Bible

Matthew

Chapter 1

¹عیسی مسیحْ داودِ پسرْ، و ابراهیمِ پسرِ شجره نامه: ²ابراهیمْ اسحاقَ بأورد و اِسحاق یعقوبَ و یعقوبْ یهودا و اونِ برأرأنَ. ³و یهودا از خو زنْ تامار، فارص و زارح یَ بأورد، و فارص حِصرونَ بأورد و حِصرون، اَرامَ.⁴و اَرام، عَمینادابَ، و عَمیناداب، نَحشونَ بأورد، و نَحشون، شَلمونَ بأورد. ⁵و شَلمون از خو زن راحابْ بوعَزَ بأورد، و بوعَزْ از خو زن روت عوبیدَ بأورد، و عوبید یسّی بأورد. ⁶یسّی داودِ پادشاه یَ بأورد و داودِ پادشاهْ سلیمانَ بأورد، سلیمانِ مارْ قبلاً اوریا زن بو.⁷و سلیمان، رَحُبْعامَ بأورد، و رَحُبْعام اَبیا یَ و اَبیا، آسا یَ بأورد. ⁸آسا، یهوشافاطَ بأورد و یهوشافاط، یورامَ بأورد، و یورام، عُزیا یَ بأورد.⁹عُزیا یوتامَ بأورد و یوتام آحازَ باورد، و آحاز، حِزقیایَ بأورد. ¹⁰حِزقیا مَنَسی یَ بأورد، و مَنَسی آمونَ بأورد و آمونْ یوشیا یَ بأورد. ¹¹یوشیا یِکُنیا و اونِ برأرأنَ بأورد، هَ زمان یهودیان تبعید بوبُستد بابِل.¹²بعد اَنکی یهودیان بوشود بابِل، یِکُنیا سالتیئیلَ بأورد، و سالتیئیلْ زَروبابِلَ بأورد. ¹³زَروبابِلْ اَبیهودَ بأورد و اَبیهودْ ایلیاقیمَ و ایلیاقیمْ عازورَ بأورد. ¹⁴و عازور صادوقَ و صادوقْ یاکینَ و یاکینْ ایلیهودَ بأورد.¹⁵ایلیهود ایلعازَرَ بأورد، و ایلعازر مَتانَ و مَتانْ یعقوبَ بأورد. ¹⁶یعقوب هم یوسفَ بأورد، و یوسفْ مریمِ مَردْ بو، مریمْ عیسایی کی مسیحَ مَعروفه یَ بودونیا بأورد. ¹⁷پسْ از ابراهیم تا داود چهاردَه نسله، و از داودْ تا زمانی کی یهودیان تبعید بوبُستد چهاردَه نسل، و از تبعیدِ موقع تا مسیح موقعْ چهاردَه نسل.

عیسی مسیحِ تولد

¹⁸عیسی مسیح تولد اَطو اتفاق دکفت: مریمْ عیسی مارْ، یوسفِ نامزد بو. ولی قبلِ از اَنکی خوشأنِ زندگی یَ شروع بوکوند معلوم بوبُست کی مریمْ روح القدسِ جَه حامله یه. ¹⁹یوسفْ آدمِ دوروستکاری بو و نخَأسته مریمَ مردمِ ورجَه رُسوا بوکونه، هَنه وَسی تصمیم بیگیفت تا خلوتی مریمِ جَه سیوایَ بِه.²⁰یوسف هَ فکرانِ میَأن ایسَه بو کی خداوندِ فرشته خوابِ میَأن اونَ ظاهرَ بوست و بوگوفت:«ای یوسف، ای داودِ پسر، از اَنکی خَأیی تی زنْ مریمِ اَمرَه ازدواج بوکونی نترس، چون اونچی کی اونِ رَحمِ میَأن قرار بیگیفته، روح القدسِ جَه یه. ²¹اونْ پسری بودونیا اَوره و تو اونِ نامَ "عیسی" نیئی، چون اونْ خو قؤمَ اوشَأنِ گوناهانِ جَه نجات دِهه.»²²اَشَأن همه اتفاق دکفت تا اونچی کی خداوندْ خو نبی زبانِ جَه بوگوفته بو انجام بیبه کی؛ ²³«ایتَه باکرهْ حامله بِهه و پسری زَأئه، و اونِ نامَ "عِمانوئیل" نهد.» کی اونِ معنی بِهه «خدا اَمی اَمرَه یه.»²⁴وختی یوسفْ خوابِ جَه ویریشت اونچی کی خداوندِ فرشته اونَ دستور بدَه بویَ انجام بدَه و مریمَ بأورد خو خانه. ²⁵ولی تا زمانی کی مریم خو اولین پسرَ بودونیا نَأورده بو اونِ اَمرَه نوخوفت، و اونْ پسرَ "عیسی" نام بنَه.

Chapter 2

مُغانِ دیدار

¹عیسی هیرودیسِ پادشاه سلطنتِ موقع، بیت لَحمِ یهودیه میَأن بودونیا بأمو. اونموقع چن تَه مُغ مَشرق زمینِ جَه بأمود اورشلیم. اوشَأن وَأورسد: ²«اون زَأیی کی یهودِ پادشاهه کَ یَ ایسَه؟ اَمَأن اونِ ستاره یَ مشرقِ جَه بیده ایم و بأموئیم تا اونَ پرستش بوکونیم.» ³وختی اَ خبرْ هیرودیسِ پادشاه گوش فأرسه پریشانَ بوست و اورشلیمِ مردمم اونِ اَمرَه.⁴اونْ کاهنانِ سران و یهودِ مُلایانَ دخَأد و اوشَأنِ اَمرَه جلسه ایی تشکیل بدَه و اوشَأنِ جَه وَأورسه:«مسیحِ موعود کَ یَ وَأستی بودونیا بَأیه؟» ⁵اونَ بوگوفتد:«بیت لَحمِ یهودیه، چون نبّی در اَن باره اَطو بینیویشته دَأره؛ ⁶"ای بیت لحمْ کی یهودا سرزمینِ میَأن قرار دَأری، تو دیگر فرمانروایانِ جَه کوچی تر نیئی، چون تی جَه فرمانروایی ظهور کونه کی می قؤم، اسرائیلَ شبانی کونه.»⁷اونموقع هیرودیسْ مُغانِ رِه پیغام اوسَه کود تا بَأید و اونِ اَمرَه خلوتی ملاقات بوکوند، و اَطو بفهمست کی ستاره دقیقاً کِی ظهور بوکوده. ⁸بعدْ اوشَأنَ اوسَه کود بیت لحم و بوگوفت:«بیشید و اون طفلِ دونبال بگردید، وختی اونَ پیدا کودید مرَه هم خبر بدید تا بَأیم اونَ پرستش بوکونم.»⁹اوشَأن وختی پادشاه حرفانَ بیشتَأوستد حرکت بوکودد، ایمرتبه اون ستاره ایی کی مشرقِ میَأن بیده بود ظاهرَ بوست، و اوشَأنِ پیشاپیش حرکت کوده تا جایی کی اون طفل ایسه بو، هویَ آسمانِ میَأن بِئسَه. ¹⁰اوشَأنْ وختی ستاره یَ بیدد خیلی خوشحالَ بوستد.¹¹پس اون خانه یَ بودورون بوشد و زَأیَ اونِ مارْ مریمِ اَمرَه اویَ بیدد و بعدْ سُجده بوکودد و زَأیَ پرستش بوکودد. بعد هم خوشَأنِ صندوقانَ بازَه کودد و طلا و کُندر و مُر اونَ تقدیم بوکودد. ¹²و وختی خوفته بود اوشَأنَ وحی برسه کی هیرودیسِ وَرجَه وأنگردد، پس ایتَه راهِ دیگرِ جَه وَأگردستد خوشَأنِ سرزمین.

فرار به مصر

¹³بعدِ اَنکی مُغان بوشود، خداوندِ فرشته یوسفَ ظاهرَ بوست و بوگوفت:«ویریز و زَأی و اونِ مارَ اوسَأن و فرار بوکون مصر، و هویَ بِئس تا ترَه خبر بدم، چون هیرودیس گرده تا زَأیَ پیدا کونه و اونَ بوکوشه.» ¹⁴یوسف هو شب زَأی و اونِ مارَ اوسَأد و حرکت بوکودد مصرِ طرف. ¹⁵و تا وختی کی هیرودیس زنده بو هویَ بِئسَه. و اَطو کلامی کی خداوند خو نبی زبانِ جَه بوگوفته بو انجام بیگیفت کی گوفته:«مصرِ جَه خودمِ پسرَ دخَأدم.»¹⁶وختی هیرودیس بیده کی مُغان اونَ کلک بزَه دَأرد خیلی عصبانی بوبُست، اون فرمان بدَه کی همۀ پسر زَأکأنی کی بِیت لحمِ میَأن و اون مناطقِ اَطراف ایسَدْ و دو سالْ و یا کمتر دَأردَ بوکوشد، چون مُطابقِ اون زمانی کی مُغانِ جَه بفهمسته بو ستارهْ از دو سال پیش ظهور بوکوده بو.¹⁷و اَطو اونچی کی اِرمیایِ نبی بوگوفته بو انجام بوبُست: ¹⁸«صدایی رامه میَأن به گوش فأرسه، گریه زاری و ماتم عظیمی کی راحیلْ خو زأکأنِ رِه کونه و آرامَ نیبه، چون دِ نِئسَأد.»

وَأگردستَأن به ناصره

¹⁹ولی وختی هیرودیس بمرد، خداوندِ فرشته مصرِ میَأن خوابِ جَه یوسفَ ظاهرَ بوست و بوگوفت: ²⁰«ویریز و زَأیْ و اونِ مارَ اوسَأن و وَأگرد اسرائیل، چون کسانی کی خَأستد زَأیَ بوکوشد بمرده دَأرد.» ²¹پس یوسف هم ویریشت و زَأی و اونَ مارَ اوسَأد و وَأگردست اسرائیل.²²ولی وختی بیشتَأوست کی آرکلائوس خو پئرِ جا یهودیه میَأن فرمانروا بوبُسته، بترسه کی بیشه اویَ، و خوابِ میَأن اونَ وَحی بوبُست و اونم بوشو سرزمینِ جلیلِ طرف. ²³و شهری به نامِ ناصره میَأن ساکن بوبُست، و اَطو اونچی کی اَنبیاء پیشگویی بوکوده بود انجام بیگیفت کی:«اونْ ناصری دخَأه بِه.»

Chapter 3

یحیی، مسیحِ راهَ هموارَ کونه

¹اون زمان یحیایِ تعمید دهنده یهودیه بیابانِ میَأن ظاهرَ بوست و موعظه کوده و گوفته: ²«توبه بوکونید، چون خدا ملکوت نزدیکه.» ³یحیی هون کسی بو کی اِشعیایِ نبی دربارۀ اون بوگوفته بو:«مردی بیابانِ میَأن فریاد زنه؛ خداوندِ رِه راهَ آمادَه کونید و اونِ مسیرَ هموارَ کونید.»⁴یحیی لیباسْ شُترِ پشمِ جَه بو و چرمی کمربندْ خو کمرَ دَوَسته، و اونِ غذا ملخْ و عسلِ صحرایی بو. ⁵مردمْ اورشلیمِ جَه و همۀ یهودیه و رودِ اُردنِ دور وَری جَه اَموئِد اونِ ورجَه، ⁶و خوشَأنِ گوناهانَ اعتراف کودد و رودِ اُردنِ دورون اونِ جَه تعمید گیفتد.⁷وختی یحیی بیده خیلی از فریسیان و صَدوقیان تعمیدِ رِه بأمو دَأرد اوشَأنَ بوگوفت:«ای لانتی زاده یان، کیی شمرَه خبر بدَه تا غضبی کی در پیش نَهَه جَه فرار بوکونید؟ ⁸پس ثمری بأورید کی توبه شایسته بیبه، ⁹اَ فکرِ اَمرَه کی اَمَأن یهودی ایم و ابراهیمِ نسلِ جَه ایمْ خودتانَ گول نزنید، چون شمرَه گویم کی خدا قادره هَ سنگانِ جَه ابراهیمِ رِه زَأی بوجود بأوره.¹⁰هَسَه درختانِ ریشه رو، تیشه بنَه بوبُسته، پس هر درختی کی میوۀ خُب نَأوره وَأوِه بِه و آتشِ دورون تَأوَأدَه بِه. ¹¹من شمرَه توبه وَسی آبِ اَمرَه تعمید دهم، ولی اونی کی بعدِ من اَیه می جه تواناتره، و من لایق نییِم حتی اونِ کفشانَ اوسَأنم، اون شمرَه روح القدس و آتشِ اَمرَه تعمید دِهه. ¹²اون خو چنگک بدس دَأره و خو خرمنَ پاکَ کونه، خو گندمَ انبارِ میَأن جمعَ کونه ولی کولوشَ آتشی دورون کی هیچموقع خاموشَ نیبه سوجَأنه.»

عیسی تعمید

¹³اونموقع عیسی جلیلِ جَه بأمو رودِ اُردنْ یحیی ورجَه تا اونِ دسِ جَه تعمید بیگیره. ¹⁴ولی یحیی اونَ مانع بوبُست و بوگوفت:«من احتیاج دَأرم تی دسِ جَه تعمید بیگیرم و تو می ورجَه اَیی؟» ¹⁵عیسی اونَ جواب بدَه:«بدَه هَسَه اَطو بیبه، چون اَ کارِ اَمرَه، خدا شریعتَ بجا اَوریم.» پس یحیی هم اونَ تعمید بدَه.¹⁶وختی عیسی تعمید بیگیفت، سریع آبِ جَه بیرون بأمو، هو لحظه آسمان بازَه بوست و یحیی خدا روحَ بیده کی کبوتری مَأنستَأن نازل بوبُست و عیسی رو قرار بیگیفت. ¹⁷و صدایی آسمانِ جَه بیشتَأوسته بوبُست کی گوفته:«اَنه می عزیزه پسر کی اونِ جَه راضیم.»

Chapter 4

عیسی آزمایش

¹اونموقع روحْ عیسی یَ بوبورد بیابانْ تا اِبلیس اونَ وسوسه بوکونه. ²عیسی چهل شبانه روز روزه دَأشته، و آخرسر اونَ ویشتا بوبُست. ³اونموقع وسوسه گر اونِ ورجَه بأمو و بوگوفت:«اگر تو خدا پسری، بوگو تا اَ سنگانْ نان بوبود» ⁴عیسی جواب بدَه:«بینیویشته بوبُسته؛ انسانْ فقط نانِ اَمرَه زنده نییه، بلکی هر کلامی اَمرَهْ کی خدا دَهَنِ جَه صادر بِه.»⁵بعدْ ابلیس اونَ بوبورد اورشلیمْ و پیلدانه معبدِ بامِ جُر اونَ بپا بداشت، ⁶و بوگوفت:«اگر تو خدا پسری، خودتَ تَأوَأد بیجیر، چون بینیویشته بوبُسته، خدا خو فرشته یانَ دربارۀ تو فرمان دِهه تا ترَه خوشَأنِ دسَأنِ رو بیگیرد، نوکونه تی پا سنگی یَ بوخوره.»⁷عیسی اونَ بوگوفت:«بله، ولی هون کیتابِ میَأن بینیویشته بوبُسته؛ تی خداوند خدایَ امتحان نوکون» ⁸بعد ابلیسْ اونَ بوبورد ایتَه بلندِ کوه جُر و همۀ جهانِ ممالکَ، و اوشَأنِ شکوه و جلالَ اونَ نیشان بدَه، ⁹و اونَ بوگوفت:«اگر بکفی و مرَه سُجده بوکونی، همۀ اَشَأنَ ترَه بخشم.»¹⁰عیسی اونَ بوگوفت:«دورَ بون ای شیطان، چون بینیویشته بوبُسته؛ فقط تی خداوند خدایَ پرستش بوکون و فقط اونَ عبادت بوکون.» ¹¹اونموقع ابلیس دورَ بوست و فرشته یان بأمود و اونَ خدمت بوکودد.

عیسی جلیلِ جَه خو خدمت شروع کونه

¹²وختی عیسی بیشتَأوست کی یحیی بازداشت بوبُسته وَأگردست جلیل. ¹³بعدْ ناصره یَ ترکَ کود و بوشو کفرناحومْ و اویَ ساکن بوبُست. کفرناحومْ دریایِ جلیلِ کنارْ و زِبولون و نَفتالی نزدیکی نَهه.¹⁴اَ اتفاق دکفت تا اِشعیایِ نبی پیشگویی انجام بیگیره کی بوگوفته بو: ¹⁵«زِبولون و نَفتالی سرزمین، سرزمینهایی کی دریا مسیرِ میَأن قرار دَأرد، و رودِ اُردنِ اوطرف، و جلیلِ بیگانه یانْ. ¹⁶قؤمی کی تاریکی میَأن زندگی کوندْ نوری عظیم بیدد، و اوشَأنی رو کی مرگِ سرزمینِ سایه دورون زندگی کوند نوری بتَأوست.»¹⁷عیسی از اون روز به بعد شروع بوکود موعظه کودَأن و بوگوفت:«توبه بوکونید چون آسمانِ ملکوت نزدیکه.»

عیسی اولین شاگردان

¹⁸وختی عیسی دریایِ جلیلِ ساحلِ دورون قدم زَئه، دو تَه برأرْ یعنی شمعونِ معروف به پطرسْ و اونِ برأر آندریاسَ بیده که دریا میَأن دام تَأوَأدد، چون اوشَأن مالا بود. ¹⁹عیسی اوشَأنَ دخَأد و بوگوفت:«می دونبال بَأئید تا شمرَه مردمِ صیاد چَأکونم.» ²⁰اون دو نفر هو لحظه خوشَأنِ دامانَ ولَ کودد و اونِ دونبال راه دکفتد.²¹عیسی اویِ جَه ایبچه دورَ بوست و دو تَه برأرِ دیگر، یعنی یعقوب زِبِدی پسرْ و اونِ برأرْ یوحنایَ بیده کی قایقِ دورون نیشته بود و خوشَأنِ دامانَ تعمیر کودد، عیسی اوشَأنم دعوت بوکود. ²²اوشَأنم هو لحظه قایقْ و خوشَأنِ پئرَ ولَ کودد و اونِ دونبال راه دکفتد.

مریضانِ شفا

²³عیسی همۀ جلیلَ گردسته و کنیسه یانِ دورون اوشَأنَ تعلیم دَئه و هر جا فأرسه یه خدا ملکوتِ مژده یَ موعظه کوده، و مردمِ هر درد و مرضَ شفا دَئه. ²⁴پس اونِ نامْ همۀ سوریه میَأن مشهور بوبُست، و همۀ کسانی کی انواعِ مرضانَ مبتلا بودْ و دیوانه یانَ و غشی یانَ و فَلجانَ اونِ ورجَه اَوردد و اونْ اوشَأنَ شفا دَئه. ²⁵پس جمعیتِ زیادی کی جلیل و دِکاپولیس و اورشلیم و یهودیه و رودِ اُردنِ اوطرفِ شین بودْ اونِ دونبال راه دکفتد.

Chapter 5

کوه جُرِ موعظه

¹وختی عیسی اون جمعیتَ بیده بوشو کوهی جُر و اویَ بینیشت. اونموقع اونِ شاگردان بأمود اونِ ورجَه ²و اونْ شروع بوکود اوشَأنَ تعلیم دَئَن و بوگوفت: ³«خوش به حالِ کسانی کی روحِ جه فقیرد، چون آسمانِ ملکوت اوشَأنِ شینه. ⁴خوش به حالِ ماتم زده یان، چون اوشَأنْ آرام بهد.⁵خوش به حالِ فروتنان، چون کی اوشَأنْ زمینِ وارث بهد. ⁶خوش به حالِ کسانی کی عدالتِ رِه تشنه و ویشتاید، چون اوشَأن سِئرَ بود. ⁷خوش به حالِ اوشَأنی کی رَحم کوند، چون اوشَأنَ رَحم بِهه. ⁸خوش به حالِ پاک دیلان، چون اوشَأنْ خدایَ دیند.⁹خوش به حال کسانی کی صُلح کوند، چون اوشَأن خدا زأکأن دَخَأده بهد. ¹⁰خوش به حال کسانی کی عدالتِ وَسی زحمت دیند، چون آسمانِ ملکوت اوشَأنِ شینه.¹¹خوش به حال شومَأن، اونموقعی کی مردم می وَسی شمرَه فُحش بدد و اذیت بوکوند، و می وَسی شمرَه اِفترا بزند و بر علیه شومَأن دوروغ بوگوید. ¹²خوشحال بیبید و شادی بوکونید، چون شیمی اَجرْ آسمانِ میَأن عظیمه، بدَأنید کی پیغمبرایِ قبلی یَ، هَطو اذیت بوکودد.

نور و نمک

¹³شومَأن اَ جهانِ نمکید. اگر نمک فاسد بیبه، چوطو شَه دوباره اونَ نمکی کودَأن؟ دِ هیچ مصرفی نَئره جُز اَنکی فیشَأده بیبه و اونَ پامالَ کوند. ¹⁴شومَأنْ اَ جهانِ نورید، شهری کی ایتَه تپه رو چَأکوده بیبه یَ نشَه جیگا دَئَن.¹⁵و چراغَ روشنَ نوکوند تا پیاله جیر بند، بلکی اونَ چراغدانِ رو نهد تا همۀ کسانی کی خانه دورون ایسَدَ نور بتابانه. ¹⁶شیمی نورم وَأستی هَطو مردمِ رو بتاوِه تا شیمی اعمالِ دوروستَ، بیدیند، و شیمی پئرِ آسمانی یَ تمجید بوکوند.

عهدِ عتیقِ اعتبار

¹⁷فکر نوکونید بأموم تا تورات و اَنبیاء نوشته یانَ باطلَ کونم، نأموم باطلَ کونم بلکی بأموم تا تومامَ کونم. ¹⁸شمرَه گویم یقین بدَأنید تا آسمان و زمین برجاید، هیچموقع ایتَه همزه یا نقطه توراتِ جَه از میَأن نیشه تا همه تَه انجام بیبه.¹⁹پس هر کس حتی ایتَه از کوچی ترین اَحکامَ بیشکینه و مردمَ اَطو تعلیم بده، آسمانِ ملکوتِ میَأن کمترین حیساب بِه، ولی هر کی بجا بأوره و دیگرانم تعلیم بده، آسمانِ ملکوتِ دورون پیله کس دخَأده بِه. ²⁰شمرَه گویم تا بدَأنید، تا شیمی دوروستکاری، فریسیان و یهودِ مُلایانِ دوروستکاری جَه ویشتر نیبه، هیچموقع نتَأنید آسمانِ ملکوتَ بودورون بیشید.

خشم

²¹بیشتَأوسته اید کی قدیمِ مردمانَ بوگوفته بوبُسته بو؛ "قتل نوکون" و هر کی قتل بوکونه محکوم بِه، ²²ولی من شمرَه گویمْ هر کس هَطو هَچین نسبتِ به خو برأر عصبانی بیبه محکوم بِه، و هر کی خو برأرَ "کؤدَن" دخَأنه وَأستی اونَ بوبورد دادگاه، و اگر "احمق" دخَأنه آتشِ جهنمِ مُستَحَقه.²³پس اگر تی قربانی یَ بوری قربانگاهْ و اویَ ترَه بخاطر اَیه کی تی برأرْ تی گردن حقی دَأره، ²⁴تی قربانی یَ قربانگاه میَأن بنن و بوشون اول تی برأرِ مرَه صلح بوکون و بعد بیأ تی قربانی یَ تقدیم بوکون.²⁵هر کس تی جَه شاکیه، وختی هنوز راه میَأن ایسَأیی اونِ اَمرَه صُلح بوکون، نوکونه ترَه بوبوره قاضی ورجَه و اونم ترَه فَأده مأمورِ دس و مامور ترَه تَأوَأده زندان، ²⁶یقین بدأن کی تا دینارِ آخرَ فأندی، هیچموقع اویَ جَه آزادَ نیبی.

شَهوت

²⁷بیشتَأوسته اید کی بوگوفته بوبُسته "زِنا نوکون" ²⁸ولی من شمرَه گویم هر وخت مردی از رویِ شهوتْ زنی یَ نظر تَأوَأده، هو لحظه خو دیلِ میَأن اونِ اَمره زِنا بوکوده.²⁹پس اگر تی راستِ چومْ تی گومراهی یَ باعث بِه، اونَ بیرون بأور و فیشَأن، تِرِه بهتره کی عضوی تی بدنِ جَه ناقصَ بِه تا اَنکی تی تمامِ بدنْ جهنمِ میَأن تَأوَأده بیبه. ³⁰اگر تی راستِ دسْ ترَه گومراه کونه، اونَ وَأوین و تی جَه دورَ کون، چون تِرِه بهتره کی عضوی تی بدنِ جَه ناقص بیبه تا اَنکی کلِ تی بدنْ جهنمِ میَأن تَأوَأدَه بیبه.

طلاق

³¹و بوگوفته بوبُسته "هر کسْ خو زنَ طلاق دِهه، وَأستی اونَ طلاق نامه ایی فَأده. ³²ولی من شمرَه گویم؛ هر کس به غیرِ زناکاری، خو زنِ جَه سیوایَ بِه باعث بوبُسته اون زِناکار بیبه، و هر کسم اونْ زنِ اَمرَه ازدواج بوکونه زِنا بوکوده.

قَسَم

³³باز بیشتَأوسته اید کی قدیم مردمانَ بوگوفته بوبُسته "قسمِ دوروغ نوخور و هر قسمی کی به نامِ خدا بوخورده ایی عمل بوکون" ³⁴ولی من گویم؛ هیچموقع قسم نوخور، نه آسمانَ چون خدا تختِ پادشاهیه، ³⁵و نه زمینَ کی اون پا جیرِ کُرسیه، و نه اورشلیمَ، کی اون پیلدانه پادشاه شَهره.³⁶تی خودتِ سرَ هم قسم نوخور، چون نتَأنی ایتَه مویَ سیاهْ یا سفیدَ کونی. ³⁷بلکی شیمی بله، بله، و شیمی نه، نه بیبه، ویشتر از اَن شیطانِ جَه یه.

انتقام

³⁸بیشتأوسته اید کی بوگوفته بوبُسته "چوم عوضِ چومْ و دندان عوضِ دندان" ³⁹ولی من شمرَه گویم کسی یَ کی ترَه بدی کونه، بدی نوکون، اگر کسی تی صورتِ راستِ طرفَ سیلی بزَه تی صورتِ اوطرفم اونِ طرف وَأگردَأن.⁴⁰و اگر کسی خَأیه تی مرَه دعوا بوکونه و تی قبایَ تی جَه فَأگیره، تی عَبایم اونَ فَأدن، ⁴¹هر وخت کسی ترَه مجبور بوکود یک مایل اونِ اَمرَه بیشی تو دو مایل بوشون. ⁴²کسی کی تی جَه چیزی خَأیه اونَ ببخش، و کسی کی تی جَه قرض خَأیه تی رویَ وَأنگردَأن.

دوشمنانَ محبت کودَأن

⁴³بیشتَأوسته اید کی بوگوفته بوبُسته "تی همساده یَ محبت بوکون و تی دوشمنِ مرَه دوشمن بوبون" ⁴⁴ولی من شمرَه گویم خودتانِ دوشمنانَ محبت بوکونید و کسانی کی شمرَه لعنت کوندِ رِه برکت بخَأئید و اوشَأنی کی شیمی جَه نفرت دَأردَ خوبی بوکونید و هر کی شمرَه فُحش بدَه و آزار برسَأنهْ اونِ رِه دوعایِ خِیر بوکونید. ⁴⁵تا اَطو شیمی پئرِ رِه کی آسمانِ میَأن ایسَه زَأی بیبید، چون اون خو آفتابَ بَدان و خوبانِ رو یکسان تابانه و خو بارانَ دوروستکاران و ظالمان رو وارانه.⁴⁶اگر فقط کسی یَ محبت بوکونید کی شمرَه محبت کونه چی اَجری دَأرید؟ آیا باجگیرانم هَ کارَه نوکوند؟ ⁴⁷اگر فقط شیمی دوستانَ سلام بوگوئید، دیگرانِ جَه چی برتری ایی دَأرید؟ آیا باجگیرانم هَ کارَه نوکوند؟ ⁴⁸پس شومَأنْ کامل بیبید، هوطویی کی شیمی پئرِ آسمانی کامله.

Chapter 6

صدقه فَأدَن

¹مراقب بیبید کی کارهایِ خوبَ دیگرانِ ورجَه انجام ندید تا شمرَه بیدیند، وگرنه شیمی پئرِ ورجَه کی آسمانِ میَأن ایسَه هیچ اَجری نَئرید. ²پس هر وخت صدقه فَأدی همه جا شیپور نزن، هون کاری کی ریاکارانْ کنیسه یان و بازارانِ میَأن کوند تا مردمْ اوشَأنَ احترام بند. یقین بدَأنید اوشَأنْ اَجری کی وَأستی خدا جَه فأگیردَ مردمِ جَه فَأگیفته دَأرد.³ولی تو، وختی صدقه فأدی تی چپِ دس از اونچی کی راستِ دس کونه خبردار نیبه. ⁴تی صدقه فَأدَنِ جَه کسی خبردارَ نیبه، و پئری کی همه چیَه دینه، ترَه آشکارا اَجر فأده.⁵وختی دوعا کونی ریاکارانِ مَأنستَأن نوبون کی دوس دَأرد کنیسه یانِ دورون و کوچه یانِ میَأن بِئسد و دوعا بوکوند تا مردم اوشَأنَ بیدیند، شمرَه گویم یقین بدَأنید اوشَأنْ اَجری کی وَأستی خدا جَه فأگیردَ مردمِ جَه فَأگیفته دَأرد. ⁶ولی تو هر وخت دوعا کونی، بوشون تی اُتاقِ دورون و درَ دَوَد، و تی پئرِ حضورْ کی نتَأنی بیدینی دوعا بوکون، و پئری کی همه چیَه دینه، ترَه آشکارا اَجر فأده. ⁷دعا موقعْ بُت پرستانِ مَأنستَأن وِردهایِ بی معنی نخَأنید، اوشَأن خیال کوند تکرارِ زیادِ اَمرَه اوشَأنِ دوعا مُستجاب بِه.⁸شومَأنْ اوشَأنِ مَأنستَأن نیبید، چون شیمی پئرْ قبلِ اَنکی اونِ جَه بخَأئید شیمی احتیاجاتَ دَأنه. ⁹پس شومَأنْ اَطو دوعا بوکونید:«ای اَمی پئر کی آسمانِ میَأن ایسَأیی، تی نام مُقدس بیبه. ¹⁰تی ملکوت برقرار بیبه. تی اِراده، هوطو کی آسمانِ میَأن اَنجام بِهه زمینِ رو هم اَنجام بیگیره.¹¹اَمی اِمروزِ نانَ اَمرَه فَأدن، ¹²و اَمی گوناهانَ ببخش، چون اَمَأنَم کسایی کی اَمرَه بدی بوکوددَ بخشیم. ¹³و اَمرَه آزمایشِ میَأن نأور، بلکی شریرِ جَه خلاصی بدن، چون ملکوت و قوّت و جلال، تا اَبدالآباد تی شینه، آمین.»¹⁴چون اگر مردمِ خطایانَ ببخشید، شیمی پئرِ آسمانی هم شمرَه بخشه. ¹⁵ولی اگر شومَأنْ مردمَ نبخشید، شیمی پئرِ آسمانی هم شمرَه نبخشه.¹⁶وختی روزه گیرید، ریاکارانِ مَأنستَأن بداخلاق نیبید، چون اوشَأن خوشَأنِ قیافه یَ وَأگردَأند تا مردمَ بفهماند کی روزه دَأرد. یقین بدَأنید کی اوشَأن خوشَأنِ اَجرَ فَأگیفته دَأرد. ¹⁷ولی تو وختی روزه گیری، تی سرَ روغن وَأسین و تی صورتَ بوشور ¹⁸تا تی روزه داری مردمِ ورجَه آشکار نیبه، بلکی فقط تی پئرِ حضور کی نتَأنی بیدینی، و اون پئری کی همه چیَه دینه، ترَه آشکارا اَجر فَأده.

گنجْ آسمانِ میَأن

¹⁹شیمی ثروتَ زمینِ رو ذخیره نوکونید، جایی کی بیدْ و یا موران زنه، و دوزدانْ تونل زند و اونَ دوزَأند. ²⁰بلکی شیمی گنجانَ، عالمِ بوجُر، یعنی جایی کی بیدْ یا مورانْ نزنه، و دوزدان نتَأند تونل بزند و اوشَأنَ بودوزَأند ذخیره بوکونید. ²¹چون هر جایی کی تی گنج نَهَه، تی دیل و فکرم هویَ نَهه.²²چومْ، بدنِ چراغه، پس هر موقع تی چوم سالم بیبه، تی تومامِ وجود روشنه. ²³ولی اگر تی چوم فاسد بیبه، تی تومامِ بدن تاریکه. پس اگر نوری کی تی دورون نَهه تاریک بیبه، چی تاریکی عظیمی. ²⁴هیچکس نتَأنه دو تَه اَربابَ خدمت بوکونه، چون یا اولی جَه نفرت دَأره و دومی یَ دوس دَأره، یا ایته یَ دوچوکه و اوی تَه یَ حقیر دَأنه، نتَأنید هم خدا بنده بیبید هم پولِ بنده.

زندگی بدونِ نگرانی

²⁵پس شمرَه گویم شیمی زندگی وَسی غصه نوخورید کی چی بوخوریدْ، یا شیمی بدنِ غصه یَ کی چی دوکونید، آیا زندگی، خوراکِ جَه، و بدنْ لباسِ جَه مُهمتر نییه؟ ²⁶پرنده یانَ فأندرید، نه کارده نه دِرو کوند و نه اَنبارانِ دورون ذخیره کوند، ولی شیمی پئرِ آسمانی اوشَأنِ روزی یَ فَأده. مگر شیمی ارزش اوشَأنِ جَه خیلی ویشتر نییه؟²⁷کَ ی تَه جی شومَأن تَأنه غصه خوردَأنِ اَمرَه ایتَه ساعت خو عمرَ زیادَه کونه؟ ²⁸چره لباسِ رِه غصه خورید؟ صحرا سوسَنانَ فأندرید چوطو رُشد کوند، نه زحمت کشد نه چیزی بافد. ²⁹ولی شمرَه گویم بدَأنید کی سلیمانِ پادشاهْ اون همه شکوه و جلالِ اَمرَه هیچموقع لباسی دونکود کی اَ سوسنانِ مَأنستَأن قشنگ بیبه.³⁰پس اگر خدا، صحرا علفَ کی امروز نَهه و فردا تنورِ دورون تَأوَأده بِه یَ اَطو قشنگَ پوشَأنه، ای کم ایمانانْ آیا شمرَه خیلی بهتر نوپوشَأنه؟ ³¹پس غصه نوخورید و نوگوئید کی چی بوخوریم و چی دوکونیم؟³²چون بُت پرستان اَ چیزانِ دونبال ایسَأد، ولی شیمی پئرِ آسمانی دَأنه کی شومَأنْ همۀ اَ چیزانَ احتیاج دَأرید. ³³شومَأن اول خدا ملکوت و اونِ عدالتِ دونبال بِئسید، اونموقع همۀ اَ چیزانْ شمرَه فَأدَه بِهه. ³⁴پس فردا غصه یَ نوخورید، فردا غصهْ فردا شینه، اِمروزِ گرفتاری اِمروزِ رِه وَسته.

Chapter 7

دیگرانَ مَحکوم نوکونید

¹داوری نوکونید تا شمرَه داوری نوکوند. ²چون هوطویی کی دیگرانَ داوری کونید، شمرَه داوری کوند و هر پیمانه ایی اَمرَه کی فَأدید، هون پیمانه اَمرَه عوض گیرید.3³چوطویه کی ایتَه کوچی سیخَ تی برأرِ چومِ دورون دینی، ولی هون پیله کی چوبَ تی چومِ دورون نیدینی؟ ⁴چوطو تَأنی تی برأرَ بوگویی؛ "وَأهأل سیخَ تی چومِ جَه بیرون بأورم" ولی خودتِ چومِ دورونْ چوب دَأری؟ ⁵ای آدمِ ریاکار، اول چوبَ تی خودتِ چومِ جَه بیرون بأور، اونموقع بهتر تَأنی بیدینی تا سیخَ تی برأرِ چومِ جَه بیرون بأوری.⁶اونچی کی مقدسه یَ سگانَ فَأندید و خودتانِ مُرواریدانَ خوکانِ جولو تَأنوَأدید، نوکونه اوشَأنَ پامالَ کوند و وَأگردد شمرَه پارَه کوند.

بخَأئید، بگردید، بوکوبید

⁷بخَأئید کی شمرَه فَأدَه بِهه، بگردید کی پیدا کونید، بوکوبید کی دَرْ شیمی رو بازَه بِه. ⁸چون هر کی بخَأیه بدس اَوره، و هر کی بگرده پیدا کونه، و هر کی بوکوبه درْ اونِ رِه بازَه بِه. ⁹کیسه شیمی میَأن کی اونِ زَأی اونِ جَه نان بخَأیه و اونْ خو زأیَ سنگ فَأده؟ ¹⁰یا ماهی بخَأیه اونَ لانتی فأده؟¹¹پس شومَأن کی اَطو گوناهکاریدْ دَأنید کی وَأستی خودتانِ زأکأنَ چیزایِ خوب فأدید، چقدر ویشتر شیمی پئرْ کی آسمانِ میَأن ایسَه اوشَأنی یَ کی اونِ جَه بخَأیدَ چیزهایِ خوب فَأده. ¹²پس مردمِ مرَه هوطویی رفتار بوکونید کی دوس دَأرید شیمی اَمرَه رفتار بوکوند. چون تورات و اَنبیا نوشته یانِ خلاصهْ هَن بِهه.

راه حیاتِ اَبدی

¹³درِ تنگِ جَه بودورون بأئید، چون اون دری کی پیلدانه یه و راهی کی پهنه، راهی ایسه کی شِه هلاکتِ طرف، و کسانی کی اون درَ بودورون شُد زیادد. ¹⁴ولی اون دری کی تنگه، و اون راهی کی سخته، حیاتِ جاودانَ فَأرِسه و کسانی کی اونَ پیدا کوند کَمد.

درخت و اونِ میوه

¹⁵پیغمبرایِ دوروغینِ جَه دوری بوکونید، اوشَأنْ گوسفندِ لباسِ دورون شیمی ورجَه اَید، ولی باطنِ جَه گُرگِ درنده ید. ¹⁶اوشَأنَ اوشأنِ اَعمالِ جَه تَأنید بشنَأسید. آیا اَنگورَ خارِ جَه و اَنجیرَ سیخِ جَه چیند؟ ¹⁷و هَطو هم درختِ خوبْ میوۀ خوب اَوره و درختِ بد، میوۀ بد.¹⁸درختِ خوب نتَأنه میوۀ بد بأوره، و درختِ بد هم نتَأنه میوۀ خوب بأوره. ¹⁹درختایی کی میوۀ بد اَوردَ وَأویند و تَأوَأدد آتشِ دورون. ²⁰پس شومَأن پیغمبرایِ دوروغینَ اوشأنِ میوه یانِ جَه تَأنید بشنَأسید.²¹فکر نوکونید هر کی مرَه "خداوندا، خداوندا" دخَأنه آسمانِ ملکوتَ بودورون شِه، بلکی کسی تأنه کی می پئرِ آسمانی اِراده یَ انجام بده. ²²وختی اون روز برسه، خیلیان مرَه گوید؛ "خداوندا، خداوندا، آیا به تی نام نبوّت نوکودیم؟ آیا تی نامِ اَمرَه دیوانَ اِخراج نوکودیم؟ آیا به تی نام مُعجزاتِ زیادی اَنجام ندَأئیم؟" ²³اونموقع منم واضح اوشَأنَ گویم؛ "من اَصلاً شمرَه نشناسم، می جَه دورَ بید ای بدکاران."

معمارِ عاقل معمارِ نادان

²⁴پس هر کی می حرفانَ بیشتَأوه و اوشَأنَ عمل بوکونه، اون آدمِ عاقلی یَ مَأنه کی خو خانه یَ سنگِ رو چَأکود، ²⁵هر چی باران بوارست و سیل راه دکفت و باد بأمو و اون خانه یَ زور بأورد، اون خانهْ خرابَ نوبوستْ چون سنگِ رو چَأکوده بوبُسته بو.²⁶و هر کی می حرفانَ بیشتَأوه و اوشَأنَ عمل نوکونه، اون آدمِ نادانی یَ مَأنه کی خو خانه یَ فورشِ رو چَأکود. ²⁷باران بوارست، سیل راه دکفت و باد بأمو و اونِ خانه یَ زور بأورد، و خانه فوکوردست و چی خرابی عظیمی به بار بأورد.»²⁸وختی عیسی حرفان تومامَ بوست، مردم اونِ تعالیمِ جَه تعجب بوکوده بود، ²⁹چون اقتدارِ اَمرَه تعلیم دَئه نه یهودِ مُلایانِ مَأنستَأن.

Chapter 8

مردِ جذامی شفا

¹وختی عیسی کوه جَه بیجیر بأمو، جمعیتِ زیادی اونِ دونبال راه دکفتد. ²اَ موقع، ایتَه جُذامی اونَ نزدیکَ بوستْ و اونِ پا جیر بکفت و بوگوفت:«ای آقا، اگر بخَأیی تَأنی مرَه پاکَ کونی.» ³عیسی خو دسَ اونِ رو بنَه و بوگوفت:«البته کی خَأیم، پاکَ بون» و فوری اون مردْ خو جُذامِ جَه شفا پیدا کود.⁴اونموقع عیسی اونَ بوگوفت:«کسی یَ چیزی نوگو، بوشون کاهنِ ورجَه ترَه نیشان بدن و اون هدیه ایی کی موسی شریعت اَمر بوکوده تقدیم بوکون، تا اوشَأنِ رِه شهادتی بیبه کی شفا پیدا کوده ایی.»⁵وختی عیسی شهرِ کفرناحومَ بودورون بوشو ایتَه اَفسرِ رومی بأمو جولو و التماسِ اَمرَه اونَ بوگوفت: ⁶«ای آقا، می غلام فلج بوبُسته و خانه دورون خوفته و درد کِشِه.» ⁷عیسی اونَ بوگوفت:«من اَیم و اونَ شفا دهم»⁸ولی اون افسر جواب بدَه:«ای آقا، من لایقِ اون نییِم کی تو بَأیی می سقفِ جیر، فقط چیزی بوگو تا می خادم شفا پیدا کونه. ⁹چون من خودمم مأمورم، و سربازانی می زیرِ دس ایسَد، وختی ایتَه یَ گویم بوشون، شِه، و دیگری یَ گویم بیا، اَیه، و می غلامَ گویم "اَ کارَ بوکون" کونه.» ¹⁰عیسی وختی اونِ حرفانَ بیشتَأوست تعجب بوکود و خو همراهانَ بوگوفت:«شمرَه گویمْ، من اَجور ایمانْ اسرائیلِ میأنم نیدم.¹¹و شمرَه گویم خیلیان از شرق و غرب اَیده و ابراهیم و اسحاق و یعقوب اَمره آسمانِ ملکوتِ دورون ایتَه سفره سر نیشیند ¹²ولی اَ پادشاهی زَأکأن بیرونِ تاریکی میَأن تَأوَأدَه بهد، جایی کی گریه و فشارِ دندان نَهه.» ¹³بعد وَأگردست اون اَفسرَ بوگوفت:«بوشو، مُطابقِ تی ایمان ترَه فَأدَه بیبه.» هو لحظه اونِ غلام شفا پیدا کود.

پطرسِ زن مارِ شفا

¹⁴وختی عیسی بوشو پطرسِ خانه، اونِ زَن مارَ بیده کی تَب بوکوده و رختخواب خوفته. ¹⁵وختی عیسی اونِ دسَ بیگیفت، اونِ تب قطعَ بوست و ویریشت و شروع بوکود پذیرایی کودَأن.¹⁶غروب دمِ رِه، خیلی از دیوانه یانَ اونِ ورجَه بأوردد و اونْ ایتَه کلمه اَمرَه دیوانَ بیرون تَأوَأدَه و همۀ مریضانَ شفا بدَه. ¹⁷و اَطو اونچی کی اِشعیایِ نبی بوگوفته بو انجام بوبُست کی:«اون اَمی ضَعفانَ بیگیفت و اَمی مَرضانَ اوسَأد.»

عیسی پیروی قیمت

¹⁸وختی عیسی اون جمعیتی کی اونِ دور جمعَ بوسته بودَه بیدهْ خو شاگردانَ دستور بدَه تا بوشود دریاچه اوطرف. ¹⁹اونموقع ایتَه از یهودِ مُلایان پیش بأمو و اونَ بوگوفت:«ای اُستاد، هر جا بیشی ترَه پیروی کونم.» ²⁰عیسی اونَ جواب بدَه:«روباهانم خوشَأنِ رِه سوراخ دَأرد و پرنده یان خوشَأنِ رِه لانه، ولی انسانِ پسر جایی نَئره کی خو سرَ بنه.»²¹ایتَه دیگر از اونِ شاگردان اونَ بوگوفت:«ای آقا، وَأهأل اول بوشوم می پئرَ دفنَ کونم.» ²²عیسی اونَ بوگوفت:«مرَه پیروی بوکون و وَأهأل مُرده یان، خوشَأنِ مُرده یانَ دفنَ کوند.»

توفانِ آرام کودَأن

²³اونموقع عیسی قایقَ سوارَ بوست و اونِ شاگردان اونِ دونبال بأمود. ²⁴ایمرتبه دریا کولاک بوبُست، جوری موج زَئه کی آب اَمویه قایقِ دورون، ولی عیسی خوفته بو. ²⁵شاگردان بأمود اونَ بیدارَ کودد و بوگوفتد:«ای اُستاد، اَمی داد فَأرس، غرقَ بوستَأن دَریم.»²⁶عیسی جواب بدَه:«ای کم ایمانان، چره اَقدر بترسه ئید؟» و بعد ویریشت و باد و دریایَ تَشر بزَه، و دریا کاملاً آرامَ بوست. ²⁷شاگردان کی بترسه بود همدیگرَ گوفتد:«اَ دِ کیسه کی باد و دریا هم اونِ جَه فرمان بورد.»

دو تَه مردِ دیوانه شفا

²⁸وختی عیسی سرزمینِ جَدَریانَ فأرسه کی دریا اوطرف نَهه بو، دو تَه دیوانه یَ بیده کی قبرانِ جَه بیرون بأمود و اونَ بر بوخوردد، اوشَأنْ به حدی وَحشی بود کی هیچکس جرأت نوکوده اورَه ردَ بِه. ²⁹اون دو نفر تا عیسی یَ بیدد فریادِ اَمرَه بوگوفتد:«ای خدا پسر، اَمی اَمرَه چی کار دَأری؟ آیا بأمویی تا اَمرَه زودتر از وخت عذاب بدی؟»³⁰اون محلِ جَه ایبچه دورتر، ایتَه گله خوک چرا کودَأن دوبو. ³¹دیوان عیسی جَه خواهش بوکودد و بوگوفتد:«اگر خَأیی اَمرَه بیرون تَأوَأدی، اَمرَه اوسَه کون اون خوکانِ دورون.» ³²عیسی بوگوفت: «بیشید» پس اوشَأن بیرون بأمود و بوشود خوکانِ دورون. هو لحظه همۀ خوکان تپه بوجُرِ جَه هُجوم بوبوردد دریا طرف و دکفتد دریا میَأن و هلاک بوبُستد.³³خوک بانان فرار بوکودد بوشود شهرْ و همۀ چیزایی کی اتفاق دکفته بویَ، و اون دیوانه یانِ ماجرایَ مردمِ رِه نقل بوکودد. ³⁴و همۀ شهرِ مردمان بأمود تا عیسی یَ بیدیند، وختی اونَ بیدد التماس بوکودد کی اوشَأنِ منطقه جَه بیشه.

Chapter 9

فلجِ مردَأیِ شفا

¹پس عیسی قایقَ سوارَ بوست و بوشو دریا اوطرفْ خودشِ شهر. ²هَ موقع چن نفر ایتَه فلجَ کی تُشکِ رو خوفته بو بأوردد اونِ ورجَه. وختی عیسی اوشَأنِ ایمانَ بیده، اونْ فلجَ بوگوفت:«زَأی جان، غصه نوخور، تی گوناهان ببخشه بوبُست.»³بعضی از یهودِ مُلایان کی اویَ ایسَه بود خوشأنِ دیلِ میَأن بوگوفتد:«اَ مرد کُفر گوفتَأن دره.» ⁴عیسی اوشَأنِ فکر بخَأد و بوگوفت:«چره اَجور فکرایِ فاسدَه شیمی دیلِ دورون راه دهید؟ ⁵کَ ی تَه آسانتره، اَنکی "تی گوناهان ببخشه بوبُست" یا اَنکی "ویریز و راه بوشون"؟ ⁶ولی هَسَه شمرَه ثابت کونم کی انسانِ پسر قدرت دَأره کی زمینِ رو گوناهانَ ببخشه.» اونموقع عیسی وَأگردست اون فلجَ بوگوفت:«ویریز تی رختخوابَ جمعَ کون و بوشون بخانه.»⁷هو لحظه اون مرد ویریشت و بوشو خانه طرف. ⁸مردم وختی اَ اتفاقَ بیدد، بترسدْ و خدایی کی اَجور قدرتْ انسانَ فَأدَه دَأره یَ شُکر بوکودد.

متّی دعوت

⁹عیسی از اویَ بوشو و راه میَأن مردی یَ بیده کی "متّی" نام دَأشته و خو محلِ کارْ یعنی باجگاه جَه نیشته بو. عیسی اونَ بوگوفت:«می دونبال بیأ.» متّی هو لحظه ویریشت و اونِ دونبال راه دکفت.¹⁰وختی عیسی اونِ خانه دورون سفره دور نیشته بو، خیلی از باجگیران و گوناهکارانم بأمود و عیسی و اونِ شاگردانِ اَمرَه سفره دور بینیشتد. ¹¹وختی فریسیان اَنَ بیدد، اونِ شاگردانَ بوگوفتد:«چره شیمی اُستاد باجگیران و گوناهکارانِ مرَه غذا خوره؟»¹²وختی عیسی اوشَأنِ حرفانَ بیشتَأوست بوگوفت:«مریضانْ طبیبَ احتیاج دَأرد نه سالمان. ¹³بیشید و اَ کلامِ معنی یَ بفهمید؛ "من رَحمت خَأیم نه قربانی" چون من نأموم تا دوروستکارانَ توبه رِه دعوت بوکونم، بلکی گوناهکارانَ.»

سوال دربارۀ روزه

¹⁴ایتَه روز یحیی شاگردانْ عیسی ورجَه بأمود و بوگوفتد:«چره اَمَأن و فریسیان روزه گیریم ولی تی شاگردان نیگیرد؟» ¹⁵عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«آیا انتظار دَأرید دامادِ دوستان وختی داماد اوشَأنِ اَمرَه ایسَه عزاداری بوکوند؟ روزی فأرسه کی دامادْ اوشَأنِ جَه بیگیفته بِه، اون موقع روزه گیرد.»¹⁶هیچکس کهنه لباسَ تازه پارچه اَمرَه وصله نوکونه، چون وصله آب شِه و سیوایَ بِه، و پارگی، اولِ جَه هم بدتر بِه.¹⁷تازه شرابَ کُهنه مَشکِ دورون دونکوند، وگرنه مَشکْ پارَه بِه، و هم شراب فیوِه و هم مشک جی میَأن شِه. تازه شرابَ وَأستی تازه مشکِ دورون دوکودن تا هر دو تَه محفوظ بمَأند.»

رئیسِ کنیسه دختر و زنِ مُبتلا به خونریزی

¹⁸عیسی حرفْ هنوز تومامَ نوبوسته کی ایتَه از کنیسه رئیسان بأمو و اونَ تعظیم بوکود و بوگوفت:«می دختر هَسَه بمرد، ولی بیأ و تی دسَ اونِ رو بنن کی زندَه بِه.» ¹⁹عیسی و اونِ شاگردان ویریشتد و اون مردَأیِ دونبال راه دکفتد.²⁰هَ موقع زنی کی دوازدَه سال بو خونریزی یَ مُبتلا بو اونِ دونبال بأمو، و عیسی رَدا گوشه یَ دس بزَه، ²¹چون خودشِ ورجَه فکر بوکوده بو کی:«اگر بتَأنم فقط اونِ رَدا گوشه یَ دس بزنم شفا پیدا کونم.» ²²عیسی وَأگردست و اونَ فأندرست و بوگوفت:«ای دختر، خاطرجمع بوبون، چون تی ایمان ترَه شفا بدَه.» هو لحظه اون زن شفا پیدا کود.²³وختی عیسی فأرسه کنیسه رئیسِ خانه، بیده کی نوحه خوانان خَأندَأن درد و مردمم گریه زاری کوند. ²⁴اون اوشَأنَ بوگوفت:«همه بیشید بیرون، اون دختر نمرده دَأره بلکی خوفته.» ولی اوشَأنْ اَ حرفِ وَسی اونَ خندَه گیفتد.²⁵وختی همه بوشود بیرون، عیسی بوشو اُتاقِ دورون و اون دخترِ دسَ بیگیفت، و اونْ ویریشت. ²⁶اَ مُعجزه خبرْ همۀ اون مناطقِ میَأن پخشَ بوست.

دو تَه کور و ایتَه لالِ شفا

²⁷وختی عیسی اون خانه جَه بیرون بأمو و شوئون دوبو، دو تَه کور فریاد کونان اونِ دونبال راه دکفتد. اوشَأن گوفتد:«ای داودِ پسر، اَمرَه رَحم بوکون.» ²⁸وختی عیسی بوشو خانه ایی دورون کی زندگی کوده، اون دو تَه کور هم بأمود اونِ ورجَه. عیسی اوشَأنِ جَه وَأورسه:«آیا ایمان دَأرید کی من تَأنم اَ کارَ انجام بدم؟» بوگوفتد:«بله آقا ایمان دَأریم.»²⁹پس عیسی اوشَأنِ چومَ دس بنَه و بوگوفت:«مُطابقِ شیمی ایمانْ شمرِه انجام بیبه» ³⁰و اوشَأنِ چومَأن بازَ بوست، عیسی اوشَأنَ تأکید بوکود و بوگوفت:«کسی یَ چیزی نوگوئید.» ³¹ولی اوشَأنْ بوشود بیرون و هر کیَه فَأرسد بوگوفتد.³²وختی اون دو نفر بوشد بیرون، ایتَه دیوانه یَ بأوردد عیسی ورجَه کی لال بو. ³³عیسی اونْ دیوَ بیرونَ کود و اونِ زبان بازَه بوست. مردم همه تعجب بوکودد و بوگوفتد:«اسرائیلِ میَأن تا هَسَه کسی اَنَ مَأنستَأن نیده دَأره.» ³⁴ولی فریسیان بوگوفتد:«دیوانِ رئیسِ یاری اَمرَه، تَأنه دیوانَ بیرون تَأوَأده.»

کارگرانْ کمد

³⁵عیسی همۀ شهران و دهاتانَ گردَسته و اوشَأنِ کنیسه یانِ دورون تعلیم دَئه و ملکوتِ بشارتَ موعظه کوده، و مردمَ هر درد و مرضِ جَه شفا دَئِه. ³⁶وختی جمعیتِ زیادی یَ بیده اونِ دیل اوشَأنِ رِه بوسوخت، چون گوسفندانِ بی چوپانِ مَأنستَأنْ پریشان حالُ پراکنده بود.³⁷اونموقع خو شاگردانَ بوگوفت:«محصول زیاده ولی کارگر کم، ³⁸پس صاحاب محصولِ جَه بخأئید تا خو محصولِ جمعَ کودَأنِ رِه کارگر اوسَه کونه.»

Chapter 10

دوازدَه شاگردِ انتخاب

¹اونموقع عیسی دوازدَه شاگردَ خو ورجَه دخَأد و اوشَأنَ اقتدار بدَه تا اَرواحِ پلیدَ بیرون تَأوَأدد، و هر درد و مرضی یَ شفا بدد.²اونْ دوازدَه رسولِ نام اَنه؛ شمعونِ معروف به پطرس و اونِ برأر آندریاس، یعقوبْ زِبدی پسرْ و اونِ برأر یوحنا. ³فیلیپُس و بَرتولما، توما و متایِ باجگیر، یعقوبْ حَلَفی پسر و تِدی، ⁴شمعونِ غیور و یهودایِ اِسخَریوطی کی آخرسر عیسی یَ دوشمنِ دس تسلیم بوکود.⁵عیسی اَ دوازدَه نفرَ اوسَه کود مأموریت و اوشَأنَ بوگوفت:«سرزمینهایِ غیرِ یهودی جَه ردَ نیبید و سامریانِ شَهرانَ بودورون نیشید، ⁶بلکی فقط قؤمِ اسرائیلِ ورجَه کی خدا گومَه بوسته گوسفنداند بیشید. ⁷وختی شوئون دریدْ اَ پیغامَ اعلام بوکونید کی آسمانِ ملکوتْ نزدیکه.⁸مریضانَ شفا بدید، جُذامیانَ پاکَ کونید، مُرده یانَ زندَه کونید، دیوانَ بیرون تَأوَأدید، مُفت فأگیفته ایدْ مُفت فأدید. ⁹طلا نُقره و یا سکۀ مِسی خودتانِ اَمرَه اونسَأنید. ¹⁰حتی کوله بار یا پیرهنِ اضافی و کفش و عَصایِ اضافی هم اونسَأنید. چون کارگر خودشِ خوراکِ مُستَحقه.¹¹هر شهر و روستایی کی شید، وَأورسید کی اویَ آدمِ با لیاقت کیسه، اونِ خانه دورون بِئسید تا از اویَ بیشید. ¹²وختی خانه ایی یَ بودورون شید سلام بوگوئید. ¹³اگر اونْ خانواده لیاقت بدَأرد شیمی سلامْ اوشَأنِ رو قرار گیره، و اگر لیاقت ندَأرد، شیمی سلام شمرَه وَأگرده.¹⁴هر کی شمرَه قبول نوکونه یا شیمی حرفانَ گوش نوکونه، وختی اون خانه یا اون شهرِ جَه شوئون درید شیمی پا خاکَ فلاشانید. ¹⁵یقین بدَأنید روزِ قیامت، شهرایِ سَدوم و غَموره وضعْ اون شهرِ جَه بهتره.¹⁶من شمرَه گوسفندانِ مَأنستَأن اوسَه کونم گُرگانِ میَأن، پس لانتی مَأنستَأن شیمی حَواس جمع بیبه، و کبوترِ مَأنستَأنْ بی آزار بیبید. ¹⁷ولی مراقب بیبید، چون مردم شمرَه گیرد و محاکمه کوند و کنیسه یانِ دورون شمرَه شلاق زند. ¹⁸و شمرَه می وَسی بورد پادشاهان و فرمانروایانِ ورجَه، اَن فرصتی ایسه تا اوشَأنِ جولو و قؤمهایِ بیگانه جولو شهادت بدید.¹⁹وختی شمرَه گیرد پریشان نیبید کی چوطو، یا چی وَأستی بوگوئید، چون هون لحظه شمرَه عَطا بِه کی چی بوگوئید. ²⁰چون اَن شومَأن نیئید کی گوئید، بلکی شیمی پئرِ آسمانی روحِه کی بواسطۀ شومَأنْ گب زنه.²¹برأر برأرَ و پئرْ زَأیَ مرگَ تسلیم کونه، و زَأکأن بر علیه خوشأنِ پئر و مار ویریزد و اوشَأنَ کوشد. ²²و می نامِ وَسی، همۀ مردمْ شیمی جَه نفرت پیدا کوند، ولی هر کی تا آخر صبر بوکونه نجات پیدا کونه. ²³هر وخت شمرَه شهری دورون اذیت کوند، فرار بوکونید ایتَه شهرِ دیگر، شمرَه گویم یقین بدَأنید قبلِ اَنکی بتَأنید همۀ شهرایِ اسرائیلَ بیشید انسانِ پسر اَیه.²⁴اُستاد خو شاگردِ جَه پیله تر نییه و غلام خو اَربابِ جَه. ²⁵شاگرد خَأیه خو اُستادِ مَأنستَأن بیبه و غلام خَأیه خو اَربابِ مقام فأرسه، پس اگر خانه رئیسَ "بَعْلْزَبول" دخَأدد، خانۀ باقیِ آدمانَ چی دخَأند؟²⁶اوشَأنِ جَه نترسید، هیچ چیزِ مخفی نییه کی آشکارَ نیبه، و هیچ چیزِ پوشیده ایی کی معلوم نیبه. ²⁷اونچی کی تاریکی میَأن شمرَه گویمْ روشنایی میَأن بوگوئید و اونچی کی خلوتی شیمی گوشِ دورون بوگوفته بوبُستَ، بامانِ جُر فریاد بزنید.²⁸کسانی جَه نترسید کی فقط تَأند جسمَ بوکوشدْ و روحَ نتَأند صدمه بزند، اونی جَه بترسید کی قادره هم جسمَ و هم روحَ جهنمِ دورون هلاکَ کونه. ²⁹آیا دو تَه چیچینی یَ ایتَه پولِ سیاه اَمرَه نوفروشد؟ ولی ایتَه از اوشَأنم بدونِ شیمی پئرِ آسمانی حُکم به زمین نکفه. ³⁰شیمی سرِ مو، همه تَه بیشمارده بوبُسته. ³¹پس نترسید، چون شیمی ارزش خیلی ویشتر از هزاران چیچینی یه.³²هر کس مردمِ ورجَه اعلام بوکونه کی مرَه ایمان دَأره، منم می پئرِ آسمانی ورجَه اعلام کونم کی اونْ می شینه. ³³ولی هر کس مردمِ ورجَه بوگویه مرَه نشنَأسه، منم می پئرِ آسمانی ورجَه گویم کی اونَ نشنَأسم.³⁴گومان نوکونید بأموم زمینِ رو صلح و آرامش بأورم، نه، بلکی بأموم تا شمشیرَ برقرار بوکونم. ³⁵من بأموم تا پسرَ اونِ پئرِ جَه، دخترَ اونِ مارِ جَه و عروسَ اونِ مردِمارِ جَه سیوایَ کونم، ³⁶جوری کی هر کسِ دوشمنْ اونِ خانواده بوبود.³⁷هر کی خو پئرْ یا مارَ ویشتر از من دوس بدَأره می لایق نییه، و هر کسم خو پسرْ یا خو دخترَ می جَه ویشتر دوس بدَأره می لایق نییه. ³⁸هر کی خو صلیبَ اونسَأنه و می دونبال نَأیه، می لایق نییه. ³⁹هر کی بخَأیه خو جانَ حفظ بوکونه اونَ هلاکَ کونه و هر کسْ، خو جانَ می وَسی از دس بده، اونَ بدس اَوره.⁴⁰هر کی شمرَه قبول بوکونه مرَه قبول بوکوده، و کسی کی مرَه قبول بوکوده، کسی کی مرَه اوسَه کوده یَ قبول بوکوده. ⁴¹هر کسْ ایتَه نبّی یَ اَنِ وَسی کی نبّی ایسه قبول بوکونه خودشم ایتَه نبّی اَجرَ بدس اَوره، و هر کس ایتَه دوروستکارَ اَنِ وَسی کی دوروستکاره قبول بوکونه، خودشم ایتَه دوروستکارِ اَجرَ فأگیره.⁴²و هر کس اَن کوچی کانَ، اَن وَسی کی می شاگرددْ ایتَه کاسه آبِ سرد فَأده، شمرَه گویم یقین بدَأنید اونِ کار بی اَجر نمَأنه.

Chapter 11

عیسی حرفانْ دربارۀ یحیی

¹وختی عیسی اَ دستورانَ خو شاگردانَ بدَه، اویِ جَه روانَه بوست تا اوشَأنِ شهرانِ میَأنم موعظه بوکونه. ²وختی یحیی زندانِ دورون عیسی کارانِ خبرَ بیشتَأوست، دو تَه از خو شاگردانَ اونِ ورجَه اوسَه کود ³تا اونِ جَه وَأورسد:«آیا تو هونی ایسی کی وَأستی بأیه، یا وَأستی اینفرِ دیگرِ رَأفأ بِئسیم؟»⁴عیسی اوشَأنَ جواب بدَه و بوگوفت:«بیشید و اونچی کی دینید و ایشتَأویدَ یحیی یَ بوگوئید؛ ⁵بوگوئید کورانِ چومْ بازَه بوسته، لنگان راه شُد و جُذامیان پاکَ بوستد، و کَران ایشتَأودْ و مُرده یان زندَه بود، و فقیرانَ بشارت دهد. ⁶خوش به حالِ کسی کی مرَه شَک نوکونه.»⁷وختی یحیی شاگردانْ شوئون دوبود عیسی شروع بوکود دربارۀ یحیی حرف زَئَن، اونْ مردمی کی اویَ ایسَه بودَه بوگوفت:«چی دِئِنِ رِه بوشو بید بیابان؟ آیا خاشِ لوله وَسی کی بادِ دورون تکان خوره؟ ⁸اگر نه، پس چی وَسی بوشو بید؟ آیا مردی دِئِنِ رِه کی لباسِ گرانقیمت دوکوده؟ ولی اوشَأنی کی لباسایِ گرانقیمت دوکوند پادشاهانِ کاخانِ دورون ایسَأد.⁹پس شومَأن بوشو بید بیرونِ شهرْ تا چیَه بیدینید؟ آیا ایتَه نبّی یَه؟ بله شمرَه گویم کی اونْ ایتَه نبّی جَه هم پیله تره. ¹⁰اون کسی ایسه کی کیتاب مقدس دربارۀ اون فرمایه؛ "هَسَه می رسولَ پیشتر از تو اوسَه کونم، تا تی راهَ تِرِه بازَه کونه."¹¹شمرَه گویم یقین بدَأنید یحیی جَه پیله تر کسی دونیا میَأن نأمو دَأره. ولی با اَنحالْ خدا ملکوتِ دورونْ کوچی ترین شخص هم اونِ جَه پیله تره. ¹²یحیایِ تعمید دهنده موقع تا هَسَه، آسمانِ ملکوتْ هَطو وسیع بوستَأن دره، ولی ظالمان اونَ هجوم اَورد.¹³همۀ اَنبیأء و توراتْ، تا یحیی ظهور نبوّت کودد. ¹⁴و اگر اَشَأنَ قبول دَأرید وَأستی شمرَه بوگویم کی یحیی، هون الیاسِ کی وَأستی بأیه. ¹⁵هر کی گوشِ شنوا دَأره بیشتَأوه.¹⁶ولی اَ دوره زمانه مردمَ چیَه تشبیه بوکونم؟ اوشَأن زَأکأنی یَ مَأند کی کوچه یانِ سر نیشیند و خوشَأنِ رفیقانَ دخَأند و گوید؛ ¹⁷"شمرِه نِی بزَئیم رقص نوکودید، نوحه بخَأدیم سینه نزَه ئید."¹⁸چون، وختی یحیی بأمو نه خورده نه دوکوده، و همه گوفتد "دیوانه یه" ¹⁹انسانِ پسر بأمو کی خوره، مردم گوید "بیدینید چی آدمِ پورخور و شراب خاره ایی ایسه، و گوناهکاران و باجگیرانِ رِفق." ولی اَ حکمتِ دوروستی یَ، اونِ اَعمالِ نتیجه ثابت کونه.

شهرهایی کی ایمان نَأورددِ سرزنش

²⁰بعدْ عیسی شهرایی کی ویشترِ اونِ معجزات اویَ انجام بوبُسته بو ولی توبه نوکوده بودَه سرزنش بوکود، اون بوگوفت: ²¹«وای بر تو ای خورَزین، وای بر تو ای بِیت صِیدا، چون معجزاتی کی شیمی میَأن ظاهر بوبُست اگر صور و صِیدونِ میَأن ظاهرَ بوسته بو، خیلی وخت پیش پلاس دوکودد و خاکسترِ میَأن نیشتدْ و توبه کودد. ²²ولی یقین بدَأنید روزِ قیامتِ رِه صور و صِیدونِ عاقبتْ شیمی جَه بهتره.²³ولی تو ای کَفرناحوم کی سر به آسمان اوسَأده ایی، جهنمِ دورون سرنگون بیهی، چون اگر معجزاتی کی تی دورون انجام بوبُست سَدومِ میَأن انجام بیگیفته بو، اون شهرْ تا امروز باقی بو. ²⁴ولی اَنَ بدَأنْ روزِ قیامتِ رِه شهرِ سَدومِ وضعْ تی جَه بهتره.»

آرامشِ وعده

²⁵اَن موقعْ عیسی دوعا بوکود و بوگوفت:«ای پئر، ای مالکِ آسمان و زمین، ترَه ستایش کونم کی اَن اُمورَ کسانی جَه کی فکر کوند عاقلد جیگا بدَه ایی، و کسانی رِه کی زَأکأنِ مَأنستَأن ساده دیلدْ آشکارَ کودی. ²⁶بله ای پئر، تی خواسته اَطو بو. ²⁷پئرْ همه چیَه مرَه بیسپُرده، و کسی پسرَ نشنَأسه جُز پئرْ، و کسی هم پِئرَ نشنَأسه به غیرِ پسرْ و کسایی کی پسر بخَأیه اونَ اوشَأنَ بشناسانه.²⁸بأئید می ورجَه ای تمامی زحمتکشان و غصه داران، من شمرَه آرامی بخشم. ²⁹می یوغَ به گردن بیگیرید و می جَه تعلیم بیگیرید، چون من مهربان و فروتنم، و شیمی جانْ آرامی گیره. ³⁰چون می یوغْ راحته و می بار سُبک.

Chapter 12

روزِ سبَّتِ صاحاب

¹اون زمان عیسی روزِ سَبَتِ رِه گندمزارِ جَه ردَ بوستَأن دوبو، و چون اونِ شاگردانَ ویشتا بو شروع بوکودد گندمِ خوشه یانَ چِئِنْ و اوشَأنَ خوردَأن. ²فریسیانْ اَنَ بیدد و اونَ بوگوفتد:«بیدین، تی شاگردان کاری کوند کی روزِ سَبَتِ رِه جایز نییه.»³اون جواب بدَه:«مگر اونچی کی داود و اونِ یاران انجام بدَدْ وختی کی ویشتا بودَ نخَأنده اید؟ ⁴کی چوطو بوشو خدا خانه دورون و نانهایی کی تقدیس بوبُسته بویَ بوخورد، در حالی کی اونْ و اونِ یارانِ رِه ممنوع بو و فقط کاهنان اجازه دَأشتد اون نانِ جَه بوخورد.⁵یا توراتِ دورون نخَأنده اید کی کاهنانْ با اَنکی روزِ سَبَتِ رِه مَعبدِ دورون سَبَتِ قانونَ ایشکندْ ولی مقصر نییِد؟ ⁶بدَأنید کسی اَیَ ایسَه کی معبدِ جَه پیله تره.⁷اگر شومَأن اَ گوفته معنی یَ درک بوکوده بید کی گویه؛ "رَحمت خَأیم نه قربانی" هَطو هَچین بی گوناهانَ محکوم نوکودید. ⁸چون انسانِ پسرْ روزِ سَبَتِ صاحب اختیارم ایسه.»

مردِ علیلِ شفا

⁹بعدْ عیسی از اویَ بوشو ایتَه شهرِ دیگرْ و بوشو ایتَه کنیسه دورون. ¹⁰اویَ مردی یَ بیده کی اونِ دس خوشکَ بوسته بو. فریسیان عیسی جَه وَأورسد:«آیا روزِ سبَتِ رِه شفا دَئَن جایزه یا نه؟» اوشَأن اَ سوالَ وَأورسد تا اونِ جَه بهانه ایی بدس بأورد و اونَ دستگیر بوکوند.¹¹ولی عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«کَ ی تَه از شومأن ایتَه گوسفند بدَأره، و روزِ سَبتْ اون حیوان دکفه چاله دورون، اونَ نیگیره و بیرون نَأوره؟ ¹²مگر انسانِ اَرزشْ گوسفندِ جَه ویشتر نییه؟ پس روزِ سَبَتِ رِه خوبی کودَأنْ جایزه.»¹³بعدْ عیسی اون مردَأیَ بوگوفت:«تی دسَ درازَ کون.» اون خو دسَ درازَ کود و اونِ دسْ، اونِ اوی تَه دسِ مَأنستَأن سالم بوبُست. ¹⁴فریسیان کنیسه جَه بیرون بوشود، و جلسه بیگیفتد کی چوطو عیسی یَ بیگیرد و بوکوشد.

خدا خادم

¹⁵وختی عیسی خبردارَ بوست، از اویَ بوشو، و خیلی از مردم اونِ دونبال راه دکفتد. اونْ اوشَأنِ مریضانَ شفا دَئه، ¹⁶و اوشَأنَ قدغن کوده کی دربارۀ اونِ معجزات کسی یَ چیزی نوگوید. ¹⁷تا اَطو اِشعیایِ نبی پیشگویی انجام بیبه کی فرمَأیه:¹⁸«اَن می بنده یه کی اونَ انتخاب بوکودم، اون می مَحبوبه کی می جانْ اونِ جَه راضیه، می روحَ اونِ رو نهم و اونْ عدالتَ قؤمَأنَ اعلام کونه.¹⁹اون کسی مرَه جنگ نوکونه و فریاد نزنه، و کسی اونِ صدایَ کوچه یانِ دورون نیشتَأوه. ²⁰خمَ بوسته لوله یَ نیشکینه، و نیم سوزه فیتیله یَ خاموشَ نوکونه، تا عدالتَ پیروزَ کونه. ²¹اونْ همۀ قؤمَأنِ رِه مایۀ اُمید بِهه.»

عیسی و بَعلزَبول

²²اَ موقع دیوانه ایی یَ بأوردد عیسی ورجَه، اون کور و لال بو، عیسی اونَ شفا بدَه، جوری کی هم بتَأنست بیدینه و هم بتَأنست حرف بزنه. ²³مردم همه تعجبِ اَمرَه گوفتد:«آیا اَن داودِ پسر نییه؟»²⁴ولی وختی فریسیان اَن معجزه خبرَ بیشتَأوستد بوگوفتد:«اَ شخص، دیوانَ بَعلزَبولْ دیوانِ رئیسِ یاری اَمرَه بیرون تَأوَأده» ²⁵عیسی کی اوشَأنِ فکرَ خَأده اوشَأنَ بوگوفت:«هر مملکتی کی دسته یانِ مخالفَ تقسیم بیبه رو به خرابی شِه، و هر شهر و خانه ایی که دسته یانِ مخالفَ تقسیم بیبه برقرار نمَأنه.²⁶هَسَه اگر شیطان، شیطانَ بیرون تَأوَأده و بر علیه خودش تقسیم بیبه، پس چوطو اونِ سلطنت برقرار بمَأنه؟ ²⁷اگر من بَعلزبولِ یاری اَمرَه دیوانَ بیرون تَأوَأدم، شیمی شاگردان کیی یاری اَمرَه اوشَأنَ بیرونَ کوند؟ اَ حرفانِ وَسی اوشَأنْ شمرَه قضاوت کوند.²⁸ولی اگر من خدا روحِ یاری اَمرَه دیوانَ بیرونَ کونم، اَنْ نشان دِهِه کی خدا ملکوتْ شیمی میَأن شروع بوبُسته. ²⁹چوطو کسی تَأنه اینفری کی قدرتمنده خانه اسباب اثاثیه یَ غارت بوکونه؟ مگر اَنکی اول اونَ دَوَده، و بعدْ اونِ خانه یَ غارت بوکونه. ³⁰هر کی می اَمرَه نییه بر ضدِ منه، و هر کی می مرَه جمعَ نوکونه، پراکندَه کونه.³¹پس بدَأنید، هر جور گوناه کی انسان انجام بده و هر جور کُفر کی بوگویه، آمرزیده بِهه، ولی کُفری کی علیه روح القدس بوگویه آمرزیده نیبه. ³²هر کس بر علیه انسانِ پسر حرفی بزنه، آمرزیده بِهه، ولی کسی کی بر علیه روح القدس حرفی بزنه، نه اَ دونیا میَأنْ نه اون دونیا میَأنْ، هیچموقع آمرزیده نیبه.³³اگر میوۀ خوب خَأئید شیمی درخت وَأستی خوب بیبه، چون درختِ بد، میوۀ بد فَأده. ³⁴ای لانتی زاده یان، شومَأن کی آدمهایِ شریری ایسید، چوطو تَأنید حرفهایِ خوب بزنید؟ چون زبانْ اونچی جَه حرف زنه کی دیلْ اونِ جَه پوره. ³⁵آدمِ خوبِ حرفانِ جَه شَه فَهمستَأن کی اونِ باطنِ دورونْ خزانۀ خوبی نَهه، و آدمِ بدذاتِ حرفانِ جَه هم شَه فَهمستَأن کی اونِ دیلِ میَأنْ خزانۀ بدی وجود دَأره.³⁶شمرَه گویم بدَأنیدْ، مردم هر حرفِ ناحقی کی گوید، وَأستی روزِ داوری اونِ رِه حساب پس بدد. ³⁷پس خودتانِ حرفانِ وَسی یا تبرئه بیهید یا محکوم.»

