon, kay moabot sa kalit lang dinhi kanato ang tiglaglag.

²⁷"Gihimo ko ikaw, Jeremias, nga maoy magsulay sa akong katawhan sama sa tigsulay sa puthaw, busa susihon ug sulayan nimo ang ilang mga paagi. ²⁸Hilabihan sila ka masinupakon sa tanang katawhan, nga mogawas aron magbalikas sa uban. Tumbaga ug puthaw silang tanan, nga nagbuhat ug kadaotan. ²⁹Naghatag ug kusog nga hangin ang hasohasan uban sa kalayo nga maoy misunog kanila; ug naut-ot ang tingga diha sa kalayo. Mipadayon ang pagpaputli kanila, apan wala kini pulos, tungod kay wala man nahawa ang daotan. ³⁰Pagatawgon sila nga sinalikway nga plata, kay gisalikway man sila ni Yahweh."

¹Miabot ang pulong nga gikan kang Yahweh ngadto kang Jeremias, ²"Tindog ngadto sa ganghaan sa balay ni Yahweh ug imantala kini nga pulong! Pag-ingon, 'Pamatia ang pulong ni Yahweh, kamong tanan sa Juda, nagsulod kamo niini nga ganghaan aron sa pagsimba kang Yahweh.

³Si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, miingon niini: "Himoa nga maayo ang inyong mga pamaagi ug mga binuhatan, ug tugotan ko kamo sa pagpuyo niining dapita. ⁴Ayaw isalig ang inyong kaugalingon ngadto sa malimbongon nga mga pulong ug moingon, "Templo ni Yahweh! Templo ni Yahweh! Templo ni Yahweh!"

⁵Kay kung himoon ninyo nga maayo ang inyong mga pamaagi ug mga binuhatan; kung ipatuman gayod ninyo ang hustisya taliwala sa tawo ug sa iyang silingan— ⁶kung dili ninyo pahimuslan ang nagpuyo sa yuta, ang ilo, o ang balo ug dili magpaagas ug dugo sa walay sala niini nga dapit, ug dili maglakaw sunod sa laing mga dios nga makadaot kaninyo— ⁷ipapuyo ko kamo niining dapita, ang yuta nga akong gihatag sa inyong mga katigulangan gikan kaniadto ug hangtod sa kahangtoran.

⁸Tan-awa! Nagsalig kamo sa malimbongong mga pulong nga dili makatabang kaninyo. ⁹Nangawat ba kamo, nagpatay, ug nakapanapaw? Malimbongon ba kamong nanumpa ug naghalad ug insenso ngadto kang Baal ug misunod sa laing mga dios nga wala ninyo nailhi? ¹⁰Ug mianhi ba kamo sa akong atubangan ug nagbarog niining balaya nga gitawag pinaagi sa akong ngalan ug moingon, "Naluwas kami," aron mahimo ninyo kining tanang mga salawayon? ¹¹Sa inyong panan-aw, tagoanan ba sa mga tulisan kining balaya nga nagdala sa akong ngalan? Apan tan-awa, nakita ko kini—mao kini ang pahayag ni Yahweh.'

¹²Busa pag-adto sa akong dapit nga anaa sa Shilo, diin gitugotan ko nga magpabilin didto ang akong ngalan sa sinugdanan, ug tan-awa kung unsa ang akong gihimo niini tungod sa pagkadaotan sa akong katawhan sa Israel. ¹³Busa karon, alang sa kasayoran sa tanan nga inyong gibuhat niining daotan nga bulohaton—mao kini ang pahayag ni Yahweh—nagsulti ako kaninyo pag-usab sa matag panahon, apan wala kamo maminaw. Gipatawag ko kamo, apan wala kamo mitubag. ¹⁴Busa, kung unsa ang akong gibuhat sa Shilo, buhaton ko usab niini nga balay nga gitawag pinaagi sa akong ngalan, ang balay nga inyong gisaligan, kini nga dapit nga akong gihatag kaninyo ug sa inyong mga katigulangan. ¹⁵Kay ipadala ko kamo palayo sa akong atubangan ingon nga gipadala ko palayo ang tanan ninyong mga igsoon nga lalaki, ang tanan nga mga kaliwat ni Efraim.'

¹⁶Ug alang kanimo, Jeremias, ayaw pag-ampo alang niini nga katawhan, ug ayaw pagpatugbaw sa kasubo sa paghilak o mag-ampo alang kanila, ug ayaw paghangyo kanako, kay dili ako maminaw kanimo. ¹⁷Wala ka ba nakakita kung unsa ang ilang gipangbuhat diha sa siyudad sa Juda ug diha sa kadalanan sa Jerusalem? ¹⁸Nagtapok ug kahoy ang kabataan ug naghaling ug kalayo ang mga amahan! Nagmasa ug harina ang kababayen-an aron himoon nga tinapay alang sa rayna sa kalangitan ug nagbubo ug mga halad nga mainom alang sa ilang mga dios aron sa paghagit nila kanako.

¹⁹Tinuod ba gayod nga naghagit sila kanako? —mao kini ang pahayag ni Yahweh—dili ba ang ilang kaugalingon maoy ilang gihagit, aron nga ang kaulaw maanaa kanila? ²⁰Busa miingon ang Ginoo nga si Yahweh niini, 'Tan-awa, ang akong kasuko ug kaligutgot igabubo niining dapita, diha sa tawo ug sa mananap, diha sa kahoy sa kaumahan ug bunga diha sa yuta. Mosilaob kini ug dili gayod mapalong.'

²¹Si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel miingon niini, 'Idugang ang inyong mga halad nga sinunog ngadto sa inyong mga halad ug ang unod gikan niini. ²²Kay sa dihang gipadala ko ang inyong mga katigulangan pagawas sa yuta sa Ehipto, wala ako nagkinahanglan ug bisan unsang butang nga gikan kanila. Wala ako naghatag ug sugo ngadto kanila mahitungod sa mga matang sa mga halad nga sinunog ug mga halad. ²³Naghatag lamang ako kanila niini nga sugo, "Paminaw sa akong tingog, ug mahimo ninyo akong Dios, ug kamo mahimong akong katawhan. Busa lakaw sa tanan nga mga dalan nga gisugo ko kaninyo, aron nga mahimo kining maayo alang kaninyo."

²⁴Apan wala sila naminaw o naghatag ug pagtagad. Nagkinabuhi sila pinaagi sa ilang masinupakon nga laraw sa daotan nila nga mga kasingkasing, busa mibalik sila, ug wala mipadayon. ²⁵Sukad sa adlaw nga migawas ang inyong mga katigulangan gikan sa yuta sa Ehipto hangtod karong adlawa, gipadala ko ang matag usa sa akong mga sulugoon ug akong mga propeta diha kaninyo. Nagpadayon ako sa pagpadala kanila. ²⁶Apan wala sila naminaw kanako. Wala sila manumbaling. Hinuon, nagpagahi sila sa ilang mga liog. Labaw pa ang ilang pagkadaotan kaysa ilang mga katigulangan.'

²⁷Busa imantala kining tanan nga mga pulong ngadto kanila apan dili sila maminaw kanimo. Imantala kining mga butanga ngadto kanila, apan dili sila motubag kanimo. ²⁸Isulti ngadto kanila, 'Mao kini ang nasod nga wala maminaw sa tingog ni Yahweh nga Dios niini ug wala midawat sa pagpanton. Nalaglag ug naputol ang kamatuoran gikan sa ilang mga baba.'

²⁹Tupihi ang inyong mga buhok ug upawi ang inyong kaugalingon. Ug ilabay ang inyong buhok. Pag-awit ug mga awit sa patay duol sa hawan nga mga dapit. Kay gisalikway ug gibiyaan ni Yahweh kini nga kaliwatan tungod sa iyang kasuko. ³⁰Kay nakabuhat ug daotan ang mga anak nga lalaki ni Juda sa akong panan-aw—mao kini ang pahayag ni Yahweh—gipahimutang nila ang dulomtanan nga mga butang diha sa balay nga gitawag pinaagi sa akong ngalan aron pasipad-an kini.

³¹Unya gitukod nila ang taas nga dapit sa Tofet nga anaa sa Walog sa Ben Hinom. Gihimo nila kini aron sunogon ang ilang mga anak nga lalaki ug babaye diha sa kalayo—usa ka butang nga wala nako gimando, ni misulod sa akong hunahuna. ³²Busa tan-awa, moabot na ang mga adlaw—mao kini ang pahayag ni Yahweh—sa diha nga dili na kini tawgon nga Tofet o Walog sa Ben Hinom. Mahimo na kini nga Walog sa Ihawanan; maglubong sila ug mga patay nga lawas sa Tofet hangtod nga wala nay mahibilin nga lawak.

³³Mahimong pagkaon alang sa mga langgam sa kawanangan ug sa mga mananap sa yuta ang mga patay nga lawas niini nga katawhan, ug wala nay bisan usa nga makapalisang kanila. ³⁴Tapuson ko ang tingog sa paghudyaka ug ang tingog sa kalipay, ang tingog sa pamanhonon ug ang tingog sa pangasaw-onon diha sa mga siyudad sa Juda ug sa mga kadalanan sa Jerusalem, kay mahimong awaaw ang yuta.

¹Nianang panahona—kini ang gipahayag ni Yahweh—kuhaon nila gikan sa mga lubnganan ang mga bukog sa mga hari sa Juda ug sa mga opisyal niini, ang mga bukog sa mga pari ug sa mga propeta, ug ang mga bukog sa mga lumolupyo sa Jerusalem. ²Unya katagon nila kini ilalom sa kahayag sa adlaw ug bulan ug sa tanang mga bituon sa kalangitan; gisunod ug gialagaran nila kini nga mga butang sa kalangitan, nga gisundan nila ug gipangita, ug gisimba nila. Dili na tigomon ang mga bukog o ilubong pag-usab. Mahisama kini sa hugaw sa mga hayop ibabaw sa yuta. ³Sa matag nahibiling dapit diin giabog ko sila, mas pilion nila ang kamatayon kaysa kinabuhi alang sa ilang mga kaugalingon, kadtong tanan nga nahibilin gikan niining daotan nga nasod—kini ang gipahayag ni Yahweh nga pangulo sa kasundalohang anghel.

⁴Busa sultihi sila, miingon si Yahweh niini: Dili ba mobangon si bisan kinsa nga matumba? Dili ba mosulay sa pagbalik si bisan kinsa nga nawala? ⁵Nganong kini nga katawhan, sa Jerusalem, nagpadayon sa pagkawalay pagtuo? Nagpabilin sila sa pagkamabudhion ug nagdumili sa paghinulsol.

⁶Nagpatalinghog ug naminaw ako, apan wala sila nagsulti ug matarong; walay usa nga nagbasol sa iyang pagkadotan, walay usa nga miingon, "Unsa man ang akong nabuhat?" Silang tanan mipadayon sa ilang gitinguha, sama sa laki nga kabayo nga nagdali padulong sa gubat. ⁷Bisan pa ang tolabong sa langit nasayod sa hustong mga panahon; ug ang mga salampati, mga sayaw, ug mga lapay. Moadto sila sa mga dapit nga ilang padulngan sa hustong panahon, apan wala masayod ang akong katawhan sa mga sugo ni Yahweh.

⁸Unsaon ninyo pag-ingon, nga "Maalamon kami, kay ang balaod ni Yahweh anaa kanato"? Sa pagkatinuod, tan-awa! Ang malimbongong pangsulat sa mga escriba nagbuhat ug bakak. ⁹Maulaw ang maalamong mga tawo. Mahadlok ug malit-ag sila. Tan-awa! Gisalikway nila ang pulong ni Yahweh, busa unsa may kapuslanan sa ilang kaalam? ¹⁰Busa ihatag ko sa uban ang ilang mga asawa, ug ang ilang kaumahan ngadto sa mopanag-iya niini, tungod kay gikan sa yano ngadto sa pinakamahinungdanon, hakog silang tanan alang sa dili matinud-anon nga katuyoan! Gikan sa propeta ngadto sa pari, nagbuhat silang tanan ug bakak.

¹¹Giayo nila ang mga samad sa akong katawhan, sa pag-ingon "Kalinaw, Kalinaw" bisan walay kalinaw. ¹²Naulaw ba sila sa dihang nagbuhat sila ug mga dulomtanan? Wala man gani sila naulaw! Busa mangapukan sila uban niadtong nangapukan; miingon si Yahweh, mapukan sila sa dihang silotan na sila. ¹³Papahawaon ko gayod sila sa hingpit—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—wala na unyay mga ubas sa paras, ni mga bunga sa mga kahoy nga igera. Kay malaya ang dahon, ug mangahanaw lamang ang gihatag ko kanila.

¹⁴Nganong nanglingkod man kita dinhi? magtigom kita; mangadto kita sa pinarilang mga siyudad, ug mangahilom kita didto sa kamatayon. Kay pahilomon kita ni Yahweh nga atong Dios. Paimnon niya kita ug hilo, tungod kay nakasala man kita batok kaniya. ¹⁵Naghandom kita ug kalinaw, apan wala gayoy maayo. Naghandom kita ug panahon sa pagkaayo, apan tan-awa, adunay kalisang.

¹⁶Ang kinusmo sa iyang mga lalaking kabayo nadungog gikan sa Dan. Nauyog ang tibuok kalibotan sa dinahunog sa pagbahihi sa iyang kusgang mga kabayo. Kay moabot sila ug molamoy sa yuta ug sa kabtangan niini, ang siyudad ug sa nagpuyo niini. ¹⁷Kay tan-awa, magpadala ako ug mga bitin sa inyong taliwala, mga malala nga bitin nga dili ninyo maorasyonan. Paakon nila kamo--kini ang gipahayag ni Yahweh."'

¹⁸Walay kataposan ang akong kasubo, ug nasakitan ang akong kasingkasing. ¹⁹Tan-awa! Ang pagtuaw sa anak nga babaye sa akong katawhan gikan sa layong yuta! Wala ba si Yahweh sa Zion? O wala ba ang iyang hari? Nganong gipasuko man nila ako pinaagi sa ilang kinulit nga mga larawan ug walay bili nga langyaw nga mga diosdios?

²⁰Milabay na ang ting-ani ug nahuman na ang ting-init. Apan wala pa kita naluwas. ²¹Nasakitan ako tungod kay nasakitan ang anak nga babaye sa akong katawhan. Nasubo ako sa makalilisang nga mga butang nga nahitabo kaniya; nadismaya ako. ²²Wala bay tambal sa Gilead? Wala bay mananambal didto? Nganong wala man naayo ang anak nga babaye sa akong katawhan?

¹Kung makahatag pa lamang unta ug tubig ang akong ulo ug mahimong tuboran sa mga luha ang akong mga mata! Kay gitinguha ko ang paghilak adlaw ug gabii alang niadtong gipamatay nga anak nga babaye sa akong katawhan. ²Kung aduna pa untay tawo nga makahatag kanako ug usa ka dapit aron kapuy-an alang sa mga magpapanaw sa kamingawan, diin moadto ako aron biyaan ang akong katawhan. Kung mabiyaan ko lamang sila, tungod kay mga mananapaw silang tanan, usa ka pundok sa mga mabudhion! ³Mipahayag si Yahweh, "Gibawog nila ang mga pana nga mga bakak nga anaa sa ilang mga dila, apan dili kini tungod sa bisan unsa nga pagkamatinud-anon nga anaa kanila nga nakahimo kanilang kusgan ibabaw sa kalibotan. Nagpadayon sila sa pagkadaotan. Wala sila makaila kanako."

⁴Ang matag-usa kaninyo, magbantay batok sa inyong silingan ug ayaw pagsalig kang bisan kinsa ninyo nga igsoong lalaki. Kay malimbongon gayod ang matag igsoong lalaki, ug ang matag silingan naglakaw sa pagkamabutangbutangon. ⁵Ang matag tawo magbiaybiay sa iyang silingan ug wala magsulti sa kamatuoran. Nagtudlo ug malimbongong mga butang ang ilang mga dila. Naghago sila sa pagbuhat ug daotan. ⁶Ang imong puloy-anan anaa taliwala sa limbong; pinaagi sa ilang limbong nagdumili sila sa pag-ila kanako--kini ang gipahayag ni Yahweh."

⁷Miingon si Yahweh nga pangulo sa kasundalohang anghel niini, "Tan-awa, tunawon ko sila ug sulayan, kay unsa paman ang akong mabuhat, tungod sa nabuhat sa akong katawhan? ⁸Daw hait nga mga udyong ang ilang mga dila; nagsulti sila sa dili matinud-anong mga butang. Nagmantala sila ug kalinaw sa ilang mga baba ngadto sa ilang mga silingan, apan namakak sila sulod sa ilang mga kasingkasing ngadto kanila. ⁹Dili ko ba gayod sila silotan tungod niini nga mga butang--kini ang gipahayag ni Yahweh-- ug dili ko ba gayod mismo panimaslan ang nasod nga sama niini?

¹⁰Moawit ako ug usa ka awit sa pagbangotan ug pagtuaw alang sa kabukiran, ug pagaawiton ang awit alang sa patay sa kasagbotan. Kay gisunog sila aron walay bisan usa nga makalatas kanila. Dili sila makadungog sa tingog sa mga baka. Mikalagiw ang tanang kalanggaman sa kawanangan ug kahayopan. ¹¹Busa himoon ko ang Jerusalem nga mga tapok sa mga nagun-ob, usa ka tagoanan sa mga ihalas nga mga iro. Himoon ko nga magun-ob ang mga siyudad sa Juda ang mga dapit nga walay mga lumolupyo. ¹²Kinsa man gayod ang maalamon nga tawo ang makasabot niini? Alang kang kinsa man nagsulti si Yahweh, ug gipahayag niya kini? Nganong namatay man ug nagun-ob ang yuta sama sa kamingawan nga walay makalatas?

¹³Miingon si Yahweh, "Tungod kay gisalikway nila ang akong balaod nga akong gihimo sa ilang atubangan, kay wala sila naminaw sa akong tingog o nagsubay pinaagi niini. ¹⁴Tungod kay nagsubay sila pinaagi sa ilang tig-a nga mga kasingkasing ug nagsunod sa mga Baal sumala sa gitudlo sa ilang mga amahan nga ilang buhaton.

¹⁵Busa miingon niini si Yahweh nga pangulo sa kasundalohang anghel, ang Dios sa Israel, 'Tan-awa, pakan-on ko kining katawhan ug panyawan ug paimnon ug makahilo nga tubig. ¹⁶Unya patibulaagon ko sila taliwala sa mga nasod nga wala nila nasayran, sila ni ang ilang mga katigulangan. Padad-an ko sila ug espada hangtod nga malaglag ko gayod sila sa hingpit."'

¹⁷Miingon si Yahweh nga pangulo sa kasundalohang anghel niini, "Hunahunaa kini: Ipatawag ang mga mag-aawit alang sa patay; paanhia sila. Ipadala ang mga babaye nga hanas sa pagbangotan; paanhia sila. ¹⁸Padalia sila ug paawita sa awit sa pagbangotan alang kanato, aron modagayday ang mga luha sa atong mga mata ug ang tubig sa atong mga pilok.

¹⁹Kay nadungog ang pagtuaw didto sa Zion, 'Kung unsa kita kaalaot. Naulawan kita pag-ayo, kay gibiyaan nato ang yuta sukad gigun-ob nila ang atong mga balay.' ²⁰Busa kamong mga babaye, paminawa ang pulong ni Yahweh; patalinghogi ang mga mensahe nga mogikan sa iyang baba. Unya tudloi ang inyong anak nga mga babaye ug awit sa pagbangotan, ug ang matag silingan nga babaye ug awit alang sa patay.

²¹Kay miabot ang kamatayon agi sa atong mga bintana; miadto kini sa atong mga palasyo. Mipatay kini sa mga bata nga anaa sa gawas, ug sa batan-ong mga lalaki nga anaa sa mga plasa sa siyudad. ²²Gipahayag kini, 'Kini ang gipahayag ni Yahweh--ang mga patayng lawas sa mga tawo mangatagak sama sa mga hugaw sa hayop nga anaa sa kaumahan, ug sama sa mga uhay human sa mga mag-aani, ug wala nay motigom niini."'

²³Miingon si Yahweh niini, "Ayaw tugoti nga magpasigarbo ang maalamong tawo sa iyang kaalam, o ang maggugubat sa iyang kusog. Ayaw tugoti nga magpasigarbo ang adunahan sa iyang mga bahandi. ²⁴Kay kung magpasigarbo ang tawo sa bisan unsa, tugoti nga anaa kini, nga aduna siyay pagsabot ug nakaila kanako. Kay ako si Yahweh, nga nagbuhat uban sa maunongong kasabotan, pagkamaangayon ug pagkamatarong ibabaw sa kalibotan. Kay mao kini ang makapahimuot kanako--kini ang gipahayag ni Yahweh."

²⁵Tan-awa, moabot ang mga adlaw--kini ang gipahayag ni Yahweh--sa dihang silotan ko ang tanan nga tinuli sa ilang lawas lamang. ²⁶Silotan ko ang Ehipto ug Juda, ang Edom, ang katawhan sa Amon, ang Moab, ug ang tanang katawhan nga nagpagupit ug mubo kaayo. Kay dili mga tinuli kining mga nasora, ug ang tanang balay sa Israel adunay dili tinuli nga kasingkasing."

¹"Paminawa ang pulong ni Yahweh nga gipahibalo kaninyo, balay sa Israel. ²Miingon si Yahweh niini, 'Ayaw pagtuon sa mga pamaagi sa mga nasod, ug ayaw kadismaya pinaagi sa mga timailhan nga anaa sa kalangitan, kay nakuyawan ang kanasoran pinaagi niini.

³Kay walay pulos ang relihiyoso nga tulomanon niining mga tawhana. Namutol sila ug kahoy diha sa lasang, ug ang magkukulit nagkulit sa kahoy. ⁴Unya dayandayanan nila kini ug plata ug bulawan. Gipalig-on nila kini pinaagi sa martilyo ug mga lansang aron dili kini matumba. ⁵Ang gibuhat sa ilang mga kamot sama sa mga tawo-tawo nga anaa sa uma sa pipino, tungod kay dili usab sila makasulti, ug pagaalsahon sila kay dili man sila makalakaw. Ayaw kahadlok kanila, kay dili man sila modala ug daotan, ni makahimo sa bisan unsang maayo."'

⁶Walay usa nga sama kanimo, Yahweh. Bantogan ka, ug bantogan sa gahom ang imong ngalan. ⁷Kinsa may dili mahadlok kanimo, hari sa kanasoran? Kay mao kini ang angay kanimo, kay walay sama kanimo taliwala sa mga maalamong tawo sa kanasoran o sa tanan nilang mga harianong gingharian.

⁸Managsama silang tanan, tampalasan sila ug buangbuang, mga tinun-an sa mga diosdios nga walay pulos apan kahoy lamang. ⁹Nagdala sila ug dinukdok nga plata nga gikan sa Tarshis, ug bulawan nga gikan sa Ufaz nga hinimo sa mga hanas nga magkukulit, ang mga kamot sa mga tigpanindot. Asul ug tapul nga tila ang ilang mga bisti. Gibuhat kining tanan nga mga butang sa hanas nilang mga tawo. ¹⁰Apan si Yahweh ang tinuod nga Dios. Siya ang buhi nga Dios ug walay kataposang hari. Matay-og ang kalibotan sa iyang kasuko, ug dili makasugakod ang kanasoran sa iyang kasuko.

¹¹Sultihan mo sila sama niini, "Ang mga dios nga wala nagbuhat sa kalangitan ug kalibotan mahanaw gikan sa yuta ug sa ilalom niining kalangitan." ¹²Apan siya ang nagbuhat sa kalibotan pinaagi sa iyang gahom, ug gitukod niya ang kalibotan pinaagi sa iyang kaalam, ug pinaagi sa iyang kahibalo gibuklad niya ang kalangitan. ¹³Makapadahunog ang iyang tingog sa katubigan diha sa kalangitan, ug gipaalisngaw niya ang mga gabon gikan sa yuta. Nagpakilat siya alang sa ulan ug nagpadala ug hangin gikan sa iyang balay nga tipiganan.

¹⁴Nahimong walay alamag ug walay kahibalo ang matag tawo. Pakaulawan ang matag trabahante sa puthaw pinaagi sa iyang mga diosdios. Kay malimbongon ang iyang binuhat nga mga larawan; wala kini kinabuhi. ¹⁵Wala silay pulos, ang buhat sa mga mabiaybiayon; malaglag sila panahon nga silotan na sila. ¹⁶Apan ang Dios, ang bahin ni Jacob, dili sama niini, kay siya ang tighulma sa tanang mga butang. Ang Israel ang tribo sa iyang panulondon; si Yahweh nga pangulo sa kasundalohang anghel ang iyang ngalan.

¹⁷Tigoma ang inyong binugkos ug biya sa yuta, kamong katawhan nga nagpuyo ilalom sa pagsulong. ¹⁸Kay miingon si Yahweh niini, "Tan-awa, isalikway ko ang mga lumolupyo sa yuta niini nga panahon. Sakiton ko sila, ug bation nila kini."

¹⁹Alaot ako! Tungod sa nangabali kong kabukogan, nagnana ang akong samad. Busa miingon ako, "Sa pagkatinuod kasakit kini, apan kinahanglan antoson ko kini." ²⁰Nabungkag ang akong tolda, ug naputol ang tanan nga mga pisi niini. Gikuha nila ang akong mga anak gikan kanako, busa wala na gayod sila. Wala nay bisan kinsa nga motukod sa akong tolda o sa pagtaod sa mga tabil sa akong tolda.

²¹Kay hungog ang mga magbalantay sa karnero ug wala sila nangita kang Yahweh; busa wala sila miuswag, ug nagkatibulaag ang tanan nilang kahayopan. ²²Miabot ang balita, "Tan-awa! Moabot na kini, moabot ang hilabihang linog nga gikan sa yuta sa amihanan aron sa pagguba sa mga siyudad sa Juda ug mahimong mga tagoanan alang sa ihalas nga mga iro."

²³Nasayod ako, Yahweh, nga ang dalan sa tawo wala naggikan sa iyang kaugalingon. Walay tawo nga molakaw nga makagiya sa iyang kaugalingong mga lakang. ²⁴Badlonga ako, Yahweh, uban sa katarong, dili sa imong kasuko o laglagon mo ako. ²⁵Ibubo ang imong hilabihan nga kasuko ngadto sa mga nasod nga wala makaila kanimo ug ngadto sa mga pamilya nga wala nagsangpit sa imong ngalan. Kay gitukob nila ug gilamoy si Jacob aron sa paglaglag kaniya sa hingpit ug gigun-ob ang iyang puloy-anan.

¹Miabot kang Jeremias ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Paminaw sa mga pulong niining maong kasabotan, ug isangyaw kini sa matag lalaki didto sa Juda ug sa mga lumolupyo sa Jerusalem.

³Sultihi sila, 'si Yahweh, nga Dios sa Israel nagsulti niini: Tinunglo ang si bisan kinsa nga dili maminaw sa mga pulong niining maong kasabotan. ⁴Mao kini ang kasabotan nga akong gisugo sa inyong mga katigulangan nga hinumdoman nila ang adlaw sa akong pagdala kanila pagawas sa Ehipto, gikan sa hudno nga tunawanan ug puthaw. Miingon ako, "Paminaw sa akong tingog ug buhata kining tanang butang sumala sa akong gisugo kaninyo, kay mahimo kamo nga akong katawhan ug mahimo ako nga inyong Dios." ⁵Tumana ako aron nga mapamatud-an ko ang panumpa nga akong gisaad sa inyong mga katigulangan, ang panumpa nga ihatag ko kanila ang yuta diin nagadagayday ang gatas ug dugos, nga mao ang inyong gipuy-an karon."' Unya ako, si Jeremias, mitubag ug miingon, "Oo, Yahweh!"

⁶Miingon si Yahweh kanako, "Isangyaw kining tanang butang diha sa mga siyudad sa Juda ug diha sa mga kadalanan sa Jerusalem. Isulti, 'Paminaw sa mga pulong niining maong kasabotan ug tumana kini. ⁷Tungod kay nagahatag ako ug maligdong nga mga sugo sa inyong mga katigulangan gikan sa adlaw sa akong pagdala kanila pagawas sa yuta sa Ehipto hangtod niining higayona, mapinadayonon ako nga nagpasidaan kanila ug naga-ingon, "Paminaw sa akong tingog."' ⁸Apan wala sila maminaw o mihatag ug pagtagad. Naglakaw ang matag tawo diha sa pagkamasinupakon sa iyang daotang kasingkasing. Busa gidala ko ang tanang tunglo niining kasabotan nga akong gimando nga moabot batok kanila. Apan wala gihapon nagtuman ang katawhan."

⁹Pagkahuman miingon si Yahweh kanako, "Adunay pagpakig-abin nga nahibaloan taliwala sa kalalakin-an sa Juda ug sa mga lumolupyo sa Jerusalem. ¹⁰Mibalik sila sa mga kasaypanan sa ilang nahiunang mga katigulangan, nga nagdumili sa pagpaminaw sa akong pulong, ug hinuon milakaw sila ug misunod sa laing mga dios aron sa pagsimba kanila. Gilapas sa panimalay sa Israel ug sa panimalay sa Juda ang akong kasabotan nga akong gibuhat uban sa ilang mga katigulangan.

¹¹Busa misulti si Yahweh niini, 'Tan-awa, hapit ko na ipahamtang ngadto kanila ang katalagman, ang katalagman nga dili nila maikyasan. Unya magtawag sila kanako, apan dili ako maminaw kanila. ¹²Moadto ug magtawag ang mga siyudad sa Juda ug ang mga lumolupyo sa Jerusalem ngadto sa mga dios nga ilang gihatagan ug mga halad, apan dili gayod nila sila luwason sa panahon sa katalagman. ¹³Tungod kay ikaw Juda, midaghan pag-ayo ang imong mga dios sama sa gidaghanon sa imong mga siyudad. Gihimo nimo ang daghang makauulaw nga mga halaran sa Jerusalem, mga halaran sa insenso alang kang Baal, sumala sa gidaghanon sa iyang kadalanan.

¹⁴Busa ikaw mismo, Jeremias, dili angay nga mag-ampo alang niining mga tawhana. Dili ka angay nga magbakho o mag-ampo alang kanila. Tungod kay dili ako maminaw sa dihang magpakitabang sila kanako diha sa ilang katalagman. ¹⁵Ngano nga ang akong hinigugma, ang usa nga adunay hilabihan kadaghan ang daotang tinguha, diha sa akong balay? Dili makatabang kaninyo ang karne sa inyong mga halad. Nagmaya kamo tungod sa inyong daotang mga binuhatan. ¹⁶Gitawag kamo ni Yahweh kaniadto nga dahonon nga kahoyng olibo, maanindot uban sa bunga niini. Apan sunogon niya kini nga molanog sama sa dahunog sa bagyo; mangabali ang mga sanga niini.

¹⁷Kay si Yahweh nga labawng makagagahom, ang usa nga mipahiluna kaninyo, nagsugo ug katalagman batok kaninyo tungod sa daotang mga binuhatan nga gihimo sa panimalay sa Israel ug sa panimalay sa Juda—gipasuko nila ako pinaagi sa paghatag ug mga halad kang Baal."'

¹⁸Gitugot ni Yahweh nga mahibaloan ko kining mga butanga, busa nahibaloan ko sila. Ikaw, Yahweh, ang naghimo nga makita ko ang ilang mga binuhatan. ¹⁹Sama ako sa malumo nga karnero nga gigiyahan padulong ngadto sa ihawanan. Wala ako masayod nga naglaraw sila batok kanako, "Daoton ta ang kahoy uban sa bunga niini! Wagtangon ta siya gikan sa yuta sa mga buhi aron nga dili na gayod mahinumdoman ang iyang ngalan." ²⁰Apan si Yahweh nga labawng makagagahom mao ang matarong nga maghuhukom nga magsusi sa kasingkasing ug sa hunahuna. Mosaksi ako sa imong panimalos batok kanila, tungod kay gipadangat ko diha kanimo ang akong sumbong.

²¹Busa gisulti kini ni Yahweh mahitungod sa mga tawo sa Anatot nga nagtinguha sa akong kinabuhi, "Miingon sila, 'Dili ka angay nga managna sa ngalan ni Yahweh, kondili mamatay ka pinaagi sa among mga kamot. ²²Busa misulti niini si Yahweh nga labawng makagagahom, 'Tan-awa, hapit ko na sila silotan. Mangamatay pinaagi sa espada ang ilang kusgan nga mga batan-ong kalalakin-an. Mangamatay pinaagi sa kagutom ang ilang mga anak nga lalaki ug babaye. ²³Walay mahibilin kanila, tungod kay magdala ako ug katalagman batok sa katawhan sa Anatot, tuig sa pagsilot kanila."'

¹Matarong ka, Yahweh, sa dihang magdala ako ug panagbingkil diha kanimo. Angay ko gayod ikaw nga sultihan sa hinungdan sa akong pagmulo: Nganong molampos man ang pamaagi sa mga daotan? Malamposon ang tanang walay pagtuo nga mga tawo. ²Gitanom mo sila ug nakagamot. Nagpadayon sila sa pagpamunga. Duol ka sa ilang mga baba, apan halayo sa ilang mga kasingkasing.

³Apan ikaw, Yahweh, nakaila kanako. Nakita mo ako ug gisulayan nimo ang akong kasingkasing diha kanimo. Kuhaa sila sama sa karnero paingon ngadto sa ihawanan, ug ilain sila alang sa adlaw sa pag-ihaw! ⁴Hangtod kanus-a nga magpadayon sa pagka-uga ang yuta, ug malawos ang mga tanom sa matag uma tungod sa pagkadaotan sa mga lumolupyo niini? Gipanguha ang mga mananap ug ang langgam. Sa pagkatinuod, ang katawhan nagsulti, "Wala masayod ang Dios kung unsa ang mahitabo kanato."

⁵Miingon si Yahweh, "sa pagkatinuod, kung ikaw, Jeremias, modagan uban sa mga magbaktas nga mga sundalo ug pakapoyon ka nila, unsaon man nimo pagpakiglumba batok sa mga kabayo? Kung mahulog ka didto sa luwas nga kabukiran, unsa man ang mahitabo kanimo didto sa kabagnotan kilid sa Jordan? ⁶Kay bisan ang imong mga igsoong lalaki ug ang pamilya sa imong amahan nagluib kanimo ug makusganon nga naghingilin kanimo. Ayaw pagsalig kanila, bisan pa ug mosulti sila kanimo ug nindot nga mga butang.

⁷Gibiyaan ko ang akong balay; gitalikdan ko ang akong panulondon. Gihatag ko ang akong kaugalingong hinigugma nga katawhan ngadto sa mga kamot sa ilang mga kaaway. ⁸Nahisama ang akong panulondon sa liyon nga anaa sa kabagnotan; giandam niya ang iyang kaugalingon batok kanako uban sa iyang kaugalingong tingog, busa nasilag ako kaniya. ⁹Wala ba mahimo nga puntikpuntik nga langgam ang akong gipanag-iya, nga ang ubang mga langgam nga mangdadagit miadto ug milibot batok kaniya? Lakaw ug tigoma ang tanang ihalas nga mga mananap ug dad-a sila aron kan-on siya.

¹⁰Giguba sa daghang mga magbalantay sa karnero ang akong parasan. Gitunobtunoban nila ang tibuok bahin sa akong yuta; gihimo nila nga kamingawan ug biniyaan ang akong maanindot nga dapit. ¹¹Gihimo nila siya nga biniyaan. Nagbangotan ako alang kaniya; biniyaan siya. Ang tanang yuta nahimong biniyaan, kay wala nay bisan usa nga naghunahuna niini diha sa iyang kasingkasing.

¹²Miabot ang mga tigguba batok sa tanang haw-ang nga mga dapit diha sa kamingawan, kay nagatukob ang espada ni Yahweh gikan sa kataposan sa yuta ngadto sa lain. Wala nay luwas nga dapit diha sa yuta alang sa bisan unsang buhing binuhat. ¹³Nagpugas sila ug trigo apan miani sila ug mga sampinit. Naluya sila gikan sa pagtrabaho apan walay naani. Busa angay kamong maulaw sa inyong naani tungod sa kasuko ni Yahweh."

¹⁴Gisulti kini ni Yahweh batok sa tanan nako nga mga silingan, ang mga daotan nga midagmal sa gipanag-iya sa akong katawhang Israel nga ilang napanunod gikan kanako, "Tan-awa, ako ang moibot kanila gikan sa ilang kaugalingong yuta, ug birahon ko pataas ang panimalay ni Juda gikan sa ilang taliwala. ¹⁵Unya human sa akong pag-ibot niadtong maong mga nasod, mahitabo nga maluoy ako kanila ug dad-on ko sila pagbalik; Ibalik ko sila—ang matag usa ka tawo ngadto sa iyang napanunod ug sa iyang yuta.

¹⁶Moabot ang higayon nga kung kadtong mga nasod maampingon nga makakat-on sa mga pamaagi sa akong katawhan, sa pagpanumpa pinaagi sa akong ngalan ''Ingon nga buhi si Yahweh' ingon nga gitudloan nila ang akong katawhan nga manumpa pinaagi kang Baal, unya mapahimutang sila diha taliwala sa akong katawhan. ¹⁷Apan si bisan kinsa nga dili maminaw, wagtangon ko kanang maong nasod. Mawagtang gayod kini ug malaglag—mao kini ang gisulti ni Yahweh."

¹Misulti si Yahweh kanako niini, "Lakaw ug pagpalit ug lino nga bahag ug isul-ob kini libot sa imong hawak, apan ayaw una kini ibutang sa tubig." ²Busa mipalit ako ug bahag sumala sa pahimangno ni Yahweh, ug gisul-ob ko kini libot sa akong hawak. ³Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh sa ikaduhang higayon, nga nag-ingon, ⁴"Kuhaa ang bahag nga imong gipalit nga anaa libot sa imong hawak, lakaw ug panaw ngadto sa Eufrates. Tagoi kini didto sa lungag sa bato."

⁵Busa miadto ako ug gitagoan kini didto sa Eufrates sumala sa gisugo ni Yahweh kanako. ⁶Human sa daghang mga adlaw, miingon si Yahweh kanako, "Barog ug balik ngadto sa Eufrates. Kuhaa gikan didto ang bahag nga akong gipatagoan kanimo." ⁷Busa mibalik ako sa Eufrates ug gikalot ang bahag nga akong gitagoan. Apan tan-awa! Nadaot na ang bahag; dili na kini mapuslan.

⁸Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ⁹"Miingon si Yahweh niini: Sa samang paagi gub-on ko ang hilabihan nga pagkagarboso sa Juda ug sa Jerusalem. ¹⁰Kining daotan nga katawhan nga nagdumili sa pagpaminaw sa akong pulong, nga naglakaw sa kagahi sa ilang kasingkasing, nga miadto sa laing mga dios sa pagsimba ug sa pagyukbo kanila—mahisama sila niining bahag nga dili na mapuslan. ¹¹Tungod kay ingon nga ang bahag motapot sa dapidapi sa usa ka tawo, gihimo ko usab ang tanang panimalay sa Israel ug ang tanang panimalay sa Juda nga motapot kanako—mao kini ang gisulti ni Yahweh—nga mahimong akong katawhan, sa pagdala kanako ug kabantog, pagdayeg, ug dungog. Apan dili sila maminaw kanako.

¹²Busa angay nimo kining isulti nga pulong ngadto kanila, 'si Yahweh, ang Dios sa Israel, nag-ingon niini: Ang matag sudlanan mapuno ug bino.' Moingon sila kanimo, 'Wala ba gayod kita mahibalo nga ang matag sudlanan mapuno ug bino?' ¹³Busa sultihi sila, 'Miingon si Yahweh niini: Tan-awa, pun-on ko na sa pagkahubog ang matag lumolupyo niining yutaa, ang mga hari nga naglingkod sa trono ni David, ang mga pari, ang mga propeta, ug ang tanang lumulopyo sa Jerusalem. ¹⁴Unya dugmokon ko ang matag lalaki batok sa uban, ang mga amahan ug ang mga anak—mao kini ang gisulti ni Yahweh—Dili ko sila kaluy-an, ug dili ko sila paikyason gikan sa katalagman."'

¹⁵Paminaw ug hatagig pagtagad. Ayaw pagpagarbo, tungod kay si Yahweh nag-ingon. ¹⁶Pasidunggi si Yahweh nga inyong Dios sa dili pa niya dad-on ang kangitngit, ug sa dili pa niya itugot nga mapandol ang inyong mga tiil diha sa mga kabukiran sa pagkakilomkilom. Tungod kay nangandoy kamo ug kahayag, apan himoon niyang hilabihan kangitngit ang dapit, ngadto sa mangitngit nga panganod. ¹⁷Busa kung dili kamo maminaw, mohilak ako nga mag-inusara tungod sa inyong pagkagarboso. Mohilak gayod ako ug modagayday ang mga luha, tungod kay gibihag ang panon sa mga karnero ni Yahweh.

¹⁸Isulti kini ngadto sa hari ug sa inahan nga rayna, 'Ipaubos ang inyong mga kaugalingon ug lingkod, tungod kay ang mga korona nga anaa sa inyong ulo, ang inyong garbo ug himaya, nawala na.' ¹⁹Pagasirad-an ang mga siyudad sa Negev, ug walay usa nga moabri kanila. Pagabihagon ang Juda, ang tanan nga iya ngadto sa pagkabihag.

²⁰Iyahat ang inyong mga mata ug tan-awa ang usa nga nagpadulong gikan sa amihanan. Asa man ang panon sa mga karnero nga iyang gihatag kaninyo, ang panon sa mga karnero nga maanindot alang kaninyo? ²¹Unsa man ang inyong isulti sa dihang ipahimutang sa Dios labaw kaninyo kadtong mga tawo nga gituohan ninyo nga inyong mga higala? Dili ba kini ang mga sinugdanan sa pag-antos sa mga kasakit nga modakop kaninyo sama sa babaye nga nanganak?

²²Unya tingali makaingon kamo diha sa inyong kasingkasing, 'Nganong nagakahitabo man kining mga butanga kanako?' Tungod kini sa daghan ninyong kasaypanan nga walisan kamo sa inyong palda ug panamastamasan. ²³Mamahimo ba nga usbon sa katawhan sa Cush ang kolor sa ilang panit, o mausab sa leopardo ang iyang puntikpuntik? Kung mao kana, kamo usab sa inyong kaugalingon, bisan naanad na sa pagkadaotan, mamahimong makabuhat ug maayo. ²⁴Busa ipakatag ko sila sama sa tahop nga mawala diha sa hangin sa disyerto.

²⁵Mao kini ang akong gihatag kaninyo, ang bahin nga akong gigahin alang kaninyo—mao kini ang gisulti ni Yahweh—tungod kay gikalimtan ninyo ako ug misalig kamo sa pagpangilad. ²⁶Busa ako usab mismo ang mogisi sa inyong mga palda, ug makita ang inyong mga tinagoang bahin. ²⁷Nakita ko ang inyong pagpanapaw ug ang pagbahihi, ang pagkadaotan sa inyong pagbaligya ug dungog diha sa mga kabungtoran ug sa mga kaumahan, ug nakita ko kining dulumtanang mga butang! Alaot ka, Jerusalem! Hangtod kanus-a ka mamahimong limpyo pag-usab?"

¹Mao kini ang pulong ni Yahweh nga miabot kang Jeremias mahitungod sa hulaw, ²"Pasagdi nga magbangotan si Juda; pasagdi nga mangatumba ang iyang mga ganghaan. Magsubo sila tungod sa yuta; mopatigbabaw gayod ang ilang paghilak alang sa Jerusalem. ³Nagpasag-ob ug tubig ang mga agalon ngadto sa ilang mga sulugoon. Sa pag-adto nila sa mga atabay wala silay nakita nga tubig. Mibalik sila nga walay dala; gitabonan nila ang ilang mga ulo sa hilabihang kaulaw.

⁴Tungod niini nangliki ang mga yuta, tungod kay walay ulan nga niabot sa yuta. Naulaw ang magdadaro nga mga lalaki busa gitabonan nila ang ilang mga ulo. ⁵Kay bisan paman ang bayeng binaw mibiya sa iyang anak sa kaumahan, kay wala nay sagbot. ⁶Nagtindog ang mga ihalas nga mga asno ngadto sa hawan nga kapatagan ug naghalhal sila sama sa ihalas nga mga iro. Nangahalap na ang ilang mga mata, tungod kay wala na silay masibsib.

⁷Bisan pa kung mosaksi ang among mga sala batok kanamo, Yahweh, lihok alang sa kaayohan sa imong ngalan. Tungod kay nagkadaghan ang walay pagtuo namong mga binuhatan; nakasala kami batok kanimo. ⁸Ang paglaom sa Israel, siya nga maoy moluwas kaniya panahon sa kalisdanan, nganong mahisama ka man sa usa ka dumuduong sa yuta, sama sa langyaw nga naglatagaw ug nagpabilin lamang sa usa kagabii? ⁹Nganong nahisama ka man sa tawong nalibog, sama sa manggugubat nga wala nakahimo pagluwas kang bisan kinsa? Tungod kay anaa ka sa among taliwala, Yahweh! Ang imong ngalan gimantala nganhi kanamo. Ayaw kami biyai.

¹⁰Miingon si Yahweh niini sa iyang katawhan: "Tungod kay ganahan silang maglatagaw, wala gayod nila gihikaw ang ilang mga tiil sa paghimo niini." Wala gayod nahimuot si Yahweh kanila. Karon iyang hinumdoman ang ilang pagkadaotan ug silotan ang ilang mga sala. ¹¹Miingon si Yahweh kanako, "Ayaw pag-ampo alang sa kaayohan niining mga tawhana. ¹²Tungod kay kung magpuasa sila, dili ko gayod dunggon ang ilang mga pagdangoyngoy, ug kung mohalad sila ug mga halad nga sinunog ug mga halad nga pagkaon, dili ako mahimuot niini. Tungod kay ako silang tapuson pinaagi sa espada, kagutom, ug hampak."

¹³Unya miingon ako, "O, Ginoo nga Yahweh! Tan-awa! Miingon ang mga propeta ngadto sa mga katawhan, 'Dili ninyo makita ang espada; wala gayoy kagutom alang kaninyo, tungod kay ihatag ko kaninyo ang tinuod nga kasigurohan niining dapita.''' ¹⁴Miingon si Yahweh kanako, "Nanagna ang mga propeta ug mga bakak pinaagi sa akong ngalan. Wala ko sila gipadala, ni mihatag kanila ug bisan unsang sugo o nakig-sulti man lang kanila. Apan ang ilang gipanagna diha kaninyo mao ang malimbongon nga mga panan-awon nga walay kapuslanan, ug malimbongon nga pagpanagna nga naggikan sa ilang mga hunahuna."

¹⁵Busa miingon si Yahweh niini, "Mahitungod sa mga propeta nga nanagna pinaagi sa akong ngalan apan wala nako gipadala—kadtong miingon nga wala na gayoy espada o kagutom niining dapita: Mangamatay gayod kining mga propetaha pinaagi sa espada ug kagutom. ¹⁶Unya ilabay kadtong mga tawo nga ilang gitagnaan ngadto sa kadalanan sa Jerusalem tungod sa kagutom ug espada, tungod kay wala na gayoy bisan usa nga molubong kanila—sila, ilang mga asawa, ilang mga anak nga lalaki, o ang ilang mga anak nga babaye— tungod kay ibubo ko ngadto kanila ang ilang pagkadaotan.

¹⁷Isulti kini nga pulong ngadto kanila, 'Pasagdi nga magdagayday ang mga luha sa akong mga mata, adlaw ug gabii. Ayaw kini tugoti nga mohunong, tungod kay adunay dako nga pagkapukan sa putli nga mga anak nga babaye sa akong katawhan—usa ka dako ug dili matambalan nga samad. ¹⁸Kung moadto ako sa kaumahan, adunay usa nga mamatay pinaagi sa espada! Kung moadto ako sa siyudad, adunay mga sakit tungod sa kagutom. Naglatagaw sa yuta ang propeta ug ang pari, ug wala sila nasayod niini.'''

¹⁹Gisalikway mo na ba sa hingpit ang Juda? Nagdumot kaba sa Zion? Nganong gisakit mo man kami kung wala na gayod kami kaayohan? Naglaom kami ug kalinaw, apan wala gayoy maayo— ug panahon sa kaayohan, apan tan-awa, ang kahadlok lamang ang anaa. ²⁰Among angkonon, Yahweh, ang among mga sala, ang sala sa among mga katigulangan, tungod kay nakasala gayod kami batok kanimo.

²¹Ayaw kami isalikway! Alang sa imong ngalan, ayaw himoa nga maulawan ang imong mahimayaong trono. Hinumdomi ug ayaw putla ang imong kasabotan uban kanamo. ²²Aduna bay mga diosdios nga makahimo sa kalangitan nga mohatag ug ulan ngadto sa kanasoran? Dili ba ikaw lang man, Yahweh nga among Dios, ang makabuhat niini? Naglaom kami kanimo, tungod kay ikaw ang nagbuhat niining tanan.

¹Unya miingon si Yahweh kanako, "Bisan pa ug motindog si Moises o si Samuel sa akong atubangan, dili ko gayod kaluy-an kining mga tawhana. Papahawaa sila sa akong atubangan, aron mopahawa sila. ²Mahitabo nga moingon sila kanimo, 'Asa man kami moadto?' Unya kinahanglan nga sultihan nimo sila, 'Mao kini ang giingon ni Yahweh: Kadtong gitakda nga mamatay kinahanglan mamatay ngadto sa kamatayon; kadtong gitakda sa espada kinahanglan mopadulong sa espada. Kadtong gitakda sa kagutom kinahanglan gutomon; ug kadtong gitakda sa pagkabihag, kinahanglan mabihag.'

³Tungod kay ako silang ibutang sa upat ka pundok—mao kini ang gipamulong ni Yahweh—ang espada sa pagpatay sa pipila, ang mga iro aron sa paglabnot sa uban, ang mga langgam sa kalangitan ug ang mga ihalas nga mananap sa kalibotan aron sa pagkaon ug pagpatay sa pipila. ⁴Himoon ko silang butang nga makalilisang alang sa tanang gingharian sa kalibotan, tungod kini sa gibuhat ni Manases nga anak nga lalaki ni Hezekia, ang hari sa Juda didto sa Jerusalem.

⁵Tungod kay kinsa man ang maluoy kanimo, Jerusalem? Kinsa man ang magsubo kanimo? Kinsa man ang molingi aron sa pagpangutana mahitungod sa imong kaayohan? ⁶Gibiyaan mo ako—mao kini ang gipamulong ni Yahweh—nawala ka gikan kanako. Busa bunalan ko gayod ikaw sa akong kamot ug gub-on. Gikapoy na ako sa paghatag ug kaluoy kanimo. ⁷Busa lainon ko sila gamit ang pangkaykay didto sa mga ganghaan sa yuta. Patyon ko sila. Silotan ko ang akong katawhan tungod kay wala sila mibiya sa ilang mga binuhatan.

⁸Himoon ko nga mas daghan pa sa mga balas sa baybayon ang ilang mga biyuda. Batok sa mga inahan sa batan-ong mga lalaki ipadala ko ang tiglaglag panahon sa kaudtohon. Ipahamtang ko sa pinakalit ang kakurat ug kahadlok kanila. ⁹Makuyapan ang inahan nga nanganak ug pito ka mga bata. Maglisud siyag ginhawa. Mosalop ang iyang adlaw samtang hayag pa. Maulaw siya, tungod kay ihatag ko ngadto sa espada ang nahibilin sa atubangan sa ilang mga kaaway —mao kini ang gipamulong ni Yahweh."

¹⁰Alaot ako, akong inahan! Tungod kay gipakatawo mo ako, ako mao ang tawo sa kagubot ug pakiglalis sa tanang kayutaan. Wala ako nanghulam kang bisan kinsa o ni gihatagan ako ni bisan kinsa, apan gitunglo ako nilang tanan. ¹¹Miingon si Yahweh: "Dili ko ba gayod ikaw luwason? Sa pagkatinuod himoon ko gayod nga magpakiluoy ug mangayo ug tabang ang imong mga kaaway sa panahon sa katalagman ug kalisod. ¹²Aduna bay tawo nga makadukdok sa puthaw? Ilabi na ang puthaw nga gikan sa amihanan nga gisagolan ug bronsi?

¹³Ihatag nako sa imong mga kaaway ang bahandi ug mga kabtangan ingon nga inilog. Buhaton ko kini tungod sa imong mga sala nga nabuhat sulod sa imong mga utlanan. ¹⁴Unya himoon ko ikaw nga moalagad sa imong mga kaaway didto sa yuta nga wala pa nimo hisayri, tungod kay ang kalayo mosilaob, ug madagkotan ang akong kasuko batok kanimo."

¹⁵Yahweh, nasayod ka! Hinumdomi ug tabangi ako. Dad-a ang pagpanimalos alang kanako batok niadtong mga nagdaogdaog kanako. Mainantoson ka, apan ayaw sila tugoti nga kuhaon ako; Sayra nga nag-antos ako sa mga pagdaogdaog alang kanimo. ¹⁶Nakaplagan ang imong mga pulong, ug gisabot ko kini. Nahimong akong kalipay ug nahimuot ang akong kasingkasing sa imong mga pulong, tungod kay gidala ko ang imong ngalan, Yahweh, Dios nga labawng makagagahom.

¹⁷Wala ako milingkod palibot niadtong mga nagsaulog o naglipay. Milingkod ako nga malinawon tungod sa imong makagagahom nga kamot, tungod kay gipuno mo ako sa kasuko. ¹⁸Nganong nagpadayon man ang akong kasakit ug dili matambalan ang akong samad, nagdumili nga mamaayo? Sama ka ba sa malimbongon nga tubig, nga mohubas ra?

¹⁹Busa miingon si Yahweh niini, "Kung maghinulsol ka, Jeremias, pagahinloan ko ikaw, ug motindog ka sa akong atubangan ug moalagad kanako. Tungod kay kung ilain nimo ang binuang nga mga butang gikan sa bililhong mga butang, mahisama ka gayod sa akong baba. Mamalik kanimo ang mga tawo, apan dili ka mobalik ngadto kanila. ²⁰Himoon ko gayod ikaw nga sama sa bronsi nga pader nga dili masudlan niining mga tawhana, ug makig-away sila batok kanimo. Apan dili ka nila mabuntog, kay nag-uban man ako kanimo aron sa pagluwas ug pagtabang kanimo—mao kini ang gipamulong ni Yahweh— ²¹Tungod kay luwason ko ikaw gikan sa kamot sa mga daotan ug lukaton gikan sa kamot sa mga madaugdaogon nga tigdumala."

¹Unya miabot ang pulong ni Yahweh kanako, nga nag-ingon, ²"Ayaw pagkuha ug asawa alang sa imong kaugalingon, ug ayaw pagbaton ug anak nga mga lalaki o anak nga mga babaye alang sa imong kaugalingon niining dapita. ³Tungod kay miingon si Yahweh niini ngadto sa mga anak nga lalaki ug anak nga mga babaye nga natawo niining dapita, ngadto sa mga inahan nga nagsapupo kanila, ug ngadto sa mga amahan nga maoy hinungdan sa ilang pagkatawo niining yutaa, ⁴'Mangamatay sila sa makamatay nga balatian. Dili na sila magbangotan o malubong. Mahisama sila sa hugaw sa hayop nga anaa sa yuta. Tungod kay matapos sila pinaagi sa espada ug kagutom, ug ang ilang mga patayng lawas mahimong pagkaon sa mga langgam sa kawanangan ug sa mga mananap sa yuta.'

⁵Kay ang pulong ni Yahweh miabot kanako, nga nag-ingon, 'Ayaw pagsulod sa balay diin adunay pagbangotan. Ayaw pag—adto aron sa pagsubo o sa pagpakitag simpatiya alang kanila, tungod kay gikuha ko ang akong kalinaw gikan niining mga tawhana, ang akong gugmang walay paglubad ug kaluoy—mao kini ang giingon ni Yahweh. ⁶Managsama nga mangamatay niining yutaa ang inila ug dili inila. Dili sila malubong, ug walay magbangotan alang kanila o ni adunay magsamad sa ilang mga kaugalingon o magpaupaw alang kanila.

⁷Kinahanglan nga walay bisan usa nga mohatag ug pagkaon sa mga nagbangotan aron sa paghupay kanila tungod sa kamatay, ug kinahanglan nga walay mohatag ug makahupay nga kupa sa iyang amahan o sa iyang inahan aron sa paghupay kanila. ⁸Kinahanglan nga dili ka moadto sa panimalay nga nagkumbira aron lamang sa pagkaon ug pag-inom'. ⁹Tungod kay si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, miingon niini, 'Tan-awa, ug makita ninyo, sa inyong mga adlaw ug niining dapita, hapit ko na butangan ug utlanan ang tingog sa kalipay ug ang tingog sa kasadya, ang tingog sa pamanhonon ug ang tingog sa pangasaw-onon.'

¹⁰Unya mahitabo nga imong isugilon kining mga pulonga ngadto sa katawhan, ug moingon sila kanimo, 'Nganong gipahamtang man ni Yahweh batok kanamo kining dakong kadaot? Unsa man ang nahimo namo nga kalapasan nga nakasala man kami kang Yahweh nga among Dios?' ¹¹Busa ingna sila, 'Tungod kay gibiyaan ako sa inyong mga katigulangan—mao kini ang giingon ni Yahweh—ug miadto sila sa ubang mga dios ug misimba ug miyukbo kanila. Gibiyaan nila ako ug wala nagtuman sa akong balaod.

¹²Apan kamo mismo nagdala ug hilabihang pagkadaotan kaysa sa inyong mga katigulangan, kay tan-awa, ang matag tawo naglakaw sa pagkamasinupakon sa daotan niyang kasingkasing; walay bisan usa nga naminaw kanako. ¹³Busa ilabay ko kamo gikan niining yutaa ngadto sa yuta nga wala ninyo hisayri, bisan kamo ni ang inyong mga katigulangan, ug magsimba kamo sa ubang mga dios didto adlaw ug gabii, tungod kay dili ko kamo hatagan ug bisan unsang pabor.'

¹⁴Busa, tan-awa, moabot ang mga adlaw—mao kini ang giingon ni Yahweh—sa dihang dili na kini igasulti, 'Ingon nga buhi si Yahweh, siya nga nagdala sa katawhan sa Israel gikan sa yuta sa Ehipto.' ¹⁵apan, 'Ingon nga buhi si Yahweh, ang nagdala sa katawhan sa Israel gikan sa yuta sa amihanan ug gikan sa mga yuta diin niya sila gipatibulaag.' Tungod kay dalhon ko sila pagbalik sa yuta nga akong gihatag sa ilang mga katigulangan.

¹⁶Tan-awa! magpadala ako ug daghang mangingisda-mao kini ang giingon ni Yahweh-aron nga ilahang panakpon ang katawhan. Human niini magpadala ako ug daghang mangangayam aron nga pangayamon silang tanan sa kabukiran ug kabungtoran, ug diha sa mga bangag sa dagkong mga bato. ¹⁷Tungod kay nagtan-aw ako sa tanan nilang mga pamaagi; dili sila makatago gikan kanako. Dili matago ang ilang mga sala gikan sa akong mga mata. ¹⁸Panimaslan ko sila ug doble sa ilang pagkadaotan ug sa ilang paghugaw sa akong yuta pinaagi sa mga kinulit nga larawan, ug sa paglukop sa akong panulondon sa ilang mga hugaw nga mga rebulto."

¹⁹Yahweh, ikaw mao ang akong kota ug ang akong dalangpanan, ang dapit nga akong kaduolan panahon sa mga kagul-anan. Ang mga kanasoran moduol kanimo gikan sa mga kinatumyan sa kalibotan ug moingon, 'Tinuod nga ang among katigulangan nagpanunod ug bakak. Wala silay dala; wala gayoy ginansiya diha kanila. ²⁰Makahimo ba ug mga diosdios ang katawhan alang sa ilang kaugalingon? Apan dili sila mga dios.' ²¹Busa tan-awa! Niini nga panahon pasayron ko sila, ipaila ko kanila ang akong kamot ug ang akong gahom, aron nga masayran nila nga ang akong ngalan mao si Yahweh.

¹"Ang sala sa Juda gisulat pinaagi sa puthaw nga pangsulat nga hait ang tumoy. Gikulit kini diha sa papan sa ilang mga kasingkasing ug diha sa mga sungay sa imong mga halaran. ²Bisan pa ug mahinumdoman sa ilang mga anak ang ilang mga halaran ug ang mga poste ni Asera nga anaa sa nagkatag nga mga kahoy ug anaa sa habog nga mga kabungtoran.

³Ang mga poste ni Asera nga atoa sa bukid sa hawan nga dapit. Ihatag ko ingon nga inilog ang imong kadato ug ang tanan nimong mga kabtangan, lakip ang imong habog nga mga lugar, tungod sa sala nga imong nabuhat sa tanan nimong ginsakopan. ⁴Mawala kaninyo ang panulundon nga akong gihatag kaninyo. Himoon ko kamo nga ulipon sa inyong mga kaaway didto sa yuta nga wala ninyo hisayri, tungod kay gihalingan ninyo ang akong kasuko, nga magkalayo hangtod sa kahangtoran."

⁵Miingon si Yahweh; "Tinunglo ang tawo nga nagsalig sa laing tawo; gihimo niyang kusog ang unod apan gipalayo niya ang iyang kasingkasing kang Yahweh. ⁶Tungod kay mahisama siya sa gamay nga sampinit didto sa Araba ug dili makakita sa bisan unsang maayo nga moabot. Magpuyo siya sa batoong mga dapit diha sa kamingawan, yuta nga walay tanom ug walay mga lumolupyo.

⁷Apan bulahan ang tawo nga mosalig kang Yahweh, tungod kay si Yahweh mao ang hinungdan sa iyang pagsalig. ⁸Kay sama siya sa kahoy nga natanom daplin sa sapa, magkatag ang iyang mga gamot sa katubigan. Dili kini mahadlok sa pag-abot sa ting-init, tungod kay kanunay nga lunhaw ang mga dahon niini. Dili kini mabalaka sa tuig nga tinghulaw, ug dili kini mohunong sa paghatag ug bunga.

⁹Ang kasingkasing mao ang labing limbongan sa tanan. Usa kini ka balatian; kinsa man ang makasabot niini? ¹⁰Ako si Yahweh, mao ang nag-susi sa hunahuna, ug ang mosulay sa kasingkasing. Hatagan ko ang tawo sumala sa iyang mga pamaagi, sumala sa bunga sa iyang mga binuhatan. ¹¹Adunay langgam nga maglumlom sa itlog sa uban. Adunay tawo nga madato sa dili matarong nga paagi, apan kung mahurot na ang katunga sa iyang mga adlaw, kadto nga pagkadato mobiya kaniya, ug sa katapusan mahimo siyang buangbuang."

¹²"Halangdon nga trono ang dapit sa atong templo, sa sinugdan palang anaa na kini sa habog. ¹³Si Yahweh ang paglaom sa Israel. Maulawan ang tanan nga mobiya kanimo. Kadtong anaa sa yuta nga mitalikod kanimo isulat diha sa abog. Tungod kay ilang gibiyaan si Yahweh, ang tuboran sa buhing tubig. ¹⁴Ayoha ako, Yahweh, ug mamaayo ako! Luwasa ako, ug maluwas ako. Tungod kay ikaw mao ang akong awit sa pagdayeg.

¹⁵Tan-awa, nag-ingon sila kanako, 'Asa naman ang pulong ni Yahweh? Paanhia kini!' ¹⁶Alang kanako, wala ako midagan ingon nga magbalantay sa pagsunod kanimo. Wala ako nangandoy sa adlaw sa katalagman. Nasayod ka sa mga pulong nga akong gisulti gikan sa akong mga ngabil. Nahimo kini diha sa imong presensya.

¹⁷Ayaw intawon ug kasuko kanako. Ikaw mao ang akong dalangpanan sa adlaw sa kalamidad. ¹⁸Hinaot nga maulawan ang mga naggukod kanako, apan ayaw tugoti nga maulawan ako. Hinaot nga mahadlok sila, apan ayaw tugoti nga mahadlok ako. Ipadala ang adlaw sa kalamidad ngadto kanila ug dugmoka sila uban sa doble nimo nga bahin sa pagguba."

¹⁹Miingon si Yahweh niini kanako: "Lakaw ug tindog ngadto sa ganghaan sa mga tawo diin mosulod ang mga hari sa Juda ug sa dapit diin sila mogawas, unya sa uban usab nga mga ganghaan sa Jerusalem. ²⁰Ingna sila, 'Paminawa ang pulong ni Yahweh, mga hari sa Juda ug kamong tanang katawhan sa Juda, ug ang tanang lumulupyo sa Jerusalem nga mosulod pinaagi niini nga mga ganghaan.

²¹Miingon si Yahweh niini: "Pag-amping alang sa inyong mga kinabuhi ug ayaw kamo pagpas-an ug mga bug-at sa adlaw nga Igpapahulay aron dalhon kini ngadto sa mga ganghaan sa Jerusalem. ²²Ayaw pagdala ug mga palas-anon pagawas sa imong balay sa adlaw nga Igpapahulay. Ayaw pagtrabaho sa bisan unsang buluhaton, apan igahin ang adlaw nga Igpapahulay, ingon sa akong gisugo sa inyong mga katigulangan.'" ²³Wala sila naminaw o nagpatalinghog, apan ilang gipagahi ang ilang liog aron nga dili sila makadungog kanako ni modawat sa akong pagbadlong.

²⁴Mahitabo nga kung maminaw gayod kamo kanako-mao kini ang giingon ni Yahweh—ug dili magdala ug palas-anon ngadto sa mga ganghaan sa siyudad sa adlaw nga Igpapahulay apan igahin hinuon kini nga adlaw ngadto kang Yahweh ug dili magbuhat ug bisan unsang buluhaton nianang adlawa, ²⁵unya ang mga hari, mga prinsipe, ug kadtong naglingkod sa trono ni David moadto sa mga ganghaan sa siyudad sakay sa karwahe ug sa mga kabayo, sila ug ang ilang mga pangulo, mga kalalakin-an sa Juda ug mga lumulupyo sa Jerusalem, ug kini nga siyudad pagapuy-an hangtod sa kahangtoran.

²⁶Mangabot sila gikan sa mga siyudad sa Juda ug gikan sa tanang nakapalibot sa Jerusalem, gikan sa yuta sa Benjamin ug sa ubos nga mga yuta, gikan sa mga kabungtoran, ug gikan sa Negeb, nagdala ug mga halad sinunog ug mga sakripisyo, mga halad nga trigo ug mga insenso, pagpasalamat nga mga halad ngadto sa balay ni Yahweh. ²⁷Apan kung dili sila mamati kanako—sa paglain sa adlaw nga Igpapahulay ug magpas-an ug mga palas-unon ug mosulod sa mga ganghaan sa Jerusalem sa adlaw nga Igpapahulay—unya pagasindihan ko ang ilang mga ganghaan, ug sunugon niini ang mga kota sa Jerusalem, ug dili kini mapalong."

¹Ang pulong nga miabot kang Jeremias gikan kang Yahweh, nag-ingon, ²"Tindog ug pag-adto sa balay sa magkukolon, kay didto nako ipadungog kanimo ang akong pulong." ³Busa miadto ako sa balay sa magkukolon, ug tan-awa! Nagtrabaho ang magkukolon didto sa himoanan ug kolon. ⁴Apan nangabungkag ang lapok nga iyang gihulma diha sa iyang kamot, busa nausab ang iyang hunahuna ug naghimo ug laing butang nga nindot sumala sa iyang panan-aw.

⁵Unya miabot ang pulong ni Yahweh kanako, nga nag-ingon, ⁶"Dili ko ba mahimo ang gibuhat sa magkukolon diha kaninyo, panimalay sa Israel? —mao kini ang gisulti ni Yahweh. Tan-awa! Sama sa lapok nga anaa sa kamot sa magkukolon—sama kamo niana sa akong kamot, panimalay sa Israel. ⁷Sa usa ka higayon, mosangyaw ako mahitungod sa usa ka nasod o sa usa ka gingharian, nga papahawaon ko kini, pukanon o laglagon. ⁸Apan kung isalikway sa nasod nga akong gisangyawan ang ilang pagkadaotan, dili ko na ipadayon ang kadaot nga akong gilaraw nga ipahamtang kanila.

⁹Sa laing higayon, magsangyaw ako mahitungod sa nasod o gingharian, nga tukoron ko kini o itanom. ¹⁰Apan kung magbuhat sila ug daotan sa akong panan-aw pinaagi sa dili pagpaminaw sa akong tingog, unya hunongon ko ang kaayo nga akong gisulti nga buhaton alang kanila.

¹¹Busa karon, pakigsulti sa katawhan sa Juda ug sa mga lumulupyo sa Jerusalem ug pag-ingon, 'Gisulti kini ni Yahweh: Tan-awa, magbuhat na ako ug kadaot batok kaninyo. Naglaraw na ako ug daotan batok kaninyo. Paghinulsol, matag tawo gikan sa iyang daotang mga binuhatan, aron nga magdala ug kaayohan diha kaninyo ang inyong mga pamaagi ug ang inyong mga binuhatan.' ¹²Apan moingon sila, 'Wala kiniy pulos. Magbuhat kami sumala sa among kaugalingong mga laraw. Ang matag usa kanamo magbuhat kung unsa ang gitinguha sa among daotan ug masinupakon nga kasingkasing.'

¹³Busa gisulti kini ni Yahweh, 'Pangutan-a ang mga nasod, kinsa man ang nakadungog sa sama niining mga butanga? Nagbuhat sa makalilisang nga binuhatan ang ulay nga Israel. ¹⁴Mibiya ba sukadsukad ang niyebe sa Lebanon didto sa batoon nga bahin sa bungtod? Natumpag na ba sukadsukad ang mga tubod sa kabukiran nga gikan sa halayo, kadtong bugnaw nga mga tubod?

¹⁵Apan gikalimtan ako sa akong katawhan. Nagbuhat sila ug mga halad sa mga walay pulos nga mga diosdios ug maoy nahimong kapandulan sa ilang mga agianan; gibiyaan nila ang karaan nga mga dalan aron sa paglakaw sa dali nga agianan. ¹⁶Mahimong awaaw ang ilang yuta, butang nga talamayon hangtod sa kahangtoran. Magpangurog ug magpanglingo sa iyang ulo kadtong mga moagi. ¹⁷Katagon ko sila sa atubangan sa ilang mga kaaway sama sa sidlakan nga hangin. Ipakita ko kanila ang akong likod, ug dili ang akong dagway, sa adlaw sa ilang katalagman."'

¹⁸Busa miingon ang katawhan, "Dali, magbuhat kita ug daotang laraw batok kang Jeremias, sanglit nga dili man mahanaw ang balaod gikan sa mga pari, o ang mga tambag sa mga maalamong tawo, o ang mga pulong sa mga propeta. Dali, sulongon nato siya pinaagi sa atong mga pulong ug dili nato panumbalingon ang bisan unsang butang nga iyang gisangyaw." ¹⁹Paminaw kanako, Yahweh, ug paminawa ang tingog sa akong mga kaaway. ²⁰Ang katalagman ba nga gikan kanila mao ang akong ganti alang sa akong pagkamaayo kanila? Kay nagkalot sila ug bangag alang kanako. Hinumdomi kung giunsa nako pagbarog diha kanimo aron nga mosulti alang sa ilang kaayohan, aron nga mawala na ang imong kapungot gikan kanila.

²¹Busa itugyan ang ilang mga anak ngadto sa kagutom, ug ihatag sila ngadto sa mga kamot nga naggamit ug espada. Busa himoa nga magbangotan ang ilang mga kababayen-an ug ang mga biyuda, ug mangamatay ang ilang mga kalalakin-an, ug mangamatay sa espada ang ilang mga batan-on nga lalaki didto sa gubat. ²²Tugoti nga madungog ang singgit sa kasub-anan didto sa ilang mga balay, sama sa imong kalit nga pagpadala ug mga kaaway batok kanila. Kay nagkalot sila ug bangag aron sa pagdakop kanako ug nagbuhat ug mga lit-ag alang sa akong tiil. ²³Apan ikaw, Yahweh, nasayod ka sa tanan nilang laraw batok sa pagpatay kanako. Ayaw pasayloa ang ilang mga kalapasan ug mga sala. Ayaw papasa ang ilang mga sala diha kanimo. Hinuon, laglaga sila diha sa imong atubangan. Pamuhat batok kanila sa adlaw sa imong kaligutgot.

¹Miingon si Yahweh niini, "Lakaw ug palita ang kolon samtang anaa kauban nimo ang mga kadagkoan sa katawhan ug ang mga pari. ²Unya pag-adto sa Walog sa Ben Hinom duol sa Ganghaan sa Buak nga Kolon, ug didto isangyaw ang mga pulong nga akong isulti kanimo. ³Sulti, 'Paminawa ang pulong ni Yahweh, mga hari sa Juda ug ang mga lumulupyo sa Jerusalem! Si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, miingon niini, "Tan-awa, magdala ako ug katalagman niining dapita, ug mobagting gayod ang mga dalunggan niadtong makadungog niini.

⁴Gibuhat ko kini tungod kay gibiyaan nila ako ug gihugawan kining dapita. Naghalad sila niining dapita ug mga sakripisyo sa uban nga mga diosdios nga wala nila mailhi. Sila, ang ilang mga katigulangan, ug ang mga hari sa Juda nagpuno usab niining dapita ug dugo sa mga walay sala. ⁵Nagtukod sila ug habog nga mga dapit kang Baal aron sa pagsunog sa ilang mga anak nga lalaki sa kalayo ingon nga sinunog nga halad kaniya—butang nga wala nako gimando o gisulti, ni wala misulod sa akong hunahuna.

⁶Busa, tan-awa, moabot na ang mga adlaw—mao kini ang gisulti ni Yahweh— sa dihang dili na pagatawgon kining dapita ug Tofet, ang Walog sa Ben Hinom, kay mamahimo na kining Walog nga Ihawanan. ⁷Himuon kong walay bili dinhing dapita ang tanan nga mga laraw sa Juda ug sa Jerusalem. Pagalaglagon ko sila pinaagi sa espada atubangan sa ilang mga kaaway ug pinaagi sa kamot niadtong nagpangita sa ilang mga kinabuhi. Unya ihatag ko ang ilang mga patay nga lawas ingon nga pagkaon sa mga langgam sa kalangitan ug sa mga mananap sa kalibotan. ⁸Unya pagagun-obon ko kining siyudara ug mahimong butang nga talamayon, kay ang tanan nga moagi niini magpangurog ug magpanglingiw mahitungod sa tanang mga hampak. ⁹Ipakaon ko kanila ang unod sa ilang mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye; kan-on sa matag tawo ang unod sa ilang mga silingan sa panahon nga pagalibotan sila ug paantoson sa ilang mga kaaway ug sa mga nagpangita sa ilang mga kinabuhi."'

¹⁰Unya buakon nimo ang kolon sa atubangan sa katawhan nga miuban kanimo. ¹¹Moingon ka kanila, 'Nagsulti niini si Yahweh nga labawng makagagahom: Pagabuhaton ko kining samang butang sa mga katawhan ug niining siyudara—mao kini ang gisulti ni Yahweh—ingon nga gipangkatag ni Jeremias ang kolon aron nga dili na kini mahulma pag-usab. Ilubong sa katawhan ang mga patay didto sa Tofet hangtod nga wala nay luna nga nahibilin sa dugang pa nga mga patay.

¹²Mao kini ang akong buhaton niining dapita ug sa mga lumulupyo niini sa dihang buhaton ko kining siyudara sama sa Tofet—mao kini ang gisulti ni Yahweh— ¹³busa mahisama sa Tofet ang mga panimalay sa Jerusalem ug ang mga hari sa Juda—ang tanan nga mahugaw nga katawhan nga nagsimba sa tanan nga mga kabituonan sa kalangitan ug nagbubo sa halad nga ilimnon sa uban nga mga diosdios diha sa atop sa ilang mga balay."'

¹⁴Unya miadto si Jeremias gikan sa Tofet, kung asa gipadala siya ni Yahweh aron sa pagpanagna. Nagtindog siya sa hawanan sa balay ni Yahweh ug miingon ngadto sa tanang katawhan, ¹⁵"Si Yahweh nga labawng makagagahom, Dios sa Israel, miingon niini, 'Tan-awa, magdala ako ug katalagman niining siyudara ug sa tanang lungsod niini nga akong gisangyawan batok niini, tungod kay gipagahi nila ang ilang liog ug nagdumili sa pagpaminaw sa akong mga pulong.'"

¹Si Pashur ang anak nga lalaki ni Imer nga pari—nga maoy pangulo sa opisyal—nakadungog nga nanagna si Jeremias niining mga pulonga atubangan sa balay ni Yahweh. ²Busa gikulata ni Pashur si Jeremias nga propeta ug unya giposasan siya nga anaa sa Taas nga Ganghaan sa Benjamin didto sa balay ni Yahweh.

³Nahitabo sa pagkaugma nga gipagawas ni Pashur si Jeremias ug gitanggal ang iyang mga posas. Unya miingon si Jeremias kaniya, "Wala tawga ni Yahweh nga Pashur ang imong ngalan, apan ikaw si Magor Missabib. ⁴Kay miingon si Yahweh niini, 'Tan-awa, himoon ko ikaw nga butang nga makahahadlok, ikaw ug ang tanan nimong mga hinigugma, kay mangalaglag sila pinaagi sa espada sa ilang mga kaaway ug makita mo kini. Ihatag ko ang tibuok Juda ngadto sa kamot sa hari sa Babilonia. Mahimo silang mga binihag didto sa Babilonia o sulongon sila pinaagi sa espada.

⁵Ihatag ko kaniya ang tanan nga katigayonan niining siyudara ug ang tanan nga mga kaadunahan, ang tanang bililhong mga butang ug ang tanan nga mga bahandi sa mga hari sa Juda. Ibutang ko kini ngadto sa kamot sa imong mga kaaway, ug pagasakmiton nila kini. Kuhaon nila kini ug dad-on didto sa Babilonia. ⁶Apan ikaw, Pashur, ug ang tanan nga lumulupyo sa imong panimalay mahimong binihag. Moadto ka sa Babilonia ug mamatay didto. Ilubong ka didto ug ang imong mga hinigugma nga imong gipanagnaan ug malimbongon nga mga butang."'

⁷Yahweh, gilimbongan mo ako, ug nalimbongan ako. Kusgan ka kaysa kanako, ug nabuntog mo ako. Nahimo akong kataw-anan sa tibuok adlaw; ang tanan nagbiaybiay kanako. ⁸Kay sa dihang mosulti ako, motawag ako ug mosangyaw, 'Kaguliyang ug kasamok.' Unya nahimong pagbadlong ug pagbiaybiay alang kanako ang pulong ni Yahweh kada adlaw. ⁹Kung mosulti ako, 'Dili ko na hunahunaon pa si Yahweh. Dili na gayod ako mosulti mahitungod sa iyang ngalan.' Unya sama kini sa kalayo sa akong kasingkasing, nagkupot sa akong mga kabukogan. Busa nahasol ako sa pagpugong niini apan dili ko kini mahimo.

¹⁰Nadungog ko ang mga hungihong sa kalisang gikan sa daghang mga katawhan. 'Ibalita! Kinahanglan nga ibalita nato kini!' Kadtong suod kanako nagtan-aw kung malaglag ba ako. 'Basin pa diay ug malimbongan siya. Kung mao kana, mabuntog ta siya ug makapanimalos kita kaniya.' ¹¹Apan nag-uban kanako si Yahweh sama sa makagagahom nga manggugubat, busa magsusapinday gayod kadtong naggukod kanako. Dili nila ako mabuntog. Maulawan gayod sila pag-ayo, tungod kay wala man sila nagmalampuson. Walay kataposan ang ilang kaulaw, ug dili na kini malimtan.

¹²Apan Ikaw, Yahweh nga labawng makagagahom, ikaw nga nagsusi sa matarong ug ang nakakita sa hunahuna ug sa kasingkasing. Pakit-a ako sa imong pagpanghimalos kanila sukad nga gipakita ko kanimo ang akong sumbong. ¹³Awiti si Yahweh! Dayga si Yahweh! Kay giluwas niya ang kinabuhi niadtong gidaogdaog gikan sa kamot sa nagbuhat ug mga daotan.

¹⁴Matunglo unta ang adlaw nga ako nahimugso. Ayaw tugoti nga mahimong panalangin ang adlaw nga gihimugso ako sa akong inahan. ¹⁵Matunglo unta ang tawo nga nagsulti sa akong amahan, ang usa nga nag-ingon, 'Lalaki nga bata ang natawo diha kanimo,' nga maoy hinungdan sa hilabihan nga kalipay.

¹⁶Himoa nga mahisama sa mga siyudad nga gilaglag ni Yahweh kanang tawhana ug wala maluoy si Yahweh kanila. Padungga siya sa tingog sa pagpakitabang sa pagkakaadlawon, ang singgit sa panaggubat panahon sa udtong tutok, ¹⁷tungod kay wala niya ako patya sa tagoangkan, nga naghimo sa akong inahan nga daw akong lubnganan, ang tagoangkan nga kanunayng mabdos hangtod sa kahangtoran. ¹⁸Nganong gipakatawo man ako gikan sa tagoangkan aron lamang makakita sa mga kagubot ug kasakit, aron nga mapuno sa kaulaw ang akong mga adlaw?"

¹Ang pulong nga miabot kang Jeremias nga gikan kang Yahweh sa dihang gipadala ni Haring Zedekia si Pashur nga anak nga lalaki ni Malkia ug Zefania anak nga lalaki ni Maaseia ang mga pari alang kaniya. Miingon sila kaniya, ²"Pangayo ug tambag gikan kang Yahweh alang kanamo, tungod kay makiggubat kanamo si Nebucadnesar ang hari sa Babilonia. Tingali ug magbuhat siyag milagro alang kanamo, sama sa nilabay nga mga panahon, ug iyang paatrason ang among mga kaaway gikan kanamo."

³Busa miingon si Jeremias kanila, "Mao kini ang imong isulti kang Zedekia, ⁴'Si Yahweh, ang Dios sa Israel, miingon niini: Tan-awa, hapit ko na balihon ang gamit nga alang sa gubat nga anaa sa imong kamot, nga imong gigamit aron sa pagpakig-away sa hari sa Babilonia ug sa mga Chaldeanhon nga nagpaduol kaninyo gikan sa gawas sa mga pader! Tungod kay tapokon ko sila diha sa tungatunga sa siyudad. ⁵Ug ako mismo ang makig-away batok kanimo uban sa gibakyaw nga kamot ug sa lig-on nga bukton, ug sa hilabihang kasuko.

⁶Tungod kay akong atakihon ang mga lumulupyo niining siyudara, ang mga tawo ug ang mga mananap. Mangamatay sila sa hilabihang hampak. ⁷Human niini-mao kini ang giingon ni Yahweh—si Zedekia ang hari sa Juda, ang iyang mga sulugoon, ang katawhan, ug si bisan kinsa nga magpabilin dinhi niining nasora pagkahuman sa hampak, sa espada ug sa kagutom, ihatag ko silang tanan ngadto sa kamot ni Nebucadnesar ang hari sa Babilonia, ug ngadto sa kamot sa ilang mga kaaway, ug sa kamot niadtong buot mopatay kanila. Unya patyon niya sila pinaagi sa sulab sa iyang espada. Dili niya sila kaluy-an, o luwason.'

⁸Unya alang niining mga tawhana kinahanglan nga moingon ka, Nag-ingon si Yahweh niini: Tan-awa, Papilion ko kamo sa dalan sa kinabuhi ug sa dalan sa kamatayon. ⁹Bisan kinsa nga magpabilin dinhi nga siyudad mamatay pinaagi sa espada, kagutom, ug sa hampak; apan si bisan kinsa nga mogawas ug moluhod sa mga Chaldeanhon nga anaa na sa inyong duol, mabuhi. Maluwas ang iyang kinabuhi. ¹⁰Tungod kay moatubang ako batok niining nasora aron sa pagpadala ug katalagman ug dili kaayohan—mao kini ang giingon ni Yahweh. Itugyan kini ngadto sa kamot sa hari sa Babilonia ug iya kining pagasunogon.'

¹¹Mahitungod sa panimalay sa hari sa Juda, pamati sa pulong ni Yahweh. ¹²Panimalay ni David, miingon si Yahweh, Pagdala ug hustisya sa kabuntagon. Luwasa ang usa ka tawo nga gikawatan pinaagi sa kamot sa tigdaogdaog, o mogawas ang akong kasuko sama sa nagdilaab nga kalayo, ug walay bisan usa nga makapalong niini, tungod sa daotan ninyo nga mga binuhatan.

¹³Tan-awa, lumulupyo sa mao nga walog! Nakigbatok ako kaninyo, bato sa patag—mao kini ang giingon ni Yahweh-nakigbatok ako kang bisan kinsa nga nag-ingon, "Kinsa man ang mokanaog aron sa pag-ataki kanato?" o "Kinsa man ang mosulod sa atong mga balay?" ¹⁴Giandam ko na ang bunga sa inyong mga tulomanon aron moanha kaninyo—mao kini ang giingon ni Yahweh— ug maghaling ako ug kalayo diha sa mga baga nga sampinit, ug ugdawon niya ang tanan nga nakapalibot niini.'"

¹Mao kini ang gisulti ni Yahweh, "Lakaw ngadto sa balay sa hari sa Juda ug isulti kini nga pulong didto. ²Ug isulti, 'Hari sa Juda, paminawa ang pulong ni Yahweh—ikaw nga naglingkod sa trono ni David—ikaw, ug ang imong mga sulugoon, ug ang imong katawhan nga moagi niining mga ganghaan. ³Nagsulti si Yahweh niini, "Buhata ang husto ug ang matarong, ug si bisan kinsa nga gikawatan—luwasa siya gikan sa mga kamot sa nagdaogdaog. Ayaw daogdaoga ang mga langyaw o mga batang ilo o balo diha sa inyong yuta. Ayaw pagpasiugda ug kasamok o paawasi ug dugo sa walay sala kining dapita.

⁴Kay kung buhaton gayod ninyo kining mga butanga, nan magpadayon sa paglingkod ang mga hari nga naglingkod sa trono ni David nga mosulod sa ganghaan sakay sa usa ka karwahe ug sa mga kabayo, siya, lakip na ang iyang mga sulugoon, ug ang iyang katawhan! ⁵Apan kung dili ninyo patalinghogan kini nga mga pulong nga akong gipahibalo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—nan mapukan gayod kining harianong balay."'

⁶Kay nag-ingon si Yahweh niini mahitungod sa balay sa hari sa Juda, 'Sama ka sa Gilead, o sama sa bungtod sa Lebanon alang kanako. Apan himoon ko ikaw nga usa ka kamingawan, mga siyudad nga walay mga nagpuyo. ⁷Kay paanhaon ko ang mga tawo nga mogun-ob kanimo! Pamutlon sa mga kalalakin-an gamit ang ilang mga hinagiban ang inyong labing maayo nga mga kahoyng sidro ug sunogon nila kini.

⁸Unya daghang kanasoran ang mangagi niining siyudara. Ang tagsatagsa ka tawo magpangutan-anay, "Nganong gibuhat man kini ni Yahweh sa bantogang siyudad?" ⁹Unya motubag ang ubang tawo, "Tungod kay gisalikway nila ang kasabotan ni Yahweh nga ilang Dios ug nagyukbo sa ubang mga dios ug misimba niini."

¹⁰Ayaw paghilak sa tawong patay na ug ayaw pagbangotan alang kaniya; apan hilaki hinoon ang tawong molakaway na, tungod kay dili na siya mobalik pa ug dili na niya makita pa ang iyang yutang natawhan.'

¹¹Kay misulti niini si Yahweh mahitungod kang Jehoahaz ang anak nga lalaki ni Josias, ang hari sa Juda nga mipuli ingon nga hari kang Josias nga iyang amahan, 'Mibiya siya niining dapita ug dili na makabalik pa. ¹²Mamatay siya didto sa dapit kung diin siya gibihag, ug dili na niya makita pa kining yutaa.'

¹³Alaot siya nga nagtukod sa iyang balay sa dili matarong nga paagi, mga lawak sa itaas pinaagi sa pagpanlupig, nga nagpatrabaho sa iyang isigkatawo nga walay suhol; ¹⁴ug miingon siya, 'Magtukod ako alang sa akong kaugalingon ug usa ka dakong balay nga may mga luag nga lawak sa itaas.' ug gibutangan niya kini ug dagkong mga bintana, ug gibungbongan niya kini gamit ang kahoyng sedro, ug gipintalan niya kini ug pula.'

¹⁵Mao ba kini ang makahimo kanimo nga maayong hari, nga buot mo man nga makabalay gamit ang mga tabla sa sedro? Dili ba mikaon ug miinom man usab ang imong amahan, apan nagbuhat gihapon sa husto ug matarong? Unya malampuson ang tanan alang kaniya. ¹⁶Naghukom siya dapig sa husto sa kabos ug mga nanginahanglan. Nan maayo gayod kini. Dili ba mao man kini ang buot ipasabot sa pag-ila kanako? —mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

¹⁷Apan walay laing gitinguha sa imong mga mata ug kasingkasing gawas lamang sa kabalaka alang sa imong dili makatarongan nga pagbaton ug salapi ug pagpaawas sa dugo sa tawong walay sala, sa pagpanglupig ug pagdaogdaog sa uban. ¹⁸Busa misulti si Yahweh niini mahitungod kang Jehoyakim ang anak nga lalaki ni Josias, ang hari sa Juda: Dili sila magbangotan alang kaniya, nga mag-ingon, 'Pagkamakaluluoy sa akong igsoon nga lalaki! o 'Pagkamakaluluoy sa akong igsoon nga babaye!' Dili sila magbangotan alang kaniya, nga mag-ingon, 'Pagkamakaluluoy sa akong agalon!' o 'Pagkamakaluluoy sa akong halangdong hari!' ¹⁹Ilubong siya sama sa paglubong sa usa ka asno, guyoron ug ilabay sa gawas nga bahin sa mga ganghaan sa Jerusalem.

²⁰Tungas sa kabukiran sa Lebanon ug singgit. Singgit ngadto sa Bashan. Pagsinggit gikan sa kabungtoran sa Abarim, kay mangapukan na ang tanan ninyong mga higala. ²¹Nakigsulti ako kanimo samtang luwas ka pa, apan mitubag ka, 'Dili gayod ako maminaw.' Batasan na nimo kini sukad pa sa imong pagkabatan-on, tungod kay wala mo gayod paminawa ang akong tingog.

²²Ipadpad sa hangin ang tanan ninyong mga magbalantay, ug mangabihag ang inyong mga higala. Unya mangaulaw gayod kamo ug maulawan kamo tungod sa tanan ninyong daotang mga binuhatan. ²³Kamong mga nagpuyo sa 'Lebanon,' nga nahimutang sa sedro nga mga dagkong balay, pagkamakaluluoy ninyo sa dihang modangat kaninyo ang kasakit, ang kasakit nga sama sa babaye nga nagbati!"

²⁴Ingon nga ako buhi—mao kini ang giingon ni Yahweh— bisan pa ug ikaw, Jehoyakin ang anak nga lalaki ni Jehoyakim, ang hari sa Juda, mao ang singsing nga pangsilyo sa akong tuong kamot, tangtangon ko gayod ikaw. ²⁵Kay gitugyan ko na ikaw sa mga kamot niadtong nagtingoha sa imong kinabuhi ug niadtong imong gikahadlokan, bisan pa sa mga kamot ni Nebucadnezar ang hari sa Babilonia ug sa mga Caldeahanon. ²⁶Ilabay ko ikaw ug ang imong inahan nga naghimugso kanimo ngadto sa laing dapit, ang nasod nga dili imong natawhan, ug mangamatay kamo didto.

²⁷Mahitungod niining yutaa nga buot nilang balikan, dili na sila makabalik pa dinhi. ²⁸Tinamay na ba kini ug buak nga sudlanan? Kini bang tawo nga si Jehoyakin usa ka tadyaw nga dili na makapahimuot sa uban? Nganong gihinginlan man siya ug ang iyang kaliwatan, ug gibihag sila sa yuta nga wala nila mahibaloi?

²⁹O yuta, yuta, yuta! Patalinghogi ang pulong ni Yahweh! ³⁰Nagsulti si Yahweh niini, 'Isulat ang mahitungod niining tawo nga si Jehoyakin: Dili gayod siya makaanak. Dili siya magmauswagon sulod sa iyang mga adlaw, ug wala sa iyang mga kaliwat ang magmalampuson o makalingkod pa sa trono ni David ug maghari sa tibuok Juda."'

¹Pagkaalaot sa mga magbalantay nga naggun-ob ug nagpatibulaag sa mga karnero diha sa akong sibsibanan—mao kini ang giingon ni Yahweh." ²Busa si Yahweh, ang Dios sa Israel, misulti niini batok sa mga magbalantay nga nag-atiman sa iyang katawhan, "Gipatibulaag ninyo ang panon sa akong kahayopan ug gipang-abog sila. Wala ninyo sila atimana. Busa pagasilotan ko kamo alang sa daotan ninyong nahimo—mao kini ang giingon ni Yahweh.

³Tigomon ko ang mga nahibilin nga panon sa akong kahayopan gikan sa tibuok kayutaan diin ko sila gipatibulaag, ug ibalik ko sila ngadto sa sibsibanan nga dapit, kung diin sila magmabungahon ug managhan. ⁴Unya magpili ako ug mga magbalantay nga mag-atiman kanila aron dili na sila mangahadlok o magkatibulaag. Wala nay bisan usa kanila nga mawala—mao kini ang giingon ni Yahweh.

⁵Tan-awa taliabot na ang mga adlaw—mao kini ang giingon ni Yahweh—sa dihang pilion ko na alang kang David ang usa ka matarong nga sanga. Maghari siya; magmaalamon siya, ug himoon ang husto ug matarong sa kayutaan. ⁶Maluwas ang Juda, ug magpuyo ang Israel nga layo sa piligro. Unya mao kini ang ngalan nga siya pagatawagon: Si Yahweh mao ang atong pagkamatarong.

⁷Busa tan-awa, taliabot na ang mga adlaw—mao kini ang giingon ni Yahweh—sa dihang dili na sila magsulti nga, 'Ingon nga buhi si Yahweh, nga nagpagawas sa katawhan sa Israel gikan sa yuta sa Ehipto.' ⁸Hinoon magasulti na sila nga, 'Ingon nga buhi si Yahweh, nga nagkuha ug nagpabalik sa mga kaliwat dinhi sa balay sa Israel sukad sa amihanang bahin ug sa tibuok kayutaan kung diin sila gipang-abog.' Unya magpuyo na sila sa ilang kaugalingong yuta."

⁹Mahitungod sa mga propeta, nadugmok ang akong kasingkasing, ug nangurog ang akong mga kabukogan. Nahisama ako sa tawong hubog, sama sa tawo nga nasobrahan sa bino, tungod kang Yahweh ug sa iyang balaan nga mga pulong. ¹⁰Tungod kay ang kayutaan nalukop na sa mga mananapaw. Tungod niini nagmala na ang yuta. Nangalaya na ang mga tanom didto sa kamingawan. Daotan ang pamaagi niining mga propeta; ang ilang gahom wala gamita sa hustong pamatasan.

¹¹"Daotan ang mga propeta ug ang mga pari. Nakita ko usab ang ilang pagkadaotan bisan sa akong puluy-anan! —mao kini ang giingon ni Yahweh— ¹²busa ang ilang mga dalan mahisama sa danlog nga dapit diha sa kangitngit. Ug mangasukamod sila. Mangatumba sila niini. Kay magpadala ako ug katalagman batok kanila sa tuig sa ilang pagsilot—mao kini ang giingon ni Yahweh.

¹³Kay nahikaplagan ko nga nagbuhat ug daotan ang mga propeta sa Samaria: Nagpropesiya sila pinaagi kang Baal ug gipahisalaag ang akong katawhan sa Israel. ¹⁴Lakip ang mga propeta sa Jerusalem nahikaplagan ko usab ug malaw-ay nga mga binuhatan: Nanapaw sila ug naglakaw nga malimbongon. Gipalig-on nila ang mga kamot sa mga tawong daotan; walay namiya sa iyang daotan nga binuhatan. Nahisama na silang tanan sa Sodoma alang kanako ug ang ilang pinuy-anan sama sa Gomora!" ¹⁵Busa nagsulti si Yahweh nga labawng makagagahom mahitungod sa mga propeta, "Tan-awa, pakaonon ko sila ug panyawan ug paimnon ug makahilo nga tubig, kay migula ang kadaotan gikan sa propeta sa Jerusalem paingon sa tibuok nga kayutaan.''

¹⁶Nagsulti niini si Yahweh nga labawng makagagahom, "Ayaw paminaw sa pulong sa mga propeta nga naghatag ug propesiya diha kaninyo. Gilimbongan lamang nila kamo! Nagpahayag sila sa ilang mga panan-awon bunga lamang sa ilang kaugalingong mga hunahuna, ug dili gikan sa baba ni Yahweh. ¹⁷Kanunay silang nagasulti niadtong misupak kanako, 'Nag-ingon si Yahweh nga magmalinawon kamo.' Kay gisultihan usab nila katong tanan nga nagmagahi sa ilang kasingkasing, magaingon, 'Walay katalagman nga modangat kaninyo.' ¹⁸Apan kinsa man ang nagbarog sa panagtigom ni Yahweh? Kinsa man ang nakakita ug nakadungog sa iyang pulong? Kinsa man ang nanumbaling ug naminaw sa iyang pulong?

¹⁹Tan-awa, adunay unos nga moabot gikan kang Yahweh! Migula usab ang iyang naghingapin nga kasuko, ug ang buhawi nga kapungot. Motuyoktuyok kini sa ulo sa mga daotan. ²⁰Dili mahunong ang kapungot ni Yahweh hangtod nga dili kini mapagawas ug mahatod ngadto sa gitudlo sa iyang kasingkasing. Sa kataposang mga adlaw, masabtan ra ninyo kini.

²¹Wala ko sugoa kining mga propeta. Migula lamang sila. Wala gayod akoy giingon ngadto kanila, apan nagpadayon gihapon sila sa pagpropesiya. ²²Kay kung nagbarog pa sila sa akong panagtigom, mahimo gayod nga maminaw ang akong katawhan sa akong pulong; mahimo usab nila nga mobiya sa ilang mga daotang mga pulong ug mga malaw-ay nga binuhatan.

²³Dios ba lamang ako nga anaa sa duol—mao kini ang giingon ni Yahweh—ug dili ba Dios usab sa halayo? ²⁴May makatago ba sa hilit nga dapit aron dili ko siya makita? —mao kini ang giingon ni Yahweh—ug dili ba anaa man ako bisan asa sa kalangitan ug sa kalibotan? — mao kini ang giingon ni Yahweh.

²⁵Nadungog ko kung unsa ang gisulti sa mga propeta, kadtong mga nagpropesiya ug mga bakak pinaagi sa akong ngalan. Ug miingon sila, 'Nagdamgo ako! Nagdamgo ako!' ²⁶Hangtod kanus-a ba kini magpadayon, ang mga propeta nga nagpropesiya nga bunga lamang sa ilang hunahuna ug nga nagpropesiya nga gikan sa malimbongon nilang kasingkasing? ²⁷Nagaplano sila nga pahikalimtan sa akong katawhan ang akong ngalan pinaagi sa mga damgo nga ilang gipadayag, ang matag-usa ngadto sa iyang isigkatawo, sama sa paghikalimot sa ilang mga katigulangan sa akong ngalan nga midapig sa ngalan ni Baal.

²⁸Pasultiha sa iyang damgo ang propeta nga adunay damgo. Apan kadtong akong gipadayagan sa usa ka butang, pasultiha siya sa akong ngalan nga matinud-anon. Unsa man ang kalabotan sa dagami ngadto sa lugas? —mao kini ang gipahayag ni Yahweh— ²⁹Dili ba nga akong pulong sama man sa kalayo? — mao kini ang gipahayag ni Yahweh— ug sama sa maso nga nagpinopino sa bato? ³⁰Busa tan-awa, kontra ko ang mga propeta—mao kini ang gipahayag ni Yahweh— si bisan kinsa nga mangangkon sa mga pulong gikan sa ubang tawo ug mosulti nga gikan kini kanako.

³¹Tan-awa, kontra ko ang mga propeta—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—nga migamit sa ilang mga dila aron sa pagpropesiya. ³²Tan-awa, kontra ko ang mga propeta nga may damgo nga bakak— mao kini ang gipahayag ni Yahweh— ug isugilon nila kini ug niini nga paagi gipasalaag ang akong katawhan pinaagi sa ilang bakak ug pagpanghambog. Kontra ko sila, tungod kay wala ko sila gipadala ni gimandoan ko sila. Busa dili gayod nila matabangan kining katawhan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

³³Kung mangutana kanimo kining mga tawhana, o ang usa ka propeta, o ang pari, 'Unsa man ang palas-anon ni Yahweh?' Sultihi sila, 'Kamo mao ang palas-anon, ug hinginlan ko ikaw'—mao kini ang gipahayag ni Yahweh. ³⁴Alang sa mga propeta, mga pari, ug katawhan nga moingon, 'Mao kini ang palas-anon ni Yahweh' pagasilotan ko kanang tawhana ug ang iyang panimalay.

³⁵Magpadayon kamo sa pagsulti, ang matag-usa sa iyang isigkatawo ug ngadto sa iyang mga kaigsoonan, 'Unsa man ang tubag ni Yahweh?' ug 'Unsa man ang gipahayag ni Yahweh?' ³⁶Apan kinahanglan dili na kamo mosulti bahin sa 'palas-anon ni Yahweh,' kay ang palas-anon pulong lamang sa tawo, ug gituis ninyo ang mga pulong sa buhi nga Dios, nga mao si Yahweh ang labawng makagagahom, nga atong Dios.

³⁷Mao kini ang imong angay isulti sa propeta, 'Unsa man ang tubag nga gihatag ni Yahweh kanimo? o 'Unsa man ang gisulti ni Yahweh?' ³⁸Apan kung isulti nimo, 'Ang palas-anon ni Yahweh', mao kini ang giingon ni Yahweh: Tungod kay gisulti man ninyo kining mga pulonga, 'Ang palas-anon ni Yahweh,' sa dihang gipadala ko ikaw, nga gisultihan, 'Dili ninyo isulti ang "Ang Palas-anon ni Yahweh,"' ³⁹busa, tan-awa, puniton ko ikaw ug ilabay palayo kanako, lakip ang siyudad nga akong gihatag kanimo ug sa imong mga katigulangan. ⁴⁰Unya pahamtangan ko kamo sa walay kataposang kaulawan ug kaalaot kaninyo nga dili gayod hikalimtan.

¹Gipakita ni Yahweh kanako ang usa ka butang. Ania karon, adunay duha ka mga basket sa mga bunga sa igera nga gipahimutang sa atubangan sa templo ni Yahweh. (Nahitabo kini nga panan-awon human mabihag ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia, si Jehoyakin ang anak nga lalaki ni Jehoyakim, ang hari sa Juda, ang mga opisyal sa Juda, ang mga batid nga trabahante ug ang mga tighimo ug mga puthaw nga gikan sa Jerusalem ug gidala sila ngadto sa Babilonia.) ²Ang usa ka basket may maayong mga bunga sa igera sama sa nahinog pag-una nga bunga sa igera, apan ang laing basket may daot nga bunga sa igera nga dili na nila makaon. ³Miingon si Yahweh kanako, "Unsa man ang imong nakita, Jeremias?" Miingon ako, "Mga bunga sa igera. Ang maayong mga bunga sa igera ug mga daot nga mga bunga sa igera nga dili na makaon."

⁴Unya ang pulong ni Yahweh miabot kanako, nga nag-ingon, ⁵"Si Yahweh, ang Dios sa Israel, nag-ingon niini: Maglantaw ako sa kaayohan sa mga binihag sa Juda, sama niining maayong mga bunga sa igera, ang mga binihag nga akong gipapahawa gikan niining dapita paingon sa yuta sa Caldea. ⁶Bantayan ko sila alang sa ilang kaayohan ug pabalikon ko niining yutaa. Tukoron ko sila, ug dili ko na sila lumpagon. Itanom ko sila, ug dili ko na sila ibton. ⁷Unya hatagan ko sila ug kasingkasing nga moila kanako, kay ako si Yahweh. Mahimo sila nga akong katawhan ug ako mahimong ilang Dios, busa mobalik sila kanako sa tibuok nilang kasingkasing.

⁸Apan sama sa daot nga mga bunga sa igera nga dili makaon—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—buhaton ko kini kang Zedekia, nga hari sa Juda, uban sa iyang mga opisyal, ug sa uban pang taga-Jerusalem nga nahibilin niining yutaa o namuyo didto sa yuta sa Ehipto. ⁹Himoon ko silang mangil-ad nga butang, usa ka katalagman, diha sa panan-aw sa tanang gingharian sa kalibotan, usa ka makauulaw ug mahimong mga hisgotanan, talamayon, ug panghimaraoton sa bisan asang dapit nga akong dad-an kanila. ¹⁰Ipadala ko batok kanila ang espada, kagutom, ug katalagman, hangtod nga mangamatay sila gikan sa yuta nga akong gihatag kanila ug sa ilang mga katigulangan."

¹Mao kini ang mga pulong nga miabot kang Jeremias mahitungod sa tanang katawhan sa Juda. Nahitabo kini sa ikaupat nga tuig nga si Jehoyakim ang anak nga lalaki ni Josia, ang hari sa Juda. Mao kadto ang unang tuig sa paghari ni Nebucadnezar, ang hari sa Babilonia. ²Gimantala kini ni Jeremias nga propeta sa tanang katawhan sa Juda ug sa tanang lumolupyo sa Jerusalem.

³Miingon siya, "Sulod sa 23 ka tuig, sukad sa ika-13 nga tuig sa paghari ni Josia ang anak nga lalaki ni Amon, ang hari sa Juda hangtod niining adlawa, miabot kanako ang pulong ni Yahweh ug gibalikbalik ko kini sa pagsugilon kaninyo, apan wala gayod kamo maminaw. ⁴Gipadala ni Yahweh sa makadaghan nganha kaninyo ang tanan niyang mga sulugoon nga mao ang mga propeta, apan wala gayod kamo naminaw ni nanumbaling.

⁵Miingon kining mga propeta, "Kinahanglan mobiya ang tagsatagsa ka tawo gikan sa iyang pagkadaotan ug sa malaw-ay niyang mga binuhatan ug balik sa yuta nga gihatag na kaniadto ni Yahweh ngadto sa inyong mga katigulangan ug alang kaninyo, ingon nga makanunayong gasa. ⁶Busa ayaw kamo pagsunod sa laing mga dios sa pagsimba kanila o sa pagyukbo kanila, ug ayaw ninyo siya hagita pinaagi sa buhat sa inyong mga kamot aron dili niya kamo silotan.'

⁷Apan wala kamo naminaw kanako—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—tungod niana gihagit hinuon ninyo ako pinaagi sa buhat sa inyong mga kamot aron masilotan kamo. ⁸Busa miingon niini si Yahweh nga labawng makagagahom, 'Tungod kay wala man ninyo paminawa ang akong mga pulong, ⁹tan-awa, pasugoan ko nga tigomon ang tanang katawhan sa amihanan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—pinaagi kang Nebucadnezar nga akong sulugoon, ang hari sa Babilonia, ug ipasulong ko sila batok niining yutaa ug sa mga lumolupyo niini, ug batok sa tanang kasikbit nga kanasoran diha kaninyo. Kay lainon ko sila sa kalaglagan. Himoon ko silang kahadlokan, biaybiayon, ug walay kataposang paggun-ob.

¹⁰Pahilumon ko ang kasaba sa kalipay ug sa pagmaya, ang kabanha sa pamanhonon ug sa pangasaw-onon, ang tingog sa mga galingan ug palungon ko ang kahayag sa lampara. ¹¹Unya kining yutaa mahimong awaaw ug kahadlokan, ug kining mga nasora mag-alagad sa hari sa Babilonia sulod sa 70 ka tuig.

¹²Unya mahitabo kini nga sa dihang matapos na ang 70 ka tuig, silotan ko ang hari sa Babilonia ug ang siyudad nga yuta sa Caldeanhon—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—tungod sa ilang mga sala ug mahimo kining awaaw hangtod sa hangtod. ¹³Unya ipahamtang ko batok nianang yutaa ang akong gipanulti, ug ang tanang nahisulat sa libro nga gipanagna ni Jeremias batok sa tanang kanasoran. ¹⁴Uliponon usab sila sa ubang kanasoran ug bantogang mga hari. Panimaslan ko sila sa ilang mga nabuhat ug sa gibuhat sa ilang mga kamot."'

¹⁵Kay miingon niini kanako si Yahweh, ang Dios sa Israel, "Kuhaa kining kupa sa bino sa kapungot gikan sa akong kamot ug paimna niini ang tanang kanasoran nga paadtoan ko kanimo. ¹⁶Kay kung makainom masupinday dayon sila, ug mangabuang gumikan sa akong gipadala nga espada nganha kanila."

¹⁷Busa gidawat ko ang kupa sa bino gikan sa kamot ni Yahweh, ug gipainom ko ang tanang kanasoran nga gipaadtoan kanako ni Yahweh: ¹⁸sa Jerusalem, sa mga siyudad sa Juda, sa mga hari niini, ug sa mga opisyal—aron malaglag sila ug kahadlokan, ug biaybiayon ug tinunglo, sama sa nahitabo kanila sa kasamtangang panahon.

¹⁹Ang ubang mga nasod gipainom usab niini: si Faraon nga hari sa Ehipto ug ang iyang mga ulipon; ang iyang mga opisyal ug ang tanan niyang katawhan; ²⁰ang tanang katawhan nga nagkasagol ang kaliwatan ug ang tanang hari sa yuta sa Uz; ang tanang hari sa Filistia—sa Ashkelon, sa Gaza, sa Ekron, ug ang nahibiling bahin sa Ashdod; ²¹sa Edom ug sa Moab ug ang katawhan sa Amon.

²²Ang mga hari sa Tyre ug sa Sidon, ang mga hari sa mga baybayon sa pikas bahin sa dagat, ²³sa Dedan, sa Tema, ug sa Buz uban ang tanang katawhan nga nagpatupi, kinahanglan paimnon usab sila niini.

²⁴Mao usab kini ang mga tawo nga moinom niini: ang tanang hari sa Arabia ug ang mga hari sa katawhan nga nagkasagol ang kaliwatan nga nagpuyo sa kamingawan; ²⁵ang tanang hari sa Zimri, ang tanang hari sa Elam, ug ang tanang hari sa Medes; ²⁶ang tanang hari sa amihanan, ang mga katawhan nga duol ug lagyo—ang tanang katawhan nga uban sa iyang igsoong lalaki ug ang tanang mga gingharian sa kalibotan nga anaa ibabaw sa yuta. Sa kataposan ang hari sa Babilonia ang gipainom human nilang tanan.

²⁷Miingon si Yahweh kanako, "Karon kinahanglan sultihan mo sila, 'Si Yahweh ang labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, miingon niini: Inom hangtod mahubog, unya magsuka, mangatumba, ug dili na makabangon tungod sa espada nga ipadangat ko diha kaninyo.'' ²⁸Unya kung mahitabo nga magdumili sila sa pagdawat sa kupa nga anaa sa imong kamot aron imnon, sultihi sila, 'Si Yahweh ang labawng makagagahom miingon niini: Kinahanglan moinom gayod kamo niini. ²⁹Kay tan-awa, ipahamtang ko na ang katalagman sa siyudad nga gitawag pinaagi sa akong ngalan, ug makalingkawas ba kamo gikan sa silot? Dili gayod kamo makalingkawas, kay pahamtangan ko ug espada ang tanang lumolupyo niining yutaa! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh ang labawng makagagahom.'

³⁰Kinahanglan ipanagna mo kining mga pulong batok kanila, ug isulti ngadto kanila, 'Modahunog ang tingog ni Yahweh gikan sa kahitas-an ug mosinggit gikan sa iyang balaang dapit, ug modahunog gayod ang iyang tingog batok sa iyang katawhan; ug mosinggit siya batok sa tanan nga nagpuyo sa kalibotan, sama niadtong mga katawhan nga nagpuga sa mga ubas. ³¹Ang tingog sa pagpakiggubat molanog hangtod sa kinatumyan sa kalibotan, tungod kay paninglon man ni Yahweh ang mga sumbong batok sa tanang kanasoran, ug pagahukman niya ang tanang buhing binuhat. Itugyan niya ang mga daotan ngadto sa espada—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.'

³²Nag-ingon niini si Yahweh ang labawng makagagahom, 'Tan-awa, ang katalagman modangat gayod sa tagsatagsa ka mga nasod, ug ang dakong bagyo magsugod gikan sa labing suok nga bahin sa kalibotan. ³³Unya kadtong gipamatay ni Yahweh nianang adlawa magkatag sa bisan asang bahin sa kalibotan; walay magbangotan kanila, maghipos, o maglubong. Mahisama sila sa hugaw nga anaa sa yuta.

³⁴Pagminatay ug pagpakitabang kamong mga magbalantay! Pagligid diha sa mga abog, kamong mga pangulo sa panon, kay ang mga adlaw nga pagaihawon kamo nahiabot na; mabungkag kamo sa dihang malaglag kamo sama sa mahalon nga kolon. ³⁵Walay kadangpan alang sa mga magbalantay, wala gayoy kaikyasan sa mga pangulo sa panon. ³⁶Pamatia ang paghilak sa mga magbalantay ug ang pagminatay sa mga pangulo sa panon, kay gilaglag ni Yahweh ang ilang mga sibsiban.

³⁷Busa ang malinawon nga mga sibsiban mahimong biniyaan tungod sa tumang kasuko ni Yahweh. ³⁸Sama sa batang liyon nga mibiya sa iyang langub, kay ang ilang dapit nahimong kahadlokan tungod sa kasuko sa nagdaogdaog, ug tungod usab sa iyang mabangis nga kapungot.'''

¹Sa pagsugod sa paghari ni Jehoyakim ang anak nga lalaki ni Josia, miabot kini nga pulong gikan kang Yahweh, nga nag-ingon, ²"Si Yahweh miingon niini: Tindog didto sa hawanan sa akong puloy-anan ug isulti sa tanang mga siyudad sa Juda nga mangabot aron sa pagsimba dinhi sa akong puloy-anan. Imantala ang tanang mga pulong nga akong gisugo kanimo nga isulti kanila. Ayaw gayod kulangi bisan usa ka pulong! ³Kay tingali maminaw sila niini, nga ang tagsatagsa ka tawo mobiya sa iyang daotang mga binuhatan, aron dili ko ipahamtang batok kanila ang katalagman nga akong giplano tungod sa daotan nilang mga binuhatan.

⁴Busa kinahanglang isulti mo kini kanila, 'Si Yahweh miingon niini: Kung dili kamo maminaw kanako pinaagi sa pagtuman sa akong balaod nga gihatag ko nganha kaninyo— ⁵kung dili ninyo patalinghogan ang mga pulong sa akong mga sulugoon nga mao ang mga propeta nga kanunay kong gipadala nganha kaninyo—nga wala gayod ninyo paminawa! — ⁶busa himoon ko gayod kining puloy-anan sama sa Shilo; himoon kong tinunglo kining siyudara sa panan-aw sa tanang mga kanasoran sa kalibotan.'''

⁷Nakadungog sa pagpahibalo ni Jeremias ang mga pari, ang mga propeta, ug ang tanang katawhan didto sa puloy-anan ni Yahweh. ⁸Sa nahuman na si Jeremias sa pagsulti sa tanang gisugo kaniya ni Yahweh gidakop siya sa tanang katawhan, sa mga pari, sa mga propeta, ug miingon, "Angay ka gayod nga patyon! ⁹Nganong nagpropesiya ka man sa ngalan ni Yahweh ug miingon nga kining puloy-anan mahisama sa Shilo ug ang kining siyudara maawaaw nga wala nay magpuyo?" Busa gipalibotan sa tanang katawhan si Jeremias didto sa puloy-anan ni Yahweh.

¹⁰Unya sa pagkadungog sa mga opisyal sa Juda niining mga pulonga miadto dayon sila sa puloy-anan ni Yahweh gikan sa balay sa hari. Nanglingkod sila sa ganghaan sa Bag-ong Ganghaan sa puloy-anan ni Yahweh. ¹¹Ang mga pari ug ang mga propeta nakigsulti sa mga opisyal ug sa tanang katawhan. Miingon sila, "Angayan gayod patyon kining tawhana, kay nagpropesiya man siya batok niining nasora, sumala gayod sa inyong nang dungog!" ¹²Busa misulti si Jeremias ngadto sa tanang mga opisyal ug sa tanang katawhan, "Gipadala ako ni Yahweh aron managna batok niining puloy-anan ug niining siyudara, sa pagsulti sa tanang mga pulong nga inyong nadungog mismo.

¹³Busa karon, bag-oha ang inyong mga pamaagi ug ang inyong pagkinabuhi, ug patalinghogi ang tingog ni Yahweh nga inyong Dios aron dili na niya ipadayon ang pagpahamtang kaninyo sa katalagman nga iyang gisulti batok kaninyo. ¹⁴Tan-awa—ako mismo anaa sa inyong mga kamot! Buhata nganhi kanako kung unsa ang maayo ug matarong sa inyong panan-aw. ¹⁵Apan angay ninyong masayran nga kung patyon ninyo ako, nan sad-an kamo, kining siyudara ug ang mga lumolupyo niini sa dugo sa tawong walay sala, tungod kay matuod gayod nga gipadala ako ni Yahweh nganha kaninyo aron sa pagmantala sa tanang pulong sa inyong mga igdulongog."

¹⁶Unya miingon ang mga opisyal, ug ang tanang katawhan ngadto sa mga pari ug sa mga propeta, "Dili angay nga mamatay kining tawhana, tungod kay gimantala man niya ang mga butang nganhi kanato pinaagi sa ngalan ni Yahweh nga atong Dios." ¹⁷Unya mitindog ang pipila sa mga kadagkoan sa kayutaan ug nakigsulti sa tibuok panagtigom sa katawhan.

¹⁸Miingon sila, "Si Mika nga taga-Moreset nagppropesiya sa panahon sa paghari ni Hezekia sa Juda. Nakigsulti siya sa tanang katawhan sa Juda ug miingon, 'Nagsulti niini si Yahweh ang labawng makagagahom: Ang Zion pagadarohon sama sa usa ka uma, ang Jerusalem mahimong tinapok sa mga tinumpag, ug ang bungtod nga nahimutangan sa templo mahimong kalasangan.' ¹⁹Gipatay ba siya ni Hezekia nga hari sa Juda ug sa tanang taga-Juda? Dili ba nahadlok man siya kang Yahweh ug nagpakiluoy siya atubangan ni Yahweh aron dili niya ipadayon ang katalagman nga iyang gimantala kanila? Busa buhaton ba nato ang mas labaw pa kadaotan batok sa atong kaugalingong kinabuhi?"

²⁰Sa wala madugay adunay laing tawo na usab ang nagpropesiya pinaagi sa ngalan ni Yahweh—si Uria ang anak nga lalaki ni Shemaya nga taga-Kiriat Jearim—nagpropesiya usab siya batok niining siyudara ug niining yutaa, nga uyon sa mga pulong ni Jeremias. ²¹Apan sa pagkadungog ni Haring Jehoyakim ug sa tanan niyang kasundalohan ug sa mga opisyal ang iyang pulong, gipapatay siya sa hari, apan nakabalita si Uria ug nahadlok siya, busa mikalagiw siya ug miadto sa Ehipto.

²²Unya nagpadala si Haring Jehoyakim ug mga tawo nga moadto sa Ehipto—si Elnatan ang anak nga lalaki ni Acbor ug mga tawo aron moadto sa Ehipto sa pagdakop kang Uria. ²³Gidakop nila si Uria sa Ehipto ug gidala ngadto kang Haring Jehoyakim. Unya gipapatay siya ni Jehoyakim pinaagi sa espada ug gipalubong ang iyang patay nga lawas sa lubnganan sa mga yano nga tawo. ²⁴Apan ang kaluoy ni Ahikam ang anak nga lalaki Shafan anaa kang Jeremias, busa wala siya gitugyan ngadto sa katawhan aron pagapatyon.

¹Sa pagsugod sa paghari ni Zedekia ang anak nga lalaki ni Josia, nga hari sa Juda, kining pulong miabot kang Jeremias nga gikan kang Yahweh. ²Mao kini ang gisulti ni Yahweh kanako, "Paghimo ug gapos ug yugo alang sa imong kaugalingon ug sangoni ang imong kaugalingon. Isangon kini sa imong liog. ³Unya ipadala kini sa hari sa Edom, sa hari sa Moab, sa hari sa katawhan sa Amon, sa hari sa Tyre, ug sa hari sa Sidon. Ipadala sila sa kamot sa mga embahador sa hari nga mangadto sa Jerusalem ngadto kang Zedekia ang hari sa Juda. ⁴Hatagi sila ug mga mando sa ilang mga agalon ug sultihi, 'Si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel, nagsulti niini: Mao kini ang kinahanglan nimong isulti sa imong mga agalon,

⁵Ako ang nagbuhat sa kalibotan pinaagi sa akong dakong kusog ug sa akong bukton. Gibuhat ko usab ang katawhan ug ang mga mananap diha sa kalibotan, ug ihatag ko kini kang bisan kinsa nga matarong sa akong mga mata. ⁶Busa karon, akong ihatag kining tanang kayutaan ngadto sa mga kamot ni Nebucadnezar, ang hari sa Babilonia, nga akong alagad. Ihatag ko usab, ang mga buhing binuhat sa kaumahan ngadto kaniya, aron mag-alagad kaniya. ⁷Kay ang tanang kanasoran mag-alagad kaniya, ang iyang mga anak nga lalaki, ug ang iyang mga apo nga lalaki hangtod sa pag-abot sa panahon nga matapos ang iyang pagdumala. Unya daghan ang mga nasod ug ang mga gamhanan nga hari mobuntog kaniya.

⁸Busa ang nasod ug ang gingharian nga wala mag-alagad kang Nebucadnezar, ang hari sa Babilonia, ug wala nagpasangon sa yugo sa ilang liog sa hari sa Babilonia—akong pagasilotan ang nasod pinaagi sa espada, kagutom, ug katalagman—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—hangtod nga ako silang laglagon pinaagi sa iyang kamot.

⁹Busa ayaw paminaw sa inyong mga propeta, sa inyong mga tighubad sa damgo, sa inyong mga mananagna, sa inyong mga babaylan, ug sa inyong mga espiritista, nga nagsulti kaninyo, 'Ayaw pag-alagad sa hari sa Babilonia.' ¹⁰Kay nanagna sila sa mga bakak diha kaninyo aron ipadala kamo pahilayo sa inyong kayutaan, kay gipakalagiw ko kamo, ug mamatay. ¹¹Apan ang nasod nga nagpasangon niini sa liog ilalom sa yugo sa hari sa Babilonia ug nag-alagad kaniya, tugotan ko kini nga makapahulay sa iyang yuta—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—ug ila kining paga-ugmaron ug maghimo sa ilang mga puloy-anan.""

¹²Busa misulti ako ngadto kang Zedekia ang hari sa Juda ug gihatag kaniya kining mensahe, "Pagpasangon kamo sa inyong mga liog ilalom sa yugo sa hari sa Babilonia ug pag-alagad kaniya ug sa iyang katawhan, ug mabuhi kamo. ¹³Nganong mamatay ka man—ikaw ug ang imong katawhan—pinaagi sa espada, kagutom, ug katalagman, sama sa akong gipahayag bahin sa nasod nga midumili sa pag-alagad sa hari sa Babilonia?

¹⁴Ayaw paminaw sa mga pulong sa mga propeta nga misulti kaninyo ug miingon, 'Ayaw alagari ang hari sa Babilonia,' kay nagpropesiya sila ug mga bakak diha kaninyo. ¹⁵Kay wala ko sila gipadala—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—kay nagpropesiya sila sa bakak pinaagi sa akong ngalan busa palayason ko ikaw ug mamatay ka, ikaw ug ang mga propeta nga nagpropesiya diha kanimo."'

¹⁶Ako kining isulti ngadto sa mga pari ug sa tanan nga katawhan ug moingon, "Nag-ingon si Yahweh niini: Ayaw paminaw sa mga pulong sa imong mga propeta nga nagpropesiya diha kaninyo ug nag-ingon, 'Tan-awa! Ang mga butang nga anaa sa balay ni Yahweh giuli na karon gikan sa Babilonia!' nagpropesiya sila ug mga bakak diha kaninyo. ¹⁷Ayaw paminaw kanila. Kinahanglan mag-alagad kamo sa hari sa Babilonia ug mabuhi. Nganong kinahanglan man gun-obon kining siyudara? ¹⁸Kung mga propeta sila, ug kung tinuod gayod nga miabot kanila ang pulong ni Yahweh, tugoti sila nga magpakiluoy ngadto kang Yahweh nga makagagahom nga dili ipadala ngadto sa Babilonia ang mga butang nga nahibilin sa iyang balay, ang balay sa hari sa Juda, ug sa Jerusalem.

¹⁹Nagsulti si Yahweh nga makagagahom niini mahitungod sa mga haligi, sa dagat, ug ang mananap, ug ang tanan nga mga butang nga nahibilin niining siyudad— ²⁰ang mga butang nga wala nadala ni Nebucadnezar ang hari sa Babilonia sa dihang gibihag niya si Jehoyakin ang anak nga lalaki ni Jehoyakim, ang hari sa Juda, ngadto sa pagkabihag gikan sa Jerusalem ngadto sa Babilonia uban sa tanan nga mga pangulo sa Juda ug sa Jerusalem.

²¹Si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel, miingon niini mahitungod sa mga butang nga nahibilin sa balay ni Yahweh, ang balay sa hari sa Juda, ug sa Jerusalem, ²²Pagadad-on sila sa Babilonia, ug magpabilin sila didto hangtod sa adlaw nga mobalik ako kanila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—unya ako silang dad-on ug ibalik dinhi niining dapita"

¹Nahitabo kini niadtong tuig, sa pagsugod sa paghari ni Zedekia ang hari sa Juda, sa ikaupat nga tuig ug sa ikalima nga bulan, si Hanania ang anak nga lalaki ni Azur nga propeta, nga naggikan sa Gibeon, nakigsulti kanako didto sa balay ni Yahweh sa atubangan sa mga pari ug sa tanang katawhan. Miingon siya, ²"Si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel, misulti niini: Akong gibuak ang yugo nga gibutang sa hari sa Babilonia.

³Sulod sa duha ka tuig akong dad-on pagbalik niining dapita ang tanang mga butang nga iya sa balay ni Yahweh nga gidala ni Nebucadnezar ang hari sa Babilonia nga gikuha gikan niining dapita ug gidala didto sa Babilonia. ⁴Unya akong dad-on pagbalik niining dapita si Jehoyakin ang anak nga lalaki ni Jehoyakim, ang hari sa Juda, ug ang tanan nga mga binihag sa Juda nga gipadala ngadto sa Babilonia—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—kay akong gub-on ang yugo sa hari sa Babilonia."

⁵Busa si propeta Jeremias nakigsulti kang Hanania nga propeta sa atubangan sa mga pari ug sa tanan nga katawhan nga mitindog sa atubangan sa balay ni Yahweh. ⁶Miingon ang propeta nga si Jeremias, "Buhaton unta kini ni Yahweh! Ipamatuod unta ni Yahweh ang mga pulong nga imong nagpropesiya ug dad-on pagbalik niining dapita ang mga butang nga iya sa balay ni Yahweh, ug ang tanang binihag nga gikan sa Babilonia. ⁷Apan, paminawa ang pulong nga akong gipahayag sa imong igdulungog ug sa igdulungog sa tanan nga katawhan.

⁸Ang mga propeta nga anaa nang daan sa wala pa ako ug ikaw nagpropesiya nang daan mahitungod sa daghang mga nasod ug batok sa gamhanang mga gingharian, mahitungod sa gubat, kagutom, ug katalagman. ⁹Busa ang propeta nga nagpropesiya nga adunay kalinaw—kung mahitabo ang iyang pulong, unya masayran kini nga siya gayod ang propeta nga gipadala ni Yahweh."

¹⁰Apan gikuha ni propeta Hanania ang yugo gikan sa liog ni propeta Jeremias ug giguba kini. ¹¹Unya nagsulti si Hanania sa atubangan sa tanang katawhan ug miingon, "Miingon si Yahweh niini: ingon niini, sulod sa duha ka tuig akong gubaon gikan sa liog sa matag nasod ang yugo nga gisangon ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia." Unya mibiya ang propeta nga si Jeremias.

¹²Human gubaa ni Hanania nga propeta ang yugo gikan sa liog ni Jeremias nga propeta, ang pulong ni Yahweh miabot kang Jeremias, nga nag-ingon, ¹³"Lakaw ug sultihi si Hanania, nga miingon si Yahweh niini: Giguba mo ang yugo nga kahoy, apan magbuhat ako ug puthaw nga yugo.' ¹⁴Kay miingon niini si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel: Akong isangon ang yugo nga puthaw sa liog sa tanang kanasoran aron mag-alagad kang Nebucadnezar nga hari sa Babilonia, ug mag-alagad sila kaniya. Hatagan ko usab siya ug ihalas nga mga mananap didto sa kaumahan nga ilalom sa iyang pagmando."

¹⁵Unya miingon ang propeta nga si Jeremias ngadto kang propeta Hanania, "Paminaw Hanania! Wala ikaw gipadala ni Yahweh, apan imong gipatuo kining katawhan sa mga bakak. ¹⁶Busa miingon si Yahweh niini: Tan-awa, ipadala ko ikaw gawas sa kalibotan. Mamatay ka karong tuiga, tungod kay imo mang gipahayag ang pagsupak batok kang Yahweh." ¹⁷Sa ikapito ka bulan sa samang tuig, namatay ang propeta nga si Hanania.

¹Mao kini ang mga pulong sa linukot nga basahon nga gipadala ni propeta Jeremias nga gikan sa Jerusalem sa mga nahibilin nga mga pangulo sa mga binihag ug ngadto sa mga pari, mga propeta, ug sa tanang katawhan nga gibihag ni Nebucadnezar gikan sa Jerusalem ngadto sa Babilonia. ²Nahitabo kini human sa paghari ni Jehoyakin, ang rayna nga inahan, ug labaw nga mga opisyal, ang mga pangulo sa Juda ug sa Jerusalem, gipadala pahilayo ang mga trabahante gikan sa Jerusalem. ³Gipadala niya kining linukot nga basahon pinaagi sa kamot ni Elasa ang anak nga lalaki ni Shafan ug Gemaria nga anak ni Hikias nga lalaki ngadto kang Zedekia, ang hari sa Juda, nga gipadala ngadto kang Nebucadnezar nga hari sa Babilonia.

⁴Ang linukot nga basahon miingon, "Si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel, nagsulti niini ngadto sa mga binihag kansang akong gipabihag gikan sa Jerusalem ngadto sa Babilonia, ⁵'Pagtukod ug mga balay ug pagpuyo kanila. Pagtanom sa mga tanaman ug pagkaon sa bunga niini.

⁶Pangasawa ug panganak ug mga lalaki ug mga babaye. Unya hatagi ug pangasaw-onon ang inyong mga anak nga lalaki, ug hatagi ang inyong mga anak nga babaye ug mga pamanhunon. Tugoti sila nga makaanak ug lalaki ug mga babaye ug panaghan didto aron dili kamo mokunhod. ⁷Pagmalinawon sa maong siyudad kung diin ko kamo gipabihag, ug pag-ampo kanako alang niini sanglit aduna may kalinaw alang kaninyo.'

⁸Kay si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel, nag-ingon niini, 'Ayaw tugoti nga ang inyong mga propeta nga anaa sa inyong taliwala ug sa inyong mga tighubad sa damgo nga molingla kaninyo, ug ayaw paminawa ang imong mga damgo. ⁹Kay nagpropesiya sila nga malimbongon diha kaninyo sa akong ngalan. Wala ko sila gipadala—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.'

¹⁰Kay miingon si Yahweh niini, 'Sa dihang gidumalahan kamo sa Babilonia sulod sa 70 ka tuig, tabangan ko kamo ug tumanon ko ang akong maayong pulong alang kaninyo aron dad-on ko kamo pagbalik niining dapita. ¹¹Kay ako nasayod sa akong mga plano alang kanimo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—plano alang sa kalinaw ug dili sa kalisdanan, aron hatagan kamo sa kaugmaon ug paglaom.

¹²Unya magtawag kamo kanako, ug maglakaw ug mag-ampo kanako, ug patalinghogan ko kamo. ¹³Kay pangitaon ninyo ako ug makaplagan ako ninyo, tungod kay nangita man kamo kanako sa tibuok ninyong kasingkasing. ¹⁴Makaplagan ako ninyo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—ug akong dad-on pagbalik ang inyong kadagaya; tigumon ko kamo gikan sa tanan nga kanasoran ug sa mga dapit diin ako kamong gipatibulaag—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—kay ako kamong pabalikon sa dapit kung diin gipabihag ko kamo.'

¹⁵Sukad miingon ka nga si Yahweh magpili ug mga propeta alang kanato sa Babilonia, ¹⁶Nagsulti niini si Yahweh ngadto sa hari nga naglingkod sa trono ni David ug sa tanan nga katawhan nga nagpuyo nianang siyudara, ang imong mga igsoong lalaki nga wala nahiapil kaninyo sa pagkabihag— ¹⁷Nag-ingon si Yahweh nga makagagahom niini, 'Tan-awa, padad-an ko kamo ug espada, kagutom, ug mga balatian diha kaninyo. Kay himoon ko sila nga sama sa lata nga igera nga dili na maayong kan-on.

¹⁸Unya gukdon ko sila pinaagi sa espada, kagutom, ug katalagman ug himoon silang makalilisang sa panan-aw sa tanan nga gingharian sa kalibotan—makalilisang, mahimo silang tinunglo ug pagabugalbogalan, ug kaulawan nga butang sa mga kanasoran diin ako silang gipatibulaag. ¹⁹Tungod kay wala sila naminaw sa akong mga pulong— mao kini ang gipahayag ni Yahweh— nga akong gipadala ngadto kanila pinaagi sa akong mga alagad nga mga propeta. Gipadala ko sila pag-usab, apan wala kamo naminaw kanila— mao kini ang gipahayag ni Yahweh.'

²⁰Busa paminaw kamo sa pulong ni Yahweh, kamong tanan nga mga binihag nga gipadala gikan sa Jerusalem ngadto sa Babilonia, ²¹Si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel, nagsulti niini mahitungod kang Ahab ang anak nga lalaki ni Kolaias ug Zedekia ang anak nga lalaki ni Maasea, nga nagpropesiya ug mga bakak diha kaninyo sa akong ngalan: Tan-awa, ako silang itugyan sa kamot ni Nebucadnezar ang hari sa Babilonia. Pagapatyon niya sila sa imong atubangan.

²²Unya magasulti sa pagtunglo mahitungod niining mga tawhana pinaagi sa tanan nga mga binihag nga taga-Juda nga anaa sa Babilonia. Ang tunglo nag-ingon: Himoon unta kamo ni Yahweh nga mahisama kang Zedekia ug Ahab, nga gisunog sa hari sa Babilonia. ²³Mahitabo kini tungod sa makauulaw nga mga butang nga ilang gibuhat sa Israel sa dihang nanapaw sa asawa sa ilang mga silingan ug nagpahayag ug bakak nga mga pulong sa akong ngalan, mga butang nga wala ko gimando kanila nga isulti. Kay ako lamang ang nasayod; ako ang saksi—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."

²⁴"Mahitungod kang Shemaya nga taga-Nehelam, nag-ingon niini: ²⁵Si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel, nag-ingon niini: Tungod kay nagpadala ka ug sulat sa imong ngalan ngadto sa tanang katawhan sa Jerusalem, ngadto kang Zofonias nga anak nga lalaki ni Maasea ang pari, ug sa tanan nga mga pari, ug nag-ingon, ²⁶Gihimo ikaw ni Yahweh nga pari imbis nga si Jehoyada ang pari, kay ikaw man ang tinugyanan sa balay ni Yahweh. Ikaw ang magdumala sa tanang katawhan nga nagpakabuang ug nagpakapropeta. Kinahanglan butangan mo sila ug kahoy nga lapad ug kadenahan.

²⁷Busa karon, nganong wala man nimo badlonga si Jeremias nga taga-Anatot, nga nagpakapropeta batok kanimo? ²⁸Kay gipadala kita niya ngadto sa Babilonia ug nag-ingon, 'Taas kini nga panahon. Pagtukod ug mga balay ug pagpuyo niini, ug tamni ang mga tanaman ug kaon sa ilang mga bunga." ²⁹Gibasa sa pari nga si Zofonias kining maong sulat samtang naminaw si propeta Jeremias.

³⁰Unya miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias, nga nag-ingon, ³¹"Ipadala ang pulong sa tanang mga binihag ug sultihi, 'Nag-ingon si Yahweh niini mahitungod kang Shemaya ang taga-Nehelam: Tungod kay si Shemaya nagpropesiya kaninyo, ug iya kamong gipatuo ug mga bakak, ³²Busa nag-ingon si Yahweh niini: Tan-awa, akong silotan si Shemaya ang taga-Nehelam ug ang iyang mga kaliwat. Wala gayoy tawo nga magpabilin niining katawhan. Wala gayoy maayo nga akong buhaton niining katawhan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—kay nagmantala man siya sa pagrebelde batok kang Yahweh."

¹Miabot kang Jeremias ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ²"Mao kini ang giingon ni Yahweh ang Dios sa Israel, 'Isulat sa linukot nga sulatanan ang tanang pulong nga akong gisulti kanimo diha sa sulatanan. ³Kay tan-awa, moabot ang adlaw—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sa dihang ibalik ko ang kadagaya sa akong katawhan sa Israel ug sa Juda. Ako si Yahweh, nag-ingon niini. Kay pabalikon ko sila ngadto sa yuta nga akong gihatag sa ilang katigulangan, ug magpuyo sila niini.'''

⁴Mao kini ang mga pulong nga giingon ni Yahweh mahitungod sa Israel ug sa Juda, ⁵"Kay miingon si Yahweh niini, 'Nakadungog kita sa pagtiyabaw sa kahadlok ug walay kalinaw.

⁶Pangita ug tan-awa kung makabaton ug anak ang usa ka lalaki. Nganong nakita ko man ang matag batan-on nga naninghawak sama sa usa ka babaye nga nagbati? Nganong nangluspad man ang tanan nilang panagway? ⁷Pagkaalaot! Kay kana nga adlaw makuyaw ug walay sama niini. Panahon kini sa kagul-anan alang kang Jacob, apan pagaluwason gihapon siya gikan niini.

⁸Kay mahitabo kini nianang adlawa—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga labawng makagagahom—nga pangbalion ko ang mga yugo nga anaa sa inyong liog, ug pagatanggalon ko ang inyong mga kadena, aron dili na kamo maulipon pa sa mga langyaw. ⁹Hinuon magsimba sila kang Yahweh nga ilang Dios ug mag-alagad kang David nga ilang hari, nga himoon ko nga hari alang kanila.

¹⁰Busa ikaw, Jacob nga akong alagad, ayaw kahadlok—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—ug ayaw kabalaka Israel. Kay timan-i, papaulion ko ikaw sa dili madugay gikan sa halayong dapit, ug ang imong mga kaliwat nga gikan sa yuta sa pagkaulipon. Mobalik si Jacob ug magmalinawon; layo siya sa piligro, ug wala na gayoy gikahadlokan. ¹¹Kay mag-uban ako kaninyo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—aron sa pagluwas kaninyo. Unya taposon ko sa hingpit ang tanang mga nasod kung diin kamo akong gipatibulaag. Apan dili ko gayod kamo puohon, bisan nga gipanton ko kamo pinasubay sa hustisya ug dili gayod kamo tugotan nga dili masilotan.'

¹²Kay miingon si Yahweh niini, 'Dili na maulian ang inyong samad; hilabihan na kaayo ang inyong samad. ¹³Walay usa nga magpakiluoy sa inyong kahimtang; wala nay makatambal alang sa inyong samad aron kamo maulian.

¹⁴Gikalimtan na kamo sa tanan nga nahigugma kaninyo. Dili na sila mangita kaninyo, tungod kay gisamaran ko kamo sama sa kaaway nga nagsamad kaninyo ug sa pagpanton sa usa ka mangtas nga agalon tungod sa daghan ninyong kasaypanan ug sa inyong mga sala nga dili maihap. ¹⁵Nganong magpakitabang man kamo alang sa inyong mga samad? Dili na maulian ang inyong kasakit. Tungod sa daghan ninyong kasaypanan, ang inyong sala nga dili maihap, gihimo ko kining tanan alang kaninyo.

¹⁶Busa ang tanan nga naglamoy kaninyo pagalamoyon, ug ang tanan nga inyong mga kaaway mamahimong ulipon. Kay ang mga nangawat kaninyo makawatan, ug himoon ko ang tanang nangilog kaninyo nga mailogan. ¹⁷Kay magdala ako ug kaayohan kaninyo; ayohon ko ang inyong mga samad—mao kini ang gipahayag ni Yahweh— buhaton ko kini tungod kay gitawag nila kamo: mga sinalikway. Walay nagtagad niini nga Zion.'''

¹⁸Miingon si Yahweh niini, "Tan-awa, akong ibalik ang kadagaya sa mga tolda ni Jacob ug kaluy-an ang iyang mga panimalay. Unya matukod ang siyudad gikan sa labihang pagkagun-ob, ug ang kota molungtad pag-usab kung asa kini gamiton. ¹⁹Unya ang awit sa pagdayeg ug tingog sa pagmaya madungog gikan kanila, kay padaghanon ko sila ug dili ko sila puohon; pasidunggan ko sila aron dili sila madaogdaog.

²⁰Unya ang ilang katawhan mahimong sama kaniadto, ug ang ilang katawhan matukod sa akong atubangan sa dihang silotan ko ang tanan nga nagsakit kanila. ²¹Ang ilang pangulo maggikan kanila. Moipon siya sa inyong taliwala sa dihang moduol ako kaniya ug sa dihang moduol siya kanako. Kay kung dili ko kini buhaton, kinsa man ang mangahas sa pagduol kanako? —mao kini ang gipahayag ni Yahweh. ²²Unya mahimo kamong akong katawhan ug ako mahimong inyong Dios.

²³Tan-awa, migawas na ang kasuko ni Yahweh ug ang iyang kapungot. Mapadayonon kini nga unos. Motuyoktuyok sa mga ulo sa daotang mga tawo. ²⁴Ang kapungot ni Yahweh dili mahupay hangtod dili kini matuman ang katuyoan sa iyang kasingkasing. Sa ulahing mga adlaw, masabtan ra ninyo kini."

¹Mao kini ang gipahayag ni Yahweh, niadtong higayona mamahimo ako nga Dios sa tibuok kaliwat sa Israel, ug sila mamahimong akong katawhan." ²Nagsulti si Yahweh niini, "Ang katawhan nga nakalingkawas sa espada nakakaplag ug kaluoy didto sa kamingawan; mogawas ako aron papahulayon ang Israel." ³Nagpakita si Yahweh kanako kaniadto ug miingon, "Gihigugma ko ikaw Israel sa gugmang walay kataposan. Busa gipaduol ko ikaw ngari kanako uban sa matinud-anong kasabotan.

⁴Tukoron ko kamo pag-usab aron matukod kamo, putli nga Israel. Gamiton na ninyo pag-usab ang inyong mga tamborin ug manggawas uban sa malipayong panagsayaw. ⁵Magtanom na kamo pag-usab ug mga ubas didto sa kabukiran sa Samaria; magtanom ang mga mag-uuma ug pahimuslan ang bunga niini sa husto. ⁶Kay moabot ang adlaw nga imantala sa mga tigbantay sa kabukiran sa Efraim nga, 'Dali na, motungas na kita sa Zion ngadto kang Yahweh nga atong Dios.'

⁷Kay miingon si Yahweh niini, "Singgit sa kalipay alang kang Jacob! Pagmaya alang sa pangulo sa katawhan sa kanasoran! Ipadungog ang pagdayeg nga nag-ingon, 'Giluwas ni Yahweh ang iyang katawhan, ang mga nahibilin sa Israel.'

⁸Tan-awa, dad-on ko na sila pagbalik gikan sa amihanang dapit nga kayutaan. Tigomon ko sila sa dili madugay gikan sa mga pinakalayong bahin sa kalibotan. Mokuyog kanila ang buta ug bakol; mokuyog kanila ang mga mabdos nga babaye ug kadtong mga nagbati. Mobalik dinhi ang usa ka dakong pundok sa katawhan. ⁹Moabot sila nga maghilak; ihatod ko sila kung magahangyo sila. Palakwon ko sila sa kasapaan sa tul-id nga dalan. Dili sila mapandol niini, kay mahimo akong amahan sa Israel, ug ang Efraim mahimo nakong kamagulangang anak."

¹⁰"O kanasoran, patalinghogi ang pulong ni Yahweh. Ibalita ngadto sa lagyong baybayong mga dapit. Kamong kanasoran magaingon gayod, 'Siya nga nagpatibulaag sa Israel mao ang mitigom niini ug sama sa magbalantay nga nag-atiman sa iyang karnero.' ¹¹Kay gitubos ni Yahweh si Jacob ug gilukat siya gikan sa kamot nga mas kusgan pa kay kaniya.

¹²Unya moabot sila ug magmaya sa kahitas-an sa Zion. Modan-ag ang ilang mga panagway tungod sa pagkamaayo ni Yahweh, sa daghang mais ug sa bag-ong bino, sa daghang lana ug sa mga anak sa mga karnero ug sa mga baka. Kay ang ilang mga kinabuhi mahisama sa usa ka binisbisang tanaman, ug dili na sila mobati ug kagul-anan pag-usab.

¹³Unya managsayaw nga malipayon ang mga dalagang ulay, ug ang mga batan-on ug ang mga tigulang makigsayaw uban kanila. Kay pulihan ko ang ilang pagbangotan sa paglipay. Kaluy-an ko sila ug lipayon sila imbis magkaguol. ¹⁴Unya lukopon ko ang kinabuhi sa mga pari diha sa kadagaya. Mapuno sa akong pagkamaayo ang akong katawhan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."

¹⁵Misulti si Yahweh niini, "Adunay tingog nga nadungog didto sa Rama, pagdangoyngoy ug labihang paghilak. Ang naghilak mao si Raquel alang sa iyang mga anak. Midumili siya sa pagpahupay kanila, tungod kay wala na silay kinabuhi."

¹⁶Misulti si Yahweh niini, "Undanga na ang inyong paghilak ug ang inyong mga mata sa pagluha; tungod kay adunay balos alang sa inyong pag-antos—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—mamalik ra ang inyong mga anak gikan sa yuta sa kaaway. ¹⁷Adunay paglaom kaninyo sa umaabot—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—mamalik ang inyong mga kaliwat sa sulod sa ilang mga utlanan."

¹⁸"Nadungog ko gayod ang pagbakho ni Efraim, "Gisilotan mo ako, ug gibunalan mo ako sama sa baka nga wala mamanso. Pabalika ako ug aron makabalik ako kanimo, kay ikaw si Yahweh nga akong Dios. ¹⁹Kay nagbasol ako human sa akong pagtalikod kanimo; human ako namanso, gibunalan ko ang akong paa. Naulaw ako ug gipakaulawan, tungod kay gidala-dala ko ang sala sa akong pagkabatan-on.' ²⁰Dili ba si Efraim man ang akong bililhong anak? Dili ba siya man ang akong pinalangga, ug gikahimut-ang anak nga lalaki? Kay bisan nagasulti ako batok kaniya, gihunahuna ko gihapon siya. Sa ingon niini nga paagi, gimingaw ang akong kasingkasing kaniya. Magmaluluy-on gayod ako kaniya—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."

²¹Paghimo kamo ug mga timailhan sa dalan. Pagbutang ug mga ugsok nga ilhanan alang sa inyong kaugalingon. Ipahiluna ang inyong hunahuna sa saktong dalan, ang dalan nga inyong agian. Balik na, O putli nga Israel! Balik na niining siyudara nga imong gipanag-iya. ²²Hangtod kanus-a man kamo magmasinupakon mga babaye nga walay pagtuo? Kay nagbuhat si Yahweh ug bag-ong butang sa kalibotan—gipanalipdan sa babaye ang kusgan nga lalaki.

²³Si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel nagsulti niini, "Kung dad-on ko na pagbalik ang katawhan sa ilang yuta, isulti nila kini sa kayutaan sa Juda ug sa mga siyudad niini, 'Panalanginan unta kamo ni Yahweh, kamo nga matarong nga dapit diin siya nagpuyo, kamo nga balaang bukid.' ²⁴Kay ang Juda ug ang tanang siyudad niini maghiusa sa pagpuyo didto, ingon nga mga mag-uuma ug mga magbalantay kuyog sa ilang mga kahayopan. ²⁵Kay hatagan ko ug tubig kadtong gibudlayan, ug akong tagbawon ang nag-antos sa kauhaw." ²⁶Human niini nakamata ako, ug naamgohan ko nga nakaayo sa akong panimuot ang akong pagkatulog.

²⁷Tan-awa, taliabot na ang adlaw, —mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sa dihang tukoron ko na ang mga balay sa Israel ug sa Juda lakip na ang kaliwat sa mga tawo ug mananap. ²⁸Kaniadto, gibantayan ko sila aron nga pagaibton sila ug aron pukanon sila, aron ilabay, gub-on ug sakiton sila. Apan sa umaabot nga mga adlaw, bantayan ko na sila, aron lig-onon sila ug tukoron sila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

²⁹Nianang adlawa wala nay makaingon pa, "Mikaon ug mga aslom nga ubas ang mga amahan, apan nadaot ang ngipon sa mga anak.' ³⁰Kay ang matag tawo mamatay sa iyang kaugalingong kasaypanan; ang matag usa nga mokaon ug aslom nga mga ubas, ang iyang ngipon maoy madaot.

³¹Tan-awa, taliabot na ang adlaw—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sa dihang himoon ko ang bag-ong kasabotan tali sa panimalay sa Israel ug sa panimalay sa Juda. ³²Dili kini sama sa kasabotan nga akong gihimo tali sa ilang katigulangan sa panahon nga giagak ko sila aron ipagawas sila gikan sa yuta sa Ehipto. Kadtong panahona mao ang pagsupak nila sa akong kasabotan, bisan ako ang ilang bana alang kanila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

³³Apan mao kini ang kasabotan nga akong himoon tali sa panimalay sa Israel human niining panahona—mao kini ang gipahayag ni Yahweh: ibutang ko ang akong balaod nganha kanila ug isulat kini sa ilang kasingkasing, kay ako mahimong ilang Dios, ug sila mahimong akong katawhan. ³⁴Unya ang matag tawo dili na kinahanglan tudloan pa ang ilang silingan, o tudloan pa sa tawo ang iyang igsoong lalaki ug moingon, 'Ilha si Yahweh!' Kay silang tanan makaila na kanako gikan sa pinakauyamot kanila ngadto sa pinakabantogan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—kay pasayloon ko ang ilang kasaypanan ug dili ko na hinumdoman pa ang ilang mga sala."

³⁵Nagsulti si Yahweh niini—'Si Yahweh, ang nagbuhat sa adlaw aron mohayag sa panahon sa adlaw ug gipahimutang ang bulan ug mga kabituonan aron mohayag sa kagabhion. Siya mao ang nagpalihok sa kadagatan aron modahunog ang mga balod niini. Si Yahweh ang iyang ngalan ang labawng makagagahom. Nagsulti siya niini, ³⁶"Bisan kung mahanaw man sa akong panan-aw kining mga lig-ong mga butang—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—hangtod sa kahangturan padayon nga mahimong nasod ang mga kaliwat sa Israel sa akong atubangan."

³⁷Nagsulti si Yahweh niini, "Kung masukod pa ang kalapad sa kalangitan, ug kung masusi ang patukoranan ilalom sa kalibotan, isalikway ko ba ang tanang kaliwat sa Israel tungod sa tanan nga ilang gibuhat—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."

³⁸Tan-awa, taliabot na ang panahon—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sa dihang matukod na pagbalik ang siyudad alang kanako, gikan sa Tore sa Hananel paingon sa Ganghaan sa Eskina. ³⁹Unya ang pagsukod mogikan sa bungtod sa Gareb ug palibot sa Goa. ⁴⁰Ang tibuok walog sa mga patay nga lawas ug mga abo, ug ang tanang kaumahan paingon sa walog sa Kidron lahos sa eskina sa Ganghaan sa mga Kabayo sa sidlakan nga bahin, igahin kini alang kang Yahweh. Dili na pagaibton ang siyudad o isalibay pag-usab hangtod sa kahangtoran."

¹Miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias sa ikanapulo ka tuig sa paghari ni Zedekia nga hari sa Juda, ang ika- 18 ka tuig ni Nebucadnezar. ²Nianang panahona, gilibotan sa mga sundalo sa hari sa Babilonia ang Jerusalem, ug gibilanggo si Jeremias nga propeta didto sa hawanan sa guwardiya nga atua didto sa balay sa hari sa Juda.

³Gibilanggo siya sa hari sa Juda nga si Zedekia ug miingon, "Nganong nagpropesiya ka man ug miingon, 'Miingon si Yahweh niini: Tan awa, hapit ko na nga itugyan kining siyudara ngadto sa mga kamot sa hari sa Babilonia, ug ilogon niya kini. ⁴Dili makalingkawas si Zedekia nga hari sa Juda gikan sa mga kamot sa mga Caldeanhon, kay itugyan gayod siya sa mga kamot sa hari sa Babilonia. Magsulti siya sa hari, ug makita niya ang mga mata sa hari. ⁵Dad-on niya si Zedekia sa Babilonia, ug magpabilin siya didto hangtod nga silotan ko siya—mao kini ang gipahayag ni Yahweh. Bisan makig-away ka pa batok sa mga Caldeanhon, dili ka gayod magmalamposon."'

⁶Miingon si Jeremias, "Miabot ang pulong ni Yahweh kanako, ug miingon, ⁷'Tan-awa, moanha diha kanimo ang imong uyoan nga si Hanamel ang anak nga lalaki ni Shalum ug magaingon, Palita ang akong uma nga atua didto sa Anatot alang sa imong kaugalingon, kay anaa kanimo ang katungod sa pagpalit niini.'''''

⁸Unya, sumala sa gipahayag ni Yahweh, nga si Hanamel, ang anak nga lalaki sa akong uyoan, mianhi kanako sa hawanan sa guwardiya, ug miingon siya kanako, 'Palita ang akong uma nga atua sa Anatot sa yuta sa Benjamin, kay ang katungod nga manag-iya niini anaa kanimo. Palita kini alang sa imong kaugalingon.' Unya nakahibalo ako nga kini mao ang pulong ni Yahweh. ⁹Busa gipalit ko ang uma nga atua sa Anatot gikan kang Hanamel, ang anak nga lalaki sa akong uyoan, ug nagtimbang ako ug plata alang kaniya, ug 1 7 ka shekels ang gibug-aton niini.

¹⁰Unya nagsulat ako sa linukot nga basahon ug giselyohan ko kini, ug adunay mga nagsaksi niini. Unya akong gitimbang ang plata sa timbangan. ¹¹Pagkahuman gikuha ko ang kasabotan sa pagpalit nga senilyohan, gituman ang mga mando ug mga kasugoan, lakip usab ang wala na selyohi nga kasabotan. ¹²Gihatag ko ang senilyohan nga linukot nga basahon ngadto kang Baruk ang anak nga lalaki ni Neria nga anak nga lalaki ni Masea, sa atubangan ni Hanamel, nga anak nga lalaki sa akong uyoan, ug ang mga saksi nga nahisulat sa senilyohan nga linukot nga basahon, ug sa atubangan sa tanang taga-Juda nga naglingkod didto sa hawanan sa guwardiya.

¹³Busa naghatag ako ug mando kang Baruk sa atubangan nila. Miingon ako, ¹⁴Miingon niini si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, Kuhaa kining mga dokumento, ang resibo sa pagpalit nga senilyohan ug sa wala naselyohan nga mga kopya sa kasabotan sa pagpalit, ug isulod kini sa usa ka kulon aron molungtad kini sa dugay nga panahon. ¹⁵Kay miingon niini si Yahweh nga labawng makakagahom, ang Dios sa Israel, pagapaliton pag-usab niining yutaa ang mga balay, mga uma, ug mga parasan."

¹⁶Human nako mahatag ang resibo sa pagpalit kang Baruk nga anak nga lalaki ni Neria, nag-ampo ako kang Yahweh ug miingon, ¹⁷'Yahweh nga Ginoo! Tan-awa! Ikaw lamang ang nagbuhat sa kalangitan ug sa yuta pinaagi sa imong dakong gahom ug uban sa imong giisa nga bukton. Wala kay isulti nga lisod alang kanimo nga buhaton. ¹⁸Gipakita nimo ang imong matinud-anon nga kasabotan sa liboan ug gipahamtang mo ang mga sala sa imong katawhan ngadto sa mga paa sa ilang mga anak. Ikaw ang bantogan ug gamhanan nga Dios; Yahweh nga labawng makagagahom ang imong ngalan.

¹⁹Dako ang imong kaalam ug gamhanan ang imong mga buhat, kay imong nakita ang tanang gihimo sa imong katawhan, aron hatagan ang matag-usa kung unsa ang angay sa ilang batasan ug binuhatan. ²⁰Naghimo ikaw ug mga timaan ug mga kahibulongang butang sa yuta sa Ehipto. Gihimo mo nga bantogan ang imong ngalan hangtod karong mga adlawa sa Israel ug sa tibuok katawhan. ²¹Kay gidala mo ang imong katawhan gikan sa yuta sa Ehipto pinaagi sa mga timaan ug ang mga kahibulungang butang, pinaagi sa gahom sa mga kamot, ug giisa nga bukton ug pinaagi sa dakong kalisang.

²²Unya gihatag mo kanila kining yutaa—nga imong gisaad sa ilang mga katigulangan nga imong ihatag kanila—ang yuta nga nagdagayday ang gatas ug dugos. ²³Busa misulod ug giangkon nila kini. Apan wala nila gituman ang imong tingog o nagtuman sa imong balaod. Wala silay gihimo sa imong gimando kanila nga ilang himoon, busa gipahamtang mo kining tanang katalagman ngadto kanila.

²⁴Tan-awa! Miabot ang pagsulong sa yuta nga salipdanan ngadto sa siyudad aron mailog kini. Kay tungod sa espada, sa kagutom, mga katalagman, gitugyan ang siyudad sa kamot sa mga Caldeanhon nga nakig-away batok niini. Kay mahitabo gayod kung unsa ang imong gisulti nga mahitabo, ug tan-awa, ug naglantaw ka. ²⁵Unya miingon ka kanako, "Pagpalit ug uma alang sa imong kaugalingon uban sa plata ug pagkuha ug mga mosaksi niini, bisan pa ug itugyan kini nga siyudad ngadto sa mga Caldeanhon.''''

²⁶Miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Jeremias, nga nag-ingon, ²⁷"Tan-awa! Ako si Yahweh, ang Dios sa tanang katawhan. Aduna bay mga butang nga lisod alang kanako nga buhaton? ²⁸Busa miingon si Yahweh niini, 'Tan-awa, buot kung itugyan kining siyudara ngadto sa mga kamot sa mga Caldeanhon ug kang Nebucadnezar, nga hari sa Babilonia. Ug mailog niya kini.

²⁹Moabot ang mga Caldeanhon nga nakig-away batok niini nga siyudad ug sunogon kining siyudara, sa mga atop sa mga balay diin nagsimba ang mga tawo kang Baal ug nag-ipis ug mga halad nga ilimnon sa laing mga dios aron paghagit sa pagpasuko kanako. ³⁰Kay nagbuhat gayod ug daotan ang katawhan sa Israel ug sa Juda sa akong panan-aw gikan pa sa ilang pagkabatan-on. Nasilo gayod ako sa katawhan tungod sa ilang ginabuhat—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

³¹Giingon ni Yahweh nga kining siyudara maoy hinungdan sa iyang kasuko ug kapungot sukad sa adlaw nga ila kining gitukod. Ug nilungtad kini hangtod karong adlawa. Busa ako kining kuhaon sa akong atubangan ³²tungod sa tanang kadaotan sa katawhan sa Israel ug sa Juda, ang mga butang nga ilang nabuhat nga maoy nakapasuko kanako—sila, ilang mga hari, ug mga prinsipe, ug mga pari, ug mga propeta, ug ang matag-tawo nga nagpuyo sa Juda ug sa Jerusalem.

³³Gitalikdan nila ako imbis nga ilang atubangon, bisan ako silang gitudloan pag-ayo. Gisulayan ko sila sa pagtudlo apan walay usa kanila nga naminaw aron modawat sa pagbadlong. ³⁴Gipahimutang nila ang ilang malaw-ay nga mga diosdios sa balay nga gitawag pinaagi sa akong ngalan, aron hugawan kini. ³⁵Nagtukod sila ug taas nga mga dapit alang kang Baal sa Walog sa Ben Hinom aron paghalad sa ilang mga anak nga lalaki ug babaye sa kalayo alang kang Molec. Wala ako nagmando kanila. Wala gayod misantop sa akong hunahuna nga buhaton nila kining mangil-ad nga butang nga maoy hinungdan nga makasala ang Juda.'

³⁶Busa karon, ako si Yahweh, ang Dios sa Israel, nagsulti niini mahitungod niining siyudara, ang siyudad nga imong giingon, 'Gitugyan kini sa kamot sa hari sa Babilonia pinaagi sa espada, sa kagutom, ug katalagman.' ³⁷Tan-awa, buot ko nga tigomon sila gikan sa kayutaan nga akong gidad-an kanila sa akong kapungot, hilabihang kasuko, ug dakong kaligutgot. Buot ko nga dad-on sila pagbalik niining dapita ug makapuyo sila nga malinawon.

³⁸Unya mahimo ko silang akong katawhan ug mahimo nila ako nga ang ilang Dios. ³⁹Hatagan ko sila ug usa ka kasingkasing ug usa ka dalan aron sa pagpasidungog kanako matag adlaw alang sa ilang kaayohan ug sa mosunod nilang kaliwatan. ⁴⁰Unya maghimo ako ug walay kataposang kasabotan diha kanila, nga dili ako motalikod sa paghimo ug maayo kanila. Hatagan ko sila ug kasingkasing nga magpasidungog kanako, aron dili na gayod sila motalikod kanako.

⁴¹Unya magmaya ako sa paghimo ug maayo ngadto kanila. Matinud-anon ko silang ipahimutang niining yutaa sa tibuok nakong kasingkasing ug kinabuhi. ⁴²Kay miingon si Yahweh niini, 'Sama nga akong gidala kining dakong katalagman niining katawhan, busa buhaton ko usab kanila ang tanang mga maayong butang nga akong gisulti nga akong buhaton alang kanila.

⁴³Unya mapalit niining mga yutaa ang mga kaumahan, mahitungod sa imong gisulti, "Mao kini ang yutang nagun-ob, nga walay tawo o mananap. Gitugyan kini sa kamot sa mga Caldeanhon." ⁴⁴Mopalit sila ug mga uma pinaagi sa plata ug isulat kini sa sinelyohan nga linukot nga basahon. Magtigom sila ug mga saksi sa yuta ni Benjamin, sa tibuok Jerusalem ug sa mga siyudad sa Juda, sa mga siyudad sa kabungtoran ug sa kapatagan, ug sa mga siyudad sa Negev. Kay akong ibalik ang ilang kadagaya—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."'

¹Unya miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias sa ikaduhang higayon, samtang gibilanggo siya sa sulod sa hawanan sa guwardiya, nga nag-ingon, ²"Si Yahweh nga magbubuhat miingon niini— Si Yahweh nga maoy naghulma aron mapahiluna —si Yahweh ang iyang ngalan, ³Tawga ako, ug ako magatubag kanimo. Ipakita ko kanimo ang dagkong mga butang, ug mga katingalahan nga wala nimo nasayran.'

⁴Kay si Yahweh, ang Dios sa Israel, miingon niini mahitungod sa mga balay sa siyudad ug sa balay sa mga hari sa Juda nga gipanglumpag tungod sa yuta nga salipdanan ug sa espada, ⁵Moabot ang mga Caldeanhon aron makig-away ug aron pun-on ang mga balay sa mga patay nga lawas sa mga tawo nga akong patyon tungod sa akong kasuko ug kapungot, sa dihang talikdan ko kining siyudara tungod sa tanan nilang pagkadaotan.

⁶Apan tan-awa, magdala ako ug kaayohan, kay ako silang ayohon ug dad-on ko kanila ang kauswagan, ang kalinaw, ug pagkamatinumanon. ⁷Kay dad-on ko pag-usab ang kadagaya sa Juda ug sa Israel; tukuron ko sila sama sa sinugdanan. ⁸Unya akong hinloan ang tanan nilang mga kasaypanan nga ilang nahimo batok kanako. Pasayloon ko ang tanan nilang mga sala nga ilang nahimo batok kanako, ug ang tanang mga pamaagi nga misupak sila kanako. ⁹Kay kining siyudara mahimong hinungdan sa akong kalipay, usa ka awit sa pagdayeg ug dungog sa tanang kanasoran sa kalibotan nga makadungog sa tanang maayong mga butang nga akong himoon alang niini. Unya mangahadlok ug mangurog sila tungod sa tanang maayong butang ug sa kalinaw nga akong ihatag niini.'

¹⁰Miingon si Yahweh niini, 'Niining dapita nga inyong giingon karon, "Awaaw kini, ang dapit nga walay tawo o mananap," sa siyudad sa Juda, ug sa kadalanan sa Jerusalem nga nahimong awaaw nga walay tawo o mananap, ug didto madunggan pag-usab ¹¹ang tingog sa kalipay ug pagmaya, ang tingog sa pamanhonon ug sa pangasaw-onon, ang tingog niadtong nagsulti, samtang gidala nila ang mga halad sa pagpasalamat ngadto sa balay ni Yahweh, "Pagpasalamat kang Yahweh nga labawng makakagahom, kay maayo si Yahweh, ug ang iyang gugma nga dili mopakyas molungtad hangtod sa kahangtoran!" Kay ibalik ko ang kadagaya sa kayutaan kung unsa kini kaniadto,' miingon si Yahweh.

¹²Miingon niini si Yahweh nga labawng makagagahom: 'Niining awaaw nga dapit, diin wala nay tawo ni mananap—maanaa na usab sibsibanan niining siyudara diin mapapahulay sa mga magbalantay ang panon sa ilang mga karnero. ¹³Sa mga siyudad sa kabungturan, sa kapatagan, ug sa Negev, ug sa yuta sa Benjamin ug sa tibuok Jerusalem, ug sa siyudad sa mga Juda, moagi na usab ang panon sa karnero niadtong moihap kanila,' miingon si Yahweh.

¹⁴Tan-awa! Moabot ang mga adlaw—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—nga sa dihang akong himoon kung unsa ang akong gisaad sa balay sa Israel ug sa balay sa Juda. ¹⁵Niadtong mga adlawa ug panahona himoon ko ang matarong nga sanga nga motubo alang kang David, ug magdala siya kaangayan ug katarong sa yuta. ¹⁶Niadtong mga adlawa maluwas ang Juda ug magpuyo nga adunay kasigurohan ang Jerusalem, kay mao kining itawag kaniya, "Si Yahweh ang atong pagkamatarong.'''

¹⁷Kay miingon si Yahweh niini: 'Adunay tawo nga gikan sa kaliwat ni David nga kanunay nga molingkod sa trono sa balay sa Israel, ¹⁸ni wala gayoy tawo nga gikan sa mga nga Levita nga makabsan sa paghalad ug mga halad sinunog sa akong atubangan, ug aron mosunog sa halad nga pagkaon, ug sa paghalad sa trigo sa tanang higayon.'''

¹⁹Miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias, nga nag-ingon, ²⁰"Miingon si Yahweh niini: 'Kung mabakwi ang akong kasabotan mahitungod sa panahon sa adlaw ug sa gabii aron wala nay adlaw ug gabii sa hustong panahon, ²¹unya mahimo nimong mabakwi ang akong kasabotan sa akong alagad nga si David, aron nga wala na siyay anak nga lalaki nga molingkod sa iyang trono, ug ang akong kasabotan sa mga pari nga Levita, nga akong mga alagad. ²²Ingon nga ang mga pangulo sa langit dili maihap, sama sa mga balas sa baybayon nga dili masukod, busa dugangan ko ang kaliwat ni David nga akong alagad ug ang mga Levita nga nag-alagad kanako."'

²³Miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias, nga nag-ingon, ²⁴"Wala ba nimo gihunahuna kung unsa ang giingon niining katawhan sa dihang miingon sila, 'Ang duha ka pamilya nga gipili ni Yahweh, gisalikway na niya sila karon'? Niining paagiha gitamay nila ang akong katawhan, sa pag-ingon nga dili na sila usa ka nasod sa ilang mga panan-aw.

²⁵Ako, si Yahweh ang miingon niini. 'Kung wala ko buhata ang kasabotan sa adlaw ug sa gabii, ug kung wala ko gipahimutang ang mga balaod sa langit ug sa yuta, ²⁶unya akong isalikway ang mga kaliwat ni Jacob ug ni David nga akong alagad, ug dili nako dad-on ang tawo aron nga magdumala kanila sa mga kaliwat ni Abraham, ni Isaac, ug ni Jacob. Kay akong ibalik ang ilang mga kadagaya ug magmangiluluy-on kanila."'

¹Miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias, sa dihang nakiggubat si Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ug ang tanan niyang mga kasundalohan, uban ang tanang gingharian sa kalibotan, nga iyang mga ginsakopan ilalom sa iyang gahom, ug ang tanan nilang katawhan nga nakiggubat batok sa Jerusalem ug sa tanang mga siyudad niini, nga nag-ingon: ²'Si Yahweh, ang Dios sa Israel, miingon niini: Lakaw ug pakigsulti kang Zedekia nga hari sa Juda ug sultihi siya," miingon si Yahweh niini: Tan-awa, igatugyan ko kining siyudara ngadto sa kamot sa hari sa Babilonia. Sunogon niya kini. ³Dili ka makaikyas gikan sa iyang kamot, kay dakpon ka gayod ug itugyan sa iyang kamot. Magkakit-anay kamo sa hari sa Babilonia; ug sultihan dayon ka niya sa dihang mahiabot ka sa Babilonia.'

⁴Patalinghogi ang pulong ni Yahweh, Zedekia nga hari sa Juda! Gisulti kini ni Yahweh bahin kanimo, 'Dili ka mamatay pinaagi sa espada. ⁵Mamatay ka nga malinawon. Pagasunogon ang imong patayng lawas sama sa imong mga katigulangan nga gisunog paglubong, ug sa mga hari nga nag-una kanimo. Moingon sila, "Pagkaalaot, agalon!" Magbangotan sila alang kanimo. Nagsulti ako karon—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."

⁶Busa gimantala ni propeta Jeremias didto sa Jerusalem kining tanan nga mga pulong ngadto kang Zedekia nga hari sa Juda. ⁷Nakiggubat ang kasundalohan sa hari sa Babilonia batok sa Jerusalem ug sa tanang nahibiling mga siyudad sa Juda: ang Lachis ug ang Azeka. Mao kini ang mga siyudad nga nagpabiling lig-on.

⁸Miabot ang pulong ngadto kang Jeremias gikan kang Yahweh human sa pakigsaad ni Haring Zedekia uban sa tanang katawhan sa Jerusalem, aron sa pagmantala ug kagawasan ngadto kanila nga kinahanglan ipalingkawas ⁹sa matag tawo ang iyang mga ulipon nga Hebreo, ang mga lalaki ug ang mga babaye, bisan kadtong nag-ulipon ug usa ka Judio, nga iyang igsoon.

¹⁰Busa nagsaad ang tanang mga pangulo ug katawhan nga ipalingkawas sa matag tawo ang iyang mga ulipong lalaki ug mga ulipong babaye aron dili na sila mahimong mga ulipon pa. Gituman nila ug gipalingkawas sila. ¹¹Apan human niini nausab ang ilang mga hunahuna. Gidala nila pagbalik ang mga ulipon nga ilang gipalingkawas. Gipugos nila sila nga mahimong mga ulipon pag-usab.

¹²Busa miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Jeremias, nga nag-ingon, ¹³"Si Yahweh, ang Dios sa Israel, nag-ingon niini, 'Ako mismo naghimo ug kasabotan tali sa imong mga katigulangan sa adlaw nga ako silang gidala pagawas gikan sa yuta sa Ehipto, gawas gikan sa puloy-anan sa pagkaulipon. Gisulti ko kini, ¹⁴"Sa kataposan sa matag pito ka tuig, kinahanglan papaulion sa matag tawo ang iyang igsoon, ang iyang isigka-Hebreo nga nagbaligya sa iyang kaugalingon diha kaninyo ug nag-alagad kaninyo sulod sa unom ka tuig. Papaulia siya nga adunay kagawasan." Apan wala namati ang imong mga katigulangan kanako ni mipatalinghog kanako.

¹⁵Karon naghinulsol kamo sa inyong mga kaugalingon ug nagsugod sa pagbuhat kung unsa ang husto sa akong panan-aw. Gimantala ninyo ang kagawasan, ang matag usa kaninyo ngadto sa iyang silingan, ug naghimo kamo ug kasabotan atubangan sa akong puloy-anan nga gitawag pinaagi sa akong ngalan. ¹⁶Apan mitalikod kamo ug gihugawan ang akong ngalan; gikuha ninyo pagbalik ang inyong mga ulipong lalaki ug mga ulipong babaye, nga inyong gipakagiw sa bisan diin nila buot moadto. Gipugos ninyo sila nga mahimo ninyong mga ulipon pag-usab.'

¹⁷Busa nagsulti si Yahweh niini, 'Wala kamo namati kanako. Kinahanglan nga imantala ninyo ang kagawasan, ang matag usa kaninyo, ngadto sa inyong mga igsoon ug sa mga isigka-Israelita. Busa tan-awa! Imantala ko ang kagawasan nganha kaninyo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—kagawasan gikan sa espada, sa katalagman, ug sa kagutom, kay himoon ko kamong kahadlokan sa panan-aw sa matag gingharian sa kalibotan. ¹⁸Unya pagasilotan ko ang katawhan nga misupak sa akong kasabotan, nga wala nagtuman sa mga pulong sa kasabotan nga ilang gihimo sa akong atubangan sa dihang gitunga nila ang torong baka sa duha ka bahin ug milakaw taliwala sa mga bahin niini, ¹⁹ug unya ang mga pangulo sa Juda ug sa Jerusalem, ang mga yunoko ug ang mga pari, ug ang tanang katawhan sa yuta nga milakaw taliwala sa mga bahin sa torong baka.

²⁰Itugyan ko sila ngadto sa kamot sa ilang mga kaaway ug ngadto sa kamot niadtong nagapangita sa ilang mga kinabuhi. Ang ilang mga lawas mahimong pagkaon alang sa kalanggaman sa kalangitan ug sa mga mananap sa yuta. ²¹Busa itugyan ko si Zedekia ang hari sa Juda ug ang iyang mga pangulo ngadto sa kamot sa ilang mga kaaway ug ngadto sa kamot niadtong nagapangita sa ilang mga kinabuhi, ug ngadto sa kamot sa kasundalohan sa hari sa Babilonia nga makiggubat batok kaninyo. ²²Tan-awa, maghatag ako ug mando—mao kini ang gipahayag ni Yahweh— ug magdala pagbalik kanila dinhi sa siyudad aron makiggubat batok niini ug moilog, ug magsunog niini. Kay gun-obon ko ang mga siyudad sa Juda nga wala nay lumolupyo."'

¹Miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Jeremias sa mga adlaw ni Jehoyakin ang anak nga lalaki ni Josia nga hari sa Juda, nga nag-ingon, ²"Lakaw ngadto sa panimalay sa mga Recabnon ug pakigsulti kanila. Unya dad-a sila sa akong puloy-anan, sulod sa usa sa mga lawak didto, ug daliti sila ug bino aron imnon."

³Busa gidala ko si Jaazania ang anak nga lalaki ni Jeremias ang anak nga lalaki ni Habazinia ug ang iyang mga igsoong lalaki, ang tanan niyang mga anak nga lalaki, ug ang tanang panimalay sa Recabnon. ⁴Gidala ko sila ngadto sa puloy-anan ni Yahweh, sulod sa mga lawak sa mga anak nga lalaki ni Hanan ang anak nga lalaki ni Igdalia, ang tawo sa Dios. Kini nga mga lawak tupad sa lawak sa mga pangulo, nga anaa sa ibabaw sa lawak ni Maasea ang anak nga lalaki ni Shalum, ang tigbantay sa ganghaan.

⁵Unya akong gibutang sa atubangan sa mga Recabnon ang mga panaksan ug mga kopa nga puno sa bino ug miingon ako kanila, "Inom kamo ug diyutay nga bino." ⁶Apan miingon sila, "Dili kami moinom sa bisan unsang bino, kay si Jonadab ang anak nga lalaki ni Recab, nagmando man kanamo, 'Ayaw kamo pag-inom sa bisan unsang bino, bisan ikaw o ang imong mga kaliwat, hangtod sa kahangtoran. ⁷Ayaw usab kamo pagtukod ug bisan unsang mga puloy-anan, magpugas ug mga binhi, ni magtanom ug bisan unsang parasan; dili kini alang kaninyo. Kay kinahanglan magpuyo kamo sa mga tolda sa tanan ninyong mga adlaw, aron nga magpuyo kamo sa daghang mga adlaw sa yuta kung diin kamo nagpuyo ingon nga mga langyaw.'

⁸Nagtuman kami sa tingog ni Jonadab ang anak nga lalaki ni Recab, ang among katigulangan, sa tanan nga iyang gimando kanamo, nga dili moinom ug bino sa tanan namong mga adlaw, kami, ang among mga asawa, ang among mga anak nga lalaki, ug among mga anak nga babaye. ⁹Dili gayod kami magtukod sa among mga puloy-anan nga among kapuy-an, ug walay parasan, uma, o binhi nga among panag-iyahon. ¹⁰Nagpuyo kami sa mga tolda ug nagtuman kami ug gibuhat ang tanang gimando kanamo sa among katigulangan nga si Jonadab. ¹¹Apan sa dihang gisulong ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ang yuta, miingon kami, 'Dali, kinahanglan nga moadto kita sa Jerusalem aron makaikyas gikan sa kasundalohan sa Chaldean ug sa Armenian.' Busa nagpuyo na kami sa Jerusalem."

¹²Unya miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Jeremias, nga nag-ingon, ¹³"Si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel, nag-ingon niini, 'Lakaw ug sultihi ang mga tawo sa Juda ug ang mga lumolupyo sa Jerusalem, "Dili ba kamo modawat ug pagbadlong ug mopatalinghog sa akong mga pulong? —mao kini ang gipahayag ni Yahweh. ¹⁴Ang mga pulong ni Jonadab ang anak nga lalaki ni Recab nga gihatag ngadto sa iyang mga anak nga lalaki ingon nga usa ka mando, nga dili moinom sa bisan unsang bino, nga ginasunod pa gihapon hangtod karon. Gituman nila ang mga mando sa ilang mga katigulangan. Apan alang kanako, magpadayon ako sa pagmantala nganha kaninyo, apan wala kamo nagpatalinghog kanako.

¹⁵Gipadala ko nganha kaninyo ang tanan kong mga alagad, ang mga propeta. Nagpadayon ako sa pagpadala kanila aron sa pagsulti, 'Pabiyaa ang matag tawo gikan sa daotan niyang binuhatan ug magbuhat sa maayong binuhatan; tugoti nga wala nay bisan usa ang magsunod sa laing mga dios ug magsimba niini. Hinuon, balik sa yuta nga akong gihatag kaninyo ug sa inyong katigulangan.' Apan wala gihapon kamo mipatalinghog kanako ni nagtagad kanako. ¹⁶Kay ang mga kaliwat ni Jonadab ang anak nga lalaki ni Recab nagsunod man sa mga mando sa ilang katigulangan nga iyang gihatag kanila, apan kining mga tawhana nagdumili sa pagpamati kanako.'"

¹⁷Busa si Yahweh, ang Dios nga makagagahom ug ang Dios sa Israel, miingon niini, 'Tan-awa, ipahamtang ko sa Juda ug sa tanang lumolupyo sa Jerusalem, ang tanang katalagman nga akong gisulti batok kanila tungod kay nagsulti man ako kanila apan wala sila namati kanako; nagtawag ako kanila, apan wala sila mitubag.'"

¹⁸Miingon si Jeremias ngadto sa panimalay sa mga Recabnon, "Miingon niini si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel: Namati kamo sa mga mando ni Jonadab nga inyong katigulangan ug gitipigan ninyo kining tanan—gituman ninyo ang tanan nga iyang gimando kaninyo nga inyong buhaton— ¹⁹busa si Yahweh nga makagagahom, ang Dios sa Israel, miingon niini, 'Kanunay gayod nga adunay usa nga maggikan sa kaliwat ni Jonadab ang anak nga lalaki ni Recab aron mag-alagad kanako.'"

¹Sa pag-abot sa ikaupat nga tuig sa paghari ni Jehoyakim ang anak nga lalaki ni Josia nga hari sa Juda, miabot kini nga pulong kang Jeremias gikan kang Yahweh, ug miingon siya, ²"Pagkuha ug linukot nga sulatanan ug isulat niini ang tanang mga pulong nga akong isulti kanimo bahin sa Israel ug sa Juda, ug sa matag nasod. Buhata kini alang sa tanan nga akong isulti sukad sa mga adlaw ni Josia hangtod niining adlawa. ³Kay basin pa ug mamati ang katawhan sa Juda sa tanang katalagman nga akong ipahamtang kanila. Kay basin pa ug mobiya ang matag-usa gikan sa daotan niyang binuhatan, aron nga pasayloon ko ang ilang kalapasan ug ang ilang mga sala."

⁴Unya gitawag ni Jeremias si Baruk ang anak nga lalaki ni Neria, ug gisulat ni Baruk sa linukot nga sulatanan ang gidikta ni Jeremias, ang tanang mga pulong ni Yahweh nga gisulti kaniya. ⁵Unya gimandoan ni Jeremias si Baruk. Miingon siya, "Ania ako sa bilanggoan ug dili makaadto sa puloy-anan ni Yahweh. ⁶Busa kinahanglan nga moadto ka ug basaha gikan sa linukot nga sulatanan ang imong gisulat nga akong gidikta. Sa adlaw sa pagpuasa, kinahanglan nga imong basahon ang mga pulong ni Yahweh nga makadungog ang katawhan sulod sa iyang puloy-anan, ug makadungog usab ang katawhan sa Juda nga miabot gikan sa ilang mga siyudad. Imantala kining mga pulonga ngadto kanila.

⁷Kay basin pa ug mahiabot ngadto kang Yahweh ang ilang mga pagpakiluoy. Kay basin pa ug mobiya ang matag tawo gikan sa daotan niyang binuhatan, sanglit hilabihan na man ang kapungot ug kaligutgot nga gisulti ni Yahweh batok niining katawhan." ⁸Busa gibuhat ni Baruk ang anak nga lalaki ni Neria ang tanan nga gimando ni Jeremias nga usa ka propeta nga iyang pagabuhaton. Gibasa niya sa makusog ang mga pulong ni Yahweh diha sa iyang templo.

⁹Sa pag-abot sa ikalima nga tuig ug sa ikasiyam nga bulan sa paghari ni Jehoyakim ang anak nga lalaki ni Josia, ang hari sa Juda, nga ang tanang katawhan sa Jerusalem ug ang katawhan nga miabot sa Jerusalem gikan sa mga siyudad sa Juda nagmantala ug pagpuasa alang sa pagpasidungog kang Yahweh. ¹⁰Kusog nga gibasa ni Baruk ang mga pulong ni Jeremias sa puloy-anan ni Yahweh, gikan sa lawak ni Gemaria ang anak nga lalaki ni Shafan ang eskriba, sa ibabaw nga hawanan, nga kilid sa ganghaan pasulod sa puloy-anan ni Yahweh. Gibasa niya kini nga makadungog ang tanang katawhan.

¹¹Karon nadungog ni Micaya ang anak nga lalaki ni Gemaria ang anak nga lalaki ni Shafan ang tanang mga pulong ni Yahweh sa linukot nga basahon ¹²Miadto siya sa puloy-anan sa hari, ngadto sa lawak sa sekretaryo. Nakita niya ang tanang opisyal nga naglingkod didto: si Elishama ang sekretaryo, si Delaya ang anak nga lalaki ni Shemaya, si Elnatan ang anak nga lalaki ni Acbor, si Gemaria ang anak nga lalaki ni Shafan, ug si Zedekia ang anak nga lalaki ni Hanania, ug ang tanang mga opisyal.

¹³Unya gibalita ni Micaya ngadto kanila ang tanang mga pulong nga iyang nadungog nga kusog nga gibasa ni Baruk ngadto sa katawhan. ¹⁴Busa ang tanang mga opisyal nagpadala kang Jehudi ang anak nga lalaki ni Netania ang anak nga lalaki ni Shelemia ang anak nga lalaki ni Cushi, ngadto kang Baruk. Miingon si Jehudi kang Baruk, "Dad-a ang linukot nga basahon nga imong gibasa ngadto sa katawhan, ug anhi dinhi." Busa gidala ni Baruk ang anak nga lalaki ni Neria ang linukot nga basahon ug miadto sa mga opisyal. ¹⁵Unya miingon sila kaniya, "Lingkod ug basaha kini aron madunggan namo kini." Busa gibasa ni Baruk ang linukot nga basahon.

¹⁶Nahitabo kini sa dihang nadungog nila kining tanang mga pulonga, nagtinan-away ang matag-usa nga adunay kalisang ug miingon kang Baruk, "Kinahanglan ibalita nato kining tanang mga pulong ngadto sa hari." ¹⁷Unya nangutana sila kang Baruk, "Sultihi kami, giunsa nimo pagsulat kining tanang mga pulong nga gidikta ni Jeremias?" ¹⁸Miingon si Baruk kanila, "Gidikta niya nganhi kanako kining tanang mga pulong, ug gisulat ko kini pinaagi sa tinta niining linukot nga basahon." ¹⁹Unya miingon ang mga opisyal ngadto kang Baruk, "Lakaw, pagtago, ug si Jeremias man usab. Ayaw tugoti ang si bisan kinsa nga masayod kung hain kamo."

²⁰Busa gibutang nila ang linukot nga basahon sa lawak ni Elishama ang sekretaryo, ug miadto sila sa hari diha sa hawanan ug gibalita nila ang tanan diha sa panagtigom sa hari. ²¹Unya gipalakaw sa hari si Jehudi aron kuhaon ang linukot nga basahon. Gikuha kini ni Jehudi gikan sa lawak ni Elishama nga sekretaryo. Unya gibasa niya kini nga makadungog ang hari ug ang tanang mga opisyal nga nagtindog tupad niya. ²²Karon nagpuyo ang hari sa dapit kung diin siya nagapuyo panahon sa tingtugnaw sa ikasiyam nga bulan, ug nagkalayo ang pugon nga anaa sa iyang atubangan.

²³Sa matag higayon nga basahon ni Jehudi ang tulo o upat ka mga linya, tabason kini sa hari pinaagi sa kutsilyo ug itambog niya kini ngadto sa kalayo sa pugon hangtod nga nahurot ang maong linukot nga basahon. ²⁴Apan ang hari bisan ang iyang mga sulugoon nga nakadungog sa tanang mga pulong niini, wala nalisang, ni migisi sa ilang mga bisti.

²⁵Si Elnatan, si Delaya, ug si Gemaria naghangyo sa hari nga dili sunogon ang linukot nga basahon, apan wala siya namati kanila. ²⁶Unya nagmando ang hari kang Jerameel, ang paryente ni Seraya ang anak nga lalaki ni Azriel, ug si Shelemia ang anak nga lalaki ni Abdeel aron dakpon si Baruk nga eskriba ug si Jeremias nga propeta, apan gitagoan sila ni Yahweh.

²⁷Unya miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Jeremias human nga gisunog sa hari ang linukot nga basahon ug ang mga pulong nga gisulat ni Baruk nga gidikta ni Jeremias, nga nag-ingon, ²⁸"Balik, pagkuha ug laing linukot nga sulatanan, ug isulat niini ang tanang mga pulong nga anaa sa orihinal nga linukot nga basahon, kadtong gisunog ni Jehoyakim nga hari sa Juda. ²⁹Unya kinahanglan nimo kining isulti kang Jehoyakim nga hari sa Juda: 'Gisunog nimo kadtong linukot nga basahon, nga nag-ingon, "Nganong gisulat mo man kini, 'Ang hari sa Babilonia moabot gayod ug gun-obon kining yutaa, kay laglagon gayod niya ang mga tawo ug ang mga mananap niini?'"

³⁰Busa gisulti kini ni Yahweh bahin kanimo, Jehoyakim nga hari sa Juda: "Walay kaliwat nimo ang molingkod sa trono ni David. Alang kanimo, ang imong patay nga lawas ilabay ngadto sa gawas nga mainitan sa adlaw ug matun-ogan sa gabii. ³¹Kay pagasilotan ko ikaw, ang imong mga kaliwat, ug ang imong mga sulugoon tungod sa kalapasan ninyong tanan. Ipahamtang ko kanimo, sa tanang mga lumulopyo sa Jerusalem, ug sa matag tawo sa Juda ang tanang katalagman nga akong gisulti diha kaninyo, apan wala kamo nagpanumbaling."

³²Busa nagkuha si Jeremias ug laing linukot nga sulatanan ug gihatag kini kang Baruk ang anak nga lalaki ni Neria ang eskriba. Gisulat ni Baruk ang tanang mga pulong nga gidikta ni Jeremias nga gisulat sa linukot nga sulatanan nga gisunog ni Jehoyakim nga hari sa Juda. Labot pa niana, daghan pa ug samang mga pulong ang nadugang niining linukot nga basahon.

¹Karon naghari si Zedekia nga anak nga lalaki ni Josia imbis nga si Jehoyakin nga anak nga lalaki ni Jehoyakim. Gihimong hari ni Nebucadnezar nga hari sa Babylonia si Zedekia sa tibuok yuta sa Juda. ²Apan wala naminaw si Zedekia, ang iyang mga sulugoon, ug ang katawhan sa mga pulong ni Yahweh nga iyang gimantala pinaagi sa kamot ni Jeremias nga propeta.

³Busa gisugo ni Haring Zedekia, si Jehucal nga anak nga lalaki ni Shelemia, ug si Zefania nga anak nga lalaki ni Maasea nga pari sa pagdala ug mensahe ngadto kang Jeremias nga propeta. Miingon sila, "Pag-ampo alang kanamo ngadto kang Yahweh nga atong Dios." ⁴Karon gawas sulod si Jeremias diha sa katawhan, tungod kay wala pa man siya mabilanggo. ⁵Minggula ang kasundalohan sa Faraon gikan sa Ehipto, ug mibiya sa Jerusalem ang mga Caldeanhon nga nagpalibot sa Jerusalem sa dihang nadungog ang balita mahitungod kanila.

⁶Unya miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias nga propeta, nga nag-ingon, ⁷"Si Yahweh, nga Dios sa Israel, miingon niini: Mao kini ang inyong isulti ngadto sa hari sa Juda, tungod kay gipadala ka niya aron sa pagpangayo ug tambag kanako, 'Tan-awa, ang kasundalohan sa Faraon, nga miabot aron sa pagtabang kaninyo, mamalik na sa Ehipto, sa ilang kaugalingon nga yuta. ⁸Mobalik ang mga Caldeanhon. Makig-away sila batok niining siyudara, ilogon, ug sunogon kini.'

⁹Miingon si Yahweh niini: Ayaw limbongi ang inyong mga kaugalingon pinaagi sa pag-ingon, 'Sigurado gayod nga mobiya ang mga Caldeanhon kanato,' kay dili gayod sila mobiya. ¹⁰Bisan pa ug nabuntog ninyo ang tibuok kasundalohan sa mga Caldeanhon nga nakig-away kaninyo ug ang nahibilin sa ilang mga tolda mao lamang ang samaran nga mga kalalakin-an, mamangon sila ug sunogon nila kining siyudara."

¹¹Nahitabo kini sa dihang mibiya ang kasundalohan sa mga Caldeanhon sa Jerusalem samtang nagsingabot ang kasundalohan sa Faraon, ¹²unya migikan si Jeremias sa Jerusalem padulong sa yuta ni Benjamin. Buot niya nga panag-iyahon ang bahin sa yuta didto taliwala sa katawhan. ¹³Samtang atua siya sa Ganghaan sa Benjamin, anaa didto ang pangulo sa mga tigbantay. Ang iyang ngalan mao si Irija nga anak nga lalaki ni Shelemia nga anak nga lalaki ni Hanania. Gigunitan niya si Jeremias nga propeta ug miingon, "Ikaw mobiya gayod paingon sa mga Caldeanhon."

¹⁴Apan miingon si Jeremias, "Dili kana tinuod. Dili ako mobiya paingon sa mga Caldeanhon." Apan wala naminaw si Irija kaniya. Gigunitan niya si Jeremias ug gidala ngadto sa mga opisyal. Nasuko ang mga opisyal kang Jeremias. ¹⁵Gikulata nila siya ug gibilanggo, sa balay kaniadto ni Jonathan nga escriba, kay gihimo naman nila kini nga bilanggoan.

¹⁶Busa gibilanggo si Jeremias sa lawak nga anaa sa ilalom sa yuta, diin nagpuyo siya sulod sa daghang mga adlaw. ¹⁷Unya nagpadala ug usa ka tawo si Haring Zedekia nga maoy nagdala kaniya sa palasyo. Sa iyang balay, nangutana ang hari kaniya sa tago, "Aduna bay pulong nga gikan kang Yahweh?" Mitubag si Jeremias, "Aduna: Igatugyan ka ngadto sa kamot sa hari sa Babilonia."

¹⁸Unya miingon si Jeremias kang Haring Zedekia, "Unsa man ang akong sala batok kanimo, sa imong mga sulugoon, o niining katawhan nga gibilanggo man ninyo ako? ¹⁹Asa man ang imong mga propeta, ang mga tawo nga nanagna alang kanimo ug miingon nga dili gayod moanhi ang hari sa Babilonia batok kanimo o batok niining yutaa? ²⁰Apan karon paminaw, akong agalong hari! Tugoti nga moabot kanimo ang akong mga hangyo. Ayaw ako ibalik sa balay ni Jonathan nga escriba, o kondili mamatay gayod ako didto."

²¹Busa nagmando si Haring Zedekia. Gibutang sa iyang mga sulugoon si Jeremias didto sa hawanan sa tigbantay. Ginahatagan siya ug tipik sa tinapay matag adlaw gikan sa kadalanan sa tighimo ug mga tinapay, hangtod nga nahurot na ang tanang tinapay sa siyudad. Busa nagpabilin si Jeremias sa hawanan sa tigbantay.

¹Nakadungog sila si Shefatia nga anak nga lalaki ni Matan, si Gedalia nga anak nga lalaki ni Pashur, si Jehucal nga anak nga lalaki ni Shelemia, ug si Pashur nga anak nga lalaki ni Malkia sa mga pulong nga gipahayag ni Jeremias sa tanang katawhan. Miingon siya kanila, ²nga miingon si Yahweh niini: "Si bisan kinsa nga magpabilin niining siyudara pagapatyon pinaagi sa espada, kagutom, ug hampak. Apan maluwas ang si bisan kinsa nga moadto sa mga Caldeanhon. Makaikyas siya, ug mabuhi. ³Miingon si Yahweh niini: Igatugyan kining siyudara ngadto sa kamot sa kasundalohan sa hari sa Babilonia, ug ilogon niya kini."

⁴Busa miingon ang mga opisyal ngadto sa hari, "Ipapatay kining tawhana, tungod kay niini nga paagi gipaluya niya ang mga kamot sa manggugubat nga magpabilin niining siyudara, ug ang mga kamot sa tanang katawhan. Nagmantala siya niining mga pulonga, kay kining tawhana wala nagbuhat alang sa kaayohan niining katawhan, apan sa kadaot lamang." ⁵Busa miingon si Zedekia, "Tan-awa, anaa na siya sa imong kamot sanglit wala may hari nga makahimo sa pagpugong kanimo."

⁶Unya gidala nila si Jeremias ug gihulog siya ngadto sa atabay ni Malkia, nga anak nga lalaki sa hari. Nahimutang ang atabay sa hawanan sa tigbantay. Gitunton nila si Jeremias gamit ang mga pisi. Walay tubig sa atabay, apan lapokon kini, ug nalubong siya sa lapok.

⁷Karon si Ebed Melec nga Cusitihanon nga usa sa mga yunoko sa balay sa hari. Nadungog niya nga gibutang nila si Jeremias ngadto sa atabay. Karon naglingkod ang hari sa Ganghaan sa Benjamin. ⁸Busa migawas si Ebed Melec gikan sa balay sa hari ug nakigsulti sa hari. Miingon siya, ⁹"Akong agalon nga hari, nagbuhat ug daotan kini nga mga kalalakin-an pinaagi sa pagbuhat nila ug dili maayo kang Jeremias nga propeta. Gihulog nila siya ngadto sa atabay aron mamatay siya sa kagutom, sanglit wala nay pagkaon sa siyudad."

¹⁰Unya gimandoan sa hari si Ebed Melec nga Cusitihanon. Miingon siya, "Mandoi ang 30 ka kalalakin-an gikan dinhi ug ipakuha si Jeremias nga propeta gikan sa atabay sa dili pa siya mamatay." ¹¹Busa gimandoan ni Ebed Melec kadto nga mga kalalakin-an ug miadto sa balay sa hari, ngadto sa lawak nga tipiganan sa mga bisti ilalom sa balay. Nagkuha siya ug mga nuog ug daan nga bisti didto ug gitunton kini kang Jeremias pinaagi sa mga pisi ngadto sa atabay.

¹²Miingon si Ebed Melec nga Cusitihanon ngadto kang Jeremias, "Ibutang ang mga nuog ug ang daan nga bisti sa ilalom sa imong mga bukton ug sa ibabaw sa mga pisi." Busa gibuhat kini ni Jeremias. ¹³Unya gibira nila si Jeremias pinaagi sa mga pisi. Niini nga paagi napagawas nila siya gikan sa atabay. Busa nagpuyo si Jeremias sa hawanan sa tigbantay.

¹⁴Unya nagpadala ug pulong si Haring Zedekia ug gipadala si Jeremias nga propeta ngadto kaniya, sa ikatulo nga pultahan sa balay ni Yahweh. Miingon ang hari kang Jeremias, "Aduna akoy buot ipangutana kanimo. Ayaw ililong kanako ang tubag." ¹⁵Miingon si Jeremias kang Zedekia, "Kung tubagon ko ikaw, dili ba gayod nimo ako patyon? Apan kung mohatag ako kanimo ug tambag, dili ka man maminaw kanako." ¹⁶Apan nanumpa si Haring Zedekia sa tago ug miingon, "Ingon nga buhi si Yahweh, nga maoy naghimo kanato, dili ko ikaw patyon o itugyan ngadto sa kamot sa mga kalalakin-an nga nangita sa imong kinabuhi."

¹⁷Busa miingon si Jeremias ngadto kang Haring Zedekia, "Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Dios nga labawng makagagahom, nga Dios sa Israel: Kung moadto gayod kamo sa mga opisyal sa Hari sa Babilonia nan mabuhi ka, ug dili sunogon kini nga siyudad. Ikaw ug ang imong pamilya mabuhi. ¹⁸Apan kung dili ka moadto sa mga opisyal sa hari sa Babilonia, nan itugyan kining siyudara ngadto sa kamot sa mga Caldeanhon. Sunogon nila kini, ug dili kamo makaikyas gikan sa ilang kamot."

¹⁹Miingon si Haring Zedekia ngadto kang Jeremias, "Apan nahadlok ako sa katawhan sa Juda nga miikyas padulong sa mga Caldeanhon, tungod kay tingali ug itugyan ako sa ilang kamot, aron daugdaogon nila ako."

²⁰Miingon si Jeremias, "Dili ka nila itugyan ngadto kanila. Tumana ang mensahe nga gikan kang Yahweh nga akong ginasulti kanimo, aron nga mamaayo ang tanan alang kanimo, ug aron nga mabuhi ka. ²¹Apan kung modumili ka sa pag-adto, mao kini ang gipakita ni Yahweh kanako.

²²Tan-awa! Ang tanang mga babaye nga nahibilin sa imong balay, hari sa Juda, pagadad-on ngadto sa balay sa mga opisyal sa hari sa Babilonia. Moingon kini nga mga babaye kanimo, 'Nalimbongan ka sa imong mga higala; gidaot ka nila. Nalubong na karon ang imong mga tiil sa lapok, ug managan ang imong mga higala.' ²³Kay ang tanan nimong mga asawa ug mga anak pagadad-on ngadto sa mga Caldeanhon, ug dili ka makaikyas gikan sa ilang kamot. Pagadakpon ka pinaagi sa kamot sa hari sa Babilonia, ug pagasunogon kini nga siyudad."

²⁴Unya miingon si Haring Zedekia ngadto kang Jeremias, "Ayaw ipahibalo kang bisan kinsa kining mga pulonga, aron nga dili ka mamatay. ²⁵Kung madunggan sa mga opisyal nga nakigsulti ako kanimo, ug kung moanhi sila ug mosulti kanimo, 'Sultihi kami sa imong giingon sa hari ug ayaw kini itago kanamo, o patyon ka namo,' ²⁶unya kinahanglan nga sultihan nimo sila, 'Naghangyo ako nga mapainubsanon sa atubangan sa hari nga dili niya ako ibalik sa balay ni Jonathan aron mamatay didto."'

²⁷Unya nangadto ang tanang mga opisyal ngadto kang Jeremias ug nangutana kaniya, busa gitubag niya sila sumala sa gisugo sa hari kaniya. Busa miundang sila sa pagpakigsulti kaniya, tungod kay wala man nila nadungog ang gihisgotan tali ni Jeremias ug sa hari. ²⁸Busa nagpabilin si Jeremias sa hawanan sa tigbantay hangtod sa adlaw nga nailog ang Jerusalem.

¹Sa ikasiyam nga tuig ug ikanapulo nga bulan sa paghari ni Zedekia nga hari sa Juda, miabot si Nebucadnezar nga hari sa Babilonia uban sa iyang mga kasundalohan batok sa Jerusalem ug gilibotan kini. ²Sa ikanapulo ug usa ka tuig ug sa ikaupat nga bulan ni Zedekia, sa ikasiyam nga adlaw sa bulan, gisulod nila ang siyudad. ³Unya miabot ang tanang mga opisyal sa hari sa Babilonia ug milingkod didto sa tunga nga ganghaan nga mao sila si: Nergal Sharezer, Samgar Nebo, ug si Sarsekim, nga usa ka mahinungdanon nga opisyal. Si Nergal Sharezer usa ka labaw nga opisyal ug ang ubang mga opisyal sa hari sa Babilonia.

⁴Nahitabo kini sa dihang nakita sila ni Zedekia, nga hari sa Juda, ug sa tanan niyang mangugubat nga kalalakin-an, mikalagiw sila. Minggula sila sa kagabhion gikan sa siyudad agi sa agianan sa tanaman sa hari, latas sa ganghaan taliwala sa duha ka mga paril. Migula ang hari paingon sa Araba. ⁵Apan gigukod sila sa kasundalohan sa mga Caldeanhon ug naapsan si Zedekia ngadto sa kapatagan sa walog sa Suba sa Jordan nga duol sa Jerico. Unya gidakop nila siya ug gidala siya ngadto kang Nebucadnezar, nga hari sa Babilonia, didto sa Ribla sa yuta sa Hamat, diin gihukman siya ni Nebucadnezar.

⁶Gipatay sa hari sa Babilonia ang mga anak nga lalaki ni Zedekia sa iyang atubangan didto sa Ribla. Gipatay usab niya ang tanang halangdon nga mga tawo sa Juda. ⁷Unya gilugit niya ang mga mata ni Zedekia ug gikadenahan siya ug tumbaga aron nga madala niya siya ngadto sa Babilonia.

⁸Unya gipangsunog sa mga Caldeanhon ang balay sa hari ug ang balay sa mga tawo. Gilumpag usab nila ang mga paril sa Jerusalem. ⁹Gipangbihag ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod sa hari, ang tanang katawhan nga nahibilin sa siyudad. Lakip na ang mga tawo nga miikyas padulong sa mga Caldeanhon ug ang ubang mga tawo nga nahibilin ngadto sa siyudad. ¹⁰Apan gitugotan ni Nebuzaradan nga pangulo sa mga tigpanalipod sa hari nga magpabilin sa yuta sa Juda ang labing kabos nga mga tawo nga walay nahot. Gihatagan niya sila ug kaparasan ug kaumahan nianang adlawa.

¹¹Unya nagmando si Nebucadnezar nga hari sa Babylonia ngadto kang Nebuzaradan nga pangulo sa mga tigpanalipod sa hari mahitungod kang Jeremias. Miingon siya, ¹²"Kuhaa ug atimana siya. Ayaw siya pasakiti. Buhata ang bisan unsa nga isulti niya kanimo." ¹³Busa nagsugo ug mga kalalakin-an si Nebuzaradan nga pangulo sa mga tigpanalipod sa hari, si Nebushazban nga labawng yunoko, si Nergal Sharezer nga labawng opisyal, ug ang tanang mahinungdanon nga mga opisyal sa hari sa Babilonia. ¹⁴Gikuha sa ilang mga tawo si Jeremias gikan sa hawanan sa tigbantay ug gisalig siya kang Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam nga anak nga lalaki ni Shafan, aron dad-on siya sa iyang balay, busa nagpabilin si Jeremias uban sa katawhan.

¹⁵Karon miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias samtang gibilanggo pa siya didto sa hawanan sa tigbantay, nga nag-ingon, ¹⁶"Pagpakigsulti kang Ebed Melec nga Cusitihanon ug ingna siya, "Si Yahweh nga labawng makakagahom, nga Dios sa Israel, miingon niini: Tan-awa, ipatuman ko na ang akong gipamulong batok niining siyudara alang sa kaalaotan ug dili sa kaayohan. Tungod kay matuman kining tanan diha sa imong atubangan nianang adlawa.

¹⁷Apan luwason ko ikaw nianang adlawa—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—ug dili ka itugyan ngadto sa kamot sa mga tawo nga imong gikahadlokan. ¹⁸Kay luwason ko gayod ikaw. Dili ka mamatay pinaagi sa espada. Makaikyas ka nga buhi, tungod kay misalig ka man kanako—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."'

¹Miabot ang pulong ngadto kang Jeremias gikan kang Yahweh human nga gibuhian siya ni Nebuzaradan nga pangulo sa mga tigpanalipod sa hari didto sa Rama. Nakita niya si Jeremias nga gikadenahan uban sa tanang mga binihag sa Jerusalem ug sa Juda nga gidala ngadto sa pagkabihag sa Babilonia. ²Gikuha si Jeremias sa pangulo sa guwardiya ug miingon ngadto kaniya, "Gitakda ni Yahweh nga imong Dios kini nga katalagman alang niini nga dapit.

³Busa gituman gayod kini ni Yahweh. Gibuhat gayod niya sumala sa iyang gisugo, sanglit nakasala man kamong katawhan batok kaniya ug wala magtuman sa iyang tingog. Mao nga nahitabo kini nga butang kaninyo. ⁴Apan karon tan-awa! Gitanggalan ko ikaw gikan sa mga kadena nga anaa sa imong mga kamot. Kung maayo kini alang kanimo nga mouban ka kanako didto sa Babilonia, uban, ug atimanon ko ikaw. Apan kung dili kini maayo alang kanimo nga mouban kanako sa Babilonia, ayaw kana buhata. Tan-awa ang tibuok yuta sa imong atubangan. Lakaw kung asa ang maayo ug husto sa imong panan-aw nga adtoan."

⁵Sa dihang wala mitubag si Jeremias, miingon si Nebuzaradan, "Lakaw ngadto kang Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam nga anak nga lalaki ni Shafan, nga maoy gipadumala sa hari sa Babilonia sa mga siyudad sa Juda. Pabilin ngadto kaniya uban sa katawhan o lakaw bisan asa nga maayo sa imong panan-aw nga adtoan." Gihatagan siya sa pangulo sa mga tigpanalipod sa hari ug pagkaon ug gasa, ug unya gipalakaw siya. ⁶Busa miadto si Jeremias kang Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam, sa Mizpa. Mipuyo siya uban kaniya ug uban sa katawhan nga nahibilin sa yuta.

⁷Karon, nakadungog ang ubang mga pangulo sa kasundalohan nga taga-Juda—sila ug ang ilang mga katawhan—nga atua pa gihapon sa kabukiran, nga gihimo sa hari sa Babilonia nga gobernador sa tibuok yuta si Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam. Nadunggan usab nila nga siya ang gibutang aron magdumala sa mga kalalakin-an, kababayen-an ug mga kabataan nga labing kabos sa tanang katawhan sa yuta, kadtong wala nabihag didto sa Babilonia. ⁸Busa miadto sila kang Gedalia didto sa Mizpa. Kining mga tawhana mao sila Ismael nga anak nga lalaki ni Netania; si Johanan ug Jonatan nga mga anak nga lalaki ni Karea; Seraya nga anak nga lalaki ni Tanhumet; mga anak nga lalaki ni Efai nga taga-Netofa; ug Jaazania nga anak nga lalaki sa taga-Maaca—sila ug ilang mga katawhan.

⁹Nanumpa si Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam nga anak nga lalaki ni Shafan ngadto kanila ug sa ilang mga katawhan ug miingon ngadto kanila, "Ayaw kahadlok sa pag-alagad sa mga opisyal sa Caldeanhon. Puyo kamo sa yuta ug alagari ang hari sa Babilonia, ug maghatag kini ug kaayohan nganha kaninyo. ¹⁰Tan-awa, magpuyo ako sa Mizpa aron makigtagbo sa mga Caldeanhon nga mianhi kanato. Busa, pamupo ug ubas aron himoong bino, pag-ani ug mga prutas sa ting-init, ug lana ug tipigi kini sa inyong mga sudlanan. Puyo kamo sa mga siyudad nga inyo nang gipuy-an."

¹¹Unya nadunggan sa tanang taga-Juda sa Moab, nga kauban sa katawhan sa Amon, ug sa Edom, ug sa tanang yuta, nga gitugotan sa hari sa Babilonia ang nahibilin nga taga-Juda nga magpabilin, ug gipili niya si Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam nga anak nga lalaki ni Shafan nga magdumala kanila. ¹²Busa namalik ang tanang taga-Juda gikan sa tanang dapit diin sila nagkatibulaag. Mibalik sila sa yuta sa Juda, ngadto kang Gedalia sa Mizpa. Namupo sila ug mga ubas aron himoong bino ug nag-ani ug mga bunga sa ting-init sa hilabihan nga kadagaya.

¹³Miadto si Johanan nga anak nga lalaki ni Karea ug ang tanang pangulo sa kasundalohan nga anaa sa kabukiran ngadto kang Gedalia sa Mizpa. ¹⁴Miingon sila kaniya, "Nasayod ka ba nga gipadala ni Baalis nga hari sa katawhan sa Amon si Ismael nga anak nga lalaki ni Netania aron sa pagpatay kanimo?" Apan wala mituo kanila si Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam.

¹⁵Busa gisultihan sa hilom ni Johanan nga anak nga lalaki ni Karea si Gedalia sa Mizpa ug miingon, "Tugoti ako sa pagpatay kang Ismael nga anak nga lalaki ni Netania. Walay maghunahuna nga ako ang mibuhat. Ug nganong patyon ka man niya? Nganong tugotan man ang tanang taga-Juda nga nagkatigom nganha kanimo aron magkatibulaag ug mapuo ang nahibilin sa Juda?" ¹⁶Apan miingon si Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam kang Johanan nga anak nga lalaki ni Karea, "Ayaw buhata kining butanga, tungod kay nagsulti ka lang ug bakak mahitungod kang Ismael."

¹Apan nahitabo kini sa ikapitong bulan, nga miadto kang Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam sa Mizpa si Ismael nga anak nga lalaki ni Elishama, gikan sa harianong pamilya, ug ang pipila ka mga opisyal sa hari- napulo ka mga tawo nga uban kaniya. Nag-uban sila ug kaon didto sa Mizpa. ²Mitindog ug gipatay ni Ismael nga anak nga lalaki ni Netania, ug sa napulo ka mga tawo uban kaniya si Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam nga anak nga lalaki ni Shafan, pinaagi sa espada. Gipatay ni Ismael si Gedalia nga gihimo sa hari sa Babilonia nga magdumala sa yuta. ³Unya, gipatay usab ni Ismael ang tanang mga taga-Juda nga uban ni Gedalia sa Mizpa ug ang mga manggugubat nga kalalakin-an nga Caldeanhon nga nakaplagan didto.

⁴Unya ikaduha na kadto nga adlaw human sa pagpatay kang Gedalia, apan wala pa gihapoy usa nga nasayod. ⁵Adunay pipila ka mga tawo gikan sa Shekem, gikan sa Shilo, ug gikan sa Samaria— 80 ka mga tawo nga gikiskisan ang ilang mga balbas, gigisi ang ilang mga bisti ug gisamaran ang ilang mga kaugalingon—nga nagdala ug mga pagkaon nga halad ug insenso sa ilang mga kamot aron moadto sa balay ni Yahweh.

⁶Busa mitagbo kanila si Ismael nga anak nga lalaki ni Netania gikan sa Mizpa samtang nagpadulong sila, nga nagbaktas ug nanaghilak. Unya nahitabo kadto sa dihang natagboan na niya sila, miingon siya kanila, "Uban kamo ngadto kang Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam!" ⁷Nahitabo kana sa dihang miabot na sila sa siyudad, gipangpatay sila ni Ismael nga anak nga lalaki ni Netania ug gilabay sila ngadto sa atabay, siya ug ang mga tawo nga uban kaniya.

⁸Apan adunay napulo ka mga tawo nga uban kanila ang misulti kang Ismael, "Ayaw kami patya, kay aduna kami mga pagkaon didto sa among uma: trigo ug sebada, lana ug dugos." Busa wala niya sila patya uban sa iyang mga kaubanan. ⁹Dako ang atabay diin gilabay ni Ismael ang mga patay nga lawas sa mga tawo nga iyang gipatay, nga gipakalot ni Haring Asa aron pagpanalipod batok kang Haring Baasha sa Israel. Gipuno kini ni Ismael nga anak nga lalaki ni Netania ug patay nga mga lawas.

¹⁰Human niini, gidakop usab ni Ismael ang uban pang katawhan nga atua sa Mizpa, ang mga anak nga babaye sa hari ug ang tanang katawhan nga nahibilin sa Mizpa nga gitugyan ni Nebuzaradan nga pangulo sa tigpanalipod ngadto kang Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam. Busa nadakpan sila ni Ismael nga anak nga lalaki ni Netania ug mipadayon sa pagtabok ngadto sa mga katawhan sa Amon.

¹¹Apan nadunggan ni Johanan nga anak ni Karea ug sa mga pangulo sa kasundalohan nga uban kaniya ang tanang kadaot nga gibuhat ni Ismael nga anak nga lalaki ni Netania. ¹²Busa gidala nila ang tanan nilang katawhan ug nakiggubat batok kang Ismael nga anak nga lalaki ni Netania. Nakit-an nila siya sa dakong linaw sa Gibeon.

¹³Unya nahitabo kadto nga sa dihang nakita sa tanang katawhan nga uban ni Ismael si Johanan nga anak nga lalaki ni Karea ug ang tanang mga pangulo sa kasundalohan nga uban kaniya, nalipay sila pag-ayo. ¹⁴Busa mibalhin ang tanang katawhan nga nadakpan ni Ismael sa Mizpa ug miadto kang Johanan nga anak nga lalaki ni Karea.

¹⁵Apan mikalagiw si Ismael nga anak nga lalaki ni Netania uban ang walo ka kalalakin-an gikan kang Johanan. Miadto siya sa katawhan sa Amon. ¹⁶Gidala ni Johanan nga anak nga lalaki ni Karea ug sa tanang mga pangulo sa kasundalohan ang tanang katawhan nga ilang naluwas gikan kang Ismael nga anak nga lalaki ni Netania gikan sa Mizpa. Nahitabo kini human gipatay ni Ismael si Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam. Gikuha ni Johanan ug sa iyang mga kaubanan ang mga kusgan nga kalalakin-an, mga manggugubat, mga kababayen-an ug mga kabataan ug ang mga yunuko nga ilang naluwas gikan sa Gibeon.

¹⁷Unya miadto sila ug nagpabilin sa mubo nga higayon sa Gerut Kimham, nga duol sa Betlehem. Padulong sila sa Ehipto ¹⁸tungod sa mga Caldeanhon. Nahadlok sila kanila tungod kay gipatay man ni Ismael nga anak nga lalaki ni Netania si Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam, nga maoy gipadumala sa hari sa yuta sa Babilonia.

¹Unya miadto kang Jeremias nga propeta ang tanang mga pangulo sa kasundalohan ug si Johanan nga anak nga lalaki ni Karea, si Jezania nga anak nga lalaki ni Hoshaya, ug ang tanang katawhan gikan sa labing ubos ngadto sa inila. ²Miingon sila kaniya, "Tugoti ang among mga paghangyo nga moabot diha kanimo. Iampo kami ngadto kang Yahweh nga imong Dios alang niining katawhan nga nahibilin, sanglit pipila nalang man kami, sama sa imong nakita. ³Hangyoa si Yahweh nga imong Dios nga isulti kanamo ang dalan nga angay namong padulngan ug kung unsa ang angay namong buhaton."

⁴Busa miingon si Jeremias nga propeta kanila, "Nadungog ko kamo. Paminaw, mag-ampo ako kang Yahweh nga inyong Dios sumala sa inyong gihangyo. Sultihan ko kamo, kung unsa ang itubag ni Yahweh. Wala akoy itago gikan kaninyo." ⁵Miingon sila kang Jeremias, "Hinaot nga si Yahweh ang mahimong tinuod ug matinud-anon nga saksi batok kanamo, kung dili namo buhaton ang tanan nga gisulti ni Yahweh nga imong Dios nga among buhaton. ⁶Maayo man kini o daotan, tumanon gayod namo ang tingog ni Yahweh nga among Dios, diin gipadala ka namo, aron mahimong maayo ang mga butang alang kanamo kung tumanon namo ang tingog ni Yahweh nga among Dios."

⁷Human sa napulo ka adlaw, miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias. ⁸Busa gipatawag ni Jeremias si Johanan nga anak nga lalaki ni Karea ug ang tanang mga pangulo sa kasundalohan nga uban kaniya, ug ang tanang katawhan gikan sa labing ubos hangtod ngadto sa inila. ⁹Unya miingon siya kanila, "Mao kini ang gisulti ni Yahweh, ang Dios sa Israel—diin gipadala ako ninyo aron isulti ko ang inyong mga hangyo sa iyang atubangan, ¹⁰'Kung mobalik kamo ug mopuyo niini nga yuta, tukoron ko kamo ug dili gun-obon; itanom ko kamo ug dili ibton, kay walaon ko ang mga katalagman nga akong gipadala nganha kaninyo.

¹¹Ayaw kahadlok sa hari sa Babilonia nga inyong gikahadlokan. Ayaw siya kahadloki—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sanglit mag-uban man ako kaninyo aron sa pagluwas kaninyo gikan sa iyang mga kamot. ¹²Kay kaluy-an ko kamo. Magmaluluy-on ako kaninyo, ug dad-on ko kamo pagbalik sa inyong yuta.

¹³Apan kung pananglitan moingon kamo, "Dili kami magpabilin niini nga yuta"— kung dili kamo maminaw sa akong tingog, ang tingog ni Yahweh nga inyong Dios. ¹⁴Pananglitan moingon kamo, "Dili! Moadto gayod kami sa yuta sa Ehipto, diin dili na kami makakita ug gubat, ni makadungog sa tingog sa budyong, ug dili na kami magutman. Mopuyo kami didto."

¹⁵Karon paminaw kamo niini nga pulong ni Yahweh, kamo nga nahibilin sa Juda. Si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, ang miingon niini, 'Kung buot gayod kamo moadto paingon sa Ehipto, aron molakaw ug mopuyo didto, ¹⁶ug ang espada nga inyong gikahadlokan mag-una kaninyo didto sa yuta sa Ehipto. Ang kagutom nga inyong gikabalak-an mogukod kaninyo didto sa Ehipto, ug mamatay kamo didto. ¹⁷Busa mahitabo kini nga ang tanang katawhan nga mogawas aron mopuyo didto sa Ehipto mamatay pinaagi sa espada, kagutom o hampak. Wala gayoy mangaluwas kanila, walay makaikyas sa katalagman nga akong ipahamtang ngadto kanila.

¹⁸Kay miingon si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel niini: Sama nga gibubo ang akong kaligutgot ug kapungot didto sa lumolupyo sa Jerusalem, sa samang paagi ibubo ko ang akong kapungot diha kaninyo kung moadto kamo sa Ehipto. Matinuglo kamo ug kalisangan, talamayon, ug dili tahuron, ug dili na gayod ninyo makita kining dapita pag-usab.'" ¹⁹Unya miingon si Jeremias, "Nagsulti si Yahweh mahitungod kaninyo—ang mga nahibilin sa Juda. Ayaw pag-adto sa Ehipto! Nasayod gayod kamo nga ako ang saksi batok kaninyo karong adlawa.

²⁰Kay makamatay ang inyong pag-ilad sa inyong kaugalingon sa dihang gipadala ninyo ako ngadto kang Yahweh nga inyong Dios ug miingon, 'Pag-ampo ngadto kang Yahweh nga atong Dios alang kanamo. Isulti kanamo ang tanan nga isulti ni Yahweh nga among Dios, ug tumanon namo kini.' ²¹Kay gisuginlan ko kamo karong adlawa, apan wala kamo naminaw sa tingog ni Yahweh nga inyong Dios o sa bisan unsang butang mahitungod sa iyang pagpadala kanako nganha kaninyo. ²²Busa karon, makasiguro gayod kamo nga mamatay kamo pinaagi sa espada, kagutom, ug hampak sa dapit nga buot ninyong puy-an."

¹Nahitabo kini human namantala ni Jeremias sa tanang katawhan ang tanang mga pulong nga ipasulti kaniya ni Yahweh nga ilang Dios. ²Miingon si Azaria nga anak nga lalaki ni Hoshaya, si Johanan nga anak nga lalaki ni Karea, ug ang tanang mga mapahitas-on nga tawo ngadto kang Jeremias, "Nagasulti ka ug bakak. Wala ka gipadala ni Yahweh nga among Dios aron sa pag--ingon kanamo nga, "Ayaw kamo pangadto sa Ehipto aron sa pagpuyo didto.' ³Tungod kay si Baruk nga anak nga lalaki ni Neria ang naghulhog kanimo batok kanamo aron itugyan kami sa mga kamot sa Caldeanhon, aron ipapatay mo kami ug mahimong binihag didto sa Babilonia."

⁴Busa midumili sa pagpamati si Johanan nga anak nga lalaki ni Karea, ang tanang mga prinsipe sa kasundalohan, ug ang tanang mga tawo sa tingog ni Yahweh nga magpuyo didto sa yuta sa Juda. ⁵Gidala ni Johanan nga anak nga lalaki ni Karea ug sa tanang mga pangulo sa kasundalohan ang tanang mga nahibilin sa Juda nga namalik gikan sa tanang kanasoran diin nagkatibulaag sila aron magpuyo didto sa yuta sa Juda. ⁶Gidala nila ang kalalakin-an ug kababayen-an, ang kabataan ug ang mga anak nga babaye sa hari, ug ang matag tawo nga gitugotan ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod sa hari, nga magpabilin uban kang Gedalia nga anak nga lalaki ni Ahikam nga anak nga lalaki ni Shafan. Gidala usab nila si Jeremias nga propeta ug si Baruk nga anak nga lalaki ni Neria. ⁷Miadto sila sa yuta sa Ehipto, ngadto sa Tapanhes, tungod kay wala sila maminaw sa tingog ni Yahweh.

⁸Busa miabot ang pulong ni Yahweh kang Jeremias didto sa Tapanhes, nga nag-ingon, ⁹"Pagkuha ug pipila ka dagkong mga bato, ug, sa atubangan sa mga katawhan sa Juda, tagoi kini sa alkitran diha sa agianan sa pultahan sa balay sa Faraon didto sa Tapanhes." ¹⁰Unya sultihi sila, "Nag-ingon si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, 'Tan-awa! magpadala ako ug mga mensahero aron dad-on si Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ingon nga akong sulugoon. Ibutang ko ang iyang trono ibabaw niining mga bato nga ikaw, Jeremias, naglubong. Ug ibutang ni Nebucadnezar ibabaw kanila ang iyang harianong tolda.

¹¹Tungod kay moabot siya ug sulongon niya ang yuta sa Ehipto. Mangamatay si bisan kinsa nga gitagana nga mamatay. Pagabihagon si bisan kinsa nga gitagana nga bihagon. Mangamatay sa espada si bisan kinsa nga gitagana nga mamatay sa espada. ¹²Unya sunogon ko ang mga templo sa mga dios sa Ehipto. Pagasunogon o pagabihagon sila ni Nebucadnezar. Hinloan niya ang yuta sa Ehipto nga daw sama sa usa ka magbalantay sa karnero nga nagakuha ug mga kuto sa ilang mga bisti. Mobiya siya niana nga dapit nga madaogon. ¹³Gun-ubon niya ang mga haligi nga bato sa Heliopolis didto sa yuta sa Ehipto. Ug pagasunogon niya ang mga templo sa mga dios sa Ehipto.'''

¹Ang pulong nga miabot kang Jeremias mahitungod sa tanang mga taga-Judea nga namuyo didto sa yuta sa Ehipto, sa mga siyudad sa Migdol, Tapanhes, Memfis, ug sa yuta sa Patros. ²"Miingon niini si Yahweh, nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel: Nakita ninyo ang tanang mga kadaot nga gipahamtang ko sa Jerusalem ug sa tanang mga siyudad sa Juda. Tan-awa, guba kini hangtod karon. Ug wala nay bisan usa nga nagpuyo niini. ³Tungod kini sa ilang mga daotang binuhatan nga nakapasuko kanako pinaagi sa pagsunog ug insenso ug pagsimba sa laing mga dios. Mao kini ang mga dios nga wala nila mailhi, o kamo, o sa inyong mga katigulangan.

⁴Busa nagpadala ako kanunay sa akong mga alagad nga mga propeta ngadto kanila. Gipadala ko sila aron sa pag-ingon nga 'Undangi na ninyo ang pagbuhat ug mangil-ad nga mga butang nga akong gikasilagan.' ⁵Apan wala sila namati. Nagdumili sila sa pagtagad ug pagbiya gikan sa ilang pagkadaotan diha sa pagsunog ug insenso sa laing mga dios. ⁶Busa gibubo ko ang akong kapungot ug kaligutgot ug nagpasilaob ug kalayo diha sa mga siyudad sa Juda ug sa mga kadalanan sa Jerusalem. Busa nagun-ob ug nalaglag kini hangtod karong adlawa.

⁷Busa karon, miingon niini, si Yahweh ang Dios nga labawng makagagahom ug ang Dios sa Israel, "Nganong nagbuhat man kamo ug hilabihan kadaotan batok sa inyong kaugalingon? Nganong mibuhat man kamo ug mga butang nga makapapuo kaninyo gikan sa Juda—sa kalalakin-an ug sa kababayen-an, sa mga kabataan ug sa mga masuso? wala gayoy mahibilin diha kaninyo. ⁸Gipasuko ninyo ako pinaagi sa inyong pagkadaotan uban sa mga buhat sa inyong mga kamot, pinaagi sa inyong pagsunog ug insenso ngadto sa ubang mga dios diha sa yuta sa Ehipto, nga diin anaa kamo nagpuyo. Miadto kamo didto aron nga malaglag, aron nga matinunglo kamo ug biaybiayon sa tanang kanasoran sa kalibotan.

⁹Nakalimot na ba kamo sa kadaotan nga gibuhat sa inyong mga katigulangan ug sa mga hari sa Juda ug sa ilang mga asawa? Nakalimot na ba kamo sa inyong nabuhat nga daotan ug sa inyong mga asawa diha sa yuta sa Juda ug sa kadalanan sa Jerusalem? ¹⁰Hangtod karon, wala gihapon sila nagpaubos. Wala nila tahora ang akong mga balaod ni mga kasugoan, ni sa pagtuman niini nga akong gibutang sa ilang atubangan, ug sa ilang mga katigulangan.''

¹¹Busa miingon niini, si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, "Tan-awa, moatubang ako batok kaninyo aron magdala ug kaalaotan ug aron sa paglaglag sa tibuok Juda. ¹²Kay kuhaon ko ang mga nahibilin sa Juda nga miadto sa yuta sa Ehipto aron sa pagpuyo didto. Buhaton ko kini aron mangalaglag silang tanan didto sa yuta sa Ehipto. Mangamatay sila pinaagi sa espada ug kagutom. Malaglag pinaagi sa espada ug kagutom ang gikan sa labing ubos hangtod sa inila. Mangamatay sila ug himoong kataw-anan, panghimaraotan, biaybiayon ug kalisangan.

¹³Tungod kay pagasilotan ko ang katawhan nga namuyo sa yuta sa Ehipto, sama nga gisilotan ko ang Jerusalem pinaagi sa espada, kagutom ug hampak. ¹⁴Walay makaikyas ni maluwas sa mga nahibilin sa Juda nga namuyo didto sa yuta sa Ehipto ang makabalik pa sa yuta sa Juda, bisan tuod buot nila nga mobalik ug mopuyo didto. Walay makabalik kanila, gawas sa pipila nga makaikyas gikan dinhi."

¹⁵Unya mitubag kang Jeremias ang tanang kalalakin-an nga nasayod nga nagsunog ug insenso ang ilang mga asawa sa laing dios, ug ang tanang pundok sa kababayen-an, ug ang tanang katawhan nga namuyo sa yuta sa Ehipto didto sa Patros. ¹⁶Miingon sila, "Dili kami mamati kanimo—mahitungod sa pulong nga gisulti nimo kanamo sa ngalan ni Yahweh. ¹⁷Tungod kay pagabuhaton gayod namo ang tanan namong giingon nga among buhaton—magsunog kami ug insenso alang sa Rayna sa Langit ug magbubo kami ug mga halad nga ilimnon kaniya sama sa among gibuhat, sa among mga katigulangan, sa among mga hari, ug sa among mga pangulo sa mga siyudad sa Juda ug sa kadalanan sa Jerusalem. Unya mapuno kami sa mga pagkaon, magmauswagon, ug dili makasinati ug bisan unsa nga katalagman.

¹⁸Sa dihang wala na kami nagbuhat niining mga butanga, ang dili paghalad ug insenso sa Rayna sa Langit ug dili pagbubo ug mga halad nga ilimnon kaniya, nag-antos hinuon kami sa kawalad-on ug nangamatay pinaagi sa espada ug kagutom.'' ¹⁹"Miingon ang mga kababayen-an, "Sa dihang nagahimo kami ug mga halad nga insenso sa Rayna sa Langit ug nagabubo ug mga ilimnon nga halad ngadto kaniya, nisupak ba ang among mga bana sa pagbuhat namo niining mga butanga, sa pagbuhat ug mga keyk nga sama sa iyang panagway ug pagbubo ug mga halad nga ilimnon ngadto kaniya?"

²⁰Unya miingon si Jeremias sa tanang katawhan—sa kalalakin-an, sa kababayen-an, ug sa tanang katawhan nga mitubag kaniya—nagmantala siya ug miingon, ²¹Wala ba diay makahinumdom si Yahweh nga nagsunog kamo ug mga insenso sa mga siyudad sa Juda ug sa kadalanan sa Jerusalem—kamo ug ang inyong mga katigulangan, inyong mga hari ug mga pangulo, ug ang tanang katawhan sa maong yuta? Kay nahinumdoman kini ni Yahweh; ug nahunahunaan niya kini.

²²Unya wala na siya makaagwanta tungod sa inyong daotan ug mangil-ad nga mga binuhatan. Unya nahimong awaaw ang inyong yuta, makalilisang, ug tinunglo mao nga wala nay namuyo niini ingon man karong adlawa. ²³Nahitabo kini nga katalagman batok kaninyo hangtod karong adlawa tungod kay nagsunog kamo ug insenso ug nakasala batok kang Yahweh, ug tungod kay wala kamo namati sa iyang tingog, sa iyang balaod, sa iyang mga mando ug kasugoan sa kasabotan."

