¹Yapitile wakati wa utawa wa majiti yabile njala pa nnema, ga mundu yomo Bethemu ya Yuda ayei mu nnema umo wa muabu pamope nyumbowe na banabake abele anahome. ²Lina lya mundu yomo akemelwa Elimeleki na lina lya nyumbomundu lyabile. Naomi. mainaga banabake analhome hgakemilwe mahiloni na kileoni, ambae babile baefraimu ba Bethehemu ya Yuda. baikite nnema wa muhabu no tamapoo.³Ngapo Elimeleki, nchengowe Naomi, ate waha, nga Naomi aigalii na bana bake ahele. ⁴Bana haba bakobike alwawa ba muhabu, yumo akemilwe oripa, na whenghe Ruthu. batami kwoho kati miaka khomi. ⁵Boka apo mahiloni na kileoni bote bate , Nakuneka Naomi bila nalhome wake na biila bana bake bote ablile.⁶Hapo Naomi nga muite boka mohabu pamope na kinawakabanabe no buya Yuda kwa mwanja ayuwene mu mkowa wa mohabu banga Yahweh asaidie bandu bake mumaitaji na kwapeya sakulya. ⁷nyo ateboka pandu pabile pamope na kinahaka banabe ba bana bake abhele. patehelya buyanga mu Nnema wa yuda.⁸Naomi abakee kinayumbowe banabake, ''uyende mukabuye, kila mundu yomo, munyumba ya mabake. ⁹Na Nnon'gu alaye wema jiwinu, kati mwa mulaite wema kwa habo babawili na kachangho. Nnongo abajali mwenga pata kipambolyo, kila yumo kwa nnalhome whenghe, ''Bakapo ate kwakumbatha, nga bathondholoheya malobe gabe no lhela. ¹⁰kumakia, ''lili. tulwabuya pamope na wenga kwa bandu bako,''¹¹Ila Naomi atebaya, ''mubuye banabango, kwa mwanja namani muyende na nenga? kweni balo ni bile na bana mundumbo yangho kwa ajili inu, ili bapange kinasagobinu? ¹²Mubuye, bana bangho, muyende mundela onu mwabene, kwa mwanja nenga na nngoi muno ba nanalhome, kati mbaye, ''Nipate nnalhome kilo seheseno, ''na bokapo papa bana analhome kwanyo mundawesa baliya mpaka bakholehe? ¹³Muhwa balia kotoka khonda nambleya mbheno? lili, bana bangho kiyolo muno, kuliko kiyolo sinumwe, kwa mwanja luboko lwa Yahweh yei tofauti na nee''¹⁴Ngapo kina akabanabe ngaba thondhobea molhobe gabe no lhela kabhe. Oripa anagite kwa kumkubathia, ila Ruth ate ingala nakwehe. ¹⁵Naomi atebaya, ''uphekani, nyino abuyangine kwa bandu bake na miungu yake. ubuye pamope na kwehe.¹⁶Ila Ruth atibaya, ''kana unileke mboke kutalu na wenga , kwa mwanja kwo yend, mbayenda, potama,mbatama, bandu bako ba panga bandu bangho, na Nnungo wako apanga Nnungo wangho. ¹⁷Pandu powawelya, na wehelya hapo, nahapo banjikye, Yahweh aningie, na ata namu yoti ata mwakibili sosote isipokuwa kiwho. hakika kitulekangamalii. ¹⁸Naomi pambweni panga Ruth amuite yenda nakwe , alekite taukana nakwe.¹⁹Nyo boti abhele bateyambwa mpka kilambo cha Bethehamu. pabaikete Bethehemu, Nnema woti watekwapulaikya, alwawa batebaya, ''Hayuhu Naomi.?'' ²⁰Ila atekwabakia, ''kanamunikeme Naomi munikeme uchungu, kwa nyo mwene Nnungo ambangi makowe ga golumia. ²¹Ni yhei nitwehle, ila Yahweh amkalembwiye kaya nibile ntopho bote, nyo kwa mwanja namani unikema Naomi, wakati kamubona Yahweh ateniukumu panga mwene Nnungo atenisumbuya?²²Kwanyo Naomi na Ruth muhabu, nyumbo we mwana, wake, batebuya, nyumbawe mwana wake batebuya boka mu Nnema wa muhabu. babu yangine Bethehemu pagatu mbwi mavuno ga shairi.

¹Bai Elimeleki nchangowe Naomi, abile na nnongowe akemelwa Baazi, abile tajili, na mundu maalufu. ²Ruth, mohobe, amakie Naomi, ''wende niyende nikakusanya ya maigala ga sakulyaa mununda. nalwa kumkengama wowoti ambaye napata usa pa minyo gake. ''nyo Naomi amakie. ''yenda, mwana wangho.''³Ruth ayei una mmu nunda akengime nchongho aunii. Na kumbe eneo lya nunda lya bile lya Boazi, whabile kalibu na Elemeleki. ⁴Wole, Boazi atucha Betheremu na kwabakia auni, ''Yahweh abe na mwenga, '' bate kunyangwa, ''Yahweh akubariki.''⁵Ngapo Boazi amakie nutumwa wake whayhe meleka baba unage. ubele Ngwana ayho biti wa nyai?. ⁶Mtumwa wha yemeleka ateyangwa no baya, ''ni biti wa mohabu whabuyangine na Naomi boka Nnema wa mohabu. ⁷Anibakie. 'liliwe uniluhu niune na mkusanye mabaki nga auni? kwanyo aisile una na andayendeya una mpaka nabheya mbheno, isipokuwa atephomolya pa cheni mu nyumba.⁸Boka hapo Boazi amakie Ruth, ''undaninyuwa, mwana wangho, kana ukaune mu nunda wenghe, kana uboko mu nunda wangho ila, wigale pano na biti bangho ba kazi. ⁹Ulolakeye bai minyo gako mununda wabauna analhome kwa baun na utukhegame nchogho ya alwa bhenge. buli, nabakielii analhome kanabakukunywe? napo mbona nnyota, uwesa yenda nywa mase mu kibhegha ambacho analhome bathetwlheya,''¹⁰Nga pakilikite na ngya Baazi, no kukika mwa ntwe wake mpaka pae. Atekumakia, ''Mwanja kelegani mpatike kibali pa minyo gako, hata umjali nenga na ngeni?'' ¹¹Boazi atiyangwa na kumakia, ''Nibailwe goti gogapangite mboka nchegogo yomoka, walekite bako, maboko, na Nnema whobelekwile kumkengama nkigo isa kwa bandu bangali kwa tanga. ¹²Yahweh akulhepe kwa yendo yako. Yahweh akulhepe kwa liwingi, Nnungo wa Israeli, ambae pae ya mapapayo gake bapatikye pobhutukya.''¹³Ruth atebaya, ''Nipate ruhusa pa minyo gako, Ngwana wangho kwanyo utanifaliji uyonge kie wema kachangho, ingawa nenga anga mmoja wako nnwawa.''¹⁴Wakati wa sakulya Boazi amakie Ruth, wise khono ulye badhi ya mikate, na uchuye kipande mu Divai'' Atami pamwega ya babauna, na Boazi ampeile kiasi sakulya, kukalangilwe. Ruth atelya mpaka pa tosike na nolhobha.¹⁵Pakakatweke yend una, Boazi amliye anchembe bake, baya, muneke aune paka mu masuke, na kanaumakie lyolyoti libaya. ¹⁶Na kae muneki bazi ya yeyo mu kupulusi kwa ajili ''yake, na muneki ili aune. kana mumkani kie¹⁷Kwa nyo ateuna mpaka kitamwinyo. boka hapo atenganisha nafaka na makapi ambago gaumke, nayembe nafaka yabele kati ela jimo ya shairi ¹⁸Atikwipotwa na yenda mu kilambo Ngahapo anyanibe bakimweni solo saumke. Ruth kae abaleti anyanibe nafaka yaikalangilwe yaigie mu sakulya chake.¹⁹Anyambe bamakie, ''unile kwakho kwa unile lheno? wayei panghia kwakho kasi? abalikiwe mundu wha kuyangatiye. ''hapo Ruth amakie mkiwe kuhusu mundu wha milike nnunda lyapangage kasi. Amakiye ''lina lya mundu ambaye wha miliki nunda wampangaga kasi ni Boazi.'' ²⁰Naomi amakie Ruth, abalikiwe na Yahweh, ambaye auboitelii uaminifu wake kwa badile na mwoni na babawile, Naomi atekumakia, ''Hawho mundu ni nnongwe papina twenga, ni nnongo mkombosi''²¹Ruth mmoabu amakie, ''Ni kweli, ambakie ''utame papi na anjembe bangho analhome mpaka powa yomwa una yakulya yangho yoti, '' ²²Naomi amakie Ruth ninyumbo mwana wake nnalhome, ''Ni no gelelya, mwana wangho, panga uyende na pamope na biti bake ba kasi, ili kwamba kona wapate mazala gogote mu nunda wowote.''²³Kwa nyinyo atami na akibarua alwawa ili aune mpaka yomoka yakulya ya shayiri na ya kulya ya ngano. Na atamage pamope na anyambie.

¹Naomi nkiwe, atakumakia, ''mwana wangho inila simu pala paandu pa wenga pomolya, ili makowe gako gayende kinanoga? ²Nawhembe Boazi, mundu ambaye whabile pamope na biti bake ba kasi, whembe nnongowitulii? lola kitamwinyo seno apanga kakununda shairi mu sakapu ya kobatyia.³Kwa nyinyo, uga, pakala mautaa, uwale nngumbo yako kinanoga,na uyende pa sakapu ya koba tya ila kana utanganikwe mpaka pa yomwa lya no nywaa. ⁴Na uakikise, panga, pagonja pae, upakhomboki pandu pa gonja ili kwamba bokapa wayende pake. waumukwe magolho gake, na ugonje hapo. bakapo alwa kubakia sapanga,'' ⁵Ruth amakie Naomi, ''Nilwa panga kila kilebe so baite''⁶Atehelya yenda mu sakapu ya kobatya na akengime maelekezo gapilwe na nkiwe. ⁷Boazi pa yo mwile lya na nywa na woyo wake wate ulaika, ayeigonja pae mwisho wa beka yakulya. bokapo Ruth ayei mbolembole, akakatuye magho lho ga Boazi, no gonja hapo pae.⁸Payabile kilo munamo saa nane Boazi ate ngondoka. Ategalambuka, na hapo nwawa abile agonjike mu magholo gake? ⁹Amakie, ''Wenga wa nyai? ateyangwa, ''Nnenga na Ruth namma wako na nnwawa. uniyubike shuka yako nenga na ntumwa wako nanwa wa, kwa mwanja wenga wanongo wa papipi.''¹⁰Boazi amakie, ''mwana wangho, Yahwey akubaliki. waite wema pa mwisho kuliko pa kwanja kwa nyo uyelii kwa analhome anchembe, abe tajili abe nkeba. ¹¹No boka pano kanauyogope' Nilwakupangia goti ga wa baya, kwa namna yeno kilambo cha bandu bote batangite panga wenga ni wanwawa wopalikwa.¹²Nikweli nenga nga na nongo wapipi, hata nyinyo, abile nnongo wapapipi kuliko nenga. ¹³Utame pano kiloseno, na kindae, mwana wa panga jukumu lga nnongogo wa papipi nogalelya, uneke apanga jukumu lyake lya ulongo. ila mwana apanga lii jukumu la ulongo wake, hapo nenga ngana panga kati Yahweh mwatama. ugonje mpaka kiindae''¹⁴Kwanyo Ruth agonjike mu magholho ga Baazi mpaka kiindae. Ila ayumwike mapema kabla ya whowhote kuntanga mundu whengle. kwanyo ayomile kumakia, '' kanauta nganikwe panga wanwawa waisile mu sakapu ya kobatia.'' ¹⁵Boka hapo Boazi amakie wete lmatandiyo wako na ukamulie '' papangite nyiyo, alegite ilengo nnghulho sita ya shairi mu mtandiyo no kuntweka Ruth, bikapo Boazi ayei mumuji.¹⁶Ruth pabuyangine kwa akibe, atebaya, ''wapangite buli, mwanawangho?'' Boka hapo Ruth ngamakia makowe goti gapanilwe na mundu who. ¹⁷Amakia, yeno ipemo site ya shairi yeno ambeile whembe, abaite, kanauyende mmoko gabule kwa akiloo'' ¹⁸Boka Naomi abaite, ''tama pano, mwana wangho paka pawatanga mwagabaa, kwa nyo Boazi apo molyalii mpaka paliyomwa likowe lheno leno.''

¹Nga hapo Boazi ayei mu mango wa Bethelemu no tama pae. Muda nchini tu aisile nnongo wa papipi ambae Boazi atekunongelya. Boazi atikumakia mbiga lyangho uise pano utame. bokapo mundu hawho ateisa no tama. ²Nga Boazi ngabakunya iongsi khomi ba kilambo na baya, ''utame pano. ''nganyo batami.³Boazi abakie yullo nnongo wapapipi, ''whabuyangine nakwe, ''Naomi boka kilambo cha moabu, andapimea sehemu ya oridhi ambayo abile miliki ya nkhowetu Elimeleleki. ⁴Nawasike kukujulisha na kukubakia, 'uipeme mbele ya haba babatami pano. na mbele ya iongosi ba bandu iba mwanaipangite upendile kulikhombwa, ulikombwe. ila mwaupehi kuliko mbwa, unibakie, ili nitange, ntopo whenge wha kuliko mlowa isipokuwa wenga, na nenga na nnunago'' Ngapo hayo mundu whenghe ngabaya, ''Nilwa kwikombwa.⁵Boka hapo boazi ngabaya, ''Alyo lisoba lyowapema ngunda boka mmoko ya Naomi, upalikwa kae kumtola Ruth mmoabu, mjane banaba Eliamaleki, ili kulika katu ya Lina lya marehemu kati urithi wake, ⁶''Nga hapo nnonogo wa papipi nga baya, ''Nenga niwesalii kwikombwa mwei bila leta athali mu urithi wangho binafsi. Nikupeya wenga haki ya kwiikombwa kwa ajili yako wa mwene, kwa mwanja nenga nnghombalii''⁷Yeno yabile destuli ya samani ya Israeli ukombozi no yangangana yyananoga. sibitisha makowe haga gote. mundu yulho aulike kilatu chake na kumpeya jirani yake, yeno yabile ni namna ya yekhethana ya kesalya mu Israeli. ⁸kwa nyo hayo nnongo wa papipi amakie Boazi, '' wipeme wamwene'' boka hapo alilike kilatu sake.⁹Nga hapo Boazi abakie iyongosi na bandu. boti ''mwenga mwamashaidi panga nitipema kila cha kibile cha Elimeleki na kila chakibile cha kileoni na mahilon boka mu mmoko ga Naomi. ¹⁰Pamope na hago kumusu Ruth mmoabu yumbowe mahlori, nempeile kibali panga nyumbo wangho ili ligalehe ina na urithi wa malemu, ili lina lyake kanaliobe kati ya alongobe, tabia ya bandu bake. mwenga mwa mashaidi¹¹Bandu boti na iongosi bababile mu tango, ba tebaya, '' twaki mashaidi. Yahweh ampange nwawa yuno ambae whaisili munyumba yako kati Raheli na leya. ambago abhele ba aisegite nyumba ya Israeli. Na ubarikiwe mu Efratano panga mashuuli mu Bethelehemu. ¹²Na nyumba yako kati nyumba ya peresi, ambae Tamari amapapile Yuda, phethe ubelekwe ambao Yahweh apakupea pamope na biti yuno.¹³Nyo Boazi anteti Ruth, no panga nyumbowe. Boazi atigonja nakwe, na Yahwe atekunusu pata nndumbo, na papa mwana nnalhome. ¹⁴Nnwawa yuno amakie Naomi, ''Yahweh abarikiwe, amabae anakulekalii bila nnongo wa papipi, yaani mmwana yuno. lina lyake na libe malupu mu Israeli. ¹⁵Na abe kachako wamkokii wa maisaha kipato kugoi wako, kwa mwanja mwana wako Nnkigo ambae whakupenda, ambae ni bola kachako kuliko bana analhome saba, bawapapite.¹⁶Boka hapo Naomi antweti mwana, angonjike pa kyuba sake, na kumudumia. ¹⁷Na jilani ba yulho nnwawa. pampe lina, batebaya, ''mwana abelekwile kwa Naomi '' bantinike obedi, ambae aisipanga tatebake jese, ambae. aisipanga tathebake na Daudi.²²Sino sabile kisazi cha peresi peresi ampapite Hezroni, ¹⁹Hezroni ampapite Ram, Ram ampapite Aminadabu, ²⁰Amenadabu ampapite Nashon, Nashon ampapite salmon, ²¹Salmon ampapite Boazi ampapite ¹⁸obedi, Obedi ampapite jese, na jese ampapite Daudi.

¹Kati ya mwaka wa kwanza wa koreshi, mpwahime wa Uajemi, Yahwe, a timizike lineno Lyake ambalyo Yeremia atibayo, no tindo'be'a roho ya koreshi. Lilobelya koreshi lyatisambaa no yuwanika kati na Upwalume wake. Hachi ngacha andikilwa no bailwa. ²Koreshi mpwalume wa Uajemu, andabaya Yahwe, Nu'ngu' wa mbinguni ambaibe nenga Upwalume wote wa Lunia, na anichawile nenga kunchengy jwembe nyumba muyehisalemu ya Yuda.³Swojwoti katika bandu bake [Nmingi abe pamope na kwe] awesa yenda Yekisalem na senga nyumba kwajili ya Yahwe, Nmi'ngu' wa Israel, Nmi'ngu ambaye abile Yerusalemu. ⁴Bandu ba kila pandu katika Upwalume babaigile muichi no ishi bapalikwa kwapeya bembe fedha na dhahabu, mali na anyama pamope no bu'ka kwaiyali munyumba ya Nnu'ngu' Yerusalemu.⁵Ngapo aku'hi' ba jamii ya Yuda na Benjamini, makuhani na walawi, na kila jumo ambaye Roho wa Nnu'ngu' atikunkakatuya bu'ka nosenga nyumba yake atiyi'ma. ⁶Balu'' babatindiike pa karibu bab ayangatie kwakwapeya fedha na ili''be ya dhahabu, mali na anyama, ilibe ya dhamani nopia kwa hiali.⁷Mpwalume koreshi aluswilwe ili''be Yayabile nkatii ya nyumba ya Yahwe, ambayo Nebukadreza apiitebu''ka Yerusalem' na kuibi''ka munyumba ya ibi''kilio yake. ⁸Koreshi aikabidhile monko ga Mithredathi jwabi''ka hela ambaye yatikwipia na kuibalang kwa sheshbaza, kiongozi wa Yuda.⁹Ayee yaabile idadi yake: Mabeseni thelathini ga dhahabu, mabeseni elfu jimo ga fedha, mabeseni gi''ngi ishirini na tisa. ¹⁰Mabakuli, mabakuli salasini ga dhahabu, mabakuli machini ga feza 410, ili''be elfu jimo yoyongekea. ¹¹Kwabile na ili''be 450 ya feza na dhahabu. Sheshbaza aileti''ka yoti wakati wa Uamisho. bu''ka babeli yenda Yelusalemu.

¹Abaaa ngabanduu kati jimbo baba tolitwe mateka no yeenda kwa mpwalume Nebukadneza, jwembee abatweti kutumwa babeli ''bandu bakile ''bwike mumiyi yabe Yelusalem na Yuda. ²Baisile pamope na Zerubabeli, Yoshuwa, Nehemia, Sera ya Reelaya, modrekai, Bilshani, Mispai, Bigwai, Rehumu na Baahana.aye'' nga idadi ya alalume ba banda ba izilaeh.³Waporoshi: 2172. ⁴Bana ba Shefatia: 372.⁵Bana ba Ara: 775. ⁶Bana ba Path-moabu, pitia Yeshua na Yohabu 2812.⁷Bana ba Eliamu: 1254. ⁸Bana ba Zatu: 945. ⁹Bana ba Zakai: 760. ¹⁰Bana ba Binui: 642.¹¹Bana ba Bebai: 623. ¹²Bana ba Azgadi: 1222. ¹³Bana ba Adonikamu: 666. ¹⁴Bana ba Bigwai: 256.¹⁵Banan ba Adini: 454. ¹⁶Bana ba Ateli: pitia Hezekiha: tisini na nane. ¹⁷Bana ba Besai: 323. ¹⁸Bana ba Harifu:112.¹⁹

¹Yabile miei saba baada ya bandu nba Israeli Kelebu'ka mumiji yabe, ngaba kwembanike pamope kati mundu Jumo nkati ya Yerusalem. ²Yeshua mwana wa Yosodaki na kaka bake kuhani, na zerubabeli mwanna wa sheatieli na kaka bake batikakatuka no senga madhabau ga Nmu'ngu' wa Israel nopia sadaka ya teketezwa kati mwayatagilwe musheria ya musa, Mundu wa Nmu'ngu'.³Apo ngabatumbulishe madhabau kunani ya nsingi, kwa kiolo sababile naso kwa sababu ya bandu ba nchi/bapiite sada yoteketezwa kwa Yahwe kindae na kitamwinyo. ⁴Kae nyanyalu'nyalu' bachunguzile sikukum ya banda kati mwayaandikilwe na bapiite sadaka yoteketezwa lisoba kwa lisoba kati mwayatagilwe, kila lisoba kwalisoba lyake. ⁵Kwabile na sadaka yo kila lisoba yoteketezwa na mwei mala jimo na sadaka ya lisoba lya Yahwe ya dunu, pamopo na sadaka yoti ya iyali.⁶Batumbwi piya Sadaka yoteketezwa ya Yahwe lisoba lya kwanza lya mwei wa saba, ingawannn hekalu lyabile linatuinbwali Sengelwa. ⁷Kwa nyo bapiite ela kwa wahunzi na fundi wa maboko, na babapeile sakulyo yonywa na mauta kwa bandu ba Sidoni naTiro, Lenga Panga balete mikongo ya mierezi pitya mubali bu'ka Lebanoni mpaka Yafa, na kati mwabayeke ti'lilwe na mpwalume Koreshi wa Uajemi.⁸Nga mwei unebi'le' mwaka Unebi'le' badae baisei munyumba ya Nnu'ngu' Yerusalem, Zerubabeli, Yoshua mwana wa Yosadaki, na baazi ya makuani na alawi babile na miaka ishirini na zaidi yi'meleka kasi ya nyumba ya Yahwe, ⁹Yoshua anyi'mike, munchembe wake na kaka bake, Kadmiel na bana bake, na ubeleko wa Yuda ye'mi'le'ka panga lyengo munyumba ya Nnu'ngu' panga pe na bembe kwabile na bana ba Henadadi, na ubeloko wabe, na kae alongo babe alawi.¹⁰Asengi bayemika nsingi wa Hekalu la Yahwe, Na ayi' yabapangite makuanai yi'ma na magu'bo gabe babile na mata rumbeta, na alawi bana ba Asafu, kuntukiza Yahwe kwa matoazi kati Luboko kwa mpwalume Daudi wa Israeli Mwalagile. ¹¹Bayi'mbite kwa kunumba na kunshukuru Yahwe. ''Jwemnbe ni mwema lilagano lyake ni kwali kwa Israel lindadumu milele.'' Bandu boti baku'mbwi ndoti kwa lilobe Liku'lu' hya Shangwe Kabanumba Yahwe kwa mwanja misingi ya Hekalu yapangite Ikimilike.¹²Lakini makuani bambone, alawi api'ndo ba kale, na api'ndo ba Samani baba ibweni nyumba ya kwanza, wakati misingi payabi'kilwe bati'bona kwa minyo gabe. bati'lila kwa liloba. Lakini bambone bakombwi ndo'ti kwa lilobe lya Shangwe no pulaika kwa lolibe lya Shangaza. ¹³Na matokeo yake bandu bawesikeli tofautisha lilobe lyo pulaika na lilobe lya Shangilia na malobe ga bandu baba Li'lage, kwa mwanja bandu bali'lage kwa lilobe liku'lu' lya Shangwe na lilobe Lyayowanike bu'ka kutalu.

¹Nga madui ba fuda na Benjamini pabayo wine panga bababile kuamisho basengage Hekalu la Yahwe, Nnu'ngu wa Israel. ²Kwa nyo bamwegelile Zerubabeli na aku'lu' ba jamii yabe. Ngababakie, mutulusu tusenge pamope na mwenga, kati mwenga, tumpala Nnu'ngu'n Witu, na tukwipiite kwake bu'ka lisoba ambalyo, Esar-hadoni, mpwalume wa Ashuru patuletike pandu pano.³Lakini Zerubabeli, Yoshua na aku'lu' ba kale ba jamii batibaya, ''Wengali, Lakini twenga ngatuwajibika Senga nyumba ya Nnu'ngu' witu twenga ngatulwa kunseng ya Yahwe, Nnu'ngu' wa Israel, Kati nyalu' mpwalume Koresha mpwalume wa Ashuru mwalagile''⁴Kwa nyo bandu ba munchi bazofishite maboko ga ayaudi, babapangite ayaudi bayogope Senga nyumba. ⁵Kwa nyo babaongite ashauri lenga kwa yangabana mumipango yabe. Bapangite aga Kipingi Soti sa Koreshi na Kipindi sa Utawala wa Dario Mwalume wa Uajemi. ⁶Kae katika tumbwa tawala kwake Ahasueno baandike masitaka kwa benyeji ba Yuda na Yerusalem⁷Gabile masoba ga Ahasuero ambago Artashasta, Mithredathi, na Tabeeli na aine bamwandikile Ahasuero. Balua Jaandikilwe Kialamu no tafasiliwa. ⁸Rehumu jemedali na Shimshai mwandishi baandike nyo kwa Artashasta, kusu Yerusalam.⁹Kae Rehumu, Shimshai na ayabe ambabo ni bamuzi na mafsa bi'ngi ba Selikali bu'ka Waarkewi, Wababeli na Washushani katika Waelami, ¹⁰na bembe baandike barua na bahimbine-pali abalazimishe tama Samalia pamope na babaigile Pa Kijiji sa kwiye ya mto.¹¹Aye ni nakale yabatumite kwa Artashasta:'' Atumishi bako, bandu ba mji wa kwiye ya mto, baandika nyo: ¹²Mpwalume atange panga Ayaudi baba bu'i kwako bapangile Kinyume Situ pano Yerusalem basengite mji wa Uasibakamilishe Ingombi' na balekebishe misingi.¹³Kwa nyo mpwalume atange panga manaitei mji wasengelwa na Ingu'mbi yake kamilika bapiya li Ushuru na kodi, Lakini babazulu apwalume.¹⁴Kweli mwanja tulite mwinyo wa Ikulu, yaendeza li tenga bona Isima ya mpwalume kaitekwani, kwa sababu ayo tupeya mpwalume talifa. ¹⁵Panga Uchunguzi wa ku'mbu' ku'mbu' ya tati' bake na kwilizisha panga mji wo'no wabile wa Ualibifu amabao wabazulu apwalume na miji. Wa sababisha matatizo gambone kwa apwaluma na miji. Sabile kituo Saalibia bu'ka masoba ga mbone. Na kwa nyo mji watiteketezelwa. ¹⁶Tuntalifu mpwalume panga manaitei mji na kingu'mbi' mana Usengi lwe, ntu'po Sasaigala kwajili yako katika mji waubile kwiyi ya mto''¹⁷Nga po mpwalume ngakelebwiye majibu kwa Rehumu na Shimshai na ayabe katika Samalia na babaigile mumji kwiyi' ya mto. ''Amani ibe pamope na mwenga. ¹⁸Barua yamunitumile ititafasiliwa no Somelwa kwangu' ¹⁹Kwa nyo nalagile Uchunguzi Upangi lwe na yatanganikwe panga Samani Watiasi na kwafitinisha apwalume.²⁰Afalme aku'lu' batawalike Yerusalem yoti noongoza kila pandu pa mji kwiyi' ya mto. Ada na kodi bale'pilwe. ²¹Sasa, mulagi kwa bandu ba kane baye ndeli no Senga mji mpaka pana pia amri . ²²Mube mwaangalifu kane mulisalawe ale. mwanja Kile kulilusu tishio ale' liyongekeke no sababisha asala kwa mwabapala apwalume?²³Baada ya amuli ya mpwalume Artashast Somelwa nnu'nge' ya Rehumu, Shimshai na ayabe, batibu'ka araka yenda Yerusalem, na babalazimishe ayahudi leka Chenga. ²⁴Kwa nyo kasi ya nyumba ya Nnu'ngu' Yerusalem yatiyimi'kilwa mpaka tawala mala inebi'le kwa mpwalume' Dario wa Uajemi.

¹Nga po Hagai nabii na Zakaria mwana wa Ido nabii batabilile kwa lina lya Nnu'ngu' wa Israeli kwa ayahudi wa Yuda na Yerusalem. ²Zerubabelia mwana wa Shealtieli na Yoshua mwana wa Yosadaki batikakatuka no tumbwa Senga nyumba ya Nnu'ngu' Yerusalem pamope na manabii ambabo babaamasishe bembe.³Nga po Tatenai iku'lu' wa mji wa kwiye ya mto. Shelhar-Bonzenai, na mshilika wabe, bateisa nobaya kwabe,''Nyai jwa nnagile Senga nyumba ayi' no Kamilisha Kingo'mbi'? ⁴Nyonyonyo batibaya, ''Ni maina ga bandu gani babashugulika nosenga kwoo?'' ⁵Lakini liyo lya Nnu'ngu' lyabile pamope na iongozi ba ayahudi na madui babe bawesite li kwazuiya. Bale'ndage barua itumilwe kwa mpwalume na amuli ke'le'bu'ka kwabe kwaajili ya liswala ale.⁶Aye' ni nakala ya barua Kwa Tatenai, nku'lu' wa mji kwiye' ya mto, Shethar-Bozenai na ine katika mji kwiye' ya mto ambabo babatumite kwa mpwalume Dario. ⁷Batumite Ujumbe, kumwandikya mpwalume Dario, '' Amani yambone ibe kwako.⁸Mpwalume atange panga twaye'i Yuda munyumba ya Nnu'ngu' Nku'lu'. Isengilwe na maliwe maku'lu' na mabao Ibi'kilwe mwi ngu'mbe'. Aye' . Kasi ipangilwe kwa utaratibu na indayendelya kinanoga kwa maboko gabe. ⁹Twabalokiye azee, nyai jwanagile Senga nyumba na Kingu'mbe'?. ¹⁰Kae' azee, tuwabaloke' maine gabe li'nga panga tutanger maina ga kila mundu jwabaongozite.¹¹Nabembe batutuyangwa nobaya,'' Twenga twatumishi ba Nnu'ngu' wa mbingu na nchi na twenga twisenga nyumba aye' ambayo yasengilwe miaka yambone yaipite wakati mpwalume nku'lu' wa Israel atisenga nokwikamirisha.¹²Ingawa, babatulongolile pabanchukizite Nnu'ngu' wa mbinguni, Nnu'ngu' abayeile mmaboko ga mpwalume wa Babeli Nebukadineza, amabaye ate' kwanie nyumba na kwatola bandu mateka Babeli. ¹³Kae' katika mwaka wa kwanza tawa koresha mpwalume wa Babeli, Koresha ahamurishe nyumba ya Nnu'ngu' Isengelwe'¹⁴Mpwalume Koreshi kae akae'le'bwiye ile'be ya dhahabu na fedha ya nyumba ya Nnu'ngu' ambayo Nebukadineza alikwitola muekalu Yerusalem na kwipeleka muekalu Babeli. Najwembe atikwitunza kwa Sheshbaza, ambaye asawile panga kiongozi. ¹⁵Najwembe atikumakia, '' Utole ile'be aye'. Ubo'ke na kibi'ka muekalu Yerusalem. Na nyumba ya Nnu'ngu' Isengelwe ku'lu'.¹⁶Nga po Sheshbaza paisili nobi'ka nsingi kwa nyumba ya Nnu'ngu' katika Yurusalem. na yayendelile Sengelwa, lalini bado inakamilika li.¹⁷Sasa mama yanapendeza mpwalume, na uchunguzi upamgike munyumba yo ku'mbo' kyo Babeli payabile muukumu ya mpwalume Koreshi yo senga nyumba ya Nnu'ngu' Yerusalem. Na mpwalume awesa tuma uamuzi wake kwitu.

¹Na mpwalume dario amuite Uchunguzi Upangike munyumbani ya kumbukumbu. ²Na katika mji wa Akmetha akwo media chuo Sabonekine: Kumbukumbu yake yatebaya:³Katika mwaka wa kwanza mpwalume Koreshi, Koreshi apiite amri kuusu nyumba ya Nnu'ngu' Yerusalem: Na nyumba Isengelwe ibe pandu popia dhabihu, misingi yake ibi'ke'lwe waso wake upange Sitini, ⁴na Upana wake upange sitini, Semu itatu ya maliwe mku'lu' na semu jimo ya ambao yayambi', na garama ayo yalepi' lwa bu'ka munyumba ya mpwalume. ⁵Ike'lebu' yelwe kae' ile'be ya dhahabu na fedha yayabile munyumba ya Nnu'ngu' ambayo Nebukabuneza atikwitola kwipeleka Babeli bu'ka' muekalu Yerusalem. Na aike' lebo'ye kae' Yerusalem Hekaluni. Na waibai'ka Kae' munyumba ya Nnu'ngu'.⁶Sasa Tetanai, nk'u'l'u' wa jimbo kwiye' ya mto, Shethar-Bozenai na ayabe bababile katika mji waubile kwiye ya mto, batikwitenga, ⁷Balekite kasi ya nyumba ya Nnu'ngu' bai. Iongozi azee ba kiyahudi basenga nyumba ya Nnu'ngu' pandu pake.⁸Nindalagy panga lazima lipangike kwa azee ba kiyahudi babasenga nyumba ya Nnu'ngu': Nchango bu'ka kwa mpwalume Ushuru kwiye' ya mto, yatumika katika kwale'pa bandu ba lenga panga lyengo lyabe kaneliwese yi'ma. ⁹Sosoti sasapalikwa, banang'ombe, ngondolo au ngondolo ba sadaka yoteketezwa kwajili ya Nnu'ngu' wa mbinguni, ngano mwinyo, divai na mauta kadili ya mwabalagile makuani ba Yerusalem- wapei ile'be aye kila liso'ba bila kotoka. ¹⁰Upange nyo le'nga panga baleta sadaka kwa Nnu'ngu' wa mbinguni na balu'ba kwajili yangun' Mpwalume na bana bangu'¹¹Nenga nindalagya panga jwojwoti jwate kwana amri aye', kio'ma kiboye'lwe munyumba yake. Na abi'kelwe kunnani yake. Na nyumba yake yagalambulwa panga takataka kwa sababu aye'. ¹²Nnu'ngu' yo' jwasababishe lina lyake ba amu'ya mpwalume au mundu jwa galambwa agizo alen' au bu'ya nyumba Nnu'ngu' katika Yerusalem. Nenga na Dario nilagile lino, lipangike kwa makini.¹³Na kwa mwanja amli yaitumilwe na mpwalume Dario, Tatena kiongozi wa mji wa kwiye' ya mto na Sheshthar-Bozenai na ayabe bapangite kila kile'be kati mpwalume Dario mwalagile. ¹⁴Kwa nyo azee ba kiyahudi basengite kati Hagai na Zakaria mwabaelekez'lwe kwo tabili' basengite kati amli mwaipitike kwa Nnu'ngu' wa Israel na koresh Dariona Artashasta mpwalume wa Uajemi. ¹⁵Nyumba Jakamilike lisoba linetatu lya mwei wa adari, katika mwaka wa sita wo tawala mpwalume Dario.¹⁶Bandu ba Israel, makuhani, Walawi, na bandu babaigalile babaamite bashelekie bi'ka wakfu nyumba ya Nnu'ngu' kwa pulaina. ¹⁷Bapiite ng'ombe mia jimo na ngondolo bi'nge' mia nche nche kwajili yobi'ka wakfu nyumba ya Nnu'ngu'. Mbwi malo'me ku'mi na ibi'le' bapiilwe kati sadaka ya sambi kwajili ya baizilaeli boti kila kabila nkati ya Israel. ¹⁸Kae' babapeile wajibu makuani' na walawi panga mmangano wa mengo ga Nnu'ngu' katika Yerusalem. Kati mwaiandikilwe mukitabu sa Musa.¹⁹Kwa nyo balu' bababile kutumwa bapulaikile pasaka liso'ba lya ku'mi na nche nche lya mwei wa kwanza. ²⁰Makuani na walawi bakivitnakasike bene na machinjike pasaka ya sadaka kwajili ya bababile mateka pamope na bene.²¹bandu ba Israel ambabo bali'le nyama ya pasaka ni balu' babake'le'bwike bu'ka kuamisho na bakwibaguite bene bu'ka kwa bandu bababile asafi li ba nchi yelu' na kunsawa Yahwe, Nnu'ngu' wa Israel. ²²Batipulaika noshangilia sikukuu ya mikate yaikotoka kila maso'ba saba, kwa mwanja Yahwe ake'le'bo'kie' pulaika na angala mbile mwoyo wa mpwalume wa Ashuru, na kwa yia ngupu kwa kasi ya nyumba, nyumba ya Nnu'ngu' wa Israel.

¹Tumbwe baada ya ale', kipindi sa utawala Artashasta mpwalume wa Uajemi, Ezra ateisa bu'ka Babeli. Alagulizi ba Ezra babile|: sereya, Azaria, Hilkia, ²Shalumu, sadoki, Akutubu, ³Amaria, Azaria, Merayothi, ⁴Zerahia, Uzi, Buki ⁵Abishaua, Fineasi, Eliazari ambaye ni mwana wa Haruni nku'lu'.⁶EZRA aisile bu'ka Babeli na abile ntalamu mwandishi wa salya ya Musa, ambayo Yahwe, Nnu'ngu' wa Israe afikwapeya, mpwalume ampeile kila kile'be salu'bite kwa mwanja luboko kwa Yahwe lwabile pamope. ⁷Baazi ya abelekwa ba Israel, na makuani, walawi, waimbaji, walinzi, na balu' babsa ulikwe udumu muhekalu kae' bayii Yerusalam mwaka wa saba wa mpwalume Artashasta.⁸Najwembe aikite Yerusalem mwei wa tano kati mwako wo. ⁹Najwembe abu'kite Babeli liso'ba lya kwanza lya mwei wa kwanza. Lyabile lisoba lya kwanza lya mwei wa tano ngapaikite Yerusalem, kwa mwanja luboko lunanoga lwa Nnu'ngu' lwabile pamope na jwembe. ¹⁰Ezra apiite mwoyo wake soma, panga, no fundisha malagyo na salya yaYahwe.¹¹Aye' nga amuli ambayo mpwalume Artashasta ampeile Ezra kuhani na mwandisi wa salya ya Yahwe na mala gyo kwa Israel. ¹²Mpwalume wa Apwalume Artashasta, kwa kuhani Ezra, mwandisi wa salya ya Nnu'ngu' wa mbinguni. ¹³Nipia amuli panga mundu jwojwoti Israel katika upwalume wangu' pamope na makuhani na walawi ambabo babamimikia yenda Yerusalemu, bawesa yenda pamope na wenga.¹⁴Nenga na mpwalume na ashauri bangu' saba, tunda kuntuma mwaboti yenda tanga kuusu Yuda na Yerusalemu usiana na salya ya Nnu'ngu' ambayo ibile maboko gako. ¹⁵Ya kubidi ulete Dhahabu na fedha ambayo bapiite kwajili ya Nnu'ngu' wa Israel. ambaye makasi gake Yerusalem. ¹⁶Fedha yaipiilwe kwa iiyali na Dhahabu yoti yaipiilwe Babeli pamope na mapiyoga iyali gabapiite bandu na makuani kwajili ya nyumba ya Nnu'ngu' katika Yerusalem¹⁷Bai upi'me yoti sadaka ya ngondolo, beberu, ngondolo, bwembe no yonywa, wibu'ya pamadhabahu ambayo ni nyumba ya Nnu'ngu' wako apa pa Yerusalemu. ¹⁸Upange nyo pamope na semu ya fedha na dhahabu, mwomwoti mwawabona indakunogelya wengi na alongobo, kumpendeza Nnu'ngu'.¹⁹Wibike ile'be yaibui'lwe kwa iyali nnongi yako kwa mwanja ya huduma ya nyumba ya Nnu'ngu' Yerusalem. ²⁰Kile'be se'nge' sosoti ambaso kindapalikwa munyumba ya Nnu'ngu' wako ambaso Undalipala, Galama yapite muazina yango'.²¹Nengan nampwalume Artashasta, mbiya amri kwa atunza hazina boti mjini kwiyi' ya mto, sosoti Ezra salu'ba kwinu apalikwa peyelwa soti, ²²ata zaidi ya talanta mia jimo ya fedhna ile'ngo mia ya ngano, balhi mia ya divai bathi mia ya mauta, na kae' mwinyo bila kilingo. ²³Sosoti ambaso kiamulilwe bu'ka kwa Nnu'ngu' wa mbinguni, Ukipange aso kwa usufu wa nyumba yake. Mwanja namani nyongo yake Ise kupwalume wangu' na bana bangu'?²⁴Tebapeya talifu bembe kusu mwenga panga kane bantose ushuru wowoti au kodi kwa kuhani, mlawi, nnyimbi, ninzi au kwa mundu jwa sulikwe muuduma ya Hekalu na ntumishi katika nyumba ya Nnu'ngu'²⁵Ezra, kwa hekima yakupeile Nnu'ngu' ikulazimu sawa amuzi na mundu jwaelewa kwaudumia bandu kati mji kwiye' ya mto no saidia jwo jwoti jwatangite salya ya Nnu'ngu' waho. Kae ipalikwa wafundishe bahi baba kotwike tanga salya. ²⁶Upiye azabu kwa jwojwoti jwenge salya ya Nnu'ngu' au salya ya mpwalume manaiwezekine kwa kiwo, amiilwa, tolelwa maliyake au tabilwa.²⁷Atukuzwe, Yahwe, Nnu'ngu' wa alongoh' bith, ambaye abi'kite nkanti ya mwoyo wa mpwalume ili kilendela nyumba ya Yerusalem, ²⁸ambaye aendelize lilagano kwangu' kwa Uaminifu nno'ngi' ya mpwalume na ashaudi bake na nku'lu' wake mumamlaka, nayiitwe ngupu, na maboko ga Yahwe, Nnu'ngu' wangu, nanenga nabakusinye iongozi bu'ka Israel yanda pamope na nenga.

¹Aba ni ongozi ba alongili familia ambayo yabui babeli pamope na nenga kipindi sa utawala wa pwalumw Artashasta. Mwana wa Finahasi, Gershoni. ²Mwana wa Ithamari Daniel. Mwana wa Daudi, Hutushi ambaye ni mwana wa Shekania, ³ambaye kae' mwana wa porosho na Zakaria na pamope na jwembe kwabile na analu'me miajimo a musini batambulikwe mulukolo lwake.⁴Bana ba pahath-mohabu, Eliehoenai mwana wa Zerahia na pamope na jwembe alalu'me mia ibi'le'. Banan ba ⁵Shekaniah, Yahazieli na pamope na jwemben alalu'me mia itatu. Bana ba ⁶adini, Ebadi, mwana wa Yonathani pamope na jwembe baandikwe alalu'me amusini. ⁷Bana ba Elamu, Yeshaya mwana wa Alhalia pamope najwembe baandikilwe alalume sabini⁸Bana ba Shefatia, Zebadia, mwana wa mikaeli pamope na jwembe baandikilwe alalu'me themanini. ⁹Bana ba Yohabu, Obadia mwana wa Yehieli pamope na jwembe baandikilwe alalume mia ibi'le na kumi na nane. Bana ba Bimi. ¹⁰Shoromithi, mwana wa Yosifia na pamope na jwembe baandikishwe alalu'me alalume mia jimo na sitini. ¹¹Bana ba Bebai, Zekaria mwaa wa Bebai pamope na jwembe baandikilwe alalu'me ishirini na nane.¹²Bana ba Azgadi, Yohana mwana wa Hakatavi' pamope na jwembe baandikilwe alalu'me mia jimo na ku'mi. ¹³Balu' bana ba Adorikamu baisile badaye. Na aga nga maine gabe: Elifereti, Yeueli na Shemaga na pamope na bembe baisi alalu'me sitini. ¹⁴Bana ba Bigwai, Uthai, mwana wa Zebudi na pamope na jwembe baandikilwe alalu'me sabini¹⁵Nabakusinye asafili bandali yaielekeage Aheva. Twabi'kite kambi mudawe masoba gatatu, nabalolite bandu na makundi, lakini na babweni li bana levi nkati yabe. ¹⁶Kwa nyo natumite kwa Eliezeri, arieli, Shemaya, Elnathani, Yaribu na Elnathani na Nalhani, Zakaria na Meshulamu bababile iongozi na kwa Yoyaribu na Ennathani ambabo babile balimu.¹⁷Kae' nabatumite kwa Ido, kiongozi wa kasifia, nanbabakie si'lu' sabamakia Ido, na jamaa bake, atumishi ba Hekalu baishile kasifia, kwa nyo tuma kwitu atumishi kwajili ya nyumba ya Nnu'ngu'¹⁸Kwanyo batutumite twenga kwa Nnu'ngu' na luboko lunanoga lwabandu jwakemikue Ishekeli. Abile mwana wa mali mwana walevi mwana wa Israel. Aisile na bana ku'mi na anane na alongo. ¹⁹Pamope najwembe Hashabia, pamope na Yeshaya wa bana ba merari na alongo bake na bana baka jamula bandu ishini boti. Nkati yabe. ²⁰Mwabe basaulikwe tumikia katika Hekalu, ambapa Daudi na aku'lu' babapeile kwaudumia Alawi: mia ibi'le ishirini kila jumo wabe alagilwe kwa maina²¹Kwae' natangazite taba mto Ahava ili, kwinyenyekeza nno'ngi' ya Nnu'ngu' pala nde'ta yainyokite bu'ka kwabe kwajili itu, bana bitu na mali itu, ²²Nabwai Oni kumi'ba mpwalume kwajili ya jeshi au mwo'buika farasi kwajili yokutule'nde' la patwa baa munde'la, bu'ka tumakie mpwalume ''luboko lwa Nnu'ngu' lubile pamope na boti babampala kwa gananoga. Lakini uwezo wake na nyongo yake ni kunani ya balu' boti baba mwasi jwembe. ²³Kwa nyo twatifunga na kunsi Nnu'ngu' kwa lijambi lyo.²⁴Kae nasawile bandu ku'mi na ibi'le buka kwa kuhani. Sherebia na Hashabia na alongo ba bi'ngi' ku'mi. ²⁵Nagilinga kwajili yabe fedha, dhahabu no yombo ya sadaka kwajili ya nyumba ya Nnu'ngu' kwa apwalume, ashauli, na akulu' ba Israel boti. bapiite kwa iyali.²⁶Kwa nyo nabale'ngite maboko gabe talanta ya fedha mia sita na hamsini, talanta mia jimo ya yombo na fedha, talanta mia jimo ya dhahabu. ²⁷Ifaa ishirini ya dhahabu kwa pamope ya bile na thamani ya elufu jimo dorkoni na ile'be ibi'le' ya sanamu yayapangilwe kati dhahabu yainoge lile. Alafu natikwabakia, mubikilwe wakfu kwa Bwana, na ile'be nayembe na fedha na dhahabu, ipiilwe kwa ajili kwa Yuhwe, Nnu'ngu' ba alongoli bitu.²⁸Alafu natikwabakia, mubi'kilwe wakfu kwa Bwana, na ile'be nayembe na fedha na dhahabu ipiilwe kwa ayali kwa Yahwe, Nnu'ngu' ba alongoloi bitu. ²⁹Mwilole na kwitunza mpaka pamwailinga nnu'nge' ya makuhani, walawi, na iongozi ba alongoli ba jamii ya Israel katika Yerusalem katika nyumba ya Nnu'ngu'. ³⁰Makuhani na walawo bayeketile ile'ngo ya fedha na dhahabu na ile'be kwaji yo kwitola na kwipeleka Yerusalem, munyumba ya Nnu'ngu' witu.³¹Twatibu'ka yenda mto Ahava lisoba lya ku'mi na ibi'le' katika mwei wa kwanza yenda Yerusalem, Luboko lwa Nnu'ngu' Lwabile pamope natwena, watule'nde'lite na maboko ga adui na bahi babapalage panga fujo munde'la. ³²Kwa nyo twajingile Yerusalem notama mo kwa masoba gatatu.n³³Lisoba linanche che kae' fedha na dhahabu na yombo yatile'ngi'lwa nkati ya nyumba ya Nnu'ngu' witu kwa maboko ga Meremothi mwana wa Uria kuhani, na pamope nabo abile Eleazari mwana wa Finehasi, Yozabadi mwana wa Yeshua, na Noadia wa Binui, Walawi. ³⁴Idadi no topa kwa kila kile'be yawezike tanganikwa uzito woti wawesike andikilwa katika kipindi aso³⁵Na balu' bu'ka tekelwa, bandu ba Uhamisho bapiite sadaka yateketeze lwa kwa Nnu'ngu' wa Israel, ngondolo tisini na sitini na sita bana kondoo sabini na saba na mbwi alalu'me ku'mi na abi'le' kati sadaka ya zambi. Yoti yabile sadaka yoteketezwa kwajili ya Yahwe. ³⁶Kae babapeile amri ya mpwalume kwa aku'hi ba mpwalume na nku'lu' katika mji wa kwiyi ya mto, na babasaidie bandu ba nyumba ya Nnu'ngu'

¹Kipindi Sangapangike mambo ago, aku'lu' baise kangu no kunibakia, 'Bandu ba Israel, Makuani na walawi bawesike kwibagua bene bu'ka kwa bandu ba nchi yi'ngi' na maovu gabe: Wakanani, Wahiti, waperuzi, wamo habu, wamisri na waamri. ²Kwamwanja batweti baazi ya ainja na bana alalu'me, bakwiyangabine bandu atakatifu na bandu ba nchi yo'nge' na aku'lu' ba iongozi pangite bakwanza katika Imani aye potofu.³Panayo'wine aga, naopwanie ngu'bo yangu' na likanju nosekwa nywilli mutwe na ndeu na natami pae' wasa. ⁴Na balu' babalendime kwalineno lya Nnu'ngu' wa Israel kuhusu imani mbou bakusanyike kwangu' wakatik natami pae nabile no oni adi ika kipindi cha sadaka ya kitamwinyo.⁵Lakini katika sadaka ya kitamwinyo nayimi panafasi yangu' nibile nanyenyekevu na ngu'bo yaipopwanik na nganju, na napigite majua nonyosha maboko gangu kwa Yahwe Nnu'ngu'. Nabaite. ⁶''Nnu'ngu' wangu', nibi na Oni nistaili li ata tu'ndo'bi'a kuminyo yangu' kwako, makosa gitio gatuku'la adi loka ntwe na mabou gitu gatiyo ngekeka Iha mbinguni⁷Bu'ka li'soba lya alongoli bitu mpaka na mbi' yambino tubile mumakosa maku'lu'. Makosa gitu, iongozi, Makuhani, babile mumaboko ga mpwalume wa lunia luno, katika upanga, tekelwa no nyanyasilwa na tubi na oni ya kuminyo ato lino.⁸Nambia'mbi'no kwa kipindi kiipi, neema bu'ka kwa Yahwe Nnu'ngu' witu isikutuleka twatuigile twachini na kutupeya imili semu mbeletau. Ayi yabile kwajili ya Nnu'ngu' witu kuyi'ya nura muminyo gitu na kufupeya nafu twenga twatubile twatumua. ⁹Mwanja twenga twatumwa, latikini Nnu'ngu' balo anatulibalya li lakini ayongiye lilagano la Uaminifu witu, agapangite ga nnu'ngi' ya minyo ga mpwalume wa Uajemi. Lenga panga awese kutupeya ngupu ya yambi' lenga panga tuwese senga nyumba ya Nnu'ngu' na tiwesa bu'ya mojuto. Apangite ga le'nga awese kutupeya nsingi wa Usalama katika Yuda na Yerusalem.¹⁰Lakini nambiya mbi'no Nnu'ngu' witu tubaye namani baada ya aga? Tulibalile amuli yako. ¹¹amuli ambayo wabape, manabii atumishi bako, paki pawabaite, ''Nchi aye' yamujingya kwimiliki nchi njapu. Iyangabanike na bandu bange utalatibu, utieneya bu'ka pandu pamo yenda pi'nge' kwa usapu wabe. ¹²Kwa nyo nambiyambi'no kane mwapei bale' binu kwa bana babe, kane mutole bale' babe kwajili ya bana binu, kane mupale' amani kwabe na fadhili, lenga panga muwese ba imala no lya inanoga ya nchi, kwa nyo wasababisha bana binu miliki kwa wakati woti'''¹³Baada ya goti pilya kwitu kwa sababu ya uovu witu na makosa gabe maku'lu', bu'ka apo, Nnu'ngu' witu, kutubia makosa gitu no kutuazibu mwatustaili na watulekite kati mabaki. ¹⁴Tuwesa ti'kwana Kae' amri yako nojingilyana mundoa, na able bandu baba kotoka kota utaraitibu? Yembe wasukwa li na kutubu'ya twaboti ntopo jwoigala, ntopo jwotoloka.¹⁵Yahwe, Nnu'ngu' wa Israeli, wenga anga mwene haki kwa mwanja tuigile twa chini maigalo hadi lisoba lya le'no. Lola, tubinnu'nge' yako na makosa gitu, kwa mwanja ntu'pu' ata jumo jwawesa yima nnu'nge' kwa sababu ya ale'.

¹Wakati Ezra kalu'ba notubu, atile'la na kwitu'mbuya pae' nnu'ngi ya nyumba ya Nnu'ngu', nkusanyiko nkulu' wa analu'mu ba Israel, alwana na bana bakusanyike kwake, kwa mwanja bandu bendele'la sana. ²Shekania mwana wa Yehieli, mwana wa Elamu amakiye Ezra, 'Tupangite twaaminifu li kwa Nnu'ngu' na tukobile alwawa ageni bu'ka nchi yinge'. Lakini pamope na alyo, bado kubile na tumaini kwa Israel.³Sasa tubi'ke lilagano pamope na Nnu'ngu' witu kwabu'ya alwawa boti na bana babe boti. Le'ngana na maelekezo ga Bwana, na maelekezo ga balu' babalendema, bu'kana na amuli ya Nnu'ngu' witu, na aye' ipangike bu'kana na salya . ⁴Uye'me' lijambo ale likuusu wenga, na twenga tubile pamope nawenga, ube imara nopanga ale.⁵Kwa nyo Ezra aliyima nopanga makuhani na walawi na waisrael boti baadile panga kwa nde'la ayo. Kwanyo boti bapiite kilapo. ⁶Nga apo Ezra pakakatwike bu'ka nnu''ngu' ya nyumba ya Nnu'ngu' no yenda musumba sa Yohohanani mwana wa Eliashibu na balu. bene imani ntu'pu' bababile kuamisho.⁷Kwa nyo batumika lineno katika Yuda na Yerusalem kwa bandu boti babake'le'bwike bu'ka kutumwa kusanyika Yerusalem. ⁸Jwojwoti kotoka Isa katika masoba gatatu bukana na maelekezo bu'ka kwa aku'lu' na iongozi atolelwa mali yoti na atengelwe na likusanyiko liku'lu' la bandu ambabo bateisa bu'ka Uhamishoni.⁹Kwa nyo bandu boti ba Yuda na Benjamini baku sanyikeYerusalam kwa mso'ba gatatu. Yabile mwei wa tisa na lisoba lya ishirini lya mwei bandu boti bayi'mi nnu'nge' ya nyumba ya Nnu'ngu' na batilendama kwa mwanja ya neno na ula. ¹⁰Ezra kuani aliyi'ma no baya, ''mwenga mwabe mpangite uasi, mweng muishile na alwawa ageni no yongeya makosa ga Israel.¹¹Lakini nambi'no mupei sifa Yahwe, Nnu'ngu' wa alongoli binu' na munge mapena'gake, mukwitenge na bandu ba nchi na alwawa bakigeni.¹²Mkwembaniko wote wajibwile kwalilobe. ''Tulwapanga kati mwobaite, ¹³ijalisha li, babile bandu bambenie na kipindi sa Ula. Tubile li na ngupu yoyi'ma panja na aye liso''ba limoli au gabi'le' go panga lyengo, kwa mwanja tukoseite katika jambo le'no.¹⁴Kwa nyo api'ndo bitu bawakilishe nkwembano woti ibe panga boti babarusiwite alwawa ageni ishi mumiji itu baise katika muda waupangilwe na iongozi ba mji bamuzi ba nyi adi apo nyongo ya Nnu'ngu' payabu'ka bu'ka kwitu. ¹⁵Yohanathani mwana Asaheli na Yazeya mwana wa Tikwa batipinga ale' Meshulamu na shabethai mlawi babaungite luboko lwabe.¹⁶Kwa nyo bandu bababu'i kuamisho bapangite nyo, Ezra kuhani asawile alalu'me, iongozi alongoli ba lukolo na nyumba, abo boti kwa maina na balilolite liswala ale' liso'ba lya mwei wa ku'mi. ¹⁷Liso'balya kwanza lya mwei wa kwanza bayomwile chunguza baki alalu'me babaishi na alwawa ageni.¹⁸Nkati ya bana ba kikuhani kubile na baki babaishi na alwawa ba Kigeni. kati yabe ni mwana Yoshua mwana Yosadaki nna akina kaka bake ambabo babile Maa sela, Eliazeri, na Yaribu na Gedalia ¹⁹Kwa nyo baamuite kwabu'ya ajumbo babe. Kwa mwanya babile na makosa, bapiite sadaka ya ngondolo mumingo kwanja makosa gabe.²⁰Nkati ya bana ba Imerik Hanani, na Zebadia. ²¹Nkati ya bana ba Harimu, Maaseya, na Eliya na Shemaya, na Yehieli na Uzia. ²²Nkati ya bana ba pashiri, Elasa.²³Nkati ya walawi: Yozabadi na shimei na kelaya [ngajwembe kelita] na petha ia, na Yuda na Eliezeri, nkati ya ayimbi Eliashibu na kati ya alinzi Shalumu, Telemu na Uri. ²⁴Nkati Israel babaigile ²⁵Nkati ya bana ba paroshi, Ramia na Izia na malkiya na miyamini na Eliazari na Malkiya na Benaya²⁶Kati ya bana ba Elamu, Mataniana Zekaria, na yeehieli, na Abdi na Yeremolhi na Eliya. ²⁷Nkati ya bana ba zatu: Elionai, na Eliashibu, na Matania na Yeremothi na Zabadi na Aziza. ²⁸Nkati yabe banaba Bebai Yehohanani, na Hanani na Zakai na Athlai. ²⁹Nkati ya bana ba bani: Meshulani na Maluki, na Adaya na Sheali na Yeremothi.³⁰Nkati ya bana ba pahath-Mohabu, Adna na kelali na Benaya na Maaseya na matamia, na Besaleli na mwe'njawa wa Manase. ³¹Na kati ya bana ba Harimu. Eliezeri na Ishiya, na Malkiya na Shemaya na Shimeoni, na ³²Benyamini na Malule na Shamaria³³Kati ya bana Hashumu' Matenai, na Matatana Zabada, na Eliferesti na Yeremai, na shimei ³⁴Nkati ya bana na Bani: Maadai, na Amramu na Aueli, na ³⁵Benaya, na Bedeya na Keluhi, na ³⁶Wania na Meremothi, Eliashibu,³⁷³⁹Matania, na Matenai' na ³⁸Yaasi. Kati ya bana ba Binui. Shimei, Sheremia, na Natham, na Adaya, na ⁴⁰Maunadebai, na Shashai, na Sharai⁴¹Azareri, na Sheremia, na Shemaria, na ⁴²Shalumu, na Amaria na Yusufu. ⁴³Nkati ya bana ba Nebo: Yeieli, na Mathiana zabadi, na zebina, na Ido, na Benaya ⁴⁴Aba boti bakobike alwawa ageni na bazi yabe bapapite bana.

¹Makowe ga Nehemia mwana wa Hakalia abile, kwa mwei wa kisleu, kwa mwaka wa Ishirini, nabile pa nema nkolo wa sushani, ²Yemoo wa alongo bango, Hanani, aisilepamope na bandu benge boka Yuda, nane nganalokia panga hayahudi babalamite, hayahudi babaigile bababile kwoo, na kuhusu Yerusalemu.³Ngabanibakia, ''Balo bababile pene n'koa golo babaokwike kwa tabilwa poo kwa shida ngolo na oni kwa mwanjaa kingombe cha Yerusalemu utebomoka na milyango yake ilakaswike na mwoto.''⁴Na popo tu paniyowine makowe ganoo, nganitama no lela, na kwa masuba na yendelile ombolenza na funga no loba nnunge ya N'nongo wa Mbinguni. ⁵Bokapo nganibaya, ''Wenga nga wa ngwana, N'nungo wa mbinguni, N'nongo waubile nkolo na ywaomongelwa, na tekelenza langana na upendo wangeyomoka pamope na balo babakupendile no kamwa amli yake.⁶Upekani loba kwango na umukwe minyo gako, lenga upekani sala mtumishi wako panga nambeambeno nendasali N'nunge yako mutwekati kilo kwa mwanja ya bandu ba Israeli atumishi bako. Nenga nendayeketya dhambi ya bandu ba Israeli, ambayo tuteipanga dhidi yako. Bote nenga na nyumba ya tante banga tupangite dhambi. ⁷Tupangine maakau kwele kunani yako, na twiangalielii amri, sheria, na tuselwa wawa mwamulise mbalia wako musa.⁸Chonde ukomboki likowe lomwa mulise mbalia wako musa, pamwapangite bila aminika, nalwa kupalagana kati ya amataifa. ⁹Lakini mana muyangine kwango na kangama amli yango na kuipanga, menaipangite bandu bako bamesekine pae ya mbingu ya kutalu, Nanenga na lwakwabeka pamope boka kwoo na kwaleta pandu palo panipachaile lenga nilipange lina lango.¹⁰Nambeambe bembe ni abalia bako na bandu bako, balo bawaokowike kwa ngupu yako ngoloo na kwa luboko lwako lwene ngupu. ¹¹Ngwana, niluba, upekani lelo maombi ga mabalia wako na sala ya abilia bako balo babapulaikya heshimu lina lako. lelo unifanikishe mbalia wako leno, na unjali rehema nonge ya mundu yoo'' Nabile mkengei wa mfalme.

¹Kwa mwei wa Nisani, kwa mwaka wa ishirini wa mfalme artashasta, achawile wembe, na nganitola wembe na kumpea mfalme. lelo ni waileli kokoleka Nnunge yake. ²Lakini mfalme nganibakia, ''kwa kelee kuminyo yako kubile na huzuni? ubenekanali panga watamwee. Yenoo lanzima ibee huzuni wa moyo '' Boka poo nganiyogopa sana.³Nganimakia mfalme, '' Mfalme, ilamee bile mwisho. kwa kelee kuminyo yango keneku pange na huzuni? menaipangite nema, pandupa masiko ga tante bango, gabile katika makachakacha, na milyango yake gaharibike kwa moto''⁴Bokapo mfalme nganibakia, upala kelee nipangee? kwa nyoo nganinoba N'nungo wa mbinguni. ⁵Nganimakia mfalme, ''Mfalme menaumbweni kinanoga, na menaibile abalia wako apangite gananoga paminyo gako uweso kunituma Yuda, nema wa masiko ga tante bango, lengo ni pate kuusenga kabe'' ⁶Mfalma ngajibu [na malkia kae abile atami pamopenakwee], Watama kwa muda gani mpaka ubuyee? mfalme ngabona kinanogaa kunipeleka nanenga nganimpaa muda.⁷Nganimakia mfalme, ''Menaibile ya kupulaisa mfalme, unipe barua kwa mwanjaa ya hapendo kwiye ya libende, lenge, lenga bawese kwiyeketea nipete katika kilambo chambe mundela yenda Yuda. ⁸Nakabe ibee barua kwa Asafu, nendeli wa mwitu wa mfalme, lenga anipei mkongo wa pangya kilengo ya malango na ngome karibu na hekalu, na kwa kingombe cha kilambo, na kwa nyumba ambaya mbatama, ''kwa nyoo kwa mwanja luboko lunanoga lwa N'nungo lwabile kunani yango, mfalme anieile hitaji lango.⁹Naikite kwa apendo kwiye ya libede, na kupeya barua ya mfalme. Bai mfalme abile apelike maafisa ba jeshi na aomboka farasi pamope nanenga ¹⁰Sanbalati mhoroni na Tobbia mbalia wa Amosi pabayowine likowe lino, batekulipulaikya sana na kwa mwanja mundu ateisa ambaye abile kapaya kwa saidia bandu ba Israeli.¹¹Bai nganibuya Yerusalemu, na nabile kwoo masoba gatatu. ¹²Nayumwike kiloo, nenga na bangu achenee pamope na nenga. Nimakiye lii mundu yoyote chela N'nungo wango chabei ngati ya moyo wango panga Yerusalemu. Habileli na kinyama pamope na nenga, Ua yaloo ywabile nimwombwike.¹³Nateboka kiloo kwa ndela ya niyango wa mende, nalengite loche lwa N'Gambo na kwene niango wa jaa, na kabwa ingombe ya Yerusalemu ambayo ibomolilwe, na milango ya mbao ialibika na moto. ¹⁴Bokapoo nginiyenda pene lango na chemchemiya mfalme. Nafasi yabile njene sana kwa mnyama ywabile nimwombwike peta.¹⁵Kwa hiyo nayei kiloo choo mbwega ya libendee no lola kingombe, nganibuya nchogoo no jingia kwa niango wa mende, na nyoo nganibuya. ¹⁶Hatawala batangitelii paniyeni au chelo chanipangite, na nabakiye lii hayahudi, wala hapendo badini, wala hapendo, wala hatawala, wala benge babapangite kazi yoo.¹⁷Nganabakia, ''mundabona shida yatubile nayo, jinsi Yerusalemu ibile katika makachakacha na milyango yake laribike kwa moto. muise, tusenge upya kingombe cha Yerusalemu, lenga kenetubee na oni kabee. ¹⁸Natekumakia panga luboko lunanoga lwa N'nungo wango wabile kunani yango na kabee kuhusu makowe ga mfalme ambagoo atekuni bakia gababaya, '' Hebu tuboke na senga'' kwa ngoo ngabaimalika moko gabe kwa ajili ya kazi inanogaa.¹⁹Lakini sanbalati mhoroni, na Tobia mbalia wake mwamoni, na Geshemu, mwarabu, payowine ikowe yoo, ngabatueka na kututukana, ngababaya, ''Upanga kelee? atee, uyomana na mfalme?.. ²⁰Bokapo nganayangwa, ''N'nungo wa mbinguni alwatupeya Ufanisi. tuwenga ni abalia bake twaboka ba senga. Ila ntopo sehemu, ntopo haki, na ntopo longa la kihistoria kwa Yerusalemu.

¹Bokapo Eliashibu, mpendo wa dini nkolo, ngayemaa pamope na alongo bake apendo ba dini, ngabasenga niyango wa ngondolo. batekwa nogea na beka milyango yake. Babe wakfu mpaka nala wa Hamea na mpaka nala wa Hananeli. ²Badala yabe bandu ba Yeriko batesenga, na badala yabe zakuri mwana wa Imri atesenga.³Bana ba senaa ngabasenga ni yango wa o'mba. Bandabeka yakamulikia yake na beka milyango yake na yoma yake na makomeo ngake. ⁴Meremoth atetayarish sehemu yaigelile. ywembe ni mwana wa Uria mwana wa Hakosi. Na badala yambe mushulamu ngatengenenza ywembe mwana wa Berekia mwana wa Meshezabeli. Karibu naboo sadoki. ngatengenenza ywembe ni mwana wa Baana. ⁵Badala yabe watekoi ngabatengenenza, ila ayemeleki babe batekana panga kazi yabalagilikwa na apendo babe.⁶Yoyada mwana wa pesea, na Meshulamu mwana wa Besodeya, batetengenenza niyango wa samani. ngababeka yokamulikia, no beka milyango yake na yomaa yake na makomeo gake. ⁷Nebembe meletia mgibeoni, na Yadoni meronothi, bando ba Gibeoni na mispa, bapangite matengenenzo kunani ya sehemu ambayo mpendo wa nkow na kwiye ya libende atetama.⁸Na badala yake Uzieli mwana wa Harhaya, yomoo wa ayani dhahabu, ngabatengenenza, nga badala yake Hanania, ywatengenenza wa mauta. Ngabasenga kabe Yerusalemu mpaka kingombe nkoloo. ⁹Na badala yabe Refa ya mwana wa Huri ngasenga. Abile mtawala wa nusu ya wilaya ya Yerusalem. ¹⁰Na badala yabe Yedaya mwana wa Harumafu ngasenga karibu na nyumba yake. Na badala yake Hatushi mwana wa Hashabne ya ngasenga.¹¹Malkiya mwana wa Harimu na Hashubu mwana wa pahati moabu, basenge sehemu yenge pamope na nala wa tanuu. ¹²Badala yake shalumu mwana wa Halohashi, mpendo wa nusu ya wilaya ya Yerusalemu, ngasenga pamope na aenja bake.¹³Hanuni na benekaya ba zanoa batesenga ta niyango wa mende. Batesenga kabe no beka milyango yake, na yoma yake na makomeo ngake. Basengite dhiraa elfu mpaka lango la twelya.¹⁴Malkiya mwana wa Rekabu, mpendo wa wila ya ya Beth- Hakeremu, ngasenga lango la twelya. Atesenga no beka milyango ya yake, na yoma yake na makomeo gake. ¹⁵Shalumu mwana wa kolhaze, mpendo wa wilaya ya mispa, ngasenga niyango wa kinywanywu. Atesenga, no beka kiwekelyo kunani yake na makomeo gake. Atesenga kambe kingombe cha kumbwani wa silowamu kwa bostani ya mfalme, mpaka ngazi ya longoya boka nema wa Daudi.¹⁶Nehemia mwana wa Azbuki, ntawala wa nusu ya wilaya ya Beth - sura, ngasenga sehemu yoo, boka masiko ya Daudi, mpaka birika lalisengilwe na bandu, na nyumba bandu bene ngupu. ¹⁷Badala yake, walawi batesenga, pamope na Rehemia mwana wa Bana na Badala yake, Hashabia, ntawala wa nusu ya wilaya ya keila, kwa wilaya yake.¹⁸Badala yake bandu ba nemaa wabe basenite, babile pamope na Binui mwana wa Henadadi, mpendo wa nusu ya wilaya ya keila. ¹⁹Badala yake asengite Ezeri, mwana wa Yeshua, ntawala wa mispa, asengite sehemu yenge lenga ghala ya silaha, pene kona ya kingombe.²⁰Badala yake Baruku mwana wa Zakai, ngasenga kwa penda sehemu yenge, boka kona ya kingo mbe mpaka niyango wa nyumba ya Elishibu, mpendo wa dini mkoloo. ²¹Badala yake Meremothi, mwana Urio, mwana wa Hakosi, ngasenga sehemu yenge, boka niyango wa nyumba ya Eliashibu mpaka mwisho wa nyumba ya Eliashabu.²²Bokapo badala yake apendo ba dini, bandu ba eneo lyoo karibu na Yerusalemu, Batesenga. ²³Badala yapo Benyamini na Hashubu batesenga lenga nyumba yake. ²⁴Badala yabe Azari mwana maaaseya mwana wa Anania, atesenga karibu na nyumba yake. Badala yake Binui mwana wa Henadadi asengite sehemu yenge, boka nyumba ya Azaria mpaka kona ya kingombe.²⁵Pilali, mwana wa Uzai, ngasenga kunani ya kona ya kingombe na nalaa waulandala kunani boka nyumba ya kunani ya mfalme katika uwanda wa ayemeleki. Badala yake padea mwana wa paroshi ngasenga. ²⁶Nambeyambeno ayemeleke ba hekalu babatamii ofali batesenga mpaka upande wa kibekyo cha mache upande wa mashariki wa nalaa waubonekana. ²⁷Badala yake, Wateko, batesenga sehemu yenge, yenda nalaa mkoloo waubile panja, mpaka kingombe cha ofeli.²⁸Apendo ba dini basengite kunani ya lango la farasi, kila yamoyumo yenda kunyumba yake. ²⁹Badala yabe sadoki yoo yenda kunyubani yake. Nabadala yake shema ya mwana wa shekania, nyemelekei wa ninyongo wa mashariki ngasenga. ³⁰Badala yake Hanania, mwana wa Shelemia, na Hanania, mwana wa Shelemia, na Hanuni, mwana wa sita wa salafu, ngasenga sehemu yenge. Mushulamu mwana wa Berekia ngasenga. yenda kwene nyumba yake.³¹Badala yake Malkiya yomo wa hayana dhahabu, ngasenga mpaka nyumba ya atumishi ba hekalu na hapanga biashara bababile kabayenda lango la gereza na mpaka chumba cha kunani cha mbwega. ³²Apanga biashara ba dhahabu na apangabishala babasengite kati ya chumba cha kunani cha kana na lango la ngondoloo.

¹Sanbalati payowine twabile katusenga kungombe, ateusika ngati yake, na nywembe ateusika sana, ngaeka ayahudi. ²Nonge ya alongo bake na jeshi la samaria, ngabaya, '' hayahudi hapeiwa baa bapanga kelee? ate, balwakupanga nema bene? ate bapia dhahabu? au, balwayomwa kazi lisoba limoo? ate. balwakunetya maliwe boka pene kifusi badala ya chonjelwa moto? ³Tobia mwa moni abile pamope, nakwe na ywembe ngabaya, manaibile tu mbweha akaoboka kunani ya hichi yabasenga, apelebomwa kugombe cho cha maliwe,''⁴Utupakani, N'nungo witu, kwa mwanjaa twenga tundatukanwa ukeleboge malalamiko gabe kunani ya mitwee yabe na kwapea bapate kutek kwa nema ambao bembe ni hatabilwe. ⁵Keneuwekeli maakau gabe, wala keneubege dhambi yabe nonge yakio, kwa mwanja batekwa usi babasenga. ⁶Kwa yoo twatesenga kingombe na kingombe yote watelombana kwa nusu ya ulasu wake, kwa mwanjaa bandu babile na kilolo chopanga kazi.⁷Ila sonbalati, Tobia, waarabu, Waamoni, na Waashdodi pabayowine panga kazi ya ukarabati wa kingombe cha Yerusalemu yabile kaiendelya, na panga sehemu yaitekwanike pene kingombe yabile itabilikwe, nyongo ngoloo yate yaka ngati yabe. ⁸Bote bapangite ushaulu pamope, na baisile kombwana dhidi ya Yerusalemu na sababisha machapuko ngati yake. ⁹Lakini twalobike kwa N'nungo witu no beka,alinzi ngati ulinzi dhidi yabe mutwekati na kiloo kwa mwanjaa yo goya kwabe.¹⁰Baka poo bandu ba Yuda ngababaya, ''nguvu ya bala babapotwa misigo indashindwa. Kubile na kifusi kikolo, na tuwesalii chenga kingombe.'' ¹¹Na abaya bitu bakabaya, '' wala balwa tanga lii au bona mpaka patwaisa kati yabe na kwabula gaa, na kuiyemeka kazi.''¹²Wakati woo hayahudi bababile kabatama karibu naboo bababo. mbate yote no longela na twee mara komi, bateuonya juu ya mipangao yabapangite dhidi itu. ¹³Kwa nyoo nganibeka bandu katika sehemu ya pae ya kingombe kwa sehemu yaibile yabule. Naibei kila njengo bene lipanga, mikwaa, na upinde. ¹⁴Ganilolaa, nganiyemaa,nganabakia apendo, na atawala , na bandu benge, kene muyogope. Mukomboki ngwana, ambaye ni mpendo na wa shangalilwa. apigania alongo bitu, bana bitu, ainja bitu, ayombo bitu na nyumba hitu.¹⁵Payabile wakati adui bitu pabayowine panga mipango yabe yabile yaitanganikwe kwitu, na N'nungo abile abadilishe mipango yabe, twabote twabuyangine mukingombe, kila yomo na kazi yake. ¹⁶Kwa yoo boka wakati woo nusu ya atumishi bango bapangite kazi tu kunani no senga kingombe, na nusu yabe ngabakamwa mikwaa, ngao, pinde, na wala silaha, wakati ayemeleki bayemi chogoo ya bandu bote ba Yuda.¹⁷Na nyoo apangakazi boboo ambao bababile kabasenga kingombe na mpotwa igombo babile kabe kabalendela nafasi yabe. kila mundu apangite kazi kwa luboko lomoo, na kwa luboko lwenge abile na silaha yake. ¹⁸Kila chengi aweti upanga wake mumbau yake na nyoo ngabasengite. Yolo ywakombwile mpolimbo atami karibu na nengaa.¹⁹Natekwabakia apendo na ayerumeleki na bandu benge, ''Kazi inogite na ya kina na twitenginte pene kingombe, kutaru na mundu ywenge. ²⁰Lanzima mubutuki sehemu ambao mwayoa lilobe la mpolimbo no kolyana poo. N'nungo witu alwatukombwa ni kia''.²¹Kwa nyoo twapangite kazi yoo. Nusu yabe babile bapotwele mikwaa boka pakuchile kindai mpaka pitya kwa ndondwa. ²²Ganabakia bandu wakati woo, '' kila mundu na mtumishi wake ayende kiloo katikati ya Yerusalemu, lenga babe alendeli wakati wa kiloo na apangakazi wakati yoo'. ²³Bai nganengalii, wala alongo bango, wala atumishi bango, wala bandu ba alinzi bababile kabanikengama, ntopo wala yumo wetu ywagalambwile ngobo yake na yomoo witu aputwile silaha yake, hata mana eyendae kwa ajili ya teka mache.