درخواستِ معجزه

³⁸اونموقع بعضی از یهودِ مُلایان و فریسیان اونَ بوگوفتد:«ای اُستاد، خَأئیم تی جَه مُعجزه ایی بیدینیم.» ³⁹عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«نسلِ شریر و زِناکار معجزه خَأید، ولی اوشَأنَ مُعجزه ایی فَأدَه نیبه مگر یونسِ نبی مُعجزه. ⁴⁰هوطو کی یونسْ سه روز و سه شب ماهی شکمِ میَأن بِئسَه، انسانِ پسرم سه شبانه روز زمینِ شکمِ میَأن ایسِه.⁴¹روزِ قیامتِ رِه نینوا مردمْ اَ طایفه مرَه ویریزد، و اوشَأنَ محکوم کوند، چون یونسِ موعظه وَسی توبه بوکودد، هَسَه کی یونسِ جَه پیله تر اَیَ ایسَه.⁴²ملکۀ سَبا روزِ قیامتِ رِه اَ فرقه اَمرَه ویریزه و اوشَأنَ محکوم کونه، چون زمینِ دورترین نقطه جَه بأمو تا سلیمانِ حکمتَ بیشتَأوه، و هَسَه، سلیمانِ جَه پیله تر اَیَ ایسَه.⁴³وختی ایتَه روحِ پلید اینفرِ جَه بیرون اَیه، اَنِ وَسی کی جایِ راحت تری پیدا کونه، جاهایِ خوشک و بی آب و علفَ گرده، ولی پیدا نوکونه. ⁴⁴پس خو مرَه گویه؛ "وَأگردم خودمِ خانه کی اونِ جَه بیرون بأموم" و وختی اَیِه، دینه خالی و مرتبه و جارو بوبُسته. ⁴⁵اونموقع شِه و هفتَ روحِ بدتر از خودشم اوسَأنه و خو مرَه اَوره و بودورون شُد و هویَ ساکن بود، و اونْ آدمِ آخرعاقبتْ اولِ جَه هم بدتر بِه. اَ نسلِ شریرِ آخرعاقبت همْ، هَطویه.»

عیسی مار و براران

⁴⁶عیسی مردمِ مرَه حرف زَئَن دوبو کی اونِ مار و اونِ برأرأنْ بیرون ایسَه بود و خَأستد اونِ اَمرَه گب بزند. ⁴⁷پس اینفرْ اونَ بوگوفت:«هَسَه تی مار و تی برأرأن بیرون ایسَأد و خَأید تی اَمرَه گب بزند.»⁴⁸عیسی بوگوفت:«می مار کیسه؟ می برأرأن کییِد؟» ⁴⁹بعدْ خو دسَ درازَ کود و خو شاگردانَ اشاره بوکود و بوگوفت:«اَشَأن می مار و می برأرأند، ⁵⁰چون هر کی می پئرِ آسمانی اِراده یَ بجا بأوره، هونْ می برأر و می خَأخور و می ماره.»

Chapter 13

کشاورزِ مثال

¹هون روز عیسی خانه جَه بیرون بأمو و بوشو دریاکنارْ و اویَ بینیشت. ²جمعیتِ زیادی اونِ دور جمعَ بوسته بود، جوری کی اونْ مجبور بوبُست قایقَ سوارَ بِه و همۀ مردمْ ساحلِ رو ایسَه بود.³بعدْ خیلی چیزانَ مثالانِ اَمرَه اوشَأنَ بوگوفت، اون بوگوفت:«ایتَه کشاورز بوشو خو زمینِ دورون دانه بپاشانه. ⁴هَطو کی دانه یانَ پاشانِن دوبو، ایبچه راه میَأن بکفتْ و پرنده یان بأمود و اوشَأنَ بوخوردد. ⁵بعضی بکفتد سنگلاخِ دورونْ جایی کی خیلی خاک نَأشته، و چون زمین عُمق نَأشته خیلی زود سبزَ بوستد. ⁶ولی وختی آفتاب اوشَأنِ رو بتاوستْ چون ریشۀ عمیق نَأشتدْ خوشکَ بوستد.⁷بعضی دانه یان هم بکفتد خیس و خارِ دورون، و خاران رُشد بوکودد و اوشَأنَ خفا کودد. ⁸بعضی دانه یانم بکفتد خاکِ خوبِ دورون و بار بأوردد، بعضی صد، بعضی شصتْ و بعضی سی برابر. ⁹هر کی گوشِ شنوا دَأره بیشتَأوه.¹⁰اونموقع اونِ شاگردان بأمود اونِ ورجَه و وَأورسد:«چی وَسی اَن مردمِ مرَه، مثالِ اَمرَه گب زنی؟» ¹¹عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«شمرَه عَطا بوبُسته تا بتَأنید آسمانِ ملکوتِ اَسرارَ درک بوکونید، ولی اوشَأنَ عَطا نوبوسته. ¹²چون هر کی دَأره اونَ فَأدَه بِهه تا ویشتر بدَأره، ولی اونی کی نئره، اونچی کی دَأره هم اونِ جَه فَأگیفته بِه.¹³پس منْ اوشَأنِ اَمرَه مِثالِ اَمرَه گب زنم، چون اوشَأنْ فَأندِرد ولی نیدیند، گوش کوندْ ولی نیشتَأود و نفهمد. ¹⁴اِشعیایِ نبی پیشگویی دربارۀ اَشَأنْ حقیقت پیدا کونه کی گویه؛ "خوشَأنِ گوشِ اَمرَه ایشتَأودْ ولی نفهمد، خوشَأنِ چومِ اَمرَه فَأندِردْ ولی نیدیند.¹⁵چونْ اَ قؤمِ دیل سختْ و اوشَأنِ گوش سنگینَ بوسته، خوشَأنِ چومَأنَ دَوَسته دَأردْ نوکونه خوشَأنِ چومِ اَمرَه بیدیند و خوشَأنِ گوشِ اَمرَه بیشتَأود، و خوشَأنِ دیلِ دورونْ بفهمدْ و وَأگردد و من اوشَأنَ شفا بدم."¹⁶ولی خوش به حال شومَأن کی شیمی چومْ دینه و شیمی گوش ایشتَأوه. ¹⁷چون شمرَه گویم یقین بدَأنید خیلی از پیغمبران نأجَه دَأشتد اونچی کی شومَأن دینیدَ بیدیند ولی نیدِد، و اونچی کی شومَأن ایشتَأویدَ بیشتَأودْ ولی نیشتَأوستد.¹⁸پس کشاورزِ مثالِ معنی یَ شمرَه گویم تا بدَأنید؛ ¹⁹وختی کسی ملکوتِ کلامَ ایشتَأوه ولی اونَ نفهمه، شیطان اَیه و اونچی کی اونِ دیلِ میَأن بکاشته بوبُسته یَ دوزَأنه، اَن هون بذری ایسه کی راه میَأن بکفت.²⁰و دانه ایی کی سنگلاخِ دورون بکفتْ کسی یَ مَأنه کی تا پیغامَ ایشتَأوه، فوری شادی اَمرَه اونَ قبول کونه. ²¹ولی چون خودشِ دورون ریشه نَئرهْ فقط ایتَه مدت دَوام اَوره. پس وختی کلامِ وَسی اذیت و آزار بِه، درجا دیلسرد بِه و ایمانِ جَه وَأگرده.²²و اون دانه ای کی خارانِ دورون فووَست، کسی یَ مَأنه کی کلامَ ایشتَأوه، ولی زندگی دیلواپسی و عشقِ به پول، کلامَ اونِ دورون خفا کونه و ثمر نَأوره. ²³و اون دانه ای کی زمینِ خوبِ دورون بکاشته بوبُست، اونی ایسه کی کلامَ ایشتَأوه و اونَ فهمهْ و ثمر اَوره، بعضی صد، بعضی شصت و بعضی سی.»

هرزِ علفِ مثال

²⁴پس عیسی مثالهایِ دیگری هم اوشَأنِ رِه باورد و بوگوفت:«آسمانِ ملکوتْ اَنَ مَأنه کی اینفر خو زمینِ دورون دانۀ خوب بکاشت، ²⁵ایتَه شبْ وختی اون خوفته بو، دوشمن بأمو و اونِ گندمِ میَأن علفِ هَرزِ تخمَ بپاشانه و بوشو. ²⁶وختی گندم رُشد بوکود و خوشه بأورد، هرزِ عَلف هم اوشَأنِ لابلا ظاهرَ بوست.²⁷اونِ کارگران بأمود و اونَ بوگوفتد؛ "ای آقا، مگر تی زمینِ دورون دانۀ خوب نکاشتی؟ پس اَن هرزِ علفأن کَ یَ جَه بأمود؟" ²⁸صاحاب زمین جواب بدَه؛ "اَ کار دوشمنِ کاره." کارگران بوگوفتد؛ "خَأیی بیشیم اوشَأنَ جمعَ کونیم؟"²⁹اون بوگوفت؛ "نه، اگر بخَأئید هرزِ علفانَ جمعَ کونید، ممکنه اوشَأنِ اَمرَه گندمأنم ریشه جَه بیرون بأورید. ³⁰وَألید تا دِرو موقعْ هر دو تَه با هم رُشد بوکوند، اونموقع کارگرانَ گویم کی اولْ هرزِه علفانَ جمعَ کوند و دسته بوکوند تا بوسوزَأند، و بعد گندمانم اَنبارِ دورون ذخیره بوکوند.»

خردلِ دانه مثال

³¹عیسی ایتَه مثالِ دیگر اوشَأنِ رِه بزَه و بوگوفت:«آسمانِ ملکوت، ایتَه خردلِ دانه یَ مَأنه کی اینفر بیگیفت و خو زمینِ دورون بکاشت. ³²با اَنکی خردلِ دانه همۀ دانه یانِ جَه کوچی تره، ولی وختی رُشد کونه، همۀ باغِ بوته یانِ جَه پیله تر بِه و ایتَه درختِ قدر بِه، جوری کی پرنده یان اَید و اونِ شاخه یانِ رو لانه چَأکوند.»

خمیرمایه مثال

³³و عیسی ایتَه مثالِ دیگر اوشَأنِ رِه بأورد و بوگوفت:«آسمانِ ملکوت خمیر مایه ایی یَ مَأنه کی زنی اونَ بیگیفت و سه کیسه آردِ اَمرَه مخلوط بوکود تا همۀ خمیر وَر بَأیه.»³⁴عیسی همۀ اَ مطالبَ مثالِ اَمرَه اون جمعیتِ رِه گوفته و بدونِ مثال چیزی اوشَأنَ نوگوفته. ³⁵تا اَطو نبی پیشگویی انجام بیبه کی بوگوفته:«می دَهَنَ بازَ کونم و مثالانِ اَمرَه گب زنمْ، و چیزایی کی از بنایِ عالم مخفی بمَأنسته بویَ گویم.»

هرزِ علفِ مثالِ معنی

³⁶بعدْ عیسی جمعیتَ مرخصَ کود و خودشم بوشو بخانه. شاگردَأن بأمود اونِ ورجَه و بوگوفتد:«مثالِ هرزِ علفِ معنی یَ اَمرَه بوگو.» ³⁷عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«اونی کی دانۀ خوب کاره انسانِ پسره، ³⁸زمینِ کشاورزی، اَ جهانه، و دانۀ خوب، خدا ملکوته زَأکأند، و هرزِ علفِ دانه، شیطانِ پِیرواند. ³⁹اون دشمنی کی دانه یانَ بکاشتْ شیطانه، و دِرو وختْ اَ دونیا عاقبته، و کارگرانمْ فرشته یاند.⁴⁰پس هوطویی کی اَ مثالِ میَأن کارگران علفانَ جمعَ کودد و آتشِ دورون بوسوجَأند، اَ دونیا آخر هم هَ اتفاق دکفه. ⁴¹انسانِ پسر خو فرشته یانَ اوسَه کونه تا هر چیزی کی گوناهَ باعث بِه، و همۀ بدکارانَ، اونِ ملکوتِ جَه جمعَ کوند ⁴²و اوشَأنَ کورۀ آتشِ دورون تَأوَأدد، جایی کی گریه و فشارِ دندان نَهه. ⁴³اون زمان، عادلانْ خوشأنِ پئرِ ملکوتِ دورون، آفتابِ مَأنستَأن تاوده. هر کی گوشِ شنوا دَأره بیشتَأوه.

گنجِ پنهان و مُرواریدِ گرانِ مثال

⁴⁴آسمانِ ملکوت گنجی یَ مَأنه کی زمینِ دورون مخفی بوبُسته و اینفر اتفاقی اونَ پیدا کونه. اون دوباره اونَ هویَ جیگا دِهه و خوشحالی جَه شِه و همۀ خو اَموالَ فروشه و وَأگرده و اون زمینَ هینه. ⁴⁵آسمانِ ملکوت تاجری مَأنه کی مُرواریدهای خوبِ دونبال گردسته، ⁴⁶وختی ایتَه مُرواریدِ بااَرزش پیدا کود، بوشو و همۀ خو دارایی یَ بوفروخت و اونَ بِهه.

دامِ صیادی مثال

⁴⁷و باز آسمانِ ملکوت دامِ صیادی یَ مَأنه کی اونَ تَأوَأدد دریا میَأنْ و انواعِ ماهیان دکفد اونِ دورون، ⁴⁸وختی کی دامْ ماهی جَه پورَه بوست اونَ فَأکشد ساحلْ، خوبانَ تَأوَأدد زنبیلِ دورون و جمعَ کوند و بدَأنَ فیشَأند.⁴⁹اَن دونیا آخر هم هَطو بِه، فرشته یان بیرون اَیدْ و بدکارانَ دوروستکارانِ جَه سیوایَ کوند ⁵⁰و اوشَأنَ آتشِ دورون تَأوَأدد، جایی کی گریه و فشارِ دندان نَهه.»⁵¹عیسی اوشَأنِ جَه وَأورسه:«آیا درک کونید چی گویم؟» اوشَأن بوگوفتد:«بله.» ⁵²عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«پس هر کسی کی موسی شریعتَ خوب بدَأنه و دربارۀ آسمانِ ملکوت هم تعلیم بیگیره، صاحاب خانه ایی یَ مَأنه کی خو خزانه جَه، چیزایِ تازه و کهنه بیرون اَوره.»

ناصره مردمِ بی ایمانی

⁵³وختی عیسی اَ مثالانَ بوگوفت و تومامَ کود، از اویَ بوشو،⁵⁴وختی وَأگردست خودش شهر، اوشَأنَ کنیسه دورون تعلیم بدَه، جوری کی همه تعجبِ اَمرَه وَأورسِئِد:«اَ مردْ اَجور حکمتَ، و اَ معجزاتِ انجام دَئَنِ قدرتَ از کَ یَ بدس بأورده؟ ⁵⁵مگر اون نجّارِ پسر نییه؟ مگر اونِ مارِ نامْ مریم نییه؟ مگر اون یعقوب و یوسف و شمعون و یهودا برأر نییِه؟ ⁵⁶مگر اونِ خَأخوران اَیَ اَمی ورجَه زندگی نوکوند؟ پس اون اَ چیزانَ کَ یَ جَه یاد بیگیفته؟»⁵⁷پس اوشَأنْ اونَ ردَ کودد. ولی عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«ایتَه نبّی همه جا احترام دَأره بجُز خودشِ وطنِ دورون و خودشِ خانواده ورجَه.» ⁵⁸عیسی اوشَأنِ بی ایمانی وَسی معجزاتِ زیادی اویَ انجام نده.

Chapter 14

یحیای تعمید دهنده قتل

¹در اَن موقع هیرودیسِ حاکمْ عیسی معجزاتِ خبرَ بیشتَأوست، ²اون خو خادمانَ بوگوفت:«اون یحیایِ تعمید دهنده یه کی مُرده یانِ جَه ویریشته، و هَنه وَسیه کی اَجور مُعجزه کونه.»³چون هیرودیس خو زنْ "هیرودیا" وَسی کی قبلاً اونِ برأرْ فیلیپُسِ زن بو، یحیایَ بیگیفته بو و زندانِ دورون دَوَسته بو. ⁴اَن وَسی کی یحیی اونَ بوگوفته بو:«حَلال نییه تو اَن زنِ مرَه ازدواج بوکونی.» ⁵و هیرودیسْ خَأسته اونَ بوکوشه ولی مردمِ جَه ترسِه ئه، چون مردم اونَ پیغمبر دَأنستد.⁶وختی هیرودیسِ جشن تولد بو، هیرودیا دخترْ مهمانانِ ورجَه رقص بوکودْ و هیرودیسَ خوش بأمو، ⁷هَنه وَسی اون دخترِ رِه قسم بوخورد کی هر چی بخأیی ترَه فَأدم.⁸اونم خو مارِ راهنمایی اَمرَه بوگوفت:«هَسَه یحیایِ تعمید دهنده سرَ سینی دورون مرَه فَأدن.» ⁹پادشاه وختی بیشتَأوست ناراحتَ بوست، ولی خو قسمِ وَسی و مهمانانِ احترامِ وَسی دستور بدَه کی یحیی سرَ اونَ فَأدد.¹⁰پس کسانی یَ اوسَه کود زندانِ دورون و اوشَأنْ یحیی سرَ وَأوِد، ¹¹و اونِ سرَ ایتَه سینی دورون بنَأد و فَأدد اون دخترَ، و اونم بوبورد خو مارِ ورجَه. ¹²بعدْ یحیی شاگردان بأمود و اونِ بدنَ اوسَأدد و دفنَ کودد. بعد بوشود عیسی یَ خبر بدَأد.

پنج هزار نفرَ غذا دَئَن

¹³وختی عیسی اَ خبرَ بیشتَأوست، کشتی یَ سوارَ بوست و بوشو ایتَه خلوتِ جا، وختی مردم خبردارَ بوستد خوشَأنِ شهرانِ جَه دسته دسته راه دکفتد و از راهِ خوشکی اونِ دونبال بوشود. ¹⁴وختی عیسی قایقَ جَه پیادهَ بوست، بیده جمعیتِ زیادی اویَ ایسَأد، و اونِ دیلْ اوشَأنِ رِه بوسوخت و اوشَأنِ مریضانَ شفا بدَه.¹⁵هو روز بعدِظهری شاگردان بأمود عیسی ورجَه و بوگوفتد:«هَسَه دیروَخته و اَیَ هم بیابانه، مردمَ مُرخصَ کون تا بوشود دهاتِ اَطرافْ خوشَأنِ رِه غذا بِهِند.»¹⁶عیسی جواب بدَه:«لازم نییه مردم بوشود، شومَأن خودتان اوشَأنَ غذا فَأدید.» ¹⁷شاگردان بوگوفتد:«اَمَأنْ فقط پنج تَه نان و دو تَه ماهی دَأریم.» ¹⁸عیسی بوگوفت:«اوشَأنَ بأورید می ورجَه.»¹⁹بعدْ مردمَ بوگوفت کی سبزه یانِ رو بینیشیند و پنج تَه نان و دو تَه ماهی یَ بیگیفت، و آسمانَ فَأندرست و برکت بدَه، بعد نانَ پارَه کود و فَأدَه شاگردانَ و شاگردانم فَأدد مردمَ. ²⁰همه بوخوردد و سِئرَه بوستد، وختی خورده نانانَ جمعَ کودد، دوازدَه سبد پورَه بوست. ²¹اون جمعیتِ دورون به غیرِ زنَأکأن و زَأکأنْ فقط پنج هیزار مرد ایسَه بو.

عیسی آبِ رو راه شِه

²²اونموقع عیسی شاگردانَ بوگوفت تا کشتی یَ سوارَ بود و بوشود دریا اوطرف تا خودش مردمَ مُرخصَ کونه. ²³وختی مردمَ مُرخصَ کود بوشو کوه جُر تا تنهایی دوعا بوکونه. اونْ تا شب اویَ تنها بو. ²⁴هَ موقع کشتی دِ فأرسه بو دریا وسط و موجَأنَ گرفتار بو، چون بادِ مخالف اَمویه.²⁵بینِ ساعت سه تا شیشِ صبح بو کی عیسی، هَطو کی آبِ رو راه اَمویه اوشَأنَ نزدیکَ بوست. ²⁶وختی شاگردان اونَ بیدد کی دریا رو راه شِه بترسد و بوگوفتد:«روحه» و از ترس فریاد بزد. ²⁷ولی عیسی فوری اوشَأنَ دخَأد و بوگوفت:«شیمی خیال جمع بیبه، منم، نترسید.»²⁸پطرس اونَ جواب بدَه:«خداوندا، اگر تویی دستور بدن تا منم آبِ رو راه بوشوم بأیم تی ورجَه.» ²⁹عیسی بوگوفت:«بیَأ» هو لحظه پطرس قایقِ جَه بیجیر بأمو و آبِ رو راه دکفت عیسی طرفْ. ³⁰ولی وختی دریا کولاکَ بیده بترسه و آبِ دورون فرو بوشو و نزدیک بو غرقَ بِه، اون فریاد بزَه:«خداوندا، مرَه نجات بدن»³¹عیسی فوری اونِ دسَ بیگیفت و بوگوفت:«ای کم ایمان، چره شَک بوکودی؟» ³²وختی عیسی و پطرس قایقَ سوارَ بوستد باد قطعَ بوست. ³³کسانی کی قایقِ دورون نیشته بود اونَ پرستش بوکودد و بوگوفتد:«تو واقعاً خدا پسری»

مریضانِ شفا جِنیسارتِ میَأن

³⁴اوشَأنْ فأرسد سرزمینِ جِنیسارتَ و ساحلِ دورون بیجیر بأمود. ³⁵وختی اون محلِ مردم عیسی یَ بشناختد، کسانی یَ اوسَه کودد و همۀ اون منطقه مردمانَ خبر بدد و اوشَأنم همۀ خوشَأنِ مریضانَ بأوردد اونِ ورجَه. ³⁶اوشَأنْ اونَ مِنّت کودد کی فقط وَأله اونِ ردَا گوشه یَ دس بزند، و هر کسی کی دس زَئه، شفا پیدا کوده.

Chapter 15

پاکی درونی

¹²بعد ایتَه گروه از فریسیان و یهودِ مُلایان از اورشلیم بأمود عیسی ورجَه و بوگوفتد:«چره تی شاگردان شِیخانِ جَه تقلید نوکوند؟ چره اوشَأنْ قبلِ غذا خوشَأنِ دسَأنَ نوشورد.» ³عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«چره شومَأن اَنِ وَسی کی شیخانِ جَه تقلید بوکونید خدا حُکمَ ایشکینید؟⁴چون خدا بفرماسته دَأره؛ "تی پئر و مارَ احترام بوکون و هر کی خو پئر و مارَ فُحش بده وَأستی بیمیره." ⁵ولی شومَأن گوئید هر کی خو پئر و مارَ بوگویه؛ "هر کمکی کی وَأستی ترَه بوکوده بِمْ خدا کارِ وَسی وقف بوکودم" ⁶و شومَأن گوئید اَطو دِ اونَ واجب نییه کی خو پئر و مارَ رسیدگی بوکونه. و اَطو شومَأن شیمی سُنّتِ حفظ کودَأنِ وَسی، خدا کلامَ باطل کونید.⁷ای ریاکاران، اِشعیاء خُب دربارۀ شومَأن پیشگویی بوکود کی بوگوفت؛ ⁸"اَ قؤمْ خوشَأنِ زبانِ اَمرَه مرَه احترام نهد، ولی اوشَأنِ دیل می جَه دوره. ⁹اوشَأنْ هَچین مرَه عبادت کوند، چون خدا احکامِ جا، انسانانِ رَسم و رسومَ تعلیم دهد."»¹⁰بعد عیسی مردمَ خو ورجَه دَخَأد و بوگوفت:«مرَه گوش بدید و سعی بوکونید بفهمید، ¹¹اونچی کی آدمی دهنِ جَه بودورون شِه اونَ نجس نوکونه، بلکی اونچی کی اونِ دَهَنِ جَه بیرون اَیه اونَ نجس کونه.»¹²اَ موقعْ اونِ شاگردان بأمود اونِ ورجَه و بوگوفتد:«دَأنستی کی فریسیان تی حرفانِ جَه ناراحتَ بوستد؟» ¹³عیسی جواب بدَه:«هر نهالی کی می پئرِ آسمانی نکاشته بِه، ریشه کن بِه. ¹⁴اوشَأنَ وا بدید، اوشَأن کورانی ایسد کی کورانِ دیگرَ راهنمایی کوند، هر وخت ایتَه کور، کورَ راهنمایی بوکونه هر دو تَه دکفتد چاه دورون.»¹⁵پطرس عیسی یَ بوگوفت:«اَ مثالِ معنی یَ اَمرَه توضیح بدن.» ¹⁶عیسی بوگوفت:«آیا شومَأنم هنوز درک نوکونید؟ ¹⁷آیا نَأنید هر چی کی دهَنِ جَه آدمِ بدنَ وارد بِه، شِه شکمِ دورون و بعداً دفع بِهه؟¹⁸ولی اونچی کی دهنِ جَه بیرون اَیه آدمی دیلِ جَه سرچشمه گیرهْ و اَ چیزانه کی آدمَ نجس کونه، ¹⁹چون دیلِ جَه یه کی فکرایِ بد و قتل و زِنا و بی عفتی و دوزدی و شهادتِ دوروغ و اِفترا سرچشمه گیره. ²⁰اَ چیزانه کی انسانَ نجس کونه، نه نوشوسته دستِ اَمرَه غذا خوردَأن.»

زنِ غیرِیهودی ایمان

²¹عیسی از اویَ بوشو منطقۀ صور و صِیدون. ²²روزی ایتَه زنِ کنعانی کی اویَ زندگی کوده بأمو عیسی ورجَه، و التماس اَمرَه بوگوفت:«ای آقا، ای داودِ پسر، مرَه رَحم بوکون، می دختر بدجور دیوانَه بوسته.» ²³ولی عیسی هیچ جوابی اونَ نده تا اَنکی اونِ شاگردان بأمود اونِ ورجَه و خواهش بوکودد و بوگوفتد:«اونَ مرخصَ کون بیشه، چون هَطو فریاد کونان اَمی دونبال اَمون دره.»²⁴عیسی جواب بدَه:«من اوسَه بوبُستم تا بنی اسرائیلِ گومَه بوسته گوسفندانَ پیدا کونم.» ²⁵اونموقع اون زن پیش بأمو، و عیسی جولو زانو بزَه و بوگوفت:«ای آقا، مرَه کمک بوکون.» ²⁶عیسی جواب بدَه:«دوروست نییه کی زأکأنِ نانَ اوسَأنیم سگأنِ جولو تَأوَأدیم.»²⁷زن جواب بدَه:«بله دوروست گوئید آقا، ولی سگانم خورده نانانی جَه کی اوشَأنِ اربابِ سفره جَه کفه خورد.» ²⁸عیسی اونَ بوگوفت:«ای زن، تی ایمان عظیمه، تی دیلِ نأجِه برآورده بیبه.» هو لحظه اونِ دختر شفا پیدا کود.

چهار هزار نفرَ غذا دَئَن

²⁹عیسی از اویَ بوشو، و از راهِ دریایِ جلیلِ ساحلْ حرکت بوکود و کوه هانَ فأرسه، اویَ بوشو ایتَه کوه جُر و بینیشت. ³⁰و مردم دسته دسته اَموئد اونِ ورجَه و شَلانَ و کوران و لالان و فلجانْ و مریضایِ دیگرَ خوشَأنِ اَمرَه اَوردد و نَئِد اونِ پا ورجَه و اونم همه یَ شفا دَئه. ³¹مردم وختی دِئِد لالانْ حرف زند و شلانْ سالمد و فَلجان راه شُد و کوران دیند، تعجب کودد و اسرائیلِ خدایَ ستایش کودد.³²عیسی خو شاگردانَ دخَأد و بوگوفت:«می دیل اَ مردمِ رِه سوجِه، چون هَسَه سه روزِ کی می اَمرَه ایسَأد و دِ چیزی خوردَأنِ رِه نَئرد. نخَأیم اَشَأنَ ویشا اوسَه کونم، چون ممکنه راه میَأن ضعف بوکوند.» ³³شاگردان بوگوفتد:«اَ بیابانِ دورون کَ یَ جَه تَأنیم اَن همه جمعیتِ رِه نان پیدا کونیم؟» ³⁴عیسی وَأورسه:«چن تَه نان دَأرید؟ جواب بدَأد:«هفتَ نان و چن تَه کوچدَأنه ماهی.» ³⁵عیسی مردمَ بوگوفت تا زمینِ رو بینیشیند.³⁶بعدْ اون هفتَ نان و چن تَه ماهی یَ بیگیفت و شُکر بوکود و نانانَ پارَه کود و خو شاگردانَ فَأده و اوشَأنم فأدد مردمَ. ³⁷همه بوخوردد و سِئرَ بوستد و خورده نانانی کی زیاد بأمو بو جَه، هفتَ زنبیل پوره بوست. ³⁸کسانی کی غذا بوخوردد به غیرِ زن و زأی، چهار هیزار مرد بود. ³⁹اونموقع عیسی جمعیتَ مرخصَ کود و خودشْ کشتی یَ سوارَ بوست و بوشو منطقۀ مَجْدَل.

Chapter 16

مُعجزه درخواست

¹اونموقع فریسیان و صَدوقیان بأمود عیسی ورجه و اونِ امتحان کودَأنِ وَسی اونِ جَه بخَأستد تا ایتَه معجزه اوشَأنَ نشان بده. ²عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«غروب دمِ رِه اگر آسمانْ سُرخ بیبه شومَأن هوایَ پیش بینی کونید و گوئید "هوا خوبه"،³و اگر صبحِ رِه آسمان سُرخ بیبه، شومَأن گوئید "امروز هوا خرابه". شومَأن کی تَأنید آسمانِ دِئِنِ مرَه هوایَ پیش بینی بوکونید، چوطو نتَأنید اَ زمانِ علامتانُ نشانه یانَ بفهمید؟ ⁴اَ قؤمِ گوناهکار و زِناکار معجزه خَأیه، ولی معجزه ایی اوشَأنَ عطا نیبه جُز یونسِ نبّی معجزه.» و عیسی اوشَأنِ جَه سیوایَ بوست و بوشو.

فریسیان و صَدوقیانِ خمیرمایه

⁵وختی فأرسد دریا اوطرف، شاگردان جی خاطر بوبوردد کی خوشأنِ اَمرَه نان اوسَأند. ⁶عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«شیمی حواس جمع بیبه کی فریسیان و صَدوقیانِ خمیرمایه جَه دوری بوکونید.» ⁷اوشَأنْ خوشأنِ میَأن بحث بوکودد و بوگوفتد:«چون نان اونسَأدیم اَ حرفَ بزه.» ⁸عیسی بفهمست کی چی گویدْ و بوگوفت:«ای کم ایمانان، چره دربارۀ اَنکی نان نَئرید بحث کونید؟⁹آیا هنوزم نفهمید؟ شمرَه اون پنج تَه نان و پنج هزار نفر یاد نَأیه، چن تَه زنبیل جمعَ کودید؟ ¹⁰یا اون هفتَ نان و چهار هیزار نفر، چن تَه زنبیل جمعَ کودید؟¹¹پس چره نتَأنید بفهمید کی من دربارۀ نانْ شیمی مرَه حرف نزم؟ من فقط بوگوفتم کی فریسیان و صَدوقیانِ خمیرمایه جَه دوری بوکونید.» ¹²آخرسر شاگردان بفهمستد کی دربارۀ فریسیان و صَدوقیانِ تعالیمْ بوگوفته بو، نه دربارۀ نانِ خمیرمایه.

پطرسِ اعتراف دربارۀ عیسی

¹³وختی فأرسد قیصریه فیلیپُسِ اَطراف، عیسی خو شاگردانِ جَه وَأورسه:«مردمْ مرَهْ کی انسانِ پسرمْ کیی دَأند؟» ¹⁴اوشَأن جواب بدَأد:«بعضی یحیایِ تعمید دهنده و بعضی الیاس و بعضی اِرمیا یا ایتَه از پیغمبران.» ¹⁵عیسی وَأورسه:«شومَأن مرَه کیی دَأنید؟» ¹⁶شمعونِ پطرس جواب بدَه:«تویی مسیحْ، خدایِ زنده پسر»¹⁷عیسی اونَ بوگوفت:«خوش به حال تو ای شمعونْ یونا پسر، چون اَنَ جسم و خون ترَه آشکارَ نوکود، بلکی می پئر کی آسمانِ میَأن ایسَه. ¹⁸و منم ترَه گویم کی تویی پطرس، و من اَن صخره رو می کلیسایَ چَأکونم و جَهنمِ درَأنْ اونِ رو قدرت نَئرد.¹⁹و آسمانِ ملکوتِ کلیدانَ ترَه فَأدم، و اونچی کی زمینِ رو دَوَدی آسمانِ میَأن دوَسته بِه و اونچی کی زمینِ رو وَأکونی، آسمانِ میَأن واکوده بِه.» ²⁰بعدْ خو شاگردانَ دستور بدَه کی کسی یَ نوگوید کی اون مسیحه.

عیسی پیشگویی دربارۀ خودشِ مرگ و رستاخیز

²¹و عیسی آشکارا خو شاگردانَ بوگوفت کی وَأستی بیشه اورشلیمْ و شِیخانُ یهودِ مُلایانُ کاهنانِ سرانِ دسِ جَه رنج و زحمتِ زیاد بیدینهْ و اوشَأنْ اونَ بوکوشد، ولی روزِ سومِ رِه زندهَ بِهِه. ²²ولی پطرسْ اونَ فَأکشه کنار و اعتراضِ اَمرَه اونَ بوگوفت:«خدا نوکونه، ای خداوندْ هیچموقع اَ اتفاق ترِه دنکفه.» ²³عیسی وَأگردست و پطرسَ بوگوفت:«می جَه دورَ بون ای شیطان، تو می راهِ مانعی، چون تی افکار انسانیه نه الهی.»²⁴بعد عیسی خو شاگردانَ بوگوفت:«اگر کسی خَأیه مرَه پیروی بوکونه، وَأستی خودشَ اِنکار بوکونه و خو صلیبَ اوسَأنه و می دونبال بأیه. ²⁵چون هر کس بخَأیه خو جانَ حفظ بوکونه اونَ از دس دِهه، ولی هر کس می وَسی خو جانَ از دس بده دوباره اونَ بدس اَوره. ²⁶انسانِ رِه چی فایده دَأره کی همۀ دونیایَ بوبوره ولی خو جانَ از دس بده؟ آدمی چی تَأنه فَأده تا دوباره خو جانَ بدس بأوره؟²⁷چون انسانِ پسرْ خو پئرِ جلالِ میَأنْ خو فرشته یانِ اَمرَه اَیه و هر کسی یَ اونِ اعمالِ وَسی پاداش فَأده. ²⁸شمره گویم یقین بدَأنید بعضیان هَ یَ ایسأد کی تا انسانِ پسرَ نیدیند کی خو ملکوتِ دورون اَیه، مرگِ طعمَ نچشد.»

Chapter 17

عیسی چهره تبدیل بِهه

¹شیش روز بعدْ عیسی پطرس و یعقوبْ و اونِ برأر یوحنایَ اوسَأد و خو مرَه بوبورد ایتَه کوه جُر خلوتِ جا. ²اویَ عیسی ظاهرْ اوشَأنِ چومِ جولو وَأگردست و اونِ صورت آفتابِ مَأنستَأن درخشانْ و اونِ لباس نورِ مَأنستَأن سفیدَ بوست.³هَ موقع موسی و الیاس ظاهرَ بوستد و عیسی مرَه گب بزَد. ⁴اونموقع پطرس عیسی یَ بوگوفت:«خداوندا، اَمی ایسَأن اَیَ چقدر خوبه، اگر بخَأیی سه تَه سایبان چَأکونیم، ایتَه تِره ایتَه موسی رِه و ایتَه هم الیاسِ رِه.»⁵هنوز پطرسِ حرف تومامَ نوبوسته بو کی ایتَه اَبرِ درخشانْ اوشَأنِ رو سایه تَأوَأده و صدایی اَبرِ جَه بأمو کی گوفته:«اَنه می عزیزه پسر کی اونِ جَه راضیم، اونَ گوش بوکونید.» ⁶وختی شاگردان اَ صدایَ بیشتَأوستد بکفتد زمینِ رو و از ترس بپرکستد. ⁷عیسی نزدیکَ بوست و اوشَأنِ رو دس بنَه و بوگوفت:«ویریزید، دِ نترسید.» ⁸وختی شاگردان خوشأنِ چومَأنَ بازَه کودد به غیرِ عیسی کسی یَ نیدد.⁹وختی کوه جَه بیجیر اَموده، عیسی اوشَأنَ قدغن بوکود و بوگوفت:«تا انسانِ پسر مُرده یانِ جَه وینریشته، دربارۀ اَ رویا کسی یَ چیزی نوگوئید.» ¹⁰اونِ شاگردان وَأورسد:«پس چی وَسی مُلایان گوید اول وَأستی الیاس بَأیِه؟»¹¹عیسی جواب بدَه:«البته الیاس اَیه و همه چیَه اصلاح کونه. ¹²ولی من شمرهَ گویم کی الیاس بأمو و اونَ نشناختد، و اونچی کی بخَأستد اونِ اَمرَه بوکودد، انسانِ پسرم هَطو اوشَأنِ دسِ جَه رنج و زحمت دینه.» ¹³اونموقع شاگردان بفهمستد کی دربارۀ یحیایِ تعمید دهنده گب زنه.

دیوانه پسره شفا

¹⁴وختی عیسی و اونِ شاگردان وَأگرستد مردمِ ورجَه، اینفر پیش بأمو و عیسی جولو زانو بزَه و بوگوفت: ¹⁵«ای آقا، می پسرَ رَحم بوکون، اون غَشی یه و سخت عذاب کشه. جوری کی هَمش دکفه آب و آتشِ دورون. ¹⁶اونَ بأوردم تی شاگردانِ ورجَه ولی نتَأنستد اونَ شفا بدد.»¹⁷عیسی جواب بده:«ای مردمِ بی ایمان و مُنحرف، تا کِی شیمی اَمرَه بئسم و چقدر شمرَه تحمل بوکونم؟ اونَ بأورید می ورجَه.» ¹⁸پس عیسی توندی اَمرَه دیوانَ دستور بده اونِ جَه بیرون بوشود، هو لحظه اونِ پسر شفا پیدا کود.¹⁹بعداً عیسی شاگردان خلوتی اونِ جَه وَأورسد:«چره اَمَأن نتَأنستیم اون دیوَ بیرون تَأوَأدیم؟» ²⁰عیسی جواب بدَه:«چون شیمی ایمان کمه! شمرَه گویم بدَأنید اگر ایتَه خردلِ دانه اَقدر ایمان بدَأشته بید، اَن کوهَ گوفتید اَیَ جَه جابجا بوبون، و جابجا بوسته و هیچ چیزی شمرِه مَحال نوبو، ²¹ولی اَ جنس روح، بیرون نیشه مگر دوعا و روزه اَمرَه.»

عیسی دومین پیشگویی دربارۀ خودشِ مرگ و رستاخیز

²²وختی اوشَأن هنوز جلیلِ میَأن ایسَه بود، عیسی خو شاگردانَ بوگوفت:«انسانِ پسر بزودی مردمِ دس تسلیم بِهه، ²³و اوشَأنْ اونَ کوشد، ولی روزِ سومِ رِه ویریزه.» شاگردان خیلی ناراحتَ بوستد.²⁴وختی فأرسد کفرناحومَ، کسانی کی مسئول بود خدا خانه مالیاتَ جمعَ کوند بأمود پطرسِ ورجَه و اونَ بوگوفتد:«آیا شیمی اُستاد معبدِ مالیاتَ فَأنده؟» ²⁵پطرس بوگوفت:«بله فَأده.» وختی پطرس وأگردست بخانه، قبلِ اَنکی چیزی بوگویه عیسی اونَ بوگوفت:«ای شمعون، چی فکر کونی؟ اَ جهانِ پادشاهان چه کسانی جَه باج و خراج گیرد؟ خوشَأنِ زأکأنِ جَه یا بیگانه یانِ جَه؟»²⁶پطرس بوگوفت:«بیگانه یانِ جَه» عیسی اونَ بوگوفت:«پس زأکأن معافد!» ²⁷ولی اَنِ وَسی کی اَشأنَ ناراحتَ نوکونیم بوشو دریا کنار، و قارماق تَأوَأد دریا میَأن، وختی اولین ماهی یَ بیگیفتی اونِ دهَنَ بازَه کون ایتَه سکه چهار درهمی پیدا کونی، اونَ اوسَأن و می مالیات و خودتِ مالیاتِ سهمَ اوشَأنَ فَأدن.»

Chapter 18

آسمانِ ملکوتِ میَأن کی پیله تره

¹در اَنموقع شاگردان بأمود عیسی ورجَه و وَأورسد:«آسمانِ ملکوتِ میَأن کیی همه تَه جَه پیله تره؟» ²عیسی ایتَه کوچی طفلَ دخَأد و اوشَأنِ میَأن بپا بدَأشت ³و بوگوفت:«شمرَه گویم یقین بدَأنید اگر وَأنگردید و کوچی زأکأنِ مَأنستَأن نیبید هیچموقع آسمانِ ملکوتَ بودورون نیشید.⁴پس هر کی خورَه اَ زَأیِ مَأنستَأن فروتن بوکونه، هونْ آسمانِ ملکوتِ دورون همه تَه جَه پیله تره. ⁵و هر کس می وَسی اَ زأکأنَ قبول بوکونه، مرَه قبول بوکوده. ⁶و هر کس باعث بیبه ایتَه از اَن زأکأنْ کی مرَه ایمان دَأره لغزش بوخوره، اونِ رِه بهتر بو کی ایتَه پیلدانه سنگِ آسیابْ اونِ گردن دَوَسته بوبُسته بِو و دریا میَأن غرقَ بوسته بو.⁷وای بر اَن جهان اَ لغزشانِ وَسی، البته اَ لغزشان همیشه پیش اَیه، ولی وای بر کسی کی اَ لغزشانِ باعث بِه. ⁸پس اگر تی دسْ یا تی پا باعث بیبه تو گوناه بوکونی، اونَ قطعَ کون و فیشَأن، چون تِره بهتره کی بی دست و یا بی پا حیاتِ جاودانی یَ داخل بیبی تا اَنکی دو دسِ اَمرَه آتشِ جاودانی میَأن تَأوَأده بیبی.⁹اگر تی چومْ باعث بیبه گوناه بوکونی، اونَ بیرون بأور و فیشَأن، چون ترِه بهتره کی ایتَه چومِ اَمرَه حیاتِ جاودانی یَ داخل بیبی تا اَنکی دو تَه چومِ اَمرَه آتشِ جهنمِ دورون تَأوَأده بیبی.

گومَه بوسته گوسفندِ مثال

¹⁰هیچموقع اَن کوچی زأکأنَ حقیر ندَأنید، چون شمرَه گویم کی اَشَأنِ فرشته یان، آسمانِ میَأنْ همیشه می پئرِ صورتَ کی آسمانِ میَأن ایسَه دیند. ¹¹انسانِ پسر بأمو تا گومَه بوسته یانَ نجات بده.¹²شومَأن چی فکر کونید؟ اگر کسی صد تَه گوسفند بدَأره و ایتَه از اوشَأن گومَه بِه، آیا اون نود و نُه تَه یَ کوهانِ میَأن ولَ نوکونه بیشه اون گومَه بوسته گوسفندِ دونبال بگرده؟ ¹³شمرَه گویم یقین بدَأنید وختی اونَ پیدا کونه، اون ایتَه وَسی ویشتر خوشحالَ بِه تا اون نود و نُه تَه رِه کی گومَه نوبوسته بود. ¹⁴و هَطو شیمی پئرِ آسمانی اِراده اَن نییه کی حتی ایتَه از اَن کوچی دانه یان هلاک بیبه.

طرزِ برخورد برأرِ خطاکارِ مرَه

¹⁵اگر تی برأر ترَه بدی بوکونه بوشو و خلوتی اونِ اَمرَه گب بزن و اونِ کارِ اشتباهَ اونَ بوگو، اگر تی حرفَ گوش بدَه تی برأرَ باز بدس بأورده ایی. ¹⁶و اگر تی حرفَ گوش ندَه، اینفر یا دو نفرَ تی اَمرَه بوبور کی هر حرفی "دو یا سه شاهدِ اَمرَه ثابت بِه."¹⁷و اگر نخَأست اوشَأنِ حرفانم گوش بده، بوشو کلیسایَ بوگو، و اگر حاضر نوبوست کلیسایَ گوش بده، اونِ اَمرَه ایتَه بیگانه مَأنستَأن رفتار بوکون.¹⁸مطمئن بیبید هر چی زمینِ رو دَوَدید، آسمانِ میَأن دَوَسته بِه، و هر چی زمینِ رو وا کونید، آسمانِ میَأن واکوده بِه. ¹⁹باز شمرَه گویم هر وخت دو نفر از شومَأن زمینِ رو دربارۀ اونچی کی خدا جَه خَأیِد یکدل بوبود، می پئرِ آسمانی اونَ، اوشَأنِ رِه انجام دِهه، ²⁰چون هر جا کی دو یا سه نفر به می نام جمعَ بود، من اویَ اوشَأنِ میَأن حاضرم.»

خادمِ بی رَحمِ مثال

²¹در اَنموقع پطرس پیش بأمو و وَأورسه:«خداوندا، وختی می برأر مرَه بدی کونه چن مرتبه وَأستی اونَ ببخشم؟ آیا هفت بار؟» ²²عیسی اونَ جواب بدَه:«نوگویم هفت بار، بلکی هفتاد مرتبه هفت بار.²³آسمانِ ملکوتْ ایتَه پادشاهَ مَأنه کی تصمیم بیگیفت خو غلامانِ اَمرَه تسویه حساب بوکونه. ²⁴وختی اَ کارَ شروع بوکود، اینفرَ اونِ ورجَه بأوردد کی شصت میلیون دینار اونَ بدهکار بو. ²⁵ولی چون پول نَأشته خو قرضَ فَأده، اونِ ارباب دستور بدَه کی اونَ، اونِ زنُ زأیِ اَمرَه و همۀ اونِ مال و اَموالِ اَمرَه بوفروشد تا خو طلبَ اوسَأنه.²⁶ولی اون غلام خو اربابِ پا جیر سُجده بوکود و التماس بوکود و بوگفت:«ای آقا، مرَه مُهلت بدن تا همۀ می بدهکاری یَ تا آخر ترَه فَأدم.» ²⁷اربابِ دیل بوسوخت و اونِ دیل رَحم بأمو، و اونَ آزادَ کود و خو طلبم ببخشه.²⁸ولی وختی اون غلام بیرون بوشو، ایتَه از خو همکارانَ بیده کی اونِ جَه صد دینار طلب دَأشته، اونَ بیگیفت و اونِ گولویَ فیشار بدَه و بوگوفت:«آهان یالا، تی قرضَ فَأدن.» ²⁹اونِ همکار بکفت اونِ پا جیر و التماس بوکود و بوگوفت:«مرَه مهلت بدن همه یَ ترَه فَأدم.»³⁰ولی اون قبول نوکود و اونَ تَأوَأده زندان تا خو قرضَ فَأده. ³¹وختی باقی غلامان اَ ماجرایَ بیشتَأوستد خیلی ناراحتَ بوستد و بوشود اونچی کی بوبُسته بویَ خوشَأنِ ارباب رِه بوگوفتد.³²ارباب اون مردَ بخأست و بوگوفت:«ای غلامِ شریر، آیا تی التماسِ وَسی همۀ تی قرضَ نبخشِم؟ ³³آیا نوَأستی هوطویی کی من ترَه رَحم بوکودم تونم تی همکارَ رَحم بوکوده بی؟»³⁴ارباب ناراحتَ بوست و اون غلامَ تَأوَأده زندان و دستور بدَه تا وختی همۀ خو قرضَ فَأندَه دَأره آزاد نیبه. ³⁵بله، می پئرِ آسمانی هم شیمی اَمرَه هَطو رفتار کونه، اگر شومَأن شیمی برأرَ از تَه دیل نبخشید.»

Chapter 19

ازدواج و طلاق

¹وختی عیسی اَ حرفانَ تومامَ بوست جلیلَ ترکَ کود و بوشو نواحی یهودیه کی اُردنِ رودِ اوطرف نَهَه بو. ²جمعیتِ زیادی هم اونِ دونبال راه دکفتد و اونْ اوشَأنِ مریضانَ شفا دَأئه.³بعضی از فریسیان بأمود تا اونَ امتحان بوکوند، اوشَأن بوگوفتد:«آیا جایز ایسه کی مردْ خو زنَ طلاقَ دِه؟» ⁴عیسی اوشَأنِ جَه وَأورسه:«آیا نخَأنده اید کی خالقْ هون اول اوشَأنَ زن و مرد خلق بوکود؟ و بوگوفت؛ "هَنه وَسی مردْ خو پئر و مارَ ترکَ کونه و خو زنِ اَمرَه پیوند خوره و اون دو تَه، ایتَه تنْ بِهد؟"⁵⁶پس دِ دو تَه نییِدْ بلکی ایتَه ید. پس اونچی کی خدا پیوند بزَه یَ انسانْ سیوایَ نوکونه.»⁷اوشَأن عیسی جَه وَأورسد:«پس چی وَسی موسی بوگوفت کی مردْ خو زنَ طلاقنامه فأده و اونَ ولَ کونه؟» ⁸عیسی جواب بدَه:«موسی شیمی سنگ دیلی وَسی وَأهَأشت کی شیمی زنَ طلاقَ دید، ولی از اول اَطو نوبو. ⁹ولی من شمرَه گویم هر کی خو زنَ به هر علتی به غیرِ زِنا طلاق بده و زنِ دیگری اَمرَه ازدواج بوکونه، زنا بوکوده.»¹⁰شاگردان اونَ بوگوفتد:«اگر مردِ حُکم اَنه، اصلاً بهتره کی آدم ازدواج نوکونه.» ¹¹عیسی بوگوفت:«همه نتَأند اَ حرفَ قبول بوکوند مگر کسانی کی اوشَأنَ عَطا بوبُسته.» ¹²بعضی مادرزادی جوری بودونیا اَید کی نتَأند ازدواج بوکوند، بعضیانم انسانِ دسِ اَمرَه ناقص بود و نتَأند ازدواج بوکوند، بعضیانم خودشان آسمانِ ملکوتِ وَسی ازدواج نوکوند، پس هر کسی تَأنه اَنجام بدهْ قبول بوکونه.»

عیسی و زَأکأن

¹³اَ موقع چن تَه کوچی زأیَ بأوردد عیسی ورجَه تا اون خو دسَ اوشَأنِ رو بنه و دوعا بوکونه، ولی شاگردان اوشأنَ سرزنش بوکودد. ¹⁴عیسی بوگوفت:«وَألید زأکأنْ می ورجَه بَأید و اوشَأنِ مانع نیبید، چون آسمانِ ملکوتْ اَجور کسانِ شینه.» ¹⁵بعد خو دسَ اوشَأنِ رو بنَه و از اویَ بوشو.

جوانِ ثروتمند

¹⁶اَ موقع اینفر بأمو عیسی ورجَه و وَأورسه:«ای اُستادِ خوب، چی بوکونم تا حیاتِ جاودانی یَ بدس بأورم؟» ¹⁷عیسی بوگوفت:«چره مرَه خوب دخَأدی در حالی کی هیچکس خوب نییه جُز خدا، ولی اگر خأیی حیاتِ جاودانی یَ وارد بیبی اَحکامَ بدَأر.»¹⁸اون مرد وَأورسه:«کَ ی تَه اَحکامَ؟» عیسی بوگوفت:«قتل نوکون، زِنا نوکون، دوزدی نوکون، شهادتِ دوروغ ندن، ¹⁹تی پئر و مارَ احترام بنن و تی همساده یَ خودتِ مَأنستَأن دوس بدأر.»²⁰اون جوانْ جواب بدَه:«من همۀ اَشَأنَ بدأشته دَأرم، دِ چی کم دَأرم؟» ²¹عیسی اونَ بوگوفت:«اگر خَأیی کامل بیبی، بوشون هر چی دَأری یَ بوفروش و فَأدن فقیرانَ، اونموقع آسمانِ میَأن گنجی دَأری، بعد بیأ و مرَه پیروی بوکون.» ²²وختی اون جوان اَ حرفَ بیشتَأوست ناراحتَ بوست و از اویَ بوشو، چره کی مالِ و اَموالِ زیادی دَأشته.²³عیسی خو شاگردانَ بوگوفت:«شمرَه گویم یقین بدَأنید کی ایتَه ثروتمند به سختی آسمانِ ملکوتَ بودورون شِه، ²⁴و باز شمرَه گویم، ایتَه شُترْ سوزنِ سوراخِ جَه راحت تر ردَ بِه تا ایتَه ثروتمند بتَأنه خدا ملکوتَ وارد بیبه.»²⁵شاگردان اَ حرفِ جَه خیلی تعجب بوکودد و وَأورسد:«پس کی تَأنه نجات پیدا کونه؟» ²⁶عیسی اوشَأنَ فأندرست و بوگوفت:«انسانِ ورجَه اَن محاله، ولی خدا ورجَه همه چیز ممکنه.» ²⁷اونموقع پطرس جواب بده:«اَمَأن همۀ اَمی زندگی یَ ولَ کودیم و ترَه پیروی کونیم، اَمرَه چی فأرِسه؟»²⁸عیسی جواب بدَه:«شمرَه گویم یقین بدَأنید اون دونیا دورون وختی انسانِ پسر خو تختِ پور جلالِ رو بینیشینه، شومَأن دوازدَه تختِ رو نیشینید و اسرائیلِ دوازدَه قبیله یَ داوری کونید.²⁹هر کی می وَسی خو خانه، یا خو برأرأن، یا خأخوران، یا پئرَ یا مارَ یا زنَ یا خو زأکأنَ یا خو زمینانَ ترکَ کونه، صد برابر ویشتر دریافت کونه و حیاتِ جاودانی وارث بِهه. ³⁰ولی خیلیان کی هسَه اولدْ آخر بهد، و کسانی کی هَسَه آخردْ اول.»

Chapter 20

تاکستانِ کارگران

¹آسمانِ ملکوتْ صاحاب باغی یَ مَأنه کی صبحِ زود بیرون بوشو تا خو تاکستانِ رِه کارگر بیگیره. ²بعدِ اَنکی هر روزِ رِه یک دینار قرار دَوَستد، کارگرانَ بوبورد خو تاکستان.³ساعت نُه صبح دوباره بوشو بیرون و بازارِ میَأن کاگرانی یَ بیده کی بیکار ایسَأ بود. ⁴اوشَأنَ بوگوفت:«شومَأنم بیشید باغ، اونچی کی شیمی حق بیبه شمرَه فأدم.»⁵ظهرِ موقع و ساعت سه بعدازظهر هم بوشو بیرون و هَ کارَ بوکود و باز چن نفرَ اوسَه کود باغِ دورون کار بوکوند. ⁶و یکساعت بمَأنسته بو کی شب دکفه باز بوشو بیرون و بیده چن نفر بیکار ایسَأد، اوشَأنَم بوگوفت:«چی وَسی همۀ روزَ اَیَ بیکار ایسَأئید؟» ⁷اوشَأن جواب بدَأد:«چون هیچکس اَمرَه کارْ فَأنده.» صاحاب باغ بوگوفت:«شومَأنم بیشید می تاکستانِ دورون کار بوکونید، شیمی حقَ شمرَه فَأدم.»⁸وختی غروب بوبُست، صاحاب باغ خو مُباشرَ بوگوفت:«کارگرانَ دخَأن، و از آخرین نفر شروع بوکون تا اولین نفر، همه تَه حقوقَ اوشَأنَ فَأدن.» ⁹پس اوشَأنی کی فقط یکساعتِ آخر بأمو بود کارِ سرْ بأمود جولو و هر کودام ایتَه روزِ کاملِ حقوقَ فَأگیفتد. ¹⁰وختی کسانی نوبت فأرسه کی اول از همه بأمو بود، انتظار دَأشتد دیگرانِ جَه ویشتر فَأگیرد، ولی اوشَأنَ هم یک دینار فأدَه بوبُست.¹¹اوشَأن صاحاب باغَ اعتراض بوکودد و بوگفتد: ¹²«تو اَشَأنَ کی آخر از همه بأمود و فقط یکساعت کار بوکوددَ اَمی اَمرَه کی همۀ روزَ گرما میَأن کار بوکودیم برابر بوکودی؟»¹³صاحاب باغ جواب بدَه:«رِفِق جان، من ترَه ظلمی نوکودم، مگر تو قبول نوکودی روزی یک دینارِ اَمرَه کار بوکونی؟ ¹⁴پس تی مُزدَ فَأگیر و بوشون. می دیل خَأیه اَن آخری یَ تی اندازه حقوق فأدم.¹⁵آیا حق نَئرم می پولِ اَمرَه اونچی کی می دیل خَأیه اَنجام بدم؟ چره چوم نَئری می بخششَ بیدینی؟" ¹⁶بله، اَطو اوشَأنی کی اولد آخر بود، و اوشَأنی کی آخرد اول، چون دعوت بوبُسته یان زیادد ولی اوشَأنی کی انتخاب بهد، کم.»

سومین پیشگویی دربارۀ مرگ و رستاخیز

¹⁷وختی عیسی شوئون دوبو اورشلیم خو دوازدَه شاگردَ فأکشه کنار و اوشَأنَ بوگوفت: ¹⁸«هَسَه شوئون دَأریم اورشلیمِ طرف، و انسانِ پسرَ کاهنانِ سران و یهودِ مُلایانِ دس تسلیم کوند، و اوشَأنْ اونَ مرگَ محکوم کوند ¹⁹و غریبه یانَ تحویل دهد. اوشَأنم اونَ مسخره کوند و شلاق زندْ و مصلوب کوند؛ و روزِ سومِ رِه ویریزه.

یوحنا و یعقوبِ مارِ درخواست

²⁰هَ موقع پسرانِ زِبدی مارْ خو پسرانِ اَمرَه بأمو عیسی ورجَه و اونَ تعظیم بوکود، و اونِ جَه بخَأست کی اونِ خواهشَ قبول بوکونه. ²¹عیسی وَأورسه:«چی خَأیی؟» بوگوفت:«بفرما تا تی ملکوتِ دورونْ می دو تَه پسر ایتَه تی راست طرف و ایتَه هم تی چپِ طرف بینیشینه.»²²عیسی جواب بدَه:«نَأنید چی خَأئید. آیا تَأنید اون پیاله ایی جَه کی من خورم شومَأنم بوخورید و اون تعمیدی کی من گیرمْ شومَأنم بیگیرید؟» اونَ بوگوفتد:«بله تَأنیم.» ²³عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«دوروسته، شومَأن اون پیاله ایی کی من خورمِ جَه خورید و اون تعمیدی کی من گیرم هم گیرید. ولی نیشتَن می راست طرف و می چپِ طرف، می دس دینّنی کی کسی یَ فَأدم، مگر کسانی کی من پئرِ طرفِ جَه قبلاً اوشَأنِ رِه آمادهَ بوسته.» ²⁴وختی اونْ ده تَه شاگردِ دیگر موضوعَ بیشتَأوستد خیلی ناراحتَ بوستد.²⁵پس عیسی اوشأنَ خو ورجَه دخَأد و بوگوفت:«شومَأن دَأنید کی دیگر قؤمَأنِ حاکمانْ خوشَأنِ مردمِ رو پیله تری کوند و اوشَأنِ رَئیسانْ مردمَ دستور دهد. ²⁶ولی شیمی میَأن اَطو نیبه، بلکی هر کی خَأیه شیمی میَأن پیله بیبه وَأستی دیگرانِ خادم بیبه. ²⁷و هر کی خَأیه همه تَه بوجُرتر بیبه، وَأستی همه تَه غلام بیبه. ²⁸هوطویی کی انسانِ پسر نَأمو کی خدمت بیبه، بلکی بأمو تا خدمت بوکونه و خو جانَ خیلیانِ نجاتِ وَسی قربانی بوکونه.»

دو تَه کورِ شفا

²⁹وختی عیسی و اونِ شاگردان شهرِ اَریحایِ جَه بیرون شوئون دوبود، خیلی از مردم اوشَأنِ دونبال راه دکفتد. ³⁰هَ موقع دو تَه کور راه کنار نیشته بود و وختی بیشتَأوستد عیسی اویِ جَه ردَ بِه فریاد بزَد و بوگوفتد:«ای آقا، ای داودِ پسر، اَمرَه رَحم بوکون.» ³¹مردم سعی بوکودد اوشَأنَ ساکتَ کوند ولی اوشَأن خوشأنِ صدایَ بلندترَ کودد و بوگوفتد:«ای آقا، ای داودِ پسر، اَمرَه رَحم بوکون.»³²عیسی بِئسَه و اون دو نفرَ دخَأد و وَأورسه:«چی خَأئید شمرِه انجام بدم؟» ³³اوشَأن بوگوفتد:«ای آقا، خَأئیم اَمی چومَأن بازَه بِه.» ³⁴عیسی دیلْ اوشَأنِ رِه بوسوخت و اوشَأنِ چومَأنَ لمس بوکود، هو لحظه اوشَأنِ چومَأن بازَه بوست و بتَأنستد بیدیند و عیسی دونبال راه دکفتد.

Chapter 21

عیسی اورشلیمَ وارد بِه

¹وختی عیسی و اونِ شاگردان اورشلیمَ نزدیکَ بوستد، فأرسد ایتَه دهکده یَ کی اونِ نام "بیت فاجی" بو کی کوهِ زیتونِ نزدیکی نَهه بو، اونموقع عیسی دو تَه از خو شاگردانَ اوسَه کود، ²و بوگوفت:«بیشید اون دهکده ایی کی شیمی پیشِ رو نَهه، هَطو کی وارد بید ایتَه الاغَ دینید کی اونِ کُره اَمرَه دَوَسته دَأرد. اوشَأنَ بازَه کونید و می ورجَه بأورید. ³اگر کسی شمرَه حرفی بزَه بوگوئید؛ خداوند اَشَأنَ احتیاج دَأره، اونْ هو لحظه وَأله کی اوشَأنَ بأورید.»⁴و اَطو نبّی پیشگویی انجام بوبُست کی بوگوفته بو: ⁵«صَهیونِ دخترَ بوگوئید؛ تی پادشاه تی ورجَه اَیه، اون ایتَه الاغَ، ایتَه کُره الاغَ سوارَ بوسته و فروتنی اَمرَه اَیِه.»⁶شاگردان بوشد و اونچی کی اوشَأنَ بوگوفته بوبُسته بویَ انجام بدَأد. ⁷اوشَأنْ کُره الاغَ بأوردد و خوشَأنِ لباسَ اونِ رو تَأوَأدد و عیسی اونَ سوارَ بوست. ⁸خیلی از مردمم خوشَأنِ لباسانَ راه میَأن وَأشَأدد و بعضیانم درختانِ شاخه یانَ وَأوِئِد و راه میَأن تَأوَأدَأئِد.⁹مردم از جولو و عقب راه شوئد و فریاد زَئِد و گوفتد:«هوشیعانا داودِ پسر، مبارک بیبه کسی کی به نامِ خداوندْ اَیه، هوشیعانا خدایِ مُتعال اونَ مبارک بوکونه.» ¹⁰وختی اورشلیمَ وارد بوبُستد همۀ شهر به هیجان بأمود و مردمْ وَأورسِئِد:«اَن کیسه؟» ¹¹و جمعیت جواب دَأئِد:«اون عیسایِ پیغمبره کی جلیلِ جَه بأمو دَأره.»

عیسی معبدِ دورون

¹²بعدْ عیسی بوشو معبد، و همۀ کسانی کی معبدِ دروون خرید و فروش کوددَ بیرونَ کود و صرافان و کبوترفروشانِ تختَ وَأگردَأنی. ¹³و اوشَأنَ بوگوفت:«کتاب مقدسِ میَأن بینیویشته بوبُسته می خانه، دوعا خانه دخَأده بِه، ولی شومَأن اونَ دوزدانِ دوکان چَأکوده اید.» ¹⁴و کوران و شلان معبدِ دورن اونِ ورجَه اَموئد، و اون اوشَأنَ شفا دَئِه.¹⁵ولی کاهنانِ سرانْ و یهودِ مُلایانْ وختی مُعجزاتی کی اونِ جَه صادر بوسُته یَ بیدد و زَأکأنَ کی معبدِ دورون فریاد کوند:«هوشیعانا، داودِ پسر» عصبانی بوبُستد ¹⁶و اونَ بوگوفتد:«نیشتَأوی اَشَأن چی گوید؟» عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«چره ایشتَأوم، مگر نخَأنده اید؛ "کوچی زأکأن و شیرخواره زَأکأنِ دَهَنِ جَه ستایشَ مُهیا بوکودی"» ¹⁷بعد عیسی اوشَأنِ جَه سیوایَ بوست و شهرِ جَه بیرون بوشو، و بوشو بیت عَنیا و شبَ اویَ بِئسَه.

انجیر دار خوشکَ بِه

¹⁸فردایی صبح وختی عیسی وَأگردَأستَأن دوبو شهر، اونَ ویشتا بوبُست. ¹⁹جاده کنار ایتَه انجیر دار بیده، اونِ طرف بوشو ولی جُز برگ چیزی نَأشته، پس اونَ بوگوفت:«جی اَن پس تا به اَبد میوه نَأوری.» هو لحظه اون درخت خوشکَ بوست.²⁰شاگردان خیلی تعجب بوکودد و وَأورسد:«چره اَ درخت اَقدر زود خوشکَ بوست؟» ²¹عیسی جواب بدَه:«شمرَه گویم یقین بدَأنید کی اگر ایمان بدأرید و شک نوکونید، نه فقط اَ کاری کی اَ انجیرِ درختِ اَمرَه بوبُست کودید، بلکی هر وخت اَ کوهَ گوفتید؛ "جابجا بوبون و دکف دریا میَأن" انجام بوسته. ²²شومَأن هر چی دوعا میَأن بخَأئید انجام بِه، بشرطی کی ایمان بدَأرید.»

سوال دربارۀ عیسی اقتدار

²³وختی بوشو معبدِ دورون و تعلیم دَئه، کاهنانِ سران و قؤمِ یهودِ شِیخَأن اونِ ورجَه بأمود و بوگوفتد:«کَ اِختیارِ اَمرَه اَ کارانَ کونی، و کیه کی ترَه قدرت بدَه دَأره؟» ²⁴عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«منم شیمی جَه ایتَه چی وَأورسم. اگر می جوابَ بدید منم شمرَه گویم کی کَ اختیارِ اَمرَه اَ کارانَ کونم.»²⁵تعمیدی کی یحیی دَئِه کَ یَ جَه بو؟ آسمانِ جَه یا انسانِ طرفِ جَه؟» اوشَأن همدیگرِ مرَه مشورت بوکودد و خوشَأنِ مرَه بوگوفتد:«اگر بوگوئیم آسمانِ جَه، گویه پس چره اونَ ایمان نَأوردید، ²⁶اگر بوگوئیم انسانِ طرفِ جَه، مردمِ جَه ترسیم، چون همه اونَ خدا پیغمبر دَأند.» ²⁷هَنه وَسی عیسی یَ جواب بدَأد:«اَمَأن نَأنیم.» عیسی هم اوشَأنَ بوگوفت:«منم شمرَه نوگویم کی کَ قدرتِ اَمرَه اَ کارانَ کونم.

دو تَه پسرِ مثال

²⁸ولی شیمی نظر در اَنباره چیسه؟ اینفر دو تَه پسر دَأشته. اون بوشو خو پیله پسرِ ورجَه و بوگوفت؛ "پسرجان امروز بوشون تاکستان و کار بوکون" ²⁹پسر جواب بده؛ "نوشوم" ولی بعد پشیمانَ بوست و بوشو. ³⁰بعد خو کوچی پسرَ هَ حرفَ بزَه، اون جواب بده؛ "حتماً شؤم آقاجان." ولی هیچموقع نوشو.³¹کَ ی تَه از اَ دو نفر خوشَأنِ پئرِ خواهشَ بجا بأوردد؟» اوشَأن عیسی یَ جواب بدَأد:«اولی» عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«شمرَه گویم یقین بدَأنید فاحشه یان و باجگیران زودتر از شومَأن شُد خدا ملکوتِ دورون. ³²چون یحیی عدالتِ راه جَه بأمو شیمی ورجَه و شومَأن اونِ حرفانَ باور نوکودید، ولی باجگیران و فاحشه یان باور بوکودد، شومَأن با اَنکی بیده اید بازم پشیمان نوبوستید و ایمان نَأوردید.

باغبانانِ شریرِ مثال

³³ایتَه مثالِ دیگرَ بیشتَأوید؛ ایتَه ارباب تاکستانی چَأکود و اونِ دورَ حصار فَأکشه و ایتَه حوضم اَنگورِ آب گیفتنِ رِه اونِ دورون چَأکود، ایتَه برجِ دیده بانی هم اونِ میَأن چَأکود. بعد اونَ فَأدَه باغبانانِ دس و بوشو سفر. ³⁴انگورچینی موقع، خو غلامانَ باغبانانِ ورجَه اوسَه کود تا خودشِ میوه سهمَ فأگیره.³⁵ولی باغبانان اونِ غلامانَ بیگفتد، بعضیانَ بزَد و بعضیانَ بوکوشتد و بعضیانَ سنگسار بوکودد. ³⁶ارباب ایبار دیگر چن نفر ویشتر از خو غلامانَ اوسَه کود. اوشَأنِ اَمرَه هم هَطو رفتار بوکودد. ³⁷آخرسر خو پسرَ باغبانانِ ورجَه اوسَه کود، و خو مرَه بوگوفت:«اوشَأن می پسرِ احترامَ دَأرد.»³⁸ولی وختی باغبانان اونِ پسرَ بیددْ خوشَأنِ مرَه بوگوفتد:«اَن وارثه، بأئید اونَ بوکوشیم و اونِ میراثَ صاحاب بیبیم.» ³⁹پس اونَ تاکستانِ جَه بیرون بوبوردد و بوکوشتد.⁴⁰هسَه به نظرِ شومَأن، وختی تاکستانِ صاحاب بَأیه، اون باغبانانِ اَمرَه چی کونه؟» ⁴¹اوشَأن جواب بدَأد:«اون آدمایِ بی رَحمَ بی رَحمی اَمرَه جی میَأن بوره و باغَ فَأده باغبانایِ دیگرِ دس تا اَنگورچینی موقع اونِ سهمَ اونَ فأدد.»⁴²عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«مگر هیچموقع کیتابِ دورون نخَأنده اید "اون سنگی کی بنّایان ردَ کودد، هون ساختمانِ اصلی سنگ بوبُست. اَن خداوندِ کاره و اَمی نظر عجیب اَیه.⁴³پس شمرَه گویم کی خدا ملکوتْ شیمی جَه فَأگیفته بِه و اُمتی دس فَأده بِه کی اونِ محصولِ جَه، خدا سهمَ خدایَ فَأدد. ⁴⁴هر کی اونْ سنگِ رو بکفه خوردَ بِه، و اگر اونْ سنگْ کسی رو بکفه، اونَ لِه کونه.»⁴⁵وختی کاهنانِ سران و فریسیان اَ مثالانَ بیشتَأوستد، بفهمستد کی دربارۀ اوشَأن گویه. ⁴⁶اوشَأن خَأستد اونَ بیگیرد، ولی مردمِ جَه ترسِئدْ چون مردمْ اونَ پیغمبر دَأنستد.

Chapter 22

جشنِ عروسی مثال

¹عیسی باز اوشَأنِ رِه مثال بزَه و بوگوفت: ²«آسمانِ ملکوتْ پادشاهی یَ مَأنه کی خو پسرِ رِه عروسی بیگیفت. ³اون خو غلامانَ اوسَه کود تا کسانی کی دعوت بوبُسته بودَ بوگوید کی بأید جشنْ، ولی اوشَأن نَأمود.⁴پس ایبار دیگر غلامانِ دیگری یَ اوسَه و اوشَأنَ بوگوفت؛ "بیشید دعوتی یانَ بوگوئید کی سُفره آماده یه و گاوان و گوساله یانِ پَرواری یَ سر وَأوِه دَأریم و همه چی آماده یه، بأئید عروسی."⁵ولی مهمانان اعتنا نوکودد و خوشأنِ راهَ بیگیفتد و بوشود، ایتَه بوشو خو زمینِ سر و ایتَه دیگر بوشو تا خو کسب و کارَ فأرسه، ⁶حتی بعضیانم غلامانَ بیگیفتد و فُحش بدَأدْ و بوکوشتد. ⁷وختی پادشاه اَنَ بیشتَأوست عصبانی بوبُست خو سربازانَ اوسَه کود تا قاتلانَ بوکوشد و اوشَأنِ شهرَ آتش بزند.⁸اونموقع پادشاه خو غلامانَ بوگوفت؛ "جشنِ عروسی آماده یه، ولی کسانی کی دعوت بوبُستد لیاقت نَأشتد، ⁹هَسَه بیشید کوچه خیابانانِ میَأن و هر کی یَ بیده اید دعوت بوکونید عروسی." ¹⁰پس اوشَأنْ بوشود و هر کی یَ پیدا کودد چی خوب چی بدْ خوشَأنِ اَمرَه بأوردد، و اَطو عروسی تالار مهمانانِ جَه پورَه بوست.¹¹وختی پادشاه وارد بوبُست تا مهمانانَ بیدینه، اینفرَ بیده کی اون عروسی رختی کی اونِ رِه آماده بوسته بویَ دونکوده بو. ¹²پادشاه اونِ جَه وَأورسه؛ "ای رِفق، چوطو بدونِ عروسی لباس بأمویی اَیَ؟" ولی اون ساکت بِئسَه.¹³پس پادشاه خو خادمانَ بفرماست؛ "اَ شخصِ دس و پایَ دَوَدید و بیرون تاریکی میَأن تَأوَأدید، جایی کی گریه و فشارِ دندان نَهه." ¹⁴پس دینید، دعوت بوبُسته یان زیادد ولی انتخاب بوبُسته یان کم.»