²⁴Unya miingon si Jeremias sa tanang katawhan ug sa tanang mga kababayen-an, "Paminawa ang pulong ni Yahweh, kamong tanang taga-Juda nga anaa sa yuta sa Ehipto. ²⁵Miingon niini si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, Misulti kamo ug ang inyong mga asawa pinaagi sa inyong mga baba ug nagpatuman niini pinaagi sa inyong mga kamot, miingon kamo, "Tumanon gayod namo ang among mga saad nga magsimba sa Rayna sa Langit, ug magbubo ug mga halad nga ilimnon diha kaniya." Karon tumana ang inyong mga saad; ug buhata kini. '

²⁶Busa, Pamatia ang pulong ni Yahweh, kamong tanan nga taga-Juda nga nagpuyo sa yuta sa Ehipto, 'Miingon si Yahweh—tan-awa, gipanumpa ko pinaagi sa akong bantogan nga ngalan. Wala na gayoy kalalakin-an sa Juda didto sa tibuok yuta sa Ehipto ang magsangpit sa akong ngalan pinaagi sa ilang mga baba, kamo nga miingon karon, "Ingon nga buhi ang Ginoo nga si Yahweh." ²⁷Tan-awa, magbantay ako kanila alang sa kaalaotan ug dili sa kaayohan. Mangamatay pinaagi sa espada ug kagutom ang matag tawo sa Juda nga anaa sa yuta sa Ehipto, hangtod nga mahurot sila. ²⁸Unya mamalik ang mga naluwas sa espada gikan sa yuta sa Ehipto paingon sa yuta sa Juda, ang pipila lamang kanila. Busa masayod ang tanang mga nahibilin sa Juda nga miadto sa yuta sa Ehipto kung kang kinsa ba nga pulong ang tinuod: akoa ba o ilaha.

²⁹Mao kini ang timaan alang kaninyo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—nga akong buhaton batok kaninyo niining dapita, aron nga masayran ninyo nga ang akong mga pulong mohamtang gayod kaninyo pinaagi sa katalagman.' ³⁰Miingon si Yahweh niini, 'Tan-awa, itugyan ko ang Faraon nga si Hopra nga hari sa Ehipto ngadto sa mga kamot sa iyang mga kaaway ug sa mga kamot sa mga buot mopatay kaniya. Sama kini sa akong pagtugyan kang Zedekia nga hari sa Juda ngadto sa mga kamot ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia, nga kaaway niya nga buot usab mopatay kaniya.'''

¹Mao kini ang pulong nga gisulti ni Jeremias nga propeta kang Baruk nga anak nga lalaki ni Neria. Nahitabo kini sa dihang gisulat ni Baruk sa linukot nga basahon kining mga pulonga nga gisulti ni Jeremias—mao kini ang ikaupat nga tuig ni Jehoyakim nga anak nga lalaki ni Josia, nga hari sa Juda, ug miingon siya, ²"Miingon niini kanimo si Yahweh, ang Dios sa Israel, Baruk: ³Miingon ka, 'Pagkaalaot ko, tungod kay gidungagan ni Yahweh ug kasubo ang akong kasakit. Gikapoy na ako sa pag-agulo, ug wala akoy kapahulayan.'

⁴Mao kini ang kinahanglan mong isulti kaniya: "Miingon si Yahweh niini: Tan-awa, pagalumpagon ko, ang akong gitukod. Ibton ko ang akong gitanom—buhaton ko kini sa tibuok kalibotan. ⁵Apan naghandom ka ba ug mga dagkong butang alang sa imong kaugalingon? Ayaw paghandom niini. Tan-awa, moabot ang katalagman sa tanang katawhan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—apan ihatag ko kanimo ang imong kinabuhi ingon nga imong gipanag-iyahan bisan asa ka moadto.'"

¹Mao kini ang pulong ni Yahweh nga miabot kang Jeremias nga propeta bahin sa mga nasod. ²Alang sa Ehipto: "Mahitungod kini sa kasundalohan sa Faraon nga si Neco, ang hari sa Ehipto nga anaa sa Carkemis didto sa suba sa Eufrates. Mao kini ang kasundalohan nga gibuntog ni Nebucadnezar, nga hari sa Babilonia sa ikaupat nga tuig sa paghari ni Jehoyakim nga anak nga lalaki ni Josia, nga hari sa Juda: ³Andama ang gagmay ug dagko nga mga taming, ug lakaw aron sa pagpakig-away. ⁴Ipangbutang ang mga hikot diha sa mga kabayo; kabay-i ninyo kini ug pagbarog kamo suot ang inyong mga kalo nga puthaw; baira ang mga bangkaw ug isul-ob ang inyong panagang.

⁵Unsa man kining akong nakita? Nalisang sila ug maayo ug nanagan sila, tungod kay nabuntog na ang ilang mga sundalo. Nanagan sila aron maluwas ug wala nay lingilingi. Anaa ang kalisang bisan asa—mao kini ang gipahayag ni Yahweh— ⁶dili makadagan ang kusog modagan, ug dili makaikyas ang mga sundalo. Nangapandol sila sa amihanan ug nangahagba daplin sa Suba sa Eufrates.

⁷Kinsa man kining mibarog nga sama sa Nilo, kansang mga katubigan mibalodbalod nga sama sa kasubaan? ⁸Mibarog ang Ehipto nga sama sa Nilo, sama sa kasubaan sa tubig nga mibalodbalod. Miingon ang Ehipto, 'Mobarog ako ug lunopan ang yuta. Gun-obon ko ang mga siyudad ug ang mga lumolupyo niini. ⁹Pangisog, panungas kamong mga kabayo uban sa mga karwahe. Pagawsa ang mga sundalo, sa Cus ug sa Put, mga hanas nga kalalakin-an uban sa taming, ug sa Ludim, mga kalalakin-an nga hanas sa pagpamana.'

¹⁰Nianang adlawa mao ang adlaw sa pagpanimalos alang sa Ginoo nga si Yahweh nga labawng makagagahom, ug siya mismo ang manimalos sa iyang mga kaaway. Molamoy ang espada ug matagbaw kini. Moinom kini hangtod nga mapuno sa ilang mga dugo. Tungod kay adunay ihalad alang sa Ginoo nga si Yahweh nga labawng makagagahom didto sa amihanang dapit sa Suba sa Eufrates.

¹¹Panungas kamo sa Gilead aron makapatambal, babayeng ulay nga anak sa Ehipto. Walay pulos ang imong pagtambal sa imong kaugalingon. Wala nay makaayo kanimo. ¹²Nadungog na sa mga nasod ang imong kaulawan. Napuno ang kalibotan sa imong mga pagbangotan, tungod kay nagkadinasmagay man ang mga sundalo; nagdungan sila ug kahagba."

¹³Mao kini ang pulong ni Yahweh nga gisulti ngadto kang Jeremias nga propeta sa dihang miabot si Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ug gisulong ang yuta sa Ehipto. ¹⁴"Ipahibalo sa Ehipto, ug imantala kini sa Migdol, Memfis, ug sa Tapanhes. Barog na kamo sa angay ninyong tindogan ug andama ang inyong kaugalingon, tungod kay lamyon sa espada ang tanan nga anaa sa inyong palibot.'

¹⁵Nganong nangasukamod man sa yuta ang inyong labing kusgan nga mga tawo? Dili na sila makatindog, tungod kay Ako, si Yahweh, ang mitukmod kanila sa yuta. ¹⁶Gipadaghan niya ang mga tawong nahisukamod. Nangahagba ang mga sundalo. Nag-ingnanay sila, 'Tindog. Manguli na kita. Mamalik na kita sa atong kaugalingong katawhan, didto sa atong yutang natawhan. Biyaan nato kining espada nga maoy nagpalukapa kanato.' ¹⁷Gimantala nila didto nga, 'Kutob lamang sa istorya ang Faraon nga hari sa Ehipto, ang tawo nga nagpalabay lamang sa iyang higayon.'

¹⁸Ingon nga buhi ako—gipahayag sa Hari, kansang ngalan mao si Yahweh nga labawng makagagahom— adunay moabot nga sama sa Bukid sa Tabor ug Bukid sa Carmel nga duol sa dagat. ¹⁹Andama ang inyong mga gamit nga dad-on kay pagabihagon kamo, kamong namuyo sa Ehipto. Tungod kay mahimong biniyaan ang Memfis, hingpit kining magun-ob ug wala nay mopuyo didto.

²⁰Sama sa himsog kaayo nga bayeng baka ang Ehipto, apan moabot gikan sa amihanan ang usa ka insekto nga mamaak. Moabot kini. ²¹Sama sa tambok nga torong baka ang sinuholang mga sundalo nga anaa sa iyang taliwala, apan mangatras gihapon sila ug managan. Dili sila magkahiusa sa pagbarog, tungod kay moabot na ang adlaw sa hilabihan nga kadaot batok kanila, ang takna sa pagsilot kanila. ²²Nagtingog ang Ehipto nga sama sa bitin unya mikamang palayo, kay nagpadulong man ang iyang mga kaaway batok kaniya. Mopadulong sila kaniya ingon nga mga tigpamutol ug kahoy gamit ang mga atsa.

²³Pamutlon nila ang mga kahoy sa kalasangan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—bisan pa ug labong kaayo kini. Tungod kay mas daghan pa ang mga kaaway kaysa sa mga dulon, nga dili maihap. ²⁴Mapakaulawan ang anak nga babaye sa Ehipto. Itugyan siya ngadto sa kamot sa mga tawo nga naggikan sa amihanan."

²⁵Si Yahweh nga labawng makagagahom, nga Dios sa Israel, miingon, "Tan-awa, silotan ko si Amon nga taga-Tebes, ang Faraon, ang Ehipto ug ang iyang mga dios, ang mga Faraon nga iyang mga hari, ug kadtong nagsalig kanila. ²⁶Itugyan ko sila ngadto sa kamot sa mga tawo nga naggukod sa ilang mga kinabuhi, ug ngadto sa kamot ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ug sa iyang mga sulugoon. Unya human niini pagapuy-an ang Ehipto sama sa milabay nga panahon—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

²⁷Apan ikaw Jacob nga akong alagad, ayaw kahadlok. Ayaw kabalaka, Israel, tan-awa, ipahibalik ko ikaw gikan sa layong dapit, ug ang imong mga anak gikan sa yuta sa ilang pagkabinihag. Unya mobalik si Jacob, magmalinawon, ug makasiguro, ug wala gayoy si bisan kinsa nga makapalisang kaniya. ²⁸Ikaw, Jacob, nga akong alagad, ayaw kahadlok—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—tungod kay nag-uban man ako kanimo, busa magdala ako ug hingpit nga kalaglagan batok sa tanang kanasoran diin ko kamo gipakatag. Apan dili ko kamo hingpit nga laglagon. Hinuon, makiangayon ko kamong pantonon ug dili ko gayod kamo biyaan nga dili masilotan."

¹Mao kini ang pulong ni Yahweh nga miabot kang Jeremias nga propeta mahitungod sa mga Filistihanon. Miabot kini nga pulong kaniya sa wala pa gisulong sa Faraon ang Gaza. ²"Miingon si Yahweh niini: Tan-awa, motungha ang lunop gikan sa amihanan. Mahisama kini sa milapaw nga suba! Unya lunopan niini ang yuta ug ang tanang anaa niini, ang mga siyudad ug ang mga lumolupyo niini! Busa mosinggit sa pagpakitabang ang tanang tawo, ug magbangotan ang tanang lumolupyo sa yuta.

³Sa dahunog sa kusgang mga tiil sa ilang mga kabayo, sa masaba nga mga ligid sa ilang mga karwahe, dili tabangan sa mga amahan ang ilang mga anak tungod sa ilang kaugalingon nga kaluyahon. ⁴Tungod kay moabot na ang adlaw nga magalaglag sa tanang mga Filistihanon, aron puohon gikan sa Tiro ug sa Sidon ang tanang mga naluwas nga buot motabang kanila. Tungod kay laglagon man sa hingpit ni Yahweh ang tanang mga Filistihanon, kadtong nahibilin gikan sa isla sa Caftor.

⁵Magpaupaw ang mga taga Gaza. Bahin kang Askelon, manghilom ang mga tawo nga nahibilin sa ilang walog. Hangtod kanus-a paman ninyo samadsamaran ang inyong mga kaugalingon diha sa pagbangotan? ⁶Pagkaalaot, espada ni Yahweh! Kanus-a ka pa man mohilom? Balik sa imong sakuban! Hunong ug pagpakahilom. ⁷Unsaon man nimo pagpakahilom, nga gimandoan ka man ni Yahweh. Gipatawag ka niya aron sa pagsulong sa Askelon ug batok sa mga kabaybayonan."

¹Ngadto sa Moab, mao kini ang giingon ni Yahweh nga labawng makagagahom, nga Dios sa Israel, "Pagkaalaot sa Nebo, tungod kay hilabihan gayod ang pagkalaglag niini. Gibihag ug gipakaulawan ang Kiriataim. Gipangpulpog ug gipakaulawan ang mga kota niini. ²Nawad-an na ug dungog ang Moab. Naglaraw ug kadaot ang iyang mga kaaway sa Hesbon batok kaniya. Miingon sila, 'Dali ug gun-obon nato siya ingon nga usa ka nasod. Mangahanaw usab ang Madmin—gukdon ka sa espada.

³Paminaw! Adunay panagsinggit nga naggikan sa Horonaim, diin adunay pagkaguba ug hilabihang pagkalaglag. ⁴Nalaglag na ang Moab. Nadunggan na ang hilak sa iyang mga anak. ⁵Nanungas sila sa bungtod sa Luhit nga naghilak, hangtod sa paglugsong padulong sa Horonaim, nadungog ang mga panagsinggit tungod sa pagkalaglag.

⁶Kalagiw! Luwasa ang inyong mga kinabuhi sama sa sampinit nga anaa sa kamingawan. ⁷Kay tungod sa inyong pagtuo sa inyong mga tulumanon ug sa inyong bahandi, mangabihag usab kamo. Unya mabihag si Chemos, uban sa iyang mga pari ug mga pangulo.

⁸Tungod kay moadto ang tiglaglag sa matag siyudad; walay siyudad nga makaikyas. Busa mahanaw ang walog ug mangalaglag ang patag, sama sa giingon ni Yahweh. ⁹Hatagi ug mga pako ang Moab, kay kinahanglan gayod niyang molupad palayo. Mahimong biniyaan ang iyang mga siyudad, ug wala nay mopuyo niini. ¹⁰Hinaot nga matinunglo si bisan kinsa nga tapolan sa pagbuhat sa buluhaton ni Yahweh! Hinaot nga matinunglo si bisan kinsa nga maglikay nga mopaagas ug dugo diha sa iyang espada!

¹¹Nibati gayod ug kasigurohan ang Moab tungod sa iyang pagkabatan-on. Sama siya sa iyang bino nga wala pa gayod mabubo ngadto sa laing mga sudlanan. Wala pa gayod siya mabihag. Busa hilabihan gayod ang iyang kalami; wala gayod mausab ang iyang lasa. ¹²Busa tan-awa, moabot ang mga adlaw—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sa dihang ipadala ko kadtong mosulong kaniya ug magayabo sa tanan niyang mga bino nga anaa sa sudlanan ug magabuak sa iyang mga tibod.

¹³Unya mapakaulawan ang Moab sa Chemos sama nga napakaulawan ang balay sa Israel ngadto sa Betel, nga ilang gisaligan. ¹⁴Unsaon man ninyo pag-ingon, 'Mga sundalo kami, mga kusgan nga manggugubat'?

¹⁵Magun-ob ang Moab ug sulongon ang mga siyudad niini. Tungod kay mikanaog man ang iyang hanas nga mga batan-on nga kalalakin-an ngadto sa dapit nga ihawanan. Mao kini ang gipahayag sa hari! Ang iyang ngalan mao si Yahweh nga labawng makagagahom. ¹⁶Sa dili madugay moabot na ang kalaglagan sa Moab; naghaguros ang kaalaotan. ¹⁷Pagdangoyngoy, kamong tanan nga anaa palibot sa Moab; ug kamong tanan nga nasayod sa iyang kabantogan, isinggit kini, 'Pagkaalaot, sa gamhanang sungkod, sa pinasidunggan nga baston, kay nabali na kini.'

¹⁸Kanaog sa imong dungganon nga dapit ug lingkod sa mala nga yuta, ikaw nga anak nga babaye nga nagpuyo sa Dibon. Kay mosulong na kanimo ang molaglag sa Moab, ang mogun-ob sa imong mga kota. ¹⁹Tindog sa dalan ug tan-awa, kamong katawhan nga namuyo sa Aroer. Pangutan-a ang mga nanagan ug mikalagiw. Ingna, 'Unsa man ang nahitabo?' ²⁰Napakaulawan ang Moab, tungod kay nabungkag na kini. Pagdangoyngoy ug pagbangotan; singgit sa pagpakitabang. Isulti sa mga tawo nga anaa daplin sa Suba sa Arnon nga nalaglag na ang Moab.

²¹Karon miabot na ang pagsilot sa kabungtoran, ngadto sa Holon, sa Jaczah, ug Mepat, ²²ngadto sa Dibon, Nebo, ug Bet Diblataim, ²³ngadto sa Kiriataim, Bet Gamul, ug Bet Meon, ²⁴ngadto sa Keriot ug sa Bozra, ug ngadto sa tanang mga siyudad sa yuta sa Moab—ang kinalayoan ug ang kinaduolang mga siyudad. ²⁵Giputol na ang sungay sa Moab; napiang na ang iyang bukton—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

²⁶Huboga siya, tungod kay nagmapahitas-on man siya batok kang Yahweh. Tugoti nga moligid ang Moab sa iyang suka, ug tugoti nga biaybiayon siya. ²⁷Kay dili ba gihimo mo man usab nga kataw-anan ang Israel? Nakaplagan ba siya uban sa mga kawatan, nga nagpanglingo ka man sa dihang naghisgot ka bahin kaniya?

²⁸Biyai ang mga siyudad ug pagkampo kamo sa mga pangpang, kamong mga lumolupyo sa Moab. Pakighisama sa salampati nga nagsalag sa baba sa lungag diha sa mga bato. ²⁹Nadungog namo ang pagpasigarbo sa Moab—ang iyang pagkamapahitas-on, pagkahambogiro, pagkamapasigarbohon, paghimaya sa iyang kaugalingon ug nanghinobrang garbo sa iyang kasingkasing.

³⁰Mao kini ang gipahayag ni Yahweh—Nasayod gayod ako sa iyang masinupakong pamulong, nga wala gayoy bili, sama sa iyang mga binuhatan. ³¹Busa modangoyngoy ako sa pagbangotan alang sa Moab, ug mosinggit ako sa kasubo alang sa tibuok Moab. Magbangotan ako alang sa katawhan sa Kir Heres. ³²Modangoyngoy ako alang kanimo nga mas hilabihan pa kay sa akong pagdangoyngoy alang sa Jazer, paras sa Sibma! Mitabok ang imong mga sanga lahos ngadto sa Dagat nga Asin paingon sa Jazer. Gisulong sa mga tiglaglag ang imong mga bunga sa ting-init ug ang imong bino.

³³Busa gisakmit ang pagmaya ug ang panaglipay gikan sa mga kahoy nga mamunga ug sa yuta sa Moab. Giundang ko na ang paghimo ug mga bino diha sa ilang mga pugaanan sa mga ubas. Dili na sila makagiok uban sa panaghugyaw. Adunay panagsinggit apan dili tungod sa kalipay.

³⁴Gikan sa mga singgit sa Hesbon hangtod sa Eleale, madungog ang ilang mga tingog sa Jahaz, gikan sa Zoar ngadto sa Horonaim ug Eglat Shelishia, kay bisan ang katubigan sa Nimrim nihubas na. ³⁵Tungod kay pagataposon ko si bisan kinsa nga nagahalad sa taas nga mga dapit ug nagasunog ug mga insenso sa iyang mga dios didto sa Moab—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

³⁶Busa nagbangotan gayod ang akong kasingkasing alang sa Moab sama sa usa ka plawta. Nagbangotan ang akong kasingkasing sama sa mga plawta alang sa katawhan sa Kir Hareset. Nangahanaw na ang ilang mga bahandi nga ilang naangkon. ³⁷Kay nangaupaw ang matag ulo ug gibalbasan ang matag balbas. Adunay mga samad ang matag kamot, ug nagpalda sila ug sako.

³⁸Adunay pagbangotan bisan asa, sa atop sa Moab o sa mga plasa. Tungod kay gilaglag ko ang Moab sama sa mga sudlanan nga gisalibay na—mao kini ang gipahayag ni Yahweh. ³⁹Nabungkag na gayod kini! Hilabihan gayod ang ilang pagdangoyngoy sa ilang pagbangotan! Mitalikod ang Moab tungod sa kaulaw! Busa pagabiaybiayon ug kalisangan ang Moab sa tanan nga anaa sa iyang palibot."

⁴⁰Tungod kay giingon kini ni Yahweh, "Tan-awa, moabot ang mga kaaway sama sa usa ka naglupad nga agila, nga magabukhad sa iyang mga pako ngadto sa Moab. ⁴¹Nabuntog na ang Keriot, ug nailog na ang mga kota niini. Kay nianang adlawa mahisama sa mga kasingkasing sa babaye nga nagbati ang mga kasingkasing sa kasundalohan sa Moab.

⁴²Busa mapukan ang Moab ug dili na sila pagatawgon nga usa ka katawhan, tungod kay gihimo man niyang labaw ang iyang kaugalingon batok kang Yahweh. ⁴³Padulong na ang kalisang, ang bung-aw, ug ang lit-ag, diha kaninyo mga lumolupyo sa Moab—mao kini ang gipahayag ni Yahweh. ⁴⁴Si bisan kinsa nga moikyas tungod sa kalisang mahulog gayod sa bung-aw, ug si bisan kinsa nga mokatkat pagawas sa bung-aw malit-ag, tungod kay dad-on ko kini kanila sa tuig sa akong pagpanimalos batok kanila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

⁴⁵Motindog nga walay umoy didto sa landong sa Hesbon ang mga mikalagiw, tungod kay moutbo ang kalayo gikan sa Hesbon, kalayo nga gikan sa tungatunga sa Sihon. Pagalamoyon niini ang agtang sa Moab ug ang mga ulo sa mga tawong mapahitas-on.

⁴⁶Pagkaalaot mo, Moab! Nalaglag na ang katawhan sa Chemos, tungod kay gibihag na ang imong mga anak nga lalaki ug babaye. ⁴⁷Apan ibalik ko ang pagkaanindot sa Moab sa ulahing mga adlaw—mao kini ang gipahayag ni Yahweh." Dinhi natapos ang paghukom alang sa Moab.

¹Mahitungod sa katawhan sa Amon, miingon si Yahweh niini, "Wala bay mga anak ang Israel? Wala ba gayoy tawo nga makapanunod sa mga butang sa Israel? Nganong gisakop man ni Molec si Gad, ug ang iyang katawhan nga namuyo sa mga siyudad niini? ²Busa tan-awa, moabot na ang mga adlaw—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sa dihang ipatingog ko ang timaan alang sa pagpakiggubat batok sa Raba taliwala sa katawhan sa Amon, busa mahimo kining biniyaan nga tinapok ug pagasunogon ang matag baryo niini. Kay panag-iyahon sa mga Israelita kadtong nanag-iya kaniya," miingon si Yahweh.

³Nagminatay sa pagbangotan, ang Heshbon, kay napukan na ang Ai! Singgit, anak nga mga babaye sa Raba! Pagsul-ob ug sako. Pagbangotan ug pagdagan sa walay hinungdan, kay mabihag na si Molec, kauban sa iyang mga pari ug sa mga pangulo niini. ⁴Nganong nagpagarbo man kamo sa inyong mga walog, mga walog nga hilabihan kamabungahon, pagkawalay pagtuo nga anak nga babaye? kamo nga nagasalig sa inyong mga bahandi ug moingon, 'Kinsa man ang makigbatok kanako?'

⁵Tan-awa magdala ako ug kalisang diha kaninyo—mao kini ang gipahayag sa Ginoo nga si Yahweh nga labawng makagagahom—kini nga kalisang moabot sa tanan niadtong nagpalibot kaninyo. Magkatibulaag ang matag usa kaninyo. Wala na gayoy makahimo sa pagtigom niadtong nanagan. ⁶Apan human niini ipahibalik ko ang kadagaya sa katawhan sa Amon—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."

⁷Mahitungod sa Edom, nagsulti si Yahweh niini nga labawng makagagahom, "Wala na ba gayoy makita nga kaalam sa Teman? Nawala na ba ang maayong tambag niadtong adunay pagsabot? Nadaot naba ang ilang kaalam? ⁸Kalagiw! Biya! Pagpuyo ngadto sa mga bangag sa yuta, mga lumolupyo sa Dedan. Kay magpadala ako ug katalagman kang Esau sa panahon nga silotan ko siya.

⁹Kung moanha ang mangangani sa ubas diha kanimo, dili ba sila mobilin bisan gamay? Kung ang kawatan moabot sa kagabhion, dili ba kuhaon lamang nila kung unsa ang ilang gusto? ¹⁰Apan huboan ko gayod si Esau sa iyang bisti. Ipakita ko ang iyang mga tagoanan nga dapit. Aron nga dili na niya matagoan ang iyang kaugalingon. Nangalaglag ang iyang mga anak, ang iyang mga igsoon, ug ang iyang mga silingan, ug nahanaw siya. ¹¹Biyai ang imong mga bata nga ilo. Atimanon ko sila, ug makasalig ang imong mga balo kanako."

¹²Kay miingon si Yahweh niini, "Tan-awa, kadtong dili takos niini kinahanglan nga mag-inom ug pipila ka kopa. Naghunahuna ka ba sa imong kaugalingon nga magalakaw nga dili silotan? ¹³Kay nanumpa ako sa akong kaugalingon—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—nga mahimong kahadlokan ang Bozra, biaybiayon, malaglag, ug gamiton alang sa pagtunglo. Ang tanang mga siyudad niini malaglag hangtod sa kahangtoran.

¹⁴Nakadungog ako ug balita gikan kang Yahweh, ug adunay gipadala nga mensahero ngadto sa mga nasod, 'Paghiusa kamo ug sulonga siya. Pangandam alang sa gubat.' ¹⁵"Tan-awa, gipagamay ko ikaw tandi sa ubang mga nasod, gitamay sa mga tawo.

¹⁶Alang sa imong pagkamahinadlokon, ang pagkagarboso sa imong kasingkasing mao ang nakalimbong kanimo, mga lumolupyo ngadto sa mga pangpang, kamo nga nagpuyo sa tumoy sa kabungtoran aron nga makasalag kamo sa taas sama sa agila. Dad-on ko kamo paubos gikan didto—mao kini ang gipahayag ni Yawheh.

¹⁷Kalisangan ang Edom sa tanan nga moagi niini. Magkurog ug makapanghupaw ang matag usa tungod sa tanang mga katalagman. ¹⁸Sama sa pagkalaglag sa Sodoma ug sa Gomora ug sa ilang mga silingan," miingon si Yahweh, "walay tawo nga mopuyo didto; walay tawo nga magpabilin didto.

¹⁹Tan-awa, motungas siya sama sa liyon nga gikan sa kalasangan sa Jordan ngadto sa lunhaw nga sibsibanan. Kay padaganon ko dayon ang Edom gikan niini, ug magbutang ako ug tawo nga mapilian nga magdumala niini. Kay kinsa man ang sama kanako, ug kinsa man ang mopatawag kanako? Kinsa man nga magbalantay sa karnero ang makasukol kanako?"

²⁰Busa pamati sa mga laraw ni Yahweh nga himoon batok sa Edom, mga laraw nga iyang nahimo batok sa mga lumolupyo sa Teman. Pagaguyoron gayod sila palayo, bisan ang labing gamay nga pundok sa mga karnero. Mahimong guba nga mga dapit ang ilang mga sibsibanan.

²¹Matay-og ang yuta sa linagubo sa ilang pagkapukan. Madunggan ang kakusog sa pagsinggit hangtod sa Dagat nga Kabugangan. ²²Tan-awa, adunay mosulong nga sama sa agila, ug mohugpa ug mobukhad sa iyang mga pako ngadto sa Bozra. Unya nianang adlawa, mahisama sa kasingkasing sa usa ka babayeng nagbati ang mga kasingkasing sa mga kasundalohan sa Edom."

²³Mahitungod sa Damascus, "Mahimong maulawan ang Hamat ug ang Arpad, kay nadungog nila ang balita sa katalagman. Mangatunaw sila! Masamok sila sama sa dagat, nga dili gayod makapahulay. ²⁴Mahimong huyang pag-ayo ang Damascus, miikyas kini; gisakmit kini sa kalisang. Ang kalisod ug ang kasakit midakop niini, sama sa kasakit sa babayeng manganak. ²⁵Naunsa man nga ang siyudad sa pagdayeg wala biyai, ang lungsod sa akong kalipay?

²⁶Busa mangahagba ang matag batan-ong lalaki ngadto sa mga plasa niini, ug nianang adlawa mangahanaw ang tanang manggugubat nga kalalakin-an—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga labawng makagagahom." ²⁷"Kay sunogon ko ang paril sa Damascus, ug lamuyon niini ang mga kota sa Ben Hadad."

²⁸Mahitungod sa Kedar ug sa gingharian sa Hazor, miingon si Yahweh niini ngadto kang Nebucadnezar (karon sulongon ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia kining mga dapita): "Barog ug sulonga ang Kedar ug laglaga kadtong mga tawo nga anaa sa sidlakan. ²⁹Pagakuhaon ang ilang mga tolda ug ang ilang mga panon sa karnero, uban sa mga tabil sa ilang tolda ug ang tanan nilang mga gamit; pagakuhaon ang ilang mga kamelyo gikan kanila, ug maninggit ang kalalakin-an ngadto kanila, "Anaa sa matag kilid ang kalisang!"

³⁰Kalagiw! Paglatagaw sa halayo! Pagpabilin sa mga bangag sa yuta, mga lumolupyo sa Hazor—mao kini ang gipahayag ni Yahweh— kay naglaraw ug daotan si Nebucadnezar nga hari sa Babilonia batok kaninyo. Kalagiw! Biya! ³¹Barog! Sulonga ang malinawon nga nasod, nga nagpuyo nga luwas," miingon si Yahweh. Wala silay mga ganghaan o mga rehas didto kanila, ug nagpuyo ang mga tawo niini pinaagi sa ilang kaugalingon lamang.

³²Kay mahimong inilog ang ilang mga kamelyo, ug mahimong inilog sa gubat ang kadagaya sa ilang mga kabtangan. Unya patibulaagon ko sa matag dapit kadtong nagagupit sa ilang mga buhok, ug pahamtangan ko sila ug katalagman gikan sa matag kilid—mao kini ang gipahayag ni Yahweh. ³³Mahimong puloy-anan sa mga ihalas nga mga iro ang Hazor, usa ka biniyaan nga yuta hangtod sa kahangtoran. Wala gayoy mopuyo didto; walay tawo nga magpabilin didto."

³⁴Mao kini ang pulong ni Yahweh nga miabot kang propeta Jeremias mahitungod sa Elam. Nahitabo kini sa sinugdanan sa paghari ni Zedekia nga hari sa Juda, ug miingon siya, ³⁵"Mao kini ang giingon ni Yahweh nga labawng makagagahom: Tan-awa, laglagon ko ang mga tigpana sa Elam, nga maoy labing kusgan nilang bahin. ³⁶Kay dad-on ko ang upat ka mga hangin nga gikan sa upat ka mga bahin sa kalangitan, ug patibulaagon ko ang katawhan sa Elam niadto nga mga hangin. Walay nasod nga dili pagaadtoan niadtong nagkatibulaag nga gikan sa Elam.

³⁷Unya dugmokon ko ang Elam sa atubangan sa ilang mga kaaway ug niadtong nangita sa ilang mga kinabuhi. Kay magdala ako ug katalagman batok kanila, ang kabangis sa akong kasuko—mao kini ang gipahayag ni Yahweh— ug ipadala ko ang espada didto kanila hangtod nga malaglag ko sila. ³⁸Unya ibutang ko ang akong trono didto sa Elam ug laglagon ang hari niini ug ang mga pangulo nga gikan didto—mao kini ang gipahayag ni Yahweh— ³⁹ug mahitabo kini sa umaabot nga mga adlaw nga ipahibalik ko ang kadagaya sa Elam—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."

¹Mao kini ang pulong nga gipahayag ni Yahweh mahitungod sa Babilonia, ang yuta sa mga Caldeanhon, pinaagi sa kamot ni Jeremias nga propeta, ²"Ibalita ngadto sa kanasoran ug papaminawa sila. Ipataas ang bandera ug papaminawa sila. Ayaw kini itago. Isulti, 'nga nabihag na ang Babilonia. Napaulawan si Bel. Nalisang si Marduk. Napaulawan ang mga diosdios niini; nangalisang ang larawan niini.'

³Motungha batok niini ang nasod nga gikan sa amihanan nga bahin, aron nga himoon ang iyang yuta nga biniyaan. Walay si bisan kinsa, ni tawo man o bangis nga mananap, ang mopuyo niini. Mokalagiw sila. ⁴Niadtong mga adlawa ug nianang panahona—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—maghiusa ang katawhan sa Israel ug ang katawhan sa Juda aron sa paghilak ug mangita kang Yahweh nga ilang Dios. ⁵Mangutana sila kung asa ang dalan paingon sa Zion ug moadto sila niini, nga moingon, "Mangadto kami ug makighiusa ngadto kang Yahweh sa walay kataposan nga kasabotan nga dili gayod mahikalimtan."

⁶Nahisalaag ang akong katawhan sama sa panon sa mga karnero. Gipahisalaag sila sa mga magbalantay ngadto sa mga kabukiran; gipamuhian nila sila ngadto sa matag bungtod. Miadto sila, nakalimot sila sa dapit diin sila nagpuyo. ⁷Gilamoy sila sa tanan nga nakakita kanila. Miingon ang ilang mga kaaway, ''Dili kami sad-an, tungod kay nakasala sila batok kang Yahweh, ang tinuod nila nga pinuy-anan—si Yahweh, ang paglaom sa ilang mga katigulangan.'

⁸Biya gikan sa taliwala sa Babilonia; gawas gikan sa yuta sa mga Caldeanhon; pagpakasama sa mga laking kanding nga mobiya sa atubangan sa panon sa karnero. ⁹Tan-awa, agdahon ko ug paanhion ang dakong pundok sa mga nasod gikan sa amihanan batok sa Babilonia. Maghiusa sila batok kaniya. Mabihag ang Babilonia gikan didto. Sama sa hanas nga manggugubat ang ilang mga pana nga walay mahibalik nga kawang. ¹⁰Mahimong inilog ang Caldea. Matagbaw ang tanan nga moilog niini—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

¹¹Magmaya ka, magsaulog ka sa akong mga panulondon; magluksolukso ka sama sa usa ka nating baka nga nagtamaktamak sa sibsibanan niini; sama sa kusgan nga kabayo ang imong pagbahihi. ¹²Busa maulawan gayod pag-ayo ang imong inahan; maulawan gayod ang tawo nga nagpakatawo kanimo. Tan-awa, mahimo siyang dili mahinungdanon sa mga nasod, sa kamingawan, sa mala nga yuta, ug sa disyerto. ¹³Tungod sa kasuko ni Yahweh, dili na mapuy-an ang Babilonia, apan hingpit kini nga magun-ob. Mangurog ang tanan nga moagi sa Babilonia ug moagulo tungod sa mga samad niini.

¹⁴Andama ang inyong kaugalingon batok sa Babilonia ug sa tanan nga nakapalibot niini. Kinahanglan nga mopana ngadto kaniya ang matag usa nga miinat ug pana. Hutda ang tanan ninyong mga udyong, kay nakasala man siya batok kang Yahweh. ¹⁵Paninggit kamo nga nakapalibot kaniya! Gitugyan na niya ang iyang kaugalingon; nangatumba na ang iyang mga tore, nangalumpag na ang iyang mga paril, kay mao kini ang panimalos ni Yahweh. Panimalos ngadto kaniya! Buhata ngadto kaniya ang sama sa iyang nabuhat!

¹⁶Laglaga ang tanan nga mga mag-uuma nga nagtanom ug mga binhi ug ang tawo nga nigamit ug galab sa panahon sa ting-ani didto sa Babilonia. Tugoti ang matag usa ka tawo nga mobalik sa kaugalingon niya nga katawhan gikan sa espada sa madaugdaogon; tugoti sila nga mokalagiw gikan sa kaugalingon nila nga yuta.

¹⁷Usa ka karnero ang Israel nga natibulaag nga gipasalaag sa mga liyon. Gilamoy siya pag-una sa hari sa Asiria; unya human niini, gibali ang iyang mga bukog sa hari sa Babilonia nga si Nebucadnezar. ¹⁸Busa si Yahweh nga labawng makagagahom, ang Dios sa Israel, miingon niini: Tan-awa, pagasilotan ko ang hari sa Babilonia ug ang iyang yuta, sama sa akong pagsilot sa hari sa Asiria.

¹⁹Ibalik ko ang Israel sa iyang pinuy-anan; mosibsib siya ngadto sa Carmel ug sa Bashan. Unya matagbaw siya didto sa kabungtoran sa Efraim ug sa Gilead. ²⁰Niadtong mga adlawa ug nianang panahona, miingon si Yahweh, pangitaon ang kasal-anan sa Israel, apan wala gayoy makaplagan. Nagapangita ako mahitungod sa mga sala sa Juda, apan wala gayoy mahikaplagan, tungod kay pasayloon ko ang nahibilin nga akong giluwas."

²¹"Barog batok sa yuta sa Merataim, batok niini ug ang tawo nga nagpuyo sa Pekod. Pamatyon mo sila pinaagi sa espada ug ilain sila alang sa kalaglagan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—buhata ang tanan nga gimando ko kanimo. ²²Ang tingog sa gubat ug ang hilabihan nga pagkalaglag anaa sa yuta.

²³Naputol ug naguba gayod ang martilyo sa tibuok kayutaan. Naunsa nga gikalisangan sa mga nasod ang Babilonia. ²⁴Nagbutang ako ug lit-ag alang kanimo ug nalit-ag ka, Babilonia, ug wala ka masayod niini! Nakaplagan ka ug nabihag, tungod kay nagsupak ka man kang Yahweh.

²⁵Giablihan ni Yahweh ang iyang tipiganan sa mga hinagiban ug gipagawas ang tanan nga mga hinagiban sa iyang kasuko. Adunay buhat ang Ginoo nga si Yahweh nga labawng makagagahom didto sa yuta sa mga Caldeanhon. ²⁶Sulonga siya gikan sa halayo. Ablihi ang iyang mga kamalig ug tapoka siya sama sa tinapok nga trigo. Ilain siya alang sa kalaglagan. Ayaw tugoti nga adunay mahibilin kaniya.

²⁷Pamatya ang tanan niyang torong mga baka. Dad-a kini sa dapit diin paga-ihawon kini. Pagkaalaot nila, kay miabot na ang ilang panahon—ang panahon alang sa pagsilot kanila. ²⁸Adunay tingog niadtong mikalagiw, niadtong mga naluwas, nga gikan sa yuta sa Babilonia. Mao kini ang balita sa pagpanimalos ni Yahweh nga among Dios alang sa Zion, ug ang pagpanimalos alang sa iyang templo."

²⁹"Ipatawag ang mga tigpana batok sa Babilonia—ang tanan nga nagbinat sa ilang mga pana. Pagkampo batok kaniya, ug ayaw tugoti nga adunay makaikyas. Pabayra siya alang sa iyang nabuhat. Buhata ngadto kaniya pinaagi sa sukdanan nga iyang gigamit. Kay gipasipad-an man niya si Yahweh, ang Balaan sa Israel. ³⁰Busa mangahagba ang iyang batan-ong kalalakin-an didto sa plasa sa siyudad, ug mangalaglag ang tanan niyang mga manggugubat nga kalalakin-an nianang adlawa—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."

³¹"Tan-awa, makigbatok ako kanimo, mapahitas-on—mao kini ang gipahayag sa Ginoo nga labawng makagagahom nga si Yahweh—kay miabot na ang imong adlaw, nga mapahitas-on, ang panahon sa dihang pagasilotan ko ikaw. ³²Busa mangapandol ug mangatumba ang mga mapahitas-on. Wala na gayoy mobangon kanila. Pagasunogon ko ang ilang mga siyudad; pagalamuyon niini ang tanan nga nakapalibot kaniya.

³³Miingon niini si Yahweh nga labawng makagagahom: Dinaugdaog ang katawhan sa Israel, kauban sa katawhan sa Juda. Ang tanan nga nagbihag kanila nagpabilin nga nagpugong kanila; nagdumili sila sa pagpalakaw kanila. ³⁴Kusgan ang tawo nga nagluwas kanila. Si Yahweh nga labawng makagagahom ang iyang ngalan. Modapig gayod siya sa ilang mga kahimtang, aron nga magdala ug kapahulayan sa yuta, ug magdala ug kasamok sa mga nagpuyo sa Babilonia.

³⁵Ang espada batok sa mga Caldeanhon—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—ug batok sa mga lumolupyo sa Babilonia, sa iyang mga pangulo, ug sa iyang manggialamon nga kalalakin-an. ³⁶Moabot na ang espada batok niadtong nagsulti sa mga pulong alang sa pagpanagna, aron nga mapadayag ang ilang kaugalingon ingon nga mga buangbuang. Moabot na ang espada batok sa iyang mga sundalo, aron nga mangalisang sila pag-ayo. ³⁷Moabot na ang espada batok sa ilang mga kabayo, sa ilang mga karwahe ug sa tanang katawhan nga anaa taliwala sa Babilonia, ug mahisama sila sa usa ka babaye. Moabot na ang espada batok sa iyang mga lawak nga tipiganan, ug mailog sila.

³⁸Moabot ang hulaw ngadto sa iyang katubigan, aron nga mangahubas kini. Kay yuta man siya sa walay pulos nga mga diosdios, ug magbuhat sila sama sa mga tawo nga nabuang pinaagi sa makauulaw nila nga mga diosdios. ³⁹Busa mopuyo didto sa disyerto ang mga bangis nga mga mananap uban sa ihalas nga mga iro, ug mopuyo didto kaniya ang dumalaga nga mga ostrich. Dili na gayod siya mapuy-an sa tanang panahon. Gikan sa kaliwatan hangtod sa mosunod nga kaliwatan, dili na gayod siya mapuy-an. ⁴⁰Sama sa paggun-ob sa Dios sa Sodoma ug sa Gomora ug sa ilang mga silingan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—wala na gayoy tawo nga mopuyo didto; wala na gayoy tawo nga magpabilin kaniya."

⁴¹"Tan-awa, moabot ang katawhan nga gikan sa amihanan, ang dakong nasod ug ang mga hari niini nangandam gikan sa halayong dapit. ⁴²Aduna silay mga pana ug mga bangkaw. Mabangis sila ug walay kaluoy. Sama sa hampak sa dagat ang ilang tingog, ug nagkabayo sila sa han-ay nga sama sa manggugubat nga kalalakin-an, batok kanimo, anak nga babaye sa Babilonia. ⁴³Nadungog sa hari sa Babilonia ang ilang balita ug nangaluya ang iyang mga kamot tungod sa kasubo. Mikupot kaniya ang kasakit sama sa babaye nga nagbati.

⁴⁴Tan-awa! Motungha siya sama sa liyon nga gikan sa kalasangan sa Jordan ngadto na sa sibsibanan nga dapit kay sa kalit padaganon ko sila gikan niini, ug magbutang ako ug tawo nga pilion aron nga magdumala niini. Kay kinsa man ang sama kanako, ug kinsa man ang mopatawag kanako? Kinsa man nga magbalantay sa karnero ang makaasdang kanako?

⁴⁵Busa pamati sa mga laraw ni Yahweh nga himoon batok sa Babilonia, ang mga laraw nga iyang gilaraw batok sa yuta sa mga Caldeanhon. Pagaguyoron gayod sila palayo, bisan pa ang labing gamay nga panon sa karnero. Mahimong awaaw ang ilang sibsibanan. ⁴⁶Matay-og ang yuta sa dahunog sa pagkabuntog sa Babilonia, ug nadungog taliwala sa mga nasod ang ilang panagsinggit sa kasubo."

¹"Miingon si Yahweh niini: Tan-awa, pahuroson ko ang hangin sa kalaglagan batok sa Babilonia ug batok niadtong namuyo sa Leb Kamai. ²Magpadala ako ug mga langyaw ngadto sa Babilonia. Patibulaagon nila siya ug gun-obon ang iyang yuta, kay moabot sila gikan sa tanang bahin batok kaniya sa adlaw sa katalagman.

³Ayaw tugoti nga makabinat pa ang mga tigpana sa ilang mga pana; ayaw sila tugoti nga makasul-ob pa ug panagang. Ayaw saylohi ang iyang mga batan-on nga kalalakin-an; igahin ang tibuok niya nga kasundalohan alang sa kalaglagan. ⁴Kay mangahagba ang samaran nga mga tawo diha sa yuta sa mga Caldeanhon; kadtong mangamatay mangahagba sa iyang kadalanan.

⁵Kay wala gisalikway ang Israel ug ang Juda sa ilang Dios, ni Yahweh nga labawng makagagahom, bisan tuod nga napuno ang ilang yuta sa nabuhat nga mga kasaypanan batok kaniya nga Balaan sa Israel. ⁶Kalagiw gikan sa taliwala sa Babilonia; tugoti nga luwason sa matag tawo ang iyang kaugalingon. Ayaw ug kalaglag sa iyang kasal-anan. Tungod kay mao na kini ang takna sa pagpanimalos ni Yahweh. Panimaslan niya kining tanan diha kaniya.

⁷Ang Babilonia usa ka kupa nga bulawan nga gigunitan ni Yahweh nga nakapahubog sa tibuok kalibotan; giinom sa mga nasod ang bino sa Babilonia ug nangabuang sila. ⁸Kalit lamang nga mahugno ug malaglag ang Babilonia. Pagdangoyngoy alang kaniya! Hatagi siya ug tambal alang sa iyang kasakit; tingali ug mamaayo siya.

⁹'Nangandoy kami nga maayo ang Babilonia, apan wala siya naayo. Mamiya kitang tanan ug mopahilayo kaniya, ngadto sa atong kaugalingon nga yuta. Kay misangko ngadto sa kalangitan ang iyang pagkasad-an; misangko na kini ngadto sa kapanganoran. ¹⁰Gipahayag ni Yahweh ang atong pagka walay sala. Dali kamo, isugid nato sa Zion ang mga nabuhat ni Yahweh nga atong Dios.'

¹¹Baira ang mga udyong ug dad-a ang mga taming. Gidasig ni Yahweh ang kasingkasing sa hari sa Medes diha sa laraw nga laglagon ang Babilonia. Alang kini sa pagpanimalos ni Yahweh, pagpanimalos alang sa pagkagun-ob sa iyang templo. ¹²Iisa ang bandera diha sa mga paril sa Babilonia; lig-ona ang pagbantay; ipahiluna ang mga tigbantay; andama ang mga pagbanhig; tungod kay pagabuhaton sa GINOO ang iyang giingon mahitungod sa mga lumolupyo sa Babilonia.

¹³Kamong katawhan nga namuyo daplin sa daghan nga mga sapa, kamong katawhan nga adunahan sa mga bahandi, moabot na ang inyong kataposan. Mubo na lamang karon ang hut-ong sa inyong kinabuhi. ¹⁴Misaad si Yahweh nga labawng makagagahom pinaagi sa kaugalingon niyang kinabuhi, 'Pun-on ko ikaw sa imong mga kaaway, sama sa hampak sa panon sa mga dulon; magpatugbaw sila ug singgit sa pagpakiggubat batok kanimo.'

¹⁵Gibuhat niya ang kalibotan pinaagi sa iyang gahom; gipahimutang niya ang kalibotan pinaagi sa iyang kaalam. Pinaagi sa iyang panabot gipahalapad niya ang kalangitan. ¹⁶Sa dihang magpadalugdog siya, adunay pagdahunog sa katubigan diha sa kalangitan, kay gipasaka niya ang alisngaw gikan sa kinatumyan sa kalibotan. Nagpakilat siya alang sa ulan ug nagpadala ug hangin gikan sa iyang mga lawak nga tipiganan.

¹⁷Nahimong walay alamag ang matag tawo, mga walay kahibalo. Naulawan ang matag tigpanday sa puthaw pinaagi sa iyang mga diosdios. Tungod kay dili tinuod ug walay kinabuhi ang iyang hinimo nga mga larawan. ¹⁸Wala kini mga pulos, ang binuhat sa mga bugalbugalon; mangahanaw kini sa takna nga pagasilotan na kini. ¹⁹Apan ang Dios, nga Dios ni Jacob, dili sama niini, tungod kay siya man ang naghulma sa tanang mga butang. Ang Israel mao ang tribo sa iyang panulondon; ang iyang ngalan mao si Yahweh nga labawng makagagahom.

²⁰Ikaw ang akong martilyo sa gubat, ang akong hinagiban alang sa gubat. Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga kanasoran ug laglagon ang mga gingharian. ²¹Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga kabayo ug ang mga nagsakay niini; pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga karwahe ug ang mga nagpadagan niini.

²²Pinaagi kanimo pagadukmokon ko ang matag lalaki ug babaye; pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga tigulang ug ang mga batan-on. Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga batan-on nga mga kalalakin-an ug ang mga babayeng ulay. ²³Pinaagi kanimo pagadukmokon ko ang mga magbalantay sa mga karnero ug ang mga panon sa ilang mga karnero; pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga magdadaro nga mga kalalakin-an ug ang ilang mga pundok. Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga gobernador ug ang mga opisyal.

²⁴Panimaslan ko ang Babilonia ug ang tanan nga mga lumolupyo sa Caldea diha sa imong atubangan tungod sa tanang daotan nga mga butang nga ilang gibuhat sa Zion—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

²⁵Tan-awa, batok ako kanimo, bukid sa kalaglagan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—nga molaglag sa tibuok kalibotan. Iisa ko ang akong kamot batok kaninyo, ug ipaligid ko kamo paubos gikan sa mga pangpang, ug pagaugdawon ko ang kabukiran. ²⁶Busa dili na sila mokuha ug bisan unsa nga bato diha kanimo aron sa pagtukod sa suok o sa patukoranan sa dako nga balay; tungod kay maguba ka hangtod sa kahangtoran—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

²⁷Iisa ang usa ka bandera ibabaw sa kalibotan. Patingoga ang budyong ngadto sa mga nasod. Tawga ang mga nasod sa pagsulong kaniya: Ararat, Mini, ug Ashkenaz. Pagpili ug usa ka pangulo aron sa pagsulong kaniya; pagdala ug mga kabayo sama sa nagpanon nga mga dulon. ²⁸Andama ang mga nasod aron sa pagsulong kaniya: Ang mga hari sa Medes ug ang mga gobernador niini, ang tanan nga mga opisyal niini ug ang tanan nga mga yuta nga ilalom sa iyang pagdumala.

²⁹Kay matay-og ug mag-agulo ang yuta, sanglit magapadayon man ang mga laraw ni Yahweh batok sa Babilonia, aron nga mahimong awaaw ang yuta sa Babilonia diin wala nay magpuyo.

³⁰Mihunong sa pagpakig-away ang mga kasundalohan sa Babilonia; nagpabilin lamang sila sa ilang mga kota. Nawad-an sila ug umoy; nahimo silang mga babaye—nangasunog ang iyang mga balay, nangaguba ang mga babag sa iyang mga ganghaan. ³¹Midagan ang mensahero aron sa pagbalita ngadto sa lain pa nga mensahero, ug gisultihan sa tighatod ug balita ang lain nga tighatod sa balita aron ibalita ngadto sa hari sa Babilonia nga nailog na ang tibuok niyang siyudad. ³²Busa nailog na ang mga tabokanan sa suba; gisunog sa kaaway ang kabugangan nga anaa sa huyonghuyong nga yuta ug naglibog na ang mga kalalakin-an nga manggugubat nga gikan sa Babilonia.

³³Kay miingon si Yahweh nga labawng makakagahom, nga Dios sa Israel: Sama sa giokanan ang anak nga babaye sa Babilonia. Mao na kini ang takna nga tunob-tunoban siya. Sa dili madugay moabot na ang takna sa pag-ani kaniya.

³⁴Gilamoy ako ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia; gilibog niya ako. Ug gihimo akong tibod nga walay sulod; gilamoy niya ako sama sa mapintas nga mananap; gibusog niya ang iyang tiyan pinaagi sa lamian nako nga mga pagkaon; gihugasan niya ako.' ³⁵Siya nga nagpuyo sa Zion moingon, 'Hinaot nga maanaa sa Babilonia ang kadaot nga gibuhat kanako ug sa akong unod. 'Moingon ang Jerusalem, 'Hinaot nga maanaa sa mga lumolupyo sa Caldea ang akong dugo.'

³⁶Busa miingon si Yahweh niini: Tan-awa, dapigan ko ang inyong mga kahimtang ug manimalos ako alang kaninyo. Kay pahubason ko ang katubigan sa Babilonia ug mohunong sa pagdagayday ang iyang mga tubod. ³⁷Mahimong tinapok sa ginuba ang Babilonia, puloy-anan sa ihalas nga mga iro, kahadlokan, talamayon, diin walay mga lumolupyo.

³⁸Magdungan ug ngulob ang mga taga Babilonia sama sa batan-on nga mga liyon. Magngulob sila sama sa batang laki nga liyon. ³⁹Sa dihang magmainiton sila uban sa pagkahakog, maghimo ako ug kumbira alang kanila; hubogon ko sila aron nga mangalipay sila pag-ayo, ug unya matulog sa walay kataposan nga pagkatulog ug dili na gayod makamata—mao kini ang gipahayag ni Yahweh— ⁴⁰ipadala ko sila sama sa mga karnero ngadto sa ihawanan, sama sa toro nga mga karnero uban sa laki nga mga kanding.

⁴¹Nailog na gayud ang Babilonia! Busa gisakmit ang tanang pagdayeg sa tibuok kalibotan. Tan-awa napukan na gayud ang dapit sa Babilonia taliwala sa mga kanasoran. ⁴²Mitungha ang dagat ibabaw sa Babilonia! Natabonan siya sa hampak sa mga balod.

⁴³Nahimong biniyaan ang iyang mga siyudad, usa ka mala nga yuta ug usa ka kamingawan, usa ka yuta nga wala gayoy nagpuyo, ug walay tawo nga moagi. ⁴⁴Busa silotan ko si Bel nga anaa sa Babilonia; ipasuka ko kaniya ang iyang nalamoy, ug dili na modagayday ang kanasoran diha kaniya uban sa ilang mga halad. Mangalumpag ang mga paril sa Babilonia.

⁴⁵Gawas sa iyang taliwala, akong katawhan. Tugoti nga luwason sa matag usa kaninyo ang iyang kaugalingon nga kinabuhi gikan sa akong nagdilaab nga kapungot. ⁴⁶Ayaw tugoti nga maluya o mahadlok ang inyong mga kasingkasing sa balita nga nadungog diha sa yuta, kay moabot ang balita sulod sa usa ka tuig. Human niini sa sunod nga tuig aduna pay moabot nga balita, ug maanaa ang kasamok sa yuta. Makigbatok ang magmamando sa ubang magmamando.

⁴⁷Busa, tan-awa, moabot ang mga adlaw nga pagasilotan ko na ang mga kinulit nga mga diosdios sa Babilonia. Maulawan ang tibuok niyang yuta, ug mangahagba sa iyang taliwala ang tanan niyang katawhan nga gipamatay. ⁴⁸Unya magmaya ang kalangitan ug ang kalibotan, ug ang tanan nga anaa niini atubangan sa Babilonia. Kay moabot alang kaniya ang tiglaglag gikan sa habagatan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh. ⁴⁹"Ingon nga gipahagba sa Babilonia ang tanan niyang mga gipatay sa Israel, busa mangahagba ang tanang mga gipamatay sa iyang yuta diha sa Babilonia.

⁵⁰Pahilayo! kamong mga nakalingkawas sa espada, Ayaw pagpabilin dinhi. Hinumdomi si Yahweh sa halayo nga dapit; tugoti nga mahinumdoman ang Jerusalem. ⁵¹Naulawan kami, tungod kay nakadungog kami ug mga pagbiaybiay; mitabon sa among mga panagway ang mga pagbugalbugal, tungod kay nakasulod man ang mga langyaw sa balaan nga mga dapit sa balay ni Yahweh.

⁵²Busa, tan-awa, moabot na ang mga adlaw—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sa dihang silotan ko na ang iyang kinulit nga mga diosdios, ug mag-agulo ang mga tawong samaran sa tibuok niyang yuta. ⁵³Kay bisan pa ug moadto sa kalangitan ang Babilonia o lig-onon ang mga tag-as niya nga mga kota, moabot ang tiglaglag nga gikan kanako ngadto kaniya—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

⁵⁴Miabot ang usa ka singgit sa kasakit gikan sa Babilonia, usa ka hilabihan nga pagkahugno gikan sa yuta sa mga Caldeanhon. ⁵⁵Tungod kay laglagon ni Yahweh ang Babilonia. Gipahanaw niya ang kusog nga tingog sa Babilonia. Naninggit sama sa mga balod sa daghang katubigan ang ilang mga kaaway; mikusog ug maayo ang ilang tingog. ⁵⁶Kay miabot na ang mga tiglaglag batok kaniya—batok sa Babilonia! —ug nabihag ang iyang mga manggugubat. Nangabali ang ilang mga udyong, tungod kay si Yahweh mao ang Dios sa pagpanimalos; sigurado gayod nga ipahamtang niya kini nga pagpanimalos.

⁵⁷Kay pagahubogon ko ang iyang mga prinsipe, ang iyang mga magtatambag, ang iyang mga opisyal, ug ang iyang mga kasundalohan, ug mangatulog sila sa walay kataposan nga pagkatulog ug dili na gayod makamata—mao kini ang gipahayag sa Hari: si Yahweh nga labawng makagagahom ang iyang ngalan. ⁵⁸Miingon si Yahweh nga labawng makagagahom niini: Lumpagon gayod sa hingpit ang mga lig-ong paril sa Babilonia, ug pagasunogon ang iyang tag-as nga mga ganghaan. Unya mahimong walay pulos ang pagtabang sa mga tawo nga moduol kaniya; mangasunog ang tanang butang nga gisulayan sa pagbuhat sa mga nasod alang kaniya."

⁵⁹Mao kini ang pulong ni Jeremias nga propeta nga gimando ngadto kang Seraya nga anak nga lalaki ni Neria nga anak nga lalaki ni Masea sa dihang miadto siya sa Babilonia uban ni Zedekia nga hari sa Juda sa ikaupat nga tuig sa iyang paghari. Karon si Seraya usa ka pangulong opisyal. ⁶⁰Kay gisulat ni Jeremias diha sa linukot nga basahon ang mahitungod sa tanang katalagman nga moabot sa Babilonia—Kining tanan nga mga pulong nga nahisulat mahitungod kini sa Babilonia.

⁶¹Miingon si Jeremias kang Seraya, "Inig adto nimo sa Babilonia, nan makita ug basahon nimo sa makusog kining mga pulonga. ⁶²Unya moingon ka, 'Yahweh, ikaw mismo ang nagpahayag nga laglagon mo kining dapita, ug nga wala nay tawo o mananap ang mopuyo niini, ug mabiniyaan kini hangtod sa kahangtoran.'

⁶³Unya sa dihang matapos mo na pagbasa kining linukot nga basahon, hikti kini uban ang bato ug ilabay kini ngadto sa tungatunga sa Eufrates. ⁶⁴Pag-ingon, 'Maunlod ang Babilonia sama niini. Dili kini makabangon tungod sa katalagman nga akong ipadala batok niini, ug mangahagba sila."' Dinhi natapos ang mga pulong ni Jeremias.

¹Nagsugod sa paghari si Zedekia sa dihang nagpangidaron siya ug 21 ka tuig; naghari siya sa Jerusalem sulod sa napulo ug usa ka tuig. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Hamutal; anak siya nga babaye ni Jeremias nga taga-Libna. ²Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh; gibuhat niya ang tanang butang nga gibuhat ni Jehoyakim. ³Tungod sa kasuko ni Yahweh, nahitabo kining tanan nga mga panghitabo sa Jerusalem ug sa Juda, hangtod nga napahawa niya sila gikan sa iyang atubangan. Unya nakigbatok si Zedekia tali sa hari sa Babilonia.

⁴Nahitabo nga sa ikasiyam nga tuig sa paghari ni Haring Zedekia, sa ikanapulo nga bulan, ug sa ikanapulo nga adlaw niana nga bulan, miabot si Nebucadnezar, nga hari sa Babilonia, uban sa iyang mga kasundalohan batok sa Jerusalem. Nagkampo sila sa atbang niini, ug nagtukod sila ug mga salipdanan nga hinimo sa yuta sa palibot niini. ⁵Mao nga napalibotan ang siyudad hangtod sa ikanapulo ug usa ka tuig sa paghari ni Haring Zedekia.

⁶Sa ikaupat nga bulan, sa ikasiyam nga adlaw niana nga tuig, hilabihan ang kagutom diha sa siyudad nga wala na gayoy pagkaon alang sa katawhan sa yuta. ⁷Unya nagun-ob ang siyudad, ug nangikyas ang tanang mga manggugubat panahon sa kagabhion ug nanggawas sa siyudad pinaagi sa dalan sa ganghaan nga anaa sa tungatunga sa duha ka paril, tapad sa tanaman sa hari, bisan tuod napalibotan na sa mga Caldeanhon ang siyudad. Busa miadto sila paingon sa Araba. ⁸Apan gigukod sa kasundalohan sa mga Caldeanhon ang hari ug naapsan si Zedekia didto sa kapatagan sa walog sa Suba sa Jordan nga duol sa Jerico. Nagkatibulaag ang tanan niyang mga kasundalohan palayo kaniya.

⁹Gidakop nila ang hari ug gidala siya ngadto sa hari sa Babilonia didto sa Ribla sa yuta sa Hamat, nga diin gipahamtang sa hari sa Babilonia ang hukom ngadto kaniya. ¹⁰Gipangpatay sa hari ang mga anak nga lalaki ni Zedekia diha sa iyang atubangan, ug gipangpatay usab niya ang tanan nga mga pangulo sa Juda didto sa Ribla. ¹¹Unya gilugit niya ang mga mata ni Zedekia, ug gigapos siya sa tumbaga nga mga kadina, ug gidala siya ngadto sa Babilonia. Gibilanggo siya sa hari sa Babilonia hangtod sa adlaw sa iyang kamatayon.

¹²Karon sa ikalima nga bulan, sa ikanapulo nga adlaw niana nga bulan, nga diin mao kana ang ika-19 nga tuig sa paghari ni Haring Nebucadnezar, nga hari sa Babilonia, miabot si Nebuzaradan sa Jerusalem. Siya ang pangulo sa mga tigpanalipod sa hari ug usa ka sulugoon sa hari sa Babilonia. ¹³Gisunog niya ang balay ni Yahweh, ang palasyo sa hari, ug ang tanan nga mga balay sa Jerusalem; gisunog usab niya ang matag mahinungdanon nga mga dagkong balay diha sa siyudad. ¹⁴Gigun-ob sa tanang kasundalohan sa Babilonia kauban ang pangulo sa mga tigpanalipod, ang mga paril nga nakapalibot sa Jerusalem.

¹⁵Alang sa tanan nga labing kabos nga katawhan, ang tanang mga tawo nga nahibilin sa siyudad, kadtong mga miikyas padulong sa hari sa Babilonia, ug ang tanan nga mga magkukulit—gidala ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod, ang pipila kanila ngadto sa pagkabinihag. ¹⁶Apan gibilin ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod, ang pipila sa mga labing kabos niana nga yuta aron sa pagtrabaho sa mga kaparasan ug sa mga kaumahan.

¹⁷Alang sa tumbaga nga mga haligi nga nahisakop sa balay ni Yahweh, ug sa mga tungtonganan ug lampara ug sa tangke nga tumbaga nga anaa sa balay ni Yahweh, gipulpog kini sa mga Caldeanhon ug gidala ang tanan nga mga tumbaga ngadto sa Babilonia. ¹⁸Ang mga kulon, mga pala, mga igpapalong sa lampara, mga panaksan, ug ang tanang tumbaga nga kahimanan nga ginagamit sa pagpamuhat sa mga pari diha sa templo—gikuha kining tanan sa mga Caldeanhon. ¹⁹Ang mga dagko nga panaksan ug ang mga sunoganan sa insenso, mga panaksan, mga kulon, mga tungtongan sa lampara, mga kawa, ug mga dagko nga panaksan nga hinimo sa bulawan, ug kadtong hinimo sa plata—gidala usab kini sa pangulo sa mga tigpanalipod sa hari.

²⁰Ang duha ka mga haligi, ang tangke nga tumbaga ug ang napulo ug duha ka mga torong baka nga tumbaga nga anaa ilalom sa tungtonganan, mga butang nga gihimo ni Solomon alang sa balay ni Yahweh, nga hinimo sa tumbaga nga hilabihan ka bug-at. ²¹Anaa sa mga napulo ug walo ka cubit ang gitas-on sa mga haligi, ug ang sukod sa matag palibot niini anaa sa mga napulo ug duha ka cubit. Anaa sa upat ka mga tudlo ang gibagaon niini ug wala kini sulod.

²²Anaa sa taas niini ang ulohan sa tumbaga. Adunay gitas-on nga lima ka cubit ang ulohan niini, ang tanang palibot niini adunay kinulit nga mga dayandayan ug porma nga bunga sa kahoy nga granada. Hinimo kining tanan sa tumbaga. Sama lang nga gikulit sa una nga haligi ang lain nga haligi ug ang mga porma nga bunga sa kahoy nga granada niini. ²³Adunay 96 ka porma sa bunga sa kahoy nga granada nga nakapalibot sa ulohan nga bahin ug adunay nakapalibot nga 100 ka mga porma sa bunga sa kahoy nga granada ibabaw sa kinulit nga mga dayandayan.

²⁴Gikuha sa pangulo sa mga tigpanalipod ang binilanggo nga si Seraya, nga labaw nga pari, uban ni Zefania, nga ikaduhang pari, ug ang tulo ka mga tigbantay sa ganghaan. ²⁵Gikan sa siyudad gibilanggo niya ang gibihag nga opisyal nga nagadumala sa mga sundalo, ug ang pito sa mga kalalakin-an nga tigtambag sa hari, nga anaa pa gihapon sa siyudad. Gibihag usab niya ang opisyal sa sundalo sa hari nga nagapili ug mga kalalakin-an nga mahimong sundalo, uban sa 60 ka mga mahinungdanon nga mga kalalakin-an gikan sa yuta nga anaa sa siyudad.

²⁶Unya gikuha sila ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod, ug gidala sila ngadto sa hari sa Babilonia ngadto sa Ribla. ²⁷Gipamatay sila sa hari sa Babilonia didto sa Ribla sa yuta sa Hamat. Niini nga paagi, migawas ang Juda gikan sa iyang yuta ngadto sa pagkabinihag.

²⁸Mao kini ang mga katawhan nga gibihag ni Nebucadnezar: sa ikapito nga tuig, 3, 023 ka mga taga-Juda. ²⁹Sa ika-18 ka tuig nga paghari ni Nebucadnezar, gibihag niya ang 832 ka mga katawhan gikan sa Jerusalem. ³⁰Sa ika-23 ka tuig nga paghari ni Nebucadnezar, gibihag ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod sa hari, ang 745 ka mga tawo sa Juda. Mikabat ug 4, 600 ang tanang katawhan nga nabihag.

³¹Nahitabo nga human sa ika-37 ka tuig nga pagkabihag ni Jehoyakin, nga hari sa Juda, sa ikanapulo ug duha ka bulan, sa ika-25 nga adlaw sa bulan, gibuhian ni Evil Merodac, nga hari sa Babilonia si Jehoyakin nga hari sa Juda gikan sa pagkabinilanggo. Nahitabo kini sa tuig nga nagsugod sa paghari si Evil Merodac.

³²Malumo siyang nakigsulti kaniya ug gihatagan siya ug lingkoranan nga mas halangdon pa kaysa sa ubang mga hari nga uban kaniya diha sa Babilonia. ³³Gihukas ni Evil Merodac ang bisti ni Jehoyakin sa pagkabinilanggo, ug kanunay nga nagakaon si Jehoyakin diha sa lamesa sa hari sa nahibilin nga mga adlaw sa iyang kinabuhi, ³⁴ug ginahatagan siya kanunay sa iyang matag adlaw nga pagkaon sa nahibiling mga adlaw sa iyang kinabuhi hangtod sa iyang kamatayon.

Ezequiel

¹Sa ika- 30 ka tuig, sa ika-lima nga adlaw sa ika-upat nga bulan, sa panahon nga nagpuyo ako uban sa mga binihag didto sa Suba sa Kebar. Naabli ang kalangitan ug nakita ko ang mga panan-awon gikan sa Dios. ²Sa ika-lima ka adlaw nianang bulana—ika-lima nga tuig kadto sa pagkabihag ni Haring Jehoyakin— ³miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Ezekiel ang anak ni Buzi nga pari, diha sa kayutaan sa Caldeanhon didto sa Suba sa Kebar, ug nakig-uban kaniya didto ang kamot ni Yahweh.

⁴Unya nakita ko ang usa ka bagyo nga gikan sa amihanan; usa ka dakong panganod inubanan sa pagkilat ug gipalibotan kini sa kahayag ug ang sulod niini, ug ang kalayo nga anaa sa sulod sa panganod naggilakgilak sama sa nagbagang bulawan. ⁵Diha sa taliwala, may upat ka mga buhing binuhat. Mao kini ang ilang panagway: sama sila sa dagway sa tawo, ⁶apan ang matag-usa kanila adunay upat ka mga nawong ug ang matag binuhat adunay upat ka mga pako.

⁷Tul-id ang ilang mga batiis, ug ang mga tikod sa ilang mga tiil daw sama sa mga kuko sa baka nga nagagilak sama sa gipahamis nga bronse. ⁸Apan aduna silay mga kamot nga sama sa tawo diha ilalom sa ilang tagsatagsa ka mga pako. Silang upat, adunay panagway ug mga pako nga sama niini: ⁹nag-abot ang ilang mga pako sa katapad nga binuhat, ug dili na sila molisoliso pa kung molakaw na sila; hinuon, ang matag-usa kanila molakaw paabanti.

¹⁰Sama sa dagway sa tawo ang ilang mga hitsura. Ang upat kanila may panagway nga sama sa liyon sa tuong bahin, ug ang sa wala nga bahin sama sa panagway sa baka, ug ang likoran nga bahin sama sa panagway sa agila. ¹¹Sama niana ang ilang mga panagway, ug gibukhad nila ang ilang mga pako, aron mag-abot ang duha ka mga pako sa matag binuhat, ug ang laing paris sa pako nagtabon sa ilang mga lawas. ¹²Molakaw ang matag binuhat kung asa sila giyahan sa Espiritu, molakaw sila nga dili na molisoliso pa.

¹³Ingon niini ang panagway sa buhing mga binuhat, sama sila sa nagbagang kalayo, sama sa sulo; ang hayag nga kalayo nagauban usab sa paglihok sa mga binuhat, ug adunay pagkidlap sa kilat. ¹⁴Paspas nga nagalihok ang mga buhing binuhat nga nagbahisbahis sama sila sa kilat!

¹⁵Unya gitan-aw ko ang buhing mga binuhat; adunay usa ka ligid nga anaa sa yuta sa tapad sa buhing mga binuhat. ¹⁶Mao kini ang hulagway ug ang porma sa mga ligid: sama sa beryl nga bato ang matag ligid, ug managsama ang upat; ang ilang hulagway ug porma sama sa ligid nga nagsumpay sa laing ligid.

¹⁷Kung motuyok na ang mga ligid, motuyok kini nga dili na molikoliko sa bisan asa nga padulngan sa giatubangan sa mga binuhat. ¹⁸Kay ang ilang mga yantas, habog kini ug makuyaw, kay nalukop sa mga mata ang palibot sa mga yantas.

¹⁹Bisan asa moadto ang buhing binuhat, motuyok usab ang ligid uban kanila. Kung molupad ang buhing binuhat gikan sa yuta, madala usab ang maong mga ligid. ²⁰Bisan asa moadto ang Espiritu, atua sila ug molupad ang ligid nga anaa sa kilid niini, kay ang espiritu sa buhing binuhat anaa sa mga ligid. ²¹Bisan asa moadto ang mga binuhat, motuyok usab ang mga ligid; ug kung mopundo ang mga binuhat, mopundo usab ang mga ligid; kung molupad ang mga binuhat gikan sa yuta, motuyok usab ang mga ligid tapad kanila, tungod kay ang espiritu sa buhing binuhat anaa sa mga ligid.

²²Sa ibabaw sa mga ulo sa buhing binuhat may hulagway sa atop-atop; sama kini sa naggilakgilak nga kristal ibabaw sa ilang mga ulo. ²³Ilalom sa atop-atop, ang matag pako sa binuhat mibukhad ug nag-abot ang ilang mga pako. Ang matag binuhat adunay laing paris sa mga pako nga motabon sa iyang kaugalingon lawas.

²⁴Unya nadungog ko ang tingog sa ilang mga pako sama sa haguros sa katubigan. Sama sa tingog sa Makagagahom sa bisan asa sila molihok. Sama sa tingog sa bagyo. Sama sa tingog sa mga kasundalohan. Sa panahon nga mopundo sila, itiklop nila ang ilang mga pako. ²⁵May tingog gikan sa atop-atop ibabaw sa ilang mga ulo sa panahon nga mopundo sila ug itiklop ang ilang mga pako.

²⁶Ang ibabaw sa atop-atop diha sa ilang mga ulo, may sama sa trono nga naghulagway sa batong sapiro, ug ang sama sa usa ka panagway sa tawo ang hulagway sa trono.

²⁷Aduna akoy nakita nga sama sa nagsinawsinaw nga nagbagang puthaw gikan sa iyang hawak pataas; nakita ko usab gikan sa iyang hawak paubos ang dagway sa kalayo ug ang kahayag nga nagpalibot niini. ²⁸Sama kini sa bangaw diha sa panganod sa panahon nga moulan mao ang kahayag nga nagpalibot niini. Mipakita kini sama sa himaya ni Yahweh. Sa dihang nakita ko kini, mihapa ako ug nadungog ko ang tingog nga misulti.

¹Miingon siya kanako, "Barog anak sa tawo; kay sultihan ko ikaw." ²Unya, samtang nagsulti pa siya kanako, mikunsad ang Espiritu kanako ug gipatindog ako ug nadungog ko nga nakigsulti siya kanako. ³Miingon siya kanako, "Anak sa tawo, ipadala ko ikaw ngadto sa katawhan sa Israel, sa masinupakon nga nasod nga misupak batok kanako—nakasala sila ug ang ilang katigulangan batok kanako bisan niining higayona!

⁴Gahig mga ulo ug tig-ag mga kasingkasing ang ilang mga kaliwat. Ipadala ko ikaw ngadto kanila, ug sultihi sila, 'Mao kini ang gisulti ni Yahweh.' ⁵Maminaw man sila o dili maminaw. Masinupakon sila nga panimalay, apan masayran nila nga adunay propeta nga uban kanila.

⁶Ikaw, anak sa tawo, ayaw kahadlok kanila o sa ilang mga pulong. Ayaw kahadlok, bisan anaa ka sa sampinitan ug sa mga tunok ug bisan nagpuyo ka kauban ang mga tanga. Ayaw kahadlok sa ilang mga pulong ug kahulga sa ilang mga nawong tungod kay masinupakon sila nga panimalay.

⁷Apan isulti mo ang akong mga pulong ngadto kanila, mamati man sila o dili, kay masinupakon sila kaayo. ⁸Apan ikaw, anak sa tawo, paminaw sa akong gisulti kanimo. Ayaw pagsupak sama sa masinupakon nga panimalay. Ablihi ang imong baba ug kaona ang akong ihatag kanimo!"

⁹Unya mitan-aw ako, ug may mitunol kanako; sa usa ka sinulat nga basahon. ¹⁰Gibukhad niya kini sa akong atubangan; gisulatan kini sa atubangan ug sa luyo, ug ang nasulat niini mao ang pagbangotan, ang kasubo, ug ang kaalaotan.

¹Miingon siya kanako, "Anak sa tawo, kaona ang imong nakita. Kaona kining linukot nga basahon, unya lakaw ug suginli ang panimalay sa Israel." ²Busa minganga ako, ug gipakaon niya kanako ang maong linukot nga basahon. ³Miingon siya kanako, "Anak sa tawo, pakan-a ug busga ang imong tiyan niining linukot nga basahon nga akong gihatag kanimo!" Busa mikaon ako, ug tam-is kini sa akong baba sama sa dugos.

⁴Unya miingon siya kanako, "Anak sa tawo, lakaw ngadto sa panimalay sa Israel ug isulti kanila ang akong mga pulong. ⁵Kay wala ko ikaw gipadala sa katawhan nga lahig sinultihan o lisod ang pinulongan, apan ngadto sa katawhan sa Israel— ⁶dili sa gamhanang nasod nga lahig sinultihan o lisod nga pinulongan nga dili masabtan! Kung ipadala ko ikaw kanila, maminaw gayod sila kanimo. ⁷Apan ang panimalay sa Israel dili mouyon sa pagpaminaw kanimo, kay dili sila buot maminaw kanako. Busa ang tanan nga panimalay sa Israel gahig ulo ug tig-ag kasingkasing.

⁸Tan-awa! Pagahion ko ang imong ulo nga mas gahi pa sa ilang mga ulo, ug ang imong agtang nga mas gahi pa sa ilang mga agtang. ⁹Gihimo kong sama sa diyamante ang imong agtang, nga mas gahi pa kaysa batong bantilis! Ayaw kahadlok kanila o pagpahulga sa ilang mga panagway, tungod kay masinupakon sila nga panimalay."

¹⁰Unya miingon siya kanako, "Anak sa tawo, ang tanan nga mga pulong nga akong gipahibalo kanimo ibutang kini sa imong kasingkasing ug paminawa gayod kini! ¹¹Unya lakaw ngadto sa mga binihag, sa imong katawhan, ug sultihi sila. Sultihi sila nga, 'Mao kini ang gisulti sa Ginoong Yahweh,' bisan kung mamati man sila o dili."

¹²Unya gibayaw ako sa Espiritu ug nadungog ko sa akong luyo ang dahunog sa usa ka dakong linog: "Dayega ang himaya ni Yahweh diha sa iyang dapit!" ¹³May tingog sa mga pako sa buhing binuhat sa dihang nagkasangko sila, ug ang tingog sa mga ligid nga anaa kanila, ug ang dahunog sa dakong linog.

¹⁴Gibayaw ako sa Espiritu ug gidala palayo, ug milakaw ako nga may kalagot ug kasuko sa akong kasingkasing, kay ang gamhanan nga kamot ni Yahweh mao ang mipalakaw kanako! ¹⁵Busa miadto ako sa mga binihag didto sa Tel Abib nga nagpuyo daplin sa Suba sa Kebar, ug mipuyo ako uban kanila sa pito ka adlaw, ug nahibulong.

¹⁶Unya sa milabay na ang pito ka adlaw miabot ang pulong ni Yahweh kanako nga nag-ingon, ¹⁷"Anak sa tawo, gihimo ko ikaw nga tigbantay sa panimalay sa Israel, busa paminaw sa pulong gikan sa akong baba ug isulti kanila ang akong pagpasidaan. ¹⁸Kung moingon ako ngadto sa daotan, 'Mamatay gayod ikaw' ug wala mo siya pasidan-i o suginli sa pagpasidaan ang daotan mahitungod sa iyang daotang binuhatan aron siya mabuhi—mamatay ang daotan sa iyang sala, apan paninglon ko ang iyang dugo diha sa imong kamot. ¹⁹Apan kung gipasidan-an nimo ang daotan, ug wala siya mitalikod sa pagkadaotan o sa iyang daotang binuhatan, unya namatay siya sa iyang sala, apan giluwas mo ang imong kaugalingong kinabuhi.

²⁰Kung ang usa ka matarong motalikod sa iyang pagkamatarong ug nagbuhat sa daotan, ug magbutang ako ug kapandolan kaniya, unya mamatay siya. Tungod kay wala mo siya pasidan-i, mamatay siya sa iyang sala, ug dili ko hinumdoman ang iyang nabuhat nga matarong, apan paninglon ko ang iyang dugo diha sa imong kamot. ²¹Apan kung gipasidan-an mo ang matarong nga tawo nga moundang sa pagpakasala aron dili na makasala, mabuhi gayod siya tungod kay gipasidan-an mo man siya; ug giluwas nimo ang imong kaugalingong kinabuhi."

²²Busa ang kamot ni Yahweh anaa didto ug miingon siya kanako, "Bangon! Gawas sa patag ug makigsulti ako kanimo didto!" ²³Mibangon ako ug miadto sa patag, ug anaa didto ang himaya ni Yahweh, sama sa himaya nga akong nakita duol sa suba sa Kebar; busa gipaubos ko ang akong nawong.

²⁴Mikunsad ang Espiritu kanako ug mipatindog kanako; ug nakigsulti siya kanako ug miingon siya, "Lakaw ug panirado sulod sa imong balay, ²⁵kay karon, anak sa tawo, dad-an ka nilag pisi ug gaposon ka aron dili ka na makaadto kanila.

²⁶Patikigon ko ang imong dila diha sa imong alingagngag aron maamang ka, ug dili ka na makahimo sa pagbadlong kanila, tungod kay masinupakon man sila nga panimalay. ²⁷Apan kung mosulti na ako kanimo, ablihan ko ang imong baba aron sa pagsulti kanila nga, 'Mao kini ang gisulti ni Yahweh.' Ang tawo nga maminaw makadungog; apan ang tawo nga dili maminaw dili makadungog, kay masinupakon man sila nga panimalay!"

¹"Apan ikaw, anak sa tawo, pagkuhag tisa ug ibutang kini sa imong atubangan. Unya iukit ang siyudad sa Jerusalem niini. ²Unya paliboti kini ug kasundalohan, ug buhati kini ug mga kota. Paghimo ug kasakahan nga yuta niini ug paliboti kini ug mga kampo. Butangi ug mga troso nga pangguba ang palibot niini. ³Unya pagkuha ug lapad nga puthaw ug gamita kini ingon nga paril nga puthaw tali kanimo ug sa siyudad ug pag-atubang niini, kay sulongon na kini, ug ikaw ang mosulong niini. Mamahimo kining timailhan sa panimalay sa Israel.

⁴Ug unya, pagtakilid ug higda sa imong wala nga bahin ug ibutang niini ang sala sa panimalay sa Israel; pas-anon mo ang ilang sala sulod sa daghang mga adlaw sa imong paghigda batok sa panimalay sa Israel. ⁵Ako mismo ang magtahas kanimo ug usa ka adlaw nga magpaila alang sa usa katuig nga ilang silot: 390 ka mga adlaw! Sa ingon niini, pas-anon mo ang sala sa panimalay sa Israel.

⁶Kung mahuman na kini nga mga adlaw, takilid sa ikaduhang higayon sa imong tuong bahin, kay pas-anon mo ang sala sa panimalay sa Juda sulod sa 40 ka mga adlaw. Tahasan ko ikaw ug usa ka adlaw alang sa matag tuig. ⁷Atubanga ang Jerusalem nga gisulong, ug pinaagi sa imong kamot nga walay tabontabon sa pagpropesiya niini. ⁸Tan-awa! Gaposon ko ikaw aron dili ka makalisoliso hangtod nga mahuman ang mga adlaw sa imong pagsulong.

⁹Pagkuha ug mga trigo, sibada ug mga liso, mga batong, mga dawa ug lain pang matang sa trigo; ibutang kini sa usa ka sudlanan ug paghimo ug tinapay alang sa imong kaugalingon sumala sa gidaghanon sa mga adlaw sa imong pagtakilid. Kay kaonon mo kini sulod sa 390 ka mga adlaw. ¹⁰Ang kaonon nimo nga pagkaon mokabat ug 20 ka shekel ang gibug-aton matag adlaw, ug kaonon mo kini sa tukmang mga takna sa matag-adlaw. ¹¹Unya moinom ka ug tubig, nga tunga sa litro, ug imnon nimo kini sa insaktong higayon.

¹²Kan-on mo kini ingon nga sibada nga tinapay, apan lutoon nimo kini sa ilang atubangan gamit ang tae sa tawo!'' ¹³Kay miingon si Yahweh, ''Nagpasabot kini nga hugaw ang tinapay nga kaonon sa katawhan sa Israel, taliwala didto sa kanasoran diin ko sila papahawaon.''

¹⁴Apan mitubag ako, "Ayaw, Ginoong Yahweh! Wala pa gayod ako mahugawi! Wala pa ako mikaon sa bisang unsa nga patay o bisan unsang gipatay sa mga mananap, sukad pa sa akong pagkabatan-on hangtod karon, ug wala pa nasudlan ang akong baba ug hugaw nga karne!'' ¹⁵Busa misulti siya kanako, ''Tan-awa! Gihatagan ko ikaw ug tae sa baka imbis nga tae sa tawo aron makapangandam ka diha sa imong tinapay.''

¹⁶Misulti usab siya kanako, "Anak sa tawo, tan-awa! Paundangon ko ang gigikanan sa tinapay diha sa Jerusalem, ug mokaon sila ug tinapay nga may kabalaka samtang gibahinbahin kini ug moinom sa tubig nga may kahadlok samtang gibahinbahin kini. ¹⁷Tungod kay makabsan na sila ug tinapay ug tubig, ang matag usa maulawan sa iyang igsoong lalaki ug magniwang tungod sa ilang mga kalapasan.''

¹"Unya ikaw, anak sa tawo, pagkuha ug hait nga espada ingon nga pangkiskis alang sa imong kaugalingon, ug kiskisi ang imong ulo ug ang imong bangas, unya pagkuha ug timbangan aron timbangon kini ug bahina ang imong buhok. ²Sunoga ang ikatulo nga bahin niini taliwala sa siyudad sa dihang mahuman na ang adlaw sa paglibot, ug kuhaa ang ikatulo nga bahin sa buhok ug tagodtagora kini pinaagi sa espada ug ibutang palibot sa siyudad. Unya isabwag ngadto sa kahanginan ang nahibilin pang ikatulo nga bahin niini, ug hulboton ko ang espada aron sa paggukod sa katawhan.

³Apan pagkuha ug pipila ka mga buhok nga gikan niini ug ihikot kini ngadto sa gipilo nga sidsid sa imong kupo. ⁴Unya pagkuha pa ug dugang nga buhok ug ilabay kini ngadto sa kalayo; ug sunoga kini; gikan didto mokatag ang kalayo ngadto sa tanang panimalay sa Israel."

⁵Miingon si Yahweh nga Ginoo niini, "Mao kini ang Jerusalem nga anaa sa taliwala sa kanasoran, diin ko siya gipahimutang, ug diin gipalibotan ko siya sa ubang kayutaan. ⁶Apan tungod sa iyang kadaotan gisalikway niya ang akong mga kasugoan labaw pa sa gibuhat sa ubang mga nasod, ug gisalikway niya ang akong mga balaod nga mas labaw pa sa gibuhat sa mga nasod nga nakapalibot kaniya. Gisalikway sa katawhan ang akong mga paghukom ug wala milakaw sa akong mga balaod."

⁷Busa miingon si Yahweh nga Ginoo niini, "Tungod kay mas hilabihan man ang imong kadaotan kaysa sa ubang mga nasod nga nagpalibot kanimo ug wala maglakaw sa akong mga balaod o magbuhat sumala sa akong mga kasugoan, o bisan sa pagbuhat sumala sa mga kasugoan sa mga nasod nga nakapalibot kanimo," ⁸busa miingon niini si Yahweh nga Ginoo, "Tan-awa! Mamuhat ako batok kanimo. Ipahamtang ko ang mga paghukom diha sa imong taliwala aron nga makakita ang mga kanasoran.

⁹Buhaton ko kanimo ang butang nga wala pa nako sukad himoa ug dili na nako pagahimoon pag-usab, tungod sa tanan nimong malaw-ay nga binuhatan. ¹⁰Busa kaonon sa mga amahan ang mga kabataan sa imong taliwala, ug kaonon sa mga anak nga lalaki ang ilang mga amahan, ug sanglit ipahamtang ko ang paghukom diha kaninyo ug ipatibulaag sa matag dapit ang tanan nga nahibilin diha kanimo.

¹¹Busa, ingon nga ako buhi—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—mahitabo gayod kini tungod kay imong gihugawan ang akong balaan nga dapit uban sa tanan nga gikasilagan nga mga butang diha kanimo ug sa tanan nimong malaw-ay nga mga binuhatan, ug pagamyon ko kamo; Dili ako maluoy diha kanimo, ug dili ko ikaw palingkawason. ¹²Mangamatay sa hampak ang ikatulo nga bahin kaninyo, ug lamyon sila sa kagutom diha sa imong taliwala. Mangahagba pinaagi sa espada ang ikatulo nga bahin nga nagpalibot kanimo. Unya ipatibulaag ko ang ikatulo nga bahin sa bisan asa nga dapit, ug hulboton ko ang espada aron sa paggukod kanila.

¹³Unya mahuwasan na ako sa akong hilabihan nga kapungot ug papahulayon ko ang akong kaligutgot diha kanila. Matagbaw na ako, ug ilang masayran nga Ako, si Yahweh, ang nakigsulti diha sa akong kapungot sa dihang nahuman na ang akong kaligutgot batok kanila. ¹⁴Gub-on ko kamo ug pakaulawan diha sa mga nasod nga nakapalibot kaninyo sa atubangan sa matag usa nga mangagi.

¹⁵Busa mamahimong mahisama sa usa ka butang ang Jerusalem nga talamayon ug bugalbugalan ngadto sa ubang katawhan, mahimong usa ka pasidaan ug kalisangan ngadto sa mga nasod nga nakapalibot kanimo. Ipahamtang ko ang mga paghukom batok kanimo pinaagi sa akong kapungot ug kaligutgot, ug uban sa mapintas nga pagbadlong—Ako, si Yahweh ang nagpahayag niini! ¹⁶Pagadad-an ko ikaw ug bangis nga mga udyong sa kagutom nga mahimong paagi sa akong paglaglag kanimo. Tungod kay dugangan ko ang imong kagutom ug gub-on ang tipiganan sa imong tinapay. ¹⁷Pagadad-an ko ikaw ug kagutom ug mga katalagman aron nga mangawad-an ka ug anak. Moagi kanimo ang hampak ug ang dugo ug magpadala ako ug espada batok kanimo—Ako, si Yahweh, ang nagpahayag niini."

¹Miabot ang pulong ni Yahweh nganhi kanako, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, atubanga ang kabukiran sa Israel ug pagpanagna ngadto kanila. ³Ingna, 'Kabukiran sa Israel, paminawa ang pulong ni Yahweh nga Ginoo! Miingon si Yahweh nga Ginoo niini ngadto sa kabukiran ug sa kabungtoran, ngadto sa agianan sa sapa, ug ngadto sa mga walog: Tan-awa! Magdala ako ug espada batok kaninyo, ug gub-on ko ang anaa sa inyong taas nga mga dapit.

⁴Unya mahimong biniyaan ang inyong mga halaran ug mangalumpag ang inyong mga haligi, ug ilabay nako ang inyong mga patayng lawas ngadto sa atubangan sa ilang mga diosdios. ⁵Akong ipahimutang ang mga patayng lawas sa katawhan sa Israel sa atubangan sa ilang mga diosdios, ug katagon ang inyong mga bukog palibot sa inyong mga halaran.

⁶Bisan asa kamo mopuyo, pagalaglagon ang mga siyudad ug mangalumpag ang mga anaa sa inyong taas nga mga dapit, aron nga mangaguba ug mahimong biniyaan ang inyong mga halaran. Unya mangaguba ug mangahanaw kini, mangalumpag ang inyong mga haligi ug mangahanaw ang inyong mga binuhat. ⁷Mangahagba ang mga patay diha sa inyong taliwala ug mahibaloan ninyo nga ako mao si Yahweh.

⁸Apan luwason ko ang pipila nga nahibilin diha kaninyo, ug adunay pipila nga makaikyas sa espada taliwala sa mga kanasoran, sa dihang natibulaag kamo ngadto sa ubang kanasoran. ⁹Unya naghunahuna kanako kadtong nakaikyas taliwala sa kanasoran diin sila pagabihagon, nga nagsubo ako tungod sa ilang maluibon nga kasingkasing nga mibiya gikan kanako, ug pinaagi sa ilang mga mata nga malaw-ay nga nagatan-aw sa ilang mga diosdios. Unya ipakita nila diha sa ilang mga panagway ang kasilag tungod sa kadaotan nga ilang gibuhat pinaagi sa tanan nilang malaw-ay nga mga binuhatan. ¹⁰Busa mahibaloan nila nga ako mao si Yahweh. Adunay katuyoan nga miingon ako nga akong ipadala kining mga katalagman ngadto kanila.

¹¹Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Ipakpak ang inyong mga kamot ug iindak-indak ang inyong tiil! Singgit, 'Pagkaalaot!' tungod sa tanang daotan nga binuhatan sa panimalay sa Israel! Tungod kay mahagba sila pinaagi sa espada, kagutom ug hampak. ¹²Mamatay pinaagi sa hampak ang atua sa layo, ug mamatay pinaagi sa espada ang anaa sa duol. Mamatay pinaagi sa kagutom kadtong mga nahibilin ug nangaluwas. Niini nga paagi mapatuman ko ang akong kapungot batok kanila.

¹³Unya mahibaloan ninyo nga ako mao si Yahweh, sa dihang ipahimutang ang mga patay taliwala sa ilang mga diosdios, palibot sa ilang mga halaran, sa matag taas nga bungtod—ngadto sa tanang kinatumyan sa bukid, ug ilalom sa matag dagkong kahoy ug labong nga kahoy sa tugas—ang mga dapit diin sila nagsunog ug mga insenso ngadto sa tanan nilang mga diosdios. ¹⁴Hampakon nako sila pinaagi sa akong kamot ug himoon kung awa-aw ug biniyaan ang maong yuta, gikan sa kamingawan paingon sa Dibla, diha sa tanang dapit diin sila namuyo. Unya mahibaloan nila nga ako si Yahweh."

¹Miabot ang pulong ni Yahweh nganhi kanako, nga nag-ingon, ²"Ikaw, anak sa tawo—miingon si Yahweh nga Ginoo niini ngadto sa yuta sa Israel." 'Ang kataposan! Miabot na ang kataposan ngadto sa upat ka utlanan sa yuta.

³Karon anaa na kaninyo ang kataposan, kay ipahamtang ko ang akong kapungot diha kaninyo, pagahukman ko kamo sumala sa inyong mga pamaagi; unya ipasumbalik ko diha kaninyo ang tanan ninyong daotan nga mga binuhatan. ⁴Tungod kay dili ako magpakita ug kaluoy diha kaninyo, ug dili ko kamo papalingkawason. Hinuon, ipasumbalik ko kaninyo ang inyong mga pamaagi, ug maanaa sa inyong taliwala ang inyong daotang mga binuhatan, busa mahibaloan ninyo nga ako mao si Yahweh.

⁵Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Katalagman! Usa ka talagsaon nga katalagman! Tan-awa, moabot kini. ⁶Moabot na gayod ang kataposan. Mibarog batok kaninyo ang kataposan. Tan-awa, padulong na kini! ⁷Padulong na ang inyong kaalaotan kamong nagpuyo sa yuta. Miabot na ang panahon; haduol na ang adlaw sa kalaglagan, ug dili na gayod magmalipayon ang mga kabukiran.

⁸Karon ipahamtang ko sa dili madugay ang akong kapungot batok kaninyo ug pun-on ko kamo sa akong kaligutgot sa dihang hukman ko na kamo sumala sa inyong mga pamaagi ug ipasumbalik ko kaninyo ang inyong daotan nga mga binuhatan. ⁹Tungod kay dili gayod ako magpakita ug kaluoy diha kaninyo, ug dili ko gayod kamo palingkawason. Buhaton ko nganha kaninyo, ang inyong binuhatan; ug maanaa sa inyong taliwala ang daotan ninyo nga mga binuhatan aron nga mahibaloan ninyo nga ako mao si Yahweh, ang nagsilot kaninyo.

¹⁰Tan-awa, ang adlaw! Tan-awa, padulong na kini! Miabot na ang kalaglagan! Namulak na ang sungkod, nanalingsing na ang pagkamapahitas-on! ¹¹Nahimong sungkod sa pagkadaotan ang kabangis— wala ni usa kanila, ug wala ni usa sa ilang pundok, wala ni usa sa ilang mga kabtangan, ug wala ni usa sa ilang pagkamahinungdanon ang molungtad!

¹²Padulong na ang panahon; nagkaduol na ang adlaw. Ayaw tugoti nga magmaya ang mga tigpalit, ni magbangotan ang mga tigbaligya, sanglit anaa sa tibuok pundok sa katawhan ang akong kasuko! ¹³Tungod kay dili gayod makabalik ang tigbaligya sa mga butang nga napalit na, samtang buhi pa sila, sanglit batok man sa tibuok pundok sa katawhan ang panan-awon. Dili sila mamalik, tungod kay walay tawo nga nabuhi diha sa iyang sala ang mapalig-on!

¹⁴Gipatingog nila ang budyong ug giandam ang tanan, apan walay nagmartsa aron sa pagpakiggubat; sanglit anaa sa tibuok pundok sa katawhan ang akong kapungot. ¹⁵Anaa sa gawas ang espada, ug anaa sa sulod sa dakong balay ang hampak ug kagutom. Mangamatay pinaagi sa espada kadtong anaa sa uma, samtang lamoyon sa kagutom ug sa hampak kadtong anaa sa siyudad. ¹⁶Apan moikyas gikan kanila ang naluwas, ug mangadto sila didto sa kabukiran. Mag-agulo silang tanan sama sa mga salampati diha sa mga walog—ang matag tawo tungod sa iyang kasal-anan.

¹⁷Mawad-an ug umoy ang matag kamot ug mamuypoy ang mga tuhod sama sa tubig, ¹⁸ug magbisti sila ug sako, ug maputos sila sa kalisang; makita ang kaulaw diha sa matag panagway, ug ang pagkaupaw sa ilang mga ulo. ¹⁹Ipanglabay nila ang ilang mga plata ngadto sa mga kadalanan ug ang ilang mga bulawan daw sama sa hugaw nga butang. Dili makaluwas kanila ang ilang mga plata ug bulawan sa adlaw sa kapungot ni Yahweh. Dili maluwas ang ilang mga kinabuhi, ug dili matagbaw ang ilang kagutom, tungod kay nahimo nila nga kapandolan ang ilang pagpakasala.

²⁰Sa ilang garbo gikuha nila ang katahom sa iyang mga dayandayan, ug pinaagi niini naghimo sila ug diosdios nga larawan, ug sa ilang dulumtanang mga butang. Busa, gihimo nako kini nga mahugaw nga butang ngadto kanila. ²¹Unya ihatag nako kadto nga mga butang ngadto sa kamot sa mga dumoduong ingon nga mga kinawat ug ngadto sa daotan dinhi sa kalibotan ingon nga kinawat, ug hugawhugawan nila kini. ²²Motalikod ako kanila sa dihang hugawhugawan nila ang akong gihigugma nga dapit; mosulod niini ang mga kawatan ug hugawhugawan kini.

²³Paghimo ug kadena, tungod kay napuno ang yuta sa paghukom sa dugo, ug napuno sa kabangis ang siyudad. ²⁴Busa dad-on ko ang hilabihang kadaotan sa kanasoran, ug panag-iyahon nila ang ilang mga balay, ug pagataposon ko ang garbo sa mga gamhanan, tungod kay hugawhugawan ang ilang mga balaang dapit! ²⁵Moabot ang kahadlok! Magapangita sila ug kalinaw, apan wala silay makaplagan.

²⁶Moabot ang daghang katalagman, ug daghang mga hungihong. Unya mangita sila ug panan-awon gikan sa propeta, apan mahanaw ang balaod gikan sa pari ug ang tambag gikan sa mga kadagkoan. ²⁷Magbangotan ang hari ug daw isul-ob sa prinsipe ang kasub-anan, samtang ang mga kamot sa katawhan diha sa yuta mangurog tungod sa kahadlok. Buhaton ko kini ngadto kanila sumala sa ilang mga binuhatan! Hukman ko sila sumala sa ilang mga pamaagi hangtod nga mahibaloan nila nga ako mao si Yahweh.'"

¹Busa nahitabo kini sa ikaunom nga tuig ug sa ikaunom nga bulan, sa ikalima nga adlaw sa bulan, samtang naglingkod ako sa akong balay ug naglingkod sa akong atubangan ang mga kadagkoan sa Juda, mitapion kanako didto pag-usab ang kamot ni Yahweh nga Ginoo. ²Busa mitan-aw ako, ug tan-awa, adunay susama sa panagway sa usa ka tawo. Adunay kalayo gikan sa iyang mga dapidapi hangtod sa ubos nga bahin. Ug gikan sa iyang mga dapidapi paingon sa taas nga bahin adunay panagway sa usa ka butang nga nagsinaw, sama sa naggilak nga puthaw.

³Unya mikab-ot siya nga daw usa ka kamot ug gikuha ako pinaagi sa buhok sa akong ulo; gibayaw ako sa Espiritu taliwala sa yuta ug sa langit, ug sa mga panan-awon gikan sa Dios, gidala niya ako sa Jerusalem, sa pultahan sulod sa amihanang bahin sa ganghaan, diin nagbarog ang diosdios nga naghagit ug hilabihang pangabugho. ⁴Unya tan-awa, anaa didto ang himaya sa Dios sa Israel, sumala sa panan-awon nga akong nakita didto sa patag.

⁵Unya miingon siya kanako, "Anak sa tawo, iyahat ang imong mga mata ngadto sa amihanan." Busa giyahat ko ang akong mga mata ngadto sa amihanan, ug ngadto sa amihanan sa ganghaan padulong sa halaran, didto sa pultahan, anaa ang diosdios sa pangabugho. ⁶Busa miingon siya kanako, "Anak sa tawo, nakita ba nimo ang ilang ginabuhat? Mao kini ang mga hilabihan kadaotan nga ginabuhat sa panimalay sa Israel dinhi aron mopahilayo ako gikan sa akong balaang dapit. Apan molingi ka ug makakita ug hilabihan pa kadaotan nga mga butang."

⁷Unya gidala niya ako sa pultahan sa hawanan ug mitan-aw ako, ug adunay bangag ang paril. ⁸Miingon siya kanako, "Anak sa tawo, pagbakbak niini nga paril. "Busa gibakbakan ko ang paril, ug didto adunay pultahan. ⁹Unya miingon siya kanako, "Lakaw ug tan-awa ang daotang mga butang nga ilang ginabuhat dinhi."

¹⁰Busa misulod ako ug mitan-aw, ug tan-awa! Adunay matag porma sa nagakamang ug dulumtanan nga mananap! Gikulit ngadto sa tibuok paril ang matag diosdios sa panimalay sa Israel. ¹¹Atua didto ang 70 ka mga kadagkoan sa panimalay sa Israel, ug nagabarog sa ilang taliwala si Jaazania nga anak nga lalaki ni Shafan. Nagabarog sila sa atubangan sa mga larawan, ug adunay dala nga butanganan sa insenso ang matag tawo aron mopataas ang kahumot sa aso sa insenso.

¹²Miingon siya kanako, "Anak sa tawo, nakita ba nimo ang ginabuhat sa mga kadagkoan sa panimalay sa Israel didto sa ngitngit? Nagabuhat ang matag-usa niini sa tago nga lawak sa iyang diosdios, kay miingon sila, "Dili kita makita ni Yahweh! Gisalikway na ni Yahweh ang yuta." ¹³Unya miingon siya kanako, "Lingi pag-usab ug tan-awa ang uban pang hilabihan kadaotan nga ilang ginabuhat."

¹⁴Pagkahuman gidala niya ako sa pultahan sa ganghaan sa balay ni Yahweh nga atua sa amihanang bahin, ug tan-awa! Naglingkod didto ang kababayen-an nga nagbangotan alang kang Tamuz. ¹⁵Busa miingon siya kanako, "Nakita ba nimo kini, anak sa tawo? Lingi pag-usab ug tan-awa bisan pa ang hilabihan kadaotan kaysa niini."

¹⁶Gidala niya ako ngadto sa sulod sa hawanan nga balay ni Yahweh, ug tan-awa! sa pultahan sa templo ni Yahweh taliwala sa portico ug sa halaran, adunay mga 25 ka kalalakin-an nga nagtalikod sa templo ni Yahweh ug nag-atubang sila sa sidlakan, ug nagasimba sila sa adlaw.

¹⁷Miingon siya kanako, "Nakita ba nimo kini, anak sa tawo? Diyutay ba lamang kini nga mga butang alang sa panimalay sa Juda nga buhaton kining daotang mga butang nga ilang ginabuhat dinhi? Kay gipuno nila ang yuta sa kabangis ug mibalik sila pag-usab aron sa paghagit kanako nga masuko, diha sa pagbutang ug sanga sa ilang mga ilong. ¹⁸Busa pagabuhaton ko usab diha kanila; dili ako magpakita ug kaluoy, dili ko sila palingkawason. Bisan pa ug mohilak sila sa makusog nga tingog sa akong igdulungog, dili ko sila paminawon."

¹Unya nadungog ko ang iyang singgit, ug miingon, "Tugoti nga moadto ang mga tigbantay ngadto sa siyudad, padad-a ang matag-usa uban sa iyang hinagiban sa kalaglagan." ²Unya tan-awa! Miabot ang unom ka kalalakin-an gikan sa agianan sa ibabaw nga ganghaan nga nag-atubang sa amihanan, dala sa matag usa ang iyang hinagiban sa pagpatay. Adunay usa ka tawo sa ilang taliwala nga nagbisti ug lino nga adunay kagamitan sa escriba sa iyang kiliran. Busa misulod sila ug mibarog sa tapad sa tumbaga nga halaran.

³Unya mikayab ang himaya sa Dios sa Israel gikan sa mga kerubin diin kini nahimutang sa pultahan sa balay. Gitawag niya ang tawo nga nagbisti ug lino nga adunay kagamitan sa escriba sa iyang kiliran. ⁴Miingon si Yahweh kaniya, "Agi taliwala sa siyudad —taliwala sa Jerusalem—ug paghimo ug timailhan sa mga agtang niadtong mga nag-agulo ug nanghupaw tungod sa tanang kadaotan nga gibuhat taliwala sa siyudad."

⁵Unya nakigsulti siya sa uban samtang ako naminaw, "Agi sa siyudad sunod kaniya ug pagpatay. Ayaw pagpakita ug kaluoy, ug ayaw palingkawasa ⁶hamtong man nga lalaki, batan-ong lalaki, ulay, gamay nga mga bata o kababayen-an. Pamatya silang tanan! Apan ayaw ilakip ang si bisan kinsa nga adunay timailhan sa iyang ulo. Pagsugod sa akong balaang dapit!" Busa nagsugod sila sa mga kadagkoan nga anaa atubangan sa balay.

⁷Miingon siya kanila, "Hugawi ang balay, ug pun-a sa patay kining mga hawanan. Padayon!" Busa milakaw sila ug gisulong ang siyudad. ⁸Samtang gisulong nila kini, nakita ko ang akong kaugalingon nga nag-inusara, mihapa ug midanguyngoy ako ug miingon, "O, Yahweh nga Ginoo, laglagon mo ba ang tanang nahibilin sa Israel diha sa pagbubo sa imong kapungot sa Jerusalem?"

⁹Miingon siya kanako, "Hilabihan gayod kadako ang kasal-anan sa panimalay sa Israel ug Juda." Napuno ug dugo ang yuta ug napuno sa mga kadaotan ang siyudad, sanglit miingon man sila, 'Gikalimtan ni Yahweh ang yuta,' ug 'wala nakakita si Yahweh!' ¹⁰Busa, dili ako magpakita ug kaluoy, dili ko sila palingkawason. Dad-on ko hinuon kining tanan diha kanila." ¹¹Tan-awa! mibalik ang tawo nga nagbisti ug lino nga adunay kagamitan sa escriba sa iyang kiliran. Nagpahibalo siya ug miingon, "Gibuhat ko na ang tanan nimong gimando."

¹Samtang nagtan-aw ako sa daw atop nga anaa sa ibabaw sa mga ulo sa mga kerubin; adunay mitungha ibabaw kanila nga daw sama sa usa ka safiro nga susama sa trono. ²Unya nakigsulti si Yahweh sa tawo nga nagbisti ug lino ug miingon, "Adto taliwala sa mga ligid ilalom sa mga kerubin, ug pun-a sa mga nagbaga nga uling ang duha nimo ka mga kamot gikan sa taliwala sa mga kerubin ug ikatag kini sa siyudad." Unya misulod ang tawo samtang nagtan-aw ako.

³Nagbarog ang mga kerubin sa tuong bahin sa balay sa dihang misulod ang tawo, ug napuno sa panganod ang kinasulorang hawanan. ⁴Mikayab ang himaya ni Yahweh gikan sa kerubin ug mibarog ibabaw sa pultahan sa balay. Napuno niini ang balay sa panganod, ug napuno sa kahayag sa himaya ni Yahweh ang hawanan. ⁵Nadungog ang tingog sa mga pako sa kerubin hangtod sa gawas nga hawanan, sama sa tingog sa labing Gamhanang Dios sa dihang misulti siya.

⁶Nahitabo kini, sa dihang gimandoan sa Dios ang tawo nga nagbisti ug lino ug miingon, "Pagkuha ug baga gikan sa taliwala sa mga ligid nga anaa sa taliwala sa mga kerubin," misulod ang tawo ug mibarog tapad sa ligid. ⁷Gikab-ot sa usa ka kerubin ang baga nga anaa taliwala sa mga kerubin, ug giisa ug gibutang kini ngadto sa mga kamot sa tawo nga nagbisti ug lino. Gikuha kini sa tawo ug mibalik. ⁸Nakita ko sa mga kerubin ang daw kamot sa tawo nga anaa sa ilalom sa ilang mga pako.

⁹Busa mitan-aw ako, ug tan-awa! Adunay upat ka mga ligid sa tapad sa mga kerubin—usa ka ligid tapad sa matag kerubin—ug sama sa beril nga bato ang hulagway sa mga ligid. ¹⁰Managsama ang hulagway niining upat ka mga ligid, sama sa ligid nga mitagbo sa lain pang ligid. ¹¹Kung milihok sila, mosunod sila sa bisan asa sa upat ka dapit ug dili mosaylo sa bisan asang dapit. Hinuon, bisan asa moatubang ang ulo, gisunod nila kini. Wala sila misaylo sa bisan asang dapit samtang nagpadulong sila.

¹²Ang tibuok nilang lawas—lakip ang ilang mga likod, ilang mga kamot ug ilang mga pako—nalukop sa mga mata, ug nalukop usab sa mga mata ang palibot sa upat ka mga ligid. ¹³Samtang naminaw ako, gitawag ang mga ligid nga, "Nagatuyok." ¹⁴Adunay upat ka mga panagway ang matag usa kanila; ang unang panagway mao ang panagway sa usa ka kerubin, ang ikaduhang panagway mao ang panagway sa usa ka tawo, ang ikatulo mao ang panagway sa liyon, ug ang ikaupat mao ang panagway sa agila.

¹⁵Unya mikayab ang mga kerubin—mao kini ang mga buhing binuhat nga akong nakita daplin sa Chebar Canal. ¹⁶Sa dihang milihok ang mga kerubin, moadto usab ang mga ligid sa tapad niini, ug sa dihang ibukhad sa mga kerubin ang ilang mga pako aron molupad gikan sa yuta, dili moliko ang mga ligid. Nagpabilin gihapon kini sa ilang tapad. ¹⁷Sa dihang mobarog ang mga kerubin, mobarog usab ang mga ligid, ug sa dihang mokayab sila, mokayab usab ang mga ligid uban kanila, tungod kay anaa sa mga ligid ang espiritu sa buhing binuhat.

¹⁸Unya migawas gikan sa ibabaw sa pultahan sa balay ang himaya ni Yahweh ug mibarog ibabaw sa mga kerubin. ¹⁹Sa akong atubangan gibukhad sa mga kerubin ang ilang mga pako ug mikayab gikan sa yuta sa dihang migawas sila, ug gibuhat usab kini sa mga ligid nga anaa sa ilang tapad. Mibarog sila sa sidlakan nga bahin sa pultahan sa balay ni Yahweh, ug mikunsad kanila ang himaya sa Dios sa Israel gikan sa kahitas-an.

²⁰Mao kini ang mga buhing binuhat nga akong nakita ilalom sa Dios sa Israel kilid sa Chebar Canal, busa nakahibalo ako nga sila mga kerubin! ²¹Adunay upat ka mga panagway ug upat ka mga pako ang matag-usa kanila, ²²ug nahisama ang ilang mga panagway sa mga panagway nga akong nakita sa panan-awon didto sa Chebar Canal, ug milakaw dayon ang matag-usa kanila.

¹Unya gibayaw ako sa Espiritu ug gidala ngadto sa sidlakang bahin sa ganghaan sa balay ni Yahweh, nga nag-atubang sa sidlakan, ug tan-awa, diha sa pultahan sa ganghaan adunay 25 ka kalalakin-an. Taliwala kanila, akong nakita si Jaazania nga anak nga lalaki ni Azur ug si Pelatia nga anak nga lalaki ni Benaya.

²Miingon ang Dios kanako, "Anak sa tawo, mao kini ang mga kalalakin-an nga nagbuhat ug sala ug ang mga naglaraw ug daotan niini nga siyudad. ³Nagaingon sila, 'Dili pa karon ang panahon sa pagtukod ug mga balay; kini nga siyudad mao ang kulon, ug kita ang karne.' ⁴Busa pagpanagna batok kanila. Pagpanagna, anak sa tawo."

⁵Unya mikunsad ang Espiritu ni Yahweh kanako ug miingon, "Isulti: Mao kini ang giingon ni Yahweh: sama sa inyong ginaingon, panimalay sa Israel; tungod kay nasayod ako kung unsa ang inyong gihunahuna. ⁶Gipadaghan ninyo ang mga tawo nga inyong gipamatay niini nga siyudad ug gipuno ang kadalanan niini. ⁷Busa, miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Ang mga tawo nga inyong gipamatay, kansang mga lawas inyong gipabuy-od taliwala sa Jerusalem, mao ang karne, ug kini nga siyudad mao ang kulon. Apan pagawason kamo gikan sa taliwala niini nga siyudad.

⁸Gikahadlokan ninyo ang espada, busa ipadala ko ang espada diha kaninyo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo. ⁹Pagawason ko kamo gikan sa taliwala niini nga siyudad, ug itugyan kamo ngadto sa mga kamot sa mga langyaw, tungod kay pagahukman ko kamo. ¹⁰Mangahagba kamo pinaagi sa espada. Pagahukman ko kamo sulod sa mga utlanan sa Israel aron nga mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh.

¹¹Dili ninyo mahimong kulon nga lutoanan kini nga siyudad, ni mahimo kamong karne sa iyang taliwala. Pagahukman ko kamo sulod sa mga utlanan sa Israel. ¹²Unya mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh, kansang mga balaod wala ninyo lakwi ug kansang mga kasugoan wala ninyo tumana. Gituman hinuon ninyo ang mga kasugoan sa ubang mga nasod nga nagpalibot kaninyo."

¹³Nahitabo nga samtang nagapanagna ako, namatay ang anak nga lalaki ni Benaya nga si Pelatia. Busa mihapa ako ug midanguyngoy ug miingon, "Pagkaalaot, Yahweh nga Ginoo, pagalaglagon mo ba gayod sa hingpit ang mga nahibilin sa Israel?"

¹⁴Miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ¹⁵"Anak sa tawo, ang imong mga kaigsoonan! Ang imong mga kaigsoonan! Ang mga kalalakin-an sa imong banay ug ang tanang panimalay sa Israel! Silang tanan nga ginaingon niadtong mga namuyo sa Jerusalem, 'Halayo sila gikan kang Yahweh! Gihatag na kini nga yuta kanato ingon nga atong panag-iyahan.'

¹⁶Busa isulti, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Bisan pa ug gipahilayo ko sila sa mga nasod, ug bisan pa ug gipatibulaag ko sila sa mga kayutaan, sa gihapon ako ang nahimo nilang dalangpanan sa mubo nga panahon diha sa mga yuta diin sila miabot.' ¹⁷Busa isulti, 'Mao kini ang giingon ni Yahweh nga Ginoo: Pagatapokon ko kamo gikan sa mga katawhan ug tigomon kamo gikan sa mga kayutaan diin kamo nagkatibulaag, ug ihatag ko kaninyo ang yuta sa Israel.' ¹⁸Unya mangadto sila didto ug kuhaon ang tanang dulumtanang butang ug ang tanang kadaotan gikan niana nga dapit.

¹⁹Hatagan ko sila ug usa ka kasingkasing, ug bag-o nga espiritu. Kuhaon ko ang ilang kasingkasing nga sama sa bato gikan sa ilang unod ug hatagan ko sila ug malumo nga kasingkasing, ²⁰aron nga maglakaw sila sa akong mga balaod, ug tumanon nila ang akong mga kasugoan ug buhaton kini. Unya mahimo sila nga akong katawhan, ug ako ang mahimo nilang Dios. ²¹Apan kadtong naglakaw uban sa paghigugma sa ilang dulumtanan nga mga butang ug sa ilang mga kadaotan, ipasumbalik ko kanila ang ilang binuhatan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo."

²²Gibukhad sa mga kerubin ang ilang mga pako ug ang mga ligid nga anaa sa ilang tapad, ug anaa sa ilang ibabaw ang himaya sa Dios sa Israel. ²³Unya mikayab ang himaya ni Yahweh gikan sa taliwala sa siyudad ug mitungtong sa bukid ngadto sa sidlakan nga bahin sa siyudad.

²⁴Gibayaw ako sa Espiritu ug gidala ngadto sa Caldea, ngadto sa mga binihag, diha sa panan-awon nga gikan sa Espiritu sa Dios, ug mikayab ibabaw kanako ang panan-awon nga akong nakita. ²⁵Unya akong gipahayag ngadto sa mga binihag ang tanang mga butang nga akong nakita gikan kang Yahweh.

¹Miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, nagpuyo ka taliwala sa masinupakon nga panimalay, diin aduna silay mga mata aron sa pagtan-aw apan dili sila makakita; ug aduna silay mga dalunggan aron maminaw apan dili makadungog, tungod kay masinupakon man sila nga panimalay.

³Busa alang kanimo, anak sa tawo, andama ang imong mga butang alang sa pagbihag kanimo, ug pagsugod sa paglakaw panahon sa adlaw diha sa ilang atubangan, tungod kay pagabihagon ko ikaw sa ilang atubangan gikan sa imong dapit ngadto sa laing dapit. Tingali ug makakita sila, bisan pa ug masinupakon sila nga panimalay.

⁴Dad-on nimo ang imong mga butang alang sa pagbihag kanimo samtang adlaw pa diha sa ilang atubangan; gawas inig kagabii diha sa ilang atubangan sa samang pamaagi nga bihagon ang usa ka tawo. ⁵Bakbaki ang paril diha sa ilang atubangan ug gawas agi niini. ⁶Pas-ana ang imong mga butang diha sa ilang atubangan, ug dad-a kini ngadto sa ngitngit. Taboni ang imong dagway, tungod kay kinahanglan nga dili nimo makita ang yuta, sanglit gihimo ko ikaw ingon nga timaan alang sa panimalay sa Israel."

⁷Busa gibuhat ko kini, sama sa gimando kanako. Gipagawas nako ang akong mga butang alang sa pagbihag samtang adlaw pa, ug gibakbakan ko ang paril inig kagabii. Gidala ko ang akong mga butang sa ngitngit, ug gipas-an ko kini diha sa ilang atubangan.

⁸Unya pagkabuntag miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ⁹"Anak sa tawo, wala ba nakapangutana ang panimalay sa Israel, ang masinupakon nga panimalay, 'Unsa man ang imong ginabuhat?' ¹⁰Sultihi sila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: kini nga buhat usa ka pagpanagna mahitungod sa prinsipe sa Jerusalem, ug sa tibuok panimalay sa Israel nga anaa sa ilang taliwala.'

¹¹Isulti, 'Usa ako ka timaan alang kaninyo. Sama sa akong gibuhat, busa mao usab kini ang pagabuhaton ngadto kanila; pagadakpon ug pagabihagon sila. ¹²Magapas-an sa iyang mga butang ang prinsipe nga uban kanila diha sa ngitngit, ug mogawas agi sa paril. Bakbakon nila ang paril ug ipagawas ang ilang mga butang. Tabonan niya ang iyang dagway, aron nga dili niya makita ang yuta. ¹³Ibukhad ko ang akong pukot diha kaniya ug malit-ag ko siya; unya pagadad-on ko siya ngadto sa Babilonia, ang yuta sa mga Caldeanhon, apan dili niya kini makita. Mamatay siya didto.

¹⁴Patibulaagon ko usab sa nagkalainlain nga bahin kadtong mga nag-alirong nga motabang kaniya ug sa iyang tibuok kasundalohan, ug magpadala ako ug espada nga magagukod kanila. ¹⁵Unya mahibaloan nila nga ako si Yahweh, sa dihang patibulaagon ko sila diha sa mga kanasoran ug ipakatag sila sa tibuok kayutaan. ¹⁶Apan luwason ko ang pipila sa ilang mga kalalakin-an gikan sa espada, kagutom, ug hampak, aron nga adunay makalista sa tanan nilang kadaotan diha sa kayutaan diin ko sila gikuha, aron nga mahibaloan nila nga ako si Yahweh."'

¹⁷Miabot ang pulong ni Yahweh kanako, nga nag-ingon, ¹⁸"Anak sa tawo, kaona ang imong tinapay ug imna ang imong tubig uban sa pagpangurog tungod sa kahadlok ug kabalaka.

¹⁹Unya ingna ang katawhan sa yuta, "Miingon si Yahweh nga Ginoo niini mahitungod sa mga lumolupyo sa Jerusalem, ug sa yuta sa Israel: Pagakan-on nila ang ilang tinapay ug pagaimnon nila ang ilang tubig uban sa pagpangurog tungod sa kahadlok, sanglit pagakawaton ang tanang anaa sa yuta tungod sa kabangis niadtong namuyo didto. ²⁰Busa maawaaw ang gipuy-an nga mga siyudad, ug mabiniyaan ang yuta; busa mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh."'

²¹Miabot pag-usab kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²²"Anak sa tawo, unsa man kining panultihon nga anaa sa yuta sa Israel nga nagaingon, 'Gilugwayan ang mga adlaw, ug nangapakyas ang matag panan-awon'? ²³Busa, sultihi sila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Pagataposon ko na kini nga panultihon, ug dili na gayod kini isulti pa sa mga Israelita.' Sultihi sila, 'Haduol na ang mga adlaw nga matuman ang matag panan-awon.

²⁴Tungod kay wala na gayoy dili tinuod nga mga panan-awon o mga maanindot nga pagpanagna diha sa panimalay sa Israel. ²⁵Tungod kay ako si Yahweh! Mosulti ako, ug tumanon ko ang mga pulong nga akong giingon. Dili na gayod malangay kining butanga. Tungod kay isulti ko kini nga pulong sa inyong mga adlaw, masinupakon nga panimalay, ug tumanon ko kini! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo."'

²⁶Miabot pag-usab kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ²⁷"Anak sa tawo! Tan-awa, miingon ang panimalay sa Israel, 'Dugay pa mahitabo ang panan-awon nga iyang nakita, ug mahitabo sa layo pa nga panahon ang iyang mga gipanagna.' ²⁸Busa sultihi sila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Dili na gayod malangay ang akong mga pulong, apan mahitabo na ang mga pulong nga akong gisulti—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo."'

¹Miabot na usab kanako ang pulong ni Yahweh nga nagaingon, ²"Anak sa tawo, pagpanagna batok sa mga propeta nga nagapanagna sa Israel, ug sultihi kadtong nagapanagna nga subay sa ilang kaugalingong mga hunahuna, 'Paminawa ang pulong ni Yahweh. ³Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Pagkaalaot sa buangbuang nga mga propeta nga nagasunod sa ilang kaugalingon nga espiritu, apan wala gayoy nakita! ⁴Israel, daw sama sa ihalas nga mga iro diha sa biniyaan nga mga yuta ang inyong mga propeta.

⁵Wala kamo mangadto sa mga paril nga nakapalibot sa panimalay sa Israel aron ayohon ang guba nga mga bahin niini, aron nga malig-on sa gubat sa adlaw ni Yahweh. ⁶Adunay dili tinuod nga mga panan-awon ug mga panagna ang mga tawo, kadtong nag-ingon, "Mao kini, ug mao kana ang gipahayag ni Yahweh." Wala sila gipadala ni Yahweh, apan gipalaom nila ang mga tawo nga mahitabo ang ilang mga mensahe. ⁷Wala ba kamo nagsulti ug dili tinuod nga mga panan-awon ug naghimo ug bakak nga mga panagna, kamo nga nag-ingon, "Mao kini, ug mao kana ang gipahayag ni Yahweh" sa dihang wala man ako miingon?'

⁸Busa miingon si Yahweh nga Ginoo niini, 'Tungod kay nagbuhat man kamo ug dili tinuod nga mga panan-awon ug nagsulti ug mga bakak—busa mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo batok kaninyo: ⁹Makigbatok ang akong kamot ngadto sa mga propeta nga adunay dili tinuod nga mga panan-awon ug naghimo ug bakak nga mga panagna. Dili sila mahiapil sa tigom sa akong katawhan, o malangkob sa listahan sa panimalay sa Israel; kinahanglan nga dili gayod sila moadto sa yuta sa Israel. Aron nga mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh nga Ginoo!

¹⁰Tungod niini, ug tungod kay gipahisalaag nila ang akong katawhan ug miingon, "Kalinaw!" sa dihang walay kalinaw, nagtukod sila ug mga paril nga ilang pintalan ug puti.' ¹¹Sultihi kadtong nagpintal ug puti sa paril, 'Malumpag kini; mobundak ang kusog nga ulan, ug magpadala ako ug ulan nga ice, ug usa ka unos aron nga malumpag kini. ¹²Tan-awa, malumpag ang paril. Wala ba kamo sultihi sa uban, "Asa man ang pintal nga inyong gitabon niini?"

¹³Busa miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Magpadala ako ug unos tungod sa akong kapungot, ug magbunok ang ulan tungod sa akong kaligutgot! Laglagon kini sa hingpit pinaagi sa ulan nga ice tungod sa akong kapungot. ¹⁴Kay pagalumpagon ko gayod ang paril nga inyong gitabonan ug pintal, ug pagalumpagon ko kini ngadto sa yuta hangtod nga makita na ang mga patukoranan niini. Busa malumpag kini, ug madat-ogan gayod kamo sa taliwala niini. Unya mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh.

¹⁵Kay pagalaglagon ko sa hingpit ang paril ug kadtong nagpaputi niini tungod sa akong kapungot. Sultihan ko ikaw, "Nahanaw na ang paril, ni ang mga tawo nga nagpaputi niini— ¹⁶ang mga propeta sa Israel nga nanagna mahitungod sa Jerusalem ug niadtong adunay mga panan-awon sa kalinaw alang kaniya. Apan walay kalinaw! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo."'

¹⁷Busa ikaw, anak sa tawo, pagpakig-atubang batok sa mga anak nga babaye sa imong katawhan nga nanagna gikan sa ilang kaugalingong mga hunahuna, ug pagpanagna batok kanila. ¹⁸Isulti, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Pagkaalaot sa mga babaye nga nagbuhat ug mga anting-anting diha sa tanang bahin sa ilang kamot ug nagbuhat ug nagkalainlain nga sukod sa mga belo alang sa ilang mga ulo, aron gamiton sa pagpanglimbong sa mga tawo. Limbongan mo ba ang akong katawhan apan luwason ang inyong mga kaugalingong kinabuhi?

¹⁹Gipasipad-an mo ako diha sa akong katawhan alang sa pipila ka kumkom nga sebada ug mga tinipik sa tinapay, aron sa pagpatay sa mga tawo nga dili angay mamatay, ug pagbuhi niadtong dili na unta angay mabuhi, tungod sa inyong mga bakak ngadto sa akong katawhan nga nakadungog kaninyo.

²⁰Busa miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Supak ako niadtong mga anting-anting nga inyong gigamit aron sa paglit-ag sa kinabuhi sa mga tawo nga daw mga langgam lamang sila. Tinuod gayod, pagakuhaon ko kana gikan sa inyong mga bukton; ug kadtong mga tawo nga inyong gilit-ag sama sa mga langgam—pagabuhian ko sila. ²¹Gision ko ang inyong mga belo ug luwason ko ang akong katawhan gikan sa inyong kamot, aron nga makalingkawas na sila sa inyong mga kamot. Mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh.

²²Tungod kay gipaluya ninyo ang kasingkasing sa mga tawong matarong pinaagi sa mga bakak, bisan tuod ug wala nako tinguhaa ang iyang pagkaluya, ug tungod kay gidasig hinuon ninyo ang binuhatan sa usa ka tawong daotan aron nga dili siya magbag-o aron nga maluwas ang iyang kinabuhi— ²³busa dili na kamo makabuhat ug dili tinuod nga mga panan-awon o makapadayon sa paghimo ug mga pagpanagna, tungod kay luwason ko ang akong katawhan gikan sa inyong kamot. Mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh."'

¹Mianhi kanako ang pipila ka mga kadagkoan sa Israel ug milingkod sa akong atubangan. ²Unya miabot ang pulong ni Yahweh kanako, nga nag-ingon, ³"Anak sa tawo, nahigugma kining mga tawhana sa ilang mga diosdios ug nagbutang ug babag nga kapandolan diha sa ilang atubangan. Angay ko bang tubagon ang ilang mga pangutana nganhi kanako?

⁴Busa ipahibalo ug isulti kini kanila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Ang matag tawo sa panimalay sa Israel nga naghigugma sa iyang mga diosdios ug nagbutang sa sala ingon nga babag nga iyang kapandolan diha sa iyang atubangan ug unya moadto sa propeta—ako, si Yahweh, ang motubag kaniya sumala sa kadaghan sa iyang mga diosdios. ⁵Buhaton ko kini aron mahibalik ko ang panimalay sa Israel sa ilang mga kasingkasing nga gipahilayo gikan kanako pinaagi sa ilang mga diosdios.'

⁶Busa sultihi ang panimalay sa Israel, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: "Paghinulsol ug biyai ang inyong mga diosdios! Talikdi ang tanan ninyong daotan nga mga binuhatan.

⁷Tungod kay ang matag-usa nga gikan sa panimalay sa Israel ug ang matag langyaw nga nagpuyo sa Israel nga mibiya kanako, nga naghigugma sa iyang mga diosdios ug nagbutang sa sala ingon nga babag nga iyang kapandolan diha sa iyang atubangan ug unya miadto sa propeta aron sa pagpangita kanako—Ako, si Yahweh, ang motubag kaniya. ⁸Busa moatubang ako batok nianang tawhana ug himoon ko siya nga timaan ug pasidaan, tungod kay papahawaon ko siya diha sa taliwala sa akong katawhan, ug mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh.

⁹Kung malimbongan ang propeta ug mosulti ug usa ka mensahe, nan, ako, si Yahweh, mao ang maglimbong sa maong propeta; Ituy-od ko ang akong kamot batok kaniya ug laglagon siya sa taliwala sa akong katawhan nga mga Israelita. ¹⁰Magpas-an sila sa ilang kaugalingong kasal-anan; ang sala sa propeta sama lamang sa sala sa tawo nga nagpakisayod gikan kaniya. ¹¹Tungod niini, dili na mahisalaag gikan sa pagsunod kanako ang panimalay sa Israel ni hugawan ang ilang mga kaugalingon pinaagi sa tanan nilang mga kalapasan. Mahimo silang akong katawhan ug ako ang mahimo nilang Dios—Mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.'''

¹²Unya miabot ang pulong ni Yahweh kanako, nga nag-ingon, ¹³"Anak sa tawo, kung makasala batok kanako ang yuta pinaagi sa pagbuhat ug busa ituy-od ko ang akong kamot batok niini ug putlon ang sungkod sa tinapay, ug pagadad-an ko kini ug kagutom ug mangamatay ang tawo ug mananap nga gikan sa yuta; ¹⁴unya bisan kining tulo ka kalalakin-an—si Noa, Daniel, ug si Job—anaa sa taliwala niini nga yuta, maluwas lamang nila ang ilang mga kinabuhi pinaagi sa ilang pagkamatarong—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.

¹⁵Kung magpadala ako ug bangis nga mga mananap sa yuta ug himoon kining dili mabungahon aron mahimong biniyaan nga yuta diin wala nay tawo nga makaagi tungod sa mabangis nga mga mananap, ¹⁶unya bisan pa kung anaa kining tulo ka kalalakin-an sa maong dapit—ingon nga ako buhi, gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—dili gayod nila maluwas bisan ang ilang mga anak nga lalaki o mga babaye; ang ilang kaugalingong kinabuhi lamang ang maluwas, apan mahimong biniyaan ang yuta.

¹⁷O kung magdala ako ug espada batok nianang yutaa ug moingon "Espada, adto sa maong yuta ug patya ang tawo ug mananap nga anaa niini,' ¹⁸unya bisan pa ug anaa kining tulo ka kalalakin-an taliwala sa maong dapit—ingon nga ako buhi, gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—dili gayod nila maluwas bisan ang ilang kaugalingong anak nga mga lalaki o mga babaye; ang ilang kaugalingong kinabuhi lamang ang maluwas.

¹⁹O kung magpadala ako ug hampak batok niini nga yuta ug ibubo ko ang akong kapungot batok niini pinaagi sa pagpaagas ug dugo, aron pamatyon ang mga tawo ug ang mga mananap, ²⁰unya bisan ug anaa sa maong yuta si Noa, Daniel, ug Job—ingon nga ako buhi, gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—dili gayod nila maluwas bisan ang kaugalingon nilang mga anak nga lalaki o babaye, ang ilang kaugalingong kinabuhi lamang ang maluwas pinaagi sa ilang pagkamatarong.

²¹Tungod kay miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Sa walay pagduhaduha buhaton ko gayod ang hilabihang kadaot pinaagi sa pagpadala sa akong upat ka mga silot—kagutom, espada, ihalas nga mga mananap, ug hampak—batok sa Jerusalem aron pamatyon ang mga tawo ug mga mabangis nga mga mananap nga anaa sa maong yuta.

²²Apan, tan-awa! adunay nasalin nga nahibilin diha sa yuta, mga nangaluwas nga moanha uban ang mga anak nga lalaki ug babaye. Tan-awa! moanha sila diha kaninyo, ug makita ninyo ang ilang mga pamaagi ug mga binuhatan ug mahupay kamo mahitungod sa silot nga gipadala ko ngadto sa Jerusalem, ug mahitungod sa tanan pang mga butang nga akong gipadala batok sa yuta. ²³Pagahupayon kamo sa mga nangaluwas sa dihang makita ninyo ang ilang mga pamaagi ug mga binuhatan, busa mahibaloan ninyo kining tanan nga mga butang nga akong gibuhat batok kaniya, nga wala ko kini gibuhat nga walay kapuslanan! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.''

¹Unya miabot ang pulong ni Yahweh kanako, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, sa unsa man nga paagi nga mahimong mas maayo ang paras kaysa bisan unsang kahoy nga adunay mga sanga nga anaa taliwala sa kalasangan? ³Makakuha ba ang katawhan ug kahoy nga gikan sa paras aron makahimo ug bisan unsang butang? O makahimo ba sila ug mga ugsok gikan niini aron masab-itan ug bisan unsang butang? ⁴Tan-awa! Kung ilabay kini ngadto sa kalayo ingon nga sugnod, ug kung masunog ang matag tumoy ug tunga niini, may kapuslanan pa ba kini alang sa bisan unsang butang?

⁵Tan-awa! Sa dihang tibuok pa kini, dili kini makabuhat ug bisan unsang butang; sigurado gayod nga, sa dihang nasunog na kini, nan dili gihapon kini makabuhat ug bisan unsang butang nga mahinungdanon. ⁶Busa miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Dili sama sa mga kahoy sa mga kalasangan, gihatag ko ang paras ingon nga pangsugnod sa kalayo; buhaton ko ang samang paagi ngadto sa mga lumolupyo sa Jerusalem.

⁷Tungod kay moatubang ako batok kanila. Bisan ug migula sila gikan sa kalayo, apan lamuyon gihapon sila sa kalayo; busa makahibalo kamo nga ako si Yahweh, sa dihang moatubang ako batok kanila. ⁸Unya himoon kung biniyaan ang maong yuta tungod kay nakasala man sila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.''

¹Unya miabot ang pulong ni Yahweh kanako, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, ipahibalo sa Jerusalem ang mahitungod sa iyang daotan nga mga binuhatan, ³ug ipahayag, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini ngadto sa Jerusalem: Ang imong sinugdanan ug ang imong pagkahimugso nahimutang sa yuta sa Canaan; Amorihanon ang imong amahan ug Hitihanon ang imong inahan.

⁴Sa adlaw sa imong pagkahimugso, wala giputol sa imong inahan ang imong pusod, ni gihugasan ka niya ug tubig o gihaplasan ka ug asin, o gibalot ka sa panapton. ⁵Wala gayoy nagpakita ug kaluoy aron buhaton ang bisan unsa niining mga butanga alang kanimo, aron maluoy diha kanimo. Sa adlaw nga ikaw nahimugso, diin gidumtam ang imong kinabuhi, gilabay ka ngadto sa hawan nga kaumahan.

⁶Apan miagi ako diha kanimo, ug nakita ko nga nagalunang ka sa imong kaugalingong dugo; busa miingon ako kanimo diha sa imong dugo, "Mabuhi ka! Miingon ako kanimo diha sa imong dugo, "Mabuhi ka!'' ⁷Gipatubo ko ikaw nga sama sa tanom diha sa kaumahan. Midaghan ka ug midako, ug nahimo ka nga alahas sa mga alahas. Naumol ang imong mga dughan, ug mibaga ang imong mga buhok, bisan pa ug hubo ka.

⁸Miagi ako kanimo pag-usab ug nakita ko ikaw. Tan-awa! miabot na ang panahon sa gugma diha kanimo, busa gibukhad ko ang akong kupo diha kanimo ug gitabonan ang imong pagkahubo. Ug nanumpa ako diha kanimo ug gidala ikaw ngadto sa kasabotan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—ug ikaw nahimong akoa.

⁹Busa gihugasan ko ikaw ug tubig ug gitanggal ang dugo diha kanimo, ug gidihogan ko ikaw ug lana. ¹⁰Gibistihan ko ikaw ug ginansilyo nga mga bisti ug gisuotan ug sandalyas nga hinimo gikan sa panit sa mananap. Gibalot ko ikaw sa labing maayo nga lino ug gitabonan ug seda. ¹¹Human gidayandayan ko ikaw ug mga alahas, gibutangan ug mga pulseras ang imong kamot, ug gikwentasan ang imong liog. ¹²Gibutangan ko ug singsing ang imong ilong ug ariyos sa imong mga dalunggan, ug matahom nga korona sa imong ulo.

¹³Busa gidayandayanan ka ug bulawan ug plata, ug gibistihan ikaw ug labing maayo nga lino, seda, ug ginansilyo nga mga bisti; nagkaon ikaw ug labing maayo nga harina, dugos, ug lana, ug hilabihan ang imong kaanyag, ug nahimo kang rayna. ¹⁴Miabot ang imong kabantog ngadto sa kanasoran tungod sa imong kaanyag, tungod kay haom kini sa kahalangdon nga gihatag ko kanimo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.

¹⁵Apan misalig ka sa imong kaanyag, ug nagpakasama ka sa babayeng nagabaligya ug dungog tungod sa imong kabantog; gibubo nimo ang imong malaw-ay nga binuhatan sa matag tawo nga moagi, aron nga maangkon niya ang imong katahom. ¹⁶Ug gihukas nimo ang imong mga bisti ug naghimo ikaw uban kanila ug taas nga mga dapit nga gidayandayanan ug nagkalainlain nga kolor, ug didto nagpakasama ka sa babayeng nagabaligya ug dungog. Dili unta kini angay nga mahitabo. Ni maanaa kini nga butang.

¹⁷Gikuha nimo ang labing maayo nga mga alahas nga bulawan ug plata nga gihatag ko kanimo, ug naghimo ka alang sa imong kaugalingon ug hulagway sa mga lalaki, ug gibuhat nimo ang ginabuhat sa babayeng nagabaligya ug dungog. ¹⁸Gikuha nimo ang imong mga ginansilyo nga mga bisti ug gisul-ob kanila, ug gibutang nimo sa ilang atubangan ang akong mga lana ug mga pahumot. ¹⁹Giandam nimo sa ilang atubangan ang tinapay nga gihatag ko kanimo—nga hinimo sa labing maayo nga harina, lana, ug dugos—aron makahatag ug kahumot, kay mao kini ang nahitabo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.

²⁰Unya gikuha nimo ang imong mga anak nga lalaki ug babaye nga imong gihimugso alang kanako ug gihalad mo sila ngadto sa mga larawan aron lamoyon ingon nga pagkaon. Gamay lamang ba nga butang ang imong malaw-ay nga mga binuhatan? ²¹Gipamatay nimo ang akong mga anak ug gisunog sila ngadto sa kalayo. ²²Sa tanan nimong daotan ug malaw-ay nga mga binuhatan wala ka naghunahuna sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on, sa dihang hubo ka pa ug naglunang sa imong dugo.

²³Alaot! Alaot ka! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—busa, dugang niining tanan nga kadaotan, ²⁴nagtukod ka ug mga simbahan alang sa mga diosdios sa matag plasa.

²⁵Gitukod mo ang imong taas nga dapit diha sa matag kanto sa kadalanan ug gihugawan nimo ang imong kaanyag, tungod kay gitanyag mo ang imong lawas sa matag tawo nga molabay ug nagbuhat ka ug daghang malaw-ay nga binuhatan. ²⁶Nagpakasama ka sa babayeng nagabaligya ug dungog uban sa mga Ehiptohanon, ang maulagon mo nga mga silingan, ug nagbuhat pa ikaw ug daghang malaw-ay nga binuhatan, nga nakapasuko kanako.

²⁷Tan-awa! hampakon ko ikaw pinaagi sa akong kamot ug kuhaan ka ug pagkaon. Itugyan ko ang imong kinabuhi ngadto sa imong mga kaaway, ang mga anak nga babaye sa mga Filistihanon, nga nangaulaw sa imong malaw-ay nga mga binuhatan. ²⁸Nagpakahisama ka sa babayeng nagabaligya ug dungog ngadto sa mga taga-Asiria tungod kay dili ka matagbaw. Nagpakahisama ka sa babayeng nagabaligya ug dungog ug sa gihapon wala gayod matagbaw. ²⁹Nagbuhat ka ug daghang malaw-ay nga binuhatan sa yuta sa mga tigpatigayon sa Caldea, ug bisan pa niini wala gihapon ka matagbaw.

³⁰Pagkahuyang sa imong kasingkasing—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—nga gibuhat mo kining tanan nga mga butang, mga binuhatan sa mga walay ulaw nga babayeng nagabaligya ug dungog? ³¹Nagtukod ka sa imong taas nga mga dapit sa matag kanto sa kadalanan ug naghimo ka ug simbahan sa imong mga diosdios sa matag plasa. Apan dili ka sama sa mga babayeng nagabaligya ug dungog tungod kay midumili ka man sa pagdawat ug bayad.

³²Ikaw babayeng mananapaw, nagdawat ka ug mga dumoduong puli sa imong bana. ³³Nagahatag ug bayad ang katawhan sa matag babaye nga nagabaligya ug dungog, apan ikaw ang nagahatag ug mga bayad sa imong tanan nga mga hinigugma ug nagasuhol kanila aron moadto kanimo ug magbuhat ug malaw-ay nga butang. ³⁴Busa adunay kalainan tali kanimo ug niadtong ubang mga babaye, sanglit wala may moadto kanimo aron maghangyo kanimo nga makigdulog kanila. Hinuon, gibayran mo sila. Walay nagbayad diha kanimo.

³⁵Busa, ikaw babayeng nagabaligya ug dungog, paminaw sa pulong ni Yahweh. ³⁶Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tungod kay gibubo mo man ang imong kaulag ug gipakita ang imong mga tinagoang bahin pinaagi sa imong pagbuhat ug malaw-ay nga mga butang uban sa imong mga hinigugma uban sa imong dulumtanan nga mga diosdios, ug tungod sa dugo sa imong mga anak nga imong gihatag sa imong mga diosdios, ³⁷busa, tan-awa! Tigomon ko ang imong mga hinigugma nga imong nakaila, tanan nga imong gihigugma ug gikasilagan, ug tigomon ko sila batok kanimo sa matag kiliran. Ipakita ko kanila ang imong mga tinagoang bahin aron makita nila ang imong pagkahubo.

³⁸Tungod kay silotan ko ikaw sa imong pagpanapaw ug pagpaagas sa dugo, ug dad-on ko diha kanimo ang giula nga dugo sa akong hilabihang kapungot ug kalagot. ³⁹Itugyan ko ikaw ngadto sa ilang mga kamot aron nga tumpagon nila ang simbahan alang sa imong mga diosdios, ug gun-obon ang imong taas nga mga dapit ug huboan ka nila sa imong mga bisti ug kuhaon ang tanan nimong mga alahas. Biyaan ka nila nga hubo.

⁴⁰Unya magdala sila ug pundok sa katawhan batok kanimo ug batoon ug tagudtagoron ka pinaagi sa ilang mga espada. ⁴¹Pagasunogon nila ang imong mga balay ug magbuhat ug daghang silot diha kanimo sa atubangan sa daghang mga babaye, tungod kay undangon ko ang imong pagkamalaw-ay, ug dili na nimo pagabayran ang imong mga hinigugma. ⁴²Unya mahupay ang akong kapungot batok kanimo; mawala ang akong kasuko diha kanimo, tungod kay matagbaw na ako, ug dili na gayod ako masuko.

⁴³Tungod kay wala nimo gihinumdoman ang mga adlaw sa imong pagkabatan-on ug nakahimo kanako nga magpangurog sa kasuko tungod niining tanan nga mga butang, busa, tan-awa! Ibalik ko kanimo ang silot tungod sa imong mga gibuhat—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo. Wala ba nimo gidugang ang pagbuhat ug malaw-ay nga mga butang diha sa tanan nimong dulumtanan nga mga binuhatan?

⁴⁴Tan-awa! Nagaingon ang matag usa nga nagsulti ug mga panultihon mahitungod kanimo nga, "Kung unsa ang inahan, mao usab ang iyang anak nga babaye.'' ⁴⁵Anak ka nga babaye sa imong inahan, nga gidumtan ang iyang bana ug mga anak, ug igsoon ka nga babaye sa imong mga igsoon nga babaye nga gidumtan ang ilang mga bana ug mga kaanakan. Hitihanon ang imong inahan, ug Amorihanon ang imong amahan.

⁴⁶Ang Samaria ang imong magulang nga babaye ug ang iyang mga anak nga babaye mao ang namuyo sa amihanang bahin, samtang ang imong manghod nga babaye ug ang iyang mga anak nga babaye mao ang namuyo sa habagatang bahin, nga mao ang, Sodoma.

⁴⁷Wala lamang ikaw naglakaw nga sama sa ilang pamaagi ug nagasunod sa ilang mga pamatasan ug naandan, apan mas labaw pa kanila ang tanan nimong binuhatan. ⁴⁸Ingon nga ako buhi—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—ang imong igsoon nga babaye nga mao ang Sodoma ug ang iyang mga anak nga babaye, wala makahimo ug kadaotan nga mas labaw pa sa daotan nga imong nahimo ug sa imong mga anak nga babaye.

⁴⁹Tan-awa! Mao kini ang sala sa Sodoma nga imong igsoon nga babaye: mapahitas-on siya, walay kabalaka ug walay pagpakabana sa bisan unsang butang. Wala niya gipalig-on ang iyang mga kamot alang sa mga tawong kabos ug nagkinahanglan. ⁵⁰Mapahitas-on ug nagbuhat siya ug daotang mga binuhatan sa akong atubangan, busa gilaglag ko sila sumala sa imong nakita.

⁵¹Wala gayod nakahimo ang Samaria bisan katunga sa imong mga sala; hinuon, nagbuhat ka ug daghang malaw-ay nga mga butang nga labaw pa sa ilang gibuhat, ug gipakita mo nga mas matarong pa ang imong mga igsoong babaye tungod sa tanang mga malaw-ay nga butang nga imong gibuhat! ⁵²Ilabina ikaw, ipakita ang imong kaugalingong kaulawan; niini nga paagi gipakita nimo nga mas matarong pa ang imong mga igsoon nga babaye kaysa kanimo, tungod sa mga sala nga imong nabuhat niadtong tanang malaw-ay nga mga pamaagi. Karon labi pang matarong ang imong igsoon nga babaye kaysa kanimo. Ilabina na ikaw usab, ipakita ang imong kaugalingong kaulawan, tungod kay niini nga paagi gipakita nimo nga mas matarong pa ang imong mga igsoon nga babaye kaysa kanimo.

⁵³Tungod kay ibalik ko kanila ang ilang mga kadagaya—ang kadagaya sa Sodoma ug sa iyang mga anak nga babaye, ug ang kadagaya sa Samaria ug sa iyang mga anak nga babaye; apan mahilakip kanila ang imong mga kadagaya. ⁵⁴Tungod niining mga butanga ipakita ninyo ang inyong mga kaulawan; tamayon kamo tungod sa tanang butang nga inyong nabuhat, ug niini nga paagi mahimo kamong tighupay kanila. ⁵⁵Busa mahibalik sa ilang karaan nga kahimtang ang Sodoma nga imong igsoon nga babaye ug ang iyang mga anak nga babaye, ug mahibalik usab sa iyang karaan nga kahimtang ang Samaria ug ang iyang mga anak nga babaye. Unya mahibalik ka usab ug ang imong mga anak nga babaye sa imong karaan nga kahimtang.

⁵⁶Wala gayod nimo nahisgotan ang Sodoma nga imong igsoon nga babaye sa mga adlaw diin ikaw garboso, ⁵⁷sa wala pa mapadayag ang imong pagkadaotan. Apan karon, nahimo kang talamayon sa mga anak nga babaye sa Edom ug sa tanang mga anak nga babaye sa Filistihanon nga nagpalibot kaniya. Biaybiayon ka sa tanang tawo. ⁵⁸Magpakita ka sa imong kaulaw ug malaw-ay nga mga binuhatan! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh!

⁵⁹Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Buhaton ko ang angay kanimo, ikaw nga nagsalikway sa imong panumpa pinaagi sa pagsupak sa kasabotan.

⁶⁰Apan hinumdoman ko ang kasabotan nga gihimo ko tali kanimo sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on, ug magbuhat ako ug kasabotan uban kanimo hangtod sa kahangtoran. ⁶¹Unya mahinumdoman nimo ang imong mga binuhatan ug maulaw ka sa dihang dawaton nimo ang imong mga magulang ug mga manghod nga babaye. Ihatag ko sila kanimo ingon nga mga anak nga babaye, apan dili tungod sa imong kasabotan.

⁶²Magbuhat ako ug kasabotan tali kanimo, ug makahibalo ka nga ako si Yahweh. ⁶³Tungod niining mga butanga, mahinumdoman nimo ang tanan ug maulaw ka, busa dili na nimo ibuka ang imong mga baba aron nga mosulti tungod sa imong kaulaw, sa dihang gipasaylo ko ikaw sa tanan mong nabuhat—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.''''

¹Miabot ang pulong ni Yahweh nganhi kanako, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, paghatag ug usa ka tigmo ug pagsulti ug usa ka sambingay ngadto sa panimalay sa Israel. ³Isulti nga, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Miadto sa Lebanon ang dakong agila nga adunay dagko ug taas nga mga pako, napuno sa mga balahibo nga nagkalainlain ug kolor ug mitugpa sa tumoy sa kahoy nga sidro. ⁴Gibali niini ang tumoy sa mga sanga ug gidala kini ngadto sa yuta sa Canaan; gitanom niya kini ngadto sa siyudad sa mga tigpatigayon.

⁵Mikuha usab siya ug pipila ka mga binhi sa maong yuta ug gitanom kini sa tabunok nga yuta. Gitanom niya kini daplin sa suba nga sama sa usa ka bagon. ⁶Unya miturok kini ug nahimong nagakatay nga paras diha sa yuta. Mipaingon kaniya ang mga sanga niini, ug migamot kini. Busa nahimo kining paras ug misangasanga ug nanalingsing.

⁷Apan adunay laing dakong agila nga adunay dagko nga mga pako ug daghang balahibo. Tan-awa! Mikatay ang gamot niini nga paras paingon sa agila, ug mikatay ang mga sanga niini paingon sa agila gikan sa dapit diin kini gitanom aron nga matubigan kini. ⁸Natanom kini sa maayong yuta daplin sa suba aron nga mohatag kini ug daghang sanga ug mohatag ug bunga, aron nga mahimong maanindot nga paras.'

⁹Isulti ngadto sa katawhan, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Molabong ba kini? Dili ba kini ibton ug pupoon ang bunga niini aron nga mangalaya kini, ug mangalaya ba ang tanang udlot sa tanom? Dili na kinahanglan ug kusgan nga bukton o daghang mga tawo aron sa pag-ibot sa mga gamot niini. ¹⁰Busa tan-awa! Human kini matanom, motubo ba kini? Dili ba kini malaya sa dihang huypon sa hangin nga gikan sa sidlakan? Hingpit gayod kini nga malaya diha sa gitamnan niini."'

¹¹Unya miabot ang pulong ni Yahweh nganhi kanako nga nag-ingon, ¹²"Pagpakigsulti ngadto sa masinupakon nga panimalay, 'Wala ba kamo masayod kung unsa ang buot ipasabot niining mga butanga? Tan-awa! Miabot ang hari sa Babilonia ngadto sa Jerusalem ug gikuha ang iyang hari ug ang iyang mga prinsipe ug gidala sila ngadto kaniya didto sa Babilonia.

¹³Unya nagkuha siya ug usa ka harianon nga kaliwat, naghimo ug kasabotan tali kaniya, ug gipapanumpa siya. Gikuha niya ang gamhanan nga mga tawo sa yuta, ¹⁴aron nga mahimong huyang ang gingharian ug dili na makabarog. Maluwas ang yuta pinaagi sa pagtuman sa iyang kasabotan.

¹⁵Apan misupak batok kaniya ang hari sa Jerusalem pinaagi sa pagpadala sa iyang mga tigpamaba ngadto sa Ehipto aron sa pagkuha ug mga kabayo ug kasundalohan. Molampos ba siya? Makaikyas ba ang tawo nga nagbuhat niining mga butanga? Kung supakon niya ang kasabotan, makaikyas ba siya? ¹⁶Ingon nga ako buhi! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—mamatay gayod siya didto sa yuta sa hari nga maoy naghimo kaniya nga hari, kansang hari nga misalikway sa iyang gipanumpa, ug misupak sa kasabotan. Mamatay siya taliwala sa Babilonia.

¹⁷Dili manalipod kaniya sa gubat ang Faraon kauban sa iyang kusgan nga kasundalohan ug sa dakong pundok sa kalalakin-an, sa dihang magtukod ug salipdanan ug katkatanan ang mga kasundalohan sa Babilonia aron sa paglaglag ug daghang kinabuhi. ¹⁸Kay gisalikway sa hari ang iyang gipanumpa pinaagi sa pagsupak sa kasabotan. Tan-awa, gituy-od niya ang iyang kamot aron sa pagsaad apan gibuhat gihapon niya kining mga butanga. Dili gayod siya makaikyas.

¹⁹Busa miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Ingon nga ako buhi, dili ba gisalikway man niya ang akong gipanumpa ug gisupak niya ang akong kasabotan? Busa silotan ko gayod siya! ²⁰Ibukhad ko ang akong pukot ngadto kaniya, ug mabitik siya sa akong pukot. Unya dad-on ko siya ngadto sa Babilonia ug pagahukman ko siya didto tungod sa iyang pagluib nga iyang nabuhat sa dihang gibudhian niya ako! ²¹Mangahagba pinaagi sa espada ang tanan niyang mga kasundalohan nga buot moikyas, ug magkatibulaag sa matag dapit ang mga nahibilin. Unya mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh; gipahayag ko nga mahitabo gayod kini."

²²Miingon si Yahweh nga Ginoo niini, 'Busa pagakuhaon ko ang labing taas nga bahin sa kahoy nga sidro, ug itanom ko ang salingsing niini. Putolputolon ko kini, ug itanom ko kini ngadto sa taas nga kabukiran. ²³Itanom ko kini sa mga kabukiran sa Israel aron nga mosangasanga kini ug mamunga, ug mahimo kining maanindot nga kahoy nga sidro aron nga mopuyo ilalom niini ang mga langgam. Mosalag sila sa landong sa mga sanga niini.

²⁴Unya mahibaloan sa tanang kahoy sa uma nga ako si Yahweh. Pamutlon ko ang taas nga mga kahoy ug patuboon ko ang mubo nga mga kahoy. Palayaon ko ang labong nga kahoy ug buhion ko ang laya nga kahoy. Ako si Yahweh, gipahayag ko nga mahitabo gayod kini; ug gibuhat ko kini."'

¹Miabot ang pulong ni Yahweh kanako pag-usab, nga nag-ingon, ²"Unsa man ang buot mong ipasabot, ikaw nga migamit niini nga panultihon mahitungod sa yuta sa Israel ug miingon, 'Nikaon ang mga amahan ug aslom nga mga ubas, ug ang gingilohan ug mga ngipon mao ang mga bata'?

³Ingon nga ako buhi, mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—wala na gayoy higayon alang kaninyo sa paggamit niini nga mga panultihon diha sa Israel. ⁴Tan-awa! Akoa ang matag kinabuhi—ang kinabuhi sa amahan ingon man usab ang kinabuhi sa anak nga lalaki, akoa sila! Ang kalag nga nakasala mao ang mamatay!

⁵Unsa man ang ikasulti mahitungod sa tawong matarong ug nagpahamtang sa pagkamakiangayon ug pagkamatarong— ⁶kung dili siya mokaon ibabaw sa mga kabukiran o iyahat ang iyang mga mata ngadto sa mga diosdios sa panimalay sa Israel, ug kung wala niya gihugawan ang asawa sa iyang silingan, ni agdahon ang babaye panahon sa iyang regla, matarong ba siya nga tawo?

⁷Unsa man ang ikaingon mahitungod sa tawong wala midaugdaog ni bisan kinsa, ug ginabalik niya ngadto sa nakautang ang garantiya alang sa utang, ug wala siya nangawat apan gihatag niya ang iyang pagkaon ngadto sa mga gigutom ug gibistihan niya ang hubo, matarong ba siya nga tawo? ⁸Unsa man ang ikaingon mahitungod sa tawo nga wala magpatubo sa hilabihan alang sa kwarta nga iyang gipautang, ug wala kaayo siya magpaginansiya sa iyang gibaligya? Gikaingon na nga ginapahamtang niya ang iyang pagkamakiangayon ug nagmatinud-anon siya taliwala sa katawhan. ⁹Kung kanang tawhana naglakaw sa akong mga balaod ug nagtuman nga matinud-anon sa akong mga kasugoan, nan mao kini ang saad alang niining tawong matarong: Mabuhi gayod siya! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.

¹⁰Apan kung aduna siyay anak nga lalaki nga bangis nga nagpaagas ug dugo ug nagbuhat niining daghang mga butang nga nalista dinhi, ¹¹bisan pa ug wala nagbuhat ang iyang amahan niining mga butanga, apan mikaon siya didto sa kabukiran ug gihugawan niya ang asawa sa iyang silingan, unsa man ang ikaingon mahitungod kaniya?

¹²Gidaugdaog niining tawhana ang mga kabos ug mga nanginahanglan, ug nagapangilog ug nagapangawat siya, ug wala niya ginabalik ang gisaad nga ihatag, ug giyahat niya ang iyang mga mata ngadto sa mga diosdios ug nagbuhat ug malaw-ay nga mga binuhatan, ¹³ug nagapatubo siya ug taas kaayo sa kwarta nga iyang gipahulam, ug nagpaginansiya siya ug dako sa iyang ginabaligya, kinahanglan ba nga mabuhi kanang tawhana? Dili gayod! Mamatay gayod siya ug maanaa gayod kaniya ang iyang dugo tungod kay gibuhat man niya kining malaw-ay nga mga butang.

¹⁴Apan tan-awa! Pananglitan adunay usa ka tawo nga adunay anak nga lalaki, ug nakita sa iyang anak nga lalaki ang tanang sala nga nabuhat sa iyang amahan, ug bisan tuod nga nakita niya kini, wala niya buhata kadtong mga butanga. ¹⁵Wala mikaon ang anak nga lalaki ibabaw sa kabukiran, ug wala niya giyahat ang iyang mga mata ngadto sa mga diosdios sa panimalay sa Israel, ug wala niya gihugawan ang asawa sa iyang silingan, unsa man ang ikaingon mahitungod kaniya?

¹⁶Walay bisan usa nga gidaugdaog kanang anak nga lalaki, o mikuha sa gisaad nga ihatag o nangawat ug mga butang, apan naghatag hinuon siya ug pagkaon ngadto sa mga gigutom ug gibistihan ang hubo. ¹⁷Wala magdaugdaog kanang anak nga lalaki ni bisan kinsa o hilabihan nga nagapatubo o nagpaginansiya ug dako alang sa utang, apan gituman niya ang akong kasugoan ug naglakaw sumala sa akong mga balaod; dili mamatay kanang anak nga lalaki alang sa sala sa iyang amahan: Mabuhi gayod siya!

¹⁸Sanglit gidaugdaog man sa iyang amahan ang ubang tawo pinaagi sa pagpanguha ug gikawatan ang iyang igsoong lalaki, ug nagbuhat ug dili maayo taliwala sa iyang katawhan—tan-awa, mamatay siya tungod sa iyang mga sala.

¹⁹Apan moingon kamo, 'Nganong dili man silotan ang anak nga lalaki sa sala sa iyang amahan?' Tungod kay nagmakiangayon man ang anak nga lalaki ug matarong ug nagtuman sa tanan nakong balaod; gibuhat niya kini. Mabuhi gayod siya! ²⁰Ang tawo nga nakasala, siya mao ang mamatay. Dili silotan ang anak nga lalaki sa sala sa iyang amahan, ug dili silotan ang amahan sa sala sa iyang anak nga lalaki. Anihon sa tawong matarong ang iyang pagkamatarong, ug anihon sa tawong daotan ang kaalaotan.

²¹Apan kung mobiya ang tawong daotan gikan sa tanang sala nga iyang nabuhat, ug tumanon ang tanan nakong mga balaod ug buhaton ang pagkamakiangayon ug ang pagkamatarong, unya mabuhi gayod siya ug dili mamatay. ²²Dili na hinumdoman batok kaniya ang tanang sala nga iyang nabuhat. Mabuhi siya pinaagi sa matarong niyang binuhatan.

²³Magmaya ba gayod ako diha sa kamatayon sa daotan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—ug sa dili niya pagbiya gikan sa daotan niyang binuhatan aron nga mabuhi siya?

²⁴Apan kung mobiya ang tawong matarong gikan sa iyang pagkamatarong ug nagbuhat ug mga sala ug nagbuhat ug malaw-ay sama sa gibuhat sa tawong daotan, unya mabuhi ba siya? Kalimtan na ang tanang matarong nga iyang gibuhat sa dihang nagbudhi siya kanako pinaagi sa iyang pagluib. Busa mamatay siya sa mga sala nga iyang nabuhat.

²⁵Apan moingon kamo, 'Dili makiangayon ang pamaagi sa Ginoo!' Paminaw, panimalay sa Israel! Dili ba makiangayon ang akong mga pamaagi? Dili ba ang inyoha mang pamaagi ang dili makiangayon? ²⁶Sa dihang mobiya ang tawong matarong gikan sa iyang pagkamatarong, ug mobuhat ug sala ug mamatay tungod niini, nan mamatay siya sa sala nga iyang nabuhat.

²⁷Apan kung mobiya ang tawong daotan gikan sa iyang pagkadaotan ug nagbuhat nga makiangayon ug matarong, nan maluwas niya ang iyang kinabuhi. ²⁸Tungod kay nakita ug mibiya siya gikan sa tanang sala nga iyang nabuhat. Mabuhi gayod siya, ug dili siya mamatay.

²⁹Apan miingon ang panimalay sa Israel, 'Dili makiangayon ang pamaagi sa Ginoo!' Nganong dili man makiangayon ang akong pamaagi, panimalay sa Israel? Ang inyohang mga pamaagi ang dili makiangayon. ³⁰Busa hukman ko ang matag usa diha kaninyo sumala sa iyang mga pamaagi, panimalay sa Israel! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo. Paghinulsol ug pagbiya gikan sa tanan ninyong mga sala aron nga dili kini mahimong kapandolan sa sala batok kaninyo.

³¹Biyai ang tanang mga sala nga inyong nabuhat; bag-oha ang inyong kasingkasing ug espiritu. Nganong kinahanglan man kamong mamatay, panimalay sa Israel? ³²Kay wala ko gikalipay ang kamatayon sa usa ka tawo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—busa paghinulsol aron nga mabuhi!"

¹Karon ikaw, pagdala ug pagbangotan batok sa mga pangulo sa Israel ²ug ingna, 'Kinsa man ang imong inahan? Usa ka bayeng liyon, nagpuyo siya kauban ang anak sa liyon; ngadto sa taliwala sa mga batan-ong liyon, giamuma niya ang iyang mga batang liyon. ³Siya mismo ang nagpadako sa usa sa iyang mga batang liyon aron nga mahimong batan-ong liyon, usa ka liyon nga nakakat-on sa pagkuniskunis sa iyang mga tukbonon, ug unya gilamoy niya ang mga tawo. ⁴Unya nakadungog ang mga nasod mahitungod kaniya. Nadakpan siya sa ilang lit-ag, ug gidala nila siya pinaagi sa mga kaw-it ngadto sa yuta sa Ehipto.

⁵Unya nakita sa bayeng liyon nga bisan ug naghulat siya sa iyang pagbalik, nahanaw na ang iyang paglaom, busa nagkuha siya ug lain niyang anak nga batang liyon ug gipadako kini aron mahimong usa ka batan-ong liyon. ⁶Naglibotlibot kining batan-ong liyon taliwala sa laing mga liyon. Usa siya ka batan-ong liyon ug nakakat-on sa pagkuniskunis sa iyang tukbonon; gilamoy niya ang mga tawo. ⁷Gisakmit niya ang ilang mga balo ug giguba ang ilang mga siyudad. Nahimong biniyaan ang yuta ug ang tanan nga anaa niini tungod sa lanog sa iyang pagngulob.

⁸Apan miadto batok kaniya ang mga nasod gikan sa nakapalibot nga mga probinsya; gibukhad nila ang ilang mga pukot nganha kaniya. Nadakpan siya sa ilang lit-ag. ⁹Gibutang nila siya sa hawla pinaagi sa mga kaw-it ug unya gidala nila siya ngadto sa hari sa Babilonia. Gidala nila siya sa mga salipdanan aron dili na madunggan ang iyang tingog ngadto sa kabukiran sa Israel.

¹⁰Sama sa paras ang imong inahan nga gitanom diha sa imong dugo daplin sa tubig, nagmabungahon kini ug nagsangasanga pag-ayo tungod sa kadagaya sa tubig. ¹¹Aduna kiniy lig-on nga mga sanga nga gigamit alang sa mga setro sa tigdumala, ug milapaw ang gidak-on niini ibabaw sa ubang mga sanga, ug nakita ang gitas-on niini pinaagi sa kalabong sa mga dahon niini.

¹²Apan giibot ang paras tungod sa kapungot ug gilabay ngadto sa yuta, ug gipalaya sa hangin nga gikan sa sidlakan ang bunga niini. Nangabali ug nangalaya ang lig-ong mga sanga niini, ug gilamoy kini sa kalayo. ¹³Busa karon gitanom na kini ngadto sa kamingawan, sa init ug mala nga yuta.

¹⁴Kay migula ang kalayo gikan sa iyang dagkong mga sanga ug gilamoy ang bunga niini. Wala nay lig-on nga sanga, wala nay setro nga modumala niini.' Usa kini ka pagbangotan ug pagaawiton ingon nga pagbangotan."

¹Nahitabo kini sa ikapito nga tuig, sa ikanapulo nga adlaw sa ikalima nga bulan, nga miabot ang mga kadagkoan sa Israel aron sa pagpakisayod kang Yahweh ug milingkod sa akong atubangan.

²Unya miabot ang pulong ni Yahweh nganhi kanako, nga nag-ingon, ³"Anak sa tawo, ipahayag ngadto sa mga kadagkoan sa Israel ug sultihi sila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Mianhi ba kamo aron sa pagpakisayod kanako? Ingon nga ako buhi, dili na gayod ninyo ako mapangutana! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.'

⁴Hukman mo ba sila? Maghukom ka ba, anak sa tawo? Pahibaloa sila mahitungod sa daotang mga butang nga gipangbuhat sa ilang mga amahan. ⁵Isulti kini kanila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Sa adlaw nga akong gipili ang Israel ug giisa nako ang akong kamot aron sa pagpanumpa ngadto sa mga kaliwat sa panimalay ni Jacob, ug gipaila ang akong kaugalingon ngadto kanila sa yuta sa Ehipto, sa dihang giisa ko ang akong kamot aron sa pagpanumpa kanila. Miingon ako, "Ako si Yahweh nga inyong Dios"— ⁶nianang adlawa giisa ko ang akong kamot aron sa pagpanumpa ngadto kanila nga pagawson ko sila gikan sa yuta sa Ehipto ngadto sa yuta nga gipili ko gayod pag-ayo alang kanila. Nagadagayday niini ang gatas ug dugos; labing maanindot ug tabunok kini taliwala sa tanang kayutaan.

⁷Miingon ako kanila, "Ipalabay sa matag tawo ang dulumtanang mga butang ug ang mga diosdios sa Ehipto nga iyang gisimba. Ayaw hugawi ang inyong kaugalingon; Ako si Yahweh nga inyong Dios."

⁸Apan misupak sila batok kanako ug dili buot maminaw kanako. Wala gipanglabay sa matag tawo ang dulumtanang mga butang ni gisalikway ang mga diosdios sa Ehipto nga iyang gisimba, busa buot ko gayod nga ibubo ang akong kapungot ngadto kanila aron sa pagtagbaw sa akong kaligutgot ngadto kanila taliwala sa yuta sa Ehipto. ⁹Namuhat ako alang sa kaayohan sa akong ngalan aron nga dili kini mapasipalahan diha sa atubangan sa mga nasod diin sila namuyo. Gipaila ko ang akong kaugalingon ngadto kanila, sa ilang atubangan, pinaagi sa pagpagawas kanila gikan sa yuta sa Ehipto.

¹⁰Busa gipagawas ko sila sa yuta sa Ehipto ug gidala sila ngadto sa kamingawan. ¹¹Unya gihatag ko kanila ang akong mga balaod ug gipahibalo ko ang akong mga kasugoan ngadto kanila, nga diin mabuhi ang tawo kung motuman siya niini. ¹²Gihatag ko usab kanila ang akong mga Adlaw nga Igpapahulay ingon nga timaan tali sa akong kaugalingon ug kanila, aron mahibaloan nila nga ako si Yahweh ang naghimo kanila nga balaan.

¹³Apan misupak ang panimalay sa Israel batok kanako didto sa kamingawan. Wala sila naglakaw diha sa akong mga balaod; hinuon, gisalikway nila ang akong mga kasugoan, nga diin mabuhi ang tawo kung motuman siya niini. Gipasipad-an nila pag-ayo ang akong mga Adlaw nga Igpapahulay, busa miingon ako nga ibubo ko ngadto kanila ang akong kapungot didto sa kamingawan aron sa pagtapos kanila. ¹⁴Apan namuhat ako alang sa akong ngalan aron nga dili kini mapasipalahan diha sa atubangan sa mga nasod, nga nakakita sa akong pagpagawas kanila gikan sa Ehipto.

¹⁵Busa giisa ko usab ang akong kamot aron sa pagpanumpa kanila ngadto sa kamingawan nga dili sila dad-on ngadto sa yuta nga igahatag unta nako kanila, ang yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos, nga mao ang labing matahom ug tabunok taliwala sa tanang kayutaan. ¹⁶Gipanumpa ko kini tungod kay gisalikway nila ang akong mga kasugoan ug wala naglakaw diha sa akong mga balaod, ug gipasipalahan nila ang akong mga Adlaw nga Igpapahulay, sanglit nagsunod man ang ilang mga kasingkasing sa ilang mga diosdios. ¹⁷Apan gikaluy-an ko sila gikan sa ilang kalaglagan ug wala ko sila patya ngadto sa kamingawan.

¹⁸Miingon ako sa ilang mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye ngadto sa kamingawan, "Ayaw paglakaw sumala sa mga balaod sa inyong mga ginikanan; ayaw sunda ang ilang mga kasugoan o pasipalahan ang inyong mga kaugalingon pinaagi sa mga diosdios. ¹⁹Ako si Yahweh nga inyong Dios, paglakaw diha sa akong mga balaod; tipigi ang akong mga kasugoan ug tumana kini. ²⁰Balaana ang akong mga Adlaw nga Igpapahulay aron nga mahimo kining timaan tali kanako ug kaninyo, aron nga mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh nga inyong Dios."

²¹Apan misupak batok kanako ang ilang mga anak nga lalaki ug mga babaye. Wala sila maglakaw diha sa akong mga balaod o gisunod ang akong mga kasugoan, nga diin mahimong mabuhi ang tawo kung motuman siya niini. Gipasipalahan nila ang akong Adlaw nga Igpapahulay, busa buot ko gayod nga ibubo ang akong kapungot ngadto kanila aron sa pagtagbaw sa akong kaligutgot batok kanila didto sa kamingawan. ²²Apan gipaiway ko ang akong kamot ug namuhat alang sa akong ngalan, aron nga dili kini mapasipalahan diha sa atubangan sa mga nasod nga nakakita sa akong pagpagawas sa mga Israelita.

²³Busa giisa ko usab ang akong kamot ug nanumpa kanila didto sa kamingawan, nga patibulaagon ko sila taliwala sa kanasoran ug ipakatag sila taliwala sa kayutaan. ²⁴Nakahukom ako sa pagbuhat niini sanglit wala man nila tumana ang akong mga kasugoan, ug sanglit gisalikway man nila ang akong mga balaod ug gipasipalahan ang akong mga Adlaw nga Igpapahulay. Nagtinguha sila sa pagsunod sa mga diosdios sa ilang mga amahan.

²⁵Unya gihatagan ko usab sila ug dili maayo nga mga balaod, ug mga kasugoan nga diin dili sila mabuhi. ²⁶Gihugawan ko sila pinaagi sa ilang mga gasa sa dihang naghimo sila ug paghalad sa matag kamagulangan sa tagoangkan ug sunogon sila. Gibuhat ko kini sa paglisang kanila ug aron mahibaloan nila nga ako si Yahweh.'

²⁷Busa, anak sa tawo, pagpakigsulti sa panimalay sa Israel ug sultihi sila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Niining paagiha nagpasipala usab ang inyong mga amahan kanako sa dihang wala sila nagmatinud-anon kanako. ²⁸Sa dihang gidala ko sila ngadto sa yuta nga akong gipanumpa nga ihatag kanila, ug unya inig kakita nila ug bisan unsa nga taas nga bungtod ug labong nga kahoy, naghalad sila sa ilang mga halad, gihagit nila ako pinaagi sa ilang mga halad, ug nagsunog usab sila didto ug humot nga insenso ug gibubo ang ilang mga halad nga ilimnon. ²⁹Unya miingon ako kanila, "Unsa man kining taas nga dapit diin nagdala kamo ug mga halad didto?" Busa ginganlan kini ug ngalan nga Bama hangtod niining adlawa.'

³⁰Busa sultihi ang panimalay sa Israel, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Nganong gihugawan man ninyo ang inyong mga kaugalingon pinaagi sa mga pamaagi sa inyong mga amahan? Busa nganong nagpakasama man kamo sa mga babaye nga nagbaligya ug dungog, nga nagapangita ug malaw-ay nga mga butang? ³¹Kay sa dihang gihalad ninyo ang inyong mga gasa ug gisunog ninyo ang inyong mga anak nga lalaki, hangtod niining adlawa gihugawan ninyo ang inyong mga kaugalingon pinaagi sa tanan ninyong mga diosdios. Busa nganong tugotan ko man kamo sa pagpangutana kanako, panimalay sa Israel? Ingon nga ako buhi—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—dili ko gayod kamo tugotan sa pagpangutana kanako. ³²Dili gayod mahitabo ang inyong gihunahuna. Moingon kamo, "Magpakasama kita sa ubang mga nasod, sama sa mga banay didto sa ubang mga yuta nga nagsimba sa kahoy ug bato."

³³Ingon nga ako buhi —mao kini ang gipahayag ni Yahweh—maghari gayod ako diha kaninyo pinaagi sa gamhanang kamot, sa giisa nga bukton, ug sa igabubo nga kapungot diha kaninyo. ³⁴Pagawson ko kamo gikan sa ubang katawhan ug tigomon ko kamo gikan sa mga nasod diin kamo gipatibulaag. Buhaton ko kini pinaagi sa gamhanang kamot ug sa gibubo nga kapungot. ³⁵Unya dad-on ko kamo ngadto sa kamingawan sa mga katawhan, ug atubangon ko kamo didto ug pagahukman.

³⁶Ingon nga gihukman ko ang inyong mga amahan ngadto sa kamingawan sa yuta sa Ehipto, busa hukman ko usab kamo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh. ³⁷Pasuongon ko kamo sa ilalom sa akong sungkod, ug patumanon ko kamo sa akong mga gikinahanglan sa kasabotan. ³⁸Laglagon ko ang mga masinupakon diha kaninyo ug kadtong mga nakigbatok kanako. Papahawaon ko sila gikan sa yuta diin nagpuyo sila ingon nga mga langyaw, apan dili sila makasulod sa yuta sa Israel. Unya mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh.

³⁹Busa alang kaninyo, panimalay sa Israel, miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Kinahanglan nga moadto ang matag usa kaninyo sa iyang kaugalingong mga diosdios. Simbaha sila kung modumili kamo sa pagpaminaw kanako, apan kinahanglan nga dili na ninyo pasipalahan ang akong balaan nga ngalan pinaagi sa inyong mga gasa ug sa inyong mga diosdios.

⁴⁰Kay sa akong balaan nga bukid, sa kinatumyan sa bukid sa Israel—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—simbahon ako sa tanang panimalay sa Israel didto sa yuta. Mahimuot ako sa pagpadala kaninyo ug mga halad didto, ug ang unang mga abot nga inyong gigahin uban sa inyong mga balaang butang. ⁴¹Dawaton ko kamo sama sa humot nga insenso sa dihang pagawson ko kamo gikan sa mga katawhan ug tigomon kamo gikan sa mga nasod diin kamo gipatibulaag. Ipakita ko ang akong kaugalingon ingon nga balaan taliwala kaninyo aron makita sa mga nasod.

⁴²Unya, makaila kamo nga ako si Yahweh sa dihang dad-on ko na kamo sa yuta sa Israel, ngadto sa yuta diin giisa ko ang akong kamot aron sa pagpanumpa nga ihatag sa inyong mga amahan. ⁴³Unya mahinumdoman ninyo didto ang daotan ninyong mga binuhatan, ug ang tanan ninyong mga binuhatan nga nakapahugaw kaninyo, ug kasilagan ninyo ang inyong mga kaugalingon diha sa inyong panan-aw alang sa tanan ninyong daotang mga butang nga inyong gibuhat. ⁴⁴Busa mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh sa dihang himoon ko kini kaninyo alang sa akong ngalan, dili alang sa inyong daotang mga pamaagi o sa inyong malaw-ay nga binuhatan, panimalay sa Israel—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.'"

⁴⁵Unya miabot ang pulong ni Yahweh kanako, nga nag-ingon, ⁴⁶"Anak sa tawo, atubang sa habagatang bahin sa kayutaan, ug pagpakigsulti batok sa habagatan; pagpanagna batok sa kalasangan sa Negev. ⁴⁷Isulti ngadto sa kalasangan sa Negev, 'Mao kini ang gipahayag ni Yahweh—miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tan-awa, maghaling ako ug kalayo diha kaninyo. Sunogon niini ang matag lunhaw nga kahoy ug ang matag laya nga kahoy diha kaninyo. Dili mapalong ang nagdilaab nga kalayo; pagasunogon ang tanang tawo nga gikan sa habagatan paingon sa amihanan.

⁴⁸Unya makakita ang tanang tawo nga ako si Yahweh sa dihang dagkotan ko ang kalayo, ug dili kini mapalong.'" ⁴⁹Unya miingon ako, "Pagkaalaot! Yahweh nga Ginoo, moingon sila kanako, 'Dili ba tigsulti lamang siya ug mga sambingay?"'

¹Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, atubang ngadto sa Jerusalem, ug pagsulti batok sa mga balaang dapit; panagna batok sa yuta sa Israel. ³Sultihi ang yuta sa Israel, 'Misulti niini si Yahweh: Pamati! Nasuko ako batok kaninyo! Hulboton ko ang akong espada gikan sa sakoban niini ug pangpuohon ang mga matarong ug ang daotang tawo gikan kanimo!

⁴Aron nga pangpuohon ko ang mga matarong ug daotan gikan kanimo, mogawas ang akong espada gikan sa sakoban niini batok sa tanang unod gikan sa habagatan padulong sa amihan. ⁵Unya masayod ang tanang katawhan nga ako, si Yahweh ang mihulbot sa akong espada gikan sa sakoban. Dili na gayod ako mapugngan pa!'

⁶Alang kanimo, anak sa tawo, pag-agulo sama sa pagdaguok sa imong tiyan! Pag-agulo uban ang kapait diha sa ilang atubangan! ⁷Unya mahitabo nga mangutana sila kanimo, 'Sa unsa mang rason nga nag-agulo ka? Unya moingon ka, 'Tungod sa moabot nga mga balita, tungod kay ang matag kasingkasing masakitan pag-ayo, ug ang matag kamot magakurog! Ang matag espiritu maluya, ug ang matag tuhod modagayday sama sa tubig. Tan-awa! Moabot na kini ug sama kini niini! Mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo."

⁸Unya ang pulong ni Yahweh miabot kanako ug miingon, ⁹"Anak sa tawo, panagna ug ingna, 'Nagsulti ang Ginoo sama niini: Ang espada! Ang espada! Pahaiton kini ug pasinawon!

¹⁰Pahaiton kini aron sa pag-andam sa dako nga pagpamatay! Pasinawon kini aron mahisama sa kilat! Kinahanglan ba kitang maglipay tungod sa baton sa akong anak nga lalaki? Nagdumot ang espada sa matag baton! ¹¹Busa gihatag ang espada aron pasinawon, ug unya kuptan kini sa kamot! Gibaid pag-ayo ang espada ug gipasinaw kini ug ihatag ngadto sa kamot sa mopatay!'

¹²Pagpakitabang ug pagbangotan, anak sa tawo! Tungod kay moabot ang espada batok sa akong katawhan! Batok kini sa tanang pangulo sa Israel. Ipanglabay sila batok sa espada uban sa akong katawhan. Busa, hapaka ang inyong batiis! ¹³Tungod kay adunay pagsulay, apan unsaon man kung ang baton dili magdugay? mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo.

¹⁴Karon, anak sa tawo, panagna ug ipakpak ang imong duha ka kamot, tungod kay ang espada mohasmag sa makatulo ka higayon! Ang espada alang kanila nga pamatyon! Alang kini nga espada sa kadaghanan aron sa pag-ihaw, dunggabon sila bisan-asa!

¹⁵Aron malukmay ang ilang mga kasingkasing ug ang kadaghanan mangatumba, gipahimutang ko ang espada batok sa ilang mga ganghaan! Pagkaalaot! Gihimo kini sama sa kilat, gibuhian aron patyon! ¹⁶Ikaw, espada! Hasmag sa tuo! Hasmag sa wala! Lakaw bisan asa ka moatubang. ¹⁷Ipakpak ko usab ang duha ko ka kamot, ug unya dalahon ko ang akong kasuko sa pagpahulay! Ako, si Yahweh, ang nagmolung niini!"

¹⁸Ang pulong ni Yahweh miabot kanako pag-usab, nga nag-ingon, ¹⁹"Karon, anak sa tawo, paghimo ug duha ka mga dalan alang sa espada sa hari sa Babilonia nga moabot. Magsugod ang duha ka dalan sa mao ra nga yuta, ug ang usa ka ilhanan nga poste ang mogiya paingon sa siyudad. ²⁰Markahi ang usa ka dalan nga alang sa kasundalohan sa Babilonia nga moadto sa Raba, ang siyudad sa mga Amonihanon. Markahi usab ang laing dalan aron maoy mogiya sa kasundalohan ngadto sa Juda ug ngadto sa Jerusalem, ang lig-on nga mga siyudad.

²¹Tungod kay mohunong ang hari sa Babilonia sa nag-abot nga mga dalan, aron magbansay sa pagpanagna. Uyogon niya ang pipila ka mga pana ug mangutana sa pipila ka mga diosdios kung asa nga dalan ang ilang agian ug iyang pagasutaon ang atay. ²²Sa iyang tuong kamot mao ang panagna mahitungod sa Jerusalem, aron ipahimutang ang mga troso nga mobangga batok niini, aron sa pag-abri sa iyang baba sa pagmando sa pagpamatay, sa pagpatingog sa singgit sa gubat, sa pagpahimutang sa tawo nga mobangga sa ganghaan, sa paghimo ug dalan, ug sa pagpatindog ug mga tore. ²³Mahimo kining kawang nga panan-awon diha sa mga mata sa taga Jerusalem, kadtong naghimo ug kasabotan tali sa taga-Babilonia! Apan pasanginlan sila sa hari nga nakalapas sa ilang gipanumpaan aron nga daugdaogon sila!

²⁴Busa ang Ginoo nga si Yahweh miingon niini: Tungod kay gipahinumdom ninyo kanako ang inyong kasal-anan ibutyag ko ang inyong kalapasan! Makit-an ang inyong sala sa tanan ninyong mga buhat! Tungod niini pahinumdoman ninyo ang matag-usa nga mabihag kamo pinaagi sa kamot sa inyong mga kaaway!

²⁵Ug kamong mga mahugaw ug daotan, nga magmamando sa Israel, nga ang adlaw sa pagsilot miabot na, ug kadto nga mga takna natapos na, ²⁶ang Yahweh nga Ginoo miingon niini diha kaninyo: Huboa ang purong ug ibutang ang korona! Mabag-o na tanang mga butang! Igatuboy ang mga mapainubsanon ug ipaubos ang mapahitas-on! ²⁷Ang pagkaguba! ang pagkaguba! Gub-on ko gayod kini! Dili kini mapasig-uli hangtod nga moabot ang gisangonan sa pagbuhat sa paghukom.

²⁸Busa ikaw, anak sa tawo, panagna ug ingna, 'Si Yahweh nga Ginoo miingon niini ngadto sa katawhan sa Amon mahitungod sa ilang umaabot nga kaulawan: Gihulbot na ang espada! Gipahait na kini alang sa pagpatay aron sa paglamoy, busa mahisama kini sa kilat! ²⁹Samtang makakita ug bakak nga mga panan-awon ang mga propeta alang kaninyo, samtang naghimo sila sa mga tulumanon aron sa paghimo ug mga bakak alang kaninyo, motabas kini nga espada sa mga liog sa daotan nga hapit na pamatyon, ang adlaw sa pagsilot miabot na ug kansang takna alang sa daotan matapos na.

³⁰Ibalik ang espada sa inyong sakoban. Sa dapit sa inyong binuhat, sa yuta nga inyong gigikanan, hukman ko kamo! ³¹Ibubo ko ang akong kasuko nganha kaninyo! Ipasilaob ko ang kalayo sa akong kasuko batok kaninyo ug ibutang kamo ngadto sa kamot sa bangis nga tawo, mga hanas nga mga kalalakin-an sa pakiggubat!

³²Mahimo kamong panghaling sa kalayo! Ang inyong dugo mobanaw diha sa inyong yuta. Dili kamo mahinumdoman, tungod kay Ako, si Yahweh ang namulong niini!'''

¹Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ²"Busa karon ikaw, anak sa tawo, mohukom ka ba? Hukman ba nimo ang siyudad sa dugo? Pahibaloa siya sa tanan niyang dulumtanan. ³Kinahanglan mosulti ka, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Mao kini ang siyudad nga nagbubo sa dugo diha sa iyang taliwala aron nga moabot na ang iyang takna; ang siyudad nga nagbuhat ug mga diosdios aron hugawan ang iyang kaugalingon.

⁴Sad-an ka gayod tungod sa dugo nga imong gibubo, ug nahugawan pinaagi sa mga diosdios nga imong gibuhat. Tungod kay gipadali nimo ang imong mga adlaw ug giduol ang imong kataposang katuigan. Busa pakaulawan ko ikaw ngadto sa kanasoran ug himoong kataw-anan sa panan-aw sa matag kayutaan. ⁵Magbiaybiay diha kanimo kadtong anaa sa imong duol ug kadtong layo kanimo, ikaw hugaw nga siyudad, nga nailhan sa bisan asa nga dapit ingon nga napuno sa kalibog.

⁶Tan-awa! Mianha kanimo ang mga magmamando sa Israel, matag-usa sa ilang kaugalingong gahom aron sa pagbubo sa dugo. ⁷Wala nila gitahod ang mga amahan ug mga inahan diha kanimo, ug nagbuhat sila ug pagpanglupig ngadto sa mga langyaw diha sa imong taliwala. Gidagmalan nila ang mga ilo ug mga biyuda diha kanimo. ⁸Gitamay nimo ang akong balaang mga butang ug gipasipad-an ang akong adlaw nga Igpapahulay. ⁹Mianha diha kanimo ang mga mabugalbugalon nga kalalakin-an aron sa pagbubo sa dugo, ug nangaon sila didto sa mga kabukiran. Nagbuhat sila ug daotan diha sa imong taliwala.

¹⁰Nabutyag diha kanimo ang pagkahubo sa amahan. Giabusaran nila diha kanimo ang hugaw nga babaye sa panahon sa iyang pagdugo. ¹¹Ang kalalakin-an nga nagbuhat ug mga dulumtanan ngadto sa mga asawa sa ilang mga silingan, ug mga kalalakin-an nga nagbuhat ug makauulaw nga kahugaw ngadto sa ilang kaugalingong umagad nga mga babaye; mga kalalakin-an nga nag-abusar sa ilang kaugalingong igsoong mga babaye—anak nga babaye sa ilang kaugalingong mga amahan—kining tanan anaa kanimo. ¹²Nanguha ug mga suborno kining mga tawhana diha kanimo aron sa pagbubo ug dugo. Nagpatubo ka ug nagbaton sa hilabihan nga ginansiya, nagdala ka ug kadaot sa imong mga silingan pinaagi sa pagpanglupig, ug gikalimtan mo ako— mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo.

¹³Tan-awa! Pinaagi sa akong kamot gihampak ko ang limbongan nga ginansiya nga imong gibuhat, ug ang pag-ula sa dugo nga anaa sa imong taliwala. ¹⁴Malig-on ba ang imong kasingkasing, magmakusganon ba ang imong mga kamot sa mga adlaw nga hukman ko na ikaw? Ako, si Yahweh, ang namulong niini, ug buhaton ko kini. ¹⁵Busa katagon ko kamo taliwala sa kanasoran ug tibulaagon sa kayutaan. Niini nga paagi, hinloan ko ang inyong kahugawan. ¹⁶Busa mahimo kamong hugaw sa panan-aw sa kanasoran. Unya masayran ninyo nga Ako si Yahweh."'

¹⁷Miabot na usab kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ¹⁸"Anak sa tawo, nahimong taya alang kanako ang panimalay sa Israel. Mga salin na lamang silang tanan sa bronsi ug lata, ug bakal ug tingga diha sa imong taliwala. Mahisama sila sa taya sa plata diha sa imong hudno. ¹⁹Busa nagsulti niini si Yahweh nga Ginoo, 'Tungod kay kamong tanan nahimong sama sa taya, busa, tan-awa! Tapokon ko kamo didto sa sentro sa Jerusalem.

²⁰Kinahanglan adunay kalayo nga motayhop batok niini sa nakolekta nga plata ug bronsi, bakal, tingga ug lata diha sa taliwala sa hudno, ug tunawon ko kamo. Busa tapukon ko kamo uban sa akong kasuko ug kaligutgot. Ibutang ko kamo didto ug tayhupon ang kalayo aron nga matunaw kini; busa tapukon ko kamo sa akong kalagot ug kasuko, ibutang ug ibubo ko kamo didto. ²¹Busa tapukon ko kamo ug tayhupon inubanan sa kalayo sa akong kaligutgot aron nga ibubo diha sa iyang atubangan. ²²Sama sa natunaw nga plata diha sa tungatunga sa hudno, matunaw kamo, ug masayran ninyo nga Ako si Yahweh, ang nagbubo sa akong kaligutgot batok kaninyo!"'

²³Miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ²⁴"Anak sa tawo, sultihi siya, 'Yuta ka nga hugaw. Wala nay ulan sa adlaw sa akong kasuko! ²⁵Adunay pagpanglupig sa iyang mga propeta taliwala kanila, sama sa nagngulob nga liyon nga nagkuniskunis sa tukbonon. Nagapamatay sila ug nagakuha sa bililhong bahandi; ginapadaghan nila ang mga balo diha kaniya!

²⁶Nagbuhat ug pagpanglupig sa akong balaod ang iyang mga pari, ug gipasipad-an nila ang akong balaang mga butang. Wala nila ilha ang kalahian sa balaang mga butang ug hugaw nga mga butang, ug wala gitudlo ang kalahian mahitungod sa hugaw ug sa limpyo. Gililong nila ang ilang mga mata gikan sa akong adlaw nga Igpapahulay aron nga pasipad-an ako sa ilang taliwala. ²⁷Sama sa mga lobo diha kaniya ang iyang mga prinsipe nga nagkuniskunis sa ilang mga tukbonon. Nagbubo sila ug dugo ug nagguba sa kinabuhi, aron makaginansiya pinaagi sa limbong. ²⁸Gitabonan sa ilang mga propeta ang ilang mga sala; nakakita sila ug bakak nga mga panan-awon ug nagtagna sa bakak kanila. Miingon sila "Nagsulti niini si Yahweh nga Ginoo" bisan ug wala nagsulti si Yahweh niini.

²⁹Gidaogdaog ang katawhan sa yuta pinaagi sa pagpangilkil ug giilogan pinaagi sa pagpanulis, ug gidagmalan nila ang kabos ug ang nanginahanglan, ug gidaogdaog ang mga langyaw nga walay hustisya.

³⁰Busa nangita ako ug usa ka tawo gikan kanila nga maoy magtukod sa pader ug maoy mobarog alang kanako diha sa tinumpag niini alang sa yuta aron nga dili ko kini gub-on, apan wala akoy nakaplagan. ³¹Busa ibubo ko ang akong kasuko diha kanila. Pagatapuson ko sila pinaagi sa kalayo sa akong kasuko ug ipapas-an ko kanila ang ilang kaugalingong binuhatan— mao kini ang gipamulong ni Yahweh."'

¹Miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Anak sa Tawo, adunay duha ka babaye, nga anak sa usa ka inahan. ³Namuhat sila ingon nga mga babayeng nagabaligya ug dungog didto sa Ehipto sa panahon sa ilang pagkabatan-on. Gikumot ang ilang mga dughan ug gihapuhap ang ilang mga atngal didto. ⁴Ang ilang ngalan mao si Ohola—ang magulang—ug si Oholiba—ang manghod. Unya naasawa ko sila ug nanganak ug mga lalaki ug mga babaye. Mao kini ang pasabot sa ilang ngalan: Si Ohola nagpaila sa Samaria, ug si Oholiba nagpaila sa Jerusalem.

⁵Apan namuhat si Ohola ingon nga babayeng nagabaligya ug dungog bisan sa dihang asawa ko pa siya; nanguwag siya ngadto sa iyang mga hinigugma, ngadto sa taga Asiria nga mao ang nagdumala, ⁶sa mga gobernador nga nagsul-ob ug tapol nga bisti, ug ngadto sa iyang mga opisyal, nga mga kusgan ug ambongan, silang tanan mga mangangabayo. ⁷Busa gitugyan niya ang iyang kaugalingon ngadto kanila ingon nga babayeng nagabaligya ug dungog, ngadto sa tanang labing maayong kalalakin-an sa taga Asiria, ug gihugawan niya ang iyang kaugalingon uban sa matag usa nga iyang gipanguwagan—ug uban sa tanan nilang mga diosdios.

⁸Tungod kay wala niya biyai ang pagbaligya ug dungog didto sa Ehipto, sa dihang nakigdulog sila kaniya sa dalaga pa siya, sa dihang una nilang gisugdan ang paghapuhap sa iyang dughan, sa dihang una nilang gibubo ngadto kaniya ang ilang kaulag. ⁹Busa gitugyan ko siya ngadto sa kamot sa iyang mga hinigugma, ngadto sa taga Asiria nga iyang gipanguwagan. ¹⁰Gihuboan nila siya. Gikuha nila ang iyang mga anak nga lalaki ug babaye, busa gihukman nila siya, ug gipatay pinaagi sa espada, ug nahimo siya nga kaulawan alang sa ubang kababayen-an.

¹¹Nakita kini sa iyang igsoon nga si Oholiba, apan hilabihan ang iyang kauwagon ug namuhat siya ingon nga babayeng nagabaligya ug dungog labaw pa sa iyang igsoon. ¹²Nanguwag siya ngadto sa mga taga Asiria, sa mga gobernador ug sa mga opisyal nga nagdumala ug nagsul-ob ug maanindot nga bisti, mga kalalakin-an nga mangangabayo. Mga kusgan ug ambongan silang tanan. ¹³Nakita ko nga gihugawan niya ang iyang kaugalingon. Managsama lang sila sa iyang igsoon.

¹⁴Gidugangan niya ug mas labaw pa ang iyang pagbaligya ug dungog. Nakita niya ang kinulit nga hulagway sa kalalakin-an diha sa mga pader, hulagway sa mga Caldeahanon nga gibulit sa kolor pula, ¹⁵gibakusan ang ilang mga hawak, uban sa tag-as nga mga purong diha sa ilang mga ulo. Ang tanan kanila sama sa hulagway sa mga opisyal sa kasundalohan nga nagkarwahe, susama sa panagway sa mga lalaking anak sa Babilonia, nga nagpuyo sa yuta sa Caldea.

¹⁶Sa pagkakita gayod niya kanila, nanguwag siya, busa nagpadala siya ug mga mensahero alang kanila ngadto sa Caldea. ¹⁷Unya nangadto kaniya ang mga taga Babilonia ug nakigdulog, ug gihugawan nila siya uban sa ilang kaulag. Nahimo siya nga hugaw tungod sa iyang gibuhat, busa mibiya siya kanila sa pagkamalaw-ay.

¹⁸Gipakita niya ang iyang mga buhat sa pagbaligya ug dungog ug gipakita niya ang hubo niyang lawas, busa gitalikdan siya sa akong kalag, sama nga gitalikdan sa akong kalag ang iyang igsoon. ¹⁹Unya naghimo siya ug daghang pang buhat sa pagbaligya ug dungog, ingon nga gihinumdoman ug gisunod niya ang mga adlaw sa iyang pagkabatan-on, sa dihang namuhat siya ingon nga babayeng nagabaligya ug dungog didto sa Ehipto.

²⁰Nanguwag siya ngadto sa iyang mga hinigugma, kansang mga kinatawo sama kadagko sa kinatawo sa mga asno, ug kansang mga tagoangkan sama kadagko sa tagoangkan sa mga kabayo. ²¹Mao kini ang paghimo nimo sa makauulaw nga mga buhat sa imong pagkabatan-on, sa dihang gihapuhap sa mga Ehiptohanon ang imong atngal ug gikumot ang imong dughan.

²²Busa, miingon niini si Yahweh nga Ginoo ngadto kang, Oholiba, 'Tan-awa! Himoon kong makigbatok kanimo ang imong mga hinigugma. Kadtong imong gitalikdan, pagadad-on ko sila batok kanimo sa tanang bahin: ²³ang mga taga Babilonia ug ang tanan nga mga Caldeahanon, Pekod, Shoa, ug Koa, ug ang tanang taga Asiria uban kanila, kusgan, ambongan nga mga lalaki, mga gobernador ug mga pangulo sa kasundalohan, silang tanan mga opisyal ug mga kalakin-an nga dungganon, ug mga mangangabaryo.

²⁴Mangabot sila batok kanimo uban sa mga hinagiban, ug uban sa mga karwahe ug mga karomata, ug uban sa dakong panon sa katawhan. Magbutang sila sa inyong palibot ug dagkong mga taming, gagmay nga mga taming, ug mga helmet batok kaninyo. Hatagan ko silag kahigayonan sa pagsilot kaninyo, ug silotan kamo nila pinaagi sa ilang mga gibuhat. ²⁵Tungod kay ipahamtang ko kaninyo ang akong kasuko sa pangabubho, ug silotan kamo nila uban ang kasuko. Pamutlon nila ang inyong mga ilong ug dalunggan, ug ang mga makaikyas malaglag pinaagi sa espada. Panguhaon nila ang inyong mga anak nga lalaki ug babaye, ug ang makaikyas kaninyo pagalamyon sa kalayo.

²⁶Huboan ka nila sa imong mga bisti ug panguhaon ang imong mga alahas. ²⁷Busa wagtangon ko ang makauulaw nimong binuhatan ug ang imong mga buhat sa pagbaligya ug dungog gikan sa yuta sa Ehipto. Dili ka na moyahat sa imong mga mata sa paghandom kanila, ug dili ka na maghunahuna pa sa Ehipto bisan kanus-a.'

²⁸Tungod kay mao kini ang gisulti ni Yahweh nga Ginoo, 'Tan-awa! Itugyan ko ikaw ngadto sa kamot sa imong gakasilagan, balik ngadto sa kamot sa usa nga imong gitalikdan. ²⁹Silotan ka nila nga masuk-anon gayod; kuhaon nila ang tanan nimong mga kabtangan ug biyaan ka nga hubo ug walay saput. Madayag ang hubo nga kaulawan sa imong pagbaligya ug dungog, ang imong makauulaw nga buhat ug ang imong pagkauwagon.

³⁰Pagabuhaton kining mga butanga diha kanimo tungod sa imong pagpamuhat ingon nga babayeng nagabligya ug dungog, pagpanguwag ngadto sa mga nasod nga nakapahugaw kanimo uban sa ilang mga diosdios. ³¹Naglakaw ka diha sa dalan sa imong igsoong babaye, busa ibutang ko ang kupa sa pagsilot diha sa imong kamot.'

³²Miingon niini si Yahweh nga Ginoo, 'Moinom ka sa lalom ug dako nga kupa sa imong igsoong babaye. Mahimo kang kataw-anan ug tumong sa pagyagayaga—dako ang sulod niining maong kupa.

³³Mapuno ka sa pagkahubog ug kasubo, ang kupa sa kalisang ug pagkagun-ob; ang kupa sa Samaria nga imong igsoong babaye. ³⁴Imnom nimo kini ug hutdon; unya buk-on nimo kini ug samaran ang imong dughan sa mga tipik niini. Tungod kay gipamulong ko na kini—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.'

³⁵Busa, miingon niini si Yahweh nga Ginoo, 'Tungod kay gikalimtan mo ako ug gitalikdan, busa masinati mo usab ang mga sangpotanan sa imong makauulaw nga binuhatan ug ang mga buhat sa malaw-ay nga pagpakighilawas."'

³⁶Miingon si Yahweh kanako, "Anak sa Tawo, hukman mo ba si Ohola ug si Oholiba? Busa ipakita kanila ang malaw-ay nilang mga binuhatan, ³⁷tungod kay nakahimo sila ug pagpanapaw, ug tungod kay anaay dugo sa ilang mga kamot. Nakapanapaw sila uban sa ilang mga diosdios, ug gisunog gani nila sa kalayo bisan ang ilang mga anak nga lalaki, ingon nga pagkaon alang sa ilang mga diosdios.

³⁸Unya magpadayon sila sa pagbuhat niini nganhi kanako: Hugawan nila ang akong sagradong dapit, ug pasipad-an ang akong mga adlaw nga Igpapahulay sa samang adlaw. ³⁹Kay sa dihang gipatay nila ang ilang mga anak alang sa ilang mga diosdios, unya miadto sila sa akong sagradong dapit sa samang adlaw aron sa pagpasipala niini! Busa tan-awa! Mao kini ang ilang gibuhat diha taliwala sa akong balay.

⁴⁰Gipadala nimo ang kalalakin-an nga naggikan sa layo, nga gipadad-an sa mga mensahero—karon tan-awa. Mianhi gayod sila, kadtong inyong gipangandaman pinaagi sa pagkaligo, pagkolor sa inyong mga mata, ug pagdayandayan sa inyong kaugalingon pinaagi sa alahas. ⁴¹Naglingkod ka diha sa maanindot nimo nga higdaanan ug diha sa lamesa nga giandam atubangan niini kung diin imong gibutang ang akong insenso ug ang akong lana.

⁴²Busa ang dahunog sa masaba nga katawhan nagpalibot kaniya; lakip ang tanang matang sa kalalakin-an, bisan ang mga taga Sebean gidala gikan sa kamingawan, ug gibutangan nilag mga pulseras ang ilang mga kamot ug maanindot nga mga korona diha sa ilang mga ulo.

⁴³Unya miingon ako ngadto kaniya nga nagulang sa pagpanapaw, 'Karon magmakighilawason na gayod sila uban kaniya, ug maingon man usab siya ngadto kanila.' ⁴⁴Nangadto sila kaniya ug nakigdulog ingon nga ang kalalakin-an mangadto ug makig-uban sa babayeng nagabaligya ug dungog. Niini nga paagi nakigdulog sila kang Ohola ug Oholiba, ang makighilawason nga mga babaye. ⁴⁵Apan hukman ug silotan sila sa mga matarong nga kalalakin-an ingon nga mga mananapaw, ug silotan nila sila uban ang paghukom alang niadtong mamumuno, tungod kay mga mananapaw sila ug anaa sa ilang mga kamot ang dugo.

⁴⁶Busa misulti niini si Yahweh nga Ginoo: Mopatungha ako ug pundok batok kanila ug itugyan ko sila aron sakiton ug tulison. ⁴⁷Unya ang maong pundok mobato ug mopatay kanila pinaagi sa mga espada. Pamatyon nila ang mga anak nga lalaki ug mga babaye ug sunugon ang ilang mga balay.

⁴⁸Kay wagtangon ko ang makauulaw nga binuhatan gikan sa yuta ug pantonon ang tanang kababayen-an aron dili na gayod sila mamuhat ingon nga mga babayeng nagabaligya ug dungog. ⁴⁹Busa ipahiluna nila ang inyong makauulaw nga buhat batok kaninyo. Matagamtaman ninyo ang inyong mga sala uban sa inyong mga diosdios, ug mahibaloan ninyo sa ingon niini nga paagi nga ako si Yahweh nga Ginoo."

¹Miabot kanako ang pulong ni Yahweh sa ika-siyam nga tuig, sa ika-napulo nga bulan, ug sa ika-napulo nga adlaw sa mao nga bulan, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, isulat ang ngalan niining adlawa, niining maong adlawa, tungod kay karong adlawa gipalibotan sa hari sa Babilonia ang Jerusalem.

³Busa pagsulti ug panultihon batok niining masinupakon nga panimalay, usa ka sambingay. Sultihi sila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Itak-ang ang kaldero. Itak-ang kini ug bubo-i kini ug tubig. ⁴Pagkuha ug pipila ka karne sulod niini, matag maayo nga bahin—paa ug abaga— ug pun-a kini sa pinakamaayo nga mga bukog. ⁵Ihawa ang labing maayo sa panon sa mananap ug isugnod sa ilalom niini ang mga bukog. Pabukala kini ug lutoa ang mga bukog niini.

⁶Busa miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Pagkaalaot sa siyudad sa dugo, ang kaldero nga gitaya na ug dili na mawala pa kana nga taya. Isa-isaha kini pagkuha, apan ayaw pagripa alang niini.

⁷Tungod kay ang iyang dugo anaa sa iyang taliwala. Gipahimutang niya kini sa hamis nga bato; wala niya kini gibubo sa yuta diin kini matabonan sa abog, ⁸busa nagdala kini ug kaligutgot ngadto sa hingpit nga panimalos. Gibutang ko ang iyang dugo ngadto sa hamis nga bato aron nga dili kini matabonan.

⁹Busa, nagsulti niini si Yahweh nga Ginoo: Pagkaalaot sa siyudad sa dugo. Padak-on ko usab ang tinapok nga sugnod. ¹⁰Dapoga ang mga sugnod ug paghaling. Lutoa pag-ayo ang karne ug isagol ang mga lamas ug paiga ang mga bukog.

¹¹Unya itak-ang ang kaldero diha sa baga, aron mainit ug masunog ang bronsi, aron matunaw ang kahugaw nga anaa niini, ug mawala ang taya.' ¹²Gikapoy siya tungod sa iyang paghago, apan wala natangtang diha kaniya ang taya pinaagi sa kalayo.

¹³Ang imong makauulaw nga binuhatan mao ang imong pagkahugaw, tungod kay gihinloan ko na ikaw, apan nagpakahugaw ka gihapon. Wala ka gihapon nakalingkawas gikan sa imong pagkahugaw hangtod nga ipahimutang ko diha kanimo ang akong kaligutgot.

¹⁴Ako, si Yahweh, ang namulong niini, ug buhaton ko kini. Dili ako mohunong ni magpahulay gikan niini. Sama sa imong binuhatan, ug sa imong mga buluhaton, hukman ka gayod nila! —mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo."

¹⁵Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-igon, ¹⁶"Anak sa tawo! Tan-awa, kuhaon ko gikan kanimo ang gikahimut-an sa imong mga mata inubanan sa hampak, apan kinahanglan nga dili ka magbangotan o ni maghilak, ug kinahanglan nga dili motulo ang imong luha. ¹⁷Kinahanglan mag-agulo ka sa hilom. Ayaw paghaya ug minatay. Pagpurong ug sul-oba ang imong mga sandalyas, apan ayaw taboni ang imong bangas o mokaon ug tinapay sa kalalakin-an nga nagbangotan tungod sa pagkamatay sa ilang mga asawa."

¹⁸Busa nakigsulti ako sa katawhan sa pagkabuntag, ug namatay ang akong asawa pagkagabii. Pagkabuntag gibuhat ko ang gisugo kanako.

¹⁹Nangutana ang katawhan kanako, "Dili mo ba kami sultihan kung unsa ang pasabot niining mga butanga, ang mga butang nga imong gibuhat?" ²⁰Busa gisultihan ko sila, "Miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ²¹'Sultihi ang panimalay sa Israel, nag-ingon niini si Yahweh nga Ginoo: Tan-awa! Panamastamasan ko ang akong balaang dapit— ang garbo sa inyong gahom, ang gikahimut-an sa inyong mga mata, ug ang gitinguha sa inyong kalag, ug malaglag pinaagi sa espada ang nangabiyaan ninyo nga anak nga mga lalaki ug anak nga mga babaye.

²²Unya buhaton ninyo ang tukmang butang sama sa akong gibuhat: Dili ninyo tabonan ang inyong bangas, ni mokaon sa tinapay sa nagbangotan nga kalalakin-an! ²³Hinuon magpurong kamo, ug magsuot ug sandalyas; dili na kamo magbangotan o maghilak, tungod kay malanay kamo sa inyong mga kasal-anan, ug mag-agulo ang matag-usa ka tawo alang sa iyang igsoon nga lalaki. ²⁴Busa mahimong timailhan si Ezekiel alang kaninyo, buhaton usab ninyo sa umaabot ang tanan niyang gibuhat. Unya masayran ninyo nga ako ang Ginoo nga si Yahweh!"'

²⁵Apan ikaw, anak sa tawo, sa adlaw nga dakpon ko ang ilang templo, nga mao ang ilang kalipay, ang ilang garbo, ug ang ilang nakita ug gitinguha—ug sa dihang kuhaon ko kanila ang ilang anak nga mga lalaki ug anak nga mga babaye— ²⁶nianang adlawa, moabot diha kaninyo ang binihag nga nakaikyas aron sa paghatag kaninyo sa mga balita! ²⁷Nianang adlawa maabli ang inyong baba ug makigsulti kamo nianang nakaikyas nga binihag—dili na kamo magpakahilom pa. Mahimo kamong timailhan alang kanila aron nga masayran nila nga ako si Yahweh."

¹Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, andama ang imong kaugalingon batok sa katawhan sa Amon ug panagna batok kanila.

³Isulti kini ngadto sa katawhan sa Amon, 'Paminawa ang pulong ni Yahweh nga Ginoo. Mao kini ang gisulti sa Ginoong Dios: Tungod kay miingon kamo, "Aha!" ibabaw sa akong sagradrong dapit sa dihang gipasipad-an kini, ug batok sa yuta sa Israel sa dihang nahimo kining biniyaan, ug batok sa balay sa Juda sa dihang gibihag sila, ⁴busa, tan-awa, itugyan ko kamo ngadto sa katawhan sa sidlakan ingon nga ilang gipanag-iya. Magkampo sila batok kaninyo ug magpatindog sa ilang mga tolda taliwala kaninyo. Kaonon nila ang inyong prutas ug inomon ang inyong gatas. ⁵Himoon ko ang Raba nga sibsibanan sa mga kamelyo ug ang katawhan sa Amon nga sibsibanan sa panon sa mga mananap. Ug unya mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh.

⁶Tungod kay miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Nipalakpak kamo sa inyong mga kamot ug mitadyak sa inyong mga tiil, ug nagmaya uban sa pagpasipala nga anaa kaninyo batok sa yuta sa Israel. ⁷Busa, tan-awa! Dagmalan ko kamo pinaagi sa akong kamot ug itugyan ingon nga inilog ngadto sa mga nasod. Wagtangon ko kamo gikan sa mga katawhan ug himoon nga mahanaw taliwala sa mga nasod! Gub-on ko kamo, ug mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh.'

⁸Misulti ang Yahweh nga Ginoo niini, 'Tungod kay miingon ang Moab ug ang Seir, "Tan-awa! Sama sa ubang mga nasod ang balay sa Juda." ⁹Busa, tan-awa! Abrihan ko ang bakilid sa Moab, gikan sa iyang siyudad didto sa utlanan—ang katahom sa Bet Jeshimot, Baal Meon, ug Kiriataim— ¹⁰ngadto sa katawhan sa sidlakan nga nakigbatok sa katawhan sa Amon. Itugyan ko sila ingon nga kabtangan aron dili na mahinumdoman sa ubang mga nasod ang katawhan sa Amon. ¹¹Busa maghukom ako batok sa Moab, ug mahibaloan nila nga ako si Yahweh.'

¹²Miingon niini si Yahweh nga Ginoo, 'Nanimalos ang Edom batok sa panimalay sa Juda ug nasayop sa pagbuhat niana. ¹³Busa, miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Dagmalan ko ang Edom pinaagi sa akong kamot ug gun-obon ko ang matag tawo ug mananap didto. Himoon ko silang linumpag, biniyaan nga dapit, gikan sa Teman hangtod sa Dedan. Malaglag sila pinaagi sa espada.

¹⁴Ipahamtang ko ang akong pagpanimalos ngadto sa Edom pinaagi sa kamot sa akong katawhang Israel, ug buhaton nila ngadto sa Edom pinasikad sa akong kasuko ug kaligutgot, ug mahibal-an nila ang akong pagpanimalos— mao kini ang gisulti ni Yahweh nga Ginoo.'

¹⁵Miingon niini ang Yahweh nga Ginoo, 'Nanimalos ang Filistihanon uban ang pagkadaotan ug gikan sa ilang mga kaugalingon gisulayan nila pagguba ang Juda sa makadaghan. ¹⁶Busa mao kini ang gisulti ni Yahweh nga Ginoo: Tan-awa! Kab-oton ko ang Filistihanon pinaagi sa akong kamot, ug akong wagtangon ang Keretihanon ug gub-on ang mga nahibiling lumolupyo sa baybayon. ¹⁷Tungod kay manimalos ako batok kanila uban sa hilabihan nga kasuko sa pagsilot, aron mahibaloan nila nga ako si Yahweh, sa dihang mapanimaslan ko na sila."

¹Busa sa ika-onse ka tuig, sa unang adlaw sa bulan, miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, tungod kay miingon ang Tyre batok sa Jerusalem, 'Aha! Nangabungkag na ang mga ganghaan sa katawhan! Mibalik siya kanako; mapuno ako tungod kay naguba na siya.'

³Busa miingon si Yahweh nga Ginoo niini, 'Tan-awa! Nakigbatok ako kanimo, Tyre, tigomon ko ang daghang kanasoran batok kanimo sama sa dagat nga mipasaka sa iyang mga balod. ⁴Gub-on nila ang mga pader sa Tyre ug pagalumpagon ang ilang mga tore. Silhigon ko ang iyang mga abog ug himoon siya nga lunlon bato.

⁵Mahimo siyang dapit nga bularanan ug mga pukot diha taliwala sa kadagatan, tungod kay gisulti ko na kini—mao kini ang giingon ni Yahweh—ug mahimo siya nga inilog alang sa mga kanasoran. ⁶Pamatyon pinaagi sa mga espada ang iyang mga anak nga babaye diha sa kaumahan, ug masayod sila nga ako mao si Yahweh.'

⁷Tungod kay mao kini ang giingon ni Yahweh: Tan-awa, dalhon ko gikan sa amihanan si Nabucadnezar nga hari sa Babilonia, hari sa mga hari, batok sa Tyre, uban sa mga kabayo ug mga karwahe, uban sa mga tigkabayo ug dakong pundok sa katawhan. ⁸Pamatyon niya ang imong mga anak nga babaye diha sa uma. Palibotan niya kamo ug magtukod ug agianan diha sa imong mga pader ug mopataas sa iyang mga salipod batok kanimo.

⁹Ipahimutang niya ang troso aron sa pagguba sa imong mga pader, ug lumpagon sa iyang mga hinagiban ang imong mga tore. ¹⁰Daghan ang iyang mga kabayo hinungdan nga ang ilang mga abog maoy motabon kanimo. Mauyog ang imong mga pader tungod sa dahunog sa tigkabayo, mga karomata, ug mga karwahe. Sa dihang mosulod siya sa imong mga ganghaan, mosulod siya nga sama sa mga tawo nga mosulod sa usa ka siyudad nga naguba na ang mga pader. ¹¹Ang kuko sa iyang mga kabayo magtunobtunob sa inyong mga agianan. Pamatyon niya ang imong mga katawhan pinaagi sa espada ug mahagba ang imong kusgan nga mga poste ngadto sa yuta.

¹²Ilogon nila ang imong mga kabtangan ug imbargohon ang imong mga baligya. Lumpagon nila ang imong mga pader ug gub-on ang maanindot nimo nga mga balay. Ang imong mga bato, mga timbre, ug ang mga ginuba, ipanglabay nila ngadto sa mga katubigan. ¹³Pahunongon ko ang kasaba sa imong mga alawiton. Dili na gayod madunggan ang tingog sa imong mga alpa. ¹⁴Himoon ko ikaw nga lunlon bato, mahimo kang dapit nga bularanan sa mga pukot. Dili kana gayod matukod pag-usab, tungod kay, Ako si Yahweh nga Ginoo mao ang nagsulti niini.

¹⁵Ang Ginoong Dios miingon niini ngadto sa Tyre, 'Dili ba mangatay-og ang mga isla pinaagi sa kakusog sa imong pagkahagba, ug pinaagi sa mga pag-agulo sa tanang samdan sa dihang maanaa na sa inyong taliwala ang makalilisang nga pagpamatay? ¹⁶Unya manganaog ang tanang mga prinsipe sa dagat gikan sa ilang mga trono ug hukason ang ilang mga bisti ug huboon ang ilang binurdahang mga sinina. Bistihan nila ang ilang mga kaugalingon uban ang pagpangurog, ug manglingkod sila sa yuta ug magkurog sa mataghigayon, ug mangluspad sila tungod kanimo.

¹⁷Magsubo sila alang kanimo ug moingon, 'Nganong nangapukan man kamong mga manlalayag. Ang inilang siyudad nga hilabihang kakusgan—karon nawala na sa dagat. Ang usa nga nakapuyo kaniya maoy nagdala ug kasamok ngadto sa matag-usa kanila nga nagpuyo duol kanila. ¹⁸Karon magkurog ang kabaybayonan sa adlaw sa imong pagkapukan. Nalisang ang mga isla sa kadagatan, tungod kay namatay ka man.'

¹⁹Tungod kay miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Sa dihang himoon ko ikaw nga biniyaang siyudad, sama sa ubang mga siyudad nga karon wala na mapuy-i, sa dihang palutawon ko ang mga lawom batok kanimo, ug sa dihang motabon kanimo ang dakong tubig, ²⁰unya dad-on ko ikaw ngadto sa karaang kapanahonan, sama sa uban nga miadto na sa ilalom sa yuta; tungod kay papuy-on ko ikaw sa pinaka-ubos nga bahin sa yuta sama sa mga guba nga anaa sa karaang mga panahon. Tungod niini dili kana mobalik ug mobarog sa yuta sa mga buhi. ²¹Pahamtangan ko ikaw ug katalagman, ug mawala ka hangtod sa kahangtoran. Unya pangitaon ka, apan dili ka na gayod makaplagan pag-usab—mao kini ang giingon ni Yahweh nga Ginoo."

¹Unya miabot na usab kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Karon ikaw, anak sa tawo, pagsugod sa pagbangotan alang sa Tyre, ³ug ingna ang Tyre, nga nagpuyo sa taliwala sa mga ganghaan sa dagat, sa mga negosyante nga katawhan sa daghang mga isla, ang Ginoong Dios mao ang nagsulti niini kanimo: Tyre, miingon ka, 'Hingpit ang akong kaanyag.'

⁴Ang imong mga utlanan anaa sa tungatunga sa kadagatan; ang imong magtutukod naghimo kanimong hingpit nga maanyag. ⁵Gihimo nila ang imong mga tabla pinaagi sa sepres nga gikan sa Bukid sa Hermon; nagkuha sila ug sedro gikan sa Lebanon aron sa paghimo ug poste sa barko alang kanimo.

⁶Naghimo sila ug mga bugsay gikan sa kahoy nga tugas sa Basan; gihimo nila ang imong mga salog gikan sa kahoy nga sedro nga gikan sa Cyprus, ug gihaklapan kini ug tango sa elepante. ⁷Ang inyong mga layag hinimo gikan sa kinulayan nga mga panapton nga gikan sa Ehipto sama sa inyong mga bandera!

⁸Kadtong nagpuyo sa Sidon ug sa Arbad mao ang inyong mga tigbugsay; ang mga magtutudlo sa Tyre naggikan kanimo; sila mao ang inyong mga tigtimon. ⁹Batid nga mga tiggama nga gikan sa Biblos ang mihuman sa imong barko; ang tanan nimong mga barko ug ang ilang mga manlalawig maoy nagdala sa ilang mga baligya.

¹⁰Ang Persia, Lydia, ug Libya mao ang imong mga sundalo, ang imong katawhan nga alang sa gubat. Gisang-at nila diha kanimo ang mga taming ug hilmit; gipakita nila ang imong katahom. ¹¹Ang katawhan sa Arbad ug Helek sa imong mga kasundalohan anaa sa imong mga pader nga nagpalibot kanimo, ug ang katawhan sa Gammad anaa sa imong mga tore. Ilang gipangsang-at ang ilang mga taming diha sa imong mga pader nga nakapalibot kanimo! Gisangkap nila ang imong kaanyag.

¹²Ang Tarsis mao ang imong kauban sa pagbinayloay tungod sa imong kaabundansya sa maayong mga butang nga ibaligya: plata, puthaw, lata, ug tingga. Namalit sila ug namaligya sa inyong mga butang! ¹³Si Jaban, Tubal, ug Mesek—namaligya ug mga ulipon ug mga butang nga hinimo gikan sa bronsi. Gidumalaan nila ang imong mga baligya.

¹⁴Si Bet Torgama naghatag ug mga kabayo, wala gikapon nga mga kabayo, ug mga mula ingon nga imong baligya. ¹⁵Ang katawhan sa Rodes mao ang imong mga negosyante sa daghang mga kabaybayonan. Anaa sa imong kamot ang pagbaligya; nagpadala sila ug bawog nga sungay, tango sa elepante, ug ebony ingon nga pasidungog!

¹⁶Si Aram mao ang tigbaligya sa imong daghang mga produkto; naghatag sila ug mga esmeralda, tapol, kinulayang bisti, lunsay nga pahumot, mga perlas, ug mahalong mga bato nga rubi ingon nga imong baligya. ¹⁷Nakigbaylo ug mga produkto ang Juda ug ang yuta sa Israel kanimo. Naghatag sila ug mga trigo gikan sa Minnit, tinapay, dugos, lana, ug balsamo ingon nga imong baligya. ¹⁸Ang Damascus mao ang tigbaligya sa tanan nimong mga produkto, sa hilabihan nimo nga mga katigayonan, ug sa bino sa Helbon ug ang sapot sa Zahar.

¹⁹Si Dan ug si Jaban nga gikan sa Uzzal naghatag kanimo sa mga baligya nga puthaw, sinamon, ug kalamus. Nahimo kining baligya diha kanimo. ²⁰Si Dedan mao ang imong tigbaligya sa mga maayong hapin sa kabayo. ²¹Nakigbaylo kanimo sa mga produkto ang Arabia ug ang tanang pangulo sa Kedar; naghatag sila kanimo ug mga nating karnero, mga laking karnero ug mga kanding.

²²Miabot ang mga negosyante sa Sheba ug Raama aron sa pagbaligya kanimo sa pinakamaayong lamas ug sa tanang mahalong mutya; nakigbaylo sila ug bulawan alang sa imong mga baligya. ²³Nakigbaylo usab kanimo ang Haran, Kanne, ug Eden, uban sa Sheba, Asur, ug Kilmad.

²⁴Mao kini ang imong mga tigbaligya sa adunay disenyo nga mga kupo sa tapol nga mga sinina uban sa nagkadaiyang mga kolor, ug sa mga habol nga klasiklasi ang kolor, binurdahan, ug maayong pagkahimo nga mga bisti diha sa imong baligyaanan nga mga dapit. ²⁵Ang mga barko sa Tarsis mao ang tigdala sa mga baligya! Busa napuno ka, nabug-atan sa mga butang diha sa tungatunga sa kadagatan!

²⁶Gidala ka sa imong mga tigbugsay ngadto sa halapad nga kadagatan; ang hangin sa sidlakan maoy nagguba kanimo diha sa ilang taliwala. ²⁷Ang imong katigayonan, mga baligya, ang imong mga manlalawig ug mga tigtimon, ug ang mga tiggama sa barko; ang tanan nimong tigbaligya ug ang tanan katawhan nga alang sa gubat nga anaa kanimo, ug ang tanan nimong mga pahinante—mangalunod sila ngadto sa kinahiladman sa dagat sa adlaw sa imong pagkapukan.

²⁸Ang mga siyudad nga anaa sa kadagatan mangurog tungod sa hilak sa imong tigtimon; ²⁹Kadtong tanan nga naggunit sa mga bugsay mokanaog gikan sa ilang mga barko; ang tanan nga nagasakay sa barko ug ang mga tigtimon magbarog sa yuta. ³⁰Unya papaminawon ka nila sa ilang mga tingog ug motiyabaw; magbutang sila ug mga abog sa ilang mga ulo. Magligidligid sila sa mga abo.

³¹Upawan nila ang ilang mga ulo alang kanimo ug magbisti sila ug sako, ug maghilak sila pag-ayo nganha kanimo ug maninggit. ³²Motiyabaw sila pag-ayo tungod sa pagbangotan alang kanimo ug mag-awit silag alawiton sa pagsubo nganha kanimo, nga sama sa Tyre, nga gipahilom diha sa taliwala sa kadagatan? ³³Sa dihang ang imong tigbaligya midunggo, makapalipay kini sa daghang mga tawo; gipadato mo ang mga hari sa kalibotan pinaagi sa kadako sa imong kabtangan ug mga baligya!

³⁴Apan sa dihang lisangon ka sa dagat, pinaagi sa lawom kaayo nga tubig, mangalunod ang tanan nimo nga mga baligya lakip ang mga pahinante niini! ³⁵Mangluspad diha kanimo ang tanan nga lumolupyo sa baybayon, ug magkurog sa kahadlok ang ilang hari! Magkurog ang ilang mga nawong! ³⁶Magmahay kanimo ang ubang mga tigbaligya; mahimo ka nga kahadlokan, ug mawala ka na hangtod sa hangtod."

¹Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, sultihi ang nagdumala sa Tyre, 'Miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Garboso ang imong kasingkasing! Miingon ka, 'dios ako! Molingkod ako diha sa lingkoranan sa mga dios nga anaa sa kasingkasing sa kadagatan!" Gihimo nimo ang imong kasingkasing sama sa kasingkasing sa dios, bisan nga tawo ka lamang ug dili dios; ³naghunahuna ka nga mas maalamon ka kang Daniel, ug walay mga tinago nga dili nimo masabtan!

⁴Nagpadato ka sa imong kaugalingon pinaagi sa kaalam ug katakos, ug nakabaton ug bulawan ug plata diha sa imong tigomanan sa mga bahandi! ⁵Midaghan ang imong bahandi, pinaagi sa imong dakong kaalam ug pagpamatigayon, busa nagmagarbohon ang imong kasingkasing tungod sa imong bahandi.

⁶Busa, miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Tungod kay gihimo nimo ang imong kasingkasing sama sa kasingkasing sa dios, ⁷busa pagadad-on ko ang mga langyaw batok kanimo, ang makahahadlok nga mga kalalakin-an gikan sa laing mga nasod. Makigbatok sila sa katahom sa imong kaalam pinaagi sa ilang mga espada, ug hugawan nila ang imong himaya.

⁸Ihulog kamo nila ngadto sa bung-aw, mamatay kamo sama sa kamatayon niadtong namatay didto sa kasingkasing sa kadagatan. ⁹Moingon ka ba gayod nga, "dios ako" diha atubangan sa mopatay kanimo? Tawo ka ug dili Dios, ug itugyan ka ngadto sa kamot sa duslak kanimo. ¹⁰Mamatay ka sama sa kamatayon sa mga wala matuli diha sa kamot sa mga langyaw, kay gipamulong ko na kini—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo."'

¹¹Miabot na usab kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ¹²"Anak sa tawo, pagbangotan alang sa hari sa Tyre ug sultihi siya, 'Miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Ikaw ang sumbanan sa pagkahingpit, puno sa kaalam ug hingpit sa kaanyag. ¹³Anaa ka sa Eden, ang tanaman sa Dios. Naputos ka sa nagkadaiyang bililhon nga bato: rubi, topasio, emerald, krisolito, onix, haspe, safiro, turquiso ug berilo. Hinimo gikan sa bulawan ang imong mga butanganan. Naandam na kini sa adlaw sa pag-umol kanimo

¹⁴Gipahiluna ko ikaw diha sa balaang bukid sa Dios ingon nga anghel nga akong gituboy sa pagbantay sa katawhan. Anaa ka taliwala sa nagdilaab nga mga bato nga imong ginalakwan. ¹⁵Maligdong ka sa imong mga pamaagi gikan sa adlaw sa pag-umol kanimo hangtod nga nakaplagan diha kanimo ang dili pagkamakiangayon.

¹⁶Napuno ka sa kagubot tungod sa imong dagkong pamatigayon, ug busa nakasala ka. Busa gipapahawa ko ikaw diha sa bukid sa Dios, ingon nga nahugawan, ug giguba ko ikaw, anghel nga magbalantay, ug giabog ko ikaw taliwala diha sa nagdilaab nga mga bato. ¹⁷Garboso ang imoong kasingkasing tungod sa imong kaanyag; giguba nimo ang imong kaalam tungod sa imong katahom. Gipadala ko ikaw didto sa kalibotan. Gipahimutang ko ikaw atubangan sa mga hari aron nga makita ka nila.

¹⁸Napasipad-an ang imong balaang mga dapit, tungod sa daghan nimong sala ug sa imong pagpanikas diha sa pagpamatigayon. Busa mogula ang kalayo gikan kanimo; lamyon ka niini. Himoon ko ikaw nga mga abo diha sa kalibotan sa atubangan sa tanan nga makakita kanimo. ¹⁹Mangurog ang tanang tawo nga nakaila kanimo taliwala sa katawhan; malisang sila, ug mahanaw ka hangtod sa kahangtoran."'