¹Boka poo analome na kinayumbo babe batelela kwa ngupu dhidi ya hayahudi ayabee. ²Kwa mwanjaa kwabile na baadhi ya bandu ambao babaite, ''Tenga na bana bitu na aenja bitu tubile twambone. Bai hebu tupate nafaka tupate lyaa na tutamee tulemee''. ³Kabe kwabile na baadhi ya bandu ambao babaite,'' Tubeka laani migunda itu, mizabibu itu na nyumba itu lenga tupate nafaka masoba ga ngalaa.''⁴Benge kabe batebaya , ''Tukopeshike mbanje lepa kodi ya mfalme pene migunda itu ya mizabibu. ⁵Hata nyoo nambeyambeno yega itu na damu ni sawa na alongo bitu, na bana bitu ni sawa na bana babe. Twandalanzimisha pemeya bana bitu na aenja bitu panga atumwa, Baadhi ya aenja bitu teyari bapangite atumwa. Lakini ntopo ngupu ya kwasaidia kwa mwanjaa bandu benge na mbeyambe babile na migunda itu ya mizabibu itu''⁶Nalekasilika sana panayowine kilelo chabe na makowe gaa. ⁷Boka poo natewasa juu ya halyo. no leta mashitaka dhidi ya apendo na kayemeleki. ''Ganabakia, ''Mwenga mupala liba, kila yumo boka kwa nongo wake mwene'' Ganakwembania kusanyiko nkolo juu yabe. ⁸Na kwabakia,'' Twenga, kwa kadiri mwatuwesike, takombwile boka utumwani alongo bango ba kiyahudi amabao babile bapemie kwa matifa, lakini ata kamupemea alongo na dada binu lenga bapemeyelwe kabe kwitu. 'babile ikii na bapatikelii likowe lo baya.⁹Kaba nganibaya, chamupanga kwenda kinanogalii eti mpalikwali lii tianga kwa kunyogopa N'nungo witu lenga ibilia malalamiko ya mataifa ambao ni adui bitu? ¹⁰Nenga na alongo bango na atumishi bango tumpeya mbache na nafaka. lakini lazima tuleke tosa riba juu ya mikopo yoo. ¹¹Mwakelembokeye leno leno migunda yabe, mizabibu yabe migunda yabe ya mizeituni, na nyumba yabe na asilimia ya mbanj, nafaka, divai yayambe, mauta gamwatosike.''¹²Gababaya, ''Twakeleboya chelo chatwa tweti boka kwabe. wala twapala lii kilebe boka kwabe. Twapanga ngati mwaubaya'' nganakema apendo ba dini na kwalapia kwapanga ngali mwabaaidile. ¹³GanikuN'gunda mawalo gango. ngani baya ''Bai N'nungo aboye nyumba na mali ya kila mundu ywangetekeleza ahadi yake. kwa nyoo akung'utilwe no bonekana mtopo kilebe, babakolyanie bote ngababaya Amina,'' na kunumba ngwana Na bandu ngaba panga ngati mwabahadile.¹⁴Kwa hiyoo boka wakati wanibekilwe panga na mpendo wabe katika nema wa Yuda, boka mwaka wa Ishirini mpaka mwaka wa thelathini na ibele wa mfalme Artashasta, miaka konina ibele, nenga na alongo bango tulileli chakulya chakipiyilwe na gavana. ¹⁵Lakina apendo ba samani bababile kamla yango babekite bandu misigo misigo, no tola kwabe mbanje arobaini za mbanje kwa ajili ya chakulya na wembe wabe wa kila lisoba. ata atumishi. babe batekwa zulumu bandu. lakini nipangitelii nyoo kwa mwanja ya hofu ya N'nungo'¹⁶Nayendelile panga kazi pene kingombe tupemike lii mbwee.Na atumishi bango bate kwembana hakwa kwa hajili ya kazi yoo. ¹⁷Katika meza yango babile hayahudi na maafisa bandu iso, ilaa balo babaisile kwitu boka kwa mataifa bababile kabatuteleta.¹⁸Kila kilebe chachaandaliwe kila lisoba chabile ng'ombe yomo, ng'ongolo sita babachauliwe, na iyuni, na kila masuba komi aina yote ya wembe wambone. Na hata kwa nyoo yote nitalike lii mitaji ga chakulya cha gaUana, kwa mwanjaa longa kwabile kutobapau sana kunani ya bandu. ¹⁹Uni komboki we N'nongo wango, kwa mwanjaa ya gote ganipangite kwa bandu baa.

¹Masoba sanbalati, Tobia, Geshemu mwarabu na abaya bitu benge pabayowine panga nasengite kabe kingombe no panga ntompo sehemu yoyoti yailekilwe yapala, menaipangite nabekalii milyango kwa malango, ²Sanbalati na Geshemu ngatuma ajumbe ngabaya. ''Muise, tukolyane pamope sehemu falani kwa mkaya ya one '' ila apalae kunizuru.³Nnganatuma ajumbe kwabe, nganibaya, ''Napanga kazi ngoloo na niwesalii uluka. kwa mwanja namani kazi iyemee wakati. panaboka no isa kwako?'' ⁴Batumika ujumbe wowoo mala chechee, na nenga natekwayanga nyonyo kila wakati.⁵Sanbalati atekwatuma atumishi bake kwango na ndela yeloyeloo mara tao, na balua yaibile wanzi moko gake. ⁶Yaiandikilwe, ''Inalipati kati ya amataifa, na Geshemu kabe ngabaya. panga wenga na hayahudi mwina mpango wa asi, kwa mwanja nyoo mwendasenga kingombe. bokana na mahalifa haga, uegelya panga mfalme wabe.⁷Nawenga wachawile alondolii tanganza habali yako kunani ya Yerusalemu. ngababaya, '' kwii na mfalme akwoo Yuda,'' uwesa panga na uwakika mfalme ayowa lipoti ayee. Bai, hebu isaa tulongele.⁸Bokapo nganituma ilikowe nganibaya, ''makowe ngati goo gapangiteli ngati mwaubaite. kwa mwanja ngati ya moyo wako uteyabuni.'' ⁹Kwa mwanja gote bapalage kutuyo goya. bawasagee. ''Balwaleka moko gape panga kazi yoo, na yapanga. lwalii'. Lakini lelo Nnongo. chonde wii malike maboko yangu.¹⁰Ganiyenda kasake kw shemaya mwana wa Delaya mwana wa mehetabeli. ywatabilwe kunyumba yake. Gabaya. Hebu tukolyane pamope katika nyumba ya N'nongo. ngati ya hekalu. na bujigale milyango ya hekalu. kwa mwanja apaisa kukubulagaa. kiloo bais kukubulaga.'' ¹¹Ganiyangwa, ate mundu ngati nenga ni wesa butuka? Ns mundu ngati nenga ni wesa jingya hekalu lee nipate lamaa? Nijingyalii.''¹²Natekwipwa panga kwenda N'nongo ywatumike, lakini abilie kamanga ulongolii dhidi yango. Tobia na Sanbalati, batekumwajilii. ¹³Bampeile kazi kunipanga nibe na hofu. lenga nipange chelo chabaite no panga dhambi, hata nyoo bapewesa kunipaa lina lyakau lenga kunialibia. ¹⁴N'nongo wango, wakomboki Tobia na Sanbalati, na bote babapangite. Kabe ukomboki nondolii Noadia na alondolii benge ambao babanipangite niyogope.¹⁵Kwa nyoo kingombe ngakiyomwike lisoba la ishirini na tano ya mwei wa Eluli. Baada ya lisoba la hamsini na ibele. ¹⁶Adua bitu bote pabayowine agoo, mataifa bote babatutelite. bateyogopa no kata tamaa sana paminyo pabe bene. kwa mwanja batangine kazi yoo yapangite kwa msada wa N'nongo witu.¹⁷Wakati woo apendo ba Yuda batumike barua yambone kwa Tobia. na barua ya Tobia gayaisilya. ¹⁸Kwa mwanja babile bambone hakwo Yuda babatabilwe kwa kilapo chake, kwa mwanja abile mkiwee Shekania, mwana wa Ara. Mwana wake Yehohanani abile apangite nyumbowe Meshulamu mwana wa Berekia. ¹⁹Kabe balongei manenga panga makowe gake magolou na makowe gango. Barua yateletewa kwango boka kwa Tobia kuniyogoya.

¹Wakati kingombe pakiyomweke na milyango niyomwile yemeka, na alendelii pa malango na hayembi na Walawi babile basauliwe, ²Ganimpaa nunangoo Hanania panga na amri kunani ya Yerusalemu, pamope na Hanania ambaya abile nyemeleki wa kijiji, kwa mwanjaa abile mwaminifu na anyogwipe N'nongo muno kuliko benge.³Nanee nganimakia, kenemoyowe niyango wa Yerusalemu mpaka lisoba palapanga likalee. Wakati alendeli pa ni yango kabalendela. uwesa jigala milanga no jigaa. Uchawaalendeli boka kwa balo babalama Yerusalemu, benge sehemu ya kituo chabe cha alendeli. na benge nonge ya misengo yabe bene. ⁴Nambeambeno jiji labile lipanuka na likolo, ila kwabile na bandu achene ngati yako. na ntopo nyumba yaisengilwa kae.⁵N'nongo wango abei mumoyo wango, kwa kwembania pamope apendo, maafisa, na bandu kwa handikisha katika familia yape. Napatike kitabu cha lubeleko cha balo ambao batebuya kwanza na nganibana panga iandikilwe moo.⁶Haba gabandu ba jimbo ambao bateyenda boka kwene uwamisho wa balo babahamike amboa Nebukadreza mfalme wa babeli hatekwatola mateka ngababuya Yerusalemu na Yuda, kila nyumo yenda kwene nema wake. ⁷Aisile na zerubabeli, Yoshua, Nehemia, Seraya, Reelaya, Nahamani, Mordekai, Bilshani, Mispari, Bingwai, Rehumu na Baana. Idadi ya bana ba Israeli ngayabile.⁸Bana ba paroshi, 2,172. ⁹Bana ba Shefatia, 372. ¹⁰Bana ba Ara, 652.¹¹Bana ba pahath Moabu, ¹²Kwa bana ba, Yeshua na Yoabu, 2,818. ¹³Bana Elamu, 1,254. ¹⁴Bana ba Zalu, 845 Bana ba Zakai, 760.¹⁵Bana ba Binnui, 648. ¹⁶Bana ba Bebali, 628. ¹⁷Bana ba Azgadi, 2,322. ¹⁸Bana ba Adonikani, 667.¹⁹Bana ba Bigwai, 2,067. ²⁰Bana ba Adini, 655. ²¹Bana ba Ateri, wa Hezekia, 98 ²²Bana ba Ashumu, 328.²³Bana ba Besai, 324. ²⁴Bana ba Harifu, 112. ²⁵Bana ba Gibeon, 95. ²⁶Bandu baka Bethehemu na Netofa, 1888.²⁷Bandu ba Ana thothi, 128. ²⁸Bandu ba Beth Azmaweth. 42. ²⁹Bandu ba kinath Yearimu, kefira na Beerothi, 743. ³⁰Bandu ba Rama na Gaba, 621.³¹Bandu ba Mikmasi, 122, ³²Bandu ba Betheli na Ai, 123. ³³Bandu ba Nebo 52. ³⁴Bandu ba Elamu wenebele, 1,254.³⁵Bandu ba Harimu, 320. ³⁶Bandu ba Yeriko, 345. ³⁷Bandu ba Lodi, Hadidi na ono, 721, ³⁸Bandu ba senaa 3,930.³⁹Apendo ba dini bana ba Yedaga [ba numba ya Yeshua]973. ⁴⁰Bana ba Imeri, 1,052. ⁴¹Bana ba Pashuri 1,247, ⁴²Bana ba Harimu 1,017.⁴³Walawi, bana ba Yeshua, wa kadmieli, wa Binu, ba Hodavia, 74 ⁴⁴Ayembii bana ba Asafu, 148. ⁴⁵Babatabilwe niyongo bana shalumu, bana ba Ateri, bana ba Talmoni bana ba Akubu, bana ba Hatita, bana ba Shobai, 138.⁴⁶Atumishi ba Hekalu bana ba Siha, bana ba Hasufa, bana ba Tabaothi, ⁴⁷Bana ba Keresi, bana ba siaha, bana ba padoni, ⁴⁸Bana ba Labana, bana ba Hagaba, bana Salmai, ⁴⁹Bana ba Hanani, bana Gidili bana ba Gahari.⁵⁰Bana ba Reaya bana ba Resini, bana ba Nekoda, ⁵¹Bana ba Gazamu, bana ba Uza, bana ba pesea, ⁵²Bana ba Besai, bana ba Meunimu, bana ba Nefusimu.⁵³Bana ba Bakbuki, bana ba Hakufa, bana ba Harhuri, ⁵⁴Bana ba Mehida, bana ba Harsha, ⁵⁵Bana Barkosi, bana ba Sisera, bana ba Tema. ⁵⁶Bana ba Nesia, bana ba Hatifa.⁵⁷Bana ba Sulemani, bana ba Sotai Bana ba sofeereth, bana ba peruda, ⁵⁸Bana ba Yaala, bana ba Darkoni, bana ba Gideli, ⁵⁹Bana ba Shefatia, bana ba Hatili, bana ba pokerethi Sebaimu, bana ba Amoni. ⁶⁰Atumishi bote ba Hekalu, na bana ba atumishi ba Sulemani, babile 392.⁶¹Haboo ga bandu babyei boka Tel mela, Tel harsha, kerub Addon, na Imeri. Ila ba wesikelii angalia panga bembe au kinalongo ba ntate babe babile bana ba Israeli. ⁶²Bana ba Delaga, bana ba Tobia na bana ba Nekoda. 642 ⁶³No boka kwa hapendo ba dini bana ba Hayaba, Hakosi, na [ngamtola nyumbowe boka kwa mwenja ba Banzilai ba Gileadi na ngakemelwa kwa lina labee]⁶⁴Aba bapalike redodi yabe kati ya babaiungite na lubeleko lwabe, ila bawesike lii nonikana, kwa nyoo bate kwaboya kwa upendo wa dini ngati babile najisi. ⁶⁵Naywembe mpendo wa gavana ngabakia kenebayeketeye lyaa chakulya cha apendo ba dini boka kwene dhabihu mpata pakakatuka mpendo wa dini pene Ummu na Thumimu.⁶⁶Kolyana koti yabile 42,360 ⁶⁷Ila atumishi babe hanalome na atumishi babe halwawa, ambao babile 7,337, babile na hanalome na alwawa bo yemba 245.⁶⁸Farasi babe babile 736 kwa idadi, nyumba babe 245 ⁶⁹ngamia babe, 435 na mbonda babe 6,720⁷⁰Baada ya apendo ba chengo na ntante babe bapiite zawadi kwa mwanja ya kazi. Gavana apiite Sadaka ya darkoni elfu ya dhahabu, mabakuli so na ngombo 53 ya apendo ba dini. ⁷¹Baadhi ya apendo ba chengo na ntante babe bapeile kati ya hazina kwa kazi darkoni elfu ishirini ya dhahabu elfu ⁷²Bandu benge bapeile darkoni ya dhahabu ishirini elfe, na dhahabu elfe ibele ya mbanje, na mawalo sitini na saba apendo ba dini.⁷³Bai apendo ba dini, Walawi, alendeli ba milango, agembi, bandu benge, atumishi ba hekalu, na Isra Israeli bote batami katika mji wabe. Hata mwei wa saba bandu Ba Israeli babile kabatama katika miji yabe.

¹Bandu bote batekwembana ngati mundu yomo kwa lieneo la pabwaa nonge ya lango la mase. Gabanoba Ezra ywaandika alete kitabu cha Sheria ya musa, ambacha ngwana atekumwa mulu Israeli. ²Lisoba la kwanza la mwei wa saba Ezra, mpendo wa dini ngaleta sheria nonge ya kutano, analome na alwawa, na bote bababile na uwenzo wa yowa na elewa. ³NGalinga eneo lalibile lyabule nonge ya lango la mase, na ngasoma boka kindai mpaka mutwekati, nonge ya analome na alwawa. na yoyote ambae ywawesa elewa. Nabote ngaba pekania kwa makini kitabu cha sheria.⁴Na Ezra, mwandishi, ngayema kunahema, ni ya kitabu cha ambao ambapo bandu babile batetengenenza kwa kusudi lyoo. mbwega yake ageni matithia, Shema, Anaya, Uria, Hilkia na maaseya, upande wake wa malyo, na pedaya, Misbaeli, Malkiya, Hashumu, Hashbadani Zakaria na Meshulimu ywabile ayeni upande wa makeya. ⁵Ezra ngaumukwa kitabu nonge ya bandu bote, kwa mwanja abile ayeni kunani ya bandu, payowile bandu bote bateyemaa.⁶Ezra ngashakuru ngwana, NGongo mkoloo'' na bandu bote ngabakakatuya moko gabe na, gabe yangwa, Amina, ngabalitia mitwee yabe, kumwabudu ngwana kwa kuminyo yabe ibile pae. ⁷Yeshua, Bani, Sherebi Yamini, Akubu, Shabethai, Hodai, maaseya, kelita, Azaria, Yozabidi, Hanania, pelaya na boo ni walawi, basadie bandu elewa sheria, bandu ngabatama sehemu yabe. ⁸Bambe basomike katika katabu, sheria ya N'nongo ngabayauliya wazi kwa tafasiri no pia maana lenga bandu baelewe yabasomike.⁹Nehemia gavana, na Ezra mpendo wa dini na mwandish na walawi bababile kabata fasili kwa bandu, ngababakia bandu bote, lisoba leno nilitakatifu kwa ngwana, N'nongo wetu. kene muombolenze wa lelia. kwa mwanja bandu bote batelela wakati pabayowine makowe ga sheria. ¹⁰Nehemia ngabakia, Muyende, mulyee chakuno ngine, mkate na mase ga nywaa. na mupeleke mundu ywange kilebe, kwa mwanja lisoba leno ni takatifu kwa ngwana witu. kenemubee na huzuni, kwa mwanja pulaika kwa ngwana ngupu itu.¹¹Bai walawi ngabapanga bandu panga no tulia, Gababaya, ''Mukotoke. kwa mwanja lisoba lino takatifu. Kenemubee na huzuni.'' ¹²Bandu bote ngabayenda lyaa no nywaa no ba gana chakulya no sherekea kwa pulaika kutolo kwa mwanjaa bateelewa makowe yaga ubiliwe.¹³Lisoba lenebelee Viongozi ba nyumba ga mababu boka kwa bandu bote, apendo ba dini na walawi, batekolyana kwa Ezra, mwandishi lenga apete ufahamu boka kwene makowe sheria. ¹⁴Gababona Iandikilwe kwa sheria namna ngwana mwa mwamulisa musa panga bana ba Israeli balamee katika hema wakati wa sikuku ya mwei wa saba. ¹⁵Bapalikwa pia lilobee katika miji yabe yote, nakwoo Yerusalemu, ngababaya. Muyende panja pene nema wa Itombe, na mkalete matawi boka pene mzaituni mwitu, na matawi ya mihadsi, na matawi ga mitende na matawi ga nkongo lenga panga ibaada ya balikia ngati mwaiandikilwe.''¹⁶Bai bandu ngababoka no leta matawi, ngabapanga mahema kila yomo kunani ya paa yabe, katika maua gabe, katika mahakama ga nyumba, sehemu yabule pa lango la mase, na katika mraba wa lango la Efraimu. ¹⁷Boka poo babakolyanie bote la balo bababuyangine boka kutabilwe ngabapanga mahema no tama ngati yake. kwa mwanja boka lisoba la Yoshua, mwana wa Nuni hata lisoba liyoo, bandu ba Israeli bapangite hii sikukuu yenu. ni pulaika kukolo sana.¹⁸Kabee lisoba kwa lisoba, boka lisoba la kwanza mpaka mwisho, Ezra atasoma boka katabu cha Sheria ya N'nongo. Bapangite sikukuu kwa masuba saba na lisoba la nane kwabile na makolyano genanoga, kwa tulia na mri

¹Lisoba la ishirini na ncheche ya mwei wowo wowo bandu ba Israeli batekolyana, na bembe babile batabilwe, na bembe baweti mabuniya, na bembe ba bei miangi kunani ya mitwee yabe. ²Lubeleko wa Israeli batekwitenga na ageni bote. Bateyema no yeketya dhambi yabe bene na makowe mabou ga ntante babe.³Bateyemaa Sehemu yabe, na roho ya lisoba lenge la lisoba bateyeketya no lita nonge ya ngwana N'nongo wabe. ⁴Walawi,Yeshua, Bana, kadmieli, shebani ya, Buni, sherebia, Bani na kenani, bateyema kunani ya ngazi, ngabakema ngwana, N'nongo wabe kwa lilobe likolo.⁵Bokapo walawi, na Yeshua, na kadmieli, na Bai, na Hashabneya, na sherebiaa na Hodia, na shabania, na pethalia, ngababaya, ''muyemee, mukunumbe ngwana, N'nongo winu, wangee mwisho na mwisho ''Libalikiwe lina lako tukufu, alitukukwe kuliko baraka yote na sifa yote. Wenga ngwana. ⁶Wenga kichako. wenga upangite mbinguni, mbingu ya kunani, na malaika bote ba ngondo ngondo, na dunia na kila kilebe chakile kunani yake. na bahari na yote yaibile. wapeya bote ukotim na majeshi ga malaika babakukusujudi.⁷Wenga nga wa ngwana, N'nongo ywa cha wiitele Ibraimu. ngamoite boka uri wa wakaldayo, ngamkema Ibraimu. ⁸Waubweni moyo wake wabile kamilifu nonge yako. na wenga ngopangite pamope nakwe agano lo beka lubeleko lwake nema wa wakanaani, na Mhiti, na mwamori, na perizi, na myebusi, na wagingashi, ubekite ahadi yako kwa mwanjaa wenga mwene haki.⁹Wabweni shida ya ntante bitu misri na ¹⁰uyowine kilelo chabe bwega ya bahari ya shamu. Wenga wapangite alama na maajabu kuna ni ya Farao, na atumishi bake bote. na bandu ba nema wake, kwa mwanja watangite panga hamisri bapangite kwa kwipunia. Lakini wapangite lina ambalo lindayemaa hadi leno.¹¹Wabagine bahari nonge yabe, ngabaloko pakati kati ya bahari kunani ya nema nyomoo. na kwataikwa balo batewaa ngati ya kina, ngati liwe ngati mache ga kina.¹²Wenga walongo ya kwa nguzo ya liunde wakati wa ntwakati, na kwa nguzo ya moto wakati wa kiloo, lenga baku mulikie mundela uwese tyanga kwa nuru yake. ¹³Waulwike kunani ya kitombe sinai wate longela nabo boka mbinguni wapeile amri ya haki na sheria ya kweli, amri inanogaa na kwalagya.¹⁴Wabakie sabato yako takatifu, wapeile amri, kwalagya, na sheria petya musa mtumishi wako. ¹⁵Wapeile chakulya boka mbinguni kwa mwa njaa njala yabe, na mase boka mwamba kwa nyota yabe. ngawabakia bayende bakahabi bembe nema wahapile kwa kilopo kwapeya.¹⁶Ila bembe na ntante bitu bapangite uasi. na bembe babile makatili. wala baitii lili amri yake. ¹⁷Bate kana pekaniya, na bawasike lii kunani ya majabi yaugapangite kata yabe, lakini babile makatili. na kwa uasi wabe babei kiongozi lenga abuyanganie hali ya utu mwa lakini wenga ni N'nongo ambae utwelile samaha, mwene rehema na kiya, wala nyombeketi wa nyongo, na wambone katika upendo thabiti wenga waleilili.¹⁸Wala huleilili hataa pauyomwile pia libunda katika kiyoma chakichonjilwe no baya, ''Ayoo ga N'nongo winu ywanetike boka misri.'' wakati pabaobike sana. ¹⁹Wenga kwa kiya chako, waleilili katika jangwa. Nguzo ya liunde yawahanganzie mundele waleilii wakati wa mutwekati, wala nguzo ya moto kiloo yatekwaangaza mendele ambayo bapalikwe tiyanga.²⁰Wapeile moyo mzuri kwa jegana, na mana yako kwajimikelii mukano wako, na kwapeya mose kwa nyota yabe. ²¹Kwa miaka arobaini wate waruzuku jangwani, na bakosikelii chochote. Ngobo yabe galaili yalaili na magolo gabe gaimbike hii.²²Wapeile falme na bandu, na kwapeya nemaa katika kila kona ya kunanipa. Bai ngaumi liki nema wa sihoni mfalme wa Heshboni, na nema wa ogu mfalme wa Bashani.²³Wapangite bana babe panga bambone ngati ndondwa ya mbinguni, na kwajingia katika nema. Wawabakie ntante babe bajingi no miliki. ²⁴Bai bandu ngabajingya, ngabaumbiliki nema ngabashinda benyeji ba nema woo, wakanaani. ngawayea moko gabee, pamoja na wafalme babe na bandu ba nema, lenga Israeli apange nabo ngati mwapala²⁵Bembe bautekite nema wene ngupu na nema wene ustawi, nabembe ngabatola nyumba itu ilebe itu vyema, birika yaya embilwe, mizabibu na mikongo ya mizaituni, na mikongo ya matunda gambone. kwa iyoo batelyaa no yokuta no lengana, no pulaika kwa wema wako.²⁶Bai bakutilili no asi. Bataikwile sheria yako chogo ya migongo yabe. Babulige manabii bako watekwaonya bakubuyangani wenga, nabembe ngaba panga ukatili nkoloo. ²⁷Kwa nyoo ngawabeka moko ya adui babe, babatesike. Na wakati wa mateso gape, batekuletyaa na wenga watekwayowa boka mbinguni na mara ya mbone watekwaokoa kwa moko ga adui babe, kwa mwanja huruma yakeo yambone.²⁸Lakini badala ya pumolya, ngabanga mabaya kabenga ndongo yako, na wenga ngawaleka moko ga adui babe, kwa nyoo adui babe ngabatawala kunani yabe. Hata pababuyangine na kukulelya, wateyowa boka mbinguni, mara ya mbone watekwa okoa kwa mwanjaa ya huruma yako. ²⁹Watekwa kweleka lenga bapate buyangana kwene sheria yako. Hata nyoo bapangite kiburi na bapekanilelii amri yako. Bapangite dhambi dhidi ya amri yako ambao upeye ukoti mundu yoyote gwaitii. Baitiilili, paipangitelii kwepekanya na kana kwipekaniya.³⁰Kwa miaka yambone watetolyana nabo na kwaonya kwa Roho wako kwa ndela ya manabii bako. Hata nyoo bapakanileli. kwa hiyo ngawayeya moko ga bandu ba jirani. ³¹Lakini kwa huruma yako ngoloo wakomeshike kabisa, au kwaleka, kwa mwanja wenga ni N'nongo mwene rehema na mwene kuruma.³²Baii, N'nongo witu, N'nongo wetu nkoloo, mwene ngupu na mwene tisha, waubeka agani lako na upendo wako, shida yote yaitupatike twenga, afalme bitu, apendo bitu, upendo ba dini bitu na manabii bitu na ntante bitu, na bandu bako bote boka lisoba la afalme wa Ashuru mpaka leno kene ubalange panga ni njenee. ³³Wenga ni mwene haki katika yote yayatupatike, kwa mwanjaa utepanga kwa uwaminifu, na tupangite uovu. ³⁴Wafalme bitu, apendo ba dini bitu, na ntante bitu, baikamwilielii sheria yako, wala bazingatielii amri yako au shuhuda yako yawashudie.³⁵Hata katika ufalme wabe bene, wakati batepulaika wema wako kwabe, katika nema nkolo na wene lubeleko waubui nonge yabe, bakutumikielii au leka ndela yabe.³⁶Nambea mbeno twenga twabanda katika nema wawapeile ntante bitu pulaikaya matunda ngake na zawadi yake nzuri, na lolaa, twenga ni abanda. ³⁷Mauno manzuri boka nema witu huyenda kwa afalme bawabei kunani hitu kwa mwanja ya dhambi itu. Hatawala kunani ya yega itu na kunani ya mifugo ngati mwabapendile. Tubile na shida ngoloo.³⁸Kwa mwanjaa ga gote haga, tupanga agano thabiti kwa andika. kwene hati yaitabilwe na maina ga apendo bitu, walawi na apendo ba dini.''

¹Balo ambao bababei maina gabe kwene nyaraka yaiwekelile abile Nehemia mwana wa Hakalia gavana, na apendo badini bababekilwe sedekia, ²Seraya, Azaria, Yeremia, ³Pashuri, Amaria, Malkiya,⁴Harimu, Shekania, Maluki, ⁵Harimu, Meremothi, obadia, ⁶Danieli, Genethoni, Baruki, ⁷Meshulamu, Abiya, miyamini, ⁸Maazia, Bilgai na Shemaya, Haba babile apendo ba dini.⁹Walawi babile Yeshua mwana wa Azania, Binui wa alongo ba Henadadi, kadmieli, ¹⁰Na walawi ainee, shebania, Hodia, Kelita, pelaya, Hanani, ¹¹Mika, Rehobu, Hashabia, ¹²Zakuri, Sherebia, Shebania, ¹³Hodiya, Bani na Beninu. ¹⁴Viongozi ba bandu babile poreshi, pahath - moabu, Elamu, Besai,¹⁵Buni, Azgadi, Bebai, ¹⁶Adoniya, Bigwai, Adini, ¹⁷Ateri, Hezekia, Azuri, ¹⁸Hodia, Hashumu, Besai, ¹⁹Harifu, Anathoth, Nobai, ²⁰Magpiashi, Meshulamu, Haziri, ²¹Meshezebeli, Sodokia, Yadua,²²Pelatia, Hanani, Anaya, ²³Hoshea, Hanania, Hashubu, ²⁴Haloheshi, pilha, Shobeki, ²⁵Rehumu, Hashabna, Maaseya, ²⁶Ahia, Hanani, Anani. ²⁷Maluki, Harimu na Baana.²⁸Na bandu benge bababile apendo ba dini, na malawi, na alinzi ba malango, na ayembii, na atumishi ba hekalu, na bote bababile baitengite bene na bandu ba nema wa jirani kwa sheria ga N'nongo, na alwawa babe, na Bana babe, na aenja babe, bote bababile na ujinzi no tanga. ²⁹Baiungite na alongo babe, apendo babe, na kwitabaa katika kilapo cho lyanga katika sheria ya N'nongo, yaipitike na musa mtumishi wa N'nongo, na Zingatia no tii amri yote ya ngwana N'nongo witu na hukumu yake na sheria yake.³⁰Twateaidi pangu tuwesa lii kwapeya aenja bitu bandu pa nema au tola aenja babe kwa bana bitu. ³¹Kabee twaaidi panga menaibile mundu wa nema balete bidhaa au nafaka yoyote ya pemeya lisoba la sabato, twawesa hii pema boka kwinu lisoba la sabato au lisoba lolote takatifu. kila mwaka wa saba twaleka migunda itu pumolya, no pala madeni gote yagabokite na ayahudi benge.³²Twayeketile amri ya pia shilingi ya shekeli kila mwaka kwa ajili ya huduma ya nyumba ya N'nongo witu, ³³pia mikate ya uwepo, na Sadaka ya nafaka ga kawaida, sadaka yo tiniya lisoba la sabato sikukuu yayambee ya mwei na sikuu ya tiniya, na sadaka takatifu, na sadaka ya dhambi yo panga upatanisho kwa Israeli, pamoja na kazi yote ya nyumba ya N'nongo wetu.³⁴Na apendo ba dini, walawi na bandu gabakombwa kura kwa ajili ya sadaka ya anjuu. kura yachawile ni nyai na wa familia itu aleta anjuu ngati ya nyumba ya N'nongo wetu kwa nyakati yaibekilwe kila mwaka. anju yoo ya chonjilwe kunani ya madhahabu ya ngwana N'nongo wetu. ngati mwaiandikilwe katika sheria. ³⁵Twahaidi leta kunyumba ya ngwana matunda ga kwanza gagabokana na ukando witu, na matunda ga kwanza ga mkongo kila mwaka. ³⁶Na ngati mwaiandikilwe sheria, twahaidile leta kunyumba ya N'nongo na kwa apendo ba dini babatumika pano abelekwa ba kwanza ba bana binu na inyama binu.³⁷Twaleta unga wa kwanza na sadaka inu ya nafaka, na matunda ga kila mkongo, na divai yayambe na mauta twaleta kwa apendo ba dini kwene vyumba mwa beka mwa nyumba ya N'nongo wetu, twaletya walawi, sehemu ya komi boka kwene ukando witu kwa mwanja walawi kusanyaa zaka katika nema wote watupanga lyengo. ³⁸Mpendo wa dini, lubeleko lwa Haruni, lazima habe na walawi wakati papotya zaka. Walawi bapalikwa leta sehemu ya kumi ya zaka katika nyumba ya N'nongo witu kwene chumba cha ifadhi hazina.³⁹Kwa mwanja Bana ba Israeli na bana ba lawi, baleta sadaka ya nafaka, divai yayambe, na mauta katika vyumba vya kuhifadhi ambapo ilebe ya patakatifu. Indayemekelwa, na sehemu pa apendo ba dini, atumishi, na alinzi ba niyango, na ayembii. Tuwesalii kwaleka nyumba ya N'nongo witu.

¹Viongozi ba bandu batetama Yerusalemu, na bandu benge bapigite kura lenge leta yumo kati ga bandu komi tama Yerusalemu, nema mtakatifu, na benge tisa bateigala katika milema yenge. ²Na bandu batekwabariki bote batekwipia kwa hiari tama Yerusalemu.³Haba ga viongozi ba mkoa ambao batetama Yerusalemu. Hata nyoo, katika milema ya Yuda kilo mundu atami katika nema yake mwene, abile na pamope na waisraeli, apendo ba dini, Walawi, atumishi ba hekalu , na aine ba atumishi ba sulemani, ⁴katika Yerusalemu batami baadhi ya bana ba Yuda na baadhi ya bana ba Benyamini, bandu ba Yuda babile pamope na Athaya, mwana wa Uzia, mwana wa Zakaria, mwana wa Amaria, mwana wa shafatia, mwana wa mahalaleli, mwana wa peresi.⁵Na maaseya, mwana wa Baruki mwana wa kolhoze, mwana wa Hazaya, mwana wa Adaya, mwana wa Yoyaribu, mwana wa Zakaria mwana wa mshelani, abile mwana wa Baruki. ⁶Bana bote ba peresi babatami Yerusalemu babile 468. babile mashujaa.⁷Aboo nga bana ba Benyamini, Salu, mwana wa Meshulamu, mwana wa Yoeli, mwana wa Yehaya. ⁸Na badala yake, Gabai na Salai, bandu 928, ⁹Yoeli mwana wa Zikri abile mwangalinzi wabe, na Yuda mwana wa Hasenua abile mpendo wa wenebele kunani ya nema.¹⁰Boka kwa apendo ba dini Yedaya, mwana wa Yoyaribu, Yakini, ¹¹Seraya mwana wa Hilikia, mwana wa Meshulamu mwana wa Sadokia, mwana wa Merayoti, mwana wa Ahitubu, mpendo wa nyumba ya N'nongo ¹²na aine babapangite kazi ya lukoloo, bandu 822. na Ada ya mwana wa Yerohamu, mwana wa pelalia mwana wa Amzi, mwana wa Zakaria, mwana wa pashuri, mwana wa malkiya.¹³Nabembe babile na shirika bake bababile apendo ba alongo analome 242, na maasia mwana wa Azaria, mwana wa Azai, mwana wa Meshilemothi, mwana wa Imeri, ¹⁴Na alongo babe, 128 akambwanikii bene ujasiri, bene ujasiri, waziri wabe babaongonzike abile zabdieli mwana wa Hageoli.¹⁵Na walawi shemaya mwana wa Hashubu, mwana wa Azrikamu, mwana wa Hashabia, mwana wa Buni. ¹⁶na shabethai, na Yozabadi ambae abiile i kiongonzi wa walawi, babayemelike kazi ya panja ya nyumba ya N'nongo.¹⁷Abile matania, mwana wa mika, mwana wa Zakri, mwana wa Asafu, ywabile mkurugei ywatumbwele shukrani kwa sala, na Bakbukia, wenebele miongoni mwa alongo bake Abela mwana w Shemaya, mwana wa Galali, mwana wa Yeduthuni. ¹⁸Katika milema yote mtakatifu babile walawi 284.¹⁹Alinzi wa niyango Abuku, Talmoni, na washirika babe. ambao babalendelike milyango. analome 172. ²⁰Na balo babaigile ba Israeli, na apendo ba dini, na walawi babile katika milema yote ya Yuda. kila mundu atani katika miliki yake mwene. ²¹Hapanga kazi ya hekalu batani ofeli, na siba na Gishpa babile kabaongoza.²²Mtawala mkoloo kunani ya walawi bababile kaba tumika Yerusalemu abile Uzi, mwana wa Bani, mwana wa Hashabia, mwana wa matania, mwana wa mika wa bana Asafu, ambao babile ayembii wa kazi katika nyumba ya N'nongo. ²³Babile pae ya maagizo boka kwa mfalme na maagizo imara gapitike kwa ayembii kila lisoba pabapalikwae. ²⁴Pethahia mwana wa Meshezabeli, mwana wa zero mwana wa Yuda, abile upande wa mfalme kwa habari yote ya bandu.²⁵Kuhusu vijiji na migunda yabe, baadhi ga bandu ba Yuda bate tamaa,kiriath - arba. na kijiji yake, na Diboni, na ijiji yake, na Yekabzeeli na ijiji yake. ²⁶ngabaishi katika Yeshua, molada, Beth -pereti, ²⁷Hazar - shuali, Beersheba na vijiji yake.²⁸Na bembe ngabatama siklagi, na Mekona, ijiji yake. ²⁹Enrimoni, sora, Yarmuthi. ³⁰Zanoa, Adulamu na ijiji yake, na lakishi, na migunda yake, na Azeka na ijiji yake. Bai ngabatama boka Beer - sheba mpaka libende la Hinomu. ³¹Bandu ba Benyamini kabe babile kabatama boka Gebo, yenda Mikmashi na Aiya, na Beth - eli na ijiji yake. ³²Batetama Anathothi, Nobuu, Anania, ³³Hazori, Rama, Gitaimu, ³⁴Hadidi, seboimu, Nebalati, ³⁵Lodi, na Ono, Libende la wapundi. ³⁶Walawi benge batamii Yuda benge Benyamini.

¹Haba ga apendo ba dini na walawi babaisele pamope na Zerubabeli mwana wa shealueli, pamoja na Yashua seraya, Yeremia, Ezra, ²Amaria, Maruki, Hatushi, ³Shekania, Harimu na Meremothi.⁴Babile na Iddo, Ginethani, Abiya, ⁵Miyamini, Maazia, Bilgai, ⁶Shemaya, Yo yarimu, Yedaya, ⁷Salu, Amoki, Hilkia, na Yedaya. Abaa babile apendo ba apendo ba dini na ashirika babe katika lisoba la Yoshua.⁸Walawi babile Yeshua, Binui, kadmieli, Sherebia, Yuda, na Matania, ywabile kaongoza miambo ya shukrani, pamope na ashirika yabe. ⁹Bakbukia, na Uno, ashirika babe bayemi mbwega yabe wakati wa huduma.¹⁰Yoshua abile ntante bake Yo yakimu, Yoyakimu abile ntante ba Eliashibu, Eliashibu abile ntante bake Yo yada. ¹¹Yo yada ampapile Yonathani, Yonathani ampapite Yodua.¹²Katika lisoba la Yoyakimu habaa babile apendo ba dini apendo ba alongo. Mareya abile abile mpendo wa Seraya, Hanani abile kiongozi wa Yeremia, ¹³Meshulamu abile kiongozi wa Ezra, Yehanani abile kiongozi wa Amiria. ¹⁴Yonathani abile kiongozi wa Maluku, na Yusufu abile kiongozi wa Shekania.¹⁵Lenga yendelya, Adna abile kiongozi wa Harimu, Helkai kiongozi wa Meremothi, ¹⁶Zakaria, abile kiongozi wa Ido, Meshulamu abile kiongozi wa Ginethoni, na ¹⁷Zikri abile kiongozi wa Abi wa miyaamini, pltai abile kiongozi wa Maazia. ¹⁸Shamua abile kiongozi wa Bilgai, Yehonathani abile kiongozi wa Shemaya. ¹⁹Matanai abile kiongozi wa Yoyaribu, uzi abile kiongozi wa Yedaya, ²⁰Kalai abile kiongozi wa Salu, Eberi abile kiongozi wa Amoki, ²¹Hashabia abile kiongozi wa Hilkia, na Nethand abile kiongozi wa Yedaya.²²Katika lisoba la Eliashibu, walawi Eliashibu, Yodaya, Yohana, na Yadua baandikilwe kwa mitwee. ya familia, na apendo badini baandikilwe wakati wa utawala wa Dariyo wa persia. ²³Bana ba lawi na viongozi babe ba familia bate andikilwa katika kitabu cha tarehe mpaka lisoba la yohana mwana wa Eliashibu.²⁴Apendo ba walawi babile Hashabia, sheribia na Yeshua mwana wa kadmieli, pamoja na ashika babe baba bile bayemi nonge yabe kukwao na kushukuru, kaba yangwa sehemu, kwa kutii amri ya Daudi, mundu wa N'nongo. ²⁵Matania, Bakbukia, Obadiya, Meshulamu, Talmoni na Akubu a babile alinzi ba malango bababile bayemii katika chumba cha hazina pene malango. ²⁶Batetumika katika lisoba la Yoyakimu, mwana wa Yoshua, mwana wa Yosadaki, na katika lisoba la Nehemia, gavana na Ezra mpendo wa dini na mwandishi.²⁷Katika kwitolea kwa kingombe cha Yerusalemu, bandu bapalike walawi popoti pababile kabatama ngabaleta Yerusalemu. Lenga sherekea kwitolea kwa pulaika, pamoja na shukrani no yemba kwa ngomaa, inanda na inubi. ²⁸Ushika wa ayembii batekolyana pamope boka wilaya yayatalite Yerusalemu na boka ijiji ya wanetofathi,²⁹Bateisa boka Beth - gilgali no boka katika migunda ya Geba na Azmawethi, kwa mwanjaa ayembi baisengile ijiji karibu na Yerusalemu. ³⁰Apendo ba dini na walawi ngabaitakasa, bokapoo ngabatakasa bandu, milyango na kingombe.³¹Boka po nabile na kiongozi wa Yuda yenda kunani ya kingombe, na nenga chawa mikutano ibele mikoloo ya boo babashukuru. yumo ayei upendo wa malyoo lenga lango la jaa .³²Hoshaya na nusu ya viongozi ba Yuda atekukenga maa. ³³na baada yake ngabeyenda Azaria, Ezra na Meshulamu. ³⁴Yuda, Benyamini, Shemaya, Yeremia. ³⁵Na bana ba apendo ba dini bababila na tarumbeta, Zekaria mwana wa Yonathani mwana wa Shemaya, mwana Mataniya, mwana wa Mikaya, mwana wa zakuri, mwana wa Asafu.³⁶Na kabee alongo ba Zekaria, shemaya, Azareli, milalai, Gilalai, Maai, Nethaneli, Yuda, Hanani, pamoja na yombo ya mziki ya Daudi mundu wa N'nongo. Ezra mwandiki ywabile nonge yabe. ³⁷Na kwa niyango wa kinwanyuu ayei yumo yumo na madaraja ga nema wa Daudi kunani, no oboka ukuta, kunani ya nyumba ya Daudi, pene niyongo wa mase upande wa mashariki.³⁸Na ayembii benge ambao bateshukuru ngabeyanda upande wenge. Natekwakengama kunani ya kigombe pamoja na nusu ya bandu, kunani ya mnara wa inyago, mpaka kingombe kikoloo. ³⁹na kunani ya lengo la Efraimu, na niyango wa samani, na kwa lango la omba na mnara wa Hananeli na mnara wa Hamea, kwa niyango ngondolo. no ngabayemaa pene niyongo wa alinzi.⁴⁰Kwa iyoo mikutano ibele ya balo babashukuru bapatike nafasi yabe katika nyumba ya N'nongo, na nenga kabe nganitola nafasi yango ya nusu ya viongozi pamope nanenga. ⁴¹Na apendo ba dini ngabatola nafasi yabe Eliakimu, maaya Miyamini, Elioenai, Zekaria, na Hanania, bene turumbeta, ⁴²Maaseya, na Shemaya, Elezari, Uzi, Yehohanani, Malkiya, Yezrahia ngati ayemelekii.⁴³Bapiite dhabibu ngolo lisoba liloo ngabapulaika, kwa mwanjaa N'nongo abile atekwa pulaisa kwa furaha ngolo. kabe alwawa na bana batepulaika. nganyoo pulaika kwa Yerusalemu ngaiyowanika boka kutaluu.⁴⁴Lisoba loo bandu batechauliwa kunani ya nyumba ya hazini kwa hajili ya michango, matunda ga kwanza na zaka, lenga kwikusanya ngati ya sehemu yaipalikwe katika sheria ya apendo ba dini na walawi. kila yomo atecha aliwa panga lyengo migunda karibu na nema. kwa mwanjaa Yuda atepulaika kunani ya apendo badini na walawi bababile bagemi nonge yabe. ⁴⁵Bapangite utumishi wa N'nongo wabe, na huduma ya utakaso, kwa mujibu wa amri ya Daudi na ya mwana wake Sulemani, na nyoo.⁴⁶Samani ya kale, katika lisoba la Daudi na Asafu, kwabile na ayeweleke wa ayembii na kwa bile na miambo ya sifa na shukarani kwa N'nongo. ⁴⁷Katika lisoba la Zerubabeli na katika lisoba la Nehemia, Israeli bote bapiite sehemu ya kila lisoba kwa ayembi na alinzi wa malango ngababeka mbega sehemu ya walawi, na walawi ngababeka sehemu ya bana ba Haruni

¹Lisoba loo basomike kitabu cha musa katika masikilo ga bandu. yabonike iandikilwe ngati yake panga mtompo mwamoni au mmoabu nywapalikwa isa katika kusanyiko la N'nongo, milele. ²Ayee yabile sababu baisilelii bandu ba Israeli na mkate na mase, ila babile bamwanili Balaamu kulaani Israeli, hata nyoo, N'nongo witu agalambwele laana panga baraka. ³kwapwe tu payowine sheria, batekwatenga Israeli boka kwa kila mgeni⁴nga kamla ya poo Eliashibu kuhani abekite kunani ya yumba nyumba ya N'nongo witu abile na uwelewano na Tobia. ⁵Eliashibu amwandalie Tobia chumba kikoloo, hambapo hapo awali babei sadaka na nafaka, uvumba, makala, na sehemu ya komi ya nafaka, divai, na mauta, ambayo yabekilwe kwa ajili ya walawi, ayembii, alinzi wa niyango, na michango kwa apendo ba dini.⁶Lakini wakati wo wote nabileli Yerusalemu. kwa mwaka wa thelathini na ibele wa Artashasta mfalme wa babeli, ayei kwa mfalme baada ya mud nganinoba mfalme ruhusa ya boka. ⁷na nganibuya Yerusalemu nganitanga mabaya ambago Eliashibu abile apangite kwa kumpeya Tobia chumba cho beka, katika mahakama ga nyumba ya N'nongo.⁸Nabile na nyongo sana na nganitaikwa itabu ya nyumba ya Tobia mpenja ya chumba cha bekya. ⁹Nateamulisa panga batakase ituo ya bekya, nane nganikeleboa ngati yabe makala ga nyumba ya N'nongo, sadaka ya nafaka, na uvumba.¹⁰nganikwipwa panga sehemu yabapiite kwa ajili kwa peya walawi bapiitelii kwabe, lenga bawese boka haraka hekaluni, kila mundu yenda migunda yake, ngati ayembii babapangite pababo. ¹¹Kwa nyoo nganiwasiliana na maafisa no baya, kwa kele nyumba ya n'nongo mutekwilekaa? Nakwembanie pamope na kumeka pene nafasi yabe.¹²Bokapoo Yuda bote ngabaleta zaka ya nafaka, divai yayambee, na mauta kwene ituo ya bekya. ¹³Ganabeka ngati angalii hazina kunani ya hazina, shelemia kuhani, na sadoki mwandishi, na walawi, pedaya, Hanani, mwana wa Zakuri, mwana wa Matania, ywabile na benamase babe, kwa mwanjaa babalangilwe panga waminifu. kazi yabe yabile taikwana ifaa kwa ashirika babe. ¹⁴Munikomboki Ee N'nongo wango, kunani ya tenoo, wala keneubeye makowe makowe nganigapangita kwa ajili ya nyumba ya N'nongo wango na huduma yake.¹⁵Masoba goo nganabona bandu ba Yuda babalebite wembe lisoba la sabato, no leta makundi ga nafaka, no kwapakia mbunda, na divai, na zabibu, na tini na kila aina ya igombo inamtopa, babaletike Yerusalemu lisoba la sabato. Ganishudia panga babile kabapemea chakulya lisoba loo.¹⁶Bando boka Tiro babatami Yerusalemu baletike omba na kila aina ya ilebe, no pemea lisoba la sabato kwa bandu ba Yuda na katika nema. ¹⁷Bakapo ngabamakia kiongozi wa Yuda, ''Ate, ni wakaugani goo wampanga, kunajisi lisoba la sabato? ¹⁸Ate, ntante bunu bapangitelii nyoo? ate N'nongo witu aletike li maakau haga kunani itu nema goo? lelo weta ghadhabu zaidi kunani ya Israeli kwa kukusalawa sabato.¹⁹Kapwee payabile lebendo kwene niyango wa Yerusalemu kabla ya sabato, naamulishe milyango ijigalilwe no panga ifaikalii kwiyowa mpaka baada ya sabato,. Mabei baadhi ya atumishi bangu pene malango lenga chigoo wowote keneuse leta lisoba la sabato. ²⁰Apanga biashara na wapemei wa kila aina ya bidhaa batebutuka panja ya Yerusalemu mara jimo au Ibele.²¹Lakini natekwakweleka, ''Mbona mutama panja ya ukuta? manamubile kamupanga nyoo kabe, na meka moko '' boka wakati golo mwaisilelii lisoba la sabato. ²²Nganaamuru walawi kwitakasa, no icha lendela milango, lenga takasa lisoba la sabato. Unikomboki kwa leno kabe, N'nongo wangu na kunipeya huruma kwa mwanjaa ya uaminifu wa a gano laubile nalo kwango.²³Katika lisoba loo nabweni ayahudi bababile bakobike alwawa ba Asheladi, Amoni, na Moabu. ²⁴Nusu ya bana babe balongei lugha ya Ashdodi, ilaa bawesikelii longela lugha ya Yuda, ila lugha ya yumo wa bandu benge.²⁵Nanenga nganiwasilana nabo, nanenga natekwahadhibu, na kwako mbwa baadhi yabe no uta nyili yabe. natekwa lapia kwa N'nongo, nganibaya, kwnemwapei bana babe aenja bitu, wala kenemwatole ainja babe kwa ajili ya bana binu, wala mwenga mwa bene. ²⁶Ate sulemani mfalme wa Israeli , hapangitelii dhambi kwa mwanjaa ya alwawa haba?Miongoni mwa mataifa gambone hapakawa na mfalme ngati ywembe, no pendelwa na N'nongo wake. N'nongo ngampanga abe mfalme kunani ya Israeli bote. Hata nyoo, alwawa bake ba kigeni bampangite apanga dhambi. ²⁷ate, tupalikwa kukupakaniya no panga uovu woo hata kumwalifu N'nongo wetu na kwakobeka alwawa hageni?²⁸yumo wa bana ba Yoyoda, mwana wa Eliashibu, kuhani mkoloo, abile mukwe wake na sanbalati mhoroni. kwa hiyo na moite boka nonge yango. ²⁹Bakukombokeye.N'nongo wango, kwa mwanjaa hutekunajisi ukuhani, na agano la ukuhani na walawi,³⁰kwa iyoo nitekutakasa boka kila kilebe kigeni, na Imarisha lyengo la makuhani na walawi, na kila yumo kwa lyengo lake mwene. ³¹Napiite sadaka ya hanjuu wakati wabekilwe na matunda ga kwanza. Unikomboki, N'nongo wango. kwa magolou.

¹Mu masoba ga utawala wa Ahasuelo [AYO nga Asuelo Ywatawalite boka india mpaka Ithiopa, zaidi ya majimbo 127, ²Mu masoba go nkulungwa Ahasuelo atami mukitego sake sa utawala ku ngome ya shushani,³Mwaka unetatu wa utawala wake abapngile sikuku iongosi bake na atumwa bote. Bababile mu sikuku Yo bai apendo ba majesi ga umedi na uajemi, bandu bote bene Yeo, na iongosi ba majimbo. ⁴Nkulungwa abei wazi utajili na utukupu na isima na ukolo waupatike boka masoba ga nsogo, kwa masoba 180⁵Masoba go pagatimile, nkulungwa aandaika kalamu Yayatami kwa masoba saba. kalamu yee yabile kwa ajili ya bandu bote bababile ku ikulu ya Shushani, boka nkolo mpaka nchini. Behewa ya busitani ya Ikulu ya nkulungwa ngapayapangilwe kalamu. ⁶Behewa Ya Bustani yapambile kwa itambulauu ya pamba na ulujuani, yayatabilwe na lusi lwa kitani sapi ya zambalau, gabagatandasike kwa pete ya ela. na nguso ya malumalu. kwabile na makochi ga ela na dhaabu na kunani ya sumenti ya malumalu. maliwe makele na maliwe mapili, mauu na ga vijano.⁷Na inywo yaandaliwe mwikombe ya dhaabu kila kikombe sabile sa aina yake na kwa mwanja woga mwoyo kwa nkulungwa kwabile na wembe wambone. ⁸Nkulungwa ababakie audumu babagane inywo kila mundu kati mwapala. Maana tayali nkulungwa alagile kwa alumisi ba Ikulu kwapangya ageni bokana na mwpala kila ng'eni.⁹Alwawa nabembe bakokilwe akwo ku ayo kalamu na malikia vasfi ku ikulu ya nkulungwa Ahasuelo. ¹⁰Ika mu lisoba Lya saba mwoyo wa nkulungwa kwopulaika kwa mwanja mwalobile wembe, ngabalagya Mehumani, Biztha, Harbona, Bigtha, Abagtha, Zethari na karikasi [ aba saba ngabaudumiage nnonge ya nkulungwa.] ¹¹kunneta malkia Vasti aweti ngobo yake ya kimalikia. Abile na lengo lya kwa laya maakida bake na bandu bote ugolou wake, maana abile ng'olou.¹²Pamope na mwalagile nkulungwa, malikia Vasti atikana Yenda kati nkulungwa mwabalagile baloiongosi bake. kwa nyo nkulungwa atekasilika mumo, nyongo yake naiyaka nkati yake.¹³Nkulungwa ngabayendelya bene ikima,babatangite nyakati [ Kwa mwanja awo ngawabile utalatibu wa nkulungwa kwayendelya bene ikima na ataalamu ba salya na hukumu. ¹⁴Carshena, Shethar, Admatha, Tarshish, Meres, Marsena, na Memucani, majimbo saba ga umedi na uajemi babile papipi na nkulungwa na babile na yeo ngolo kwa nkulungwa. ¹⁵Katika lolekea kilebe sako kipangilwe bokana na mwakani malkia vasiti wolo nkemo wa nkulungwa mwaibaya salya.¹⁶Yumo kati ya balo, Memukani ngabaya nnonge ya nkulungwa na nnonge ya iongosi aine, malkia vasti ankoseite nkulungwa kisake na apendo bote na bandu bote bababile mu majimbo ga nkulungwa Ahasuelo. ¹⁷Na kwa nyo ale Iyalipangite malkia lililuatanganikwa na alwawa boti, balua kwapangya akinasongo babe kinanyata. Baluabaya, Nkulungwa, Ahasuelo malkia vasiti amwesimule li nsengowe, nkulungwa Ahasuelo papalike aise nnonge yake. ¹⁸kabula ya lisoba le alwawa ba apendo ba uajemi na umedi bapatike abali ya goma kwa malikia vasiti baluakwapangya akinasengo babe, iongosi ba nkulungwa, kwaluabaa puyo na nyongo yambone.¹⁹Manaitei ale likowe Iyatubaya linogile, Nkulungwa ulusu Tangaso lipiyilwe, na ibe mu salya ya ajemi na amedi, yaikotoka bo yelwa na mundu ywoyweti, panga vasiti awesali isa kae nnonge ya nkulungwa kati malkia. Nafasi ya vasiti apeyelwe ywenge ywabile bola muno kuliko vasiti. ²⁰Tangaso iya nkulungwa palyaluapiyilwa mu kulungwa wake wote, alwawa bote baluakwaisimu akina sengo babe, boka mwene seo hala ywange seo.''²¹Usauli wolo wapangi unanoga kwa nkulungwa na kwa apendo benge nkulungwa apangite kati mumuleani mwapendekise. ²²Ngatuma balua majimbo gote ga nkulungwa, kwa kila jimbo na liandiko Iyake, na kwa bandu ba makabila gabe. Alagile panga kila nnalome abe nga Ywayemeleka mu nyumba yake mwene. Tangaso le Yapiyilwe kwa kila lugha kwa kila mundumu ukulungwa.

¹Bakapo paipite aye ikowe yote na nyongo ya nkulungwa pola, ngang'wasa malikia vasiti na sakipangite kuusu malikia vasiti na sakipongite na tangaso iyalipiyite na malikia vasiti obeya umalikia ²Bokopo anchembe babantumikiage nkulungwa ngababaya, Nkulungwa apalilwe mabikila agolou.³Nkulungwa asawe ayemelekei mukulungwa wake, lenga baakusanye bale bote agolou harem ku ikulu ya susa Aba bale babe pae ya nyemelekei Hagai, nyemelekei nkolo ywa alwawa, na bapeyelwe mbambo yabe yote. ⁴Na yolo biti ywampulaisa nkulungwa ngaywaluaba malkia pandu pa vasiti.'' Nkulungwa aupendile wolo ushauli, na apangiti kati mwabanshaulike.⁵Akwo ku muji wa shushani abile muyahudi lina lyake mordekai mwana wa Jaira mwana wa shimei mwana wa kishi ywabile wa kabila ya Benyamini. ⁶Ywembe abile pamope na balo bandu babapotolikwe mateka na Yekonia, nkulungwa wa yuda boka yerusalemu nopelekelwa kugeni na nkulungwa Nebukadreza.⁷Modekai anelage, Hadasa, Yaani Esta, biti wa njomba bake kwa mwanja awelikwe na apendo bake bote abele mao na tate. Modekai autweti kati biti wake. Esta abile na liumbo Iyonogelya na kuminyo kunang'o loka.⁸Aenja bambone baletilwe ikulu kulo shushani, baada ya tangazo lya nkulungwa na amuli ya nkuluungwa piyilwa. Babekilwe pae ya nyemelekei Hegai, Ywabalolekea alwawa. ⁹Esta atikumpulaisa, na apatike kibali kwa Hegai Ampeile mbambo na sakulya. Ampeile aenja saba bakumudumia boka ku ikulu ya nkulungwa, na ampendalike na audumu alwawa pandu pamanoga ku nyumba ya alwawa.¹⁰Na Esta aianammakia li mundu kuusu alongo bake kwa mwanja Modekai atikunkanikia. ¹¹Kila lisoba modekai anageyenda wo keleboka kuluwa lwa nyumba ya alwawa, lenga ayowe ikowe ya Esta na mwalua pangilwa.¹²Paikite zamu ya kila mwenja yenda kwa nkulungwa Ahasuelo kwo kengama maelezo ga alwawa, kila menja apalikwae ayomwe mwei kumi naibele ya kwipamba, kwei sita ya mauta ga manemane na mwei sita ya mbambo Yenge. ¹³Mwenja payei kwa nkulungwa, apeyilwe kilebe sosole sakiamanile boka mu nyumba ya alwawa lenga ayende naso ku nyumba ya nkulungwa.¹⁴Mwenja apalikwa ayende kilo no buyangana kunyumba ya alwawa, na kwa uyemelekei wa shaashigazi, nymelekei wa nkulungwa ywabile kasi yake kwalendela masulia. Mwenja alusiwe li kae Yenda kwa nkulungwa ila kwale ampulaise muno nkulungwa, na nkulungu amulisa akeleboke kae.¹⁵Zamu ya Esta payaikite [ mwana wa Abiashili njomba bake modekai antweti panga kati mwana wake] yenda nnonge ya nkulungwa, apaliteli kilebe sosote ila selo Hegai nyemelekei Ywa alwawa samakie potwa. ¹⁶Esta apatike kibali kila ywa mwoni. Esta apelekilwe kwa nkulungwa Ahasuelo ku makazi ga ntulungu mu mwei wa komi, mwei wa wa tabeti mu mwaka wa saba wa utawala.¹⁷Nkulungwa ampendile ampendile Esta kuliko alwawa benge, na apaatike kibali kuliko benge na wema muno kuliko mabikila benge, na nkulungwa nga n''gwalika taji ya panga malikia pandu pa vasti. ¹⁸Nkulungwa ngabapangya kalamu ngolo muno ayemelekei na ahudumu bake bote, karamu ya Esta na abapeile male malepo ga kodi mu majimbo gote. kae abapeile zawadi kwa ukalimu.¹⁹Modekai atami pa lilyango lya nkulungwa palo mabikila pabakwanyike kwa mala inebele. ²⁰Esta aukengime usauli wa modekai wo kotoka kummakia mundu Ywoywote kuhusu alongobe. Aukengime ushauli wa modekai kati mwa mmakie pabile nchini. ²¹kwa masoba go modekai pata mi pa ilyango kwa nkulungwa, Bighani na Tereshi, ayemelekei ba kulungwa babalendelage lilyango,, balikasilika na bapalite kumulaga nkulungwa Ahasuelo.²²Likowe iyo lyabekilwe palyabekilwe wazi kwa modekai ampalite malkia Esta, na Esta amakie sabaite modekai. ²³Na ikowe ye paipalikwe kwa nkati no bo nekana ukweli wake balo analome abele ngabanyo ngelwa kunani muukongo. Na aga makowe gaandikilwe mukitabu sa taalifa sa nkulungwa.

¹Baada yopeta ikowe yee, nkulungwa Ahasuelo nga pamwobo ya seo Hamani mwana wa Hamedatha mwagagi,na abei kitego sake sa ukolo kunani ya akolo bote bababile pamope nakwe. ²Na atumisi bote ba nkulungwa bababile pa lilyango lya nkulungwa bapalikwage kunkilikitya Hamani, kati mwalagile nkulungwa. Lakini modekai ankilikitile li wala kunsujudia Hamani.³Bokapo atumishi ba nkulungwa bababile pa lilyango lya nkulungwa ngabammakia modekai, kwa mwanja namani ukotoka kuesimu amuli ya nkulungwa? ⁴Bandekumakia lisoba kwa lisoba, lakini Ywembe ayendeli kama mwabapala bembe. kwa nyo ngabalongela na Hamani lenga lolekea mwapanga modekai liluaigala buli maana ywembe abile myahudi.⁵Hamani pabweni modekai ankilikitya li wala kunsujudia, yamwobwike nyongo. ⁶Abile na liwaso lya kumulaga Modekai, ba nkulungwa, atumisi tayali bammakie panga modekai na alongo bake babile ayahudi. Hamani ngapanga mipango ya kwa bulaga ayahudi bote, bandu ba modekai, bababile mukulungwa wa Ahasuelo.⁷Mumwei wa kwanza, [ wawabile mwei wa Nisani] nkati ya mwaka wa komi naibele wa nkulungwa Ahasuelo, bakombwile kula nnonge ya Hamani kura kila lisoba na mwei, sawa lisoba na mwei mpaka pabasawile mwei wa kominaibele, [ mwei wa Adari.⁸Bokapo Hamani ngammakia nkulungwa Ahasuelo, ''kubile na bandu fulani mu majimbo gote ga ukulungwa wako babakotoka kengama salya yako. Na kwa tabia yabe yo kotoka kengama salya yako bapalikwali lama. ⁹Mana kaipendeza nkulungwa, upiye amuli bandu ba bote babulagilwe, na nee naluapiya mbanje talanta elfu komi ya mbanje mu moko ga balo babayemeleka aga makowe ga nkulungwa, lenga panga babeka mu hazina ya nkulungwa.''¹⁰Nga apo nkulungwa ngaula pete yake yene mnuli na kumpeya Hamani adui wa ayahudi. ¹¹Nkulungwa ngamakia Hamani, ''Mbala hakikikisha panga mbanje yote ikeleboka kwako na kwa bandu bako lenga mwitumi kati mwampendile.''¹²Ngobokapo aandisi ba nkulungwa bakwembine lisoba lya komi naitatu ya mwei wa kwanza, na mbiu yayabile na matakwa ga Hamani yatiandikilwa na pelekelwa kwa ayemelekei ba majimbo, na balibote bababile kunani ya ayemeleki ba majimbo, gote, na ayemelekei ba bandu na luga yabe. Mbiu ye yaandikilwe kwa lina lya nkulungwa Ahasuelo na kombwa muhuli wa pete yake. ¹³Balua aye yopala kwabulaga Ayahudi yapelekilwe mu majimbo gote ga nkulungwa Ahasuelo, kwaangamisa, bulaga na kwaalabiya Ayahudi bote, boka nchini mpaka nkolo, bana na lwawa, kwa lisoba limo lisoba lya komi na itatu mu mwei wa komi naibele [ ambao mwei wa Adari] na tola mali yabe.¹⁴Nakala yo yapangilwe salya napelekelwa kila jimbo. Taalifa ya angamizilwa Ayahudi yaeneite mu kila jimbo panga bandu bote baiandae kwa lisoba lyo. ¹⁵Apeleki ba abali bapelike mwalagile nkulungwa. Tangazo ale kae lyapiyilwe mu muji wa shushani. Nkulungwa abile na Hamani batitama na nywa, lakini muji wa Shushani wabile mu angamivu.

¹Modekai payowine sakipangilwe kwaajili yabe, ngapapapwana ngobo yake no wala mabunia na kwijitya maligu. ²Ngapayenda pakatikati ya muji kono kalela kilelo kikolos uchungu wambone. Ngapayenda pa niango wa nkulungwa, kwa mwanja ntopo ywalusiwage jingya kwa nkulungwa aweti mabunia. ³Amuli yee paikite mu kila jambo, kwai na kilelo kikolo kwa ayahudi, na funga , lela na maomboleso. Bambone bagonjike mu maligu.⁴Malikia Esta papatike abali boka kwa ahudumu bake, apatilwe na moli. Ngabatuma bandu bampeleki ngobo ya ibile sapilenga aule mabunia na wala ngobo sapii, ila modekai ayeketile. ⁵Bokapo Esta ngankema Hathaki, yumo kati ya ayemelekei ba nkulungwa, ywapeyilwe wajibu wa kumudumia. Ngannagya yenda kwa Modekai lenga atange kwa mwanja na mani Modekai amuwite panga nyo.⁶Kwa nyo Hathaki ngayenda kwa Modekai mu mujinnonge ya lilyango lya nkulungwa. ⁷Modekai ngamwelesa Hathaki makowe gote usu maamgamisi ga Ayahudi gagapangilwe na kiasi cha mbanje ya aidile lepa Hamani kwa balo bote babapanga kasi yo angamisa Ayahudi. ⁸Kae ngapampeya nakala ya mbinu yaipangilwe akwo shushani kwa kwaangamisa Ayahudi.⁹Apangite nyo lenga Hathaki akammakie Esta manainesekine atole jukumu lyo yenda kwa nkulungwa lenga kunnoba kwa ajili ya Ayahudi, kwa nyo Hathaki ngapayenda kwa Esta kumakia selo sabakiilwe na Modekai. ¹⁰Esta ngalongela na Hathaki na kumaikia auyangane kwa modekai. ¹¹Esta nganimakia Hathaki, '' Atumishi bote ba nkulungwa na bandu bote ba majimbo batangite panga mundu ywoywote ywajingya kwa nkulungwa pange lusa balagilwa ila yolo ywanaya pimbo yake ya dhaabu. Masoba sa lasini nayenda li kwa nkulungwa. ¹²Hathaki ngammakia modekai makowe gote ga bakiilwe na Esta.¹³Modekai ngakeleboya lilobe kwa Esta, ''kana uwase wenga waluasalimika kuliko Ayahudi bote ¹⁴Mana utami liki kwa wakati gono, N''nongo alualeta wokopu kwa ndela yenge,lakini wenga na nyumba ya tatebako mwalua angamia. Nyai ywatangite panga waisile mu nafasi ye kwa wakati kati wono.¹⁵Kae Esta ngatuma ujumbe kwa modekai . ¹⁶Uyende ukamakie aleusanye Ayahudi bote babatama mu muji wa shushani, bafunge kwa ajili yangu kana balye wala nywa maseli kwa muda wa masoba gatatu. Na nee na atumisi bango tupalafunga kwa masoba ago. Na bokapo naluayenda kwa nkulungwa kunyume sa saly. Na mana nalua wa na nawe. ¹⁷Modekai ngayenda panga gole ganagile Esta panga.

¹Baada ya masoba gatatu, Esta ngatola ngobo yake ya kimalikia wala no yema pandu pa nkati mu luwa Iwa ikulu ya nkulungwa, nnonge ya nyumba ya nkulungwa, nkulunwa atami pa kitego sake sa lenji kalinga panja pa niango wa jingilya. ²Nkulungwa pamweni malkia Esta apatike kibali kwa nkulungwa. Ampeile pimbo ya dhaabu moko ya Esta. kwa nyo Esta ngamwegelya nkulungwa na kwikamwa pimbo ya utawala.³Bokapo nkulungwa ngammakia malkia Esta, ''upala upeyelwe namani? Ombi lyako kilebe gani?Hata nusu ya ukulungwa wanago uluapeyelwa. ⁴Malkia Esta ngammakia nkulungwa, mana nipatike kibali pa minyo gako, niloba leno wenga na Hamani muise ku karamu yaniandaite kwa ajili inu''⁵Nkulungwa ngabaya, ''Munnete Hamani kiyongoya lengana na mwapala Esta '' Nkulungwa na Hamani pamope ngaba hudhulia ku kalamu yaiandaite malkia Esta. ⁶Wembe pauyendeli nyweleka palo pa kalamu , nkulungwa ngapannokia Esta, saupa kile? na ombi lyako kwango na mani? uluapeyelwa hata nusu ya ukulungwa.⁷Esta nganyangwa nkulungwa, ''Sanipala na saniloba ase, ⁸Manaite, nikupendisite nkulungwa, kwa kunipe ya yanipala na kulieshimu lyanililoba, wenga na Hamani mwaise kae malao ku kalamu yanaiandaa malao na apo nganakubakia sanikipala.⁹Hamani ayei kasake kono atwelile pulaa pamwoyo wake. Lakini pamweni modekai pa lilyango lya nkulungwa, modekai ayema li na wala alendem, li nnonge yake, atwelile nyongo kwa mwanja modekai . ¹⁰Lakini atikwikeleboya na ayei kasake. Ngabakoka mambwika bake bati kwembana pamope na zereshi, nyumbowe. ¹¹Hamani ngababakia utukufu wa mali na bana babile nabo, na mwabile na seo kikolo peta ayemelekei bote na atumisi bote ba nkulungwa.¹²Hamani ngababakia, '' Hata liso malkia Esta aiandaite karamu kwa ajili ya nkulungwa nenga tu na nkulungwa twatwahudhurie ku kalamu yaiandaite malkia Esta. Na malao atukokite kae pamope na nkulungwa. ¹³Lakini aga gote kilebe li manaitei modekai ayendelile tama pa lilyango lya nkulungwa.¹⁴Bokapo zereshi, nyumbowe Hamani ngammakia nsengowe na mambwiga gake bote, '' Muandae nkongo wa ulaso wa futi amusini. Na saa ya kindae wa longele na nkulungwa lenga modekai atundikilwe munkongo wo. Bokapo wayende pamwoyo wako pelete kulamu yaiandaite malkia Esta na nkulungwa.

¹Kila selo nkulungwa apatike li ingomo. Ngalagya itabu yaiandikilwe gagapitya na gagapitile mu ukulungwa wake ngailetelwa na somelwa nnonge yake. Habu isome iwe kwa lilobe nnonge ya nkulungwa. ²Ngaikwembelwa panga modekai apiyite abali usu Bighana na Tereshi, alendeli babalendela lilyango, babapangite mipango ya kumulaga nkulungwa Ahasuelo. ³Nga nkulungwa ngalokia, Modekai apangilwe kilesa isima kwa abali yaipiyite? Apo atumisi ba nkulungwa ngabammakia, ''Apangilwe li kilebe sosote''⁴Kae nkulungwa ngalokia, '' Nyai ywabile nkati ya lua'' Na Hamani tayali abile nkati ya lualwa nkulungwa lenga annobe nkulungwa apiye kibali lenga modekai atundikilwe munkongo wauandaite. ⁵Atumisi ngabanyangwa, ''Hamani ayemi nkati muluwa lwa nkulungwa. '' Nkulungwa ngabaya, '' mmmakie ajingi nyumba.'' ⁶Pata tu Hamani pajingile, nkulungwa ngapanokia, apangilwe namani mundu yolo nkulungwa ywampendi na kumwesimu?'' Hamani ngawasa pa mwoyo wake, ''Nyai nkulungwa Ywampendile na kumweshimu peta nenga?⁷Hamani nganyangwa nkulungwa, kwa mundu yolo nkulungwa ywampenda na kumwesimu. ⁸Ang'walike ngobo ya kikulungwa, ngobo yelo yawaile kwiwala na falasi yolo ywawaile tumilwa na nkulungwa na mwene taji ya kikulungwa muutwe wake. ⁹Ngobo yoo na falasi apeyelwe nyemelekei yabile bola peta ayemelekei boe. Na bamwalike yolo nkulungwa ywampendile na kumweshimu, na bamwoboye mu falasi na kumpetea mu mita yote ya muji. Na batangase nnonge yake, ''Nyo nga mwapangilwe mundu yolo nkulungwa ywampendile na kumwisimu.''¹⁰Kae nkulungwa ngapammakia, Hamani, ''pama kiyongoya, ung'walike modekai ngobo na umwoboye mu falasi, na kana lipongwe hata likowe limo kwa ago gaubaite.'' ¹¹Boka Hamani ngatola ngobo na falasi . Ngang'walika Modekai na kumpetea mu mitaa yote ya muji. No tangasa nonge yake, Aye ipangilwa kwa mudu yolo nkulungwa ywampendile na kumwesimu.''¹²Baada ya ago gote modekai ngabuya pa lityango lya nkulungwa. Kono Hamani abuite kiyongoya kasake, kuno kaombolesa, na kono alitike ntwe wake. ¹³Ngabaelesa mambwiga bake na zereshi nyumbwe. kae mambwiga bake bene hekima na zereshi niyumbowe. Manaitei modekai, ywautumbwile tomboka nonge yake ywa lubelekwo iwa kiyahudi, ukombwa li ila uluayendelya tomboka nnonge yake''. ¹⁴Pabayendelyage longela, ayemetekei ba nkulungwa ngabamwisilya Hamani lenga ayende kukalamu yaiandaite Esta.

¹Kwanyo nkulungwa na Hamani ngabayenda selekea pamope na malkia Esta. ²Pa lisoba linebele, pauletilwe wembe, nkulungwa ngammakia Eata, ''Namani saukipala pa mwoyo wako? Na namani sauloba? Hata nusu ya ukulungwa wangu uwesa peyelwa''³Apo malkia ngammakia nkulungwa, manaitei nipatike kibali pa minyo gako, na mana ikupendezite, nipeyelwe ukoto wango, na aye nga haja ya mwoyo wango, na ale ngalyanililoba kwa ajili ya bandu bango. ⁴Kwa mwanja nenga na bandu bango tupemeyilwe, lenga tualibiyilwe, tubulagilwe na tuangamiswe. Iapangage tupemeyilwe kuutumwa, analome na alwawa, mbekotoka liki, na nipekunsumbuya li nkulungwa.'' ⁵Apo nkulungwa Ahasuelo ngammakia malkia Esta, ''Ayo nyaiwe? Nyai ywakusudile pamwoyo wake panga likowe lee?⁶Esta ngabaya, ''Ayo Hamani mwovu kae nndumu.'' Hamani ngakamulwa na kitete nnonge ya nkulungwa na na malkia. ⁷Na kwa nyongo nkulungwa ngaboka apo pa kalamu apo pa wembe no yenda ku bustani ya Ikulu, lakini Hamani aigile popo lenga kunnoba malkia Esra lenga aokoe ukoto wake. Abo abweni nkulungwa ankusudile gananyata.⁸Nkulungwa ngabuya boka kubustani ya ikulu, no jingya kusumba sasabile na wembe. Hamani atombwike pae palikochi lyalitamile Esta. Nkulungu aliusika ngabaya, '' Apala kumpujaji malkia nnonge yango kae mu nyumba yango?'' Ago makowe pagapitile munkano wa nkulungwa, atumishi ngaawekelya kuminyo ya Hamani.⁹Bokapo Habona Yumo katika balo babantu mikiage nkulungwa ngammakia nkulungwa, ''Nkongo wa ulaso wa futi amusini ubile kasake Hamani. Waandaliwe kwa ajili ya modekai, ywapiyite abali yopala angamiswa kwako'' Nkulungwa ngabaya, ''muntundike Hamani kunani yake.'' ¹⁰Kwa nyo ngabantundika Hamani muukongo wanandaite kwa ajili ya modekai. Na nyongo ya nkulungwa ngaitulia.