سوال دربارۀ مالیات فَأدَن

¹⁵اونموقع فریسیان بوشود و مشورت بوکودد کی چوطو اونَ خودشِ حرفانِ مرَه به دام تَأوَأدد. ¹⁶پس خوشَأنِ شاگردانَ چن تَه از هیرودیسِ طرفدارانِ اَمرَه اوسَه کودد عیسی ورجَه، و اوشَأن عیسی یَ بوگوفتد:«ای اُستاد، اَمَأن دَأنیم کی تو آدمِ راستگویی ایسی و خدا راهَ دوروستی اَمرَه تعلیم دیهی و هیچکسِ جَه ترسی نَئری چون مردمِ ظاهرَ فَأندری. ¹⁷پس اَمرَه بوگو، آیا وَأستی امپراطورَ مالیات فَأدیم یا نه؟»¹⁸¹⁹عیسی کی اوشَأنِ شرارتَ درک بوکوده بو بوگوفت:«ای ریاکاران، چی وَسی مرَه امتحان کونید؟ ایتَه سکه کی اونِ اَمرَه شیمی مالیاتَ فَأدیدْ مرَه نشان بدید.» اوشَأن ایتَه دینار اونَ فَأدد.²⁰عیسی اوشَأنِ جَه وَأورسه:«کیی صورت و کیی نام اونِ رو نَهه؟» ²¹جواب بدَأد:«قیصر» اوشَأنَ بوگوفت:«قیصرِ مالَ قیصرَ فَأدید و خدا مالَ خدایَ.» ²²اوشَأن اَ جوابِ جَه حیران بِئسَأدْ و عیسی یَ ولَ کودد و بوشود.

سوال دربارۀ قیامت

²³هو روزِ رِه چن تَه از صَدوقیان کی روزِ قیامتَ قبول نَئرد بأمود عیسی ورجَه و اونِ جَه وَأورسد: ²⁴«ای اُستاد، موسی بوگوفت هر وخت اینفر بی اولاد بیمیره، اونِ برأر وَأستی اونِ زنِ اَمرَه ازدواج بوکونه تا خو برأرِ رِه نسلی بوجود بأوره،²⁵بهرحال، اَمی میَأن هفتَ برأر بود کی اولی زن بیگیفت، ولی بمرد و چون زأی نَأشته اونِ برأر اونِ زنِ اَمرَه ازدواج بوکود. ²⁶و هَطو تا سومی و هفتمی. ²⁷و آخرسرْ اون زنم بمرد. ²⁸پس روزِ قیامتِ رِه اون زنْ کَ ی تَه برأرِ زنْ بِهِه؟ چون همه تَه اونِ اَمرَه ازدواج بوکودد.»²⁹عیسی جواب بدَه:«شومَأن اشتباه کونید، نه خدا کلامِ جَه چیزی دَأنید و نه اونِ قدرتِ جَه. ³⁰چون قیامتِ رِه، نه زن گیرد و نه مردِ رِه بود، بلکی همه، آسمانِ فرشته یانَ مَأند.³¹ولی دربارۀ مُرده یانِ قیامت، آیا کلامی کی خدا شمرَه بوگوفته دَأره یَ نخَأنده اید؟ خدا فرمایه؛ ³²"منم ابراهیمِ خدا، اسحاق و یعقوبِ خدا، خدا، مُرده یانِ خدا نییه بلکی زنده یانِ خدایه.» ³³مردم وختی اَ حرفانَ بیشتَأوستد، اَ تعلیمِ جَه تعجب بوکودد.

پیله ترین حُکم

³⁴وختی فریسیان بیشتَأوستد کی عیسی چی جوابی صَدوقیانَ بدَه دَأره، همدیگرِ مرَه جمعَ بوستد و عیسی یَ دورَ کودد. ³⁵و ایتَه از اوشَأنْ کی شریعتِ معلم بو، امتحان کودَأنِ وَسی عیسی جَه وَأورسه: ³⁶«ای اُستاد، شریعتِ دورون کَ ی تَه حکم از همه پیله تره؟»³⁷عیسی جواب بدَه:«تی خداوند خدایَ همۀ دیل و جانِ و همۀ فکرِ اَمرَه محبت بوکون. ³⁸اَن اولین و پیله ترین حُکمه.³⁹دومی کی هو قدر مهمه، اَنه کی تی همساده یَ خودتِ مَأنستَأن محبت بوکون. ⁴⁰اَن دو تَه حُکمِ میَأن همۀ تورات و پیغمبرانِ نیویشته یانْ خلاصَه بوسته.»

مسیحْ کی پسره؟

⁴¹هوطو کی فریسیان عیسی دورَ بیگیفته بود عیسی اوشَأنِ جَه وَأورسه: ⁴²«شومَأن دربارۀ مسیح چی فکر کونید؟ اون کیی پسره؟» اونَ جواب بدَأد:«داودِ پسر»⁴³عیسی وَأورسه:«پس چوطو داود الهامی کی روحه جَه یه اونَ خداوندْ دَخَأنه؟ چون داود گویه؛ ⁴⁴"خدا می خداوندَ بوگوفت؛ می راست دس بینیشین تا تی دوشمنانَ تی پا جیر تَأوَأدَم."⁴⁵پس چوطویه کی داودْ خو پسرَ خداوند دخَأنه؟» ⁴⁶و اَطو کسی نتَأنست اونِ جوابَ بده و دِ بعدِ اون کسی جرأت نوکود چیزی اونِ جَه وَأورسه.

Chapter 23

رهبرانِ مذهبی هشدار

¹اونموقع عیسی مردمْ و خو شاگردانَ بوگوفت: ²«چون فریسیان و مُلایان موسی جا سر نیشتد، ³هر چی شمرَه گوید گوش بوکونید و انجام بدید، ولی اوشَأنِ مَأنستَأن نیبید! چون اونچی کی تعلیم دهدَ خودشَأن عمل نوکوند.⁴اوشَأن بارهایِ سنگین و سختَ دَوَدد و نهد مردمِ دوشِ رو ولی خودشَأن نخَأید اونِ اوسَأدِنِ رِهْ حتی خوشَأنِ اَنگوشتَ تکان بدد. ⁵هر کاری کوند اَن وَسیه کی مردم اوشَأنَ بیدیند. آیِه دانی کی خوشَأنِ بازویَ دَوَددَ پیلدانه چَأکوند و خوشَأنِ رَدا دامنَ دراز گیرد،⁶و مهمانیانِ دورون سرجا کش نیشیند و کنیسه یانِ دورون بهترین جایَ دوس دَأرد. ⁷دوس دَأرد مردم کوچه بازارِ میَأن اوشَأنَ سلام بوگوید و آقا آقا دَخأند.⁸ولی شومَأن قبول نوکونید کی مردم شمرَه آقا دخَأند، چون ایتَه آقا دَأرید و همۀ شومَأن برَأرید. ⁹و هیچکسَ زمینِ رو خودتَأنِ پئر دنخَأنید، چون شومَأن ایتَه پئر دَأرید کی آسمانِ میَأن ایسَه. ¹⁰و وَأنألید کسی شمرَه معلم دخَأنه، چون ایتَه معلم دَأرید کی مسیحه.¹¹و کسی شیمی میَأن همه تَه جَه پیله تره، کی همه تَه یَ خدمت کونه. ¹²کسی کی خورَه پیله کس بدَأنه حقیر بِه، و هر کی خورَه فروتن بوکونه سربلند بِه.¹³وای بر شومَأن ای فریسیان و ای مُلایانِ ریاکار، شومَأن آسمانِ ملکوتِ درَ مردمِ رو دَوَدید، نه خودتان بودورون شید و نه وَألید مردم بودورون بوشود. ¹⁴وای بر شومَأن ای فریسیان و مُلایانِ ریاکار، شومَأن بیوه زنأکأنِ مالَ غارت کونید ولی ظاهرسازی وَسی شیمی نمازَ طول دهید، هَنه وَسی شیمی سِزا خیلی سخت تره. ¹⁵وای بر شومَأن ای کاتبان و فریسیانِ ریاکار، دریا و خوشکی یَ گردید تا اینفرَ پیدا کونید کی شیمی دینَ قبول بوکونه، و وختی پیدا کودید اونَ دو مرتبه بدتر از خودتانْ جهنمِ سزاوار کونید.¹⁶وای بر شومَأن ای راهنمایانِ کور، شومَأن گوئید؛ "هر کس معبدَ قسم بوخوره اشکال نَئره، ولی اگر کسی معبدِ طلایَ قسم بوخوره وَأستی خو قسمَ وفا بوکونه." ¹⁷ای نادانان، ای کورانْ، کَ یَ تَه مهمتره؟ طلا یا معبدی کی اون طلایَ تقدیس کونه؟¹⁸شومَأن گوئید؛ "هر کی قربانگاهَ قسم بوخوره اشکال نَئره، ولی هر کی اونْ قربانی ایی کی اونِ رو نَهَه یَ قسم بوخوره وَأستی خو قسمَ وفا بوکونه." ¹⁹ای نادانانِ کور، کَ ی تَه مُهمره؟ قربانی، یا قربانگاهی کی اون قربانی یَ تقدیس کونه؟²⁰وختی قربانگاهَ قسم خورید، هم قربانگاهْ و هم هر چی کی اونِ رو نَهَه یَ قسم خورید. ²¹و هر کی معبدَ قسم بوخوره، هم اونَ، و هم اونْ خدایی کی اونِ دورون ساکنه یَ قسم بوخورده. ²²و هر کی آسمانَ قسم بوخوره، خدا تختَ و اون کسی کی اونِ رو نیشته یَ قسم بوخورده.²³وای بر شومَأن ای فریسیان و مُلایانِ ریاکار، شومَأن شیمی نعناع و شیوید و زیرِه جَه ده یک فَأدید، ولی شریعتِ پیله ترین اَحکامَ کی، عدالت و گذشت و صداقته یَ ترکَ کوده اید. شومَأن وَأستی ده یکَ فَأدیدْ ولی خدا احکامَ جی خاطر نوبورید. ²⁴ای راهنمایانِ کورْ کی پشه یَ صافی جَه ردَ کونید ولی شُترَ خورید!²⁵وای بر شومَأن ای فریسیان و مُلایانِ ریاکار، چون کاسه و بشقابِ بیرونَ پاکَ کونید ولی اونِ دورون ظلم و طمع نَهَه. ²⁶ای فریسیانِ کور، اول شیمی کاسه بشقابِ دورونَ پاکَ کونید تا اونِ بیرونم پاکَ بِه.²⁷وای بر شومَأن ای فریسیان و مُلایانِ ریاکار، شومَأن قبرایِ سفیدَ مَأنید کی اونِ بیرون قشنگه، ولی اونِ دورون پوره از مُرده یانِ اُستخوانان و انواعِ کثافتَأن. ²⁸شومَأنم هَطوئید، مردمِ جولو ظاهرسازی کونید و خودتَأنَ عادل نیشان دهید ولی شیمی دورون پوره از ریاکاری و شرارت.²⁹وای بر شومَأن ای فریسیان و مُلایانِ ریاکار، شومَأن پیغمبرانِ قبرانَ چَأکونید و مقدسینِ آرامگاهانَ تزئین کونید، ³⁰و گوئید؛ "اگر اَمَأن اَمی پئرانِ اَیام ایسَه بیم، پیغمبرانِ قتلِ دورون اوشَأنِ اَمرَه همکاری نوکودیم." ³¹پس شهادت دهید پیغمبرانِ قاتلانِ زأکأنید.³²هَسَه کی اَطویه، بیشید و اونچی کی شیمی پئران شروع بوکوددَ تومامَ کونید. ³³ای لانتیان و ای اَفعی زاده یان، چوطو تَأنید جهنمِ عذابِ جَه فرار بوکونید؟³⁴چون من پیغمبران و حکیمان و عالِمانَ شیمی ورجَه اوسَه کونم، ولی شومَأن بعضیانَ کوشید و بعضیانَ به صلیب فَأکشید و بعضیانَ خودتانِ کنیسه یانِ دورون شلاق زنید، و اوشَأنَ شهر به شهر آوارَه کونید. ³⁵هَنه وَسی همۀ عادلانِ خون کی زمینِ رو فووَسته شیمی گردنه، از هابیل بیگیفتهْ تا زکریاْ برخیا پسرْ کی اونَ مِحراب و قربانگاه مابین بوکوشتید. ³⁶شمرَه گویم یقین بدَأنید همۀ اَ کارانِ آخر عاقبتْ اَ نسلَ گرفتارَ کونه.³⁷ای اورشلیم، ای اورشلیم، ای شهری کی پیغمبرانَ بوکوشتی و رسولانَ سنگسار بوکودی، چن بار بخَأستم تی زأکأنَ جمعَ کونم، ایتَه مُرغِ مَأنستَأن کی خو جوجه یانَ خو بالِ جیر جمعَ کونه، ولی تو نخَأستی. ³⁸پس اَ خانه، هَطو ویران شمرَه واگذار بِه. ³⁹و بدَأنید از اَن پس دِ مرَه نیدینید تا روزی کی بوگوئید؛ "مبارک بیبه کسی کی به نامِ خداوند اَیه."»

Chapter 24

قیامتِ نشانه یانَ

¹وختی عیسی معبدِ جَه بیرون شوئون دوبو، اونِ شاگردان بأمود اونِ ورجَه و بخَأستد کی معبدِ ساختمانانَ اونَ نیشان بدد، ²عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«همۀ اَشَأنَ دینید؟ شمرَه گویم یقین بدَأنید سنگ سنگِ رو باقی نمَأنه و همه تَه فووُد.»³وختی عیسی کوهِ زیتونِ رو نیشته بو، شاگردان بأمود اونِ ورجَه و خلوتی اونِ جَه وَأورسد:«اَمرَه بوگو اَ اَمور کِی اتفاق دکفه و تی اَمونِ نشانه چیسه؟ و کِی آخرالزمان بِه؟» ⁴عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«مراقب بیبید کسی شمرَه گومراه نوکونه. ⁵چون خیلیان به می نام اَیده و گوید؛ "من مسیحم" و خیلیانَ گومراه کوند⁶و دربارۀ جنگانْ ایشتَأوید و جنگانِ خبرانْ شیمی گوش فأرسه، ولی پریشان نیبیدْ چون همۀ اَشَأن وَأستی اتفاق دکفه، ولی هنوز دونیا تومامَ نوبوسته. ⁷قؤمی قؤمِ دیگرِ اَمرَه و مملکتی مملکتِ دیگرِ اَمرَه جنگ کونه، و همه جا قحطی و زلزله و بِهه. ⁸ولی همۀ اَشَأنْ تازه زایمانِ دردِ شروعه.⁹اونموقع شمرَه شکنجه کوند و کوشد، و همۀ اُمتانْ می نامِ وَسی شیمی جَه نفرت پیدا کوند. ¹⁰خیلیان ایمانِ جَه وَأگردد و همدیگرَ تسلیم کوند و همدیگرِ جَه بیزار بهد. ¹¹پیغمبرایِ دروغینِ زیادی ظاهر بود و خیلیانَ گومراه کوند.¹²و گوناه اوقدر زیادَ بِه کی خیلیانِ محبتْ سردَ بِه. ¹³ولی هر کی تا آخر صبر بوکونه، نجات پیدا کونه. ¹⁴آخرسر وختی اَ ملکوتِ بشارتْ همۀ دونیا دورون اعلام بوبُست تا همۀ اُمتانِ رِه شهادتی بیبه، بعدْ دونیا به آخر فأرسه.¹⁵پس وختی اون مکروهِ ویرانیَ کی دانیالِ نبّی بوگوفته دَأره یَ بیده اید کی جایِ مقدسِ میَأن برپا بدَأشته بوبُسته، "خواننده خُب توجه بوکونه" ¹⁶اونموقع هر کی یهودیه میَأن ایسَه فرار بوکونه کوهانِ طرف. ¹⁷و هر کی پوشتِ بام ایسَه، وسایل اوسَأدنِ رِه بیجیر نَأیه. ¹⁸و کسانی کی زمینِ رو کار کوند خوشَأنِ لباس اوسَأدَنِ وَسی هم وَأنگردد بخانه.¹⁹اون روزانْ زنایی کی حامله ید یا طفلِ شیرخوار دَأردِ رِه چقدر سخته. ²⁰دوعا بوکونید شیمی فرارْ زمستانِ رِه، یا شنبه روزِ رِه کی دروازه یان دَوَسته یه نیبه. ²¹چون اون زمانْ مُصیبتِ عظیمی ظاهر بِه کی از ابتدایِ عالم تا اونموقع نوبوسته و هیچموقع هم نیبه. ²²اگر خدا اون روزانَ کوتاه نوکوده بو، هیچ انسانی نجات پیدا نوکوده، ولی انتخاب بوبُسته یانِ وَسی، اونْ روزانْ کوتاهه.²³اون زمان اگر کسی شمرَه بوگویه؛ "بیدینید مسیح اَیَ ایسَه یا اویَ ایسَه" باور نوکونید، ²⁴چون اِدعا کوند مسیحد، و پیغمبرایِ دروغین ظاهرَ بود، و معجزاتِ عظیمی انجام دهد جوری کی اگر بتَأنسته بِد، خدا انتخاب بوبُسته یانم گومراه کودد. ²⁵هَسَه منْ همۀ اَشَأنَ پیشتر شمرَه بوگوفتم تا بدَأنید.²⁶اگر شمرَه بوگوید اون هَسَه بیابانِ میَأن ایسَه، نیشید اویَ، یا اَنکی بوگوید خانه دورون ایسَه باور نوکونید. ²⁷انسانِ پسرِ ظهورْ آسمانِ رعد و برقَ مَأنه، کی وختی زنه از مغرب بیگیفته تا مشرقْ ایتَه لحظه دورون روشنَ بِه. ²⁸هر جا کی مُردار بمَأنه لاشخورانم اویَ جمعَ بود.²⁹بعدِ اون مُصیبتانْ آفتاب تاریکَ بِه و ماه خو نورَ از دست دِهه و ستاره یان آسمانِ جَه فووُد، و آسمانِ قدرتانْ به لرزه دکفد.³⁰بعدِ اونْ، انسانِ پسرِ اَمونِ نشانه آسمانِ میَأن ظاهرَ بِه، و اونموقع همۀ جهانِ طایفه یانْ عَزا گیرد و انسانِ پسرَ دیند که آسمانِ اَبرانِ رو سواره و قوّت و جلالِ عظیمِ اَمرَه اَیه. ³¹و اونْ، شیپورِ صدا اَمرَهْ خو فرشته یانَ اوسَه کونه تا انتخاب بوبُسته یانَ زمینِ چهار گوشه جَه، و آسمانِ اَطرف اوطرفِ جَه جمعَ کوند.³²انجیر دارِ جَه درسی یاد بیگیرید؛ هر وخت اونِ شاخه یانْ جوانه زنه و برگ اَورهْ شومَأن دَأنید کی تابستان نزدیکه. ³³پس هَطو، هر وخت اَ چیزانَ بیده ایدْ بدَأنید کی نزدیکه، بلکی هم درِ سرْ ایسَه.³⁴شمرَه گویم یقین بدَأنید اَ نسل ایسه تا همۀ اَ چیزان اتفاق دکفه. ³⁵آسمان و زمین جی میَأن شِه، ولی می حرفانْ هیچموقع جی میَأن نیشه.

مسیحِ بازگشتِ ساعت

³⁶اون روز و اون ساعتِ جَه هیچکس خبر نَئره، حتی آسمانِ فرشته یانم خبر نَئرد، فقط می پئر دَأنه و بس.³⁷زمانی کی انسانِ پسر ظهور کونه دقیقاً نوحِ روزگارَ مَأنه. ³⁸اون زمانم کی هنوز طوفان شروع نوبوسته بو، مردم خوردد و عِیش و نوش کودد، و زن گیفتد و مردِ رِه بوستد ³⁹و باور نوکودد کی واقعاً خأیه طوفان بأیه، تا روزی کی سیل بأمو و همه یَ بوبورد. انسانِ پسرِ ظهورم هَطویه⁴⁰اونموقع دو نفری کی زمینِ رو همدیگرِ کنار کار کوند، ایتَه یَ بورد و ایتَه دیگرَ وِلَ کوند. ⁴¹دو تَه زنِ جَه کی گندم آسیاب کوندْ ایتَه یَ بورد و دیگری یَ ولَ کوند. ⁴²پس بیدار بیبید، چون نَأنید شیمی خداوند چی روزی وَأگرده.⁴³اگر صاحاب خانه دَأنسته کی دوزد چی ساعتی از شب اَیه، بیدار ایسَه یه و وَأنَأشته کی بَأیِه اونِ خانه دورون. ⁴⁴پس شومَأن وَأستی همیشه آماده بیبید، چون انسانِ پسر اون ساعتی کی انتظار نَئرید اَیه.⁴⁵پس اون غلام اَمین و دانا کیسه کی اونِ اَربابْ خودشِ خانواده یَ اونَ بیسپأره تا به موقع اوشَأنَ خوراک بده؟ ⁴⁶خوش به حال اون غلامْ کی وختی اونِ اَرباب اَیه، اونَ بیدینه کی خو کارَ مشغوله. ⁴⁷شمرَه گویم یقین بدَأنیدْ اون اَربابْ همۀ خو دارایی یَ فَأده اونْ غلامِ وظیفه شناسِ دس.⁴⁸ولی اگر اون غلامْ شرور بیبه و خو مرَه بوگویه؛ "می اَربابِ اَمون طول کشه" ⁴⁹و خو همکارانَ اذیت و آزار بوکونه، و مشروب خورانِ اَمرَه بینیشینه و عَیاشی بوکونه، ⁵⁰روزی کی انتظار نَئره و ساعتی کی اونِ جَه خبر نَئرهْ اونِ اَربابْ اَیه، ⁵¹و اونَ از میَأن دو پارَه کونه و جایی تَأوَأده کی ریاکارانَ تَأوَأدد، هون جایی کی گریه و فشارِ دندان نَهه.

Chapter 25

ده باکره مثال

¹اون زمانْ، آسمانِ ملکوتْ، دَه دخترِ باکره یَ مَأنه کی خوشَأنِ مَشعَلانَ اوسَأدد و بوشود دامادِ پیشواز. ²پنج تَه از اوشَأنْ عاقل بود و پنج تَه نادان. ³نادانان خوشَأنِ مَشعلانَ اوسَأدد ولی روغنِ اضافه اونسَأدد. ⁴ولی عاقلِ دختران، خوشَأنِ مَشعلانَ ظرفهایِ روغنِ اضافه اَمرَه اوسَأدد.⁵وختی داماد ایبچه دِئرَ کود همه تَه یَ خواب بوبورد. ⁶نصفه شب صدایی بلندَ بوست کی گوفته؛ "داماد اَمون دره، بأئید اونِ پیشواز"⁷وختی دختران اَنَ بیشتَأوستد، همه تَه ویریشتد و خوشَأنِ مشعلانَ آمادَه کودد. ⁸نادانانْ عاقلِ دخترانَ بوگوفتد: "ایبچه شیمی روغنِ جَه اَمرَه فَأدید چون اَمی مَشعَلان خاموشَ بوستَأن درد." ⁹ولی عاقلان جواب بدَأد؛ "نَتَأنیم، چون همه تَه رِه بس نَأیِه، بهتره بیشید فروشنده ورجَه و خودتانِ رِه بِهِنید."¹⁰وختی اوشَأن بوشود روغن بِهِند، داماد بأمو، کسانی کی حاضر ایسَه بودْ اونِ اَمرَه بوشود مجلسِ عروسی دورون و دَرْ دَوَسته بوبُست. ¹¹ایبچه کی بوگوذشتْ اون پنج تَه دختر بأمود و فریاد بزَد؛ "ای آقا، ای آقا، درَ اَمِرِه بازَه کونید." ¹²ولی جواب بیشتَأوستد؛ "من اصلاً شمرَه نشناسم." ¹³پس بیدار بیبید، چون اون روز و اون ساعتِ جَه خبر نَئرید.

ارباب و غلامانِ مثال

¹⁴عیسی ادامه بدَه و بوگوفت:«آسمانِ ملکوتْ مردی یَ مَأنه کی خَأسته بیشه سفر. اون خو خادمانَ دخَأد و خو اَموالَ اوشَأنَ بیسپأرد. ¹⁵هر کی یَ بسته به اونِ توانایی ایته مقدار فَأده. اولی یَ سی هزار دینار فَأده، دومی یَ دوازدَه هزار دینار و سومی یَ شیش هزار دینار، و راه دکفت بوشو سفر. ¹⁶خادمی کی سی هزار دینار دَأشته، بوشو اونَ اَمرَه تجارت بوکود و سی هزار دینارِ دیگر هم سود بوکود.¹⁷و اون خادمی کی دوازدَه هزار دَأشته اونم دوازدَه هزار دینار سود بوکود. ¹⁸ولی اونی کی شیش هزار دینار دَأشته، بوشو زمینَ بکد و خو اَربابِ پولَ اویَ جیگا بدَه¹⁹بعدِ ایتَه مدتِ زیاد اَرباب وَأگردست، و اوشَأنَ دخَأد تا خوشَأنِ حسابَ تصفیه بوکوند. ²⁰اونی کی سی هزار دینار دَأشته پیش بأمو و بوگوفت:«ای آقا، سی هزار مرَه فَأده ایی، منم سی هزارِ دیگر اون پولِ رو سود بوکودم، اَنم شصت هزار دینار تی خدمت» ²¹ارباب بوگوفت:«آفرین، آفرین ای غلامِ خوب و اَمین، چیزِ کمِ میَأن اَمین بویی، پس چیزهایِ ویشتری ترَه ایسپَأرم، بیَأ و تی اَربابِ شادی میَأن شریک بوبون.»²²بعد اون خادمی کی دوازدَه هزار دَأشته بأمو و بوگوفت:«ای آقا، دوازدَه هزار دینار مرَه فَأده ایی، منم اون پولِ اَمرَه دوازدَه هزارِ دیگر سود بوکودم، اَنم اونِ سود» ²³اونِ اَرباب اونَ بوگوفت:«آفرین، آفرین ای خادمِ خوب و اَمین، چیزهای کمِ میَأن اَمین بویی، پس چیزهایِ ویشتری ترَه ایسپَأرم، بیَأ و تی اَربابِ خوشی میَأن شریک بوبون.»²⁴اونموقع خادمی کی شیش هزار فَأگیفته بو بأمو جولو و بوگوفت:«ای اَرباب، من دَأنستم کی تو آدمِ سختگیری ایسی، و جایی جَه کی نکأشته ایی دِرو کونی و جایی جَه کی نپاشانه دَأری جمعَ کونی. ²⁵منم بترسمْ و بوشوم تی شیش هزار دینارَ زمینِ جیر جیگا بدم، بفرما اَنم تی پول.»²⁶اونِ اَرباب جواب بدَه:«ای غلامِ تنبلِ بیکار، تو کی دَأنستی من جایی جَه کی نکاشته دَأرم دِرو کونم و جایی جَه کی نپاشانه دَأرم جمعَ کونم، ²⁷پس چره می پولَ فَأندایی صرافی تا وختی وَأگردم می پولَ اونِ سودِ اَمرَه فَأگیرم؟²⁸اون شیش هزار دینارَ اونِ جَه فَأگیریدْ و فَأدید اونی کی سی هزار دَأره. ²⁹چون اون کسی کی دَأره اونَ ویشتر فَأده بِه و اونی کی نئرهْ اونچی کی دَأره هم اونِ جَه فَأگیفته بِه. ³⁰هَسَه اَن غلامِ بدرد نوخورهَ بیگیرد و تَأوَأدید بیرون تاریکی دورون، جایی کی گریه و فشارِ دندان نَهه.

روزِ داوری

³¹وختی انسانِ پسرْ خو جلالِ اَمرَه و خو فرشته هایِ مقدسِ اَمرَه بأیه، خو تختِ جلالِ رو نیشینه، ³²و همۀ اُمتانْ اونِ حضور جمعَ بود، اونموقع اونْ اوشَأنَ سیوایَ کونه، جوری کی چوپانْ گوسفندانَ بُزانِ جَه سیوایَ کونه. ³³و گوسفندانَ راستِ طرف و بُزانَ خو چپِ طرف نِهه.³⁴اونموقع پادشاه اوشَأنی کی اونِ راستِ طرف ایسَأدَ گویه؛ "ای کسانی کی می پئرِ طرفِ جَه برکت بیگیفته اید، بأئید و ملکوتی وارث بیبید کی از ابتدایِ عالمْ شمرِه آماده بوسته بو. ³⁵چون وختی ویشتا بوم مرَه غذا فأدَه اید، تشنه بوم مرَه آب فَأده اید، غَریب بوم مرَه جا فأده اید. ³⁶لُخت بوم مرَه لباس فأده اید، مریض بوم بأموئید می عیادت، و زندان ایسَه بوم بأموئید می دِئِنِ رِه."³⁷عادلان جواب دهد؛ "ای خداوند، کِی ترَه ویشتا بیده ایم کی ترَه غذا فأدَه بیم، یا کِی ترَه تشنه بیده ایم کی ترَه آب فَأدَه بیم، ³⁸کِی ترَه غریب بیده ایم کی ترَه جا فَأدَه بیم، کِی ترَه لُخت بیده ایم کی ترَه لباس فَأدَه بیم، ³⁹کِی تو مریض بویی یا زندان ایسَه بی کی بَأئیم تی مُلاقاتِ رِه؟ ⁴⁰اونموقع پادشاه اوشَأنَ جواب دِهه؛ "شمرَه گویم یقین بدَأنیدْ هر کاری کی می ایتَه از کوچی برأرأنِ رِه بوکودید در واقع مِرِه بوکودید."⁴¹پس کسانی کی چپِ طرف ایسَأدَ گویه؛ "ای ملعونان، می جَه دورَ بید و دکفید آتشِ اَبدی ایی دورون کی ابلیس و اونِ فرشته یانِ رِه آماده بوسته. ⁴²چون ویشتا بوم مرَه غذا فأنده اید، تشنه بوم مرَه آب فَأنده اید. ⁴³غریب بوم مرَه جا فأندَه اید، لُخت بوم مرَه لباس فَأنده اید، مریض بومْ و زندان ایسَه بومْ می مُلاقاتِ رِه نَأموئید.»⁴⁴اوشَأن جواب دهد؛ "ای خداوند، کِی تو ویشتا بویی یا تشنه بویی یا غریب بویی یا لُخت بویی یا مریض بویی یا زندان ایسَه بی، ترَه بیده ایم و خدمت نوکودیم؟" ⁴⁵اون اوشَأنَ جواب دِهه؛ "شمرَه گویم یقین بدَأنید، اونچی کی ایتَه از اَن کوچی برأرأنِ ره نوکودید، در واقع مِرِه نوکودید." ⁴⁶و اوشَأن شُد ایتَه عذابِ اَبدی دورون، ولی عادلان حیاتِ جاودانی یَ داخل بود.»

Chapter 26

عیسی قتلِ توطئه

¹وختی عیسی اَ حرفانَ تومامَ کود خو شاگردانَ بوگوفت: ²«دَأنید کی دو روزِ دیگر عیدِ فِصَحه و انسانِ پسرَ تسلیم کوند تا مصلوب بیبه.»³هَ موقع کاهنانِ سرانْ و قؤمِ یهودِ شِیخانْ، کاهنِ اعظمِ قصرِ دورون جمعَ بوسته بود. کاهنِ اعظمِ نام قیافا بو. ⁴اوشَأن جلسه بیگیفته بود کی چوطو وَأستی کلکِ اَمرَه عیسی یَ دستگیر بوکوند و اونَ بوکوشد. ⁵ولی گوفتد:«نوَأستی اَ کارَ عیدِ اَیامِ رِه انجام بدیم، نوکونه شلوغ دکفه و مردم شورش بوکوند.»⁶وختی عیسی بِیت عَنیا میَأن، شمعونِ جُذامی خانه دورون ایسَه بو، ⁷ایتَه زن، شیشۀ عطرِ گرانقیمتی اَمرَه بأمو اونِ ورجَه، و هوطو کی عیسی سفره سر نیشته بو اونْ عَطرَ فوکود اونِ سرِ رو. ⁸⁹شاگردان کی اَ کارَ بیدد عصبانی بوبُستد و بوگوفتد:«اَ اِسراف چی وَسیه؟ تَأنستیم اَ عطرَ به قیمتِ خوب بوفروشیم و اونِ پولَ فَأدیم فقیرانَ.»¹⁰عیسی اَنَ بفهمست و اوشَأنَ بوگوفت:«چره اَ زنِ جَه ایراد گیرید؟ اون کارِ خوبی مِرِه بوکود. ¹¹فقیران همیشه شیمی دور و وَر ایسَأد، ولی من همیشه شیمی اَمرَه نِئسَم.¹²اَ زنْ کی اَن عطرَ فوکود می بدنِ رو، مرَه دفنِ رِه آمادهَ کود. ¹³بدَأنید کی همۀ عالمِ میَأن، هر جایی کی انجیل موعظه بیبه، اَ زنِ کارْ اونِ یادگاری وَسی نقل بِهه.»

یهودا خیانت

¹⁴اونموقع ایتَه از اون دوازدَه شاگردْ کی یهودایِ اسخریوطی نام دَأشته بوشو کاهنانِ سرانِ ورجَه ¹⁵و بوگوفت:«اگر عیسی یَ شمرَه تحویل بدم مرَه چی فأدید؟» اوشأن سی سکۀ نقره اونَ فَأدد. ¹⁶از اون موقع به بعد یهودا ایتَه فرصتِ دونبال گردسته تا عیسی یَ اوشَأنَ تسلیم بوکونه.

شامِ آخر

¹⁷روز اولِ عیدِ فَطیر شاگردان بأمود عیسی ورجَه و بوگوفتد:«شامِ فِصحَ کَ یَ آماده کونیم تا بوخوری؟» ¹⁸عیسی جواب بدَه:«بیشید شهر فُلان کسِ ورجَه و بوگوئید؛ "اُستاد گویه می وخت نزدیکه، و فصحَ می شاگردانِ اَمرَه تی خانه دورون خورم."» ¹⁹شاگردان اونچی کی عیسی بوگوفته بویَ انجام بدد و فصحَ آماده کودد.²⁰وختی شب بوبُست، عیسی خو دوازدَه شاگردِ اَمرَه سفره دور بینیشت. ²¹وختی شام خوردَأن دوبود اون بوگوفت:«شمرَه گویم تا بدَأنید ایتَه از شومَأن مرَه تسلیم کونه.» ²²شاگردان وختی اَ حرفَ بیشتَأوستد خیلی ناراحتَ بوستد و ایتَه ایتَه اونِ جَه وَأورسِئِد:«ای خداوند، آیا من اَ کارَ کونم؟»²³عیسی جواب بدَه:«اونی کی خو دسَ می اَمرَه کاسه دورون فرو کونه، هون مرَه تسلیم کونه. ²⁴انسانِ پسرْ طبقِ هون پیشگویی ایی کی کتاب مقدسِ میَأن دربارۀ اون بینیویشته بوبُسته میره. ولی وای به حالِ اون کسی کی انسانِ پسرَ تسلیم کونه، اونِ رِه بهتر بو کی اصلاً بودونیا نَأموم بِه.» ²⁵و یهودا کی بعداً اونَ تسلیم بوکود بوگوفت:«ای اُستاد آیا اون شخص منم؟» عیسی بوگوفت:«بله، تو خودت بوگوفتی.»²⁶وختی شام خوردد، عیسی نانَ بیگیفت و برکت بدَه و پارَه کود و فَأدَه خو شاگردانَ و بوگوفت:«بیگیرید و بوخورید، اَنه می بدن.»²⁷بعدْ پیاله یَ اوسَأد و شُکر بوکود و فَأدَه اوشَأنَ و بوگوفت:«همۀ شومَأن اَن پیاله جَه بوخورید، ²⁸چون اَنْ می خونه کی عهدِ جدیدَ مُهر کونه، و خیلیانِ وَسی و گناهانِ آمرزشِ وَسی فیوِه. ²⁹ولی شمرَه گویم بدَأنیدْ کی دِ میوۀ مؤ جَه نوخورم تا روزی کی خودمِ پئرِ ملکوتِ دورونْ شیمی اَمرَه اونِ تازه یَ بوخورم.»³⁰بعد سرودِ مخصوصِ عیدَ بخَأدد و راه دکفتد کوهِ زیتونِ طرف.

پطرسِ اِنکارِ پیشگویی

³¹اونموقع عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«همۀ شومَأن اِمشب مرَه تنها نیئید، چون کتاب مقدسِ میَأن بینیویشته بوبُسته؛ "چوپانَ زَنم و گوسفندان پراکندَه بود." ³²ولی بعدِ اَنکی زندَه بوستم، قبلِ شومَأن شُم جلیل.»³³پطرس جواب بدَه:«حتی اگر همه ترَه تنها بند، من هیچموقع اَ کارَه نوکونم.» ³⁴عیسی اونَ بوگوفت:«ترَه گویم یقین بدَأن کی هَ اِمشبْ قبلِ اَنکی خروس بخَأنه، تو سه مرتبه گویی کی مرَه نشنَأسی.» ³⁵پطرس بوگوفت:«حتی اگر لازم بیبه تی اَمرَه بیمیرم، هیچموقع نوگویم کی ترَه نشناسم.» و باقی شاگردانم هَنَ بوگوفتد.

باغِ جِتسیمانی

³⁶اونموقع عیسی خو شاگردانِ اَمرَه فأرسه جایی کی جِتسیمانی نام دَأشته، و خو شاگردانَ بوگوفت:«هَ یَ بینیشینید تا من بوشوم اویَ دوعا بوکونم.» ³⁷اون پطرسْ و زِبدی دو تَه پسرانَ اوسَأد و خو مرَه بوبورد. غم و ناراحتی همۀ اونِ وجودَ بیگیفته بو، ³⁸پس اوشَأنَ بوگوفت:«جوری می جانَ غم بیگیفته کی نزدیکه بیمیرم، شومَأن هَ یَ بِئسید و می اَمرَه بیدار بیبید.»³⁹بعد عیسی بوشو کمی جولوتر و زمینِ رو زانو بزَه و اَطو دوعا بوکود:«ای پئر، اگر امکان دَأره اَ پیاله یَ می جَه دورَ کون، ولی نه می خواهشِ وَسی، بلکی به تی اِراده.» ⁴⁰بعد وَأگردست اون سه تا شاگردِ ورجَه و بیده کی خوفتد، پس پطرسَ بوگوفت:«آیا نتَأنستید ایتَه ساعت می اَمرَه بیدار بِئسید؟ ⁴¹بیدار بِئسید و دوعا بوکونید تا وسوسه میَأن دنکفید، روحْ مایله ولی جسمْ ناتوان.»⁴²عیسی ایبارِ دیگر بوشو و بازم دوعا بوکود و بوگوفت:«ای پئر، اگر ممکن نییه کی اَ جامْ نوخورده می پِشِ جَه اوسَأده بیبه، اونچی کی تی اِراده یه اَنجام بیبه.» ⁴³باز وَأگردست و بیده اوشَأن خوفتدْ، چون اوشَأنِ چومَأن سنگین بوبُسته بو. ⁴⁴پس سومین بارِ رِه بوشو و هون دوعایَ بوکود.⁴⁵بعد وَأگردست شاگردانِ ورجَه و اوشَأنَ بوگوفت:«آیا هنوز خوفته اید و استراحت کونید؟ هَسَه ساعتی فأرسه دَأره کی انسانِ پسرْ گوناهکارانِ دس تسلیم بیبه. ⁴⁶ویریزید بیشیم، هَسَه کسی کی مرَه تسلیم کونه اَیه.»

عیسی دستگیری

⁴⁷و هنوز اونِ حرف تومامَ نوبوسته بو کی یهودا کی ایتَه از اون دوازدَه شاگرد بو ایتَه گروهِ اَمرَه بأمو، اوشأنَ کاهنانِ سران و قؤمِ شِیخان اوسه کوده بود و همه تَه شمشیر و چُماق دَأشتد. ⁴⁸و اون شاگردِ خائن اوشَأنَ نشانی فَأده بو و بوگوفته بو کی:«هر کسی یَ مَأچی بدمْ هونه، اونَ بیگیرید.»⁴⁹پس یهودا بأمو عیسی ورجَه و بوگوفت:«سلام اُستاد.» و عیسی یَ مَأچی بدَه. ⁵⁰عیسی اونَ بوگوفت:«ای رِفق تی کارَ زودتر انجام بدن.» هَ موقع اون گروه جولو بأمود و عیسی یَ بیگیفتد.⁵¹ولی ایتَه از عیسی شاگردان خو شمشیرَ غلافِ جَه بیرون فَأکشه و ایتَه ضربه بزَه و کاهنِ اعظمِ غلامِ گوشَ وَأوِه. ⁵²عیسی اونَ بوگوفت:«تی شمشیرَ غلافَ کون، چون هر کی شمشیر فَأکشه، شمشیرِ اَمرَه هم میره. ⁵³مگر نَأنی من تَأنم می پئرِ آسمانی جَه بخأیِم کی دوازدَه فؤج فرشته اَمی یاری رِه اوسه کونه؟ ⁵⁴ولی اگر اَ کارَ بوکونم، پس کتاب مقدسِ پیشگویی یان چوطو انجام بیبه کی گویه اَ اتفاقان وَأستی دکفه؟»⁵⁵بعد عیسی رو بوکود اون جمعیتَ و بوگوفت:«مگر خَأئید دوزد بیگیرید کی اَطو شمشیر و چماقِ اَمرَه بأموئید می دستگیری رِه؟ هر روز معبدِ دورون نیشتِم و مردمَ تعلیم دَئِم و شومَأن مرَه نیگیفتید، ⁵⁶ولی همۀ اَشَأن اتفاق دکفت تا اونچی کی پیغمبران پیشگویی بوکوده بود انجام بیبه.»

عیسی و شورای یهود

⁵⁷پس اون گروهْ عیسی یَ بوبوردد قیافا ورجَه کی کاهنِ اعظم بو، اویَ مُلایان و قؤمِ شِیخان جمعَ بوسته بود. ⁵⁸پطرس دورادور اونِ دونبال اَمویه، وختی فَأرسه کاهنِ اعظمِ خانه حیاطِ دورون، اونِ خدمتکارانِ اَمرَه بینیشت تا بیدینه عاقبت چی بِهه.⁵⁹کاهنانِ سران و شِیخان و همۀ شورا اعضا، شهادتِ دروغِ دونبال گردستد تا بتَأند عیسی یَ تهمت بزند و اونَ بوکوشد. ⁶⁰با اَنکی خیلیان جولو بوشود و شهادتِ دوروغ بدَأد ولی چیزی پیدا نوکودد. آخرسر دو نفر بأمود ⁶¹و بوگوفتد:«اَ مرد بوگوفت کی تَأنم معبدَ خرابَ کونم و سه روزِ میَأن دوباره چَأکونم.»⁶²کاهنِ اعظم ویریشت و عیسی یَ بوگوفت:«هیچی نوگویی؟ اَن چیسه کی بر علیه تو گوید؟» ⁶³ولی عیسی هَطو ساکت بِئسَه، کاهنِ اعظم اونَ بوگوفت:«ترَه خدایِ زنده یَ قسم دهم اَمرَه بوگو، تو مسیحْ خدا پسری یا نه؟» ⁶⁴عیسی اونَ بوگوفت:«تو خودت بوگوفتی کی! و شمرَه گویم بدَأنیدْ بعدِ اَن انسانِ پسرَ دینید کی قادرِ راستِ دس نیشته، و آسمانِ اَبرانِ اَمرَه اَیه.»⁶⁵ایمرتبه کاهنِ اعظم خو یقه یَ چاک بزَه و بوگوفت:«اون کُفر بوگوفت، دِ چره شاهد خَأئیم؟ خودتان اونِ کُفرَ بیشتَأوستید، ⁶⁶چی مَصلحت دَأنید؟» شورا اعضا جواب بدَأد:«وَأستی اعدام بیبه.»⁶⁷بعد اونِ صورتِ رو تُف بوکودد، و بَعضیانْ اونَ سیلی بزَد و ⁶⁸بوگوفتد:«ای مسیحْ اَمِرِه نبّوت بوکون، بوگو کی ترَه بزَه.»

پطرسِ اِنکار

⁶⁹اَ موقع پطرسْ حیاطِ دورون نیشته بو، کی ایتَه کنیز بأمو اونِ ورجَه و بوگوفت:«تونم عیسایِ جلیلی اَمرَه بویی!» ⁷⁰پطرس همه تَه ورجَه انکار بوکود و بوگوفت:«من نَأنم تو چی گویی!»⁷¹پطرس ویریشت و بوشو حیاطِ اوطرف، اویَ ایتَه کنیزِ دیگر اونَ بیده و خو دور و وَریانَ بوگوفت:«اَنم عیسایِ ناصری اَمرَه بو» ⁷²پطرس باز مُنکر بوبُست و قسم بوخورد و بوگوفت:«من اَ مردَ نشنَأسم.»⁷³ایبچه بعدْ کسانی کی اویَ ایسَه بود بأمود پطرسِ ورجَه و بوگوفتد:«حتماً تونم ایتَه از اَشَأنی، چون تی لَهجه جَلیلیه.» ⁷⁴ولی پطرس باز شروع بوکود قسم خوردَأنْ، و لعنت بوکود و بوگوفت:«من اصلاً اَ مردَ نشنَأسنم!» دوروست هَ موقعْ خروس بخأد. ⁷⁵و پطرسْ عیسی حرفَ یاد بأورد کی بوگوفته بو:«قبلِ اَنکی خروس بخأنه تو سه مرتبه گویی کی مرَه نشنَأسی.» پس بیرون بوشو و زار زار گریه بوکود.

Chapter 27

یهودا خودکشی

¹وختی صبح بوبُست، همۀ کاهنانِ سران و قؤمِ شِیخَأن جلسه بیگیفتد کی عیسی یَ بوکوشد. ²پس اونَ دس بسته بوبوردد و پنطیوس پیلاطُسَ کی فرماندارِ رومی بو تحویل بدَأد.³ولی یهودا کی عیسی یَ تسلیم بوکوده بو وختی بیده کی عیسی محکوم بوبُسته، خو کرده جَه پشیمانَ بوست و سی سکۀ نقره یَ وَأگردَأنه کاهنانِ سران و شِیخانَ، ⁴و اوشَأنَ بوگوفت:«من گوناه بوکودم کی باعث بوبُستم ایتَه آدمِ بی گوناه خون فیوِه.» ولی اوشَأن بوگوفتد:«اَمرَه مربوط نییه، خودت دَأنی!» ⁵پس یهودا هم سکه یانَ معبدِ دورون تَأوَأده زمینِ رو و بوشو و لافندِ اَمرَه خورَه خفَأ کود.⁶کاهنانِ سرانْ پولَ اوسَأدد و بوگوفتد:«اَ پولَ نشَه معبدِ خزانه دورون دوکودَن، چون خونبهایه.» ⁷پس مشورت بوکودد و قرار بوبُست کی اون پولِ اَمرَه کوزه گرِ زمینَ بِهِند تا غریبه یانِ قبرستان بیبه. ⁸هَنه وَسیه کی اون زمینْ تا اِمروز «خونِ زمین» نام دَأره⁹و اَطو اِرمیایِ نبی پیشگویی انجام بیگیفت کی گویه:«اوشَأنْ سی سکۀ نقره یَ اوسَأدد، یعنی اون قیمتی کی بعضی از بنی اسرائیلیان اونِ رو بنَه بود، ¹⁰و اونِ اَمرَه کوزه گرِ زمینَ بهد، هوطو کی خداوند مرَه بفرماسته بو.»

عیسی و پیلاطُس

¹¹و اوشَأنْ عیسی یَ بوبوردد فرماندارِ رومی ورجَه. فرماندار اونِ جَه وَأورسه:«آیا تو یهودیانِ پادشاهی؟» عیسی بوگوفت:«تو گویی!» ¹²و کاهنانِ سران و شِیخَأن اِتهامایِ زیادی اونَ بزَد، ولی اون هیچ جوابی ندَه. ¹³پیلاطُس اونَ بوگوفت:«نیشتَأوی چی چیزایی بر علیه تو گوید؟» ¹⁴ولی عیسی حتی ایتَه کلمه هم جواب نده، جوری کی فرماندار تعجب بوکود.¹⁵رسم بر اَن بو کی عیدِ اَیامِ رِه فرماندارْ ایتَه زندانیَ، هر کی یَ کی مردم بخَأسته بِد اوشَأنِ رِه آزادَ کوده. ¹⁶اون اَیام ایتَه زندانی معروفْ زندانِ دورون ایسَه بو کی «باراباس» نام دَأشته.¹⁷وختی مردم جمعَ بوستد پیلاطس اوشَأنَ بوگوفت:«خَأئید کیی یَ شِمرَه آزادَ کونم؟ باراباسَ، یا عیسایَ کی مسیحَ معروفه؟» ¹⁸اَنَ بوگوفت چون دَأنسته کی حسادتِ وَسی عیسایَ تسلیم بوکوده دَأرد. ¹⁹هون موقع کی پیلاطسْ تختِ قضاوتِ رو نیشته بو، اونِ زن اونِ رِه پیغام اوسَه کود و بوگوفت:«اَ مردِ بی گوناه اَمرَه کاری نَدأر، چون دیشب اونِ وَسی خوابهایِ بدی بیدِم و اَذیت بوبُستم.»²⁰و کاهنانِ سران و شِیخَأنْ مردمَ تشویق بوکودد کی پیلاطسِ جَه بخأید باراباسَ اوشَأنِ رِه آزادَ کونه و عیسی یَ اِعدام بوکونه. ²¹پس فرماندار دوباره وَأورسی:«کَ ی تَه یَ خَأئید شِمِرِه آزادَ کونم؟» مردم فریاد بوکودد:«باراباسَ.» ²²پیلاطس اوشَأنَ بوگوفت:«پس عیسایِ معروف به مسیح اَمرَه چی بوکونم؟» همه تَه بوگوفتد:«مصلوب بوکون.»²³فرماندار بوگوفت:«چره؟ چی بدی ایی بوکوده؟» اوشَأن خوشَأنِ صدایَ ویشتر بلندَ کودد و بوگوفتد:«مَصلوب بوکون.» ²⁴وختی پیلاطس بیده دِ فایده نَئره و ممکنه آشوب بپا بیبه، آب بخَأست، و مردمِ چومِ جولو خو دسَ بوشوست و بوگوفت:«اَ مردِ بی گوناه خون می گردن نییه، خودتَأن دَأنید.»²⁵جمعیتْ فریاد بزَد و بوگوفتد:«اونِ خون اَمی گردن و اَمی زَأکأنِ گردن بیبه.» ²⁶بعد پیلاطس باراباسَ اوشَأنِ رِه آزادَ کود، و دستور بدَه عیسی یَ شلاق بزند و بوبورد مصلوب بوکوند.

عیسی مسخره کودَأن

²⁷سربازان عیسی یَ بوبوردد فرماندارِ کاخِ حیاطِ میَأن و همۀ سربازان اونِ دور جمعَ بوستد. ²⁸بعدْ اونِ لباسَ بیرون بأوردد و ایتَه سُرخِ ردَا اونِ دوشِ رو تَأوَأدد ²⁹و خارِ جَه ایتَه تاج اونِ رِه چَأکودد و بنَأد اونِ سرِ رو، و ایتَه چوب فأدد اونِ راستِ دس، و اونِ جولو تعظیم کودد و مسخره اَمرَه گوفتد:«سلام ای یهودِ پادشاه.»³⁰و اونِ صورتِ رو تُف فوکودد و چوبَ اونِ دسِ جَه گیفتد و فوکوفتد اونِ سرِ رو. ³¹آخرسر مسخره کودَأنِ جَه دس بکشد، و اونْ سرخِ ردایَ بکدد و خودشِ لباسَ اونَ دوکودد، بعدْ اونَ بوبوردد تا مصلوب بوکوند.

عیسی مصلوب بوستَأن

³²راه میَأن مردی یَ بیدد کی قیروانِ شین بو و شَمعون نام دَأشته، اونَ مجبور بوکودد کی عیسی صلیبَ اونِ دونبال بوبوره. ³³وختی محلی کی جُلجُتا یعنی کاسۀ سَر نام دَأشته یَ فأرسد، ³⁴شرابی کی دارویِ بیهوشی مرَه قاطی بوبُسته بویَ اونَ فَأدد، ولی وختی بچشه، نخَأست کی بوخوره.³⁵سربازان اونَ مصلوب بوکودد، و اونِ لباسانِ رو قرعه تَأوَأدد تا اونچی کی نبّی پیشگویی بوکوده بو انجام بیبه کی:«می رختانَ خوشأنِ میَأن تقسیم بوکودد و می لباسِ رِه قرعه تَأوَأدد.» ³⁶بعد سربازانْ هویَ بینیشتد و نگهبانی بدد. ³⁷و ایتَه لوحِ رو بینیویشتد:«اَنْ عیسی، یهودِ پادشاهه.» و اونِ سرِ جُر صلیبِ رو نصب بوکودد.³⁸هون موقع دو تَه دوزدَ اونِ مرَه مصلوب بوکودد، ایتَه اونِ راستِ طرف و ایتَه هم چپِ طرف. ³⁹کسانی کی اویِ جَه ردَ بوستد خوشَأنِ سرَ تکان دَئِد و بد و بیراه اَمرَه ⁴⁰گوفتد:«تو کی خَأستی معبدَ ویرانَ کونی سه روزِ میَأن دوباره چَأکونی، خودتَ نجات بدن! اگر واقعاً خدا پسری صلیبِ جَه بیجیر بیأ.»⁴¹کاهنانِ سران و یهودِ مُلایان و قؤمِ شِیخَأن هم اونَ مسخره کودد و گوفتد: ⁴²«دیگرانَ نجات بدَه، ولی نتَأنه خودشَ نجات بده. اگر اسرائیلِ پادشاهی هَسَه صلیبِ جَه بیجیر بیأ تا ترَه ایمان بأوریم.⁴³اون خدایَ توکل دَأشته و گوفته خدا پسره، پس اگر خدا اونَ دوس بدَأره اونَ نجات دِهه.» ⁴⁴حتی اون دو تَه دوزد کی اونِ مرَه مصلوب بوُسته بود هم اونَ فُحش دَئِد.

عیسی مَردن

⁴⁵اون روز، از ساعت دوازدَهِ ظهر تا سه بعدازظهر همۀ زمین تاریکَ بوست. ⁴⁶نزدیکه ساعت سه، عیسی صدایِ بلندِ اَمرَه فریاد بوکود:«ایلی، ایلی لَمّا سَبَقْتَنی.» یعنی الهی الهی چره مرَه تنها بنَأیی.» ⁴⁷بعضی کی اویَ ایسَه بود خیال بوکود کی الیاسِ نبی یَ دخَأنه.⁴⁸اینفر فوری بودووَست و اسفنجی یَ اوسَأد و تُرش شراب بزَه و بنَه ایتَه چوبِ رو و بوبورد عیسی دَهَنِ جولو تا بوخوره. ⁴⁹ولی دیگران اونَ بوگوفتد:«کار ندأر، وَأهأل بیدینیم الیاس اَیه اونَ نجات بده یا نه.» ⁵⁰بعد عیسی ایبارِ دیگر صدایِ بلندِ اَمرَه فریاد بکشه و جان بدَه⁵¹هو لحظه معبدِ پرده از بوجُر تا بیجیر دو پاره بوبُست و چنانْ زمین لرزه ایی بأمو کی سنگان بشکافتد، ⁵²و قبران بازَه بوستد و خیلی از مُقدسین کی بمرده بود زندَه بوستد. ⁵³و بعدِ اَنکی عیسی زندَه بوستْ اوشَأنم خوشَأنِ قبرانِ جَه بیرون بأمود و بوشود اورشلیم و خیلی از مردم اوشَأنَ بیدد.⁵⁴ولی اون افسرْ و اون سربازانی کی صلیبِ جیر نگهبانی دَأئِد وختی زلزله و اَ اتفاقانَ بیدد خیلی بترسد و بوگوفتد:«اَ مرد واقعاً خدا پسر بو.» ⁵⁵خیلی از زنانم اویَ ایسَه بود و از دور فَأندرستد، اوشَأنْ جلیلِ جَه عیسی دونبال بأمو بود تا اونَ خدمت بوکوند. ⁵⁶اوشَأنِ میَأن، مریمِ مَجدلیه، مریمْ یعقوب و یوسفِ مار، و یعقوب و یوحنا مار ایسَه بود.

عیسی دفن کودَأن

⁵⁷غروب دمِ رِه، ایتَه آدمِ ثروتمند کی یوسف نام دَأشته و رامِه شین بو و عیسی شاگرد بوبُسته بو، ⁵⁸بوشو پیلاطسِ ورجَه و اونِ جَه بخَأست کی عیسی جنازه یَ اونَ فَأده. پیلاطسم دستور بدَه کی فَأدد.⁵⁹یوسفْ جنازه یَ بوبورد و ایتَه تازه پارچۀ کتانی دورون بپیچَأنی. ⁶⁰و خودشِ قبرِ دورون کی تازه صخره میَأن بتراشته بو بنَه، و ایتَه پیلدانه سنگم قبرِ درِ جولو هُل بدَه و بوشو. ⁶¹مریمِ مَجدلیه و اوی تَه مریمْ قبرِ جولو نیشته بود و فَأندرستد.⁶²فردایی صبح کی شنبه بو، کاهنانِ سران و فریسیان بوشود پیلاطُسِ ورجَه و ⁶³بوگوفتد:«قربان، اَمرَه یاده کی اون حُقه باز وختی زنده بو گوفته؛ "بعدِ سه روز من ویریزم." ⁶⁴پس بفرما تا روزِ سوم قبرِ جَه محافظت بوکوند، نوکونه اونِ شاگردان شبانه بَأید و اونِ جنازه یَ بودوزَأند و مردمَ بوگوید کی اون مُرده یانِ جَه ویریشته، و اگر اَطو بیبه وضعْ اولِ جَه هم بدتر بِه.»⁶⁵پیلاطس اوشَأنَ بوگوفت:«شومَأن خودتَأن نگهبان دَأرید، بیشید و هر جور خودتَأن صلاح دَأنید محافظت بوکونید.» ⁶⁶پس اوشَأنم بوشود و قبرِ سنگَ مُهر و موم بوکودد، و نگهبانانی اویَ بنَأد تا قبرِ جَه محافظت بوکوند.

Chapter 28

عیسی رستاخیز

¹بعدِ روزِ سبَت، یکشنبه صبحِ زود، مریمِ مَجدلیه و اوی تَه مریم بوشود قبرِ سر. ²کی ایمرتبه زلزله ایی بأمو، چون خداوندِ فرشتهْ آسمانِ جَه بیجیر بأمو و سنگَ هُل بدَه کنارْ و اونِ رو بینیشت.³فرشته صورتْ برقِ مَأنستَأن درخشَأن بو و اونِ لباسْ برفِ مَأنستَأن سفید. ⁴نگهبانان کی اونَ بیدد از ترس بپرکستد و مُرده مَأنستَأن بکفتد زمینِ رو.⁵اونموقع فرشته، زنأکأنَ بوگوفت:«نترسید، دَأنم کی عیسایِ مصلوبِ دونبال گردید، ⁶اون اَیَ نِئسَه، چون هوطویی کی بوگوفته بو ویریشته، بأئید جایی کی اون خوفته بویَ بیدینید. ⁷هَسَه زود بیشید و اونِ شاگردانَ خبر بدید کی اون مُرده یانِ جَه ویریشته و قبل از شومَأن شِه جلیل. اویَ اونَ دینید، اونچی کی شمرَه بوگوفتمَ فراموشَ نوکونید.»⁸پس زنأکأنْ ترسی کی شادی اَمرَه همراه بو تون تون قبرِ جَه بیرون بأمود و بودووَستد تا بوشود شاگردانَ خبر بدد. ⁹و هَطو کی راه میَأن شوئون دوبود تا خبرَ شاگردانَ برسَأندْ ایمرتبه عیسی یَ بیدد، عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«سلام بر شومَأن.» زنَأکأن بأمود جولو و بکفتد اونِ پا جیر و اونَ سُجده بوکودد. ¹⁰عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«نترسید، بیشید و می برأرأنَ بوگوئید که بوشود جلیلْ کی مرَه اویَ دیند.»

نگهبانانِ گزارش

¹¹وختی زنأکأن هنوز راه میَأن ایسَه بود، بعضی از نگهبانان قبرِ جَه بوشود شهر و کاهنانِ سرانَ گزارش بدد کی چی بوبُسته. ¹²کاهنانِ سرانْ شِیخَأنِ اَمرَه جمعَ بوستد و جلسه تشکیل بدَأد و سکه های نقره نگهبانانَ فَأدد ¹³و اوشَأنَ بوگوفتد کی بوگوید؛ "وختی اَمَأن خواب بوئیم اونِ شاگردان بأمود و جنازه یَ بودوزَأنِد".¹⁴و اوشَأنَ خاطرجمع بوکودد و بوگوفتد؛ اگر اَ خبرْ فرماندارِ گوش فأرسه، اَمَأن اونِ جوابَ دهیم و وَأنألیم شمرِه مشکلی پیش بَأیه." ¹⁵نگهبانانم پولَ فَأگیفتد و طبقِ اونچی کی اوشَأنَ دستور بدَه بودْ عمل بوکودد، و تا اِمروز اَ حرف یهودیانِ میَأن دَهن به دهن بِه و اونَ باور کوند.

مأموریتِ اصلی

¹⁶پس عیسی یازدَه شاگرد بوشود جلیلْ اون کوهی رو کی عیسی اوشَأنَ بوگوفته بو. ¹⁷وختی عیسی یَ اویَ بیدد اونَ پرستش بوکودد، ولی بعضی هنوز شک دَأشتد کی اون عیسی بیبه.¹⁸پس عیسی بأمو جولو و اوشَأنَ بوگوفت:«همۀ قدرت آسمان میَأن و زمینِ رو مرَه فأدَه بوبُسته، ¹⁹پس بیشید و همۀ اُمتانَ می شاگرد چَأکونید و اوشَأنَ به نامِ پئرْ، پسرْ و روح القدس تعمید بدید.²⁰و اوشَأنَ تعلیم بدید تا همۀ چیزهایی کی شمرَه حُکم بوکودمَ بجا بأورد، و بدَأنید منْ هر روزه تا پایانِ اَ دونیا شیمی اَمرَه ایسَأم.»

Mark

Chapter 1

¹عیسی مسیحْ خدا پسرِ انجیلْ اَطو شروع بِهِه. ²هَطو کی اِشعیایِ نبی کیتابِ میَأن بأمو دَأره:«من می رسولَ پیشاپیش اوسَه کونم تا تی راهَ ترِه بازَه کونه. ³ندا کوننده ای بیابانِ میَأن فریاد کونه کی؛ خداوندِ راهَ هموارَ کونید و اونِ راهْ مسیرَ بازَه کونید.»⁴اَ شخصْ یحیی تعمید دهنده بو کی بیابانِ میَأن زندگی کوده و اعلام کوده کی مردمْ وَأستی توبه بوکوند و غسلِ تعمید بیگیرد. ⁵مردم جی شهرِ اورشلیم و همۀ سرزمین یهودیه شُدِه بیابان میَأن اونِ ورجَه و خوشَأنِ گوناهانَ اعتراف کودد و اُردنِ رودِ دورون اونِ دسِ جَه غُسل تعمید گیفتد. ⁶یحیی رَخت، شُترِ پشمِ جَه بو و ایته کمربندِ چرمی هم خو کمرَ دَوَستِه، و اونِ غذا هم مَلخ و عَسلِ صحرایی بو.⁷اون مردمَ اَطو موعظه کوده:«بعدِ من کسی اَیِه کی اونِ مقام می جَه خیلی بوجُر تره، من حتی لایق نییِم خمَ بُم و اونِ کفشِ بندَ وَأکونم. ⁸من شمره آبِ مرَه تَعمید بدَم ولی اونْ شمرَه روح القدس اَمرَه تعمید دِهِه.»⁹در اَ موقعْ عیسی جی شهرِ ناصره کی اُستانِ جلیلِ میَأن نَهَه بو بأمو یحیی ورجَه و رودِ اُردنِ دورون اونِ دسِ جَه تَعمید بیگیفت. ¹⁰وختی عیسی آبِ جَه بیرون بأمو، بیدِه کی آسمان بیشکافت و روح القدس ایتَه کبوترِ مَأنَستَأن اونِ رو نازل بوبُست. ¹¹و ندایی آسمانِ جَه بَأمو کی:«تو می عزیزِ پسری کی تی جَه راضیم»¹²بعدِ اَ جریانْ خدا روحْ عیسی یَ بوبورد بیابانِ میَأن. ¹³و چهل شبانه روز بیابانِ میَأن ایسَه بو و شیطانْ اونَ وسوسه کوده و فقط حیواناتِ وحشی اویَ ایسَه بود و فرشته یان اونَ خدمت کودد.¹⁴بعدِ مدتی وختی یحیی بازداشت بوبُست، عیسی بأمو اُستانِ جلیل و مردمِ رِه موعظه کوده و خدا ملکوتَ بشارت دَئِه ¹⁵و گوفته:«وخت تومامَ بوست و خدا ملکوت نزدیکه. پس شیمی گوناهانِ جَه توبه بوکونید و اَ خبرِ خوشَ ایمان بَأوردید.»¹⁶وختی عیسی جلیلِ دریاچِه کنار قدم زَئِه «شمعون» و اونِ برَأر «آندریاسَ» بیدِه کی دریا میَأن دام تَأوأدَه ئِد چره کی مالا بود. ¹⁷عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«می دونبال بَأئید کی شمرَه مردمِ صیاد چَأکونم» ¹⁸اوشَأنم هو موقع خوشَأنِ دامانَ وِلَ کودد و اونِ دونبال سر راه دکفتد.¹⁹و ایبچِه جولوتر جی اویَ، عیسی، یعقوبْ زِبِدی پسرْ و اونِ برأر یوحنایَ بیدِه کی کرجی دورون ایسَه بود و خوشَأنِ دامانَ تعمیر کودد. ²⁰هو موقع اوشَأنم دعوت بوکود. پس اوشَأنم خوشَأنِ پِئرْ زِبِدیَ اونِ کارگرانِ اَمرَه کرجی میَأن وِلَ کودد و اونِ دونبال بوشود.²¹بعدْ عیسی و اونِ شاگردان بوشود شهرِ کفرناحوم و شنبه صبحْ کی روزِ سَبَّت بو کنیسه دورون حاضر بوبُستد و عیسی شروع بوکود تعلیم دَئَن. ²²مردم اونِ تعلیم دَئَنِ جَه تعجب بوکودد، چون یهودِ مُلایانِ مَأنَستَأن موعظه نوکوده، بلکی اقتدارِ اَمرَه تعلیم دَئِه.²³اونْ کنیسه دورون ایتَه دیوانه ایسَه بو کی وختی عیسی یَ بیدِه ایمرتبه فریاد بزَه ²⁴و بوگوفت:«ای عیسایِ ناصری، اَمی اَمرَه چی کار دَأری؟ خَأیی اَمرَه هلاکَ کونی؟ من ترَه شنَأسم تو کیسی! ای خدا قدّوس» ²⁵عیسی توندی اَمرَه اونَ بوگوفت:«ساکتَ بون و اونِ جَه بیرون بیَأ» ²⁶اون روحِ شریر هو لحظه اون مردایَ به حالت صرع تَأوَأدَه و نَعره ای بزَه و اونِ جَه بیرون بأمو.²⁷مردم همه تَه حیران ایسَه بود فأندرستد و همدیگرِ جَه وَأورسه ئِد:«اَ دِ چیسه؟ اَن دِ چوجور تازه تعلیمیه کی ارواحِ شریر قدرت اَمرَه فرمان دِهِه و اوشَأنم اونَ ایطاعت کوند.» ²⁸فوری عیسی نام کُلِ اُستانِ جلیلِ دورون بِپیچَست.²⁹کنیسه جَه کی بیرون بأمود، فوری یعقوب و یوحنا مرَه بوشود شمعون و آندریاسِ خانه. ³⁰شمعونِ زن¬مار تَب بوکوده بو و خوفته بو، وختی عیسی فأرسه اویَ، اونَ خبر بدَأد کی اون زنِ حال بده. ³¹عیسی بوشو اونِ ورجَه و اونِ دسَ بیگیفت و اونَ ویریزَأنِه، هو لحظه اونِ تب قطعَ بوست و ویریشت و مهمانانِ جَه پذیرایی بوکود.³²غروب دمِ رِه، مردم خوشَأنِ مریضان و دیوانه یانَ عیسی ورجَه بأوردد تا اوشَأنَ شفا بده. ³³و شهرِ همۀ مردمان بأمو بود و خانه درِ جولو جمعَ بوسته بود. ³⁴عیسی مریضایِ زیادی یَ کی انواع مریضیانَ دَأشتِدْ شفا بدَه و دیوهایِ زیادی یَ دیوانه یانِ جَه بیرون تَأوَأده و وَأنأشت کی دیوَأن گب بزند چون اونَ شناختِد.³⁵فردایی صبح هنوز آفتاب نزَه بو کی عیسی ویریشت و بوشو بیرون، و ایته خلوت خرابه یَ فَأرِسِه و هویَ دوعا کودَأنَ مشغول بوبُست. ³⁶شمعون و اونِ همراهان اونِ دونبال بگردستد. ³⁷وختی اونَ پیدا کودد بوگوفتد:«همه تی دونبال گردد.»³⁸عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«بیشیم شهر و دهاتِ اطرافْ تا اویَ هم موعظه بوکونم، چون هَنِه وَسی بأمو دَارم» ³⁹عیسی همۀ جلیلَ گردَستِه و کنیسه یانِ دورون موعظه کوده و دیوأنَ بیرون تَأوَأدَه ئه و دیوانه یَانَ شفا دَئِه.⁴⁰ایته روز ایته جُذامی بأمو عیسی ورجَه و زانو بزَه و کمک بخَأستْ، اون بوگوفت:«اگر بِخَأیی تَأنی مرَه پاکَ کونی!» ⁴¹عیسی دیل اونِ رِه بوسوخت و خو دسَ درازَ کود و اونَ لمس بوکود و بوگوفت:«بله کی خَأیم، پاکَ بون!» ⁴²فوری اونِ جُذام خوب بوبُست و شفا پیدا کود.⁴³بعدْ عیسی اونَ مُرخصَ کود ⁴⁴و تاکید اَمرَه اونَ بوگوفت:«کسی یَ حرفی نزنی، بوشو کاهنِ ورجَه و ترَه نیشان بدن و تی پاکَ بوستَأنِ وَسی هو مقدار قربانی کی موسی حُکم بوکوده یَ تقدیم بوکون تا تی شفا رِه شهادتی بیبه.»⁴⁵ولی اون مرد هَطو کی شوئون دوبو داد زَئِه و مردمَ گوفته کی شفا پیدا کودِه. هَنه وَسی مردم عیسی دور جمعَ بوستد، جوری بوبُست کی عیسی دِ نِتَأنِستِه مردمِ عادی مَأنستَأن بَأیه شهرِ دورون، و مجبور بوبُست بیرونِ شهر بیابانانِ میَأن بِئسِه، ولی مردم جی همه جا شوده اونِ ورجَه.