²⁰Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²¹"Anak sa tawo, andama ang imong kaugalingon batok sa Sidon ug panagna batok kaniya. ²²Isulti, 'Nag-ingon niini si Yahweh nga Ginoo: Tan-awa! Batok ako kaninyo, Sidon! Tungod kay himayaon ako diha sa inyong taliwala aron nga mahibaloan sa imong katawhan nga ako si Yahweh sa dihang ipasibaw ko na ang kaangayan diha kaninyo. Mapakita nga balaan ako diha kaninyo.

²³Ipadala ko ang hampak diha kaninyo ug ang dugo diha sa inyong kadalanan, ug matumba ang gitigbas diha sa inyong taliwala. Unya mahibaloan ninyo nga ako si Yahweh, kung makigbatok kaninyo ang espada sa tanang bahin. ²⁴Unya wala nay tunukon nga mga kahoy ug mga sampinit alang sa panimalay sa Israel gikan niadtong tanang naglibot nga nagbiaybiay kaniya, busa mahibaloan nila nga ako si Yahweh nga Ginoo!'

²⁵Miingon niini si Yahweh nga Ginoo, 'Sa dihang tigomon ko na ang panimalay sa Israel gikan sa taliwala sa katawhan kung diin sila nagkatibulaag, ug sa dihang lainon ko na sila, aron nga makita sa kanasoran, unya tukoron nila ang ilang mga balay diha sa yuta nga akong ihatag sa akong sulugoon nga si Jacob. ²⁶Unya magtukod sila ug mga balay ug mamuyo nga luwas sa kakuyaw, mananom ug mga paras, ug mamuyo nga luwas sa kakuyaw sa dihang ipadangat ko na ang kaangayan alang sa tanan nga nagbiaybiay kanila sa tanang bahin; busa mahibaloan nila nga ako si Yahweh nga ilang Dios!"'

¹Sa ika-napulo nga tuig, sa ika-napulo nga bulan sa ika -dose nga adlaw sa bulan, miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nagkanayon, ²"Anak sa tawo, atubang ngadto kang Paraon, ang hari sa Ehipto; panagna batok kaniya ug batok sa tanang taga-Ehipto. ³Sulti nga, 'Miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Tan-awa! Nakigbatok ako kanimo, Paraon nga hari sa Ehipto. Ikaw, nga mapintas nga mananap sa dagat nga nagapangatang diha sa taliwala sa suba, nga nag-ingon, "Akoa ang akong sapa. Gihimo ko kini alang sa akong kaugalingon."

⁴Kay butangan ko ug dakong taga ang imong apapangig, ug ang isda sa imong Nilo masangit sa imong mga himbis; Ipataas ko ikaw taliwala sa imong suba kauban sa tanang mga isda nga nasangit sa imong mga himbis. ⁵Ilabay ko ikaw ngadto sa kamingawan, ikaw ug ang tanang mga isda nga anaa sa imong suba. Mahapla ka sa hawan nga dapit; dili kana mahibalik ni ituboy. Ihatag ko ikaw ingon nga pagkaon sa mga buhing mananap sa kalibotan ug ngadto sa mga langgam sa kalangitan.

⁶Unya masayod ang tanang lumulopyo sa Ehipto nga ako mao si Yahweh, tungod kay nahimo silang mga punoan sa bugang ngadto sa balay sa Israel. ⁷Sa dihang gigunitan ka nila sa ilang mga kamot, imong gibali ug gisamaran ang ilang mga abaga; ug sa dihang misandig sila kanimo, nabali ka, ug gihimo mo ang ilang mga paa nga walay kusog.

⁸Busa miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Tan-awa! Magdala ako ug espada batok kanimo. Pamatyon ko ang tawo ug ang mananap gikan kanimo. ⁹Busa mahimong guba ug biniyaan ang yuta sa Ehipto. Unya masayod sila nga ako si Yahweh, tungod kay miingon ang mapintas nga mananap sa dagat nga, "Akoa ang suba, kay ako mao ang nagbuhat niini." ¹⁰Busa, tan-awa! Nakigbatok ako kanimo ug sa imong suba, maong itugyan ko ang yuta sa Ehipto ngadto sa pagkabiniyaan ug dili mapuslan, ug mahimo ka nga walay pulos nga yuta gikan sa Migdol hangtod sa Syene ug ngadto sa mga utlanan sa Cus.

¹¹Walay tiil sa tawo nga makaagi niini, ug walay ihalas usab nga mananap ang makaagi niini. Dili kini mapuy-an sulod sa 40 ka tuig. ¹²Kay himoon ko nga awaaw ang yuta sa Ehipto taliwala sa dili mapuy-an nga mga yuta, ug ang matag siyudad nga anaa sa taliwala sa pinasagdang mga siyudad mahimong biniyaan sulod sa 40 ka mga tuig; unya akong patibulaagon ang Ehipto ngadto sa mga kanasoran, ug patibulaagon ko sila diha sa mga yuta.

¹³Kay miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Sa pagkatapos sa 40 ka tuig tigomon ko pag-usab ang Ehipto gikan sa katawhan diin sila nagkatibulaag. ¹⁴Ipasig-uli ko ang kadato sa Ehipto ug ibalik sila ngadto sa rehiyon sa Patros, sa yuta nga ilang gigikanan. Ug mahimo silang kinaubosan nga gingharian didto.

¹⁵Mao kini ang pinakaubos sa mga gingharian, ug dili na gayod kini ipataas taliwala sa mga kanasoran. Pakunhoron ko sila aron nga dili na sila magdumala sa mga kanasoran. ¹⁶Dili na gayod mahimong rason nga kasaligan sa panimalay sa Israel ang mga Ehiptohanon. Hinuon, mahimo silang pahinumdom sa sala nga nabuhat sa Israel sa dihang miduol sila sa Ehipto aron sa pagpangayo ug tabang. Unya masayran nila nga ako si Yahweh ang Ginoo."

¹⁷Unya sa pag-abot sa ika 27 nga tuig sa unang adlaw sa unang bulan, miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ¹⁸"Anak sa tawo, gihan-ay ni Nebucadnezar ang iyang mga kasundalohan aron sa pagbuhat sa bug-at nga buluhaton batok sa Tyre. Nakangokango ang matag hilmit hangtod nga naupaw ang ulo, ug nangapaslot ang matag abaga. Ug bisan pa niana wala makadawat ug suhol ang iyang mga kasundalohan gikan sa Tyre sa bug-at nga trabaho nga iyang gibuhat batok niini.

¹⁹Busa miingon niini si Yahweh nga Ginoo, 'Tan-awa! Itugyan ko ang yuta sa Ehipto ngadto kang Nebucadnezar nga hari sa Babilonia, ug iyang kuhaon ang katigayonan niini, ilogon ang mga kabtangan, ug dalhon ang tanan nga iyang makita didto; ug mao kadto ang suhol sa iyang mga kasundalohan. ²⁰Gihatag ko kaniya ang yuta sa Ehipto ingon nga suhol sa trabaho nga iyang gibuhat alang kanako—mao kini ang gisulti ni Yahweh nga Ginoo.

²¹Nianang adlawa patuboon ko ang sungay alang sa panimalay sa Israel, ug pasultihon ko ikaw diha sa ilang taliwala, aron nga masayod sila nga ako mao si Yahweh."

¹Miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, panagna ug pagsulti, ''Miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Pagminatay, "Pagkaalaot sa umaabot nga adlaw." ³Hapit na ang takna. Hapit na ang adlaw ni Yahweh. Mahimo kining adlaw sa panganod, ang takna sa kalaglagan alang sa kanasoran.

⁴Unya moabot ang espada batok sa Ehipto, ug adunay kaguol sa Cush sa dihang malaglag sa Ehipto ang gipamatay nga mga tawo— sa dihang gipanguha nila ang iyang bahandi, ug sa dihang naguba ang iyang mga patukoranan. ⁵Cush, Libya, ug Lydia, ug ang tanang mga langyaw, uban sa ilang katawhan nga nahisakop sa kasabotan—mangalaglag sila pinaagi sa espada.

⁶Miingon si Yahweh niini: Busa malaglag gayod ang nagtabang sa Ehipto, ug mahugno gayod ang garbo sa iyang kusog. Mangalaglag pinaagi sa espada ang ilang kasundalohan gikan sa Migdol hangtod sa Syene—mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo. ⁷Makurat sila taliwala sa biniyaan nga kayutaan, ug mahisakop ang ilang mga siyudad sa tanang naguba nga mga siyudad.

⁸Unya masayran nila nga ako si Yahweh, sa dihang daoban ko ang Ehipto, ug sa dihang malaglag ang tanan nilang magtatabang. ⁹Nianang adlawa motungha kanako ang mga mensahero gikan sa mga barko aron lisangon ang kasigurohan sa Cush, ug adunay kaguol diha kanila sa adlaw sa kalaglagan sa Ehipto. Kay tan-awa! Moabot na kini.

¹⁰Nag-ingon niini si Yahweh nga Ginoo: Pagatapuson ko ang katawhan sa Ehipto pinaagi sa kamot ni Nebucadnezar, ang hari sa Babilonia. ¹¹Siya uban ang iyang kasundalohan, ang kalisang sa kanasoran, moabot aron sa paggun-ob sa yuta; hulboton nila ang ilang mga espada batok sa Ehipto ug lukopon sa patayng katawhan ang ilang yuta.

¹²Pahubason ko ang mga suba, ug ibaligya ko ang yuta ngadto sa kamot sa daotang mga tawo. Himoon ko ang yuta ingon sa hingpit nga biniyaan pinaagi sa kamot sa mga dumuduong—Ako, si Yahweh, nagsulti niini.

¹³Nag-ingon niini si Yahweh nga Ginoo: Gun-obon ko ang mga diosdios, ug pagataposon ko ang walay pulos nga mga diosdios sa Memfis. Wala nay prinsipe sa yuta sa Ehipto, ug lisangon ko ang yuta sa Ehipto. ¹⁴Unya himoon ko nga biniyaan ang Patros ug sunogon ang Zoan, ug ipakanaog ko ang paghukom ngadto sa Tebes.

¹⁵Kay ipatagamtam ko ang akong kaligutgot sa Pelusium, ang salipdanan sa Ehipto, ug pamatyon ang kadaghanan sa Tebes. ¹⁶Unya daoban ko ang Ehipto; mag-antos sa hilabihan ang Pelusium, malumpag ang Tebes, ug matag-adlaw makiggubat ang Memfis sa ilang mga kaaway.

¹⁷Malaglag pinaagi sa espada ang batan-ong kalalakin-an sa Heliopolis ug sa Bubastis, ug mahimong binihag ang ilang mga siyudad. ¹⁸Sa Tapanhes, bakwion sa adlaw ang iyang kahayag sa dihang balion ko ang yugo sa Ehipto didto, ug matapos na ang garbo sa iyang kusog. Motabon kaniya ang panganod, ug maglakaw sa pagkabinihag ang iyang anak nga mga babaye. ¹⁹Ipakanaog ko ang akong paghukom sa Ehipto, aron nga masayran nila nga ako si Yahweh."'

²⁰Unya nahitabo kini sa ika napulo ug usa nga tuig, sa una nga bulan, sa ikapito nga adlaw sa bulan, miabot ang pulong ni Yahweh kanako nga nag-ingon, ²¹"Anak sa tawo, Gibali ko ang bukton sa Paraon, ang hari sa Ehipto. Tan-awa! Wala pa kini nabugkosan, o maalibyohan pinaagi sa pagbugkos, aron nga mahimo kining kusgan sa paggunit sa espada.

²²Busa nagsulti niini si Yahweh nga Ginoo, 'Tan-awa, nakigbatok ako sa Paraon, ang hari sa Ehipto. Tungod kay gibali ko ang iyang bukton, apil ang kusgan ug ang napiangan, ug itagak ko gikan sa iyang kamot ang espada. ²³Unya katagon ko ang Ehipto taliwala sa kanasoran ug tibulaagon sila taliwala sa kayutaan. ²⁴Lig-onon ko ang bukton sa hari sa Babilonia ug ipahimutang ang espada sa iyang kamot aron nga iyang laglagon ang bukton sa Paraon. Mag-agulo siya sa atubangan sa hari sa Babilonia sama sa pag-agulo sa tawo nga himalatyon.

²⁵Tungod kay lig-onon ko ang mga bukton sa hari sa Babilonia, samtang mangalaglag ang mga bukton sa Paraon. Unya mahibaloan nila nga Ako si Yahweh, sa dihang ibutang ko ang akong espada ngadto sa kamot sa hari sa Babilonia; ug pinaagi niini sulongon niya ang yuta sa Ehipto. ²⁶Busa katagon ko ang Ehipto taliwala sa kanasoran ug tibulaagon sila ngadto sa kayutaan. Unya masayran nila nga ako si Yahweh."'

¹Nahitabo kini sa ikanapulo ug usa ka tuig, sa ikatulo nga bulan, sa unang adlaw sa bulan, nga miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, isulti ngadto sa Paraon, ang hari sa Ehipto, ug sa iyang katawhan nga nakapalibot kaniya, 'Sa imong kabantog, kang kinsa ka man nahisama?

³Tan-awa! Ang Asiria mao ang sedro sa Lebanon nga may maanyag nga mga sanga, nga naghatag ug landong sa kalasangan, ug ang kinatas-an, ug ang mga sanga niini mao ang nagporma sa tumoy sa kahoy. ⁴Daghang tubig ang nakapahimo niini nga taas; gipadako kini sa lalom nga katubigan. Nagdagayday ang mga suba sa tanang bahin niini, tungod kay ang ilang mga tuboran miabot ngadto sa tanang kahoy sa kaumahan.

⁵Ang hilabihan nga kataas niini mas labaw pa sa bisan unsang ubang kahoy nga anaa sa uma, ug midaghan pag-ayo ang mga sanga niini; nanag-as ang mga sanga niini tungod sa mga tubig samtang nagtubo kini. ⁶Ang matag langgam sa kalangitan nagsalag sa mga sanga niini, samtang nanganak ang mga buhing binuhat sa uma ubos sa mga kadahonan niini. Nagpuyo ubos sa landong niini ang daghang kanasoran. ⁷Tungod kay matahom kaayo ang iyang kabantog ug ang kataas sa mga sanga niini, tungod kay nahimutang ang gamot niini sa daghang katubigan.

⁸Ang mga sedro nga anaa sa tanaman sa Dios. Walay kahoy nga mga sepros nga makatandi sa mga sanga niini, ug dili makatupong ang bisan unsa nga kahoy sa mga sanga niini. Walay laing kahoy didto sa tanaman sa Dios nga sama kaanyag niini. ⁹Gihimo ko kining matahom nga may daghang mga sanga ug nasina ang tanang mga kahoy sa Eden nga anaa sa tanaman sa Dios.

¹⁰Busa miingon ang Yahweh nga Ginoo niini: Tungod kay taas kini, ug gipahimutang niini ang ibabaw sa kahoy taliwala sa iyang mga sanga, gipataas niini ang kasingkasing niini tungod sa iyang kataas. ¹¹Gihatag ko na kini didto sa kamot sa usa ka gamhanan sa kanasoran, aron buhaton kung unsa ang angay sa pagkadaotan niini. Gilabay ko na kini.

¹²Gipamutol kini sa mga langyaw nga gikahadlokan sa tanang kanasoran ug gibiyaan aron mamatay. Nangahulog ang mga sanga niini ngadto sa kabukiran ug sa tanang mga walog, ug nagkatag ang mga bali nga sanga niini sa tanan nga suba sa yuta. Unya mobiya ang tanang kanasoran sa kalibotan nga mipasilong sa landong niini ug mipalayo sila gikan niini.

¹³Mipahulay ang tanang kalanggaman sa kawanangan diha sa mga punoan sa kahoy nga natumba, ug nangadto sa mga sanga niini ang matag mananap sa kaumahan. ¹⁴Nahitabo kini aron wala nay laing kahoy nga motubo pinaagi sa tubig ang mopataas sa ilang mga kadahonan nga sama katag-as sa kinatas-ang mga kahoy, ug nga wala nay laing kahoy nga motubo daplin sa katubigan ang makaabot sa maong katag-ason. Ang tanan kanila gitagana sa kamatayon, ngadto sa ilalom sa yuta, uban sa mga anak sa katawhan, uban niadtong miadto ilalom sa bung-aw.

¹⁵Miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Sa adlaw nga miadto ang sedro sa Sheol nagdala ako ug kasub-anan ngadto sa kalibotan. Gitabonan ko ang lalom nga katubigan nga anaa niini, ug gipahubas ko ang kadagatan. Gipahubas ko ang dakong katubigan, ug nagdala ako ug pagbangotan ngadto sa Lebanon alang kaniya. Busa nagsubo ang tanang mga kahoy diha sa kaumahan tungod niini.

¹⁶Nagdala ako ug pagpangurog ngadto sa kanasoran diha sa tingog sa pagkapukan niini, sa dihang gilabay ko kini ngadto sa Sheol uban niadtong mikanaog didto sa bangag. Busa gihupay ko ang tanang mga kahoy sa Eden didto sa pinakaubos nga bahin sa kalibotan. Mao kini ang pinili ug labing maayo nga mga kahoy sa Lebanon; ang mga kahoy nga misuyop sa katubigan.

¹⁷Tungod kay miadto usab sila uban niini sa Sheol, ngadto sa gipatay pinaagi sa espada. Mao kini ang iyang kusgan nga bukton, kadtong mga nasod nga namuyo sa landong niini. ¹⁸Kang kinsa man sa mga kahoy sa Eden ang makatupong sa imong himaya ug kabantog? Tungod kay pagatumbahon ka uban sa mga kahoy sa Eden ngadto sa kinahiladman nga mga bahin sa kalibotan uban niadtong mga dili tinuli; magpuyo ka uban niadtong gipamatay pinaagi sa espada.' Mao kini si Paraon ug ang tanan niyang katawhan— mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo."

¹Unya nahitabo kini sa ika-dose ka bulan sa ika dose ka tuig, sa unang adlaw sa bulan, nga miabot kanako ang pulong ni Yahweh, ug miingon, ²"Anak sa tawo, ipatugbaw ang pagbangotan mahitungod kang Paraon ang hari sa Ehipto; ingna siya, 'Sama ka sa batan-ong liyon sa tanang kanasoran, apan sama ka sa mapintas nga mananap sa kadagatan; kutawon mo ang tubig, kutawon mo ang mga tubig pinaagi sa imong tiil ug lubogon kini.

³Ang Yahweh nga Ginoo nagsulti niini: Busa iitsa ko ang akong pukot nganha kanimo diha sa katilingban sa akong mga katawhan, ug unya birahon ka pataas diha sa akong pukot. ⁴Pasagdan ko ikaw niana nga yuta. Ug iitsa ko ikaw ngadto sa kaumahan ug papuy-on ko ang tanang kalanggaman sa kalangitan; ug ang mga gigutom nga mga mananap sa kalibotan mangatagbaw pinaagi kanimo.

⁵Tungod kay ibutang ko ang imong unod ngadto sa mga kabukiran, ug pun-on ko ang mga walog sa ulod nga gikan sa imong patay nga lawas. ⁶Unya ibubo ko ang imong dugo sa kabukiran, ug ang mga tubod mapuno sa imong mga dugo.

⁷Unya sa dihang ipapatay ko na ikaw, tabonan ko ang kalangitan ug mongitngit ang mga bituon; tabonan ko ang adlaw pinaagi sa mga panganod, ug ang bulan dili na mohatag ug kahayag. ⁸Ang tanan nga mosidlak sa kalangitan pangitngiton ko diha kanimo, pangitngitan ko usab ang tibuok mong yuta, mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo.

⁹Busa lisangon ko ang kasingkasing sa daghang mga katawhan sa kayutaan nga wala nimo nasayran, sa dihang mopadala ako ug pagkaguba sa mga kanasoran, sa tanang kayutaan nga wala nimo masayri. ¹⁰Lisangon ko ang mga katawhan mahitungod kanimo; mokurog ang ilang mga hari sa kahadlok tungod kanimo sa dihang akong itigbas ang espada diha kanila. Sa matag gutlo ang matag usa mangurog tungod kanimo, sa adlaw sa imong pagkapukan.

¹¹Tungod kay miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Ang espada sa hari sa Babilonia moabot batok kanimo. ¹²Himoon ko nga malaglag ang imong mga lumolupyo pinaagi sa espada sa manggugubat, ang matag usa kanila magdala ug kakuyaw sa kanasoran. Gubaon niining mga manggugubat ang garbo sa Ehipto ug pamatyon ang tanan nga mga mipuyo niini.

¹³Pamatyon ko usab ang tanang binuhing mananap gikan sa daplin sa mga lawom nga katubigan; dili na kutawon sa tiil sa tawo ang katubigan, ni ang mga tiil sa baka dili mokutaw niini. ¹⁴Unya pakalmahon ko ang mga katubigan ug himoon nga ang ilang mga suba nga modagayday sama sa lana, mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo.

¹⁵Sa dihang himoon kong pinasagdan nga dapit ang yuta sa Ehipto, sa dihang ang yuta nahimong omaw sa tanang kabuhong, sa dihang sulongon ko ang tanan nga lumolupyo niini, masayod sila nga ako mao si Yahweh. ¹⁶Magbangotan sila; ang mga anak nga babaye sa kanasoran magbangotan kaniya; magbangotan sila alang sa Ehipto, sa tanan niya nga mga lumolupyo magbangotan, mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo.

¹⁷Unya nahitabo kini sa ika-dose ka tuig, sa ika-kinse nga adlaw nianang bulana, nga ang pulong ni Yahweh miabot kanako, nga nag-ingon, ¹⁸"Anak sa tawo, paghilak alang sa lumolupyo sa Ehipto ug dad-a sila sa ubos, siya ug ang mga anak nga babaye sa halangdon nga mga nasod, paingon ngadto sa kinaubsan sa kalibotan uban niadtong mikanaog sa lawom nga bung-aw.

¹⁹Maanyag ka ba gayod kay kang bisan kinsa? Lakaw ngadto sa ilalom ug higda uban sa mga dili tinuli.' ²⁰Mangalaglag sila uban niadtong mga nangamatay pinaagi sa espada. Gihulbot na ang espada! Gitugyan na siya ngadto sa espada; Gapuson nila siya kauban ang iyang mga lumolupyo. ²¹Mosulti ang pinakakusgan sa mga manggugubat sa Sheol mahitungod sa Ehipto ug sa iyang mga kaabin, 'Mikanaog sila dinhi! Manghigda sila uban sa mga dili tinuli, uban niadtong nangamatay pinaagi sa espada.'

²²Atua usab didto ang Asiria uban sa tanan niyang lumolupyo. Naglibot kaniya ang iyang mga lubnganan; silang tanan namatay pinaagi sa espada. ²³Atua didto ang mga lubnganan nga nahimutang sa kinahiladman nga bahin sa bung-aw, uban sa tanan niyang mga lumolupyo. Naglibot ang inyong mga lubnganan sa tanan niadtong nangamatay, nga nangalaglag pinaagi sa espada, kadtong nagdalag kahadlok sa yuta sa mga buhi.

²⁴Atua usab didto ang Elam uban sa iyang mga lumolupyo. Naglibot kaniya ang iyang mga lubnganan; silang tanan nangamatay. Kadtong namatay pinaagi sa espada, nga mikanaog sa mga dili tinuli ngadto sa pinakaubos nga bahin sa kalibotan, kansang nagdala sa ilang kasamok sa kalibotan sa mga buhi ug kansang nagdala sa ilang kaugalingong kaulawan, uban niadtong gipanglubong ngadto sa bung-aw. ²⁵Naghimo silag putos alang sa Elam ug alang sa tanan niyang katawhan taliwala sa ilang mga gipatay; naglibot kaniya ang iyang mga lubnganan. Silang tanan dili mga tinuli, gipangdunggab pinaagi sa espada, tungod kay nagdala man sila ug kahadlok sa mga yuta sa buhi. Busa nagdala sila sa ilang kaugalingon nga kaulawan, uban niadtong gipanglubong sa bung-aw taliwala niadtong tanan nga gipangpatay, kadtong gipanglubong sa lubnganan. Lakip ang Elam kauban niadtong nangamatay.

²⁶Si Meshec, Tubal, ug ang tanan nilang katawhan atua usab didto! Naglibot kanila ang ilang mga lubnganan. Tanan kanila dili mga tinuli, namatay pinaagi sa espada, tungod kay nagdala man sila ug kalisang sa yuta sa mga buhi. ²⁷Wala sila gilubong tupad sa mga manggugubat sa mga dili tinuli nga gilubong sa Sheol uban ang ilang mga hinagiban sa gubat, uban sa ilang mga espada nga gipaunlan diha sa ilang mga ulohan ug ang ilang mga kasal-anan ibabaw sa ilang mga bukog. Tungod kay milisang man sila sa mga manggugubat sa yuta sa mga buhi.

²⁸Busa ikaw, Ehipto, pagadugmokon diha taliwala sa mga dili tinuli! Mohigda kamo tupad sa mga gipangdunggab pinaagi sa espada. ²⁹Atua didto ang Edom kauban ang iyang mga hari ug ang tanan niyang mga pangulo. Silang tanan mga kusgan uban niadtong namatay pinaagi sa espada. Nanghigda sila kauban ang mga dili tinuli, uban niadtong gipanglubong ngadto sa bung-aw.

³⁰Ang mga prinsipe sa amihan atua usab didto, silang tanan lakip ang taga-Sidon nga milugsong kauban sa usa nga nasamdan. Gamhanan sila ug nakapahadlok kini sa uban, apan karon anaa sila sa kaulawan, ang mga dili tinuli uban niadtong nadunggaban pinaagi sa espada. Nagdala sila sa ilang kaulawan, kauban niadtong atua sa ilalom sa bung-aw.

³¹Molantaw si Paraon ug mahupay mahitungod sa tanan niyang lumolupyo nga nadunggaban pinaagi sa espada—si Paraon ug ang tanan niyang mga sundalo—mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo. ³²Ibutang ko siya ingon nga akong panghadlok sa yuta sa mga buhi, apan pahigdaon siya taliwala sa mga dili tinuli, uban niadtong nadunggaban pinaagi sa espada, si Paraon ug ang tanan niyang katawhan, mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo."

¹Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, isulti kini ngadto sa imong katawhan; ingna sila, 'Sa dihang dad-on ko pag-usab ang espada batok sa bisan asa nga yuta, unya ang katawhan niana nga yuta mopilig usa ka tawo gikan kanila aron himoong magbalantay kanila. ³Bantayan niya ang espada sa dihang mopadulong kini sa yuta, ug patingogon niya ang budyong aron pasidan-an ang katawhan! ⁴Kung madungog sa katawhan ang tingog sa budyong apan dili magpakabana niini, ug kung moabot ang espada ug mopatay kanila, nan ang dugo sa matag-usa paninglon kaniya.

⁵Kung adunay makadungog sa tingog sa budyong apan wala magtagad niini, ang iyang kaugalingong dugo paninglon diha kaniya; apan kung mihatag siya ug pagtagad, giluwas niya ang iyang kinabuhi. ⁶Apan, kung ang magbalantay magtukaw ug makita ang espada nga moabot, apan kung wala niya gipatingog ang budyong, hinungdan nga wala makapangandam ang katawhan, ug kung moabot ang espada ug mokuha sa usa ka kinabuhi, nan kanang tawhana mamatay pinaagi sa kaugalingon niyang sala, apan paninglon ko ang iyang dugo gikan sa magbalantay.'

⁷Karon ikaw, anak sa tawo! Himoon ko ikaw nga magbalantay alang sa panimalay sa Israel; madungog nimo ang mga pulong gikan sa akong baba ug pasidan-an mo sila alang kanako. ⁸Kung moingon ako ngadto sa daotang tawo, 'Daotang tawo, mamatay ka gayod!' apan kung dili nimo kini isulti ingon nga pasidaan sa tawong daotan mahitungod sa iyang dalan, ug kung kanang tawhana mamatay tungod sa iyang sala, ang dugo nianang tawhana paninglon ko gikan sa imong kamot! ⁹Apan kung, pasidan-an mo kanang tawhana mahitungod sa iyang binuhatan, aron nga talikdan niya kini, ug kung dili niya kini talikdan, nan mamatay siya tungod sa iyang sala, ug maluwas ang imong kinabuhi.

¹⁰Busa ikaw, anak sa tawo, sultihi ang panimalay sa Israel, 'Nagsulti kamo niini, "Ang among mga kalapasan ug ang among kasal-anan anaa kanamo, ug nangadunot kami niini! Unsaon man namo pagkabuhi?''' ¹¹Ingna sila, 'Ingon nga ako buhi—mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo, wala ako malipay sa kamatayon sa daotan, tungod kay kung ang daotan maghinulsol sa iyang binuhatan, nan mabuhi siya! Paghinulsol! Paghinulsol gikan sa inyong daotang binuhatan! Tungod kay nganong kinahanglan man kamo nga mamatay, panimalay sa Israel?'

¹²Busa karon, anak sa tawo, sultihi ang imong katawhan, 'Ang pagkamatarong sa tawo dili makaluwas kaniya kung siya makasala! Ang pagkadaotan sa tawo dili makalaglag kaniya kung maghinulsol siya gikan sa iyang kasal-anan! Tungod kay ang tawong matarong dili mabuhi tungod sa iyang pagkamatarong kung siya makasala. ¹³Kung moingon ako ngadto sa matarong, "Sigurado gayod nga buhi siya!" ug kung mosalig siya sa iyang pagkamatarong ug makabuhat sa dili makiangayon, dili ko hinumdoman ang iyang pagkamatarong. Mamatay gayod siya tungod sa daotan niyang nabuhat.

¹⁴Busa kung mosulti ako sa tawong daotan, "Mamatay ka gayod," apan kung maghinulsol siya gikan sa iyang pagpakasala ug mobuhat kung unsa ang angay ug matarong, ¹⁵ug kung ibalik niya ang garantiya sa hulam nga mapugsanon niyang gipangayo, o kung ibalik niya kung unsa ang iyang gikawat, ug kung molakaw siya sa kasugoan nga mohatag ug kinabuhi ug dili na magpakasala, nan mabuhi gayod siya. Dili siya mamatay. ¹⁶Wala sa mga sala nga iyang nabuhat ang pagahinumdoman pa. Nagbuhat siyag angay ug matarong, ug busa, sigurado gayod nga mabuhi siya!

¹⁷Apan miingon ang imong katawhan, "Ang pamaagi sa Ginoo dili makiangayon!" apan ang imong mga pamaagi dili makiangayon! ¹⁸Sa dihang ang matarong nga tawo mobiya gikan sa pagkamatarong ug unya mobuhat sa pagpakasala, nan mamatay gayod siya! ¹⁹Sa dihang ang tawong daotan mobiya gikan sa iyang pagkadaotan ug mobuhat kung unsa ang angay ug matarong, nan mabuhi gayod siya tungod niadtong mga butanga! ²⁰Apan kamo nga katawhan miingon, "Ang pamaagi sa Ginoo dili makiangayon!" Hukman ko ang matag-usa kaninyo sumala sa iyang binuhatan, panimalay sa Israel!"

²¹Nahitabo kini sa ika-dose ka tuig, sa ika lima ka adlaw sa ika-napulo nga bulan sa atong pagkabinihag, nga adunay mikalagiw gikan sa Jerusalem nga miduol kanako ug miingon, "Nabihag ang siyudad!" ²²Sa kagabhion ang kamot ni Yahweh nagauban kanako sa wala pa miabot ang mga mikalagiw, ug naabri ang akong baba sa takna nga miabot siya sa kabuntagon. Busa ang akong baba naabri; dili na gayod ako amang!

²³Unya ang pulong ni Yahweh miabot kanako, ug miingon, ²⁴Anak sa Tawo, ang mga tawo nga namuyo niadtong linumpag sa yuta sa Israel miingon, 'Nag-inusara lamang si Abraham, ug napanunod niya ang yuta, apan kita daghan! Gihatag ang yuta alang kanato ingon nga panag-iyahon.'

²⁵Busa ingna sila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo: Mokaon kamo ug dugo, ug iyahat ang inyong panan-aw diha sa inyong diosdios, unya paagason ninyo ang dugo sa katawhan. Angayan ba gayod kamong manag-iya niining yutaa? ²⁶Nagsalig lamang kamo sa inyong mga espada ug nagbuhat sa law-ay nga mga butang; ang matag lalaki nakigdulog sa asawa sa uban. Angay ba gayod kamong manag-iya sa yuta?'

²⁷Isulti kini kanila, 'Si Yahweh nga Ginoo nagsulti niini: Ingon nga ako buhi, sigurado gayod nga ang usa nga anaa sa linumpag mamatay pinaagi sa espada, ug ihatag ko kadtong anaa sa mga uma ingon nga pagkaon sa mga buhing binuhat, ug mangamatay sa hampak kadtong anaa sa kota ug sa mga langob. ²⁸Unya himoon ko ang yuta nga awaaw ug makahahadlok, ug ang garbo sa pagkabantogan niini matapos gayod, tungod kay ang kabungtoran sa Israel mahimong biniyaan, ug walay usa nga moagi niini.' ²⁹Busa masayod sila nga ako mao si Yahweh, sa dihang buhaton ko nga mingaw ug makahahadlok ang yuta tungod sa tanang dulumtanang mga butang nga ilang gibuhat.

³⁰Busa karon, anak sa tawo, nagsulti ang imong katawhan sa mga butang mahitungod kaninyo diha sa kilid sa mga pader ug sa mga ganghaan sa mga panimalay, nagsulti ang matag-usa—ang matag lalaki ngadto sa iyang igsoon nga lalaki, 'Moadto kita ug maminaw sa mga pulong ni Yahweh nga isulti sa propeta!' ³¹Busa moduol kanako ang akong katawhan sama sa kasagaran nilang ginabuhat, ug molingkod sila sa imong atubangan ug maminaw sa imong mga pulong, apan dili nila kini tumanon. Ang matarong nga mga pulong anaa sa ilang mga baba, apan ang ilang mga kasingkasing nagtinguha sa dili makiangayong butang.

³²Tungod kay sama ka sa usa ka nindot nga awit diha kanila, usa ka maanindot nga sonata nga gitugtog sa kinuldasang tulonggon, busa maminaw sila sa imong mga pulong, apan walay usa kanila ang misunod niini. ³³Busa sa dihang mahitabo kining tanan, pagbantay! Mahitabo kini! Unya masayod sila nga ang usa ka propeta kauban nila."

¹Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, panagna batok sa mga magbalantay sa Israel. Panagna ug sultihi sila, 'Nagsulti niini si Yahweh ngadto sa mga magbalantay: Pagkaalaot sa mga magbalantay sa Israel nga maoy nagbantay sa ilang kaugalingon. Dili ba magbantay man ang mga magbalantay sa mga panon sa mananap? ³Gikaon ninyo ang tambok nga mga bahin ug nagbisti kamo sa balhibo sa karnero. Giihaw ninyo ang gipatambok nga mga panon sa mananap. Wala gayod kamo nagbantay kanila.

⁴Wala ninyo gilig-on kadtong adunay mga balatian, bisan ug gitambalan ang mga nasakit. Wala ninyo bugkosa ang napiangan, ug wala ninyo gipasig-uli ang mga sinalikway o gipangita ang nangawala. Hinuon, gidumalahan ninyo sila pinaagi sa kusog ug pagpanglupig. ⁵Unya nagkatibulaag sila nga walay magbalantay, ug human sila nagkatibulaag nahimo silang pagkaon alang sa tanang buhing mga mananap diha sa kaumahan. ⁶Nahisalaag ang akong panon sa mananap didto sa tanang kabukiran ug sa matag habog nga bungtod, ug nagkatibulaag kini sa tibuok kalibotan. Apan wala gayoy nangita kanila.

⁷Busa, mga magbalantay, paminawa ang pulong ni Yahweh: ⁸Ingon nga ako buhi—mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo—tungod kay nahimong inilog ang akong panon sa mananap ug pagkaon alang sa tanang mga mananap diha sa kaumahan, tungod kay wala may magbalantay ug walay bisan usa sa akong mga magbalantay ang nangita sa akong panon sa mananap, apan gibantayan lamang sa mga magbalantay ang ilang kaugalingon ug wala nila bantayi ang akong mga panon sa mananap.

⁹Busa, mga magbalantay, paminawa ang pulong ni Yahweh: ¹⁰Nagsulti niini si Yahweh nga Ginoo: Tan-awa! Nakigbatok ako sa mga magbalantay, ug paninglon ko ang akong mga panon sa mananap diha sa ilang kamot. Unya papahawaon ko sila gikan sa ilang pagkamagbalantay sa mga panon sa mananap; dili na sila mahimong magbalantay alang sa ilang kaugalingon tungod kay kuhaon ko kanila ang panon sa mananap gikan sa ilang mga baba, aron nga dili na mahimong pagkaon diha kanila ang akong panon sa mananap.

¹¹Tungod kay miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tan-awa! Ako mismo ang mangita sa akong mga panon sa mananap ug atimanon ko sila, ¹²sama sa magbalantay nga nangita sa iyang mga panon sa adlaw nga anaa siya taliwala sa iyang nagkatibulaag nga mga panon sa mananap. Busa pangitaon ko ang akong mga panon sa mananap ug luwason ko sila gikan sa tanang dapit kung asa sila nagkatibulaag sa adlaw sa mga panganod ug kangitngit. ¹³Unya pagawason ko sila taliwala sa mga katawhan; tapukon ko sila gikan sa kayutaan ug dad-on sila sa ilang yuta. Ipahimutang ko sila sa mga sibsibanan didto sa kilid sa bukid sa Israel, didto sa kasapaan, ug sa matag pinuy-anan sa yuta.

¹⁴Ipahiluna ko sila sa maayong pasibsibanan; ang ilang pasibsibanang mga dapit mao ang taas nga mga kabukiran sa Israel. Manghigda sila didto sa maayong dapit nga sibsibanan, sa madagayaong pasibsibanan, ug manibsib sila sa kilid sa kabukiran sa Israel. ¹⁵Ako mismo ang magbantay sa akong panon sa mananap, ug ako mismo ang magpahigda kanila didto—mao kini ang gipamulong ni Yahweh— ¹⁶Pangitaon ko ang nangawala ug ipasig-uli ang sinalikway. Pagabugkusan ko ang napiangan nga mga karnero ug tambalan ang nasakit nga mga karnero apan patyon ko ang mga himsog ug kusgan nga karnero. Magbantay ako uban ang hustisya

¹⁷Busa karon ikaw, akong panon sa mananap— mao kini ang gisulti ni Yahweh nga Ginoo—tan-awa, mohukom ako taliwala sa karnero ug sa karnero ug taliwala sa mga laki nga karnero ug sa mga laki nga kanding. ¹⁸Dili pa ba igo ang pagsibsib diha sa maayong sibsibanan, nga pagayatakan pa ninyo kung unsa ang nahibilin sa pasibsibanan; ug sa pag-inom sa tin-aw nga mga tubig, nga kinahanglan pa ninyong lapukon ang kasubaan pinaagi sa inyong mga tiil? ¹⁹Kinahanglan ba nga makakaon ang akong karnero sa inyong gitamaktamakan, ug imnon ang gilapoklapokan sa inyong tiil?

²⁰Busa mao kini ang gisulti ni Yahweh nga Ginoo kanila: Tan-awa! Ako mismo ang maghukom taliwala sa himsog ug sa niwang nga mga karnero, ²¹tungod kay gitulak ninyo sila sa inyong mga kilid ug sa mga abaga, ug gisungay ninyo ang mga huyang pinaagi sa inyong mga sungay hangtod nga nagkatibulaag sila gikan sa yuta.

²²Luwason ko ang akong mga panon sa mananap ug dili na sila mahimong inilog, ug maghukom ako taliwala sa usa ka karnero ug sa uban! ²³Itugyan ko kanila ang usa ka magbalantay, ang akong alagad nga si David. Siya maoy magbantay kanila, pakaonon niya sila, ug siya maoy ilang magbalantay. ²⁴Tungod kay Ako, si Yahweh, ang mamahimo nilang Dios, ug mahimong prinsipe alang kanila ang akong alagad nga si David—Ako, si Yahweh, ang namulong niini.

²⁵Unya magbuhat ako ug kasabotan sa kalinaw diha kanila ug wagtangon ang daotang ihalas nga mga mananap gikan sa yuta, aron nga magpuyo sila nga luwas sa kamingawan ug makatulog nga luwas sa mga kalasangan. ²⁶Magdala usab ako ug mga panalangin diha kanila ug sa mga dapit libot sa akong bungtod, tungod kay magpadala ako ug ulan sa gitakda nga panahon. Mao kini ang mga ulan sa panalangin. ²⁷Unya mamunga ang mga kahoy sa uma, ug maghatag ug ani ang kayutaan. Mahimong luwas ang akong karnero niining yutaa; unya masayran nila nga ako si Yahweh, sa dihang balion ko ang mga babag sa ilang yugo, ug sa dihang luwason ko sila gikan sa kamot sa nag-ulipon kanila.

²⁸Dili na sila mahimong inilog alang sa kanasoran, ug dili na sila pagalamuyon sa ihalas nga mga mananap sa kalibotan. Tungod kay magpuyo sila nga luwas, ug walay mohulga kanila. ²⁹Tungod kay magbuhat ako ug malinawon nga tamnanan alang kanila aron nga dili sila magutman diha sa yuta, ug dili na magtamay ang kanasoran batok kanila.

³⁰Unya masayran nila nga, Ako si Yahweh ang ilang Dios, ang nag-uban kanila. Sila ang akong katawhan, ang panimalay sa Israel— mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo. ³¹Kay kamo ang akong mga karnero, ang panon sa mananap sa akong pasibsibanan, ug ang akong katawhan, ug ako mao ang inyong Dios—mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo."'

¹Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, atubang ngadto sa Bukid sa Seir ug panagna batok niini. ³Sultihi kini, 'Si Yahweh nga Ginoo miingon niini: Tan-awa! Batok ako kanimo, Bukid sa Seir, ug dagmalan ko ikaw pinaagi sa akong kamot ug himoon ko ikaw nga biniyaan ug kahadlokan.

⁴Gun-obon ko ang imong siyudad, ug mahimo kang biniyaan; unya mahibaloan nimo nga ako si Yahweh. ⁵Tungod kay kanunay kang bangis ngadto sa katawhan sa Israel, ug tungod kay gitugyan nimo sila ngadto sa espada sa panahon sa ilang mga kalisdanan, niadto nga takna hilabihan ang silot alang kanila. ⁶Busa, ingon nga buhi ako—mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo—andamon ko ikaw alang sa kamatayon, ug gukdon ka sa kamatayon! Tungod kay wala ka masilag sa kamatayon, gukoron ka niini.

⁷Gun-obon ko nga hingpit ang Bukid sa Seir sa dihang pamatyon ko ang moagi ug mobalik pag-usab niini. ⁸Unya pun-on ko sa mga patay ang kabukiran niini. Ang imong tag-as nga mga bungtod ug mga walog ug ang tanan nimong kasapaan—kadtong gipatay pinaagi sa espada mangahulog didto kanila. ⁹Himoon ko ikaw nga biniyaan hangtod sa kahangtoran. Dili na pagapuy-an ang imong siyudad, apan mahibaloan nimo nga ako si Yahweh.

¹⁰Miingon ka, "Kining duha ka nasod ug duha ka yuta mahimong akoa, ug panag-iyahon nato sila," bisan pa kung anaa si Yahweh kanila." ¹¹Busa, ingon nga buhi ako—mao kini ang gipamulong ni Yahweh nga Ginoo—buhaton ko kini sumala sa imong kasuko ug sumala sa imong kasina ngadto sa Israel nga imong gikasilagan, ug ipakita ko ang akong kaugalingon ngadto kanila sa dihang hukman ko na ikaw.

¹²Aron mahibaloan nimo nga ako si Yahweh. Nadungog ko ang tanang pagpakaulaw nga imong gisulti batok sa kabukiran sa Israel, sa dihang miingon ka, "Nagun-ob na sila; gihatag na sila kanato aron atong lamoyon." ¹³Gituboy mo ang imong kaugalingon batok kanako pinaagi sa imong gisulti, ug gipadaghan mo ang mga pulong nga imong gisulti batok kanako; ug nadungog ko kining tanan.

¹⁴Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Himoon ko ikaw nga biniyaan, samtang maglipay ang tibuok kalibotan. ¹⁵Ingon nga naglipay ka sa panulondon sa katawhan sa Israel tungod sa pagkahimo niini nga biniyaan, buhaton ko usab kini kanimo. Mahimo kang awaaw, Bukid sa Seir, ug ang tanan sa Edom— tanan nga anaa niini! Unya mahibaloan nila nga ako si Yahweh."

¹"Karon ikaw, anak sa tawo, panagna ngadto sa kabukiran sa Israel ug ingna, "Kabukiran sa Israel, paminawa ang pulong ni Yahweh. ²Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Miingon ang kaaway mahitungod kaninyo, "Aha!" ug "Gipanag-iyahan na namo ang karaang tag-as nga mga dapit.'" ³Busa panagna ug pag-ingon, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tungod sa inyong pagkaawaaw ug tungod sa mga pagsulong nga nahitabo kaninyo gikan sa palibot, gipanag-iyahan na kamo sa ubang mga nasod; kamo na ang gibutangbutangan sa mga mabutangbutangon nga mga ngabil ug mga dila, ug ang gihisgotan sa katawhan.

⁴Busa, kabukiran sa Israel, paminawa ang pulong ni Yahweh nga Ginoo: Miingon si Yahweh nga Ginoo niini ngadto sa kabukiran ug sa tag-as nga kabungtoran, ngadto sa mga sapa ug sa mga walog, ngadto sa wala nay mipuyo nga mga awaaw ug sa gipangbiyaan nga mga siyudad nga nahimong inilog ug maoy gibiaybiay sa ubang mga nasod nga nagpalibot niini— ⁵busa miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Nagsulti gayod ako diha sa kalayo sa akong hilabihang kasuko batok sa ubang mga nasod, batok sa Edom ug sa tanang nagkuha sa akong yuta ingon nga ilang gipanag-iyahan, batok niadtong tanan nga adunay kalipay sa ilang kasingkasing ug adunay pagtamay diha sa ilang espiritu, samtang gisakop nila ang akong yuta aron maangkon nila ang mga sibsibanan niini alang kanila.' ⁶Busa, panagna ngadto sa yuta sa Israel ug pag-ingon ngadto sa kabukiran ug ngadto sa habog nga kabungtoran, ngadto sa mga sapa ug sa mga walog, 'miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tan-awa! Gipahayag ko kini diha sa akong hilabihang kasuko ug sa akong kalagot tungod kay gidala ninyo ang mga pagtamay sa kanasoran.

⁷Busa, miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Ipataas nako ang akong kamot sa pagpanumpa nga maulawan gayod ang kanasoran nga nagpalibot kaninyo.

⁸Apan kamo, kabukiran sa Israel, manalingsing kamo ug mamunga alang sa akong katawhan sa Israel, sanglit mobalik man sila diha kaninyo sa dili madugay. ⁹Tan-awa, alang ako kaninyo, ug gidapigan ko kamo; darohon ug tamnan kamo ug mga binhi.

¹⁰Busa pasanayon ko diha kaninyo ang mga tawo sa tibuok panimalay sa Israel, ang tanan niini. Puy-an na ang mga siyudad ug tukoron pag-usab ang mga nangaguba. ¹¹Kabukiran, pasanayon ko ang mga tawo ug mga mananap diha kaninyo aron modaghan sila ug magmabungahon. Unya papuy-an ko kamo sama kaniadto, ug pauswagon ko kamo labaw pa sa inyong kahimtang kaniadto, kay masayran ninyo nga ako si Yahweh. ¹²Magdala ako ug mga tawo, ang akong katawhan sa Israel, aron molakaw diha kanimo. Panag-iyahan ka nila, ug ikaw ang mahimo nilang panulondon, ug dili na ikaw ang mahimong hinungdan sa pagkamatay sa ilang mga anak.

¹³Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tungod kay nag-ingon sila kaninyo, "Gilamoy nimo ang katawhan, ug namatay ang mga anak sa imong nasod," ¹⁴busa dili na kamo molamoy pa ug mga tawo, ug dili na kamo ang mahimong hinungdan sa pagbangotan sa inyong nasod sa ilang kamatayon. Mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo. ¹⁵Ni tugotan ko nga madungog pa ninyo ang mga pagtamay sa kanasoran; dili na ninyo pas-anon pa ang kaulaw sa katawhan o mahimong hinungdan sa pagkapukan sa inyong nasod—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.'"

¹⁶Unya miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ¹⁷"Anak sa tawo, sa dihang mipuyo ang panimalay sa Israel sa ilang yuta, gihugawan nila kini pinaagi sa ilang mga paagi ug sa ilang mga buhat. Ang ilang mga paagi sama sa hugaw sa pagregla sa babaye diha sa akong atubangan. ¹⁸Busa gibubo ko batok kanila ang akong hilabihang kasuko alang sa dugo nga ilang gibubo sa yuta ug alang sa ilang paghugaw niini pinaagi sa ilang mga diosdios.

¹⁹Gipatibulaag ko sila taliwala sa kanasoran; nabulagbulag sila ngadto sa kayutaan. Gihukman ko sila sumala sa ilang mga paagi ug sa ilang mga binuhatan. ²⁰Unya miadto sila sa kanasoran, ug bisan asa sila miadto, gipasipalahan nila ang akong balaan nga ngalan sa dihang moingon ang mga tawo ngadto kanila, 'Mao ba gayod kini ang katawhan ni Yahweh? Kay giabog man sila sa iyang yuta.' ²¹Apan aduna akoy kalooy sa akong balaan nga ngalan nga gihugawan sa balay sa Israel taliwala sa kanasoran, sa dihang miadto sila didto.

²²Busa isulti kini sa balay sa Israel: 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Wala ko kini gibuhat alang sa inyong kaayohan, balay sa Israel, apan alang sa akong balaan nga ngalan, nga inyong gipasipalahan taliwala sa kanasoran bisan asa kamo moadto. ²³Kay himoon nako nga balaan ang akong bantogang ngalan, nga inyong gipasipalahan taliwala sa kanasoran—gipasipalahan ninyo kini, taliwala sa kanasoran. Ug masayran sa kanasoran nga ako si Yahweh—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—sa dihang makita ninyo nga balaan ako.

²⁴Kuhaon ko kamo gikan sa kanasoran ug tigomon kamo gikan sa matag yuta, ug dad-on ko kamo sa inyong yuta. ²⁵Unya wisikwisikan ko kamo ug hinlo nga tubig aron maputli kamo gikan sa tanan ninyong pagkadaotan, ug himoon ko kamong putli gikan sa tanan ninyong mga diosdios.

²⁶Hatagan ko kamo ug bag-ong kasingkasing ug bag-ong espiritu diha sa inyong kinasulorang bahin, ug kuhaon ko ang tig-a nga kasingkasing gikan sa inyong unod. Kay hatagan ko kamo ug humok nga kasingkasing. ²⁷Ibutang ko ang akong Espiritu diha kaninyo ug tugotan kamo sa paglakaw diha sa akong mga balaod ug sa pagtipig sa akong mga sugo, busa buhaton ninyo kini. ²⁸Unya mopuyo kamo sa yuta nga akong gihatag sa inyong mga katigulangan; kamo ang mahimo nakong katawhan, ug ako ang mahimo ninyong Dios.

²⁹Kay luwason ko kamo sa inyong pagkahugaw. Ipatawag ko ang trigo ug padaghanon kini. Dili na ako magpahamtang ug kagutom diha kaninyo. ³⁰Padaghanon ko ang bunga sa kahoy ug ang abot sa uma aron dili na kamo maulawan sa kagutom taliwala sa mga nasod. ³¹Unya maghunahuna kamo sa daotan ninyong mga paagi ug sa inyong dili maayo nga mga binuhatan, ug adunay pagdumot diha sa inyong mga panagway tungod sa inyong kaugalingong mga sala ug sa inyong dulomtanang mga binuhatan.

³²Wala ko kini gibuhat alang sa inyong kaayohan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—tugoti nga mailhan kini diha kaninyo. Busa kataha ug kaulaw tungod sa inyong mga paagi, balay sa Israel. ³³Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Nianang adlawa himoon ko kamong putli gikan sa inyong mga sala, tugotan ko kamo sa pagpuyo sa mga siyudad ug sa pagtukod ug balik sa nagun-ob nga mga dapit. ³⁴Kay darohon ninyo ang biniyaan nga yuta hangtod nga dili na kini mahimong biniyaan sa panan-aw sa tanang moagi niini.

³⁵Unya moingon sila, "Awaaw kini nga yuta, apan sama na kini sa tanaman sa Eden; lig-on na karon ug aduna nay nagpuyo sa mga awaaw nga mga siyudad ug sa mga dapit nga giguba ug gigun-ob." ³⁶Unya masayod ang ubang kanasoran palibot kaninyo nga ako si Yahweh, nga gitukod ko pag-usab ang mga nangagun-ob ug nagtanom pag-usab ngadto sa mga dapit nga gibiyaan. Ako si Yahweh. Gipahayag ko kini ug buhaton ko kini.

³⁷Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Hangyoon ako pag-usab sa balay sa Israel sa pagbuhat niini alang kanila, sa pagpadaghan kanila sama sa panon sa katawhan. ³⁸Sama sa panon nga gigahin alang sa mga halad, sama sa panon diha sa Jerusalem sa iyang gitakda nga mga kasaulogan, malukop usab sa panon sa katawhan ang mga nangagun-ob nga mga siyudad ug masayran nila nga ako si Yahweh.'"

¹Gitapion kanako ang kamot ni Yahweh, ug gidala ako pinaagi sa Espiritu ni Yahweh ug gipahimutang ako taliwala sa walog; napuno kini sa mga bukog. ²Unya gipaagi niya ako palibot niini. Tan-awa! Daghan niini ang anaa sa walog. Tan-awa! Uga na kaayo kini. ³Miingon siya kanako, "Anak sa tawo, mabuhi pa ba pag-usab kining mga bukoga?" Busa miingon ako, "Yahweh nga Ginoo, ikaw lamang ang nasayod."

⁴Unya miingon siya kanako, "Panagna niini nga mga bukog ug sultihi kini, 'Uga nga mga bukog. Paminaw sa pulong ni Yahweh. ⁵Miingon si Yahweh nga Ginoo niini ngadto sa mga bukog: Tan-awa! Hatagan ko kamo ug gininhawa, ug mabuhi kamo. ⁶Butangan ko kamo ug mga lutahan ug unod. Lukopon ko kamo sa panit ug butangan kamo ug gininhawa aron mabuhi kamo. Unya masayod kamo nga ako si Yahweh.'''

⁷Busa nanagna ako sama sa gimando kanako; sa akong pagpanagna, tan-awa, aniay usa ka dinahunog, nga linog. Unya nagtigom ang mga bukog— bukog batok sa bukog. ⁸Mitan-aw ako, ug tan-awa, aduna na silay mga lutahan, ug mitubo ang mga unod ug nalukop na sila ug panit. Apan wala pa gihapon silay gininhawa.

⁹Unya miingon si Yahweh kanako, "Panagna ngadto sa gininhawa, panagna, anak sa tawo, ug sultihi ang gininhawa, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Gininhawa, nga gikan sa upat ka mga hangin, ug hatagig gininhawa kining gipamatay, aron mabuhi sila."' ¹⁰Busa nanagna ako sama sa gimando kanako; nakabaton sila ug gininhawa ug nabuhi sila. Unya mitindog sila, usa ka hilabihan ka daghan nga kasundalohan.

¹¹Unya miingon si Yahweh kanako, "Anak sa tawo, kini nga mga bukog mao ang kinatibuk-ang balay sa Israel. Tan-awa! Miingon sila, 'Nauga na ang atong mga bukog, ug nahanaw na ang atong paglaom. Gipamatay kita.' ¹²Busa panagna ug sultihi sila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tan-awa! Pagaablihan ko ang inyong mga lubnganan ug ipagawas ko kamo gikan niini, akong katawhan. Dad-on ko kamo ug balik ngadto sa yuta sa Israel.

¹³Unya masayod kamo nga ako si Yahweh, sa dihang ablihan ko ang inyong mga lubnganan ug ipagawas ko kamo gikan niini, akong katawhan. ¹⁴Ibutang ko kaninyo ang akong Espiritu aron mabuhi kamo, ug ipahiluna ko kamo sa inyong yuta sa dihang masayod kamo nga ako si Yahweh. Gipahayag ko ug pagabuhaton kini—mao kini ang gipahayag ni Yahweh."'

¹⁵Unya mikunsad kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ¹⁶"Busa karon, ikaw anak sa tawo, pagkuha ug usa ka lipak sa kahoy ug sulati kini, 'Alang sa Juda ug alang sa katawhan sa Israel, nga iyang mga kauban.' Unya pagkuha ug laing lipak sa kahoy ug sulati kini, 'Alang kang Jose, ang sanga sa Efraim, ug alang sa tanang katawhan sa Israel, nga ilang mga kauban.' ¹⁷Hiusaha sila ngadto sa usa ka lipak, aron mahimo silang usa diha sa imong kamot.

¹⁸Sa dihang makigsulti kanimo ang imong katawhan ug moingon, 'Dili mo ba kami sultihan kung unsa ang ipasabot nimo niining mga butanga?' ¹⁹unya sultihi sila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tan-awa! Kuhaon na nako ang sanga ni Jose nga anaa sa kamot sa Efraim ug ang mga tribo sa Israel nga iyang mga kauban ug itipo kini ngadto sa sanga sa Juda, aron mahimo kining usa ka sanga, ug mahiusa kini diha sa akong kamot.' ²⁰Kupti ang mga sanga nga imong gisulatan sa ilang atubangan.

²¹Ipahayag ngadto kanila, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: 'Tan-awa! Pagakuhaon ko ang katawhan sa Israel gikan sa mga nasod kung diin sila nangadto. Tigomon ko sila gikan sa nagpalibot nga mga yuta ug dad-on ko sila sa ilang yuta. ²²Himoon ko silang usa ka nasod sa yuta, sa kabukiran sa Israel, ug adunay usa ka hari ingon nga maghari kanilang tanan, ug dili na sila mahimong duha ka mga nasod. Dili na sila mabahin sa duha ka mga gingharian. ²³Unya dili na nila hugawan ang ilang mga kaugalingon pinaagi sa ilang mga diosdios, sa ilang mangil-ad nga mga butang, o bisan unsa pa nilang mga sala. Kay luwason ko sila gikan sa tanan nilang pagkadili matinud-anon nga mga buhat kung diin sila nakasala, ug hinloan ko sila, aron mahimo silang akong katawhan ug ako ang ilang Dios.

²⁴Si David nga akong sulugoon mao ang maghari kanila. Busa adunay usa ka magbalantay kanilang tanan, ug maglakaw sila sumala sa akong mga kasugoan ug tipigan nila ang akong mga balaod ug tumanon kini. ²⁵Magpuyo sila diha sa yuta nga akong gihatag sa akong sulugoon nga si Jacob, diin nagpuyo ang inyong mga amahan. Magpuyo sila niini hangtod sa kahangtoran—sila, ilang mga anak, ug ang ilang mga apo, kay si David nga akong sulugoon mao ang ilang pangulo hangtod sa kahangtoran.

²⁶Maghimo ako ug usa ka kasabotan sa pagpakigdait uban kanila. Mahimo kining walay kataposan nga kasabotan uban kanila. Ipahimutang ug padaghanon ko sila ug ipahiluna ang akong balaang dapit sa ilang taliwala hangtod sa kahangtoran. ²⁷Ang akong puloy-anan mag-uban kanila; ako ang mamahimo nilang Dios, ug sila ang akong katawhan. ²⁸Unya masayod ang kanasoran nga ako si Yahweh ang naggahin sa Israel, sa dihang anaa kanila ang akong balaan nga dapit hangtod sa kahangtoran.'''

¹Mikunsad kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon, ²"Anak sa tawo, atubang ngadto kang Gog, ang yuta sa Magog, ang pangulong prinsipe sa Meshec ug Tubal; ug panagna batok kaniya. ³Sultihi, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tan-awa! Nakigbatok ako kanimo, Gog, ang pangulong prinsipe sa Meshec ug Tubal.

⁴Busa ipatuyok ko ikaw ug sab-itan ug taga ang imong papangig, ipadala ko ikaw uban ang tanan nimong kasundalohan, mga kabayo, ug mga tigkabayo, silang tanan nga nagsul-ob ug bisti nga panggubat, usa ka dakong kasundalohan nga adunay dagko ug gagmay nga mga taming, silang tanan naggunit ug mga espada! ⁵Mouban kanila ang Persia, Cus, ug Libya, silang tanan adunay mga taming ug mga helmet! ⁶Ang Gomer ug ang tanan niyang kaubanan, ug Bet Togarma, gikan sa lagyong bahin sa amihanan, ug ang tanang kaubanan niini! Mag-uban kanimo ang daghang katawhan!

⁷Pangandam! Oo, andama ang imong kaugalingon ug tigoma ang imong kasundalohan uban kanimo, ug ikaw ang ilang pangulo. ⁸Pagatawgan ka human sa daghang mga adlaw, ug human sa pipila ka mga tuig moadto ka sa yuta nga nakabawi gikan sa espada ug nagtigom gikan sa daghang katawhan, nagtigom ug balik ngadto sa kabukiran sa Israel nga nagpadayon sa pagkaawaaw. Apan ipabalik ang yuta sa katawhan, ug magpuyo sila nga luwas, silang tanan! ⁹Busa motungas kamo sama sa bagyo; mahisama kamo sa usa ka panganod nga motabon sa yuta, ikaw ug ang tanan nimong mga kauban, ang tanang kasundalohan nga uban kanimo.

¹⁰Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Mahitabo kini sa adlaw nga mamugna ang mga laraw diha sa imong kasingkasing, ug maghandom ka ug daotan kaayo.' ¹¹Unya moingon ka, 'Motungas ako sa hawan nga yuta; moadto ako sa mga tawo nga malinawon ug luwas nga namuyo, silang tanan namuyo nga walay mga paril o mga babag, ug walay mga ganghaan ang siyudad. ¹²Kuhaon ko ang mga bahandi ug kawaton ang mga inilog, aron madala sa akong kamot batok sa mga nagun-ob nga dapit nga karon gipuy-an na, ug batok sa katawhan nga nagtigom gikan sa mga nasod, katawhan nga nakabaton ug binuhing mga mananap ug mga kabtangan, ug kadtong namuyo sa tunga sa kalibotan.'

¹³Moingon kanimo ang Sheba ug Dedan, ug ang mga tigpatigayon sa Tarshis uban sa tanan niining batan-ong manggugubat, 'Mianhi ka ba aron sa pagpangilog? Gitigom mo ba ang imong kasundalohan aron kuhaon ang mga inilog, aron dad-on ang plata ug bulawan, aron kuhaon ang ilang mga binuhing hayop ug kabtangan ug aron kuhaon pa ang ubang mga inilog?'

¹⁴Busa panagna, anak sa tawo, ug sultihi si Gog, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Nianang adlawa, sa dihang magpuyo nga luwas ang akong katawhan sa Israel, dili ba ikaw ang masayod mahitungod kanila? ¹⁵Moabot ka gikan sa inyong layong dapit sa amihanan uban sa daghang kasundalohan, nagsakay silang tanan sa mga kabayo, daghang kaubanan, usa ka panon sa kasundalohan. ¹⁶Sulongon ninyo ang akong katawhan sa Israel sama sa panganod nga nagtabon sa yuta. Sa umaabot nga mga adlaw, pagadad-on ko ikaw batok sa akong yuta, aron mahimong mailhan ako sa mga nasod sa dihang ipakita ko ang akong kaugalingon pinaagi kanimo, Gog, nga balaan sa ilang atubangan.

¹⁷Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Dili ba ikaw kadtong akong gihisgotan sa kanhing mga adlaw pinaagi sa kamot sa akong mga sulugoon, ang mga propeta sa Israel, nga nanagna sa ilang kaugalingong takna sa daghang katuigan nga dad-on ko ikaw batok kanila? ¹⁸Busa mahitabo kini sa adlaw sa dihang mosulong si Gog sa yuta sa Israel—mao kini ang pahayag ni Yahweh nga Ginoo—mosamot ang akong kasuko.

¹⁹Sa akong nagkalayo nga kapungot, ipahayag ko nianang adlawa nga adunay usa ka dakong linog sa yuta sa Israel. ²⁰Mangurog sila sa akong atubangan—ang mga isda sa dagat ug ang mga langgam sa kalangitan, ang mapintas nga mga mananap sa kaumahan, ug ang tanang binuhat nga nagkamang sa yuta, ug ang matag tawo nga nahimutang ibabaw sa yuta. Matumpag ang kabukiran ug ang mga pangpang, hangtod nga mahugno ang matag paril sa kalibotan.

²¹Magpatawag ako ug espada batok kaniya sa tanan nakong kabukiran—mao kini ang pahayag ni Yahweh nga Ginoo—ang matag espada sa tawo makigbatok sa iyang igsoon. ²²Unya pagahukman ko siya pinaagi sa hampak ug dugo; ug kusog nga ulan ug mag-ulan ug ice ug mag-ulan ug nagbaga nga asupre ngadto kaniya ug sa iyang mga kauban ug ang daghang nasod nga nag-uban kaniya. ²³Kay ipakita ko ang akong pagkabantogan ug ang akong pagkabalaan ug himoon kung inila ang akong kaugalingon sa mga mata sa daghang kanasoran, ug masayod sila nga ako si Yahweh.'''

¹Karon ikaw, anak sa tawo, panagna batok kang Gog ug pag-ingon, 'Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Tan-awa! makigbatok ako kanimo, Gog, pangulo sa Meshec ug sa Tubal. ²Pabalikon ug giyahan ko ikaw; dad-on ko ikaw gikan sa layo nga bahin sa amihanan paingon ngadto sa kabukiran sa Israel. ³Unya kuhaon ko ang imong pana nga anaa sa imong wala nga kamot ug ihulog ko ang mga udyong nga anaa sa imong tuo nga kamot.

⁴Magbuy-od ka ngadto sa kabukiran sa Israel—ikaw ug ang tanan nimong mga sakop ug mga sundalo nga uban kanimo. Ihatag ko ikaw ngadto sa mga mananagit nga langgam ug sa ihalas nga mga mananap sa kaumahan aron kan-on. ⁵Magbuy-od ka diha sa uma, kay ako mismo ang nagpahayag niini—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo. ⁶Unya padad-an ko ug kalayo ang Magog ug kadtong nagpuyo nga luwas sa mga baybayon, ug masayod sila nga ako si Yahweh.

⁷Kay himoon ko nga inila ang balaan kong ngalan taliwala sa akong katawhan sa Israel, ug dili ko na gayod tugotan nga pasipalahan ang balaan kong ngalan; masayod ang kanasoran nga ako si Yahweh, ang Balaang Dios sa Israel. ⁸Tan-awa! Moabot ang adlaw, ug mahitabo kini—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.

⁹Mogula ang mga lumolupyo sa mga siyudad sa Israel ug gamiton nila ang mga hinagiban aron isugnod sa kalayo—ang gagmay ug dagko nga mga taming, mga pana, mga udyong, mga bunal ug ang mga bangkaw; isugnod nila kini sulod sa pito ka tuig. ¹⁰Dili na sila motigom ug sugnod gikan sa kaumahan o mamutol ug mga kahoy gikan sa kalasangan, kay sunogon na man nila ang mga hinagiban; ilogan nila kadtong buot mangilog kanila; tulison nila kadtong buot manulis kanila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo."

¹¹Unya mahitabo kini nianang adlawa nga magbuhat ako ug usa ka dapit didto alang kang Gog—usa ka lubnganan sa Israel, ang walog alang niadtong nagapanaw sa sidlakang bahin sa dagat. Mahimo kining babag alang niadtong buot moagi niini. Maglubong sila didto kang Gog uban sa daghang panon sa iyang katawhan. Pagatawagon nila kini nga Walog sa Hamon Gog.

¹²Kay sulod sa pito ka bulan ilubong sila sa balay sa Israel aron sa paghinlo sa yuta. ¹³Kay ilubong man sila sa tanang katawhan sa yuta; mahimo kining halandomong adlaw alang kanila sa dihang himayaon ako—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.

¹⁴Unya mopili sila ug mga tawo aron sa pagpadayon sa pagpanaw sa yuta, aron sa pagpangita niadtong milatas, apan nangamatay ug nagpabilin sa yuta ang ilang mga lawas, aron ilubong nila sila, ug mahinlo ang yuta tungod niini. Sa kataposan sa ikapitong bulan magsugod sila sa pagpangita. ¹⁵Samtang moagi kining mga tawhana sa maong yuta, sa dihang makita nila ang bisan unsang bukog sa tawo, butangan nila kini ug timailhan, hangtod nga moabot ang mga tiglubong ug ilubong nila kini sa Walog sa Hamon Gog. ¹⁶Aduna unyay siyudad didto nga nganlan ug Hamona. Niining paagiha mahinloan nila ang yuta.

¹⁷Karon kanimo, anak sa tawo, miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Sultihi ang tanang mga langgam ug ang tanang ihalas nga mga mananap sa kaumahan, 'Pagtigom ug pag-anhi. Pagtigom sa palibot sa halad nga akong gitanyag alang kaninyo, sa dakong halad sa kabukiran sa Israel, aron mahimo ninyong kan-on ang unod ug imnon ang dugo. ¹⁸Kan-on ninyo ang unod sa mga manggugubat ug imnon ang dugo sa mga prinsipe sa kalibotan; mahisama sila sa mga torong karnero, mga nating karnero, mga kanding, ug mga torong baka, gipatambok silang tanan sa Bashan.

¹⁹Unya kan-on ninyo ang tambok alang sa inyong katagbawan; imnon ninyo ang dugo hangtod nga mahubog; mao kini ang halad nga ihawon nako alang kaninyo. ²⁰Matagbaw kamo diha sa akong lamesa pinaagi sa kabayo, karwahe, manggugubat, ug sa tanang tawo sa gubat—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.'

²¹Unya ipahimutang ko ang akong himaya taliwala sa kanasoran, ug makita sa tanang kanasoran ang paghukom nga akong buhaton ug ang akong kamot nga giandam batok kanila. ²²Masayod ang balay sa Israel nga ako si Yahweh nga ilang Dios gikan nianang adlawa ug sa umaabot.

²³Masayod ang kanasoran nga gibihag ang balay sa Israel tungod sa ilang pagkadaotan pinaagi sa ilang pagbudhi kanako, busa gitago ko ang akong nawong gikan kanila ug gitugyan sila sa kamot sa ilang mga kaaway aron mapukan silang tanan pinaagi sa espada. ²⁴Gibuhat ko lamang ngadto kanila ang angay sa ilang pagkahugaw ug sa ilang mga sala, sa dihang gitago ko ang akong nawong gikan kanila.

²⁵Busa miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Karon ipahibalik ko ang katigayonan ni Jacob, ug magmaluloy-on ako sa tibuok balay sa Israel, sa dihang mamuhat ako uban sa kalumo alang sa balaan kong ngalan. ²⁶Unya pas-anon nila ang ilang kaulawan ug ang tanan nilang kalapasan sa pagbudhi kanako. Malimtan nila kining tanan sa dihang mopahulay sila nga luwas didto sa ilang yuta, ug walay molisang kanila. ²⁷Sa dihang kuhaon ko sila gikan sa mga katawhan ug tapokon gikan sa kayutaan sa ilang mga kaaway, ipakita ko ang akong pagkabalaan sa daghang kanasoran.

²⁸Unya masayod sila nga ako si Yahweh nga ilang Dios, kay gipabihag ko sila taliwala sa kanasoran, ug unya tapokon ko sila balik sa ilang yuta. Dili ko sila biyaan taliwala sa kanasoran. ²⁹Sa dihang ibubo ko ang akong Espiritu sa balay sa Israel dili ko na itago ang akong nawong gikan kanila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo."

¹Sa ika- 25 ka tuig sa among pagkabihag sa pagsugod sa tuig sa ikanapulo nga adlaw sa bulan, sa ikanapulo ug upat nga tuig human nailog ang siyudad—sa sama niana nga adlaw, gitapion kanako ang kamot ni Yahweh ug gidala niya ako didto. ²Pinaagi sa mga panan-awon nga gikan sa Dios gidala niya ako sa yuta sa Israel. Gidala niya ako aron ipahimutang sa taas kaayo nga bukid; ngadto sa habagatang bahin adunay sama sa mga gambalay nga sakop sa usa ka siyudad.

³Unya gidala niya ako didto. Tan-awa, adunay tawo! Sama sa tumbaga ang iyang panagway. Naggunit siya ug higot nga lino ug usa ka sukdanan nga kahoy, ug nagtindog siya sa ganghaan sa siyudad. ⁴Miingon kanako ang tawo, "Anak sa tawo, pagtan-aw ug paminaw, ug sabta pag-ayo ang tanan nga akong ipadayag kanimo, kay gidala ka dinhi aron mapadayag ko kini kanimo. Isugilon ngadto sa balay sa Israel ang tanang butang nga imong makita."

⁵Adunay paril nga nakapalibot sa templo. Unom ka taas nga cubit ang gitas-on sa usa ka sukdanan nga kahoy nga anaa sa kamot sa tawo, ang matag taas nga cubit adunay usa ka cubit ug usa ka dangaw ang gitas-on. Gisukod niya ang paril; usa ka sukdanan nga kahoy ang gibag-on ug gihabogon. ⁶Unya miadto siya sa ganghaan sa templo nga nag-atubang sa sidlakan. Misaka siya sa mga ang-ang sa hagdanan niini ug gisukod ang ganghaan—usa ka sukdanan nga kahoy ang gilalomon. ⁷Usa ka sukdanan nga kahoy ang gitas-on ug gilapdon sa mga lawak sa guwardiya, adunay lima ka cubit sa taliwala sa duha ka mga lawak, ug adunay sukod nga usa ka sukdanan nga kahoy ang gilalomon sa pultahan sa ganghaan sa templo nga paingon sa portico sa templo.

⁸Gisukod niya ang portico sa ganghaan; usa ka sukdanan nga kahoy ang gitas-on niini. ⁹Gisukod niya ang portico sa ganghaan. Usa ka sukdanan nga kahoy ang gilalomon niini. Duha ka cubit ang gilapdon sa mga haligi. Mao kini ang portico sa ganghaan nga nag-atubang sa templo. ¹⁰Adunay tulo ka mga lawak sa guwardiya sa matag kilid sa sidlakang ganghaan, ug adunay managsamang sukod ang matag usa niini, ug adunay managsamang sukod ang mga paril nga nagbulag niini.

¹¹Unya gisukod sa tawo ang gilapdon sa agianan sa pultahan—napulo ka cubit; ug gisukod niya ang gitas-on sa agianan sa pultahan—napulo ug tulo ka cubit. ¹²Gisukod niya ang paril nga maoy utlanan sa mga lawak nga anaa sa atubangan—usa ka cubit ang gitas-on. Unom ka cubit ang sukod sa matag kilid sa mga lawak. ¹³Unya gisukod niya ang agianan gikan sa atop sa usa ka lawak nga sunod sa laing lawak— 25 ka cubit, gikan sa pultahan sa unang lawak ngadto sa ikaduha.

¹⁴Unya gisukod niya ang paril nga nag-ulang sa mga lawak sa guwardiya— 60 ka cubit ang gitas-on; nagsukod siya kutob sa ganghaan sa portico. ¹⁵Adunay 5 0 ka cubit ang pultahan gikan sa atubangan nga ganghaan ngadto sa laing utlanan sa portico sa ganghaan. ¹⁶Adunay sirado nga mga bintana nga anaa sa mga lawak ug ngadto sa mga haligi niini nga nakapalibot sulod sa mga ganghaan; ug mao usab sa mga tamboanan. Adunay nakapalibot nga mga bintana sa sulod, ug gidayandayanan ug mga palmera ang matag haligi sa bintana.

¹⁷Unya gidala ako sa tawo ngadto sa gawas nga hawanan sa templo. Tan-awa, adunay mga lawak, ug adunay agianan nga hinimo sa bato didto sa hawanan, nga adunay 3 0 ka mga lawak unahan sa agianan nga hinimo sa bato. ¹⁸Miabot ang agianan nga hinimo sa bato ngadto sa kilid sa mga ganghaan, managsama ang gilapdon niini sa gitas-on sa mga ganghaan. Mao kana ang agianan nga hinimo sa bato sa ubos nga bahin. ¹⁹Unya gisukod sa tawo ang gilay-on gikan sa atubangan sa ubos nga ganghaan ngadto sa atubangan sa kinasulorang ganghaan; 1 00 ka cubit ang sukod niini ngadto sa sidlakang bahin, ug sama usab sa amihanang bahin.

²⁰Unya gisukod niya ang gitas-on ug gilapdon sa ganghaan nga anaa sa amihanang bahin sa gawas nga hawanan. ²¹Adunay tulo ka mga lawak sa matag kilid niana nga ganghaan, ug managsama lamang ang sukod sa ganghaan ug sa portico niini ngadto sa sentrong ganghaan— 50 ka cubit ang gitas-on ug 2 5 ka cubit ang gilapdon.

²²Ang mga bintana niini, ang portico, ug ang mga lawak, ug mga palmera, nahisama ngadto sa ganghaan nga nag-atubang sa sidlakan. Adunay pito ka ang-ang pasaka ug sa portico niini. ²³Adunay usa ka ganghaan sa sulod nga hawanan sa atubangan sa ganghaan nga nag-atubang sa amihanan, ingon nga may ganghaan usab sa sidlakan; gisukod sa tawo ang usa ka ganghaan ngadto sa laing ganghaan— 100 ka cubit ang gilay-on.

²⁴Pagkahuman gidala ako sa tawo ngadto sa ganghaan sa habagatang pultahan, ug managsama lamang ang sukod sa mga paril ug portico niini ngadto sa ubang mga ganghaan sa gawas nga bahin. ²⁵Adunay sirado nga mga bintana sa agianan ug sa portico niini sama sa anaa niana sa ganghaan. Adunay 5 0 ka cubit ang gitas-on ug 2 5 ka cubit ang gilapdon sa habagatang ganghaan ug sa portico niini.

²⁶Adunay pito ka ang-ang pasaka sa ganghaan ug sa portico niini, ug adunay mga kinulit nga mga palmera sa mga paril niini sa matag kilid. ²⁷Adunay ganghaan sa sulod nga hawanan sa habagatang bahin, ug gisukod sa tawo gikan sa ganghaan ngadto sa ganghaan nga anaa sa habagatang pultahan— 100 ka cubit ang gilay-on.

²⁸Unya gidala ako sa tawo ngadto sa sulod nga hawanan agi sa habagatang ganghaan niini, nga adunay managsamang mga sukod sama sa ubang mga ganghaan. ²⁹Ang mga lawak niini, mga paril, ug mga portico sama lamang ang sukod ngadto sa ubang mga ganghaan; adunay mga bintana palibot sa portico. 5 0 ka cubit ang gitas-on ug 2 5 ka cubit ang gilapdon sa sulod nga ganghaan ug sa portico niini. ³⁰Aduna usab mga portico sa palibot sa sulod nga paril; 2 5 ka cubit ang gitas-on ug 5 ka cubit ang gilapdon. ³¹Nag-atubang sa gawas nga hawanan kini nga portico nga adunay kinulit nga mga palmera ug sa mga paril niini ug adunay walo ka ang-ang pasaka niini.

³²Unya gidala ako sa tawo ngadto sa sulod nga hawanan agi sa sidlakang bahin ug gisukod ang ganghaan, nga adunay managsamang sukod sama sa ubang mga ganghaan. ³³Ang mga lawak niini, mga paril, ug ang portico adunay managsamang sukod sama sa ubang mga ganghaan, ug adunay mga bintana sa palibot. Adunay 5 0 ka cubit nga gitas-on ug 2 5 ka cubit nga gilapdon ang sulod nga ganghaan ug ang portico niini. ³⁴Nag-atubang sa gawas nga hawanan ang portico niini; adunay mga palmera sa matag kilid ug adunay walo ka ang-ang pasaka niini.

³⁵Unya gidala ako sa tawo sa amihanang ganghaan ug gisukod kini; sama lamang ang sukod niini sa ubang mga ganghaan. ³⁶Ang mga lawak niini, mga paril, ug ang portico adunay managsamang sukod sa ubang mga ganghaan, ug adunay mga bintana sa palibot. Adunay 5 0 ka cubit ang gitas-on ug 2 5 ka cubit ang gilapdon sa agianan ug sa portico niini. ³⁷Nag-atubang sa gawas nga hawanan ang portico niini; adunay mga palmera sa matag kilid niini ug adunay walo ka ang-ang pasaka niini.

³⁸Adunay lawak nga may pultahan sa matag agianan nga anaa sa sulod nga bahin. Dinhi nila hugasan ang mga halad nga sunogon. ³⁹Adunay duha ka lamesa sa matag kilid sa portico, diin ginaihaw ang mga halad nga sunogon, ug ang halad sa sala usab ug ang halad sa dili tinuyoan nga sala.

⁴⁰Diha sa paril sa hawanan, pasaka ngadto sa ganghaan sa amihanang bahin, adunay duha ka lamesa. Sa laing bahin usab adunay duha ka lamesa didto sa portico sa ganghaan. ⁴¹Adunay upat ka lamesa sa matag kilid sa ganghaan; nag-ihaw sila ug mga mananap diha sa walo ka lamesa.

⁴²Adunay upat ka lamesa nga tinabas nga bato alang sa mga halad nga sunogon, 1 ug 1 / 2 ka cubit ang gitas-on, 1 ug 1 / 2 ka cubit ang gilapdon, ug usa ka cubit ang gihabogon. Gibutang nila didto ang mga butang nga ilang gamiton sa pag-ihaw sa halad nga sunogon alang sa mga halad. ⁴³Duha ka kaw-it nga usa ka dangaw ang gitas-on nga gitaod palibot sa portico, ug ibutang ang unod sa mga halad ngadto sa mga lamesa.

⁴⁴Duol sa sulod nga ganghaan, sa sulod nga hawanan, mao ang mga lawak sa mga mang-aawit. Anaa sa amihanang bahin ang usa niini nga mga lawak, ug ang usa anaa sa habagatang bahin. ⁴⁵Unya miingon kanako ang tawo, "Alang sa mga pari nga nag-alagad sa templo ang lawak nga nag-atubang sa habagatan.

⁴⁶Alang sa mga pari nga nag-alagad diha sa halaran ang lawak nga nag-atubang sa amihanan. Kini ang mga anak nga lalaki ni Zadok nga miduol diha kang Yahweh aron sa pag-alagad kaniya; kauban sila sa mga anak nga lalaki ni Levi." ⁴⁷Unya gisukod niya ang hawanan— 100 ka cubit ang gitas-on ug 1 00 ka cubit ang gilapdon nga kwadrado, uban sa halaran nga anaa sa atubangan sa balay.

⁴⁸Unya gidala ako sa tawo ngadto sa portico sa balay ug gisukod ang mga haligi niini—lima ka cubit ang gibagaon sa matag kilid. Napulo ug upat ka cubit ang gilapdon sa pultahan, ug tulo ka cubit ang gilapdon sa paril nga anaa sa matag kilid niini. ⁴⁹Adunay 2 0 ka cubit nga gitas-on sa portico, ug napulo ug usa ka cubit ang gilalomon niini. Adunay mga ang-ang nga pasaka niini ug mga haligi nga gibutang sa matag kilid niini.

¹Unya gidala ako sa tawo ngadto sa balaang dapit sa templo ug gisukod ang mga haligi sa pultahan—unom ka cubit ang gilapdon sa matag kilid. ²Napulo ka cubit ang gilapdon sa pultahan; lima ka cubit ang gitas-on sa bungbong sa matag kilid niini. Unya gisukod sa tawo ang tanang bahin sa balaang dapit—mikabat ug 40 ka cubit ang gitas-on ug 20 ka cubit ang gilapdon.

³Unya miadto ang tawo sa labing balaang dapit ug gisukod ang mga haligi sa pultahan—duha ka cubit, ug unom ka cubit ang gilapdon sa pultahan. Pito ka cubit ang gilapdon sa matag kilid sa bungbong. ⁴Unya gisukod niya ang gitas-on sa lawak—20 ka cubit. Ang gilapdon niini hangtod sa atubangan sa templo— mikabat ug 20 ka cubit. Unya miingon siya kanako, "Mao kini ang labing balaan nga dapit."

⁵Unya gisukod sa tawo ang bungbong sa balay—mikabat kini ug unom ka cubit ang gibag-on. Upat ka cubit ang gilapdon sa matag kilid sa lawak libot sa balay. ⁶Adunay mga kilirang lawak sa tulo ka andana, ang usa ka lawak ibabaw sa usa, 30 ka mga lawak sa matag andana. Adunay mga tindoganan nga gipalibot sa bungbong sa balay, aron pasandigan sa kilirang mga lawak, tungod kay walay tukod ang bungbong sa balay. ⁷Busa gipalapad ang kilirang mga lawak nga palibot pataas, kay nagakalapad ug nagakataas ang balay sa tanang bahin; gipalapdan ang mga lawak ingon nga gipatas-an ang balay, ug paingon sa taas ang hagdanan ngadto sa labing taas nga bahin, agi sa tungang bahin.

⁸Unya nakita ko ang taas nga bahin sa tanang palibot sa balay, ang patukoranan sa kilirang mga lawak; mikabat ug unom ka cubit ang gitas-on sa igsusukod nga sungkod sa tawo. ⁹Lima ka cubit ang gilapdon sa bungbong sa kilirang mga lawak nga dapit sa gawas. Adunay hawan nga bahin sa gawas niini nga mga lawak sa balaang dapit.

¹⁰Sa pikas bahin niining hawan nga dapit mao ang gawas nga mga lawak alang sa mga pari; mikabat ug 20 ka cubit ang gilapdon libot sa balaang dapit. ¹¹Adunay mga pultahan sa kilirang mga lawak gikan sa laing hawan nga dapit—anaa sa amihanang dapit ang usa ka agianan, ug anaa sa habagatang bahin ang usa. Lima ka cubit ang gilapdon sa palibot niining hawan nga dapit.

¹²70 ka cubit ang gilapdon sa gambalay nga nakaatubang sa hawanan sa kasadpang bahin. Lima ka cubit ang gibag-on sa paril nga nakapalibot niini, ug ang gitas-on niini mikabat ug 90 ka cubit. ¹³Unya gisukod sa tawo ang balaang dapit—mikabat ug 100 ka cubit ang gitas-on niini. Ang nakalahi nga gambalay, ang paril niini, ug ang hawanan mikabat ug 100 ka cubit usab ang gitas-on. ¹⁴100 ka cubit usab ang gilapdon sa atubangan sa hawanan nga anaa sa atubangan sa balaang dapit.

¹⁵Unya gisukod sa tawo ang gitas-on sa gambalay nga anaa sa likod sa balaang dapit sa kasadpang bahin niini, ug ang mga balkon sa matag kilid—mikabat ug 100 ka cubit. Ang balaang dapit ug ang portico, ¹⁶ang kinasulorang mga paril ug ang mga bintana, lakip ang gagmay nga mga bintana, ug ang mga balkon libot sa tulo ka andana, gihaplakan tanan ug kahoy. ¹⁷Ibabaw sa agianan pasulod sa kinasuloran sa balaang dapit ug adunay sinukod nga dayandayan subay sa mga bungbong.

¹⁸Gidayandayanan kini ug mga kerubin ug mga palmera; gipatung-an sa palmera ang matag kerubin, ug adunay duha ka nawong ang matag kerubin: ¹⁹nag-atubang sa palmera ang nawong sa tawo sa usa ka kilid, ug nag-atubang sa palmera ang nawong sa batan-ong liyon sa pikas nga bahin. Gikulit kini sa tanang bahin sa balay. ²⁰Gikan sa yuta hangtod sa agianan, gikulit ang kerubin ug ang palmera sa gawas sa paril sa balay.

²¹Kuwadrado ang mga haligi sa ganghaan sa balaang dapit. Ang ilang hulagway sama sa hulagway sa ²²kahoy nga halaran atubangan sa balaang dapit, diin tulo ka cubit ang gihabogon ug duha ka cubit ang gitas-on sa matag kilid. Hinimo sa kahoy ang mga haligi sa kilid, ang pasukaranan, ug ang rehas. Unya miingon ang tawo kanako, "Mao kini ang lamesa nga anaa sa atubangan ni Yahweh." ²³Adunay duha ka pultahan alang sa balaang dapit ug sa labing balaang dapit. ²⁴Kini nga mga pultahan adunay duha ka binisagrahan nga sira nga nagtabon niini, duha ka sira alang sa usa ka pultahan ug duha ka sira alang sa lain pang pultahan.

²⁵Gikulit kini sa mga sira sa balaang dapit—nga gidayandayanan ug mga kerubin ug mga palmera ang mga paril, ug giatopan ug kahoy ang ibabaw sa portico nga anaa sa atubangan. ²⁶Adunay gagmay nga mga bintana ug mga palmera sa matag kilid sa portico. Mao kini ang kilirang mga lawak sa balay, ug aduna usab kini gipasubra nga mga atop.

¹Sunod gipaadto ako sa tawo ngadto sa gawas nga hawanan sa amihanang bahin, ug gidala niya ako ngadto sa mga lawak nga anaa sa atubangan sa gawas nga hawanan ug sa amihanang bahin nga paril. ²100 ka cubit ang gitas-on padulong sa atubangan ug 50 ka cubit ang gilapdon niadto nga mga lawak. ³Nag-atubang ang pipila niadto nga mga lawak sa sulod nga hawanan ug 20 ka cubit ang gilay-on gikan sa balaang dapit. Adunay tulo ka andana ang mga lawak, ug ang nahimutang sa ibabaw malili ang nahimutang sa ubos ug abli kini kanila, nga adunay agianan. Ang pipila ka mga lawak nag-atubang sa gawas nga hawanan.

⁴Napulo ka cubit ang gilapdon sa agianan ug 100 ka cubit ang gitas-on padulong sa atubangan sa mga lawak. Nag-atubang ang mga pultahan sa mga lawak ngadto sa amihanang bahin. ⁵Apan mas gamay ang ibabaw nga mga hawanan, kay nakuhaan sa mga agianan gikan niini ang dako nga hawan kaysa sa ilang gibuhat sa pinakaubos ug sa tungatunga nga andana sa gambalay. ⁶Kay ang mga hawanan nga anaa sa ikatulo nga andana walay mga haligi, wala nahisama sa mga hawanan nga adunay mga haligi. Busa ang pinakataas nga andana sa mga lawak mas gamay kung itandi ngadto sa mga lawak nga anaa sa pinakaubos ug sa tungatunga nga mga andana.

⁷Ang gawas nga paril padulong sa mga lawak ngadto sa gawas nga hawanan, ang hawanan nga anaa sa atubangan sa mga lawak. Adunay 50 ka cubit ang gitas-on niana nga paril. ⁸Adunay 50 ka cubit ang gitas-on sa mga lawak sa gawas nga hawanan, ug 100 ka cubit ang gitas-on sa mga lawak nga nag-atubang sa balaan nga dapit. ⁹Adunay agianan pasulod ngadto sa pinakaubos nga mga lawak gikan sa sidlakan nga bahin, gikan sa gawas nga hawanan.

¹⁰Padulong sa paril sa gawas nga hawanan sa sidlakan nga bahin, atubangan sa sulod nga hawanan sa balaan nga dapit, adunay mga lawak usab ¹¹sa agianan nga anaa sa atubangan niini. Sama sa hulagway sa mga lawak nga anaa sa amihanang bahin. Adunay managsamang gitas-on ug gilapdon ug managsama ang mga agianan pagawas ug ang mga paghan-ay ug ang mga pultahan. ¹²Sa habagatang bahin adunay mga pultahan sa mga lawak nga managsama lamang sa amihanang bahin. Ang agianan sa sulod adunay pultahan sa ulohan niini, ug nag-atubang ngadto sa nagkalainlaing mga lawak. Sa sidlakan nga bahin adunay pultahan padulong sa agianan sa kinatumyan.

¹³Unya miingon ang tawo kanako, "Balaan ang mga lawak nga anaa sa amihanan ug sa habagatang mga lawak nga anaa sa atubangan sa gawas nga hawanan diin mag-alagad ang mga pari duol kang Yahweh mahimong mokaon sa pinakabalaan nga pagkaon. Magbutang sila didto ug pinakabalaan nga mga butang—ang halad nga pagkaon, ang halad alang sa sala, ug ang halad alang sa dili tinuyoan nga sala—kay mao kini ang balaan nga dapit. ¹⁴Sa dihang mosulod ang mga pari didto, kinahanglan dili sila mogawas sa balaan nga dapit ngadto sa gawas nga hawanan, kung dili nila hukason ang mga bisti nga ilang gigamit sa pag-alagad, sanglit balaan man kini. Busa magbisti sila ug laing mga bisti sa dili pa sila mopaduol sa katawhan."

¹⁵Nahuman ug sukod sa tawo ang sulod sa balay ug unya gipagawas ako ngadto sa ganghaan nga nag-atubang sa sidlakan nga bahin ug gisukod ang tibuok dapit nga nakapalibot didto.

¹⁶Gisukod niya ang sidlakan nga bahin pinaagi sa sukdanan nga kahoy—500 ka cubit sa sukdanan nga kahoy. ¹⁷Gisukod niya ang amihanang bahin—500 ka cubit sa sukdanan nga kahoy. ¹⁸Gisukod usab niya ang habagatan nga bahin—500 ka cubit sa sukdanan nga kahoy. ¹⁹Mituyok usab siya ug gisukod ang kasadpang bahin—500 ka cubit sa sukdanan nga kahoy.

²⁰Gisukod niya ang upat ka bahin niini. Napalibotan kini ug paril nga adunay 500 ka cubit ang gitas-on, ug 500 ka cubit ang gilapdon, aron sa paglain sa balaan gikan sa yano.

¹Unya gidala ako sa tawo didto sa ganghaan nga nag-atubang sa sidlakang bahin. ²Tan-awa! Miabot ang himaya sa Dios sa Israel gikan sa sidlakan; ang iyang tingog sama sa hinaganas sa katubigan, ug misidlak ang kalibotan pinaagi sa iyang himaya.

³Sumala kini sa hulagway sa panan-awon nga akong nakita, sumala sa panan-awon nga akong nakita sa dihang niabot siya aron sa paglaglag sa siyudad, ug ang mga panan-awon sama sa panan-awon nga akong nakita didto sa Kebar Canal—ug mihapa ako. ⁴Busa miabot ang himaya ni Yahweh ngadto sa balay pinaagi sa dalan sa ganghaan nga nag-atubang sa sidlakan. ⁵Unya gipataas ako sa Espiritu ug gidala ako didto sa sulod nga hawanan. Tan-awa! Gilukop sa himaya ni Yahweh ang balay.

⁶Nagtindog ang tawo sa akong kiliran, ug nadungog ko nga adunay laing tawo nga nakigsulti kanako gikan sa balay. ⁷Miingon siya kanako, "Anak sa tawo, mao kini ang dapit sa akong trono ug ang dapit alang sa akong mga lapa-lapa, diin magpuyo ako taliwala sa katawhan sa Israel hangtod sa kahangtoran. Dili na gayod pasipalahan sa balay sa Israel ang akong balaan nga ngalan—sila o ang ilang mga hari—inubanan sa ilang pagkawalay pagtuo o uban sa mga patayng lawas sa ilang mga hari diha sa ilang hataas nga mga dapit. ⁸Dili na gayod nila pasipalahan ang akong balaan nga ngalan pinaagi sa pagbutang sa ilang mga ganghaan sunod sa akong ganghaan, ug ang ilang mga haligi sa ganghaan sunod sa akong mga haligi sa ganghaan, walay nakaali gawas lamang sa paril tali kanako ug kanila. Gipasipad-an nila ang akong balaan nga ngalan pinaagi sa ilang dulomtanang mga buhat, busa gilamoy ko sila sa akong kasuko.

⁹Karon ipakuha kanila ang ilang pagkawalay pagtuo ug ang mga patay nga lawas sa ilang mga hari gikan sa akong atubangan, ug magpuyo ako sa ilang taliwala hangtod sa kahangtoran.

¹⁰Anak sa tawo, kinahanglan sultihan nimo ang balay sa Israel mahitungod niini nga balay aron nga maulaw sila sa ilang mga sala. Kinahanglan maghunahuna sila mahitungod niini nga paghulagway. ¹¹Kay kung naulaw sila sa tanan nga ilang gihimo, unya ipakita kanila ang disenyo sa balay, ang matag detalye, ang mga agianan pagawas, mga agianan pasulod, ug tanang mga disenyo niini, tanang mga kasugoan ug mga balaod niini. Unya isulat kini sa ilang atubangan aron tipigan nila ang tanan nga disenyo ug tanang mga balaod niini, aron nga tumanon nila kini.

¹²Mao kini ang patakaran alang sa balay: Mahimong labing balaan ang gikan sa kinatumyan sa bungtod ngadto sa tanan nga nakapalibot nga utlanan niini. Tan-awa! Mao kini ang patakaran alang sa balay.

¹³Mao kini ang mga sukod sa halaran sa cubit—kana nga cubit mao ang naandan nga cubit ug usa ka maniko ang gitas-on. Busa ang kanal-kanal nga nakapalibot sa halaran mahimong usa ka cubit ang gilalomon, ug usa ka cubit usab ang gilapdon niini. Usa ka dangaw ang utlanan nga nakapalibot sa kilid niini. Mao kini ang pasukaranan sa halaran. ¹⁴Duha ka cubit gikan sa kanal-kanal sa yuta ngadto sa ubos nga tindoganan sa halaran, ug usa ka cubit ang gilapdon sa tindoganan niini. Unya upat ka cubit gikan sa gamay nga tindoganan hangtod sa dako nga tindoganan sa halaran, ug usa ka cubit ang gilapdon sa dako nga tindoganan.

¹⁵Upat ka cubit ang gitas-on sa halinganan sa ibabaw sa halaran alang sa mga halad sinunog, ug adunay upat ka mga sungay pataas sa halinganan. ¹⁶Napulo ug duha ka cubit ang gitas-on ug napulo ug duha ka cubit ang gilapdon sa halinganan, usa ka kwadrado. ¹⁷Napulo ug upat ka cubit ang gitas-on sa matag utlanan niini ug napulo ug upat ka cubit ang gilapdon sa matag bahin sa upat ka kilid niini, ug tunga sa cubit ang gilapdon sa ngilit niini. Usa ka cubit ang gilapdon sa tanang nakapalibot nga kanal-kanal uban sa matag ang-ang nga nagaatubang sa sidlakan."

¹⁸Human, miingon siya kanako, "Anak sa tawo, miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Mao kini ang mga patakaran alang sa halaran sa adlaw nga buhaton nila kini, alang sa paghalad sa halad sinunog, ug alang sa pagwisikwisik ug dugo niini. ¹⁹Mohatag ka ug torong baka gikan sa panon sa mga baka ingon nga halad sa sala alang sa Levita nga mga pari nga mga kaliwat ni Zadok, kadtong moduol kanako aron sa pag-alagad kanako—mao kini ang pahayag ni Yahweh nga Ginoo.

²⁰Unya kuhaon nimo ang ubang dugo niini ug ibutang didto sa upat ka sungay ibabaw sa halaran ug sa upat ka kilid sa tindoganan niini ug sa ibabaw nga ngilit nga nakapalibot niini; hinloan nimo kini ug magbuhat ug pagpapas sa sala alang niini. ²¹Unya kuhaa ang torong baka alang sa halad sa sala ug sunoga kini sa gigahin nga bahin sa templo sa gawas sa balaan nga dapit.

²²Unya sa ikaduhang adlaw maghalad ka ug laki nga kanding nga walay tatsa gikan sa mga kanding ingon nga halad sa sala; hinloan sa mga pari ang halaran sama sa ilang paghinlo sa mga torong baka. ²³Sa dihang mahuman ka sa paghinlo niini, paghalad ug walay tatsa nga torong baka gikan sa panon sa mga baka ug usa ka walay tatsa nga torong karnero gikan sa panon. ²⁴Ihalad kini sa atubangan ni Yahweh; itsahan kini ug asin sa mga pari ug ipataas kini ingon nga halad sinunog alang kang Yahweh.

²⁵Kinahanglan mag-andam ka ug laking kanding ingon nga halad sa sala sa matag adlaw sulod sa pito ka adlaw, ug kinahanglan mag-andam usab ang mga pari ug usa ka walay tatsa nga torong baka sa mga panon ug walay tatsa nga torong karnero gikan sa panon. ²⁶Kinahanglan silang magbuhat ug pagpapas sa sala alang sa halaran sulod sa pito ka adlaw ug putlion kini, ug niini nga paagi kinahanglan nga balaanon nila kini. ²⁷Kinahanglan taposon nila kini nga mga adlaw, ug sa ikawalo nga adlaw ug sa umaabot mahitabo nga andamon sa mga pari ang inyong mga halad sinunog ug inyong mga halad sa pagpasig-uli ibabaw sa halaran, ug dawaton ko kamo—mao kini ang pahayag ni Yahweh nga Ginoo."

¹Unya gidala ako sa tawo pabalik didto sa gawas sa balaang dapit sa ganghaan nga nag-atubang sa sidlakan; gisirad-an kini pag-ayo. ²Miingon si Yahweh kanako, "Gisirad-an pag-ayo kining ganghaan; dili gayod kini maabli. Walay tawo nga makasulod niini, kay si Yahweh lamang, nga Dios sa Israel, ang makasulod niini, busa sirado gayod kini pag-ayo. ³Molingkod niini ang tigdumala sa Israel aron mokaon ug pagkaon sa atubangan ni Yahweh. Mosulod siya sa agianan sa ganghaan sa portico ug mogawas sa samang agianan."

⁴Pagkahuman gidala niya ako sa agianan sa amihanang bahin nga nag-atubang sa balay. Busa mitan-aw ako ug tan-awa, nalukop sa himaya ni Yahweh ang iyang panimalay, ug mihapa ako. ⁵Unya miingon si Yahweh kanako, "Anak sa tawo, andama ang imong kasingkasing ug pagtan-aw pinaagi sa imong mga mata ug paminaw pinaagi sa imong mga dalunggan sa tanan nga akong ipahayag kanimo, sa tanan nga mga balaod sa balay ni Yahweh ug sa tanan nga mga patakaran niini. Paghunahuna mahitungod sa pasulod ug pagawas sa balay.

⁶Unya sultihi ang mga masinupakon, ang balay sa Israel. 'Miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Igo na alang kaninyo ang tanan ninyong dulomtanang mga binuhatan, balay sa Israel— ⁷kay gidala ninyo ang mga langyaw nga wala natuli ang mga kasingkasing ug wala natuli ang unod aron mosulod sa akong balaang dapit, nagpasipala sa akong balay, samtang naghalad kamo kanako ug pagkaon, tambok ug dugo—gisupak ninyo ang akong kasabotan pinaagi sa tanan ninyong dulomtanang mga binuhatan.

⁸Wala ninyo gituman ang inyong mga bulohaton nga may kalabotan sa akong balaang mga butang, apan nagpili kamo ug uban nga maoy mobuhat sa inyong mga bulohaton, ug gihimo ninyo sila nga maoy moatiman sa akong balaang dapit. ⁹Miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Walay langyaw, nga dili tinuli ang kasingkasing ug unod, nga gikan niadtong nagpuyo taliwala sa katawhan sa Israel, ang makasulod sa akong balaang dapit.

¹⁰Apan mipalayo gikan kanako ang mga Levita —naglatagaw sila palayo gikan kanako, ug nagsunod sa ilang mga diosdios—apan pagabayran nila ang ilang sala. ¹¹Mga sulugoon sila sa akong balaang dapit, nga nagbantay sa mga ganghaan sa balay ug nag-alagad sa balay ug giihaw nila ang sunogon nga mga halad ug ang mga halad sa katawhan, ug motindog sila atubangan sa katawhan ug moalagad kanila. ¹²Apan kay gibuhat man nila ang mga halad sa atubangan sa ilang mga diosdios, nahimo silang kapandolan sa sala alang sa panimalay sa Israel. Busa ipataas ko ang akong kamot aron sa pagpanumpa ug pagpakigsaad batok kanila—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo—antoson nila ang ilang silot.

¹³Dili sila moduol kanako aron mamuhat ingon nga akong mga pari o mopaduol sa bisan unsa sa akong balaang mga butang, ang labing balaang mga butang. Hinuon, pas-anon nila ang pagsaway ug ang ilang sala alang sa dulomtanang mga buhat nga ilang nabuhat. ¹⁴Apan himoon ko sila ingon nga mga katabang sa bulohaton sa balay, alang sa tanan nga mga bulohaton niini ug sa bisan unsa nga buhaton diha.

¹⁵Unya ang Levita nga mga pari, kadtong mga anak nga lalaki ni Zadok nga nagtuman sa mga bulohaton sa akong balaang dapit sa dihang naglatagaw palayo ang katawhan sa Israel gikan kanako—mopaduol sila kanako aron sa pagsimba kanako. Motindog sila sa akong atubangan aron mohalad kanako ug tambok ug dugo—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo. ¹⁶Moadto sila sa akong balaang dapit; mopaduol sila sa akong lamesa aron sa pagsimba kanako ug sa pagtuman sa ilang mga bulohaton nganhi kanako.

¹⁷Busa mahitabo kini sa dihang mosulod sila sa mga ganghaan sa sulod nga hawanan, kinahanglan nga magsul-ob sila ug mga bisti nga lino, kay dili sila makasulod sa mga ganghaan nga nagsul-ob ug balahibo sa hayop sa sulod nga hawanan ug sa balay niini. ¹⁸Kinahanglan nga adunay lino nga turban sa ilang mga ulo ug lino nga mga bisti nga pang-ilalom sa ilang mga dapidapi. Kinahanglan nga dili sila magsul-ob ug mga bisti nga makapasingot kanila.

¹⁹Sa dihang mogawas sila sa gawas nga hawanan, aron sa pag-adto sa katawhan, kinahanglan nga huboon nila ang ilang mga bisti nga ilang gisul-ob sa dihang mag-alagad sila; kinahanglan huboon nila kini ug ibutang sa balaang lawak, aron dili mahimong balaan ang ubang tawo pinaagi sa paghikap sa ilang pinasahi nga bisti.

²⁰Kinahanglan nga dili usab nila kiskisan ang ilang ulo ni tugotan nga motaas ang ilang buhok, apan kinahanglan nga putlan nila ang buhok sa ilang mga ulo. ²¹Walay pari nga moinom ug bino kung mosulod siya sa sulod nga hawanan, ²²ni magdala ug balo o binulagan nga babaye ingon nga iyang asawa, apan ang ulay lamang nga gikan sa banay sa panimalay sa Israel o ang balo nga asawa sa pari kaniadto.

²³Kay tudloan nila ang akong katawhan sa kalahian sa balaan ug sa malaw-ay; ug masayod sila sa dili hinlo gikan sa hinlo. ²⁴Sa panaglalis mobarog sila aron sa paghukom pinaagi sa akong mga kasugoan; kinahanglan nga makiangayon sila. Tumanon nila ang akong balaod ug akong mga sugo sa matag pista, ug saulogon nila ang akong balaan nga Adlawng Igpapahulay

²⁵Dili sila moadto sa patay nga tawo aron dili mahugaw, gawas lamang kung amahan o inahan nila kini, anak nga lalaki o anak nga babaye, igsoong lalaki o igsoong babaye nga wala nakigdulog sa lalaki; kay mahimo silang hugaw. ²⁶Human mahugaw ang pari, moihap sila ug pito ka adlaw alang kaniya. ²⁷Sa adlaw nga mosulod siya sa balaang dapit, ngadto sa sulod nga hawanan aron sa pag-alagad sa balaang dapit, kinahanglan nga magdala siya ug halad sa sala alang sa iyang kaugalingon—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.

²⁸Mao kini ang mahimo nilang panulondon: Ako ang ilang panulondon, ug kinahanglan nga dili ninyo sila hatagan ug kabtangan sa Israel; Ako ang mahimo nilang kabtangan! ²⁹Kaunon nila ang mga halad nga pagkaon, ang mga halad alang sa sala, ang mga halad alang sa dili tinuyoan nga sala, ug mailaha ang tanan nga gihalad ngadto kang Yahweh.

³⁰Mapanag-iya sa mga pari ang labing maayo nga unang mga bunga sa tanang butang ug ang matag gasa, ug ang bisan unsang butang nga gikan sa tanan ninyong mga gasa, ug ihatag ang labing maayo sa inyong mga halad nga pagkaon ngadto sa mga pari aron nga ang panalangin maanaa sa inyong balay. ³¹Dili mokaon ang mga pari ug patay nga mga mananap o mananap nga gitukob sa laing mananap, langgam man o ihalas nga mananap.

¹Sa dihang nagripa kamo aron sa pagbahinbahin sa yuta ingon nga panulondon, kinahanglan nga maghalad kamo ngadto kang Yahweh; kini nga halad mahimong usa ka balaan nga bahin sa yuta, 25, 000 ka cubit ang gitas-on, ug 10, 000 ka cubit ang gilapdon. Mahimo kining balaan, ug ang tanang dapit palibot niini. ²Gikan niini adunay 500 ka cubit ug 500 ka cubit kwadrado nga nakapalibot sa balaang dapit, uban sa nakapalibot nga utlanang 50 ka cubit ang gilapdon.

³Gikan niining dapita mosukod ka ug bahin nga 25, 000 ka cubit ang gitas-on ug 10, 000 ka cubit ang gilapdon; mahimo kini nga balaang dapit, ang labing balaang dapit. ⁴Mahimo kining usa ka balaang dapit sa yuta alang sa mga pari nga nag-alagad kang Yahweh, nga nagpaduol kang Yahweh aron sa pag-alagad kaniya. Mahimo kining usa ka dapit alang sa ilang kabalayan ug ang balaang luna alang sa balaang dapit. ⁵Busa mahimo kining 25, 000 ka cubit ang gitas-on ug 10, 000 ka cubit ang gilapdon, ug alang kini sa mga lungsod alang sa mga Levita nga nag-alagad sa balay.

⁶Mogahin kamo ug usa ka dapit alang sa siyudad, 5, 000 ka cubit ang gilapdon ug 25, 000 ka cubit ang gitas-on, mao kana ang sunod sa bahin nga giandam alang sa balaang dapit; mapanag-iya kini nga siyudad sa tanan nga balay sa Israel. ⁷Ang yuta sa prinsipe mao ang isigkakilid nga bahin nga giandam alang sa balaang dapit ug sa siyudad. Maanaa kini sa ilang kasadpang bahin ug sa ilang sidlakang bahin. Managsama ang gitas-on sa gitas-on sa usa niadto nga mga bahin, gikan sa kasadpan ngadto sa sidlakan.

⁸Panag-iyahon kining yutaa sa prinsipe sa Israel. Dili na gayod daugdaogon sa akong mga prinsipe ang akong katawhan; hinuon, ihatag nila ang yuta ngadto sa panimalay sa Israel, alang sa ilang mga tribo.

⁹Miingon niini si Yahweh nga Ginoo: "Igo na kini alang kaninyo, mga prinsipe sa Israel! Kuhaa ang kagubot ug pagpang-away; buhata ang hustisya ug pagkamatarong! Undanga ninyo ang pagpalayas sa akong katawhan! —mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo. ¹⁰Kinahanglan nga aduna kamoy tukmang mga timbangan, tukmang mga epha, ug tukmang mga bat! ¹¹Managsama lamang ang kantidad sa epha ug ang bat, busa ang usa ka bat mahimong napulo ka bahin sa usa ka homer; ang epha mahimong napulo ka bahin sa usa ka homer. Managsama ang sukod niini sa homer. ¹²Ang shekel mahimong 20 ka geras; ang 60 ka shekel mahimong usa ka mina alang kanimo.

¹³Mao kini ang halad nga kinahanglan ninyong ihatag: ang ikaunom ka bahin sa epha sa matag homer sa trigo, ug ihatag ninyo ang ikaunom ka bahin sa epha sa matag homer sa sebada. ¹⁴Ang patakaran sa paghatag ug lana mahimong napulo ka bahin sa usa ka bat alang sa matag kor (nga napulo ka bat), o sa matag homer, tungod kay ang homer napulo usab ka bat. ¹⁵Gamiton ang usa ka karnero o kanding gikan sa panon sa matag 200 ka mga hayop gikan sa tubigon nga mga rehiyon sa Israel sa bisan unsang halad nga sinunog o halad alang sa pagpakigdait aron sa pagpapas sa sala alang sa katawhan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh nga Ginoo.

¹⁶Mohatag ang tanang katawhan sa yuta niini nga halad ngadto sa prinsipe sa Israel. ¹⁷Mahimo kining kaakohan sa prinsipe aron sa pagsangkap sa mga mananap alang sa mga halad nga sinunog, ang mga halad nga trigo ug ang halad nga bino sa mga kasaulogan ug ang mga kasaulogan sa bag-ong subang sa bulan, ug sa mga Adlawng Igpapahulay—tanang gitakda nga mga kasaulogan sa panimalay sa Israel. Mohatag siya alang sa mga halad alang sa sala, mga halad nga trigo, mga halad sinunog ug ang mga halad alang sa pagpakigdait aron sa pagpapas sa sala alang sa balay sa Israel.

¹⁸Miingon niini si Yahweh nga Ginoo: Sa unang bulan, sa unang adlaw sa bulan, modala ka ug torong baka nga walay tatsa gikan sa panon sa mga baka ug paghimo ug halad alang sa sala sa balaang dapit. ¹⁹Mokuha ug dugo ang pari gikan sa halad alang sa sala ug ibutang kini sa mga haligi sa pultahan sa balay ug sa upat ka suok sa utlanan sa halaran, ug sa mga haligi sa pultahan sa ganghaan ngadto sa sulod nga hawanan. ²⁰Buhaton nimo kini sa ikapito nga adlaw sa bulan alang sa sala sa matag usa nga wala tuyoa o walay kasayoran niini; niini nga paagi papason nimo ang sala alang sa templo.

²¹Sa unang bulan sa ikanapulog upat nga adlaw sa bulan, adunay kasaulogan alang kaninyo, pito ka adlaw nga pagsaulog. Mokaon kamo ug tinapay nga walay patubo. ²²Nianang adlawa, moandam ug toro nga baka ang prinsipe alang sa iyang kaugalingon ug alang sa tanang katawhan sa yuta ingon nga halad alang sa sala.

²³Sulod sa pito ka adlaw nga kasaulogan, moandam ang prinsipe ug halad nga sinunog alang kang Yahweh: pito ka mga torong baka ug pito ka torong mga karnero nga walay tatsa sa matag adlaw sulod sa pito ka mga adlaw, ug usa ka laki nga kanding matag adlaw ingon nga halad alang sa sala. ²⁴Unya moandam ang prinsipe ug halad nga pagkaon sa usa ka epha sa matag torong baka ug usa ka epha sa matag torong karnero uban ang usa ka hin sa lana sa matag epha.

²⁵Sa ikapito nga bulan sa ikanapulog lima nga adlaw sa bulan, diha sa kasaulogan, mohalad ang prinsipe niini sulod sa pito ka mga adlaw: mga halad alang sa sala, mga halad sinunog, mga halad nga pagkaon, ug mga halad nga lana.

¹Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Pagasirad-an ang ganghaan sa sulod nga hawanan, nga nag-atubang sa sidlakan sulod sa unom ka adlaw nga tingtrabaho, apan pagaablihan kini sa Adlaw nga Igpapahulay ug sa adlaw sa bag-ong bulan. ²Mosulod ang prinsipe sa gawas nga hawanan agi sa ganghaan ug sa portico niini gikan sa gawas, ug magtindog siya atubangan sa haligi sa sulod nga ganghaan samtang ginahalad sa mga pari ang iyang halad nga sinunog ug halad sa pagpakigdait. Unya magsimba siya diha sa pultahan sa sulod nga ganghaan ug mogawas, apan dili pagasirad-an ang ganghaan hangtod magabii.

³Mosimba usab sa mga Adlaw nga Igpapahulay ug sa mga bag-ong bulan ang katawhan sa yuta sa atubangan ni Yahweh diha sa agianan paingon sa ganghaan. ⁴Ang halad nga sinunog nga gihalad sa prinsipe ngadto kang Yahweh sa Adlaw nga Igpapahulay mao ang unom ka walay tatsa nga mga nating karnero ug usa ka walay tatsa nga torong karnero. ⁵Usa ka epha ang halad nga trigo uban ang torong karnero, ug ang halad nga trigo uban ang mga nating karnero sumala sa buot niya nga ihatag, ug ang usa ka hin sa lana uban ang matag epha sa trigo.

⁶Sa adlaw sa bag-ong bulan, kinahanglan nga mohalad siya ug walay tatsa nga torong baka gikan sa usa ka panon, unom ka mga nating karnero, ug walay tatsa nga torong karnero. ⁷Kinahanglan maghimo siya ug halad nga trigo sa usa ka epha alang sa torong baka ug usa ka epha alang sa torong karnero, ug kung unsa ang iyang buot ihatag alang sa mga nating karnero, ug usa ka hin sa lana alang sa matag epha sa trigo. ⁸Sa dihang mosulod ang prinsipe agi sa ganghaan ug sa portico niini, kinahanglan nga mogawas siya agi sa samang dalan.

⁹Apan sa dihang moabot ang katawhan sa yuta diha sa atubangan ni Yahweh sa panahon sa gitakda nga mga kasaulogan, si bisan kinsa nga mosulod aron mosimba agi sa amihanang ganghaan, kinahanglan mogawas agi sa habagatang ganghaan; ug si bisan kinsa nga mosulod agi sa habagatang ganghaan kinahanglan mogawas agi sa amihanang ganghaan. Walay bisan usa nga mobalik sa ganghaan nga iyang gisudlan, kay kinahanglan mogawas siya padiritso. ¹⁰Kinahanglan nga anaa ang prinsipe sa ilang taliwala; sa dihang mosulod sila, kinahanglan mosulod usab siya, ug sa dihang mobiya na sila, kinahanglan mobiya na usab siya.

¹¹Sa mga kasaulogan, kinahanglan ang halad nga trigo usa ka epha alang sa torong baka, ug usa ka epha alang sa torong karnero, ug bisan unsa nga buot niyang ihatag uban sa mga nating karnero ug usa ka hin sa lana sa matag epha. ¹²Sa dihang mohatag ang prinsipe ug kinabubot-ong halad, halad nga sinunog man o halad sa pagpakigdait ngadto kang Yahweh, pagaablihan ang ganghaan nga nag-atubang sa sidlakan alang kaniya. Ihalad niya ang iyang halad nga sinunog o halad sa pagpakigdait sama sa iyang gibuhat sa Adlaw nga Igpapahulay. Unya kinahanglan mogawas siya, ug pagasirad-an ang ganghaan sa dihang makagawas na siya.

¹³Dugang pa, maghatag ka ug usa ka walay tatsa nga nating karnero nga nagpangidaron ug usa ka tuig ingon nga halad nga sinunog sa matag adlaw ngadto kang Yahweh; buhaton nimo kini kada buntag. ¹⁴Mohatag ka ug halad nga trigo uban niini matag buntag, ikaunom ka bahin sa epha ug ikatulo ka bahin sa hin sa lana aron nga mohumok ang harina sa halad nga trigo alang kang Yahweh, sumala sa kanunay nga balaod. ¹⁵Andamon nila ang nating karnero, ang halad nga trigo, ug ang lana matag buntag, ang halad sinunog sa kanunay.

¹⁶Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: Kung mohatag ug gasa ang prinsipe sa bisan kinsa sa iyang mga anak nga lalaki, mao kini ang iyang panulondon. Mahimo kining kabtangan sa iyang mga anak nga lalaki, usa kini ka panulondon. ¹⁷Apan kung mohatag siya ug gasa gikan sa iyang panulondon ngadto sa usa sa iyang mga sulugoon, mapanag-iya kini sa sulugoon hangtod sa tuig sa iyang kagawasan, ug unya ibalik kini ngadto sa prinsipe. Alang lamang sa iyang mga anak nga lalaki ang iyang panulondon. ¹⁸Dili kuhaon sa prinsipe ang panulondon sa katawhan gikan sa ilang kaugalingong kabtangan; kinahanglan nga mohatag siya alang sa iyang mga anak nga lalaki gikan sa iyang kaugalingong kabtangan aron nga dili magkatibulaag ang akong katawhan, ang matag tawo gikan sa iyang kaugalingong kabtangan.'"

¹⁹Pagkahuman gidala ako sa tawo agi sa dalan paingon sa ganghaan ngadto sa balaang mga lawak alang sa mga pari, nga nag-atubang sa amihanan ug tan-awa! Adunay dapit paingon sa kasadpan. ²⁰Miingon siya kanako, "Mao kini ang dapit diin pabukalan sa mga pari ang halad sa dili tinuyoan nga sala ug ang halad sa sala ug diin kinahanglan nila lutoon ang halad nga trigo. Kinahanglan nga dili nila dad-on ang mga halad ngadto sa gawas nga hawanan, kay mabalaan ang katawhan niini."

²¹Unya gidala niya ako sa gawas nga hawanan ug gigiyahan niya ako aron moagi sa upat ka mga suok niana nga hawanan, ug nakita ko nga sa matag suok sa hawanan, adunay laing hawanan. ²²Sulod sa upat ka mga suok sa gawas nga hawanan adunay upat na usab ka gagmay nga hawanan, 40 ka cubit ang gitas-on ug 30 ang gilapdon. Managsama ang gidak-on sa tanang upat ka mga suok sa hawanan. ²³Adunay ali nga hinimo sa bato palibot sa upat niini, ug ang abohan anaa ilalom sa ali. ²⁴Miingon ang tawo kanako, "Mao kini ang mga dapit diin magpabukal ang mga sulugoon sa templo sa mga halad sa katawhan."

¹Unya gidala ako sa tawo balik ngadto sa pultahan sa templo, ug adunay nagdagayday nga tubig gikan sa ilalom sa agianan sa templo sa balay paingon sa sidlakan—kay ang atubangan sa templo nag-atubang sa sidlakan—ug nagdagayday ang tubig paingon sa habagatang bahin sa templo, sa tuong bahin sa halaran. ²Busa gipagawas ako niya agi sa habagatang ganghaan ug gipalibot paingon sa ganghaan nga nag-atubang sa sidlakan, ug didto nagdagayday ang tubig gikan niini nga ganghaan sa habagatang bahin niini.

³Samtang nagpadulong ang tawo sa sidlakan, adunay pangsukod nga pisi sa iyang kamot; nagsukod siya ug 1, 000 ka cubit ug gidala ako agi ngadto sa tubig nga taman sa kiting. ⁴Unya nagsukod na usab siya ug 1, 000 ka cubit ug gidala ako ngadto sa tubig nga taman sa tuhod; ug nagsukod na usab siya ug laing 1, 000 ka cubit ug gidala ako ngadto sa tubig nga taman sa bat-ang ang gilalomon. ⁵Sunod nagsukod na usab siya ug laing 1, 000 ka cubit, apan usa na kini ka suba nga dili nako matabok tungod kay mitaas ang tubig ug mahimo na nga langoyon ang kalalom niini—suba kini nga dili na malabang.

⁶Miingon ang tawo nganhi kanako, "Anak sa tawo, nakita mo ba kini?" ug gipagawas niya ako ug gipalakaw pabalik paingon sa daplin sa suba. ⁷Sa akong pagbalik, adunay daghang mga kahoy ang isig-kadaplin sa suba. ⁸Miingon ang tawo kanako, "Mogawas kini nga tubig paingon sa sidlakang ginsakopan ug paubos sa Araba; kini nga tubig modagayday paingon sa Dagat nga Asin ug mahimo kini nga tab-ang.

⁹Mahimo nga ang matag buhing binuhat nga nagpanon magpuyo kung diin nagdagayday ang tubig; adunay daghang mga isda niini, kay nagdagayday kini nga tubig didto. Himoon nga tab-ang ang tubig nga parat. Mabuhi ang tanang butang kung diin modangat ang suba. ¹⁰Unya mahitabo nga magtindog ang mga mananagat sa En Gedi daplin sa tubig, ug adunay dapit nga ladlaran sa mga pukot diha sa En Eglaim. Adunay daghang nagkalainlaing matang sa isda didto sa Dagat nga Asin, sama sa kadagaya sa isda diha sa Dako nga Dagat.

¹¹Apan dili mamahimong tab-ang ang lapukon ug lamakan nga mga dapit sa Dagat nga Asin; alang kini sa paghatag ug asin. ¹²Tapad niini nga suba sa mga daplin niini, sa isig kakilid, motubo ang tanang matang sa mga kahoy nga makahatag ug bunga nga makaon. Dili malaya ang mga dahon niini ug dili kini mawad-an ug bunga. Matag bulan mamunga ang mga kahoy, tungod kay modagayday kanila ang tubig nga gikan sa balaang puloy-anan. Ang bunga niini alang sa pagkaon, ug ang mga dahon niini alang sa pagpanambal.

¹³Miingon si Yahweh nga Ginoo niini: "Mao kini ang paagi sa pagbahin-bahin ninyo sa yuta alang sa napulog duha ka mga tribo sa Israel: adunay duha ka bahin si Jose. ¹⁴Bahinbahina ninyo sa patas ang giisa sa akong kamot ug gipanumpa nga ihatag sa inyong mga amahan. Mainyo kining yutaa ingon nga panulondon.

¹⁵Mao kini ang mahimong utlanan sa yuta sa amihanang bahin gikan sa Dako nga Dagat agi sa Hetlon, ug unya hangtod sa Zedad. ¹⁶Unya ang utlanan paingon sa Berota, sa Sibraim, nga anaa sa tungatunga sa Damascus ug Hamat, ug paingon sa Hazer Haticon, nga tapad sa utlanan sa Hauran. ¹⁷Busa ang utlanan gikan sa dagat paingon sa Hazar Enan sa utlanan sa Damascus ug Hamat padulong sa amihanan. Mao kini ang amihanang bahin.

¹⁸Sa sidlakang bahin, taliwala sa Hauran ug sa Damascus ug taliwala sa Gilead ug sa yuta sa Israel mao ang Suba sa Jordan. Kinahanglan nga sukdon ninyo gikan sa utlanan hangtod sa sidlakan nga dagat; kining tanan mao ang sidlakan nga utlanan. ¹⁹Unya sa habagatang bahin; habagatan sa Tamar paingon sa katubigan sa Meriba Kades, sa lugot sa Ehipto paingon sa Dako nga Dagat, ug ang habagatang bahin paingon sa habagatan. ²⁰Unya ang kasadpan nga utlanan mao ang Dako nga Dagat kung diin nagpadulong kini atbang sa Hamat. Mao kini ang kasadpan nga bahin.

²¹Niini nga paagi bahinon ninyo kini nga yuta alang sa inyong mga kaugalingon, alang sa mga tribo sa Israel. ²²Busa bahin-bahinon ninyo kini nga mga panulondon alang sa inyong mga kaugalingon ug alang sa mga langyaw nga anaa sa inyong taliwala, kadtong mga naghimugso ug mga bata sa inyong taliwala ug kadtong uban kaninyo, sama sa mga lumad nga katawhan nga gipanganak sa Israel. ²³Unya mahitabo nga mag-uban ang langyaw sa mga tribo kung diin siya nagpuyo. Kinahanglan nga hatagan ninyo siya ug panulondon—mao kini ang pahayag ni Yahweh nga Ginoo."

¹Mao kini ang mga ngalan sa mga tribo. Makadawat ug usa ka bahin sa yuta ang tribo ni Dan; ang utlanan niini mosubay gikan sa amihanan nga utlanan sa Israel lahos sa Hetlon ug Lebo Hamat. Ang matag utlanan niini padulong ngadto sa Hazar Enan ug lahos sa utlanan sa Damascus paingon sa amihanan ug hangtod sa Hamat. Ang utlanan ni Dan maggikan sa sidlakan padulong sa Dako nga Dagat. ²Subay sa utlanan ni Dan, gikan sa sidlakang bahin hangtod sa kasadpan, adunay usa ka bahin si Asher. ³Subay sa utlanan ni Asher gikan sa sidlakang bahin paingon sa kasadpan, adunay usa ka bahin si Neftali.

⁴Subay sa utlanan ni Neftali gikan sa sidlakan nga bahin hangtod sa kasadpan, adunay usa ka bahin si Manases. ⁵Subay sa utlanan ni Manases gikan sa sidlakan nga bahin hangtod sa kasadpan, adunay usa ka bahin si Efraim. ⁶Subay sa utlanan ni Efraim gikan sa sidlakang bahin paingon sa kasadpan, adunay usa ka bahin si Reuben. ⁷Subay sa utlanan ni Reuben gikan sa sidlakan nga bahin paingon sa kasadpan, adunay usa ka bahin si Juda.

⁸Ang halad nga yuta nga inyong ihalad mahimong anaa sa utlanan ni Juda ug palahos gikan sa sidlakang bahin paingon sa kasadpan nga bahin; 25, 000 ka cubit ang gilapdon. Ang gitas-on niini sama kadako sa usa ka bahin sa tribo gikan sa sidlakang bahin paingon sa kasadpan, ug ang templo anaa sa tungatunga niini. ⁹Kini nga yuta nga inyong ihalad kang Yahweh 25, 000 ka cubit ang gitas-on ug 10, 000 ka cubit ang gilapdon.

¹⁰Mao kini ang mga bulohaton niining balaan nga bahin sa yuta: adunay ihatag nga bahin sa yuta alang sa mga pari nga 25, 000 ka cubit ang gitas-on sa amihanang bahin; 10, 000 ka cubit ang gilapdon sa kasadpang bahin; 10, 000 ka cubit ang gilapdon sa sidlakang bahin; ug 25, 000 ka cubit ang gitas-on sa habagatang bahin, uban sa balaang dapit ni Yahweh taliwala niini. ¹¹Alang kini sa paggahin sa mga pari sa banay ni Zadok, nga matinud-anong nag-alagad kanako ug wala gayod nahisalaag sa dihang nahisalaag ang katawhan sa Israel, sama sa gibuhat sa mga Levita. ¹²Ang halad alang kanila mahimong bahin niining labing balaan nga yuta, padulong sa utlanan sa mga Levita.

¹³Ang yuta sa mga Levita nga subay sa utlanan sa yuta sa mga pari mahimong 25, 000 ka cubit ang gitas-on ug 10, 000 ka cubit ang gilapdon. Ang kinatibuk-ang gidak-on sa duha ka bahin sa yuta 25, 000 ka cubit ang gitas-on ug 20, 000 ka cubit ang gilapdon. ¹⁴Kinahanglan nga dili nila kini ibaligya o ibaylo; walay mga unang bunga sa yuta sa Israel ang ilain gikan niining mga yutaa, kay balaan kining tanan ngadto kang Yahweh.

¹⁵Ang nahibilin nga yuta, 5, 000 ka cubit ang gilapdon ug 25, 000 ka cubit ang gitas-on, alang sa paggahin nga galamiton sa siyudad, sa kabalayan, ug sa sibsibanan; taliwala niini mao ang siyudad. ¹⁶Mao kini ang mga sukod sa siyudad: 4, 500 ka cubit ang gitas-on sa amihanang bahin; 4, 500 ka cubit ang gitas-on sa habagatang bahin; 4, 500 ka cubit ang gitas-on sa sidlakang bahin; ug 4, 500 ka cubit ang gitas-on sa kasadpang bahin.

¹⁷Adunay sibsibanan alang sa siyudad paingon sa amihanang dapit nga 250 ka cubit ang gilalomon; paingon sa habagatan, 250 ka cubit ang gilalomon; sa sidlakan, 250 ka cubit ang gilalomon, ug sa kasadpan, 250 usab ka cubit ang gilalomon. ¹⁸Ang nahibilin nga yuta sa balaan nga halad adunay 10, 000 ka cubit paingon sa sidlakan ug 10, 000 ka cubit paingon sa kasadpan. Molahos kini paingon sa utlanan sa balaan nga halad, ug ang abot niini mahimong pagkaon alang niadtong nagtrabaho sa siyudad.

¹⁹Mag-uma ang katawhan nga nagtrabaho sa siyudad, ug ang katawhan nga nahisakop sa tanang tribo sa Israel. ²⁰Nagsukod ug 25, 000 ka cubit kwadrado ang tanang yuta nga halad. Niini nga paagi maghimo kamo ug balaan nga halad sa yuta, uban sa yuta nga alang sa siyudad.

²¹Alang sa prinsipe ang nahibilin nga yuta sa kilid sa balaan nga halad ug ang siyudad nga dapit. Ang yuta sa prinsipe sa sidlakan moabot ug 25, 000 ka cubit gikan sa utlanan sa balaan nga halad paingon sa sidlakan nga utlanan—ug ang iyang yuta sa kasadpan moabot ug 25, 000 ka cubit paingon sa kasadpan nga utlanan. Sa tungatunga mao ang balaan nga halad, ug sa taliwala niini mao ang balaan nga dapit sa templo. ²²Alang sa prinsipe ang yuta nga gikan sa gipanag-iyahan sa mga Levita ug ang yuta sa siyudad nga anaa taliwala niini; tungatunga kini sa utlanan sa Juda ug sa Benjamin—kini nga yuta alang sa prinsipe.

²³Alang sa nahibilin nga mga tribo, ang ilang mga bahin magsugod usab gikan sa sidlakan paingon sa kasadpang bahin. Makadawat si Benjamin ug usa ka bahin. ²⁴Subay sa utlanan ni Benjamin gikan sa sidlakan paingon sa kasadpan, aduna usab usa ka bahin si Simeon. ²⁵Subay sa utlanan ni Simeon gikan sa sidlakan paingon sa kasadpan, adunay usa ka bahin si Isacar. ²⁶Subay sa utlanan ni Isacar gikan sa sidlakan paingon sa kasadpan, adunay usa ka bahin si Zebulun.

²⁷Paingon sa habagatang utlanan ni Zebulun, gikan sa sidlakan paingon sa kasadpang bahin mao ang usa ka bahin nga yuta ni Gad. ²⁸Moabot ang habagatang utlanan ni Gad gikan sa Tamar paingon sa katubigan sa Meriba Kades, ug molahos ngadto sa lugot sa Ehipto, ug unya paingon sa Dako nga Dagat. ²⁹Mao kini ang yuta nga inyong pagaripahon; mahimo kining panulondon sa mga tribo sa Israel. Mao kini ang ilang mga bahin. Mao kini ang pahayag ni Yahweh nga Ginoo.

³⁰Mao kini ang mga gawsanan gikan sa siyudad: sa amihanang bahin, nga nagsukod ug 4, 500 ka cubit ang gitas-on, ³¹mao ang tulo ka mga ganghaan, ginganlan alang sa mga tribo sa Israel: usa ka ganghaan alang kang Reuben, usa kang Juda, ug usa alang kang Levi. ³²Adunay tulo ka mga ganghaan sa sidlakang bahin nga nagsukod ug 4, 500 ka cubit ang gitas-on; usa ka ganghaan alang kang Jose, usa alang kang Benjamin, ug usa alang kang Dan.

³³Sa sidlakang bahin, nga nagsukod ug 4, 500 ka cubit, mao ang tulo ka mga ganghaan: usa ka ganghaan alang kang Simeon, usa alang kang Isacar, ug usa alang kang Zebulun. ³⁴Sa kasadpang bahin, nga nagsukod ug 4, 500 ka cubit, adunay tulo ka mga ganghaan: ang usa ka ganghaan alang kang Gad, usa alang kang Asher, ug usa alang kang Neftali. ³⁵Ang gilay-on palibot sa siyudad 18, 000 ka cubit; gikan niadtong adlawa, ang ngalan sa siyudad mao ang "Anaa si Yahweh."

Daniel

1¹Sa ikatulo ka tuig nga paghari ni Jehoyakim sa Juda, misulong si Nabucodonosor nga hari sa Babilonia ngadto sa Jerusalem ug gilibotan ang siyudad aron maundang ang pagdawat niini sa tanang galamiton. ²Gihatag sa Ginoo ang kadaogan kang Nabucodonosor batok kang Jehoyakim nga hari sa Juda, ug gihatag niya kaniya ang pipila ka sagradong mga galamiton gikan sa templo sa Dios. Gidala niya kini ngadto sa yuta sa Babilonia, ngadto sa puloy-anan sa iyang dios, ug gibutang niya ang sagradong mga galamiton ngadto sa tipiganan sa iyang dios.³Nakigsulti ang hari kang Ashpenas, ang iyang pangulong opisyal, aron dad-on ang pipila sa mga tawo sa Israel, lakip na ang kaliwat sa hari ug sa mga halangdon— ⁴ang mga batan-ong lalaki nga walay ikasaway, ambongan, batid sa tanang kaalam, puno sa kahibalo ug panabot, ug angayang moalagad sa palasyo sa hari. Magtudlo siya kanila sa kahibalo sa pagsulat ug pinulongan sa taga-Babilonia. ⁵Matag adlaw nagpalain ang hari alang kanila sa bahin sa iyang lamiang kalan-on ug ubang bino nga iyang ginainom. Pagabansayon kining mga batan-ong lalaki sulod sa tulo ka tuig, ug pagkahuman niana, mag-alagad sila sa hari.⁶Lakip kanila mao sila si Daniel, si Hanania, si Mishael, ug si Azaria, ug ang pipila sa mga tawo sa Juda. ⁷Gihatagan sila sa pangulong opisyal ug mga ngalan: Si Daniel ginganlan ug Belteshazar, si Hanania ginganlan ug Sadrac, si Mishael ginganlan ug Mesac, ug si Azaria ginganlan ug Abednego.⁸Apan nakahukom si Daniel sa iyang hunahuna nga dili niya hugawan ang iyang kaugalingon pinaagi sa mga lamiang pagkaon bisan sa bino nga ilimnon sa hari. Busa mihangyo siya sa pangulong opisyal nga dili gayod niya hugawan ang iyang kaugalingon. ⁹Karon gihatagan sa Dios si Daniel ug pabor ug kalooy pinaagi sa pagtahod nga gihatag sa pangulong opisyal alang kaniya. ¹⁰Miingon ang pangulong opisyal ngadto kang Daniel, "Mahadlok ako sa akong agalong hari. Siyay nagbuot kung unsay inyong kan-on ug imnon. Unsaon nalang kung makita kamo sa hari nga dili himsog kay sa laing mga batan-ong lalaki nga imong kaidad? Tingali ug punggoton sa hari ang akong ulo tungod kaninyo."¹¹Unya misulti si Daniel ngadto sa sinaligan nga gitahasan sa pangulong opisyal nga moatiman kang Daniel, kang Hananias, kang Mishael, ug kang Azaria. ¹²Miingon siya, "Palihog sulayi kami, nga imong mga sulugoon, sulod sa napulo ka adlaw. Hatagi lamang kami ug mga utan aron pagakan-on ug tubig aron paga-imnon. ¹³Unya itandi ang among pamarog ngadto sa pamarog sa mga batan-ong lalaki nga nagakaon sa mga lamiang kalan-on sa hari, ug hukmi kami, nga imong mga sulugoon, sumala sa imong makita."¹⁴Busa miuyon ang sinaligan kaniya niini nga paagi, ug gisulayan niya sila sulod sa napulo ka mga adlaw. ¹⁵Sa natapos na ang napulo ka adlaw ang ilang pamarog mas himsog pa gayod, ug nahimsog pa gayod sila, kay sa tanang batan-ong lalaki nga nagakaon sa mga lamiang kalan-on sa hari. ¹⁶Busa gikuha sa sinaligan ang ilang mga lamiang pagkaon ug ang ilang bino ug mga utan na lamang ang gihatag kanila.¹⁷Alang niining upat ka mga batan-ong lalaki, ang Dios naghatag kanila ug kahibalo ug panabot sa pagsabot ug kaalam, ug masabtan ni Daniel ang tanang matang sa mga panan-awon ug mga damgo. ¹⁸Sa natapos na ang panahon nga gitagana sa hari aron pagadad-on na sila kaniya, gidala sila sa pangulong opisyal sa atubangan ni Nebucadnezar.¹⁹Nakigsulti ang hari kanila, ug sa taliwala sa tibuok grupo sa katawhan wala gayoy mahisama kang Daniel, kang Hanania, kang Mishael ug kang Azaria. Nagtindog sila sa atubangan sa hari ug andam nga moalagad kaniya. ²⁰Sa matag pangutana sa kaalam ug panabot nga gipangutana kanila sa hari, nakita niya nga napulo ka pilo ang pagkamaayo kay sa tanang salamangkero ug niadtong nag-angkon nga makasulti sa patay, nga anaa sa iyang tibuok gingharian. ²¹Nagpuyo si Daniel didto hangtod sa unang tuig sa paghari ni Haring Cyrus.

2¹Sa ikaduha ka tuig sa paghari ni Nebucadnezar, aduna siyay mga damgo. Nahasol ang iyang hunahuna, ug dili siya makatulog. ²Unya gipatawag sa hari ang mga salamangkero ug kadtong nag-angkon nga makasulti sa patay. Gipatawag usab niya ang mga salamangkero ug ang maalamon nga mga tawo. Buot niyang isulti nila ang mahitungod sa iyang mga damgo. Busa misulod sila ug mitindog sa atubangan sa hari.³Miingon ang hari kanila, "Nakadamgo ako, ug wala mahimutang ang akong hunahuna kay buot kong masayran kung unsay kahulogan sa damgo." ⁴Unya misulti ang maalamon nga tawo sa hari sa Aramico nga pinulongan, "O Hari, mabuhi ka sa kanunay! Isulti kanamo nga imong mga sulugoon ang imong damgo, ug ipadayag namo ang kahulogan."⁵Mitubag ang hari ngadto sa maalamong mga tawo, "Nahiluna na kining butanga. Kung dili ninyo mapadayag kanako ang damgo ug dili kini mahubad, pagawatastawason ang inyong mga lawas ug ang inyong puloy-anan himoong tinapok nga basura. ⁶Apan kung isulti ninyo kanako ang damgo ug ang kahulogan niini, makadawat kamo ug mga gasa gikan kanako, ganti, ug dakong pagpasidungog. Busa isulti kanako ang damgo ug ang kahulogan niini."⁷Mitubag sila pag-usab ug miingon, "Tugoti ang hari nga mosugilon kanamo, nga iyang mga sulugoon, sa damgo ug isaysay namo kanimo ang kahulogan niini." ⁸Mitubag ang hari, "Nasayod ako nga buot ninyong langanon ang panahon tungod kay nakita ninyo kung unsa ka lig-on ang akong paghukom mahitungod niini. ⁹Apan kung dili kamo makasulti sa akong damgo, aduna lamang akoy usa ka silot alang kaninyo. Nakahukom kamo sa pag-andam ug dili tinuod ug malimbongon nga mga pulong nga inyong giuyonan aron isulti kanako hangtod nga mausab ang akong hunahuna. Busa karon, isulti kanako ang damgo, ug unya masayod ako nga mahubad ninyo kini alang kanako."¹⁰Ang mga tawo nga maalamon mitubag sa hari, "Walay usa ka tawo sa kalibotan nga makahatag sa gipangayo sa hari. Wala gayoy bantogan ug gamhanan nga hari ang mimando sa sama niining butanga gikan kang bisan kinsang salamangkero, o gikan kang bisan kinsa nga nag-angkon nga makasulti sa patay, o gikan sa maalamon nga tawo. ¹¹Lisod gayod ang gipangayo sa hari, ug wala gayoy bisan kinsa nga makapadayag niini sa hari gawas lamang sa mga dios, ug wala sila nagpuyo uban sa mga tawo."¹²Nakapasuko ug nakapapungot gayod kini sa hari, ug nagmando siya sa paglaglag niadtong tanan nga maalamon nga anaa sa Babilonia . ¹³Busa mikaylap ang kasugoan nga patyon kadtong tanan nga kaalamon. ug sila nagpasugo sa pagpangita kang Daniel ug sa iyang mga higala aron sa pagpatay kanila.¹⁴Unya si Daniel mitubag uban ang pagkabuotan ug pagkabuotan kang Arioch ang capitan sa mga magbalantay sa hari, nga mianhi aron sa pagpatay sa tanang mga tawong manggialamon sa Babilonia. ¹⁵Gipangutana ni Daniel ang kapitan sa hari, "Nganong dinalian man kaayo ang sugo sa hari?" Busa gisultihan ni Arioc si Daniel kung unsay nahitabo. ¹⁶Unya miadto si Daniel ug nangayo ug pagtugot nga makigsulti siya sa hari aron maipakita niya ang kahulogan ngadto sa hari.¹⁷Unya mipauli si Daniel sa iyang puloy-anan ug gisugilon niya kang Hanania, kang Mishael, ug kang Azaria, kung unsay nahitabo. ¹⁸Gihangyo dayon niya sila aron mangamuyo sa kalooy nga gikan sa Dios sa langit bahin niining tinago aron dili patyon si Daniel ug ang iyang mga kauban lakip na ang uban pang mga tawo nga maalamon sa Babilonia.¹⁹Nianang gabhiona gipadayag sa Dios ang tinago kang Daniel pinaagi sa usa ka panan-awon. Unya gidayeg ni Daniel ang Dios sa langit ²⁰ug miingon,"Dalaygon ang ngalan sa Dios hangtod sa kahangtoran; tungod kay iya man ang kaalam ug ang gahom.²¹Giusab-usab niya ang mga panahon ug mga katuigan; gipanaog niya ug gipalingkod ang mga hari sa ilang mga trono. Nagahatag siya ug kaalam niadtong maalamon ug kahibalo niadtong adunay panabot. ²²Gipadayag niya ang halawom ug tinago nga mga butang tungod kay nasayod siya kung unsay anaa sa kangitngit, ug ang kahayag nagpuyo uban kaniya.²³O Dios sa akong mga katigulangan, nagapasalamat ug nagadayeg ako kanimo alang sa kaalam ug gahom nga gihatag mo kanako. Karon gipadayag mo kanako ang among gihangyo kanimo; gipadayag mo kanamo ang butang mahitungod sa hari."²⁴Unya miadto si Daniel aron makigkita kang Arioc (ang usa nga pinili sa hari nga maoy mopatay niadtong tanang maalamong tawo sa Babilonia). Miadto siya ug miingon kaniya, "Ayaw patya ang mga maalamong tawo sa Babilonia, dad-a ako sa hari aron ipakita ko sa hari kung unsay buot ipasabot sa iyang damgo."²⁵Unya gidala dayon ni Arioc si Daniel sa atubangan sa hari ug miingon, "Nakita ko ang usa ka tawo nga binihag gikan sa Juda nga makahubad sa damgo sa hari." ²⁶Miingon ang hari kang Daniel (nga ginganlan ug Belteshazar), "Makahimo ka ba sa pagsulti kanako sa damgo nga akong nakita ug ang kahulogan niini?"²⁷Mitubag si Daniel sa hari ug miingon, "Ang tinago nga gipangayo sa hari nga dili maipadayag niadtong adunay mga kaalam, ni pinaagi niadtong nag-angkon nga makasulti sa patay, ni pinaagi niadtong mga salamangkero, ug pinaagi niadtong mga nagatuon sa mga bituon. ²⁸Bisan pa niana, adunay usa ka Dios nga nagpuyo sa mga langit, nga nagpadayag sa mga misteryo, ug siya nagpahibalo kanimo, Hari Nabucodonosor, unsa ang mahitabo sa umaabot nga mga adlaw. Kini ang imong damgo ug ang mga panan-awon sa imong hunahuna samtang naghigda ka sa imong higdaanan.²⁹Alang kanimo, hari, diha sa imong higdaanan naghunahuna ka mahitungod sa mga butang nga umaabot, ug ang usa nga makapadayag sa mga tinago nagpadayag kanimo kung unsay mahitabo. ³⁰Alang kanako, kining tinago wala gipadayag kanako tungod sa bisan unsang kaalam nga anaa kanako nga labaw kay sa ubang mga tawo nga buhi. Gipadayag kanako kining tinago aron ikaw, hari, makasabot sa kahulogan, ug aron masayod ka sa mga hunahuna nga anaa sa imong hunahuna.³¹O Hari, mihangad ka ug nakita mo ang usa ka dakong estatuwa. Kining estatuwa, hilabihan ka gamhanan ug masanag, nga nagbarog sa imong atubangan. Ang kasulaw niini makalilisang. ³²Hinimo sa lunsay nga bulawan ang ulo sa estatuwa. Ang dughan ug ang mga bukton niini hinimo sa plata. Ang tunga niini ug ang mga paa niini hinimo sa bronse, ³³ug ang mga batiis niini hinimo sa puthaw. Ang mga tiil niini may bahin nga hinimo sa puthaw ug hinimo sa yuta nga kolonon.³⁴Mihangad ka, ug ang usa ka bato nga gitumpag, apan dili kini pinaagi sa mga kamot sa tawo, ug naligid kini ngadto sa tiil sa estatuwa nga puthaw ug lapok, ug nagdugmok kini niini. ³⁵Unya dungan nga nadugmok ang puthaw, ang lapok, ang bronse, ang plata, ug ang bulawan ug nahimong sama sa uhot diha sa salog nga giukanan panahon sa ting-init. Gipadpad kini sa hangin ug walay nabilin niini. Apan ang bato nga nagdugmok sa estatuwa nahimong dakong bukid ug gilukop niini ang tibuok kalibotan.³⁶Mao kini ang damgo. Karon isulti namo sa hari ang kahulogan. ³⁷Ikaw, o hari, ang hari sa mga hari nga gihatagan sa Dios sa gingharian, sa gahom, sa kusog, ug sa kadungganan. ³⁸Gitugyan niya sa imong mga kamot ang dapit nga puy-an sa mga tawo. Gitugyan niya sa imong mga kamot ang tanang kahayopan sa kaumahan ug kalanggaman sa kalangitan, ug gihimo ka niya nga magdumala kanilang tanan. Ikaw mao kadtong ulo sa estatuwa nga bulawan.³⁹Sunod kanimo, motungha ang mas ubos kanimo nga gingharian, ug may ikatulo nga gingharian nga bronse nga magdumala sa tibuok kalibotan.⁴⁰Adunay ikaupat nga gingharian, nga lig-on nga sama sa puthaw, tungod kay makadugmok ang puthaw sa ubang mga butang ug makagupok sa tanan. Makagupok kini sa tanang butang ug makadugmok niini.⁴¹Sama sa imong nakita, ang tiil ug ang mga tudlo nga may bahin nga hinimo sa lapok ug may bahin nga hinimo sa puthaw, busa mao kini ang gingharian nga nabahinbahin; ang ubang kalig-on sa puthaw anaa niini, sama sa imong nakita nga ang puthaw nga sagol sa lapok. ⁴²Ingon nga ang tudlo sa tiil nga may bahin nga puthaw ug may bahin nga hinimo sa lapok, busa may bahin sa gingharian nga lig-on ug may bahin nga huyang. ⁴³Sama sa imong nakita ang puthaw nasagol sa lapok, busa ang katawhan sagol-sagol; dili sila magtapot sa usag-usa sama nga ang puthaw dili mosagol sa lapok.⁴⁴Sa panahon niadtong mga hari, ang Dios sa langit magtukod ug usa ka gingharian nga dili gayod malumpag, ni mapukan sa laing katawhan. Modugmok kini sa ubang gingharian mao kadto ang kataposan sa tanan, ug magpabilin kini hangtod sa kahangtoran. ⁴⁵Sama sa imong nakita, ang usa ka bato gilumpag sa bukid, apan dili pinaagi sa mga kamot sa tawo. Nakadugmok kini sa puthaw, sa bronse, sa lapok, sa plata, ug nagpino sa bulawan. Ang gamhanang Dios nagpahibalo kanimo, hari, kung unsay mahitabo human niini. Tinuod ang damgo ug kasaligan ang kahulogan niini."⁴⁶Mihapa si Haring Nebucadnezar sa atubangan ni Daniel ug gipasidunggan siya; nagsugo siya nga maghalad sila ug insenso alang kaniya. ⁴⁷Ang hari miingon kang Daniel, "Matuod nga ang imong Dios mao ang Dios sa mga dios, ang Ginoo sa mga hari, ug siya ang nagapadayag sa mga tinago, tungod kay ikaw ang nakapadayag niini nga tinago."⁴⁸Unya gihimo sa hari si Daniel nga labaw nga gipasidunggan ug gihatagan siya ug daghang maanindot nga mga gasa. Gihimo niya siya nga magmamando sa tibuok probinsya sa Babilonia. Nahimo si Daniel nga pangulong gobernador sa tanang maalamon nga mga tawo sa Babilonia. ⁴⁹Naghangyo si Daniel sa hari, nga himoon niya si Sadrac, si Mesac, ug si Abednego nga labaw nga tigdumala sa probinsya sa Babilonia. Apan nagpabilin si Daniel sa palasyo sa hari.

3¹Nagpabuhat si Haring Nabucodonosor ug usa ka estatuwa nga bulawan nga may 60 ka metros ang gitas-on ug unom ka metros ang gilapdon. Gipahimutang niya kini sa Kapatagan sa Dura sa probinsya sa Babilonia. ²Unya nagpadala ug mga mensahe si Nabucodonosor aron sa pagtigom sa mga gobernador sa probinsya, mga gobernador sa rehiyon, ug ang mga gobernador sa lungsod, uban ang mga magtatambag, mga tinugyanan sa salapi, mga maghuhukom, mga pangulong maghuhukom, ug ang tanang mga pangulong opisyal sa mga probinsya aron motambong sa paghalad sa estatuwa nga iyang gipahimutang.³Unya nagtigom ang mga gobernador sa probinsya, mga gobernador sa rehiyon, ug mga gobernador sa lungsod, uban ang mga magtatambag, mga tinugyanan sa salapi, mga maghuhukom, mga pangulong maghuhukom, ug ang tanang mga pangulong opisyal sa mga probinsya sa paghalad sa estatuwa nga gipahimutang ni Nabucodonosor. Nagtindog sila atubangan niini. ⁴Unya misinggit ang tigbalita, "Gimandoan kamo, O katawhan, mga kanasoran, ug mga pinulongan, ⁵nga sa takna nga madungog ninyo ang mga huni sa mga budyong, mga plawta, mga kudyapi, mga lira, mga alpa, ug sa ubang matang sa mga plawta, ug sa tanang matang sa tulunggon, kinahanglan moluhod kamo ug mohapa atubangan sa estatuwa nga bulawan nga gipahimutang ni Haring Nabucodonosor.⁶Si bisan kinsa nga dili moluhod ug mosimba niana gayong taknaa, itambog dayon didto sa nagdilaab nga hudno." ⁷Busa sa pagkadungog sa katawhan sa mga huni sa mga budyong, sa mga plawta, sa mga kudyapi, sa mga lira, sa mga alpa, ug sa ubang matang sa mga plawta ug sa tanang matang sa tulunggon, ang tanang katawhan, mga kanasoran ug mga pinulongan nangluhod ug nanghapa atubangan sa estatuwa nga bulawan nga gipahimutang ni haring Nabucodonosor.⁸Niadto gayong tungora adunay pipila ka mga Caldihanon nga miduol ug mipasaka ug sumbong batok sa mga Judio. ⁹Miingon sila ngadto kang haring Nabucodonosor, "Oh Hari, mabuhi ka unta hangtod sa kahangtoran! ¹⁰Ikaw, O Hari nagpakanaog ug usa ka kasugoan nga ang matag tawo nga makadungog sa mga huni sa mga budyong, sa mga plawta, sa mga kudyapi, sa mga alpa, ug sa ubang matang sa mga plawta, ug sa tanang matang sa tulunggon, kinahanglan moluhod ug mohapa atubangan sa estatuwa nga bulawan.¹¹Si bisan kinsa nga dili moluhod ug mosimba kinahanglan itambog dayon didto sa nagdilaab nga hudno. ¹²Karon adunay pipila ka mga Judio nga imong gipili nga pangulo sa probinsya sa Babilonia; sila si Sadrac, si Mesac ug si Abednego. Kining mga tawhana wala mipatalinghog kanimo, O hari. Wala sila misimba o mialagad sa imong mga dios, o mihapa atubangan sa estatuwa nga bulawan nga imong gipahimutang."¹³Unya nasuko pag-ayo ug naglagot si Nabucodonosor ug mimando nga dad-on ngadto kaniya si Sadrac, si Mesac, ug si Abednego. Busa gidala nila kining mga tawhana sa atubangan sa hari. ¹⁴Miingon si Nabucodonosor kanila, "Nakahukom na ba gayod kamo Sadrac, Mesac, ug Abednego, nga dili kamo mosimba sa akong mga dios o mohapa atubangan sa estatuwa nga bulawan nga akong gipahimutang?¹⁵Karon kung andam na kamo moluhod ug mohapa atubangan sa estatuwa nga akong gibuhat sa dihang madungog ninyo ang mga huni sa mga budyong, sa mga plawta, sa mga kudyapi, sa mga lira, sa mga alpa, ug sa ubang matang sa mga plawta, ug sa tanang matang sa tulunggon, walay angay nga dangatan sa tanan. Apan kung dili kamo mosimba, itambog dayon kamo didto sa nagdilaab nga hudno. Kinsa man ang dios nga makaluwas kaninyo gikan sa akong mga kamot?"¹⁶Gitubag ni Sadrac, Mesac, ug Abednego ang hari, "O Nabucodonosor, dili na kami kinahanglan motubag pa kanimo bahin niini. ¹⁷Kung aduna may tubag, mao kini nga ang among Dios nga among gialagaran makahimo sa pagluwas kanamo gikan sa nagdilaab nga hudno, ug luwason niya kami gikan sa imong kamot, O hari. ¹⁸Apan kung dili, sayri usab O hari, nga dili kami mosimba sa imong mga dios, ug dili kami mohapa ngadto sa estatuwa nga bulawan nga imong gipahimutang."¹⁹Unya misamot ang kapungot ni Nabucodonosor; nausab ang iyang panagway batok kang Sadrac, Mesac, ug Abednego. Nagmando siya nga painiton pa ang hudno kapito ka pilo kay sa naandan niini nga kainiton. ²⁰Unya gisugo niya ang pipila ka kusgan nga mga lalaki sa iyang kasundalohan nga gapuson sila si Sadrac, si Mesac, ug si Abednego ug sa pagtambog kanila didto sa nagdilaab nga hudno.²¹Gigapos sila nga nagsul-ob gihapon sa ilang mga kupo, mga bisti, mga purong, ug uban pang mga sapot, ug gitambog sila ngadto sa nagdilaab nga hudno. ²²Tungod kay gipatuman man gayod ang mando sa hari ug labihan na kainit ang hudno, nakapatay ang kalayo sa mga lalaki nga nagtambog kang Sadrac, Mesac, ug Abednego. ²³Kining tulo ka lalaki, si Sadrac, si Mesac, ug si Abednego, gitambog nga ginapos didto sa nagdilaab nga hudno.²⁴Unya natingala si haring Nabucodonosor ug midali pagtindog. Nangutana siya sa iyang mga magtatambag, "Dili ba tulo man ka tawong ginapos ang atong gitambog sa kalayo?" Gitubag nila ang hari, "Tinuod kana, O hari." ²⁵Miingon siya, "Apan upat ka tawo ang akong nakita nga walay gapos nga naglakawlakaw taliwala sa kalayo, ug wala sila maunsa. Ang kahayag sa ikaupat sama sa anak sa mga dios."²⁶Unya mipaduol si Nabucodonosor sa pultahan sa nagdilaab nga hudno ug gitawag niya sila, "Gawas kamo Sadrac, Mesac, ug Abednego, mga alagad sa Dios nga Labing Halangdon! Duol ngari!" Unya nanggawas sa kalayo si Sadrac, si Mesac, ug si Abednego. ²⁷Ang mga gobernador sa probinsya, mga gobernador sa rehiyon, ug uban pang mga gobernador, ug ang mga magtatambag sa hari nga nagtigom didto nakakita niining mga tawhana. Ang kalayo wala makapaso sa ilang mga lawas; wala masunog ang ilang mga buhok; ug wala maunsa ang ilang mga bisti; ug wala gani sila nanimahong aso.²⁸Miingon si Nabucodonosor, "Daygon nato ang Dios ni Sadrac, ni Mesac, ug ni Abednego, nga nagpadala sa iyang mensahero ug nagluwas sa iyang mga alagad nga misalig kaniya, Nagsalig sila kaniya sa dihang wala nila tumana ang akong mando, ug gitugyan nila ang ilang mga lawas kay sa pagsimba o paghapa sa bisan unsang dios gawas sa ilang Dios.²⁹Busa nagpakanaog ako ug kasugoan nga si bisan kinsa nga mga tawo, mga nasod, o mga pinulongan ang magpasipala sa Dios ni Sadrac, ni Mesac, ug ni Abednego tagodtagoron gayod, ug kinahanglan panggun-obon ang ilang mga pinuy-anan tungod kay walay laing dios nga makaluwas sama niini." ³⁰Unya gipatas-an sa hari ang katungdanan ni Sadrac, ni Mesac, ug ni Abednego sa probinsya sa Babilonia.

4¹Si Haring Nabucodonosor nagpadala niini nga kasugoan ngadto sa tanang katawhan, mga kanasoran, ug mga pinulongan nga nagpuyo sa kalibotan: "Magmalinawon pa unta kamo. ²Ikalipay ko ang pagsugilon kaninyo ang mahitungod sa mga ilhanan ug mga katingalahan nga gibuhat kanako sa Dios nga Labing Halangdon. ³Pagkagamhanan sa iyang mga timailhan ug iyang mga katingalahan! Ang iyang gingharian mao ang walay kataposang gingharian, ug ang iyang pagbuot molungtad hangtod sa tanang kaliwatan."⁴Ako si Nabucodonosor, malipayong nagpuyo sa akong panimalay, ug nagmalipayon sa kabuhong dinhi sa akong palasyo. ⁵Apan aduna akoy damgo nga nakapahadlok kanako. Samtang naghigda ako, nakapahasol kanako ang hulagway nga akong nakita ug ang panan-awon sa akong hunahuna. ⁶Busa nagmando ako nga dad-on dinhi kanako ang tanang tawo sa Babilonia nga may kaalam aron hubaron nila ang kahulogan sa akong damgo.⁷Unya miabot ang mga salamangkero, kadtong nag-angkon nga makasulti sa mga patay, ang maalamong mga tawo, ug ang mga nagatuon sa mga bituon. Gisugilon ko kanila ang damgo, apan wala nila kini mahubad alang kanako. ⁸Apan sa kaulahian miabot si Daniel—nga ginganlan usab ug Belteshazar nga mao ang ngalan sa akong dios, ug anaa kaniya ang espiritu sa balaang mga dios—ug gisugilon ko kaniya ang damgo. ⁹"Belteshazar, labaw sa mga salamangkero, nasayod ako nga ang espiritu sa balaang mga dios anaa kanimo ug walay tinago nga lisod alang kanimo. Isulti kanako ang dagway sa akong damgo ug ang hubad niini.¹⁰Mao kini ang panan-awon nga akong nakita sa akong hunahuna samtang ako naghigda sa akong higdaanan: Milantaw ako, ug adunay kahoy nga anaa sa taliwala sa kalibotan, taas kini kaayo. ¹¹Mitubo ang maong kahoy ug nahimong lig-on. Misangko ang tumoy niini sa kalangitan, ug makita kini ngadto sa tanang bahin sa tibuok kalibotan. ¹²Maanindot ang mga dahon niini, daghan ug mga bunga, ug igo nga makapakaon sa tanan. Nagpasilong niini ang mga mananap, ug nagbatog sa mga sanga niini ang mga langgam sa kalangitan. Ang tanang buhing mga binuhat makakuhag pagkaon gikan niini.¹³Nakita ko sa akong hunahuna samtang ako naghigda sa akong higdaanan, usa ka balaan mikunsad gikan sa kalangitan. ¹⁴Misinggit siya ug miingon, 'Putla ang kahoy ug putla ang mga sanga, husloa ang mga dahon niini, ug kataga ang mga bunga niini. Papahawaa ang mga mananap nga anaa ilalom niini ug palupara ang mga langgam gikan sa mga sanga.¹⁵Ibilin ang tuod sa mga gamot niini sa yuta, nga hiniktan sa puthaw ug bronse, taliwala sa lunhaw nga mga sagbot sa kaumahan. Pasagdi nga mabasa kini sa yamog nga gikan sa kalangitan. Pasagdi nga magpuyo kini uban sa mga mananap sa kasagbotan diha sa yuta. ¹⁶Pasagdi nga mausab ang iyang hunahuna gikan sa panghunahuna sa tawo, ug pasagdi nga maghunahuna siya sama sa mananap hangtod mahuman ang pito ka tuig.¹⁷Kini nga hukom sumala sa kasugoan nga gibalita sa mensahero. Kini nga hukom gibuhat sa usa ka balaan aron masayod kadtong mga buhi nga ang Labing Halangdon magmando sa tanang gingharian sa katawhan ug ihatag kang bisan kinsa nga buot niyang ibutang nga magmando niini, bisan paman sa labing yanong mga tawo.' ¹⁸Ako si Haring Nabucodonosor, nagdamgo niini. Karon ikaw Belteshazar, sultihi ako sa hubad, tungod kay walay bisan usa sa mga tawong may kaalam dinhi sa akong gingharian ang nakahubad niini alang kanako. Apan makahimo ka niini, tungod kay ang espiritu sa balaang mga dios anaa man kanimo."¹⁹Unya si Daniel nga ginganlan usab ug Belteshazar, wala gayod mahimutang sa makadiyot, ug nahasol ang iyang hunahuna. Miingon ang hari, "Belteshazar, ayaw tugoti nga mahasol ka sa damgo o sa hubad niini." Mitubag si Belteshazar, "Akong agalon, hinaot unta nga ang damgo alang niadtong nagdumot kanimo; hinaot unta nga ang hubad niini alang sa imong mga kaaway.²⁰Ang kahoy nga imong nakita—nga mitubo ug nahimong lig-on, ug ang tumoy niini mikasangko sa kalangitan, ug makita sa tanang bahin sa kalibotan— ²¹nga may maanindot nga mga dahon, ug adunay daghan nga mga bunga, aron mahimong pagkaon alang sa tanan, ug sa ilalom niini nagpasilong ang mga mananap sa kaumahan, ug gipuy-an sa mga langgam sa kalangitan— ²²kini nga kahoy mao ikaw, O hari, ikaw nga nahimong kusgan. Ang imong pagkabantogan midako ug misangko sa kalangitan, ug ang imong kagahom miabot ngadto sa tanang bahin sa kalibotan.²³Ikaw, hari, nakakita ug usa ka magbalantay, usa ka balaan nga nanaog gikan sa langit, ug nag-ingon, ‘Pudla ang kahoy ug laglaga kini, apan ibilin ang tuod sa iyang mga gamot sa yuta, nga gigapos ug puthaw ug bronsi, sa tunga. sa linghod nga balili sa kapatagan. Ipabasa kini sa yamog gikan sa kalangitan. Pasagdi kini nga mabuhi uban sa mga mananap sa uma hangtod nga molabay ang pito ka tuig.'²⁴Mao kini ang hubad, O hari. Mao kini ang kasugoan sa Labing Halangdon nga moabot kanimo, akong agalon nga hari. ²⁵Papahawaon ka gikan sa mga tawo, ug magpuyo ka uban sa ihalas nga mga mananap sa kaumahan. Mokaon ka ug sagbot sama sa usa ka torong baka, ug mabasa ka sa yamog nga gikan sa kalangitan, ug molabay ang pito ka tuig hangtod nga ilhon mo nga ang Labing Halangdon maoy nagmando sa mga gingharian sa katawhan ug ihatag niya kini kang bisan kinsa nga buot niyang hatagan.²⁶Mahitungod sa gimando nga ibilin ang tuod sa mga gamot sa kahoy, niini nga pamaagi ibalik kanimo ang imong gingharian sa panahon nga ilhon mo nga ang langit mao ang tigdumala. ²⁷Busa, O hari, dawata ang akong tambag kanimo. Hunong na sa pagpakasala ug buhata ang maayo. Biyai ang daotan nimong binuhatan pinaagi sa pagpakitag kaluoy ngadto sa mga dinaogdaog, ug basin pa kon magpadayon ang imong pagkamauswagon.²⁸Kining tanan nahitabo gayod kang Haring Nabucodonosor. ²⁹Paglabay sa dose ka bulan naglakawlakaw siya didto sa atop sa iyang harianong gingharian sa Babilonia, ³⁰ug miingon siya, "Dili ba mao man kini ang bantogang Babilonia, nga akong gitukod alang sa akong harianong pinuy-anan, alang sa kahimayaan sa akong kadungganan?"³¹Sa dihang wala pa natapos ang hari sa pagsulti, adunay tingog nga gikan sa langit: "Haring Nabucodonosor, gipahibalo kini kanimo nga kining gingharian pagakuhaon na gikan kanimo. ³²Papahawaon ka gikan sa katawhan, ug magpuyo ka uban sa ihalas nga mga mananap diha sa kaumahan. Magakaon ka ug sagbot sama sa usa ka torong baka. Molabay ang pito ka tuig hangtod nga ilhon mo nga ang Labing Halangdon mao ang nagmando sa mga gingharian sa katawhan ug ihatag niya kini kang bisan kinsa nga buot niyang hatagan."³³Kini nga mando batok kang Nabucodonosor gituman dayon. Gipapahawa siya gikan sa katawhan. Mikaon siyag sagbot sama sa torong baka, ug nabasa ang iyang lawas sa yamog nga gikan sa kalangitan. Mitaas ang iyang buhok sama sa balahibo sa agila, ug ang iyang mga kuko sama sa kuko sa mga langgam.³⁴Sa kataposang mga adlaw, ako si Nabucodonosor, mihangad sa langit, ug nahibalik kanako ang akong maayong panimuot. "Gidayeg ko ang Labing Halangdon, ug gipasidunggan ug gihimaya ko siya nga buhi sa walay kataposan. Kay ang iyang paghari walay kataposan, ug ang iyang gingharian molungtad hangtod sa tanang kaliwatan.³⁵Ang tanang lumolupyo sa kalibotan giila nga ubos kaniya; buhaton niya ngadto sa kasundalohan sa langit ug sa mga tawo sa kalibotan ang uyon sa iyang kabubut-on. Walay bisan usa ang makapugong kaniya o makahagit kaniya. Walay bisan usa ang makasulti kaniya, 'Nganong gibuhat mo man kini?'"³⁶Sa samang higayon nga nahibalik ang akong maayong panghunahuna, nahibalik usab kanako ang akong dungog ug katahom alang sa kahimayaan sa akong gingharian. Nalooy kanako ang akong mga magtatambag ug ang akong mga pangulo. Nahibalik kanako ang akong trono, ug nahimo pa akong mas bantogan. ³⁷Karon, ako si Nabucodonosor, magdayeg, magpasidungog, ug maghimaya sa Hari sa langit, kay ang tanan nga iyang gihimo maayo, ug ang iyang pamaagi makataronganon. Ginapaubos niya kadtong magarbohon.

5¹Ang hari nga si Belshazar nagpahigayon ug dakong bangkite alang sa liboan niya ka inilang mga tawo, ug nakig-inom siya ug bino atubangan sa liboan ka mga tawo. ²Samtang nag-inom si Belshazar ug bino, nagmando siya nga kuhaon ang mga sudlanan nga hinimo sa bulawan o sa plata nga gikuha sa iyang amahan nga si Nabucodonosor gikan sa templo sa Jerusalem, aron maimnan niya, sa iyang inilang mga tawo, sa iyang mga asawa ug mga puyopuyo.³Gidala sa mga sulugoon ang mga sudlanan nga bulawan nga gikuha gikan sa templo, ang balay sa Dios, didto sa Jerusalem. Gigamit kini nga imnanan sa hari, sa inilang mga tawo, sa iyang mga asawa ug sa iyang mga puyopuyo. ⁴Nanginom sila ug bino ug nagdayeg sa ilang mga diosdios nga hinimo sa bulawan ug sa plata, sa bronse, sa puthaw, sa kahoy, ug sa bato.⁵Niadtong taknaa mitungha ang mga tudlo sa kamot sa tawo diha atbang sa tungtonganan sa lampara ug misulat sa bungbong sa palasyo sa hari. Gamay lamang nga bahin sa kamot ang nakita sa hari samtang nagsulat kini. ⁶Unya nangluspad ang dagway sa hari ug nalisang siya sa iyang gihunahuna; nawad-an ug kusog ang iyang mga paa, ug nagapangurog ang iyang mga tuhod.⁷Unya misinggit ang hari nga nagsugo sa pagdala niadtong nag-angkon nga makasulti sa mga patay, mga tawong maalamon, ug mga astrologo. Giingnan sa hari kadtong inila sa ilang pagkamaalamon sa Babilonia, "Si bisan kinsa ang makasaysay niining sinulat ug sa buot ipasabot niini pagasul-oban sa tapul nga bisti ug ipakwentas kaniya ang kwentas nga bulawan. Mabatonan niya ang katungod sa ikatulo nga labing taas nga magmamando sa gingharian."⁸Unya misulod ang tanang tawo sa hari nga inila sa ilang pagkamaalamon, apan dili nila mabasa ang nakasulat o makasaysay sa kahulogan niini ngadto sa hari. ⁹Busa nabalaka pag-ayo si Haring Belshazar ug nangluspad ug samot ang iyang dagway. Ang iyang mga halangdon nangalibog.¹⁰Karon misulod ang rayna sa balay nga gipahigayonan sa bangkite tungod sa gisulti sa hari ug sa mga inila nga mga tawo. Miingon ang rayna, "Mabuhi sa kanunay ang Hari! Ayaw tugoti nga masamok ang imong hunahuna. Ayaw tugoti nga mangluspad pa ang imong dagway.¹¹Adunay usa ka tawo dinhi sa imong gingharian nga may espiritu sa balaang mga dios. Sa panahon sa imong amahan, ang kahayag, ug ang panabot, ug ang kaalam sama sa kaalam sa mga dios makaplagan kaniya. Si Haring Nabucodonosor, ang imong amahan, naghimo kaniya nga labaw sa mga salamangkero, maingon man nga labaw niadtong makasulti sa mga patay, sa mga tawong maalamon, ug sa mga astrologo. ¹²Usa ka talagsaong espiritu, kahibalo, panabot, paghubad sa mga damgo, pagpahayag sa mga tigmo ug pagsulbad sa mga problema—kini nga mga katakos makaplagan niining tawo nga si Daniel, nga ginganlan sa hari ug Belteshazar. Karon ipatawag si Daniel ug sultihan ka niya sa kahulogan sa nahisulat."¹³Unya gidala si Daniel sa atubangan sa hari. Miingon ang hari kaniya, "Ikaw si Daniel, usa sa mga tawo nga binihag gikan sa Juda, nga gikuha sa akong amahan nga hari gikan sa Juda. ¹⁴Nadungog ko ang mahitungod kanimo, nga anaa kanimo ang espiritu sa mga dios, ug ang kahayag ug ang panabot ug ang talagsaong kaalam makaplagan diha kanimo.¹⁵Karon gidala dinhi sa akong atubangan ang mga tawo nga giila nga maalamon ug kadtong nag-angkon nga makasulti sa patay aron basahon kining sinulat ug itug-an kanako ang hubad niini, apan dili sila makatug-an kanako sa buot ipasabot niini. ¹⁶Nadungog ko nga makahubad ka ug makasulbad sa mga problema. Karon kung mabasa nimo ang sinulat ug masaysay ang buot ipasabot niini, pagasul-oban ka sa bisti nga tapul ug pakwentasan ug bulawan, ug mabatonan mo ang katungod sa ikatulo sa labing taas nga magmamando sa gingharian."¹⁷Unya mitubag si Daniel sa atubangan sa hari, "Imoha na lamang kanang imong mga gasa, ug ihatag ang imong mga ganti ngadto sa laing tawo. Apan, basahon ko gihapon ang sinulat alang kanimo, O hari, ug isaysay ko kanimo ang buot ipasabot niini. ¹⁸Alang kanimo, O hari, gihatag sa Labing Gamhanang Dios ngadto kang Nabucodonosor nga imong amahan ang gingharian, ang pagkabantogan, ang kadungganan, ug ang pagkagamhanan. ¹⁹Tungod sa pagkabantogan nga gihatag sa Dios kaniya, ang tanang katawhan, kanasoran, ug ang tanang pinulongan nagapangurog ug nahadlok kaniya. Gipatay niya kadtong gusto niya nga patyon, ug gipabiling buhi kadtong iyang gusto nga buhion. Gipataas niya kadtong iyang nahimot-an, ug iyang gipaubos kadtong iyang gingbut-an.²⁰Apan sa dihang nagmagarbohon na ang iyang kasingkasing ug nagmagahi ang iyang espiritu nga mapalabilabihon na, gipakanaog siya gikan sa iyang harianong trono, ug gikuha nila gikan kaniya ang kagahom. Gipapahawa siya gikan sa katawhan, ug may pangisip siya sama sa usa ka mananap, ug nagpuyo siya tipon sa ihalas nga mga asno. ²¹Mikaon siya ug sagbot sama sa baka. Nahumod ang iyang lawas sa yamog nga gikan sa langit hangtod nga nakaamgo siya nga ang Labing Gamhanang Dios mao ang nagamando sa tanang gingharian sa katawhan ug magbuot kung si kinsa ang gusto nga magmando kanila.²²Ikaw Belshazar nga iyang anak, wala magpaubos sa imong kasingkasing, bisan nasayod ka na niining tanan. ²³Nagpasigarbo ka sa imong kaugalingon batok sa Ginoo sa langit. Gipakuha mo kanila ang mga sudlanan nga gikan sa iyang templo nga giimnan mo ug bino, sa inila nga mga tawo, sa imong mga asawa ug sa mga puyopuyo, ug gidayeg ninyo ang mga diosdios nga hinimo sa plata ug sa bulawan, sa bronse, sa puthaw, sa kahoy, ug sa bato—mga diosdios nga dili makakita, dili makadungog, o wala masayod sa tanan. Wala ninyo pasidunggi ang Dios nga nagkupot sa inyong gininhawa diha sa iyang kamot ug nasayod sa tanan ninyong mga dalan. ²⁴Busa gipakita sa Dios ang iyang kamot gikan sa iyang presensya ug nahitabo kining sinulat.²⁵Mao kini ang gisulat, "Mene, Mene, Tekel ug Pharsin.' ²⁶Mao kini ang buot ipasabot: Ang 'Mene', nagpasabot nga giihap na sa Dios ang imong paghari sa gingharian ug natapos na kini. ²⁷Ang 'Tekel', 'nagpasabot nga gitimbang ka sa timbangan ug nahibaloan nga kulang ka sa timbang.' ²⁸Ang 'Peres', 'kini nagpasabot nga nabahin ang imong gingharian ug gihatag ngadto sa mga taga-Media ug sa mga taga-Persia."'²⁹Unya nagmando si Belshazar, ug gibistihan nila ug tapul si Daniel. Gikwentasan siyag bulawang kwentas, ug gipahibalo sa hari ang mahitungod kaniya nga aduna siyay katungod sa ikatulo nga labing taas nga magmamando sa gingharian. ³⁰Niadtong gabhiona, gipatay si Belshazar, ang hari sa Babilonia, ³¹ug si Darius nga taga-Media maoy mipuli sa gingharian sa dihang ⁶²na ang iyang pangidaron.

6¹Nakapahimuot kang Darius ang pagpili sa gingharian ug 120 ka mga gobernador sa mga probinsya nga maoy magdumala sa tibuok gingharian. ²Labaw kanila ang tulo ka pangulo nga tigdumala, ug ang usa kanila mao si Daniel. Gipili kining mga pangulo nga tigdumala aron nga magdumala sa mga gobernador sa probinsya, aron dili na mawad-an ang hari. ³Labing inila si Daniel sa ubang mga pangulo nga tigdumala ug sa mga gobernador sa probinsya tungod kay aduna siyay talagsaong espiritu. Naglaraw ang hari nga himoon siya nga labaw sa tibuok gingharian.⁴Unya ang ubang pangulo nga tigdumala ug ang mga gobernador sa probinsya nangita ug sayop sa katungdanan nga ginabuhat ni Daniel alang sa gingharian, apan wala silay nakita nga daotan o sayop sa iyang katungdanan tungod kay matinud-anon siya. Walay sayop o pagpasagad nga nakaplagan kaniya. ⁵Unya miingon kining mga tawhana, "Wala gayod kitay makitang hinungdan nga ikasumbong batok niining Daniel gawas kung pangitaan nato siya ug butang nga mobatok kaniya nga may kalabutan sa balaod sa iyang Dios."⁶Unya gidala sa mga pangulong tigdumala ug sa mga gobernador ang usa ka laraw ngadto sa atubangan sa hari. Miingon sila kaniya, "O Haring Darius, mabuhi ka unta sa kanunay! ⁷Nakahukom ug nagkauyon ang mga gobernador, ang tanang pangulong tigdumala sa gingharian, ang mga gobernador sa rehiyon, ug ang mga gobernador sa probinsiya, ang mga magtatambag, ug ang mga gobernador, nga ikaw nga hari, magpakanaog ug usa ka kasugoan ug kinahanglan nga ipatuman kini, aron ang si bisan kinsa ang mag-ampo ngadto sa bisan unsa nga dios o sa tawo sulod sa 30 ka adlaw, gawas kanimo, O hari, kanang tawhana kinahanglan nga itambog ngadto sa puy-anan sa mga liyon.⁸Karon, O hari, ipakanaog ang kasugoan ug pirmahi ang dukomento aron dili kini mahimong usbon, sumala sa mga balaod sa Medianhon ug sa Persianhon, aron dili na kini makawang." ⁹Busa gipirmahan ni hari Darius ang dokumento, ang pagdili.¹⁰Sa pagkasayod ni Daniel nga gipirmahan na ang dukomento ug nahimong balaod, mipauli siya sa iyang balay (karon abli ang mga bintana sa iyang lawak sa taas nga bahin sa balay nga nag-atubang ngadto sa Jerusalem), ug miluhod siya, sama sa iyang ginabuhat katulo sa usa ka adlaw, unya nag-ampo ug nagpasalamat ngadto sa iyang Dios, sama sa iyang ginabuhat kaniadto pa. ¹¹Unya nakita niining mga tawhana nga naghiusa sa paghimo niini nga laraw nga nangaliyupo ug nagpakitabang si Daniel sa Dios.¹²Unya miadto sila sa hari ug nakigsulti kaniya mahitungod sa iyang balaod: "Dili ba gipakanaog mo man ang usa ka balaod nga ang tanan nga mag-ampo sa bisan unsang dios o sa tawo sulod sa 30 ka adlaw, gawas kanimo, O hari, kinahanglan itambog ngadto sa puy-anan sa mga liyon?" Mitubag ang hari, "Magpabilin kini nga balaod, sumala sa balaod sa mga taga-Medes ug sa mga taga-Persia; dili na kini mahimong usabon."¹³Unya gitubag nila ang hari, "Kanang tawo nga si Daniel, nga usa sa mga tawo nga binihag gikan sa Juda, wala nagtagad kanimo, O hari, o sa balaod nga imong gisilyohan. Nag-ampo hinuon siya sa iyang Dios makatulo sa usa ka adlaw." ¹⁴Sa pagkadungog sa hari niini, nasubo gayod siya pag-ayo, ug naghunahuna siya sa pagluwas kang Daniel gikan niini nga balaod. Naningkamot siya nga luwason si Daniel hangtod nga misalop na ang adlaw.¹⁵Unya kini nga mga tawo nga nagsabot sa maong laraw nangadto sa hari ug miingon kaniya, "Hibaloi, O hari, nga mao kini ang balaod sa mga taga-Medes ug sa mga taga-Persia, nga wala gayoy kasugoan ni balaod nga gipakanaog sa hari nga mahimong usabon."¹⁶Unya nagmando ang hari, ug gipasulod nila si Daniel, ug gitambog nila siya ngadto sa puy-anan sa mga liyon. Unya miingon ang hari kang Daniel, "Hinaot nga ang imong Dios, nga padayon mong gialagaran magluwas kanimo."¹⁷Gitabonan ug usa ka bato ang agianan sa puy-anan, ug gisilyohan kini sa hari sa iyang kaugalingong singsing nga pangsilyo ug uban sa singsing nga silyo sa iyang mga inilang tawo aron walay makahimo sa pag-usab sa gihimo mahitungod kang Daniel. ¹⁸Unya mipauli ang hari sa iyang palasyo ug nagpuasa siya niadtong gabhiona. Walay gihimo nga kalingawan sa iyang atubangan, ug wala siya duawa sa katulogon.¹⁹Unya sa pagkakaadlawon mibangon ang hari ug midali sa pag-adto sa puy-anan sa mga Liyon. ²⁰Sa dihang nagkaduol na siya sa puy-anan, gitawag niya si Daniel uban ang masub-anong tingog, miingon kang Daniel, "Daniel, alagad sa buhi nga Dios, giluwas ka ba sa imong Dios, nga padayon nimong gialagaran gikan sa mga liyon?"²¹Unya miingon si Daniel, "Mabuhi unta sa kanunay ang hari! ²²Gipadala sa akong Dios ang iyang anghel nga maoy nagtak-om sa baba sa mga liyon, ug wala nila ako tukba. Kay nakaplagan ako nga matarong sa iyang atubangan ug sa imong atubangan usab, O hari, ug wala akoy daotan nga gihimo kanimo."²³Unya nalipay pag-ayo ang hari. Nagmando siya kanila nga ipagawas si Daniel sa puy-anan sa mga liyon. Busa gipagawas nila si Daniel sa puy-anan sa mga liyon. Walay gasgas nga nakita kaniya, tungod kay nagsalig siya sa iyang Dios.²⁴Unya nagmando ang hari, ug gikuha nila kadtong mga tawo nga nagpasangil kang Daniel ug gitambog sila ngadto sa puy-anan sa mga liyon—lakip ang ilang mga anak, ug ang ilang mga asawa. Sa wala pa sila motugkad sa salog, gitukob dayon sila sa mga liyon ug gikuniskunis hangtod nga nangapino ang ilang kabukogan. ²⁵Unya nagsulat si Haring Darius ngadto sa tanang katawhan, sa kanasoran, ug sa mga pinulongan nga nagpuyo sa tibuok kalibotan: "Hinaot magmalungtaron ang kalinaw alang kaninyo.²⁶Ipakanaog ko ang usa ka kasugoan sa tanan nga gingsakpan sa akong gingharian kinahanglan nga ang mga tawo magapangurog ug mahadlok sa Dios ni Daniel, tungod kay siya mao ang buhi nga Dios ug magpuyo sa walay kataposan, ang iyang gingharian dili gayod mapukan; ang iyang gahom walay kinutoban. ²⁷Giluwas niya kita ug gitabangan, ug nagahimo siya ug mga katingalahan ug mga kahibulongan sa langit ug sa yuta; giluwas niya si Daniel gikan sa kapintas sa mga liyon."²⁸Busa nagmauswagon si Daniel sa panahon sa paghari ni Darius ug sa panahon sa paghari ni Cyrus nga usa ka Persianhon.

7¹Sa unang tuig sa paghari ni Belshazar sa Babilonia, adunay damgo si Daniel ug mga panan-awon samtang naghigda siya sa iyang higdaanan. Unya gisulat niya kung unsa ang iyang nakita sa damgo. Gisulat niya ang labing mahinungdanong mga panghitabo: ²Gisaysay kini ni Daniel, "Sa akong panan-awon sa kagabhion nakita ko ang upat ka hangin sa langit nga mikusokuso sa lapad nga dagat. ³Migula sa dagat ang upat ka nagkalainlaing dagkong mananap.⁴Ang unang mananap sama sa usa ka liyon apan adunay mga pako sa agila. Unya nakita ko, nga giputol ang mga pako niini ug gialsa kini gikan sa yuta ug gipabarog kini sa duha ka tiil, sama sa usa ka tawo. Gihatagan kini ug hunahuna sama sa tawo. ⁵Unya adunay ikaduhang mananap, nga sama sa uso, ug mitakubo kini; gitangag niini ang tulo ka gusok. Gisultihan kini, 'Tindog ug kaona ang daghang mga tawo.'⁶Pagkahuman niini milantaw ako pag-usab. Adunay laing mananap, daw sama kini sa usa ka liyopardo. Sa likod niini adunay upat ka mga pako sama sa langgam, ug kini adunay upat ka mga ulo. Gihatagan kini ug katungod sa pagmando. ⁷Human niadto, sa pagkagabii nakita ko sa akong damgo ang ikaupat nga mananap, makalilisang, bangis, ug kusgan kaayo. Kini adunay ngipon nga puthaw; may giusap, unya mipinopino ug mitunobtunob kung unsa ang nahibilin. Lahi kini gikan sa ubang mga mananap, ug may napulo kini ka mga sungay.⁸Samtang gisud-ong ko ang mga sungay, gilantaw ko kini ug nakita ko ang laing sungay nga mitubo sa taliwala niini, usa ka gamay nga sungay. Ang unang tulo ka mga sungay nangaibot gikan sa giturokan niini. Nakita ko niini nga sungay ang mga mata nga sama sa mga mata sa tawo ug baba nga nagpasigarbo mahitungod sa dagko nga mga butang.⁹Sa paglantaw nako, may gipahimotang nga mga trono, ug milingkod sa iyang lingkoranan ang Walay Kataposan. Ang iyang bisti sama ka puti sa niyebe, ug ang iyang buhok sama ka puti sa lonlon nga balahibo sa karnero. Ang iyang trono nagadilaab sa kalayo, ug ang ligid niini nagadilaab sa kalayo.¹⁰Nagdagayday ang usa ka suba nga kalayo gikan sa iyang atubangan; minilyon ang mialagad kaniya, ug usa ka gatos ka milyon ang mibarog sa iyang atubangan. Andam na sa paghukom ang hukmanan, ug giablihan na ang mga basahon.¹¹Nagpadayon ako sa pagsud-ong tungod sa mapasigarbohong mga pulong nga ginasulti sa sungay. Nagasud-ong ako samtang gipatay ang mananap, ug gilaglag ang lawas niini, ug gitugyan kini aron pagasunogon. ¹²Alang niadtong upat ka nahibiling mga mananap, gikuhaan sila sa katungod sa pagmando, apan gilugwayan pa ang ilang kinabuhi sa gitakda nga panahon.¹³Sa akong panan-awon nianang gabhiona, nakita ko nga miabot uban sa mga panganod sa kalangitan ang usa ka binuhat nga sama sa anak sa tawo; miadto siya sa Karaan sa mga Adlaw ug gipresentar sa iyang atubangan. ¹⁴Gihatag kaniya ang katungod sa pagmando, ang himaya, ug ang harianong kagahom aron alagaran siya sa tanang katawhan, mga nasod, ug ang mga pinulongan. Ang iyang katungod sa pagmando molungtad sa walay kataposan ug katungod nga dili mawagtang, ug ang iyang gingharian dili gayod mapukan.¹⁵Alang kanako, Ako si Daniel, nagsubo ang akong espiritu nga ania kanako, ug naghasol kanako ang mga panan-awon nga akong nakita sa akong hunahuna. ¹⁶Miduol ako sa usa kanila nga nagbarog didto ug naghangyo kaniya nga ipakita kanako ang kahulogan niining mga butanga.¹⁷'Kining dagkong mga mananap nga upat kabuok, mao kini ang upat ka mga hari nga motungha sa kalibotan. ¹⁸Apan ang balaang katawhan sa Labing Halangdon ang manag-iya sa gingharian, ug panag-iyahon nila kini hangtod sa walay kataposan.'¹⁹Unya buot ako nga masayod pa gayod mahitungod sa ikaupat nga mananap—lahi kini kay sa uban ug hilabihan gayod kini ka makalilisang tungod sa puthaw nga mga ngipon ug sa mga kuko nga bronse niini; may giusap kini, ug mipinopino kini, ug mitunobtunob kung unsa ang nahibilin. ²⁰Buot ako nga masayod sa napulo ka mga sungay nga anaa sa mga ulo niini, ug mahitungod sa laing sungay nga mitubo, ug sa tulo ka sungay sa wala pa kini mangaibot. Buot ako nga masayod mahitungod sa sungay nga adunay mga mata ug mahitungod sa baba nga nagpasigarbo mahitungod sa dagkong mga butang ug daw mas labaw pa kay sa mga kauban niini.²¹Sa akong paglantaw, nakita ko nga kini nga sungay nakiggubat batok sa balaang katawhan ug mipildi kini kanila ²²hangtod nga miabot ang Walay Kataposan, ug ang hustisya gihatag ngadto sa balaang katawhan sa Labing Halangdon. Unya miabot ang panahon nga naangkon sa balaang katawhan ang gingharian.²³Mao kini ang gisulti sa tawo, 'Alang sa ikaupat nga mananap, mao kini ang ikaupat nga gingharian nga lahi sa ubang mga gingharian. Pagalamyon niini ang tibuok kalibotan, ug tunobtunoban kini ug pinopinohon. ²⁴Alang sa napulo ka mga sungay, gikan niini nga gingharian motungha ang napulo ka mga hari, ug ang laing hari motungha human kanila. Lahi siya kay sa mga nag-una kaniya, ug buntogon niya ang tulo ka mga hari.²⁵Magasulti siya ug mga pulong batok sa Labing Halangdon ug pagalutoson ang katawhan sa Labing Halangdong Dios. Pagasulayan niya sa pag-usab ang mga kapistahan ug ang balaod. Kini nga mga butang itugyan ngadto sa iyang kamot sulod sa usa ka tuig, dugang ang duha ka tuig ug tunga. ²⁶Apan andam sa paghukom ang hukmanan, ug pagakuhaon nila ang iyang harianong gahom aron pagawagtangon ug pagalaglagon sa kataposan.²⁷Ang gingharian ug ang kagahom, ug ang kabantogan sa mga gingharian ilalom sa tibuok kalangitan, ihatag sa katawhan nga nahisakop sa balaang katawhan sa Labing Halangdon. Ang iyang gingharian mao ang walay kataposang gingharian, ug alagaron siya ug tumanon sa ubang gingharian.' ²⁸Ania ang katapusan sa butang.Alang kanako, ako si Daniel, nabalaka ako pag-ayo sa paghunahuna niining mga butanga ug nangluspad akong dagway. Apan gitipigan ko kining mga butanga sa akong kaugalingon.

8¹Sa ikatulong tuig sa paghari ni Haring Belshazar, ako, si Daniel nakakita ug usa ka panan-awon (human niadtong naunang panan-awon). ²Nakita ko sa panan-awon nga sa paglantaw ko atua na ako didto sa kuta sa Susa didto sa probinsiya sa Elam. Nakita ko sa panan-awon nga didto ako daplin sa Kanal sa Ulai.³Mihangad ako ug nakita ko diha sa akong atubangan ang usa ka laking karnero nga may duha ka sungay nga nagbarog daplin sa kanal. Ang usa ka sungay mas taas kay sa usa, apan hinay ang pagtubo sa taas kay sa mubo ug naapsan sa mubo ang gitas-on niini. ⁴Nakita ko ang laking karnero nga nagdagan padulong sa kasadpan, sa amihanan, ug sa habagatan; wala gayoy laing mga mananap nga makasukol kaniya. Wala gayoy bisan usa kanila nga makaluwas gikan sa iyang mga kamot. Gibuhat niya ang iyang gusto, ug nahimo siyang bantogan.⁵Samtang namalandong ako mahitungod niini, nakita ko ang torong kanding nga migula gikan sa kasadpan, nga milatas sa ibabaw sa tibuok kalibotan, paspas ang dagan niini nga wala magdapat sa yuta. Ang maong torong kanding may dakong sungay sa tungatunga sa iyang mga mata. ⁶Miduol siya sa laking karnero nga may duha ka sungay - nakita ko ang laking karnero nga nagbarog sa pikas tampi sa kanal - ug midasmag sa hilabihang kapintas ang torong kanding padulong sa laking karnero.⁷Nakita ko nga duol na ang torong kanding ngadto sa laking karnero. Napungot siya pag-ayo sa laking karnero, unya gisungag niya siya ug nabali ang duha ka sungay niini. Wala makasukol kaniya ang laking karnero. Gitumba siya sa torong kanding sa yuta ug gitamaktamakan. Walay si bisan kinsa nga makaluwas sa laking karnero gikan sa iyang gahom. ⁸Unya midako pag-ayo ang torong kanding. Apan sa dihang nakusgan na siya, nabali ang iyang dakong sungay, ug sa nahimutangan niini mitubo ang upat ka laing dagkong sungay nga nag-atubang sa upat ka mga kahanginan sa kalangitan.⁹Mitubo ibabaw sa usa niini ang laing sungay, gamay sa una apan mianam-anam sa pagdako diha sa habagatan, sa sidlakan, ug sa matahom nga yuta. ¹⁰Midako kini pag-ayo nga nakiggubat na kini batok sa kasundalohan sa kalangitan. Ang pipila niadtong mga kasundalohan ug ang pipila niadtong mga kabituonan gitambog sa kalibotan, ug gitamaktamakan nila kini.¹¹Gipakasama niya kabantogan ang iyang kaugalingon sa pangulo sa kasundalohan. Gikuha niini gikan kaniya ang inadlawang halad sinunog, ug gihugawan ang dapit sa iyang templo. ¹²Tungod sa pagsupak, ang kasundalohan gitugyan ngadto sa sungay sa kanding, ug gipahunong ang halad sinunog. Giyatakyatakan sa sungay diha sa yuta ang kamatuoran, ug nagmalampuson siya sa iyang gibuhat.¹³Unya nadungog ko ang usa ka balaang binuhat nga misulti ug ang laing balaang binuhat nga mitubag kaniya, "Hangtod kanus-a ba matapos kining mga butanga, kining panan-awon mahitungod sa halad sinunog, sa sala nga makalaglag, ang pagtugyan sa templo, ug ang pagyatakyatak sa kasundalohan sa kalangitan?" ¹⁴Miingon siya kanako, "Molungtad kini sulod sa 2, 300 ka mga gabii ug mga adlaw. Human niana mahiuli na sa hustong kahimtang ang templo."¹⁵Sa pagkakita ko sa panan-awon, ako si Daniel, naninguha sa pagsabot niini. Unya mibarog sa akong atubangan ang binuhat nga sama sa usa ka tawo. ¹⁶Nadungog ko ang tingog sa tawo nga nagtawag tungatunga sa mga tampi sa Kanal sa Ulai. Miingon siya, "Gabriel, tabangi kining tawhana sa pagsabot sa panan-awon." ¹⁷Busa miduol siya sa akong gibarogan. Sa duol na siya, nalisang ako ug mihapa ako sa yuta. Miingon siya kanako, "Anak sa tawo, sabta nga kining panan-awon alang sa kataposang panahon."¹⁸Samtang nakigsulti pa siya kanako, natumba ako sa yuta nga walay panimuot. Unya gihikap niya ako ug gipabarog. ¹⁹Miingon siya kanako, "Tan-awa, ipakita ko kanimo ang mahitabo sa umaabot nga panahon sa kapungot, tungod kay ang panan-awon gitagana alang sa naghinapos nga panahon.²⁰Alang sa laking karnero nga imong nakita nga may duha ka sungay - sila mao ang mga hari sa Media ug Persia. ²¹Ang torong kanding mao ang hari sa Gresya. Ang dakong sungay nga anaa tungatunga sa iyang mga mata mao ang unang hari.²²Samtang ang sungay nga nabali diha sa dapit nga gituboan sa laing upat ka mga sungay - upat ka mga gingharian ang motungha gikan sa iyang nasod, apan dili sama kaniyag gahom. ²³Sa kataposang panahon niadtong mga gingharian, sa dihang moabot na sa utlanan ang ilang pagkamalinapason, motungha ang usa ka hari nga mapintas ang panagway nga hilabihan ka maalamon.²⁴Mahimo siyang gamhanan apan dili pinaagi sa iyang kaugalingong gahom. Mahimuot siya kung unsa ang iyang nagun-ob; mamuhat siya ug magmalampuson. Pildihon niya ang gamhanang katawhan, ang mga tawo taliwala sa mga balaan. ²⁵Pinaagi sa iyang pagkamalimbungon molampos ang iyang paglimbong ilalom sa iyang paghari. Magpakabantogan siya sa iyang hunahuna. Laglagon niya sa kalit lang ang daghang katawhan. Makigbatok pa gani siya sa Hari sa mga hari, ug mabuntog siya, apan dili pinaagi sa kamot sa tawo.²⁶Matuod ang panan-awon nga gisulti kanimo mahitungod sa mga kagabhion ug sa mga kabuntagon. Apan silyohi ang panan-awon, kay magtumong kini sa umaabot sa daghang mga adlaw.²⁷Unya ako si Daniel, gikapoy ug naluya sulod sa pipila ka mga adlaw. Unya mibangon ako ug gibuhat ang buluhaton alang sa hari. Apan nalisang ako sa panan-awon, ug walay usa nga makasabot niini.

9¹Si Darius mao ang anak ni Ahasuerus, usa sa kaliwat sa taga-Media. Si Ahasuerus mao ang naghari sa gingharian sa mga taga-Babilonia. ²Karon sa unang tuig sa paghari ni Darius, ako si Daniel nagtuon sa mga basahon sa mga pulong ni Yahweh, ang pulong nga gisulti kang propeta Jeremias. Nakita ko nga moagi usa ang 70 ka tuig ayha pa matapos ang pagkasinalikway sa Jerusalem.³Mituaw ako sa Ginoo nga atong Dios ug nagpakilooy kaniya uban ang pag-ampo ug paghangyo, uban sa pagpuasa, sa pagbistig sako, ug sa paglingkod diha sa abo. ⁴Nag-ampo ako kang Yahweh nga akong Dios, ug gisugid ko ang atong mga sala. Miingon ako, "Palihog O Ginoo - ikaw mao ang bantogan ug kahibulongang Dios - ikaw kanunay ang nagtuman sa saad ug matinud-anong nahigugma niadtong nahigugma kanimo ug nagbantay sa imong mga sugo.⁵Nakasala kami ug gibuhat ang daotan. Nagpakadaotan kami ug nagmasinupakon, gisalikway ang imong mga sugo ug mga balaod. ⁶Wala namo paminawa ang imong mga sulugoon nga mga propeta nga nagsugilon sa imong ngalan sa among mga hari, sa among mga pangulo, sa among mga katigulangan, ug sa tibuok katawhan sa yuta.⁷Kanimo O Ginoo, nahisakop ang pagkamatarong. Apan alang kanamo karong adlawa, ania kanamo ang kaulawan sa among panagway - alang sa katawhan sa Juda ug niadtong namuyo sa Jerusalem, ug sa tibuok Israel. Apil na niini kadtong anaa sa duol maingon man usab kadtong atua sa halayo sa tibuok kayutaan kung asa mo sila patibulaaga. Tungod kini sa hilabihang pagluib nga nahimo namo batok kanimo. ⁸Alang kanamo O Yahweh ania ang kaulawan sa among panagway - ngadto sa among mga hari, sa among mga pangulo, ug sa among mga katigulangan - tungod kay nakasala kami batok kanimo.⁹Kay iya sa Ginoo nga atong Dios ang kalooy ug ang kapasayloan, kay misupak man kami batok kaniya. ¹⁰Wala namo tumana ang tingog ni Yahweh nga among Dios pinaagi sa pagsubay sa iyang mga balaod nga iyang gihatag kanamo pinaagi sa iyang mga sulugoon nga mga propeta. ¹¹Gisupak ug gisalikway sa tibuok Israel ang imong balaod, nagdumili sa pagtuman sa imong tingog. Ang tunglo ug ang panumpa nga gisulat diha sa balaod ni Moises, ang alagad sa Dios, gibubo na kanamo tungod kay nakasala kami batok kaniya.¹²Gipamatud-an ni Yahweh ang mga pulong nga iyang gisulti batok kanamo ug batok sa among mga magmamando, pinaagi sa pagpahamtang kanamo sa dakong katalagman. Kay sa ilalom sa tibuok kalangitan wala gayod makatandi kung unsa ang nahitabo sa Jerusalem. ¹³Ingon nga nahisulat kini sa balaod ni Moises, ang tanan niining mga katalagman midangat kanamo, apan wala kami magpakilooy kang Yahweh nga among Dios pinaagi sa pagsalikway sa among mga kalapasan ug wala tagda ang imong kamatuoran. ¹⁴Busa giandam nang daan ni Yahweh ang katalagman ug gipahamtang kini kanamo, kay si Yahweh nga among Dios matarong sa tanan niyang mga gibuhat, apan wala gihapon kami mituman sa iyang tingog.¹⁵Karon, O Ginoo nga among Dios, gipalingkawas mo ang imong katawhan gikan sa yuta sa Ehipto pinaagi sa gamhanang kamot, ug gihimo mo nga mailhan ang imong ngalan alang sa imong kaugalingon sa kasamtangang adlaw. Apan nagpakasala gihapon kami; gibuhat namo ang daotang mga butang. ¹⁶O Ginoo, tungod sa tanan mong matarong nga mga buhat, ipalayo ang imong kasuko ug ang imong kapungot gikan sa imong siyudad sa Jerusalem, ang imong balaan bukid. Tungod sa among mga sala, ug sa kalapasan sa among mga katigulangan, ang Jerusalem ug ang imong katawhan nahimong tumong sa pagbiaybiay niadtong mga nagpalibot kanamo.¹⁷Karon O among Dios, patalinghogi ang pag-ampo sa imong sulugoon, ug ang iyang pagpakilooy alang kanimo; tungod ug alang kanimo, O Ginoo, ipadan-ag ang imong panagway didto sa imong templo nga pinasagdan na. ¹⁸O akong Dios, ablihi ang imong igdulongog ug patalinghogi; bukha ang imong mga mata ug tan-awa. Alaot gayod kami; tan-awa ang siyudad nga ginganlan sa imong ngalan. Wala kami magpakitabang tungod sa among pagkamatarong, kondili tungod sa imong dakong kalooy. ¹⁹O Ginoo patalinghog! Pasayloa kami O Ginoo! Tagda ug pamuhat O akong Ginoo! Ayaw paglangan O Dios, tungod ug alang sa imong siyudad ug sa imong katawhan nga gitawag pinaagi sa imong ngalan."²⁰Samtang nagsulti pa ako, nag-ampo ug nagsugid sa akong mga sala ug sa sala sa akong katawhan sa Israel, ug nagpadayag sa akong mga paghangyo sa atubangan ni Yahweh nga akong Dios alang sa balaang bukid sa Dios, ²¹samtang nag-ampo ako, ang binuhat nga si Gabriel nga nakita ko sa akong unang panan-awon, tulin nga milupad padulong kanako, sa takna sa paghalad sa kagabhion.²²Gipasabot niya ako ug miingon kanako, "Daniel, mianhi ako karon aron sa paghatag kanimo sa kaalam ug panabot. ²³Sa pagsugod mo sa pagpakilooy, ang sugo gihatag na ug mianhi ako aron sa pagsugilon kanimo sa tubag, tungod kay gihigugma ka man pag-ayo. Busa pamalandongi kining pulonga ug sabta ang gipadayag.²⁴Kapitoan ka pilo ka pito katuig ang gitagana alang sa imong katawhan ug sa imong balaang siyudad sa pagtapos sa kalapasan ug sa sala, sa kapasayloan sa pagkadaotan, sa pagdala sa walay kataposang pagkamatarong, sa pagmantala sa panan-awon ug sa mga propesiya, ug sa pagbalaan sa labing balaang dapit. ²⁵Sayra ug sabta nga sukad pa kini sa paghatag sa sugo sa pagbalik ug sa pagtukod pag-usab sa Jerusalem sa pag-abot sa tawong dinihogan (nga mao ang pangulo), aduna pay kapitoan kapito kapilo ug ka-62 kapiloan ka pito katuig. Tukoron pag-usab ang Jerusalem uban ang mga kadalanan ug kuta, bisan pa man sa mga panahon sa kagul-anan.²⁶Human sa ka-62 kapiloan ka pito katuig, ang tawong dinihogan mapukan ug wala nay mahibilin. Ang kasundalohan sa umaabot nga hari mogun-ob sa siyudad ug sa balaang dapit. Moabot ang kataposang panahon uban ang lunop, ug adunay panaggubat bisan pa hangtod sa kataposan. Ang pagkagun-ob gisugo nang daan.²⁷Pamatud-an niya ang kasabotan sa kadaghanan sulod sa pito ka tuig. Sa tungatunga sa pito ka tuig taposon niya ang pagsakripisyo ug ang paghalad. Diha sa pako sa mga kangil-ad moabot ang usa ka tawo nga mobuhat sa kangil-aran. Gisugo nang daan nga ibubo ang mangilngig nga kataposan ug ang kalaglagan ngadto sa tawong nagbuhat sa kangil-aran."

10¹Sa ikatulong tuig ni Cyrus ang hari sa Persia, gipadayag ang usa ka mensahe ngadto kang Daniel, nga ginganlan usab ug Belteshazar. Matuod kining mensahe. Mahitungod kini sa usa ka dakong gubat. Nasabtan ni Daniel ang mensahe sa kahulogan sa panan-awon.²Niadtong mga adlawa, ako si Daniel nagsubo gayod sulod sa tulo ka semana. ³Wala ako mikaon sa lamian nga mga pagkaon, mga karne, wala ako miinom ug bino, ug wala ko dihogig lana ang akong kaugalingon hangtod wala pa matapos ang tulo ka semana.⁴Sa ika- 24 nga adlaw sa unang bulan, samtang nagbarog ako daplin sa suba (nga mao ang Suba sa Tigris), ⁵mihangad ako ug nakita ang usa ka tawo nga nagbistig lino, nga nagbakos ug lunsayng bulawan gikan sa Uphaz. ⁶Ang iyang lawas sama sa batong topaz, ug ang iyang panagway daw sama sa kilat. Ang iyang mga mata sama sa nagdilaab nga mga sulo, ug ang iyang mga bukton ug mga tiil sama sa gipasinaw nga bronse. Ang iyang tingog daw sama sa tingog sa dakong panon sa katawhan.⁷Ako si Daniel, mao lamang ang nakakita sa maong panan-awon, kay ang akong mga kauban wala man makakita sa panan-awon. Apan giabot sila sa dakong kalisang, ug nanagan sila aron motago. ⁸Busa ako na lamang ang nahibilin ug nakakita niining talagsaong panan-awon. Nakabsan ako ug kusog; ang akong masanag nga panagway nangluspad, ug wala nay igong kusog nga nahibilin kanako. ⁹Unya nadungog ko ang iyang mga pulong - ug samtang nadungog ko kini, nakuyapan ako ug natumba sa yuta.¹⁰May kamot nga mihikap kanako, ug nakapakurog kini sa akong mga tuhod ug sa akong mga palad. ¹¹Miingon ang anghel kanako, "Daniel, ang tawo nga gitamod pag-ayo, sabta ang mga pulong nga isulti ko kanimo. Barog, kay gipadala ako alang kanimo." Sa pagsulti niya kanako niining mga pulonga, mibarog ako nga nagkurog.¹²Unya miingon siya kanako, "Ayaw kahadlok Daniel. Kay sukad sa unang adlaw nga nagtinguha ka sa pagsabot ug sa pagpaubos sa imong kaugalingon atubangan sa Dios, gidungog ang imong mga pulong, ug mianhi ako tungod sa imong mga pulong. ¹³Gibabagan ako sa prinsipe sa gingharian sa Persia, ug gitago ako didto sa mga hari sa Persia sulod sa 2 1 ka adlaw. Apan gitabangan ako ni Michael ang usa sa mga pangulo nga prinsipe.¹⁴Karon ania ako aron tabangan ka sa pagpasabot kung unsa ang mahitabo sa imong katawhan sa kataposang mga adlaw. Kay ang panan-awon alang sa umaabot nga mga adlaw." ¹⁵Samtang nakigsulti siya kanako niining mga pulonga, miduko ako ug wala makasulti.¹⁶Ang binuhat nga daw sama sa anak sa tawo mihikap sa akong ngabil, ug gibuka ko ang akong baba ug miingon ngadto kaniya nga nagbarong sa akong atubangan: "Akong agalon, nahasol ako tungod sa panan-awon; wala na akoy nahibilin nga igong kusog. ¹⁷Sulogoon mo lamang ako. Unsaon ko man sa pagpakigsulti sa akong agalon? Kay karon wala na akoy kusog, ug maglisod na gani sa pagginhawa."¹⁸Ug sa makausa pa ang binuhat nga daw sama sa anak sa tawo mihikap kanako ug mipabaskog kanako. ¹⁹Miingon siya, "Ayaw kahadlok, ang tawo nga gitamod pag-ayo. Hinaot nga ang kalinaw maanaa kanimo! Paglig-on karon, pagmalig-on!" Samtang nagsulti pa siya kanako, nabaskog ako. Miingon ako, "Sulti na akong agalon, kay gilig-on mo na man ako."²⁰Miingon siya, "Nasayod ka ba nganong mianhi ako kanimo? Sa dili madugay mobalik ako aron makiggubat sa prinsipe sa Persia. Sa akong pagbiya, moabot ang prinsipe sa Gresya. ²¹Apan sultihan ko ikaw kung unsa ang nahisulat sa Basahon sa Kamatuoran. Walay laing isog nga makiggubat batok kanila, gawas kang Michael nga inyong prinsipe.

11¹Sa unang tuig sa paghari ni Darius nga Medianhon, miabot ako aron sa pagtabang ug pagpanalipod kang Michael. ²Karon sultihan ko ikaw sa kamatuoran. Adunay tulo ka hari nga motungha sa Persia, ug ang ikaupat hilabihan ang kadato kay sa uban pang mga hari. Sa dihang makabaton siya ug gahom pinaagi sa iyang pagkadato, iyang hagiton ang matag usa nga makigbatok sa gingharian sa Gresya.³Motungha ang usa ka gamhanang hari ug maghari sa hilabihan ka bantogan nga gingharian, ug buhaton niya ang iyang gitinguha. ⁴Sa dihang makabarog na siya, mabungkag ang iyang gingharian ug pagabahinon sa upat ka bahin sa hangin sa langit, apan dili alang sa iyang mga kaliwatan, ug dili tungod sa iyang gahom sa dihang siya pa ang nagdumala. Tungod kay ang iyang gingharian puohon ug ihatag sa lain ug dili sa iyang mga kaliwatan.⁵Mahimong kusgan ang hari sa Habagatan, apan ang usa sa pangulo sa iyang mga kasundalohan mahimong mas kusgan pa kaniya ug magdumala sa iyang gingharian uban sa dakong gahom. ⁶Human sa pipila ka katuigan, sa saktong panahon, maghimo sila ug panag-abin. Ang anak nga babaye sa hari sa Habagatan moadto sa hari sa Amihanan aron pagpamatuod sa ilang panag-abin. Apan dili molungtad ang kusog sa iyang mga bukton, bisan ang iyang pagbarog, o ang iyang bukton. Pagabiyaan siya--ug kadtong nagdala kaniya, ang iyang amahan, ug ang kadtong nitabang kaniya niadtong mga panahona.⁷Apan ang sanga nga gikan sa iyang punoan moturok sa iyang dapit. Sulongon niya ang kasundalohan ug sudlon ang kota sa hari sa Amihanan. Makig-away siya kanila, ug buntogon niya sila. ⁸Pangdad-on niya sa Ehipto ang ilang mga diosdios uban ang mga hinulma nga puthaw ug ang ilang bililhon nga mga sudlanan sa plata ug bulawan. Sa pipila ka mga katuigan mopalayo siya gikan sa hari sa Amihanan. ⁹Unya mosulong ang hari sa Amihanan sa gingharian sa hari sa Habagatan, apan mohawa siya sa iyang kaugalingong yuta.¹⁰Mangandam ang iyang mga anak nga lalaki ug magtigom ug dakong pundok sa kasundalohan. Walay hunong ang ilang pag-abot ug molukop sa tanan; moabot kini hangtod sa iyang kota.¹¹Unya masuko pag-ayo ang hari sa Habagatan; moadto siya ug makig-away batok kaniya, ang hari sa Amihanan. Magtigom ang hari sa Amihanan ug dakong pundok sa kasundalohan, apan ang kasundalohan itugyan sa iyang mga kamot. ¹²Bihagon nila ang kasundalohan, ug mabayaw ang kasingkasing sa hari sa Hagabatan, ug pagalaglagon niya ang linibo, apan dili siya magmadaugon.¹³Unya magtigom ang hari sa Amihanan ug laing pundok sa kasundalohan, mas daghan kay sa unang pundok. Human sa pipila ka mga katuigan, moabot gayod ang hari sa Amihanan uban ang dakong pundok sa kasundalohan nga gihatagan ug mas daghang kasangkapan.¹⁴Nianang mga panahona daghan ang motindog batok sa hari sa Habagatan. Ang mga anak sa bangis sa imong katawhan magpahimutang sa ilang kaugalingon aron sa pagtuman sa usa ka panan-awon, apan sila mapandol.¹⁵Moabot ang hari sa Amihanan, gipatongpatong ang mga tibugol nga yuta ug manaka sa mga kota, ug ilogon niya ang kinotaang siyudad. Dili makasukol ang kasundalohan sa Habagatan, bisan ang ilang labing maayong mga sundalo. Wala na silay igong kusog aron makatindog. ¹⁶Hinoon, ang moabot nga tawo mamuhat sumala sa iyang mga gitinguha batok kaniya; walay si bisan kinsa ang makapugong kaniya. Mobarog siya sa yuta sa katahom, ug ang kadaotan anaa sa iyang mga kamot.¹⁷Makahukom ang hari sa Amihanan nga magpakita uban ang gahom sa iyang tibuok gingharian, ug uban kaniya ang kasabotan nga iyang himoon tali sa hari sa Habagatan. Ipaasawa niya kaniya ang iyang anak nga babaye aron sa pagpukan sa gingharian sa Habagatan. Apan ang maong laraw dili magmalampuson o makatabang kaniya. ¹⁸Human niini, sulongon sa hari sa Amihanan ang kabaybayonan ug bihagon niya ang kadaghanan kanila. Apan usa ka komandante ang motapos sa iyang pagkamapahitas-on ug isumbalik kini kaniya. ¹⁹Unya sulongon niya ang mga kota sa iyang kaugalingong dapit, apan mapukan siya ug malaglag; dili na siya makaplagan.²⁰Unya adunay tawo nga motungha puli sa iyang dapit nga magsugo sa tigkolekta ug buhis sa pagpaningil tungod ug alang sa pagpanindot sa gingharian. Apan sa mosunod nga mga adlaw malaglag dayon siya, apan dili sa kasuko o sa gubat. ²¹Motungha sa iyang dapit ang usa ka talamayon nga tawo nga dili gayod hatagan sa harianong pagpasidungog; moabot siya sa wala damha ug maghari sa gingharian pinaagi sa pagpanlimbong. ²²Ang kasundalohan mabanlas sa iyang atubangan sama sa baha. Managsama nga malaglag ang kasundalohan ug ang pangulo sa kasabotan.²³Gikan sa panahon sa ilang pagpakig-abin kanila, mamuhat siya nga malimbongon; uban ang gamayng pundok sa katawhan mahimo siyang kusgan. ²⁴Sa walay pagpasidaan sulongon niya ang pinakadato nga dapit sa probinsya, ug buhaton niya ang wala nabuhat sa iyang amahan bisan sa iyang mga katigulangan. Iapod-apod niya ngadto sa iyang mga sumusunod ang mga inilog, mga kinawat, ug ang mga kabtangan. Maglaraw siya sa pagsulong sa mga kota, apan sa makadiyot lamang.²⁵Pukawon niya ang iyang gahom ug ang iyang kasingkasing batok sa hari sa Habagatan uban ang dakong pundok sa kasundalohan. Makiggubat ang hari sa Habagatan uban ang dakong pundok, ug labihan ka kusgan nga kasundalohan, apan dili siya magmadaugon tungod kay ang uban makahimo sa pagbudhi batok kaniya. ²⁶Bisan gani kadtong mikaon sa lamian niyang pagkaon mosulay sa paglaglag kaniya. Malaglag ang iyang kasundalohan sama nga gibanlas sa baha, ug daghan kanila ang mahulog sa kamatayon. ²⁷Kining duha ka hari, managsama ang ilang mga kasingkasing nga nagtinguha ug daotan batok sa usag-usa, molingkod sila sa samang lamesa ug mamakak sa usag-usa, apan wala kini bili. Kay ang kataposan moabot sa gitakdang panahon.²⁸Unya ang hari sa Amihanan mobalik sa iyang dapit uban ang labihan nga kadato, makigbatok ang iyang kasingkasing sa balaang kasabotan. Mamuhat siya unya mopauli sa iyang kaugalingong yuta.²⁹Mobalik siya sa gitakda nga panahon ug makigbatok na usab sa Habagatan. Apan niining higayona dili na sama kaniadto. ³⁰Kay moabot ang mga barko sa Kittim aron makigbatok kaniya, ug mahadlok siya ug mobalik. Hilabihan ang iyang kasuko batok sa balaang kasabotan, ug iyang kahimut-an kadtong mosalikway sa balaang kasabotan.³¹Motungha ang iyang kasundalohan ug magpasipala sa dalangpanan. Kuhaon nila ang inadlaw-adlaw nga halad sinunog, ug magbuhat sila ug kahugaw nga maoy hinungdan sa kamingawan. ³²Alang niadtong nagbuhat ug daotan batok sa kasabotan, danihon niya sila ug limbongan. Apan ang mga tawo nga nakaila sa ilang Dios magmaisugon ug makasukol.³³Ang maalamon nga mga tawo maoy magpasabot sa kadaghanan. Apan mapandol sila pinaagi sa espada ug pinaagi sa kalayo; mangabihag ug makawatan sila sulod sa pipila ka mga adlaw. ³⁴Sa ilang pagkapandol, talagsa na lamang ang motabang kanila. Daghan ang magpakaron-ingnon nga mounong kanila. ³⁵Mapandol ang pipila sa mga maalamon aron maputli sila, ug mahinlo, hangtod nga moabot ang kataposan. Kay ang gitakdang panahon moabot gayod.³⁶Mamuhat ang hari sumala sa iyang gitinguha. Ituboy niya ang iyang kaugalingon ug himoon niyang bantogan ang iyang kaugalingon labaw sa tanang dios. Magsulti siya ug makalilisang nga mga butang batok sa Dios sa mga dios, tungod kay magmalampuson siya hangtod nga hilabihan na ang iyang kapungot. Kay ang kasugoan mahitabo gayud. ³⁷Dili niya tagdon ang mga diosdios sa iyang katigulangan o ang dios nga gitinguha sa mga babaye. Ang bisan unsa nga dios dili niya tagdon. Tungod kay himoon niyang gamhanan ang iyang kaugalingon labaw sa tanan.³⁸Hinoon pasidunggan niya ang dios nga anaa sa mga kota. Usa kini ka dios nga wala gani hiilhi sa iyang katigulangan nga iyang pasidunggan uban ang bulawan ug ang plata, uban ang mahalon nga mga bato ug bililhon nga mga gasa. ³⁹Sulongon niya ang labing lig-on nga mga kota uban ang tabang sa usa ka langyaw nga dios. Kadtong miila kaniya, pasidunggan niya pag-ayo. Himoon niya sila nga pangulo sa daghang mga tawo, ug bahinon niya ang yuta isip ganti.⁴⁰Sa kataposang panahon mosulong ang hari sa Habagatan. Makigbatok kaniya ang hari sa Amihanan sama sa alimpulos uban ang mga karwahe ug mga sundalong nagkabayo, ug uban sa daghang mga barko. Makigbatok siya sa mga dapit, lukopon nila kini, ug walay makapugong kanila. ⁴¹Moadto siya sa yuta sa katahom, ug linibo ang mga Israelita nga malaglag. Apan kini nga mga dapit makalingkawas sa iyang mga kamot: ang Edom, ang Moab, ug ang nahibilin sa katawhan sa Ammon.⁴²Ituy-od niya ang iyang mga kamot sa mga kayutaan; dili makalingkawas ang yuta sa Ehipto. ⁴³Pagadumalahan niya ang mga bahandi nga bulawan ug plata, ug ang kinatibuk-ang bahandi sa Ehipto; ang mga taga Libya ug ang mga taga Etiopia mailalom sa iyang lakang.⁴⁴Apan adunay balita nga gikan sa sidlakan ug sa amihanan nga makapalisang kaniya, hilabihan ang iyang kasuko tungod niini mogawas siya aron paglaglag ug pagbuhat ug kadaot. ⁴⁵Magtukod siya ug harianong tolda nga iyang puy-anan taliwala sa kadagatan ug kabungtoran sa katahom sa pagkabalaan. Moabot ang iyang kataposan, ug walay motabang kaniya.

12¹"Nianang panahona, motungha si Michael, ang bantogang prinsipe nga tigpanalipod sa imong katawhan. Adunay panahon sa kalisod nga wala pa gayud mahitabo sukad pa sa sinugdan sa bisan asa nga nasod. Nianang panahona, ang imong katawhan maluwas, ang matag usa kansang ngalan nahisulat sa libro. ²Daghan niadtong mipahulay na sa abog sa yuta ang mabanhaw, ang uban makabaton ug kinabuhing walay kataposan ug ang uban mapakaulawan ug walay kataposan nga mapasipad-an.³Kadtong mga maalamon mosidlak sama sa kahayag sa kalangitan, ug kadtong nakakabig ug daghan ngadto sa pagkamatarong, mahisama sa mga bituon hangtod sa kahangtoran. ⁴Apan ikaw Daniel, tipigi kini nga mga pulong; silyohi ang libro hangtod nga moabot ang kataposang panahon. Daghan ang magdagan sa bisan asa, ug madugangan ang kahibalo."⁵Unya ako, si Daniel, mitan-aw, ug adunay laing duha nga nagtindog. Ang usa nagtindog sa daplin sa suba, ug ang usa nagtindog sa pikas tampi sa suba. ⁶Ang usa kanila miingon ngadto sa tawo nga nagbisti ug lino, nga anaa sa daplin sa ibabaw sa suba, "Hangtod kanus-a matapos kining kahibulongan nga mga panghitabo?"⁷Nadungong ko ang tawo nga nagbisti ug lino, nga anaa sa daplin sa ibabaw nga bahin sa suba--gibayaw niya ang iyang duha ka kamot sa langit ug nanumpa ngadto sa adunay kinabuhi nga walay kataposan nga mahitabo kini sulod sa tulo ug tunga ka tuig. Sa dihang mapukan sa hingpit ang gahom sa balaang katawhan, kining tanan nga mga butanga mahingpit.⁸Nakadungog ako, apan wala ako makasabot. Busa nangutana ako, "Akong agalon, unsa man ang sangpotan niining tanang mga butang?" ⁹Miingon siya, "Lakaw na, Daniel, kay ang mga pulong magpabiling tinago ug gisilyohan hangtod sa kataposang panahon.¹⁰Daghan ang maputli ug mahinlo apan ang daotan magbuhat ug daotan. Walay daotan nga makasabot, apan kadtong mga maalamon makasabot niini. ¹¹Gikan sa panahon nga hunongon ang inadlaw-adlaw nga paghatag ug halad sinunog ug ang malaw-ay nga maoy hinungdan sa hingpit nga kamingawan, sulod sa 1, 290 ka mga adlaw.¹²Bulahan ang makahulat hangtod nga matapos ang 1, 335 ka mga adlaw. ¹³Kinahanglang mopadayon ka sa imong panaw hangtod sa kataposan, ug mopahulay ka. Mobarog ka sa dapit nga gitagana kanimo, sa kataposan nga mga adlaw."

Mateo

1¹Ang libro sa talaan sa kaliwatan ni Jesu-Cristo nga anak ni David nga anak ni Abraham. ²Si Abraham ang amahan ni Isaac, ug si Isaac ang amahan ni Jacob, ug si Jacob ang amahan ni Juda ug sa iyang mga igsoon. ³Si Juda ang amahan ni Perez ug ni Zerah pinaagi kang Tamar, si Perez ang amahan ni Hezron, ug si Hezron ang amahan ni Ram.⁴Si Ram ang amahan ni Amminadab, ug si Amminadab ang amahan ni Nahshon, ug si Nahshon ang amahan ni Salmon. ⁵Si Salmon ang amahan ni Boaz pinaagi kang Rahab, ug si Boaz ang amahan ni Obed pinaagi kang Ruth, si Obed ang amahan ni Jesse, ⁶si Jesse mao ang amahan ni David ang hari. Si David mao ang amahan ni Solomon pinaagi sa asawa ni Uriah.⁷Si Solomon ang amahan ni Rehoboam, ug si Rehoboam ang amahan ni Abijah, si Abijah ang amahan ni Asa. ⁸Si Asa ang amahan ni Jehoshafat, si Jehoshafat ang amahan ni Joram, ug si Joram ang amahan ni Uzziah.⁹Si Uzziah ang amahan ni Jotham, si Jotham ang amahan ni Ahaz, ug si Ahaz ang amahan ni Hezekiah. ¹⁰Si Hezekiah ang amahan ni Manasseh, si Manasseh ang amahan ni Amon, ug si Amon ang amahan ni Josiah. ¹¹Si Josiah kaliwat ni Jechoniah ug iyang mga igsoon sa panahon sa pagbiya nila padung ngadto sa Babilonia.¹²Ug human sa pagbiya ngadto sa Babilonia, si Jechoniah ang amahan ni Shealtiel, si Shealtiel mao ang kaliwat ni Zerubbabel. ¹³Si Zerubbabel ang amahan ni Abiud, si Abiud ang amahan ni Eliakim, ug si Eliakim ang amahan ni Azor. ¹⁴Si Azor ang amahan ni Zadok, si Zadok ang amahan ni Achim, si Achim ang amahan ni Eliud.¹⁵Si Eliud ang amahan ni Eleazar, si Eleazar ang amahan ni Matthan, ug si Matthan ang amahan ni Jacob. ¹⁶Si Jacob ang amahan ni Jose nga bana ni Maria, pinaagi kaniya natawo si Jesus, nga gitawag ug Cristo. ¹⁷Ang tanang mga henerasyon gikan kang Abraham ngadto kang David kay napulo ug upat ka mga henerasyon, gikan kang David hangtod sa pagbiya ngadto sa Babilonia napulo ug upat ka mga henerasyon, ug gikan sa pagbiya ngadto sa Babilonia hangtod kang Cristo napulo ug upat usab ka mga henerasyon.¹⁸Ang pagkatawo ni Jesu-Cristo nahitabo niining mosunod nga pamaagi. Ang iyang inahan, si Maria, kaslonon ngadto kang Jose, apan sa wala pa sila nakasal, nakaplagan siya nga nagmabdos pinaagi sa Balaang Espiritu. ¹⁹Ang iyang banhonon, si Jose, usa ka matarong nga tawo, apan dili niya buot nga pakaulawan siya sa kadaghanan. Mao nga nakahukom siya nga sa hilom dili niya dayonon ang pagpakasal kaniya.²⁰Samtang naghunahuna siya niining mga butanga, ang anghel sa Ginoo nagpakita kaniya sa damgo, nga nag-ingon, "Jose, anak ni David, ayaw kahadlok sa pagpangasawa kang Maria, kay ang gimabdos niya gimabdos pinaagi sa Balaang Espiritu. ²¹Manganak siya ug usa ka anak nga lalaki, ug imong tawgon ang iyang ngalan nga Jesus, kay iyang luwason ang iyang katawhan gikan sa ilang mga sala."²²Kining tanan nahitabo aron matuman kung unsa ang gisulti sa Ginoo pinaagi sa propeta, nga nag-ingon, ²³"Tan-awa, ang birhen momabdos ug manganak ug anak nga lalaki, ug tawgon nila ang iyang ngalan nga Immanuel"--nga ang buot ipasabot, "Ang Dios uban nato."²⁴Si Jose nimata gikan sa iyang pagkatulog ug gibuhat ang gimando sa anghel sa Ginoo kaniya ug gikuha niya siya ingon nga iyang asawa. ²⁵Bisan pa niini, wala niya hilabti siya hangtod nga nanganak siya ug usa ka anak nga lalaki. Ug unya iyang gitawag ang iyang ngalan nga Jesus.