¹Lisoba lyo nkulungwa Ahasuelo ngampeya malkia Esta mali yote ya Hamani, ndumu wa Ayahudi. Na kae ngamwoboya seo modekai atumike nnonge yake, kwa mwanja malkia Esta ammakie nkulungwa ulongo wake na modekai. ²Bokapo nkulungwa ngampeya pete yake yampeile Hamani. Malikia Esta ngamwoboya modekai lenga abe nkolo ng'unda wa Hamani.³Esta ngalongela kae na nkulungwa. Ngatomboka pae no lela nnonge ya nkulungwa kunoba agalambwe mipango ya kwabulaga ayahudi bote yayatangazilwe na Hamani Muagagi. ⁴Kae nkulungwa nganaya Esta pimbo yake ya dhaabu, ngakakatuka no yema nonge ya nkulungwa.⁵Esta ngabaya, '' manaitei ikupendesike na nipatike kibali nnonge yako, ulagi mbiu ikombolwe yo galambwa balau ya yaandikilwe na Hamani mwana wa Hamedatha muagagi, balua yayaandikilwe lenga kwaanga misa Ayahudi bote bababile mumajimbo ga ukulongwa wako wote. ⁶Niwesabuli bona ubaya kobapata bandu bango? Niwesa buli lolekea ualibifu wa alongo bango?⁷Nkulungwa Ahasuelu ngababakia Esta modekai, myahudi, lola nimpeile Esta nyumba yote ya Hamani na bantundike Hamani munkongo kwa mwanja akusudile kwaangamisa Ayahudi bote. ⁸kwa nyo uandike mbiu yenge kwa ajili ya Ayahudi kwa lina lya nkulungwa na ukombwe muuli kwa pete ya nkulungwa na iwesali galambuka. ''⁹Kae aandishi ba nkulungwa ngabakwembana kwa wakati wowowo mu mwei unaitatu, wawabile mwei wa sivania, lisoba lya ishilini lya mwei unaitatu. mbiu ngaiandikilwa gote ga amulise Modekai Ayahudi bapangilwe kwa kila bene jimbo. Mbiu ya andikilwe kwa magavana na kwa apendo ba majimbo bote na maakida majimbo gote gagabile boka india mpaka Ithiopia, majimbo 127 na kila jimbo lyaandikilwe kwa maandishi gake, na kila bandu kwa milongelo yabe, na kwa Ayahudi kwa maandiko ga lugha yabe.¹⁰Modekai aandike kwa lina lya nkulungwa Ahasuelo na kombwa muhuri kwa pete ya nkulungwa. Ngapeleka ayo nyalaka kwa matalishi, abaobwie farasi babayenda kiyongo ya babatumikae kwa huduma ya nkulungwa, bababelekwile kwa nkulungwa. ¹¹Nulungwa ngabapeya Ayahudi bote mu majimbo ga utawala wake kibali so kwembana kwilendela na luusa ya angamisa, bulaga na kumwalabia mundu ywoywote ywabile na liwaso lya kwabulaga Ayahudi bote no kwapokonywa mali yabe. ¹²Likowe le lipalikwae lipongilwe mu majimbo gote ga nkulungwa Ahasuelo, lisoba lya komi netatu lya mwei wa komi nebele, wawabile mwei wa Adari.¹³Yelo nakala ya mbu yapalikwe ipiyilwe kati salya notangasilwa kwa bandu bote. Ayahudi babile tayali lipa kisasi kwa andumu babe. ¹⁴Kwa nyo matalishi babaendeshike falasi babatumikage mu huduma ya kikulungwa. Bayei kwa kiyongoya muno. Mbiu ye yapiyilwe ku muji wa shushani.¹⁵Bokapo modekai aboi nnonge ya nkulungwa aweti ngobo ya kikulungwa, ngoba ya buluu na uu na taji ngolo ya zaabu na lijoo lya zambalau muji wa shushani ngampulaika. ¹⁶Ayahudi babile na nulu, na balipulaika na heshima. maji wowoti wolo mbiu yelo payako mbolilwe, Ayahudi atipulaika nopanga mapomolyo. ¹⁷Bandu bambone batamanile panga Ayahudi kwa mwanja hofu ya Ayahudi yabile kunani yabe.

¹Tumbwele mu mwei wa kominebele mwei wa lisoba lya kominetatu yayabile lisoba lya Adari, lisoba lyalyabile andumu ba Ayahudi lyabawasilyage kwitimisa salya ya nkulungwa nopata likakala kwa Ayahudi. Nakumbe Ayahudi papatike likakala kwa andumu babe. ²Ayahudi bote batikwembana mu miji yabe kumajimbo gote ga nkulungwa Ahasuelo, beka moko kwa balo babakusudile gananyata. Ntopo ywabile tayali yema nnonge yabe kwa mwanja hofu yabe yabatombokile bandu bote.³Apendo bote ba majimbo maakida na magavana, na atawala ba nkulungwa, babasaidie Ayahudi kwa mwanja hofu ya modekai yatikwatombokya. ⁴Kw mwanja modekai abile mpendo mu nyumba ya nkulungwa, na uamaarifa wake wasambaite mu majimbo gote, kwa mwanja modekai apagilwe nkolo. ⁵Ayahudi ngabavamia andumu babe kwa mapanga, babapangite kinanyata, kati mwababakusudile kwapanga bembe kinanyata, babapangite kati mwababweni indafaika kwapanga pa minyo gabe.⁶Ku ngome ya muji wa shushani kisake majimu ga andumu bababulagilwe noalibiwa na Ayahudi baikite nnya tano. ⁷Katika babawile ni pamope na parisha datha, Dalfoni, Aspatha, ⁸Poratha, Adalia, Aridatha, ⁹Parimashila, Arisai, Vaizatha, ¹⁰Na bana komi ba Hamani mwana wa Hamedatha ndumu ywa Ayahudi. lakini batweti li mateka gogoti,¹¹Isaba ya babawile lisoba lya mu muji wa shushani yaikiyilwe kwa nkulungwa Ahasuelo. ¹²Nkulungwa ngammakia malkia Esta. '' Ayahudi babulige analome myatano ku muji wa shushani, nkati yake babile bana komi ba Hamani ndumu ywa ayahudi. Je bapangite namani ku majimbo genge? Na kwa mbeyambeno uloba kele na upala namani?¹³Esta ngayangwa, '' Nkulungwa mana ikupendesike, Ayahudi bababile ku muji wa shushani bakombwe mbiu aye na malao, na maiti ga bana ba Hamani gatundikilwe mumikongo. ¹⁴Nkulungwa nga amulisa mwalobite Esta ipangilwe. Na mbiu yakombolikwe ku muji wa shushani na bana komi ba Hamani ngabatundikilwa mikongo.¹⁵Na Ayahudi ku muji wa shushani bakwembine pamope lisoba lya komi ba nsese lya mwei wa Adari, na kwabulaga andumu babe bandu myaitatu ku muji wa shushani lakini bakunywile li nyara yabe. ¹⁶Na Ayahudi boka majimbo genge batikwembana lenga, kwilendela na bapatike panjolelya boka kwaa andumu na bababulige andumu babe bandu elfu sabini na tano, lakini bakunywi limoko gabe kwa ilebe ya mali yababile nayo andumu babe babababulige.¹⁷Mulisoba lya komi netatu lya mwei wa Adari, Ayahudi atipomolya lisoba lya komi na nsese, bati pomolya lisoba lyo lya kalamu na pulaika. ¹⁸Lakini Ayahudi babatamage ku muji wa shushani baisile pamope lisoba lya komi naitatu na komi na nsese. Na lisoba lya komi natano batipomolya no panga kalamu no pulaika. ¹⁹Aye nga mwanja Ayahudi ba mwijiji batama mwijiji, no azimisha lisoba lya komi na nsese lya mwei wa Adari panga lisoba lyopulaika na kalamu na lisoba lyotumyana zawadi kwa kila yumo.²⁰Modekai, ngagabei gamambo na tuma nyalaka kwa Ayahudi bote bababile mutawala wa Ahasuelo, ²²Abapalite azimisha lisoba lya komi na nsese na komi na tanto ya mwei wa Adari kila mwaka. ²¹Aye ngayabile mbonjolelyo ya Ayahudi boka kwa andumu babe na wakati go ngawabile wo galambulilwa uzuni ya Ayahudi panga pulaa, no boka mu maombolezo mpaka pomolya. Bapalikwae kwipanga masoba ga kalamu no pulaika no tumyana zawadi ya sakulya, na zawadi kwa masikini.²³Ayahudi bayendelile no azimisha no panga selo sakibaite modekai sabaandikile. ²⁴Na wakati wo Hamani mwana wa Hammedatha mwagagi, nndumu wa Ayahudi ywapangite njama ya kwabulaga Ayahudi, na kwa kombwa puri [ Yaani kombwa kula ] lenga kwa angamisa mpamo. ²⁵Lakini nkulungwa Ahasuelo papatike taalifa ya mipango inanyata yaipangilwe na Hamani kwa Ayahudi, alagile kwa nyalaka apangilwe mwene, na ywembe na bana bake banyongelwe mu nkongo.²⁶Kwa nyo Ayahudi ngabagakema masoba go purimu, bokana na lina lya puri. kwa mwanja ya galo makowe goti gagaandike mu balua, na makowe gote gabagabweni mu minyo gabe, na galo gabagapatike. ²⁷Na Ayahudi bapatika jukumu na mila yayambe. Destuli ye ibe kwa mwanja bembe, bana babe, na kila ywalombana nabo. Na yaluapanga aga maadhi gapangilwa mu kila mwaka. Baluagapanga kwa namuna fulani na wakati wowo wa mu kila mwaka. ²⁸Masoba go gapalikwa azimishwa kwa kila lubelekwe, kila familia kila jimbo na muji wake. Ayahudi ba na bana babe balei lia azimisha masoba go ga purimu, lena bakoma libalya.²⁹Malkia Esta na modekai ngabaandika kwa mamulaka gote no thibitisha aye balua inebele usus purimu.³⁰Balua yapelekilwe majimbo 127 ga nkulungwa Ahasuelo, yababakie Ayahudi bote amani na kweli. ³¹No thibitisha masoba ga purimu sawa mwabaite Esta na modekai gagabapalite Ayahudi azimisha. Ayahudi baeshimwile mwabalagililwe kwa mwanja bembe na bana babe, yaani lubelkwo lwabe, kati mwabaesimu wakati wo funga na Ombelesa, ³²Lilagyo lya Esta lyaakikishe salya aye usu purimu, na ya andikilwe mukatabu.

¹Kae nkulungwa Ahasuelo abei kodi munema na maeneo ga baaku. ²Mafanikio goti na makakala na ukolo wake, pamope na wa modekai ywamwobwiye nkulungwa, ga andikilwe mukitabu sa kambokya sa akulungwa ba Amedi na Ajemi.³Modekai muyahudi abile yunebele boka kwa nkulungwa Ahasuela. Abile nkolo na maalufu kwa alongobe Ayahudi, kwa mwanja agateteite gabagapala bandu bake na haki ya bandu na ateteile amani kwa bandu bote.

¹Gano ngamaneno ga mwalimu, mwana wa Daudi Mfalme katika Yerusalem. ²Mwalimu abaya nyinya, ''kati muke walipundugulu, katik upepo mwanana katika upepo, kila kilebe chandapeta naleka maswali gambme. ³Nifaida gani binadamu kwipata bka katika kazi yota yabaipanga pae yalisoba?⁴Lubelekwo lumo yenda na libelekwo lwenge icha, lakini nchi igala bila mwisho. ⁵Lisoba lyendapita na lisoba lyendchukya nayenda kwa kasi, nabuya pandua pali mtile kae. ⁶Upepo upukatya kusini na uteleta kazikazini, namala yote uteleta katika ndela yake nabuyangana kabe.⁷Mabende gote gabutukya yenda kubahari, lakini bahari itwelyali. Pandu mabende kwagayenda, ngakwagayenda kae. ⁸Kila kilebe panga kichoka nanndopo yao ywote ywa kombwa kukichimulya. Liiyo liyukatali nachelo chalikibona wala lisikilo liyakatali nakilebe chalikiynua.⁹Sosote chakibilengachachaba, kila cha kipangate nga chachapanga. Nndopo lya yambe pae yalichuba. ¹⁰Je kwnalikowe lyolyote ambalyo bandu baweza longela, lola leno lyayambe? chochote chakibile kiyomwike baa muda nnacho, wakazi wawa kabla ¹¹yitu.Ndupu ywakombwa kombokya, chakipitile wakati waazamani, Namambo gagapitele masoba gagapite nagalo gagapitya masoba ga nnonge gagakombokilwa''.¹²Nenga ninamwalimu nanipangite na falme kunani ya Israel na katika Yerusalemu. ¹³Nayeile akili yango, katika soma na pala kwa hekima kila kilebe sakipanngilwa pae yalyunde. Leno nalyemse nilijukumu litopyau ambolyo Nningo abapei bana babandu shughulika nalyo. ¹⁴Nibeni matendo gote ambayo gagapangika pae yalichoba, nalola gote ni muke mpaya kuchunga upepo. ¹⁵Papa pendeke pawezali nyoshelwa, sange baa kwesali balangika.¹⁶Niubakie moyo wango kanibaya,'' Lola nipatike hekima ngolo kuliko babatami Yerusalemu kabla yango. Akili yango ibweni hekima ngolo na utangi.'' ¹⁷niyeile moyo wango tanga hekima na upumbavu na lyinga. Ngamgunduwite leno nalembe kae lyabile sawa nakuuchunya upepo. ¹⁸Kwa kitumbu katika wingi wa hekima kwinamasumbufu gambone, makokoleko.

¹Nganibaya pamoyo, '' mwiche, nambala kupaya kwa pulaika'' Lakini lola, wono nawembe wabile ni upepo wa muda. ²Natilongela kunani ya longola, ''Niwazimu,'' na kuhusu palaika ifaika namani?³Natikwipeleza pamoyo wango katika jinsi ya timiza hamu yango, katika wimbi. natiruhusu lunda lwango lilongolelwe na hekima ingawa bado nabile kanishiriki lyinga. nipalage pala likowe lyalibile ligolou kwabinadamu panga pae lyunde wakati wamachoba ga maisha gango⁴Natimizike mambo makolo. Nasengite nyumba kwajili yango napanda mikongo ya mizabibu. ⁵Natengeneze bustini, naibanja napandike aina yote ya matunda nkati yake. ⁶Natengeneze mabwawa ga mache ilijitya nnitu pandu pamikongo payapandilwa⁷Napemete atumwa analome na alwawa, nabile naatumwa baba belekwile katika ikulu yango. Kae nabile na mapenga gambone naanyana baugilwa, Zaidi ya mfalme ywoywote ywatawalite kabla yango katika Yerusalemu. ⁸Kae naikusanyile fedha na dhahabu hazina ya afalme na majimbo. Naapatike ayembe alwawa na analome kwaajili yango, napulaikya bokya kwa bana ba binadamu, masulia na awalwawa.⁹Nyo nabile nampendo natijiri kuliko bote bababile Yerusalemu, kabla yangok na hekima nyango yabile nkati yango. ¹⁰Lyolyote ambago minyo gango gatitanwa nagakele bwiyeli. Naukale bwiyeli moyo wango katika furaha yoyote, kwakitumbu moyo wango watipulaika katika kazi yango yote nafuraha yabile nitumu kwa kazi yangu yote.¹¹Kae nganilinga magendo gote amabago maboko gango gayamuwike kugapanga, lakini kae, kila kilebe chabile ni muuke napaya kuchunga, upepo. Wabileli na faida pae yalichoba. ¹²Kae nganigeuka kwipambambanua hekima, na ulogelonge na ujinga. Kwamaana ni kilebe gani mfalme ywaicha badala yango apange, ambaso kinapangikali?¹³Kae nganitumbwa tanga kwamba hekima inafaida kuliko ulogelonge, kati bweya mwaubile bora kuliko libendo. ¹⁴Mwene hekima atumya minyo gake katika ntwe wake bone pandu payenda, lakini nnogeloge atyanga, mulubendo, ingawa ndangite mwisho wa aina jimo utuzilwe kwakila yumo.¹⁵Kae nnganibaya paunyo wango. ''chakipitya kwa uloge loge, ngachapitya nakwango. Nyo kwinatofauti gani kati nenga, namwene hekima muno? '' kamitimisha moyo mwango, '' Wono kae nimuke bainnn' ¹⁶Kwakuwa mwene hekima, kati mpumbavu, hakumbokelwali kwa muda nnaso - katika masoba gagaisa, kila kilebe chapanga kilibalilwe. Mwene hekima endawaa kati mwawaa nnogeloge.¹⁷Nyo nauchukile bwomi kwa kitumbu kazi yote yaipangite pae yalisoba ya bile mbaya kwango. Yeno nikitumbu kila kilebe ni muke napaya kuuchunga upepo. ¹⁸Nagachukieti gote ganigatimizike, nayomwike kugapangg pae yalisoba kwakitumbu nilazima nigaleke kwa mundu ywaisa badayango.¹⁹Naninyai yatannga kwamba abaa mwenehekima au nnongeloge? ila apanga nyemeleki wakila kilebe, pae yalisoba ambayo kazi yango na hekima yango yatikugasenga. Wone kae nimuuke. ²⁰Kwanyo moyo ngautumbwa kata tamaa kunini ya kazi yote yaniipangite pae yali soba.²¹Kwakuwa kwaweza baa namundu ywa panga kazi kwa hekima ufahamu na umahili, lakini aleke kila kilebe sabile nacho kwamundu ambeyen anapangali chochote, wono nembe nimuke na ataringolo. ²²Kwamaana kwinafaida gani mundu pata ambaye apangite kazi kwajuhudi napaya moyo wake panga kazi yake pae yalisoba? ²³Kilalisoba kazi yake nimaumivu nauna sikitiko, nyo wakiti wakilo roho yake ipono lyali . Wono ni muke.²⁴Ndopo jambo jema kwa mundu yauywote zaidi yalya na nywa naridhika naselonn sakibile chem katika kazi yake. Nganibona kwamba Ukweli wono uboka mmaboko ga Nningo. ²⁵Kwakuwa, minyai endaweza lyaa au endweza pata furaha yoyote zaidi ya Nnonge?²⁶kwakuwa kila ywapulaisa ywembe, Nnongo upeya hekima na utangi na furaha. Ingawa kwamwene dhambi umpya kazi ya kusanya natuza ili kwamba ampei mundu ywampendeza Nngongo, wono kae nisawasawa na muuke na paya kuchanga upepo

¹Kwakuwa kila kilebe nawakati wake, namajila kwa kila kusudi pae ya mbingu. ²Kwinawakati wabelekwa na wakati wa waa, kwinawakati wapanda na wakati watupwa gagapandilwe ³Wakati wabulaga na wakati waponyesha, wakati wa bumwana na wakati wachenga.⁴Keinawakati walela na wakati waeka, wakiti waomboleza na wakiti waina, ⁵Wakati watondwa maliwe na wakati wataikwa maliwe wakati wa kumbatya bandu benge na wakati wa kumbatyali.⁶Kwinawakati wapala ilebe nawakati wakotoka pala, wakati watuza ilebe nawakati wa kotoka kwituza, ⁷Wakati wapopwana magobo nawakati wakuyashona, wakati watamaliki nawakati walongela.⁸Kwinawakati wapenda na wakati wachukia, wakati wa ngondo na wakati wa amani. ⁹Nifaida gani mpanga kazi yaipata katika kazi yake? ¹⁰Nibweni kazi ambayo Nnongo' apeile binadamu kwitimiza¹¹Nnongo apangite kila kilebe faika kwa wakati wake. Kae abei umilele nkati ya miyo yabe. Lakini mwanadamu awezali elewa matendo ambayo Nnongo' atikuga panga, boka mwazo wabe mpaka mwiso.¹²Ndakite kuwa ndopo sakibile bora kwa mundu ywoywote kuliko palaika na panga magoloua madamu ainabwomi. ¹³Nakwamba kila yamo atakiwa alye na anywe natakiwa elewe jinsi yapulaikya nmagolou ambago gapita katika kazi yake yote.Yeno ni zawadi boka kwa Nnongo.¹⁴Ndangite kwambo chochote cha panga Nnongo' sanda dumu milele.Ndopo sakiweza yongekea au nboyelwa, kwakitumbu Nnongo' ywakipangite, ilikwamba bandu bamwegeli kwa heshima. ¹⁵Chochote sakibile kiyomwike baa, chochote chachabaa kiyomwikebaa. Nnongo' apanga binadamu palailebe yaiite.¹⁶Nani bwene kwamba pae yalisoba ulau ubile pandu papapasilwe panga na haki, napanda pahaki maryambone palinaulali. ¹⁷Nganibaya pamoyo wango ''Nnongo' apalahukumu mwene haki na naukwawakati mwafaka kwakila jambo na kila kitendo.¹⁸Nganibaya pamoyo wango, ''Nnongo' kwa paya binadamu kwaleya kwamba bembe ni kati anyama.'¹⁹Kwakuwa mwiso wabana ba binadamu namwiso wa anyama ni sawa. Kimocha yumo sawa nakiwo saywenge. Bote baina pumzi sawa. Ndopo faidi kwa mwanadamu zaidi ya anyama. Kwakuwa ndopo kilakilebe ispokuwa pumzi? ²⁰kila kilebe kiyenda, pando pamo. kila kilebe kiboka mulitikwili, nakila kilebe kibuyangana malitikwili.²¹Ninyai ywatangite kati roho ya binadamu iyenda kunani na roho ya anyama iyenda pae ya nchi? ²²kwanyo kae mbalatanga kwamba ndopo lyalibile ligolou kwa hwohwote zaidi yapalaikya kazi yake, kwakuwa alyo nga jukumu lyake. Ninyai ywa kumbwa kuneta kae Lola sakipitya badayake?

¹Badae kae nganifikilia kuhusu mateso gote gagabile pae yalisoba. Lola moli gabandu gabalumilye. Ndopo ywabafariji kwaajili yabe. Ngupu ibile katika maboko gaatasaji, lakini atasi babileli namfariji.²Nyo nganapongeza bandu baba wile, balo ambabo tayari bawile, sio babaishi, balo ambabo babile baomi. ³Ingawa ni bahati muno kuliko bote abele niyolye ambaya anaishio8k ywembe ambaye anabanali matendo gote malau ambago genda pangike paye yalisoba.⁴Kae nganibona kila litende lya kazi na kila kazi ya utashi yabile bwigu wajilani ya mundu. Wono kae ni muuke napaya kuuchunga upepo.⁵Nngogeluge kulukonja luboko lwake napangali kazi, nyo sakulya sake niyega yake. ⁶Lakini afadhari kuzi ya faida ya pamope na kazi yaharaka kuliko kazi ibele pamope na kazi ambayo upaya kuuchunga upepo.⁷Kae ngani wasa kae kuhusu ubatili, muuke unuoba pae yalisoba. ⁸Kwinaaina ya mundu ambaye abile kisake. Habileli na mundu, abileli na mwana wala nnongowe. Ndopo mwiso wakazi yake yote na minyo gake gatoshekali kwapata utajiri. Endashangala, '' Nenda kwisubwa na alibia furaha yango kwaajili ya nyai? Wono kae nimuke, hali mbaya.⁹Bandu abele bapanga magolou, muno zaidi ya yumo, kwa pamope benda weza pata malepo magolou kwaajili ya kazi yabe . ¹⁰Kwakuwa mana yumo mana atumbwike, yenge endaweza kumkakatuya, bwigalye. igawa uzuni ifata ywembe kisake patumboka mana nndopo mundu wakunka katuya. ¹¹Namana abele bagonjike pamope, baweza pata lyoto, lakini, mundu yumo wazakitiwi pata lwoto abile kisake?¹²Mundu abile kisake aweza shindwa ngupu, lakini abele bendaweza yuma katika shambuliwa, namana ya nyuzi italu ikatikali kiyongoya.¹³Nibora panga wakijana maskini kuliko mfalme ngoi na nnogeloge ambeye atangiteli namna yapekanwa maonyo. ¹⁴Yeno nikweli ata mana, mundu mnanguta panga mfalme boka gerezani au ata mana abelekwile maskini katika ufalme wake.¹⁵Ingawa nibona kila yumo ywabile na bwomi nateleta pae yalisoba kabaye ya pae ya kijana nnangota ywakaka twike kati mfalme. ¹⁶Ndopo mwiso wabandu bote baba pala kumtii mfalme ywa yambe, lakini bambone banumbali ywembe. Hakika hali yeno ni muke napaya kuuchunga upepo.

¹Ulendele nyendo wako bayenda munyumba ya Nnongo - uyende kolya upekani pekanwa nibora kuliko alogeloge pabama dhahabu wakati batangiteli chaba kipanga katika maisha nikilau.²kanaabe wanmwepesi walongela kwa nkano wako, nakanaupange nuyo wako leta jambo lyolyote kwakiyongoya nnonge ya Nnnongo. Nnongo. abile kumbingu lakini abile pae, kwanuo maneno gako gabe machene. ³Mana ubile nambo gambone gapanga nagai ngaika, penge wapata ndoto mbaya. Napenge walongela maneno gambone ga ulogeloge.⁴Manaubei nadhiri kwa Nnong, kanauchelewe kwipanga, kwakuwa Nnongo' apulaikyali ulogeloge. Upange selo saulopite upala kipanga. ⁵Nibora kotoka beka nadhiri kuliko beka bila kwipanga.⁶Kanahurusu mkauo wako sababisha yega yako panga dhambi. Kanaulongele kwa mfumwa wa kuhani, ''selo kilapo sabile kwa makosa ''mwanjanamani kampanga Nnongo akachilike kwalapa kwa ubocho, kumcho pya Nnongo alibie kazi ya maboko gako? ⁷kwakuwa katika ndoto yambobne, kati mwibile katika maneno gambone kwina ubatili. Nyo unyogope Nnongo.⁸Paumona maskini kateselwa na pokonyolelwa haki napangi vibaya katika lijamba lyako, kanaushangale kati nndopo ywatangite, kwakitumbu katika mamlaka ambabo bendalola, kwina atababile kunani yabe. ⁹kwa Yongeya uzalishiji wa bwe nikwakila yamo, namfalme mwene endatola uzalishi bokya migunda.¹⁰Ywoywote ywapendi hela atoshekali na hela, na ywoywote ywapendi utajiri mara yote apala zaidi. Wono kae ni muke. ¹¹Kadri mafanikio mwagayongekea ngamwaba yongekea bandu babatumya. Kwinafaida gani katika utajiri kwa ywamiliki ispokuwa lola kwa minyo gake?¹²Lugono lwampanga kazi nilunogau, manakalya pasene au muno lakini utajiri wamundu tajiri mlusuli lya vizuri.¹³Kwinalajambon libaya muno ambalyo mtilibona pae yalisoba. Mali yaibekilwe akiba na mwene, isababishia tabu mwene. ¹⁴Wakati tajiri paobeya utajiri wake kwa bahati mbaya, mwana wake ambaye atikumpapa, hagailwali chochote mmaboko gake.¹⁵Kati mundu mwabelekwa watopo boka mundumbo ya mae bake, nyonyo aboka katika maisha gano abile watopo. Apotwali chochote boka katika kazi yake. ¹⁶Jambo lyenge libaya muno, kati mundu mwaisile lazima aboko nyonyo. Kwanyo nifaida gani mundu ywaipata katika panga kwaajili ya upepo? ¹⁷Wakiti wamasoba gake alya nalubendo naenda fedheheshwa sana na matamwe na nyongo.¹⁸Lola sanikibweni panga kigolou nilya nanywa napulaika faida boka katika kazi ya yitu yote, yatwipanga pae yalisoba wakati wamasoba ga bwomi gono ambao Nnongo' atitupea. Kwakuwa wono mwajibu wa mundu.¹⁹Ywoywote ambaye Nnongo' ampeile mali nautajiri nauwezo wopokya sehemu yake napalaika katika kazi yake Yeno ni Zawadi boka kwa Nnongo' . ²⁰Kwakuwa mara kadhaa akombokyali kazi ya maboka gake, kwa kitumbu Nnongo' angaike namambo ambayo endalulaika kagapanga.

¹Kwinaubaya ambao nitakuubona pae yalisoba, nanimbaya kwa bandu. ²Nnongo'n awechna kumpeya mundu mali na utajiri na heshima kwa kiasi kwamba hakosali chochote sakitamanwa mwene,n lakini kae hapeyali uwezo wakipulaikya. Badala yake mundu ywenge atunyailebe yake. Wono nimuke liteso libaya.³Mana mundu apapite bana miajimo naatama muka yambone, ilikwamba masoba ga miaka yake niyambone, lakini mana muyo wake utoshekali kwa mema na hasikilwali kwa heshima, kae nibaya kwamba, mwana ywabelekwi ubile awile ni bora kuliko mwabile. ⁴Hata mwana ayo abelekwi bila faida nnna apeta katika lubendo, nalina lyake higala litiilwa.⁵Ingawa mwana ayo abonali lisoba au tangan kilebe chochote,aina pumziko ingawa mundu ayo apomolileli. ⁶Hata mana mundu ashile miaka elfuimbele lakini ayeganali pulaikya ilebe ngolou, aende pandu pano kati mundu ywoywote yolya.⁷Ingawa kazi yote ya mundu nitweleya nkano wake, ila hamu yake nyukutali. ⁸Hakika nifaida gani yabile nayo mundu mwene hekima kuliko nnogeloge? Nifaida gani yabile nayo mundu maskini ata mana atangite panga monge ya bandu?⁹¹¹Nibora nalidhika naselo ambacho minyo gendalinga kuliko tamani selo ambacho hamu yangefulia yenda tamanwa, ambayo kae nimuke napaya kuuchunga upepo. ¹⁰Chochote ambaso kitiba, tayari kiyomwike peyelwa lina lyake, nanyale mundu mwa bile nikati tayari ayomwike tanganikwa. Nyo ibile itaikali yomana nayolya ambaye ni muhukumu nkolo wa bate. Maneno gambone ambogo gendelongelekwa, nagangemana ngagayongekea, kwanyo nifaida gani yabile kwa mwanadamu. ¹²Kwakuwa ninyai ywatangite namani sakibile kizuri kwa mundu katika maisha gake wakati waubatili wake, masoba gagabalangike ambayo wago endapeta kati kiwile? ninyai ywa kumba kumuikia mundu selosaka pala isa pae yalisoba baada ya peta?

¹Lina ligolou nibora kuliko manukato gagharama nilisoba lya waa nibora kuliko lisoba lya belekwa. ²Nibora yenda nyumba yamaombolezo kuliko nyumba ya karamu, kwakuwa maombolezo gasa kwa bandu bote wakati wamwiso wa bwoni, kwanyo bandu babaishi nilazima babeke lino paunyo.³Huzuni ni bora kuliko lwala, kwakuwa baada ya kuminyo ya huzuni isa furaha na moyo. ⁴Moyo wamwene hekima ubile katika nyumba ya maombolezo, lakini moyo wannogeloge ubile katika nyumba ya karamu.⁵Nibora pekanwa maonyo gamundu mwene hekima kuliko pekanwa mwambo wa nnogeloge. ⁶Kwakuwa kati mlio wa miminw pae ya kiteleko, nga mwakibile lwala lwa mundu nnogelonge. Yuna kae nimuuke.⁷Kweli jeuli umpanga mundu mwene hema nnogeloge, na rusha alibiya moyo.⁸Niheri mwiso walijambo kuliko mwazo, nabandu bene uvumilivu nibora kuliko bandu bene majivuno muroho. ⁹Kamaukasirike araka muroho yako, kwakitumbu nnyongo itama nyoyo ya alogeloge.¹⁰Kanaubaye, '' kanamani masoba gazamani yabile bora kuliko masoba gano? kwakuwa sio kwakitumbu ya hekima kwamba alaluya liswali leno.¹¹Hekima nijema kati ilebe yathamani yaturithi boka kwaapendo bitu. Ipia faida kwabalo babalibona lisoba. ¹²Kwakuwa hekima katinyalo hela mwaicha piya ulizi, lakini faida ya malifa nikwamba , hekima hupeya bwonmi kwa ywoywote ywabile nayo.¹³Utafakari matendo ga Nnongo'; Ninyai ywakombwa kukiimarisha chochote sakiobwiye?¹⁴Wakati paiba nyema wishi kwafuraha kwawakati awo, lakini wakati paibaa mbaya utafakari leno.Nnongo' atiruhusu hali yote ibee, kwakitumbu leno, ndopo mwanadamu ywoywote hwatanga sosote sakiisa baada yake.¹⁵Nibweni mambo gambone katika masoba gango ga ubatili . Kwina bandu bene hekime ambao bendaangamoa licha yakwamba baina haki, napanga bandu alaua ngababila nabwoni nacho licha yakwamba malau. ¹⁶Kanaube wamwene haki katika minyo gako wa mwene. mwanja namani kwiali bia wamwene?¹⁷Kanaube wanau muno au wannogeloge mwanja namani uwe kabla ya wakati wako? ¹⁸Nivema kwamba ukamwe hekima yeno, nakwamba kanauleke haki iyende, kuwa mundu ywa meha Nnongo' atimiza ahadi yake yote.¹⁹Hekima inangupu nkati ya mwene hekima, zaidi ya atawala komi katika nnema. ²⁰Ndopo mundu mwene haki kunani ya nchi ywa panga mema napangali dhambi.²¹²²Kanaupekani kila lineno lalilongelwa, kwakitumbu uweza yowa mtumwa wako kakulani. yonyo utangate wamwene nkati ya moyo wako watanile benge mara kadhaa.²³Gano gote nigathibitishe kwa hekima. Ngambaya ''nabaa na mwene hekima '' lakini zaidi ambayo mbele baa. ²⁴Hikima yeno ibele kutalu na kina muno.. ninyai ywa kombwa kwipata? ²⁵Nageuzike moyo wango kwiyegana na changuza napala hekima naufafanuzi waukweli, natanga kwamba ubaya ni ujinga na kwamba niupumbavu ni wazimu²⁶Nganipata tanga kwamba uchungu kuliko kiwo, ngamwabile mwananwawa ywoywote mbaye moyo wake utweli mitego, na mbelele, nambaye maboko gake ni nyororo. HwoHwote ywa mpeza Nno'ngo' aponyoka boka, kwake, lakini mwene dhambi atolelwa nakwe,²⁷Tafadhali selo chanivumbuvite, '' abaya mwalimu. ''Nibile kanyongea uvumbuzi gumo adi wenge ili kwamba nipate ufafanuzi wa ukweli. ²⁸Yeno nibado kanipala, lakini bado ninapatali. Ninapatali nnolume mwa elfu, lakini nipatali mwana nnwawa nno'ngo' ni mwabalo bote.²⁹Nigunduwite leno. kwamba Nno'ngo' amumbite binadamu abile mnyofu, lakini bapitike katika hali ya unyofu kabapala manonopau gambone.

¹Nimundu gani mwene hekima' Ambaye atangite matukio gaina maana gani katika maisha? Hekima nkati yamundu sababisha kuminyo yake kumelemeti, na unonopau ya kuminyo yake kubadilike.²Nikushauri utii amri ya mfalme kwakitumbu cha kilapo sa Nnongo' nakunywa ywembe. ³Kanauyomnbekete boka nnonge ya kuminyo, yake, nakanauyene ungalubuko jambo lyangefaika, kwakuwa mfalme apanga chochote chatamanwa. ⁴Lineno lya mfalme lyenda tawala, kwanyo ninyai ywapala tumakia, upanga kele?⁵ywoywote ywakanwa amri ya mfalme akwepa madhara. Moyo wamwene hekima tanga mwelekeo mwafaka na muda wa yenda. ⁶Kwakuwa kila lijambo linamwelekeo waubile sahii, nawakati wayangwa, kwakitumbu taabu ya mundu ningolo. ⁷Ndopo ywatangite sakifuata. Ninyai ywa kumbwa kumakia namani sakiisile⁸Ndopo mwene uwezo kunani ya roho aikeleboye roho. Wala habileli na mamlaka juu yalisoba lya waa, wala ndopo ruhusiwa katika ngondo Yelya, wala ulau wamwokoali yolya ywauyobelile. ⁹Mambo gano gote nigabweni, niyei moyo wango katika kila kazi yaipangite pae yalisoba. Kwina wakati ambopo mundu yumo abile namamlaka juu ya nyine kwanyongo yake.¹⁰Nyo nababweni abaya kabasikilwa adharani. Baboilwe pandu patakatifu na sikilwa pandu pabalumbelwe nabandu katika nnema wababile kabapanga malau. Yeno nayembe ifaikali. ¹¹Wakiti ukunu, dhidi yalitendo lilau ihukumilwali araka, ishiwishi myoyo yabinadamu panga ulau.¹²Hata mana mwene dhambi apange ulau mara miajimo nabado alama kwa muda nnacho, bado ndake yapaka vema. kwabalo baba mweshimu Nnongo', baba heshima ubile wake bababile nakwe. ¹³Lakini yapangali safi kwa mundu nnu, nyumbowe acheleweshelwa. masoba gake kati kigolou chakiboka kiyongoya, kwa kitumbu amweshimuli Nnongo'.¹⁴Kwina muke wenge wangefaika, lijambo lyenge lyalipangika, kunani ya Dunia. mwagapitwa kwa bandu alau namabo pitwa kwabene haki kati mwagapitwa kwau, Nibaya leno kae nimuke waukotoka fauka. ¹⁵Kwanyo nganipendekeleza, furaha, kwaki tumbu mundu ndopo jambo bora pae yalisoba zaidi ya lya na nywa nabaa na furahil Furaha ngaipala kunifuati katika kazi yake kwa masoba gote gamaisha gake ambayo Nnongo atikumpea pae yalisoba.¹⁶Naubei moyo wango tanga hekima nnatanga kazi yaipangike kunani ya nchi, kazi ambayo yendapangika mara ya mbone ponge wilitya nninyo kilo na mutwekati. ¹⁷Kae ngamitafakari matendo gote ga Nno'ngo', na kwamba mundu awezali kazi yaipangilwa pae yalisoba. Bila jali mundu enda panga pata majibu, hagapata, Ingawa mwene hekima aweza aminwa kwamba atangite, kilebe kweli atangiteli.

¹Kwakuwa nafikirie gano gote kwa lunda lwanyo tanga kuhusu bandu bene haki nabene hekima namtenolo gabe. Bote babile katika maboko ga Nno'ngo'.²Kila yumo aina mwiso sawa. mwisa sawa wenda lenda bandu bene haki na alau, bababile safa nabababileli safi, ywembe ywapiya dhabibu nayolya ywanyepia dhabihu. Kati nyalo yolya ywapata mwawaa, nyonyo mundu yolya ywapata ywayogopa beka kilapo nembe awaa.³Kwina mwiso nnau kwakila kilebe chakipangika pae yalisoba, namwiso wakila mundu. moyo wa binadamu utwelile ulau, na wzimu ubile katika moyo yabe wakati wabaishi. Nyo baad yalyo bayenda kwa wafu.⁴Kwakuwa ywote ywa ungana nabate bababile bweni kwina tumaini, kati nyalyo mbwa mwabile hai nibora kuliko imba ywa wele. ⁵Kwakuwa bandu bababile baomi, lakini baba wile batangiteli chochote. Babilelei kae natuzo lyolyote kwakitumbu kumbukumbu yabe ilibalikwe.⁶Upendo wabe, chuki na bwigu ikanilwe kutalu muda nnaso. Bapatali pandu katika kilebe chochote chakipa ngika pae. ⁷Uyende ukalwelibumunda lyako kwa palaika, nanyw wembe wako na moyo wapulaika, kwakuwa Nno'ngo' wndaruhusu sherekea kazi njema. ⁸Ngobo yako ibe masoba gote, nantwe wako upakae mauta.⁹Utame kwapulaika nannwaw ywaumpende masoba gote ga bwomi wako ga ubatili. Nyo nithawabu kwaajili ya kazi yako pae yalisoba. ¹⁰Sosote sakipanga luboko lwako, ukipange kwa ngupu yako kwakitumbu ndopo kazi, au ufafanuzi au utangi au hekima katika sheol, pauyenda.¹¹Nibweni ilebe yautya pae yalisoba. Mashindano gabakanali nabandu bene lubelo. Ilebe ibakanali na na bandu imara. Mkate ubakanali nabandu bene busara. Mali ibokanali na bandu bene utangikibali kibokanali na bandu bene utangi. Badalayake muda na bahati waathiri abo bote. ¹²Kwakuwa ndopa ywatangite wakati wake wa waa kiti nyalo Omba mwayonjelwa katika lupelele lwa kiwok au katinyalo kiyuni mwaboyolwaga katika ntego. Kati anyama binadamu batitabilwa katika nyakati mbaya ambaya ghafla lobokaya.¹³Kae nibweni hekima pae yalisoba kwanani na ambayo kwango yabonekine ngolo. ¹⁴Kwabile na nneme sene na bandu achene katika yake, na mfalme nkolo asile kinyume na nnema ayo nangazingira nacheniga maandaki kwaajili ya shambulia. ¹⁵Nakatika Nnema kwabele na maskini, mundu mwe hekima, ambaye kwa hekima yake aukosopolilo nnema. Ilabadae ywanko mbnokile maskini.¹⁶Nyo nganibaite, ''Hekima ni bora kuliko ngupu, laki hema yamundu maskini salauliwa, na maneno gake gapekanilwali?¹⁷Maneno gamundu mwene hekima galongelikwe mbole mbole gatipekanilwa kuliko ndoti ya mtawala ywoywote nnongoni mwaalogeloge. ¹⁸Hekima nibora kulika silaha ya ngondo. Lakini mwene dhamba yuno aza alibia magolou gambone

¹Kati mabebe babawele sababisha nungu pia lumba lya bola, nyonyo Ulongologe passene kwisnda hekima na heshima. ²Moyo wamundu mwene hekima elekea mmalya lakini moyo wa nnogelonge uelekeka makeya. ³Wakati nnogeloge patwanga mubalabala, fikiria kwake kwinamapungufu, mana ithibitike kwakila mundu kwamba ni upumbavu.⁴Mana nyongo yantawala ikakatwike nawenga, kamauleke kazi yako. uwezatuliza ukatili nkolo.⁵Kwina ulau waniubweni pae yalisoba, aina yalikosa ambalo hisa boka kwantawala. ⁶Alogeloge bapeyelwa nafasi yaongoza, wakati bandu bashindike nafasi ya kunani bapeyelwa nafasi ya pae. ⁷Nabweni atumwa kabaoboka farasi, nabandu babafulile kabatwanga kati atumwa kunani ya bwe.⁸Ywoywote ywamba lyemba azatumbukya, napopote mundu pabomwana kingombe ngambo aweza kunnuma. ⁹Ywoywote ywachanga maliwe, awaza linnilwa nago. Namundu ywa chonga mbao, aweza kwiatarisha kwa ayo.¹⁰Kati choma champapata sange tema, na mundu anolali, kae lazima utumi ngupu ya mbone, lakini hekima ipiya faida kwa ufaulu. ¹¹Manang'ambo alumete kabla anapulaikali, nyo ndopo faida kwaywapulaisa.¹²Maneno ga nkano wa mundu mwene hekima gabile na lwongo. Lakini mikano ya nnogeloge umila mwene.¹³Kati meneno mwaga tumbwa tiririka mukano wa nnogeloge, ujinga wenda boka, na mwiso akano wake tiririka lilalo libaya. ¹⁴Nnogeloge yongeya maneno, lakini ndopo ywatangite sakiisa. ninyai ywa tangite baada yake?¹⁵Lyusu lya nnogeloge, nyo batangiteli ata ndela yayenda kannema.¹⁶Ole wako bwe mana mfalme wako ni machembe chene, namana iongozi yako ba tubwa karamu kindae . ¹⁷Lakini ubarikiwe bwe mana mfalme wako ni mwana wa mungwana, namana ingozi bako balya wakati. mwafaka, kwa ngupu nasio kuulevi.¹⁸Kwakitumbu saukata ng'omba tumbuka, na kwakitumbu sakikotoka panga kazi nyumba ipata luga. ¹⁹Banda baanda sakulya kwa ekaa, Wembe uleta furaha mumaisha, na hela hitima kila kilebe.²⁰Kana umlani mfalme, hata katika lunda, nakanawalani bene mali katiika chumba sako sagonja. Kwakuwa iyuni baku nini bawesike potwa lilobe lyake. Sosote sakibile na mapapayo kiweza sambaza jambo.

¹Upeleke nkate wako kunani ya mase, kwakuwa uapala pata kabe baada ya masoba ga mbone. ²Ushiriki mkate na bandu saba, hata banane kwakuwa utangiteli ninajanga gani ga gapalaisa kunani ya nchi. ³Namana nkongo lyilwike lolya kusini au lolya kaskazini, popote nkongo paujiluka ngaugala popo.⁴Ywoywote ywaulinga upepo yendawekana kanaaboke, na ywoywote ywagalinga maunde yenda wezekana kana aune. ⁵Kati mwaukotwike tanga ndela ga upepo, wala nyalo mwana mwakola mundumbo, nyonyo uwezali kuielewa kazi ya Nnongo. ywa umbie kila kilebe.⁶Kindae upande mbeya yako. mpaka kitamwiyo, upange kazi kwa maboko gako kati mwaipalikwa kwakuwa utanguteli ni yako ipalafanikiwa, kindae au kitamwiyo, au yeno au yelye au yote yabaa mzuri. ⁷Kweli bwea ni nnogau, nakilebe sapulakya kwaminyo lola lisoba. ⁸Mana mundu alamite miaka yambone, naipulaki yote, lakini nifikiri juu yamasoba gagaisa galubendo, kwakuwa yabaa yambone. Kila kilebe sakiisa nimuke wauteketea.⁹Upalaiki muchembe, katika uchembe wako, namoyo wako upalaiki masoba gauchembe wako, sosote sakibile nnonge ya minyo gako. Ingawa utange Nno'ngo' akuleka muhukmu kwaajili yailebe yeno yote. ¹⁰Oboye nyongo boka pamoyo wako, nakanalyali maumivu gogote katika yega yako, kwa kitumbu uchembe na ngupu yake ni muke.

¹Kae ukomboki mumba wako katika masoba gauchembe, kabla yamasoba ganonopa ganaisali, nakabla ya miaka hanaikali pawabaya, '' Nenga nibileli nafuraha katika ayo,'' ²Upange nyo kabla ya bweya walisoba na mwei na ndondwa inapangali lubendo, naunde buyangana kabla ya ula.³Awo wapanga wakati ambapo nendeli wa ikulu alendema, na andome imara kabalita na alwawa babapola koma, kwakitumbu niachene, nabalo babalinga mudilisha balali vinzuri kae.⁴Hayo wabaa wakati nilyango ijigalikwe katika mtaa, na mlio wasaga koma. Wakati analome bang'ondoelwa kwa nilongelo ya iyuni, na mwambo walilobe lyaanja wa koma.⁵Wabaa wakati bandu boyogopa yaikaka twike naatari yaibile mubarara, nawakati ambapo mlozi wapanga maloba, nawakati mapai bakokota bene, nawakati ambapo hamu ya asili yashindwa. Kisha mundu ayende katika nyumba yake yangeba na mwisho naombolezaji kabaelya mumitaa.⁶Ukomboki muumba kabla yakamba ya fedha inakatilwali, au bakuli lya dhahabu linapuwanikali, au guduli pawanilwa paki nywanyu, au toroli lyamase puwanika kulose, ⁷Kabla ya litikwili kilebokya pandu paga pitike, na roho kelebokya kwa Nno'ngo' ywaipiite.⁸Kati lipundugulu lya muke, ''abaya mwalimu, kila kilebe nimuke waoba. ⁹Mwalimu abile na hekima naafundishike bandu matifa. Atisomo na azimia tonga mithili ya mbone katika mpangilio.¹⁰Mwalimu atipala naandika kwatunya ithibitisho dhahiri, mwaneno ga ukweli gagabile wema. ¹¹Maneno gabandu bene hekima nikati mchokoo, kati misumari yaiko ng'ondilwe kwa nkakati, ngamwagabile manena ga mangwano katika mkutano wa mithali yabe, ambago gafundishilwe na mchungaji yumo.¹²Mwanawango ube makini lakilebe zaidi, utengenezi waitabu ya mbone, ambaso ndopo mwiso, nasoma kwambone leta choka yega.¹³Mwiso walijambo baada yakila kilebe uyewine, ni kwamba lazima unyowe Nno'ngo' na kwamwa amri yake kwakuwa leno ngajukumu lyote lya binadamu. ¹⁴Kwakuwa Nno'ngo' aleta kilalitendo muukumu, pamope nakila kilebe sakiilwe, kigolou au chanyat.

¹Mwambo unanoga wa sulemani, Nnwawa nchene kalogula na mpenzi wake . ²kwale ukanibusu na mabusu ga mkono wako, kwa mwanja upendo wako bora kuliko wembe. ³Mauta gako yaupako gaina mauta gananungya, lina lyako kati marashi kagaogelya, kwa hiyo alwawa asene benda kupenda. ⁴Unipotwe kachako na tulowa kukubutukya. Nnwawa kalogula mwene mfalme anipeli ke kachake. Nnwana kalogela na mpenzi wake nitepurahika, nitapulaika kuhusu wenga anileke ni pulaiki upendo wako, ni bora kuliko wembe. Yabisapi alwawa benge kabapenda. Nnwawa kalogela na alwawa benge.⁵Nenga na mpili lakini nang'olou, mwenga mwana binti na alwawa ba Yerusalemu wapili kati hema ya kedari, unang'oloka kati mapazia ga sulemani. ⁶Keni uni sangale kwa mwanza wa pili kwa mwanja lisobo litinitinia, Bana ba maobango babi ya nyongo nane, banipangite na nendeli wa migunda ya mzabibu, na ng'unda wango wa zabibu na utunza lili. Alwawa kabalo gela na mpenzi wake.⁷Nibakiya wenga wanikupendile, kwako kwo sungwa mifungo yako? kwako kwabapomo lya mifungo yako, mutwekati? mwanja na mani nibe kati na mundu jwa nianga ika kati na mifungo ya bwigalye? mpenzi wake kanyangwa.⁸Manautangite kwako, wobi unanoga, kati ya alwawa, ukengame njayo ya mifungo yabe walishe bana bako na bwii karibu na hema ya mchungai.⁹Nenda kufananisha, mpenzi wango, na farasi mzuri mkongwe kati mamutuka ga farao. ¹⁰Magomo gako gatigoloka na mapambo, ingo yako na mkupu wa madini. ¹¹Nitowa kupangwa mapambo ga dhahabu yai yangabanike na ela. Nnwawa kalongela mwene.¹²Wakati mfalme agonjike pakindanda chake mauta gango gande tawala kagamu ngya. ¹³Mpenzi wango kasango kati mkebe wa mauta wangonja pambele gango kilo. ¹⁴Mpenzi wango kachango kati kitondo cha mauwaya hena mu nng'unda wa mizabibu ya Eni Ged. Mpengiwake enda longela nakwe.¹⁵Lola, wenga ugolwike, mpenzi wango, lola, wenga wang'olou, minyo gako kati mauwa Nnwawa alogela na mpenzi wake.¹⁶Lola, wenga wolitanwa lishati, mpenzi wango, mwobiwa wa mpanwa lishati. ¹⁷Ngobo ya nyumba yitu ya ndambe ya mierezi. na nkati jitu ndambe ya matawi ga miberoshi.

¹Nenga na liloba mulalaja, nyinyoro mu lubende. Nnalome kalogela na kwe. ²Kati nyinyoro mumaliwe, ngawenga,l mpenzi wango niongoni mwa enja benge bote. Nnwawa alongula na wenga.³Kati nkongo wa mpela mwaubile kati ya nkongo wa mwitu, nga wampenzi wango mwaubile miongoni mwa alalome. ⁴ndama pae ya kiwili chake kwa furaha sana na kipoyo chake kinanoga kwa ladha yango.⁵Lyomoke kwa keki ya mizabibu na kuni peya mapera, kwa mwanja nitikombala kwa mpenzi Nnwawa kologela mwene. ⁶Luboko lwake lwa nkeya lubi pai ya ntwe wango na luboko lwake lwa mmalyo kuni kumbatya, Nnwawa kaloela na alwawa aine.⁷Nipala muhaidi, mabinti ba Yerusalemu, kwa swala na mbala wa mwitu, mufulu ga lili mapenzi gitu mbaka patwa yomwa twabene. Nnwawa kalogula mwene.⁸Lilobe lya mpenzi wango lyoo, O, ajwo andaisa, kangoloka ngoloka kunani ya kitombe, kagoloka nkitombe. ⁹Mpenzi wango kati swala aokati mwana nchini wa mbala. lenga, ayemi nchogo ya ukota witu, kusangala peta pa dirisha, kalolekeya lupelele.¹⁰Mpenzi wango alogeinane kabaya, ''Yumuka, mpenzi wango, Nanoga wango, tuboke pamope na nenga. ¹¹Linga, mbepo ipite, ulaanilie ndenda mwanja.¹²Maloba gipitike kunani ya nnema, wakati wo pangwa ndambe no yemba kwe yuni wisile, nalilobe lya ngunda iyowanike pannema witu. ¹³Nkongo wa tini utabwiye tini yake na ya kijani, na mizabibu itinembulya, ipiya lumba lwake, Ukatuke, mpenzi wango, nanoga wango, wise nane.¹⁴Luwa lwango mumaliwe, munyamba ya siri yopuwanika kwaitombe, leka, nikubone kumi nyo yako. Leka nipekani lilobe lwako, mwanza lilobe nong'omwa, kuminyo yaku nong'omwa '' Mnwawa kalogela mwene.¹⁵Umoyo kibweya kwa mwanza nenga, kibwe nchini jwaa labia nng'unda wa mizabibu, kwa mwanza nng'unda wa zabibu itinembulya.¹⁶Mpenzi wango ngajwango nanenga na jwake, alya pene nyinyoro kwo pulaika. Mnnwawa alongela na mpenzi wake. ¹⁷Uyende kachako mpenzi wango, kabla upepo wa kitamwinyo unaisa lili pakatya nakiwili boka. uyende kachako panga kati ayali ao mwana nchene wa mbala mu kitombe cha maliwe gananchima.

¹Kilo mu kindanda chango na bina hamu na jwembe janimpendike, natikumpala, lakini na mwenilili. ²Natibaya kisango , '' Nilowakatuka no yenda, petya mjini, petya mitaa ya sokoni, nilowakumpala, ''Natikupala, lakini na mweni lili.³Babalendela batinipala pababile kabalendela mu muji Natikwalaluya, ''Mumweni mpenzi wango?'' ⁴Kwa muda mwipi pela patu pitu na mpatike jwanimpendike. Natikumkamwa na bila kumkamwa mpaka paninetike kaya kwa maobango, mu chumba cha jwembe jwapotwi ndumbo. Nnwawa kalogula na nnwawa nyine.⁵Nipala mulape, aenja na alalome ba Yerusalemu, kwa ayala na mbala wa mwitu, bahalabiya lili mapenzi ngitu mpaka pato ga yomwa twe bene. Nnwawa nchini kalogela mwene.⁶Namani yoo yaipita kumpongote kati ya njema ya lyoi, utinya mane mane na ubani, pamope na mbwembe wote wa manukato wenda pemeyelwa na apanga Biashara? ⁷Linga, nikindaa cha sulemani mashujaa sitini batikitindia, Banajeshi elfu sitiniwa Israeli.⁸Bembe azoefu ba lipango, bayobeleli ngondo. kila mnalome abina lipanga lyake pambwega, kaibeka sawa kwa maothambi ya kilo. ⁹Mfalme sulemani atikwisengya kitengo cha kifalme cho potolya na mbao ya lebanoni.¹⁰Mapepele gake gasengilwe kwa ela, nyumba yabekilwe dhahabu, na kitengo kitambala cha zambarau. ngali yake kwa mbambilwe na upendo na aenja na alalume ba Yerusalemu. Nnwawa nchene kalogela na alwawa ba Yerusalemu. ¹¹Yenda panja, alwawa na alalome ba sayuni, unole mfalme sulemani, aweti taji lya weti maabake lisoba lwa ndoa yake, lisoba lya furaha ya maisha gake.

¹O, wenga unogite, mpenzi wango, wenga una noga, minyo gako ga mana ncho kitambala choko cha kuminyo. Nyili yako kali likundi lya bwii keyenda pae buka nkombe Gileadi.²Mino gako kati gondolo sekwile, kababoka pandupo ogai bene mapaga, na mtopo hata jumo.³Nkano wako kati hisi lusini lusini, nkano wako unanoga. Magomo gako kati manyei ga koma manga nchogo ya kitambala chako cha kuminyo.⁴Ingoyako kati mnara wa Daudi ubile usengilwe mumistari ya mahwe, na ngao ndacho jimo kaikogela kunani yake, ngao yote ya kimajeshi. ⁵Mabele gako gabele kati swala abele, mapanga ba ayala, kabalya kati ya nyinyoro.⁶Mpa kitamwi nyo kike na kiwili kiboke, nalowayenda kwitombe na manemani na itombe ya ubani. ⁷Wenga wananoga kwa kila kilebe, mpenzi wango ntupo la wama nkati yako.⁸Mwise nanenga buka lebanoni, bibi arusi wango, wise nanenga boka lebanoni, wiche boka kunani ya Amana, boka kunani ya seneri na Herimoni, buka shimoni mwa imba, buka maebwa ga itombe ya obe.⁹Ulopwi moyo wango, mnobwango, bibiarusi wango, uyibitemwoyo wango, kwo lingalimo tu, kachako kachango, kwa mkufu ngumo mgo yako.¹⁰Kwa kitiwi kwo upande wako mwobile unanoga, Nnobwango, bibi arusi, wango.? buli upendo wango mwaubile imari kuliko wembe, na rumba lya mauta gako kuliko mauta ngote. ¹¹Mikano yako bibi arusi wango, Tolwabusi, busi na maziwa pae ya lulimi lwako, lumba lwa ngobo yako kati mauta ga lebanoni.¹²Nnobwango, bibi arusi wango kati bustani ya itabilwe, kinywanyu sakitabilwe kwa muhuri. ¹³Ndambe yako kitongoro cha mikongo ya koma manga chene matunda mbale mbale, ya mikongo ya hina na nardo. ¹⁴Nardo na zafarani, mchaina mdalashi pamope na aina yote ya uvumba, mane mane na udi na aina tofauti ya mauta. Nnwawa nchene kalogula kichake.¹⁵Wenga wa kinywanyu, lose lwa mase lwa mase sapi, libende lyalieli buka yailuka buka lebanoni. ¹⁶Uyumu ke, upepowa kundondi,. wise, upepo wa kumbende, vuma mu bustani yango lenga mauta gake ga piye nungya. Mpenzi wango aise mu bustani yake na lya matunda gaga chawile.

¹Nisi mubustani yango, Nnobwango, bibi arusi wango, Naakusinye adui bango na mauta gango. Nilile njige bango na busi na busi wango. mabele mabwigalyana balogela na mpenzi kolo, mabwiga, munywangange mulobi na mpenzi Nnwawa nchene alogela na wenga.²Natigonja, lakini mwoyo wangu, watiyumuka kanilota lilobe lya mpenzi wango kepanga olino baya, ''Uniyongoli, nnobwango, mpenzi wango, luwa lwango, wango wage ndoa, kwa mwanja ntee wango utepengi na matondwa, nywili yango na bwimi wa kilo''³''Niulike likoti lyango, lazima niliwale kae? Niuluwi maguluganga, lazima nisapuke?'' ⁴Mpenzi wango abeka maboko gake mukitasa, mwoyo wango kanyaka kwa mwanza jwembe.⁵Natiyumuka kunyogolya mpenzi wango, maboko gango kagabutuka na ibii ngonji yango na utepengau wa ibii, mu komeo ya nywango.⁶Nanyong'oli nniya ngo mpenzi wango, lakini mpenzi wango ati galambuka no boko. moyo wango watilumya, nakoseke aniniya. Natikupala, lakini na mwenilili, natikukema, lakini ayekite lili.⁷Baba lende lange mji batikunitindiya no kunipata nenga, bati kunikobwa na kupoteka, askari mukingombe batotwi ngobo yango kunani, Nnwawa nchini kalongela na alwawa ba mjini.⁸Nipala amaidi, aenja ba Yerusalemu, mana mu mweni, mpenzi wango, banima kiye nenda minya kwa mwanza ya kumpena kwake.⁹Mpenzi wango aina ubora gani kuliko nnwawa jwengei, wenga, waubile wananoga kwa alwawa? kwa mwaya namani mpenzi wako ni boro kuliko mpenzi jwenge Nnwawa ncheme kabakiya alwawa ba mjini.¹⁰Mpenzi wango atinawili na enda nembu lya, kati ya alalume eflu komi. ¹¹Nndwewaka dhahabu sapi, nywili yake laini na mbili kati kunguru.¹²Minyo gake kati huwa palwega ya lubende lwa mase, gagolwi na ndandai, galengenesilwe kati lukupu.¹³Magomo gake kati indanda ya mauta, yaipiya lumba lwa marashi. mikano yake laini yaibutuka udi.¹⁴Maboko gake kati milai ya dhahabu yai bilingilile lukufu, litumbo lyake kati lupembe lwalu wekelike yakuti.¹⁵Magolo gake lipepele ya mari mari aibekilwe kunani ya dhahabu sapi, mwaibone kana kati lebanoni, inanogakati mierezi.¹⁶Mkono wake unanong'omwa, nng'olou sana hayo ga mpenzi wango, na yo ga bwiga lyango, aenja ba Yerusalemu.

¹Mpenzi wako ayei kwako, waubii unanoga kati ya alwawa? kwandela gani mpenzi wako yapite? lenge tumpale nawenga? Nnwawa ncheme kalogela mwene.²Mpenzi wango ayei kubustani yake, kwene ibanda, ya manukato, yolya mu bustani na kumba nyinyoro. ³Nengo na jwa mpenzi wango na mpenzi wango uga jwango nolya mu nyinyoro kwa raha, mpenzi wa nnwawa kologela nakuwe.⁴Wenga wa ng'olou kati Tirza, mpenzi wango, uligoloka kati kati Yerusalemu, wanda yogoya, kati lijeshilyene bendela nnoge.⁵Ugalambuye minyo gako kutalu na nenga, mwanza banizidi ukale, Nywili yake kati likundi lya bwi kabaelya pakitombe cha kitombe Gileadi.⁶Mino gako kati likundi lya ngondolo kaiuluka buka kabayui oga. kila yumo abina mapanga ntopo hata yumo jwa welike. ⁷Magomo gako kati manyei ga komamanga nchogo ya kitambala chako cha kuminyo. Mpenzi wa mwana nnwawa kalongela kiyake.⁸Kwina malkiya sitini, masuria themanini, na aenja bila idadi. ⁹Ngunda wango jwange lidoa ngajwembe ki chaketui, mwinja muhimu wa maobake. nga kipenzi cha nnwawa jwa mmelike. Aenja ba ango bamweni na kirikema mbalikiwa, wamali kiya na masuria ba mweni kae, batiku numbai chelo chalongei kimrikia na masulia.¹⁰''Nyai yoo jwa bonekana mene kakusa, mng'olou kati mwi, enda melemetya kati lisoba, shituya kati bendela ya jeshi? '' mpenzi wa alwawa kalongula mwene.¹¹Niyei pakitogoro cha mikongo ya milozi kwibona mitombo milele kaikola mmende, yolola kati mizabibu yendaipuka, kati mikomamanga kenembutya. ¹²Natipurahika naibweni kati nipaki mmutuka wa farasi ya mfalme yene. mwoto mpenzi wa alwawa kolongela nakwe.¹³Ugalambuka nchongo, wenga wa nnwawa wa makamilifu, galambuka nchongo, galambuka nchogo lenga ni kusangale, Nnwawa nchene kalongula na mpenzi wake kwani atikusangola, Nnwawa mkamilifu, panga kati kaninganda nkati kati ya mistari ibele ya achezaji.

¹Kwa buli magolo ngako mwanga bonekine ganongite mukilatu, mwenja wa mfalme, mabando gako kati lukufu, katikazi ya jwa chenga.²Nku wako kati umbilingo wa bakuri, kene yakose yanga bana kwa wembe. Ndumbo yaka kati ngano yai umwike no tindiya nyinyoro.³Mabele goko gabele mwagabile kati bana abele ba ayala, mapanga ba ayala. ⁴Ingo yako kali mnara wa mbembe, minyo gako kati maziwa ga Heshiboni muniango wa Bathi Rabimu pulo yaka kati mnara wa lebanoni waulole, Damasko.⁵Nntwe wako kati karmeli, nywili mutwe wako ya zambalau mbili. andesangala na mwaundike nywili. ⁶Kwabuli mwaubile wazulino pendeya, mpenzi, no noga kwako.⁷Uloso wako kati nkongowa ntende, na mabele gako kati mapungu ga matunda. ⁸Natiwasa, ''mbala kupanda hago nkongo wa tende, mbala kamwa ndambe yake. '' mabele gake gabee kati lipanga lya mizabibu, lumba lya mbulo yako gabe kati mapera.⁹Nkano wako ube kati wembe mmabau, kau uluka mbole mbole kwa mpenzi wango, kau tyalambukya munkano witu na mino, nnwawa nchene kalogela mwene.¹⁰Nenga wampenzi wango, unda kunitamaniya. ¹¹Wise mpenzi wango, tuboke mbwega ya kijiji, tukagonje kilo akwo ku kijiji.¹²Tuyumuke mapema tuboke kung'unda wa , mizabibu, twibone panga zabibu ipambike, maipwike, na mana mikomamanga ipiyete malobe.¹³palo nalowa kupeya lipenzi lyangu.

¹Nitamaniya upanga wa mwasango, jwayongete libele lya mao bangu. Linga panga kila pani kumona panja nikubusu bila mundu kunisalau.²Twalowa longwana na kukupeleka kunyumba ya maobango, na walowa kunifundisha. nakupeya wimbe wo babite unyee na koma manga. Nnwawa nchene kalongula mwene. ³Luboko lwake lwankeya lubile pae ya ntwe wango na luboko lwake lwamalyo lyanikumbati. Nnwawa kalongela na alwawa benge.⁴Nipala mulape, aenja, na alalome ba Yerusalemu kabalongela.⁵Nyai yo jwaisa boka kupongote, anindiki mpenzi wake? Nnwawa nchini kalongela na mpenzi wake ni kuyumwiye pai ya nkongo wa mpera, palo maubako bapotwi ndumbo, palo pakubeli ke akubeluke wenga.⁶Nibekitu kati muhuri mu mwoyo wako, mpenzi matopau lazima gabuyawe yanda kuzimu, malimi gake kaga yaka, malimi ga mwoto yauyaka, malimi gune kuliko mwoto wenyewe. lyoto.⁷Mache gagaelile ngawesali imiya upendo wala mafuliko gawasali boya. Nnalome apiyite mali yake yote kwo penda, ukarimi wa walowa salauliwa. kikaka bake nnwawa nchene kalogela na wenga⁸Twi na dada nchene mabele gake gana kola lili. Namani tumbangi nnombo witu masoba gapala konda?⁹Kati ukoto, twalowa kuchengu kunani yake mnara wa ela. ao nniyango, twalowa kupanabakwa mbao ya miurezi. Nnwawa nchini kalongula kisake.¹⁰Nabi no ukota, lakini mabele gango sanyenoka ti lipepele imara, ngani komile paminyo gake Nnwawa nchene kalogela mwene.¹¹Silamani abile na ng'unalawa mizabibu akwo baali hamoni. akodishike baba weza kulituya. kila yumo apalikwa leta shekeli elfu jimo ya ela kwa matunda gake. ¹²Nng'unda wango wa mizabibu wango, shekeni elfu jimo yako, sulemani mpenzi na shekeli mia ibele ya balo baba tunza matunda, gake. mpenzi wa Nnwawa kalogula nakwe.¹³Wenga waulama mubustani yake, aina bwiga lyango bapekaniya lilobe lyako. uleke na nenga Nnwawa nchini kalongela na mpenzi wake.¹⁴Uyong'oye, mpenzi wango, na ube kati wa mbala ao mwana wa mbala mwitombe ya manukato.

¹Kilambo sasa tumbwale baa na bandu banambone lelo kitama kichake. ubile kati ng'weleka, hata abile nnema nkulo. abile mwana n'ngwena kati ya milhemla ua lelo bampagite mmanda. ²Andalhela no kwilombola kilo, ba moligake awikelya magomo gake. Ntope ata whampendile whamuwaza. mambwiga gake boti bamsalitile bapangite mandui bake.³Baada ya ukabla no tesalwa, Yuda ayei tekelwa, atama pamope na mataipwa na akibonalii kipumolyo sosoti. babinga ga bapatike mu ukaeba wake.⁴Barabara ya sayuni indakwelhombola kwa mwanja ntopu whaicho mushelee yaiandaliwe. milyango yake yoti niukheba. mkuwani bake boti bandamungumka. mabikila pake bandausunika na whembe abile mu ukumu. ⁵Mandui bake bapangite kinasenga bake, mandui bake banda fanikiwa Yehweh ampeile asabu kwa sambi yake yanambone. bana bake achini achini aayenda tekelwa na mandui bake.⁶Ugolou unekite biti wa sayuni bana ba ngwana babile kati akiba babakotoka bona po lya, na loayenda bila uweso kwa ba bhenganga.⁷Kwa lisoba lya mateso gake no kotoka loa na nyumba, Yerusalemu yalwa khombo kye akiba yake ya samani ya bilenayo mwanja. wakati bandu bake pabatombo kile mmoko ya adui, ntopu whausaidie maandui bati kwa bona na kwaeka mwabaa ngamia.⁸Yerusalemu yapangiti sambi muno, nyo bai, ati dalilika kati kilhebe sapu boti baba mweshimwile tumbweni le ban chalawile mwanja bambweni untopo wake. anda nungunika no paya gala mbukye pambwega. ⁹Abile nsapu pahe ya siketi yake. awasike lii mwisowake. ntomboka kwake kwabile kina nyata abilelii whakumponjolya. Aatelhelah, '' wolhe gangu, Yahwe, mwanja andui abile nkulbo muno''¹⁰Adu abhekite lumboko lwake muakiba itu ya samani. ambweni matipwa kapajigye bandu pake patakatifu, japo wa alie kanabajingi pa ndu pako pakwemba.¹¹Bandu boti bandu sono neka pabapala nkate bapiite akiba yabe ya samani kwa ajili ya chakulya kwo kwaleboya mbwomi wate lola, Yahwe, umkhomboki nenga, kwa mwanja na ngali faida. ¹²Kilabelii'' kachako mwaboti mwampeta? ulole na ubone mwana abile mundu mwene uzuni kati uzuni wande swa, nao, boka Yahwe amtesuke nengomu masoba gake ya nyongo yake ngalhe.¹³Mboka kunani ngapatumite mwoto mu yupa yango na unisindike. apangite ngavu kwa maghulu ganghu na kumigalambwa ampangite ukeba nauzaipu. ¹⁴Nila ya makosa gangho itabilwa na moko gake. Hesokotelwa no bhekelwa paingo yango. ampangite uweso wangu sintwa. Ngwana anipeile mmoko ya, na niwesahi yhema.¹⁵Ngwana ataikwi pampwega analome banga odali baba mokowite. akemite ikundi izidi yangho kwa tumba analome bangho imala. Ngwana alhebite biti bikila ba Yuda mu sombo so sangia wembhe.¹⁶Kwa ilebe yeno mindalhela. minyo gangha mase gandaelya pae ya minyo gangho boka mfaliji wha palikwae kelheboya maibana bangho abile kutalu na nenga bana bangho babile akeba kwa mwanja andui wangha atisinda. ¹⁷Sayuni atandasike maboko gake, ntopu wa kumpambela. Yahwe amulu abo kalibu na yako, bo babe mandui bake. Yerusalemu ni kilebe kisapu kwabe.¹⁸Yahwe mwene aki, kwamwanja mteasi zidi ya amuli yake. mupekani mwenga mwabandu, na mubone sononeka kwangho mabaikala bangho na analome bangho imala ba yai mumateka. ¹⁹Nakemite mambwigalyangho, ua babile na kipele kasangho. makuwani bangho na zehe baangamie pa kilambo, pabale, kaloa pala sakulya sakheleboya mbwomiwabe.²⁰Lola, Yahwe, mwanja nibile mugumu, ndumbo yangho indalo ngela, na mwoyo wangho unatimbilikana nkati yangho, mwanja ni bile na muasi muno. panja lipanga linaite mau nkatik ya nyumba kwina mauti bai.²¹Bayowine sononeka kwangho, ila ntopo wha kunoliwaza. madui gangho boti bayo wine sida yangho na bapulake mwombangile nyo. Watike lisoba lya uaidia, tumbwele wake babe kati nee. ²²Uleke uopu wote uwise nnonghe yake. usugulike nabo kati mwosugulike na nee kwa mwanja ya makosa gangho gote. masono neko gangho gambone na mwoyo uwinduke.

¹Ngwana anyubike biti wa sayani pae ya lyunde lya nyongo yake. ataikwi utufu wa Israeli pae inola pae mpaka mbinguni mpaka duniani. Anakumba lii stuli yake ya mmanghulo lisoba lya nyongo yake. ²Ngwana atemila na au nalii lwonghu kwa kulambo sote sa Yakobo. lii soba lya nyongho yake atethomboya kila mba imala cha biti wa Yuda, kwa oni auluye pae ufalume na utawala wake.³Kwa nyongo ngalhe akatike mbembe ya Israeli . aukhelepweya luboko lwake boka kwa andui. anyosike. Yakobo kati mwana nkali wonyungu nyia kila kilebe pa pipi yake. ⁴Kati andui mwaphendea nchale wake lumulya kwitu, bolhama bake babile tayali kwo sambuliya. achinjike boti baba nogeage muhema ya biti sayuni, Aijitine gazabu yaka kati mwoto.⁵Ngwana apangite kati andui. amilike Israeli. amilike mayumba gake gote. Aulibie ngome yake. Ayongekie kilhelo na bambolya kati ya biti wa Yuda. ⁶Aivamiite hema yake yo kwemba mkiana kati kuyumba cha busitani. alibie pandu pa kwembamkiana. Yahwe asababishe kusanyika sabato no libalikwa sayuni, kwa manja mfalume atekunsalawa na kuhani mukalhe wa nyongo yake.⁷Ngwana agakini mazabau gake no kana pandu pake patakatipu. aobite pa kingombhe cha mayumba ya Yahwe, kati masoba ga shelehe.⁸Yahwe ahamuite alibia kinghombhe cha kilambo kilhengho na lukelhebhaya lii luboko lwake kotoka alibiya kinghomble. apagite minara na kunghumbhe kilombolya, oba pamope. ⁹milyango yake ithombluke, pae, atealibuya no thakwana yhuma ya kinghomble. mfalume wake na bana ba mfalume abile nkati ya matipwa, salya ibelelii kae kwa alondoli bake bapatalii maono boka Yahwe.¹⁰Agoi na ahenja basayuni batamii palie na likii. bagholwiye undi muntwee wabe no wala mabunia. mabikila ga Yerusalemu alitike palie bailitiye mitwe yabe palie.¹¹Minyo gangho gayhomelile moli, litumbo lyangho undalunduma,lwingo lwangho lwa nkati lutipenganika palie kwa mwanja ulibifu wa bite wha bandu banghe, bana na ilemba atiinduka mumusengo ya ilambo. ¹²Bandabaya kwa akina mababe,'' mbeyu ubile kwakho na wimbe?'' kati whainduka kati mundu wha whapotekilwe mumusengo ya kilambo. mbwomi wabe baujitile mu kuyuba cha mababe.¹³Namani samwesa longela kwako biti Yerusalemu? Niwesa landanisha na mani ili ni kuliwaze biti bikila wa sayuni? libai lyako ni likholho kati bahali. Nyai whawesa kukuponeyha? ¹⁴Alondolii bako bambweni uboso na maono go batili kwa ajili yako. Babhekitelii wazi sambi yako khaleboya mali yako, ila wenga upiite matamuko go mboso no gopotosa¹⁵Boti babapheta mmbwega ya ndela bakho mbwa makopi kasako. banda kumwa noti katika mintehe yabe zidi biti wa Yerusalemu na baya, ''Whono nga kilambo cho kikamite'' ukamilifu na uzuri, ''Fulaha ya Dunia yote?'' ¹⁶.Mandui bako boti bayulikwi mkano yabe no kukudhiaki. bateyoba no tumba min no baya, ''Tumilike whembe, lheno lisoba lyatulilndike, Tutitama twimbweni''.¹⁷Yahwe apangite mwapendi panga. Atumisike likowe lyake. Akugalambwile bila lwongho. kwa mwanja amlusule adui kukulhophelya, akakatwiye mbembe ya maadui bako.¹⁸Nyoyo yabe yanelile Ngwana, kuta ya biti wa sayuni ugapange mmolii gako aimbilite pale kati libende kilo na muntwekati. kana wipai hauweni, minyo gako bila haweni. ¹⁹katuka, whale kilo, patubwa bwiku wa manane, ujite mwoyo wako kati mase nnonghe ya kumiyo ya Ngwana. utumbalie mmoko gako kunani kwa mwanja ukoto wa bana bako babainduka njala mu mndala ya kila kilambo.²⁰Ulole Yahwe, na wakhomboki habo boba pangite haga. alwawa balho, litumba lyaupapei kwe wabe, bana babajali? makuhani na alondo lii bachinjilwe panda pa takatifu pa Nngwana?²¹Boti achini kwa akholho bana bapakii bene uchini wa mitaaa. Alwawa bangho achini kwa analhome bangho chini bathombwike kwa lipanga, batikwa chinja pasipo kwa lwohongo. ²²Utikwitisa, kati ukakema bandu mu masoba maakuli, hofu yangho kila bande, mu masoba ga nyongo ya Yahwe ntupu whato luke, abo banebajali na kwakhoya, adui balugho bhalibie.