Chapter 2

¹بعدِ چن روز عیسی دوباره بوشو کَفرناحوم، وختی مردم بیشتَأوستد کی اون بأمو دَأره، ²خیلی زود کلی آدم جمعَ بوست اون خانه ای دورون کی اون ایسَه بو، مردم به حدی زیاد بود کی دِ خانه دورون پورهَ بوستْ و درِ جولو هم جا نوبو، عیسی هم اوشَأنِ رِه موعظه کوده.³هَ موقع چن نفر بأمود کی چهار نفر جی اوشَأنْ ایتَه فلجِ مردایَ خوشَأنِ اَمرَه بأوردد. ⁴چون شلوغی وَسی نِتَأنِستِد بوشود عیسی ورجَه، بوشود خانه سقفِ جُر و اون قسمتی کی عیسی ایسَه بو سقفَ اوسَأددْ و اون فلجَ اونِ تُشکِ اَمرَه اوسَه کودد بیجیر عیسی پاهانِ جولو.⁵عیسی کی اوشَأنِ ایمانَ بیدِه اون فلجَ بوگوفت:«ای زَأی، تی گوناهان آمرزیده بوبُست.» ⁶بعضی جی یهودِ مُلایان کی اویَ نیشتِه بود خوشَأنِ دیلِ دورون فکر بوکودد ⁷کی:«چره اَ شخص اَطو کُفر گوفتَأن دره؟ غیرِ خدایِ یگانه کی تَأنه گوناهانَ ببخشِه؟»⁸هو لحظه عیسی بفَهمست کی اوشَأن چی فکر کودَأن درد، پس اوشَأنَ بوگوفت:«چی وَسی اَطو فکر کونید؟ ⁹کَ ی تَه آسانتره؟ اَ فلجَ بوگویم؛ تی گوناهان ببخشه بوبُست؟ یا اَنکی بوگویم؛ ویریز تی رختخوابَ جمعَ کون و راه دکف بوشو؟¹⁰هَسَه تا شمره ثابت بیبه کی انسانِ پسر، اختیار دَأره زمینِ رو گوناهانَ ببخشه...» اون فلجَ بوگوفت: ¹¹«ترَه گویم ویریز، تی رختخوابَ جمعَ کون و بوشو بخانه» ¹²اون مرد ویریشت و هو لحظه خو رختخوابَ اوسَأد و مردم چومِ جولو راه دکفت. همه مردم حیرانَ بوبُسته بود و خدایَ شکر کودد و همدیگرَ گوفتِد:«تا هَسَه اَجور چی نیدِه بیم!»¹³عیسی دوباره بوشو دریا کنار و مردمم اونِ دور جمعَ بوستد و اوشَأنَ تعلیم دَئِه. ¹⁴بعد هوطو کی شوئون دوبو، لاوی حَلفی پسرَ بیدِه، اون مأمورْ بو و باج فأگیفته، و خو محلِ کارِ جَه نیشتِه بو، عیسی اونَ بوگوفت:«می دونبال بیا!» اونم ویریشت و عیسی دونبال راه دکفت.¹⁵وختی هو شب عیسی و اونِ شاگردان بوشُد لاوی خانه، خیلی از گوناهکاران و باجگیرانم عیسی مرَه نیشته بود چونکی خیلی از گوناهکاران و بدنامان اونِ پِیرو بوبُسته بود. ¹⁶وختی بعضی از عُلمایِ فَریسی اونَ بیدِد کی باجگیران و گوناهکارانِ اَمرَه ایته سُفره دور نیشته، اونِ شاگردانَ بوگوفتد:«چره شیمی اُستاد گوناهکاران و باجگیرانِ اَمرَه غذا خوره؟»¹⁷وختی عیسی اَ حرفَ بیشتَأوست اوشَأنَ بوگوفت:«آدمایِ سالم کی طبیبَ احتیاج نَئرِد، بلکی مریضانْ طبیب خَأیِد، منم بأمو دَأرم کی گوناهکارانَ دعوت بوکونم توبه بوکوندْ نه عادلانَ.»¹⁸یحیی شاگردان و فریسیان عادت دَأشتِد هَمش روزه بیگیرد. پس چن نفر بأمود عیسی ورجَه و اونَ بوگوفتد:«چره یحیی شاگردان و فریسیان روزه گیرد و تی شاگردان نیگیرد؟» ¹⁹عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«آیا دامادِ دوستانْ عروسی رِه روزه گیرد؟ تا وختی داماد اوشَأنِ ورجَه ایسَه نِتَأنِد روزه بیگیرِد و غُصه دار بوبود،²⁰²¹بلکی وختی داماد از اوشَأنِ ورجَه بوشو، روزه گیرد،21 ولی موقعی فَأرسه کی دامادَ اوشَأنِ جَه گیرِد، اونموقعِه کی روزه گیرِد.21 هیچکی کُهنه رَختَ، تازه پارچه مرَه وَصله نوکونه، وگرنه اون تازه وصله سیوا بِه و رختِ پارگی اولِ جَه هم بدتر بِه.²²هیچکس تازه شرابَ کُهنه مَشکِ دورون دونکونه، چون تازه شراب، کُهنه مَشکَ ترکَأنه و هم شرابْ جی میَأن شِه هم مَشک، تازه شرابَ وَأستی تازه مَشک میَأن دوکودَأن»²³ایبار شنبه روز کی روزِ سَبَّته عیسی و اونِ شاگردان ایته گندمزارِ جَه ردَ بوستِد، هوطو کی شوئِد، اونِ شاگردان گندمِ خوشه یَأنَ چِئِد و خوردد، ²⁴فریسیان اونَ بوگوفتد:«چره تی شاگردان کاری کوند کی روزِ سَبَّتِ رِه جایز نییه؟»²⁵عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«مگر نخَأدِه دَأرید کی داود چی بوکود وختی خودشْ و اونِ یاران ویشتأ بود؟ ²⁶موقعی کی اَبیتار کاهنِ اعظم بو، بأمو خدا خانه دورون و نانِ مُقدسَ بوخورد و خو یارانم فَأدَه، در حالی کی فقط کاهنان اِجازه دَأشتِد اون نانِ جَه بوخورد.»²⁷عیسی ایدامه بدَه و بوگوفت:«سَبَّتْ انسانِ استراحتِ رِه بوجود بأمو، نه انسان روزِ سَبَّتِ رِه، ²⁸پس انسانِ پسرْ روزِ سَبَّتِ صاحب اختیار هم ایسِه»

Chapter 3

¹عیسی ایبار دیگر بوشو کنیسه، اویَ ایته مردای ایسَه بو کی اونِ دسْ خوشکَ بوسته بو. ²فریسیان مراقب بود تا بیدیند اگر عیسی اون مردَ روزِ سَبَّتِ رِه شفا بده، اونَ مُتهم بوکوند کی سَبَّتِ احترامَ ندَأشتِه دَأره.³عیسی اون مردِ علیلَ بوگوفت:«بیا اَ جولو بِئس» ⁴و بعد خو مخالفانَ بوگوفت:«روزِ سبَّت دورون کَ ی تَه بهتره؟ خوبی کودَأن یا بدی کودَأن؟ جانَ نجات دَئَن یا جان فَأگیفتَأن؟» اوشَأن ساکت بِئسَأد.⁵عیسی غَضبِ اَمره اوشَأنَ فَأندِرِستْ چره کی اوشَأنِ سنگ دیلی وَسی ناراحتَ بوستِه بو، بعدْ اون مردایَ بوگوفت:«تی دسَ درازَ کون» اونم خو دسَ درازَ کود، و اونِ دس شفا پیدا کود. ⁶هو لحظه فریسیان بوشود بیرون تا هیرودیس طرفدارانِ اَمرَه نقشه دیچیند کی چوطو وَأستی عیسیَ بوکوشد.⁷عیسی خو شاگردانِ اَمرَه بأمو دریا کنار و خیلی جی جلیلیان اونِ دونبال سر بأمود. ⁸خیلیان هم کی اونِ کارانِ خبرَ بیشتَأوسته بود جی یهودیه و اورشلیم و اَدومیّه و رودِ اُردنِ اوطرف و جی حوالی صور و صیدون بأمود اونِ ورجَه.⁹عیسی خو شاگردانَ بوگوفت کی ایته کرجی اونِ رِه حاضرَ کوند تا مردم اونِ رو هجوم نوبورد، ¹⁰چون عیسی خیلیانَ شفا دَئِه هَنه وَسی هر کسی کی دردی دَأشته اونِ طرف اَموئه تا اونَ لمس بوکونه و شفا پیدا کونه.¹¹کسانی کی ارواحِ شریرَ گرفتار بود وختی عیسی یَ دِئِد کفتِد زمینِ رو و ارواحِ شریرْ اوشَأنِ زبانِ جَه فریاد کودد:«تو خدا پسری.» ¹²و عیسی تأکید اَمرَه اوشَأنَ اَمر کوده کی اَنَ کسی یَ نوگوید.¹³بعدْ عیسی بوشو ایته تپه رو و هر کسی یَ خواسته خو ورجَه دِخَأدِه و اوشَأنم شوئِد اونِ ورجَه. ¹⁴و دوازده نفرَ انتخاب بوکود تا اونِ اَمرَه بِئسِد کی اوشَأنَ مردمِ تعلیم دَئَنِ وَسی اوسَه کونه. ¹⁵و قدرت بِدَأرد کی ارواحِ شریرَ بیرون تَأوَأدد و مریضانَ شفا بِدد. ¹⁶دوازدَه نفری کی انتخاب بوکود اَشَأن بود؛ شمعونْ کی اونَ «پطرس» نام بنَه.¹⁷و یعقوبْ زِبِدی پسر و اونِ برَأر یوحنا کی اوشَأنَ «رَعدِ پسرَان» نام بنَه. ¹⁸و آندریاس و فیلیپُس و بَرتولما و مَتی و توما و یعقوبْ حَلفی پسرْ و تِدّی و شمعونِ فَدایی. ¹⁹و یهودا اِسخَریوطی کی آخرسر اونَ تسلیم بوکود.²⁰وختی دوباره وَأگردستد بخانه بازم مردم جمعَ بوستد، طوری بوبُست کی دِ نِتَأنستد غذا بوخورد. ²¹وختی اونِ قؤم و خویش اَ حرفانَ بیشتَأوستد بأمود اونِ دونبالْ، چون خیال بوکودد کی اون دیوانَه بوسته. ²²یهودِ کاتبان هم کی جی اورشلیم بأمو بود گوفتد:«شیطان بوشو دَأره اونِ جِلد دورون و شیطانِ کمک اَمرَه یه کی دیوأنَ بیرون تَأوَأده.»²³عیسی اوشَأنَ دِخَأد و بوگوفت:«چوطو اِمکان دَأره کی شیطان خودش، خودشَ بیرون تَأوَأدَه؟ ²⁴اگر ایته مملکت دورون تفرقه دکفه اون مملکت پایدار نمَأنه. ²⁵و هر وخت ایته خانواده دورون اختلاف دکفه اون خانواده از هم پاشِه.²⁶و اگر شیطانم خو مرَه جنگ بوکونه و اونِ میَأن اختلاف دِکِفه نِتَأنِه دَوام بأوره و هلاک بِهِه. ²⁷و هیچکی نِتأنِه ایته آدمِ قوی خانه دورون بیشِه و اونِ خانه اسبابَ بودوزانِه، مگر اَنکی اول اون مردَ دَوَدِه و بعدْ اونِ خانه یَ غارت بوکونه.²⁸اَنَ شمره بوگویم هر گوناهی کی انسان انجام بِده و هر کُفری کی بوگویه قابلِ بخششه، ²⁹ولی روح القدسَ کُفر بوگویه تا به اَبد آمرزیده نیبه و عذابِ جاودانی مُستحَقه.» ³⁰عیسی اَ حرفَ بزَه چون بعضیان نفهمستد اون روح القدسِ قدرتِ اَمرَه اَ کارانَ کونه و گوفتد:«اونْ روحِ شریر دَأره.»³¹بعدْ عیسی مار و اونِ برَأرأن بأمود و چون خانه دورون شلوغ بو بیرون بِئسَأد و اینفرَ اوسه کودد تا اونَ خبر بده. ³²وختی عیسی مردمِ میَأن نیشته بو اونَ خبر بِدَأد کی:«تی مار و تی برَأرَأن بیرون تی رأفا ایسَد»³³عیسی جواب بده:«می مار کیه؟ می برأرأن کیسِد؟» ³⁴بعد اوشَأنی کی اونِ دؤر و وَر نیشته بودَ فَأندِرِست و بوگوفت:«اَشَأنْ می مار و می برأراند، ³⁵هر کسی خدا اراده یَ انجام بده، اونْ می مارْ و می برَأره»

Chapter 4

¹و عیسی بازم بأمو دریاکنار و شروع بوکود تعلیم دَئَن، و خیلی کسان اونِ دؤر جمعَ بوستد جوری کی کشتیَ سوارَ بوست و ایبچه بوشو دریا میان، و اون جماعت ساحلِ میأن ایسَه بود. ²و اوشَأنِ رِه مثال اَورده و چیزایِ زیادی یاد دَئِه، عیسی خو تعالیمِ میأن اوشَأن بوگوفت:³:«گوش بوکونید! ایروز ایتَه کیشاورز دانه پاشی رِه بوشو بیرون، ⁴وختی دانه پاشانِن دوبو، ایبچه راه دورون فووَست، آسمان پرنده یَان بأمود و اونْ دانه یانَ بوخوردد. ⁵و ایبچه سنگلاخِ دورون فووَست جایی کی خیلی خاک نَأشتِه، دانه یان زود سبزَ بوستد چون خاک عُمق نَأشتِه،⁶ولی وختی آفتاب بزَه همه تَه بوسوختد و خوشکَه بوستد، چون ریشه نَأشتِد. ⁷و ایبچه دانه هم خارانِ دورون بکفت، خاران رُشد بوکودد و اوشَأنَ خَفا کودد و اوشَأنِ جَه ثمری بدس نأمو.⁸اما مابقی دانه یانْ زمینِ خوبِ رو فووَستد و جوانه بزَد، اوشَأنْ رُشد بوکودد و بار بأوردد و زیادَ بوستد، بعضی یانْ سی، بعضی یان شصت، و بعضی دیگر صد برابر» ⁹بعد بوگوفت:«هر کی گوش شنوا دَأره، بیشتَأوه!»¹⁰وختی عیسی تنها بوبُست اون دوازده تَه شاگرد و کسانی کی اونِ دؤر و وَر ایسَه بود، اَ مثالِ معنی یَ اونِ جَه وَأورسِد. ¹¹عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«خدا ملکوتِ رازَ دَأنستن، شمره عَطا بوبُسته، اما مردمی کی بیرون ایسَأدِ رِه، همه چیز مثالِ اَمره یِه، ¹²تا نگران بوبود و فأندردْ ولی چیزی نیدیند، بیشتَأودْ ولی نفهمد، نوکونه خدا طرف وَأگردد و اوشَأنِ گوناهان آمرزیده بیبِه»¹³اونموقع بوگوفت:«آیا اَ مثالَ نفهمستید؟ پس چوطو خَأئید مثالایِ دیگرَ بفهمید؟ ¹⁴کیشاورز کلامَ کاره، ¹⁵بعضی مردم، اون راه کنارِ دانه یانَ مَأند، اوشَأنِ دیلِ میانْ جایی ایسه کی کلام کاشته بِه، هَطو کی کلامَ ایشتَأود شیطان اَیه و بکاشته بوبُسته کلامَ اوشَأنِ دیلِ میانِ جَه دوزَأنِه.¹⁶اون دانه هایی کی سنگلاخِ دورون بکاشته بوبُستد، کسانی مَأَنستَأند کی کلامَ ایشتَأودْ و هو لحظه خوشحالی اَمره قبول کوند، ¹⁷ولی چون خودشأنِ دورون ریشه نَئرِد، فقط ایبچه دوام اَورد، هَطو کی کلامِ وَسی ایبچه سختی یا آزار بیدیند، درجا سقوط کوند و کفد.¹⁸و دانه هایی کی خاران دورون فووَسته دَرِد، اوشَأنی ید کی وختی کلامَ ایشتَأود، ¹⁹دونیا فکر و خیال، و مال و اَموالِ دیلواپسی و چیزایِ دیگرِ هوس، بودورون اَیه و کلامَ خفا کونه و کلامْ بی ثمر بِه. ²⁰و دانه هایی کی زمینِ خوبِ دورون بکاشته بوبُستد، اوشَأنی یِد کی وختی کلامَ ایشتَأودْ اونَ قبول کوند و ثمر اَورد، بعضیانْ سی، بعضیانْ شَصت، و بعضی صد برابر اونچی کی بکاشته بوبُسته، بار اَورد.»²¹عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«آیا چراغَ اَورید تا ایتَه جامِ بیجیر یا ایتَه تختِ بیجیر بِنید؟ آیا اونَ چراغدانِ رو نِنید؟ ²²چون هیچ چیزِ پنهانی نییه کی روزی آشکار نیبه و هیچ چیزِ مخفی کی معلوم نیبِه، ²³هر کی گوشِ شنوا دَأره، بیشتَأوه!»²⁴و بازم ایدامه بده و بوگوفت:«اون چی کی ایشتَأویدَ دیل بیسپارید، هر پیمانه اَمرَه فأدید هون پیمانه اَمرَه فَأگیرید، و حتی ویشتر جی اونم شمرَه فَأدَه بِه، ²⁵چون اونی کی دَأره یَ ویشتر فَأدَه بِه، و اونی کی نَئره، اونچی کی دَأره هم اونِ جَه فَأگیفته بِه.»²⁶و باز بوگوفت:«ملکوتِ خدا کسی یَ مَأنه کی زمینِ دورون دانه فوکونه، ²⁷و شب و روز، چی اون بوخوسه، چی بیدار بِئسِه، دانه خورِه رُشد کونه و پیلَه بِه، چوطو آخه؟ اون نَأنِه! ²⁸چونکی زمین خوره خوره بار دِهِه؛ اول علف، بعد خوشه، و بعدْ اونِ خوشه پور جی دانه، ²⁹وختی دانه یان برسِد، کیشاورز خو داسَ اوسَأنه و به کار گیرِه، چون دِ دِرو وخت برِسِه دَأره.»³⁰و عیسی باز بوگوفت:«خدا ملکوتَ چیَه مثال بزنم، یا کَ مثال اَمرَه اونَ توضیح بدم؟ ³¹خدا ملکوتْ ایته خردلِ دانه یَ مَأنه. خردل دانه جَه کوچی تر نَئریم کی زمینِ رو کارِدِه، ³²ولی وختی بکاشته بوبُست، رُشد کونه و همه تَه علفان و باغِ درختانِ جَه پیلِه تر بِه، اونِ شاخه یان پیلَه بود، جوری کی آسمانِ پرنده یان اَیِدِه و اونِ شاخه یانِ سایه جیر، لانه چَأکوند.»³³و عیسی مثالایِ زیادِ اَمرَه، تا جایی کی مردم بتَأند بفهمد، کلامَ اوشَأن رِه گوفته، ³⁴اون جُز مثالِ اَمرَه چیزی مردمَ نوگوفته، ولی خلوتِ جا خو شاگردانِ رِه همه چیَه توضیح دَئه.³⁵هو روز غروب دمْ، عیسی خو شاگردانَ بوگوفت:«بیشیم دریا اوطرف» ³⁶اوشَأنْ اون جمعیتَ ترکَ کودد و عیسی یَ هون کرجی دورون کی ایسَه بو خوشَأنِ اَمرَه بوبوردد، چن تَه کرجی دیگرم اوشَأنَ همراه بو. ³⁷ایمرتبه توندِ بادی ویریشت، مؤجَأن هَطو خوردد کَرجی یَ کی نزدیک بو کرجی آبِ جَه پورَه بِه.³⁸ولی عیسی کرجی آخر ایته بالش خو سر جیر بِنَه بو و خوفته بو، شاگردان اونَ ویریزَأند و بوگوفتد:«ای اُستاد، تو نترسی کی غرقَ بیم؟» ³⁹عیسی ویریشت و بادَ تشر بزَه و دریایَ بفرماست:«ساکتْ و آرام بوبون» اونموقع باد بِئسَه و همه چی آرامَ بوست.⁴⁰بعد خو شاگردانَ بوگوفت:«چره اَطو بِترسِه دَأرید؟ آیا هنوز ایمان نَئرید؟» ⁴¹اوشَأن خیلی هراسان بوبُستد و همدیگرَ گوفتد:«اَن کیه کی حتی باد و دریا هم اونِ جَه فرمان بورد؟»

Chapter 5

¹بعدْ اوشَأن بوشد جَدَریانِ سرزمین، کی دریا اوطرف نَهَه بو. ²وختی عیسی کرجی جَه بیجیر بأمو، ایته مردای کی روحِ شریر دَأشته قبرستانی جَه بیرون بأمو و عیسی یَ بَر بوخورد.³اون مردای قبرانِ میأن ایسَه یه و کسی نِتَأنِسته حتی اونَ زنجیر اَمرَه دَوَدِه، ⁴چون چن بار زنجیرِ اَمرَه اونَ کُنده یَ دوَسته بودْ، ولی زَنجیرانَ پارَه کوده بو و کُنده یانَ بیشکینه بو، هیچکی نِتَأنِسته اونَ رامَ کونه.⁵شب و روز قبرانِ و کوهانِ جُر فریاد زَئِه، و خودشَ سنگانِ اَمرَه زَخمی کوده، ⁶وختی عیسی یَ جی دور بیده، بودووَست و بأمو عیسی ورجَه و اونَ سُجده بوکود،⁷و صدایِ بلند اَمره فریاد بزَه و بوگوفت:«ای عیسی، ای خدایِ مُتعالِ پسر، من ترَه چیکار دارم؟ ترَه به خدا مره عذاب نَدَن» ⁸چونکی عیسی اونَ بوگوفته بو:«ای روح شریر، اَ مردِ جَه بیرون بیا»⁹اونموقع عیسی اونِ جَه وَأورسه:«تی نام چیسه؟» اون جواب بده:«می نام لشکره، چون اَمَأن ایته لشکریم.» ¹⁰و خیلی عیسی یَ التماس بوکود کی اوشَأنَ جی اون سرزمین بیرونَ تَأنوَأده.¹¹هو نزدیکی تپه یانِ رو ایته گله خوک چرا کودَأن دوبود، ¹²اون ارواحِ شریر عیسی جَه خواهش بوکودد و بوگوفتد:«اَمرَه خوکان دورون اوسَه کون، بدَه بیشیم اوشَأنِ دورون» ¹³عیسی هم وَأهَأشت کی بوشود، پس اونْ ارواحِ شریر بیرون بأمود و بوشود اون خوکانِ دورون. ایته گله خوک کی حدود دو هیزار تَه بوستد اون تپه یانِ سراشیبی جَه بودووَستد دریا طرف و دکفتد دریا میأن و غرقَ بوستد.¹⁴خوکبانان فرار بوکودد و شهر و روستا دورون هر جا کی فَأرِسِئِد، مردمَ خبر دَأئِد، و مردمم بیرون بأمود تا اونچی کی بوبُسته بویَ بیدیند. ¹⁵هَطو کی فأرِسِد عیسی ورجَه، وختی بیدِد اونْ دیوانه مردای کی لشکرَ گرفتار بو عاقلَ بوسته و رخت دوکوده و اویَ نیشته، بترسِد.¹⁶کسایی کی اَ ماجرایَ خوشَأنِ چومِ اَمرَه بیدِه بود، اونچی کی اون دیوانه مردای و خوکانِ رِه ایتفاق دِکفته بویَ، مردمِ رِه نقل بوکودد. ¹⁷اونموقع مردم عیسی جَه بخَأستد کی اوشَأنِ سرزمینِ جَه بیشِه.¹⁸وختی عیسی کرجیَ سوارَ بوستأن دوبو، اون مردای کی قبلاً دیوانه بو، اونِ جَه بِخَأست کی اونِ اَمرَه بیشه. ¹⁹ولی عیسی اِجازه ندَه و بوگوفت:«بوشو تی خانه تی خویشانِ ورجَه و اوشَأنَ بوگو کی خداوند ترِه چی بوکوده، و چوطو ترِه رَحم بوکوده» ²⁰و اون مردْ بوشو سرزمینِ دِکاپولیسِ دورون، دربارۀ اونچی کی عیسی اونِ رِه انجام بدَه بو، مردمِ رِه موعظه کوده، و همۀ مردم تعجب کودد.²¹عیسی دوباره کرجی مرَه وَأگردست دریا اوطرف، دریا کنارِ جَه مردمِ زیادی اونِ دؤر جمعَ بوستد. ²²ایته از کَنیسه رئیسان، کی «یایروس» نام دَأشته، بأمو اویَ و وختی عیسی یَ بیدِه، بکفت اونِ پا جیر ²³و التماس کونان بوگوفت:«می کوچی دختر مَردن دره، تمنا کونم بَأیی و تی دسَ اونِ رو بنی تا شفا پیدا کونه و زنده بمانه» ²⁴پس عیسی هم اونِ اَمرَه بوشو، و خیلی جی مردم هم اونِ اَمرَه بوشود و شلوغَ بوست و اونَ فیشار اَوردد.²⁵اون میانِ جَه ایتَه زنَأی ایسَه بو کی دوازده سال بو خونریزی دَأشته. ²⁶اون خیلی طبیبانِ دسِ جَه رنج و زحمت بیده بو و همۀ خو دارایی یَ فَأده بو، ولی خوب کی نوبوسته بو هیچ، بدترم بوسته بو. ²⁷پس وختی عیسی خبرَ بیشتَأوست، جمعیتِ میَأنِ جَه راه بیگیفت و بأمو عیسی سرِ پوشت، و اونِ رَدایَ دس بزَه.²⁸چون خودشِ اَمرَه بوگوفته بو:«حتی اگر اونِ رَدایَ دس بزنم شفا پیدا کونم» ²⁹و وختی دس بزَه هو لحظه اونِ خونریزی قطعَ بوست، و خو بدن دورون احساس بوکود کی شفا پیدا کوده.³⁰عیسی هم هو لحظه احساس بوکود کی ایته قوّت اونِ بدنِ جَه بیرون بوشو، پس وَأگردست و مردمِ جَه وَأورسه:«کی می رختَ دس بزَه؟» ³¹اونِ شاگردان جواب بدَأد:«دینی کی مردم تی رو هُجوم بَأورده دَأرد، بعد وَأورسی کی مرَه دس بزَه؟» ³²ولی عیسی خو دؤر و وَرَه فَأندِرِسته تا بیدینه کی کیی اَ کاره بوکود.³³اون زن، وختی بفهمست کی اَنِ رِه چی ایتفاقی دکفته، ترس و لرز اَمرَه جولو بأمو و عیسی پا ورجَه بِکفت و همۀ حقیقتَ اونَ بوگوفت. ³⁴عیسی اونَ بوگوفت:«دخترجان، تی ایمان ترَه شفا بدَه، بسلامت بوشو و اَ بلا جَه آزاد بوبون»³⁵هنوز اونِ گب تومامَ نوبوستُ بو کی چن نفر یایروسِ خانه جَه بأمود و اونَ بوگوفتد:«تی دختر بمرد، دِ چره اُستادَ زحمت دیهی؟»³⁶عیسی وختی بیشتَأوست کی چی بوگوفتد، کنیسه رئیسَه بوگوفت:«نمَه ترسِن، فقط ایمان بدَأر» ³⁷و وَأنَأشت جُز پطرس و یعقوبُ و اونِ برَأر یوحنا، کسِ دیگری اونِ دونبال بیشه، ³⁸وختی کی فَأرِسِد کنیسه رئیسِ خانه، بیدِه کی چن نفر صدایِ بلندِ اَمرَه گریه و شیون کودَأن دَرد.³⁹عیسی بوشو بودورون و اوشَأنَ بوگوفت:«چره گریه و شیون کونید؟ دختر نمرده دَأره، بلکی خوفته» ⁴⁰ولی اوشَأنْ اونِ حرفِ رِه خنده بوکودد. عیسی همه تَه یَ بیرون تَأوَأده، و دخترِ پئر و مارَه اوسَأد و اون شاگردانی اَمرَه کی اونَ همراه بود بوشود جایی کی اون دختر ایسَه بو.⁴¹اون موقع دخترِ دسَ بیگیفت و اونَ بوگوفت:«طَلیتا قومی» کی اونِ معنی بِهه:«ای دختر، ترَه گویم ویریز» ⁴²هو لحظه دختر ویریشت و راه دکفت، اون دختر دوازده سال سن دَأشته، اوشَأنْ خیلی تعجب بوکودد. ⁴³بعدْ عیسی اوشَأنَ تأکید بوکود کی کسی یَ چیزی نوگوید و بوگوفت چیزی اون دخترَ فَأدد تا بوخوره.

Chapter 6

¹عیسی اویَ جَه بوشو و خو شاگردانِ اَمرَه وَأگردست به خودشِ شهر. ²وختی روزِ سَبَّتْ فَأرِسه، بوشو کنیسه دورون و شروع بوکود مردمَ تعلیم دَئَن، اونِ همشهریأن کی اونِ گبانَ ایشتَأوستد تعجبِ اَمرَه گوفتد:«اَ چیزانَ کَ یَ جَه یاد بیگیفته؟ اَ چی حکمتی ایسه کی اونَ فَأدَه بوبُسته کی تَأنه اَجور مُعجزات انجام بده؟ ³مگر اَن هون نجارْ مریمِ پسرْ و یعقوبُ یوسفُ یهوداُ شمعونِ برأر نییه؟»⁴عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«ایتَه نبّی همه جا احترام دَأره جُز خودشِ شهرْ، و خودشِ اَقوام و خانواده ورجَه.» ⁵عیسی نِتَأنست اون شهرِ دورون هیچ مُعجزه ایی انجام بده، جُز اَنکی چن تَه مریضِ رو دس بنَه و اوشَأنَ شفا بدَه. ⁶عیسی تعجب بوکوده بو کی اونِ همشهریان اَقدر بی ایماند. بعد عیسی بوشو اونْ اَطرافِ داهاتان بگردست و مردمَ تعلیم بدَه.⁷اون خو دوازدَه شاگردَ خو ورجَه دخَأد و اوشَأنَ دو به دو اوسَه کود مأموریت، و اوشَأنَ قدرت بدَه تا اَرواحِ شریرَ مردمِ جَه بیرون تَأوَأدد. ⁸و اوشَأنَ قدغن بوکود و بوگوفت:«شیمی سَفرِ رِه فقط ایتَه عَصا اوسَأنید، نه نان، نه کوله بار، و نه شیمی کمربندِ دورون پول. ⁹فقط ایتَه کفش دوکونید، حتی ایتَه اضافه پیرهَنَم اونسَأنید.¹⁰هر وخت بوشوئید خانه ایی دورون و شمرَه قبول بوکودد، تا وختی اون شهرِ دورون ایسَأئید هویَ بِئسید و شیمی جایَ عوضَ نوکونید. ¹¹و هر جا شمرَه قبول نوکودد یا شیمی حرفَ گوش ندَد، اوی جَه بیشید و شیمی پایِ خاکم اویَ تکان بدید تا اوشَأنِ رِه شهادتی بیبه. شمرَه گویم که روزِ جزا رِه شهرهایِ سَدوم و غَموره وضعْ او شهرِ مردمانِ جَه بهتره.»¹²پس اوشَأن راه دکفتد و همه جا اعلام کودد کی مردم وَأستی توبه بوکوند. ¹³اوشَأنْ دیوهایِ زیادی یَ بیرون تَأوَأدد و خیلی از مریضانِ سرَ روغن وَأسِد و اوشَأنَ شفا بدَأد.¹⁴چون عیسی خبرْ همه جا پخشَ بوسته بو، هیرودیسِ پادشاه خبردارَ بوست. بعضی مردم گوفتد کی یحییِ تعمید دهنده زندَه بوسته و هَنه وَسیه کی اَجور مُعجزه کونه. ¹⁵ولی بعضی دیگر گوفتد:«اون الیاسه» و بعضی دیگر گوفتد:«اون ایتَه پیغمبره دیگر پیغمبرانِ مَأنستَأنه.»¹⁶ولی هیرودیسِ پادشاه گوفته:«نه، اَن هون یحیایه کی من اونِ سرَ وَأوِم، هَسَه دوباره زَنده بوسته.» ¹⁷چون خو زن هیرودیا درخواستِ وَسی دستور بدَه بو کی یحیی یَ بیگیرد و تَأوَأدد زندان، هیرودیا اونِ برأرْ فیلیپُسِ زن بو کی هیرودیسْ اونَ عقد بوکوده بو.¹⁸و یحیی هیرودیسَ بوگوفته بو تو نوَأستی تی برأر زنِ اَمرَه ازدواج بوکونی. ¹⁹هَنه وَسی هیرودیا یحیی جَه کینه به دیل دَأشته و خَأسته اونَ بوکوشه ولی نتَأنسته. ²⁰هیرودیس هم یحیی جَه ترسه ئه، چون اونَ مردِ عادل و مُقدسی دَأنسته و اونِ حالِ رعایتَ کوده و دوس دَأشته اونِ حرفانَ بیشتَأوه، هر چن هربار اونِ حرفانَ ایشتَأوسته ناراحتَ بوسته.²¹ولی آخرسر هیرودیا رِه فرصت پیش بأمو، جریان از اَن قرار بو کی هیرودیس خو تولدِ رِه جشن بیگیفت و همۀ اُستانِ جلیلِ پیله کسان و فرمانده یانَ دعوت بوکود. ²²هیرودیا دخترْ مجلسَ بودورون بأمو و رقص بوکود، هیرودیس و مهمانان اونِ رقص کودَأنِ جَه اوشَأنَ خوش بأمو جوری کی پادشاهْ دخترَ بوگوفت:«هر چی بخَأیی ترَه فَأدم»²³و اونِ رِه قسم بوخورد کی:«هر چی می جَه خأیی بوگو ترَه فأدم، حتی نصفِ می مملکت بیبه» ²⁴اون بوشو بیرون و خو مارَ بوگوفت:«چی بوگویم؟» اونِ مار بوگوفت:«بوگو یحیایِ تعمید دهنده سرَ خَأیم» ²⁵دختر فوری وَأگردست پادشاه حضورْ و خواهش بوکود و بوگوفت:«خَأیم کی هَسَه، یحیایِ تعمید دهنده سرَ ایتَه طَبَقِ دورون مرَه فَأدی»²⁶پادشاه خیلی ناراحتَ بوست، ولی خو قَسمِ وَسی و مهمانانِ احترامِ وَسی صَلاح ندَأنست کی اونِ خواهشَ ردَ کونه. ²⁷پس فوری جلادَ اوسَه کود و اونَ دستور بدَه کی یحیی سرَ بأوره. ²⁸جلادم بوشو و زندانِ دورون یحیی سرَ وَأوِه و بنَه ایتَه طَبَقِ دورون بأورد و فأدَه دخترَ، و دخترم اونَ فَأدَه خو مارَ. ²⁹وختی یحیی شاگردان بیشتَأوستد، بأمود و اونِ جنازه یَ اوسَأدد و دفنَ کودد.³⁰بعدِ ایتَه مدتْ عیسی شاگردان سفرِ جَه وَأگردستد و اونچی کی بوکوده بودَه عیسی رِه تعریف بوکودد. ³¹عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«خودتان تنهائی بأئید ایتَه خلوتِ جا تا کمی استراحت بوکونید» چون اوقدر رفت و آمد زیاد بو کی اوشَأن حتی فرصت نوکودد غذا بوخورد. ³²پس اوشَأن تنهایی قایقِ اَمرَه بوشد ایتَه خلوتِ جا.³³وختی مردم بیدد کی اوشَأن قایقِ اَمرَه شوئون درد، اوشَأنَ بشناختدْ و ساحلِ دورون بودووَستد اوطرفْ و قبلِ اَنکی اوشَأنْ قایقِ اَمرَه فأرسد ساحلَ، مردم اویَ ایسَه بود. ³⁴وختی عیسی بأمو خوشکی رو، مردمِ زیادی یَ بیده و اونِ دیل اوشَأنِ رِه بوسوخت، چون گوسفندانِ بی چوپانَ مَأنستد، پس شروع بوکود اوشَأنَ تعلیم دَئَن و مطالبِ زیادی اوشَأنَ بوگوفت.³⁵غروب دمِ رِه، اونِ شاگردان بأمود اونِ ورجَه و بوگوفتد:«غروب بوبُسته و اَیَ هم بیابانه، ³⁶مردمَ مُرخصَ کون تا بوشود دهاتِ اطراف خوشأنِ رِه غذا بِهند.»³⁷عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«شومَأن خودتان اَشَأنَ غذا فأدید» اونَ بوگوفتد:«مگر اَنکی بیشیم دویست دینار نان بِهِنیم تا بتَأنیم اَشَأنَ غذا فأدیم.» ³⁸عیسی اوشَأنِ جَه وَأورسه:«چن تَه نان دَأرید؟ بیشید بیدینید.» شاگردان بوشود وَأورسد و بعد بوگوفتد:«پنج تَه نان و دو تَه ماهی»³⁹عیسی خو شاگردانَ بوگوفت کی مردمَ دسته دسته علفانِ رو بینیشأند. ⁴⁰مردمم گروه های صد نفری و پنجاه نفری بوبُستد و زمینِ رو بینیشتد. ⁴¹بعداً عیسی اون پنج تَه نان و دو تَه ماهی یَ بیگیفت و آسمانَ فأندرست و خدایَ شُکر بوکودْ، و نانَ بیگیفت و پارَه کود و خو شاگردانَ فَأدَه تا مردمِ میَأن تقسیم بوکوند، اون دو تَه ماهی هم فأدَه تا مردمِ میَأن تقسیم بوکوند.⁴²مردم همه تَه بوخوردد تا سِئرَ بوستد. ⁴³و شاگردان دوازدَه سبد خورده نانانی کی اضافه بأمو بو جَه جمعَ کودد. ⁴⁴کسانی کی نان بوخوردد، حدود پنج هزار تَه مرد بود.⁴⁵بعدِ اَ کار، عیسی خو شاگردانَ بوگوفت کی فوری قایقَ سوارَ بود و پیشتر جی اون بوشود بِیت صِیدا کی دریا اوطرف نَهه بو تا خودش مردمَ مُرخصَ کونه. ⁴⁶پس عیسی مردمَ مُرخصَ کود و ایتَه تپه یَ بوجُر بوشو تا دوعا بوکونه. ⁴⁷وختی شب بوبُست، کشتی فأرسه بو دریا وسط و عیسی ساحلِ دورون تنها بو.⁴⁸بینِ ساعت سه تا شیشِ صبح بو کی بیده شاگردان زحمتِ اَمرَه کشتی یَ پیش بوردَأن درد، چون بادِ مخالف اَمویه، پس قدم زنان آبِ رو بوشو اوشَأنِ طرفْ و خَأسته اوشَأنِ کنارِ جَه ردَ بِه. ⁴⁹ولی وختی شاگردان اونَ دریا رو بیدد خیال بوکودد کی روح دِئِن درد هَنه وَسی فریاد بزد، ⁵⁰چون همه تَه اونَ بیده و بترسِه بود. ولی عیسی فوری اوشَأنِ اَمرَه گب بزَه و بوگوفت:«جرأت بدَأرید، منم، نترسید.»⁵¹و بعدْ تا قایقَ سوارَ بوست باد بِئسَه، و شاگردان تعجب بوکوده بود و هَطو حیران ایسَه بود و فَأندرستد. ⁵²اوشَأن حتی شبِ قبلی مُعجزه جَه هم هیچی نفهمسته بود چون اوشَأنِ دیل سختَ بوسته بو.⁵³پس دریایَ ردَ بوستد و فأرسد سرزمینِ جِنیسارتَ، و هویَ لنگر تأوَأدد. ⁵⁴وختی کشتی جَه پیادَه بوستد، درجا مردم عیسی یَ بشناختد، ⁵⁵و بوشود همۀ اون مناطقَ خبردارَ کودد. مردم جی هر طرف مریضانَ تختانِ رو اونِ ورجَه اَوردد.⁵⁶عیسی هر جا کی شوئه چی دهات چی شهران چی مزارعِ دورون، مردم خوشَأنِ مریضانَ راه هانِ کنار نَأئِد و اونَ التماس کودد کی وَأله مریضان اونِ رَدا دامنَ دس بزندْ، و هر کس کی دس زَئه، شفا پیدا کوده.

Chapter 7

¹فریسیان و چن تَه از یهودِ مُلایان کی اورشلیمِ جَه بأمو بود عیسی دؤر جمعَ بوستد.²اوشَأن وختی بفهمستد کی بعضی جی اونِ شاگردان نجسِ دسْ، یعنی نوشوسته دسِ اَمرَه غذا خورد، اوشَأنَ سرزنش بوکودد. ³چون یهودیان، مخصوصاً فریسیان تا خوشَأنِ دسَ تا آرنج نوشورد غذا نوخورد، اَنْ اوشَأنِ قدیمی رَسمه. ⁴و وختی بازارِ جَه وَأگردد تا خوشَأنَ نوشورد چیزی نوخورد، و خیلی رسم و رسومِ دیگر، مثلاً پیاله شوستَأنْ یا کاسه و تیانِ مِسی شوستَأنَ رعایت کوند.پس فریسیان و مُلایان اونِ جَه وَأورسد:«چره تی شاگردان رَسم و رسومَ رعایت نوکوند و نجسِ دسِ اَمرَه غذا خورد؟»⁶عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«اِشعیا دربارۀ شومَأن ریاکاران چقدر خوب پیشگویی بوکود وختی بوگوفت؛"اَ مردم خوشَأنِ زبانِ اَمرَه مرَه عبادت کوند ولی اوشَأنِ دیلْ می جَه دوره، ⁷پس هَطو هَچین مرَه عبادت کوند، و اوشَأنِ تعالیم چیزی جُز اَحکامِ انسانی نییه".⁸شومَأن خدا حُکمَ کنار بنَه اید و بچسبسته دَأرید رسم و رسومِ انسانی یَ» ⁹عیسی ادامه بدَه و بوگوفت:«شومَأن زرنگی اَمرَه خدا اَحکامَ کنار نیئید تا خودتانِ رسمَ بجا بأورید. ¹⁰مثلاً موسی بوگوفت؛ "تی پئر و مارَ احترام بوکون"، و باز بوگوفت؛ "هر کس خو پئر و مارَ فُحش بده، وَأستی بیمیره".¹¹ولی شومَأن گوئید هر کس تَأنه خو پئر و مارَ بوگویه؛ "هر کمکی کی وَأستی شمرَه فأدَه بِمَه خدا وَسی صدقه فأدَه دَأرم"، ¹²و اَطو وَأنَألید هیچ کاری خو پئر و مارِ رِه انجام بده. ¹³شومَأنْ خدا کلامَ باطل کونید تا خودتانِ رَسم و رسومَ کی دیگرانِ جَه تقلید بوکوده ایدْ حفظ بوکونید، شومَأن اَجور کارانْ زیاد انجام دهید.»¹⁴عیسی ایبار دیگر مردمَ خو ورجَه دخَأد و اوشَأنَ بوگوفت:«همه مرَه گوش بدید و سعی بوکونید اونچی کی گویمَه بفهمید، ¹⁵هیچ چیزی کی بیرونِ جَه آدمی وجودَ داخل بِه نِتَأنه آدمَ نجس بوکونه، بلکی اونچی کی اونِ دورونِ جَه صادر بِه آدمَ نجس کونه، ¹⁶هر کی گوشِ شنوا دَأره بیشتَأوه.»¹⁷وختی عیسی جی مردمِ ورجَه بوشو خانه، اونِ شاگردان اَ مثالِ معنی یَ اونِ جَه وَأورسد. ¹⁸عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«آیا شومَأن دیگرانِ مَأنستَأن نتَأنید درک بوکونید؟ آیا نَأنید هر چی کی خارجِ جَه آدمِ وجودِ دورون بیشه نتَأنه آدمَ نجس بوکونه؟ ¹⁹چون خوراک آدمِ قلب و روحِ اَمرَه کاری نَئره، بلکی شِه اونِ شکمِ دورون و بعدْ دفع بِهه.» عیسی اَ حرفِ اَمرَه همۀ خوراکانَ پاک اعلام بوکود.²⁰عیسی ایدامه بدَه و بوگوفت:«اونچی کی آدمی وجودِ جَه بیرون اَیه، اونه کی آدمَ نجس کونه. ²¹چون آدمی وجود و قلبِ جَه یه کی افکارِ نادوروست بیرون اَیه، یعنی افکارِ شریر، بی عفتی، دوزدی، قتل، زِناکاری، ²²طمع، شرارت، تقلب، هرزگی، حسودی، تُهمت، غرور و هرجور نادانی دیگر. ²³اَن بَدی یان همه از دورون سرچشمه گیرد و آدمَ نجس کوند.»²⁴عیسی جی اویَ بوشو حوالی صور و صِیدون. بوشو ایتَه خانه دورون، ولی نخَأسته کسی خبردارَ بِه، ولی نتَأنستْ و فوری همه خبردارَ بوستد کی اون بأمو دَأره اویَ. ²⁵هون موقع زنی کی اونِ دختر روحِ شریرَ گرفتار بو خبردارَ بوست کی عیسی اویَ ایسَه، اون سریع بأمو و عیسی یَ سُجده بوکود و اونِ پا جیر بکفت. ²⁶اون زن کی یونانی و فینیقیۀ سوریه شین بو، التماس بوکود کی دیوَ اونِ دخترِ جَه بیرون تَأوَأدِه.²⁷عیسی اونَ بوگوفت:«بدَه اول زأکأن سِئرَ بود، دوروست نییِه کی زأکأنِ نانَ فَأگیریم تَأوَأدیم سَگانِ جولو.» ²⁸اون زن جواب بدَه:«آقا دوروست گویی، ولی سگانم سُفره دؤر ایسد و خانه زأکأنِ خورده ریزانَ خورد.»²⁹عیسی اونَ بوگوفت:« بوشون بخانه، اَ جوابِ وَسی دیو تی دخترِ جَه بیرون بوشو» ³⁰وختی زن بوشو بخانه، بیده کی اونِ دختر آرام تختِ رو خوفته و دیو اونَ ولَ کوده.³¹عیسی صورِ جَه بوشو صِیدون، و جی راهِ دِکاپولیس بوشو دریاچۀ جلیلِ طرف. ³²اویَ مَردی یَ اونِ ورجَه بأوردد کی کَر بو و جوود هم بو، عیسی جَه بخَأستد کی خو دسَ اونِ رو بنه.³³عیسی اون مردَ بوبورد ایتَه گوشه و خو اَنگوشتانَ بنَه اونِ گوش دورون و تُف بوکود و اونِ زبانَ لمس بوکود. ³⁴بعدْ آسمانَ فأندرست و آهی بکشه و اونَ بوگوفت:«اِفّتَح» یعنی بازَه بون. ³⁵فوری اونِ گوشان بازَه بوست و اونِ زبانِ مشکلم حل بوبُست و بتَأنست خوب حرف بزنه.³⁶عیسی مردمَ بوگوفت کی کسی یَ چیزی نوگوید. ولی هر چقدر ویشتر اوشَأنَ قدغن کوده، ویشتر خبرَ پخشَ کودد. ³⁷مردم کی اَ مُعجزاتِ جَه تعجب بوکوده بود گوفتد:«اَ مرد هر کاری بوکوده عالیه، حتی کَرانْ ایشتَأود و لالانْ تَأند حرف بزند.»

Chapter 8

¹هون روزانِ رِه ایبارِ دیگر مردم عیسی دؤر جمعَ بوستد و چون دِ غذا نَأشتد بوخورد، عیسی خو شاگردانَ دخَأد و بوگوفت: ²«می دیل اَ جمعیتِ رِه سوجِه، چون سه روزه کی می اَمرَه ایسَد و چیزی خوردنِ رِه نَئرد. ³اگر اَشَأنَ هَطو ویشتا اوسه کونم تا بوشود خوشَأنِ خانه، راه میَأن ضَعف کوند و جی حال شُد، چون بعضیان جی راهِ دور بأمو دَأرد.» ⁴اونِ شاگردان تعجبِ مرَه بوگوفتد:«اَ بیابانِ میَأن چوطو اَن همه آدمِ رِه نان پیدا کونیم؟»⁵عیسی وَأورسه:«چن تَه نان دَأرید؟» اوشَأن جواب بدَأد:«هفتَ نان» ⁶پس مردمَ بوگوفت زمینِ رو بینیشدْ و اون هفتَ نانَ بیگیفت، شُکر بوکود و پارَه کود و خو شاگردانَ فَأدَه تا مردمِ میَأن تقسیم بوکوند، شاگردان هم نانانَ مردمِ میَأن تقسیم بوکودد.⁷و چن تَه کوچدانه ماهی هم دَأشتد، اوشَأنم برکت بدَه و بفرماست تا فأدد مردمَ. ⁸و همه تَه بوخوردد و سِئرَ بوستد، و بعدْ هفتَ زنبیل جی خورده نانانی کی زیاد بأمو بو جمعَ کودد. ⁹اوشَأنْ حدودِ چهار هیزار نفر بود. بازن عیسی مردمَ مُرخصَ کود. ¹⁰و فوری خو شاگردانِ اَمرَه قایقِ دورون بینیشت و بوشو منطقۀ دَلمانُوتَه.¹¹وختی فریسیان خبردارَ بوستد کی اون اَمون دره اویَ، جمعَ بوستد و شروع بوکودد اونِ مرَه بحث کودَأن، و جی روی امتحان اونِ جَه مُعجزه ایی عجیب بخَأستد. ¹²عیسی ایتَه آه جی تَه دیل بکشه و بوگوفت:«چره اَ زمانه مردمان مُعجزه خَأید؟ یقین بدَأنید هیچ مُعجزه ایی اوشَأنَ فَأدَه نیبه.» ¹³پس عیسی اوشَأنَ هویَ ولَ کود و قایقَ سوارَ بوست و بوشو دریاچه اوطرف.¹⁴ولی شاگردانَ یادَ شو کی خوشَأنِ اَمرَه نان اوسَأند، و قایقِ دورون ویشتر جی ایتَه نان نَأشتد. ¹⁵هوطو کی دریاچه دورون شوئون دوبود عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«مواظب بیبیدْ، فریسیان خمیرمایه جَه و هیرودیسِ خمیرمایه جَه دوری بوکونید.»¹⁶شاگردان خوشأنِ ورجَه فکر بوکودد و بوگوفتد:«چون نان نَأورده دَأریم اَطو گویه» ¹⁷عیسی بفهمست چی همدیگرَ گوفتَأن درد و اوشَأنَ بوگوفت:«چره دربارۀ اَنکی نان نَئرید همدیگرِ مرَه بحث کونید؟ آیا هنوز درک نوکونید و نفهمید؟ آیا شیمی دیل هنوز سخته؟¹⁸آیا چوم دَأرید و نیدینید و گوش دَأرید و نیشتَأوید؟ آیا جی خاطر بوبورده اید ¹⁹کی چوطو پنج تَه نانَ پنج هیزار نفرِ میَأن تقسیم بوکودم؟ چن تَه سبدْ خورده نانانِ جَه زیاد بأمو؟» شاگردان جواب بدَأد:«دوازدَه سبد»²⁰عیسی وَأورسه:«وختی نانَ چهار هیزار نفرِ میَأن تقسیم بوکودم چن تَه سبدْ خورده نان زیاد بأمو؟» جواب بدَأد:«هفتَ سبد» ²¹عیسی بوگوفت:«خُ ب پس چره نفهمید؟»²²وختی فأرسه بِیت صِیدا، ایتَه کورَ بأوردد اونِ ورجَه و التماس بوکودد کی اونِ رو دس بنه تا شفا پیدا کونه. ²³عیسی کورِ دسَ بیگیفت و اونَ دِهِ جَه بیرون بوبورد. بعدْ اونِ چومِ رو تُف وَأسه و خو دسَ اونِ رو بنَه و وَأورسه:«چیزی دینی؟»²⁴اون بوجُر فَأندرست و بوگوفت:«مردمَ دار و درختِ مَأنستأن دینم کی راه شوئون درد.» ²⁵عیسی ایبار دیگر خو دسانَ اونِ چومَأنِ رو بنَه. اون موقع اونِ چومان بازَه بوست و شفا پیدا کود و بتَأنست همه چیَه خُب بیدینه. ²⁶پس عیسی اونَ اوسَه کود بیشه خودشِ خانه، و بوگوفت:«دهکده یَ بودورون نوشون و کسی یَ خبر ندن.»²⁷عیسی و اونِ شاگردان بوشود قیصریه فیلیپی دهاتانِ طرف. راه میَأن خو شاگردانِ جَه وَأورسه:«مردم مرَه کی دَأند؟» ²⁸شاگردان جواب بدَأد:«بعضیان گوید تو یحیایِ تَعمید دهنده ایی، بعضیان گوید تو الیاسی، و بعضی هم گوید تو ایتَه جی پیغمبرانی»²⁹عیسی وَأورسه:«شومَأن مرَه کی دَأنید؟» پطرس جواب بدَه:«تو مسیح ایی!» ³⁰ولی عیسی اوشَأنَ دستور بدَه کی دربارۀ اونْ هیچ کسَ چیزی نوگوید.³¹اونموقع عیسی اوشَأنَ بوگوفت کی چی عذابهایی کِشِه، و بوگوفت:«لازمه کی انسانِ پسر عذابِ زیادی بکشه و مُلایان و کاهنانِ اَعظم و یهودِ رهبرانْ اونَ ردَ کوند و اونَ بوکوشد، و بعدِ سه روز زندَه بِه.» ³²وختی عیسی اَ موضوعَ خیلی روشن بوگوفت، پطرس اونَ ایتَه کنار فأکشه و بوگوفت کی نوأستی اَ حرفانَ بزنه.³³عیسی وَأگردست و شاگردانَ فأندرست و لحنِ تُندی اَمرَه پطرسَ بوگوفت:«می جَه دورَ بون ای شیطان، چون تی اَفکار، اَفکارِ انسانیه نه افکارِ الهی.» ³⁴اونموقع عیسی، شاگردانْ و مردمَ خو ورجَه دخَأد و بوگوفت:«اگر کسی بخأیه مرَه پیروی بوکونه وَأستی خودشَ جی خاطر بوبوره و خو صلیبَ اوسَأنه و می دونبال بأیه.³⁵چون هر کی بخأیه خو جانَ نجات بده، اونَ هلاکْ کونه، و هر کی خو جانَ مِرِه و انجیلِ رِه فدا بوکونه، اونَ نجات دِهه. ³⁶چی فایده دَأره کی آدم همۀ دونیایَ بوبوره ولی خو جانَ ببازه؟ ³⁷آدم چی تَأنه فأده تا خو جانَ دوباره فأگیره؟³⁸اگر کسی اَ نسلِ زِناکار و گوناهکارِ میَأنْ می جَه و می گبانِ جَه عار بدَأره، وختی انسانِ پسر خو پئرِ جلالِ میَأنْ و فرشته یانِ مقدسِ اَمرَه اَیه، اونِ جَه عار دَأره.»

Chapter 9

¹و باز اوشَأنَ بوگوفت:«یقین بدَأنید بعضی هَ یَ بپا ایسَد کی تا خدا ملکوتَ کی قدرتِ اَمرَه اَیه نیدیند، مرگِ طعمَ نچشد.» ²شیش روز بعدْ عیسی پطرس و یعقوب و یوحنایَ اوسَأد و خو مرَه بوبورد ایتَه کوه جُر. اونْ اوشَأنِ اَمرَه تنها بو و اوشأنِ نظرِ جَه اونِ صورت تغییر بوکود. ³و اونِ لیباس درخشان بوبُست و برفِ مَأنستَأن سفید، جوری کی زمینِ رو هیچکس نتَأنه لباسی یَ اوقدر بوشوره کی اوطو سفیدَ بِه.⁴اونموقع الیاس و موسی یَ بیدد کی عیسی اَمرَه گب زند. ⁵پطرس عیسی یَ بوگوفت:«ای اُستاد، چقدر خوبه کی اَمَأن اَیَ ایسَه ایم، پس سه تا سایبان چَأکونیم، ایتَه تِره، ایتَه موسی رِه و ایتَه هم الیاسِ رِه.» ⁶اون نَأنسته چی گوفتَأن دره، چون همه تَه خیلی بترسه بود.⁷هون موقع اَبری ظاهرَ بوست و اوشَأنِ رو سایه تَأوَأده، و آوازی جی آسمان بأمو کی گوفته:«اَنْ می عزیزه پسره، اونِ حرفانَ گوش بوکونید.» ⁸اوشَأنْ فوری خوشَأنِ دؤر و ورَ فَأندرستد، ولی جُز عیسی کسی یَ نیدد.⁹وختی کوه جَه بیجیر اَموده، عیسی اوشَأنَ بوگوفت تا قبلِ اونِ زنده بوستَأن درباره اونچی کی بیدد کسی یَ چیزی نوگوید. ¹⁰اوشَأنم اِطاعات بوکودد، ولی خودشانِ میَأن بحث کودد کی عیسی منظور دربارۀ «زنده بوستَأن» چی بو.¹¹شاگردان عیسی جَه وَأورسد:«چره یهودِ مُلایان گوید کی اول وَأستی الیاس بأیه؟» ¹²عیسی جواب بده:«بله، البته کی اول وَأستی الیاس بَأیه، اون همه چیزَ آمادَه کونه، ولی چره کیتاب مقدسِ گویه کی انسانِ پسر وَأستی رنج و عذابِ زیادی یَ تحمل بوکونه و خوار و خفیف بیبه؟ ¹³ولی دربارۀ الیاس وَأستی بوگویم هوطو کی دربارۀ اون بینیویشته بوبُسته بو اون بأمو و اوشَأنْ هر کاری کی اوشَأنِ دیل بخأسته اونِ اَمرَه بوکودد.¹⁴وختی عیسی و اون سه تا شاگرد فأرسد باقی شاگردانِ ورجَه، بیدد جمعیتِ زیادی اوشَأنَ دورَه کوده دَأرد و یهودِ مُلایان اوشَأنِ اَمرَه بحث کوند. ¹⁵هوطو کی عیسی نزدیکَ بوسته، مردم تعجب کودد و بودو بودو بأمود اونِ پیشواز و اونَ سلام بوگوفتد. ¹⁶عیسی وَأورسه:«دربارۀ چی بحث کونید؟»¹⁷جمعیتِ میَأنِ جَه ایتَه مردَأی بوگوفت:«ای استاد، می پسرَ تی ورجَه بأوردِم، اونْ روحِ شریرَ گرفتاره و نِتَأنه حرف بزنه. ¹⁸و هر جا کی اونَ گیره اونَ به زمین تَأوَأده، جوری کی اونِ دَهن کف کونه و خو داندانانَ بهم زنه و اونِ بدن خوشکَ بِه. تی شاگردانِ جَه بخَأستم کی اون روحَ بیرون تَأوَأدد ولی نتَأنستد.» ¹⁹عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«ای قؤمِ بی ایمان، تا کِی شیمی اَمرَه بِئسم و چقدر شمرَه تحمل بوکونم؟ اونَ می ورجَه بأورید.»²⁰پس اونْ پسرَ اونِ ورجَه بأوردد. وختی عیسی پسرَ بیده فوری روح اونَ بیگیفت و به حالتِ صرع به زمین تأوَأده، اونِ دَهن کف بوکود و دس و پا بزَه. ²¹عیسی اونِ پئرِ جَه وَأورسه:«چن وخته کی اَطو بوبُسته؟» جواب بدَه:«جی کوچیکی، ²²و بارها اونَ آب و آتشِ میَأن تَأوَأده دَأره تا اونَ هلاکَ بوکونه. هَسَه اگر تَأنی اَمرَه رَحم بوکون و یاری بوکون.»²³عیسی بوگوفت:«اگر تَأنم؟ اگر ایمان بدَأری همه چیز تِره ممکنه» ²⁴هو لحظه اون پسرِ پئر فریاد بزَه و گریه اَمرَه بوگوفت:«بله ایمان اَورم ای خداوند، ولی می ایمان کمه، مرَه کمک بوکون تا می ایمان ویشترَ بِه.» ²⁵وختی عیسی بیده کی مردم جمعَ بوستَأن دردْ روحِ شریرَ دستور بدَه کی:«ای روحِ کر و لال، ترَه دستور دهم کی اونِ جَه بیرون بَأیی و هیچ وخت اونَ داخل نیبی»²⁶اونْ روحْ نعره ایی بزَه و پسر پَرکش بوکود و بعدْ روح اونِ جَه بیرون بأمو، اون زَأیِ رنگ بپرسته بو و بمرده آدمانَ مَأنسته، جوری کی بعضی گوفتد:«زأی بمرد» ²⁷ولی عیسی اونِ دسَ بیگیفت و اونَ ویریزَأنی و اونْ بپا بئسَه.²⁸بعد وختی بوشود بخانه، شاگردان خلوتی عیسی جَه وَأورسد:«چی وَسی اَمَأن نتَأنستیم اون روحَ بیرون تَأوَأدیم؟» ²⁹عیسی جواب بدَه:«اَ جنس روحْ، جُز دوعا اَمره بیرون نیشه.»³⁰عیسی جی اویَ بوشو اُستانِ جلیل و نخَأسته کسی اونَ بشناسه. ³¹چون خو شاگردانَ تعلیم بدَه و بوگوفته بو:«انسانِ پسرْ مردمِ دس تسلیم بِه و اوشَأنْ اونَ کوشد، ولی روزِ سوم دوباره زندَه بِه.» ³²ولی اوشأن اونِ منظورَ درک نوکودد، و ترسِئد کی اونِ جَه وَأورسد.³³بازن فأرسد کَفرناحوم، وختی خانه دورون ایسَه بود عیسی شاگردانِ جَه وَأورسه:«راه میَأن دربارۀ چی بحث کودید؟» ³⁴اوشَأن ساکت بِئسَأد، چون راه میَأن بحث کودد کی کَ ی تَه پیله تره. ³⁵عیسی بینیشت و اون دوازدَه شاگردَ دخَأد و بوگوفت:«هر کی خَأیه اول بیبه وَأستی آخرین و همه تَه خادم بیبه.»³⁶بعدْ عیسی ایتَه کوچی زأیَ بیگیفت وسطِ جَه بپا بدأشتْ، و بعد اونَ کشَه گیفت و بوگوفت: ³⁷«هر کی ایتَه زأیَ به می نام قبول بوکونه، در واقع مرَه قبول بوکوده، و هر کی مرَه قبول بوکونه، نه مرَه، بلکی کسی کی مرَه اوسَه کوده یَ قبول بوکوده.»³⁸یوحنا بوگوفت:«ای اُستاد، کسی یَ بیده ایم کی به تی نامْ دیوانَ بیرون تَأوَأده ئِه، ولی چون جُزِ اَمی نفرات نوبو اونَ بوگوفتیم کی اَ کارَ نوکونه.» ³⁹عیسی بوگوفت:«اونِ مانع نیبید، چون کسی کی به می نام مُعجزه ایی کونه بر ضد من نییه.⁴⁰چون هر کس کی بر ضدِ اَمَأن نییه، اَمی اَمرَه یه. ⁴¹اگر کسی شمرَه، فقط اَنِ وَسی کی مسیحِ شینیدْ به می نام ایتَه کاسه آب فَأده، یقین بدَأنید خدا اونِ پاداشَ اونَ فَأده.⁴²و هر کس ایتَه جی اَن کوچی زأکأنَ کی مرَه ایمان بأوردهْ جی راه بدرَ کونه و باعث بیبه خو ایمانَ جی دس بده، اونِ رِه بهتره بو کی سنگِ آسیابی اونِ گردنَ دوَسته بِد و اونَ دریا میَأن تَأوأدَه بِد. ⁴³پس اگر تی دس تی گومراهی یَ باعث بِه، اونَ وَأوین، چون ترِه بهتره کی بی دس حیاتِ جاودانَ داخل بیبی تا اَنکی دو دسِ اَمرَه بیشی جهنم، یعنی آتشی دورون کی خاموشی نَئره. ⁴⁴جایی کی اوشَأنِ کِرم نیمیره و آتشْ خاموشَ نیبه.⁴⁵اگر تی پا ترَه گومراه کونه، اونَ وَأوین، چون ترِه بهتره کی لنگ حیاتِ جاودانی یَ داخل بیبی تا اَنکی دو تا پا اَمرَه بیشی جهنم. ⁴⁶جایی کی اوشَأنِ کِرم نیمیره و آتشْ خاموشَ نیبه.⁴⁷و اگر تی چوم ترَه مُنحرفَ کونه، اونَ بیرون بأور و فیشَأن، چون بهتره کی ایتَه چومِ اَمرَه خدا ملکوتَ وارد بیبی، تا اَنکی دو تَه چوم بدَأری، و جهنمِ دورون تَأوَأده بیبی. ⁴⁸جایی کی اوشَأنِ کِرم نیمیره و آتشْ خاموشَ نیبه.⁴⁹چون همه آتشِ اَمرَه نمکی بهد، هوطو کی ایتَه قربانی نمکِ اَمرَه پاک بِهِه. ⁵⁰نمک خوبه، ولی اگر خو خاصیتَ جی دس بده، دِ ارزشی نَئره و هیچی رِه بدرد نوخوره. پس شومَأنم شیمی خاصیتَ جی دس ندید و همدیگرِ اَمرَه صلح و صفا میَأن زندگی بوکونید.

Chapter 10

¹عیسی کفرناحومِ جَه راه دکفت و رودِ اُردنِ اوطرفِ جَه بأمو یهودیه. بازم مردم اونِ دور جمعَ بوستد و اونم طبق خو عادت شروع بوکود اوشأنَ تعلیم دَئَن. ²اون میَأنِ جَه چن تَه فریسی پیش بأمود و امتحان کودأنِ وَسی اونِ جَه سوال وَأورسد:«آیا مرد تَأنه خو زَنَ طلاق بده؟» ³عیسی در جواب اوشَأنِ جَه وَأورسی:«موسی دربارۀ طلاق شمرَه چی بوگوفت؟» ⁴اوشَأن جواب بدَأد:«موسی بوگوفت کی مردْ خو زنَ طلاقنامه فأده و اونِ جَه سیوایَ بِه.»⁵عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«شیمی سنگ دیلی وَسی بو کی موسی اَ حُکمَ فَأده، ⁶وگرنه خدا جی هون اولِ خلقتْ انسانَ مرد و زن خلق بوکود.⁷و هَنه وَسیه کی مردْ خو پئر و مارَ ترکَ کونه، و خو زنِ اَمرَه پیوند خوره. ⁸و اَ دو نفر ایتَه تن بِهد، یعنی دِ دو نفر نییدْ بلکی ایتَه ید. ⁹پس اونچی کی خدا به هم پیوند بزَه دَأره یَ انسان نوَأستی سیوایَ کونه.»¹⁰بعداً وختی عیسی خانه دورون تنها بو، شاگردان ایبارِ دیگر اَ موضوعَ عیسی جَه وَأورسد. ¹¹عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«هر کس خو زنَ طلاق بده و دیگری اَمرَه ازدواج بوکونه، نسبتِ به خو زنْ زِنا بوکوده. ¹²و هَطو هر زنی خو مردِ جَه سیوایَ بِه و مردِ دیگری اَمرَه ازدواج بوکونه، اونم زِنا بوکوده.»¹³مردم خوشَأنِ کوچی زأکأنَ اونِ ورجَه بأوردد تا زأکأنِ رو دس بنه، ولی شاگردان مردمِ جولویَ بیگیفتد و اوشَأنَ سرزنش بوکودد. ¹⁴وختی عیسی شاگردانِ رفتارَ بیده ناراحتَ بوست و اوشَأنَ بوگوفت:«وَألید کوچی زأکأن می ورجَه بَأید و اوشَأنِ مانع نیبید، چون خدا ملکوت اَجور کسانِ شینه.¹⁵یقین بدَأنید هر کی خدا ملکوتَ کوچی زأکأنِ مَأنستَأن قبول نوکونه، هیچموقع اونَ بودورون نیشه.» ¹⁶اونموقع زأکأنَ کشَه گیفت و خو دسَ اوشَأنِ رو بنَه و اوشَأنَ برکت بدَه.¹⁷وختی عیسی راه دکفت کی بیشه، اینفر بودو بودو بأمو اونِ ورجَه و وَأورسه:«ای استادِ خوب، چی بوکونم تا حیاتِ جاودانی وارث بوبوم؟» ¹⁸عیسی اونَ بوگوفت:«چره مرَه خوب دَخأنی؟ هیچکس جُز خدا خوب نییه. ¹⁹اَحکامَ دَأنی، زِنا نوکون، قتل نوکون، دوزدی نوکون، شهادت دوروغ ندن، کلک نزن، تی پئر ¬و¬ مارَ احترام بنن.»²⁰اون مرد جواب بدَه:«ای اُستاد، همۀ اَ کارانَ جی کوچیکی رعایت بوکوده دَأرم.» ²¹عیسی مُحبتِ اَمرَه اونَ فَأندرست و بوگوفت:«هنوز ایتَه چی کم دَأری، بوشونْ و اونچی کی دَأری یَ بوفروش و فَأدن فقیر فُقرایَ، کی عالمِ بوجُرِ جَه گنجی بدس اَوری، بازن بیا و مرَه پیروی بوکون.» ²²اَ حرفِ جَه اون مردِ قیافه درهم بوبُست و ناراحتی اَمرَه جی اویَ بوشو، چون ثروتِ زیادی دَأشته.²³عیسی خو دور و ورَ فَأندرست و خو شاگردانَ بوگوفت:«چقدر سخته کی ثروتمندان خدا ملکوتَ وارد بوبود.» ²⁴شاگردان اونِ حرفانِ جَه تعجب بوکودد، ولی عیسی اوشَأنَ بفرماست:«ای زأکأن، کسانی کی مالِ دونیایَ دیل دوَسته دَأرد رِه چقدر سخته کی خدا ملکوتَ بودورون بوشود. ²⁵شُتر سوزنِ سوراخِ جَه راحت تر ردَ بِه تا ایتَه ثروتمند بتَأنه خدا ملکوتَ بودورون بیشه.»²⁶اوشَأن ویشتر تعجب بوکودد و همدیگرِ جَه وَأورسه ئِد:«پس کی تَأنه نجات پیدا کونه؟» ²⁷عیسی اوشَأنَ فأندرست و بوگوفت:«انسانِ ورجَه مَحاله، ولی خدا رِه نه، چون خدا رِه هیچ کاری محال نییه» ²⁸پطرس عیسی یَ جواب بدَه و بوگوفت:«من و باقی شاگردان هر چی کی دَأشتیمَ ولَ کودیم و تی پِیرو بوبُستیم.»²⁹عیسی جواب بدَه:«یقین بدَأنید کی هر کس می وَسی و انجیلِ وَسی، خو خانه یَ، و یا برأر خأخورانَ، و یا پئر و مارَ، و یا خو زنَ، یا خو اولادَ، یا خو زمینَ ترکَ کونه، ³⁰اَ دونیا میَأن صد برابر ویشتر، خانه و برأر و خأخور و مار و زأی و زمین بدس اَوره، البته رنج و زحمت هم اونِ رأفأ ایسَه، و آخرتِ رِه حیاتِ جاودانی اونِ نصیب بِهه. ³¹ولی خیلیان کی هَسَه پیله کس به نظر اَید، اون زمان کوچی تریند، و خیلیان کی هَسَه کوچیک حساب بود، اونزمان پیله کس بهد.»³²عیسی و اونِ شاگردان راه دکفد بوشود اورشلیم، و عیسی اوشَأنِ پیشاپیش حرکت کوده. ایمرتبه شاگردانَ کی عیسی دونبال شوئون دوبود ترس بیگیفت. عیسی هم اون دوازدَه شاگردَ بوبورد ایتَه کنار و شروع بوکود دربارۀ اونچی کی وَأستی اونِ رِه اتفاق دکفه گب زَئَن. ³³عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«اَمَأن هَسَه شیم اورشلیم، و انسانِ پسرَ فَأدد کاهنانِ اَعظمْ و یهودِ مُلایانِ دس، اوشَأنم اونَ مرگَ محکوم کوند و ایسپارد غریبه یانِ دس، ³⁴اوشَأنْ اونَ مسخره کوند، اونَ شلاق زند و اونِ صورت تُف فوکوند و اونَ کوشد، ولی روزِ سوم رِه دوباره زنده بِهه.»³⁵اونموقع یعقوب و یوحنا پیش بأمود و بوگوفتد:«ای اُستاد، اِمکان دَأره اونچی کی تی جَه خَأئیمَ اَمرِه انجام بدی؟» ³⁶عیسی وَأورسه:«چی خَأئید شمرِه بوکونم؟» ³⁷اوشَأن جواب بدَأد:«اَمَأن خَأئیم تا تی سلطنتِ موقع، ایتَه از اَمَأن تی راست طرفْ و اوی تَه تی چپِ طرف بینیشینه.»³⁸عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«شومَأن نَأنید چی خَأئید، آیا تَأنید اون پیاله ایی کی من خورمِ جَه شومَأنم بوخورید و اون تعمیدی کی من گیرمِ جَه شومَأنم بیگیرید؟» ³⁹اوشَأن جواب بدَأد:«تَأنیم» عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«پیاله ای جَه کی من خورم شومَأنم خورید و تعمیدی کی من گیرم شومَأنم گیرید، ⁴⁰ولی نیشتَأن می راست و می چپِ طرف می اختیار نِنَه، فقط کسانی تَأند اویَ بینیشیند کی پیشترانِ رِه تعیین بوبُستد».⁴¹وختی باقی شاگردان بفهمستد کی یعقوب و یوحنا چی درخواستی دَأشتد اوشَأنِ جَه ناراحتَ بوستد. ⁴²پس عیسی همه تَه یَ دخَأد و بوگوفت:«دَأنید کی اَ دونیا پادشاهان و پیله کسانْ مردمِ رو فرمانروایی و ریاست کوند.⁴³ولی شیمی میَأن نوَأستی اَطو بیبه، بلکی برعکس، هر کی خَأیه شیمی میَأن پیلَه بِه، وَأستی دیگرانَ خدمت بوکونه. ⁴⁴هر کی خَأیه اول بیبه وَأستی همه تَه غُلام بیبه. ⁴⁵چون انسانِ پسر نَأمو دَأره تا خدمت بیبه، بلکی بأمو تا دیگرانَ خدمت بوکونه و خو جانَ دیگرانِ وَسی بنه.»⁴⁶بعدْ اوشَأنْ فأرسد شهرِ اَریحایَ. وختی عیسی خو شاگردانْ و جمعیتِ زیادی از مردمِ اَمرَه شهرَ بیرون شوئون دوبو، ایتَه گدایِ کورْ کی «بارتیمائوس» نام دَأشته و «تیمائوسِ» پسر بو راه کنار نیشته بو و گدایی کوده. ⁴⁷وختی بیشتَأوست کی عیسایِ ناصریه، شروع بوکود فریاد کودَأن و بوگوفت:«ای عیسی، داوودِ پسر، مرَه رَحم بوکون.» ⁴⁸ولی خیلی از مردم اونَ تَشر بوشد کی ساکت بوبون، ولی اون خو صدایَ بلندترَ کوده و فریاد زَئه:«ای داودِ پسرْ مرَه رَحم بوکون!»⁴⁹عیسی بِئسَه و بفرماست:«اونَ بوگوئید بأیِه اَیَ» مردم اون کورَ دخَأدد و بوگوفتد:«تی خیال جمع، ویریز ترَه دخَأنه.» ⁵⁰بارتیمائوس درجا خو کُهنه ردایَ فیشَأد و خو جا سرِ جَه بپرست و بوشو عیسی ورجَه.⁵¹عیسی وَأورسه:«چی خَأیی ترِه انجام بدم؟» اون کور اونَ بوگوفت:«ای اُستاد، خَأیم ایبار دیگر بیدینم.» ⁵²عیسی اونَ بوگوفت:«بوشون کی تی ایمان تَره شفا بدَه.» اون کورْ فوری بتَأنست بیدینه و عیسی دونبال راه دکفت.

Chapter 11

¹وختی فأرسد بِیت فأجی و بِیت عَنیا کی اورشلیمِ نزدیکی و کوهِ زیتونِ دامنه ورجَه نَهَه بود، عیسی دو تَه جی خو شاگردانَ اوسَه کود ²و اوشَأنَ بوگوفت:«بیشید اون دهکده ایی کی شیمی روبرو نَهه، و وختی اونَ بودورون بوشوئید، اویَ ایتَه کُره اُلاغ دینید کی اونَ دوَسته دَأرد و تا هَسَه کسی اونِ رو سوارَ نوبوسته. اونَ بازَ کونید و بأورید. ³اگر کسی شیمی جَه وَأورسه؛ چره اونَ بازَه کونید؟ بوگوئید؛ خداوند اونَ لازم دَأره و خیلی زود اونَ وَأگردَأنه.»⁴اون دو نفر بوشود و ایتَه کوچه دورون ایتَه اُلاغَ بیدد کی ایتَه خانه درِ جولو دوَسته بوبُسته بو. پس اونَ بازَ کودد. ⁵بعضی از کسانی کی اویَ ایسَه بود اوشَأنَ بوگوفتد:«چی وَسی کُره اُلاغَ بازَه کونید؟» ⁶شاگردان اونچی کی عیسی بوگوفته بویَ بوگوفتد. اوشَأنم وَأهأشتد کی کُره اُلاغَ بوبورد.⁷بعدْ اونَ عیسی ورجَه بأوردد، خوشَأنِ رختَ اونِ رو تَأوَأدد و اونْ سوارَ بوست. ⁸راه میَأنم خیلی از مردم خوشَأنِ لیباسانَ اونِ جولو وَأشَأدد تا عیسی کی کُره اَلاغَ سوار بو اوشَأنِ رو جَه ردَ بِه، بعضیانم درختانِ شاخه یانَ وَأوِئِد و اونِ راه جولو نَئِد. ⁹مردم جی هر طرف اونَ دورَ کوده بود و فریاد کودد:«هوشیعانا، مُبارک بیبه کسی کی به نام خداوند اَیه. ¹⁰مبارک بیبه اَمی پئرْ داودِ پادشاهی کی اَمون دره، ای پادشاهْ خوش بأمویی.»¹¹عیسی فأرسه اورشلیم و بوشو معبد. اویَ همه چیَه خُب فأندرست. ولی چون دیروخت بو اون دوازدَه نفرِ مرَه بوشو بِیت عَنیا. ¹²فردایی صبح وختی اوشَأن بیت عَنیا جَه وَأگردستد، بینِ راه عیسی یَ ویشتا بوبُست.¹³اونموقع ایتَه اَنجیر دار بیده کی برگ دَأشته، پیش بأمو تا چیزی بوخوره. ولی وختی فأرسه اون درختِ ورجَه، جُز برگ چیزی پیدا نوکود. چون هنوز انجیرِ فصلْ فأنرسه بو. ¹⁴عیسی درختَ بفرماست:«دِ کسی تی میوه جَه نوخوره» و شاگردان اَنَ بیشتَأوستد.¹⁵وختی فأرسد اورشلیمْ، عیسی بوشو معبدِ دورون، و شروع بوکود کسانی کی اویَ خرید و فروش کودِدَ بیرون تَأوَأدَن، و صَرافانِ بساطْ و کبوترفروشانِ بساطَ وَأگردَأنه. ¹⁶و وَأنَأشت کسی معبدِ صحنِ جَه جنسِ فروشی اَمرَه ردَ بِه.¹⁷اونْ مردمَ تعلیم بدَه و بوگوفت:«آیا خدا کلامِ میَأن بینیویشته نوبوسته کی؛ می خانه، همۀ اُمتانِ رِه خانۀ عبادت بِهه؟ ولی شومَأن اونَ دوزدانِ خانه چَأکوده اید.» ¹⁸وختی کاهنانِ اَعظم، و یهودِ مُلایان اَنَ بیشتَأوستد، به فکر دکفتد کی چوطو اونَ بوکوشد، اوشَأنْ اونِ جَه ترسِه ئد، چون همۀ مردم اونِ تعالیمِ مُشتاق بوبُسته بود. ¹⁹اون روزْ غروب دمِ رِه عیسی و اونِ شاگردان شهرِ جَه بیرون بوشود.²⁰فردایی صبح وختی وَأگردستَأن دوبود اورشلیم، راه میَأن شاگردان بیدد کی اَنجیر دار خوشکَ بوسته. ²¹پطرس به خاطر بأورد و عیسی یَ بوگوفت:«ای اُستاد، اَنجیرداری کی نفرین بوکودی هَسَه خوشکَ بوسته.»²²عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«خدایَ ایمان بدَأرید، ²³یقین بدَأنید اگر کسی اَ کوهَ بوگویه؛ تی جا جَه حرکت بوکون و دکف دریا میَأن، و خو دیلِ میَأن شک نوکونه بلکی ایمان بدَأره اونچی کی گویه انجام بِهه، هر چی کی بوگویه انجام گیره.²⁴پس شمرَه گویم اونچی کی دوعا کونید و خَأئیدْ ایمان بدَأرید کی دریافت کونید و شمرَه عَطا بِهه. ²⁵ولی وختی دوعا کونید اگر کسی جَه کینه دَأرید، اونَ ببخشید تا شیمی پئرْ کی آسمانِ میَأن ایسَه شیمی گوناهانَ ببخشه. ²⁶ولی اگر شومَأن نبخشید، شیمی پئرِ آسمانی هم شیمی گوناهانَ نبخشه»²⁷اوشَأن ایبارِ دیگر بأمود اورشلیم. وختی عیسی معبدِ دورون قدم زَئه، کاهنانِ اَعظم و یهودِ مُلایان بأمود اونِ ورجَه ²⁸و بوگوفتد:«به چه حقی اَ کارانَ کونی؟ کی ترَه اختیار فَأدَه دَأره اَ کارانَ بوکونی؟»²⁹عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«منم شیمی جَه ایتَه چی وَأورسم، اگر می جوابَ بدید منم شمرَه گویم کَ اختیارِ اَمرَه اَ کارانَ کونم. ³⁰یحیی تعمید آسمانِ جَه بو یا انسانِ طرفِ جَه؟ مرَه جواب بدید.»³¹اوشَأن همدیگرِ مرَه مشورت بوکودد و بوگوفتد:«اگر بوگوئیم خدا طرفِ جَه بو، اون گویه پس چره اونَ ایمان نَأوردید؟ ³²اگر بوگوئیم انسانِ طرفِ جَه بو...» ولی اوشَأنْ مردمِ جَه ترسه ئد کی اَن حرفَ بزند چون همۀ مردم یحیی یَ نبی واقعی دَأنستد. ³³پس عیسی یَ جواب بدأد و بوگوفتد:«اَمَأن نَأنیم» عیسی هم اوشَأنَ جواب بدَه:«منم شمرَه نوگویم کی کَ اختیارِ اَمرَه اَ کارانَ کونم.»