2¹Human matawo si Jesus sa Betlehem sa Judea sa panahon ni Herodes nga hari, ang maalamon nga mga tawo gikan sa sidlakan nangabot sa Jerusalem nga nag-ingon, ²"Hain man siya nga natawo nga Hari sa mga Judio? Kami nakakita sa iyang bituon sa sidlakan ug mianhi aron sa pagsimba kaniya." ³Sa dihang si Herodes nga hari nakadungog niini, siya nabalaka, ug ang tibuok Jerusalem uban kaniya.⁴Si Herodes nagpatawag sa tanan nga mga pangulong pari ug mga eskriba sa katawhan, ug siya nangutana kanila, "Asa man ang Cristo matawo?" ⁵Sila miingon kaniya, "Sa Betlehem sa Judea, tungod kay mao kini ang gisulat sa propeta, ⁶'Ug ikaw, Betlehem, sa yuta sa Juda, dili labing ubos taliwala sa mga pangulo sa Juda, kay gikan kanimo moabot ang usa ka magmamando nga maoy magbalantay sa akong mga katawhan nga Israel.'"⁷Unya si Herodes sa hilom gipatawag ang maalamon nga mga tawo aron sa pagpangutana kanila sa tukma nga takna ang bituon nagpakita. ⁸Siya nagpadala kanila sa Betlehem, nga nag-ingon, "Lakaw ug pangitaa ug maayo ang bata. Sa dihang inyo na siyang makita, pahibaw-a dayon ko aron ako usab moadto ug mosimba kaniya."⁹Human nila madungog ang hari, miadto sila sa ilang dalan, ug ang bituon nga ilang nakita sa sidlakan miuna kanila hangtod miabot kini ug nagpatungod kung asa dapit ang bata. ¹⁰Sa dihang nakita nila ang bituon, nagmaya sila uban sa dakong kalipay.¹¹Sila miadto sa balay ug nakita ang bata uban ni Maria nga iyang inahan. Sila miyukbo ug nagsimba kaniya. Giablihan nila ang gisudlan sa ilang mga bahandi ug naghalad kaniya ug mga gasa nga bulawan, insenso, ug mira. ¹²Ang Dios nagpahimangno kanila diha sa damgo nga dili mobalik kang Herodes, busa mibiya sila ngadto sa ilang kaugalingong nasod agi sa lahi nga dalan.¹³Human sila mibiya, ang anghel sa Ginoo nagpakita kang Jose diha sa damgo ug miingon, "Bangon, dad-a ang bata ug ang iyang inahan, ug ikyas paingon sa Ehipto. Pabilin didto hangtod nga mosulti ako kanimo, tungod kay pangitaon ni Herodes ang bata aron sa paglaglag kaniya." ¹⁴Nianang gabhi-ona si Jose mibangon ug gikuha ang bata ug ang iyang inahan ug mibiya padulong sa Ehipto. ¹⁵Siya nagpabilin didto hangtod sa kamatayon ni Herodes. Kini katumanan kung unsa ang gisulti sa Ginoo pinaagi sa propeta, "Gikan sa Ehipto gitawag ko ang akong anak nga lalaki."¹⁶Unya si Herodes, sa dihang nakita niya nga gibinuangan siya sa maalamon nga mga tawo, nasuko pag-ayo. Siya nagpadala ug gipapatay ang tanang batang lalaki nga anaa sa Betlehem ug sa tibuok niana nga rehiyon nga nagpanuigon ug duha ka tuig paubos, sumala sa takna nga iyang nabanabana gikan sa maalamon nga mga tawo.¹⁷Unya katumanan kini kung unsa ang gisulti pinaagi kang propeta Jeremias, ¹⁸"Ang tingog nadungog sa Rama, ang paghilak ug hilabihan nga pagbangotan, si Raquel naghilak sa iyang mga anak, ug nagdumili siya nga hupayon, tungod kay wala naman sila."¹⁹Sa dihang si Herodes namatay na, tan-awa, ang anghel sa Ginoo nagpakita sa usa ka damgo kang Jose didto sa Ehipto ug miingon, ²⁰"Bangon ug kuhaa ang bata ug ang iyang inahan ug adto sa yuta sa Israel tungod kay kadtong nangita sa kinabuhi sa bata patay na." ²¹Si Jose mibangon, gikuha ang bata ug ang iyang inahan, ug miadto sa yuta sa Israel.²²Apan sa dihang nadungog niya nga si Archelus na ang naghari sa Judea sa lugar sa iyang amahan nga si Herodes, siya nahadlok nga moadto didto. Human ang Dios nagpahimangno kaniya sa usa ka damgo, ug mibiya siya paingon sa rehiyon sa Galilea ²³ug miadto ug nagpuyo sa usa ka siyudad nga gitawag ug Nazaret. Kini katumanan kung unsa ang gisulti sa mga propeta, nga siya pagatawagon nga usa ka Nazareno.

3¹Niadtong mga adlawa si Juan nga Tigbawtismo miabot sa pagwali didto sa kamingawan sa Judea nga nag-ingon, ²"Paghinulsol, kay ang gingharian sa Dios duol na." ³Kay mao kini siya ang gisulti ni Isaias nga propeta, nga nag-ingon, "Ang tingog sa usa ka tawo nga mitawag didto sa kamingawan, 'Andama ang dalan sa Ginoo, himoa ang iyang agianan nga matul-id.'"⁴Karon si Juan nagsul-ob ug sinina nga balahibo sa kamelyo ug usa ka panit nga bakos libot sa iyang hawak. Ang iyang pagkaon mga dulon ug ihalas nga dugos. ⁵Unya ang Jerusalem, tibuok Judea, ug ang tanan nga rehiyon palibot sa Suba sa Jordan miadto kaniya. ⁶Sila gibawtismohan pinaagi kaniya didto sa Suba sa Jordan, nagasugid sa ilang mga sala.⁷Apan sa dihang iyang nakita ang kadaghanan sa mga Pariseo ug mga Saduseo nga miduol kaniya alang sa pagpabawtismo, siya miingon ngadto kanila, "Kamo mga anak sa mala nga mga bitin, kinsa man ang nagpahimangno kaninyo sa pag-ikyas gikan sa kapungot nga moabot? ⁸Pamunga ug angayan sa paghinulsol. ⁹Ug ayaw paghunahuna sa pagsulti sa inyong kaugalingon, 'Kami adunay Abraham nga among amahan,' Kay ako mosulti kaninyo nga ang Dios makahimo sa pagtuboy ug mga anak alang kang Abraham bisan paman niining mga bato.¹⁰Ang atsa nahimutang batok sa gamot sa mga kahoy. Busa ang matag kahoy nga dili mohatag ug maayong bunga pagaputlon ug ilabay ngadto sa kalayo. ¹¹Ako magbawtismo kaninyo ug tubig sa paghinulsol. Apan siya nga moabot human kanako mas gamhanan pa kay kanako, ug dili ako takos bisan pa sa pagdala sa iyang mga sandalyas. Siya magabawtismo kaninyo sa Balaang Espiritu ug sa kalayo. ¹²Ang iyang pangkahig anaa sa iyang kamot aron ihinlo sa hingpit sa iyang giokanang salog ug sa pagtigom sa iyang mga trigo ngadto sa bodega. Apan iyang pagasunogon ang mga uhot sa kalayo nga dili gayod mapalong."¹³Unya si Jesus miabot gikan sa Galilea ngadto sa Suba sa Jordan aron sa pagpabawtismo kang Juan. ¹⁴Apan si Juan nagpugong kaniya, sa pag-ingon, "Ako ang kinahanglan nimong bawtismohan, ug mianhi ka kanako?" ¹⁵Si Jesus mitubag ug miingon ngadto kaniya, "Tugoti kini karon, kay kini husto kanato sa pagtuman sa tanang pagkamatarong." Unya si Juan mitugot kaniya.¹⁶Human siya nabawtismohan, si Jesus mihaw-as dayon gikan sa tubig, ug tan-awa, ang langit naabli alang kaniya. Iyang nakita ang Espiritu sa Dios mikanaog sama sa pati ug mipatong kaniya. ¹⁷Tan-awa, ang usa ka tingog migawas gikan sa langit nga nag-ingon, "Kini ang akong hinigugmang Anak. Ako nalipay pag-ayo kaniya."

4¹Unya si Jesus gigiyahan pinaagi sa Espiritu, ug gidala sa kamingawan aron tintalon sa yawa. ²Sa dihang siya nagpuasa sa kwarenta ka adlaw ug kwarenta ka gabii, siya gigutom. ³Ang maninintal niabot ug miingon kaniya, "Kung ikaw ang Anak sa Dios, mandoi kining mga bato aron mahimong tinapay." ⁴Apan si Jesus mitubag ug miingon kaniya, "Kini nahisulat, 'Ang tawo dili mabuhi sa tinapay lamang, apan pinaagi sa matag pulong nga mogawas sa baba sa Dios.'"⁵Unya gidala siya sa yawa sa balaang siyudad ug gibutang siya sa pinakahabog nga bahin sa templo, ⁶ug miingon kaniya, "Kung ikaw ang Anak sa Dios, ambak ngadto sa ubos, kay kini nahisulat, "Mandoan niya ang iyang mga anghel aron mag-amping kanimo,' ug, 'Pagasapnayon ka nila sa ilang mga kamot, aron nga ang imong mga tiil dili maigo sa bato.'"⁷Miingon si Jesus kaniya, "Nahisulat usab kini, 'Dili nimo kinahanglan nga sulayan ang Ginoo nga imong Dios.'" ⁸Usab, ang yawa nagdala kaniya sa habog nga dapit ug gipakita kaniya ang tanang gingharian sa kalibotan uban sa ilang katahom. ⁹Siya miingon kaniya, "Kining tanan nga mga butang ihatag ko kanimo, kung ikaw moyukbo ug mosimba kanako."¹⁰Unya si Jesus miingon kaniya, "Palayo gikan dinhi, Satanas! Kay kini nahisulat, 'ikaw magsimba sa Ginoo nga imong Dios, ug siya lang ang imong alagaran.'" ¹¹Unya ang yawa mibiya kaniya, ug tan-awa, ang mga anghel niabot ug nag-alagad kaniya.¹²Karon sa dihang nadungog ni Jesus nga si Juan gidakop, siya mibalik sa Galilea. ¹³Mibiya siya sa Nasaret ug miadto ug mipuyo sa Capernaum, nga anaa duol sa Dagat sa Galilea, sa mga teritoryo sa Zebulun ug Naftali.¹⁴Kini nahitabo aron matuman ang giingon sa propeta nga si Isaias, ¹⁵"Ang yuta sa Zebulun ug ang yuta sa Naftali, padulong sa dagat, tabok sa Jordan, Galilea sa mga Gentil! ¹⁶Ang mga tawo nga naglingkod sa kangitngit nakakita sa dakong kahayag, ug kadtong mga tawo nga naglingkod sa rehiyon ug anino sa kamatayon, ngadto kanila adunay kahayag nga misubang."¹⁷Gikan niadtong panahona si Jesus nagsugod pagsangyaw ug miingon, "Paghinulsol, kay ang gingharian sa langit haduol na."¹⁸Sa dihang naglakaw siya sa daplin sa Dagat sa Galilea, nakita niya ang duha ka magsoon, si Simon nga gitawag ug Pedro, ug si Andres nga iyang igsoon, nga naglabay ug pukot sa dagat, kay sila mga mangingisda. ¹⁹Si Jesus miingon kanila, "Dali, sunod kanako, ug himoon ko kamong mga mananagat ug mga tawo." ²⁰Dihadiha ilang gibiyaan ang mga pukot ug misunod kaniya.²¹Sa dihang si Jesus mipadayon gikan didto iyang nakita ang ubang duha ka managsoon, si Santiago nga anak ni Zebede, ug si Juan nga iyang igsoon. Sila anaa sa sakayan uban ni Zebede nga ilang amahan nga nag-ayo sa ilang mga pukot. Gitawag niya sila, ²²ug dihadiha mibiya sila sa sakayan ug sa ilang amahan ug misunod kaniya.²³Si Jesus miadto sa tibuok Galilea, nagtudlo sa ilang mga sinagoga, nagsangyaw sa ebanghelyo sa gingharian, ug nag-ayo sa tanang matang sa balatian ug mga sakit sa mga tawo. ²⁴Ang balita mahitungod kaniya miabot sa tibuok Siria, ug ang mga tawo nagdala kaniya ug mga masakiton, sa nagkalainlaing balatian ug mga kasakit, kadtong mga giyawaan, ug ang patolon, ug paralitiko. Giayo sila ni Jesus. ²⁵Ang dakong panon misunod kaniya gikan sa Galilea, ang Decapolis, ang Jerusalem, ug ang Judea, ug gikan sa tabok sa Jordan.

5¹Sa dihang nakita ni Jesus ang panon sa mga katawhan, misaka siya ngadto sa bukid. Sa dihang siya naglingkod, ang iyang mga disipulo miduol kaniya. ²Iyang gibuka ang iyang baba ug nagtudlo kanila, nga nag-ingon, ³"Bulahan ang kabos sa espiritu, kay ila ang gingharian sa langit. ⁴Bulahan kadtong nagbangutan, kay sila pagalipayon.⁵Bulahan ang maaghop, kay sila makapanunod sa yuta. ⁶Bulahan kadtong gigutom ug gi-uhaw sa pagkamatarong, kay sila pagabusgon. ⁷Bulahan kadtong maluloy-on, kay sila makabaton ug kalooy. ⁸Bulahan ang putli ug kasing-kasing, kay sila makakita sa Dios.⁹Bulahan ang mga tigpasiugda sa kalinaw, kay sila pagatawgong mga anak sa Dios. ¹⁰Bulahan kadtong gipanglutos tungod sa pagkamatarong, kay ila ang gingharian sa langit.¹¹Bulahan kamo sa dihang bugalbugalan kamo sa mga tawo ug pagalutuson kamo, o magsulti sa tanang klase sa mga daotang butang batok kaninyo nga bakak alang sa akong katuyoan. ¹²Pagmaya ug paglipay pag-ayo, tungod kay dako ang inyong ganti sa langit. Sa ingon niini nga paagi gilutos sa mga tawo ang mga propeta nga nagpuyo kaniadto una kaninyo.¹³Kamo mga asin sa yuta. Apan kung ang asin mawad-an sa iyang kaparat, unsaon man kini nga mahimong moparat pag-usab? Kini dili na gayod maayo alang sa bisan unsang butang, gawas nga ilabay ug pagatamaktamakan ilalom sa tiil sa mga tawo. ¹⁴Kamo ang kahayag sa kalibotan. Usa ka siyudad nga nahimutang sa usa ka bungtod nga dili matago.¹⁵Walay tawo nga modagkot ug suga ug ibutang kini ilalom sa usa ka sudlanan, apan ngadto hinuon sa patunganan sa suga, ug kini modan-ag sa matag-usa sa panimalay. ¹⁶Himoa ang inyong kahayag nga modan-ag atubangan sa mga tawo sa ingon niana nga paagi ilang makita ang inyong maayong mga binuhatan ug daygon ang inyong Amahan nga anaa sa langit.¹⁷Ayaw hunahunaa nga mianhi ako aron moguba sa balaod o sa mga propeta. Ako mianhi dili sa pagguba kanila, apan sa pagtuman kanila. ¹⁸Sa pagkatinuod ako moingon kaninyo nga hangtod ang langit ug ang yuta mahanaw, walay bisan usa nga nahisulat o bisan usa ka kudlit sa bisan unsa nga paagi ang mawala gikan sa balaod, hangtod nga ang tanang mga butang matuman.¹⁹Busa bisan kinsa ang dili mobuhat sa usa nga labing ubos niining mga sugo ug nagtudlo sa uban sa pagbuhat niini mahimong tawgon nga labing ubos sa gingharian sa langit. Apan bisan kinsa nga nagtipig niini ug nagtudlo niini mahimong tawgong bantugan sa gingharian sa langit. ²⁰Kay ako moingon kaninyo nga gawas kung ang inyong pagkamatarong molabaw sa pagkamatarong sa mga Escriba ug sa mga Pariseo, kamo dili makasulod sa gingharian sa langit.²¹Nakadungog kamo nga kini gisulti kanila sa karaang mga panahon, 'Ayaw pagpatay,' ug, 'bisan kinsa nga mopatay mahimong dilikado sa paghukom.' ²²Apan ako moingon kaninyo nga ang matag-usa nga masuko sa iyang igsoon mahimong anaa sa dilikado sa paghukom. Ug bisan kinsa nga moingon sa iyang igsoon nga lalaki, 'Wala kay pulos nga pagkatawo!' mahimong anaa sa kakuyaw sa konseho. Ug bisan kinsa nga moingon, 'Buang ka!' mahimong anaa sa kakuyaw sa kalayo sa impiyerno.²³Busa kung kamo maghalad sa inyong gasa sa altar ug nahinumduman nga ang inyong igsoon adunay bisan unsang butang batok kaninyo, ²⁴biyai ang inyong gasa didto sa atubangan sa altar, ug lakaw sa inyong dalan. Una pagpasig-uli sa inyong igsoon ug unya adto ug ihalad ang inyong gasa.²⁵Pagpakig-uli dayon sa inyong magsusumbong samtang naa pa'mo sa dalan padulong sa korte, o ang inyong magsusumbong motugyan kaninyo ngadto sa huwis, ug ang huwis motugyan kaninyo ngadto sa pulis, ug kamo igasulod ngadto sa prisohan. ²⁶Sa pagkatinuod ako moingon kaninyo, dili gayod kamo makagawas gikan didto hangtod inyong mabayran ang kataposang gamay nga salapi nga inyong nautang.²⁷Inyong nadungog nga kini gisulti, 'Ayaw panapaw.' ²⁸Apan ako moingon kaninyo nga ang matag-usa nga motan-aw sa usa ka babaye uban ang law-ay nga kaibog diha kaniya nakabuhat na sa pagpanapaw uban kaniya diha sa iyang kasingkasing.²⁹Ug kung ang inyong tuong mata mahimong hinungdan nga kamo makasala, lugita kini ug ilabay palayo gikan kaninyo. Kay mas maayo pa alang kaninyo nga ang usa ka bahin sa inyong lawas kinahanglang mawala kaysa tibuok ninyong lawas ilabay ngadto sa impiyerno. ³⁰Ug kung ang inyong tuong kamot mahimong hinungdan sa inyong pagkasala, putla kini ug ilabay palayo gikan kaninyo. Kay mas maayo pa alang kaninyo nga ang usa ka bahin sa inyong lawas kinahanglang mawala kaysa tibuok ninyong lawas mahiadto sa impiyerno.³¹Kini usab ang gisulti, 'Bisan kinsa ang makigbulag sa ilang asawa, pahataga siya ug kasulatan kaniya sa panagbulag.' ³²Apan ako moingon kaninyo nga ang matag-usa nga makigbulag sa iyang asawa, gawas sa hinungdan sa makauulaw nga pagpakighilawas, nakapahimo kaniya nga babayeng mananapaw. Ug bisan kinsa nga makigminyo kaniya human siya nakigbulag nakabuhat ug pagpanapaw.³³Usab, nakadungog kamo nga kini gisulti niadtong karaang mga panahon, 'Ayaw pagsaad sa bakak nga panumpa, apan himoa ang imong mga panaad ngadto sa Ginoo.' ³⁴Apan ako moingon kaninyo, ayaw na gayod pagpanumpa, bisan sa langit, kay mao kini ang trono sa Dios; ³⁵bisan sa yuta, kay mao kini ang tumbanan sa iyang tiil; bisan sa Jerusalem, kay mao kini ang siyudad sa bantogang Hari.³⁶Ayaw panumpa pinasikad sa inyong ulo, kay dili kamo makahimo sa usa ka buhok nga moputi o moitom. ³⁷Apan himoa ang inyong pulong nga, 'Oo, oo,' o 'Dili, dili .' Ang bisan unsa nga labaw pa niini gikan sa usa nga daotan.³⁸Inyong nadungog nga kini gisulti, 'Mata batok sa mata, ug ngipon batok sa ngipon.' ³⁹Apan moingon ako kaninyo, ayaw pagsukol sa usa nga daotan. Hinuon, bisan kinsa nga mosagpa kaninyo sa inyong tuong aping, ipasagpa usab kaniya ang pikas.⁴⁰Ug kung bisan kinsa ang mangandoy sa pag-adto sa korte uban kaninyo ug mokuha sa inyong pangtugnaw nga bisti, pasagdi usab kanang tawhana nga kuhaon ang inyong kupo. ⁴¹Ug bisan kinsa nga mopogus kaninyo sa pag-adto sa usa ka milya, usab uban kaniya bisan pa sa duha ka milya. ⁴²Paghatag ngadto kang bisan kinsa nga mangayo kaninyo, ug ayaw pagtalikod gikan niadtong bisan kinsa nga nangandoy sa pagpanghulam gikan kaninyo.⁴³Kamo nakadungog nga kini gisulti, 'Higugmaon ninyo ang inyong silingan ug dumti ang inyong kaaway.' ⁴⁴Apan ako moingon kaninyo, higugmaa ang inyong mga kaaway ug pag-ampo niadtong naglutos kaninyo, ⁴⁵aron nga kamo mahimong mga anak sa inyong Amahan nga anaa sa langit. Kay siya makapahimo sa iyang adlaw sa pagsubang sa daotan ug sa matarong, ug nagpadalag ulan sa matarong ug sa dili matarong.⁴⁶Kay kung inyong higugmaon kadtong nahigugma kaninyo, unsang ganti ang inyong makuha? Dili ba nagabuhat man bisan ang tigkolekta ug buhis sa susamang butang? ⁴⁷Ug kung inyo lamang pangumustahon ang inyong mga igsoon, unsay inyong mabuhat nga labaw pa sa uban? Dili ba nagabuhat man bisan ang mga Gentil sa susamang butang? ⁴⁸Busa kamo kinahanglan mahingpit, sama sa inyong langitnong Amahan nga hingpit.

6¹Pagbantay nga kamo dili magbuhat sa inyong buhat sa pagkamatarong atubangan sa mga tawo aron makita nila, kay kondili wala kamoy ganti gikan sa Amahan nga anaa sa langit. ²Busa sa dihang maghatag kamo ug limos, ayaw pagpatingog ug trumpeta atubangan sa inyong kaugalingon sama sa gibuhat sa mga tigpakaaron-ingnon didto sa mga sinagoga ug sa kadalanan, aron nga maangkon nila ang pagdayeg sa mga tawo. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, nga nadawat na nila ang ilang ganti.³Apan sa dihang mohatag kamo ug limos, ayaw itugot nga ang inyong wala nga kamot masayod kung unsa ang gibuhat sa inyong tuo nga kamot, ⁴aron nga ang inyong gasa mahimong ihatag sa tago. Unya ang inyong Amahan nga nakakita sa tago moganti kaninyo.⁵Ug sa dihang mag-ampo kamo, ayaw pahisama sa mga tigpakaaron-ingnon, kay sila ganahan gayud nga motindog ug mag-ampo didto sa mga sinagoga ug sa mga kilid sa dalan, aron nga sila makita sa mga tawo. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, nadawat na nila ang ilang ganti. ⁶Apan kamo, sa dihang mag-ampo kamo, sulod kamo sa suok nga lawak. Sirad-i ang pultahan, ug pag-ampo sa inyong Amahan nga anaa sa tago. Unya ang inyong Amahan nga makakita sa tago moganti kaninyo. ⁷Ug sa dihang mag-ampo kamo, ayaw buhata ang walay pulos nga pagbalikbalik sama sa gibuhat sa mga Gentil, kay naghunahuna sila nga madunggan sila tungod sa ilang daghang gipangsulti.⁸Busa, ayaw pahisama kanila, kay ang inyong Amahan nasayod kung unsa ang mga butang nga inyong gikinahanglan sa dili pa kamo mangayo kaniya. ⁹Busa pag-ampo sama niini: 'Amahan namo nga anaa sa langit, balaanon ang imong ngalan. ¹⁰Moabot ang imong gingharian, matuman ang imong pagbuot sa yuta maingon sa langit.¹¹Ihatag kanamo karong adlawa ang among tinapay sa matag-adlaw. ¹²Pasayloa kami sa among mga sala, sama nga kami usab nagpasaylo sa mga nakasala kanamo. ¹³Ug ayaw kami dad-a ngadto sa tintasyon; hinuon luwasa kami gikan sa daotan.'¹⁴Kay kung inyong pasayloon ang mga tawo sa ilang kalapasan, ang inyong langitnong Amahan usab magapasaylo kaninyo. ¹⁵Apan kung dili ninyo pasayloon ang ilang kalapasan, dili mopasaylo ang inyong Amahan sa inyong mga kalapasan.¹⁶Sa dihang magpuasa kamo, ayaw pagbaton sa masulub-on nga panagway sama sa gibuhat sa mga tigpakaaron-ingnon, kay magapadaotdaot sila sa ilang mga dagway aron mapakita nila sa mga tawo nga nagpuasa sila. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, nga nadawat na nila ang ilang ganti. ¹⁷Apan kamo, sa dihang kamo magpuasa, dihogi ang inyong ulo ug hugasi ang inyong dagway. ¹⁸Sa ingon dili kamo makita sa mga tawo nga nagpuasa, kondili ngadto lamang sa inyong Amahan nga anaa sa tago. Ug ang inyong Amahan nga makakita sa tago, moganti kaninyo.¹⁹Ayaw pagtigom alang sa inyong kaugalingon ug mga bahandi sa kalibotan, diin tayaan ug kutkuton sa anay, ug diin ang mga kawatan moguba ug mokawat. ²⁰Hinuon, pagtigom alang sa inyong kaugalingon ug mga bahandi didto sa langit, diin walay anay ni taya ang moguba, ug diin ang mga kawatan dili makaguba ug makakawat. ²¹Kay kung hain ang imong bahandi, atua usab ang imong kasingkasing.²²Ang mata mao ang suga sa lawas. Busa, kung ang inyong mata maayo, ang tibuok lawas mapuno sa kahayag. ²³Apan kung ang inyong mata daotan, ang inyong tibuok lawas mapuno sa kangitngit. Busa, kung ang kahayag nga anaa kaninyo kangitngit man diay, unsa kadako kana nga kangitngit! ²⁴Walay bisan usa nga makahimo sa pag-alagad sa duha ka agalon, kay pagadumtan niya ang usa ug higugmaon ang lain, o magmatinud-anon siya sa usa ug magtamay sa lain. Dili kamo makaalagad sa Dios ug sa bahandi.²⁵Busa sultihan ko kamo, ayaw kabalaka mahitungod sa inyong kinabuhi, unsa ang inyong kaonon o unsa ang inyong imnon—o mahitungod sa inyong lawas, unsa gayod inyong isul-ot. Kay ang kinabuhi mas labaw pa kaysa pagkaon, ug ang lawas labaw pa kaysa mga bisti? ²⁶Tan-awa ang mga langgam sa kahanginan. Wala sila nagpugas o nag-ani o nagtigom sa mga kamalig, apan ang inyong langitnong Amahan nagpakaon kanila. Dili ba kamo labaw pa nga bililhon kay kanila?²⁷Ug kinsa ang usa kaninyo nga nabalaka nga makadugang ug tunga sa metro nga gitas-on sa iyang kinabuhi? ²⁸Ug nganong nabalaka man kamo mahitungod sa mga bisti? Hunahunaa ang mga lirio sa kaumahan, giunsa nila pagtubo. Wala sila motrabaho, ug wala sila manahi sa bisti. ²⁹Apan sultihan ko kamo, bisan si Solomon sa tanan niyang himaya wala makasul-ob sama sa usa niini.³⁰Kung ang Dios nagbisti sa mga sagbot sa kaumahan, nga milungtad karon ug pagkaugma itambog didto sa hudno, dili ba kamo labaw pa nga iyang pagabistihan, kamo nga gamay ang pagtuo? ³¹Busa ayaw kabalaka ug pagsulti, 'Unsa ang atong kaonon?' o, 'Unsa ang atong imnon?' o, 'Unsa nga bisti ang atong sul-ubon?'³²Kay ang mga Gentil nangita niining mga butanga, ug ang inyong langitnong Amahan nasayod nga kamo nanginahanglan niini. ³³Apan unaha pagpangita ang Iyang gingharian ug ang Iyang pagkamatarong ug kining tanan nga mga butang igahatag kaninyo. ³⁴Busa, ayaw kabalaka alang sa ugma, kay ang ugma mabalaka alang sa iyang kaugalingon. Ang matag adlaw adunay igong suliran sa iyang kaugalingon.

7¹Ayaw paghukom, ug kamo dili pagahukman. ²Kay ang paghukom nga inyong ihukom, kamo pagahukman, ug sa sukdanan nga inyong gisukod, kini ang isukod kaninyo.³Ug nganong nagtan-aw kamo ngadto sa puling nga anaa sa mata sa inyong mga igsoon, apan wala ninyo mamatikdi ang troso nga anaa sa inyong kaugalingong mata? ⁴Giunsa ninyo sa pag-ingon ngadto sa inyong mga igsoon nga, 'Tugoti ako sa pagkuha sa puling nga anaa sa imong mata,' samtang ang troso anaa sa imong kaugalingong mata? ⁵Tigpakaaron-ingnon kamo! Unaha pagkuha ang troso nga anaa sa inyong kaugalingong mata, ug unya makakita kamo sa klaro aron sa pagkuha sa puling nga anaa sa mata sa inyong igsoon.⁶Ayaw ihatag kung unsa ang balaan ngadto sa mga iro, ug ayaw ilabay ang inyong mga perlas ngadto sa atubangan sa mga baboy. Kung inyo kining buhaton sila magyatakyatak niini sa ilang mga tiil, ug unya mosumbalik ug magkuniskunis kaninyo sa pino.⁷Pangayo, ug kini igahatag kaninyo. Pangita, ug kamo makakaplag. Panuktok, ug kini pagaablihan kaninyo. ⁸Kay ang tanan nga nangayo, makadawat. Ug ang matag-usa nga mangita, makakaplag. Ug ngadto sa tawo nga manuktok, kini pagaablihan. ⁹O unsa nga tawo anaa taliwala kaninyo, kung ang iyang anak mangayo kaniya ug tinapay, hatagan ba niya ug bato? ¹⁰O kung siya mangayo ug isda, hatagan ba niya ug bitin?¹¹Busa, kung kamong mga daotan nasayod kung unsaon paghatag ug maayong mga gasa ngadto sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan nga anaa sa langit nga naghatag sa mga maayong butang niadtong nangayo kaniya? ¹²Busa, bisan unsa nga mga butang nga buot ninyong buhaton sa mga tawo nganha kaninyo, kinahanglan buhaton usa ninyo kini ngadto kanila, tungod kay kini mao ang balaod ug mga propeta.¹³Sulod diha sa sigpit nga ganghaan. Kay luag ang ganghaan ug lapad ang dalan nga padulong sa kalaglagan, ug adunay daghang mga tawo ang misubay niini. ¹⁴Kay sigpit ang ganghaan ug sigpit ang dalan nga padulong sa kinabuhi ug diyutay lamang ang makakaplag niini.¹⁵Pagbantay sa mini nga mga propeta, nga moduol kaninyo nga nagbisti sa pangkarnero apan ang tinuod bangis nga mga lobo. ¹⁶Pinaagi sa ilang mga bunga mailhan ninyo sila. Makabuhat ba ang mga tawo sa pagtapok sa ilang mga ubas nga gikan sa sampinit o mga igos nga gikan sa kadyapa? ¹⁷Sa samang paagi, ang matag kahoy nga maayo mamunga ug maayong bunga, apan ang dili maayo nga kahoy mamunga ug dili maayo nga bunga.¹⁸Ang usa ka maayong kahoy dili mamunga ug dili maayo nga bunga, ni bisan ang dili maayo nga kahoy dili mamunga ug maayong bunga. ¹⁹Ang matag kahoy nga dili mamunga ug maayong bunga pagaputlon ug ilabay ngadto sa kalayo. ²⁰Busa, mailhan ninyo sila pinaagi sa ilang mga bunga.²¹Dili tanan nga miingon kanako, 'Ginoo, Ginoo,' makasulod didto sa gingharian sa langit, apan kadto lamang nga nagbuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa langit. ²²Daghang katawhan nga moingon kanako niadtong adlawa, 'Ginoo, Ginoo, dili ba nanagna man kami sa imong ngalan, sa imong ngalan naghingilin ug mga demonyo, ug sa imong ngalan nabuhat ang daghang gamhanan nga mga buhat?' ²³Unya ako moingon kanila sa dayag, 'Ako wala makaila kaninyo! Palayo gikan kanako, kamo nga nagabuhat ug daotan!'²⁴Busa, ang tanan nga nakadungog sa akong mga pulong ug mituman niini mahisama sa usa ka maalamong tawo nga nagtukod sa iyang balay diha sa ibabaw sa bato. ²⁵Ang ulan mibundak, ang baha miabot, ug ang hangin mihuros, ug mihampak niana nga balay, apan wala kini maguba, tungod kay kini natukod man sa ibabaw sa bato.²⁶Apan ang tanan nga nakadungog sa akong mga pulong ug wala motuman niini mahisama sa usa ka buangbuang nga tawo nga nagtukod sa iyang balay ibabaw sa balas. ²⁷Ang ulan mibundak, ang baha miabot, ug ang hangin mihuros, ug mihampak niana nga balay. Ug napukan kini, ug hingpit ang pagkaguba niini."²⁸Kini nahitabo nga sa dihang natapos na si Jesus sa pagsulti niining mga pulonga, ang panon sa katawhan natingala sa iyang gitudlo, ²⁹kay siya nanudlo kanila sama sa adunay katungod, ug dili sama sa ilang mga eskriba.

8¹Samtang si Jesus mikanaog gikan sa bungtod, dakong panon sa katawhan ang misunod kaniya. ²Tan-awa, usa ka sanglahon miduol ug miyukbo kaniya, nga nag ingon, "Ginoo, kung buot mo, makahimo ka sa paghinlo kanako." ³Gituy-od ni Jesus ang iyang kamot ug gihikap siya, nga nag-ingon. "Buot ko. Mahinlo ka." Dihadiha dayon siya nahinlo sa iyang sangla.⁴Si Jesus miingon kaniya, "Ayaw kini isugilon kang bisan kinsa nga tawo. Lakaw, ug ipakita ang imong kaugalingon sa pari, ug paghalad ug gasa ingon sa kasugoan ni Moises, alang sa pagpamatuod kanila."⁵Samtang siya miadto sa Capernaum, ang kapitan niadto kaniya ug nagpakilooy kaniya, ⁶nga nag-ingon, "Ginoo, ang akong sulugoon naghigda sa balay nga paralisado ug anaa sa hilabihan nga kasakit." ⁷Si Jesus miingon kaniya, "Ako moadto ug ayohon siya."⁸Ang kapitan mitubag ug miingon, "Ginoo, ako dili takos nga ikaw mosulod ilalom sa akong silonganan. Isulti lang ang pulong ug ang akong sulugoon mamaayo. ⁹Kay ako usab usa ka tawo nga nabutang ilalom sa panggamhanan, ug ako adunay mga sundalo ilalom kanako. Kung akong ingnon ang usa, 'Lakaw,' siya molakaw, ug ngadto sa usa, 'Duol diri,' ug siya moduol, ug sa akong sulugoon, 'Buhata kini,' ug siya mobuhat niini." ¹⁰Sa dihang nadungog kini ni Jesus, siya natingala ug miingon niadtong mga nagsunod kaniya, "Sa pagkatinuod ako moingon kaninyo, ako wala makakaplag ni bisan kinsa nga adunay pagtuo nga sama ani dinhi sa Israel.¹¹Ako moingon kaninyo, daghan ang moabot gikan sa sidlakan ug kasadpan, ug sila nakigsalo sa lamisa ni Abraham, Isaac, ug Jacob, ngadto sa gingharian sa langit. ¹²Apan ang mga anak sa gingharian mahimong itambog ngadto sa gawas nga kangitngit, kung asa didto adunay mga paghilak ug pagkagot sa mga ngipon." ¹³Ug si Jesus miingon sa kapitan, "Lakaw! Sama sa imong gituohan, mao usab kini ang mahitabo kanimo." Ug ang sulugoon naulian niana gayod nga oras.¹⁴Sa dihang si Jesus miadto sa balay ni Pedro, iyang nakita ang ugangan nga babaye ni Pedro nga naghigda sa balatian tungod sa hilanat. ¹⁵Gihikap ni Jesus ang iyang kamot, ug nahuwasan sa hilanat. Unya siya nitindog ug nagsugod pagsilbi kaniya.¹⁶Sa dihang gabii na, ang mga tawo nagdala kang Jesus ug gisudlan sa mga demonyo. Iyang giabog ang mga espiritu pinaagi sa usa ka pulong ug giayo ang tanang mga masakiton. ¹⁷Niini nga paagi natuman ang giingon ni Isaias nga propeta, nga nag-ingon, "Siya sa iyang kaugalingon gikuha ang atong sakit ug nagdala sa atong mga balatian."¹⁸Karon sa dihang nakita ni Jesus ang mga panon nga nagpalibot kaniya, siya mihatag ug mga pagmando nga manabok paingon sa pikas daplin sa Dagat sa Galilea. ¹⁹Unya ang eskriba miduol kaniya ug miingon, "Magtutudlo, ako mosunod kanimo bisan asa ka moadto." ²⁰Si Jesus miingon kaniya, "Ang mga milo adunay mga lungag, ang mga langgam sa kawanangan adunay mga salag, apan ang Anak sa Tawo walay kapahulayan sa iyang ulo."²¹Laing mga tinun-an na usab ang miingon kaniya, "Ginoo, tugoti una ako sa paglubong sa akong amahan." ²²Apan si Jesus miingon kaniya, "Sunod kanako, ug pasagdi ang mga patay nga molubong sa ilang kaugalingong patay."²³Samtang si Jesus misakay sa sakayan, ang iyang mga tinun-an misunod kaniya . ²⁴Tan-awa, dihay dako nga bagyo sa dagat, mao nga ang sakayan natabonan na sa mga balod. Apan si Jesus natulog. ²⁵Ang mga tinun-an miduol kaniya ug mipukaw kaniya, nga nag-ingon, "Luwasa kami, Ginoo; hapit na kita mamatay!"²⁶Si Jesus miingon kanila, "Nganong nangahadlok man kamo, kamo nga gamay ug pagtuo?" Unya siya mitindog ug iyang gibadlong ang hangin ug ang dagat, Ug unya miabot ang dakong kalinaw. ²⁷Ang mga kalalakin-an natingala ug miingon, "Unsa nga matang kini sa pagkatawo, nga bisan ang mga hangin ug ang dagat mituman kaniya?"²⁸Sa dihang si Jesus miadto sa pikas bahin ug ngadto sa nasod sa Gadarenes, duha ka tawo nga gisudlan ug mga demonyo ang mitagbo kaniya. Sila migawas gikan sa lubnganan ug labihan ka mapintas, mao nga walay magpapanaw nga moagi nianang dalana. ²⁹Tan-awa, sila misinggit ug miingon, "Unsay labot namo kanimo, Anak sa Dios? Mianhi kaba sa paglutos kanamo sa wala pa ang gitakda nga panahon?"³⁰Karon adunay panon sa mga baboy nga nagkaon, sa dili layo gikan kanila. ³¹Ang demonyo nagpadayon sa pagpakiluoy kang Jesus nga nag-ingon, "Kung imo kaming pagawson, ipadala lamang kami sa panon sa mga baboy." ³²Si Jesus miingon kanila, "Lakaw!" Ang mga demonyo migawas ug misulod sa mga baboy; ug tan-awa, ang tibuok panon midali ug dagan paubos sa pangpang ngadto sa dagat ug silang tanan nangamatay sa tubig.³³Ang mga tawo nga nag-atiman sa mga baboy nanagan palayo ug sa dihang miadto sila sa siyudad ilang gipanugilon ang tanan, ilabina kung unsa ang nahitabo sa kalalakin-an nga gisudlan sa mga demonyo. ³⁴Tan-awa, ang tibuok siyudad niadto ug mitagbo kang Jesus. Sa dihang nakita nila siya, sila nagpakiluoy kaniya nga mobiya sa ilang lugar.

9¹Si Jesus misakay sa usa ka sakayan, mitabok, ug miadto sa iyang kaugalingon nga siyudad. ²Tan-awa, sila midala ngadto kaniya ug usa ka paralitiko nga naghigda sa usa ka banig. Sa pagkakita sa ilang pagtuo, si Jesus misulti ngadto sa paralisado nga tawo, "Anak, pagmalipayon. Ang imong mga sala napasaylo na."³Tan-awa, pipila ka mga eskriba nagsulti sa ilang mga kaugalingon, "Kining tawhana nagapasipala." ⁴Si Jesus nasayod sa ilang mga hunahuna ug miingon, "Nganong naghunahuna kamo ug daotan sa inyong mga kasingkasing? ⁵Kay unsa man ang mas sayon nga isulti, 'Ang imong mga sala napasaylo na.' o sa pagsulti 'Barog ug lakaw'? ⁶Apan aron kamo masayod nga ang Anak sa Tawo adunay katungod dinhi sa kalibotan sa pagpasaylo sa mga sala,..." siya miingon sa parilitiko, 'Barog, punita ang imong banig, ug adto sa imong balay."⁷Unya mibarog ang tawo ug miuli sa iyang balay. ⁸Sa dihang ang mga panon nakakita niini, sila nahibulong ug nagdayeg sa Dios, nga naghatag sa maong katungod ngadto sa mga tawo. ⁹Sa paglabay ni Jesus gikan didto, iyang nakita ang usa ka tawo nga ginganlan ug Mateo nga naglingkod sa kolektahanan sa buhis. Siya miingon kaniya, "Sunod kanako." Siya mibarog ug misunod kaniya.¹⁰Sa paglingkod ni Jesus aron mokaon didto sa balay, tan-awa, daghan nga mga tigkolekta sa buhis ug mga makasasala nga tawo ang miabot ug mikaon uban kang Jesus ug sa iyang mga tinun-an. ¹¹Sa dihang ang mga Pariseo nakakita niini, sila miingon sa iyang mga tinun-an, "Nganong ang inyong magtutudlo nakigsalo uban sa mga kubrador ug buhis ug sa mga makasasala nga tawo?"¹²Sa dihang si Jesus nakadungog niini, siya miingon, "Ang mga tawo nga lig-on ang lawas dili manginahanglan ug mananambal, kadto lamang maysakit. ¹³Kamo kinahanglan makakat-on kung unsa ang mga pasabot niini, 'Ako nagtinguha sa kalooy ug dili sa halad.' Kay ako mianhi, dili sa pagtawag sa matarong aron sa paghinulsol, apan sa mga makasasala."¹⁴Unya ang mga tinun-an ni Juan miadto kaniya ug miingon, "Nganong kami ug ang mga Pariseo kanunay nagapuasa, apan ang imong mga tinun-an dili nagapuasa?" ¹⁵Si Jesus miingon kanila, "Mahimo ba ang abay sa kasal nga magmasulob-on samtang ang pamanhonon kauban pa nila? Apan ang mga adlaw moabot sa dihang ang pamanhonon pagakuhaon gikan kanila, ug unya sila magpuasa.¹⁶Walay tawo nga motapak sa usa ka bag-o nga panapton ngadto sa daang panapton, kay ang tinapak magisi gikan sa panapton, ug usa ka mas dako nga gisi ang mahimo.¹⁷Ni ang mga tawo mobutang ug bag-o nga bino ngadto sa daang sudlanan nga panit. Kung kini buhaton nila, ang mga panit magisi, ang bino mahimong mayabo, ug ang sudlanan nga panit madaot. Hinuon, sila mobutang sa bag-o nga bino sa bag-o nga mga sudlanan nga panit, ug ang duha matipigan."¹⁸Samtang si Jesus nagsulti niining mga butanga ngadto kanila, tan-awa, usa ka opisyal ang miabot ug miluhod ngadto kaniya. Siya miingon, "Ang akong anak namatay karon lang, apan adto ug itapion ang imong kamot kaniya, ug siya mabuhi." ¹⁹Unya si Jesus mibarog ug misunod kaniya, ug ang iyang mga tinun-an usab.²⁰Tan-awa, usa ka babaye nga nag-antos sa hilabihan tungod sa pagdinugo sulod sa dose ka tuig, miabot sa likod ni Jesus ug mihikap sa tumoy sa iyang sinina. ²¹Kay siya misulti sa iyang kaugalingon, "Kung ako makahikap lamang sa iyang sinina, ako mamaayo." ²²Apan si Jesus milingi ug nakita siya, ug miingon "Anak, pagmaisugon. Ang imong pagtuo nakahimo sa pag-ayo kanimo." Ug ang babaye naulian dayon.²³Sa dihang miabot si Jesus sa balay sa opisyal, iyang nakita ang tigtugtog sa plawta ug ang panon sa katawhan naghimo ug kabanha. ²⁴Siya miingon, "lakaw palayo, kay ang babaye dili patay, apan siya natulog." Apan sila mikatawa kaniya sa pagbugal-bugal.²⁵Sa dihang ang panon nabutang na sa gawas, siya misulod sa kuwarto ug gigunitan siya sa kamot, ug ang batang babaye mibarog. ²⁶Ang mga balita mahitungod niini mikaylap ngadto sa tanan niana nga lugar.²⁷Sa paglabay ni Jesus gikan didto, duha ka buta nga mga lalaki ang misunod kaniya. Sila nagsige ug singgit ug nagaingon, "Kaloy-i kami, Anak ni David!" ²⁸Sa dihang si Jesus miabot sa balay, ang buta nga mga lalaki miduol kaniya. Si Jesus miingon kanila, "Nagtuo ba kamo nga ako makahimo niini?" Sila miingon kaniya, "Oo, Ginoo."²⁹Unya gihikap ni Jesus ang ilang mga mata ug miingon, "Mahimo kini kaninyo sumala sa inyong pagtuo." ³⁰Ug ang ilang mga mata naabli. Unya si Jesus hugot nga nagmando kanila ug miingon, "Siguroha nga walay bisan usa nga makahibalo niini." ³¹Apan ang duha ka lalaki miadto sa gawas ug gipakaylap ang mga balita mahitungod niini nianang tibuok nga lugar.³²Samtang kadtong duha ka lalaki milakaw palayo, tan-awa, usa ka amang nga tawo nga gisudlan sa usa ka demonyo ang gidala ngadto kang Jesus. ³³Sa dihang ang demonyo gipahawa na, ang amang nga tawo nakasulti. Ang panon sa katawhan nahibulong ug misulti, "Kini wala pa sukad nakita sa Israel!" ³⁴Apan ang mga Pariseo miingon, "Pinaagi sa pangulo sa mga demonyo, siya makapahawa sa mga demonyo."³⁵Si Jesus miadto sa tanan nga mga siyudad ug sa mga baryo. Siya mipadayon sa pagtudlo sa ilang mga sinagoga, sa pagwali sa ebanghelyo sa gingharian, ug sa pag-ayo sa tanang matang sa balatian ug sa tanang matang sa sakit. ³⁶Sa dihang iyang nakita ang mga panon sa katawhan, siya adunay kalooy alang kanila, tungod kay sila nasamok ug naluya. Sila sama sa karnero nga walay magbalantay.³⁷Siya miingon sa iyang mga tinun-an, "Ang anihonon daghan, apan ang mga magbubuhat diotay ra. ³⁸Busa pag-ampo dayon ngadto sa Ginoo sa pag-ani, aron nga siya magpadala ug mga magbuhat didto sa iyang anihonon."

10¹Gitawag ni Jesus sa tingob ang iyang napulo ug duha ka mga tinun-an ug naghatag kanila sa katungod ibabaw sa mahugaw nga mga espiritu, sa pagpagawas kanila, ug sa pag-ayo sa tanang matang sa mga balatian ug tanang matang sa mga sakit.²Karon ang mga ngalan sa napulo ug duha ka mga apostoles mao kini. Ang nauna, si Simon (nga gitawag usab siya nga Pedro), ug si Andres nga iyang igsoon; si Santiago ang anak nga lalaki ni Zebedee, ug si Juan nga iyang igsoon; ³si Filipe ug Bartolomeo; si Tomas, ug Mateo ang kubrador sa buhis; si Santiago ang anak nga lalaki ni Alfeo ug Taddeo; ⁴si Simon ang Zealotes, ug si Judas Iscariote, nga mao ang magbudhi kaniya.⁵Gipadala ni Jesus kining napulo ug duha. Nagsugo siya kanila ug miingon, "Ayaw pag-adto sa dapit diin nagpuyo ang mga Gentil, ug ayaw pagsulod sa bisan diin nga lungsod sa mga Samarianhon. ⁶Adtoa hinuon ang nangawala nga karnero sa balay sa Israel; ⁷ug samtang kamo moadto, pagwali ug pagsulti, "Ang gingharian sa langit nagkaduol na."⁸Ayoha ang masakiton, banhawa ang mga patay, hinloi ang mga sanlahon, ug hinginli ang mga demonyo. Nakadawat kamo nga walay bayad, ihatag nga walay bayad. ⁹Ayaw pagdala ug bulawan, salapi, o plata sa inyong mga puntil. ¹⁰Ayaw pagdala ug sudlanan sa inyong pagpanglakaw, o dugang pang sapot, o sandalyas, o usa ka sungkod, kay ang magbubuhat angayan sa iyang pagkaon.¹¹Bisan unsang siyudad o baryo nga inyong masudlan, pangitaa kung kinsa ang takos niini, ug pagpuyo didto hangtod nga kamo mobiya. ¹²Sa inyong pagsulod didto sa balay, panghinaoti kini. ¹³Kung ang balay takos, pasagdi nga ang inyong kalinaw maanaa niini. Apan kung dili kini takos, pasagdi nga ang inyong kalinaw mubalik kaninyo.¹⁴Alang niadtong dili magdawat kaninyo o maminaw sa inyong mga pulong, sa dihang mobiya na kamo niana nga balay o siyudad, itaktak ang abog gikan sa inyong mga tiil. ¹⁵Sa pagkatinuod magsulti ako kaninyo, mas maantos pa alang sa yuta sa Sodoma ug Gomorrah ang adlaw sa paghukom kaysa nianang siyudara.¹⁶Tan-awa, ipadala ko kamo sama sa karnero taliwala sa mga lobo, busa pagmaalamon sama sa mga bitin ug dili makapasakit sama sa mga pati. ¹⁷Pagbantay sa katawhan! Itugyan nila kamo sa mga konseho, ug latigohon nila kamo sa ilang mga sinagoga. ¹⁸Ug dad-on kamo atubangan sa mga gobernador ug sa mga hari tungod kanako, ingon nga pagpamatuod ngadto kanila ug ngadto sa mga Gentil.¹⁹Sa dihang itugyan na nila kamo, ayaw kamo kabalaka mahitungod kung unsaon o unsa ang inyong isulti, kay kung unsa ang igasulti ihatag kaninyo nianang taknaa. ²⁰Kay dili na kamo ang magasulti, kondili ang Espiritu sa inyong Amahan ang magasulti diha kaninyo.²¹Ang igsoon magatugyan sa iyang igsoon ngadto sa kamatayon, ug ang amahan sa iyang mga anak. Ang mga anak magatindog batok sa ilang mga ginikanan ug maoy hinungdan nga sila pagapatyon. ²²Pagadumtan kamo sa tanan tungod sa akong ngalan. Apan si bisan kinsa kadtong mulahutay sa kataposan, kanang tawhana mamaluwas. ²³Sa dihang lutoson nila kamo niining siyudara, kalagiw ngadto sa pikas, kay sa pagkatinuod magasulti ako kaninyo, nga dili pa ninyo mahuman pag-adto ang mga siyudad sa Israel sa dili pa moabot ang Anak sa Tawo.²⁴Ang usa ka tinun-an dili molabaw sa iyang magtutudlo, ni ang sulugoon motaas sa iyang agalon. ²⁵Igo lamang sa tinun-an nga mahisama siya sa iyang magtutudlo, ug ang sulugoon mahisama sa iyang agalon. Kung tawagon nila nga agalon sa balay nga Beelsebul, unsa pa kaha kangil-ad ang ingalan nila sa sakop sa iyang panimalay!²⁶Busa ayaw kahadlok kanila, kay walay bisan unsang natago nga dili madayag, ug walay bisan unsang tinago nga dili masayran. ²⁷Kung unsa ang akong gisulti kaninyo diha sa kangitngit, isulti diha sa kahayag, ug kung unsa ang inyong nadungog nga malumo sa inyong dalunggan, imantala diha sa ibabaw sa mga atop.²⁸Ayaw kahadloki kadtong mopatay sa lawas apan dili makahimo sa pagpatay sa kalag. Hinuon, kahadloki siya nga makahimo sa paglaglag sa kalag ug lawas didto sa impiyerno. ²⁹Dili ba ang duha ka langgam gibaligya alang sa gamay nga sinsilyo? Apan walay usa kanila nga mangahulog ngadto sa yuta nga dili masayran sa inyong Amahan. ³⁰Apan bisan gani ang mga buhok sa inyong ulo inihap man. ³¹Ayaw kahadlok, mas bililhon pa kamo kaysa sa daghang mga langgam.³²Busa si bisan kinsa nga magsugid kanako atubangan sa katawhan, igasugid ko usab atubangan sa akong Amahan nga atua sa langit. ³³Apan siya nga maglimod kanako atubangan sa katawhan, igalimod ko usab atubangan sa akong Amahan nga atua sa langit.³⁴Ayaw hunahunaa nga mianhi ako aron sa pagdala ug kalinaw ibabaw sa kalibotan. Wala ako mianhi aron sa pagdala ug kalinaw, kondili usa ka espada. ³⁵Kay mianhi ako aron sa pagbutang sa usa ka tawo batok sa iyang amahan, ug sa anak nga babaye batok sa iyang inahan, ug sa umagad nga babaye batok sa iyang ugangan nga babaye. ³⁶Ang mga kaaway sa usa tawo mao kadtong anaa sa iyang kaugalingong panimalay.³⁷Siya nga nahigugma sa amahan o sa inahan labaw pa kanako dili takos kanako. Ug siya nga naghigugma sa anak nga lalaki ug sa anak nga babaye labaw pa kanako dili takos kanako. ³⁸Siya nga dili magpas-an sa iyang krus ug mosunod kanako dili takos kanako. ³⁹Siya nga mangita sa iyang kinabuhi mawad-an niini. Apan siya nga mawad-an sa iyang kinabuhi tungod kanako makakaplag niini.⁴⁰Siya nga magdawat kaninyo magadawat kanako, ug siya nga magadawat kanako magdawat usab kaniya nga nagpadala kanako. ⁴¹Siya nga magdawat sa usa ka propeta tungod kay siya usa ka propeta makadawat sa ganti sa usa ka propeta. Ug siya nga magadawat sa usa ka tawo nga matarong tungod kay siya usa ka matarong nga tawo makadawat sa ganti sa tawong matarong.⁴²Si bisan kinsa kadtong maghatag sa usa niining labing ubos bisan usa ka baso sa mabugnaw nga tubig tungod kay siya usa ka tinun-an, sa pagkatinuod magasulti ako kaninyo, walay paagi nga mawala kaniya ang iyang ganti."

11¹Sa dihang miabot si Jesus pagkahuman sa pagtudlo sa iyang napulo ug duha ka mga tinun-an, siya mihawa gikan didto aron sa pagtudlo ug pagsangyaw sa ilang mga siyudad. ²Karon sa dihang nabalitaan ni Juan didto prisohan ang mahitungod sa mga nahimo ni Cristo, siya nagpadala ug mensahe pinaagi sa iyang mga tinun-an ³ug miingon kaniya, "Ikaw ba ang usa nga moabot, o aduna pa bay laing tawo nga kinahanglan namong pangitaon?"⁴Si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Lakaw ug isulti kang Juan kung unsa ang inyong nakita ug nadungog. ⁵Ang mga buta nakadawat sa ilang panan-aw, ang mga bakol nakalakaw, nahinloan ang mga sanglahon, ang mga bungol nakadungog pag-usab, ang mga patay nga tawo nabuhi pag-usab, ug ang mga nanginahanglan nga mga tawo nasultihan sa maayong balita. ⁶Bulahan ang bisan kinsa nga wala magduhaduha kanako."⁷Samtang kining mga tawhana nagpadayon sa ilang paglakaw, si Jesus nagsugod sa pagsulti ngadto sa panon sa katawhan mahitungod kang Juan, "Unsa ang inyong giadto sa disyerto nga tan-awon—ang bogang nga natay-og pinaagi sa hangin? ⁸Apan unsa ang inyong giadto aron tan-awon—usa ka tawo nga nakasuot ug humok nga panapton? Tinuod, kadtong misuot ug humok nga panapton gapuyo sa mga balay sa hari.⁹Apan unsa ang inyong giadto aron tan-awon—usa ka propeta? Oo, ako mosulti kaninyo, ug mas labaw pa sa usa ka propeta. ¹⁰Kini mao siya kang kinsa kini nahisulat 'Tan-awa, ako magapadala sa akong mensahero una kanimo, aron sa pag-andam sa imong dalan una kanimo.'¹¹Ako mosulti kaninyo sa tinuoray, taliwala niadtong gipakatawo sa mga babaye walay mas labaw kang Juan nga Magbabawtismo. Apan, ang dili mahinungdanon nga tawo sa gingharian sa langit mas dako kay kaniya. ¹²Gikan sa adlaw ni Juan nga Magbabawtismo hangtod karon, ang gingharian sa langit nagaantos sa kasamok, ug ang mga tawo sa kasamok magailog niini pinaagi sa kusog.¹³Kay ang tanang mga propeta ug ang balaod nagapanag-an na hangtod kang Juan. ¹⁴Ug kung ikaw andam sa pagdawat niini, Siya si Elias ang usa nga moabot. ¹⁵Siya nga adunay dalunggan sa pagpamati, papamatia siya.¹⁶Sa unsa nako igakumpara kini nga henerasyon? Kini sama sa mga bata nga nagdula sa merkado, nga naglingkod ug nagtawag sa usag-usa ¹⁷ug misulti, 'Kami nitugtog ug plawta alang kaninyo, ug kamo wala misayaw. Kami nagsubo, ug kamo wala mihilak.'¹⁸Kay si Juan mianhi nga wala magkaon ug tinapay o moinom ug bino, ug sila misulti, 'Siya anaay demonyo.' ¹⁹Ang Anak sa Tawo miabot nga nagkaon ug nag-inom ug sila misulti, 'Tan-awa, siya dako ug kaon nga tawo ug palahubog, usa ka higala sa mga kubrador sa buhis ug sa mga makasasala!' Apan ang kaalam gipakamatarong pinaagi sa iyang mga buhat."²⁰Unya si Jesus misugod sa pagbadlong sa mga siyudad diin nahimo ang kadaghanan sa iyang gamhanang mga buhat, tungod kay wala sila naghinulsol. ²¹"Pagkaalaot nimo, Corazin! Pagkaalaot nimo, Betsaida! Kung ang makagagahom nga mga buhat nga nahimo kaninyo nahitabo unta sa Tiro ug Sidon, naghinulsol na unta sila kaniadto pa nga nagsul-ob sa sako ug mga abo. ²²Apan mas maantos pa sa Tiro ug Sidon sa adlaw sa paghukom kaysa kaninyo.²³Ikaw, Capernaum, nagahunahuna ka ba nga bayawon ka didto sa langit? Dili, ikaw pagadad-on paubos sa hades. Kay kung sa Sodoma aduna pa untay gihimo nga makagagahom nga mga buhat nga nabuhat diha kanimo, kini nagpabilin pa unta hangtod karon. ²⁴Apan ako magasulti kanimo nga mas sayon pa alang sa yuta sa Sodoma sa adlaw sa paghukom kay kanimo."²⁵Niadto nga higayon si Jesus miingon, "Gidayeg ko ikaw, Amahan, Ginoo sa langit ug sa kalibotan, tungod kay imong gitago kining mga butanga gikan sa maalamon ug adunay pagsabot, ug gipadayag kini ngadto sa gagmay nga mga bata. ²⁶Oo, Amahan, kay kini makapahimuot gayod kanimo. ²⁷Ang tanang butang gitugyan kanako sa akong Amahan. Ug walay bisan usa nga nasayod sa Anak gawas sa Amahan, ug walay bisan usa nga nasayod sa Amahan gawas sa Anak, ug si bisan kinsa nga gitinguha sa Anak nga ipakita siya.²⁸Duol kanako, kamong tanan nga nabudlay ug ang gibug-atan, ug papahulayon ko kamo. ²⁹Kuhaa ang akong yugo diha kaninyo ug pagkat-on gikan kanako, kay ako malumo ug mapainubsanon ang kasingkasing, ug inyong makaplagan ang kapahulayan sa inyong kalag. ³⁰Kay ang akong yugo masayon ug ang akong lulan magaan."

12¹Niadtong panahona miadto si Jesus sa Adlawng Igpapahulay agi sa kaumahan sa trigo. Ang iyang mga tinun-an gipanggutom ug nagsugod sa pagkutlo ug mga uhay sa trigo ug gikaon nila. ²Apan sa dihang ang mga Pariseo nakakita niana, sila misulti kang Jesus, "Tan-awa, ang imong mga disipulo nagbuhat kung unsa ang supak sa balaod nga buhaton sa Adlawng Igpapahulay."³Apan si Jesus miingon kanila, "Wala ba ninyo nabasa kung unsa ang gibuhat ni David, sa dihang gigutom siya, ug ang mga tawo nga kauban niya? ⁴Miadto siya sa balay sa Dios ug mikaon sa tinapay sa presensya, nga supak sa balaod alang kaniya nga mokaon, ug supak sa balaod alang niadtong kauban niya, apan subay lamang sa balaod alang sa mga pari.⁵Wala ba kamo nakabasa sa balaod nga sa Adlawng Igpapahulay ang mga pari sa templo nagpasipala sa Adlawng Igpapahulay apan dili sad-an? ⁶Apan mosulti ako kaninyo ang usa nga mas labaw sa templo ania.⁷Kung kamo nahibalo kung unsa ang gipasabot niini, 'Ako naninguha sa kaluoy ug dili ang halad,' dili unta kamo buot mosilot sa walay mga sala. ⁸Kay ang Anak sa Tawo ang Ginoo sa Adlawng Igpapahulay."⁹Unya si Jesus mibiya gikan didto ug miadto sa ilang sinagoga. ¹⁰Tan-awa, adunay tawo nga kimay ug kamot. Ang mga Pariseo nangutana kang Jesus, nga nag-ingon, "Subay ba kini sa balaod ang pag-ayo sa Adlawng Igpapahulay?" aron nga sila makahimo sa pagpasangil kaniya ug sala.¹¹Si Jesus misulti kanila, "Kinsang tawhana nga anaa sa inyong taliwala, nga, kung siya adunay usa ka karnero, ug kung kini nga karnero nahulog sa usa ka lawn nga buho sa Adlawng Igpapahulay, dili ba gunitan kini ug haw-ason kini pagawas? ¹²Unsa ang mas labaw nga bililhon, unya, ang usa ka tawo kay sa usa ka karnero! Busa kini subay sa balaod ang pagbuhat ug maayo sa Adlawng Igpapahulay."¹³Unya si Jesus misulti sa tawo, "Ituy-od ang imong kamot." Gituy-od niya kini, ug kini mibalik pagkahimsog, sama sa ubang kamot. ¹⁴Apan ang mga Pariseo migawas ug naglaraw batok kaniya. Sila nangita kung unsaon nila nga siya mapatay.¹⁵Sa pagkamatikod ni Jesus niini, siya miikyas gikan didto. Daghang mga tawo ang misunod kaniya, ug giayo niya silang tanan. ¹⁶Gidid-an Niya sila nga dili siya ipahibalo ngadto sa uban, ¹⁷nga kini mahimong matuman, kung unsa ang gisulti pinaagi ni Isaias nga propeta, nga nag-ingon,¹⁸"Tan-awa, ang akong sulugoon nga akong pinili; ang usa nga akong hinigugma, diin gikahimut-an pag-ayo sa akong kalag. Akong ibutang ang akong Espiritu ngadto kaniya, ug iyang ipahibalo ang hustisya ngadto sa mga Gentil.¹⁹Dili siya makigbisog ni mosinggit ug kusog; ni adunay makadungog sa iyang tingog sa kadalanan. ²⁰Dili niya balion ang bisan unsang nabuak nga bugang ; dili niya palungon ang bisan unsa nga nag-asong pabilo, hangtod iyang ipadala ang paghukom sa kadaogan. ²¹sa iyang pangalan ang mga Gentil magka naay paglaum."²²Unya adunay usa ka tawo nga buta ug amang, nga gisudlan sa demonyo, ang gidala ngadto kang Jesus. Siya nag-ayo kaniya, uban sa resulta nga ang amang nakasulti ug nakakita. ²³Ang tanang panon sa katawhan natingala ug nag-ingon, "kini ba kaha ang anak ni David?"²⁴Apan sa dihang ang mga Pariseo nakadungog niining milagro, sila miingon, "Kining tawhana dili makahingilin sa mga demonyo gawas kung pinaagi kang Beelzebub, ang prinsipe sa mga demonyo." ²⁵Apan si Jesus nasayod sa ilang mga hunahuna ug miingon siya kanila, "Ang matag gingharian nga nabahin batok sa ilang kaugalingon nahimong biniyaan, ug ang matag siyudad o balay nga nabahin batok sa ilang kaugalingon dili makabarog.²⁶Kung si Satanas mipagawas kang Satanas, siya nabahin batok sa iyang kaugalingon. Unsaon pagbarog sa iyang gingharian? ²⁷Ug kung akong gipagawas ang mga demonyo pinaagi kang Beelzebul, pinaagi ni kinsa ang nabuhat sa inyong mga sumusunod sa pagpagawas kanila? Tungod niini sila mahimo ninyong maghuhukom.²⁸Apan kung akong gipagawas ang mga demonyo pinaagi sa Espiritu sa Dios, unya ang gingharian sa Dios moabot diha kaninyo. ²⁹Ug unsaon pagsulod ni bisan kinsa sa balay sa tawong kusgan ug pagkawat sa iyang mga kabtangan nga wala gaposa pag-una ang tawong kusgan? Unya iyang makawat ang iyang mga kabtangan gikan sa iyang balay. ³⁰Ang usa nga dili uban nako batok kanako, ug ang usa nga wala nagtigom uban nako magkatibulaag.³¹Busa sultihan ko kamo, ang matag sala ug pagpasipala sa tawo mapasaylo, apan ang pagpasipala batok sa Espiritu dili mapasaylo. ³²Ug si bisan kinsa nga mosulti sa bisan unsa nga pulong batok sa Anak sa Tawo, kana mapasaylo niya. Apan si bisan kinsa nga mosulti batok sa Balaang Espiritu, kana dili na niya mahimong mapasaylo, niining kalibotana, ni diha sa umaabot.³³Himoa nga maayo ang kahoy ug maayo ang bunga niini, o himoa nga dili maayo ang kahoy ug dili maayo ang bunga niini, kay ang kahoy mailhan pinaagi sa iyang bunga. ³⁴Kamong mga kaliwat sa mga bitin, sanglit kamo mga daotan, unsaon ninyo pagsulti sa maayong mga butang? Kay kung unsa ang sulod sa kasingkasing ang baba mosulti. ³⁵Ang maayong tawo gikan sa maayong bahandi sa iyang kasingkasing nagapatungha kung unsa ang maayo, ug ang dautang tawo gikan sa dautang bahandi sa iyang kasingkasing magamapatungha kung unsa ang dautan.³⁶Sultihan ko kamo nga sa adlaw sa paghukom ang mga tawo magahatag ug husay alang sa matag pulong nga walay pulos nga ilang nasulti. ³⁷Kay pinaagi sa inyong mga pulong kamo mahimong matarong, ug pinaagi sa inyong mga pulong kamo pagahukman."³⁸Unya ang pipila ka mga eskriba ug mga Pariseo mitubag kang Jesus ug miingon, "Magtutudlo, gusto namong makita ang timailhan gikan kanimo." ³⁹Apan si Jesus mitubag ug misulti kanila, "Usa ka daotan ug mananapaw nga kaliwatan nagapangita ug timailhan. Apan walay timailhan nga mahatag niini gawas sa timailhan ni Jonas nga propeta. ⁴⁰Maingon nga si Jonas tulo ka adlaw ug tulo ka gabii sulod sa tiyan sa dakong isda, tulo usab ka adlaw ug tulo ka gabii ang anak sa tawo sa ilawm sa yuta.⁴¹Ang mga tawo sa Nineveh mubarog sa paghukom uban niining kaliwatan sa mga tawo ug pagahukman kini. Kay sila naghinulsol diha sa pagwali ni Jonas, ug tan-awa, usa nga mas labaw pa kay kang Jonas ania.⁴²Ang Rayna sa Habagatan motindog sa paghukom uban sa mga kalalakin-an niining kaliwatan ug pagasilotan kini. Siya miabot gikan sa kinatumyan sa kalibotan sa pagpamati sa kaalam ni Solomon, ug tan-awa, usa nga mas labaw pa kay kang Solomon ania.⁴³Sa dihang ang hugaw nga espiritu nawala na gikan sa tawo, kini miagi paingon sa dapit nga walay tubig ug nangita sa kapahulayan, apan wala kini nakakaplag. ⁴⁴Unya kini miingon, 'Mobalik ako sa akong balay kung asa ako naggikan.' Sa pagbalik, nakita niini nga ang balay nalimpyo ug napahimutang. ⁴⁵Unya kini miadto ug gidala uban niini ang pito ka mga espiritu nga mas daotan pa kay sa iyahang kaugalingon, ug silang tanan misulod ug mipuyo didto. Unya ang kataposang kahimtang nianang tawhana nahimong mas hilabihan pa kay sa una. Ingon niini ang mahimong mahitabo niining daotang kaliwatan."⁴⁶Samtang si Jesus nakigsulti pa sa panon sa katawhan, tan-awa, ang iyang inahan ug iyang mga igsoong lalaki nagtindog sa gawas, nangita aron sa pagpakig-istorya kaniya. ⁴⁷Usa ka tawo miingon kaniya, "Tan-awa, ang imong inahan ug imong mga igsoong lalaki nagtindog sa gawas, nangita aron makig-istorya kanimo."⁴⁸Apan si Jesus mitubag ug misulti kaniya nga nag-ingon kaniya, "Kinsa ang akong inahan? Ug kinsa ang akong mga igsoong lalaki?" ⁴⁹Unya gituy-od niya ang iyang kamot paingon sa iyang mga tinun-an ug miingon, "Tan-awa, ania sila nga akong inahan ug akong mga igsoong lalaki! ⁵⁰Alang sa bisan kinsa nga nagbuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa langit, kanang tawhana akong igsoong lalaki, ug igsoong babaye, ug inahan."

13¹Niadtong adlawa si Jesus migawas sa balay ug milingkod daplin sa dagat. ²Ang labihan kadaghan nga panon nagpalibot kaniya, busa misakay siya sa sakayan ug milingkod niini samtang ang tibook panon nagtindog sa baybayon.³Unya miingon si Jesus sa daghang mga butang ngadto kanila diha sa mga sambingay. Miingon siya, "Tan-awa, ang usa ka magpupugas milakaw aron magpugas. ⁴Samtang siya nagpugas, ang pipila ka mga binhi nahulog daplin sa dalan, ug ang mga langgam miabot ug nituka kanila. ⁵Ang uban nga mga binhi nahulog sa batoon nga yuta, diin wala silay igong yuta. Dihadiha dayon nanurok sila tungod kay ang yuta dili lalom. ⁶Apan sa dihang misubang na ang adlaw, nalaya sila tungod kay wala sila makagamot, ug nalawos sila.⁷Ang uban nga mga binhi nahulog taliwala sa tunokon nga mga tanom. Mitubo ang tunokon nga mga tanom ug mituok kanila. ⁸Ang uban nga mga binhi nahulog sa maayo nga yuta ug namunga ug lugas, ang pipila usa ka gatos kapilo ang gidaghanon, ang pipila saysenta, ug ang pipila traynta. ⁹Siya nga adunay mga dalunggan, papaminawa siya."¹⁰Miabot ang mga tinun-an ug miingon kang Jesus, "Nganong nakigsulti ka man sa panon sa katawhan diha sa mga sambingay?" ¹¹Si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Gihatagan na kamo sa kahigayonan sa pagsabot sa mga tinago sa gingharian sa langit, apan wala kini gihatag kanila. ¹²Kay si bisan kinsa kadtong aduna, pagahatagan pa siya sa makadaghan, ug aduna siyay dakong pagsabot. Apan si bisan kinsa kadtong wala, pagakuhaon gikan kaniya ang bisan unsa nga anaa kaniya.¹³Busa nakigsulti ako kanila diha sa mga sambingay: Bisan sila nagtan-aw' wala gayod sila makakita; Ug bisan tuod nakadungog sila, wala gayod sila nagpatalinghog, o makasabot. ¹⁴Natuman ngadto kanila ang panagna ni Isaias, nga nag-ingon, 'Samtang maminaw makadungog kamo, apan sa bisan unsa nga pamaagi dili kamo makasabot; samtang magtan-aw makakita kamo, apan dili kamo makaila.¹⁵Kay kining kasingkasing sa mga tawo nagmagahi, ug naglisod na sila sa pagpaminaw, ug gisirado na nila ang ilang mga mata, aron wala na gayod silay makita uban sa ilang mga mata, o madungog uban sa ilang mga dalunggan, o makasabot uban ang ilang mga kasingkasing, aron mobalik sila pag-usab, ug ako magaayo kanila."¹⁶Apan bulahan ang inyong mga mata, kay sila makakita; ug ang inyong mga dalunggan, kay sila makadungog. ¹⁷Sa pagkatinuod sultihan ko kamo nga daghang mga propeta ug matarong nga mga tawo ang nagtinguha nga makakita sa mga butang nga inyong nakita ug wala nakakita niini. Nagtinguha sila nga makadungog sa mga butang nga inyong nadungog ug wala nakadungog niini.¹⁸Unya paminawa ang sambingay sa mag-uuma nga nagpugas sa iyang binhi. ¹⁹Sa dihang madungog ni bisan kinsa ang pulong sa gingharian apan dili makasabot niini, unya moabot ang daotan ug mosakmit kung unsa na ang napugas sa iyang kasingkasing. Kini ang binhi nga napugas daplin sa dalan.²⁰Ang napugas sa batoon nga yuta siya mao ang nakadungog sa pulong ug dihadiha midawat niini uban ang kalipay. ²¹Apan wala siya makagamot sa iyang kaugalingon ug milahutay sa makadiyot lamang. Sa dihang miabot ang kasakit o paglutos tungod sa pulong, dihadiha mobiya siya.²²Ang napugas taliwala sa tunokon nga mga tanom, mao kini siya ang nakadungog sa pulong, apan ang mga kabalaka sa kalibotan ug ang pagkamalimbongon sa mga bahandi mituok sa pulong, ug nahimo siyang dili mabungahon. ²³Ang binhi nga napugas sa maayong yuta, mao kini siya ang nakadungog sa pulong ug nakasabot niini. Siya mamunga ug usa ka gatos, ang uban tag saysenta ug ang uban tag traynta ka pilo sa gitanom."²⁴Nagpadayag si Jesus ug laing sambingay ngadto kanila. Miingon siya, "Ang gingharian sa langit sama sa usa ka tawo nga nagpugas sa maayong binhi didto sa iyang uma. ²⁵Apan samtang natulog ang mga tawo, miabot ang iyang kaaway ug nagpugas usab sa mga sagbot taliwala sa mga trigo ug unya mihawa. ²⁶Sa diha nga ang mga dahon migitib ug unya namunga, unya mitungha usab ang mga sagbot.²⁷Miabot ang mga sulugoon sa tag-iya sa yuta ug miingon kaniya, 'Agalon, dili ba nagpugas ka man ug maayong binhi sa imong uma? Sa unsang paagiha nga karon aduna na may mga sagbot niini?' ²⁸Siya miingon kanila, 'Ang kaaway ang nagbuhat niini.' Miingon ang mga sulugoon kaniya, 'Busa buot mo ba nga moadto kami ug pang-ibton sila?'²⁹Miingon ang tag-iya sa yuta, 'Ayaw. Kay samtang giibot ninyo ang mga sagbot, basin maibot ninyo ang trigo uban kanila. ³⁰Tugoti nga magdungan sa pagtubo ang duha hangtod sa ting-ani. Sa panahon sa ting-ani moingon ako sa mga mag-aani, "Unaha sa pag-ibot ang mga sagbot ug bugkosa sila aron sunogon sila, apan tigoma ang trigo ngadto sa akong kamalig."'"³¹Unya nagpadayag si Jesus ug laing sambingay ngadto kanila. Miingon siya, "Ang gingharian sa langit sama sa usa ka liso sa mustasa nga gikuha sa usa ka tawo ug gipugas sa iyang uma. ³²Kini nga liso mao gayod ang kinagamyan sa tanang matang sa mga liso. Apan sa dihang mitubo na kini, mas dako pa kini sa mga tanom sa tanaman. Mahimo kining usa ka kahoy, aron ang mga langgam sa kahanginan moabot ug magsalag sa mga sanga niini."³³Unya si Jesus nagsugilon kanila ug laing sambingay. "Ang gingharian sa langit sama sa patubo nga gikuha sa usa ka babaye ug gisagol uban sa tulo ka sukod nga harina hangtod nga mitubo kini."³⁴Kining tanang mga butanga gisulti ni Jesus sa mga panon pinaagig mga sambingay; ug wala siyay gisulti kanila gawas sa sambingay ³⁵Aron nga kung unsa ang giingon pinaagi sa propeta matinuod gayod, sa dihang miingon siya, "Pagaablihan ko ang akong baba sa mga sambingay. Mosulti ako sa tinagong mga butang gikan sa patukoranan sa kalibotan."³⁶Unya mibiya si Jesus sa panon sa katawhan ug misulod sa balay. Miduol ang iyang mga tinun-an kaniya ug miingon, "Ipasabot kanamo ang sambingay sa mga sagbot sa uma." ³⁷Mitubag si Jesus ug miingon, "Siya nga nagpugas sa maayong binhi mao ang Anak sa Tawo. ³⁸Ang uma mao ang kalibotan; ug ang maayong binhi, mao kini ang mga anak sa gingharian. Ang mga sagbot mao ang mga anak sa daotan, ³⁹ug ang kaaway nga nagpugas kanila mao ang yawa. Ang ting-ani mao ang kataposan sa kalibotan, ug ang mga mag-aani mao ang mga anghel.⁴⁰Busa, ingon nga ang mga sagbot gitigom ug gisunog uban sa kalayo, mao usab ang mahitabo sa katapusan sa kapanahonan. ⁴¹Magapadala ang Anak sa Tawo sa iyang mga anghel, ug tigomon nila sa gawas sa iyang gingharian ang tanang mga butang nga mao ang hinungdan sa sala ug kadtong nagbuhat ug kasaypanan. ⁴²Ilabay nila sila ngadto sa hudno sa kalayo, diin didto adunay panaghilak ug panagkagot sa mga ngipon. ⁴³Unya magasidlak ang matarong nga mga tawo sama sa adlaw diha sa gingharian sa ilang Amahan. Siya nga adunay mga dalunggan, tugoti nga maminaw siya.⁴⁴Ang gingharian sa langit sama sa tinagong bahandi sa usa ka uma. Ang usa ka tawo nakakaplag niini ug nagtago niini. Sa iyang kalipay milakaw siya, gipamaligya ang tanan niyang gipanag-iyahan, ug gipalit kana nga uma. ⁴⁵Usab, ang gingharian sa langit sama sa usa ka tawo nga tigpatigayon nga nangita alang sa bililhong mga perlas. ⁴⁶Sa dihang nakaplagan niya ang usa ka perlas nga dako kaayo'g kantidad, milakaw siya ug gibaligya ang tanang butang nga iyang gipanag-iyahan ug gipalit kini.⁴⁷Usab, ang gingharian sa langit sama sa usa ka pukot nga gilabay ngadto sa dagat, ug nagtigom sa matag matang sa mga binuhat. ⁴⁸Sa dihang napuno na kini, ang mga mananagat nagbira niini padulong sa baybayon. Unya nanglingkod sila ug gitapok ang maayong mga butang ngadto sa mga sudlanan, apan ang walay bili nga mga butang gilabay nila.⁴⁹Mao kini ang pamaagi sa kataposan sa kapanahonan. Moabot ang mga anghel ug ilain ang daotan gikan niadtong mga matarong. ⁵⁰Ilabay nila sila didto sa hudno sa kalayo, diin adunay panaghilak ug panagkagot sa mga ngipon.⁵¹Nakasabot ba kamo niining tanan nga mga butang?" Ang mga tinun-an miingon kaniya, "Oo." ⁵²Unya si Jesus miingon kanila, "Busa ang matag eskriba nga nahimong tinun-an didto sa gingharian sa langit sama sa usa ka tawo nga tag-iya sa balay, nga mikuha sa daan ug bag-ong mga butang gikan sa iyang kabtangan." ⁵³Unya miabot nga sa dihang nahuman na si Jesus niining mga sambingay, mibiya na siya niadtong dapita.⁵⁴Unya misulod si Jesus sa iyang kaugalingong rehiyon ug nagtudlo sa mga tawo sa ilang sinagoga. Ang resulta niini mao nga nahibulong sila ug nag-ingon, "Diin man gikuha niining tawhana ang iyang kaalam ug diin gikan kining mga milagro? ⁵⁵Dili ba kining tawhana mao man ang anak sa panday? Dili ba ang iyang inahan mao man si Maria? Ug ang iyang mga igsoon, dili ba sila si Santiago, Jose, Simon, ug Judas man? ⁵⁶Ug ang iyang mga igsoon nga babaye, kauban man kanato? Diin man niya nakuha kining tanang nga mga butang?"⁵⁷Nakapasuko siya kanila. Apan miingon si Jesus ngadto kanila, "Ang propeta walay dungog gawas sa iyang kaugalingong nasod ug sa iyang kaugalingong pamilya." ⁵⁸Wala siya nagbuhat sa daghang mga milagro didto tungod sa ilang pagkadili-matinoohon.

14¹Niadtong panahuna, si Herodes nga usa ka pangulo sa distrito nakadungog sa mga balita mahitungod kang Jesus. ²Miingon siya sa iyang mga sulugoon, "Mao kini si Juan nga Tigbawtismo; nabanhaw siya gikan sa mga patay. Busa kini nga mga gahom nagalihok diha kaniya."³Kay si Herodes nagdakop kang Juan, gigapos siya, ug gibutang siya sa bilanggoan tungod ni Herodias, nga asawa sa iyang igsoong lalaki nga si Filipe. ⁴Kay si Juan miingon kaniya. "Dili kini makataronganon alang kanimo nga maangkon siya ingon nga imong asawa." ⁵Mahimo ni Herodes nga mahiagoman niya ang kamatayon, apan nahadlok siya sa mga tawo, tungod kay giila nila siya nga usa ka propeta.⁶Apan sa dihang ang takna sa adlaw nga natawhan ni Herodes niabot, ang anak nga babaye ni Herodias misayaw taliwala kanila ug nakapahimuot kang Herodes. ⁷Ingon nga balos, nagsaad siya kaniya nga ihatag kaniya kung unsa ang iyang pangayoon.⁸Human siya gitambagan sa iyang inahan, miingon siya, "Ihatag kanako dinhi, sa usa ka bandihado, ang ulo ni Juan nga Tigbawtismo." ⁹Ang hari naguol pag-ayo sa paagi sa iyang pagpangayo, apan tungod kay nakapanumpa man siya ug tungod niadtong tanan nga nagkaon kauban niya, nagsugo siya nga kinahanglan nga buhaton kini.¹⁰Iyang gipadala ug giputlan ug ulo si Juan didto sa bilanggoan. ¹¹Unya ang iyang ulo gibutang sa usa ka bandihado ug gihatag sa dalaga ug gidala kini niya ngadto sa iyang inahan. ¹²Unya ang iyang mga tinun-an niabot, gikuha ang patay nga lawas, ug gilubong kini. Human niini, miadto sila ug gisultihan si Jesus.¹³Karon sa dihang nadungog kini ni Jesus, mibiya siya gikan didto pinaagi sa usa ka sakayan ngadto sa mamingaw nga dapit. Sa dihang ang panon sa katawhan nakadungog niini, namaktas nga misunod sila kaniya gikan sa mga siyudad. ¹⁴Unya si Jesus miduol kanila ug nakita ang dakong panon sa katawhan. Mibati siya ug kaluoy ngadto kanila ug gi-ayo ang ilang mga masakiton.¹⁵Sa dihang ang kagabhion miabot na, ang mga tinun-an miduol kaniya ug miingon. "Usa kini ka mamingaw nga dapit, ug hapit na mosalop ang adlaw. Ipapauli na ang panon sa katawhan, aron makaadto sila didto sa mga baryo ug makapalit ug pagkaon alang sa ilang kaugalingon."¹⁶Apan si Jesus miingon kanila. "Dili na kinahanglan nga ipalakaw sila. Hatagi sila ug bisan unsa nga pagkaon." ¹⁷Sila miingon kaniya, "Aduna lamang kami lima ka tinapay ug duha ka isda." ¹⁸Si Jesus miingon, "Dad-a ngari kanako."¹⁹Unya si Jesus nagmando sa panon sa katawhan nga manglingkod sa kasagbotan. Gikuha niya ang lima ka tinapay ug duha ka isda. Mihangad siya sa langit, gipasalamatan niya ug gipikaspikas ang tinapay ug iyang gihatag ngadto sa mga tinun-an. Gihatag kini sa mga tinun-an ngadto sa panon sa katawhan. ²⁰Nangaon silang tanan ug nangabusog. Unya gipanguha nila ang salin sa gipikaspikas nga pagkaon - dose ka bukag nga puno. ²¹Kadtong nangaon mga lima ka libo ka mga lalaki, walay labot ang mga babaye ug mga bata.²²Dihadiha dayon gisugo niya ang iyang mga tinun-an nga mosakay didto sa sakayan ug mag-una kaniya didto sa tabok, samtang gipalakaw niya ang panon sa katawhan. ²³Sa nahuman na niya papaulia ang panon sa katawhan, mitungas siya sa bukid aron sa pag-ampo. Sa dihang miabot na ang kagabhion, siya nag-inusara didto. ²⁴Apan ang sakayan layo na sa yuta, gikuso kuso sa mga balod, kay ang hangin songsongon man.²⁵Sa ikaupat nga takna sa kagabhion si Jesus miadto kanila, nga naglakaw ibabaw sa dagat. ²⁶Sa dihang ang mga tinun-an nakakita kaniya nga naglakaw ibabaw sa dagat, nangahadlok sila ug miingon, "Usa kini ka multo," ug sila naninggit sa tumang kahadlok. ²⁷Apan si Jesus misulti kanila diha diha dayon ug miingon, "Pagmaisogon! Ako kini! Ayaw kahadlok."²⁸Si Pedro mitubag kaniya ug miingon, "Ginoo, kung ikaw kana, mandoi ako nga moanha kanimo ibabaw sa tubig." ²⁹Si Jesus miingon, "Umari ka." Busa si Pedro migawas gikan sa sakayan ug naglakaw sa tubig aron sa pag-adto kang Jesus. ³⁰Apan sa dihang nakita ni Pedro ang hangin, nahadlok siya pag-ayo. Sa dihang nagsugod na siya sa pagka-unlod, misinggit siya ug miingon, "Ginoo, luwasa ako!"³¹Dihadiha dayon gitoy-ud ni Jesus ang iyang kamot, ug gigunitan si Pedro, ug miingon kaniya, "Ikaw nga gamay ug pagtuo, nganong nagduhaduha ka man?" ³²Unya sa dihang si Jesus ug si Pedro nakasakay na sa sakayan, ang hangin miundang na sa paghuros. ³³Unya ang mga tinun-an nga anaa sa sakayan misimba kang Jesus ug miingon, "Tinuod gayod nga ikaw ang Anak sa Dios."³⁴Sa dihang nakatabok na sila, nakaabot na sila sa yuta nga Geneseret. ³⁵Sa dihang ang mga tawo nianang dapita nakaila kang Jesus, nagpadala sila ug mensahe bisan diin didto sa kasikbit nga dapit, ug gidala nila ngadto kaniya ang tanan nga adunay balatian. ³⁶Nagpakiluoy sila kaniya nga makahikap unta sa sidsid sa iyang bisti, ug ang kadaghanan nga nakagunit niini nangaayo.

15¹Unya ang pipila ka mga Pariseo ug mga eskriba miadto kang Jesus gikan sa Jerusalem. Miingon sila, ²"Nganong ang imong mga tinun-an nagsupak man sa mga tulomanon sa mga katigulangan? Kay wala sila maghugas sa ilang mga kamot sa dihang nangaon sila." ³Si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Unya nganong gisupak man ninyo ang sugo sa Dios tungod sa inyong mga tulomanon?⁴Kay ang Dios miingon, 'Tahora ang inyong amahan ug inahan,' ug 'Siya nga magsulti ug daotan ngadto sa iyang amahan ug inahan, mamatay gayod.' ⁵Apan kamo miingon, 'Si bisan kinsa nga mosulti sa iyang amahan o inahan, "Bisan unsang tabang nga nadawat ninyo gikan kanako mao na karon ang gasa nga gihatag sa Dios,"' ⁶kanang tawhana dili na kinahanglan nga motahod sa iyang amahan. Niini nga paagi gihimo ninyo nga walay pulos ang pulong sa Dios tungod ug alang sa inyong mga tulomanon.⁷Kamong mga tigpakaaron-ingnon! maayo ang gibuhat ni Isaias nga panagna mahitungod kaninyo sa dihang miingon siya, ⁸'Kining mga tawhana nagtahod kanako sa ilang mga ngabil, apan ang ilang mga kasingkasing halayo gikan kanako. ⁹Nagsimba sila kanako sa walay kapuslanan, tungod kay nagtudlo sila ingon nga ang ilang mga pagtolun-an mao ang mga sugo sa mga tawo."'¹⁰Unya gitawag niya ang panon sa katawhan ngadto sa iyang kaugalingon ug miingon kanila, "Paminawa ug sabta— ¹¹Walay bisan unsa nga mosulod ngadto sa baba nga makapahugaw sa usa ka tawo. Hinuon, kung unsa ang mogawas sa baba, mao kini ang makapahugaw sa usa ka tawo."¹²Unya ang mga tinun-an miduol ug miingon kang Jesus, "Nasayod ka ba nga nasilo ang mga Pariseo sa dihang nadungog nila kini nga pahayag?" ¹³Si Jesus mitubag ug miingon, "Ang matag tanom nga wala gitanom sa akong langitnong Amahan pagaibton. ¹⁴Pasagdi sila nga mag-inusara, sila ang mga giya nga buta. Kung ang usa ka tawong buta mogiya sa laing tawong buta, mangahulog silang duha ngadto sa buho."¹⁵Mitubag si Pedro ug miingon kang Jesus, "Ipasabot kini nga sambingay kanamo." ¹⁶Miingon si Jesus, "Kamo ba usab nagpabiling walay pagsabot? ¹⁷Wala ba ninyo makita nga bisan unsa nga mosulod sa inyong baba moagi ngadto sa tiyan ug unya mogawas ngadto sa kasilyas?¹⁸Apan ang mga butang nga mogawas sa baba gikan sa kasingkasing. Mao sila ang mga butang nga makapahugaw sa usa ka tawo. ¹⁹Kay gikan sa kasingkasing mosunod ang daotang mga hunahuna, pagpatay, pagpanapaw, malaw-ay nga pagpakighilawas, pagpangawat, pagsaksi ug bakak, ug pagtamay. ²⁰Mao kini ang mga butang nga makapahugaw sa usa ka tawo. Apan ang mokaon uban sa walay hugas nga mga kamot dili makapahugaw sa usa ka tawo."²¹Unya si Jesus mipahawa gikan didto ug mipaingon sa mga rehiyon sa mga siyudad sa Tiro ug Sidon. ²²Tan-awa, ang usa ka babayeng Canaanhon miabot gikan niana nga rehiyon. Misinggit siya ug miingon, "Kalooy-i ako, Ginoo, anak ni David! Ang akong anak nga babaye gigamhan pag-ayo sa demonyo." ²³Apan si Jesus wala mitubag kaniya bisan usa ka pulong. Ang iyang mga tinun-an miabot ug nagpakiluoy kaniya, nga nag-ingon, "Papahawaa siya, kay nagsinggit siya nga nagsunod-sunod kanato."²⁴Apan si Jesus mitubag ug miingon, "Wala ako gipadala alang ni bisan kinsa gawas sa nangawala nga karnero sa panimalay sa Israel." ²⁵Apan miduol siya ug miluhod sa iyang atubangan, nga nag-ingon, "Ginoo, tabangi ako," ²⁶Mitubag siya ug miingon, "Dili angay nga kuhaon ang tinapay sa mga bata ug ilabay kini ngadto sa gagmay nga mga iro."²⁷Miingon siya, "Oo, Ginoo, apan bisan pa ang gagmay nga mga iro mokaon sa pipila ka mga mumho nga mahulog gikan sa mga lamisa sa ilang agalon." ²⁸Unya mitubag si Jesus ug miingon ngadto kaniya, "Babaye, pagkadako sa imong pagtuo; matuman kini alang kanimo sama sa imong gipangandoy." Ang iyang anak nga babaye naayo nianang taknaa.²⁹Mibiya si Jesus niana nga dapit ug miadto duol sa Dagat sa Galilea. Unya mitungas siya sa bungtod ug milingkod didto. ³⁰Ang dakong panon sa katawhan miadto kaniya. Gidala nila uban kanila ang bakol, buta, amang, ug kiangon nga mga tawo, ug daghan pang laing mga masakiton. Gidala nila sila sa tiilan ni Jesus ug unya giayo niya sila. ³¹Busa ang panon sa katawhan natingala sa dihang nakita nila ang amang nga mga tawo nga nakasulti, ang mga kiang naayo, ang bakol nakalakaw, ug ang buta nakakita. Gidayeg nila ang Dios sa Israel.³²Gitawag ni Jesus ang iyang mga tinun-an paduol kaniya ug miingon, "Aduna akoy kaluoy sa panon sa katawhan tungod kay nag-uban sila kanako sulod sa tulo na ka adlaw ug walay makaon. Dili ko buot nga ipapauli sila nga dili makakaon, aron nga dili sila makuyapan diha sa dalan." ³³Ang mga tinun-an miingon kaniya, "Diin man kita makakuha ug igong mga tinapay niining mamingaw nga dapit aron sa pagtagbaw sa hilabihan kadako nga panon sa katawhan?" ³⁴Si Jesus miingon kanila, "Pila man kabuok ang tinapay nga anaa kaninyo?" Miingon sila, "Pito, ug pipila ka mga gagmay nga isda." ³⁵Unya gisugo ni Jesus ang panon sa katawhan nga manglingkod sa yuta.³⁶Gikuha niya ang pito ka tinapay ug ang isda, ug human sa pagpasalamat, gipikaspikas niya ang tinapay ug gihatag ngadto sa iyang mga tinun-an. Ang mga tinun-an naghatag kanila ngadto sa panon sa katawhan. ³⁷Nangaon ang tanang tawo ug natagbaw. Unya nakatigum silag pito ka bukag nga puno sa mga tipik nga nahibilin. ³⁸Kadtong nangaon upat ka libo ka mga lalaki, gawas sa mga babaye ug mga bata. ³⁹Unya gipapauli ni Jesus ang panon sa katawhan ug misakay didto sa sakayan ug miadto ngadto sa rehiyon sa Magadan.

16¹Ang mga Pariseo ug mga Saduseo miduol ug misulay kaniya pinaagi sa pagpangutana kaniya aron ipakita kanila ang mga ilhanan gikan sa langit. ²Apan mitubag siya ug miingon ngadto kanila, "Sa dihang gabii na, moingon kamo, 'Linaw kini nga panahon, kay ang kalangitan pula.³Sa dihang buntag na, moingon kamo, 'Dili maayo ang panahon, kay pula ang langit ug dag-om.' Nasayod kamo kung unsaon paghubad ang hulagway sa kalangitan, apan dili kamo makahubad sa mga ilhanan sa panahon. ⁴Ang daotan ug mananapaw nga kaliwatan nangitag ilhanan, apan walay laing ilhanan nga ihatag niini gawas sa ilhanan ni Jonas." Unya mibiya si Jesus kanila ug nagpalayo.⁵Sa dihang ang mga tinun-an nakaabot na sa pikas bahin, nakalimot sila sa pagdala ug tinapay. ⁶Si Jesus miingon kanila, "Pagpakabana kamo ug pagbantay sa patubo sa mga Pariseo ug Saduseo." ⁷Ang mga tinun-an nangatarongan sa usag usa ug miingon, "Tungod kini nga wala kita makadala ug tinapay," ⁸Si Jesus nakabantay niini ug miingon, "Kagamay sa inyong pagtuo, nganong nangatarongan man kamo sa usag usa ug nag-ingon nga tungod kini nga wala kamo makadala ug tinapay?⁹Wala gihapon kamo makasabot o makahinumdom sa lima ka tinapay alang sa lima ka libo ug pila ka mga bukag ang inyong natigom? ¹⁰O ang pito ka tinapay alang sa upat ka libo, ug pila ka mga bukag ang inyong nakuha?¹¹naunsa nga wala man kamo makasabot nga wala ako magsulti kaninyo mahitungod sa tinapay? Pagpakabana kamo ug pagbantay sa patubo sa mga Pariseo ug mga Saduseo." ¹²Unya nakasabot sila nga wala siya magsulti kanila nga magbinantayon sa patubo diha sa tinapay, kondili magbantay sa mga gipangtudlo sa mga Pariseo ug mga Saduseo.¹³Karon sa dihang miadto si Jesus ngadto sa mga bahin sa Cesarea Filipos, nangutana siya sa iyang mga tinun-an, nga nag-ingon, "Kinsa man ang giingon sa katawhan nga Anak sa Tawo?" ¹⁴Miingon sila, "Ang uban miingon si Juan nga Tigbawtismo; ang uban, si Elias; ug ang uban, si Jeremias, o usa sa mga Propeta." ¹⁵Siya miingon kanila, "Apan alang kaninyo kinsa man ako?" ¹⁶Pagtubag, si Simon Pedro miingon, "Ikaw mao ang Cristo, ang Anak sa buhing Dios."¹⁷Si Jesus mitubag ug miingon kaniya, "Bulahan ikaw, Simon nga anak ni Jonas, kay ang unod ug dugo wala nagpadayag niini kanimo, apan ang akong Amahan nga anaa sa langit. ¹⁸Ako usab moingon kanimo nga ikaw si Pedro, ug ibabaw niining bato tukoron ko ang akong simbahan. Ang ganghaan sa hades dili gani makabuntog batok niini.¹⁹Akong ihatag kanimo ang mga yawi sa gingharian sa langit. Kung unsa ang imong gapuson dinhi sa kalibotan pagagapuson didto sa langit, ug kung unsa ang imong badbaran dinhi sa kalibotan pagabadbaran usab didto sa langit." ²⁰Unya gimandoan ni Jesus ang iyang mga tinun-an nga kinahanglan dili sila mosulti ni bisan kinsa nga siya ang Cristo.²¹Gikan niadtong taknaa si Jesus misugod sa pagsulti sa iyang mga tinun-an nga kinahanglan siya moadto sa Jerusalem, mag-antos sa daghang mga butang sa mga kamot sa mga kadagkoan ug sa mga pangulong pari ug sa mga eskriba, pagapatyon, ug pagabanhawon pagbalik sa ikatulo ka adlaw. ²²Unya si Pedro mibira kaniya sa daplin ug gibadlong siya, nga nag-ingon, "Hinaot nga mahilayo kini kanimo, Ginoo; hinaot nga dili kini mahitabo kanimo." ²³Apan milingi si Jesus ug miingon kang Pedro, "Palayo kanako, Satanas! Babag ka kanako, kay wala ka nagpakabana sa mga butang sa Dios, kondili alang sa mga butang nga iya sa tawo."²⁴Unya miingon si Jesus sa iyang mga tinun-an, "Kung kinsa ang buot mosunod kanako, kinahanglan nga kalimtan niya ang iyang kaugalingon, pas-anon ang iyang krus, ug mosunod kanako. ²⁵Kay si bisan kinsa ang buot moluwas sa iyang kinabuhi mawad-an niini, ug si bisan kinsa ang mawad-an sa iyang kinabuhi tungod kanako makakaplag niini. ²⁶Kay unsa ang kapuslanan sa usa ka tawo kung iyang maangkon ang tibuok kalibotan apan mawad-an sa iyang kaugalingon nga kinabuhi? Unsa ang ikahatag sa tawo nga baylo alang sa iyang kinabuhi?²⁷Kay ang Anak sa Tawo moabot pinaagi sa himaya sa iyang Amahan uban sa iyang mga anghel. Unya gantihan niya ang matag tawo sumala sa iyang nabuhat. ²⁸Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, adunay pipila kaninyo dinhi nga nagtindog nga dili makatilaw ug kamatayon hangtod nga ilang makita ang Anak sa Tawo nga moabot diha sa iyang gingharian."

17¹Unom na ka adlaw ang milabay gidala ni Jesus uban kaniya si Pedro, si Santiago, ug si Juan nga iyang igsoong lalaki, ug gidala sila didto sa taas nga bukid nga sila lamang. ²Nausab siya sa atubangan nila. Ang iyang panagway misidlak sama sa adlaw, ug ang iyang bisti midan-ag sama sa kahayag.³Tan-awa, didto nagpakita ngadto kanila si Moises ug si Elias nga nakigsulti kaniya. ⁴Si Pedro mitubag ug miingon kang Jesus, "Ginoo, maayo kini alang kanato nga ania dinhi. Kung ikaw magtinguha, maghimo ako dinhi ug tulo ka puy-anan- usa alang kanimo, ug usa alang kang Moises, ug usa alang kang Elias."⁵Samtang nagsulti pa siya, tan-awa, ang mahayag nga panganod naglandong kanila, ug tan-awa, didto anaay tingog nga migawas sa panganod, nga nag-ingon, "Mao kini ang akong pinalangga nga Anak, nga akong gikahimut-an. Paminaw kaniya." ⁶Sa dihang nadungog kini sa mga tinun-an, mihapa sila ug nahadlok pag-ayo. ⁷Unya miabot si Jesus ug mihikap kanila ug miingon, "Barog ug ayaw kahadlok." ⁸Unya mihangad sila apan walay bisan usa nga nakita gawas lamang kang Jesus.⁹Sa dihang milugsong sila sa bungtod, si Jesus nagsugo kanila, nag-ingon, "Ayaw ibalita kining panan-awon ngadto kang bisan kinsa hangtod nga ang Anak sa Tawo mabanhaw gikan sa mga patay." ¹⁰Ang iyang mga tinun-an nangutana kaniya, nag-ingon, "Ngano man nga nakasulti ang mga eskriba nga si Elias kinahanglan nga moanhi pag-una?"¹¹Si Jesus mitubag ug miingon, "Si Elias sa pagkatinuod moanhi ug magpasig-uli sa tanang mga butang. ¹²Apan magsulti ako kaninyo, nga si Elias miabot na, apan sila wala makaila kaniya. Hinuon, ilang gibuhat ang bisan unsang gusto nila ngadto kaniya. Sa samang paagi, ang Anak sa Tawo mag-antos usab ngadto sa ilang mga kamot." ¹³Unya ang mga tinun-an nakasabot nga siya nagsulti ngadto kanila mahitungod kang Juan nga Tigbawtismo.¹⁴Sa dihang miabot sila ngadto sa panon sa katawhan, usa ka lalaki ang miadto kaniya, nagluhod sa atubangan niya, ug miingon, ¹⁵"Ginoo, kaluy-i ang akong anak nga lalaki, tungod kay siya gipatol ug nag-antos sa hilabihan. Kanunay siyang mahulog ngadto sa kalayo o sa tubig. ¹⁶Gidala nako siya sa imong mga tinun-an, apan wala sila makaayo kaniya."¹⁷Si Jesus mitubag ug miingon, "Dili matinuohon ug makasasalang kaliwat, hangtod kanus-a ako magpabilin uban kaninyo? Hangtod kanus-a ako kinahanglan mag-agwanta uban kaninyo? Dad-a siya nganhi kanako." ¹⁸Gibadlong ni Jesus ang demonyo, ug kini migula gikan kaniya, Ug ang bata nga lalaki naayo gikan nianang taknaa.¹⁹Unya ang mga tinun-an miadto kang Jesus sa tago ug nag-ingon, "Ngano nga dili man kami makahimo sa paghingilin niini?" ²⁰Si Jesus miingon ngadto kanila, "Tungod kay kamo gamay ug pagtuo. Kay sa pagkatinuod magsulti ako kaninyo, kung kamo adunay pagtuo bisan ingon sa gamay'ng liso sa mustasa, makasulti kamo niining bukira, 'Sibog gikan dinhi paingon ngadto,' ug mosibog kini ug walay dili mahimo alang kaninyo. ²¹²²Samtang nagpabilin sila sa Galilea, si Jesus nag-ingon ngadto sa iyang mga tinun-an, "Ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga kamot sa katawhan, ²³ug patyon nila siya, ug sa ika-tulo ka adlaw mabanhaw siya." Ang mga tinun-an nagmasulob-on kaayo.²⁴Sa dihang miabot sila sa Capernaum, ang mga lalaki nga naningil sa katunga sa salapi nga buhis miadto kang Pedro ug miingon, "Nagbayad ba ang inyong magtutudlo sa katunga sa salapi nga buhis?" ²⁵Siya nag-ingon, "Oo." Apan sa dihang si Pedro miadto didto sa balay, si Jesus misulti una ngadto kaniya ug miingon, "Unsa man sa imong hunahuna, Simon? Kang kinsa man ang mga hari sa kalibotan mangolekta sa mga kinitaan o mga buhis? Gikan ba sa ilang mga anak nga lalaki o gikan sa mga laing tawo?"²⁶"Gikan sa mga laing tawo," si Pedro mitubag. Si Jesus miingon kaniya, "Unya ang mga anak nga lalaki walay labot sa pagbayad." ²⁷Apan aron dili kita mahimong hinungdan nga ang kubrador sa buhis makasala, lakaw ngadto sa dagat, ilabay ang taga, ug kuhaa ang isda nga unang makuha. Sa dihang ablihan mo ang baba niini, makakita ka ug salapi. Kuhaa kini ug ihatag kini ngadto sa mga kubrador sa buhis alang kanako ug kaninyo."

18¹Sa samang takna ang mga tinun-an miduol kang Jesus ug miingon, "Kinsa man ang labing dako sa gingharian sa langit?" ²Gitawag ni Jesus gagmay'ng bata paduol kaniya, gibutang siya sa ilang taliwala, ³ug miingon, "Sa pagkatinuod magaingon ako kaninyo, gawas kung kamo maghinulsol ug mahisama sa gagmay nga mga bata, dili gayod kamo makasulod sa gingharian sa langit.⁴Busa, si bisan kinsa ang magpaubos sa iyang kaugalingon sama niining gamay nga bata ang labing dako sa gingharian sa langit. ⁵Ug si bisan kinsa ang modawat sa usa ka bata nga sama niini sa akong ngalan magdawat kanako. ⁶Apan si bisan kinsa nga mahimong hinungdan nga makasala ang usa niining gagmay nga mga bata nga nagtuo kanako, mas maayo pa alang kaniya nga ang dakong galingan nga bato ibitay sa iyang liog, ug aron nga siya maunlod didto sa kinahiladman sa dagat.⁷Alaot sa kalibotan tungod sa mga sa kapandolan! Kay gikinahanglan nga moabot kadtong mga kapandolan, apan pagkaalaot alang niadtong tawhana nga pinaagi kaniya nga moabot ang kapandolan! ⁸Kung ang imong kamot o ang imong tiil maoy hinungdan sa imong pagkapandol, putla kini ug ilabay palayo kanimo. Mas maayo kini alang kanimo nga mosulod ngadto sa kinabuhi nga pungkol o bakol, kaysa itambog ngadto sa walay kataposang kalayo nga adunay duha ka kamot o duha ka tiil.⁹Kung ang imong mata maoy hinungdan sa imong pagkapandol, lugita kini ug ilabay palayo kanimo. Mas maayo pa alang kanimo nga mosulod ngadto sa kinabuhi nga adunay usa ka mata, kaysa itambog ka nga may duha ka mata ngadto sa walay kataposang kalayo.¹⁰Matngoni nga dili kamo motamay ni bisan kinsa niining gagmay nga mga bata. Kay magsulti ako kaninyo nga sa langit ang ilang mga anghel kanunay magsud-ong sa dagway sa akong Amahan nga atua sa langit. ¹¹¹²Unsa ang inyong hunahuna? Kung si bisan kinsa nga tawo nga adunay usa ka gatus ka karnero, ug ang usa kanila nahisalaag, dili ba niya biyaan ang nubentay nuebe nga anaa sa kilid sa bungtod ug moadto aron sa pagpangita sa usa nga nahisalaag? ¹³Ug kung makita na niya kini, sa pagkatinuod magsulti ako kaninyo, nga maglipay siya pag-aayo labaw pa niadtong nubentay nuebe nga wala nahisalaag. ¹⁴Sa samang paagi, dili kini mao ang kabubut-on sa inyong Amahan nga atua sa langit nga malaglag ang usa niining gagmay nga mga bata.¹⁵Kung ang imong igsoon nga lalaki makasala batok kanimo, lakaw sultihi siya sa iyang sayop nga ikaw ug siya lamang. Kung maminaw siya kanimo, madani nimo ang imong igsoon nga lalaki. ¹⁶Apan kung dili siya maminaw kanimo, pagdala ug usa o duha uban kanimo aron pinaagi sa baba sa duha o tulo ka mga saksi ang matag pulong mahimong mapamatud-an.¹⁷Ug kung magdumili pa siya sa pagpaminaw ngadto kanila, isulti kining mga butanga sa simbahan. Kung siya usab magdumili pa sa pagpaminaw sa simbahan, pasagdi siya nga mahisama sa usa ka Gentil ug usa ka kubrador sa buhis.¹⁸Sa pagkatinuod magsulti ako kaninyo, bisan unsa nga mga butang nga gapuson ninyo dinhi sa kalibotan mao usab ang pagagapuson sa langit. Ug bisan unsa nga mga butang inyong badbaran ninyo dinhi sa kalibotan pagabadbaran usab sa langit. ¹⁹Usbon ko pagsulti kaninyo, nga kung ang duha kaninyo magkauyon dinhi sa kalibotan mahitungod sa bisan unsa nga butang nga gipangayo nila, kini usab pagabuhaton alang kanila sa akong Amahan nga atua sa langit. ²⁰Kay kung diin adunay duha o tulo nga nagkatigom sa akong ngalan, atua ako didto sa ilang taliwala."²¹Unya miduol si Pedro ug miingon kang Jesus, "Ginoo, makapila ba ka higayon nga ang akong igsoon makasala kanako ug ako siyang pasayloon? Hangtod ba sa makapito ka higayon?" ²²Si Jesus mitubag kaniya, "Wala ako magsulti kaninyo sa makapito ka higayon, kondili hangtod sa kapitoan ka pito .²³Busa ang gingharian sa langit susama sa usa ka hari nga buot makighusay sa utang sa iyang mga sulugoon. ²⁴Samtang misugod na siya sa paghusay, usa ka sulugoon ang gidala ngadto kaniya nga nakautang kaniya ug napulo ka libo nga kantidad. ²⁵Apan tungod kay wala na siyay paagi sa pagbayad, nagsugo ang iyang agalon nga ibaligya siya, lakip na ang iyang asawa ug mga anak ug ang tanang nga naa niya, ug ang pagbayad pagahimoon.²⁶Busa mihapa ang sulugoon, miyukbo sa iyang atubangan, ug miingon, 'Agalon, pailobi una ako, ug bayaran ko ikaw sa tanan.' ²⁷Busa ang agalon niadtong sulugoon, tungod natandog siya uban sa kaluoy, gipagawas siya ug gipasaylo sa iyang utang.²⁸Apan ang maong sulugoon migawas ug nakaplagan niya ang kauban niya nga sulugoon, nga nakautang kaniya ug usa ka gatos nga kantidad. Gigunitan niya siya, ug gituok, ug miingon, 'Bayari ako sa imong utang.' ²⁹Apan ang iyang kauban nga sulugoon miluhod ug mihangyo kaniya, nga nag-ingon, 'Pailobi una ako, ug bayran ko ikaw.'³⁰Apan ang nauna nga sulugoon nagdumili. Hinuon, milakaw siya ug gilabay siya ngadto sa bilanggoan hangtod nga makabayad siya sa iyang utang. ³¹Sa dihang ang iyang kauban nga mga sulugoon nakakita kung unsa ang nahitabo, nangasuko sila pag-ayo. Nangabot sila ug gisultihan ang ilang agalon sa tanan nga nahitabo.³²Unya kadtong agalon sa maong sulugoon nagpatawag kaniya, ug miingon kaniya, 'Ikaw daotan nga sulugoon, gipasaylo ko ikaw sa tanan nimong utang tungod kay mihangyo ka kanako. ³³Wala ka bay kaluoy sa imong kauban nga sulugoon, sama nga ako naluoy kanimo?'³⁴Nasuko ang iyang agalon ug gitugyan siya ngadto sa mga tigpa-antus hangtod nga siya makabayad sa tanan nga nautang. ³⁵Ingon usab niana ang buhaton sa akong langitnong Amahan nganha kaninyo kung dili ka makapasaylo sa imong igsoon nga gikan sa imong kasingkasing."

19¹Nahitabo kini sa dihang si Jesus natapos na niining mga pulonga, mibiya siya gikan sa Galilea ug miabot didto sa rehiyon sa Judea tabok sa Suba sa Jordan. ²Ang dakong panon sa katawhan misunod kaniya, ug iyang giayo sila didto.³Ang mga Pariseo miduol kaniya, nagasulay kaniya, nagaingon ngadto kaniya, "Uyon ba sa balaod alang sa usa ka lalaki nga makigbulag sa iyang asawa sa bisan unsang hinungdan?" ⁴Si Jesus mitubag ug miingon, "Wala ba ninyo nabasa, nga siya nga maoy nagbuhat kanila sukad pa sa sinugdanan nagbuhat kanila nga lalaki ug babaye?⁵Siya nga nagbuhat kanila miingon usab, 'tungod niini ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug inahan ug moipon sa iyang asawa, ug ang duha mahimong usa ka unod.' ⁶Busa dili na sila duha, apan usa ka unod. Busa kung unsa ang gihiusa sa Dios, ayaw itugot nga may usa nga makahimo pagbulag."⁷Sila miingon kaniya, "Unya nganong si Moises nagsugo man kanamo sa paghatag ug usa ka kasulatan sa panagbulag ug unya papaulion siya?" ⁸Miingon siya kanila, "Tungod sa pagkagahi sa inyong kasingkasing si Moises nagtugot kaninyo sa pagpakigbulag sa inyong mga asawa, apan sukad sa sinugdanan dili kini mao ang pamaagi. ⁹Moingon ako kaninyo, si bisan kinsa ang makigbulag sa iyang asawa, gawas sa malaw-ay nga pagpakighilawas, ug makigminyo sa uban, nakahimo sa pagpanapaw; ug ang lalaki nga makigminyo sa usa ka babaye nga nakigbulag nakahimo sa pagpanapaw."¹⁰Ang mga tinun-an miingon kang Jesus, "Kung mao kana ang mahitabo sa usa ka lalaki uban sa iyang asawa, dili maayo nga magminyo." ¹¹Apan si Jesus miingon kanila, "Dili tanan makadawat niini nga pagtulon-an, apan kadto lamang gitugotan nga makadawat niini. ¹²Kay adunay mga yunuko nga ingon niana gikan pa sa sabakan sa ilang inahan, Ug adunay mga yunuko nga gihimong yunuko pinaagi sa mga tawo nga yunuko, Ug adunay mga yunuko nga naghimo sa ilang kaugalingon nga yunuko tungod sa gingharian sa langit. Kung si kinsa ang makahimo sa pagdawat niini nga pagtulon-an, pasagdihi siya sa pagdawat niini."¹³Unya pipila ka gagmay mga bata gidala ngadto kaniya aron nga siya motapion sa iyang mga kamot ngadto kanila ug mag-ampo, apan ang mga tinun-an nagbadlong kanila. ¹⁴Apan si Jesus miingon, "Tugoti ang gagmay nga mga bata, ug ayaw sila did-i sa pagduol kanako, kay ang gingharian sa langit iya sa sama kanila." ¹⁵Gitapion niya ang iyang kamot ngadto kanila, ug unya mibiya gikan didto.¹⁶Tan-awa, usa ka lalaki miadto kang Jesus ug miingon, "Magtutudlo, unsa ang maayong butang nga kinahanglan nakong buhaton aron ako makaangkon sa kinabuhing walay kataposan?" ¹⁷Si Jesus miingon kaniya, "Nganong nangutana ka man kanako mahitungod kung unsa ang maayo? Usa lamang ang maayo, apan kung buot kang mosulod ngadto sa kinabuhi, tumana ang kasugoan."¹⁸Ang lalaki miingon kaniya, "Hain nga mga kasugoan?" Si Jesus miingon, "Ayaw pagpatay, ayaw panapaw, ayaw pangawat, ayaw pagsaksi ug bakak, ¹⁹tahora ang imong amahan ug ang imong inahan, ug higugmaa ang imong silingan sama sa imong kaugalingon."²⁰Ang batan-ong lalaki miingon kaniya, "Kining tanan nga mga butanga ako nang gisunod. Unsa pa ang kinahanglan nakong buhaton?" ²¹Si Jesus miingon kaniya, "Kung buot kang mahingpit, lakaw, ibaligya kung unsa ang anaa kanimo, ug ihatag kini ngadto sa mga kabos, ug ikaw makabaton ug bahandi didto sa langit; Ug ngari, sunod kanako." ²²Apan sa dihang nadungog sa batan-ong lalaki kung unsa ang giingon ni Jesus, milakaw siya nga masulub-on, kay aduna siyay daghang mga katigayonan.²³Si Jesus miingon sa iyang mga tinun-an, "Sa pagkatinuod magsulti ako kaninyo, lisod alang sa usa ka dato nga tawo nga mosulod sa gingharian sa langit. ²⁴Usab magsulti ako kaninyo, mas masayon alang sa usa ka kamelyo nga moadto agi sa mata sa dagom kaysa dato nga tawo nga mosulod didto sa gingharian sa Dios."²⁵Sa dihang nadungog kini sa mga tinun-an, natingala sila pag-ayo ug miingon, "Unya kinsa raman diay ang maluwas?" ²⁶Si Jesus mitan-aw kanila ug miingon, "Sa mga tawo dili kini mahimo, apan sa Dios ang tanang butang mahimo." ²⁷Unya si Pedro mitubag ug miingon kaniya, "Tan-awa, gibiyaan namo ang tanang butang ug misunod kanimo. Unya unsa man ang among maangkon?"²⁸Si Jesus miingon kanila, "Sa pagkatinuod magsulti ako kaninyo, diha sa bag-ong panahon sa dihang ang Anak sa Tawo molingkod na didto sa trono sa iyang himaya, kamo nga misunod kanako molingkod usab sa napulo ug duha ka mga trono, magahukom sa napulo ug duha ka banay sa Israel.²⁹Ang matag usa nga mibiya sa ilang mga pinuy-anan, mga igsoong lalaki, mga igsoong babaye, amahan, inahan, mga anak, o yuta tungod ug alang sa akong ngalan, makadawat ug gatosan ka pilo ug makapanunod sa kinabuhing walay kataposan. ³⁰Apan daghan ang nakauna karon mahimong maulahi, ug daghan ang naulahi nga mahiuna.

20¹Kay ang gingharian sa langit nahisama sa usa ka tag-iya sa yuta, nga milakaw sayo sa kabuntagon aron sa pagpangita sa mga magbubuhat alang sa iyang parasan. ²Human siya nagkauyon uban sa mga magbubuhat alang sa usa ka denaryo matag adlaw, gipadala niya sila ngadto sa iyang parasan.³Milakaw siya pag-usab sa ikatulong takna ug nakita ang ubang magbubuhat nga nagtindog nga walay gibuhat didto sa merkado. ⁴Miingon siya ngadto kanila, 'Kamo usab, adto didto sa parasan, ug kung unsa nga sakto ihatag ko kaninyo.' Busa sila miadto aron sa pagtrabaho.⁵Milakaw siya pag-usab ug sa ika-unom nga takna ug sa ikasiyam nga takna, ug nagbuhat sa susama. ⁶Sa makausa pa gayod sa ika napulo ug usa nga takna milakaw siya ug nakakaplag pa sa uban nga nagtindog nga walay gibuhat. Miingon siya ngadto kanila, 'Nganong nagtindog kamo dinhi nga walay gibuhat sa tibuok adlaw?' ⁷Miingon sila kaniya, 'Tungod kay walay nagpatrabaho kanamo.' Miingon siya kanila, 'Kamo, usab, adto didto sa parasan.'⁸Sa dihang miabot na ang kagabhion, ang tag-iya sa parasan miingon sa iyang tigdumala, 'Tawaga ang mga trabahante ug bayari sila sa ilang mga suhol, sugod sa naulahi hangtod sa nauna. ⁹Sa dihang miabot ang mga trabahante nga nagtrabaho sa ika napulo ug usa nga takna, ang matag usa kanila nakadawat ug usa ka denaryo. ¹⁰Sa dihang miabot ang unang trabahant, sila naghunahuna nga makadawat sila sa labaw pa, apan ang matag-usa kanila usab nakadawat ug usa ka denaryo.¹¹Sa dihang nadawat na nila ang ilang mga suhol, nagbagulbol sila sa tag-iya sa yuta. ¹²Sila miingon, 'Kining naulahi nga mga trabahante naggahin lamang ug usa ka oras sa pagtrabaho, apan gihimo nimo sila nga patas kanamo, kami nga nagpas-an sa palas-anon sa tibuok adlaw ug sa makasunog nga kainit.'¹³Apan ang tag-iya mitubag ug miingon sa usa kanila, 'Higala, wala ako makahimo kanimo ug sayop. Dili ba miuyon ka man kanako alang sa usa ka denaryo? ¹⁴Dawata kung unsa ang alang kanimo ug pauli na. Gipili nako nga ihatag kini ngadto sa ulahing nakuha nga mga trabahante sama lamang kaninyo.¹⁵Dili ba makataronganon alang kanako sa pagbuhat kung unsa ang akong pagbuot sa akong kaugalingong mga kabtangan? O nasina kamo kay ako manggihatagon?' ¹⁶Busa ang naulahi mao ang mahiuna, ug ang nahiuna maulahi."¹⁷Samtang si Jesus mitungas ngadto sa Jerusalem, gidala niya ang Napulo ug duha sa daplin, ug didto sa dalan siya miingon ngadto kanila, ¹⁸"Tan-awa, motungas na kita ngadto sa Jerusalem, ug ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga pangulong pari ug sa mga eskriba. Hukman nila siya sa kamatayon ¹⁹ug itugyan siya ngadto sa mga Gentil aron bugalbugalan nila, magbunal kaniya, ug maglansang kaniya sa krus. Apan sa ikatulo nga adlaw mabanhaw siya."²⁰Unya ang inahan sa mga anak nga lalaki ni Zebedeo miadto kang Jesus uban ang iyang mga anak nga lalaki. Miyukbo siya sa atubangan niya ug nangayo ug butang gikan kaniya. ²¹Si Jesus miingon kaniya, "Unsa ang imong pangandoy? Siya miingon kaniya, "Pagmando nga kining duha nako ka anak nga lalaki makalingkod, ang usa sa imong tuo nga kamot, ug ang usa sa imong wala nga kamot, didto sa imong gingharian."²²Apan si Jesus mitubag ug miingon, "Wala kamo masayod kung unsa ang inyong gipangayo. Makahimo ba kamo sa pag-inom sa kupa nga akong pagaimnan?" Sila miingon kaniya, "Makahimo kami." ²³Miingon siya kanila, "Makainom gayod kamo sa akong kupa. Apan sa paglingkod sa akong tuo nga kamot o sa akong wala nga kamot dili ako ang mohatag, apan alang niadtong giandaman nang daan sa akong Amahan." ²⁴Sa pagkadungog niini sa laing napulo ka mga tinun-an, nangasuko sila pag-ayo sa duha ka managsoon.²⁸²⁵Apan gitawag sila ni Jesus ngadto kaniya ug miingon, "Nasayod kamo nga ang mga magmamando sa mga Gentil moulipon kanila, ug ang ilang mahinungdanong mga tawo naggamit sa ilang katungod nganha kanila. ²⁶Apan kinahanglan dili ingon niini nganha kaninyo. Hinuon, si bisan kinsa nga buot molabaw taliwala kaninyo kinahanglan mahimo ninyong sulugoon, ²⁷ug si bisan kinsa nga buot mahiuna taliwala kaninyo kinahanglan mahimo ninyong sulugoon,

²⁹Samtang mohawa na sila sa Jerico, ang dakong panon sa katawhan misunod kaniya. ³⁰Didto may duha ka buta nga tawo nga naglingkod sa daplin sa dalan. Sa dihang nadungog nila nga si Jesus moagi, sila misinggit, "Ginoo, Anak ni David, kaloy-i kami" ³¹Ang panon sa katawhan nagbadlong kanila, nagsulti kanila sa paghilom, apan misinggit pa gayod sila sa makusog, "Ginoo, Anak ni David, kaloy-i kami."³²Unya si Jesus mihunong ug gitawag sila ug miingon, "Unsa ang buot ninyo nga akong buhaton alang kaninyo?" ³³Sila miingon kaniya, "Ginoo, nga ang among mata maablihan." ³⁴Unya si Jesus, natandog uban ang kaluoy, mihikap sa ilang mga mata. Dihadiha dayon sila nakadawat sa ilang panan-aw ug misunod kaniya.

21¹Samtang si Jesus ug ang iyang mga tinun-an duol na sa Jerusalem ug miabot sa Betfage, sa Bungtod sa mga Olibo, unya si Jesus nagpadala ug duha ka tinun-an, ²nga nag-ingon kanila, "Adto didto sa sunod nga baryo, ug kamo dihadiha dayon makakaplag ug usa ka asno nga gihigot didto, ug ang usa ka nati uban niya. Badbari sila ug dad-a sila kanako. ³Kung adunay bisan kinsa nga mosulti ug bisan unsa kaninyo mahitungod niini, moingon kamo, 'Ang Ginoo nagkinahanglan kanila,' ug kanang tawhana magpadala dayon kanila uban kaninyo⁴Karon kini nahitabo nga kung unsa ang gisulti pinaagi sa propeta matuman. Siya miingon, ⁵"Sultihi ang anak nga babaye sa Zion. Tan-awa, ang inyong Hari moabot kaninyo, mapainubsanon ug nagsakay sa usa ka asno -- sa usa ka nati, ang nati sa asno."⁶Unya ang mga tinun-an miadto ug nagbuhat kung unsa ang gisugo ni Jesus kanila. ⁷Gidala nila ang asno ug ang nati, ug gibutang nila ang ilang mga kupo ibawbaw nila, ug si Jesus milingkod sa mga kupo. ⁸Kadaghanan sa mga panon nagbukhad sa ilang mga kupo sa dalan, ug ang uban nagputol ug mga sanga gikan sa mga kahoy ug gibukhad nila kini sa dalan.⁹Unya ang panon sa katawhan nga nag-una kang Jesus ug kadtong nagsunod nagsinggit, "Hosanna ngadto sa anak ni David! Bulahan ang usa nga mianhi sa ngalan sa Ginoo. Hosanna sa kahitas-an!" ¹⁰Sa dihang si Jesus miabot sa Jerusalem, ang tanan sa siyudad nagkaguliyang ug miingon, "Kinsa man kini?" ¹¹Ang panon sa katawhan mitubag, "Mao kini si Jesus ang propeta nga gikan sa Nazaret didto sa Galilea."¹²Unya si Jesus misulod sa templo. Gipapapahawa niya tanan nga namalit ug namaligya sa templo, gipantuwang usab niya ang mga lamesa sa tig-ilis ug salapi ug mga lingkoranan niadtong namaligya ug mga pati. ¹³Siya miingon kanila, "Nahisulat kini, 'Ang akong balay pagatawagon nga balay nga ampoanan,' apan gihimo ninyo kining tagoanan sa mga tulisan." ¹⁴Unya ang buta ug ang bakol miduol kaniya sa templo, ug giayo niya sila.¹⁵Apan sa dihang ang mga pangulong pari ug ang mga eskriba nakakita sa kahibulongang mga butang nga iyang gibuhat, ug sa dihang nadungog nila ang mga bata nga naninggit sa templo ug miingon, "Hosanna sa anak ni David," ug nasuko sila pag-ayo. ¹⁶Sila miingon kaniya, "Nakadungog ka ba kung unsa ang gisulti niining katawhan?" Si Jesus miingon kanila, "Oo! Apan wala ba ninyo nabasa, 'Gikan sa mga baba sa mga gagmayng bata ug mga masuso nag-andam ka ug pagdayeg'?" ¹⁷Unya si Jesus mibiya kanila ug migawas sa siyudad ug miadto sa Betania ug natulog didto.¹⁸Karon sa pagkabuntag sa pagbalik niya sa siyudad, siya gigutom. ¹⁹Nakita niya ang usa ka kahoy nga igera sa daplin sa dalan, giduol niya kini apan walay nakaplagan niini gawas sa mga dahon. Miingon siya niini, "Hinaot nga wala nay bunga gikan kanimo pag-usab." Ug dihadiha dayon nalaya ang kahoy nga igera.²⁰Sa dihang ang mga tinun-an nakakita niini, nahibulong sila ug miingon, "Giunsa nga ang kahoy nga igera nalaya man dayon?" ²¹Si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo, kung ikaw adunay pagtuo ug dili magduhaduha, dili lamang ninyo mabuhat kung unsa ang nahitabo niining kahoy nga igera, apan makaingon kamo bisan niining bungtod, 'Malukat ka ug malabay didto sa dagat, 'ug mahitabo kini. ²²Bisan unsa ang inyong pangayoon pinaagi sa pag-ampo, sa pagtoo, inyong madawat."²³Sa dihang miadto si Jesus sa templo, ang mga pangulong pari ug mga kadagkoan miduol kaniya samtang siya nagtudlo ug miingon, "Pinaagi sa unsang katungod nga gibuhat mo man kining mga butanga? Ug kinsa ang naghatag kanimo niining katungod?" ²⁴Si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Ako usab mangutana kaninyo ug usa ka pangutana. Kung sultihan ninyo ako, ako usab mosulti kaninyo sa katungod nganong gibuhat ko kining mga butanga.²⁵Ang pagbawtismo ni Juan—asa man kini gikan? gikan sa langit o gikan sa mga tawo?" Naghisgotanay sila sa ilang kaugalingon, nga nag-ingon, "Kung moingon kita, 'Gikan sa langit,' moingon siya kanato, 'Ngano nga wala man kamo mituo kaniya?' ²⁶Apan kung moingon kita, 'Gikan sa mga tawo,' mahadlok kita sa panon sa katawhan, tungod kay gi-ila nilang tanan si Juan nga usa ka propeta." ²⁷Unya mitubag sila kang Jesus ug miingon, "Wala kami nasayod." Miingon usab siya kanila, "Ni dili usab ako makasulti kaninyo pinaagi kung unsang katungod ang akong gibuhat niining mga butanga.²⁸Apan unsa man sa inyong hunahuna? Adunay usa ka tawo nga may duha ka anak nga lalaki. Miadto siya sa nauna ug miingon, 'Anak, lakaw ug pagbuhat karon sa parasan.' ²⁹Ang anak nga lalaki mitubag ug miingon, 'Dili ako moadto,' apan human niana nausab ang iyang hunahuna ug miadto. ³⁰Ug ang tawo miadto sa ikaduha ka anak nga lalaki ug miingon sa samang mga butang. Ang anak nga lalaki mitubag ug miingon, 'Moadto ako, sir,' apan wala siya miadto.³¹Kinsa man sa duha ka anak nga lalaki ang nagtuman sa kabubut-on sa iyang amahan?" Miingon sila, "Ang nauna." Si Jesus miingon kanila, "Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo, ang mga kubrador sa buhis ug ang mga babayeng namaligya sa ilang dungog makasulod sa gingharian sa Dios una kaninyo. ³²Kay si Juan mianhi kaninyo diha sa dalan sa pagkamatarong, apan wala kamo mituo kaniya. Apan ang mga kubrador sa buhis ug ang mga babayeng namaligya sa ilang dungog mituo kaniya. Apan kamo, bisan nakita ninyo kini, wala kamo maghinulsol pagkahuman ug motoo kaniya.³³Paminawa ang laing sambingay. Adunay usa ka tawo, usa ka tawo nga tag-iya sa yuta. Nagtanom siya ug usa ka parasan, gibutangan niya kini ug kural, nagkalot ug pug-anan sa bino niini, nagtukod ug usa ka taas nga lantawanan, ug gipa-abangan kini ngadto sa tig-atiman sa ubasan. Unya miadto siya sa laing nasod. ³⁴Sa dihang ang panahon sa tingpamupo ug paras nagkaduol na, siya nagpadala ug pipila ka mga sulugoon ngadto sa tig-atiman sa parasan aron sa pagkuha sa iyang mga ubas.³⁵Apan ang tig-atiman sa parasan nagkuha sa iyang mga sulugoon, gibunalan ang usa, ug gipatay ang uban, ug gibato usab ang uban. ³⁶Sa maka usa pa, ang tag-iya nagpadala ug lain pang mga sulugoon, mas daghan kaysa nauna, apan ang tig-atiman sa parasan nagbuhat sa samang paagi. ³⁷Human niana, ang tag-iya nagpadala sa iyang kaugalingon nga anak ngadto kanila, nga nag-ingon, 'Tahoron nila ang akong anak nga lalaki.'³⁸Apan sa dihang ang tig-atiman sa parasan nakakita sa anak nga lalaki, sila miingon sa ilang mga kaugalingon, 'Mao kini ang manununod. Dali, patyon nato siya ug atong panag-iyahon ang panulondon.' ³⁹Busa gikuha nila siya, gilabay siya pagawas sa parasan, ug gipatay siya.⁴⁰Karon sa dihang ang tag-iya sa parasan moabot, unsa kaha ang iyang buhaton niadtong tig-atiman sa parasan?" ⁴¹Sila miingon kaniya, "Siya magalaglag niadtong mga walay pulos nga mga tawo sa hilabihan ka grabe nga paagi, ug unya iyang paabangan ang parasan sa uban nga mga tig-atiman ug parasan, mga tawo nga mobayad sa mga ubas sa dihang mahinog na kini."⁴²Si Jesus miingon kanila, "Wala ba ninyo mabasa sa kasulatan, 'Ang bato nga gisalikway sa magtutukod nahimo nga patukoranan. Kini gikan sa Ginoo, ug kini makapahibulong sa atong mga mata?'⁴³Busa moingon ako kaninyo, ang gingharian sa Dios pagakuhaon gikan kaninyo ug igahatag sa usa ka nasod nga magahatag sa iyang mga bunga. ⁴⁴Bisan kinsa kadtong mahulog niini nga bato mabuak sa pino. Apan bisan si kinsa ang mahulogan niini madugmok."⁴⁵Sa dihang ang mga pangulong pari ug ang mga Pariseo nakadungog sa iyang mga sambingay, nasabtan nila nga siya nagsulti mahitungod kanila. ⁴⁶Nangita silag paagi sa pagdakop kaniya, nahadlok sila sa panon sa katawhan, tungod kay ang mga tawo nag-isip kaniya ingon nga usa ka propeta.

22¹Si Jesus misulti pag-usab ngadto kanila sa mga sambingay, nag-ingon, ²"Ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga nag-andam ug usa ka kombira sa kasal alang sa iyang anak nga lalaki. ³Gipadala niya sa iyang mga sulugoon aron sa pagtawag niadtong dinapit aron pag-adto sa kombira sa kasal, apan dili sila moabot.⁴Nagpadala na usab ang hari sa ubang sulugoon, nga nag-ingon, 'Sultihi silang mga dinapit, "Tan-awa, naandam ko na ang akong panihapon. Ang akong mga baka ug pinatambok nga nating mga baka naihaw na, ug naandam na ang tanang butang. Adto na sa kombira sa kasal."'⁵Apan wala sila nagpakabana ug nilakaw, ang usa sa iyang uma, ang uban sa ilang negosyo. ⁶Ang uban midakop sa mga sulugoon sa hari, gipakaulawan sila, ug gipatay sila. ⁷Ang hari nasuko, gipadala niya ang iyang kasundalohan ug gipatay kadtong mga mamumuno ug gisunog ang ilang siyudad.⁸Unya miingon siya sa iyang mga sulugoon, 'Ang kombira sa kasal naandam na, apan kadtong dinapit dili takos. ⁹Busa adto sa mga kadalanan ug dapita ang tanang tawo sa kombira sa kasal kutob sa imong makaplagan.' ¹⁰Ang mga sulugoon nangadto sa kadalanan ug gitigom ang tanan nga mga tawo nga ilang nakit-an, daotan ug maayo. Busa ang tigumanan sa kasal napuno sa mga bisita.¹¹Apan sa pagsulod hari aron sa pagtan-aw sa mga dinapit, nakita niya ang usa ka tawo nga wala magsul-ob sa bisting pangkasal. ¹²Ang hari miingon kaniya, 'Higala, giunsa mo man pagsulod dinhi nga walay bisti sa kasal?' Apan ang tawo wala makatingog .¹³Unya ang hari miingon ngadto sa mga sulugoon, 'Gapusa ang kamot ug tiil niining tawhana, ug ilabay siya didto sa gawas nga mangitngit, diin aduna unyay paghilak ug pagkagot sa mga ngipon.' ¹⁴Kay daghang mga tawo ang gitawag, apan diyutay ra ang gipili."¹⁵Unya ang mga Pariseo miadto ug naglaraw unsaon nila pagbitik si Jesus pinaagi sa iyang kaugalingong pulong. ¹⁶Unya gipadala nila ngadto kaniya ang ilang mga tinun-an, uban sa mga Herodianhon. Miingon sila kang Jesus, "Magtutudlo, nakabalo kami nga ikaw matinud-anon, ug nga ikaw nagtudlo sa paagi sa Dios diha sa kamatuoran. Wala ka magtagad sa opinyon ni bisan kinsa, ug wala ikaw nagpakitag pinalabi taliwala sa mga tawo. ¹⁷Busa sultihi kami, unsa ang imong hunahuna? Uyon ba sa balaod ang pagbayad sa buhis kang Cesar o dili?"¹⁸Apan nasabtan ni Jesus ang ilang pagkadaotan ug miingon, "Nganong kamo nagasulay man kanako, kamong mga tigpakaaron-ingnon? ¹⁹Ipakita kanako ang salapi sa buhis. "Unya sila nagdala ug usa ka salapi ngadto kaniya.²⁰Si Jesus miingon kanila, "Kang kinsang dagway ug ngalan kini?" ²¹Sila miingon kaniya, "kang Cesar." Unya si Jesus miingon kanila, "Busa ihatag kang Cesar ang mga butang nga iya kang Cesar, ug sa Dios ang mga butang nga iya sa Dios." ²²Sa dihang sila nakadungog niini, sila natingala. Unya mibiya sila kaniya ug milakaw palayo.²³Niadtong adlawa ang pipila ka mga Saduseo , kadtong nagsulti nga walay pagkabanhaw, miduol kaniya. Nangutana sila kaniya, ²⁴Nag-ingon, "Magtutudlo, si Moises miingon, 'Kung ang usa ka tawo mamatay, nga wala makabaton ug mga anak, ang iyang igsoong lalaki kinahanglan nga makigminyo sa iyang asawa ug magbaton ug anak alang sa iyang igsoong lalaki.'²⁵Adunay pito ka managsoon. Ang nauna nakigminyo ug unya namatay. Mibiya nga walay anak, gibilin niya ang iyang asawa ngadto sa iyang igsoong lalaki. ²⁶Unya ang ikaduhang igsoong lalaki naghimo sa samang butang, unya ang ikatulo, hangtod sa ikapito nga igsoon. ²⁷Pagkahuman nilang tanan, namatay ang babaye. ²⁸Karon diha sa pagkabanhaw, kang kinsang asawa siya sa pito ka managsoon? Kay silang tanan naminyo man kaniya."²⁹Apan si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Nasayop kamo tungod kay wala kamo masayod sa kasulatan o sa gahom sa Dios. ³⁰Kay diha sa pagkabanhaw dili na sila makapangasawa ni ihatag sa kaminyoon. Hinuon, sama sila sa mga anghel sa langit.³¹Apan mahitungod sa pagkabanhaw sa mga patay, wala ba ninyo mabasa unsa ang gisulti kaninyo sa Dios, nag-ingon, ³²'Ako ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob'? Ang Dios dili Dios sa mga patay, apan sa mga buhi. ³³Sa dihang ang mga panon sa katawhan nakadungog niini, natingala sila sa iyang pagpanudlo.³⁴v 34 Apan sa dihang ang mga Paraseo nakabati nga gipahilum ni Jesus ang mga Saduseo, sila nagtigum sa ilang kaugalingon. ³⁵Usa kanila, hanas sa balaod, nangutana kaniya ug usa ka pangutana, pagsulay kaniya- ³⁶"Magtutudlo, unsa man ang labing dako nga kasuguan diha balaod?"³⁷Si Jesus miingon kaniya, "'Higugmaa ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok nimong kasingkasing, sa tibuok nimong kalag, ug sa tibuok nimong hunahuna.' ³⁸Mao kini ang dako ug unang kasugoan.³⁹Ug ang ikaduhang kasugoan sama niini-- 'Higugmaa ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.' ⁴⁰Dinhi niining duha ka kasugoan nagdepende ang tibuok balaod ug ang mga propeta."⁴¹Karon samtang nagtigom pa ang mga Pariseo, si Jesus nangutana kanila. ⁴²Miingon Siya, "Unsa ang inyong hunahuna mahitungod kang Cristo? Kang kinsa siyang anak?" Miingon sila kaniya, "Ang anak ni David."⁴³Si Jesus miingon kanila, "Unya ngano nga si David diha sa Espiritu nagtawag kaniya nga Ginoo, nag-ingon, ⁴⁴'Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo, "Lingkod sa akong tuong kamot, hangtod nga akong himuon ang imong mga kaaway nga imong tumbanan.'"?"⁴⁵Unya kung si David nagtawag kang Cristo nga 'Ginoo', giunsa niya pagkahimong anak ni David?" ⁴⁶Walay usa nga nakahimo sa pagtubag kaniya sa usa ka pulong, ug wala nay tawo nga nangahas sa pagpangutana kaniya sa daghan pang mga pangutana sukad niadtong adlawa.

23¹Unya nakigsulti si Jesus sa mga panon sa katawhan ug sa iyang mga tinun-an. ²Miingon siya, "Ang mga escriba ug ang mga Pariseo milingkod sa lingkoranan ni Moises. ³Busa bisan unsa ang ilang isugo kaninyo nga buhaton, buhata kini nga mga butang ug bantayi sila. Apan ayaw sunda ang ilang mga binuhatan, tungod kay nagasulti sila sa mga butang apan wala sila magbuhat niini.⁴Oo, naghigot sila sa bug-at nga palas-onon nga malisod pas-anon, ug unya gibutang nila kini sa abaga sa mga tawo. Apan sila sa ilang kaugalingon dili molihok bisan usa ka tudlo sa pagdala kanila. ⁵Gibuhat nila ang tanang buhaton aron makita sa mga tawo. Kay gihimo nila ilang mga filacteria nga lapad, ug ilang gipadak-an ang sidsid sa ilang mga bisti.⁶Gihiguma nila ang pinasahi nga mga dapit diha sa mga kombira ug sa pinasahi nga mga lingkoranan didto sa mga sinagoga, ⁷ug ang pinasahi nga mga pagtagad didto sa merkado, ug pagatawgon nga 'Magtutudlo' sa mga tawo.⁸Apan dili kamo angay nga pagatawgon ug "Magtutudlo', kay aduna lamang kamoy usa ka magtutudlo, ug kamong tanan managsoon. ⁹Ug ayaw tawga ang tawo nga inyong amahan dinhi sa kalibotan, kay usa lamang ang inyong Amahan, ug atua siya sa langit. ¹⁰Ni kinahanglan magpatawag kamo ug 'magtutudlo', kay aduna kamoy usa lamang ka magtutudlo, ang Cristo.¹¹Apan siya nga labing dako kaninyo mahimo nga inyong sulugoon. ¹²Si bisan kinsa nga mopataas sa iyang kaugalingon ipaubos, ug bisan kinsa nga mopaubos sa iyang kaugalingon ipataas.¹³Apan alaot kamo, mga escriba ug mga Pariseo, mga tigpakaaron-ingnon! Gisirhan ninyo ang gingharian sa langit batok sa katawhan. Kay kamo mismo dili mosulod, ug wala usab kamo motugot niadtong buot mosulod. ¹⁴¹⁵Alaot kamo, mga escriba ug mga Pariseo, mga tigpakaaron-ingnon! Kay kamo milatas sa dagat ug yuta aron sa paghimo ug usa ka kinabig, ug sa dihang mahimo na siya, gihimo nimo siya nga doble pa nga anak sa impyerno kay kanimo.¹⁶Alaot kamo, kamong mga giya nga buta, kamong misulti nga, 'Si bisan kinsa nga manumpa pinaagi sa templo, wala kini pulos. Apan si bisan kinsa nga manumpa pinaagi sa bulawan sa templo, ginapos siya sa iyang gipanumpa.' ¹⁷Kamong buta nga mga buangbuang! hain man ang labing dako, ang bulawan o ang templo nga naghimo sa bulawan nga balaan?¹⁸Ug, 'Si bisan kinsa nga manumpa pinaagi sa halaran, wala kini pulos. Apan si bisan kinsa nga manumpa pinaagi sa gasa nga anaa niini, ginapos siya sa iyang mga gipanumpa.' ¹⁹Kamong buta nga katawhan! kay hain man ang labing dako, ang gasa, o ang halaran nga naghimo sa gihalad nga balaan?²⁰Busa, siya nga nanumpa sa halaran nanumpa niini ug sa tanang butang nga anaa niini. ²¹Ug siya nga nanumpa sa templo nanumpa niini ug kaniya nga nagpuyo niini. ²²Ug siya nga nanumpa sa langit nanumpa sa trono sa Dios ug kaniya nga naglingkod niini.²³Alaot kamo, mga escriba ug mga Pariseo, mga tigpakaaron-ingnon! Kay naghatag kamo sa ikapulo sa herba buena, eneldo, ug cumino, apan imong gibiyaan ang mas bug-at nga mga butang sa balaod—hustisya ug kaluoy ug pagtuo. Apan kining mga butanga angay unta ninyong buhaton ug dili ninyo biyaan ang uban nga wala mabuhat . ²⁴Kamong mga buta nga giya, gisag-a ninyo ang usa ka tagnok apan nagatulon sa usa ka kamelyo!²⁵Alaot kamo, mga escriba ug mga Pariseo, mga tigpakaaron-ingnon! Kay gihinloan ninyo ang gawas sa baso ug sa plato, apan sa sulod sila napuno sa pagkahakog ug pagpatuyang sa kaugalingon. ²⁶Kamong buta nga Pariseo, hinloi una ang sulod sa baso ug sa plato, aron ang sa gawas mahinlo usab.²⁷Alaot kamo, mga escriba ug mga Pariseo, mga tigpakaaron-ingnon! Kay sama kamo sa ginapaputi nga mga lubnganan, nga anindot tan-awon sa gawas, apan ang sulod napuno sa bukog sa mga patay nga tawo ug sa tanang butang mahugaw. ²⁸Sa samang paagi, kamo usab sa gawas makita nga matarong sa mga tawo, apan sa sulod napuno sa pagpakaaron-ingnon ug kalapasan.²⁹Alaot kamo, mga escriba ug mga Pariseo, mga tigpakaaron-ingnon! Kay inyong gitukod ang mga lubnganan sa mga propeta ug gidayandayanan ang mga lubnganan sa matarong. ³⁰Kamo miingon, 'Kung nabuhi kami sa adlaw sa among mga amahan, dili gayod kami muapil kanila sa pag- ula sa dugo sa mga propeta.' ³¹Busa kamo nagpamatuod sa inyong kaugalingon nga kamo ang mga kaliwat niadtong nagpatay sa mga propeta.³²Gipuno usab ninyo ang sukdanan sa inyong mga amahan. ³³Kamo mga halas, kaliwat kamo sa mga bitin nga mala, unsaon man ninyo paglikay sa paghukom sa impiyerno?³⁴Busa, tan-awa, akong gipadala kaninyo ang mga propeta, ug maalamon nga mga tawo ug mga escriba. Ang pipila kanila inyong patyon ug ilansang sa krus, ug ang pipila kanila inyong latigohon didto sa inyong mga sinagoga ug pagagukdon gikan sa siyudad ngadto sa laing siyudad. ³⁵Ang sangpotanan mao nga diha kaninyo moabot ang pag-ula sa dugo sa tanang matarong ibabaw sa kalibotan, gikan sa dugo ni Abel nga matarong hangtod sa dugo ni Zacarias nga anak ni Baraquias, kinsa inyong gipatay taliwala sa balaang puloy-anan ug sa halaran. ³⁶Sa pagkatinuod mosulti ako kaninyo, kining tanan nga mga butang moabot niini nga kaliwatan.³⁷Jerusalem, Jerusalem, ikaw nga mipatay sa mga propeta, ug mibato sa mga gipadala kanimo! Kapila ko nangandoy nga tigumon ang imong mga anak, sama sa pagtigom sa himungaan sa iyang mga piso ilalom sa iyang mga pako, apan dili ka buot! ³⁸Tan-awa, ang imong balay gibilin kanimo nga sinalikway. ³⁹Kay sultian ko ikaw, Ikaw dili na makakita kanako sukad karon, hangtod ikaw moingon, 'Bulahan siya nga mianhi sa ngalan sa Ginoo.'"

24¹Si Jesus migawas sa templo ug mipadayon sa iyang dalan . Ang iyang mga tinun-an miduol kaniya ug mitudlo kaniya sa mga tinukod sa templo. ²Apan mitubag siya ug miingon kanila, "Wala ba ninyo makita kining tanan nga mga butang? Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, walay usa ka bato nga mahibilin ibabaw sa lain nga dili matumpag."³Samtang naglingkod siya sa Bukid sa Olibo, ang mga tinun-an miduol kaniya sa tago ug miingon, "Sulithi kami, kanus-a mahitabo kini nga mga butanga? Unsa ang mahimong timailhan sa imong pagbalik ug sa kataposan sa kapanahonan?" ⁴Si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Pag-amping nga walay magpahisalaag kaninyo. ⁵Kay daghan ang manganhi sa akong ngalan. Sila moingon, 'Ako mao ang Cristo,' ug magagiya sa kadaghanan aron mahisalaag.⁶Makadungog kamo ug mga gubat ug mga balita sa mga gubat. Pagbantay nga dili kamo mangahadlok, kay kining mga butanga kinahanglan nga mahitabo; apan dili pa ang kataposan. ⁷Kay ang nasod mobarog batok nasod, ug gingharian batok gingharian. Adunay mga kagutom ug mga paglinog sa nagkalain-laing dapit. ⁸Apan kining tanan nga mga butang mao lamang ang sinugdanan sa kasakit sa pagpanganak.⁹Unya sila motugyan kaninyo ngadto sa dakong kasakit ug mopatay kaninyo. Pagadumtan kamo sa tanang kanasoran tungod sa akong ngalan. ¹⁰Unya daghan ang mangapandol, ug magluib sa usag usa ug magdumotanay sa usag usa. ¹¹Daghang mini nga mga propeta ang motungha ug mogiya sa kadaghanan aron mahisalaag.¹²Tungod kay ang kalapasan magkadaghan, ang gugma sa kadaghanan mangabugnaw. ¹³Apan siya nga molahutay hangtod sa kataposan maluwas. ¹⁴Kining ebanghelyo sa gingharian isangyaw sa tibuok kalibotan ingon nga pagpamatuod sa tanang mga nasod. Ug unya moabot na ang kataposan.¹⁵Busa, sa diha nga imong makita ang kangilngig sa pagkalaglag, nga gisulti ni propeta Daniel, nga nagatindog diha sa balaang dapit (tugoti nga masabtan sa magbabasa), ¹⁶pasagdi kadtong mga anaa sa Judea nga moikyas ngadto sa kabukiran, ¹⁷pasagdi siya nga anaa sa ibabaw sa balay nga dili na monaog aron mokuha sa bisan unsa nga anaa sa iyang balay, ¹⁸ug pasagdi siya nga anaa sa uma nga dili na mobalik aron sa pagkuha sa iyang kupo.¹⁹Apan alaot kadtong mga mabdos ug kadtong mga nagapasuso nianang mga adlawa! ²⁰Pag-ampo nga ang inyong pagpanaw dili mahitabo sa tingtugnaw ni sa Adlaw nga Igpapahulay. ²¹Kay adunay moabot nga dakong kasakit, ingon nga wala pa mahitabo sukad sa sinugdanan sa kalibotan hangtod karon, wala , dili na gyud mahitabo pag-usab. ²²Gawas kung kadtong mga adlawa mapamubo, walay unod nga maluwas. Apan tungod ug alang sa mga pinili kadtong mga adlawa mapamubo.²³Unya kung adunay moingon kaninyo, 'Tan-awa, ania si Cristo!' o, 'Atua ang Cristo!' ayaw kini tuohi. ²⁴Kay ang mini nga mga Cristo ug mini nga mga propeta moanhi ug mopakita sa dagkong mga timailhan ug kahibulongan, nga mogiya aron mapahisalaag, kung mahimo, bisan ang pinili. ²⁵Tan-awa, ako kamong gisultihan sa wala pa ang panahon.²⁶Busa, kung sila moingon kaninyo, 'Tan-awa, atua siya sa kamingawan,' ayaw pag-adto sa kamingawan. O, 'Tan-awa, anaa siya sa sulod sa lawak,' ayaw kini tuohi. ²⁷Kay ingon nga ang kilat mosidlak gikan sa sidlakan ug magapangidlap padulong sa kasadpan, ingon niana usab ang pag-abot sa Anak sa Tawo. ²⁸Bisan asa nga adunay patay nga mananap, didto magtapok ang mga uwak.²⁹Apan dihadiha human sa dakong kasakit niadtong mga adlawa mongitngit ang adlaw, ang bulan dili na mohatag sa iyang kahayag, mangahulog ang mga bituon mangahulog gikan sa langit, ug ang mga gahom sa kalangitan mauyog.³⁰Unya motungha ang ilhanan sa Anak sa Tawo didto sa langit, ug ang tanan nga mga tribo sa kalibotan magbangotan. Makita nila ang Anak sa Tawo nga moabot diha sa panganod sa langit nga adunay gahom ug dakong himaya. ³¹Ipadala niya ang iyang mga anghel uban sa dakong tingog sa trumpeta, ug tigomon nila ang iyang mga pinili gikan sa upat ka hangin, gikan sa usa ka tumoy sa langit ngadto sa uban.³²Pagkat-on gikan sa igera nga kahoy. Sa dihang mohumok na ang sanga ug manalingsing ang mga dahon, makabalo kamo nga ang ting-init haduol na. ³³Busa, kung makita na ninyo kining tanan nga mga butang, masayran ninyo nga siya haduol na, sirad-i ang mga ganghaan.³⁴Sa pagkatinuod ako mosulti kaninyo, nga dili mahanaw kini nga kaliwatan hangtod nga kining tanan nga mga butang mahitabo. ³⁵Ang langit ug ang yuta mangahanaw, apan dili gayod mahanaw ang akong mga pulong.³⁶Apan mahitungod nianang adlawa ug taknaa walay usa nga masayod, bisan ang mga anghel sa langit, ni ang Anak, apan ang Amahan lamang.³⁷Sama sa mga adlaw ni Noe, ingon niana ang pag-abot sa Anak sa Tawo. ³⁸Kay sama niadtong mga adlawa sa wala pa ang lunop nagapangaon sila ug nanag-inom, nagminyoay hangtod sa adlaw nga misulod si Noe sa arka, ³⁹ug wala silay nahibaw-an nga bisan unsa hangtod nga miabot ang lunop ug mianod kanila — ingon niana ang pag-abot sa Anak sa Tawo.⁴⁰Unya adunay duha ka lalaki ang anaa sa uma - ang usa pagakuhaon ug ang usa ibilin. ⁴¹Adunay duha ka babaye nga nag-galing sa galingan — ang usa pagakuhaon ug ang usa ibilin. ⁴²Busa pagbantay, kay wala kamo masayod sa adlaw kung kanus-a ang inyong Ginoo moabot.⁴³Apan hibaloi kini, nga kung nasayran pa sa agalon sa balay unsang orasa moabot ang kawatan, mobantay gayod siya ug dili siya motugot nga maguba ang iyang balay. ⁴⁴Busa kamo kinahanglan usab nga mangandam, kay ang Anak sa Tawo moabot sa takna nga wala ninyo damha.⁴⁵Busa kinsa ang matinud-anon ug maalamon nga sulugoon nga gibutang sa iyang agalon sa iyang panimalay aron mohatag kanila sa pagkaon sa saktong oras? ⁴⁶Bulahan ang maong sulugoon nga makit-an sa iyang agalon nga nagbuhat niana sa dihang siya moabot. ⁴⁷Sa pagkatinuod mosulti ako kaninyo nga ang agalon mobutang kaniya ngadto sa tanan niyang gipanag-iyahan.⁴⁸Apan kung ang usa ka daotan nga sulugoon moingon sa iyang kasingkasing, 'Ang akong agalon nalangan,' ⁴⁹ug mosugod sa pagmunal sa iyang kaubang mga sulugoon, ug mokaon ug moinom uban sa mga palahubog, ⁵⁰ang agalon sa maong sulugoon moabot sa adlaw nga wala gidahom sa sulugoon, ug sa takna nga wala niya masayri. ⁵¹Ang iyang agalon motagud-tagod kaniya ug itipon siya sa mga tigpaka aron-ingnon, diin adunay pagbakho ug pagkagot sa mga ngipon.

25¹Unya ang gingharian sa langit mahisama sa napulo ka mga ulay nga nagdala sa ilang mga suga ug miadto aron mosugat sa pamanhonon. ²Ang lima kanila mga buang-buang ug ang lima maalamon. ³Kay sa dihang ang buang-buang nga mga ulay midala sa ilang mga suga, wala sila modala ug dugang lana uban kanila. ⁴Apan ang maalamon nga mga ulay nagdala ug mga sudlanan sa lana uban sa ilang mga suga.⁵Karon samtang ang pamanhonon nalangan, nagduka silang tanan ug nakatulog. ⁶Apan sa tungang gabii adunay usa ka singgit, 'Tan-awa, ang pamanhonon! Gawas ug sugata siya.'⁷Unya kadtong tanan nga mga ulay mibangon ug mipasiga sa ilang mga suga. ⁸Ang mga buang-buang miingon ngadto sa mga maalamon, 'Hatagi kami ug gamay sa inyong lana tungod kay ang among mga suga mapalong na.' ⁹Apan ang mga maalamon mitubag ug miingon, 'Sanglit dili na paigo alang kanamo ug kaninyo, lakaw hinuon niadtong namaligya ug pagpalit ug gamay alang sa inyong mga kaugalingon.'¹⁰Samtang nangadto sila aron mamalit, miabot na ang pamanhonon, ug kadtong nakaandam mikuyog kaniya didto sa kombira sa kasal, ug ang pultahan gisirad-an. ¹¹Human niini miabot usab ang uban nga mga ulay ug miingon, 'Agalon, agalon, ablihi kami.' ¹²Apan mitubag siya ug miingon, 'Sa pagkatinuod mosulti ako kaninyo, nga wala ako makaila kaninyo.' ¹³Busa pagbantay, kay wala kamo masayod sa adlaw o sa takna.¹⁴Kay sama kini sa usa ka tawo nga moadto sa laing nasod. Gitawag niya ang iyang kaugalingong mga sulugoon ug gihatag ngadto kanila ang iyang katigayonan. ¹⁵Ang usa kanila gihatagan niya ug lima ka mga talento, sa laing usa gihatagan niya ug duha, ug ang laing usa gihatagan niya ug usa ka talento. Ang matag-usa nakadawat sa kantidad sumala sa iyang kaugalingong katakos, ug kanang tawhana miadto na sa iyang panaw. ¹⁶Dihadiha ang usa nga nakadawat sa lima ka mga talento milakaw ug gipuhunan ug miganasya pa ug laing lima ka mga talento.¹⁷Sa samang paagi ang usa nga nakadawat sa duha ka mga talento nakagansya ug laing duha. ¹⁸Apan ang sulugoon nga nakadawat sa usa ka talento milakaw palayo, nagbuho sa yuta, ug gitago ang salapi sa iyang agalon.¹⁹Karon pagkahuman sa taas nga panahon mibalik ang agalon niadtong mga sulugoon ug nakighusay uban kanila. ²⁰Ang sulugoon nga nakadawat sa lima ka mga talento miabot ug nagdala usab sa laing lima ka mga talento, miingon siya, 'Agalon, gihatagan mo ako ug lima ka mga talento. Tan-awa, nakaganansya pa ako ug dugang lima ka mga talento.' ²¹Ang iyang agalon miingon kaniya, 'Maayong pagkabuhat, buotan ug matinud-anon nga sulugoon! Nagmatinud-anon ka sa pipila ka mga butang. Piyalan ko ikaw sa mas daghan pa nga mga butang. Sulod ngari sa kalipay sa imong agalon.'²²Ang sulugoon nga nakadawat sa duha ka mga talento miabot ug miingon, 'Agalon, gihatagan mo ako ug duha ka mga talento. Tan-awa, nakagansya ako ug dugang pang duha ka mga talento.' ²³Ang iyang agalon miingon kaniya, 'Maayong pagkabuhat, buotan ug matinud-anon nga sulugoon! Nagmatinud-anon ka man sa pipila ka mga butang. Piyalan ko ikaw sa mas daghan pa nga mga butang. Sulod ngari sa kalipay sa imong agalon.'²⁴Unya ang sulugoon nga nakadawat sa usa ka talento miabot ug miingon, Agalon, nasayod ako nga ikaw usa ka istrikto nga tawo. Nagaani ikaw sa wala mo gitanom, ug nagaani ka sa wala mo gisabwag. ²⁵Nahadlok ako, busa nagpalayo ako ug gitagoan ang imong talento sa yuta. Tan-awa, ania dinhi unsa ang alang kanimo.'²⁶Apan mitubag ang iyang agalon ug miingon kaniya, 'Daotan ka ug tapolan nga sulugoon, nasayod ka nang daan nga ako nag-ani sa wala nako gitanom ug nagaani sa wala nako gisabwag. ²⁷Busa gihatag mo unta ang akong salapi ngadto sa banko, ug sa akong pagbalik madawat ko unta pagbalik ang akoa uban ang tubo.²⁸Busa kuhaa ang talento gikan kaniya ug ihatag kini ngadto sa sulugoon nga adunay napulo ka mga talento. ²⁹Kay sa tanan nga nakaangkon, pagahatagan pa-- madagayaon pa gayod. Apan gikan sa tanan nga wala makaangkon sa bisan unsa nga butang, pagakuhaon bisan unsa nga anaa kaniya. ³⁰Ilabay ang walay pulos nga sulugoon didto sa gawas nga mangitngit, diin didto adunay paghilak ug pagkagot sa mga ngipon.'³¹Sa dihang moabot ang Anak sa Tawo diha sa iyang himaya ug ang tanang anghel uban kaniya, unya molingkod siya sa iyang mahimayaong trono. ³²Pagatigomon diha sa atubangan niya ang tanang mga nasod, ug lainon niya ang katawhan gikan sa usag-usa, ingon sa usa ka magbalantay nga naglain sa karnero gikan sa mga kanding. ³³Ibutang niya ang karnero sa iyang tuong kamot, apan ang mga kanding sa iyang wala.³⁴Unya ang Hari nag-ingon niadtong atua sa iyang tuong kamot, 'Dali, kamo nga gipanalanginan sa akong Amahan, panunod sa gingharian nga giandam alang kaninyo gikan sa patukuranan sa kalibotan. ³⁵Kay ako gigutom ug gihatagan ako ninyo ug pagkaon; giuhaw ako ug gihatagan ako ninyo ug mainom; usa ako ka langyaw ug gipasulod ako ninyo; ³⁶hubo ako, ug gibistihan ako ninyo; masakiton ako ug giatiman ako ninyo; nabilanggo ako ug miadto kamo kanako.'³⁷Unya ang matarong motubag ug miingon, 'Ginoo, kanus-a man kami nakakita kanimo nga gigutom, ug gipakaon ka? O giuhaw ug gipainom ka? ³⁸Kanus-a man kami nakakita nga ikaw usa ka langyaw, ug gipasulod ka? O hubo ug gibistihan ka? ³⁹Kanus-a man kami nakakita kanimo nga nagsakit, o nabilanggo, ug miadto kanimo?' ⁴⁰Unya ang Hari mitubag ug moingon ngadto kanila, 'Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, kung unsa ang inyong gibuhat alang sa labing ubos sa akong kaigsoonan dinhi, gibuhat ninyo kini kanako.'⁴¹Unya misulti siya niadtong atua sa iyang walang kamot, 'Palayo gikan kanako, kamong tinunglo, ngadto sa walay kataposang kalayo nga giandam alang sa daotan ug sa iyang mga anghel, ⁴²tungod kay gigutom ako apan wala kamo mohatag kanako ug pagkaon; giuhaw ako, apan wala kamo maghatag kanako ug mainom; ⁴³Langyaw ako, apan wala kamo nagpasulod kanako; hubo, apan wala kamo magbisti kanako; nagsakit ug nabilanggo, apan wala kamo mag-atiman alang kanako.'⁴⁴Unya sila usab motubag ug moingon, 'Ginoo, kanus-a man kami nakakita nga ikaw gigutom, o giuhaw, o usa ka langyaw, o hubo, o nagsakit, o nabilanggo, ug wala moalagad kanimo?' ⁴⁵Unya motubag siya kanila ug moingon, 'Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo, unsa ang wala ninyo gibuhat alang sa mga labing ubos niini, wala ninyo gibuhat alang kanako.' ⁴⁶Kini sila moadto sa walay kataposang silot, apan ang matarong ngadto sa kinabuhing walay kataposan."

26¹Kini nahitab nga sa dihang natapos na ni Jesus niining tanan nga mga pulong, miingon siya sa iyang mga tinun-an, ²"Nasayod kamo nga human sa duha ka adlaw moabot ang Pagsaylo, ug ang Anak sa Tawo itugyan aron ilansang sa krus."³Unya ang mga pangulong pari ug mga kadagkoan sa katawhan nagkatigom didto sa palasyo sa labawng pari, nga ginganlan ug Caifas. ⁴Sila naghiusa sa paglaraw sa pagdakop kang Jesus sa hilom ug sa pagpatay kaniya. ⁵Kay sila nanag-ingon, "Dili panahon sa pista, aron nga dili magsugod ang kagubot taliwala sa katawhan."⁶Karon samtang si Jesus anaa sa Betania sa balay ni Simon nga sanglahon, ⁷samtang naglingkod sa kan-anan , ang usa ka babaye miduol kaniya nga adunay usa ka alabastro nga tibod sa mahalon nga pahumot, ug gibubo niya kini didto sa iyang ulo. ⁸Apan sa dihang nakakita niini ang iyang mga tinun-an, nasuko sila ug miingon, "Unsa man ang hinungdan niining pag-usik-usik? ⁹Mahimo pa unta kining ibaligya sa dako nga kantidad ug ihatag ngadto sa mga kabos."¹⁰Apan si Jesus, nasayod niini, miingon kanila, "Nganong ginasamok man ninyo kining babaye? Kay gibuhat niya ang matahom nga butang alang kanako. ¹¹Kanunay ninyong gikauban ang mga kabos, apan dili ninyo ako makauban sa kanunay.¹²Kay sa dihang gibubo niya kining pahumot sa akong lawas, gibuhat niya kini alang sa akong lubong. ¹³Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo, bisan asa mawali kining ebanghelyo sa tibuok kalibotan, kung unsa man ang nabuhat niini nga babaye masulti usab sa paghinumdom kaniya."¹⁴Unya ang usa sa napulog duha, nga ginganlan ug Judas Iskariote, miadto sa mga pangulong pari ¹⁵ug miingon, "Unsa man ang andam ninyong ihatag kanako aron sa pagtugyan kaniya nganha kaninyo?" Nagtimbang sila ug trenta kabuok nga plata alang kaniya. ¹⁶Sukad niadtong higayona nangita siya ug kahigayonan sa pagtugyan kaniya ngadto kanila.¹⁷Karon sa unang adlaw sa tinapay nga walay patubo ang mga tinun-an miduol kang Jesus ug miingon, "Diin mo man kami buot mangandam alang sa pagkaon nimo sa panihapon sa Pagsaylo?" ¹⁸Miingon siya, "Adtoa ang usa ka tawo didto sa siyudad ug sultihi siya, 'Ang Magtutudlo nag-ingon, "Ang akong panahon haduol na. Saulugon ko ang Pagsaylo dinhi sa imong balay kauban ang akong mga tinun-an." ¹⁹Gibuhat sa mga tinun-an ang gitugon ni Jesus, ug giandam nila ang pagkaon sa Pagsaylo.²⁰Sa dihang miabot na ang kagabhion, milingkod siya aron mokaon kauban ang napulo ug duha ka mga tinun-an. ²¹Samtang nangaon sila, miingon siya, "Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo nga ang usa kaninyo magbudhi kanako." ²²Nagmasulub-on sila pag-ayo, ug ang matag usa nagsugod sa pagpangutana kaniya, "Sigurado nga dili ako, Ginoo?"²³Mitubag siya, "Ang usa nga magtuslob sa iyang kamot uban kanako sa panaksan mao ang magbudhi kanako. ²⁴Ang Anak sa Tawo molakaw, sama sa nahisulat mahitungod kaniya. Apan alaot kanang tawhana nga pinaagi kaniya ang Anak sa Tawo budhian! Mas maayo alang nianang tawhana kung wala na lamang siya natawo." ²⁵Si Judas, kinsa ang magbudhi kaniya miingon, "Ako ba kana, Magtutudlo?" Siya miingon kaniya, "Giingon mo na kini sa imong kaugalingon."²⁶Samtang nangaon sila, gikuha ni Jesus ang tinapay, gipanalanginan kini, ug gipikaspikas kini. Gihatag niya kini sa mga tinun-an ug miingon, "Dawata, kaona. Mao kini ang akong lawas."²⁷Gikuha niya ang usa ka kopa ug naghatag ug mga pagpasalamat, ug gihatag kini kanila ug miingon, "Inom niini, kamong tanan. ²⁸Kay mao kini ang akong dugo sa pakigsaad nga ibubo sa kadaghanan alang sa kapasayloan sa mga sala. ²⁹Apan moingon ako kaninyo, dili na ako makainom pag-usab niining bunga sa paras, hangtod sa adlaw dihang moinom ako niini nga bag-o uban kaninyo didto sa gingharian sa akong Amahan."³⁰Sa dihang miawit sila ug mga alawiton, miadto sila sa Bungtod sa mga Olibo. ³¹Unya si Jesus miingon kanila, "Kamong tanan karong gabhiona mamiya tungod kanako, kay nahisulat kini, 'Pagabunalan ko ang magbalantay ug ang karnero sa panon magkatibulaag.' ³²Apan human sa akong pagkabanhaw, mag-una ako kaninyo didto sa Galilea."³³Apan si Pedro miingon kaniya, "Bisan kung ang tanan mamiya tungod kanimo, dili ako mobiya." ³⁴Si Jesus miingon kaniya, "Sa pagkatinuod moingon ako kanimo, niini gayong gabhiona sa dili pa motuktugaok ang manok, ilimod mo ako sa makatulo ka higayon." ³⁵Si Pedro miingon kaniya, "Bisan pa kung mamatay ako uban kanimo, dili ko ikaw ilimod." Ug ang tanang mga tinun-an misulti sa samang butang.³⁶Unya si Jesus miadto uban kanila sa dapit nga gitawag ug Getsemane ug miingon sa iyang mga tinun-an, "Lingkod dinhi samtang moadto ako didto ug mag-ampo." ³⁷Gidala niya si Pedro ug ang duha ka anak nga lalaki ni Zebedeo uban kaniya ug nagsugod sila sa pagkamasulub-on ug naguol. ³⁸Unya miingon siya kanila, "Ang akong kalag nagmasolub-on pag-ayo, bisan hangtod sa kamatayon. Pabilin dinhi ug pagtukaw uban kanako."³⁹Miadto siya sa unahan, mihapa, ug nag-ampo. Miingon siya, "Amahan ko, kung mahimo, tugoti kining kopa nga mosaylo gikan kanako. Apan, dili ang akong pagbuot, kondili ang imong pagbuot." ⁴⁰Miadto siya sa iyang mga tinun-a ug nakaplagan sila nga nangatulog, ug miingon siya kang Pedro, "Unsa, dili ba kamo makatukaw uban kanako bisan sa usa lamang ka oras? ⁴¹Pagtukaw ug pag-ampo nga dili kamo madala ngadto sa tintasyon. Andam gayod ang espiritu, apan huyang ang unod."⁴²Mipalayo siya sa ikaduhang higayon ug nag-ampo, miingon siya, "Amahan ko, kung kini dili mosaylo gawas kung imnon ko kini, ang imong kabubut-on maoy matuman." ⁴³Mibalik na usab siya ug nakaplagan sila nga nangatulog, kay nagbug-at na ang ilang mga mata. ⁴⁴Unya gibiyaan niya sila pag-usab, Siya mipalayo ug Nag-ampo siya sa ikatulo nga higayon, nagaingon sa samang mga pulong.⁴⁵Unya miadto si Jesus sa mga tinun-an ug miingon ngadto kanila, "Nangatulog ba gihapon kamo ug nagpahulay? Tan-awa, ang takna ania na, ug gibudhian na ang Anak sa Tawo ngadto sa kamot sa mga makasasala. ⁴⁶Tindog, manglakaw na kita. Tan-awa, ang usa nga maoy magbudhi kanako haduol na."⁴⁷Samtang nagsulti pa siya, si Judas, ang usa sa napulo ug duha, miabot. Ang dakong panon sa katawhan miabot uban kaniya gikan sa pangulong pari ug mga kadagkoan sa katawhan. Miabot sila uban ang mga espada ug mga bunal. ⁴⁸Karon ang tawo nga maoy mobudhi kang Jesus naghatag kanila ug ilhanan, nga nag-ingon, "Kung si kinsa ang akong halokan, siya na kana. Dakpa siya."⁴⁹Dihadiha miduol siya kang Jesus ug miingon, "Komusta, Magtutudlo!" Ug gihalokan niya siya. ⁵⁰Si Jesus miingon kaniya, "Higala, buhata ang imong gianhi dinhi nga buhaton." Unya miduol sila, gigunitan si Jesus, ug gidakop siya.⁵¹Tan-awa, ang usa niadtong kauban ni Jesus mituy-od sa iyang kamot, mihulbot sa iyang espada, ug mitigbas sa sulugoon sa labawng pari, ug naputol ang iyang dalunggan. ⁵²Unya miingon si Jesus kaniya, "Ibalik ang imong espada sa iyang butanganan, kay ang tanan niadtong naghulbot sa espada mahanaw pinaagi sa espada. ⁵³Naghunahuna ka ba nga dili ako makatawag sa akong Amahan, ug mopadala siya kanako ug labaw pa sa napulo ug duha ka panon sa mga anghel? ⁵⁴Apan unsaon unya pagkatuman sa kasulatan, kinahanglan nga mahitabo gayod kini?"⁵⁵Niadtong taknaa miingon si Jesus ngadto sa panon sa katawhan, "Migawas ba kamo nga nagdala ug mga espada ug mga bunal aron sa pagdakop kanako sama sa usa ka tulisan? Naglingkod ako matag adlaw didto sa templo ug nagtudlo, ug wala ninyo ako dakpa. ⁵⁶Apan kining tanan mahitabo aron nga ang mga sinulat sa mga propeta matuman." Unya ang tanang mga tinun-an mibiya kaniya ug mipalayo.⁵⁷Kadtong nagdakop kang Jesus nagdala kaniya ngadto kang Caifas ang labawng pari, diin ang mga eskriba ug ang mga kadagkoan naghiusa pagtigom. ⁵⁸Apan si Pedro nagsunod kaniya sa halayo lamang didto sa hawanan sa labawng pari. Miadto siya sa sulod ug milingkod uban sa mga guwardiya aron makita ang mahitabo.⁵⁹Karon ang mga pangulong pari ug ang tibuok Konseho nangita ug mga bakak nga pagpamatuod batok kang Jesus aron nga mabutang nila siya ngadto sa kamatayon. ⁶⁰Apan wala gayod silay nakaplagan nga bisan unsa, bisan tuod daghang mga mini nga mga tigpamatuod ang miadto sa atubangan. Apan sa kadugayan adunay duha nga miadto sa atubangan ⁶¹ug miingon, "Kining tawhana miingon, 'Makahimo ako sa pagguba sa templo sa Dios ug tukoron kini pag-usab sulod sa tulo ka adlaw.'"⁶²Ang labawng pari mitindog ug miingon kaniya, "Wala ka bay itubag? Unsa man kining ginapamatud-an nila batok kanimo?" ⁶³Apan naghilom lamang si Jesus. Ang labawng pari miingon kaniya, "Gimandoan ko ikaw pinaagi sa buhi nga Dios, sultihi kami kung ikaw ba ang Cristo, ang Anak sa Dios." ⁶⁴Si Jesus mitubag kaniya, "Giingon mo na kini sa imong kaugalingon. Apan sultihan ko ikaw, sukad karon makakita na kamo sa Anak sa Tawo nga molingkod sa tuong kamot sa Gahom, ug moanhi ibabaw sa mga panganod sa langit."⁶⁵Unya ang labawng pari migisi sa iyang mga bisti ug miingon, "Nagsulti siya ug pagpasipala! Nganong nanginahanglan pa man kita ug mga saksi? Tan-awa, nadungog na ninyo karon ang pagpasipala. ⁶⁶Unsa man ang inyong hunahuna?" Mitubag sila ug miingon, "Angay siya sa kamatayon."⁶⁷Unya giluwaan nila ang iyang dagway ug gibunalan siya, ug gihapak siya sa palad sa ilang mga kamot, ⁶⁸ug miingon, "Tagnaa kami, ikaw nga Cristo. Kinsa man kadtong mihapak kanimo?"⁶⁹Karon si Pedro naglingkod sa gawas sa hawanan, ug ang usa ka sulugoon nga babaye miduol kaniya ug miingon, "Kauban ka usab ni Jesus nga taga-Galilea." ⁷⁰Apan gilimod niya kini sa atubangan nilang tanan, nga nag-ingon, "Wala ako masayod kung unsa ang inyong gipanulti."⁷¹Sa dihang migawas siya ngadto sa ganghaan, ang laing sulugoon nga babaye nakakita kaniya ug miingon niadtong anaa didto, "Kining tawhana kauban usab ni Jesus nga taga-Nazaret." ⁷²Ug milimod na usab siya uban sa panumpa, "Wala ako makaila nianang tawhana."⁷³Pagkataodtaod kadtong mga nanagtindog miduol ug miingon kang Pedro, "Sigurado nga ikaw usab usa kanila, kay ang imong paagi sa pagsulti maoy nagpaila kanimo." ⁷⁴Unya nagsugod na siya sa pagpanunglo ug nanumpa, "Wala ako makaila nianang tawhana," ug dihadiha mituktugaok ang manok. ⁷⁵Nahinumdoman ni Pedro ang mga pulong nga giingon ni Jesus, "Sa dili pa motuktogaok ang manok ilimod mo ako sa makatulong higayon." Ug miadto siya sa gawas ug mihilak sa hilabihan gayod.

27¹Karon sa dihang miabot ang kabuntagon, ang tanang pangulong pari ug mga kadaagkoan sa mga katawhan naglaraw batok kang Jesus aron patyon siya. ²Ilang gigapos siya, gidala palayo, ug gitugyan siya kang Pilato nga gobernador.³Unya sa dihang si Judas, nga nagbudhi kaniya, nakakita nga si Jesus gihukman na, nagbasol siya ug gibalik ang trenta kabuok plata ngadto sa mga pangulong pari ug mga kadagkoan, ⁴ug miingon, "Nakasala ako pinaagi sa pagbudhi sa dugo nga walay sala." Apan miingon sila, "Unsay labot namo? Tan-awa kana sa imong kaugalingon." ⁵Unya gilabay niya ang mga plata didto sa templo, ug mipahawa, ug migawas ug gibitay ang iyang kaugalingon.⁶Gipamunit sa mga pangulong pari ang mga plata ug miingon, "Supak kini sa balaod nga isagol ngadto sa panudlanan tungod kay kini bayad sa dugo." ⁷Naghisgot sila niining butanga gamit ang maong salapi gipalit nila ang yuta sa magkukulon aron kalubngan sa mga langyaw. ⁸Kay mao kini ang hinungdan kining yutaa ginganlag, "Ang Yuta sa Dugo" hangtod karong adlawa.⁹Unya kadtong gisulti pinaagi kang Jeremias nga usa ka propeta natuman, nag-ingon, "Gikuha nila ang trenta kabuok nga plata , ang kantidad nga gibutang kaniya sa mga anak sa Israel, ¹⁰ug gihatag nila kini alang sa yuta sa magkukulon, ingon sa gimando sa Ginoo kanako."¹¹Karon si Jesus mitindog atubangan sa gobernador, ug ang gobernador nangutana kaniya, "Ikaw ba ang hari sa mga Judio?" Si Jesus mitubag kaniya, "Gipamulong mo na." ¹²Apan sa dihang giakusahan na siya sa mga pangulong pari ug mga kadagkoan, wala siya motubag. ¹³Unya si Pilato nagsulti kaniya, "Wala mo ba nadungog ang tanang mga sumbong batok kanimo?" ¹⁴Apan wala siya motubag bisan usa ka pulong, busa ang gobernador nahibulong pag-ayo.¹⁵Karon diha sa kasaulogan nabatasan kini sa gobernador nga magpagawas ug usa ka binilanggo nga napilian sa panon. ¹⁶Nianang higayona aduna silay bantugang binilanggo nga ginganlan ug Barabas.¹⁷Busa sa dihang nagkatigom na sila, si Pilato nagsulti ngadto kanila, "Kinsa man ang buot ninyo nga akong buhian alang kaninyo? Si Barabas , o si Jesus nga gitawag ug Cristo?" ¹⁸Tungod kay nasayod siya nga gitugyan nila si Jesus tungod sa kasina. ¹⁹Samtang naglingkod siya didto sa lingkoranan sa hukmanan, ang iyang asawa nagpadala ug pulong ngadto kaniya ug miingon, "Dili ka manghilabot nianang walay sala nga tawo. Kay dako ang akong pag-antos karong adlawa tungod sa akong damgo bahin kaniya."²⁰Karon ang mga pangulong pari ug ang mga kadagkoan nagdani sa panon nga pangayoon si Barabas, ug patyon si Jesus. ²¹Ang gobernador nangutana kanila, "Kinsa ba sa duha ang buot ninyo nga akong buhian alang kaninyo?" Misulti sila, "Si Barabas." ²²Nagsulti si Pilato kanila, "Unsa ba ang akong pagabuhaton kang Jesus nga gitawag nga Cristo?" Silang tanan mitubag, "Ilansang siya sa krus."²³Ug misulti siya, "Ngano, unsa nga sayop ang iyang nabuhat?" Apan misinggit pa sila sa makusog, "Ilansang siya sa krus." ²⁴Busa sa dihang nakita ni Pilato nga wala na siyay mabuhat bisan unsa, apan nagsugod hinuon ang kasamok, nagkuha siya ug tubig, nanghugas sa iyang mga kamot atubangan sa panon, ug misulti, "Wala akoy sala sa dugo niining walay sala nga tawo. Makita ninyo kini."²⁵Ang tanang tawo misulti, "Hinaot nga ang iyang dugo maanaa kanamo ug sa among mga anak." ²⁶Unya gibuhian niya si Barabas ngadto kanila, apan iyang gilatos si Jesus ug gitugyan aron ilansang siya sa krus.²⁷Unya gikuha sa mga sundalo sa gobernador si Jesus ngadto sa kapitolyo ug gitigom ang tibuok kasundalohan. ²⁸Gihuboan nila siya ug gisul-oban ug dagtom pula nga kupo. ²⁹Nagbuhat sila ug tunokong korona ug gibutang kini sa iyang ulo, ug baston sa iyang tuo nga kamot. Nagluhod sila sa iyang atubangan ug nagbiaybiay kaniya, nga nag-ingon, "Ibayaw, ang Hari sa mga Judio!"³⁰Giluwaan nila siya, ug gikuha ang baston ug gibunalan siya sa ulo sa makadaghan. ³¹Sa dihang gibiaybiay na nila siya, gihubo nila ang kupo kaniya ug gisul-ob ang iyang kaugalingong mga bisti, ug gidala siya palayo aron ilansang na siya sa krus.³²Sa dihang migawas na sila, nakita nila ang tawo nga gikan sa Cyrene nga ginganlan ug Simon, nga gipugos nila sa pagkuyog kanila aron makahimo sa pagpas-an sa iyang krus. ³³Miabot sila sa dapit nga ginganlan ug Golgota, nga nagpasabot, "Ang Dapit sa kalabira." ³⁴Gihatagan nila siya ug ilimnon nga may sagol apdo. Apan sa dihang nitilawan niya kini, wala siya moinom.³⁵Sa dihang gilansang na nila siya, gibahinbahin nila ang iyang mga bisti pinaagi sa pagripa. ³⁶Ug nanglingkod sila ug nagbantay kaniya. ³⁷Ibabaw sa iyang ulo nagbutang sila ug sumbong batok kaniya nga mabasa, "Mao kini si Jesus, ang hari sa mga Judio."³⁸Duha ka mga tulisan gilansang uban kaniya, ang usa anaa sa iyang tuo ug ang usa anaa sa iyang wala. ³⁹Kadtong nangagi nagbugalbugal kaniya, naglingolingo sa ilang mga ulo ⁴⁰ug nag-ingon, "Ikaw nga moguba sa templo ug motukod niini pag-usab sulod sa tulo ka adlaw, luwasa ang imong kaugalingon! Kung ikaw ang Anak sa Dios, kanaug gikan sa krus!"⁴¹Sa samang paagi ang mga pangulong pari nagbiaybiay kaniya, uban ang mga escriba ug mga kadagkoan, ug miingon, ⁴²"Nagluwas siya sa uban, apan dili niya maluwas ang iyang kaugalingon. Siya mao ang Hari sa Israel. Pasagdi siyang monaug sa krus, ug unya motuo kami kaniya.⁴³Nagsalig siya sa Dios, pasagdi ang Dios nga maoy moluwas kaniya karon, kung itugot sa Dios nga buhian siya. Tungod kay miingon siya. 'Ako ang Anak sa Dios.'" ⁴⁴Sa samang paagi ang mga tulisan nga gilansang sa krus uban kaniya misulti usab ug mga pagtamay kaniya.⁴⁵Karon gikan sa ikaunom nga takna ang kangitngit miabot sa tibuok yuta hangtod sa ika-siyam nga takna. ⁴⁶Mga ika-siyam nga takna, misinggit si Jesus uban ang kusog nga tingog ug miingon, "Eli, Eli, lama sabachthani?" nga nagkahulogan, "Dios ko, Dios ko, nganong gibiyaan mo man ako?" ⁴⁷Sa dihang nadungog kini sa pipila niadtong nagtindog didto, miingon sila, "Nagtawag siya kang Elias."⁴⁸Dihadiha ang usa kanila midagan ug nagkuha ug espongha, gipuno kini sa suka, gibutang sa usa ka bagakay nga sungkod, ug gihatag kini kaniya aron imnon. ⁴⁹Ang uban kanila miingon, "Biyai siya nga mag-inusara. Tan-awon nato kung si Elias moabot aron sa pagluwas kaniya." ⁵⁰Unya si Jesus misinggit pag-usab uban ang kusog nga tingog ug mitugyan sa iyang espiritu.⁵¹Tan-awa, ang kurtina sa templo napikas sa duha gikan sa taas hangtod sa ubos, ug nauyog ang yuta, ug nangabuak ang mga bato. ⁵²Ang mga lubnganan nanga abli, ug ang mga lawas sa mga balaan nga mga tawo nga nangatulog gibangon. ⁵³Migawas sila sa mga lubnganan human sa iyang pagkabanhaw, misulod sa balaang siyudad, ug nagpakita sa daghan.⁵⁴Karon sa dihang ang kapitan sa kasundalohan ug kadtong mga nagbantay kang Jesus nakakita sa linog ug sa mga butang nga nahitabo, nangahadlok sila pag-ayo ug miingon, "Tinuod gayod nga Anak kini sa Dios." ⁵⁵Ang daghang mga babaye nga nagsunod kang Jesus gikan sa Galilea nga nag-atiman kaniya anaa didto naglantaw sa halayo. ⁵⁶Uban kanila si Maria Magdalena, si Maria nga inahan ni Santiago ug ni Jose, ug ang inahan sa mga anak ni Zebedeo.⁵⁷Sa pagkagabii na, miabot ang adunahan nga tawo gikan sa Arimatea, nga ginganlan ug Jose, nga usa usab ka tinun-an ni Jesus. ⁵⁸Miduol siya kang Pilato ug gipangayo ang lawas ni Jesus. Unya si Pilato nagmando aron ihatag kini kaniya.⁵⁹Gikuha ni Jose ang lawas, giputos kini ug hinlo nga linong panapton, ⁶⁰ug gibutang kini sa kaugalingon niyang bag-ong lubnganan nga iyang gikub-kub didto sa bato. Unya giligid niya ang usa ka dakong bato ngadto sa pultahan sa lubnganan ug milakaw. ⁶¹Atua didto si Maria Magdalena ug ang usa pa ka Maria, nga naglingkod atbang sa lubnganan.⁶²Sa pagkasunod adlaw, nga mao ang adlaw human ang Pagpangandam, ang mga pangulong pari ug ang mga Pariseo nagtigom kauban ni Pilato. ⁶³Miingon sila, "Sir, nahinumduman namo nga sa dihang buhi pa ang maong limbongan, siya miingon, 'Pagkahuman sa tulo ka adlaw mabanhaw ako pag-usab.' ⁶⁴Busa pagsugo nga ang lubnganan bantayan gayod hangtod sa tulo ka adlaw, kay kung dili ang iyang mga tinun-an moadto ug kawaton siya ug moingon sa katawhan nga, 'Nabanhaw siya gikan sa mga patay,' ug ang kataposang limbong mahimong mas labaw pa kaysa una."⁶⁵Si Pilato miingon kanila, "Pagkuha ug bantay. Lakaw ug siguradoa nga mabantayan kutob sa inyong mahimo." ⁶⁶Busa miadto sila ug gibantayan pag-ayo ang lubnganan, gisilyohan ang bato ug gibutangan ug bantay.

28¹Karon sa ulahing bahin sa Adlaw nga Igpapahulay, samtang nagbanagbanag padulong sa unang adlaw sa semana, si Maria Magdalena ug ang laing Maria miabot aron motan-aw sa lubnganan. ²Tan-awa, adunay kusog nga linog, kay ang anghel sa Ginoo mikanaog gikan sa langit, miabot ug giligid ang bato, ug milingkod niini.³Ang iyang panagway sama sa kilat, ug ang iyang bisti sama ka puti sa nyebe. ⁴Ang mga bantay nangurog sa kahadlok ug nahimong sama sa patay nga mga tawo.⁵Ang anghel mitubag sa mga babaye ug miingon kanila, "Ayaw kahadlok, kay nasayod ako nga nangita kamo kang Jesus, nga gilansang sa krus. ⁶Wala na siya dinhi, apan nabanhaw na sama sa iyang giingon. Dali ug tan-awa ang dapit diin ang Ginoo mihigda. ⁷Lakaw pagdali ug sultihi ang iyang mga tinun-an, 'Nabanhaw siya gikan sa mga patay. Tan-awa, moadto siya una kaninyo sa Galilea. Didto makita ninyo siya.' Tan-awa, giingnan ko na kamo."⁸Ang mga babaye mibiya pagdali sa lubnganan uban sa kahadlok ug dakong kalipay, ug midagan aron sultihan ang iyang mga tinun-an. ⁹Tan-awa, si Jesus mitagbo kanila ug miingon, "Mga Pangumosta." Ang mga babaye miduol, migunit sa iyang tiil ug misimba kaniya. ¹⁰Unya miingon si Jesus kanila, "Ayaw kahadlok. Lakaw ug sultihi ang akong mga igsoon nga mobiya paingon sa Galilea. Didto makita nila ako."¹¹Karon samtang nagpadulong ang mga babaye, tan-awa, ang pipila ka mga bantay miadto sa siyudad ug gisultihan ang mga pangulong pari sa tanang mga butang nga nahitabo. ¹²Sa dihang ang mga pari nakigtagbo sa mga kadagkoan ug naghisgot sa maong panghitabo uban kanila, gihatagan nila sa dakong kantidad nga salapi ang mga sundalo ¹³ug giingnan sila, "Ingna ang uban, 'ang mga tinun-an ni Jesus miabot sa kagabhion ug mikawat sa iyang lawas samtang kami nangatulog .'¹⁴Kung kining maong balita makaabot ngadto sa gobernador, danihon namo siya ug kuhaon ang bisan unsang kabalaka gikan kaninyo." ¹⁵Busa gikuha sa mga sundalo ang salapi ug gibuhat ang gitugon kanila. Kining maong balita mikaylap taliwala sa mga Judio ug nagpadayon hangtod karong adlawa.¹⁶Apan ang napulo ug usa ka mga tinun-an mingadto sa Galilea, ngadto sa bukid nga giingon ni Jesus kanila. ¹⁷Sa dihang nakita nila siya, gisimba nila siya, apan ang pipila nagduhaduha.¹⁸Si Jesus miduol kanila ug nakigsulti kanila ug miingon, " Tanang kagahom gihatag kanako sa langit ug sa yuta. ¹⁹Busa panglakaw kamo ug paghimo ug mga tinun-an sa tanang kanasoran. Bawtismohi sila sa ngalan sa Amahan, sa Anak, ug sa Balaang Espiritu.²⁰Tudloi sila sa pagtuman sa tanang butang nga akong gisugo kaninyo. Tan-awa, ako mag-uban kaninyo sa kanunay, bisan sa kataposan sa kalibotan."

Marcos

1¹Mao kini ang sinugdanan sa ebanghelyo ni Jesu-Cristo, ang Anak sa Dios. ²Ingon sa nahisulat sa Isaias ang propeta, "Tan-awa, akong ipadala ang akong mensahero sa imong atubangan, ang usa nga moandam sa imong dalan. ³"Ang tingog sa usa nga nagtawag sa kamingawan, 'Himoa nga andam ang dalan sa Ginoo, Himoa ang iyang mga agianan nga tul-id.'"⁴Niabot si Juan, siya nagbawtismo didto sa kamingawan ug nagwali sa pagbawtismo sa paghinulsol alang sa kapasayloan sa mga sala. ⁵Ang tanang nasod sa Judea ug ang tanang mga tawo sa Jerusalem miadto kaniya. Sila gibawtismohan niya didto sa Suba sa Jordan, samtang nagsugid sila sa ilang mga sala. ⁶Nagsul-ob si Juan ug sapot nga balahibo sa kamelyo, aduna siyay panit nga bakos sa iyang hawak, ug mikaon siya ug mga dulon ug ihalas nga dugos.⁷Siya nagmantala , "Ang usa ka tawo moabot sunod kanako nga mas gamhanan pa kay kanako; ug dili ako takos bisan pa sa pagyukbo aron sa paghubad sa hikot sa iyang sandalyas. ⁸Ako nagbawtismo kaninyo sa tubig, apan siya magabawtismo kaninyo sa Balaang Espiritu."⁹Kini nahitabo niadtong mga adlawa nga si Jesus niabot gikan sa Nazaret sa Galilea, ug siya gibawtismohan pinaagi ni Juan didto sa Suba sa Jordan. ¹⁰Sa nihaw-as na si Jesus sa tubig, nakita niya ang kalangitan nga naabli ug ang Espiritu mikunsad kaniya sama sa pati, ¹¹Usa ka tingog migawas sa kalangitan, "Ikaw ang akong pinalanggang anak. Nahimuot kaayo ako kanimo."¹²Unya ang Espiritu nagdala kaniya sa pagawas ngadto sa kamingawan. ¹³Siya atua sa kamingawan sa kwarenta ka mga adlaw, nga gitintal ni Satanas. Siya uban sa mga ihalas nga mga mananap, ug ang mga anghel nag-alagad kaniya.¹⁴Karon human gidakop si Juan, si Jesus niabot ngadto sa Galilea nagmantala ang ebanghelyo sa Dios. ¹⁵Siya miingon, "Ang takna natuman na, ug ang gingharian sa Dios haduol na. Paghinulsol ug tuohi ang ebanghelyo."¹⁶Sa naglakaw siya daplin sa dagat sa Galilea, nakita niya si Simon ug Andres ang igsoong lalaki ni Simon nga nag-itsa sa pukot ngadto sa dagat, kay sila mangingisda man. ¹⁷Si Jesus miingon kanila, "Dali, sunod kanako, ug himoon ko kamo nga mangingisda sa mga tawo." ¹⁸Unya diha-diha ilang gibiyaan ang ilang mga pukot ug misunod kaniya.¹⁹Samtang si Jesus naglakaw sa unahan, nakita niya si Santiago ang anak nga lalaki ni Sebedeo ug si Juan ang iyahang igsoon nga lalaki; Didto sila sa ilang sakayan nga nanagtapak sa mga pukot. ²⁰Gitawag niya sila ug sila mibiya sa ilang amahan nga si Sebedeo diha sa sakayan kauban ang sinuholan nga mga sulugoon, ug misunod sila kaniya.²¹Unya sila miabot didto sa Capernaum, ug sa Adlaw nga Igpapahulay, misulod si Jesus sa sinagoga ug nanudlo. ²²Nahibulong sila sa iyang pagtulon-an, tungod kay siya nagtudlo kanila ingon sa usa nga adunay katungod ug dili sama sa mga scriba.²³Unya may usa ka tawo sa ilang sinagoga nga adunay mahugaw nga espiritu misinggit, ²⁴naga-ingon "Unsay mahimo namo kanimo, Jesus nga Nazaretnon? Mianhi ka ba aron sa paglaglag kanamo? Nasayod ako kung si kinsa ka. Ikaw ang usa nga Balaan sa Dios!" ²⁵Gibadlong ni Jesus ang demonyo ug miingon, "Paghilom ug gawas diha kaniya!" ²⁶Ang mahugaw nga espiritu nagpalukapa kaniya ug migawas gikan kaniya samtang nagasinggit uban ang kusog nga tingog.²⁷Ang tanang tawo nangahibulong, busa nagpangutan-anay sila sa usag-usa, "Unsa kini? Usa ka bag-o nga pagtulon-an nga adunay kagahom! Iyang gimandoan bisan ang mahugaw nga mga espiritu, ug sila mituo kaniya." ²⁸Ang mga balita mahitungod kaniya mikaylap bisan asa ngadto sa tibuok rehiyon sa Galilea.²⁹Pagkahuman nila ug biya sa sinagoga, miadto sila sa balay ni Simon ug Andres, uban kang Santiago ug Juan. ³⁰Karon ang ugangang babaye ni Simon naghigda tungod sa sakit nga hilanat, ug ilang gisultihan si Jesus mahitungod kaniya. ³¹Busa miadto siya, gigunitan niya ang kamot, ug gipatindog siya; ang hilanat mibiya kaniya, ug siya nagsugod sa pag-alagad kanila.³²Sa pagkagabii human misalop ang adlaw, ilang gidala ngadto kaniya ang tanang mga masakiton o gisudlan ug mga demonyo. ³³Daghang mga tawo sa siyudad nagtigum atubangan sa pultahan. ³⁴Giayo niya ang daghang mga masakiton uban sa mga nagkalain-laing mga balatian, ug gihinginlan ang daghang mga demonyo, apan wala niya tugoti ang mga demonyo sa pagsulti tungod kay sila nakaila kaniya.³⁵Sayo kaayo siya mibangon, samtang ngitngit pa; mibiya siya ug miadto sa awa-aw nga dapit ug nag-ampo siya didto. ³⁶Si Simon ug kadtong uban niya nangita kaniya. ³⁷Ila siyang nakaplagan ug miingon sila ngadto kaniya, "Ang tanan nangita kanimo."³⁸Miingon siya, "Moadto kita sa laing dapit, gawas ngadto sa nagpalibot nga mga lungsod, aron ako magwali usab didto. Mao kana ang akong gianhi dinhi." ³⁹Miadto siya sa tibuok Galilea, nagwali siya didto sa ilang mga sinagoga ug iyang gihinginlan ang mga demonyo.⁴⁰Usa ka sanglahon ang miadto kaniya. Siya nagpakiluoy kaniya; siya miluhod siya ug miingon kaniya, "Kung gusto ka, mahimo nimo akong hinloan." ⁴¹Natandog uban sa kaluoy, gituy-od ni Jesus ang iyang kamot ug gihikap siya, nga nag-ingon ngadto kaniya, "Gusto ako. Mahinlo ka." ⁴²Diha-diha ang sangla mibiya kaniya, ug nahimo siya nga hinlo.⁴³Si Jesus higpit nga nagpasidaan kaniya ug gipalakaw siya sa layo, ⁴⁴miingon si Jesus ngadto kaniya, "Siguroha nga dili ka manugilon ngadto sa uban, apan lakaw, ipakita ang imong kaugalingon ngadto sa pari, ug ihalad ang mga butang alang sa imong pagkahinlo nga gimando ni Moises, isip pagpamatuod ngadto kanila."⁴⁵Apan migawas siya ug nagsugod sa pagpakaylap sa balita, mao nga si Jesus dili na makasulod sa usa ka lungsod sa dayag apan magpabilin didto sa hilit nga mga dapit. Apan ang mga tawo miduol gihapon kaniya gikan sa tanang dapit.

2¹Sa dihang mibalik si Jesus sa Capernaum human sa pipila ka mga adlaw, ang mga tawo didto nakadungog nga siya naa sa balay. ²Daghan kaayo ang nagtigum didto nga wala nay luna alang kanila , wala bisan pa sa pultahan. Si Jesus misulti sa pulong ngadto kanila.³Unya dihay mga tawo mingadto kaniya nga nagdala ug paralitiko; upat ka mga tawo ang nagdayong kaniya. ⁴Sa dihang sila dili makaduol tungod sa mga panon, ilang giukab ang atop sa ibabaw ni Jesus, human sila naka abli, ilang gipaubos ang higdaanan kung asa ang paralitiko naghigda.⁵Sa pagkakita sa ilang pagtuo, si Jesus miingon ngadto sa paralitiko, "Anak, ang imong mga sala napasaylo na." ⁶Karon adunay pipila sa mga escriba diin naglingkod didto, ug sila nangatarongan sa ilang mga kasingkasing, ⁷"Giunsa niining tawo sa pagsulti niining paagiha? Siya nagpasipala! Kinsa ang makapasaylo sa mga sala kon dili ang Dios lamang?"⁸Dihadiha si Jesus nga nasayod sa iyang espiritu kung unsa ang ilang gihunahuna sulod sa ilang mga kaugalingon. Miingon ngadto kanila, "Nganong naghunahuna man kamo niini sa inyong mga kasingkasing? ⁹Unsa ang mas sayon sa pag-ingon ngadto sa paralitiko, 'Ang imong mga sala napasaylo na' o sa pag-ingon nga 'Barog, dad-a ang imong higdaanan, ug lakaw'?¹⁰Apan aron kamo masayod nga ang Anak sa Tawo adunay katungod dinhi sa yuta sa pagpasaylo sa mga sala," siya miingon ngadto sa paralitiko, ¹¹"Ako moingon kanimo, barog, dad-a ang imong higdaanan, ug pauli sa imong balay." ¹²Siya mibarog ug dihadiha gidala ang higdaanan, ug migawas sa balay sa atubangan nilang tanan. Busa silang tanan nahibulong ug naghatag sa paghimaya ngadto sa Dios, ug sila miingon, "Kami wala nakakita sa bisan unsa nga sama niini."¹³Siya miadto pag-usab daplin sa lanaw, ug ang tanan nga panon miadto kaniya, ug siya nagtudlo kanila. ¹⁴Sa iyang paglabay, iyang nakita si Levi nga anak ni Alpheus nga naglingkod sa tolda sa koliktahanan ug buhis ug siya miingon kaniya, "Sunod kanako." Siya mibarog ug misunod kaniya.¹⁵Samtang si Jesus nagkaon sa balay ni Levi ug daghang maniningil ug buhis ug makasasala nga mga tawo nga nagkaon uban kaniya ug sa iyang mga tinun-an, tungod kay daghan sila ug misunod kaniya. ¹⁶Sa dihang ang mga escriba, nga mga Pariseo, nakakita nga si Jesus nagkaon uban sa mga makasasala nga mga tawo ug maniningil ug buhis, sila miingon sa iyang mga tinun-an, "Nganong siya nagkaon man uban sa mga maniningil ug buhis ug makasasala nga mga tawo?"¹⁷Sa dihang si Jesus nakadungog niini siya miingon ngadto kanila, "Ang mga tawo nga lig-on ug lawas dili manginahanglan ug mananambal; kadto lamang mga tawo nga nagsakit ang nanginahanglan niini. Ako wala moanhi aron tawgon ang mga matarong nga tawo, apan sa mga makasasala."¹⁸Karon ang mga tinun-an ni Juan ug ang mga Pariseo nagpuasa. Pipila ka mga tawo miabot ug miingon kaniya, "Nganong ang mga tinun-an ni Juan ug ang mga tinun-an sa mga Pariseo nagpuasa, apan ang imong mga tinun-an wala nagpuasa?" ¹⁹Si Jesus miingon ngadto kanila, "Mahimo ba nga ang abay sa kasal magpuasa samtang ang pamanhonon uban pa kanila? Samtang anaa pa ang pamanhonon uban kanila, sila dili makapuasa.²⁰Apan ang mga adlaw moabot nga ang pamanhonon pagakuhaon gikan kanila, ug niadtong mga adlawa, sila magpuasa. ²¹Walay magtahi ug bag-o nga panapton ngadto sa daan nga panapton. Tungod kay ang tapak magisi gikan sa daan, ug mosamot pa ang pagkagisi niini.²²Walay mobutang ug bag-o nga bino ngadto sa daang sudlanan nga panit. Tungod kay ang bino makapabuto sa panit ang bino ug ang sudlanan mausik. mayabo, Hinuon, ibutang ang bag-o nga bino ngadto sa bag-o nga sudlanan nga panit."²³Sa Adlaw nga Igpapahulay si Jesus miadto sa pipila ka mga kaumahan, ug ang iyang mga tinun-an nagsugod sa pagpangutlo sa mga uhay. ²⁴Ang mga Pariseo miingon kaniya, "Tan-awa, nganong sila nagabuhat ug butang nga dili subay sa balaod nga buhaton sa Adlaw nga Igpapahulay?"²⁵Siya miingon ngadto kanila, "Wala ba ninyo nabasa kung unsa ang gibuhat ni David sa dihang siya nanginahanglan ug gigutom - siya ug ang mga tawo nga kauban niya - ²⁶giunsa niya pag-adto sa balay sa Dios kadtong si Abiatar pa ang labaw nga pari, ug siya mikaon sa tinapay sa atubangan, diin kini supak sa balaod nga mokaon ang si bisan kinsa gawas sa mga pari, ug iyang gihatag ang pipila niini niadtong mga kauban niya?"²⁷Si Jesus miingon, "Ang Adlaw nga Igpapahulay gibuhat alang sa mga tawo, dili nga ang mga tawo alang sa Adlaw nga Igpapahulay. ²⁸Busa, ang Anak sa Tawo Ginoo, bisan sa Adlaw nga Igpapahulay."

3¹Usab si Jesus naglakaw paingon sa sinagoga, ug dihay usa ka tawo nga kuyos ang kamot . ²Pipila ka mga tawo mitan-aw kaniya pag ayo kung iya bang ayohon siya sa Adlaw nga Igpapahulay aron nga ilang maakusahan siya.³Si Jesus miingon ngadto sa tawo nga kuyos ang kamot, "Bangon ug tindog dinhi sa taliwala sa kadaghanan." ⁴Unya miingon siya ngadto sa mga tawo, "Kini ba subay sa balaod nga magbuhat ug maayo sa Adlaw nga Igpapahulay o magbuhat ug makadaot; aron sa pagluwas sa kinabuhi, o sa pagpatay?" Apan nanghilom sila.⁵Mitan-aw siya sa palibot ngadto kanila nga anaay kasuko, uban ang kasubo sa kagahi sa ilang kasingkasing, ug siya nagsulti ngadto sa tawo, "Ituy-od ang imong kamot." Gituy-od niya kini ug ang iyang kamot naulian. ⁶Dihadiha dayon ang Pariseo migawas ug nagplano uban sa mga herodianhon kon unsaon nila siya sa pagpatay .⁷Unya si Jesus, uban sa iyang mga tinun-an, miadto sa dagat, ug ang dakong sa panon sa katawhan misunod gikan sa Galilea ug gikan sa Judea ⁸ug gikan sa Jerusalem ug gikan sa Edumea ug unahan sa Jordan ug palibot sa Tiro ug Sidon. Sa pagkadungog nila mahitungod sa mga butang nga iyang gibuhat, dakong panon miadto kaniya.⁹Giingnan niya ang iyang mga tinun-an nga mag-andam ug gamay nga sakayan alang kaniya tungod sa panon, aron dili sila maduot kaniya. ¹⁰Kay daghan ang iyang giayo, mao nga ang tanan nga adunay mga balatian nagtinguha sa pagduol kaniya aron sa maghikap kaniya.¹¹Sa matag higayon nga ang mga mahugaw nga mga espiritu makakita kaniya, mangatumba sila sa iyang atubangan ug misinggit, ug sila miingon , "Ikaw ang Anak sa Dios." ¹²Gimandoan niya sila ug hugot nga dili siya ipaila.¹³Mitungas siya ngadto sa bungtod, ug gitawag niya kadtong buot niya, ug sila miadto kaniya. ¹⁴Gipili niya ang Napulog Duha (nga iyang ginganlan nga mga apostoles), aron nga sila mahimo nga makauban niya ug siya mahimong magpadala kanila aron sa pagmantala, ¹⁵ug aron makabaton ug katungod nga mohingilin sa mga demonyo. ¹⁶Iyang gipili ang napulog duha: Simon, kang kinsa iyang gihatagan ug pangalan nga Pedro;¹⁷Si Santiago ang anak ni Sebedeo, ug si Juan ang igsoon nga lalaki ni Santiago (nga iyang gihatagan ug ngalan nga Boanerges, nga mao, ang mga anak sa dalugdog; ¹⁸ug si Andres, Felipe, Bartolome, Mateo, Tomas, Santiago ang anak ni Alfeo, Tadeo, si Simon nga Patriyota, ¹⁹ug si Judas Iscariote, nga magbudhi kaniya.²⁰Unya miuli siya sa balay, ug ang panon nagtigom pag-usab, mao gani nga sila dili makahimo bisan sa pagkaon sa pan. ²¹Sa dihang ang iyang pamilya nakadungog mahitungod niini, migawas sila aron sa pagdakop kaniya, tungod sila nag-ingon, "Wala na siya sa maayong panghunahuna." ²²Ang mga escriba nga milugsong gikan sa Jerusalem miingon, "Siya gisudlan ni Beelzebul" ug "Pinaagi sa magmamando sa mga demonyo iyang gihinginlan ang mga demonyo."²³Gitawag sila ni Jesus ngadto kaniya ug miingon kanila sa mga sambingay, "Unsaon ni Satanas paghingilin kang Satanas? ²⁴Kung ang gingharian nabahin batok sa iyang kaugalingon, kana nga gingharian dili makatindog. ²⁵Kung ang balay nabahin batok sa ilang kaugalingon, kana nga balay dili gayod makahimo sa pagtindog.²⁶Kung si satanas mobarog batok sa iyang kaugalingon ug mabahin, dili siya makahimo sa pagtindog, apan moabot ang kataposan. ²⁷Apan walay bisan usa nga makasulod ngadto sa balay sa kusgan nga tawo ug kawaton ang iyang mga kabtangan nga dili gapuson una ang kusgan nga tawo, ug unya kawaton niya ang iyang mga kabtangan sa iyang balay.²⁸Sultihan ko kamo sa tinuod, ang tanang mga sala sa anak sa mga tawo mahimong mapasaylo, bisan ang tanang pagpasipala nga ilang nalitok, ²⁹apan bisan kinsa kadtong magpasipala batok sa Balaang Espiritu dili makaangkon sa kapasayloan, apan sad-an sa walay kataposang sala." ³⁰Nagsulti niini si Jesus tungod kay nag-ingon sila, "Aduna siyay mahugaw nga espiritu."³¹Ang iyang inahan ug iyang mga igsoon mga lalaki miabot ug nagtindog sa gawas. gipasuguan sila, gipatawag siya. ³²Ang panon nanglingkod palibot kaniya ug miingon sila kaniya, "Ang imong inahan ug mga igsoon nga lalaki anaa sa gawas, ug sila nangita kanimo."³³Gitubag niya sila, "Kinsa ang akong inahan ug akong mga igsoon nga lalaki?" ³⁴Mitan-aw siya sa palibot niadtong nanglingkod palibot kaniya ug nag-ingon, "Tan-awa, ania ang akong inahan ug akong mga igsoon nga lalaki! ³⁵Kay kung kinsa kadtong nagbuhat sa kabubut-on sa Dios, kana nga tawo mao ang akong igsoon nga lalaki, ug igsoon nga babaye, ug inahan."

4¹Siya nagsugod na usab sa pagtudlo daplin sa dagat, ug usa ka dako kaayo nga panon nagtigom palibot kaniya. Misakay siya ngadto sa usa ka sakayan nga anaa sa dagat, ug milingkod siya niini. Ang tibuok panon didto sa baybayon daplin sa dagat. ²Nagtudlo siya kanila ug daghang mga butang pinaagi sa mga sambingay, ug sa iyang pagtudlo, mao kini ang iyang giingon ngadto kanila.³"Paminaw, ang magpupugas miadto alang sa pagpugas. ⁴Samtang siya nagpugas, ang ubang mga binhi nangahulog sa dalan, ug ang mga langgam miabot ug mituka niini. ⁵Ang ubang mga binhi nahulog sa kabatoan, kung diin wala kaayo'y yuta. Dihadiha sila miturok, tungod ang yuta dili lawom.⁶Apan sa dihang ang adlaw misubang, nangalawos ang mga tanom, tungod kay wala makagamot, ug nangalaya. ⁷Ang ubang mga binhi nahulog taliwala sa tunokong mga tanom. Ang tunokong mga tanom mitubo ug mitook kanila, ug wala makapamunga.⁸Ang ubang mga binhi nahulog ngadto sa maayong yuta ug mihatag ug bunga sa pagturok ug pagtubo niini. Kana nga binhi mibunga ang uban trenta, uban saysenta, ug ang uban usa ka gatos ka pilo." ⁹Siya miingon, "Si bisan kinsa nga adunay igdulongog aron mamati, tugoti siyang magpatalinghog."¹⁰Sa dihang si Jesus nag-inusara, kadtong suod kaniya ug uban ang napulo ug duha nangutana kaniya mahitungod sa mga sambingay. ¹¹Siya miingon ngadto kanila, "Kaninyo gihatag ang mga tinago sa gingharian sa Dios. Apan sambingay lamang alang niadtong tanan nga anaa sa gawas, ¹²aron nga sa dihang sila motan-aw, oo motan-aw , apan dili makakita, ug aron nga sa dihang sila maminaw, oo sila makadungog, apan dili makasabot, o kaha sila mobalik ug ang Dios mopasaylo kanila."¹³Siya miingon kanila, "Wala ba kamo makasabot niini nga sambingay? Unsaon unya ninyo pagkasabot sa uban pa nga mga sambingay? ¹⁴Ang magpupugas nagpugas sa pulong. ¹⁵Mao kini ang mga nahulog sa daplin sa dalan, diin ang pulong napugas. Sa pagkadungog nila, dihadiha dayon miabot si Satanas ug mikuha sa pulong nga gipugas diha kanila.¹⁶Ug mao kini ang mga napugas sa batoon nga yuta; nga sa pagkadungog nila sa pulong, dihadiha dayon nagdawat niini uban ang kalipay; ¹⁷Sila wala makagamot sa ilang kaugalingon, apan naglahutay lamang sa makadiyot. Human niini sa dihang ang kalisdanan o paglutos mopatigbabaw tungod sa pulong, diha-diha sila mamiya.¹⁸Ang uban pa mao kadtong napugas taliwala sa tunokong mga tanom. Kini ang mga nakadungog sa pulong, ¹⁹apan ang kahangawa sa kalibotan, ang pagkamalimbongon sa mga bahandi ug ang mga tinguha alang sa ubang mga butang, misulod ug milumos sa pulong, ug nahimo kining dili mabungahon. ²⁰Kadtong napugas sa maayong yuta mao kadto ang nakadungog sa pulong, ug nagdawat niini ug namonga, trenta, saysenta, ug ang uban usa ka gatos ka pilo ug daghan pa ."²¹Si Jesus miingon kanila, "Magdala ba kamo ug lampara sa sulod sa balay aron ibutang kini ilalom sa usa ka basket o ilalom sa higdaanan?" Dad-on ninyo kini sa sulod ug ibutang ninyo sa usa ka patunganan sa lampara. ²²Kay walay tinagoan nga dili mahibaloan, ug walay secreto nga dili madayag. ²³Kung kinsa man ang adunay dalunggan sa pagpamati, papamatia siya."²⁴Siya miingon kanila, "Matnguni kung unsa ang inyong nadungog, kay ang sukdanan nga inyong gamito mao ang sukdanan nga madawat ninyo ug daghan pa ang idugang kaninyo. ²⁵Tungod kay si bisan kinsa ang anaa, pagahatagaan pa siya ug labaw pa, ug si bisan kinsa ang nawad-an, gikan kaniya pagakuhaon bisan pa kung unsa ang naangkon niya."²⁶Miingon usab siya, "Ang gingharian sa Dios sama sa usa ka tawo nga nagpugas sa mga binhi sa yuta. ²⁷Matulog siya sa gabii ug mubangon sa adlaw, ug ang binhi migitib ug mitubo, bisan wala siya makahibalo kung giunsa. ²⁸Ang yuta pinaagi sa kinaiyahan naghatag ug abot: una ang dahon, unya ang uhay, unya ang hinog nga lugas nga anaa sa uhay. ²⁹Apan sa dihang ang bunga nahinog na, dihadiha dayon gipagawas niya ang garab kay ang ting-ani miabot na."³⁰Miingon siya pag-usab, "Sa unsa nato ikatandi ang gingharian sa Dios, o unsa ang sambingay nga mahimo natong gamiton aron sa pagpasabot niini? ³¹Sama kini sa usa ka liso sa mustasa, nga, sa dihang ipugas kini, mao kini ang pinakagamay sa tanang mga liso nga gipugas sa yuta. ³²Apan, sa dihang kini ipugas, motubo kini ug mahimong labing dako kaysa sa tanang mga tanom sa tanaman, ug kini maghimo ug dagkong mga sanga, aron ang mga langgam sa kalangitan makahimo sa ilang mga salag ilalom sa landong niini."³³Uban sa daghang mga sambingay nga sama niini gisulti niya ang pulong ngadto kanila, kutob sa ilang masabtan, ³⁴ug wala siya magsulti kanila nga dili pinaagi sa usa ka sambingay. Apan sa dihang siya nag-inusara, gipasabot niya ang tanang mga butang sa iyang kaugalingong mga tinun-an.³⁵Nianang adlawa, sa pag-abot sa kagabhion, siya miingon kanila, "Mangadto kita sa tabok." ³⁶Busa gibiyaan nila ang panon, giuban nila si Jesus, sama nga siya didto sa sakayan. Adunay laing sakayan nag-uban kaniya. ³⁷Unya miabot ang makusog nga unos, ug ang mga balod misulod sa sakayan, ug ang sakayan hapit na mapuno sa tubig.³⁸Apan si Jesus sa iyang kaugalingon anaa sa ulin, natulog nga nagaunlan. Gipukaw nila siya, nga nag-ingon, "Magtutudlo, wala ka bay pagpakabana nga hapit na kita mangamatay?" ³⁹Mibangon siya, gibadlong ang hangin, ug miingon ngadto sa dagat, "Kalinaw! hunong." Ug ang hangin mihunong, ug adunay usa ka dakong kalinaw didto.⁴⁰Unya miingon siya kanila, "Nganong nangahadlok man kamo? Wala pa ba gihapon kamoy pagtuo?" ⁴¹Napuno sila sa dakong kahadlok ug sila miingon sa usag-usa, "Kinsa man kini, nga bisan ang hangin ug ang dagat nagatuman man kaniya?"

5¹Miabot sila sa tabok sa dagat, sa rehiyon sa Gerasenhon. ²Sa dihang si Jesus mihaw-as sa sakayan, diha-diha ang usa ka tawo nga migawas gikan sa mga lubnganan nga adunay hugaw nga espiritu misugat kaniya.³Ang tawo nagpuyo sa mga lubnganan. Wala na gayoy makapugong kaniya, bisan pa gani ang kadena. ⁴Siya kaniadto sa daghang higayon gigapos sa mga posas ug mga kadena. Gibugto niya ang mga kadena ug ang mga posas naguba. Walay bisan usa nga kusgan ang makapugong kaniya.⁵Matag gabii ug adlaw sa mga lubnganan ug sa mga kabukiran, misinggit siya ug iyang gisamaran ang iyang kaugalingon sa hait nga mga bato. ⁶Sa dihang iyang nakita si Jesus sa layo, midagan siya ngadto kaniya ug miluhod sa iyang atubangan.⁷Misinggit siya uban sa makusog nga tingog, "Unsa may labot nako nimo, Jesus, Anak sa Labing Taas nga Dios? Nagpakiluoy ako kanimo sa ngalan sa Dios, ayaw ako paantosa." ⁸Tungod kay si Jesus nag-ingon kaniya, "Gawas diha sa tawo, ikaw nga mahugaw nga espiritu."⁹Siya nangutana kaniya, "Unsa ang imong ngalan?" Siya mitubag kaniya, "Akong ngalan si Legion, tungod kay daghan kami." ¹⁰Nagpakiluoy siya kaniya sa makadaghan nga higayon nga dili sila ipagawas sa maong rehiyon.¹¹Karon ang dakong pundok sa mga baboy nagkaon didto sa bungtod, ¹²sila mihangyo kaniya, nag-ingon, "Ipadala kami ngadto sa mga baboy; tugoti kami nga makasulod kanila." ¹³Busa gitogutan niya sila; Ang mahugaw nga mga espiritu migawas ug misulod sa mga baboy, ug nagdalidali sila palugsong sa bungtod ngadto sa dagat, ug gibana-bana nga duha ka libo ka mga baboy ang nangalumos sa dagat.¹⁴Unya mga tawo nga nag-atiman sa mga baboy midagan ug nagsumbong ngadto sa siyudad ug sa kasikbit nga lugar, ug nangadto ang mga tawo aron pagsusi unsa ang nahitabo. ¹⁵Unya miadto sila kang Jesus ug nakita nila ang giyawaan nga tawo, ang usa nga gigamhan sa Legion, naglingkod didto, gisininaan ug anaa na sa iyang saktong panghuna-huna; ug sila nangahadlok.¹⁶Kadtong nakakita kung unsa ang nahitabo ngadto sa tawo sa giyawaan nag-sugilon kanila mahitungod niini sa detalyi, ug ila usab gisulti ang mahitungod sa mga baboy. ¹⁷Unya sila misugod sa paghangyo kaniya nga mobiya sa ilang rehiyon.¹⁸Sa dihang mosakay na siya sa sakayan, ang giyawaan nga tawo mihangyo kaniya kung mahimo ba nga makakuyog uban kaniya. ¹⁹Apan si Jesus wala mitugot kaniya, apan miingon ngadto kaniya, "Pauli sa imong panimalay ug sa imong katawhan, ug sultihi sila unsa ang gibuhat sa Ginoo kanimo, ug unsang kaluoy ang gipatagamtam kanimo." ²⁰Busa ang tawo mibiya ug iyang gimantala sa Decapolis kung unsa kadakong butang ang gibuhat ni Jesus kaniya. Ug silang tanan natingala.²¹Karon sa diha nga si Jesus mitabok pag-usab ngadto sa pikas nga daplin sakay sa sakayan, usa ka dakung panon sa katawhan midugok kaniya, samtang siya didto sa daplin sa dagat. ²²Unya usa sa mga pangulo sa sinagoga nga ginganlag Jairus miabot, ug sa dihang nakita niya siya, mihapa siya sa iyang tiilan. ²³Nagpakiluoy siya sa makadaghan nga higayon, nga nag-ingon, "Ang akong gamay nga anak nga babaye hapit na mamatay. Nagpakiluoy ako kanimo, kuyog kanako ug itapion ang imong kamot sa iyaha aron siya maulian ug mabuhi." ²⁴Si Jesus miuban kaniya ug ang daku nga panon misunod kaniya ug midotdot palibot kaniya.²⁵Karon adunay usa ka babaye nga nag-antos kay gidugo siya sulod sa napulo ug duha ka tuig. ²⁶Nag-antos siya pag-ayo gikan sa daghang mga doktor ug nagasto ang tanan nga naa niya, apan imbes nga mag-ayo siya migrabe siya.. ²⁷Sa dihang siya nakadungog sa balita mahitungod kang Jesus, siya miduol sa likod niya taliwala sa panon ug iyang gihikap ang iyang kupo.²⁸Kay siya miingon, "Kung ako lang magunitan ang iyang bisti, ako mamaayo." ²⁹Sa dihang naggunitan niya siya, ang pagdugo miundang, ug nabati niya sa iyang lawas nga siya naayo na siya sa iyang balatian.³⁰Diha-diha dayon si Jesus nakabantay sa iyang kaugalingon nga adunay gahom nga migawas gikan kaniya, milingi siya sa panon ug miingon, "Kinsa man ang mihikap sa akong bisti?" ³¹Ang iyang mga tinun-an nag-ingon kaniya, "Imong nakita nga ang mga panon nagdutdot kanimo, ug moingon ka, 'Kinsa ang mihikap kanako?'" ³²Apan si Jesus mitan-aw sa palibot aron iyang makita kung kinsay nagbuhat niini.³³Ang babaye, nasayod kung unsa ang nahitabo kaniya, ug busa miduol siya ngadto kaniya nga adunay kahadlok ug nangurog. She miduol ug mihapa atubangan kaniya ug gisulti niya ang tanang kamatuoran. ³⁴Siya miingon kaniya, "Anak, ang imong pagtuo ang nakaayo kanimo. Lakaw diha sa kalinaw ug mamaayo ka naka gikan sa imong balatian."³⁵Samtang nag-istorya siya , ang mga tawo miabot gikan sa balay sa pangulo sa sinagoga, nga nag-ingon, "Ang imong anak nga babaye patay na. Nganong hasolon pa man ang magtutudlo?"³⁶Apan sa dihang nadunggan ni Jesus ang mensahe nga gisulti, si Jesus miingon sa pangulo sa sinagoga, "Ayaw kahadlok. Salig lang." ³⁷Wala niya tugoti nga ang uban mokuyog kaniya, gawas lang kang Pedro, Santiago, ug Juan, nga igsoon ni Santiago. ³⁸Unya miabot na sila sa balay sa pangulo sa sinagoga ug nakita ni Jesus ang katawhan nga nagkaguliyang; sila naghilak ug nagdangoyngoy sa makusog nga tingog.³⁹Sa dihang nakasulod na sila sa balay, miingon siya kanila, "Nganong nagsubo kamo ug nganong naghilak kamo? Kining bataa wala namatay apan natulog lang." ⁴⁰Ila siyang gikataw-an. Apan iyang gipagawas silang tanan ug iyang giuban ang amahan sa bata ug ang inahan ug ang iyang mga kauban, ug misulod sa kwarto kung diin gibutang ang bata.⁴¹Iyang gigunitan ang kamot sa bata ug miingon siya kaniya, "Talitha koum," buot ipasabot "Batang babaye, ako moingon kanimo, bangon." ⁴²Dihadiha ang bata mibangon ug milakaw (kay siya napulog duha ka tuig ang edad). Sila diha-diha dayon natingala uban sa hilabihan kahibulong. ⁴³Siya hugot nga nagpasidaan kanila nga kinahanglannga walay bisan usa ang makahibalo mahitungod niini. Unya sila iyang giingnan nga hatagan ang bata ug pagkaon.

6¹Si Jesus mibiya gikan didto ug miabot sa iyang lungsod nga pinuy-anan, ug ang iyang mga tinun-an misunod kaniya. ²Sa dihang ang Adlaw nga Igpapahulay miabot, siya nagtudlo kanila didto sa sinagoga. Daghang katawhan nagpatalinghog kaniya ug sila nahibulong. Sila miingon, "Diin niya nakuha kining iyang mga gipanudlo?" "Unsa kining kaalam nga gihatag sa Dios kaniya?" "Unsa kining mga milagro nga gipamuhat sa iyang mga kamot?" ³Dili ba mao man kini ang panday, ang anak ni Maria ug ang igsoon nga lalaki ni Santiago ug Jose ug Judas ug Simon? Dili ba nga ang iyang igsoon nga mga babaye kauban man nato dinhi?" Ug sila nasilu kang Jesus.⁴Si Jesus miingon kanila, "Ang propeta adunay kadungganan gawas sa iyang lungsod nga pinuy-anan ug sa iyang kaugalingong kaparyentihan ug sa iyang kaugalingong panimalay." ⁵Wala siya nakabuhat sa bisan unsang gamhanang mga butang didto, gawas sa pagtapion sa iyang mga kamot sa pipila ka mga masakiton nga tawo ug pag-ayo kanila. ⁶Ang ilang pagkawalay pagtuo nakapahibulong kaniya. Siya miadto palibot sa ilang mga baryo aron sa pagtudlo.⁷Unya gitawag niya ang napulo ug duha ug misugod sa pagdala kanila nga tinagduha, siya mihatag kanila ug katungod ngadto sa mga dili hinlo nga espiritu, ⁸ug giingnan niya sila nga dili magdala ug bisan unsa sa ilang panaw gawas sa sungkod-- walay tinapay, walay bag, ug walay salapi sa ilang mga bakos-- ⁹apan magsuot ug sandalyas, ug dili magsul-ob ug duha ka mga bisti.¹⁰Siya miingon ngadto kanila, "Sa matag sulod ninyo sa balay, pabilin didto hangtod kamo mobiya. ¹¹Kung adunay lungsod nga dili modawat kaninyo o maminaw kaninyo, sa pagbiya ninyo nianang lungsora, itaktak ang abog nga anaa sa inyong mga tiil aron sa pagpamatuod batok kanila."¹²Nanglakaw sila ug gimantala nga ang mga tawo kinahanglan magbag-o sa ilang hunahuna. ¹³Ilang gihinginlan ang daghang mga demonyo, ug gidihogan sa lana ug giayo ang daghang mga masakiton.¹⁴Nadungog kini ni Haring Herodes, kay ang ngalan ni Jesus nahimong bantogan. Ang pipila miingon, "Si Juan nga Tigbawtismo nabanhaw gikan sa mga patay, ug tungod niini kining mga milagrosong mga gahom nagapamuhat diha kaniya." ¹⁵Ang pipila miingon, "Siya si Elias." Apan ang uban miingon, "Siya usa ka propeta, sama sa mga propeta sa karaang mga panahon."¹⁶Apan sa dihang nadungog kini ni Herodes siya miingon, "Si Juan, nga akong gipapunggotan, nabanhaw." ¹⁷Tungod kay si Herodes mismo nagpakuha ug nagpadakop kang Juan ug gibilanggo siya tungod kang Herodias (nga asawa sa iyang igsoon nga si Felipe), tungod kay nakigminyo siya kaniya.¹⁸Kay si Juan nag-ingon kang Herodes, "Dili uyon sa balaod alang kanimo nga makigpuyo sa asawa sa imong igsoon." ¹⁹Apan si Herodias nagdumot batok kaniya ug nagtinguha sa pagpatay kaniya, Apan dili niya kini mahimo, ²⁰kay si Herodes nahadlok kang Juan; ug siya nasayod nga siya matarong ug balaan nga tawo, ug siya kanunay nanalipod kaniya. Sa iyang pagkadungog kaniya siya naguol sa hilabihan, ngani iyang gikalipay ang pagpatalinghog kaniya.²¹Unya miabot ang usa ka maayong adlaw sa dihang si Herodes nagsaulog sa iyang adlawng natawhan ug siya naghimo ug usa ka panihapon para sa iyang mga opisyales ug sa iyang magmamando, ug sa mga pangulo sa Galilea. ²²Ang anak nga babaye ni Herodias miadto ug misayaw alang kanila, ug siya nakapahimuot kang Herodes ug sa iyang mga dinapit sa panihapon. Ang hari miingon sa bata nga babaye, "Pangayo kanako sa bisan unsa nga imong gusto ug ihatag ko kini kanimo."²³Siya nanumpa kaniya nga nagaingon, "Bisan unsa nga imong pangayoon kanako, ihatag ko kanimo, hangtod sa katunga sa akong gingharian." ²⁴Migawas siya ug miingon sa iyang inahan, "Unsay akong pangayoon kaniya?" Siya miingon, "Ang ulo ni Juan nga Tigbawtismo." ²⁵Siya nagdali pagbalik ngadto sa hari, ug siya nangayo, nagaingon, "Buot kong ihatag mo kanako karon dayon, ug ibutang sa bandihado ang ulo ni Juan nga Tigbawtismo."²⁶Bisan tuod kini nakapaguol pag-ayo sa hari, dili siya makahimo sa pagbalibad sa iyang gihangyo tungod sa iyang gipanumpa nga gihimo ug tungod sa iyang mga dinapit sa panihapon. ²⁷Busa gipadala sa hari ang usa ka sundalo gikan sa iyang bantay ug gimandoan siya sa pagdala kaniya sa ulo ni Juan. Ang bantay miadto ug gipunggotan siya sulod sa bilanggoan. ²⁸Gidala niya ang ulo ni Juan nga gibutang sa bandihado ug gihatag ngadto sa bata nga babaye, ug ghatag kini niya sa iyang inahan. ²⁹Sa dihang ang iyang mga tinun-an nakakadungog niini, sila miabot ug gikuha ang iyang lawas ug gibutang kini sulod sa lubnganan.³⁰Ang mga apostoles miabot kauban si Jesus ug misugilon kaniya sa tanan nga ilang nabuhat ug gipanudlo. ³¹Miingon siya ngadto kanila, "Umari kamo sa awaaw nga dapit ug mopahulay kadali." Tungod kay daghan ang mangabot ug manghawa, ug wala na gani silay panahon sa pagkaon, walay panahon bisan sa pagpangaon. ³²Mipalayo sila sa sakayan padulong sa awaaw nga dapit nga sila lamang.³³Apan sila nakakita kanila nga mobiya ug daghan ang nakaila kanila, ug sila nanagan nga nagtiniil gikan sa tanang mga lungsod, ug sila nakauna pag-abot kanila. ³⁴Pag-abot nila sa baybayon, Iyang nakita ang dakong panon ug siya mibati ug tumang kaluoy ngadto kanila tungod kay sila sama sa mga karnero nga walay magbalantay. Busa misugod siya sa pagtudlo kanila sa daghang mga butang.³⁵Sa dihang hapon na, ang iyang mga tinun-an miadto kaniya ug miingon, "Awaaw kini nga dapit ug hapon na kaayo. ³⁶Palakwa na sila aron mangadto sila sa kasikbit nga dapit ug ngadto sa mga baryo ug aron makapalit ug pagkaon alang sa ilang mga kaugalingon."³⁷Apan siya mitubag ug miingon kanila, "Kamo maoy maghatag kanila ug pagkaon." Miingon sila ngadto kaniya, "Manglakaw ba kami ug magpalit sa tinapay nga nagkantidad sa duha ka gatos ka denaryo ug ihatag kanila aron aduna silay makaon?" ³⁸Miingon siya kanila, "Pila kabuok tinapay ang inyong dala? Lakaw ug tan-awa." Sa pagkahibalo nila, sila miingon, "Lima ka tinapay ug duha ka isda."³⁹Gimandoan niya ang tanang katawhan nga maglingkod nga nagkapundok diha sa lunhaw nga sagbot. ⁴⁰Naglingkod sila nga nagpundok-pondok sa tinag gatos ug tinag singkwenta. ⁴¹Sa pagkuha niya sa lima ka tinapay ug sa duha ka isda, ug mihangad sa langit gipanalanginan niya ug gipikaspikas ang tinapay ug gihatag sa mga tinun-an aron ipang-apod-apod ngadto sa mga tawo. Iya usab nga gibahin-bahin ang duha ka isda alang sa ilang tanan.⁴²Nangaon silang tanan hangtod nga sila nangatagbaw. ⁴³Gipanguha nila ang mga pinikaspikas nga tinapay, napuno ang napulo ug duha ka mga bukag, ug pipila usab ka mga isda. ⁴⁴Karon adunay lima ka libo ka mga lalaki ang nakakaon sa mga tinapay.⁴⁵Dihadiha dayon iyang gipasakay ang iyang mga tinun-an sa sakayan ug mag-una kaniya didto sa pikas bahin, sa Betsaida, samtang siya sa iyang kaugalingon nagpalakaw sa panon palayo. ⁴⁶Sa pagkawala nila, mitungas siya sa bukid aron sa pag-ampo. ⁴⁷Pag-abot sa kagabhion, ug ang sakayan anaa na karon sa tungatunga sa dagat, ug siya nag-inusara sa yuta.⁴⁸Nakita niya nga sila naglisod sa pagbugsay, kay ang hangin sungsungon man. Sa ika-upat nga takna sa kagabhion siya miadto kanila, nga naglakaw ibabaw sa dagat, ug buot niya nga molabay kanila. ⁴⁹apan sa pagkakita nila nga siya naglakaw ibabaw sa dagat, naghunahuna sila nga siya usa ka multo ug sila naninggit, ⁵⁰kay silang tanan nakakita kaniya ug nangahadlok. Apan dihadiha dayon siya nagsulti kanila ug miingon, "Pagmaisog! Ako kini! Ayaw kahadlok."⁵¹Misakay siya sa sakayan uban kanila, ug ang hangin miundang na sa paghuros. Ug sila nahibulong pag-ayo. ⁵²Kay wala sila makasabot mahitungod sa kahulugan sa mga tinapay. Hinoon, ang ilang mga kasing-kasing nagmagahi.⁵³Sa nakatabok na sila, midunggo sila sa yuta sa Genesaret ug giangkla ang sakayan. ⁵⁴Sa pagnaog nila sa sakayan, dihadiha dayon ang mga tawo nakaila kaniya. ⁵⁵Ang mga tawo nanagan sa tibuok rehiyon ug nagsugod sila pagdala sa mga masakiton nga anaa sa higdaanan bisan asa sila makadungog nga atua siya.⁵⁶Bisan asa siya mosulod nga mga baryo o mga siyudad, o mga kanasuran, ilang gipangbutang ang masakiton sa mga merkado. Sila nagpakiluoy kaniya nga sila makahikap lamang bisan sa tumoy sa iyang bisti, ug sa kadaghan nga mihikap kaniya sila nangaayo.