¹Nenga na nalwome nanimbwini maangaiko pae ya ligongo lya nyongo ya Yahwe. ²Atembhanga na kunisabisha tianga mu lubhendho kuliko mu nuru. ³Hakika amgalambulike luboko lwake zidi ya ngho kae na kae masoba goti. ⁴Aipangite yega yangho na ngosi yangho wiliwitia, Atekwanie yup yangho.⁵Asengite ipusi ya ukando zidi yangho na kunitiindia na uchungu na ugumu. ⁶Apagite mtame pandu pa lubhendlu kati habo babawite palipite. ⁷Atengesine kinghombhe no kukitindiya na niwesalii toloka. Aipangite nyololo yangho mutopau. ⁸Na japo mudakema no lhelya nsada andaimia maombi gangho.⁹Aibite ndela yangho kwa kingho mbe cha maliwe goyosa, Aipangite ndela yangho panga inanyata. ¹⁰Whembe kati dubu alhenda kunesambulya, imbamu yhobyo. ¹¹Aigalambukie mpwega ndela yangho ampangite na nkeba.¹²Aphendie lusale lwake na kupanga nenga kati lengo la nsale wake ¹³Aotwanie matoga gangho kwa mishale mpuko wake. ¹⁴Nabile ichekesho kwa bandu bangho boti, kwale leso cha njanga yabe lisoba lyote. ¹⁵Anitweliye kwa uchungu na kunilasimisa nywaa mase ganamabaa.¹⁶Athekwanie mino gangho kwa kokotoo, Aninoko li pae mu undi. ¹⁷Napusi yangho ijimelwe amani, Nilibalile pulaha ni namani. ¹⁸Nyo nendabaya, ''pumilia kwangho uangamie na kae tumaini lyangho kwa Yahwe.¹⁹Ukhomboki teseka kwangho no tomboka kwangho, mase gobaba na ganamabaa. ²⁰Niyendelya khombokya na nitelita nkati yangho. ²¹Ila uniute hili akili yangho na nyo ninda D-bhalya.²²Upendo kikweli wa Yahwe ukotokalii na huluma yake iyomokalii., ²³Yayambhi kila kindae, uaminipu wako ni mkholo ²⁴Yahwe ni ulisi wangho. ''Nalongei, nyo mbla kumwobhalya.²⁵Yahwe ni mwana kwabe habo babannenda, na whampalya. ²⁶Kinanoga lhenda taratibu ya wokopu wa Yahweh. ²⁷Ni kinanoga mundu pontwa nila mu muchembe. ²⁸Uleke utame kichako mu uliki, paipanga ulohekilwe kunani yake. ²⁹Weke utome mumkano wake mu undi unda wesa bado panga na matumaini.³⁰Weke apie ligomo lyake kwa whembe whankhombwa, na iteli ndii oni. ³¹Kwanyo Ngwana halwatukana milele. ³²Ila japo alwaha uzunika, habali na lwongho kwa kiasi cha wingi wa upando wake sabiti. ³³Kwanyo apwatyalii boka mwoyo wake au tasa bana ba binadamu.³⁴Kwalhebata pae mmagholo atabilwa bote ba luniani. ³⁵Kunyima haki mundu nounghe ya uwepo w Whabile kunani. ³⁶Kunima haki, mundu Ngwana aizimsalii ilebe kati hayo.³⁷Ni nyai, whalongei no pangika, mwana Ngwana lii baya? ³⁸siyo boka mumkano wha, bile kunani majanga na gananoga gandaisha mundu wha bile mwomi awesabuli lalamika? ³⁹mundu awesabulii lalamika kwa hazabu ya sambi yake?⁴⁰Natulingili ndela itu na kuipaya, na kumkhe lebuki Yahweh. ⁴¹Na tukakatuye nyoyo itu na mmoko gitu kwa Yahweh mbinguni. ⁴²''Tukosie no hasi, na unasamialii. ⁴³Utekwiwekelya na nyongo na kutubhenganga, utebulaga na unanusululii.⁴⁴Wiwekelile na lyunde ili kanakubee na maombi gaga wesa pheta. ⁴⁵Utupangite kati twachapu na mbolonjo nkati ya mataifa. ⁴⁶Maandui gitu boti batetulahani. ⁴⁷Wasiwasi na lyempwa lituisilile, maafa na ualibipu.⁴⁸Minyo gangho gaimbilita msitali ga moli kwa mwanja ya bandu bangho. ⁴⁹Minyo gangho gapia moli pangali mwisho pangali hauweni. ⁵⁰Mpaka pa lola pae na Yahweh alwabona boka mbinguni.⁵¹Minyo ganghu ganipanghia gananoga kwa mwanja ya haenja ba kilambo changho. ⁵²Niwindilwe katika na kijuni kwa habo bababile maandui bangho baniwendike ba ngali kitumbu. ⁵³Banitaikwile mu lyembwa na kunitaikulya liwe, ⁵⁴Namase jitanika kunani ya nntwe wangho. Natebaya, ''Nikatilwe kutalu.⁵⁵Nalikemite lina lyako, Yahweh, boka kina cha lyembwa. ⁵⁶Waliyowine lilobe lyangho. Wahyo wine lilobe lyangho panalongai, ''kana uliwe keli lisikilo lyako kwa kilelo changho nsada' ⁵⁷'Wateicha papipi masoba gana kukemite, watabaya, ''kanauyogope''⁵⁸Ngwana aiteteite mwalo wangho. agaokowiti maisha gangho. ⁵⁹Yahweh agambweni gananyata gabambagile, hukumu mwalo wangho. ⁶⁰Ugambweni matusi gabe, mipango yabe yoti zidi yangho. ⁶¹Uyoweni kejeli yabe, Yahweh, na mipango yabe kunilisu.⁶²Mikano ya habo babakatuka kiyume changho, na shitakya kwabe,kuisa zidi yangho msoba lyoti. ⁶³Walole mwa batama no kakatuka, bandanijoki na miambo yabe⁶⁴Walhephi, Yahweh, kwa kiasi cha bapangite. ⁶⁵Wwakwileko nyoyo yabe bila lawama. ukumu yako ibe kunani yabe. ⁶⁶Wabhanganga kwa nyongo na kwahalibia pae ya mbingu, Yahweh'.

¹Dhahabu ichakile namuna gani dhahabu ibadilike. maliwe matakatipu gaeneite kila ngela na nchengo. ²Bana ba dhani ba sayuni babile dhamani utopyau wadhahabu inanoga, ila lelo ntopo dhamani zaidi ya majagu ga ukando, kasi ya luboko ya inyata.³Ata mbwa wa misengo bapia mabele gabe kwa yongea bana babe. Ila biti ba bandu bangho bayokite makakatili, kati mbuni mu lijangwa.⁴Lwelime lwa mwana kilenga whayonga ugunga kunani mkano wake nga nyota, bana balkoba kulya. ila ntopu kwa ajili yabe. ⁵Bembe bayobelile lya chakulya cha ghalamu lelo batama na njala mumisenga, bembe babalelilwe wala nghombo ya zambalau, lelo bagojike mu maundi.⁶Ukumu ya biti wa bandu bangho ni nngholho kuliko hayo ya sodoma, na yapindutiwe kwa dakika na ntopo whatondobie luboko kunchailiya.⁷Kolongosi bake babile asapi kuliko saluji, bauu kuliko mababe, yega yabe yabile ngangamala kuliko liwe, yegayabe yabele kati ya kuti samawi. ⁸Mabonekano gabe wabile mpili kati lubhendo, batangamkwalii mumisango. yega yabe iti yomelhelya mu yupa yabe ibile nghomo kati hanju⁹Bembe bababulagilwe kwa upanga ba tapula ika zaidi kuliko habo babawile na njala babaobite, bateotoka kwa kosa yakulya mumigunda. ¹⁰Maboko ba alwawa bene kwengho yayangabine banababe, babile sakulya sabe wakati pababile bitil bandu wangho pabile kaalibiwa.¹¹Yahweha akiti asabu yake yoti, ajitine nyongo yake ngalhe. ayakie mwoto sayuni kwitepuya mayemiyo yake.¹²Wafleme banduani baaminilelii wala atami ba duniani pana maandui au apinza ni bawesike jingha panyango wa Yerusalemu. ¹³Gano gapitile kwa mwanja ya sambi ya babajitina lamu bene haki nnonghe yake.¹⁴Batiangite kwa upopu, misengo. bayele kasolo kwa lamu hayo ambayo ntopo whatusiwe kamwa nghombo yabe. ¹⁵''Utame kutalu wenga wenekasolo' '' bandu babatwondobhekie malobee. ''Utame kutalu utame kutalu kaukunywe'' nyinyo batetangatanga band balongei nkati mwa mateupu,'' Bawesalii tama kae.''¹⁶Yahweh mwene atekwatanyisha, abatalajiahi kae. baeshimuhi makuwani, na balayahii upendo kwa hapendo.¹⁷Minyo gitu gakwanite, galae bule msaada: boka minara hitu ya wendeli twaliloi litapu lyangahi wesa kuokowa. ¹⁸Bakengime hatua itu, bawesike lii tianga muilambo itu. mwisha witu wabile papipi na masoba gitu gatebalangilwa mwiso wetu waikite.¹⁹Batatubhinga ngite babile ayoyou kuliko tai wa aangani. Batumbhengangite muithombhe na kuwemela mu njenga. ²⁰Mbumo mu mpulo itu mpakilwa mauta wa Yahweh - ngawhaboyolilwe mu lyembwa, ambae ngawha bakilwa. pae ya kiwilichake tulwatama pamope na mataipwa.²¹Uwhopele na upulaike, biti wa Edomu, wenga whotama nnema wa uzi. ila kwako kae kikombe kilwapetha, ulwalobia na ula nghombo ²²Biti wa sayani, hukumu yako ilwaika mwisho, halwayongea mateka gake ila biti wa Edomu, amwazibulii aumukwahi sambi yako.

¹Ukhomboki Yahweh, gagatupitile na uwilole oni itu. ²Uridhi witu walambulile ageni, nyumba itu kwa ageni. ³Tubile twaweleka ntopo tate na mawho bitu ni kati twa ajane. ⁴Lasima tupie mbanja kwa mase ga tungwa na tupie mbanja tupate mbao itu.⁵Abo aisa kwitu baegehle nyichogho itu, tuchokite na tuwesa lii pomolya. ⁶Tuboite kwa bamisuli na kwa Assiria tupate chakulya cha kutosha. ⁷Kinatete bitu bapangite sambi, na babilelii kae na tuputwile sambi yabe.⁸Abanda batekututewala, na mthopo wakutuoko wa mmoko yabe. ⁹Tupata mkate wetu palyo patuatelisha maisha, kwa manja lipanga lya nyika. ¹⁰Yhega itu ibule na mwoto kati liijiko kwa mwanja lyoto lya njala.¹¹Alwawa bandabakilwa sayuni. na mabikila mu kuambo cha Yuda. ¹²Bana ba mfalme bateyongelwa maboko gabe na mthopo heshima yailailwa kwa agoi.¹³Analome anchembe bandalasimishwa saga mbeyu liwe la sagia, na Alwawa bandu khobala pae ya ipulusi ya anju. ¹⁴Agoi balekite niango wa kilambo naa nchembe miziki.¹⁵Pulaha ya mmwoyo ikotweke na nn'ganda kwitu kigalammwike panga kilalo. ¹⁶Taji ithombwike muntwewetu ole witu. kwa mwanja tupangite sambi'¹⁷Kwa mwanja mwoyo wetu ubile undaminya na moligitu gandawilwitia, kwa ilebe yano miyo gitu gandu wiliwitiya. ¹⁸Mwanja ithombhie sayuni igonjike ukiba, mbwa wa misengo banganda kunani yake.¹⁹Ila wenga, Yahwe, undatewala milele, na ulwatama mu kitego chako cha enzi vizazi na vizazi. kwa mwanja kele undatulibalya milele? ²⁰kwa mwanja namani undatutekeliza kwa masoba ga mbone? ²¹Utukeleboye kachako, Yahweh, na twenga tulwabuyangana. upange wayambhe masoba gitu kati mwagabile hapo samani. ²²Vinginevyo kwalehe upange utukani na wina nyongo kasitu peta kawaida.

¹Alelinkowe liangwana yaliwike kwa Hosea mwana wa Beeri masoba ya uzia, Yothamu, Ahazi na Hezekia, mpwalume wa Yuda, kwa lisoba lya Yeroboamu mwana wa Yoashi, mpwalume wa Israeli. ²Wakati Nngwana palongei piha Hosea, atikumaki, uyende ukakobeke Nwawa malaya. Alowa banabana bene asili ya umalaya wake. kwa maana nnema upanga umalaya mkwo.³Bai Hosea atigenda kumkobeka Ganeri, binti Diblaimu, nayembe apatu ndumbe, aberike mwana nalome. ⁴Nngwana amakiye Hosea, umkemelinalyako Yezreeli. kwa mwanja kwa muda mwipi nailabia nyumba ya Yehu. kwa mwanja yopenga namiai wulibako Yezreeli nanenga nauyomwa upwalume wa Israeli. ⁵Yaluapanga lisoba nakwana upinde wa Israeli. Mulibende lya Israeli mulibende la Yezreeli.⁶Gomeri apotwi ndumbokai abeluke mwinja. Nngwana amakie Hosea, ''mkemelile jina lake Ruhama, kwa mwanja mbila kwahurumia, kai nyumba ya Israeli, nakanakwasamia kwa ndila yoyote. ⁷Hata nwo nalua kwahurumia nyumba ya Yuda, nanenga nalua kwamwene, Nngwana mnungu wabe. Nalopwali kwaupinde, tipanga, nkondo, farasi, au babapakia farasi.⁸Bada ya Gomwri kunekia lo Ruhama, apatile ndumbo na kumnekia mwana jwenge nalume. ⁹Nangwana atilongela umkeme lina lya lo Ami, kwamwanja bandubangulili, wal Nenga mnongowinu lili,''¹⁰Hata mnyo idadi ya bandu bai zilaheli ipaba kati biangi ya baali, Ambayo iwezekanikali lenge wala wala balanga,. Ipaba palo pabaki le, '' mwenga mwabandu bango li,'' bapabakilwa, Nenga Nanongo nabi nankoto, ¹¹''bandu bayudu na badu baizilaeli balwakusanyika bamope. abo bapabeka kiongozi yumo bene. balwa boka boka kumnema, kwa maana lwapanga lisoba ya yezreeli kuu.

¹Mwabakie bandubindu alalume, ''bandu bangu.'' na kwakinaa lumbugo, bakuwang. huluma. ''²Mulete mashtaka kwa mabini, mulete mashtaka, kwa mwanja jwembe njumbo wangulili, hata nenga na nchengoweli. Ubuye umalaya wake nnung. yake, makoweyuke goumalaya pamabelgake. ³Manaiteili, na mulangubu na kuna ya utupu wake kati ma suba gabele kwile. Manenga nampanga katilipunguti, kati nema wauharibike, nanenga nampanga awe kwa nyota.⁴Na abali na msamaha kwa bana wake, mwanja benge banabo mulaya. ⁵Maana maubabe babile amalaya, '' naluwakuwaputa wapenzi bangu, kwa mwanja bapea mkate wangu na masi, sufu yangu na kitani, mauta yangu na kinywaji.''⁶Kwa hiyo nasenga lua lwangu kwoiba. nalua senga ukuta kwa mwanja jwembe linga kene apati ndila. ⁷Jwembe alawakwakota wapenzi wake, lakini jwembe akolyalili. Jwembe alowakwapara, ila abonalili. Mwiso abaya, Nabuyangana kwa mchengo wangu wakwanza kwa mwanja bora kwa kwanza kuluko sasa.''⁸Mwanja atangite lili panga nenga nimpei nafasi, divai yayamba na mauta, na jwembe nanyongie hela na dhahabu, ambayo batuni kwa setani. ⁹Naluotela chakulya chake wakati wouna, na divai yangu yayambe wakati wa msimu wake. Naputwa manyoya gangu na kitambala chatumi wekelya utupu wake.¹⁰Nalowa kumula ngubo nungi yapenzi bake, wala mtupu mundu jwannopwa muluboko lwangu. ¹¹Nalua kuilekwana furaha yake yote na sukukuu, yake, pawaboneka mwei, sabato yake na sikukuu yake yote yebikilwe.¹²Naalabia mizabibu yake na mtini wake, wababaike, Aye mshahara wangu wabanipeya wa penzi bangu. Nalua kwapangu mwitu, na inyana yamung'unda balya. ¹³Nanenga nampwatya kwa mwanja ya sikukuu ya setani, payuri ubani, paipambite kwa pete yake na magu bogake, najwembe wapenzi wake, atinilibalya. Ali ngalongei Nngwana.¹⁴Kwa hiyo nayenda kumkulya, nanetakupunguti, na kuneta kwa huluma. ¹⁵Nanenga nankelebokeya mizabibu yake, nalibete la Akori katiniyango wotumaini. Jwembe aniyangwa kati mwapangite masoba gaujana wake kati masoba gabui misri.¹⁶''Yabakwamasobago'' alengabaite Nngwana '' panga wangema, mchengo wangu, wangema lukai, setani yango. ¹⁷Kwa maana naboya maina ga setani muu nkano wake, maina gape akombokyalili.¹⁸'' Masobaya napanga lilagano lyango pamope nainyama mumigunda kwaajili yabe, na yuni bakunani, na iribe yekwaba pae. Nabuya upinde, lipanga, na nkondo munema nanenga nakupanga ugonjesalama.¹⁹Napanga nanchengogo milele, Nabanancheng'ogo wahaki, hukumu, uaminifu wa lilagano, na hutuma. ²⁰Namsengo wako kwa uaminifu. Nawenga wandanya Nngwana.²¹Nalisobalilo, nayangwa '' alii ngalyulongei Nngwana. ''Nalua kwayangwa mbingu, nabembe bayangwa duniya. ²²Duniya yaangaikya mazao, divai yayambi na mauta nawajibu Yezreeli.²³Nuluatandika na mwene munema kwajili yangu, na loa kumhulumia lo Ruhama. Nane makya lo Ami, wenga wa Ami Ata, nabembe banibakya, '' wenga wanungu wangu.''

¹Nngwana atinibakia, ''Uyende kai, mumpende nwawa, njwapendilwe na mchengowe, lakini malaya. umpende kati nenga, Nngwana, mwanapenda banaba Israeli, ngawa ba galambukya kina nyo benge yenge nakuipenda mikate ya zabibu. ²Kwa hiyo nimpemite namwene kwa upande komi na tano yambanje na homeri na letheki ya shayiri. ³Natikumakya, '' lazima utamenanenga kwa masoba ga nasma. uwesalipanga wamalaya au panga na mundu jwingi. kwa ndila yoyoyo, naba pamope namwenga.''⁴Kwa mwanja bana ba Israeli balo atama kwa masoba gana nsima bila mpwalme, mundu nkolo, dhabihu, lipepele lumaliwe, efodi au kinanyago chapanyumba. ⁵Baadaye vandu vya Israeli babuya na kumpara Nngwana Nnongo wape na Daudi mpwalmwe wabe. Na kwa masoba ga mwisho, baisa kabalendema nungiya Nngwana na upendo wake.

¹Mulipekani likowelya Nngwa, mwenga mwabandu ba Israeli. Nngwana abilena mastaka mwenge mwa ibenyeji ba nnema, kwa mwanja mtupo ukweli aoaminika kwa lilagano, ntupo ujusi wa Nnongo munnema. ²Kwina laana, ubocho, bulagana, na umalaya. Band batukwaniyu mipaka yoti, na myai yeanda isa baada ya myai.³Kwanyo nnema wenda yema, na kila mundu jwatawala nkati yake alowa bulangilwa. inyama mumigunda na iyuni bakunani, hata omba kubali, baboyelwa.⁴Lakini kunewanyuketi mundu jwojwoti leta masitaka, kwene mwanyeketi mundu jwojwote hamwakumu mundu jwenge kwa mwanja mwenga ga mwa makuhani, ngani sita kya. ⁵mwenga mwamakuhani mwalowa kobala wakati wa mutwekati, manabii, nyumba bakobala pamope na mwenga kilo, na nlowa kumulaga maobako.⁶Bandu bango budna aribika kwa mwanza yako sa malifa. kwa mwanja makuhani bakosike malifa, na nenga na lowakwa kana kenebube mwa makuhani bango. kwa mwa makani seliya yango ingawa nenga na Nnongo winu. nanenga nembe nalibatya bawabako. ⁷Makuhani bananchima batikwiyonguya, sana bapangite dhambi kachango. bagalabwile hesima yabu kwa oni.⁸Balya wa dhambi yango, bembe bewe lamaa sana ya ubaya wabe. ⁹Yalowapanga sawa kwa bandu kati kwa makuhani. nalowa kwapwalya botekwa matendo gabe, nalepa kwa matendo gabe.¹⁰Balya lakini bayukutali, balowa panga umalaya laki bayongeyali, kwa mwanja bayeikutalu na Ngwana.¹¹Bandu usalati, wembe na wembe mmabau, ngaipotwi langa kwabe. ¹²Bandu bango pala ushauri kwa inyago ya mbao, na pimboyo kongosolya kwa peya kinabii kwa mwanja mawazo ga usalati gatikwa konga, na bapangiate kali malaya badala yo panga baba amiike kwa Nnongo wabe.¹³Bapiya sadaka kukitombe no tiniya ubani kwo kitombe, kubunde ya maloni, milibwa na mela, kwa mwa kiwili kinongile. Bai mwanja winu panga usalati, na aenja binu benda gonjelwa. ¹⁴Nenga na pwatwali aenja bako wakati basawi panga usalati, wala aenje bako wakati kabago njulwa. kwa mwanja alalome nembe baipele ka kwa makahaba, na piya sadaka linga bwaweza panga itendo yo usalati na ukahaba. Nganyo bandu bagutanga babulagilwa.¹⁵Ingawa wenga Israeli, upangile umalaya, lakini Yuda kana abee na atia,. Mwenga kana muyende Gilgali, kene muyunde mpaka Buth Aven - wala kene mwalape, ''' mwatama Nngwana.'' ¹⁶Kwa mwanja Israeli apangite kibuli, kali ndama mwene kibuni Je' Ngwana andaweza kwaketa kene manyei kati gondolo pandu pene nafasi?¹⁷Efraimu aiungite na inyango, uneke kichake. ¹⁸Hata wakati ulevi wake uteboka bayendeli panga umalaya, atawala bateke penda sana oni yabe. ¹⁹Mbonga yantaba kwa mapapayo gake, Nabembe baibona oni kwa mwanza ya sadaka yabe.

¹Mupikani aga, mwanakuhani mube makini, nyumba ya Israeli. mupekani, nyumba ya mpwalme. kwa maana hukumu yaisa juu yinu mwaboti, mubire mwantego akuo mizpa na lupilili lwabapindike kunani ya Tabori. ²Abayaa yema sana mumabulagano, nwaabulaga. bote.³Nitangite Efraimu na Israeli anayabati kasangu. Efraimu, Tumbwele ubile katiwamalaya, Israeli ni unajisi. ⁴Matendo gabe galusulili kunng'atambukya Nnongo, maana mawazo goumalaya wape ubinkati yabe, na bantangali Nngwana.⁵Kiburi cha Israeli senda kwabona kwa hiyo Israeli na Efraimu bakubala kwa hatia yabe, na Yuda nayuembe batumbuka pamope. ⁶Bayenda na ngondoro yabe na ng'ombe babe kumpala Nngwana, lakini bamonalili, kwa mwanja atikwiboya kasabae. ⁷Babileli baaminifu kwa Nngwana, mwanjaa bapapite bana haramu. Na sikukuu yenu yalumiya na migunda yinu.⁸Uyende Tarambeta akuo Gibea na tarumbeta huko. Rama lilobe lyakililo huko Beth Aveni ''Tuluakukimanga, Benyamini'. ⁹Efraimu yaba ukiba lisoba lyaadhabu miongoni mwa makabila ya Israeli nitangazike habari yayapitya.¹⁰Viongozi ba Yuda katibaluu bababuyaliwe lya mupaka. Nane napengana ukali wangu kasabe kati mase. ¹¹Efraimu atibulagilwa, atibulagilwa kwa huluma, kwa mwanja atitianga kwopenda inyago.¹²Kwa nyo naloapanga katinondo kwa Efraimu kati ubau munyumba ya Yuda. ¹³Efraimu paubweni utamwe wake, Yuda alibwe ni libailyake, Efraimu atiyenda Ashuru, Yuda atumite ujumbe kwa mpwalme mkulu, lakini hawezikeli kwaponeya lilibandu au poneya libai lyako.¹⁴Kwa nyo napangakatimba kwa Efraimu, katiimba kunyumba ya Yuda. Nenga, naamnenga naoba noyenda kutalu, nalowakwaputwa, abali mundu yo kwalopwa. ¹⁵Nayenda nobuyanga pandu pangu, mpaka bapange hatia yabe nopala kuminyo yangu, hata bambale kwa bidii muziki, yabe.

¹''Wise, tubuyange kwa Nngwana. kwa maana atitu te kwaana ipande, ipande, lakini atuponeya, atitulumiya, lakini atutaba ilonda yetu. ²Baada ya masoba gabile atuyuyai lisubabin linetatu atuyoya, na twataama nnonge yake. ³Natwenga tumtange Nngwana, tukayendeli kumtanga Nngwana,. Isa kwake hakika katika kindaa , isa kasitu katiula, wa ngungu jwania pabwe''⁴Efraimu, nikupangi na mani? Yuda nukupanga. mani? uaminifu wako katilyunde lyakindai, kati umande wautumbuka mapema. ⁵Nitikutekwana ipande kwa mikano ya manabii, Nitikwabualaga kwa nkano wangu. malagano gako katibwega waumulika.⁶Kwa maana nitamaniya uaminifu wala dhabihuli, nakumtanga Nnungu kuliko sadaka yotiniya. ⁷Manaitei Adamu atekwaniye lilagano lajangu, babilili baaminifu kasangu.⁸Gileadi ni jiji la majambazi bene magologopengana mia. ⁹Kati makundi ga apolagi, nganyo makuhani kwiunga pamope pangabulaga kwa ndila ya shekemu, bapangite bwi maoni.¹⁰Munyumba ya Israeli nilibweni likowe libaya, umalaya wa Efraimu ubipala, na Israeli ayunajisi. ¹¹Kwa maana yenga, Yuda, unabatisawa, panakelebuya uridhi wa bandu bango.

¹Wakati wowote wanipala kuiponeya Israeli, dhambi ya Israeli umukilwa, pamope na matendo mabaya ya samaria, kwa mwanja bapanga udanganyifu, mwi jingia na likundi la maovu shambulia mumitaa. ²Batangiteli mumioyo yabe panga nenda kumbukya matendo gape mabaya. Na matendo ngabe gatikwayengeta, gabinonge yakuminyo yangu,³Kwa mwanja ya ubaya wabe bampangite mpwalme abe na pura, na maopisa gabe kwa ubocho wabe. ⁴Bote amalaya, katili litanulu lyaliyosilwe, na mwokaji, na jwembe leka kuutia moto buka kuukanda bwembe mpaka lila. ⁵Lisoba lya mpwalme wetu, viongozi baipangite atamwe. andundubiye luboko lwake balubabatani age.⁶Kwa muoyo kati litanuru, bembepanga mipango yabe ya uboso. Nyongo yabe gonja kilochoti, kindai yakalumu kati moto. ⁷Bote bapatike moto kati tanuru, na kwabula ga balubabatawalage. Apwalme babe boti batitula, mtapo hata yumo Jwakatikwe.⁸Efraimu aiyanga pana mwene kati ya bandu. Efraimu ni mkate wangegalambuka. ⁹Ageni balile ngupu yake, lakini atangiteli. Nyuili ya ulya lunga kuna niyake, lakini atangiteli.¹⁰kiburi cha Israeli senda kwashuhudia, hata nyo, bana buyali kwa Nngwana, Nnongo wabe, wala ampalikelili hata agogoti. ¹¹Efraimu kati ngunda, baradhuli na jwewe na busara, kumkema kwenda misri, kaigoloka yenda Ashuru.¹²Kabayenda, napinduka lupilele lwangu. kunani yabe, nanenatumbaya kati iyuni yakunani. Napwatia katika yenda kwabe pamope. ¹³Ole 'bado' kwa mwanja bati oba buka kasango. Uharibifu wendakwaisiria. bembe batiasi dhidi yangu' nipendi kwalopwa, lakini balongei uhusu dhidi yangu.¹⁴Hata banileli lili kwa mwoyo wangu woti lakini baluba mwindanda yabe. Bendakusanyika kwa ajili yayakulya na divai yayambi, na bembe bani leka nenga. ¹⁵Ingawa natikw pundisa na kuimarisha maboko gabe, tumba juu yangu.¹⁶Benda buya, lakini babuyalika sangu, manibi kunani. Bembe kati upinde wange obelya. maopisa babe benda tomboka kwa lipanga kwa mwanja ya udhalimu wa nkano. ayee yapanga oniyabe munema wa misri.

¹''Ubike tarumbeta mumkano wako. tai aisakanani ya nyumba ya Nngwana kwa mwanja bandu balikani lilagano lyangu na baasi kwa sheria yangu. ²Bendanililia, 'Nnongo wango, twenga mu Israeli tukutangite.' ³Lakini Israeli akani mema, na ibii amkengama.⁴Babekite apwalme,lakini sio kwo pendane. Bapaangite apendo, lakini natangiteli. kwa mbanje yabe na dhahabu baipangi inyago bene, linga babe yelwe kutalu.'' ⁵''Ndama yako baikani, samaria. ukali wangu uyaka kwa bandubo' kwa muda gani babanahatia?⁶Kwa maana inyagoye yabuyi Israeli, pundi atipanga, Nnongo. Ndama ya samaria batikwa na upande ipande. ⁷Kwa maana bandu pakya upepo nauna kimbunga. Mbegu yeyemi yangemitwe, kipialibwembe. manaitei yako mala, ageni balya.⁸Israeli itimililwa, sainobagonja kati ya mataifa kati kilibe change maana. ⁹Kwa maana bayeyi Ashuru katimbunda wa mwitu kisake. Efraimu abeiwapenzi kwa ajili yake. ¹⁰Hata ingawa atikwaabeka wapenzi kati ya mataifa, tumbwele nakusanya pamope. Bembee Bana oba kwa mwanja nyanya silwa kwa mpwalme waakulu.¹¹Kwa maana Efraimu iyongiye mazababu ya sadaka ya dhambi, lakini nibile madhabahu kwopanga dhambi. ¹²Nawesike andika sheria yangu kasaba, mara elfu kumi, lakini balwekuibona kati kilibe cha ajabu kwabe.¹³Kwa ajili ya dhabihu ya sadaka yangu, pia nyama yonya, lakini nenga,Nnwana, nayeketyali. Tumbwele mbalawasa juu ya dhambi yabe na kwaazibu. Babu ya misri. ¹⁴Israeli atinilibalya nenga, jwamumbite wake nasengite majumba. Yuda atiyema milima yanchima, lakini natuma moto juu ya mnema wake, na arabiya ngome yake.

¹Keneupulai Israeli, kwa kwo pulaika kati bandu bengem kwamwanza wabile wamwaminifu, unzi Nnongo wako. Upendilepelwa sala kwa mmalaya kwa mmalaya mu sakapu yote ya yakulya. ²Lakini sakapu na divai yalepalili, divai yayambe yapongwa.³Bawazalili yendelya tama mu nnema wa Nngwana, balala yake, Efraimu abuyangana misri, na lisoba limo na lisobalimo balowa lyaa chakulya kichapu mu Shuru. ⁴Bapwayalili Ngwana sadaka ya divai, wala bapulaikya lili. maana chakulya chabe chaba chaki sake, wajingwalili nyumba ya Nngwana.⁵Wapanga na nani lisoba lya sikukuu yaibekilwe lasimi, lisoba lya sikukuu ya Yahwe? ⁶kwa maana linga batitila alabiya, misri yalowa kwa kumba na Nofu yalowakwasika. maana akiba yabe ya mbanju yabanayo, na mimimwa yalowa twelya mu hema yabe.⁷Lisoba lya adhabu yendaisa, masoba golepya kisasi yendaisa. Aisraili bote batange makowe kaligaa. Nabii kupanga mpumbapu, na mundu mwene roho mminya lilalo, kwa mwanja yo ubaya wako mkulo na uadui mkolo.⁸Nabii gannendeli Nnongo wango kunani ya Eflaemu. lakini lengo wa kinjumi ni kunani ya ndela yake yote, wa ubii ubile mu nyumba Nnongo wake. ⁹Baialabiye bene kati masoba ga Gidea. Nnongo alowa kwa kombokeya ubanya wabe, najiwembe alowakwa kwa humiya kwa mwanja ya dhambi yabe.¹⁰Nngwana andabaya,'' mwanikoli Israeli, yabile kati pala zabibu kupongote. kati matunda ga kwanza mu mitini, na bweni akina tante bitu. Lakini bayai baali peori, na bembe batikwiboya kwinyago yaoni. Babile chukya kati inyango ya baipendike.¹¹Na kwamwanja Efraimu, Utukufu wabe wapilya kati, iyuni. Babelekalili, mtopo ndumbo, walajwa yema ndumbo. ¹²Ingawa baleleke bana nalowa kwapotwa lengo kene aigale hata yumo Ole wabe naleke.?.¹³Ni bweni Efraimu, kati Tiro, bampandike pakitombe, lakini Efraimu apiya bana bake kwa mundu jwapala kwa bulaga. ¹⁴Wapei, Nngwana alowa kwa peya na mani? wapei ndumbo yene alabiya, ndumbo na mabule gangipita gangepita.¹⁵Kwa mwanja ya ubaya wabe mbe twa Gilgali, ngana chukile. kwamwanza ya muendendo yabe ya dhambi nalowa kwa benga panja ya nyumba yango. Napenda lili kae, mopisa babe boti baobite.¹⁶Efraimu tamwe, ngega yabe iliyoma, babale kalili matunda. Hata mana babile na bana, na lowa kwa bulagabana babe baba pendile. ¹⁷Nnongo wangu alowa kwa kana kwamwanja batili lili . Balowa baa bandu bo la latika nkati ya mataifa.

¹Israeli mzabibu unanoga waupambika, matunda gake, kwa kadili ya matunda gake mwago yo ngeya nganyonyo asenga madhabahu yana nchima. kwamwanja nnema wake wati beleka sana, aimalishe njema yake. ²Mwoyo wabe wa ubocho, tubwe bapala apotwa ukumu yabe, alowa alabiya njema yabe.³Kwa mwanza babaya, '' Ntopo mpwalme, kwa mwanza tunobitelili Nngwana. na mpwalme alowe weza kutupangya na mani? ⁴Balogula makowe sika, na panga malagano kwolapa uboso. 'kwahiyo haki isa kati manyui gane sumu mu mabende ga mugunda.⁵Babatama samaria bayogoba kwa mwanja ya ndama ya Beth Aveni. Bandu babe baliloba kunani yabe, kati mwabapangitu balo makuhani wa inyango baba pulaike na utukufu wabe wabe, laki babililikae. ⁶Bembe bapotolwa yenda Ashuru kati sadaka Mpwalume mkolo. Efraimu aba na oni na Israeli abaana oni kwa inyongo yake.⁷Mpwalume wa samaria abulangilwa, kali kyeke cha lwanju kunani ya kumingo ya mase. ⁸Semu ya kunani ya dhambi yabulagilwa, nga dhambi ya Israeli. mkongo na itogoro ya baa kunani ya madhabahu yabe. Bandu baibakiya itombe, '' utuwekelitwenga.'' na kwaitombe, '' mututombeki?''⁹Weewa Israeli, upangitu dhambi, boka masoba Gibea, hokwo utiigala. Je, ngondo yalowa kwa pata bana ba ubaya akwo Gideli?¹⁰Panapala, nalowa kwa adhibu. Mataifa balomba na pamope nabo na kwabeka mu tabilwe kwa ma kosa gabe maraibulu. ¹¹Efraimu ndama jwa nyuganilwe jwa pendi kobata ya kulya hivyo nabeka,nganyo nabeka, jozi kunani yaingo yake inanoga. Efraimu nalowa kubeka jozi, Yuda alowa kwimetwa, Yakobo alowa kwiuta mapigo kwo penda kwake.¹²Mwipangi aki, mume matunda go aninikwa lya malangano. Mwembe bwee winu wangu panda, kwa mwanja muda wa kupala Nngwana apaka papalaisa na kwitotobe ya haki kanchinu. ¹³Mulemete ubaya, mwunike alau. mulilu matunda go kongana kwa mwanja waamini mu mpipango yako na askari babi bana nchima.¹⁴Nganyo mlipuko wa gando wayoka kali ya bandu bako, na milema yako yote yune gonie yalo wa taribiwa. yabakati shalmani atialabiya Beth Arbeli masoba ga ngondo, wakati mao batekanike ipande ipandu na bana bake ¹⁵Nganyo yalowa baa kachako, Betheli, kwa mwanja yaulau wako mkolo. Wakali wa mutwekati mpwalume wa Israeli alowa katwa kabisa.

¹''Wakati Israeli pabii muchembe atikupenda na nkemite mwana wango boka misri. ²kwa kadri mwabakemilwa., gababoi kasabe bapangi sadaka setani, bapalike ubani kwa kinyago.³Lakini nenga nganyeganie Efraimu yenda, nganaobweyu kwa silaha yabe, lakini batangitelili panga nilikwajili. ⁴Natikwalongoya kwa upela wa bandu, na mifugo ya upendo. Nenga nabile kati mundu jwanpungwi jozi kunani yanagomo gabe, na natilita na kuwalisha.⁵Je, babuyali kwema wa misri,? Je Ashuru yata wala li kunani yabe kwa mwanja baka nabuya kasangu? ⁶Lipanga lyatumbuka kunani yanema yabe noarabia makomeo yamilaliango yabe. yaluabula bila kwa mwanja ya mipango yabe bene. ⁷Bandubangu baamwite kunileka. Ingawabanikema kwa ywabire kunani, mtupu mundu jwa wesa kwa ngalya.⁸Niweza kuleka, Efraimu? Niwesabuli kumpeleka, Israeli? Niweza kukupanga kati ya Adamu? Niweza buli kukupanga kati seboimu? Moyo wangu utibatilika nkati yangu, huruma yangu yote itiongezeka. ⁹Napangalili nomo wangu nkali, nenga naangamizali Efraimu kai. kwa mwanja Nenga na Nnongo, wala na munduli, nena Mtakatifu kati yinu, nanenaisalili kwa nyongo yangu.¹⁰Balua ngengana, Nngwana naluawakoloma kati imba. Nanenga nalualuba, nabandu balyaisa kabalendema buka kundondi. ¹¹Balua isa kabalendema katiiyuni buka misri, katingunda buka mnema wa Ashuru. Nalua kwapanga bapange tama munyumba ya abei'' Alili ngalitamko ngalija Nngwana.¹²Efraimu andanitindia kwa makowegobusu na nyumba ya Israeli kwokonganga. lakini Yuda bado ayendelianane, Nnongo, ni mwaminifu, Mtakatifu.

¹Efraimu kwilisa upepo, nolongwana nambunga yakumbwani, alekalililongela uboso naalabia, nabembe wapangalila yano na Ashuru na mauta putulwa yenda misri. ²Nngwena nembe apala bala na Yuda, na jwembe apala kumulaga yakobo kwa mwanja ya ndela yake, kwa kadiri ya mu yendo yake alowa kwalepa³Nndumba akamwi nnunawi kingano, napabile mundu mzima abile na uwezo kwa Nnongo, ⁴Abile na uwezo kunani ya malaika atishinda, atilela, atikunoba, Arobite akwo Betheli, najwembe alonge na twenga kwo.⁵Nam , Nngwana Nnongo wa majeshi, Nngawa nga kombokya kwake. ⁶Basi ukeleboki Nngwana wako, ukamwe fadhiri na hukumu, ukannende Nnongo wako masoba gote..⁷Ga mpemekiji, mzani no kongawa muhiboko lyake, apenda zulumu. ⁸Najwembe Efraimu atibaya, kweili nibina tajili, nipati maliyana nchima, mulyengo lyango lyote baubonalili kachango ubaya wowote waubile mu dhambi.⁹Lakini nenga na Nngwana, Nnongo, wako boka pamboi kunema wa misri, nalowa kutamika kae mu hema, kati masoba ga kalamu ya idi, ¹⁰Kae nilongei nabo kinabii, na nenga niyongiye maono, na kwa utumishi wa manabii nitumi mifano,¹¹Je'' Gileadi go ubaya? babile alaubai, hakwo Gileadi, boya sadaka ya ng'ombe, sadaka ibile kati kati kiteleko chakibiina matala ga mng'unda. ¹²Na Yakobo atibutuka mpaka padani Aramu, na Israeli atitumika apate nnwawa, lenga apate nnwawa asungite Ngondolo.¹³Na kwanabii Nngwana ampiyite Israeli ku misri, Na kwaluboko lwa nabii atikubekya. ¹⁴Efraimu aniyi ukale nkale sana, kwa mwanja nyoo myai yake yalukelwa kunani yake, na Nngwana wake alowa kukelebokeya lawama yake.

¹Efraimu palongei kwatilendema. Atikwikoya mzi sraeli, lakini abinaatia kwa mwanja ya ibada ya setani, na jwembe atiwa. ²Nambiyambi apanga sambi zaidi na zaid. Batengeneze inyango ya kiuma baka mupanje yabe, inyago mwabamanyibembe, yote kasi ya upundi. Bantu bendangera juu yabe ''Banduba babapia sadaka na kumbusu ndama.³Ngakwo baluu apanga katima undegaki ndai, kati umande wotumbuka mapema, katimakapi gaga porota na upepo buka musakafu, katilioi liuli pita mubomba.⁴Lakini nenga ngana knongo na Nnongo wako, buka kunema wa misri. Wantangulili Nnongo jwenge ila nenga,kai zaidi yangu, mtupu yuakukombwa jwenge. ⁵Naisi kupungute, kunema wene uymo. ⁶wakati wa wabile na manjei, watiyutuka. kwa mwanjayo utinilibya.⁷Nabakatiimba, katiubu nalingambwega yandila ⁸Nalua kwabulaga kati dubu jwapo konyire banana bake. Nane napopwana ifa yabe, na kuo nalumia katiimba, katimwaba mnyama wa mwitu juapala ngwana ipande ipande.⁹Nalua kwabulaga, Israeli, nyanjwaluakuku yangatia? ¹⁰Mpwalme wako abi kwako, lenga akulopwe munema wako wote? Babile kwako apindo, ambao kasabe unibakienyo, unipei mpwalme na pindo? akulu? ¹¹Nukupei mpwalume kwa nyongo yangu, na tikuntola kwa nyongo yangu.¹²Ubaya nia Efraimu utibekernia, ¹³Alowa bana uchungu uobeleka, lakini mwananalo, kwa maana wakati wabeleka, apia lindumbo.¹⁴Je nalua kwa lopwa naluboko walikaburi? Je nalua kwalopa na kwoo? wenga wa maiti gadikwako, mapigo gako? wenga walikaburi ubikwako alalbiikwako? Hurumaa ya yuba kuminyo yangu.¹⁵Ingawa Efraimu endafanikiwa kati ya anunabake, mbunga yakupwani yaisa mbunga ya Nngwana yapukatya buka kuponyote. sakibire cha maasi ya Efraimu chayoma, na luse lwake labalili na mase. Adui wake alowajibu gala yake lyakila kiribe cha samani.¹⁶Samaria yabana atia, kwa mwanja batikumwasi Nnongo wake. Batumbuka kwa lipanga, bana sene batikwanika, na alwawababe bene ndumbo batanganikwa wazi.

¹Israeli ubuye kwa Nngana, Nnongo wako,kwa mwanja utitumboka kwa sababu ya ubuu wako. Muputwe makowe pamope na mwenga na mubuyangano kwa Yehova. ²Mumakye, ubuye ubowi wituwoti uga yeketi mwma linga tuwese kukupeya matunda ga mikano yetu.³Ashuru itulopmalili, turapakialili farasi yenda kungondo. Tuwesalili kayewibakia kasia maboko giti, mwenga mwakinungu bitu, mwanja mundu jwangetati pata lihuruma.⁴'Nalua kwaponeya galambuka kwabe, na nenga nalowa kwapenda kwa mwoyo, kwa mwanja ukali wangu wabuka kasake. ⁵Nalua bakati umande wa Israeli, alua chanwa kati maluba noputwa ngiga kati mwerezi munema wa lebanoni. ⁶Ndambi yake yalandala, unanoga wake waba kati mizeituni, na lumba lwake kati mielezi ya lebani.⁷Bandu babatama pakiwili chake babuyanga, baluayuka kati mazao na maluba kati zabibu. utukufu wake walua panga kati divai ya lebanoni. ⁸Efraimu, nipangekitiwi kai na kinyago? nenga nalua kunyangwa na kuntunza. Nenga katimberoshi makapigake gakijani daima, buka kasangu isa ma tundagako.⁹Nyai mwenye busara lenga atange makowega? Nyai jwaelewa mamboga linga atange? kwa mwanja ndila ya mwana ni sawa na bene haki batijanga nkati yabe, lakini bene sambi balua tumbuka nkati yake.

¹Leno ngalineno lya Ngwana lyalje mwisili Joeeli mwa Pethueli. ²Muyowange gano mwanga mwagai, namuyowe mwenga mwabene nchi. Je yeno iwale baa kabla ya masoba ginu au katika masoba gatate binu? ³Mwabakie bana binu kuhusu leno, nabaleke bana bako, kwabikia bana babe, nabana babe lubelekwo lwaluisa.⁴Galo agagaigalile nafunutu galelilwe ige akolo. galo gagaigile na ige mbai bagalile, nagabaigi mapai galelilwe na madumadu.⁵Muyumukange mwenga mwaalevi, mulelange, muomboze mwenga mwabote mwanywa wembe, kwa kitumbu wimbe mabau ugemilwe boka kwinu. ⁶Kwa maana taifa litiisa kunani ya nchi nimino gaimba, naywembe ainalobe lya imba. ⁷Aubangite ng'unda wango wa mizabibu panga pandu patisha, atweti ntini wango. Apotwi likongwa lyake nakulitai kwa kuutalu, ndambe yake ipangite huu.⁸Uomboleze kitibikira ywawati mabunwa kwa kio cha nchengowe nnuna. ⁹Sada ya unga na sadaki ya kinyaji ikanilwe kutalu na nyumba ya Ngwana. Makuhani, atumisi ba Ngwana benda mmboleza. ¹⁰Migunda ailibiilwa, naichi imekua dhaifu. Kwa maana nafaka ialibiwe, wembe wayambe ualibike na mauta gapenga nike.¹¹Mibonange oni mwenga, mwakulima, mulelange mwakulima bazabibu, kwa ngano na shairi. Kwa mauno ga migunda gaalibike. ¹²Mizabibu ialibike na mikongo ya mitini itombweki, mikongo ya mkomamanga, kae mitende, namikongo ya epo - mikongo yote yamigunda ailibike. Kwa fura ailibike bboka boka kwabanadamu.¹³Woboke mabonwa na uomboleze, mwenga mwanakuhani , mwendalela mwenga mw tumisi ba madhabahu.Mwise ganjanga mmabunwa kilo sote, mwenga mwatumisi ba Nno'ngo' wango. Mana sada ya unga na sadaka yanywaji iboyolilwe nnyumba ya Nno'ngo' winu. ¹⁴Mukemange kwa mfungo mtakatifu namukemange kwa kusanyiko takatifu. Mukusanyi agoi na apendo bote ba nchi baise munyumba ya Nngwana Nno'ngo' winu, na kunnelyO Ngwana.¹⁵Ole kwalisoba, kwamaana lisoba lya Ngwana likalibie. Nayembe yaisa ualibifu baka kwa mwenyezi. ¹⁶Je, sakulya kikamilweli nnonge ya minyo gitu, na furaha naeka baka nyumba ya Nnong'o tu? ¹⁷Mbeyu yenda bola bae ya bwe wake, ghara ibile ukeba, namabanda gatekwanike, kwa maana nafaka ialibike.¹⁸Jinsi anyama mwabalela na ng'ombe ba ngome benda teseka kwakitumbu nndopo malisho. kae, mapenga ga ngondolo gendu teseka. ¹⁹Ngwana ni kulelya wenga. kwamana moto ulile malisho ga mpongote, ma moto utime mikongo yote ya migunda. ²⁰Hata anyama bamigunda bendaoboka kwaajili yako kwa maana mikongo ya mase yomite, na moto utinie malisho ga mpongote.

¹Ukumbwe tarumbeta katika sayuni ukumbwe nduti panani ya kitumbe santu kitakatifu. babatama bote palya balemdema kwa yogopai maana lisuba iya bwana iyendo isa: hakika ibilepapipi. ²Ni lisuba lya lubendu no pilya, lusuba lya maunde na lubendu lwe nembone. Kati kindae yaiyoloka mukitumbe, lijeshi likulu na lya ngupu lyendo egelya. Kuna wai li ba lijeshi kati lyo, na kwabali kae ata bada ya belekwa bene mbone.³Mwoto utumika kila kilebe nnunge yake, na nchu gu yake mwoto wendoyaka. nchi yo kati bustani ya Edeni nnunge yake, lakini nnchugu yake, kwina lijangwa lyali ali bike. Kwa nyo ntupu sakitolwike⁴Monekano wa lijeshi kati farasi , na bendobutuka kati baba ubuka farasi. ⁵Bendoguluka kwa nduti kati yelu ya mutuka panani kundumbeli le kitumbe, kati nduti ya mwale wa mwana ambaye ywalumia makapi, kati lijeshi lyamakaka la lyalibile tayari kwa ngondo.⁶Nnunge yabe bandu bako katika lumya na kuminjo yabe kwoti ibile na rangi. ⁷Bendotila kati baba kumbwana bene ngufu, baubuka ingumbe kati asikali, bendoyenda kila mundu kwa atuwa, na bate kwanali sakafu yabe.⁸Wala ntufu ywenge kuna ywenge kunokwa nyine mbwega bendo egela kila jumo katika ndila yake: bembe batekwana kwa ndila yo lindela kwende kwo tumbukya panja na nsitalili. ⁹Babutukya ku muji, babutukya mukingumbe, baubuka mu nyumba, pita pitya madilisha kati bai.¹⁰Nchi lendema nnunge yabe, mbingu lendema panani na mwei ni lubendu, na ndondwa, yendoleka bonekana. ¹¹Bwana tundubiya lilobe lyake na jeshi lyake, maana babakumbwa na ni bene mbone muno: kwamaana bembe benembone na bene makakala, baba panga amri yake. Kwa maana lisuba lya Bwana ni likulu na lindayogoya muno. nyai ywawesa?¹²Lakini ata sayino, '' abaya Bwana, mubikelibuki nenga kwa mwoyo winu wote. Haraka mulele no omboleza. ¹³Mupapwane mwoyo winu, wio ngubo yinu baili, no buyakwa Mnungu winu. kwa mwana ni mwema na mwene akia, sio nyuyuu wa nyongoli ywenembone katika aminika wa agano, na alwependa gala mbuka tokana na dhabiu.¹⁴Nyai ywa tanagite? kwale awesa gala mbuka kwa akia, no leka nunge yake, sadaka ya bwembe na sadaka yo nywaa kwa Bwana mnungu witu.¹⁵Ukumbwe tarumbeta hakwo sayuni, ukemekeyye kwa ajili yo funga takatifu, na mukemekeye nkusanyiko mtakatifu. ¹⁶Mukusanyike mwabandu, kwawito kwa kusanyiko takatifu, kusanyiko apendo, kwa kusanya bana na bana alele. Bwana arusi bawese pita panja ya nyumba yabe, na bibi arusi pita munyumba yabe.¹⁷Basi makuwani, atumishi ba Bwana, baba bile patakatifu na mazabau babakiye, bakeme bandu bako, Ee Bwana, wala kwane upiye ulisi wako kwa oni, ili mataifa batawale pana ni yako. kwa mwanja na mani bendo baya kati ya mataifa, abile kwaku mnungu wabe?¹⁸Kwa iyo Bwana abili mwene bidii kwa nchi yake no kwa bikya akia bandu bake. ¹⁹Bwana atekwayangwa, mulole, naluwo kunwetya sakulya, divai yayambe, na mauta, maluwo pulaika nabo, walana mupanga li oni kati ya mataifa.²⁰Naluwo kumuya ashambuliaji ba kaskazini kutalu na mwenga, naluwo kumupeteya katika nchi njumu na yailekilwe. Sehemu ya nnunge ya majeshi lya jingy bali ya mashaliki, na semu na nsugu yajingya baliya magalibi. uvundo wake waluwo katuka panani, na lumba lwake lubaya yakatuka kunani. hakika apangite makowe makulu.²¹Kene muyogope, nchi mupulaike na mupulaike, kwa kuwa bwana alwopamga makowe makuluu. ²²Kana uyogope, inyamta ya kondeni, kwa kuwa leleya jangwani galuwo baa, mikongo yapambika matunda gake, na mikongo ya mizabibu na mizabibu yapambike ilebe yote. ²³Mupulaike mwenga mwa banduba sayuni, no pulaika katika bwana, mnungu winu. Kwa maana aluwa kumpeya mavuno ga mpenja kwa kiasi no leta ula kwa ajili yinu, ula ywa mpenja na kyulu kati kawaida.²⁴Sakafu yo petya yalu wo twelya ngano, na yombo yaluwa twelya kwa divai yaya be na mauta. ²⁵Naluwo kumwezesha myaka ya mazao ambayo iyuni ba telya, palale, nzige, na yege ba yosa - jeshi lyangu lyene maka kala ambalyo nitekulituma kati yinu.²⁶Mwaluwo lya sakulya senembone no yukuta, no kuliumalumba lina lya Bwana mnungu winu, ywapa ngita magelo gelo kati yinu, wala na luwo kunityali kae bandu bangu. ²⁷Walu wo tangu panga nenga nibile kati ya Israeli. na nenga ni Bwana mnungu wako, wala ntupu ywenge, wala nanetyali oni mwa bandu bangu..²⁸Yapanga baada ya ago naluwo mimina Roho mtakatifu yangu pananiya bene yiga yotem na bana binu na binti zenu watabiri. apendo binu balu wo lota, ndoto, vijana binu baluwo bona maono. ²⁹Kae panani ya atumishi na atumishi, ba kilwa wa, masuba ago naluwo kwa yakanikiya Roho wangu.³⁰Nalaya makowe mbinguni na duniani, damu, mwoto na njema ya lyoi. ³¹Lisuba lypanga lubindu namwei panga myai, kabla ya siku kuu na yo tisha ya Bwana payaisa.³²Yapanga kwamba kila mundu ywakemalina lya Yahwe aluwo okoka. kwa maana panani ya kitumbe sa sayuni na Yelusalemu, baluwo ba na balu babaokwike, kati bwana mwabaite, na kati ya balu babaigile, balu ambabo bwana atekwakema.

¹Mulole, katika masuba ago, pana buya mateka ba Yuda na Yerusalemu. ²Nane naluwo kusanya mataifa gote, na kubaleta mpaka libende la Yeho shafati. naluwo kumukumu kwo, kwa sababu ya bandu na ulisi wangu wa Israeli, ambao batekutawanya kati ya mataifa, na kwa sababu batebagana nchi yangu. ³Bakumbwile kura kwa ajili ya bandu bangu, papemite kijana kwa ajili ya kahaba, kumpemeya mwenja kwa divai ili bawese njwaa.⁴Sasa mwanja kele mwenda nikasirikya Tiro, sidoni na mikoa yote ya Wafelisti? Je mwanikelebokea malepo?. Hata mana mwanilepa, marajimo mbala kunkelebokea malepo yeni kunani amilwe yinu mwabene. ⁵Kwamaana mutweti dhahabu yango na fedha yango, na mwenga mutwe hazina yango ya thamani nakwileta katika hekalu linu. ⁶Mwapemie bandu ba Yuda na Yerusalemu kwa Ayumani, ili kwaboya kutalu na malobe gabe.⁷Lola, nanyumaganga, baboke pandu ambako mwati kwapemea nanankelebokea kunani ya mitwe yinu mwabene. ⁸Naba pemea bana bako na mabinti bako, kwaluboko lwa bandu ba Yuda. Bembe babapemea sheba, kwataifa kutaifa katalu. kwa maana Nngwana atilengola.⁹Utangaze leno katika mataifa mwitayarishe mwabene kwaajili ya ngondo, mwayamuye mashujaa mwalekange bakaribiem mashujaa bote bangondo ba boke kunani. ¹⁰Mugayene mangumbo ginu panga mapanga na Yembe yinu yachongwa panga nikwa. Basi adhaifu balongele, ninangupu?¹¹Haraka na mwise, mataifa gote ga karibu, mwikusange pamope naakwo Ee ngwana wauluye mashujaa bako.¹²Naamu, gaimize gene asa mpaka libende la Yehoshafati. Kwa maana natama akwo hakwo ukumu mataifa gote gajirani. ¹³Mubeke katika mbopo, kwamaana mauno gakelile. Mwise, muponde Zebibu, kwaaajili lipipa la wembe litwelile. Ipuli ya pulike, kwakitumbu ulau wake ni nkolo muno.¹⁴Kwinamashituko mashitako katika libende lya ukumu. kwa maana masoba ga Ngwana gaikaribu katika libende lya bukumu. ¹⁵Lisoba na mwei lyapanga lubendo, ndondwa ilei mulika.¹⁶Ngwana aungurum yaa boka sayuni, nakakatuya lilobe lyake boka Yerusalemu. Mbingu na nchi ya tikisika, lakini Ngwana panga makao kwaajili yake, na ngome kwaajili ya bona Bisraeli. ¹⁷Kwa nyo mwatanga nenga na Ngwana Nnongo wenu, ywatama Sayuni, kitombe sango kitakatifu. kae Yerusalemu yapanga takatifu, na ndopo jeshi lyalya zunguka kabe.¹⁸Katika masoba ago itumbe ya zalisha wembe mmbau, itombe Yatirisha maziwa, mito yote ya Yuda yapeta katikati ya mase, na kinywanyu yaisa boka nyumba ya Ngwana na mase gamabendega shitimu. ¹⁹Misri yapanga ukeba, na Edomu ya panga mpongote sika, kwa kitumbu ya puyo yaipangite kwa bandu ba Yuda, Kwakitumbu bajitine mwai yange baa naalia katika nchi yabe.²⁰Lakini Yuda apanga mwenyeji bila mwiso, na Yerusalemu yapanga lubelekwo mpaka lubelekwo ²¹Nabalepya mwai yobe, ambayo ninaelepyali kisasi kwamana Ngwana endatana sayani

¹Agaa makewe gagahusu Israeli gaga bweni Amosi, kati ya wachungaji buka Tekoa, yapotimu ndoto, Apokimakewe ga macho baga uzia mfalme wa Yuda , na kae kwa masoba ga Yeroboamu mwana wa Yoashi mfalme wa Israeli, miaka ibele ya lendema kwa bwee. ²Atiaya, ''Yahwe alowokoloma, buka sayani, alowatondobeya lilobe lyake buka Yerusalemu malisho ga mchungaji galowa tamaliki, mwisho wa karmeli cha yoma.³Agaa ngalongela Yahwe. ''Kadhambi itatu ya Damaskasi, hata ina cheche, nagalambuyali kwa mwanja baikobife Gileadi kwa yombe ya kyoma. ⁴Napeleka mwoto kunyumba ya Hazaeli, na waitiniya ngome ya Ben Haladi.⁵Nalowa kwitekwana komeo ya Damaskasi na kumoya kutalu mundu jwafamamu Bigati Aveni, na kae mundu jwa ka mwibokola ya kifalme mu Beth Edeni.⁶Na bandu ba shamu bayenda kuutumwa hata kiri, '' abaya Yahwe. ⁷Nyoo ngalongela, ''kwa dhambi itatu ya Tiro hakwa ina cheche,⁸Na galabwa lili adhabu kwa mwanza bapeleke bandu bote ba, Edomu, na batekwaniye malagano gabe na ulongo wabe.⁹Nyoo ngalongela, ''kwa dhambi itatu ya Tiro, hakwa ina cheche, . ¹⁰Nalowa peleka mwoto mu ukota wa Tiro, nao nawenga waitiniya ngome yake.''¹¹Agoo ngalogela Yahwe, ''kwa dhamii itatu ya Edomu, hata ina ncheche, nabadirisha lili adhabu, kwa mwanza ankengime nnuna we kwa lipango no taikwa ku talu huruma yote. ¹²Nyongo yake yayendeli panga ngale Nyongo yake yaliigala mbaka milele.¹³nyoo gamwalongela Yahwe, kwadhambi, itatu ya bandu atatu ba Amoni, hata kwa bane, mbadilisha ghadhabu yabe.¹⁴Nayo sa mwoto mu ukotu wa Raba, na wembe watiniya nyumba ya afalme, pamope na panga ndoti wakati wa ngo'ndo, pamope na dhoruba mu lisoba lya kinibuga, ¹⁵Mfalme wabe ayenda kuutumwa jwembena maafisa wake pamoja . Yahwe.

¹Nyoo galogela yahwe, kwa dhambi enetatu ya moabu, hata ina cheche, sinto badilisha adhabu, kwa mwanja ayosite mwo yapa ya mfalme wa Edomu mpaka kwa chokaa.²Nalowa tuma mwoto kunani ya moabu, na watini ya ngome za keriothi. Moabu alowaa mu gasia pamombe na ndotina lilobelya tarumbeta. ³Nalowa kumwalabiya jwa kati jinu, na nalowa kwabulaga bana ba mfalme pamope na yeye', alogela Yahwe.⁴Nyo ngalongela Yahwe. '' kwa dhambi itatu ya Yuda, hata kwa ncheche, ni badilisha lili nyongoyango, kwa mwanja baikani sheriya ya Yahwe na baikamwilili amri yake. ubocho wabe wapangite baobe, na Akinaatate babe bati kukotu. ⁵Nalowa tuma mwoto kunani ya Yuda, na walowa kuimila ngome ya Yerusalemu.⁶Nyoo Yahwe ngalogela, kwa dhambi itatu ya Israeli, hata ina ncheche, nibadirisha lili adhabu yango, kwa mwanja. babalige bange hati ya kwa ela na maskini kwa jozi limo ya Ndala.⁷Nabembe lebata patwe wa maskini kati lebata palilikwili lya pabwee, benda sukuma kabaalimbikiya. Mundu yumo na tate bake bagonjike na nnwawa jimo kufuru lina takatifu. ⁸Nabembe gonja pae karibu na madhabahu mungobo yaibekilwe laani, na mu nyumba ya Nnongo wabe nywa nganga divai ya balo babatoilwe faini.⁹Bado ni mulige mwamori nnonge yake, na ulacho wake wabikati ulacho wa mierezi, abinangupu kati mwomori , nnonge yake na ulacho wake kati ulacho wa merezi abile na ngupu kati mialoni na mwisho naalabiye malunda gake kunani ya ndandai yake pae. ¹⁰kae natikwaoboya buka kunema wa misri na na kwalongoya muda wa miaka arobaini kupongote lenga jwatawala nnema wa wamori.¹¹Natikwa tondobeya kinabii buka munkati ya bana binu babe wanadhiri boka achembe binu. Ao nyolili. bandu ba Israeli? nyoo Yahwe gabaya. ¹²Mutikwa shawisi wanadhiri nywa wembe na kwa lasimisha kinabii kene bapanga unabii.¹³Lenga, nalowa kwalebata kati mkokoteni wautwelii miganda yaiweza lebatilwa na mundu. ¹⁴Mundu jwa butuka apata hili chobutukya, mwene ngupu awezalili yongeya ngupu yake mwene, wala shujaa kulopwa mwene.¹⁵Jwa pendeka mpende ajemalili, mwene lubulo sana habutuka lili, jwayendesha farasi hailopwali mwene. ¹⁶Hata bene likakala lyoyumana batilawatupo kwa lisoba lyoo ngalogula Yahwe asemavy'.

¹Mupekani likowe lya Yahwe lyalonge kachinu, mwa bandu ba Israeli kwa familia yote mwana boyite boka nnema wa misri. ²''Nichawi mwengatu buka familia yote ya dunia, Nganyo ni lowa kwa adhibu kwa dhambi jinu yote.³Je ambele baweza tyanga pamope bila yeke tyawa? ⁴Je imba koroma mwitu bila jwa nyobela? je mwana wa Imba aweza koloma boka mu mbango yake mwene wakati anabo njwa lii kilebe?⁵Je kiyuni awesa lili kola mutego mu bwe wa kati ntupo chambo chaki bekilwe kwa ajiri yake? Je mtego uweza fyatuka pa bwe bila kilebe cho kufyatuya?. ⁶Je tarumbeta baweza kombolwa mjini na bandu kene basituke?⁷Hakika Nngwana Yahwe apangali li kilebe mpaka abakiye atumishi bake manabii. ⁸Imba akalime, nyajwa yogopa? Nngwa Yahwe ayomwile logela, nya jwa kotoka tabiri?⁹Utangaze yee mu ngome akwo Ashdodi, na mu ngome ya nnema wa misri, longela, mu kusanyike kuitombe ya samaria mubone galo machafuku gagabile kachake na kwali mbikiya waubile waubile kachake. ¹⁰Kwa mwanza batangileli namna yo panga haki hivi ndio Yahwe mwabaya habo baba tunza ngupu na alapika mu ngome yabe.''¹¹Nganyo, nyo Yahwe mwabaya, ''Ibi yaitindi ya Nnema. Alowa kwiuta pae gupu yake na ngome jinu tekwa nyala ¹²Ngalongula Yahwe,'' kati mchangaji kwepe yange mangolo gabele tu mukano wa Imba, aokikelende cha lisikilo Nga bana ba Israeli mwabalopo lwa balo balo babatama samaria, pamopu na pembe yo ngonjelya, ao pakipembe cha kindanda.''¹³Mupekani na mulingu ku nyumba ya Yakobo nyo nga Yahwe ngalongela, Nnongo wa majeshi, ¹⁴''Kwa masoba ga niakumu dhambi ya Israeli, kae naiadhibu ya Betheli. Mupembe ya madhabahu yalowa katilwa no tola pae.¹⁵Nalowa ku arabia nyumba ya baridi pamope na nyumba ya hari. Nyumba ya mbembe yalowa alabika, na Nyumba ng'olo yalowa putika, - Ngalongela Yahwe.''

¹Mulipekani likowe lee mwenga kingombe ba Bashani, mwenga mwamu bile naukitombe cha samaria, mwenga mwa mwelumiya amasikini, mwa mwa salawa bange kilebe, mwa mwa bakiya asengo binu, ''Mutuleti yonywaa'' . ²Ngwana Yahwe atelapa kwa utukufu wake, ''Lenga, masoba gendousa kachinu paba lowa kwa boya kwa ndoana, wa mwisho winu na ndoana yo lopwa omba.³Mwalowa peta pa kipoyo mu ukota wa mji, kila mundu apetapo, na walowa kwitaikwa nnonge ya Harmoni nga mwalongela Yahwe⁴''Muyende Betheli na dhambi yinu, hata Gilgali mukayongeye dhambi, mulete dhambi yinu kila kindae, zaka yinu kila baada ya masoba gatatu. ⁵Mupiye sadaka ya shukurani pamope na mkate, mu tangaze sadaka ya hiari, mwatangasi, kwa mwanza aye gaipendile, mwenga mwa bandu ba Israeli ngamwalongela Ngwana Yahwe.⁶Nipenja usafiwa mino munnema winu no pungwa kwa mkate mu semu jinu yote. Bado muna buyalili kachango ngalongela Yahwe. ⁷Nitabite ula kachinu wakati bado mwei latu kwo una. naipangile iniepamji, nakwipanga inie kunema winge, kipande simo cha nnema yati nia, lakini kipande chenge cha nnema chai kiyomo.⁸Batitindiya miji ibele mpaka itatu yenda kumji wenge yo nywa mache, lakini galengani lili. Bado bani buyanganilili ndabaya Yahwe. ⁹Nitekwa kobwa ka matamwe gaga sababisha kuvu. wingi wa Bustani, migunda yinu ya zabibu, mitini yinu, na mizaituni tiniya yote. Bada banibuyanganilili nenga mwalongela. Yahwe.¹⁰Nitumite tauni kachini kati ya misri. Nabulige bana binu kwa lipanga, potwa farasi winu napangabola kwa kanubi jinu no jingwa mu mbulo jinu. Bado mwani buya ngani lili aga ngalongela Yahwe. ¹¹Nibomwaniye miji kati yinu, kati wakati Nnongo baibomwaniye sadoma na Gomora. Mwabile kali kikaa cha kisolomolilwe pa mwoto.Bada mwanibuya nganilili alongela Yahwe.¹²Kwalhi nilowa panga likowe libaya, kwako, Israeli, na kwamwanja nilowa panga liko we libaya, kachako, witayalise kwembana na Nnongo, Israeli. ¹³Kwa mwanja linga, jwabe jwa tengeneza itombe na limbonga, kunyogolwa mawazo gake binadamu, pana kindae ba lobendo, no lebabata pandu pa kunani, pa dunia. Yahwe, Nnongo wa majeshi, galina tyake.''

¹Mupekani alilikowe lyalibaya kati lombola kwa ajili jinu, nyumba ya Israeli. ²Mwanja kunema wake ntopo mundu jwa kumkatuya.³Agaa ngalongela Yahwe. Mnema waupijilwe boka panja mia baigile koni ba mali ya nyumba ya Israeli.''⁴Aga ngalongela Yahwe kwa nyumba ya Israeli ''Munipale na mwenga mulowa lama.'' ⁵Kene mwampale Betheli, wala jingwa Gilgali, kene musafili yenda, Bersheba. kwa mwanja Gelgali bayenda kutumwa kweli, na Betheli yabalili kilebe.⁶Mumpale Yahwe mwalama, ao ayaka kati mwoto mu nyumba ya Yusufu. walowa tinia, abali mundu hata jumo imiya mu Betheli. ⁷Balo bandu babagalabwa panga na kwitombo ya haki pae.''⁸Nnongo aumbite pleidez na orion, aligala mbuya hubendo panga kindae, panga kilo bana hubendo na kilo na kema mache ga bahari, jwembe kugapengana duniani. Yahwe galina lyake . ⁹Jwembe aweza alabiya kwa gafia kwa babileodali lenga ngome aialabike.¹⁰Benda kuchukya kila jwa saisa pa nniyango wa mji wa bembe kuchukya sana jwembe jwolo gela kweli. ¹¹Kwa mwanja mwenda kunebata maskini na kuto lya semu ya ngano buka kachake ingawa musengite mayumba ga maliwa ga muchongite.¹²Mwanza nintangite mwabubile mwa mu bile na makosa gana nchima na dhambi yini mwaibile nngolo mwenga mwa wa bonela bene haki, tola rushwa na kwagalabwa. bene shida pa nniango wabe. ¹³Na kilamundu mwene busala, alowa tama liki kwa wakati kati gono, mwanja wakati wa ubou.¹⁴Mapale gana noga siomabayalili, lenga mupate lama. nga Yahwe Nnongo wa majeshi, aba na mwenga, kati mwabaya jwembe. ¹⁵Mupotwa ubaya, muyeme mu baki mu niango wa mji.¹⁶Mayenge Yahwe, Nnongo wa majeshi, Nngwana ''kwaba maombolezo ku miraba yoti, balowa baya kumitaa yote, 'ole' ole' balowaa kwakema akulima omboleza na bene ngupu. ¹⁷Mu gunda yote ya zabibu kwa baa na kilelo, mwanza napeta pakati kati yako,'' abaya Yahwe.¹⁸Olewenu mwamutamania lisoba lya Yahwe, mwanja namani mwitamania? lwabalubendo wala bweyalili, ¹⁹Kati mundu palila imba na kolyana na dubu, ao ajingi munyumba no beka luboko lwake. mu ukota wa no lumilwa na ng'ombo. ²⁰Je lisoba yahwe alowa panga lubenda ao sio bweya? Huzuni ao furaha? .²¹''Nite chukya, nitesalau sikukuu yinu, nitekwi chukya mikutano jinu ya dini. ²²Hata mene kambu mbiki ya sadaka yo tiniya na sadaka ya bwembe, nipokyalili, wala kwilola wala kusadaka ya ushika wa kinyama babanenipe.²³Muboye ndoti ya miambo yinu, nipekaniya lili lilobe lya zeze jinu. ²⁴Bola mwileke haki ibutuke kati mache na haki kati mkondo waubutuka kilali na haki kati mkondo waubutuka kilali soba.²⁵Je munileti dhabihu na sadaka yo tiniya kupongote kwa muda wa maka arobaini?. ²⁶Mwalowa ku kakatuya sikuthi kati mfalme winu, na kiuni, ndondwa jinu ya kinongo ya mwipangite kwa ajili jinu mwabene.²⁷Tubwe mbala kwa hamiya upande wa nebele wa Damaskasi,'' alogela Yahwe, lina lyake Nnongo wa majeshi.

¹Ole wabe baba starehe mu sayuni, na kwa bado lo baba okokite ku nema wa mwitombo ya samaria, bandu mashuhuri bora ba mataifa ba nyumba ya Israeli isa kwa mwanja ya msaada. ²Viongozi binu baya, peta yenda kalne na mukalole, kae muyende kubende mpaka Gathi ya wapetestina. Je ni wabora kuliko falme yinu ibele?. je kwinu mpaka nkolo kuliko mpaka winu?''³Ole wabe balo baba libeka lisoba majanga no panga upwalu me panga kinanyata egelya karibu ⁴Bagonjike pakindanda chene mbembe na pomo lya mwitengo yabe. kabalya bana ba ngondolo buka mulikundi na ndama boka mu kyongolo.⁵Kabayemba miambo ya kilalo mumziki wa pilimbi, kabatunga muyombo kati ya Daudi. ⁶Kabakumba wembe mubakuli no kwipakala mauta bene mauta ga nanungya, lakini ba huzunikalili kwa mateso ga Yusufu.⁷Tumbe lelo balowayenda kuubanda pamope na banda ba kwanza, na ndoti ya balo baba igolwile kepeta. ⁸Nenga Nngwana Yahwe, nitilapa kwa nafsi yango nganyo Nngwana Yahwe mabaite, Nnongo wa majeshi, nenda kususa ufaariwa Yakobo, niteli chukya liboma lyake. kwaiyo nilowa kupiya awo nnema pamope kila kilebe yaibile moo.''⁹Yalowaisa panga mene kwina nalome kumi babaigalile mu nyumba jimo, balowa, waa, . ¹⁰Wakati nnongo yoo palowa isa potwa mitwii yabe yolo jwa omite baada yoleta mitwii nyumba kati abaya kwa bandu mu nyumba, ''Je kwina mundu jwabile na kue?'' Buli kati yulo kabaya, ''Hata,'' kae abaya, '' Utameliki, kwa mwanja tulitabwilili lina lya Yahwe''.¹¹Linga, Yahwe alowabiya amri, na nyumba ngolo yakombolwa panga ipande ipande, na nyumba njene baa na luga.¹²Je farasi balowa butuku kwo elya mumaliwe? Je mundu alowa lema kwo na ng'ombe? Bado mulowa kwigala mbuya haki panga sumu na litunda lya haki kalibaba. ¹³Menga mwamupulai juu ya Lo, Debari, mwamu baya, Je tupotwilili karnaimu kwa ngupu yitu twabene?''¹⁴Lakini linga, Nalowato ndobeya kati jinu nnema, taifa, nyumba Israeli ago ngalogela Nngwana Yahwe, Nnongo wa majeshi Balowa kwa tesa mwenga buka lebo Hamathi hata libende lya Araba.''