Chapter 12

¹عیسی مثالِ اَمرَه اوشَأنِ اَمرَه گب بزَه و بوگوفت:«اینفر ایتَه تاکستان چَأکود، و اونِ دورَ حَصار بوکود، اونِ دورونم حوضی چَأکود کی اَنگورانِ آبَ بیگیره، ایتَه بُرجم اونِ دورون چَأکود. بعدْ اونَ باغبانانَ بیسپُرد و خودش بوشو سفر. ²اَنگورِ فصلْ کی فَأرسه، ایتَه جی خودشِ غُلامانَ اوسَه کود تا خودشِ سهمَ اَنگورِ محصولِ جَه فَأگیره. ³ولی باغبانان اونَ بزَد و خالی دس وَأگردَأند.⁴صاحاب باغْ ایتَه غُلامِ دیگر اوشَأنِ ورجَه اوسَه کود. باغبانان اونم سنگسار بوکودد، اونِ سرَ بیشکیند و بی احترامی اَمرَه اونَ وَأگردَأند. ⁵باز ایتَه غلامِ دیگر اوسَه کود، اوشَأنْ اونَ بوکوشتد. باز غلامانِ دیگری یَ اوسَه کود، کی بعضیانَ بزَدْ بعضیانم بوکوشتد.⁶آخرسر صاحاب باغ فقط اینفرِ دیگر دَأشته، و اونم اونِ عزیزِ پسر بو. پس اونَ اوسَه کود و خودشِ ورجَه بوگوفت:«اوشَأن می پسرِ احترامَ دَأرد.» ⁷ولی وختی باغبانان بیدد کی اونِ پسر اَیه همدیگرَ بوگوفتد؛ "اَنْ وارثه، بأئید اونَ بوکوشیم تا اونِ میراث اَمی شین بیبه."⁸پس اونَ بیگیفتد و بوکوشتد و تاکستانِ جَه بیرون تَأوَأدد. ⁹هَسَه تاکستانِ صاحاب چی کونه؟ اون اَیه باغبانانَ کوشه و تاکستانَ فأده دیگرانِ دس.¹⁰مگر خدا کلامَ نخَأده دَأرید کی بینیویشته؛ "اون سنگی کی معماران ردَ کودد، هون ساختمانِ اصلی سنگ بوبُست. ¹¹خداوندْ اَ کارَ بوکوده و و اَمی نظرِ جَه عجیب به نظر اَیه.» ¹²اونموقع یهودِ رهبرانْ هویَ خَأستد اونَ بیگیرد، چون بفهمستد کی عیسی منظور جی باغبانانِ ظالم اوشَأن بود، ولی چون مردمِ جَه ترسِئِد اونَ ولَ کودد و بوشود.¹³بعداً چن نفر از فریسیان و هیرودیسِ طرفدارانْ اوسَه بوبُستد تا عیسی یَ خوشَأنِ سوالاتِ اَمرَه بدام تَأوَأدد. ¹⁴اوشَأن بأمود و اونَ بوگوفتد:«ای اُستاد، اَمَأن دَأنیم کی تو راستگویی و کسی جَه ترسی نَئری، چون مردمِ ظاهرَ فَأندری بلکی براستی خدا راهَ تعلیم دیهی، هَسَه بفرما رومِ اِمپراطورَ مالیات فَأدَن دوروسته یا نه؟ اَمَأن وَأستی اونَ مالیات فأدیم یا فَأندیم؟» ¹⁵عیسی متوجه بوبُست کی اوشَأن کلک زَئَن درد، هَنه وَسی بوگوفت:«چره خَأئید مرَه آزمایش بوکونید. ایتَه سکه مرَه نیشان بدید تا بوگویم.»¹⁶وختی سکه یَ اونَ فأدد وَأورسه:«کی نام و کی صورت سکه رو نَهه؟» جواب بدَأد:«قیصرِ نام و اونِ صورت.» ¹⁷عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«اونچی کی قیصرِ شینه، قیصرَ فأدید و اونچی کی خدا شینه، خدایَ.» اوشَأنْ اَ جوابِ جَه تعجب بوکودد.¹⁸بعد ایتَه گروه از فِرقۀ صَدوقیان بأمود اونِ ورجَه، صَدوقیان قیامتَ قبول نَأشتد، اوشَأن عیسی جَه وَأورسد: ¹⁹«ای اُستاد، موسی اَمرِه بینیویشت کی هر وخت کسی برأر بیمیره، و اونِ زن بی اولاد بیبه، اون وَأستی خو برأرزنَ بیگیره تا خو برأرِ رِه نسلی بوجود بأوره.²⁰هفتَ برأر بود کی؛ اولی زن بیگیفت و اولادی خو جَه بجا ننَه و بمرد. ²¹بعد دومی اون زنَ بیگیفت، اونم بی اولاد بمرد و هَطو سومی. ²²و تا هفتمی، هر هفت نفر اونِ اَمرَه ازدواج بوکودد و اولادی باقی ننَأد. آخرسر اون زنم بمرد. ²³روزِ رستاخیزِ رِه وختی اوشَأن دوباره زندَه بود، اون زنْ، کَ ی تَه زن بِهه؟ چون هر هفت نفر اونِ اَمرَه ازدواج بوکوده دَأرد.»²⁴عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«آیا شیمی گومراهی اَنِ وَسی نییه کی نه کیتاب مقدسِ جَه خبر دَأرید نه خدا قدرتِ جَه؟ ²⁵وختی انسانْ عالمِ مُرده یانِ جَه قیام کونه، نه زن گیره نه مردِ رِه بِه، بلکی آسمانِ فرشته یانِ مَأنستَأن بِهه.²⁶ولی دربارۀ روزِ قیامت و مُرده یانِ زندَه بوستَأن، مگر موسی کیتابِ میَأن، بوتۀ سوزانِ داستانَ نخَأده دَأرید کی خدا چوطو اونِ اَمرَه گب زنه؟ خدا فرمایه؛ "منمْ ابراهیمِ خدا و اِسحاقِ خدا و یعقوبِ خدا." ²⁷اون مُرده یانِ خدا نییه، بلکی زنده یانِ خدایه. هَسَه بیده اید چقدر اشتباه کودَأن دَأرید.»²⁸ایتَه جی یهودِ مُلایان کی اَشَأنِ بحثَ بیشتَأوست و بیده کی عیسی چوطو اوشَأنَ جواب بدَه، پیش بأمو و وَأورسه:«شریعتِ کَ ی تَه حُکم مُهمتره؟» ²⁹عیسی اونَ جواب بدَه:«مُهمترین حُکم اَنه؛ ای اسرائیل بیشتَأو، اَمی خداوند خدا، خداوندِ یکتایه. ³⁰و وَأستی تمامی دیل و جان و فکر و، تمامی قُوّتِ اَمرَه اونَ دوس بدَأری. ³¹دومین حُکمِ مُهم اَنه؛ تی همساده یَ خودتِ مَأنستَأن مُحبت بوکون. پیله تر جی اَن دو تَه حُکم، حُکمی وجود نَئره.»³²اون شخص عیسی یَ بوگوفت:«ای اُستاد، دوروسته، حقیقتَ بوگوفتی و خدا ایتَه یه و جُز اون خدایی وجود نَئره، ³³و خدایَ تمامی دیل و جان و فکر و تمامی قُوّتِ اَمرَه دوس دَأشتن، و تی همساده یَ خودتِ مَأنستَأن محبت کودَأن، همۀ هدایایِ سوختنی جَه و قربانی کودَأنِ جَه بوجُرتره.» ³⁴وختی عیسی بیده کی اونِ جواب عاقلانه یه اونَ بوگوفت:«خدا ملکوتِ جَه دور نیئی.» دِ بعدِ اون کسی جرأت نوکوده عیسی جَه سوالی وَأورسه.³⁵ایتَه روز کی عیسی معبدِ دورون تعلیم دَئه اَطو بوگوفت:«چره یهودِ مُلایان گویده کی مسیح داودِ پسره؟ ³⁶در حالی کی داود خودشْ الهامِ روح القدسِ اَمرَه گویه؛ "خداوند می خداوندَ بوگوفت؛ می راستِ طرف بینیشین تا تی دوشمنانَ تی پا جیر تَأوَأدم." ³⁷پس وختی خودِ داود اونَ خداوند دخَأنه، اون چوطو تَأنه داودِ پسر بیبه؟» مردمم اونِ حرفانَ، خوشحالی اَمرَه گوش کودد.³⁸عیسی باز خو تعلیمِ میَأن مردمَ بوگوفت:«مُلایانِ جَه، کی دوس دَأرد درازه قَبا دوکوندُ راه بوشود و مردمْ اوشَأنَ بازارانِ میَأن سلام و تعظیم بوکوند دوری بوکونید، ³⁹اوشَأنْ دوس دَأرد عبادتگاهانْ و مِهمانیانِ میَأن سرجاکش بینیشیند، ⁴⁰و هون موقع بیوه زنأکانِ حقَ خورد ولی خودنمایی وَسی خوشَأنِ نمازَ طول دهد. اَشَأنِ جزا سخت تره.»⁴¹و بعدْ عیسی معبدِ دورونْ، صندوقِ بیت-المالِ روبرو نیشته بو و فأندرسته کی مردم چوطو پول تَأوَأددْ صندوقِ دورون. بعضی از ثروتمندان پولِ زیادی تَأوَأدَئِد. ⁴²اونموقع ایتَه بیوه زنِ فقیر بأمو، دو تَه سکۀ مِسیه کم اَرزش تَأوَأده صندوقِ دورون.⁴³عیسی خو شاگردانَ خودشِ ورجَه دخَأد و بوگوفت:«شمرَه گویم یقین بدَأنید اَن بیوه زنِ فقیر جی همۀ اوشَأنی کی صندوقِ دورون پول تَأوَأدد ویشتر فَأدَه. ⁴⁴چون اوشَأن، اونچی کی زیاد دَأشتدَ فأدد، ولی اَن زنْ با اَنکی خودش نیاز دَأشته، هر چی کی دَأشته، یعنی همۀ خو روزی یَ فَأده.»

Chapter 13

¹وختی عیسی معبدِ جَه بیرون شوئِه ایتَه از اونِ شاگردان اونَ بوگوفت:«ای اُستاد بیدین، چی سنگایی، عجب ساختمانی!» ²عیسی اونَ بوگوفت:«اَ پیلدانه ساختمانَ دینی؟ بدَأن کی حتی ایتَه سنگْ سنگِ رو باقی نمَأنه و همه زیر و رو بِهه.»³وختی عیسی بوشو کوهِ زیتونِ رو و معبدِ روبرو نیشته بو، پطرس و یعقوب و یوحنا و آندریاس خلوتی اونِ جَه وَأورسد: ⁴«اَمرَه بوگو کِی اَ اِتفاقان دکفه؟ آیا علامتی دَأره کی اَمَأن بدَأنیم نزدیکَ بوستَأن دره؟»⁵عیسی اوشَأنَ جواب بدَه و بوگوفت:«مراقب بیبید کسی شمرَه گومراه نوکونه. ⁶چون خیلیان به می نام اَید و گوید؛ "من مسیحم" و خیلیانَ گومراه کوند.⁷دربارۀ جنگهایی کی دور و نزدیک اتفاق دکفه ایشتَأوید، ولی هراسان نیبید، اَ چیزان وَأستی اتفاق دکفه ولی هنوز آخرِ کار فأنرسه دَأره. ⁸ملتی ملتِ دیگرِ اَمرَه، و مملکتی مملکتِ دیگرِ اَمرَه جنگ کونه و خیلی جاهان زلزله اَیه و قحطی و شورش بِهه، و اَشَأنْ ایتَه دردِ شروعِ علامتد، دردی دردِ زایمانِ مَأنستَأن.⁹ولی خودتانِ مراقب بیبیدْ، چون شمرَه بورد دادگاه و کنیسه یانِ دورون شلاق زند. می وَسی شمرَه بورد حاکمان و پادشاهانِ ورجَه، ولی اَنْ فرصتی ایسه تا اوشَأنِ جولو شهادت بدید. ¹⁰اول وَأستی انجیلْ همۀ اُمتانِ رِه موعظه بیبه، بعدْ دونیا به آخر فأرسه.¹¹ولی وختی شمرَه بورد دادگاه، نگران نیبید کی چی وَأستی بوگوئید، بلکی اونچی شمرَه در اون لحظه عَطا بِهه هونَ بوگوئید، چون گوینده شومَأن نیئید بلکی روح القدسه. ¹²برأر برأرَ، و پئر زأیَ تسلیم کونه تا بیمیره، زَأکأن بر علیه خوشأنِ پئر و مار ویریزد و اوشَأنَ کوشد. ¹³همۀ مردمْ می نامِ وَسی شمرَه دوشمن دَأند. ولی هر کی تا به آخر صبر بوکونه، هون نجات پیدا کونه.¹⁴وختی بیده اید اون مکروهِ ویرانی کی دانیالِ نبی بوگوفته بو، جایی کی نوَأستی برپا بیبه برپایه، "اونی کی خواندَأن دره دقت بوکونه منظور چیسه"، اونموقع اوشَأنی کی یهودیه میَأن ایسَأد فرار بوکوند کوه هانِ طرف. ¹⁵و هر کی خانه بامِ سر ایسَه بیجیر نَأیه تا خانه جَه چیزی اوسَأنه. ¹⁶و اگر مزرعه میَأن ایسَه، وَأنگرده تا خو رختَ اوسَأنه.¹⁷بیچاره زنَأکأنی کی اونموقع حامله ید، یا شیرخواره زأی دَأرد. ¹⁸فقط دوعا بوکونید اَ چیزانْ زمستانِ رِه پیش نَأیه. ¹⁹چون اون اَیامِ رِه، چنان مُصیبتی پیش بأیه کی از هون اول کی خدا دونیایَ خلق بوکوده تا هَسَه اونِ مَأنستَأن پیش نَأمو دَأره، و هیچموقع هم پیش نَأیه. ²⁰اگر خدا اون روزانَ کوتاه نوکوده بو، حتی ایتَه انسانم نجات پیدا نوکوده، ولی خدا خو انتخاب بوبُسته یانِ وَسی، اون اَیامَ کوتاه بوکوده.²¹پس هروخت کسی شمرَه بوگویه؛ "فأندر، مسیح اَیَ یا اویَ ایسَه" باور نوکونید. ²²چون مسیحان و پیغمبرایِ دروغین ظهور کوند، و جوری مُعجزه کوند و مردمَ مُنحرف کوند، کی اگر ممکن بوبُسته بِه، حتی خدا انتخاب بوبُسته یانم گومراه کودد. ²³پس خودتانِ مراقب بیبید، من شمرَه جی همۀ اَ اُمور خبردارَ کودم.²⁴روزایِ بعدِ اَن مُصیبتان، خورشید تاریکَ بِه و ماه خو نورَ جی دس دِهه. ²⁵ستاره یان جی آسمان کفد و آسمانِ قدرتْ به لرزه دکفه. ²⁶اونموقع همۀ مردم انسانِ پسرَ دیند کی اَبرانِ رو، قدرت و جلالِ عظیمِ میَأنْ اَمون دره. ²⁷اونْ خو فرشته یانَ اوسَه کونه تا اونِ انتخاب بوبُسته یانَ جی دونیا چهارطرف، یعنی جی زمین و آسمان جمعَ کونه.²⁸هَسَه اَ درسَ انجیر دارِ جَه یاد بیگیرد، وختی اونِ شاخه یان سبز و شاداب بهد و برگ اَورد، دَأنیدی کی تابستان نزدیکه. ²⁹شومَأنم وختی اون چی کی بوگوفتمَ بیده اید، بدَأنید کی نزدیکه، بلکی حتی درِ سر ایسَه.³⁰شمرَه گویم یقین بدَأنید کی اَ نسل مَأنه و همۀ اَ اُمورَ دینه. ³¹آسمان و زمین جی میَأن شِه، ولی می حرفان هیچموقع جی میَأن نیشه. ³²ولی هیچکس اون ساعت و اون روزِ جَه خبر نَئره، نه آسمانِ فرشته یان نه حتی پسرْ، فقط پئر اون ساعتِ جَه خبر دَأره.³³پس آماده، و هر لحظه چومبراه بیبید و دوعا بوکونید، چون نَأنید اون زمان کِی فأرسه. ³⁴می وَأگردستَأن مردی وَأگردستَأنَ مَأنه کی بیشه سفر و خو خانه یَ خو خادمانَ بیسپاره تا هر کس خو کارَ انجام بده، و دربانَ بوگویه، "بیدار بوبون و گوش بزنگ بِئس".³⁵پس شومَأنم بیدار بیبید چون نَأنید کی صاحاب خانه کِی وَأگرده، سرشب، نیصفه شب، سحرِ موقع یا صبح. ³⁶نوکونه ناخبره بَأیه و بیدینه شومَأن خوفته اید. ³⁷و اونچی شمرَه گویم همه تَه یَ گویم، "بیدار بیبید".

Chapter 14

¹دو روز بمَأنسته بو به عیدِ فصح کی کاهنانِ اَعظمْ و یهودِ مُلایان فرصتِ دونبال گردستد کی حیله اَمرَه عیسی یَ دستگیر بوکوند و به قتل برسَأند. ²چون گوفتد:«اَیامِ عیدِ رِه نشَه اَ کارَ کودَأنْ چون ممکنه مردم شورش بوکوند.»³وختی عیسی بِیت عَنیا میَأن شمعونِ جُذامی خانه دورون سُفره سر نیشته بو، زنی گلابدانی اَمرَه جی سنگِ مَرمَرْ کی پور جی عَطرِ گرانقیمتِ سُنبلِ خالص بو، بأمو خانه دورون و عطرَ فوکود عیسی سرِ رو. ⁴بعضیان ناراحتَ بوستد و بوگفتد:«چره اَن عَطرْ هَطو هَچین هَدر بوشو؟ ⁵چون تَأنستیم کی اون عَطرَ ویشتر از سیصد سکۀ نُقره بوفروشیم و اونِ پولَ فقرایَ فَأدیم.» و هَنه وَسی اون زنَ سرزنش بوکودد.⁶ولی عیسی بفرماست:«اونَ کار ندَأرید، چره اَ کارِ خوبِ وَسی اونَ سرزنش کونید؟ ⁷فقیران همیشه شیمی دور و وَر ایسَأد و هر وخت بخَأئید تَأنید اوشَأنَ کمک بوکونید. ولی من همیشه شیمی اَمرَه نِئسَم. ⁸اون اونچی کی اونِ دسِ جَه بر اَمویه مِرِه بوکود و اَ کارِ اَمرَه می بدنَ پیش از وختْ دفنِ رِه آمادَه کود. ⁹شمرَه گویم کی یقین بدَأنید هر جایِ عالم کی انجیل اِعلام بیبه، اونچی کی اَ زن مِره انجام بدَه دَأره اونِ یادبودِ وَسی نقل بِهه.»¹⁰بعد از اون یهودایِ اِسخریوطی کی ایتَه جی اون دوازدَه نفر بو، بوشو کاهنانِ اَعظمِ ورجَه تا عیسی یَ اوشَأنَ تسلیم بوکونه. ¹¹اوشَأنْ وختی اَنَ بیشتَأوستد خوشحال بوستد و اونَ قؤل بدَأد کی پولی اونَ فَأدد. یهودا ایتَه فرصتِ مناسبِ دونبال گردسته تا عیسی یَ اوشَأنَ تحویل بده.¹²اولین روزِ عیدِ فطیر کی اونِ میَأن فِصحَ ذِبح کوند، شاگردان اونَ بوگوفتد:«کَ یَ خَأیی فِصحِ شامَ تِرِه آماده کونیم؟» ¹³عیسی دو نفر جی شاگردانَ اوسَه کود اورشلیمْ تا شامَ حاضرَ کوند و اوشَأنَ بوگوفت:«بیشید شهرْ و اینفرَ دینید کی کوزۀ آبی خو دس دَأره، اونِ دونبال بیشید. ¹⁴و هر جایی کی بوشو صاحب خانه یَ بوگوئید؛ اُستاد گویه مهمانِ اُتاق کَ یَ نَهه تا می شاگردانِ اَمرَه فِصَحِ شامَ اویَ بوخورم؟¹⁵اون ایتَه پیلدانه اُتاق کی طبقۀ دوم نَهه و فرش بوبُسته شمرَه نیشان دِهه. اویَ اَمرِه تدارک بیدینید.» ¹⁶شاگردان بوشود شهرْ و همه چیَه هوطویی کی اون بفرماسته بو بیدد، و فِصحِ شامَ حاضرَ کودد.¹⁷وختی شب بوبُست، عیسی اون دوازدَه نفرِ مرَه بأمو. ¹⁸وختی سُفره دور بینیشتد، عیسی بوگوفت:«یقین بدَأنید ایتَه جی شومَأن کی می اَمرَه غذا خوره مرَه تسلیم کونه. ¹⁹اوشَأن ناراحتَ بوستد و ایتَه ایتَه اونِ جَه وَأورسه ئِد:«منم؟»²⁰عیسی جواب بدَه:«ایتَه جی شومَأن دوازدَه نفره کی هسَه خو نانَ می اَمرَه زنه کاسه دورون. ²¹من وَأستی بیمیرم هوطو کی پیغمبران پیشگویی بوکوده بود. ولی وای بحال اونی کی مرَه مرگَ تسلیم کونه. اونِ رِه بهتر بو کی اَصلاً بودونیا نَأمو بو.»²²وختی شام خوردد، عیسی نانَ بدس بیگیفت، اونَ برکت بدَه و پارَه کود، و بعد فأدَه اوشَأنَ و بوگوفت:«بیگیرید و بوخورید، اَن می بدنه.» ²³و پیاله ایی بدس بیگیفت و خدایَ شُکر بوکود و اوشَأنَ فَأدَه، و همه اون پیاله جَه بوخوردد. ²⁴و اوشَأنَ بوگوفت:«اَن می خونه عَهدِ جدیدِ رِه، و خیلیانِ وَسی فوکوده بِه. ²⁵شمرَه گویم یقین بدَأنید دِ محصولِ اَنگورِ جَه نوخورم تا روزی کی اونَ خدا ملکوتِ دورون تازه بوخورم.»²⁶و بعدِ اَنکی سرودی بخأدد کوهِ زیتونِ طرف راه دکفتد. ²⁷راه میَأنْ عیسی شاگردانَ بوگوفت:«هَ ایمشب همۀ شومَأن مرَه تنها نیئید و شید، چون بینیویشته بوبُسته؛ چوپانَ زنم و گوسفندان پراکندَه بود.²⁸ولی بعدِ اَنکی زنده بوستم، شؤم جلیل و شمرَه اویَ دینم.» ²⁹پطرس عیسی یَ بوگوفت:«حتی اگر همه ترَه تنها بند من اَ کارَ نوکونم.»³⁰عیسی اونَ بوگوفت:«یقین بدَأن کی هَ ایمروز و هَ اِمشب قبل اَنکی خروس دو مرتبه بخَأنه، تو سه بار مرَه اِنکار کونی و گویی کی مرَه نشنَأسی.» ³¹ولی پطرس تأکیدِ اَمرَه جواب بدَه:«حتی اگر لازم بیبه کی تی اَمرَه بیمیرمْ هیچموقع ترَه اِنکار نوکونم.» باقی شاگردانم هَ حرفَ بزد.³²وختی محلی به نامِ جِتسیمانی یَ فأرسد، عیسی خو شاگردانَ بوگوفت:«هَ یَ بینیشینید تا من بوشوم دوعا بوکونم» ³³و بعدْ پطرس و یعقوب و یوحنایَ خو اَمره بوبورد. عیسی کی خیلی مُضطرب و دیل تنگ بوبُسته بو ³⁴اوشَأنَ بوگوفت:«غم و ناراحتیِ زیادِ جَه نزدیکه بیمیرم. شومَأن هَ یَ بِئسید و می اَمرَه بیدار بیبید.»³⁵عیسی ایبچه اویَ جَه دورَ بوست و دوعا بوکود تا اگر اِمکان دَأره اون ساعتِ پور جی درد و رنج اونِ نصیب نیبه. ³⁶اون دوعا بوکود و بوگوفت:«ای پئر، همه چیز تِرِه ممکنه، اَن پیاله یَ می جَه دورَ کون، ولی نه به می خواست، بلکی به تی اِراده.»³⁷عیسی وَأگردست و بیده کی اوشَأن خوفتد. پس پطرسَ بوگوفت:«ای شمعون خوفته ایی؟ آیا نتَأنستی ایتَه ساعت می اَمرَه بیدار بِئسی؟ ³⁸بیدار بیبید و دوعا بوکونید تا آزمایشِ میَأن دنکفید. روح مایله ولی جسم ناتوان.» ³⁹عیسی ایبار دیگر بوشو و بازم هون دعایَ بوکود،⁴⁰وختی وَأگردست بیده بازم اوشَأن خوفتد، اوشَأنْ گیجِ خواب بود و نَأنستِد چی جوابی بدد. ⁴¹وختی سومین بارِ رِه وَأگردست اوشَأنَ بوگوفت:«آیا بازم خوفته اید و استراحت کونید؟ دِ وَسته، ساعت مُقرر فَأرسه دَأره، هَسَه انسانِ پسرْ گوناهکارانِ دسْ تسلیم بِهه. ⁴²ویریزید وَأستی بیشیم. اونی کی مرَه تسلیم کونه هَسَه فأرسه.»⁴³عیسی حرف هنوز تومامَ نوبوسته بو کی یهودا، ایتَه جی اون دوازدَه شاگرد، گروهِ زیادی اَمرَه کی همه تَه شمشیر و چوماق دَأشتد بأمو، اون گروهْ کاهنانِ اَعظم و یهودِ مُلایانِ طرفِ جَه مأمور بوبُسته بود. ⁴⁴یهودا اوشَأنَ بوگوفته بو:«هر کیَه من مأچی بدَم، بدَأنید هونه، هونَ وَأستی بیگیرد و مراقبتِ کاملِ اَمرَه بوبورید.» ⁴⁵پس هَطو کی یهودا فأرسه اویَ، فوری بوشو عیسی ورجَه و بوگوفت:«ای اُستاد» و اونَ مأچی بدَه. ⁴⁶اوشَأنم فووَستد عیسی سرْ و اونَ بیگیفتد.⁴⁷هَ موقع ایتَه جی حاضرین خو شمشیرَ بیرون بأورد و کاهنِ اعظمِ غلامَ شمشیرِ اَمرَه بزَه و اونِ گوشَ وَأوِه. ⁴⁸عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«مگر من دوزد و یاغی ام کی اَطو شمشیر و چوبِ اَمرَه بأمو اید مرَه بیگیرد؟ ⁴⁹من هر روز معبدِ دورون شیمی ورجَه تعلیم دَئم و مرَه نیگیفتید، ولی لازمه همۀ اَشَأن اِتفاق دکفه تا خدا کلامِ پیشگویی انجام بیگیره.» ⁵⁰اَ گیر و دارِ میَأنْ همۀ اونِ شاگردان اونَ تنها بنَأد و فرار بوکودد.⁵¹ایتَه جوانْ کی فقط ایتَه پارچۀ کتانی خو دور بیگیفته بو اوشَأنِ دونبال بوشو. اوشَأن سعی بوکودد اونَم بیگیرد، ⁵²ولی اون جوان اونچی کی خو دور بیگیفته بویَ ولَ کود و هوطو لُخت اوشَأنِ دسِ جَه فرار بوکود.⁵³پس عیسی یَ بوبوردد کاهنِ اعظمِ خانه، و سریع همۀ کاهنانِ اَعظم و یهودِ مُلایان و قؤمِ شِیخَأن اویَ جمعَ بوستد. ⁵⁴پطرس دورادور اونِ دونبال بأمو و بوشو کاهنِ اَعظمِ خانه حیاطِ دورون. و خدمتکارانِ ورجَه بینیشت و آتشِ کنار خورَه گرمَ کود.⁵⁵کاهنانِ اَعظم و شورایِ یهودِ اعضاء سعی کودد ایتَه مدرک بر علیه عیسی پیدا کوند تا اونَ بوکوشد، ولی هیچی پیدا نوکودِدْ. ⁵⁶چن نفر هم شهادتِ دوروغ بدَأدْ ولی اوشَأنِ حرفان همدیگرِ اَمرَه ایتَه نوبو.⁵⁷چن نفر هم ویریشتد و شهادتِ دوروغ بدَأد و بوگوفتد: ⁵⁸«اَمَأن بیشتَأوستیم کی گوفته؛ من اَ معبدَ کی انسانِ دسِ اَمرَه چَأکوده بوبُسته خرابَ کونم و سه روزِ میَأن ایتَه معبدِ دیگر چَأکونمْ کی انسانِ دسِ اَمرَه چَأکوده نوبوسته بِه.» ⁵⁹ولی اوشَأنِ شهادتم همدیگرِ اَمرَه ایتَه نوبو.⁶⁰بعدْ کاهنِ اَعظم ویریشت و شورا حضورِ جَه عیسی جَه وَأورسه:«جواب ندی؟ اَشَأن چی ید کی دربارۀ تو شهادت دهد؟» ⁶¹ولی عیسی ساکت بِئسَه و هیچ جوابی ندَه. بازم کاهنِ اَعظم اونِ جَه سوال وَأورسه:«آیا تو مسیحْ، خدایِ متبارکِ پسری؟» ⁶²عیسی بوگوفت:«من ایسمْ، و تو ایتَه روز انسانِ پسرَ دینی کی خدایِ قادرِ راستِ طرف نیشته و اَبرایِ آسمانِ رو اَیه.»⁶³در اَنموقع، کاهنِ اَعظم خو لباسَ چاک بزَه و بوگوفت:«دِ چره شاهد خَأئید؟ ⁶⁴خودتان اونِ کُفرَ بیشتَأوستید، چی مَصلحت دَأنید؟» پس همۀ شورا حُکم بوکودد کی اون وَأستی اِعدام بیبه. ⁶⁵بعضیان اونِ رو تُف فوکودد و اونِ چومَأنَ دوَستد و موشتِ اَمرَه اونَ زئِد و گوفتد:«اگر پیغمبری بوگو، کیی ترَه بزَه.» خدمتکاران هم اونَ زَئِد.⁶⁶پطرس هنوز حیاطِ میَأن ایسَه بو کی ایتَه جی کاهنِ اَعظمِ کنیزان بأمو ⁶⁷و وختی پطرسَ بیده کی خورَه گرمَ کونه، اونَ فأندرست و بوگوفت:«تو هم عیسایِ ناصری اَمرَه ایسَه بی!» ⁶⁸پطرس اِنکار بوکود و بوگوفت:«نَأنم و نفهمم چی گویی.» و بوشو دالانِ میَأن، هون موقع خروس بخأد.⁶⁹اون کنیز دوباره پطرسَ بیده و دیگرانَ بوگوفت:«اَنم ایتَه جی اوشَأنه» ⁷⁰بازم پطرس اِنکار بوکود. کمی بعدْ دیگران کی آتشِ دور ایسَه بود پطرسَ بوگوفتد:«تونم ایتَه از عیسی شاگردانی، چون تی لَهجه جلیلیه.»⁷¹ولی پطرس لعنت بوکود و خو جانَ قسم بوخورد و بوگوفت:«من اَ شخصَ کی شومَأن دربارۀ اون گب زنید نشنَأسم.» ⁷²دوروست هون موقع خروس دومین بارِ رِه بخَأد. پطرس یاد بأورد کی عیسی اونَ بوگوفته بو:«پیش از اَنکی خروس دو بار بخَأنه تو سه بار مرَه اِنکار کونی و گویی کی مرَه نشنَأسی.» پطرسْ وختی اَ حرفَ یاد بأوردْ گریه بوکود.

Chapter 15

¹صبحِ زود، کاهنانِ اَعظم، مشایخ و یهودِ مُلایان و همۀ شورایِ اَعضا جلسه تشکیل بدَأد و عیسی یَ دس بسته بوبوردد پیلاطُسَ تحویل بدَأد. ²پیلاطُس عیسی جَه وَأورسه:«آیا تو یهودِ پادشاهی؟» عیسی جواب بدَه:«تو بوگوفتی کی ایسم.» ³کاهنانِ اَعظم، خیلی اِتهامات عیسی یَ بزَد.⁴پیلاطس باز اونِ جَه وَأورسه:«چره جواب ندی؟ بیدین چقدر تِرِه اِتهام زند.» ⁵ولی عیسی چیزی نوگوفت، طوری کی پیلاطُس تعجب بوکود.⁶پیلاطُس عادت دَأشته هر عیدِ فصحِ رِه ایتَه زندانی آزادَ کونه، هر زندانی ایی کی مردم بخَأسته بِد. ⁷اون زمانْ مردی «باراباس» نام کی یاغیانِ دیگرِ مرَه ایتَه آشوبِ دورون آدم بوکوشته بو زندانِ دورون ایسَه بو. ⁸مردم بوشود پیلاطُسِ ورجَه و اونِ جَه خواهش بوکودد کی طبقِ معمولِ هر سال ایتَه زندانی اوشَأنِ رِه آزادَ کونه.⁹پیلاطُس وَأورسه:«آیا خَأئید یهودِ پادشاهَ شمرِه آزادَ کونم؟» ¹⁰¹¹چون پیلاطُس دَأنسته کی کاهنانِ اَعظمْ عیسی مرَه حَسودی کوند و اونِ محبوبیتِ جَه ناراضی ید، و هَنه وَسی عیسی یَ تسلیم بوکوده دَأرد.¹²پیلاطُس ایبارِ دیگر اوشَأنَ بوگوفت:«پس اون مردی مرَه کی اونَ یهودِ پادشاه دخَأنید چی بوکونم؟» ¹³اوشَأن فریاد بزد:«اونَ مَصلوب بوکون.»¹⁴پیلاطُس وَأورسه:«چره؟ چی بدی ایی بوکوده؟» اوشَأن خوشَأنِ صدایَ بلندترَ کودد و ویشتر فریاد بزد:«اونَ مَصلوب بوکون.» ¹⁵پس پیلاطُسم کی خَأسته مردمَ راضی بدَأره، باراباسَ اوشَأنِ رِه آزادَ کودْ و عیسی یَ فأدَه تا شلاق بزند و بوبورد مصلوب بوکوند.¹⁶سربازان عیسی یَ بوبوردد کاخِ فرمانداری مَحوطه دورون و همۀ سربازانَ جمعَ کودد. ¹⁷اوشَأنْ ایتَه سُرخ لیباس اونَ دوکودد و خارِ جَه ایتَه تاج ببافتدْ و بنَأد اونِ سرِ رو. ¹⁸اوشَأنْ اونِ جولو تعظیم کودد و گوفتد:«زنده باد، یهودِ پادشاه.»¹⁹و چوبِ اَمرَه زده اونِ سرِ رو و اونِ صورتِ رو تُف فوکودد، و بعدْ مسخره بازی مرَه اونِ جولو تعظیم کودد. ²⁰وختی خوشَأنِ کارِ جَه خستَه بوستد، اونْ سُرخ لیباسَ اونِ تنِ جَه بکدد و خودشِ لیباسانَ اونَ دوکودد و اونَ بوبوردد بیرونْ تا مصلوب بوکوند. ²¹راه میَأن اینفرَ به نامِ شمعونْ کی قیروانِ شین بو و صحرا جَه وَأگردستَأن دوبو بیدد، اونْ اسکندر و روفُسِ پئر بو، سربازانْ اونَ مجبور بوکودد کی عیسی صلیبَ اوسَأنه.²²سربازان عیسی یَ بوبوردد محلی به نامِ «جُلجُتا» کی اونِ معنی بِهِه «جمجمۀ سر». ²³اوشَأنْ اونَ شرابی کی دارویی به نامِ «مُرِ» اَمرَه مخلوط بوبُسته بو فأدَد تا بوخوره کی دردَ احساس نوکونه، ولی اون قبول نوکود. ²⁴اونموقع اونَ صلیبِ رو میخکوب بوکودد و اونِ لیباسأنِ وَسی قُرعه تَأوَأدد تا هر کس چی بوبوره.²⁵حدوداً نُه صبح بو کی اونَ مصلوب بوکودد. ²⁶و تقصیرنامه ایی اونِ صلیبِ رو نصب بوکودد کی اونِ رو بینیویشته بوبُسته بو:«یهودِ پادشاه.» ²⁷هو زمان دو تَه دوزدَ اونِ دو طرفِ جَه مصلوب بوکودد، ایتَه راستِ طرفْ ایتَه چپِ طرف. ²⁸و اَطو اون پیشگویی به انجام برسه کی فرمایه:«اون جُزوِ خطاکاران مَحسوب بوبُست.»²⁹کسانی کی اویِ جَه ردَ بوستد خوشَأنِ سرَ تکان دَئِد و توهینِ اَمرَه عیسی یَ گوفتد:«تو کی خَأستی معبدَ خرابَ کونی و سه روزِ دورون دوباره چَأکونی، ³⁰هَسَه صلیبِ جَه بیجیر بیأ و خودتَ نجات بدن.»³¹کاهنانِ اَعظم و یهودِ مُلایان هم اونَ مسخره کودد و همدیگرَ گوفتد:«دیگرانَ نجات دَئه، ولی نتَأنه خودشَ نجات بده، ³²اَنم مسیح و اسرائیلِ پادشاه، هَسَه صلیبِ جَه بیجیر بَأیه تا اَمَأن بیدینم و ایمان بأوریم.» و اوشَأنی کی اونِ اَمرَه مصلوب بوبُسته بود هم اونَ ناسزا گوفتد.³³ظهرِ موقع همه جا تاریکَ بوست و تا ساعتِ سه بعد از ظهر اِدامه دَأشته. ³⁴اَ موقع عیسی صدایِ بلندِ اَمرَه فریاد بزَه:«ایلوئی ایلوئی، لَما سَبقْتَنی؟» یعنی «الهی الهی، چره مرَه تنها بنَأیی؟» ³⁵بعضی کسانی کی اویَ ایسَه بود وختی بیشتَأوستد بوگوفتد:«بیدینید الیاسَ دخَأنه.»³⁶پس اینفر بودووَست و اِسفنجی یَ تورشِ شراب بزَه و ایتَه لوله رو بنَه و بوبورد اونِ دَهَنِ جولو تا بوخوره و بوگوفت:«وَألید بیدینیم الیاس اَیه اونَ بیجیر بأوره.» ³⁷اونموقع عیسی فریادِ بلندی بزَه و جان بدَه. ³⁸هَ موقع مَعبدِ مُقدسِ پرده، بوجُر تا بیجیر دوپارَه بوست.³⁹اَفسرِ رومی کی عیسی صلیبِ جیر بپا ایسَه بو وختی بیده کی اون چوطو بمرد بوگوفت:«واقعاً اَ مرد خدا پسر بو.» ⁴⁰چن تَه زن هم اویَ ایسَه بود کی جی دور نگاه کودد. اوشَأنِ میَأن مریمِ مَجدَلیه، و مریمْ کوچی یعقوبُ یوشا مارْ، و سالومه ایسَه بود. ⁴¹اَ زنان وختی عیسی جلیلِ میَأن ایسَه بو اونَ ایمان بأورده بود و اونَ کمک کودد. زنایِ زیادِ دیگری هم کی اونِ اَمرَه بأمو بود اورشلیمْ اویَ ایسَه بود.⁴²وختی غروب بوبُست، چون فردایی روزِ سَبّت بو و اون روزْ، روزِ تهیه بو، ⁴³شخصی یوسف نامْ کی رامِه شین بو، و ایتَه از اعضایِ شریفِ شورایِ عالی یهود هم بو، و اشتیاقِ اَمرَه خدا ملکوتَ انتظار کِشِه یه، جرأت بوکود و بوشو پیلاطُسِ ورجَه و عیسی جنازه یَ بخأست. ⁴⁴پیلاطُس تعجب بوکود کی عیسی اَقدر زود بمرده دَأره، پس اَفسرِ مسئولِ اعدامَ بخأست و اونِ جَه وَأورسه:«آیا به هَ زودی بمرد؟»⁴⁵وختی اون اَفسرْ، تأئید بوکود کی عیسی بمرده دَأره، پیلاطُس وَأهأشت کی یوسف جنازه یَ بوبوره. ⁴⁶یوسف هم ایبچه پارچۀ کتانی بِهِه و عیسی جنازه یَ صلیبِ جَه بیجیر بأورد و کتانِ اَمرَه کفن بوکود، و بنَه قبری میَأن کی سنگِ جَه بتراشته بوبُسته بو، بعدْ ایتَه پیلدانه سنگ هم قبرِ درِ جولو جَه بنَه. ⁴⁷مریمِ مَجدَلیه و مریمْ یوشا مارْ بیدد کی عیسی جنازه یَ کَ یَ بنَأد.

Chapter 16

¹بعدِ روزِ سَبّت، مریمِ مَجدَلیه و مریمْ یعقوبِ مارْ و سالومه، روغنِ خوشبو بِهِد تا بوشود و عیسی جنازه یَ تدهین بوکوند. ²اوشَأن روزِ یکشنبه صبحِ زود، پیشتر از اَنکی آفتاب بزنه، بوشود قبرِ سر.³و راه میَأن همدیگرَ گوفتد:«کیی سنگَ قبرِ درِ جولو جَه اَمرِه کنار بزنه؟» ⁴وختی خوب فأندرستد بیدد کی پیلدانه سنگْ قبرِ درِ جولو جَه کنار بنَه بوبُسته.⁵پس بوشود مقبره دورون، اویَ ایتَه جوانَ کی سفیده رَخت دوکوده بو بیدد کی راستِ طرف جَه نیشته بو. اوشَأن بترسد. ⁶اون جوان اوشَأنَ بوگوفت:«نترسید، شومَأن عیسایِ ناصریِ مصلوبِ دونبال گردید؟ اون ویریشته، دِ اَیَ نِئسَه. اَیَ فأندرید، اَن اون جایی ایسه کی اونِ جنازه یَ بنَه بود. ⁷هَسَه بیشید و اونِ شاگردانَ، مخصوصاً پطرسَ بوگوئید، کی اونْ قبلِ شومَأن شِه جلیل، و هوطویی کی خودش شمرَه بوگوفته بو، اونَ اویَ دینید.»پس زنأکأن بیرون بأمود و قبرِ جَه فرار بوکودد، و از ترس پرکستد، و کسی یَ چیزی نوگوفتد، چون ترسِئِد.⁹وختی یکشنبه صبحِ زودِ رِه عیسی ویریشت، اول از همه مریمِ مَجدَلیه یَ کی اونِ جَه هفتَ دیو بیرون بوکوده بو ظاهرَ بوست. ¹⁰مریم بوشو و اَ خبرَ شاگردانَ بدَه کی گریه کودد و ماتم بیگیفته بود. ¹¹ولی اوشَأن باور نوکودد کی عیسی ویریشته و مریمَ ظاهرَ بوسته.¹²و بعدْ دو نفر دیگر از اوشَأنَ کی شوئون دوبود دهات ظاهرَ بوست. ¹³اوشَأنم وَأگردستد و دیگرانَ خبر بدَأد، ولی کسی اوشَأنِ حرفَ باور نوکود.¹⁴آخرسر عیسی اون یازدَه شاگردَ کی سُفره دور نیشته بود ظاهرَ بوست، و اوشَأنَ اوشَأنِ بی ایمانی و سخت دیلی وَسی توبیخ بوکود، چون کسانی حرفَ کی بوگوفته بود اونَ زنده بیده دَأردْ باور نوکوده بود. ¹⁵بعد اوشَأنَ بوگوفت:«تمامی دونیایَ بیشید و اَ انجیلِ پیغامَ مردمَ برسَأنید. ¹⁶هر کی ایمان بأوره و غُسلِ تعمید بیگیره نجات پیدا کونه، و هر کی ایمان نَأوره اونِ رو حُکم بِهه.¹⁷کسانی کی ایمان اَورد اَ نشانه اوشَأنَ فأدَه بِهِه کی بتَأند روح هایِ شریرَ بیرون تَأوَأددْ، اوشَأنْ تَأند به زبانهایِ تازه حرف بزند. ¹⁸اگر لانتی یانَ بیگیرد و یا زَهر بوخورد، هیچ صدمه ایی نیدیند، هر وخت مریضانِ رو دس بندْ اوشَأنْ شفا پیدا کوند.»¹⁹وختی خداوند عیسی اَ حرفَ شاگردانَ بزَه، آسمانِ طرف بوجُر بوبورده بوبُست، و خدا راستِ طرف بینیشت. ²⁰شاگردان بوشودْ، و همه جا اِنجیلَ موعظه کوددْ، و خداوند همْ، اوشَأنِ کارانَ برکت دَئِه و مُعجزاتِ اَمرَه خو کلامَ ثابت کوده.آمین R

Luke

Chapter 1

¹جی اویَ کی خیلیَأن حکایت اَ اُموری کی اَمی ورجَه به آخر برِسه دَره یَ، تألیف بوکودد، ²و دوروست هوطویی بینیویشتد کی شاهدان عینی، و اونِ شاگردان اَمرَه بِرِسَنِه دَأرِد. ³پس منم کی دقت اَمرَه جی اول، همه چیَه بررسی بوکوده دَأرم، اَطو صلاح بیدِم کی اَ امورَ به ترتیبِ اوشَأنِ تاریخ ایتفاق، تِرِه بینیویسم ای عالیجناب تِئوفیلوس، ⁴تا جی دوروستی اون کلامی کی اونِ جَه تعلیم بیده دَأرید، یقین بدَأرید.⁵زمانی کی «هیرودیس» یهودیه پادشاه بو، کاهنی ایسَه بو «زکریّا» نام، جی فرقه «ابیّا» کی اونِ زن «الیزابت» نام دأشته و جی هارونِ نسل بو. ⁶اوشَأن خدا نظرِ جَه دوروستکار بُد و هر دو نفر خداوندِهمه تَه اَحکام و فریضه یَانَ، بی عیب انجام دَئِد. ⁷ولی اَوشَأن زَأک نَأشتِد، چره کی الیزابت نازا بو و هر دو نفر پیرَ بوسته بود.⁸ایبار کی زکریا گروه نوبه بو کی معبدِ دورون خدمت بوکونه، اون خدا حضور جَه خدمت کوده. ⁹اوجور کی کاهنان رسم دَأشتِد، قُرعه اونِ نام دِکفت کی بیشه، و خداوندِ معبدِ قُدسَه داخلَ بِه و بوخور بوسوجَأنه. ¹⁰وختی کی بوخور سوجأنِن دوبو، جمعیت بیرون ایسَه بود و دوعا کودد.¹¹ایمرتبه خداوندِ فرشته، مذبحِ بوخورِ راستِ طرفِ جَه بِئسَه و زکریایَ ظاهرَ بوست. ¹²زکریا کی اونَ بیدِه، تعجب بوکود و بِتِرسِه. ¹³فرشته اونَ بوگوفت:«نوَء ترسِن زکریا، چره کی تی دوعا مستجاب بوبوسته و تی زن الیزابت، ترِه ایته پسر زَأیه و تو اونِ نامَ «یحیی» نیهی.¹⁴و اونِ بودونیا اَمونِ وَسی خوشی و شادمانی جَه پُرَه بی، و خیلیان اونِ بودونیا اَمونِ جَه خوشحالَ بود، ¹⁵چره کی خدا نظر جَه پیلِه کس بِه، و شراب و مشروبِ مستی اَورَه لب نِزِنِه، و خو مارِه شِکم جَه، جی روح القدسِ پُرهَ بِه.¹⁶و خیلی جی بنی اسرائیلیانَ، به خداوندِ طرف، یعنی اوشَأنِ خدا وَأگردَنه. ¹⁷اون الیاسِ روح و قدرت اَمرَه خداوندِ جَه پیشتر اَیِه، تا پئرانُ زَأکانَ آشتی بِدِه و نافرمانانَ، به عادلانِ راه طرف وَأگردَنه. تا ایته آماده قؤم، خداوند رِه چَأکونه.»¹⁸زکریا فرشته یَ بوگوفت:«چوطو باور بوکونم؟ چره کی من پیرم و می زنم پیرَ بوسته و ناتوانه.» ¹⁹فرشته جواب بدَه:«من جبرئیلم کی خدا حضورِ جَه ایسم، و اوسه بوبستم تا تی مرَه گب بِزِنِم و اَ خبرَ تِرَه مُژده بِدِم. ²⁰هَسَه تا اَ ایتفاق دِنکِفته لال بیهی و دِ نِتَأنی گب بزنی، چره کی می گبَأنَ کی حتماً خودشِ موقع ایتفاق دکفه یَ، باور نوکودی»²¹و جمعیت زکریا رافأ ایسَه بود و چون اونِ شوئون قُدسِ دورون اَقدر طول بِکِشِه بو تعجب بوکوده بود. ²²اما وختی بیرون بأمو نِتَأنِسته مردم اَمرَه گب بِزِنه، پس بفهمستد کی قُدس دورون رویایی بیده دَأره، اون فقط ایشاره کوده و گب نِزَئِه. ²³وختی زکریا خدمت کودَأنِ دوره معبدِ دورون تومامَ بوست، وَأگردست خو خانه.²⁴ایتَه مدت بوگوذشت و اونِ زن الیزابت حامله بوبَست، و پنج ماه خانه میَأن بینیشت و بوگفت ²⁵:«اَ کارَه خداوند مرِه بوکوده دَأرِه، و اَ روزَأن مرِه لُطف بوکوده و اونچی کی مردمِ ورجَه مره خار کوده یَه، اوسَده دَأره.»²⁶الیزابت شیش ماه حامله بو، کی جبرئیل جی خدا طرف بوشو شهرِ ناصره کی ایالتِ جلیلِ میَأن نَهَه بو، ²⁷تا بیشه ایتِه باکره ورجَه کی اونِ نام «مریم» بو. مریمِ نامزد جی خاندان داوود بو و «یوسف» نام دَأشته. ²⁸فرشته بوشو اونِ ورجَه و بوگفت:«سلام بر تو ای کسی کی مورد لُطفی، خداوند تی اَمرَیِه و تو همۀ زنان میَأن مُتبارکی.» ²⁹مریم فرشته گبانِ جَه پریشانَ بوست و خو مرَه فکر بوکود، اَ سلام معنی چییسه.³⁰فرشته اونَ بوگفت:«نِوَء ترسِن مریم، چره کی خدا ورجَه ارزش پیدا بوکودی، ³¹هسَه آبستن بی، پسری بودونیا اَوری کی وَأستی اونِ نامَ «عیسی» بنی. ³²اون پیلِه کس بِه و خدایِ متعالِ پسر دِخَأدِه بِه. خداوند خدا، اونِ جدّ، داوودِ تختِ پادشاهیَ اونَ عطا کونه. ³³اون تا به اَبد خاندان یعقوبِ رو پادشاهی کونه و اونِ سلطنت هیچ موقع تمامی نَئرِه.»³⁴مریم فرشته جَه وَأورسه:«اَ چوطو ایمکان دَأره؟ چره کی هیچ مردی مرَه دس نزَه دَأره.» ³⁵فرشته جواب بده:«روح القدس ترَه نازل بِه و خدایِ مُتعال خو سایه یِه قدرتَ، تی رو تَأوَده، هنِه وَسی او زأی مقدسِه، و خدا پسر دخَأدِه بِه.³⁶هَسَه الیزابت هم کی تی خویشانِ جَه یِه، پیری موقع حامله بوبسته و پسری در راه دَأره، و کسی کی نازا دخَأدِه بوسته، هَسَه شیش ماهه کی حامله یه. ³⁷چون هیچ کاری خدا ورجَه محال نییه.» ³⁸مریم بوگفت:«هسَه من خداوندِ کنیزم، خدا جَه خَأیم هوطویی کی بوگفتی بیبه.» اونموقع فرشته جی اونِ ورجَه بوشو.³⁹هو روزان، مریم ویریشت و توندی اَمره بوشو ایته شهری کی کوهستان یهودیه میأن نَهَه بو، ⁴⁰و بوشو زکریا خانه و الیزابتَ سلام بوکود. ⁴¹وختی الیزابت مریم سلام کودَأنَ بیشتَأوست، زَأک اونِ رحمِ دورون تکان بوخورد، و الیزابت روح القدس جَه پُرَ بوست⁴²و صدای بلند اَمرَه بوگوفت:«تو زناکانِ میأن مُتبارکی، و تی حاصلِ رحم هم مبارکه ، ⁴³من کیم کی می خداوندِ مار بَأیه می ورجَه؟ ⁴⁴وختی تی سلام کودَأن صدا به می گوش فَأرسه، زَأی می رحمِ دورون جی شادمانی تکان بوخورد. ⁴⁵و خوش به حال اونکی ایمان بأورد، چون اونچی کی جی خدا طرف اونَ بوگفته بوبَسته، حتماً انجام گیره»⁴⁶بازن مریم بوگوفت:«می جان خداوندَ شُکر کونه ⁴⁷و می روح می ناجی خدا رِه، شادی کودَأن دِرِه،⁴⁸چره کی خو کوچی کنیزَ لُطف بوکوده، جی اَن پس همه نسلان مرَه خوشبخت دخَأنِده، ⁴⁹چون اون قادر، مرِه پیلِه کارانی انجام بدَه دَأره. اونِ نام مُقدس بیبه،⁵⁰اونِ رَحمت نسل در نسل نَهَه بر اوشَأنی کی اونِ جَه ترسِد. ⁵¹خداوندِ دس، قدرت اَمرَه کار بوکوده، و اوشَأنی کی خوشَأنِ دیلِ فکر میَأن مغرور بودَه پراکنده کوده دَأره.⁵²ظالمانَه جی تختَان بیجیر فَأکِشِه دَأرِه، و فروتنانَ سربلندَ کودِه دَأره. ⁵³ویشتایانَ چیزای خوب اَمرَه سِئرَ کوده، ولی دولتمندانَ خالی دس اوسه کوده.⁵⁴اون خو رحمتَ کی اَمی اجدادَ وعده بدَه بویَ به خاطر بأورده، و خو قؤم اسرائیل جَه حمایت بوکوده، ⁵⁵هوطویی کی ابراهیم و اونِ نسلَ تا به اَبد وعده بدَه بو.»⁵⁶مریم در حدود سه ماه الیزابت ورجَه بِئسَه، بازن وَأگردست خو خانه. ⁵⁷وختی الیزابتِ فارغ بوستن موقع بِرِسه، پسری بودونیا بَأورد. ⁵⁸همساده یان و اونِ خویشَأن، وختی بیشتَأوستد کی خداوند چی پیلدانه لُطفی در حق اون بوکوده، اونِ مرَه شادی بوکودد.⁵⁹هشتمین روز رِه، اطرافیان، زَأکِ ختنه کودَأنِ رِه بأمود، و خَأستِد کی اونِ پئر زکریا نامَ اونِ رو بِنِد. ⁶⁰ولی زَأیِ مار، مُلتفت بوبَست و بوگفت: «نه، اونِ نام وَأستی یحیی بیبه» ⁶¹اونَ بوگفتد:«شیمی خاندان دورون کسی اَ نامَ نَئره.»⁶²بَأزِن اونِ پئرَ ایشاره بوکودد کی:« اَ زَأیَ چی نام نیهی؟» ⁶³اون ایته تخته بِخَأست و بینیویشت: «اونِ نام یحیی یِه» همه تَه حیران بِئسَأد،⁶⁴هو لحظه اونِ زبان وازَ بوست و شروع بوکود خدایَ ستایش کودَأن. ⁶⁵همۀ همساده یان وحشت بوکودد و تمامی یهودیه کوهستان دورون، مردم درباره اَ موضوع گب زَأئِد. ⁶⁶و هر کی ایشتَأوسته خو مرَه فکر کوده و گوفته:«اَن چوجور زَأیی بِه؟» چره کی خداوندِ دس اونِ اَمرَه بو.⁶⁷و اونِ پئر زکریا جی روح القدس پُرَه بوست، و نبوت بوکوده و بوگوفت: ⁶⁸«متبارک بیبه خداوند، اسرائیلِ خدا، چره کی خو قؤمِ یاری رِه بأمویه و اوشَأنَ آزادَ کوده دَأره.⁶⁹اون اَمرِه خو خادم داوودِ نسلِ جَه ناجی یِه پُر قوّتی اوسه کوده. ⁷⁰اون جی قدیم الایام خو پیغمبرانِ مقدسِ زبانِ جَه وعده بدَه ⁷¹بو کی اَمرَه، اَمی دوشمنانِ دسِ جَه و همۀ کسایی کی اَمی جَه نفرت دَأرد، نجات دِهِه،⁷²تا اَمی پِئرَأنَ رَحمت بوکونه و خو عهدِ مقدسَ به خاطر بَأوره، ⁷³هون قسمی کی اَمی پئر، ابراهیمِ رِه بوخورد، ⁷⁴کی اَمِرَه دوشمنِ دسِ جَه آزادَه کونه و اَمرَه یاری دِهِه کی اونَ بدونِ ترس عبادت بوکونیم، ⁷⁵و همۀ اَمی عُمرَ اونِ حضورِ جَه، پاکی و عدالتِ اَمرَه بوگذرانیم.⁷⁶و تو ای زَأی جان، خدایِ مُتعالِ پیغمبر دِخَأده بی، چره کی خداوندِ پیش حرکت کونی، تا راهَ اونِ رِه آماده کونی. ⁷⁷و اونِ قؤمَ آگاهَ کونی، کی خدا اوشَأنِ گوناهانِ آمرزشِ مرَه، اوشَأنَ نجات دِهِه.⁷⁸همۀ اَشَأن خدا رحمت و شفقتِ وَسی یِه، بزودی آفتاب تابان جی آسمان اَمِرِه طلوع کونه، ⁷⁹تا کسایی یَ کی تاریکی و مرگِ سایه دورون ایسَدَه، روشنایی بِبِخشِه، و اَمرَه هدایت بوکونه کی صُلح و سلامتی راهِ میَأن، قدم بِنیم.»⁸⁰و یحیی رُشد کوده و روحِ میَأن قوی بوسته و بیابانِ میَأن ایسَه بو، تا روزی کی آشکارا قؤمِ بنی اسرائیلَ ظاهرَ بوست.

Chapter 2

¹در او ایام رومِ امپراطور «آگوستوس» حُکمی صادر بوکود کی همۀ مردمی کی امپراطوری رومِ میَأن زندگی کوند، وَأستی سرشوماری بوبود. ²اَن اولین سرشوماری بو. و اونموقع «کورینیوس» سوریه فرماندار بو. ³پس هر کی وَأگردستِه خو زادگاه، تا سرشوماری بیبه.⁴یوسف، جی شهرِ ناصره یِ ایالت جلیل، بوشو شهرِ «بیت لحِم» داوودِ زادگاه، چره کی جی نسلِ داوود بو. ⁵اون خو نامزد، مریمِ مرَه، کی اونِ زایمانم نزدیک بو، بوشود به اویَ، تا نام نویسی بوکوند.⁶وختی اویَ ایسَه بود، مریمِ زایمانِ وخت بِرِسه، ⁷و خو اولی زَأکَ کی پسر بو، بودونیا بَأورد، و زَأیَ قُنداق بوکود و طویله دورون بوخوسَأنه، چون موسافرخانه دورون اوشَأنِ رِه جایی نِنَأبو.⁸در او اَطراف چوپانانی صحرا دورون ایسَه بود و شبانه خوشَأنِ گوسفندانَ پَأستید. ⁹ایمرتبه خداوندِ فرشته، چوپانانَ آشکارَ بوست و خداوندِ عظمتِ نور، اوشَأنِ دؤر بِتاوست و چوپانان خیلی وَحشت بوکودد.¹⁰فرشته اوشَأنَ بوگفت: «ترسه نومَئید، چون شمرِه مُژده دَأرم، خبرِ خوشی کی همۀ قؤمِ شینه. ¹¹ایمروز داوودِ شهرِ دورون شمره ایتِه ناجی بودونیا بأمو، اون خداوندِ مسیحِه. ¹²و شیمی رِه نیشانه اَن بیبِه کی، ایتِه قُنداقه زَأکَ کی طویله دورون خوفته یَ یابیدی.»¹³هو موقع ایته پیلِه جرگه جی آسمانِ لشکریان آشکارَ بوستد، و او فرشته مرَه در خدا ستایش گوفتد: ¹⁴«جلال بر خدا در بوجُرترینِ آسمانان، و صُلح و سلامتی، بر مردمی کی زمینِ رو خدایَ خوشحالَ کوند.»¹⁵وختی فرشته یان جی اَشَأنِ ورجَه بوشود به آسمان، چوپانان همدیگرَ بوگفتد:«هسَه بَأئید بیشیم بیت لحِم، و اونچی کی ایتفاق دِکِفته و خداوند اَمرِه آگاهَ کوده یَ خودمانِ چومِ مرَه فَأندِریم» ¹⁶پس توند بوشود و یوسف و مریم و او زَأکَ کی طویله دورون خوفته بویَ بیاوستد.¹⁷وختی کی زَأیَ بیدِد، گَبَأنی کی درباره او زَأک، اوشَأنَ بوگفته بوبوسته بویَ نقل بوکودد. ¹⁸هر کی ایشتَأوسته، جی چوپانان گبَأن تعجب کوده. ¹⁹ولی مریم، همۀ اَشَأنَ به خاطر ایسپارده و خو دیلِ میَأن به اَ پیشامدَأن به فکرَ شوئِه. ²⁰چوپانان هَطو کی خدایَ شُکر و ستایش کودد وَأگردستد، چون اونچی کی بیدِه بود، هوطویی بو کی اوشَأنَ بوگوفته بوبوسته بو.²¹وختی هشتمین روزِ رِه، زَأکِ ختنه کودَأنِ وخت بِرِسه، اونَ «عیسی» نام بِنَه ئید، اَن هو نامی بو کی پیشتر جی اَن کی مریمِ رحِمِ دورون قرار بیگیره، فرشته اونِ رو بِنَه بو.²²وختی طبقِ موسی شریعت، روزای تطهیرَ بوگذرانِد، یوسف و مریم اونَ بوبوردد اورشلیم، تا خداوندَ تقدیم بوکوند. ²³چره کی خداوندِ شریعت دورون بینیویشته بوبسته:«هر پسری کی پیلِه زَأک بوبَست، وَأستی خداوندَ تقدیم بیبه.» ²⁴و خَأستِد خوشَأنِ طهارتِ رِه هم قربانی تقدیم بوکوند، کی طبقِ خداوندِ شریعت، وَأستی ایته جُفت قُمری یا کبوتر جوجه بیبه.²⁵در اوموقع ایتَه مؤمنِ مردای، کی «شمعون» نام دَأشتِه اورشلیمِ میَأن زندگی کوده کی روح القدس اونِ رو قرار دَأشته، و مسیحِ ظهورِ رأفا ایسَه بو. ²⁶و جی روح القدس اونَ وحی بِرِسِه بو کی تا خدا مسیحَ نیدینه، نیمیره.²⁷پس روح القدسِ راهنمایی مرَه معبد صحنَ بودورون بوشو، وختی زَأکِ پئر و مار، او طفل، یعنی عیسیَ بَأوردد تا شریعتِ رسمُ رسومَ اونِ رِه به جا بَأورد، ²⁸شمعون، اونَ کِشَه گیفتُ خدایَ ستایش کونان بوگفت: ²⁹«خداوندا، هسَه اوجور کی خودت بوگفتی و وعده بدَأیی، تی خادمَ مرخصَ کون،³⁰چون می چومَان، تی نجاتَ بیدِه دَأره، ³¹نجاتی کی اونَ در حضورِ همۀ ملتان مُهیا بوکودی. ³²اون نوریِه کی حقیقتَ، دیگر قومانِ رِه آشکارَ کونه، و تی قؤم اسرائیلِ رِه، مایه سربلندی بِه.»³³یوسف و مریم جی اونچی کی درباره عیسی بوگوفته بوبَست، تعجب بوکودد. ³⁴بازن شمعون اوشَأنَ برکت بدَه و اونِ مار، مریمَ بوگفت:«قسمت اَطویِه کی اَ طفل، باعثِ کفتنُ ویریشتنِ خیلیان جی قؤمِ اسرائیل بیبه، اون نیشانه ای بِهِه، کی اونَ ردَّ کوند ³⁵و اَطو خیلیانِ دیلِ فکر آشکارَ بِه، و غورصه ایتِه شمشیر مَأنَستَأن، تی دیلِ میَأن فرو شِه.»³⁶در اویَ ایته نبیِه زندگی کوده کی «حَنّا» نام دَأشته، اون «فَنوئیل» دختر، جی قبیله اَشیر بو کی خیلی پیرَ بوسته بو، اون هفت سال بعدِ خو ازدواج، خو مردَ جی دس بدَه بو، ³⁷و هشتاد و چهار سال بو کی بیوه بو. اون هیچ موقع معبدِ جَه بیرون نوشوئِه، بلکی شبُ روز، روزه گیفتن و دوعا کودَأنِ مرَه عبادت کوده. ³⁸هو موقع حنّا هم پیش بأمو و خدایَ شُکر بوکود، و کسایی کی اورشلیمِ میَأن نجاتِ رأفا ایسَه بودِ رِه، جی او زَأی گب بزَه و بوگفت؛ کی مسیحِ موعود بودونیا بأمو دَأره.³⁹وختی یوسف و مریم همۀ اَعمالِ شریعتَ کامل به جا باوردد، به خوشَأنِ شهر، ناصره، کی ایالتِ جلیلِ میَأن نَهَه بو وَأگردستد. ⁴⁰و زَأی رُشد کوده و پیلَه بوسته. اون جی حکمت پُر بو، و خدا فیض اونِ رو قرار دَأشته.⁴¹و اونِ پئر و مار هر سال عیدِ فِصَحِ رِه شوئِد اورشلیم. ⁴²وختی عیسی دوازده ساله بوبوست، هر ساله عیدِ فصَحِ مَأنَستأن، بوشود اورشلیم. ⁴³بعد تومامِ بوستَن عیدِ ایام، اونِ پئر و مار وَأگردستد کی بوشود خوشَأنِ شهر، ولی عیسی اورشلیم میَأن بِئسَه، اما اوشَأن خبر نأشتِد. ⁴⁴چون خیال کودد کی کاروانِ میَأن ایسَه، ایروزِ کامل سفر بوکودد، آخر سر خوشَأنِ اقوامُ خویشانِ ورجَه اونِ دونبال بگردستد،⁴⁵وختی اونَ نیاوستد، اونِ یاوِستِنِ رِه، وَگردستد اورشلیم. ⁴⁶و بعدِ سه روز گردستن، اونَ معبدِ میَأن پیدا کودد کی شریعتِ معلمانِ میَأن نیشته بو و اوشَأنِ گبانَ گوش دَئِه و اوشَأنِ جَه سؤال وَأورسِه ئِه. ⁴⁷هر کی اونِ گبانَ ایشتَأوسته، اونِ فهم، و اونِ جوابَانِ جَه حیرانَ بوسته.⁴⁸وختی اونِ پئر و مار اونَ اویَ بیدِد، تعجب بوکودد. اونِ مار اونَ بوگفت:«پسر، چره اَمی اَمرَه اَ کارَه بوکودی؟ من و تی پئر دیلواپسی اَمرَه خیلی تی دونبال بگردَستیم.» ⁴⁹اما اون جواب بدَه: «چره می دونبال بِگردستید؟ مگر نَأنِستید کی من وَأستی می پئرِ کارانِ میَأن بوبوم؟» ⁵⁰اما اوشَأن اَ گبِ معنیَ نفَهمستد.⁵¹بازن اوشَأنِ مرَه به راه دکفت و بوشو ناصره، و اوشَأنِ گبَأنَ گوش دَئِه. اونِ مار همۀ اَ چیزانَ به خاطر ایسپاردِه. ⁵²و عیسی، هم حکمت و هم قامت جَه رُشد کوده و خدا و مردمِ نظر جَه، مقبول بو.

Chapter 3

¹پونزدهمین سال جی حکومتِ «تیبِریوس» اِمپراطورِ روم، وختی کی «پنطیوس پیلاتُس» ایالت یهودیه حاکم بو، و «هیرودیس» ایالت جلیل، و اونِ برَأر «فیلیپُس» ایتوریّه و تَراخُونیتُسِ سرزمینِ حاکم، و «لیسانیوس» ایالت آبلیّه حاکم بو، ²و «حنّا» و «قیافا» کاهنانِ اَعظم. خدا وحی بیابانِ دورون زکریا پسر، یحیی یَ نازل بوبَست،³و یحیی شؤئِه رودِ اُردنِ دورُ وَرِ سرزمینان، و مردمِ رِه موعظه کوده کی خوشَأنِ گوناهانِ آمرزشِ وَسی، توبه بوکوند و تعمید بیگیرد.⁴هَطو کی در اَن باره اِشعَیای نبی کیتابِ دورون بینیویشته بوبَسته: «اینفر بیابانِ دورون فریاد کونه؛ راهی خداوندِ رِه چَأکونید، و ایتَه مسیرِ صاف و هموار اونِ رِه آماده کونید.⁵اگر همۀ دره یان پُر بیبِه، و همۀ کوهان و تپه یان کی راه سر نَهَه صافَ بِه، و همۀ کجِ راه هانَ راست و همۀ ناهموارِ جاده یان، هموار بیبِه. ⁶اونموقع همۀ مردم، خدا نجاتَ دینِدِه.»⁷یحیی، اون جمعیتی کی تعمیدِ وَسی بأمو بود اونِ ورجَه یَ بوگفت:«ای لأنتی زاده یان، کی شُمرَه خبر دارَ کود کی وَأستی جی عذابی کی پِش دره، فرار بوکونید؟⁸شیمی توبه یَ، شیمی عملِ اَمرَه نیشان بدید، و خودتانِ ورجَه نوگوئید کی اَمی پئر ابراهیمِه، چره کی خدا تَنِه جی اَ سنگان ابراهیمِ رِه زَأک بوجود بَأوره.⁹هَسَه دِ، دارانِ ریشه رو بالتا بنَه بوبَسته، پس هر داری کی خُرمِه میوه فأنده، وَأوِه بِه، و آتش دورون تَأوَدَه بِه.»¹⁰جمعیت اونِ جَه وَأورسِد:«پس اَمی تکلیف چیسه؟» ¹¹اون جواب بدَه:«هر کس دو دس رخت دَأره، وَأستی ایتَه دسَه فَأده اونی یَ کی نَئره، و اونی هم کی خوراک زیاد دَأره، وَأستی هَ کارَه بوکونه.»¹²باجگیران دولتی هم کی تعمید گیفتنِ رِه بأمو بود، اونِ جَه وَأورسِد:«ای اُستاد، اَمَأن چی وا بوکونیم؟» ¹³اوشَأنَ بوگوفت:«ویشتر جی اونچی کی مقرّر بوبوسته، فَأنگیرید.»¹⁴سربازانم اونِ جَه وَأورسِد:«اَمَأن چی وا بوکونیم؟» اوشَأنَ بوگوفت:«کسی جَه زورِ اَمرَه پول فَأنگیرید، هیچ کیه اِفترا نزنید و خودتانِ مواجبَ راضی بیبید.»¹⁵قؤم چومبراه بو. و خوشَأنِ رِه فکر کودد کی آیا یحیی، هو مسیحِه؟ ¹⁶یحیی مُلتفت بوبَست و بوگوفت: «من شمره آب مرَه تعمید دِهِم، ولی اینفر اَیِه کی می جَه خیلی پیلِه تِره، و من حتی لیاقت نَئرم اونِ پاپوشِ بندَ وَأکونم، اون شمرَه، روح القدس و آتش اَمرَه تعمید دِهِه.¹⁷اون خو چنگکَ خو دس دَأره تا خو خرمَنَ پاکَ کونِه و گندمَ خو انبارِ دورون ذخیره بوکونِه، ولی کولوشَ ایته آتش دورون کی هیچ موقع خاموشَ نیبِه، سوجَأنه.»¹⁸و یحیی مردمَ موعظه های زیادِه دیگرِ اَمرَه مُژده دَأئِه. ¹⁹یحیی، هیرودیسِ حاکمَ، اونِ برَأرزن «هیرودیا» وَسی، و شرارتهایِ دیگری کی بوکوده بو رِه، شماتت بوکود. ²⁰هیرودیس هم یحیی یَ تَأوَده زندان و ایته خطا، خو خطایانَ ایضافَه کود.²¹وختی مردم همه تَه تعمید بیگیفتِد، عیسی هم تعمید بیگیفت، و دوعا کودَأنَ مشغول بوبَست کی آسمان واشکافت ²²و روح القدس ایتَه کبوتر مَأنَستَأن عیسی یَ نازل بوبَست و ندایی جی آسمان به گوش بِرِسِه کی:«تو می عزیزِ پسری، من تی جَه خیلی راضیم»²³عیسی نزدیکِ سی سال سن دَأشته کی خو خدمتَ شروع بوکود، مردم فکر کودد کی اون، یوسفِ پسره. یوسفِ پئر، هالی بو. ²⁴هالی پئر متّات بو. متّاتِ پئر لاوی بو. لاوی پئر ملکِی بو. ملکِی پئر یَنَّا بو. یَنَّا پئر یوسف بو.²⁵یوسفِ پئر مَتَّاتیا بو. مَتَّاتیا پئر آموس بو. آموسِ پئر ناحوم بو. ناحومِ پئر حَسلی بو. حَسلی پئر نَجَّی بو. ²⁶نَجَّی پئر مائت بو. مائت پئر متاتِیا بو. متاتِیا پئر شَمعِی بو. شَمعِی پئر یوسف بو. یوسف پئر یهودا بو. یهودا پئر یوحنا بو.²⁷یوحنا پئر ریسا بو. ریسا پئر زَروبابل بو. زَروبابل پئر سائلتی ئیل بو. سائلتی ئیل پئر نِیری بو. ²⁸نِیری پئر مَلکی بو. مَلکی پئر اَدّی بو. اَدّی پئر قوسام بو. قوسامِ پئر اَیلمودام بو. اَیلمودامِ پئر عِیر بو. ²⁹عِیرِ پئر یوسی بو. یوسی پئر ایلعاذَر بو. ایلعاذَر پئر یوریم بو. یوریمِ پئر متَّات بو. متَّاتِ پئر لاوی بو.³⁰لاوی پئر شَمعون بو. شَمعونِ پئر یهودا بو. یهودا پئر یوسف بو. یوسفِ پئر یونان بو. یونانِ پئر ایلیاقیم بو. ³¹ایلیاقیمِ پئر ملِیا بو. ملِیا پئر مَینان بو. مَینانِ پئر مَتَّاتا بو. مَتَّاتا پئر ناتان بو. ناتانِ پئر داوود بو. ³²داوود پئر یسی بو. یسی پئر عوبید بو. عوبیدِ پئر بوعز بو. بوعزِ پئر شَلمون بو. شَلمونِ پئر نَحشون بو.³³نَحشونِ پئر عمِیناداب بو. عمِینادابِ پئر اَرام بو اَرامِ پئر حَصرون بو. حَصرونِ پئر فارص بو. فارص پئر یهودا بو. ³⁴یهودا پئر یعقوب بو. یعقوبِ پئر اسحاق بو. اسحاقِ پئر ابراهیم بو. ابراهیمِ پئر تارَح بو. تارَح پئر ناحور بو. ³⁵ناحورِ پئر سَروج بو. سَروجِ پئر رَعو بو. رَعو پئر فالَج بو. فالَج پئر عابَر بو. عابَر پئر صالَح بو.³⁶صالَح پئر قِینان بو. قِینانِ پئر اَرفَکشاد بو. اَرفَکشادِ پئر سام بو. سامِ پئر نوح بو. نوحِ پئر لامَک بو. ³⁷لامَکِ پئر مَتوشالِح بو. مَتوشالِحِ پئر خَنوع بو. خَنوعِ پئر یارَد بو. یارَدِ پئر مَهلَلئیل بو. مَهلَلئیلِ پئر قِینان بو. ³⁸قِینانِ پئر اَنوش بو. اَنوشِ پئر شِیث بو. شِیثِ پئر آدم بو. و آدمَ، خدا خلق بوکوده بو.