7¹Ang mga Pariseo ug ang ubang mga eskriba nga naggikan sa Jerusalem nag-alirong kaniya.²Ilang nakita nga ang uban sa iyang mga tinun-an mikaon sa tinapay uban ang hugaw nga kamot, sa ato pa, wala manghunaw. ³(Alang sa mga Pariseo ug sa tanang mga Judio sila dili mangaon gawas kung sila makapanghunaw sa ilang mga kamot, sila nagtuman gihapon sa tulumanon sa ilang mga katigulangan. ⁴Sa dihang ang mga Pariseo moabot gikan sa merkado, sila dili mangaon hangtod nga sila makapanghinlo sa ilang kaugalingon, ug sila nagtuman sa daghang mga butang nga ilang nadawat, sama sa paghugas sa mga baso, mga kaldero, bronsi nga sudlanan, ug bisan ang lingkoranan sa kan-anan.)⁵Ang mga Pariseo ug ang mga eskriba nangutana kang Jesus, "Nganong ang imong mga tinun-an wala magkinabuhi sumala sa tolumanon sa mga katigulangnan, apan sila nangaon sa ilang tinapay nga wala makapanghugas sa ilang mga kamot?⁶Apan siya miingon ngadto kanila, "Si Isaias nanagna bahin kaninyo mga tigpakaaron-ingnon. sumala sa nahisulat, 'Kining katawhan nagpasidungog kanako uban sa ilang mga ngabil, apan ang ilang kasingkasing layo kanako.' ⁷Walay silbi ang ilang pagsimba nga gihalad kanako, nagtudlo sa mga sugo sa mga tawo ingon nga ilang mga doktrina.'⁸Inyong gisalikway ang kasugoan sa Dios ug gihuptan pag-ayo ang tradisyon sa tawo." ⁹Siya usab miingon ngadto kanila, " Maayo gayud ninyong pagsalikway sa kasugoan sa Dios aron inyong mahuptan ang inyong tradisyon! ¹⁰Tungod kay si Moises miingon, 'Tahora ang inyong amahan ug ang inyong inahan,' ug, 'Siya nga mosulti ug daotan sa iyang amahan o inahan mamatay gayod.'¹¹Apan kamo nag-ingon, 'Kung ang tawo moingon ngadto sa iyang amahan o inahan, "Bisan unsa nga tabang nga madawat ninyo gikan kanako mao ang Corban,"' (kana ginaingon nga, 'Gihatag sa Dios') - ¹²unya kamo wala na magtugot kaniya sa pagbuhat sa bisan unsa alang sa iyang amahan o sa iyang inahan. ¹³Inyong gihimo ang pulong sa Dios nga walay bili sumala sa inyong tradisyon nga inyo gihapong gipasa. Ug daghan nga managsamang butang nga inyong gihimo."¹⁴Iyang gitawag pag-usab ang panon ug miingon ngadto kanila, "Pamati kanako, kamong tanan, ug sabta. ¹⁵Walay bisan unsa nga gikan sa gawas sa tawo nga makahugaw kaniya kon kini mosulod kaniya. Ang mogawas sa tawo mao ang makapahugaw kaniya." ¹⁶¹⁷Karon samtang si Jesus mibiya sa panon ug misulod sa balay, ang iyang mga tinun-an nangutana kaniya mahitungod sa sambingay. ¹⁸Si Jesus miingon, "Kamo ba wala pa gihapon makasabot? Wala ba ninyo makita nga bisan unsa nga mosulod sa tawo gikan sa gawas dili makahugaw kaniya, ¹⁹tungod kay kini dili man muadto sa iyang kasingkasing, apan kini mopaingon sa iyang tiyan ug unya mugawas ngadto sa kasilyas." Uban niini nga pahayag gideklarar ni Jesus nga ang tanang pagkaon hinlo.²⁰Siya miingon, " Ang nagagula sa tawo mao ang makapahugaw kaniya. ²¹Kay gikan sa kinasuloran sa tawo, mogawas sa kasingkasing, magahimo ug daotang hunahuna, salawayong pakighilawas, pagpangawat, pagpatay, ²²pagpanapaw, kahakog, pagkadautan, pagpanlimbong, kaulag, kasina, pagbutangbutang, pagpagarbo, binuang. ²³Kining tanang mga daotan nagagikan sa sulod, ug mao ang makapahugaw sa tawo."²⁴Nitindog siya gikan didto ug miadto padulong sa rehiyon sa Tyre ug Sidon. Didto siya misulod sa balay, ug dili siya buot nga adunay usa nga masayod nga siya atua didto, apan siya dili matago. ²⁵Sa pagkatinuod, sa kalit lang ang babaye nga adunay gamayng anak nga babaye nga adunay hugaw nga espiritu nakadungog bahin kang kaniya, ug miduol siya ug miluhod sa iyang tiilan. ²⁶Karon ang babaye usa ka Griyego, Sirophoenician ang kaliwat. Nagpakiluoy siya kaniya nga palayason ang demonyo gikan sa iyang anak nga babaye.²⁷Siya miingon kaniya, "Kinahanglan pakan-on una ang mga bata. Tungod kay dili sakto nga kuhaon ang tinapay sa mga bata ug ilabay sa mga iro." ²⁸Apan siya mitubag ug miingon ngadto kaniya, "Oo, Ginoo, bisan ang mga iro ilawom sa lamesa mokaon sa mumho sa mga bata."²⁹Siya miingon ngadto kaniya, "Tungod sa imong gisulti, gawasnon ka nga molakaw. Ang demonyo migawas na sa imong anak nga babaye." ³⁰Siya mibalik sa iyang panimalay ug nakaplagan niya ang bata nga naghigda sa iyang higdaanan, ug ang demonyo wala na.³¹Unya siya miadto pag-usab sa gawas gikan sa rehiyon sa Tyre ug miadto agi sa Sidon sa dagat sa Galilea nga rehiyon sa Decapolis. ³²Ilang gidala ang usa ka tawo nga bungol ug maglisod sa pag-storya, ug sila nagpakiluoy kaniya aron ipandong ang iyang kamot kaniya.³³Unya gikuha siya sa hilom palayo sa panon, ug iyang gibutang ang iyang mga tudlo sa iyang mga dalonggan, ug pagkahuman niyag luwa, iyang gihikap ang dila. ³⁴Siya mihangad sa langit; nanghupaw, ug miingon kaniya, "Ephphatha," kana ginaingon, "Abli!" ³⁵Sa makausa ang iyang mga dalonggan na abli, ang nakapugong sa iyang dila natangtang, ug siya nagsugod sa pagsultig klaro.³⁶Si Jesus nag sugo kanila nga walay suginlan bisan kinsa. Apan Apan sa labi nga iyang pagsugo kanila, labi pa usab ang ilang pagmantala niini. ³⁷Natingala sila pag-ayo, nag-ingon, "Iyang nabuhat ang tanang butang nga ma-ayo. Gihimo niya nga bisan ang bungol makadungog ug ang amang makasulti."

8¹Niadtong mga adlawa, aduna na usab usa ka dakong panon, ug sila walay makaon. Si Jesus nagtawag sa iyang mga tinun-an ug miingon kanila, ²"Hilabihan ang akong kaluoy sa panon, tungod kay sila nagpadayon nga nakig-uban kanako sulod na sa tulo ka adlaw ug wala silay makaon. ³Kung ako silang papaulion sa ilang panimalay nga wala makaon sila makuyapan sa dalan. Ug ang pipila kanila gikan pa sa layo." ⁴Ang iyang mga tinun-an mitubag kaniya, "Asa man kita magkuha ug igo nga tinapay sa awa-aw nga dapit aron mabusog kining katawhan?"⁵Siya nangutana kanila, "Pila kabuok tinapay ang anaa kaninyo?" Sila miingon, "Pito." ⁶Siya nagsugo sa panon nga manglingkod sa yuta. Gikuha niya ang pito ka mga tinapay, ug human siya nakapasalamat, iyang gipikaspikas. Giihatag kini sa iyang mga tinun-an ug giapod-apod, ug gibutang nila kini atubangan sa panon.⁷Aduna usab silay pipila ka gagmay nga isda, ug human siya nakapasalamat niini, nagsugo siya sa mga tinun-an aron sa pag-apod-apod usab niini. ⁸Sila nangaon ug nangabusog, ug ilang gihipos ang nabilin nga pagkaon gikan sa mga pinikaspikas nga bahin, kini pito ka dagkong basket. ⁹Adunay mga upat ka libo ka mga tawo. Unya gipapauli niya sila. ¹⁰Dihadiha dayon misakay siya sa sakayan uban sa iyang mga tinun-an, ug sila miadto sa rehiyon sa Dalmanuta.¹¹Unya ang mga Pariseo migawas ug nagsugod sa pagpakiglantugi kaniya. Sila nangita kaniya ug usa ka ilhanan nga gikan sa langit, aron sa pagsulay kaniya. ¹²Siya miginhawa ug lawom sa iyang espiritu ug miingon, "Nganong nangita man ug usa ka ilhanan kini nga mga kaliwatan? Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, walay ilhanan nga ihatag niini nga kaliwatan." ¹³Unya mibiya siya kanila, misakay na usab sa sakayan, ug mibiya ug miadto sa pikas bahin.¹⁴Karon ang mga tinun-an nakalimot sa pagdala ug tinapay uban kanila. Wala na silay bisan usa kabuok tinapay sa sakayan. ¹⁵Siya nagpahimangno kanila, nag-ingon, "Pagbantay ug pag-amping batok sa patubo sa mga Pariseo ug sa patubo ni Herodes."¹⁶Ang mga tinun-an nangatarongan sila sa usag-usa, "Tungod kay wala na kitay tinapay." ¹⁷Si Jesus nasayod niini, ug siya miingon kanila, "Nganong naglalis man kamo kung wala nay tinapay? Wala ba gihapon ninyo makita? Wala ba gihapon ninyo masabti? Ang inyong mga kasingkasing nahimo nabang habol?¹⁸Aduna kamoy mga mata, dili ba kamo makakita? Aduna kamoy mga dalunggan, dili ba kamo makadungog? Wala ba kamo nakahinumdom? ¹⁹Sa dihang akong gipikaspikas ang tinapay taliwala sa lima ka libo, pila ka bukag ang napuno sa pinikaspikas nga tinapay nga inyong nadala?" Sila mitubag kaniya, "Napulo ug duha."²⁰Ug sa dihang akong gipikaspikas ang pito ka tinapay taliwala sa upat ka libo, pila ka bukag ang napuno nga inyong nadala?" Sila mitubag kaniya, "Pito." ²¹Siya miingon, "Wala ba gihapon kamo makasabot?"²²Sila miadto sa Betsaida. Ang mga tawo didto nagdala kaniya ug usa ka tawong buta ug nagpakiluoy kang Jesus nga hikapon siya. ²³Gigunitan ni Jesus ang tawong buta pinaagi sa iyang kamot, ug giagak siya pagawas sa baryo. Sa dihang naluwaan na niya ang iyang mga mata ug gitapion niya ang iyang kamot kaniya, nangutana siya kaniya, "Aduna ka na bay nakita?"²⁴Mihangad siya, ug miingon, "Nakita ko ang mga tawo apan daw sama sila sa mga kahoy nga naglakaw." ²⁵Unya gitapion na usab niya ang iyang kamot sa iyang mga mata, ug ang tawo mibuka sa iyang mata, ang iyang panan-aw nahibalik, ug nakita niya ang tanang butang nga tin-aw na. ²⁶Gipapauli siya ni Jesus paingon sa iyang panimalay ug miingon, "Ayaw pagsulod sa lungsod."²⁷Si Jesus milakaw pagawas uban sa iyang mga tinun-an didto sa mga baryo sa Cesarea Filipos. Didto sa dalan nangutana siya sa iyang mga tinun-an, "Kinsa man ako sumala sa gisulti sa mga tawo?" ²⁸Sila mitubag kaniya ug miingon, "Si Juan nga tigbawtismo. Ang uban nag-ingon, 'Si Elias,' ug ang uban, 'Usa sa mga propeta.'²⁹Siya nangutana kanila, "Apan kinsa man ako alang kaninyo?" Mitubag si Pedro nga nag-ingon kaniya, "Ikaw ang Cristo." ³⁰Ug si Jesus nagpasidaan kanila nga dili manugilon kang bisan kinsa mahitungod kaniya.³¹Siya nagsugod sa pagtudlo kanila nga ang Anak sa Tawo kinahanglan nga mag-antos sa daghang mga butang, igasalikway sa mga kadagkoan ug sa mga pangulong pari ug sa mga eskriba, ug pagapatyon, ug mabanhaw pag-usab human sa tulo ka adlaw. ³²Gisulti niya kini nga mensahe sa tin-aw. Unya si Pedro nagdala kaniya sa daplin ug nagsugod sa pagbadlong kaniya.³³Apan si Jesus milingi ug mitan-aw sa iyang mga tinun-an ug unya gibadlong niya si Pedro ug miingon, "Palayo kanako, Satanas! Kay wala nimo gibutang sa imong huna-huna ang mga butang sa Dios, apan sa mga butang sa mga tawo." ³⁴Unya iyang gitawag ang panon ug ang iyang mga tinun-an, ug siya miingon, "Kung kinsa ang buot mosunod kanako, kinahanglan gayod niya ilimod ang iyang kaugalingon, ug magpas-an sa iyang krus, ug mosunod kanako.³⁵Kay bisan kinsa kadtong buot moluwas sa iyang kinabuhi mawad-an niini, ug kinsa kadtong mawad-an sa iyang kinabuhi tungod kanako ug alang sa ebanghelyo maluwas niya kini. ³⁶Unsa man ang makuha sa usa ka tawo kung maangkon niya ang tibuok kalibotan ug unya mawad-an sa iyang kinabuhi? ³⁷Unsa man ang ikahatag sa usa ka tawo nga baylo alang sa iyang kinabuhi?³⁸Bisan kinsa kadtong magakaulaw kanako ug sa akong mga pulong niining mananapaw ug makasasala nga kaliwatan, ikaulaw usab siya sa Anak sa Tawo pag-abot niya sa himaya sa iyang Amahan uban sa balaang mga anghel."

9¹Miingon siya kanila, "Sa pagkatinuod ako magaingon kaninyo, adunay pipila kaninyo nga nagtindog dinhi nga dili makatilaw ug kamatayon sa dili pa nila makita ang gingharian sa Dios nga moabot uban ang gahom." ²Paglabay sa unom ka adlaw, giuban ni Jesus si Pedro ug Santiago ug Juan ug gidala sila sa taas nga bukid nga sila lamang. Unya nausab ang iyang panagway sa ilang atubangan. ³Ang iyang bisti misilaw pag-ayo, hilabihan kaputi, nga walay pampaputi sa kalibotan nga arang makapaputi.⁴Unya si Elias uban si Moises mitungha ngadto kanila, ug sila nagsultihanay uban ni Jesus. ⁵Si Pedro mitubag ug miingon kang Jesus, "Rabbi, maayo alang kanato nga ania kita dinhi ug kinahanglan maghimo kami ug tulo ka pasilonganan, tugoti kami nga magbuhat ug usa alang kanimo, usa alang kang Moises, ug usa alang kang Elias." ⁶(Tungod kay si Pedro wala masayod kung unsay isulti, kay sila nangahadlok.)⁷Ang panganod miabot ug mitabon kanila. Unya ang usa ka tingog migula gikan sa panganod, "Kini ang akong hinigugmang Anak. Paminaw kaniya." ⁸Sa kalit lang, sa dihang sila mitan-aw sa palibot, wala na silay nakita nga uban kanila, apan si Jesus lamang.⁹Samtang sila nanglugsong sa bukid, siya nagmando kanila sa dili pagpanugilon kung unsa ang ilang nakita hangtod nga ang Anak sa Tawo mabanhaw gikan sa mga patay. ¹⁰Busa ilang gitago ang maong butang sa ilang mga kaugalingon, apan ilang gihisgotan sa ilang mga kaugalingon kung unsa ang buot ipasabot sa "mabanhaw gikan sa mga patay".¹¹Sila nangutana kaniya, "Ngano nga ang mga escriba miingon nga si Elias kinahanglan nga unang moabot?" ¹²Siya miingon kanila, "Si Elias mouna gayod pag-abot aron nga iyang mapasig-uli ang tanang butang. Unya nganong nasulat nga ang Anak sa Tawo kinahanglang mag-antos ug daghang mga butang ug tamayon? ¹³Apan ako moingon kaninyo nga si Elias miabot na, ug ilang gibuhat kung unsa ang ilang buot buhaton kaniya, sumala sa gisulti sa kasulatan mahitungod kaniya."¹⁴Sa pag-abot nila sa mga tinun-an, ilang nakita ang dakong panon palibot kanila, ug ang mga escriba nakiglalis kanila. ¹⁵Sa dihang nakita nila si Jesus, ang tibuok panon nahibulong ug sila midagan ngadto kaniya ug pag-abi-abi kaniya. ¹⁶Iyang gipangutana ang iyang mga tinun-an, "Mahitungod sa unsa ang inyong gilalisan ?¹⁷Usa sa panon mitubag kaniya, "Magtutudlo, akong gidala kanimo ang akong anak nga lalaki. Adunay espiritu nga naghimo kaniyang dili makasulti. ¹⁸Siya mukirig ug ilamba siya sa yuta; mobula ang iyang baba, mokagot ang iyang mga ngipon, ug dayon mugahi. Akong gihangyo ang imong mga tinun-an sa pagpahawa niini gikan kaniya, apan dili sila makahimo." ¹⁹Siya mitubag kanila, "Dili matinoohon nga kaliwatan, hangtod kanus-a ako mag-uban kaninyo? Hangtod kanus-a ba ako magapailob kaninyo? Dad-a siya nganhi kanako."²⁰Ilang gidala ang batang lalaki ngadto kaniya. Sa dihang ang espiritu nakakita kang Jesus, kini dihadiha gikumbolsyon siya. Ang batang lalaki natumba sa yuta ug nagbula-bula ang baba. ²¹Si Jesus nangutana sa iyang amahan, "Unsa na kadugay nga siya sama niini?" Ang amahan miingon, "Sukad sa iyang pagkabata. ²²Kini kanunay nga molabay kaniya ngadto sa kalayo o ngadto sa tubig ug misulay sa paglaglag kaniya. Kung ikaw makahimo sa pagbuhat sa bisan unsa, kaluy-i kami ug tabangi kami."²³Si Jesus miingon kaniya, "'Kung ikaw makahimo'? Ang tanang butang mahimo alang sa usa nga motuo." ²⁴Dihadiha ang amahan sa bata misinggit ug miingon, "Mituo ako! Tabangi ang akong pagka dili matinuohon!" ²⁵Sa dihang nakita ni Jesus ang panon nga nagdagan ngadto kanila, iyang gibadlong ang mahugaw nga espiritu ug miingon, "Ikaw amang ug bungol nga espiritu, ako nagmando kanimo, gula gikan kaniya, ug ayaw na gayod pagsulod ngadto kaniya pag-usab."²⁶Kini misinggit ug gipakombulsyon ang batang lalaki pag-ayo ug unya migula. Ang batang lalaki nahisama sa usa ka patay, labihan kaayo nga ang kadaghanan sa mga tawo nag-ingon, "Patay na siya." ²⁷Apan si Jesus migunit kaniya sa kamot ug gibangon siya, ug ang batang lalaki mitindog.²⁸Sa dihang si Jesus miabot sa balay, ang iyang mga tinun-an nangutana kaniya nga sila lamang, "Nganong wala man kami makahingilin niini?" ²⁹Siya miingon kanila, "Kini nga matang dili mahinginlan gawas sa pag-ampo."³⁰Sila mibiya gikan didto ug milatas paingon sa Galilea. Siya dili buot nga may masayod nga si bisan kinsa kung asa sila, ³¹kay siya nagatudlo sa iyang mga tinun-an. Siya miingon kanila, "Ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga kamot sa katawhan, ug ila siyang patyon. Sa dihang siya mamatay na, human sa tulo ka adlaw siya mabanhaw pag-usab." ³²Apan sila wala makasabot niining pahayag, ug sila nahadlok sa pagpangutana kaniya.³³Unya Sila miabot sa Capernaum. Sa dihang siya atua na sa balay iyang gipangutana sila, "Unsa ang inyong gihisgotan samtang anaa sa dalan?" ³⁴Apan sila hilom lamang. Tungod kay naglalis sila sa matag-usa samtang anaa sa dalan mahitungod kung kinsa ang labing dako. ³⁵Siya milingkod ug gitawag ang napulog duha siya miingon kanila, "Si bisan kinsa ang buot nga mahiuna, siya kinahanglan maulahi sa tanan ug sulugoon sa tanan."³⁶Siya mikuha ug gagmay nga bata ug gibutang siya sa ilang taliwala. Iyang gikugos ang bata sa iyang mga bukton ug miingon ngadto kanila, ³⁷"Si bisan kinsa nga modawat sama sa bata pinaagi sa akong ngalan siya usab nagadawat kanako; ug si bisan kinsa nga nagadawat kanako siya wala nagadawat kanako, kondili kaniya usab nga nagpadala kanako."³⁸Si Juan miingon kaniya, "Magtutudlo, kami nakakita ug usa ka tawo nga nag-abog ug mga demonyo sa imong ngalan ug among gipahunong siya , tungod kay siya wala man nagsunod kanato." ³⁹Apan si Jesus miingon, "Ayaw siya pahunonga, tungod kay walay makahimo sa pagbuhat ug gamhanang mga buhat sa akong ngalan ug unya makahimo sa pagsulti sa bisan unsa nga daotang butang mahitungod kanako.⁴⁰Si bisan kinsa nga dili batok kanato dapig kanato. ⁴¹Si bisan kinsa nga mohatag kaninyo ug usa ka basong tubig sa akong ngalan tungod kay kamo nahisakop kang Cristo, sa pagkatinuod sultihan ko kamo, dili mawala kaniya ang iyang ganti.⁴²Si bisan kinsa nga mahimong hinungdan sa usa niining gagmayng mga bata nga mituo kanako aron mapandol, mas maayo alang kaniya nga higtan ug usa ka dakong galingan nga bato ang iyang liog ug ihulog ngadto sa dagat. ⁴³Kung ang imong kamot mahimong hinungdan nga ikaw mapandol, putla kini. Mas maayo alang kanimo ang pagsulod ngadto sa kinabuhi nga pungkol kaysa adunay duha ka kamot ug moadto sa impiyerno, sa kalayo nga walay pagkapalong. ⁴⁴Ang labing maayo nga mga karaan nga kopya giwala kining mga pulong gikan sa bersikulo 44 ug 46, bersikulo 44 "nga diin ang ilang ulod dili mamatay ug ang kalayo dili mapalong"⁴⁵Kung ang imong tiil mahimong hinungdan nga ikaw mapandol, putla kini. Mas maayo alang kanimo nga mosulod sa kinabuhi nga putol ang tiil, kaysa aduna kay duha ka tiil, ug ilabay ngadto sa impiyerno. ⁴⁶Tan-awa ang "note" sa bersikulo 44.⁴⁷Kung ang imong mata mahimong hinungdan nga ikaw mapandol, lugita kini. Mas maayo alang kanimo nga mosulod sa gingharian sa Dios nga adunay usa ka mata kaysa adunay duha ka mata ug ilabay ngadto sa impiyerno, ⁴⁸diin ang ilang ulod dili mamatay, ug ang kalayo dili mapalong.⁴⁹Kay ang tanan pagaasinan sa kalayo. ⁵⁰Ang asin maayo, apan kung ang asin mawad-an sa iyang kaparat, unsaon man nimo pagpabalik nga moparat kini pag-usab? Pagbaton ug asin sa inyong taliwala, ug pagdinaitay kamo sa usag-usa."

10¹Si Jesus mibiya sa maong dapit ug miadto sa rehiyon sa Judea ug sa lugar nga tabok sa Suba sa Jordan, ug ang panon sa katawhan miadto kaniya pag-usab. Siya nanudlo kanila pag-usab, sama sa iyang nabatasan nga pagabuhaton. ²Ang mga Pariseo miadto kaniya aron sa pagsuway kaniya ug nangutana , "Uyon ba kini sa balaod alang sa usa ka bana nga mobulag sa iyang asawa?" . ³Siya mitubag, "Unsa man ang gisugo ni Moises kaninyo?" ⁴Sila miingon, "Si Moises nagtugot sa usa ka tawo nga mosulat ug usa ka pagpamatuod sa panagbulag ug unya palakton siya."⁵"Kini tungod sa inyong gahi nga mga kasingkasing siya nagsulat kaninyo niining balaod," Si Jesus miingon ngadto kanila. ⁶"Apan gikan sa sinugdanan sa pagmugna, 'Ang Dios nagbuhat kanila lalaki ug babaye.'⁷'Kay mao kini ang hinungdan nga ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug inahan ug makigtipon sa iyang asawa, ⁸ug ang duha mahimong usa na ka unod. Busa dili na sila magpabilin nga duha, apan usa na ka unod.' ⁹Busa kung unsa ang gihiusa sa Dios, dili pagabulagon sa tawo."¹⁰Sa dihang sila didto na sa balay, ang mga tinun-an nangutana kaniya pag-usab mahitungod niini. ¹¹Siya miingon ngadto kanila, "Kinsa kadtong mobulag sa iyang asawa ug makigminyo sa lain nga babaye nakapanapaw batok kaniya. ¹²Ug kung siya mobulag sa iyang bana ug makigminyo sa lain nga lalaki, siya nakapanapaw."¹³Ang mga tawo nagdala sa ilang gagmay nga mga bata ngadto kaniya aron siya makahimo sa paghikap kanila, apan ang mga tinun-an nagbadlong kanila. ¹⁴Sa dihang nakita kini ni Jesus, siya wala gayud makauyon ug miingon ngadto kanila, "Tugoti ang gagmay nga mga bata nga mopaduol kanako, ug ayaw sila pugngi, tungod kay ang gingharian sa Dios iya sa sama kanila.¹⁵Sa pagkatinuod ako moingon kaninyo, kinsa kadtong dili modawat sa gingharian sa Dios sama sa usa ka bata dili gayod makasulod niini." ¹⁶Unya siya mikuha ug mga bata ngadto sa iyang mga bukton ug gipanalanginan sila samtang iyang gibutang ang iyang mga kamot ngadto kanila.¹⁷Samtang siya nagsugod sa iyang panaw, usa ka tawo migukod ngadto kaniya ug miluhod sa iyang atubangan ug nangutana, "Maayong Magtutudlo, unsa ang angay nakong buhaton aron mapanunod ang kinabuhing walay kataposan?" ¹⁸Si Jesus miingon, "Nganong gitawag mo man ako nga maayo? Walay bisan usa nga maayo gawas lamang sa Dios. ¹⁹Ikaw nasayod sa mga kasugoan: Ayaw pagpatay, ayaw panapaw, ayaw pangawat, ayaw pagsaksi ug mga bakak, ayaw panglimbong, tahora ang imong amahan ug inahan.'"²⁰Ang tawo miingon, "Magtutudlo, kining tanan nga mga butang akong gituman gikan pa sa akong pagkabatan-on." ²¹Si Jesus mitan-aw kaniya ug gihigugma siya. Siya miingon ngadto kaniya, "Usa ka butang ang imong kulang. Kinahanglan ibaligya mo ang tanan nga anaa kanimo ug ihatag kini ngadto sa mga kabos, ug ikaw adunay bahandi sa langit. Unya balik, sunod kanako." ²²Apan tungod niini nga pamahayag nagmasulub-on siya pag-ayo ug milakaw palayo nga magul-anon, tungod siya adunay daghang mga katigayonan.²³Si Jesus mitan-aw sa palibot ug miingon ngadto sa iyang mga tinun-an, "Lisod gayod kini alang niadtong mga dato nga mosulod sa gingharian sa Dios!" ²⁴Ang mga tinun-an nahibulong sa iyang gipamulong. Apan si Jesus miingon ngadto kanila pag-usab, "Mga anak, lisod gayod ang pagsulod didto sa gingharian sa Dios! ²⁵Mas sayon alang sa usa ka kamelyo nga moagi sa bangag sa dagom kay sa niadtong tawo nga dato sa pagsulod sa gingharian sa Dios."²⁶Sila nahibulong pag-ayo ug miingon sa matag-usa, "Unya kinsa ra man ang maluwas?" ²⁷Si Jesus mitan-aw kanila ug miingon, "Sa mga tawo kini imposible, apan dili sa Dios. Kay ang tanang butang mahimo sa Dios." ²⁸Si Pedro misugod sa pagsulti kaniya, "Tan-awa, gibiyaan namo ang tanang butang ug misunod kanimo."²⁹Si Jesus miingon, "Sa pagkatinuod mosulti ako kaninyo, walay usa nga mobiya sa iyang balay o mga igsoong lalaki o mga igsoong babaye o inahan o amahan o mga anak o kayutaan alang kanako ug alang sa ebanghelyo ³⁰nga dili makadawat ug ginatos ka pilo sama sa ania karon niining kalibotana: mga balay ug mga igsoong lalaki mga igsoong babaye mga inahan ug mga anak ug kayutaan, uban sa mga paglutos, ug ang kalibotan nga umaabot, kinabuhing walay kataposan. ³¹Apan daghan ang nahiuna nga maulahi, ug ang maulahi mahiuna."³²Sila naglakaw sa dalan patungas ngadto sa Jerusalem, ug si Jesus nag-una kanila. Ang mga tinun-an natingala, ug ang mga nagsunod kaniya nangahadlok. Unya gidala ni Jesus ang Napulog Duha ngadto sa daplin pag-usab ug nagsugod sa pagsulti kanila kung unsa ang umaabot nga mahitabo ngadto kaniya: ³³"Tan-awa, motungas kita ngadto sa Jerusalem, unya ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga pangulong pari ug sa mga eskriba. Sila ang magahukom kaniya ngadto sa kamatayon ug itugyan siya ngadto sa mga Gentil. ³⁴Sila magbugalbugal kaniya, lud-an siya, latigohon siya, ug itugyan siya ngadto sa kamatayon. Apan human sa tulo ka adlaw siya mabanhaw."³⁵Si Santiago ug si Juan, mga anak nga lalaki ni Zebedeo, miduol kaniya ug miingon, "Magtutudlo, buot namo nga magbuhat ka alang kanamo bisan unsa nga among pangayoon kanimo." ³⁶Siya miingon ngadto kanila, "Unsa ang buot ninyo nga akong buhaton alang kaninyo?" ³⁷Sila miingon, 'Tugoti kami nga molingkod uban kanimo sa imong himaya, ang usa sa imong tuo nga kamot ug ang usa sa imong wala."³⁸Apan si Jesus mitubag ngadto kanila, "Wala kamo masayod kung unsa ang inyong gipangayo. Makahimo ba kamo sa pag-inom sa kopa nga akong paga-imnan o makalahutay sa bawtismo nga ibawtismo kanako?" ³⁹Sila miingon ngadto kaniya, "Makahimo kami." Si Jesus miingon ngadto kanila, "Ang kopa nga akong paga-imnan, makainom kamo. Ug ang bawtismo nga ibawtismo kanako, kamo pagabawtismohan. ⁴⁰Apan kinsa kadtong molingkod sa akong tuo nga kamot o sa akong wala nga kamot dili ako ang magahatag, apan kini alang niadtong mga giandaman niini."⁴¹Sa dihang ang ubang napulo ka tinun-an nakadungog mahitungod niini, sila nagsugod ug kasuko pag-ayo ngadto kang Santiago ug Juan. ⁴²Si Jesus nagtawag kanila ngadto kaniya ug miingon, "Kamo nasayod nga kadtong namonoan sa mga Gentil maoy nagdumala kanila, ug ang pangulo nag gamit sa ilang autoridad ngadto kanila.⁴³Apan dili kini maoy pamaagi nganha kaninyo. Kinsa kadtong nangandoy nga mahimong labing dako nganha kaninyo kinahanglan mahimo ninyong sulugoon, ⁴⁴ug kinsa kadtong nangandoy nga mahimong labaw nganha kaninyo kinahanglan mahimong ulipon sa tanan. ⁴⁵Kay ang Anak sa Tawo wala moanhi aron alagaran, apan sa pag-alagad, ug motugyan sa iyang kinabuhi aron sa paglukat alang sa kadaghanan."⁴⁶Sila miabot sa Jerico. Samtang siya mibiya sa Jerico uban ang iyang mga tinun-an ug usa ka dakong panon , ang anak nga lalaki ni Timeos, si Bartimeos , usa ka buta nga makikilimos, nga naglingkod daplin sa dalan. ⁴⁷Sa dihang siya nakadungog kang Jesus nga Nasareno, siya nagsugod ug singgit ug nag-ingon, "Jesus, Anak ni David, kaloy-i intawon ako!" ⁴⁸Daghan ang nagbadlong sa buta nga tawo, nagsulti kaniya nga maghilom. Apan siya misinggit ug kusog pa gayod, "Anak ni David, kaloy-i intawon ako!"⁴⁹Si Jesus mihunong ug nagsugo nga siya tawgon. Sila nagtawag sa buta nga tawo, nag-ingon, "Pagmaisog! Tindog! Siya nagtawag kanimo" ⁵⁰Iyang gilabay sa daplin ang iyang kupo, mikalit ug tindog, ug miduol kang Jesus.⁵¹Si Jesus mitubag kaniya ug miingon, "Unsa ang buot nimo nga akong buhaton alang kanimo?" Ang buta nga tawo miingon, "Rabbi, buot nako nga makadawat sa akong panan-aw." ⁵²Unya si Jesus miingon kaniya, "Lakaw. Ang imong pagtuo ang nakaayo kanimo." Dihadiha dayon siya nakakita pag-usab, ug misunod kaniya didto sa dalan samtang siya nagpadayon sa paglakaw.

11¹Karon samtang nagpadulong sila ngadto sa Jerusalem, nagkaduol sila sa Betfage ug sa Betania didto sa Bukid sa mga Olibo, ug si Jesus nagpadala sa duha sa iyang mga tinun-an ²ug miingon ngadto kanila, "Pangadto kamo sa baryo nga atbang kanato. Sa makasulod na kamo didto, makakita kamo ug usa ka asno nga wala pa sukad masakyi. Badbari kini ug dad-a dinhi kanako. ³Kung adunay moingon kaninyo, 'Nganong gibuhat ninyo kini?' kinahanglan moingon kamo, 'Ang Ginoo nagkinahanglan niini ug iuli ra dayon kini.'"⁴Nanglakaw sila ug ilang nakaplagan ang usa ka asno nga gihigot sa usa ka pultahan sa gawas sa dalan, ug gibadbaran nila kini. ⁵Ang pipila nga mga tawo nga nagbarog didto ug miingon kanila, "Unsa kanang inyong gibuhat, nga gibadbaran man kanang asno?" ⁶Ug gisultihan nila sila sumala sa giingon ni Jesus kanila, ug gipalakaw sila sa mga tawo .⁷Gidala sa duha ka tinun-an ang asno ngadto kang Jesus ug gihapin ang ilang mga bisti niini aron masakyan ni Jesus. ⁸Daghang mga tawo nagbukhad sa ilang mga panapton ngadto sa dalan, ug ang uban nagkatag sa mga sanga nga gipamutol nila gikan sa mga kaumahan. ⁹Kadtong nag-una kaniya ug kadtong nagsunod kaniya misinggit, "Hosana! Bulahan ang mianhi sa ngalan sa Ginoo. ¹⁰Bulahan ang umaabot nga gingharian sa atong amahan nga si David! Hosana sa kahitas-an!"¹¹Unya si Jesus misulod sa Jerusalem ug miadto sa templo mitan-aw siya palibot sa tanang butang. Padulong na sa pagkagabii niadtong tungora, ug miadto siya sa Betania kauban ang Napulog Duha. ¹²Sa pagkasunod adlaw sa dihang mibalik sila sa Betania, gigutom siya.¹³Nakita gikan sa halayo ang kahoy nga igera nga adunay mga dahon, Siya miduol siya aron pagtan-aw kung aduna bay bunga kini, sa pag-abot niya, wala siyay nakit-an gawas sa mga dahon, tungod kay dili man kadto tingbunga sa mga igera. ¹⁴Giingnan niya kini, "Wala nay makakaon sa mga bunga gikan kanimo pag-usab." Ang iyang mga tinun-an nakadungog niini.¹⁵Nangabot sila sa Jerusalem, ug misulod siya sa templo ug nagsugod sa pag-abog sa mga namaligya ug mga mamalitay sulod sa templo. Giyabo niya ang mga lamesa sa mga magbabaylo sa salapi ug mga lingkoranan niadtong namaligya ug mga pati. ¹⁶Wala siya magtugot kang bisan kinsa nga magdala sa bisan unsa nga mabaligya didto sa templo.¹⁷Nagtudlo siya kanila ug miingon, "Wala ba kini mahisulat, 'Ang akong balay pagatawgon nga usa ka balay alampoanan alang sa tanang kanasoran?' Apan gihimo ninyo kini nga tagoanan sa mga kawatan." ¹⁸Ang mga pangulong pari ug ang mga manunulat sa balaod nakadungog kung unsa ang iyang gisulti, ug sila nangitag paagi sa pagpatay kaniya. Kay nangahadlok sila kaniya kay ang tanang katawhan natingala man sa iyang pagtulon-an. ¹⁹Sa dihang miabot ang kagabhion, mobiya sila sa siyudad.²⁰Samtang naglakaw sila sayo sa buntag, ilang nakita ang kahoy nga igera nga nalaya na hangtod sa iyang mga gamot. ²¹Nakahinumdom si Pedro ug miingon, "Rabbi, tan-awa! Ang kahoy nga igera nga imong gitunglo nalaya na."²²Mitubag si Jesus kanila, "Pagbaton ug pagtoo sa Dios. ²³Sa pagkatinuod sultihan ko kamo si bisan kinsa nga moingon niining bukid, 'Barog ug i itsa ang imong kaugalingon sa dagat,' ug kung wala siya magduhaduha sa iyang kasingkasing apan motuo nga mahitabo kung unsa ang iyang gisulti, mao kadto ang pagabuhaton sa Dios.²⁴Busa sultihan ko kamo: ang tanan nga pangayoon ninyo diha sa mga pag-ampo, tuohi nga madawat ninyo kini, ug maangkon ninyo kini. ²⁵Sa dihang motindog kamo ug mag-ampo, kinahanglan mopasaylo gayod kamo kung aduna kamoy kayugot batok kang bisan kinsa aron ang inyong Amahan nga anaa sa langit magpasaylo usab sa inyong mga kalapasan. ²⁶(Ang labing maayo nga karaang kopya niini nga bersikulo giwala (tan-awa sa Mat. 6: 15)) Mar. 11: 26 Apan kung dili kamo mopasaylo, dili usab mopasaylo sa inyong mga sala ang Amahan ninyo nga atua sa langit.²⁷Namalik sila pag-usab sa Jerusalem. Samtang si Jesus naglakaw didto sa templo, ang mga pangulo nga pari, ang mga eskriba, ug ang tanang mga kadagkoan miduol kaniya. ²⁸Sila miingon kaniya, "Pinaagi sa unsang katungod gibuhat mo kining mga butanga, ug kinsa ang naghatag kanimo sa katungod sa pagbuhat niana?"²⁹SiJesus miingon kanila, "Mangutana ko kaninyo ug usa ka pangutana. Sultihi ako ug tug-anan ko usab kamo kung sa unsa nga katungod gibuhat ko kining mga butanga. ³⁰Ang bawtismo ni Juan, gikan ba kadto sa langit o gikan sa tawo? Tubaga ako."³¹Naghisgot sila taliwala sa ilang kaugalingon ug naglalis nga nag-ingon, "Kung moingon kita nga 'Gikan sa langit'—moingon siya nga, 'Nganong wala man lagi kamo motuo kaniya?' ³²Apan kung moingon kita nga, 'Gikan sa tawo' ...nangahadlok sila sa katawhan tungod kay giila nila nga si Juan usa ka propeta. ³³Unya mitubag sila kang Jesus nga miingon, "Wala kami masayod." Unya misulti si Jesus kanila, "Dili usab ako motug-an kaninyo kung unsa nga katungod gibuhat ko kining mga butanga."

12¹Unya si Jesus nagsugod sa pagtudlo kanila sa mga sambingay. Siya miingon, "Adunay tawo nga nagtanom ug parasan, nagbutang ug koral palibot niini, ug nagkalot ug buho para pug-anan sa paras. Unya iya kining gibutangan ug tore nga bantayanan ug unya gipaabangan niya ang parasan sa mga tagatanom sa paras. Unya miadto siya sa iyang panaw. ²Sa saktong panahon, nagpadala siya ug sulugoon didto sa mga tagatanom ug paras aron modawat siya sa pipila nga bunga gikan sa parasan. ³Apan ila siyang gidakop, gikulata, ug gipapa-uli nga walay dala.⁴Nagpadala usab siya didto kanila ug lain pang sulugoon, ug ilang gisamaran ang iyang ulo ug gipakaulawan. ⁵Nagpadala siya ug lain pa, ug kini ilang gipatay. Daghan pa ang ilang gibuhatan sa samang paagi, ang pipila gibunalan ug ang uban gipatay.⁶Aduna pa siyay usa ka tawo nga nahibilin aron ipadala, ang hinigugmang anak nga lalaki. Siya mao ang kataposan nga iyang ipadala ngadto kanila. Siya miingon, "Tahuron gayod nila ang akong anak." ⁷Apan ang tagatanom sa paras miingon sa usag usa "Kini ang manununod. Dali, ato siyang patyon, ug ang panulondon maato."⁸Ila siyang gidakop, gipatay, ug gilabay sa gawas sa parasan. ⁹Busa, unsa man ang buhaton sa tag-iya sa parasan? Siya moadto ug pouhon ang mga magtatanom sa paras ug ang parasan ihatag niya didto sa uban.¹⁰Wala ba kamo makabasa niining kasulatan? 'Ang bato nga gisalikway sa magtutukod, nahimo nga patukoranan. ¹¹Kini naggikan sa Ginoo ug kahibulongan kini sa atong mga mata."' ¹²Human niini ang mga kadagkoan sa mga Judio nangitag paagi sa pagdakop kang Jesus kay sila nasayod nga nagsulti siya ug sambingay batok kanila. Apan nahadlok sila sa panon. Busa mibiya sila ug nagpalayo.¹³Unya sila nagpadala didto kaniya sa pipila ka Pariseo ug pipila ka mga Herodians, sa pagbitik kaniya sa iyang gipamulong. ¹⁴Sa dihang sila miabot, sila misulti ngadto kaniya, "Magtutudlo, nasayod kami nga wala ka magpakabana sa gisulti sa uban, ug walan kay pinalabi sa matag usa ka tawo. Ikaw tinuod nga nagtudlo sa pamaagi sa Dios. Uyon ba kini sa balaod nga mobayad ug buhis ngadto kang Cesar o dili? Mobayad ba kita o dili?" ¹⁵Apan nasayod si Jesus sa ilang pagpakaaron-ingnon ug miingon kanila, "Nganong gisulayan ako ninyo? Dad-i ako ug denario aron ako kining tan-awon."¹⁶Sila nagdala ug usa ngadto kang Jesus. Siya miingon kanila, "Kinsang hulagway ang nakasulat niini?" Sila miingon "kang Cesar." ¹⁷Si Jesus miingon, "Ihatag kang Cesar ang mga butang nga iya kang Cesar, ug sa Dios ang mga butang nga iya sa Dios." Sila natingala kaniya.¹⁸Unya ang mga Saduseo , sila nga nagsulti nga walay pagkabanhaw, miduol kaniya. Sila nangutana kaniya nga nag-ingon, ¹⁹"Magtutudlo, si Moises nagsulat alang kanato, 'Kung ang igsoong lalaki mamatay ug nabiyaan ang iyang asawa, apan wala siya makabaton ug anak, ang lalaki kinahanglan mokuha sa asawa sa iyang igsoon, ug mobaton ug anak alang sa iyang igsoong lalaki.'²⁰Adunay pito ka managsoong lalaki; ang una nangasawa ug unya namatay, nibiya nga walay anak. ²¹Unya ang ikaduha nakigminyo sa babaye ug namatay, nibiya nga walay anak, ug ang ikatulo mao gihapon. ²²Ang pito mibiya nga walay mga anak. Sa kataposan niining tanan ang babaye namatay usab. ²³Panahon sa pagkabanhaw, sa dihang sila mabuhi pag-usab, kang kinsa nga asawa ang babaye? Kay ang tanang pito ka managsoong lalaki nakapangasawa man kaniya."²⁴Si Jesus miingon, "Dili ba kini mao ang hinungdan nga nangasayop kamo, tungod kay wala kamo masayod sa kasulatan ug sa gahom sa Dios? ²⁵Kay sa dihang sila mabuhi gikan sa mga patay, sila dili na magminyoay, o tugotan nga mangasawa, apan sila sama na sa mga anghel sa langit.²⁶Apan mahitungod sa mga namatay nga gibanhaw, wala ba kamo makabasa sa basahon ni Moises, sa gisaysay mahitungod sa sampinit, giunsa sa Dios sa pagpakigsulti kaniya ug miingon, 'Ako ang Dios ni Abraham ang Dios ni Isaac ug ang Dios ni Jacob?"' ²⁷Dili siya Dios sa mga patay, apan sa mga buhi. Nasayop gayod kamo."²⁸Ang usa sa mga eskriba miduol ug nakadungog sa ilahang panaghisgotanay; iyang nakakita nga maayo ang pagtubag ni Jesus kanila. Siya nangutana kaniya, "Unsa nga kasugoan ang labing mahinungdanon sa tanan?" ²⁹Si Jesus mitubag, "Ang labing mahinungdanon mao kini, 'Pamati, Israel, ang Ginoo nga atong Dios, ang Ginoo usa lamang. ³⁰Kinahanglan higugmaon ninyo ang Ginoo nga inyong Dios sa tibuok ninyo nga kasingkasing ug tibuok ninyo nga kalag, sa tibuok ninyo nga hunahuna, ug sa tibuok ninyo nga kusog.' ³¹Ang ikaduha nga sugo mao kini, 'Kinahanglan higugmaon ninyo ang inyong silingan sama sa inyong kaugalingon,' Wala nay makalabaw niining maong mga kasugoan."³²Ang eskriba miingon, "Maayong, Magtutudlo! Tinuod gayod ang imong giingon nga ang Dios usa lamang, ug nga wala nay lain gawas kaniya. ³³Sa paghigugma kaniya sa tibuok natong kasing kasing ug tibuok nato nga salabotan ug tibuok nato nga kusog, ug sa paghigugma sa silingan sama sa kaugalingon kini labaw pa sa mga halad nga sinunog ug sakripisyo." ³⁴Sa dihang si Jesus nakakita nga naghatag siya ug maayong tubag, siya miingon kaniya, "Dili ka halayo sa gingharian sa Dios." Pagkahuman niana wala na gayoy nangahas sa pagpangutana kang Jesus.³⁵Samtang Jesus nanudlo didto sa templo, ug siya miingon, "Giunsa kini nga ang mga eskriba nagsulti nga ang Cristo anak ni David? ³⁶Si David sa iyang kaugalingon, pinaagi sa Balaang Espiritu, miingon, 'Ang Ginoo miingon ngadto sa akong Ginoo, Lingkod dinhi sa akong tuong kamot, hangtod nga himuon kung tumbanan ang imong mga kaaway.' ³⁷Si David sa iyang kaugalingon nagtawag kaniyang 'Ginoo', busa naunsa nga siya anak ni David?" Ang dakong panon naminaw kaniya uban sa kalipay.³⁸Sa iyang pagpanudlo si Jesus miingon, "Pagbantay sa mga eskriba, kinsa nagtinguha sa paglakaw nga nagbisti ug tag-as, ug buot sila nga paga abiabihon diha sa mga merkado, ³⁹ug sa labing importanteng lingkoranan sa sinagoga, ug sa sa labing maayong pwesto sa kumbera. ⁴⁰Ila usab nga giilog ang balay sa mga balo, ug nag-ampo sila sa tag-as kaayo aron ipakita sa mga tawo. Kini nga mga tawo makadawat ug labing dako nga silot."⁴¹Unya si Jesus milingkod atbang sa kahon nga halaran sa dapit sa templo; nagtan-aw siya sa mga tawo nga naghulog sa ilang salapi didto sa kahon. Ug daghan ang mga dato nga tawo nga nagbutang ug dagko nga kantidad sa salapi. ⁴²Unya ang kabos nga babaye nga balo miduol ug mibutang sa duha kadako, kantidad ug duha ka sentabo.⁴³Gitawag ni Jesus ang iyang mga tinun-an ug giingnan niya sila, "Sa pagkatinuod sultihan ko kamo nga, kining kabos nga babayeng balo nagbutang ug labaw pa kay kanila ngadto sa kahon nga halaran. ⁴⁴Silang tanan naghatag gikan sa ilang kadagaya. Apan kining babaye nga balo gawas sa iyang kakabos, nagbutang sa tanan niya nga salapi nga iyang ikabuhi."

13¹Samtang si Jesus naglakaw palayo gikan sa templo, usa sa iyang mga tinun-an miingon kaniya, "Magtutudlo, tan-awa ang maanindot nga mga bato ug maanindot nga mga bilding!" ²Siya miingon ngadto kaniya, "Nakita mo ba kining mga dagkong bilding? Walay usa ka bato nga mahibilin ibabaw sa lain nga dili matumpag."³Sa paglingkod niya sa Bukid sa mga Olibo atbang sa templo, si Pedro, Santiago, Juan, ug Andres nangutana kaniya sa tago, ⁴"Sultihi kami, kanus-a man kining mga butanga mahitabo? Unsa man ang mga timailhan kung kining tanang mga butang hapit na mahitabo?"⁵Si Jesus misugod sa pagsulti ngadto kanila, "Pag-amping nga walay makapahisalaag kaninyo. ⁶Daghan ang moabot sa akong ngalan ug moingon, 'ako siya,' ug sila pagpahisalaag sa kadaghanan.⁷Sa dihang makadungog kamo sa mga gubat ug mga hungihong sa mga gubat, ayaw kabalaka; kay kining mga butanga kinahanglan nga mahitabo, apan dili pa kini mao ang kataposan. ⁸Kay ang nasod mobarog batok nasod, ug gingharian batok sa gingharian. Adunay mga linog sa daghang mga dapit, ug mga kagutom. Kini ang mga sinugdanan sa kasakit sa pagpanganak.⁹Pagbantay kamo. Kamo igatugyan nila didto sa mga konseho, ug kamo latoson sa mga sinagoga. Kamo magabarog atubangan sa mga gobernador ug sa mga hari tungod kanako, isip usa ka pagpamatuod ngadto kanila. ¹⁰Apan ang ebanghelyo kinahanglan iwali una sa tanang mga kanasoran.¹¹Sa dihang dakpon na nila kamo ug itugyan, ayaw kabalaka kung unsa ang inyong isulti. Kay nianang orasa, kung unsa ang inyong gikinahanglan isulti igahatag kaninyo; kini dili na kamo ang magsulti, apan ang Balaang Espiritu. ¹²Ang igsoong lalaki magatugyan sa igsoong lalaki ngadto sa kamatayon, ug ang amahan sa iyang anak. Ang mga anak mobarog batok sa ilang mga ginikanan ug maoy hinungdan nga sila mahiagom sa kamatayon. ¹³Kamo pagadumtan sa tanan tungod sa akong ngalan. Apan kung kinsa kadtong molahutay sa kataposan, kanang tawhana maluwas.¹⁴Sa dihang makakita kamo sa kangilngig sa pagkalaglag mobarog kung diin kini dili angay magabarog (tugoti nga ang magbabasa makasabot), tugoti kadtong anaa sa Judea nga mokalagiw didto sa mga kabukiran, ¹⁵pasagdi siyang atua sa atop sa dili na monaog didto sa balay o pagkuha sa bisan unsang butang pagawas niini, ¹⁶ug pasagdi siya nga anaa sa uma nga dili na mobalik aron sa pagkuha sa iyang kupo.¹⁷Apan alaot kadtong mga mabdos ug kadtong nagpasuso sa mga bata nianang mga adlawa! ¹⁸Pag-ampo nga kini dili mahitabo sa tingtugnaw. ¹⁹Kay adunay dakong kasakitan, nga wala pa gayod nahitabo sukad sa sinugdanan, sa pagbuhat sa Dios sa kalibotan, hangtod karon, dili, ni dili na gayod mahitabo pag-usab. ²⁰Gawas kung ang Ginoo ipamubo ang mga adlaw, walay unod nga maluwas, apan tungod sa mga pinili, kadtong iyang gipili, iyang gipamub-an ang mga adlaw.²¹Unya kung si bisan kinsa ang mosulti kaninyo, 'Tan-awa, ania na ang Cristo!' O, 'Tan-awa, atua siya!' ayaw pagtuo niini. ²²Kay ang mini nga mga Cristo ug ang mini nga mga propeta motungha ug mohatag ug mga timailhan ug mga katingalahan aron sa paglimbong, kung mahimo, bisan pa sa pinili. ²³Pagbantay! Gisulti ko na kaninyo kining tanang mga butanga sa wala pa ang panahon."²⁴Apan pagkahuman sa dakong kasakitan nianang mga adlawa, ang adlaw mongitngit, ang bulan dili na mohatag sa kahayag, ²⁵ang mga bituon mangahulog gikan sa langit, ug ang mga gahom nga anaa sa kalangitan mauyog. ²⁶Unya ilang makita ang Anak sa Tawo nga moabot diha sa mga panganod uban ang dakong gahom ug himaya. ²⁷Unya iyang ipadala ang iyang mga anghel ug tigumon niya ang iyang mga pinili gikan sa upat ka mga hangin, gikan sa kinatumyan sa kalibotan ngadto sa kinatumyan sa kawanangan.²⁸katoni ang pagtulon-an gikan sa kahoy nga igera. Sa dili madugay ang sanga mahimong mahumok ug mabutangan na kini ug mga dahon, inyong masayran nga ang ting-init duol na. ²⁹Busa usab, sa dihang kamo makakita niining mga butang nga magakahitabo, masayran ninyo nga siya duol na, anaa na gayod sa mga ganghaan.³⁰Sa pagkatinuod ako mosulti kaninyo, kini nga kaliwatan dili pa mangamatay hangtod nga kining mga butanga mahitabo. ³¹Ang langit ug ang kalibotan mangahanaw, apan ang akong mga pulong dili gayod mahanaw. ³²Apan mahitungod nianang adlawa o nianang taknaa, walay bisan usa nga masayod, bisan ang mga anghel sa langit, ni bisan ang Anak, apan ang Amahan.³³Pagmabinantayon! Pagtukaw, tungod kay wala kamo masayod kung unsa na kining taknaa. Ang pipila sa karaang panggamhanan nagbasa: Pagmabinantayon! Pagtukaw ug pag-ampo, tungod kay.... ³⁴Kini sama sa usa ka tawo nga mipanaw-- mobiya siya sa iyang balay ug gibutang niya ang iyang sulugoon nga maoy mobantay sa balay, matag-usa sa iyang buluhaton, ug iyang gimandoan ang magbalantay magpabilin sa pagtukaw.³⁵Busa magmabinantayon kay wala kamo masayod kung kanus-a moabot ang agalon sa balay; kung sa gabii ba, sa tungang gabii, sa tingtuktugaok ba sa manok, o sa kabuntagon. ³⁶Kung moabot dayon siya, ayaw tugoti nga makaplagan niya kamong nangatulog. ³⁷Unsa ang akong gisulti kaninyo akong gisulti sa tanan: Pagtukaw!"

14¹Duha nalang ka adlaw sa wala pa moabot ang Pagsaylo ug Pista sa Tinapay nga Walay Patubo. Ang mga pangulong pari ug ang mga escriba naghunahuna kung unsaon nila pagdakop si Jesus sa hilom ug unya patyon siya. ²Kay sila nag-ingon, "Dili sa panahon sa pista, aron ang kagubot dili mahitabo taliwala sa katawhan."³Samtang si Jesus atua sa Betanya sa balay ni Simon nga sanglahon, sa naglingkod siya sa kan-anan, miduol kaniya ang usa ka babaye nga adunay alabastrong tibod nga mahal kaayong pahumot, sa putling nardo. Gibuak niya ang tibod ug gibubo kini ngadto sa ulo niya. ⁴Apan adunay pipila nga nangasuko. Nagsultihanay sila sa usag-usa ug miingon, "Unsay hinungdan niining pag usik-usik? ⁵Kini nga pahumot mamahimo unta nga ibaligya kapin pa sa tulo ka gatos ka denaryo, ug ihatag sa mga kabos." Unya gisaway nila siya.⁶Apan si Jesus miingon, "Pasagdi siya. Nganong gisamok ninyo siya? Nakahimo siya ug usa ka matahom nga butang alang kanako. ⁷Kauban ninyo kanunay ang kabos, ug bisan unsa ang iyong gitinguha kamo makabuhat sa maayo ngadto kanila, apan kamo dili kanunay uban kanako. ⁸Gibuhat niya ang iyang mahimo. Gidihogan niya ang akong lawas alang sa paglubong. ⁹Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, bisan diin ang ebanghelyo igasangyaw sa tibuok kalibotan, kining gibuhat niining bayhana pagahisgotan alang sa paghandom kaniya."¹⁰Unya si Judas Iscariote, ang usa sa napulog duha, miadto sa mga pangulong pari aron sa pagtugyan kaniya ngadto kanila. ¹¹Sa pagkadungog sa mga pangulong pari niini, nalipay sila ug nagsaad sa paghatag kaniya ug salapi. Nagsugod na siya pagpangita ug kahigayonan aron sa pagtugyan kaniya ngadto kanila.¹²Sa unang adlaw sa tinapay nga walay patubo, sa paghalad nila sa nating karnero sa Pagsaylo, ang iyang mga tinun-an miingon kaniya, "Hain man ang buot nimong adtoan namo aron sa pag-andam alang sa imong pagkaon sa panihapon sa Pagsaylo ?" ¹³Nagpadala siya ug duha sa iyang mga tinun-an ug miingon kanila, "Adto ngadto sa siyudad, ug ang usa ka tawo nga nagadala ug usa ka banga nga tubig ang mosugat kaninyo. Sunod kaniya. ¹⁴Kung diin siya mosulod nga balay, sunod kaniya sa sulod ug sultihi ang tag-iya sa balay nga, 'Ang magtutudlo nag-ingon, "Hain ang akong lawak nga abotanan diin ako makigsalo sa Pagsaylo kauban ang akong mga tinun-an?'¹⁵Ipakita niya kaninyo ang usa ka dakong sinangkapan nga lawak sa taas nga andam na. Buhata ang pagpangandam alang kanato didto. ¹⁶Ang mga disipulo mibiya ug miadto sa siyudad, nakaplagan nila ang tanan sumala sa iyang giingon ngadto kanila, ug giandam nila ang panihapon sa Pagsaylo.¹⁷Sa pagkagabii, miabot siya uban ang napulog duha. ¹⁸Samtang sila naglingkod sa kan-anan ug nangaon, si Jesus miingon, "Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, nga ang usa kaninyo nga mikaon uban kanako mag-budhi kanako." ¹⁹Naguol pag-ayo silang tanan, ug ang usag-usa miingon kaniya, "Sigurado dili gayod ako?"²⁰Si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Usa kini sa napulog duha, ang usa karon nga nagtuslob sa tinapay uban kanako sa panaksan. ²¹Kay ang Anak sa Tawo moadto sa dalan sumala sa giingon sa kasulatan mahitungod kaniya. Apan alaot kanang tawhana nga pinaagi kaniya budhian ang Anak sa Tawo. Mas maayo pa unta kaniya nga wala siya natawo."²²Samtang nangaon sila, si Jesus mikuha sa tinapay, gipanalanginan kini, ug gipikas-pikas kini. Gihatag niya kini ngadto kanila ug miingon, "Dawata kini. Mao kini ang akong lawas." ²³Gikuha niya ang usa ka kupa, nagpasalamat, ug gihatag kini kanila, ug nanginom silang tanan gikan niini. ²⁴Miingon siya kanila, "Mao kini ang akong dugo sa pakigsaad, ang dugo nga iula alang sa kadaghanan. ²⁵Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, dili na ako moinom pag-usab niining bunga sa paras hangtod niadtong adlawa nga magainom ako niini sa bag-o didto sa gingharian sa Dios."²⁶Sa nanag-awit na sila ug usa ka salmo, nangadto sila sa Bukid sa mga Olibo. ²⁷Miingon si Jesus kanila, "Kamong tanan mamiya, kay kini nahisulat, 'Pagabunalan ko ang magbalantay ug ang mga karnero magkatibulaag.'²⁸Apan human sa akong pagkabanhaw, mag-una ako kaninyo didto sa Galilea. ²⁹Si Pedro miingon kaniya, "Bisan kung ang tanan mobiya, ako dili gayod ."³⁰Si Jesus miingon kaniya, "Sa pagkatinuod sultihan ko ikaw, karong adlawa -- oo, karong gabhiona- sa dili pa motuktugaok ang manok sa makaduha, ilimod mo na ako sa makatulong higayon." ³¹Apan si Pedro miingon, "Kung ako mamatay man uban kanimo, dili ko ikaw ilimod." Silang tanan naghimo sa samang saad.³²Sila miabot sa dapit nga gitawag ug Getsemane, ug si Jesus miingon sa iyang mga tinun-an, "Lingkod dinhi samtang ako mag-ampo." ³³Gidala niya sila Pedro, Santiago, ug Juan uban kaniya, ug misugod sa pagsubo ug naguol pag-ayo. ³⁴Miingon siya kanila, "Ang akong kalag nagmasulob-on pag-ayo, bisan hangtud sa kamatayon. Pabilin dinhi ug pagtukaw."³⁵Milakaw siya ug diyutay sa unahan, si Jesus mihapa sa yuta ug nag-ampo siya kung mahimo nga kining taknaa molabay unta gikan kaniya. ³⁶Siya miingon, "Abba, Amahan, ang tanang butang mahimo nimo. Kuhaa kining kupa gikan kanako. Apan dili ang akong pagbuot, kondili ang imo."³⁷Mibalik siya ug nakaplagan sila nga nangatulog, ug siya miingon kang Pedro, "Simon, natulog ba kamo? Dili ba gayod kamo makatukaw sa usa lamang ka oras? ³⁸Pagtukaw ug pag-ampo aron nga kamo madaug sa panulay. Ang espiritu andam gayod, apan luya ang unod. ³⁹Mipalayo na usab siya ug nag-ampo, ug gigamit niya ang samang mga pulong.⁴⁰Sa dihang mibalik siya pag-usab, nakaplagan sila nga nangatulog, kay nangaloya na pag-ayo ang ilang mata ug wala sila masayod kung unsa ang isulti ngadto kaniya. ⁴¹Miduol siya sa makatulong higayon ug miingon kanila, "Nangatulog pa gihapon kamo ug namahulay? Igo na! Miabot na ang oras. Tan-awa! Ang Anak sa Tawo igatugyan sa mga kamot sa mga makasasala. ⁴²tindog; manlakaw na kita. Tan-awa, ang usa sa magbudhi kanako nagkaduol na.⁴³Samtang nagsulti pa siya, si Judas, ang usa sa napulog duha, miabot, ug ang dakong panon uban kaniya nga adunay mga espada ug mga bunal, gikan sa mga pangulong pari, mga escriba, ug ang mga kadagkoan. ⁴⁴Karon ang magbubudhi niya mihatag kanila ug ilhanan, nag-ingon, "Ang usa nga akong hagkan, mao na kana siya. Dakpa siya ug dad-a ug bantayi." ⁴⁵Sa pag-abot ni Judas, dihadiha miduol siya kang Jesus ug miingon, "Rabbi!" Ug mihalok siya kaniya. ⁴⁶Unya gigunitan nila ang iyang mga kamot ug gidakop siya.⁴⁷Apan ang usa kanila nga nagtindog sa duol mihulbot sa iyang espada ug mitigbas sa sulugoon sa labaw nga pari ug naputol ang iyang dalunggan. ⁴⁸Si Jesus miingon kanila, "Nanganhi ba kamo, ingon nga batok sa usa ka tulisan, nga inubanan man sa mga espada ug mga bunal alang sa pagdakop kanako?" ⁴⁹Sa adlaw-adlaw nga ako kauban pa ninyo ug ako nagtudlo ngadto sa templo, wala ninyo ako dakpa. Apan kini mahitabo aron matuman gayod ang kasulatan. ⁵⁰Ug ang tanan nga kauban ni Jesus mibiya kaniya nanagan palayo.⁵¹Ang usa ka batan-on nga lalaki, nga nagsul-ob lamang ug usa ka lino nga panapton nga giputos palibot kaniya, nagsunod kang Jesus . Sa dihang gidakop siya sa mga lalaki ⁵²nabilin niya ang lino nga panapton ug midagan siya palayo kanila nga hubo.⁵³Gidala nila si Jesus ngadto sa labaw nga pari. Nagtigom didto uban kaniya ang tanan nga mga pangulong pari, ang mga kadagkoan, ug ang mga escriba. ⁵⁴Karon si Pedro misunod kaniya gikan sa layo, hangtod sa hawanan sa labaw nga pari. Milingkod siya tapad sa mga bantay, nga nagpaduol sa kalayo aron mainitan.⁵⁵Karon ang mga pangulong pari ug ang tibuok Konseho nagapangita ug magpamatuod batok kang Jesus aron itugyan nila siya ngadto sa kamatayon. ⁵⁶Apan wala sila makakaplag niini. Kay daghan ang nanagdala sa bakak nga pagpamatuod batok kaniya, apan bisan ang ilang pagpamatuod wala magka-uyon.⁵⁷Ang pipila mitindog ug nagdala sa bakak nga pagpamatuod batok kaniya; miingon sila, ⁵⁸"Nakadungog kami nga siya nag-ingon, "Gubaon ko kining temploha nga hinimo sa mga kamot, ug sulod sa tulo ka adlaw pagatukoron ko ang lain nga dili binuhat sa mga kamot."' ⁵⁹Apan bisan ang ilang pagpamatuod wala magka-uyon.⁶⁰Ang labaw nga pari nagtindog taliwala kanila ug nangutana kang Jesus, "Wala ka bay ikatubag? Unsa man kining ginapamatud-an sa mga tawo batok kanimo?" ⁶¹Apan siya nagahilom ug wala mitubag bisan usa. Ang labaw nga pari nangutana kaniya pag-usab ug miingon, "Ikaw ba si Cristo, ang anak nga Bulahan nga Dios?" ⁶²Si Jesus miingon, "Ako. Ug makita ninyo ang Anak sa Tawo sa dihang siya molingkod sa tuong kamot sa gahum ug moabot inubanan sa mga panganod sa langit."⁶³Gigisi sa labaw nga pari ang iyang mga bisti ug miingon, "Nanginahanglan pa ba kita ug mga saksi? ⁶⁴Nadungog ninyo ang pagpasipala. Unsa man ang inyong hukom?" Ug silang tanan nagkahiusa nga naghukom kaniya nga angay sa kamatayon. ⁶⁵Ang pipila misugod sa pagluwa kaniya ug mitabon sa iyang dagway ug mihapak kaniya ug miingon, "Tag-ana!" Gikuha siya sa mga opisyal ug gilatos siya.⁶⁶Samtang si Pedro anaa sa silong sa hawanan, ang usa sa mga sulogoon nga babaye sa labaw nga pari miduol kaniya. ⁶⁷Nakita niya si Pedro nga nagtindog duol sa kalayo aron mainitan, ug siya mitutok kaniya. Unya miingon siya, "Ikaw usab kauban ni Jesus nga Nazareno." ⁶⁸Apan siya milimod niini, nag-ingon, "Ako wala makaila ni wala makasabot kung unsa ang imong gipanulti." Unya migawas siya sa hawanan.⁶⁹Apan ang sulugoon nga babaye nakakita kaniya ug nagsugod na usab sa pag-ingon niadtong mga nagtindog didto, "Kining tawhana usa kanila!" ⁷⁰Apan gilimod niya kini pag-usab. Sa pagkataod-taod kadtong nanagtindog didto nag-sulti kang Pedro, "Sa pagkatinuod ikaw usa kanila, kay ikaw usab taga Galilea."⁷¹Apan siya nagsugod sa pagbutang sa iyang kaugalingon ilawm sa mga tunglo ug pagpanumpa, "Wala gayod ako makaila niining tawhana nga inyong giingon." ⁷²Dihadiha ang manok mituktugaok sa makaduhang higayon. Unya nahinumdoman ni Pedro ang mga gisulti ni Jesus kaniya: "Sa dili pa motuktogaok ang manok sa makaduha, igalimod mo na ako sa makatulong higayon." Ug siya nahugno ug mihilak.

15¹Sayo sa kabuntagon, ang mga pangulong pari nagtigom uban ang mga kadagkoan ug mga escriba ug ang tibuok Hukmanan. Unya gigapos nila si Jesus ug gidala palayo. Gitugyan nila siya kang Pilato. ²Si Pilato nangutana kaniya, "Ikaw ba ang Hari sa mga Judio?" Siya mitubag kaniya, "Giingon mo na." ³Ang mga pangulong pari nagpakita sa daghang mga sumbong batok kaniya.⁴Si Pilato nangutana pag-usab kaniya, "Dili ka ba motubag? Tan-awa daghan kaayong sumbong nga ilang gidala batok kanimo! ⁵Apan si Jesus wala gihapon mitubag kang Pilato, ug kana nakapahibulong kaniya.⁶Karon sa panahon sa pista nabatasan ni Pilato nga magpagawas ngadto kanila ug usa ka binilanggo, usa ka binilanggo nga ilang gipangayo, ⁷Dihay usa ka tawo nga ginganlan ug Barabas sulod sa bilangoan uban sa mga masinupakon nga nakahimo ug pagpatay sa panahon sa rebelyon. ⁸Ang panon miadto kang Pilato ug misugod sa paghangyo kaniya nga pagahimoon niya alang kanila ang sama sa miagi.⁹Si Pilato mitubag kanila ug miingon, "Buot ba kamo nga pagabuhian ko kaninyo ang Hari sa mga Judio?" ¹⁰Kay nasayod siya nga tungod sa kasina ang mga pangulong pari nagtugyan kang Jesus ngadto kaniya. ¹¹Apan ang mga pangulong pari nagsugyot sa panon sa pagsinggit nga kinahanglan buhian hinoon si Barabas .¹²Si Pilato mitubag kanila pag-usab ug miingon, "Nan, unsa man ang akong buhaton sa Hari sa mga Judio?" ¹³Sila misinggit pag-usab, "Ilansang siya sa krus!"¹⁴Si Pilato miingon kanila, "Unsa man ang sayop niyang nabuhat? Apan sila misinggit hinoon sa makusog , "Ilansang siya sa krus." ¹⁵Si Pilato buot makapahimuot sa panon, busa iyang gibuhian si Barabas ngadto kanila. Gihampak niya si Jesus ug unya gitugyan siya aron ilansang sa krus.¹⁶Gidala siya sa mga sundalo sulod sa hawanan (ang kuta sa mga sundalo), ug ilang gipatawag ang tibuok panon sa kasundalohan. ¹⁷Gisul-oban nila si Jesus ug dagtom-pula nga kupo, ug nagsapid sila sa usa ka purong-purong nga tunokon ug gibutang kini kaniya. ¹⁸Nagsugod sila sa pagyukbo kaniya ug miingon, "Mabuhi, ang Hari sa mga Judio!"¹⁹Gibunalan nila ang iyang ulo sa usa ka bagakay ug giluwaan siya. Ug giluhod-luhuran ug giyukbo yukboan nila siya sa iyang atubangan. ²⁰Sa diha nga sila nagbugalbugal kaniya, gihukasan nila siya sa dagtom-pula nga kupo ug gisul-ob kaniya ang iyang kaugalingong bisti, ug unya gihatod siya sa gawas aron ilansang siya sa krus. ²¹Usa ka tawo, si Simon nga taga cyrene, nga miabot gikan sa laing nasod (ang amahan ni Alexander ug Rufus), gipugos nila siya sa pagpas-an sa iyang krus .²²Ang mga sundalo nagdala kang Jesus sa dapit nga ginganlan ug Golgota (nga sa ato pa, Dapit sa Kalabira). ²³Ug gihatagan nila siya ug bino nga sinagolan ug mirra, apan wala siya miinom niini. ²⁴Gilansang nila siya sa krus ug gibahinbahin ang iyang bisti pinaagi sa pagripa aron sa pagkahibalo kung unsa ang bahin nga makuha sa matag sundalo.²⁵Mao kini ang ikatulong takna sa dihang gilansang nila siya. ²⁶Sa usa ka karatola ilang gisulat ang sumbong batok kaniya, "Ang Hari sa mga Judio." ²⁷Gilansang nila uban kaniya ang duha ka tulisan, ang usa sa tuo niya ug ang usa sa iyang wala. ²⁸Ang pinaka karaang mga kopya wala malakip ang bersikulo 28 (tan-awa ang Lucas 22: 3), vs 28, Ug natuman ang kasulatan nga nag-ingon, 'Kauban siya sa mga malinapason.'²⁹Kadtong mga nangagi nagbiay-biay kaniya, naglingolingo sa ilang ulo ug nag-ingon, "Aha! Ikaw nga moguba sa templo ug motukod niini pag-usab sulod sa tulo ka adlaw, ³⁰luwasa ang imong kaugalingon ug kanaog diha sa krus!"³¹Sa samang paagi ang mga pangulong pari nagbugalbugal kaniya ang usag- usa , kauban ang mga escriba, ug miingon, "Giluwas niya ang uban, apan dili siya makaluwas sa iyang kaugalingon. ³²Tugoti ang Cristo, ang Hari sa Israel, pagkanaug karon sa krus aron makakita ug makatuo kita." Ug kadtong gilansang sa krus uban kaniya nagtamay usab kaniya.³³Sa ikaunom nga takna, ang kangitngit miabot sa tibuok kayutaan hangtod sa ikasiyam nga takna. ³⁴Sa ikasiyam nga takna si Jesus misinggit sa makusog nga tingog, "Eloi, Eloi, lama sabachthani?" nga gihubad, "Dios ko, Dios ko, nganong gibiyaan mo man ako?" ³⁵Ang pipila sa mga nagatindog didto nakadungog niini ug miingon, "Tan-awa, nanawag siya kang Elias."³⁶Adunay midagan, gibutangan ug suka ang spongha, gibutang kini sa usa ka bagakay, ug gihatag kini kaniya aron imnon. Ang tawo miingon, "Tan-awon ta kung moanhi ba si Elias sa pagkuha kaniya." ³⁷Unya si Jesus misinggit sa makusog nga tingog ug namatay. ³⁸Ang tabil sa templo napikas sa duha gikan sa taas paubos.³⁹Sa diha nga ang centoryon nga nagtindog ug nag-atubang kang Jesus nakakita nga siya patay na niining paagi, miingon siya, "Tinuod gayod nga kining tawhana Anak sa Dios." ⁴⁰Aduna usab mga babaye didto nga mitan-aw sa halayo. Lakip kanila mao si Maria Magdalena, si Maria (ang inahan ni Santiago nga manghod ug si Joses), ug si Salome. ⁴¹Sa didto pa siya sa Galilea nagsunod sila kaniya ug nag-alagad kaniya. Daghan pang mga babaye ang nanungas ngadto kaniya sa Jerusalem.⁴²Sa pag-abot sa kagabhion, tungod kay mao kini ang adlaw sa pagpangandam, kana mao, ang adlaw sa dili pa ang Adlaw nga Igpapahulay, ⁴³miadto didto si Jose nga taga Arimatea. Siya usa ka Tinahod nga sakop sa Konseho nga nagpaabot sa gingharian sa Dios. Maisogon siyang miadto kang Pilato ug gipangayo ang lawas ni Jesus. ⁴⁴Natingala si Pilato nga si Jesus namatay na; gipatawag niya ang centoryon ug gipangutana siya kung si Jesus patay na.⁴⁵Sa dihang nasayran sa centoryon nga siya patay na, gihatag niya ang lawas ngadto kang Jose. ⁴⁶Mipalit si Jose ug panapton nga lino. Gikuha niya siya paubos gikan sa krus, giputos siya sa panapton nga lino, ug gilubong siya sa lubnganan nga gikan sa tiniltil nga bato. Unya giligid niya ang usa ka bato sa agianan pasulod sa lubnganan. ⁴⁷Si Maria Magdalena ug Maria nga inahan ni Joses nakakita sa dapit diin gilubong si Jesus.

16¹Sa nahuman na ang Adlaw nga Igpapahulay, si Maria Magdalena ug si Maria nga inahan ni Santiago, ug si Salome, namalit ug mga pahumot, aron sa pag-adto ug pagdihog sa lawas ni Jesus. ²Sa sayo kaayo sa unang adlaw sa semana, miadto sila sa lubnganan sa pagsubang sa adlaw.³Nagsultihanay sila sa matag-usa, "Kinsa man ang magaligid sa bato alang kanato gikan sa agianan sa lubnganan?" ⁴Sa pagtan-aw nila, nakita nila nga ang bato naligid na, kay kini dako kaayo.⁵Misulod sila sa lubnganan ug nakita ang usa ka batan-ong lalaki nga nagsul-ob sa maputing bisti, nga naglingkod sa tuong bahin, ug nangahadlok sila. ⁶Miingon siya kanila, "Ayaw kahadlok. Gipangita ninyo si Jesus, nga Nazareno, nga gilansang sa krus. Nabanhaw siya! Wala na siya dinhi. Tan-awa ang dapit nga gibutangan kaniya. ⁷Apan panlakaw kamo, sultihi ang iyang mga tinun-an ug si Pedro, Siya magauna kaninyo didto sa Galilea. Didto makita ninyo siya, sama sa gisulti niya kaninyo."⁸Migawas sila ug midagan gikan sa lubnganan; kay nangurog sila ug nahibulong. Wala sila nagsulti ug bisan unsa kang bisan kinsa tungod kay hilabihan ang kahadlok nila.⁹Ang labing maayo ug karaan nga mga kopya wala maglakip sa Marcos 16: 9- 20 Sa sayo sa unang adlaw sa semana, human siya nabanhaw, nagpakita siya pag-una kang Maria Magdalena, nga gihinginlan niya sa pito ka demonyo. ¹⁰Miadto siya ug gisultihan kadtong kauban niya, samtang sila nagbangotan ug nanghilak. ¹¹Nakadungog sila nga siya buhi ug nakit-an niya siya, apan wala sila mituo.¹²(Tan-awa ang sinulat sa bersikulo 9) Human niining mga butanga nagpakita siya sa laing dagway sa duha ka tawo samtang nagalakaw sila paingon sa laing nasod. ¹³Nangadto sila ug gisultihan ang nahibiling tinun-an, apan wala sila mituo kanila.¹⁴Unya sa wala madugay nagpakita si Jesus ngadto sa napulo ug usa samtang naglingkod sila sa lamesa, ug gibadlong niya sila sa ilang pagkawalay pagtuo ug pagkagahi sa kasingkasing, tungod kay wala sila motuo niadtong nakakita kaniya human siya mabanhaw gikan sa mga patay. ¹⁵Miingon siya kanila, "Lakaw ngadto sa tibuok kalibotan, ug isangyaw ang ebanghelyo sa tanang binuhat. ¹⁶Siya nga motuo ug magpabawtismo maluwas, ug siya nga dili motuo pagahukman sa silot.¹⁷Kining mga ilhanan magauban niadtong motuo: Sa akong ngalan pagahinginlan nila ang mga demonyo. Magasulti sila sa bag-ong mga pinulongan. ¹⁸Magapunit sila sa mga bitin pinaagi sa ilang mga kamot, ug kung moinom sila sa bisan unsa nga makapatay dili kini makadaot kanila. Magatapion sila sa ilang mga kamot ngadto sa masakiton, ug mamaayo sila."¹⁹Human ang Ginoo nakigsulti kanila, gibayaw siya ngadto sa langit ug milingkod sa tuong kamot sa Dios. ²⁰Mibiya ang mga tinun-an ug nagsangyaw bisan asa, samtang ang Dios nagapamuhat uban kanila ug nagpamatuod sa pulong pinaagi sa mga milagrosong mga ilhanan nga miuban kanila.

Lucas

1¹Daghang mga tawo misulay pagsulat ug mga taho mahitungod sa mga butang nga nahitabo taliwala kanamo. ²Kadtong mga nakasaksi sukad sa sinugdan ug nahimong mga sulugoon sa pulong, ang nagtaho kanamo. ³Busa, kini usab daw maayo alang kanako, sa pagsusi sa tanang butang sa tukma gayod gikan pa sa sinugdanan, aron kini mahisulat alang kanimo, labing halangdong Teofilo. ⁴Buot nako nga ikaw mahibalo sa tinuod nga mga butang nga imong igatudlo.⁵Sa panahon ni Herodes, nga hari sa Judea, adunay usa ka pari nga ginganlan ug Zacarias, gikan sa laray ni Abijah. Ang iyang asawa naggikan sa mga babayeng anak ni Aaron, ug siya si Elizabet. ⁶Matarong silang duha atubangan sa Dios, ug naglakaw nga matul-id sa tanang kasugoan ug mga kalagdaan sa Ginoo. ⁷Apan wala sila nakabaton ug anak, tungod kay si Elizabet baug man, ug sila mga tigulang na kaayo.⁸Usa ka adlaw niana samtang si Zacarias nagabuhat sa iyang katungdanan ingon nga usa ka pari atubangan sa Dios sa han-ay sa iyang buluhaton, ⁹sumala sa mga naandan sa pagpili kung kinsa ang pari nga mag alagad, siya ang napili nga maoy mosulod sa templo sa Dios aron sa pag sunog ug insenso. ¹⁰Ang tibuok katilingban sa katawhan nag-ampo gawas sa templo sa pag-abot sa takna sa pagsunog sa insenso.¹¹Ang usa ka anghel sa Ginoo nagpakita kaniya, nga nagtindog sa tuo nga kiliran sa halaran sa insenso. ¹²Si Zacarias nabalaka sa pagkakita kaniya, ug nahadlok pag-ayo. ¹³Apan ang anghel miingon kaniya, "Ayaw kahadlok, Zacarias, tungod kay gidungog na ang imong pag-ampo. Ang imong asawa, nga si Elizabet, magsabak ug batang lalaki, ug imo siyang nganlag Juan.¹⁴Kamo makabaton sa kalipay ug magmalipayon tungod kaniya, ug daghang mga tawo ang magmaya sa iyang pagkahimugso. ¹⁵Kay siya mahimong bantugan sa panan-aw sa Ginoo, ug dili siya moinum ug bino o maisog nga ilimnon. Mapuno siya sa Balaang Espiritu, bisan anaa pa siya sa sabakan sa iyang inahan.¹⁶Tungod kaniya daghan sa mga anak sa Israel ang mahibalik sa Ginoo nga ilang Dios. ¹⁷Mag-una siya kaniya diha sa espiritu ug gahom ni Elias. Siya magpabalik sa kasingkasing sa mga amahan ngadto sa ilang mga anak, ug ang nagmasinupakon sa paglakaw sumala sa kaalam diha sa pagkamatarong. Buhaton niya kini aron pag-andam sa katawhan alang sa Ginoo."¹⁸Miingon si Zacarias sa anghel, "Unsaon man nako pagkahibalo niini? Kay ako usa na ka tigulang nga tawo ug ang akong asawa tigulang na usab kaayo." ¹⁹Ang anghel mitubag kaniya, "Ako si Gabriel, nga nagtindog sa presensya sa Dios, ug ako gipadala kanimo aron sa pagsulti ug pagdala niining maayong balita. ²⁰Tan-awa, maamang ka ug dili na makasulti hangtod matuman kining mga butanga, kay ikaw wala motuo sa akong gipamulong, nga matuman sa umaabot nga gitakdang panahon."²¹Samtang ang mga tawo naghulat kang Zacarias ug natingala nganong nadugay siya pag-ayo sa sulod sa templo. ²²Sa dihang migawas na siya, dili na siya makasulti kanila, ug ilang nasabtan nga nakakita siyag panan-awon sulod sa templo. Busa misinyas nalang siya kanila, apan nagpabilin siyang dili makasulti. ²³Sa dihang ang iyang buluhaton nahuman na, siya mipauli sa ilang balay.²⁴Human sa pipila ka adlaw, ang iyang asawa nga si Elizabet nagsabak. Nagtago siya sulod sa lima ka bulan ug nag-ingon, ²⁵"Mao na kini ang gibuhat sa Ginoo alang kanako. Siya nagbantay kanako, aron sa pagkuha sa akong kaulawan taliwala sa katawhan."²⁶Sa pag-abot sa unom ka bulan sa pagsak ni Elizabet, ang anghel nga si Gabriel gipadala sa Dios didto sa syudad sa Galilea, nga ginganlag Nazaret, ²⁷ngadto sa usa ka ulay nga kaslonon sa usa ka lalaki nga si Jose. Gikan siya sa kaliwatan ni David, ug ang babayeng ulay mao si Maria. ²⁸Mipakita ang angel kaniya ug miingon, "Komusta, halangdong pinili! Ang Ginoo anaa kanimo!" ²⁹Apan si Maria naglibog sa iyang gipamulong, ug nabalaka kung unsa nga matang kini sa pangumusta.³⁰Ang anghel miingon kaniya, "Ayaw kahadlok, Maria, kay ikaw nakakaplag ug pabor uban sa Dios. ³¹Tan-awa, ikaw magmabdos ug manganak sa usa ka batang lalaki, ug nganlan mo siya'g Jesus. ³²Mahimo siyang bantogan, ug pagatawgon siyang Anak sa Labing Halangdon. Ihatag sa Ginoong Dios kaniya ang trono sa iyang amahan, nga si David. ³³Maghari siya sa tanang kaliwatan ni Jacob hangtod sa kahangtoran, ug mahimong walay katapusan ang iyang gingharian."³⁴Unya si Maria miingon sa anghel, "unsaon man pagkahitabo niini, nga usa man ako ka ulay?" ³⁵Ang anghel mitubag kaniya, "mokunsad kanimo ang Balaang Espiritu ug ang gahom sa Labing Halangdon magapandong kanimo. Busa ang maong balaan nga mahimugso pagatawgon nga Anak sa Dios.³⁶Tan-awa, si Elizabet nga imong paryente nagsabak usab ug batang lalaki bisan sa iyang katigulangon; anaa siya sa ika-unom ka bulan sa iyang pagpanamkon, bisan siya gitawag nga baug. ³⁷Kay walay butang dili mahimo sa Dios." ³⁸Si Maria miingon, "Sa pagkatinuod, ako usa ka alagad sa Ginoo. Buhata nga kini mahitabo kanako sumala sa imong gipamulong." Ug ang anghel mibiya na kaniya.³⁹Karon niining mga adlawa midali pagtindog si Maria aron sa pag-adto sa kabungtoran, sa usa sa mga syudad sa Judea, ⁴⁰ug siya miadto sa balay ni Zacarias ug nangomusta kang Elizabet. ⁴¹Sa pagkadungog ni Elizabet sa pagsampit ni Maria, milihok ang bata sa iyang sabakan; ug si Elizabet napuno sa Balaang Espiritu.⁴²Misinggit siya uban sa makusog nga tingog ug miingon, "Bulahan ka sa babaye nga tanan, ug bulahan usab ang bunga sa imong sabakan. ⁴³Sa unsang paagi nga giduaw man ako sa inahan sa akong Ginoo? ⁴⁴Kay sa pagkadungog naku sa imong pangomusta, ang bata sa akong sabakan milihok sa kalipay. ⁴⁵Bulahan siya nga mituo, kay matuman na ang mga butang nga giingon kaniya gikan sa Ginoo."⁴⁶Si Maria miingon, "Ang akong kalag nagdayeg sa Ginoo, ⁴⁷Ug nagmaya ang akong espiritu diha sa Dios nga akong Manluluwas.⁴⁸Kay iyang gihatagan ug pagtagad ang anaa sa ubos nga kahimtang sa iyang sulugoon. Sukad karon ang tanang kaliwatan magatawag kanako nga bulahan, ⁴⁹Kay ang Usa ka Gamhanan nagbuhat sa mga kahibulongang butang nganhi kanako; Ug balaan ang iyang ngalan.⁵⁰Ang iyang kalooy alang sa mosunod pa nga mga kaliwatan sa mga tawo nga magmahadlukon kaniya. ⁵¹Gipakita niya ang gahum uban sa iyang kamot; Iyang na patibulaag sa mga tawong mapahitas-on sa ilang huna-huna ug kasingkasing.⁵²Gipakanaog niya ang mga mamumuno gikan sa ilang trono, ug gituboy niya ang ubos ug kahimtang nga mga tawo. ⁵³Gihatagan niya sa mga maayong butang ang mga tawong gutom, ug giabog ang mga adunahang tawo nga walay bisan unsang nadala.⁵⁴Siya nagtabang sa iyang alagad nga si Israel, aron sa pagpadayag sa kalooy ⁵⁵kang Abraham ug sa iyang mga kaliwatan hangtod sa kahangtoran, ()sama sa iyang saad nga iyang pagabuhaton sa atong mga katigulangan."⁵⁶Ug nipuyo si Maria uban kang Elizabet sulod sa tulo ka bulan, ug pagkahuman niana mibalik siya sa iyang pinuy-anan. ⁵⁷Karon sa panahon nga si Elizabet manganak na, nanganak siya ug usa ka batang lalaki. ⁵⁸Ug ang iyang mga silingan ug mga paryenti nakadungog sa pagkamaayo sa Ginoo kaniya, ug nagmaya sila uban kaniya.⁵⁹Unya sa ikawalo ka adlaw human niadto, nangadto sila aron sa pagpatuli sa bata; ug paganganlan unta siya ug Zacarias, sama sa ngalan sa iyang amahan. ⁶⁰Apan ang iyang inahan mitubag ug miingon, "Dili, panganlan siya ug Juan." ⁶¹Ug sila miingon kaniya, "Walay bisan usa nga gikan sa imong mga paryente nga ginganlan niining ngalana."⁶²Misinyas sila sa iyang amahan aron pagsuta kung unsa ang iyang buot ipangalan sa bata. ⁶³Busa nangayo siya ug usa ka sulatanan ug misulat, "Juan ang iyang ngalan." Ug silang tanan nahibulong pag-ayo niini.⁶⁴Dihadiha dayon ang iyang baba nabuka ug ang iyang dila gawasnon na, ug nagsugod siya sa pagdayeg sa Dios. ⁶⁵Unya ang kahadlok niabot sa matag usa nga nagpuyo libot kanila ug ang tanang butang nga nahitabo maoy gipanghisgotan sa tibuok kabungturan sa Judea. ⁶⁶Ang matag usa nga nakadungog bahin niini nagpadayon sa paghunahuna sa nahitabo ug miingon, “Busa unsa kaha ang dangatan niining bataa? Kay namatikdan nila nga ang kamot sa Ginoo nag-uban man kaniya.⁶⁷Ang iyang amahan nga si Zacarias nga napuno sa Balaang Espiritu, ug nanagna, ⁶⁸"Dalaygon ang Ginoo, ang Dios sa Israel, tungod kay siya mianhi kanato aron pagtabang kay iyang nituman ang paglukat sa iyang katawhan.⁶⁹Siya naghatag kanato ug usa ka gamhanang Manluluwas gikan sa kaliwatan sa iyang alagad nga si David, ⁷⁰( sama nga ang Dios namulong pinaagi sa iyang mga balaang propeta sa karaang panahon). ⁷¹kaluwasan gikan sa atong mga kaaway, ug gikan sa kamot sa matag usa nga nagadumot kanato.⁷²Siya naghimo niini aron mapakita ang kalooy ngadto sa atong mga katigulangan, Ug ang paghinumdom sa balaang kasabutan. ⁷³Ang panumpa nga iyang gisulti kang Abraham nga atong amahan. ⁷⁴Siya nanumpa sa paghatag kanato ug kagawasan gikan sa kamot sa atong mga kaaway ug nagtugot kanato sa pag-alagad kaniya nga walay kahadlok, ⁷⁵sa pagkabalaan ug pagkamatarong sa iyang atubangan sa tanang panahon.⁷⁶Ug ikaw, anak, pagatawgon nga propeta sa Labing Halangdon, tungod kay ikaw ang mag-una sa Ginoo aron sa pag-andam sa iyang dalan ,ug pag andam sa mga tawo para sa iyang pag abot, ⁷⁷pag hatag ug kahibalo sa kaluwasan sa iyang katawhan pinaagi sa kapasayloan sa ilang mga sala.⁷⁸Mahitabo kini tungod sa malumong kalooy sa atong Dios , nga daw sama sa adlaw sa kabuntagon, magaabot gikan sa langit aron sa pagtabang kanato. ⁷⁹Modan-ag siya ngadto sa mga tawo nga naglingkod sa kangitngit ug sa landong sa kamatayon; siya mogiya sa atong tiil ngadto sa dalan sa kalinaw."⁸⁰Unya nagdako ang bata, ug nahimong kusgan diha sa espiritu. Nagpuyo siya sa awaaw nga dapit hangtod nga siya nagsugod sa pagpakita sa kadaghanan sa katawhan sa Israel.

2¹Karon niadtong mga adlawa, nahitabo kadto nga si Cesar Agustus nagpadala ug usa ka kasugoan nga nagmando nga kinahanglang mapahigayon ang sensus sa tanang mga tawo nga nagpuyo sa kalibotan. ²Mao kini ang unang sensus nga gipahigayon sa dihang si Quirinius mao ang gobernador sa Syria. ³Busa ang tanan nangadto sa ilang kaugalingon nga lungsod aron matala alang sa sensus.⁴Si Jose mibiya usab gikan sa siyudad sa Nazaret sa Galilea ug milakaw didto sa lungsod sa Judea nga anaa sa Betlehem, nga gitawag nga siyudad ni David, tungod kay siya usa man ka kaliwat gikan sa pamilya ni David. ⁵Siya miadto didto aron matala kauban ni Maria, nga iyang pangasaw-onon ug sabak.⁶Karon nahitabo kadto nga samtang atua sila didto, ang takna miabot nga siya manganak. ⁷Siya nanganak ug usa ka batang lalaki, iyang kamagulangang anak, ug iyang giputos ug maayo sa panapton unya gipahimutang niya siya didto sa sabsaban, tungod kay wala nay luna alang kanila didto sa lawak sa mga dumudoong.⁸Adunay mga magbalantay sa mga karnero sa maong rehiyon nga nagpuyo aron sa bagbantay mga karnero sa takna sa kagabihion. ⁹Ang anghel sa Dios mitungha kanila, ug ang himaya sa Dios midan-ag palibot kanila, ug nahadlok sila pag-ayo.¹⁰Unya ang anghel miingon kanila, "Ayaw kamo kahadlok, tungod kay ako magpahibalo kaninyo sa maayong balita nga makahatag ug dako kaayong kalipay sa tanang katawhan. ¹¹Karong adlawa ang usa ka manluluwas natawo alang kaninyo sa siyudad ni David! Siya mao ang Cristo nga Ginoo! ¹²Mao kini ang timailhan nga ihatag kaninyo, makaplagan ninyo ang usa ka bata nga giputos sa panapton ug naghigda didto sa sabsaban.¹³Sa kalit lang uban sa mga anghel adunay dakong panon sa langitnong kasundalohan nga nagdayeg sa Dios, ug nag-ingon, ¹⁴"Himaya sa Dios sa kahitas-an, ug aduna untay kalinaw sa kalibotan taliwala sa katawhan nga iyang gikahimut-an."¹⁵Nahitabo kadto nga sa dihang ang mga anghel nahanaw na gikan kanila ug mibalik sa langit, ang mga magbalantay sa karnero miingon sa usag-usa, "Mangadto na kita karon sa Betlehem, ug tan-awon nato kining butang nga nahitabo, nga maoy gipadayag sa Ginoo kanato." ¹⁶Sila nagdali sa pag-adto didto ug nakaplagan nila si Maria, Jose, ug ang bata nga naghigda didto sa sabsaban.¹⁷Human nila kini nakita, ilang gipahibalo kung unsa ang gisulti kanila mahitungod niining bataa. ¹⁸Ang tanan nga nakadungog niini natingala kung unsa ang gisulti kanila sa mga magbalantay sa mga karnero. ¹⁹Apan si Maria kanunay nga naghunahuna mahitungod sa tanang butang nga iyang nadunggan, ug gitipigan kini niya sa iyang kasingkasing. ²⁰Ang mga magbalantay sa mga karnero mibalik, nga naghimaya ug nagdayeg sa Dios sa tanang butang nga ilang nadungog ug nakita, sama sa giingon kanila.²¹Sa ikawalo ka adlaw ug mao kadtong panahona sa pagtuli sa bata, sila nagngalan kaniya ug Jesus, ang ngalan nga gihatag sa anghel sa wala pa siya gipanamkon sa sabakan.²²Sa dihang ang gikinahanglan nga gidaghanon sa mga adlaw alang sa ilang paghinlo nilabay na, sumala sa balaod ni Moises, ilang gidala siya sa templo sa Jerusalem aron ihalad siya sa Ginoo. ²³Sumala sa nahisulat sa balaod sa Ginoo, "Ang tanang anak na lalaki nga migula sa sabakan pagatawagon nga balaan alang sa Ginoo." ²⁴Sila usab miadto aron sa paghalad ug usa ka halad sumala sa giingon sa balaod sa Ginoo, "Usa ka pares nga pati o duha ka pispis nga tukmo."²⁵Tan-awa, adunay usa ka tawo sa Jerusalem nga ginganlan ug Simeon. Kining tawhana matarong ug may kahadlok sa Ginoo. Siya naghulat sa manghuhupay sa Israel, ug ang Balaang Espiritu anaa kaniya. ²⁶Gipadayag na kaniya sa Balaang Espiritu nga dili usa siya mamatay sa dili pa niya makita ang Ginoo nga Cristo.²⁷Usa ka adlaw niana miadto siya sa templo, giniyahan sa Balaang Espiritu. Sa dihang ang ginikanan nagdala sa bata, nga si Jesus, aron himoon niya kung unsa ang nabatasan nga gisugo sa balaod, ²⁸unya si Simeon nagdawat kaniya sa iyang mga bukton, ug nagdayeg sa Dios ug nag-ingon, ²⁹"Karon tugoti nga ang imong alagad mobiya sa kalinaw, Ginoo, sumala sa imong pulong.³⁰Kay nakita na sa akong mga mata ang imong kaluwasan, ³¹nga imong giandam sa presensya sa tanang katawhan. ³²Ang kahayag nga mopadayag sa kamatuoran ngadto sa mga Gentil ug himaya sa imong katawhan Israel."³³Ang amahan ug inahan sa bata natingala sa mga butang nga gipanulti mahitungod kaniya. ³⁴Unya si Simeon nagpanalangin kanila ug miingon kang Maria nga iyang inahan. "Tan-awa pag-ayo! Kini nga bata gitagana alang sa pagkapukan ug pagbangon sa daghang katawhan sa Israel ug timailhan sa gipamulong batok kaniya. ³⁵Ang usa ka espada mutigbas sa imong kaugalingon nga kalag, aron ang mga hunahuna gikan sa daghang kasingkasing mahimong mapadayag."³⁶Ang babaye nga propeta nga ginganlan ug Ana atua usab didto. Siya mao ang anak nga babaye ni Fanuel gikan sa tribo ni Aser. Edaran na kaayo siya. Siya nagpuyo kauban sa iyang bana sulod sa pito ka tuig pagkahuman sa iyang kaminyuon, ³⁷ug unya siya nabiyuda sa 84 ka tuig. Siya wala gayod mobiya sa templo ug nagpadayon sa pagsimba sa Dios inubanan sa pagpu-asa ug mga pag-ampo, gabii ug adlaw. ³⁸Niana gayong higayona, siya miadto ngadto kanila ug nagsugod sa pagpasalamat sa Dios. Siya nagsulti mahitungod sa bata ngadto sa tanan nga nagahulat alang sa pagtubos sa Jerusalem.³⁹Sa dihang sila nahuman na sa tanan nilang gikinahanglang buhaton sumala sa balaod sa Ginoo, sila mibalik sa Galilea, sa ilang kaugalingon nga siyudad, sa Nazaret. ⁴⁰Ang bata nagdako ug nahimong kusgan, nagataas ang kaalam, ug ang grasya sa Dios anaa kaniya.⁴¹Ang iyang ginikanan moadto kada tuig sa Jerusalem alang sa Kasaulogan sa Pagsaylo. ⁴²Sa dihang nag-edad na siya ug dose ka tuig, sila mitungas na usab alang sa nabatasan nga panahon sa kasaulogan. ⁴³Pagkahuman nila ug puyo sa gigahin nga mga adlaw alang sa kasaulogan, nagsugod na silag pamauli sa ilang pinuy-anan. Apan ang bata nga si Jesus nagpabilin didto sa Jerusalem ug ang iyang ginikanan wala makabalo niini. ⁴⁴Sila nagdahom nga siya uban sa panon nga nanglakaw uban kanila, busa sila nakalakaw na ug usa ka adlaw nga panaw. Unya sila nagsugod na sa pagpangita kaniya sa ilang mga kaparyentihan ug mga kahigalaan.⁴⁵Sa dihang wala nila siya makaplagi, mibalik sila sa Jerusalem ug nagsugod sa pagpangita kaniya didto. ⁴⁶Nahitabo kadto sa pagkahuman sa tulo ka adlaw, ilang nakaplagan siya didto sa templo, naglingkod didto sa taliwala sa mga magtutudlo, naminaw kanila ug nangutana kanila sa mga pangutana. ⁴⁷Ang tanan nga naminaw kaniya nahibulong sa iyang pagpanabot ug sa iyang mga tubag.⁴⁸Sa dihang ila siyang nakita, sila nahibulong. Ang iyang inahan nag-ingon kaniya, "Anak, nganong imo man mi gi ingani? tan-awa, ang imong amahan ug ako nabalaka pag-ayo sa pagpangita kanimo." ⁴⁹Siya miingon kanila, "Nganong nangita man kamo kanako? Wala ba kamo masayud nga kinahanglan nga ako anaa sa balay sa akong Amahan?" ⁵⁰Apan wala sila nakasabot kung unsa ang iyang gipasabot niadto nga mga pulong.⁵¹Unya siya mibalik pauli kauban nila padulong sa Nazaret ug nagmasinugtanon kanila. Ang iyang inahan nagtipig niining tanan nga mga butang sa iyang kasingkasing. ⁵²Apan si Jesus nagpadayon nga nagtubo sa kaalam ug gidak-on, ug nadugangan ang kaluoy diha sa Dios ug sa katawhan.

3¹Karon sa ika kinse ka-tuig sa paghari ni Tiberio Cesar, samtang si Poncio Pilato ang gobernador sa Judea, ug si Herodes mao ang pangulo sa distrito sa Galilea, ang iyang igsoon si Felipe mao ang pangulo sa distrito sa rehiyon sa Iturea ug Traconite, ug si Lisanias mao ang pangulo sa distrito sa Abilene, ²ug nianang panahona si Anas ug si Caifas sila ang mga pangulong pari, ang pulong sa Dios niabot kang Juan, nga anak ni Zacarias, didto sa kamingawan.³Milakaw siya sa tibouk rehiyon nga palibot sa Suba sa Jordan, nagwali sa pagbawtismo sa paghinulsol alang sa kapasayloan sa mga sala.⁴Ingon sa nahisulat sa libro sa mga pulong ni propeta Isaias, "Ang tingog sa usa nga nagtawag sa kamingawan, 'Andama ang dalan sa Ginoo, Himoang tul-id ang iyang mga agianan.⁵Ang matag walog mapuno, ang matag kabukiran ug bungtod mahimong mapatag, ug ang baliko nga mga dalan matul-id, ang lubaklubak nga mga dalan mahimong mahapsay. ⁶Tanang katawhan makakita sa kaluwasan sa Dios.'"⁷Busa si Juan nag-ingon sa dakong panon sa katawhan nga miduol aron magpabawtismo kaniya, "Kamong mga kaliwat sa mga malala nga bitin, kinsa man ang nagpasidaan kaninyo nga makalikay sa silot nga umaabot?⁸Pagbaton ug mga bunga nga adunay katakos sa paghinulsol, ug ayaw pagsugod ug istorya sa inyong mga kaugalingon, 'Aduna kami Abraham nga among amahan,' tungod niini sultihan ko kamo nga ang Dios makahimo ug mga anak alang kang Abraham bisan gikan niining mga bato.⁹Ang atsa mitaop na sa gamot sa mga kahoy. Busa ang matag kahoy nga dili makapamunga ug maayong bunga paga-bughaon ug itambog ngadto sa kalayo."¹⁰Unya ang mga katawhan sa mga panon nangutana kaniya, nga nag-ingon, "Unya unsa ang angay namong buhaton?" ¹¹Mitubag siya ug miingon kanila, "Kung may usa ka tawo nga adunay duha ka bisti, kinahanglan iyang ihatag ang usa niini ngadto sa uban nga wala niini ug bisan kinsa nga adunay pagkaon sa maong paagi iya usab kining pagabuhaton."¹²Unya pipila ka mga maniningil sa buhis nga miduol usab kaniya aron magpabawtismo, ug nag-ingon sila kaniya, "Magtutudlo, unsay angay namong buhaton?" ¹³Siya miingon kanila, "Ayaw kamo pangolekta ug kwarta nga labaw pa sa kolektahonon nga kantidad."¹⁴Pipila sa mga sundalo nangutana usab kaniya, nga nag-ingon, "Ug mag unsa man mi? Unsa may angay namong buhaton?" Siya miingon kanila, "Ayaw kamo pagkuha ug kwarta ni bisan kinsa pinaagi sa pagpugos, ug ayaw kamo pagbutang-butang kang bisan kinsa ug bakak. Kinahanglan makontento kamo sa inyong mga suhol."¹⁵Samtang ang mga tawo mahinamon nga nagdahom sa Cristo nga umaabot, ang matag usa nahibulong sulod sa ilang kasingkasing mahitungod kang Juan kung siya ba gayod ang Cristo. ¹⁶Si Juan mitubag sa ilang tanan nga nag-ingon, "Alang kanako, gibawtismohan ko kamo sa tubig, apan adunay lain nga moabot nga hilabihan kagamhanan kay kanako, ug dili gani ako takos bisan pa sa pagbadbad sa hikot sa iyang sandalyas. Bawtismohan niya kamo diha sa Balaang Espiritu ug sa kalayo.¹⁷Ang iyang pangkahig anaa sa iyang kamot nga maoy mohinlo pag-ayo ngadto sa iyang giokanang salog ug sa pagtigum sa mga trigo didto sa iyang kamalig. Apan iyang sunogon ang uhot sa kalayo nga dili mapalong."¹⁸Sa kadaghanan sa iyang mga pagsangyaw, iyang giwali ang maayong balita ngadto sa mga tawo. ¹⁹Gibadlong usab ni Juan si Herodes ang pangulo sa distrito sa pakigminyo sa asawa sa iyang igsoon nga si Herodias, ug sa tanang ubang butang nga mga daotan nga gibuhat niya. ²⁰Nagdugang pa siya, Iyang gipabilanggo si Juan.²¹Miabot kini nga, samtang ang tanan katawhan gipangbawtismohan ni Juan, si Jesus usab nagpabawtismo. Samtang nag-ampo siya, ang langit na abli. ²²Ang Balaang Espiritu mitugpa kaniya nga adunay lawas nga sama sa pati, ug adunay tingog nga gikan sa langit, "Ikaw ang akong hinigugmang Anak. Gikahimot-an ko ikaw pag-ayo."²³Sa dihang nagsugod si Jesus sa iyang ministeryo, Siya anaa sa trenta anyos ang edad. Siya ang anak nga lalaki (mahimo unta) ni Jose, ang anak nga lalaki ni Eli, ²⁴ang anak nga lalaki ni Matat, ang anak nga lalaki ni Levi, ang anak nga lalaki ni Melki, ang anak nga lalaki ni Janai, ang anak nga lalaki ni Jose.²⁵Jose ang anak nga lalaki ni Matatias, ang anak nga lalaki ni Amos, ang anak nga lalaki ni Nahum, ang anak nga lalaki ni Esli, ang anak nga lalaki ni Nagai, ²⁶ang anak nga lalaki ni Maat, ang anak ni Matatias, ang anak nga lalaki ni Semei, ang anak nga lalaki ni Josec, ang anak nga lalaki ni Juda,²⁷Juda ang anak nga lalaki ni Joanan, ang anak nga lalaki ni Resa, ang anak nga lalaki ni Zerubabel, ang anak nga lalaki ni Shealtiel, ang anak nga lalaki ni Neri, ²⁸ang anak nga lalaki ni Melki, ang anak nga lalaki ni Adi, ang anak nga lalaki ni Cosam, ang anak nga lalaki ni Elmadam, ang anak nga lalaki ni Er, ²⁹ang anak nga lalaki ni Josue, ang anak nga lalaki ni Eliezer, ang anak nga lalaki ni Jorim, ang anak nga lalaki ni Matat, ang anak nga lalaki ni Levi,³⁰Lievi ang anak nga lalaki ni Simeon, ang anak nga lalaki ni Juda, ang anak nga lalaki ni Jose, ang anak nga lalaki ni Jonam, ang anak nga lalaki ni Eliakim, ³¹ang anak nga lalaki ni Melea, ang anak nga lalaki ni Mena, ang anak nga lalaki ni Matata, ang anak nga lalaki ni Natan, ang anak nga lalaki ni David, ³²ang anak nga lalaki ni Jesse, ang anak nga lalaki ni Obed, ang anak nga lalaki ni Boaz, ang anak nga lalaki ni Salmon, ang anak nga lalaki ni Nashon,³³Nashon ang anak nga lalaki ni Aminadab, ang anak nga lalaki ni Admin, ang anak nga lalaki ni Arni, ang anak nga lalaki ni Hezron, ang anak nga lalaki ni Perez, ang anak nga lalaki ni Juda, ³⁴ang anak nga lalaki ni Jacob, ang anak nga lalaki ni Isaac, ang anak nga lalaki ni Abraham, ang anak nga lalaki ni Tera, ang anak nga lalaki ni Nahor, ³⁵ang anak nga lalaki ni Serug, ang anak nga lalaki ni Reu, ang anak nga lalaki ni Peleg, ang anak nga lalaki ni Heber, ang anak nga lalaki ni Shela,³⁶Shela ang anak nga lalaki ni Cainan, ang anak nga lalaki ni Arfaxad, ang anak nga lalaki ni Shem, ang anak nga lalaki ni Noe, ang anak nga lalaki ni Lamec, ³⁷ang anak nga lalaki ni Metusela, ang anak nga lalaki ni Enoc, ang anak nga lalaki ni Jared, ang anak nga lalaki ni Mahalalel, ang anak nga lalaki ni Kenan, ³⁸ang anak nga lalaki ni Enos, ang anak nga lalaki ni Set, ang anak nga lalaki ni Adan, ang anak nga lalaki sa Dios.

4¹Unya si Jesus, napuno sa Balaang Espiritu, mibalik siya gikan sa Suba sa Jordan, ug gitultolan siya sa Espiritu ngadto sa kamingawan , ²sa kwarenta ka adlaw ug gitintal siya sa yawa didto. Niadtong mga adlawa, wala gayod siyay gikaon bisan unsa, ug sa kataposan nga adlaw gigutom siya pag-ayo.³Ang yawa miingon kaniya, "Kung ikaw ang Anak sa Dios, mando-i kining bato nga mahimong pan." ⁴Si Jesus mitubag kaniya, "Nahisulat kini, 'Nga ang Tawo dili mabuhi sa pan lamang.'"⁵Unya gidala siya sa yawa sa taas nga dapit, ug gipakita kaniya ang tanan nga mga gingharian sa kalibutan niadtong higayona. ⁶Ang yawa nag-ingon kaniya, "Ihatag ko kanimo ang katungod nga magdumala sa tanan gingharian, ug ang tanan nga kaanyag niini. Ako kining mabuhat tungod kay gihatag kini kanako nga akong dumalahan, ug mahimo nako ihatag ni bisan kinsa nga akong gusto. ⁷Busa kung moyukbo ka kanako ug mosimba ka kanako, ang tanan niini maimo."⁸Apan si Jesus mitubag ug miingon kaniya, "Nahisulat kini, simbaha ang Ginoo nga imong Dios, ug siya lang ang imong alagaran.'"⁹Ug unya ang yawa nag giya kang Jesus didto sa Jerusalem ug gibutang siya sa pinakataas nga bahin sa templo, ug miingon kaniya, "Kung ikaw ang Anak sa Dios, ihulog ang imong kaugalingon gikan diri. ¹⁰Kay nahisulat kini, "Iyang suguon ang iyang mga anghel nga moatiman kanimo, aron panalipdan ka.' ¹¹ug, 'Pagasapnayon ka nila sa ilang mga kamot, aron nga dili maigo ang imong mga tiil batok sa bato.'"¹²Si Jesus mitubag kaniya nga nag-ingon, "Gipamulong kini, 'Ayaw sulayi ang Ginoo nga imong Dios.'" ¹³Sa dihang nahuman ang yawa sa pag tintal kang Jesus, siya mipalayo ug mibiya kaniya hangtod sa sunod na usab nga higayon.¹⁴Unya si Jesus mibalik sa Galilea uban sa gahom sa Espiritu, ug ang balita mahitungod kaniya mikaylap sa tibuok rehiyon nga palibot niini. ¹⁵Nanudlo siya sa mga sinagoga, ug ang tanan nagdayeg kaniya.¹⁶Usa kadlaw miadto siya sa Nazaret, sa siyudad kung asa siya nagdako. Ingon sa iyang naandan, misulod siya sa sinagoga sa adlaw nga Igpapahulay, ug mitindog siya ug iyang gibasa ang kasulatan. ¹⁷Ang linukot nga basahon nga sinulat ni propeta Isaias ang gihatag kaniya, unya iyang gi-ablihan ang linukot nga basahon ug nakaplagan niya didto ang nahisulat,¹⁸"Ang Espiritu sa Ginoo anaa kanako, Tungod kay gidihogan ako niya sa pagsangyaw sa maayong balita ngadto sa mga kabos. Gipadala niya ako aron sa pagpahibalo sa kagawasan ngadto sa mga dinakpan, Ug makakita pag-usab ang mga buta, Mohatag ug kagawasan ngadto sa gipang-daugdaug, ¹⁹Aron ipahibalo ang tuig sa pagkamaayo sa Ginoo."²⁰Unya iyang gisirado ang linukot nga basahon, gibalik niya kini ngadto sa piniyalan sa sinagoga, ug milingkod siya. Ang mga mata sa mga tawo nga naa sa sinagoga nagtutok kaniya. ²¹Nagsugod siya pag-ingon kanila, "Karon nga adlaw ang kasulatan natuman na pinaagi sa inyong nadunggan." ²²Ang tanan nga naa didto naka-saksi sa iyang gisulti ug silang tanan natingala sa malomanay niyang mga pulong nga migula sa iyang baba. Nag-ingon sila, " dili ba anak man siya ni Jose?²³Si Jesus miingon kanila, "Sigurado gayod moingon kamo kanako bahin niining panultihon, 'Mananambal, tambali imong kaugalingon. Kung unsa ang among nadunggan sa Capernaum, buhata usab diri sa imong lungsod.'" ²⁴Miingon usab siya, "Sultihan ko kamo, walay propeta nga dawaton sa iyang kaugalingong lugar.²⁵Apan sultian ko kamo sa kamatuoran daghan ang mga balo sa Israel sa panahon ni Elias, sa dihang ang langit nasira sulod sa tulo ka tuig ug tunga, ug adunay dakong gutom sa tibuok nasod. ²⁶Apan si Elias wala gipaadto bisan asa kanila, apan didto siya gipadala sa usa ka biyuda nga nagpuyo sa Zarefat nga duol sa syudad sa Sidon. ²⁷Aduna usab daghan nga mga sanglahon sa Israel sa panahon ni propeta Eliseo, apan walay bisan usa nga giayo ngadto kanila gawas kang Naaman nga taga-Siria."²⁸Ang tanang mga tawo nga anaa sa sinagoga napuno sa kalagot sa dihang nadungog nila kining mga butanga. ²⁹Mitindog sila ug ilang gipugos siya pagawas sa siyudad, ug ila siyang gidala sa tumoy sa bungtod diin natukod ang maong siyudad, aron ila siyang ihulog sa pangpang. ³⁰Apan milakaw siya sa ilang taliwala ug nagpadayon ngadto sa laing lugar.³¹Unya milugsong siya sa Capernaum, ang siyudad sa Galilea, nagsugod siya pagpanudlo kanila sa adlaw nga igpapahulay. ³²Nahibulong sila pag-ayo sa iyang gipanudlo, tungod kay nagsulti siya nga adunay awtoridad.³³Karon sa Sinagoga nianang adlawa adunay usa ka tawo nga nasudlan sa hugaw nga espiritu sa demonyo, misinggit siya sa makusog niyang tingog, ³⁴"Unsa may labot namo kanimo, Jesus nga Nazaretnon? Mi-anhi kaba aron sa pag-guba kanamo? Nakahibalo ko kung kinsa ka! Ikaw ang Usa ka Balaan sa Dios!"³⁵Gibadlong ni Jesus ang demonyo, nga nag-ingon, "Pag-hilom ug gawas diha kaniya!" Sa dihang ang demonyo iyang gilabay ang tawo sa ilang taliwala, migawas siya gikan sa iyaha nga walay kadaot. ³⁶Ang tanan tawo natingala pag-ayo, ug kanunay silang nag-istoryahanay sa matag usa mahitungod sa nahitabo. Miingon sila, "Unsa nga matang sa pinulongan kini? Nga mahimo niyang mandoan ang mga daotang espiritu nga adunay katungod ug gahom ug nanggula sila?" ³⁷Busa ang balita mahitungod kaniya misugod ug kaylap sa tanang bahin nga palibot sa rehiyon.³⁸Unya si Jesus mibiya sa sinagoga ug misulod sa balay ni Simon, karon ang ugangan ni Simon nga babaye nag-antos sa taas nga hilanat, ug nagpakiluoy sila kaniya alang sa iyang balatian. ³⁹Busa mitindog siya sa iyang tapad ug iyang gibadlong ang hilanat, ug mibaya kini kaniya. Diha-diha mitindog siya ug nagsugod pag-alagad kanila.⁴⁰Sa dihang mosalopay na ang adlaw, gidala sa mga tawo ngadto kang Jesus ang tanan nga adunay lain-lain nga balatian ug sakit. Gitapion niya ang iyang kamot ngadto sa tagsa-tagsa kanila ug nanga-ulian sila. ⁴¹Ang mga demonyo usab nanggawas gikan sa kadaghanan kanila, ug nagsinggit nga nag-ingon, "Ikaw ang Anak sa Dios!" Gibadlong ni Jesus ang mga demonyo, wala niya kini tugoti nga moistorya, kay sila mismo nakabalo nga siya ang Cristo.⁴²Sa dihang ang banagbanag miabot, miadto si Jesus sa mingaw nga dapit. Ang panon sa mga katawhan nangita kaniya ug naabot sila sa lugar kung hain siya, misulay sila sa pagpugong kaniya sa pagpalayo kanila. ⁴³Apan miingon siya ngadto kanila, "Kinahanglan gayod ako mosangyaw sa maayong balita mahitungod sa gingharian sa Dios sa daghan pa nga mga siyudad, tungod kay kini ang hinungdan ngano gipadala ako diri." ⁴⁴Unya nagpadayon siya sa pagwali sa mga sinagoga sa tibuok probinsiya sa Judea.

5¹Karon nahitabo samtang nagpalibot ang mga tawo kang Jesus ug naminaw sa pulong sa Dios, ug siya nagtindog sa lanaw sa Genesaret. ²Iyang nakita ang duha ka sakayan nga gibira daplin sa lanaw. Ang mga mangingisda mihawa gikan didto ug naghugas sa ilang mga pukot. ³Si Jesus misakay sa usa sa mga sakayan nga gipanag-iyahan ni Simon ug gisugo siya nga ibutang kini sa tubig distansya gamay gikan sa yuta. Unya milingkod siya ug gitudloan ang mga tawo nga tua gawas sa sakayan.⁴Sa dihang nahuman na siya sa pagsulti, miingon siya kang Simon, "Dad-a ang sakayan didto sa lawom nga tubig ug ipaubos ang imong pukot aron kini makakuha. ⁵Si Simon mitubag ug miingon, "Agalon, nagtrabaho kami tibuok gabii, ug wala kami nakakuha, apan sa imong pulong, akong ipaubos ang mga pukot." ⁶Sa dihang nahuman na nila kini, nakatapok sila ug daghang mga isda, ug ang ilang mga pukot nangagisi. ⁷Busa gisinyasan nila ang ilang mga kauban sa laing sakayan aron sa pagtabang kanila. Sila miduol ug gipuno ang duha ka mga sakayan, mao nga nagsugod sila ug kaunlod.⁸Apan si Simon Pedro, sa dihang nakita niya kini, miluhod siya sa tiilan ni Jesus, nga nag-ingon, "Ginoo, palayo gikan kanako, kay ako usa ka makasasala nga tawo." ⁹Tungod kay siya nahibulong, ug ang tanan nga nag-uban kaniya, sa ilang nakuha nga isda ug sa ilang nadala. ¹⁰Apil niini si Santiago ug Juan, mga anak nga lalaki ni Zebedeo, nga kauban ni Simon. Ug miingon siJesus ngadto kang Simon, "Ayaw kahadlok, tungod kay gikan karon mga tawo na ang imong kuhaon." ¹¹Sa dihang gidala na nila ang ilang sakayan ngadto sa yuta, ilang gibiyaan ang tanan ug misunod kaniya.¹²Kini nahitabo samtang didto siya sa usa sa mga siyudad, adunay usa ka tawo didto nga sanglahon. Sa pagkakita niya kang Jesus, mihapa siya sa yuta ug nagpakiluoy kaniya, nga nag-ingon, "Ginoo, kung buot nimo, mamahimo mo akong hinloan." ¹³Unya gipataas ni Jesus ang iyang kamot ug gihikap siya, miingon, "buot nako. Mahinlo ka." Ug dihadiha ang iyang sangla nawala kaniya.¹⁴Siya nagsugo kaniya nga dili sultihan ang si bisan kinsa, apan giingnan siya, "Padayon sa imong dalan, ug ipakita ang imong kaugalingon didto sa pari ug paghatag ug halad para sa imong pagkahinlo, sumala kung unsa ang gisugo ni Moises, alang sa pagpamatuod ngadto kanila."¹⁵Apan ang balita mahitungod kaniya mikuyanap bisan sa layo, ug dakong panon sa katawhan nanagtigum aron sa pagpatalinghog kaniya ug aron maayo sa ilang mga sakit. ¹⁶Apan mibiya siya paingon sa awaaw nga mga dapit ug nag-ampo.¹⁷Niabot ang usa ka adlaw nga siya nagpanudlo, ug adunay mga Pariseo ug mga magtutudlo sa balaod nga naglingkod didto nga naggikan sa nagkalain-laing mga baryo sa rehiyon sa Galilea ug Judea, ug gikan usab sa siyudad sa Jerusalem. Anaa kaniya ang gahom sa Ginoo sa pagpang-ayo.¹⁸Karon pipila ka mga lalaki ang miabot, nagdayong sa banig nga diin naghigda ang tawo nga paralisado, ug nangita sila ug dalan nga madala nila siya sa sulod aron mapahimutang siya sa atubangan ni Jesus. ¹⁹Wala sila makakita ug dalan aron madala siya sa sulod tungod sa panon, busa misaka sila sa atop sa balay ug gitunton ang tawo gikan sa atop, nga naa sa iyang banig, didto sa taliwala sa mga tawo, sa atubangan ni Jesus.²⁰Sa pagkakita sa ilang pagtuo, si Jesus miingon, "Tawo, ang imong mga sala gipasaylo kanimo." ²¹Ang mga manunulat ug ang mga Pariseo nagsugod ug pangutana niini, nag-ingon, "Kinsa kining nagsulti ug pagpasipala? Kinsa ang makapasaylo sa mga sala, di ba ang Dios lamang?"²²Apan si Jesus, nakasabot kung unsa ang ilang gihunahuna, nagtubag ug miingon kanila, "Nganong kamo nagapangutana niini sa inyong mga kasingkasing? ²³Asa ang mas sayon sa pagsulti, 'ang imong mga sala napasaylo kanimo' o sa pagsulti 'Tindog ug lakaw?' ²⁴Apan kinahanglan kamo makabalo nga ang Anak sa Tawo adunay katungod sa kalibotan sa pagpasaylo sa mga sala, Ako moiingon kanimo, 'Tindog, punita ang imong banig, ug pauli sa imong balay.'"²⁵Diha-diha dayon mitindog siya sa atubangan nila ug gipunit niya ang banig nga iyang gihigdaan; ug siya mibalik sa iyang balay, nga naghimaya sa Dios. ²⁶Ang matag-usa nahibulong ug gihimaya nila ang Dios. Sila napuno sa kalisang, nga miingon, "Kami adunay nakita nga kahibulungang mga butang karong adlawa."²⁷Human nahitabo kining mga butanga, si Jesus migawas gikan didto ug nakita niya ang usa ka kubrador sa buhis nga gingalan ug Levi nga naglingkod sa dapit nga bayaranan ug buhis. Iyang giingnan siya, "Sunod kanako." ²⁸Busa gibiyaan ni Levi ang tanang butang, mitindog, ug misunod kaniya.²⁹Unya nag-andam si Levi ug usa dakong kumbira para kang Jesus didto sa iyang balay, ug tua ang daghang kubrador sa buhis, ug ang ubang tawo nga nagpahiluna sa lamesa ug nagkaon uban kanila. ³⁰Apan ang mga Pariseo ug ilang mga manunulat nagbagulbol ngadto sa iyang mga disipulo, nga nag-ingon, "Nganong mikaon kamo ug miinom uban sa mga kubrador sa buhis ug uban pang makasasala nga mga tawo?" ³¹Si Jesus mitubag kanila, "Ang tawo nga maayo ug lawas dili na magkinahanglan ug mananambal, kadto lang tawo nga nagsakit ang manginahanglan niini. ³²Wala ako mianhi sa pagtawag sa tawo nga matarong, apan sa pagtawag sa mga makasasala aron sa paghinulsol."³³Sila miingon kaniya, "Ang mga disipulo ni Juan kanunay nagpuasa ug nag-ampo, ug ang mga disipulo sa mga Pariseo nagbuhat sa sama. Apan ang imong mga disipulo nagkaon ug nag-inom." ³⁴Si Jesus miingon kanila, "Anaa bay usa kaninyo nga abay sa kasal sa pamanhunon nga magpuasa, samtang ang pamanhunon uban pa nila? ³⁵Apan moabot ang panahon nga ang pamanhunon kuhaon gikan kanila, unya nianang mga adlawa sila mopuasa na."³⁶Unya si Jesus misulti ug usa ka sambingay ngadto kanila. "Walay tawo nga mogisi sa usa ka panapton nga gikan sa bag-ong panapton ug gamiton kini aron isumpay sa daang panapton. Kung iya kining buhaton, iyang gision ang bag-o nga panapton, ug ang bahin gikan sa bag-ong panapton dili gayod haom sa daang panapton.³⁷Walay tawo nga mobutang ug bag-ong bino ngadto sa daang panit nga sudlanan ug bino. Kung iyang buhaton kana, ang bag-ong bino makagisi sa mga panit, ug ang bino mayabo, ug ang sudlanan sa bino madaot. ³⁸Apan ang bag-ong bino kinahanglan ibutang sa bag-o nga panit. ³⁹Walay tawo, human moinom ug daang bino, mangandoy ug bag-o nga bino, kay moingon siya, 'Ang daan mas maayo.'"

6¹Kini nahitabo sa Adlaw nga Igpapahulay nga si Jesus nag-adto sa trigohan ug ang iyang mga disipulo nangutlo sa mga tinggas sa trigo, gikuso-kuso nila kini sa ilang mga kamot, ug ilang gikaon ang lugas. ²Apan ang uban nga mga Pariseo nag-ingon, "Nganong nagbuhat man kamo ug butang nga dili uyon sa balaod nga buhaton sa Adlaw nga Igpapahulay?"³Si Jesus, mitubag kanila, nga nag-ingon, "Wala ba ninyo nabasa kung unsa ang gibuhat ni David sa dihang gigutom siya, siya ug ang mga lalaki nga kauban niya? ⁴Miadto siya sa balay sa Dios, ug mikuha sa tinapay sa presensya ug mikaon sa pipila niini, ug gihatagan usab niya ang iyang mga kauban nga mga lalaki aron makakaon, bisan tuod ug mga pari lamang ang uyon sa balaod nga mahimong mokaon niini." ⁵Unya miingon siya kanila, "Ang Anak sa Tawo mao ang Ginoo sa Adlaw nga Igpapahulay."⁶Kini nahitabo sa lain na usab nga Adlaw nga Igpapahulay nga giadto niya sinagoga ug gitudloan ang mga tawo didto. Adunay usa ka tawo didto nga kimay ang iyang tuo nga kamot. ⁷Ang mga Eskriba ug ang mga Pariseo nagtan-aw kaniya pag-ayo kung moayo ba siya ug usa ka tawo sa Adlaw nga Igpapahulay, aron basin ug naa silay makita nga katarongan nga ilang ikapasangil kaniya sa pagbuhat ug butang nga sayop. ⁸Apan nasayod siya kung unsa ang ilang gihunahuna ug miingon siya sa tawo nga kimay ang kamot, "Bangon, ug tindog diri sa taliwala sa tanan." Busa nibangon ang tawo ug nitindog didto.⁹Si Jesus miingon ngadto kanila, "Mangutana ako kaninyo, uyon ba sa balaod nga sa Adlaw'ng Igpapahulay ang pagbuhat ug maayo o ang pagbuhat ug makadaot, sa pagluwas sa kinabuhi o sa pagguba niini?" ¹⁰Unya mitan-aw siya palibot kanilang tanan ug giingnan ang tawo, "Ituy-od ang imong kamot." Iya kining gibuhat, ug ang iyang kamot naulian. ¹¹Apan napuno sila sa kasuko, ug nagsultianay sila sa matag-usa mahitungod sa kung unsa ang ilang buhaton ngadto kang Jesus.¹²Kini nahitabo niadtong mga panahon nga niadto siya sa bukid aron mag-ampo. Nagpadayon siya sa pag-ampo sa tibuok gabii ngadto sa Dios. ¹³Sa dihang adlaw na, gitawag niya ang iyang mga disipulo ngadto kaniya, ug nagpili siya ug napulo ug duha kanila, nga iya usab ginganlan nga mga "apostoles."¹⁴Ang mga pangalan sa mga apostoles mao silang Simon (nga iya usab ginganlan ug Pedro) ug ang iyang igsoon, nga si Andres, si Santiago, si Juan, si Felipe, si Bartolomeo, ¹⁵si Mateo, si Tomas, si Santiago nga anak ni Alfeus, si Simon nga gitawag ug Patriyota, ¹⁶si Judas, nga anak ni Santiago, ug si Judas Iscariote, nga nahimong mabudhion.¹⁷Unya si Jesus nilugsong gikan sa bukid uban kanila ug nitindog sa patag nga dapit. Ang dako nga panon sa iyang mga disipulo naa didto, ug ang dako usab nga panon sa katawhan gikan sa Judea ug Jerusalem, ug gikan usab sa daplin sa dagat sa Tiro ug Sidon. ¹⁸Nangadto sila aron mamati kaniya ug aron mangaayo sa ilang mga sakit. Ang mga tawo nga gisamok sa mga dili hinlo nga espiritu nangaayo usab. ¹⁹Ang matag-usa sa panon nagpadayon sa pagsulay ug hikap kaniya tungod kay ang gahom sa pag-ayo nagagikan kaniya, ug giayo niya silang tanan.²⁰Unya mitan-aw siya sa iyang mga disipulo, ug miingon, "Bulahan kamo nga mga kabos, kay inyo ang gingharian sa Dios. ²¹Bulahan kamo nga gigutom karon, kay kamo pagabusgon. Bulahan kamo nga nagahilak karon, kay kamo mangatawa.²²Bulahan kamo sa diha nga ang mga tawo magdumot kaninyo ug sa dihang ilahi kamo gikan sa ilang pundok ug insultuhon kamo ug isalikway ang inyong ngalan isip daotan, tungod ug alang sa Anak sa Tawo. ²³Pagmaya kamo nianang adlawa ug lukso sa kalipay, tungod kay anaa gayod kamoy dakong ganti didto sa langit, kay ang ilang mga katigulangan nagtagad sa mga propeta sa samang paagi.²⁴Apan pagkaalaot ninyo nga mga dato! Kay nadawat na ninyo ang inyong kaharuhay. ²⁵Pagkaalaot ninyo nga mga busog karon! Kay kamo gutomon unya. Pagkaalaot ninyo nga nagakatawa karon! Kay magsubo ug maghilak kamo unya.²⁶Pagkaalaot ninyo, sa diha nga ang tanang tawo magsulti ug maayo kaninyo! Kay ang ilang mga katigulangan nagtagad sa mga mini nga propeta sa samang paagi.²⁷Apan ako moingon kaninyo nga nagapamati, higugmaa ang inyong mga kaaway ug buhata ang maayo ngadto sa mga nagdumot kaninyo. ²⁸Panalangini kadtong nagtunglo kaninyo ug iampo kadtong nagdaog-daog kaninyo.²⁹Kaniya nga mosagpa kanimo sa pikas aping, itugyan usab ang pikas. Kung ang usa ka tawo mokuha sa imong kupo, ayaw na usab kupti ang imong taas nga bisti. ³⁰Hatagi ang tanang tawo nga mangayo kanimo. Kung adunay usa ka tawo nga mokuha sa usa ka butang nga imong gipanag-iyahan, ayaw na siya ug ingna nga ihatag kini pagbalik kanimo.³¹Sama sa gusto nimong buhaton sa mga tawo diha kanimo, kinahanglan nga mao usab ang imong buhaton ngadto kanila. ³²Kung higugmaon lamang nimo ang mga tawo nga nahigugma kanimo, unsa man ang dungog nimo niana? Kay bisan ang mga makasasala nahigugma niadtong nahigugma kanila. ³³Kung magbuhat ka ug maayo ngadto lamang sa mga tawo nga nagbuhat ug maayo kanimo, unsa man ang dungog nimo niana? Kay bisan ang mga makasasala nagbuhat sa samang paagi. ³⁴Kung magpahulam ka lamang ug mga butang sa mga tawo nga imong gidahom nga mohatag pagbalik kanimo, unsa man ang dungog nimo niana? Bisan pa gani ang mga makasasala nagpahulam ngadto sa mga makasasala, aron makakuha pag-usab sa samang kantidad.³⁵Apan higugmaa ang inyong mga kaaway ug buhata ang maayo ngadto kanila. Pagpahulam ngadto kanila, ayaw na kabalaka sa pagkuha ug balik sa bisan unsa, ug dako ang imong ganti. Kamo mahimo nga mga anak sa Labing Taas, kay siya maayo ngadto sa mga dili mapinasalamaton ug daotan nga mga tawo. ³⁶Pagmaluluy-on, sama nga ang imong Amahan maluluy-on.³⁷Ayaw paghukom, ug kamo dili pagahukman. Ayaw pakasad-a ang uban, ug kamo dili pakasad-on. Pasayloa ang uban, ug kamo pasayloon.³⁸Panghatag, ug kamo pagahatagan. Ang dako nga kantidad--gidasok, giuyog, ug nagaawas-- kini ibubo sa imong paa. Kay ang sukdanan nga imong gigamit, ang samang sukdanan usab maoy gamiton alang kanimo."³⁹Unya gisultihan usab niya sila ug sambingay. "Makahimo ba ang buta nga tawo sa pag-agak sa laing buta nga tawo? Kung iya kining buhaton, silang duha mangahulog ngadto sa lalom nga bangag, dili ba? ⁴⁰Ang disipulo dili labaw sa iyang magtutudlo, apan ang matag-usa sa dihang hingpit nga matudloan mahimo siya nga sama sa iyang magtutudlo.⁴¹Nganong nagtan-aw ka man sa gamay nga puling nga anaa sa mata sa imong igsoon nga lalaki, apan wala gani nimo namatikdan ang troso nga anaa sa imong kaugalingong mata? ⁴²Giunsa nimo pag-ingon sa imong igsoon, 'Igsoon, tugoti ako sa pagkuha sa gamay nga puling nga anaa sa imong mata,' sa dihang ikaw mismo wala gani nimo nakita ang troso nga anaa sa imong kaugalingong mata? Mga tigpakaaron-ingnon! Unaha ug kuha ang troso sa imong kaugalingong mata, ug unya makakita ka pag-ayo aron makuha ang gamay nga puling nga anaa sa mata sa imong igsoon.⁴³Kay walay maayong kahoy nga maghatag ug daot nga bunga, ug walay dili maayong kahoy nga maghatag ug maayong bunga. ⁴⁴Kay ang matag kahoy mailhan pinaagi sa matang sa bunga nga iyang ginahatag. Kay ang mga tawo dili magkuha ug igos gikan sa tunokon nga kahoy, o magkuha ug ubas gikan sa sampinit.⁴⁵Ang maayong tawo gikan sa maayong bahandi sa iyang kasingkasing magpagawas kung unsa ang maayo, ug ang daotang tawo gikan sa daotang bahandi sa iyang kasingkasing magpagawas kung unsa ang daotan. Kay gikan sa kadagaya sa iyang kasingkasing isulti sa iyang baba.⁴⁶Nganong nagtawag man kamo kanako, 'Ginoo, Ginoo,' ug wala ninyo gituman ang mga butang nga akong gisulti? ⁴⁷Ang tanang tawo nga moduol kanako ug makadungog sa akong mga pulong ug motuman niini, sultihan ko kamo kung unsa ang sama kaniya. ⁴⁸Sama siya sa tawo nga nagtukod ug balay, nga nagkalot ug lalom sa yuta ug gitukod ang patukoranan sa balay ngadto sa lig-on nga bato. Sa dihang miabot ang baha, ang kusog nga tubig miawas ngadto sa balay, apan wala kini matarug tungod kay maayo kaayo ang pagkatukod niini.⁴⁹Apan ang tawo nga nakadungog sa akong mga pulong apan wala motuman niini, sama siya sa tawo nga nagtukod ug balay ibabaw sa yuta nga walay patukoranan. Sa dihang ang kusog nga tubig miawas ngadto sa balay, dihadiha kini nagun-ob, ug ang pagkaguba niadtong balaya nahingpit.

7¹Pagkahuman ni Jesus ug sulti sa tanan niyang angay nga isulti sa mga tao nga naminaw, misulod na siya sa Capernaum.²Adunay ulipon sa usa ka centurion nga mahinungdanon kaayo kaniya nga nagmasakiton ug hapit na mamatay. ³Sa dihang nadungog sa Centution ang mahitungod kang Jesus iyang gipadala siya ngadto sa mga kadagkoan sa mga Judio aron paadtuon ug ayuhon ang iyang ulipon. ⁴Sa dihang miduol sila kang Jesus, gihangyo nila pag-ayo siya nga pag-ingon, "Takos siya nga himuon mo kini kaniya, ⁵tungod kay gihigugma niya ang among nasod, ug siya ang nagtukod sa sinagoga alang kanamo."⁶Busa nagpadayon si Jesus sa paglakaw uban kanila. Apan sa wala pa siya nakapalayo gikan sa balay, nagpadala ang centurion sa iyang mga higala aron sa pag-ingon kang Jesus, "Ginoo, ayaw hasola ang imong kaugalingon, tungod kay dili ako takos nga mosulod ka sa akong panimalay. ⁷Tungod niini, wala usab nako isipa akong kaugalingon nga takos aron moduol kanimo, apan usa ka pulong mo lang mamaayo na ang akong ulipon. ⁸Kay ako usa man ka tawo nga gibutang ubos sa awtoridad ug naa akoy mga sundalo ubos kanako. Kung moingon ako sa usa, ‘Paglakaw, ’ ug molakaw siya, ug ngadto sa usa, ‘Anhi dinhi, ’ ug moanhi siya, ug ngadto sa akong alagad, ‘Himoa kini, ’ ug himuon gayod niya kini.”⁹Pagkadungog ni Jesus niini, natingala siya kaniya, ug miatubang siya sa kadaghanan nga nagsunod kaniya ug miingon, “Ako magaingon kaninyo, bisan sa Israel wala ako makakaplag ug susamang pagtoo. ” ¹⁰Ug kadtong gipadala nga mga tawo nibalik didto sa balay ug nakita nga ang ulipon maayo na.¹¹Sa paglabay sa panahon human niana, si Jesus nilakaw padulong sa siyudad nga ginganlan ug Nain. Ang iyang mga tinun-an ug ang dakong panon sa katawhan miuban kaniya. ¹²Samtang nagkaduol na siya sa gangha-an sa lungsod, usa ka patay nga tawo ang gidala sa gawas , bugtong anak sa iyang inahan. (nga usa ka biyuda), ug uban kaniya ang dakong panon sa katawhan nga gikan sa siyudad. ¹³Sa dihang nakita siya sa Ginoo, natandog siya ug nalooy pag-ayo ug miingon kaniya, “Ayaw paghilak. ” ¹⁴Unya miduol siya sa patay ug gihikap niya ang gihigdaan, ug nihunong kadtong mga tawo nga nag-alsa niini. Miingon siya, “Batan-ong lalaki, ako moingon kanimo, bangon. ” ¹⁵Ang patay nga tawo milingkod ug nagsugod ug istorya. Unya gihatag siya ni Jesus ngadto sa iyang inahan.¹⁶Unya gidaog silang tanan sa kahadlok. Nagpadayon sila sa pagdayeg sa Dios, nga nag-ingon, “Nakita na uban kanato ang bantugang propeta” ug “Ang Dios nagbantay sa ang iyang katawhan. ” ¹⁷Kini nga balita mahitungod kang Jesus mikaylap ngadto sa tibuok Judea ug sa tanang silingan nga mga rehiyon.¹⁸Giingnan si Juan sa iyang mga disipulo mahitungod niining tanang butang. ¹⁹Unya gitawag ni Juan ang duha sa iyang mga disipulo ug gipaadto sa Ginoo aron sa pag-ingon kaniya, “Ikaw na ba ang Usa nga Gipaabot, o anaa pay lain nga kinahanglan namong pangitaon? ” ²⁰Sa dihang duol na sila kang Jesus, sila nag-ingon, “Gipadala kami ni Juan Bautista aron sa pag-sulti kanimo, ‘Ikaw na ba ang Usa nga Gipaabot, o anaa pay lain nga kinahanglan namong pangitaon? ’”²¹Nianang orasa gipang-ayo niya ang mga masakiton ug sa ilang gipang-antos nga mga kasakit nga gikan sa daotang mga espiritu, ug ang daghang mga buta gihatagan ug panan-aw. ²²Si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Pagkahuman ninyo ug biya padulong sa inyong panaw, suginli si Juan kung unsa ang inyong nakita ug nadungog. Ang mga tawong buta nakadawat ug panan-aw, ang mga tawong bakol nakalakaw, ang mga tawong adunay sangla nahinloan, ang mga tawong bungol nakadungog, ang mga tawong patay nahibalik ang kinabuhi, ug ang mga tawong nanginahanglan nasuginlan sa maayong balita. ²³Ang tawo nga dili mohunong sa pagtuo kanako tungod sa akong mga nabuhat mabulahan.”²⁴Sa dihang nakalakaw na ang mensahero ni Juan, nagsugod na si Jesus sa pagsugilon sa panon sa katawhan mahitungod kang Juan, "Unsa may inyong gigawas ug gitan-aw didto sa kamingawan, ang tawo nga sama sa usa ka bagakay nga gipalid-palid sa hangin? ²⁵Apan unsa may inyong gigawas ug gitan-aw, ang tawo nga nagsul-ob ug humok nga mga panapton? Tan-awa, ang mga tawo nga nagsul-ob ug mahalon nga mga sinina ug nagpuyo nga harohay, tua sa mga palasyo sa hari. ²⁶Apan unsa may inyong gigawas ug gitan-aw, usa ka propeta? Oo, moingon ako kaninyo, ug labaw pa sa usa ka propeta.²⁷Mao kini siya kung unsa ang nahisulat, 'Tan-awa, nagpadala ako ug mensahero nga mag-una kanimo, kinsa maoy moandam sa imong agianan diha sa imong atubangan.' ²⁸Ako moingon kanimo, sa tanang gihimugso sa mga babaye, wala gayoy makalabaw kang Juan, apan ang labing walay bili nga tawo diha sa gingharian sa Dios mas labaw pa kay kaniya.²⁹Sa dihang ang tanang tawo nakadungog niini, lakip na ang mga tigkolekta ug buhis, ilang gipahayag nga ang Dios matarong, tungod kay gibawtismohan man sila sa bawtismo ni Juan. ³⁰Apan ang mga Pariseo ug ang mga batid sa balaod nagsalikway sa katuyoan sa Dios sa ilang kaugalingon kay wala man sila ma bawtismohi ni Juan.³¹kang kinsa man nako mahimong ikatandi ang mga katawhan niini nga henerasyon? Unsa may sama kanila? ³²Sama sila sa mga bata nga nagdula-dula diha sa merkado, kinsa naglingkod ug nagtawag sa usag-usa ug nag-ingon, 'Nagtugtog kami ug plawta alang kaninyo, ug wala kamo nanayaw. nag awit kami ug alawiton sa patay, ug wala kamo manghilak.'³³Tungod kay si Juan Bautista mianhi ug wala nagkaon ug pan ug wala miinom ug bino, ug ikaw miingon, ‘Naa siyay demonyo. ’ ³⁴Ang Anak sa Tawo mianhi ug nagkaon ug nag-inom ug ikaw miingon, ‘Tan-awa, ulitan kaayo siya ug palahubog, higala sa mga tigkolekta ug buhis ug mga makakasala! ’ ³⁵Apan ang kaalam gipamatud-an pinaagi sa tanan niyang mga anak.”³⁶Karon adunay Pariseo nga nagimbita kang Jesus nga mokaon uban kaniya. Busa pagkahuman ni Jesus pag sulod sa balay sa Pariseo, milingkod siya sa may lamesa ug mikaon. ³⁷Tan-awa, adunay usa ka babaye didto sa siyudad nga makasasala. nahibaloan niya nga si Jesus naglingkod sa lamesa didto sa balay sa Pariseo, nagdala siya ug tibod sa alabastru sa pahumot. ³⁸Sa dihang nagtindog siya sa likuran ni Jesus duol sa iyang tiil ug nihilak. gibasa niya ang tiil ni Jesus pinaagi sa iyang luha, ug gipahiran niya kini sa buhok sa iyang ulo, gihalukan niya ang mga tiil ni Jesus, ug iya kining gidihogan ug pahumot.³⁹Sa dihang nakita kini sa Pareseo nga nagdapit kaniya, nakasulti siya sa iyang kaugalingon nga nag-ingon, “Kung kining tawhana usa ka propeta, makahibalo unta siya kung kinsa ug unsang klasing babaye ang mihikap kaniya nga siya makasasala. ” ⁴⁰Mitubag si Jesus ug miingon kaniya, “Simon, aduna akoy isulti kanimo. ” Miingon siya, “Isulti kini, Magtutudlo!”⁴¹Miingon si Jesus, “adunay nagpautang nga . mha duha ka mangungutang. Ang usa nangutang ug lima ka gatos ka denaryo, ug ang usa nakautang ug singkwenta ka denaryo. ⁴²Sa dihang wala sila makabayad kaniya, gipasaylo niya silang duha. Busa, kinsa kanila ang mas nahigugma kaniya? ” ⁴³Si Simon mitubag kaniya ug miingon, “Siguro kadtong nakautang ug dakudaku. ” Si Jesus miingon kaniya, “Sakto kaayo ang imong paghukom.”⁴⁴Miatubang si Jesus sa babaye ug miingon kang Simon, “Tan-awa kining bayhana. Misulod ako sa imong balay. Wala ko nimo hatagi ug tubig para sa akong mga tiil, apan siya, uban sa iyang mga luha, gibasa niya ang akong mga tiil ug gitrapohan niya kini sa iyang buhok. ⁴⁵Wala ko nimo hatagi ug halok, apan siya, gikan sa una nakong pagsulod, wala siya mohunong sa paghalok sa akong mga tiil.⁴⁶Wala nimo dihogi ug lana ang akong ulo, apan siya nagdihog sa akong mga tiil ug pahumot. ⁴⁷Tungod niini, ako magaingon kanimo, ang iyang daghan sala gipasaylo na, kay siya nahigugma pag-ayo. Apan siya nga gipasaylo lang ug gamay, mahigugma lang usab ug gamay."⁴⁸Unya miingon siya kaniya, “Gipasaylo na ang imong mga sala. ” ⁴⁹Kadtong mga naglingkod nagsugod na sa pag-ingon sa ilang kaugalingon, “Kinsa man siya nga mopasaylo sa mga sala? ” ⁵⁰Unya miingon si Jesus ngadto sa babaye, “Ang imong pagtuo maoy nagluwas kanimo. Lakaw nga malinawon.”

8¹human niadtong hitaboa, si Jesus nagsugod sa paglakaw libot sa nagkalain-laing siyudad ug baryo aron sa pagwali ug pagmantala sa maayong balita mahitungod sa Gingharian sa Dios ug kuyog kaniya ang napulo ug duha, ²ug uban sa pipila ka mga kababayen-an nga nangaayo gikan sa mga daotang espiritu ug mga balatian. Sila mao si Maria nga gitawag ug Magdalena, nga kanhi gisudlan sa pito ka mga demonyo nga gipagawas, ³si Juana nga asawa ni Chuza, nga tigdumala ni Herodes, si Susana ug daghan pang mga kababayen-an nga naghatag sa ilang kaugalingong mga materyal nga mga butang.⁴Sa dihang nagtapok na ang dakong panon sa katawhan uban ang mga tawo nga miadto kaniya gikan sa nagkalain-laing siyudad, nagsulti siya kanila ug sambingay. ⁵"Usa ka mag-uuma miadto aron sa pagpugas sa iyang binhi. Sa dihang nagpugas siya, ang ubang mga liso nahulog sa daplin sa dalan ug natamakan ug gituka kini sa mga langgam sa kapanganuran. ⁶Ang ubang mga liso nahulog sa kabatoan ug sa ilang pagtubo, nangalaya sila tungod kay wala sila nayamogan.⁷Ang ubang mga liso nahulog taliwala sa sampinitan, ug ang ang sampinit mitubo kauban sa mga liso ug mituok kanila. ⁸Apan ang ubang nga liso nahulog sa maayong yuta namunga kini sa gatusan ka pilo ang kadaghanon." Pagkahuman ug sulti ni Jesus niining mga butanga, siya mitawag, ""Bisan kinsa nga adunay mga dalunggan nga makadungog, papatalinghugi siya."⁹Unya ang iyang mga disipulo nangutana kaniya unsa ang buot ipasabot niini nga sambingay. ¹⁰Si Jesus misulti kanila, "Ang kahibalo sa mga tinago sa gingharian sa Dios gihatag kaninyo, apan alang sa uban nagasulti ako pinaagi sa sambingay, aron sa ilang 'pagtan-aw dili sila makakita, ug makadungog sila apan dili makasabot.'¹¹Karon mao kini ang buot ipasabot sa sambingay. Ang liso mao ang pulong sa Dios. ¹²Ang mga liso nga nahulog sa daplin sa dalan mao ang mga tawo nga nakadungog sa pulong, apan moabot ang yawa ug kuhaon ang pulong gikan sa ilang kasingkasing, aron dili sila motuo ug dili maluwas. ¹³Unya, ang mga nahulog sa kabatoan nga yuta mao ang mga tawo nga nakadungog sa pulong, ug gidawat kini uban sa kalipay, apan wala silay mga gamot; motuo lamang sila sa makadiyot, apan sa panahon sa pagsulay mopalayo sila.¹⁴Ang mga liso nga nahulog sa tunukong mga tanom mao ang mga tawo nga nakadungog sa pulong, apan sa ilang pagpadayon, natuok sila sa mga kabalaka, mga bahandi, ug sa mga kalipay niini nga kinabuhi, ug busa ang bunga sa dili muhamtong. ¹⁵Apan ang mga liso nga nahulog sa maayong yuta, mao kadtong mga tawo nga, adunay tinuod ug maayong kasingkasing, paghuman nila ug pamati sa pulong, gitipigan nila kini ug nakapamunga ug nagmalahutayon.¹⁶Walay usa, ang mopasiga ug lampara nga iyang tabonan ug panaksan o ibutang sa ilalom sa iyang katre. Hinuon, iya kining ibutang sa patungan sa lampara, para kung kinsa kadtong mosulod, makakita sa kahayag. ¹⁷Kay walay tinago nga dili mabutyag, o mga sikreto nga dili mahibaw-an ug dili mogawas sa kahayag. ¹⁸Busa paminaw pag-ayo, kay ang adunay iya pagahatagan ug labaw pa, apan ang walay iya, bisan ang gihunahuna niya nga anaa kaniya, pagakuhaon gikan kaniya."¹⁹Unya ang inahan ug mga igsoong mga lalaki ni Jesus miadto kaniya, apan dili sila makaduol tungod sa kadaghan sa mga tawo. ²⁰Ug giingnan siya, " Ang imong inahan ug ang mga igsoon nimo nga lalaki nagtindog sa gawas, gusto nila makigkita kanimo." ²¹Apan si Jesus mitubag ug miingon kanila, " Ang akong inahan ug mga igsoon mao kadtong mga tawo nga naminaw sa pulong sa Dios ug mosunod niini."²²Usa ka adlaw niana misakay siya sa sakayan uban sa iyang mga tinun-an, ug siya miingon kanila, "Manabok kita ngadto sa pikas nga daplin sa lanaw." Milawig sila ²³Apan sa ilang paglayag, si Jesus nakatulog. Usa ka makalilisang nga unos mihuros sa lanaw, ug ang ilang sakayan napuno sa tubig, ug namiligro sila.²⁴Unya miduol ang mga disipulo ni Jesus kaniya ug gipukaw siya, nga nag-ingon, " Agalon, Agalon, hapit na kita mangamatay!" Mibangon siya ug iyang gibadlong ang hangin ug ang pagdagsang sa tubig ug mihunong kini, ug mikalma. ²⁵Unya miingon siya kanila, " Hain man ang inyong pagtuo?" Apan sila nangahadlok ug natingala ug nangutana sa usag-usa, " Kinsa man kining tawhana, nga nagmando man siya bisan sa hangin ug tubig, misunod kaniya?"²⁶Miabot sila sa rehiyon sa Gerasene nga naa sa pikas nga bahin sa Galilea. ²⁷Sa pagnaog ni Jesus sa yuta, misugat kaniya ang usa ka tawo gikan didto sa siyudad, ug kining tawhana nasudlan ug mga demonyo. Sa dugay nga panahon, wala siyay bisti, ug wala nagpuyo sa balay, kundili sa mga lubnganan.²⁸Sa pagkakita niya ni Jesus, misinggit siya ug mihapa sa iyang atubangan. Inubanan sa makusog nga tingog siya miingon, " Unsay labot nimo naku, Jesus, Anak sa Labing Taas nga Dios? ako maghangyo kanimo, ayaw ako paantosa." ²⁹Kay nagmando man si Jesus sa dili hinlo nga espiritu nga mugawas sa lawas sa tawo, tungod kay daghan na nga panahon nga nadakpan siya. Bisan pa ug bugkosan siya ug mga kadena, ug gibantayan, iya kining mabugto, ug gidala siya sa demonyo paingon sa kamingawan.³⁰Unya nangutana si Jesus kaniya, " Unsa ang imong ngalan?" Ug siya mitubag, " legion", kay daghan man ang mga demonyo nga misulod ngadto kaniya. ³¹Nagpakilooy sila niya nga dili sila mandoan nga mobiya paingon sa bung-aw.³²Ug didtoy usa ka dakung panon sa mga baboy nga nanag-ungad sa bakilid. Ang mga demonyo nagpakiluoy kaniya nga pasudlon sila , ug iyang gitugotan sila ³³Busa migawas ang mga demonyo sa lawas sa tawo ug misulod didto sa mga baboy, ug ang panon sa baboy nihaguros paubos sa bungtod paingon sa linaw ug nangalunod.³⁴Sa pagkakita sa nag-atiman sa mga baboy kung unsa ang nahitabo, mipalayo sila ug ilang gisugilon didto sa siyudad ug sa kabukiran. ³⁵Busa ang mga tawo nga nakadungog mahitungod niini miadto aron sa pagtan-aw kung unsa ang nahitabo, ug sila miadto kang Jesus ug ilang nakaplagan ang tawo nga gigulaan ug mga demonyo. Nakasinina na siya ug anaa na siya sa maayong panghunahuna, naglingkod siya sa tiilan ni Jesus, ug nangahadlok sila.³⁶Unya ang mga nakakita niini misugilon kanila giunsa pag-ayo ang tawo nga giyawaan. ³⁷Unya ang tanang mga tawo sa kayutaan sa mga Gerasenhon mihangyo kang Jesus nga mopahawa gikan kanila, kay giabut sila sa dakung kahadlok. Busa misakay siya sa sakayan aron makabalik sila.³⁸Ang tawo nga gikan gigulaan sa mga demonyo nagpakiluoy kang Jesus nga mokuyog siya kaniya, apan gipadala siya ni Jesus palayo nga nag-ingon, ³⁹"Balik ngadto sa imong balay ug isugilon ang tanang maayong buhat sa Dios nga iyang gihimo kanimo. " Unya ang tawo mipauli, ug iyang gimantala sa tibuok siyudad ang tanang maayong butang nga gibuhat ni Jesus kaniya.⁴⁰Sa pagbalik ni Jesus, giabi-abi siya sa panon, kay gahulat man silang tanan kaniya. ⁴¹Tan-awa, adunay tawo nga miabot nga ginganlan ug Jairus, usa siya sa mga pangulo sa sinagoga. Miyukbo si Jairus sa tiilan ni Jesus ug nagpakiluoy siya nga moadto siya sa ilang balay, ⁴²kay aduna siyay usa ka anak nga babaye, mga napulo ug duha ang pangidaron, ug kamatyunon na. Apan sa iyang pagduol, ang panon sa katawhan miipit kaniya.⁴³Ug didtoy usa ka babaye nga nagdugo sulod sa napulo ug duha ka tuig ug nahurot na niya ang tanan niyang salapi ug wala siya napaayo ni bisan kinsa ⁴⁴Miduol siya sa likod ni Jesus ug gihikap ang tumoy sa iyang bisti, ug diha-diha dayon nahunong ang iyang pagdugo.⁴⁵Miingon si Jesus, " Kinsa ang nihikap kanako?" Sa diha ang tanan milimod niini, miingon si Pedro, " Agalon, ang mga panon sa mga tawo miipit ug midutdot kanimo." ⁴⁶Apan miingon si Jesus, " Adunay mihikap kanako, kay kabalo ko nga migawas ang gahom gikan kanako."⁴⁷Sa pagkakita sa babaye nga dili niya matago kung unsa ang iyang gibuhat, miduol siya nga nangurog. Miluhod siya atubangan ni Jesus, iyang gideklara sa atubangan sa tanang mga tawo ang hinungdan sa iyang paghikap kaniya ug giunsa siya pag-ayo dayon. ⁴⁸Unya miingon siya kaniya, " Anak nga babaye, ang imong pagtuo mao ang nakapaayo kanimo. Lakaw nga malinawon."⁴⁹Samtang nagsulti pa siya, adunay miabot gikan sa balay sa pangulo sa sinagoga, nga nag-ingon, " Namatay na ang imong anak nga babaye. Ayaw na samoka ang magtutudlo." ⁵⁰Apan sa pagkadungog ni Jesus niini, mitubag siya kaniya, " Ayaw kahadlok. Tuo lang ug mamaayo siya."⁵¹Unya sa ilang pag-adto sa balay, wala niya tugoti si bisan kinsa ang mosulod kuyog niya, gawas nilang Pedro, Juan ug Santiago, ug ang amahan ug inahan sa bata. ⁵²Unya ang tanan nga mga tawo nangasubo ug nagminatay alang kaniya, apan miingon siya, "Ayaw kamo pagminatay. Dili siya patay, apan natulog lamang siya." ⁵³Apan gikataw-an siya kay kabalo sila nga patay na ang bata.⁵⁴Apan, gikuptan niya ang iyang kamot ug misinggit nga nag-ingon, "Bata, bangon." ⁵⁵Mibalik ang iyang espiritu ug diha-diha dayon mibangon siya. Mimando siya nga hatagan nila ug pagkaon. ⁵⁶Nahibulong ang mga ginikanan sa bata, apan gimandoan niya sila nga dili nila isugilon sa uban kung unsa ang nahitabo.

9¹Gitawag niya ang napulo ug duha sa pagtigom, ug gihatagan sila sa gahom ug katungod sa pagpalayas sa mga dimonyo ug pag-ayo sa mga balatian. ²Iyang gipadala sila aron isangyaw ang gingharian sa Dios ug ayuhon ang mga may balatian.³Siya miingon kanila, ''sa inyong paglakaw ayaw kamo pagdala sa bisan unsa, ni tungkod, ni pitaka, ni tinapay, ni kuwarta, ni dugang sinina. ⁴Bisan unsa nga balay ang inyong masudlan, pabilin didto hangtod nga kamo mobiya.⁵Alang niadtong wala modawat kaninyo, kung kamo mobiya gikan sa siyudad, padpari ninyo ang abug nga anaa gikan sa inyong mga tiil usa kini ka pagpamatuod batok kanila. ⁶Ug sila milakaw padulong ngadto sa mga kabalayan, nga nagsangyaw sa maayong balita ug nag-ayo sa mga tawo bisan asa.⁷Karon si Herodes nga tetrarca nakadungog mahitungod sa tanan nga nanghitabo, ug siya nalibog, kay ang uban nanag-ingon nga si Juan nabanhaw gikan sa mga patay, ⁸sumala sa uban si Elias mitungha, sumala sa uban usa sa karaang propeta nga nabanhaw pag-usab. ⁹Miingon si Herodes, ''Ako nang giputlang ug ulo si Juan, apan kinsa man kining akong nadunggan mahitungod nianang mga butanga?'' ug si Herodes nisulay sa pagpangita kang Jesus.¹⁰Sa dihang ang usa sa mga sinugo mibalik, sila miingon kaniya sa tanang butang nga ilang gibuhat. Unya iyang gidala sila uban kaniya, ug sila nangadto sa usa ka lungsod nga ginganlan ug Betsaida . ¹¹Apan ang katawhan nakadungog bahin niini ug misunod kaniya, ug iya silang gidawat, ug nakigsulti kanila bahin sa gingharian sa Dios, ug iyang giayo kadtong nanginahanglan ug kaayohan.¹²Sa dihang hapit na mahuman ang usa ka adlaw, ug ang napulo ug duha niadto kaniya ug miingon, ''palakwa ang mga panon aron makaadto sila sa mga nagpalibot nga mga baryo ug palibot sa mga lugar aron sa pagpangitag matulogan ug makan-an, tungod kay ania man kita sa kamingawan nga dapit.'' ¹³Apan siya miingon kanila, ''Hatagi sila ug makaon.'' Sila miingon, ''Wala na kitay sobra pa sa lima kabuok nga tinapay ug duha ka isda, gawas kung mopalit kita ug pagkaon alang niining tanang pundok sa katawhan.'' ¹⁴(Adunay lima ka libo nga mga lalaki nga tua didto). Siya miingon sa iyang mga disipulo, ''palingkura sila ug pundoka sa tig-singkuwinta ang matag-usa.''¹⁵Unya ila kanang gihimo, ug ang tanang katawhan nanglingkod. ¹⁶Iyang gikuha ang lima ka tinapay ug duha ka isda, ug nihangad sa langit, gipanalanginan niya kini, ug gipikaspikas sa ginagmay, ug gihatag niya sa mga disipulo aron ihatag ngadto sa mga katawhan. ¹⁷Silang tanan nakakaon ug nangabusog, ug gikuha ang salin sa pagkaon ug nakapuno pa kinig napulo ug duha ka mga bakat.¹⁸Kini nahitabo, sa dihang nag-ampo siya nga nag-inusara, ang mga disipulo diha uban niya, ug siya nangutana kanila, nga nag-ingon, "Unsa ang giingon sa kadaghanan bahin sa kong kinsa ako?" ¹⁹Mitubag sila, nga nag-ingon, "Si Juan nga Tigbawtismo, apan ang uban nag-ingon si Elias, ug ang uban nag-ingon nga usa sa mga propeta sa karaang panahon nga nabanhaw pag-usab."²⁰Siya miingon kanila, ''Apan kinsa ako kung kamo ang pasultihon?'' Mitubag si Pedro, ''Ang Cristo nga iya sa Dios.'' ²¹Apan kusganon niyang gipasidan-an sila nga dili kini isulti kang bisan kinsa,, ²²Ug siya miingon, ang Anak sa Tawo mag-antos sa daghang mga butang, ug isalikway sa mga katigulangan ug sa mga pangulong pari ug eskriba, pagapatyon, ug mabuhi pag-usab sa ika tulo ka adlaw.²³Giingnan niya silang tanan, ''Kung kinsa kadtong gusto mosunod kanako, kinahanglan isalikway niya ang iyang kaugalingon, mupas-an sa iyang krus matag-adlaw, ug mosunod kanako. ²⁴Si bisan kinsa nga mosulay sa pagluwas sa iyang kinabuhi mawad-an niini, apan si bisan kinsa ang nawad-an sa iyang kinabuhi tungod nako, siya maluwas niini. ²⁵Unsa man ang kaayohan sa tawo, kung maangkon niya ang tibuok kalibutan, apan mawad-an siya o mapildi ang iyang kaugalingon?²⁶Kung kinsa man kadtong maulaw kanako ug sa akong pulong, siya usab ikaulaw sa Anak sa Tawo kung siya moadto sa iyang kaugalingong himaya, ug ang himaya sa Amahan ug sa balaang mga Angel. ²⁷Apan ako muingon kanimo sa pagkatinuod, adunay uban diha kaninyo nga motindug dinhi, ug dili makatilaw sa kamatayon hangtud nga makita nila ang gingharian sa Dios.''²⁸Niabot kini ug walo ka adlaw human si Jesus ming-ingun niining mga pulonga, gidala niya sila Pedro, Juan, ug Santiago, ug niadto siya saka sa bukid aron sa pag-ampo. ²⁹Samtang siya nag-ampo, ang iyang panagway nausab, ug ang iyang bisti nahimung puti ug nagsidlak.³⁰Tan-awa dunay duha ka lalaki nga nakigsulti uban kaniya! sila mao si Moses ug Elias, ³¹nga makita nga mahimayaon. Sila naghisgot mahitungod sa iyang pagbiya, diin matuman pa lamang ngadto sa Jerusalem.³²Karon si Pedro ug ang iyang mga kauban nahinanok sa pagkatulog, apan sa diha nga sila nahigmata, ilang nakita ang iyang himaya ug ang duha ka tawo nga nagtindog uban kaniya. ³³Nahitabo kini samtang sila nagpahilayo na gikan kang Jesus, miingon si Pedro ngadto kaniya, ''Agalon, maayo kay ania kami ug mas maayo siguro nga maghimo kami ug tulo ka mga silonganan. Atung himuon ang usa alang kanimo, ang usa alang kang Moses, ang usa alng kang Elias.'' Wala siya makasabot kung unsa ang iyang gipanulti bahin niini.³⁴Sa dihang iyang gisulti kining mga butanga, ang panganod mitabon kanila; ug sila nahadlok sa dihang gilibotan sila sa panganod. ³⁵Ang tingog nadungog nila gikan sa panganod nga nag-ingon, ''Kini akong pinili nga Anak. Paminaw kaniya.'' ³⁶Sa dihang ang tingog natapos na, nag-inusara nalang si Jesus. Sila nagpabilin nga hilom, ug ni adtong mga adlawa walay usa kanila nga nisulti bahin niining mga butanga nga ilang nakita.³⁷Pagkasunod adlaw, sa dihang milugsong na sila gikan sa bukid, dihay dako nga panon sa katawhan nga nitagbo kaniya. ³⁸tan-awa, dihay usa ka tawo gikan sa panon nga misinggit nga nag-ingon, ''Magtutudlo, ako nag pakiluoy nimo sa pagtan-aw sa akong anak nga lalaki, tungod kay siya bugtong nako nga anak. ³⁹Nakita nimo, ang espiritu nagkontrol kaniya, ug maoy hinungdan nga mukalit siya pag syagit , ug mupalit-ad lit-ad kini niya ug nagbula-bula ang iyang baba. Kini halos di mubiya kaniya ug nagkasamad-samad siya. ⁴⁰Nag hangyo ako sa imung mga disipulo aron sa pagpagula niini, apan wala nila kini mahimo.''⁴¹Mitubag si Jesus ug miingon, ''Kamo nga dili matinuohon ug hiwi nga kaliwatan, hangtud kanos-a paman ako magpabilin ug makig-uban kaninyo ug muantos? Dalha ang imong anak nga lalaki diri.'' ⁴²Samtang ang bata nagpadulong, ang demonyo nagpaumod kaniya ug mipalamba-lamba kaniya pag-ayo. Apan gibadlong ni Jesus ang dili hinlo nga espiritu, ug naayo ang bata nga lalaki, ug gihatag niyag balik sa iyang amahan.⁴³Silang tanan natingala sa pagkadako sa Dios.Samtang silang tanan nahibulong sa tanan nga iyang gibuhat, siya miingon sa iyang mga tinun-an, ⁴⁴''timan-i ninyo kini pag-ayo, ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga kamot sa mga tawo.'' ⁴⁵Apan wala nila masabti unsay ginapasabot nining pulonga, ug kini natago gikan kanila, ug sila dili makasabot niini. sila mangahadlok sa pag-pangutana bahin niining pulonga.⁴⁶Unya nagsugod ang usa ka panaglalis sa taliwala nila kon kinsa kanila ang labing dako. ⁴⁷Apan si Jesus, nga nahibalo sa ilang mga hunahuna, mikuha ug usa ka bata ug gibutang sa iyang kiliran ⁴⁸ug miingon kanila, "Bisan kinsa nga magadawat niining bataa sa akong ngalan, nagadawat kanako; ug bisan kinsa nga nagadawat kanako, nagadawat sa nagpadala kanako. Kay bisan kinsa nga labing ubos kaninyong tanan mao ang labing daku."⁴⁹Mitubag si Juan ug miingon, ''Agalon, kami nakakita ug usa ka tawo nga nang hingilin usab ug demonyo pinaagi sa imong ngalan, ug gipahunong namo siya, tungod kay wala siya misunod uban kanato.'' ⁵⁰si Jesus miingon ''Ayaw ninyo siya pahunonga, kay siya nga dili batok kaninyo alang kaninyo.''⁵²⁵¹Ug sa nagkaduol na ang mga adlaw nga siya pagabayawon, iyang giandam iyang kaugalingon sa pag-adto sa Jerusalem.v 52 Siya nagpadala ug mga minsahiro una kaniya, ug sila miadto ug misulod sa baryo sa Samaritanhon sa pagpangandam alang kaniya. ⁵³Apan ang mga tawo didto wala modawat kaniya tungod kay siya mihukom sa pag-adto sa Jerusalem.⁵⁴Sa dihang ang iyang mga desipulo nga si Santiago ug Juan nakakita niini, sila miiingon, ''Ginoo, gusto ba nimo nga among manduan ang kalayo nga kini mukanaog gikan sa langit ug laglagon sila?'' ⁵⁵Apan siya milingi ug mibadlong kanila. ⁵⁶Unya sila namiya ug nangadto sa laing baryo.⁵⁷Sa dihang nagpadulong na sila sa ilang adtoan, dihay usa nga miingon kaniya, ''Ako mosunod kanimo bisan asa ka moadto.'' ⁵⁸Si Jesus miingon kaniya, ''Ang mga milo adunay mga lungag, ug ang mga langgam sa kawanangan adunay mga salag, apan ang Anak sa Tawo walay kaunlanan sa iyang ulo."⁵⁹Unya siya miingon sa uban nga tawo, ''Sunod kanako.'' Apan siya miingon, ''Ginoo, tuguti una ako sa pag lubong sa akong amahan.'' ⁶⁰Apan siya mitubag kaniya, ''pasagdi ang patay nga maglubong sa iyang kaugalingong patay, apan ikaw lakaw ug isangyaw bisan asa ang gingharian sa Dios.''⁶¹Laing tawo na usab miingon, ''Ako musunod kanimo, Ginoo, apan tugoti una ako sa pagpananghid kanila nga anaa sa akong balay.'' ⁶²Apan si Jesus mitubag kaniya, ''Walay usa, nga nagabutang sa iyang kamot diha sa daro nga sigig lingi sa luyo nga takos sa gingharian sa Dios.''

10¹Karon human niining mga butanga, ang Ginoo nagsangon ug lain pang kapituan, ug gipadala niya sa tigurha una kaniya sa matag siyudad ug lugar nga iyang paga adtuan. ²Siya nag-ingon kanila, "Daghan ang alanihon apan diyutay lang ang mangangani. Busa pag-ampo kamo sa Ginoo sa alanihon, aron siya magpadala ug mga mang-aani sa iyang anihon.³Padayon kamo. Tan-awa, gipadala ko kamo sama sa mga nating karnero taliwala sa mga lobo. ⁴Ayaw pagdala ug salapi, mga gamit, mga sandalyas, ug ayaw kamo pagpakighimamat ni bisan kinsa sa inyong dalan.⁵Sa bisan asa nga balay kamo mosulod, sultihi una sila, 'Ang kalinaw maanaa unta niining balaya.' ⁶Kung ang tawo sa kalinaw anaa, ang kalinaw magpabilin kaniya, apan kung wala, mobalik kini kanimo. ⁷Pabilin sa maong balay, kaon ug inom sa ilang idalit, kay ang mang-aani takos sa iyang bayad. Ayaw pagbalhin-balhin ug laing balay.⁸Sa bisan asa nga siyudad kamo mosulod, ug sila magadawat kaninyo, kaon kung unsa ang idalit sa inyong atubangan, ⁹ug ayoha ang mga masakiton nga atua didto. Isulti ngadto kanila, 'Ang gingharian sa Dios haduol na kaninyo.'¹⁰Bisan unsa nga siyudad kamo mosulod, ug dili sila modawat kaninyo, gawas ngadto sa kadalanan ug sulti, ¹¹'Bisan pa ang abog nga naga gikan sa inyong siyudad nga nanagtapot sa among tiil among itaktak batok kaninyo! Apan hibalo-i kini, haduol na ang gingharian sa Dios.' ¹²Sultihan ko kamu nga sa adlaw sa paghukom mas maarang-arang pa ang Sodoma kaysa nianang siyudara.¹³Alaot ikaw, Corazin! Alaot ikaw, Betsaida! Kung nahitabo pa lang sa Tiro ug Sidon ang mga gamhanang butang nga nahitabo kaninyo, kaniadto pa unta sila naghinulsol, nanaglingkod diha sa sako ug abo. ¹⁴Apan mas maarang-arang pa ang Tiro ug ang Sidon sa adlaw sa paghukom kaysa kaninyo. ¹⁵Ikaw, Capernaum, nagdahom ba ikaw nga ibayaw ka sa langit? Dili! Ikaw pagalaglagon ngadto sa hades.¹⁶Siya nga nagapatalinghog kanimo nagapatalinghog kanako, ug siya nga nagasalikway kanimo nagasalikway kanako, ug siya nga nagasalikway kanako nagasalikway kaniya nga nagpadala kanako."¹⁷Ang kapituan mibalik uban ang kalipay, nagsulti, "Ginoo, bisan gani ang mga demonyo nagtuman kanamo sa imong ngalan." ¹⁸Si Jesus miingon kanila, "Nakita ko si Satanas nga nahulog gikan sa langit sama sa kilat. ¹⁹Nakita ninyo nga, gihatagan ko kamo ug gahom sa pagtamak sa mga serpente, ug sa mga tanga, ug sa tanang klaseng gahom sa kaaway, ug walay makapasakit kaninyo sa bisan unsa mang paagiha. ²⁰Apan bisan pa ayaw kamo pagmaya tungod lang niini, nga ang mga espiritu nagtuman kaninyo, apan mas labaw kamong angay magmaya nga ang inyong ngalan nakulit na sa langit."²¹Niadtong panahona hilabihan ang iyang pagmaya diha sa Balaang Espiritu, ug miingon, "Gidayeg ko ikaw, O Amahan, Ginoo sa langit ug yuta, tungod imong gitago kining mga butanga sa mga ligdong ug may panabot, ug gipadayag kini ngadto sa mga walay alamag, sama sa mga gagmay nga bata. Oo, Amahan, kay kini makapahimuot man sa imong panan-aw."²²"Gisalig kanako sa Amahan ang tanang butang, ug walay usa nga nakaila kinsa ang Anak gawas sa Amahan, ug walay usa nga nakaila kinsa ang Amahan gawas sa Anak, ug si bisan kinsa nga buot sa Anak nga ipadayag siya."²³Siya milingi sa mga disipulo, sa sekretong paagi miingon, "Bulahan kadtong nakakita sa mga butang nga inyong nakita. ²⁴Sultihan ko kamo, nga daghan ang mga propeta ug mga hari ang nangandoy nga makakita sa mga butang nga inyong nakit-an, apan wala nila kini nakita, ug makadungog sa mga butang nga inyong nadunggan, apan wala nila kini nadungog."²⁵Ania karon usa ka batid sa balaod sa mga Judio nga mibarog ug misulay kaniya, ug misulti, "Magtutudlo, unsa may angay nakong buhaton aron akong maangkon ang kinabuhing dayon?" ²⁶Si Jesus miingon kaniya, "Unsa man ang nahisulat sa balaod? Giunsa mo man kini pagbasa?" ²⁷Sa pagtubag, siya miingon, "Kinahanglan nga imong higugmaon ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasing kasing, sa tibuok mong kalag, sa tibuok mong kusog, sa tibuok mong hunahuna, ug ang imong silingan sama sa imong kaugalingon." ²⁸Si Jesus miingon kaniya, "Sakto ang imong tubag. Buhata kini, ug ikaw mabuhi."²⁹Apan ang magtutudlo, buot magpakamatarong sa iyang kaugalingon, miingon kang Jesus, "Ug kinsa man ang akong silingan?" ³⁰Mitubag si Jesus ug miingon, "Adunay usa ka tawo nga nagakalaw paubos gikan sa Jerusalem paingon sa Jerico. Nahulog siya sa kamot sa mga tulisan, gikuha ang iyang mga gamit, ug gibunalbunalan siya, ug gibiyaan siya nga himalatyon.³¹Sa wala damha usa ka pari ang miagi niadtong dalana, ug sa pagkakita niya kaniya, mitipas siya sa lahi nga dalan. ³²Sa samang paagi usa usab ka Levita, sa iyang pag-agi sa maong dapit ug sa pagkakita kaniya, mitipas usab siya sa pikas dalan.³³Apan adunay usa ka Samaryanhon, ug sa iyang pagpanaw, nahiagi sa iyang nahimutangan. Sa pagkakita niya kaniya, mibati siya sa hilabihang kaluoy. ³⁴Iya siyang giduol ug gibugkosan ang mga samad, gibuboan niya kini ug lana ug bino. Iya kining gisakay sa iyang hayop, ug gidala sa balay abotanan ug giatiman. ³⁵Sa pagkasunod adlaw, mikuha siya ug duha ka denario ug gihatag niya kini sa tag-iya, ug miingon, 'Atimana siya ug kung pila man ang imong magasto, sa akong pagbalik, ulian ko ikaw.'³⁶Asa man niining tulo, sa imong hunahuna, ang silingan kaniya nga nahulog sa mga tulisan?" Ang magtutudlo miingon, "Kadtong nagpakita kaniya ug kaluoy." ³⁷Si Jesus miingon kaniya, "Lakaw ug buhata ang susama nga buhat."³⁸Samtang sila nagapanaw, nahiabot sila sa usa ka dapit, ug usa ka babaye nga ginganlan ug Marta ang miabiabi kanila ngadto sa iyang balay. ³⁹Siya adunay igsoon nga babaye nga ginganlan ug Maria, nga nagalingkod sa tiilan sa Ginoo ug naminaw sa iyang mga pulong.⁴⁰Apan si Marta nagkapuliki sa pag-andam sa pagkaon. Siya miduol kang Jesus, ug miingon, "Ginoo, wala ba kay pagpakabana nga gipasagdan rako sa akong igsoon nga nag-inusarang nag-atiman? Busa, sultihi siya sa pagtabang kanako." ⁴¹Apan ang Ginoo mitubag ug miingon kaniya, "Marta, Marta, pagkadaghan sa imong gikabalak-an, ⁴²apan usa lamang ang butang nga bililhon. Gipili ni Maria ang pinakamaayong bahin, nga dili na gayud makuha gikan kaniya."

11¹Usa niana ka adlaw, si Jesus nag-ampo sa usa ka dapit. Sa diha nga siya nakahuman, usa sa iyang mga tinun-an miingon kaniya, "Ginoo, tudloi kami sa pag-ampo ingon nga si Juan nagtudlo sa iyang mga tinun-an."²Si Jesus miingon kanila, "sa imong pag-ampo ingna niini, 'Amahan, balaanon ang imong ngalan. Tugoti nga moabot ang imong gingharian.³Hatagi kami sa among kalan-on matag adlaw. ⁴Pasayloa kami sa among mga sala, sama sa among pagpasaylo sa tanan nga nakasala kanamo. Ayaw kami itugyan sa panulay.'⁵Si Jesus miingon kanila, "Kinsa kaninyo ang adunay usa ka higala, ug moadto kaniya sa tungang gabii, ug moingon kaniya, 'Higala, pahulama ako ug tulo ka tinapay, ⁶tungod kay duna akoy higala nga bag-o palang niabot gikan sa dalan, ug wala akoy bisan unsa nga ikadalit kaniya.' ⁷Unya ang usa didto sa sulod, mitubag, naga-ingon, 'Ayaw na ako samoka. Sirado na ang pultahan, ug ang akong mga anak, kuyog kanako, anaa na sa higdaanan. Dili na ako makahimong mobangon aron sa paghatag kanimo ug tinapay.' ⁸Ako moingon kaninyo, bisan pa ug dili na siya mobangon aron hatagan ka ug tinapay tungod kay iya kang higala, ug bisan pa niana tungod sa imong walay ulaw nga paglahutay, siya mobangon ug hatagan ka sumala sa kadaghanon sa tinapay nga imong gikinahanglan.⁹Ako usab mosulti kaninyo, pangayo, ug kini ihatag kaninyo; pangita, ug kamo makakaplag; panuktok, ug kini pagaablihan para kaninyo. ¹⁰Ang tanang tawo nga nagapangayo pagahatagan; ug ang tawo nga nagapangita makakaplag; ug ang tawo nga nagapanuktok, pagaablihan.¹²¹¹Kinsa man nga amahan kaninyo, nga kon ang inyong anak mangayo ug isda, hatagan ba siya ug bitin inay isda?v 12 O kung siya mangayo ug itlog, imo ba siyang hatagan ug tanga? ¹³Busa, kung kamong mga daotan nakabalo unsaon paghatag ug maayo nga gasa sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan nga gikan sa langit nga naghatag sa Balaang Espiritu adtong nangayo kaniya?"¹⁴Karon si Jesus nagpagula ug usa ka yawa nga amang. Ug sa nakagula na ang yawa, misulti ang tawo nga amang, ug nahibulong ang mga tawo. ¹⁵Apan nga ubang mga tawo nag-ingon, "Pinaagi kang Beelzebul, ang magmamando sa mga demonyo, siya nakahingilin sa mga demonyo."¹⁶Gisulayan siya sa uban ug gipangita gikan kaniya ang usa ka timailhan nga gikan sa langit. ¹⁷Apan si Jesus nakabalo sa ilang hunahuna ug siya misulti ngadto kanila, "Ang matag gingharian nga nabahin batok sa iyang kaugalingon kini mahimong mamingaw, ug ang usa ka balay nga nabahin batok sa iyang kaugalingon matumba.¹⁸Kung si Satanas nabahin batok sa iyang kaugalingon, unsaon sa iyang gingharian pagtindog? Para kaninyong nagsulti nga ako nag-abog sa mga demonyo pinaagi kang Beelzebul. ¹⁹Kung ako naghingilin sa mga demonyo pinaagi kang Beelzebul, pinaagi kang kinsa sa inyong mga sumusunod ang paghingilin kanila? Tungod niini, sila ang inyong mga maghuhukom. ²⁰Apan kung ako naghingilin sa mga demonyo pinaagi sa tudlo sa Dios, unya ang gingharian sa Dios moabot kaninyo.²¹Sa dihang ang usa ka kusgan nga tawo sangkap sa hinagiban sa pagbantay sa iyang kaugalingong balay, ang iyang mga butang luwas, ²²apan kung ang mas kusgan nga tawo mobuntog kaniya, ug ang mas kusgan nga tawo kuhaon ang hinagiban gikan sa tawo, ug pangawaton ang mga bahandi sa tawo. ²³Ang dili dapig kanako batok kanako, ug ang wala magtigom uban kanako magkatibulaag.²⁴Kung ang hugaw nga espiritu mawala gikan sa usa ka tawo, kini magsuroysuroy sa mamala nga dapit ug mangita ug kapahulayan. Ug kung walay makaplagan, kini moingon, ' Mubalik ako sa akong balay kung asa ako naggikan.' ²⁵Sa pagbalik, kini nakakita nga hinlo ang balay ug han-ay. ²⁶Unya kini moadto ug magdala kini ug pito pa ka laing espiritu nga mas labaw pa kadaotan kaniya ug silang tanan magpuyo didto. Ug ang katapusang kahimtang sa maong tawo mamahimong mas labaw pa kay sa una."²⁷Kini nahitabo nga, sa iyang pagsulti niining mga butanga, adunay usa ka babaye misinggit sa kadaghanan ug miingon ngadto kaniya, "Bulahan kadtong nagsabak kanimo ug ang dughan nga nagpasuso kanimo." ²⁸Apan siya miingon, "Hinuon, mas bulahan kadtong naminaw sa pulong sa Dios ug nagtipig niini."²⁹Samtang nagkadaghan ang mga tawo, si Jesus misugod sa pag-ingon, "Kining kaliwata maoy usa ka dautan nga kaliwatan. Nangita sila ug usa ka ilhanan, bisan tuod walay ilhanan nga igahatag kanila gawas sa ilhanan ni Jonas. ³⁰Sama kang Jonas nga nahimong timailhan ngadto sa taga Ninive, busa mao usab ang timailhan sa Anak sa Tawo niini nga kaliwatan.³¹Ang Rayna sa Habagatan motindog sa hukmanan uban sa mga tawo niining kaliwatan ug pagahukman sila, kay siya naggikan sa kinatumyan sa kalibotan aron sa pagpamati sa kaalam ni Solomon, ug tan-awa, ang usa ka tawo nga mas labaw pa ni Solomon naa dinhi.³²Ang mga tawo sa Ninive magtindog sa hukmanan uban niining kaliwatan sa katawhan ug aron sa paghukom niini, kay sila naghinulsol sa pagsangyaw ni Jonas, ug tan-awa, ang usa ka tawo nga mas labaw pa ni Jonas naa dinhi.³³Walay bisan kinsa nga magdagkot ug lamparahan ug magbutang niini sa tago nga dapit o sa ilalum sa bukag, kondili sa ibabaw sa tangkawan, aron ang mga mosulod makakita sa kahayag.. ³⁴Ang imong mata maoy suga sa lawas. Kung ang imong mata maayo, ang tibuok lawas napuno sa kahayag. Apan kung ang imong mata daot, ang imong lawas napuno sa kangitngit. ³⁵Busa, pag-amping nga ang kahayag nga anaa kaninyo dili kangitngit. ³⁶Ug unya, ang inyong tibuok lawas napuno sa kahayag, walay bahin niini ang kangitngit, ug ang imong tibuok lawas mahisama sa suga nga nagsiga ug naghayag kanimo."³⁷Sa dihang siya nakahuman sa pagsulti, usa ka Pariseo nag-agda kaniya aron mokaon uban kaniya didto sa iyang panimalay, busa si Jesus miadto ug nagpahiluna. ³⁸Ug ang Pariseo natingala nga wala siya naghugas una sa wala pa ang panihapon.³⁹Apan ang Ginoo misulti ngadto kaniya, "Unya karon, kamong mga Pariseo naghinlo sa gawas lamang sa tasa ug mga panaksan, apan ang sulod kaninyo napuno sa kahakog ug kadaotan. ⁴⁰Kamong walay pulos nga mga tawo! Dili ba ang usa nga nagbuhat sa gawas mao usab ang nagbuhat sa sulod? ⁴¹Ihatag sa kabos unsa ang anaa sa sulod, ug ang tanang butang mahimong limpyo para kaninyo.⁴²Apan alaot kamong mga Pariseo, tungod kay naghatag kamo ug ikapulo sa humot nga tanom ug kaningag ug ang tanan nga ubang tambal sa tanaman, apan kamo nagpasagad sa hustisya ug sa gugma sa Dios. Kini kinahanglan nga magmakiangayon ug higugmaa ang Dios, walay kapakyasan usab sa pagbuhat sa ubang mga butang.⁴³Alaot kamong mga Pariseo, gusto kamong maglingkod atubangan sa sinagoga ug matinahurong pag-abiabi didto sa mga merkado nga dapit. ⁴⁴Alaot kamo, tungod kay kamo nahisama sa walay patik nga lubnganan nga ang mga tawo maglakaw ibabaw niini nga wala nakahibalo."⁴⁵Ug ang usa ka batid sa balaod sa Judio miingon kaniya, "Magtutudlo, ang imong gisulti insulto usab kanamo." ⁴⁶Si Jesus miingon, "Ug alaot kamo, mga magtutudlo sa balaod! Inyong gipabug-atan ang mga tawo sa mga palas-anon nga malisod dad-on, apan wala gani kamo maghikap adtong mga palas-anon sa inyong kaugalingong mga tudlo.⁴⁷Alaot kamo, tungod kay kamo nagtukod ug mga handumanan sa mga lubnganan sa mga propeta, ug unya ang inyong mga katigulangan maoy nagpatay kanila. ⁴⁸Busa kamo ang saksi ug nag-uyon sa gibuhat sa inyong mga katigulangan, tungod kay sa pagkatinuod sila ang nagpatay sa mga propeta, kansang mga lubnganan nga kamo nagtukod ug mga handumanan.⁴⁹Tungod niini usab, ang kaalam sa Dios nag-ingon, 'Ipadala ko kanila ang mga propeta ug mga apostoles, ug ilang lutoson ug patyon ang uban kanila. ⁵⁰Kini nga kaliwatan, unya, manubag sa tanang dugo sa mga propeta nga naula sukad sa pagsugod sa kalibotan, ⁵¹gikan sa dugo ni Abel hangtod sa dugo ni Zacarias, nga gipatay taliwala sa altar ug sa balaang puloy-anan. Oo, Ako moingon kaninyo, kani nga kaliwatan manubag.⁵²Alaot kamong mga batid sa balaod sa Judio, tungod kay inyong gikuha ang susi sa kahibalo; kamo dili makasulod sa inyong kaugalingon, ug inyong gibabagan kadtong buot nga musulod."⁵³Human si Jesus mibiya didto, ang mga scriba ug ang mga Pariseo nisupak kaniya ug nakiglalis kaniya mahitungod sa daghang mga butang, ⁵⁴gisulayan siya sa paglit-ag sa iyang kaugalingong mga pulong.

12¹Sa kasamtangan, sa dihang nagtigom ang libohan ka mga tawo, nagkatinumbanay sila sa usag-usa, nagsugod siya pagsulti ngadto sa iyang mga disipulo una sa tanan, "Pagbantay kamo sa mga patubo sa mga Pariseo, nga mao ang pagpaka-aron ingnon.²Apan walay tinagoan nga dili mabutyag, ug walay gitagoan nga dili mahibaw-an. ³Busa bisan unsay imong gisulti diha sa kangitngit madungog diha sa kahayag, ug bisan unsay imong gisulti diha sa dunggan sa tago nga lawak, igamantala didto sa mga atop sa balay.⁴Sultihan ko kamo mga higala, ayaw kamo kahadlok niadtong makapatay sa lawas, human niana wala na silay laing mahimo. ⁵Apan pasidan-an ko kamo niadtong angay kahadlokan. Kahadloki siya, nga sarang makapatay kanimo, ug adunay katungod sa pagtambog kanimo didto sa impiyerno. Oo, sultihan ko ikaw, kahadloki siya.⁶Dili ba ang lima ka langgam mabaligya sa duha ka gagmayng sinsilyo? Apan walay usa kanila nga gikalimtan sa atubangan sa Dios. ⁷Bisan pa ang mga buhok diha sa inyong ulo naihap man. Ayaw kahadlok. Mas bililhon pa kamo kaysa daghan nga langgam.⁸Sultihan ko kamo, ang matag-usa nga moangkon kanako atubangan sa katawhan, pagaangkonon usab sa Anak sa Tawo atubangan sa mga anghel sa Dios, ⁹apan siya nga molimud kanako atubangan sa katawhan igalimud usab atubangan sa mga anghel sa Dios. ¹⁰Ang matag-usa nga mosulti ug pulong batok sa Anak sa tawo, siya mapasaylo, apan kaniya nga nagapasipala sa Balaang Espiritu, dili gayod mapasaylo.¹¹Sa dihang dad-on kamo nila sa mga sinagoga, ug ang mga magmamando, ug sa mga anaa sa panggamhanan, ayaw kamo kabalaka kung unsaon ninyo pagsulti sa inyong ipangatarungan, o unsay inyong itubag, ¹²kay ang Espiritu Santo magtudlo kaninyo nianang taknaa kon unsa ang inyong isulti."¹³Unya dunay usa ka tawo nga gikan sa pundok nag-ingon kaniya, "Magtutudlo, sultihi ang akong igsoon nga bahinon ang among napanunod nga mga kabilin." ¹⁴Giingnan siya ni Jesus, "Tawo, kinsa may naghimo kanako nga maghuhukom ug tigpataliwala kaninyo?" ¹⁵Ug siya miingon kanila, "Pagbantay nga malikay kamo sa tanang hakog nga pangibog, kay ang kinabuhi sa usa ka tawo dili tungod sa kadagaya sa iyang mga kabtangan."¹⁶Unya gisuginlan sila ni Jesus ug usa ka sambingay, ¹⁷nga nag-ingon, "Ang uma sa usa ka tawong dato mihatag ug daghang abot, ug miingon siya sa iyang kaugalingon, 'Unsa naman ang akong buhaton, nga wala naman akoy kabutangan sa akong mga abot?' ¹⁸Ug miingon siya, 'Kini ang akong buhaton. Bungkagon ko ang akong kamalig ug magbuhat ako ug mas dako niini, ug didto nako ibutang ang akong mga abot ug akong mga kabtangan. ¹⁹Ug ingnon nako ang akong kalag, "Kalag, daghan na kaayo ka ug kabtangan nga natigom alang sa daghan nga katuigan. Busa pahayahay na, pagkaon, pag-inom, ug paglipay.'"²⁰Apan ang Dios miingon kaniya, 'Tawong buang-buang karong gabhiona ang imong kalag pagakuhaon gikan kanimo, ug ang tanang butang nga imong giandam, kinsa naman ang manag-iya?' ²¹Mahisama niana ang dangatan sa usa ka tawo nga nagtigom ug bahandi para sa iyang kaugalingon apan dili dato sa Dios."²²Si Jesus miingon sa iyang mga tinun-an, "Busa sultihan ko kamo, ayaw kamo kabalaka sa inyong kinabuhi kung unsay inyong kan-on, ug mahitungod sa inyong lawas kung unsay inyong isuot. ²³Kay ang kinabuhi mas mahinungdanon kaysa pagkaon, ug ang lawas mahinungdanon kaysa mga bisti.²⁴Palandungi ninyo ang mga uwak, nga wala sila magpugas ni mag-ani. Wala silay bodega o kamalig, apan gipakaon sila sa Diyos. Unsa ka mas bililhon kay sa mga langgam! ²⁵Ug kinsa ba kaninyo nga pinaagi sa pagkabalaka nakadugang ug gitas-on sa iyang kinabuhi? ²⁶Ug kung dili kamo makahimo bisan niining diyutay nga butang, nganong mabalaka man kamo sa uban?²⁷Hunahunaa ang mga buwak-giunsa nila pagtubo. Wala sila naghago, o nagtahi. Apan sultihan ko kamo, nga bisan si Solomon sa tanan niyang himaya wala gayud makabisti sa sama niini. ²⁸Kung ang Dios nagapabisti sa mga sagbot sa kaumahan, nga anaa karon, ug sa pagkaugma ilabay didto sa hudno, kamo pa ba ang dili niya bistihan. Pagkadiyutay sa inyong pagtuo!²⁹Ayaw pangitaa kung unsay inyong kan-on o imnon, ug ayaw kamo ug kabalaka. ³⁰Kay ang tanang katawhan sa tibuok kalibotan nagapangita niining mga butanga, ug ang inyong Amahan nasayod nga nagkinahanglan kamo niining mga butanga.³¹Apan pangitaa ang iyang gingharian, ug kining mga butanga igadugang nganha kaninyo. ³²Ayaw kahadlok, diyutay'ng panon, kay ang inyong Amahan malipay kaayo nga muhatag kaninyo sa gingharian.³³Ibaligya ang inyong mga kabtangan ug ipanghatag sa mga kabos. Paghimo kamog mga puntil nga dili magisi- bahandi sa langit nga dili mahurot, diin walay kawatan nga makapaduol, ug walay bokbok nga makaguba. ³⁴Kay kung hain gani ang inyong mga bahandi, atua usab didto ang inyong kasingkasing.³⁵Bakosi ang inyong tag-as nga mga bisti diha sa inyong hawak, ug pasigaha kanunay ang inyong mga suga, ³⁶ug pakasama kamo sa mga tawo nga naghulat sa ilang agalon nga gikan sa kumbira sa kasal, aron sa pag-abot ug pagpanuktok niya, pagaablihan dayon nila ang pultahan alang kaniya.³⁷Bulahan kadtong mga sulugoon, diin nakaplagan sa ilang agalon nga nagbantay sa iyang pagbalik. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo nga bakosan niya ang iyang taas nga bisti diha sa iyang hawak, palingkuron niya sila sa kan-anan, ug silbihan sila. ³⁸Kung ang agalon muabot sa tungang gabii, o bisan sa kaadlawon, ug makaplagan sila nga andam, bulahan kadto nga mga suluguon.³⁹Timan-i kini, nga kung ang agalon sa panimalay nasayod sa takna sa pag-abot sa kawatan, dili gayod niya pasagdan ang iyang balay nga masulod. ⁴⁰Pag-andam usab kamo, tungod kay wala kamo masayod sa takna nga muabot ang Anak sa Tawo."⁴¹Si Pedro miingon, "Ginoo, imoha bang gisulti kining sambingay alang kanamo lamang o sa matag-usa usab?" ⁴²Ang Ginoo nag-ingon, "Kinsa man ang matinud-anon ug maalamon nga tagadumala sa panimalay sa iyang agalon aron maoy magbahinbahin ug pagkaon ngadto sa tanang suluguon sa hustong panahon? ⁴³Bulahan kadto nga suluguon, diin nakaplagan sa iyang agalon nga dunay gibuhat sa iyang pag-abot. ⁴⁴Sultihan ko kamo nga ipiyal gayod kaniya ang tanan niyang katigayonan.⁴⁵Apan kung ang maong sulugoon magaingon sa iyang kasingkasing, 'Ang akong agalon nalangan sa iyang pagbalik,' ug mosugod pagpamunal sa mga lalaki ug mga babaye nga mga sulugoon, ug mag sige ug kaon ug inom, ug mahimong hubog, ⁴⁶ang agalon niadto nga sulugoon moabot sa adlaw nga wala niya gidahom, ug sa takna nga wala niya mahibaloi, ug pagatagudtaguron siya ug magtakda ug dapit alang kaniya uban sa dili mga matinud-anon.⁴⁷Kadtong sulugoon, nga nahibalo sa kabubut-on sa iyang agalon, ug unya wala nangandam o nagbuhat sumala sa iyang kabubut-on, pagakastigohon sa makadaghan. ⁴⁸Apan kaniya nga wala mahibalo, ug nakabuhat ug sayop nga angay sa silot, pagakastigohan siya apan diyutay lamang. Ang matag-usa nga gihatagan ug daghan, mas labi pa ang paninglon kaniya, ug si bisan kinsa nga gipiyalan ug daghan, mas labaw pa ang pangayoon kaniya.⁴⁹Mianhi ako sa pagsunog sa kalibotan, ug nanghinaot ako nga kini mosilaob na. ⁵⁰Apan aduna akoy bawtismo nga angayng bawtismohan, ug grabe ang akong kaguol hangtod nga kini matapos!⁵¹Nagahunahuna ba kamo nga mianhi ako sa kalibotan aron sa paghatag ug kalinaw? Sultihan ko kamo, dili, kondi sa pagbahinbahin. ⁵²Kay sugod karon adunay lima ka tawo sa usa ka balay nga magkabahinbahin, ang tulo batok sa duha, o duha batok sa tulo. ⁵³Magkabahinbahin sila, ang amahan batok sa anak nga lalaki, ug anak nga lalaki batok sa amahan; inahan batok sa iyang anak nga babaye, ug anak nga babaye batok sa iyang inahan; ugangang babaye batok sa iyang binalaye, ug binalaye batok sa ugangang babaye."⁵⁴Si Jesus nagsulti usab ngadto sa mga katawhan, "Kung makita ninyo ang dag-om nga magagikan sa kasadpan magaingon dayon kamo nga, 'Moabot ang ulan,' ug unya mahitabo kini. ⁵⁵Ug kung mohuros ang hangin sa habagat, magaingon kamo nga, 'Maglagiti ang kainit karon,' ug unya mahitabo kini. ⁵⁶Mga tigpakaaron-ingnon, makabalo kamong mohubad sa dagan sa kalibotan ug sa kalangitan, apan naunsa nga dili kamo makabalo unsaon paghubad sa panahon karon?⁵⁷Nganong dili man kamo makahukom kung unsay maayo alang sa inyong kaugalingon? ⁵⁸Sa dihang magkuyog kamo sa inyong kaaway paingon sa mahistrado, paningkamoti ang pagpakighusay kaniya diha sa dalan aron nga dili ka niya guyuron didto sa maghuhukom, ug ang maghuhukom dili magtugyan kanimo didto sa opisyal, ug ang opisyal dili magbalhog kanimo sa bilanggoan. ⁵⁹Sultihan ko kamo, nga dili gayud kamo makalingkawas gikan didto hangtod nga kabayran ninyo ang katapusang bahin nga salapi."

13¹Niadtong panahona, ang pipila kanila misugilon kaniya mahitungod sa mga Galileanhon kansang dugo gisagol ni Pilato sa ilang kaugalingong mga halad. ²Mitubag si Jesus ug miingon kanila, "Naghunahuna ba kamo nga mas makasasala kining mga taga-Galilea kaysa sa ubang taga-Galilea tungod kay nag-antos sila niining paagiha? ³Dili, sultihan ko kamo. Apan kung dili kamo maghinulsol, kamong tanan malaglag usab sa samang paagi.⁴O kadtong napulo ug walo ka mga tawo sa Siloam nga natumpagan sa tore ug nangamatay sila, naghuna-huna ba kamo nga hilabihan sila ka makasasala kaysa mga laing tawo nga naa sa Jerusalem? ⁵Dili, Ako moingon. Apan kung dili kamo maghinulsol, kamong tanan malaglag usab."⁶Nagsulti si Jesus niniing sambingay, "Adunay usa ka tawo nga nagtanom ug kahoy nga higera sa iyang ubasan ug miadto siya ug nagapangita sa bunga niini apan wala siyay nakaplagan. ⁷Ang tawo miingon ngadto sa hardenero, 'Tan- awa, sulod sa tulo ka tuig mianhi ako ug nagsulay sa pagpangita sa bunga niining kahoy nga higera apan wala ako'y nakaplagan. Putla kini. Nganong tugotan man kini nga masayang ang yuta?'⁸Mitubag ang hardenero ug miingon, 'Pasagdi kini karong tuiga samtang akong kalutan ang palibot niini ug butangan kini ug abuno. ⁹Kung mamonga kini sunod tuig, maayo; Apan kung dili gani, putlon kini!'"¹⁰Karon nagtudlo si Jesus didto sa usa sa mga sinagoga panahon sa Adlaw nga Igpapahulay. ¹¹Tan-awa, dihay usa ka babaye nga sulod sa napulo ug walo ka tuig adunay espiritu sa kahuyang. Nagyukog na siya ug dili na makatul-id sa hingpit¹²Sa pagkakita ni Jesus kaniya, gitawag niya siya ug miingon,, "Makalingkawas kana sa imong kahuyang." ¹³Gitapion niya ang iyang mga kamot kaniya, ug diha-diha nakabarog siya ug gihimaya niya ang Dios. ¹⁴Apan ang magmamando sa sinagoga nasuko tungod kay si Jesus nang-ayo sa Adlaw nga Igpapahulay. Busa mitubag ug nag-ingon ang magmamando ngadto sa panon, "Naay unom ka adlaw nga kinahanglan sa pagtrabaho. Anhi aron magpaayo, dili sa Adlaw nga Igpapahulay."¹⁵Ang Ginoo miingon kaniya ug mitubag, "Mga tigpakaaron-ingnon! Dili ba matag usa kaninyo magbadbad sa inyong asno o baka sa ilang puloy-anan ug giyahan kini sa pagpa-inom sa Adlaw nga Igpapahulay? ¹⁶Busa mao usab niining anak nga babaye ni Abraham, nga gigapos ni Satanas sulod sa napulo ug walo katuig ang gidugayon, dili ba diay kinahanglan badbaron ang iyang bugkos sa Adlaw nga Igpapahulay?"¹⁷Sa pagsulti niya niining mga butanga, ang tanan nga misupak kaniya naulawan, apan ang tibuok panon sa katawhan nangalipay sa tanang mahimayaon nga mga butang nga iyang nahimo.¹⁸Unya miingon si Jesus, "Sama sa unsa ang gingharian sa Dios, ug unsa ang mahimong ikatandi nako niini? ¹⁹Sama kini sa liso sa mustasa nga kuhaon sa tawo og ilabay ngadto sa iyang tanaman, ug nagtubo kini ngadto sa dako nga kahoy, ug ang mga langgam sa langit maghimo ug mga salag diha sa iyang mga sanga."²⁰Siya misulti pag-usab, "Sa unsa nako mahimong itandi ang gingharian sa Dios? ²¹Sama kini sa patubo nga kuhaon sa babaye ug isagol sa tulo ka taksanan nga harina hangtod nga kini motubo."²²Unya si Jesus mibyahe sa mga kalungsoran ug mga barangay, nga nagapanudlo ug samtang paingon sa Jerusalem. ²³Adunay usa ka tawo nga misulti kaniya, "Ginoo, diyutay lang ba ang mga tawo nga maluwas?" Busa gisultian niya sila, ²⁴"Paningkamot sa pagsulod sa sigpit nga pultahan, tungod kay daghan ang nagsulay ug wala makahimo sa pagsulod.²⁵Kon ang tag-iya sa balay motindog ug sirad-an niya ang pultahan, unya magtindog kamo didto sa gawas ug manuktok sa pultahan ug mag-ingon, 'Ginoo, Ginoo, pasudla kami.' Ug siya motubag ug moingon kaninyo. 'Wala ako makaila kaninyo o asa kamo nagikan.' ²⁶Unya moingon kamo, 'Nangaon ug nag-inom kami sa imong atubangan ug nanudlo ka sa among mga dalan.' ²⁷Apan siya motubag, 'Sultihan ko kamo, wala ako masayod kung asa kamo gikan. Palayo gikan kanako, magbubuhat sa dautan!'²⁸Aduna unyay panaghilak ug pagkagot sa mga ngipon sa dihang makita ninyo si Abraham, Isaac, Jacob ug ang tanang mga propeta sa gingharian sa Dios, apan kamo ilabay didto sa gawas. ²⁹Mangabot sila gikan sa sidlakan, kasadpan, amihanan, ug sa habagatan, ug manglinkod didto sa kan-anan sa gingharian sa Dios. ³⁰Ug hibaloi kini, ang naulahi maoy mauna, ug ang nauna maoy maulahi."³¹Sa wala madugay, pipila ka mga Pariseo nangabot ug misulti kaniya, "Lakaw ug biya diri tungod kay gusto ni Herodes nga patyon ka." Si ³²Jesus miingon, "Lakaw ug sultihi kadtong milo, 'Tan-awa, gihinginlan nako ang mga demonyo ug maghimo ug pagpanambal karon ug ugma, ug sa ikatulo ka adlaw makab-ot nako ang akong tumong.' ³³Sa laing bahin, kinahanglan magpadayon ako karon, ugma, ug sa sunod nga adlaw, sanglit dili angay ang pagpatay sa usa ka propeta nga layo sa Jerusalem.³⁴Jerusalem, Jerusalem, nga nagpatay sa mga propeta ug nagbato niadtong gipadala kaninyo. Kanunay nakong gitinguha ang pagtigom sa imong mga kaanakan sama sa paagi sa himungaan nga nagtigom sa iyang mga piso ilalom sa iyang mga pako, apan wala nimo kini tinguha-a. ³⁵Tan-awa, ang inyong balay gibiyaan. Sultihan ko kamo, dili ako ninyo makaplagan hangtod nga mosulti kamo, ''Bulahan siya nga mianhi sa ngalan sa Ginoo.'"

14¹Nahitabo usa ka Adlaw niana sa adlaw nga Igpapahulay, sa dihang niadto siya sa balay sa usa sa mga lider sa Pariseo aron mokaon ug tinapay, ug ila siyang gibantayan pag-ayo. ²Tan-awa, sa iyang atubangan adunay tawo nga nag-antos sa sakit nga edema. ³Nangutana si Jesus sa usa ka batid sa balaod sa Judio ug sa mga Pariseo, "Uyon ba sa balaod ang pagpang-ayo sa Adlaw nga Igpapahulay, o dili?"⁴Apan wala sila motingog. Busa gigunitan siya ni Jesus, giayo siya, ug gipalakaw siya. ⁵Miingon siya kanila, "Kinsa kaninyo ang adunay anak nga lalaki o baka nga nahulog sa tabay sa Adlaw nga Igpapahulay dili ba ninyo dayon kuhaon pagawas?" ⁶Wala sila makahimo sa paghatag ug tubag niining mga butanga.⁷Sa dihang namatikdan ni Jesus nga ang mga dinapit mipili sa mga lingkoranan nga halangdon, siya misulti ug usa ka sambingay, nga nag-ingon kanila. ⁸"Sa dihang dapiton kamo sa usa ka tawo ngadto sa kumbira sa kasal, ayaw paglingkod sa lingkoranan sa mga halangdon, tungod kay tingalig adunay gidapit nga mas halangdon pa kay kanimo. ⁹Sa dihang ang tawo nga nagdapit kaninyong duha moabot, moingon siya kanimo, 'Ihatag sa lain nga tawo kanang imong lugar,' ug unya sa kaulaw mahiadto ka sa mas ubos nga dapit.¹⁰Apan sa dihang dapiton kamo, lakaw ug lingkod sa mas ubos nga dapit, aron inig-abot sa tawo nga nagdapit kaninyo, moingon siya kaninyo, 'Higala, anhi diri sa taas.' Unya pasidunggan kamo sa kadaghanan nga naglingkod sa lingkoranan uban kaninyo. ¹¹Tungod kay ang matag-usa nga mopataas sa iyang kaugalingon ipaubos, ug siya nga naagpaubos sa iyang kaugalingon ipataas."¹²Ug miingon usab si Jesus ngadto sa tawo nga nagdapit kaniya, "Kung mohatag ka ug paniudto o panihapon, ayaw dapita ang imong mga higala o mga igsoon o imong mga paryente o ang imong datu nga mga silingan, kay tingalig modapit usab sila kanimo agig balos, ug ikaw mabayran.¹³Apan sa dihang maghatag ka ug bangkete, dapita ang mga kabus, ang piang, ang bakol, ug ang buta, ¹⁴ug panalanginan ka, kay dili man sila makabalos kanimo. Pagabalusan ka ra unya sa pagbanhaw sa mga matarong."¹⁵Sa diha nga ang usa sa milingkod sa lamesa uban kang Jesus nakadungog niini nga mga butang, miingon siya kaniya, "Bulahan siya nga magakaon ug tinapay sa gingharian sa Dios!" ¹⁶Apan miingon si Jesus ngadto kaniya, "Adunay tawo nag-andam ug dakong panihapon ug nagdapit ug daghan. ¹⁷Sa dihang andam na ang panihapon, gipadala niya ang iyang sulugoon sa pagsulti niadtong mga dinapit, 'Ngari kamo, kay ang tanang butang andam na.'¹⁸Managsama silang nagbuhat ug mga pasangil. Ang usa nag-ingon ngadto kaniya, 'Nakapalit ako ug uma, ug kinahanglan moadto ako aron sa pagtan-aw niini. ¹⁹Palihog pasayloa ako.' Ang uban miingon, 'Nakapalit ako ug lima ka paris nga mga torong baka, ug moadto ako aron sulayan sila. Palihog pasayloa ako.' ²⁰Ug ang usa miingon, 'naminyo ko sa akong asawa, ug dili ako makaadto.'²¹Ang sulugoon miabot ug miingon sa iyang agalon niining mga butanga. Ug ang agalon sa balay nasuko ug miingon sa iyang sulugoon, 'Gawas dayon didto sa kadalanan ug agianan sa mga siyudad ug dad-a dinhi ang mga kabus, ang mga piang, ang buta, ug ang bakol.' ²²Ang sulugoon miingon, 'Agalon, ang imong gisugo natuman na, ug aduna pa gihapoy luna.'²³Ang agalon miingon ngadto sa iyang sulugoon, 'Gawas ngadto sa kadalanan ug mga koral ug agniha sila sa pag-nganhi, aron ang akong balay mapuno. ²⁴Kay sultihan ko kamo, walay bisan kinsa niadtong mga dinapit nga makatilaw sa akong panihapon.'²⁵Karon dakong panon sa mga katawhan mikuyog uban kaniya, ug milingi siya ug miingon ngadto kanila, ²⁶"Kung bisan kinsa kadtong moduol kanako ug dili niya kasilagan ang iyang kaugalingong amahan, inahan, asawa, anak mga igsoon nga lalaki ug mga igsoon nga babaye--oo, ug ang iyang kaugalingon usab dili siya mahimo nga akong disipulo. ²⁷Ug kinsa kadtong dili magpas-an sa iyang kaugalingong krus ug mosunod kanako dili mahimo nga akong disipulo.²⁸Kay kinsa kaninyo, nga nagplano sa pagtukod ug tore, ang dili una molingkod ug kwentahon ang kantidad aron mabana-bana kung naa bay igo nga kinahanglanon aron makumpleto kini? ²⁹Kon dili, sa dihang iyang gibutang ang pundasyon ug dili siya makahimo sa paghuman niini, ang tanang makakita niini mosugod sa pagbiay-biay kaniya, ³⁰sa pag-ingon, 'Kining tawhana nagsugod sa pagtukod apan dili makahimo sa paghuman.'³¹O unsang hari, nga samtang moadto siya aron makig-away sa ubang hari didto sa giyera, dili ba molingkod una aron mokuha ug tambag mahitungod kung makahimo ba siya sa pagpakig-away uban sa napulo ka libo ka kalalakin-an aron makig-away sa ubang hari nga moabot batok kaniya uban sa bente ka libo nga kalalakin-an? ³²Ug kon dili, samtang ang ubang sundalo layo pa kaayo, nagpadala siya ug mga tigpamaba ug nangutana sa gikinahanglan alang sa kalinaw. ³³Busa, kinsa man kaninyo ang dili motugyan sa tanang anaa kaniya dili mamahimong akong disipulo.³⁴Ang asin maayo, apan kung ang asin mawad-an ug kalami, unsa-on man kini nga mamahimong parat pag-usab? ³⁵Kini dili na magamit sa yuta o bisan ngadto sa pundok sa hugaw sa mga hayop. Ilabay kini sa layo. Kinsa kadtong adunay dalunggan nga makabati, papamatia siya."

15¹Karon ang tanan nga mga maniningil ug buhis ug ang ubang makasasala niadto kang Jesus aron maminaw kaniya. ²Ang Pariseo ug ang mga scriba nagbagulbol sa usag usa, unya miingon, "Kining tawhana gadawat ug mga makasasala, ug gakaon pa gayod kauban nila."³Nagsugilon si Jesus ug sambingay kanila, ⁴"Kinsa kaninyo, kung kamo adunay usa ka gatus nga nating karnero unya nawala ang isa, dili ba ninyo biyaan ang kasiyam-am ug siyam sa kamingawan, aron pangitaon ang usa nga nawala hangtod nga makaplagan ninyo kini? ⁵Unya sa dihang makaplagan na ninyo kini, pas-anon ninyo kini ug ibutang sa inyong abaga ug magmalipayon."⁶Sa dihang pag-abot ninyo sa balay, tawagon ninyo ang tanan ninyong mga higala ug silingan, ug moingon kanila, 'Pagmalipayon kamo uban kanako, tungod kay nakaplagan ko na ang akong karnero nga nawala.' ⁷Ako moingon kaninyo sa sama nga paagi, nga mas aduna pa'y kalipay sa langit tungod sa usa ka makasasala nga naghinulsol, kaysa sa kasiyam-a ug siyam ka matarong nga mga tawo nga dili na kinahanglan maghinulsol.⁸O kinsa nga babaye ang adunay napulo ka sinsilyo, kung mawala niya ang usa niini, dili ba niya dagkotan ang lampara, silhigan ang balay, ug makugihon nga mangita hangtod nga makaplagan niya kini? ⁹Ug sa dihang makaplagan na niya kini, tawagon niya ang iyang mga higala ug silingan, ug moingon, 'Pagmalipayon kamo uban kanako, tungod kay nakaplagan ko na ang usa ka sinsilyo nga akong nawala, ' ¹⁰Ug sama usab, ako moingon kaninyo, adunay kalipay sa presensya sa mga anghel sa Dios alang sa usa ka makasasala nga naghinulsol."¹¹Unya miingon si Jesus, "Ang usa ka tawo adunay duha ka lalaki nga anak, ¹²ug ang kamanghoran miingon sa ilang amahan, 'Amahan, ihatag na kanako ang akong panulondon nga katigayonan." Mao nga gibahin sa amahan ang iyang kabtangan tali kanila.¹³Sa wala pa milabay ang pipila ka adlaw, ang kamanghoran nga anak, namutos ug naglakaw ngadto sa layo nga lugar, ug giusik-usikan niya ang iyang salapi sa abunda nga pagpuyo. ¹⁴Ug pagkahuman niyag gasto niining tanan, adunay dakong kagutom nga nahitabo sa maong lugar, mao nga nasinati niya ang kawalad-on.¹⁵Milakaw siya ug nagtrabaho sa usa ka lungsoranon sa maong kaumahan, unya iya siyang gisugo ngadto sa iyang uma aron magpakaon sa mga baboy. ¹⁶Ug gusto unta siya mokaon ug panit sa mga liso tungod kay wala gayoy naghatag kaniya ug bisan unsa nga pagkaon.¹⁷Apan sa dihang ang kamanghoran nga anak nakahunahuna sa iyang kaugalingon, siya miingon, 'Pila ka sulugoon sa akong amahan ang adunay sakto nga pagkaon, unya ako ania, mamatay na sa ka gutom! ¹⁸Mobiya ako dinhi ug moadto sa akong amahan, ug sultihan ko siya, "Amahan, nakasala ako batok sa langit, ug sa imong panan-aw. ¹⁹Dili na gayod ako takos nga tawagon nga imong anak; himoa na lang ko nga isa sa imong mga sulugoon."²⁰Mao nga ang kamanghoran nga anak mibiya ug miadto sa iyang amahan. Samtang layo pa siya, nakita siya sa iyang amahan, ug natandog sa tumang kaluoy, midagan, migakos ug mihalok kaniya. ²¹Ang anak miingon, 'Amahan, nakasala ako batok sa langit, ug sa imong panan-aw. Dili na gayod ako takos nga tawagon nga imong anak."²²Ang amahan miingon sa iyang mga sulugoon, 'Dad-a karon dayon ang labing maayo nga kupo ug ipasul-ob kini kaniya, sul-obi iyang tudlo ug sing-sing, ug hatagi siyag sandalyas sa iyang tiil. ²³Unya dad-a ang tambok nga nating baka ug ihawa kini. Mangaon kita ug magkumbira. ²⁴Tungod kay ang akong anak namatay na, ug karon nabuhi. Siya nawala, apan karon nakaplagan.' Unya nagsugod na sila ug kumbira.²⁵Karon ang iyang kamagulangan nga anak tua sa uma. Sa dihang duol na siya sa balay, nakadungog siya ug sonata ug panagsayaw. ²⁶Mitawag siya sa usa ka sulugoon ug nangutana kung unsa ang pasabot niining mga butanga. ²⁷Ang sulugoon mitubag, 'Ang imong igsoon mibalik na sa balay ug gipaihaw sa imong amahan ang tambok nga nating baka, tungod kay siya nibalik nga luwas.²⁸Ang kamagulangan nga anak nasuko, ug wala gayod misulod, apan ang iyang amahan nigawas ug gihangyo siya. ²⁹Mitubag ang kamagulangan nga anak, 'Paminaw, sa pila ka tuig nga ako nagpakaulipon diha kanimo, ug wala gayod ako nagsupak sa imong balaod, apan bisag nating kanding wala mo man lang ako gihatagan aron makalipay-lipay ako kauban ang akong mga higala, ³⁰apan sa dihang niabot ang imong anak, nga maoy nagguba sa imong pagpamuyo uban sa mga babaye nga gabaligya ug dungog, giihaw nimo alang kaniya ang tambok nga nating baka.'³¹Ang amahan miingon kaniya, 'Anak, kanunay kang uban kanako, ug ang tanan nga ako imu usab. ³²Apan kinahanglan gayod nga kita magkumbira ug maglipay, tungod kay kining imong igsoon namatay, unya nabuhi; siya nawala, ug karon nakaplagan.''

16¹Si Jesus miingon usab ngadto sa mga disipulo, "Adunay usa ka dato nga anaay tigdumala, ug nahiabot kaniya ang balita nga kining tigdumala nag-usik-usik sa iyang kabtangan. ²Busa gipatawag siya sa dato ug miingon kaniya, 'Unsa kining akong nadungog mahitungod kanimo? Paghatag ug listahan sa imong pagdumala, tungod dili na ikaw mahimong tigdumala.'³Ang tigdumala miingon sa iyang kaugalingon, 'Unsa man ang akong angay nga buhaton, nga kuhaon naman sa akong agalon ang akong katungdanan sa pagdumala? Wala akoy igo nga kusog sa pagbugwal, ug maulaw usab ako magpakiluoy. ⁴Kabalo na ako sa akong buhaton, aron sa dihang papahawaon na ako sa akong katungdanan sa pagdumala, pagadawaton ako sa mga tawo sa ilang mga balay.'⁵Unya gipatawag sa tigdumala ang matag-usa nga nakautang sa iyang agalon, ug iyang gipangutana ang nahiuna, 'Pila man ang imong utang sa akong agalon?' ⁶Siya miingon, 'Usa ka gatos nga sukod nga lana sa olibo.' Ug siya miingon kaniya, 'Kuhaa ang imong listahan, pagdali ug lingkod ug sulati ug kalim-an.' ⁷Unya miingon ang tigdumala sa usa pa, 'Ug pila man ang imong utang?' Siya miingon, 'Usa ka gatos nga sukod sa trigo.' Siya miingon kaniya, 'Kuhaa ang imong listahan, unya sulati ug kawaloan.'⁸,Dayon ang agalon nagdayeg sa dili matarong nga tigdumala tungod kay siya milihok nga maalamon. tungod kay ang mga anak niining kalibotana labi pang maro alang kaayohan sa ilang katawhan kay sa mga anak sa kahayag. ⁹Sultihan ko kamo, pakighigala kamo pinaagi sa kalibotanong bahandi, kay aron kung mawala na kini, ila kamong pagadawaton ngadto sa walay katapusang pinuy-anan.¹⁰Siya nga masaligan sa gagmay nga butang , kasaligan usab sa mga dagko nga butang, ug siya nga dili matarong sa mga gagmay nga butang dili usab matarong sa mga dagkong butang. ¹¹Busa, kung dili kamo matinud-anon sa paggamit sa kalibutanong bahandi, kinsa man ang mosalig kaninyo sa tinuod nga bahandi. ¹²Sa samang paagi, kung dili kamo kasaligan sa mga butang nga iya sa uban, kinsa man ang mohatag kaninyo sa inyong kaugalingong butang?¹³Walay sulugoon nga makaalagad ug duha ka agalon, kay dumtan niya ang usa ug higugmaon ang usa, o kaha mahimo siyang mahinalaron sa usa ug biaybiayon ang usa pa. Dili kamo mahimong makaalagad sa Dios ug bahandi."¹⁴Karon ang mga Pariseo, nga mga mahigugmaon sa salapi, nakadungog niining tanan, ug sila nagtamay kaniya. ¹⁵Ug siya miingon kanila, "Inyong gipakamatarong ang inyong kaugalingon sa panan-aw sa mga tawo, apan ang Dios nasayud sa inyong kasingkasing. Kay kung kinsa kadtong gibayaw taliwala sa mga tawo dulumtanan atubangan sa Dios.¹⁶Ang balaod ug ang mga propeta nagapadayong mapuslanon hangtod nga miabot si Juan. Sukad niadtong higayona, ang ebanghelyo mahitungod sa gingharian sa Dios giwali na, ug ang matag-usa misulay pagpugos ug sunod niini. ¹⁷Apan mas sayon pa mawagtang ang kalangitan ug kalibotan kaysa mawad-an ug bili ang usa ka kudlit niining balaod.¹⁸Ang tanan nga nakigbulag sa iyang asawa unya nakigminyo sa uban nakabuhat sa pagpanapaw, ug siya nga makigminyo sa tawo nga binulagan sa iyang bana nakapanapaw usab.¹⁹Karon adunay usa ka dato nga tawo nga nagbisti ug purpura ug manipis nga lino ug nalipay matag- adlaw sa iyang dako nga bahandi. ²⁰Adunay usa ka makililimos nga ginganlan ug Lazaro nga naghigda sa iyang ganghaan, ug napuno sa nuka, ²¹ug nangandoy nga makakaon sa pagkaon nga nangahulog sa lamisa sa dato ug dugang pa niana, manuol kaniya ang mga iro sa pagtilap sa iyang mga nuka.²²Ug niabot ang higayon nga namatay na ang maong makililimos ug gidala siya sa mga anghel ngadto sa kiliran ni Abraham. Ang dato usab namatay ug gilubong, ²³ug didto sa hades, diin siya nag-antos, iyang giyahat ang iyang mga mata ug nakita si Abraham sa layo ug si Lazaro nga anaa sa iyang kiliran.²⁴Ug misinggit siya ug miingon, 'Amahan nga Abraham, kaloy-i intawon ako, ug ipadala si Lazaro nganhi, aron iyang ituslob ang tumoy sa iyang tudlo sa tubig ug aron mabugnawan ang akong dila, tungod kay hilabihan ang akong pag-antos niining init nga kalayo.²⁵Apan si Abraham miingon, 'Anak, hinumdomi nga sa sa tibuok nimong kinabuhi nadawat na nimu ang mga maayong butang, ug si Lazaro sa samang paagi daotang mga butang ang nadawat. Apan karon siya malipayon diri, ug ikaw nagaantos. ²⁶Ug bisan pa niining tanan, usa ka dakong bung-aw ang maayong pagkabutang, kay aron kadtong buot molabang gikan diri paingon kanimo dili makahimo, ug walay makalabang gikan diha paingon kanamo.'²⁷Ang dato miingon, 'Nagpakiluoy ako kanimo, Amahang Abraham, nga ipadala mo siya ngadto sa balay sa akong amahan- ²⁸tungod aduna akoy lima ka igsoon nga lalaki- aron iya silang mapahimangnoan, aron dili sila makaanhi niining dapit sa kasakit.'²⁹Apan si Abraham miingon, 'Atua si Moises ug ang mga propeta; tugoti nga sila mamati kanila.' ³⁰Ang dato mitubag, 'Dili, Amahang Abraham, apan kung adunay minatay nga moadto kanila, maghinulsol sila.' ³¹Apan si Abraham miingon kaniya, 'Kung dili sila mamati kang Moises ug sa mga propeta, dili usab sila madani bisan ug adunay mabanhaw gikan sa patay.'". /.