¹Agaa ngani layite Nngwana Yahwe. linga, niumba likundi likolo lya nzige wakatiwo wa mwisho baada ya aunoga mphalume. ²Wakati payomwi lya mboga ya makapi na nnema, nga natibaya, ''Nngwana Yahwe, tafadhari unisami, Je Yakobo alowatama kitiwi? kwa mwanja jwembe nchini sana,'' ³Yahwe atipongaya nyongo yake kwa mwanja atee. yapitwa lili,'' kabaya.⁴Nyoo ngalogela Nngwana Yahwe mwanilayite. Linga Nngwana Yahwe atikema juu ya mwoto kwa ukumu. ⁵Nawembe waliyomeya, kilindi nkati ya dunia na kupala kwitiniya nnema nembe,'' ⁶Yahwe atigali usana na lee, ''Alee lili kae,'' alongela Nngwana Yahwe.⁷Nyo ga Yahwe mwani layite. linga, Nngwana atiyema karibu na ukota, pamope na uzi wa timiza, '' mwisho Nngwana atibaya, ''Linga nalowa beka uzi wa timauzi muluboko lyake. ⁸Yahwe atikunibakiya, ''Amosi, ubona namani?'' ngani yangwa, ''uzi wa timanzi,'' Nga Nngwana kabaya, ''Lolaa,' nabeka lusi lya timazi nkati ya bandu bango Israeli, Naalabiya lili kae.⁹Pndu pa kunani pa Isaka na pabomwana, patakatifu na Israeli pabomoka, nalowa kakatuka juu ya nyumba ya Yeroboamu kwa lipanga.''¹⁰Kae Amozia, yolokuaniwa Betheli, atumite mjumbe kwa Yeroboamu, mpwalume wa Israeli. ''amosi apangite ujama kachako pakatikati ya nyumba ya Israeli. Nnema uweza lili potwa makowe gote goo. ¹¹Agaa gabaite Amosi Yeroboamu alowa waa kwa lipanga, na kweli Israeli ya yenda kuu banda boka kunnema wabe.''¹²Amazia ga mmakiya Amosi, ''Noli, yenda ubutuke ubuyangane kunnema wa Yuda, na akwo ulye mkate no tabiri. ¹³Lakini kune utabiri kae paa mu Betheli, kwa mwanza hapa patakalifupa mpwalume na nyumba ba ya kipwalume.¹⁴Nga Amosi atikumakiya Amazia, Nenga na nabii lili wala na mwana wa nabii lili. Nenga na mchungaji wa mifungo, nanituza mikoyo. ¹⁵Lakini Yahwe alinipotwa boka kwanichugage nakubakiya, uyende, ukatabiri kwa bandu bango Israeli.¹⁶Tubwe ulipekani likowelya Yahwe. wenga wa ubaya, kene utabiri hapa Israeli, kana wogele husu nyumba ya Isaka. ¹⁷Nga longela Yahwe mwabaya, Nyumbo go ngile umalaya pa nnema. Bana bako alalomena na alwaa batomboka kwa lipanga, nnema wako wa kombolwa no baga nilwa, walowa wa kunema wenge na Israeli hakika ilowa yenda kubanda boka kunema wake.''

¹Asee ngasanilayite Nngwana Yahwe atekunilaya. Linga, kitondo cha matunda ya hari'' ²Alibaya, '' ubona namani, Amosi?'' Nganibaya, ''Kitondo cha matunda ya hari, '' kae Yahwe atikunibakiya, ''Mwisho wikite wa wabandu bango israeli, Nalumiya lili kae. ³Mwambo ya mukanisa yaba ilelo. kwa masobagoo. hiyo hivi ngalongula Gwana Yahwe mitwii yaba yana nchima, semu yote baitaikwa''.⁴Mulipeakani lee, mwenga mwawa lebata maskini na kumoya mupuraa ya duniani. ⁵Kababaya, mwei wa jambe pawayomoka, tuweza bemeya mazao kae? paga yomoka masoba ga sabato, lenga tupemeye ngano? Twalowa panga kipemo na yongeya bei, kalwaji bya kwa mizani. ⁶Nyo gatuweza bemeya ngano manyata, pema puraa kwa ela, na akeba kwa jozi yimo ya kubathi.''⁷Yahwe alilapa kwa fahari ya yakobo. ''Hakika mwezalili nibalya lyengo lyake hata limo.' ⁸'Je nnema uwesali lendema kwa mwanja, kila yumo aikyalilipo loba? Yote yo yalo wa katika no pongwa kae, kati mto wa misri.⁹''Yalowaisa lya hawana Ya goo ga nogelo wa Gwana Yahwe panga nilowapanga lisoba lijingi mutwe kati, nalowa leta lubendo duniani wakali wa mutwekati. ¹⁰Nalowa kwigalambuya sikukuu yini panga lombola na mwambo yinu yote panga masikitiko. Nalowa kupanga mwabote muwa le ngobo ya mabuniya na kipara kila ntwe, Nalowa banga goo kati maombolezo kwa mwa jumo, na mwisowake lisoba lya uchengu.¹¹Leng, masoba gendaisa abaya Nngwana Yahwe pana leta njala pa nnema, sio njala ya mikate, wala nyota ya mase, tila kuga yowa makowe ga Yahwe. ¹²Balowa tanga tanga boka bahari mpaka bahari, babutu ka boka kubwani mpa ku ndondi kulikengama likowe lya Yahwe, lakini ba lipata lili.¹³Kwa masoba goo aenja kinang'oloka, na asembe balowa induka kwa sababu njala. ¹⁴Balo babalapa kwa dhambi ya samaria balowa tola pae na bakatuka li kae.''

¹Nimweni Nngwana ayemi karibu na madhabahu, na kabaya, ''Kitiwi mitwe ya njema, lenga kibuno kilendeme. Hekwanike ipande ipande mumitwe yabe yote. ²Hata mana bayenda kunani mbinguni naaluya pae.³Hata mana bayoba nani ya karmeli, nalo wa kupala kwo na kwotola. Hata mana itei bayuba na vilindi vya ya bahari kene na bone, nalowa kwa langya king'ambo, alume. ⁴Hata manaitei bayenda kuutumwa, balo wa banilwa na maadui babe nonge yabe nalowa kilangya lipanga kwoo walowa kubulaga nalowa lolekeya minyo gango kwo baya si kwo nogalili.⁵Nngwana Nnongo wa majeshi ga jwa kunywa nnema keloboyoka, bote babatama moo balowa kokoleka, gote gakatuka kati libende, na yealowazama kae kati libende lya misri. ⁶Na jwembe gaisenga vyumba vyake mbinguni, na tubwa kunani ya dunia. jwembe kema kunani ya bahari, no pengana kunani ya kuminyo ya dunia, Yahwe ga lina lyake.⁷Je mwenga sio mwabandu botama kachungo, na bana ba israeli? nga mwa lingela Yahwe. Je natondo biye lili israeli buka mu nnema wa misri wafilisti buka krete, na washami buka kiri?. ⁸Linga, minyo ga Nngwana Yahwe, gabi kunani ya ufalme wene dhambi, na malowa kuarabiya buka kuminyo ya dunia, lakini naialabiya lili nyumba ya yakobo ga mwalogula yahwe.⁹Linga nalowa amulisha, na nalowa kwipeta nyumba ya Israeli kati ya mataifa gote, kati mundu jwa pepetike gano na kyelo, ntopo hata kipande cha liwe yayotomboka pae. ¹⁰Bene dhambi bole nkali ya bandu bango balowa waa kwa lipanga, balo bababaya, majanga ga kwembana linatwe.¹¹Kwa masoba go nalowa kwi tondo beya hema ya Daudi yaya tobwike na kugataba ndanibi yake. Nalowa tondo beya yame yake, no senga kae kati zamani, ¹²Panda batawale ibu ya Edomu, na mataifa gote gaga kemi lye kwa lina lya ngo ago yahwe ngalongela gaa panga.¹³Linga masoba gandaisa ago ga longela yahwe wakati jwalema apeta na jwauna, na jwalebata zabibu alowapeta jwembe jwapanda mbeyu. Itombe yalowa tomboka divai nnong'omwa, na naitombe yote penganika.¹⁴Nalowa kwa kelebuya buka kubanda bandu bango Israeli. Balowa chenga magofu ga mjini no tama moo, balowa panda bustani ya zabibu no nywa divai, na balowa panda bustani na lya matunda gabe. ¹⁵Nalowa kupanda mpaka kunema wabe, na baitubwa lili kae buka, kwene nnema wanapeile, '' alongela yahwe Nnongo wako.

¹Maono ga obadia. Ngwana Nnungo abaya nyonyo juu ya Edomu Tuyhowini habali boka kwa Ngwana, na nyumbe atumilwe mateipwa , atebaya, mukakatuke, Tukakatuke. dhidi yake kwa nnghondo'' ²Mulholee, nilwa kwapanga achini kati ya matepwa, mulwasalaulilwa muno.³Kibuli cha mwoyo wako kukukongite wengaa, wengaa ambae utama mumakabuli ga mwamba, mu nyumba yako ya kunani, wha longela pa mwoyo wako, ''Nga nyai whamuluya nenga pae? ⁴pamope uyema kunani kati tai na ingawa kiota sako kibhekilwa pamope na ndolha, nulwa kuuluya pae boka kwoho, abaya Yahweh.⁵Kati mwii aisile, kasako, mwanaibile apokonyalii baka kulhelya kilho [ kwanyo ulwekatilwa akwokwo'] bapelewesalii jiba yambone? ukende babakusanya zababu bakakusilya, baka kotoka leka yakulya? ⁶Mwabile Esau ayomokilwe khomolwe, na hakiba yake yaihite ibhekilwe panja.⁷Bandu boti boshilikiana nabo bapala kupaleka mu nndela mpaka mpakani, bandu bababile na ambani pamope na wenga bakukongite na kukushinda. balho babalya mkate wako babhekite ntego yako. nthopo tanga nkati yake. ⁸Buli niwesikelii lisoba halyo, abaya Ngwana, kwa angamisa bandu bene hekima boka Edomu no elewa boka kithomble cha Esau? ⁹Mabingwa gako bapafasaika, Temani ili kila mundu aputilwe boka pakithombe cha Esau kwa bulagilwa.¹⁰Kwa mwanja ukatili wapangilwa ninongo Yakobo wawekelekwa na oni, na wenga ulwa kanilwa akwokwo milele. ¹¹Lisoba lyelo lyowami, lisoba lya ageni bateti. mali yake, na babile ageni mu nenga wake no khombwa kula Yerusalemu, wenga wabile kati mmjawapo wabe.¹²Ila kanaupulake masoba ga nnongogo lisoba lya ki chake wala kanaupulaike juu ya bandu ba Yuda lisoba lya ulibipu wabe, kanawilumbe masoba ga ziki yabe. ¹³Kana ujingi muniango wa bandu bangho lisoba lya kiwo chabe, kanaupulaike juu ya tabu yabe lisoba lya kiwo sabe, wala kanauobe utajili wabe lisoba lya ualibifu wabe. ¹⁴Kana uyeme pa nndela ya malekano, ili kwa katika akimbizi bake na kana wapie baasika bake mu masoba ga dhiki.¹⁵Kwa nyo masoba ga Ngwana gai papipi na mateipua gote, kati mwipangike uwapangika kechako. mayendo gako galwabuya juu ya muntwe wako wamwene. ¹⁶kwa nyo mwamunyile mu kitombe changho kitaba tipu, hapo mataipwa goti ngagapa nywa kila saa. balwa nywa na mila na ilwa ba kana kwamba babileii kabisa.¹⁷Ila mu kithombe sayuni babaa na balwa babaokwilike na babaa atakatipu, na nyumba ya Yakobo bamilik miliiki yabe. ¹⁸Nyumba ya Yakobo ya baa mwoto na nyumba ya Yusufu ni mwali wa mwoto na nyumba ya Esau, yabaa mabelei mayumo , nabembe babatinia, na kwa teketesa. kwabalii na waasilika kwa nyumba ya Esau, mwanja Ngwana atibaya.¹⁹Boti boka Negebu balwamiliki kitombe cha Esau na balu ba shepela balwamiliki Nnema wa afilisti bembe balwmiliki Nnema wa Efraimu na Nnema wa samalia, na Benyamini amiliki Gileadi.²⁰Babahamile mu jeshi leno lya bandu ba Israeli balwamiliki ardhi ya kanani mpaka sarepta. Baamiaji ba Yerusalemu, aababile sefaradi, loapamiliki kilambo cha Negabu. ²¹Babaokoliwe babayenda mpaka kunani ya kithombe sayuni atawala Nnema wa ithombe ya Esau, na ufalume waba wa Ngwana.

¹Ngalikuwe lya Nnongo lyatikumwisilia Yona Mwana wa Amittai, longelo, ²''Uyeme uyende Ninawi, mnema nkoro, na ukakemeri sana, kwa mwanja sambiabe ituka atuka.'' ³Lakini Yona atitila boka Nnongo ya Nngwana noyenda Tarshishi. Atiyelya mpaka yafa Libweni Merikebu yayenda Tarshishi. Alepite nauli naobwike Tarishishi, kutalu na uwepo wa Yahweh.⁴Nngwana atumite upepo nkolo nan ya bahari, yabile tufani nnani ya bahari. karibuni yabonikile panga meli ipalagetekwanika. ⁵Balobalya batiyogopa sana kila mundu atilela kwa Nnongo wake mwene. Bataikwire michigo mubahari. Yona atiwuka pae ya merkebu, na yembe agonyike rugono.⁶Bai Nahoza atikunyendelya na kumakia, ''mwanja naman utigonja? uyumuke' ukamnobe Nnongo wako. kwali Nnongo wako awezatutanga na twaobari.'' ⁷Bote batibakiana, mwiche, tukobwe kura, ili tutambe nyayu apiyamabayaga. Bapige kura, kura yamtumboki Yona.⁸Ngabamakya Yona, ''Tafadhali utubakiye nyayi sababu ya mabayaga gagatupate. upanga liyengo gani, ubukakwaku? Nnema waku kwaku, ubuka mukabila gani?. ⁹Yona atikwabakia, Nenga na mwebrania, Nane ninyogopa Nngwana, Nnongo wakunani, jwaipangi bahari nanema njomo. ¹⁰Ngabandubo bati yogopa sana, batikumatia Yona, likowe gani alilolyoapangite yuko Nngwana, mwanjaa atikwabakia.¹¹Ngabamakiya Yona, tukupangekitiwi lenga bahari ipatetulia? kwa mwanja bahari yati sapuka zaidi. ¹²Yona atikwabakia, munibo njwe munitaikuli Mubahari. Nabahari yatuli ya kwa sababu yinu, kwa mwanja ndangite kwa sababu yangu tufanyengoro yaimpata.'' ¹³Hata nyo, bandubo baba uta makasia kwa bidii lingabuya kunema nyomo, lakini bawesikeli panganjo kwa mwanja bahari yatichafuka sana.¹⁴Bai banobite Nngwana, Batibaya, Twendakuloba, Nngwana, tundakuloba, kana utuleke tuangamie kwa mwanja ya maisha ga mundu yu, wala kana utupei hatia ya mundu ya wakwake. kwa mwanja wenga, Nngwana, upangite katimwope ndike. ¹⁵Baingampotwa Yona bantaikuru mubati, nayo, bali ya kotike chapuka. ¹⁶Nga bandubalo banyongwipe Nngwana sana. Bampei dhabihu Nngwana nakumekya Nadhiri.¹⁷Nngwana amei omba Nkoho kumila Yona, na Yona abile mundu mbo yaomba sikwiitatu.

¹Mwisho Yona anobite Nngwana Nnongo wake buka mundu mbo ya omba, atibaya, ²Nikemete Nngwana mushida yango na jwembe atikuyangwa, boka mundu mbo ya kumambi natikema kwa msaada' waliyo wililobe lyango.³Watinitaikwa nkati ya kina, kati ya moyo wa bahari, na mache gaganitindijite,' mawimbi gako gote ga gharika ganipite kuna ni yango. ⁴Natibaya, Nitebengelya minyo gako, lakini nalowa linga kae kunani ya hekalu lyako litakatifu.⁵Mache gatikuniwe kelya kuniyengeta karibu na ingo zango , kina chatiniyenge ta, mwani wa tikunitaba mutwe wango. ⁶Nayei pae ya itombe, nnema na baa yake yatijigala kunani yango milele. lakini wenga utondobiye bwimi wango mulebwa, Nngwana, Nnongo wango,.⁷Wakati bwomi wango pawaimike ukati yango , na nkemite Nngwana, sala yango yatikuisilya, kulihekalu lyako takatifu. ⁸Bote baba aminia Nnongo benge kana uaminifu wako wabe bene.⁹Lakini nenga, nalowa kukute lya kwa lilobe lya shukrani, Nalowa timiza golo ganilapite. Wokovu uboka kwa Nngwana'. ¹⁰Na Nngwana aloguina omba, atikutapika Yona ku yomo.

¹Likowe lya Nngwana lyamwisili Yona marsi nembele, kabaya, . ²Oboke, uyende ninawi, nnemagolo nkolo, ukahubiri ujumbe golo waniku lagile''. ³Bai yona ngaboka kayenda Ninawi kwa kutii likowe lya Nngwana. Na Ninawi wabi nnema nkolo sana, yabi safari ya masoba gatatu.⁴Yona ngatubwijingwa nkati ya mji, na baada ya mwendo wa lisoba limo atondobiye lilobe lyake, kabaya, Baada ya maso arobanini Ninawi upala agamia'. ⁵Bandu ba Ninawi ba mwamini Nnongo na batangazike punga. bote baweti mabunia, buka mbendo mpaka mwana.⁶Kindae bahari ya mwiki mpwalume wa Ninawi. aliyema buka pakitego chake cha enzi, auleke lingobo lyake, aiyobike mabunia atami paligu. ⁷Ati kwa tangasya, ''mu nnema wa Ninawi, kwa ngupu ya mpwalume na apendo bake, mtopo ruhusa kwa mundu wa la kinyama wake, ng'ombe wa mifugo, kene apaye kilebe chochote. kene balyee wala nywa mache.⁸Na bandu na inyama bawale mabunia na balele kwa lilobe likolo kwa Nnongo. kila mundu agal mbuke na kwileka ndela yake mbaya no boka mubocho waubile mulu boko lwake. ⁹Nyai jwatangite? Nnongo awesa kerebo ka na kalabwa mawazo gake na kwileka nyongo yake lenga kene tuaga mie.''¹⁰Nnongo aga bweni galo gabapangite, bati kwileka ndela yabe mbaya. Nganyo Nnongo ati galabwa mawazo gake alya panga.

¹Lakini hale lyatikumwisi Yona na jwembe alikasirika. ²Yona anobile Nngwana kabaypua, Ee, Nngwana, ago gani yule wa kali kani buya ku nnema wango? Nolo maana napangile upesi no paya tilaya Tarshishi kwa mwanza na kutangile panga wenga wa Nnongo mwene neema, wa mwene huruma, wange nyongo, wa mwaminifu, no ghairi mabaya. ³kwa hiyo mbeyambe Nngwana, nendaku loba, uniboye mwomi wango, kwa mwanza bora kachango bola niwe kuliko lama. ''⁴Nngwana gabaya, Je noga panga wenga kasi lika?'' ⁵Nga Yona kaboka mjini aye tama upande wa kubwani mwa mji. Hakwo apangite makao atami pae yake pakiwili lenga apate kubona mji wa pangilwa buli.⁶Nngwana Nnongo atuyalise mmeya na kula mutwe wa Yona linga upange kiwi kunani ya ntwe wake lenga pongo ya dhiki yake. yona abina fura ngolo kwa mwanja ya mmeya. ⁷Lakini Nnongo alianda yute buu payumwike ya kindae. atiku tauna mmeya na mmea watiyuma.⁸Payumwike kindae, Nnungu aibekete mboga ugali ya kubwani. kae lisoba lyatikuti niya mu twe wa yona atoibe. abikaribu no waa. Atikwibakiya, ''Nenga boranika waa kuli lama,'' ⁹Nga Nnongo atikuma kiya Yona, ''Je sawa wenga kukasilikya mmea?'' Yona uga yangwa sawa sawa nikasilike mpaka waa.¹⁰Nngwana atibaya, uhurumie mmea, uhurumie mmea upandike lili wenga wa ku koya, waubalike kilo na waa kilo. ¹¹Nganyo menga yanibidilili ku hurumiya Ninawi, nnema nkulo, wene bandu zaidi ya mia na ishirini elfu na bembe batangite lili tofauti kati ya luboko lyabe lwa kumalyo na luboko lyabe lwa kunkeya, na kae ng'ombe bana uchima??

¹Leno ni likowe la Yahwe ambalo lalaisile kwa mika Mmorashti katika lisoba la Yotahamu, Ahazi, na Hezekeia, mfalme wa Yuda, lelo likowe lalibweni bakana na samaria na Yerusalemu.²Mupekanii, mwenga mwa bandu bote. Mupekani, dunia, na yote yaibile kwene dunia. Mulekee Yahwe ashuhudiwe dhidi inu, ngwana boka kwene hekalu lake takatifu. ³Mulole, Yahwe andaisa boka sehemu yake. auluka pae na lebata sehemu pa kinani katika dunia. ⁴Itombe yalwaganduka pae yake. mabende gapuwanika ipande ipande ngati shuwaa nonge, ya mwoto, ngati mase ambago gatepenganika pae ya linyenji likalw.⁵Haga gote ni kwa mwanja ya uasi wa Yakobo, na kwa mwanja ya dhambi ya nyumba ya Israeli. ate sababu yabile kele kwa uasi wa Yakobo? ate yabile samaria? ate kwa mwanjaa yabile namani kwa sehemu pa kunani pa Yuda? au yabile Yerusalemu?⁶''Naipanga samaria nele wa uharibifu kwa n'gunda ngati eneo la pandija mizabibu. nauna maliwe na lijengo lake yenda kwene libende. naihumukwa misingi yake. ⁷Samaria yake yote ya chonga yalwapondelwa ipande , ipande, na zawadi yake yote yachonjelwa moto. kwa mwanjaa zawadi yake ya ukahaba yakumbile, na mana malepo ga ukabahaba gandabuyangana''.⁸Kwa sababu yeno nalela no ombolenza, nayenda pekupeku na wantopoo: naomboleza ngati mbweya na omboleza ngati ndungutu? ⁹Kwa mwanjaa kilondo chake kiponalii, kwa mwanjaa ikite kwa Yuda. Ikite lango la bandu bango, mpaka Yerusalemu. ¹⁰Kenemuleke kwabakia kuhusu katika Gathi kene mulile kabe katika Bethileafra na biringisha mwene pene ligu.¹¹Mupete karibu na, makao ga shafiri, katika untopo na oni, makazi ya zaanani gapitali panja. maombolenzo ga Beth Ezeli,kwa ajili ya ulinzi yatolikwe. ¹²kwa manjaa atami ba marothi balenda habari njema, kwa mwanjaa ya yogopa, kwa mwanja ya kiwoo uboi kwa Yahwe mpaka kwene malanga ga Yerusalemu.¹³Mwatabee lijamu farasi mwakwakwate gali la farasi, makazi ya lakishi. Wenga la kishi, wabile mwanzo wa dhambi kwa aenja sayuni, kwa mwanja makosa ga Israeli gabonike kwako. ¹⁴Ga nyoo waipeya zawadi yo lagya moreshethi Gathi; nema wa Akzibu wabulagaa moyo mfalme wa Israeli.¹⁵Kabe naleta ushundi kwako, makazi ya meresha: ugolou wa Israeli waisa Adulamu. ¹⁶Ukate kipala chako na ukate nywili yako kwa ajili ya bana ambao bawapulaisa. panga kipala chako wamwene ngati tai, kwa ajili ya bana bako babapala yenda utumwani boka kwako.

¹Ole wabe balo babakukusudia mabaya, kwa balo babakukusudia kwene indanda yabe banga maovu, katika kindae bapanga kwa mwanja baina ngupu. ²Batamaniya min'ngunda na pango ya: benda linga nyumba na tolaa badhulumu mundu na nyumba yake, mundu na urithi wake.³Kwa hiyo Yahwe abaya nyaa, ''Lola, nikaribia leta janga dhidi ya agoo lukolo , ambalo mwaipalii ingo inu. mwatyangalii kwa kiburi, kwa wapanga wakati wa uovu. ⁴katika lisoba loo maadui bako bayemba mwambo kuhusu wenga, na ombolenza kwa maombolezo ga huzuni. bayemba, twenga waIsraeli tuangamizilwe kabisa. Yahwe hugalambuye eneo la bandu banga. ate waliboyabidi boka kwango? wapeya ningundu witu kusaliti'' ⁵kwa hiyo, mwenga bandu matajiri mwapanga lubeleko bagana eneo kwa kombwa kura katika mkutano wa Yahwe.⁶Kenemulondwe, ''' bendabaya. ''Balondwalii haga makowe, lukolo yahisali. ⁷ate nabaya kweli, nyumba ya yokobo, ''ate Roho wa Yahwe? ate aga ga makowa gake ga kweli? '' makowe gangu ga faika lili kwa kila yumo gwatyanga kwa ugolou? ⁸Hivi karibuni bandu bangu bakakatwike ngati adui muliulike joho, ngubo, boka balo babepeta bangelaumiwa, ngati maaskari kababuya boka kwene ngondo kwa chele chabakiwa cha ni salama.⁹Mwa endesha alwawa bango kwa bandu bangu boka kwene nyumba inanogaa: mutola baraka boka kwa bana babe achene daima. ¹⁰Makakatuke na muyende, kwa mwanja aye ga sehemu ambayo muwesa tama kwa manjaa ya unajisi wake; Iangaminzwe kwa mangomizo kabisa ¹¹Mana mundu aisile kwitu katika roho ya uboso na konga no baya, ''Malondwa kwinu kuhusu mvingo na wembe mkale, '' apewesa wasilwa panga nabii kwa ajili ya haba bandu.¹²Naleta pamope bote hakika, Yakobo, Hakika nalwaku kwambania nangaya ya Israeli. Naneta pamope ngati ngondolo katika kiyongolo. ngati kipenga cha inyama katika malyoo. kwa panga na ndoti kwa mwanji ya yoloka kwa bandu. ¹³Mundu ywatekwana ayowa ndela yabe kwa ajili yabe yenda nonge yabe babomwile petya lango no pita panja, mfalme wabe apeta nonge yabe. Yahwe apanga nonge.

¹Nibaite ''lelo mubekani, mwengo kiongozi ba Yakobo na no tawala nyumba ya Israeli: ate nga sahihi kwinu kuielewa haki? ²Mwenga mwamwichukya mazuri no penda uova , mwenga mwamuambua ngozi yabe. yega yako iboka kwene yupa yabe ³Mwenga mwamulyaa kabe yega ya bandu bango, no kwambua ngozi yabe, tekwana yupo yabe, na kwakatakata katika ipande ipande, ngati nyama kuki teleko, ngati nyama kwene sufuria ngoloo.⁴Bakapo mwenga watawala mwalela kwa Yahwe lakini ayangwalii ayoba kuminyo yake boka kwinu kipindi choo, kwa mwanja mupangite makowe mabou''⁵Yahwe abaya nyoo kuhusu manabii ambao babapanga bandu bango shindwa, ''kwa balo babanisa bendatangaza, 'kwapanga na ustawi,' lakini kwa baloo babakotoka beka kilebe kwene mikano yabe, batubwa ngondo dhidi yake. ⁶Kwa hiyo, yapanga kiloo kwinu wange panga na ndoto kunani inuek: yapanga lobendo kunani yabe. ⁷Babalola babekelwa kwene oni, waagunzi balwa changanyikiwa. bote bajigara mikano yabe kwa mwanja mntopo jibu boka kwango.''⁸Lakini kwango, nitwelile nguvu boka kwa roho wa Yahwe, na nitwelile haki, na uwenza, kumakia Yakobo kosa lake, na Israeli dhambi yake.⁹Lelo mupekani hale, mwenga viongozi banyumba ya Yakobo , na atawala pa nyumba ya Israeli, mwenga ambao mwamwi chukia haki, no potosha kila haki. ¹⁰Muisenga sayuni kwa damu ya Yerusalemu kwa uovu. ¹¹Viongozi binu hukumu kwa rushwa, apendo ba dini binu bafundisha kwa hajira na manabii binu bapanga ubatiri kwa mwanjaa ya mbache. hata nyoo bado mwa mwobelya Yahwe na baya: mntopo Yahwe pamope na twee? ntopo uovu wawaisa kwinu.¹²Kwa iyoo kwa sababu hinu, sayuni, alemelwa ngati n'ngunda, Yerusalemu yapanga nundo wa kifusi, na mwinuko wa hekalu wapanga ngati mwinuko wa mwitu.

¹Lakini kwa lisoba la mwisho yaisa kuhusu panga kitombe cha nyumba ya Yahwe wabeka Imare kunani ya itombe yenge wakakatulwa kunani ya itombe,na bandu baangaika.²Mataifa gambone bayenda no baya, ''muise, tuboke kunani kwene kitombe cha Yahwe, kwene nyumba ya N'nongo wa Yakobo. atuye gana ndela yake, na tutyange katika ndela yake, ''kwa mwanjaa boka sayuni sheria yabokaa, na likolwe la Yahwe boka Yerusalemu . ³Aukumu miongoni mwa bandu no amua kuhusiana na mataifa gambone ga kutaluu. bapanga mapanga gabe banga plau na mikwaa gabe panga pamope ya kupogolea taifa lakakatuyalii lipanga dhidi ya taifa, wala tawala kwa ngondo kabee.⁴Badala yake, batama kila mundu pae ya mzabibu wake na pae ya mkongo wake. mtopo mundu ywapanga muyogope. kwa mwanjaa kano wa Yahwe wa majeshi utebaya. ⁵kwa mwanja bandu bote bayenda, kila yumo, kwa lina la N'nongo wake ila twenga tweyenda kwa lina ,la Yahwa N'nongo witu wa milele.⁶''Katika lisoba, loo,'' abaya Yahwa, ''nakubya ljwachepya na kumkupya ywabengilwe, balo ambao banatesike. ⁷Namuyangania ywachepya kwene maigaya, na yolo ywataikilwe kwene taifa imara, na nenga, Yahwe, natawala kunani yape katika itombe sayuni, nambeambe ata milele. ⁸Ngati kwako, nala wa saa kwa ajili ya likundi, kitombe cha binti sayuni aisa kwenu, utawala wenu wa samani wabuyangana, ufalme ambao wahumilikilwa na binti wa Yerusalemu.⁹Lelo, kwa kelee ukombwa ndoti kwa lilobee likoloo? ate mtopo mfalme miongoni mwinu? ate mshauri wako atewaa? kwa kelee uchungu utekukukamwa ngati yolo mwawa abile kupapi? ¹⁰panga katika lwongo lwa papa lenga upape binti sayuni, ngati nwawa mwene lwongo. kwa mwanja wabiya panja ya nema, tama kwene n'ngunda, no yenda Babeli, Akwo waokolewa Akwoo Yahwe waokolewa poka kwene moko ga maadui¹¹Lelo mataifa gambone bakwambanie kunani yako: gababaya: 'Ayei unajisi minyo ginu galinge sayuni''. ¹²Nabii abaya, Batangitelii mawazo ga Yahwa, wala baelewa lii mpango wake, kwa mwanja batekwakusanya ngati ngakamaa kupura sakafuni.¹³Yahwe abaya, ''uyemee na upale, binti sayuni, kwa mwanja naipanga mbembe yake panga kyoma, na naipanga ipagaa yako panga shaba. waponda bandu bambone, nabeka wakifu udhalimu wabe kwango namwene, Yahwe, miliki yabe kwango, ngwana wa dunia nzima.''

¹Ga mwiise pamope katika safu ya kombwana, binti wa maaskari bautelite nema, kwa ufito bambkombwale mwamuzi wa Israeli kwene ligomoo.²Lakini wenga, Bethlehemu Efrata, hata mana ubile machene miongoni mwa lukoloo lwa Yuda, boka kwako yumo aicha kwa ngo tawala Israeli, ambayo mwanzo wake ni boka nyakati ya kale, boka milele. ³Kwa hiyo N'nongo ampeya, hata muda wa ywembe ywabile katika lwongo beleka mwana, na maigaya ga alongo bake yabuyanganiya bana ba Israeli.⁴Alwa yema na chunga kundi lake kwa ngupu ya Yahwe, kwa ukoloo wa enzi ya lina la Yahwe N'nongo wake aigala kwa mwanja alwapanga mshauli mpaka mwisho. ⁵Apanga amani itu. wakati waashuru paisaa kwene nema wetu wakati pabatyanga dhidi ya liboma litu, boka poo twakakatuya kunani yabe achungaji saba na viongozi nane kunani ya bandu.⁶Bachunga nema wa Ashuru kwa lipanga, na nema ya mimrodi katika malango gake. batulopwa boka kwa washuru, pabaisa kwene nema witu, pabajingya kwene mipaka itu. ⁷Maigaya ya Yakobo gapanga katika kabila ga bandu bambone, ngati umande ubokaa kwa Yahwe, ngati manyunyu kwene makapi, ambao banendalii mundu, yalendalii bana ba mwanadamu.⁸Maigaya ga Yakobo gapanga miongoni mwa mataifa, miongozi mwa bandu benge, ngati imba katika ya likundi la ngondolo, wakati kapeta katikati ya likundi la ngondolo. wakati wapeta katikati yabe, alebata kunani yabe na kwa pupwana panga ipande ipande na kwapanga lii na mundu wa kwaokoa. ⁹Luboko lwako lwakakatulilwa dhidi ya maadui bako, na walwakwahalabia.¹⁰''Yabitya lisoba loo, '' abaya Yahwe, ''panga nalwakumwalibia farasi wako boka miongoni mwinu na nagatekwana magari gako ga farasi. ¹¹Naikoko miji katika nema wako na kuitinia ngome yako yote.¹²Naalibia bwabee moko gako, na kwapanga na alondoli kabe. ¹³Naialabia sanamu yako na pango na nguzo ya maliwe boka miongoni wako. waabudulii kabe ustadi wa moko gako. ¹⁴Naiyokwa njema yako za Ashera boka miongoni mwino, na naialabiya milema inu. ¹⁵Nalepyaa kisasi kwa nyongo na ghadhabu kunani ya mataifa ambao bayowinelii,''

¹Lelo mupekani chelo mbacho Yahwe chabaya, kakatuka ubayee kesi yako nonge ya itombe, Ueke itombe iyowee lilobe lako. ²Pekaniya longa kwa Yahwe, mwenga itombe, na mwenga misingi yaikomea ya dunia. kwa mwanja Yahwe anda komea pamoja na bandu bake, no kombwana katika mahakama kunani ya Israeli''³Bandu bangu bapangite buli kwenu? nachokie mara ilenga? mushudiea dhidi yango. ⁴kwa mwanjaa mwaletike boka nema wa misri na kwaokoa boka kwene nyumba ya utumwa. Na watumwa musa, Aruni, na Mariamu kwako ⁵Bandu bango, mukomboki ambavyo Balaki mfalme wa moabu mwatongite, na molo Balamu mwana wa Beori mwanyangwile ngati pawabile koyenda boka kwa Gilgali, nanyoo uwesa isaa makowe ga haki ga Yahwe.''⁶Alate nilete kele kwa Yahwe, paniyenda kunitya N'nongo ywabile kunani? niwesike isa kwako na sadaka ya tinia, pamoja na likinda lene mwaka yumo? ⁷Ate Yahwe apendenza na maelfu ga ngondolo malumee, auna elfu komi ya mabende ga mauta? au ni mpee mmele kwa wa kwanza wango wa kwanza kwa mwanjaa ya kosa lango, tunda la yega yango kwa ajili ya dhambi yango na mwene.? ⁸Atekubakia, mundu, chelo cha kibile bora, chelo ambacho Yahwe chapala pia kwako. panga haki, penda ukarimu, na tenda unyenyekeua pamoja na N'nongo wako.⁹Lilobe la Yahwe lindatangaza pene nema hata nambeambeno hekimu uliyeketilelii lina lake: utamee tayari kwa ajili ya fimbo, na kwa yolo ywaibei. ¹⁰Kabile na utajiri katika nyumba ya aovu, na kilengo cha uboso halo ni chukinzo muno.¹¹Nipele wesa kun'ngwasa mundu panga mtopo hatia mana katumya kilengo cha ulagha, pamoja na mfumo wa kilengo cha uboso? ¹²Matajili batwelile uhalibifu, maka zi gabe gabaite ubocho, na lulimi lwabe katika mikano yabe ubila na ubosoo.¹³Kwa hiyo nikukombwele kwa pigo lalilumia, ni kupangite gofu kwa mwanja ya dhambi yako. ¹⁴Walwalyaa ila walenganalii untopo wako waigala ngati yako. waangalia misigo kutaluu lakini wahibekalii, na chelo cha wa beka napia kwa upanga. ¹⁵Wapanga lakini waunalii: wakusanya mizaituni lakini wapakayalii mauta; wasindika zabibu lakini wangwana lii divai.¹⁶Kanuni yaitengenenzwile na omri itunzilwe, na makowe gote ga nyumba ya Ahabu. mutyangite kwa ushauri wabe. Nga nyoo nakupanga wenga, nema, likachakacha, na makazi gako likowe la kukuyobya, waputwa dharau ngati bandu bangu.''

¹Ole wango, kwango nenga ni ngati msimu wa mauno pawayomwile, na kabe makombo ga mauno ga zabibu kwene n'ngunda la mizabibu: mtopo kabe kin'ngunda cha matunda chakibone kana, mtopo matini ga malimbuko ambago ganigatamaniya. ²Bandu a'aminifu baubile boka kwene nema, mtopo mundu mwaminifu katika banadamu bote. bote kopea katika lenda penganga damu: kila mundu hunendela nongoe wake mwene kwa lupelele.³Moko gabo ni migolou muno kwa panga madhara. atawala lokia mbache, hakimu abile tayari kwa rushwa, na bandu bene ngupu babakiya benge chelo chakipala kwipatya. Hivyo nga mwaianda kwa pamope. ⁴Mundu bora kwabe ni ngati mitemba, mwadilifu sana ni ngati mche wa mimimwa. liikite lisoba yaibakiilwe mchogo ya alinzi bako, lisoba la hukumu. nambeambe ni muda wa chapuka.⁵Kene mumwamini kila jirani, kenemu meke kiongozi kwa m bwiga yoyote. mubee makini kuhusiana na chelo chamubaya hata kwa nwawa ambaye ywakonga kwene moko ginu. ⁶Kwa manja mwana hamfedhe hesha ntanti bake binti kakatuka shindana na mao bake, na nwawa wa mwana kinalome shindana na maokwee wake. Adui wa mundu ni wa munyumba yake mwene.⁷Lakini mana kwango nenga,nanola Yahwe Nanenda N'nongo wa wokovu wango: N'nongu wango waniyowa. ⁸Keneupulaike kunani yango, adui yango. panitomboka, na kakatuka. wakati panapanga nitamii katika giza, Yahwe apanga mwanga wango.⁹Kwa mwanja nipangite dhambi dhidi ya Yahwe, natola ghadhabu yake hata paninemya likosa lango, no tekelenza hukumu kwa ajili yango. Anilea kwene nuru, na na lwakumona kaniokoa kwene haki yake.¹⁰Bokapo adui wango palibona, haloo, na oni alwakwiwekelya golo ywabaite'' Yahwe N'nongo wako abile kwako?'' minyo gango yaninga: alebatilwa pae ngati kwene mitaa.¹¹Lisoba lo chenga kingombe yako yaika: lisoba mipaka yalwaigelya kutalu sana. ¹²Lisoba loo bandu baisa kwako, boka Ashuru na milema katika misri, boka misri hata libende likolo, boka bahari yenda bahari, na boka kitombe yenda kitombe. ¹³Hiyo nilema yapanga itengite kwa mwanja ya bandu ambao babatama moo nambeambeno , kwa mwanja ya tundu la makowe gabe.¹⁴Uchunge bandu bako kwa fimbo yako, likundi la urithi wako. babatama bene kwene mwitu, katikati ya mwitu. wachunge katikati Bashani na Gileadi ngati lisoba la samani. ¹⁵Ngati katika lisoa wakati pamwaboi panja ya nema ya misri, na lwakunaya mahajabu.¹⁶Mataifa gabona na panga na oni ya ngupu yabe yote. babeka moko gabe kwene mikano yabe: masikilo gabe ngapanga yowalii. ¹⁷Balambana miangi ngati n'ngambo,ngati iumbe yaikwaba kunani ya nema. Bapita panja kwene yobo kwa yogopa. baisa kwako kwa yogopa, Yahwe N'nongo wetu, na bayogopa kwa sababu yako.¹⁸Ninyai ywabile N'nongo ngati wenga, wenga waichukia dhambi, wenga upetaye kunani ya kosa la maigaya ya mrithi wako? Huangalia nyongo yako milele, kwa mwanja upendile kutulangya agano lako la uaminifu.¹⁹Kabe wapanga na kia kunani itu: wagalebaata maovu pai ya magolo gako. wataikwa dhambi itu yote kwene ilindi ya bahari. ²⁰Wampeya ukweli Yakobo na agano aminifu kwa Abrahamu, pawalapite kwa ntante bitu katika lisoba la kale.

¹Maono kuhusu Ninawi. Kitabu cha maono ga Ninawi, mwe/koshi.²Yehova ni Nnongo mwene bwigu naalepa kisasi, Yehova alepa kisasi naatwelile ghadhabu, Yehova alepeza kisasi kwa madui bake, naayendeza nyongo yake kwaadui bake. ³Yehova ni mwema ngupu yambone na mpole wa nyongo. Habali na namna ya leka kwabalangwa hatia adui bake. Yehova apanga nndele yake mupepo wa kisulisulina dhoruba, namunde ni latikwili lya magolo gake.⁴Wikemea bahari nakwipanga iyome, yome ya mito yote. Bashani ni dhaifu nakarmeli kaei, maua ga Lebanoni nidhaifu. ⁵Itombe yenda lendema mwaibile, nitombe yenda yeyuka, Dunia yenda tomboka nnonge yake, kabisa, dunia na bandu bake babatama nkati yake.⁶Ninyai ywakubwa yema nnonge ya ghadhabu yake? Nyai hwa kumbwa kelebowa ukale wa nyongo yake? ghahabu yake itijilwa kati moto nimiamba itikwibomwana kutalu kulu.⁷Yehova ni mwana , libanoni katika lisoba lya taabu, naywembe nimwaminifu kwa balya baba mutukya. ⁸Lakini apanga mwiso wabadui bake kwa mafuriko gatisha, abawinda mulu bendo.⁹Bandu bapanga namani dhidi ya Yehova? Ywembe akomesha. taabu yakakatukali mara yenebele. ¹⁰Maana bapanga bavulugike kati michongoma batumbikilwa katika kinyelo sabe bene. badilikilwa kabisa kwa moto kiti itepo ya mabelei. ¹¹Mundu yumo atikakatuka miongoni mwinu, Ninawi, ywabangite ubaya zidi ya Yehova, mundu ambeye atiimalisha ulau.¹²Nyo ngamwabaya Yehova '' hata manababile na ngupu yabe timilifu, hata nya bapala chekulikwa, wa yudi. Ingawa niti kutesa nakutesali kae. ¹³Sasa mbala kwitekwana yelo nila ya bandu boka kwako, mbala kwikata minyororo yako.¹⁴Yehova, apiite amri juu yako, Ninawi. ''Lwabali nalubelekwa lwa lupotwa lina, lyako. Naibilia sanamu yaicho ngilwe na kwiboyo sanamu ya choma boka munyumba ya milungo yenu.¹⁵Lola kunani yaitumbe kwina milongo ya bandu ywaleta habari njema, ywatangaza amani. Musherekee sikuku yinu, Yuda, namutaze nadhiri yinu, kwa maana nnau apala kunyingilwa kae, aboilwe kabasa.

¹yolye ambae akulibia ipande ipande enda icha dhidi yako. Ulindele ingombe ya nnema, ulendele barabara, mwiyei, muga kusanye majeshi ginu. ²Maana Yehova akeleboya fahari ya yakobo, kati fahari ya Israeli, ingawa atakanyara batialibia naalibia matawi ga dhahabu yabe.³Ngao ya mashuja gake ningele, nabandu hodari bawati ngobo ngele. Mimutuka ya ngondo iandalewe yenda malamatya muyumba yake wakati wa mutwekati, nimikwa ya mivinje yanela gdoelwa kunani. ⁴Mimutuka yangondo ibile kasi mumitaa, genda butuka nnonge na nchogo katika mitaa. Gabile kati chenge, nagenda butuka kati njai.⁵Yulya ambae akonja ipande ipande akama maafsa bake, benda kobalana bene nabene katika yenda kwabe, benda yombeketa shambulia kikogombe sa nnema. Ngao ngolo itayarishilwe kwikinga na bano ashambuliaji.⁶Malyango mumito gati gonjeelwa yogoka nalijumba lya mfalme lyenda tumboka mualibifu. ⁷Husabu alikwe magobo gake na apotolikwe, naatumisi bake alawa benda omboleza kati ngunda kaba kobwa yuba yabe.⁸Ninawi nikati bwawa lya mase liolwa, bandu bake kwapamope benda butuka kati mase mwagaimbilifa, benge babaya yema, yema, '' lakini nndopo ywagala mboka nchogo. ⁹Utole nyara ya fedha, utole nyara ya dhahabu, maana nndopo mwiso wake, kwafahari wa ilebe yote ngolou ya Ninawi. ¹⁰Ninawi ibele watopo naialibiilwa. Moyo wakila mundu wenda yeyuka, kajua ga kila yumo genda kubalana pamope, na uchungu ubile kwakila yumo, na uchungu ubile kwakila yumo, kumonyo yabe bote kupayuke.¹¹Sasa libile kwako lipango lya imba achene balya chakulya, pandu ambapo imba nanume na imba nkongwe batwangite pamope bana - imba, ambapo bayogwipeli kilebe chochote? ¹²Imba araluwite mawindo gake, kwaajili yakina aya mbobe, nakulitweleya lipango lyake mawindo, makao gake kwaajili ya mizoga yake yailaluwite.¹³Lola, menga nibile kinyume nawenga leno nilineno lya Yehova wamajeshi. Nagatinia magari ginu ga ngondo katika lyoi. nalipanga lya teketeza imba binu achembe. nizuri nyara yenu boka machi yengo, namalobe gaajumbe binu gayowanikali kae''.

¹Ole kwa Nnema wautwelile mwai, Wote utwlile ubocho na mali ya bui, Babe babile kwake daima. ²Laki sasa kwina lilobe lya mijeledi na lilobe lyagongesha matari, farasi benda ina namimuta ya ngondo yanda omaba omba.³Kwina aoboka farasi benda shambulia . Lipongo lyenda ng'ara, namikwa yenda malamalya, marundo ga maiti, mafungu makolo ga mali, ndopo ukomo wa yega, ashambuliaji benda kwikobala kuni yake. ⁴Yeno ipatwa kwakitumbu ya matendo ga tamaa na ukahaba ng'olou, na mzoefu wa bwabe.⁵''Lola nenga nibile kinyume nawenga leno nilineno lya Yehova wa majeshi sketi yako naikakatuya naikakatuya kuminyo yako nakwilaya sehemu yako yasiri kwa mataifa, oni yako kwa mfalme. ⁶Nagaloya uchafu wachukuza na kuupanga ube wamau muno., nakukupanga ubewamundu walingilwa muno nakila yumo. ⁷Yapanga kwamba kila yumo ywakulinga akutila na baya, '' Ninawi aalibike, ninanyai amboleza kwaajili yake? Nikwako mbala kumpata mundu ywa kumbwa kukufariji?⁸Ninawi ye wenga nibora zaidi kuliko Noamoni, wausengilwe kunani ya mto naili, wawabile uteletilwe na mase, ambao ulizi wake wabile bahari, ambayo kingombe sake sabile bahari yene? ⁹Ethopia na Misri yabile ngupu yake na mwiso wake wabileli, putu na Libya bababile mabwiga lyake.¹⁰Lakini Noamoni atitolelwa, ayei kumateka, bana bake asene batekwanilwe ipande ipande katika kila makao makuu ga mtaa, adui bake bakombwi kura kwa bandu bake bene heshima na akolo bake bote batabilwe nyororo. ¹¹Wenga kae walobwa, wapaya kwiiya, nawapala mabuukyo boka kwa adui bakio.¹²Ngame yako yote yabaa kati mikongo yene tini yaikelile mapema: mana itikilwe yatombokya mukano wa muli. ¹³Ulole, bandu miongoni mwini ni banaa lwawa, malyango ga nchi yako gayogolikwe sana kwaajili ya adui bako, moto ualibie mapapayo gake.¹⁴Uyende ukatake mase muliboma lyali zingililwe, wiimarishe ngome yako, uyende muutupe na ukandamaze ukando, winyate kwaajili ya matofali. ¹⁵Moto wakitinia palo, na lipanga, lyakuanga miza. Wateketezwa kati ige bange komala mwabateketeza kila kilebe. Mwonge mwabene mwitengeneze panga mwaba mbone kati inge bange komala, na bambone kati ige babakomile.¹⁶Uzidishike apanga biashara bako zaidi kuliko ndondwa ya mbinguni, lakini bale kati tunutu. Bapokonywa nchi nakisha goloka yenda kuutalu. ¹⁷Mfalme binu babile bambone kati ige, naapendo binu bamajeshi nikati lipenga lya alulu bababeka kambi katika kingombe wakati wambepo. Lakini lisoba paliyaka benda goloka yenda kuutalu. Ambako nndopo ywa kutangite.¹⁸Mfalme wa Ashuru, achungaji bako bagonjike, atawala bako baigonjike pae napomolya. Bandu bako batawanyike kunani yaitombe na nndopo atayamo ywakwa kusanya. ¹⁹Ndopo upanyaji wau wezekana kwaajili ya ilonde yako. Babayo wa habari juu yako bankobwa makofi juu yako kwa pulaika. Ninyai ywiepwishe kwa uloue wako wa daima.

¹Ujumbe ambao Habakuki nnondolii waupokile, ²Yahweh, kukipindi gani nilwalhelya maada, ulwa yuwa? nikukyehle wenga mu kitiso, ''ila Wwaniokoa.³Kwa mwanja namani unipanga mlole gana nyata. nalolekea mambo gananyata. ualibufu na vulugu ibile nunge yangho, kwina mapapano na usihndani unda kakatuka. ⁴Walakini shelia ni zaifu, na haki iyomokalii kwa wakati wa woti. kwa mwanja uopu utindiite haki, walaki haki ya ubocho undaboka. ''Yahweh'' nayangwa Habuki.⁵''Wole mataifa na ubapaye, nipaitwalii na nishangailwalii mwanja nina uakika kuhusu panga kilebe mu masoba gako panga ulwaamini payatangasilwa kwinu. ⁶Sababu whole nieyelya kwa kaka tuya wakaldayo taifa likatili na lyene kisindo banda thanga phethia upana wa Nnema teka nyumba yangalii yabe. ⁷Paina hofu no yogopa, hukumu yabe uzuli boka kochabe unda yendelya.⁸Farasi wabe baina lulho obhi, ayayau uno kuliko mbwa mwitu ba kitamwiyo. farasi babe uwaseta, au bokaka farasa babe binda isa boka kuta lu banda goholoka kati Tai whawailya. ⁹Bote bandaicha kwa, kulugu, makundi yabe ndaye nda kati upepo wa jangwani, na bakusa mateka kati miangi.¹⁰Baaziaki afalume, na iongosi ziaka kwa ajili yabe. kweheka kila ngome, maana lundika maundina kugaboya. ¹¹Nga hapo upepo ulwa phetha, ulwayendelya petha bandu bene atia ambao uweso wabe katika Nnungo, ''Habakuki anokia Yahweh uswali lyenghe.¹²Weng siyo wa tango wakati wa samani, Yahweh Nnungo wangho, wobile wantakatifu? twenga tunalii. Yahwah aba bawile kwa ajili ya ukumu, na mwinga, mwamba , utumalika kwa ajili ya saisha.¹³Minyo ginu mapeleteka kwa ajili lolekea uwopu ila muwesalii lola yendo mbaya kwa fadhila, mwanja namani ulolekea kwa upendeleo nyinyo kuna ni ambao babasaliti? kwa mwanja namani kotoka wakati uopu undamila sana bene haki zaidi ya habo? ¹⁴Wapanga bandu kati homba mubsahali, ati yautambala bila kilongosi kuna ni yake.¹⁵Bembe baleta bete kwa ndoano, bakokota bandu mu nyavu ya omba na kwa kusanya munyavu yabe yenu ga sababu ya bapulaika na khombwa ndoti kwa kwo changa muka muno. ¹⁶Balakini bapapia salaka mu nyavu yabe yo lhopo lya no yoselya ubani mu nyavu yabe, sababu inyama nenepau na sehemu yabe, na nyama ya nenepe ni sakula chabe. ¹⁷kwa nyo bapayomo nyavu yabe na ubia no yendelya Ruchicha mataifa bila kuisi ulhuma''?

¹Nilwa yema mu mimo yangho ya ulinzi na kwabeka na mwene kunani ya Nnala wa mlinzi, na mlwalola kwa makini lolekea whembe alwalongela khele kwangho na kwa jinsi ngani nilwageuka boka mu lawama yangho.²Yahweh atekuni yangwa no baya, ''ugalekodi maono gano, wahandike zaili kunani a kibao ili kwamba ana ye wha soma anda wesa butuka. ³kwa sabubu maono gano bando wakati wa wihisha na atimae apalongela bila thomboka. Ingawa indasele wa, wilende. kwa sababu akika ulwaisa na ichele walii.⁴Ulole, yulho ambaye amu yake sawalii nkati yake andaphomwa kwa ngupu ila mwene haki alwatama kwa imani. ⁵Kwa sababu wimbe ni msaliti wa mwene kibuli ili kwamba kana himili, ila kwia tama ya kati likabuli, na kati kiwo, yawesalii lisishwa. Whembe anda kusanya kila taifa na akusanya kwa ajili yake bandu boti.⁶Aga goti gatengenezalii usami kumziaki na mwambo wa ziaka waumusu, holhe wake yulho wha yongea yaidile ya kachake, kwa wakati gani wa yonge uzito wa zamana yotweti? ⁷Balho babalyenda kachako bakaka tukalii gafula. na balhlo baba kulendea nyumuka? ulwabaa mwasilika kwa ajili yabe. Kwa mwanja utekite nyala bandu bana bone, aigala boti ba bandu, ipakuteka nyala wenga. ⁸kwa mwanja ujitine damu yambone ya bandu na upangite kwa asi kiyume cha Nnema, kilambo, na boti babatama nkati yake.⁹Ole kwa hayo wha chonga mapato maovu kwa ajili ya nyumba yake, nyo andawesa tengenesa kiota chake kunani kumika whembe kutalu na maboko ga aovu. ¹⁰Ubunile onikwa kuakata bandu banambone, na upengite sambi zidi yako wamwene. ¹¹kwa nyo liwe lilwa lhomboya lilobe boka mu kingombe, na kipande cha mbao kilwa kwa ya ngwa.¹²Ole wake yulho wa senga kilambo kwa damu, na wheimaisha nema mu ouvu. ¹³Yeno ibokalii kwa Yahweh wa majeshi panga bandu bapange kasi kwa mwoto na maitapwe goti genge ganda chakala gene bila kilebe.? ¹⁴Bado Nnema ulwatwilya maalifa ga utuku wa Yahweh kati masi mwa twela bahali.¹⁵Ole wake yulho wha mpanga jilani yake alobi wenga wo yongea sumu wapange balobii ili useloleke utopo wabe. ¹⁶Utwa pimbilwa na oni muno kuliko utukufu. unywe hayo nyinyonyo, na umukwe utopo wako wa mwenge. kikombe cha uboko wa kuume wa Yahweh ulwa icha katika ukunga mbukye wenga, naoni ilwakuwekelya heshima yako.¹⁷Vulugu yaipangilwe, bwa lebanoni ilwa kuwekelya na uwali bufu wa inyama ulwa kuyogeya. kwa mwanja uijitine damu ya bandu na upangite kwa uasi zidi ya yulya Nnema, kilambo, na bote ba batama amo.¹⁸Sanamu yasongilwe ufaidika na namani ? kwa mwanja whachongite ayo, au ambae kaisubu kwa kuiyeyusha mtali ni mwalimu wo bocho, mwanja aminia kasi ya maboko gake patengenesa mungu yeno yangalii longela. ¹⁹Ole yulho waubakia ubao, yumuka au kwa liwe lya ngali longela, ukakatuye, ilebe yeno ina pundi saa? lola seno kunani kuwekelilwe na dhabu na ela, ila kipomwalii mpamo. ²⁰Ila ya Yahweh abile mu hekalu lyake takatipu, Nnema wati ube liki nnonge yake.

¹Maombi ga Habakuki nnondolii. ²Yahweh, ni yowene taalifa yako, nenga ninda yogopa. Yahweh uyumuye kasi yako, paka tikati ya wakati wa mula wono, upange nyo itanganyikwe, ukhomboki banga na rehema mu ghadhabu yako.³Nnungo ateisa boka Temani, na yulho matakapipu boka parani. sela. utufu wake iwekelile mbinu na dunia yabile itwelile utufu wake.⁴Malimi gabhele maboko gake gabile kanagala kati mbweya, ambapo uweza wake atiilwa. ⁵Utamwe wa bilaga watelongolya nunge yake na adha yakengime magolu gake.⁶Wembe ateyema na nnema, atelolekeya na kugakunyangunya mataifa. mpaka intombe ya milele yalibiwe kabisa, na intombe ya milele ya ntombwike pae. Ndela yake ya milele.⁷Nagamweni mahema ga wakushi mu mateso, na itambala ya mumahema mu midiani kaipukapuka. ⁸Yahweh abile nyono palo mtoni? Ghadhabu yako yabile zidi ya mito, au nyongo yako zidi ya bahali, pouwoboka kunani ya farasi bene mikokoteni na wa ushindi.⁹Wetike lusele lwako bila kiwekelyo, ubika nchale mu lusale lwako, sela. waubagine Nnema na mito . ¹⁰Intombe yakumweni wenga no galambuka kwa uzuni mase gabajitike pae gapite kunani yake. kinacha bahali cha ombwiye lilobe. mawimbi gake gataka katuka kunani.¹¹Lisiba na mwei yateyema imala kunani pandu pake mu mbweya wa lusele lwake na yate paa. mu ngavu wa mbweya wa mikwa yake. ¹²Utia ngite kunani ya Nnema kwa lwungo . mu ghadhabu upuluye mataifa.¹³Wayei panja kwa ajili ya wokovu wa bandu bako, kwa ajili ya wokovu wa bateule bako, wenga ponda ponda ntwe wa nyumba ya mwopu beka wasi msingi wa ingo sela.¹⁴Ukiyosike ntwe wa akombwanikii bake na lusele lwake mwene mwanja bateisa kati upepo kututawala nya tenga, bwigu wabe wabile kati mundu ambae. ¹⁵Utia ngite kunani ya bahali mu farasi whako nakugapeta mase makula.¹⁶Nateyowa, na nkati yang'o natelendema, mikano yang'o yalendimie lilobe ubou undaicha munyu pa yang'o, nape yango natelendema na mwana undalenda kwa ajili ya masoba ga uzunisha ike mwa bandu babatubawi twenga.¹⁷Pamope mtini wipukalii na upambikalii na upambikalii bokana na mzabibu, na ungawa pambika mkongo wa mizaituni ulizishalii na migunda ipialii sakulya, Naingawa likundi lya mifugo liboi na nthopo ng'ombe mulizizi, hache lelo nga lilwakipanga.¹⁸Bando, nilwa pulaikya mu Yahweh. nilwa baa na fulaha kwa mwanja Nnungo lwa wokovu wango. ¹⁹Ngwana Yahweh ngupu yango na anipanga magologang'o kati ya rungu. anipanga nenga niyende nung'e pandu pango pa nani kengama maelekezo ga mziki, mu yombo yang'o ya usi.

¹Leno ga likowe la Yahweh ambae lyaisile kwa sefania mwana wa kushi mwana wa Gedaka mwana Amaria mwana Hezekia, mu masoba Yosia mwana wa Amoni, mfalume wa Yuda. ²Nilwa angamisa kabisa kila kilelebe boka kuminyo ya lunia - hale ni lilobe lya Ngwana mwene. ³Nilwa kuangamisa mundu na kinyuma, nilwa kuanga kiyuni wa mbinguni na omba wha mubali alibi aji pamope na baovu. nyo nilwakufuta mundu boka kuminyo ya lunia - leno ni lilobe lya Ngwana mwene.⁴Nilwaika kwa luboko lwango juu ya Yuda na beneka ba Yerusalemu. nilwa futa kila bwigaya wa Baali boka lwingo luno na maina ga bandu babahandu inyaga bababile mwa makuwani. ⁵Bandu ambao kunani ya nyumba bandaabundu mituii ya mbinguni, na bandu ambao bandaabundu na lapa kwa Yahweh baali ambao kae lapa kwa mfalme wabe. ⁶Nilwa kwa futa kae balo ambao babagalambwike nchofu boka kunkengana Yohwe. balo ambao kae kunkengama Yahwe pangali lokia ulwake.⁷Awho kinyume nonge ya Ngwana Yahweh kwa nyo masoba ga Yahweh gaegelile, Yahweh andaite adhabu na atengite ageni bake. ⁸''Ilwaicha mu masoba ga adhabu ya Ngwana. kwa nyo nilwa kwa kombwa apendo na bana ba mfalme na mojawapo whawati mawalo ga kigeni. ⁹Mu lisoba lya nilwa kwa kombwa bote ambao babafu loka kunani ya kizingiti, balo ambao babatwelea nyumba ya Ngwana wabe kwa vulugu no konga.¹⁰Yabaa mu masoba galo ganoni matamko ga Yahweh panga kilelo no usunika kulwaacha boka mu niango wa ohomba, kai kombwa nndoti boka wilaya yenebele kwa lilo lya manguvu boka mwintombe. ¹¹Mukombwe ndoti mwabene kaya ba soko la wilaya, mwaboti apanga biasala Yapanga ba halibiwa, boti balo ambao babalenga ela bapanga bafutilwe kutalwa.¹²Yaba mulisoba lelo naifuta Yerusalemu kwa taa na kwambombwa analome ambao batama mu wembe wabe no baya kati yabe, ''Yahwe hapangalii kilebe, ambacho kinano ga au kibaya. ¹³Mali yabe uwapolelwa, na nyumba yabe ilwatele kezwa kwa angamizwa. balwa senga nyumba ila. batamalii bamo, na panda mizabibu ila panywalii wembe wake.¹⁴Lisoba likulolya Yahwe ni liegelilel, legelile na lindayombeteka kiyonguyo lilobe lya lisoba lya Yahwe yabaa ya belha kwo nyunyitia nakishujaa. ¹⁵Lisoba alyo yapanga lisoba lya dhabu, lisoba lya uzu niaka na nyunyutia, lisoba dhoruba na mangamizo, lisoba lya lubendo na utusitusi, lisoba lya maunde na lubendo lukolo. ¹⁶Yabaa lisoba lya parapanda na kengele dhidi ya ngome mumji na buruji ndacho.¹⁷Nyo nilwale dhiki juu ya binadamu, kwa nyo balwati anga papipi ati analome ipopu boka paba pangite sambi dhidi ya Yahwe. Damu yabe ilwajitilwa kati undi, na sehemu yabe ya nkatii kati matukuliya. ¹⁸Wala ela yabe wala dhahabu yabe yawezalii kwaokoa kunani ya hadhabu ya Yahwe. nkatii ya mwoto wa mwigu wake dunia lwote luluwateketea, nyo alwaleta ukamilifu, mwisho wo tisha kwa bote babatama luniani.''

¹Mukusanike pamope mwenga mwabene mumkutano wa hazala na mikusanyike, taifa lyege oni. ²Kabula amuli tola mazala na lisoba lyo peta kati makopi, kabula nyongo ngale ya hazabu ya Yahwe icha juu inu, kabulaya lisoba lya hazabu ya Ngana icha juu inu. ³Mumpa Yahwe wenga mwa bandu boti mwanyekevu luniani mwamukengama amuri yake. mupalagane haki yake. mupalagane unyenyekevu, pechenge mwabendelekwa mu lisoba lya hazabu ya Yahwe.⁴Kwanyo Gaza ulwatelekezwa, na Ashkeloni alwa galambuka panga uhalibipu. bapala kubokea kutalu Ashdodi wakati wa muntwekati, ba lwatu peu Ekroni. ⁵Ole wabe babatama mbega ya baali, taifa la wakarehethi, Yahwe alongei dhidi inu, kaanani Nnema wa wafiristi. nilwakwaangamisa ntopo whata whoigala.⁶hawho Nnema wa mpwega ya baali yabaa malyoo kwa wa chungaji na yongulu ya ngondolo. ⁷Nnema wa mbega ya baali yaba maali ya wigala wa bandu ba nyumba ya Yuda, ngabachungia makundi gabe hakwo. bandu babe balwagonja kitamwinyo mu nyumba ya Ashikaloni, kwa mwanja Yahwe Nnungo wabe alwa kwa tunga na kwa keleboya atabilwe bake.⁸Nayowene kejili ya moabu na kabatuna bandu ba Amoni wakati wabakajilile bandu bango na kwitukusa mumpaka wabe, ⁹Kwanyo, kati mwotama, ni likowe lya Yahwe wa majeshi, Nnungo wa Israeli muabu ilwaicha panga kati sodoma, na bandu ba Amoni kati Gomola, pandu pa viwavi na lyembwa la mwinyo, jangwa lo ndumu. ila bandu bango babaigalile babaigalile balwakwa tola mateka, na bandu ba taifa lyango babaigalile bapatola miliki yabe.¹⁰Leno lulwapitia kwa muabu na Amoni kwa mwanja kubuli chabe, boka pa bakejelile na kwa tukana bandu ba Yahwe wa majeshi. ¹¹Hapo ngobanyogopa Yahwe, kwa mwanja alwakwa kwafu jaji muungu yoti ya dunia kila nyumo alwa kumua bundu whembe, kila nyumo boka sehemu yake, boka kila upande wa mbwani.¹²Mwenga mwa tumwa kae ulwawa kwa panga lyango, ¹³Naluboko lwa Nnungo lulwasambulya kaska zini na angamiza Ashuru, kwanyo Ninawe ulwatelekeswa kwa teketeswa, panga payomo kati jangwa. ¹⁴Apo ikundi ya ingama ilwagonja poo, kila kinyuma sa mataifa, boti kichonjo na kilongo pa pumolya kunani ya safi yabe. lilobe lyayowanika boka mmadilisha, kitundulia chabaa mu milyango, na kishi ya muazi wabe miimili ya umukwabwa.¹⁵Wono ni Nnema woshailiwa ambao utamibila wasiwasi, ambao tongela mu mwoyo wake, ''Nenga nibile, naitupu kae wenge who landana na nenga.'' kwa namuna mwobile wotisha, pandu pa gonja inyama nkati yake. kila yumo apentia kachake usiana tikatika ngondi kachake.

¹Ole wake kilambo cha kiasile, kilambo cha puyo kitena jiswa, ²Uyowenelii luobe lya Nnung'o, wala upokilii usahihi boka kwa Yahwe. utegemilii Yahwe nata ukalibialii Nnungo' wake.³Afalume bake ni Imba band unguluma nkati yabe. wabe ni mbwa mwitu ba kitamwinyo bangaki igaya kilebe ambacho cha baa chakimungunyike kindae chake. ⁴Alondoli bake aina ujuli na analhome asaliti. makuani bake batipasapuya patakatifu na bapangile puyo shelia,⁵Yahwe wene haki pakatikati yabe. awesalii makosa kila kindae ayemeleka haki yake. likwalii munulu, ata nyo bandu bangalibene haki batangitelii kivibona oni.⁶Ni gahalabie mataifa, ngome yabe inalibiwe. niiipangite misengo yabe ni magofu, kwanyo uthopoa tayumo wapentia kwoo. nambo yabe lalabiwe kwa nyo mtopo mundu whatama. ⁷Nitibaya, '' Hakika mulwaniyogopa nenga. mupoki usahihi ili kana ukatwe kutalu baka muilambo ini kwa goti galwa ga nabile nigapagite panga kwinu, ila babile na kilolo kwanja kila masoba kwo alibia yendo yabe yote.⁸Kwa nyo munilende Alenililobe lya Yahwe mpaka lisona lya nakakatuka kwa hajili ya basilika. uwamuzi wangu kwa kusanya mataifa, kwikusanya falume, na jita kunani yabe nyongo yango, uchungu wango wote nkale, nyo Nnema wote ulwamulilwa na mwoto wa nyongo yango.⁹Hapo ngana paya mikano nzuri bandu, kwa kema boti kwa lina lya Ngwana kunitumikia kwo yema lipamba kwa lipamba. ¹⁰Boka kwie ya mto Ethiopia babamabundu bandu babatanyiki balwa leta zabibu kwa sababu yang'o ¹¹Muma soba ago mwabekelwahi mu yogopi wa yendo inu yoti ambayo yampangite dhidi yang'o, boka kipindi selo mluboya boka kwinu balo ba bashelekiye fahali inu na kwa mwanja mwabaki na mula nnacho panga una kunani ya kithombe sango kitakatifu.¹²Ila nilwa kwaleka kati ba pae muno na bandu akibaa na mupatalii pobutukia mu lina lya Yahwe. ¹³Mtami wa Israeli mula wa nambonelii alwpana udhalimu au longela bochoo, ntopo kulimi lwa lulwakonga lwaluluboka mu mikano yabe, nyo balwa yakia no gonja pae na ntopo ata yumo whakwangia bayogope.¹⁴Yahwe, biti sayuni, kombwa ndoti, Israeli. upulaike no shangilia kwa mwoyo wote, biti wa Yerusalemu. ¹⁵Yahwe aibuite ukumu yako, abingile kutalu madili bako, Yahwe na mfalme wa Israeli kati inu kamwe mwayogopalii kae mmaya. ¹⁶Mu masoba ago babaya, ''kanauyogope, sayuni. kana ugaleke maboko gako galegeleke.¹⁷Yahwe Nnungo wako abile pa katikati inu, mwene ngupu wha kubaokoa. alwasherekea juu inu na kwa pulaika alwabaa liki kwa upendo wake. alwaba na pulaa juu inu na alwashiha kwapu laa. ¹⁸Mu lisoba malumu lya sherehe. nalwaboya maafa boka kwinu, mwaka wana bonelii mwalupotwa oni kwa ajili yake.¹⁹Lola, nibile tayali kwa shugulikia babantesa boti. mu wakati wolho, nilwa bao kowa ilema na kwa kusanyababataikwililwe, kutalwe, nilwa kwa panda babe safi, nilwa kiviyangana oni yabe baa safi mu duma yote. ²⁰Mu wakati wolo, mu wakati wolo nilwa kwa kusanyi pamope, nilwa kwapa matifa yoti iga dunia kwa heshima na kw limba, wakati wa mulabona nyo yapanga ninkelebwie,'' abaya Yahwe.

¹Mwaka unebulewa mfalme Dario, mwei wa sita, lisobe lya kwanza lyamwei, likowe lya Nngwana lyatikumwisilya kwa luboko Iwa nabii Hagai yenda kwa gavana wa Yuda, Zerubabeli wana wa Sheatieali na kuhani nkolo Joshua mwana wa Yehozadaki, nobaya, ²Nngwana banajeshi ngabaya'. Bano banduhobaya, wakati wituli waicha au chenga ayonyumba yaeova.³Kaelikoe la Nngwana lwaichile muluboko lwanabii angani yobaya. ⁴''Kae wakati winu bene tama munyumba, wakati nyumba aye indachengwani ka? ⁵Kwayo. Nngwana wabana jeshi ngabaya nyo: tuitange mndela yitu. ⁶Mti panda mbeyu yenemchima ila mletike mau no machunu, mnaliya ila mayukutali, munda nywa ila munatwekaekeli na inywaji. mana wala mngobo ila mupata lyozo bene. namunduwa mshahara pala na nabeka mnpuko noyobeka mumae mbwa bai''⁷Nngwana wa majeshi Ngabaya aya: ⁸Tuitafakali ndelaitu' muoboke itombe muka lete mbao, namachenge nyumba yango' nanipaba ladhi nani patukushwa Ngabaya Nngwana. ⁹Muobeleage pata wenemchima, atanywo mulole' waletike kaya vichene. Mbavi boya kuutalu' kwakele? angwa nabaya Nngwana wa majeshi kwasababu yanyumba yango itama mabou, kila mundu abelazi munyumba yake.¹⁰mwanja mbingu itikamulia kanaiboye amandi boka kwako, atanyo ardhi itikamulikiwa ipaplili. ¹¹nitikukema boka kunani ya ardhi na kunani ya kitombe kitombe ya kunani yanafaka nani ya nzabibu wayambe, mnani yamauta namnani namaa no ya ardhi mnani ya bandu wa mnani ya wanyama na mnani ya kazi yoti ya maboko gako.¹²na zerubabeli mwana wa Shelitieli na kuhani mkalo mwana wa yehozabaki, pamope na mabaki gabandu, wakati lilobe lya Nngwana nnongo wabe abile atikumtuma. na bandu bali agopa kuminyo ya Nngwana. ¹³Anyo Hagai, mjumbe wa Nngwana, atilo ngela ujumbe wa Nngwana kwa bandu na baya, '''Nibile pamope na wenga'-ale ngalitamko la Nngwana.¹⁴Nngwana apotui moyo wamkolo awo mko wa w yudahe zerubabeli mwana wa sheltieli, namoyo ya kuhani mkolo joshus mwana wa yehoza daki. na roho na moyo wa masalia ya bandu. Kiasi kwamba batienda pangakazi kunyumba Nngwana mnongo wa banajeshi, mnongo habo. ¹⁵Lichoba lashiriki na mwei wasita katika mwaka wa naibele wa utawala wa mfalme Dario.

¹Kati ya mwei wa saba lichoba laishirini najimo ya mwei, lineno la Nngwana laichile kwaluboko lwa nabii Hagai, nabaya, ²Longela na gavana wamkowa wa yudati zelubabeli mwana wa Sheltieli, nakwa kuhani gavana yehozadaki, na kwamapapya gabadu. Ubabakie,³nyai ywaigalile kali yinu ywaibweni ubola wa nyumba ya kwanza? Namubona buli kwa mbea mbeno? nyo mana chochotili mminyo ginu? ⁴nyonyo, mube adali, zerubabeli - ale ngalitanko la Nngwana - Naube hodali, Naube gavana Joshua mwana wa Yelozadaki, mubehodani, mwenga mwa bandu ba nchini - Ale ngali tamko la Nngwana wa banajeshi. ⁵Obelyana na ahadi lalibele muli aga no lanili pangite namwenga pomubo kite msli naloho yango yayemi kitile kati yinu, kana mukopege⁶Kwapanga Nngwana wa bana jeshi abaya mnyonyo; palipite pachuna Nipatikia mbingu na dunia, mubahali na munichikavu. ⁷Nanipatika kila litaifa, kila litaifa lipaleta kilebe yasamani kwango, Natwelea nyumba yeno ya utukufu, abaya Nngwana wa bana jeshi.⁸Dhahabu ya na fedha ni yango ale ngali tamko la Nngwana wa banajeshi ⁹utukufu wa nyumba aye upabaa vizuli zaidi ya utukufu zaidi ya nyumba ya kwanza: abayaNngwana wa majeshi, Nanipaa pe usalama sehemu yeyeno alengali tanko la Nngwana wa banajeshi.¹⁰Kati yalichoba la ishilini na mcheche mwei wa sita, mwaka wanaibele wa tawala wa dalio, liko ela Nngwana lamwichilile nabii againa baya ¹¹''Nngwana wa majeshi abaya mnyanya. Umnokie kuhani nusu sheria, na baya. ¹²Mana mndu apotwile mnyama yapeilwe na Nngwana katika upinde gamavazi gake. mana upinde upakamwa umkate au mchuchi, mvinyo au maula, au chakulia chenge, je chakulyacho upalia utafiti kitakatifu? '' Kuhani ayangile atibaya, ''mndopo''¹³afu agai atibaya'' kati mundu kwaajili ya kukamwa maiti nakunywa ilebe yeno, boti beweza panga achapu?'' Kuhani atibibu nabaya, ''elo, walitaifa libi'', ¹⁴Kwayo hagai ati yangwa Nabaya,'' pamope na gano bandu napamope litaifa lannonge yango gano agaba ya Nngwana - hapa kila kilebe kuyomwike kwaluboko lwake: walicho toa haki kuwa kisafi chako, kichapu.¹⁵Kaiyo ufikilie boka leno lichoba lalene na yanchogo, kabla hataliwe linda bekelwa li muliwe lenge muliekalu la Nngwana, ¹⁶yabile buli kwani? kila mtu paichile pakilengo ishilini vya nafaka, kombe yabile ilengo komi bali waichile na waichile teka divai ya ilengo hamsini kumbe walelikwe ilengo ishilini bai. ¹⁷Nati wakanikia mwenga Nakaziyinu yama boko yinu kwalidowa yalikoga, ilamuna libuyanganwali, abaya Nngwana¹⁸Tafakali lichoba leno Nawendelya, boka lichoba leno boka lichoba laishilini na nne katika mwa wasita, bokalichoba lelo msingi wa liekala la Nngwana bekelwa. Tafakali hayo. ¹⁹Je, balo kuna mimbeyu katika gala? mzabibu mkongo wa mtini, komamaga na mkongo wa mzeituni inda pamnbikalili, ila boka chichoba laleno nilwa kwaba like.²⁰''Kae likoe la Nngwana lichile kwa mala yeneibele kwa haghai lichoba lencheche kati ya mwei wa baike. ²¹Ube na mkolo, wa mkowa yuda zelubabeli umbakie, Nipatikia mbingu na dunia. ²²Nipujumuya kilengo cha mfalme naalabia mngupu ya mfalme za kimataifa. Nipatomboya amagali na waobokao, falas na wa obokao falas apatomboka, kila yumo kwa mwanja ya upanga wa alongo bake²³Lichoba halyo - anyo ngabaya Nngwana wa banajeshi Nipakutola wenga zerubnabeli mwana wa sheltieli, mwana mtumishi wango - Nyoo Nngwana ngabaya. '' lilwa kutuma kati lupete ya muhuli wa ngo, kwa sababu ninga nganaku. chawile'', abaya Nngwana wamajeshi.