Chapter 4

¹عیسی رودِ اُردنِ جَه وَأگردست و روح القدس جَه پُر بو، و روح القدس اونَ بیابانِ طرف هدایت کوده. ²چهل روزِ رِه، ابلیس بیابانِ دورون اونَ وسوسه بوکود، و اَ روزانَ عیسی چیزی نوخورد، آخر سرِ اونَ ویشتا بوبَست.³ابلیس اونَ بوگوفت:«اگر تو خدا پسری، اَ سنگَ بوگو تا نان بیبِه» ⁴عیسی اونَ جواب بدَه:« بینیویشته بوبَسته کی؛ اِنسان فقط نانِ مرَه زندگی نوکونه»⁵بأزن ابلیس اونَ بوبورد ایتِه پیلِه کوه جُر، و ایتِه چوم بِهم زِئِنِ میَأن، همۀ جهانِ مملکتانَ اونَ نیشان بدَه. ⁶و عیسی یَ بوگوفت:« اَ مملکتانِ همۀ قدرتُ ثروتَ تِرَه بِخشم، چون اَشَأنِ اختیار مرَه بیسپأرده بوبَسته و هر کیَه کی بخَأیم تَأنم فَأدم، ⁷اگر مرَه سوجده بوکونی، همۀ اَشَأن، تی شین بِه»⁸عیسی جواب بدَه:«ای شیطان، بینیویشته بوبَسته؛ خداوند، تی خدایَ پرستش بوکون، و فقط اونَ خدمت بوکون»⁹بازن ابلیس اونَ بوبورد اورشلیم، و معبدِ بامِ لچه گی سر بنَه و اونَ بوگوفت:«اگر تو خدا پسری، ترَه جی اَ جُر تَوَأد بیجیر، ¹⁰چونکی بینیویشته نَهَه؛ خدا خو فرشتأنَ اوسه کونه تا ترَه بپَائِد، ¹¹و ترَه خوشَأنِ دسَانِ رو بیگیرِد، کی نوکونه تی پا ایتَه سنگَ بوخوره»¹²عیسی اونَ جواب بدَه: «بوگوفته بوبَسته؛ خداوند تی خدایَ اِمتحان نوکون» ¹³وختی اِبلیس همه جوره اونَ اِمتحان بوکود، تا مدتی اونِ جَه دس بِکِشِه.¹⁴عیسی روحِ قدرتِ اَمرَه دوباره وَأگردست جلیل، و اونِ خبر همۀ اون منطقه میَأن چو دکفت. ¹⁵عیسی اوشَأنَ کنیسه یانِ دورون، تعلیم دَأئِه، و همه اونِ جَه تعریف کودد.¹⁶اون بوشو ناصره، جایی کی پیلَه بوستِه بو، و شنبه روزِ رِه، اوجور کی رسم بو بوشو کنیسه، و ویریشت تا خدا کلامَ تِلاوت بوکونه. ¹⁷اونموقع اِشعَیایِ نبی طومارَ اونَ فَأدَد. وختی طومارَ بازَه کود، قسمتی یَ بیافت کی بینیویشته بو:¹⁸«خداوندِ روح می رو قرار دَأره، چون خداوند مرَه مسح بوکوده تا فقیرانَ مُژده بِدِم، و مرَه اوسِه کود تا بیشکفتِه دیلانَ شفا بِدِم، و خبر بِدِم، اسیرَأنِ رهاییَ و کورَأنِ دِئِنَه. و مظلومانَ آزادَه کونم. ¹⁹و همه تَانِ گوش فَأرِسَأنم، کی وخت اون بِرِسِه دَأرِه کی خداوند، انسانَ نجات بِدِه.»²⁰بأزن عیسی طومارَ دَبستُ و فَأدَه کنیسه مسئولِ دس و بینیشت. همه کنیسِه دورون اونَ فَأندِرِستِد، ²¹اونموقع شروع بوکود گب زَئَن و اَطو بوگوفت: «وختی ایمروز اَ نیویشته یَه گوش دَئَن دیبید، حقیقت پیدا کود.» ²²همه اونَ تحسین کودد و جی گبایِ فیض آمیزی کی به زبانَ اَورده تعجُب بوکوده بود و گوفتِد: «مگر اَ یوسفِ پسر نیه؟»²³اوشَأنَ بوگوفت:«حتماً خَأئید اَ میثالَ مرِه بوگوئید کی؛ ای طبیب، خودتَ شفا بِدِن! و مرَه گوئیدی؛ بیشتَأوستیم کَفَرناحومِ دورون مُعجزه بوکودی، هَسَه اَیَه تی شهرِ دورونم معجزه بوکون.» ²⁴و ایدامه بدَه و بوگوفت:«اَنَ بدَأنید کی هیچ پیغمبری خو شهرِ دورون مردمِ مقبول نوبوست.²⁵الیاسِ پیغمبرِ موقع، وختی آسمان سه سال و نیم دبَسته بوبَست و همۀ سرزمینَ خوشکسالی سختی بیگیفت، یقین بدَأرید کی بیوه زناکانِ زیادی اسرائیلِ دورون ایسَه بود، ²⁶اما الیاس هیچکودامِ ورجَه اوسه نوبوست، بلکی اوسه بوبَست ایتِه بیوه زنِ ورجَه در شهرِ صَرَفَه کی سرزمینِ صیدون میَأن نَهَه بو. ²⁷اِلیشَع نبی ایام هم، جوذامیای زیادی اسرائیلِ میَأن ایسَه بود، ولی هیچکودام، جی خوشَأنِ جوذام پاکَ نوبوستد، و فقط «نَعمانِ سوری» شفا پیدا کود.»²⁸کسایی کی کنیسِه دورون ایسَه بود، وختی اَ گبانَ بیشتَأوستد، عصبانی بوبَستد، ²⁹و ویریشتد و اونَ فَأکِشِد بوبوردد قُله کوهی جُر، کی اوشَأنِ شهر اونِ رو چَأکوده بوبَستِه بو، و خَأستِد عیسی یَ جی او جُر تَأوَدد بیجیر. ³⁰ولی اون اوشَأنِ میَأنِ جَه دوارست و خو راهَ بوشو.³¹عیسی بوشو کفرناحوم کی ایتَه جی شهرایِ ایالتِ جلیلِه، و روزایِ سَبَّت، مردمَ تعلیم دَئِه. ³²و مردم جی اونِ تعلیم دَئَن حیرانَ بوستِه بود، چره کی اونِ گب زَئَن اِقتدارِ اَمرَه بو.³³کنیسِه دورون ایتَه مردای ایسَه بو کی روحِ خبیث دَأشتِه، اون صدایِ بلندِ اَمرَه فریاد بزَه: ³⁴«ای عیسایِ ناصری، اَمرَه چی کار دَأری؟ بأمویی اَمرَه هلاکَ کونی؟ ترَه شِنَأسم کیسی، ای خدا قُدوس»³⁵عیسی اونِ سر فریاد بوکود و بفرماست:«ساکت بوبونُ اونِ جَه بیرون بیا» هو لحظه دیوِ روح، او مردَ، مردمِ چومِ جولو جَه بزَه به زمین و بی اَن کی مردایَ آسیبی بِزِنِه، اونِ جسمِ جَه بیرون بأمو. ³⁶مردم همه تَه حیران ایسَه بود و فَأندِرِستِد و همدیگرِ جَه وَأورسِه ئِد: «اَ دِ چوجور کلامی ایسِه؟ اون قوّت و قدرتِ اَمرَه ارواحِ خبیثَ فرمان دِهِه، و اوشَأنم مردمِ جَه بیرون اَیِد» ³⁷و اَطو اونِ شُهرت همۀ اون حوالی میَأن پخشَ بوست.³⁸و جی کنیسه ویریشت و بوشو شمعونِ خانه. شمعونِ زنمار بدجور تب بوکوده بو، عیسی یَ التماس بوکودد کی اونَ شفا بِدِه. ³⁹پس بأمو اونِ رختخوابِ جُر، و توندی اَمرَه تبَ اَمر بوکود ، و اونِ تب قطعَه بوست، و اون سریع ویریشت و شروع بوکود اوشَأنِ جَه پذیرایی کودَأن.⁴⁰مغرِبِ رِه، مردمی کی مریض دأشتِد خوشَأنِ مریضانَ بأوردد عیسی ورجَه. او جرگه ناخوشانِ میَأن همه جور مریض ایسَه بو. اونم هر کودام جی اوشَأنَ دس نَئِه شفا دَئِه. ⁴¹دیوَأنم جی خیلیان بیرون اَموده و ناله کونان گوفتد:«تو خدا پسری» ولی اوشَأنَ قدغن کوده و وَأنَأشته کی گب بِزِنِد، چره کی دَأنِستِد کی اون مسیحِه.⁴²وختی روزَ بوست، عیسی شهرِ جَه بوشو به ایته خلوتِ جیگا. مردمِ زیادی اونِ دونبال گردستِد، وختی فَأرِسِد جایی کی اون ایسَه بو، تقلا بوکودد وَأنَلد کی اون جی اویَه بیشِه. ⁴³عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«من وَأستی خداوندِ ملکوتَ شهرایِ دیگرِ میَأنم مژده بِدِم، چره کی هَ کارِه وَسی اوسه بوبَستم.» ⁴⁴پس ایالت جلیلِ دیگر کنیسِه یانِ دورون هم موعظه کوده.

Chapter 5

¹ایروز کی عیسی دریاچه «جنیسارِت» ورجَه ایسَه بو و مردم اونَ دؤرَ کوده بود و جی هر طرف فیشار اَوردد تا خدا کلامَ بیشتَأود، ²دریا کنارِ جَه دو تَه کِرجی بیدِه کی صیادان اوشَأنِ جَه بیرون بأمو بود و خوشَأنِ دامانَ شوستَأن دوبود. ³پس ایتَه جی اون کِرجیانَ کی شمعونِ شین بو سوارَ بوست و اونِ جَه بخَأست کی کِرجیَ ایبچِه ساحلِ جَه دورَ کونه، بأزن اونِ دورون بینیشت و مردمَ تعلیم بدَه.⁴وختی اونِ گبَان تومامَ بوست، شمعونَ بوگوفت:«کِرجی یَ بوبور جایی کی عُمق بدَأره، و تی دامانَ به آب تَأوَأد.» ⁵شمعون جواب بدَه:«ای اُستاد، تمامِ شبَ سختی اَمرَه تقلا بوکودیم، ولی چیزی نیگیفتیم، هَسَه چون تو گوفتَأن دَری، اَمی دامانَ آبِ میَأن تَأوَدیم» ⁶وختی اَ کارَه بوکودد، اوقدر ماهی بیگیفتد کی نزدیک بو اَشَأنِ دام وأچرَئِه. ⁷و خوشَأنِ رِفِقانَ کی اوی تَه کِرجی دورون ایسَه بودَ ایشاره بوکودد کی بایِد اَشَأنَ یاور بِدِد. اوشَأنم بأمود و هر دو تَه کِرجی یَ ماهی جَه پُرَ کودد، جوری کی نزدیک بو کِرجیان بوشود آبِ جیر.⁸شمعونِ پطرس وختی اَنَ بیدِه، بِکِفت عیسی پا ورجَه و بوگوفت:«جی من دورَ بون ای خداوند، چونکی من گوناهکارم» ⁹اوشَأن، اوقدر ماهی بیگیفته بود کی خودشَأن، وحشت بوکوده بود. ¹⁰یعقوب و یوحنا، زِبِدی پسرأنم کی شمعونِ همکار بود، هَ حالَ دَأشتِد. عیسی شمعونَ بوگوفت:« نِوَء ترسِن، جی اَن پس مردمَ صید کونی» ¹¹وختی اوشَأن کِرجیانَ بَأوردد ساحل، همه چیَه وِلَ کودد و اونِ دونبال راه دِکفتِد.¹²ایروز کی عیسی ایته جی شهرانِ دورون ایسَه بو، مردی بأمو کی اونِ تمامِ بدنَ، جوذام بیگیفته بو. وختی اون عیسی یَ بیدِه، خوره تَأوَأده عیسی پا جیر و التماس اَمرَه بوگوفت:«ای آقا، اگر بخَأیی تَأنی مرَه پاکَ کونی» ¹³عیسی خو دسَ درازَ کود و اونَ لمس بوکود و بوگوفت:«خَأیم، پاکَ بون» فوری اون مردایِ جوذام، جی میَأن بوشو.¹⁴بازن بوگوفت:«هیچ کیَه چیزی نوگو، بوشو کاهنِ ورجَه و ترَه نیشان بِدِن، و تی طهارتِ رِه، اون قربانیانی کی موسی اَمر بوکوده یَ تقدیم بوکون، تا اوشَأنِ رِه شهادتی بیبه»¹⁵ولی بازم اونِ کارانِ خبر همه جا چو دکفته و مردمِ ویشتری جمعَ بوستِد تا اونِ گبَانَ گوش بِدِد و خوشَأنِ مرَضَأنِ جَه شفا پیدا کوند. ¹⁶اما ویشتر وختان عیسی شوئِه خلوت جیگا و تنایی دوعا کوده.¹⁷ایروز عیسی تعلیم دَئَن دوبو و فَریسیان و شریعتِ معلمان، جی همۀ شهرایِ جلیل و یهودیه، و حتی جی اورشلیم بأمو بود و اونِ دؤر نیشتِه بود. و خدا قدرت، بیمارانِ شفا دَئَنِ رِه، اونِ اَمرَه بو.¹⁸کی ایمرتبه چن نفر بأمود کی ایتَه فلجَ تختی رو بدس دَأشتِد و خَأستِد کی اونَ خانه دورون بوبورد و عیسی نیشان بِدِد. ¹⁹ولی چون جمعیت ازدحام بوکوده بو و راهی پیدا نوکودد، بوشود خانه بامِ جُر، و سُفالانِ میَأنِ جَه، اونَ، اونِ تختِ اَمرَه فَأدد بیجیر و جمعیتِ وسط، عیسی پا ورجَه بنَد به زمین.²⁰وختی عیسی اوشَأنِ ایمانَ بیدِه، اونَ بوگوفت:«ای مرد، تی گوناهان بِبِخشه بوبَست» ²¹اونموقع فریسیان و عُلما، خوشَأنِ رِه به فکرَ شُد و بوگوفتد:«اَن دِ کیه کی کُفر گوفتَأن دِرِه؟ جُز خدا کی تَأنِه گوناهانَ بِبِخشِه؟»²²عیسی اوشَأنِ فکرَ، درک بوکود و بوگوفت:«چره شیمی دیلِ دورون اَجور فکر کونید؟ ²³کای تَه گوفتَأن راحتره؟ تی گوناهان بِبِخشِه بوبوست، یا اَنکی؛ تی جا جَه ویریز و راه بوشون؟ ²⁴هَسَه، شمره ثابت کونم کی اِنسانِ پسر، زمینِ رو قدرت دَأره کی گوناهانَ بِبِخشِه» بازن وَأگردست اون فلجِ مرداکَ بوگوفت:«ترَه گوفتَأن دِرِم ویریز، تی رختخوابَ جمعَ کون، و بوشو به خانه»²⁵اونم هو لحظه اوشَأنِ چومِ جولو ویریشت و اون دوشکی کی اونِ رو خوفتِه بویَ اوسَأد، و هَطو کی خدایَ شُکر کودَأن دوبو، بوشو خو خانه طرف. ²⁶همه تعجب بوکوده بود و خدایَ شُکر کودد و ترسِ اَمرَه گوفتِد:«ایمروز چیزایِ عجیبی بیدِه ایم»²⁷بازن عیسی جی اون خانه بوشو بیرون و ایتَه باجگیرَ بیدِه، کی خو محلِ کارِ جَه نیشتِه بو و «لاوی» نام دَأشتِه. عیسی اونَ بوگوفت: «می دونبال بیَأ» ²⁸اونم هو لحظه ویریشت و همه چیَه وِلَ کود و اونِ دونبال راه دکفت.²⁹لاوی خو خانه میَأن ایته پیلِه مهمانی عیسی رِه بیگیفت، و خیلی جی باجگیران و مردم، اوشَأنِ اَمرَه سُفره دؤر بینیشتد. ³⁰ولی فریسیان و اوشَأنِ عُلما، عیسی شاگردانِ جَه ایراد بیگیفتد و بوگوفتد:«چره باجگیرانُ گوناهکارانِ اَمرَه بینیش ویریز و بوخور وأخور کونید؟» ³¹عیسی جواب بدَه:«کسایی کی ساق و سلامتد کی طبیب نِخَأید، بلکی مریضَأن خَأیِد. ³²من نأموم کی دوروستکارانَ دعوت بوکونم کی توبه بوکوند، بلکی بأموم تا گوناهکارانَ دعوت بوکونم.»³³پس اونَ بوگوفتد:«یحیی شاگردان ویشتر وختان روزه گیرِد و دوعا کوند، فریسیانِ شاگردانم هَ کارهَ کوند، اما تی شاگردان همیشه خوردَأن دِرِد» ³⁴عیسی جواب بدَه: «ایته جشنِ عروسی دورون، تا موقعی کی داماد اویَ ایسَه، آیا تَأنید دامادِ دوستانَ بیگید؛ روزه بدَأرید؟ ³⁵اما موقعی فَأرِسِه کی دامادَ جی اوشَأن گیرِدِه، او ایّامِه کی اوشَأن روزه گیرِده.»³⁶و میثالی اوشَأنِ رِه بزَه:«هیچکی جی تازه رخت، ایته تیکه پارچه وَأنوینِه تا ایتَه کُهنه رختَ پینیک بِزِنه، چره کی اگه اَ کاره بوکونه، هم تازه رختَ پارَه کوده دَأره، هم اَنکی تازه پارچه، کُهنه رختِ رو پینیک خوبی نیه.³⁷و هیچکی تازه شرابَ، کُهنه مَشکِ دورون دونکونه، چره کی اگر اَ کارَه بوکونه، تازه شراب، کُهنه مَشکَ ترکانه، و هم شراب فیوِه و هم مَشکان جی میَأن شُد. ³⁸بلکی تازه شرابَ، وَأستی تازه مَشکِ دورون دوکود، تا هر دو تَه سالم بمَأند. ³⁹و کسی نیه کی کُهنه شرابَ بوخوره و جی اون پس، تازه شراب بخَأیِه، چره کی گویه؛ کُهنه شراب بهتره»

Chapter 6

¹ایبار سَبَّت روزِ رِه، عیسی ایتِه گندم زارِ جَه شوئون دوبو، اونِ شاگردان گندمِ خوشه یانَ چِئِد و خوشَأنِ دستِ اَمرَه ساوِستِدِه و خوردِد. ²بعضی جی فریسیان اوشَأنَ بوگوفتد:«چره کاری کونید، کی سَبَّت روزِ رِه جایز نیه؟»³عیسی جواب بدَه:«مگر نِخَاده دَأرید کی داوود چی بوکود وختی کی خودشُ اونِ یارانَ ویشتا بو؟ ⁴اون بوشو خدا خانه دورون، و تقدیس بوبَستِه نانَ کی فقط کاهنان مُجاز بود بوخوردَه اوسَأد و بوخورد، و خو یارانم فَأدَه کی بوخورد.» ⁵و عیسی ایدامه بدَه و بوگوفت:«اِنسانِ پسر، روزِ سَبَّتِ اِختیارم دَأره»⁶و ایتَه سَبَّت روزِ دیگر بوشو کنیسه و شروع بوکود تعلیم دَئَن. ایتَه مردای اویَ ایسَه بو کی اونِ راستِ دس خوشکَ بوستِه بو. ⁷فریسیان و شریعتِ معلمان اونَ پاستَأن دوبود و چوم بودوخته بُد کی بیدینِد آیا شنبه روزِ رِه، کسیَه شفا دِهِه یا نه، چون ایتَه بهانه دونبال گردستِد تا اونِ جَه مدرکی بدس بَأورد. ⁸اما عیسی اوشَأنِ فکرِ جَه آگاهَ بوست و اون مردایَ کی اون دس خوشکَ بوسته بویَ بوگوفت: «ویریز و اَشَأنِ میَأن به پا بِئس» اونم ویریشت و به پا بِئسَه.⁹عیسی اوشَأنَ بوگوفت: «شیمی جَه وَأورسم؛ روزِ سَبَّتِ دورون کای تَه کار روایِه، خوبی کودَأن یا بدی کودَأن؟ انسانِ جانَ نجات دَئَن یا اونَ هلاک کودَأن؟» ¹⁰بأزن همه تَه یَه فَأندِرِست و وَأگردست اون مردایَ بوگوفت:«تی دسَ راستَ کون» اونم هَ کارهَ بوکود و فوری اونِ دس اوی تَه دسِ مَأنَستَأن چَأکوده بوبَست. ¹¹اما اوشَأن عصبانی بوبستد و همدیگرَ گوفتِد:«عیسی مرَه چی بوکونیم؟»¹²ایبار جی اون روزَأن عیسی بوشو کوه جُر تا عبادت بوکونه، و او شبَ اویَ بِئسَه و تا صبح خدایَ عبادت بوکود. ¹³وختی روزَ بو، خو شاگردانَ بِخَأست و اوشَأنِ میَأنِ جَه دوازده نفرَ انتخاب بوکود و اوشَأنَ رسول دِخَأد.¹⁴یعنی شَمعون، کی اونَ پطرس هم دِخَأدِه، شمعونِ برَأر اندریاس، یعقوب و یوحنا، فیلیپُس، برتولما، ¹⁵متی، توما، یعقوب حلفی پسر، شمعونِ معروف به غیور، ¹⁶یهودا یعقوبِ پسر، و یهودای اِسخَریوطی کی عیسی یَ خیانت بوکود.¹⁷و اوشَأنِ اَمرَه جی کوه بیجیر بأمو و ایتِه صافِ جا بِئسَه، مردمِ زیادی همۀ یهودیه و اورشلیم، و صور و صیدونِ دریا کنارِ جَه بأمو بود تا اونِ گَبَانَ بیشتَأوِد و خوشَأنِ مریضیانِ جَه شفا پیدا کوند. ¹⁸کسایی کی اَرواح خبیث اوشَأنَ اذیت کودد، شفا پیدا کودد، ¹⁹مردم همه تَه خَأستِد اونَ لمس بوکوند، چون هَطو کی اونَ دس زَئِد، اونِ جَه قوّتی صادر بوسته و همه تَه یَ شفا دَئِه.²⁰بأزن خو شاگردانَ فَأندِرِست و بوگوفت:«خوشا به حالِ شومَأن کی فقیرید، چره کی خدا ملکوت، شیمی شینِه. ²¹خوشا به حالِ شومَأن کی هَسَه ویشتائید، چره کی سِئرَ بید. خوشا به حالِ شومَأن کی هَسَه گریه کونید، چره کی خندان بیهیدی.²²خوشا به حالِ شومَأن وختی کی مردم، انسانِ پسرِ وَسی جی شومَأن کینه بیگیرِد، و شمره جی خوشَأنِ جمع بیرونَ کوند، و شمره فُحش بِدد و اِفترا بزند. ²³او زمان ذوق بوکونید و شاد بیبید، و بدَأنید کی پیلِه اَجر آسمانِ میَأن دَأرید، چره کی اوشَأنِ پئرَأنم، پیغمبرَأنِ اَمرَه هَجو رفتار بوکودد.²⁴ولی، وای بر شومَأن ای ثروتمندان، چره کی شیمی دورانِ خوشی هَ دونیا میَأنِه، ²⁵وای بر شومَأن کی هَسَه سِئرَ بوستید، چون شیمی ویشتایی اَیام فَأرِسِه. وای بر شومَأن کی هَسَه خندانیدی، چون گریه و ماتم شیمی رأفا ایسَه.²⁶وای بر شومَأن وختی کی مردم شیمی خوش اَمونِ وَسی شیمی جَه تعریف کونِیدی، چون اوشَأنِ پئرَأنم دوروغِ پیغمبرَأنِ اَمرَه، هَ کارَه بوکودید.²⁷اما ای کسایی کی می گبَأنَ ایشتَأوید شمره گوفتَأن دِرِم؛ شیمی دوشمنانَ مُحبت بوکونید و اوشَأنی یَ کی شیمی مرَه بد کوند، خوبی بوکونید. ²⁸هر کی شُمرَه نِفرین بوکود، اونِ رِه برکت بِخَأئید، و هر کی شمرَه اذیت بوکود، اونِ رِه دوعایِ خیر بوکونید.²⁹و هر کی تی دیمَه سیلی بزَه، شیمی اوطرفِ دیمَم وَأگردَأنید. و اگر کسی تی رَدایَ بیگیفت، تی پیرهنم اونِ جَه دریغ ندَأر. ³⁰اگر کسی تی جَه چیزی بِخَأست اونَ بِبِخش، و اگر کسی تی مالِ جَه چیزی بوبورد، نِوَء خَأستِن کی ترَه وَأگردَأنِه.³¹مردمِ اَمرَه اوجور رفتار بوکونید کی خَأئید شیمی اَمرَه رفتار بیبِه. ³²اگر کسانی یَ مُحبت بوکونید کی شمره محبت کوند، چی برتری ئیی دَأرید؟ چره کی گوناهکارانم، خوشَأنِ دوستدارانَ مُحبت کوند. ³³و فقط کسانی یَ کی شمره خوبی کوندِه خوبی بوکونید، چی برتری ئی دَأرید؟ چره کی گوناهکارانم هَ کارَه کوند. ³⁴و اگر کسایی یَ قرض بدید کی دَأنید شُمره وَأگردَأند، چی برتری ئی دَأرید؟ چره کی گوناهکارانم، گوناهکارانَ قرض دِهِد، تا ایروز اوشَأنِ جَه عَوَض بیگیرِد.³⁵اما شومَأن، شیمی دوشمنانَ مُحبت و خوبی بوکونید، و قرض بدید، بی اَن کی توقعِ بدَأرید عَوَض بیگیرید، چون شیمی اَجر پیلِدانه یِه و خدایِ مُتعالِ اولاد بیهیدی. چونکی خدا گوناهکاران و بیشِناقانِ مرَه هم مهربانِه. ³⁶پس شیمی پِئر آسمانی مَأنَستَأن مِهربان بیبید.³⁷داوری نوکونید تا شیمی رو داوری نیبِه، محکوم نوکونید تا کی محکوم نیبید، ببخشید تا شُمرَم بِبِخشِد.³⁸فَأدید تا شمره فَأدد، ایتِه جامِ پُر و فیشار بدَه بوبَسته، و لبریز و تکانبدَه بوبَستِه شیمی دامنِ دورون دوکوده بِه، چره کی هر جامِ مرَه دیگرانَ فَأدید، هو جامِ مرَه اونِ عَوضَ گیرید.»³⁹بأزن عیسی میثالی بزَه و بوگوفت: «آیا کور تَأنِه کورَ راه نیشان بِده؟ آیا هر دو تَه دَنکِفِد چاله دورون؟ ⁴⁰شاگرد خو اوستادِ جَه بوجُرتر نیِه، ولی هر کی خو تعلیم و تربیتَ تومامَ کونه، خو اوستادِ مَأنَستَأن بِهِه.⁴¹چره اون کوچدانه خیسَ تی برَأرِ چومِ دورون دینی، ولی اون چوبی کی خودتِ چومِ دورون نَهَه یَ نیدینی؟ ⁴²و چوطو تَأنی تی برَأرَ بیگی؛ برَأر وَهَأل خیسَ تی چومِ جَه بیرون بأورم، ولی اون چوبَ کی تی چومِ دورون نَهَه جَه غافلی؟ ای ظاهرنما، اول چوبَ خودِتِ چومِ جَه بیرون بَأور، اونموقع بهتر دینی تا خیسَ تی برَأرِ چومِ جَه بیرون بَأوری.⁴³چون هیچ خُرمِه داری، میوه بد نأوِره، و هیچ بد دار خُرمِه میوه نَأوِرِه. ⁴⁴هر داری یَ اونِ میوه جَه، شَه شناختن. نه خیسِ کِلِه جَه، شَه اَنجیر چِئِن، نه لیلیکی دارِ جَه اَنگور.⁴⁵آدمِ خوب، خودِشِه خوش قلبی وَسی خوبی بار اَوره، و آدمِ بد، خودشِ بد دیلی وَسی بدی، چره کی زبان، جی اونچی کی دیل اونِ جَه پُره گب زِنِه.⁴⁶چوطویِه کی مرَه، آقا آقا دِخَأنید، ولی اون چیه کی گویمَ عمل نوکونید؟ ⁴⁷هر کی می ورجَه بَأیِه و می گبَأنَ بیشتَأوِه و اونَ عمل بوکونه، شمرَه نیشان دِهِم کیَه مَأنِه. ⁴⁸کسیَه مَأنِه کی خانه چَأکودَن وَسی، زمینَ بِکِد و گود بوکود و اونِ پیَ سنگِ رو بنَه. وختی سیلاب بأمو و سیل خانه یَ زور بَأورد، نِتَأنِست خانه یَ تِکان بدِه، چره کی قائِم چَأکوده بوبَسته بو.⁴⁹اما اونی کی می گبَأنَ ایشتَأوِه، ولی اونَ عمل نوکونه، کسیَه مَأنِه کی خالی زمینِ رو، خانه ای بدونِ پی چَأکود، وختی سیلاب او خانه یَ زور بَأورد، درجا فوکوردس و خرابی زیادی به بار بَأورد.»

Chapter 7

¹وختی عیسی خو گب زَئَنَ مردمِ مرَه تومامَ کود، بوشو کَفَرناحوم.²اویَ ایتَه اَفسرِ رومی ایسَه بو کی خادمی دَأشته کی اونِ رِه خیلی عزیز بو. اون خادم ناخوش احوالَ بوسته بو و مردَن دوبو. ³اون افسر رومی، وختی عیسی اَمونِ خبرَ بیشتَأوِست، چن تَه جی یهودِ شیخانَ اوسه کود اونِ ورجَه تا اونِ جَه بخَأیِد کی بَأیِه و اونِ غلامَ شفا بِدِه. ⁴اوشَأن بأمود عیسی ورجَه و اونَ تمنا بوکودد و بوگوفتد:«اَ مرد مستحق ایسِه کی اَ کارَه اونِ رِه بوکونی، ⁵چون اَمی قؤمَ دوس دَأره و اون بو کی کنیسِه یَه اَمرِه چَأکود.»⁶بأزن عیسی هم راه دکفت اوشَأنِ مرَه بوشو. خانه نزدیکی کی فَأرِسِه، اون افسرِ تَه، چن تَه جی خو دوستانَ اونِ ورجَه اوسِه کود کی اونَ بوگوید:«ای آقا جان، زحمت نکش، چره کی سزاوارِ اون نییِم کی بَأیی می خانه. ⁷هَنِه وَسی حتی خودمَ لایق نَدأنِستم کی تی ورجَه بَأیم. فقط جی هویَ کی ایسَه اید فرمان بدید، می خادم خوبَه بِه. ⁸چونکی من خودمم مأمورم و تحتِ فرمان، و سربازانی ام تحتِ می فرمان دَأرم. ایتَه یَ گویم بوشو شِه، و اوی تَه یَ گویم بیا اَیِه، و می خادمَ گویم اَ کاره انجام بِدِن، انجام دِهِه.»⁹عیسی وختی اَنَ بیشتَأوست تعجب بوکود و وَأگردست کسایی کی اونِ دونبال سر اَمون دوبودَ بوگوفت: «راستی کی اَجور ایمان، حتی اسرائیلِ دورونم نیدِم» ¹⁰وختی کسایی کی اوسِه بوبَستِه بود وَأگردستد به خانه، بیدِد اون خادم سلامتِه.¹¹دو روز بعد، عیسی شوئون دوبو شهری کی «نائین» نام دَأشتِه و اونِ شاگردان و خیلی جی مردم، اونِ دونبال سر شوئون دوبود. ¹²وختی فَأرِسِه شهرِ دروازه نزدیکی، بیدِه تشیع جنازه یِه و ایتَه میّتَ کی ایتِه بیوه زناکِ تک اولاد بویَ بوردَأن دِرِد، ایتَه جرگه جی شهرِ مردمانم، او بیوه زناکَ همراهی کودَأن دوبود. ¹³وختی خداوند عیسی او زناکِ غم بیگیفته دیمَه بیدِه، اونِ دیل اونِ رِه بوسوخت و بوگوفت: «گریه نوکون» ¹⁴و نزدیک بوشو و تابوتَ دس بزَه، کسایی کی تابوتَ بوردَأن دوبود بِئسَد. عیسی بوگوفت:«ای جوان، تی اَمرَه یِم، ویریز.» ¹⁵هو لحظه مُرده ویریشتُ راست بینیشت و شروع بوکود گب زَئَن، و عیسی اون جوانَ اونِ مارَ بیسپارد.¹⁶ولی همه بِتِرسِد و خدایَ شُکر کودد و گوفتد:«اَمی میَأن پیلِه پیغمبری ظهور بوکوده، خدا خو قؤمِ یاری رِه بأمو دَأره» ¹⁷عیسی اَ کارِه خبر، همۀ یهودیه و اونِ اَطرافِ سرزمینانِ میَأن پخشَ بوست.¹⁸یحیی شاگردان، اونَ جی همۀ اَ ایتفاقان خبر دارَ کودد. ¹⁹پس اون دو تَه جی خو شاگردانَ دِخَأد و اَ پیغامِ مرَه اوسِه کود عیسی ورجَه:«آیا تو هونی ایسِی کی وَأستی بَأیِه، یا وا اینفرِ دیگرِ رأفا بِئسیم؟» ²⁰اون دو نفر بأمود عیسی ورجَه و بوگوفتد: «یحیی تعمید دهنده، اَمرَه تی ورجَه اوسِه کوده و گویه؛ آیا تو هونی ایسی کی وَأستی بَأیی؟ یا وا کسِ دیگه رأفا بِئسیم؟»²¹هو موقع عیسی خیلیَأنَ جی اوشَأنِ دردُ مرَض، و اَرواح خبیث شفا بدَه، و خیلی جی کورانِ چومَ بینا بوکود. ²²عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«بیشید و اونچی کی بیدِه اید و بیشتَأوستیدَه یحیی یَ خبر بدید، بوگوئید کی چوطو کوران چوم دینِدِه، لنگان راه شُده، جوذامیان پاکَ بودِه، کَران ایشتَأوِده، فقیرانَ مُژده دِهِده و مُرده یان زنده بِهِد، و ²³خوش به حالِ کسی کی مرَه شک نوکونه.»²⁴وختی یحیی قاصدان بوشود، عیسی شروع بوکود یحیی جَه گب زَئَن و اون جمعیتَ بوگوفت:«چی دِئِن وَسی بوشوبید صحرا؟ آیا ایتَه لوله وَسی کی بادِ دورون پرکِه؟ ²⁵چی دِئِن رِه بوشو بید؟ ایته مردای کی رختِ فاخر دوکوده دَأره؟ اوشَأنی کی رختِ فاخر دوکوند و عَیاشی کونِده پادشاهانِ قصرَأنِ دورون زندگی کوند. ²⁶پس چی دِئِن رِه بوشو بید؟ ایتِه پیغمبرِ دِئِنِ رِه؟ آهان، اَنَ بدَأنید، یحیی ایتَه پیغمبرِ جَه هم پیلِه تره.²⁷اون کسیه کی درباره اون بینیویشته بوبَسته؛ هَسَه می قاصدَ تی جَه پیشتر اوسِه کونم، تا تی راهَ، تی پا پیش هموارَ کونه. ²⁸شمرَه گویم بدأنید کی کسی یحیی تعمید دهنده جَه پیلِه تر، به اَ دونیا نأمو دَأره، ولی خدا ملکوتِ جَه، کوچی ترین، اونِ جَه پیلِه تره.»²⁹همۀ مردم، و باجگیران عیسی گبَأنَ کی بیشتَأوستد، خدایَ شُکر بوکودد، چره کی یحیی دسِ جَه تعمید بیگیفته بود. ³⁰اما فریسیان و شریعتِ معلمان، اراده ای کی خدا اوشَأنِ رِه دَأشته یَ ردَ کودد و حاضر نوبوستد یحیی دسِ جَه تعمید بیگیرد.³¹بازن عیسی ایدامه بدَه:«پس اَ زمانه مردمانَ چیَه میثال بزنم؟ چیه مَأنِد؟ ³²زَأکانی یَ مَأنِد کی بازارانِ دورون نیشینِد، همدیگرَ دِخَأنِد و گوید؛ شمره ساز بزَئیم، وَشتَن نوکودید، مرثیه بِخَأدیم، گریه نوکودید.³³چون یحیی تعمید دهنده بأمو، کی نه نان خوردِه نه شراب، گوفتید؛ تؤره، ³⁴اِنسانِ پسر بأمو کی هم خوره و هم وَأخوره، گوئیدی؛ اَیَه فَأندِر مردی ایسِه شرابخار و شکم پرست، و باجگیران و گوناهکارانِ مرَه رِفِقه. ³⁵ولی خدا حکمتِ دوروستی یَه، اونِ زَأکان ثابت کوند.»³⁶ایروز ایتَه فریسی عیسیَ دعوت بوکود کی بیشِه اونِ خانه مهمانی. پس عیسی هم بوشو اون فریسی خانه و سُفره دؤر بینیشتد. ³⁷او شهرِ دورون زنِ گوناهکاری زندگی کوده کی وختی بیشتَأوست عیسی اون فریسی خانه مهمانِه، ایته مرمری جا دورون عطر بَأورد، ³⁸و بأمو عیسی پا ورجَه بِئسَه و شروع بوکود گریه کودَأن، و خو اَشکِ اَمرَه اونِ پایَ بوشؤست و خو مو اَمرَه اونَ خوشکَ کود و بأزن اونِ پایَ مَأچی بدَه و عَطر مالی بوکود.³⁹وختی صابخانه اَنَ بیدِه خو مرَه بوگوفت:«اگه راس راسی اَ مرد پیغمبره، وَأستی بدَأنه کی اَ زنای کی اَنِ دس زَئَن دره کیه و چوجور زنی ایسِه، وَأستی بدَأنسته بِه کی اون گوناهکاره.» ⁴⁰عیسی اونَ جوابَ بدَه و بوگوفت:«ای شمعون ایته چی خَأیم ترَه بوگویم» بوگوفت:«بفرما، اُستاد»⁴¹عیسی بوگوفت:«ایتَه شخص دو نفرِ جَه طلب دَأشتِه، ایتَه جَه پونصد دینار، ایتَه جَه پنجاه دینار، ⁴²ولی چون چیزی نَأشتِد خوشَأنِ قرضَ فَأدد، هر دو نفرَ بِبِخشِه. هسَه تی نظر، کای تَه اونَ ویشتر دوس دَأره؟» ⁴³شمعون جواب بدَه:«خیال بوکونم اونی کی ویشتر بدهکار بو و بِبِخشِه بوبَست.» عیسی بوگوفت:«دوروست بوگوفتی»⁴⁴بأزن اون زنَ ایشاره بوکود و شمعونَ بوگوفت:«اَ زنَ دینی؟ من بأموم تی خانه، تو می پا شوستنِ رِه آب نَأوردی، اما اون، خو اَشکانِ مرَه می پاهانَ بوشوست و خو مو اَمرَه اوشَأنَ خوشکَ کود. ⁴⁵تو مرَه مَأچی نِدَأیی، اما اَ زن جی موقعی کی بأمو دَأره، هَطو می پاهانَ مَأچی دَئَن دِرِه.⁴⁶تو می سَرَ روغن وَأنسه ایی، ولی اون می پاهانَ عطر واسی. ⁴⁷پس هنِه وَسی ترَه گویم اونِ مُحبت کودَأن زیادی وَسی، گوناهای زیادی هم کی دَأشتِه آمرزیده بوبَست، اما اونی کی کمتر مُحبت کونه، کمتر هم آمرزیده بِه.»⁴⁸و وَأگردست او زنَ بوگوفت:«تی گوناهان آمرزیده بوبوست» ⁴⁹و مهمانان همدیگرِ جَه وَأورسِئِد:«اَن مرد کیه کی تَأنِه گوناهانم بِبِخشِه؟» ⁵⁰عیسی اون زنَ بوگوفت:«تی ایمان ترَه نجات بدَه دَأره، بوشو به سلامت.»

Chapter 8

¹و عیسی شهرَأن و روستاهانَ گردَسته و موعظه کوده و خدا ملکوتَ مُژده دَئِه، و اون دوازده نفر هم اونِ مرَه ایسَه بود. ²و چن تَه جی زنانی کی ارواحِ پلید و مرضانِ جَه شفا پیدا کوده بود، اوشَأنَ همراهی کودد. یعنی «مریمِ» معروف به «مَجدَلیّه» کی اونِ جَه هفتَ دیو بیرون بوشو بو. ³و «یونا» کی اونِ مردِ نام «خوزا» و هیرودیسِ مباشر بو، و سوسن و خیلی جی زنای دیگر. اَ زنان، خوشَأنِ اَموالِ جَه اون و اونِ شاگردانِ خرج و مخارجَ فَأدَه ئِد.⁴ایبار وختی مردم جی شهرای دور بأمو بود اونِ دِئِنِ رِه، و جمعیت زیادَ بوست، اون اَ میثالَ بَأورد: ⁵«ایتَه کیشاورز بوشو کی خو زمینِ دورون دانه بکاره، وختی دانِه پاشانن دوبو، ایبچِه فؤوَست راه کنارِ جَه و پامالَ بوست و پرنده یانم بأمود و اونَ بوخوردد. ⁶و ایبچِه فؤوَست سنگلاخِ دورون، وختی دانه بوجُر بأمو، چون رطوبت نَأشتِه خوشکَ بوست و جی میَأن بوشو.⁷و ایبچِه فؤوَست خیسانِ دورون، و خیس و قومارَأن، دانه یانِ اَمرَه بوجُر بأمود و اوشَأنَ خَفأ کودد. ⁸و بعضی دانه یان خُرمِه زمینِ رو فؤوَستد و بوجُر بأمود و صد برابر محصول بأوردد.» وختی عیسی اَنَ بوگفت، ندا بدَه:«هر کی خَأیَه بفهمِه، خُب می گبَأنَ گوش بوکونه»⁹اونِ شاگردان اونِ جَه وَأوِرسِد: «اَ میثالِ معنی چیسه؟» ¹⁰بوگوفت:«خدا ملکوتِ اَسرارِ فَهمستَأن، شُمرِه عطا بوبَسته، اما دیگرانِ اَمرَه، میثالِ اَمرَه گب زِنِم، چون تماشا کوند ولی نیدیند، ایشتَأود ولی نفهمد.¹¹اما میثالِ معنی اَنِ کی گویم؛ دانه یان، خدا کلامَ مأنید. ¹²و دانه یانی کی راه دَوار پا جیر فووَستید، کسایی مَأند کی وختی کلامَ ایشتَأود، فوری اِبلیس اَیِه و اونَ اوشَأنِ دیلِ جَه دوزَأنه، تا نِتَأنِد ایمان بَأورد و نجات پیدا کوند. ¹³دانه یانی کی زمینِ سنگلاخِ دورون فؤوَستد، کسایی مَأند کی وختی کلامَ ایشتَأود، اونَ خوشحالی اَمرَه قبول کوند، اما ریشه نودووَأند، اَشَأن ایمُدت ایمان دَأرِد، ولی امتحان موقع کی فَأرِسِه خوشَأنِ ایمانَ جی دس دِهِد.¹⁴و دانه یانی کی خیسِ کله دورون کِفِد، کسایی مَأنِد کی ایشتَأود، ولی ثروت و زندگی و دنیا خوشی فکر و خیال، اوشَأنَ خفا کونه و وَأنَلِه محصول بَأورد. ¹⁵اما دانه یانی کی خُرمِه زمینِ رو بِکِفتِد، کسایی مَأنِد کی دیلِ پاک و خوب اَمرَه، خدا کلامَ ایشتَأود و اونَ قائِم دَأرِد و همه جوره اونِ جَه ایطاعت کوند تا موقعی کی محصول بَأورد.¹⁶و هیچکس چراغَ روشنَ نوکونه، تا اونِ سَر سرپوش بنه یا اونَ تختِ جیر جیگا بِدِه، بلکی اونَ چراغدانِ سر نِهِه تا هر کی جی در بودورون اَیِه اونِ روشنایی یَ بیدینِه. ¹⁷خدا ایتِه روز انسانِ دیلِ اَسرارَ، ظاهر و آشکارَ کونه. ¹⁸پس احتیاط بوکونید کی چوطو ایشتَأوید، چون هر کسی کی دَأره، اونَ ویشتر فأدَه بِه، و هر کسی کی نَئرِه، هونی هم کی خیال کونه دَأرِه، اونِ جَه فَأگیفته بِهِه.»¹⁹اَ موقع عیسی مار و برَأرَأن بأمود کی اونَ بیدینِد، ولی جمعیت اَقدر زیاد بو کی نِتَأنِستِد اونَ نزدیکَ بود. ²⁰پس عیسی رِه خبر بَأوردد کی:«تی مار و تی برَأرَأن بیرون ایسَد و خَأیِد ترَه بیدیند.» ²¹اوشَأنَ جواب بدَه:«می مار و برَأرَأن کسایی ایسِد کی خدا کلامَ ایشتَأود و اونَ ایطاعت کوند.»²²ایروز عیسی خو شاگردانِ اَمرَه ایتَه پیله کِرجی یَ سوارَ بوست و اوشَأنَ بوگوفت:«بیشیم دریاچه اوطرف» بأزن کِرجیَ حرکت بدَأد و راه دِکِفتِد. ²³وختی شوئون دوبود عیسی واخوابَ شو. ایمرتبه توندِ وایی بیگیفت و دریا کولاک بوبَست، جوری کی کِرجی آبِ جَه پُرَ بوستَأن دوبو، و اوشَأنِ جان به خطر دِکِفت.²⁴شاگردان بوشود عیسی ورجَه و اونَ بیدارَ کودد و بوگوفتد:«ای استاد، ای استاد، چیزی نِمَأنِسته دریا میَأن دیمیریم.» عیسی ویریشت و باد و موجَأنَ توندی اَمرَه تشر بوشو کی آرامَ بود. کولاک بینیشت و همه جا آرامَ بوست. ²⁵بأزن اوشَأنَ بوگوفت:«شیمی ایمان چی بوبوست؟» اوشَأنَ ترس بیگیفته بو و حیرانَ بوسته بود و همدیگرَ جَه وَأورسِه ئِد:«اَ دِ چوجور آدمی ایسِه کی حتی باد و آبم فرمان دِهِه، و اوشَأنم اَنِ جَه فرمان بورِد؟»²⁶بازن جَدَریانِ سرزمینَ فَأرِسِد کی دریاچه اوطرف، یعنی ایالت جلیلِ روبرو نَهَه بو. ²⁷هَطو کی عیسی قدم بنَه ساحلِ رو، ایته مردای کی او شهرِ شین بو و مدتهایی بو کی تؤرَ بوسته بو، عیسیَ فوتورکست. اون نه رخت دوکودِه و نه خانه میَأن زندگی کوده، بلکی همیشه قبرانِ دورون ایسَه یِه.²⁸وختی عیسی یَ بیدِه، نَعرِه بزَه و اونِ پا پیش بِکِفت و صدای بلند اَمرَه بوگوفت:«ای عیسی، خدای مُتعالِ پسر، آخه من ترَه چیکار دَأرم؟ اِلتماس کونم مرَه عذاب ندَن» ²⁹چون عیسی روحِ خبیثَ اَمر بوکوده بو کی اونِ جَه بیرون بَأیِه. اون روح چن بار اونَ بیگیفته بو. با اَن کی اونِ دس و پایَ زنجیرِ اَمرَه دبستِد و اونِ پاستِد، ولی بازم اون زنجیرَأنَ وَأچِردِه و دیو اونَ بوردِه صحرا.³⁰عیسی اونِ جَه وَأورسِه: «تی نام چیسه؟» بوگوفت:«لشکر» چره کی دیوایِه زیادی اونِ جانَ داخلَ بوستِه بود و ایتَه لشگر بود. ³¹و عیسی یَ التماس بوکودد کی دستور نده وَأگردد جهنم.³²و او نزدیکی جَه ایتَه پیلِه گلِه خوک، کوهپایه جَه چرا کوده. دیوَأن عیسی جَه بخَأستِد کی وَهَألِه بوشود خوکانِ دورون، و اونم وَأهَأشت. ³³پس دیوَأن اون مردِ جَه بیرون بأمود و بوشود خوکانِ دورون، و اون خوکان، جی کوهپایه سراشیبی دریا طرف هجوم بوبوردد و همه تَه دِکِفتِد دریا دورون و دِمِردد.³⁴وختی خوکبانان اَ ماجرایَ بیدِد، فرار بوکودد و اَ ایتفاقانَ شهر و دهاتِ اطرافِ مردمِ رِه نقل بوکودد. ³⁵بأزن مردم بأمود تا همه چیَه خوشَأنِ چومِ مرَه بیدیند، وختی عیسی ورجَه فَأرِسِد و او تؤرِ مردایَ، کی دیوَأن اونِ جَه بیرون بوشو بودَه بیدِد کی عاقیلَ بوستِه و رخت دوکوده و عیسی پا ورجَه نیشتِه، وَحشت بوکودد.³⁶و اوشَأنی کی بیدِه بود اون تؤرِ مردایِ تَه چوطو شفا پیدا کوده، دیگرانِ رِه نقل بوکودد. ³⁷پس جَدَریانِ سرزمینِ مردمان، عیسی جَه بِخَأستد کی جی اوشَأنِ ورجَه بیشِه، چره کی همه تَه یَه ترس بیگیفته بو. عیسی هم کِرجیَ سوارَ بوست و وَأگردست.³⁸ولی اون کسی کی دیوَأن اونِ جَه بیرون بوشو بود، عیسی یَ التماس بوکود کی وَأهَأَلِه اونَ همراه بیبِه، اما عیسی اونَ اوسه کود و بوگوفت: ³⁹«وَأگرد تی خانه و اونچی کی خدا ترِه بوکوده یَ نقل بوکون» و اونم بوشو شهرِ دورون و اونچی کی عیسی اونِ رِه بوکوده بویَ مردمِ رِه نقل بوکود.⁴⁰وختی عیسی وَأگردست، مردم بوشود اونِ پیشواز، چره کی همۀ مردم، اونِ چومبراه بود. ⁴¹اَ موقع اینفر کی «یایروس» نام دَأشتِه و کنیسه رئیس بو، بأمو و خوره تَأوَأدَه عیسی پا ورجَه و التماس بوکود کی بَأیِه اونِ خانه. ⁴²چره کی اونِ ایدانه دختر کی دوازده سال سن دَأشتِه، مردَن دوبو. وختی عیسی شوئون دوبو، جمعیت جی هر طرف اونَ دوچوکسته بود و فیشار اَوردد.⁴³اون میَأنِ جَه، ایتَه زنای ایسَه بو کی دوازده سال بو خونریزی دَأشتِه، و با اَن کی همۀ خو دارایی یَ خو درمانِ وَسی طبیبانَ فَأدَه بو، ولی هیچکی نِتَأنِستِه بو اونَ درمان بوکونه. ⁴⁴اون جی پوشت عیسیَ نزدیکَ بوست و عیسی پیرهنِ لچه یَ لمس بوکود، درجا اونِ خونریزی قطعَ بوست.⁴⁵عیسی وَأورسِه: «کی مرَه لمس بوکود؟» همه تَه بوگوفتد اَمَأن نوبوئیم، پطرس بوگوفت: «استاد، مردم جی هر طرف ترَه دوچکستِد و فیشار اَوردَأن دِرِد، بأزن تو وَأورسی؛ کیه کی مرَه لمس بوکود؟» ⁴⁶عیسی بوگوفت:«کسی مرَه لمس بوکود، چون احساس بوکودم قوّتی می جَه بیرون بوشو»⁴⁷او زن وختی بیدِه نِتَأنِه خوره جیگا بِدِه، هَطو کی جی ترس پَرکستَن دوبو پیش بأمو و اونِ پا جیر بِکِفت و همۀ مردمِ ورجَه بوگوفت کی چی وَسی اونَ لمس بوکوده، و چوطو فوری شفا پیدا کوده. ⁴⁸عیسی اونَ بوگوفت:«دختر جان، خاطر جمع بوبون تی ایمان ترَه شفا بدَه دَأرِه، بوشون به سلامت»⁴⁹و هنوز اَ گبَ تومامَ نوکوده بو کی اینفر جی کنیسه رئیسِ خانه بأمو و اونَ بوگوفت:«یایروس، تی دختر بِمِرد، دِ استادَ زحمت ندن» ⁵⁰وختی عیسی اَنَ بیشتَأوست، یایروسَ بوگوفت:«نوَء ترسِن، فقط ایمان بدَأر، تی دختر شفا پیدا کونه»⁵¹وختی فَأرِسِه یایروسِ خانه، وأنَأشت بُجُز پطرس و یوحنا و یعقوب، و دخترِ پئر و مار، کَسِ دیگری هم اونِ مرَه بیشِه خانه دورون. ⁵²همۀ مردم، دخترِ وَسی شیون و زاری کودد، اون اوشَأنَ بوگوفت:«گریه نوکونید، اون نِمِردِه بلکی خوفته» ⁵³اوشَأن اونَ پوزخند بزد، چون خوب دَأنستِد کی دختر بِمِرده دَأره.⁵⁴اما عیسی دخترِ دسَ بیگیفت و اونَ دخَأد و بوگوفت:«دختر جان، ویریز» ⁵⁵و اونِ روح وَأگردست و درجا ویریشت. عیسی بفرماست تا اونَ غذا فَأدد تا بوخوره. ⁵⁶اون دخترِ پئر و مار، حیران ایسَه بود و فَأندِرِستِد. عیسی اوشَأنَ بفرماست کی هیچکیَه جی اَ ماجرا خبردارَ نوکوند.

Chapter 9

¹عیسی خو دوازده شاگردَه بِخَأست و اوشَأنَ قوّت و قدرت بِبِخشِه، تا بتَأنِد همۀ دیوَأنَ بیرونَ کوند و مرَضَأنَ شفا بِدِد. ²و اوشَأنَ اوسَه کود تا خدا ملکوتَ اعلام بوکوند و ناخوشانَ شفا بِدِد.³و اوَشَأنَ بوگوفت:«شیمی سفرِ رِه هیچی اونسَأنید، نه عصا، نه خورجین، نه نان، نه پول و نه ایضافه رخت. ⁴بوشوئید هر شهری دورون، تا موقعی کی جی اویَ بیشید، فقط ایتِه خانه میَأن مِهمان بیبید.⁵اگر مردم شمرَه قبول نوکودد، وختی جی او شهر شوئون دِرید، شیمی پا خاکَ بِتِکأنید، تا او شهرِ مردمِ رِه شهادتی بیبِه.» ⁶بازن اوشَأن بوشود، و شهر به شهر و روستا به روستا گردَستِد و هر جا فَأرِسِدِه، خدا ملکوتَ مُژده دَأئِد و ناخوشانَ شفا بخشِدِه.⁷هیرودیس، جلیلِ حاکم وختی اَ ماجرایانِ خبرَ بیشتَأوست، حیران و پریشانَ بوست، چره کی بعضی یَأن گوفتد؛ عیسی هون یحیی یِه کی مُرده یانِ جَه ویریشتِه دَأره، ⁸بعضی دیگر گوفتد: الیاسِ پیغمبر کی ظوهور بوکوده دَأره و بعضی دیگر گوفتد: ایتِه جی قدیمِ پیغمبرَأن زندَه بوسته دَأره. ⁹اما هیرودیس گوفته:«یحیی سرَ من خودم وَوِم، پس اَن دِ کیسه کی اَجور چیزَأنَ درباره اون ایشتَأوم» و هَنِه وَسی دوس دَأشتِه کی عیسی یَ بیدینِه.¹⁰وختی رسولان وَأگردستد، اونچی کی بوکوده بودَه عیسی رِه نقل بوکودد. پس اوشَأنَ اوسَد و بوشود «بیت صیدا» شهرِ نزدیکی، تا خو شاگردانِ اَمرَه تنها بیبِه. ¹¹اما خیلی جی مردم خبردارَ بوستِد و اوشَأنِ دونبال سر راه دِکِفتِد، عیسی هم اوشَأنَ قبول بوکود و اوشَأنِ رِه جی خدا ملکوت، موعظه کوده، و هر کسیَه کی درمانَ مُحتاج بو، شفا دَأئِه.¹²مغریبِ رِه اون دوازده تَه شاگرد بأمود اونِ ورجَه و بوگوفتد: «اَ مردمَ مُرخصَ کون، تا بوشود اَ اَطرافِ دهات، و خوشَأنِ رِه غذا و جا جیگا پیدا کوند، چون اَیَه بیابان دورون ایسَه ایم» ¹³عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«شومَأن خودتَأن اَشَأنَ غذا بدید» بوگوفتد:«اَمَأن جُز پنج تَه نان و دو تَه ماهی چیزی نَئریم، مگر اینکی بیشیم همۀ اَشَأنِ رِه غذا بِهِنیم» ¹⁴او جمعیت میَأن فقط پنج هیزار مرد ایسَه بو. عیسی خو شاگردانَ بفرماست: «مردمَ پنجاه نفر پنجاه نفر، زمینِ رو بینیشَأنید.»¹⁵اوشَأنم هَ کارَه بوکودد و همه تَه یَ بینیشَأنِد. ¹⁶اونموقع پنج تَه نان و دو تَه ماهیَ بیگیفت، و آسمانَ فَأندِرِست و نان و ماهی یَ برکت بدَه، بأزن وَأچرد و فَأدَه خو شاگردانَ تا مردمِ میَأن قسمت بوکوند. ¹⁷پس همۀ مردم بوخوردد و سِئرَ بوستد، آخر سرِه دوازده سبد پُر جی خورده نانأن جمعَ بوست.¹⁸ایروز عیسی فقط خو شاگردانِ اَمرَه ایسَه بو و دوعا کوده، اوشَأنِ جَه وَأورسِه:«مردم گوید من کیسم؟» ¹⁹جواب بدَأد:«بعضی گویدِه یحیایِ تعمید دهنده ای، ایتَه جرگه هم گویده الیاسِ پیغمبری و بعضیانم گویده ایتِه جی قدیمِ پیغمبرَأن زندَه بوسته دَأره.»²⁰اوشَأنَ بوگوفت: «شومَأن مرَه کی دَأنید؟» پطرس جواب بدَه:«تو خدا مسیحی» ²¹پس اوشَأنَ قدغن بوکود کی هیچکسَ جی اَ حقیقت خبردارَ نوکوند، ²²و بوگوفت:«واجبِ کی اِنسانِ پسر، زجرِ زیادی بِکِشِه، و یهودِ شیخَأن و کاهنانِ اَعظم و شریعتِ معلمان، اونَ محکوم بوکوند و بوکوشد، و سومین روزِ رِه زنده بیبِه»²³پس همه تَه یَ بوگوفت:«اگر کسی خَأیِه مرَه پیروی بوکونه، وَأستی خورَه اِنکار بوکونه و هر روز خو صلیبَ اوسَنِه و می دونبال بَأیِه. ²⁴چره کی هر کی بِخَأیِه خو جانَ نجات بِدِه، اونَ جی دس دِهِه، ولی هر کی می وَسی خو جانَ جی دس بِدِه، اونَ نجات بدَه دَأره. ²⁵چی فایده دَأره آدم همۀ دونیایَ بوبوره ولی خو جانَ جی دس بِدِه یا اونَ صدمه بِزِنِه.²⁶هر کی اَ دونیا میَأن جی من و جی می گبَأن عار دَأره، اِنسانِ پسرم وختی خو جلال و خو پئرِ جلال میَأن، فرشته یانِ مقدسِ اَمرَه بَأیِه، اونِ جَه عار دَاره. ²⁷یقین بدَأرید بعضی جی کسایی کی اَیَ ایسَد، تا خدا ملکوتَ نیدیند، نیمیرد.»²⁸حدود هشت روز بعدِ اَن گبَأن، عیسی پطرس و یوحنا و یعقوبَ اوسَد و بوشو ایتِه کوه جُر تا دوعا بوکونه. ²⁹وختی دوعا کودَأن دوبو، اونِ صورت عَوض و نورانی بوبَست و اونِ رختَأنم سفید و نورانی بوبَست.³⁰ایمرتبه دو تَه مرد، یعنی موسی و الیاس ظاهرَ بوستد و شروع بوکودد اونِ مرَه گب زَئَن. ³¹اوشَأن، شکوه و جلالِ آسمانی میَأن آشکارَ بوسته بود و درباره عیسی مرگ، کی به خاست خدا وَأستی به زودی اورشلیمِ میَأن ایتفاق دکفته بِه، گب زَئِد.³²اما پطرس و اونِ رِفِقان واخوابَ شُد، وختی جی خواب ویریشتد، عیسی جلال و اون دو تَه مردِ جلالَ کی اونِ ورجَه ایسَه بودَه بیدِد. ³³وختی اون دو مرد جی عیسی ورجَه شوئون دوبود، پطرس عیسیَ بوگوفت:«ای استاد، اَیَه خُرمِه جایِه، هَیَه بِئسیم. بدَه سه تَه سایبان چَأکونیم، ایتَه تِرِه، ایتَه موسی رِه ایتَه هم الیاسِ رِه» پطرس دسپاچه بوستِه بو و نَأنِستِه چی گوفتَأن دِرِه.³⁴هنوز پطرسِ گب تومامَ نوبوسته بو کی ایتَه اَبر آشکارَ بوست و اوشَأنِ رو سایه تَأوَأدَه، هوطو کی شوئون دوبود اَبرِ دورون، اوشَأنَ ترسَ گیفت. ³⁵اونموقع صدایی جی اَبر بأمو:«اَ می عزیزِ پسرِه، اونِ گبَأنَ گوش بوکونید.» ³⁶وختی اَ صدا تومامَ بوست، بیدِد کی عیسی تنهایِه. شاگردان جی اَ موضوع تا مدتها کسی مرَه گب نِزَد.³⁷فردایی وختی جی کوه بیجیر بأمود، خیلیَأن عیسی رأفا ایسَه بود. ³⁸ایمرتبه جی جمعیتِ دورون ایتَه مردای فریاد بوکود و بوگوفت:«ای استاد، ترَه تمنا کونم می پسرَ فَأندِری، من هَ ایتَه اولادَ دَأرم. ³⁹هر بار ناخبره ایتَه روح می پسرَ گیرِه و اون نعره کِشِه و اونِ دَهَن کخ کونه بأزن کِفِه و تشنج کونه، اَ روح همیشه می پسرَ فوتورکِه و سختی اَمرَه اونَ وِلَ کونه، ⁴⁰تی شاگردانِ جَه بخَأستم کی اونَ بیرون تَأوَدد، ولی نِتَأنِستِد.»⁴¹عیسی خو شاگردانَ بوگوفت: «شومَأن اَ زمانِه مردومَأن چِقِدر سرسخت و بی ایمانید، تا کِی شیمی اَمرَه بِئسِم و شمرَه تحمل بوکونم؟ او زَأیَ می ورجَه بَأورید» ⁴²وختی پسر اَمون دوبو عیسی ورجَه دیو اونَ به زمین بزَه و اون تشنج بوکود. اما عیسی اون روحِ خبیثَ تِشر بزَه و زَأک شفا پیدا کود، و او پسرَ اونِ پئرَ بیسپارد.⁴³مردم همه تَه خدا قدرتِ جَه، تعجب بوکوده بود. اونموقع کی همه عیسی کارانِ جَه حیرانَ بوسته بود و فَأندِرِستِد، اون خو شاگردانَ بوگوفت: ⁴⁴«اونچی کی شمرَه گوفتَأن دِرِمَ خُب گوش بوکونید، اِنسانِ پسر مردمِ دسِ اَمرَه تسلیم بِهِه» ⁴⁵ولی اوشَأن اونِ منظورَ نفهمستد، و اوَشَأنِ رِه آشکار نوبوست، و بترسِد کی اونِ جَه وَأورسِد.⁴⁶ایروز عیسی شاگردانِ میَأن بحث دِکفِت کی:«اَمی میَأن کی پیلِه تره؟» ⁴⁷عیسی کی دَأنِستِه اوشَأن چی فکر کودَأن دِرِد، ایتَه زَأیَ بیگیفت و خو ورجَه به پا بِدَأشت ⁴⁸و بوگوفت: «هر کی اَ زَأکَ به می نام قبول بوکونه، مرَه قبول بوکوده و هر کی مرَه قبول بوکونه، کسی یَه کی مرَه اوسه کوده یَه، قبول بوکوده. شیمی میَأن، اون جی همه پیلِه تِره کی همه تَه کوچیک بیبِه.»⁴⁹یوحنا بوگوفت:«استاد، شخصیَ بیدِه ایم کی تی نامِ اَمرَه دیوَأنَ بیرونَ کوده، ولی چون جی اَمَأن نوبو و اَمرَه پیروی نوکوده، وَأنَشتیم کی اَ کاره بوکونه» ⁵⁰عیسی اونَ بوگوفت:«اونَ کار نوَء دَأشتَنین، چون هر کی بر ضدِ شومَأن نیه، شیمی اَمرَه یِه»⁵¹چون عیسی صعود وخت به آسمان نزدیکَ بوستَأن دوبو، خو ایراده یَ استوارَ کود کی بیشِه اورشلیم. ⁵²بازن چن تَه جی خو شاگردانَ پیشتر اوسَه کود. اوشَأن بوشود ایتَه روستایی کی سامریان اویَه زندگی کودِد تا اونِ رِه تدارک بیدیند. ⁵³اما اویَه مردم اونَ قبول نوکودد، چره کی شوئون دوبو اورشلیم.⁵⁴وختی اونِ شاگردان یعقوب و یوحنا اَنَ بیدِد، بوگوفتد:«ای آقا، خَأیی بوگوئیم جی آسمان آتش بِوَأره و همۀ اَشَأنَ جی میَأن بوبوره، هوطویی کی الیاس بوکود.» ⁵⁵ولی عیسی خو رویَ وَأگردَأنه و اوشَأنَ تشِر بزه و بوگوفت:«شومَأن نَأنید کی جی کان روحید، ⁵⁶چره کی انسانِ پسر نأمو دَأره کی مردمِ جانَ هلاک بوکونه، بلکی بأمو دَأره تا نجات بده.» بأزن جی اویَه بوشو ایتَه روستایِ دیگرِ طرف.⁵⁷راه میَأن اینفر عیسیَ بوگوفت: «ای آقا، هر جا بیشی ترَه پیروی کونم.» ⁵⁸عیسی جواب بدَه: «روباهان خوشَأنِ رِه جاجیگا دَأرد کی اویَ زندگی کوند، و پرنده یانم خوشَأنِ رِه لانه دَأرد کی اویَ آرام گیرِد، ولی اِنسانِ پسر جایی نَئره کی خو سرَ بِنِه.»⁵⁹عیسی اینفر دیگرَ بوگوفت:«مرَه پیروی بوکون» اما اون جواب بدَه:« استاد، اول وَأَهَأل بوشوم می پئرَ دفنَ کونم.» ⁶⁰عیسی اونَ بوگوفت:«وَأهال مُرده یان، خوشَأنِ مُردِه یانَ دفنَ کوند، تو بوشون خدا ملکوتَ موعظه بوکون»⁶¹اینفر دیگر اونَ بوگوفت: «استاد، من ترَه پیروی کونم، ولی اول وَأهال وَأگردم می خانواده جَه خداحافظی بوکونم.» ⁶²عیسی جواب بدَه:« کسی کی بیشه زمینَ شُخم بزنِه و وَأگرده خو سرِ پوشتَ فَأندِرِه، خدا ملکوتِ شایسته نیِه»

Chapter 10

¹بأزن، خداوند عیسی، هفتاد نفر دیگرَ تعیین بوکود و اوشَأنَ دو نفر دو نفر پیشاپیش اوسه کود به شهرایی کی خَأستِه بعداً بیشِه. ²و اوشَأنَ بوگوفت:«محصول زیاده، ولی کارگر کم، پس صاحاب محصولِ جَه بخَأئید کی درو رِه کارگرانَ اوسه کونه.³بیشید، من شمرَه بَرِّه مَأنستَأن گُرگانِ میَأن اوسه کونم. ⁴پول و خورجین و پاپوش شیمی اَمرَه اونسَأنید، و راه دورون کسی مرَه سلام و احوالپُرسی نوکونید و وقتَ هَدر ندید.⁵هر خانه یَه کی بودورون شید، اول بوگوئید؛ سلام بر اَ خانه. ⁶اگر او خانه دورون کسی اهل صُلح و سلام بیبه و لیاقت بدَأره، شیمی سلام اونَ برکت دِهِه، و اگر کسی لیاقت نداره، شیمی سلام شمرَه وَأگرده. ⁷هو خانه دورون بِئسید و هر چی شمرَه فَأدَد بوخورید، چون شیمی جَه پذیرایی کودَأن دِرِد شرمنده نیبید، چره کی کارگر مُستحقِه خو دستمُزده، و اَ خانه او خانه نوکونید و ایتِه جا بِئسید.⁸هر شهری کی بوشوئید و شمرَه قبول بوکودد، اونچی کی شیمی پِش بِنَأد بوخورید، ⁹اوشَأنِ ناخوشانَ شفا بدید و بوگوئید؛ خدا ملکوت شمره نزدیکَ بوسته.¹⁰ولی بوشوئید ایتَه شهر و شمرَه تحویل نیگیفتد، بیشید او شهرِ کوچه یانِ دورون و بوگوئید؛ ¹¹شیمی شهرِ خاکَ کی اَمی رو نیشتِه شیمی رو فِلاشانیم، ولی اَنَ بدَأنید کی خدا ملکوت نزدیکَ بوسته. ¹²یقین بدَأرید کی روز محشر، شهرِ سدوم، راحتر خو تقاصَ تاب اَوره تا او شهر.¹³وای بر تو ای شهرِ «خورَزین» و شهرِ «بیت صیدا»، چره کی اگر معجزه یانی کی شیمی دورون انجام بوبَست، صور و صیدونِ دورون انجام بوبَستِه بِه، اویِ مردم، هو موقع پشیمانَ بوستد و توبه کودد. ¹⁴اما روزِ محشر، صور و صیدون خوشَأنِ تقاصَ راحتتر تاب اَورد تا شومَأن. ¹⁵و تو ای کَفَرناحوم، خَأستی آسمانَ فَأرسی، ولی سرنگونَ بی و شی جهنمِ دورون.¹⁶هر کی شیمی گَبأنَ گوش بده، می گبَأنَ گوش بدَه دَأره، و هر کی شمرَه حقیر بوکود، مرَه حقیر بوکوده دَأره، و هر کی مرَه حقیر بوکونه، کسی یَ کی مرَه اوسه کوده دَأره یَ حقیر بوکوده.»¹⁷اون هفتاد نفر خوشحالی اَمرَه وَأگردستد و بوگوفتد:«ای خداوند، تی نامَ کی بوریم، حتی دیوَأنم اَمی جَه ایطاعت کوند.» ¹⁸عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«من شیطانَ بیدِم کی برقِ مَأنستَأن جی آسمان کفتَأن دوبو بیجیر، ¹⁹هَسَه شمرَه قدرت دِهِم تا لانتی یانُ عقربان و دوشمنِ همۀ قوّتَ پا مالَه کونید و دِ چیزی نِتَأنِه شمرَه صدمه بِزِنِه. ²⁰ولی جی اَن شادمان نیبید کی ارواح اَمی جَه ایطاعت کوند، بلکی شاد بیبید کی شیمی نام آسمانِ میَأن بینیویشته بوبَسته.»²¹هو لحظه عیسی جی روح القدس به وجد بأمو و بوگوفت:«ای پئر، ای آسمان و زمینِ مالک، ترَه شُکر کونم کی اَ چیزَأنَ جی عاقیلان و دانایان جیگا بدَأیی و زَأکان رِه آشکارَه کودی، آره پئر جان، چون تی ایراده و خشنودی اَطو بو.»²²بَأزن وَأگردست خو شاگردانَ بوگوفت: «پئر، همه چیَه می اختیار بِنَه دَأره، فقط پئر دَأنه کی پسر کیسه، و فقط پسر و کسایی کی پسر بِخَأیه اوشَأنِ رِه آشکارَ کونه دَأنِد کی پئر کیسه.»²³بَأزِن خلوتِ جیگا جَه خو شاگردانَ بوگوفت:«خوش به حال اون چومی کی اونچی کی شومَأن دِئِن دریدَ، دینِه. ²⁴بدَأنید کی خیلی جی پیغمبرَأن و پادشاهَأن ناجه دَأشتِد اونچی کی شومَأن دِئِن دریدَ بیدیند، ولی نیدِد و اونچی کی شومَأن ایشتَأوستَأن دَأریدَ بیشتَأود، ولی نیشتَأوستد.»²⁵ایروز ایتَه جی شریعتِ معلمان خَأستِه عیسی یَ امتحان بوکونه، هنه وَسی اونِ جَه وَأورسه:«ای استاد، چی بوکونم تا زندگانی اَبدی وارث بوبوم؟» ²⁶عیسی اونَ جواب بدَه:«توراتِ دورون چی بینیویشته؟ جی اون چی فَهمی؟» ²⁷جواب بدَه:«خداوند تی خدایَ، تی تمامِ دیلُ جانُ تمامی قوّتُ فکر اَمرَه محبت بوکون، و تی همساده یَ تی خودتِ مَأنَستَأن دوس بدَأر.» ²⁸عیسی بوگوفت:«خُرمِه جواب بدَأیی، هَ کارَه بوکون کی زندگی ابدی بدَأری.»²⁹ولی اون خَأستِه کی خورَه بی غَرَض نیشان بدِه، پس بوگوفت:«ولی می همساده کیه؟» ³⁰عیسی اونَ جواب بدَه:«ایتَه مردای جی اورشلیم شوئون دوبو اَریحا، راه میَأن دوزدانِ دس گرفتارَ بوست، اونَ لُختَ کودِه پَس، پَأیی بزَد و نیمه جان تَأوَأدد و بوشود.³¹ایتفاقاً کاهنی جی او راه دوَأرستَأن دوبو، وختی اونِ چوم اون مردَ دِکِفت، خو راهَ کجَ کود و جی اوطرف جاده بوشو. ³²بازن، اینفر جی لاوی قبیله اورَه شوئون دوبو، اونم پِش بأمو و فَأندِرِست، اما خورِه نِنَه و خو راهَ کجَ کود و بوشو.³³اما ایتَه سامری مردای کی مسافر بو، وختی فَأرِسِه و اونَ بیدِه، اونِ دیل او مردای بوسوخت. ³⁴پِش بأمو و اونِ زَخمانِ رو شراب فوکود و روغن بمالست و دَبَست، بازن اون مردَ بینیشانه خو خر رو و فَأرسانِه ایتَه کاروانسرایَه و اونِ جَه مراقبت بوکود. ³⁵فردایی صبح رِه وختی خَأستِه بیشه، دو سکه فَأدَه کاروانسرا صاحابَ و بوگوفت؛ اَ مردَ مُلتفت بوبون، و اگر ویشتر جی اَن خرج بوکودی، وختی وَأگردستم ترَه فَأدم.³⁶هَسَه تی نظر کای تَه جی اَ سه نفر او بیچاره مردای همساده بو؟» ³⁷جواب بدَه:«اونی کی اونَ محبت بوکود.» عیسی اونَ جواب بدَه:«بوشو و تونم هَ کارَه بوکون»³⁸وختی راه میَأن شوئون دوبود، فَأرِسِد ایتَه روستایَ و اوی ایتَه زنای کی «مارتا» نام دَأشته عیسیَ دعوت بوکود خو خانه. ³⁹مارتا خأخورِ نام «مریم» بو کی عیسی پا ورجَه نیشته بو و اونِ گبَأنَ گوش کوده.⁴⁰اما مارتا کی سخت تدارک دِئِن دوبو، دیلواپسَ بوست و بأمو عیسی ورجَه و بوگوفت:«ای آقا، هیچ می فکر نیئی، می خأخور مرَه وا بدَه دَأره کی تنایی پذیرایی بوکونم، اونَ بوگو کی بَأیه مرَه کمک بوکونه» ⁴¹عیسی اونَ جواب بدَه:«مارتا، مارتا، تو خیلی چیانِ رِه فکرُ خیال کونی و هَچین دیلواپسی، ⁴²ولی فقط ایچی لازمه، و اونی کی مریم انتخاب بوکوده جی همه بهتره و من نِخَأیم اَ فیضَ اونِ جَه فَأگیرم.»