17¹Si Jesus miingon ngadto sa iyang mga disipulo, "Kini sigurado nga mga butang nga maoy hinungdan sa sala nga moabot, apan alaot siya nga pinaagi kaniya sila moabot! ²Kini mas maayo alang kaniya kung ang usa ka galingan nga bato ibutang libot sa iyang liog ug itambog siya ngadto sa dagat, kaysa siya maoy hinungdan sa usa niining mga gagmayng bata nga madagma.³Pagbantay sa inyong kaugalingon. Kung ang imong igsoon nakasala, badlonga siya, ug kung siya naghinulsol, pasayloa siya. ⁴Kung siya makasala batok kanimo sa makapito sulod sa usa ka adlaw, ug sa makapito nga higayon mobalik kanimo, sa pag-ingon, 'Ako naghinulsol,' ikaw kinahanglan mopasaylo kaniya!"⁵Ang mga apostoles miingon ngadto sa Ginoo, "Dugangi ang among pagtuo." ⁶Ang Ginoo miingon, "Kung kamo adunay pagtuo sama sa usa ka liso sa mustasa, makahimo kamo sa pagsulti niining sicamoro nga kahoy, 'malukat ka ug matanom balhin ngadto sa dagat,' ug kini motuman kaninyo.⁷Apan kinsa kaninyo, nga adunay usa ka sulugoon nga nagdaro o nagbantay sa karnero, magaingon ngadto kaniya sa dihang siya miabot gikan sa uma, 'dali dayon ug lingkod aron sa pagkaon.' ⁸Dili ba siya moingon kaniya, 'Pag-andam ug bisan unsang pagkaon alang kanako, ug ibutang ang usa ka bakos libot sa imong sinina ug silbihi ako hangtod nga ako mahuman sa pagkaon ug pag-inom. Unya pagkahuman niana ikaw mokaon ug moinom'?⁹Wala siya nagpasalamat sa sulugoon tungod kay gibuhat niya ang mga butang nga maoy gisugo, dili ba? ¹⁰Bisan usab kamo, sa dihang kamo nahuman na sa tanang butang nga gisugo kaninyo, kinahanglan moingon, 'Kami dili takos nga mga sulugoon. Kami nagbuhat lamang kung unsa ang among gikinahanglan nga buhaton."'¹¹Nahitabo kadto samtang sila padulong sa Jerusalem, siya naglakaw agi sa utlanan sa Samaria ug Galilea. ¹²Sa iyang pagsulod sa usa ka baryo, didto siya gisugat sa napulo ka mga tawo nga sanglahon. Sila nagtindog layo kaniya ¹³ug gikusog nila ang ilang mga tingog, sa pag-ingon, "Jesus, Agalon, kaluy-i kami."¹⁴Sa dihang siya nakakita kanila, siya miingon ngadto kanila, "Lakaw ug ipakita ang inyong mga kaugalingon ngadto sa mga pari." Ug kini nahitabo nga, samtang sila miadto, sila nangahinlo na. ¹⁵Sa dihang ang usa kanila nakakita nga siya naayo, siya mibalik, uban sa makusog nga tingog sa pagpasidungog sa Dios. ¹⁶Siya miyukbo sa tiilan ni Jesus, naghatag kaniya ug mga pagpasalamat. Siya usa ka Samarianhon.¹⁷Si Jesus mitubag, nag-ingon. "Dili ba napulo man ang nangahinlo? Asa na ang siyam? ¹⁸Wala nay uban nga mibalik aron mohatag ug pasidungog ngadto sa Dios, gawas niining langyaw?" ¹⁹Siya miingon ngadto kaniya, "Tindog, ug lakaw. Ang imong pagtuo ang nakaayo kanimo."²⁰Gipangutana sa mga Pariseo kung kanus-a ang gingharain sa Dios moabot, si Jesus mitubag kanila ug miingon, "Ang gingharian sa Dios dili sama sa usa ka butang nga mapanid-an. ²¹Ni sila magaingon, 'Tan-awa dinhi!' o, 'Tan-awa didto!' tungod kay ang gingharian sa Dios anaa sa inyong taliwala."²²Si Jesus miingon ngadto sa mga disipulo, "Ang mga adlaw moabot nga kamo mangandoy aron makakita sa usa sa mga adlaw sa Anak sa Tawo, apan kamo dili makakita niini. ²³Sila moingon kaninyo, 'Tan-awa, didto! Tan-awa, dinhi!' Apan ayaw pag-adto aron sa pagpangita, o sa pagsunod kanila, ²⁴kay ingon nga ang kilat makita sa dihang mokilab kini gikan sa usa ka bahin sa kalangitan ngadto sa ubang bahin sa kalangitan, busa ang Anak sa Tawo anaa na sa iyang adlaw.²⁵Apan una siya kinahanglan mag-antos sa daghang mga butang ug isalikway niining kaliwatana. ²⁶Ingon nga kini nahitabo sa mga adlaw ni Noe, busa kini usab mahitabo sa mga adlaw sa Anak sa Tawo. ²⁷Sila mikaon, sila miinom, sila naminyo, ug sila gihatag sa kaminyoon, hangtod ang adlaw nga si Noe misulod ngadto sa arka-ug ang baha miabot ug gilaglag silang tanan.²⁸Sama nga kini nahitabo sa mga adlaw ni Lot, sila mikaon, miinom, namalit, namaligya, nagtanom, ug sila nagtukod. ²⁹Apan sa adlaw nga si Lot migawas gikan sa Sodoma, nag-ulan kini ug kalayo ug asupre gikan sa langit ug gilaglag silang tanan.³⁰Human sa samang paagi mao kini ang adlaw nga ang Anak sa Tawo mopadayag. ³¹Nianang adlawa, ayaw tuguti siya nga anaa sa atop nga monaog aron sa pagkuha sa iyang mga butang pagawas sa balay. Ug ayaw tuguti siya nga anaa sa uma nga mobalik.³²Hinumdumi ang asawa ni Lot. ³³Kinsa kadtong nagapangita aron maangkon ang iyang kinabuhi mawad-an niini, apan kinsa kaadtong mawad-an sa iyang kinabuhi maluwas niini.³⁴Ako mosulti kaninyo, nianang gabhiona adunay duha ka lalaki sa usa ka higdaanan. Ang usa pagakuhaon, ug ang usa mahibilin. ³⁵Adunay duha ka babaye nga naggaling. Ang usa pagakuhaon, ug ang usa mahibilin." ³⁶Luke 17: 36 ang maayong kaarang kopya giwala, vs. 36 Adunay duha ka tawo sa uma; ang usa pagakuhaon ug ang usa mahibilin.³⁷37.Sila nangutana kaniya, "Asa, Ginoo?" Ug siya moingon ngadto kanila, "Diin kung adunay usa ka lawas, adunay mga agila usab nga magkahiusa nga magtigom."

18¹Unya siya nagsulti ug sambingay kanila mahitungod kong unsaon nila pag-ampo kanunay, ug dili dali maluya, ²nag-ingon, "Adunay maghuhukom sa maong siyudad nga dili mahadlok sa Dios ug wala nagrespeto sa mga tawo.³Karon adunay biyuda niana nga nasod, ug siya kanunay nagaadto kaniya, nga nagkanayon, 'Tabangi ako nga makuha ang hustisya batok sa akong kaaway,' ⁴Dugay na nga panahon wala siya motabang kaniya, apan sa kadugayan siya miingon sa iyang kaugalingon, 'Bisan pa nga wala ako nahadlok sa Dios o nagrespeto sa mga tawo, ⁵tungod kay kining biyuda nakahatag kanako ug kasamok, ako siyang tabangan sa pagkuha ug hustisya, aron dili na siya magsigig balik-balik kanako.'"⁶Unya miingon ang Ginoo, "Paminaw kong unsa ang gisulti sa dili matarong nga maghuhukom. ⁷Karon wala ba ihatag sa Dios ang hustisya sa iyang mga pinili nga nagpakitabang kaniya adlaw ug gabii? Dili ba siya magpailob kanila? ⁸Sultihan ko kamo nga diha-diha ihatag niya ang hustisya kanila. Apan sa pag-abot sa Anak sa Tawo, may pagtuo ba pa nga iyang makita sa kalibotan?"⁹Unya gisulti usab niya kini nga sambingay ngadto sa uban nga naghunahuna nga matarong sila ug ubos ang pagtan-aw sa ubang tawo, ¹⁰"Duha ka tawo ang misaka didto sa templo aron mag-ampo—Pariseo ang usa ug maniningil sa buhis ang usa.¹¹Ang Pariseo mitindog ug nag-ampo sa kini nga mga butang mahitungod sa iyang kaugalingon, 'Dios, ako nagpasalamat nga dili ako sama sa uban nga mga tawo nga kawatan, dili makatarunganon nga tawo, mananapaw, o bisan sama niining koleltor sa buhis. ¹²Nagpuasa ako kaduha ka higayon kada simana. Naghatag ako ug ikanapulo sa tanan nakong kinitaan.'¹³Apan ang maniningil sa buhis nagtindog sa layo, ug wala gani nagyahat sa iyang mga mata sa langit, apan namukpok sa iyang dughan, nga nag-ingon, "Dios ko, kaluy-i ako, nga usa ka makasasala.' ¹⁴Sultihan ko kamo, nga matarong kining tawhana sa pagpauli niya sa iyang balay kay sa usa ka tawo, tungod kay si bisan kinsa nga mopataas sa iyang kaugalingon ipaubos, apan si bisan kinsa nga mopaubos sa iyang kaugalingon ipataas."¹⁵Gidala usab sa mga tawo ang ilang mga anak ngadto kaniya, aron itapion niya kanila ang iyang mga kamot, apan sa dihang nakita kini sa mga tinun-an, gisanta nila sila. ¹⁶Apan gitawag sila ni Jesus nga nagkanayon, "Tugoti ang gagmay nga mga bata sa pagduol kanako, ug ayaw sila santaa. Tungod kay ang gingharian sa Dios alang sa mga sama kanila. ¹⁷Sultihan ko kamo sa tinuod, si bisan kinsa nga dili modawat sa gingharian sa Dios sama sa bata dili gayod makasulod niini."¹⁸Usa ka tigmando ang nangutana kaniya nga nagkanayon, "Maayong magtutudlo, unsa ang akong buhaton aron maangkon ang kinabuhing walay kataposan?" ¹⁹Miingon si Jesus kaniya, "Nganong gitawag mo ako nga maayo? Walay usa nga maayo, gawas sa Dios lamang. ²⁰Nakahibalo ka sa mga kasugoan-ayaw panapaw, ayaw pagpatay, ayaw pangawat, ayaw pagsaksi ug bakak, tahora ang imong amahan ug inahan." ²¹Ang tigmando miingon, "Gituman ko kining tanang butang gikan pa sa akong pagkabatan-on."²²Pagkadungog ni Jesus niini, miingon siya kaniya, "Usa ka butang ang wala nimo mabuhat. Kinahanglan nga ibaligya nimo ang anaa kanimo ug iapud-apod ang halin sa mga kabos, ug aduna kay bahandi sa langit-ug balik ug sunod kanako." ²³Apan pagkadungog sa dato nga tawo niining mga butanga, nasubo siya pag-ayo tungod kay dato kaayo siya.²⁴Unya mitan-aw si Jesus kaniya ug nasubo siya kaayo ug miingon, "Milisod gayod sa mga dato ang pagsulod sa gingharian sa Dios! ²⁵Tungod kay mas sayon pa sa kamelyo sa pagsulod sa bangag sa dagom, kay sa tawo nga dato sa pagsulod sa gingharian sa Dios."²⁶Kadtong nakadungog miingon, "Kinsa na lang ang maluwas?" ²⁷Mitubag si Jesus, "Ang mga butang nga dili mahimo sa mga tawo mahimo sa Dios."²⁸Miingon si Pedro, "Maayo, gibiyaan namo ang tanan nga among gipanag-iyahan ug misunod kanimo." ²⁹Unya miingon si Jesus kanila, "Sultihan ko kamo sa tinuod nga walay tawo nga mibiya sa iyang balay, o asawa, o mga igsoon, o mga ginikanan, o mga anak tungod ug alang sa gingharian sa Dios, ³⁰nga dili makadawat ug hilabihan dinhi sa kalibotan, ug sa umaabot nga kalibotan, ug sa kinabuhing walay kataposan."³¹Human niya matigom ngadto kaniya ang napulo ug duha, miingon siya kanila, "Tan-awa, moadto kita sa Jerusalem, ug ang tanang mga butang nga gisulat sa mga propeta mahitungod sa Anak sa Tawo mamatuman. ³²Kay itugyan siya ngadto sa mga Hentil, ug biay-biayon siya, ug pakaulawan siya, ug lud-an siya. ³³Human siya latuson, patyon nila siya ug sa ikatulo nga adlaw mabanhaw siya pag-usab."³⁴Wala silay nasabtan sa kini na nga mga butang, ug gitipigan nila kini nga pulong, kay wala sila nakasabot sa mga butang nga gisulti kanila.³⁵Ug nahitabo nga sa nagkaduol na si Jesus sa Jerico, adunay tawo nga buta nga naglingkod sa daplin sa dalan ug nagpakilimos, ³⁶ug nadunggan niya ang panon sa mga tawo nga milabay, ug nangutana siya kon unsa ang nagakahitabo. ³⁷Gisultihan nila siya nga milabay si Jesus nga Nazaretnon.³⁸Mao nga ang tawo nga buta misinggit, nga nag-ingon, "Jesus, anak ni David, kaluy-iintawn ako." ³⁹Ang naglakaw ug nag-una gibadlong ang tawo nga buta, gisultihan siya nga maghilom. Apan misinggit pa hinuon siya sa makadaghan, "Anak ni David, kaluy-i intawn ako."⁴⁰Mihunong si Jesus ug mitindog ug nagmando siya nga dad-on ang tawo ngadto kaniya. Unya sa dihang duol na ang buta nga tawo, gipangutana siya ni Jesus, ⁴¹"Unsa ang buot nimo nga buhaton ko kanimo?" Miingon siya, "Ginoo, buot ko nga madawat ang akong panan-aw."⁴²Miingon si Jesus kaniya, "Dawata ang imong panan-aw. Ang imong pagtuo ang nakaayo kanimo." ⁴³Diha-diha nadawat niya ang iyang panan-aw, ug misunod kaniya ug naghimaya sa Dios. Sa pagkakita niini sa tanang tawo mihatag sila ug pagdayeg sa Dios.

19¹Si Jesus misulod ug miagi sa Jerico. ²Ania, adunay usa ka tawo nga ginganlan ug Zaqueo. Siya usa ka pangulo sa mga maniningil sa buhis ug siya dato.³Naningkamot siya pagtan-aw kon kinsa si Jesus, apan dili siya makakita ibabaw sa panon sa katawhan, tungod kay mubo man siya. ⁴Busa midagan siya una sa mga tawo ug misaka ngadto sa kahoy nga sikamoro aron makakita siya, tungod kay moagi man si Jesus nianang dalana.⁵Sa dihang si Jesus miabot sa maong dapit, mihangad siya ug miingon, "Zaqueo, pagdali ug naog, kay karong adlawa ako moadto sa imong balay." ⁶Busa midali siya pagnaog ug midawat kaniya nga malipayon. ⁷Sa dihang nakita kini sa tanan, nagbagolbol sila, nga miingon, "Mianhi siya sa pagduaw sa usa ka tawo nga makasasala."⁸Mitindog si Zaqueo ug miingon sa Ginoo, "Tan-awa, Ginoo, ang katunga sa akong mga kabtangan ihatag ko sa mga kabos, ug kung ako nakalimbong kang bisan kinsa sa bisan unsang butang, iuli ko sa upat pa ka-pilo nga kantidad. ⁹Miingon si Jesus kaniya, "Karon ang kaluwasan nahiabot niining balaya, tungod kay siya usab usa ka anak ni Abraham. ¹⁰Kay ang Anak sa Tawo mianhi pagpangita ug pagluwas sa mga tawo nga nawala."¹¹Sa dihang nadungog nila kining mga butanga, siya nagpadayon pagsulti ug nagsugilon sa usa ka sambingay, tungod kay nagkaduol na siya sa Jerusalem, ug sila naghunahuna nga ang gingharian sa Dios motungha man dihadiha. ¹²Busa siya miingon, "Usa ka halangdong tawo miadto sa layo nga nasod aron pagdawat sa iyang kaugalingong gingharian ug unya mobalik ra.¹³Iyang gitawag ang napulo sa iyang mga sulugoon, ug gihatag kanila ang napulo ka mina, unya miingon siya kanila, 'pagpatigayon kamo ug negosyo hangtud ako mobalik.' ¹⁴Apan ang iyang lungsoranon nagdumot kaniya ug nagpadalag usa ka delegasyon sa mga tinugyanan ngadto kaniya, nga nagsulti, 'dili kami buot nga kining tawhana magmando kanamo.' ¹⁵Nahitabo kini sa dihang siya mibalik pag-usab, human niya madawat ang gingharian, iyang gisugo ang mga sulugoon nga iyang gihatagan ug salapi aron sa pagpakigkita kaniya, aron siya unta masayod kon pila na ang ilang naganansya sa ilang pagnegosyo.¹⁶Ang nauna miabot sa atubangan niya, nga nag-ingon, 'Ginoo, ang imong mina nadungagan pa ug laing napulo ka mina.' ¹⁷Ang halangdong tawo mitubag, 'Maayo kana, buotan nga sulogoon. Tungod kay matinud-anon ka sa ginagmay, ikaw adunay katungod sa napulo ka siyudad.'¹⁸Miabot ang ika-duha, ug miingon, "Ang imong mina, ginoo, nadungagan pa ug laing lima.' ¹⁹Ang halangdong tawo miingon kaniya, 'Ikaw magdumala sa lima ka siyudad.'²⁰Ug ang laing usa miabot, nga miingon, 'Ginoo, ania ang imong mina, gitago ko kini pagsiguro sa usa ka panapton, ²¹kay nahadlok ako kanimo tungod kay ikaw istrikto nga tawo. Modawat ka sa wala nimo gihagoan, ug mag-ani ka sa wala mo gitanom.'²²Ang halangdong tawo miingon kaniya,' Pinaagi sa imong kaugalingong mga pulong pagahukman ko ikaw, daotan nga sulugoon. Nasayod ka man diay nga usa ako ka tawo nga istrikto, nagadawat sa wala nako hagoi, ug naga-ani sa wala nako gitanom. ²³Unya ngano nga wala mo man gibutang ang akong salapi sa tipiganan, aron sa akong pagbalik ako unta magkuha uban sa tubo niini?'²⁴Ang halangdong tawo miingon kanila nga nanagtindog sa duol, 'Kuhaa gikan kaniya ang mina, ug ihatag kini kaniya nga adunay napulo ka mina.' ²⁵Sila miingon kaniya, ' Ginoo, aduna na siyay napulo ka mina.'²⁶'Sultihan ko kamo, nga ang matag usa nga anaa pagahatagan pa gayod, apan siya nga nawad-an, bisan pa ang anaa kaniya kuhaon pa gayod. ²⁷Apan kining akong mga kaaway, sa mga tawo nga dili buot nga maghari ako kanila, dad-a sila dinhi ug patya sila sa akong atubangan.'"²⁸Pagkahuman niyag sulti niining mga butanga, siya miuna pag-adto, tungas sa Jerusalem.²⁹Kini nahitabo sa dihang nagkaduol na siya sa Betfage ug Betania, didto sa bukid nga gitawag ug Olivet, siya nagpadala ug duha ka tinun-an, ³⁰nga nag-ingon, "Adto sa sunod nga baryo. Sa inyong pagsulod, kamo makakita ug nating kabayo nga wala pa sukad masakyi. Badbari kini ug dad-a nganhi kanako. ³¹Kung adunay mangutana kaninyo, 'Nganong gibadbaran ninyo kini?' ingna, 'Ang Ginoo nagkinahanglan niini.'"³²Kadtong gipadala nangadto ug nakakaplag sa nating kabayo sumala sa gisulti ni Jesus kanila. ³³Sa dihang gibadbaran nila kini, ang mga tag-iya miingon kanila, "Nganong gibadbaran man ninyo ang nating kabayo?" ³⁴Mitubag sila, "Ang Ginoo nagkinahanglan niini." ³⁵Gidala nila kini kang Jesus, ug unya ilang gihapin ang ilang mga bisti ibabaw sa nating karnero ug misakay si Jesus niini. ³⁶Sa iyang pag-adto, gibukhad nila ang ilang mga bisti sa dalan.³⁷Sa nagkaduol na siya sa Bungtod sa Olibo sa dapit diin sila molugsong, ang tibuok nga panon sa mga tinun-an nagsugod sa pagmaya ug pagdayeg sa Dios sa makusog nga tingog alang sa tanang gamhanang mga butang nga ilang nakita, ³⁸nga nag-ingon, "Bulahan ang hari nga mianhi sa ngalan sa Ginoo! Kalinaw sa langit ug himaya sa kahitas-an!"³⁹Ang uban nga Pariseo diha sa panon sa katawhan miingon kaniya, "Magtutudlo, badlonga ang imong mga tinun-an." ⁴⁰Mitubag si Jesus ug miingon, "Sultihan ko kamo, kung kini sila manghilom, mosinggit ang mga bato."⁴¹Sa nagkaduol na si Jesus sa siyudad, mihilak siya ibabaw niini, ⁴²ug miingon, "Kung lamang nakaila ka niining adlawa, bisan kanimo, ang mga butang nga magdala kanimo sa kalinaw! Apan natago na kini karon gikan sa imong mata.⁴³Kay ang mga adlaw modangat kanimo, sa dihang ang imong mga kaaway magtukod ug paril palibot kanimo, ug magpalibot kanimo, muasdang sila kanimo gikan sa matag suok. ⁴⁴Maghampak sila kanimo ngadto sa yuta ug sa imong mga anak. Sila dili magbilin ug usa ka bato ibabaw sa uban, tungod kay wala ka moila sa higayon nga ang Dios naningkamot pagluwas kanimo."⁴⁵Misulod si Jesus sa templo ug nagsugod pagpahawa sa tanang namaligya, ⁴⁶unya nag-ingon kanila, "Nahisulat kini, ang akong balay usa ka balay alampoanan,' apan inyo kining gihimong tagoanan sa mga tulisan."⁴⁷Busa si Jesus nagtudlo matag-adlaw sa templo. Apan ang mga pangulong pari ug mga iskriba ug mga pangulo sa katawhan buot mopatay kaniya, ⁴⁸apan wala sila makakita ug pamaagi sa pagbuhat niini, tungod kay ang katawhan naminaw man pag-ayo kaniya.

20¹Niabot ang usa ka adlaw, sa dihang si Jesus nagtudlo sa mga tawo didto sa templo ug nagsangyaw sa ebanghelyo, ang pangulong mga pari ug ang mga manunulat miadto kaniya kauban ang mga kadagkoan. ²Sila miingon kaniya, "Sultihi kami sa unsay katungod nga gibuhat mo kining mga butanga? O kinsa siya nga naghatag kanimo niini nga katungod?"³Siya mitubag ug miingon kanila, "Ako usab mangutana kaninyo. Sultihi ko mahitungod ⁴sa pagbawtismo ni Juan. Kadto ba gikan sa langit o gikan sa mga tawo?"⁵Sila nangatarongan sa ilang mga kaugalingon, miingon, "kung kita moingon, 'Gikan sa langit,' siya moingon, 'Unya ngano man nga wala kamo motuo kaniya?' ⁶Apan kung kita moingon, 'Gikan sa tawo,' tanang tawo mobato kanato, tungod kay sila nagtoo nga si Juan propeta."⁷Busa sila mitubag nga wala sila makabalo asa kadto gikan. ⁸Si Jesus miingon kanila, "Dili usab ako mosulti kaninyo kung unsang katungod nako sa pagbuhat niining mga butanga."⁹Siya misugilon sa mga tawo niini nga sambingay, "Ang tawo nagtanom sa parasan, gipiyal kini sa mga tig-atiman sa paras, ug miadto sa laing kaumahan sa dugay nga panahon. ¹⁰Sa gitakda nga panahon siya nagpadala ug sulugoon ngadto sa tig-atiman sa paras, nga sila kinahanglan mohatag kaniya sa bunga sa parasan. Apan gikulata siya sa mga nag-atiman sa paras, ug gipapauli siya nga walay dala.¹¹Unya siya nagpadala ug lain nga sulugoon ug gikulata usab nila kini, gihimo siyang dakong kaulawan, ug gipapauli nga walay dala. ¹²Siya usab nagpadala pa gihapon sa ikatulo ka higayon ug ila usab siyang gisamaran, ug gilabay ngadto sa gawas.¹³Unya ang agalon sa parasan nag-ingon, 'Unsay akong buhaton? Akong ipadala ang akong pinalanggang anak. Basin ila kining tahuron.' ¹⁴Apan sa dihang nakita siya sa mga tig-atiman sa paras, sila nag-inistoryahanay, miingon, 'Kini ang manununod. Ato siyang patyon, aron ang iyang masunod nga katigayonan maatoa.'¹⁵Gilabay nila siya pagawas sa parasan ug gipatay. Unsa unya ang pagabuhaton sa agalon sa parasan ngadto kanila? ¹⁶Siya moanhi ug laglagon kining mga tig-atiman sa paras, ug ihatag ang parasan sa uban." Ug sa dihang nadungog nila kini, sila miingon, "maayo unta ug dili mahitabo!"¹⁷Apan si Jesus mitan-aw kanila, ug miingon, "Unsa ang ipasabot niinig nahisulat? 'Ang bato nga gisalikway sa magtutukod, nahimo nga pundasyon'? ¹⁸Matag usa nga mahulog niadtong batoha mapulpog. Apan kung kinsa ang mahulogan niini madugmok."¹⁹Busa ang mga skriba ug ang pangulong pari nangita ug paagi kung unsaon nila pagdakop kaniya niadtong orasa, kay sila nakahibalo nga siya naghisgot sa maong sambingay batok kanila. Apan nahadlok sila sa mga tawo. ²⁰Gibantayan siya pag-ayo, sila nagpadala ug mga espiya nga nagpakaaron-ingnon nga matarong, nga sila unta makakita ug sayop sa iyang gipamulong, aron matugyan nila siya ngadto sa pagdumala ug kagamhanan sa gobernador.²¹Sila nganutana kaniya, miingon, "Magtutudlo, nakahibalo kami nga ikaw nagsulti ug nagtudlo sa husto, ug dili nadani ni bisan kinsa, apan ikaw nagtudlo sa kamatuoran mahitungod sa pamaagi sa Dios. ²²Uyon ba sa balaod nga kami mobayad sa buhis kang Cesar, o dili?"²³Apan nasabtan ni Jesus ang ilang pagkamaro, ug miingon kanila, ²⁴"Ipakita kanako ang denaryo. Kang kinsang dagway ug ngalan ang nahisulat niini?" Sila miingon, "kang Cesar."²⁵Siya miingon kanila, "Ihatag kang Cesar ang mga butang nga kang Cesar, ug sa Dios, ang mga butang nga sa Dios." ²⁶Wala sila makakita ug sayup sa iyang gisulti atubangan sa mga tawo. Natingala sila sa iyang tubag ug wala silay nasulti.²⁷Sa dihang ang pipila ka mga Saduseo miadto kaniya, ang mga nag-ingon nga walay pagkabanhaw, ²⁸sila nangutana kaniya, miingon, "Magtutudlo, si Moises nagsulat kanato nga kung ang igsoon nga lalaki sa usa ka lalaki namatay, adunay asawa, ug walay anak, kuhaon sa igsoon nga lalaki ang asawa sa iyang igsoon, ug maghatag ug anak alang sa iyang igsoon.²⁹Adunay pito ka mga managsoon nga lalaki ug ang magulang nagminyo apan namatay nga walay anak, ³⁰ug ang ikaduha usab. ³¹Ang ikatulo nikuha kaniya, ug sa ingon niana ang pito usab wala naka anak, ug nangamatay. ³²Sa human niana ang babaye usab namatay. Sa pagkabanhaw unya, ³³kang kinsang asawa kadtong babaye? Tungod kay ang pito naminyo man kaniya."³⁴Si Jesus miingon kanila, "Ang mga anak niining kalibotan magminyo, ug ihatag sa kaminyoon. ³⁵Apan sila nga giisip nga angayan modawat sa pagkabanhaw gikan sa kamatayon ug mosulod sa walay kataposan dili magminyo o dili na ihatag sa kaminyoon. ³⁶Dili na usab sila mamatay, kay sila managsama na sa mga anghel ug mga anak sa Dios, isip mga anak sa pagkabanhaw.³⁷Apan ang mga patay mabanhaw, bisan si Moises nagpakita, sa lugar kung diin may kalabotan sa gamay nga kahoy, diin siya nagtawag sa Ginoo nga Dios ni Abraham ug Dios ni Isaac ug Dios ni Jacob. ³⁸Karon siya dili Dios sa patay, apan sa buhi, tungod kay ang tanan buhi diha kaniya."³⁹Ang pipila sa mga manunulat mitubag, "Magtutudlo, maayo kaayo ang imong tubag." ⁴⁰Tungod kay sila wala na misulay pagpangutana kaniya sa daghan pang mga pangutana.⁴¹Si Jesus miingon kanila, "Giunsa nila pagkaingon nga ang Cristo anak ni David? ⁴²Tungod kay si David mismo miingon sa libro sa mga Salmo, Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo, 'Lingkod sa akong tuong dapit, ⁴³hangtod nga ang imong mga kaaway akong himoon nga tumbanan sa imong mga tiil.' ⁴⁴Busa si David mitawag kang Cristo ug 'Ginoo', sa unsa nga paagi nahimo siya nga anak ni David?"⁴⁵Pagkadungog sa mga tawo siya miingon sa iyang mga disipulo, ⁴⁶"Pagbantay sa mga manunulat, nga naninguha sa paglakaw nga tag-as ang mga kupo ug gusto ug pinasahi nga mga pagtagad sa merkado, ug mga lingkuranan sa pangulo sa mga sinagoga, ug pangulong mga lugar sa mga kumbira. ⁴⁷Sila usab mangilog sa mga balay sa mga byuda, ug magpaka-aron ingnon sa pagbuhat ug tag-as nga mga pag-ampo. Kini mga maka-angkon sa dako nga paghukom sa silot."

21¹Si Jesus mihangad ug nakita niya ang mga dato nga nagbutang sa ilang mga gasa ngadto sa tipiganan sa bahandi. ²Ug nakita niya ang usa ka pobre nga balo nga nagbutang ug duha ka sintimos. ³Busa miingon siya, "Sa pagkatinuod, ako magaingon kaninyo, kining pobre nga balo nagbutang ug mas dako kaysa sa uban kanila. ⁴Kining tanan nga ilang gipanghatag nga gasa gikan sa ilang kadagaya. Apan kini nga balo, gikan sa iyang kapobrehon, gibutang ang tanan niyang kwarta diin siya nabuhi.⁵Ingon sa gisulti sa uban mahitungod sa templo, kung giunsa kini pagdayandayan sa mga maanyag nga mga bato ug mga halad, siya miingon, ⁶"Kining mga butanga nga inyong nakita, ang adlaw moabot nga walay bisag usa ka bato nga pinatong sa usa ka bato nga dili pagatumpagon."⁷Mao nga nangutana sila kaniya, ug miingon, "Magtutudlo, kanus-a man kining mga butanga mahitabo? Ug unsa man ang mga timailhan nga kining mga butanga hapit na mahitabo?" ⁸Si Jesus mitubag, "Pagbantay nga kamo dili malimbongan. Kay daghang moanhi gamit ang akong ngalan, ug moingon, 'Ako siya,' ug 'Ang panahon duol na.' Ayaw pagsunod ngadto kanila. ⁹Kung kamo makadungog ug mga giyera ug mga kagubot, ayaw kalisang, tungod kay kining mga butanga kinahanglan mahitabo pag-una, apan ang kataposan dili mahitabo diha-diha dayon."¹⁰Unya siya miingon kanila, "Ang nasod makiggubat batok sa laing nasod, ug gingharian batok sa gingharian. ¹¹Adunay kusog nga mga paglinog, ug sa nagkalain-laing mga dapit adunay mga kagutom ug mga katalagman. Aduna usab mga hilabihan ka makalilisang nga mga panghitabo ug dakong mga timailhan gikan sa langit.¹²Apan sa dili pa kining mga butanga, panakpon nila kamo ug lutoson, itugyan kamo didto sa mga sinagoga ug mga prisohan, ug dad-on kamo atubangan sa mga hari ug mga gobernador tungod sa akong ngalan. ¹³Kini mogiya kaninyo sa kahigayonan sa pagsaksi.¹⁴Busa resolbaha ang inyong mga kasingkasing nga dili mangandam sa inyong depensa sa dili pa ang oras, ¹⁵kay ako maghatag kaninyo ug mga pulong ug kaalam, nga ang tanan ninyong kaaway dili mamahimong mosukol o mosumpaki.¹⁶Apan itugyan usab kamo sa inyong mga ginikanan, mga igsoon, mga paryente ug mga higala, unya ang uban kaninyo ibutang nila sa kamatayon. ¹⁷Dumtan kamo sa tanan tungod sa akong ngalan. ¹⁸Apan walay buhok sa inyong ulo ang mahanaw. ¹⁹Sa inyong paglahutay kamo makaangkon sa inyong mga kalag.²⁰Sa dihang makita na ninyo ang Jerusalem nga napalibotan sa kasundalohan, mao na kana ang ilhanan nga ang kalaglagan duol na. ²¹Unya ipakagiw ngadto sa mga bungtod ang anaa sa Judea, ug palakawa ang anaa sa tunga sa siyudad, ug ayaw tugoti nga ang anaa sa kasikbit nga dapit makasulod. ²²Tungod kay mao kini ang mga adlaw sa pagbalos, aron ang tanan nga mga butang nga nahisulat matuman.²³Alaot gayod ang mga babayeng buntis ug kanila nga adunay gipasuso nianing panahona! Tungod kay adunay mahitabong dakong kasakit sa yuta, ug kaligutgot ngadto sa mga tawo. ²⁴Sila malaglag pinaagi sa sulab sa espada ug sila mabihag sa tanan nga mga nasod, unya ang Jerusalem laglagon sa mga Gentil, hangtod nga ang panahon sa mga Gentil matuman.²⁵Adunay mga timailhan sa adlaw, sa bulan, ug sa mga bituon. Sa kalibotan, adunay mga kasakit sa mga nasod, ug kahadlok sa pagdahunog sa dagat ug mga balod. ²⁶Adunay mga tawo nga mawad-an ug panimoot sa kahadlok ug sa paghandom sa mga butang nga moabot sa kalibotan. Tungod kay ang gamhanang mga butang sa langit pagauyugon.²⁷Unya makita nila ang Anak sa Tawo nga moabot nga sinapnay sa panganod nga adunay gahom ug dakong himaya. ²⁸Apan sa dihang kining mga butanga nagakahitabo na, tindog, ug ihangad ang inyong mga ulo, tungod kay ang inyong kaluwasan duol na."²⁹Si Jesus nagsugilon kanila ug sambingay, "Tan-awa ang igira nga kahoy, ug ang tanang kahoy. ³⁰Kung sila mangudlot ug bag-ong dahon, makita ninyo kini ug mahibaloan na ninyo nga ang ting-init hapit na moabot. ³¹Sa ingon usab, kung makita ninyo kining mga butanga nga mahitabo, kabalo na kamo nga ang gingharian sa Dios duol na.³²Sa pagkatinuod, ako magaingon kaninyo, kini nga kaliwatan dili mahanaw, hangtod sa kining tanan nga mga butang mahitabo. ³³Ang langit ug ang yuta mahanaw, apan ang akong mga pulong dili gayod mahanaw.³⁴Apan bantayi ang inyong kaugalingon, aron ang kabug-aton sa inyong kasing-kasing dili ang unodnong pagpatuyang, paghuboghubog, ug kabalaka sa kinabuhi. Tungod kay kining adlawa moabot kaninyo sa kalit ³⁵sama sa usa ka lit-ag. Kini moabot sa tanan nga nagpuyo sa tibuok kalibotan.³⁶Apan pagmabinantayon sa tanang oras, pag-ampo nga ikaw mamahimong lig-on sa pag-ikyas niining mga butang nga mahitabo, ug magtindog atubangan sa Anak sa Tawo."³⁷Busa kada adlaw siya nagatudlo sa templo ug sa gabii mogawas siya, ug nag-adto kada gabii sa bukid nga gitawag nga Olibo. ³⁸Tanan nga tawo niabot sayo sa buntag aron maminaw kaniya sa templo.

22¹Sa nagkaduol na ang Pista sa Tinapay nga walay patubo, ang ginatawag nga Pista sa Pagsaylo. ²Ang pangulo sa mga pari ug mga eskriba naghisgot, kon unsaon nila sa pag patay si Jesus, tungod kay nahadlok sila sa mga tawo.³Si satanas misulod kang Judas Iskariote, usa sa napulog duha. ⁴Si Judas miadto sa mga pangulo sa mga pari ug sa mga Kapitan ug nakigsabut uban kanila unsaon niya sa pagtugyan kang Jesus ngadto kanila.⁵Sila nalipay, ug nagkauyon nga hatagan nila siya ug kwarta. ⁶Siya miuyon, ug nangitag higayon nga madala niya siya ngadto kanila ug palayo gikan sa daghang mga tawo.⁷Ang adlaw sa Tinapay nga walay patubo miabot, diin ang nating karnero sa Pagsaylo kinahanglan nga ihalad. ⁸Gipadala ni Jesus si Pedro ug Juan, ug naga ingon, "Lakaw kamo ug andama ninyo ang panihapon sa Pagsaylo, aron kita mangaon. ⁹Sila nangutana kaniya, "Asa nimo buot kami mangandam?"¹⁰Siya mitubag kanila, "tan-awa, kon makaabot na kamo sa siyudad, naay tawo nga nagdala ug sudlanan sa tubig nga mosugat kaninyo. Sunod kamo kaniya ngadto sa balay nga iyang paga-adtoan. ¹¹Unya sultihi ang agalon sa balay, Ang Magtutudlo nag ingon kaninyo, "Asa man dapit ang lawak sa mga dumuduong, diin ako magakaon sa Pagsaylo uban sa akong mga disipulo?"¹²Siya magatudlo kaninyo sa dako ug sinangkapan nga lawak. Buhata ang pagpangandam didto." ¹³Busa nangadto sila, ug nakaplagan nila ang mga butang nga giingon niya nga anaa didto. Unya nag andam sila ug pagkaon sa Pagsaylo.¹⁴Sa dihang miabot na ang takna, milingkod siya kauban ang mga apostoles. ¹⁵Unya siya miingon kanila, "Dako kaayo ang akong pangandoy nga mokaon sa Pista sa Pagsaylo kauban ninyo sa dili pa ako mag antos. ¹⁶Kay sultihan ko kamo, nga dili na ako mokaon pag usab, hangtod nga matuman kini sa gingharian sa Dios."¹⁷Unya mikuha si Jesus sa kopa, ug sa dihang nahuman siya ug pagpasalamat siya miingon, "Dawata ninyo kini nga akong ihatag kaninyo. ¹⁸Kay sultihan ko kamo nga dili na ako mo inom niining bino pag usab, hangtod nga moabot ang gingharian sa Dios."¹⁹Unya siya mikuha ug Tinapay, ug sa dihang siya nakapasalamat na, gipikas-pikas niya kini, ug gihatag niya kini kanila, nga nag ingon, "Mao kini ang akong lawas nga akong ihatag kaninyo. Buhata ninyo kini sa pag hamdom kanako." ²⁰Sa samang paagi human sa ilang panihapon mikuha siya ug kopa, ug nag ingon, "Mao kini ang kopa sa bag-ong pakigsaad diha sa akong dugo, nga akong iula alang kaniyo.²¹Apan pagbantay. Ang usa sa moluib kanako kauban nako dinhi sa lamesa. ²²Tungod kay ang Anak sa Tawo sa pagkatinuod itugyan gayod kon unsa ang gitagna bahin kaniya. Apan alaut ang tawo nga magluib kaniya!" ²³Unya sila nagsugod paghisgot sa usag-usa, kinsa kaha kanila ang magabuhat sa ingon niini nga butang.²⁴Unya didto adunay nahitabo nga panag lalis tali kanila mahitungod kon kinsa ang ilhon nga labaw kanila. ²⁵Siya misulti kanila, "Ang hari sa mga Gentil adunay kaugalingon nga pagdumala ngadto kanila, ug ang matag usa kinsa adunay katungod pagdumala ngadto kanila pagatawgon nga halangdong tigdumala.²⁶Apan kinahanglan dili kini mahitabo kaninyo . Hinuon, kinsa kadtong mag-ila nga siya ang labing dako magpakita nga labing ubos. Ug pasagdi nga ang labing mahinungdanon mag alagad. ²⁷Kay si kinsaman ang labing dako, kadto bang milingkod sa lamesa, o kadtong nag alagad? dili ba kadtong milingkod sa lamesa? bisan Ako nag-alagad uban kaninyo.²⁸Apan kamo nagapadayon sa pag-unong kanako sa akong kalisdanan. ²⁹Busa ihatag ko kaninyo ang gingharian, ingon nga ang akong Amahan naghatag nganhi kanako, ³⁰aron makig uban ako kaninyo sa pag inom ug pagkaon sa akong lamesa didto sa akong gingharian. Ug magalingkod kamo uban kanako sa akong trono aron maghukom kamo sa dose ka tribu sa Israel.³¹Simon, Simon, pagbantay, Kay gipangayo ka ni Satanas, aron siya moalig-ig kanimo sama sa trigo. ³²Apan naga ampo ako kanimo, nga ang imong pagtuo dili gayod mapakyas. Aron inigbalik nimo magahatag ka ug kadasig sa imong kaigsoonan."³³Si Pedro nag ingon ngadto kaniya, "Ginoo, Andam ako nga mounong kanimo bisan pa sa bilanggoan ug sa kamatayon." ³⁴Si Jesus mitubag, "Sultihan ko ikaw, Pedro, sa dili pa motuktugaok ang manok ilimod muna ako sa makatulo ka higayon."³⁵Unya si Jesus misulti kanila, "Kung gipadala ko kamo nga walay puntil, o bag nga tagana, o sapatos, naabay nakulang kaninyo?" Ug sila mitubag, "Wala." ³⁶Unya siya miingon kanila, "Apan karon, ang usa nga adunay puntil, padad- a siya, ug usab sa bag nga tagana. Ang usa nga walay espada ibaligya ang iyang kupo aron ipalit ug usa.³⁷Kay ako moingon kaninyo, kon unsa ang nahisulat bahin kanako kinahanglan matuman, 'Ug isipon siya nga malinapason sa balaod.' Kay ang gipanagna bahin kanako matuman gayod." ³⁸Unya sila misulti, "Ginoo, tan-awa! Adunay duha ka espada" Ug siya misulti kanila, "Igo na kana."³⁹Pagkahuman sa panihapon, Si Jesus miadto, sumala sa naandan niyang gibuhat, didto sa Bungtod sa mga Olibo, ug ang iyang mga tinun-an misunod kaniya. ⁴⁰Sa dihang sila miabot na, siya nag ingon kanila, "Pag-ampo kamo aron dili kamo madala sa tintasiyon."⁴¹Unya mibiya siya sa dili kaayo layo kanila nga igo ra malabay ug bato, ug siya niluhod ug nag-ampo, ⁴²nga nag ingon, "Amahan, kon mahimo kuhaa kining kopa sa kasakitan nganhi kanako. Ug bisan pa niana dili ang akong kabubut-on maoy matuman kon dili ang imong kabubut-on."⁴³Ug ang anghel gikan sa langit nagpakita kaniya, ug gihatagan siya ug kusog. ⁴⁴Tungod kay naaman siya sa dakong kasakitan, ug nag-ampo siya sa dakong kasakit, ug ang iyang singot sama kadagko sa tinulo sa dugo nga mitulo sa yuta.⁴⁵Pagtindog na niya gikan sa mga pag-ampo, nibalik siya sa iyang mga tinun-an, ug nakita niya sila nga nangatulog tungod sa ilang dakong kasubo, ⁴⁶ug nangutana siya, nganong nangatulog man kamo? Bangon kamo ug pag-ampo aron dili kamo madala sa tintasyon."⁴⁷Samtang nagpadayon pa siya ug sulti, tan-awa, adunay panon nga nagpadulong kanila, kauban ni Judas, usa sa napulo ug duha, nga nangulo kanila. Siya niduol kang Jesus ug mihalok kaniya, ⁴⁸apan si Jesus misulti kaniya, "Judas luiban ba diay nimo ang Anak sa Tawo pinaagi sa halok?"⁴⁹Unya ang tanan nga nakapalibot kang Jesus naka saksi kon unsa ang nahitabo, nagsulti sila, "Ginoo, amo ba silang tigbason pinaagi sa espada?" ⁵⁰Unya ang usa kanila mitigbas gayod sa sulugoon sa labaw nga pari, ug naputol ang iyang tuong dalunggan. ⁵¹Si Jesus nagsulti, "Igo na kana" unya gihikap niya ang dalunggan, ug naayo siya.⁵²Si Jesus nagsulti ngadto sa labaw sa kaparian ug sa agalon sa mga guwardiya sa templo, ug sa mga pangulo, nga miabot batok kaniya, "Mianhi ba kamo batok sa tulisan, ug nag dala ug espada ug mga pospos? ⁵³Samtang kauban pa ako ninyo sa matag adlaw didto sa templo, wala ninyo ako dagmali. Apan inyo kining panahon, ug ang katungod sa kangitngit."⁵⁴Gidakop nila siya, ug gidala nila sa palayo, ug gidala usab nila siya didto sa balay sa pangulo sa mga pari. Apan si Pedro misunod nga nag palayo. ⁵⁵Pagkahuman nila ug haling sa kalayo diha sa tunga sa hawanan ug nanglingkod silang tanan, Si Pedro nilingkod usab sa taliwala uban kanila.⁵⁶Usa sa babaye nga katabang nakakita kaniya sa diha nga siya naglingkod diha sa kahayag sa kalayo, mitan-aw kaniya ug nag-ingon, "Kining tawhana kauban usab niya." ⁵⁷Apan si Pedro naglimod, ug nag ingon, "Babaye, Wala ko makaila kaniya." ⁵⁸Paglabay sa pipila ka oras adunay lain nga nakakita kaniya, ug nag ingon, "Usa ka usab kanila. "Apan si Pedro nag ingon, "Tawo, dili ako Kauban nila."⁵⁹Pagkahuman sa mubong panahon naay laing tawo nga nakakita kaniya ug nag ingon, "Sa pag katinuod kining tawhana kauban gayod niya tungod kay taga Galilea man usab siya." ⁶⁰Apan si Pedro nag ingon, "Wala gayod ako masayod sa imong gipanulti." Diha diha samtang nagsulti pa siya mituktugaok ang manok.⁶¹Unya milingi, ang Ginoo ug nitan-aw kang Pedro. Ug si Pedro nahinumdom sa gisulti sa Ginoo, nga misulti siya, "Sa dili pa motuktugaok ang manok ilimod muna ako sa makatulo ka higayon." ⁶²Si Pedro nidagan sa gawas, ug nihilak pag-ayo.⁶³Unya ang mga lalaki nga nagbantay kang Jesus nagbiaybiay ug naglatigo kaniya. ⁶⁴Pagkahuman gitaptapan nila ang iyang nawong, sila nangutana kaniya, ug nag ingon, "Tag-ana daw kinsa ang naglatigo kanimo?" ⁶⁵Daghan ang mga pulong nga gisulti nila batok kang Jesus, nga pag pasipala.⁶⁶Sa dihang nagbanag-banag na, ang labaw sa katawhan nagtigom, kauban sa mga pangulo nga pari ug mga escriba. Gidala nila siya ngadto sa labaw nga hukmanan, ⁶⁷Ug nag-ingon, "Kon ikaw ang Cristo, sultihi kami," Apan miingon siya kanila, "Kon sultihan ko kamo, dili kamo motuo, ⁶⁸ug kon Ako mangutana kaninyo, dili kamo motubag.⁶⁹Apan sukad karon, ang Anak sa Tawo magalingkod didto sa tuong kamot sa gahom Dios." ⁷⁰Silang tanan nag ingon, "Unya ikaw ba ang Anak sa Dios?" Ug si Jesus misulti kanila "Giingon mo nga ako." ⁷¹Ug sila nag ingon, "Nganong nag kinahanglan pamanta ug mga saksi? Kitang tanan nakadungog na gikan mismo sa iyang baba."

23¹Mitindog ang tibuok nila nga panon, ug gidala si Jesus sa atubangan ni Pilato. ²Nagsugod sila sa pagsumbong batok kaniya, nga nag-ingon, "Nakaplagan namo kining tawhana nga nagpasipala sa among nasod, ug nagdumili sa paghatag ug buhis kang Cesar, ug nag-ingon nga siya mismo ang Cristo, ang hari."³Nangutana si Pilato kaniya, nga nag-ingon, "Ikaw ba ang Hari sa mga Judio?" Ug mitubag si Jesus kaniya ug miingon, "Gipamulong mo na." ⁴Miingon si Pilato sa mga pangulong pari ug sa panon sa katawhan, "Wala ako'y nakita nga sala niining tawhana." ⁵Apan namugos sila, nga nag-ingon, "Gisamok niya ang mga tawo, ug nanudlo sa tibuok Judea, gikan sa Galilea ug bisan dinhi nga dapit."⁶Busa sa pagkadungog ni Pilato niini, nangutana siya kong taga-Galilea ba ang maong tawo. ⁷Sa pagkahibalo niya nga ubos siya sa katungod ni Herodes, gipaadala niya si Jesus ngaadto kang Herodes, nga sa iyang kaugalingon atoa usab sa Jerusalem niadtong mga adlawa.⁸Sa pagkakita ni Herodes kang Jesus, nalipay kaayo siya, tungod kay dugay na nga panahon nga nangandoy siya aron makakita kaniya. Nakadungog siya mahitungod kaniya ug naglaom nga makakita sa mga milagro nga iyang buhaton. ⁹Gipangutana ni Herodes si Jesus sa daghang mga pulong, apan wala siya tubaga ni Jesus. ¹⁰Nanindog ang mga pangulong pari ug mga escriba, ug nagsumbong batok kaniya sa hilabihan gayod.¹¹Giinsulto siya ni Herodes uban sa iyang mga sundalo, ug gibiay-biay siya, ug gisul-oban ug nindot nga sinina, unya gipadala balik ngadto kang Pilato. ¹²Nahimong suod nga higala sa usag-usa si Herodes ug Pilato niadto gayod nga adlaw (kaniadto kaaway sila).¹³Unya gitawag ni Pilato ug gitapok ang mga pangulong pari ug ang mga magmamando ug ang panon sa katawhan, ¹⁴ug miingon kanila, "Gidala ninyo kanako kining tawhana sama sa tawo nga nagdumala sa katawhan nga nagbuhat ug daotan, ug tan-awa, ako, nangutana kaniya sa inyong atubangan, ug nakaplagan nako nga walay sayop kining tawhana kalabot niadtong mga butang nga gipasangil ninyo kaniya.¹⁵Ayaw, ni bisan si Herodes, kay gipadala niya ug balik kanato, ug tan-awa, dili takos sa kamatayon ang iyang nabuhat. ¹⁶Busa ako siyang silotan, ug buhian siya." ¹⁷Ang labing maayo nga karaang mga kopya giwala sa Lucas 23: 17, Karon si Pilato kinahanglan nga mopagawas ug usa ka piniriso alang sa mga Judio sa kasaulogan.¹⁸Apan naninggit silang tanan nga nag-ingon, "Palayo niini nga tawo, ug ipagawas si Barabas alang kanamo!" ¹⁹Si Barabas usa ka tawo nga gibutang sa prisohan tungod sa pagrebelde sa siyudad ug tungod sa pagpatay.²⁰Nagsulti na usab si Pilato kanila, sa pagpangandoy nga buhian si Jesus. ²¹Apan naniyagit sila nga nagkanayon, "Ilansang siya sa krus, ilansang siya sa krus." ²²Miingon siya kanila sa ikatulong higayon, "Ngano, unsa ang nabuhat niya nga daotan? Wala ako'y nakita kaniya nga angay siyang silotan ug kamatayon. Busa human siya kastiguhon, buhian ko siya."²³Apan namugos sila pinaagi sa kusog nga tingog, ug masuknaon nga ilansang siya sa krus. Ug nadani si Pilato sa ilang tingog. ²⁴Busa nakahukom si Pilato nga buhaton ang ilang gikinahanglan. ²⁵Gibuhian niya ang ilang gipangayo nga usa ka piniriso tungod sa kagubot ug pagpatay. Apan gitugyan niya si Jesus sumala sa ilang kabubut-on.²⁶Sa dihang gidala nila siya palayo, gidakop nila si Simon nga Cireno nga gikan sa nasod, ug gibutang nila ang krus kaniya aron pas-anon, ug magsunod kang Jesus.²⁷Ang dako nga pundok sa tawo, ug ang mga babaye nga naguol ug nagbangutan alang kaniya, ang nagsunod kaniya. ²⁸Apan milingi si Jesus kanila ug miingon, "Mga anak nga babaye sa Jerusalem, ayaw paghilak alang kanako, apan hilaki ninyo ang inyong mga kaugalingon ug ang inyong mga anak.²⁹Kay tan-awa, tungod kay moabot ang mga adlaw nga moingon sila, 'Bulahan ang mga baog ug ang mga sabakan nga walay sulod, ug ang mga suso nga walay mosuso.' ³⁰Unya mosugod sila sa pagsulti sa mga kabungtoran, 'Tumpag kanamo,' ug sa mga bukid, 'Tabon kanamo.' ³¹Kay kon buhaton nila kini nga mga butang samtang lunhaw pa ang mga kahoy, unsa na lang ang mahitabo kung uga na kini?"³²Ang laing mga tawo nga duha ka kriminal, gidala usab palayo uban kaniya aron silotan sa kamatayon.³³Sa dihang miabot sila sa dapit nga gitawag Ang Bagolbagol, didto gilansang nila siya sa krus uban ang mga kriminal, usa sa iyang tuo ug ang usa sa wala. ³⁴Miingon si Jesus, "Amahan, pasayloa sila, tungod kay wala sila masayod sa ilang gibuhat." Ug nagripa sila, alang sa pagbahinbahin sa iyang mga sapot.³⁵Nagtindog ang mga tawo nga nagtan-aw samtang ang mga pangulo nagbiay-biay kaniya, sa pag-ingon, "Giluwas niya ang uban. Ipaluwas kainya ang iyang kaugalingon, kung siya ang Cristo sa Dios, ang usa nga pinili."³⁶Gipanamastamasan usab siya sa mga sundalo, nga miduol kaniya, ug mihatag kaniya ug suka, ³⁷ug nag-ingon, "Kung ikaw ang Hari sa mga Judio, luwasa ang imong kaugalingon." ³⁸Aduna usab timaan sa ibabaw kaniya, "Mao kini ang Hari sa mga Judio."³⁹Ang usa sa mga kriminal nga gilansang sa krus, nanginsulto kaniya nga nag-ingon, "Dili ba ikaw man ang Cristo? Luwasa ang imong kaugalingon ug kami." ⁴⁰Apan mitubag ang usa nga nagbadlong kaniya sa pag-ingon, "Wala ka ba mahadlok sa Dios, tungod kay ikaw usab nakatagamtam sa maong silot? ⁴¹Matarong ang pagsilot kanato, tungod kay nadawat nato ang angay sa atong binuhatan. Apan walay daotang nabuhat kining tawhana."⁴²Ug midugang siya, "Jesus, hinumdumi ako kon moabot ka na sa imong gingharian." ⁴³Miingon si Jesus kaniya, "Sa pagkatinuod sultian ko ikaw, karon uban ka kanako sa paraiso."⁴⁴Ug karon miabot ang ikaunom nga takna, ug ang kangitngit mitabon sa tibuok yuta hangtod sa ikasiyam ⁴⁵sa takna nga napakyas ang adlaw sa iyang kahayag. Unya ang tabil sa templo natunga ug kaduha.⁴⁶Misinggit si Jesus sa kusog nga tingog nga nagkanayon, "Amahan, itugyan ko sa imong mga kamot ang akong espiritu." Pagsulti niya niini, namatay siya. ⁴⁷Sa pagkakita sa centurion kon unsa ang nahitabo, gihimaya niya ang Dios nga nag-ingon, "Tinuod gayod nga matarong kining tawhana."⁴⁸Sa dihang nakita sa kadaghanan nga nagtapok aron mosaksi sa mga nahitabo, namalik sila nga namukpok sa ilang mga dughan. ⁴⁹Apan ang tanan nga nakaila kaniya, ug ang mga babaye nga nagsunod kaniya gikan sa Galilea, nanindog sa layo ug nagtan-aw niining mga butanga.⁵⁰Tan-awa, adunay tawo nga ginganlag Jose nga sakop sa Konseho, maayo siya ug matarong nga tawo ⁵¹(wala siya mouyon sa hukom ug sa ilang gibuhat), gikan sa Arimatea, nga usa ka siyudad sa mga Judio, diin naghulat alang sa gingharian sa Dios.⁵²Kining tawhana, nanghangyo kang Pilato, ug gipangayo ang lawas ni Jesus. ⁵³Gipaubos niya kini, ug giputos ug pino nga lino, ug gibutang siya sa lubnganan nga gibangag sa bato, ug wala pa kini mabutangi ni bisan kinsa.⁵⁴Adlaw kadto sa Pagpangandam, ug ang Adlaw nga Igpapahulay nagbanag-banag na. ⁵⁵Ang mga babaye nga mikuyog kaniya gikan sa Galilea, nagsunod ug nakakita sa lubnganan ug kon giunsa pagbutang ang iyang lawas. ⁵⁶Mibalik sila ug giandam ang mga pahumot ug mga lana. Unya namahulay sila sa Adlaw nga Igpapahulay sumala sa kasugoan.

24¹Sayo sa buntag sa unang adlaw sa semana, sila miabot sa lubnganan, dala ang mga pahumot nga ilang giandam. ²Nakita nila ang bato nga naligid palayo gikan sa lubnganan. ³Misulod sila, apan wala nila nakita ang lawas ni Ginoong Jesus.⁴Nahitabo kini, samtang nahibulong sila mahitungod niini, sa kalit lang, duha ka mga lalaki ang mitindog nga nagsuot ug makasisilaw nga bisti. ⁵Samtang ang mga babaye napuno sa kahadlok ug miduko sa ilang mga dagway sa yuta, sila miingon sa mga babaye, "Nganong nangita kamo sa buhi taliwala sa patay?⁶Wala siya dinhi, apan nabanhaw! Hinumdumi kung giunsa niya pagsulti kaninyo kaniadtong anaa pa siya sa Galilea, ⁷miingon nga ang Anak sa Tawo kinahanglan itugyan ngadto sa mga kamot sa makasasala nga mga tawo ug ilansang sa krus, ug sa ikatulo ka adlaw, mabanhaw pag-usab."⁸Ang mga babaye nakahinumdum sa iyang mga pulong, ⁹ug nibalik gikan sa lubnganan ug nagsulti niining tanan nga mga butang sa napulo ug usa ug sa tanan. ¹⁰Karon si Maria Magdalena, Joana, Maria ang inahan si Santiago, ug ang uban nga mga babaye nga kauban nila misugilon niining mga butang sa mga apostoles.¹¹Apan kini nga mensahe sama sa walay pulos nga istorya alang sa mga apostoles, ug sila wala motuo sa mga babaye. ¹²Apan si Pedro mibarog, ug midagan padulong sa lubnganan, ug nagyukbo ug nitan-aw sa sulod, nakita niya ang panapton nga lino nga mao nalang ang nahibilin. Dayon si Pedro mipauli sa iyang balay, nahibulong kung unsa ang nahitabo.¹³Tan-awa, duha kanila mopaingon anang adlawa sa baryo nga ginganlan ug Emaus, nga 60 ka estadyum gikan sa Jerusalem. ¹⁴Sila nag-istoryahanay mahitungod sa tanang mga butang nga nahitabo.¹⁵Nahitabo kini, samtang sila naghisgotanay ug nagpangotan-anay, si Jesus sa iyang kaugalingon mipaduol ug mikuyog kanila. ¹⁶Apan gipugngan ang ilang mga mata sa pag-ila kaniya.¹⁷Si Jesus miingon kanila, "Unsa inyong giistoryahang duha samtang kamo nagalakaw?" Sila nagtindog nga magul-anon. ¹⁸Ang usa kanila, ginganlan ug Cleopas, mitubag kaniya, "Ikaw ra ba ang usa ka tawo sa Jerusalem nga wala nakahibalo sa mga butang nga nahitabo didto niining panahuna?"¹⁹Si Jesus miingon kanila, "Unsa nga mga butang?" Sila mitubag kaniya, "Ang mga butang nga mahitungod kang Jesus nga Nasareno, nga usa ka propeta, gamhanan sa buhat ug pulong atubangan sa Dios ug sa tanan tawo. ²⁰Ug giunsa sa mga pangulong pari ug atong mga magmamando pagtugyan kaniya aron hukman sa silot sa kamatayon ug paglansang kaniya sa krus.²¹Apan kami naglaum nga siya maoy mohatag ug kagawasan sa Israel. O, ug bisan pa niining tanan, karon ang ikatulo nga adlaw sukad nga kining mga butang nahitabo.²²Apan usab, ang uban nga mga babaye nga among kauban nagpahibulong kanamo, nga miadto sa lubnganan sayo sa kabuntagon. ²³Sa dihang wala nila makita ang iyang lawas, sila miabot, ug miingon nga sila nakakita ug panan-awon sa mga anghel nga nag-ingon kanila nga siya nabuhi. ²⁴Pipila sa mga tawo kinsa miuban padulong sa lubnganan, ug nakita ang sama sa gisulti sa mga babaye. Apan wala nila siya nakita."²⁵Si Jesus miingon kanila, "O buangbuang nga mga tawo ug hinay ang kasingkasing sa pagtuo sa tanan nga gipang-istorya sa mga propeta! ²⁶Dili ba mahinungdanon ang pagsakripisyo ni Cristo niining mga butanga, ug musulod diha sa iyang himaya?" ²⁷Sa sinugdanan gikan kang Moises ug sa tanan nga mga propeta, gipasabot ni Jesus kanila ang mga butang nga may kalabotan sa iyang kaugalingon ngadto sa tanan nga kasulatan.²⁸Sa dihang duol na sila sa baryo, diin sila mopadulong, si Jesus milihok ingon nga siya molakaw pagpadayon. ²⁹Apan sila mipugos kaniya, ug miingon, "Pabilin kauban kanamo, tungod kay duol na ang gabii ug ang adlaw hapit na mahuman." Busa si Jesus misulod ug mipabilin uban kanila.³⁰Kini nahitabo, sa dihang siya milingkod kauban nila aron sa pagpangaon, gikuha niya ang tinapay, gipanalanginan kini, ug gipikaspikas, ug gihatag kanila. ³¹Unya naablihan ang ilang mga mata, ug sila nakaila kaniya, ug siya nawala sa ilang panan-aw. ³²Sila miingon sa usag-usa, "Wala ba midilaab ang sulod sa atong mga kasingkasing, sa dihang siya nakig-istorya kanato sa dalan, samtang giablihan niya kanato ang kasulatan?"³³Sila nanindog niadtong orasa, ug mibalik sa Jerusalem. Nakita nila ang napulo ug usa nga nagtigum, ug kadtong mga nikuyog kanila, ³⁴miingon, "Ang Ginoo tinuod nga nabanhaw, ug nagpakita kang Simon." ³⁵Busa ilang gisulti ang mga butang nga nahitabo sa ilang pagpadulong, ug kung giunsa ni Jesus pagpakita kanila pinaagi sa pagpikas sa tinapay.³⁶Sa dihang gihisgotan nila kining mga butang, si Jesus sa iyang kaugalingon mibarog sa ilang taliwala, ug siya miingon, "Ang kalinaw maanaa kaninyo." ³⁷Apan sila nangalisang ug napuno sa kahadlok, daw nakakita sila ug kalag.³⁸Si Jesus miingon kanila, " Nganong nasamok kamo? Nganong adunay mga pangutana nga mitungha sa inyong mga kasingkasing? ³⁹Tan-awa ang akong mga kamot ug mga tiil, nga kini ako mismo. Hikapa ako ug tan-awa. Kay ang kalag walay unod ug mga bukog, nga sa makita ninyo anaa kanako." ⁴⁰Sa dihang gisulti niya kini, iyang gipakita kanila ang iyang mga kamot ug mga tiil.⁴¹Sa dihang dili pa sila makatuo sa hilabihang kalipay ug pagkahibulong, si Jesus miingon kanila, "Naa ba kamoy bisag unsa nga pagkaon?" ⁴²Gihatagan nila siya ug sinugbang isda. ⁴³Gikuha kini ni Jesus ug gikaon sa ilang atubangan.⁴⁴Siya miingon kanila, "Kaniadtong ako kauban ninyo, ako miingon kaninyo nga ang tanan nga nahisulat sa balaod ni Moises ug ang mga propeta ug ang mga Salmo kinahanglan matuman."⁴⁵Unya iyang giablihan ang ilang mga hunahuna, aron sila makasabot sa kasulatan. ⁴⁶Siya miingon kanila, "Kini nahisulat, nga ang Cristo kinahanglan mag-antos, ug mabanhaw pag-usab gikan sa kamatayon sa ikatulo nga adlaw. ⁴⁷Ug ang paghinulsol ug pagpasaylo sa mga sala kinahanglan isangyaw pinaagi sa iyang ngalan sa tanang mga nasod, sugod sa Jerusalem.⁴⁸Kamo ang mga saksi niining mga butanga. ⁴⁹Tan-awa, Akong ipadala ang saad sa akong Amahan alang kaninyo. Apan hulata didto sa siyudad, hangtod kamo masul-oban sa gahom nga gikan sa kahitas-an."⁵⁰Unya si Jesus migiya kanila pagawas hangtod anaa na sila duol sa Bitania. Gipataas niya iyang mga kamot, ug gipanalanginan sila. ⁵¹Kini nahitabo, samtang siya mipanalangin kanila, siya mibiya kanila ug gibayaw ngadto sa kalangitan.⁵²Ug sila midayeg kaniya, ug mibalik sa Jerusalem sa dakong kalipay. ⁵³Sila anaa kanunay sa templo, nagapanalangin sa Dios.

Juan

1¹Sa sinugdan mao ang Pulong, ug ang Pulong uban sa Dios, ug ang Pulong Dios. ²Kini anaa na sa sinugdan uban sa Dios. ³Ang tanang butang nabuhat pinaagi kaniya, ug kung wala siya walay usa ka butang nga nabuhat.⁴Diha kaniya anaa ang kinabuhi, ug kana nga kinabuhi mao ang kahayag sa tanang katawhan. ⁵Ang kahayag midan-ag diha sa kangitngit, ug ang kangitngit wala makabuntog niini.⁶Adunay tawo nga gipadala gikan sa Dios, nga ang ngalan mao si Juan. ⁷Miabot siya ingon nga usa ka saksi sa pagpamatuod mahitungod sa kahayag, nga ang tanan motuo pinaagi kaniya. ⁸Si Juan dili mao ang kahayag, apan miabot aron nga siya magpamatuod mahitungod sa kahayag.⁹Ang tinuod nga kahayag, nga naghatag ug kahayag sa tanang katawhan, nga miabot sa kalibotan.¹⁰Siya anaa sa kalibotan, ug ang kalibotan nabuhat pinaagi kaniya, ug ang kalibotan wala nakaila kaniya. ¹¹Siya mingadto sa iyang mga iya, ug ang iyang mga iya wala midawat kaniya.¹²Apan sa tanan nga midawat kaniya, nga mituo sa iyang ngalan, gihatagan niya ug katungod nga mahimong mga anak sa Dios. ¹³Kini wala gipakatawo sa dugo, ni kabubut-on sa unod, ni sa kabubut-on sa tawo, apan sa Dios.¹⁴Ang Pulong nahimong unod ug nagpuyo uban kanato. Nakita namo ang iyang himaya, himaya ingon nga siya usa ug bugtong nga miabot gikan sa Amahan, puno sa grasya ug kamatuoran. ¹⁵Nagpamatuod si Juan mahitungod kaniya ug misinggit nga nag-ingon, "Kini mao ang usa nga akong giingon, 'Siya nga moabot sunod kanako mas labaw pa kanako, kay siya una kanako.'"¹⁶Kay gikan sa iyang kadagaya kitang tanan nakadawat ug sunod-sunod nga grasya. ¹⁷Kay ang balaod gihatag pinaagi kang Moises. Ang grasya ug kamatuoran miabot pinaagi kang Jesu-Cristo. ¹⁸Wala pa gayoy nakakita sa Dios sukad kaniadto. Ang usa ug bugtong nga Dios, nga anaa sa kiliran sa Amahan, siya ang nagpaila kaniya.¹⁹Ug mao kini ang pagpamatuod ni Juan sa dihang ang mga Judio nagpadala ug mga pari ug mga Levita ngadto kaniya gikan sa Jerusalem aron sa pagpangutana kaniya, "Kinsa ka?" ²⁰Siya nagsaysay, ug wala naglimod, unya mitubag, "Dili ako ang Cristo." ²¹Busa nangutana sila kaniya, "Kinsa man diay ka? Ikaw ba si Elias?" Siya miingon, "Dili ako." Miingon sila, "Ikaw ba ang propeta?" Nitubag siya, "Dili."²²Unya niingon sila kaniya, "Kinsa ka, aron nga makahatag kami ug tubag niadtong nagpadala kanamo? Unsa man ang imong ikasulti mahitungod sa imong kaugalingon?" ²³Siya miingon, "Ako usa ka tingog, nga nagsinggit sa kamingawan: 'Himoa nga tul-id ang dalan sa Ginoo,' sama sa giingon ni Isaias ang propeta."²⁴Karon daghan kanila gipadala gikan sa mga Pariseo. ²⁵Ug sila nangutana kaniya ug miingon kaniya, "Unya nganong nagbawtismo ka man kung dili ikaw ang Cristo, ni si Elias, ni ang propeta?"²⁶Ug si Juan nitubag kanila nga nag-ingon, "Nagbawtismo ako sa tubig. Apan taliwala kaninyo nagtindog ang usa ka tawo nga wala ninyo mailhi. ²⁷Siya nga moabot sunod kanako, nga bisan ang higot sa iyang sandalyas dili ako takos nga mobadbad." ²⁸Kining mga butanga nahitabo sa Betanya sa laing bahin sa Jordan, diin nagbawtismo si Juan.²⁹Sa sunod nga adlaw nakita ni Juan si Jesus nga paingon kaniya ug niingon, "Tan-awa, ania ang nating Karnero sa Dios nga mokuha sa sala sa kalibotan! ³⁰Mao kini siya ang akong giingon, 'Ang usa nga moabot sunod kanako mas labaw pa kanako, kay siya una kanako.' ³¹Wala ako makaila kaniya, apan kini mao aron nga siya mapadayag ngadto sa Israel nga ako miabot sa pagbawtismo pinaagi sa tubig."³²Si Juan nagpamatuod, nga nag-ingon, "Akong nakita ang Espiritu nga mikanaog susama sa pati gikan sa langit, ug nagpabilin kini kaniya. ³³Wala ako nakaila kaniya, apan siya nga nagpadala kanako aron magbawtismo pinaagi sa tubig miingon kanako, 'Kaniya nga imong makita ang Espiritu nga mokanaog ug magpabilin ngadto kaniya, mao siya ang magbawtismo diha sa Balaang Espiritu.' ³⁴Ako nakakita ug nakapamatuod nga siya mao ang Anak sa Dios."³⁵Usab, sa sunod adlaw, samtang nagtindog si Juan uban sa iyang duha ka disipulo, ³⁶nakita nila si Jesus nga naglakaw, ug si Juan niingon, "Tan-awa, ang nating Karnero sa Dios!"³⁷Ug ang iyang duha ka mga disipulo nakadungog nga siya miingon niini, ug misunod sila kang Jesus. ³⁸Unya nilingi si Jesus ug nakita niya sila nga nagsunod kaniya ug miingon kanila, "Unsa ang inyong tuyo?" Mitubag sila, "Rabbi, (diin gihubad nga nagpasabot nga magtutudlo), asa ka nagpuyo?" ³⁹Miingon siya kanila, "Dali ug tan-awa." Unya sila nikuyog ug nakita nila asa siya nagpuyo; nagpabilin sila uban kaniya nianang adlawa, kay mga ika-napulo nga takna na niadtong taknaa.⁴⁰Si Andres usa sa duha nga nakadungog kang Juan nga nagsulti ug unya nisunod kang Jesus, ang igsoon ni Simon Pedro. ⁴¹Una niyang nakit-an ang iyang kaugalingong igsoon nga si Simon ug giingnan niya, "Among nakit-an ang Mesiyas" (diin gihubad nga: Cristo). ⁴²Gidala niya siya ngadto kang Jesus. Ug si Jesus nitan-aw kaniya ug miingon, "Ikaw si Simon nga anak ni Juan, pagatawgon ka nga Cefas" (diin gihubad nga Pedro).⁴³Sa sunod adlaw, sa dihang si Jesus buot na nga mobiya ug moadto na sa Galilea, iyang nakit-an si Felipe ug giingnan niya, "Sunod kanako." ⁴⁴Si Felipe gikan sa Betsaida, ang siyudad ni Andres ug Pedro. ⁴⁵Si Felipe nakakita kang Nataniel ug miingon kaniya, "Siya nga gisulat ni Moises ug sa mga propeta diha sa balaod, amo siyang nakit-an: Si Jesus nga anak ni Jose, nga gikan sa Nazaret."⁴⁶Miingon si Nataniel kaniya, "Aduna bay maayong butang nga maggikan sa Nazaret?" Si Felipe miingon kaniya, "Dali ug tan-awa." ⁴⁷Si Jesus nakakita kang Nataniel nga padulong ngadto kaniya ug naghisgot mahitungod kaniya, "Tan-awa, usa ka tinuod nga Israelita, diha kaniya walay pagpanglimbong!" ⁴⁸Si Nataniel miingon kaniya, "Giunsa nimo pagka-ila nako?" Si Jesus mitubag ug miingon kaniya, "Sa wala pa nagtawag si Felipe kanimo, sa dihang ikaw anaa sa ilalom sa kahoy nga igera, nakita ko ikaw."⁴⁹Nitubag si Nataniel, "Rabbi, ikaw ang Anak sa Dios! Ikaw ang Hari sa Israel!" ⁵⁰Si Jesus nitubag ug miingon ngadto kaniya, "Tungod kay niingon ako kanimo, 'Nakita ko ikaw sa ilalom sa kahoy nga igera,' maong mituo kana? Makakita ka ug mas dagko pang mga butang kaysa niini." ⁵¹Ug siya miingon, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, moingon ako kaninyo, makita ninyo ang langit nga maabli, ug ang mga anghel sa Dios nga mosaka ug mokanaog diha sa Anak sa Tawo."

2¹Tulo ka adlaw ang milabay, adunay kasal sa Cana sa Galilea, ug ang inahan ni Jesus atua didto. ²Si Jesus ug ang iyang mga disipulo gidapit sa kasal.³Sa dihang nahurot na ang bino, ang inahan ni Jesus miingon kaniya, "Wala na silay bino." ⁴Si Jesus mitubag kaniya, "Babaye, nganong miduol ka man kanako? Wala pa miabot ang akong panahon." ⁵Ang iyang inahan miingon sa mga sulugoon, "Bisan unsa ang iyang isulti kaninyo, buhata."⁶Karon adunay unom ka bato nga mga banga nga ginagamit sa mga Judio alang sa seremonyas sa paghugas, matag-usa masudlan ug duha kon tulo ka metreta. ⁷Si Jesus miingon kanila, "Pun-a ug tubig ang mga banga." Ug ila kining gisudlan hangtod napuno. ⁸Unya iyang giingnan ang mga sulugoon, "Pagkabu ug diyutay ug dalha kini sa pangulong tigsilbi." Busa ilang gihimo.⁹Gitilawan sa pangulong tigsilbi ang tubig nga nahimong bino, apan wala siya nahibalo diin kini gikan (apan ang mga sulugoon nga nikabu sa tubig nahibalo). Unya gitawag niya ang pamanhonon ug ¹⁰miingon kaniya, "Ang matag tawo magdalit pag-una sa maayo nga bino ug unya ang mas barato nga bino sa dihang sila nahubog na. Apan gitagoan nimo ang maayo nga bino hangtod karon."¹¹Kini unang timaan nga gibuhat ni Jesus sa Cana sa Galilea, ug iyang gipadayag ang iyang himaya, ug mituo ang iyang mga disipulo kaniya.¹²Human niini si Jesus, iyang inahan, iyang mga igsoon, ug iyang mga disipulo milugsong padulong sa Capernaum ug nagpuyo sila didto sa pipila ka mga adlaw.¹³Karon ang panahon sa Pagsaylo sa mga Judio haduol na, ug si Jesus mitungas padulong sa Jerusalem. ¹⁴Nakit-an niya ang mga nagabaligya ug mga baka, karnero, ug mga pati sulod sa templo, ug ang mga tigbaylo ug salapi nanglingkod didto.¹⁵Busa mihimo siya ug usa ka latigo gamit ang mga pisi ug gipahawa niya silang tanan pagawas sa templo, lakip na ang mga karnero ug ang mga baka. Iyang gikatag ang mga sinsilyo sa mga tigbaylo ug salapi ug gibalintong ang ilang mga lamesa. ¹⁶Sa mga tigbaligya ug pati miingon siya, "Dalha kining mga butanga palayo gikan dinhi. Undangi sa paghimo nga merkado ang balay sa akong Amahan."¹⁷Nakahinumdom ang iyang mga disipulo nga kini nahisulat "Ang akong pagkamainiton sa imong panimalay maoy magalamoy kanako." ¹⁸Unya ang pamunoan sa mga Judio mitubag ug miingon kaniya, "Unsa man nga timaan ang imong ipakita kanamo, sanglit ikaw nihimo man niining mga butanga? ¹⁹Si Jesus mitubag, "Gub-a kining templo, ug sulod sa tulo ka adlaw ako kining tukoron pag-usab."²⁰Unya ang pamunoan sa mga Judio miingon, "Kini nga templo natukod sulod sa kap-atan ug unom ka tuig, unya imo lang kining tukoron pag-usab sulod sa tulo ka adlaw?" ²¹Apan, ang iyang gihisgotan mahitungod sa templo sa iyang lawas. ²²Busa sa dihang mabanhaw siya gikan sa mga patay, makahinumdom ang iyang mga disipulo nga iya kining giingon, ug gituohan nila ang kasulatan ug ang pamahayag nga gisulti ni Jesus.²³Karon sa dihang atua siya sa Jerusalem sa panahon sa pista sa Pagsaylo, daghan ang mituo sa iyang ngalan sa dihang nakita nila ang mga timaan nga iyang gibuhat. ²⁴Apan wala misalig si Jesus kanila tungod kay nasayod siya kanilang tanan, ²⁵tungod kay wala siya nanginahanglan ug bisan kinsa aron mopamatuod kaniya mahitungod sa tawo, kay nahibalo siya kung unsa ang anaa sa tawo.

3¹Karon adunay usa ka Pariseo nga ginganlan ug Nicodemo, usa ka pangulo sa mga Judio. ²Kining tawhana miadto kang Jesus sa pagkagabii ug miingon kaniya, "Rabbi, nasayod kami nga ikaw usa ka magtutudlo nga naggikan sa Dios kay walay tawo nga makahimo niining mga timaan nga imong gihimo gawas kon ang Dios uban kaniya."³Si Jesus mitubag kaniya, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, gawas kon ikapanganak pag-usab ang usa ka tawo, dili siya makakita sa gingharian sa Dios." ⁴Miingon si Nicodemo kaniya, "Unsaon man sa usa ka tawo nga ikapanganak pag-usab kung tigulang na siya? Dili siya makasulod ngadto sa tago-angkan sa iyang inahan sa ikaduhang higayon ug matawo pag-usab, makahimo ba siya?"⁵Si Jesus mitubag, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, gawas kon ang usa ka tawo dili ikapanganak diha sa tubig ug sa Espiritu, dili siya makahimo sa pagsulod ngadto sa gingharian sa Dios. ⁶Kay kadtong natawo sa unod, unod man, ug kadtong natawo sa Espiritu, espiritu man.⁷Ayaw katingala nga miingon ako kanimo, 'Kinahanglan nimong ikapanganak pag-usab.' ⁸Ang hangin mohuros sa bisan asa niya buot mopadulong; madunggan nimo ang tingog niini, apan wala ikaw masayod diin kini gikan o diin kini padulong. Sama usab sa tanan nga natawo diha sa Espiritu."⁹Si Nicodemo mitubag ug miingon kaniya, "Giunsa man kining mga butanga?" ¹⁰Si Jesus mitubag ug miingon kaniya, "Di ba usa ikaw ka magtutudlo sa Israel, apan wala ka makasabot niining mga butanga? ¹¹Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, ako mosulti kanimo, nagsulti kami kung unsa ang among nahibaw-an, ug nagpamatuod mahitungod sa unsa ang among nakita. Apan wala ikaw midawat sa among pagpamatuod.¹²Kung nagsulti ako kanimo mahitungod sa kalibotanong mga butang, unya wala ka mituo, unsaon man nimo pagtuo kung magsulti ako kanimo mahitungod sa langitnong mga butang? ¹³Walay bisan usa nga nikayab ngadto sa langit gawas kaniya nga nikanaog gikan sa langit: ang Anak sa Tawo.¹⁴Sama nga gipataas ni Moises ang bitin didto sa kamingawan, busa gikinahanglan usab nga mapataas ang Anak sa Tawo, ¹⁵aron nga ang tanang motuo kaniya makaangkon ug kinabuhing walay kataposan.¹⁶Kay gihigugma pag-ayo sa Dios ang kalibotan, nga iyang gihatag ang bugtong nga Anak, nga bisan kinsa ang motuo kaniya dili malaglag apan makabaton ug kinabuhing walay kataposan. ¹⁷Kay wala gipadala sa Dios ang iyang Anak ngadto sa kalibotan aron sa pagsilot sa kalibotan, apan aron luwason ang kalibotan pinaagi kaniya. ¹⁸Siya nga motuo kaniya dili silotan, apan siya nga dili motuo gisilotan na tungod kay wala man niya tuohi ang ngalan sa bugtong Anak sa Dios.¹⁹Mao kini ang hinungdan alang sa paghukom: Ang kahayag miabot sa kalibotan, ug ang mga tawo nahigugma sa kangitngit kaysa kahayag tungod kay daotan ang ilang mga binuhatan. ²⁰Kay ang tanan nga naghimo ug daotan nasilag sa kahayag ug dili moadto sa kahayag aron dili mapadayag ang ilang mga binuhatan. ²¹Apan, siya nga nagbuhat sa kamatuoran moadto sa kahayag aron nga ang iyang mga binuhatan, nga natuman diha sa Dios, mahimong mapadayag."²²Human niini, si Jesus ug ang iyang mga disipulo miadto didto sa yuta sa Judea. Didto naghatag siya ug pipila ka panahon uban kanila ug nangbawtismo. ²³Karon si Juan nangbawtismo usab sa Aenon nga duol sa Salim tungod adunay mas daghang tubig didto. Miadto ang mga tawo ngadto kaniya ug gipangbawtismohan sila, ²⁴kay si Juan wala pa man gitambog sa prisohan.²⁵Unya adunay namugna nga panaglalis taliwala sa pipila ka mga disipulo ni Juan ug usa ka Judio mahitungod sa seremonyas sa paghugas. ²⁶miadto sila kang Juan ug miingon kaniya, "Rabbi, siya nga uban kanimo sa lain nga bahin sa Suba sa Jordan, mahitungod kaniya nga imong gipamatud-an, tan-awa, nangbawtismo siya, ug nagpadulong silang tanan ngadto kaniya."²⁷Si Juan mitubag, "Ang usa ka tawo dili makadawat ug bisan unsa gawas kon gihatag kini kaniya gikan sa langit. ²⁸Kamo mismo makapamatuod nga ako miingon, "Dili ako si Cristo' apan hinuon, 'Ako gipadala ug una kaniya.'²⁹Ang pangasaw-onon nasakop ngadto sa pamanhunon. Karon ang higala sa pamanhunon, nga nagtindog ug nakadungog kaniya, naglipay pag-ayo tungod sa tingog sa pamanhunon. Unya, mao kini ang naghingpit sa akong kalipay. ³⁰Kinahanglan siya mopataas, apan kinahanglan ako mokunhod.³¹Siya nga gikan sa langit labaw sa tanan. Siya nga iya sa kalibotan gikan sa kalibotan ug nagsulti mahitungod sa kalibotan. Siya nga gikan sa langit labaw sa tanan. ³²Nagpamatuod siya mahitungod sa unsa ang iyang nakita ug nadungog, apan walay nidawat sa iyang pagpamatuod. ³³Siya nga midawat sa iyang pagpamatuod niuyon nga ang Dios matuod.³⁴Kay siya nga gipadala sa Dios nagsulti sa mga pulong sa Dios. Kay walay sukdanan ang iyang gihatag nga Espiritu. ³⁵Ang Amahan nahigugma sa Anak ug naghatag sa tanang mga butang ngadto sa iyang mga kamot. ³⁶Siya nga motuo sa Anak adunay kinabuhing walay kataposan, apan ang nisupak sa Anak dili makakita sa kinabuhi, apan ang kapungot sa Dios magpabilin diha kaniya."

4¹Karon sa dihang si Jesus nahibalo nga ang mga Pariseo nakadungog nga siya naghimo ug namawtismo sa mas daghan pa nga mga disipulo kaysa kang Juan ²(bisan tuod si Jesus sa iyang kaugalingon wala nagbawtismo, apan ang iyang mga disipulo lamang) ³mibiya siya sa Judea ug mibalik pag-usab sa Galilea.⁴Apan kinahanglan alang kaniya nga moagi sa Samaria. ⁵Busa miabot siya sa usa ka lungsod sa Samaria, nga gitawag ug Sikar, duol sa luna sa yuta nga gikahatag ni Jacob sa iyang anak nga si Jose.⁶Ang tabay ni Jacob atua didto. Gikapoy si Jesus gikan sa iyang panaw busa milingkod siya duol sa tabay. Hapit na kini mag alas sais ang takna. ⁷Ang usa ka babaye nga Samarianhon miabot aron sa pagkalos ug tubig, ug miingon si Jesus kaniya, "Hatagi ako ug gamayng tubig aron mainom." ⁸Kay ang iyang mga disipulo miadto man sa lungsod aron mopalit ug pagkaon.⁹Unya ang babaye nga Samarianhon miingon kaniya, "Ngano man nga ikaw, nga usa ka Judio, nagahangyo man kanako, nga usa ka babaye nga Samarianhon, ug tubig nga mainom?" Kay ang mga Judio dili makigsandurot sa mga Samarianhon. ¹⁰Si Jesus mitubag ug miingon kaniya, "Kung nahibalo ka unta sa gasa sa Dios, ug si kinsa kini nga nagaingon kanimo, 'Hatagi ako ug mainom,' mangayo ka unta kaniya, ug siya maghatag kanimo, sa buhi nga tubig."¹¹Ang babaye miingon kaniya, "Sir, wala kay usa ka timba ug ang tabay lalom. Unya hain ka man anang buhi nga tubig? ¹²Dili ka man labaw, labaw ka ba, kaysa among amahan nga si Jacob, nga mihatag kanamo ug tabay ug miinom gikan gayod niini mismo, ingon sa gihimo sa iyang mga anak ug sa iyang mga binuhing hayop?"¹³Si Jesus mitubag ug miingon kaniya, "Ang tanan nga moinom niining tubiga paga-uhawon pag-usab, ¹⁴apan si bisan kinsa kadtong moinom gikan sa tubig nga akong ihatag kaniya dili na gayod paga-uhawon pag-usab. Hinuon, ang tubig nga akong ihatag kaniya mahimong usa ka tuboran sa tubig diha kaniya ug motubod hangtud sa kinabuhing walay kataposan."¹⁵Ang babaye miingon kaniya, "Sir, hatagi ako niini nga tubig aron nga dili na ako uhawon ug dili na moanhi dinhi aron sa pagkalos ug tubig." ¹⁶Miingon si Jesus kaniya, "Lakaw, tawga ang imong bana, ug balik dinhi."¹⁷Ang babaye mitubag ug miingon kaniya, "Wala akoy bana." Mitubag si Jesus, "Husto ka sa pag-ingon, 'Wala akoy bana,' ¹⁸kay ikaw adunay lima ka mga bana, ug ang usa nga anaa kanimo karon dili imong bana. Kung unsa ang imong giingon tinuod."¹⁹Ang babaye miingon kaniya, "Sir, nakita ko nga ikaw usa ka propeta. ²⁰Ang among mga amahan nagsimba niining bukira, apan nagsulti ka nga ang Jerusalem mao ang dapit diin ang mga tawo magasimba."²¹Si Jesus miingon kaniya, "Tuohi ako, babaye, nga ang takna moabot na sa dihang kamo magasimba sa Amahan dili niining bukira ni sa Jerusalem. ²²Nagasimba kamo sa wala ninyo mailhi. Nagasimba kami sa kung unsa ang among nahibaloan, kay ang kaluwasan gikan sa mga Judio.²³Apan, ang takna taliabot na, ug mao na kini karon, nga ang tinuod nga mga magsisimba magasimba sa Amahan diha sa espiritu ug sa kamatuoran, kay ang Amahan nagapangita sa mga tawo nga mahimo niyang mga magsisimba. ²⁴Ang Dios Espiritu, ug ang mga tawo nga mosimba kaniya kinahanglan nga magasimba sa espiritu ug sa kamatuoran."²⁵Ang babaye miingon kaniya, "Nasayod ako nga ang Mesiyas moabotay na ( nga mao ang gitawag nga Cristo). Sa dihang moabot siya, isaysay niya ang tanang butang kanamo." ²⁶Si Jesus miingon kaniya, "Ako mao siya, ang usa nga nakigsulti kanimo."²⁷Nianang higayona ang iyang mga disipulo nakabalik na. Karon nangatingala sila ngano nga nakig-istorya siya uban sa usa ka babaye, apan walay bisan usa nga miingon, "Unsa ang imong gusto?" o "Ngano nga nakig-istorya ka man uban kaniya?"²⁸Busa gibiyaan sa babaye ang iyang banga, mibalik sa lungsod, ug miingon sa mga tawo, ²⁹"Ngari kamo, tan-awa ang usa ka tawo nga nagsulti kanako sa tanang butang nga akong gibuhat. Dili mahimong kini mao ang Cristo, mahimo ba kini?" ³⁰Mibiya sila sa lungsod ug miadto kaniya.³¹Sa maong higayon, ang mga disipulo nag-awhag kaniya, sa pag-ingon, "Rabbi, kaon na." ³²Apan siya miingon kanila, "Aduna akoy pagkaon nga wala ninyo mahibaloi." ³³Busa ang mga disipulo nagsultianay sa matag usa, "Walay usa nga nagdala kaniya ug bisan unsa aron kaonon, nagdala ba sila?"³⁴Si Jesus miingon kanila, "Ang akong pagkaon mao ang paghimo sa kabubut-on niya nga nagpadala kanako ug aron sa paghingpit sa iyang buhat. ³⁵Dili ba moingon kamo, 'Aduna pay laing upat ka bulan ug unya moabot ang ting-ani'? Ako nag-ingon kaninyo, hangad ug tan-awa ang kaumahan, kay sila hinog na alang sa ting-ani! ³⁶Siya nga nagaani makadawat ug mga suhol ug makatigom ug bunga alang sa kinabuhing walay kataposan, aron siya nga nagapugas ug siya nga nagaani maglipay nga dungan.³⁷Kay niini nga panultihon. 'Ang usa maoy nagpugas, ug ang uban maoy mag-ani,' tinuod. ³⁸Gipadala ko kamo aron moani sa wala ninyo trabahoi. Ang uban nagtrabaho, ug kamo miapil ngadto sa ilang hinagoan."³⁹Daghan nga mga Samarianhon niana nga siyudad ang mituo kaniya tungod sa gibalita sa babaye nga nagpamatuod, "Siya nagsulti kanako sa tanang butang nga akong nabuhat." ⁴⁰Busa sa dihang ang mga Samarianhon miadto kaniya, naghangyo sila kaniya nga magpabilin uban kanila, ug mipabilin siya didto sa duha ka adlaw.⁴¹Ug daghan pa gayod ang mituo tungod sa iyang pulong. ⁴²Miingon sila sa babaye, "Wala na kami nagatuo tungod sa kung unsa ang imong giingon, kay kami mismo nakadungog, ug kami nakahibalo nga kini siya mao gayod ang manluluwas sa kalibotan."⁴³Pagkahuman niadtong duha ka mga adlaw, mibiya siya didto paingon sa Galilea. ⁴⁴Kay si Jesus mismo nagpahayag nga ang usa ka propeta walay kadungganan sa iyang kaugalingon nga nasod. ⁴⁵Sa dihang miabot siya ngadto sa Galilea, ang mga taga Galilea nag-abiabi kaniya. Nakita nila ang tanang mga butang nga iyang nahimo sa pista sa Jerusalem, kay sila miadto man usab ngadto sa pista.⁴⁶Karon nahiabot na usab siya sa Cana sa Galilea, diin gihimo niya nga bino ang tubig. Adunay usa ka harianon nga pamunuan kansang anak atua sa Capernaum nga nagsakit. ⁴⁷Sa dihang nakadungog siya nga si Jesus niabot gikan sa Judea padulong sa Galilea, miadto siya kang Jesus ug naghangyo kaniya nga mouban niya ug ayohon ang iyang anak, nga hapit na mamatay.⁴⁸Unya si Jesus miingon kaniya. "Kondili ka makakita sa mga timaan ug mga katingalahan, dili ka gayod motuo." ⁴⁹Ang opisyal miingon kaniya, "Sir, uban kanako sa dili pa mamatay ang akong anak." ⁵⁰Si Jesus miingon kaniya, "Lakaw. Ang imong anak mabuhi." Ang tawo mituo sa pulong nga gisulti ni Jesus kaniya, ug siya mipauli.⁵¹Samtang nagapaul siya, ang iyang mga sulugoon misugat kaniya, nag-ingon nga ang iyang anak nabuhi. ⁵²Busa nangutana siya kanila sa takna sa dihang nagsugod siyag kaayo. Sila mitubag kaniya, "Gahapon sa alas syete ang takna ang hilanat mibiya kaniya."⁵³Unya ang amahan nakaamgo nga mao kadto ang takna nga si Jesus miingon kaniya, "Ang imong anak mabuhi." Busa siya mismo ug ang iyang tibuok panimalay mituo. ⁵⁴Mao kini ang ikaduha nga timaan nga gihimo ni Jesus sa dihang migawas siya sa Judea padulong sa Galilea.

5¹Human niini adunay usa ka kapistahan sa mga Judio, ug si Jesus mitungas sa Jerusalem. ²Karon sa Jerusalem diha sa ganghaan sa mga karnero, adunay usa ka kaligoanan, nga gitawag sa Hebreo ug Betesda, ug aduna kini lima ka pasilonganan. ³Ang dakong gidaghanon sa mga tawo nga masakiton, buta, bakol, ug paralitiko ⁴nanaghigda didto.⁵Adunay usa ka tawo didto nga nagsakit sulod na sa 38 ka tuig. ⁶Sa dihang nakita siya ni Jesus nga naghigda didto, ug human niya nahibaloan nga naghigda siya didto sa dugay na kaayo nga panahon, nangutana siya kaniya, "Gusto ba nimo nga mamaayo?"⁷Mitubag ang masakiton nga tawo, "Sir, wala akoy bisan usa nga mosakwat kanako sa ligoanan sa dihang ang tubig makutaw na. Sa akong pag-adto, adunay uban nga nanaog na una kanako." ⁸Miingon si Jesus kaniya, "Bangon, kuhaa ang imong banig, ug lakaw."⁹Dihadiha dayon ang tawo naulian ug gikuha niya ang iyang higdaanan, ug nilakaw. Karon kadtong adlawa mao ang Adlaw nga Igpapahulay.¹⁰Busa miingon ang mga Judio ngadto kaniya nga naayo, "Mao kini ang Adlaw nga Igpapahulay ug wala ka gitugotan sa pagdala sa imong banig." ¹¹Siya mitubag, "Siya nga nag-ayo kanako miingon kanako, 'Kuhaa ang imong banig ug lakaw.''¹²Nangutana sila kaniya, "Kinsa man ang tawo nga nag-ingon kanimo, 'Kuhaa kana ug lakaw'?" ¹³Apan, ang usa nga naayo wala nakaila kung kinsa siya tungod kay wala niya nabantayi ang paghawa ni Jesus, kay adunay usa ka pundok sa katawhan niana nga dapit.¹⁴Human niini, nakit-an siya ni Jesus sa sulod sa templo ug miingon kaniya, "Tan-awa, naayo kana! Ayaw na gayod pagpakasala, aron wala nay mas grabe pang mahitabo kanimo." ¹⁵Milakaw ang tawo ug nagsugilon ngadto sa mga Judio nga si Jesus maoy nag-ayo kaniya.¹⁶Karon tungod niining mga butanga gilutos sa mga Judio si Jesus, tungod kay gibuhat niya kining mga butanga sa Adlaw nga Igpapahulay. ¹⁷Mitubag si Jesus ngadto kanila, "Ang akong Amahan nagabuhat bisan karon, ug ako usab, nagabuhat." ¹⁸Tungod niini, nangita ug paagi ang mga Judio aron patyon gayod siya, tungod kay wala lamang niya supaka ang Adlaw nga Igpapahulay, apan gitawag usab niya ang Dios nga iyang kaugalingong Amahan, ug gihimo ang iyang kaugalingon nga managsama sa Dios.¹⁹Mitubag si Jesus kanila, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, walay mabuhat ang Anak sa iyang kaugalingon, gawas lamang kung unsa ang iyang nakita nga gibuhat sa Amahan, kay bisan unsa ang gibuhat sa Amahan, gibuhat usab kining mga butanga sa Anak. ²⁰Kay nahigugma ang Amahan sa iyang Anak ug gipakita niya ang tanang butang nga siya mismo ang nagbuhat ug gipakita niya kaniya ang dagkong mga butang labaw pa niini aron nga kamo mahibulong.²¹Kay ingon nga gibanhaw sa Amahan ang mga patay ug naghatag kanila sa kinabuhi, bisan ang Anak naghatag usab ug kinabuhi ngadto sa kang bisan kinsa nga buot niya. ²²Kay wala naghukom ang Amahan kang bisan kinsa, apan gihatag niya ang tanang paghukom ngadto sa Anak ²³aron nga mopasidungog ang matag-usa sa Anak ingon nga gipasidunggan nila ang Amahan. Ang usa nga wala nagpasidungog sa Anak wala nagpasidungog sa Amahan nga nagpadala kaniya.²⁴Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, siya nga nakadungog sa akong pulong ug nagtuo kaniya nga nagpadala kanako adunay kinabuhing walay kataposan ug dili na pagahukman, apan siya nakalatas na gikan sa kamatayon ngadto sa kinabuhi.²⁵Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, moingon ako kaninyo nga ang takna moabot, ug karon na, sa dihang ang mga patay makadungog sa tingog sa Anak sa Dios, ug kadtong makadungog mabuhi.²⁶Kay ingon nga ang Amahan adunay kinabuhi sa iyang kaugalingon, busa naghatag usab siya ngadto sa Anak aron nga aduna siya'y kinabuhi sa iyang kaugalingon, ²⁷ug naghatag ang Amahan sa katungod sa pagdala ug hukom tungod kay siya ang Anak sa Tawo.²⁸Ayaw kahibulong niini, kay adunay takna nga moabot nga diin ang matag-usa nga atua sa lubnganan makadungog sa iyang tingog ²⁹ug mogawas: kadtong nagbuhat ug maayo ngadto sa pagkabanhaw sa kinabuhi, ug kadtong nagbuhat ug daotan ngadto sa pagkabanhaw sa paghukom.³⁰Wala akoy mabuhat gikan sa akong kaugalingon. Kung unsa ang akong nadungog, mao kana ang akong hukom, ug ang akong paghukom matarong tungod kay wala ako nangita sa akong kaugalingon nga kabubut-on apan ang kabubut-on niya nga nagpadala kanako. ³¹Kung magpamatuod ako mahitungod sa akong kaugalingon, ang akong pagpamatuod mahimong dili tinuod. ³²Adunay usa pa nga nagpamatuod mahitungod kanako, ug nasayod ako nga tinuod ang pagpamatuod nga iyang gihatag mahitungod kanako.³³Nagpadala kamo'g mensahero kang Juan, ug nagpamatuod siya sa kamatuoran. ³⁴Apan ang pagpamatuod nga akong nadawat dili gikan sa tawo. Miingon ako niining mga butanga aron nga kamo maluwas. ³⁵Si Juan mao ang usa ka suga nga nagasiga ug nagadan-ag, ug kamo andam sa pagmaya sa iyang kahayag sa mubo lang nga panahon.³⁶Apan ang pagpamatuod nga ania kanako mas dako pa kaysa kang Juan, kay ang mga buhat nga gihatag sa Amahan kanako nga pagahumanon, ang mga buluhaton nga akong ginabuhat, nagpamatuod mahitungod kanako nga ang Amahan nagpadala kanako. ³⁷Ang Amahan nga nagpadala kanako sa iyang kaugalingon nagpamatuod mahitungod kanako. Ni wala pa kamo sukad nakadungog sa iyang tingog ni nakakita sa pisikal. ³⁸Wala nagpabilin ang pulong niya diha kaninyo, kay wala man kamo mituo sa usa nga iyang gipadala.³⁹Nagsusi kamo sa mga kasulatan tungod kay naghunahuna kamo nga diha kanila aduna kamoy kinabuhing walay kataposan, ug kining mao-ra nga mga kasulatan nagpamatuod mahitungod kanako, ⁴⁰ug dili kamo andam nga moanhi dinhi kanako aron nga makabaton kamo ug kinabuhi.⁴¹Dili ako modawat ug pagdayeg gikan sa mga tawo, ⁴²apan nasayod ako nga wala kamoy gugma sa Dios diha sa inyong mga kaugalingon.⁴³Mianhi ako sa ngalan sa akong Amahan, ug wala ninyo ako dawata. Kung adunay lahi nga moanhi sa iyang kaugalingon nga ngalan, pagadawaton ninyo siya. ⁴⁴Unsaon man ninyo pagtuo, nga kamo nagdawat ug mga pagdayeg gikan sa usag-usa apan wala nangita sa pagdayeg nga gikan sa Dios?⁴⁵Ayaw paghunahuna nga ako mismo ang mosumbong kaninyo sa atubangan sa akong Amahan. Ang usa nga nagsumbong kaninyo mao si Moises, nga gihatagan ninyo sa inyong paglaom. ⁴⁶Kung nagtuo kamo kang Moises, motuo kamo kanako tungod kay nagsulat siya mahitungod kanako. ⁴⁷Kung wala kamo motuo sa iyang mga sinulat, unsaon man ninyo pagtuo sa akong mga pulong?"

6¹Human niining mga butanga, miadto si Jesus sa pikas bahin sa Dagat sa Galilea, gitawag usab nga Dagat sa Tiberias. ²Ang dako nga panon nagsunod kaniya tungod kay nakita nila ang mga timaan nga iyang gihimo ngadto sa mga nagsakit. ³Mitungas si Jesus sa bukid ug nilingkod siya didto kauban ang iyang mga disipulo.⁴(Karon ang Pagsaylo, ang kapistahan sa mga Judio, haduol na.) ⁵Sa dihang mihangad si Jesus ug nakita ang dakong panon nga nagpadulong kaniya, miingon siya kang Felipe, "Asa man kita mopalit ug tinapay aron makakaon sila?" ⁶(Apan gisulti kini ni Jesus aron sulayan si Felipe, kay siya mismo nakahibalo kung unsa ang iyang buhaton.)⁷Mitubag si Felipe kaniya, "Ang 200 nga denario nga kantidad sa tinapay dili paigo alang sa matag-usa bisan gamay." ⁸Ang usa sa mga disipulo, si Andres, ang igsoon ni Simon Pedro, miingon kang Jesus, ⁹"Adunay batang lalaki dinhi nga anaay lima ka tinapay nga sebada ug duha ka isda, apan unsa lamang kini taliwala sa kadaghanan?"¹⁰Miingon si Jesus, "Palingkora ang mga tawo." (Karon adunay daghan nga sagbot didtong dapita.) Busa nanglingkod ang katawhan, mga 5, 000 ang gidaghanon. ¹¹Unya gikuha ni Jesus ang mga tinapay ug ang mga isda ug human nagpasalamat, iya kining gihatag ngadto sa nanglingkod, kutob sa ilang gusto. ¹²Sa dihang nabusog na ang mga tawo, miingon siya sa iyang mga disipulo, "Tapoka ang mga tinipik nga nahibilin, aron nga walay masayang."¹³Busa gitapok nila kini ug napuno ang napulo ug duha ka bukag uban sa mga tinipik gikan sa lima ka tinapay nga sebada; ang mga tinipik nga salin gikan adtong nangaon. ¹⁴Unya, sa dihang ang mga tawo nakakita niini nga timaan nga iyang gibuhat, miingon sila, "Mao gayod kini ang propeta nga moabot sa kalibotan." ¹⁵Sa dihang naamgohan ni Jesus nga moduol na sila ug mogunit kaniya pinaagi sa pinugos nga paagi aron himoon siyang hari, mihawa na usab siya ug mitungas sa bukid nga nag-inusara.¹⁶Sa dihang gabii na, ang iyang mga disipulo nilugsong ngadto sa dagat. ¹⁷Nisakay sila sa bangka, ug miadto sa dagat sa Capernaum. Niining higayona ngitngit na, ug si Jesus wala pa miadto kanila. ¹⁸Ug ang kusog nga hangin mihaguros, ug mikusog na ang balod sa dagat.¹⁹Sa dihang nakabugsay na sila ug mga 25 o 30 ka stadia, nakita nila si Jesus nga naglakaw sa dagat ug nagapaduol sa bangka, ug nangahadlok sila. ²⁰Apan miingon siya kanila, "Ako kini! Ayaw kahadlok." ²¹Unya andam nilang gidawat siya ngadto sa bangka, ug dihadiha ang bangka nakaabot na sa yuta nga diin mao ang ilang adtoan.²²Pagkasunod adlaw, ang panon nga nagtindog sa pikas bahin sa dagat nakakita nga walay laing bangka didto gawas sa usa, ug si Jesus wala misakay niini uban sa iyang mga disipulo apan ang iyang mga disipulo milakaw nga sila lamang. ²³Bisan paman niini, adunay pipila ka mga bangka nga miabot gikan sa Tiberias duol sa dapit diin sila nangaon sa tinapay human makahatag ug pasalamat ang Ginoo.²⁴Sa dihang nahibaloan sa panon nga wala si Jesus ni ang iyang mga disipulo didto, sila mismo nanakay sa mga bangka ug miadto sa Capernaum sa pagpangita kang Jesus. ²⁵Human nila siya nakaplagan sa pikas bahin sa dagat, miingon sila kaniya, "Rabbi, kanus-a lang ka nakaabot dinhi?"²⁶Si Jesus mitubag kanila, nga nag-ingon, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, nangita kamo kanako, dili tungod kay nakakita kamo ug mga timaan, apan tungod kay nakakaon kamo ug pipila sa mga tinapay ug nangabusog. ²⁷Ayaw pagbuhat alang sa pagkaon nga mahanaw, apan pagbuhat alang sa pagkaon nga molahutay ngadto sa kinabuhing walay kataposan diin ihatag kaninyo sa Anak sa Tawo, kay ang Dios nga Amahan nagbutang sa iyang selyo ngadto kaniya."²⁸Unya miingon sila kaniya, "Unsa man ang kinahanglan namong buhaton, aron nga among mahimo ang mga buhat sa Dios?" ²⁹Mitubag si Jesus ug miingon kanila, "Mao kini ang buhat sa Dios: nga kamo motuo sa usa nga iyang gipadala."³⁰Busa miingon sila kaniya, "Unya unsa man nga timaan ang imong buhaton, aron nga kami makakita ug motuo kanimo? Unsa man ang imong buhaton? ³¹Ang among mga amahan mikaon ug manna didto sa kamingawan, sama sa nahisulat, 'Gihatagan niya sila ug tinapay gikan sa langit aron kan-on.'"³²Unya mitubag si Jesus kanila, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, dili si Moises ang naghatag kaninyo ug tinapay gikan sa langit, apan ang akong Amahan mao ang naghatag kaninyo sa tinuod nga tinapay gikan sa langit. ³³Kay ang tinapay sa Dios mao ang mikanaog gikan sa langit ug naghatag ug kinabuhi ngadto sa kalibotan." ³⁴Busa miingon sila kaniya, "Sir, hatagi kami kanunay niining maong tinapay."³⁵Miingon si Jesus kanila, "Ako ang tinapay sa kinabuhi; siya nga moduol kanako dili na gayod gutomon, ug siya nga motuo kanako dili na gayod uhawon. ³⁶Apan sa pagkatinuod gisultihan ko kamo nga nakakita na kamo kanako, ug wala kamo mituo. ³⁷Ang tanan nga ihatag sa Amahan kanako moduol kanako, ug siya nga moduol kanako dili gayod nako isalikway.³⁸Kay mikanaog ako gikan sa langit, dili sa pagbuhat sa akong kaugalingon nga kabubut-on, apan sa iyang kabubut-on nga nagpadala kanako. ³⁹Ug mao kini ang iyang kabubut-on nga nagpadala kanako, nga wala akoy usa nga mawala sa tanan niadtong iyang gihatag kanako, apan banhawon sila sa ulahi nga adlaw. ⁴⁰Kay mao kini ang kabubut-on sa akong Amahan, nga ang matag-usa nga makakita sa Anak ug motuo kaniya makabaton ug kinabuhing walay kataposan ug ako siyang banhawon sa ulahi nga adlaw.⁴¹Unya nagbagulbol ang mga Judio mahitungod kaniya tungod kay miingon siya, "Ako ang tinapay nga mikanaog gikan sa langit." ⁴²Miingon sila, "Dili ba kini nga Jesus ang anak ni Jose, nga ang amahan ug inahan nga nailhan nato? Unya giunsa niya pag-ingon karon nga, 'Mikanaog ako gikan sa langit'?"⁴³Mitubag si Jesus ug miingon kanila, "Hunonga ang pagbagulbol sa inyong mga kaugalingon. ⁴⁴Walay bisan usa nga makaduol kanako gawas kung ipaduol siya sa Amahan nga nagpadala kanako, ug ako siyang banhawon sa ulahi nga adlaw. ⁴⁵Nahisulat kini diha sa mga propeta, "Ang tanan tudloan sa Dios." Ang tanan nga nakadungog ug nakakat-on gikan sa Amahan moduol kanako.⁴⁶Dili nga aduna nay nakakita sa Amahan, gawas kaniya nga gikan sa Dios—siya nakakita sa Amahan. ⁴⁷Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, siya nga motuo adunay kinabuhing walay kataposan.⁴⁸Ako ang tinapay sa kinabuhi. ⁴⁹Ang inyong mga amahan nikaon sa manna didto sa kamingawan, ug sila namatay.⁵⁰Kini mao ang tinapay nga mikanaog gikan sa langit, aron nga ang usa ka tawo makakaon sa pipila niini ug dili mamatay. ⁵¹Ako ang buhing tinapay nga mikanaog gikan sa langit. Kung si bisan kinsa nga mokaon sa pipila niini nga tinapay, mabuhi siya sa kahangtoran. Ang tinapay nga akong ihatag mao ang akong unod alang sa kinabuhi sa kalibotan."⁵²Ang mga Judio nangasuko ug nagsugod na ug lalis, nga nag-ingon, "Unsaon daw paghatag niining tawhana sa iyang unod nganhi kanato aron kan-on?" ⁵³Unya miingon si Jesus kanila, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, gawas kung mokaon kamo sa unod sa Anak sa Tawo ug moinom sa iyang dugo, dili kamo makabaton ug kinabuhi sa inyong mga kaugalingon.⁵⁴Si bisan kinsa nga mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo makabaton ug kinabuhing walay kataposan, ug banhawon nako siya sa ulahi nga adlaw. ⁵⁵Kay ang akong unod mao ang tinuod nga pagkaon, ug ang akong dugo mao ang tinuod nga ilimnon. ⁵⁶Siya nga mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo magpabilin kanako, ug ako diha kaniya.⁵⁷Sama nga ang buhi nga Amahan nagpadala kanako, ug ingon nga ako nabuhi tungod sa Amahan, busa siya nga mokaon kanako, siya usab mabuhi tungod kanako. ⁵⁸Mao kini ang tinapay nga mikanaog gikan sa langit, dili sama sa gikaon sa mga amahan ug namatay. Siya nga mokaon niini nga tinapay mabuhi sa kahangtoran." ⁵⁹Apan si Jesus miingon niining mga butanga didto sa sinagoga samtang nagtudlo siya didto sa Capernaum.⁶⁰Unya daghan sa iyang mga disipulo nga nakadungog niini miingon, "Kini usa ka lisod nga pagtulon-an; kinsa man ang makadawat niini?" ⁶¹Si Jesus, tungod kay nakahibalo siya sa iyang kaugalingon nga ang iyang mga disipulo nagbagulbol niini, miingon kanila, "Nalain ba kamo niini?⁶²Unya unsa kaha kung makita ninyo ang Anak sa Tawo nga mokayab padulong kung asa siya kaniadto? ⁶³Ang Espiritu mao ang naghatag ug kinabuhi; ang unod walay kapuslanan. Ang mga pulong nga akong gisulti kaninyo espiritu, ug sila kinabuhi.⁶⁴Apan adunay pipila kaninyo nga wala mituo." Kay nakahibalo si Jesus gikan pa sa sinugdan kung kinsa ang dili motuo ug kinsa ang magbudhi kaniya. ⁶⁵Miingon siya, "Kini tungod niini nga ako nagsulti kaninyo nga walay makaduol kanako gawas kung gitugot kini kaniya pinaagi sa Amahan."⁶⁶Tungod niini, daghan sa iyang mga disipulo ang namiya ug wala na mikuyog uban niya. ⁶⁷Unya miingon si Jesus sa napulo ug duha, "Dili ninyo buot nga mopahawa usab, buot ba ninyo?" ⁶⁸Si Simon Pedro mitubag kaniya, "Ginoo, kang kinsa man kami moadto? Anaa kanimo ang mga pulong sa kinabuhing walay kataposan, ⁶⁹ug nagtuo kami ug nahibalo nga ikaw ang Usa ka Balaan sa Dios."⁷⁰Miingon si Jesus kanila, "Dili ba gipili ko kamo, ang napulo ug duha, ug ang usa kaninyo yawa?" ⁷¹Karon nagsulti siya mahitungod kang Judas nga anak ni Simon Iscariote, kay siya man gayod, ang usa sa napulo ug duha, nga magbudhi kang Jesus.

7¹Ug human niining mga butanga si Jesus mibiyahe sa Galilea, kay dili siya buot nga moadto sa Judea tungod kay ang mga Judio naninguha sa pagpatay kaniya. ²Karon ang Judiyong Pista sa mga Payag, haduol na.³Busa ang iyang mga igsoon miingon kaniya, "Biyai kining dapita ug adto sa Judea, aron nga ang imong mga disipulo makakita usab sa mga buhat nga imong gihimo. ⁴Walay usa nga mobuhat sa usa ka butang diha sa tago kung sa iyang kaugalingon buot niyang mahibaw-an sa dayag. Kung imong buhaton kining mga butanga, ipakita ang imong kaugalingon sa kalibotan."⁵Kay bisan ang iyang mga igsoon wala motuo kaniya. ⁶Busa miingon si Jesus kanila, "Ang akong panahon wala pa moabot, apan ang inyong panahon kanunay andam. ⁷Ang kalibotan dili magdumot kaninyo, apan kini nagadumot kanako tungod kay ako nagpamatuod bahin niini nga ang ilang mga binuhatan daotan.⁸Pangadto kamo sa kapistahan; dili ako moadto niini nga kapistahan tungod kay ang akong panahon wala pa matuman." ⁹Human siya miingon niining mga butanga kanila, siya nagpabilin sa Galilea.¹⁰Apan sa dihang ang iyang mga igsoon nakalakaw na ngadto sa kapistahan, unya mitungas usab siya, nga dili dayag apan sa tago lamang. ¹¹Ang mga Judio nangita kaniya didto sa kapistahan ug miingon, "Asa naman siya?"¹²Adunay daghang panaghisgot taliwala sa panon mahitungod kaniya. Ang uban miingon, "Siya usa ka maayo nga tawo." Ang uban miingon, "Dili, siya ang nangulo sa pagpahisalaag sa panon." ¹³Apan walay usa nga misulti sa dayag bahin kaniya tungod kay nahadlok sa mga Judio.¹⁴Sa dihang ang kapistahan hapit na mahuman, si Jesus mitungas sa templo ug misugod sa pagtudlo. ¹⁵Unya ang mga Judio nahibulong, ug miingon, "Unsa ba kining tawhana nga daghan man kaayo ang nahikat-onan? Nga wala man siya makaiskwela." ¹⁶Si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Ang akong pagtulon-an dili kini akoa, kondili iya sa nagpadala kanako.¹⁷Kung ang matag usa motinguha sa pagbuhat sa iyang kabubut-on, masayod siya bahin niini nga pagtulon-an, kung kini ba naggikan sa Dios, o kung ako nagsulti gikan sa akong kaugalingon. ¹⁸Si bisan kinsa nga mosulti gikan sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingong himaya, apan si bisan kinsa nga nagapangita sa himaya niya nga nagpadala kaniya, kanang tawhana tinuod, ug walay dili matarong diha kaniya.¹⁹Dili ba si Moises man ang naghatag ug balaod kaninyo? Apan bisan usa kaninyo walay nagtuman sa balaod. Nganong nagapangita man kamo sa pagpatay kanako?" ²⁰Ang panon mitubag, "Ikaw adunay demonyo. Kinsa man ang nangita kanimo aron ikaw patyon?"²¹Si Jesus mitubag ug miingon kanila, "Ako naghimo sa usa ka buhat, ug kamong tanan nahibulong tungod niini. ²²Si Moises naghatag kaninyo sa pagtuli(kini dili gikan kang Moises, apan gikan sa mga katigulangan), ug sa Igpapahulay kamo magtuli ug usa ka tawo.²³Kon ang usa ka tawo magpatuli sa adlaw nga igpapahulay aron ang kasugoan ni Moises dili malapas, nganong masuko man kamo kanako tungod kay gihimo ko ang usa ka tawo nga hingpit nga himsog sa adlaw nga Igpapahulay? ²⁴Ayaw paghukom sumala sa panagway, apan paghukom nga makatarunganon."²⁵Pipila kanila gikan sa Jerusalem nga miingon, “Dili ba kini ang ilang gipangita aron patyon? ²⁶Ug tan-awa, siya nagasulti sa dayag, ug sila walay ikasulti kaniya. Dili mahimo nga ang mga pamunuan nakahibalo nga kini mao ang Cristo, dili ba? ²⁷Apan nasayod kita kung asa gikan kini siya. Apan sa dihang ang Cristo moabot, walay usa nga masayod kung asa siya gikan."²⁸Unya si Jesus misinggit didto sa templo, nga nagtudlo ug nagsulti, "Kamo nakaila kanako ug nasayod kung asa ako gikan. Wala ako mianhi sa akong kaugalingon, apan siya nga mipadala kanako tinuod, ug wala kamo masayod kaniya. ²⁹Nasayod ako kaniya tungod kay gikan ako kaniya ug siya ang mipadala kanako."³⁰Misulay sila sa pagdakop kaniya, apan walay usa nga midakup kaniya, tungod kay ang iyang takna wala pa moabot. ³¹Apan daghan sa panon katawhan ang mituo kaniya, ug sila nagaingon, "Sa dihang moabot ang Cristo, maghimo ba siya ug daghan pang mga timaan kaysa nabuhat niini niya?" ³²Ang mga Pariseo nakadungog sa mga panon sa katawhan nga naghinunghungay niining mga butanga mahitungod kang Jesus, ug ang pangulo sa mga pari ug ang mga Pariseo mipadala sa mga kadagkoan aron sa pagdakop kaniya.³³Unya miingon si Jesus, "Ako magpabilin uban kaninyo sa hamubo lang nga panahon, ug unya moadto ako kaniya nga mipadala kanako. ³⁴Magapangita kamo kanako apan dili ninyo ako makaplagan; kung asa ako moadto, dili kamo makahimo sa pag-adto."³⁵Busa ang mga Judio miingon sa ilang kaugalingon, "Asa man kining tawhana moadto nga dili man nato siya mahikaplagan? Moadto ba siya sa nagkatibulaag taliwala sa mga Griyego ug tudlo-an ang mga Griyego? ³⁶Unsa kining pulong nga iyang giingon, "Mangita kamo kanako apan dili ninyo ako makaplagan; diin ako moadto, dili kamo makaadto?"³⁷Karon sa kataposan, ang dakong adlaw sa kapistahan, si Jesus mitindog ug misinggit, nga nag-ingon, "Kung si bisan kinsa nga giuhaw, tugoti siya nga moduol kanako ug mag-inom. ³⁸Siya nga mituo kanako, sama sa gisulti sa kasulatan, ang mga sapa sa buhi nga tubig modagayday gikan sa iyang tiyan."³⁹Apan gisulti niya kini mahitungod sa Espiritu, nga pagadawaton sa mga mingtoo kaniya; ang Espiritu wala pa gihatag tungod kay si Jesus wala pa man mahimaya.⁴⁰Pipila sa panon sa katawhan, sa dihang nadunggan nila kini nga mga pulong, nga miingon, "Tinuod gayod nga mao kini ang propeta." ⁴¹Ang uban nagaingon, "Mao kini ang Cristo." Apan ang uban nagaingon, "Ang Cristo ba gikan sa Galilea? ⁴²Ang kasulatan ba wala miingon nga ang Cristo maggikan sa kaliwatan ni David ug gikan sa Betlehem, ang baryo diin si David nagpuyo?"⁴³Busa adunay pagkabahin sa mga panon sa katawhan tungod kaniya. ⁴⁴Pipila kanila buot nga modakop kaniya, apan walay usa nga migunit kaniya.⁴⁵Unya ang mga pamunoan mibalik ngadto sa pangulo sa mga pari ug sa mga Pariseo, nga miingon ngadto kanila, "Nganong wala man ninyo siya dad-a?" ⁴⁶Ang mga pamunoan mitubag, "Walay bisan usa nga nakasulti nga sama niini."⁴⁷Busa ang mga Pariseo mitubag kanila, "Nalingla ba usab gihapon kamo? ⁴⁸Aduna bay mga magmamando nga mituo kaniya, o sa mga Pariseo? ⁴⁹Apan kini nga panon sa katawhan wala masayod sa balaod, sila mga tinunglo."⁵⁰Si Nicodemo (usa sa mga Pariseo, nga miadto kang Jesus sa dili palang dugay), miingon ngadto kanila, ⁵¹"Ang ato bang balaod maghukom sa usa ka tawo sa walay pagpaminaw gikan kaniya ug pagsuta kung unsa ang iyang gipangbuhat?" ⁵²Sila mitubag ug miingon kaniya, "Ikaw ba usab gikan sa Galilea? Susiha ug tan-awa nga walay propeta nga naggikan sa Galilea."⁵³Unya ang tanan miuli sa tagsa-tagsa nila ka panimalay.

8¹Si Jesus miadto sa bukid sa mga Olibo. ²Pagkasayo sa buntag miadto siya pag-usab didto sa templo, ug ang tanang katawhan nangabot; milingkod siya ug nagnudlo kanila. ³Ang mga escriba ug ang mga Pariseo nagdala ug usa ka babaye nga nasakpan sa akto sa pagpanapaw. Gibutang nila siya sa taliwala.⁴Unya sila miingon kaniya, "Magtutudlo, kining bayhana nasakpan sa akto sa pagpanapaw. ⁵Karon sa balaod, si Moises nagmando kanato sa pagbato sa maong mga tawo; unsa man ang imong ikasulti bahin kaniya?" ⁶Gisulti nila kini sa tuyo nga mabitik siya aron aduna silay ikapasangil bahin kaniya, apan si Jesus milingkod ug unya nagsulat sa yuta pinaagi sa iyang tudlo.⁷Sa dihang nagpadayon sila sa pagpangutana kaniya, mitindog siya ug miingon kanila, "Ang usa diha kaninyo nga walay sala, paunaha siya sa paglabay ug bato kaniya.'' ⁸Milingkod na usab siya, ug misulat gamit ang iyang tudlo.⁹Pagkadungog nila niini, tinagsa sila nga mibiya, una ang pinakatigulang. Sa kataposan si Jesus lang ang nahibilin, uban ang babaye nga anaa sa taliwala. ¹⁰Mitindog si Jesus ug miingon kaniya, "Babaye, asa naman ang mga namasangil kanimo?" Wala bay usa nga naghukom kanimo?" ¹¹Siya miingon, "Wala Ginoo." Miingon si Jesus, "Bisan ako dili magahukom kanimo. Lakaw ug ayaw na pagpakasala."]¹²Nagsulti si Jesus kanila pag-usab nga nag-ingon, "Ako mao ang kahayag sa kalibotan; siya nga nagasunod kanako dili maglakaw sa kangitngit apan makabaton sa kahayag sa kinabuhi." ¹³Ang mga Pariseo miingon ngadto kaniya, "Ikaw nagsaksi mahitungod sa imong kaugalingon; ang imong pagsaksi dili tinuod.¹⁴Mitubag si Jesus ug miingon kanila, "Bisan kung nagsaksi ako mahitungod sa akong kaugalingon, ang akong gisaksi tinuod. Nasayod ako kung asa ako gikan ug asa ako padulong, apan kamo wala nasayod kung asa ako naggikan ug asa ako padulong. ¹⁵Naghukom kamo sumala sa unod; Wala Ako maghukom ni bisan kinsa. ¹⁶Bisan pa kung ako maghukom, ang akong paghukom tinuod tungod kay ako wala mag-inusara, apan ako uban sa akong Amahan nga nagpadala kanako.¹⁷Oo, ug diha sa inyong balaod nahisulat nga ang pagpamatuod sa duha ka tawo tinuod. ¹⁸Gipadala niya ako nga magsaksi mahitungod sa akong kaugalingon, ug ang Amahan nga nagpadala kanako nagasaksi mahitungod kanako."¹⁹Sila miingon kaniya, "Asa ang imong amahan?" Si Jesus mitubag, "Wala kamo makaila kanako o bisan sa akong Amahan; kung nakaila kamo kanako, kamo usab nakaila sa akong Amahan." ²⁰Miingon siya niining mga pulonga sa tipiganan samtang nagatudlo siya didto sa templo, ug walay usa nga midakop kaniya tungod kay ang iyang takna wala pa-man miabot.²¹Busa miingon na usab siya kanila, "molakaw ako palayo; mangita kamo kanako ug mamatay diha sa inyong mga sala. Kung asa ako moadto, dili kamo makaadto." ²²Ang mga Judio miingon, "Patyon ba niya ang iyang kaugalingon? Mao nga miingon siya nga; 'Kung asa ako padulong dili kamo makaadto?"²³Si Jesus miingon kanila, "Gikan kamo sa ubos; gikan ako sa taas. Iya kamo niining kalibotan; ako dili iya niining kalibotan. ²⁴Busa, magaingon ako kaninyo nga kamo mamatay diha sa inyong mga sala. Gawas kung motuo kamo nga AKO MAO, kamo mamatay diha sa inyong mga sala."²⁵Busa sila miingon ngadto kaniya, "Kinsa ka ba?'' Si Jesus miingon kanila, "Kung unsa ang akong gisulti kaninyo gikan sa sinugdanan. ²⁶Adunay daghang mga butang nga akong ikasulti ug ikahukom mahitungod kaninyo. Bisan pa niana, siya nga nagpadala kanako mao lamang ang tinuod; ug ang mga butang nga akong nadungog gikan kaniya, kining mga butanga ang akong isulti sa kalibotan." ²⁷Wala sila makasabot nga siya nagsulti ngadto kanila mahitungod sa Amahan.²⁸Si Jesus miingon, "Sa dihang inyong ipataas ang Anak sa Tawo, unya inyong masayran nga kana mao Ako, ug niana ako wala magbuhat sa akong kaugalingon. Ingon nga ang Amahan nagtudlo kanako, akong isulti kining mga butanga. ²⁹Siya nga nagpadala kanako uban kanako, ug siya dili mobiya kanako, tungod kay ako kanunay nagabuhat kung unsa ang makapahimuot kaniya." ³⁰Samtang gisulti ni Jesus kining mga butanga, daghan ang mituo kaniya.³¹Si Jesus miingon niadtong mga Judio nga mituo kaniya, "Kung magpabilin kamo sa akong mga pulong, kamo tinuod gayud nga akong mga disipulo; ³²ug masayran ninyo ang kamatuoran, ug ang kamatuoran maghimo kaninyong gawasnon." ³³Sila mitubag kaniya, "Mga kaliwat kami ni Abraham ug dili mga ulipon ni bisan kinsa; giunsa nimo pagkasulti, 'Mahimo kamong gawasnon?"³⁴Si Jesus mitubag kanila, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, mosulti ako kaninyo, ang matag-usa nga nagabuhat ug sala naulipon sa sala. ³⁵Ang ulipon dili magpabilin sa panimalay hangtod sa hangtod; ang anak magpabilin hangtod sa hangtod. ³⁶Busa, kung ang Anak maghimo kaninyo nga gawasnon, kamo mahimo gayod nga tinuod nga gawasnon.³⁷Nasayod ako nga kamo mga kaliwat ni Abraham; nangita kamo kanako kay buot ninyo akong patyon tungod kay ang akong mga pulong walay dapit diha kaninyo. ³⁸Nagsulti ako kung unsa ang akong nakita uban sa akong Amahan, ug nagbuhat usab kamo kung unsa ang inyong nadungog gikan sa inyong amahan."³⁹Sila mitubag ug miingon kaniya, "Ang among amahan mao si Abraham." Si Jesus miingon kanila, "Kung mga anak kamo ni Abraham, magbuhat kamo sa buluhaton ni Abraham. ⁴⁰Apan, karon nangita kamo kanako aron sa pagpatay, ang usa ka tawo nga nagsulti kaninyo sa kamatuoran nga akong nadungog gikan sa Dios. Si Abraham wala nagbuhat niini. ⁴¹Nagbuhat kamo sa buluhaton sa inyong Amahan." Sila miingon kaniya, "Wala kami natawo sa pakighilawas; aduna kami usa ka Amahan: ang Dios."⁴²Miingon si Jesus kanila, "Kung ang inyong Amahan mao ang Dios, kamo mahigugma kanako, kay gikan ako sa Dios ug ania dinhi; kay wala ako moanhi sa akong kaugalingon, apan nagpadala siya kanako. ⁴³Nganong dili man kamo makasabot sa akong mga pulong? Tungod kay dili kamo makadungog sa akong mga pulong. ⁴⁴Iya kamo sa inyong amahan, nga mao ang yawa, ug nangandoy kamo sa pagbuhat sa gitinguha sa inyong amahan. Mamumuno siya sukad pa sa sinugdanan ug wala nagbarog sa kamatuoran tungod kay walay kamatuoran diha kaniya. Sa dihang siya mosulti og bakak, siya nagsulti gikan sa iyang kaugalingon nga kinaiyahan tungod kay siya bakakon ug siya ang amahan sa tanang mga bakak.⁴⁵Apan, tungod kay nagsulti ako kaninyo sa kamatuoran, dili kamo motuo kanako. ⁴⁶Kinsa kaninyo ang makakonbikto kanako sa sala? Kung ako mosulti sa kamatuoran, ngano nga dili man kamo motuo kanako? ⁴⁷Siya nga iya sa Dios maminaw sa mga pulong sa Dios; dili kamo maminaw tungod kay kamo dili man iya sa Dios."⁴⁸Ang mga Judio mitubag ug miingon kaniya, "Wala ba kami nagsulti sa tinuod nga ikaw usa ka Samarianhon ug adunay demonyo?" ⁴⁹Si Jesus mitubag, "Wala akoy demonyo, apan nagpasidungog ako sa akong Amahan, apan wala kamo mopasidungog kanako.⁵⁰Wala ako mangita sa akong himaya; adunay usa nga nangita ug maghukom. ⁵¹Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, mosulti ako kaninyo, kung ang matag-usa motuman sa akong pulong, dili gayod siya makakita sa kamatayon."⁵²Ang mga Judio miingon kaniya, "Karon nasayod kami nga ikaw adunay demonyo. Si Abraham ug ang mga propeta namatay na; apan ikaw karon miingon, "Kung ang matag-usa motuman sa akong pulong, siya dili gayod makatilaw sa kamatayon." ⁵³Dili ka labaw sa among amahan nga si Abraham, ikaw ba? Ang mga propeta nangamatay na usab. Si kinsa ang naghimo sa imong kaugalingon nga ing-ana?"⁵⁴Mitubag si Jesus, "Kung himayaon ko ang akong kaugalingon, ang akong himaya kawang; ang akong Amahan maoy naghimaya kanako— nga inyong ginaingon nga siya mao ang inyong Dios. ⁵⁵Wala kamo makaila kaniya, apan nakaila ako kaniya, kung moingon ako nga, "wala ako makaila kaniya," mahimo ako nga sama kaninyo, nga bakakon. Bisan pa niana, ako nakaila kaniya, ug nagtuman sa iyang pulong. ⁵⁶Ang inyong amahan nga si Abraham nalipay nga makakita sa akong adlaw; nakakita siya niini ug siya nalipay."⁵⁷Ang mga Judio miingon kaniya, "Wala pa ikaw nagpangidaron ug 50, unya ikaw nakakita na kang Abraham?" ⁵⁸Miingon si Jesus kanila, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod moingon ako kaninyo, sa wala pa si Abraham, AKO anaa na." ⁵⁹Unya mipunit sila ug mga bato aron sa pagbato kaniya, apan mitago si Jesus ug unya mibiya sa templo.

9¹Karon samtang si Jesus milabay, nakita niya ang usa ka tawo nga buta gikan pa sa iyang pagkatawo. ²Ang mga disipulo nangutana kaniya, "Rabbi, kinsa may nakasala, kining tawhana o ang iyang ginikanan, hinungdan nga siya natawo nga buta?"³Si Jesus mitubag, "Dili kini tungod sa sala niining tawhana, o sa iyang mga ginikanan, kondili aron nga ang mga buhat sa Dios mapadayag diha kaniya. ⁴Kinahanglan nga buhaton nato ang mga buluhaton sa nagpadala kanako samtang adlaw pa. Kay ang kagabhion moabot kanus-a wala nay makahimo sa pagbuhat ug buluhaton. ⁵Samtang ania pa ako sa kalibotan, ako ang kahayag sa kalibotan."⁶Pagkahuman ni Jesus og sulti niining mga butanga, miluwa siya sa yuta, naghimog lapok ginamit ang laway, ug gihidhidran niyag lapok ang mga mata sa buta. ⁷Siya miingon kaniya, "Lakaw, panghilam-os didto sa linaw sa Siloam (diin gihubad nga: "Gipadala)." Busa ang tawo milakaw palayo, ug nanghilam-os, ug mibalik nga makakita na.⁸Unya ang mga silingan sa tawo ug kadtong mga nakakita kaniya kaniadto nga nagpakilimos miingon, "Dili ba kini nga tawo ang kanunay naglingkod ug nagpakilimos?" ⁹Ang pipila miingon, "Siya gayod." Ang uban miingon, "Dili, apan siya sama kaniya." Apan siya miingon, "Ako kini."¹⁰Sila miingon kaniya, "Unya giunsa man pagkabuka ang imong mga mata?" ¹¹Siya mitubag, "Ang tawo nga gitawag og Jesus naghimog lapok ug gihidhid sa akong mga mata ug miingon kanako, 'Adto sa Siloam ug panghilam-os.' Busa miadto ako ug nanghilam-os, ug unya makakita na ako." ¹²Sila miingon kaniya, "Asa naman siya?" Siya mitubag, "Wala ako masayod."¹³Unya gidala nila ang tawo nga kaniadto buta ngadto sa mga Pariseo. ¹⁴Adlaw kadto nga Igpagpahulay sa dihang si Jesus naghimog lapok ug nabuka ang iyang mga mata. ¹⁵Unya gipangutana pag-usab sa mga Pariseo kung giunsa nga nakadawat siya sa iyang panan-aw. Siya miingon kanila, "Gibutangan niyag lapok ang akong mga mata, unya nanghilam-os ako, ug ako karon makakita na."¹⁶Pipila sa mga Pariseo miingon, "Kining tawhana dili gikan sa Dios tungod kay wala niya ginasunod ang Igpapahulay." Ang uban miingon, "Unsaon sa usa ka tawo nga makasasala pagbuhat sa maong mga timaan?" Busa adunay pagkabahin taliwala kanila. ¹⁷Busa ilang gipangutana ang buta nga tawo pag-usab, "Unsa may ikasulti nimo mahitungod kaniya sukad nga iyang gibuka ang imong mga mata?" Ang tawo nga buta miingon, "Siya usa ka propeta." ¹⁸Karon ang mga Judio wala gihapon motuo mahitungod kaniya nga siya buta ug siya karon makakita na hangtod nga ilang gipatawag ang iyang ginikanan niadtong tawo nga makakita na.¹⁹Ilang gipangutana ang ginikanan, "Mao ba kini ang inyong anak nga giingon nga natawong buta? Giunsa nganong nakakita naman siya karon?" ²⁰Busa ang iyang ginikanan mitubag kanila, "Nasayod kami nga amo kining anak ug siya buta sukad pa sa iyang pagkatawo. ²¹Giunsa niya pagkakita karon, wala kami masayod, ug kung kinsa ang mipabuka sa iyang mga mata, wala kami masayod. Pangutan-a siya, siya hamtong na. Siya makatubag na alang sa iyang kaugalingon."²²Gisulti kini sa iyang mga ginikanan, tungod kay nahadlok man sila sa mga Judio. Kay ang mga Judio nagkauyon nang daan nga kung si bisan kinsa ang moingon nga siya ang Cristo, siya mahimo nga papahawaon sa sinagoga. ²³Tungod niini, ang iyang mga ginikanan miingon, "Siya hamtong na, pangutan-a siya."²⁴Busa sa ikaduha nga higayon ilang gitawag pag-usab ang tawo nga buta ug giingnan siya, "Ihatag ang himaya sa Dios. Nasayod kami nga kining tawhana makasasala." ²⁵Unya ang maong tawo mitubag, "Wala ako masayod kung makasasala siya. Usa lang ka butang ang akong nasayran: Buta ako kaniadto, ug karon makakita na."²⁶Unya sila miingon kaniya, "Unsa ang iyang gibuhat kanimo? Giunsa niya pagbuka sa imong mga mata?" ²⁷Siya mitubag, "Gisultihan ko na kamo, ug wala kamo maminaw! Nganong buot pa man ninyo nga madungog kini pag-usab? Kamo dili ba buot nga mahimo niyang mga disipulo, dili ba?²⁸Ug ilang giinsulto siya sa pag-ingon, "Ikaw ang iyang disipulo, apan kami mga disipulo ni Moises. ²⁹Nasayod kami nga ang Dios misulti kang Moises, apan wala kami masayod kung kining usa asa naggikan."³⁰Ang tawo mitubag ug miingon kanila. "Kini talagsaon, nga wala kamo masayod kung asa siya naggikan, apan iyang gibuka ang akong mga mata. ³¹Nasayod kami nga ang Dios dili maminaw sa mga makakasala, apan kon ang usa ka tawo masimbahon ug nagabuhat sa iyang kabubut-on, siya mamati kaniya.³²Sukad sa sinugdanan sa kalibotan wala pa gayoy nadungog nga adunay nakapabuka sa mga mata sa tawo nga buta sukad sa iyang pagkatawo. ³³Kung kining tawhana dili pa gikan sa Dios, wala gayod siyay mahimo." ³⁴Sila mitubag ug miingon kaniya, "Ikaw hingpit nga natawo sa kasal-anan, ug ikaw nagtudlo kanamo?" Unya ila siyang gipagawas palayo.³⁵Si Jesus nakabalita nga ila siyang gihinginlan pagawas sa sinagoga. Nakaplagan niya siya ug giingnan, "Mituo ka ba sa Anak sa Tawo?" ³⁶Siya mitubag ug miingon, "Kinsa man siya Ginoo, aron nga ako motuo kaniya?" ³⁷Si Jesus miingon kaniya, "Ikaw nakakita na kaniya, ug siya mao ang nakigsulti uban kanimo." ³⁸Ang tawo miingon, "Ginoo, mituo ako " ug siya misimba kaniya.³⁹Si Jesus miingon, "Alang sa paghukom ako miabot niining kalibotana aron ang kadtong dili makakita mahimong makakita ug kadtong makakita mahimong buta." ⁴⁰Ang pipila sa mga Pariseo nga anaa didto uban kaniya nakadungog niining mga butanga ug nangutana kaniya, "Kami ba usab mga buta?" ⁴¹Si Jesus miingon kanila, "Kung kamo buta, kamo unta wala nay sala, apan karon kamo nag-ingon, 'Kami nakakita; busa ang inyong sala magpabilin.

10¹Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, ako mosulti kaninyo, siya nga dili moagi sa pultahan inigsulod sa toril sa karnero, apan mokatkat hinuon sa lahing agianan, kanang tawhana kawatan ug tulisan. ²Siya nga magasulod agi sa pultahan mao ang magbalantay sa karnero.³Ang magbalantay sa pultahan magaabli alang kaniya. Ang mga karnero makadungog sa iyang tingog, ug iyang pagatawgon ang iyang kaugalingong mga karnero pinaagi sa ngalan ug giyahan sila pagawas. ⁴Sa dihang iya nang mapagawas ang tanan nga iyang gipanag-iya, mouna siya kanila, ug ang mga karnero mosunod kaniya, kay sila nakaila man sa iyang tingog.⁵Dili sila mosunod sa langyaw apan molikay hinuon sila kaniya, kay sila wala man makaila sa tingog sa mga langyaw." ⁶Si Jesus misulti niini nga sambingay kanila, apan wala sila makasabot kung unsa kining mga butanga nga iyang gipanulti ngadto kanila.⁷Unya si Jesus misulti kanila pag-usab, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, ako moingon kaninyo, ako ang pultahan sa mga karnero. ⁸Ang uban nga niabot una kanako kawatan ug tulisan, apan ang mga karnero wala maminaw kanila.⁹Ako ang pultahan. Kung adunay mosulod agi kanako, siya maluwas; mosulod siya ug mogawas ug makakaplag og sibsibanan. ¹⁰Ang kawatan dili moanhi gawas sa pagpangawat ug pagpatay ug paglaglag. Ako mianhi aron sila makabaton og kinabuhi ug makabaton niini nga madagayaon gayud.¹¹Ako ang maayong magbalantay. Ang maayo nga magbalantay motugyan sa iyang kinabuhi alang sa mga karnero. ¹²Ang sinuholan nga sulugoon dili usa ka magbalantay ug dili tag-iya sa mga karnero. Kon iyang makita ang lobo nga moabot pasagdan lang ang mga karnero ug moikyas, ug tukbon sila sa lobo ug magpatibulaag kanila. ¹³Siya modagan palayo tungod kay siya usa man lamang ka sinuholan nga sulugoon ug wala mag-amping sa mga karnero.¹⁴Ako ang maayo nga magbalantay, ug ako nakaila sa akong gipanag-iya, ug ang akong gipanag-iya nakaila kanako. ¹⁵Ang Amahan nakaila kanako, ug ako nakaila sa Amahan, ug akong itugyan ang akong kinabuhi alang sa mga karnero. ¹⁶Aduna akoy laing mga karnero nga wala dinhi nga toril. Kinahangan nga ako usab silang pagadad-on, ug sila makadungog sa akong tingog aron nga mahimong usa ka panon sa karnero ug usa lang ka magbalantay.¹⁷Mao kini ang hinungdan nga ang Amahan nahigugma kanako: Akong itugyan ang akong kinabuhi aron nga ako kining mabawi pag-usab. ¹⁸Walay makakuha niini gikan kanako, apan akong itugyan ang akong kaugalingon. Aduna akoy katungod sa pagtugyan niini, ug aduna usab akoy katungod sa pagbawi niini pag-usab. Ako kining nadawat nga mando gikan sa akong Amahan."¹⁹Ang pagkabahin nahitabo pag-usab sa mga Judio tungod niini nga mga pulong. ²⁰Ang kadaghanan kanila miingon "Siya adunay demonyo ug nabuang. Nganong maminaw man kamo kaniya?" ²¹Ang uban miingon, "Dili ingon ini ang mga pulong sa usa ka tawo nga giyawaan. Makahimo ba gud ang usa ka demonyo sa pag-abli sa mga mata sa buta?"²²Unya kini ang panahon sa Kapistahan sa Paghalad didto sa Jerusalem. ²³Tingtugnaw kadto, ug si Jesus milakaw didto sa templo sa portiko ni Solomon. ²⁴Unya ang mga Judio nagpalibot kaniya ug miingon, "Hangtod kanus-a ba nimo kami nga magpabiling magduhaduha? Kung ikaw ang Cristo, sultihi kami sa klaro."²⁵Si Jesus mitubag kanila, "Ako nagsulti kaninyo, apan wala kamo motuo. Ang mga binuhatan nga akong gihimo sa ngalan sa akong Amahan, kini nagpamatuod mahitungod kanako. ²⁶Apan kamo wala motuo tungod kay kamo dili man akong mga karnero.²⁷Ang akong mga karnero makadungog sa akong tingog; ako nakaila kanila, ug sila mosunod kanako. ²⁸Ako naghatag kanila ug kinabuhing walay kataposan; sila dili gayod mamatay, ug walay usa nga makakawat kanila sa akong kamot.²⁹Ang akong Amahan, nga naghatag kanila kanako, labaw sa tanan, ug walay makahimo sa pag-ilog kanila gikan sa kamot sa Amahan. ³⁰Ako ug ang Amahan usa ra." ³¹Unya ang mga Judio mikuha pag-usab ug mga bato aron batoon siya.³²Si Jesus mitubag kanila, "Nagpakita ako og daghan nga maayong binuhatan diha kaninyo gikan sa Amahan. Asa niadtong akong mga gipangbuhat ang hinungdan nga pagabatoon ninyo ako?" ³³Ang mga Judio mitubag kaniya, "Dili ka namo batoon tungod sa imong maayong binuhatan, apan sa pagpasipala, tungod kay ikaw nga usa ka tawo, naghimo sa imong kaugalingon nga Dios."³⁴Si Jesus mitubag kanila, "Wala ba mahisulat sa inyong balaod, 'Ako miingon, "Kamo mga dios?" ³⁵Kung siya nagtawag kanila nga mga dios, kang kinsa ang pulong sa Dios miabot (ug ang kasulatan dili mausab), ³⁶mosulti ba kamo kaniya nga gilahi sa Amahan ug gipadala sa kalibotan, 'Ikaw nagapasipala,' tungod kay ako miingon, 'Ako ang Anak sa Dios'?³⁷Kung wala ako maghimo sa mga buhat sa akong Amahan, ayaw kamo pagtuo kanako. ³⁸Apan kung ako naghimo niini, bisan kung dili kamo motuo kanako, tuo kamo sa mga buhat aron kamo makaila ug makasabut nga ang Amahan ania kanako ug nga ako anaa sa Amahan." ³⁹Ug sila misulay sa pagdakop kaniya pag-usab, apan siya mipalayo sa ilang mga kamot.⁴⁰Miadto na usab siya sa unahan sa Jordan sa dapit kung asa si Juan una nga nagapangbawtismo, ug siya mipuyo didto. ⁴¹Daghang mga tawo ang miadto kaniya ug sila miingon, "Sa pagkatinuod si Juan walay gibuhat nga mga timaan, apan tinuod ang tanang mga butang nga gisulti ni Juan mahitungod niining tawhana." ⁴²Daghan ang mga tawo didto nga mituo kaniya.

11¹Karon adunay usa ka tawo nga ginganlan ug Lazaro nga nagsakit. Siya gikan sa Betania, ang baryo ni Maria ug sa iyang igsoon nga si Marta. ²Si Maria mao ang nagdihog sa Ginoo og mira ug nagpahid sa tiil uban sa iyang buhok, ang iyang igsoon nga si Lazaro nagsakit.³Ang managsoong babaye nagpadala ngadto kang Jesus, nga nag-ingon, "Ginoo, tan-awa, ang imong hinigugma nagsakit." ⁴Sa dihang si Jesus nakadungog niini, siya miingon, "Kining sakita dili hangtod sa kamatayon, apan alang hinuon kini sa kahimayaan sa Dios aron nga ang Anak sa Dios mahimaya pinaagi niini."⁵Karon gihigugma ni Jesus si Marta ug ang iyang igsoon nga babaye ug si Lazaro. ⁶Busa sa dihang nadungog niya nga si Lazaro nagsakit, si Jesus nagpabilin pa og duha ka adlaw sa dapit kung asa siya. ⁷Unya human niini, siya miingon sa mga disipulo, "Mangadto kita sa Judea pag-usab."⁸Ang mga disipulo miingon kaniya, "Magtutudlo, sa pagkakaron ang mga Judio nagasulay sa pagbato kanimo, ug buot gihapon ka mobalik pag-usab didto?" ⁹Si Jesus mitubag, "Dili ba dose ka oras ang hayag sa usa ka adlaw? Kung adunay usa nga maglakaw panahon nga adlawan, siya dili mapandol, tungod kay siya makakita pinaagi sa kahayag niining kalibotan.¹⁰Apan, kung siya molakaw sa kagabhion, siya mapandol tungod kay wala kaniya ang kahayag. ¹¹Siya misulti niining mga butanga, ug human niining mga butanga, siya miingon kanila, "Ang atong higala nga si Lazaro natulog, apan ako moadto aron nga ako siyang pukawon sa pagkatulog."¹²Busa ang mga disipulo miingon kaniya, "Ginoo, kung siya natulog lang, siya maulian." ¹³Karon si Jesus naghisgot sa iyang kamatayon, apan sila naghunahuna nga siya naghisgot mahitungod sa pagpahulay sa pagkatulog. ¹⁴Unya si Jesus miingon kanila sa klaro, "Patay na si Lazaro.¹⁵Ako nalipay, alang sa inyong kaayohan, nga ako wala didto aron kamo motuo. Mangadto kita kaniya." ¹⁶Si Tomas, nga gitawag nga Didymus, miingon sa iyang kauban nga mga disipulo, "Mangadto usab kita aron nga mamatay kita uban kang Jesus."¹⁷Sa dihang niabot si Jesus, nasayran niya nga si Lazaro gilubong upat na kaadlaw ang milabay. ¹⁸Ang Betania duol sa Jerusalem, 15 ka estadya ang gilay-on. ¹⁹Daghan ang mga Judio nga miadto kang Marta ug kang Maria, alang sa paghupay kanila mahitungod sa ilang igsoon. ²⁰Unya si Marta, sa dihang nakadungog siya nga si Jesus niabot, miadto aron sa pagpakigkita kaniya, apan si Maria naglingkod didto sa balay.²¹Unya si Marta miingon kang Jesus, "Ginoo, kung ania ka pa unta dinhi, ang akong igsoon dili unta namatay. ²²Bisan karon, ako nasayod nga bisan unsa nga imong pangayuon gikan sa Dios, iyang igahatag kanimo." ²³Si Jesus miingon kaniya, "Ang imong igsoon mabuhi pag-usab."²⁴Si Marta miingon kaniya, "Ako nasayod nga siya mabuhi pag-usab panahon sa pagbanhaw sa kataposang adlaw." ²⁵Si Jesus miingon kaniya, "Ako ang pagkabanhaw ug ang kinabuhi; siya nga nagatuo kanako, bisan pa kung siya mamatay, mabuhi; ²⁶ug si bisan kinsa nga buhi ug motuo kanako dili gayod mamatay. Nagatuo kaba niini?"²⁷Siya miingon ngadto kaniya, "Oo, Ginoo, nagtuo ako nga ikaw ang Cristo, ang Anak sa Dios, nga moabot sa kalibotan." ²⁸Sa dihang siya miingon niini, siya mipalayo ug gitawag ang iyang igsoon nga si Maria sa tago. Siya miingon, "Ang magtutudlo ania ug siya nagtawag kanimo." ²⁹Sa dihang nadungog niya kini, siya mitindog dayon ug miadto kaniya.³⁰Karon wala pa moadto si Jesus sa baryo apan anaa pa gihapon diin si Marta nakigkita kaniya. ³¹Busa sa dihang ang mga Judio, nga uban kaniya sa iyang balay ug kadtong naghupay kaniya, nakakita kang Maria nga nagdali og tindog ug migawas, sila misunod kaniya, nga naghunahuna nga moadto siya sa lubong aron magbakho didto. ³²Unya sa dihang si Maria, miabot ug nakakita kang Jesus, miluhod siya sa iyang tiilan ug miingon kaniya, "Ginoo, kung ania ka pa unta dinhi, dili unta mamatay ang akong igsoon."³³Sa dihang nakita siya ni Jesus nga naghilak, ug ang mga Judio nga mikuyog kaniya naghilak usab, natandog pag-ayo ang iyang espiritu ug nahingawa; ³⁴siya miingon, "Asa ninyo siya gibutang?" Sila miingon kaniya, "Ginoo, ari ug tan-awa." ³⁵Mihilak si Jesus.³⁶Unya ang mga Judio miingon, "Tan-awa unsa kadako ang iyang paghigugma kang Lazaro!" ³⁷Apan ang pipila kanila miingon, "Dili ba kining tawhana nga maoy nag-abli sa mga mata sa usa ka buta nga tawo, makahimo usab niining tawhana nga dili mamatay?"³⁸Unya si Jesus sa pag-usab, natandog pag-ayo ang iyang kaugalingon, miadto sa lubnganan. Usa kini ka langob, ug usa ka bato ang nakaali niini. ³⁹Si Jesus miingon, "Kuhaa kanang bato." Si Marta, nga igsoon ni Lazaro, nga namatay, miingon kang Jesus, "Ginoo, niining higayona ang lawas nalata na, kay siya upat naman kaadlaw nga namatay." ⁴⁰Si Jesus miingon kaniya, "Wala ba ako nag-ingon kanimo nga, kung ikaw motuo, ikaw makakita sa himaya sa Dios?"⁴¹Busa ilang gikuha ang bato. Naghangad si Jesus ug miingon, "Amahan, ako nagpasalamat kanimo nga ikaw naminaw kanako. ⁴²Ako nasayod nga ikaw kanunay gayod nagapaminaw kanako, apan tungod ug alang sa mga panon sa katawhan nga nagtindog palibot kanako nga ako maga-ingon niini, aron nga sila motuo nga ikaw nagpadala kanako."⁴³Human kini niya gisulti, misinggit siya uban ang kusog nga tingog, "Lazaro, gawas!" ⁴⁴Ang patay nga tawo migawas; ang iyang mga tiil ug mga kamot nagapos sa panapton, ang iyang nawong halos naputos og panapton. Si Jesus miingon kanila, "Badbari ug palakawa siya."⁴⁵Unya daghan sa mga Judio nga miadto kang Maria ug nakakita kung unsa ang gibuhat ni Jesus, mituo kaniya; ⁴⁶apan ang pipila kanila miadto sa mga Pariseo ug nagsugilon kanila sa mga butang nga gibuhat ni Jesus.⁴⁷Unya ang pangulong pari ug ang mga Pariseo gitigom ang konseho ug miingon, "Unsa ang atong pagabuhaton?" Kining tawhana daghan na ang gibuhat nga mga timaan. ⁴⁸Kung ato siyang pasagdan sama niini, ang tanan motuo kaniya; ang mga Romano moanhi ug ilugon ang atong dapit ug ang atong nasod."⁴⁹Bisan pa niini, ang usa ka tawo sa ilang taliwala, si Caiafas, ang labaw nga pari niadto nga tuig, miingon kanila, "Wala kamoy nasayran. ⁵⁰Wala ninyo gihunahuna nga kini mas maayo alang kaninyo nga ang usa ka tawo mamatay alang sa katawhan kaysa ang tibuok nga nasod mahanaw."⁵¹Karon nagsulti siya niini dili gikan sa iyang kaugalingon. Hinuon, ingon nga labaw'ng pari niadtong tuiga, iyang gitagna nga si Jesus mamatay alang sa nasod; ⁵²ug dili lamang alang sa nasod, apan aron nga ang mga anak sa Dios nga nagkatibulaag kinahanglan mahiusa. ⁵³Busa gikan niadtong adlawa nagplano sila kung unsaon nila pagpatay si Jesus.⁵⁴Wala na si Jesus naglakaw nga dayag taliwala sa mga Judio, apan mibiya siya gikan didto paingon sa dapit nga duol sa kamingawan paingon sa lungsod nga gitawag ug Ephraim. Didto nagpabilin siya kauban ang mga disipulo. ⁵⁵Karon ang Pagsaylo sa mga Judio haduol na, ug daghan ang mitungas sa Jerusalem gikan sa mga dapit sa wala pa ang Pagsaylo aron sa pagputli sa ilang mga kaugalingon.⁵⁶Sila nangita kang Jesus, ug nag-istoryahanay sa usag-usa samtang sila nanindog sa templo, "Unsay inyong hunahuna? Nga dili siya moadto sa kapistahan?" ⁵⁷Karon ang mga pangulong pari ug ang mga Pariseo mihatag og mando nga kung adunay nasayod kung asa si Jesus, kinahanglan siya mosumbong niini aron nga sila modakop kaniya.

12¹Unom ka adlaw sa wala pa ang Pagsaylo, si Jesus miabot sa Betania, diin si Lazaro, nga gibanhaw ni Jesus gikan sa mga patay, atoa didto. ²Busa nag-andam sila og panihapon alang kaniya didto, ug si Marta ang nagsilbi, apan si Lazaro mao ang usa nga kauban niadtong naglingkod sa lamisa uban kang Jesus. ³Unya si Maria mikuha ug litra sa pahumot nga hinimo gikan sa bililhon og lunsay nga nardo, og gidihogan ang tiil ni Jesus niini, ug gitrapohan ang iyang tiil sa iyang buhok. Ang panimalay nalukop sa kahumot sa pahumot.⁴Si Judas Iscariote, nga usa sa iyang mga disipulo, ang usa nga magbudhi kaniya, miingon, ⁵"Nganong kini nga pahumot wala gibaligya og tulo ka gatos nga denario ug ihatag sa mga kabos?" ⁶Karon miingon siya niini, dili tungod kay naluoy siya sa mga kabos, apan tungod kay siya usa ka kawatan: anaa kaniya ang puntil sa kwarta ug kawaton kung unsa ang nasulod niini.⁷Si Jesus miingon, "Tugoti siya sa iyang pagabuhaton sa kung unsay anaa kaniya alang sa adlaw sa paglubong kanako. ⁸Anaa kanunay ang mga kabos diha kaninyo; apan dili ninyo ako makauban sa kanunay."⁹Karon usa ka dakong panon sa mga Judio nasayod nga si Jesus atoa didto, ug sila miadto, dili lamang alang kang Jesus, apan alang usab sa pagtan-aw kang Lazaro, nga gibanhaw ni Jesus gikan sa mga patay. ¹⁰Ang mga pangulong pari nagsabotsabot aron nga patyon usab nila si Lazaro; ¹¹kay tungod kaniya daghan sa mga Judio ang mipalayo ug mituo kang Jesus.¹²Sa pagkasunod nga adlaw ang usa ka dakong panon miabot sa kapistahan. Sa dihang nadunggan nila nga moadto si Jesus sa Jerusalem, ¹³mikuha sila sa mga sanga sa kahoy nga palmira ug migawas aron mosugat kaniya ug misinggit, "Hosanna! Bulahan siya nga moabot sa ngalan sa Ginoo, ang Hari sa Israel."¹⁴Nakakita si Jesus sa nating asno ug nagsakay niini; ingon sa nahisulat, ¹⁵"Ayaw kahadlok, anak nga babaye sa Zion; tan-awa, ang imong Hari moabot, nga mosakay sa nating asno."¹⁶Ang iyang mga disipulo wala makasabot niining mga butanga sa una nga higayon; apan sa dihang si Jesus gihimaya, sila nahinumdom nga kining mga butanga nahisulat mahitungod kaniya ug nabuhat nila kini nga mga butang ngadto kaniya.¹⁷Karon nagpamatuod ang panon nga uban kaniya sa dihang gitawag niya si Lazaro pagawas sa lubnganan ug gibanhaw siya gikan sa mga patay. ¹⁸Kini usab ang hinungdan nga ang panon miadto aron nga maghimamat kaniya tungod kay sila nakadungog nga siya nakabuhat niini nga timaan. ¹⁹Busa ang mga Pariseo miingon sa ilang mga kaugalingon. "Tan-awa, wala na kitay mahimo; tan-awa, ang kalibotan nagsunod na kaniya."²⁰Karon adunay mga Griyego nga kauban niadtong motungas aron sa pagsimba didto sa kapistahan. ²¹Kini sila miadto kang Felipe, nga gikan sa Betsaida sa Galilea, ug nangutana kaniya, nga miingon, "Sir, buot kaming makakita kang Jesus." ²²Si Felipe milakaw ug gisultihan si Andres; milakaw si Andres uban kang Felipe, ug ilang gisultihan si Jesus.²³Si Jesus mitubag kanila ug miingon, "Ang takna miabot na alang sa Anak sa Tawo nga himayaon. ²⁴Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, ako magasulti kaninyo, gawas nga ang usa ka lugas sa trigo matagak sa yuta ug mamatay, kini magapabilin sa iyang kaugalingon lamang; apan kung kini mamatay, kini magdala og daghang bunga.²⁵Siya nga magahigugma sa iyang kinabuhi mawad-an niini; apan siya nga magadumot sa iyang kinabuhi niining kalibotana makaangkon niini alang sa kinabuhing walay kataposan. ²⁶Ang si bisan kinsa nga mag-alagad kanako, pasagdi siya nga mosunod kanako; ug kung asa ako, atoa usab ang akong mga sulugoon. Ang si bisan kinsa nga moalagad kanako, ang Amahan magapasidungog kaniya.²⁷Karon ang akong kalag nasamok ug unsa ang angay nakong isulti? 'Amahan, luwasa ako gikan niining taknaa'? Apan tungod niini ako miabot niining taknaa. ²⁸Amahan, himayaon ang imong ngalan." Unya ang usa ka tingog gikan sa langit miingon, "Ako na kining gihimaya ug ako kining pagahimayaon pag-usab." ²⁹Unya ang panon nga mitindog ug nakadungog niini miingon nga nidugdog. Ang uban miingon, "Dihay anghel nga misulti kaniya."³⁰Si Jesus mitubag ug miingon, "Kini nga tingog wala miabot alang kanako, apan alang kaninyo. ³¹Karon ang paghukom niining kalibotana: Karon ang magmamando niining kalibotana igalabay pagawas.³²Ug ako, sa dihang ako igabayaw gikan sa yuta, magaduol ang matag-usa kanako." ³³Siya miingon niini aron sa pag-ila kung unsa nga matang sa kamatayon ang iyang kamatyan.³⁴Ang panon mitubag kaniya, "Kami nakadungog gikan sa balaod nga si Cristo magpabilin hangtod sa kahangtoran. Unsaon nimo pagkasulti, 'Ang Anak sa Tawo kinahanglan nga ipataas'? Kinsa kini nga Anak sa Tawo?" ³⁵Unya si Jesus miingon kanila, "Ang kahayag magpabilin uban kaninyo sa hamubo nga panahon. Lakaw samtang anaa pa kaninyo ang kahayag, aron nga ang kangitngit dili mag-una kaninyo. Siya nga magalakaw sa kangitngit wala masayod kung asa siya padulong. ³⁶Samtang anaa pa kaninyo ang kahayag, pagtuo sa kahayag aron nga mamahimo kamong mga anak sa kahayag." Si Jesus miingon niining mga butanga ug unya mipahawa ug mitago gikan kanila.³⁷Bisan tuod si Jesus nakabuhat sa daghang mga timaan sa ilang atubangan, apan wala gihapon sila motuo kaniya ³⁸aron nga ang pulong ni Isaias nga propeta matuman, diin siya nag-ingon: "Ginoo, kinsa ba ang mituo sa among pagpahayag? Ug kang kinsa ba gipadayag ang bukton sa Ginoo?"³⁹Kay alang niini nga hinungdan sila dili motuo, kay si Isaias usab miingon, ⁴⁰"Iyang gibutaan ang ilang mga mata, ug iyang gipagahi ang ilang mga kasingkasing; kondili, sila makakita uban sa ilang mga mata ug makasabot uban sa ilang mga kasingkasing, ug mobalik, ug ako silang ayohon."⁴¹Si Isaias miingon niining mga butanga tungod kay iyang nakita ang himaya ni Jesus ug misulti kaniya. ⁴²Apan bisan pa niana, daghan sa mga magmamando ang mituo kang Jesus; apan tungod sa mga Pariseo, sila wala mag-angkon niini aron nga dili sila ipapahawa gikan sa sinagoga. ⁴³Sila mas labaw pa nga nahigugma sa mga pagdayeg nga gikan sa mga tawo kay sa pagdayeg nga gikan sa Dios.⁴⁴Si Jesus misinggit ug miingon, "Siya nga nagtuo kanako, magatuo dili lamang kanako apan kaniya usab nga mipadala kanako, ⁴⁵ug siya nga nakakita kanako nakakita kaniya nga mipadala kanako.⁴⁶Ako mianhi ingon nga kahayag sa kalibotan aron nga si bisan kinsa nga magatuo kanako dili magpabilin sa kangitngit. ⁴⁷Si bisan kinsa nga nakadungog sa akong mga pulong apan wala magtipig niini, dili ako mohukom kaniya; kay wala ako mianhi aron sa paghukom sa kalibotan, apan sa pagluwas sa kalibotan.⁴⁸Siya nga magasalikway kanako ug wala modawat sa akong mga pulong adunay usa nga mohukom kaniya: kini mao ang pulong nga akong gisulti nga maghukom kaniya sa kataposan nga adlaw. ⁴⁹Kay wala ako mosulti alang sa akong kaugalingon, apan ang Amahan nga nagpadala kanako, nga naghatag kanako og mando kung unsa ang isulti. ⁵⁰Nasayod ako nga ang iyang mando mao ang kinabuhing walay kataposan, busa mao kana ang akong gisulti—sama sa gisulti sa akong Amahan kanako, igasulti ko usab."

13¹Karon sa wala pa ang Pista sa Pagsaylo sa dihang si Jesus nasayod nga ang iyang takna moabot na nga siya mobiya niining kalibotan paingon sa Amahan—naghigugma sa iyang mga gipanag-iya nga anaa sa kalibotan—gihigugma niya sila hangtod sa kataposan. ²Karon ang yawa nagbutang na niini sa kasingkasing ni Judas Iscariote nga anak ni Simon, aron mobudhi kang Jesus.³Nasayod sila nga ang Amahan naghatag kaniya sa tanan ngadto sa iyang mga kamot ug nga siya naggikan sa Dios ug mobalik sa Dios. ⁴Nagtindog siya human sa panihapon ug gihubo ang iyang pangsapaw nga sinina. Unya iyang gikuha ang tuwalya ug iya kining gitapis. ⁵Unya nagbubo siya ug tubig sa planggana ug nagsugod sa paghugas sa mga tiil sa iyang mga tinun-an ug gitrapohan sa tuwalya nga iyang gitapis.⁶Siya miduol kang Simon Pedro, ug si Pedro miingon kaniya, "Ginoo, imo bang hugasan ang akong mga tiil?" ⁷Si Jesus mitubag ug miingon kaniya, "Kung unsa ang akong buhaton kaninyo dili kamo makasabot karon, apan unya masabtan ra ninyo kini." ⁸Si Pedro miingon kaniya, "Dili nimo hugasan ang akong mga tiil." Si Jesus mitubag kaniya, "Kon dili ko ikaw hugasan, ikaw walay bahin kanako." ⁹Si Simon Pedro miingon kaniya, "Ginoo, ayaw lamang ang akong mga tiil ang hugasi, apan apil usab ang akong mga kamot ug ulo."¹⁰Si Jesus miingon kaniya, "Siya nga nakaligo na wala na magkinahanglan, gawas sa paghugas sa iyang mga tiil" apan siya hingpit nga limpyo; kamo limpyo, apan dili ang matag-usa." ¹¹(Kay si Jesus nasayod kung kinsa ang magbudhi kaniya; mao nga siya miingon, "Dili ang tanan kaninyo limpyo.")¹²Busa sa nahugasan na ni Jesus ang ilang mga tiil ug gikuha ang iyang mga bisti ug milingkod pag-usab, siya miingon kanila, "Nasayod ba kamo kung unsa ang akong gibuhat alang kaninyo? ¹³Gitawag ako ninyo nga 'magtutudlo' ug 'Ginoo,' ug sakto ang inyong giingon, tungod kay ako kana. ¹⁴Unya kung ako, ang Ginoo ug ang Magtutudlo, naghugas sa inyong mga tiil, kinahanglan nga hugasan usab ninyo ang tiil sa usag-usa. ¹⁵Kay ako naghatag kaninyo og sumbanan aron nga kamo usab magbuhat sama sa akong gibuhat alang kaninyo.¹⁶Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, ako magasulti kaninyo, ang sulugoon dili labaw sa iyang agalon; o ang mensahero labaw pa sa nagpadala kaniya. ¹⁷Kung nasayod kamo niining mga butanga, kamo mapanalanginan kung kamo magbuhat niini. ¹⁸Ako wala maghisgot mahitungod kaninyong tanan; ako nasayod kung kinsa kadtong akong napili—apan kini aron nga ang kasulatan matuman: 'Siya nga nagakaon sa akong tinapay mopataas sa iyang tikod batok kanako.'¹⁹Gisultihan ko kamo niini karon sa dili pa kini mahitabo aron nga sa dihang mahitabo na kini, basin kamo motuo nga MAO AKO. ²⁰Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, ako magasulti kaninyo, siya nga magadawat sa akong gipadala, magadawat kanako, ug siya nga magadawat kanako, magadawat kaniya nga nagpadala kanako.²¹Sa pagsulti ni Jesus niini, naguol siya sa espiritu. Siya nagpamatuod ug miingon, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, ako magasulti kaninyo nga ang usa kaninyo magbudhi kanako." ²²Ang mga tinun-an nagtinan-away sa usag usa, nga nahibulong kong kinsa ang iyang gitumong.²³Usa sa iyang mga tinun-an, nga gihigugma ni Jesus, milingkod sa kan-anan sa kilid ni Jesus. ²⁴Si Simon Pedro nagsinyas niini nga tinun-an ug miingon, "Sultihi kami kung kinsa kini nga iyang gisulti" ²⁵Busa mibalik siya ug nagpauraray sa dughan ni Jesus ug miingon, "Ginoo, kinsa kini?"²⁶Unya mitubag si Jesus, "Kini siya mao ang akong tusloan og pinikas sa tinapay ug ihatag kaniya." Busa sa dihang napikas niya ang tinapay, iya kining gihatag kang Judas nga anak ni Simon Iscariote. ²⁷Ug unya, human sa tinapay, si Satanas misulod kaniya, busa si Jesus miingon kaniya, "Unsa ang imong pagabuhaton, dalia kini pagbuhat."²⁸Karon walay bisan kinsa nga naglingkod sa lamesa nga nakahibalo nganong gisulti niya kini kaniya. ²⁹Ang pipila naghunahuna nga, sukad nga anaa kang Judas ang puntil sa kwarta, si Jesus miingon kaniya, "Palit kung unsa ang atong kinahanglanon alang sa pista," o nga siya kinahanglan adunay ihatag sa kabos. ³⁰Human madawat ni Judas ang tinapay, migawas dayon siya. Gabii na kadto.³¹Sa dihang wala na si Judas, si Jesus miingon, "Karon ang Anak sa Tawo gihimaya, ug ang Dios nahimaya kaniya, ³²Ang Dios maghimaya kaniya sa iyang kaugalingon, ug siya maghimaya kaniya dihadiha dayon. ³³Mga anak, ako magauban kaninyo sa hamubo pa nga panahon. Mangita kamo kanako, ug sama sa akong giingon sa mga Judio, 'Kung diin ako moadto, dili kamo makaadto.' Karon sultihan ko usab kamo niini.³⁴Ako maghatag kaninyo og bag-o nga sugo, nga kinahanglan higugmaon ninyo ang usag-usa; ingon nga ako nahigugma kaninyo, busa kinahanglan usab nga inyong higugmaon ang usag-usa. ³⁵Pinaagi niini ang matag-usa masayod nga kamo akong mga tinun-an, kung inyong higugmaon ang usag-usa."³⁶Si Simon Pedro miingon kaniya, "Ginoo, asa ka moadto?" si Jesus mitubag, "Kung asa ako moadto, dili kamo makasunod kanako karon, apan makasunod kamo kanako pagkahuman." ³⁷Si Pedro miingon kaniya, "Ginoo, nganong dili ako makasunod kanimo karon? Akong itugyan ang akong kinabuhi alang kanimo." ³⁸Si Jesus mitubag, "Imo bang itugyan kanako ang imong kinabuhi? Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, ako magasulti kanimo, sa dili pa magtuktugaok ang sunoy imo na akong ilimod sa makatulo ka higayon."

14¹"Ayaw tugoti nga mabalaka ang inyong kasingkasing. Tuo kamo sa Dios, tuo usab kanako. ²Sa balay sa akong Amahan daghan og mga lawak. Kung kini dili tinuod, gisultihan ko unta kamo, kay ako moadto aron sa pag-andam og dapit alang kaninyo. ³Kung ako moadto ug makaandam og dapit alang kaninyo, moanhi ako pag-usab ug pagadawaton ko kamo nganhi sa akong kaugalingon, aron nga kung asa ako atua usab kamo.⁴Nasayod kamo sa dalan kung asa ako padulong." ⁵Si Tomas miingon kang Jesus, "Ginoo, wala kami mahibalo kung asa ka padulong, unsaon namo pagkahibalo sa dalan?" ⁶Si Jesus miingon kaniya, "Ako ang dalan, ang kamatuoran, ug ang kinabuhi; walay makaadto sa Amahan gawas kung pinaagi kanako. ⁷Kung nakaila kamo kanako, nakaila usab kamo sa akong Amahan. Gikan karon nakaila na kamo kaniya, ug nakakita na kaniya."⁸Si Felipe miingon kang Jesus, "Ginoo, ipakita kanamo ang Amahan, ug kana igo na alang kanamo." ⁹Si Jesus miingon kaniya, "Dugay na ako nga nakig-uban kaninyo ug wala pa ba gihapon ka makaila kanako, Felipe? Si bisan kinsa nga nakakita kanako nakakita sa Amahan. Nganong naka-ingon ka man, 'Ipakita kanamo ang Amahan'?¹⁰Wala ka ba mituo nga ako anaa sa Amahan ug ang Amahan ania kanako? Ang mga pulong nga akong gisulti kaninyo wala ko isulti gikan sa akong kaugalingong awtoridad, kondili ang Amahan nga ania kanako nagbuhat sa iyang buluhaton. ¹¹Tuohi ako nga ako anaa sa Amahan, ug ang Amahan ania kanako, o tuo tungod sa mga buhat.¹²Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, sultihan ko kamo, siya nga motoo kanako magabuhat sa mga buhat nga akong ginabuhat, ug siya magabuhat og labaw pa niini nga mga buhat kay ako moadto sa Amahan. ¹³Bisan unsa ang inyong pangayoon sa akong ngalan, ako kining buhaton aron nga ang Amahan himayaon diha sa Anak. ¹⁴Kung mangayo kamo ug bisan unsa sa akong ngalan, ako kining buhaton.¹⁵Kung nahigugma kamo kanako, tumanon ninyo ang akong mga kasugoan. ¹⁶Ug mag-ampo ako sa Amahan, ug hatagan niya kamo og laing Maghuhupay aron nga siya makig-uban kaninyo hangtod sa kahangtoran: ¹⁷ang Espiritu sa kamatuoran. Nga dili madawat sa kalibotan tungod kay kini wala makakita kaniya o makaila kaniya. Apan kamo nakaila kaniya, kay siya mipuyo uban kaninyo ug maanaa kaninyo.¹⁸Dili ko kamo biyaan nga mag-inusara; mobalik ako kaninyo. ¹⁹Apan sa mubo nga panahon ang kalibotan dili na makakita kanako, apan kamo makakita kanako. Tungod kay ako buhi, kamo usab mabuhi. ²⁰Nianang adlawa masayod kamo nga ako anaa sa akong Amahan, ug kamo ania kanako, ug ako anaa kaninyo.²¹Siya nga nagbaton sa akong mga kasugoan ug nagtuman niini mao ang nahigugma kanako, ug siya nga nahigugma kanako higugmaon sa akong Amahan, ug ako siyang higugmaon ug akong ipakita ang akong kaugalingon kaniya." ²²Si Judas (dili si Iscariot) miingon kang Jesus, "Ginoo, nganong imong ipakita ang imong kaugalingon kanamo ug dili sa kalibotan?"²³Si Jesus mitubag ug miingon kaniya, "Si bisan kinsa nga nahigugma kanako, motuman siya sa akong pulong. Higugmaon siya sa akong Amahan, ug kami moanha kaniya, ug kami mohimo sa among puluy-anan diha kaniya. ²⁴Siya nga wala mahigugma kanako dili motuman sa akong mga pulong. Ang pulong nga inyong nadungog dili gikan kanako apan gikan sa Amahan nga nagpadala kanako.²⁵Gisulti ko kini nga mga butang kaninyo, samtang ako anaa uban kaninyo. ²⁶Bisan pa niana, ang Maghuhupay—ang Balaang Espiritu nga ipadala sa Amahan sa akong ngalan—siya motudlo kaninyo sa tanang butang ug siya magpahinumdom kaninyo sa tanang butang nga gisulti ko kaninyo. ²⁷Ibilin ko kaninyo ang kalinaw; ihatag ko kaninyo ang akong kalinaw. Dili ko kini ihatag sama sa paghatag sa kalibotan. Ayaw tugoti nga mabalaka ang inyong kasingkasing, ug ayaw kahadlok.²⁸Nakadungog kamo nga ako miingon kaninyo, 'Ako molakaw, ug mobalik ako kaninyo.' Kung kamo nahigugma kanako, kamo malipay tungod kay ako moadto sa Amahan, kay ang Amahan mas labaw kay kanako. ²⁹Karon gisultihan ko kamo sa wala pa kini mahitabo aron nga, sa dihang kini mahitabo, motuo kamo.³⁰Dili na ako mosulti og daghan pa kaninyo, kay ang tigdumala niining kalibotan moabot na. Wala siyay gahom nganhi kanako, ³¹apan aron nga ang kalibotan makabalo nga ako nahigugma sa Amahan, akong buhaton ang gisugo sa Amahan kanako. Manindog kita ug manglakaw gikan dinhi."

15¹"Ako mao ang matuod nga punoan sa paras, ug ang akong Amahan mao ang tig-atiman. ²Kuhaon niya ang matag sanga nga ania kanako nga wala nagahatag ug bunga, ug iyang pul-ongan ang mga sanga nga nagapamunga aron nga kini mamunga ug daghan.³Kamo hinlo na tungod sa mga mensahe nga gisulti ko kaninyo. ⁴Pabilin kanako, ug ako kaninyo. Sama nga ang sanga dili makapamunga sa iyang kaugalingon gawas kung kini magpabilin sa punoan, bisan usab kamo, gawas kung kamo magpabilin kanako.⁵Ako ang punoan, kamo ang mga sanga. Siya nga magpabilin kanako, ug ako kaniya, mamunga ug daghan, kay kung wala ako wala kamoy mahimo. ⁶Kung adunay dili magpabilin kanako, isalibay siya sama sa usa ka sanga ug malaya, ug ilang tigomon ang mga sanga ug isalibay sa kalayo, ug kini masunog. ⁷Kung kamo magpabilin kanako, ug kung ang akong mga pulong magpabilin kaninyo, pangayoa ang bisan unsa nga inyong gitinguha, ug kini mahitabo alang kaninyo.⁹⁸Ang akong Amahan mahimaya niini, nga kamo mamungag daghan ug sa ingon pamatud-an nga kamo akong mga tinun-an. 9 Ingon nga ang Amahan nahigugma kanako, ako nahigugma usab kaninyo. Pabilin sa akong gugma.¹⁰Kung inyong tumanon ang akong mga kasugoan, kamo magpabilin sa akong gugma sama nga ako nituman sa mga kasugoan sa akong Amahan ug nagpabilin sa iyang gugma. ¹¹Gisulti ko kini nga mga butang kaninyo aron nga ang akong kalipay maanaa kaninyo ug aron ang inyong kalipay mahingpit.¹²Kini ang akong sugo, nga kamo maghigugmaay sa matag usa sama sa akong paghigugma kaninyo. ¹³Walay usa nga adunay gugma nga mas labaw kaysa niini, nga iyang ihatag ang iyang kinabuhi alang sa iyang mga higala.¹⁴Kamo akong mga higala kung mobuhat kamo sa mga butang nga akong gisugo kaninyo. ¹⁵Wala ko na kamo gitawag nga akong mga sulugoon, kay ang sulugoon wala masayod kung unsa ang ginabuhat sa iyang agalon. Gitawag ko kamo nga mga higala, kay ang tanan nga akong nadungog gikan sa akong Amahan, akong gipahibalo kaninyo.¹⁶Dili kamo ang nagpili kanako, apan ako ang nagpili kaninyo ug gitudlo kamo aron manglakaw ug mamunga, ug ang inyong bunga kinahanglan magpabilin. Mao gayod kini aron bisan unsa ang inyong pangayoon sa Amahan sa akong ngalan, ihatag niya kini kaninyo. ¹⁷Kini mao ang mga butang nga akong gisugo kaninyo: nga maghinigugmaay kamo sa matag usa.¹⁸Kung ang kalibotan nagdumot kaninyo, hibalo-i nga kini nagdumot kanako sa wala pa kini nagdumot kaninyo. ¹⁹Kung kamo iya sa kalibotan, ang kalibotan mahigugma kaninyo ingon nga iya. Apan tungod kay kamo dili iya sa kalibotan ug tungod kay gipili ko kamo gikan sa kalibotan, nagpasabot nga ang kalibotan nagdumot kaninyo.²⁰Hinumdomi ang pulong nga akong gisulti kaninyo, 'Ang sulugoon dili labaw sa iyang agalon.' Kung gilutos nila ako, lutoson usab nila kamo; kung ilang tumanon ang akong pulong, tumanon usab nila ang inyong pulong. ²¹Buhaton nila kining tanan nga mga butang diha kaninyo tungod sa akong ngalan kay wala man sila makaila kaniya nga nagpadala kanako. ²²Kung wala ako mianhi ug misulti kanila, wala unta sila makasala, apan karon wala silay ikapasumangil alang sa ilang sala.²³Siya nga nagdumot kanako nagdumot usab sa akong Amahan. ²⁴Kung wala ko nahimo ang mga buluhaton nga wala gayoy nakahimo kanila, wala unta sila makasala, apan karon sila nakakita ug nagdumot kanako ug sa akong Amahan. ²⁵Apan kini aron matuman ang pulong nga nahisulat sa ilang balaod, 'Nagdumot sila kanako sa walay hinungdan.'²⁶Kung ang Maghuhupay—nga akong ipadala kaninyo gikan sa Amahan, nga mao, ang Espiritu sa kamatuoran, nga gikan sa Amahan—moabot, siya makapamatuod mahitungod kanako. ²⁷Kamo usab makapamatuod tungod kay kamo uban kanako gikan pa sa sinugdanan.

16¹"Gisulti ko kaninyo kining mga butanga aron nga dili kamo mapahilayo. ²Pagawason nila kamo sa mga sinagoga. Apan ang takna moabot sa dihang ang matag-usa nga mopatay kaninyo maghunahuna nga siya nagdalit ug paghalad sa Dios.³Buhaton nila kining mga butanga tungod kay wala nila ako mailhi ug ang Amahan. ⁴Gisulti ko kaninyo kining mga butanga aron nga sa dihang moabot ang ilang takna, makahinumdom kamo nga ako nagsulti kaninyo mahitungod kanila. Wala ko kamo sultihi mahitungod niining mga butanga sa sinugdanan tungod kay ako uban kaninyo.⁵Apan karon moadto ako kaniya nga nagpadala kanako, apan walay usa kaninyo ang nangutana kanako, 'Asa ka moadto?' ⁶Apan tungod kay ako miingon niining mga butanga kaninyo, napuno sa kaguol ang inyong kasingkasing. ⁷Apan sultihan ko kamo sa kamatuoran: mas maayo alang kaninyo nga mobiya ako. Kay kung dili ako mobiya, ang Maghuhupay dili moabot kaninyo, apan kung mobiya ako, ipadala ko siya kaninyo.⁸Sa dihang siya moabot, ang Maghuhupay magapamatuod nga ang kalibotan sayop mahitungod sa sala, mahitungod sa pagkamatarong, ug mahitungod sa paghukom— ⁹mahitungod sa sala, tungod kay wala sila mituo kanako; ¹⁰mahitungod sa pagkamatarong, tungod kay moadto ako sa Amahan, ug dili na kamo makakita kanako; ¹¹ug mahitungod sa paghukom, tungod kay ang tigdumala niining kalibotana gihukman na.¹²Daghan pang mga butang ang isulti ko kaninyo, apan dili kamo makasabot niini karon. ¹³Apan sa dihang siya, ang Espiritu sa Kamatuoran, moabot, mogiya siya kaninyo ngadto sa tanan nga kamatuoran, kay dili siya magasulti gikan sa iyang kaugalingon. Apan mosulti siya sa bisan unsa nga iyang madungog, ug isulti niya kaninyo kung unsa ang moabot. ¹⁴Himayaon niya ako, tungod kay kuhaon niya kung unsa ang anaa kanako ug isulti niya kini kaninyo.¹⁵Ang tanang butang nga iya sa Amahan akoa. Busa, moingon ako nga kuhaon sa Espiritu kung unsa ang anaa kanako ug isulti niya kini kaninyo. ¹⁶Sa mubo nga higayon dili kamo makakita kanako, ug human sa mubo nga higayon makakita kamo kanako."¹⁷Unya pipila sa iyang mga disipulo miingon sa matag-usa, ''Unsa kining iyang giingon kanato, 'Sa mubo nga higayon dili kamo makakita kanako ug human sa mubo nga higayon makakita kamo kanako,' ug, 'Tungod kay ako moadto sa Amahan'?" ¹⁸Busa miingon sila, "Unsa kining iyang ginaingon, 'Sa mubo nga higayon'? Wala kita nasayod kung unsa ang iyang gipanulti."¹⁹Nakita ni Jesus nga buot nilang mangutana kaniya, ug miingon siya kanila, ''Mao ba kini ang inyong gipangutana sa inyong kaugalingon mahitungod sa akong giingon, 'Sa mubo nga higayon dili kamo makakita kanako ug human sa mubo nga higayon makakita kamo kanako'? ²⁰Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, moingon ako kaninyo, manghilak kamo ug magbangotan, apan ang kalibotan malipay; mapuno kamo sa kaguol, apan ang inyong kagul-anan ilisan ug kalipay. ²¹Sa dihang ang babaye manganakay na naguol siya tungod kay hapit na ang takna sa iyang pagpanganak, apan sa dihang gihimugso na niya ang bata, dili na siya makahinumdom sa kasakit tungod sa iyang kalipay nga ang usa ka bata nga natawo sa kalibotan.²²Busa naguol kamo karon, apan makita ko kamo pag-usab, ug malipay ang inyong kasingkasing, walay si bisan kinsa nga makakuha sa inyong kalipay gikan kaninyo. ²³Niana nga adlaw dili na kamo mangutana kanako ug bisan unsa. Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, moingon ako kaninyo, kung mangayo kamo bisan unsa sa Amahan pinaagi sa akong ngalan, ihatag niya kini kaninyo. ²⁴Hangtod karon wala pa kamo nangayo ug bisan unsa pinaagi sa akong ngalan. Pangayo, ug makadawat kamo aron ang inyong kalipay mahimong hingpit.²⁵Miingon ako kaninyo niining mga butanga sa pasumbingay, apan moabot ang takna nga dili na ako mosulti kaninyo sa pasumbingay, kondili mosulti ako kaninyo sa klaro mahitungod sa Amahan.²⁶Niana nga adlaw mangayo kamo pinaagi sa akong ngalan ug dili ako moingon kaninyo nga ako nag-ampo sa Amahan alang kaninyo, ²⁷kay ang Amahan mismo naghigugma kaninyo tungod kay nahigugma kamo kanako ug tungod kay mituo kamo nga ako gikan sa Amahan. ²⁸Gikan ako sa Amahan, ug mianhi ako sa kalibotan. Usab, mobiya ako sa kalibotan ug moadto ako sa Amahan."²⁹Ang iyang mga disipulo miingon, ''Tan-awa, karon nagsulti ka na sa yano ug wala ka na migamit ug pasumbingay. ³⁰Karon nasayod na kami nga nasayod ka sa tanang butang, ug wala na nimo gikinahanglan si bisan kinsa aron mangutana kanimo. Tungod niini, mituo kami nga ikaw gikan sa Dios." ³¹Si Jesus mitubag kanila, ''Nagtuo na ba kamo karon?³²Tan-awa, ang takna moabotay na, Oo, ug miabot na gayod, sa dihang magkatibulaag kamo, ang matag-usa sa ilang kaugalingong panimalay, ug biyaan ninyo ako nga mag-inusara. Apan wala ako mag-inusara tungod kay ang Amahan uban kanako. ³³Gisulti ko kaninyo kining mga butanga aron nga kamo adunay kalinaw gikan kanako. Sa kalibotan, aduna kamoy kasamok, apan pagmalig-on: Gibuntog ko na ang kalibotan."

17¹Human miingon si Jesus niining mga butanga, mihangad siya sa langit ug miingon, ''Amahan, ang takna miabot na, himayaa ang imong Anak aron nga ang Anak maghimaya kanimo— ²sama nga imong gihatag kaniya ang katungod diha sa tanang unod aron siya magahatag sa kinabuhing walay kataposan sa tanan nga imong gihatag kaniya.³Kini mao ang kinabuhing dayon: Nga sila makaila kanimo, ang bugtong matuod nga Diyos, ug kaniya nga imong gipadala, si Jesu-Kristo. ⁴Ako naghimaya kanimo sa kalibotan. Natapos ko na ang buluhaton nga imong gihatag kanako nga pagabuhaton. ⁵Karon, Amahan, himayaa ako uban kanimo sa himaya nga akong nabatonan uban kanimo sa wala pa buhata ang kalibotan.⁶Gipadayag ko ang imong ngalan ngadto sa katawhan nga imong gihatag kanako gikan sa kalibotan. Imo sila, ug imo silang gihatag kanako, ug gituman nila ang imong pulong. ⁷Karon nasayod na sila nga ang tanang butang nga imong gihatag kanako naggikan kanimo, ⁸kay gihatag ko kanila ang tanan nga pulong nga imong gihatag kanako. Gidawat nila kini ug tinuod nga nakahibalo nga ako gikan kanimo, ug mituo sila nga ikaw nagpadala kanako.⁹Nag-ampo ako alang kanila. Wala ako nag-ampo alang sa kalibotan apan alang niadtong imong gihatag kanako, kay sila imo man. ¹⁰Ang tanan nga anaa kanako imo man, ug ang imoha akoa, ug ako nahimaya diha kanila. ¹¹Wala na ako sa kalibotan, apan kining katawhan anaa sa kalibotan, ug moanha ako kanimo. Balaan nga Amahan, tipigi sila sa imong ngalan nga imong gihatag kanako aron sila mahimong usa, maingon nga kita usa.¹²Samtang uban pa ako kanila, giampingan ko sila pinaagi sa imong ngalan, nga imong gihatag kanako. Gipanalipdan ko sila, ug walay usa kanila nga nalaglag, gawas sa anak sa kalaglagan, aron nga ang kasulatan matuman. ¹³Karon moanha na ako kanimo, apan gisulti ko kining mga butanga dinhi sa kalibotan aron makabaton sila sa akong kalipay nga mahingpit diha sa ilang kaugalingon. ¹⁴Gihatag ko kanila ang imong pulong, ug ang kalibotan magdumot kanila tungod kay sila dili iya sa kalibotan, sama nga ako dili iya sa kalibotan.¹⁵Wala ako naghangyo kanimo aron kuhaon sila gikan sa kalibotan apan aron nga ikaw magbantay kanila gikan sa daotan. ¹⁶Dili sila iya sa kalibotan, sama nga ako dili iya sa kalibotan. ¹⁷Ilain sila pinaagi sa kamatuoran. Ang imong pulong kamatuoran.¹⁸Sama nga gipadala mo ako sa kalibotan, busa gipadala ko sila sa kalibotan. ¹⁹Alang kanila gilain ko ang akong kaugalingon, aron sila sa ilang kaugalingon malain usab sa kamatuoran.²⁰Wala ako nag-ampo alang lamang niini, apan alang usab niadtong mituo kanako pinaagi sa ilang pulong ²¹aron magkahiusa silang tanan, sama nga ikaw, Amahan, ania kanako, ug ako anaa kanimo. Nag-ampo ako nga sila usab maanaa kanato aron nga ang kalibotan motuo nga ikaw nagpadala kanako.²²Ang himaya nga imong gihatag kanako, gihatag ko kanila, aron sila mahimong usa, ingon nga kita usa: ²³Ako anaa kanila, ug ikaw ania kanako—aron sila mahiusa sa hingpit, aron ang kalibutan makaila nga ikaw mao ang nagpadala kanako, ug nga ikaw nahigugma kanila ingon nga ikaw nahigugma kanako.²⁴Amahan, buot nako nga kadtong imong gihatag kanako uban usab kanako kung asa ako aron ilang makita ang akong himaya, nga imong gihatag kanako. Kay gihigugma mo ako sa wala pa gibuhat ang kalibotan.²⁵Matarong nga Amahan, ang kalibotan wala makaila kanimo, apan ako nakaila kanimo; ug kini sila nahibalo nga ikaw nagpadala kanako. ²⁶Gihimo ko nga maila ang imong ngalan ngadto kanila, ug ipaila ko kini aron nga ang gugma nga sama sa imong paghigugma kanako maanaa kanila, ug ako maanaa kanila.

18¹Human makasulti si Jesus niining mga pulonga, siya miadto uban sa iyang mga tinun-an ngadto sa pikas nga daplin sa Walog sa Kidron, diin didtoy usa ka tanaman diin siya ug ang iyang mga tinun-an misulod. ²Karon si Judas, nga magbudhi kaniya, nasayod usab niining dapita, kay si Jesus kanunay nga nagaadto didto uban sa iyang mga tinun-an. ³Unya si Judas, nga nanguna sa pundok sa mga sundalo gikan sa mga pangulong pari ug sa mga Pariseo, ug mga opisyal, miabot didto nga dala ang mga parol, ug mga sulo, ug mga hinagiban.⁴Unya si Jesus, nga nahibalo sa tanang mga butang nga nanghitabo kaniya, miduol ug nangutana kanila, "Si kinsa ang inyong gipangita?" ⁵Sila mitubag kaniya, "Si Jesus nga Nazaretnon." Si Jesus miingon kanila, "Ako." Si Judas, nga nagbudhi kaniya, nagtindog usab uban sa mga sundalo.⁶Busa sa dihang siya miingon kanila, "Ako," miatras sila ug nangatumba sa yuta. ⁷Unya si Jesus nangutana pag-usab kanila, "Si kinsa ang inyong gipangita?" Sila miingon pag-usab, "Si Jesus nga Nazaretnon."⁸Si Jesus mitubag, "Gisultihan ko na kamo nga ako. Busa kung nangita kamo kanako, tugoti silang molakaw." ⁹Nahitabo kini aron matuman ang mga pulong nga iyang giingon: "Si kinsa kadtong gihatag nimo kanako, walay usa nga nawala kanako."¹⁰Unya si Simon Pedro, nga adunay usa ka espada, miibut niini ug gitigbas ang sulugoon sa labaw nga pari ug naputol ang iyang tuong dalunggan. Karon ang ngalan sa sulugoon mao si Malcus. ¹¹Si Jesus miingon kang Pedro, "Ibalik ang espada ngadto sa iyang sakuban. Dili ba nako imnon ang kupa nga gihatag sa Amahan kanako?"¹²Busa ang pundok sa mga sundalo, ug ang kapitan, ug ang mga opisyal sa mga Judio, midakop kang Jesus ug gigapos siya. ¹³Gidala nila siya pag-una ngadto kang Annas, kay siya ang ugangang lalaki ni Caifas, nga mao ang labaw nga pari nianang tuiga. ¹⁴Karon si Caifas mao ang usa nga mihatag ug tambag sa mga Judio nga mas maayo nga ang usa ka tawo mamatay alang sa katawhan.¹⁵Si Simon Pedro misunod kang Jesus, ug ang usa pa ka tinun-an. Karon kana nga tinun-an nailhan sa labaw nga pari, ug misulod siya uban kang Jesus ngadto sa hawanan sa labaw nga pari; ¹⁶apan si Pedro nagtindog sa gawas sa pultahan. Busa ang laing usa ka tinun-an, nga nailhan sa labaw nga pari, migawas ug nakig-istorya sa babaeng tigbantay sa pultahan ug iyang gidala si Pedro pasulod.¹⁷Unya ang babaeng sulugoon, ang tigbantay sa pultahan, miingon kang Pedro, "Dili ba ikaw usab usa sa mga tinun-an niining tawhana?" Siya miingon, "Dili ako." ¹⁸Karon ang mga sulugoon ug mga opisyal nagtintog didto, ug naghaling sila ug kalayo nga uling, kay tugnaw, ug nagpainit sila sa ilang kaugalingon. Si Pedro uban usab kanila, nagtindog didto ug nagpainit sa iyang kaugalingon.¹⁹Unya ang labaw nga pari nangutana kang Jesus mahitungod sa iyang mga tinun-an ug sa iyang pagpanudlo. ²⁰Si Jesus mitubag ngadto kaniya, "Dayag akong misulti sa kalibotan. Kanunay ako nagatudlo sa mga sinagoga ug sa templo diin ang tanan nga mga Judio magtigom. Wala akoy giingon sa tago. ²¹Nganong gipangutana mo ako? Pangutan-a ang mga nakadungog kanako bahin sa akong gisulti. Tan-awa, kini nga mga tawo nahibalo sa akong gisulti.²²Sa dihang miingon si Jesus niini, usa sa mga opisyal nga nagtindog didto misumbag kang Jesus ug miingon, "Ingon niana ka ba motubag sa labaw nga pari?" ²³Si Jesus mitubag kaniya, "Kung nagsulti ako nga sayup, pamatud-i nga sayup, apan kung sakto, nganong imo akong gipasakitan?" ²⁴Unya si Annas nagpadala kaniya nga ginapos ngadto kang Caifas nga labaw nga pari.²⁵Karon si Simon Pedro nagtindog ug nagpainit sa iyang kaugalingon. Unya ang mga tawo miingon kaniya, "Dili ba ikaw usab usa sa iyang mga tinun-an?" Milimod siya ug miingon, "Dili ako." ²⁶Usa sa mga sulugoon sa labaw nga pari, nga paryente sa tawo nga ang dalunggan giputol ni Pedro, miingon, "Dili ba nakit-an ko ikaw sa tanaman uban niya?" ²⁷Unya si Pedro milimod pag-usab, ug dihadiha dayon ang manok mituktugaok.²⁸Unya gidala nila si Jesus gikan kang Caifas ngadto sa palasyo sa gobernador. Kini sayo sa kabuntagon, ug wala sila misulod sa palasyo sa gobernador aron nga dili sila mahugawan apan makakaon sa Pagsaylo. ²⁹Busa si Pilato migawas ngadto kanila ug miingon, "Unsay pasangil nga inyong gidala batok niining tawhana?" ³⁰Sila mitubag ug miingon kaniya, "Kung kining tawhana wala nagbuhat ug daotan, dili namo siya ihatag kanimo."³¹Busa si Pilato miingon kanila, "Dad-a ninyo siya ug hukmi siya sumala sa inyong balaod." Ang mga Judio miingon kaniya, "Dili kini subay sa balaod alang kanato ang pagpatay sa usa ka tawo." ³²Sila miingon niini aron ang pulong ni Jesus matuman nga iyang gisulti aron sa pagpaila kung sa unsa nga matang sa kamatayon siya mamatay.³³Unya si Pilato misulod pag-usab sa palasyo sa gobernador ug gitawag si Jesus ug miingon siya kaniya, "Ikaw ba ang Hari sa mga Judio?" ³⁴Si Jesus mitubag, "Nagsulti ka ba gikan sa imong kaugalingon, o gisultihan ka sa uban mahitungod kanako?" ³⁵Si Pilato mitubag, "Dili ako Judio, ako ba?" Ang imong kaugalingong katawhan ug ang pangulong pari naghatag kanimo nganhi kanako. Unsa ang imong gibuhat?"³⁶Si Jesus mitubag, "Ang akong gingharian dili dinhi niini nga kalibotan. Kung ang akong gingharian kabahin niining kalibotana, makig-away ang akong mga sulugoon aron dili ako ihatag ngadto sa mga Judio. Apan karon ang akong gingharian dili gikan dinhi." ³⁷Unya si Pilato miingon kaniya, "Unya, ikaw usa ka hari?" Si Jesus mitubag, "Ikaw nag-ingon nga ako usa ka hari. Alang niining katuyoan natawo ako, ug alang niining katuyoan mianhi ako sa kalibotan aron sa pagsaksi sa kamatuoran. Ang matag-usa nga nahisakop sa kamatuoran maminaw sa akong tingog."³⁸Si Pilato miingon kaniya, "Unsa ang kamatuoran?" Sa dihang siya miingon niini, siya migawas pag-usab sa mga Judio ug miingon kanila, "Wala akoy nakita nga sala niining tawhana. ³⁹Apan aduna kamoy nabatasan nga ako magpagawas ug usa ka tawo ngadto kaninyo sa Pagsaylo. Busa buot ba ninyo nga buhian nako ang Hari sa mga Judio alang kaninyo?" ⁴⁰Unya misinggit sila pag-usab ug miingon, "Dili kining tawhana, apan si Barabbas." Karon si Barabbas usa ka kawatan.

19¹Unya gipakuha ni Pilato si Jesus ug gipalatos siya. ²Ang mga sundalo naghimo ug korona nga tunokon. Gibutang nila kini sa ulo ni Jesus ug gisul-oban siya ug dagtom-pula nga bisti. ³Miadto sila kaniya ug miingon, "Dayega, ang Hari sa mga Judio!" ug gikulata nila siya.⁴Ug unya migawas pag-usab si Pilato ug miingon kanila, "Tan-awa, gidala naku siya sa gawas alang kaninyo aron nga masayran ninyo nga wala akoy nakita nga sala diha kaniya. ⁵Busa migawas si Jesus, nagsuot siya ug korona nga tunokon ug dagtom-pula nga bisti. Unya miingon si Pilato kanila, "Tan-awa kining tawhana!" ⁶Busa sa dihang ang mga pangulong pari ug mga opisyal nakakita kang Jesus, naninggit sila ug miingon, "Ilansang siya! ilansang siya!" Miingon si Pilato kanila, "Dad-a siya ninyo ug kamoy maglansang kaniya, tungod kay wala akoy nakaplagan nga sayop diha kaniya."⁷Ang mga Judio mitubag kaniya, "Kami adunay balaod, ug sumala sa balaod kinahanglan siyang patyon tungod kay giangkon niya nga siya ang Anak sa Dios." ⁸Sa pagkadungog ni Pilato niining pulonga, misamot ang iyang kahadlok, ⁹ug misulod siya pag-usab sa palasyo sa gobernador ug miingon kang Jesus, "Taga diin ka man gikan?" Apan si Jesus wala mitubag kaniya.¹⁰Unya miingon si Pilato kaniya, "Dili ka ba makigsulti kanako? Wala ka ba masayod nga ako adunay gahom sa pagpalingkawas kanimo ug gahom sa pagpalansang kanimo?" ¹¹Mitubag si Jesus kaniya, "Wala kay bisan unsang gahom nganhi kanako gawas kung unsa ang gihatag kanimo gikan sa kahitas-an. Busa, siya nga nagtugyan kanako diha kanimo ang adunay dakong sala."¹²Tungod niini nga tubag, buhian unta siya ni Pilato, apan ang mga Judio naninggit nga nag-ingon, "Kung buhian mo kining tawhana, dili ka higala ni Cesar: Ang tanan nga maghimo sa iyang kaugalingon isip nga hari nagsultig batok kang Cesar." ¹³Sa pagkadungog ni Pilato niini nga mga pulong, gidala niya si Jesus sa gawas ug milingkod siya sa hukmananan sa dapit nga gitawag ug "Ang daplin sa dalan," apan sa Hebreo, "Gabbatha."¹⁴Karon mao kadto ang adlaw sa pagpangandam alang sa Pagsaylo, sa ika-unom nga oras. Miingon si Pilato sa mga Judio, "Tan-awa, ania ang inyong hari!" ¹⁵Naninggit sila, "Ipalayo siya! ipalayo siya; ilansang siya!" Miingon si Pilato ngadto kanila, "Kinahanglan ba nga ilansang nako ang inyong hari?" Ang mga pangulong pari mitubag, "Kami walay laing hari gawas kang Cesar." ¹⁶Unya gihatag ni Pilato si Jesus ngadto kanila aron ilansang.¹⁷Unya gikuha nila si Jesus, ug migawas siya, nga nagpas-an sa krus alang sa iyang kaugalingon, ngadto sa dapit nga gitawag "Ang Dapit sa Kalabira," nga sa Hebreo gitawag nga "Golgota." ¹⁸Gilansang nila si Jesus didto, ug uban kaniya ang duha ka laing tawo, usa sa matag kilid, uban kang Jesus nga anaa sa tunga.¹⁹Nagsulat usab si Pilato ug usa ka ilhanan ug gibutang kini sa krus. Didto adunay nakasulat: SI JESUS NGA TAGA-NAZARET, ANG HARI SA MGA JUDIO. ²⁰Daghang mga Judio ang nakabasa sa maong ilhanan tungod kay ang dapit kung asa gilansang si Jesus duol sa siyudad. Ang ilhanan gisulat sa Hebreo, sa Latin, ug sa Griyego.²¹Unya ang mga pangulong pari sa mga Judio miingon kang Pilato, "Ayaw isulat, 'Ang Hari sa mga Judio,' apan hinuon, 'Kining usa nga nag-ingon, "Ako ang Hari sa mga Judio."'" ²²Si Pilato mitubag, "Kung unsa ang akong gisulat ako nang gisulat."²³Human gilansang sa mga sundalo si Jesus, gikuha nila ang iyang bisti ug gitunga sa upat ka bahin; usa ka bahin alang sa kada sundalo, ug ang kupo. Karon ang kupo walay tinahian, hinabi gikan sa taas. ²⁴Unya nag-ingnanay sila sa matag-usa, "Dili nato kini gision, apan hinuon magripa kita alang niini aron makahukom kung si kinsa ang makapanag-iya niini." Kini nahitabo aron nga ang kasulatan matuman nga miingon, "Ilang gibahinbahin ang akong bisti sa ilang kaugalingon; nag-ripa sila sa akong sinina."²⁵Gibuhat sa mga sundalo kining mga butanga. Ang inahan ni Jesus, ang igsoong babaye sa iyang inahan, si Maria nga asawa ni Cleopas, ug si Maria Magdalena. Kini nga mga babaye nagtindog duol sa krus ni Jesus. ²⁶Sa dihang nakita ni Jesus ang iyang inahan ug ang tinun-an nga iyang gihigugma nga nagtindog sa duol, miingon siya sa iyang inahan, "Babaye, tan-awa, ang imong anak!" ²⁷Unya miingon siya sa tinun-an, "Tan-awa, ang imong inahan!" Gikan nianang orasa gidala siya sa tinun-an sa iyang kaugalingong panimalay.²⁸Pagkahuman niini, tungod kay nasayod siya nga ang tanang butang nahingpit na, aron matuman ang kasulatan, si Jesus miingon, "Giuhaw ako." ²⁹Ang usa ka sudlanan nga puno sa aslom nga bino gibutang didto, busa nagbutang sila sa espongha nga puno sa aslom nga bino ngadto sa usa ka sungkod nga hisopo ug gipataas kini ngadto sa iyang baba. ³⁰Sa dihang nainom na ni Jesus ang aslom nga bino, siya miingon, "Natapos na." Giduko niya ang iyang ulo ug gitugyan ang iyang espiritu.³¹Unya ang mga Judio, tungod kay kini adlaw sa pagpangandam, ug aron nga ang mga lawas dili magpabilin sa krus sa adlaw nga Igpapahulay (kay ang adlaw nga Igpapahulay usa ka mahinungdanon nga adlaw), gihangyo si Pilato nga balion ang ilang mga tiil ug kuhaon sila. ³²Unya ang mga sundalo miabot ug gibali nila ang mga tiil sa unang tawo ug sa ikaduhang tawo nga gilansang uban kang Jesus. ³³Sa pag-abot nila kang Jesus, nakita nila nga siya patay na, busa wala na nila balia ang iyang mga tiil.³⁴Bisan pa niana, ang usa ka sundalo miduslak sa iyang kilid gamit ang bangkaw, ug dihadiha migawas ang dugo ug tubig. ³⁵Ang usa nga nakakita niini mipamatuod, ug ang iyang pagpamatuod tinuod. Nasayod siya nga ang iyang gisulti tinuod aron nga kamo usab motuo.³⁶Kay kini nga mga butang nahitabo aron matuman ang kasulatan, "Walay usa sa iyang mga bukog ang mabali." ³⁷Usab, ang laing kasulatan miingon, "Sila magatan-aw kaniya nga ilang giduslak."³⁸Human niining mga panghitabo si Jose nga taga-Arimatea, sanglit usa siya ka tinun-an ni Jesus (apan sa tago tungod sa kahadlok sa mga Judio) naghangyo kang Pilato nga kung mahimo iyang kuhaon ang lawas ni Jesus. Gitugotan siya ni Pilato. Busa miadto si Jose ug gikuha ang iyang lawas. ³⁹Miadto usab si Nicodemus, siya nga kaniadto miadto kang Jesus sa pagkagabii. Gidala niya ang sinagol nga mira ug mga aloe, nga mikabat ug usa ka gatos ka litras ang kabug-aton.⁴⁰Busa gikuha nila ang lawas ni Jesus ug giputos kini sa lino nga panapton uban sa mga pahumot, ingon nga nabatasan sa mga Judio sa paglubong sa mga lawas. ⁴¹Karon sa dapit nga siya gilansang didto adunay tanaman; ug sa maong tanaman adunay bag-o nga lubnganan nga wala pay tawo nga gilubong. ⁴²Tungod kay mao kadto ang adlaw sa pagpangandam alang sa mga Judio ug tungod kay ang lubnganan duol lang, gilubong nila si Jesus didto.

20¹Karon sa sayo sa unang adlaw sa semana, samtang ngitngit pa kini, miabot si Maria Magdalena didto sa lubnganan ug nakita niya ang bato nga naligid na gikan sa lubnganan. ²Busa midagan siya ug miadto kang Simon Pedro ug sa laing tinun-an nga hinigugma ni Jesus, ug miingon siya kanila, "Gikuha nila ang Ginoo gikan sa lubnganan ug wala ako masayod kung diin nila siya gibutang."³Unya migawas si Pedro ug ang lain pang tinun-an, ug miadto sila didto sa lubnganan. ⁴Nagdungan sila ug panagan, ug ang laing tinun-an midali pagdagan una kang Pedro ug nauna pag-abot didto sa lubnganan. ⁵Ug sa iyang pagduko nakita niya ang mga panapton nga lino nga nahimutang didto, apan wala siya misulod.⁶Unya miabot si Simon Pedro sunod kaniya ug misulod sa lubnganan. Nakita niya ang panapton nga lino nga nahimutang didto, ⁷ug ang panapton nga lino nga giputos sa iyang ulo. Wala kini nabutang tapad sa panapton kondili nalain kini nga gipilo sa usa ka dapit.⁸Unya ang laing tinun-an, ang nauna nga miabot sa lubnganan, misulod usab, ug nakita niya ug mituo. ⁹Kay hangtod nianang taknaa wala gihapon nila nasabti ang kasulatan nga mabanhaw gayod siya gikan sa mga patay. ¹⁰Busa ang mga tinun-an namauli sa ilang puluy-anan.¹¹Apan mihilak si Maria nga nagtindog sa gawas sa lubnganan. Sa iyang paghilak, miduko siya aron sa pagtan-aw sa lubnganan. ¹²Nakita niya nga naglingkod ang duha ka anghel nga nakaputi, ang usa anaa sa ulohan, ug ang usa atua sa tiilan diin gipahimutang ang lawas ni Jesus. ¹³Miingon sila kaniya, "Babaye, nganong naghilak ka man?" Miingon siya kanila, "Tungod kay gikuha nila ang akong Ginoo, ug wala ako masayod diin nila siya gibutang."¹⁴Sa pagsulti niya niini, milingi siya ug nakita nga nagbarog si Jesus didto, apan wala siya makaila nga si Jesus kadto. ¹⁵Miingon si Jesus kaniya, "Babaye, nganong naghilak ka man? Kinsa man ang imong gipangita?" Naghunahuna siya nga siya mao ang magbalantay sa tanaman, busa miingon siya kaniya, "Sir, kung gikuha mo man siya, sultihi ako kung diin mo siya gibutang, ug kuhaon ko siya."¹⁶Si Jesus miingon kaniya, "Maria." Milingi siya, ug miingon kaniya sa pinulongang Aramaico, "Rabboni," (nga nagkahulogan: "Magtutudlo.") ¹⁷Si Jesus miingon kaniya, "Ayaw ako ug hikapa, kay wala pa ako makaadto sa akong Amahan, apan adtoa ang akong mga kaigsoonan ug sultihi sila nga moadto ako didto sa akong Amahan ug inyong Amahan, ug sa akong Dios ug inyong Dios." ¹⁸Miabot si Maria Magdalena ug gisuginlan ang mga tinun-an, "Nakita ko ang Ginoo," ug mao kining mga butanga ang iyang gisulti kaniya.¹⁹Sa pagkagabii nianang adlawa, ang unang adlaw sa semana, ug sirado ang mga pultahan sa dapit kung diin nagpuyo ang mga tinun-an tungod sa kahadlok sa mga Judio, miabot si Jesus ug mibarog taliwala kanila ug nagsulti kanila, "Ang kalinaw maanaa kaninyo." ²⁰Sa pagsulti niya niini, gipakita niya kanila ang iyang mga kamot ug ang iyang kilid. Unya sa pagkakita sa mga tinun-an sa Ginoo, nangalipay sila.²¹Unya si Jesus miingon kanila pag-usab, "Ang kalinaw maanaa kaninyo. Ingon nga gipadala ako sa Amahan, busa ipadala ko usab kamo." ²²Sa pagsulti ni Jesus niini, gihuypan niya sila ug miingon kanila, "Dawata ang Balaang Espiritu. ²³Si bisan kinsang mga sala nga inyong pasayloon, pasayloon kini alang kanila; si bisan kinsang mga sala nga inyong huptan, pagahuptan usab sila."²⁴Si Tomas nga usa sa napulog duha, nga gitawag ug Didymus, wala makauban kanila sa pag-abot ni Jesus. ²⁵Pagkataodtaod ang ubang mga tinun-an misugilon kaniya, "Nakita namo ang Ginoo." Miingon siya kanila, "Gawas kung makita ko ang inagian sa mga lansang sa iyang mga kamot, ug mabutang ko ang akong tudlo sa inagian sa mga lansang, ug mabutang ang akong kamot diha sa iyang kilid, dili gayod ako motuo."²⁶Pagkahuman sa ikawalo ka adlaw ang iyang mga tinun-an anaa na usab sa sulod, ug nahiuban na si Tomas kanila. Miabot si Jesus samtang sirado ang mga pultahan, ug mibarog taliwala kanila, ug miingon, "Ang kalinaw maanaa kaninyo." ²⁷Unya giingnan niya si Tomas, "Ipaduol dinhi ang imong tudlo, ug tan-awa ang akong mga kamot, ipaduol dinhi ang imong kamot, ug ibutang sa akong kilid, ayaw pagduhaduha, kondili pagmatinuohon."²⁸Mitubag si Tomas ug miingon kaniya, "Akong Ginoo ug akong Dios." ²⁹Si Jesus miingon kaniya, "Tungod kay nakita mo na ako, mituo na ikaw. Bulahan kadtong wala makakita, apan mituo."³⁰Sa kasamtangan nagbuhat pa si Jesus ug daghan pang mga katingalahan diha sa atubangan sa mga tinun-an, mga katingalahan nga wala gayod nahisulat niini nga kasulatan, ³¹apan gisulat kini aron motuo kamo nga si Jesus mao ang Cristo, ang Anak sa Dios, ug nga sa pagtuo, makabaton kamo ug kinabuhi diha sa iyang ngalan.

21¹Human niining mga butanga gipakita na usab ni Jesus ang iyang kaugalingon ngadto sa mga tinun-an didto sa Dagat sa Tiberias. Gipakita niya ang iyang kaugalingon sa ingon niini nga paagi: ²Nagkauban si Simon Pedro ug Tomas nga gitawag ug Didymus, Nataniel nga gikan sa Cana sa Galilea, ang mga anak nga lalaki ni Zebedeo, ug ang laing duha ka tinun-an ni Jesus. ³Miingon si Simon Pedro kanila, "Managat ako." Miingon sila kaniya, "Kami usab mouban kanimo." Nanglakaw sila ug misakay sa usa ka sakayan, apan wala gayod silay nakuha tibuok gabii.⁴Karon, sa dihang nagakabuntag na, si Jesus mibarog sa baybayon, apan ang mga tinun-an wala makaila nga si Jesus diay kadto. ⁵Busa miingon si Jesus kanila, "Mga batan-ong lalaki, aduna ba kamoy makaon?" Mitubag sila kaniya, "Wala." ⁶Miingon siya kanila, "Ihulog ang inyong pukot sa tuong bahin sa sakayan, ug makakaplag kamo ug pipila." Busa gilabay nila ang ilang pukot, apan wala sila makaguyod niini tungod sa kadaghan sa isda.⁷Unya ang hinigugmang tinun-an ni Jesus miingon kang Pedro, "Mao kana ang Ginoo." Sa pagkadungog ni Pedro nga ang Ginoo diay kadto, gihikot niya ang iyang panggawas nga sapot (kay hubo man siya), ug milukso didto sa dagat. ⁸Miduol ang ubang mga tinun-an sa sakayan (kay dili pa man kaayo sila layo sa yuta, mga 200 cubico), ug gibira nila ang pukot nga puno sa isda. ⁹Sa pagkawas nila ngadto sa yuta, nakita nila ang hinaling didto ug sinugbang isda niini, uban ang tinapay.¹⁰Si Jesus miingon kanila, "Dad-a ang pipila sa mga isda nga inyong nakuha." ¹¹Misaka si Simon Pedro ug gibira ang pukot padulong sa yuta, nga puno sa dagkong isda, 153 kabuok, daghan kaayo kini, apan wala magisi ang pukot.¹²Si Jesus miingon kanila, "Paduol ug pamahaw." Walay mga tinun-an nga misulay sa pagpangutana kaniya, "Kinsa ka?" Nasayod sila nga ang Ginoo kini. ¹³Miduol si Jesus, mikuha sa tinapay, ug gihatag kini kanila, ug ang isda usab. ¹⁴Mao kini ang ikatulong higayon nga gipakita ni Jesus ang iyang kaugalingon ngadto sa mga tinun-an human siya mabanhaw gikan sa mga patay.¹⁵Pagkahuman nila ug kaon sa pamahaw, si Jesus miingon kang Simon Pedro, "Simon anak ni Juan, gihigugma mo ba ako labaw pa sa tanan?" Miingon si Pedro kaniya, "Oo Ginoo, nasayod ka nga gihigugma ko ikaw." Si Jesus miingon ngadto kaniya, "Pakan-a ang akong mga karnero." ¹⁶Misulti siya pag-usab sa ikaduhang higayon, "Simon anak ni Juan, gihigugma mo ba ako? Si Pedro miingon kaniya, "Oo Ginoo, nasayod ka nga gihigugma ko ikaw." Si Jesus miingon kaniya, "Atimana ang akong karnero."¹⁷Miingon siya pag-usab sa ikatulong higayon, "Simon anak ni Juan, gihigugma mo ba ako? Naguol si Pedro tungod kay si Jesus nangutana man kaniya sa makatulong higayon, "Gihigugma mo ba ako?" Miingon siya kaniya, Ginoo, nasayod ka sa tanang butang, nasayod ka nga gihigugma ko ikaw." Si Jesus miingon kaniya, "Pakan-a ang akong karnero. ¹⁸Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, sultihan ko ikaw, sa dihang batan-on ka pa, ikaw ra ang mosul-ob sa imong kaugalingon ug magalakaw bisan asa nimo gusto, apan inigkatigulang na nimo, pagatuy-oron mo na ang imong mga kamot, ug ang laing tawo na ang mosul-ob sa imong bisti ug ang magadala kanimo sa dapit nga dili mo gusto adtoan."¹⁹Karon gisulti kini ni Jesus aron sa pagpakita sa matang sa kamatayon nga si Pedro makapasidungog sa Dios. Human niya kini masulti, miingon siya kang Pedro, "Sunod kanako".²⁰Milingi si Pedro ug nakita ang tinun-an kansang hinigugma ni Jesus nga nagasunod kanila; ang usa nga nagpauraray sa dughan ni Jesus didto sa panihapon ug miingon, "Ginoo, kinsa ba ang magaluib kanimo?" ²¹Nakita siya ni Pedro ug unya miingon kang Jesus, "Ginoo, unsa ba ang pagabuhaton niining tawhana?"²²Si Jesus miingon kaniya, "Kung pagbuot nako nga siya magpabilin hangtod sa akong pagbalik, unsa may labot mo? Sunod kanako." ²³Busa kining pamahayag mikaylap taliwala sa mga kaigsoonan, nga dili gayod mamatay ang maong tinun-an. Apan si Jesus wala mosulti kang Pedro nga ang laing tinun-an dili mamatay, kondili, "Kung pagbuot kong magpabilin siya hangtod sa akong pagbalik, unsa may labot mo?"²⁴Mao kini ang tinun-an nga nagpamatuod mahitungod niining mga butanga, ug ang nagsulat niining mga butanga, ug nasayran nato nga tinuod ang iyang pagpamatuod. ²⁵Daghan usab ang ubang mga butang nga gibuhat ni Jesus. Kung isulat pa ang matag usa, nagtuo ako nga bisan ang kalibotan dili makaigo sa mga basahon nga isulat.

Mga buhat

¹Ang nahauna kong sinulat nga basahon, O Teofilos, nagsugilon sa tanan nga gisugdan ni Jesus sa pagbuhat ug pagpanudlo, ²hangtod sa adlaw nga gidawat siya sa kahitas-an. Human niya sa paghatag ug sugo pinaagi sa Balaang Espiritu sa iyang pinili nga mga apostoles, ³nga human sa iyang pag-antos mipakita siya kanila. Kay sulod sa 40 ka-adlaw kanunay siyang nagpakita kanila, nga nagsulti sa mga butang mahitungod sa gingharian sa Dios.

⁴Sa dihang nakigtigom siya uban kanila gisugo niya sila nga dili mobiya sa Jerusalem kondili hulaton ang saad sa Amahan, nga mahitungod niini, miingon siya, "Nadungog ninyo gikan kanako ⁵nga si Juan sa pagkatinuod nagbawtismo sa tubig apan kamo pagabawtismohan diha sa Balaang Espiritu sa pipila ka mga adlaw."

⁶Sa nagkatigom na sila gipangutana nila siya, "Ginoo, mao na ba kini ang panahon nga ipasig-uli mo na ang gingharian ngadto sa Israel?" ⁷Miingon siya kanila, "Gidili kaninyo ang pagkasayod sa takna o sa mga panahon nga gitagal sa Amahan pinaagi sa iyang kaugalingong pagbulot-an. ⁸Apan magadawat kamo sa gahom, sa dihang ang Balaang Espiritu mokunsad kaninyo, ug kamo magasaksi kanako sa Jerusalem ug sa tibuok Judea ug Samaria, ug sa kinatumyan sa yuta."

⁹Sa pagsulti ni Ginoong Jesus niining mga butanga, samtang sila nagtan-aw, siya gibayaw paitaas, ug gisalipdan siya sa panganod gikan sa ilang mga mata. ¹⁰Samtang nagtutok sila pag-ayo sa langit sa iyang pagkayab, sa kalit lang, adunay duha ka tawo nga nagbisti ug puti nga nagtindog uban kanila. ¹¹Miingon sila, "Kamong mga tawo sa Galilea, nganong nagtindog kamo dinhi nga naghangad sa langit? Kining Jesus nga gibayaw sa langit mobalik sa samang paagi sa pagkakita ninyo kaniya padulong sa langit."

¹²Unya namauli sila sa Jerusalem gikan sa Bukid sa Olibo, nga duol sa Jerusalem, nga may laktonon nga usa ka Adlaw'ng Igpapahulay. ¹³Sa pag-abot nila, misaka sila sa taas nga lawak, diin sila mag-abotan. Sila mao si Pedro, Juan, Santiago, Andres, Filipe, Tomas, Bartolomeo, Mateo, Santiago nga anak ni Alphaeus, Simon nga Zealot, ug si Judas nga anak ni Santiago. ¹⁴Nagkahiusa silang tanan samtang sila makugihon nga nagpadayon diha sa mga pag-ampo. Lakip ang mga babaye nga, si Maria nga inahan ni Jesus, ug ang iyang igsoon nga mga lalaki.

¹⁵Niadtong mga adlawa mitindog si Pedro taliwala sa mga kaigsoonan, nga adunay 120 ka-tawo, ug miingon, ¹⁶"Mga kaigsoonan, kinahanglan nga matuman gayod ang kasulatan, nga gisulti sa Balaang Espiritu kaniadto pinaagi sa baba ni David mahitungod kang Judas, nga migiya sa mga nagdakop kang Jesus.

¹⁷Kay siya kauban man namo ug nagdawat usab sa iyang bahin sa mga kaayohan niining pagpangalagad." ¹⁸(Karon kining tawhana nagpalit ug uma gikan sa kinitaan sa iyang daotang binuhatan. Unya siya nahulog nga nag-una ang ulo, ug ang lawas niya mibuto, ug ang tanang sulod sa iyang ginhawaan nakay-ag. ¹⁹Ug kini nahibaloan sa tanan nga nagpuyo sa Jerusalem nga kadtong yutaa gitawag sa kaugalingon nilang pinulongan nga Akeldama, nga mao, Ang yuta sa dugo.)

²⁰Kay nahisulat kini sa basahon sa mga Salmo, "Tugoti ang iyang yuta nga mahimong biniyaan, ug ayaw tugoti nga adunay bisan kinsang tawo nga mopuyo didto. Ug tugoti ang laing tawo nga magkuha sa iyang katungdanan sa pagkapangulo.

²¹Busa kini kinahanglan nga ang mga tawong gikauban nato sa tanang higayon sa pagsulod ug paggula sa Ginoong Jesus taliwala kanato, ²²gikan pa sa pagbawtismo ni Juan hangtod sa adlaw nga siya gibayaw gikan kanato, usa niini gikinahanglan nga nakasaksi uban kanato sa iyang pagkabanhaw." ²³Gipaatubang nila sa unahan ang duha ka tawo, si Jose nga gitawag ug Barsabas kinsa ginganlan usab ug Justo, ug si Matias.

²⁴Nag-ampo sila ug miingon, "Ikaw, Ginoo, nakaila sa mga kasingkasing sa tanang tawo, busa ipadayag kung kinsa niining duha ang imong gipili ²⁵aron sa pagpuli sa dapit niining pagpangalagad ug pagkaapostol sukad sa paglapas ni Judas aron sa pag-adto sa iyang kaugalingong dapit." ²⁶Ug nagripa sila kanila; ug ang ripa natunong kang Matias ug giisip siya nga kauban na sa napulo ug usa nga mga apostoles.

¹Sa dihang pag-abot sa adlaw sa Pentecostes silang tanan nagtigom sa usa ka dapit. ²Sa kalit adunay dahunog gikan sa langit nga sama kakusog sa huros sa hangin, nga milukop sa tibuok balay nga ilang gilingkoran. ³Dihay mipakita kanila nga daw dila nga kalayo nga miapod-apod kanila, ug milingkod sa matag usa kanila. ⁴Silang tanan napuno sa Balaan nga Espiritu ug nagsugod sila ug sulti sa nagkalain-laing pinulongan, sumala sa gihatag sa Espiritu kanila.

⁵Unya adunay mga Judio nga nagpuyo sa Jerusalem, mga diosnon nga tawo, nga gikan sa nagkalain-laing nasod ilalom sa langit. ⁶Sa dihang nakabati sila sa saba kaayo, ang tanang tawo miduol ug naglibog tungod kay ang matag usa kanila misulti man sa kaugalingon nilang pinulongan. ⁷Nahibulong sila nga nag-ingon, "Dili ba taga Galilea man kining mga tawhana nga misulti sa atong pinulongan?

⁸Ngano nga ato man silang madungog, matag usa sa atong kaugalingong pinulongan nga atong nadak-an? ⁹Anaay taga Partia ug taga Media ug taga Elam ug kadtong mipuyo sa Mesopotamia, sa Judea ug Capadocia, sa Ponto ug Asia, ¹⁰taga Frigia ug taga Pamfilia, sa Ehipto ug uban pang dapit sa Libya sa Cirene, ug mga bisita gikan sa Roma, ¹¹mga Judio ug proseletes, Creta, ug taga Arabia, nadungog nato nga misulti sila sa atong pinulongan mahitungod sa kahibulongang mga buhat sa Dios."

¹²Silang tanan natingala ug naglibog; sila nag ingna-nay sa matag usa, "Unsa bay buot ipasabot niini?" ¹³Apan ang uban kanila nagbiay-biay ug nag-ingon, "Silang tanan puno sa bag-ong bino."

¹⁴Apan si Pedro mitindog uban sa onse, sa kusog nga tingog, ug nag-ingon kanila, "Katawhan sa Judia ug kamong tanan nga nagpuyo sa Jerusalem, buot kung masayod kamo; paminaw kamo sa akong isulti. ¹⁵Kining mga tawhana wala nangahubog sama sa inyong gituohan, kay kini ikatulong takna pa sa adlaw.

¹⁶Apan kini ang gipamulong kaniadto pinaagi kang propeta Joel: ¹⁷'Mao na kini ang kataposan nga mga adlaw, 'Ang Dios nag-ingon, 'Ibubo ko ang akong Espiritu sa tanang katawhan, ang inyong mga anak nga lalaki ug babaye managna. Ug ang mga batan-on nga lalaki makakita ug mga panan-awon. Ug ang inyong mga tigulang nga lalaki magdamgo ug mga damgo.

¹⁸Ingon man usab ang akong mga sulugoon ug ang akong mga sulugoon nga babaye nianang mga adlawa akong ibubo ang akong Espiritu, ug sila managna. ¹⁹Ipakita ko ang katingalahan ibabaw sa kalangitan ug mga timaan sa kalibotan dinhi sa ubos, dugo, kalayo, ug baga nga aso.

²⁰Ang adlaw mahimong kangit-ngit ug ang bulan mahimong dugo sa dili pa moabot ang talagsaong adlaw sa Ginoo. ²¹Ang tanan nga mosangpit sa ngalan sa Ginoo maluwas.'

²²Katawhan sa Israel, pamati-a kining mga pulonga: Si Jesus nga Nazaretnon, ang tawo nga gipamatuod-an sa Dios diha kaninyo pinaagi sa dakong buhat ug katingalahan ug ilhanan nga gibuhat sa Dios pinaagi kaniya sa inyong taliwala, kamo sa inyong kaugalingon nahibalo na niini-- ²³tungod sa gitakda nga plano ug kahibalo sa Dios, siya gitugyan, ug kamo, pinaagi sa kamot sa mga masinupakon sa balaod nga mga lalaki, gilansang siya sa krus ug gipatay; ²⁴siya nga gibanhaw sa Dios, ug giwala ang kasakit sa kamatayon diha kaniya, tungod kay dili posibli nga siya magunitan sa kamatayon.