¹Katika mwei wana cheche mwaka wene bli wa tawala kwake Dario, likoe la Yahwe lamwichili nnondoli zecharia, mwana wa Berekia mwana wa ido baya, ²Yahwe abile na nyongo muno usu tate binu,'' ³Uwabakie Yahwe wa majeshi abaya nya, Munibuyangani', na nenga na muyanganiya mwenga, abaya Yahwe wa majeshi.⁴Kana nibe kati tate binu ambabo hapo [ hamani alondolii, balikuabakiya kabakoya Yahwe wa majeshi abaya nya: Ngalambuke buka katika ndela yinu ya ubaya na matendo ginu mabaya,'' lakini bawechike lii kuniyua wala kunyali abaya Yahwe. ⁵Babile kwako tate binu? Na alondolii, buli babile po wakati woti? ⁶Lakini makoe gangu na ganinagile ganinazimise atumwa bangu alondolii, buli ghapatikelii tate binu? kwa hiyo batitubu na baya, kati Nnungu wa majeshi lyakusudile panga kwa kadili ya istahi ndela na matendo gitu nga chapangite.⁷Katika lichuba lya ishirini na cheche ya mwei wa kumii na moja nga mwei wa shebati, mwaka wene bili wa utawala wa Dario, likoe la Yahwe lamwichili nnondolii Zekaria mwana wa Berekia mwana wa Ido, abayite, ⁸Ni bweni wakati wa kiloo, na kingaa, mundu abile aubwike farasi nkele, naye abile katika mikongo ya mihadasi yahibile mmende, na nchughu yake kwa bile farasi nkele, farasi wa kiligu, na farasi nwu.'' ⁹Natilokia 'Ngwana hayii ilee gani? malaika alongei na ninga anibakie, 'Nakuelekeza ilee'' ni kilii gani''¹⁰Kisha mundu ywa yimii kati ya mikongo ya mihadasi nga yangwa na baya, Haba nga tumite Nnungu tindiyaa dunia yoti''. ¹¹Banyangwii malaika wa Nnungu ywabile ayimii pakati ya mikongo ya mihadasi na kumakiga, Tubile katulindiya duniani poti, linga, dunia yoti itamii na tulia''¹²Nga malaika wa Nnungu payangwa na baya, Nnungu wa majeshi hata pakubawa auboniyakia Yerusalem na ilambo ya Yuda ambayo yaiteswile na dhurumiwa miyaka yii sabini? ¹³Nnungu anayangwi malaika ywabile kabaya nanee kwa makoe mazuri ga faraja.¹⁴Kwa hiyo malaika ywabilell kalongela manenga, anibakiye, ukemee kwa lilobe Nnungu wa majeshi abaya, Nina bwiu kwa ajili ya Yerusalemu yaani sayuni kwa uchungu nkulu' ¹⁵Nanee nina nyongo usu mataifa gagaluliite kwa maana natikachilika pachini tu lakini bembe basababishe mazala mabaya.¹⁶Kwa hiyo Yahwe abaya nya. Nibuyangani Yerusaremu kwa kiya. Hivyo nyumba yangu yachengelwa ngati yake - abaya Yahwe wa majeshi kipimo. chanyoshwa juu ya Yerusalemu. ¹⁷Ukeme kai ubaye Yahwe wa majeshi. ilambo yangu kwa mara yingii yatwilya uzuri na Yahwe aifariji kei sayuni na kuichawa Yerusalemu kwa yingii kae.''¹⁸Kisha nakakatwiye minyo na bona ipembe ncheche. ¹⁹Nalongei na malaika ywabayite nanee, Hayii nga ilee gani? Aniyangwii ayii nga ipembe yasababisha tawanyika Yuda, Israeli na Yerusalemu.''²⁰Kishaa Yahwe anilayite mafundi bazuri ncheche. ²¹Nabayite bandu ba baicha panga namani? Ayangwi na baya Ayiinga ipembe yaitawanya Yuda na mtupu mundu ywaweche kakatuya mtwe weke lakini bandu ba bandaicha kuibuya kuitaikwa pae ipembe ya mataifa yaikakatwiye ngupu yabe kinyume cha nchi ya Yuda na kusambaza.

¹Kishai na kakatwiye minyo ghangu nabona mundu abile na timazi muluboko lwake. ²Nanokiye, uyenda kwake? Anibakiye kuulinga Yerusalemu linga tanga upana na ulacho wake.³Nga malaika ywabile kalongela nanee abui na malaika ywingi hayihi kwembana nakwe. ⁴Malaika wena bilee amakiye, Yenda ulongele na yulo muchembe umakiye, 'Yerusalem wabaa bila ukuta kwa sababuu ya wingii wa bandu na inyama ngati yake. ⁵Kwa maanaaa Yahwe abaya, Nabaa nnendeli wake, na napanga utukufu pakati yake.⁶Mmutuke' munutuke' mmutuke buka kilambo cha kaskazini - abaya Yahwe kwa maana nitikuapalagana kati nchunga nchembe ya kunani' - abaya Yahwe. ⁷Mmutuke sayuni haraka' mwenga mwantama na mwinja Babeli' abaya Yahwe.⁸Kwa maana bada ya Yahwe wa majeshi kunieshimu anibehi kichughu na mataifa gagatekite kwani ywaa kunywa akunywa ikope ya lio la Nnungu, baada ya Yahwe panga nya atibaya. ⁹Nenga namwene natika tika luboko lwangu kinani yabe, na bembe bapanga mateka kwa abanda babe, Nga mwatanga kwamba Yahwe wa majeshi atikunituma.¹⁰Uyimbe kwa pulaa mwinja sayuni kwa maana nenga na mwene natama nawee, abaya Yahwe. ¹¹Mataifa makuluu gaungana na Yahwe lichuba lyo, Namwe mwabaa bandu bangu, kwa kuwa natama kati Yinu, namwe mwatanga kuwa Yahwe wa majeshi anitumite kwenu.¹²Kwa maana Yahwe, aimiliki Yuda kati milki yake alali katika kilambo kitakatifu na kwa mara yingi kai auchawa Yerusalemu kwa ajili yake mwene. ¹³Mutameeliki nnungi ya Yahwe, mwenga mwa boti bene yiga, maana akakatwike buka maali patakati pake.

¹Kisha Yahwe anilangii Yoshua kuhani nkuluu ayimii nnungu ya malaika wa Yahwe na shetani ayimii luboka lwake lwa nkiya kunchitakya kwa ajili ya chambi. ²Malaika wa Yahwe aniakiye shetani, Yahwe na akubendii, Yahwe,, ywaauchawi, Yerusalemu, akubendii, '' buli achii kinga li chakipiilwe kumwoto''. ³Yoshua abile na ngubo chapu payimii nnungi ya malaika.⁴Malaika abakiye babayimi nnungi yake, mmumule ayo ngubo chapu'' kisha amakiye Yoshua, linga '' niubuyite kulau wako na na kuwalika ngubo safi'' ⁵Haya mungwali kilemba safi mutwee' Hivyo babeli kilemba safi patwee wa Yoshua na nakungwalika ngubo safi wakati malaika wa Yahwe ayimii pambwega.⁶Kisha malaika wa Yahwe anagii Yoshua na baya. ⁷Yahwe wa majeshi abaya nya. mana watyanga katika ndila yangu na tunza amri yangu nga ywaisimamia nyumba yangu na lindela lua lwangu, kwa maana na kuhusu yenda na buka kati ya babayima nnungi yangu.⁸Wenga Yoshua kuhani mkulu na aino babaishi nawenga, mupikani. Bandu baa nga ishara, kwa kuwa nenga namwene nankakati ya ntumishi wangu ywakemelwa tawi. ⁹Mulilinge liwe lamilibikite nnungi ya Yoshua kuina minyo saba kunani ya liwe alee limo, nanee naandika makoe panani yake abaya Yahwe wa majeshi nenga na buya chami katika kilambo chei kwa lichuba limo.¹⁰Katika lichuba lyo kila mundu ankoka jirani yake tama pai ya mzabibu na mtini wake' abaya Yahwe wa majeshi.

¹Nga malaika ywabile kalongela nanee agalambwike na kuniyumuya kati mundu ywayumuywa mulugono. ²Anilokiye, ''Ubona namani? Niabayite, ''Nibona kinara cha taa kitengenizwe kwa zaabu chika, na bakuli kunani yake kina taa saba. kunani yake na mirija kwa umo kwa kila taa. ³Bwega yake kuina mizeituni ibili, umo upande wa mmalyo na wengii wa Nkiya.''⁴Kisha natikunnokia kai na malaika ywalongei nanee,' mambo ga yanamaa gani, mngwana wangu? ⁵Na ywembe aniyangwi na baya, utangitelii makoe ga gamaanisha namani? Nabayite elo tangitelii ngwana wangu''⁶Nyo ambakiye, ''Alee nga likoe la Yahwe kwa Zerubabeli: lalibaya sio kwa uwecho wala kwa ngupu, Lakini roo wanguu, abaya Yahwa wa majeshi. ⁷U namani wenga kitumbii kilacho? Nnungi ya Zerubabeli wabaa ubota naywembe abuya liwe la kunani kwa nduli ya Neema kwake.''⁸Likoe la Yahwe latikunihichilya na baya. ⁹Maboko ga Zerubabeli ibikite misingii ya nyumba ayii yaiyomwo. Nga tanga kuwa Yahwe wa majeshi atikunituma kwinu. ¹⁰Ni ywako ywachalau machuba ga makoe machunu? Bandu ba babona liwe la lingya mmoko ya Zerubabeli na bembe ba pulaika [ Taa sabaa ngaminyo ga Yahwe gagatindia duniani mwoti]'' ¹¹Nga paminokiye malaika mizaituni hiyii ibeli yaiyima upande wa nkiya na mmalyo wa kinara cha taa nga namani?¹²Nalokiye kwa mara yingi kai, haya tambii ibili ga mizaituni pambwega ya mirija ibili ya dhahabu yabi na mauta ga dhahabu gagatiririta buka nkati yake.? ¹³Na ywembe ambakiye, '' Uitangiteli ilee yee nganamani?'' Na nenga nabayite '' Ndangiteli ngwana wangu¹⁴Abayite, ''Abanga bana ba mauta mabigii ga mizituni babayima nnungi ya ngwana wa lunia yoti.

¹Kisha natigalambuka na kakatuya minyo gangu, nanee na bwene, linga gombo lalighuloka. ²Malaika anilokiye, ''Ubona namani? '' Nayangwi, ''alibona gombo lalighuluka, ulacho wake dhiraa ishirirni upana wake dhiraa kumii.''³Nga pabanibakiye, ''Ayii nga laana yaiyenda kunani ya kuminyo ya kilambo yoti, kwani tangu na mbiambi kila mwii abuyelwa linganana na mwlibayilwa upande wingii, kwa kadili ya makoe gake. ⁴Nalituma'', abaya Yahwe wa majeshi nyo yajingya munyumba ya mwii na munyumba ya ywa lapa kwa ubuchii kwa lina lyonga laigala mu nyumba yake na teketezwa mbao na maliwe gake.''⁵Nga malaika ywabile kabaya nanee payihi panja nakunibakiya, ukakatuye minyo gako ubone chakihicha''. ⁶Natibaya Achi nga namani?'' Abayite, Achi kitundu cha kibile na yaitwilya, Awo nga ulau wabe katika kilambo choti.'' ⁷Kisha kiwikilyo cha risasi watikakatuliwa buka nkati ya kitundu na mwabii na mnwawa pai yake atamii ngati yake.⁸Malaika abayite, Awo ngaulau'' na antaikwi kai Kitundu, na ghuloya kiwekilyo cha risasi pa niyango wake. ⁹Panikakatwiye minyo nabweni alwawa abeli kabaicha kwangu, na nchunga wabile nngati na mapapayo gabe babile na mapapayo kati mapapayo ga korongo. Bakakatwiyw kitundu kati ya kunani na pae.¹⁰Nyo nanokiye malaika ywabaite nanee, Bapeleka kwaku kitundu?. ¹¹Anibakiye, Bayenda changya hekalu katika kilambo cha shinari kwa ajili yakee, hekalu paipabaa tayari, kitundu chabikilwa pene msingi waundaliwe kwa ajili ya yake.

¹Kisha natigalambuka na kakatuya minyo na nabweni ibandawazi ncheche ya farasi kabaicha buka kati ya itumbi ibeli, na itumbi yoo yabii itengenizwile kwa shaba. ²Kibandawazi cha kwanza chabii na farasi akele, kibandawazi chene bilee chabii na farasi apili, kibandawa chene tatu cha bii na farasi hauu, na ³kibandawa chancheche chabii na farasi ba kiligu. ⁴Nyo nanokiye malaika ywabayite nane, ''Ilee gani lyee mngwana wangu?⁵Malaika ayangwii na kunibakiya, Ayii nga nchunga ncheche ya kunani yaiyima nnungi ya Ngwana dunia yoti. ⁶Lene farasi apili liyenda kilambo cha kaskazini, farasi ahuu bayenda kilambo cha maghalibi na farasi ba kiligu bayenda kilambo cha kusini.''⁷Farasi aba bene ngupu babui na bandapala yenda na tindiya kunani ya dunia yoti. ⁸Kisha anikemite na kunibakiya, linga balo babayenda kilambo cha kaskazini baituliza roho yangu panani ya kilambo choo''⁹Hivyo likoe la Yahwe lalmichilile baya. ¹⁰Tola sadaka buka kwa babahamililwe buka kwa Helidai, tobiya na yedaya lino uyende na kuipeleka katika nyumba ya Yosia mwana wa Zefania ywabukite Babeli. ¹¹Kae utole mbanje na dhaabu upange taji na ungwalike katika mtwee wa Yoshua mwana wa Yohosadaki kuhani nkulu.¹²Ulongele nakwe na ubaye Yahwe wa majeshi, abaya nya: mundu yuu lina lake lutambi' Na ywembe abaa pabaa na kisha achenga hekalu la Yahwe. ¹³Nga ywachenga hekalu la Yahwe na ywembe akakatuya utukufu wake kisha atama na tawal katika kitegu chake cha enzi. Apanga kuhani kunani ya kitegu cha enzi na ufahamu wa amani wabaa kati ya yoti ibilee.¹⁴Taji yabikilwa hekaluni mwa Yahwe heshima ya Heldai, Tobiya na Yedaya na kati kumbumbu ya ukarimu wa mwana wa Zefania. ¹⁵Nga pabahibite bapaicha na chenga hekalu la Yahwe, nya mwatanga kuwa Yahwe wa majeshi alikunituma kwinu, kwani manaibii kweli mwandakuipika niya lilobe la Yahwe Nnungu winu alii lapangilwa''

¹Mwaka wene cheche wa utawala Dario lichuba lene cheche la mwei wa kislau [ ambao ni mwei wa tisa ] likoe la Yahwe latikumwichilya zekaria baya. ²Bandu ba Betheli bantumite shareza Regemu Meleki na bandu babe luba nnungi ya kuminyo ya Yahwe. ³Balongei na makuhani bababile katika nyumba ya Yahwe wa majeshi na kwa alondolii, nabaya, Buli tulombole katik mwei wa tano kwa ndila ya punga, kati chanipangite miaka yanambone ujee?.⁴Nga likoe la Yahwe wa majeshi palimichilile baya. ⁵Longela na bandu boti ba kilambo na makuhani uwabakiye pantabite na lombola katika mwei watano na wa saba katika miyaka ayee sabini, buli kweli mwatabite kwa ajili yangu? ⁶Na pamilile na nywa, Mwalileli na nywa kwa ajili yinu mwabene? ⁷Buli agaa makoe gabayiteli yahwe kwa mikano ya alondolii ba chamani. pamilee bado katama Yerusalemu na milema ya bwegabwea yene mafanikio na yatamii Negebu, na upande wa magalibi paii ya itumbi?⁸Likoe la Yahwe lamwichili zekaria baya, ⁹Yahwe wa majeshi abaya nya, Muhukumu kwa kwa haki, uaminifu wa lilagano, na lehema. kila mundu apangii nya nnunawe. ¹⁰Usu ywa wilikwe na bangali tati na manu ningenii na masikini kanaunyanyase, kanabee kati yinu ywapanga mazala gogoti usu ywingii mmiyoo inu.¹¹Lakini bagakangamiye mapamba gabe na ba jalilii. Baibite machikilo gabe linga kanayue. ¹²Bapangite mioyo yabe kuwa miwonopau kati liwe linga kana bayue sheria au likoe la Yahwe wa majeshi. Apelike ujumbe kwa bandu wakati chamani kwa Roho wake, kwa mikano ya alondolii, lakini bandu bayuinelii, nyo Yahwe wa majeshi atikuwa kachilikia sana.¹³Hata paakemite bafuhineli. Nyanyalo nyalo'' abaya Yahwe wa majeshi banikema lakini naapika niyalii. ¹⁴Kwa maana mba kubatawanya kwa nchunga wa nchela katika mataifa goti ambago bana ga bonalii, na baada yabe kilambo chapanga wazi kuwa ntupu ata yumo ywapala pita au tama katika acho kilambo chabe yai nogelilell panga ipwaikali.

¹Likoe la Yahwe wa majeshi laniichilile baya. ²Yahwe, wa majeshi abaya nya, Ninaa uzuni kwa ajili ya sayuni kwa bwiu mkuluu na nenda lumiya kwa nyongo yana mbone . ³Yahwe wa majeshi abaya nya Naibuya nganiya sayuni nanee natamaa pakati ya Yerusalemu, kwa kuwa Yerusalemu yake melwa kilambo cha kweli na kitumbi cha Yahwe wa majeshi chakemelwa kitumbi kitakatifu.⁴Yahwe wa majeshi abaya nya: kwa mara yingii kai mwabaa na agoi katika mitaa ya Yerusalemu, na kila mundu apala lukongocho mulu boko lwake kwa vile abile ngoi. ⁵Pia mitaa ya kilambo yatwilya na anchembe alalume na alwawa babanganda.⁶Yahwe wa majeshi abaya nya: manaibie lijambo libonekana liwezachekanali pia paminyo yangu? abaya Yahwe.. ⁷Yahwa wa majeshi abaya nya. Linga, mbile tayari kuwa kombwa bandu bangu buka kilambo chaliimbuka na kwalilibika lichuba'. ⁸Kwa maana naabuya ngimiya kai, nabembe baishi ngati ya Yerusalemu, nyo babaa Nnungu wabe katika kweli na utazutifu.''⁹Yahwe wa majeshi abaya nya: mwenga mwamuendelea yua makoe gagalogalo yagapitike katika mikano ya alondolii nsingi wa nyumba yangu, Yahwe wa majeshi mwiyei ngupu maboko ginu linga hekalu lichengelwe. ¹⁰Kwani kabla ya machuba go ntopu mazao gagakusanyilwe na yoyote ngati yake, pabilelii na faida siyo kwa mundu hata inyamaa na pabileli na amani buka kwa adui kwa kila ywayihi au icha. Napangite kila mundu abee kinyume na nnyine.¹¹Lakini nambiambi yapangalii kati palongoi, nabaa pamope na masalia ga bandu baa abaya Yahwe wa majeshi. ¹²Kwani mbeyu ya amani yapandilwa; mzabibu walikola wapiya matunda gake na kilambo cha piya mazao gake. kunani kwa umande, kwa maana naapea bandu babaigalile panga miliki aga goti.¹³Wabii mfano laana kwa lmataifa gengi, mwena mwa nyumba ya Yuda na nyumba Israeli. Hivyo na nkombwa mwenga mwaba baraka. kananyogope, haya maboko ginu mugayei ngupu. ¹⁴Kwa maana Yahwe wa majeshi abaya nya: kati mwani pangite kuwangiya mabaya mababu binu pabanichokozike nyongo yangu abaya Yahwa wa majeshi na wala najutitelii. ¹⁵Ngapanipala kusudya kuupangya mema kai Yerusalemu na nyumba ya Yuda katika machuba gaa' kana muyogope'¹⁶Aga nga mambo gampalikwa panga, mkabaye kweli, kila mundu na jirani yake. Muhuku kwa haki sawa na amani katika milyango yinu. ¹⁷Na kana abee miongoni mwinu ywa kusudil ulau mioyo wake usu jirani yake, wala utilw na ilapo ya ubuchu, kwani haga goti nga makoe ganigachukia abaya Yahwe''¹⁸Kisha likoe la Yahwe wa majeshi latikumiichilya baya, ¹⁹Yahwe wa majeshi abaya nya, mitabo ya mwei wene cheche, mwei wa tano, mwei saba na mwei kumii yabaa wakati ya pulaaya kila aina, kwa nyumba ya Yuda, kwa hiyo mupende kweli amani.''²⁰Yahwe wa majeshi abaya nya, Bandu baicha kai, hata babatama ilambo yingi. ²¹Bandu ba kilambo chimo bayenda kilambo chingi na baya, Haya buke haraka nnungi ya Yahwe tukalube na kumpala Yahwe wa majeshi twenga twabene twandayenda pia. ²²Bandu baingi na mataifa gene ngupu gaicha kumpala Yahwe wa majeshi akwo Yerusalemu na lubaa upendeleo kwa Yahwe.²³Yahwe wa majeshi abaya nya.katika machuba ago bandu kumi buka kila luga na taifa bakamwa mapelela ga kanju yabe na baya, Haya twenga na twe twayenda pamope namwe kwani tuyuine kwani kwamba Nnungu abile pamope na mwee''

¹Alii nga lamko la likoe la Yahwe usu kilambo cha Hadraki na Damesiki kwa maana lio la yahwe libii kunani ya banadamu boti, na kunani ya makabila goti ga Israeli. ²Azimio lee Kai liusu, Hamathi, yaipakana na Damesiki, na liusu Tiro na sidoni, ingawa baelevu muno.³Tiro ichengii ngome na lundika mbanje kati lwokumbi na dhaabu safi kati matope mumitaa. ⁴Linga Ngwana ampokonywa na alibu, ngupu yake kunani ya bahari, kwa hiyo anteketeza kwa mwoto.⁵Ashikeloni abona na yogopa, Gaza pia alendema muno, Ekroni, tumaini lyake nalitika, mfalme aangamizwa tumbulya Gaza, na Ashikeloni yapangalii na bandu kai, ⁶Ageni bapanga makao yabe katika Ashidodi, nanee nakiboya kiburi cha wafilisti. ⁷Kwani na boya damu yabe katika mikamo yabe na machukizo gabe buka kati ya mino. yabe. Ndipo bapa panga maigalyo ga Nnungu witu kati lukolo katika Yuda na ekroni apanga kati wayebusi.⁸Nabika kambi tindia kilambo changu kinyume cha majeshi ga adui hata ntupu ywaweza pitaa nngati yake kai, kwani ntupu ywatesa ywaipitya kai kwa kuwa nambiambi nalinga kilambo changu kwa minyo gangu na mwene.⁹Kumbwa nduti kwa pula , wenga mwenja sayuni. kumbwa nduti kwa shangwe, wenga mwinja Yerusalemu, linga mfalme wako andaicha kwako pamope na uadilifu na kukukombwa. kwanye nyejevu, aubwike mbunda, mwanimbunda. ¹⁰Nga panipalabuya kindaawazi buka Efraimu na farasi buka Yerusalemu, na upendo wabuyilwa katika vita, kwani abaya amani kwa mataifa. na utawala wake wabaa buka bahari hata bahari, na buka katika libinde hadi mwisho dunia.'¹¹Lakini kwinu kwa sababu ya damu ya lilagano langu namwe, naabika atabilwa binu huru buka mulimbwa bila machi. ¹²Mmuyangane ngomeni, atabilwa ba matu. Hata lino nendabaya kwamba na abuyanga kiya mara ibili, kwani nipindike Yuda kati lupinde lwangu. ¹³Hata nilitwiliye podo langu pamope na Efraimu. Niti kubaka kanya bana binu, sayuni, kinyume cha bana binu Ugiriki, na akupangite wenga, sayuni, kati upungu wa shuja'.¹⁴Yahwe wa majeshi aapitya na michale yake ya kumbwa kati njai kwa maana Yahwe Ngwana wangu akumbwa litumba haya aendelea pamope na dhorubga ba buka Temani. ¹⁵Yahwe wa majeshi aakengya nabo bararua na kugashi maliwe ga ngumbewe. Nga bap nywa na kumbwa nduti kati mundu ywa labile wimbii, nabo baatwiya wimbii kati mabakuri, kati mbembe ya madhabahu.¹⁶Nyo Yahwe Nnungu wabe akombwa lichuba lyo, babaa kati likundi la ngondolo lali na bandu bake kwani babaa mapambo ga taji , gagakakatulilwe kunani ya kilambo chake. ¹⁷Jinsi gani bapapanga azuri na arembo. achembe bastawi kunani ya nafaka na bikra kunani ya lilowa lalinoga.

¹Mulobehe yohwe hula wakati wakipepwe Yahwe ywapapa hula wa njahi - naywe panga hula hanyehe kwa kila yumoho na mahakapi mmende. ²Kwani hinyao ya bene nyumba hibaya hubochoho, aganga babaya hubochoho,, babaya lota kwa ubochoho na pia faraja kanguli kilebehe, nyoho banda hobaha kati ngondo loho na banda lumihaya kwa sababu ndopo ho mchungaji.³Nyongo yangu yanda wakaha husu wachungaji ni mabeberu - viongozi - banipola kuwahozibu Yahwe wa majeshi hapakuwa hudumia kae ngondoloho bake, Nyumba ya Yuda, na kuwapanga kama farasi bake ba vita.⁴Boka kwabe lahapita liwe likoloho lapabwega boka kwabehe chapita kigingi cha hema. boka kwabe lahapita lupinde wa vita boka kwabe bahicho viongozi boti kwa pamope. ⁵Banganya kati mashujaa babalibata maadui babe katika matope ya muhita vitani, bapanga vita kwa mahana yahwe yu pamope na yumbehe Maboho bapaku wahahibisha wahoboka farasi wa vitaha.⁶Nayelya ngupuhu nyumba ya yuda na yeya ngupuhu nyumba ya Yusufu, kwani na buyanga ania na hurumiya bapanga kati na bohite lihi, kabe nengaho ni yahwe Nnungu babe, nane na yeketya. ⁷Mgahe Efraimu, atapanga kama shujaha, namihoyo yabe yapurahika kati kwa wimbi, banabake ba bonu nupulahika mioyo yabe yani pulahikiya.⁸Moyoyotya ka kusanya, kwani na kombwa, na bembe hapanga wakoloho kati chababile potumbu, ⁹Na hobwike kati ya bandu, lakini bahani kumbokya katika kilambo cha kulipe, nyoho bembe na bana babe batama na buyangano. ¹⁰Kwa maana na buyanganiya boka kilambo ya misri na bakusanya boka Ashuru. Mahaleta katika kilambo cha Gileadi na Lebanoni mpaka pipona panga mtopoho nafasi kahe kwahaji yabe.¹¹Nahapitaha katika bahari ya mateso yabe, nagakobwaa mawimbi ya bahari yabe na nayomeya lope lwote vya mile. Utukufu wa Ashuru wahuluywa pahe, na kakola ya misri ya yendaa kulipahu boka kwa wamisri. ¹²Nayeya ngupuhu boka kwa na mwene, nabembehe batyanga katika lina lyangu abaya yahwe.

¹Huhiyowe milango yakoho, ee lebanoni, lenga mwoto hiteketeze mielezi yako. ²Mulombole mwenga mikongo yamisonobari, kwani mierezi iti tinika, chakibile cha fahari kiteketizwe mulomboke, enyi mialoni ya Bashani, kwani mwitu wene ngupuhu bati kuweleha. ³Bachunguji bakobwa ndotihi. kwakuwa lumbilwa kwabe huwalibilwe lilobe la unguluma la mwana himbaha kwakuwa kibulihi libendehe Yordani huwalibilwe.⁴Nyoho kabaya yahwe Nnungu bangu, '' milichunge likundi la ngondoloha la libile tayali chinywa, ⁵[Wandakuwapema na kuwachijwa bilo yu kuhadhibu, nabo babapemelwa ubaya, Alumbilwe yahwe. nitaji like kwa mahana bachungaji baba panga kachi kwa wenye ngondoloho bahulumie lihi ] ⁶Kwa maana hiyoo nahurumiali benyeji ba kilambo nyanya kacha bahite yahwe linga na mwene nibile tayali kumueleza kila mundu katika luboko wa jirani. yake na katika luboko la mfalme bake, naboho bakihalibu kilamboho namtopoho ata yumo ni pola kumkombuwa katika moboko gabe.⁷''Nyoho nabibi mchungaji wa ngondoloho baba amulilwe chiajilwa, baba shughulikia nondoloho. Natweti bakola hibele, bakola jimo nahikemite ''Neema'' nayengehe nilikemite ''Umoja.'' kwandela hayehe nachungite ngondoloho. ⁸Ngati ya mwihi humoho no hangamize wachungaji hitatu, kwamaana mavumilihe lihi kaho, bembehe bati kunichukia. ⁹Ngaa mpawabakie wamiliki, '' nahapanalihi kazi kama mchunaji binu kahe. wangondoloho baba waha na wawehe,ngondoloho baba angamizwa na baangamizwe. Na ngondoloho babahigalile balye nyama ya jirani yake''¹⁰Nyoho nihitweli bakola yanguhu, '' Neema'' naliitekai ni tekwani lilagano nali lipangite na makabila yangu botehe. ¹¹Katika mwehi wa lilagano natitekwanike, nabalo baba shughuliko na ngongoloho nababile kabanilinga batangite kwambaha yahwe habaya. ¹²Mabakiha, '' manahibi andakuwapendeza ho, munilepehe mshahala bangu mana nyoli, kana mpango Nyoho hambehi mshahala bangu - hipande thelathini ya mbanje.¹³Kahe Yahwe ambakiha, '' bekaha mbanjehe, katika hokiba, thamanihi nzuri ambayo batikupehi,'' Nyoho natweti hipande thelathini vya mbanje katika hakiba ngati ya nyumba ya Yahwe. ¹⁴hake natekwanike bakola yangu ya pili '' Umoja'' tekwana hulono kati ya Yuda na Israeli.¹⁵Yahwe anibakihe, ''kahe, hutolehe chombo cha mchungaji mpumbavu kwaajili yako wa mwene. ¹⁶Kwa maana linga, nibile tayali kummeka mchungaji katika kilambo. halinga ngondoloha ba hangamiya, hapala ngondolo baba hobaha, walaha kuwaponya ngondoloho baba chepia. halisha ngondoloho bene alya, lakini alya ngondoloho babanenipehe noye hahapuwana kwato yabe.¹⁷Ole kwa wachungaji babapwahika lihi babalileka kundi la ngondoloho upanga huhiche dhidi ya luboko bake na liyo lyake la mmalyo, luboko bake na huyomehe na liyo lyake la mmalyo lipofuke.

¹Ate ngatyalogei Yahwe kwa Israeli Ngwana kabaya, jwipangite kunani nabeka kibuno cha dunia, jwaiumbite roho ya mundu nkati yake. ²''Lenga, nalowa kwipanga cha kiyongo ya bandu bote babayugutike. Yalowa panga nyongo ata kwa Yuda, wakati waoyenda Yerusalemu. ³Kwa masoba, ngo nalowakwipanga Yerusalemu panga liwe linatopa kwa bandu balo baa olongo be bote. kila jwalowa paya kulikatuya liwe lyoo ailumiya sana, na mataifa yoti ga duniyani balowa kumbolya kichongo cha nnema wo.⁴Kwa masoba goo abaya Yahwe na mputa kila farasi kwo sanalana kilanw oboka farasi kwa kililalo. Nalowa kwilinga nyumba ya yuda kwa kwipendelea nanenga na lowa kwakobwa kwa upofu wa majeshi. ⁵Nga - atawala ba Yuda, balowa kwibaya mumwoyo wabe, 'Babatama Yerusalemu ga ngupu, yiti kwa - mwanza ya Yahwe wa majeshi, Nnongo, wabe.⁶Kwa - wakati oo nalowakwapanga atawala ba Yuda, panga kati ibega ya mwoto mumikongo na kati malini ga mwoto muyakulya yaiyema, kwa - mwanja ya tiniya bandu bote bababikaribu ku upande wabe wa kumalyo na lyankeya. Yerusalemu atama pandu, pake kae.⁷Yahwe ailopwa hema ya Yuda wete lenga panga utikufu wa nyumba ya Daudi na utukuf wa balo babatama Yerusalemu, yazidi kwa semu yaigalile ya Yuda. ⁸kwa - wakati woo Yahwe alowapanga ntetezi wa babatama Yerusalemu, na masoba goo bababile atamwe kati yabe balowapanga, kati Daudi, mu nyumba ya Daudi alowa baa kati Nnongo, kati malaika ba Yahwe nnonge yake. '' ⁹Yalowa panga, panga nalowa, kwa alabiya mataifa gote gagaisa kisogo ya Yerusalemu.¹⁰Lakini napengana roho ya uluma na kwilobya nyumba ya Daudi na babatama Yerusalemu, kwaiyo bani lola nenga, baba mwomite kwa kwaa, balowa kunilobya kwa uchungu sana kati jwa kokolekya wo cha tantebake baba mmelike. ¹¹Wakati woo maombolezo, ga kwoo Yerusalemu, gabaa, kati maombolezo ga Hadadi, Rimoni ku tambarare ya megido.¹²Nema wa omboleza, kila lukolo kichake. lukolo lwa nyumba ya ' Daudi lwaba, kichake na hakina yumbo babe balowa bakisabe kutatuwa alalome. ¹³Lukoko lwa nyumba ya Nathani lya bakisake na akina yumbo babe balowa baa kisabe na hakina sengo babe. Lukolo lwa - nyumba ya lawi lwabakisake na hakina ayumbo babe na babakisabe na akina sengo babe. Loko lo lwa washimei,'' lwa baa kisake na hakina yumbo babe na kisabe kutatu na hakina asengo babe. ¹⁴Kila lukolo lwati yomokya - kila lumo lwa baa kisaku na alwawa baba kisabe na kutaluna hakina asengo babe.

¹Kwa masoba goo libende tyalowa yongo le lya kwamwanja ya nyumba ya Daudi na benyeji ba Yerusalemu, kwa mwanza ya dhambina na uchapu wabe. ²Kwa masoba goo - alogela Yahwe wa majeshi panga nalowa boya aina ga inyago munema lengapanga kwenega kombo kelwe kae kae na lowakwa boya munema manabii bo bocho na roho yabe njapu.³Mene kwabana mundu jwojwote ayenda lya biya unabii, tate bake ao maobake batihimbwa balowa kumakiya, ' Ulamalii, mwanja ubayite uboso kwa lina lya yahwe, Nga akina maobababe leke balowa yoselwa pabatabiri.⁴kwa masoba goo kila nabii aibona oni maono gake papala piya unabii. ⁵Manabii baa bawala kwa ngobo ya singa, lenga kwa konga bandu. Mana kila yumo kabaya, Nena nabii li, nenge na nkulema, kwa mwanza bwee nga kazi yango boka mbile na muchembe. ⁶Ila mundu jwengu alowakumakiya, Mabai ga muluboko lyango ga namani? nembe ayangwa, nali kwilumiya, na baba bile munyumba ya mwigalyango''.⁷Lipanga likatuke lyene kunani ya mchungaji wango mundu jwayema karibu na nenga - nyo ngamwa longela Yahwe wa majeshi. ukobwe mchungaji, na kingandolo balowa talanganika'. kwa mwanja na galabwa luboko lwango kwa bana.⁸Bokapo yapanga munema wote aga ngalongela yahwe pana theluthi ibele yake yaboyelwa. Bandu bote babulalngilwa, thuluthi jimo tu ngaya igala. ⁹Naipeteya, yo itatu pamwoto na kugolwa kati mbanje mwaigoloyelwa, nalowakwa paya, kati dhahabu mwaipajilwa. Balowa kulikema linalyangu nanenga, nalowa kwayangwa haba bandu pango'' nabembe babaya, Yahwe ga Nnongo witu''.

¹Linga t ga Yahwe gunda icha wakati matuka ngumu pabagabagana pakatikati yinu. ²Kwa mwanja nalowa kugakusanya mataifa gote kichogo ya Yerusalemu kwa gondo na nnema bautoka. Nyumba yatolelwa na alwawa babakilwa. Nusu ya nnema balowakuteka, ila kumbukumbu ya bandu baiboyalii mjini.³Ila Yahwe alowabuka yo mpanga gondo kwa mataifa kati mwakobwa ilebe wakati wa gondo. ⁴Lisoba lyo mangolo gake gayema kunaniya kitombe Mizeitunia, waubile bwenga ya Yerusalemu upandewa kubwa mi kitombe chamizeituni wabaganika pakati kati ya kubwani na kundondi kulibende likolo sana kati ya nusu ya kitombe yabuyangana nchogo yenda kundondi na nusu yena kubwani.⁵Ngamwa butuka mulibende kati ya libende lya Yahwe, kati ya yo itombe yaika hata Azalii mwabutuka kati lisoba lyamwabu litele meko lya nnema masoba ga uza. mfalme wa Yuda. Nga Yahwe Nongo wango paisa na atakalifu bake bote.⁶Kwabalina bweya kwa lisoba lyoo, ila ntupo mbepo wala barafu. ⁷Lisoba lyo lisoba lya litangite Yahwe kichake, kwa bali na mutwakati wala kilo, kwani kitamwonyo wakati wa byeya. ⁸Wakatiwo masiegaga bile na bwoni gabutuka boka Yerusalemu. Nusu yaka gabutukya kagayenda kubahari ya kubwani na nusu bahari ya kundonda, akati wa kyukuna wakati wa mpenja.⁹Yahwe abaa mfalme wa dunia yote kwa wakati woo kwa baa na Yahwe, Nnongo yumo, na lina lyake lyakichake. ¹⁰Nnema wote wapanga kati Araba, tumbulya Geba mpaka Rimoni ya kubende kwa Yerusalemu. Na Yerusalemu yayendelya panga kunani. atama pandu pake mwene, buka kunianyo wa Benyamini hata mpa kuniango wa kwanza, hata kuniango wa pabwega, no buka munala wa Hananeli hata shinikigo lya mfalme. ¹¹Bandu, batama Yerusalemu na kwabali no bulagilwa kamili buka kwa Nnongo kwa kasabe. Yerusalemu. yaba salama.¹²Aye yaba tauni ambayo kachabe Yahwe alowa kwakobwa alongo bote babndu. babataukya juu ya Yerusalemu. Yega yabe yalowa bola atama na itei ayemi kwa lugolo lwake. Minyo gabe gabora mumapoyo gake na mululimi lwabe yabola mukano wabe. ¹³Masoba goo kilo yogopa sana boka kwa Yahwe yaba nembe. kila jumo alukamwa luboko lwenge lwalowa tondobala zaidi ya luboko lwa nyine.¹⁴Nembe Yuda akobwana na Yerusalemu. Amataifa bakumba utajiri wa mataifa gote gaba tindiyite - dhahabu, fedha, na ngobo safi yananchima. ¹⁵Tauni ya panga kwa kifarasi na nyumba, ngamia na mponda, na kila inyama, mu kambi yoo bakumbolwa kwa lyo lipingo.¹⁶Nabote babaigala kwa amataifa gaga bile kinyume oha Yerusalemu alowayenda mwaka kwa mwaka kunoba mfalme. Yahwe wa majeshi, nokamwa sikukuu ya ibanda. ¹⁷Yalowa ba mundu jwojwote buko kwa mataifa gote gate ga dunia bayenda lii Yerusalemu kunoba mfalme, Yahwe wa majeshi, galelo Yahwe aleta kwa ula. ¹⁸Namanaitei nnema wa misri bayendalii, ha bapatalili ula. Tauni buka kwa Yahwe yalowa kwasambulya mataifa gote gaga kana oboka yokwitunza sikukuu ya ibanda.¹⁹Aye yalowapanga adhabu ya misri na adhabu ya kila mataifa lyalikotwike oboka kwitunza sikukuu ya ibanda.²⁰Ilakwa wakati woo, likegele lya farasi lya longela, Mwitenge kwa sababu ya Yahwe,'' na makalai mu nyumba ya Yahwe, ''ya Yahwe bapanga kati mabakuli nnogeya madhabahu. ²¹Kwa mwanza kila kiteleko mu Yerusalemu na Yuda chalowa tengelwa kwa mwanja ya Yuhwe wa majeshi na kila yumo jwalowa leta sadaka alowa lya ngati yake no kuga pyuya. mtopo na mpanga biashara kae na mu nyumba ya Yahwe wa majeshi masoba goo.

¹Lilobe lya likowe lya Ngwana kwa Israeli kwa luboko lwa malaki. ²''Nakupendile, ''abaya Ngwana. ³ila undabaya, ''kwa namna gani mwawatupendile? Esau kwenda nnongowe Yakobo? abaya ngwana ''Na balo nikampenda Yakobo. Ila ninchukile Esau. niipangite ithombe yake panga . Ukiba na mupangite urithi wake panga pabatama mbweya jangwani''⁴Kati Edom abaya, ''tukhombilwe ila tulwabuya, na senga babalibiwe, ''Ngwana wa majeshi abaya nyingo, ''balwa sangu ila nilwakwithamboya pae, Naanalhome balwakwa kema 'Nnema wa uwopu, na bandu ambao ananyongo nabe milele,'' ⁵kwa minyo nginu mulwalola ili, mubaye, ''Ngwana ni mpendo mbele ya mipaka ya Israeli.''⁶mwana ayowe tate bake, na mmanda ayuwe Ngwana wake. mwana mbile nenga, natate, ikwakho ishima yangho? Na mwana nenga na Ngwana, ikwakho ishima yangho? Ngwana wa majeshi abaya nyinyo kwenu, makuani, mwamusalawa linalyangho. Ila unabaya, tulisalawe buli lina lyako? ⁷Kwapia mikati yaibile nakosolo mu mazabau ga ngho. Namubaya panga, 'tukusalawile kwa kitiwi? kwaho baya meza ya Ngwana isalaulilwe.⁸Mupiite salaka ya inyama ipofu, hayo sambili? na mwana kamupia itema na atamwe atamwe haya sambilii? mupeleke yeno kwa liwali, apakwayeketha au alwa kakatuya kumiyo ituu? abaya Ngwana wa majeshi. ⁹Na lelo mpataya Neema ya Nnungu, ili lelo abe mwema witu. ''Na aina gani ya salaka kwa sehemu inu, akakatuye kumiayo inu ? abaya Ngwana wa majeshi.¹⁰Akapangage na mundu ambae wha jigala ni yango wa hekalu, ili lelo kanabuhe na mto madhabuni bule ila nibilelii lasi na mwanga, ''Abaya Ngwana wa majeshi, ''naniyethia lii salaka yoyoti boka mmoko ginu. ¹¹Boka mboneka lisoba mpaka swikya lina lyango liba likholo pakatikati ya mataipwa, katika kila bandu uvumba ulwapita mu linalyangho, Nakae salaka sapi kwa mwanja una lyangho lyabile likholo muno katikati ya mataipwa,'' abaya Ngwana wa majeshi. ¹²'' Ila mwenga unda sapuya pamubaya meza ya Ngwana mundakuinajisi, na matunda gake, na sakulya sake zalaulika.¹³Na munga kae ubaya, likowe lino lindakutusokea, na mwenga munda kulisalawa, ''abaya Ngwana na wa majeshi. ''mukalebwiye sasalolikwe na ilulu ya mwitu au ilema au bababile atamwe, asogasa muleta panga salaka inu. bule munda wesa kuiyekitha ibe mmoke inuu?'' abaya Ngwana. ¹⁴Alaniwe whakonga, ambae whabile na kinyama kilhome. mulikundi lyake na kaidi kunipikia, ila balho, Nenga na Ngwana, ambae kwangaunga, kwa mwanja nenga na mfalme nkolo,'' abaya Ngwana wa majeshi, ''Na lina lyangho balwaliyogopa mu mataipwa''

¹Lelo, wenga mwamakuani, amuli yeno ni hinu. ²Mwana mwayowalii, na mwana mwalitolalii mu mwoyo winu na kumpaya utukupu kwa lina lyangho,'' abaya Ngwana wa majeshi ,boka hapo mbala tuma laana kwinu, na mlwalani baraka inu. ukweli nalanile, tayali, kwa mwanja unabhekalii shelia yangho pamwoyo.³Lola, nilwakibandia kizazi sako, na mbala pakaya mai kunani ya kununyo gako, mai ga zabuhu inu, na mulwa tolelwa pamope nago. ⁴Na mwatanga nitumite shalia yanu kwinu, kati akila gano sango chapanga kunani yango na lawi, '' abaya Ngwana wa majeshi.⁵Agano lyangho na whembe lya bile agano lya uhai na amani, na nampate ilebe yenu kati ntehla ya kumeshimu. anieshimwile na ataiyema abile ofu kwa lina lyangho. ⁶Mafundisho ga kweli gabile mu ntwe wake, na uopu upatikinelii muntwe wake. athigite na nele kwa amani na unyofu, na ababwiye babono boka musambi. ⁷kwa mwanja mikano ya makuani uibheka maalifa, na banda bandu batwapala malipwa boka muntwe wake, kwa mwanja ni ujumbe wa Ngwana wa majeshi.⁸Ila upite kutalu na ndela ya kweli. usababishe bambone panga na mashaka goti sheliya. uhalifu agono la lawi,'' baya Ngwana wa majeshi. ⁹kwanyo nimpangite mwanga na mwe salauliwa ninge ya bandu, kwa mwanja uitujikelii ndela yangho, ila badala yake mupandelie mu amaagiso ginu.¹⁰Twenga twa boti tubilelii na tate bamo? kwenda yulho Nnungo yumo whatuumbike twabote? kwa mwanja khale tupangania ila kila mundu na nnongowake, mulalibia aganolya kinatate bitu? ¹¹Yuda ambagite ila na ambweni kinyala kwa ilebe ya bhekilwe mu Israeli na Yerusalemu. Yuda apaahafu wite pandu patakatifu pa Ngwana ambapo papapendile Na akobike biti wa Nnungo whenghe. ¹²Nnungo akuitikewe kutalu boka mu hema ya yakobo na ubelekwe wa mundu wha pangite gano, ata yulho whaleta salaka kwa Ngwana wa majeshi.¹³Na wenga kae upange nyo. uwekelya madhabau ga Ngwana wan kwa molii, kwa kilelo no lwalaha, kwa mwanja ayeketialii salaka na kwapokhia boka mmoko gako.¹⁴Ila unda baya, mwanja namani? kwa mwanja Ngwana abile shaidi kati yako wenga na nyumbo wa uchembe wako kinyume chake abilelii mwa minipu, ingawa whembe ni nyino na nyumbogo wa kilagoi no sako. ¹⁵Boli whembe abapangite lii panga nyumo, ata kwa kupande cha roho yake? kwa mwanja ategemea pata bana acha Nnungo. kwa nyo wikwepeye wa wene nkathi ya mwoyo wako, Na kanabee mundu whanghalii aminika kwa nyumbo wa uchembe wake. ¹⁶''Niusika lakangana, '' abaya Ngwana, Nnungo wa Israeli, ''Afunikezae nghombo yake kwa uzalimu, ''abaya Ngwana wa majeshi, ''kwanyo wilendele wamwene nkati yaroho yako na kana ube mundu whangali aminipu''¹⁷Munchokie Ngwana kwa makowe. ila munda baya, ''tukusokee bule? kwa baya kila mundu whapangite ubaya ni vizuri upande wa Ngwana, na anda pulaika nawo'', Au ''abile, kwakko Nnungo wa Haki?''

¹Lola, nintuma mtumwa wangho, wha lwakwianda ndela. Na Ngwana, ambaye whamumpala, alwacha gafla mu hekalu lyake, na mtumwa wa agano, ambaye muwhembe undapulaika, lola mndaisa.'' abaya Ngwana wa majeshi. ²Ni nyai whalwa mpumlia lisoba lya isa kwake? na ninya whalwa yema mwana apitilee? whembe kati mundu whasafisha kwa mwoto na kati sabu ya kusilya. ³Na alwama no tawala kati whosafisha ela, Nalwa kwa safisa bana ba lawi. na alwa kwa panga babe sofi kati Dhabu na ela, na baleta salaka ya alalii kwa Ngwana.⁴Na salaka ya Yuda na Yerusalemu ilwakuno gea Ngwana, kati masoba ga kalekale, na miaka yasamani. ⁵Bokapo nilwa pata papipi na mwanga kwa ukumu. na nilwa baa shaidi nyinyuu zidi ya balie. amalaya, mashaidi bo bochuu, na kiyume cha balho bababonela apanga kasi mu misigo yabe, babonela ajene na yatima, na wha mmenganga nngeni wha boka mu akiyake, na kwa balho bangali kuniyowa nenga, '' abaya Ngwana wa majeshi.⁶Nenga na Ngwana, nibadikalii, kae mwenga, bandu ba Yakobo, mutumilelii. ⁷Boka masoba ga kinatete binu ulolile kutalu na amuli yangho na mutunjikeli. umgalambulie, nenga na nehe nilwa yalambukia mwanga,'' abaya Ngwana wa majeshi. ila mundu baya, ukuya ngania buliu?⁸Mwanadamu awesa kunyabia Nnungo? munijibu nenga, ila munda baya, tukujibi bulii? kwa zaka nasalaka mulanilga kwa laana, kwa kunijibia nenga, Taifa lyote lheno. ⁹Mulete zaka kamili mu gala, ili panga kibehe sakulya mu nyumba yangho.¹⁰na munipae kwa lheno,'' abaya Ngwana wa maj ''kati ninyugolyalii madilisha ga mbinuni na kwajitha baraka juu inu, ilipanga ya baalii na sehemu ya pokia. ¹¹Nilwa kummendia wha lya, panga kana alibie mavuno ginu ga panema winu, mizabu inu mungunda ipakatikalii kabla ya wakati wake,'' abaya Ngwana wa majeshi. ¹²Mataipu goti bakukema mabalikuwa, kwa ajili yako wa panga Nnema wa fulaha,'' abaya Ngwa wa majeshi.¹³Maeneo ginu gabile magumu kinyume changho,'' abaya Ngwana. Ila undapa tya, ''ubaite namani kiyume chako?. ¹⁴mubaite, nthopo maana kumtumikia Nnungo. kwina faida ya namuna gani tunza maagiso gake au thianga khono kholombolya mbate ya Ngwana wa majeshi? ¹⁵Nalelo tumkema mwene kibuli mbalikiwa. waalifu nga fanikiwa bailii, ila kumpaya Nnungo na kumuepuka''¹⁶Boka hapo balho babamweshimu Ngwana batibakiana yumo nyumo, Ngwana abile makini kutuphekania, Na kitabu cha kumbu kumbu chaandikilwe nunghe yake kwa ajili yaba nyogopa Ngwana na kwaheshimu linalyake.¹⁷''babalbangho, ''baya Ngwana wa majeshi, ''azina yangho, kwa masoba ganapanga, nilwa kwa penda, kati mundu whampendi mwana wake wha nsaidia. ¹⁸Mundo zaidi sana nilwa tofautisha kati ya aki na bene haki na baopu, kati ya whamwabundu Nnungo na wha kotoka kumhabunu whembe.

¹Ulole lisoba undaicha kati tanulu, amabao boti bene kibuli na baalipu baba mabelei, lisoba undacha ilwa kwa yosa,'' abaya Ngwa wa majeshi, ''lisoba lyo yaboya ndandai au kitepo. ²Ila mwenga mwamuliyogopa linalyango, jua la haki uwakwaangamisa na uponyaji mu mapapayo gake. mutugholokagholoka kati ndama mulizizi. ³Na ubaya wote ulwa kwa lebata pae, balwa baa maligu pae ya lwayo lwa magholho genu lisoba lyo nilwa panga, ''abaya Ngwana wa majeshi.⁴Mukhomboki ngeti sheria ya mtumishi wagho musa, amuli na sheliya yanimwmuliye hakwo Harebu, kwa Israeli boti. ⁵Lhola nilwa kumtuma Eliya nnondolii nnonge ya lisoba likolo yaitisha ya isa kwa Ngwana. ⁶Alwa keleboya mwoyo wa tate kwa bana, na nyoyo ya bana kwa tate babe, ili kae nakana kangamiza Nnema kwa uhalibipu woti.''

¹Kitabu cha lukolo lwa Yesu Krisitu mwana wa Daudi,mwana wa Ibrahimu. ²Ibrahimu ywabile tati wa Isaka,na Isaka tati bake Yakobo,Yakobo tati bake Yuda na alongo bake. ³Yuda ywabile tati bake Peresi na Sera kwa Tamari, Peresi tati ba Hezeroni,Na Hezeroni tati bake Ramu.⁴Ramu abile tati bake Aminadabu,Aminadabu tati ba Nashoni, Nashoni tati ba Salimoni. ⁵Salimoni abile tatu bake Boazi kwa Rahabu, Boazi tati bake Obedi kwa Ruth, Obedi tate bake Yese, ⁶Yese nga abile tati bake mfalme Daudi. Daudi abile tati bake Suleman kwa nyumbowe Uria.⁷Selemani abile tati ba Rehoboamu, Rehoboamu tati ba Abiya, Abiya tati bake Asa. ⁸Asa abile tati ba Yehoshafati, Yehoshafati tati bake Yoramu,na Yoramu tati bake Uzia.⁹Uzia abile tati ba Yothamu, Yothamu tati ba Ahazi, Ahazi tati ba Hezekia. ¹⁰Hezekia abile tati ba Manase, Manase tati ba Amoni na Amoni tate bake Yosia. ¹¹Yosia abile tati ba Yekonia na kaka bake wakati wa batolilwe yenda Babeli.¹²Na baada ya tolwa yenda Babeli, Yekonia abile tati ba Shatieli, Shatieli abile mpindo bake na Zerubabeli. ¹³Zerubabeli abile tati ba Abiudi, Abiudi tati ba Eliakimu, na Eliakimu tati ba Azori. ¹⁴Azori abile tati ba Zadoki, Zadoki tati ba Akimu, na Akimu tati bake Eliudi.¹⁵Eliudi abile tati bake Elieza, Elieza tati bake Matani na Matani tati bake Yakobo. ¹⁶Yakobo abile tati bake Yusufu nnyumbowe Mariamu,ywabile kwake ywembe Yesu abelekilwe,ywakemelwange Krisitu. ¹⁷Ibeleki yoti boka Ibrahimu mpaka Daudi ibile ibeleki komi na nne,boka Daudi mpaka tolwa nayenda Babeli ibeleki komi ni nne, na boka tilwa noyenda Babeli mpaka Kiristu ibeleki komi na nne.¹⁸Belekwa kwa Yesu kwabile kwa namna yee.Mao bake,Mariamu,atichumbiwa na Yusufu,lakini kabla bakwembine kwaa,abonekine panga abile ndumbo kwa uwezo wa Roho Mtakatifu. ¹⁹Nyumbowe Yusufu,abile mundu ywabile na haki apala kwaa kumwaibisha kwa bandu. Apala kunneka nnyumbowe kwa siri.²⁰Abile atifikiri kunani ya makowe aga,Malaika wa Nngwana atikuntokya katika lugono,kabaya, "Yusufu mwana wa Daudi,kene uyogope kunkobeka Mariamu kumpanga nyumbowo,kwa mana lya lindumbo abile nalo ni kwa uweza wa Roho Mtakatifu. ²¹Alowa kumbereka mwana nnalome na wangema Yesu,kwa mana abalopwa bandu bake mu mazambi yabo."²²Goti aga yatipangika kutimiza chelo chalongelwa na Ngwana kwa ndela ya manabii, abaya, ²³"Lola, bikra atola ndumbo no bereka mwana nnalome lina lyake Imanueli"-mana yake "Nnongo pamo na twee."²⁴Yusufu atiuluka boka mu lugono na panga kati malaika wa Ngwana ywamuamuria na kunkobeka kumpanga nyumbowe. ²⁵Ata nyo,agonjike kwaa naywembe mpaka paabelekwile mwana nnalome na angemite lina lyake Yesu.

¹Baada ya Yesu belekwa katika Bethelehemu ya Uyahudi katika masoba ga mfalme Herode,bandu asomi boka mashariki ya mbale baisile Yerusalemu babaya, ²"Abile kwaako ywembe ambaye ywabelekilwe Mfalme wa Ayahudi? Twibweni ndondwa yake mashariki nawee twisile kumwabudu." ³Muda mfalme Herode ayowine aga atifazaika,na Yerusalemu yoti pamo naywembe.⁴Herode atekwakusanya akolo ba makuhani boti na waandishi wa bandu,ywembe kaalaluya, "Krisitu abelekwa kwaako?" ⁵Kabammakiya, "Katika Bethelehemu ya Uyahudi, kwa mana nga nyoo yaiandikilwe na nabii, ⁶Wenga Bethelehemu,katika nnema wa Yuda,ubile nchunu kwaa ngati ya viongozi wa Yuda,kwa mana boka kwako aicha ntawala ywawachunga bandu bango Israeli."⁷Nga nyo Herode angemite balo basomi kwa siri na kualaluya ni wakati gani asa ibile ndondwa yatibonekana. ⁸Atikwatuma Bethelehemu,abaya,"Muyende kwa makini mukampale mwana ywabelekilwe. Wakati pamumweni,munnetee nenga habari panga nenga niweze icha na kumwabudiya."⁹Baada ya kuwa banyuwine mfalme,batiyendelya na safari yabe,na ndondwa yelo babile baibweni mashariki yaayongoli hadi yayemite kunani ya mahali mwana ywabelekilwe paabile. ¹⁰Wakati pabaibweni ndondwa,batipuraika kwa furaha kolo muno.¹¹Bjingya mu nyumba na bamweni mwana ywabelekilwe na Mariamu mao bake. Batikunsujudia na mwabudia. Batiifungua hazina yabe na kumpeya zawadi ya dhahabu,uvumba,na manemane. ¹²Nnongo atikwakanikiya mulugono kene bakerebukye kwa Herode,nga nyoo,batiboka kerebukya mu nnema wabe kwa ndela yenge.¹³Baada ya boka,malaika wa Ngwana atokuntokea Yusufu katika lugono na baya, "Yima untole mwana na mao bake na muyende Misri. Mutame kolyo mpaka paniamakiye,kwa mana Herode ampala mwana ili amulage. ¹⁴Kilo yeyelo Yusufu ayemite na kuntola mwana na mao bake na butuka yenda Misri. ¹⁵Atama kolyo mpaka Herode paawile.Ayee yatimiza chelo Ngwana chaabayite petya nabii. "Boka Misri ngemite mwana wango."¹⁶Boka po Herode,paabweni panga kazihakiwa na bandu asomi,atichukya bwiso. Atiamurya bulagwa kwa bana boti analome babelekwile Bethelehemu na boti katika eneo lel ambalo babile na umri wa myaka ibele na pae yake lingana na wakati atithibitisha kabisa boka kwa balo bandu asomi.¹⁸Nga nyo gatimya lelo neno lyalongelwa kwa nkwanwa wa nabii Yeremia, ¹⁷"Lilobe lyayowanike Ramah, lela na lombolwa likolo,Raheli alela kwa bana bake,na akanikiye kufarijiwa,kwa sababu babile kwaa kae."¹⁹Herode pa awile,lola malaika wa Ngwana atikuntokea Yusufu mu lugono kolyo Misri na baya. ²⁰"Yema umtole mwana na mao bake,na muyende katika nnema wa Israel kwa mana balo babile baupala ukoto wa mwana bawile." ²¹Yusufu ayemi,akamtola mwana pamo na mao bake,na baichile katika nnema wa Israeli.²²Lakini paayowine panga Arikelau abile atawala Yuda mahali pa tati bake Herode,atiyogopa yenda kolo. Baada ya Nnongo kunkanikiya katika lugono,atibika kuyenda nkoa wa Galilaya ²³na ayenda tama katika nnema ukemelwage Nazareti. Alee lyatimiza chelo chakibile kiyomwike baya kwa ndela ya manabii,panga akemelwa Mnazareti.

¹Katika masoba ga Yohana Mbatizaji aichile kahubiria mu mwitu wa Yuda abaya, ²"Mutubu kwa mana ufalme wa kumaunde ubile papipi. ³Kwa mana ayoo nga ywalongela na nabii Isaya abaya, "lilobe lya mundu ywangema boka mulijangwa, 'muibeke tayari ndela ya Ngwana,muganyooshe mapito gake."⁴Nambeambe Yohana awalike manyoya ya ngamiya na mkanda wa ngozi pakibuno sake. Chakulya chake kibile nzige na asali ya mmwitu. ⁵Boka po Yerusalem,Yuda yoti,na lieneo lyoti lyatizunguka mto Yrdani bayenda kwake. ⁶Babile batibatizwa ni ywembe katika mto Yordani na kutubu masambi yabe.⁷Lakini paababweni mafarisayo banyansima na masadukayo baisile kwake batizwa,aamakiye, "Mwenga mwa kibeleki cha nng'ambo ywabile na sumu nyai ywaabaonya kubutukia gazabu yaisa? ⁸Mupambike matunda gaipalikia toba. ⁹Na kana mufikiri na longela ngati inu, 'Tubile na Ibrahimu kati tati yitu.' Kwa mana naabakiya Nnongo aweza kubapanga bana ba Ibrahimu yema boka katika maliwe aga.¹⁰Tayari shoka libekilwe tayari mu mikega ya nkongo. Kwa eyo kila nkongo waupambika kwaa matunda ganoite watekwanilwa na tupwa mu mwoto. ¹¹Naabatiza kwa mache kwa ajili ya toba. Lakini ywembe ywaisa baada yango nga nkolo kuliko nenga nastahilia kwaa hata kupotwa ilatu yake. Ywembe alowa kwabatiza kwa Roho Mpeletau na kwa mwoto. ¹²Na pepeto lyake ili luboko lwake asafisha kabisa uwanda wake na kwikusanya ngano yake ghalani.Lakini agatiniya makapi kwa mwoto ambao waweza kwaa yimika.¹³Boka po Yesu aichile boka Galilaya mpaka mto Yordani kubatizwa na Yohana. ¹⁴Lakini Yohana akanikiye kumzuia abaya, "Nenga napala kubatizwa na wenga,na wenga uicha kwango?" ¹⁵Yesu ngayangwa abaya, "Ruhusu ipangike nyoo nambeambea,kwa mana nga ipalikwe pangika kuitimiza haki yoti," Boka po Yohana atikunruhusu.¹⁶Baada ya pangika ubatizo,mara Yesu abokite mu mache,na lola,mbingu yatifunguka kwake. Na amweni Roho wa Nnongo atiicha kwa mfano wa ngunda na tulia nnani yake. ¹⁷Lola.lilobe lyatiboka kumaunde lyabaya, "Ayuu nga mwana wango mpendwa.Ywanenda pendezwa nakwe muno.

¹Boka po Yesu ationgozwa na Roho mpaka mulijangwa ili ajaribiwe na nchela. ²Paabile atabile kwa masoba arobaini mutwekati na kiloo apatike njala. ³Ywajariia aichile na kummakiya, "Kati wenga wa Mwana wa Nnongo.amulia maliwe aga gapangike mkate." ⁴Lakini Yesu kanyangwa na kummakiya, "Iandikilwe,Mundu ywatama kwaa na mkate kichake ila kwa kila neno lyaliboka mu nkanwa wa Nnongo."⁵Boka po nchela atikumpeleka katika nnema mtakatifu na kumbeka mahali pa nnani muno pa lyengo lya hekalu, ⁶na kummakiya, "kati wenga wa mwana wa Nnongo,ujirushe pae ,kwa mana iandikilwe, "Aamuliya malaika bake baiche kukudaka,' na, 'bakuinua kwa maboko gabe,ili kana ujikwae magolo gako katika liwe.⁷Yesu kammakiya, "Kae iandikilwe,"kene umjaribie Ngwana Nnongo wako." ⁸Boka po,nchela atikuntola na kumpeleka pandu pakunani muno na atikumwonesha falme yoti ya lunia na fahari yake yoti. ⁹Ammakiye, "Nakupea ilebe yoti yee mana unisujudie na kuniabudia."¹⁰Boka po Yesu ammakiye, "Yenda zako uboke pano,nchela kwa mana iandikilwe "Ikupalike kumwabudia Ngwana Nnongo wako,na umtumikiye ywembe kichake." ¹¹Boka po nchela atikunneka,na lola malaika baichile kuntumikya.¹²Bai Yesu payuine panga Yohana atabilwe,atiboka mpaka Galilaya, ¹³Abokite Nazareti ayenda na tama Karpenaumu,yaibile kandokando na Baari ya Galilaya,mipakani mwa majimbo ya Zabuloni na Naftali.¹⁴Ayee ipangilwe ili kutimiza chelo chabayilwe na nabii Isaya. ¹⁵Katika nnema wa Zabuloni na nnema wa Naftali,elekea Baharini, ng'ambo ya Yordani,Galilaya ya amataifa! ¹⁶Bandu babile tama mulibendo baubweni bweya ngolo,na balo babile batama katika maeneo na kivuli cha kiwo,kunani yabe bweya yatikwaangazia."¹⁷Boka muda woo Yesu atumbwile hubiri na baya, "Mutubu kwa mana ufalme wa kumaunde watikaribia."¹⁸Paabile atyanga kandokando ya Baari ya Galilaya,ababweni alongo abele,Simoni ywabile akemelwa Petro, na Andrea kaka bake, baitega nyavu baharini,kwa mana babile wavuvi wa omba. ¹⁹Yesu ammakiye, "Muiche mungengime,niapangite panga bavuvi wa bandu." ²⁰Mara jimo bailekite nyavu na kungengime.²¹Na Yesu paabile akiyendelea boka kolyo aabweni alongo bake abele benge,Yakobo mwana wa Zebedayo,na Yohana kaka bake. Babile katika mtumbwi pamo na Zebedayo tati babe bakishona nyavu yabo. Abakemite, ²²na mara jimo ngabanneka mtumbwi na tati babo nabo bangengime.²³Yesu ayenda papipi na Galilaya yoti,kafundisha katika Masinagogi gabe,atihubiri injili ya ufalme,na kumponiya kila aina ya maradhi na atamwe ngati ya bandu. ²⁴Habari yake zatienea Siria yoti,na bandu ngabanneta kwake balo boti babile bakiugua,babile na matamwe mbalimbali na maumivu,bababile na masetani,na balo babile na kifafa na balo batipooza. Yesu atikwaponya. ²⁵Kipenga kikolo cha bandu changengime boka Galilaya,na Dekapoli,na Yerusalemu na Uyahudi na boka ng'ambo ya Yordani.

¹Yes paabweni kipenga,abokite na elekea pakitombe. Paabile atama pae,banafunzi bake baichile kwake. ²Ngaafunua nnkanwa wake na kuwafundisha,abaya, ³"Heri balo babile akeba ba roho maana ufalme wa kumaunde ni wabe. ⁴Heri balo babile na huzuni,maana balowa farijiwa.⁵Heri balo babile apole,maana waurithi nnema. ⁶Heri balo babile na njala na kiu ya haki,mana abo balo bayukwite. ⁷Heri babile na rehema mana abo baipata Rehema. ⁸Heri babile na mwoyo safi mana balowa kumbona Nnongo.⁹Heri bapatanishi,mana abo bakemelwa bana ba Nnongo. ¹⁰Heri balo bateswa kwa ajili ya haki,mana ufalme wa kumaunde ni wabe.¹¹Heri mwenga ambao bandu babatukana na kuwatesa,au baya kila aina ya ubaya nnani inu kwa ulongo kwa ajili yango. ¹²Mupuraike na shangilia,mana thawabu inu ni kolo nnani ya kumaunde. Kwa mana ayee nga bandu babile batesa manabii batamile kabla inu.¹³Mwenga mwa mwinyo wa lunia.Lakini kati mwinyo wapoteza ladha yake,yaweza kwaa pangika mwinyo halisi kae? Kamwe yaweza kwaa pangika inoite kwa kilebe chenge chochote kae,ila kwaa ni kutupwa panja na kukanyagwa na magolo ga bandu. ¹⁴Mwenga ni nuru ya lunia.Nnema uchengilwe kunani ya itombe wafichika kwaa.¹⁵Wala bandu bawasha kwaa taa na beka pae ya kikapu ila kwenye kinara,nayo yabaangazia boti babile ngati ya nyumba. ¹⁶Uuleke bweya winu iangaze nnonge ya bandu kwa namna ambayo panga,wababone makowe inu mema na kumtukuza Tate binu ywabile kumaunde.¹⁷Kana mufikirie kuiharibu saliya wala manabii.Niisile kwaa kuiharibia ila kulitimiza. ¹⁸Kwa kweli naamakiya panga mpaka kumaunde na lunia yoti yatiboka ntopo yodi yumo wala nukta jimo ya saliya yationdoshwa katika saliya hadi hapo kila kilebe chakiyomwike chatimizwa.¹⁹Nga nyoo ywoywote ywaitekwana amri njene jimo yabe ya amri yee na kuwafundisha wenge kupanga nyoo akemwa mchunu katika ufalme wa kumaunde. Ila ywoywote ywaikamwa na kuzifundisha akemelwa nkolo katika ufalme wa kumaunde. ²⁰Kwa mana naamakiya haki inu kene izidie haki ya baandishi na Mafarisayo, kwa vyovyote vile mujingya kwaa katika ufalme wa kumaunde.²¹Muyowine yalongelwa zamani panga, "kana ubulage" na 'yeyote ywabulaga abile katika hatari ya hukumiwa' ²²Lakini naabakiya yeyote ywamchukiya nongowe abile katika hatari ya hukumu. Na ywoywoti ywammakiye nongowe kuwa, 'Wenga ni mundu ywafaika!' abile katika hatari ya baraza. Na yoyoti ywabayaye, 'Wenga wa n'lalo!' abile katika hatari ya mwoto wa jehanamu.²³Nga nyo mana atoa sadaka yako katika madhabahu na ukombokye panga nongo bako abile na jambo lolote nnani yako, ²⁴uileke sadaka nnongi ya madhabahu,boka po ngamwa ndela yako. Upatane kwanza na nongo bako,na boka po uiche kuitoa sadaka yako.²⁵Patana na mshitaki wako upesi,mana ubile pamo nakwe mundela elekea mahakamani,vinginevyo mumshitaki wako ywaweza kunneka mumaboko ga hakimu,na hakimu akunneke mumaboko ga askari,wenga atatupwa muligereza. ²⁶Amini naabakiya,kamwe ubekwa kwaa huru hadi umelipa senti ya mwisho ya mbanje ya uidaiwa.²⁷Muyowine longela panga, 'Kana uzizni,' ²⁸Lakini naabakiya ywoywoti ywamlolekeya nnwawa kwa kumtumainia ayomwike kuzini naywembe mumwoyo wake.²⁹Na mana liyo lyako lya kummaliyo lyasababishwa kujikwaa, ling'oe na ulitupe kutalu nakwe. Kwa mana ni afazali kiungo chimo katika yega yako kiharibike kuliko yega woti kutupwa jehanamu. ³⁰Na kati luboko lwako lwa kummalyo wakusababisha kwikobala, ukate kisha utupilie kutalu nawenga. Maana ni afadhali kiungo chimo katika yega yako iharibike kuliko yega yoti kutupwa jehanamu.³¹Ibayilwe kae,yeyote ywamfukuzae nyumbowe,na ampeye hati ya talaka.' ³²Lakini nenga nammakiya,ywoywote ywanleka nnyumbowe,ila kwa sababu ya umalaya,ampanga kuwa mmalaya. Na ywoywote ywankobike baada ya kupewa talaka apanga umalaya.³³Kae,muyowine ibayilwe kwa balo ba zamani, "Kana mulape kwa ubocho,ila mumpeleke ilapo yinu kwa Ngwana.' ³⁴Ila naamakiya,kene muape ata pachunu,ama kwa kumaunde,kwa sababu ni enzi ya Nnongo; ³⁵wala kwa lunia,mana ni mahali pa bekya kiteo cha kukanyagia nyayo yake, ama kwa Jerusalemu,mana ni nnema wa mfalme nkolo.³⁶Wala kene ulape kwa ntwe wako,mana uweza kwaa panga nywili umo kupangika mweupe au mpili. Ila maneno inu gapangike, ³⁷'Nga nyo nyo, Hapana hapana,' Kwa mana yazidiyo ago gaboka kwa yolo mbou.³⁸Muyowine yalongelwa panga, 'Lio kwa lio,na jino kwa jino.' ³⁹Lakini nenga naabakiya, Kana mushindane na mundu mbou; lakini mundu akukombwa shavu lya kummalio mgeuzie na lenge kae.⁴⁰Na kati ywoywote ywatamania yenda na wenga mumahakama na ywakukanyaga nganju yako,mbei na joho lyako kae. ⁴¹Na ywoywote ywalazimisha yenda nakwe maili jimo,yenda nakwe maili ibele. ⁴²Kwa yeyote ywakuomba umpeye,na kana umwepuke yeyote ywaapala kukukopa.⁴³Muyowine ibayilwe, 'Umpende jirani yako,na unchukye adui bako.' ⁴⁴Lakini naamakiya, mwapende adui binu,na mwaombee balo babapangia mauzi. ⁴⁵ili panga mube bana ba tate yinu ywabile mbinguni. Kwa mana ywalipanga liumu liwaangazie banoite lii na wema, na atikwanyeshea ula babou na wema.⁴⁶Kati mana muwapendile babapendile mwenga,mupatike thawabu gani? Kwani batoza ushuru bapanga lii nyoo? ⁴⁷Na mana mwaasalimia alongo binu bai mwapata namani zaidi ya benge? Je! bandu ba mataifa bapanga lii nyo nyonyo? ⁴⁸Kwa eyo ipalikwa kupangika bakamilifu,kati Tati yinu wa kumaunde yaabile mkamilifu.

¹Uyingatie panga lii makowe ya haki nnongi ya bandu ili kujionesha,yenge upatike lii thawabu boka kwa Tate ywabile kumaunde. ²Nga nyo bai mana umpei mundu kana ulikombwe tarumbeta na kujisifia mwene kati wanafiki bapanga katika masinagogi na katika mitaa,ili panga bandu babasifu. Kweli naamakiya,bayomwile pokya thawabu yabe.³Lakini wenga mana umpei mundu,luboko lwako lwa kushoto utange lii chaukipangite luboko lwa kummalyo, ⁴ili panga zawadi yako itolewe kwa siri. Nga nyoo Tate ywaibona yelo siri alowa kukupeya thawabu yako.⁵Na mana ubile unaloba,kene ube kati wanafiki,kwa mana bapenda yima na loba mu masinagogi na mu kona ya mitaa,ili panga bandu bandu babalolekeye. Kweli naamakiya,bateipokya thawabu yabe. ⁶Lakini wenga, pau loba,jingya mu chumba. Funga nnyango,na ulobe kwa Tate bako ywabile sirini. Nga nyo Tate bako ywabona sirini alowa kukupeya thawabu yako. ⁷Na mana wende loba,kana urudie rudie malongelo gabile kwaa na maana kati mataifa bapanga,kwa mana bafikiria panga balowa yowanika kwa sababu ya longela kwabe maneno ganyansima gagabaya.⁸Kwa eyo,kene ube kati bembe,kwa mana Tate bako atangite chaukipala hata kabla unnobite lii ywembe. ⁹Nga nyo bai loba nyaa:Tate bitu ywa ubile mbinguni,ulitukuze lina lyako. ¹⁰Ufalme wako uiche,mapenzi gako gapangike pano palunia kati mbinguni.¹¹Utupeye lino mkate witu wa kila lichoba. ¹²utusamiye deni litu,kati twenga twaasamiya adeni bitu. ¹³Na kene utulete katika majaribu,lakini tuepushe boka kwa yolo nchela.'¹⁴Mana ite mwaasamiya bandu makosa gabe, Tate bako ywabile kumaunde kai atabasamiya mwenga. ¹⁵Lakini mana ipangite mwaasamiya lii makosa gabe,wala Tate binu awasamiya kwaa makosa yinu.¹⁶Zaidi ya goti,mana utabilwe,kana uoneshe minyo ga huzuni kati anafiki babapanga,kwa mana batekuikunja minyo gabe ili panga bandu babatange kati batabile. Kweli nkumakiye, bayomwile kwipokya thawabu yabe. ¹⁷Lakini wenga,mana utabile,paka mauta ntwe wako na uoshe minyo gako. ¹⁸Nga nyoo yakuonesha lii nnongi ya bandu panga utabile,lakini kai Tate bako ywabile sirini.Na Tate bako ywabona siri,akupeya thawabu yako.¹⁹Kana uitunze hazina yako mwene pano padunia,ambapo nondo na kutu huaribu,ambapo mwii hutekwana na jiba. ²⁰Badala yake,ujibekee hazina yako mwene mbinguni,ambapo wala nondo wala kutu yaweza lii haribu,ambapo mwii aweza lii tekwana na jiba. ²¹Kwa mana hazina yako ibile,nga na mwoyo wako ubile kai.²²Liyo ni taa ya yega.Kwa eyo,mana ipangite lio lyako likoto,yega yoti wajazwa bweya. ²³Lakini mana ipangite liyo lyako bou, yega yako yoti umejaa libindo totoro. Kwa nyo,mana ipangike bweya ambayp ibile ngati yako ni libindo hasa,ni libindo kolo kiasi gani? ²⁴Ntopo hata yumo jywaweza kwatumikya mabwana gabele,kwa mana atanchukya yumo na kumpenda ywenge,au la sivyo atajitoa kwa yumo na kumdharau ywenge. Muweza kwaa kumtumikya Nnongo na mali.²⁵Kwa eyo nakumakiya,kana ube na mashaka kuhusu maisha yako, mana ulya namani au wanywea namani,au kuhusu yega yako,wavaa namani. Je!Maisha ni zaidi lii ya chakulya na yega zaidi ya ngobo? ²⁶Lola iyuni babile angani. Bapanda kwaa na abavuni na bakusanya kwaa na kutunza ghalani,lakini Tate binu wa mbinguni huwalisha babe. Je mwenga ni wa thamani kwaa muno kuliko wabe?²⁷Nyai ngati yinu kwa kwihangaisha aweza kwiongoza dhiraa jimo katika ukoto wa maisha gake? ²⁸Na kwa namani mupangilwe waziwazi kuhusu ngobo? Fikiria kuhusu maua mu ng'unda,jinsi gagabile.Gapanga lii kachi na gaweza lii kujivisha. ²⁹Balo naabakiya,ata Sulemani katika utukufu wake woti awalikwaa lii utukufu wake woti awalikwa lii limo lyaa aga.³⁰Mana ipangike Nnongo agawalisha manyei katika nng'unda,ambayo gatama lisoba limo na kesho yatitupa katika mwoto, je ni kwa namani awawalisha mwenga,mwenga mwamubile na imani njini? ³¹Kwa nyo kene mube na wasiwasi nabaya, ;Je twalya namani?' "Je twanywea namani?" au Je twawala ngobo gani?"³²Kwa mana mataifa bapala makowe aga,na Tate yinu wa kumaunde atangite panga mupala ayo. ³³Lakini kwanza muupale ufalme wake na haki yake na aga yenge ataakabidhi mwenga. ³⁴Kwa nyo,kene ubone shaka kwa ajili ya kesho,kwa mana kesho yaishughulikia yene. Kila lisoba yatosha kuwa na tatizo lyake yene.