Chapter 11

¹ایروز عیسی ایتِه جا دوعا کودَأن دوبو، وختی اونِ دوعا کودَأن تومامَ بوست، ایتَه جی شاگردان اونَ بوگوفت:«ای اُستاد، دوعا کودأنَ اَمرَه یاد بِدِن، اوجور کی یحیی خو شاگردانَ یاد بدَه.»²عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«وختی دوعا کودَأن درید، بوگوئید؛ای اَمی پئر کی آسمانِ میَأن ایسَأیی،تی نام مُقدس بیبِه،تی ملکوت برقرار بیبِه،تی اِراده، اوجوری کی آسمانِ میَأنِه، زمینِ رو هم انجام بیگیره،³او اندازه نان کی ایمروز اَمرَه وسته، اَمرَه عطا بوکون، ⁴و اَمی گوناهانَ بِبِخش، چون اَمَأنَم کسایی کی اَمرَه بدی بوکوددَ بخشیم،و اَمرَه به امتحان نأور،بلکی جی شیطانِ وسوسه نجات بِدِن.»⁵بأزن اوشَأنَ بوگوفت:«کای تَه جی شومَأن ایسِه کی دوستی بدَأره و نیصفه شب بیشه اونِ ورجَه و بوگویه؛ ای دوست، سه تَه دانه نان مرَه قرضَه دن، ⁶چون ایتَه می رِفِقان بَأمو دَأره و چیزی نَئرم کی اونِ پِش بِنِم. ⁷و اون، جی خانه دورون جواب بدِه؛ مرَه به زحمت تَأنوَأد، خانه در قُفلِه و می زَأکان می اَمرَه رختخوابِ دورون خوفتِد، نِتَأنم می جا جَه ویریزم و ترَه چیزی فَأدم. ⁸اَنَ بدَأنید کی اگر رفاقتِ وَسی وینریزِه و اونَ نان فاندِه، اونِ اِصرار و پافیشاری وَسی حتماً ویریزه و هر چیزی کی بخَأیه اونَ فَأده.⁹پس شمرَه گوفتَأن دِرِم، وَأورسید کی شمرَه جواب دِهِد، بِخَأئید کی پیدا کونید، درَ فوکوئید، کی در شمرِه وَأکوده بِه. ¹⁰چره کی هر کی وَأورسِه، جواب گیره، و هر کی بِخَأیِه، بدس اَوره، و هر کی فوکوئِه، در اونِ رِه وَأکوده بِه.¹¹کیه جی شومَأن کی پئر بیبه و اونِ پسر اونِ جَه نان بِخَأیه و اونَ سنگ فَأده؟ یا اگر اونِ جَه ماهی بِخَأیه، لانتی اونَ فَأده؟ ¹²یا مَرغَأنه بِخَأیه، عَقرب اونَ بِبِخشِه؟ ¹³پس اگر شومَأن کی اَجور گوناهکارید، دَأنید کی وَأستی شیمی زَأکانَ خُرمِه چی فَأدید، پس شیمی پئر آسمانی، چقدر ویشتر روح القدسَ عطا کونه، هر کسی یَ کی اونِ جَه بِخَأیه.»¹⁴عیسی، دیوی کی لال بویَ اینفرِ جَه بیرونَ کود، وختی دیو بیرون بوشو مردی کی لال بو، بتَأنِست گب بزنِه و مردم تعجب بوکودد. ¹⁵ولی بعضیَأن بوگوفتد:«دیوانِ رئیس بَعَلزِبول اونَ یاری دِهِه کی اون دیوَأنَ بیرونَ کونه.»¹⁶و دیگرانم چون خَأستد اونَ امتحان بوکوند، اونِ جَه معجزه بخَأستد. ¹⁷عیسی بفهمست اوشَأنِ منظور چیسه و اوشَأنَ بوگوفت:«هر حکومتی کی به چن تَه حزبِ مخالف تقسیم بیبِه، نابودَ بِه، و هر خانه ای کی اونِ میَأن دعوا و جنگُ جَدل بیبِه، جی میَأن شِه.¹⁸پس اگر شیطان هم بر ضدِ خودش تقسیم بوبَستِه و مرَه قدرت بدَه دَأره کی اونِ ارواحِ خبیثَ بیرونَ کونم، چوطو اونِ حکومت دوام بَأوره؟ چره کی اِیدعا کونید کی من شیطانِ یاری اَمرَه دیوَأنَ بیرون کونم. ¹⁹پس اگر من بَعَلزِبولِ یاری مرَه دیوَأنَ بیرونَ کونم، شیمی شاگردان کی یاری مرَه اوشَأنَ بیرونَ کوند؟ اوشَأن شیمی ایدعایَ حاشا کوند. ²⁰ولی اگر من خدا قدرت اَمرَه دیوَأنَ مردمِ جانِ جَه بیرون تَأوَأدم، یقین بدَأرید کی خدا ملکوت شیمی میَأن شروع بوبَسته.²¹هر وخت مردی قوی هیکل، اسلحه اوسَنِه و خو خانه یَ بِپایِه، اونِ اموال در اَمانِه. ²²ولی هر موقع کسی اونِ جَه قویتر بَأیه، اونِ اسلحه یَ کی اونَ توکل بوکوده بویَ فَأگیره و اونِ اموالَ به غنیمت بوره. ²³هر کی می طرفدار نیبه، بر ضدِّ منه، و هر کی مرَه یاری نوکونه، بر خلاف من کار بوکوده.²⁴وختی روح خبیث انسانی جَه بیرون اَیِه، شِه جای بی آب و علف کی استراحت بوکونه. وختی جایی پیدا نوکود، خو مرَه گویه؛ وَأگردم هو خانه ای کی اویَ جَه بَأموم. ²⁵وختی وَأگرده و دینه خانه جارو بوبَسته و تمیزه، ²⁶شِه و هفت تَه روحِ خو جَه بدترم اوسَنِه و اَوره، و همه تَه شُد بودورون و اویَ سامان گیرِد، و او شخصِ روزگار، جی اول هم بدترَ بِه.»²⁷وختی عیسی اَ گبَأنَ گوفتَأن دوبو، جی جمعیت میَأن، ایتَه زنای فریاد بوکود:«خوش به حال اون زنی کی ترَه بِزَأ و شیر بدَه» ²⁸اما عیسی جواب بدَه:«خوش به حال اوشَأنی کی خدا کلامَ ایشتَأود و اونَ عمل کوند.»²⁹وختی جمعیت عیسی دؤر، زیادَ بوست، اون بوگوفت:«اَ دوره زمانه مردم چقد شرورِد، اَشَأن معجزه خَأیِد، ولی معجزه اَشَأنَ عطا نیبِه، جُز یونسِ پیغمبرِ معجزه. ³⁰چون هوطو کی یونسِ پیغمبر، مردمِ نینوا رِه معجزه حیساب بوسته، انسانِ پسرم، اَ مردمِ رِه معجزه و نیشانه ای بِهِه،³¹روزِ داوری رِه جنوبِ ملکه، اَ مردمِ مرَه ویریزه و اَشَأنَ محکوم کونه، چره کی اون، جی اوطرف دونیا بأمو تا سلیمانِ حکمتَ بیشتَأوِه، ولی هَسَه، کسی پیلِه تر جی سلیمان اَیَه ایسَه.³²شهرِ نینوا مردم روزِ قیامتِ رِه، اَ مردمِ مرَه ویریزِد و اَشَأنَ محکوم کوند، چره کی اوشَأن، یونسِ موعظه مرَه توبه بوکودد، ولی هَسَه کسی پیلِه تر جی یونس اَیَه ایسَه.³³هیچکی چراغی یَ روشنَ نوکونه تا اونَ جیگا بده یا اونِ سر پیاله بِنه، بلکی اونَ چراغدانِ رو نِهِه تا هر کی بودورون اَیِه اونِ نورَ بیدینه. ³⁴تی چوم، تی بدنِ چراغِ، اگر تی چوم سالم بیبِه، تی تمامِ تن روشنه، اما اگر تی چوم فاسد بیبِه، تمام تی وجود، تاریکَ بِه. ³⁵پس تی حواس بمَأنه، نوکونه نورِ جا، تاریکی تی وجودَ بیگیره. ³⁶پس اگر تی باطن روشن بیبِه و ایذره هم تاریکی ندَأره، اون موقع همۀ تی وجود درخشان بِه، و اَنَ مَأنه کی چراغِ نور، تی رو دِتَأوِه.»³⁷وختی عیسی خو گبَأنَ تومامَ کود، ایتَه جی فریسیَأن اونَ غذا خوردنِ رِه دعوت بوکود خو خانه، و عیسی هم بوشو اونِ خانه و بینیشت. ³⁸اما وختی او فریسی بیدِه عیسی پیشتر جی اَن کی غذا بوخوره خو دسَانَ نوشوست، تعجب بوکود.³⁹اونموقع خداوند اونَ بوگوفت:«شومَأن فریسیَأن شیمی پیاله بشقابِ دؤرَ پاکَ کونید، ولی شیمی دورون پُر جی طمعَ و شرارتِه، ⁴⁰ای نادانان، اونی کی ظاهرَ خلق بوکود، آیا باطنَ چَأنکود؟ ⁴¹پس جی اونچی کی ظرفِ دورون دَأرید صدقه فَأدید، تا همه چی شمرَه پاکَ بِه.⁴²وای بر شومَأن ای فریسیَأن، چونکی دقت اَمرَه، ده به یکه شیمی پینِه و سبزیَ فَأدید، ولی عدالت و خدا محبتِ جَه غافلید. اَشَأنَه وَأستی به جا بَأورده بید، و اوشَأنم جی یاد نوبورده بید.⁴³وای بر شومَأن ای فریسیَأن، چره کی دوس دَأرید کنیسه یانِ سرجا کِشِ جَه بینیشینید و مردم شومرَه کوچه بازارِ دورون سلام بوگوید. ⁴⁴وای بر شومَأن ای فریسیَأن و عُلمایِ ظاهرنما، چره کی قبرانی یَ مَأنید کی علفِ جیر قائِمَ بوستِد و مردم نَأنِد و او قبرانِ رو راه شُد.»⁴⁵ایتَه جی شریعتِ معلمان، عیسی یَ بوگوفت:«استاد، اَ گبَأنِ مرَه اَمرَم شماتت کودَأن دری؟» ⁴⁶عیسی بفرماست:«وای بر شومأن ای عُلما، چونکی سنگینِ بارانَ مردمِ دوشِ رو نیهید، ولی حاضر نیئید شیمی اَنگوشتَ کمک کودَأنِ رِه تکان بدید.⁴⁷وای بر شومَأن کی پیغمبرانی کی شیمی پئرَأن بوکوشتد رِه، بُقاء چَأکونید. ⁴⁸پس شیمی پئرانِ کارَأنَ قبول دَأرید، و اوشَأنِ جَه راضیئید، چره کی اوشَأن پیغمبرانَ بوکوشتد، و شومَأن اوشَأنِ رِه بُقاء چَأکونید.⁴⁹هَنه وَسیه کی خدا کلام درباره شومَأن فرمایه؛ من اوشَأنِ رِه پیغمبرَأن و رسولانی اوسه کونم، ولی اوشَأن بعضیانَ کوشِدِه و بعضیانَ آزار دِهِدِه. ⁵⁰تا همۀ پیغمبرانی کی جی اولِ عالم، اوشَأنِ خون فووَسته دَأره اوشَأنِ تَقاص اَ مردمِ جَه بیگیفته بیبِه. ⁵¹جی هابیلِ خون، تا زکریّا خون کی مذبح و محرابگاه مابین جَه بوکوشته بوبَست. بله، شومرَه گویم اَ نسل، همۀ اَشَأنِ رِه حیساب پس دِهِه.⁵²وای بر شومَأن ای علما، چره کی معرفتِ درِ کلیدَ به زور اوسَده دَأرید، نه خودتان بودورون شید، نه وَألید کسی بودورون بیشه.»⁵³وختی عیسی اَ گبَأنَ اوشَأنَ بوگوفت و بوشو بیرون، شریعتِ معلمان و فریسیَأن سخت اونِ اَمرَه مخالفت بوکودد و همش سوالای مختلف وَأورسِه یِد، ⁵⁴و پاستِد کی اونِ گبَأنِ جَه ایتَه چی پیدا کوند، و اونَ به دام تَأوَأدد.

Chapter 12

¹اونموقع کی هزاران نفر جمعَ بوستد، جوری کی همدیگر سر و کله جَه بوجُر شوئِد، عیسی شروع بوکود خو شاگردانِ رِه گب زَئَن و بوگوفت:«جی فریسیَأنِ خمیر مایه کی هون ظاهر سازی ایسِه، دوری بوکونید.²هیچ چی نیه کی جیگا بدد و روزی آشکارَ نیبِه، و هیچ چی نیِه کی اونِ رویَ بوپوشاند و عیان نیبِه. ³اونچی کی تاریکی دورون بوگوفته دَأرید، روشنایی دورون ایشتَأوسته بِه، و اونچی یَ کی شیمی اُتاقِ دورون خلوتی پچ پچ بوکوده دَأرید، پوشت بامِ سر فریاد کونِدِه.⁴ای دوستان شمرَه گویم، جی کسایی کی تَأند جسمَ بوکوشد، و ویشتر جی اَن نِتَأند، ترسه نومَأئید، ⁵شمرَه نیشان دِهِم، کیجَه باید بترسید، اونِ جَه بِتِرسید کی بعدِ جسمِ کوشتن، قدرت دَأره کی تَأوَأده به جهنم، بله، شمرَه گوفتَأن دِرِم اونِ جَه وَأستی ترسَن.⁶آیا پنج تَه چی چی نی یَه، دو تَه مسی سکه مرَه نوفروشد؟ ولی بازم خدا ایتَه جی اوشَأنَ جی یاد نوبوره. ⁷پس ترسَه نومَئید، چون خدا ورجَه شیمی ارزش، ویشتر جی هزاران چی چی نی یِه. حتی شیمی سرِ مو ایتَه ایتَه بیشمارده بوبَستِه.⁸شمرَه گوفتَأن دِرِم، هر کی مردمِ ورجَه بوگویه کی می جَه پیروی کونه، انسانِ پسرم خدا فرشته یانِ ورجَه گویه کی اونِ مرَه دوستِه. ⁹ولی هر کی مردمِ ورجَه مرَه حاشا بوکونه، خدا فرشته یانِ ورجَه اونَ حاشا کونم. ¹⁰هر کی بر ضدِّ انسانِ پسر گبی بِزِنه، آمرزیده بِه، ولی هر کی روح القدس کُفر بوگویه هیچ موقع آمرزیده نیبِه.¹¹وختی شومرَه بورد کنیسه یانِ دورون حاکمان ورجَه تا محاکمه بوکوند، دیلواپس نیبید کی چی بوگوئید و چوطو خودتانِ جَه دفاع بوکونید. ¹²چون هو موقع روح القدس اونچی کی وَأستی بیگیدَ شومرَه یاد دِهِه.»¹³و اینفر جی جمعیت اونَ بوگوفت: «استاد، می برَأرَ بوگو اَمی پئرِ ارثَ، می مرَه قسمت بوکونه» ¹⁴عیسی جواب بدَه:«ای مرد، کی مرَه شیمی میان قاضی بوکوده کی شیمی ارثَ تقسیم بوکونم؟» ¹⁵بأزن وَأگردست مردمَ بوگوفت:«شیمی حواس جمع بیبِه، و جی هر جور حِرص و طمع دوری بوکونید، چره کی اِنسانِ زندگی به اونِ زیادی مال و منال نییِه.»¹⁶و اَ میثالَ اوشَأنِ رِه بَأورد:«مردی کی ثروتمند بو، جی خودشِ کیشاورزی کار، محصول زیادی بدس بَأورد، ¹⁷اون خو مرَه فکر بوکود چی بوکونم؟ چون جایی می محصولِ انبار کودَأنِ رِه نَئرم. ¹⁸بازن بوگوفت؛ بفَهمستم چی وَأستی بوکونم، می اَنبارانَ فوکوردانم و انبارایِ پیله تری چَأکونم، و همۀ می محصولُ اموالَ اوشَأنِ دورون ذخیره کونم. ¹⁹اونموقع خودمَ گویم، ای می جان، سالای زیادی رِه مال و منال انبار بوکوده دَأری، هَسَه آسوده زندگی بوکون، بوخور و وَأخور و خوش بوبون.²⁰اما خدا اونَ بوگوفت؛ ای نادان، هَ ایمشب تی جانَ تی جَه فَأگیرِد، پس اونچی کی جمعَ کوده دَأری کیشین بِهِه؟ ²¹اَن عاقبت کسیه کی خورِه مال و منال ذخیره کونه، ولی خدا ورجَه دس خالیه.»²²بازن عیسی خو شاگردانَ بوگوفت:«شومرَه گویم خودتَأنِ زندگی غورصه یَ نوخورید، کی چی بوخورید و چی دوکونید. ²³چره کی جان جی خوراک عزیزتره و تن جی رخت با ارزشتر.²⁴کلاچَأنَ فَأندِرید، نه کارِدِه، نه بینِدِه و نه انبار کوندِه، خدا اوشَأنَ پیلَه کونه، آیا شومَأن چن مرتبه جی پرنده یان با ارزشتر نیئید؟ ²⁵کای تَه جی شومَأن تَأنِه غورصه خوردنَ اَمرَه خو قامتَ ایبچه درازترَه کونه؟ ²⁶پس اگر اَ کوچی کارَه نِتَأنید انجام دَئَن، چره مابقی رِه به فکرَ شید.²⁷اَ چمنِ سوسَنانَ فَأندِرید چوطو رُشد کونیدی، نه زحمت کِشِدِه نه بافدِه، اما شومرَه گویم کی سلیمان پادشاه خو اون همه جلالِ اَمرَه ایتَه جی اَشَأنِ مَأنستَأن آراسته نوبوست. ²⁸پس وختی خدا علفیَ کی ایمروز صحرا میَأن نَهَه و فردا تنورِ میَأن تَأوَأده بِه، اَجور پوشَأنِه، چقد ویشتر شومرَه پوشَأنِه، ای سُست ایمانَأن.²⁹پس در اَ فکر نیبید کی چی بوخورید و چی وَأخورید، اَجور چیزانِ رِه دیلواپس نیبید. ³⁰چون اَ جهانِ مردمَأن کی خدانشناسد اَجور چیزَأنه رِه فکر کوند، شیمی پئر خودش دَأنه کی همۀ اَشَأنَ مُحتاجید.³¹شومَأن خدا ملکوتِ طالب بیبید، همۀ اَشَأن شومرَه فأدَه بِه. ³²ترسَه نومَئید ای کوچی گله، چره کی شیمی پئرِ خوشی اَنِه کی ملکوتَ شومرَه عطا بوکونه.³³هر چی دَأریدَه بوفروشید و صدقه فَأدید، خودتانِ رِه کیسه ای بودوجید کی کُهنه نیبه، و گنجی کی جی میَأن نیشِه یَ آسمانِ میَأن ذخیره بوکونید، جایی کی نه دوزد زِنِه، نه بید خوره. ³⁴چون هر جا کی شیمی گنج بِمَأنه، شیمی دیل هم اویَ نَهَه.³⁵و شیمی قِیشَأنَ دَودید و شیمی چراغَأنَ روشن بدَأرید. ³⁶کسایی مَأنستَأن بیبید کی خوشَأنِ اربابِ رَأفا ایسَد کی عروسی جَه وَأگرده تا وختی در بزَه، درَه اونِ رِه وَأکونِد.³⁷خوش به حال اون خادمانی کی وختی اوشَأنِ ارباب اَیِه دینِه اوشَأن هوشیارِد، راس راسی شومرَه گویم، کی اوشَأنِ ارباب خو کمرَ دوَده و اوشَأنَ نیشأنِه سفره سَر و خودش اوشَأنِ جَه پذیرایی کونه. ³⁸هَسَه خَأیه نیصفه شب بیبِه یا صبحِ دم. خوش به حال اون خادمانی کی وختی اوشَأنِ ارباب اَیِه بیدارِد.³⁹بدَأنید کی اگر صابخانه دَأنِستِه کی دوزد چی موقع خَأیِه بَأیِه، بیدار ایسَه یِه و وَأنَأشتِه کی اونِ خانه جَه مال بوبورد. ⁴⁰پس شومَأنم آماده بیبید، چره کی اِنسانِ پسر موقعی اَیِه کی انتظار نَئرید.»⁴¹پطرس اونَ بوگوفت:«ای آقا، اَ میثالَ اَمرَه بزَأیی یا همه تَه نِ رِه؟» ⁴²خداوند جواب بدَه:«اون مباشر امینُ دانا کیسه کی اونِ ارباب اونَ خو دیگر خادمانِ سرپرست بِنَه بِه، تا اوشَأنِ غذا سهمَ به موقع اوشَأنَ فَأدِه؟ ⁴³خوشا به حالِ اون وختی کی اونِ ارباب وَأگرده اونَ خو کارِ مشغول بیدینه. ⁴⁴یقین بدَأرید کی اونَ خو همۀ دارایی مسئول کونه.⁴⁵ولی اگر او خادم خو مرَه فکر بوکونه، ارباب دِئرَه کوده دَأره و شروع بوکونه نوکرانُ کُلفتَأنَ اذیت و آزار کودَأن، و بوخوره و وَأخوره و شرابخاری بوکونه، ⁴⁶ایروز وختی کی انتظار نَئره و خو اربابِ رَأفا نِئسَه، اونِ ارباب وَأگرده و اونَ جی میَأن دو پاره کونه و تَأوَأده جایی کی خائنانَ تَأوَدد.⁴⁷غلامی کی خو اربابِ خاستِه یَ دَأنه، ولی بازم او کارَه نوکونه، سخت جزا دینه، ⁴⁸اما اونی کی خو اربابِ خاستِه یَ نَأنِه و نَأنسته بو ایتِه خلافی انجام دِهِه کی تنبیه بوستَأنِ سزاوارِه، کمتر جزا دینه. هر کیَه ویشتر فَأدَه بیبِه، ویشترم مطالبه بِه و هر کیه ویشتر مسئولیت فَأدد، ویشترم وَأستی جوابگو بیبِه.»⁴⁹«من بأمو دَأرم کی زمینِ رو قیامتِ آتشَ روشنَ کونم، کی کاشکی تا هَسَه روشنَه بوسته بو. ⁵⁰ولی پیشتر جی اون وَأستی تعمیدی بیگیرم و جی امتحانِ سختی بوگذرم، و چقد در رنجم تا کی تومامَ بِه.⁵¹آیا گومان کونید کی می اَمون زمینِ رو صُلح اَوره؟ نه، بلکی می وَسی مردم همدیگر اَمرَه اختلاف پیدا کوند. ⁵²جی اَن پس، پنج نفر کی ایته خانه شین بوبود، اوشَأنِ میَأن تفرقه دِکِفِه، سه نفر علیه دو نفر و دو نفر علیه سه نفر بِده ، ⁵³پئر علیه پسر و پسر علیه پئر، مار علیه دختر و دختر علیه مار، مردِمار علیه خو عروس و عروس علیه خو مردِمار.»⁵⁴بازن عیسی جمعیتَ بوگوفت: «وختی آسمانَ فَأندِرید و دینید جی مغرب سیاه اَبری اَمون دِرِه، توند گوئیدی؛ باران خَأیِه بوَأره، و بارانم وَأره. ⁵⁵وختی هم دینیدی کِناروا وزِن دِرِه، گوئیدی؛ هوا گرمشِه، و هوطو بِه. ⁵⁶ای مُتقلبان، شومَأن کی تَأنید زمین و آسمانَ فَأندرید و آب و هوایِ وضعَ پیش بینی بوکونید، چوطو اَ دوره زمانه معنی یَ نِتَأنید پیش بینی بوکونید؟⁵⁷چره نِخَأئید حقیقتَ قبول بوکونید؟ ⁵⁸وختی کسی تی جَه شاکیه و با هم شوئون درید قاضی ورجَه، سعی بوکون راه میَأن اونِ مرَه صُلح بوکونی، نوکونه کی ترَه بوبوره قاضی ورجَه و قاضی ترَه فَأده مأمورِ دس، و اونم ترَه تَأوَده زندان. ⁵⁹ترَه بوگویم کی اگر دِکِفی زندان، تا آخرین دینارَ وَأنگردانی، هیچ موقع آزادَه نیبی.»

Chapter 13

¹هو موقع چن نفر، عیسی رِه خبر بَأوردد کی پیلاتُس ایتَه جرگه جی جلیلیانَ کی بوشو بود اورشلیم، و خدا خانه میَأن قربانی تقدیم کودَأن دوبودَه، بوکوشته دَأره. ²عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«خیال کونید چون اَ جلیلیانِ سر اَجور بلا بأمو، جی مابقی جلیلیان گوناهکارتر بُد؟ ³شومرَه گویم کی اَطو نیه، اگر توبه نوکونید شومَأنم همه تَه هلاکَ بید.⁴گومان کونید کی اون هیژده نفری کی سَلوامِ بُرج، اوشَأنِ سر فؤوَست و بِمِردد، اورشلیمِ دیگر مردمانِ جَه گوناهکارتر بُد؟ ⁵اَنَ بدَأنید کی اَجور نیِه، و اگر توبه نوکونید، همه تَه یِ شومَأن اوشَأنِ مَأنَستَأن هلاکَ بید.»⁶بازن عیسی اَ میثالَ بَأورد:«اینفر خو تاکستانِ دورون ایتَه انجیر دار بکاشت، وختی بأمو کی اَنجیر بیچینه، چیزی دار رو پیدا نوکود. ⁷پس خو باغبانَ بوگوفت؛ سه ساله اَیم کی اَ دارِ میوه یَ بیچینم، ولی چیزی پیدا نوکونم، هَچین اَمی جایَ بیگیفته دَأره، اونَ وَأوین.⁸اما باغبان جواب بدَه؛ ارباب، وَأهَأل ایتِه سالم بِمَأنه، اونِ دؤرَ کِنِم و کود زِنِم، ⁹اگر سال دیگه میوه بَأورد کی هیچ، اگر نأورد، اونموقع اونَ وَأوین.»¹⁰و سبّت روزِ رِه عیسی ایتَه جی کنیسه یانِ دورون تعلیم دَأئِه. ¹¹او جمعِ میَأن ایتَه زنای ایسَه بو کی هیژده سال بو اونِ کمر غوز بوکوده بو و فَچَمَستِه بو و هیچ جور نِتَأنِسته راس بِئسِه، و ایتَه روحِ خبیث اونِ اَمرَه اَ کارَه بوکوده بو.¹²وختی عیسی اونَ بیدِه، اونَ خو ورجَه دِخَأد و بوگوفت:«ای زن، تو اَ مرضِ جَه شفا پیدا کودی.» ¹³و خو دسَأنَ اون زناکِ رو بِنَه، و او زنای هو لحظه راس بِئسَه و خدایَ شُکر بوکود. ¹⁴اما کنیسه رئیس جی اَن کی عیسی شنبه روزِ رِه شفا بدَه بو توندَ بوست و مردمَ بوگوفت:«در هفته شیش روز وَأستی کار کودَأن، ایتَه جی او روزَأن بَأئید و شفا بیگیرید، نه شنبه رِه کی روزِ سبّتِ.»¹⁵عیسی اونَ جواب بدَه:«ای ریاکار، آیا هیچ کودام جی شومَأن، شنبه روزِ رِه خو خر گاوِ لافندَه طویله جَه وَأنکونه تا آب دَئَنِ رِه بوبوره بیرون؟ ¹⁶پس آیا نَوَأستی اَ زنَایَ کی ابراهیمِ دختره و شیطان اونَ هیژده سال اسیر بوکوده بویَ سبّت روزِ رِه آزادَه کودَأن؟»¹⁷وختی اَنَ بوگوفت اونِ مخالفان همه تَه شرمنده بوبَستد، اما همۀ جمعیت اونِ معجزه یان و عجیبِ کارانِ وَسی شادمان بود.¹⁸بازن عیسی بوگوفت:«خدا ملکوت چیه مَأنه و اونَ شمرِه چیه میثال بِزِنم؟ ¹⁹ایتَه خردل دانه یَ مَأنِه کی اینفر بیگیفت خو باغِ دورون بِکاشت، بازن دانه رُشد بوکود و ایتَه پیلِه دار بوبوست، جوری کی آسمانِ پرنده یان بأمود و اونِ شاخه یانِ میَأن لانه چَأکودد.»²⁰باز بوگوفت:«خدا ملکوتِ رِه چی میثالی بَأورم؟ ²¹خمیر مایه ای مَأنه کی زنی اوسَد و سه تَه کیسه آردِ اَمرَه مخلوط بوکود تا همۀ خمیر ور بأمو.»²²و عیسی شهرانُ دهاتان گردسته و مردمَ تعلیم دَئِه و هوطو شوئِه اورشلیمِ طرف. ²³ایبار اینفر اونَ بوگوفت:«ای آقا، آیا کسایی کی نجات پیدا کوند کمِد؟» عیسی جواب بدَه:« ²⁴سخت تقلا بوکونید تا تنگِ درَ بودورون بیشید، چون شمرَه گوفتَأن دِرِم، خیلیَأن خَأیِد بوشود بودورون، ولی نِتَأنِد.²⁵وختی صابخانه ویریزه و درَ دَوَده، شومَأن بیرون ایسید و در زنید و گوئید؛ ای ارباب، درَ وَأکون، اما اون جواب دِهِه؛ شومرَه نشناسم، نَأنم جی کایَه بأموئید. ²⁶شومَأن گوئیدی؛ اَمَأن تی مرَه بوخوردیم و وَأخوردیم، و تو اَمی کوچه یانِ دورون تعلیم دَأیی، چوطو اَمرَه نشناسی؟ ²⁷اما جواب ایشتَأوید؛ شمرَه نشناسم، نَأنم جی کایَه بأموئید، جی اَیَ بیشید ای بدکاران.²⁸اونموقع وختی فَأندرید بیدینید ابراهیم و اسحاق و یعقوب و مابقی پیغمبرَأن خدا ملکوتِ دورون ایسَد، اما شومَأن محروم بوبستید، جی غورصه، زار زنید و شیمی دندانانَ به هم ساوید. ²⁹مردم جی مشرقُ مغرب و شمالُ جنوب اَید و خدا ملکوتِ سُفره دؤر نیشیند. ³⁰بله، ایسَد آخریانی کی اول بُد، و اولیانی کی آخر بد.»³¹هو روز دورون چن نفر جی فریسیان بأمود و عیسیَ بوگوفتد: «جی اَیَه بوشو ایتِه جایِ دیگر، چون هیرودیس خَأیِه ترَه بوکوشه» ³²اون جواب بدَه:«بیشید و اون روباهَ بوگوئید؛ ایمروز و فردا دیوَأنَ بیرونَ کونم و مردمَ شفا دِهِم و سومین روزِ رِه می کارَه تومامَ کونم. ³³بله، ایمروز و فردا و پسفردا وَأستی می کارَه ایدامه بدم، چون ایمکان نَئره کی پیغمبرَ اورشلیمِ بیرونِ جَه بوکوشد.³⁴ای اورشلیم، ای اورشلیم، ای پیغمبرَأنِ قاتل، ای کی رسولانی کی تی ورجَه اوسه بوبَستدَه سنگسار بوکودی، چن بار بخَأستم اون کُلوش کنی مَأنَستَأن، کی خو کیجیانَ خو بالِ و پرِ میَأن گیره، تی زَأکانَ تی دؤر جمعَ کونم، ولی نخَأستی. ³⁵هَسَه شیمی معبد، هَطو ویران شمرَه واگذارَ بِه، و شمرَه گویم کی دِ مرَه نیدینید، تا روزی کی بوگوئید؛ مبارک بیبه اونِ قدمی کی به نام خداوند اَیِه»

Chapter 14

¹ایبار سبَّت روزِ رِه عیسی ایتَه جی فریسیانِ خانه غذا خوردنِ رِه مهمان بو، کسایی کی اویَ ایسَه بود اونَ پأستِد. ²اونِ برابر مردی نیشته بو که عَطشِ مریضی یَ دَأشته. ³عیسی فریسیان و عُلمایَ وَأورسِه:«آیا سبَّت روزِ رِه شفا دَئَن جایزِ؟»⁴اوشَأن گب نزَد و ساکت بِئسَد، پس اون مردایَ بیگیفت و شفا بدَه و مرخصَ کود. ⁵بازن وَأگردست و اوشَأنِ جَه وَأورسِه:«کای تَه جی شومَأن اگر اونِ گاو یا خر شنبه روزِ رِه دِکِفِه چاه دورون، فوری نیشه اونَ بیرون بَأوره؟» ⁶اما اوشَأن جوابی نَأشتِد کی بِدِد.⁷وختی فَأندِرِست کی مهمانان چوطو مجلسِ سرجاکِش نیشیند، اوشَأنِ رِه میثالی بزَه و بوگوفت: ⁸«وختی کسی ترَه عروسی دعوت کونه، مجلسِ بوجُر نینیش، چره کی شاید صاحاب مجلس کسی تی جَه پیلِه تر هم دعوت بوکوده بِه، ⁹اونموقع صاحاب مجلس اَیِه و ترَه گویه؛ ویریز و تی جایَ اَ شخصَ فَأدن، و تو ناچار بی خجالت اَمرَه ویریزی و بیشی مجلسِ بیجیر بینیشی.¹⁰بلکی هر وخت بوشویی مهمانی، بوشو مجلسِ بیجیر بینیش، تا وختی صاحاب مجلس بأمو، ترَه بوگویه؛ عزیز جان، چره اویَ نیشته ای؟ بیا بوجُر تر بینیش، اوموقع تو دیگر مهمانانِ ورجَه سربلندَ بی. ¹¹چون هر کی بِخَأیِه خوره بوجُر وُوکوشِه، ذلیلَ بِه، و هر کی خوره فروتن بوکونه، سربلندَ بِه.»¹²بازن عیسی اون صاحاب خانه یَ بوگوفت: «وختی کی شام و ناهار خیرات کودَأن دَأری، تی برَأرَأن و تی رِفقَأن و یا تی خویشان و دارامندِ همساده یانَ دعوت نوکون، چره کی اوشَأنم ترَه دعوت کوند، و اَطو تی عَوضَ گیری.¹³پس وختی خیرات کودَأن دری، فقیران و معلولان و لنگان و کورانَ دعوت بوکون. ¹⁴و اَجور تو خوشبخت بیهی، چره کی اوشَأن نَئرِد کی ترَه عَوض بِدد، و عادلانِ قیامت روزِ رِه، خداوند تی عَوضَ تره دِهِه.»¹⁵ایتَه جی مهمانان اَ گبَأنَ کی بیشتَأوست بوگوفت:«خوش به حال اون کسی کی، خدا ملکوتِ جَه غذا بوخوره» ¹⁶عیسی اونَ بوگوفت: «اینفر ایتِه پیله مهمانی بیگیفت و خیلیانَ دعوت بوکود. ¹⁷وختی شام خوردَأنِ موقع فَأرِسِه، خو خادمَ اوسَه کود کی بیشه و کسایی کی دعوت بوکوده بویَ بوگویه، بَأئید کی شام حاضره.¹⁸اما اوشَأن هر کودام ایتَه چی بوگوفتد، ایتَه بوگوفت؛ زمینی بِهِه دَأرم کی وَأستی بوشوم اونَ بیدینم، تمنا دَأرم مرَه معاف بوکون. ¹⁹اوی تَه بوگوفت؛ ده تَه گاو بِهِه دَأرم، وَأستی بوشوم اوشَأنَ امتحان بوکونم، خواهشی دَأرم مرَه معذور بدَأری. ²⁰سومی بوگوفت؛ من تازه زن بوبورده دَأرم، هَنه وَسی نِتَأنم بَأیم.²¹پس اون خادم وَأگردست خو اربابِ ورجَه و بوگوفت کی چی بیشتَأوستِه دَأره. اونموقع صابخانه عصبانی بوبوست و خو خادمَ دستور بدَه و بوگوفت؛ توند بوشو شهرِ کوچه بازار دورون، و فقیرانُ معلولان و کورانُ لنگانَ بَأور اَیَه. ²²خادم بوشو، بازن بأمو و بوگوفت؛ ارباب، اونچی کی بوگوفتی یَ انجام بدَم، ولی بازم جا نَهَه.²³پس اونِ ارباب بوگوفت؛ بوشو جاده یان و راه هانِ میَأن و راه دوارَأنَ اِصرارِ اَمرَه اوسَأن بَأور اَیَه می مهمانی، تا می خانه پُرَ بِه. ²⁴شمرَه گوفتَأن دِرِم کی هیچکودام جی دعوت بوبَستِه یان می شامَ نوخورد.»²⁵مردمِ زیادی عیسیَ همراهی کودد و اونِ اَمرَه شوئون دوبود، اون وَأگردست اوشَأنَ فَأندِرست و بوگوفت: ²⁶«هر کی خَأیه مرَه پیروی بوکونه ، وَأستی مرَه خو پئرُ مارُ زنُ زَأیُ برَأر خَأخورِ جَه، حتی خو جانِ جَه ویشتر دوس بدَأره. ²⁷و هر کی خو صلیبَ اونسَأنِه و می دونبال نَأیِه، نِتَأنِه می شاگرد بیبِه.²⁸چون کای تَه جی شومَأن ایسِه کی بخَأیه بُرجی چَأکونه و اول نینیشینه و حیساب کیتاب نوکونه کی چقد خرج دَأره، کی اصلاً تَأنِه اونَ چَأکونه یا نه؟ ²⁹چره کی اگر او بُرجِ پیَ فوکونه و بأزن نِتَأنه اونَ تکمیل بوکونه، هر کی بیدینه، اونَ مسخره کونه و گویه؛ ³⁰اَ شخص بأمو ایتَه ساختمان چَأکونه ولی نِتَأنِست اونَ تومامَ کونه.³¹و یا کَ پادشاهِ کی بیشه ایتِه پادشاه دیگرِ اَمرَه جنگ بوکونه، ولی اول نینیشینه و خو مرَه فکر نوکونه کی اصلاً دَه هیزار سربازِ اَمرَه قدرت دَأره، پادشاهی جولو مقاومت بوکونه کی بیست هیزار سربازِ اَمرَه اَمون دِرِه اونِ جنگ؟ ³²و اگر نِتَأنه اونِ پیش تاب بأوره، هنوز کی دشمنِ لشکر دوره، قاصدی اوسه کونه کی صُلح کودَأنِ شرایطَ وَأورسه. ³³پس هَطو هر کودام جی شومَأن کی خَأیه می شاگرد بیبِه وَأستی بینیشینه و حیساب بوکونه کی تَأنه می وَسی خو مال و منالِ جَه دس بِکِشه یا نه؟³⁴نمک خُرمه چیه، ولی اگر خو خاصیتَ جی دس بِدِه، دِ چِرِه بِدِرد خوره؟ ³⁵نه زمینِ رِه به کار اَیِه و نه شَه اونِ اَمرَه کود چَأکودَأن، بلکی اونَ فیشَأند. اگر خَأئید بفهمید چی گوفتَأن دِرِم، خُب گوش بوکونید.»

Chapter 15

¹باجگیران و گوناهکاران اَمونِه عیسی ورجَه، تا اونِ گبَأنَ بیشتَأود. ²اما فریسیأن و شریعتِ معلمان، اونِ جَه ایراد گیفتد و گوفتد:«اَ شخص گوناهکارانَ قبول کونه و اوشَأنِ مرَه همسُفره بِه»³عیسی اوشَأنِ رِه اَ میثالَ بَأورد و بوگوفت: ⁴«کای تَه جی شومَأن اگر صد تَه گوسفند بدَأره، و ایتَه گومه بِه، اون نَود و نُه تَه یَ وِلَ نوکونه تا بیشِه اون ایتَه دونبال بگردِه؟ ⁵بازن وختی خو گومه بوسته گوسفندَ پیدا کود، شادمانی مرَه، اونَ خو دوشِ رو نِهِه⁶و اَیِه خانه، و خو رِفقان و خو همساده یانَ دِخَأنِه و گویه؛ می مرَه شادی بوکونید، چره کی می گومه بوسته گوسفندَ پیدا کودم. ⁷شومرَه گویم، هَنِه مَأنستَأن، ایتَه گوناهکاری کی توبه کونه رِه، پیله جشن و شادمانی آسمانِ میَأن به پا بِه، تا اون نَوَد و نُه عادلی وَسی کی توبه احتیاج نَئرِد.⁸و یا کا زنِ کی ده سکه بدَأره و موقعی کی ایتَه سکه گومَه بِه، چراغی روشنَ نوکونه و خانه یَ جارو نزنه و خوب نگرده تا اونَ پیدا کونه؟ ⁹و وختی خو سکه یَ پیدا کود، خو همساده یان و دوستانَ جمعَ کونه و گویه؛ می مرَه شادی بوکونید، چون می گومَه بوسته سکه یَه پیدا کوده دَأرم. ¹⁰شومرَه گویم، خدا فرشته یان هَجور شادی کوند، وختی ایتَه گوناهکار توبه کونه.»¹¹بازن ایدامه بدَه و بوگوفت:«ایتَه مردای دو تَه پسر دَأشتِه. ¹²ایروز کوچی پسر خو پئرَ بوگوفت؛ آقا جان، می سهمِ اِرثَ هَسَه مرَه فَأدن. اوشَأنِ پئر هم خو دارایی یَ خو زَأکانِ میَأن قسمت بوکود.¹³ایتَه مدت کی بوگوذشت، کوچی پسر خو دارایی یَ اوسَد و بوشو ایتَه دیار دور، و همۀ خو دارایی یَ عیاشی و خوشگذرانی میَأن جی دس بدَه. ¹⁴وختی هر چی دَأشته یَ خرج بوکود، او سرزمینِ دورون قحطی سختی بأمو و اون پسر خیلی فقیر بوبوست.¹⁵هَنه وَسی بوشو ایتَه جی اوی مردمانِ رِه کار بوکونه، اون شخصَم اونَ بِنَه مزرعه میَأن کی خوکبانی بوکونه. ¹⁶پسر ناجه دَأشته خو شکمَ خوکانِ خوراکِ مرَه سِئرَ کونه، ولی هیچکی اونَ چیزی فاندأئِه.¹⁷آخر سرِ به خودش بأمو و بوگوفت؛ می پئرِ کارگران ایضافه خوراک هم دَأرد، ولی من اَیَ ویشتَایی جَه مردَن دِرِم. ¹⁸ویریزم و می پئرِ ورجَه شُم و اونَ گویم؛ من در حق تو و خدا گوناه بوکودم، ¹⁹و دِ لیاقت نَئرم کی مرَه تی پسر بدَأنی، تمنا کونم مرَه به تی نوکری قبول بوکونی.²⁰پس ویریشت و راه دِکفت بیشه خو پئرِ خانه. اما هنوز خانه یَ فَأنرِسِه بو کی اونِ پئر اونَ بیدِه و اونِ دیل اونِ رِه بوسوخت و بودووَست، و اونَ کِشَه گیفت و مَأچی بدَه. ²¹پسر بوگوفت؛ پئر، من در حقِ تو و خدا گوناه بوکودم، و دِ لیاقت نَئرم کی تی پسر دِخَأده بوبوم.²²اما پئر خو خادمانَ بوگوفت؛ توندَ کونید بیشید بهترین رَختَ بَأورید و اونَ دوکونید، ایتَه انگوشترم اونِ انگوشت دورون تَأوَأدید و اونَ پاپوش هم دوکونید. ²³ایتَه چاقِ گوساله هم سر وَأوینید تا جشن بیگیریم و بوخوریم. ²⁴چره کی می اَ پسر بِمِرده بو زندَه بوسته دَأره، گومَه بوسته بو پیدا بوسته دَأره. و جشن بیگفتد و خوشحالی بوکودد.²⁵تا اونموقع پلیه پسر مزرعه میَأن ایسَه بو، وختی خانه نزدیکی فَأرِسِه، آواز خَأدِنُ و وَشتن صدایَ بیشتَأوست، ²⁶ایتَه جی خادمانَ دِخَأد و وَأورسِه؛ چی خبره؟ ²⁷خادم جواب بدَه؛ تی برَأر بأمو دَأره و تی پئر هم ایتَه چاقِ گوساله سر وَأوِه دَأره، چون خو پسرَ دوباره سلامت بیافته دَأره.²⁸پیله پسر اَنَ کی بیشتَأوست، آشفتَه بوست و خانه یَ بودورون نوشو. بأزن اونِ پئر بیرون بأمو و اونَ تمنا بوکود. ²⁹ولی اون خو پئرَ جواب بدَه؛ هَسَه سالای ساله کی ایتَه غلامِ مَأنستَأن تِرِه کار کودَأن دِرِم، و حتی ایبارم تی دستورِ جَه نافرمانی نوکودِم، اما تا هَسَه ایتَه بزغاله هم مرَه فاندَأیی کی می رِفقانِ مرَه مهمانی بیگیرم و خوش بوبوم. ³⁰ولی تی اَ پسر کی وَأگردسته، پسری کی تی دارایی یَ فاحشه یانِ مرَه به باد بدَه دَأره، اونِ رِه چاقِ گوساله سر وَأوینی.³¹اونِ پئر جواب بدَه؛ پسر جان تو همیشه می اَمرَه یی، و هر چی کی دَأرم تی شینه، ³²ولی هَسَه وَأستی جشن بیگیریم و وَشتَن بوکونیم، چره کی تی اَ برَأر، بِمردِه بو زندَه بوسته دَأره، گومَه بوسته بو، پیدا بوسته دَأره.»

Chapter 16

¹عیسی خو شاگردانَ بوگوفت: «ایتَه آدمِ ثروتمند، مُباشری دَأشته کی اونِ حیساب کیتابَ رسیدگی کوده، اونَ خبر بدَأد کی تی مُباشر ترِه خیانت کودَأن دِرِه، ²اونم اونَ دِخَأد و وَأورسِه؛ اَ چی گبایی ایسِه کی درباره تو ایشتَأوم؟ هر چی زودتر تی حیساب کیتابَ پس بدن، چونکی دِ می مباشر نیئی.³مباشر خو مرَه فکر بوکود؛ چی بوکونم؟ ارباب خَأیِه مرَه جی کار برکنارَ کونه، زمین کدَنِ قوّتَ کی نَئرم، مرَم عار اَیِه کی گدایی بوکونم. ⁴بدَأنستم چی بوکونم کی تا وختی مباشری جَه برکنارَ بوستم، کسایی بِئسِد کی مرَه خوشَأنِ خانه میَأن، راه بِدِد.⁵پس خو اربابِ بدهکارانَ ایتَه ایتَه بخَأست. جی اولی وَأورسِه؛ می اربابَ چقد بدهکاری؟ ⁶جواب بدَه؛ صد حلب روغن زیتون. مباشر بوگوفت؛ بیگیر اَن تی حیساب کی امضاء بوکوده دَأری، اَنَ پارَه کون و ایتِه ورگه دیگر میَأن بینیویس، پنجاه حلب روغن. ⁷بعدیَ بوگوفت؛ تی جَه چقد طلب دَأره؟ جواب بدَه؛ صد خروار گندم. بوگوفت؛ دوروسته، اَنَم تی حیساب، بیگیر پارَه کون و ایتَه ورگه دیگرِ میَأن بینیویس، هشتاد خروار.⁸او ثروتمندِ مردای، خو مباشرِ خیانتکارَ، اونِ زرنگی وَسی آفرین بوگوفت، مردمی کی بی ایماند، خوشَأنِ کاران و رابطه یانِ میَأن، ایماندارانِ جَه زرنگ ترد. ⁹شومرَه گویم کی اَ دنیای فاسدِه مالَ، دوست پیدا کودَأنِ رِه خرج بوکونید، کی وختی شیمی مال جی میَأن شِه، شمرِه خانه های اَبدی آخرتِ دورون بدَأرید.¹⁰اونی کی کوچی کارانِ دورون دورستکاره، پیله کارانِ دورون هم امین و دوروستکار بِهِه، و اونی کی کوچی کارانِ دورون امین نییِه، پیله کارانِ دورون هم خیانت کونه. ¹¹پس اگر اَ فاسِدِه دونیا مالَ، دوروست خرج نوکونید، کیه کی مالِ حقیقی آسمانیَ شومرَه بیسپاره؟ ¹²اگر دیگری مالَ خیانت بوکونید، کیه کی شیمی مالَ خودتانَ فَأده؟¹³هیچ غلامی نِتَأنِه دو تَه اربابَ خدمت بوکونه، چره کی، یا ایتَه جَه نفرت دَأره و دیگریَ محبت کونه، یا ایتَه یَ دیل دِوِده و دیگری حوصله یَ نَئرِه، شومَأن هم نِتَأنید هم خدا بنده بیبید و هم پولِ بنده.»¹⁴فریسیان وختی عیسی اَ گبَأنَ بیشتَأوستد، اونَ مسخره بوکودد، چره کی پولدوست بُد. ¹⁵عیسی هم اوشَأنَ بوگوفت:«شومَأن هو کسایی ایسید کی شمرَه مردمِ ورجَه عادل نیشان دیهید، اما خدا شیمی دیلِ جَه آگاهِه، شیمی مردم نمایی باعث بِه، مردم شمرَه احترام بِنِد، اما بدَأنید اونچی کی انسانِ نظرِ جَه احترام دَأره، خدا نظرِ جَه بی ارزشِه.¹⁶پیشتر جی یحیی موعظه یان، تورات و پیغمبرَأنِ نیویشته یان شیمی راهنما بود، اما هَسَه کی یحیی خدا ملکوتِ اَمونَ مُژده بِدِه دَأره، مردم تَقلا کوند زورِ اَمرَه خوشَأنِ رِه راه وَأکوند. ¹⁷ولی با اَن حال، زمین و آسمان جی میَأن بیشِه راحتره، تا اَن کی ایتَه نُقطه جی تورات بِکِفه.¹⁸هر کی خو زنَ طلاقَ دِه و ایتَه زنِ دیگر بیگیره، زِنا بوکوده دَأره، و هر کی هم کی طلاق بیگیفتِه زنَ بوبوره، زِنا بوکوده دَأره.»¹⁹«شخصی پولدار ایَسه بو کی همیشه رختایی ارغوانی جی کتان دوکوده، و هر روز خوره خوشگذرانی و عیش و نوش کوده. ²⁰و ایتَه گِدا کی «ایلعازر» نام دَأشته و همۀ اونِ بدن زَخمی بویَ، هر روز اَوردد، و اونِ خانه درِ ورجَه نیشأنِئِد. ²¹ایلعازر ناجه دَأشته کی اونِ زیاد بَأورده غذا مرَه خو شکمَ سِئرَ کونه، حتی سگانَم اَموده و اونِ زخمانَ وَألیشتِد.²²آخر سرِ اون گدا بِمرد و فرشته یان اونَ بوبوردد ابراهیمِ ورجَه، جایی کی عادلانَ بورد، و اون اربابِ تَه هم بِمرد و اونَ هم دفن بوکودد. ²³وختی اون ارباب مُرده یانِ عالَمِ میَأن خو چومَ وَأکود، خورَه عذابِ میَأن بیدِه، و جی دور ابراهیمَ بیدِه کی ایلعازر اونِ ورجَه ایسَه بو.²⁴پس بلند فریاد بوکود؛ ای پئر جان ابراهیم، مرَه رحم بوکون و ایلعازرَ اوسِه کون تا خو انگوشتِ توکَ آبِ دورون هیستَ کونه و می زبانَ خُنکَ کونه، چون اَ آتشِ دورون عذاب کِشَأن دِرِم.²⁵ابراهیم بوگوفت؛ ای زَأی جان، به خاطر بَأور کی تی ایامِ زندگی جَه، هر خُرمِه چی تی نصیب بوبَست، و هر چیزِ بد، ایلعازر قسمت، هَسَه اون اَیَه آسایشِ دورون ایسَه و تو عذاب کِشَأن دَأری. ²⁶بازن اَمی میَأن و شیمی میَأن، ایتِه گودِ پرتگاهِ نَهَه، کسایی کی بِخَأید جی اَطرف بأیِد تی ورجَه نِتَأنِد، و کسایی هم کی اوطرف جَه بِخَأید بایِد اَمی ورجَه نِتَأنِد.²⁷پس بوگوفت؛ ای پئر، ترَه التماس کونم ایلعازرَ اوسِه کونی می پئرِ خانه، ²⁸چره کی من پنج تَه بَرَأر دَأرم، بیشه اوشَأنَ هُشدار بدِه کی نوکونه اوشَأنم به اَ جایِ عذاب آور بأیِد.²⁹ابراهیم اونَ بوگوفت؛ موسی و پیغمبرَأنَ دَأرِد، اوشَأنِ گبَأنَ بیشتَأوِد. ³⁰اون بوگوفت: نه پئر جان ابراهیم، اگر کسی جی مُرده یان ویریزه بیشه اوشَأنِ ورجَه، حتما توبه کوند. ³¹ابراهیم اونَ بوگوفت؛ اگر موسی و پیغمبرَأنِ گبَ گوش نوکودد، اگر کسی جی مُرده یان هم ویریزه بیشه اوشَأنِ ور، اونَ گبَ گوش نوکوند و راستِ راهَ هدایت نوبود.»

Chapter 17

¹عیسی خو شاگردانَ بوگوفت:«گوناهِ وسوسه همیشه وجود دَأره، ولی وای به حال اون کسی کی باعث بیبِه دیگران گوناه بوکوند. ²اونِ رِه بهتر بو کی اونِ گردن سنگِ آسیابی وارگاند و اونَ تَأوَأدد دریا میَأن، تا کی باعث بیبِه ایتَه جی خدا زَأکان گوناه بوکوند.³اگر تی برَأر در حق تو خطا بوکود، اونَ شماتت بوکون، ولی اگر توبه بوکود اونَ بِبِخش. ⁴اگر روزی هفت بار ترَه بدی بوکود و هر بار بأمو تی ورجَه و بوگوفت؛ توبه بوکودم، اونَ بِبِخش.»⁵رسولان خداوندَ بوگوفتد:«اَمی ایمانَ زیادَ کون» ⁶خداوند بوگوفت:«اگر ایتَه خردلِ دانه قدر، ایمان بدَأشتِه بید، اَ توت دارَ گوفتید، جی جا بِکِده بوبون و دریا میَأن بینیشاسته بوبون، و دِئید کی شیمی جَه ایطاعت کوده.⁷کیه جی شومَأن کی اونِ خادم، جی زمینِ شخم زَئَن یا گوسفندانِ چوپانی کودَأن جی صحرا وَأگردِه و خو خادمَ بوگویه؛ بیَأ بینیشین و غذا بوخور؟ ⁸آیا نوگویه؛ می شامَ چَأکون و مرِه بَأور تا بوخورم بازن تو تی غذایَ بوخور؟⁹آیا خو خادمِ مِنتَه کِشِه تا اونِ خاستِه یَ بِه جا بَأوره؟ گومان نوکونم. ¹⁰پس شومَأنم هر چی کی حُکم بوبوسته یَ انجام دِهِید بوگوئید خادمانِ بی مِنتیم، و فقط اَمی وظیفه یَ انجام بدَأئیم.»¹¹عیسی خو سفرِ دورون به اورشلیمِ طرف، جی سامره و جلیلِ مرز دوارستَأن دوبو. ¹²وختی خَأستِه ایتَه روستایَ داخلَ بِه، ده تَه جوذامی بَأمود اونِ پیشواز، و دور بِئسَد، ¹³و صدای بلند مرَه فریاد بوکودد:«ای خداوند عیسی، اَمرَه رحم بوکون.»¹⁴عیسی اوشَأنَ فَأندِرِست، بوگوفت: «بیشید شومرَه کاهنَ نیشان بدید» اوشَأن راه دِکِفتِد و راه میَأن جوذامِ جَه پاکَ بوستد. ¹⁵ایتَه جی اوشَأن وختی بیدِه شفا پیدا کوده، هَطو کی صدای بلند مرَه خدایَ شُکر کوده وَأگردست ¹⁶و خورَه تَأوَأده عیسی پا ورجَه و اونِ جَه تشکر بوکود. اون جوذامی تَه سامری بو.¹⁷عیسی بفرماست:«مگه ده نفر شفا پیدا نوکودد؟ پس او نُه نفر کایَ ایسَد؟ ¹⁸آیا جُز اَ غریبه تَه، دِ کسی وَأنگردست کی خدایَ شُکر بوکونه؟» ¹⁹بازن اونَ بوگوفت: «ویریز بوشو کی تی ایمان ترَه شفا بدَه دَأره»²⁰وختی فریسیان اونِ جَه وَأورسِد؛ خدا ملکوت کِی اَیِه؟ اوشَأنَ جواب بدَه:«خدا ملکوت جوری نَأیِه کی بِتَأنید فَأندِرید، ²¹و هیچکی نوگویه؛ کی اَیَ نَهَه یا فلان جا نَهَه. چره کی خدا ملکوت شیمی میَأن نَهَه.»²²بأزن خو شاگردانَ بوگوفت:«زمانی فَأرِسِه کی ناجه دَأرید ایتَه روز، جی انسانِ پسرِ ایامَ بیدینید، اما نِتَأنید دِئِن. ²³و مردم شومرَه گوید؛ اون اَیَ ایسَه یا اویَ ایسَه، اوشَأنِ دونبال سر نیشید. ²⁴می وَأگردستَأن برق دمِ مَأنستَأنِه کی ایتَه لحظه دورون همۀ آسمانَ جی اَطرف تا اوطرفَ روشنَ کونه.²⁵اما پیشتر جی اون لازمه کی رنج و عذابِ زیادی بِکِشم و اَ قؤم مرَه محکوم بوکوند. ²⁶می وَأگردستَأنِ موقع، مردم نوحِ ایامِ مَأنستَأن خدایَ مُلتفت نیئِد. ²⁷اونموقع هم مردم خوردد و وَأخوردد و زن گیفتِد و مردِ بوستِد، تا روزی کی نوح بوشو کشتی دورون، بأزن سیل بأمو و همۀ هلاکَ کود.²⁸لوط ایام هم هَجور بو، مردم خوردنُ شرابخواری و هِئِن و فروختن و کیشاورزی و ساختمان چَأکودنَ مشغول بود. ²⁹اما او صُبحی کی لوط سُدومِ جَه بوشو، آتش و گوگرد بِوَأرِست و همۀ هلاکَ کود.³⁰روزی هم کی اِنسانِ پسر ظهور کونه هَطویه. ³¹او روزِ دورون کسی اگر پوشتِ بامِ جُر بِئسِه، بیجیر نَأیِه تا خو خانه اثاثَ اوسَأنه، و کسی هم کی صحرا بِئسِه، وَأنگردِه خو خانه.³²لوطِ زنَ به خاطر بَأورید، ³³هر کی بِخَأیه خو جانَ نجات بِدِه، اونَ جی دس دِهِه و هر کی خو جانِ جَه بوگذره، اونَ نجات دِهِه.³⁴شومرَه گویم؛ او شب دورون، دو نفر کی ایته لاحافِ جیر خوفتِد، اینفرَ بورِده به آسمان و اینفرَ وا دِهِدِه، ³⁵و دو تَه زنایِ جَه کی ایتَه جا گندم ساوِدِه، اینفر اوسَه دِه بِه شِه آسمان و اینفر دیگه به جا مَأنه، ³⁶و دو تَه مردای جَه کی زمینِ سر کار کوند، اینفر اوسَأده بِه و اوی تَه به جا مَأنه.»³⁷اونَ جَه وَأورسِد:«خداوندا، کایَ بورِده؟» جواب بدَه:«هر جا کی لاشه بِمَأنه، لاشخوران اویَ جمعَ بود.»

Chapter 18

¹عیسی خو شاگردانِ رِه میثالی بزَه تا نیشان بِدِه کی وَأستی همیشه دوعا بوکوند، و تا جواب نیگیفتِد نوَأستی دس بِکِشِد. ²اون بوگوفت:«ایتَه شهرِ میَأن قاضی ایی ایسَه بو کی نه خدا جَه ترسِه ئِه نه خلقِ خدا جَه.³و هو شهرِ دورون بیوه زنایی ایسَه بو کی همش اَمویه اونِ ورجَه و گوفته؛ می حقَ می دوشمنِ جَه فَأگیر. ⁴قاضی ایتَه مدت اونَ محل نِنَئِه، ولی آخر سرِ خو مرَه بوگوفت؛ هر چن خدا جَه ترسی نَئرم و خلقِ خدا هم آدم حیساب نوکونم، ⁵ولی اَ زنای مرَه خستَه کوده دَأره، اونِ داد فَأرسم، نوکونه هَطو یکسره بَأیه و مرَه به زحمت تَأوَده.»⁶و عیسی ایدامه بدَه:«بیشتَأوستید اَ قاضی چی بوگوفت؟ ⁷اگر اَجور بی انصافِ قاضی، راضی بیبِه کی مردمِ داد فَأرِسِه، آیا خدا خو مردمِ داد فأنرِسِه؟ مردمی کی شبانه روز اونِ درگاهَ دوعا کوند، آیا اَ کارَه هَطو عقب تَأوَأده؟ ⁸یقین بدَأرید کی خیلی زود اوشَأنِ داد فَأرِسِه. ولی وختی انسانِ پسر وَأگردِه، آیا کسی یَ پیدا کونه کی ایمان بدَأره و دوعا بوکونه؟»⁹اونموقع بعضیانِ رِه کی خوشَأنَ پاک و دوروستکار، و دیگرانَ پست و کم ارزش دَأنستِد اَ میثالَ بَأورد ¹⁰:«دو نفر، ایتَه باجگیر و ایتَه فریسی بوشُد معبد کی عبادت بوکوند.¹¹فریسی بِئسَه و خو مرَه اَطو دوعا بوکود؛ خدایا ترَه شُکر کونم کی اَ باجگیرِ مَأنستَأن نییِم، و دیگر مردمِ مَأنستَأن، دوزدی و ظلم و زِناکاری نوکونم، ¹²هر هفته دو مرتبه روزه گیرم، و ده به یک هر چی کی بدس اَورمَ، در تی راه فَأدم.¹³اما اون باجگیر دور بِئسَه و دوعا کودَأنِ موقع، جی خجالت خو سرَ راستَ نوکود، و موشتِ مرَه خو سینه یَ فوکؤفت و غورصه اَمرَه بوگوفت؛ خدایا، منِ گوناهکارَ رَحم بوکون. ¹⁴شومرَه گویم کی اَ مرد بخشیدَه بوبَست و بوشو به خانه، نه اون فریسی تَه. چون هر کی خورَه پیلِه بِدَأنِه، خارَ بِه، و هر کی خوره فروتن بوکونه، سر بلندَ بِه.»¹⁵مردم خوشَأنِ کوچی زَأکانَ اَوردد عیسی ورجَه تا اوشَأنِ رو دس بِنه و برکت بِدِه، وختی اونِ شاگردان فَأندِرِستِد و اَ کارَ بیدِد، مردمَ شماتت بوکودد. ¹⁶اما عیسی زَأکانَ خو ورجَه دِخَأد و شاگردانَ بوگوفت: «وَألید کوچی زَأکان می ورجَه بَأید، اوشَأنِ پیشَ نیگیرید، چون خدا ملکوت کسانی شینه کی اَشَأنِ مَأنستَأن صافِ دیل دَأرِد. ¹⁷به راستی شومرَه گوفتَأن دِرِم، هر کی خدا ملکوتَ ایتَه طفلِ مَأنستَأن باور نوکونه، هیچ موقع اونِ راه پیدا نوکونه.»¹⁸ایبار ایتَه جی قومِ یهودِ شیخان عیسی جَه وَأورسِه:«ای خُرمه اُستاد، چی بوکونم تا حیاتِ اَبدی وارث بوبوم؟» ¹⁹عیسی اونَ بوگوفت:«چره مرَه خوب دِخَأنی؟ جُز خدا هیچکس خوب نییِه و فقط اون لایقِ خوب گوفتَأنِه. ²⁰هَسَه تی جواب، احکامَ کی خودت دَأنی، زِنا نوکون، قتل نوکون، دوزدی نوکون، شهادت دروغی ندَن، تی پئر و مارَ احترام بوکون» ²¹بوگوفت:«همۀ اَشَأنَ جی کوچیکی انجام بِدَه دَأرم.»²²عیسی اَن کی بیشتَأوست بوگوفت: «هنوز ایتِه چی کم دَأری، هر چی کی دَأری یَه بوفروش و اونِ پولَ فقیرَأنِ میَأن قسمت بوکون کی آسمانِ میأن گنجی بدَأری، بازن بیَأ مرَه پیروی بوکون.» ²³اون مرد وختی اَ گبَ بیشتَأوست ناراحتَ بوست، چره کی خیلی دارا بو.²⁴عیسی کی اونِ ناراحتی یَ بیدِه بوگوفت:«چقد سخته کی ثروتمندان خدا ملکوتَ بودورون بوشود، ²⁵ایتَه شُتُر، راحتر سوزنِ سوراخِ جَه ردَّ بِه، تا ایتَه ثروتمند بَخَأیه خدا ملکوتَ بودورون بیشه».²⁶کسایی کی اَ گبَأنَ بیشتَأوستد بوگوفتد:«اگر اَطویه، پس کی تَأنِه نجات پیدا کونه؟» ²⁷جواب بدَه:«خدا تَأنِه کارایی انجام بِدِه، کی انسانِ رِه محالِه.»²⁸پطرس بوگوفت:«اَمَأن کی اَمی خانه زندگی یَ وِلَ کودیم تا ترَه پیروی بوکونیم.» ²⁹عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«به راستی شمره گوفتَأن دِرِم، هر کی خو خانه زندگی و خو زنُ زَأی و خو پِئرُ مار و خو برَأرَأنَ، خدا ملکوتِ وَسی وِلَ کونه، ³⁰اونِ چن برابرِ عَوضَ، هَ دونیا میَأن گیره، و او دونیا میَأن هم، حیاتِ اَبدی به دس اَوره.»³¹بازن او دوازده نفرَ ایتَه کنار فَأکِشِه و اوشَأنَ بوگوفت:«هَسَه شوئون دریم اورشلیم، اویَ اونچی کی پیغمبرَأن درباره اِنسانِ پسر بینیویشته دَأرِد انجام گیره. ³²در اویَ اِنسانِ پسرَ، غیرِ یهودیانَ ایسپارد، و اونَ بیحُرمتی و مسخره کونِد، و اونِ رو چاف فوکوند، ³³و اونَ شلاق زِنِده و کوشد. ولی سومین روزِ رِه ویریزِه.»³⁴اما شاگردان اَ گبَأنِ جَه چیزی نَفَهمستد. اَ گبَأنِ معنی، اوشَأنِ جَه جیگا بدَه بوبَست، و اونچی کی گوفته یَ درک نوکودد.³⁵وختی اریحا نزدیکی فَأرِسِد، ایتَه کور، راه سر نیشته بو و گدایی کوده، ³⁶وختی اون جمعیتِ صدایَ بیشتَأوست، وَأورسِه:«چی بوبَستِه؟» ³⁷اونَ بوگوفتد:«عیسایِ ناصری اَرَه شوئون دِرِه»³⁸اونم فریاد بوکود و بوگوفت:«ای عیسی، ای داوودِ پسر، مرَه رَحم بوکون» ³⁹و مردمی کی جمعیت پیشاپیش شوئون دوبود، اونَ شماتت کودد و گوفتد؛ ساکت بِئس، ولی اون هر بار خو صدایَ بوجُرتر بورده و گوفته:«ای داوودِ پسر، مرَه رحم بوکون»⁴⁰اونموقع عیسی بِئسَه و بِفِرماست اون مردایَ اونِ ورجَه بَأورد، وختی نزدیک بأمو اونِ جَه وَأورسِه: ⁴¹«چی خَأیی تِرِه بوکونم؟» بوگوفت:«خَأیم بیدینم، ای خداوند»⁴²عیسی اونَ بوگوفت:«بیدین، تی ایمان ترَه شفا بدَه دَأره» ⁴³اون کور هو لحظه بیدِه و شفا پیدا کود، و هَطو کی خدایَ شُکر کوده عیسی دونبال سر بوشو. مردم کی اَنَ بیدِد، همه تَه خدایَ ستایش بوکودد.

Chapter 19

¹عیسی بوشو اَریحا، و شهرِ جَه دوَأرستَأن دوبو. ²در اویَ باجگیرَأنِ رئیس، کی «زکّی» نام دَأشته و خیلی هم پولدار بو،³خَأستِه بیدینه کی عیسی کیسه، ولی چون کوچدانه قد بو، و جمعیت هم هوجوم بأورده بو، نِتَأنِسته بیدینه. ⁴پس بودووَست ایبچه پیشتر، و ایتَه چنار دارَ بوجُر بوشو تا بتَأنِه اونَ بیدینه. وختی عیسی اویَ فَأرِسِه،⁵بوجُرَ فَأندِرِست و اونَ بوگوفت:«ای زَکّی، توندَ بون بیا بیجیر، چره کی وَأستی امروز تی خانه بِئسِم.» ⁶زکی توند بیجیر بأمو، و خوشحالی اَمرَه عیسی یَ بوبورد خو خانه. ⁷وختی مردم اَنَ بیدِد، گِلِه کودد کی:«اون بوشو دَأره ایتَه گوناهکارِ خانه مهمانی»⁸اما زکّی خو جا سر ویریشت و خداوندَ بوگوفت:«ای خداوند، هَسَه نیصفِه می مال و منالَ فَأدم فقیرانَ، و اگر به ناحق کسی جَه، چیزی فَأگیفتِه دَأرِم، چهار برابر اونَ پس دِهِم.» ⁹عیسی بوگوفت: «ایمروز نجات بأمو دَأره اَ خانه، چون اَ مرد هم ابراهیمِ پسرِه کی خو راهَ گومَه کوده بو. ¹⁰انسانِ پسر بأمو دَأره تا گومَه بوستِه یانَ پیدا کونه و نجات بدِه.»¹¹چون عیسی اورشلیمَ نزدیک بوسته بو، مردمی کی اَ گبانَ بیشتَأوسته بودِ رِه میثالی بزَه، چره کی اوشَأن گومان کودد کی خدا ملکوت، وَأستی هو لحظه ظهور بوکونه. ¹²اون بوگوفت:«ایتَه جی رومِ ایالتَانِ میَأن، اشراف زاده ای زندگی کوده. ایبار اون خَأستِه ایتَه سفرِ دورِ دراز بیشه تا پایتخت کی امپراطورِ جَه، او ایالتِ حکومتَ فَأگیره و بأزن وَأگرده خو محل.¹³پس ده نفر جی خو خادمان دِخَأد، و هر کودامِ اوشَأنَ ده هیزار میثقال طلا فَأده و بوگوفت؛ اَ سرمایه مرَه کاسبی بوکونید تا من وَأگردم. ¹⁴ولی بعضی مردم، کی اونِ مرَه دوشمن بود، قاصد اوسه کودد امپراطورِ ورجَه کی بوگوید اَمَأن نخَأئیم اَ اشراف زاده اَمی حاکم بیبِه. ¹⁵ولی او شخص، امپراطورِ حُکمِ اَمرَه پادشاه بوبَست و وَأگردست خو ایالت. و خو خادمانَ دِخَأد تا بیدینه هر کی اون پولِ مرَه چی بوکوده و چقد سود بدس بَأورده.¹⁶اولی بوگوفت؛ تی سرمایه، ده برابر بهره بوکوده. ¹⁷پادشاه اونَ بوگوفت؛ آفرین، تو بوبَستی خُرمِه خادم، چون اَ کوچی کار و کوچی مسئولیتِ جَه امین بویی، ده شهرِ حکومتَ ترَه فَأدم.¹⁸و دیگری بأمو و بوگوفت؛ ای آقا، سرمایه ای کی مرَه فدَه ایی، پنج برابر بهره بوکوده. ¹⁹اونم بوگوفت؛ تونم پنج شهرِ حاکم بوبون.²⁰و سومی بأمو و بوگوفت؛ ای آقا تی ده هیزار میثقال طلا هَطو نَهَه، اونَ ایتَه پارچه دورون بِپیچِستم و ایتَه خُرمه جا جیگا بدَم. ²¹چون شیمی جَه ترسِه مِه، و دَأنستم کی سختگیرید، و اونچی جَه کی اونِ رِه زحمتَ نِکِشِه دَأرید، سودِ رافأ ایسید، و جی سرمایه ای کی نِنَه دَأریدِ، بهره خَأئید.²²پادشاه اونَ شماتت بوکود و بوگوفت؛ ای خادمِ پست و شرور، تو خودت تی اَ گبَأنِ مرَه، ترَه محکوم بوکودی، تو کی دَأنستی من اَقدر سختگیرم و جی اونچی کی زحمت نِکِشه دَأرم، بهره خَأیم، ²³اَقلکن می پولَ صرافانَ سودی فَأدَأیی، تا وختی وَأگردم اونِ بهره یَ فَأگیرم.²⁴پس کسایی کی اویَ حاضر بودَ بوگوفت، پولَ اونِ جَه فَأگیرِد و فَأدد اون خادمی یَ کی ویشتر جی همه بهره بَأورده بو. ²⁵اونَ بوگوفتد؛ ای آقا، او شخص کی ده هیزار میثقال دَأره.²⁶جواب بدَه؛ شومرَه گویم هر کی دَأره، اونَ ویشتر فَأدَه بِه، و هر کی نَئره، اونچی کی هم دَأره، اونِ جَه فَأگیفتِه بِه. ²⁷و هَسَه بیشید می دوشمنانَ کی نِخَأستد من اوشَأنِ رو حکومت بوکونمَ بَأورید اَیَه و می چومِ جولو گردن بزنید.»بعدِ اَ گبَأن، عیسی همه تَه نِ پِش راه دِکفت تا بوشود اورشلیم.²⁹وختی فَأرِسِد «بیت فاجی» و «بیت عنیا» نزدیکی، کی زیتونِ کوه جُر نَهَه بو، خو دو تَه جی شاگردانَ اوسه کود، ³⁰و بوگوفت:«بیشید او روستایی کی شیمی پِش نَهَه، وختی بوشوئید روستا دورون، ایتَه کُره خر دینید کی دَبَسته دأرِد و تا هَسَه کسی اون رو سوارَ نوبوسته، اونَ وَأکونید و شیمی مرَه بَأورید. ³¹اگر کسی شیمی جَه وَأورسه؛ چره اونَ بازَه کونید؟ بوگوئید؛ خداوند اونَ لازم دَأره.»³²پس شاگردان بوشود و اونچی کی بوگوفته بوبوسته بویَ پیدا کودد. ³³وختی کُره خر بازَه کودَأن دوبود، خرِ صاحابان اوشَأنَ بوگوفتد: «چره اَ کُره خرَه بازَه کودَأن درید؟» ³⁴جواب بدَأد:«خداوند اونَ لازم دَأره.» ³⁵بأزن اونَ بَأوردد عیسی ورجَه و خوشَأنِ رختَ اونِ رو تَأوَأدد و عیسی یَ سوارَ کودد. ³⁶وختی عیسی به راه دِکِفت، مردم اونِ احترام کودَأنِ وَسی، خوشَأنِ رختَ اونِ راه پیش، زمینِ رو واشادد.³⁷وختی زیتونِ کوهِ سراجیریَ فَأرِسِد، همۀ اونِ شاگردان، معجزه یانی وَسی کی اونِ جَه بیدِه بود، جی شادمانی فریاد بوکودد و صدایِ بلندِ مرَه خدایَ شُکر کودد. ³⁸و گوفتد:«مبارک بیبه پادشاهی کی اَیِه به نام خداوند، سلامتی در آسمان و جلال بر خدا.»³⁹اونموقع بعضی جی فریسیان کی جمعیتِ میَأن ایسَه بود عیسیَ بوگوفتد:«ای استاد، تی شاگردانَ شماتت بوکون، اَ چی گبانی یِه کی زِنِد» ⁴⁰اون جواب بدَه: «مطمئن بیبید، اگر اَشَأن ساکتَ بود، اَ سنگان به صدا اَیِد.»⁴¹وختی اورشلیمَ نزدیکَ بوست و شهرَ جی دور بیدِه، اونِ وَسی گریه بوکود، ⁴²و هَطو کی اَشک فوکوده بوگوفت:«کاش تو تشخیص بِدَأبی کی چی ترِه صُلح و سلامتی اَوره، ولی افسوس کی تی چومَأنِ جَه جیگا بدَه بوبَسته.⁴³روزی فَأرِسِه کی تی دوشمنان، ترَه محاصره کوند و تی دؤر سنگر چَأکوند، و ترَه جی هر طرف فیشار اَورد. ⁴⁴و تو و تی زَأکأنَه، تی دورون به خاک و خون کِشِد و تی دورون، سنگی یَ سنگی رو باقی نِنِد، چون فُرصتی کی خدا ترَه فَأده بویَ جی دس بِدَأیی.»⁴⁵وختی عیسی بوشو معبدِ اورشلیمِ دورون، کسایی یَ کی اویَ کاسبی کودَأن دوبودَه بیرون تَأوَأدَه، ⁴⁶و اوشَأنَ بوگوفت:«بینیویشته بوبَسته کی می خانه دوعا خانه یِه، ولی شومَأن اونَ دوزدانِ خانه چَأکودید.»⁴⁷⁴⁸و هر روز معبدِ دورون تعلیم دَأئِه. اما کاهنانِ اعظم و شریعتِ معلمان و قومِ یهودِ شیخان، خَأستِد کی اونَ بوکوشد، ولی راهی پیدا نوکودد کی اَ کارَ بوکوند، چون همیشه مردم اونَ دؤر کودد تا اونِ گبَأنَ بیشتَأود.