²⁵Kay si David misulti mahitungod kaniya, 'Ako nakakita sa Ginoo kanunay sa akong atubangan, tungod kay siya dinhi kanunay sa akong tuong kamot aron nga dili ako matarog. ²⁶Busa ang akong kasingkasing nagmalipayon kaayo ug ang akong dila naglipay. Unya, ang akong unod magpuyo nga masaligon.

²⁷Tungod kay wala mo man isalikway ang akong kalag ngadto sa Hades, Ug dili mo itugot nga ang Usa ka Balaan madunot. ²⁸Imong gipadayag kanako ang dalan sa kinabuhi; imo akong gipuno sa kalipay uban sa imong panagway.'

²⁹Mga igsoon, ako magasulti kaninyo nga maisugon mahitungod sa patriarka nga si David: siya namatay ug gilubong, ug ang iyang lubnganan uban kanato niining mga adlawa. ³⁰Busa, siya usa ka propeta ug nasayod nga ang Dios nagsaad ug nanumpa ngadto kaniya nga gikan sa iyang kaliwat adunay maglingkod sa iyang trono. ³¹Ug iya nang nalantawan kini ug nagahisgot mahitungod sa pagkabanhaw ni Cristo: wala siya gipasagdan didto sa Hades, ni ang iyang unod makita nga madunot.

³²Kining Jesus gibanhaw siya sa Dios, Ug kitang tanan saksi. ³³Busa ingon nga binayaw ngadto sa tuong kamot sa Dios ug nakadawat sa saad sa Balaang Espiritu gikan sa Amahan, siya nagbubo niini nga inyong makita ug madungog.

³⁴Kay si David wala mikayab sa langit, apan nag-ingon siya, "Ang Ginoo nag-ingon ngadto sa akong Ginoo, Lingkod sa akong tuong kamot, ³⁵Hangtod nga himuon ko ang imong kaaway nga tumbanan sa imong tiil." ³⁶Busa, pasagdi ang tibuok kabanayan sa Israel nga masayod nga ang Dios naghimo kaniya nga Ginoo ug Cristo, kining Jesus nga gilansang ninyo sa krus."

³⁷Sa dihang sila nakadungog niini silang tanan daw gitusok ang ilang kasingkasing, ug nag-ingon didto kang Pedro ug sa mga apostoles, "Mga igsoon, unsa man ang among buhaton?" ³⁸Ug si Pedro nag-ingon ngadto kanila, "Paghinulsol kamo ug pagpabawtismo, ang matag usa kaninyo, sa ngalan ni Jesu-Cristo alang sa kapasayloan sa inyong mga sala, ug makadawat kamo ug gasa sa Balaang Espiritu. ³⁹Kay alang kaninyo mao ang saad ug ngadto sa inyong mga kabataan ug alang niadtong naa sa halayo, sumala sa kadaghanon sa tawo nga pagatawgon sa Ginoong Dios."

⁴⁰Daghan ang mga laing pulong nga siya nagsaksi ug nagsugyot kanila; siya miingon, "Luwasa ang inyong kaugalingon gikan sa pagkadaotan niini nga kaliwatan." ⁴¹Unya silang tanan midawat sa iyang mensahe ug nagpabawtismo, ug nianang adlawa adunay nadugang nga 3, 000 ka mga kalag. ⁴²Nagpadayon sila sa pagtuon sa gitudlo sa mga apostoles ug sa pagpanagtigom, sa pagpikas-pikas ug tinapay ug sa pag-ampo.

⁴³Giabot ug kahadlok ang mga katawhan, ug daghang mga kahibulongan ug ilhanan ang nabuhat pinaagi sa mga apostoles. ⁴⁴Silang tanan nga nagtuo naghiusa ug managsama sa tanan nga mga butang, ⁴⁵ug gibaligya nila ang ilang mga katigayonan ug ang ilang gipanag-iyahan ug giapud-apod kini kanila, sumala sa matag usa nga gikinahanglan.

⁴⁶Busa nagpadayon sila sa matag adlaw sa usa ka tumong didto sa templo, ug sila nagpikas-pikas ug tinapay didto sa ilang balay, ug nag-ambitay sila sa ilang mga pagkaon uban sa kalipay ug sa pagpaubos sa kasingkasing; ⁴⁷ug sila nagdayeg sa Dios ug nakabaton ug pabor sa tanan nga mga tawo. Sa matag adlaw gidugangan sa Ginoo ang ilang pundok sa mga tawo nga naluwas.

¹Karon si Pedro ug si Juan miadto sa templo sa oras sa pag-ampo, ang ikasiyam nga oras. ²Usa ka tawo nga bakol sukad sa iyang pagkatawo, gidala sa matag adlaw ug gibutang didto sa pultahan sa templo nga gitawag ug Matahom, aron makapangayo siya ug limos gikan sa mga tawo nga moadto sa templo. ³Sa dihang nakita niya si Pedro ug si Juan nga mosulod sa templo, nagpakilimos siya.

⁴Si Pedro ug si Juan mitutok kaniya ug miingon, "Tan-awa kami." ⁵Ang bakol mitan-aw kanila, ug nagdahom nga makadawat siya ug mga butang nga gikan kanila. ⁶Apan si Pedro miingon, "Plata ug bulawan walay akoa, apan kong unsa lang ang naa kanako, maoy ihatag ko kanimo. "Pinaagi sa ngalan ni Cristo Jesus nga taga Nazaret, lakaw."

⁷Gigunitan ni Pedro ang iyang tuong kamot, ug gipatindog siya: ug dihadiha ang iyang tiil ug mga lutahan nakabaton ug kusog. ⁸Milukso, ug mitindog ang tawong bakol ug nagsugod siyag lakaw; misulod siya sa templo uban kang Pedro ug kang Juan, milakaw, naglukso-lukso, ug nagdayeg sa Dios.

⁹Ang tanang mga katawhan nakakita kaniya nga naglakaw ug nagdayeg sa Dios. ¹⁰Nabantayan nila nga kadto mao ang tawo nga kanunay naglingkod didto sa Matahom nga Ganghaan sa templo aron sa pagpakilimos; ug napuno sila sa katingala ug kahibulong tungod sa kung unsa ang nahitabo kaniya.

¹¹Samtang siya migunit kang Pedro ug kang Juan, ang mga tawo nanagan paduol kanila sa dapit nga ginatawag ug Portico ni Solomon, uban sa dakong kahibulong. ¹²Sa dihang si Pedro nakakita niini, siya mitubag sa mga tawo, "Kamo nga mga katawhan sa Israel, nganong natingala man kamo? Nganong nagtutok man kamo kanamo, nagatuo ba kamo nga kami ang nakahimo kaniya sa pagpalakaw pinaagi sa among gahom o pagkadiosnon?

¹³Ang Dios ni Abraham, ug ni Isaac, ug ni Jacob, ang Dios sa atong mga amahan, nga nagpasidungog sa iyang sulugoon nga si Jesus. Nga mao ang inyong gitugyan ug gisalikway atubangan ni Pilato, sa dihang nakahukom siya nga siya iyang buhian. ¹⁴Gisalikway ninyo ang Usa nga Balaan ug Matarong, ug inyong gipangayo nga maoy buhian ang mamumuno alang kaninyo.

¹⁵Gipatay ninyo ang Prinsipe sa kinabuhi; nga gibanhaw sa Dios gikan sa mga patay; ug kita ang mga saksi niini. ¹⁶Karon ang pagtuo sa iyahang ngalan maoy nakapalig-on niining tawhana, nga inyong nakita ug nailhan. Oo, ang iyang pagtuo kang Jesus maoy naghatag kaniya ug hingpit nga kaayohan diha sa inyong atubangan.

¹⁷Karon, mga igsoon, nasayod ako nga wala kamoy nahibal-an, ingon usab sa gibuhat sa inyong mga pangulo. ¹⁸Apan ang mga butang nga gisulti sa Dios pinaagi sa baba sa mga propeta, nga kinahanglan ang iyang Cristo moantos, iya nang natuman karon.

¹⁹Busa, paghinulsol, ug balik, aron ang inyong mga sala pagapapason, ug aron moabot ang mga higayon sa paglig-on sa presensya sa Ginoo; ²⁰ug ipadala niya ang Cristo nga pinili alang kaninyo, nga si Jesus.

²¹Siya nga mao ang anaa sa mga langit kinahanglan pagadawaton ug magpabilin hangtod nga moabot ang takna sa pagpasig-uli sa tanang mga butang, nga sumala sa gipamulong sa Dios sa baba sa iyang mga balaang propeta sukad sa karaang panahon. ²²Si Moises nagaingon, 'Ang Ginoong Dios motuboy sa usa ka propeta nga sama kanako gikan sa inyong mga kaigsoonan. Magapatalinghog kamo sa tanang mga butang nga igasulti niya nganha kaninyo.' ²³Ug mahitabo nga ang matag-usa nga dili magapatalinghog sa maong propeta mapukan gayod diha sa mga katawhan.

²⁴Oo, ang tanang mga propeta gikan kang Samuel ug hangtod niadtong nagsunod kaniya, tanan naghisgot, ug sila usab nagsulti niining mga adlawa. ²⁵Kamo ang mga anak sa mga propeta ug sa kasabotan nga gihimo sa Dios tali sa inyong mga katigulangan, ingon sa gisulti niya kang Abraham, 'Pinaagi sa imong binhi ang tanang pamilya sa kalibotan pagapanalanginan.' ²⁶Human gibanhaw sa Dios ang iyang Alagad, gipadala siya una nganha kaninyo, aron nga panalanginan kamo ug motalikod kamo diha sa inyong pagkadaotan.

¹Samtang si Pedro ug si Juan nagsulti ngadto sa mga tawo, ang mga pari ug ang kapitan sa templo ug ang mga Saduseo miduol ngadto kanila. ²Nabalaka pag-ayo sila tungod kay si Pedro ug si Juan nagapanudlo sa mga tawo mahitungod kang Jesus ug nagmantala sa iyang pagkabanhaw gikan sa mga patay. ³Sila gidakop nila ug gibilanggo hangtod sa pagkabuntag, tungod kay gabii man niadtong tungora. ⁴Apan daghan niadtong mga katawhan nga nakadungog sa maong mensahe nagtuo; ug ang kadaghanon nila nga mituo miabot ug 5, 000 ka kalalakin-an.

⁵Ug pag-abot sa sunod nga adlaw, ang mga pangulo, ug mga katigulangan, ug mga manunulat sa balaod, nagtigom didto sa Jerusalem. ⁶Si Annas nga pangulong pari atua didto, si Caiafas, si Juan, ug si Alexander, ug ang tanan nga mga paryente sa pangulong pari. ⁷Sa dihang anaa sila Pedro ug si Juan sa ilahang taliwala, ilang gipangutana sila, "Sa unsa nga gahom, ug sa unsa nga ngalan, kamo nakabuhat niini?"

⁸Unya si Pedro, napuno sa Balaang Espiritu, nagsulti ngadto kanila, "Kamo nga mga pangulo sa katawhan, ug mga katigulangan, ⁹kung kami niining adlawa inyong giimbistigar kalabot sa maayong buhat nga nahitabo niining usa ka tawo nga masakiton—kung sa unsang paagi kining tawhana naayo? ¹⁰Angay kini ninyong mahibaw-an ug sa tanang katawhan sa Israel, nga pinaagi sa pangalan ni Cristo Jesus nga taga-Nazaret, nga inyong gilansang, apan gibanhaw sa Dios gikan sa mga patay—pinaagi kaniya kining tawhana nagbarog sa inyong atubangan nga himsog.

¹¹Si Cristo Jesus mao ang bato nga gisalikway sa mga magtutukod apan maoy nahimong nag-unang patukoranan. ¹²Wala nay laing tawo diin kita makabaton ug kaluwasan: kay wala nay laing ngalan ilalom sa langit, nga gikahatag ngadto sa mga katawhan, diin kita maluwas."

¹³Karon sa dihang nakita nila ang kaisog ni Pedro ug ni Juan, ug ilang nahibaw-an nga sila mga yanong tawo lamang, ug wala makaeskwela, sila nangatingala, ug ilang nasayran nga sila Pedro ug Juan nakauban ni Jesus. ¹⁴Ug tungod kay nakita man nila ang tawo nga naayo nga nagbarog uban nila, ang mga pangulo sa mga Judio wala gayoy ikasulti batok kanila.

¹⁵Apan human nila mando-i ang mga apostoles sa pagbiya sa panagtigom sa konseho, nagsabotsabot dayon sila. ¹⁶Miingon sila, "Unsay atong buhaton alang niining mga tawhana? Tungod kay ang kamatuoran sa nahitabong milagro nga ilang gibuhat nahibaw-an naman sa kadaghanan nga namuyo dinhi sa Jerusalem; kita dili makalimod niini. ¹⁷Apan kini dili mokaylap ngadto sa kadaghanan, pasidan-an nato sila sa dili na pagsugilon niini nga pangalan ngadto kang bisan kinsa." ¹⁸Gipatawag nila pag-usab si Pedro ug si Juan ug gimandoan nila sa dili na pagpanugilon ni pagpanudlo sa ngalan ni Jesus.

¹⁹Apan si Pedro ug si Juan mitubag ug nag-ingon kanila, "Kung husto sa mata sa Dios ang pagtuman kaninyo o kaniya, kamo ang maghukom. ²⁰Tungod kay dili kami makatabang sa pagsulti kabahin sa mga butang nga among nakita ug nadungog."

²¹Human nila gipasidan-an si Pedro ug si Juan, ila silang gipalakaw. Wala silay nakaplagan nga ikapasangil aron silotan sila, tungod kay ang tanang katawhan nagadayeg man sa Dios tungod sa nahitabo. ²²Ang tawo nga nakasinati sa milagro sa kaayohan nagaedad na ug kapin sa 40 ka tuig.

²³Human sila gibuhian, si Pedro ug si Juan namalik didto sa ilang mga katawhan ug gisulti nila ang tanan nga giingon kanila sa mga pangulong pari ug sa mga katigulangan. ²⁴Sa dihang nadungog nila kini, gipatugbaw nila ang ilang mga tingog ngadto sa Dios ug nag-ingon, "Ginoo, ikaw ang nagbuhat sa kalangitan ug sa kalibotan ug sa dagat, ug ang tanan nga anaa niini, ²⁵ikaw nga pinaagi sa Balaang Espiritu, ug pinaagi sa baba sa among amahan nga si David nga imong alagad, nagaingon, 'Nganong nangasuko man ang mga Gentil nga kanasoran, ug ang mga katawhan nagahunahuna ug mga walay kapuslanan nga mga butang?

²⁶Ang mga hari sa kalibotan nagkahiusa, ug ang mga nangulo niini nagkatigom batok sa Ginoo, ug batok sa iyang Usa nga Dinihogan.'

²⁷Sa pagkatinuod, si Herodes ug si Poncio Pilato, uban sa mga Gentil ug sa mga katawhan sa Israel, nagtigom niini nga siyudad batok sa imong balaan nga sulugoon nga si Jesus, nga mao ang imong gidihogan. ²⁸Nagtigom sila aron buhaton ang tanan nga sa imong kamot ug sa imong pagbuot mahitabo.

²⁹Ug karon Ginoo, tan-awa ang ilang mga pagpanghulga sa imong mga alagad aron mosulti sa imong pulong uban sa tanang kaisog. ³⁰Aron samtang ituy-od nimo ang imong mga kamot sa pag-ayo, ang mga ilhanan ug mga kahibulongan magakahitabo unta pinaagi sa ngalan sa imong balaan nga Alagad nga si Jesus." ³¹Pagkahuman sa ilang mga pag-ampo, ang dapit nga ilang gitigoman nauyog, ug silang tanan napuno sa Balaang Espiritu, ug nagsulti sila sa pulong sa Dios uban sa kaisog.

³²Ang dakong ihap sa mga magtutuo nagkahiusa sa ilang kasingkasing ug sa ilang kalag: ug walay bisan usa kanila nga nagaingon nga ang mga butang nga iyang gipanag-iya iyaha lamang; kung dili, ilang gihiusahan ang tanan. ³³Uban sa dakong gahom ang mga apostoles nagapadayon sa ilang pagsangyaw sa ilang pagpamatuod mahitungod sa pagkabanhaw sa Ginoong Jesus, ug ang dakong grasya naa uban kanilang tanan.

³⁴Walay usa ka tawo nganha kanila nga nakulangan sa mga butang, tungod kay ang tanan nga dunay gipanag-iya nga titulo sa yuta o mga balay nagbaligya man niini ug ang halin sa mga butang nga ilang gibaligya ³⁵ug gidala ngadto sa tiilan sa mga apostoles. Ug ilaha kining giapod-apod ngadto sa matag magtutuo, sumala sa ilahang panginahanglan.

³⁶Si Jose, nga usa ka Levita, usa ka tawo gikan sa Cyprus, nga gihatagan ug ngalan nga Barnabas sa mga apostoles. (nga nagpasabot, Anak sa pagdasig). ³⁷Aduna siyay uma, ug iya kining gibaligya ug ang halin niini nga salapi gidala niya ngadto sa tiilan sa mga apostoles.

¹Karon adunay usa ka tawo nga ginganlan ug Ananias, kauban ang iyang asawa nga si Safira, nga nagbaligya sa ilang katigayonan, ²ug iyang gitagoan ang ubang halin nga salapi (ang iyang asawa nasayod niini), ug gidala ang laing bahin ug gibutang kini diha sa tiilan sa mga apostoles.

³Apan si Pedro miingon, "Ananias, nganong gitugotan man nimo si Satanas nga gilukop ang imong kasingkasing sa pagpamakak sa Balaang Espiritu ug sa pagkuha sa laing bahin sa halin sa yuta? ⁴Samtang kini wala pa mahalin, wala ba kini magpabilin sa imong pagpanag-iya? Ug human kini mahalin, wala ka na bay katungod niini? Giunsa nimo paghunahuna kining butanga sa imong kasingkasing? Ikaw wala namakak sa tawo, apan sa Dios. ⁵Sa pagkadungog niining mga pulonga, si Ananias natumba ug namatay siya. Ug dakong kahadlok ang miabot niadtong tanan nga nakadungog niini. ⁶Ang mga batan-ong lalaki miadto sa atubangan ug giputos siya, ug ilang gidala siya sa gawas ug gilubong.

⁷Human ang tulo ka oras, ang iyang asawa misulod, walay kasayoran unsa ang nahitabo. ⁸Si Pedro miingon kaniya, "Sultihi ako kung imo ba gayod gibaligya ang yuta sa dakong kantidad." Siya mitubag, "Oo, sa dakong kantidad."

⁹Unya si Pedro miingon kaniya, "Giunsa kini nga kamo nagkauyon sa pagsulay sa Espiritu sa Ginoo? Tan-awa, ang mga tiil niadtong mga tawo nga naglubong sa imong bana ania sa pultahan, ug ila kang dayongan pagawas." ¹⁰Siya sa kalit dayon natumba sa iyang tiilan, ug namatay siya, ug ang mga batan-ong lalaki misulod ug nakita siya nga namatay na; ila siyang gidayongan pagawas ug siya gilubong tapad sa iyang bana. ¹¹Miabot ang tumang kahadlok sa tibuok simbahan, ug sa tanan nga nakadungog niining mga butanga.

¹²Daghang mga timailhan ug mga kahibulongan ang nahitabo taliwala sa mga tawo pinaagi sa mga kamot sa mga apostoles. Silang tanan nagkahiusa sa portico ni Solomon. ¹³Apan walay bisan kinsa nga adunay kaisog sa pag-apil kanila; apan, ang mga tawo adunay taas nga pagtamod kanila.

¹⁴Sa gihapon ang mga magtutuo nagkadugang pagkadaghan ngadto sa Ginoo, kadaghanan sa mga lalaki ug mga babaye, ¹⁵busa ilang gidala ang mga masakiton didto sa mga kadalanan ug gipahigda nila sa mga lingkoranan, aron sa paglabay ni Pedro pinaagi sa iyang anino malandongan ang uban kanila. ¹⁶Aduna usab miabot nga dakong panon sa mga tawo gikan sa mga lungsod nga nakapalibot sa Jerusalem, nga nagdala sa masakiton ug kadtong gisudlan sa hugaw nga espiritu, ug silang tanan nangaayo.

¹⁷Apan ang labaw nga pari mibarog, ug kadtong tanan nga uban kaniya (nga pundok sa mga Saduseo); ug silang tanan napuno sa kasina, ¹⁸ug gidakop nila ang mga apostoles, ug gibutang sila sa pangpubliko nga bilanggoan.

¹⁹Apan panahon sa kagabhi-on giabrihan sa anghel sa Ginoo ang pultahan sa bilanggoan ug gipagawas sila, ug miingon, ²⁰"Lakaw, barog didto sa templo ug isulti sa mga tawo ang mahitungod niining pulong sa Kinabuhi." ²¹Sa dihang sila nakadungog niini, sila misulod didto sa templo sa pagkabanagbanag ug nagtudlo. Apan ang labaw nga pari miabot, ug kadtong uban kaniya, ug gipatawag ang konseho, ug ang tanan nga mga pangulo sa mga tawo sa Israel, unya nagpadala ug tawo sa bilanggoan aron sa pagkuha sa mga apostoles.

²²Apan ang mga opisyal miadto didto sa bilanggoan ug wala silay nakaplagan, ug namalik sila ug nagsugilon, ²³"Nakita namo ang bilanggoan nga sirado pag-ayo ug ang mga guwardiya nagbarog sa pultahan, apan sa among pag-abli niini, wala kamiy bisan usa nga nakaplagan sa sulod."

²⁴Karon sa dihang ang kapitan sa templo ug ang pangulo sa mga pari nakadungog niining mga pulonga, sila nalibog pag-ayo mahitungod kanila kung unsa ang mahitabo unya. ²⁵Unya adunay miabot ug miingon kanila, "Ang tawo nga inyong gibutang sa bilanggoan nagbarog didto sa templo ug nagtudlo sa mga tawo."

²⁶Busa ang kapitan mikuyog sa mga opisyal, ug gidala sila pagbalik, apan wala sila hilabti, kay sila mahadlok nga pagabatohon sa mga tawo. ²⁷Sa dihang nadala na nila sila, ila silang gipalingkod sa atubangan sa konseho. Ang labaw nga pari gisukitsukit sila, ²⁸nga nag-ingon, "Kami hugot nga nagsugo kaninyo nga dili magtudlo niining pangalana, apan, inyong gilukop ang Jerusalem sa inyong pagtudlo, ug naninguha nga inyo kaming lambigiton sa kamatayon niining tawhana."

²⁹Apan si Pedro ug ang mga apostoles mitubag, "Kinahanglan kami nga motuman sa Dios hinuon kay sa tawo. ³⁰Ang Dios sa atong katigulangan nagbanhaw kang Jesus, nga inyong gipatay, pinaagi sa pagbitay sa kahoy. ³¹Gibayaw siya sa Dios sa iyang tuong kamot aron mahimong Prinsipe ug Manluluwas, alang sa paghinulsol sa Israel, ug kapasayloan sa mga sala. ³²Kami ang mga saksi niining mga butanga, ug ang Balaang Espiritu usab, nga gihatag sa Dios niadtong nagtuman kaniya."

³³Sa dihang nakadungog ang mga miyembro sa konseho mahitungod niini, sila naglagot ug buot nilang patyon ang mga apostoles. ³⁴Apan ang Pariseo nga ginganlan ug Gamaliel, usa ka magtutudlo sa balaod, nga gipasidunggan sa tanang mga tawo, mibarog ug nagsugo nga ang mga apostoles ibutang sa gawas sa makadyot.

³⁵Unya miingon siya ngadto kanila, "Mga tawo sa Israel, hatagi ug pagtagad ang inyong gitanyag nga buhaton niining mga tawhana. ³⁶Kay kaniadto nga mga kapanahonan, si Teudas mitungha nga nag-angkon nga siya inila, ug pipila ka mga tawo, miabot ug mga upat ka gatos, ang mikuyog kaniya. Gipatay siya, ug ang tanan nga sumusunod niya nagkatibulaag ug nangawala. ³⁷Sunod niining tawhana, si Judas nga taga Galilea nagbarog sa adlaw sa pagpanglista ug nagdani ug mga tawo nga mokuyog kaniya. Ug siya usab namatay, ug ang tanang sumusunod kaniya nagkatibulaag.

³⁸Karon ako magsulti kaninyo, palayo gikan niining mga tawhana ug pasagdi sila, kung kini plano o buhat sa tawo, kini pagalaglagon. ³⁹Apan kung kini iya sa Dios, kamo dili makahimo sa paglaglag kanila; inyong mahibaloan nga kamo nakig-away batok sa Dios." Busa sila nadani.

⁴⁰Unya ilang gitawag ang mga apostoles pasulod ug gibulan sila ug gimandoan sila nga dili na mosulti sa ngalan ni Jesus ug gitugotan sila nga manglakaw. ⁴¹Ilang gibiyaan ang konseho nga malipayon ug nag-isip nga takos sa pag-antos sa kaulawan alang sa Ngalan. ⁴²Ug sa matag adlaw, sa templo ug sa matag kabalayan, nagpadayon sila sa pagpanudlo ug pagsangyaw nga si Jesus mao ang Cristo.

¹Karon niining mga adlawa, sa dihang ang gidaghanon sa mga disipulo nagkadaghan, nagsugod ang reklamo sa mga Judio sa Gresya batok sa mga Hebreohanon, tungod kay ang ilang mga balo gikalimtan sa matag adlaw nga pag-apod-apod sa pagkaon.

²Ang napulo ug duha ka mga apostoles mitawag sa pundok sa mga disipulo ngadto kanila ug miingon, "Dili kini makatarunganon alang kanamo sa pagpaundang sa pulong sa Dios aron sa pag-andam sa mga kan-anan. ³Kinahanglan magpili kamo, mga kaigsoonan, ug pito ka mga tawo taliwala kaninyo, mga tawo nga maayo ang kadungganan, puno sa Espiritu ug kaalam, kansang atong pilion ibabaw niini nga gimbuhaton. ⁴Kay alang kanamo, kanunay kami magpadayon sa pag-ampo ug pagpamohat sa pulong."

⁵Ang ilang mga pamahayag nakapahimuot sa tibuok katawhan. Busa gipili nila si Esteban, usa ka tawo nga puno sa pagtuo ug Balaang Espiritu, ug si Filipe, Procorus, Nicanor, Timon, Parmenas, ug Nicolaus nga usa ka proseletes nga gikan sa Antioquia. ⁶Ang mga magtutuo nagdala niining mga tawhana atubangan sa mga apostoles, nga nag-ampo ug unya nagtapion sa ilang mga kamot ngadto kanila.

⁷Busa ang pulong sa Dios mitubo; ug ang gidaghanon sa mga disipulo nanaghan pag-ayo didto sa Jerusalem; ug ang dakong gidaghanon sa mga pari nahimong nagmatinumanon sa pagtuo.

⁸Karon si Esteban, nga puno sa grasya ug gahom, nagbuhat sa daghang mga katingalahan ug ilhanan taliwala sa katawhan. ⁹Apan adunay nanagtindog nga pipila ka mga tawo nga sakop sa sinagoga nga gitawag ug ang sinagoga sa Libertino, sa mga taga Cirene ug mga taga Alexandria, ug ang pipila nga gikan sa Cilicia ug Asya. Kining mga tawhana nakiglantugi kang Esteban.

¹⁰Apan wala sila makadaog batok sa kaalam ug sa Espiritu nga nag-uban kang Esteban sa iyang pagpamulong. ¹¹Unya sa tago sila nagdani sa pipila ka mga tawo nga miingon, "Nakadungog kami nga si Esteban nagsulti ug mapasipalaong pulong batok kang Moises ug batok sa Dios."

¹²Gipagubot nila ang katawhan, mga kadagkoan, ug ang mga manunulat sa balaod, ug giatubang nila si Esteban, gidakop siya ug gidala siya sa hukmanan. ¹³Nagdala sila ug bakakong mga saksi, nga miingon, "Kining tawhana wala mohunong sa pagpamulong batok niining balaang dapit ug sa balaod. ¹⁴Kay nadungog namo siya nga nag-ingon nga si Jesus nga taga Nazaret magaguba niining dapita ug mag-usab niining mga nabatasan nga gihatag kanato ni Moises. ¹⁵Ang matag usa nga naglingkod didto sa hukmanan mitutok kaniya ug nakita nga ang iyang dagway sama sa dagway sa usa ka anghel.

¹Ang labaw nga pari miingon, "Tinuod ba kining mga butanga?" ²Si Stefen mitubag, "Mga igsoon ug mga amahan, pamati kamo kanako: Ang Dios nga mahimayaon nagpakita sa atong amahan nga si Abraham kadtong atua siya sa Mesopotamia, sa wala pa siya nagpuyo sa Haran; ³miingon siya kaniya, "Pagbiya sa imong yuta ug kaparyentihan, ug lakaw ngadto sa dapit nga akong ipakita kanimo.

⁴Busa mibiya siya sa yuta sa taga-Caldaean ug nagpuyo sa Haran; gikan didto, human mamatay ang iyang amahan, gidala siya sa Dios niining yutaa, diin kamo nakapuyo karon. ⁵Wala siyay gihatag nga panulondon kaniya, wala, bisan igo lang nga matindogan sa tiil. Apan siya nagsaad— bisan ug si Abraham wala pa gayoy anak—nga iyang ihatag ang yuta isip usa ka panag-iyahon alang kaniya ug sa iyang kaliwatan nga mosunod kaniya.

⁶Ang Dios nakigsulti kaniya sama niini nga paagi, nga ang iyang kaliwatan mopuyo sa mubo nga panahon sa langyaw nga yuta, ug ang mga lumulupyo didto pagahimuon silang ulipon ug motagad kanila ug dili maayo sulod sa 400 ka tuig. ⁷'Ug akong pagahukman ang nasod diin sila mahimong mga ulipon,' miingon ang Dios, 'ug pagkahuman niana sila mogawas ug mosimba kanako niining dapita.' ⁸Ug gihatag niya kang Abraham ang kasabotan sa pagtuli, busa si Abraham nahimong amahan ni Isaac ug gituli niya siya sa ikawalo nga adlaw; Si Isaac nahimong amahan ni Jacob, ug si Jacob amahan sa dose ka patriarka.

⁹Ang patriarka gidumalahan sa ilang kasina batok kang Jose ug gibaligya siya sa Ehipto, ug ang Dios miuban kaniya, ¹⁰giluwas siya sa tanan niyang kalisdanan, ug gihatagan siya ug pinasahi nga pagtagad ug kaalam sa atubangan sa Paraon, nga hari sa Ehipto. Gihimo siya sa Paraon nga gobernador sa Ehipto ug sa tibuok niyang panimalay.

¹¹Unya miabot ang kagutom ug dakong kalisdanan sa tibuok Ehipto ug Canaan: ug ang atong mga amahan walay nakaplagan nga pagkaon. ¹²Apan sa dihang nakadungog si Jacob nga adunay trigo sa Ehipto, gipadala niya sa unang higayon ang atong mga katigulangan. ¹³Sa ikaduha nga higayon, nagpaila na sa iyang kaugalingon si Jose sa iyang mga igsoon; ug nailhan sa Paraon ang pamilya ni Jose.

¹⁴Gipapauli ni Jose ang iyang mga igsoon aron sultihan si Jacob, ang iyang amahan, nga moadto sa Ehipto, kauban ang iyang mga paryente, 75 ka tawo tanan. ¹⁵Mao nga si Jacob milugsong sa Ehipto; unya siya namatay, siya ug lakip na ang atong mga katigulangan. ¹⁶Gidala sila sa Shechem ug gibutang sa lubnganan nga napalit ni Abraham sa plata nga kantidad gikan sa mga anak ni Hamor sa Shechem.

¹⁷Samtang ang panahon sa gisaad nagkaduol na sama sa gisaad sa Dios kang Abraham, ang mga tawo midako ug nanaghan sa Ehipto, ¹⁸hangtod nga adunay mitungha nga laing hari sa Ehipto, usa ka hari nga wala makaila kang Jose. ¹⁹Kini nga hari gilimbongan ang atong katawhan ug gidaogdaog ang atong mga katigulangan, gipanglabay nila ang ilang mga gagmayng bata aron dili sila mabuhi.

²⁰Niana nga panahon si Moises natawo; siya ambungan gayod kaayo atubangan sa Dios ug giatiman sa tulo ka bulan sa puloy-anan sa iyang amahan. ²¹Sa dihang gilabay siya sa gawas, gikuha siya sa anak nga babaye sa Paraon ug giatiman siya ingon nga iyang anak.

²²Natudloan si Moises sa tanan nga nahibaw-an sa mga Ehiptohanon; ug siya gamhanan sa iyang mga pulong ug mga buhat. ²³Apan pagtungtong niya sa edad nga 40, miabot sa iyang kasingkasing nga susihon ang kahimtang sa iyang mga kaigsoonan, ang mga anak sa Israel. ²⁴Pagkakita ni Moises nga gidaogdaog ang usa ka Israelita, gipanalipdan niya kini ug gipanimaslan gikan sa Ehiptohanon nga maoy nagdaogdaog pinaagi sa pagpuspus niini: ²⁵naghunahuna siya nga ang iyang mga kaigsoonan makasabot nga giluwas sila sa Dios pinaagi sa iyang kamot, apan wala sila makasabot.

²⁶Sa sunod nga adlaw miduol siya sa mga Israelita samtang sila nag-away; gisulayan niya sila ug husay; miingon siya, 'Mga sir, managsoon kamo; nganong buhatan man ninyo ug sayop ang usag usa?' ²⁷Apan ang usa nga maoy nakabuhat ug sayop sa iyang silingan gituklod siya, ug miingon, 'Kinsa ang naghatag kanimo ug katungod nga magmando ug maghukom kanamo? ²⁸Buot ba nimong patyon ako, sama sa pagpatay nimo sa Ehiptohanon kagahapon?'

²⁹Nibiya si Moises palayo human niya kini madungog; nahimo siyang langyaw sa yuta sa Midian, diin siya nahimong amahan sa duha ka anak nga lalaki. ³⁰Paglabay sa 40 ka tuig, adunay usa ka anghel nga mipakita kaniya sa kamingawan sa Bungtod sa Sinai, sa usa ka nagdilaab nga kalayo sa gamay nga kahoy.

³¹Pagkakita ni Moises sa kalayo, natingala siya sa iyang nakita; sa dihang giduol niya kini ug gisusi, ang tingog sa Ginoo miingon, ³²'Ako ang Dios sa imong mga amahan, ang Dios ni Abraham, ni Isaac, ug ni Jacob.' Nangurog si Moises ug wala gayod siya nisulay ug tan-aw.

³³Ang Ginoo misulti kaniya, 'Huboa ang imong sandalyas, kay kining dapit nga imong gibarogan balaan. ³⁴Nakita ko na gayod ang kalisdanan sa akong katawhan nga atua sa Ehipto; Nadungog ko ang ilang pag-agulo, ug mikanaog ako aron luwason sila; mao nga duol ngari, kay ipadala ko ikaw sa Ehipto.'

³⁵Kining Moises nga ilang gisalikway, sa dihang sila miingon nga, 'Kinsa ang naghimo kanimo nga mahimong usa ka magmamando ug usa ka maghuhukom?'—siya ang gipadala sa Dios nga mangulo ug moluwas. Gipadala siya pinaagi sa kamot sa anghel nga nagpakita kang Moises sa gamay nga kahoy. ³⁶Nangulo kanila si Moises pagawas sa Ehipto, pagkahuman niya ug buhat ug mga milagro ug ilhanan sa Ehipto, sa Pula nga Dagat, ug sa kamingawan sa sulod sa 40 ka tuig. ³⁷Mao usab kini ang Moises nga miingon sa katawhan sa Israel, 'Magpabarog ang Dios ug usa ka propeta alang kaninyo gikan sa inyong mga kaigsoonan, usa ka propeta sama kanako.'

³⁸Kini mao ang tawo nga anaa sa panagtigom sa kamingawan kauban ang mga anghel nga nakigsulti kaniya sa Bungtod sa Sinai. Kini mao ang tawo nga kauban sa atong katigulangan; kining tawhana ang nakadawat ug buhing mga pulong aron ipadayag kanato. ³⁹Kini mao ang tawo nga wala gisunod sa atong mga katigulangan; Ilaha siyang gituklod palayo kanila, ug ang ilang kasingkasing nibalik ngadto sa Ehipto. ⁴⁰Nianang panahona miingon sila kang Aaron, 'Himoi kami ug diosdios nga mangulo kanamo. Kini nga Moises, nga maoy nangulo sa atong kagawasan sa Ehipto, wala na kami makabalo kung unsa ang nahitabo kaniya.'

⁴¹Mao nga naghimo sila ug nating baka niadtong panahona ug nagdala ug halad sa diosdios, unya naglipay tungod sa binuhat sa ilang mga kamot. ⁴²Apan ang Dios mibiya ug gitugyan sila nga moalagad sa binuhat sa langit; ingon sa nahisulat sa libro sa mga propeta, 'Naghalad ba kamo kanako ug gipatay nga mapintas nga mananap ug uban pang mga halad sulod sa 40 ka tuig sa kamingawan, panimalay sa Israel?

⁴³Gidawat ninyo ang tolda ni Molec ug ang bituon sa diosdios nga si Repan, ug ang mga larawan nga inyong gibuhat aron mosimba kanila: Ug dalhon ko kamo saylo pa sa Babilonia.'

⁴⁴Ang atong mga katigulangan adunay tolda sa pagpamatuod sa kamingawan, sama sa gimando sa Dios sa dihang nakig-istorya siya kang Moises, nga kinahanglan niyang buhaton kini sama sa iyang nakita. ⁴⁵Kini mao ang balongbalong nga gidala sa atong katigulangan sa atong yuta pinaagi kang Josue. Kini nahitabo sa dihang sila misulod sa tanang gipanag-iyahan sa maong mga nasod, nga gipapahawa sa Dios atubangan sa atong mga katigulangan. Sama kini niini hangtod sa kapanahonan ni David, ⁴⁶nga nakakaplag ug kaluoy sa mata sa Dios; nangayo siya ug usa ka puloy-anan alang sa Dios ni Jacob.

⁴⁷Apan gibuhatan ni Solomon ug balay ang Dios. ⁴⁸Ngani, ang Labing Halangdon wala magpuyo sa mga balay nga binuhat lamang sa mga kamot; sama sa giingon sa propeta, ⁴⁹'Ang langit ang akong trono, ug ang yuta ang tumbanan sa akong tiil. Unsa nga matang sa balay ang imong matukod alang kanako? miingon ang Ginoo: O diin man ang dapit nga ako makapahulay? ⁵⁰Dili ba ang akong kaugalingong kamot man ang nagbuhat niining mga butanga?'

⁵¹Kamong mga tawo nga gahi ug liog ug wala natuli ang kasingkasing ug dalunggan, kanunay kamong nagdumili sa Balaang Espiritu; sama lamang ang inyong binuhatan sa binuhatan sa inyong mga katigulangan. ⁵²Kinsa sa mga propeta ang wala gilutos sa inyong mga katigulangan? Gipatay nila ang propeta nga miabot sa wala pa niabot ang Usa ka Matarong; ug kamo nahimo na usab nga magbubudhi ug mamumuno kaniya, ⁵³kamong mga tawo nga nakadawat sa balaod nga gipatukod sa mga anghel, apan wala ninyo kini gitipigan."

⁵⁴Karon sa dihang nakadungog ang mga miyembro sa konseho niining mga butanga, nahiwa ilang kasingkasing, ug mikagot sa ilang mga ngipon ngadto kang Stefen. ⁵⁵Apan siya, nga puno sa Balaang Espiritu, mihangad sa langit ug nakita ang himaya sa Dios; ug iyang nakita si Jesus nga nagtindog sa tuo nga kamot sa Dios. ⁵⁶Miingon si Stefen, "Tan-awa, nakita ko ang langit nga naabli, ug ang Anak sa Tawo nagtindog sa tuo nga kamot sa Dios."

⁵⁷Apan ang mga miyembro sa konseho misinggit sa makusog, ug nanampong sa ilang mga dalunggan, unya dalidali nga miduol kaniya; ⁵⁸gipapahawa nila siya pagawas sa siyudad ug gibato: ug gipamutang sa mga saksi ang ilang panggawas nga mga sinina sa tiilan sa batan-ong lalaki nga ginganlan ug Saulo.

⁵⁹Samtang gibato nila si Stefen, nagsangpit siya sa Dios ug miingon, "Ginoong Jesus, dawata ang akong espiritu." ⁶⁰Miluhod siya ug misangpit sa makusog nga tingog, "Ginoo, ayaw sila pakasad-a niining mga butanga." samtang gisulti niya kini, natulog siya.

¹Si Saulo nag-uyon bahin sa iyang kamatayon. Busa didto nagsugod niadtong adlawa ang usa ka dako kaayong paglutos batok sa simbahan sa Jerusalem; ug ang mga magtutuo nagkatibulaag sa tibuok nga mga rehiyon sa Judea ug sa Samaria, gawas sa mga apostoles. ²Ang mga mainampuon nga tawo naglubong kang Estefen ug nagbuhat ug hilabihang pagbangotan ngadto kaniya. ³Apan si Saulo nagdaot ug maayo sa simbahan; siya miadto sa matag kabalayan ug gipangguyod pagawas ang mga lalaki ug mga babaye, ug gibutang sila didto sa bilanggoan.

⁴Apan ang mga magtutuo nga nagkatibulaag milakaw aron sa pagsangyaw sa pulong. ⁵Si Felipe miadto didto sa siyudad sa Samaria ug nagmantala kanila mahitungod kang Cristo.

⁶Sa dihang ang panon sa mga katawhan nakabati ug nakakita sa mga timailhan nga gibuhat ni Felipe, sila naminaw pag-ayo ug naghiusa kung unsa ang iyang giingon. ⁷Tungod kay gikan sa daghang mga katawhan nga anaa kanila, ang mahugaw nga espiritu migula dungan sa makusog nga paghilak; ug daghang paralitiko ug bakol nga mga tawo ang nanga-ayo.⁸Ug didto adunay dakong kalipay niadto nga siyudad.

⁹Apan adunay usa ka tawo sa siyudad nga ginganlan ug Simon, nga sa bag-o lang nagabuhat ug pagpamarang; iyang gipahibulong ang mga katawhan nga taga-Samaria, samtang nag-angkon nga siya usa ka mahinungdanon nga tawo. ¹⁰Ang tanan nga mga Samaritanhon, gikan sa pinakaubos ngadto sa pinakataas, namati pag-ayo kaniya; sila miingon, "Kining tawhana ang gahom sa Dios ug gitawag nga Bantogan." ¹¹Sila namati kaniya, tungod kay siya nagpahibulong man kanila sa dugay na kaayo nga panahon sa iyang mga pagpamarang.

¹²Apan sa dihang sila nagtuo kung unsa ang gisangyaw ni Felipe mahitungod sa ebanghelyo sa gingharian sa Dios ug ang pangalan ni Jesu Cristo, sila nabawtismohan, babaye ug lalaki. ¹³Ug si Simon usab sa iyang kaugalingon nagtuo: human siya nabawtismohan, siya nagpadayon kauban ni Felipe; sa dihang siya nakakita sa mga timailhan ug dagkong mga butang nga nabuhat, siya nahibulong.

¹⁴Karon sa dihang ang mga apostoles sa Jerusalem nakadungog nga ang Samaria nakadawat na sa pulong sa Dios, sila nagpadala kanila ni Pedro ug ni Juan. ¹⁵Sa dihang sila naglugsong, sila nag-ampo alang kanila, nga ila untang madawat ang Balaang Espiritu. ¹⁶Tungod kay hangtod niana nga takna, ang Balaang Espiritu wala pa man mikunsad ni bisan kinsa kanila; sila nabawtismohan lamang sa ngalan ni Ginoong Jesus. ¹⁷Unya si Pedro ug si Juan nagbutang sa ilang mga kamot ngadto kanila, ug ilang nadawat ang Balaang Espiritu.

¹⁸Karon sa dihang si Simon nakakita nga ang Balaang Espiritu mahatag pinaagi sa pagpandong sa mga apostoles sa ilang mga kamot, siya nagtanyag kanila ug salapi. ¹⁹Siya miingon, "Hatagi ako niini nga gahom, usab, nga kang bisan kinsa man nako ibutang ang akong mga kamot mahimong makadawat sa Balaang Espiritu."

²⁰Apan si Pedro miingon kaniya, "Unta ang imong plata nga salapi malaglag kauban nimo, tungod kay naghunahuna ka man sa pagbaton ug gasa sa Dios inubanan sa salapi. ²¹Wala nakay bahin niini nga butang, tungod kay ang imong kasingkasing dili matarong uban sa Dios. ²²Busa paghinulsol niining imong pagkadaotan, ug pag-ampo ngadto sa Ginoo, aron siya mahimo pa tingaling makapasaylo kanimo kung unsa ang imong gitinguha. ²³Tungod kay ako nakakita nga ikaw anaa sa kahilo sa kaligotgot ug anaa sa pagkaginapos sa sala."

²⁴Si Simon mitubag ug nag-ingon, "Pag-ampo sa Ginoo alang kanako, nga wala sa mga butang nga imong gipanulti mahimong mahitabo kanako."

²⁵Sa dihang si Pedro ug si Juan natawong saksi ug nagsulti sa pulong sa Ginoo, sila mibalik sa Jerusalem; didto sa dalan, sila nagsangyaw sa ebanghelyo sa daghang mga baryo sa mga Samaritanhon.

²⁶Karon ang manulonda sa Ginoo nakigsulti ngadto kang Felipe ug nag-ingon, "Barog ug adto padulong sa habagatan didto sa dalan nga palugsong gikan sa Jerusalem ngadto sa Gaza." (Kini nga dalan anaa sa desyerto nga bahin.) ²⁷Siya mibarog ug milakaw. Tan-awa, adunay usa ka tawo nga gikan sa Etiopia, usa siya ka yunoko nga dako ang kagahom ilalom sa Candace, nga mao ang rayna sa mga taga-Etiopia. Siya mao ang gisaligan sa tanan niya nga kabtangan. Siya miadto sa Jerusalem aron sa pagsimba. ²⁸Siya mibalik ug naglingkod sa iyang karwahe, ug nagbasa sa basahon ni propeta Isaias.

²⁹Ang Espiritu miingon kang Felipe, "Lakaw ug ubani kini nga karwahe." ³⁰Busa si Felipe midagan ngadto kaniya, ug nadunggan niya siya nga nagbasa sa Isaias nga mao ang propeta, ug nag-ingon, "Ikaw ba nakasabot kung unsa ang imong gibasa?" ³¹Ang taga-Etiopia nag-ingon, "Unsaon man nako, gawas kon adunay mogiya kanako?" Siya nagpakiluoy kang Felipe nga mosaka sa karwahe ug molingkod uban niya.

³²Karon ang basahon sa kasulatan nga maoy gibasa sa taga-Etiopia mao kini, "Siya gidala sama sa karnero nga paingon sa ihawanan; ug sama sa usa ka nating karnero didto sa atubangan sa iyang manggugupit hilom, ug wala niya gibuka ang iyang baba: ³³Sa pagpakaulaw kaniya ang iyang paghukom gihikaw: Kinsa man ang mopahayag sa iyang kaliwatan? Tungod kay ang iyang kinabuhi gikuha gikan sa kalibotan."

³⁴Busa ang yunoko nangutana kang Felipe, ug nag-ingon, "Ako nagpakiluoy kanimo, kang kinsa man ang propeta nakigsulti? Sa iyaha bang kaugalingon, o sa ubang tawo?" ³⁵Si Felipe nagsugod ug saysay; siya misugod niini nga kasulatan sa Isaias alang sa pagsangyaw mahitungod kang Jesus ngadto kaniya.

³⁶Sa ilang pagpadayon didto sa dalan, miabot sila diin adunay tubig; ang yunoko miingon, "Tan awa, adunay tubig diri; unsa man ang makapugong kanako nga magpabawtismo?" ³⁷(Ang pinaka maayo ug karaang kopya giwala ang Buhat 8: 37) Si Felipe miingon, "Kung ikaw mituo sa tibuok nimong kasingkasing, ikaw mahimong pagabawtismohan." Ang taga-Etiopia mitubag, "Ako nagtuo nga si Jesu Cristo mao ang Anak sa Dios." ³⁸Busa ang taga-Etiopia nagmando nga ang karwahe ipapahunong. Sila mituslob didto sa tubig, si Felipe ug ang yunoko, ug si Felipe nagbawtismo kaniya.

³⁹Sa dihang sila mihaw-as sa tubig, ang Espiritu sa Ginoo nagkuha kang Felipe; ang yunoko wala na makakita kaniya, ug milakaw siya sa iyang dalan nga nagmalipayon. ⁴⁰Apan si Felipe nagpakita didto sa Azotus. Siya miagi niana nga rehiyon ug nagsangyaw sa ebanghelyo sa tibuok nga mga siyudad, hangtod miabot siya sa Cesarea.

¹Apan si Saulo, nagpadayon sa pagsulti ug mga bahad bisan sa pagpatay batok sa mga disipulo sa Ginoo, miadto sa labaw sa mga pari ²ug nangayo kaniya ug mga sulat sa mga sinagoga sa Damasco, aron kung siya makakaplag bisan kinsa nga sakop sa Dalan, bisan lalaki o babaye, siya magdala kanila balik sa Jerusalem.

³Samtang siya naglakaw, kini nahitabo sa dihang siya duol na sa Damasco, sa kalit lang midan-ag sa iyang palibot ang kahayag nga gikan sa langit; ⁴ug siya natumba sa yuta ug nakadungog sa usa ka tingog nga nag-ingon ngadto kaniya, "Saulo, Saulo, nganong ginalutos mo ako?"

⁵Si Saulo mitubag, "Kinsa ka, Ginoo?" Ang Ginoo miingon, "Ako si Jesus nga imong ginalutos; ⁶apan barog, sulod didto sa siyudad, ug pagasultihan ka kung unsa ang angay nimong buhaton." ⁷Ang mga tawo nga kauban ni Saulo sa paglakaw nagtindog nga wala makatingog, nakadungog sa tingog, apan walay nakita.

⁸Si Saulo mitindog gikan sa yuta, ug sa dihang gibuka niya ang iyang mga mata, wala na siyay makita; busa sila nag-agak kaniya nga ginunitan ang kamot ug gidala siya didto sa Damasco. ⁹Sulod sa tulo ka adlaw siya dili makakita, ug siya wala mikaon ni miinom.

¹⁰Karon adunay usa ka disipulo sa Damasco nga ginganlan ug Ananias; ug ang Ginoo nakigsulti kaniya sa usa ka panan-awon, "Ananias." Ug siya miingon, "Tan-awa, ania ako dinhi, Ginoo." ¹¹Ang Ginoo miingon kaniya, "Tindog ug adto sa dalan nga ginatawag ug Tul-id, ug didto sa balay ni Judas pangutana sa usa ka gingalan ug Saulo, usa ka tawo nga gikan sa Tarso; kay siya nag-ampo; ug siya nakakita ¹²ug usa ka panan-awon sa usa ka tawo nga ginganlan ug Ananias nga misulod ug mitapion sa iyang kamot ngadto kaniya, aron siya makadawat sa iyang panan-aw."

¹³Apan si Ananias mitubag, "Ginoo, ako nakadungog gikan sa kadaghanan mahitungod niining tawhana, kung unsa ka dako ang pagpangdaot nga iyang gibuhat ngadto sa imong katawhan sa Jerusalem. ¹⁴Siya adunay katungod gikan sa pangulong pari aron pangdakpon ang tanan dinhi nga motawag pinaagi sa imong ngalan." ¹⁵Apan ang Ginoo miingon ngadto kaniya, "Lakaw, kay siya usa ka pinili nga galamiton alang kanako, nga magdala sa akong ngalan sa atubangan sa mga Gentil ug sa mga hari ug sa mga anak sa Israel; ¹⁶kay akong ipakita kaniya unsa ka dako ang iyang pagaantuson tungod sa akong ngalan."

¹⁷Busa si Ananias milakaw, ug misulod ngadto sa balay. Mitapion sa iyang kamot ngadto kaniya, siya miingon, "Igsoong Saulo, ang Ginoong Jesus, nga nagpakita kanimo sa dalan sa imong pagpadulong nganhi, gipadala ako aron ikaw makadawat sa imong panan-aw ug mapuno sa Balaang Espiritu." ¹⁸Dihadiha dayon usa ka butang sama sa himbis ang nangahulog gikan sa mata ni Saulo, ug siya nakadawat sa iyang panan-aw; siya mitindog ug nagpabawtismo; ¹⁹ug siya mikaon ug nabaskog. Siya nagpabilin uban sa mga disipulo sa Damasco sulod sa pipila ka mga adlaw.

²⁰Pagkahuman siya nagmantala kang Jesus didto sa mga sinagoga, nga nag-ingon nga siya ang Anak sa Dios. ²¹Ang tanan nga nakadungog kaniya nahibulong ug miingon, "Dili ba mao man kini nga tawo ang naglaglag niadtong anaa sa Jerusalem nga mosangpit niining ngalana? Ug siya mianhi dinhi aron pagdala kanila balik ngadto sa mga pangulong pari." ²²Apan si Saulo gigamhan sa pagsangyaw ug gilibog ang mga Judio nga nagpuyo sa Damasco pinaagi sa pagpamatuod nga si Jesus mao ang Cristo.

²³Pagkahuman sa daghang mga adlaw, ang mga Judio naglaraw aron sa pagpatay kaniya. ²⁴Apan ang ilang mga laraw nasayran ni Saulo. Sila nagbantay sa mga ganghaan adlaw ug gabii aron sa pagpatay kaniya. ²⁵Apan ang iyang mga disipulo mikuha kaniya pagkagabii ug gipanaog siya agi sa pader, gitunton siya sa usa ka bukag.

²⁶Sa dihang siya miabot ngadto sa Jerusalem, si Saulo misulay sa pag-apil sa mga disipulo, apan silang tanan nangahadlok pa kaniya, wala motuo nga siya usa na ka disipulo. ²⁷Apan si Barnabas mikuha kaniya ug nagdala kaniya ngadto sa mga apostoles. Ug siya misulti kanila kung giunsa ni Saulo pagkakita sa Ginoo didto sa dalan ug ang Ginoo nagkigsulti ngadto kaniya, ug kung giunsa didto sa Damasco nga si Saulo sa walay kukahadlok nagasangyaw sa ngalan ni Jesus.

²⁸Siya nakigkita kanila sulod ug gawas sa Jerusalem. Siya nagsulti sa walay kukahadlok sa ngalan ni Ginoong Jesus ²⁹ug nagkiglantugi uban sa mga Judio sa Gresya; apan sila nagpadayon sa pagsulay sa pagpatay kaniya. ³⁰Sa dihang ang mga kaigsoonan nasayod niini, sila nagdala kaniya palugsong ngadto sa Caesarea ug gipadala siya palayo ngadto sa Tarso.

³¹Busa, ang simbahan sa tibuok Judea, Galilea, ug Samaria adunay kalinaw ug nalig-on; ug, nagalakaw sa kahadlok sa Ginoo ug sa kahupay sa Balaang Espiritu, ang simbahan mitubo ang kadaghan. ³²Karon nahitabo nga, samtang si Pedro miadto sa tibuok rehiyon, siya miadto palugsong usab sa katawhan sa Dios nga nagpuyo sa lungsod sa Lida.

³³Didto niya nakaplagan ang usa ka tawo nga ginganlan ug Eneas, anaa sa iyang higdaanan sa walo ka tuig, kay siya paralisado. ³⁴Si Pedro miingon kaniya, "Eneas, si Jesu-Cristo ang nag-ayo kanimo. Bangon ug hiposa ang imong higdaanan." Ug dihadiha dayon siya mibangon. ³⁵Busa ang tanan nga nagpuyo sa Lida ug sa Sharon nakakita sa tawo ug sila nangakabig ngadto sa Dios.

³⁶Karon didto sa Jopa adunay usa ka disipulo nga ginganlan ug Tabita, mahubad kini nga "Dorcas." Kini nga babaye puno sa maayong mga buhat ug maluluy-on nga nagbuhat alang sa mga kabos. ³⁷Kini nahitabo niadtong mga adlawa nga siya nagsakit ug namatay; sa dihang nahugasan na nila siya, ila siyang gihaya sa taas nga lawak.

³⁸Tungod kay ang Lida duol lang sa Jopa, ug ang mga disipulo nakadungog nga si Pedro tua pa didto, sila nagpadala ug duha ka tawo ngadto kaniya, paghangyo kaniya, "Kuyog kanamo sa walay langan." ³⁹Si Pedro mitindog ug mikuyog uban kanila. Sa dihang siya miabot, gidala nila siya ngadto sa taas nga lawak. Ug ang tanang mga balo nag-alirong kaniya nga naghilak, gipakita kaniya ang kupo ug mga bisti nga gibuhat ni Dorcas samtang siya uban pa kanila.

⁴⁰Si Pedro nagpagawas nilang tanan sa lawak, miluhod, ug nag-ampo; unya, miatubang ngadto sa lawas, siya miingon, "Tabita, bangon." Iyang gibuka ang iyang mga mata, ug sa dihang nakita niya si Pedro milingkod siya. ⁴¹Unya gigunitan ni Pedro ang iyang kamot ug gipatindog siya; ug dihang gitawag niya ang mga magtutuo ug ang mga balo, gipakita niya kanila nga siya buhi na. ⁴²Kining butanga nasayran sa tibuok Jopa, ug daghang katawhan ang mituo sa Ginoo. ⁴³Nahitabo kadto nga si Pedro nagpabilin sa daghang mga adlaw sa Joppa uban sa usa ka tawo nga ginganlan ug Simon, usa ka magtatabas ug panit sa hayop.

¹Karon adunay usa ka tawo sa siyudad sa Cesarea, nga Cornelio ang ngalan, ang senturyon sa gitawag nga Italyanhong batalyon. ²Siya usa ka matinud-anon nga tawo, usa nga nagsimba sa Dios uban ang tanan nga anaa sa iyang panimalay; nagahatag siya ug daghang salapi alang sa Judio nga katawhan ug kanunay nag-ampo sa Dios.

³Sa ikasiyam nga takna sa adlaw, dayag nga iyang nakita sa usa ka panan-awon ang anghel sa Dios nga mipaduol kaniya. Ang anghel miingon kaniya, "Cornelio!"⁴Si Cornelio mitutok sa anghel ug nalisang pag-ayo ug siya miingon, "Unsa man, sir?" Ang anghel miingon kaniya, "Ang imong mga pag-ampo ug mga gasa sa mga kabos mipataas nga halad handomanan sa presensya sa Dios.⁵Karon pagpadala ug mga lalaki sa siyudad sa Jopa aron kuhaon ang tawo nga gingalan ug Simon, nga ginganlan usab ug Pedro.⁶Siya nagpuyo kauban ang magtatabas ug panit sa hayop nga gingalan ug Simon, kinsang balay anaa sa baybayon."

⁷Sa dihang ang anghel nga nakigsulti kaniya mibiya, gitawag ni Cornelio ang duha niya ka mga sulugoon sa balay, ug ang sundalo nga nagsimba sa Dios gikan sa maong kasundalohan nga nag-alagad usab kaniya. ⁸Si Cornelio miingon kanila sa tanan nga nahitabo ug gipaadto sila sa Jopa.

⁹Karon sa sunod nga adlaw mga ikaunom nga takna, sa dihang anaa sila sa ilang panaw ug nagkaduol na sa siyudad, si Pedro miadto sa taas sa balay aron sa pag-ampo. ¹⁰Unya siya gigutom ug buot mokaon, apan samtang ang mga tawo nagluto sa pagkaon, nakatagpilaw siya; ¹¹ug nakita niya ang langit nga naabli, ug naay sudlanan nga mipakanaog, sama sa dakong panapton nga nagpadulong sa yuta, nga gitunton sa upat niini ka mga suok. ¹²Niini adunay tanang matang sa upat ug tiil nga mga mananap ug mga butang nga nagakamang sa yuta, ug mga langgam sa kalangitan.

¹³Unya usa ka tingog ang miingon kaniya: "Tindog, Pedro, patya ug kaon." ¹⁴Apan si Pedro miingon, "Dili Ginoo; kay ako wala makakaon ug bisan unsa nga mahugaw ug dili limpyo." ¹⁵Apan ang tingog miabot kaniya pag-usab sa ikaduhang higayon: "Kung unsay gilimpyohan sa Dios, ayaw kini tawga nga mahugaw." ¹⁶Kini nahitabo sa makatulo ka higayon; unya ang sudlanan dihadiha gikuha pabalik sa langit.

¹⁷Karon samtang si Pedro nalibog pag-ayo mahitungod kung unsa ang ipasabot sa panan-awon nga iyang nakita, tan-awa, ang mga lalaki nga gipadala ni Cornelio mitindog atubangan sa ganghaan, paghuman nila ug pangutana sa dalan padulong sa balay. ¹⁸Ug sila nanawag ug nangutana kung si Simon, nga ginganlan usab ug Pedro, nagpuyo didto.

¹⁹Samtang naghunahuna si Pedro mahitungod sa panan-awon, ang Espiritu miingon kaniya, "Tan-awa, tulo ka mga lalaki ang nangita kanimo. ²⁰Tindog ug adto sa ubos ug lakaw uban kanila. Ayaw kahadlok sa pag-uban, tungod kay ako nagpadala kanila." ²¹Busa si Pedro mikanaog ug miadto sa mga lalaki ug miingon, "Siya nga inyong gipangita mao ako. Nganong mianhi kamo?"

²²Miingon sila, "Ang kapitan nga ginganlan ug Cornelio, matarong nga tawo ug usa nga nagsimba sa Dios, ug gitahod sa tanang nasod sa mga Judio, giingnan sa balaang anghel sa Dios sa pagkuha kanimo aron moadto sa iyang balay, aron makapaminaw siya sa mensahe gikan kanimo." ²³Busa gidapit sila ni Pedro nga mosulod ug magpabilin uban kaniya ug sa mga tawo nga kauban niya. Sa pagkasunod buntag siya mibangon ug mikuyog kanila, ug ang pipila sa mga kaigsoonan nga gikan sa Jopa mikuyog kaniya.

²⁴Sa pagkasunod nga adlaw sila miabot sa Cesarea. Si Cornelio naghulat kanila; gitawag niya ang iyang mga paryenti ug suod nga mga higala.

²⁵Nahitabo kini nga sa dihang si Pedro misulod, si Cornelio mihimamat kaniya ug miluhod sa iyang tiilan aron sa pagpasidungog kaniya. ²⁶Apan gipatindog siya ni Pedro ug miingon, "Tindog; ako usab usa lamang ka tawo."

²⁷Samtang si Pedro nakigsulti kaniya, misulod siya ug nakita niya ang daghang tawo nga nagtigom. ²⁸Miingon siya kanila, "Kamo sa inyong kaugalingon nasayod nga dili uyon sa balaod alang sa mga Judio nga tawo ang makig-uban o mobisita sa usa nga gikan sa laing nasod. Apan gipakita sa Dios kanako nga dili nako kinahanglan tawgon ang bisan kinsa nga tawo nga mahugaw o dili limpyo. ²⁹Mao nga mianhi ako sa walay pakiglalis, sa dihang ako gipaanhi. Busa mangutana ako kanimo nganong gipakuha mo man ako."

³⁰Miingon si Cornelio, "Upat ka adlaw ang milabay sa sama niining taknaa, ako nag-ampo dinhi sa akong balay sa ika-siyam ang takna; ug nakakita ug tawo nga mitindog sa akong atubangan sa hayag nga bisti. ³¹Siya miingon, 'Cornelio, ang imong pag-ampo nadungog sa Dios, ug ang imong mga gasa alang sa mga kabos nagpahinumdom sa Dios mahitungod kanimo. ³²Busa pagpadala ug tawo sa Jopa, ug pangitaa ang tawo nga ginganlan ug Simon, nga usab ginatawag ug Pedro. Nagpuyo siya sa balay sa magtatabas ug panit sa hayop nga ginganlan ug Simon, diha sa baybayon.' Pipila ka karaan nga mga sinulat midugang: Kung siya moabot, siya mosulti kanimo. ³³Busa sa walay langan ako nagpakuha kanimo. Buotan ka kay ikaw mianhi. Unya karon, ania kitang tanan dinhi sa panan-aw sa Dios, aron sa pagpaminaw sa tanan nga gitudlo kanimo sa Ginoo nga isulti." Pipila ka karaan nga mga sinulat midugang: Gitudlo sa Dios nga isulti.

³⁴Unya gibuka ni Pedro ang iyang baba ug miingon, "Sa pagkatinuod, akong naila nga ang Dios dili modapig ni bisan kinsa. ³⁵Hinuon, sa matag nasod si bisan kinsa nga mosimba ug mobuhat ug matarong nga binuhatan madawat diha kaniya.

³⁶Kamo nasayod sa mensahe nga iyang gipadala ngadto sa mga tawo sa Israel, sa dihang iyang gipahibalo ang maayong balita mahitungod sa kalinaw pinaagi kang Jesu-Cristo, nga maoy Ginoo sa tanan - ³⁷kamo mismo nasayod sa mga panghitabo nga nagakahitabo, nga nahitabo sa tibuok Judea, sugod sa Galilea, pagkahuman sa bawtismo nga gipahibalo ni Juan; ³⁸ang mga panghitabo mahitungod kang Jesus nga taga-Nasaret, kung giunsa sa Dios pagdihog kaniya sa Balaang Espiritu ug sa gahom. Siya mianhi nga nagbuhat ug maayo ug nag-ayo sa tanan nga gidaogdaog sa yawa, tungod kay ang Dios uban kaniya.

³⁹Kami ang mga saksi niining mga butang nga iyang gibuhat didto sa nasod sa mga Judio ug sa Jerusalem - kini nga Jesus kansang ilang gipatay, sa pagbitay sa kahoy. ⁴⁰Kini nga tawo gibanhaw sa Dios sa ikatulo nga adlaw ug gihatagan siya aron mahimong mailhan, ⁴¹dili sa tanan nga mga tawo, apan sa mga saksi nga gipili nang daan sa Dios - kami mismo, nga mikaon ug miinom uban kaniya human siya nabanhaw gikan sa mga patay.

⁴²Siya nagmando kanamo sa pagsangyaw sa mga tawo ug pagpamatuod nga kini mao ang usa nga gipili sa Dios nga mahimong Maghuhukom sa buhi ug sa patay. ⁴³Tungod kaniya ang tanan nga mga propeta nahimong saksi, aron nga ang matag-usa nga motuo kaniya mamahimong makadawat sa kapasayloan sa mga sala pinaagi sa iyang ngalan."

⁴⁴Samtang si Pedro nagsulti niining mga butanga, ang Balaang Espiritu mikunsad ngadto sa tanang naminaw sa iyang mensahe. ⁴⁵Ang mga tawo nga apil sa tinuli nga pundok sa mga magtutuo - tanan nga miuban kang Pedro - nahibulong, tungod kay ang gasa sa Balaang Espiritu gibubo usab sa mga Gentil.

⁴⁶Kay sila nakadungog niining mga Gentil nga nagsulti sa uban nga mga pinulongan ug nagdayeg sa Dios. Unya si Pedro mitubag, ⁴⁷"Aduna bay makapugong sa tubig gikan niining mga tawhana aron sila dili mabawtismohan, kining mga tawhana nga nakadawat sa Balaang Espiritu ingon nga sama kanato?" ⁴⁸Unya siya nagmando kanila nga magpabawtismo pinaagi sa ngalan ni Jesu-Cristo. Unya naghangyo sila kaniya nga magpabilin uban kanila sa pipila ka mga adlaw.

¹Karon ang mga apostoles ug ang mga kaigsuonang mga lalaki nga kinsa atua sa Judea nakadungog nga ang mga Gentil nakadawat usab sa pulong sa Dios. ²Sa dihang si Pedro misaka ngadto sa Jerusalem, sila nga nasakop sa pundok sa mga tinuli nagbadlong kaniya; ³miingon sila, "Nakiglambigit ka ngadto sa mga tawo nga walay mga tuli ug mikaon uban kanila!"

⁴Apan si Pedro nagsugod sa pagpasabot sa butang ngadto kanila sa han-ay; siya miingon, ⁵nag-ampo ako sa siyudad sa Jopa, ug sa kalit akong nakita ang panan-awon nga sudlanan nga nagpaubos, sama sa lapad nga palid mipaubos gikan sa langit pinaagi sa iyang upat ka mga kanto; kini mikanaog nganhi kanako. ⁶Gitutokan ko kini ug akong gihunahuna ang mahitungod niini; akong nakita ang mga mananap nga adunay upat ka tiil nga anaa sa kalibotan, bangis nga mga mananap, nagkamang nga mga mananap, ug mga langgam sa kawanangan.

⁷Unya nakadungog ako ug tingog nga nagsulti nganhi kanako, "Bangon, Pedro; pag-ihaw ug kaon!" ⁸Ako miingon, "Dili gayod, Ginoo: kay wala pay dili balaan o dili hinlo nga nakasulod sa akong baba." ⁹Apan ang tingog mitubag usab gikan sa langit, "Unsa ang gideklara nga hinlo sa Dios ayaw tawga nga dili hinlo." ¹⁰Kini nahitabo sa tulo ka higayon, ug unya ang tanang butang gikuha pagbalik paingon sa langit.

¹¹Tan-awa, sa dili kalayoan adunay tulo ka mga tawo nga nagtindog atubangan sa balay diin atua kami; gipadala sila gikan sa Cesarea nganhi kanako. ¹²Ang Espiritu nagmando kanako nga mouban kanila, ug nga ako dili magbuhat ug kalainan mahitungod kanila. Kining unom ka mga igsoong lalaki mikuyog uban kanako, ug miadto kami ngadto sa balay sa tawo. ¹³Siya misulti kanamo giunsa niya pagkakita sa anghel nga nagtindog sa iyang balay ug nag-ingon, "Pagpadala ug mga tawo ngadto sa Jopa ug dad-a pagbalik si Simon, nga ang lahi nga ngalan mao si Pedro. ¹⁴Siya magsulti nganha kanimo ug mensahe nga mahimong paagi nga ikaw maluwas-ikaw ug ang imong tibuok panimalay."

¹⁵Sa pagsugod nako ug sulti ngadto kanila, ang Balaang Espiritu niabot kanila, sama kanato sa sinugdanan. ¹⁶Nahinumdom ako sa pulong sa Ginoo, giunsa niya pag-ingon, "Si Juan gayod nagbawtismo sa tubig; apan kamo pagabawtismohan sa Balaang Espiritu."

¹⁷Unya kung ang Dios naghatag kanila sa sama nga gasa isip iyang gihatag nganhi kanato sa dihang mituo kita kang Ginoong Jesu-Cristo, kinsa ba ako, nga ako makigbatok sa Dios?'" ¹⁸Sa dihang ila kining nadungog nga mga butang, sila wala nibalos sa pag-ingon, apan ila hinuong gidayeg ang Dios ug miingon, "Unya ang Dios mihatag sa paghinulsol alang sa kinabuhi ngadto usab sa mga Gentil."

¹⁹Busa ang mga magtutuo kansang nag-antos sa pagsugod sa kamatayon ni Esteban nga nagkatibulaag gikan sa Jerusalem-kining mga magtutuo miadto sa sama kalayo sa Fenicia, Cyprus, ug Antioquia. Misulti sila ug mensahe mahitungod kang Jesus ngadto lamang sa mga Judio, wala nay lain bisan usa. ²⁰Apan ang uban kanila, mga katawhan gikan sa Cyrus ug Cirene miabot ngadto sa Antioquia ug misulti ngadto sa mga Griyego ug giwali ang Ginoong Jesus. ²¹Ug ang kamot sa Ginoo nag-uban kanila; ang dakong ihap nagtuo ug mibalik ngadto sa Ginoo.

²²Ang balita mahitungod kanila miabot sa mga dalunggan sa simbahan sa Jerusalem: ug ilang gipadala pagawas si Barnabas sama kalayo sa Antioquia. ²³Sa dihang siya miabot ug nakita ang gasa sa Dios, nalipay siya; ug gidasig niya silang tanan sa pagpabilin diha sa Ginoo sa tibuok nilang kasingkasing. ²⁴Kay siya maayo man nga tawo ug puno sa Balaang Espiritu ug sa pagtuo, ug daghang mga tawo nga nadugang ngadto sa Ginoo.

²⁵Unya si Barnabas migawas ngadto sa Tarsus para mangita kang Saulo. ²⁶Sa dihang iya nang nakaplagan siya, gidala niya siya ngadto sa Antioquia. Kini nahitabo, nga sa tibuok tuig ilang gitigom tanan uban ang simbahan ug nagtudlo sa daghang mga tawo. Ang mga disipulo unang gitawag nga mga Kristohanon didto sa Antioquia.

²⁷Karon niini nga mga adlaw ang ubang mga propeta milugsong gikan sa Jerusalem ngadto sa Antioquia. ²⁸Ang usa kanila, nga ginganlan ug Agabus, mitindog ug gipakita sa Espiritu nga ang usa ka dakong kagutom mahitabo sa tibuok kalibotan. Kini mahitabo sa mga adlaw ni Claudio.

²⁹Busa, ang mga disipulo, isip matag-usa makahimo, ug nakahukom sa pagpadala ug tabang sa mga kaigsoonang lalaki sa Judea. ³⁰Ila kining nahimo; nagpadala sila ug kwarta sa mga pangulo pinaagi sa kamot ni Barnabas ug Saulo.

¹Karon mahitungod niadtong panahona ang Hari nga si Herodes nangdapat niadtong uban nga gikan sa katilingban aron dagmalan sila. ²Iyang gipatay si Santiago nga igsoon nga lalaki ni Juan pinaagi sa espada.

³Pagkahuman nakita niya nga nakapahimuot kini sa mga Judio, nagpadayon siya sa pagdakop usab kang Pedro. Mao kana ang panahon sa mga adlaw sa pan nga walay patubo. ⁴Pagkahuman ug dakop kaniya, gibutang niya siya sa bilanggoan ug nagtagana ug upat ka han-ay sa mga sundalo aron magbantay kaniya; iyang tuyo nga siya dad-on sa katawhan pagkahuman sa Pagsaylo.

⁵Busa si Pedro nagpabilin didto sa bilanggoan, apan ang mga pag-ampo inubanan sa pagkugi gihimo sa katilingban ngadto sa Dios alang kaniya. ⁶Sa wala pa ang adlaw nga pagadad-on siya ni Herodes sa gawas, nianang kagabhi-on natulog si Pedro tunga sa duha ka mga sundalo, nga gigapos ug duha ka kadena; ug ang mga guwardiya naa sa atubangan sa pultahan nga nagbantay sa bilanggoan.

⁷Tan-awa, usa ka anghel sa Ginoo sa kalit nagpakita kaniya, ug ang kahayag midan-ag sa silda. Gihampak niya si Pedro sa kiliran ug gipukaw siya ug miingon, "Bangon ug dali." Unya ang mga kadena nangatangtang gikan sa iyang mga kamot. ⁸Ang anghel miingon kaniya, "Panapot ug suota ang imong mga sandalyas." Gibuhat kini ni Pedro. Ang anghel miingon kaniya, "Sul-oba ang imong kupo ug sunod kanako."

⁹Busa si Pedro misunod sa anghel ug migawas. Siya wala masayod nga unsa ang gihimo sa anghel tinuod gayod. Siya nagtuo nga siya nakakita ug usa ka panan-awon. ¹⁰Pagkahuman nila ug labay sa una ka guwardiya ug sa ikaduha, naabot sila sa ganghaan nga puthaw nga paingon ngadto sa siyudad; kini naabli sa iyang kaugalingon alang kanila. Nanggawas ug nangadto sila sa dalan, ug ang angel mibiya kaniya dayon.

¹¹Sa dihang nakamatngon na si Pedro, siya miingon, "Karon nasayod na ako nga gipadala sa Ginoo ang iyang angel ug giluwas ako gikan sa kamot ni Herodes, ug gikan sa tanang gilaoman sa mga tawo nga mga Judio." ¹²Pagkahuman niya makaamgo niini, miadto siya sa balay ni Maria nga inahan ni Juan kansang apelyido Marcos; daghang mga magtutuo nga nagtigom didto ug nagaampo.

¹³Sa dihang siya nagtuktok sa pultahan sa ganghaan, ang usa ka sulugoon nga babaye nga ginganlan ug Roda miadto aron sa pagtubag. ¹⁴Sa dihang nailhan niya ang tingog ni Pedro, sa iyang kalipay napakyas siya sa pag-abre sa pultahan; hinuon, siya midagan padulong sa kwarto; siya nagbalita nga si Pedro nagtindog didto sa pultahan. ¹⁵Busa miingon sila kaniya, "Nabuang naka." Apan namugos gayod siya nga mao kadto. Sila miingon, "Iya kadtong anghel."

¹⁶Apan nagpadayon sa pagpanuktok si Pedro, ug sa naabrehan na nila ang pultahan, nakita nila siya ug nahibulong. ¹⁷Misinyas si Pedro kanila sa iyang kamot nga mohilom, ug gisultihan niya sila kung giunsa siya pagpagawas sa Ginoo sa bilanggoan. Siya miingon, "Ibalita kining mga butanga ngadto kang Santiago ug sa mga igsoon." Unya mibiya siya ug miadto sa laing dapit.

¹⁸Karon sa pagkabuntag, walay gamay nga kahinam sa mga sundalo, mahitungod sa nahitabo kang Pedro. ¹⁹Pagkahuman ug pangita ni Herodes kaniya apan wala siya makaplagi, gipangutana niya ang mga guwardya ug nagmando kanila nga pamatyon. Unya milugsong siya gikan sa Judea ngadto sa Cesarea ug nagpuyo didto.

²⁰Karon nasuko pag-ayo si Herodes sa mga tawo sa Tiro ug Sidon. Sila miadto uban kaniya. Unya ilang gidani si Blastus, ang katabang sa hari, nga motabang kanila. Unya nangayo sila ug kalinaw, tungod kay ang ilang nasod nagdawat ug pagkaon gikan sa nasod sa hari. ²¹Sa usa ka adlaw nga gitagana nagsuot si Herodes ug harianong bisti ug naglingkod siya sa trono; siya nakigpulong kanila.

²²Ang mga tawo naninggit, "Kini ang tingog sa usa ka dios, dili sa usa ka tawo!" ²³Diha-diha gihampak siya sa anghel sa Ginoo, tungod kay wala niya gihatag ang himaya sa Dios; siya gikaon sa mga ulod ug namatay.

²⁴Apan ang pulong sa Dios mitubo ug midaghan. ²⁵Human ni Barnabas ug Saulo mahuman ang ilang tahas dito sa Jerusalem, sila mibalik; giuban nila si Juan, kansang apelyido Marcos.

¹Karon sa panagtigom didto sa Antioquia, adunay mga propeta ug mga magtutudlo. Sila mao si Barnabas ug si Simeon (gitawag nga Niger), si Lucio sa Cirene, si Manaen (ang sinagop nga igsoon ni Herodes ang pangulo sa distrito), ug si Saulo. ²Samtang ilang gisimba ang Ginoo ug nagpuasa, ang Balaang Espiritu miingon, "Igahin alang kanako si Barnabas ug si Saulo, aron magbuhat sa buluhaton nga akong gitawag kanila." ³Pagkahuman sa panagtigom sa pagpuasa, nag-ampo, ug gitapion ang ilang mga kamot niining mga tawhana, sila nagpadala kanila.

⁴Busa si Barnabas ug si Saulo mituman sa Balaang Espiritu ug milugsong sa Seleucia; gikan didto milayag sila padulong sa isla sa Cipre. ⁵Sa dihang didto sila sa siyudad sa Salamis, ilang gimantala ang pulong sa Dios sa mga sinagoga sa mga Judio. Kuyog usab nila si Juan Marcos isip ilang katabang.

⁶Sa dihang naadtoan na nila ang tibuok isla sa Pafos, nakaplagan nila ang usa ka salamangkero, usa ka mini nga propeta sa mga Judio, nga ginganlan ug Bar-Jesus. ⁷Kini nga salamangkero adunay kalambigitan sa prokonsul, Sergio Paulo, nga usa ka maalamon nga tawo. Kining tawhana ang nagpatawag kang Barnabas ug Saulo, tungod kay buot niya madungog ang pulong sa Dios. ⁸Apan si Elimas "ang salamangkero" (ingon niana ang paghubad sa iyang ngalan) misupak kanila; iyang gisulayan sa pagpalikay ang prokonsul palayo gikan sa pagtuo.

⁹Apan si Saulo, nga gitawag usab ug Pablo, napuno sa Balaang Espiritu; siya mitutok kaniya ¹⁰ug miingon, "Ikaw anak sa yawa, napuno ka sa tanang matang sa pagpanglimbong ug pagkadaotan. Kaaway ka sa tanang matang sa pagkamatarong. Dili ka moundang sa paglubag sa tul-id nga mga dalan sa Ginoo, dili ba?

¹¹Karon tan-awa, ang kamot sa Ginoo diha kanimo, ug ikaw mahimong buta. Dili nimo makita ang adlaw sa makadiyot." Diha-diha adunay nahulog kang Elimas nga usa ka yamog ug kangitngit; ug nagsugod siya ug lakaw palibot ug naghangyo sa mga tawo nga agakon siya pinaagi sa kamot. ¹²Human nakita sa prokonsul kung unsa ang nahitabo, mituo siya, tungod kay hilabihan ang iyang katingala sa mga pagtulon-an mahitungod sa Ginoo.

¹³Karon si Pablo ug ang iyang mga higala naglayag gikan sa Pafos ug miabot sa Perga didto sa Pampilya. Apan si Juan mibiya kanila ug mibalik sa Jerusalem. ¹⁴Si Pablo ug ang iyang mga higala nagbiyahe gikan sa Perga ug miabot sa Antioquia sa Pisidia. Didto miadto sila sa sinagoga sa Adlaw nga Igpapahulay ug nanglingkod. ¹⁵Human sa pagbasa sa balaod ug sa mga propeta, ang mga pangulo sa sinagoga nagpadala kanila ug mensahe nga nag-ingon, "Mga igsoon, kung aduna kamoy mensahe sa pagdasig alang sa katawhan dinhi, isulti kini."

¹⁶Busa si Pablo mitindog ug misinyas uban sa iyang kamot; miingon siya, "Mga katawhan sa Israel ug kamo nga nagpasidungog sa Dios, paminaw. ¹⁷Ang Dios niining mga katawhan sa Israel nagpili sa atong mga katigulangan ug gihimong hilabihan kadaghan ang mga tawo sa dihang nagpuyo sila sa kayutaan sa Ehipto, ug uban sa binayaw nga kamot gipangulohan niya sila pagawas niini. ¹⁸Kay sa mga 40 ka mga katuigan siya nag-uban kanila didto sa kamingawan.

¹⁹Pagkahuman niya ug buntog ang pito ka nasod sa yuta sa Canaan, iyang gihatagan ang atong katawhan sa ilang yuta alang sa panulondon. ²⁰Kining tanan nga panghitabo nahitabo sa mga 450 ka mga katuigan. Human niining mga butanga, ang Dios mihatag kanila ug mga maghuhukom hangtod kang Samuel ang propeta.

²¹Human niini, ang mga tawo nangayo ug usa ka hari, busa ang Dios naghatag kanila kang Saul ang anak ni Kish, ang tawo nga gikan sa tribo ni Benjamin, sa panahon sa 40 ka tuig. ²²Unya human siya kuhaa sa Dios sa pagkahari, iyang gituboy si David aron mahimong ilang hari. Kini mahitungod kang David nga ang Dios miingon, 'Ako nang nakaplagan si David nga anak ni Jesse nga mao ang tawo sunod sa akong kasingkasing; iya gayod nga buhaton ang tanang butang nga akong gitinguha.'

²³Gikan sa mga kaliwat niining tawhana ang Dios nagdala sa Israel ug usa ka Manluluwas, si Jesus, sama sa iyang gisaad nga buhaton. ²⁴Kini nagsugod ug kahitabo sa dihang, wala pa miabot si Jesus, unang gipahibalo ni Juan ang bawtismo sa paghinulsol sa tanan nga katawhan sa Israel. ²⁵Samtang gihuman pa ni Juan ang iyang buluhaton, miingon siya, 'Kinsa ako sa inyong hunahuna? Dili ako ang usa. Apan paminaw, ang usa moabot sunod kanako, ang sapatos sa maong tiil dili ako takos sa pagbadbad.'

²⁶Mga igsoon, mga anak sa hanay ni Abraham, ug kadtong kauban ninyo nga nagsimba sa Dios, kini alang kanato nga ang mensahe mahitungod niining kaluwasan gipadala na. ²⁷Kay sila nga nagpuyo sa Jerusalem, ug ang ilang tigdumala, wala nakaila pag-ayo kaniya, o kaha ilang nasabtan pag-ayo ang mga tingog sa mga propeta nga gibasa sa matag Adlaw nga Igpapahulay; busa ilang natuman ang mga mensahe sa mga propeta pinaagi sa paghukom kang Jesus ngadto sa kamatayon.

²⁸Bisan tuod wala nila nakaplagan ang maayong hinungdan alang sa pagpatay kaniya, sila naghangyo kang Pilato sa pagpatay kaniya. ²⁹Sa dihang nakahuman na sila sa tanang butang nga nahisulat mahitungod kaniya, gikuha nila siya paubos gikan sa kahoy ug gipahigda siya sa lubnganan.

³⁰Apan ang Dios nagbanhaw kaniya gikan sa mga patay. ³¹Sa daghang mga adlaw nakit-an siya niadtong misubida uban kaniya gikan sa Galilea padulong sa Jerusalem. Kining mga tawhana karon iya nang mga saksi ngadto sa katawhan.

³²Busa kami nagdala kaninyo ug maayong balita mahitungod sa mga saad nga gihimo ngadto sa atong mga katigulangan: ³³ang Dios nagtipig niini nga mga saad nganhi kanato, ilang mga anak, nga niana iyang gibanhaw si Jesus gikan sa mga patay. Mao usab kini ang nahisulat sa ikaduhang salmo: 'Ikaw ang akong anak nga lalaki, karong adlawa ako nahimo nga imong Amahan.' ³⁴Mahitungod usab sa kamatuoran nga siya nagbanhaw kaniya gikan sa mga patay aron nga ang iyang lawas dili madugta, misulti siya sama niini: 'Akong ihatag kanimo ang balaan ug kasigurohan nga mga panalangin ni David.'

³⁵Mao kini ang hinungdan nganong siya usab miingon sa lain nga salmo, 'Ikaw dili motugot nga ang imong Usa ka Balaan makasinati ug pagkadugta.' ³⁶Kay pagkahuman ni David ug human sa iyang kaugalingong kaliwatan nga mialagad sa mga tinguha sa Dios, namatay siya, ug gipahigda kauban sa iyang mga amahan, ug nakasinati ug pagkadugta, ³⁷apan siya nga gibanhaw sa Dios wala makasinati ug pagkadugta.

³⁸Busa tugoti nga mahibaloan kini diha kaninyo, mga igsoon, nga pinaagi niining tawhana namantala diha kaninyo ang kapasayloan sa mga sala. ³⁹Pinaagi kaniya ang matag-usa nga motuo mamatarong gikan sa tanan nga mga butang diin dili kamo mahimong mamatarong pinaagi sa balaod ni Moises.

⁴⁰Busa pagbantay nga ang butang nga gipamulong sa mga propeta dili mahitabo kaninyo: ⁴¹'Tan-awa, kamong mga bugalbugalon, ug katingala pag-ayo ug unya mangahanaw; kay ako maghimo ug buluhaton sa inyong mga adlaw, usa ka buluhaton nga dili gayod kamo motuo, bisan pa kung adunay usa ka tawo nga magpahibalo niini kaninyo.'"

⁴²Samtang si Pablo ug si Barnabas mibiya, ang mga tawo nagpakiluoy kanila nga ila untang isulti ang sama nga mga pulong pag-usab sa sunod Adlaw nga Igpapahulay. ⁴³Sa dihang ang panagtigom sa sinagoga nahuman, daghan sa mga Judio ug ang mga matinud-anon nga proseletes ang misunod kang Pablo ug Barnabas, nga nakigsulti ngadto kanila ug nag-awhag kanila sa pagpadayon diha sa grasya sa Dios.

⁴⁴Sa sunod Adlaw nga Igpapahulay, halos ang tibuok siyudad nagtigom aron makadungog sa pulong sa Ginoo. ⁴⁵Sa diha nga ang mga Judio nakakita sa panon, napuno sila sa pangabugho ug misultig pagsupak sa mga butang nga gipamulong ni Pablo ug miinsulto kaniya.

⁴⁶Apan si Pablo ug Barnabas misulti nga maisogon ug miingon, "Kini kinahanglan nga ang pulong sa Dios mauna ug sulti diha kaninyo. Sa paglantaw kaninyo nga gituklod kini palayo gikan sa inyong kaugalingon ug giila ang inyong kaugalingon nga dili takos sa kinabuhing walay kataposan, tan-awa, mobalik kami sa mga Gentil. ⁴⁷Kay mao kini ang gimando sa Ginoo kanamo, nga nag-ingon, 'Ako nagbutang kanimo isip usa ka kahayag alang sa mga Gentil, nga kinahanglan nimong dad-on ang kaluwasan ngadto sa pinakalayo nga mga bahin sa kalibotan.'"

⁴⁸Sa pagkadungog sa mga Gentil niini, nalipay sila ug gidayeg ang pulong sa Ginoo. Daghan ang gipili sa kinabuhing walay kataposan nga mituo. ⁴⁹Ang pulong sa Ginoo mikaylap ngadto sa tibuok rehiyon.

⁵⁰Apan ang mga Judio nag-awhag sa mga matinud-anon ug mahinungdanong kababayen-an, ug ang mga nag-unang kalalakin-an sa siyudad. Kini nagpasugod sa paglutos batok kang Pablo ug Barnabas ug gilabay sila paggawas lagpas sa utlanan sa ilang siyudad. ⁵¹Apan si Pablo ug Barnabas mitaktak sa abog gikan sa ilang tiil batok kanila. Unya miadto sila sa siyudad sa Iconio. ⁵²Ug ang mga disipulo napuno sa kalipay ug uban sa Balaang Espiritu.

¹Nahitabo kini didto sa Iconio nga si Pablo ug Barnabas misulod sa sinagoga sa mga Judio ug misulti sa paagi nga ang dakong panon sa mga Judio ug sa mga Griyego mituo. ²Apan ang mga Judio nga masinupakon nagpalibog sa mga hunahuna sa mga Gentil ug naghimo kanila nga masilag batok sa mga kaigsoonan.

³Busa nagpabilin sila didto sa dugay nga panahon, nagsulti nga maisugon uban sa gahom sa Ginoo, samtang siya mihatag ug pagpamatuod sa mensahe mahitungod sa iyang grasya. Iya kining gibuhat pinaagi sa pagtugot sa mga timailhan ug mga kahibulongan nga gipamuhat pinaagi sa mga kamot ni Pablo ug ni Barnabas. ⁴Apan ang kadaghanan sa siyudad nabahin: ang pipila nga mga tawo midapig sa mga Judio, ug ang pipila sa mga apostoles.

⁵Sa dihang ang mga Gentil ug mga Judio misulay pagdani sa ilang mga pangulo aron pagdaogdaog ug pagbato kang Pablo ug kang Barnabas, ⁶nahibaloan nila kini ug miikyas sa mga siyudad sa Lycaonia, Lystra ug Derbe, ug sa palibot nga rehiyon, ⁷ug didto ilang gisangyaw ang ebanghelyo.

⁸Didto sa Lystra adunay usa ka tawo nga naglingkod, walay kusog ang iyang mga tiil, bakol gikan pa sa sabakan sa iyang inahan, kansang wala makalakaw sukad. ⁹Kini nga tawo nakadungog sa mga gipanulti ni Pablo. Misud-ong si Pablo kaniya ug nakita nga siya adunay pagtuo nga mamahimong maayo. ¹⁰Busa miingon siya kaniya sa kusog nga tingog, "Itindog ang imong mga tiil." Ug ang tawo milukso ug milakawlakaw.

¹¹Sa dihang nakita sa panon sa katawhan kung unsa ang gibuhat ni Pablo, sila nagpatugbaw sa ilang mga tingog, nga nagsulti sa pinulongan nga Lycaonia, "Ang mga dios nanganaog alang kanato sama sa hulagway sa tawo." ¹²Gitawag nila si Barnabas nga "Zeus," ug si Pablo, "Hermes," tungod kay siya ang nangulong tigpamaba. ¹³Ang pari ni Zeus, nga ang templo anaa lang sa gawas sa siyudad, nagdala ug mga toro ug mga garlan didto sa ganghaan; siya ug ang panon sa katawhan buot motanyag ug halad.

¹⁴Apan sa dihang ang mga apostoles, nga si Barnabas ug si Pablo, nakadungog niini, gigisi nila ang ilang bisti ug dihadiha dayon miadto sa panon, misinggit ¹⁵ug miingon, "Mga tawo, nganong gibuhat ninyo kining mga butanga? Kami usab mga tawo lamang nga adunay susamang pagbati nga sama kaninyo. Kami nagdala ug maayong mga balita, aron mobiya gayod kamo niining walay pulos nga mga butang alang sa buhing Dios, nga nagbuhat sa kalangitan, sa kalibotan, ug sa kadagatan ug sa tanan nga anaa niini. ¹⁶Sa niaging mga kapanahonan, siya nagtugot sa tanang nasod nga maglakaw sa ilang kaugalingong mga pamaagi.

¹⁷Apan sa gihapon, wala siya mibiya nga walay saksi, ingon niana siya nagbuhat ug maayo ug naghatag kaninyo sa ulan sa kalangitan ug mga mabungahong tempo, nga mipuno sa inyong mga kasingkasing uban sa mga pagkaon ug kalipay." ¹⁸Bisan pa niining mga pulonga, si Pablo ug si Barnabas halos wala nakapugong sa panon sa katawhan aron sa paghalad ngadto kanila.

¹⁹Apan ang uban nga mga Judio nga gikan sa Antioquia ug Iconio miadto ug gidani ang panon sa katawhan. Gibato nila si Pablo ug giguyod siya pagawas sa siyudad, naghunahuna sila nga siya patay na. ²⁰Apan sa dihang ang mga disipulo mialirong kaniya, mitindog siya ug misulod sa siyudad. Sa sunod nga adlaw, siya miadto sa Derbe uban si Barnabas.

²¹Pagkahuman nila ug sangyaw sa ebanghelyo niana nga siyudad ug nagkabig sa daghang disipulo, sila mibalik sa Lystra, sa Iconio, ug sa Antioquia. ²²Sila makanunayon nga nagpalig-on sa mga panghunahuna sa mga disipulo ug nagdasig kanila sa pagpadayon sa pagtuo. Sila miingon kanila nga pinaagi sa daghang mga pag-antos nga kita kinahanglan mosulod sa gingharian sa Dios.

²³Sa dihang sila nagpili alang kanila ug mga kadagkoan sa matag katilingban sa mga magtutuo, ug nag-ampo inubanan sa pagpuasa, sila nagtugyan kanila sa Ginoo, nga ilang gituohan. ²⁴Unya sila milabay sa Pisidia ug miabot sa Pamfilia. ²⁵Sa dihang gisulti nila ang pulong didto sa Perga, milugsong sila sa Atalia. ²⁶Gikan didto sila milawig sa Antioquia, diin sila gitugyan sa grasya sa Dios alang sa buluhaton nga ila na karong nahuman.

²⁷Sa pag-abot nila sa Antioquia ug gitigom ang pundok, gisulti nila ang tanang mga butang nga gibuhat sa Dios kanila, ug giunsa niya pag-abli sa pultahan sa pagtuo alang sa mga Gentil. ²⁸Nagpabilin sila sa dugay nga panahon uban ang mga disipulo.

¹Pipila ka mga lalaki milugsong gikan sa Judea ug nagtudlo sa mga kaigsoonan, sa pagingon, "Gawas kung kamo magpatuli sumala sa nabatasan ni Moises, kamo dili gayod maluwas." ²Sa dihang si Pablo ug si Barnabas adunay dili pag-uyon ug paglantugi uban kanila, ang mga kaigsoonan nakahukom nga si Pablo, Barnabas, ug ang pipila sa uban kinahanglan motungas sa Jerusalem ngadto sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan mahitungod niini nga pangutana.

³Busa sila, nga pinadala sa simbahan, susamang milabay sa Phoenicia ug sa Samaria ug gipahibalo ang pagkakabig sa mga Gentil; ilang gidala ang hingpit nga kalipay ngadto sa mga kaigsoonan. ⁴Sa dihang miabot na sila sa Jerusalem, giabiabi sila sa mga simbahan ug sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan, ug ilang gipahibalo ang tanang mga butang nga gibuhat sa Dios uban kanila.

⁵Apan pipila sa mga lalaki nga nagtuo, nga nahisakop sa pundok sa mga Pariseo, mitindog ug miingon, "Kinahanglan nga magpatuli sila ug sa pagsugo kanila sa pagbantay sa balaod ni Moises." ⁶Busa ang mga apostoles ug ang mga kadagkoan nagtigom aron sa paghunahuna niining butanga.

⁷Pagkahuman sa daghan nga panaglantugi, si Pedro mitindog ug miingon ngadto kanila, "Mga kaigsoonan, kamo nasayod nga sa milabay nga panahon ang Dios nagbuhat ug pagpili taliwala kaninyo, nga pinaagi sa akong baba ang mga Gentil kinahanglang makadungog sa pulong sa ebanghelyo, ug motuo. ⁸Ang Dios, nga maoy nakabalo sa kasingkasing, nagsaksi kanila, naghatag kanila sa Balaang Espiritu, sama sa iyang gibuhat kanato; ⁹ug iyang gihimo kini nga walay kalainan taliwala kanato ug kanila, sa pagbuhat sa ilang mga kasingkasing nga hinlo pinaagi sa pagtuo.

¹⁰Unya karon nganong inyong gisulayan ang Dios, nga kinahanglan inyong ibutang ang yugo sa liog sa mga disipulo nga bisan ang atong mga amahan ni bisan kita dili makahimo pagdala? ¹¹Apan kita nagtuo nga kita naluwas pinaagi sa grasya ni Ginoong Jesus, sama kanila."

¹²Ang tanan nga katawhan nagpabilin sa paghilom samtang sila naminaw kang Barnabas ug Pablo nga nagsaysay sa mga timailhan ug mga kahibulongan nga gibuhat sa Dios taliwala sa mga Gentil pinaagi kanila.

¹³Pagkahuman nila ug hunong sa pagsulti, si Santiago mitubag, nga nag-ingon, "Mga igsoon, paminaw kamo kanako. ¹⁴Si Simon nag-ingon unsa ka maluluy-on ang Dios pagtabang sa mga Gentil aron sa pagkuha gikan kanila nga usa ka katawhan alang sa iyang ngalan.

¹⁵Ang mga pulong sa mga propeta nag-uyon niini, ingon nga kini nahisulat. ¹⁶Pagkahuman niining mga butanga ako mobalik. Ug akong tukuron pag-usab ang barongbarong ni David, nga nahulog; ako kining ipatindog ug ipasig-uli pag-usab. ¹⁷Kay aron ang nahibilin sa mga tawo mangita sa Ginoo, lakip ang tanang mga Gentil nga gitawag pinaagi sa akong ngalan. ¹⁸Mao kini ang giingon sa Ginoo, nga maoy naghimo nining karaang mga butang nga mailhan.

¹⁹Busa, ang akong hunahuna mao, nga kinahanglan dili na nato samukon kadtong mga Gentil nga midawat sa Dios; ²⁰apan kita magsulat ngadto kanila nga kinahanglan magdumili sila gikan sa mahugaw nga mga diosdios, gikan sa malaw-ay nga pakighilawas, ug gikan sa unsang linuok, ug gikan sa dugo. ²¹Alang kang Moises gikan sa karaang mga kaliwatan adunay mga tawo sa matag siyudad nga nagasangyaw ug nagabasa kaniya ngadto sa sinagoga matag Adlaw nga Igpapahulay."

²²Unya kini daw maayo ngadto sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan, uban ang tibuok simbahan, sa pagpili kang Judas Barsabbas ug Silas, mga pangulo sa simbahan, ug ipadala sila sa Antioquia uban kang Pablo ug Barnabas. ²³Sila misulat niini, "Ang mga apostoles, mga kadagkoan ug mga kaigsoonan, ngadto sa mga Gentil nga mga kaigsoonan sa Antioch, Syria ug Cilicia, mga pagtimbaya.

²⁴Kami nakadungog nga ang pipila ka mga lalaki nga wala namo gihatagan ug igong sugo, migawas gikan kanamo ug nagsamok kaninyo uban sa mga pagtudlo nga nakahimo pagsamok sa inyong mga kalag. ²⁵Busa daw kini maayo kanatong tanan sa pag-uyon sa pagpili sa mga lalaki ug ipadala sila kaninyo uban ang among hinigugmang Barnabas ug Pablo, ²⁶mga tawo nga anaa sa kuyaw ang ilang kinabuhi alang sa pangalan sa atong Ginoong Jesu-Cristo.

²⁷Busa among ipadala si Judas ug Silas, nga maoy magsulti usab kaninyo sa susamang mga butang. ²⁸Kay kini daw mas maayo ngadto sa Balaang Espiritu ug kanato, sa pagbutang diha kaninyo nga walay dakong palas-anon kay sa niining mga mahinungdanong mga butang: ²⁹nga kamo mobiya gikan sa mga butang nga gihalad sa mga diosdios, dugo, sa mga butang nga linuok, ug gikan sa malaw-ay nga pakighilawas. Kung magbantay kamo sa inyong kaugalingon gikan niini, kini makaayo gayod kaninyo. Panamilit."

³⁰Busa sila, sa dihang sila nagbulagbulag na, miabot didto sa Antioch; pagkahuman ilang gitapok ang pundok sa katawhan, ug ilang gipadala ang sulat. ³¹Sa dihang ila kining nabasa, labihan ang ilang kalipay tungod sa mga pagdasig. ³²Si Judas ug si Silas, ug ang mga propeta usab, nagdasig sa mga kaigsoonan uban sa daghang mga pulong ug naglig-on kanila.

³³Pagkahuman nila ug gahin sa pipila ka higayon didto, sila gipadala diha sa kalinaw gikan sa mga kaigsoonan alang adtong nagpadala kanila. ³⁴Ang labing maayong karaang kopya giwala sa bersikulo 34 ( tan-awa sa Buhat 15: 40). Bersikulo 34, Apan kini daw maayo nga si Silas magpabilin didto. ³⁵Apan si Pablo ug Barnabas nagpabilin sa Antioch uban ang kadaghanan, diin sila nagtudlo ug nagwali sa pulong sa Ginoo.

³⁶Pagkahuman sa pipila ka mga adlaw si Pablo miingon ngadto kang Barnabas, "Mamalik na kita karon ug duawon ang mga kaigsoonan sa kada siyudad diin kita nagmantala sa pulong sa Ginoo, ug pagtan-aw kung naunsa sila. ³⁷Si Barnabas buot usab nga ubanon si Juan nga gitawag ug Marcos uban kanila. ³⁸Apan si Pablo naghunahuna nga dili maayo ubanon si Marcos, nga maoy mibiya kanila gikan sa Pamphylia ug dugang pa wala na mikuyog kanila sa pagpamuhat.

³⁹Unya didto miulbo ang hait nga panagsumpaki, busa sila nagbulag gikan sa matag-usa, ug si Barnabas gidala si Marcos uban kaniya ug milawig palayo sa Cyprus. ⁴⁰Apan si Pablo gipili si Silas ug mibiya, pagkahuman siya gitugyan pinaagi sa mga kaigsoonan sa grasya sa Ginoo. ⁴¹Ug siya miadto padulong sa Syria ug Cilicia, naglig-on sa mga kasimbahanan.

¹Si Pablo nahiabot usab sa Derbe ug Listra; ug ania karon, usa ka disipulo nga ginganlan ug Timoteo ang atua didto, ang anak nga lalaki sa usa ka babayeng Judio nga magtutuo; ang iyang amahan usa ka Griyego. ²Siya nahisgotan pag-ayo sa mga kaigsoonan nga atua sa Listra ug Iconium. ³Buot ni Pablo nga ubanon niya siya sa iyang paglakaw; busa gidala niya siya ug gituli siya tungod sa mga Judio nga atua niadtong dapita, kay nasayod silang tanan nga ang iyang amahan usa ka Griyego.

⁴Samtang miadto sila sa ilang agianan padulong sa mga siyudad, gihatod nila sa kasimbahanan ang mga angay buhaton aron tumanon nila, ang mga angay nga buhaton nga sinulat sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan sa Jerusalem. ⁵Busa ang kasimbahanan nalig-on diha sa pagtuo ug midaghan matag adlaw.

⁶Si Pablo ug ang iyang mga kauban nangadto sa mga rehiyon sa Prygia ug Galatia, sanglit gidid-an man sila sa Balaang Espiritu sa pagwali sa pulong sa probinsiya sa Asya. ⁷Sa dihang nagkahaduol na sila sa Mysia, misulay sila sa pag-adto sa Bithynia, apan ang Espiritu ni Jesus nagpalikay kanila. ⁸Busa sa paglabay sa Mysia, mikanaog sila ngadto sa siyudad sa Troas.

⁹Usa ka panan-awon ang mitungha kang Pablo sa kagabhion: ang usa ka tawo sa Macedonia nagbarog didto, nagtawag kaniya ug misulti, "Anhi dinhi sa Macedonia ug tabangi kami." ¹⁰Sa pagkakita ni Pablo sa maong panan-awon, dihadiha dayon nangandam kami paingon sa Macedonia, sa pagtuo nga ang Dios nagtawag kanamo sa pagwali sa ebanghelyo ngadto kanila.

¹¹Busa sa pagpangandam sa paglayag gikan sa Troas, kami nagsubay dayon padulong sa Samothrace, ug sa pagkasunod adlaw nahiabot kami sa Neapolis; ¹²Gikan didto nangadto kami sa Filipos, nga usa ka siyudad sa Macedonia, ang pinakamahinungdanong siyudad sa distrito ug usa ka kolonya sa Roma, ug nagpabilin kami niining siyudara sulod sa pipila ka mga adlaw. ¹³Sa Adlaw'ng Igpapahulay nangadto kami gawas sa ganghaan duol sa suba, diin kami naghunahuna nga adunay dapit didto alang sa pag-ampo. Nanglingkod kami ug nakigsulti sa mga babaye nga miabot ug nagtapok.

¹⁴Usa ka babaye nga ginganlan ug Lydia, nga namaligya ug tapol gikan sa siyudad sa Thyatira, nga nagsimba sa Dios, ang namati kanamo. Giablihan sa Ginoo ang iyang kasingkasing aron sa pagpamati sa mga butang nga gipamulong ni Pablo. ¹⁵Sa nabawtismohan na siya, ug ang iyang tibuok panimalay, nag-awhag siya kanamo, nga nag-ingon, "Kung inyong hukman ang akong pagkamatinud-anon sa Ginoo, uban sa akong balay, ug pagpabilin didto." Ug nadani kami niya.

¹⁶Nahitabo kadto samtang kami padulong sa dapit nga alampoanan, ang usa ka batan-on nga babaye adunay espiritu sa pagpanagna ang nasugatan namo- nagdala siya ug sapi sa iyang mga agalon pinaagi sa pagpanghimalad. ¹⁷Kini nga babaye nagsunod kang Pablo ug kanamo ug nagsinggit, nga nag-ingon, "Kining mga tawhana mga alagad sa Labing Halangdong Dios. Sila nagmantala kaninyo sa dalan sa kaluwasan." ¹⁸Gibuhat niya kini sa daghang mga adlaw. Apan si Pablo, gisamokan na gayod kaniya, milingi ug miingon sa espiritu, "Gimandoan ko ikaw sa ngalan ni Cristo Jesus nga gula gikan kaniya." Ug migula kini diha dayon.

¹⁹Sa pagkakita sa iyang mga agalon nga ang ilang paglaom nga makasapi nawala na, ilang gidakop si Pablo ug Silas ug giguyod sila ngadto sa merkado atubangan sa mga awtoridad. ²⁰Sa dihang gidala na nila sila sa maghuhukom, sila miingon, "Kining mga tawhana mga Judio ug naghimo sa daghang kasamok sa atong siyudad. ²¹Nagtudlo sila sa mga butang nga dili subay sa atong balaod aron dawaton o sundon ingon nga mga Romano."

²²Unya ang panon sa katawhan nagdungan ug panindog batok kang Pablo ug Silas; ang mga maghuhukom naggisi sa ilang mga sapot ug gihukasan sila ug gimandoan sila nga pagabunalan sa mga sungkod. ²³Sa nabunalan na sila sa makadaghan, ilang gilabay sila didto sa bilanggoan ug gimandoan ang magbalantay sa bilanggoan nga bantayan sila pag-ayo. ²⁴Human niya makuha kini nga sugo, gilabay sila sa magbalantay sa bilanggoan sa pinakasuok nga bahin sa bilanggoan ug gigapos ang ilang mga tiil sa sepohan.

²⁵Sa pagkatungang gabii si Pablo ug Silas nag-ampo ug nag-awit ug mga alawiton ngadto sa Dios, ug ang ubang mga binilanggo naminaw kanila. ²⁶Sa kalit lang adunay kusog nga linog, busa ang patukoranan sa bilanggoan nauyog; ug dihadiha dayon ang tanang mga pultahan nangaabli, ug ang kadena sa tanan nangatangtang.

²⁷Ang magbalantay sa bilanggoan nakamata gikan sa pagkatulog ug nakita nga naabli na ang mga pultahan sa bilanggoan; iyang gihulbot ang iyang espada ug patyon na unta ang iyang kaugalingon, tungod kay nagtuo siya nga ang mga binilanggo nakaikyas na. ²⁸Apan si Pablo misinggit sa makusog nga tingog, nga nag-ingon, "Ayaw pasakiti ang imong kaugalingon, tungod kay kaming tanan ania ra dinhi."

²⁹Ang magbalantay sa bilanggoan nagtawag alang sa suga ug midali pagsulod ug mihapa nga nangurog sa kahadlok sa atubangan ni Pablo ug Silas, ³⁰ug gidala sila sa gawas ug miingon, "Mga Sir, unsa may akong angay buhaton aron maluwas?" ³¹Sila miingon, "Tuo kang Ginoong Jesus, ug mamaluwas ka, ikaw ug ang imong panimalay."

³²Sila nagsugilon sa pulong sa Ginoo ngadto kaniya, uban ang tanan nga anaa sa iyang balay. ³³Unya gidala sila sa magbalantay sa bilanggoan sa sama gihapong taknaa sa kagabhion, ug gihugasan ang ilang mga samad, ug siya ug ang iyang panimalay gibawtismohan dayon. ³⁴Iyang gidala si Pablo ug Silas ngadto sa iyang balay ug nag-andam ug pagkaon alang kanila. Siya nagmaya pag-ayo uban sa iyang panimalay, tungod kay silang tanan nagtuo naman sa Dios.

³⁵Karon sa pagkaadlaw na, ang mga maghuhukom nagpadala ug pulong ngadto sa mga magbalantay sa bilanggoan nga nag-ingon, "Buhii kadtong mga tawhana." ³⁶Ang magbalantay sa bilanggoan misugilon sa maong mga pulong ngadto kang Pablo, nga nag-ingon, "Ang mga maghuhukom nagpadala ug pulong kanako nga buhian kamo: busa karon gawas, ug lakaw nga malinawon."

³⁷Apan si Pablo miingon ngadto kanila, "Ila kaming gibunalan sa kadaghanan, mga tawo nga wala nahukman isip Romano, ug gilabay kami ngadto sa bilanggoan; karon ila kaming buhian sa hilom? Dili gayod; tugoti nga sila mismo ang moanhi ug mopagawas kanamo." ³⁸Gisugilon kini sa mga magbalantay sa bilanggoan ngadto sa mga maghuhukom; ang mga maghuhukom nangahadlok sa pagkadungog nila nga si Pablo ug Silas mga Romano. ³⁹Ang mga maghuhukom miabot ug nagpakiluoy kanila; ug sa dihang ila na silang gidala pagawas sa bilanggoan, ilang gihangyo si Pablo ug Silas sa pagbiya sa siyudad.

⁴⁰Busa si Pablo ug Silas migawas sa bilanggoan ug miabot sa balay ni Lydia. Sa dihang si Pablo ug Silas nakakita sa mga kaigsoonan, gidasig nila sila ug unya mibiya sa siyudad.

¹Karon sa diha nga naagian na nila ang mga siyudad sa Amfipolis ug Apolonia, miabot sila sa siyudad sa Tesalonica, diin adunay sinagoga sa mga Judio. ²Si Pablo, sama sa iyang nabatasan, miadto kanila, ug sulod sa tulo ka Adlaw nga Igpapahulay nakiglantugi uban kanila gikan sa Kasulatan.

³Gibukhad niya ang Kasulatan ug gipasabot niya nga kinahanglan gayod ang Cristo nga mag-antos ug mabuhi pag-usab gikan sa mga patay. Misulti siya, "Kining Jesus nga akong gimantala kaninyo mao si Cristo." ⁴Pipila sa mga Judio nadani ug miapil kang Pablo ug Silas, kauban ang mga mainampoon nga mga Griyego, daghan nga inilang mga kababayen-an ug usa ka dakong panon.

⁵Apan ang mga dili magtutuong mga Judio, nangatandog sa kasina, mikuha ug pipila ka mga daotang mga lalaki nga gikan didto sa merkado, nagtigom ug dakong panon sa katawhan, ug gibutang ang siyudad sa kaguliyang. Miataki sila sa balay ni Jason, buot nilang dad-on si Pablo ug Silas gawas didto sa mga tawo. ⁶Apan sa wala nila sila makaplagi, ilang giguyod si Jason ug pipila ka mga kaigsoonan sa atubangan sa mga pangulo sa siyudad, nga nanagsinggit, "Kining mga tawhana misupak sa atong naandang pamaagi ug mianhi usab diri. ⁷Kining mga tawhana nga giabi-abi ni Jason nagsupak sa kasugoan ni Cesar; sila misulti nga adunay laing hari-- mao si Jesus."

⁸Sa dihang ang panon sa katawhan ug ang mga pangulo sa siyudad nakadungog niining mga butanga, nahasol sila. ⁹Pagkahuman nila nakuha ang salapianong pasalig gikan kang Jason ug sa uban, gibuhian nila sila.

¹⁰Niadtong gabhi-ona ang mga kaigsoonan gipadala silang Pablo ug Silas didto sa Berea. Sa pag-abot nila didto, miadto sila sa sinagoga sa mga Judio. ¹¹Karon kining mga tawhana mas taas ang panghunahuna kaysa sa mga taga-Tesalonica, kay gidawat nila ang pulong nga adunay kaandam sa hunahuna, ginasusi ang Kasulatan kada adlaw aron sa pagtan-aw kung mao ba kining mga butanga. ¹²Busa kadaghanan sa ila mituo, lakip na ang ubang mga dungganong mga babayeng Griyego ug daghang mga kalalakin-an.

¹³Sa pagkahibalo sa mga Judio sa Tesalonica nga si Pablo nagmantala usab sa pulong sa Dios didto sa Berea, miadto sila didto ug ilang gigubot ug gisamok ang panon sa katawhan. ¹⁴Unya dihadiha dayon, gipadala sa mga kaigsoonan si Pablo ngadto sa dagat, apan si Silas ug Timoteo nagpabilin didto. ¹⁵Kadtong nag-una kang Pablo gidala siya palayo hangtod sa siyudad sa Atenas. Sa pagbiya nila didto kang Pablo, nakadawat sila ug mga sugo alang kang Silas ug Timoteo nga moadto kaniya sa labing dali nga panahon.

¹⁶Karon samtang nagpaabot si Pablo kanila sa Atenas, gisamok siya sa iyang espiritu sulod kaniya sa pagkakita niya sa siyudad nga puno sa mga diosdios. ¹⁷Busa nangatarongan siya didto sa sinagoga uban sa mga Judio ug kadtong mga misimba sa Dios ug ang uban usab nga iyang nahimamat kada adlaw didto sa merkado.

¹⁸Apan ang pipila sa mga pilosopong Epicureo ug Estoico nasugatan usab niya. Ug ang pipila miingon, "Unsa ang buot isulti niining tabian nga tawo?" Ang uban miingon, "Daw mura siyag magsasangyaw sa lain nga mga dios," tungod kay nagsangyaw siya mahitungod kang Jesus ug ang pagkabanhaw.

¹⁹Ilang gikuha si Pablo ug gidala ngadto sa Areopago, nga nag-ingon, "Mahimo ba namong mahibaw-an kining bag-ong pagtulon-an nga imong gipamulong? ²⁰Kay nagdala ka ug katingalahan nga mga butang sa among mga dalunggan. Busa, buot kaming masayod kung unsa ang buot ipasabot niining mga butanga." ²¹(Karon ang tanang taga-Atenas ug ang mga dumuduong nga nagpuyo didto gigahin ang ilang oras sa wala o di ba kaha pagpamulong o pagpaminaw mahitungod sa bag-ong butang.)

²²Busa si Pablo nagbarog taliwala sa mga Areopago ug miingon, "Kamong katawhan sa Atenas, nakita nako nga kamo mainampoon kaayo sa tanang paagi. ²³Kay sa akong paglabay ug pagpaniid sa mga butang sa inyong pagsimba, nakakaplag ako ug halaran uban sa sinulat nga, SA WALA MAILHI NGA DIOS. Busa kung kinsa ang inyong gisimba diha sa pagkawalay alamag, mao kini akong ipahibalo kaninyo.

²⁴Ang Dios nga nagbuhat sa kalibotan ug sa tanang anaa niini, tungod kay siya ang Ginoo sa langit ug sa yuta, wala mipuyo sa templo nga binuhat sa mga kamot. Ni ²⁵gialagaran pinaagi sa mga kamot sa mga tawo, ingon nga siya nagkinahanglan ug bisan unsa, kay siya sa iyang kaugalingon ang naghatag sa mga tawo ug kinabuhi ug gininhawa ug sa tanang laing mga butang.

²⁶Ug gikan sa usa ka tawo iyang gibuhat ang matag nasod sa mga tawo nga nagpuyo sa ibabaw sa kalibotan, nagtakda sa ilang mga piniling mga panahon ug mga utlanan sa ilang pinuy-anan nga dapit. ²⁷Busa, kinahanglan pangitaon nila ang Dios ug tingali basin moduol sila kaniya ug makaplagan siya, ug sa pagkatinuod, wala siya mahilayo gikan sa matag-usa kanato.

²⁸Kay tungod kaniya nabuhi ug nakalihok ug nakaangkon kita sa atong kinabuhi, sama lang sa inyong kaugalingong mga balak nga namulong, ²⁹'Kay kita usab iyang mga anak.' Ingon nga anak man sa Dios, kinahanglan dili kita maghunahuna nga ang pagkabalaan sama sa bulawan, o plata, o mga bato, kinulit uban sa arte ug panghunahuna sa tawo.

³⁰Busa gitaligam-an sa Dios ang mga panahon sa walay pagkaalamag, apan karon iyang gimandoan ang tanang mga tawo bisag asa nga maghinulsol. ³¹Tungod kay iya nang giandam ang adlaw sa iyang paghukom sa kalibotan sa pagkamatarong pinaagi sa tawong iyang pinili. Gihatagan sa Dios ug pamatuod nga kining tawhana ngadto sa matag usa nga mabanhaw siya gikan sa mga patay."

³²Unya sa pagkadungog sa mga tawo sa Atenas sa pagkabanhaw sa mga patay, ang uban gibiay-biay nila si Pablo; apan ang uban miingon, "Mamati kami kanimo pag-usab mahitungod niining butanga. ³³"Pagkahuman niadto, si Pablo mibiya kanila. ³⁴Apan adunay mga tawo ang miapil kaniya ug mituo kaniya, lakip si Dionisio nga Areopagohanon, ang babaye nga ginganlan ug Damaris, ug ang uban pa nga miuban kanila.

¹Pagkahuman niining mga butanga si Pablo mibiya sa Atenas ug miadto sa Corinto. ²Didto siya nakakaplag ug usa ka Judio nga ginganlan ug Aquila, usa ka tawo nga Ponto ang kagikan; siya bag-o lang miabot gikan sa Italya kauban ang iyang asawa nga si Priscila, tungod kay si Claudio nagmando sa tanang mga Judio nga mopahawa sa Roma; ³ug si Pablo miadto kanila; Si Pablo nagpuyo ug nagtrabaho kauban nila tungod kay managsama man ang ilang panginabuhian. Sila tighimo ug mga barongbarong.

⁴Busa si Pablo nakiglantugi didto sa sinagoga kada Adlaw nga Igpapahulay. Siya nagdani sa mga Judio ug mga Griyego. ⁵Apan sa dihang si Silas ug si Timoteo milugsong gikan sa Macedonia, si Pablo gimandoan pinaagi sa Espiritu nga magpamatuod sa mga Judio nga si Jesus mao ang Cristo. ⁶Sa dihang ang mga Judio misupak ug nanginsulto kaniya, si Pablo nagyabyab sa iyang bisti ngadto kanila ug miingon kanila, "Unta ang inyong dugo maanaa sa inyong kaugalingon nga mga ulo; Ako walay sala. Gikan karon moadto na ako sa mga Gentil."

⁷Unya siya mibiya gikan didto ug miadto sa pinuy-anan ni Titius Justus, usa ka tawo nga nagsimba sa Dios. Ang iyang pinuy-anan duol sa sinagoga. ⁸Si Crispus, ang nangulo sa sinagoga ug ang tibuok niya nga panimalay nagtuo ngadto sa Ginoo. Daghan sa mga taga-Corinto nga nakabati kang Pablo nagtuo ug nabawtismohan.

⁹Ang Ginoo miingon kang Pablo sa kagabihion pinaagi sa usa ka panan-awon, "Ayaw kahadlok, apan pagsulti ug ayaw pagpakahilom. ¹⁰Tungod kay ako uban kanimo, ug walay bisan usa ang mosulay sa pagdaot kanimo, tungod kay ako daghan ug katawhan niini nga siyudad." ¹¹Si Pablo nagpuyo didto ug usa ka tuig ug unom ka bulan, nagtudlo sa pulong sa Dios taliwala kanila.

¹²Apan sa dihang si Galio nahimong gobernador sa Acaya, ang mga Judio nagkahiusa sa pagbatok kang Pablo ug gidala siya didto sa atubangan sa hukmanan; ¹³sila miingon, "Kining tawhana nangdani ug mga katawhan aron sa pagsimba sa Dios nga sukwahi sa balaod."

¹⁴Apan sa dihang mosulti na si Pablo, Si Galio miingon sa mga Judio, "Kamong mga Judio, kung tinood kini usa ka butang nga daotan o usa ka salaod, kini makataronganon nga makiglabot kaninyo. ¹⁵Apan tungod kay kaning mga pangutana mahitungod sa mga pulong ug mga pangalan ug inyong kaugalingon nga balaod, husaya kini sa inyong kaugalingon. Ako wala nangandoy nga mahimong usa ka manghuhukom niining mga butanga."

¹⁶Si Galio nagpapahawa kanila sa hukmanan. ¹⁷Apan silang tanan nagkuha kang Sostenes, ang tigdumala sa sinagoga, sa pinugos nga paagi, ug gilatos siya sa atubangan sa hukmanan. Apan si Galio wala nagbalibali kung unsa ang ilang gibuhat.

¹⁸Si Pablo, pagkahuman ug puyo didto sa pila pa ka mga adlaw, mibiya sa mga kaigsoonan ug milawig padulong sa Syria kauban ni Priscila ug Aquila. Sa wala pa siya mibiya sa pantalan, sa Cencreae, gikiskisan niya ang iyang ulo tungod kay gikuha niya ang usa ka Nazaretnon nga panaad. ¹⁹Sa dihang sila niabot sa Efeso, si Pablo mibiya kang Priscila ug Aquila didto, apan siya sa iyang kaugalingon miadto didto sa sinagoga ug nakiglantugi kauban sa mga Judio.

²⁰Sa dihang ilang gipangutana si Pablo nga magpabilin sa taas pa nga panahon, siya nagdumili. ²¹Apan sa iyang pagbiya kanila, siya miingon, "Ako mobalik pag-usab kaninyo kung kini kabubut-on sa Dios." Siya dayon milawig gikan sa Efeso.

²²Sa dihang si Pablo midunggo na sa Cesarea, siya mitungas ug nakig-abiabi sa Jerusalem nga simbahan ug unya miadto palugsong sa Antioquia. ²³Pagkahuman niya ug gahin sa pila pa ka panahon didto, si Pablo migikan ug miadto padulong sa rehiyon sa Galacia ug Frigia ug nagdasig sa tanang mga disipulo.

²⁴Karon adunay usa ka Judio nga ginganlan ug Apolos, nga natawo sa Alejandria, niabot sa Efeso. Siya hanas kaayo sa pagpamulong ug makusganon diha sa Kasulatan. ²⁵Si Apolos natudloan sa mga pagtulun-an sa Ginoo. Isip mainiton diha sa Espiritu, siya nagsulti ug nagtudlo sa tukma nga mga butang mahitungod kang Jesus, apan siya nahibalo lamang sa pagbawtismo ni Juan. ²⁶Si Apolos nagsugod sa pagsulti nga walay kahadlok didto sa sinagoga. Apan sa dihang si Priscila ug si Aquila nakadungog kaniya, sila nakighigala kaniya ug nagpasabot kaniya sa dalan sa Dios sa mas tukma pa gayod.

²⁷Sa dihang siya nagtinguha nga molabay sa Acaya, ang mga kaigsuonan nagdasig kaniya ug nagsulat sa mga disipulo sa Acaya aron sa pag-abiabi kaniya. Sa dihang siya miabot, siya nagtabang ug maayo niadtong nagtuo pinaagi sa grasya. ²⁸Si Apolos sa kadaghanan gilupig ang mga Judio sa iyang gahom ug kahibalo, sa pagpakita pinaagi sa Kasulatan nga si Jesus mao ang Cristo.

¹Nahitabo kini samtang si Apolos anaa sa Corinto, miagi si Pablo sa ibabaw sa kabungtoran ug miabot siya sa siyudad sa Efeso, ug nakaplagan ang pipila sa mga disipulo didto. ²Miingon si Pablo kanila, "Nadawat ba ninyo ang Balaang Espiritu sa dihang mituo kamo?" Miingon sila kaniya, "Wala, wala man gani kami makadungog mahitungod sa Balaang Espiritu."

³Miingon si Pablo, "Ngadto sa unsa man nga kamo nagpabawtismo?" Miingon sila, "Ngadto sa pagbawtismo ni Juan." ⁴Busa si Pablo mitubag, "Si Juan mobawtismo inubanan ang pagbawtismo sa paghinulsol. Gisultihan niya ang mga tawo nga kinahanglan motuo sila sa usa kong kinsa ang bout moabot human kaniya, mao kana, si Jesus."

⁵Sa dihang ang mga tawo nakadungog niini, gibawtismohan sila sa ngalan ni Ginoong Jesus. ⁶Unya sa dihang gitapion ni Pablo ang iyang mga kamot kanila, ang Balaang Espiritu mikunsad kanila ug nagsulti sila ug nagkalain-laing mga pinulongan ug nanagna. ⁷Ang tanan mga napulo ug duha ka mga lalaki.

⁸Miadto si Pablo sa sinagoga ug nagsulti nga walay kahadlok sulod sa tulo ka bulan. Nangulo siya sa mga panaghisgot ug nagdani sa mga tawo mahitungod sa mga butang nga may kalabutan sa gingharian sa Dios. ⁹Apan sa dihang ang pipila ka mga Judio nagmagahi ug nagmasinupakon, nagsugod sila sa pagsulti ug daotan nga pamaagi mahitungod kang Cristo didto sa panon sa katawhan, busa si Pablo mibiya kanila, ug gidala ang mga magtutuo palayo gikan kanila. Siya nagsugod sa pagsulti kada adlaw didto sa hawanang tudloanan sa Tirano. ¹⁰Kini nagpadayon sulod sa duha ka tuig, aron ang tanang tawo nga namuyo sa Asia makadungog sa pulong sa Ginoo, ang mga Judio ug Griyego.

¹¹Ang Dios naghimo ug mga gamhanang buhat pinaagi sa mga kamot ni Pablo, ¹²aron bisan pa ang naay sakit maulian, ug ang mga daotan nga espritu mogawas sa mga tawo, sa pagkuha nila sa mga panyo ug mga tapis gikan sa lawas ni Pablo.

¹³Apan adunay mga Judio nga espiritista nga nagbiyahe sa maong lugara nga nagdala sa ngalan ni Jesus alang sa ilang kaugalingong pagamit. Sila nakigsulti niadtong adunay daotang mga espiritu; sila miingon, "Ako nagmando kanimo pinaagi kang Jesus nga gisangyaw ni Pablo nga mobiya." ¹⁴Kadtong naghimo niini mao ang pito ka anak nga mga lalaki sa pangulong pari sa mga Judio, Esceva.

¹⁵Ang daotang espiritu mitubag kanila, "Nakaila ako kang Jesus, ug nakaila ako kang Pablo; apan kinsa man kamo?" ¹⁶Ang daotang espiritu naa sa tawo milukso sa Espiritista ug nalupig sila ug gikulata sila. Unya nanghawa sila pagawas sa balay nga hubo ug samaran. ¹⁷Kini nahibal-an sa tanan, sa mga Judio ug mga Griyego, nga namuyo sa Efeso. Sila nangahadlok kaayo, ug ang ngalan ni Ginoong Jesus napasidunggan.

¹⁸Daghan usab sa mga magtutuo miabot ug nagsugid ug miangkon sa mga daotang mga butang nga ilang nahimo. ¹⁹Daghan ang nagbansay ug mga salamangka ug nagdala sa ilang mga basahon ug gisunog sa panan-aw sa matag-usa. Sa dihang ilang giihap ang bili niini, kini mga 50, 000 kadaghanon sa plata. ²⁰Busa ang pulong sa Ginoo mikaylap sa gamhanang mga pamaagi.

²¹Karon sa natapos na ni Pablo ang iyang pagpangalagad sa Efeso, nakahukom siya diha sa Espiritu nga moagi sa Macedonia ug Acaya sa iyang dalan ngadto sa Jerusalem; siya miingon, "Pagkahuman nako ug adto didto, kinahanglan usab nako makita ang Roma." ²²Gipadala ni Pablo sa Macedonia ang duha niya ka mga disipulo, si Timoteo ug si Erastus, nga nitabang kaniya. Apan siya nagpabilin makadiyot sa Asya.

²³Ug nianang taknaa mitumaw ang dakong kasamok sa Efeso mahitungod sa Dalan. ²⁴Ang usa ka platero nga ginganlan ug Demetrius, nga naghimo ug plata nga istatuwa ni Diana, nagdala sa dakong negosyo alang sa mga magbubuhat. ²⁵Busa gitigom niya ang mga trabahante sa maong panginabuhi ug miingon, "Mga sir, nakabalo kamo nga kini nga negosyo nakapahimo kanato ug daghan nga kuwarta.

²⁶Kamo nakakita ug nakadungog niana, dili lamang sa Efeso, apan halos tibuok Asya, kini si Pablo nagdani ug nagpalayo sa daghang mga tawo. Siya nagaingon nga walay mga dios nga hinimo sa mga kamot. ²⁷Ug dili lamang ang kakuyaw nga ang atong mga negosyo dili na kinahanglanon, apan bisan pa ang templo sa bantogang diosa nga si Diana mahimong kining walay pulos. Unya siya mawad-an na sa iyang kadungganan, siya nga gisimba sa tanan sa Asya ug sa tibuok kalibotan."

²⁸Sa dihang nadungog nila kini napuno sila sa kasuko ug misinggit sa kusog, sa pag-ingon, "Bantogan si Diana sa mga taga-Efeso." ²⁹Ang tibuok siyudad napuno sa kalibog, ug ang mga tawo nagdali-dali ug adto sa tiyatro. Gidakop nila ang mga kauban ni Pablo sa pagbiyahe, nga si Gaius ug si Aristarchus, nga miabot gikan sa Macedonia.

³⁰Si Pablo bout mosulod taliwala sa panon sa katawhan, apan ang mga disipulo nagpugong kaniya. ³¹Usab, pipila ka mga pangulo nga higala ni Pablo nagpadala sa pulong ug naghangyo kaniya nga dili mosulod sa tiyatro. ³²Pipila ka mga tawo naninggit sa usa ka butang, ug ang pipila lahi, kay ang pundok sa katawhan anaa sa kalibog. Kasagaran kanila wala gani nasayod nganong nagtigom sila.

³³Gidala sa mga Judio si Alexander pagawas gikan sa pundok sa katawhan ug gibutang siya atubangan sa mga tawo. Misinyas si Alexander sa iyang kamot aron maghimo ug usa ka pamahayag sa mga tawo. ³⁴Apan sa dihang nakaamgo sila nga siya usa ka Judio, silang tanan naninggit sa usa ka tingog nga hapit miabot sa duha ka oras, "Bantogan si Diana sa mga taga Efeso."

³⁵Sa dihang gipahilom sa tigdumala sa lungsod ang pundok sa katawhan, siya miingon, "Kamo mga tawo sa Efeso, unsa nga tawo didto ang wala masayod nga ang siyudad sa mga taga-Efeso mao ang magbalantay sa templo sa bantogang Diana ug sa mga larawan nga nahulog gikan sa langit? ³⁶Sa pagkakita nga kining mga butanga dili ikalimod, kamo kinahanglan nga maghilom ug dili maghimo sa pagpangagpas. ³⁷Kay inyong gidala kining mga tawhana dinhi sa korte nga dili man gani mga kawatan sa templo ni tigpasipala sa atong diosa.

³⁸Busa, kung si Demetrius ug ang mga mananalsal uban kaniya adunay mga sumbong batok ni bisan kinsa, abre ang mga hukmanan ug adunay mga gobernador. Tugoti sila nga magpasangil sa usag-usa. ³⁹Apan kung mangita kamo sa bisan unsang mga butang mahitungod sa laing mga butang, kinahanglan kini mahusay sa kasagaran nga panagtigom. ⁴⁰Kay sa pagkatinuod kita anaa sa kakuyaw mahitungod sa kagubot niining adlawa. Walay hinungdan alang niining kagubot, ug dili kita makahimo sa pagpahayag niini." ⁴¹Sa dihang nasulti na niya kini, gitapos niya ang panagtigom.

¹Human sa kaguliyang, si Pablo gipadala alang sa mga disipulo ug giawhag sila. Unya siya nagsulti ug panamilit kanila ug mibiya padulong didto sa Macedonia. ²Sa pag-adto niya niadtong mga rehiyona ug nag-awhag pag-ayo sa mga magtutuo, miadto siya Greece. ³Human siya nagpabilin didto sulod sa tulo ka bulan, ang tinagong laraw nga gihimo batok kaniya pinaagi sa mga Judio sa hapit na siya maglayag padulong sa Siria, busa nakahukom siya sa pagbalik agi sa Macedonia.

⁴Giubanan siya hangtod sa Asya nila ni Sopater nga taga-Berea, ang anak ni Pyrrhus; si Aristarchus ug Secundus nga mga magtutuo gikan saTesalonica; si Gaius nga taga-Derbe; si Timoteo; ug Tychicus ug si Trophimus nga gikan sa Asya. ⁵Apan kining mga tawhana miuna kanamo ug nagahulat kanamo sa Troas. ⁶Human sa adlaw sa tinapay nga walay patubo milayag kami gikan sa Filipos, ug sa lima ka adlaw miabot kami kanila sa Troas. Didto nagpabilin kami sulod sa pito ka mga adlaw.

⁷Sa unang adlaw sa semana, sa nagkatigom na kami aron sa pagpikaspikas sa tinapay, si Pablo nagsangyaw sa mga magtutuo. Naglaraw siya nga mobiya pagkasunod adlaw, busa nagpadayon siya sa pagsangyaw hangtod sa pagkatungang gabii. ⁸Adunay daghan nga lampara sa ibabaw nga bahin sa lawak diin kami nagkatigom.

⁹Diha sa bintana may naglingkod nga usa ka ulitawo nga ginganlan ug Eutychus, nga giabot sa halalom nga paghikatulog. Kay taas na kaayo ang pagsangyaw ni Pablo, kining ulitawo, nga nahinanok pa gihapon, nahulog gikan sa ikatulong andana ug gisakwat nga patay na. ¹⁰Apan mikanaog si Pablo, mihapa siya kaniya, ug migakos kaniya. Unya miingon siya, "Ayaw kamo kaguol, kay siya buhi pa."

¹¹Unya misaka siya balik sa taas ug gipikaspikas ang tinapay ug nangaon. Human sa pagpakigsulti kanila ug dugay hangtod sa kaadlawon, mibiya na siya. ¹²Gidala nila pagbalik ang lalaki nga buhi ug nahupay pag-ayo.

¹³Kami sa among kaugalingon milakaw pag-una kang Pablo ngadto sa sakayan ug milayag padulong sa Asos, sa tuyo nga pasakyon namo si Pablo. Mao kini ang gitinguha niya sa iyang kaugalingon nga pagabuhaton, tungod kay gituyo niya nga didto agi sa yuta. ¹⁴Sa nasugatan na namo siya sa Asos, gipasakay na namo siya sa sakayan ug miadto sa Mitylene.

¹⁵Unya milayag kami gikan didto ug miabot pagkasunod adlaw atbang sa isla sa Chios. Sa pagkasunod adlaw midunggo kami sa isla sa Samos, ug pagkaugma midunggo kami sa siyudad sa Miletus. ¹⁶Kay nakahukom man si Pablo nga maglayag agi sa Efeso, aron dili siya malangan sa Asya; kay nagdali siya nga moabot sa Jerusalem sa adlaw sa Pentecostes, kung kining tanan mamahimo na niyang buhaton sa ingon.

¹⁷Gikan sa Miletus nagpadala siya ug mga tawo ngadto sa Efeso ug gipatawag niya ang mga kadagkoan sa simbahan. ¹⁸Sa dihang miabot na sila ngadto kaniya, miingon siya kanila, "Nasayod na kamo sa inyong kaugalingon, nga sukad sa unang adlaw sa pagtunob sa akong tiil sa Asya, kung sa unsang paagi ako kanunay naggahin ug panahon alang kaninyo. ¹⁹Nagpadayon ako pag-alagad sa Ginoo uban sa pagpa-ubos sa hunahuna ug inubanan sa mga luha, ug sa mga pag-antos nga nahitabo kanako tungod sa mga tinagong laraw sa mga Judio. ²⁰Nasayod kamo nga wala akoy gilikayan sa pagpadayag kaninyo sa bisan unsa nga mapuslanon, ug giunsa ko kamo pagtudlo sa dayag ug miadto usab sa kabalayan. ²¹Nasayod kamo nga sa kanunay nagpahimangno ako kaninyong mga Judio ug mga Griyego mahitungod sa paghinulsol ngadto sa Dios ug sa pagtuo sa atong Ginoong Jesus.

²²Ug karon, tan-awa, moadto ako sa Jerusalem nga inagda sa Balaang Espiritu, nga walay kasayoran sa bisan unsang mahitabo kanako didto, ²³gawas sa gipamatuod sa Balaang Espiritu kanako sa matag siyudad ug nagaingon nga ang mga gapos ug pag-antos naghulat na kanako. ²⁴Apan wala nako hunahunaa ang akong kinabuhi sa kung unsang paagi nga mas bililhon pa sa akong kaugalingon, aron mahingpit na ang akong lumba ug ang pag-alagad nga akong nadawat gikan kang Ginoong Jesus, sa pagsaksi sa ebanghelyo diha sa grasya sa Dios.

²⁵Ug karon, tan-awa, nasayran ko nga kamong tanan, nga gisuroyan ko taliwala sa akong pagsangyaw mahitungod sa gingharian, dili na makakita sa akong panagway. ²⁶Busa gipamatuod-an ko kaninyo niining adlawa, nga ako hinlo sa dugo ni bisan kinsang tawo. ²⁷Kay wala ako nagpugong sa pagpadayag kaninyo sa kinatibuk-ang kabubut-on sa Dios.

²⁸Busa pag-amping kamo sa inyong kaugalingon, ug sa tanang panon nga kanila ang Balaang Espiritu naghimo kaninyong magtatan-aw, aron nga bantayan ninyo ang katilingban sa Ginoo nga gitubos niya pinaagi sa kaugalingon niyang dugo. ²⁹Nasayod ako nga human sa akong pagbiya, magasulod taliwala kaninyo ang mga mapintas nga lobo, ug dili kaloy-an ang panon. ³⁰Nasayod ako nga bisan gani taliwala kaninyo ang pipila sa mga tawo moadto ug mosulti sa mga butang nga mangil-ad, aron sa pagpahimulag sa mga disipulo sa pagsunod kanila.

³¹Busa pagtukaw kamo. Hinumdomi nga sulod sa tulo ka tuig wala ako maghunong sa pagpahimangno sa matag usa kaninyo inubanan sa luha sa adlaw ug gabii. ³²Ug karon gipiyal ko na kamo sa Dios, ug ngadto sa pulong sa iyang grasya, nga mao ang makahimo kaninyo sa pagpa-uswag ug maghatag kaninyo sa kabilin taliwala sa tanang gilain.

³³Wala ako maibog sa tawong may plata, bulawan, o bisti. ³⁴Kamo sa inyong kaugalingon nasayod nga kining mga kamot nagsangkap sa akong kaugalingon nga mga panginahanglan ug niadtong kauban nako. ³⁵Sa tanan nga mga butang naghatag ako kaninyo ug panig-ingnan kung unsaon ninyo pagtabang ang huyang pinaagi sa pagpamuhat, ug kung unsaon ninyo paghinumdom ang mga pulong sa Ginoong Jesus, mga pulong nga siya mismo miingon: "Labing bulahan ang paghatag kay sa pagdawat."

³⁶Human siya nagsulti niining paagiha, miluhod siya ug nag-ampo uban kanilang tanan. ³⁷Labihan ang ilang paghilak ug migakos kang Pablo ug gihagkan siya. ³⁸Naguol gayod sila tungod sa iyang gipamulong, nga sila dili na makakita sa iyang panagway pag-usab. Unya giubanan nila siya hangtod sa sakayan.

¹Sa dihang mibulag kami gikan kanila ug milawig, miadto kami padulong sa siyudad sa Cos, ug sa sunod nga adlaw sa siyudad sa Rodas, ug gikan didto padulong sa siyudad sa Patara. ²Sa dihang among nakaplagan ang usa ka sakayan nga motabok sa Feonicia, misakay kami ug milawig.

³Sa dihang amo nang nalantawan ang isla sa Cyprus, mibiya kami ug miliko sa wala, ug milawig ngadto sa Siria, ug midunggo sa siyudad sa Tiro, tungod kay atua didto ang sakayan nga nagpanaog sa mga butang. ⁴Human among nakaplagan ang mga disipulo, nagpabilin kami didto sulod sa pito ka adlaw. Ang mga disipulo nag-ingon kang Pablo pinaagi sa Espiritu nga dili gayod siya motunob sa Jerusalem.

⁵Sa dihang milabay ang mga adlaw, kami mibiya ug nagpadayon sa among panaw. Silang tanan, kauban ang ilang mga asawa ug mga anak, nag-uban kanamo sa among dalan hangtod nakagawas kami sa siyudad. Dayon nangluhod kami sa baybayon, nag-ampo, ug nagsultihanay kami sa panamilit sa matag usa. ⁶Misakay kami sa sakayan, samtang sila mibalik pag-usab sa ilang panimalay.

⁷Sa dihang nahuman na kami sa paglawig gikan sa Tiro, nahiabot kami sa Ptolemais. Didto nag-abi-abi kami sa mga kaigsoonan ug nagpabilin kami uban kanila sulod sa usa ka adlaw. ⁸Pakasunond adlaw mibiya kami ug miadto sa Cesarea. Misulod kami sa balay ni Filipe, ang tigsangyaw sa ebanghelyo, nga usa sa pito, ug nagpabilin kami uban kaniya. ⁹Karon kining tawhana adunay upat ka anak nga babayeng ulay nga mananagna.

¹⁰Sa nagpabilin kami didto sa pipila ka mga adlaw, miabot ang usa ka propeta nga gikan sa Judea nga ginganlan ug Agabus. ¹¹Miduol siya kanamo ug gikuha ang bakos ni Pablo. Niining tungora iyang gihiktan ang iyang kaugalingon nga tiil ug mga kamot ug nag-ingon, "Miingon, ang Balaang Espiritu, 'Busa sama niini ang paggapos sa mga Judio sa Jerusalem ang tawo nga nakapanag-iya niining bakos, ug ila siyang itugyan sa mga kamot sa mga Gentil."

¹²Sa dihang among nadunggan kining mga butanga, kami ug ang mga tawo nga nagpuyo nianang dapita nagpakiluoy kang Pablo nga dili moadto tungas sa Jerusalem. ¹³Unya si Pablo mitubag, "Unsa man ang inyong gibuhat, nagpahilak ug nagpasakit sa akong kasingkasing? Kay ako andam, dili lamang magpagapos, kondili mamatay usab sa Jerusalem alang sa ngalan sa Ginoong Jesus." ¹⁴Sanglit si Pablo dili buot nga madani, miundang na kami sa pagsulay ug miingon, "Hinaot nga ang pagbuot sa Ginoo ang matuman."

¹⁵Human niining mga adlawa, among gipanguha ang among mga gamit ug mitungas sa Jerusalem. ¹⁶Didto adunay lain usab ang mikuyog kanamo nga pipila sa mga disipulo gikan sa Cesarea. Gikuyog nila ang usa ka tawo nga ginganlan Mnason, ang usa ka tawo nga gikan sa Cyprus, nga disipulo kaniadto, kung diin kami magpuyo.

¹⁷Sa dihang naabot na kami sa Jerusalem, ang mga kaigsoonan nag-abiabi kanamo nga malipayon. ¹⁸Pagkasunod nga adlaw si Pablo mikuyog kanamo ngadto kang Santiago, ug ang tanang mga kadagkoan anaa usab didto. ¹⁹Sa pagtimbaya niya kanila, iyang gisugilon sa matag-usa ang mga butang nga nabuhat sa Dios ngadto sa mga Gentil pinaagi sa iyang pagpamuhat.

²⁰Sa dihang nadunggan nila kini, ilang gidayeg ang Dios, ug miingon sila kaniya, "Tan-awa, igsoon, pila ka libo ang nagtuo taliwala sa mga Judio. Silang tanan naningkamot sa pagtipig sa balaod. ²¹Nagsugilon sila mahitungod kanimo, nga imong gitudloan ang tanang mga Judio nga nagpuyo uban sa mga Gentil nga ilang isalikway si Moises, ug imong gisuginlan sila nga dili tulion ang ilang mga anak, ug dili musunod sa karaang mga tulomanon.

²²Unsay angay namong buhaton? Makadungog gayod sila nga moanhi ka. ²³Busa buhata kung unsa ang among isulti kanimo karon: aduna kami upat ka lalaki nga naghimo ug pakigsaad. ²⁴Dad-a kining mga tawhana ug magpaputli sa imong kaugalingon uban kanila, ug bayari ang ilang panginahanglan alang kanila, aron makagisan nila ang ilang mga ulo. Busa ang tanan masayod nga ang mga butang nga giingon nila bahin kanimo dili gayod tinuod. Masayran usab nila nagkinabuhi ka uban kanamo nga nagtipig sa balaod.

²⁵Apan mahitungod sa mga Gentil nga adunay pagtuo, nagsulat na kami ug naghatag sa mga pahimangno nga kinahanglan kanunay silang magbantay sa ilang mga kaugalingon gikan sa mga butang nga gihalad sa mga diosdios, gikan sa dugo, gikan sa unsang mga tinuok, ug gikan sa malaw-ay nga pakighilawas. ²⁶Pagkasunod adlaw gidala ni Pablo ang mga tawo, aron sa paghinlo sa iyang kaugalingon uban kanila nga moadto didto sa templo, aron sa pagpahibalo sa gidugayon sa mga adlaw sa paghinlo, hangtod nga ang halad mahalad sa matag usa kanila.

²⁷Sa dihang ang pito ka adlaw hapit na mahuman, ang pipila ka mga Judio nga gikan sa Asya nakakita kang Pablo didto sa templo, ug naghulhog sa panon sa mga tawo, ug nagdakop kaniya. ²⁸Naninggit sila, "Katawhan sa Israel, tabangi kami. Mao kining tawhana ang nagtudlo sa tanang mga tawo bisan asa sa mga butang nga sukwahi sa katawhan, sa balaod, ug niining dapita. Tuod man, gidala usab niya ang mga Griyego didto sa templo ug naghugaw sa balaang dapit." ²⁹Kay sa miagi nakita nila si Trofimo nga taga Efeso nga kuyog kaniya sa siyudad, ug naghunahuna sila nga gidala siya ni Pablo didto sa Templo.

³⁰Ang tanan sa siyudad gihulhogan, ug midagan dugok ang katawhan ug gigunitan nila si Pablo. Giguyod nila siya pagawas sa templo, ug gisirad-an dayon ang mga pultahan. ³¹Nga daw patyon na nila siya, ang balita miabot didto sa pangulong kapitan sa guwardya nga ang tibuok Jerusalem nasamok.

³²Nianang tungora gidala niya ang mga kasundalohan ug ang mga kapitan ug midagan padulong lugsong sa panon sa katawhan. Sa pagkakita sa mga tawo sa pangulo sa kapitan ug mga kasundalon, miundang sila sa paglatigo kang Pablo. ³³Unya ang pangulo sa kapitan miduol ug gigunitan si Pablo, ug nagmando kaniya nga gaposon siya sa duha ka kadena. Nangutana siya kung kinsa siya ug unsay iyang nabuhat.

³⁴Kadaghanan sa panon sa katawhan nagsinggit sa lahi nga tubag ug ingon man usab ang uban. Sanglit ang kapitan dili gayod makasulti bisan unsa tungod sa kasaba, nagmando siya nga dad-on si Pablo sa kuta. ³⁵Sa dihang miabot sila sa mga hagdanan, gialsa siya sa mga sundalo tungod sa pagpasakit sa panon sa katawhan. ³⁶Kay ang panon sa katawhan nagsunod kanila ug kanunay nagsinggit, "Ipalayo siya kanamo!"

³⁷Sa hapit na si Pablo dad-on didto sa kuta, miingon siya sa pangulo sa kapitan, "Mahimo ba ako makigsulti kanimo?" Ang kapitan miingon, "Makasulti ka Griyego? ³⁸Dili ba ikaw Ehiptohanon, nga nangulo kaniadto sa mga nagsupak ug nagdala sa 4, 000 ka mga nagmasinupakon didto sa kamingawan?"

³⁹Si Pablo miingon, "Ako usa ka Judio, gikan sa siyudad sa Tarso sa Cilicia. Usa ako ka lumolupyo sa mahinungdanon nga siyudad. Manghangyo ako kanimo, tugoti ako sa pagsulti sa katawhan." ⁴⁰Sa dihang ang kapitan naghatag kaniya sa pagtugot, si Pablo mitindog sa hagdanan ug nagsinyas sa iyang kamot ngadto sa mga tawo. Sa dihang anaa nay dakong kahilom, nagsulti siya sa Hebreo. Siya miingon,

¹"Mga kaigsoonan ug mga amahan, paminawa ang akong pagpanalipod nga akong buhaton karon kaninyo." ²Sa dihang ang pundok nakadungog kang Pablo nga nakigsulti ngadto kanila sa Hebreohanon nga pinulongan, sila nahilom. Siya miingon,

³"Usa ako ka Judio, nga natawo sa Tarsus sa Cilicia, apan gimatuto niining siyudara sa tiilan ni Gamaliel. Natudloan ako pinaagi sa higpit nga mga pamaagi sa pamalaod sa atong mga katigulangan. Maiiniton ako ngadto sa Dios, sama kaninyong tanan karon. ⁴Akong gilutos kining Dalan ngadto sa kamatayon; akong gigapos ang mga lalaki ug mga babaye ug ako silang gibalhog didto sa bilanggoan. ⁵Ang labaw nga pari usab ug ang tanan nga mga hamtong makapamatuod nga nakadawat ako ug sulat gikan kanila alang sa mga kaigsoonan sa Damasco, alang sa akong panaw didto. Akong gidala pagbalik ang mga gapos sa Jerusalem kadtong kabahin niining Dalan aron pagasilotan.

⁶Nahitabo kini samtang ako naglakaw ug duol na sa Damasco, sa kaudtohon sa kalit mitungha ang dakong kahayag gikan sa langit nagsugod ug dan-ag palibot kanako. ⁷Natumba ako sa yuta ug may nadungog akong tingog nga miingon, 'Saulo, Saulo, nganong gilutos mo man ako?' ⁸Mitubag ako, 'Kinsa ka ba, Ginoo?' Misulti siya kanako, 'Ako si Jesus nga Nazaretnon, nga imong gilutos.'

⁹Kadtong mga miuban kanako nakakita sa kahayag apan wala sila makadungog sa iyang tingog nga misulti kanako. ¹⁰Miingon ako, 'Unsa ang angay nakong buhaton, Ginoo?' Ang Ginoo miingon kanako, 'Bangon, ug adto sa Damasco; didto pagasultian ka sa tanan nimong angay nga pagabuhaton.' ¹¹Dili ako makakita tungod sa kasulaw sa kahayag, busa miadto ako sa Damasco nga giagak sa mga kamot sa mga mikuyog kanako.

¹²Didto nahimamat nako ang usa ka tawo nga ginganlan ug Ananias, usa ka mainampoon nga tawo sumala sa balaod ug maayo ang gipangsulti sa tanang mga Judio nga mipuyo didto. ¹³Miduol siya kanako, mitindog duol kanako ug miingon, 'Igsoong Saulo, dawata ang imong panan-aw. 'Nianang taknaa nakita nako siya.

¹⁴Unya miingon siya, 'Ang Dios sa atong mga katigulangan gipili ka aron makahibalo sa iyang kabubut-on, aron makita ang Usa ka Matarong, ug maminaw sa tingog nga naggikan sa iyang kaugalingong baba. ¹⁵Kay ikaw ang magasaksi alang kaniya ngadto sa tanang mga tawo mahitungod sa kung unsa ang imong nakita ug nadungog. ¹⁶Ug karon nganong naghulat ka man? Tindog, pagpabawtismo, ug hugasi ang imong mga sala, pinaagi sa pagtawag sa iyang ngalan.'

¹⁷Paghuman nako ug balik sa Jerusalem, ug samtang nag-ampo ako didto sa templo, nahitabo kini nga ako nakakita ug panan-awon. ¹⁸Nakit-an nako siya nga nag-ingon kanako, 'Pagdali ug pagbiya sa Jerusalem karon dayon, tungod kay dili nila dawaton ang imong pagpamatuod mahitungod kanako.'

¹⁹Miingon ako, 'Ginoo, kabalo sila sa ilang mga kaugalingon nga ako silang gibilanggo ug gilatigo ang mga mituo kanimo sa matag sinagoga. ²⁰Sa dihang miula ang dugo ni Esteban nga imong saksi, nagbarog usab ako didto ug miuyon, ug akong gibantayan ang mga bisti sa nagpatay kaniya.' ²¹Apan miingon siya kanako, 'Biya, tungod kay ipadala ko ikaw ngadto sa mga Gentil.'"

²²Gitugotan siya sa mga tawo pagsulti hangtod niining higayona. Apan misinggit sila ug miingon, "Palayo sa maong kaubanan niining kalibotana: kay dili maayo nga mabuhi pa siya." ²³Samtang naninggit sila, ilang gilabay ang ilang mga bisti, ug milabay sila ug abog sa hangin, ²⁴ang pangulong kapitan nagmando nga dad-on si Pablo didto sa kuta. Iyang gimandoan nga kinahanglan pangutan-on siya uban ang pagkastigo, aron nga sa iyang kaugalingon mahibaloan unta niya nganong misiyagit sila batok kaniya sama niana.

²⁵Sa dihang gigapos nila siya sa pisi nga hinimo gikan sa panit sa mananap, si Pablo miingon sa senturyon nga nagtindog tupad kaniya, "Uyon ba sa balaod nga imong kastigohon ang tawo nga Romanhon bisan wala pa kini ka hukmi?" ²⁶Sa pagkadungog sa senturyon niini, miadto siya sa pangulong kapitan ug miingon kaniya, "Unsa may buot nimong buhaton? Kay kining tawhana usa ka lumulupyo sa Roma."

²⁷Ang pangulong kapitan miadto ug miingon kaniya, "Sultihi ako, usa ka ba ka lumulupyo sa Roma?" Si Pablo miingon, "Oo." ²⁸Ang pangulong kapitan mitubag, "Sa dakong kantidad lamang sa salapi ang hinungdan nga akong naangkon ang pagka-Romanhon." Apan si Pablo miingon, "Ako natawo ug lumulupyo sa Roma." ²⁹Unya ang mga tawo nga buot mangutana kaniya nibiya kaniya diha dayon. Nahadlok usab ang pangulong kapitan, sa pagkasayod niya nga si Pablo usa ka Romanhon, tungod kay gigapos nila siya.

³⁰Sa pagkasunod adlaw, ang pangulong kapitan buot masayod sa kamatuoran mahitungod sa mga pasangil sa mga Judio batok kang Pablo. Busa iyang gibadbaran sa iyang mga gapos ug mimando sa mga pangulong pari ug ang tanang konseho nga makigtagbo. Unya iyang gidala si Pablo didto sa ubos ug gibutang taliwala nila.

¹Si Pablo mitan-aw ug diretso sa mga miyembro sa konseho ug miingon, "Mga igsoon, nagpuyo ako atubangan sa Dios sa tanang maayong konsinsya hangtod karong adlawa." ²Ang labaw nga pari nga si Ananias nagmando niadtong tawo nga nagtindog uban kaniya sa pagsagpa sa iyang baba. ³Unya miingon si Pablo ngadto kaniya, "Ang Dios mohapak kanimo, ikaw bong-bong nga gipaputi. Naglingkod ka ba sa paghukom kanako pinaagi sa balaod, ug pagsugo sa paghapak kanako, batok sa balaod?"

⁴Kadtong mga nanagtindog miingon, "Ingon ba niini ang imong pag-insulto sa labaw nga pari sa Dios?" ⁵Si Pablo miingon, "Wala ako makahibalo, mga igsoon, nga siya labaw nga pari. Kay mao kini ang nahisulat, dili ka angay mosulti ug daotan sa magmamando sa imong mga katawhan."

⁶Sa dihang nakita ni Pablo ang usa ka bahin sa konseho nga mga Saduseo ug ang ubang mga Pariseo, nag-istorya siya sa makusog didto sa konseho, "Mga igsoon, Ako usa ka Pariseo, anak sa usa ka Pariseo. Tungod kay masaligon ako nga ang pagkabanhaw sa mga patay ingon nga ako hinukman." ⁷Sa dihang iya kining giingon, ang panaglalis nagsugod taliwala sa mga Pariseo ug mga Saduseo, ug ang panagtigom nabahin. ⁸Alang sa mga Saduseo nag-ingon nga walay pagkabanhaw, walay mga anghel, ug walay mga espiritu, apan ang mga Pariseo nag-ingon nga kining tanan anaa.

⁹Busa ang dako nga kaguliyang nahitabo, ug ang ubang mga manunulat sa balaod nga nahisakop sa mga Pariseo mitindog ug nakiglantugi nga nag-ingon, "Wala kitay nakitang sayop niining tawhana. Unsa kaha kung ang espiritu o ang anghel nagsulti ngadto kaniya?" ¹⁰Sa dihang adunay miabot nga dakong panagbangi, ang pangulo sa kapitan nahadlok nga kunis-kunison nila sa pino si Pablo, busa iyang gimanduan ang mga sundalo aron moadto sa ubos ug pugson siya pagkuha gikan sa mga miyembro sa konseho, ug pagdala kaniya didto sa kuta.

¹¹Pagkasunod gabii ang Ginoo mitindog tapad kaniya ug miingon," Ayaw kahadlok, kay ikaw man ang nagpamatuod mahitungod kanako sa Jerusalem, busa kinahanglan usab kang mosaksi sa Roma."

¹²Sa dihang buntag na, ang ubang mga Judio naghimo ug panagsabot ug gitawag nga tinunglo ang ilang kaugalingon: Sila miingon nga dili nila buot mokaon ni moinom bisan unsa hangtod nga mapatay nila si Pablo. ¹³Adunay sobra 40 ka mga tawo nga naghimo niining laraw.

¹⁴Miadto sila sa mga pangulong pari ug mga kadagkoan ug miingon, "Gibutang namo ang among kaugalingon ilalom sa dakong tunglo, nga dili mokaon hangtod among mapatay si Pablo. ¹⁵Busa karon, pasagdi ang konseho pagsulti sa pangulong kapitan sa pagdala kaniya ngadto kanimo, ingon nga ikaw buot modisisyon sa iyang kaso nga labaw pa sa tukma. Alang kanamo, kami andam sa pagpatay kaniya sa dili pa siya moanhi dinhi."

¹⁶Apan ang anak nga lalaki sa igsoong babaye ni Pablo nakadungog nga sila namakak nga maghulat, busa siya miadto ug misulod sa kuta ug giingnan si Pablo. ¹⁷Mitawag si Pablo sa usa sa mga kapitan ug miingon, "Dad-a kining batan-ong lalaki didto sa pangulong kapitan, kay aduna siyay gustong isulti ngadto kaniya."

¹⁸Busa ang kapitan gikuha ang batan-ong lalaki ug gidala siya ngadto sa pangulong kapitan ug miingon, ''Si Pablo nga binilanggo nagtawag kanako ngadto kaniya, ug namalihog kanako sa pagdala niining batan-ong lalaki nganha kanimo. Aduna siyay buot isulti nganha kanimo." ¹⁹Ang pangulong kapitan nagdala kaniya pinaagi sa iyang kamot ngadto sa pribadong dapit ug gipangutana siya, "Unsa kining imong isulti kanako?"

²⁰Ang batan-ong lalaki miingon, "Ang mga Judio miuyon sa paghangyo kanimo sa pagdala kang Pablo ugma ngadto sa konseho, ingon nga sila moadto aron sa pagpangutana ug mas tukma mahitungod niining kaso. ²¹Apan ayaw pagsugot ngadto kanila, tungod kay sobra sila sa 40 ka mga tawo nga namakak ug naghulat kaniya. Sila gitawag nga nagtunglo sa ilang mga kaugalingon, ni sa pagkaon o sa pag-inom hangtod ilang mapatay siya. Bisan karon sila andam, naghulat sa pagtugot gikan kanimo."

²²Busa ang pangulong kapitan gitugotan ang batan-ong lalaki nga molakaw, pagkahuman ug tudlo kaniya, "Ayaw pagsaba nga imong gisulti kining mga butanga nganhi kanako." ²³Unya iyang gitawag ang duha ka mga kapitan ug miingon, "Pagkuha ug duha ka gatos ka mga sundalo nga andam sa pag-adto sa mas layo pa sa Cesarea, ug 70 ka mga mangangabayo usab, ug 200 nga magbabangkaw. Ikaw mobiya sa ika tulo nga takna sa kagabhion." ²⁴Iya usab gimandoan sa paghatag ug mga hayop kanila nga mahimong masakyan ni Pablo, ug sa pagdala kaniya nga luwas ngadto kang Felix nga gobernador.

²⁵Unya nagsulat siya ug sulat nga sama niini: ²⁶"Claudio Lisias ngadto sa labing maayo nga gobernador nga si Felix, ug mga pangumusta. ²⁷Kining tawhana gidakop sa mga Judio ug patyon na unta nila, sa dihang miabot ako kanila uban sa mga sundalo ug giluwas siya, sukad nga akong nahibaloan nga siya usa ka lomulupyo sa Roma.

²⁸Gusto nako mahibalo ngano nga giakusahan nila siya, busa ako siyang gikuha ngadto sa ilang konseho. ²⁹Akong nahibaw-an nga siya giakusahan mahitungod sa mga pangutana sa ilang kaugalingong balaod, apan walay giakusar batok kaniya nga angay sa kamatayon o pagkabilanggo. ³⁰Unya kini nahimo nga inila nganhi kanako nga adunay laraw batok sa tawo, busa ako dayon siyang gipadala nganha kanimo, ug gitugonan ang iyang magsusumbong usab sa pagdala sa ilang mga sumbong batok kaniya sa imong presensiya. Panamilit."

³¹Busa ang mga sundalo misunod sa ilang mga mando: gikuha nila si Pablo ug gidala siya pagkagabii sa Antipatris. ³²Sa sunod adlaw, kasagaran sa mga sundalo nibiya sa mangangabayo aron pagkuyog uban kaniya ug sila mismo nibalik ngadto sa kuta. ³³Sa dihang ang mga mangangabayo niabot sa Cesarea ug gihatod ang sulat ngadto sa gobernador, ilang gipakita usab si Pablo ngadto kaniya.

³⁴Sa dihang nabasa sa gobernador ang sulat, nangutana siya asa nga probinsiya gikan si Pablo; sa dihang iyang nahibaw-an nga siya gikan sa Cilicia, miingon siya, ³⁵"Nadungog ko ikaw nga bug-os sa dihang ang imong magsusumbong mianhi." Unya nagmando siya sa pagtago kaniya sa palasyo ni Herodes.

¹Pagkahuman sa lima ka adlaw, si Ananias ang pangulong pari, uban nga mga kadagkoan, ug usa ka mamumulong nga ginganlan ug Tertulo, miadto didto. Kini nga mga tawo nagdala ug mga sumbong batok kang Pablo ngadto sa gobernador. ²Sa dihang si Pablo mitindog sa atubangan sa gobernador, si Tertulo nagsugod ug pasangil kaniya ug miingon ngadto sa gobernador, "Tungod kanimo aduna kami dakong kalinaw; ug ang imong layo nga panglantaw nagdala ug maayong kabag-ohan sa atong nasod; ³busa uban sa tanang pasalamat among dawaton ang tanan nga imong buhaton, labing maayong Felix.

⁴Busa dili ko na ikaw langanon pa, mohangyo ako kanimo nga maminaw ka kanako kadali uban sa kaluoy. ⁵Kay among nakaplagan kining tawhana nga usa ka dangan ug maoy usa ka hinungdan nga ang tanang Judio sa tibuok kalibotan nagmasupilon. Siya ang pangulo sa Nazareno nga sekta. ⁶Buhat 24: 6-8, ang labing maayo ug karaang mga kopya naglaktaw sa mga pulong nga "tanan sa" gikan sa bersikulo 6 ug mao usab sa mga dugang sa 24: 7 ug 8 ( tana-awa sa pataban(dugang) nga mga pulong). Gisulayan pa gani niya ug panamastamas ang templo; busa gidakop namo siya.

⁷Ang labing maayo ug karaan nga mga kopya naglaktaw sa bersikulo 7, "Ug gusto namo siyang hukman sumala sa atong balaod," ⁸Ang labing maayo ug karaan nga mga kopya naglaktaw sa dugang sa bersikulo 8, "nagsugo sa mga nagpasangil kaniya nga moanha sa imong atubangan." Sa dihang pangutan-on nimo si Pablo mahitungod niining tanan nga mga butang, ikaw, usab, mahimong makahibalo kung unsa ang among gipasangil kaniya." ⁹Ang mga Judio nahiusa nga nagpasangil kang Pablo, usab, ug nag-ingon nga kining mga butanga tinuod.

¹⁰Apan sa dihang ang gobernador misinyas alang kang Pablo sa pagsulti, mitubag si Pablo, "Nakasabot ako nga sa daghang katuigan ikaw nahimong maghuhukom niini nga nasod, ug busa ako nalipay sa pagpasabot sa akong kaugalingon nganha kanimo. ¹¹Makahimo ikaw sa pagsusi nga wala pa nilapas ug napulo ug duha ka adlaw sukad sa akong pag-adto aron magsimba didto sa Jerusalem; ¹²ug sa dihang nakaplagan nila ako didto sa templo, wala ako nakiglalis kang bisan kinsa, ug wala ako nagsamok sa mga panon, bisan sa mga sinagoga, o bisan didto sa siyudad; ¹³ug dili nila mapamatud-an diha kanimo ang mga pasangil nga ilang gihimo batok kanako karon.

¹⁴Apan ako kining angkonon diha kanimo, nga sumala sa paagi nga ilang gitawag ug sekta, sa samang paagi akong gialagaran ang Dios sa among mga katigulangan. Nagmatinud-anon ako sa tanan nga anaa sa balaod ug mga sinulat sa mga propeta. ¹⁵Aduna usab akoy samang pagsalig diha sa Dios, sama ra niining mga katawhan nga naghulat usab niini, ang umaabot nga pagkabanhaw sa mga patay, ang mga matarong ug ang mga dili matarong; ¹⁶ug niini, nagtrabaho ako aron makaangkon ug konsensya nga walay ikapasangil atubangan sa Dios ug sa katawhan sa tanang mga butang.

¹⁷Karon human sa daghang katuigan nga ako niabot aron sa pagdala ug tabang ngadto sa akong nasod ug mga gasa nga salapi. ¹⁸Sa dihang ako kining gibuhat, pipila ka mga Judio gikan sa Asya ang nakakaplag kanako sa usa ka seremonyas sa pagputli diha sa templo, dili uban sa panon o sa paghugyaw. ¹⁹Kini nga mga tawo kinahanglan nga anaa sa imong atubangan karon ug mosulti kung unsa ang anaa kanila nga batok kanako, kung sila adunay bisan unsa.

²⁰Kung ogaling, kini susama ra nga mga tawo kinahanglan nga mosulti kung unsa ang sayop nga ilang nakaplagan nganhi kanako sa dihang ako mitindog atubangan sa Konseho sa mga Judio; ²¹gawas kung kini mahitungod niining usa ka butang nga akong gisulti ug kusog sa dihang mitindog ako uban kanila, 'Kini mahitungod sa pagkabanhaw sa mga patay nga ako ginahukman karong adlawa pinaagi kaninyo.'"

²²Si Felix nahibalo gayod ug maayo mahitungod niini nga Dalan, ug iyang gihimo nga maghulat ang mga Judio. Nag-ingon siya, "Bisan kanus-a si Lisias ang pangulo mulugsong gikan sa Jerusalem akong hukman ang imong sumbong." ²³Unya iyang gimandoan ang kapitan nga bantayan si Pablo, apan sa pagbaton ug kaluoy, ug aron nga walay bisan usa nga magpugong sa iyang mga higala gikan sa pagtabang kaniya o gikan sa pagduaw kaniya.

²⁴Human sa pipila ka mga adlaw, mibalik si Felix uban sa iyang asawa nga si Drusila, usa ka Judio nga babaye, ug iyang gipatawag si Pablo ug iyang nadunggan gikan kaniya ang mahitungod sa pagtuo diha kang Cristo Jesus. ²⁵Apan sa dihang si Pablo nangatarongan uban kaniya mahitungod sa pagkamatarong, pagpugong sa kaugalingon, ug ang umaabot nga paghukom, nahadlok si Felix; ug, siya mitubag, "Lakaw una palayo karon, apan kung anaa na usab akoy panahon, tawgon ko ikaw."

²⁶Sa sama usab nga panahon, naglaom siya nga si Pablo maghatag ug salapi ngadto kaniya, busa kanunay niyang gipatawag siya ug nakigsulti uban kaniya. ²⁷Apan sa dihang milabay ang duha ka tuig, si Porcio Festus ang nahimong gobernador human ni Felix, apan gusto ni Felix nga makabaton ug pagdapig sa mga Judio, ug iyang gibiyaan si Pablo nga padayon nga gibantayan.

¹Karon, si Festus misulod sa probinsiya, ug human sa tulo ka adlaw, miadto siya gikan sa Ceasarea hangtod sa Jerusalem. ²Ang pangulong pari ug ang mga inila nga mga Judio mipasaka ug mga sumbong batok kang Pablo ngadto kang Festus, ug sila maisogong nakigsulti kang Festus. ³Ug nanghangyo sila kang Festus sa usa ka pag-uyon mahitungod kang Pablo, nga ipatawag siya didto sa Jerusalem aron pagapatyon nila siya sa dalan.

⁴Apan si Festus mitubag nga si Pablo usa ka binilanggo sa Cesarea, ug hapit na siya mobalik didto. ⁵"Busa, kung si kinsa kaninyo ang makahimo," miingon siya, "kinahanglan mouban ka kanamo. Kung adunay sayop niadtong tawhana, mamahimo gayod kamo makapasangil kaniya."

⁶Human siya magpabilin sulod sa walo o labaw pa sa pulo ka adlaw, milugsong siya sa Caesarea. Ug sa sunod nga adlaw, milingkod siya sa lingkorana sa hukmanan ug nagmando nga si Pablo dad-on ngadto kaniya. ⁷Sa pag-abot niya, ang mga Judio gikan sa Jerusalem nagtindog sa duol, ug nagpasaka sa daghang mga mabug-at nga sumbong nga wala gayod nila mapamatod-i. ⁸Gipanalipdan ni Pablo ang iyang kaugalingon ug miingon, "Wala magsupak sa ngalan sa mga Judio, wala magsupak sa templo, ug wala magsupak alang kang Cesar, aduna ba akoy nabuhat nga daotan."

⁹Apan buot ni Festus nga makapahimuot sa mga Judio, ug busa siya mitubag kang Pablo ug miingon, "Buot ka bang motungas sa Jerusalem ug didto ka nako pagahukman mahitungod niining mga butanga?" ¹⁰Si Pablo miingon, "Nagtindog ako sa atubangan sa hukmanan ni Caesar diin ako angay pagahukman. Wala akoy sayop nga nahimo sa mga Judio, sama sa nasayran mo usab.

¹¹Bisan paman kung aduna akoy nabuhat nga daotan ug kung aduna man akoy nahimo nga takos sa kamatayon, dili gayod ako mobalibad nga mamatay. Apan kung ang ilang mga sumbong walay pulos, walay bisan usa ang motugyan kanako ngadto kanila. Ako nalang idangop kang Cesar." ¹²Unya si Festus nagkigsulti sa mga kadagkoan ug mitubag, "Gitawag nimo si Cesar; makaadto ka kang Cesar."

¹³Karon sa paglabay sa pipila ka mga adlaw, si Haring Agripa ug si Bernice miabot sa Cesarea aron sa paghatag ug panggamhanang pagduaw kang Festus. ¹⁴Human sa pagpabilin didto sa pipila ka mga adlaw, si Festus nagtanyag sa kaso ni Pablo ngadto sa hari; miingon siya, "Adunay usa ka tawong binilanggo nga biniyaan ni Felix. ¹⁵Sa dihang atua ako sa Jerusalem, ang mga pangulong pari ug ang mga kadagkoan sa Judio nagpadala ug mga sumbong kanako batok niining tawhana, ug nanghangyo nga mahukman siya sa kamatayon. ¹⁶Niini mitubag ako nga dili kini ang nabatasan sa mga Romano sa pagtugyan sa usa ka tawo alang sa usa ka paghangyo; hinuon, ang gipasangnginlan adunay kahigayonan nga moatubang sa mga nagpasangil ug manalipod batok sa mga sumbong kaniya."

¹⁷Busa, sa pag-abot nilang tanan dinhi, wala na gayod ako maglangan, pagkasunod adlaw naglingkod ako sa lingkoranan sa hukmanan ug nagmando ako nga ang tawo dad-on sa akong atubangan. ¹⁸Sa dihang ang nagpasangil mitindog ug gipasanginlan siya, sa akong hunahuna walay bug-at nga sumbong batok kaniya. ¹⁹Hinuon, aduna silay gikasaway kaniya pinaagi sa kaugalingon nilang relihiyon ug mahitungod kang Jesus nga namatay, nga gipamatod-an ni Pablo nga nabuhi. ²⁰Nalibog gayod ako kung unsaon nako pagsusi kining mga butanga, ug nangutana ako kaniya kung buot ba niya moadto sa Jerusalem aron hukman didto mahitungod niining mga butanga.

²¹Apan sa dihang si Pablo nga gipabantayan sa mga sundalo sa bilanggoan aron sa paghulat sa hukom sa Emperador, ako siyang gimandoan nga bantayan hangtod siya mapadala ngadto kay Cesar." ²²Si Agripa nakigsulti kang Festus, "Buot gayod ako mamati nianang tawhana." "Ugma," Si Festus miingon, "Madungog nimo siya."

²³Busa pagkasunod adlaw, si Agripa ug Bernice miabot dinuyogan sa mga seremonyas; misulod sila ngadto sa tigomanan nga kauban ang mga pangulo sa mga sundalo ug uban kanila ang mga dungganon nga mga tawo sa maong siyudad. Ug sa dihang nagsugo na si Festus, gidala kanila si Pablo. ²⁴Si Festus miingon, "Haring Agripa, ug sa tanang tawo nga ania kauban namo, nakita ninyo kining tawhana; ang katawhan sa Judio nga nanghangyo kanako sa Jerusalem, ug ania usab sila nga kauban nato, ug nagsinggit sila kanako nga kinahanglan dili gayod siya mabuhi.

²⁵Apan nasayran nako nga wala gayod siyay nabuhat nga daotan nga angayan sa kamatayon; apan tungod kay iyang gitawag ang Emperador, ako nakahukom nga ipadala siya didto. ²⁶Apan wala akoy makatarunganon nga masulat ngadto sa Emperador. Tungod niining nga katarungan, ako siyang gidala kaninyo, ilabi na gayod kanimo, Haring Agripa, aron aduna akoy masulat mahitungod niining kasoha. ²⁷Kay kini dili makatarunganon alang kanako nga magpadala ug binilanggo ug wala akoy maasoy nga basihanan batok kaniya."

¹Busa gisultihan ni Agripa si Pablo "Makahimo naka sa pagsulti alang sa imong kaugalingon." Unya gituy-od ni Pablo ang iyang kamot ug siya nanalipod. ²"Giisip nako ang akong kaugalingon nga malipayon, Haring Agrippa, sa paghimo sa akong kaso dinhi sa imong atubangan karon batok sa tanan nga mga pasangil sa mga Judio; ³ilabina, tungod kay ikaw hanas sa tanan nga nabatasan sa mga Judio ug mga pangutana. Mao nga manghangyo ako kanimo nga paminawon mo ako nga mapailubon.

⁴Sa pagkatinuod, ang tanang mga Judio nasayod kung unsa ang akong kinabuhi gikan sa akong pagkabatan-on sa akong nasod ug sa Jerusalem. ⁵Nasayod sila kanako gikan sa sinugdanan ug sila miangkon nga nagpuyo ako isip Pariseo, ang pinakaisog nga sekta sa atong relihiyon.

⁶Karon ako mitindog dinhi aron pagahukman tungod kay ako nangita sa saad nga gihimo sa Dios sa atong mga amahan. ⁷Alang niining pangatarungan sa atong napulog duha ka tribu nga matinud-anon nga nag-alagad sa Dios gabii ug adlaw, ug naglaom kita nga makab-ot kini. Alang kini sa paglaom sa mga Judio nga namasangil kanako, Hari! ⁸Nganong gihunahuna mo man nga talagsaon alang sa Dios nga mobanhaw sa mga patay?

⁹Niadtong usa ka higayon nga ako naghunahuna sa akong kaugalingon nga kinahanglan buhaton ko ang daghang mga butang nga supak sa ngalan ni Jesus nga taga-Nazaret. ¹⁰Gibuhat ko kini didto sa Jerusalem; Gipriso nako ang daghan nga mga balaan sa bilanggoan, ug aduna akoy katungod gikan sa mga pangulong pari nga buhaton kini; ug sa dihang sila gipangpatay, akong gihatag ang akong pag-uyon batok usab kanila. ¹¹Kanunay nako silang gisilotan sa tanan nga mga sinagoga ug ako silang gisulayan aron mahimong magpasipala. Nasuko ako pag-ayo kanila ug gigukod ko sila bisan paman sa langyaw nga mga siyudad.

¹²Samtang gibuhat ko kini, miadto ako sa Damasco uban ang katungod ug mga sugo gikan sa mga pangulong pari; ¹³ug samtang anaa pa ako didto sa dalan, sa udtong tutok, Hari, nakita nako ang kahayag gikan sa langit nga mas sulaw pa kaysa adlaw ug midan-ag kini palibot kanako ug sa mga lalaki nga kauban nako sa paglakaw. ¹⁴Ug sa dihang kaming tanan nangatumba sa yuta, akong nadungog ang tingog nga nagsulti kanako nga miingon sa Hebrohanon nga pinulongan, "Saulo, Saulo, nganong gilutos mo man ako? Lisod kini alang kanimo sa pagsipa sa igtutugsok.

¹⁵Unya ako miingon, 'Kinsa ka man, Ginoo?' Ang Ginoo mitubag, 'Ako si Jesus nga imong gilutos. ¹⁶Karon bangon ug tindog sa imong mga tiil; tungod niining tumonga ako nagpakita kanimo, sa pagpili kanimo nga mahimong sulugoon ug saksi mahitungod sa mga butang nga imong nasayran mahitungod kanako karon ug ang mga butang nga akong ipadayag kanimo sa umaabot; ¹⁷ug luwason ko ikaw gikan sa mga tawo ug gikan sa mga Gentil nga akong paadtoan kanimo, ¹⁸aron maabli ang ilang mga mata ug aron sa pagpabiya kanila gikan sa kangitngit ngadto sa kahayag ug gikan sa gahom ni Satanas ngadto sa Dios, aron sila makadawat ug kapasayloan sa sala gikan sa Dios ug ang panulondon nga akong ihatag ngadto kanila nga akong gigahin alang sa akong kaugalingon pinaagi sa ilang pagtuo kanako.'

¹⁹Busa, Haring Agripa, wala nako gisupak ang langitnong panan-awon; ²⁰apan, kadtong anaa una sa Damasco, ug unya sa Jerusalem, ug sa tibuok nasod sa Judea, ug usab ngadto sa mga Gentil, ako nagsangyaw nga kinahanglan magbasol ug mobalik sa Dios, maghimo ug mga buhat nga takos sa paghinulsol. ²¹Mao kini ang hinungdan nga ang mga Judio nagdakop kanako didto sa templo ug nagsulay sa pagpatay kanako.

²²Gitabangan ako sa Dios hangtod karon, busa gibarogan ko ug gipamatud-an sa yano nga mga tawo ug sa mga bantugan mahitungod sa wala nay mas labaw pa kung dili ang giingon sa mga propeta ug ni Moses nga mahitabo; ²³nga si Cristo kinahanglan mag-antos, ug siya ang una nga nabanhaw gikan sa mga patay ug sa pagmantala sa kahayag ngadto sa katawhan sa mga Judio ug ngadto sa mga Gentil.

²⁴Sa pagkahuman sa pagpanalipod ni Pablo si Festo miingon sa makusog nga tingog, "Pablo, nabuang ka na; ang imong dakong nakat-onan mao ang nakapabuang kanimo." ²⁵Apan si Pablo miingon, "Dili ako buang, pinakahalangdon nga Festo; apan uban ang kaisog ako nagsulti sa kamatuoran ug kaligdong. ²⁶Kay ang hari nasayod mahitungod niining mga butanga; ug busa, ako gawasnon sa pagsulti kaniya, kay ako nadani nga walay matago gikan kaniya; Tungod kay kini wala gibuhat diha sa usa ka suok.

²⁷Nagtuo ba ikaw sa mga propeta, Haring Agrippa? Nasayod ako nga nagtuo ka." ²⁸Miingon si Agripa kang Pablo, "Sa mubo nga panahon danihon mo ba ako ug himuon nga Kristohanon?" ²⁹Si Pablo miingon, "Nag-ampo ako sa Dios, bisan sa mubo o taas nga panahon, dili kay ikaw lang, apan ang tanan usab nga naminaw kanako karong adlawa, mahimo nga sama kanako, apan walay labot niining mga kadena sa prisohan."

³⁰Unya ang hari mitindog, ug ang gobernador, ug si Bernice usab, ug kadtong naglingkod kauban nila; ³¹ug sa dihang mibiya sila sa hawanan, nagsulti sila sa usag-usa ug miingon, "Kini nga tawo dili takos sa kamatayon o mga gapos." ³²Miingon si Agrippa ngadto kang Festo, "Kining tawhana gipagawas na unta kung wala lamang siya mihangyo kang Cesar."

¹Sa dihang nagkauyon na kami nga molayag paingon sa Italya, ilang gitugyan si Pablo ug ang uban pang mga binilanggo sa kapitan nga ginganlan ug Julius, sa Augustan nga Regiment. ²Misakay kami sa sakayan gikan sa Adramyttium, nga molayag sa baybayon sa Asya. Busa nangadto kami sa dagat. Si Aristarchus nga gikan sa Tesalonica sa Macedonia mikuyog uban kanamo.

³Sa pagkasunod adlaw midunggo kami sa siyudad sa Sidon, kung asa giatiman pag-ayo ni Julius si Pablo ug gitugotan sa pag-adto sa iyang mga higala aron sa pagdawat sa ilang pag-atiman. ⁴Gikan didto, kami migikan ug milayag libot sa isla sa Cyprus nga nagsalipod gikan sa hangin, tungod kay ang hangin nagsungsong kanamo. ⁵Samtang kami milayag latas sa tubig nga duol sa Cilicia, ug Pamphylia, miadto kami sa Mira, usa ka siyudad sa Lycia. ⁶Didto, ang kapitan nakakaplag ug sakayan gikan sa Alexandria nga molayag padulong sa Italya. Gibutang kami niya didto.

⁷Samtang kami naghinay-hinay sa paglayag sa daghang mga adlaw ug sa katapusan miabot na gayod nga nagkalisod duol sa Cnidus, ang hangin wala na nagtugot nga moadto kami niadtong dalana, busa milayag kami daplin sa nasalipdan nga bahin sa Crete, atbang sa Salmone. ⁸Milayag kami daplin sa baybay uban ang kalisod, hangtod nga midunggo na kami sa usa ka dapit nga gitawag ug Matahom nga Dalangpanan, duol nga siyudad sa Lasea.

⁹Miagi na ang hataas nga panahon kanamo, ang panahon sa mga Judio nga pagpuasa milabay na, ug makuyaw na kini karon ang paglayag. Busa si Pablo nagpasidaan kanila, ¹⁰ug miingon, ''Mga katawhan, akong nakita nga sa atong paglayag makahiagom kita sa kadaot ug daghang kapildihan, dili lamang sa mga lulan ug sa sakayan, apan sa atong kinabuhi usab.'' ¹¹Apan ang kapitan mihatag ug labaw nga pagtagad sa iyang agalon ug sa tag-iya sa sakayan, kaysa niadtong gipamulong ni Pablo.

¹²Tungod ang dunggoanan dili sayon sa panahon sa tingtugnaw, ang kadaghanan sa mga tripulante nagtambag sa paglawig gikan didto, kung sa bisan unsang pamaagi nga kami makaabot sa siyudad sa Phoenix, aron sa paggahin sa panahon sa tintugnaw didto. Ang Phoenix mao ang dunggoanan sa Crete, ug nag-atubang sa amihang sidlakan ug habagatang sidlakan. ¹³Sa mihuyop na paghinay ang hangin nga habagatan, ang mga tripulante naghunahuna nga anaa na ang ilang mga gikinahanglan. Busa ilang gikuha ang angkla ug milayag ngadto sa Crete, duol sa baybayon.

¹⁴Apan human sa mubo nga panahon ang usa ka makusog nga hangin, nga gitawag ug Ang Amihang Sidlakan, misugod sa pagkusokuso kanamo gikan sa tabok sa isla. ¹⁵Sa dihang naabtan ang ulo sa sakayan ug dili na kini makasongsong sa hangin, minunot kami ug napadpad uban niini. ¹⁶Kami midangop sa daplin nianang nasalipdan sa gamay nga isla nga gitawag ug Cauda; ug bisan sa kalisod nakahimo kami sa pagluwas sa gamayng sakayan.

¹⁷Sa dihang napataas na nila kini, naggamit sila sa pisi aron hiktan ang tibuok sakayan. Sila nangahadlok nga makaadto sa kabalasan sa Syrtis, busa gitonton nila ang angkla sa dagat ug gipadpad. ¹⁸Labihan ang among kabun-og tungod sa unos, busa sa pagkasunod adlaw ang mga tripulante nagsugod na sa paglabay sa mga lulan nila sa dagat.

¹⁹Sa ikatulong adlaw gipanglabay sa mga tripulante ang mga kagamitan sa sakayan ngadto sa dagat pinaagi sa ilang mga kamot. ²⁰Ug sa diha nga ang adlaw ug mga bituon wala misidlak kanamo sa pipila ka mga adlaw, ug ang dako nga unos nagpabilin gihapon sa pagkusokuso kanamo, ang tanang paglaom nga kami maluwas nahanaw.

²¹Sa dihang dugay na sila nga wala na gayoy pagkaon, si Pablo mitindog taliwala sa mga tripulante ug miingon, "Mga katawha, naminaw unta kamo kanako, ug wala molayag gikan sa Crete, aron makahiagom niining kadaot ug kapildihan. ²²Ug karon nagdasig ako kaninyo nga maglig-on, kay walay bisan kinsa nga makabsan sa kinabuhi taliwala kaninyo, kondili ang pagkawala sa sakayan.

²³Kay sa miaging gabii ang anghel sa Dios kung asa ako nahisakop, nga gisimba ko usab - ang anghel niya mitindog tupad kanako ²⁴ug miingon, ''Ayaw kahadlok, Pablo. Ikaw makig-atubang kang Caesar, ug tan-awa, ang Dios sa iyang kaluoy gitugyan kanimo kadtong tanan nga naglayag kauban nimo. ²⁵Busa, mga katawhan, pagbaton ug kadasig, tungod kay ako nagsalig sa Dios, nga kana mahitabo sama sa gisulti kanako. ²⁶Apan kinahanglan modunggo gayod kita ngadto sa usa ka isla.''

²⁷Sa pag-abot sa ikanapulog upat ka gabii, sa gianod kami niining dalana ug diha sa Dagat sa Adriatic, sa hapit na tungang gabii ang mga tripulante naghunahuna nga nagkaduol na sila sa yuta. ²⁸Gisukod nila ug nakaplagan nga 20 ang kalawmon; human sa pipila ka takna, nagtugkad na usab sila ug nakakaplag ug 15 ang kalawmon. ²⁹Nangahadlok sila kay basin ug masangko sila sa mga bato, busa gitunton nila ang upat ka angkla gikan sa likod nga bahin sa sakayan ug nag-ampo nga moabot na unta ang kabuntagon.

³⁰Ang mga tripulante nangitag pamaagi sa pagbiya sa sakayan ug gipaubos ang gamayng sakayan ngadto sa dagat, ug nagpakaaron-ingnon nga ihulog nila ang angkla gikan sa unahang bahin sa sakayan. ³¹Apan si Pablo miingon sa kapitan ug sa mga sundalo, ''Gawas kung kining mga tawhana magpabilin niining sakayan, dili kamo maluwas.'' ³²Unya giputol sa mga sundalo ang pisi sa sakayan ug gianod palayo.

³³Sa pagkabanagbanag na, si Pablo nag-awhag kanilang tanan sa pagkuhag pagkaon. Siya miingon, ''Kining adlawa ang ikanapulog upat ka adlaw nga kamo nagpaabot ug walay gikaon; wala gayod kamo makakaon. ³⁴Busa nanghangyo ako kaninyo sa pagkuha ug pipila ka pagkaon, kay alang kini sa inyong kaluwasan; ug walay bisan usa sa inyong buhok ang mawala.'' ³⁵Sa pagsulti niya niini, gikuha niya ang tinapay ug nagpasalamat sa Dios atubangan sa matag-usa. Ug gipikaspikas niya ang tinapay ug misugod sa pagkaon.

³⁶Unya silang tanan nadasig ug mikuha usab sila sa pagkaon. ³⁷Mga 276 kami ka tawo nga anaa sa sakayan. ³⁸Sa dihang silang tanan nangabusog na, gipagaan nila ang sakayan pinaagi sa paglabay sa mga trigo sa dagat.

³⁹Sa pagkaadlaw na, wala sila makaila sa yuta, apan nakita nila ang baybay sa dagat, ug naghisgotanay kung mahimo ba nilang madala ang sakayan didtong dapita. ⁴⁰Busa gibuhian nila ang higot sa angkla ug gibiyaan nila sa dagat. Sa mao nga higayon gibadbad nila ang higoy sa timon ug gibukhad ang layag alang sa hangin. Ug busa mipadulong sila sa baybay. ⁴¹Apan miabot sila sa dapit diin ang duha ka bugwak sa tubig nagtagbo, ug ang sakayan misangyad sa yuta. Ang dulong sa barko niungot didto ug dili na kini malihok, apan ang likod niini misugod na usab pagkaguba tungod sa kusog kaayong balod.

⁴²Ang laraw sa mga sundalo mao ang pagpatay sa mga binilanggo aron walay bisan usa kanila nga akalangoy palayo ug makaikyas. ⁴³Apan ang kapitan nagtinguha sa pagluwas kang Pablo, busa gipugngan niya ang ilang laraw; ug gimandoan niya kadtong makahimo sa paglangoy nga moambak sa tubig paingon sa yuta. ⁴⁴Unya ang kadaghanan sa mga tawo kinahangalan nga mosunod, ang uban sa mga tabla ug ang uban sa mga butang nga gikan sa sakayan. Niining paagiha nahitabo nga ang tanan kanamo luwas nga miabot sa yuta.

¹Sa dihang kami gidala didto nga luwas, among nakat-onan nga ang isla gitawag ug Malta. ²Ang lumad nga katawhan mitanyag nganhi kanamo dili lang sa kasagarang kaluoy, apan naghaling sila ug kalayo ug nagdawat kanamong tanan, tungod kay walay hunong ang ulan ug ang katugnaw.

³Apan sa dihang si Pablo nakatigom ug usa ka bugkos nga kahoy ug gibutang niya kini ngadto sa kalayo, ang halas nga malala migula tungod sa kainit, ug milikos ngadto sa iyang kamot. ⁴Sa dihang ang lumad nga katawhan nakakita sa mananap nga nagbitay gikan sa iyang kamot, sila miingon sa usag-usa, "Kini nga tawo sa pagkatinuod mao ang usa ka mamumuno nga nakalingkawas gikan sa dagat, bisan ang hustisya dili gayod motugot kaniya nga mabuhi."

⁵Apan niadto iyang gisawilik ang mananap ngadto sa kalayo ug wala gayod siyay giantos nga kasakit. ⁶Sila nagpaabot kaniya nga mahimong manginit pag-ayo uban sa kalintura o kalit matumba ug mamatay. Apan human sila nagtan-aw kaniya sa taas nga oras ug nakita nila nga walay nahitabo kaniya, ilang giusab ang ilang hunahuna ug miingon nga siya usa ka dios.

⁷Karon sa usa ka duol nga lugar didto ang kayutaan nga nahisakop sa usa ka pangulo sa isla, ang usa ka tawo nga ginganlan ug Publio. Siya nagdawat kanamo ug maloluy-ong mihatag alang kanamo sa tulo ka adlaw. ⁸Kini nahitabo nga ang amahan ni Publio nahimong nagsakit uban sa kalintura ug disenteriya. Sa dihang si Pablo miadto kaniya, siya nag-ampo, gitapion niya ang iyang kamot ngadto kaniya, ug naayo siya. ⁹Human kini nahitabo, ang uban nga mga tawo sa isla nga nagsakit usab miabot ug sila nangaayo. ¹⁰Ang mga tawo usab mipasidungog kanamo uban sa daghang mga pasidungog. Sa dihang kami nangandam aron sa paglayag, sila naghatag kanamo kung unsa ang among gikinahanglan.

¹¹Human sa tulo ka bulan, kami milawig sa sakayan sa Alexandria nga tingtugnaw sa isla, kansang kinulit nga hulagway mao Ang Kaluha nga Managsoon. ¹²Human kami midunggo sa siyudad sa Siracusa, nagpabilin kami didto sa tulo ka adlaw.

¹³Gikan didto kami milawig ug miabot sa siyudad sa Regium. Human sa usa ka adlaw ang usa ka habagat nga hangin mitungha pataas, ug sa ikaduhang adlaw kami miabot sa siyudad sa Puteoli. ¹⁴Didto namo nakaplagan ang pipila ka mga kaigsoonan ug midapit aron mopuyo uban kanila sulod sa pito ka adlaw. Niini nga dalan miabot kami sa Roma. ¹⁵Gikan didto sa mga kaigsoonan, human sila makadungog mahitungod kanamo, miadto sila aron makigkita kanamo sama kalayo sa Ang Merkado sa Apio ug Ang Tres Tabernas. Sa dihang si Pablo nakakita sa mga kaigsoonan, siya nagpasalamat sa Dios ug nagmaisogon.

¹⁶Sa dihang kami misulod sa Roma, si Pablo gitugotan sa pagpuyo nga siya lamang uban ang sundalo nga maoy magbantay kaniya. ¹⁷Unya kini miabot human sa tulo ka mga adlaw si Pablo nagtawag sa tanan niadtong mga kalalakin-an nga mga pangulo sa mga Judio. Sa dihang sila miabot, siya miingon ngadto kanila, "Mga kaigsoonan, bisan tuod ako walay nabuhat nga sayop batok sa mga tawo o mga naandan sa atong mga katigulangan, ako gihatod isip usa ka binilanggo gikan sa Jerusalem ngadto sa mga kamot sa mga taga-Roma. ¹⁸Human sila nangutana kanako, nangandoy sila sa akong kagawasan, tungod kay walay igong hinungdan nganhi kanako ang silot sa kamatayon.

¹⁹Apan sa dihang ang mga Judio misulti batok sa ilang tinguha, napugos ako nga mohangyo kang Cesar, bisan tuod kini dili ingon nga ako nagdala sa bisan unsa nga pasangil batok sa akong nasod. ²⁰Tungod kay sa akong paghangyo, unya, naghangyo ako aron sa pagpakigkita kaninyo ug aron makigsulti uban kaninyo. Kini tungod kay kung unsa ang gisaligan sa Israel mahitungod nga ako gigapos niining kadena."

²¹Unya sila miingon ngadto kaniya, "Wala kami nakadawat ug mga sulat gikan sa Judea mahitungod kanimo, ni bisan usa sa mga kaigsoonan nga miduol ug mibalita o miingon ug bisan unsa nga daotan mahitungod kanimo. ²²Apan buot kami nga makadungog gikan kanimo kung unsa ang imong gihunahuna bahin niining pundok, tungod kay nahibaloan namo nga ginasupak kini bisan asa.

²³Sa dihang sila nakaandam ug adlaw alang kaniya, daghang mga tawo ang miabot ngadto kaniya sa iyang pinuy-anan. Siya nagpadayag sa mga butang ngadto kanila, ug nagpamatuod mahitungod sa gingharian sa Dios. Siya misulay sa pagdani kanila mahitungod kang Jesus, gikan sa balaod ni Moises ug gikan sa mga propeta, gikan sa buntag hangtod sa gabii. ²⁴Ang pipila nadani mahitungod sa mga butang nga giingon, samtang ang uban wala mituo.

²⁵Sa dihang sila wala makauyon sa usag-usa, sila mibiya human si Pablo misulti niining usa ka pulong, "Ang Balaang Espiritu misulti pag-ayo pinaagi kang Isaias ang propeta sa inyong mga katigulangan. ²⁶Siya miingon, 'Adto niining katawhan ug ingna, 'Pinaagi sa pagpaminaw ikaw makadungog, apan dili makasabot; Ug sa pagtan-aw ikaw makakita, apan dili makasabot.

²⁷Kay ang kasingkasing niining mga tawo mahimong luya, Ang ilang mga dalunggan lisod makadungog, Ilang gipiyong ang ilang mga mata; Aron dili sila nahimong makasabot uban sa ilang mga mata, Ug makadungog uban sa ilang mga dalunggan, Ug makasabot uban ang ilang kasingkasing, Ug mobalik usab, Ug ayohon ko sila.'

²⁸Busa, kamo kinahanglan mahibalo nga kining kaluwasan sa Dios gipadala ngadto sa mga Gentil, ug sila maminaw. ²⁹Ang Binuhatan 28: 29 - ang labing maayo nga karaang mga kopya giwala sa bersikulo 29, Sa dihang siya nagsulti niining mga butanga, ang Judio migikan, nga adunay dakong kalibog sa ilang mga kaugalingon.

³⁰Si Pablo mipuyo sa duha ka tuig sa iyang kaugalingong giabangan nga balay, ug iyang giabi-abi ang tanan nga miadto kaniya. ³¹Nagsangyaw siya sa gingharian sa Dios ug mitudlo sa mga butang mahitungod kang Ginoong Jesu-Cristo uban sa tanang kaisog. Walay usa nga nakapugong kaniya.

Roma

1¹Si Pablo, usa ka sulugoon ni Jesu-Cristo, gitawag aron mamahimong usa ka apostol, ug gilain alang samaayung balita sa Dios. ²nga iyang gisaad nga daan pinaagi sa iyang mga propeta diha sa balaang kasulatan, ³mahitungod sa iyang Anak nga kaliwat ni David sumala sa unod.⁴Pinaagi sa Espiritu sa pagkabalaan siya gipahayag uban sa gahum nga mao ang Anak sa Dios pinaagi sa pagkabanhaw gikan sa mga patay, si Jesu-Cristo nga atong Ginoo. ⁵Pinaagi kaniya nakadawat kita sa grasya ug sa pagkaapostol alang sa pagtuman sa pagtuo taliwala sa tanang kanasoran, tungod sa iyang ngalan. ⁶Taliwala niining mga nasod, gitawag usab kamo aron mahisakop ngadto kang Jesu-Cristo.⁷Sa tanan nga anaa sa Roma ang hinigugma sa Dios, nga gitawag aron mamahimo nga balaang mga tawo. Ang grasya maanaa kaninyo, ug ang kalinaw nga gikan sa Dios nga atong Amahan ug ni Ginoong Jesu-Cristo.⁸Una, gipasalamatan ko ang akong Dios pinaagi ni Jesu-Cristo alang kaninyong tanan, tungod kay ang inyong pagtuo gimantala sa tibuok kalibotan. ⁹Kay ang Dios mao ang akong saksi, kinsa akong gialagaran sa akong espiritu diha sa maayung balita sa iyang Anak, kung giunsa nako sa pagpadayon sa paghisgot kaninyo. ¹⁰Sa kanunay ako nagahangyo sa akong mga pag-ampo nga pinaagi sa bisan unsang pamaagi sa kataposan magmalampuson unta ako karon pinaagi sa kabubut-on sa Dios nga moabot kaninyo.¹¹Kay ako nagtinguha sa pagpakigkita kaninyo, aron mahatag ko kaninyo ang pipila ka mga espirituhanong gasa, aron sa pagpalig-on kaninyo. ¹²Mao kana, akong gipangandoy nga magdinasigay taliwala kaninyo, pinaagi sa pagtuo sa matag-usa, kaninyo ug kanako.¹³Karon dili nako buot nga kamo dili masayod, mga igsoon, nga kanunay ako naghunahuna sa pag-anha kaninyo, (apan nababagan ako hangtod karon), aron adunay bunga usab diha kaninyo, taliwala kaninyo sama usab sa uban nga mga Gentil. ¹⁴Utangan ako sa mga Griyego ug ngadto sa mga langyaw, sa maalamon ug ngadto sa buangbuang. ¹⁵Busa, alang kanako, andam usab ako sa pagmantala sa maayung balita kaninyo nga anaa sa Roma.¹⁶Kay dili nako ikaulaw ang maayung balita, kay mao kini ang gahom sa Dios alang sa kaluwasan alang sa kang bisan kinsa nga motuo, una sa mga Judio ug sa mga Griyego. ¹⁷Kay niini ang pagkamatarong sa Dios gipadayag gikan sa pagtuo ngadto sa pagtuo, sama nga kini nahisulat, "Ang matarong magkinabuhi pinaagi sa pagtuo."¹⁸Kay ang kapungot sa Dios gipadayag gikan sa langit batok sa tanan nga dili diosnon ug dili matarong nga mga tawo, nga pinaagi sa dili matarong gipugngan ang kamatuoran. ¹⁹Tungod kini kay ang nasayran mahitungod sa Dios makita ngadto kanila. Kay ang Dios nagpahayag kanila.²⁰Sukad pa sa pagbuhat sa kalibotan, Kay ang dili niya makita nga mga kinaiyahan, tin-aw nga makita . Masabtan nila pinaagi sa binuhat nga mga butang. nga mao ang iyang walay katapusan nga gahum ug balaan nga kinaiya,klaro nga nakita, Busa sila walay ikabalibad. ²¹Kini tungod kay, bisan tuod nailhan nila ang mahitungod sa Dios, wala sila naghimaya kaniya ingon nga Dios, ni naghatag sa mga pagpasalamat nila kaniya. Hinuon, nahimo silang buangbuang sa ilang mga hunahuna, ug sa ilang kasingkasing nga walay pagsabot ug gipangitngitan.²²Nag-angkon sila nga mga maalamon, apan nahimo silang buangbuang. ²³Gibaylo nila ang himaya sa dili madunot nga Dios sa susama sa larawan sa madunot nga tawo, sa mga langgam, sa mga mananap nga upat ang tiil, ug sa mga nagakamang nga mga butang.²⁴Busa ang Dios nagtugyan kanila ngadto sa mga kailibgon sa ilang mga kasingkasing alang sa kahugawan, aron ang ilang mga lawas magpakaulaw taliwala sa ilang kaugalingon. ²⁵Mao kini sila ang nagbaylo sa kamatuoran sa Dios alang sa usa ka bakak, ug nagsimba ug nag-alagad sa binuhat kaysa Magbubuhat, nga gidayeg hangtod sa kahangtoran. Amen.²⁶Tungod niini, gitugyan sila sa Dios ngadto sa makauulaw nga mga pagbati, kay ang ilang mga babaye nagbaylo sa ilang mga naandan nga mga kalihokan nga supak sa kinaiyahan. ²⁷Sa ingon usab, ang mga lalaki usab mibiya sa ilang kinaiyanhong relasyon sa mga babaye ug nagdilaab sa ilang kaibog sa usag usa. Mao kini ang mga lalaki nga nagbuhat uban sa isig ka mga lalaki sa dili angay ug nagdawat sa ilang mga kaugalingon sa silot nga angay sa ilang kasaypanan.²⁸Ug ingon nga sila wala mouyon nga makaangkon sa Dios sa ilang kahibalo, gitugyan niya sila ngadto sa mangil-ad nga hunahuna, aron ilang buhaton kadtong mga butang nga dili angay.²⁹Napuno sila uban sa tanang dili pagkamatarong, pagkadaotan, pagkahakog nga pangibog, ug malisyoso. Napuno sila sa kasina, pagpatay, panag-away, pagpanglimbong, ug daotang mga tuyo Sila mga tabian, ³⁰mapanamastamason, ug nagdumot sa Dios. isug, mapahitas-on, ug hambogiro. Magbubuhat sila sa daotang mga butang, ug masinupakon sila sa ilang mga ginikanan ³¹Wala silay pagsabot; dili sila kasaligan, walay pagbati, ug walay kalooy.³²Nakasabot sila sa mga balaod sa Dios, nga kadtong nagabuhat nianang mga butanga angayan sa kamatayon. Apan dili lamang ginabuhat nila ang maong mga butang, sila usab miuyon sa uban nga nagbuhat niini.

2¹Busa ikaw walay ikapasumangil, ikaw nga tawo, ikaw nga naghukom, kay kung unsa ang imong ihukom ngadto sa uban ikaw naghukom sa imong kaugalingon. Kay ikaw nga naghukom nagbuhat sa samang mga butang. ²Apan kita nasayod nga ang paghukom sa Dios sumala sa kamatuoran sa dihang kini moabot niadtong nagbuhat sa maong mga butang.³Apan hunahunaa kini, ikaw tawo, ikaw nga naghukom niadtong nagbuhat sa maong mga butang bisan nagbuhat ka sa samang mga butang. Ikaw ba makaikyas gikan sa paghukom sa Dios? ⁴O naghunahuna ka ba ug gamay sa kaabunda sa iyang pagkamaayo, sa iyang nalangan nga pagsilot, ug sa iyang pagpailob? Wala ba ikaw masayod nga ang iyang pagkamaayo nagpasabot aron mogiya kanimo sa paghinulsol?⁵Apan kini tungod sa imong kagahi ug sa dili mahinulsolon nga kasingkasing nga ikaw nagtigom alang sa imong kaugalingong kapungot sa adlaw sa kapungot, kana mao, ang adlaw sa pagpadayag sa matarong nga paghukom sa Dios. ⁶Iyang bayaran ug balik ang matag tawo sa sama nga sukod sa iyang binuhatan: ⁷alang niadtong makanunayon, ang maayong binuhatan nga nagpakita sa pagdayeg, kadungganan, ug ang dili pagkamadunoton, siya maghatag ug kinabuhi nga walay kataposan.⁸Apan niadtong nangita lamang sa iyang kaugalingon, nga nagsupak sa kamatuoran apan nagtuman sa dili pagkamatarong, ang kapungot ug labihan nga kasuko moabot. ⁹Ang Dios modala ug dakong kasakit ug kasubo sa matag kalag sa tawo nga nagbuhat ug daotan, ngadto sa Judio una, ug usab ngadto sa Griyego.¹⁰Apan ang pagdayeg, pagpasidungog, ug ang kalinaw moabot ngadto sa matag-usa nga nagbuhat ug maayo, ngadto sa mga Judio una, ug ngadto usab sa Griyego. ¹¹Kay walay gidapigan ang Dios. ¹²Kay ingon kadaghan sa nakasala nga walay balaod malaglag usab nga dili pinasikad sa balaod, ug ingon kadaghan sa nakasala nga nag-ila sa balaod pagahukman pinaagi sa balaod.¹³Kay dili kadtong nagapaminaw sa balaod ang matarong sa atubangan sa Dios, apan kadtong nagbuhat sa balaod mao ang gipakamatarong. ¹⁴Kay sa dihang ang mga Gentil, nga walay balaod, naandan nga nagbuhat pinaagi sa mga butang sa balaod, sila, mga balaod sa ilang kaugalingon, bisan pa nga wala kanila ang balaod.¹⁵Pinaagi niini ilang gipakita nga ang mga buhat nga gikinahanglan sa balaod nahisulat sa ilang mga kasingkasing. Ang ilang kosensiya usab nagsaksi kanila, ug ang ilang kaugalingon nga mga hunahuna usab nagpasangil o nanalipod kanila, ¹⁶sa adlaw nga ang Dios magahukom sa mga tinago sa tanan nga mga tawo, sumala sa akong maayung balita, pinaagi ni Jesukristo.¹⁷Apan kon ikaw moingon nga ikaw usa ka Judio ug misalig sa balaod ug manghambog diha sa Dios, ¹⁸ug hibaloi ang iyang kabubut-on ug uyonan ang labing maayo tungod kay natudloan ka gikan sa balaod; ¹⁹ug kon kombinsido ka nga ikaw mismo maoy tiggiya sa mga buta, usa ka kahayag niadtong anaa sa kangitngit, ²⁰usa ka magtutudlo sa mga buangbuang, usa ka magtutudlo sa mga bata, ug nga ikaw anaa sa balaod nga gihulagway sa kaalam ug sa kamatuoran,unya sa unsang paagi kini makaapekto sa paagi sa imong pagkinabuhi?²¹Ikaw nga nagtudlo sa uban, dili mo ba tudloan ang imong kaugalingon? Ikaw nga nagwali sa dili pagpangawat, mangawat ka ba? ²²Ikaw nga nagsulti nga dili manapaw, manapaw ka ba? Ikaw nga nagadumot sa mga diosdios, kawatan mo ba ang mga templo?²³Ikaw nga nagpasigarbo diha sa balaod, gipakaulawan ba nimo ang Dios pinaagi sa imong paglapas sa balaod? ²⁴Kay "Ang ngalan sa Dios gipakaulawan taliwala sa mga Gentil tungod kaninyo," sama nga kini nahisulat.²⁵Kay ang pagtuli magpulos gayod kanimo kung ikaw motuman sa balaod, apan kung ikaw masinupakon sa balaod, ang imong pagkatinuli mahimong dili tinuli. ²⁶Kung, unya, ang dili tinuli nga tawo magpadayon sa mga gikinahanglan sa balaod, dili ba kaha ang iyang pagkatinuli pagailhon ingon nga tinuli? ²⁷Ug dili ba ang usa nga wala natuli pinaagi sa kinaiyahan maghukom kaninyo, sa dihang makatuman siya sa balaod? Kini tungod kay aduna kamoy sinulat nga mga basahon ug pagtuli, apan kamo masinupakon sa balaod!²⁸Kay siya dili usa ka Judio sa panggawas lamang; ni ang pagtuli nga mao lamang ang panggawas nga unod. ²⁹Apan siya usa ka Judio sa kinasuloran, ug ang pagkatinuli mao kanang anaa sa kasingkasing, sa espiritu, wala sa sulat. Ang pagdayeg sa maong tawo miabot dili gikan sa mga tawo apan gikan sa Dios.

3¹Unya unsay nakabintaha sa mga Judio? Ug unsa ang kapuslanan sa pagkatinuli? ²Maayo kini sa matag paagi. Una sa tanan, gisaligan ang mga Judio ug pinadayag gikan sa Dios.³Kay unsaon man kung ang pipila sa mga Judio walay pagtuo? Ang ilang pagkawalay pagtoo makapawala sa pagkamatinumanon sa Dios? ⁴Dili unta kini mahitabo. Hinuon, pasagdi nga ang Dios makaplagan nga tinuod, bisan paman ang kada-tawo bakakon. Kay sama sa nahisulat, "Aron nga ikaw mapakita nga matarong sa imong mga pulong, ug mahimong mopatigbabaw sa dihang moabot na ka sa paghukom."⁵Apan kung ang atong dili pagkamatarong nagpakita sa pagkamatarong sa Dios, unsa ang atong ikasulti?Makaingon ba kita nga ang Dios dili matarung sa pagdala sa iyang kasuko kanato? (Gigamit nako ang argumento sa tawo.) ⁶Dili unta kini mahitabo! Kay unsaon unya sa Dios paghukom sa kalibotan?⁷Apan kon pinaagi sa akong pagpamakak ang kamatuoran sa Dios makadugang sa iyang himaya, nganong nagpabilin nga hukman ako isip makasasala? ⁸Nganong dili isulti, sama nga kami bakak nga gipanugilon nga miingon, ug sama sa gipamatud-an sa uban nga among gisulti, "Magbuhat kita ug daotan, aron ang maayo moabot"? Ang paghukom kanila husto.⁹Unya unsa? Mangatarongan ba kita sa atong mga kaugalingon? Dili gayod. Tungod kay ato nang gipasanginlan ang mga Judio ug mga Griyego, tanan kanila, nga sila ilalom sa sala.¹⁰mao kini ang nahisulat:"Walay matarong ,wala bisan usa;¹¹Walay bisan usa nga nakasabot; Walay bisan usa ang nangita sa Dios. ¹²Silang tanan mitalikod palayo; Sila nahimong walay pulos. Walay bisan usa nga nagbuhat ug maayo, wala, walay bisan usa.¹³Ang ilang tutonlan abli nga lubnganan. Ang ilang mga dila nanglingla. Ang hilo sa halas anaa sa ilang mga ngabil. ¹⁴Ang ilang mga baba puno sa pagpamalikas ug kaligutgot.¹⁵“Ang ilang mga tiil matulin sa pag-ula ug dugo. ¹⁶Ang kalaglagan ug pag-antos anaa sa ilang mga dalan. ¹⁷Kini nga mga tawo wala makaila sa dalan sa kalinaw. ¹⁸Walay kahadlok sa Dios sa atubangan sa ilang mga mata."¹⁹Karon nasayod kita nga bisan unsay isulti sa balaod, nakigsulti kini ngadto sa usa nga anaa ilalom sa balaod, Kini aron ang matag baba mahilom, ug aron ang tanan sa kalibotan mahimong manubag sa Dios. ²⁰Kini tungod kay walay unod ang mahimong matarong pinaagi sa mga buhat sa balaod sa iyang panan-aw. Kay pinaagi sa balaod moabot ang kahibalo sa sala.²¹Apan karon gawas sa balaod ang pagkamatarong sa Dios nahimong gipadayag, diin ang Balaod ug ang mga Propeta nagpamatuod— ²²ang pagkamatarong sa Dios pinaagi sa pagtuo kang Cristo Jesus alang niadtong tanan nga nagtuo. Tungod kay walay kalainan.²³Kay ang tanan nakasala ug nakabsan sa himaya sa Dios, ²⁴Sila walay bayad nga gipakamatarong pinaagi sa iyang grasya pinaagi sa pagtubos nga anaa kang Cristo Jesus.²⁵Ang Dios naghatag kang Cristo Jesus isip pagpasig-uli pinaagi sa pagtuo sa iyang dugo. Siya nagtanyag kang Cristo isip pagpamatuod sa iyang hustisya, tungod sa iyang pagsalikway sa nahiuna nga mga sala ²⁶sa iyang pagpailob. Kining tanan nahitabo sa pagpakita sa iyang pagkamatarong niining panahona karon,aron siya mahimong matarong ug magmatarong sa usa nga adunay pagtuo kang Jesus.²⁷Asa unya ang pagpanghambog? Wala kini giapil. Pinaagi sa unsa nga matang sa balaod? Sa mga buhat? Dili, apan pinaagi sa balaod sa pagtuo. ²⁸Busa atong maingon nga ang tawo gipakamatarong pinaagi sa pagtuo nga walay mga buhat sa balaod.²⁹O ang Dios ba Dios lamang sa mga Judio? Dili ba usab siya Dios sa mga Gentil? Oo, sa mga Gentil usab. ³⁰Kung, sa pagkatinuod, ang Dios usa lang, iyang gipakamatarong ang pagtuli pinaagi sa pagtuo, ug ang dili pagkatinuli pinaagi sa pagtuo.³¹Unya ato bang gihimong walay kapuslanan ang balaod pinaagi sa pagtuo? Dili unta kini mahitabo! Hinuon, ituboy nato ang balaod.

4¹Unya unsa man ang atong isulti nga si Abraham, nga atong katigulangan, sumala sa unod,nakaplagan? ²Kay kung si Abraham gipakamatarong pa pinaagi sa mga buhat, siya mahimong adunay rason sa pagpanghambog, apan dili sa atubangan sa Dios. ³Tungod kay unsa man ang gisulti sa kasulatan? "Si Abraham mituo sa Dios, ug kini giisip Siya nga matarong."⁴Karon alang kaniya nga nagtrabahu, ang suhol wala giisip nga gasa, apan bayad lamang kini sa iyang kaugalingon. ⁵Apan alang kaniya nga wala magbuhat apan hinuon mituo sa Dios nga nagmatarong sa dili diosnon, ang iyang pagtuo giisip ingon nga matarong.⁶Si David nagsulti usab ug panalangin ngadto sa tawo nga giisip sa Dios nga matarong bisan walay binuhatan. ⁷Siya miingon, "Bulahan sila kansang mga paglapas gipasaylo, ug kansang mga sala gitabonan. ⁸Bulahan ang tawo nga ang Ginoo wala na mag-isip sa sala."⁹Unya kining panalangin gipahayag lamang ba niadtong mga tinuli, o usab niadtong dili tinuli? Kay kami moingon, "Ang pagtuo giisip alang kang Abraham nga pagkamatarong." ¹⁰Giunsa man kini pag-isip kaniya? Sa dihang si Abraham nga natuli na, o sa wala pa natuli? Dili kini sa natuli na, apan sa wala pa natuli.¹¹Si Abraham nakadawat sa ilhanan sa pagtuli. Kini mao ang usa ka silyo sa pagkamatarong sa pagtuo nga gipanag-iyahan na niya sa dihang siya anaa sa pagkadili tinuli. Ang sangpotan niini nga timailhan mao nga siya nahimong amahan sa tanang mga nagtuo, bisan pa nga sila dili tinuli,aron nga ang pagkamatarong gilakip alang kanila. ¹²Siya usab nahimong amahan sa mga tinuli nga dili lamang kay mga tinnuli kondili usab nanaglakaw sa mga lakang sa pagtoo nga nabatonan sa atong amahan nga si Abraham sa wala pa siya matuli.¹³Kay ang saad ngadto kang Abraham ug sa iyang mga kaliwat nga siya mahimong manununod sa kalibutan wala moabut pinaagi sa balaod kondili pinaagi sa pagkamatarung sa pagtoo. ¹⁴Kay kung kadtong iya sa balaod mao pa ang mga manununod, ang pagtuo nahimo nga walay sulod, ug ang saad walay pulos. ¹⁵Kay ang balaod nagdala sa kapungot, apan kung diin walay balaod, ni walay pagkamasinupakon.¹⁶Tungod niini nga hinungdan kini mahitabo pinaagi sa pagtuo, aron ang saad maanaa sa grasya ug masiguro sa tanan nga mga kaliwat ni Abraham— dili lamang kanila nga anaa sa ilalum sa balaod, kondili usab kanila nga nanag-ambit sa pagtoo ni Abraham. Siya ang amahan kanatong tanan, ¹⁷kay sama sa nahisulat, "Gihimo ko ikaw nga amahan sa daghang mga nasod." Si Abraham anaa sa atubangan sa iyang gisaligan, nga mao, ang Dios, nga naghatag ug kinabuhi sa patay ug gitawag ang mga butang nga wala ngadto sa pagkaanaa.¹⁸Sa paglaum siya mituo batok sa paglaum, nga siya mahimong amahan sa daghang mga nasud, sumala kung unsa ang gipangsulti,"... Sa ingon ang mahimo nimong mga kaliwatan." ¹⁹Siya dili huyang sa pagtuo. Siya miila nga ang iyang kaugalingong lawas daw patay na(siya hapit na mag usa ka gatos ang panuigon). ug ang pagkapatay sa sabakan ni Sara.²⁰Apan tungod sa saad sa Dios, si Abraham wala nagduhaduha sa pagkawalay pagtuo. Hinuon, siya nagmalig-on sa pagtuo ug naghatag ug pagdayeg sa Dios. ²¹Siya hugot nga kumbinsido nga kung unsa ang gisaad sa Dios, siya gayod makahimo sa pagtuman. ²²Busa kini usab nag isip kaniya sa pagkamatarong.²³Apan ang mga pulong nga "giisip alang kaniya" wala gisulat alang lamang kaniya. ²⁴Nahisulat usab kini alang kanato, ug kadtong mituo sama kanato nga nagtuo kaniya nga nagbanhaw kang Jesus nga atong Ginoo gikan sa patay. ²⁵Mao kini ang usa nga gitugyan alang sa atong mga kalapasan ug gibanhaw alang sa atong pagkamatarong.

5¹Sukad kita gipakamatarong pinaagi sa pagtuo, aduna na kitay kalinaw uban sa Dios pinaagi sa atong Ginoong Cristo Jesus. ²Tungod kaniya makaduol na usab kita pinaagi sa pagtuo diha sa grasya nga atong gibarogan, Makapasigarbu kita diha sa paglaom sa himaya sa Dios.³Dili lamang kini, apan magmaya usab kita sa atong mga pag-antos. Nasayod kita nga ang pag-antos maghatag ug pagkamalahutayon. ⁴Ang pagkamalahutayon makapatunghag kinaiya,ug ang kinaiya nagpatunghag paglaom, ⁵ug ang paglaum dili makapakaulaw tungod kay ang gugma sa Dios gibubo sa atong mga kasingkasing pinaagi sa Balaang Espiritu, nga gihatag kanato.⁶Kay samtang nagpabilin pa kitang huyang, sa tukmang panahon namatay si Cristo alang sa dili diosnon. ⁷Kay lisod alang sa usa ka tawo nga mamatay alang sa usa ka tawo nga matarong. Mao nga, tingali adunay usa nga mahagit sa pagpakamatay alang sa usa ka tawong matarong.⁸Apan ang Dios nagpakita sa iyang gugma nganhi kanato, tungod kay samtang kita nagpabilin nga makasasala, si Cristo namatay alang kanato. ⁹Labaw pa, unya, karon nga kita gipakamatarong pinaagi sa iyang dugo, kita nangaluwas niini gikan sa kapungot sa Dios.¹⁰Kay kung, samtang mga kaaway pa kita, gipasig-uli kita sa Dios pinaagi sa kamatayon sa iyang Anak, mas labaw pa, human kita napasig-uli, nangaluwas kita pinaagi sa iyang kinabuhi. ¹¹Dili lamang kini, apan kita usab magmaya sa Dios pinaagi sa atong Ginoong Cristo Jesus, pinaagi kaniya kita karon nakadawat niini nga pagpasig-uli.¹²Busa unya, ingon nga pinaagi sa usa ka tawo misulod ang sala sa kalibotan, niining paagiha nakasulod ang kamatayon pinaagi sa sala. Ug ang kamatayon mikaylap sa tanang katawhan, tungod kay ang tanan nakasala man. ¹³Kay sa wala pa ang balaod, ang sala anaa na sa kalibotan, apan dili ipahamtang ang sala kung wala ang balaod.¹⁴Bisan pa niana, ang kamatayon nagmando na sukad kang Adan hangtod kang Moises, bisan pa niadtong wala makasala sama sa pagsupak ni Adan, nga maoy sumbanan niya nga mao ang moabot. ¹⁵Apan bisan pa niana, ang walay bayad nga gasa dili susama sa paglapas. Kay kung pinaagi sa paglapas sa usa ang kadaghanan nangamatay, mas labaw pa ang grasya sa Dios ug ang gasa pinaagi sa grasya sa usa ka tawo, nga si Cristo Jesus, modagaya alang sa tanan!¹⁶Kay ang gasa dili sama sa sangpotanan sa usa ka tawo nga nakasala. Kay sa laing bahin, Ang paghukom misunod sa usa ka paglapas ug nagdala sa silot, apan ang gasa misunod sa daghang mga paglapas ug nagdala sa pagkamatarung. ¹⁷Kay kung, pinaagi sa paglapas sa usa, ang kamatayon nagmando sa usa, mas labaw pa niadtong makadawat sa kadagaya sa grasya ug ang gasa sa pagkamatarong mahari pinaagi sa kinabuhi sa usa nga mao, si Jesu-Cristo.¹⁸Busa unya,ingon nga ang usa ka paglapas misangpot sa pagkahinukman sa tanang mga tawo,mao man usab pinaagi sa usa ka buhat sa pagkamatarung miabut ang pagkamatarung ug ang kinabuhi alang sa tanang mga tawo. ¹⁹Kay pinaagi sa pagsupak sa usa ka tawo ang kadaghanan nahimong mga makasasala, bisan pa pinaagi sa pagkamasulondon sa usa ang kadaghanan namahimo nga matarong.²⁰Apan ang balaod miabut aron sa pagdugang sa paglapas.Apan diin midagsang ang sala, ang grasya misamot pa gayud. ²¹Nahitabo kini aron, ingon nga maghari ang sala sa kamatayon, bisan ang grasya maghari pinaagi sa pagkamatarong sa walay kataposang kinabuhi pinaagi kang Jesu-Cristo nga atong Ginoo.

6¹Unya unsa man ang atong ikasulti? Kinahanglan ba kita magpadayon sa sala aron nga modagaya ang grasya? ²Dili unta kini mahitabo. Kita nga namatay sa sala, unsaon nato pagpabilin sa pagpuyo niini? ³Wala ba kamo masayod nga sa kadaghan sa nabawtismohan ngadto kang Cristo Jesus gibawtismohan ngadto sa iyang kamatayon?⁴Gilubong na kita,unya, uban kaniya pinaagi sa bawtismo ngadto sa kamatayon. Kini nahitabo aron nga sama kang Cristo nga gibanhaw gikan sa mga patay pinaagi sa himaya sa Amahan, aron usab kita mahimong makalakaw sa kabag-ohan sa kinabuhi. ⁵Kay kung kita nahiusa uban kaniya sama sa iyang kamatayon, kita usab nahiusa uban sa iyang pagkabanhaw.⁶Nasayod kita niini, nga ang atong karaang pagkatawo gilansang na uban kaniya, aron nga ang lawas sa sala mapukan. Nahitabo kini aron nga kita dili na gayod maulipon sa sala. ⁷Siya nga namatay gipahayag na nga matarong kung kabahin sa sala.⁸Apan kung kita namatay uban kang Cristo, mituo kita nga mabuhi usab kita uban kaniya. ⁹Nasayod kita nga si Cristo gibanhaw gikan sa mga patay, nga siya dili mamatay pag-usab. Ang kamatayon dili na magmando nganha kaniya.¹⁰Kay bahin sa kamatayon nga namatay siya sa sala, namatay siya sa makausa alang sa tanan. hinuon, ang kinabuhi nga iyang gikinabuhi, gikinabuhi niya kini alang sa Dios. ¹¹Sa samang paagi, kinahanglan nga kamo usab moila sa inyong kaugalingon nga patay sa sala, apan buhi sa Dios diha kang Cristo Jesus.¹²Busa ayaw tugoti ang sala nga magmando sa inyong may kamatayong lawas aron nga kamo mamahimong motuman sa kailibgon niini. ¹³Ayaw itugyan ang mga bahin sa inyong lawas ngadto sa sala ingon nga gamit alang sa dili pagkamatarong, apan itugyan ang inyong kaugalingon ngadto sa Dios ingon sila nga gidala gikan sa kamatayon ngadto sa kinabuhi, Ug itugyan ang mga bahin sa inyong lawas ingon nga gamit sa pagkamatarong alang sa Dios. ¹⁴Ayaw tugoti ang sala nga magmando nganha kaninyo. Kay dili na kamo ilalom sa balaod, apan ilalom na sa grasya.¹⁵Unya unsa? Magpakasala ba kita tungod kay kita dili ilalom sa balaod, apan ilalom sa grasya? Dili unta kini mahitabo. ¹⁶Wala ba kamo masayod nga ang inyong gitugyanan sa inyong mga kaugalingon ingon nga mga sulugoon, ang usa nga diin kamo nahimong mga sulugoon, ang usa nga inyong kinahanglang tumanon? Tinuod kini nga bisan kamo mga sulugoon sa sala nga naghatod ngadto sa kamatayon, o mga sulugoon sa pagkamatinumanon nga naghatod ngadto sa pagkamatarong.¹⁷Apan salamat sa Dios! Kay kamo kaniadto mga sulugoon sa sala, apan gituman na ninyo gikan sa kasingkasing ang sumbanan sa pagpanudlo nga gihatag kaninyo. ¹⁸Gihimo na kamong gawasnon gikan sa sala, ug nahimo na kamong mga sulugoon sa pagkamatarong.¹⁹Nagsulti ako sama sa usa ka tawo tungod sa kaluyahon sa inyong unod. Kay sama ra nga inyong gitugyan ang mga bahin sa inyong lawas ingon nga mga ulipon sa pagkamahugaw ug sa daotan, miresulta diha sa dugang paglapas sa balaod,sa samang karon, itugyan ang mga bahin sa inyong lawas ingon nga mga ulipon sa pagkamatarong alang sa pagkabalaan. ²⁰Kay sa dihang kamo mga ulipon sa sala, gawasnon kamo gikan sa pagkamatarong. ²¹Nianang higayona, unsa nga bunga ang inyong naangkon sa mga butang nga inyo nang gikaulaw karon? Kay ang dangatan niadtong mga butanga mao ang kamatayon.²²Apan karon nga nahimo na kamong gawasnon gikan sa sala ug naulipon na sa Dios, naangkon na ninyo ang inyong bunga alang sa pagkabalaan. Ang sangpotan mao ang kinabuhing walay kataposan. ²³Kay ang bayad sa sala mao ang kamatayon, apan ang walay bayad nga gasa sa Dios mao ang kinabuhing walay kataposan diha kang Cristo Jesus nga atong Ginoo.