¹Kana uhukumu,nawenga kene uhukumilwe. ²Kwa hukumu yauihukumiya, Kwa hukumu ya uihukumiya,na wenga wahukumiwa. Na kwa kipimo chaukipimite na wenga kai wapimwa chechelo.³Na kwa namani wakilolekeya kipande sa nkongo chakibile mu liyo lya nnongo bako,lakini utangite lii kipande cha gogo ambacho kibile mu liyo lyako? ⁴Waweza kinamani baya kwa nongo bako,lenda nikitole kipande cha kibile mu liyo lyako,wakati kipande cha gogo kibile ngati ya liyo lyako? ⁵Wenga wannafiki;kwanza toa gogo lyalibile mu liyo lyako,nga uweza kubona vizuri na kukitoa kipande cha nkongo chakibile mu liyo lya nongo wako.⁶Kana ubapeye chakibile kitakatifu,na kene uwarushie ngoe lulu nnongi yabe. Vinginevyo baviharibia na kuvikanyaga kwa magolo,na kai watakugeukiya wenga na kukurarua ipande ipande.⁷Loba.na wenga wapeilwa. Tafuta,na wenga utapata. Bisha hodi,na wenga wafunguliwa. ⁸Mana ywoywote ywaloba, upokya. Na kwa ywoywote ywatafuta,upata. Na kwa mundu ambaye ywabisha hodi,atafunguliwa. ⁹Au abile mundu ngati inu ambaye,mana ipangike mwana wake anloba kipande cha nkate ampea liwe? ¹⁰Au mana ipangit anloba omba,na nembe ambei lingambo?¹¹Kwa nyp,mana mwenga mwamubile abou mutangite kuapea bana binu zawadi nzuri, Je! Ni kiasi gani zaidi Tate ywabile mbinguni abapeya ilebe nzuri balo bannoba ywembe? ¹²Kwa sababu yee,mana upala panga kilebe chochote na bandu benge, na wenga kai upalikwa kuwapangi nyonyonyo. Kwa mana ayee nga sheria ya manabii.¹³Mujingye kwa pitya nnyango waubile mwembamba. Kwa mana nnyango ubile mpana na ndela ni pana yaiyongoza mu uharibifu,na pabile na bandu bapeta ndela yee. ¹⁴Nnyango ni nchunu,Nnyngo nchunu nga ndela yaiyenda katika ukoto na bandu achene baweza kuibona.¹⁵Mujiadhari na manabii ba ubocho, baichile bawala ngozi ya ngondolo,ila kweli yabe ni bwea akale. ¹⁶Kwa matunda gabe mubatangite. Je bandu baweza kuvuna matunda mu mwimwa,au nkongo wa mbeyu ya mbaruti? ¹⁷Kwa jinsi yee,kila nkongo mzuri upambika matunda mazuri,lakini nkongo mbaya upambika matunda mabaya.¹⁸Nkongo mzuri waweza lii pambika matunda mabaya,ila nkongo mbaya waweza lii pambika matunda mazuri. ¹⁹Kila mkongo ambao upambika lii matunda mazuri utakatwa na kuutupa mu mwoto. ²⁰Nga nyo bai,ubatangite bokana na matunda gabe.²¹Kila mundu lii ywanibakiye nenga,'Ngwana, Ngwana,' Ajingya mu ufalme wa mbinguni,ila ni yolo kichake ywapanga mapenzi ga Tate bango ywabile mbinguni. ²²Bandu baingi banibakiya lichuba lee, 'Ngwana,twaupangite lii unabii kwa lina lyako,twagatoa lii mapepo kwa lina lyako,na kwa lina lyako tupangite makowe mengi makolo?' ²³Nga naabakiya wazi, 'niatangite lii mwenga!Muboke kwango,mwenga mwamupanga maovu!²⁴Kwa nyo,kila yumo ywaliyowine neno lango na kutii atafanana na mundu ywabile na hekima ywaichenga nyumba kunani ya mwamba. ²⁵Ula mana iichile,na upepo uichile na kuikombwa nyumba yee,lakini yaweza lii tomboka pai,kwa mana ichengilwe kunani ya mwamba.²⁶Lakini kila ywaliyoine neno lango na kulitii lii,afananishwa na mundu nlalo ywaichenga nyumba yake kunani ya nchanga. ²⁷Ula mana iichile,mafuriko gaicha,na mbepo uicha na kwikombwa nyumba yee. Na yatitomboka,na uharibifu wake watikamilika."²⁸Uikite wakati ambao Yesu paayomwile longela maneno aga,bandu batishangala mafundisho gake. ²⁹Kwa mana atifundisha kati mundu ywabile na mamlaka,na abile lii kati baandishi babe.

¹Wakati Yesu pauluke pae buka pakitombe,kipenga kikolo changengime. ²Lola,nkoma aichile na sijudu nnonge yake,abaya, "Ngwana,mana ipangite ubile tayari,waweza kunipanga niwe safi." ³Yesu atinyoosha luboko lwake na kunkamwa,abaya, "Nibile tayari. Ube msafi." Papano atitakasika ukoma wake.⁴Yesu ammakiye, "Lola panga kene ubaye kwa mundu ywoywote. Kamwa ndela yako,na ujioneshe mwene kwa kuhani na utoe zawadi Musa atiagiza,kwa ajili ya ushuhuda kwabe."⁵Wakati Yesu paikite Kapernaumu,Jemedari aichile kwake nganlaluya, ⁶abaya, "Ngwana,mmanda wangu agonjike munyumba yango atipooza na abile na matamwe ga yogopa." ⁷Yesu ammakiye, "Nenda icha kumpanga nkoto."⁸Jemedari ngayangwa na kumakiya, "Ngwana,nenga na wathamani lii hata uiche na jingya ngati ya dari yango,baya neno bai na mmanda wango apangike ntamwe. ⁹Kwa mana nenga kai ni mundu ywabile na mamlaka,na nibile na askari pae yango. Mana nibaite kwa yolo "Yenda'na ayenda,na kwa ywenge 'Icha' na nembe uicha,na kwa mmanda wango, 'Panga nyo', na nembe apanga nyonyo" ¹⁰Wakati Yesu payuine aga,atishangala na kuamakiya balo bangengime,kweli naamakiya, Namweni lii mundu ywabile na imani kati yolo katika Israeli.¹¹Naabakiye,baingi baicha boka mashariki na magharibi,batama katika meza pamope na Abrahamu,Isaka na Yakobo,katika ufalme wa mbinguni. Lakini bana ba ufalme wa mbinguni. ¹²Lakini bana ba ufalme watupwa katika libendo lya panja,ambapo pabile na lela na saga meni." ¹³Yesu ammakiye Jemedari, "Yenda!Kati yaauyomwile amini,na ipangike nyo nyo nyo kako." Na mmanda atipangika nkoto saa yeyelo.¹⁴Wakati Yesu paaikite mu nyumba ya Petro,amweni mao mkwe wake na Petro agonjike abile ntamwe wa homa. ¹⁵Yesu ankamwileluboko lwake,na homa yake yatiboka, boka po atiyumuka na tumbwa kuwahudumya.¹⁶Na paiikite kitamwinyo,bandu bannetya Yesu bandu baingi babile na nchela. Atikuwafukuza nchela na balo babile atamwe atikwaponiya. ¹⁷Kwa namna yee gatimya galyo gayomwile longelwa na nabii Isaya, "Nembe mwene ywagatola matamwe na apotwike marazi yitu."¹⁸Boka po Yesupaalibweni likusanyiko lyatikunzunguka,atitoa maelekezo ga yenda upande wenge wa Bahari ya Galilaya. ¹⁹Kisha mwandishi aichile kwake na kummakiya, "Mwalimu,nakukengama popote pauyenda." Yesu ammakiye, ²⁰"Mbweha babile na mapole,na iyuni ba kunani babile na iota,lakini mwana wa Adamu abile lii mahali pagonja ntwe wake"²¹Mwanafunzi ywenge amakiye abaya, "Ngwana niruhusu nyende kumzika tate bango." ²²Lakini Yesu ammakiye, "Ngengame,na ubaleke bandu ba kiwo baazike bandu babe."²³Yesu pajingile mu ngalawa,banafnzi bake bangengime mungalawa. ²⁴Lola, iichile dhoruba kolo kunani ya bahari,kiasi cha ngalawa gubikwa na mawimbi. Lakini Yesu agonjike. ²⁵Banafunzi baichile na kummakiya babaya, "Ngwana tuokoe twenga,twenda waa!"²⁶Yesu aamakiye, "Kwa mwanja namani mwayogopa,mwenga mwamubile na imani njene?" Nga atiuluka na kuukanikiya upepo na bahari. Kisha pable na utulivu nkolo, ²⁷alalome bakamwilwe na mshangao babaya, "Ayee mundu wa namna gani,panga mpaka mbepo na baari yamweshimiya nembe?"²⁸Wakati Yesu pa aichile upande wenge wa nnema ya Magadala,alalome abele batawaliwa na nchela bakwembine nakwe. Babile baboka mumakaburi na bapangite vurugu muno, kiasi panga ntopo msafiri ywaweza pitya ndela yee. ²⁹Lola,bapangite ndoti na baya, "Tubile na namani chakupanga kwako,mwana wa Nnongo? Uichile pano kututesa kabla ya muda uikite?"³⁰Nambeambino kundi kolo lya ngobe libile lyatichungwa,pabile kutalu lii muno na palo babile, ³¹Nchela bayendelya lalamika kwa Yesu na baya, "Mana ipangite watuamuria boka,utupeleke kwa ngobe." ³²Yesu abaya, "Muyende!" Nchela batiboka na yenda kwa ngobe. Na lola,kindi lote lyatiuluka boka pakitombe teremka mubahari na lote lyabulagika mumase.³³Alalome babile bakiwachunga ngobe batibutuka. Na kuyenda mjini babaya kila kilebe,hususanu chaakipangite kwa alalome batawaliwa na nchela. ³⁴Lola,mji woye uichile kwembana na Yesu. Paabamweni,bannobite aboke mu nkoa wabe.

¹Yesu ajinga mungalawa,akavuka na aikite mu nnema paatama. ²Lola,bannetya mundu ywatipooza agonjike mu ligodolo,paaibweni imani yabe, Yesu ammakiye mundu ywatipooza,"Mwana wango,ube na furaha,Dhambi yako yatisamehewa."³Linga,Baazi ya walimu wa sheria ngabalongela bembe kwa bembe, "Ayoo anakufuru" ⁴Yesu ayuine malango gabe na baya, "Kwa mwanja namani mwawaza maovu mu myoyo yinu? ⁵Namani kibile rahisi baya, 'Dhambi zako za samiwa' au baya, 'Yema na utyange?" ⁶Lakini mutambue panga Mwana wa Adamu abile na uwezo wa samiya dhambi..." agabaya aga kwa yolo ywatipooza, "Yema,tola godolo lako,na uyende kachako."⁷Nga yolo mundu ayemite na boka yenda kichake. ⁸Bandu pababweni ayo,batishangala na kumsifu Nnongo.ambaye abapeya uwezo wolo bandu. ⁹Na Yesu paabile apeta boka pano,amweni mundu ywatama kwa lina Mathayo,ambaye abile sehemu ya batoza ushuru. Nembe ammakiye,"Ngengime nenga" nembe atiyema na kungengama.¹⁰N yesu paatama ili alyee chakulya munyumba,baichile batoza ushuru baingi na bandu babou pamope na Yesu na wanafunzi wake. ¹¹Nga Mafarisayo pababweni aga,baamakiye wanafunzi "Kwa mwanja namani mwalimu winu enda lyaa pamope na batoza ushuru na bandu babile na mazambi."¹²Yesu paayowine ago,nembe abaya, "Bandu babile na afya bahitaji lii mganga,ila balo bandu babile atamwe. ¹³Iapalika muyende mkajifunze maana yake, "Niipendike rehema na dhabihu lii,ni kwa haki lii ya kutubu,ila kwa babile na dhambi.¹⁴Nga banafunzi ba Yohana baichile kwake na babaya, "Kwa mwanja namani twenga na mafarisayo tunafunga,lakini wanafunzi wako bafunga lii?" ¹⁵Yesu aamakiye, Je wasindikizaji wa arusi waweza pangika na huzuni muda Ngwana harusi paabile pamope nakwe? Lakini machuba gaicha ambapo Ngwana arusi atachukuliwa boka kwabe,na ndipo bwatafunga.¹⁶Ntopo mundu ywakibeka kipande cha ngobo yayaambe mu ngobo ya zamani,kiraka chapapuliwa boka mu ngobo na mpasuko nkolo wapangilwa.¹⁷Ntopo bandu babeka wembe wayambi katika chombo cha wembe wa zamani,mana ipangite bapanga,ngozi yapapwanika,wembe waboka na ngozi yaharibika. Badala yake,babeka wembe wayambe katika ngozi yaayambe na yoti ibile salama.¹⁸Wakati Yesu aamakiye mambo ayo,lola,afisa aichile atisujudu nnonge yake.Nembe abaya, "Muijna wango awile punde,lakini uiche na ubeke luboko lwako nnani yake na nembe atama kai. ¹⁹Nga Yesu ayemite na kungengama na banafunzi bake kai.²⁰Lola,nwawa ambaye atitokwa na damu kwa muda wa myaka komi na ibele,aichile karibu na Yesu na akamwile sehemu ya pindo lya ngobo yake. ²¹Kwa mana abaya, "Mana niikamwile ngobo yake,nenga naupatike uponyaji." ²²Yesu atigalambuka na kunlola na kummakiya, "Nnwawa,ujipeye mwoyo, Imani yako ikupangite nkoto." Na muda wowolo nnwawa apatike uponyaji.²³Na Yesu paikite mu nyumba ya afisa,nembe ababweni bapiga tarumbeta na bandu baingi bapanga ndoti. ²⁴Ywembe abaya, "Muboke pano,kwa mana nnwawa awile lii,ila agonjike. Lakini bembe banchekite na kumpangia zihaka.²⁵Na balo bandu batitolewa panja,na ywembe ajingile mu nyumba na ankamwile luboko na nnwawa atiamka boka mu kiwo. ²⁶Na habari yee yatienea katika nnema woti.²⁷Nga Yesu paabile apeta boka palo,alalome abele vipofu bangengime. Bayendelea kupanga ndoti babaya, "Twaloba uturehemu,Mwana wa Daudi." ²⁸Muda Yesu paikite mu nyumba,balo vipofu baichile kwake. Yesu ammakiye, "Mwaamini panga naweza panga?" Bembe bammakiye "Elo,Ngwana."²⁹Nga Yesu akamwile minyo gabe na baya, "Na ipangike nyoo kwinu kati imani yinu yaibile" ³⁰Na minyo gabe gafunguka. Ndipo Yesu akasisitiza na kuamuru na baya, "Mulolekeye mundu ywoywote kene atange kuhusu likowe lee. ³¹"Lakini bandu aba abele babokite na kuilolekea habari yee sehemu yoti ya nnema.³²Nga balo alalome abele pabayenda zao,Lola,mundu yumo bubu ywapagawa na nchela banetike kwa Yesu. ³³Na nchela bambokite,yolo mundu bubu atumbwile longela. Umati watishangala na baya, "Ayee yatokea lii katika Israeli. ³⁴Lakini mafarisayo babayite, "Kwa akolo ba nchela,abafukuza nchela."³⁵Yesu ayenda mu nnema woti na vijiji. Na ywembe ayendelea kufundisha katika masina gogi, akihubiri injili ya ufalme na kuponya matamwe ya kila aina na udhaifu wa aina yoti. ³⁶Wakati paubweni umati,ywembe atikwaonea huruma,kwa sababu batisumbuka na kutekwanika mwoyo. Babile kati ngondolo babile lii na mchungaji.³⁷Ywembe aamakiye banafunzi bake. "Mauno ni maingi, lakini bapanga kachi ni achunu. ³⁸Nga nyo bai upesi mumlobe Ngwana wa mauno,ili panga atume bapanga kachi katika mauno gake."

¹Yesu abakema banafunzi bake komi na ibele pamope na kuapea mamlaka kunani ya nchela achafu, kwakemya na kuwafukuza na kwaponya aina yoti ya matamwe na aina yoti ya magonjwa.²Maina ga mitume komi na ibele ni aga. La kwanza Simeoni (ambaye akemelwa Petro), na Andrea kaka bake, Yakobo mwana wa Zebedayo, na Yohana kaka bake; ³Philipo,na Bartelemayo, Thomaso, na Mathayo ywatoza ushuru, Yakobo mwana wa Alfayo, na Tadeo, ⁴Simoni mkananayo, na Yuda Iskariote,ywabile ywaupangite usaliti.⁵Aba komi na ibele Yesu atikwatuma. Ywembe atikwaelekeza abaya, "Kene muyende mahali batama wamataifa na kana mujingye mu nnema wa wasamalia. ⁶Badala yake,muyende kwa ngondolo batipotea wa nyumba ya Israeli. ⁷Na pamuyenda,muhubiri kwa baya, ufalme wa mbinguni wenda karibia.'⁸Mwaponye atamwe,muafufue balo bawile,muatakase babile na ukoma na muwafukuze nchela. Mupokile bure,na muutoe bure. ⁹Kene mutole dhahabu.almasi au shaba mu mikoba yinu. ¹⁰Kene uutole mkoba katika safari inu,au ngobo ya ziada, ilatu au fimbo,kwa mana mpanga kachi astahili chakulya chake.¹¹Nnema wowoti au kijiji cha mujingya,mumpale ambaye ywastahili na mtame palo mpaka pamuboka. ¹²Pamujingile katika nyumba musalimie, ¹³Mana ipangike nyumba yastahili, amani inu itame kolo,lakini kati nyumba yastailia lii,amani inu iboke pamope na mwenga.¹⁴Kwa balo babapokya lii mwenga au bakani kuwapekania maneno inu,wakati mwamuboka mu nyumba au nnema woo,muipanguse mavumbi mu magolo yinu ya mahali apo. ¹⁵Kweli naamakiya,ipangika ya stahiliya muno miji ya Sodoma na Gomora kuliko nnema woo.¹⁶Lola,nenda kwatuma kati ngondolo katikati ya mbwa mwitu, kwa eyo mube na werevu kati ng'ambo na bapole kati ng'unda. ¹⁷Mube baangalifu na bandu,baapeleka mu mabaraza, kuwakombwa mu masinagogi. ¹⁸Na mwaletwa nnonge ya akolo na bafalme kwa ajili yango,kati ushuhuda kwao na kwa mataifa.¹⁹Muda baashutumu,kene mube na wasiwasi panga namani cha longela.kwa mana kilebe cha longela mwapewa kwa wakati wowolo. ²⁰Kwa mana ni mwenga lii mwalongela,ila Roho wa Tate inu alongela ngati inu.²¹N'longo alowa kumwinua nongowe kumulaga,na tate kwa mwana wake. Bana bayema nnani ya apindo,na kwapanga bawile. ²²Mwenga mwalowa chukiwa na kila mundu kwa sababu ya lina lyango.Lakini ywoywote ywavumilia mpaka mwisho mundu yoo ataokolewa. ²³Muda babatesa katika nnema woo,mubutuke mu nnema wenge,kwa kweli naamakiya,mutenda lii miji yoti ya Israeli kabla ya mwana wa Adamu aichile.²⁴Banafunzi ni nkolo lii kuliko mwalimu wake,wala mmanda ywabile kunani kuliko Ngwana wake. ²⁵Inatosha kwa mwanafunzi panga abe kati mwalimu wake,na mmanda abe kati Ngwana wake. Mana ipangite bangemite Ngwana wa nyumba Belzabuli, ni kwa kiasi gani zaidi wabakashifu bandu ba nyumba yake!²⁶Nga nyo bai kene muwahofie babe,kwa mana ntopo likowe lyafunuliwa lii,na ntopo lyalifichika ambalo layowanika lii. ²⁷Chelo chaniamakiye mulibindo,kene mukibaye mubwea,na chamukipekaniya kwa ulaini mumakutu ginu,kene mukibaye mana mubile kunani ya nyumba.²⁸Kene muyogope balo baabulaga yega lakini babile lii na uwezo wa kuibulaga roho. Badala yake,mwayogope yolo ywaweza kubulaga yega na roho kolyo kuzimu. ²⁹Je kasuku abele bapemewa lii kwa senti njene? Ata nyoo ntopo ywaweza tomboka pae bila Tate inu kuyowa. ³⁰Lakini hata idadi ya nywili inu yabalangilwe. ³¹Kene mube na yogopa,kwa mana mubile na thamani muno kuliko kasuku baingi.³²Nga nyoo bai kila ywa yeketya nnonge ya bandu,na nenga kai nenda kunyeketya nnonge ya Tate bango ywabile mbinguni. ³³Lakini ywembe ywanikanikiya nnonge ya bandu,nenga kai nankanikiya nnonge ya Tate bango ywabile mbinguni.³⁴Kene mufikiri panga niichile kuleta amani mulunia. niichile lii leta amani,ila upanga. ³⁵Kwa mana niichile kumbeka mundu ywankanikiya tate bake,na nnwawa nnani ya mao bake,na mkwe nnani ya mkwe wake. ³⁶Adui ba mundu bapangika balo ba munyumba yake.³⁷Ywembe ambaye ywampenda tate bake au mao muno kuliko nenga yolo anistahili lii. Na ywembe ywampenda muinja au nwawa muno kuliko nenga ayoo nga astahili, ³⁸Ywembe ambaye aupotwa lii msalaba na kunikengama nenga anistahili lii. ³⁹Ywembe ywagapala maisha atagapoteza.Lakini ywembe ywagapoteza maisha kwa ajili yango agapata.⁴⁰Ywembe ywaakaribisha mwenga kanikaribisha nenga,na ywembe ywanikaribisha nenga atikunkaribisha ywembe ywanituma nenga. ⁴¹Na ywembe ywamkaribisha nabii.Na ywembe ywamkaribisha ywabile na haki kwa sababu ni mundu wa haki aipokya thawabu ya mundu wa haki.⁴²Ywoywote ywampea yumo wa achene aba,ata kikombe cha mache ya nywaa ya baridi,kwa sababu ywembe ni mwanafunzi,kweli naamakiya,ywembe aweza lii kukosa kwa ndela yeyote thawabu yake."

¹Mana ipangite ya Yesu ayomwile kuwaelza banafunzi wake komi na ibele abokite pale yenda kufundisha na kuhubiri katika miji yabe, ²na Yohana mana ipangite abile muligereza payuine paabile kunani ya matendo ga Kiristo,atikutuma ujumbe pitya banafunzi bake, ³na banlaluyte, "Wenga nga yolo ywaicha,au abile ywenge tupalikwa kumtazamia?"⁴Yesu kanyangwa na baya kwabe "Muyende kummakiya Yohana yelo gamugapangite na yalo mugayuine. ⁵Bandu babweni lii bapata kulola,viwete watambaa,bakoma wanatakaswa,bandu bayuine lii bayuine kai,bandu bawile bafufuliwa pata ukoto,na bandu bapala bahubiria habari njema. ⁶Na amebarikiwa yolo ywabweni lii shaka kunani yango.⁷Muda bandu aba pababokite, Yesu atumbwile baya na umati kunani ya Yohana, "Namani muyenda kwabona katika jangwa tete latikiswa na mbepo? Lakini ⁸namani muyenda kuibona mundu ywawala mavazi mololo? Hakika,balo bawala ngobo mololo batama munyumba ya afalme.⁹Lakini muboi kuona namani-Nabii? Elo,naamakiya,na zaidi ya Nabii. ¹⁰Ayoo nga ywaandikiwa,'Linga,namtuma mjumbe wango nnonge ya minyo gako,ambaye aiandaa ndela yako nnonge yako.¹¹Nenga naamikiya kweli,kati ya babelekilwe na alwawa ntopo ywabile nkolo kuliko Yohana Mbatizaji. Lakini ywabile nchunu katika ufalme wa mbinguni ni nkolo kuliko ywembe. ¹²Boka lisoba lya Yohana Mbatizaji mpaka nambiambino,ufalme wa mbinguni ni wa nguvu,na bandu babile na nguvu,autola kwa nguvu.¹³Kwa mana manabii na sharia,batitabiri mpaka wakati wa Yohana. ¹⁴Na kati mubile tayari kuyeketya,ayoo nga Eliya,yolo ywaicha. ¹⁵Abile na makutu ga kuyowa na ayowe.¹⁶Nifananishe na namani kibeleki cheno? Ni mfano wa bana bang'anda maeneo ga soko,batama na kemana ¹⁷na baya, 'Tulikombwile zomari na mung'anda lii. Twalombola, na mulela lii.'¹⁸Kwa mana Yohana aichile bila lyaa mkate au nywea wembe,na babile babaya, 'Abile na nchela.' ¹⁹Mwana wa Adamu aichile alyaa na nywaa na babayite 'Lola,ni mundu mlaji na mlevi, mbwiga wa batoza ushuru na babile na dhambi! Lakini hekima yadhihirishwa kwa makowe gake."²⁰Yesu atumbwile kuikanikiya miji ambamo baadhi ya makowe gake ga ajabu yapangilwe,kwa sababu babile batubu lii. ²¹Ole wako,Kolazini,Ole wako Bethsaida! Kati makowe makolo gapangika Tiro na Sidoni yalo yapangika pano,mana kabatubu zamani kwa wala magunia na kwipaka majivu. ²²Lakini upangike uvumilivu kwa Tiro na Sidoni lichuba lya hukumu kuliko kwako.²³Wenga, Kapernaumu,unazani wakakatuliwa mpaka kumaunde? hapana waulushwa mpaka pae kuzimu. Kati Kwa Sodoma na kupangike makowe makolo,kati gapangike kwako,ipangike ibile mpaka leno. ²⁴Ila nabaya kwako panga itakuwa rahisi kwa nnema wa Sodoma yema lisoba lya hukumu kuliko wenga.²⁵Katika muda woo Yesu, "Nenda kusifu wenga,Tate,Ngwana wa mbingu na nnema,kwa mana ugapangite makowe aga bonekana lii kwa bandu babile na heshima na malango,na kuyapanga gayowanike kwa babile lii na elimu,kati bana achunu. ²⁶Tate kwa mana yatikupendeza nyoo mu minyo gako. ²⁷Makowe yoti yabekitwe kwango boka kwa Tate. Na ntopo ywantangite mwana wa Adamu ila Tate,na Ntopo ywandangite Tate ila Mwana,na yeyote ambaye mwana abile na hamu ya kumfunulia.²⁸Muiche kwango,mwenga mwabote mwamusumbuliwa na lemewa na mizigo itopile,na nenga naapanga pomolya. ²⁹Muitie nira yango na mujifunze boka kwango,kwa mana nenga na mnyenyekevu na mpo;le wa mwoyo na mwaipata pomolya lya mwoyo winu. ³⁰Kwa mana nira yango ni laini na mzigo wango ni mwepesi.

¹Wakati woo abokite lichuba lya sabato pitya mumigunda.Bnafunzi bake babile na njala na batumbwile kugatekwana masuke na kugalyaa. ²Lakini Mafarisayo pabamweni ago,bammakiye Yesu "Lola banafunzi bako baitekwana sharia bapanga lisoba lya sabato makowe garuhusiwa lii"³Lakini Yesu aamakiye, "Musoma kwaa namna Daudi apangite,wakati paabile na njala,pamope na bandu babile nabo? ⁴Namna yaajingile munyumba ya Nnongo na lyaa mikate ya wonyesho,ambayo ibile halali lii kwake lyaa na balo abile nabo,ila halali kwa makuhani?⁵Balo mwasoma lii katika sharia,panga lichuba la sabato Makuhani mu lihekalu bainajisi Sabato, lakini babile lii na hatia? ⁶Lakini nabaya kwinu mana ywabile nkolo kuliko hekalu abile pano.⁷Mana mutangite yee ibile na maana gani;nenda pala rehema na dhabihu lii; kana mwahukumu babile lii na hatia, ⁸Kwa mana Mwana wa Adamu nga Ngwana wa Sabato."⁹Kisha Yesu aboka palo yenda mu lisinagogi lyabe. ¹⁰Lola pabile na mundu ywapooza luboko.Mafarisayo banlaluye Yesu,babaya, "Je, ni halali kunponya lichuba lya Sabato?" Ili panga baweze kumshitakya kwa kupanga dhambi.¹¹Yesu kaamakiya, "Nyai kati inu,ambaye mana ipangite ngondolo yumo, na yolo ngondolo atombwike ngati ya lipole lichuba lya sabato,mukamwa lii na kumtoa kwa nguvu ngati ya lipole? ¹²Je, ni kilebe gani chabile na thamani,muno kwani,ni zaidi lii ngondolo!Kwa eyo ni halali panga mema lichuba lya Sabato."¹³Kisha Yesu ammakiye yolo mundu, "Kakatuya luboko lwako" Atiukakatua,na uipatike afya,kati wolo wenge. ¹⁴Lakini Mfarisayo baboka panja na kupanga namna ya kumulaga bayenda panja kupanga kinchugu chake. Babile bapala namna ya kumulaga.¹⁵Yesu paatangite lee atiboka pano. Bandu baingi bangengime,na atikwaponya boti. ¹⁶Atikwaagiza kana baiche panga atangike kwa benge. ¹⁷Panga itimie ile kweli,yabayilwe na nabii Isaya, abaya.¹⁸Lola,mmanda wango ywaninchawile,mpendwa wango,katika ywembe nafsi yango yatipendezwa.Naibeka Roho yango nnani yake,na aitangaza hukumu kwa Mataifa.¹⁹Ahangaika lii wala lela kwa lilobe lya nguvu;wala ywabile ywoywoti ipekaniya sauti yake mitaani. ²⁰Alitekwana lii tete lyalichubuliwa;aizima utambi wowote wautoa lyoi,mpaka paaileta hukumu nakushinda. ²¹Na Mataifa bapangilwa na ujasiri katika lina lyake.²²Mundu fulani kipofu na bubu,ywatipagawa na nchela atiletwa nnonge ya Yesu. Atikwaponya,pamope na matoke ga kwamba mundu bubu abaya na kubona. ²³Bandu bote batishangala na baya, "Yawezekena mundu yolo kuwa mwana wa Daudi?"²⁴Lakini wakati Mafarisayo batangite miujiza yee,babaya,"Ayoo mundu atoa nchela kwa nguvu zake mwene ila ni kwa nguvu za Belzebuli,nkolo wa nchela. ²⁵"Lakini Yesu atangite malango gabe na kuwabakiya, "Kila ufalme waubaganike wene waharibika,na kila mji au nyumba yagawanyika yene yayema lii.²⁶Mana ipangite nchela,amwondoa nchela,bai ajipinga mu nafsi yake mwene. ²⁷Ni namna gani ufalme wake wayema? Na mana natoa nchela kwa nguvu ya Belizabuli,bafuasi binu huwatoa kwa ndela ya nyai? Kwa ajili ya lee babile mahakimu binu.²⁸Na mana natoa nchela kwa nguvu ya Roho wa Nnongo,bai ufalme wa Nnongo uichile kwinu. ²⁹Na mundu ywaweza kinamani jingya munyumba ya ywabile na nguvu na jiba, bila kumtaba ywabile na nguvu kwanza? Nga nyo paajiba mali yake boka munyumba. ³⁰Yeyote abile lii pamope na nenga abile kinchugu chango,na ywembe abile lii kusanya pamope nanenga yolo hutawanya.³¹Na yKwa eyo nabaya kwinu,kila dhambi na kufuru bandu basamewa,ila kumkufuru Roho mtakatifu basamiwa lii. ³²Na yeyote ywabaya neno kinchugu cha Mwana wa Adamu,lee asamehewa.Lakini yeyote ywabaya kichogo na Roho Mtakatifu,ayoo asamiwa lii,katika ulimwengu woo,na wala ule waicha.³³Ama upange mikongo kuwa mzuri na tunda lake zuri,au uharibifu mkongo na tunda lake, kwa mana nkongo watambulika kwa tunda lake. ³⁴Mwenga mwa kibeleki cha ng'ambo,mwenga ni mwabou,mwaweza kinamani baya makowe mazuri? Kwa mana mikanwa ubaya boka mu akiba yagabile mumwoyo. ³⁵Mundu mwema katika akiba njema ya mwoyo wake gaboka mema,na mundu mbou katika akiba uvu ya mwoyo wake,na utoa chakibile kibou.³⁶Naamakiya panga katika lichuba lya hukumu bandu bapanga hesabu ya kila neno libile lii na maana balongela. ³⁷Kwa mana kwa maneno gako gabalangilwa haki na kwa maneno gako wahukumiwa."³⁸Kisha baadhi ya baandishi na Mafarisayo banyangwa Yesu babaya "Mwalimu, tupendike bona ishara boka kwako." ³⁹Lakini Yesu anyangwa na kuamakiya,"Kibeleki kibou na cha umalaya kipala ishara. Lakini ntopo ishara yatolewa kwabe ila lii yelo ishara ya Yona nabii. ⁴⁰Mana yelo nabii Yona yaabile ngati ya tumbo la omba nkolo kwa masoba gatatu mutwekati na kilo, nga nyoo Mwana wa Adamu apala pangika ngati ya mwoyo wa nnema kwa machuba matatu mutwekati na kilo.⁴¹Bandu ba Ninawi bayema nnonge ya hukumu pamope na kibeleki cha bandu aba ma wata bahukumu.Kwa mana batetubu kwa mahubiri ga Yona, na lola mundu fulani nkolo kuliko Yona abile pano.⁴²Malkia wa kusini ayima mu hukumu pamope na bandu ba kibeleki chelo na kukihukumu. Aichile boka miisho ya lunia icha kwiyowa hekima ya Suleimani, na lola.mundu fulani nkolo kuliko Selemani abile pano.⁴³Wakati nchela mchafu pamtoka mundu, bapeta mahali pabile na mache apala pomolya,lakini babweni lii ⁴⁴Kisha babaya, 'ngerebuka mu nyumba yango paniboka.' Paakerebuka akuta lee nyumba yatisafishwa na ibe tayari. ⁴⁵Kisha bayenda na kuwaleta benge roho achafu saba babile balongela muno kuliko ywembe,aicha tama bote palo. Na hali yake ya mwisho bapangika mwisho uwa mbaya kuliko kwanza. Nga nyo ipalika kuwa kwa kibeleki cheno kiovu.⁴⁶Wakati Yesu paabile balongela na kipenga lola,mao bake na alongo bake bayema panja,bapala longela nakwe. ⁴⁷Mundu yumo ngammakiya,"Lola mao bako na alongo bako bayemite panja,bapala longela nakwe."⁴⁸Lakini Yesu anyangwa na kummakiya ywamjulisha, "Mao bango ni nyai? Na alongo bango ni akina nyai?" ⁴⁹Ywembe ywakakatua luboko lwake kwa banafunzi na baya, "Lola,aba ni mao na alongo bango! ⁵⁰Kwa mana yoyote ywapangae mapenzi ga Tate bango ywabile kumaunde,mundu yoo nga nlongo bango,dada na mao bango."

¹Katika lichuba lee Yesu abokite mu nyumba na tama kando ya baari. ²Bandu baingi batikusanyika kwa kumzunguka,ajingile mu ngalaba na tama ngati yake. Bandu boti bayema kando ya baari.³Kisha Yesu abaya maneno yanambone kwa mifano,Abaya, "Lola,mpanzi ayenda kupanda. ⁴Paabile akipanda baadhi ya mbeyu zatitomboka kando ya ndela na iyuni baichile na kuidonoa. ⁵Mbeyu yenge itombwike nnani ya mwamba,ambapo zipatike lii nkando wakutosha. Gafla zatichipua kwa sababu nkando ubile lii na kina. ⁶Lakini liumu palichomoza lyaitiniya kwa mana zibile lii na mikega,na zatikauka.⁷Mbeyu yenge zatomboki ngati ya mikongo yabile na miba.Mikongo yabile na miba yatirefuka kunani yake na kuisonga. ⁸Mbeyu yenge yatitomboka mu nkando mzuri na kuzaa mbegu,yenge mara mia jimo zaidi,ywenge mutame na ywenge thelathini. ⁹Abile na makutu na apekaniye.¹⁰Banafunzi baichile na kummakiya Yesu, "Kwa namani walongela na makutano kwa mifano?" ¹¹Yesu anyangwa na kuamakiya, "Mbeilwe upendeleo wa kugatanga siri za ufalme wa mbinguni,ila kwabe bapeyelwa. ¹²Lakini yeyote ywabile nacho,kwake ywembe ywaongezewa muno,na apala faida ngolo.Ila yolo ywabile nacho lii ata kichunu cha abile atanyang'anywa.¹³Nga nyoo nalongela nabo kwa mifano kwa sababu ingwa banabona,kana baubweni ukweli. Na mana bayowine. ¹⁴Unabii wa Isaya watimia kwabe,wolo ubaya,"Mwenda kugasiki,ila kwa namna yoyote mwaelewa lii;wakati mugabweni muweze bona,lakini kwa namna yeyote ile mutangite lii.¹⁵Na myoyo ya bandu aba ibile mulibindo,ni vigumu kugayowa,na batifumba minyo gabe,au yowa kwa makutu gabe,au tanga kwa myoyo yabe,nga nyo batikerebuka kai,na nenda kwaponya.'¹⁶Bali minyo yinu yatibarikiwa,kwa mana gabona,na makutu inu kwa mana gayowa. ¹⁷Hakika naamakiya manabii baingi na bandu babile na haki babile na hamu ya kugabona makowe yalo mugabweni,na waweza lii kugabona. Batamaniya kugayowa makowe galo mugapekaniya,babapekaniya lii.¹⁸Nambiano muyuine mfano wa mapenzi. ¹⁹Wakati yeyote paayuine neno lya ufalme na atangite lii,nga mwovua uicha na kukitola chakiyomwile kupandwa ndani ya mwoyo wake.Ayee nga mbegu yelo yatipandwa kando ya ndela.²⁰Ywembe ywapandwa katika miamba ni yolo ywaliyowa neno na kulipokya haraka kwa furaha. ²¹Bado abile lii mikega ngati yake,ila bavumulia kwa kitambo kifupi.Wakati matatizo au mateso gatokea kwa sababu ya neno wikobala ghafla.²²Ywapandwa katika mikongo yabile na miba,ayoo nga yolo ywaliyowa neno lakini masumbuko ga dunia na ubocho wa utajiri watilisonga neno lipambike lii matunda. ²³Ywapandilwe mu nkando unoite,ayoo nga yolo ywaliyo neno na alitangite. Ayoo nga yolo ywapambika matunda na kuendelea pambika jimo zaidi ya mara mia,yenge sitini,yenge thelathini."²⁴Yesu abapeile mfano wenge,abaya,"Ufalme wa nnngo wafananishwa na mundu ywapanda mbeyu nzuri mung'unda wake. ²⁵Lakini bandu pabagonjike,adui aichile kae na kupanda manyei ngati ya ngano kisha aboi. ²⁶Baadae ngano payati ota na kutoa mazao gake,nga manyei gabonekine kae.²⁷Na amanda ba ywabile nng'unda baihile na kummakiya,'Ngwana,upandike lii mbeyu nzuri katika ng'unda wako? Ipangite namani mbiambino mubile na manyei? ²⁸Abayite,Adui apangite lee,"Amanda bammakiye, "Kwa eyo upala tuyende kuyang'oa?"²⁹Mwenye ng'unda abaya, 'Hapana,wakati pamuyalema manyei mwalowa lema pamope na ngano. ³⁰Muyaleke yakue pamope mpaka wakati wa mavuno. Muda wa Mauno nabaya kwa aunaji, 'Kwanza mugang'oe manyei na mugapange matita matita na kugatinia mwoto,lakini muikusanye ngano katika ghala yango."³¹Kisha Yesu atikwatolea mfano wenge. Abaya, "Ufalme wa mbinguni walandine na mbeyu ya haradali ambayo mundu atikuitola na kuipanda mu ng'unda wake. ³²Mbeyu yee kwa hakika ni njene kuliko mbeyu ya mmea wenge wa bustani,upangika nkongo,kisa panga iyuni wa mwitu uicha na chenga mu matawi gake."³³Atikwamakiya mfano wenge kai, "Ufalme wa mbinguni ni kati chachu yelo ya twaliwa na nwawa na kwiyangabana na vipimo vitatu kwa unga mpaka iumuke.³⁴Ayo yoti Yesu agabaya mu kipenga kwa mifano. Na bila mifano abaya lii chochoti kwabe. ³⁵Ayee ibile panga chelo chakiyomwilwe longelwa pitya kwa manabii kiweze timiya. "Nafumbua nkanwa wango katika mifano.Nabaya makowe yale yabile yatifichika tangu msingi wa lunia."³⁶Baoka po Yesu abalekite na yenda ku nyumba. Banafunzi bake bangengime na baya tufafanulie mfano wa manyei mung'unda." ³⁷Yesu anyangwa na baya, "Ywapanda mbeyu nzuri ni Mwana wa Adamu. ³⁸Ng'unda nga ulimwengu,na mbeyu nzuri,aba nga bana ba ufalme. Manyei ni bana ba yolo mwovu,na adui ywapanda manyei ni ibilisi. ³⁹Na mauno ni mwisho wa dunia,na aunaji ni malaika.⁴⁰Kati nyaa manyei gakusanywa na tiniwa mwoto,nga nyonyo ipangika mwisho wa dunia. ⁴¹Mwana wa Adamu abatuma malaika bake,kusanya boka katika ufalme wake makowe goti yaliyosababisha dhambi na balo bapanga maasi. ⁴²Watawatupa wote katika tanuru la mwoto,ambako kubile na lela na kusaga mino. ⁴³Ndipo bandu babile na haki watakapo ng'aa kati liumu katika ufalme wa Tate babe.Ywembe ywabile na makutu na ayowe.⁴⁴Ufalme wa mbinguni ni kati hazina yaibile yatijificha mung'unda. Mundu mana aibweni na kuificha. Katika furaha yake ayenda kuipemeya yote yaabile nayo,na kuununua ng'unda. ⁴⁵Kai, ufalme wa mbinguni ni kati mundu ywapangite biashara ywapala lulu yaibile na thamani. ⁴⁶Wakati paibweni yelo yaibile na thamani,atiyenda pemeya kila kilebe chaabile nacho na kuinunua.⁴⁷Ufalme wa mbinguni ubile kati nyavu yaibile ngati ya bahari,na panga hukusanya viumbe vya kila aina. ⁴⁸Pautwelilwe wavuvi batikuuvuta muufukwe.Kishha batama pae kusanya ilebe yaibile njema ngati ya chombo,lakini yaibile lii na thamani yatitupwa kutalu.⁴⁹Ipalikwe namna yee katika mwisho wa dunia.Malaika baicha na kuwatenga bandu baovu boka miongoni mwa babile na haki. ⁵⁰Na kuwatupa ngati ya mwoto,ambako mubile na lombola na kusaga mino.⁵¹Mugatangite makowe goti aga? Banafunzi ban'yangwine, 'Elo." ⁵²Boka Yesu amakiye, "Kila mwandishi ambaye abile mwanafunzi wa ufalme anafanana na ywabile na nyumba ywaitoa katika hazina yake ilebe yambeambe na ya kale." ⁵³Mana ipangite payomwile mifano yoti,atiboka katika sehemu yoo."⁵⁴Boka po Yesu aikite katika mkoa wake na atikwafundisha bandu mu lisinagogi! Matokeo gake ni kuwa batishangala na baya, "Ni wapi mundu paipatike heshima yee na miujiza yee? ⁵⁵Mundu yolo ni mwana wa selemala lii? Mariamu ni mao bake lii? Na alongo bake ni Yakobo lii,Yusufu na Yuda? ⁵⁶Na dada zake tubile nabo pano? Bai ayoo agapatike kwaako aga goti?"⁵⁷Atikwachukiza. Lakini Yesu aamakiye, "Nabii akosi kuwa na heshima ila kwao na katika nnema wake. ⁵⁸Na aweza lii panga miujiza yanambone kwa sababu babile lii na imani naye.

¹Kwa wakati woo,Herode ayowine habari kuhusu Yesu. ²Atikwamakiya amanda bake, "ayoo Yohana Mbatizaji atiyoka boka mu kiwo.Kwa eyo nguvu yee ibile nnani yake."³Kwa mana Herode abile angamwile Yohana na kuntaba na kumtupa muligereza kwa sababu ya Herode, nyumbo wa Filipo kaka bake. ⁴Kwa mana Yahana ammakiye, "Ni halali lii kuntola ywembe kuwa nyumbowe." ⁵Herode amulage lakini atiyogopa bandu kwa sababu bamweni Yohana ni nabii.⁶Lakini paliikite lichuba lya kuzaliwa nwawa wake Herodia ang'andike ngati ya bandu na kumfuraisha Herode. ⁷Katika kunyangwa ili aipange ahadi kwa kilapo panga ampea chochote cha anobite.⁸Baada ya shauliwa na mao bake, abayite, "Mbei nenga katika kombe ntwe wa Yohana Mbatizaji" ⁹Mfalme abile na sikitiko kwa maombi ya nwawa,lakini kwa ajili ya kiapo chake,kwa sababu ya woti babile pamope muda wa lyaa ywembe atiamuru panga ipalikwa ipangitwe.¹⁰Atekuntuma Yohana aletwe boka muligereza. ¹¹Ili bankate ntwe wake na kukileta mu lisinia na bampea nwawa na atikumpelekea mao bake. ¹²Boka po banafunzi bake baichile na kuutola yega na kuuzika,baada ya lee batiyenda kummakiya Yesu.¹³Na Yesu paayuine aga, akajitenga boka mahali pale na kupanda atiyenda ndani ya mashuka sehemu akujitenga. Muda kipenga cha bandu kitangite paabile bangengime kwa magolo boka mijini. ¹⁴Boka po Yesu aichile nnonge yabe akibweni kipenga kikolo. Atekwaonea huruma na kuaponiya matamwe gabe.¹⁵Paiikite Kitamwinyo, banafunzi bake baichile kwake na baya, "Ayee ni seheme ya jangwa, na lisoba tayari lyapeta. Uwataanye bandu ili bayende munnema wabe pemea chakulya kwa ajili yabe.¹⁶Lakini Yesu aamakiye, "Babile lii haja ya boka. Muapeye mwenga chakulya." ¹⁷Bammakiye "Pano tubile na mikate mitano na omba abele kae." ¹⁸Yesu abayite, "Mwilete kwango."¹⁹Boka po Yesu aamuru bandu tama pae ya manyei. Atikwitola mikate mitano na omba abele. Akakatuye minyo yake kunani,atikwibariki na kutekwa mikate abapeya banafunzi. Banafunzi baupatie umati. ²⁰Balya wote na yukuta. Boka po batikusanya ipande yote ya chakulya na twelia vikapu komi na iele. ²¹Balo balya batikadiriwa kuwa analome elfu tano bila ya balangilwa alwawa na bana.²²Mara yimo atikwaamulia banafunzi bake bajingye mu ngalawa,wakati woo ywembe atikwaaga umati bayende zao. ²³baada ya kuwaaga bandu na yenda zao,ayenda mu kitombe kichake. Muda paiikite kitamwinyo abile kolo kichake. ²⁴Lakini nambeambe ngalawa paiikite katikati ya baari itumbwile yumba kwa sababu ya mawimbi,kwa mana upepo ubile wa mpisho.²⁵Katikakilo cha zamu ya ncheche Yesu atikwaakaribia,atyanga nnani ya mache. ²⁶Muda banafunzi bake bamweni atyanga nnani ya baari,batiyogopa na baya, "Ni nchela," na kupanga lilobe katika hali ya yogopa. ²⁷Yesu abamakiye mara jimo,abaya, "Muyipeye mwoyo! ni nenga kene muyogope."²⁸Petro anyangwa na baya,"Ngwana,mana ni wenga,niamuru niiche kwako nnani ya mache." ²⁹Yesu ammakiye, "Icha." Petro atiboka ngati ya mashua na tyanga nnani ya mache yenda kwa Yesu. ³⁰Lakini Petro paabweni mawimbi,atiyogopa na tumbwa kuzama³¹Haraka Yesu atikunyosha luboko lwake na kunnyanyua Petro,na kummakiya, "Wenga ywaubile na imani njene,kwa mwanja namani ubile na mashaka?" ³²Nga Yesu na Petro bajingii mu ngalawa,upepo ulekite kuvuma. ³³Banafunzi mungalaba batikumwabudia Yesu na baya, "Kweli wenga ni mwana wa Nnongo.³⁴Pabayomwile kuvuka,baikite katika nnema wa Geresareti. ³⁵Na bandu katika nnema woo baada ya kuntanga Yesu,batumile ujumbe kila sehemu ya kando,na kuleta kila ywabile mg'onjwa. ³⁶Batikumsihi panga waweze kugusa pindo lya ngobo yake,na banambone baikamwile ngobo yake na kupona.

¹Ndipo mafarisayo na baandishi baichile kwa Yesu boka Yerusalemu. Na baba, ²"Kwa mwanja namani banafunzi bayatekwana mapokeo ya apindo? Kwa mana banawi lii kaboko gabe mana balyaa chakulya." ³Yesu kayangwa na kuabakiya, "Mwenga kwa mwanja namani mwaiharibia sharia ya Ngwana kwa ajili ya mapokeo inu?⁴Kwa mana Nnongo abayite, 'Mumweshimu tate bako na mao bako; na 'Ywabaya ubou kwa tate bake na mao bake,akika awaa, ⁵Lakini mwenga mubaya 'Kila ywamakiye tate bake na mao bake, "Kila msaada ambao apatike boka kwango nambeambino ni zawadi boka kwa Nnongo," ⁶"Mundu yolo abile lii haja ya kumweshimu tate bake.Katika namna yee mwalitekwana neno la Nnongo kwa ajili ya mapokeo ynu.⁷Mwenga mwa anafiki,ni vema kati isaya yaatabiri abaya. ⁸Bandu aba baniheshimia nenga kwa mikanwa yabe, lakini mu myoyo yabe babile kutalu na nee. ⁹Baniabudia bure,kwa sababu bafundisha mafundisho gabile maagizo ya bandu."¹⁰Ndipo akema makutano na kuamakiya, "Muyuine na mutane ¹¹Ntopo kilebe cha jingya mu nkanwa wa mundu na kumpanga najisi.Ila,chelo chakiboka mu nkanwa,chelo nga kimpangite mundu kuwa najisi.¹²Ndipo banafunzi batiyenda kwake na longela na Yesu, "Je!, Utangite Mafarisayo payuine lelo neno batichukyanga?" ¹³Yesu kaayangwa na baya, "Kila mmea ambao Tate bango wa mbinguni aupandike lii utang'olewa. ¹⁴Mualeke kichabe,bembe ni viongozi vipofu. Kati mundu kipofu atamuongoza ywenge,boti abele bajingya mu lipole."¹⁵Petro kanyangwa na kummakiya Yesu, "Tubakie mfano huu kwetu, ¹⁶Yesu kanyangwa, "Mwenga kai bado mutangite lii? ¹⁷Mwenga mubweni lii panga kila chakibile mu nkanwa hupitya mundumbo na yenda kuyeto?¹⁸Lakini ilebe yoti yaboka mu nkanwa uboka ngati ya mwoyo. ¹⁹Ayee nga ilebe impanga mundu mnajisi. Kwa mana katika mwoyo gaboka mawazo mabaya,bulaga,umalaya,uasherati,wizi,ushuhuda wa ubocho,na tukangana. ²⁰Aga nga makowe yampangayo mundu unajisi. Lakini lyaa bila nawa maboko kumpangite lii mundu kuwa najisi."²¹Ndipo Yesu aboka mahali pale na atikuitenga yenda pande za miji ya Tiro na Sidoni. ²²Linga aichile nwawa Mkanani boka pande izo. Apangite lilobe abaya, "Nihurumie, Ngwana,Mwana wa Daudi,nwawa wangu anateseka muno na nchela." ²³Lakini Yesu anyangwa lii neno. Banafunzi bake baichile na kumsihi,babayite, "Mwondoe ayende,mana atupangia ndoti."²⁴Yesu kaayangwa na baya, Nenda tumwa lii kwa mundu yoyote ila kwa ngondolo waliopotea wa nyumba ya Israeli." ²⁵Lakini aichile na yema nnongi yake, kabaya, "Ngwana unisaidie." ²⁶Anyangwile na baya, "Ibile lii vema kutola chakulya cha bana na kuwapea mbwa."²⁷Abayite, "Eloo,Ngwana,hata mbwa achunu balyaa chakula chakitumbuka mumeza mwa Ngwana wabe." ²⁸Ndipo Yesu kanyangwa na baya, "Nwawa,imani yako ni kolo. Na ipangike kati ya upala," Na nwawa wake abile nkoto boka muda ule.²⁹Yesu abokite mahali pale na yenda papipi na baari ya Galilaya. Boka po kayenda pakitumbi na tama kolo. ³⁰Kipenga kikolo kiichile kwake. Na kunnetya viwete,vipofu,bubu,vilema na benge banambone,babile atamwe. Baabekite mu magolo ga Yesu na kuwaponya. ³¹Bembe batishangala pa babweni mabubu balongela,na vilema bapangilwe akoto,viwete tyanga,na vipofu bana. Walimsifu Nnongo wa Israeli.³²Yesu abakema banafunzi bake na baya, "Naaboniya huruma bandu aba, ka mana babile na nenga kwa masoba gatatu bila lyaa kilebe chochote. Nawaaga lii bayende kwabe bila lyaa,kene batomboke mundela." ³³Banafunzi bake bammakiye, "Kwaako twaweza pata mikate ya kuwatosha kono mwitu kupanga bandu aba banamboni bayukwi?" ³⁴Yesu aamakiye, "Mubile na mikate ilenga?" Babaya "Saba,na omba achene." ³⁵Yesu ammuru bandu tama pae.³⁶Atitola mikate na omba,na baada ya kushukuru,autekwane na kuwapea banafunzi. Banafunzi baapeya band. ³⁷Bandu bote ngabalyaa na yukwita. Na batekusanya mabaki ya vipande vya chakulya vyatisalia vipande vipande,vitwelile vikapu saba. ³⁸Bote babile alalome elfu ncheche balo balyaa bila balanga alwawa na bana. ³⁹Kisha Yesu atekuaga bayende zao na kajingya mu ngalaba na yenda sehemu za Magadani.

¹Mafarisayo na Masadukayo baichile kwake na kumjaribu Yesu awaoneshe ishara yaboka kunani. ²Lakini Yesu kaayangwa na kuamakiya panga, "Mana ipangite kitamwinyo mwabaya panga hali ya hewa ni nzuri,kwa mana anga ni jekundu.³Na bwamba mubaya 'Hali ya hewa leno ni nzuri kwa mana anga libile likele na maunde galigubike anga lote.' Mutangite tafsiri mwaonekano wa anga,ila muweza lii tafsiri ishara za muda. ⁴Kibeleki kiovu na cha umalaya kipala ishara,ila ntopo ishara yoyote chakipeyilwe,ila yelo ya Yona. Boka po Yesu abalekite na boka.⁵Banafunzi baichile upande wenge,lakini babile batesahau kutola mikate. ⁶Yesu aabakiye, "Mujihadhari na muwe makini na chachu ya Mafarisayo na Masadukayo." ⁷Banafunzi banaluyana bene kwa bene na baya, "Ni kwa sababu twaitola lii mikate." ⁸Yesu atangite chelo na baya, "Mwenga mwamubile na imani njene,kwa namani muwaza na longela ngati yinu na baya kwa sababu ya tola lii mikate?⁹Je bado mutangite lii yelo mikate mitano kwa bandu elfu tano,na vikapu ilenga muipatike? ¹⁰Au mikate saba kwa bandu elfu ncheche,na vikapu ilenga mwatekuitola?¹¹Ipangike namani kuwa ata mwelewa lii panga nalongela lii na mwenga kunani ya mikate? Muitunze na mujihadhari na chachu ya Mafarisayo na Masadukayo." ¹²Boka po batangite panga abile alongela kunani ya kujiadhari na mikate yaibile na chachu,bali kujiadhali na mafundisho ya Mafarisayo na Masadukayo.¹³Wakati Yesu paaikite sehemu za Kaisaria ya Filipi,kaalaluya banafunzi bake,abaya, "Bandu babaya kuwa Mana wa Mundu ni nyai? ¹⁴Babayite, "Benge babaya kuwa ni Yohana Mbatizaji;benge Eliya;na benge,Yeremia, au yumo wabe wa manabii. ¹⁵Aamakiya,mwenga mwabaya nenga na nyai? ¹⁶Kwa alaluya, Simoni Petro abaya, "Wenga ni Kiristo Mwana wa Nnongo ywabile nkoto.¹⁷Yesu kanyangwa na kummakiya, "Umebarikiwa wenga,Simoni Bar Yona,kwa mana damu na nyama ywakukufungulia lii aga,ila Tate bango ywabile mbinguni. ¹⁸Nenga kai nakubakiya panga wenga ni Petro,na kunani ya mwamba woo nalichenga kanisa lyango. Nnyango wa kuzimu walishinda lii.¹⁹Nakupea wenga funguo za ufalme wa kumaunde.Chochote chaukitabile mulunia chatabilwa mbinguni,na chochote cha kitabilwe lii na wenga mulunia chalowa tabilwa lii na mbinguni. ²⁰Boka po Yesu akawamuru banafunzi bake kana bammakiye mundu yoyote panga ywembe ni Kiristo.²¹Toka muda woo Yesu atumbwile kuamakiya banafunzi bake panga ni lazima bayende Yerusalemu,kuteswa kwa makowe ganambone katika maboko ga apindo na akolo wa Makuhani na baandishi,bukagwa na yoka lisoba lya tatu. ²²Boka po Petro akantola Yesu mbembeni na kunkemea,kwa baya, "Likowe lee lipangike mbale na wenga,Ngwana,lee kene lipangike kwako. ²³Lakini Yesu kakerebuka na kummakiya Petro, "Rudi kunchogo yango nchela! Wenga wa kizuizi kwango,kwa mana huyajali lii makowe ga Nnongo,ila makowe ga bandu."²⁴Boka po Yesu kaamakiya banafunzi bake, "Mana mundu yeyote apala kunikengama nenga,ni lazima ajikane mwene,autole msalaba wake,na angengame. ²⁵Kwa mana ywapala kugalopwa maisha yake alowa kuyapoteza,na kwa ajili yango atayalopwa. ²⁶Je! ni faida ya namani yaipatike mundu paipatike dunia yote lakini akapoteza maisha yake? Je ni kilebe gani chaakitoa mundu katika badilishana na maisha yake?²⁷Kwa mana Mwana wa Adamu aicha katika utukufu wa Tate bake na malaika bake. Naywembe aicha kwa utukfu wa Tate bake na malaika bake. Na ywembe annepa kila mundu lingana na makowe gake. ²⁸Kweli naamakiya babile baadhi inu mwamuyemi pano ambao mwaonja lii kiwo mpaka pabamweni Mwana wa Adamu aicha katika ufalme wake.

¹Masoba sita baadae Yesu atikwatola pamope naye Petro,na Yakobo,na Yohana nongowe, na atikuwatola mpaka kunani ya kitombe kirefu bembe bene. ²Atibadilishwa nnonge yabe. Minyo bake wang'aa kati liumu,na ngobo zatibonekana zibile na ng'ara kati bweya.³Lola. palo baichile Musa na Eliya longela nakwe. ⁴Petro kanyangwa na kummakiya Yesu, "Ngwana, ni vema kwetu twenga tama mahali pano. Mana watamania, naichenga pano vibanda vitatu-chimo chako,na chimo kwa ajili ya Musa, na chimo kwa ajili ya Eliya."⁵Wakati alongela, lola libendo leupe lyapangite kivuli,na lola, mana ipangite lilobe boka mu libendo, lyabaya, "Ayee nga mwana wango mpendwa nakwe. Mumsikilize ywembe." ⁶Banafunzi payoine ayo, batombwike kifudifudi na bayogopa muno. ⁷Boka po Yesu aichile kuakamwa na baya, "Muyeme kana muyogope." ⁸Nao bakakatua minyo zabe kunani lakini bamweni lii mundu ila Yesu kichake.⁹Na pabauluke boka pakitombe, Yesu kawagiza abaya, "Kene muitoe habari ya maono ayo mpaka Mwana wa Adamu pa ayoka boka mu kiwo." ¹⁰Banafunzi bake bannaluye, babaya, "Ni kwa namani baandishi babaya kuwa Eliya aicha kwanza?¹¹Yesu kayangwa na baya, "Eliya aichile kweli na atarusha makowe yote. ¹²Lakini niamakiye mwenga, Eliya ayomwile icha, lakini bandangite lii. Badala yake, bampangie makowe bayataka bembe. ¹³Nga nyo nyo Mwana wa Adamu ywateseka katika maboko gabe." Nga nyo banafunzi batangite panga abile alongela habari za Yohana Mbatizaji.¹⁴Bapaikite katika kipenga sa bandu, mundu yumo ayenda kwake, akapiga magoti nnongi yake, na kummakiya, ¹⁵"Ngwana, umuhurumie mwana wango, mana abile na kifafa na teseka muno. Kwa mana mara yanambone atomboka mu mwoto au mu mache. ¹⁶Ninnetike kwa banafunzi, lakini baweza lii kumponya.¹⁷Yesu anyangwile, "Mwenga mwa kibeleki chakiaminiya lii na chakiharibike, natama na pamope na mwenga mpaka lini? Navumiliana na mwenga hata lichuba gani? Nnete pano kwango," ¹⁸Yesu ankemea,na pepo akamtoa. Muiche atikwaponya tangu lisaa lee.¹⁹Boka po banafunzi baichile kwa Yesu kwa siri na kunnaluya, "Kwa namani twaweza lii kumfukuza?" ²⁰Yesu kaamakiya, "Kwa sababu ya imani inu njene. Kweli naamakiya, kati mtakuwa na imani hata njene kati punje ya mbegu ya haradari,mwaweza kuumbia nnema wolo,hama boka pano uyende kolo, nao wahama na papangite lii na kilebe chochote cha shindikana kwenu. ²¹(Zingatia: Maneno ya mstari wa 21 Lakini,aina yee ya mbepo yawezekana lii boka,ila kwa maombi na kufunga" yabonekana katika nakala bora za kale).²²Wakati babile bado Galilaya, Yesu kaamakiya banafunzi bake, "Mwana wa Adamu atatiwa mumaboko ga bandu. ²³Na batamvua,na lichuba lya tatu ayoka." Banafunzi batihuzunika muno.²⁴Bembe pabaikite Kapernaumu, bandu bakusanyao kodi ya nusu shekeri bamwendea Petro na baya, "Je mwalimu winu alepa kodi ya shekeli?" ²⁵Abaya, "Elo" Lakini Petro paajingile munyumba, Yesu alongela na Petro kwanza na baya, "Wafikilia namani Simoni? Wafalme wa dunia,upokea kodi au ushuru boka kwa nyai? Kwa balo baatawala boka kwa ageni?²⁶Na wakati Petro paabaya, "Boka kwa ageni" Yesu ammakiye, nga nyo watawaliwa bationdolewa katika lepa. ²⁷Lakini tuiche lii kuwapanga atoza ushuru bakapanga zambi,yenda baharini,tupa ndoano,na umtole yolo omba ywaicha kwanza. Baada ya kumfungua nkanwa wake, utakuta mu nkanwa wake shekeli jimo uitole na uwapeye watoza ushuru kwa ajili yango na wenga.

¹Muda woo banafunzi waichile kwa Yesu kummakiya, "Nyai ywabile nkolo katika ufalme wa mbinguni?" ²Yesu kankema mwana nchunu,ambekite katikati yabe, ³na baya, "Kweli naamakiya, mana mwatubu lii na kuwa kati bana nchunu mwaweza lii jingya mu ufalme wa Nnongo.⁴Nga no yeyote ywajishusha kati mwana nchunu, mundu kati yolo nga nkolo katika ufalme wa mbinguni. ⁵Na yeyote ywampokya mwana nchunu kwa lina lyango anipokya nenga. ⁶Lakini yeyote ywasababisha yumo kati ya achunu aba baaminiya kuasi,itakuwa nzuri kwa mundu yolo liwe likolo lya kusagia kufungwa mu ingo yake,na kuzamishwa mu kilindi cha baari.⁷Ole wako dunia kwa sababu ya muda wa chukya! Kwa mana ntopo budi kwa nyakati zeno kuicha,lakini ole wako kwa mundu yolo nyakati zino zaicha kwa ajili yake! ⁸Mana luboko lwako au magolo gako mana ukupangite chukya,ukate na uutupe kutalu na wenga. Inanoga munp kwako wenga jingya mu ukoto ukiwa bila maboko au kilema, kuliko kutupwa mu mwoto wa milele na maboko yote au magolo gote.⁹Mana liyo lyako lakupanga chukya,uling'oe na kulitupa kutalu na wenga. Inanoga muno kwako jingya mu ukoto na liyo limo,kuliko tupwa mu mwoto wa milele ukiwa na minyo yoti.¹⁰Lola panga muiche mkamdharau yumo wa achunu aba. Kwa mana naamakiya kuwa mbinguni kubile na malaika wabe masoba goti kabaulolekea minyo wa Tate bango ywabile mbinguni. ¹¹(uyangate:Maneno yabonekana mu mstari wa 11, "Kwa mana Mwana wa Adamu aichile kulopwa chelo kibile chatipotea" yabonekana lii katika nakala bora za kale)¹²Mwafikiri namani? Mana ipangike mundu abile na ngondolo mia jimo,na yumo wabe apotya,je abaleka tisini na tisa mu kitombe na yenda kumpala yumo ywapotya? ¹³Na mana ampatike,kweli naamakiya,apuraika kuliko balo tisini na tisa bapotya lii. ¹⁴Nga nyo nyo,ni mapenzi lii ya Tate inu wa mbinguni kuwa yumo wa achunu aba baangamie.¹⁵Kati alongo bako mana alipangite kosa,yenda,kamwoneshe dosari yaibile kati yako na ywembe mana abile kichake.Mana akuyuine,utakuwa umkerebuya nlongo bako. ¹⁶Lakini mana akuyuine lii,mtole nlongo yumo au abele zaidi pamope na wenga,kwa mana kwa nkanwa wa mashahidi abele au watatu kila neno laweza kuthibitishwa.¹⁷Na mana akipuuza kuwasikiliza,ulibakie kanisa likowe lee,mana akipuuza vilevile kulisikiliza kanisa,bai na awe kati mundu wa mataifa na mtoza ushuru.¹⁸Kweli naamakiya,chochote kile mana muitabike pakilambo,kitabilwe na mbinguni,na chochote mana mukitabile lii pakilambo na mbinguni kitabilwe lii. ¹⁹Kai naamakiya panga kati bandu abele kati inu batiyeketyana kunani ya jambo lolote pa kilambo balilobite, alee Tate bango wa mbinguni alipanga. ²⁰Kwa mana abele au atatu mana bakwembine pamope kwa lina lyango.Nenga nibile katikati yabe.²¹Petro aichile na kummakiya Yesu, "Ngwana,ni mara ilenga alongo bango anikosee na nenga nimsamehe? Hata mara saba?" ²²Yesu kammakiya, "Nakumakiya lii mara saba,lakini ata sabini mara saba.²³Kwa sababu yee ufalme wa mbinguni ni sawa na mfalme fulani ywapala kusahihisha hesabu boka kwa atumwa bake. ²⁴Patumbwile sahihisha hesabu,mmanda yumo bannetike kwake ambaye abile anamdai talanta elfu komi. ²⁵Kwa mana abile lii na ndela ya lepa,ngwana wake atikuagiza bampemeye,nyumbo wake pamope na bana bake na kila kilebe chaabile nacho,na malipo yapangite.²⁶Kwa eyo mmanda atitomboka,na kupiga magoti nonge yake,na baya, 'Ngwana na uwe na uvumilivu pamope na nenga,na nakulepa kila kilebe.' ²⁷Nga nyoo ngwana wa yolo mmanda,kwa mana atisukumwa muno na huruma,annekite na kunsamiya deni.²⁸Lakini mmanda yolo aboi na kumpata yumo kati ya amanda anyine,ywabile anamdai denari mia.Atikumvuta na kunkaba koo, na kummakiya, 'Unilipe chelo nakudai,' ²⁹Lakini yolo mmanda ywenge atombwike na kumsihi,abaya,'Uwe na uvumilivu na nee,na nakulepa'³⁰Lakini mmanda yolo wa kwanza akani. Badala yake, ayenda na kuntupa muligereza, mpaka atakapo nnepa deni lake. ³¹Na paabweni amanda benge chelo akipangite. Batisikitika muno. Baichile na kummakiya ngwana wao kila kilebe kipangilwe.³²Nga yolo ngwana wa amanda ankemite,na kummakiya, 'Wenga wa mmanda mwovu,natikusamiya wenga deni langu lote kwa mana wateniloba muno. ³³Je!Upalikwa lii kuwa na huruma kwa mmanda mwenzio,kati nenga ya nakuhurumia wenga?³⁴Ngwana wake atichukya na kumkabidhi kwa balo atesaji mpaka paalilepa kiasi chote cha adaiwa. ³⁵Nga nyo Tate bango wa mbinguni alowa kuwapangia,mana kila yumo winu amsamiya lii nlongo wake boka mu mwoyo winu."

¹Ipangike wakati Yesu ayomwile maeni ayo,aboi Galilaya,na yenda mpakani mwa Yudea nnonge ya mto Yordani. ²Bandu banambone bangengime,na abaponya kolo.³Mafarisayo baichile,ngabamjaribu,bammakiye, "Je ni halali kwa mundu kunneka nyumbo wake kwa sababu yoyote? ⁴Yesu kayangwa na baya, "Musomite lii,panga ywembe ywaumbilwe mwanzo abaumbile nchengo na nyumbowe?⁵KAi abaya, 'Kwa sababu yee nnalome anneka tate bake na mao bake na kuungana na nyumbo wake,nao abele bapangika yega yimo?' ⁶Nga nyo babile lii abele kai,ila yega yimo. Bai, chelo chakiunganisha Nnongo,mundu ywoywote kene akitenganishe."⁷Bammakiye, "Mbeambino kwa namani atuamuru kuapea hati ya talaka na kunneka?" ⁸Aamakiye, "Kwa ugumu wa myoyo Musa atikwaamuru kuaneka anyumbo binu,lakini tangu mwanzo ibile lii nyo. ⁹Naabakiya,panga yeyote ywaneka nyumbo bake,ila kwa sababu ya umalaya,na ankobike ywenge,apanga umalaya. Na alalome ywantola nyumbo ywalekilwe apanga umalaya."¹⁰Banafunzi bammakiye Yesu, "Mana ibile nyoo kwa nchengo na nyumbowe,inoite lii kobeka." ¹¹Lakini Yesu aamakiye, "Kila mundu lii aweza pokya mafundisho aya,ila ni kwa bolo tu balioruhusiwa pokya. ¹²Kwa mana babile matowashi babelekilwe mu ndumbo ya mao babe. N a vilevile babile matowashi bapangilwe na bandu. Na babile matowashi baipangite matowashi kwa ajili ya ufalme wa mbinguni. Ywaweza pokya mafundisho aya na ayapokee."¹³Boka po baaletike baadhi ya bana achunu ili awabekee maboko kunani yabe na loba,lakini banafunzi bake baakemea. ¹⁴Ila Yesu abayite, "Muwa ruhusu bana achunu,wala muwakanikiye lii icha kwango,kwa mana ufalme wa mbinguni ni wa bandu kati aba. ¹⁵Na ywembe abekite maboko nnani yabe,na boka po abokite pale.¹⁶Linga mundu yumo aichile kwa Yesu na baya, "Mwalimu, ni kilebe gani kizuri nipalikwa kukipanga ili nipate kuwa na ukoto wa milele?" ¹⁷Yesu ammakiya, "Kwa namani waninaluya kilebe kinanoga? Abile yumo tu ywabile mwema,lakini mana upala pata ukoto,kamwa amri za Nnongo."¹⁸Yolo mundu annaluye, "Ni amri gani?" Yesu abayite, kene ubulage,kene ujibe,kene ubaye ubocho, ¹⁹waheshimu tate bako na mao bako,na umpende jirani yako kati nafsi yako."²⁰Mundu yolo ammakiye, "Makowe yoti ayo niapangite. Bado nahitaji namani? ²¹Yesu ammakiye, "Mana upala kuwa mkamilifu,yenda,ukapeme yoti ubile nayo,na uwapeye maskini,na ulowa beka hazina kolo mbinguni.Kisha uiche ungengime." ²²Lakini muinja yolo payuine yalo yesu ammakiye,aboi kwa huzuni,kwa mana abile na mali yanambone.²³Yesu kaamakiya banafunzi bake, "Kweli naamakiya,ni vigumu kwa mundu tajiri jingya mu ufalme wa mbinguni. ²⁴Naamakiya,i rahisi kwa ngamia pita katika tundu la sindani,kuliko tajiri jinga katika ufalme wa Nnongo."²⁵Bnafunzi payuine nyoo,batishangala muno na baya, "Nyai bai ywaweza okoka?" ²⁶Yesu atekwalola na baya, "Kwa bandu lee lawezekana lii ila kwa Nnongo yote yawezekana." ²⁷Kisha Petro kanyangwa na kummakiya, "Lola,tulekite yoti na kukukengama wenga. Kilebe gani tukipatike?"²⁸Yesu kammakiya, "Kweli naamakiya,ywembe ywangengime nenga,katika ubeleki wayambe wakati mwana wa Adamu paatama katika kiteo cha enzi cha utukufu wake,mwenga kai mwatama kunani ya iteo komi na ibele ya enzi,kuwahukumu makabila komi na ibele ya Israeli.²⁹Kila yumo winu ailekite nyumba,kaka,dada,tate,mao na bana,au ng'unda kwa ajili ya lina lyango,apokya mara mia na kuurithi ukoto wa milele. ³⁰Lakini banambone babile wa kwanza nambiambino,bapangika wa mwisho,na babile ba mwisho bapangika wa kwanza.