7¹O wala ba kamo masayod, mga kaigsoonan (kay nakigsulti ako sa mga tawo nga nasayod mahitungod sa balaod), nga ang balaod nagmando sa usa ka tawo sa bisan unsang panahon nga siya buhi?²Tungod kay ang babayeng minyo nahigot pinaagi sa balaod ngadto sa iyang bana samtang buhi pa siya, apan kung mamatay na ang bana, makagawas na siya gikan sa balaod sa kaminyoon. ³Busa unya, samtang buhi pa ang iyang bana, kung makigpuyo siya uban ang laing lalaki, pagatawagon siya nga usa ka mananapaw. Apan kung mamatay na ang bana, gawasnon na siya gikan sa balaod, busa dili na siya usa ka mananapaw kung makigpuyo siya sa laing lalaki.⁴Busa, mga igsoon ko, nahimo usab kamong mga patay sa balaod pinaagi sa lawas ni Cristo. Mao kini aron nga mahiusa kamo sa uban, mao nga, ngadto kaniya nga nabanhaw gikan sa mga patay, aron nga makapamunga kita alang sa Dios. ⁵Kay sa diha pa kita sa unod, ang makasasala nga mga pagbati, napukaw pinaagi sa balaod, naglihok diha sa mga bahin sa atong mga lawas aron mamunga alang sa kamatayon.⁶Apan karon nakagawas na kita gikan sa balaod. Nangamatay na kita nianang naghigot kanato. Mao kini nga kita makahimo sa pag-alagad diha sa pagkabag-o sa Espiritu, ug dili sa karaan nga mga sinulat.⁷Unya unsa man ang atong ikasulti? Ang balaod ba mismo sala? Dili kini mahimo. Hinoon, wala unta ako makaila sa sala, kung dili pa kini pinaagi sa balaod. Kay wala ko unta masayran ang hakog nga pangibog kondili pa sa gisulti sa balaod, "Dili gayod kamo maibog." ⁸Apan ang sala nagkuha sa kahigayonan pinaagi sa kasugoan ug nagdala sa matag pangibog kanako. Kay kung walay balaod, patay ang sala.⁹Sa usa ka higayon nabuhi ako nga wala ang balaod, apan sa dihang miabot ang kasugoan, ang sala nakabawi pag-usab sa kinabuhi, ug namatay ako. ¹⁰Ang kasugoan nga mao unta ang magdala sa kinabuhi nahimong kamatayon alang kanako.¹¹Kay ang sala nagkuha sa kahigayonan pinaagi sa kasugoan ug naglimbong kanako. Pinaagi sa kasugoan kini nagpatay kanako. ¹²Busa ang balaod balaan, ug ang kasugoan balaan, matarong, ug maayo.¹³Busa ang maayo nahimo bang kamatayon kanako? Dili kini mahimo. Apan ang sala, aron nga kini mapadayag nga sala pinaagi kung unsa ang maayo, nagdala sa kamatayon kanako pinaagi sa maayo,. Aron nga pinaagi sa kasugoan, ang sala mopalabi pa gayod nga magpakasala nga dili na masukod. ¹⁴Kay atong nasayran nga ang balaod espirituhanon, apan ako unodnon. Gibaligya na ako ilalom sa pagkaulipon sa sala.¹⁵Kay kung unsa man ang akong gibuhat, wala ko gayod masabti. Kay kung unsa man ang buot kong buhaton, wala nako gibuhat, ug kung unsa ang akong gidumtan, akong gibuhat. ¹⁶Apan kung ang dili ko buot mao ang akong buhaton, miuyon ako sa balaod nga ang balaod maayo.¹⁷Apan karon dili na ako mao ang nagbuhat niini, kondili ang sala nga nagapuyo kanako. ¹⁸Kay nasayod ako nga dinhi kanako, nga mao kanang akong unod, walay nagpuyo nga maayong butang. Kay ang pagtinguha sa maayo anaa kanako, apan dili ako makabuhat niini.¹⁹Kay ang maayo nga buot kong buhaton wala nako gibuhat, apan ang daotan nga dili ko buot, maoy akong gibuhat. ²⁰Karon kung akong buhaton ang dili ko buot buhaton, dili na ako mao ang nagbuhat niini, apan hinuon ang sala nga nagapuyo kanako. ²¹Busa,Nakaplagan ko kini nga balaod: Kon buot ko nga magbuhat ug maayo, ang daotan ania kanako.²²Kay may kalipay ako diha sa balaod sa Dios uban ang sulod sa tawo. ²³Apan nakita ko ang kalahian sa kasugoan diha sa mga bahin sa akong lawas. Makig-away kini batok sa bag-ong kasugoan sa akong hunahuna. Nahimo akong binihag pinaagi sa kasugoan sa sala nga ania na sa mga bahin sa akong lawas.²⁴Usa ako ka makaloluoy nga tawo! Kinsa man ang moluwas kanako gikan niining lawas sa kamatayon? ²⁵Apan ang pagpasalamat maanaa sa Dios pinaagi ni Jesu-Cristo nga atong Ginoo! Busa unya. Ako sa akong kaugalingon nag-alagad sa balaod sa Dios uban sa akong panghunahuna. hinoon, uban ang unod nag-alagad ako sa kasugoan sa sala.

8¹Busa karon dili na hinukman niadtong anaa na kang Cristo Jesus. ²Kay ang kasugoan sa Espiritu sa kinabuhi diha kang Cristo Jesus nagpagawas kaninyo gikan sa kasugoan sa sala ug kamatayon.³Kay kung unsa ang dili mahimo sa balaod tungod kay kini luya pinaagi sa unod, gibuhat sa Dios. Iyang gipadala ang iyang kaugalingong Anak sa pagkasama sa makasasalang unod aron mamahimong halad alang sa sala, ug gihukman niya ang sala diha sa unod. ⁴Gibuhat niya kini aron ang gikinahanglan sa balaod matuman dinhi kanato, kita maglakaw dili sumala sa atong unod, kondili sumala sa Espiritu. ⁵Kadtong nagkinabuhi sumala sa unod nagtagad sa mga butang sa unod, apan kadtong nagkinabuhi sumala sa Espiritu nagtagad sa mga butang sa Espiritu.⁶Kay ang panghunahuna sa unod mao ang kamatayon, apan ang panghunahuna sa Espiritu mao ang kinabuhi ug kalinaw. ⁷Tungod kay ang hunahuna sa unod mao ang pagpakig-away batok sa Dios, kay dili kini sakop sa balaod sa Dios, ni mahimo kini. ⁸Kadtong mga anaa sa unod dili makapahimuot sa Dios.⁹Hinoon, kamo wala na sa unod kondili anaa na sa Espiritu, kung matuod kini nga ang Espiritu sa Dios nagpuyo kaninyo. Apan kung ang usa ka tawo wala makaangkon sa Espiritu ni Cristo, siya dili sakop kaniya. ¹⁰Kung si Cristo anaa kaninyo, ang lawas patay na diha sa sala, apan ang Espiritu buhi diha sa pagkamatarong.¹¹Kung ang Espiritu niya nga nagbanhaw kang Jesus gikan sa mga patay nagapuyo kaninyo, siya nga nagbanhaw kang Cristo gikan sa patay magahatag ug kinabuhi usab sa inyong mga lawas nga may kamatayon pinaagi sa iyang Espiritu, nga nagpuyo nganha kaninyo.¹²Busa, mga igsoon, mga utangan kita, apan dili sa unod nga pagkinabuhi sumala sa unod. ¹³Kay kung magkinabuhi kamo sumala sa unod, mangamatay kamo, apan kung pinaagi sa Espiritu gibutang ninyo sa kamatayon ang mga buhat sa lawas, mabuhi kamo.¹⁴Kay sama sa gidaghanon nga gigiyahan pinaagi sa Espiritu sa Dios, mao kining mga anak sa Dios. ¹⁵Wala kamo makadawat sa espiritu sa pagkaulipon aron kamo magkinabuhi pag-usab sa kahadlok; Hinuon kamo nakadawat sa espiritu sa pagkasinagop, diin makasangpit kita, "Abba, Amahan!"¹⁶Ang Espiritu sa iyang kaugalingon magasaksi uban sa atong espiritu nga kita mga anak sa Dios. ¹⁷Kung kita mga anak, unya mga manununod usab kita, mga manununod sa Dios. Ug hiniusa kitang mga manununod uban kang Cristo, kung mag-antos gayod kita uban kaniya aron nga kita usab himayaon uban kaniya.¹⁸Kay akong giisip ang mga pag-antos niining panahona dili takos nga ikatandi sa himaya nga ipadayag nganhi kanato. ¹⁹Kay ang naghinamhinam nga paghandom sa binuhat nagahulat sa pagpadayag sa mga anak sa Dios.²⁰Kay ang binuhat napailalom sa pagkakawang, dili sa kaugalingong pagbuot, apan tungod kaniya nga nagpasakup niini, sa paglaum ²¹nga ang binuhat mismo itugyan gikan sa pagkaulipon ngadto sa pagmadunuton, ug kini pagadad-on ngadto sa kagawasan sa himaya sa mga anak sa Dios. ²²Kay nasayod kita nga ang tibuok binuhat nag-agulo ug nag-antos sa kasakit hangtod karon.²³Dili lamang kana, kondili bisan pa kita sa atong kaugalingon, nga adunay mga unang bunga sa Espiritu, nagaagulo sa sulod, samtang kita mahinamon nga nagpaabut sa atong pagkasinagop, ang pagtubos sa atong lawas. ²⁴Kay pinaagi niining paglaom naluwas kita. Karon ang paglaum nga makita dili paglaum. Kay kinsa bay naglaum sa iyang makita? ²⁵Apan kung milaom kita sa wala pa nato makita, maghulat kita uban ang pagpailob niini.²⁶Sa samang paagi, ang Espiritu usab magtabang sa atong kaluhayon. Kay wala kita masayod kung unsaon nato pag-ampo, apan ang Espiritu mismo maoy mangaliyupo alang kanato sa dili malitok nga mga agulo. ²⁷Siya nga nagasusi sa mga kasingkasing nasayod sa hunahuna sa Espiritu, tungod kay nagpataliwala siya alang sa balaang katawhan sa Dios sumala sa kabubut-on sa Dios.²⁸Nasayod kita alang niadtong nahigugma sa Dios, gibuhat niya ang tanang butang alang sa maayo, alang niadtong gitawag sumala sa iyang katuyoan. ²⁹Tungod kay kadtong giila na niyang daan, gipili usab niyang daan aron mahisama sa hulagway sa iyang Anak, aron mamahimo siyang kamagulangan sa daghang magsoon. ³⁰Kadtong gipangpili na niyang daan, iya usab kining gitawag. Kadtong iyang gitawag, iya usab kining gipakamatarong. Kadtong iyang gipakamatarong, iya usab kining gihimaya.³¹Busa, unsa ang atong ikasulti mahitungod niining mga butanga? Kung ang Dios dapig kanato, kinsa man ang makabatok kanato? ³²Wala niya gihikaw ang iyang kaugalingong Anak kondili gitugyan siya alang kanatong tanan, kung giunsa nga dili usab niya ihatag kanato sa walay bayad ang tanang mga butang?³³Kinsa ba ang magdala sa bisan unsa nga pasangil batok sa usa nga pinili sa Dios? Ang Dios mao ang usa nga nagpakamatarong. ³⁴Kinsa ang usa nga magahukom? Si Kristo Jesus mao ang namatay—labaw pa niana, nga nabanhaw—nga anaa sa tuo nga kamot sa Dios, ug siya usab nangaliyupo alang kanato.³⁵Kinsa ang makapahimulag kanato gikan sa gugma ni Cristo? Kagul-anan ba, o kasakit, o paglutos, o kagutom, o pagkahubo, o kakuyaw, o espada? ³⁶Sama kini sa nahisulat, "Alang sa imong kaayohan ginapamatay kami sa tanan nga adlaw. Giisip kami sama sa karnero nga ihawonon."³⁷Niining tanang butang labaw pa kita sa mga mananaog pinaagi sa usa nga nahigugma kanato. ³⁸Kay ako hugot nga nagtuo nga bisan ang kamatayon, ni ang kinabuhi, ni ang mga anghel, ni ang panggamhanan, ni ang mga butang sa kasamtangan, ni ang mga butang nga moabot, ni ang mga gahom, ³⁹ni ang kataas, ni ang kalawom, ni ang bisan unsang binuhat nga butang, mamahimong makapahimulag kanato gikan sa gugma sa Dios, nga anaa kang Cristo Jesus nga atong Ginoo.

9¹Nagasulti ako sa kamatuoran diha kang Cristo. Wala ako mamakak, ug ang akong konsensiya nagasaksi uban kanako diha sa Balaang Espiritu, ²nga kanako adunay dakong kasubo ug walay hunong nga kasakit sa akong kasingkasing.³Kay ako nangandoy sa akong kaugalingon nga mahimong tinunglo ug mahimulag gikan kang Cristo tungod ug alang sa akong mga igsoon, kadtong gikan sa akong kaugalingong banay sumala sa unod. ⁴Sila mao ang mga Israelita. Aduna silay pagsagop, ang himaya, ang mga kasabotan, ang gasa sa balaod, ang buklohaton diha sa templo ug ang mga saad. ⁵Sa ilang mga katigulangan naggikan ang Cristo nga mao ang miabot uban ang pagtahod sa unod – siya mao ang Dios sa tanan. Pagadayegon siya sa walay kataposan. Amen.⁶Apan dili ingon nga ang mga pulong sa Dios napakyas. Kay dili tanan diha sa Israel tinuod nga iya sa Israel. ⁷Ni ang tanan nga mga kaliwat ni Abraham tinuod niyang mga anak. Apan, "Pinaagi kini kang Isaac nga pagatawagon ang inyong mga kaliwat."⁸Mao kana, nga ang mga anak sa unod dili mga anak sa Dios. Apan ang mga anak sa saad giila nga mga kaliwat. ⁹Kay kini mao ang pulong sa saad: "Sa ingon niini nga panahon moanhi ako ug ang usa ka anak nga lalaki igahatag ngadto kang Sara."¹⁰Dili lamang kini, apan human nagmabdos usab si Rebeka pinaagi sa usa ka lalaki, ang atong amahan nga si Isaac - ¹¹kay ang mga anak sa wala pa mahimugso ug wala pa makabuhat sa bisan unsang maayo o daotan, aron nga ang katuyoan sa Dios sumala sa gipili mahimong mobarog, dili tungod sa mga buhat, kondili tungod kaniya nga nagtawag, ¹²dili tungod sa mga buhat, kondili tungod kaniya nga nagtawag - giingon kini kaniya, "Ang magulang mag-alagad sa manghod." ¹³Sama kini sa nahisulat, "Gihigugma ko si Jacob, apan gidumtan ko si Esau."¹⁴Unsa unya ang atong ikasulti? Aduna bay dili pagkamatarong diha sa Dios? Unta kini dili mahitabo. ¹⁵Kay siya miingon kang Moises, "Maluoy ako niadtong akong gikaluy-an, ug mahingawa ako niadtong akong gikahingawaan." ¹⁶Busa unya, dili kini tungod kaniya nga nagbuot, ni tungod kaniya nga midagan, apan tungod sa Dios, nga nagpakita sa kaluoy.¹⁷Kay ang kasulatan nag-ingon kang Paraon, "Kay niini nga katuyoan gituboy ko ikaw, aron akong mapasundayag ang akong gahom diha kanimo, ug aron ang akong ngalan mamantala sa tibuok kalibotan." ¹⁸Busa unya, ang Dios adunay kaluoy niadtong buot niya, ug niadtong gimbut-an niya, himoon niyang matig-a.¹⁹Makasulti ka unya nganhi kanako, "Nganong nakahimo gihapon siya sa pagpangita ug sayop? Kay si kinsa man ang makasukol sa iyang kabubut-on?" ²⁰Sa laing bahin, tawo, kinsa ka ba nga motubag batok sa Dios? Makahimo ba ang hinulma sa pagsulti sa usa ka tawo nga nag-umol niini, "Nganong gihimo mo man ako nga ingon niini?" ²¹Ang magkokolon ba walay katungod ngadto sa lapok aron maghimo gikan sa samang lapok sa usa ka sudlanan alang sa pinasahi nga paggamit, ug laing sudlanan alang sa dili dungganon nga paggamit?²²Unsa kaha kung ang Dios, nga buot magpakita sa iyang kapungot ug magpaila sa iyang gahom, naglahutay uban sa dakong pailob nga mga panudlanan sa kapungot nga giandam alang sa paglaglag? ²³Unsa kaha kung gibuhat niya kini aron ipaila ang kadato sa iyang himaya ngadto sa mga panudlanan sa kaluoy, nga iyang giandam nang daan alang sa himaya? ²⁴Unsa kaha kung gibuhat niya kini alang kanato, nga gitawag usab niya, dili lamang gikan sa mga Judio, kondili gikan usab sa mga Gentil?²⁵Ingon usab sa gisulti niya sa Oseas: "Tawgon ko nga akong katawhan ang dili nako katawhan, ug iyang hinigugma nga dili hinigugma. ²⁶Ug mahimo kini nga kung diin giingon kini kanila, 'Dili kamo akong katawhan,' didto sila pagatawagon nga 'mga anak sa Buhing Dios.'"²⁷Si Isaias misinggit mahitungod sa Israel, "Kung ang gidaghanon sa mga anak sa Israel sama sa balas sa dagat, ang mahibilin lamang niini mao ang mangaluwas. ²⁸Kay ang Ginoo magapatuman sa iyang pulong sa kalibotan sa hingpit ug sa walay paglangan.” ²⁹Ug sama kini sa giingon ni Isaias kaniadto, "Kung ang Ginoo nga labing gamhanan wala nagbilin sa mga kaliwatan alang kanato, mahimo kitang sama sa Sodoma, ug mahisama sa Gomora.³⁰Unya unsa ang atong ikasulti? Nga ang mga Gentil, nga wala magtinguha sa pagkamatarong, nakaangkon sa pagkamatarong, ang pagkamatarong pinaagi sa pagtuo. ³¹Apan ang Israel, nga nagpadayon sa balaod sa pagkamatarong, wala moabot sa maong balaod.³²Nganong wala? Tungod kay wala nila kini gipadayon pinaagi sa pagtuo, kondili pinaagi sa mga buhat. Napandol sila sa bato sa kapandolan, ³³ingon kini sa nahisulat, "Tan-awa nagbutang ako sa Zion ug usa ka bato nga kapandolan ug bato sa kalapasan. Siya nga motuo niini dili gayod maulawan."

10¹Mga igsoon, ang tinguha sa akong kasingkasing ug ang akong hangyo sa Dios alang kanila, alang sa ilang kaluwasan. ²Kay ako nagsaksi mahitungod kanila nga sila adunay kasibot sa Dios, apan dili pinasikad sa kahibalo. ³Kay, napakyas sa pagsabut sa pagkamatarung nga gikan sa Dios, ug sila nagtinguha sa pagtukod sa ilang kaugalingon nga pagkamatarong. Wala sila nagpailalom sa pagkamatarong sa Dios.⁴Kay si Cristo maoy katumanan sa balaod sa pagkamatarong sa tanan nga motuo. ⁵Kay si Moises nagsulat mahitungod sa pagkamatarong nga gikan sa balaod: Ang tawo nga nagabuhat niining mga butanga mabuhi pinaagi niini."⁶Apan ang pagkamatarong nga gikan sa pagtuo nagaingon niini, "Ayaw pagsulti sa inyong kasingkasing, 'Kinsa ang mokayab didto sa langit?' (nga sa ato pa, aron pagdala kang Cristo paubos). ⁷Ug ayaw pagsulti, kinsa ang monaog didto sa bung-aw?'" (nga sa ato pa, aron pagdala kang Cristo pataas gikan sa mga patay.)⁸Apan unsa ang gisulti niini? "Ang pulong duol na kaninyo, sa inyong baba ug sa inyong kasingkasing." Mao kana ang pulong sa pagtuo, nga among gimantala. ⁹Kay kung sa inyong baba inyong isugid si Jesus ingon nga Ginoo, ug motuo sa inyong kasingkasing nga ang Dios nagbanhaw kaniya gikan sa mga patay, kamo maluwas. ¹⁰Kay pinaagi sa kasingkasing ang tawo mituo sa pagkamatarong, ug pinaagi sa baba iyang gisugid ug naluwas.¹¹Kay ang kasulatan nag-ingon, "Ang tanan nga motuo kaniya dili mabutang sa kaulawan." ¹²Kay walay kalahi-an tali sa Judio ug sa Griyego. Kay ang sama lamang nga Ginoo mao ang Ginoo sa tanan, ug siya dato sa mga panalangin sa tanan nga mosangpit kaniya. ¹³Kay ang tanan nga mosangpit sa ngalan sa Ginoo maluwas.¹⁴Unsaon man nila pagtawag kaniya nga wala nila tuohi? Ug unsaon man nila pagtuo kaniya nga wala nila madungog? Ug unsaon nila pagkadungog kung walay magwawali? ¹⁵Ug unsaon nila pagwali, gawas kung ipadala sila? --Ingon kini nahisulat, "Pagkatahom sa mga tiil niadtong nagmantala sa maayong balita!"¹⁶Apan dili ang tanan mituman sa maayung balita. Kay si Isaias miingon, "Ginoo, kinsa man ang mituo sa among mensahe?" ¹⁷Busa ang pagtuo nagagikan sa pagpaminaw, ug sa pagpaminaw sa pulong ni Cristo.¹⁸Apan ako moingon, "Wala ba sila makadungog?" Oo, tinuod gayod. "Ang ilang tingog nangabot sa tanang kayutaan, ug ang ilang mga pulong didto sa kinatumyan sa kalibotan."¹⁹Dugang pa, moingon ako, "Wala ba masayod ang Israel?" Sauna si Moises miingon, "Ako maghagit kaninyo aron masina sa unsa nga dili nasod. Pinaagi sa nasod nga walay salabutan, agdahon ko kamo ngadto sa kasuko."²⁰Ug si Isaias maisogon kaayo ug miingon, "Nakaplagan ako niadtong wala nangita kanako. Nagpakita ako niadtong wala naghangyo kanako." ²¹Apan ngadto sa Israel miingon siya, "Sa tanang adlaw gitunol ko ang akong mga kamot ngadto sa mga masinupakon ug masupilon nga katawhan."

11¹Unya ako moingon, gisalikway ba sa Dios ang iyang katawhan? Dili gayod kini mahitabo. Kay ako usab usa ka Israelita, usa sa kaliwat ni Abraham, sa tribo ni Benjamin. ²Ang Dios wala nagsalikway sa iyang katawhan, nga nailhan na niyang daan. Wala ba kamo masayod sa giingon sa kasulatan mahitungod kang Elias, kung gi-unsa niya pagpakiluoy sa Dios batok sa Isreal? ³"Ginoo, ilang gipamatay ang imong mga propeta, gipangbuak usab nila ang imong halaran. Ako na lamang ang nahibilin, ug gipapangita nila ang akong kinabuhi."⁴Apan unsa ang gitubag sa Dios ngadto kaniya? "Akong gitagana sa akong kaugalingon ang pito kalibu ka kalalakin-an nga wala miluhod ngadto kang Baal." ⁵Bisan pa niini, hangtod karong higayona aduna pay pipila nga nahibilin tungod sa pagpili sa grasya.⁶Apan kung kini pinaagi sa grasya, dili na kini pinaagi sa mga buhat. Kay kung dili ang grasya dili na gayod mahimong grasya. ⁷Unya unsa man? Ang butang nga gipangita sa Israel, wala makabaton niini, apan ang mga pinili nakabaton niini, ug ang uban kanila nagmagahi. ⁸Sama kini sa nahisulat: "Ang Dios naghatag kanila sa espiritu sa pagkatapolan, mga mata aron nga dili sila makakita, ug mga dalunggan aron nga dili sila makadungog, hangtod karong adlawa."⁹Ug si David nag-ingon, "Pasagdi nga ang ilang lamesa nga mahimong usa ka pukot, nga usa ka lit-ag, usa ka kapandolan, ug pagbalos batok kanila. ¹⁰Himoa nga mangitngit ang ilang mga mata aron dili na sila makakita,ug Mabawog kanunay ang ilang mga likod."¹¹Ako moingon unya, "Nangapandol ba sila aron mahulog? Dili gayod unta kini mahitabo. Hinuon, pinaagi sa ilang kapakyasan, ang kaluwasan miabot ngadto sa mga Gentil, aron sa paghagit kanila sa pagkasina. ¹²Karon kung ang ilang kapakyasan mao ang kadato sa kalibotan, ug kung ang ilang kapildihan mahimong bahandi sa mga Gentil, unsa pa kaha kadako ang ilang katumanan?¹³Ug karon nakigsulti ako kaninyong mga Gentil. Samtang ako usa ka apostol sa mga Gentil, ipasigarbo ko gayod ang akong bulohaton. ¹⁴Tingali makahagit ako nga masina kadtong akong mga kadugo. Tingali maluwas nato ang pipila kanila.¹⁵Kay kung ang pagsalikway niadto mao ang pagpasig-uli sa kalibotan,unsa man ang ilang pagdawat kondili ang kinabuhi gikan sa mga patay? ¹⁶Kon ang unang mga bunga balaan, mao usab ang minasa. Kung ang gamot balaan, mao usab ang mga sanga.¹⁷Apan kung ang pipila sa mga sanga mangabali, kung kamo, usa ka sanga sa ihalas nga olibo, nga gisumpay uban kanila, ug kung kamo nakig-ambit uban kanila diha sa kadagaya sa gamot sa kahoy nga olibo, ¹⁸ayaw kamo pagpasigarbo ngadto sa mga sanga. Apan kung magpasigarbo kamo, dili kamo ang nagtabang sa gamot, kondili ang gamot mao ang nagtabang kaninyo.¹⁹Moingon unya kamo, "Ang mga sanga gipamutol aron ako masumpay." ²⁰Tinuod kana. Tungod sa ilang pagkawalay pagtuo gipamutol sila, apan kamo mobarog nga lig-on tungod sa inyong pagtuo. Ayaw pagpagarbo sa imong mga hunahuna, apan kahadlok. ²¹Kay kon ang Dios wala magpagawas sa natural nga mga sanga, ni magpagawas siya kanimo.²²Tan-awa usa, unya, ang matang sa mga buhat ug ang kahigpit sa Dios: kahigpit miabut sa mga Judio nga napakyas. Apan ang pagkamaayo sa Dios miabot nganha kaninyo, kung magpadayon kamo diha sa iyang pagkamaayo. Kay kon dili ikaw usab pagaputlon.²³Ug bisan sila, kung dili na sila magpadayon sa ilang pagkawalay pagtuo, isumpay sila pagbalik. Kay ang Dios makahimo gayod sa pagsumpay kanila pagbalik. ²⁴Kay kung kamo pagaputlon gikan sa naandan nga sanga sa ihalas nga kahoy nga olibo, ug sukwahi kini sa naandan nga pagsumpay didto sa maayong kahoy sa olibo, unsa pa kaha kini,ang natural nga mga sanga, igasumpay balik sa ilang kaugalingong kahoy nga olibo?²⁵Kay dili ako buot nga dili ninyo masayran, mga igsoon, kining tinago, aron nga dili kamo magmaalamon sa inyong kaugalingon nga panghunahuna: Kini nga tinago mao ang pasiuna nga pagmagahi nga nahitabo sa Israel, hangtod nga ang kahumanan sa mga Gentil moabot na.²⁶Sa ingon nga ang tanan Israel mamaluwas, sama kini sa nahisulat nga: "Diha sa Zion magagikan ang Manluluwas. Pagakuhaon niya ang pagkadili diosnon gikan kang Jacob. ²⁷Ug mao na kini ang akong kasabotan ngadto kanila, sa dihang kuhaon nako ang ilang mga sala."²⁸kon mahitungod sa maayung balita, gikasilagan sila tungod kaninyo. Sa lain nga paagi sumala sa pagpili sa Dios, gihigugma sila tungod sa mga katigulangan. ²⁹Kay ang mga gasa ug ang pagtawag sa Dios walay pagkausab.³⁰Kay kamo kaniadto masinupakon sa Dios, apan karon nakaangkon na kamo sa kalooy tungod sa ilang pagkamasinupakon. ³¹Sa samang paagi, karon kining mga Judio nagmasinupakon. Tungod niini pinaagi sa kaluoy nga gipakita kaninyo makadawat na usab sila sa kaluoy. ³²Kay gipahilom sa Dios ang tanan ngadto sa pagkamasinupakon, aron iyang mapakita ang kaluoy sa tanan.³³O, ang kalalom sa bahandi sa kaalam ug kahibalo sa Dios! Dili gayod matugkad ang iyang mga paghukom, ug ang iyang paagi dili gayod masuta! ³⁴"Kay si kinsa ba gayod ang nasayod sa hunahuna sa Ginoo? O kinsa ba ang mamahimo niyang magtatambag?³⁵O kinsa ba ang unang naghatag ug bisan unsa ngadto sa Dios, nga ang Dios kinahanglang mobalos kaniya?" ³⁶Kay gikan kaniya, ug pinaagi kaniya, ug alang kaniya, ang tanang butang. Ngadto kaniya ang himaya sa walay kataposan. Amen.

12¹Busa gihangyo ko kamo, mga kaigsoonan, pinaagi sa kaluoy sa Dios, sa pagtugyan sa inyong lawas ingon nga buhing halad, balaan, pagadawaton sa Dios. Mao kini ang inyong makataronganon nga pag-alagad. ²Ayaw pahiuyon niining kalibotana, apan ipabag-o pinaagi sa pag-usab sa inyong panghunahuna. Buhata kini aron masulayan ninyo kung unsa ang maayo, angayan, ug hingpit nga kabubut-on sa Dios.³Kay pinaagi sa grasya nga gihatag kanako nagaingon ako sa matag-usa kaninyo: Ayaw paghunahuna sa imong kaugalingon nga labaw pa kay sa angay, kondili hinoon, hunahunaa uban ang maligdong nga paghukom, ang matag usa sumala sa sukod sa pagtoo nga gihatag sa Dios kanimo.⁴Kay daghan kita nga mga bahin diha sa usa ka lawas, apan dili ang tanang mga bahin managsama ang gimbuhaton. ⁵Sa samang paagi, kita nga daghan usa lamang ka lawas diha kang Cristo, ug ang tagsatagsang mga bahin sa matag usa.⁶Aduna kitay nagkalainlaing mga gasa sumala sa grasya nga gihatag kanato. Kung ang gasa sa usa mao ang pagpanagna, pabuhata siya sumala sa gidaghanon sa iyang pagtuo. ⁷Kung ang gasa sa usa mao ang pag-alagad, paalagara siya. Kung ang gasa sa usa mao ang pagpanudlo, patudloa siya. ⁸Kung ang gasa sa usa mao ang pagpangdasig, padasiga siya. Kung ang gasa sa usa mao ang paghatag, ipabuhat kini kaniya sa walay tihiktihik. Kung ang gasa sa usa mao ang pagkapangulo, ipabuhat kini uban sa kakugi. Kung ang gasa sa usa mao ang pagpakita sa kaluoy, ipabuhat kini uban sa kalipay.⁹Himoa ang paghigugma nga walay pagpakaaron-ingnon. Dumti kung unsa ang daotan; ug kupti kung unsa ang maayo. ¹⁰Mahitungod sa paghigugma sa mga kaigsoonan, pagmahigugmaon ngadto sa usag usa. Mahitungod sa pagpasidungog, tahora ang usag usa.¹³¹¹Mahitungod sa pagkamakugihon, ayaw pagduhaduha. Mahitungod sa espiritu, pagmatinguhaon. Mahitungod sa Ginoo, alagari siya. ¹²Pagmaya sa paglaom, antosa ang kalisdanan, pagmatinud-anon sa pag-ampo. Pakigbahin sa mga panginahanglan sa balaang katawhan sa Diyos. Pangita ug daghang paagi aron ipakita ang pagkamaabi-abihon.¹⁴Panalangini kadtong naglutos kaninyo; pagpanalangin ug ayaw pagpanunglo. ¹⁵Paglipay uban niadtong naglipay; paghilak uban niadtong naghilak. ¹⁶Pagbaton kamo ug samang hunahuna ngadto sa usag usa. Ayaw paghunahuna sa mapahitas-on nga paagi, kondili dawata ang ubos nga mga tawo. Ayaw pagmaalamon sa inyong kaugalingon nga mga panghunahuna.¹⁷Ayaw basli ang daotan sa daotan. Buhata ang maayong mga butang diha sa panan-aw sa tanang tawo. ¹⁸Kung mahimo, hangtod sa madaog ninyo, pagmalinawon uban sa tanang tawo.¹⁹Ayaw kamo pagpanimalos sa inyong kaugalingon, hinigugma, apan hatagi ug pagtagad ang kasuko sa Dios. Kay nahisulat kini nga," 'Ako ang panimalos; nag-ingon ang Ginoo." ²⁰"Apan kung ang inyong kaaway gigutom, pakan-a siya. Kung siya giuhaw, hatagi siya ug mainom. Kay kung ikaw magbuhat niini,magtapok ka ug mga baga sa kalayo sa iyang ulo." ²¹Ayaw padaog sa daotan, hinoon dag-a ang daotan pinaagi sa maayo.

13¹Tugoti nga ang matag kalag nga magmatinumanon sa mas labawng panggamhanan, kay walay katungdanan gawas kon kini gikan sa Dios. Ug ang panggamhanan nga naglungtad gipili sa Dios. ²Busa siya nga nagasukol niana nga kagamhanan nakigbatok sa sugo sa Dios; ug kinsa kadtong nagabatok niini makadawat ug paghukom sa ilang kaugalingon.³Kay ang mga magmamando dili kahadlokan sa maayo ug binuhatan, apan sa daotan ug binuhatan. Ikaw ba nagtinguha sa dili pagkahadlok sa panggamhanan? Buhata kung unsa ang maayo, ug ikaw makaangkon ug pagdayeg gikan niini. ⁴Kay siya usa ka sulugoon sa Dios nganha kanimo alang sa maayo. Apan kung inyong buhaton kung unsa ang daotan, pagkahadlok; kay wala niya gidala ang espada sa walay katarungan. Kay siya sulugoon sa Dios, usa ka tigpanimalos alang sa kasuko niadtong usa nga nagabuhat ug daotan. ⁵Busa kamo kinahanglan nga motuman, dili lamang tungod sa kasuko, apan tungod usab sa konsensya.⁶Tungod niini kamo usab mobayad ug mga buhis. Kay ang mga anaa sa panggamhanan mga sulugoon sa Dios, nga nagtagad niining butanga nga mapadayonon. ⁷Bayari ang matag-usa kung unsa ang nautang kanila: pagbuhis alang niadtong angay buhisan, bayad alang niadtong angay bayaran, kahadlok niadtong angay kahadlokan, tahod niadtong angay tahuron.⁸Wala’y utang bisan kinsa, gawas sa paghigugmaay sa usag usa. Kay siya nga nahigugma sa iyang silingan nakatuman sa balaod. ⁹Ang mga sugo,"Dili kamo mohimo sa pagpanapaw, kamo dili mopatay, kamo dili mangawat, kamo dili mangibog," ug kung adunay laing kasugoan usab, kini naglangkob niining pulonga: "Imong pagahigugmaon ang imong silingan sama sa imong kaugalingon." ¹⁰Ang gugma dili magpasakit sa iyang isigka silingan. Busa, ang gugma mao ang katumanan sa balaod.¹¹Tungod niini, kamo nasayod sa takna, nga mao na kini ang takna alang kaninyo nga magmata gikan sa pagkatulog. Kay karon ang atong kaluwasan nagakaduol na kay sa dihang kita unang mituo. ¹²Ang kagabhion hapit na matapos, ug ang adlaw nagakaduol. Busa atong isalikway ang mga buhat sa kangitngit, ug atong isul-ob ang hinagiban sa kahayag.¹³Magalakaw kita nga tarong, ingon nga anaa sa kahayag, dili diha sa mapatuyangon nga mga paghudyaka o paghuboghubog. Ug dili kita maglakaw diha sa malaw-ay nga pakighilawas o diha sa dili mapugngang kaulag, ug dili diha sa panagbingkil o pagkasina. ¹⁴Apan isul-ob ang Ginoong Jesu-Cristo, ug ayaw hatagig higayon ang unod, alang sa mga kaulag niini.

14¹Dawata kung kinsa ang huyang sa pagtuo, sa walay paghatag sa paghukom mahitungod sa panaglalis. ²Usa ka tawo adunay pagtuo nga mokaon sa bisan unsa, ang uban nga huyang nagakaon lamang ug mga utanon.³Mahimo ang usa nga mokaon sa bisan unsa ug dili magtamay sa usa nga dili mokaon sa bisan unsa. Ug mahimo nga ang usa nga dili mokaon sa bisan unsa dili maghukom sa uban nga mokaon sa bisan unsa. Kay ang Dios nagdawat kaniya. ⁴Si kinsa man ka, ikaw nga naghukom sa ulipon nga gipanag-iyahan sa uban? Kini atubangan sa iyang kaugalingon nga agalon nga siya mobarog o mahulog. Apan siya mamahimo nga makabarog, kay ang Ginoo makahimo kaniya sa pagpabarog.⁵Ang usa ka tawo nagpakabililhon sa usa ka adlaw nga labaw sa uban. Ang uban nagpakabililhon nga ang matag-adlaw managsama ra. Pasagdi ang matag-usa sa paghunahuna sa iyang kaugalingon. ⁶Siya nga nagbantay sa maong adlaw, nagbantay niini alang sa Ginoo. Ug siya nga nagakaon, nagkaon alang sa Ginoo, kay siya naghatag sa Dios ug pagpasalamat. Siya nga dili mokaon, naglikay gikan sa pagkaon alang sa Ginoo. Siya usab naghatag ug pagpasalamat sa Dios.⁷Kay walay usa kanato ang nagkinabuhi alang sa iyang kaugalingon, ug walay magpakamatay alang sa iyang kaugalingon. ⁸Kay kung buhi kita, mabuhi kita alang sa Ginoo. Ug kung kita mamatay, mamatay kita alang sa Ginoo. Busa bisan kita buhi o patay, kita iya sa Ginoo. ⁹Kay alang niini nga katuyoan si Cristo namatay ug nabuhi pag-usab, aron mahimo siyang Ginoo sa mga patay ug sa mga buhi.¹⁰Apan kamo, nganong mohukom kamo sa inyong igsoon? Ug kamo, nganong inyong tamayon ang inyong igsoon? Kay kitang tanan magabarog atubangan sa hukmanan sa Dios. ¹¹Kay kini nahisulat "Ingon nga Ako buhi," nag-ingon ang Ginoo, "kanako ang matag tuhod magaluhod, ug ang matag dila magahatag ug pagdayeg sa Dios."¹²Unya, ang matag-usa kanato magahatag ug husay sa iyang kaugalingon ngadto sa Dios. ¹³Busa, dili na kita maghinukmanay sa matag-usa, apan hinuon hunahunaon kini, aron walay usa nga mahimong kapandulan o makaangin sa iyang igsoon.¹⁴Ako nasayod ug nadani diha sa Ginoong Jesus nga walay dili hinlo pinaagi sa iyang kaugalingon. Alang kaniya lamang nga naghunahuna sa bisan unsang butang nga dili hinlo, alang kaniya kini dili hinlo. ¹⁵Kung tungod sa pagkaon ang imong igsoon masakitan, ikaw wala na magsubay paglakaw diha sa gugma. Ayaw gub-a sa imong pagkaon ang usa nga gipakamatyan na ni Cristo.¹⁶Busa ayaw itugot nga ang imong giisip nga maayo masulti nga daotan. ¹⁷Kay ang gingharian sa Dios dili mahitungod sa pagkaon o sa pag-inom, apan mahitungod sa pagkamatarong, kalinaw, ug kalipay diha sa Balaang Espiritu.¹⁸Kay ang usa nga nangalagad kang Cristo niining paagiha dawaton sa Dios ug paga-uyonan sa mga tawo. ¹⁹Busa, padayunon nato ang mga butang nga makapalinaw ug ang mga butang nga makapalig-on sa matag-usa.²⁰Ayaw gub-a ang gibuhat sa Dios tungod sa pagkaon. Ang tanang butang mahinlo gayod, apan daotan kini alang niadtong tawo nga nagakaon ug nakahimo kaniya nga kapandolan. ²¹Maayo ang dili pagkaon ug karne, ni sa pag-inom ug bino, ni sa bisan unsa nga diin ang imong igsoon makasala.²²Kini nga maong tinuohan nga anaa kanimo, tipigi sa imong kaugalingon ug sa Dios. Bulahan ang usa ka tawo nga wala naghukom sa iyang kaugalingon tungod sa pagtamod sa iyang giuyonan. ²³Siya nga nagduhaduha pagahukman kung siya mokaon, tungod kay kini wala nagagikan sa pagtuo. Ug bisan unsa nga wala nagagikan sa pagtuo sala.

15¹Karon kita nga mga lig-on kinahanglan nga magpas-an sa mga kaluyahon sa mga huyang, ug kinahanglan nga dili magpahimuot sa atong kaugalingon. ²Himoa nga ang matag usa kanato magpahimuot sa iyang silingan kay mao kana ang maayo, aron sa paglig-on kaniya.³Kay bisan gani si Cristo wala magpahimuot sa iyang kaugalingon. Sama kini sa nahisulat, "Ang mga pagbiaybiay niadtong nagtamay kanimo nahulog kanako." ⁴Kay bisan unsa nga nahisulat kaniadto gisulat alang sa atong pagpanudlo, aron nga pinaagi sa pagpailob ug pinaagi sa pagdasig sa kasulatan makabaton kita ug paglaom.⁵Karon hinaot nga ang pailob sa Dios ug ang kadasig magatugot kaninyo nga mahimong managsama ang hunahuna sa usag usa sumala kang Cristo Jesus. ⁶Hinaot nga buhaton niya kini aron nga uban sa usa ka hunahuna makadayeg kamo pinaagi sa usa ka baba ang Dios ug Amahan sa atong Ginoong Jesu-Cristo. ⁷Busa dawata ang usag usa, sama sa pagdawat ni Cristo kaninyo, ngadto sa himaya sa Dios⁸Kay ako magasulti nga si Cristo nahimo nga sulugoon ngadto sa pagkatinuli sa ngalan sa kamatuoran sa Dios. Gihimo niya kini aron nga mapamatud-an niya ang mga saad nga gihatag ngadto sa mga katigolangan, ⁹ug alang sa mga Gentil sa paghimaya sa Dios sa iyang kaluoy. Sama kini sa nahisulat, "Busa ako magahatag ug pagdayeg kanimo taliwala sa mga Gentil ug magaawit sa pagdayeg sa imong ngalan."¹⁰Gisulti usab kini, "Paglipay, kamong mga Gentil, uban ang iyang katawhan." ¹¹Ug usab, "Pagdayeg sa Ginoo, kamong tanan nga mga Gentil; tugoti nga ang tanang katawhan magdayeg kaniya."¹²Usab, si Isaias nag-ingon, "Anaa gayod ang gamot ni Jesse, ug ang usa nga mabanhaw aron momando ibabaw sa mga Gentil;Diha kaniya ang mga Gentil makabaton ug paglaom "¹³Karon hinaot nga ang Dios sa paglaum magpuno kaninyo sa tanang kalipay ug kalinaw alang sa pagtuo, aron nga pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo modagaya kamo sa paglaum.¹⁴Ako mismo kombinsido usab mahitungod kaninyo, mga igsoon. Ako kombinsido nga kamo usab napuno sa kaayo, napuno sa tanang kahibalo. Ako kombinsido nga kamo makahimo usab sa pagtudlo sa usag usa.¹⁵Apan nagasulat ako kaninyo nga maisogon gayod mahitungod sa pipila ka mga butang aron sa pagpahinumdom pag-usab kaninyo, tungod sa grasya nga gihatag kanako sa Dios. ¹⁶Kini nga grasya mao nga kinahanglan nga mamahimo akong sulugoon ni Cristo Jesus nga gipadala ngadto sa mga Gentil, sa pagtanyag ingon nga usa ka pari sa maayung balita sa Dios. aron ang halad sa mga Gentil mahimong dalawaton,gibalaan pinaagi sa Balaang Espiritu.¹⁷Diha kang Kristo Jesus may katarongan ako sa pagpasigarbo sa akong pag-alagad sa Diyos. ¹⁸Kay dili ako makahimo sa pagsulti sa bisan unsa gawas sa nahimo ni Cristo pinaagi kanako alang sa pagkamasulondon sa mga Gentil. Kining mga butanga nahimo pinaagi sa pulong ug buhat, ¹⁹pinaagi sa gahom sa mga ilhanan ug mga katingalahan, ug pinaagi sa gahom sa Espiritu sa Dios. Mao kini nga aron gikan sa Jerusalem, ug libot sama kalayo sa Ilyricum, madala nako sa hingpit ang maayung balita ni Cristo.²⁰Niini nga paagi, ako gayong tinguha ang pagmantala sa maayung balita, apan dili sa dapit nga wala mailhi ang ngalan ni Cristo, aron nga ako dili makatukod ibabaw sa patukoranan sa laing tawo. ²¹Ingon kini sa nahisulat: "Kinsa kadtong miabot nga wala makabalita kaniya makakita kaniya, ug kinsa kadtong wala makadungog makasabot."²²Busa nababagan usab ako sa daghang higayon sa pag-anha kaninyo. ²³Apan karon, wala na akoy luna niining mga rehiyona, ug nagtinguha ako sa daghang mga katuigan nga moanha kaninyo.²⁴Naglaum ako nga makigkita ako kaninyo sa akong pag-agi didto sa akong pagpaingon sa Espanya, ug aron matabangan ninyo ako sa akong panaw didto, sa makausa akong gikalipay ang pagpakig-uban kaninyo sa makadiyot. ²⁵Apan karon moadto na ako sa Jerusalem, pag-alagad sa mga balang katawhan sa Dios.²⁶Kay gikalipay pag-ayo sa Macedonia ug sa Acaya ang paghimo ug usa ka pag-amot ngadto sa mga kabos taliwala sa mga balaang katawhan saDios nga atua sa Jerusalem. ²⁷Oo,kini maoy ilang kalipay, ug sila nakautang niini ngadto kanila. Kay kon ang mga Gentil nakaambit sa ilang espirituhanong mga butang, utang nila sa mga Judio ang pag-alagad kanila pinaagi sa ilang materyal nga mga butang.²⁸Busa, sa dihang nahuman nako kini nga buluhaton ug nakasiguro nga madawat nila ang tanan nga nahipos, Moadto ako sa Espanya ug mobisita kaninyo sa dalan. ²⁹Nasayod ako nga, sa dihang moanha ako kaninyo, moanha ako nga puno sa panalangin ni Cristo.³⁰Karon nagaawhag ako kaninyo, mga igsoon, pinaagi sa atong Ginoong Jesu-Cristo, ug pinaagi sa gugma sa Espiritu, nga maningkamot kamo uban kanako sa inyong mga pag-ampo sa Dios alang kanako. ³¹Pag-ampo nga makalingkawas ako gikan sa mga masinupakon sa Judea, ug ang akong pagpangalagad alang sa Jerusalem madawat ngadto sa mga balaang katawhan sa Dios. ³²Pag-ampo nga makaanha ako kaninyo nga adunay kalipay pinaagi sa kabubut-on sa Dios, ug aron ako, uban kaninyo, makakaplag ug kapahulayan.³³Hinaot nga ang Dios sa kalinaw maanaa kaninyong tanan. Amen.

16¹Akong ipadala kaninyo si Febe nga atong igsoong babaye, nga usa ka alagad sa simbahan didto sa Cenchrea, ²aron dawaton ninyo siya diha sa Ginoo. Buhata kini sa pamatasan nga angay sa mga balaang katawhan sa Dios, ug ihatag kaniya ang bisan unsa nga tabang nga iyang gikinahanglan gikan kaninyo, Kay siya sa iyang kaugalingon usab nahimong magtatabang sa kadaghanan ug kanako usab.³Pangumustaha si Prisila ug si Aquila, akong mga isig ka magbubuhat diha kang Cristo Jesus, ⁴nga alang sa akong kinabuhi nabutang sa kakuyaw ang ilang kaugalingong kinabuhi. Nagpasalamat ako ngadto kanila, ug dili lang ako, apan lakip ang tanang kasimbahanan sa mga Gentil. ⁵Pangumustaha ang simbahan nga anaa sa ilang balay. Pangumustaha si Epaenetus nga akong hinigugma, nga mao ang unang bunga sa Asya ngadto kang Cristo.⁶Pangumustaha si Maria, nga naghago sa pagpamuhat alang kaninyo. ⁷Pangumustaha si Andronicus ug si Junias, akong mga kadugo, ug akong mga kaubanan nga binilanggo. Inila sila uban sa mga apostoles, nga anaa usab kang Cristo una kanako. ⁸Pangumustaha si Ampliatus, akong hinigugma diha sa Ginoo.⁹Pangumustaha si Urbanus, atong isig ka magbubuhat diha kang Cristo, ug si Stachys, akong hinigugma. ¹⁰Pangumustaha si Apelles, nga gikahimut-an diha kang Cristo. Pangumustaha kadtong anaa sa panimalay ni Aristobulus. ¹¹Pangumustaha si Herodion, akong kadugo. Pangumustaha kadtong anaa sa panimalay ni Narcissus, nga anaa sa Ginoo.¹²Pangumustaha si Tryfaena ug si Tryfosa, nga nagahago sa pagpamuhat diha sa Ginoo. Pangumustaha si Persis ang hinigugma, nga namuhat sa hilabihan diha sa Ginoo. ¹³Pangumustaha si Rufus, gipili diha sa Ginoo, ug ang iyang inahan ug akoa. ¹⁴Pangumustaha si Asyncritus, Flegon, Hermes, Patrobas, Hermas, ug ang kaigsoonan nga kauban nila.¹⁵Pangumustaha si Filologus ug si Julia, si Nereus ug ang iyang igsoong babaye, ug si Olympas, ug ang tanang mga magtutuo nga uban kanila. ¹⁶Pangumustaha ang matag-usa uban sa balaan nga halok. Ang tanan nga kasimbahanan ni Cristo nangumusta kaninyo.¹⁷Karon giawhag ko kamo, mga kaigsoonan, sa paghunahuna mahitungod niadtong nahimong hinungdan sa pagkabahinbahin ug pagkapandol. Sila nagalapas sa pagtulon-an nga inyong nakat-onan. Palayo gikan kanila. ¹⁸Kay ang mga tawo nga sama niini wala nag-alagad sa atong Ginoo nga Cristo, apan sa ilang kaugalingong tiyan. Pinaagi sa ilang malamaton ug ulog-ulog nga sinultihan ilang gilimbongan ang mga kasingkasing sa mga walay alamag.¹⁹Kay ang panag-ingnan sa inyong pagkamatinumanon nakaabot sa tanan. Busa, nagmaya ako, diha kaninyo, apan buot ko nga kamo magmaalamon sa kung unsa ang maayo, ug walay alamag kung unsa ang daotan. ²⁰Ang Dios sa kalinaw sa dili madugay modugmok kang Satanas ilalom sa inyong mga tiil.²¹Si Timoteo, akong isigka magbubuhat, nangumusta kaninyo, ug si Lucius, si Jason, ug si Sosipater, akong kadugo. ²²Ako, si Tertius, nga nagsulat niining sinulat, nangumusta kaninyo diha sa Ginoo.²³- ²⁴Si Gaius, ang nag-atiman alang kanako ug sa tibuok simbahan, nangumusta kaninyo. Si Erastus, ang nagatipig ug salapi sa siyudad, nangumusta kaninyo, uban kang Quartus ang igsoong lalaki.²⁵Karon ngadto kaniya nga makahimo kaniyong lig-on sumala sa akong maayong balita ug sa mga pagsangyaw kang Jesu-Cristo, sumala sa pagpadayag sa mga kahibulongan nga tinago nga gitipigan sukad pa kaniadto, ²⁶apan karon gipadayag ug gipahibalo pinaagi sa matagnaong mga sinulat ngadto sa tanan nga mga nasud, pinaagi sa sugo sa walay katapusan nga Dios, ngadto pagdala mahitungod sa pagkamasulundon sa pagtuo—²⁷Ngadto sa nag-inusarang maalamon nga Dios, pinaagi kang Jesu-Cristo, ang himaya hangtod sa kahangtoran. Amen.

1 Corinto

¹Si Pablo, gitawag ni Cristo Jesus aron mahimong usa ka apostol pinaagi sa kabubut-on sa Dios, ug kang Sostines nga atong igsoon, ²ngadto sa simbahan sa Dios diha sa Corinto, niadtong mga hinalad na kang Jesu-Cristo, nga gitawag ingon nga balaang katawhan. Nagasulat usab kami niadtong tanang nagtawag sa ngalan sa atong Ginoong Jesu-Cristo sa matag dapit, ang ilang Ginoo ug atua usab. ³Hinaot nga ang grasya ug kalinaw maanaa kaninyo gikan sa Dios nga atong Amahan ug kang Ginoong Jesu-Cristo.

⁴Nagapasalamat ako kanunay sa akong Dios alang kaninyo tungod sa grasya sa Dios nga gihatag kaninyo ni Cristo Jesus. ⁵Gihimo niya kamong mga adunahan sa tanang paagi, sa tanang pagpanulti ug uban sa tanang kahibalo, ⁶sama sa pagpamatuod mahitungod kang Cristo nga gipamatud-an ingon nga tinuod taliwala kaninyo.

⁷Busa wala kamo makulangi sa espirituhanong mga gasa samtang naghinamhinam kamo nga naghulat sa pagpadayag sa atong Ginoong Jesu-Cristo. ⁸Pagalig-onon usab niya kamo hangtod sa kataposan, aron nga maputli kamo sa adlaw sa atong Ginoong Jesu-Cristo. ⁹Matinud-anon ang Dios nga nagtawag kaninyo ngadto sa pagpakighiusa sa iyang Anak, nga si Jesu-Cristo nga atong Ginoo.

¹⁰Karon giawhag ko kamo, mga kaigsoonan, pinaagi sa ngalan sa atong Ginoong Jesu-Cristo, nga magkauyon na kamong tanan, ug nga walay pagkabahinbahin taliwala kaninyo. Giawhag ko kamo nga maghiusa sa samang hunahuna ug pinaagi sa samang katuyoan. ¹¹Kay nagtaho kanako ang katawhan ni Cloe nga adunay panaglalis diha kaninyo.

¹²Ang akong ipasabot mao kini: Ang matag usa kaninyo nagaingon nga, "Iya ako ni Pablo," o "Iya ako ni Apollos," o "Iya ako ni Cefas," o "Iya ako ni Cristo." ¹³Nabahin ba gud si Cristo? Gilansang ba sa krus si Pablo alang kaninyo? Gibawtismohan ba kamo sa ngalan ni Pablo?

¹⁴Nagpasalamat ako sa Dios nga wala akoy gibawtismohan bisan usa kaninyo, gawas kang Crispo ug Gayo. ¹⁵Ingon kini niini aron nga walay makasulti nga gibawtismohan kamo sa akong ngalan. ¹⁶(Gibawtismohan ko usab diay ang panimalay ni Stefanas. Human niana, wala na ako masayod kung may nabawtismohan pa ba ako nga lain.)

¹⁷Kay wala ako gipadala ni Cristo aron sa pagbawtismo kondili aron sa pagsangyaw sa ebanghelyo. Wala niya ako gipadala aron sa pagsangyaw sa mga pulong nga inubanan sa tawhanon nga kaalam, aron dili gayod mawad-an ug gahom ang krus ni Cristo.

¹⁸Kay ang mensahe mahitungod sa krus binuang alang niadtong himalatyon na. Apan niadtong mga linuwas sa Dios, mao kini ang gahom sa Dios. ¹⁹Kay nahisulat naman kini, "Pagalaglagon ko ang kaalam sa mga maalamon. Pagapakyason ko ang pagpanabot sa nagpakamanggialamon."

²⁰Hain naman ang tawong manggialamon? Hain naman ang manunulat? Hain naman ang mga tawong tiglantugi niining kalibotana? Dili ba gihimo man sa Dios nga kabuang ang kaalam niining kalibotana? ²¹Sanglit ang kaalam niining kalibotana wala makaila sa Dios, gikahimut-an sa Dios ang pagluwas niadtong mituo kaniya pinaagi sa kabuang nga pagsangyaw.

²²Kay nangayo ang mga Judio sa mga milagrosong mga ilhanan, ug ang mga Griyego nangita ug kaalam. ²³Apan among gisangyaw si Cristo nga gilansang sa krus, usa ka kapandolan sa mga Judio ug binuang ngadto sa mga Griyego.

²⁴Apan alang niadtong tinawag sa Dios, mga Judio ug Griyego, gisangyaw namo si Cristo ingon nga gahom ug kaalam sa Dios. ²⁵Kay ang giingon nga binuang sa Dios mas labaw pang maalamon kaysa sa mga tawo, ug ang kahuyang sa Dios labaw pang kusgan kaysa sa mga tawo.

²⁶Susiha ang inyong pagkatinawag, mga igsoon. Dili daghan kaninyo ang maalamon pinaagi sa sukaranan sa mga tawo. Dili daghan kaninyo ang gamhanan. Dili usab daghan kaninyo ang may halangdon nga pagkatawo. ²⁷Apan gipili sa Dios ang gipakabuang nga mga butang sa kalibotan aron pakaulawan ang mga maalamon. Gipili sa Dios ang huyang dinhi sa kalibotan aron pakaulawan kung unsa ang kusgan.

²⁸Gipili sa Dios kung unsa ang gipakaubos ug ang tinamay sa kalibotan. Gipili gani niya ang mga butang nga tinamod nga wala nay bili, aron himoong walay bili ang mga butang nga gitamod ingon nga bililhon. ²⁹Gibuhat niya kini aron walay usa nga makabaton ug hinungdan sa pagpasigarbo sa iyang atubangan.

³⁰Tungod sa gibuhat sa Dios, anaa na kamo karon kang Cristo Jesus, nga nahimo natong kaalam gikan sa Dios. Nahimo siyang atong pagkamatarong, pagkabalaan ug pagkatinubos. ³¹Tungod niini, ingon sa gisulti sa kasulatan, "Tugoti nga ang nagpasigarbo, magpasigarbo diha sa Ginoo."

¹Sa dihang mianha ako kaninyo, mga igsoon, wala ako moanha uban sa kahanas sa pagpamulong o sa kaalam ingon nga akong gimantala ang tinagong mga kamatuoran mahitungod sa Dios. ²Kay nakahukom ako nga dili makisayod sa dihang ako anaa pa sa inyong taliwala gawas lang kang Jesu-Cristo, ug sa paglansang kaniya sa krus.

³Ug ako uban kaninyo sa kaluya, ug sa kahadlok, ug sa hilabihang pagpangurog. ⁴Ug ang akong mensahe ug ang akong pagmantala dili mao ang makapadani nga mga pulong sa kaalam. Hinuon, nagpadayag sila sa Espiritu ug sa gahom, ⁵aron nga ang inyong pagtuo dili mahimong kaalam sa mga tawo, apan diha sa gahom sa Dios.

⁶Karon tinuod nga nagsulti kami sa kaalam taliwala sa mga hamtong na, apan dili ang kaalam niining kalibotana, o sa mga magmamando niining panahona, nga mangahanaw ra. ⁷Hinuon, magsulti kami sa kaalam sa Dios diha sa tinagong kamatuoran, ang tinagong kaalam nga gitagana sa Dios sa wala pa ang panahon alang sa atong himaya.

⁸Walay mga magmamando niining panahona ang nasayod niini nga kaalam, kay kung nasabtan pa nila kini niadtong taknaa, wala na unta nila gilansang sa krus ang Ginoo sa himaya. ⁹Apan ingon sa nahisulat, "Mga butang nga walay mata nga nakakita, walay dalunggan nga nakadungog, walay hunahuna nga nakahanduraw, ang mga butang nga giandam na sa Dios alang niadtong nahigugma kaniya."

¹⁰Mao kini ang mga butang nga gipadayag sa Dios kanato pinaagi sa Espiritu. Kay ang Espiritu magasusi sa tanan, bisan pa ang halawom nga mga butang sa Dios. ¹¹Kay kinsa ba ang nasayod sa panghunahuna sa tawo gawas sa espiritu sa tawo nga anaa kaniya? Busa usab, walay usa nga nasayod sa halawom nga mga butang sa Dios gawas sa Espiritu sa Dios.

¹²Apan wala nato nadawat ang espiritu sa kalibotan, apan ang Espiritu nga gikan sa Dios, aron nga masayran nato ang mga butang nga gihatag kanato sa Dios nga walay bayad. ¹³Nagsulti kita mahitungod niining mga butanga sa mga pulong nga dili matudlo sa kaalam sa tawo, apan ang gitudlo sa Espiritu kanato. Ang Espiritu maghubad sa espirituhanong mga pulong inubanan sa espirituhanong kaalam.

¹⁴Ang tawo nga dili-espirituhanon dili makadawat sa mga butang nga iya sa Espiritu sa Dios, kay binuang sila alang kaniya. Dili siya makaila kanila tungod kay wala sila makasabot sa espirituhanon. ¹⁵Ang usa nga espirituhanon maghukom sa tanang mga butang, apan dili siya ilalom sa paghukom sa uban. ¹⁶"Kay si kinsa ba ang nasayod sa hunahuna sa Ginoo, nga makahimo siya sa pagtudlo kaniya?" Apan nakabaton kita sa panghunahuna ni Cristo.

¹Ug ako, mga igsoon, dili makasulti kaninyo ingon nga espirituhanong mga tawo, apan hinuon ingon nga unodnon nga mga tawo, ingon nga mga bata pa diha kang Cristo. ²Gipainom ko kamo ug gatas ug dili karne, kay dili pa kamo andam alang sa karne. Ug bisan gani karon dili pa kamo andam.

³Kay kamo unodnon pa gihapon. Kay diin anaa ang pangabugho ug panag-away kaninyo, dili ba nagpuyo man kamo sumala sa unodnon, ug dili ba naglakaw man kamo pinaagi sa tawhanong sukaranan? ⁴Kay sa dihang ang usa moingon, "Misunod ako kang Pablo," ug ang lain moingon, "Misunod ako kang Apollos," dili ba nagkinabuhi man kamo ingon nga mga tawhanon? ⁵Unya kinsa ba si Apollos? Ug kinsa diay si Pablo? Mga alagad nga inyong gituohan, ang matag-usa nga gihatagan sa Ginoo ug mga buluhaton.

⁶Ako ang nagtanom, si Apollos ang nagbisbis, apan ang Dios ang nagpatubo. ⁷Busa, dili ang nagtanom ni ang nagbisbis mao ang mahinungdanon. Apan ang Dios mao ang nagpatubo.

⁸Karon usa lang kadtong nagtanom ug kadtong nagbisbis, ug ang tagsa-tagsa makadawat sa iyang mga suhol sumala sa iyang kaugalingon nga paghago. ⁹Kay kami ang isigka-magbubuhat sa Dios. Kamo ang tanaman sa Dios, ug gambalay sa Dios.

¹⁰Sumala sa grasya sa Dios nga gihatag kanako ingon nga hanas nga magtutukod, ako ang nagpahiluna sa usa ka patukoranan ug adunay lain ang nagtukod niini. Apan mag-amping ang matag tawo kung giunsa niya kini pagtukod. ¹¹Kay walay bisan usa ang makapahimutang sa usa ka patukoranan gawas lang sa napahiluna na, mao kana, si Jesu-Cristo.

¹²Karon kung si bisan kinsa ang magtukod ug bulawang patukoranan, plata, bililhong mga bato, kahoy, dagami, o uhot, ¹³ang iyang mga binuhatan mapadayag, kay ang kahayag magpadayag niini. Kay mapadayag kini diha sa kalayo. Pagasulayan sa kalayo ang kalidad kung unsa ang nahimo sa tagsa-tagsa.

¹⁴Kung ang buhat ni bisan kinsa magpabilin, makadawat siya ug ganti; ¹⁵apan kung ang buhat ni bisan kinsa masunog, mag-antos siya sa kapildihan, apan maluwas ang iyang kaugalingon, ingon nga nakalingkawas pinaagi sa kalayo.

¹⁶Wala ba kamo masayod nga kamo templo sa Dios ug ang Espiritu sa Dios nagpuyo diha kaninyo? ¹⁷Kung si bisan kinsa ang molaglag sa templo sa Dios, ang Dios magalaglag nianang tawhana. Kay ang templo sa Dios balaan, ug kamo usab.

¹⁸Ayaw tugoti ang bisan kinsa nga maglimbong sa iyang kaugalingon. Kung si bisan kinsa kaninyo ang naghunahuna nga siya maalamon niining panahona, pasagdi siya nga mahimong usa ka "buangbuang" aron nga magmaalamon siya. ¹⁹Kay ang kaalam niining kalibotana binuang alang sa Dios. Kay nahisulat kini, "Bitikon niya ang maalamon sa ilang pagkamalinglahon." ²⁰Ug usab, "Nasayod ang Ginoo nga ang pangatarongan sa maalamon walay kapuslanan."

²¹Busa wala nay pagpasigarbo mahitungod sa mga tawo! Kay ang tanang mga butang inyoha na, ²²bisan si Pablo, o si Apollos, o si Cefas, o ang kalibotan, o ang kinabuhi, o ang kamatayon, o ang kasamtangan nga mga butang, o ang mga butang nga moabotay pa. Ang tanang mga butang inyoha na, ²³ug kamo iya ni Cristo ug si Cristo iya sa Dios.

¹Kinahanglan ingon niini ang pagtagad sa usa ka tawo kanamo, ingon nga mga sulugoon ni Cristo ug mga piniyalan sa mga tinagong kamatuoran sa Dios. ²Niini nga bahin, mao kini ang usa nga gikinahanglan alang sa mga piniyalan nga sila kasaligan.

³Apan alang kanako usa lamang kini ka gamay nga butang aron inyo akong hukman o pinaagi sa mga hukmanan sa tawo. Kay wala ko gani gihukman bisan ang akong kaugalingon. ⁴Wala akoy kasayoran sa bisan unsang mga sumbong nga nahimo batok kanako, apan wala kana nagpasabot nga ako dili sad-an. Ang Ginoo mao ang maghukom kanako.

⁵Busa ayaw ipakanaog ang paghukom mahitungod sa bisan unsang butang sa dili pa ang takna, sa dili pa moabot ang Ginoo. Dad-on niya sa kahayag ang mga butang nga natago sa kangitngit ug ipadayag ang mga katuyoan sa kasingkasing. Unya ang tagsa-tagsa makadawat sa iyang pagdayeg gikan sa Dios.

⁶Karon, mga igsoon, akong gikinabuhi kining mga balaod sa akong kaugalingon ug kang Apolos alang sa inyong kaayohan, aron nga gikan kanamo makakat-on kamo sa buot ipasabot sa panultihon, "Ayaw paglapas sa kung unsa ang nahisulat." Mao kini aron nga walay mousbaw nga pagdapig kaninyo sa usa batok sa uban. ⁷Kay si kinsa man ang nakakita sa kalainan diha kaninyo ug sa uban? Unsa ba ang anaa kaninyo nga wala ninyo nadawat nga walay bayad? Kung nadawat ninyo kini nga walay bayad, nganong nagpasigarbo man kamo nga daw ingon nga wala kamo nagbuhat niini?

⁸Naangkon na ninyo ang tanan nga mahimo ninyong tinguhaon! Nahimo na kamong dato! Ug nagsugod na kamo sa paghari—ug kana nahitabo bisan wala kami! Sa pagkatinuod, nanghinaot ako nga kamo naghari na gayod, aron nga kami maghari uban kaninyo. ⁹Kay ako naghunahuna nga ang Dios nagbutang kanamo nga mga apostoles sa pagpakita ingon nga ulahi sa linya sa panon ug sama sa mga tawo nga hinukman sa kamatayon. Nahimo kaming talan-awon sa kalibotan—sa mga anghel, ug sa katawhan.

¹⁰Mga buangbuang kami alang sa kaayohan ni Cristo, apan mga maalamon kamo kang Cristo. Mga luya kami, apan mga lig-on kamo. Mga tinahod kamo, apan kami gipakaulawan. ¹¹Hangtod niining taknaa gigutom kami ug giuhaw, nagkagidlay na ang among bisti, walay kaluoy kaming gibunalan, ug kami walay puloy-anan.

¹²Naghago kami pag-ayo, namuhat uban ang among kaugalingong mga kamot. Sa dihang gitunglo kami, nagpanalangin kami. Sa dihang gisakit kami, nagmalahutayon kami. ¹³Sa dihang gibutangbutangan kami, nagsulti kami uban sa kalooy. Nahimo kami, ug pabilin nga giisip, nga sinalikway sa kalibotan ug labing mahugaw sa tanang mga butang.

¹⁴Wala ako nagsulat niining mga butanga aron nga pakaulawan kamo, apan sa pagpanton kaninyo ingon nga akong hinigugma nga mga anak. ¹⁵Kay bisan kung aduna kamoy 10, 000 ka mga magbalantay diha kang Cristo, wala kamoy daghang mga amahan. Kay nahimo akong inyong amahan diha kang Cristo Jesus pinaagi sa ebanghelyo. ¹⁶Busa ako nag-awhag kaninyo nga inyo akong sundon.

¹⁷Mao nga akong gipadala diha kaninyo si Timoteo, ang akong hinigugma ug matinud-anon nga anak diha sa Ginoo. Pahinumdoman niya kamo sa akong paagi diha kang Cristo, sama sa akong pagtudlo kanila sa bisan asa nga dapit ug sa matag kasimbahanan. ¹⁸Karon ang pipila kaninyo nahimong mapahitas-on, nagabuhat ingon nga dili ako moanha diha kaninyo.

¹⁹Apan moanha ako diha kaninyo sa dili madugay, kung kabubut-on sa Ginoo. Unya akong mahibaloan dili lamang ang mga gipangsulti niining mga mapahitas-on gayod, apan akong makita ang ilang gahom. ²⁰Kay ang gingharian sa Dios wala nagsukad diha pagsulti apan diha sa gahom. ²¹Unsa man ang inyong gusto? Moanha ba ako kaninyo uban sa bunal o uban sa gugma ug sa espiritu sa kalumo?

¹Nakadungog kami ug balita nga adunay malaw-ay nga pagpakighilawas taliwala kaninyo, usa ka matang sa pagpakighilawas nga wala gani gitugotan taliwala sa mga Gentil. Ang balita mao nga ang usa kaninyo nakigdulog sa asawa sa iyang amahan. ²Ug nagpahambog pa gayod kamo! Dili ba kinahanglan magbangotan man unta kamo? Ang usa nga nagbuhat niini kinahanglan nga papahawaon taliwala kaninyo.

³Kay bisan tuod wala ako sa lawas apan anaa gihapon sa espiritu, ako nang gihukman ang usa nga nagbuhat niini, sama nga ako anaa didto. ⁴Sa diha nga magatigom kamo sa ngalan sa atong Ginoong Jesus, ug ang akong espiritu nahiuban usab diha sa gahom sa atong Ginoong Jesus, ako nang gihukman kining tawhana. ⁵Gibuhat ko kini aron nga itugyan kining tawhana ngadto kang Satanas alang sa kalaglagan sa unod, aron nga ang iyang espiritu mamaluwas sa adlaw sa Ginoo.

⁶Ang inyong pagpanghambog dili maayo. Wala ba kamo masayod nga ang gamay nga igpatubo makapatubo sa tibuok tinapay? ⁷Hinloi ang inyong kaugalingon sa daan nga igpatubo aron nga mamahimo kamong bag-o nga minasa, aron nga mamahimo kamong tinapay nga walay igpatubo. Alang kang Cristo, ang atong nating karnero sa Pagsaylo, gihalad na. ⁸Busa magsaulog kita sa kapistahan, dili sa daan nga igpatubo, ang igpatubo sa dili maayo nga kinaiya ug pagkadaotan. Hinuon, magsaulog kita sa tinapay nga walay igpatubo uban ang pagkamatinud-anon ug kamatuoran.

⁹Gisulat ko kaninyo sa akong sulat nga dili kamo makig-uban sa makighilawasong mga tawo. ¹⁰Wala ko gayod gipasabot ang mga malaw-ay nga mga tawo niining kalibotana, o ang mga hakog, o ang mga limbongan, o ang mga nagsimba sa diosdios, sanglit ang pagpalayo gikan kanila nagkinahanglan man nga mogawas kamo niining kalibotana.

¹¹Apan karon ako nagsulat kaninyo nga dili makig-uban ni bisan kinsa nga gitawag ug usa ka igsoon apan nagkinabuhi diha sa malaw-ay nga pagpakighilawas, o sa pagkahakog, o sa nagsimba ug diosdios, o nagasulti ug malaw-ay, o usa ka palahubog, o usa ka limbongan. Ayaw gani pagsalo bisan sa pagkaon nianang tawhana. ¹²Kay unsa may kalabotan ko sa paghukom niadtong anaa sa gawas sa simbahan? Hinuon, dili ba ninyo hukman ang anaa sa sulod sa simbahan? ¹³Apan ang Dios maghukom niadtong anaa sa gawas. "Papahawaa ang daotan nga tawo taliwala kaninyo."

¹Sa dihang ang usa kaninyo adunay panagbingkil sa usag-usa, makahimo ba siya pag-adto sa atubangan sa husgado sa dili magtutuong maghuhukom, kaysa sa atubangan sa mga magtutuo? ²Wala ba kamo masayod nga ang mga magtutuo ang maghukom sa kalibotan? Ug kung mohukom kamo sa kalibotan, dili ba kamo makahimo sa paghusay sa dili mahinungdanong mga butang? ³Wala ba kamo masayod nga atong pagahukman ang mga anghel? Unsa pa kaha, unya, makahimo ba kita ug paghukom sa mga butang niini nga kinabuhi?

⁴Unya kung kamo maghimo sa mga paghukom nga nalakip sa pang-adlaw-adlaw nga kinabuhi, nganong ginasang-at man ninyo ang mga kaso atubangan niadtong dili sakop sa simbahan? ⁵Gisulti ko kini sa inyong kaulawan. Wala bay usa taliwala kaninyo nga takos sa paghusay sa usa ka panagbingkil tali sa mga igsoon? ⁶Apan sa atong nakita karon, ang usa ka magtutuo miadto sa hukmanan batok sa uban nga magtutuo, ug kana nga kaso gipahimutang sa atubangan sa usa ka maghuhukom nga dili magtutuo!

⁷Ang kamatuoran nga adunay gayoy mga nagkalain-laing mga panagbingkil taliwala sa mga Kristohanon kapildihan na alang kaninyo. Nganong dili man hinuon moantos sa sayop? Nganong man dili hinuon ninyo tugotan ang inyong mga kaugalingon nga malimbongan? ⁸Apan nasayop kamo ug nanglimbong sa uban, ug kini mao ang inyong kaugalingong mga igsoon!

⁹Wala ba kamo masayod nga ang dili matarong dili makapanunod sa gingharian sa Dios? Ayaw pagtuo sa mga bakak. Ang makihilawason, nagsimba ug mga dios-dios, mga mananapaw, mga lalaking nagbaligya ug dungog, kadtong nakighilawas sa samang pagkatawo, ¹⁰mga kawatan, ang hakog, mga palahubog, mga mapasipalaon, ug mga mangingilad—wala kanila ang makapanunod sa gingharian sa Dios. ¹¹Ug ingon nga ang pipila kaninyo. Apan gihinloan na kamo, apan gihalad na kamo sa Dios, apan kamo gipakamatarong na uban sa Dios sa ngalan sa Ginoong Jesu-Cristo ug pinaagi sa Espiritu sa atong Dios.

¹²Ang tanan makataronganon alang kanako," Apan dili tanan makaayo. "Ang tanan makataronganon alang kanako," Apan dili ako mahimong magpakaagalon pinaagi kanila. ¹³"Ang kalan-on alang sa tiyan ug ang tiyan alang sa kalan-on," Apan ang Dios maglaglag uban kanilang duha. Ang lawas wala gitagana alang sa pagkamakihilawason. Hinuon, ang lawas alang sa Ginoo, ug ang Ginoo magtagbo alang sa lawas.

¹⁴Ang Dios nagbanhaw sa Ginoo ug banhawon usab kita pinaagi sa iyang gahom. ¹⁵Wala ba kamo masayod nga ang inyong mga lawas nahisakop kang Cristo? Mahimo ba nga akong pagakuhaon ang mga nahisakop kang Cristo ug isagol sila sa usa ka nagbaligya ug dungog? Dili kini mahimo!

¹⁶Wala ba kamo masayod nga siya nga nagpasakop sa usa ka nagbaligya ug dungog nahimong usa ka unod uban kaniya? Sama sa gisulti sa kasulatan, "Ang duha mahimong usa ka unod." ¹⁷Apan siya nga nahisakop sa Ginoo mahimong usa ka espiritu uban kaniya.

¹⁸Dagan gikan sa pagkamakihilawason! Matag sala nga mabuhat sa usa ka tawo kini gawas sa lawas, apan ang pagkamakihilawason sa tawo sala batok sa iyang kaugalingong lawas.

¹⁹Wala ba kamo masayod nga ang inyong lawas templo sa Balaang Espiritu, nga nagpuyo diha kaninyo, nga inyong nabatonan gikan sa Dios? Wala ba kamo masayod nga dili kamo ang tag-iya sa inyong mga kaugalingon? ²⁰Kay kamo gipalit sa usa ka kantidad. Busa himayaa ang Dios diha sa inyong lawas.

¹Karon mahitungod sa mga hisgotanan nga inyong gisulat: "Maayo kini alang sa usa ka lalaki nga dili motandog sa usa ka babaye." ²Apan tungod sa mga tintasyon sa daghang immoral nga mga buhat, ang matag lalaki kinahanglan adunay kaugalingong asawa, ug ang matag babaye kinahanglan adunay kaugalingong bana.

³Ang bana kinahanglan mohatag sa iyang asawa sa panagtiayon nga mga katungod, ug sama usab ang asawa ngadto sa iyang bana. ⁴Wala nay katungod ang asawa ngadto sa iyang kaugalingong lawas, kondili ang bana na. Ug sama usab, ang bana wala nay katungod ngadto sa iyang kaugalingong lawas, apan sa asawa na.

⁵Ayaw paghikawi ang usag-usa, gawas sa gikasabotan ug alang sa usa ka tukmang panahon. Buhata kini aron nga kamo makagahin sa inyong kaugalingon sa pag-ampo. Unya kinahanglan kamo mag-ipon pag-usab, aron nga si Satanas dili motintal kaninyo tungod sa inyong kakulangon sa pagpugong sa kaugalingon. ⁶Apan gisulti ko kining mga butanga nganha kaninyo ingon nga usa ka pagtugot ug dili ingon nga usa ka mando. ⁷Manghinaot ako nga ang matag-usa sama kanako. Apan ang matag-usa adunay kaugalingong gasa gikan sa Dios. Ang usa anaa niining matang nga gasa, ug ang uban niana nga matang.

⁸Ngadto sa dili minyo ug sa mga balo mosulti ako nga maayo alang kanila nga magpabilin nga dili-minyo, sama kanako. ⁹Apan kung dili nila matun-an ang pagpugong sa kaugalingon, kinahanglan silang magminyo. Kay mas maayo pa alang kanila ang pagminyo kaysa masunog uban sa pagbati.

¹⁰Karon ngadto sa mga minyo ihatag ko kini nga mando—dili ako, kondili ang Ginoo: "Ang asawa kinahanglang dili mobulag gikan sa iyang bana." ¹¹Apan kung makigbulag siya gikan sa iyang bana, kinahanglan magpabilin siya nga dili minyo o dili ba kaha makig-uli kaniya. Ug "Ang bana kinahanglang dili makigbulag sa iyang asawa."

¹²Apan alang sa uban nga nabilin ako maga-ingon—ako, dili ang Ginoo—nga kung si bisan kinsa ang igsoon nga adunay asawa nga dili magtutuo, ug kung kontento siya nga magpuyo uban kaniya, kinahanglan dili siya makigbulag kaniya. ¹³Kung ang usa ka babaye adunay bana nga dili magtutuo, ug kung kontento siya nga magpuyo uban kaniya, kinahanglan dili siya makigbulag kaniya. ¹⁴Kay ang dili magtutuong bana gigahin tungod sa iyang asawa, ug ang dili magtutuo nga asawa gigahin tungod sa igsoon. Sa laing bahin ang inyong mga anak mahimong dili hinlo, apan sa pagkatinuod linain sila.

¹⁵Apan kung ang dili kristohanon nga kapikas makigbulag, pasagdi siya nga mobiya. Sa ingon niana nga mga panghitabo, ang igsoong lalaki o babaye dili hiniktan sa ilang mga pakigsaad. Ang Dios nagtawag kanato sa pagpuyo nga malinawon. ¹⁶Kay giunsa mo man pagkahibalo, babaye, kung imo bang maluwas ang imong bana? O giunsa mo man pagkahibalo, lalaki, kung imo bang maluwas ang imong asawa?

¹⁷Pasagdi lang nga ang matag-usa magpuyo sa kinabuhi nga gitagana sa Ginoo kaniya, ang tagsa-tagsa sumala sa pagtawag sa Dios kaniya. Mao kini ang akong mando sa tanang mga kasimbahanan. ¹⁸Tinuli ba si bisan kinsa sa dihang gitawag siya aron motuo? Dili siya kinahanglang mosulay sa pagpakita sa pagkadili-tinuli. Kay dili ba tinuli si bisan kinsa sa dihang gitawag siya sa pagtuo? Dili na siya kinahanglang magpatuli. ¹⁹Kay dili ang pagkatinuli ni ang pagkadili-tinuli ang bililhon nianang mga butanga. Ang mahinungdanon mao ang pagtuman sa mga mando sa Dios.

²⁰Kinahanglan ang matag-usa magpabilin sa iyang pagkatinawag sa dihang nagtawag ang Dios kaniya ngadto sa pagtuo. ²¹Ulipon ba kamo sa dihang gitawag kamo sa Dios? Ayaw na hunahunaa ang mahitungod niini. Apan kung mahimo na kamong gawasnon, pahimusli kini. ²²Kay ang tawo nga gitawag sa Ginoo gawasnong tawo sa Ginoo. Sama usab sa usa ka gawasnon sa dihang gitawag siya aron sa pagtuo ulipon na ni Cristo. ²³Gipalit na kamo uban sa kantidad, busa ayaw na kamo pagpaulipon sa mga tawo. ²⁴Mga igsoon, sa bisan unsa nga kahimtang sa kinabuhi ang anaa kanato sa dihang gitawag kita aron sa pagtuo, magpabilin kita nga sama niana.

²⁵Karon mahitungod niadtong wala gayod magminyo, wala akoy kasugoan gikan sa Ginoo. Apan akong ihatag ang akong panghunahuna sama sa usa nga kasaligan, pinaagi sa kaluoy sa Ginoo. ²⁶Busa, naghunahuna ako nga tungod sa umaabot nga kalisdanan, maayo pa alang niining usa ka tawo nga magpabilin kung unsa siya.

²⁷Nahiktan ba kamo sa usa ka babaye? Ayaw pangitaa nga mahimong gawasnon kaniya. Wala ba kamoy asawa? Ayaw pangita ug usa ka asawa. ²⁸Apan kung magminyo kamo, wala kamo nakabuhat ug usa ka sala. Ug kung ang usa ka dili-minyo nga babaye magminyo, wala siya nakabuhat ug sala. Apan niadtong nagminyo makabaton ug daghang matang sa mga kasamok samtang magpuyo, ug buot ko nga kamo makagawas gikan kanila.

²⁹Apan kini ang akong isulti, mga igsoon: Ang panahon mubo. Sukad karon, pasagdi kadtong adunay mga asawa nga magpuyo sama sa wala. ³⁰Kadtong naghilak kinahanglang molihok sama ra nga sila wala maghilak, ug kadtong nagmaya mahisama nga wala sila nagmaya, ug kadtong mga namalit sa bisan unsa sama nga wala sila makabaton sa bisan unsa. ³¹Ug kadtong nakig-uyon sa kalibotan kinahanglang dili magbuhat ingon nga sila hingpit nga nalambigit niini, kay ang pamaagi niini nga kalibotan padulong na matapos.

³²Buot ko nga gawasnon kamo gikan sa mga kabalaka. Ang dili minyo nga lalaki nagpakabana mahitungod sa mga butang sa Ginoo, unsaon sa pagpahimuot kaniya. ³³Apan ang minyo nga lalaki nagpakabana mahitungod sa mga butang sa kalibotan, unsaon sa pagpahimuot ang iyang asawa— ³⁴nabahin siya. Ang dili minyo nga mga babaye o ang putli nagpakabana mahitungod sa mga butang sa Ginoo, unsaon pagpakabalaan diha sa lawas ug sa espiritu. Apan ang minyo nga babaye nagpakabana mahitungod sa mga butang sa kalibotan, unsaon sa pagpahimuot ang iyang bana.

³⁵Nagsulti ako niini alang sa inyong kaugalingong kaayohan, ug dili magbutang sa bisan unsang pagpugong alang kaninyo. Gisulti ko kung unsa ang husto, aron nga magmatinud-anon kamo sa Ginoo nga walay bisan unsang makasamok.

³⁶Apan kung si bisan kinsa ang naghunahuna nga wala niya tagda ang iyang pangasaw-onon uban sa pagtahod— kung siya anaa na sa hustong pangidaron sa pagminyo ug kung mahimo kini—kinahanglan buhaton niya kung unsa ang iyang gusto. Dili siya makasala. Kinahanglan silang magminyo. ³⁷Apan kung hugot siyang nagbarog sa iyang kasingkasing, kung wala siya napugos apan makahimo sa pagpugong sa iyang kaugalingong kabubot-on, ug kung siya nakahukom sa iyang kaugalingong kasingkasing sa pagbuhat niini, sa pagtipig sa iyang kaugalingong pangasaw-onon nga magpabiling ulay, makabuhat siya ug maayo. ³⁸Busa ang usa nga makigminyo sa iyang pangasaw-onon nagbuhat ug maayo, ug ang usa nga mipili nga dili makigminyo magbuhat ug labi pang maayo.

³⁹Ang babaye nahiktan na sa iyang bana samtang buhi pa siya. Apan kung mamatay ang iyang bana, gawasnon na siya sa pagminyo pag-usab sa bisan kinsa nga iyang gustong minyoan, apan diha lamang sa Ginoo. ⁴⁰Apan sa akong pagsabot nga mas magmalipayon kung magpuyo siya kung unsa siya. Ug naghunahuna ako nga nabatonan ko usab ang Espiritu sa Dios.

¹Karon mahitungod sa pagkaon nga gihalad sa mga diosdios: Nasayod kita nga, "kitang tanan adunay kahibalo." Ang kahibalo makapadako sa ulo, apan ang gugma makapalig-on. ²Kung si bisan kinsa ang maghunahuna nga siya nasayod sa pipila ka butang, kana nga tawo sa gihapon wala masayod ingon sa iyang kinahanglang mahisayran. ³Apan kung si bisan kinsa ang nahigugma sa Dios, kana nga tawo inila pinaagi kaniya.

⁴Busa mahitungod sa pagkaon sa kalan-on nga gihalad sa mga diosdios: Nasayod kita nga "ang diosdios niining kalibotana walay pulos" ug "nga walay laing Dios apan usa lang." ⁵Kay tingali ang daw gitawag nga dios anaa, sa langit man o sa yuta, sama nga anaay daghang mga "dios" ug daghang "ginoo." ⁶Apan alang kanato, "Adunay usa lamang ka Dios nga Amahan, gikan kaniya ang tanang mga butang, ug alang kaniya kita nagkinabuhi, ug usa ka Ginoo si Jesu-Cristo, diin pinaagi kaniya ang tanang mga butang naglungtad, ug pinaagi kaniya kita naglungtad."

⁷Apan, kini nga kahibalo dili sa tanan. Hinuon, ang pipila kaniadto naandan ang pagsimba sa diosdios, ug sila mikaon niining kalan-on ingon nga kini mga butang gihalad sa usa ka diosdios. Ang ilang konsyensya nahugawan tungod kay kini huyang.

⁸Apan ang pagkaon dili mopaila kanato ngadto sa Dios. Dili kita ang labing daotan kung kita dili mokaon, ni labing maayo kung kita mokaon niini. ⁹Apan ampingi nga ang inyong kagawasan dili mamahimong hinungdan nga mapandol ang usa ka tawo nga huyang sa pagtuo. ¹⁰Kay pananglitan adunay usa nga makakita kanimo, nga adunay kahibalo, nagakaon sa pagkaon sa templo sa usa ka diosdios. Dili ba ang iyang huyang nga hunahuna magdasig kaniya sa pagkaon kung unsa ang gihalad ngadto sa mga diosdios?

¹¹Busa tungod sa inyong pagsabot mahitungod sa matuod nga kinaiyahan sa diosdios, ang usa nga labing huyang, ang igsoon diin gipakamatyan ni Cristo, mapukan. ¹²Busa, kung kamo nakasala batok sa inyong igsoon ug nasamad ang ilang huyang nga mga hunahuna, nakasala kamo batok kang Cristo. ¹³Busa, kung ang pagkaon maoy hinungdan sa akong igsoon aron mapandol, dili na gayod ako mokaon ug karne pag-usab, aron nga dili ako ang mamahimong hinungdan nga mahulog ang akong igsoon.

¹Dili ba ako gawasnon? Dili ba ako apostol? Wala ko ba nakita si Jesus nga atong Ginoo? Dili ba kamo akong isig ka magbubuhat diha sa Ginoo? ²Kung dili ako apostol ngadto sa uban, apan unta ako diha kaninyo. Kay kamo ang pamatuod sa akong pagkaapostol diha sa Ginoo.

³Mao kini ang akong panalipod niadtong nagsuta kanako: ⁴Wala ba kami katungod sa pagkaon ug pag-inom? ⁵Wala ba kami katungod sa pagkuha ug among makauban nga usa ka asawa nga usa ka magtutuo, sama sa gibuhat sa nahibiling mga apostoles, ug sa mga kaigsoonan diha sa Ginoo, ug kang Cepas? ⁶O si Barnabas lamang ba ug ako ang kinahanglan mamuhat?

⁷Kinsa ang nag-alagad nga sundalo sa iyang kaugalingong paggasto? Kinsa ang nagtanom ug usa ka parasan ug dili mokaon sa bunga niini? O kinsa ang nag-atiman sa usa ka panon sa hayop ug dili moinom sa gatas gikan niini? ⁸Gisulti ko ba kining mga butanga pinasikad sa tawhanong katungod? Dili ba ang balaod nagsulti man usab niini?

⁹Kay kini nahisulat diha sa balaod ni Moises, "Ayaw pagbutang ug busal sa baka sa dihang kini nagagiok sa lugas." Tinuod ba gayod nga ang baka ang gitagad sa Dios? ¹⁰Dili ba siya naghisgot mahitungod kanato? Kini nahisulat alang kanato, tungod kay ang usa nga nagdaro kinahanglang magdaro sa paglaom, ug ang usa nga naggiok kinahanglang maggiok diha sa pagdahom sa pag-ambit sa ani. ¹¹Kung kami mitanom ug espirituhanong mga butang taliwala kaninyo, sobra na ba kaayo kini alang kanamo ang pag-ani sa materyal nga mga butang gikan kaninyo?

¹²Kung ang uban nagbuhat niini nga katungod gikan kaninyo, dili ba mas labaw na kami? Bisan pa man niana, wala kami nag-angkon niini nga katungod. Hinuon, gilahutay namo ang tanan kaysa mahimong usa ka babag sa ebanghelyo ni Cristo. ¹³Wala ba kamo nasayod nga kadtong nag-alagad sa templo nagkuha sa ilang pagkaon gikan sa templo? Wala ba kamo nasayod nga kadtong nag-alagad sa halaran nag-ambit kung unsa ang gihalad diha sa halaran? ¹⁴Sa samang paagi, ang Ginoo nagmando nga kadtong nagsangyaw sa ebanghelyo kinahanglang mokuha sa ilang panginabuhi gikan sa ebanghelyo.

¹⁵Apan wala ako miangkon sa bisan unsa niining mga katungod. Ug wala ako nagsulat niini aron adunay mga butang nga mahitabo alang kanako. Palabihon ko pa nga mamatay kaysa bisan kinsa nga mohikaw kanako niining panghinambog. ¹⁶Kay kung ako nagsangyaw sa ebanghelyo, ako walay rason sa paghinambog, tungod kay kinahanglan ko kining buhaton. Ug kaalaotan ang mamahimo kanako kung dili nako isangyaw ang ebanghelyo!

¹⁷Kay kung buhaton ko kini sa kinabubut-on, ako adunay ganti. Apan kung dili kinabubut-on, sa gihapon ako adunay usa ka kaakohan nga gipiyal kanako. ¹⁸Unsa unya ang akong ganti? Nga sa dihang ako nagsangyaw, maitanyag ko ang ebanghelyo sa walay bayad ug aron dili paggamit sa tibuok nakong katungod diha sa ebanghelyo.

¹⁹Kay bisan tuod ako gawasnon gikan sa tanan, ako nahimong sulugoon sa tanan, aron nga ako mahimong makadala sa daghan. ²⁰Ngadto sa mga Judio ako nagpakasama sa usa ka Judio, aron sa pagdala sa mga Judio. Niadtong nailalom sa balaod, nahimo ako nga sama sa usa nga nailalom sa balaod aron sa pagdala niadtong nailalom sa balaod. Gihimo ko kini bisan nga ang akong kaugalingon wala nailalom sa balaod.

²¹Niadtong gawas sa balaod, nahimo ako nga sama sa usa nga gawas sa balaod, bisan nga ako sa akong kaugalingon dili gawas sa balaod sa Dios, apan ilalom sa balaod ni Cristo. Gihimo ko kini aron nga mahimo kong madala kadtong gawas sa balaod. ²²Ngadto sa mga huyang ako nahimong huyang, aron nga mahimo nakong madala ang huyang. Ako nakahimo sa tanang butang ngadto sa tanang mga tawo, aron nga mahimo nako ang tanang paagi nga maluwas ang pipila. ²³Nagbuhat ako sa tanang butang alang sa ebanghelyo, aron nga ako makaambit sa mga panalangin niini.

²⁴Wala ba kamo masayod nga sa usa ka lumba ang tanan nga mga magdadagan modagan sa lumba, apan usa lamang ang makadawat sa ganti? Busa dagan aron makadaog sa ganti. ²⁵Ang usa ka magdudula adunay pagpugong sa kaugalingon sa tanan niyang pagbansay. Sila nagbuhat niini aron madawat ang purong-purong nga mahanaw, apan modagan kita aron nga atong madawat ang usa ka dili madunot nga purong-purong. ²⁶Busa wala ako midagan nga walay katuyoan o nagsumbag sa hangin. ²⁷Apan gibuntog ko ang akong lawas ug gihimo kining usa ka ulipon, aron nga human ako makasangyaw sa uban, ang akong kaugalingon dili mahimong dili mahiapil.

¹Buot ko nga makahibalo kamo, mga igsoon, nga ang tanan natong mga amahan nailalom sa panganod ug ang tanan milabang sa dagat. ²Ang tanan gibawtismohan ni Moises ngadto sa panganod ug didto sa dagat, ³ug ang tanan mikaon sa samang espirituhanon nga pagkaon. ⁴Ang tanan miinom sa samang espirituhanon nga ilimnon. Kay sila miinom gikan sa usa ka espirituhanon nga bato nga nagsunod kanila, ug kana nga bato mao si Cristo.

⁵Apan ang Dios wala kaayo nahimuot sa kadaghanan kanila, ug ang ilang mga patay nga lawas nagkatag sa kamingawan. ⁶Karon kining mga butanga mao ang mga panag-ingnan alang kanato, aron nga dili na kita maibog sa mga daotan nga mga butang sama sa ilang gibuhat.

⁷Ayaw pagsimba sa mga diosdios, sama sa gibuhat sa pipila kanila. Kini sama sa nahisulat, "Ang mga tawo milingkod aron sa pagkaon ug pag-inom, ug mitindog aron magdula." ⁸Dili kita magbuhat ug malaw-ay nga pakighilawas, sama sa gibuhat sa kadaghanan kanila. Sa usa ka adlaw, 23, 000 nga mga tawo ang nangamatay tungod niini.

⁹Dili usab nato sulayan si Cristo, sama sa gibuhat sa kadaghanan kanila ug gilaglag pinaagi sa mga bitin. ¹⁰Ayaw usab pagbagulbol, sama sa gibuhat sa kadaghanan kanila ug gilaglag pinaagi sa usa ka anghel sa kamatayon.

¹¹Karon kining mga butanga nahitabo kanila isip mga panag-ingnan alang kanato. Kini nahisulat alang sa pagpanudlo kanato—alang kanato diin ang kataposan sa mga katuigan miabot. ¹²Busa tugoti nga ang si bisan kinsa nga naghunahuna nga siya nagtindog mag-amping nga siya dili matumba. ¹³Walay tintasyon nga midangat kaninyo nga wala mahitabo sa tanang katawhan. Hinunoa, ang Dios matinud-anon. Dili siya motugot nga tintalon kamo labaw pa sa inyong makaya. Uban sa tintasyon siya usab maghatag ug pamaagi nga kamo makaikyas, aron nga kamo makahimo sa pagsugakod niini.

¹⁴Busa, akong mga hinigugma, palayo kamo gikan sa pagsimba sa diosdios. ¹⁵Nakigsulti ako kaninyo ingon nga mahunahunaon nga mga tawo, aron nga inyong hukman ang akong isulti. ¹⁶Ang kupa sa panalangin nga gipanalanginan nato, dili ba kini ang usa ka pagpakig-ambit sa dugo ni Cristo? Ang tinapay nga atong gipikaspikas, dili ba kini usa ka pagpakig-ambit sa lawas ni Cristo? ¹⁷Tungod kay adunay usa lamang ka tinapay, kitang tanan sa usa lang ka lawas. Kitang tanan nagkahiusa ug kuha gikan sa usa lamang ka tinapay.

¹⁸Tan-awa ang katawhan sa Israel: dili ba kadtong nagkaon sa mga gihalad nakig-abin man sa halaran? ¹⁹Unya karon unsa man ang akong gisulti? Nga ang diosdios tinuod? O nga ang pagkaon nga hinalad sa diosdios tinuod?

²⁰Apan ako mosulti mahitungod sa mga butang nga gihalad sa Gentil nga mga pagano, nga sila naghalad niining mga butanga sa mga demonyo ug dili sa Dios. Dili ko buot nga mahimo kamong makig-abin uban sa mga demonyo! ²¹Dili kamo makainom sa kupa sa Ginoo ug kupa sa mga demonyo. Dili kamo mahimong makig-uban sa lamesa sa Dios ug sa lamesa sa mga demonyo. ²²O ato bang hagiton ang Ginoo aron sa mangabubho? Labing kusgan ba kita kay kaniya?

²³Ang tanang butang uyon sa balaod, "apan dili ang tanang butang mapuslanon. "Ang tanang butang uyon sa balaod," apan dili ang tanang butang makalig-on sa mga tawo. ²⁴Kinahanglan nga walay si bisan kinsa ang mangita sa iyang kaugalingong kaayohan. Hinuon, ang matag usa kinahanglan nga mangita ug kaayohan sa iyang silingan.

²⁵Makahimo kamo pagkaon sa bisan unsa nga gibaligya sa merkado, sa walay pagpangutana sa konsensya. ²⁶Kay "ang kalibotan iya sa Ginoo, ug ang kinatibuk-an niini." ²⁷Kung ang mga dili magtutuo modapit kanimo nga mokaon sa pagkaon, ug buot nimo nga moadto, kaona ang bisan unsa nga gibutang sa imong atubangan sa walay pagpangutana sa konsensya.

²⁸Apan kung ang usa ka tawo moingon kanimo, "Kini nga pagkaon gikan sa usa ka pagano nga paghalad" ayaw kini kaona. Kini alang sa usa nga nagpahibalo kanimo, ug tungod sa konsensya. ²⁹Wala ako nagpasabot sa imong kaugalingong konsensya, apan ang konsensya sa ubang tawo. Kay ngano nga kinahanglan man nga ang akong kagawasan mahukman sa konsensya sa uban? ³⁰Kung ako moambit sa pagkaon uban ang pagpasalamat, nganong sawayon man ako alang sa kung unsa akong gipasalamatan na?

³¹Busa, bisan mokaon o moinom kamo, o bisan unsa ang inyong buhaton, buhata ang tanan sa paghimaya sa Dios. ³²Ayaw paghatag ug kapandolan sa mga Judio o sa mga Griyego, o sa simbahan sa Dios. ³³Naningkamot ako sa pagpahimuot sa tanang tawo sa tanang mga butang. Wala ako nangita sa akong kaayohan, apan kana sa kadaghanan. Buhaton ko kini aron nga maluwas sila.

¹Sundoga ako, ingon nga ako nagsundog kang Cristo. ²Karon gidayeg ko kamo tungod kay nahinumdom kamo kanako sa tanang butang. Gidayeg ko kamo tungod kay nagkupot kamo sa mga tulumanon ingon nga gihatod ko kini nganha kaninyo. ³Karon buot ko nga kamo makasabot nga si Cristo mao ang ulo sa matag lalaki, nga ang lalaki ang ulo sa babaye, ug ang Dios mao ang ulo ni Cristo. ⁴Bisan kinsa nga lalaki nga mag-ampo o managna nga adunay tabon ang iyang ulo nagpakaulaw sa iyang ulo.

⁵Apan bisan kinsa nga babaye nga mag-ampo o managna nga walay tabon ang iyang ulo nagpakaulaw sa iyang ulo. Kay kini usa ug susama nga butang ingon nga ang iyang ulo gikagisan. ⁶Kay kung ang usa ka babaye dili magtabon sa iyang ulo, kinahanglan nga pamub-an niya ug putol ang iyang buhok. Kung kini makauulaw alang sa usa ka babaye nga putlon ang iyang buhok o kagisan ang iyang ulo, kinahanglan tabonan niya ang iyang ulo.

⁷Kay ang lalaki dili kinahanglan magtabon sa iyang ulo, sanglit siya ang hulagway ug himaya sa Dios. Apan ang babaye mao ang himaya sa lalaki. ⁸Kay ang lalaki wala gihimo gikan sa babaye. Hinuon, ang babaye gihimo gikan sa lalaki.

⁹Kay ang lalaki wala gihimo alang sa babaye. Hinuon, ang babaye gihimo alang sa lalaki. ¹⁰Mao nga ang babaye kinahanglan nga adunay usa ka simbolo sa katungod sa iyang ulo, tungod sa mga anghel.

¹¹Bisan paman niana, diha sa Ginoo, ang babaye mag-agad ngadto sa lalaki, ug ang lalaki mag-agad ngadto sa babaye. ¹²Kay ang babaye gikan sa lalaki, busa ang lalaki gikan sa babaye. Ug ang tanang butang gikan sa Dios.

¹³Paghukom alang sa inyong kaugalingon: Angay ba alang sa babaye nga mag-ampo ngadto sa Dios nga ang iyang ulo wala gitabonan? ¹⁴Dili ba nga ang kinaiyahan mismo nagtudlo man kaninyo nga kung ang lalaki adunay taas nga buhok, kini usa ka pagpakaulaw alang kaniya? ¹⁵Dili ba nga ang kinaiyahan nagtudlo man kaninyo nga kung ang usa ka babaye taas ug buhok, iya kining himaya? Kay ang iyang buhok gihatag kaniya ingon nga tabon. ¹⁶Apan kung adunay buot nga makiglalis mahitungod niini, wala na kitay lain pang tulumanon, ni ang kasimbahanan sa Dios.

¹⁷Apan sa mosunod nga mga pahimatngon, wala ko kamo gidayeg. Kay sa dihang magtigom kamo, kini dili alang sa kaayohan apan alang sa kadaotan. ¹⁸Kay sa unang bahin, nakadungog ako nga sa dihang magtigom kamo diha sa simbahan, adunay pagkabahinbahin diha kaninyo, ug sa pipila diha nga bahin nagtuo ako. ¹⁹Kay anaa gayod ang pagkabahinbahin diha kaninyo, aron nga kadtong gitugotan maila diha kaninyo.

²⁰Kay sa dihang nagtigom kamo, dili ang Panihapon sa Ginoo ang inyong gikaon. ²¹Sa dihang mikaon kamo, ang matag usa magkaon sa iyang kaugalingong pagkaon sa wala pa makakaon ang uban. Ang usa gigutom, ug ang uban nangahubog. ²²Wala ba kamoy mga balay nga kan-an ug imnan? Panamastamasan ba ninyo ang simbahan sa Dios ug pakaulawan kadtong walay gipanag-iyahan? Unsa may ikasulti ko kaninyo? Angayan ko ba kamong daygon? Dili ako modayeg kaninyo tungod niini!

²³Kay akong nadawat gikan sa Ginoo kung unsa ang gipasa nako diha kaninyo, nga ang Ginoong Jesus, sa gabii sa dihang siya gibudhian, mikuha ug tinapay. ²⁴Pagkahuman niya sa pagpasalamat, iya kining gipikaspikas ug miingon, "Mao kini ang akong lawas, nga alang kaninyo. Buhata kini aron sa paghinumdom kanako."

²⁵Sa samang paagi gikuha niya ang kupa pagkahuman sa panihapon, ug miingon siya, "Kini nga kupa mao ang bag-o nga kasabotan diha sa akong dugo. Buhata kini kanunay sa dihang moinom kamo niini, sa paghinumdom kanako." ²⁶Kay sa matag higayon nga kamo mokaon niini nga tinapay ug moinom niini nga kupa, nagmantala kamo sa kamatayon sa Ginoo hangtod nga siya mobalik.

²⁷Busa, si bisan kinsa, nga mokaon sa tinapay o moinom sa kupa sa Ginoo sa dili takos nga pamatasan, mahimong sad-an sa lawas ug sa dugo sa Ginoo. ²⁸Tugoti ang usa ka tawo nga magsusi pag-una sa iyang kaugalingon, ug niini nga paagi tugoti siya nga mokaon sa tinapay ug moinom sa kupa. ²⁹Kay siya nga mokaon ug moinom nga wala magsusi sa lawas, mikaon ug miinom ug paghukom sa iyang kaugalingon. ³⁰Mao kini nganong daghan kaninyo ang huyang ug masakiton, ug ang pipila kaninyo nakatulog.

³¹Kung atong susihon ang atong kaugalingon, dili kita pagahukman. ³²Apan kung gihukman kita sa Ginoo, gipanton kita, aron nga dili kita mahukman sa silot uban sa kalibotan.

³³Busa, akong mga igsoon, sa dihang magtigom kamo aron mokaon, hulata ang matag-usa. ³⁴Kung adunay gigutom, tugoti siya nga mokaon didto sa balay, aron nga sa dihang magtigom kamo dili kini alang sa paghukom. Ug mahitungod sa ubang mga butang nga inyong gisulat, maghatag ako ug pagpanudlo sa dihang ako moabot.

¹Mahitungod sa espirituhanon nga mga gasa, mga igsoon, dili ako buot nga kamo dili makahibalo. ²Nahibalo kamo nga sa mga pagano pa kamo, nahisalaag kamo ngadto sa dili makasulti nga mga diosdios, sa bisan unsa nga mga paagi gipangulohan kamo nila. ³Busa buot ko nga mahibaloan ninyo nga walay usa nga mosulti pinaagi sa Espiritu sa Dios nga makaingon, "Si Jesus mao ang tinunglo." Walay usa nga makaingon, "Si Jesus mao ang Ginoo," gawas sa Balaang Espiritu.

⁴Karon adunay nagkalain-lain nga mga gasa, apan managsama lang nga Espiritu. ⁵Ug adunay nagkalain-lain nga mga buluhaton, apan managsama lang nga Ginoo. ⁶Ug adunay nagkalain-lain nga mga matang sa buhat, apan kini sama lang nga Dios nga naghimo kanila nga mahimo sa tanan.

⁷Karon sa matag usa gihatag ang gawasnon nga pagpakita sa Espiritu alang sa kaayohan sa tanan. ⁸Kay sa usa gihatag sa Espiritu ang pulong sa kaalam, ug sa uban ang pulong sa kahibalo pinaagi sa sama lang nga Espiritu.

⁹Sa uban gihatag ang pagtuo pinaagi sa sama lang nga Espiritu, ug sa uban mga gasa sa pagpang-ayo pinaagi sa usa ka Espiritu. ¹⁰Sa uban gihatag ang mga buhat sa gahom, ug sa uban pagpanagna. Sa uban gihatag ang katakos sa pag-ila tali sa mga espiritu, sa uban mga nagkalain-lain nga matang sa mga pinulongan, ug sa uban ang paghubad sa mga pinulongan. ¹¹Apan ang usa ug sama lang nga Espiritu ang nagbuhat niining tanan, naghatag ug mga gasa sa matag usa sa tagsa-tagsa, sumala sa iyang gipili.

¹²Kay ingon nga ang lawas usa ug adunay daghan nga mga sakop ug ang tanan sakop sa sama nga lawas, mao nga kini uban kang Cristo. ¹³Kay pinaagi sa usa ka Espiritu gibawtismohan kitang tanan ngadto sa usa ka lawas, mga Judio man o mga Griyego, ginapos man o gawasnon, ug ang tanan gihimo sa pag-inom sa usa ka Espiritu.

¹⁴Kay ang lawas dili usa ka sakop, apan daghan. ¹⁵Kung ang tiil moingon, "Sanglit ako dili kamot, dili ako bahin sa lawas," dili kini labing ubos nga sa bahin sa lawas. ¹⁶Ug kung ang dalunggan magaingon, "Tungod kay dili man ako mata, dili ako bahin sa lawas," dili kini labing ubos nga sa bahin sa lawas. ¹⁷Kung ang tibuok lawas ang mata, hain man ang pagbati sa pagdungog? Kung ang tibuok lawas mao ang dalunggan, hain man ang pagbati sa pagsimhot?

¹⁸Apan ang Dios nagpahimutang sa matag bahin sa lawas ingon nga siya nagbuhat niini. ¹⁹Ug kung silang tanan sama nga sakop, hain man ang lawas? ²⁰Busa karon daghan sila nga mga sakop, apan usa lang ang lawas.

²¹Ang mata dili makaingon sa kamot, "Wala ako magkinahanglan kanimo." Ni ang ulo moingon ngadto sa mga tiil, "Wala ako magkinahanglan kanimo." ²²Apan ang mga sakop sa lawas nga makita nga labing mahuyang mao ang mahinungdanon. ²³Ug ang mga bahin sa lawas nga atong gihunahuna nga dili kaayo dungganon, mohatag kita kanila sa labing dako nga pagpasidungog, ug ang atong dili angayan nga mga sakop adunay labaw nga dungog. ²⁴Karon ang atong angayan nga mga sakop dili kinahanglan nga tagdon uban sa dungog, kay aduna na silay dungog. Apan gihiusa sa Dios ang tanan nga mga sakop, ug naghatag siya ug dugang nga kadungganan niadtong nakulangan niini.

²⁵Gibuhat niya kini aron walay pagkabahin-bahin sa lawas, apan nga ang mga sakop kinahanglan nga moamping alang sa usag- usa uban sa sama nga pagbati. ²⁶Ug sa diha nga ang usa ka sakop mag-antos, ang tanan nga mga sakop mag-antos usab. O sa diha nga ang usa ka sakop mapasidunggan, ang tanang mga sakop maglipay usab. ²⁷Karon kamo mao ang lawas ni Cristo ug ang tagsatagsa mga sakop niini.

²⁸Ug nagpili ang Dios diha sa simbahan sa una mga apostoles, ikaduha ang mga propeta, ikatulo ang mga magtutudlo, unya kadtong nagbuhat ug gamhanan nga mga buhat, unya ang mga gasa sa pagpang-ayo, kadtong maghatag ug mga pagtabang, kadtong nagbuhat sa buhat sa pagdumala, ug kadtong adunay nagkalain-lain nga mga matang sa mga pinulongan. ²⁹Ang tanan ba kanila mga apostoles? Ang tanan ba mga propeta? Ang tanan ba mga magtutudlo? Ang tanan ba nagabuhat sa gamhanang mga buhat?

³⁰Tanan ba kanila adunay mga gasa sa pagpang-ayo? Ang tanan ba kanila makasulti uban sa mga pinulongan? Ang tanan ba kanila makahubad sa mga pinulongan? ³¹Tinguhaa gayod ang pagpangita sa labing dako nga mga gasa. Ug ipakita ko kaninyo ang dugang pang labing maayo nga paagi.

¹Pananglitan makasulti ako sa mga pinulongan sa mga tawo ug sa mga anghel. Apan kung wala akoy gugma, mahimo akong usa ka saba nga agong o usa ka nagtagingting nga piyangpiyang. ²Pananglitan aduna akoy gasa sa pagpanagna ug makasabot sa tanang tinago nga mga kamatuoran ug kahibalo, ug kung ako adunay tanang pagtuo ingon nga makapabalhin sa mga bukid. Apan kung wala akoy gugma, wala akoy pulos. ³Ug pananglitan akong ihatag ang tanan nga akong gipanag-iyahan aron sa pagpakaon sa kabos, ug akong ihatag ang akong lawas aron nga sunogon. Apan kung wala akoy gugma, wala akoy makuha.

⁴Ang gugma mapailubon ug maluluy-on. Ang gugma dili masina o hambog. Dili kini mapahitas-on ⁵o bastos. Dili kini dalo. Dili kini dali masuko, ni mag-ihap sa mga kasaypanan. ⁶Dili kini malipay sa dili matarong. Hinuon, maglipay kini diha sa kamatuoran. ⁷Ang gugma maantoson sa tanang mga butang, motuo sa tanang mga butang, adunay pagsalig mahitungod sa tanang mga butang, ug molahutay sa tanang mga butang.

⁸Ang gugma dili matapos. Kung aduna may mga panagna, kini mangahanaw. Kung adunay mga pinulongan, mahunong kini. Kung adunay kahibalo, kini mahanaw. ⁹Kay kita nahibalo lamang sa pipila ug makapanagna kita sa pipila lamang. ¹⁰Apan sa dihang ang hingpit moabot, kadtong dili hingpit mangahanaw.

¹¹Sa dihang usa pa ako ka bata, nagsulti ako sama sa usa ka bata, naghunahuna ako sama sa usa ka bata, nangatarongan ako sama sa usa ka bata. Sa dihang nahimo na akong hamtong, akong gisalikway ang binata nga mga butang. ¹²Kay karon nagtan-aw kita nga dili diritso diha sa samin, apan unya sa nawong ug nawong. Karon nahibalo ako sa bahin lamang, apan unya makahibalo ako sa bug-os ingon nga ako bug-os nga nailhan. ¹³Apan karon kining tulo magapabilin: ang pagtuo, ang umaabot nga pagsalig, ug ang gugma. Apan ang mas labaw niini mao ang gugma.

¹Tinguhaa ang gugma ug pagmainiton alang sa espirituhanon nga mga gasa, ilabina kay kamo kamo magapanagna. ²Tungod kay ang usa nga nagapanulti sa dila wala nakigsulti sa mga tawo kondili sa Dios. Kay walay nakasabot kaniya tungod kay siya nagasulti man sa tinago nga mga butang sa Espiritu. ³Apan ang usa nga nagapanagna nakigsulti sa mga tawo aron sa pagpalig-on kanila, aron sa pagdasig kanila, ug sa paghupay kanila. ⁴Ang usa nga nagsulti sa dila nagpalig-on sa iyang kaugalingon, apan ang usa nga nagapanagna magpalig-on sa simbahan.

⁵Karon nanghinaot ako nga kamong tanan makasulti sa mga pinulongan. Apan labaw pa niana, nanghinaot ako nga kamo makahimo sa pagpanagna. Ang nagapanagna labaw pa sa usa nga makasulti sa mga dila (gawas kung adunay usa nga maghubad aron nga ang simbahan malig-on). ⁶Apan karon, mga kaigsoonan, kung moanha ako kaninyo nga magsulti sa mga dila, unsa man ang matabang nako kaninyo? Wala, gawas kung magsulti ako kaninyo sa gipadayag, o kahibalo, o panagna, o pagtulon-an.

⁷Kung ang walay kinabuhi nga mga kasangkapan magtingog—sama sa plawta o alpa—ug dili kini mohimo ug nagkalainlaing tonada, unsaon man pagkahibalo ni bisan kinsa kung unsa nga tono ang ginatugtog sa plawta ug sa alpa? ⁸Kay kung ang trumpeta gipatugtog sa dili sakto nga tingog, unsaon man pagkahibalo ni bisan kinsa kung kanus-a ang takna sa pagpangandam sa gubat? ⁹Busa anaa kini kaninyo. Kung mosulti kamo ug pinulongan nga dili masabtan, unsaon man pagkasabot ni bisan kinsa kung unsa ang inyong giingon? Ikaw magasulti, ug walay makasabot kanimo.

¹⁰Adunay daghang nagkalain-lain nga mga pinulongan sa kalibotan ug ang tanan adunay ipasabot. ¹¹Apan kung wala ako makasabot sa usa ka pinulongan, mahimo akong usa ka langyaw sa mamumulong ug ang mamumulong mahimong usa ka langyaw kanako.

¹²Sama usab kaninyo. Tungod kay mahinamon man kamo sa lihok sa Espiritu, pagmainiton aron modagaya ang paglig-on sa simbahan. ¹³Busa ang usa nga nagsulti sa dila kinahanglang mag-ampo nga siya makahubad. ¹⁴Kay kung mag-ampo ako diha sa dila ang akong espiritu mag-ampo usab, apan ang akong hunahuna dili magmabungahon.

¹⁵Unsa man ang angay nakong buhaton? Mag-ampo ako pinaagi sa akong espiritu, apan mag-ampo usab ako pinaagi sa akong hunahuna. Moawit ako pinaagi sa akong espiritu, ug moawit usab ako pinaagi sa akong hunahuna. ¹⁶Kay kondili, kung modayeg ka sa Dios pinaagi sa imong espiritu, unsaon man pag-ingon sa langyaw ug "Amen" sa dihang nagpasalamat ka kung wala siya makasabot sa imong gisulti?

¹⁷Kay igo na ang inyong pagpasamalat, apan ang ubang tawo wala nalig-on. ¹⁸Nagpasalamat ako sa Dios nga nagasulti ako sa mga dila labaw pa kaninyong tanan. ¹⁹Apan sa simbahan mas pilion ko pa nga pagsulti ug lima ka pulong nga akong masabtan aron nga ako makahimo sa pagpanudlo sa uban, kay sa 10, 000 ka mga pulong diha sa dila.

²⁰Mga kaigsoonan, ayaw pagbinata sa inyong panghunahuna. Apan, sa pagkadaotan, pagpakasama kamo sa mga gagmay nga bata. Apan sa inyong panghunahuna kinahanglan nga hamtong. ²¹Sa balaod kini nahisulat, "Pinaagi sa mga tawo nga adunay laing mga pinulongan ug pinaagi sa mga ngabil sa mga langyaw makigsulti ako niining mga tawhana. Bisan pa niana dili nila ako madunggan," nag-ingon ang Ginoo.

²²Busa ang mga dila mao ang mga timaan, dili sa mga magtutuo, apan sa dili magtutuo. Apan ang pagpanagna usa ka timaan, dili sa dili magtutuo, apan sa magtutuo. ²³Busa, kung ang tibuok simbahan managtigom ug ang tanan magsulti sa mga dila, ug mosulod ang tagagawas ug ang dili magtutuo, dili ba sila moingon nga nangabuang na kamo?

²⁴Apan kung kamong tanan managna unya mosulod ang dili magtutuo o tagagawas, matandog siya sa tanan nga iyang madungog. Mahukman siya sa tanan nga gipang-ingon. ²⁵Ang tinago sa iyang kasingkasing mahimong mapagawas. Tungod niana, moyukbo siya ug mosimba sa Dios. Mopahayag siya nga ang Dios anaa gayod taliwala kaninyo.

²⁶Unya unsa man ang sunod mga kaigsoonan? Kung magtigom kamo, ang matag usa adunay usa ka salmo, usa ka pagtulon-an, usa ka pagpadayag, usa ka pinulongan, o usa ka pagsabot. Buhata ang tanan aron nga malig-on ang simbahan. ²⁷Kung adunay magapanulti sa dila, duha o tulo ra ang pinakadaghan, ug sila magpulihanay. Ug kinahanglan nga adunay mohubad kung unsa ang naingon. ²⁸Apan kung walay mohubad, pahiloma silang tanan diha sa simbahan. Pasultiha ang matag usa kanila sa ilang kaugalingon ngadto sa Dios.

²⁹Pasultiha ang duha o tulo ka mga propeta, ug papaminawa ang ubang tawo uban sa pag-ila kung unsa ang giingon. ³⁰Apan kung ang panglantaw gihatag sa usa nga naglingkod sa panagtigom, pahiloma ang usa nga nag-istorya.

³¹Kay ang matag usa kaninyo mahimong isa-isa nga managna aron ang tanan makakat-on ug ang tanan madasig. ³²Kay ang mga espiritu sa mga propeta anaa sa pagdumala sa mga propeta. ³³Kay ang Dios dili Dios sa kalibog, kondili sa kalinaw. Ug diha sa tanang mga simbahan sa tanang mga magtutuo,

³⁴kinahanglan nga ang mga babaye magpabilin nga hilom sa kasimbahanan. Kay wala sila gitugotan sa pagsulti. Hinuon, kinahanglan nga sila magpadumala, sama sa giingon sa balaod. ³⁵Kung aduna silay gitinguha nga makat-onan, papangutan-a sila sa ilang mga bana sa balay. Kay makauulaw kini alang sa usa ka babaye nga mosulti sa simbahan. ³⁶Ang pulong ba sa Dios naggikan kaninyo? Kamo lamang ba ang naabtan niini?

³⁷Kung adunay naghunahuna sa iyang kaugalingon nga siya usa ka propeta o espirituhanon, kinahanglan nga ilhon niya nga ang mga butang nga akong gisulat kaninyo mao ang mando sa Ginoo. ³⁸Apan kung adunay dili moila niini, ayaw usab siya ilha.

³⁹Busa, mga kaigsoonan, tinguhaa gayod ang gasa sa pagpanagna ug ayaw dumilii ang uban sa pagsulti diha sa mga dila. ⁴⁰Apan himoa nga ang tanang mga butang mabuhat sa han-ay ug sa hustong paagi.

¹Karon magpahinumdom ako kaninyo, mga igsoon, sa ebanghelyo nga gimantala ko kaninyo, diin inyong gidawat ug inyong gibarogan. ²Pinaagi niini nga ebanghelyo kamo naluwas, kung mokupot kamo nga lig-on sa pulong nga gisangyaw ko kaninyo, gawas kon kawang ang inyong gituohan.

³Kay gidala nako kaninyo ang pinakamahinungdanon nga mga butang nga nadawat usab nako: nga si Cristo namatay alang sa atong mga sala sumala sa mga kasulatan, ⁴nga gilubong siya, ug nga nabanhaw siya sa ikatulo nga adlaw sumala sa mga kasulatan.

⁵Ug nagpakita siya kang Cefas, unya ngadto sa napulo ug duha. ⁶Unya sa usa ka higayon nagpakita siya sa kapin 500 ka mga kaigsoonan. Kadaghanan kanila mga buhi pa gihapon, apan ang pipila nakatulog. ⁷Unya mipakita siya kang Santiago, unya ngadto sa tanang mga apostoles.

⁸Sa kataposan niining tanan, mipakita siya kanako, ingon sa usa ka bata nga natawo sa sayop nga panahon. ⁹Kay ako mao ang kinaulahian sa mga apostoles. Dili ako takos nga tawgon nga usa ka apostoles tungod kay akong gilutos ang simbahan sa Dios.

¹⁰Apan pinaagi sa grasya sa Dios ako mao ako, ug ang iyang grasya nga ania kanako wala makawang. Hinuon, naningkamot ako sa pagbuhat kaysa kanilang tanan. Apan dili kini ako, kini ang grasya sa Dios nga ania kanako. ¹¹Busa bisan ako o sila, mao nga kami nagsangyaw ug kamo mituo.

¹²Karon kung si Cristo gimantala ingon nga nabanhaw gikan sa mga patay, unsaon man pag-ingon sa pipila kaninyo nga walay pagkabanhaw sa mga patay? ¹³Apan kung walay pagkabanhaw sa mga patay, buot pasabot bisan si Cristo wala mabanhaw. ¹⁴Ug kung wala mabanhaw si Cristo, buot pasabot ang among pagsangyaw kawang lamang, ug ang inyong pagtuo usab kawang lamang.

¹⁵Ug kita makaplagan nga mini nga mga saksi mahitungod sa Dios, tungod kay kita nagpamatuod batok sa Dios, sa pag-ingon nga siya nagbanhaw kang Cristo bisan wala man diay. ¹⁶Kay kung ang mga patay dili banhawon, pasabot nga bisan si Cristo wala usab mabanhaw. ¹⁷Ug kung si Cristo wala banhawa, ang inyong pagtuo kawang lamang ug kamo anaa pa gihapon sa inyong mga sala.

¹⁸Unya kadtong nangamatay diha kang Cristo mahanaw usab. ¹⁹Kung niini lamang nga kinabuhi kita adunay pagsalig sa umaabot diha kang Cristo, sa tanang katawhan kita ang labing makaluluoy.

²⁰Apan karon si Cristo gibanhaw gikan sa mga patay, ang unang mga bunga niadtong mga nangamatay. ²¹Kay sanglit ang kamatayon miabot pinaagi sa usa ka tawo, pinaagi usab sa usa ka tawo miabot ang pagkabanhaw sa mga patay.

²²Kay tungod kang Adan ang tanan mamatay, busa diha usab kang Cristo ang tanan mahimong buhi. ²³Apan ang tagsatagsa anaay kaugalingon nga han-ay: Kang Cristo, nga mao ang unang mga bunga, ug unya kadtong nahisakop kang Cristo mabuhi sa iyang pag-abot.

²⁴Unya mao na ang kataposan, sa diha nga si Cristo motugyan sa gingharian ngadto sa Dios nga Amahan. Mao kini ang panahon nga iyang wagtangon ang tanan nga mando, ug tanan nga pamunoan ug gahom. ²⁵Kay kinahanglan nga siya maghari, hangtod nga mabutang niya ang tanan niyang mga kaaway ilalom sa iyang mga tiil. ²⁶Ang kataposan nga kaaway nga pagalaglagon mao ang kamatayon.

²⁷Kay "iyang gibutang ang tanang butang ubos sa iyang mga tiil." Apan sa dihang giingon nga "iyang gibutang ang tanan," kini tataw nga dili lakip ang usa nga nagbutang sa tanan ilalom sa iyang kaugalingon. ²⁸Sa dihang ang tanang mga butang napailalom kaniya, nagpasabot nga mismo ang Anak mahimong ilamom kaniya nga nagpailalom sa tanang butang diha kaninya. Kini mahitabo aron nga ang Dios nga Amahan mahimong tanan sa tanan.

²⁹O kon dili unsa man ang mahimo niadtong gibawtismohan alang sa mga patay? Kung ang mga patay wala gayod gibanhaw, nganong gibawtismohan man sila alang kanila? ³⁰Ug nganong sa matag takna anaa man kita sa kakuyaw?

³¹Namatay ako sa matag adlaw. Kana mao ang ipahayag ko sa akong pagpasigarbo nganha kaninyo, mga kaigsoonan, nga akong nabatonan diha kang Cristo Jesus nga atong Ginoo. ³²Unsa man ang akong maangkon, gikan sa usa ka tawhanong panglantaw, kung nakig-away ako batok sa mga mapintas nga mananap didto sa Efeso, kung wala mabanhaw ang mga patay? "Mangaon kita ug manginom, kay ugma mangamatay kita."

³³Ayaw pagpalimbong: "Ang daotang mga kauban makadaot sa maayong mga pamatasan." ³⁴Pagmatngon! Pagpuyo nga matarong! Ayaw pagpakasala. Kay ang pipila kaninyo walay kahibalo sa Dios. Isulti ko kini aron maulawan kamo.

³⁵Apan moingon ang usa ka tawo, "Unsaon man pagkabanhaw sa mga patay? Ug sa unsa man nga matang sa lawas sila moabot?" ³⁶Wala gayod kamoy alamag! Kung unsa ang inyong gipugas dili magsugod sa pagtubo gawas kon kini mamatay.

³⁷Ug kung unsa ang inyong gipugas dili mao ang lawas nga mogula, apan usa ka binhi. Mamahimo kining trigo o lain pang butang. ³⁸Apan ang Dios magahatag niini ug lawas nga maoy iyang gipili, ug sa matag binhi ang iyang kaugalingon nga lawas. ³⁹Dili ang tanan nga unod managsama. Hinuon, adunay usa ka unod sa mga tawo, ug laing unod alang sa mga mananap, ug lain pang unod alang sa mga langgam, ug lain alang sa isda.

⁴⁰Aduna usab langitnon nga mga lawas ug yutan-on nga mga lawas. Apan ang himaya sa langitnon nga lawas usa ka matang ug ang himaya sa yutan-on lahi usab. ⁴¹Adunay usa ka himaya sa adlaw, ug laing himaya sa bulan, ug laing himaya sa mga bituon. Kay ang himaya sa usa ka bituon lahi kaysa lain pa nga bituon.

⁴²Mao usab ang pagkabanhaw sa mga patay. Kung unsa ang ginapugas madunoton, ug kadtong gibanhaw dili madunot. ⁴³Kini gipugas sa kaulawan; kini gibanhaw sa himaya. Kini gipugas sa kahuyang; kini gibanhaw sa gahom. ⁴⁴Kini gipugas sa usa ka tawhanon nga lawas; kini gibanhaw sa usa ka espirituhanon nga lawas. Kung adunay tawhanon nga lawas, adunay espirituhanon usab nga lawas.

⁴⁵Busa kini nahisulat usab, "Ang unang tawo nga si Adan nahimong buhi nga kalag." Ang kataposan nga Adan nahimong usa ka nagahatag ug kinabuhi nga espiritu. ⁴⁶Apan ang espirituhanon wala nahiuna ug abot apan ang lawasnon, ug unya ang espirituhanon.

⁴⁷Ang nauna nga tawo iya sa yuta, hinimo sa abog. Ang ikaduha nga tawo gikan sa langit. ⁴⁸Kadtong mga hinimo sa abog sama usab kaniya nga hinimo sa abog. Ug kadtong mga hinimo sa langit, sama usab kaniya nga iya sa langit. ⁴⁹Ingon nga gidala nato ang panagway sa tawo sa abog, dalhon usab nato ang panagway sa tawo sa langit.

⁵⁰Karon isulti ko kini, mga igsoon, nga ang unod ug dugo dili makapanunod sa gingharian sa Dios. Ni unsa ang madunot makapanunod sa unsa ang dili madunot. ⁵¹Tan-awa! Sultihan ko kamo sa usa ka tinago nga kamatuoran: Kitang tanan dili mamatay, apan kitang tanan mausab.

⁵²Kita mangausab sa usa ka gutlo, sa pagpamilok sa mata, diha sa kataposan nga trumpeta. Kay patingogon ang trumpeta, ug pagabanhawon ang mga patay ug dili na madunot, ug kita mausab. ⁵³Kay kining madunot nga lawas kinahanglan masul-oban sa kung unsa ang dili madunot, ug kining adunay kamatayon nga lawas kinahanglan masul-oban sa walay kamatayon.

⁵⁴Apan sa dihang kining madunot nga lawas masul-oban sa kon unsa ang dili madunot, ug sa dihang kining lawas nga mamatay masul-oban sa walay kamatayon, unya matuman na ang panultihon nga nahisulat, "Ang kamatayon gilamoy diha sa kadaogan." ⁵⁵"Kamatayon, hain ang imong kadaogan? Kamatayon, hain ang imong kasakit?"

⁵⁶Ang kasakit sa kamatayon mao ang sala, ug ang gahom sa sala mao ang balaod. ⁵⁷Apan salamat sa Dios, nga maoy naghatag kanato sa kadaogan pinaagi sa atong Ginoong Jesu-Cristo!

⁵⁸Busa, akong hinigugma nga mga kaigsoonan, pagmalig-on ug ayaw pagpatarog. Kanunay nga magmadagayaon sa buhat sa Ginoo, tungod kay kamo nasayod nga ang inyong buhat sa Ginoo dili makawang.

¹Karon, mahitungod sa pagpangolekta sa mga magtutuo, ingon sa gisugo ko sa kasimbahanan sa Galacia, nga inyong buhaton. ²Sa unang adlaw sa semana, ang matag-usa kaninyo kinahanglan maggahin ug pipila ka butang ug tago-i kini kutob sa inyong maabot. Buhata kini aron nga wala nay pagpangolekta sa pag-abot nako.

³Ug sa dihang moabot na ako, kung si kinsa ang inyong giuyonan, mopadala ako uban sa mga sulat aron ihatod ang inyong halad ngadto sa Jerusalem. ⁴Ug kung gikinahanglan nga moadto usab ako, muoban sila kanako.

⁵Apan moanha ako kaninyo sa dihang moagi na ako sa Macedonia. Kay moagi man ako sa Macedonia. ⁶Tingali magpabilin ako uban kaninyo o basin diha pa ako magpalabay sa tingtugnaw, aron nga matabangan ninyo ako sa akong pagpanaw, bisan asa ako moadto.

⁷Kay dili ko buot nga makigkita kaninyo sa mubo lamang nga panahon. Kay nagtinguha ako nga makig-uban kaninyo sa taas nga panahon, kung itugot sa Ginoo. ⁸Apan magpabilin ako sa Efeso hangtod sa Pentecostes, ⁹kay ang halapad nga pultahan giablihan alang kanako, ug adunay daghan nga mga kaaway.

¹⁰Karon sa dihang moabot na si Timoteo, paninguhaa nga dili siya magmahadlokon diha kaninyo, kay nagbuhat siya sa buluhaton sa Ginoo, sama sa akong gibuhat. ¹¹Ayaw tugoti nga adunay magbiaybiay kaniya. Tabangi siya sa iyang dalan diha sa kalinaw, aron nga makaanhi siya kanako. Kay nagdahom ako kaniya nga makaanhi uban sa mga kaigsoonan. ¹²Karon mahitungod sa atong igsoon nga si Apollos, gidasig ko siya pag-ayo sa pagduaw kaninyo uban sa mga kaigsoonan. Apan dili pa niya kabubut-on nga moanha karon. Bisan paman niini, moanha siya sa tukma nga panahon.

¹³Pagmabinantayon, barog nga lig-on diha sa pagtuo, pagmakusganon, pagmalig-on. ¹⁴Tugoti nga ang tanan ninyong buhaton mahimo diha sa gugma.

¹⁵Nasayod kamo sa panimalay ni Stefanas, nga sila mao ang unang mga nakabig diha sa Acaya, ug gitugyan nila ang ilang kaugalingon sa pag-alagad sa mga magtutuo. Karon giawhag ko kamo, mga kaigsoonan, ¹⁶nga magpaubos niadtong mga katawhan sa matag-usa nga nagtabang diha sa buhat ug ang naghago uban kanamo.

¹⁷Ug magmaya ako sa pag-abot ni Stefanas, Fortunatus, ug Acaicus. Sila ang nagdugang sa inyong pagkulang. ¹⁸Kay gibag-o nila ang akong espiritu ug kaninyo. Busa, ilha ang mga tawo nga sama niini.

¹⁹Ang kasimbahanan sa Asya nangumusta kaninyo. Si Aquila ug si Prisca nangumusta kaninyo diha sa Ginoo, uban sa simbahan nga mao ang ilang panimalay. ²⁰Ang tanang kaigsoonan nangumusta kaninyo. Pangumustaha ang matag-usa uban sa balaan nga halok.

²¹Ako, si Pablo, nagsulat niini pinaagi sa kaugalingon nakong kamot. ²²Kung adunay usa nga wala mahigugma sa Ginoo, matinunglo unta siya. Among Ginoo, balik na! ²³Ang grasya sa Ginoong Jesus maga-uban kaninyo. ²⁴Ang akong gugma magauban kaninyong tanan diha kang Cristo Jesus.

Pinadayag

1¹Kini ang gipadayag ni Jesu-Cristo nga gihatag sa Dios kaniya sa pagpakita sa iyang mga alagad nga sa dili madugay mahitabo. Gipaila niya kini pinaagi sa pagpadala sa iyang anghel ngadto kang Juan. ²Si Juan nagpamatuod mahitungod sa pulong sa Dios ug sa pagpamatuod ni Jesu-Kristo, sa tanang mga butang nga iyang nakita. ³Bulahan ang nagabasa sa makusog niining tagnaa ug kadtong nagapamati sa mga pulong niini nga tagna ug nagatuman sa nahisulat niini, kay ang panahon haduol na.⁴Si Juan, ngadto sa pito ka iglesia sa Asya: Ang grasya maanaa kaninyo ug kalinaw gikan kaniya nga mao karon, ug mao kaniadto, ug mao ang umaabot, ug gikan sa pito ka mga espiritu nga anaa sa atubangan sa iyang trono, ⁵ug gikan kang Jesu-Cristo, nga mao ang matinud-anon nga saksi, ang panganay gikan sa mga patay, ug ang magmamando sa hari sa kalibotan. Ngadto kaniya nga nahigugma kanato ug nagpahigawas kanato gikan sa atong mga sala pinaagi sa iyang dugo- ⁶gibuhat kita niya nga usa ka gingharian, mga pari sa Dios ug sa iyang Amahan—kaniya ang himaya ug gahom hangtod sa walay kataposan. Amen.⁷Tan-awa, siya moabot uban sa mga panganod; ang matag mata makakita kaniya, lakip ang naglansang kaniya. Ug ang tanan nga tribo sa kalibotan magbangotan diha kaniya. Oo, Amen. ⁸"Ako ang Alpa ug ang Omega," nag-ingon ang Dios, "Ang mao karon, ug mao kaniadto, ug mao ang umaabot, ang Makagagahom."⁹Ako, si Juan—ang inyong igsoon ug nakig-ambit kaninyo diha sa pag-antos ug sa gingharian ug sa pagpailob ug sa paglahutay nga anaa kang Jesus—nga anaa sa isla nga gitawag ug Patmos tungod sa pulong sa Dios ug pagpamatuod mahitungod kang Jesus. ¹⁰Anaa kanako ang Espiritu sa maong adlaw sa Ginoo. Nadungog ko ang kusog nga tingog sa akong luyo sama sa trumpeta. ¹¹Nga nag-ingon siya, "Isulat kini sa basahon kung unsa ang imong nakita, ug ipadala kini sa pito ka iglesia - ngadto sa Efeso, sa Esmirna, sa Pergamo, sa Tiatira, sa Sardis, sa Filadelfia, ug sa Laodicea."¹²Milingi ako sa pagtan-aw kung kinsang tingog nga nakigsulti kanako, ug sa akong paglingi akong nakita ang pito ka lamparahan nga bulawan. ¹³Sa taliwala sa lamparahan adunay usa nga sama sa Anak sa Tawo, nga nagsul-ob sa taas nga bisti nga sangko sa iyahang tiilan, ug ang usa ka bakus nga bulawan palibot sa iyang dughan.¹⁴Ang iyang ulo ug buhok maputi sama kaputi sa balahibo sa nating karnero—sama kaputi sa niyebe, ug ang iyang mata sama sa nagdilaab nga kalayo. ¹⁵Ang iyang tiil sama kasinaw sa bronse, sama sa bronse nga gitunaw diha sa hudno, ug ang iyang tingog sama sa daghang naghaganas nga tubig. ¹⁶Adunay pito ka mga bituon nga anaa sa iyang tuong kamot, ug gikan sa iyang baba migula ang usa ka espada nga may duha ka mahait nga sulab. Ang iyang nawong misidlak sama sa adlaw nga hilabihan kasulaw.¹⁷Sa dihang nakita ko siya, natumba ako sa iyang tiilan daw sama sa patay nga tawo. Gitapion niya ang iyang tuong kamot nganhi kanako ug miingon, "Ayaw kahadlok. Ako ang Una ug ang Kataposan, ¹⁸ug ang usa nga nabuhi. Ako namatay, apan tan-awa, Ako nabuhi sa kahangtoran! Ug aduna akoy mga yawi sa Kamatayon ug sa Hades.¹⁹Busa isulat kung unsa ang imong nakita, unsa ang karon, ug unsa ang mahitabo human niini. ²⁰Isip tinago nga kahulogan mahitungod sa pito ka mga bituon nga imong nakita sa akong tuong kamot, ug ang pito ka lamparahan nga bulawan: ang pito ka mga bituon nga mao ang mga anghel sa pito ka mga simbahan, ug ang pito ka lamparahan nga mao ang pito ka mga simbahan."

2¹"Alang sa anghel sa simbahan sa Efeso isulat: 'Kini ang mga pulong sa usa nga nagkupot sa pito ka mga bituon sa iyang tuo nga kamot. Ang mga pulong sa usa nga nagkupot sa pito ka bituon sa iyang tuong kamot ug naglakaw taliwala sa pito ka lamparahan nga bulawan," ²"Ako nasayod kung unsa ang inyong nabuhat ug sa inyong kalisod ug sa inyong mapailubong paglahutay, ug kamo dili makig-uban niadtong mga daotan, ug inyong gisulayan kadtong nag-angkon sa ilang kaugalingon nga mga apostoles, apan dili, ug nakaplagan sila nga dili tinuod.³Ako nasayod nga kamo adunay mapailubong paglahutay, ug kamo nag-antos tungod sa akong ngalan, ug kamo wala gikapoy. ⁴Apan kini ang akong ikasupak kaninyo ang matuod inyong gibiyaan ang inyong unang gugma. ⁵Busa hinumdomi asa kamo gikan nahulog. Paghinulsol ug buhata ang mga butang nga inyong gibuhat kaniadto. Gawas kung kamo maghinulsol, ako moanha kaninyo ug kuhaon ang inyong lamparahan gikan sa nahimutangan niini.⁶Apan kamo aduna niini: kamo nasuko kung unsa ang nabuhat sa mga Nicolaita, nga ako usab gikasuk-an. ⁷Kung kamo adunay dalunggan, pamatia kung unsa ang gisulti sa Espiritu ngadto sa mga kasimbahanan. Niadtong magmadaogon akong pagatugotan nga mokaon gikan sa kahoy sa kinabuhi, nga anaa didto sa paraiso sa Dios.'⁸"Alang sa anghel sa simbahan sa Esmyrna isulat: 'Kini ang mga pulong sa usa nga nahauna ug ang naulahi, nga namatay ug nahimong nabuhi pag-usab:" ⁹"Ako nasayod sa inyong mga pag-antos ug sa inyong kakabos apan kamo dato.Nasayod ako sa pagbutangbutang niadtong nag-ingon nga sila mga Judio,apan dili sila. Sila usa ka sinagoga ni Satanas.¹⁰Ayaw kahadloki kung unsa ang inyong pagaantoson. Tan-awa! Ang yawa buot molabay sa pipila kaninyo didto sa bilanggoan aron kamo sulayan, ug kamo mag-antos sa napulo ka adlaw. Pagmatinud-anon hangtod sa kamatayon, ug akong igahatag kaninyo ang korona sa kinabuhi. ¹¹Ang adunay igdulungog, kinahanglan magpatalinghug sa ginaingon sa Espiritu ngadto sa mga simbahan. Ang makadaog dili masakitan sa ikaduhang kamatayon."¹²"Alang sa anghel sa simbahan sa Pergamum isulat: 'Ang mga pulong sa usa nga adunay espada nga adunay duha ka mahait nga sulab: ¹³"Ako nasayod kung asa kamo nagpuyo,kung asa ang trono ni Satanas. Apan kamo nagkupot ug hugot sa akong ngalan, ug wala ninyo gilimod ang inyong pagtuo kanako, bisan sa mga adlaw ni Antipas nga akong saksi, ang akong usa ka matinud-anon, nga gipatay sa taliwala kaninyo, didto asa si Satanas nagpuyo.¹⁴Apan ako adunay pipila ka butang nga ikasupak kaninyo: Adunay pipila kaninyo nga nagkupot ug hugot ngadto sa mga pagtulon-an ni Balaam, nga nagtudlo kang Balak sa paglabay ug usa ka babag nga makapandol sa atubangan sa mga anak sa Israel, aron sila mokaon sa pagkaon nga gihalad ngadto sa mga diosdios ug mahimo nga makighilawason. ¹⁵Sa samang paagi, kamo adunay pipila usab nga nagkupot ug hugot sa pagtulon-an sa mga Nicolaita.¹⁶Busa! Paghinulsol, kung kamo dili, ako moanha kaninyo sa walay langan, ug ako maghimo ug gubat batok kanila uban sa espada nga mogawas sa akong baba. ¹⁷Ang adunay igdulungog, kinahanglan magpatalinghug sa ginaingon sa Espiritu ngadto sa mga simbahan. Sa makadaog,akong pagahatagan ug pipila sa nakatago nga manna, ug akong pagahatagan ug usa ka puti nga bato nga adunay bag-o nga ngalan nga nasulat sa bato, usa ka ngalan nga walay bisan usa nga nasayod apan kadto lamang usa nga makadawat niini.'¹⁸"Alang sa anghel sa simbahan sa Tyatira isulat: 'Kini ang mga pulong sa Anak sa Dios, nga adunay mga mata nga sama sa nagadilaab nga kalayo ug mga tiil sama sa pinasinaw nga tumbaga:" ¹⁹"Ako nasayod kung unsa ang inyong nabuhat: sa inyong gugma ug pagtuo ug sa pag-alagad ug sa inyong mapailubong paglahutay, ug kung unsa ang inyong nabuhat karon mas labaw pa sa inyong gibuhat sa una.²⁰Apan ako adunay ikasupak kaninyo: Inyong gipatuyangan ang babaye nga si Jezebel, nga gitawag ang iyang kaugalingon nga babayeng manalagna. Pinaagi sa iyang pagtudlo siya nanglimbong sa akong mga alagad sa pagbuhat ug malaw-ay nga pagpakighilawas ug mokaon sa gihalad ngadto sa diosdios. ²¹Ako siyang gihatagan ug panahon sa paghinulsol, apan siya dili andam nga maghinulsol sa iyang pagkamakihilawason.²²Tan-awa! akong ilabay siya ngadto sa higdaanan sa masakiton, ug kadtong nagbuhat ug pagpanapaw uban kaniya ngadto sa labihang pag-antos, gawas kung sila maghinulsol sa iyang nabuhat. ²³Akong latoson ang iyang mga anak hangtod nga mamatay, ug ang tanan nga mga simbahan masayod nga ako mao siya nga nagasusi sa mga hunahuna ug mga tinguha. Akong hatagan ang matag-usa kaninyo sumala sa inyong nabuhat.²⁴Apan didto sa nahibilin kaninyo sa Tyatira, sa tanan nga wala nagkupot niining pagtulon-an, ug wala masayod sa ginatawag sa pipila nga lalom nga mga butang ni Satanas—kaninyo ako magsulti, 'ako dili mobutang kaninyo ug bisan unsang kabug-aton.' ²⁵Sa bisan unsa nga kahimtang, kinahanglan nga mokupot kamo pag-ayo hangtod sa akong pag-abot.²⁶Ang usa nga magmadaogon ug nagbuhat kung unsa ang akong nabuhat hangtod sa kataposan, kaniya ako mohatag ug katungod ibabaw sa mga nasod. ²⁷Siya momando kanila uban ang puthaw nga sungkod, sama sa kolon iya kining buakbuakon. ²⁸Ingon nga ako nakadawat gikan sa akong Amahan, ako usab mohatag kaniya ug bituon sa kabuntagon. ²⁹ang adunay igdulongog, patalinghugi kung unsa ang gisulti sa Espiritu ngadto sa mga simbahan.'

3¹Ngadto sa anghel sa simbahan sa Sardis isulat: 'Ang mga pulong sa usa nga naghupot sa pito ka espiritu sa Dios ug sa pito ka bituon. “Nasayod ako sa imong gibuhat. May dungog ka nga buhi ka, apan patay ka. ²Pagmata ug lig-ona kung unsa man ang mga nahibilin, kay himalatyon na kini, tungod kay wala nako nakita ang imong mga binuhatan nga nahuman na sa panan-aw sa akong Dios.³busa hinumdomi, kung unsa ang imong nadawat ug nadungog. Tumana kini, ug paghinulsol. Apan kung ikaw dili mahigmata, moabot ako sama sa usa ka kawatan, ug dili ka masayod kung unsang taknaa ako moanha kanimo. ⁴Apan adunay pipila ka mga ngalan sa mga tawo sa Sardis nga wala maghugaw-hugaw sa ilang mga bisti. Magalakaw sila uban kanako, nga sinul-oban ug puti, kay sila takos man.⁵Ang usa nga magmadaugon pagasul-oban ug puti nga mga bisti, ug dili gayod nako pagapapason ang iyang ngalan sa basahon sa kinabuhi, ug akong isulti ang ilang ngalan sa atubangan sa akong Amahan, ug sa atubangan sa iyang mga anghel. ⁶Ang adunay igdulungog, kinahanglan magpatalinghug sa ginaingon sa Espiritu ngadto sa mga simbahan."⁷"Ngadto sa anghel sa iglesia sa Filadelfia isulat kini: Ang mga pulong sa usa ka balaan ug matuod—gigunitan niya ang yawi ni David, giablihan niya ug walay bisan usa nga makasirado, pagasirhan niya ug walay bisan usa nga makaabli. ⁸Nasayod ako kung unsa ang imong nabuhat. Tan-awa, akong gibutang sa imong atubangan ang abli nga pultahan nga walay bisan usa nga makasirado. Nasayod ako nga aduna kay diyutay nga kusog, bisan pa niana gituman mo ang akong pulong ug wala maglimod sa akong ngalan.⁹Tan awa! Niadtong nahisakop sa sinagoga ni Satanas kadtong miingon nga sila mga Judio apan dili diay, —hinuon namakak sila. Paanhion ko sila ug ipayukbo-on sa imong tiilan, ug sila makahibalo nga gihigugma ko ikaw. ¹⁰Tungod kay gituman mo ang akong sugo sa paglahutay nga mapailobon,ako usab magbantay kanimo sa takna sa pagsulay nga moabot sa tibuok kalibotan, aron sulayan kadtong nagpuyo sa yuta. ¹¹Moabot ako sa dili madugay. Hugti ug guniti kung unsay anaa kanimo aron walay bisan usa nga makakuha sa imong purong-purong.¹²Ang usa nga magmadaugon pagahimoan ko ug usa ka haligi sa templo sa akong Dios, ug dili gayod siya makagawas niini. Akong isulat kaniya ang ngalan sa akong Dios, ang ngalan sa siyudad sa akong Dios (ang bag-ong Jerusalem, nga mokanaog gikan sa langit sa akong Dios), ug ang akong bag-ong ngalan. ¹³Ang usa nga adunay igdulongog, papatalinghoga siya kung unsa ang gisulti sa Espiritu ngadto sa mga simbahan.'¹⁴"Ngadto sa anghel sa iglesia sa Laodicea isulat : 'Ang mga pulong Amen, ang kasaligan ug matuod nga saksi, ang magmamando sa tibuok binuhat sa Dios. ¹⁵Nasayod ako kung unsa ang imong nabuhat, ug nga ikaw dili bugnaw ni init. Nangandoy ako nga ikaw unta dili bugnaw o init! ¹⁶Busa, tungod kay ikaw dagaang man—dili init ni bugnaw—igasuka ko ikaw pagawas sa akong baba.¹⁷Kay ikaw miingon, "Adunahan ako, aduna akoy daghang mga bahandi, ug wala na akoy gikinahanglan." Apan wala ikaw masayod nga ikaw alaot kaayo, makaluluoy, kabos, buta ug hubo. ¹⁸Pamati sa akong tambag: Pagpalit gikan kanako ug bulawan nga giputli pinaagi sa kalayo aron mamahimo ikaw nga adunahan, ug masanag nga puting mga bisti aron imong isul-ob sa imong kaugalingon ug dili mapakita ang kaulaw sa imong pagkahubo, ug tambal nga idihog sa imong mga mata aron ka makakita.¹⁹Gibansay nako ang tanan nga akong gihigugma, ug gitudloan ko sila kung giunsa nila pagkinabuhi. Busa, pagmatinguhaon ug paghinulsol. ²⁰Tan-awa, nagtindog ako sa pultahan ug nanuktok. Kung kinsa kadtong makadungog sa akong tingog ug magaabli sa pultahan, mosulod ako sa iyang panimalay, ug mokaon uban kaniya, ug siya uban kanako.²¹Ang usa nga magmadaugon, pagahatagan ko siya ug katungod sa paglingkod uban kanako ngadto sa akong trono, sama nga ako usab nagmadaugon ug naglingkod uban sa akong Amahan sa iyang trono. ²²Ang adunay igdulungog, kinahanglan magpatalinghug sa ginaingon sa Espiritu ngadto sa mga simbahan."

4¹Human niining mga butanga ako nagtan-aw, ug nakita ko ang poltahan sa langit nga naabri. Ang una nga tingog, miingon kanako sama sa trumpeta, miingon, "Saka ngari, ug akong ipakita kanimo kung unsa ang mahitabo human niining mga butanga." ²Sa dihang ako gikonsaran sa Espiritu, ug akong nakita ang trono nga nahimotang sa langit, ug adunay usa nga milingkod niini. ³Ang usa nga milingkod niini sama sa haspe ug carnalina. Adunay balangaw libot sa trono. Ang balangaw sama sa emeralda.⁴Palibot sa trono adunay bayente kwatro ka mga trono, ug gilingkoran kini ug bayente kwatro ka mga kadagkoan, nakabisti ug puti nga mga panapton, uban ang bulawan nga purongpurong sa ilang mga ulo. ⁵Gikan sa trono adunay pangidlap sa kidlat, ug dinahunog sa dalogdog. Pito ka mga suga ang nagasiga sa atubangan sa trono, ang suga nga mao ang pito ka Espiritu sa Dios.⁶Sa atubangan sa trono dihay dagat nga bildo, sama sa kristal. Sa tunga sa trono sa palibot sa trono may upat ka buhi nga binuhat, nga puno sa mga mata, sa atubangan ug sa likod.⁷Ang una nga buhing binuhat sama sa liyon, ang ikaduha nga buhing binuhat sama sa baka, ang ikatulo nga buhing binuhat adunay dagway nga sama sa usa ka tawo, ug ang ikaupat nga buhing binuhat sama sa usa ka naglupad nga agila. ⁸Ang upat ka buhing binuhat ang matag usa adunay unom ka pako, puno sa mga mata gikan sa taas paingon sa ubos. Adlaw ug gabii wala sila mohunong sa pag-ingon, "Balaan, balaan, balaan ang Ginoong Dios nga Labing Gamhanan, kinsa kaniadto, ug kinsa karon, ug kinsa ang moanhi."⁹Sa dihang ang buhing mga binuhat maghatag ug himaya, dungog, ug pasalamat ngadto sa naglingkod sa trono, ang usa nga buhi hangtod sa kahangtoran, ¹⁰ang bayente kwatro ka mga kadagkoan mihapa sa atubangan sa usa nga naglingkod sa trono ug Nagsimba sila sa usa nga nabuhi sa walay kataposan, ug ilang gibutang ang ilang mga purongpurong sa trono, ug nag-ingon, ¹¹"Takos ka, among Ginoo ug among Dios, sa pagdawat sa himaya ug sa dungog ug sa gahom. Tungod kay ikaw ang naghimo sa tanang butang, ug pinaagi sa imong pagbuot, sila anaa na ug nabuhat."

5¹Unya nakita ko sa tuo nga kamot niadtong usa nga naglingkod sa trono, ang linukot nga basahon nga gisulatan sa atubangan ug sa likod nga bahin, ug gisilyohan kini sa pito ka silyo. ²Nakita ko usab ang usa ka gamhanan nga anghel nga nagmantala uban sa kusog nga tingog, "Kinsa man ang takos nga moabli sa linukot nga basahon ug sa pagtangtang sa mga silyo niini?"³Walay bisan usa sa langit o sa yuta o sa ilalom sa yuta nga makahimo sa pag-abli sa linukot nga basahon o sa pagbasa niini. ⁴Mihilak ako tungod kay walay bisan usa nga nakaplagan nga takos sa pag-abli sa linukot nga basahon o sa pagbasa niini. ⁵Apan usa sa mga kadagkoan miingon kanako, "Ayaw paghilak. Tan-awa! Ang Liyon sa banay ni Juda, ang Gamot ni David, nagmadaogon, busa makahimo na siya sa pag-abli sa linukot nga basahon ug sa pito ka silyo niini."⁶Nakita ko ang Karnero nga nagatindog sa tunga sa trono sa upat ka buhi nga binuhat ug sa tunga sa mga kadagko-an.nga daw miagi siya sa kamatayon. Aduna siyay pito ka sungay ug pito ka mata, mao kini ang pito ka Espiritu sa Dios nga gipadala sa tibuok kalibotan. ⁷Miadto siya ug gikuha ang linukot nga basahon gikan sa tuong kamot niadtong usa nga naglingkod sa trono.⁸Sa dihang gikuha niya ang linukot nga basahon, ang upat ka buhing binuhat ug ang bayente kwatro ka kadagkoan mihapa sa ilang kaugalingon sa yuta atubangan sa Nating Karnero. Ang matag-usa kanila adunay mga alpa ug bulawan nga panaksan nga puno sa insenso, nga mao ang mga pag-ampo sa mga balaang katawhan.⁹Nanag-awit sila ug bag-ong awit: "Takos ikaw nga mokuha sa linukot nga basahon ug sa pag-abli sa mga silyo niini. Kay ikaw mao man ang gipatay, ug uban sa imong dugo gibayran mo ang katawhan alang sa Dios gikan sa matag banay, pinulongan, mga tawo ug kanasoran. ¹⁰Gihimo mo sila nga usa ka gingharian ug mga pari aron moalagad sa atong Dios, ug magamando sila sa kalibotan."¹¹Unya mitan-aw ako ug nadungog ko ang tingog sa daghang mga anghel palibot sa trono Ang ilang kinatibuk-ang gidaghanon maoy napulo ka libo sa napulo ka libo ug linibo ka libo. ¹²Miingon sila sa makusog nga tingog, "Takos ang Nating Karnero nga gipatay aron sa pagdawat sa gahom, bahandi, kaalam, kusog, kadungganan, himaya, ug pagdayeg."¹³Nadungog ko ang matag binuhat nga didto sa langit ug sa yuta, ilalom sa yuta, sa dagat - ug ang tanang binuhat nga anaa niini - nga nag-ingon, "Kaniya nga milingkod sa trono ug sa Nating Karnero, ang pagdayeg, kadungganan, himaya, ug ang gahom sa pagmando, hangtod sa kahangtoran." ¹⁴Ang upat ka mga buhing binuhat miingon, "Amen!" ug ang mga kadagkoan mihapa sa ilang kaugalingon sa yuta ug nagsimba.

6¹Ako mitan-aw sa dihang ang Nating Karnero miabli sa usa sa pito ka mga silyo, ug akong nadungog ang usa sa upat ka buhing binuhat nga nag-ingon sa tingog nga sama sa dalugdog, "Dali!" ²Ako mitan-aw ug adunay usa ka puti nga kabayo! Ang nagsakay niini nagkupot ug pana, ug siya gihatagan ug purongpurong. Siya migula sama sa usa ka mananaog aron sa pagbuntog.³Sa dihang ang Nating Karnero miabli sa ikaduhang silyo, akong nadungog ang ikaduha nga buhing binuhat nga nag-ingon, "Dali" ⁴Unya ang laing kabayo migula-nga nagdilaab sa kapula. Ang nagsakay niini gihatagan ug pagtugot sa pagkuha sa kalinaw gikan sa kalibotan, aron ang mga tawo magpinatyanay sa matag-usa. Ang nagsakay niini gihatagan ug usa ka dakong espada.⁵Sa dihang ang Nating Karnero miabli sa ikatulong silyo, akong nadungog ang ikatulong buhing binuhat nga nag-ingon, "Dali!" Akong nakita ang usa ka itom nga kabayo, ug ang nagsakay niini nagkupot ug usa ka pares sa timbangan sa iyang kamot. ⁶Akong nadungog ang daw tingog taliwala sa upat ka buhing binuhat nga nag-ingon, "Ang usa ka takos sa trigo alang sa usa ka denaryo, ug ang tulo ka takos sa sebada alang sa usa ka denaryo. Apan ayaw hilabti ang lana ug bino."⁷Sa dihang ang Nating Karnero miabli sa ikaupat nga silyo, akong nadungog ang tingog sa ikaupat nga buhing binuhat nga nag-ingon, "Dali!" ⁸Unya akong nakita ang usa ka luspad nga kabayo. Ang nagsakay niini ginganlan ug Kamatayon, ug ang hades nagsunod kaniya. Sila gihatagan ug katungod hangtod sa ikaupat ka bahin sa kalibotan, sa pagpatay gamit ang espada, kagutom ug mga sakit, ug uban ang mga ihalas nga mga mananap sa kalibotan.⁹Sa dihang ang Nating Karnero miabli sa ikalima nga silyo, akong nakita sa ilalom sa altar ang mga kalag niadtong gipatay tungod sa pulong sa Dios ug ang pagpamatuod nga ilang gikuptan. ¹⁰Sila misinggit sa kusog nga tingog, "Unsa pa kadugay, Magmamando sa tanan, balaan ug matuod, hangtod ikaw ang maghukom niadtong nagpuyo sa kalibotan, ug hangtod ikaw ang mobalos sa among dugo?" ¹¹Unya ang matag-usa kanila gihatagan ug usa ka puting bisti, ug sila gisultihan nga sila kinahanglan mohulat sa gamay nga gidugayon hangtod nga ang tibuok gidaghanon sa ilang kaubang sulugoon ug ang ilang igsoong lalaki ug igsoong babaye nga pagapatyon, sama sa pagpatay kanila.¹²Sa dihang ang Nating Karnero miabli sa ikaunom nga silyo, ako mitan-aw ug didto adunay usa ka dakong linog. Ang adlaw nahimong sama kaitom sa bisting sako, ug ang bulan nahimong sama sa dugo. ¹³Ang mga bituon sa kalangitan nangahulog ngadto sa kalibotan, sama sa igos nga kahoy nga mahulog ang iyang bunga sa dihang gitay-og sa kusog nga hangin. ¹⁴Ang langit mahanaw sama sa usa ka linukot nga basahon nga gilukot. Ang matag bukid ug isla mabalhin gikan sa ilang nahimutangan.¹⁵Unya ang mga hari sa kalibotan ug ang mahinungdanong mga tawo, ug ang mga pangulo, ang mga adunahan, ang mga gamhanan, ug si bisan kinsa, ulipon ug gawasnon, nanago sa mga langob, ug taliwala sa mga bato sa kabukiran. ¹⁶Miingon sila sa kabukiran ug sa mga bato, "Tumpagi kami! Itago kami gikan sa iyang nawong nga naglingkod diha sa trono ug gikan sa kasuko sa Nating Karnero. ¹⁷Kay ang dakong adlaw sa ilang kapungot miabot na, ug kinsa man ang makahimo sa pagtindog?"

7¹Human niini nakita ko ang upat ka mga manulonda nga nagbarog sa upat ka suok sa kalibotan, hugot nga nagpugong sa upat ka hangin sa kalibotan aron walay hangin nga mohuros didto sa yuta, didto sa dagat, o sa bisan unsang kahoy. ²Nakita ko ang ubang manulonda gikan sa silangan, nga adunay silyo sa buhi nga Dios. Siya mitawag sa lanog nga tingog sa upat ka mga manulonda nga gihatagan ug pagtugot aron sa pagguba sa yuta ug sa dagat: ³"Ayaw gub-a ang kalibotan, ang dagat, o ang mga kahoy hangtod mabutangan ta ug silyo ang mga agtang sa mga sulugoon sa atong Dios."⁴Nadungog ko ang gidaghanon niadtong nasilyohan: mga sento kwarenta e kwatro kalibu, ang nasilyohan gikan sa matag banay sa mga katawhan sa Israel: ⁵ang dose kalibu nga nasilyohan gikan sa banay ni Juda, ang dose kalibu gikan sa banay ni Ruben, ang dose kalibu gikan sa banay ni Gad. ⁶Ang dose kalibu gikan sa banay ni Asher, ang dose kalibu gikan sa banay ni Neftali, ang dose kalibu gikan sa banay ni Manases.⁷ang dose kalibu gikan sa banay ni Simeon, ang dose kalibu gikan sa banay ni Levi, ang dose kalibu gikan sa banay ni Isacar, ⁸ang dose kalibu gikan sa banay ni Zebulun, ang dose kalibu gikan sa banay ni Jose, ug ang dose kalibu gikan sa banay ni Benjamin ang nasilyohan.⁹Human niini nga mga butanga mitan-aw ako, ug adunay dakong panon nga walay bisan usa nga makaihap--gikan sa tanang kanasoran, banay, katawhan, ug mga pinulongan--nanagbarog sa atubangan sa trono ug sa atubangan sa Nating Karnero. Nagsul-ob sila sa maputing bisti ug naggunit sa sanga sa palmera sa ilang mga kamot, ¹⁰ug sila nagtawag uban sa lanog nga tingog: "Ang kaluwasan iya sa atong Dios nga naglingkod didto sa trono, ug sa Nating Karnero!"¹¹Ang tanan nga mga manulonda nagbarog nga nag-alirong sa trono ug nag-alirong sa mga kadagkoan ug sa upat ka mga buhing binuhat, ug sila mihapa sa yuta ug gipaduol ang ilang mga dagway sa yuta diha sa atubangan sa trono, ug sila nagsimba sa Dios, ¹²nga nag-ingon, "Amen! Ang pagdayeg, ang himaya, ang kaalam, ang pagpasalamat, ang kadungganan, ang gahom, ug ang kalig-on anaa sa atong Dios hangtod sa kahangtoran! Amen!"¹³Unya usa sa mga kadagkoan nangutana kanako, "Kinsa man kining gisul-oban ug maputi nga mga bisti, ug diin man sila gikan? ¹⁴Ako miingon kaniya, "Sir, nasayran mo na," ug miingon siya kanako, "Mao kini ang usa sa mga nakalingkawas sa Dakong Kasakitan. Gilabhan nila ang ilang mga bisti ug nahimo kining puti sa dugo sa Nating Karnero.¹⁵Kay mao kini ang hinungdan, nga sila anaa sa atubangan sa trono sa Dios, ug nagsimba sila kaniya adlaw ug gabii sa iyang templo. Siya nga naglingkod atubangan sa trono magabukhad sa iyang barongbarong ngadto kanila. ¹⁶Dili na sila gutomon pag-usab, ni dili na sila uhawon pag-usab. Ang adlaw dili na makapaso kanila, ni bisan unsang kainit nga makasunog. ¹⁷Kay ang Nating Karnero sa taliwala sa trono mao ang ilang magbalantay, ug siya ang magagiya kanila sa mga tuboran sa tubig sa kinabuhi, ug ang Dios magapahid sa matag luha gikan sa ilang mga mata."

8¹Sa dihang giabrihan sa Nating Karnero ang ikapito ka silyo, dihay kahilom sa langit nga niabot ug tunga sa oras. ²Unya akong nakita ang pito ka mga manulonda nga nagtindog atobangan sa Dios, ug pito ka mga trumpeta ang gihatag kanila.³Adunay laing manulonda nga miabot, nga naggunit ug usa ka bulawan nga panaksan sa encenso, nga nagtindog sa halaran sa insenso. Daghang encenso ang gihatag kaniya mao nga iya kining gihalad uban ang mga pag-ampo sa tanang katawhan nga balaan ngadto sa bulawan nga halaran atubangan sa trono. ⁴Ang aso sa encenso - uban ang pag-ampo sa mga balaang katawhan - miulbo atubangan sa Dios gikan sa kamot sa mga manulonda. ⁵Ang manulonda nagdala ug panaksan sa encenso puno kini ug kalayo gikan sa altar. Unya iya kining gilabay paingon sa kalibotan, ug adunay linagapak sa dalugdog, dahunog, kidlap sa kilat, ug ang pagpanglinog.⁶Ang pito ka mga manulonda nga adunay pito ka mga trumpeta nga andam na sa pagpatingog niini. ⁷Ang una nga manulonda nagpatingog sa iyang trumpeta, ug nag-ulan ug yelo ug kalayo nga sagol ug dugo. Kini gihulog ngadto sa kalibotan mao nga ang ikatulong bahin niini nasunog, ang ikatulong bahin sa kakahoyan nasunog, ug ang tanang lunhaw nga sagbot nasunog.⁸Ang ikaduha nga manulonda nipatingog sa iyang trumpeta, ug daw dihay sama sa dakong bukid nga nasunog sa kalayo nga gilabay ngadto sa dagat. ⁹Ang ikatulong bahin sa dagat nahimong dugo, ang ikatulong bahin sa mga buhing binuhat sa dagat nangamatay, ug ang ikatulong bahin sa mga barko nangaguba.¹⁰Ang ikatulo ka manulonda nipatingog sa iyang trumpeta, ug ang dako nga bituon nahulog gikan sa kawanangan, nga nagdilaab sama sa sulo, ug ang ikatulong bahin sa mga suba ug mga tubod sa tubig. ¹¹Ang ngalan sa bituon Panyawan. Ang ikatulong bahin sa tubig nahimong pait, ug daghang mga tawo ang nangamatay gikan sa tubig nga nahimong pait.¹²Ang ikaupat nga manulonda nipatingog sa iyang trumpeta, ug ang ikatulong bahin sa adlaw gihampak, sama usab nga ang ikatulong bahin sa bulan ug ang ikatulong bahin sa mga bituon. Mao nga ang ikatulong bahin mingitngit; ang ikatulong bahin sa adlaw ug ang ikatulong bahin sa gabii walay kahayag.¹³Akong nakita, ug akong nadungog ang usa ka agila nga naglupad tungatunga sa kawanangan, nga nagatawag sa makusog nga tingog, "Alaot, alaot, alaot, kadtong nagpuyo sa kalibotan, tungod sa nahibilin nga huyop sa trumpeta nga patingogon sa tulo ka mga manulonda."

9¹Unya ang ikalima nga manulonda nagpatingog sa iyang trumpeta. Nakita ko ang usa ka bituon gikan sa langit nga nahulog sa kalibotan. Ang bituon gihatagan ug yawi sa agianan padulong sa kinahiladman ug walay kataposan nga bung-aw. ²Giablihan niya ang agianan sa kinahiladman ug walay kataposan nga bung-aw, ug ang aso miulbo sa agianan sama sa aso nga gikan sa dakong hudno. Ug mingitgit ang adlaw ug ang hangin pinaagi sa aso nga miulbo sa agianan.³Migawas gikan sa aso ang mga dulon ibabaw sa kalibotan, ug gihatagan sila ug gahom sama sa mga tanga didto sa kalibotan. ⁴Gisultihan sila nga dili pagdaoton ang mga sagbot sa yuta o bisan unsa nga lunhaw nga tanom o kahoy, apan kadto lamang mga tawo nga walay silyo sa Dios sa ilang mga agtang.⁵Wala sila gitugotan sa pagpatay niadtong mga tawo, apan sa pagpaantos lamang kanila sulod sa lima ka bulan. Ang ilang pag-antos mahisama kalala sa tanga nga motusok sa usa ka tawo. ⁶Niadtong mga adlawa pagapangitaon sa mga tawo ang ilang kamatayon, apan dili makakaplag niini. Mangandoy sila nga mamatay, apan ang kamatayon mopalayo gikan kanila.⁷Ang mga dulon daw sama sa mga kabayo nga giandam alang sa panggubatan. Sa ilang mga ulo adunay usa ka butang nga daw sama sa purongpurong nga bulawan ug ang ilang mga dagway daw sama sa dagway sa mga tawo. ⁸Aduna silay buhok nga sama sa buhok sa babaye ug ang ilang ngipon daw sama sa ngipon sa liyon. ⁹Aduna silay kotamaya sama sa puthawng kotamaya ug ang lagapak sa ilang mga pako daw sama sa dahunog nga hinimo sa daghang mga karwahe ug mga kabayo nga nagadagan paingon sa panggubatan.¹⁰Sila adunay mga ikog nga anaay suyod nga malala sama sa tanga; ang mga ikog nila adunay gahom aron sa pagsakit sa katawhan sulod sa lima ka bulan. ¹¹Ang manulonda sa kinahiladman ug walay kataposan nga bung-aw mao ang hari nila. Ang iyang ngalan sa Hebreo mao si Abadon, ug sa Griyego ginganlan siya ug Apolyon. ¹²Ang pinakaunang tunglo milabay na. tan-awa! Human niini aduna pay nahibilin nga duha ka mga katalagman nga moabot.¹³Ang ikaunom nga manulonda nagpatingog sa iyang trumpeta, ug nadungog ko ang usa ka tingog nga naggikan sa mga sungay sa bulawanong halaran nga anaa sa atubangan sa Dios. ¹⁴Ang tingog miingon sa ikaunom nga manulonda nga adunay trumpeta, "Hubari ang upat ka mga manulondal nga ginapos didto sa dakong suba sa Eufrates." ¹⁵Ang upat ka mga manulonda nga andam alang niadto gayong taknaa, niadtong adlawa, niadtong bulana, ug niadtong tuiga, gibuhian aron sa pagpatay sa ikatulong bahin sa katawhan.¹⁶Ang gidaghanon sa mga kasundalohan nga nagkabayo dosentos miliones. Nadungog ko ang ilang gidaghanon. ¹⁷Ingon niini ang akong nakita nga mga kabayo sa akong panan-awon ug kadtong nagkabayo ngadto kanila: Ang ilang mga kotamaya nagdilaab sa kapula, dagtom asul ug asupre nga dalag. Ang ulo sa mga kabayo susama sa mga ulo sa mga liyon, ug migula sa ilang mga baba ang kalayo, ang aso, ug ang asupre.¹⁸Ang ikatulong bahin sa katawhan nangamatay pinaagi niining tulo ka mga hampak: ang kalayo, aso ug asupre nga naggikan sa ilang mga baba. ¹⁹Tungod kay ang gahom sa mga kabayo anaa sa ilang mga baba ug sa ilang mga ikog -- tungod kay ang ilang mga ikog sama sa mga halas, ug anaa silay mga ulo diin ilang gamiton sa pagsamad sa katawhan.²⁰Ang nabilin sa mga katawhan, kadtong wala nangamatay pinaagi niining mga hampak, wala maghinulsol sa mga buhat nga ilang nahimo, ni wala maghunong sa pagsimba sa mga demonyo ug mga diosdios nga bulawan, plata, tumbaga, bato, ug kahoy-- mga butang nga dili makakita, makadungog, o makalakaw. ²¹Ni wala sila maghinulsol sa ilang pagkamamumuno, sa ilang pagkamamarang, sa ilang pagkamahilawason o sa ilang pagpadayon ug pagpangawat.

10¹Unya akong nakita ang laing gamhanang anghel mikanaog gikan sa langit. Siya naputos sa panganod, ug adunay bangaw ibabaw sa iyang ulo. Ang iyang dagway susama sa adlaw ug ang iyang tiil susama sa haligi nga kalayo. ²Iyang gigunitan ang gamay nga linukot nga basahon sa iyang kamot nga naabli, ug iyang gibutang ang iyang tuong tiil sa dagat ug ang iyang walang tiil sa yuta.³Unya siya misinggit sa makusog nga tingog susama sa liyon nga nagngulob, ug sa dihang siya misinggit, ang pito ka dalugdog misulti uban sa ilang mga tingog. ⁴Sa Sa dihang misulti ang pito ka dalugdog, mosulat na unta ako, apan ako nakadungog sa tingog gikan sa langit nga nag-ingon, "Tipigi kung unsa ang gisulti sa pito ka mga dalugdog. Ayaw kini isulat."⁵Unya ang anghel nga akong nakita nga nagtindog sa dagat ug sa kalibotan, gibayaw ang iyang tuong kamot sa langit ⁶ug nanumpa ngadto kaniya nga buhi hangtod sa kahangtoran, nga nagbuhat sa langit ug ang tanan nga anaa niini, sa kalibotan ug sa tanan nga anaa niini, ug sa dagat ug sa tanan nga anaa niini, "Wala na gayoy langan. ⁷Apan sa adlaw nga ang ikapito nga anghel magpatingog na sa iyang trumpeta, unya ang katingalahan sa Dios matuman, sama sa iyang gimantala ngadto sa iyang mga sulugoon nga mga propeta."⁸Ang tingog nga akong nadungog gikan sa langit misulti pag-usab kanako: "Lakaw, kuhaa ang binuklad nga linukot nga basahon nga anaa sa kamot sa anghel nga nagatindog sa dagat ug sa yuta." ⁹Unya ako miadto sa anghel ug gisultihan siya sa paghatag kanako sa gamay nga linukot nga basahon. Siya miingon kanako, "Kuhaa ang linukot nga basahon ug kan-a kini. Kini makahimo sa imong tiyan nga pait, apan diha pa sa imong baba kini mahimong sama katam-is sa dugos."¹⁰Akong gikuha ang gamay nga linukot nga basahon gikan sa kamot sa anghel ug gikaon kini. Kini sama katam-is sa dugos sa akong baba, apan human ako mikaon niini, ang akong tiyan nahimo nga pait. ¹¹Unya naay mga tingog nga miingon kanako, "Ikaw kinahanglan magtag-an pag-usab mahitungod sa daghang mga katawhan, kanasoran, mga pinulongan, ug mga kaharian."

11¹Gihatagan ako ug usa ka bagakay nga sama sa sukdanang sungkod aron gamiton. Giingnan ako, "Tindog ug sukda ang templo sa Dios ug ang altar, ug kadtong nagsimba niini. ²Apan ayaw pagsukda ang hawanan sa gawas sa templo, kay gihatag na kini sa mga Gentil. Pagayatakyatakan nila ang balaang siyudad sulod sa kwarentaydos ka mga bulan.³Igahatag ko sa akong duha ka saksi ang kagahom sa pagpanagna sulod sa usakalibu ug dosentos saysenta ka adlaw, nga sinul-oban sa mga sako nga bisti." ⁴Kini nga mga saksi mao ang duha ka kahoy nga olibo ug ang duha ka lamparahan nga nagtindog atubangan sa Ginoo sa kalibotan. ⁵Kung bisan kinsa ang magpili sa pagpasipala kanila, ang kalayo mogawas sa ilang baba ug pagalamyon ang ilang mga kaaway. Si bisan kinsa ang mangandoy sa pagpasipala kinahanglan pagapatyon niining paagiha.⁶Kining mga saksi adunay kagahom sa pagsirado sa langit aron walay mahulog nga ulan sa panahon sa pagpanagna nila. Aduna silay gahom sa paghimo sa tubig ngadto sa dugo ug sa paghampak sa kalibotan sa tanang matang sa hampak sa bisan kanus-a nila buot buhaton. ⁷Sa natapos na sila sa ilang pagpamatuod, migula ang mapintas nga mananap gikan sa kinahiladman ug walay kataposang bung-aw aron makiggubat batok kanila. Pagabuntogon niya sila ug pagapatyon silang tanan.⁸Magabuy-od ang ilang mga lawas sa dalan sa dagkong siyudad (nga nagasimbolo sa gitawag nga Sodoma ug Ehipto) diin ang ilang Ginoo gilansang sa krus. ⁹Kay sa tulo ug tunga ka adlaw ang pipila nga gikan sa matag katawhan, banay, pinulongan, ug nasod magatan-aw sa ilang mga lawas ug dili sila tugotan nga ipahimutang nila sa lubnganan.¹⁰Kadtong nagpuyo sa kalibotan magmaya didto kanila ug magsaulog, magpadala ug mga gasa sa matag usa tungod kay gisakit niining duha ka mga propeta ang mga nagpuyo sa kalibotan. ¹¹Apan human sa tulo ug tunga ka adlaw sa gininhawa sa kinabuhi nga gikan sa Dios magasulod ngadto kanila ug magatindog sila sa ilang mga tiil. Ang dakong kahadlok miabot niadtong nakakita kanila. ¹²Unya nadungog nila ang makusog nga tingog nga gikan sa langit nga miingon kanila, "Saka ngari!" Ug misaka sila sa langit diha sa panganod, samtang nakakita kanila ang mga kaaway.¹³Niadtong taknaa adunay dakong linog ug nalumpag ang ikanapulong bahin sa siyudad. Nangamatay sa linog ang pito ka libu ka tawo ug ang nahibilin nga naluwas nangalisang ug naghatag ug paghimaya sa Dios sa langit. ¹⁴Milabay na ang ikaduhang kaalaotan. Pagbantay! Ang ikatulong kaalaotan moabot sa dili madugay.¹⁵Unya gipatingog sa ikapitong anghel ang iyang trumpeta, ug ang makusog nga mga tingog misulti didto sa langit ug miingon, "Ang gingharian sa kalibotan nahimong gingharian sa atong Ginoo ug sa iyang Cristo. Maghari siya hangtod sa kahangtoran."¹⁶Unya ang bayente kwatro ka kadagkoan nga nagalingkod sa mga trono sa atubangan sa Dios naghapa sa ilang kaugalingon sa yuta, uban sa pagpaubos sa ilang mga dagway, ug nagasimba sa Dios. ¹⁷Miingon sila, "Maghatag kami ug pasalamat kanimo, Ginoong Dios, nga magmamando sa tanan, ang usa nga mao karon ug ang kagahapon, tungod kay gihuptan mo ang dakong gahom ug nagsugod sa paghari.¹⁸Napungot ang mga kanasoran, apan miabot ang imong kaligutgot. Miabot ang panahon alang sa paghukom sa mga nangamatay ug sa paghatag sa ganti sa imong mga sulugoon nga mga propeta, ang mga balaang katawhan sa Dios, ug sa mga nangahadlok sa imong ngalan, mga dili mahinungdanon ug ang mga gamhanan. Ug miabot ang panahon nga laglagon mo kadtong mga nagalaglag sa kalibotan."¹⁹Unya naablihan ang templo sa Dios sa langit ug ang arka sa iyang kasabotan nakita sulod sa iyang templo. Adunay mga pagpangidlap sa kilat, mga dahunog, mga lagapak sa dalugdog, usa ka linog, ug dakong ulan sa nieve.

12¹Usa ka dakung ilhanan ang nakita sa langit: usa ka babaye nga sinul-oban ug adlaw, ug ang bulan ubos sa iyang tiilan; ug anaa sa iyang ulo ang usa ka korona sa napulog duha ka mga bituon. ²Sabak siya ug nagsinggit sa kasakit--sa kasakit sa pagpanganak.³Unya adonay laing ilhanan nga nakita sa langit: Tan-awa! Adunay usa ka dakong pulang dragon nga adunay pito ka mga ulo ug napulo ka mga sungay, ug adunay pito ka korona sa iyang mga ulo. ⁴Ang iyang ikog mikahig palayo sa ikatulo nga kabituonan sa langit ug gitambog sila paubos sa kalibotan. Ang dragon mitindog sa atubangan sa babaye nga hapit nang manganak, aron nga sa dihang manganak na siya, iyang lamyon ang iyang anak.⁵Siya nanganak sa usa ka anak nga lalaki, usa ka lalaking bata, nga mao ang magmando sa tanang kanasoran uban ang puthaw nga sungkod. Ang iyang anak gisakmit ngadto sa Dios ug sa iyang trono, ⁶ug mikalagiw ang babaye ngadto sa kamingawan, kung asa ang Dios nag-andam ug dapit alang kaniya, aron nga pagaatimanon siya sulod sa usa ka libu ug dosentos saysenta ka mga adlaw.⁷Karon adunay gubat sa langit. Si Michael ug ang iyang mga anghel nakiggubat batok sa dragon; ug ang dragon ug ang iyang mga anghel nakiggubat ug balik. ⁸Apan dili igo ang kusog sa dragon aron modaog. Busa wala nay dapit sa langit alang kaniya ug sa iyang mga anghel. ⁹Ang dakong dragon--nga karaan nga serpente nga gitawag ug yawa o Satanas nga mao ang naglimbong sa tibuok kalibotan--nga gilabay paubos ngadto sa kalibotan, ug ang iyang mga anghel gilabay paubos uban kaniya.¹⁰Unya akong nadungog ang usa ka makusog nga tingog sa langit: "Karon miabot na ang kaluwasan, ang gahom--ug ang gingharian sa atong Dios, ug ang katungod sa iyang Cristo. Alang sa tigpasangil sa atong mga kaigsoonan nga gilabay paubos---ang usa nga mipasangil kanila sa atubangan sa atong Dios adlaw ug gabii.¹¹Ilang nabuntog siya pinaagi sa dugo sa nating karnero ug pinaagi sa pulong sa ilang pagpamatuod, kay wala nila higugmaa pag-ayo ang ilang kinabuhi, bisan pa sa kamatayon. ¹²Busa, paglipay, kamong mga langit, ug kamong tanan nga nagpuyo kanila. Apan alaot ang kalibotan ug kadagatan tungod kay ang yawa anaa sa ubos ninyo. Siya napuno uban ang makalilisang nga kasuko, tungod kay siya nasayod nga diyutay na lamang ang iyang panahon.¹³Sa dihang nakaamgo ang dragon nga gitambog siya sa kalibotan, iyang gigukod ang babaye nga nagpakatawo sa batang lalaki. ¹⁴Apan ang babaye gihatagan ug duha ka mga pako sa dakong agila, aron siya makalupad ngadto sa dapit nga giandam alang kaniya nga anaa sa kamingawan, ang dapit kung asa siya pagaatimanon, alang sa usa ka panahon, mga panahon, ug tunga sa panahon—gikan sa presensiya sa serepente.¹⁵Ang serpente mibugwak ug tubig sa iyang baba sama sa usa ka suba, aron siya makahimo ug usa ka baha aron ipaanod siya palayo. ¹⁶Apan ang kalibotan mitabang sa babaye. kini miabli sa iyang baba ug milamoy sa suba nga gibugwak sa dragon sa iyang baba. ¹⁷Unya ang dragon napungot sa babaye ug miadto aron sa pagpakiggubat uban ang nahibilin niyang mga kaliwatan--kadtong nagtuman sa mga sugo sa Dios ug nagkupot sa pagpamatuod mahitungod kang Jesus. ¹⁸Unya ang dragon mitindog didto sa balas sa baybayon.

13¹Unya akong nakita ang usa ka mapintas nga mananap nga mihaw-as sa dagat.Kini adunay napulo ka mga sungay ug pito ka mga ulo. Sa iyang mga sungay adunay napulo ka mga korona, ug sa iyang mga ulo adunay mga mapasipalahung ngalan. ²Kining nakita kong mapintas nga mananap sama sa usa ka liyopardo. Ang iyang tiil sama sa tiil sa usa ka oso, ug ang iyang baba sama sa baba sa liyon. Ang dragon naghatag sa iyang gahom, ug sa iyang trono, ug sa iyang dakong katungod sa pagmando.³Ang usa sa mga ulo sa mapintas nga mananap mipakita nga adunay makamatay nga samad nga mamahimong hinungdan sa iyang kamatayon. Apan kana nga samad namaayo na, ug ang tibuok kalibotan nahibulong ug misunod sa mapintas nga mananap. ⁴Ilang gisimba usab ang dragon, kay gihatag niya ang iyang katungod sa mapintas nga mananap. Ilang gisimba usab ang mapintas nga mananap, ug mipadayon sa pag-ingon, "Kinsa ang sama sa mapintas nga mananap? ug "Kinsa ang makig-away batok kaniya?"⁵Ang mapintas nga mananap gihatagan ug baba aron mapahitas-ong makasulti sa mga pulong ug mga pagpasipala. Siya gitugotan sa pagtuman sa katungod sulod sa kwarenta edos ka bulan. ⁶Busa ang mapintas nga mananap miabli sa iyang baba aron sa pagsulti ug mga pasipala batok sa Dios, pagpasipala sa iyang ngalan, ang dapit kung asa siya nagpuyo, ug kadtong nagpuyo sa langit.⁷Ang mapintas nga mananap gitugotan sa pagpakiggubat sa mga balaang katawhan ug sa pagbuntog kanila. Usab, ang katungod gihatag kaniya ibabaw sa matag tribo, katawhan, pinulongan, ug nasod. ⁸Ang tanan nga nagpuyo sa kalibotan magasimba kaniya, ang tanang ngalan nga wala mahisulat, sukad pa sa pagbuhat sa kalibotan, sa basahon sa kinabuhi, nga gipanag-iyahan sa nating karnero, nga gipatay.⁹Kung si bisan kinsa ang adunay dalunggan, pasagdi siya nga maminaw. ¹⁰Kung kinsa ang kuhaon sa pagpamihag, ngadto sa pagkabinihag siya moadto. Kung kinsa ang pagapatyon uban ang usa ka espada, uban sa espada siya pagapatyon. Ania dinhi ang usa ka tawag sa malahutayong pagpailob ug sa pagtuo alang niadtong balaang katawhan sa Dios.¹¹Unya akong nakita ang laing mapintas nga mananap nga migawas sa yuta. Siya adunay duha ka mga sungay sama sa usa ka nating karnero ug siya nagsulti sama sa usa ka dragon. ¹²Iyang gituman ang tanang katungod sa nahaunang mapintas nga mananap sa iyang presensiya, ug nagbuhat sa kalibotan ug niadtong nagpuyo niini sa pagsimba sa nahaunang mapintas nga mananap---ang usa nga adunay makamatay nga samad nga naayo na.¹³Siya nagpakita ug gamhanang mga milagro, bisan ang pagbuhat ug kalayo paubos sa kalibotan gikan sa langit sa atubangan sa katawhan, ¹⁴Pinaagi sa mga ilhanan gihatagan siya ug gahom alang sa mananap, iyang gilimbongan kadtong nagpuyo sa kalibotan, sa pagsulti kanila nga magbuhat ug larawan sa pagpasidungog sa mapintas nga mananap nga nasamad pinaagi sa espada, apan nagpabilin siyang buhi.¹⁵Siya gitugotan sa paghatag ug gininhawa ngadto sa larawan sa mapintas nga mananap aron nga ang larawan makahimo sa pagsulti ug ang hinungdan nga ang tanan nga misupak sa pagsimba sa mapintas nga mananap pagapatyon. ¹⁶Iyang gipugos usab ang tanan, ang dili mahinungdanon ug gamhanan, adunahan ug kabos, gawasnon ug ulipon, sa pagdawat sa usa ka patik sa tuong kamot o sa agtang. ¹⁷Kini dili na makahimo si bisan kinsa sa pagpalit o pagpamaligya gawas kung siya adunay patik sa mapintas nga mananap, nga mao, ang iyang ngalan o ang iyang numero.¹⁸Kini nagtawag alang sa kaalam. Kung kinsa ang adunay salabotan, tugoti siya sa pagbalansi sa numero sa mapintas nga mananap. Kay mao kini ang numero sa usa ka tawong binuhat. Ang iyang numero mao ang saysentos saysenta esayes.

14¹Mitan-aw ako ug nakita ang Nating Karnero didto nga nagtindog sa Bukid sa Zion. Uban kaniya ang sento kwarenta ekwatro kalibo nga nakabaton sa ngalan niya ug ngalan sa iyang Amahan nga nahisulat sa ilang mga agtang. ²Nadungog ko ang usa ka tingog gikan sa langit nga masaba sama sa dahunog sa katubigan ug makusog nga dalugdog. Ang tingog nga nadungog ko sama usab sa mga mag-aalpa nga nagtugtog sa ilang mga alpa.³Nanag-awit sila ug bag-ong awit atubangan sa trono ug atubangan sa upat ka buhing mga binuhat ug mga kadagkoan. Walay bisan usa nga makakat-on sa awit gawas sa sento kwarenta ekwatro nga gitubos gikan sa kalibotan. ⁴Kini sila ang wala maghugaw sa ilang mga kaugalingon kauban sa mga babaye, tungod kay giampingan nila ang ilang kaugalingon nga putli. Mao kini sila ang nagsunod sa Nating Karnero bisan asa siya paingon. Mao kini ang gitubos gikan sa katawhan isip unang mga bunga sa Dios ug sa Nating Karnero. ⁵Walay bakak nga nakaplagan sa ilang baba, tungod kay sila walay sala.⁶Nakita ko ang laing anghel nga naglupad sa taliwala sa kalangitan, nga adunay walay kataposan nga mensahe sa maayong balita aron imantala niadtong nagpuyo sa kalibotan - sa matag nasod, banay, pinulongan, ug katawhan. ⁷Mitawag siya uban sa makusog nga tingog, "Kahadloki ang Dios ug ihatag kaniya ang himaya. Kay miabot na ang takna sa iyang paghukom. Simbaha siya, ang usa sa naghimo sa langit, sa kalibotan, sa kadagatan, ug sa mga tuboran sa katubigan."⁸Ang laing anghel - ang ikaduhang anghel - misunod nga nag-ingon, "Napukan na, napukan na ang bantogang Babilonia, nga nagpainom sa tanang kanasoran sa bino sa iyang malaw-ay nga pakighilawas.⁹Ang laing anghel - ang ikatulong anghel - misunod kanila, nga nag-ingon uban sa makusog nga tingog, "Kung si bisan kinsa ang mosimba sa mapintas nga mananap ug sa iyang larawan, ug modawat sa usa ka patik sa iyang agtang o sa iyang kamot, ¹⁰moinom usab siya sa bino sa kapungot sa Dios, ang bino nga giandam na ug ibubo nga walay sagol ngadto sa kupa sa iyang kasuko. Ang tawo nga moinom niini pagasakiton uban sa kalayo ug asupri atubangan sa balaan niyang mga anghel ug atubangan sa Nating Karnero.¹¹Ang aso gikan sa ilang pag-antos nagaulbo hangtod sa kahangtoran, ug wala silay pahulay adlaw o gabii - kining mga magsisimba sa mapintas nga mananap ug sa iyang hulagway, ug ang tanang makadawat sa patik sa iyang ngalan. ¹²Ania ang tawag sa mapailobon nga paglahutay sa mga balaan katwhan sa Dios, kadtong nagtuman sa mga sugo sa Dios ug nagtuo kang Jesus."¹³Nadungog ko ang tingog gikan sa langit nga nag-ingon, "Isulat kini: Bulahan ang mga patay nga nangamatay diha sa Ginoo." "Oo," nag-ingon ang Espiritu, "aron nga makapahulay sila gikan sa ilang mga paghago, kay ang mga binuhatan nila nagasunod kanila."¹⁴Mitan-aw ako ug nakita ko nga adunay panganod nga maputi, ug ang naglingkod sa panganod daw sama sa usa ka Anak sa Tawo. Aduna siyay bulawan nga purongpurong sa iyang ulo ug usa ka hait nga garab sa iyang kamot. ¹⁵Unya ang laing anghel migula sa templo ug mitawag sa makusog nga tingog niadtong usa nga naglingkod sa panganod: "Kuhaa ang imong garab ug pagsugod na sa pag-ani. Kay ang takna sa pag-ani miabot na, sanglit ang anihonon sa kalibotan hinog na." ¹⁶Unya ang usa nga naglingkod sa panganod milabyog sa iyang garab ibabaw sa kalibotan, ug ang kalibotan naani.¹⁷Ang laing anghel migula gikan sa templo sa langit; siya usab adunay hait nga garab. ¹⁸Sa gihapon ang laing anghel migula gikan sa halaran, ang usa ka anghel nga adunay kagahom sa kalayo. Mitawag siya sa makusog nga tingog ngadto sa anghel nga adunay hait nga garab, "Kuhaa ang imong hait nga garab ug tigoma ang mga pungpong sa mga paras gikan sa parasan sa kalibotan, kay ang ilang mga paras hinog na."¹⁹Ang anghel milabyog sa iyang garab ngadto sa kalibotan ug gitigom ang pinupo nga paras sa kalibotan ug gilabay kini ngadto sa dakong kawa sa bino sa kapungot sa Dios. ²⁰Ang pug-anan sa bino gitunobtunoban gawas sa siyudad ug ang dugo miawas gikan niini hangtod sa gitas-on sa busal sa kabayo, tresentos kilometro."

15¹Unya nakita ko ang laing ilhanan sa langit, dako ug kahibulongan: Adunay pito ka mga anghel uban ang pito ka mga hampak, nga mao ang kataposan nga mga hampak (tungod kanila ang kapungot sa Dios natapos na).²Nakita ko ang daw sama sa dagat nga bildo nga sinagolan sa kalayo, ug nagatindog sa kilid sa dagat kadtong mga nagmadaogon sa mapintas nga mananap ug sa iyang larawan, ug ibabaw sa kadaghanon nga nagpadayag sa iyang ngalan. Nagkupot sila ug mga alpa nga gihatag kanila sa Dios.³Nanag-awit sila sa alawiton ni Moises, ang sulugoon sa Dios, ug ang alawiton sa Nating Karnero: "Dako ug kahibulongan ang mga gibuhat mo, Ginoong Dios, Ang Gamhanan. Matarong ug matuod ang imong mga paagi, Hari sa kanasoran. ⁴Kinsa ang dili mahadlok kanimo, Ginoo, ug mohimaya sa imong ngalan? Kay ikaw lamang ang balaan. Ang tanang kanasoran manganhi ug magsimba sa imong atubangan tungod sa imong matarong nga mga buhat gipadayag."⁵Human niining mga butanga nga nakita ko, ug ang pinakabalaan nga dapit, diin ang barong-barong sa mga saksi, ug naabli ang langit. ⁶Gikan sa pinakabalaan nga dapit miabot ang pito ka mga anghel uban ang pito ka mga hampak, nagsul-ob sa puti, mahayag nga lino ug adunay bulawan nga bakos palibot sa ilang mga dughan.⁷Ang usa sa upat ka buhing mga binuhat naghatag sa pito ka mga anghel ug pito ka panaksan nga bulawan nga puno sa kapungot sa Dios nga buhi hangtod sa kahangtoran. ⁸Napuno sa aso ang pinakabalaan nga dapit gikan sa himaya sa Dios ug gikan sa iyang gahom. Walay bisan usa nga makasulod niini hangtod matapos ang pito ka mga hampak sa pito ka mga anghel.

16¹Nadungog ko ang kusog nga tingog nga nagtawag sa labing balaang dapit ug miingon ngadto sa pito ka anghel, "Lakaw ug ibubo ngadto sa kalibotan ang pito ka panaksan sa kapungot sa Dios."²Milakaw ang unang anghel ug nagbubo sa iyang panaksan ngadto sa kalibotan; miabot ang mangil-ad ug sakit kaayo nga mga kabahong sa mga tawo nga adunay patik sa mapintas nga mananap, kadtong mga tawo nga nagsimba sa iyang larawan.³Gibubo sa ikaduhang anghel ang iyang panaksan didto sa dagat. nahimo kining dugo, sama sa patay nga tawo, ug nangamatay ang tanang buhi nga anaa sa dagat.⁴Ug gibubo sa ikatulong anghel ang iyang panaksan didto sa mga suba ug sa mga tuboran sa tubig, nahimo kining dugo. ⁵Nadungog ko ang anghel sa katubigan nga miingon, "Ikaw matarong - ang usa nga mao karon ug mao kaniadto, ang Usa nga Balaan -tungod kay gihukman mo kining mga butanga. ⁶Tungod kay giula nila ang dugo sa imong mga balaang katawhan sa Dios ug mga propeta, gihatagan mo sila ug dugo aron imnon; mao kini ang angay kanila." ⁷Nadungog ko ang halaran nga mitubag, "Oo, Ginoong Dios nga labing gamhanan, ang paghukom mo matuod ug matarong."⁸Gibubo sa ikaupat nga anghel ang iyang panaksan didto sa adlaw, ug gihatagan sa pagtugot sa pagsunog sa mga tawo sa kalayo. ⁹Gisunog sila pinaagi sa hilabihang kainit, ug gipasipad-an nila ang ngalan sa Dios, nga adunay gahom labaw niining mga hampak. Wala sila maghinulsol o maghatag kaniya ug himaya.¹⁰Unya ang ikalimang anghel gibubo ang iyang panaksan ngadto sa trono sa mapintas nga mananap, ug ang kangitngit mitabon sa iyang gingharian. Gipaak nila ang ilang mga dila sa kasakit. ¹¹Gipasipad-an nila ang Dios sa langit tungod sa ilang kasakit ug mga kabahong, ug nagdumili gihapon sila sa paghinulsol kung unsa ang ilang nabuhat.¹²Ang ikaunom nga anghel gibubo ang iyang panaksan ngadto sa dakong suba, ang Eufrates, ug mihubas ang tubig niini aron nga maandam ang dalan alang sa mga hari nga moabot gikan sa sidlakan. ¹³Nakita ko ang tulo ka mahugaw nga mga espiritu nga sama sa mga baki nga nanggawas sa mga baba sa dragon, sa mapintas nga mananap, ug sa mini nga mga propeta. ¹⁴Kay sila mga espiritu sa demonyo nga nagbuhat ug mga milagrosong ilhanan. Mangadto sila sa mga hari sa tibuok kalibotan aron sa pagtigom kanila alang sa gubat sa dakong adlaw sa Dios nga labing gamhanan.¹⁵("tan-awa! Ako moabot sama sa kawatan! Bulahan ang usa nga kanunay nagabantay, ug nagasul-ob sa iyang bisti aron nga dili siya mogawas nga hubo ug makita nila ang iyang makauulaw nga kahimtang.") ¹⁶Gidala nila silang tanan didto sa dapit nga gitawag sa Hebreo nga Armagedon.¹⁷Unya ang ikapitong anghel gibubo ang iyang panaksan ngadto sa kahanginan. Unya migawas ang usa ka kusog nga tingog gikan sa labing balaan nga dapit ug gikan sa trono, nga nag-ingon, "Nahuman na!" ¹⁸Adunay mga pagpangidlap sa kilat, ngulob, mga dahunog sa dalugdog, ug makalilisang nga linog - usa ka linog nga mas kusog pa kaysa bisan unsang nahitabo sukad nga ang mga tawo anaa na sa kalibotan, hilabihan ka kusog gayod kining maong linog. ¹⁹Ang gamhanang siyudad natunga sa tulo ka bahin, ug nahugno ang mga siyudad sa kanasoran. Unya ang Dios nagtawag sa pagpahinumdom sa gamhanang Babilonia, ug gihatag niya sa siyudad ang kopa nga napuno sa bino nga hinimo gikan sa iyang hilabihang kapungot.²⁰ang matag isla nahanaw ug ang mga kabukiran wala na gayod hikaplagi. ²¹Ang dagkong ulan sa nieve (yelo), nga adunay gibug-aton nga usa ka talanton, ang nahulog gikan sa langit ngadto sa mga tawo, ug gitunglo nila ang Dios alang sa hampak sa ulan nga nieve (yelo) tungod kay makalilisang gayod kadto nga hampak.

17¹Usa sa pito ka mga manulonda nga adunay pito ka mga panaksan miabot ug miingon kanako, "Dali, ipakita ko kanimo ang pagsilot sa bantogan nga bigaon nga nagalingkod sa daghang katubigan, ²uban ang mga hari sa kalibotan nga naghimo sa malaw-ay nga pagpakighilawas, ug niadtong bino sa iyang pagkamahilawasnon ang mga lumulopyo sa kalibotan nangahubog."³Unya ang manulonda nagdala kanako palayo diha sa Espiritu padulong sa kamingawan, ug nakita ko ang usa ka babaye nga naglingkod sa mapula nga mapintas nga mananap nga nalukop sa mga mapasipalahong mga ngalan. Ang mapintas nga mananap adunay pito ka mga ulo ug napulo ka mga sungay. ⁴Nagsul-ob ang babaye sa tapol ug mapula nga dinayandayanan sa bulawan, bililhong mga bato, ug mga perlas. Nagkupot siya sa iyang kamot sa usa ka kupang bulawan nga napuno sa salawayon nga mga butang ug ang mga mahugaw sa iyang malaw-ay nga pagpakighilawas. ⁵Sa iyang agtang nakasulat ang usa ka ngalan nga adunay usa ka tinagong kahulogan: "ANG BANTOGANG BABILONIA, ANG INAHAN SA MGA BIGAON UG SA SALAWAYONG MGA BUTANG SA KALIBOTAN."⁶Nakita ko ang babaye nga nahubog sa dugo sa mga balaang katawhan ug ubang dugo sa mga martir alang kang Jesus. Sa pagkakita ko kaniya, hilabihan ang akong kahibulong. ⁷Apan ang manolunda miingon kanako, "Nganong nahibulong ka man? Ipasabot ko kanimo ang kahulogan sa babaye ug sa mapintas nga mananap nga nagadala kaniya ang mapintas nga mananap nga adunay pito ka ulo ug napulo ka sungay.⁸Ang mapintas nga mananap nga imong nakita kaniadto, wala na karon, apan hapit na siya mogawas gikan sa kinahiladman, sa dili matugkad nga bung-aw. Unya motungha siya aron sa paglaglag. Kadtong nagpuyo sa kalibotan, kansang mga ngalan nga wala nahisulat sa libro sa kinabuhi sukad pa sa pasukaranan sa kalibotan--mahibulong sila sa dihang makita nila ang mapintas nga mananap nga anaa kaniadto, nga wala na karon, kondili moabotay pa.⁹Kini ang mga tawag alang sa hunahuna nga adunay kaalam. Ang pito ka mga ulo mao kadtong pito ka mga bungtod diin naglingkod ang babaye. ¹⁰Sila usab ang pito ka mga hari. Ang lima ka mga hari nangahulog na, ang usa anaa pa, ug ang uban wala pa moabot; sa dihang siya moabot, magpabilin lamang siya sa makadiyot.¹¹Ang mapintas nga mananap nga anaa kaniadto, apan wala na karon, mao usab siya ang ikawalo nga hari apan usa siya niadtong pito ka mga hari, ug magaadto siya sa paglaglag.¹²Ang napulo ka mga sungay nga nakita mo mao ang napulo ka mga hari nga wala pa nakadawat sa gingharian, apan makadawat sila sa katungod ingon nga mga hari sa usa lamang ka takna uban ang mapintas nga mananap. ¹³Kini sila may usa lamang ka hunahuna, ug ihatag nila ang ilang gahom ug katungod ngadto sa mapintas nga mananap. ¹⁴Makiggubat sila batok sa Nating Karnero. Apan ang Nating Karnero magabuntog kanila tungod kay siya ang Ginoo sa mga ginoo ug Hari sa mga hari---ug uban kaniya ang mga tinawag, ang mga pinili, ug ang mga matinud-anon."¹⁵Ang manulonda miingon kanako, "Ang mga tubig nga imong nakita, diin ang bigaon naglingkod, mao ang mga tawo, mga panon sa katawhan, mga kanasoran, ug mga pinulongan.¹⁶Ang napulo ka mga sungay nga nakita mo--sila ug ang mapintas nga mananap magadumot sa bigaon. Himuon nila siya nga biniyaan ug hubo, lamuyon nila ang iyang unod, ug sunogon nila siya sa hingpit uban sa kalayo. ¹⁷Kay ang Dios nagbutang niini sa ilang mga kasingkasing aron magdala sa iyang katuyoan pinaagi sa pag-uyon sa paghatag kanila sa gahom sa pagmando ngadto sa mapintas nga mananap hangtod nga matuman ang mga pulong sa Dios.¹⁸Ang babaye nga nakita mo mao ang bantogan nga siyudad nga gimandoan sa mga hari sa kalibotan."

18¹Human niining mga butanga akong nakit-an ang lain na usab nga manolunda nga mikanaog gikan sa langit. Siya adunay dakong katungod, ug ang kalibotan nadan-agan sa iyang himaya. ²Nagsinggit siya nga adunay makagagahom nga tingog, nga nag-ingon, "Nagun-ob, nagun-ob ang bantogan nga Babilonia! Siya ang nahimo nga puloy-anan sa mga demonyo, ang puloy-anan sa tanang hugaw nga espiritu, ug ang puloy-anan sa tanang mga hugaw ug salawayon nga langgam. ³Kay ang tanan mga nasod naghuboghubog sa bino nga adunay tinguha sa iyang daotang pakighilawas nga nagdala sa iyang silot. Ang mga hari sa kalibotan nagbuhat sa malaw-ay nga pakighilawas alang kaniya. Ang mga tigpatigayon sa kalibotan nahimong dato pinaagi sa gahom sa iyang pagkaabunda nga pagkinabuhi."⁴Unya akong nadungog ang lain na usab nga tingog nga gikan sa langit nga nag-ingon, "Gawas gikan kaniya, akong katawhan, aron dili kamo makaambit sa iyang mga sala, ug aron dili kamo makadawat bisan unsa sa iyang mga hampak. ⁵Ang iyang mga sala naglut-od sama kataas sa langit, ug ang Dios nakahinumdom sa mga daotan niyang binuhatan. ⁶Bayari siya sama sa pagbayad niya ug balik sa uban, ug bayari sa makaduha kung unsa ang iyang nabuhat; diha sa kupa iyang gisagol, ug sa makaduha isagol ang gidaghanon alang kaniya.⁷Samtang iyang gipasidunggan ang iyang kaugalingon ug nagpuyo sa abunda nga pagkinabuhi, hatagi siya sa susamang pag-antos ug kagul-anan. Kay siya nag-ingon sa iyang kasingkasing, 'Ako naglingkod sama sa rayna; dili ako biyuda, ug dili gayod ako makakita sa kagul-anan.' ⁸Busa sa usa ka adlaw ang iyang mga hampak mag-una kaniya: kamatayon, kagul-anan, ug kagutom. Siya lamoyon sa kalayo, tungod kay ang Ginoong Dios bantogan, ug siya ang iyang maghuhukom."⁹Ang mga hari sa kalibotan nga nagbuhat sa malaw-ay nga pagpakighilawas ug nawad-an sa pagpugong kauban niya maghilak ug magbakho sa dihang ilang makita ang aso sa iyang pagkasunog. ¹⁰Magtindog sila sa layo, nangahadlok sa iyang pag-antos, nga mag-ingon, "Pagkaalaot, pagkaalaot gayod ang bantogan nga siyudad, sa Babilonia, ang gamhanan nga siyudad! Kay sa kalit lamang nga takna ang imong silot moabot na."¹¹Ang tanan nga mga tigpatigayon sa kalibotan maghilak ug magbangotan alang kaniya, gumikan kay wala nay mopalit sa iyang mga patigayon— ¹²mga baligya nga bulawan, plata, mahalong bato, perlas, pinong lino, purpura, seda, eskarlata, tanang matang sa kahoy nga humot, tanang sudlanan nga garing, tanang sudlanan nga hinimo sa labing bililhong kahoy, bronse, puthaw, marmol, ¹³cinnamon, panakot, insenso, mirra, insenso, bino, lana, pinong harina, trigo, baka ug karnero, mga kabayo ug mga karwahe, ug mga ulipon ug mga kalag sa tawo.¹⁴Ang bunga nga imong gihandom sa tanan nimong kusog mahanaw kini gikan kanimo. Ang tanan nimong kaabunda ug kabtangan mahanaw kini, dili na gayod makaplagan pag-usab.¹⁵Ang mga tigpatigayon niining mga butanga nga nadato pinaagi kaniya motindog sa layo gikan kaniya tungod sa kahadlok sa iyang pag-antos, maghilak ug kusog nga magbakho. ¹⁶Moingon sila, "Pagkaalaot, pagkaalaot sa bantogan nga siyudad nga nagsul-ob sa sinina nga pinong lino, sa tapol ug sa dagtom pula, ug gidayandayanan sa bulawan, sa mga mahalon nga bato, ug sa mga perlas!" ¹⁷Sa kalit lang nga takna ang tanan nga bahandi nasayang. Ang tanan nga mga kapitan sa barko, tanan nga mga tawo nga naa sa dagat, mga manlalayag, ug tanan diin ang panginabuhi naggikan sa dagat nagtindog didto sa layo.¹⁸Sila nagsinggit sa dihang ilang nakita ang aso sa iyang pagkasunog. Sila nag-ingon, "Unsa nga siyudad ang sama sa bantogan nga siyudad?" ¹⁹Ilang gibutangan ug abog ang ilang mga ulo, ug nagsinggit, naghilak ug nagbangotan, "Pagkaalaot, pagkaalot sa bantogan nga siyudad diin ang tanan nga adunay barko nga naa sa dagat nahimong dato pinaagi sa iyang bahandi. Sa usa lang ka takna, naguba kini." ²⁰"Paglipay diha kaniya, kalangitan, kamong mga balaang katawhan, mga apostoles, ug mga propeta, tungod kay ang Dios nagdala sa inyong hukom ngadto kaniya!"²¹Ang bantugan nga manolunda mikuha sa usa ka bato nga sama kadako sa galingan ug kini gilabay ngadto sa dagat, nga nag-ingon, "Niini nga paagi, ang Babilonia, ang bantogan nga siyudad, ilabay uban ang kagubot ug dili na gayod siya makaplagan. ²²Ang mga tingog sa mga mag-aalpa, mga musikero, ang mga tigpatingog sa mga plawta, ug sa mga tigtrumpeta dili na gayod madungog diha kanimo. Wala nay manggagama sa bisan unsa nga makaplagan nganha kanimo. Wala nay tingog sa galingan ang madungog diha kanimo.²³Ang mga kahayag sa lampara dili na gayod modan-ag diha kanimo. Ang mga tingog sa pamanhunon ug sa pangasaw-onon dili na madunggan diha kanimo, tungod kay ang imong tigpatigayon nahimong mga prinsipe sa kalibotan, ug ang mga kanasoran nalingla pinaagi sa imong salamangka. ²⁴Diha kaniya nakaplagan ang dugo sa mga propeta ug sa mga balaang katawhan sa Diyos, ug ang dugo sa tanan nga gipamatay dinhi sa yuta."

19¹Human niining mga butanga nadungog ko ang makusog nga tingog sa dakong gidaghanon sa katawhan sa langit nga nag-ingon, "Aleluyah. Ang kaluwasan, himaya, ug gahom iya sa atong Dios. ²Matuod ug matarong ang iyang mga hukom, kay iyang gihukman ang hilabihan ka daotan nga babaye nga maoy nagdaot sa kalibotan pinaagi sa iyang malaw-ay nga pagpakighilawas. Nanimalos siya alang sa dugo sa iyang mga sulugoon, nga siya mismo ang nag-ula."³Sa ikaduhang higayon misulti sila, "Aleluya! Miulbo ang aso gikan kaniya hangtod sa walay kataposan." ⁴Ang bayenti kwatro ka mga kadagkoan ug ang upat ka buhing mga binuhat nanghapa sa ilang kaugalingon ug nagsimba sa Dios nga naglingkod sa trono. Sila nag-ingon, "Amen. Aleluya!"⁵Unya ang usa ka tingog migawas gikan sa trono, nga nag-ingon, "Dayga ang atong Dios, kamong tanan nga iyang mga sulugoon, kamo nga nagmahinadlokon kaniya, kamo nga dili mahinungdanon ug gamhanan."⁶Unya nadungog ko ang kasaba nga sama sa tingog sa dakong gidaghanon sa katawhan, sama sa dahunog sa katubigan, ug sama kakusog sa lipak sa dalugdog, nga nag-ingon, "Aleluya! Kay ang atong Ginoong Dios, ang magmamando sa kinatibuk-an, maghari na siya.⁷Magmaya ug maglipay pag-ayo kita ug ihatag kaniya ang himaya tungod kay ang kasaulogan sa kasal sa Nating Karnero miabot na, ug ang iyang pangasaw-onon nag-andam na sa iyang kaugalingon." ⁸Siya gitugotan sa pagbisti sa hayag ug hinlo nga nipis nga lino (tungod kay ang nipis nga lino mao ang binuhatan nga matarong sa iyang balaang katawhan sa Dios).⁹Ang manolunda miingon kanako, "Sulata kini: Bulahan kadtong mga dinapit sa kombira sa kasal sa Nating Karnero." Siya usab miingon kanako, "Mao kini ang matuod nga mga pulong sa Dios." ¹⁰Mihapa ako sa iyang tiilan alang sa pagsimba kaniya, apan siya miingon kanako, "Ayaw kini buhata! Ako usa nimo ka kauban nga sulugoon ug ang imong kaigsoonan nga naggunit sa pagpamatuod mahitungod kang Jesus. Simbaha ang Dios, kay ang pagpamatuod mahitungod kang Jesus mao ang espiritu nga gitagna."¹¹Unya nakita ko nga naabli ang langit, ug nakita ko nga adunay usa ka puting kabayo. Ang usa nga nagsakay niini gitawag nga Matinud-anon ug Matuod. Naghukom siya uban ang katarong ug siya nakiggubat. ¹²Ang mga mata niya sama sa nagdilaab nga kalayo, ug sa iyang ulo adunay daghang mga purongpurong. Aduna siyay ngalan nga gisulat kaniya nga walay bisan usa nga nakahibalo apan siya lamang. ¹³Nagsul-ob siya sa usa ka kupo nga gituslob sa dugo, ug ang iyang ngalan gitawag nga Ang Pulong sa Dios.¹⁴Ang mga kasundalohan sa langit nagsunod kaniya diha sa maputing mga kabayo, nga nagbisti sa manipis nga lino, puti ug hinlo. ¹⁵Migula gikan sa iyang baba ang usa ka hait nga espada nga maoy mopatay sa kanasoran, ug magamando siya kanila uban ang puthaw nga sungkod. Yatakyatakan niya didto sa pug-anan sa bino ang kapungot sa kaligutgot sa Dios, nga magmando sa kinatibuk-an. ¹⁶Adunay sinulat sa iyang kupo ug sa iyang paa nga usa ka ngalan, HARI SA MGA HARI UG GINOO SA MGA GINOO.¹⁷Nakita ko ang manolunda nga nagtindog didto sa adlaw. Nagtawag siya sa makusog nga tingog sa tanang langgam nga naglupad sa kawanangan,Panganhi kamo, ug pagtigom alang sa dakong fiesta sa Dios. ¹⁸"Dali Kaona ang unod sa mga hari, ang unod sa mga pangulong sundalo, ang unod sa gamhanang mga tawo, ang unod sa mga kabayo ug sa nangabayo kanila, ug ang unod sa tanang tawo, gawasnon man ug ulipon, dili mahinungdanon ug gamhanan."¹⁹Nakita ko ang mapintas nga mananap ug ang mga hari sa kalibotan uban ang ilang mga kasundalohan. Nagkatigom sila aron sa pagpakiggubat batok sa usa nga nagkabayo ug uban sa iyang kasundalohan. ²⁰Nadakpan ang mapintas nga mananap ug uban kaniya ang bakakong propeta nga nagbuhat ug mga ilhanan sa atubangan niya. Nianang mga ilhanan naglingla siya niadtong midawat sa patik sa mapintas nga mananap ug kadtong nagsimba sa iyang larawan. Ang duha kanila gitambog nga buhi ngadto sa nagdilaab nga linaw sa nagkalayo nga asupri.²¹Ang uban kanila gipamatay pinaagi sa espada nga migula sa baba sa nagsakay sa kabayo. Ang tanan nga mga langgam mikaon sa ilang patay nga unod.

20¹Unya nakita ko ang usa ka manomlunda nga mikanaog gikan sa langit. nagbaton sa yawi sa lalom ug dili matugkad nga bung-aw ug adunay dakong kadena diha sa iyang kamot. ²Gihawiran niya ang dragon, ang karaang serpente, nga mao ang Yawa, o Satanas, ug gigapos siya sulod sa usa ka libu ka tuig. ³Gitambog niya siya didto sa kinahiladman ug dili matugkad nga bung-aw, gisirad-an kini, ug gisilyohan kini sa ibabaw niya. Gihimo kini aron nga dili na gayod siya makapanglimbong sa mga kanasoran hangtod nga matapos na ang usa ka libu ka tuig. Human niana, kinahanglan pagabuhian siya sulod sa hamubo nga panahon.⁴Unya nakita ko ang mga trono. Naglingkod didto kadtong gihatagan ug katungod sa paghukom. Nakita ko usab ang mga kalag niadtong gipangputlan ug ulo alang sa pagpamatuod mahitungod kang Jesus ug alang sa pulong sa Dios. Wala sila mosimba sa mapintas nga mananap ug sa iyang larawan, ug sila nagdumili sa pagdawat sa marka sa ilang agtang ug kamot. Nangabuhi sila, ug naghari sila kauban ni Cristo sulod sa usa ka libu ka tuig.⁵Ang uban sa mga nangamatay dili mabuhi hangtod nga matapos ang usa ka libu ka tuig. Kini ang unang pagkabanhaw. ⁶Bulahan ug balaan ang nakaambit sa unang pagkabanhaw! Ang ikaduhang kamatayon wala nay gahom ibabaw niini. Mamahimo silang mga pari sa Dios ug sa Cristo ug magahari uban kaniya sulod sa usa ka libu ka tuig.⁷Sa dihang matapos na ang uas ka libu ka tuig, si Satanas pagabuhian gikan sa iyang pagkabilanggo. ⁸Moadto siya aron sa paglimbong sa mga kanasoran sa upat ka suok sa kalibotan—ang Gog ug Magog—aron sa pagtigom kanila alang sa gubat. Mahisama sila kadaghan sa balas sa dagat.⁹Misaka sila sa halapad nga patag sa kayutaan ug gilibotan ang kampo sa mga balaang katawhan Dios, ang pinalangga nga siyudad. Apan ang kalayo mikunsad gikan sa langit ug milamoy kanila. ¹⁰Ang yawa nga milimbong kanila, gitambog ngadto sa linaw sa nagkalayong asupri, diin gitambog ang mapintas nga mananap ug ang mini nga propeta. Paantoson sila adlaw ug gabii hangtod sa kahangtoran.¹¹Unya nakita ko ang usa ka dakong trono nga maputi ug ang usa nga milingkod niini. Ang yuta ug ang langit nahanaw gikan sa iyang atubangan, apan walay dapit nga ilang kaadtoan. ¹²Nakita ko ang mga patay—ang mga gamhanan ug ang mga dili inila— nagtindog atubangan sa trono, ug gibuklad ang mga libro. Unya gibuklad ang laing libro—ang Libro sa Kinabuhi. Ang mga patay gihukman sumala sa nahisulat sa mga libro, sumala kung unsa ang ilang nabuhat.¹³Ang dagat mitugyan sa mga patay nga anaa niini. Ang Kamatayon ug ang Hades mitugyan usab sa mga patay nga anaa kanila, ug ang mga patay gihukman sumala sa ilang binuhatan. ¹⁴Ang Kamatayon ug ang Hades gitambog ngadto sa linaw nga kalayo. Kini mao ang ikaduha nga kamatayon—ang linaw nga kalayo. ¹⁵Kung bisan kinsa nga ngalan ang dili makaplagan nga nasulat sa Libro sa Kinabuhi, igatambog siya ngadto sa linaw nga kalayo.

21¹Unya akong nakita ang bag-ong langit ug ang bag-ong yuta, kay ang unang langit ug ang unang yuta miagi na, ug ang kadagatan nahanaw na. ²Akong nakita ang balaang siyudad, ang bag-ong Jerusalem, nga mikanaog sa langit gikan sa Dios, nangandam sama sa pangasaw-onon nga gidayandayanan alang sa iyang bana.³Nadungog ko ang dakong tingog gikan sa trono nga miingon, "Tan-awa! Ang puloy-anan sa Dios uban sa katawhan, ug magpuyo siya uban kanila. Mahimo silang iyang katawhan, ug ang Dios sa iyang kaugalingon makig-uban kanila ug siya mahimo nga ilang Dios. ⁴Pagapahiran niya ang mga luha gikan sa ilang mga mata, ug wala nay kamatayon, o kasub-anan, o paghilak, o kasakit. Ang daang mga butang miagi na.⁵Siya nga naglingkod sa trono miingon, "Tan-awa! Akong gihimong bag-o ang tanang mga butang." Siya miingon, "Isulat kini tungod kay kini nga mga pulong masaligan ug matuod." ⁶Miingon siya kanako, "Kini nga mga butang nahuman na! Ako ang Alpa ug ang Omega, ang sinugdanan ug ang kataposan. Kadtong mga giuhaw pagahatagan ko sa mainom nga walay bayad gikan sa tubod sa tubig sa kinabuhi.⁷Ang usa nga magmadaugon makapanunod niining mga butanga, ug ako mahimo nga iyang Dios, ug siya mahimo nga akong anak. ⁸Apan kadtong talawan, ang walay pagtuo, ang dulumtanan, ang mga mamumuno, ang malaw-ay nga pagpakighilawas, ang mga mamamarang, ang nagsimba sa mga diosdios, ug ang tanang mga bakakon, ang ilang dapit mao ang linaw nga kalayo sa nagdilaab nga asupre. Mao kana ang ikaduhang kamatayon."⁹Ang usa sa pito ka mga anghel miduol kanako, ang usa nga adunay pito ka panaksan nga puno sa pito ka kataposang mga hampak, ug siya miingon, "Dali ngari. Ipakita ko kanimo ang pangasaw-onon, ang asawa sa Nating Karnero." ¹⁰Unya gidala niya ako sa layo sa Espiritu ngadto sa dako ug habog nga bukid ug gipakita kanako ang balaang siyudad ang Jerusalem mikanaog sa langit gikan sa Dios.¹¹Ang Jerusalem adunay himaya sa Dios, ug ang iyang kahayag susama sa pinakabililhong bato, sama sa usa ka batong kristal sa matin-aw nga haspe. ¹²Kini adunay dako, habog nga paril nga adunay napulo ug duha ka ganghaan, uban sa napulo ug duha ka mga manolunda nga anaa sa ganghaan. Sa ganghaan nahisulat ang mga ngalan sa napulo ug duha ka banay sa mga anak sa Israel. ¹³Sa sidlakan adunay tulo ka ganghaan, sa amihan tulo ka ganghaan, sa habagatan tulo ka ganghaan, ug sa kasadpan tulo ka ganghaan.¹⁴Ang paril sa siyudad adunay napulo ug duha ka pundasyon, ug niini adunay napulo ug duha ka ngalan sa napulo ug duha ka apostoles sa Nating Karnero. ¹⁵Ang usa nga nakigsulti kanako adunay sukdanan nga sungkod nga ginama sa bulawan aron sukdon ang siyudad, ang mga ganghaan, ug ang paril niini.¹⁶Ang siyudad gipahimutang sa kuwadrado, ang katas-on niini susama sa iyang kalapdon. Gisukod niya ang siyudad gamit ang sukdanan nga sungkod, dose ka libu ka estadiya ang katas-on (ang katas-on, kalapdon, ug ang kahabogon susama lang). ¹⁷Gisukod usab niya ang paril niini, sinto kwarenta ey kwatro kyubits ang kabagaon pinaagi sa sukdanan sa tawo (nga mao usab ang pagkasukod sa anghel).¹⁸Ang paril ginama sa haspe ug ang siyudad sa putling bulawan, sama sa matin-aw nga bildo. ¹⁹Ang mga pundasyon sa paril gidayandayanan sa matag matang sa bililhong bato. Ang una mao ang haspe, ang ikaduha mao ang sapiro, ang ikatulo mao ang kalsidonia, ang ikaupat mao ang emeralda, ²⁰ang ikalima mao ang sardonika, ang ikaunom mao ang sardius, ang ikapito mao ang krisolito, ang ikawalo mao ang berilio, ang ikasiyam mao ang topasio, ang ikanapulo mao ang krisopraso, ang ikanapulo ug usa mao ang hasinto, ug ang ikanapulo ug duha mao ang amatista.²¹Ang napulo ug duha ka mga ganghaan mga napulo ug duha ka mga perlas, ang matag ganghaan ginama gikan sa usa ka perlas. Ang mga kadalanan sa siyudad putling bulawan, nga sama sa matin-aw nga bildo. ²²Wala akoy nakitang templo sa siyudad, kay ang Ginoong Dios, nga nagdumala ngadto sa tanan, ug ang Nating Karnero mao ang templo niini.²³Ang siyudad wala na nanginahanglan sa adlaw o sa bulan aron magdan-ag niini tungod kay ang himaya sa Dios naghayag niini, ug ang lampara niini mao ang Nating Karnero. ²⁴Ang kanasoran magalakaw uban sa kahayag nianang siyudara. Ang mga hari sa kalibotan magadala sa ilang katahom ngadto niini. ²⁵Ang mga ganghaan niini dili pagasirhan panahon sa adlaw, ug wala nay kagabhion didto.²⁶Dad-on nila ang katahom ug ang kadungganan sa kanasoran ngadto niini, ²⁷ug walay dili hinlo nga makasulod niini. Ni si bisan kinsa nga nagbuhat sa bisan unsang butang nga makauulaw o malimbungon nga makasulod, apan kadto lamang kansang mga ngalan nga nahisulat sa libro sa kinabuhi sa Nating Karnero.

22¹Unya ang manolunda nagpakita kanako sa suba sa tubig sa kinabuhi, tubig nga sama katin-aw sa kristal. Kini nag-agas gikan sa trono sa Dios ug sa Nating Karnero ²paingon sa taliwala sa agianan sa siyudad. Sa matag daplin sa suba adunay kahoy sa kinabuhi, nga nagdala ug napulo ug duha ka klase sa bunga, ug kini nagdala ug bunga sa matag bulan. Ang mga dahon sa kahoy alang sa kaayohan sa tanang kanasoran.³Didto wala na gayoy tunglo. Ang trono sa Dios ug sa Nating Karnero anaa na unya sa siyudad, ug ang iyang mga sulugoon moalagad kaniya. ⁴Sila makakita sa iyang hulagway, ug ang iyang ngalan anaa sa ilang mga agtang. ⁵Didto wala nay gabii; dili na sila magkinahanglan ug kahayag sa suga o kahayag sa adlaw tungod kay ang Ginoong Dios magahayag kanila. Maghari sila hangtod sa kahangtoran.⁶Ang manolunda miingon kanako, "Kini nga mga pulong kasaligan ug matuod. Ang Ginoo, ang Dios sa mga espiritu sa mga propeta, nagpadala sa iyang anghel aron sa pagpakita sa iyang mga sulugoon kung unsa ang kinahanglan nga mahitabo sa umaabot." ⁷"Tan-awa! Moabot ako sa dili madugay! Bulahan ang nagtuman sa mga pulong sa panagna niining basahon."⁸Ako, si Juan, mao ang nakadungog ug nakakita niining mga butanga. Sa dihang nakita ug nadungog ko sila, ako mihapa sa tiilan sa manolunda aron mosimba kaniya, ang manolunda nga nagpakita kanako niining mga butanga. ⁹Miingon siya kanako, "Ayaw kana buhata! Ako sama sa sulugoon nga uban kanimo, uban sa imong mga igsoon nga mga propeta, ug uban niadtong nagtuman sa mga pulong niining basahon. Simbaha ang Dios!"¹⁰Siya miingon kanako, "Ayaw silyohi ang mga pulong sa panagna niining basahon, tungod kay ang takna duol na. ¹¹Ang usa nga dili matarong, pasagdi nga magpadayon siya sa pagbuhat ug dili matarong. Ang usa nga malaw-ayon, pasagdi nga magpadayon sa pagkamalaw-ayon. Ang matarong, pasagdi nga mopadayon sa pagbuhat ug matarong. Ang balaan, pasagdi nga magpadayon sa pagkabalaan."¹²"Tan-awa! Mobalik ako sa dili madugay. Ang akong ganti madawat nako, aron ganti sa matag-usa sumala sa iyang nabuhat. ¹³Ako ang Alpa ug ang Omega, ang Una ug ang Ulahi, ang Sinugdan ug ang Kataposan.¹⁴Bulahan kadtong naglaba sa ilang mga bisti aron sila mahatagan sa katungod sa pagkaon gikan niadtong kahoy sa kinabuhi ug sa pagsulod sa siyudad agi sa mga ganghaan. ¹⁵Didto sa gawas ang mga iro, ang mga salamangkero, ang mga makighilawason, ang mga tigpatay, ang mga tigsimba ug diosdios, ug ang matag-usa nga naghigugma ug nagbuhat sa pagkabakakon.¹⁶Ako, si Jesus, nagpadala sa akong manolunda aron mopamatuod nganha kaninyo mahitungod niining mga butanga alang sa kasimbahanan. Ako ang gamot ug ang kaliwat ni David, ang mahayag nga Bituon sa Kabuntagon."¹⁷Ang Espiritu ug ang Pangasaw-onon nagaingon, "Adto ngari! Pasultiha ang nakadungog, "Adto ngari!" Bisan kinsa ang giuhaw, paanhia siya, ug bisan kinsa ang nangandoy niini, pakuhaa siya nga libre ug tubig sa kinabuhi.¹⁸Ako nagpamatuod sa matag-usa nga nakadungog sa mga pulong sa panagna niini nga basahon: Kung si bisan kinsa adunay modugang kanila, ang Dios magadugang kaniya sa mga hampak nga nahisulat niini nga basahon. ¹⁹Kung si bisan kinsa adunay mokuha gikan sa mga pulong niini nga basahon sa panagna, ang Dios magakuha sa iyang bahin sa kahoy sa kinabuhi ug sa siyudad nga balaan, nga nahisulat niini nga basahon.²⁰Ang usa kinsa nagpamatuod niining mga butanga nagaingon, "Oo! Ako moabot sa dili madugay." Amen! Umari ka, Ginoong Jesus! ²¹Hinaot nga ang grasya ni Ginoong Jesus magauban sa matag-usa. Amen.

Formatted for Translators

Genesis

Exodo

Levitico

Numeros

Deuteronomio

Josue

Mga maghuhukom

Ruth

1 Samuel

2 Samuel

1 Hari

2 Mga hari

1 Cronicas

2 Cronicas

Esdras

Nehemias

Ester

Job

Mga salmo

Panultihon

Ecclesiastes

Awit sa mga awit

Isaias

Jeremias

Pagbangotan

Ezequiel

Daniel

Hosea

Joel

Amos

Obadia

Jonas

Miquias

Nahum

Habakuk

Sofonias

Hageo

Zacarias

Malaquias

Mateo

Marcos

Lucas

Juan

Mga buhat

Roma

1 Corinto

2 Corinto

Galacia

Taga efeso

Filipos

Colosas

1 Mga taga tesalonica

2 Mga taga-tesalonica

1 Timoteo

2 Timoteo

Tito

Filemon

Hebreohanon

Santiago

1 Pedro

2 Pedro

1 Juan

2 Juan

3 Juan

Judas

Pinadayag