¹Kwa mana ufalme wa mbinguni walandana na mmiliki wa nng'unda, ywayumuka kindae na mapema ili kuajiri apanga kachi katika nng'unda wake wa zabibu. ²Baada ya yeketyana na apanga kachi dinari jimo kwa kutwa, atekwatuma yenda mu ng'unda wake wa mizabibu.³Ayenda kai baada ya masaa atatu na abweni apangakachi benge bayema bila kachi yoyote katika lieneo la soko. ⁴Aamakiye, 'Mwenga kae, muyende mu ng'unda wa zabibu, na chochote chabile cha halali naapeya.' Nga nyo bayenda panga kachi.⁵Ayenda kae baada ya masaa sita na kae katika lisaa lya tisa, na apangite nyo nyo nyo. ⁶Mara yenge kae mnamo saa komi na jimo, abokite na kuwakuta bandu benge bayema bila kachi, aamakiye, 'Kwa namani muyemi pano bila panga kachi yoyote kwa lisoba lyote? ⁷Bammakiye, kwa sababu ntopo mundu yoyote ywatuajiri, Aamakiye, 'Mwenga kae muyende mu ng'unda wa mizabibu.'⁸Wakati wa kitamwinyo, mwenye ng'unda wa mizabibu ammakiye msimamizi wake, "Akeme apanga kachi na uwalepe mishahara, kwa tumbwa na wa mwisho mpaka wa kwanza.' ⁹Baichile balo baajiliwa saa komi na jimo, kila yumo wabe atipokya dinari. ¹⁰Pabaichile apanga kachi wa kwanza, batefikiria kuwa bapokea muno,lakini baipokile kae dinari jimo kila mundu.¹¹Baada ya pokya malipo yabe, batenlalamikia mmiliki wa ng'unda. ¹²Babaya, 'Aba bapanga chachi ba mwisho batumi lisaa limo kai katika panga kachi,lakini waalinganisha na twenga,twenga tupotwike mizigo kwa lichoba lizima na kuungua na joto.'¹³Lakini mwenye ng'unda kayangwa na baya kwa yumo wabe, 'Mbwiga, nipangite lii likowe linoite lii. Je! twayeketyana lii na nenga kwa dinari jimo? ¹⁴Pokea chelo chakibile halali yako na uyende zako. Ni furaha yango kuwapea aba apanga kachi babile baajiliwa mwisho sawa sawa na wenga.¹⁵Je ni haki lii kwango panga chelo nikipala na mali yango? Au liyo lyako ni ovu kwa sababu nenga ni mwema? ¹⁶Nga nyo wa mwisho apalikwa wa kwanza na wa kwanza wa mwisho."¹⁷Yesu paabile atiboka na yenda Yerusalemu, atikwatola banafunzi bake komi na ibele mbembeni,na mundela atikwabakiya, ¹⁸"Lola twayenda Yerusalemu,na Mwana wa Adamu atatiwa mu maboko ga akolo ba makuhani na baandishi. Bamuhukumia kiwo ¹⁹na kumtoa kwa bandu ba mataifa ili kun'dhihaki,kunkombwa na kunsulubisha. Lakini katika lichuba lya tatu ayoka."²⁰Kisha mao ba bana ba Zebedayo aichile kwa Yesu na bana bake. Apigite magoti nnonge yake na kunnoba kilebe boka kwake. ²¹Yesu ammakiye, "Upala namani?" Ammakie, "Amuru kuwa aba bana bango abele batame,yumo luboko lwako lwa kummalyo na ywenge luboko lwa kushoto katika ufalme wako."²²Lakini Yesu kanyangwa na baya, "Utangite lii chelo cha ukiloba, Je! waweza kukinywea kikombe ambacho nakinywea nenga?" bammakiye, "Twaweza" ²³Aamakiye, "Kikombe chango hakika mwakinywea. Lakini tama luboko lwango lwa kummalio na luboko lwango lwa kusoto ni jukumu lango lii kuapea,lakini ni kwa balo ambao bayomwile andaliwa na Tate bango." ²⁴Banafunzi benge komi pabayuine nyoo,batihuzunika muno na balo alongo abele.²⁵Lakini Yesu aakema mwene na kuwamakiya, "Mutangite ya kuwa watawala wa mataifa huwatiisha,na akolo wabe utekeleza mamlaka kunani yabe. ²⁶Lakini ibile lii nyo kwinu. Badala yake,yeyote ywapala kuwa nkolo ngati yinu lazima awe mmanda winu. ²⁷Na ywapala kuwa wa kwanza ngati yinu lazima awe mmanda winu. ²⁸Kati mwana wa Adamu aichile lii tumikiwa,ila tumika,na kutoa ukoto wake kuupanga ukombozi wa banambone."²⁹Wakati baboi Yeriko,bandu banambone bangengime. ³⁰Na baabweni vipofu abele batami kando ya ndela. Pabayuine Yesu anapeta, bapangite lilobe babaya, "Ngwana, Mwana wa Daudi, utuhurumie." ³¹Lakini bandu batikwakanikiya,na kuwamakiya munyamaye. Hata nyo,bembe bapangite lilobe muno na babaya, "Ngwana, Mwana wa Daudi utuhurumie."³²Kisha Yesu ayemi na kuwakema na kuayangwa, "Mupala niapangiye namani?" ³³Bammakiye, "Ngwana panga minyo yitu ifumbuliwe." ³⁴Bai Yesu, paabile na huruma, abakamwile minyo yabe, na mara yeyelo, bapokile uwezo wa bona na bangengime.

¹Yesu na banafunzi bake baikite papipi na Yerusalemu na bayenda mpaka Bethfage,katika kitombe cha mizeituni, kisha Yesu abatuma banafunzi bake abele, ²aamakiye, "Muyende katika kijiji kinachofuata, na mara jimo mwamona mbonda atabilwe kolyo, na mwana mbonda pamope naye.Muwafungue na kwaleta kwango. ³Mana ipangite mundu yeyote aamakiya chochote kuhusu lee, mubaya, 'Ngwana enda kumpala.' na mara jimo mudu yoo awaruhusu muiche pamope nabo."⁴Likowe lee lyalipangite ni lelo libayilwe pitya kwa manabii lazima litimie, aabakiye, ⁵Uwamakiye nwawa Sayuni,lola,mfalme wako aicha kwinu,mnyenyekevu na abile amuobwike mbona, na mwana wa mbona nalome,mwana mbonda mchanga.⁶Kisa banafunzi baboi na panga ya Yesu atiamakiye. ⁷Bannetike mbonda na mwana mbonda,na beka ngobo nnani yabe, na ywembe Yesu atama palo. ⁸Banambone katika likusanyiko baitandaza ngobo yabe mundela,na benge batekata matawi boka mu mikongo na tandaza mundela.⁹Bandi banambone ban'yongoli Yesu na balo bangengime bapangite lilobe babaya, "Hosana mwana wa Daudi! Ni mbarikiwa ywaicha kwa lina lya Ngwana. Hosana kunani muno!" ¹⁰Yesu paaikite Yerusalemu,mji wote wateshtuka na baya, "Ayoo nyai? ¹¹Bandu banyangwine, "Ayoo ni Yesu Nabii,boka Nazareti ya Galilaya."¹²Kisha Yesu ajinili mu lihekalu lya Nnongo na kuwafukuza panja boti bapemea na kuuza mulihekalu. Pia ategalambua meza za babadilishaji wa mbanje na iteo vya apemea ng'unda. ¹³Aamakiye, "Iandikilwe, 'Nyumba yango yakemwa nyumba ya loba,'lakini mwenga muipangite pango lya anyang'anyi." ¹⁴Kisha vipofu na vilema baichile mulihekalu, na ywembe atekwaponiya.¹⁵Lakini wakati akolo ba makuhani na baandishi babweni maajabu agapangite, na pabayuine bana bakombwa ndoti na baya, "Hosana kwa Mwana wa Daudi," bakamwilwe na hasira. ¹⁶Bammakiye, "Uyuine chelo chabakibaya bandu aba?" Yesu aamakiye, "Elo! Lakini mwasoma lii, 'Boka mu mikanwa ya bana na bana achanga banyonyao mubile na sifa kamili?" ¹⁷Kisha Yesu anneka na yenda panja ya mji katika Bethania na gonja kolo.¹⁸Kindae paabuyangine mjini,abile na njala. ¹⁹Abweni mtini kando kando ya ndela. Atiyenda kwake lakini apatike lii kilebe kunani yake ila manyei kunani yake. Aumakiye kubile lii na matunda kwako daima kae." Na mara yeyelo mtini wolo watekauka.²⁰Bnafunzi pababweni,bastaajabia muno na baya,"Ipangite namani mtini wanyauka mara jimo?" ²¹Yesu ayangwa na kuamakiya, "Kweli naamakiya, mana mubile na imani na bila yogopa,mwaweza panga chakipangike kwa mtini tu, lakini kukimakiya hata kitombe cheno, utolilwe na ukatupwe mubaari, na chapangika. ²²Chochote chamukiloba kwa sala, huku mwaaminia mwakipokya.²³Yesu paaikite mulhekalu,akolo ba makuhani na apindo ba bandu bamwichile wakati apundisha na kunyangwa, "Ni kwa mamlaka gani wapanga makowe aga? Na nyai ywakupea mamlaka aga?" ²⁴Yesu kayangwa na kuamakiya, "Nenga kae,naayangwa liswali limo,mana mwanimakiya,na nenga vilevile naamakiya ni kwa mamlaka gani napanga makowe aga.²⁵Ubatizo wa Yohana-uboka kwaako,mbinguni au kwa bandu?" Bayangwine bene,babayite,mana tubaya,uboka mbinguni, atatumakiya,kwa namani mwauaminiya lii? ²⁶Lakini mana twabaya,'uboka kwa bandu,twayogopa bandu,kwa mana boti bamweni Yohana kati nabii." ²⁷Kisha bannaluye Yesu baba, "Tutangite lii" Aamakiye kai, "Wala nenga naamakiya lii ni kwa mamlaka gani napanga makowe aga.²⁸Lakini mwafikiria namani? mundu ywabile na bana abele. Ayenda kwa yumo na kummakiya, 'Mwana wango,yenda ukapange kachi mu ng'unda la mizabibu leno. ²⁹Mwana analuye na baya, 'N'yenda lii,' Lakini baadae atigalambua malango gake na atiyenda. ³⁰Na mundu yoyolo ayendike kwa mwana wake wa ibele na kummakiya kilebe chechelo, Mwana yolo ayangwa na baya, 'nayenda, ngwana, lakini ayenda lii.³¹Nyai kati ya bana abele ywapangite matakwa ya tate bake? Babaya, "Mwana wa kwanza." Yesu aamakiye, "Kweli nenda kuwamakiya, bakusanya ushuru na makahaba bajingya mu ufalme wa Nnongo kabla mwenga jingya. ³²Kwa mana Yohana aichile kwinu kwa ndela ibile nyoofu,lakini umwaminia.wakati bakusanya ushuru na makahaba bamwaminia. Na mwenga,pamulibweni lelo lyapangite,muweza lii kutubu ili baadae mumwamini.³³Muupekaniye mfano wenge. Abile mundu, mundu mwenye eneo kolo la bwui. Aupandike mzabibu,aubekite uzio, akachenga na chombo cha ngamulia wimbi, achengite na mnara wa walinzi,na akalikodisha kwa batunza zabibu. Kisha ayenda katika nnema wenge. ³⁴Wakati wa mauno ya mizabibu paukaribie,abatumite baadhi ya amanda kwa akulima wa mizabibu kutola mizabibu yake.³⁵Lakini akulima wa zabibu baatola watumishi wake, bankombwa yumo,na kumulaga ywenge,na kunkombwa ywenge na maliwe. ³⁶Kwa mara yenge, Mmiliki atekwatuma amanda benge, banambone zaidi ya balo ba kwanza,lakini akulima wa mizabibu baapangite nyonyonyo. ³⁷Baada ya hapo ngwana yolo antumite kwabe mwana wake, abaya, "Mwaheshimu bana bango."³⁸Lakini bakulima ba mizabibu pabamweni muinja yolo,babakiana, "Ayoo nga Mrithi, Muiche,tumulage na tumiliki urithi.' ³⁹Nga nyo ngabantola,na kuntupa panja ya ng'unda wa mizabibu na kumulaga.⁴⁰Je mmiliki wa ng'unda wa mizabibu paaichile,awapanga namani wakulima wa mizabibu?" Bammakiya, ⁴¹"Awaharibia abo bandu baovu katika ndela ya ukale muno,na kisha ataukodisha ng'unda wa mizabibu kwa wakulima wenge wa mizabibu,bandu ambao walepa kwa ajili ya mizabibu yaiva."⁴²Yesu aamakiye, "Musomite lii katika maandiko, 'Liwe balikanikiye waashi libile liwe kolo lya msingi. Alee laboka kwa Ngwana,na yashangaza muminyo yitu.?'⁴³Nga naamakiya, Ufalme wa Nnongo watwaliwa boka kwinu na kuapeya taifa linalojali matunda yake. ⁴⁴Yeyote ywatomboka kunani ya liwe lee atekwanika vipande vipande. Lakini kwa yeyote ywamtombokea,lalowa kunsaga."⁴⁵Akolo wa makuhani na mafarisayo payowine mifano yake, babweni kuwa alongela kwao. ⁴⁶Lakini kila pabapala kunyosha maboko kunani yake, bayogopa makutano, kwa sababu bandu banninga kati nabii.

¹Yesu alongela nabo kae katika mifano, abaya, ²"Ufalme wa mbinguni ulandine na mfalme ywaiandaa sherehe ya harusi ya mwana wake. ³Abatuma amanda wake kuwakaribisha babile batealikwa kuicha katika sherehe ya harusi,lakini baika lii.⁴Mfalme aliwatuma kae amanda wenge,abaya, "Muamakiye wote walioalikwa,Mulinge,nmeandaa chakula. Fahali na ndama wango anono batechinjwa, na makowe yote yabile tayare, Muiche katika sherehe ya harusi."⁵Lakini bandu abo bazingatia kwa dhati mwaliko wake. Baadhi batikerebuka katika migunda yabe, na benge bakerebuke katika sehemu zao za biashara. ⁶Benge baakakatukia amanda ba mfalme na kuwadhalilisha na kuwabulaga. ⁷Lakini mfalme atekasirika alituma jeshi lake,kuwabulaga balo wauaji na kuuteketeza nnema wao kwa mwoto.⁸Boka po aamakiye atumishi bake, "Harusi ibile tayari,lakini waalikwa wastahili lii. ⁹Kwa eyo muyende kwa bandu mu ndela kolo, muwaalike bandu banambone kadri yaiwezekana baiche katika sherehe ya harusi." ¹⁰Aamanda batiyenda ndela kolo na kuwakaribisha bandu wowote baabweni,wema na wabaya. Nga nyo ukumbi wa harusi utwelilwe ageni.¹¹Lakini mfalme paajingile kuwalola,amweni mundu yumo ambaye awala lii ngobo rasmi ya harusi! ¹²Mfalme kanlaluya, 'Mbwiga, upatike kinamani ika pano ndani bila ngobo ya harusi?' Na mundu yolo anyangwa lii chochote.¹³Ndipo mfalme paamakiye amanda wake, "Muntabe mundu yolo mumaboko na magolo na mutupeye panja katika libindo, kolo ambako kutakuwa na lela na kusaga mino. ¹⁴Kwa mana bandu banambone bakemelwage,lakini ateule ni achene."¹⁵Nga mafarisayo baboi na kupanga namna ya kunkamwa Yesu katika maneno yake mwene. ¹⁶Nga walimtuma banafunzi babe pamope na Maherode. Na bammakiye Yesu, "Mwalimu,tutangite kuwa wenga ni mundu wa kweli, na panga wafundisha matakwa ga Nnongo katika ukweli. Haujali maoni ga mundu ywenge na upanga lii upendeleo kwa bandu. ¹⁷Kwa eyo utubakiye,wafikiri namani? Je, ibile sahihi kisheria lepa kodi kwa Kaisari au hapana?"¹⁸Yesu atangite uovu na abaya, "Kwa namani mwanigeya, mwenga mwa anafiki? ¹⁹Nionesheni mbaje yaitumika lepa kodi." Nga bannetya dinari.²⁰Yesu alaluye, "Minyo na lina lee ni ya nyai?" ²¹Bayangwile, "Ya Kaisari." Nga Yesu ammakiye, "Mbei Kaisari ilebe yaibile yake na ya Nnongo mbei Nnongo." ²²Pabapekanie nyoo batishangala. Kisha banneka na boka.²³Lichuba lee baadhi ya Masukayo baichile kwa Yesu, balo babaya kuwa ntopo ufufuo wa bandu. ²⁴Bannaluya, babaya, "Mwalimu, Musa abaya, mana ipangite mundu awile bila beleka bana, nongowe na amrithi yolo nnwawa na ampatie mwana kwa ajili ya nongo wake.²⁵Babile alongo saba. Wa kwanza ankobike na kisha awile bila bereka bana. Annekite nyumbowe kwa nnongowe. ²⁶Kisha nongowe wa ibele nae apanga nyonyonyo,kisha yolo wa tatu,iangite nyoo mpaka kwa yolo wa saba. ²⁷Baada ya panga nyo kwa boti,yolo nwawa naye awile. ²⁸Nambeambino katika yoka ayoo nwawa abile nyumbo wa nyai katika alongo abo saba? Kwa mana boti bankobike."²⁹Lakini Yesu anyangwa na kuwabakiya, "Mwendakosea,kwa mana mutangite lii maandiko wala likaka lya Nnongo. ³⁰Kwa mana katika yoka,bandu bakobeka lii wala kobekwa. Badala yake bandu uwa kati malaika kolyo mbinguni.³¹Lakini kuhusu yoka kwa bandu, hamjawai kusoma chelo ambacho Nnongo akibayite kwenu abaya, ³²Nenga na Nnongo wa Ibrahimu,Nnongo wa Isaka, na Nnongo wa Yakobo? Nnongo ni Nnongo lii wa bandu bawile,ila ni Nnongo wa babile akoto," ³³Wakati bandu banambone bayuine lee,batishangala mafundisho gake.³⁴Lakini mafarisayo pabayuine kuwa Yesu atikwanyamazisha masadukayo,bakwembine bembe bene pamope. ³⁵Yumo wabe, abile na mwana sheria, annaluye swali kwa kun'geya, ³⁶Mwalimu, ni amri gani ambayo ni kolo kuliko zoti katika sharia?"³⁷Yesu kanyangwa, "Lazima umpende Ngwana kwa mwoyo wako woti, kwa roho yako yoti, na kwa malango gako goti. ³⁸Ayee nga amri kolo na ya kwanza.³⁹Na ya ibele yalandana na yelo-Ni lazima kumpenda jirani yako kati yauipenda mwene. ⁴⁰Sheria zote na manabii hutegemea amri zino ibele."⁴¹Na Mafarisayo babile bado bakwembine pamope, Yesu kaayangwa swali, ⁴²Abaya, "Je! mwawaza namani kunani ya Kiristo? Ywembe ni mwana wa nyai?" Bembe banyangwine, "Mwana wa Daudi."⁴³Yesu kaayangwa, "Ni kwa namani Daudi katika Roho ankema Ngwana, abaya, ⁴⁴'Ngwana ammakiye Ngwana wango, "Tama luboko lwango lwa kummaliyo,mpaka paniatawanya maadui bako babekilwe pae ya magolo gako?"⁴⁵Mana Daudi ankema Kiristo "Ngwana," mwanja namani apangika mwana wake?" ⁴⁶Ntopo ywaweza kunnyangwa kai,na ntopo ywathubutu kai kunlaluya maswali yenge tangu lichuba lee na kuendelea.

¹Baadae alongela na bandu banambone na banafunzi bake.Abaya, ²Waandishi na Mafarisayo batama pa kiteo cha Musa. ³Kwa eyo chochote ambacho bakiamulia kukipanga,mukipange kwa kukichunguza. Lakini kene muiche kuiga makowe gabe, kwa mana abo babaya makowe gapangilwa lii nabo.⁴Kweli,bembe hutaba mizigo yabe mizito ambayo ni vigumu kuipotwa,na kisha uwapanga bandu baipotwe mu mabega yabe. Lakini bembe bene basogeza kwaa hata kidole ili balolekewe na bandu. ⁵makowe gabe goti,ugapanga ili bandu babalinge. Kwa mana bembe hupanua masanduku yabe na kuongeza ukolo wa mapindo ya ngobo yabe.⁶Bembe bapendelea tama maeneo ya kifahari katika sherehe na katika iteo ya heshima mu masinagogi, ⁷na salimiwa kwa heshima maeneo ya soko, na kemwa "Walimu" na bandu.⁸Lakini mwenga yaapasa lii kemelwa "Walimu," Kwa mana mubile na Mwalimu yumo, na mwenga mwabote ni alongo. ⁹Kene munkeme mundu yoyote pano pa dunia panga tate binu,kwa mana mubile na Tate yumo, na ywembe abile mbinguni. ¹⁰Wala kene muiche kemelwa 'walimu kwa mana mubile na mwalimu yumo kai,ni Kiristo.¹¹Ila ywabile nkolo ngati yinu apangika mmanda winu. ¹²Yeyote ywaikakatua mwene atashushwa. Na yeyote ywaishusha mwene alowa kakatuliwa.¹³Lakini ole wenu baandishi na Mafarisayo,waafiki Mwaatabia bandu ufalme wa mbinguni. Mwenga mwaweza lii jingya, na mwaaruhusu lii balo bajingya panga nyoo. (Zingatia:Mstari wa 14 bonekine lii katika nakala bora za zamani.Badhi ya nakala uongeza mistari wolo baada ya mstari wa 12. mstariwa ¹⁴"Ole winu baandishi na Mfarisayo banafiki kwa mana mwenda kuwameza ajane". ¹⁵Ole winu Baandishi na Mafarisayo,wanafiki!Mwenda yoka ng.ambo ya bahari na ika kumpampanga mundu yumo aamini yalo yamugafundisha,na paabile kati mwenga,mumpanga mara ibele mwana wa jehanamu kati mwenga mwabene yaa mubile.¹⁶Ole winu viongozi vipofu,mwenga mubaya. Yeyote ywalapa mu lihekalu,abile lii kilebe. Lakini ywaalapa kwa dhahabu ya hekalu, atabilwe na kilapo chake. ¹⁷Mwenga vipofu walalo,namani kibile kikolo kuliko chenge.dhahabu au hekalu ambalo libekile wakfu dhahabu kwa Nnongo?¹⁸Na yeyote ywalapa kwa madhabahu,abile lii kilebe. Ila ywaalapa kwa sadaka yaibile kunani yake,atabilwe na kilapo chake. ¹⁹Mwenga mwa bandu vipofu, namani nga kikolo kuliko chenge,sadaka au madhabahu ambayo ubekwa wakfu sadaka zatolewa kwa Nnongo?²⁰Kwa eyo,ywembe ywalapa kwa madhabahu alapa kwa eyo na ilebe yote ibile kunani yake. ²¹Na ywembe ywalapa kwa hekalu, alapa kwa lelo na kwa ywembe ywatama ngati yake. ²²Na ywembe ywalapa kwa mbingu,alapa kwa kiteo cha enzi cha Nnongo na kwa ywembe ywatama kunani yake.²³Ole winu,baandishi na Mafarisayo,wanafiki! Kwa mana mwalepa zaka kwa bizali,mnaanaa na michicha,lakini mwayalekile makowe mazito ya sheria-haki,rehema,na amani. ²⁴Lakini aga mupalikwa kuwa muyapangite,na leka lii yenge bila kuyatekeleza. Mwenga viongozi vipofu,mwenga muda wakuchuja mdudu nchunu lakini mwammeza ngamia!²⁵Ole winu,baandishi na Mafarisayo,wanafiki! Kwa mana mwasafisha panja ya kikombe na panja ya sahani,lakini,lakini ngati yake patwelilwe dhuluma na kutokuwa na kiasi. ²⁶Mwenga Mafarisayo vipofu,safisheni kwanza ngati ya kikombe na ngati ya sahani,ili upande wa panja nao kae babile safi.²⁷Ole wenu,baandishi na Mafarisayo,wanafiki! Kwa mana mwalandana na makaburi yaliyopakwa chokaa.ambayo kwa panja babonekana mazuri,lakini kwa ngati yatweliwe mifupa ya bandu na kila kilebe kibile kichafu. ²⁸Nyonyonyo, na mwenga kwa panja mwabonekine babile na haki nnongi ya bandu, lakini kwani mutwelilwe unafiki na udhalimu.²⁹Ole winu,baandishi na Mafarisayo, wanafiki! Kwa mana mwachenga makaburi ya manabii na kuyapamba makaburi ya babile haki. ³⁰Mwenga mwabaya, kati twatama masoba ga tate binu, twashiriki pamope nabo kumwaga damu za manabii. ³¹Kwa eyo mwajishuhudia bene kwamba mwenga ni bana ba abo baabulaga manabii.³²Pia mwenga mwakamilisha kujaza sehemu yastahiliya zambi ya tate binu. ³³Mwenga mwa ng'ambo,bana wa vipiribao, kwa namna gani mwaikwepa hukumu ya jehanamu?³⁴Kwa eyo, lenga, naatuma kwinu manabii, bandu babile na hekima, na baandishi. Baadhi yabe na kuwasubilisha. Na baadhi yabe mwakombwa ngati ya masinagogi yinu na kuwafukuza boka mji umo hadi wenge. ³⁵Matokeo ni panga kunani yinu patokea damu yoti ya babile na haki zamwagika mu lunia, kuanzia damu ya Habili ywabile na haki hadi kwa damu ya Zakaria mwana wa Baraka, mubile mwamulaga kati ya patakatifu na madhabahu. ³⁶Kweli,naamakiya, makowe aga gote yatakipata kibeleki chelo.³⁷Yerusalemu, Yerusalemu, wenga waabulaga manabii na kuwakombwa maliwe balo ambao batumwa kwako! mara ilenga nataakusanya bana pamope kati yaa ngoko ywaakusanya vifaranga bake pae ya mbawa zake, lakini wayeketya lii! ³⁸Lola, nyumba yako ilekilwe ukiwa. ³⁹Nenga nakubakiya,boka nambiambino na kuendelea unibonekeya lii,mpaka paubaya, 'Atibarikiwa ywembe ywaicha kwa lina lya Ngwana.'"

¹Yesu abokite mulihekalu na bokanga. Banafunzi bake bangengime na kumwonesha majengo ga hekalu. ²Lakini aayangwa na kuabakiya, "Je, mubona lii makowe aga goti? Kweli naabakiya, ntopo lyabakia kunani ya lyenge bila bomolewa."³Na paatami pa kitombi sa mizeituni,banafunzi bake banyendea kwa faragha na baya,"Utumakiye makowe aga gapangika lichuba gani? Kilebe gani kipangilwa dalili ya kicha kwa kwako na mwisho wa dunia?" ⁴Yesu kaayangwa na kuabakiya, "Mube makini panga kene aiche mundu kuwapotosha. ⁵Kwa mana banambone baicha kwa lina lyango. Babaya,'Nenga nga Kiristo,' na baapotosha bandu banambone.⁶Mwaipekania vita na taarifa ya vita. Mulolekeye kene mube na wasiwasi, kwa mana makowe aga gabile budi lii pangika;lakini wolo mwisho bado. ⁷Kwa mana taifa lakakatuka kunani ya taifa lenge,na ufalme kunani ya ufalme. Yapangika njala na lendema kwa bwui katika sehemu mbalembale. ⁸Lakini makowe aga goti ni mwanzo kai wa minya kwa beleka.⁹Nga nyoo baatoa mwenga kwa ajili ya mateso na bulaga. mwalowa chukiwa na mataifa kwa sababu ya lina lyango. ¹⁰Nga nyo banambone baikobala na salitiana na bachukyana bene kwa bene. ¹¹Manabii banambone ba ubocho batokea na kuwabakiya ubocho bandu banambone.¹²Kwa mana ubou waongezeka, upendo wa banambone utapoa. ¹³Lakini ywavumilia mpaka mwisho,alowa lopolelwa. ¹⁴Ayee injili ya ufalme yahubiriwa mu ulimwengu woti kati ushuhuda kwa mataifa yoti. Na ndipo wolo mwisho uikite.¹⁵Kwa eyo,pamuyuine chukizo la uharibifu,lyalibaywa na nabii Danieli liyemite mahali patakatifu[Ywasoma na atange], ¹⁶nga babile Yuda babutukye pakitombe. ¹⁷Na yolo ywabile kunani ya paa ya nyumba kene aweze uluka pae kutola kilebe chochote boka ngati ya nyumba yake, ¹⁸na ywembe ywabile kung'unda akerebuke lii kutola ngobo yake.¹⁹Lakini ole wao ambao bana babe ni balo ambao banyonyesha katika machuba ago! ²⁰Mulobe panga butuka kwinu kupangike lii muda wa mbepo, wala lichuba lya Sabato. ²¹Kwa mana kupangika na dhiki kolo, ambayo ipangika lii boka kuumbwa kwa dunia mpaka nambiambino,na wala yapangika lii kai. ²²Kati machuba ago gafupishwa lii, ntopo ywaweza okoka. Lakini kwa sababu ya bateule, machuba ago zafupishwa.²³Kisha mana ipangite mundu yoyote aamakiya, 'Lola, Kiristo abile pano! au 'Kiristo abile kolo' kene muaminiye maneno ayo. ²⁴Kwa mana Makristo ba ubocho na manabii ba ubocho baicha na onesha ishara ngolo na maajabu, kwa kusudi la kuapotosha, mana iwezekana hata bateule. ²⁵Mulole, naatahadharisha kabla ya makowe ago pangika.²⁶Kwa eyo,mana ipangike waamakiya, "Kiristo abile mulijangwa', kene muyende kolo kujangwa, Au, 'Mulinge, abile ngati ya nyumba', kene muaminiye maneno ayo. ²⁷Kati yaa radi yaaimulika boka boka mashariki na kuangaza mpaka magharibi, nga nyo yaipangika kuicha kwa Mwana wa Adamu. ²⁸Popote paubile mzoga, akoo nga tai bakwembana.²⁹Lakini mara baada ya njala kolo ya machuba ago. Liumu lyatiwa libindo, mwei wapanga lii bweya, na ndondwa zatomboka boka angani, na nguvu ya mbingi yalendema.³⁰Nga ishara ya Mwana wa Adamu yabonekana angani, na makabila yoti ya dunia baomboleza. Bamweni Mwana wa Adamu aicha katika maunde ya angani na utukufu nkolo. ³¹Atuma malaika bake kwa lilobe likolo ya tarumbeta, nao bakwembana pamope bateule wake boka pande ncheche za dunia, boka mwisho umo wa mbingu mpaka wenge.³²Muifunze somo labokana na nkongo. Mana tawi lachipuka kai na kutoa manyei, mutangite panga kiangazi chaisa. ³³Nga nyo kai, pamugabweni makowe aga gote, mupalikwa tanga panga aikite,karibu na nnyango.³⁴Kweli naamakiya, kibeleki chino chapita lii,hadi makowe gote aga pangika lii. ³⁵Mbingu na nnema zapeta, lakini maneno yango yapita lii kamwe.³⁶Lakini kuhusu lichuba lee na saa yee ntopo mundu ywa tanga, hata malaika ga kumaunde, wala Mwana, ila Tate kichake.³⁷Kati yelo yabile katika machuba ga Nuhu, nga nyo yapangika icha kwa Mwana wa Adamu. ³⁸Kwa mana katika machuba ago kabla ya gharika bandu babile balyaa na nywaa, bakobeka na kobekwa mpaka lichuba lee ambayo Nuhu ajingya mu safina, ³⁹na batangite lii kilebe chochote mpaka gharika paaiichile na kuwasomba woti-nga nyoo ipangika kuicha kwa Mwana wa Adamu.⁴⁰Nga bandu abele babile mu ng'unda-yumo alowa tolwa, na yumo alekwa kunchogo. ⁴¹Alwawa abele babile ngabasaga pamope-yumo atolelwa,na yumo alekilwe. ⁴²Kwa eyo, muwe minyo kwa mana mutangite lii lichuba gani ambalo aicha Ngwana winu.⁴³Lakini mutange panga, mana ipangite ngwana ywabile na nyumba atangite saa ambayo mwii aicha, angekesha na kene aruhusu nyumba yake vamiwa. ⁴⁴Kwa eyo, kai mupalikwa kuwa tayari, kwa mana Mwana wa Adamu aicha katika laa yamuitarajia lii.⁴⁵Nga nyoo nyai ywabile mwaminifu,mmanda ywabile na malango, ambaye ngwana wake ampea madaraka kunani ya babile katika nyumba yake, ili awapeye chakulyaa kwa wakati ufaika? ⁴⁶Atebarikiwa mmanda yolo,ambaye ngwana wake atamkuta apanga nyoo wakati aicha. ⁴⁷Kweli naamakiya panga ngwana ammbeka kunani ya kila kilebe chakibile chake.⁴⁸Lakini mana mwana mwovu abaya mumwoyo wake, 'Ngwana wango akawia,' ⁴⁹na atumbwa kuwakombwa amanda bake, na lyaa na lewa wimbi, ⁵⁰Ngwana wa mmanda yoo aicha katika lichuba ambalo qaitarajia lii, na katika saa ambayo aitangite lii. ⁵¹Ngwana wake amkata vipande vipande ibele na kumbeka katika nafasi jimo sawa na wanafiki, ambapo kubile na lela na saga mino.

¹Nga ufalume wa mbinguni wafananishwa na babawali komi batola taa zao na boka yenda kumpokya ngwana harusi. ²Atano ngati yabe babile balalo na atano benge babile werevu. ³Wanawali walalo bapotwike taa zao, batola lii mauta yoyote. ⁴Ila banawawerevu bapotwike vyombo vyabile na mauta pamope na taa zao.⁵Nambiambino wakati ngwana harusi atichelewa icha, boti batishikwa na lugono na bagonjike. ⁶Lakini wakati wa kilo sa manane pabile na yowe, 'Lola, ngwana harusi! Muboke panja kumpokea'.⁷Nga abo wanawali waliamka boti na kuwasha taa zao. ⁸Balo alalo baamakiye balo werevu, 'Mutupei sehemu ya mauta yinu kwa mana taa zetu zayimika.' ⁹Lakini balo werevu bayangwa na kuwamakiya, 'Kwa mana yatutosha lii twenga na mwenga, badala yake muyende kwa bapemeya muinunulie kiasi kwa ajili yinu.¹⁰Wakati bayenda kolo kupemea, Ngwana harusi akite, na balo babile tayari bayenda naye mu sherehe ya haeusi, na nnyango utabilwe. ¹¹Baadaye balo banawalia alalo benge baikite na baya, 'Ngwana,ngwana, tufungulie.' ¹²Lakini kayangwa na baya, 'Kweli naamakiya, mwenga niatangite lii.' ¹³Kwa iyo mulinge kwa mana mutangite lii lichuba wala saa.¹⁴Kwa mana ni sawa na mundu ywapala safiri yenda nnema wenge. Abakema amanda wake na kuwakabidhi utajiri wake. ¹⁵Yumo wabe ampea talanta tano, ywenge ambei talanta ibele, na yolo ywenge ambei talanta jimo. Kila yumo apkea kiasi lingana na uwezo wake, na yolo mundu atisafiri yenda zake. ¹⁶Mapema yolo ywapokya talanta tano ayenda kuziwekeza, na kuzalisha talanta zenge tano.¹⁷Yeyelo yolo ywapokya talanta ibele, atizalisha zenge ibele. ¹⁸Lakini mmanda ywapokya talanta jimo, aboi,na yenda zake,apangite lipole pa bwui, na kuificha mbanje ya ngwana wake.¹⁹Na baada ya muda mrefu, ngwana wa amanda abo aichile na kupanga mahesabu nabo. ²⁰Yolo mmanda ywapokya talanta tano aichile na kuleta talanta zenge tano, abayite, 'Ngwana,unipeile talanta tano. Lola, mbatike faida ya talanta zenge tano.' ²¹Ngwana wake ammakiye, 'Hongera, mmanda mzuri na mwaminifu! Ubile mwaminifu kwa kilebe kichunu. Nakupea madaraka kunani ya ilebe yanambone, jingya mu furaha ya ngwana wako'.²²Mmanda yolo ywapkya talanta ibele aichile na baya, 'Ngwana, umbeile talanta ibele. Lola, mabtike faida ya talanta zenge ibele,' ²³Ngwana wake ammakiye, 'Hongera, mmanda mzuri na mwaminifu! Ubile mwaminifu kwa ilebe njunu. Nakupea madaraka kunani ya ilebe ya namabone. Jingya mu furaha ya Ngwana wako.'²⁴Baadaye mmanda ywapokya talanta jimo aichile na baya, 'Ngwana, ndangite paga wenga ni mundu mkale. Wachuma mahali ambapo wapanda lii, na wavuna mahalia ambako wasia lii. ²⁵Nenga niyogopile, na yenda zangu kuificha talanta yako munkando. Lola ubile nayo pano yelo yaibile yako'.peile²⁶Lakini ngwa wake kanyangwa na baya, 'Wenga wa mmanda mwovu na mzembe, mana utangite panga nachuma mahali ambapo nipandike lii na una mahali ambapo nasia lii. ²⁷Kwa eyo upalikwa kuwapea mbanje yango bandu ba benki, na wakati wa buyangana kwango niipokya yelo yango na faida.²⁸Kwa eyo mumnyang'anye yeo talanta na mbei yolo mmanda ywabile na talanta komi. ²⁹Kila mundu ywabile nacho, ywaongezewa muno-hata kwa zidishiwa muno. Lakini kwa yoyote ywabile lii na kilebe, hata chelo abile nacho atanyang'anywa. ³⁰Muntupe panja mulibendo ayoo mmanda ywafaika lii, ambako kupangilwa na kilio na kusaga mino.'³¹Wakati Mwana wa Adamu ywaicha katika utukufu wake, na malaika wote pamope naywembe, ndipo ywatama kunani ya kiteo cha utukufu. ³²Mataifa yote yakwembana nnonge yake, na ywembe atawatenganisha bandu, kati yelo mchungaji ywatenganisha ngondolo na mbuzi. ³³Awabeka ngondolo luboko lwake lwa kummalyo, ila mbuzi aabeka luboko lwake lwa kushoto.³⁴Kisha mfalme aamakiya balo babile bake kwa lela, 'Muiche, mwamubarikiwa na Tate bango, muurithi ufalme wauandaliwa kwa ajili inu tangu bekwa misingi ya ulimwengu. ³⁵Kwa mana nibile na njala na munipeile chakulya; Nibile mgeni na munikaribishie; ³⁶Nibile uchi, na munipeile ngobo; Nibile ntamwe na mukanitunza; nitabilwe na muichile kwango.'³⁷Nga babile haki baicha na kummakia, 'Ngwana, lichoba gani tukubweni ubile na njala, na kukulisha? Au ubile na kiu na twakupea mache? ³⁸Na lichuba gani tukubweni ubile mgeni, na twakukaribisha? Au ubile uchi tukupeile ngobo? ³⁹Na lichuba gani tukubweni ubile nng'onjwa, au katika kifungo, na tuichile kwako? ⁴⁰Na mfalme kaayangwa na kuwamakiya, 'Kweli naamakiya, chamukipangite pano kwa yumo wa alongo bango achunu, munipangile nenga.'⁴¹Nga aamakiye abo babile kuluboko lwake lwa kushoto, 'Muboke kwango, mwa mulaaniwa, muyende katika mwoto wa milele ulioandaliwa kwa ajili ya nchela na malaika bake, ⁴²Kwa mana nibile na njala lakini munipeya lii chakulya, Nibile na ngota lakini munipea lii mache; ⁴³Nibile mgeni lakini mwanikaribisha lii; mana nibile uchi lakini mwanipea lii ngobo; mana nibile ntamwe na nibile muligereza,lakini munitunza lii.'⁴⁴Nga nyo babe banyangwa na baya, 'Ngwana, lichuba gani tukubweni mana ubile na njala, au ubile na ngota, au ubile mgeni, au ubile uchi, au ubile mtamwe muligereza, na twakuhudumia? ⁴⁵Kisha ataayangwa na baya, 'Kweli naamakiya, chelo ambacho mupanga lii kwa yumo wa aba achunu, munipangie nenga.' ⁴⁶Aba bayenda katika adhabu ya milele ila babile na haki ukoto wa milele."

¹Wakati Yesu payomwile baya maneno yote ayo, aamakiye banafunzi bake, ²"Mutangite panga baada ya machuba abele pabile na lichuba la pasaka, na mwana wa Adamu alowa tolewa ili asulubiwe."³Badaye akolo ba makuhani na apindo wa bandu bakwembine pamope katika makao ya Kuhani nkolo, ywabile akemwa Kayafa. ⁴Pamope baipangite njama ya ya kunkamwa Yesu kwa siri na kumulaga. ⁵Kwa mana babayite, "Ipangike lii wakati wa sikukuu, ,ili kene isababishe ghasia ngati ya bandu."⁶Wakati Yesu paabile Bethania, katika nyumba ya Simoni mkoma, ⁷paabile atikuinyoosha mezani, nwawa yumo aichile kwake apotwike mkebe wa alabasta yaibile mauta ya thamani kolo, na kuyamimina kunani ya ntwe wake. ⁸Lakini banafunzi bake pabamweni likowe lee, batichukyanga na baya, "Namani sababu ya hasara yee? ⁹Aga mauta gaweza pemelwa kwa kiasi kikolo na peyelwa akeba."¹⁰Lakini Yesu, abile atangite lee, aamakiye, "Kwa namani mwamsumbua nwawa yolo? Kwa mana apangite kilebe kinanoga kwangu. ¹¹Akeba mubile nabo masoba yote, lakini mubile lii pamope na nenga daima.¹²Kwa mana paaminiya mauta aga kunani ya yega yango, apangite nyoo kwa ajili ya maziko gango. ¹³Kweli naamakiya, popote Injili yee paihubiriwa katika ulimwengu wpti, kikowe chaakipangite ayoo nwawa, chabaywa kwa ajili ya kumkombokeya."¹⁴Ndipo yumo wa balo komi na ibele, ywakemelwa Yuda Iskariote, ywayenda kwa akolo wa makuhani ¹⁵na baya, "Mwanipeya namani mana nenda kumsaliti?" Bampangia Yuda vipande thalathin vya mbanje. ¹⁶Tangu muda woo aipala nafasi ya kumsaliti.¹⁷Hata lichuba lya kwanza lya mikate yaitiwa chachu, banafunzi bamwendea Yesu na baya, "Kwaako upala tukuandalie chelo chakula cha Pasaka?" ¹⁸Aaabakiya, "Muyende mjini kwa mundu fulani na mummakiye, Mwalimu abaya, "Muda wango umekaribia. Naitimiza Pasaka pamo na banafunzi bango katika nyumba yako."" ¹⁹Banafunzi bapangite kati Yesu baagiza, na baandaa chakulya cha Pasaka.²⁰Paiikite kitamwinyo, atama lyaa chakula pamope na balo banafunzi Komi na ibele. ²¹Babile balyaa chakula, abayite, Kweli naamakiya panga yumo winu alowa kunisaliti." ²²Batihuzunika muno, na kila yumo atumbwile kumuuliza, "Je, hakika nibile lii nenga, Ngwana?"²³Kaayangwa, "Yolo ambaye ywachovya luboko lwake pamope na nenga katika bakuli nga ywalowa nisaliti. ²⁴Mwana wa Adamu paaboi, kati ya iandikilwe. Lakini ole wake mundu ambaye alowa kumsaliti Mwana wa Adamu! Ibile vizuri kwa mundu uyo kati ywabelekwa lii." ²⁵Yuda, ambaye nga msaliti abayite, "Je, ni nenga Rabi?" Yesu ammakiye, "Ubayite likowe lee wenga wa mwene."²⁶Pa babile balyaa chakula, Yesu atikuutola mkate, atekuubariki, na kuutekwana. Abapeya banafunzi bake abayite, "Muutole, mulyee. Awoo ni yega yango."²⁷Atolile kikombe na shukuru, abapeya na baya, "Munywee mwaboti katika hiki, ²⁸Kwa mana ayee nga damu ya lilagano lyango, yamwagwa kwa ajili ya bandu banambone kwa msamaha wa dhambi. ²⁹Lakini naamakiya, nanywea lii kae matunda ga mzabibu wolo, hadi lichuba lee paniunywea waayambe pamope na mwenga katika ufalme wa Tate bango."³⁰Paayomwile imba wimbo,baboka yenda kitombe sa Mizeituni. ³¹Kisha Yesu aamakiye, "Kilo chee mwenga mwabote mwaikobala kwa sababu yango, kwa mana imeandikwa, Namkombwa mchungaji na ngondolo wa kundi batawanyika. ³²Lakini baada ya yoka kwango, naayongolya yenda Galilaya."³³Lakini Petro ammakiye, "Hata mana bote bakukanikiya kwa sababu ya makowe yaakupatike, nenga nakukanikiya lii." ³⁴Yesu kanyangwa, "Kweli nakumakiya, kilo cheno kabla ya jogolo beka, wanikanikiya nenga mara tatu." ³⁵Petro ammakiye, "hata mana inipalike kuwaa na wenga, nakukanikiya lii." Na banafunzi benge boti babaya nyonyonyo.³⁶Baadaye Yesu ayenda nabo mahali pakemelwa Gethsemane na aamakiya banafunzi bake, "Mutame pano wakati nayenda kolo na loba." ³⁷Amtola Petro na bana abele ba Zebedayo na atumbwile kuhuzunika na kusononeka. ³⁸Kisha ammakiya, "Roho yango ibile na huzuni kolo muno, hata kiasi cha waa. Mutame pano na mukeshe pamope na nenga."³⁹Atiyenda nnonge kidogo, atomboka kifudifudi, na loba. Abaya, "Tate bango, mana iwezekana, kikombe cheno kiniepuke. Kene ibe lii mana nipalikenenga, ila kati ya upala wenga." ⁴⁰Ayenda kwa banafunzi na abakwembine bangonjike lugono, na aamakiye Petro, "Kwa namani mwaweza lii tama bila gnja na nenga hata kwa lisaa limo? ⁴¹Mukeshe na loba ili kene mujingye muajaribu. Roho ibile radhi, lakini yega ibile dhaifu."⁴²Aboi mara ya nya ibele na loba, abaya, "Tate bango, mana likowe lee laweza lii kuepukika na ni lazima nikinywee kikombe chino, mapenzi gako yatimizwe." ⁴³Atikerebuka na kuwakuta bagonjike lugono, kwa mana minyo gabe gabile mazito. ⁴⁴Kisha aalekite kae ayenda zake. Aloba mara ya tatu akibaya maneno yeyelo.⁴⁵Baadaye Yesu ayenda kwa banafunzi bake na kuwamakiya, "Bado mugonjike kai na kupomolya? mulole, saa iikite, na Mwana wa Adamu asalitiwa mumaboko ga ywabile na mazambi. ⁴⁶Mukakatuke, tuboke. Lola,yolo msaliti amekaribia.⁴⁷Wakati abile bado alongela, Yuda yumo wa balo komi na ibele, aikite. Kundi kolo liikite pamope na ywembe latiboka kwa akolo ba makuhani na apindo wa bandu. Baichile na mapanga na marungu, ⁴⁸Kae mundu ywakusudia kumsaliti Yesu abile abapea ishara, abaya, "Yolo ambae nenda kumbusu, nga ywembe. Munkamwe."⁴⁹Mara yelo aichile kwa Yesu na baya, "Salamu, Mwalimu! Na kumbusu. ⁵⁰Yesu aamakiye, "Mbwiga lipange lee ambalo likuletike." Nga baichile, na kumnyooshea maboko Yesu, na kunkamwa.⁵¹Lola, mundu yumo ywabile pamope na Yesu, atiuluya luboko lwake, na kutola panga lake, na akombwile mmanda wa kuhani, na kumkata likutu. ⁵²Nga Yesu aamakiye, rudisha panga lako pale paulitolile, kwa mana boti batumya upanga babulagwa kwa upanga. ⁵³Munazani kuwa niwecha lii kunkema Tate bango, na ywembe akanitumia majeshi zaidi ya komi na ibele ya malaika?" ⁵⁴Lakini bai jinsi gani maandiko gaweza timiya, ayee nga ipalikwa pangika?"⁵⁵Wakati woo Yesu aumakiye umati, "Je, Muichile na mapanga na marungu kunikamwa kati mwii? Kila lichuba ndami muhekalu naafundisha na munikamwile lii! ⁵⁶Lakini yote aya yapangite ili Maandiko ya nabii yatimye." Nga banafunzi bake bannekite na butuka.⁵⁷Balo bankamwile Yesu bampeleka kwa Kayafa, Kuhani Nkolo, mahali ambapo baandishi na apindo babile bakwembine pamope. ⁵⁸Lakini Petro angengime kinchogo kwa mbale mpaka katika ukumbi wa Kuhani nkolo. Ajingile ndani na tama pamope na walizi abone chakipangika.⁵⁹Bai akolo ba makuhani na Baraza loti babile baupala ushaihidi wa ubocho kunani ya Yesu, ili bapate kumulaga. ⁶⁰Ingawa batejitokeza mashahidi banambone, Lakini bapatike lii sababu yoyote. Lakini baadae mashahidi abele batejitokeza nnonge ⁶¹na baya, "Mundu yolo abayite, "Naweza kulitekwana hekalu la Nnongo na kulichenga kae kwa masoba matatu."⁶²Kuhani nkolo ayemite na kunlaluya, "Uweza lii kuayangwa? Aba banashuhudia namani kunani yako?" ⁶³Lakini Yesu ataile liki. Kuhani Nkolo ammakiye, "Mana Nnongo yaatama, nakuamuru utumakiye, mana wenga ni Kiristo, Mwana wa Nnongo." ⁶⁴Yesu kanyangwa, "Wenga wamwene ubaya likowe lee. Lakini nakumakiya, bola nambiambino na kuendelea wamwona mwana wa Adamu atama luboko lwa kummalyo lwabile na nguvu, na aicha katika maunde ga mbinguni.⁶⁵Nga Kuhani Nkolo ateralua ngobo yake na baya, "Endakufuru! Je, tupala kai ushahidi wa namani? Lola, tayari muyuine endakufuru. ⁶⁶Je! Muwaza namani kwale? Ngabayangwa na baya, "Endastahili bulagwa."⁶⁷Kisha batekuntemea mate kuminyo na kunkombwa ngumi, na kumkombwa makofi kwa maboko gabe, ⁶⁸na baya, "Tutabirie, wenga wa Kiristo. Nyai ywakukombwile?"⁶⁹Wakati woo Petro abile atami panja katika ukumbi, na mmanda nwawa ayebda kwake na baya, "Wenga kai ubile pamope na Yesu wa Galilaya." ⁷⁰Lakini akanikiye nnonge ya bote, abayite, ndangite lii kile chaukibaya."⁷¹Paabokite panja ya nnyango, mmanda ywenge nnwawa amweni na kummakia baabile palo, "Mundu yolo kai abile pamope na Yesu wa Nazareti." ⁷²Akanikiye kai kwa lapa, "Nenga ndangite lii mundu yolo."⁷³Muda mwipi baadae, balo babile bayemite papipi, bayenda kwake na longela na Petro, "Kwa hakika wenga ni yumo wabe, kwa mana hata longela kwako yaonesha," ⁷⁴Nga atumbwile laani na lapa, "Nenga ndangite lii mundu yolo," na mana jogolo abeka. ⁷⁵Petro akombokya maneno yaamakilwe na Yesu, "Kabla ya jogolo beka lii wanikanikya mara tatu."

¹Paiikite muda wa bwamba, akolo wa makuhani na apindo wa bandu balyaa njama kunani ya Yesu bapate kumulaga. ²Bantabile, banyongoli, na kumfikisha kwa Liwali Pilato.³Kisha wakati Yuda,ambaye ywamsalitie, abweni panga Yesu ayomwile hukumiwa, atijuta na kerebuya vipande thelathini vya mbanje kwa akolo ba makuhani na apindo, ⁴na abayite, "Niipangite zambi kwa kuisaliti damu yaibile lii na hatia." Lakini banyangwa, "Yatuhusu namani twenga? Yaloleke ayo wamwene." ⁵Kisha aibekite pae vipande vya mbanje katika hekalu, na aboi na kujinyonga mwene.⁶Nkolo a makuhani ativitola vipande vya mbanje na baya, "Ni halali lii kuibeka mbanje yee katika hazina, kwa mana ni gharama ya damu." ⁷Batejadiliana pamope na mbanje yatetumika kupema ng'unda wa mfinyanzi wa kuzikia wageni. ⁸Kwa mana ng'unda wolo ukemelwage, "Nng'unda wa damu" mpaka leno⁹Kisha lile likowe lyabayilwe latimiya baya, "Batola vipande thelathini vya mbanje, gharama yaipangwa na bandu ba Israeli kwa ajili yake ¹⁰na baitumya kwa ng'unda wa mfinyanzi, kati Ngwana ywanimakiye nenga.¹¹Nambiambino Yesu ayemite nnonge ya liwali, na liwali anlaluye, "Je! Wenga ni Mfalme wa Wayahudi?" Yesu kayangwa, "Wenga ubaya nyoo." ¹²Lakini muda paashitakiwa na akolo ba makuhani na apindo, ayangwa lii chochote. ¹³Kisha Pilato ammakiye, Ugayuine lii mashitaka yoti kunani yako?" ¹⁴Lakini anyangwite lii hata likowe limo,liwali atwelilwe na mshangao.¹⁵Nambiambino katika sikukuu ibile desturi ya liwali kumfungua mfungwa yumo ywachauliwa na bandu, ¹⁶Wakati woo babile na mfungwa sugu lina lyake Baraba.¹⁷Nga nyo wakati bakwembine pamope, Pilato kaalaluya, "Nyai ywamupala tumfungue kwa ajili yinu?" Baraba au Yesu ywaakemelwa Kiristo? ¹⁸Kwa mana itangite panga bayomwile kumkamwa kwa sababu ya chuki. ¹⁹Wakati abile atami pa kiteo chake cha hukumu, nyumbo wake atentumya neno na baya, "Kene upange likowe lolote kwa mundu yolo ywabile lii hatia. Kwa mana nateseka muno hata leno katika ndoto kwa sababu yake."²⁰Nga akolo ba makuhani na apindo batekuashawishi bandu banlobe Baraba, na Yesu abulagwe. ²¹Liwali aalauye, "Nyai kati ya abele mupala nenga ninneke kwinu?" "Baraba." ²²Pilato aamakiye, "Nimpange kele Yesu ywakemelwa Kiristo?" Bote bayangwa, "Msulubishe."²³Ywembe abaya, "Kwa namani, ni kosa gani alipangite?" Lakini batezidi panga ndooti muno, "Msulubishe." ²⁴Nga nyo wakati Pilato abweni aweza lii panga lolote, lakini badala yake vurugu zitumbwile kae, atetola mache kanawa maboko gake nnonge ya bandu, na baya, "Nenga nibile lii na hatia ya damu ya mundu yolo ywabile lii na hatia. Mugalolekeye aya mwabene."²⁵Bandu bote babayite, "Damu yake ibe kunani yitu na bana bitu." ²⁶Kisha akamfungua Baraba kwabe, lakini ankombwile mijeredi Yesu na kumkabidhi kwabe yenda sulubiwa.²⁷Kisha askari a liwali bantola Yesu mpaka Praitorio na kipenga kikolo cha maaskari bote bakwembine. ²⁸Batola ngobo yake na kumvika kanzu ya rangi ya nyekundu. ²⁹Kisha baipangite taji ya miiba na kuibeka kunani ya ntwe wake, na bambekya mwanzi katika luboko lwake lwa kummalyo. Bakombwa magoti nnonge yakena kumkejeri, babaya, "Salamu, Mfalme wa Wayahudi?"³⁰Na bamtemea mate, na bautola mwanzi na kunkombwa muntwe. ³¹Wakati babile bankejeri, batekuitola yelo kanzu na kumvisha ngobo yake, na kumwongoza yenda kumsulubisha.³²Paababokite panja, bamweni mundu boka Krene lina lyake Simeoni, ambaye batekunlazimisha yenda nao ili aupotwe msalaba wake. ³³Pabaikite mahali pakemelwa Goligotha, mana yake, "Eneo la fuvu la ntwe." ³⁴Bampea siki yaaywangabanilwe na nyongo aywee. Lakini paionja, aweza lii kuinywa."³⁵Baada ya kumsulubisha, batigawana ngobo yake kwa kupiga kura. ³⁶Na batama na kunlola. ³⁷Kunani ya ntwe wake babekite mashitaka kunani yake yasomeka, "Ayoo ni Yesu, mfalme wa Wayahudi."³⁸Wanyang'anyi abele batisulubiwa pamope na mwenga, yumo upande wa kummalyo wake na ywenge wa kushoto. ³⁹Balo babile bapeta batekundhihaki, kabatikisa ntwe wabe ⁴⁰na baya, "Wenga waupala kuliharibu hekalu na kulichenga katika masoba matatu, uyilopwe mwene! Kati ni Mwana wa Nnongo, uluka pae uboke msalabani!"⁴¹Katika hali yeyelo akolo bamakuhani babile kabamkashifu, pamope na baandishi na apindo, na baya, ⁴²"Atibalopwa benge, lakini aweza lii kuilopwa mwene. Ywembe ni Mfalme wa Wayahudi. Na auluke pai boka msalabani, nga twamwaminiya.⁴³Amtumainiya Nnongo. Leka Nnongo anlopwe mana apala, kwa mana abayite, Nenga ni Mwana wa Nnongo." ⁴⁴"Na balo banyang'anyi babile basulubiwa pamope na ywembe kae babayite maneno ga kumdhihaki.⁴⁵Nambiambino boka saa sita pabile na libendo katika nnema wote mpaka saa tisa. ⁴⁶Paiikite saa tisa atilela kwa lilobe likolo, "Eloi, Eloi, lama thabakithan?" mana yake "Nnongo wango, Nnongo wango, kwa namani wanileka?" ⁴⁷Wakati woo baadhi yabe babile bayemi palo bayuine,babayite, "Ankema Eliya."⁴⁸Mra jimo yumo wabe atibutuka kutola sifongo na kuijaza munkanwa chababa, abekite kunani ya nkongo na kumpea apate kunywa. ⁴⁹Bembe waliosalia babaya, "Munleke kichake,muleke tubone mana Eliya aicha kunlopwa." ⁵⁰Kisha Yesu atelela kai kwa lilobe likolo na kutoa roho yake.⁵¹Lola,Pazia la hekalu lipapwanike sehemu ibele boka kunani mpaka pae. Na bwui yalendema na miamba yapasuka vipande. ⁵²Makaburi yafunuka,na yega ya watakatifu banambone batefufuka. ⁵³Babokite mu makaburi baada ya ufufuo wake, bajingile mji mtakatifu, na babonekine na bandu banambone.⁵⁴Bai yolo akida na balo ambao babile banlola Yesu babweni tetemeko na makowe gapangika, batwelilwe na yogopa muno na baya, "Kweli yolo abile mwana wa Nnongo." ⁵⁵Alwawa banambone bangengime Yesu boka Galilaya ili kumhudumia babile banlola boka mbale. ⁵⁶Ngati yabe babile Mariamu Magdalena,Mariamu mao bake Yakobo na Joseph,na mao ba bana ba Zebedayo.⁵⁷Paiikite kitamwinyo, aichile mundu tajiri boka Arimathayo, akemelwa Yusufu, ambaye kai abile mwanafunzi wa Yesu. ⁵⁸Atiyenda kwa Pilato na kunnoba yega ya Yesu Kisha Pilato aliagiza bampeye.⁵⁹Yusufu atola yega autabile na ngobo ya sufi safi, ⁶⁰na kuulaza katika kaburi lyayambe lya libile lipangilwe mwambani. Kisha akalibeka liwe kolo lyafunika nnyango wa kaburi na aboi. ⁶¹Mariamu Magdalena na Mariamu ywenge babile palo, batami kulilola kaburi.⁶²Lisoba lyanyaibele ambayo libile lichuba lya maandalio, akolo wa makuhani na Mafarisayo bakwembine pamope kwa Pilato. ⁶³Ngabammakiya, "Ngwana, twakombokya kuwa wakati yolo mbocho pabile nkoto, abaya,'Baada ya masoba matatu ayoka kai.' ⁶⁴Kwa eyo, agiza panga kaburi lilindwe salama mpaka lichuba lya tatu. Vinginevyo, banafunzi bake baweza icha kujiba yega yake na baya kwa bandu, "Amefufuka boka kwa wafu.' Na ubocho wa mwisho upangika mbaya kuliko wa kwanza."⁶⁵Pilato kaamakiya, "Mutole walinzi. Muyende mupange hali ya usalama kati yamuweza." ⁶⁶Nga nyo bayenda na panga kaburi liwe salama, liwe libekilwe mhuri na kuweka walinzi.

¹Baadae kitamwinyo ya sabato, liumu libile liyomwike elekea lichuba lya kwanza lya juma, Mariamu magdalena, na yolo Mariamu ywenge baichile kulilola kaburi. ²Lola pabile na lendemo kolo,kwa sababu malaika wa Ngwana atiuluka na kulivingisha lelo liwe,kisha atami nnani yake.³Sura yake ibile kati umeme, na ngobo yake ibile meupe kati theluji. ⁴Balo alinzi batwelilwe na hofu na pangika kati bandu bawile.⁵Yolo malaika atikwafafanulia balo alwawa abaya, "kene muyogope kwa mana ndangite panga mumpala Yesu, ywasulubiwa. ⁶Abile lii pano, lakini atiyoka kati yaa aamikuye.Muiche mulole mahali ambapo Ngwana agonjike. ⁷Muyende haraka muwamakiye banafunzi bake, "Atiyoka boka mu kiwo,linga amewatangulia Galilaya. Kolo nga mwannola' Lola nenga naabakiye."⁸Balo alwawa batiboka palo kaburini haraka babile na hofu ngolo, na butuka kuwamakiya banafunzi bake. ⁹Lola Yesu akwembine nabo na baya, "Salamu." balo alwawa baichile na kukamwa magolo gake, na kisha bamwabudia. ¹⁰Kisha Yesu aamakiye, "Kene muyogope, muyende muamakiye alongo bango watangulie Galialaya. kono banibona.¹¹Wakati balo alwawa pababile bayenda,lola baadhi ya walinzi bayenda mjini na kuwamakiya akolo ba makuhani makowe yote ambayo yatitokea. ¹²Na bembe makuhani pabakwembine na apindo na kujadili likowe lee pamope nabo, batitoa kiasi kikolo cha mbanje kwa balo askari. ¹³na kwamakiya, "Muwabakiye benge kuwa, 'banafunzi ba Yesu baichile na jiba yega ya Yesu wakati twenga tugonjike.'¹⁴Mana habari yee yamfikia liwali,twenga twamshawishi na kwaondoleeni mwenga mashaka yote." ¹⁵Kwa eyo balo askari baitolile mbanje na panga kati yaa baabakilwe. Habri yee yatienea muno kwa Ayahudi na ibile nyoo mpaka leno.¹⁶Lakini mitume komi na jimo bayenda Galilaya, katika chelo kitombe chaabakiye. ¹⁷Bembe pabamweni, batemwabudia, lakini baadhi yabe babile na shaka.¹⁸Yesu aichile kwao na kuwamakiya abaya, "Mbeilwe mamlaka yote mulunia na mbinguni, ¹⁹Kwa eyo muyende muwapange mataifa yote kuwa banafunzi. Muwabatize katika lina lya Tate, lya Mwana na la Roho Mpeletau.²⁰Muafundishe kuyatii makowe goti yaniwaamuru,na lola,nenga nibile pamope na mwenga daima,hadi mwisho wa dunia.

¹Wono nga utumbulwo wa Injili ya Yesu Kristu, mwana wa Nnungu. ²Kati mwaiandikilwe na nabii Isaya,"Uliinge,nintuma mjumbe wango nnonge yako,ywapala kuandaa ndela yako. ³Lilobe lya mundu ywa kema mupongote,"Mwikamilishe ndela ya Bwana;mwigoloye ndela yake.⁴Yohana atiicha,batiza mupongote na kwabakiya ubatiso wa toba kwa msamaha wa sambi. ⁵Nnema wote wa Yudea na bandu bote ba Yerusalem batiyenda kwake.Babile kababatizwa na ywembe nkati ya mase gagabile Yordani,kabatubu sambi yabe. ⁶Yohana abile wala kwake liyobo lamanyoya ga ngamiana nkanda wa likogwa mukibuno chake,abile lyaa nnjige na busi wa mmwitu.⁷Atikwahubiri bandu na baya,"abile yumo andaicha bada yango nee mwene nguvu kuliko yango nenga.na ndopo nifaika lii hata yolita pae no taba ngamba ya ilatu yake. ⁸Nenga natikuwabatiza kwa mase,lakini ywembe aluwa kuwabatiza kwa Roho mpeletau."⁹Yapitike katika masoba go panga Yesu aichile boka Nazareti ya Galilaya,na batiswa na Yohana nkati ya mase ga Yordani. ¹⁰Wakati Yesu pakakatwike boka mumase,abweni kuliunde kubaganike bweya na Roho kauluka nnani yake kati ngunda. ¹¹Na lilobe lwa boi kunani"Wenga nga wamwananngo ywanimpendile.Ywanimpendile muno nga wenga."¹²Baada ya po mara jimo Roho nganazimisha ayende kupongote. ¹³Abile kupongote masoba arobaini,ngapapayilwa na shetani.Abile pamope na anyama bamwitu,na malaika batikumwudumia.¹⁴Tumbwe baada ya Yohana boyolwa,Yesu ngaicha Galilaya katangaza injili ya Nnungu. ¹⁵ngabaya,"Muda wikite,na ukolongwa wa Nnungu ukaribie.mutubu na kuiobelya injili.¹⁶Na kapeta mbwega ya bahari ya Galilaya,amweni Simoni na Adrea nnongowe Simoni kabaliikwa nyavu yabe mubahari,kwakuwa babile avuvi. ¹⁷Yesu ngaabakiya,"Muichange,munifatange,na nee nipaa kuapanga avuvi abandu." ¹⁸Na mara jimo ngabaleka nyavu na kunfata.¹⁹Wakati Yesu patyangange kutalu pachini,ngamona Yakobo mwana wa Zebedayo na Yohana nnongowe;babile muntumbwi kabatengeneza nyavu. ²⁰Mara atikwakema na bembe ngabanneka Tate babe Zebedayo nkati ya ntumbwi na atumishi babakodishilwe,ngaba nkengama.²¹Nga pabaikite Kapernaumu,lisoba lya sabato,Yesu ajingile musinagogi na pundisha. ²²Batishangala liyengano lyake,kwa mwanja babile kabayengana kamundu ywabile namamulaka na siyo kati baandishi.²³Muda wowolo pabile na mundu mulisinagogi lyabe,ywabile na roho nchafu,akombwile ndooti, ²⁴kabaya,"Twi na kele chapa na wenga,Yesu wa Nazareti?uichi kutubulanga?Nikutangite wa nyai wenga.Wenga wa mpeletau wa Nnungu kichako." ²⁵Yesu ngalikemya pepo nobaya,"ukotokake na na ubuke nkati yake! ²⁶Ywa roho nchafu kantombwa pae ngaboka kachake wakati kalila kwa lilobe lya kunani.²⁷Bandu boti batishangala,kwanyo ngabalunyana kila yumo,"Ache nga kele? Lifindisho lyayambe lyalibile na mamlaka?Hata amulisha lyoka aboya na bembe kabamtii." ²⁸Na makowe kuhusu ywembe mara jimo ngabayowanika kila semu ngati ya mkowa wa Galilaya.²⁹Na mara jimo baada ya peta panja ya lisinagogi,bajingile munyumba ya Simoni na Andrea babile na Yakobo na Yohana. ³⁰Mbiyambi mama mkwe wa abile agonjike ntamwe wa homa,na mara jimo bammakiyange Yesu kuusu ywembe. ³¹Nnyo aichile ngankamwa kwa luboko lwake na kunkakatuya kunani,homa ngaiboka kachake,na ngatumbwa kwaudumia.³²Ktamwinyo cha wakati lisoba liswikikile,ngababanetya kwake bote bababile atamwe,au babachanganyikilwe na moka. ³³Nnema wote batikusanyika pamope pakati ya nnyango. ³⁴Atikwaponiya banambone bababile atamwe na batammwe gakutalu na kutalu no boya lyoka bambone hila abaluswile lii lyoka longela kwa kitumbu bantangite.³⁵Ayumwike kindae na mapema,muda wabile bado lubendo,ngaboka na yenda pandu pakisake na loba akwo. ³⁶Simoni na boote bababile pamope naywembe batikunkengama. ³⁷Bampatike na ngabamakiya,"kila yumo ndakukupala."³⁸Ngapabakiya,"Tuboke pandu penge,panja katika kilambo yaituteleta lenga niwese kuihubili akwo na kwembe.Nga kitumbu naisile pao." ³⁹Ayei kapeta Galilaya yote,kono kaubili katika lisinagogi lyabe nobendwa moka.⁴⁰Mwenye ukoma yumo atiicha kwa ywembe.Abile kankokolekwa,atikilikita na kumakiya,"mana upendile,wawecha kunipanga na nkoti." ⁴¹Kasukumilwa na kia,Yesu nganyosha luboko lwake na kunkuywa,kamakiya,"nipala ube wansafi." ⁴²Mara jimo ukoma gaumoka,na apangilwe panga msafi.⁴³Yesu hatikumkweleka ukale na kumakiya aboke mara jimo, ⁴⁴Ngamakiya,"uhakikishe ubaya lii likowe kwa ywoywote,lakini uyende,ukailaye kwa kuwanina ukapiye sadaka kwa ajili ya upona ambao Musa atilangwa,kati ulongeli."⁴⁵Lakini atiboka na tumbwa kumakiya kila mundu na onesa,makowe muno ata Yesu awecha lii kae jingwa mukilambo cha ulu.Nga atami pandu kichake na bandu batiicha kwa ywembe boka kila pandu.

¹Paabuite Kapernaumu bada ya masoba machini,atiyowanika panga abile kaya. ²Bandu banambone sana babile batikwembana palo nayaibile lii nafasi kae,nyelo ya apalo pannyango Yesu abaite kikowe kwabe.³Beda baazi ya bandu baisile kwake babanetike mundu ywabile tombolau,bandu ncheche babile bakumputwa. ⁴Wakati bashindwile kumwegelelya kwa sababu ya umati wa bandu,bate buya mwangala kunani ya seme yelo yaabile.Napababile banyomwile olwe lipongo,batiuluya kindanda chakibile na mundu lwatombolwike abile agonjike.⁵Paaibweni imani yabe,Yesu ngamakiya ywa mundu abile atombolwike,mwana wango,sambi yako isamilwe." ⁶Lakini baazi ya balo babile batami palo bati kwilaluya mumiyoyo yabe, ⁷"Awesa buli mundu baya nyaa? anda kufulu!nyai ywaweza samiya zambi ila Nnungun kisake?"⁸Mara Yesu atangite cha kibile mumioyo yabe,ngaabakiyange,"Kwa mwanja namani mwaifikira nyoo mioyo inu?" ⁹Lyako lyalibii liyuyuu muno baya usamilwe sambi au baya yima uyende kwa mundu ywa atombolwike.¹⁰Lakini mbala mutange panga mwana wa Adamu abile naamuli ya samiya sambi padunia,ngabakiya yolo mundu ywatombolwike. ¹¹"Nikubakiya wenga,uyime utole likai lako na uyende kunyumba. ¹²Atiyema na mara jimo ngatola likai lyake,no yenda kasake nnonge ya kila mundu,kwa nyoo bote batishangala ngaba mpeya Nnungu utukufu,kababaya "Kweli,tunawa lii bona likowe lee kae."¹³Ayei kae mbwega yya limwawa,umati wote wa bandu baichile kwa ywembe,ngabayengana. ¹⁴Ngapeta amweni Lawi mwana wa Alfayo atami semu ya batola kodi ngamakiya"ngengame"Ayemi no ungengama.¹⁵Ni wakati Yesu paabile kalya chakulya munyumba ya Lawi,batola kodi banambone na bandu babile na sambi batyange pamope na Yesu na banafunzi bake,kwa mwamwaenje babile banambone na bembe ngabankengama. ¹⁶Wakati Baandishi,bababile Afarisayo pabamweni Yesu kalya na bandu bene sambi bakusanya kodi,ngababakiya banafunzi bake,"Kwa namani andalya na bandu babile na sambi na bandu babile na sambi?"¹⁷Wakati Yesu payowine nyoo ngabakiya,"Bandu bene yega bapala lii tiba;na bandu atamwe kichabe ngabapalaniisi kwakema lii bene haki,lakini bene sambi."¹⁸Banafunzi ba Yohana na Afarisayo babile bendefunga.Na baazi ya bandu batiyenda kwa ywembe no baya,"Kwa kele banafunzi ba Yohana na Mafarisayo benda funga,lakini banafufunzi bako bafunga lii? ¹⁹Yesu ngaabaya,"Babayei kulisengele baweza funga wakati mwene lisengele abile nabo popopo?kwa mwanja mwene aipopopo bawesa lii funga."²⁰Lakini masoba gaicha muda waluwa boyelwa kwabe,na katika masoba ago bembe balowa funga. ²¹Ntopo mundu ywa shona lupande lwayambe lwa ngobo no beka kalaka mungubo ngona kamwacha kilaka chaluwa tomboka boka lupande lungona,na kwa panga na puwaniko maya.²²Ntopo mundu lwaluwayiya kiywo sayambe mumaponda maumalo kumwanja asokiywo sayambi saluwa kanja mapandango kiywa saluwa itanika namapondo ngalua alabika kiywo sayambe namapondo,ngabuwa aba.muna yake abekiya sayambi mapondo gayambi."²³Lisoba lya sabato Yesu apeta mu baazi ya ngunda,na banafunzi bake kutola baazi ya masuke ga ngano. ²⁴Na Afarisayo bammakiya,"Ulole kele gani sagapanga kibinsogo ya saliya kwa lisoba lya pomolwa."²⁵Ngaabakia,"Musomike lii chakipangite Daudi pabile muda wa pailuwa njala-ywembe pamope na bandu bababile nakwe? ²⁶Kwa mwayei kunyumba ya Nnungu muda wo abiasali pabile mkate wawabelwe nnonge na chabikle nsogo yaseliya kwa mundu ywoywote lya ila kowoni naapeile ata bandu bababile pamope na ywembe?"²⁷Yesi ngabaya,"Sabato yappangilwe kwa ajili ya binadamu,siyo binadamu kwaajili ya sabato. ²⁸Kwa nyo,mwana wa Adamu ni Bwana,hata kwa sabato."

¹Na kae ajingile nkati ya lisagogi na mwo abile mundu mwene ukoma ywatombolwike. ²Baazi ya bandu batikufata kwa papipi lola kwale apakunponea lisoba lya pomolwa lenga panga basitaki.³Yesu ngamakiya mundu mwene ukoma ywatombolwike."Kakatuka uyeme pakatikati ya kipengase." ⁴Boka po ngababakiya bandu,ywembe nga bakiye panga likowe linanoga lisoba lya sabato au gangali haki,kombwa maisa,au bulaga?lakini baingile liki.⁵Ngabalola kwa nyongo,kono kabonia kia kitumbu sa nonopa kwa minyo yabe,nagamakiya yulu mundu,"Nyosha luboko lwako." ⁶Mafarisayo ngabayenda panja ngamala ngabapanga njama pamope na maelode kusudi ywembe lenga kumulaga.⁷Boka po Yesu na babanfunzi bake,ngabayenda kubalii na uyoloko mkulo wa bandu wati kwakengama kauboka Galilaya na Uyahudi. ⁸Na boka Yerusalemu no boka idumaya na nnonge ya Yordani na papipi na Tiro na SIdoni,umati mkolo,wa pauyowene kikla kilebe chabile kapanga,ngabaicha kwa ywembe.⁹Ngaabakiya banafunzi bake babeke tayari mtumbwi nchini kwa ajili yake ywembe kwa mwanja nyo umati,lenga panga kana baiche kuntelelwa. ¹⁰Kwa panga atikwaponea,bambone,lenga kila mundu ywabile kateselwa abile na amu yakumwikwe lenga ankamwe.¹¹Popotw mwoya achafu mbamweni,batitomboka pae nunge yake nolela,na ngabaya,"wenga nga wa mwana wa Nnungu." ¹²Ngaamulisa kwa baya muno kene bapenge atanganikwe.¹³Ngayende kunani ya kitombe,ngabakema babapala,na ngabayenda kwa ywembe. ¹⁴Nga bachawa komi na ibele (babakemite atumilwa),lenga panga babe pamope aweche kwatuma baya, ¹⁵na panga na mamulaka gaboya masetani. ¹⁶Na ngabachawa komi na ibele;Simoni lina lyake Petro,¹⁷Yakobo mwana wa Zebedayo,na Yohana nnongowe Yakobo,ywapeilwe lina lya Bonagesi,abo nga bana ba unguluma. na ¹⁸Andrea,Filipo,Bartholomayo,Mathayo,Tomaso,Yakobo mwana wa Alfayo,Thadayo,Simoni ywakakanayo, ¹⁹na Yuda Iskariote,ywabile atamsaliti.²⁰Boka po Aayei kasake,na umati wa bandu ngabaicha pamope kae,ata basindwi lwa mkate. ²¹Familiya yake pabayowine abaliyo,ngabayenda kumoywa,kwa mwanja babayage,"Aombilwe na malango." ²²Aandishi babaichile boka Yerusalemu ngababaya,"Ayangabanilwe na moka,"na kwa ntawaliwa moka awecha boya moka."²³Yesu ngabakema kwa ywembe nolongela nabo kwa mipwano,"Kwanamuna gani lwoka liwesa kumoya lwoka? ²⁴Mana itei mpwalume kabaganika mwene,upwalume wo uwesalii yema. ²⁵Mana itei nyumba kaibaganika yene,nyumba yo iwesa lii yema.²⁶Mana lwoka lwa kakatuka kinchungu chasake lwene no baganika,liwesalii yema,no nalwapanga liikite mwiso wake. ²⁷Ila ntopo hata yumo ywawesa yingia nkati ya nyumba ya mundu ngupu no jiba ilatu yake bila kuntaba mwene ngupu wete,boka po kogwa sakibile nnyumba.²⁸Kweli nenda kuwamakiya,sambi yote ya bana ba bandu yaluwa samilwa,pamope na kupulu yabalongela. ²⁹Lakini ywoywote ywa luwa kukupuru roho mpeletau amsamilya lii kae,balo ai na makosa ga sambi ya milele." ³⁰Yesu alibaite leno kitumbu babile kababaya ai na roho nchafu."³²Boka po mao bake na alongo bake ngabaicha na yema panja,ngabantuma mundu,kunkema. ³¹Nga umati ba bandu waubile utami papipi nakwe ngabammakiya,"Mao bako na alongo bako babi panja banda kupala wenga."³³Ngabayangwa,nyai mabango na alongo bango?" ³⁴Atibalola babatami banteletike,ngabaya,ulole aba mmao bango na alongo bango. Linga, ³⁵ywoywote ywapanga magolou ga Nnungu,mundu yoo nga nnongo wango,na dada yango,na mao bango."