Chapter 20

¹ایروز عیسی معبدِ دورون مردمَ تعلیم و مُژده دَأئِه، کی ایتَه جرگه جی کاهنانِ اعظم و شریعتِ معلمان و قومِ یهودِ شیخان اونِ ورجَه بأمود ²و بوگوفتد:«اَمرَه بوگو چی حقی اَمرَه اَ کارانَ کونی؟ و کیه کی اَ حقَ ترَه فَأدَه دَأره؟»³اوشَأنَ جواب بدَه:«منم شیمی جَه چیزی وَأورسم، مرَه بوگوئید، ⁴آیا یحیی یَه، خدا اوسه کوده بو کی مردمَ تعمید بِدِه و اونِ تعمید جی آسمان بو؟ یا خو اختیارِ مرَه اَ کارَأن کوده؟»⁵اوشَأن همدیگرِ مرَه مشورت بوکودد و بوگوفتد:«اگر بوگوئیم جی آسمان بو و خدا اوسه کوده بو، گویه؛ پس چره اونَ ایمان نأوردید؟ ⁶اگرم بوگوئیم؛ خدا طرفِ جَه نوبو و خو اختیارِ مرَه اَ کارانَ کوده، مردم فووُد اَمی سر و اَمرَه سنگسار کوند، چره کی یقین دَأرِد یحیی، خدا پیغمبر بو.»⁷پس جواب بدَأد:« اَمَأن نأنیم» ⁸عیسی هم اوشَأنَ جواب بدَه:«منم شومرَه نوگویم کی به چی حقی اَ کارانَ کونم.»⁹بازن، اَ میثالَ مردمِ رِه بزَه:«شخصی تاکستانی چَأکود و اونَ چن تَه باغبانَ ایجاره بدَه و خودش بوشو ایتَه سرزمینِ دور تا اویَ سامان بیگیره. ¹⁰انگور چینی موقع، ایتَه جی خو خادمانَ اوسه کود باغبانانِ ورجَه، تا خو سهمَ محصولِ جَه فَأگیره، اما باغبانان اونَ پایی بزَد و خالی دس اوسه کودد.¹¹پس صاحاب باغ، اینفر دیگرَ اوسه کود، ولی اونم بزَد و فحشُ ناسزا بوگوفتد و خالی دس اوسه کودد. ¹²پس ایتَه خادمِ دیگر اوسه کود، سومی هم بزَد و زخمی بوکودد و تَأوَأدد بیرون.¹³اونموقع صاحاب باغ بوگوفت، چی بوکونم؟ پس می عزیزِ پسرَ اوسه کونم، شاید اونَ بیدیند، احترام بوکوند. ¹⁴اما باغبانان، صاحاب باغِ پسرَ کی بیدِد، خوشَأنِ رِه فکر بوکودد و بوگوفتد؛ اَن صاحاب باغِ وارثِه، بائید اونَ بوکوشیم، تا صاحاب باغِ مَردن پسی، اَ باغ اَمی شین بیبِه.¹⁵بازن اونِ پسرَ جی باغ بیرون بوبوردد و بوکوشتد.هَسَه شیمی نظر، صاحاب باغ اوشَأنِ مرَه چی کونه؟ ¹⁶اون اَیِه و باغبانانَ کوشه و تاکستانَ ایسپاره کَسِ دیگرِ دس.» وختی کاهنان اَ گبَأنَ بیشتَأوستد، اعتراض بوکودد و بوگوفتد:«باغبانان اَ کارَه نوکوند»¹⁷ولی عیسی اوشَأنَ فَأندِرِست و بوگوفت:«پس اَ نیویشته معنی چیسه کی گویه؛ هو سنگی کی مِعماران بی ارزش بدَأنستد و فیشَأدد، هون ساختمانِه اصلی سنگ بوبَست؟ ¹⁸و هر کی اون سنگِ رو بِکِفِه خوردَه بِه، ولی او سنگ هر کی رو بِکِفِه اونَ لِه کونه؟»¹⁹وختی شریعتِ مُعلمان و کاهنانِ اعظم اَ حیکایتَ بیشتَأوستد، خَأستِد هو لحظه اونَ دستگیر بوکوند، اما مردمِ جَه بِتِرسِد کی نوکونه شورش بیبِه، چره کی بفهمسته بود عیسی اَ میثالَ درموردِ اوشَأن نقل بوکوده، و اونِ منظور جی باغبانانِ ظالم، اوشَأند. ²⁰پس عیسی یَ پاستِد و جاسوسانی اونِ ورجَه اوسه کودد کی خوشأنَ خُب نیشان دَأئِد، اوشَأن اَنِ دونبال بود کی عیسی گبَأنِ جَه ایتِه چی پیدا کوند، تا بِتَأند او گبَ بر ضِدّ اون ایستفاده بوکوند و اونَ مقاماتِ رومیَ تحویل بِدِد.²¹ایبار هو جاسوسَأن عیسی جَه وَأورسِد:«ای استاد، اَمَأن دَأنیم کی تو راس گویی و دوروست تعلیم دیهی، و کسی جَه رودرباسی نَئری و راس راسی خدا راهَ نیشان دیهی. ²²آیا مُطابقِ موسی شریعت، اَمرِه جائِزِه کی اِمپراطورَ مالیات فَأدیم یا نه؟»²³ولی عیسی بفَهمسته بو کی اوشَأن حُقه زَئَن دِرِد، بوگوفت:«چی وَسی مرَه امتحان کونید؟ ²⁴ایتَه سکه مرَه نیشان بدید. کیی نامُ قیافه اونِ رو نَهَه؟» جواب بدَأد: «رومِ اِمپراطور»²⁵عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«پس اِمپراطورِ سهمَ اِمپراطورَ فَأدید، و خدا سهمَ خدایَه.» ²⁶اوشَأن جی عیسی جواب حیران بِئسَد و هیچی نوگوفتد و نِتَأنِستد مردمِ ورجَه، اونَ خودشِ گبَأنِ مرَه به دام تَأوَأدد.²⁷و بعضی جی صدّوقیان کی قیامتَ منکرِد، پیش بأمود و اونِ جَه وَأورسِد:« ²⁸ای استاد، موسی اَمرِه بینیویشت؛ کی اگر مردی زَأک ندَأشته بِه و بیمیره ، وَأستی اونِ برَأر، خو برَأرزنِ مرَه ازدواج بوکونه تا خو برَأرِ رِه نسلی بوجود بأوره،²⁹هَسَه هفتَه برَأر بود، اولی زن بیگیفت ولی بی اولاد بِمِرد، ³⁰بازن دومی برَأر اونِ زنَ بیگیفت و اونم بی اولاد بِمِرد، ³¹پس سومی اونِ زنِ مرَه ازدواج بوکود و هَطو تا هفتمی برَأر زَأک دار نوبوستد و بِمِردد. ³²و آخر سِرِه، اون زن هم، بِمرد. ³³هَسَه قیامتِ دورون او زن، کای تَه برَأرِ زن بِه؟ چره کی هر هَفتَه برَأرِ مرَه ازدواج بوکوده بو.»³⁴عیسی جواب بدَه:«اَ دونیا میَأن، مردکان زن گیرِد و زناکان مردِ رِه بود، ³⁵ولی کسایی کی مُستَحَق بوبود او عالمَ فَأرِسِد و بعدِ مرگ زنده بوبود، نه زن گیرِدِه و نه مردِ رِه بود. ³⁶و دِ نیمیرِد و فرشته یان و خدا پسرَأنِ مَأنِستَأن بود، چون جی مرگ به ایتَه زندگی دیگر پا بِنَه دَأرِد و قیامتِ زَأکاند.³⁷مُرده یانِ ویریشتَأنَ، موسی ماجرایِ بوتِه سوزانِ نقل کودَأنِ موقع، آشکارَه کود، در اویَ کی خدایَ، ابراهیم و اسحاق و یعقوبِ خدا دِخَأد. ³⁸وختی خدا، کسی خدا دِخَأدِه بِه، یعنی اَنکی او شخص زنده یِه و بِمردِه نییِه، چره کی خدا زنده یانِ خدایِه، چون همه اونِ ورجَه زنده یِد.»³⁹بعضی جی شریعتِ معلمان اونَ جواب بدَأد:«اُستاد، دوروست بوگوفتی» ⁴⁰دِ کسی جرأت نوکود اونِ جَه چیزی وَأورسِه.⁴¹بازن عیسی اوشَأنَ بوگوفت: «چوطو گویِدِه کی مسیح داوودِ پسره؟ ⁴²ولی داوود خودش زبورِ کیتابِ میَأن بینیویشته؛ خدا می خداوند مسیحَ بوگوفت؛ کی می راستِ طرف بینیشین ⁴³تا تی دوشمنانَ تی پا جیر تَأوَأدم. ⁴⁴پس اگر داوود مسیحَه خو خداوند دِخَأنِه، چوطو تَأنِه اونِ پسر بیبِه؟»⁴⁵و جوری کی همۀ مردم ایشتَأوستِد خو شاگردانَ بوگوفت: ⁴⁶«جی شریعتِ مُعلمان دوروی بوکونید، کی دوس دَأرِد درازِ رَخت دوکوند و راه بوشود، و مردم، کوچه بازارِ میَأن اوشَأنَ سلام بوگوید و کنیسِه یانِ دورون بهترین جا، و مهمانی یانِ میَأن سَرجا کِش جَه بینیشِد، ⁴⁷جی اَرَه بیوه زناکان خانه زندگی یَ غارت کوند، جی اورَه، ظاهر نمایی رِه، خوشَأنِ دوعا کودَأنَ طول دِهِد. هَجو کارانِ وَسی اَشَأنِ سِزا خیلی ویشتره.»

Chapter 21

¹عیسی خو دؤر و وَرَ فَأندِرِست و ثروتمندانی یَ بیدِه کی خوشَأنِ پیشکشی یانَ، بیت المالِ صندوقِ میَأن تَأوَأده دِه. ²جی او میَأن ایتَه پیرِه زنَایَ بیدِه، کی دو تَه مسی سکه بی ارزشَ تَأوَأده صندوقِ دورون. ³عیسی بوگوفت:«شمرَه گوفتَأن دِرِم کی اَ بیوه زنای فقیر جی همۀ اوشَأن ویشتر تَأوَأده، ⁴چره کی دیگران خوشَأنِ دارایی زیادی یَ خدایَ هدیه بوکود، اما اَ زن با اَن کی فقیر بو، تمامِ خو درآمدَ هدیه بوکود.⁵چون بعضی شاگردان معبدِ ساختمانِ جَه تعریف کودد کی چوطو سنگایِ قشنگ و پیشکشی یانِ گرانقیمتِ مرَه، تزئین بوبَسته دَأره، عیسی بوگوفت: ⁶«زمانی فَأرِسِه کی جی اونچی کی دِئِن دِرید، سنگی، سنگی رو باقی نِمَأنه و همه فیوِه بیجیر.»⁷اونِ جَه وَأورسِد:«اُستاد، اَ ایتفاقان کِی دِکِفِه؟ آیا علامتی وجود دَأره کی بفهمیم اَ ایتفاقان نزدیک بوستَأنِ دِرِه؟» ⁸جواب بدَه:«هوشیار بیبید کی کسی شمرَه گومراهَ نوکونه، چره کی خیلیَأن اَیِدِه و ایدِعا کوند کی مسیحِد و گویده کی دونیا به آخر فَأرِسِه دَأره، ولی شومَأن باور نوکونید و اوشَأنِ دونبال سر نیشید. ⁹وختی جَنگانُ آشوبانِ خبرَ ایشتَأوید، ترسِه نومَئید، چون دوروسته کی اول وَسی اَ ایتفاقان دِکِفِه، ولی اونِ پوشت بَند دونیا به آخر فأنرِسِه.»¹⁰بازن اوشَأنَ بوگوفت:«قومی ایتَه قومِ دیگرِ اَمرَه، و مملکتی ایتَه مملکتِ دیگرِ اَمرَه جنگ کونه، ¹¹و پیلدانه زمین لرزه یان و قحطی و وَبا، اَطرف اوطرفِ جَه اَیِه و عجایبی ایتفاق دِکِفِه و آسمانِ میَأن علامتَأیِ خوفناک نمایانَ بِه.¹²ولی پیشتر جی همۀ اَشَأن، شمرَه گِرِفتارَ کوند و می نامِ وَسی کی شیمی رو نَهَه، شمرَه بورِد پادشاهان و حاکمانِ ورجَه وعبادتگاه هانِ میَأن مُحاکمه کوند و تَأوَأدد زندان، ¹³اما هَن فُرصتی ایسِه کی بِتَأنید انجیلِ مُژده یَ اوشَأنَ بدید.¹⁴و پیشاپیش دیلواپس نیبید کی چی بوگوئید و چوطو خودتانِ جَه دفاع بوکونید، ¹⁵چون من شمرَه کلام و حکمتی فَأدم کی هیچکودام جی دوشمنان نِتَأنِد شیمی جوابَ بِدِد و شیمی جولو دوام بأورِد.¹⁶شیمی پئر و مار و شیمی برَأرَأن، و شیمی خیشانُ دوستان شمرَه خیانت کوند و شمرَه دوشمنَ تحویل دِهِد، و بعضی جی شومَأنَ کوشِدِه. ¹⁷و همۀ مردم می وَسی، شیمی جَه بیزار بوده. ¹⁸اما بدَأنید کی ایتَه مو، شیمی سرِ جَه گومَه نیبِه. ¹⁹اگر تحمل بوکونید، آخر سر شیمی جانَ نجات دِهید.²⁰وختی بیدِه اید اورشلیمَ لشکریان محاصره بوکوده دَأرِد، بدَأنید کی اونِ ویرانی موقع نزدیکَ بوسته. ²¹اون موقع هر کی یهودیه میَأن بِئسِه فرار کونه کوه هانِ جُر، و هر کی شهرِ دورون بِئسِه، شهرِ جَه بیرون شِه و هر کی صحرا بِئسِه دِ وَأنگردِه شهر. ²²چون او روزَأن، مکافاتِ موقع یِه، و هر چی کی پیغمبرَأن بینیویشته بود و هُشدار بِدَه بود ایتفاق دِکِفِه.²³وای بر زناکانی کی اونموقع حامله یِد یا مارانی کی زَأی شیر دِهِد، چون اَ سرزمینِ دورون سختی و مصیبتِ بدی پیش اَیِه، و اَ قؤم خدا غَضَبَ دوچارَ بِه. ²⁴شمشیرِ مرَه اوشَأنِ جانَ فَأگیرِدِه و یا اسیر کونده و قومای دیگرِ میَأن به اسیری بورِد، و غیرِ یهودیان اورشلیمَ پا مالَ کوند، تا موقعی کی اوشَأنِ تسلطِ ایام به آخر بِرِسِه.²⁵اونموقع خورشید و ماه و ستاره یانِ میَأن علامتایی پدیدارَ بِه، و زمینِ رو قؤمَأن، دریا موجَأن و اونِ غُرِشِ جَه پریشان بُد و وَحشت کوند. ²⁶وختی مردم تصور بوکوند کی چی خَأیه دونیا سر بَأیه، بعضیان جی ترسُ وَحشت غش کوند، چره کی آسمانِ قوّت به لرزه دِکِفه و اونِ نظم و نیظام بِه هم خوره.²⁷و اونموقع اِنسانِ پسرَه دینِده کی ایتَه اَبرَ سوارَ بوسته، و قوّت و جلالِ اَمرَه اَمون دِرِه. ²⁸پس وختی اَ پیشامدان شروع بوبَست، راست بِئسید و شیمی سرَ بُوجُر بیگیرید، چون شیمی نجات نزدیکه.»²⁹و اوشَأنِ رِه میثالی بزَه و بوگوفت:«انجیر دار یا دارهای دیگرَ فَأندِرید، ³⁰وختی دینیدی ورگ بَأورده دَأرِد، فَهمیدی کی تابستان نزدیکَه بوسته. ³¹هَطو وختی کی بیدِه اید اَ ایتفاقان دِکِفتَأن دِرِه، بدَأنید کی خدا ملکوت نزدیکَ بوسته.³²یقین بدَأرید کی اَ نسل دوام اَوره و همۀ اَ ایتفاقانَ دینه. ³³زمین و آسمان جی میَأن شِه، ولی می گبَأن هیچ موقع جی میَأن نیشِه.³⁴هوشیار بیبید، کی می ناخبِرِه وَأگردستن، شمرَه غافلگیرَه نوکونه، وَأنَألید پُرخوری و شَرابخاری و زندگی غم و غورصه، شمرَه دیگر مردمِ مَأنستَأن خودشَ مشغولَ کونه. ³⁵چون او روز ایتَه دامِ مَأنستَأن ناخبِرِه، همۀ مردمَ غافلگیرَ کونه.پس شومَأن همیشه دوعا بوکونید و هر لحظه می چومبِراه بیبید، تا شایسته یِه اَن بیبید کی همۀ اَ ایتفاقانِ جَه نجات پیدا کونید و اِنسانِ پسرِ جولو جَه، به پا بِئسید.»³⁷عیسی روزَأن معبدِ دورون مردمَ تعلیم دَئِه، و شبان شهرِ جَه بیرون شوئِه و کوهی کی زیتون نام دَأشته جُر، تا صُبح ایسَه یِه. ³⁸و هر روز صُبح مردم اَموده معبد، تا اونِ گبَأنَ بیشتَأود.

Chapter 22

¹عید فطیر، کی عیدِ فِصحَ معروف بو نزدیکَ بوستَأن دوبو، ²و کاهنانِ اعظم و دین و شریعتِ معلمان، ایتَه بهانه دونبال گَردِستِد کی عیسی یَ بیگیرِد و بوکوشد. چون ترسِئِد کی اگر هَطو بی دلیل اونَ بیگیرِد، مردم شورش بوکوند.³در هَ موقع شیطان یهودای اِسخَریوطی جانِ میأن داخلَ بوست کی ایتَه جی اون دوازده شاگرد بو. ⁴یهودا بوشو کاهنانِ اَعظم، و معبدِ محافظانِ فرمانده یانِ ورجَه و اوشانِ مرَه گب بزَه کی چوطو عیسی یَ اوشَأنَ تسلیم بوکونه.⁵اوشَأن خوشحالَ بوستد و قول بدَأد کی مبلغی اونَ فَأدد. ⁶اونم قبول بوکود و ایتَه فرصتِ رأفَأ ایسَه بو کی وختی مردم نِئسَد، خلوتی عیسی یَ اوشَأنَ تسلیم بوکونه.⁷وختی عیدِ فطیر، کی وَأستی او روزِ میَأن بره یِه فِصَحَ قربانی بوکوند نزدیکَ بوست. ⁸عیسی، پطرس و یوحنایَ اوسه کود و اوشَأنَ بوگوفت:«بیشید و فِصَحِ شامَ اَمرِه آماده کونید تا بوخوریم» ⁹اوشَأن وَأورسِد:«دوس دَأرید شامَ کایَ آماده کونیم؟»¹⁰جواب بدَه:«هَسَه وختی شید شهر، مردی یَ برخورید کی ایتَه کوزه آب دأره، اونِ دونبال سر بیشید او خانه ای کی اون بودورون شِه، ¹¹و صابخانه یَ بوگوئید؛ اُستاد گویه مِهمانِ اوتاقَ، کی وَأستی عیدِ فِصَحِ شامَ می شاگردانِ مرَه بوخورمَ اَمرَه نیشان بِدِن.¹²اون ایتَه پیله اوتاقِ فرش بوبَسته یَ، طبقۀ بوجُرِ جَه شمرَه نیشان دِهِه، اویَ تدارک بیدینید.» ¹³و اوشَأن بوشود و همه چیَه هوطو پیدا کودد کی اوشَأنَ بوگوفته بوبَستِه بو، و فِصَحِ تدارکَ بیدِد.¹⁴وختی شامِ موقع فَأرِسِه، عیسی خو شاگردانِ اَمرَه سُفره دؤر بینیشت. ¹⁵و اوشَأنَ بوگوفت:«خیلی دوس دَأشتم قبلِ می زجر کِشِن، اَ فِصَحِ شامَ شیمی اَمرَه بوخورم. ¹⁶شمرَه گوفتَأن دِرِم دِ اَ شامِ جَه نوخورم تا خدا ملکوتِ میَأن اَنِ معنی واقعی حقیقت پیدا کونه»¹⁷بازن ایتَه جامَ بیگیفت خو دس و شُکر بوکود و بوگوفت:«اَنَ بیگیرید و خودتانِ میَأن قسمت بوکونید، ¹⁸شمرَه گوفتَأن دِرِم تا خدا ملکوت نَأیِه، دِ اَنگورِ محصولِ جَه نوخورم.»¹⁹بازن نانَ اوسَد و خدایَ شُکر بوکود، و پارَه کود و فَأدَه اوشَأنِ دس و بوگوفت:«اَ می بدنِ کی شیمی وَسی قُربانی بِهِه، می خاطر اَوردِنِ رِه، اَ کاره به جا بَأورید» ²⁰و هَطو بعدِ شام، جامَ بیگیفت خو دسُ بوگوفت: «اَ جام، نیشانۀ خدا تازه عهدِه می خونِ دورون، خونی کی شیمی نجاتِ وَسی فووِستِه بِه.²¹اما اون کسی کی مرَه تسلیم کونه، هَسَه اونِ دس می دسِ مرَه سُفره دورون نَهَه. ²²اِنسانِ پسر هوطویی کی مُقّدر بوبَستِه میرِه، اما وای به حال اون کسی کی اونَ دوشمنَ تسلیم کونه.» ²³اونموقع شاگردان حیران بوبستد و همدیگرِ جَه وَأورسِه ئِد کی کای تَه جی اوشَأن اَ کارَه کونه؟²⁴و اوشَأن میَأن بحث بوبَست کی کای تَه جی بقیه پیله تره. ²⁵اونموقع عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«مِلتایِ دیگرِه پادشاهان، خوشَأنِ مردمِ رو حکومت کوند و مردمم چاره ای نَئرِد و اوشَأنَ ولی نعمت دِخَأنِدِه.²⁶اما شومَأن اَطو نیبید، شیمی میَأن پیله ترین، وَأستی کوچی ترینِ مَأنستَأن، و حاکم باید خادمِ مَأنستَأن بیبِه. ²⁷شیمی نظر کای تَه پیله تره؟ اونی کی سُفره دؤر نیشته، یا اونی کی خدمت کودَأن دِرِه؟ آیا اونی کی سُفرِه دؤر نیشتِه پیله تر نییِه؟ ولی اَمی میَأن اَطو نییِه، و من شیمی جمعِ میَأن ایتَه خدمتکارِ مَأنَستَأنم.²⁸و شومَأن کسانی ایسید کی دوشوارِ امتحانانِ میَأن می مرَه همراه بوئید. ²⁹پس هوطویی کی می پئر مِرَه ملکوتی عطا بوکوده، منم شمرَه ملکوتی عطا کونم، ³⁰تا می ملکوتِ میَأن سُفرِه دؤر بوخورید و تختانِ رو بینیشینید و اِسرائیلِ دوازده قبیله یَ حکومت بوکونید.»³¹بازن خداوند بوگوفت:«ای شمعون، ای شمعون، شیطان بَخَأست تا همۀ شمرَه اِمتحان و گندمِ مَأنِستَأن غَربال بوکونه، ³²ولی من تِرِه دوعا بوکودم تا تی ایمان جی میَأن نیشِه. پس وختی توبه بوکودی و می طرف وَأگردستی، تی برَأرَأنِ ایمانَ اُستوارَ کون.»³³شمعون بوگوفت:«خداوندا، من حاضرم تی مرَه بوشوم زندان، حتی تی مرَه بیمیرم» ³⁴عیسی بوگوفت:«پطرس، بدان کی تا هَ فردا صُبح، پیشتر جی اَن کی خروس بِخَأنِه تو سه بار مرَه اِنکار کونی، و گویی کی مرَه نِشنَأسی»³⁵بازن اوشَأنِ جَه وَأورسِه:«آیا اون موقعی کی شمرَه بی پول و خورجین و پاپوش اوسه کودم تا اِنجیلِ پیامَ مردمَ بِدید، چیزی یَ مُحتاج بوبَستید؟» جواب بدَأد:«نه هیچی یَ» ³⁶پس اوشَأنَ بوگوفت: «ولی هَسَه هر کی کیسه یا خورجین دَأره اونَ اوسَأنِه و اگر شمشیر نَئره خو رختَ بوفروشه و شمشیر بِهِنِه.³⁷چره کی اَ نیویشته موقع بِرِسِه دَأره کی راجع بِ من پیشگویی کونه؛ اون جی گوناهکاران محسوب بوبَست. بله، هر چی راجع بِ من پیشگویی بوبَستِه به انجام رِسِه.» ³⁸شاگردان بوگوفتد:«ای خداوند فَأندِر، دو تَه شمشیر دَأریم» عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«دِ وَستَ کونید!»³⁹و عیسی ویریشتُ بوشو بیرون و طبقِ عادت بوشو زیتونِ کوه و اونِ شاگردانم اونِ دونبال سر بوشود. ⁴⁰وختی اویَ فَأرِسِه خو شاگردانَ بوگوفت:«دوعا بوکونید تا وسوسه میَأن دِنکِفید»⁴¹بازن ایتَه سنگ تَأوَأدَأنِ اَندازه، اوشَأنِ جَه دورَ بوست و زانو بزَه و اَطو دوعا بوکود: ⁴²«ای پئر جان، اگر تی ایراده یِه، اَ جامَ می جَه دورَ کون، اما نه می خواهشِ وَسی، بلکی تی ایراده انجام بیگیرِه.»⁴³او وخت فرشته ای جی آسمان اونَ ظاهرَ بوست و اونَ قوّت بدَه. ⁴⁴پس اونم شوق و تلاش ویشترِ مرَه دوعا بوکود، و جوری در رنج و بیتابی بو، کی اونِ عرق، خونِ مَأنستَأن چِکِه کوده و زمینِ رو فووَأستِه.⁴⁵بعدِ دوعا ویریشت و وَأگردست خو شاگردانِ ورجَه. ولی بیدِه کی جی غورصه و ناراحتی واخوابَ شو دَرِد. ⁴⁶اوشَأنَ بوگوفت:«چی وَسی خوفته اید؟ ویریزید و خودتانِ رِه دوعا بوکونید تا امتحانِ میَأن دِنکِفید»⁴⁷و هنوز اَنِ گبَ تومامَ نوبوسته بو کی ایتَه جِرگه آدم بأمود کی یهودا اوشَأنَ هدایت کودَأن دوبو. اون عیسی یَ نزدیکَ بوست تا اونَ مَأچی بِدِه. ⁴⁸عیسی اونَ بوگوفت:«ای یهودا، آیا مَأچی مرَه اِنسانِ پسرَ تسلیم کونی؟»⁴⁹وختی عیسی شاگردان بفهمستد کی چی ایتفاق دِکِفتَأن دِرِه، بوگوفتد:«اَمی شمشیرانَ فَأکشیم؟» ⁵⁰و ایتَه جی اوشَأن کاهنِ اعظمِ غلامَ شمشیرِ مرَه بزَه، و اونِ راست گوشَ وَأوی. ⁵¹اما عیسی مُلتفت بوبَست و بوگوفت: «دس بِدَأرید» و اون مردایِ گوشَ لمس بوکود و شفا بدَه.⁵²پس عیسی، کاهنانِ اَعظم و معبدِ محافظانِ فرمانده یان، و شیخانی کی بأمو بود اونَ بیگیرِدَ بوگوفت:«مگر من دوزدِ فراری ام کی شمشیرُ چوماقِ مرَه بأمو دَأرید مرَه بیگیرید؟ ⁵³هر روز معبدِ دورون شیمی مرَه ایسَه بوم، مرَه نیگیفتید. ولی هَسَه شیمی زمانِه و قدرت، تاریکی دس نَهَه.»⁵⁴و اونَ بیگیفتِد و بوبوردد کاهنِ اَعظمِ خانه. پطرس جی دور اوشَأنِ دونبال سر شوئِه. ⁵⁵خانه حیاطِ وسط آتشی روشن بو و چن نفر اونِ دؤر نیشتِه بود. پطرس هم بوشو اوشَأنِ میَأن بینیشت.⁵⁶اَ موقع ایتَه کُلفَت، پطرسَ آتشِ روشنایی میَأن بیدِه و اونَ خیرِه بوبَستُ بوگوفت:«اَ مردای هم اونِ مرَه ایسَه بو» ⁵⁷اما اون اِنکار بوکود و بوگوفت:«من اونَ نِشناسم زن» ⁵⁸ایبچه بوگوذشت، اینفر دیگر اونَ بیدِه و بوگوفت:«تو هم ایتَه جی اوشَأنی» پطرس جواب بدَه:«چی گویی مردای، من جی اوشَأن نییِم»⁵⁹ایتَه یکساعت بوگوذشت و اینفر دیگر، تاکیدِ اَمرَه بوگوفت:«من مطمئنم کی اَ شخصم ایتَه جی اونِ شاگردانِه، چره کی هر دو نفر جلیلی یِد» ⁶⁰پطرس جواب بدَه:«نَأنم چی گوفتَأن دَأری مَردای» هنوز خو گبَ تومامَ نوکوده بو کی خروس بِخَأد.⁶¹اونموقع خداوند عیسی، رو وَأگردَأنه و پطرسَ فَأندِرِست، و پطرس اونِ گبَ به خاطر بَأورد کی بوگوفته بو:«ایمروز پیشتر جی اَن کی خروس بِخَأنِه، تو سه بار مرَه اِنکار کونی» ⁶²پس پطرس حیاطِ جَه بیرون بوشو و زار زار گریه بوکود.⁶³و نگهبانانی کی عیسی یَ بیگیفته بود و اونَ پاستِد، اونَ شلاق بزَد و مسخره بوکودد. ⁶⁴و اونِ چومَ دبَستد و اونِ دیمَه سیلی زَدِه و گوفتِد: «نبوت بوکون بوگو کی ترَه بزَه؟» ⁶⁵و خیلی ناسزایانِ دیگر هم اونَ بوگوفتد.⁶⁶وختی روزَ بوست، مشایخِ قؤمِ، یعنی کاهنانِ اَعظم و شریعتِ معلمان، شورا تشکیل بدَأد و عیسی یَ بَأوردد خوشَأنِ جلسه میَأن، ⁶⁷و بوگوفتد: «اگر تو مسیحی، اَمرَه بوگو» اون جواب بدَه:«اگر شمرَه بوگویم می گبَ باور نوکونید، ⁶⁸و اگر شیمی جَه چیزی وَأورسم می جوابَ نِدید و مرَه آزادَ نوکونید.⁶⁹ولی جی اَن پس، اِنسانِ پسر خدا قدرتِ راستِ طرف جَه نیشینِه.» ⁷⁰همه تَه بوگوفتد:«پس تو ایدعا کونی، خدا پسری؟» اوشَأنَ جواب بدَه:«شومَأن خودتان بوگوفتید کی ایسِم» ⁷¹بوگوفتد:«دِ چره شاهد نیاز دَأریم؟ خودمان کُفرَ اونِ زبانِ جَه بیشتَأوستیم.»

Chapter 23

¹همۀ شورا جمعیت ویریشتد، و عیسی یَ بوبوردد پیلاتُسِ ور، ²و اونِ جَه شکایت بوکودد و بوگوفتد:«اَ مردَ بیاوستِه دَأریم کی اَمی قؤمَ گومراهَ کونه و اَمرَه گویه اِمپراطورَ مالیات فاندید، و ایدعا کونه کی مسیحِه، یعنی اَمی پادشاهِ»³پیلاتُس اونِ جَه وَأورسِه:«آیا تو یهودِ پادشاهی؟» جواب بدَه:«تو خودت گویی کی ایسِم» ⁴اونموقع پیلاتُس وَأگردست کاهنانِ اَعظم و جمعیتَ بوگوفت:«اَ مردِ جَه هیچ خطایی نیدینم» ⁵اما اوشَأن اصرارِ مرَه بوگوفتد:«اون همۀ یهودیه میَأن خو تعلیم دَئَنِ مرَه اَمی قؤمَ تحریک کونه کی شورش بوکوند، جی جلیل شروع بوکوده و هَسَه فَأرِسِه دَأره اَیَه»⁶وختی پیلاتُس جلیلِ نامَ بیشتَأوست وَأورسِه:«آیا اَ مرد جلیلی یِه؟» ⁷وختی بِفهمست کی عیسی ایالتِ جلیلِ شینه، اونَ جلیلِ حاکم، هیرودیسِ ورجَه اوسَه کود. چون در او اَیام هیرودیس اورشلیمِ میَأن ایسَه بو.⁸وختی هیرودیس عیسی یَ بیدِه خیلی خوشحالَ بوست، چره کی خیلی زمات بو کی عیسی شهرتَ بیشتَأوسته بو و خَأستِه اونَ بیدینِه، و امیدوار بو کی خو چومِ مرَه، ایتَه جی اونِ مُعجزه یانَ بیدینه. ⁹هَنِه وَسی خیلی چی یَأن عیسی جَه وَأورسِه، ولی عیسی اونِ جوابَ ندَه. ¹⁰کاهنانِ اَعظم و شریعتِ معلمان کی اویَ ایسَه بود، تا تَأنِستِد عیسی یَ اِتهام و اِفترا بزَد.¹¹هیرودیس و اونِ سربازان هم عیسی یَ بی حُرمتی و مسخره بوکودد، و بازن ایتَه ردای گرانقیمت اونَ دوکودد و دوباره اونَ اوسَه کودد پیلاتُسِ ور. ¹²او روزِ میَأن هیرودیس و پیلاتُس با هم آشتی بوکودد، چره کی پیشتر جی اون همدیگرِ مرَه دوشمن بود.¹³پیلاتُس کاهنانِ اَعظم و قؤمِ پیلِه کسان، و مردمَ دِخَأد ¹⁴و اوشَأنَ بوگوفت:«اَ مردَ می ورجَه بَأوردید و اِفترا بزَئید کی مردمَ تحریک کونه کی شورش بوکوند، منم شیمی ورجَه اونَ امتحان بوکودم، ولی چیزی کی شیمی ایدِعایَ ثابت بوکونه نیاوستم،¹⁵هیرودیسِ نظرم هَنه، چره کی اونَ دوباره می ورجَه اوسِه کوده، هَطو کی دینید کاری نوکوده کی اونِ حق مرگ بیبِه، ¹⁶پس اونَ شلاق زِنِم و آزادَ کونم.» ¹⁷هر عید پیلاتُس وَأستی اینفرَ اوشَأنِ رِه آزادَ کوده بِه.¹⁸اونموقع همه تَه فریاد بوکودد و بوگوفتد:«اونَ بوکوش و باراباسَ اَمرِه آزادَ کون» ¹⁹باراباس وختی شهرِ دورون شورش بوبَستِه بو، آدم بوکوشتِه بو و زندانِ میَأن ایسَه بو.²⁰پیلاتُس کی خَأسته عیسی یَ آزادَه کونه، بازم اوشَأنِ مرَه گب بزَه، ²¹ولی اوشَأن هَطو فریاد کودد:«اونَ مصلوب بوکون، اونَ مصلوب بوکون» ²²سومین بارِ رِه اوشَأنَ بوگوفت:«چره؟ چی بدی بوکوده؟ من علتی پیدا نوکودم کی اونَ بوکوشم، اونَ شلاق زنِم و آزادَه کونم.»²³اما اوشَأن فریاد کودد و اِصرار مرَه گوفتد کی اونَ به صلیب فَأکش، آخر سرِ مردمِ فریاد و کاهنانِ اَعظمِ اِصرار غالب بوبَست، ²⁴و پیلاتُس حکمی یَ کی اوشَأن خَأستِدَ صادر بوکود. ²⁵اون، مردیَ کی شورش و قتلِ وَسی زندانِ میَأن ایسَه بو و مردم اونِ آزادیَ خَأستِدَه آزادَ کود، و عیسی یَ اوشَأنَ بیسپارد تا هر جور کی خَأیِد اونِ مرَه رفتار بوکوند.²⁶وختی عیسی یَ بوردَأن دوبود، ایتَه مردای کی «شمعون قیروانی» نام داشتِدَ بیگیفتد کی جی مزرعه اَمون دوبو شهر، و اونَ مجبور بوکودد کی عیسی صلیبَ خو دوشِ رو بِنِه و عیسی دونبال سر بوبوره.²⁷جمعیتِ زیادی جی قؤم و زناکانی کی گریه و شیون کودد و خوشَأنِ سینِه یَ فوکوفتِد، اونِ دونبال راه دِکِفتِد. ²⁸عیسی وَأگردست و اوشَأنَ بوگوفت:«ای اورشلیمِ دوختران، مرِه گریه نوکنید، خودتان و خودتانِ زَأکانِ رِه گریه بوکونید و ماتم بیگیرید.²⁹چون وختی اَیِه کی گوئیدی؛ خوش به حال زنانی کی اوشَأنِ رِه زأک نوبوست و خوش به حال اون رَحِمهایی کی زأی به دونیا نأوردد و سینه هایی کی هیچ موقع شیر ندَأد. ³⁰در اوموقع کوههانَ گوئیدی اَمی سر فیوید، و تپه یانَ گوئیدی؛ اَمرَه جیگا بدید. ³¹چره کی اگه ترِه راکه مرَه اَ کارَه کوند، خوشکِ چوبِ مرَه چی کوند؟»³²و دو نفر دیگرم کی گوناهکار بودَ بوردَأن دوبود، تا اونِ مرَه بوکوشد.³³وختی فَأرِسِد محلی کی «جُمجُمه» نام دَأشتِه، اونَ او دو تَه جنایتکارِ مرَه مصلوب بوکودد، ایتَه اونِ راستِ طرف و ایتَه هم اونِ چپِ طرف. ³⁴عیسی بوگوفت:« اَشَأنَ بِبِخش پئر، چون نأنِد چی کودَأن دِرِد» اونموقع اونِ رختانِ صاحاب بوستِنِ رِه، قُرعه تَأوَأدد تا خوشَأنِ میَأن قسمت بوکوند.³⁵مردم ایسَه بود و تماشا کودد، و قؤمِ پیله کسان هم مسخره کودد و گوفتد:«دیگرانَ نجات بدَ، اگه راستی مسیحه، خودشَ نجات بِدِه»³⁶سربازان هم اونَ مسخره کودد و اَموده اونَ تورش بوسته شراب فَأدَدِه ³⁷و گوفتِد:«اگر تو یهودِ پادشاهی ترَه نجات بِدِن» ³⁸و ایتَه تقصیر نامه به زبانِ رومی و یونانی و عِبرانی بینیویشتِد و اونِ سرِ جُر بِزَد کی:«اَ یهودیانِ پادشاهه»³⁹و ایتَه جی اون دو تَه جنایتکاری کی مصلوب بوبَستِه بو، توهینِ اَمرَه اونَ بوگوفت:«مگر تو مسیح نیئی؟ پس خودتُ اَمرَه نجات بِدِن» ⁴⁰اما اوی تَه اونَ شماتت بوکود و بوگوفت: «خدا جَه نترسی؟ تِرِم هَ حُکم اِجرا بوستَأن دِرِه. ⁴¹اَ جزا اَمی حقه، چون اَمی اَعمالِ جزایَ دِئِن دریم. ولی اَ مرد هیچ گوناهی نوکوده دَأره»⁴²بازن عیسی یَ بوگوفت: «ای خداوند، وختی تی ملکوتِ مرَه اَیی مرَه به یاد بَأور» ⁴³عیسی اونَ بوگوفت:«خاطرجمع بوبون کی هَ ایمروز، می مرَه بهشتِ دورون ایسأیی»⁴⁴ظهرِ موقع، سه ساعت همۀ اون سرزمین تاریکَ بوست. ⁴⁵و خورشید دِ نِتابست، و قُدسِ پرده جی وسط واشکافت و دوپاره بوبوست.⁴⁶و عیسی صدایِ بلندِ مرَه بوگوفت:«ای پئر، می روحَ، تی دستَأنَ ایسپارم» اَنَ بوگوفت و آخرین نفسَ بِکِشِه. ⁴⁷سربازانِ فرمانده کی مأمورِ اجرای حُکم بو، اَ صحنه یَ کی بیدِه، خدایَ ستایش بوکوده و بوگوفت:«راستی کی اَ مرد بی گوناه بو»⁴⁸مردمی کی بأمو بود تماشا رِه، وختی اَ ایتفاقانَ بیدِد، هَطو کی خوشَأنِ سینِه یَ فوکوفتِد، وَأگردستد و بوشود. ⁴⁹اما همۀ اونِ آشنایان و زنانی کی جی جلیل اونَ همراهی کودد، دورتر ایسَه بود و اَ ایتفاقانَ فَأندِرِستِد.⁵⁰در اویَ شخصی ایسَه بو کی «یوسف» نام دَأشتِه و دوروستکار و صالح بو، و با اَن کی شورا عضو بو، ⁵¹اما اوشَأنِ رأی و عمل میَأن شرکت نَأشتِه، و «رامه» شین بو کی ایتَه جی شهرایِ یهودیه یِه. یوسف خدا ملکوتِ رأفا ایسَه بو.⁵²اون بوشو پیلاتُسِ ور و عیسی جسدَ بِخَأست. ⁵³بازن اونَ بیجیر بأورد و کتانِ پارچه دورون بِپیچِست و مقبره ای کی سنگِ جَه بِتِراشتِه بوبَسته بو میَأن بنَه کی تا اوموقع کسی یَ اونِ دورون دفن نوکوده بود.⁵⁴او روز، روزِ «تهیه» بو و سبَّت نزدیک بوستَأن دوبو. ⁵⁵و زناکانی کی جی جلیل عیسی دونبال بأمو بود، یوسفِ دونبال بوشد و قبرِ جا، و اونِ جسدِ چوطو نَئَنَ فَأندِرِستِد. ⁵⁶بازن وَأگردستد به خانه، و دارو و عَطر آماده کودد. ولی شنبه روزِ رِه مطابقِ شریعتِ حُکم، خانه میَأن بِئسَد و استراحت بوکودد.

Chapter 24

¹هفته اولین روزِ رِه، وختی آفتاب بزَه، زناکان داروهایی کی چَأکوده بود تا جسدَ بِزِندَه اوسَأدد و چن نفر دیگرِ مرَه بوشود قبرِ سر. ²اما بیدِد پیلدانه سنگی کی قبرِ درِ سر نَهَه بو، بِغِلتِستِه دَأره. ³وختی بوشود بودورون، خداوند عیسی جسدَ نیاوستد.⁴هَطو حیران بود کی دو تَه مردای کی درخشانِ رخت دوکوده بود، اَشَأنِ ورجَه بِئسَد. ⁵زناکان جی وَحشت خوشَأنِ سرَ راستا نوکودد، اما اون دو تَه مرد اوشَأنَ بوگوفتد: «چره مُرده یانِ میَأن زنده دونبال گردید؟⁶اون اَیَه نِئسَه، چون ویریشته دَأره. به خاطر باورید وختی جلیلِ میَأن ایسَه بو، شومرَه چی بوگوفت، ⁷بوگوفت؛ وَأستی اِنسانِ پسر مردمِ گوناهکارَ تسلیم بیبِه و اونَ به صلیب فَأکِشِد، و سومین روزِ رِه ویریزِه»⁸اونموقع زنان اونِ گبَأنَ به خاطر بَأوردد. ⁹وختی مقبره جَه وَأگردستد، همۀ اَ ایتفاقانَ، اون یازده رسول و دیگرانِ رِه نقل بوکودد. ¹⁰و مریمِ مَجدَلیّه، یونا و مریم یعقوبِ مار و اوشَأنِ رِفِقان اَ ماجرایَ یازده رسول رِه خبر بَأوردد.¹¹اما رسولان خیال بوکودد کی زناکان هذیان گوفتَأن دِرِد و اوشَأنِ گبَأنَ باور نوکودد. ¹²پطرس ویریشت و بودوَست قبرِ طرف و خمَ بوست و فَأندِرِست اما فقط خالی کفنَ بیدِه. پس هَطو حیران وَأگردست به خانه.¹³و هو روزِ رِه دو نفر جی عیسی شاگردان شوئون دوبود ایتَه روستا طرف کی دو فرسنگی اورشلیم نَهَه بو و «عموآس» نام دَأشته. ¹⁴اوشَأن درباره همۀ اَ ایتفاقاتی کی دِکِفته بو، همدیگرِ مرَه گب زَئِد.¹⁵هَطو کی گرمِ گب زَئَن بود، خودِ عیسی بأمو اوشَأنِ ور و اوشَأنَ همراه بوبَست. ¹⁶اما اوشَأن اونَ نشناختد، چره کی خدا نخَأست کی او لحظه دورون اونَ بِشناسد.¹⁷عیسی اوشَأنِ جَه وَأورسه:«درباره چی گب زِئِن دَأرید؟ چره ناراحتید؟» ¹⁸ایتَه جی اوشَأن کی «کَلِیُوپاس» نام دَأشتِه اونَ جواب بدَه:«مگه تو اورشلیمِ میَأن تنها و غریبی، کی جی اونچی کی اَ روزان ایتفاق دِکِفتِه بیخبری؟»¹⁹اوشَأنِ جَه وَأورسِه: «کَ ایتفاق؟» بوگوفتد:«اونچی کی عیسایِ ناصری سر بأمو. اون پیغمبری بو کی خدا و همۀ مردمِ ورجَه، کلام و اعمالِ پُر قوّتی دَأشتِه. ²⁰کاهنان اَعظم و اَمی حاکمان، اونَ بیسپاردد تا مرگَ محکوم بیبِه و بازن اونَ مصلوب بوکودد.²¹ولی اَمَأن امیدوار بوئیم کی اون، همون مسیحِ موعود بیبِه کی وَأستی اسرائیلَ نجات بِدِه. و ایمروز کی سومین روزِ کی اَ ماجرا جَه گوذره،²²بعضی جی زنان کی اَمی مرَه ایسَد، اَمرَه گیجَ کوده دَأرِد، اوشَأن ایمروز اولِ صُبح بوشو دَأرِد مقبره سر، ²³ولی اونِ جسدَ نیاوستِه دَأرِد. اونموقع بأمود و امرَه بوگوفتد، فرشته یانی یَ رویا میَأن بیدِه دَأرِد کی اوشَأنَ بوگوفتِد، اون زنده یِه. ²⁴بعضی جی اَمی دوستان بوشود مقبره سر، و همه چیَه اوطویی بیدِد کی زناکان نقل بوکوده بود، ولی اونِ جسدَ نیدِد.»²⁵عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«ای نادانان، چره شومره اَقدر دوشوارِ کی پیغمبرانِ گبَأنَ باور بوکونید؟ ²⁶آیا پیغمبران پیشگویی نوکوده بود کی وَأستی مسیح همۀ اَ رنج و زحمتانَ بیدینه تا خو جلالَ فَأرِسِه؟» ²⁷بازن جی موسی و مابقی پیغمبران شروع بوکود و اونچی کی اوشَأنِ کیتابانِ میَأن راجع بِ خودش پیشگویی بوبَسته بویَ، اوشَأنِ رِه توضیح بدَه.²⁸وختی فَأرِسِد او روستایی کی خَأستِد بوشود، عیسی خَأسته کی دورتر بیشِه. ²⁹اوشَأن اِصرار بوکودد و بوگوفتد:«اَمی ورجَه بِئس، چون دِ چیزی نِمَأنسته شب دِکِفِه» پس بودورون بوشو تا اوشَأنِ ور بِئسِه.³⁰وختی اوشَأنِ مرَه سُفره دؤر نیشتِه بو، نانَ بیگیفت شُکر بوکود، و پارَه کود و اوشَأنَ فَأدَه. ³¹هو موقع اوشَأنِ چوم وازَ بوست و اونَ بِشناختِد، ولی هو لحظه عیسی اوشَأنِ چومِ جولو جَه غیبَ بوست. ³²اوشَأن همدیگرِ جَه وَأورسِد:«بیدِه ای وختی راه میَأن کیتابَ اَمرِه توضیح دَئَن دوبو، چوطو اَمی دیل تون تون زَئِه.»³³و هو لحظه ویریشتد و وَأگردستد اورشلیم. اویَ یازده تَه رسولَ بیاوستد کی خوشانِ دوستانِ مرَه ایتِه جا جمعَ بوسته بود، ³⁴و گوفتد:«اَ حقیقت دَأره کی خداوند قیام بوکوده دَأره، چون شمعونَ ظاهرَ بوسته» ³⁵و او دو نفر هم هر چی کی راه میَأن بوبَسته بو، و چوطو عیسی یَ نانِ پارَه کودَأنِ موقع بشناخته بودَ، نقل بوکودد.³⁶هَنوز راجع بِه اَ موضوع کرَه گب زَدِه کی عیسی اوشَأنِ میَأن ظاهرَ بوست و بوگوفت:«سلام بر شومَأن» ³⁷اوشَأنَ ترسَ گیفت و وَحشت بوکودد، و خیال بوکود کی روح دِئِن دِرِد.³⁸عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«چره وَحشت بوکودید؟ چره شک دَأرید و باور نوکونید کی من خودمم. ³⁹می دس و پایَ فَأندِرید، دینیدی کی راستی من خودمم. مرَه دس بزنید تا باور بوکونید کی من روح نییِم، روح گوشت و استخوان نَئرِه، ولی هوطویی کی دینید من دَأرم.» ⁴⁰اَنَ بوگوفت و خو دس و پایَ اوشَأنَ نیشان بدَه.⁴¹اوشَأن جی خوشی و حیرت نِتَأنِستِد باور بوکوند، بازن عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«خوردِنِ رِه چیزی دَأرید؟» ⁴²ایذره ماهی کباب و ایبچه عسل اونَ فَأدد. ⁴³اونم بیگیفت و اوشَأنِ چومِ جولو بوخورد.⁴⁴بازن اوشَأنَ بوگوفت:«اَ هو گبانی ایسِه کی وختی شیمی اَمرَه ایسَه بوم شمرَه گوفتِم، کی هر چی موسی تورات میَأن و داوودِ زبورِ میَأن و دیگر پیغمبران کیتابانِ میَأن درباره من بینیویشته بوبَسته، وَأستی حقیقت پیدا کونه.»⁴⁵بازن اوشَأنِ ذهنَ بازَ کود تا بِتَأنِد کیتاب مقدسَ درک بوکوند. ⁴⁶و اوشَأنَ بوگوفت:«بینیویشته بوبَسته کی مسیح رنج و عذاب کِشِه و روزِ سومِ رِه مُرده یانِ جَه ویریزه، ⁴⁷و اونِ نامِ مرَه، توبه و گوناهانِ آمرزش، همۀ قؤمَأنِ رِه موعظه بِه، و اَ کار جی اورشلیم شروع بِهِه.⁴⁸شومَأن بیدِه اید و شاهدید کی همۀ اَ امور ایتفاق دِکِفت. ⁴⁹من روح القدسَ کی می پئر شومرَه وعده بدَه بویَ شمرِه اوسه کونم، پس شهرِ اورشلیمِ میَأن بِئسید تا جی خدا طرف قوّتِ الهی اَمرَه آراسته بیبید.»⁵⁰بازن اوشَأنَ شهر جَه بیرون بوبورد و تا «بیت عَنیا» نزدیکی بوشود. و خو دستانَ راستَ کود و اوشَأنَ برکت بدَه. ⁵¹و هوطویی کی اوشَأنَ برکت دَئَن دوبو، اوشَأنِ جَه سیوایَ بوست و به آسمان بوبورده بوبوست.⁵²اوشَأنم اونَ پرستش بوکودد و خوشحالی زیادِ مرَه وَأگردستد اورشلیم. ⁵³و بوشود معبد، و هوطو هویَ بِئسَد و خدایَ شُکر و ستایش کودد.آمین. R

John

Chapter 1

¹از اولْ کلمه بو، کلمه خدا اَمرَه بو؛ و کلمه خدا بو. ²اونْ از اولْ، خدا اَمرَه بو. ³همه چی بواسطۀ اون بوجود بأمو، و هر چی کی بوجود بأمو، هیچ چیزی بدونِ اون بوجود نأمو.⁴حیات اونِ جَه بوجود بأمو و اون حیاتْ آدمیانِ نور بو. ⁵اَ نورْ تاریکی دورون تابِه و تاریکی اونَ درک نوکود.⁶مردی بأمو کی خدا طرفِ جَه اوسه بوبُسته بو، اونِ نامْ یحیی بو. ⁷اونْ شهادت دَئَنِ رِه بأمو، تا نورِ رِه شهادت بده، تا همه بواسطۀ اونْ ایمان بأورد. ⁸اون خودشْ اونْ نور نوبو، بلکی بأمو تا اونْ نورِ رِه شهادت بده.⁹اون نورِ حقیقی ایی کی هر انسانی یَ کی به جهان اَیه روشنایی بخشه.¹⁰اونْ جهانِ میَأن ایسَه بو و جهانْ بواسطۀ اونْ خلق بوبُست، ولی جهانْ اونَ نشنَأخت. ¹¹اون بأمو به خودشِ سرزمین، ولی اونِ قؤم اونَ قبول نوکودد.¹²ولی همۀ کسانی کی اونَ قبول بوکودد، یعنی همۀ کسانی یَ کی اونِ نامَ ایمَأن بأورددْ اَ حقَ فَأده تا خدا زأکأن بوبود. ¹³ولی نه تولدی انسانی اَمرَه، کی خواهشِ جسمْ و یا ایتَه مردایِ خواسته وَسیه، بلکی اوشَأنْ خدا جَه بودونیا بأمود.¹⁴و کلمهْ انسان بوبُست و اَمی میَأن ساکن بوبُست، و اَمَأنْ اونِ جلالَ بیده ایم، جلالی سزاوارِ اونْ ایدَأنه پسرْ کی پئرِ طرفِ جَه بأمو، پور جی فیضُ راستی. ¹⁵یحیی اونِ رِه شهادتد دَئه و فریازَئه و گوفته:«اَن اون کسی ایسه کی دربارۀ اونْ گوفتم، اون کی بعدِ من اَیه ولی اونِ مقامْ می جَه بوجُرتره، چون پیشتر از من وجود دَأشته.»¹⁶اونِ پوری جَه همۀ اَمَأن بهره بوبوردیم، فیضْ فیضِ پوشت. ¹⁷چره کی شریعتْ بواسطۀ موسی فَأدَه بوبُست، ولی فیض و راستی، بواسطۀ عیسی مسیح بأمو. ¹⁸هیچوخت کسی خدایَ نیده دَأره، ولی اون ایدَأنه پسرْ کی پئرِ کِشِه جَه ایسَه، هونْ اونَ اَمرَه بشنَأسانی.¹⁹اَن ایسه یحیی شهادت وختی کی اورشلیمِ یهودیان، کاهنانُ لاویانَ اونِ ورجَه اوسه کودد تا اونِ جَه وَأورسد کی:«تو کیسی؟» ²⁰یحیی اِعتراف بوکودْ وَ اِنکار نوکود، بلکی خیلی واضح اِقرار بوکود و بوگوفت:«من مسیح نییِم» ²¹اوشَأن وَأورسد:«پس چی؟ آیا اِلیاسی؟» جواب بدَه:«نییِم» وأورسد:«آیا اون نبی ایی ایسی کی اونِ چوم براهیم؟» جواب بدَه:«نه»²²اونموقع وَأورسد:«پس تو کیسی؟ بوگو اون کسانی کی اَمرَه اوسه کودَدِ رِه، چی جوابی بوبوریم؟ دربارۀ خودت چی گویی؟» ²³یحیی طبقِ اونچی کی اِشعیایِ نبی پیشگویی بوکوده بو بوگوفت:«من اون کسی صدایمْ کی بیابانِ میَأن فریاد زنه؛ خداوندِ راهَ هموارَ کونید.»²⁴بعضی از قاصدانْ کی فِرقۀ فَریسیانِ جَه بود ²⁵اونِ جَه وَأورسد:«اگر تو نه مسیحی نه اِلیاسْ و نه اون نبی یه موعود، پس چره مردمَ غُسلِ تَعمید دیهی؟»²⁶یحیی بوگوفت:«من مردمَ فقط آبِ اَمرَه غُسل دهم، ولی هَ یَ شیمی میَأنْ کسی ایسَه کی شومَأن اونَ نشنَأسید، ²⁷اون بعدِ من اَیه و من لیاقت نَئرم حتی اونِ کفشِ بندَ بازَ کونم.» ²⁸همۀ اَ اتفاقانْ بیت عَنْیا میَأن دکفت، یعنی اُردنِ رودخانه اوطرف، هون جایی کی یحیی تعمید دَئِه.²⁹او روزِ فردایی وختی یحیی عیسی یَ بیده کی اَمون دره اونِ طرف بوگوفت:«بیدینید اَنْ خدا برّه یه کی جهانِ گوناهَ اوسَأنه. ³⁰اَن هون کسی ایسه کی دربارۀ اون بوگوفتم؛ بعدِ من مَردی اَیه کی اونِ مقامْ می جَه بوجُرتره، چون قبلِ من وجود دَأشته. ³¹منم اونَ نشناختِم، ولی هَنه وَسی بأموم تا مردمَ آبِ اَمرَه تعمید بدم تا اونْ قؤمِ اسرائیلَ ظاهر بیبه»³²پس یحیی شهادت بدَه و بوگوفت:«روحَ بیدِم کی کبوترِ مَأنستَأن جی آسمان بیجیر بأمو و اونِ رو قرار بیگیفت. ³³هوطو کی بوگوفتمْ منم اونَ نشناختِم، ولی هون کسی کی مرَه اوسه کود تا آبِ اَمرَه تعمید بدم، مرَه بوگوفت؛ هر وخت بیده ایی روحْ کسی رو بیجیر بأمو و اونِ رو قرار بیگیفت، بدَأن اونْ کسی ایسه کی روح القدسِ اَمرَه تعمید دِهِه. ³⁴و من بیدم و شهادت دهم کی؛ اَنْ خدا پسره»³⁵اون روزِ فردایی، ایبار دیگر یحیی خو دو تَه از شاگردانِ اَمرَه ایسَه بو. ³⁶وختی عیسی یَ بیده کی اورَه شوئون دره، بوگوفت:«اَنه خدا برّه»³⁷وختی اون دو تَه شاگرد اَ حرفَ بیشتَأوستد عیسی دونبال راه دکفتد. ³⁸عیسی وَأگردست و بیده کی دو نفر اونِ دونبال آمون درد، اوشَأنِ جَه وَأورسی:«چی خَأئید؟» اوشَأن بوگوفتد:«ای استاد، تی خانه کَ یَ ایسه؟» ³⁹عیسی جواب بدَه:«بأئید و بیدینید» پس اوشَأنم بوشود و بیدد کی کَ یَ خانه دَأره، و باقی روزَ اونِ ورجَه بِئسَد، چره کی ساعت چهار بعدِ از ظهر بو.⁴⁰ایتَه جی اون دو نفری کی یحیی حرفَ بیشتأوست و عیسی دونبال بوشو، آندریاسْ، شمعونِ پطرسِ برأر بو. ⁴¹اون اول بوشو خو برأرْ شمعونَ پیدا کود و اونَ بوگوفت:«اَمَأنْ مسیحَ پیدا کوده دَأریم» ⁴²و خو برأرَ بوبورد عیسی ورجَه، عیسی اونَ فَأندرسته و بوگوفت:«تو شمعونْ یونا پسری، ولی جی اَن پس، کِیفا دخَأده بی» کیفا یعنی پطرس.⁴³فردایی عیسی تصمیم بیگیفت بیشه جلیلِ طرف، اون فیلیپُسَ بیده و اونَ بوگوفت:«می دونبال بیا» ⁴⁴فیلیپُس شهرِ بیت صِیدا شین بو، یعنی پطرس و آندریاسِ شهر. ⁴⁵فیلیپُس هم بوشو نَتَنائیلَ پیدا کود و اونَ بوگوفت:«اَمأَن کسی یَ کی موسی، توراتِ دورون بوگوفته بو و اَنبیاء دربارۀ اون بینیویشته دَأردَ پیدا کودیم، اون عیسی، یوسفِ پسر و شهرِ ناصره شینه.»⁴⁶نَتَنائیل اونَ بوگوفت:«مگر شهرِ ناصره جَه هم چیزِ خوب بیرون اَیه؟» فیلیپُس جواب بدَه:« بیأ و خودت بیدین»⁴⁷عیسی وختی بیده نَتَنائیل اونِ طرف اَمون دره، دربارۀ اون بوگوفت:«ایتَه اسرائیلی واقعی، کی اونِ میَأن هیچ کلکی وجود نَئره» ⁴⁸ نَتَنائیل اونِ جَه وَأورسه:«مرَه کَ جَه شناسی؟» عیسی اونَ جواب بدَه:«پیشتر جی اونی کی فیلیپُس ترَه دَخأنه، وختی انجیر دارِ جیر ایسَه بی، ترَه بیدم.»⁴⁹نَتَأنائیل جواب بدَه:«ای اُستاد، تو خدا پسری، تو اسرائیلِ پادشاهی» ⁵⁰عیسی جواب بدَه:«چون بوگوفتم ترَه اَنجیر دارِ جیر بیدم ایمان بأوردی؟ جی اَن پس چیزهای پیله تری دینی.» ⁵¹بازن بوگوفت:«شمرَه گویم یقین بدَأنید کی آسمانَ بازَه بوسته دینیدْ و خدا فرشته یانَ کی انسانِ پسرِ وَسی بوجُر شُدُ بیجیر اَید»

Chapter 2

¹سه روز بعد، قانایِ جلیلِ میَأن عروسی بو و عیسی مارْ اویَ ایسَه بو. ²عیسی و اونِ شاگردانم عروسیَ دعوت بوبُسته بود.³⁴وختی شراب تومامَ بوست، عیسی مارْ اونَ بوگوفت:«شراب تومامَ بوست!» عیسی اونَ جواب بدَه:«ای زنْ، اَ کار مرَه مربوط نییه، می وخت هنوز فأنرسه دَأره» ⁵اونِ مار نوکرانَ بوگوفت:«هر چی شمرَه گویه انجام بدید.»⁶اویَ شیش تَه خُمره سنگی نَهَه بو کی یهودیانْ خوشَأنِ تَطهیرِ رِه اونِ جَه استفاده کودد و هر کودام صد لیتر ظرفیت دَأشته. ⁷عیسی نوکرانَ بوگوفت:«خُمره یانَ آبِ جَه پورَه کونید» اوشَأنم خُمره یانَ لَبالب پورَه کودد. ⁸بازن اوشَأنَ بوگوفت:«هَسَه ایبچه اونِ جَه اوسَأنید و بوبورید صاحاب مجلسِ ورجه»⁹صاحاب مجلس آبَ کی شراب بوبُسته بو بچشِه. اون نَنِسته کی اونَ کَ یَ جَه بأورده دَأرد، هر چند نوکران دَأنستد. پس صاحاب مجلس دامادَ دخَأد ¹⁰و بوگوفت:«همه اولْ شرابِ خوبِ مرَه پذیرایی کوند و وختی مهمانان مَستَ بوستد بازن شرابِ ارزانترَ اَورد، ولی تو شرابِ نابَ تا هَسَه بدَأشته ایی!»¹¹و اَطو عیسی خو اولین مُعجزه یَ قانایِ جلیلِ دورون انجام بدَه و خو جلالَ آشکارَ کود و اونِ شاگردان اونَ ایمان بأوردد.¹²بازن عیسی خو مار و خو براران و خو شاگردانِ اَمرَه بوشُد شهرِ کفرناحوم و چند روز اویَ بِئسَد.¹³و چون یهودیانِ عیدِ فِصَح نزدیک بو، عیسی بوشو اورشلیم. ¹⁴اورشلیمِ معبدِ دورون بیده کی چند نفر گاو و گوسفند و کبوتر فروشی یَ مشغولد، و صرافانم خوشَأنِ میزِ پوشت نیشتد و معامله کودَأن درد.¹⁵پس لافندِ مرَه ایَته شلاق چَأکود و همۀ اون آدمانَ اوشَأنِ گاو و گوسفندِ مرَه معبدِ جَه بیرون تَأوأدَه، و صرافانِ سکه یانم فوکود زمینِ رو و اوشَأنِ تَختانَ وأگردَأنی. ¹⁶و کبوتر فروشانَ بوگوفت:«اَشَأنَ جی اَیَ بیرون بوبورید، و می پئرِ خانه یَ بازار چَأنکونید.»¹⁷اونموقع عیسی شاگردانْ بیاد بأوردد کی کیتاب مقدسِ دورون بینیویشته بوبُسته:«غیرتی کی تی خانه وَسی دَأرم مرَه سوجَأنه» ¹⁸یهودیان اونِ جَه وَأورسد:«به چه حقی اَ کارانَ کونی؟ مُعجزه ایی اَمرَه نشان بدن تا بدَأنیم حق دَأری و خدا طرفِ جَه بأمویی!» ¹⁹عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«اَ معبدَ خرابَ کونیدْ من سه روزمیَأنْ دوباره اونَ چَأکونم.»²⁰یهودیان بوگوفتد:«چی گویی؟ چهل و شیش سال طول بکشه دَأره تا اَ معبدَ چَأکوند، و هَسَه تو خَأیی سه روزه اونَ چَأکونی؟» ²¹ولی عیسی منظور جی معبد، خودشِ بدن بو. ²²پس وختی کی عیسی مُرده یانِ جَه ویریشت، اونِ شاگردانَ بخاطر بأمو کی اَنَ بوگوفته بو. اونموقع اوشَأنْ کیتاب مقدس و عیسی حرفانَ ایمان بأوردد.²³مدتی کی عیسی عیدِ فِصحِ رِه اورشلیمِ میَأن ایسَه بو، خیلیانْ مُعجزاتی کی اون انجام دَئه یَ بیدد و اونِ نامَ ایمان بأوردد. ²⁴ولی عیسی اوشَأنِ ایمانَ اعتماد نَأشته، چره کی همه تَه یَ خوب شناخته ²⁵و لازم نوبو کسی دربارۀ انسانْ اونَ چیزی بوگویه، چون خودش دَأنسته انسانِ دورون چیسه.

Chapter 3

¹مردی بو جی فِرقۀ فریسیانْ کی نیقودیموس نام دَأشته، اون از بزرگانِ قؤمِ یهود بو. ²اون ایتَه شب عیسی ورجَه بأمو و اونَ بوگوفت:«ای اُستاد، دَأنیم کی تو معلمی ایسی کی خدا طرفِ جَه بأمویی، چون هیچکی نتَأنه مُعجزاتی کی تو کونی یَ اَنجام بده مگر اَنکی خدا اونِ اَمرَه بیبه.»³عیسی اونَ جواب بدَه:«یقین بدَأن تا کسی دوباره بودونیا نَأیِه نتَأنه خدا ملکوتَ بیدینه» ⁴نیقودیموس اونَ بوگوفت:«کسی کی پیرَ بوسته چوطو تَأنه دوباره بودونیا بأیه؟ آیا تَأنه وَأگردِه خو مارِ شکمِ میَأن و دوباره بودونیا بأیه؟»⁵عیسی جواب بدَه:«یقین بدَأن هیچکس نتَأنه خدا ملکوتَ بودورون بیشه مگر اَنکی آب و روحْ جَه، بودونیا بأیه. ⁶اونچی کی جسمِ جَه بودونیا اَیه جِسمانیه، و اونچی کی روحْ جَه بودونیا اَیه روحانیه⁷تعجب نوکون کی بوگوفتم وَأستی دوباره بودونیا بأئید! ⁸باد هر جا کی بخَأیه شِه، اونِ صدایَ ایشتَأوی، ولی نَأنی از کَ یَ اَیه و به کَ یَ شِه، کسی حالتم کی خدا روح جَه بودونیا اَیه هَطویه، و نَتَأنه بفهمه کی چوطو عطا بِهه.»⁹نیقودیموس اونِ جَه وَأورسه:«تی منظور چیسه؟ اَ چوطو ممکنه؟» ¹⁰عیسی جواب بدَه:«تو اسرائیلِ مُعلمی، چوطو اَ چیزانَ نَأنی؟ ¹¹یقین بدَأن کی اَمَأن دربارۀ چیزایی کی دَأنیم گب زنیم، و بر اونچی کی بیده ایم شهادت دهیم، ولی شومَأن اَمی شهادتَ قبول نوکونید.¹²وختی دربارۀ اُمورِ زمینی گب زنم شومَأن باور نوکونید، پس اگر دربارۀ اُمورِ آسمانی گب بزنم چوطو باور کونید؟ ¹³هیچکس به آسمان بوجُر نوشو، مگر اون کسی کی جی آسمان بیجیر بأمو، یعنی انسانِ پسرْ، کی اونِ جا، آسمانِ میَأنه.¹⁴هوطویی کی موسی بیابانِ میَأن بِرنجی لانتی یَ چوبِ سر بنَه و بلندَ کود، انسانِ پسرم وَأستی بلندَ بِه، ¹⁵تا هر کی اونَ ایمان بأوره هلاک نیبه بلکی حیاتِ جاودانی بدَأره.¹⁶چون خدا جهانَ اوقدر محبت بوکود کی خو ایدَأنه پسرَ فَأدَه، تا هر کی اونَ ایمان بأوره هلاک نیبه، بلکی حیاتِ جاودانی پیدا کونه. ¹⁷چره کی خدا، پسرَ اوسه نوکود جهانِ میَأن تا جهانیانَ محکوم بوکونه، بلکی اوسه کودْ تا بواسطۀ اون نجات پیدا کوند. ¹⁸هر کی اونَ ایمان بأوره محکوم نیبه، ولی هر کس اونَ ایمان نأوره جی هَسَه مَحکوم بوبُسته، چونکی خدا ایدَأنه پسرِ نامَ ایمان نأورده.¹⁹و محکومیتْ اَنِ وَسیه کی نورْ بأمو جهانِ میَأن، ولی مردم تاریکی یَ ویشتر جی نور دوس دَأشتد، چره کی اوشَأنِ اَعمال و رفتار بده. ²⁰کسانی کی اَعمالِ بد انجام دهد نورِ جَه نفرت دَأرد و نورِ نزدیکی نَأیِد، نوکونه اوشَأنِ اَعمال آشکارَ بِه و رُسوا بوبود. ²¹ولی اونی کی اونِ اَعمال دوروسته، اَیه نورِ ورجَه تا آشکار بیبه کی اونِ کاران خدا یاری اَمرَه انجام بوبُسته.»²²بازن عیسی خو شاگردانِ اَمرَه اورشلیمِ جَه بوشو، ولی ایتَه مدت اوشَأنِ اَمرَه اُستانِ یهودیه میَأن بِئسَه و مردم تعمید بدَه. ²³یحیی هم محلی به نامِ «عِیْنونِ» میَأنْ کی سالیمِ نزدیکی بو تعمید دَئه، چونکی اویَ آب زیاد بو، و مردمْ اَموئِد و تعمید گیفتد. ²⁴اَن قبلِ اَن بو کی یحیی دکفه زندان.²⁵ایروز ایتَه یهودی، یحیی شاگردانِ اَمرَه آدابِ طهارتِ سر بحث بوکود. ²⁶یحیی شاگردان اونِ ورجَه بأمود و بوگوفتد:«اُستاد، اونی کی رودِ اُردنِ اوطرف تی اَمرَه ایسَه بو و تو دربارۀ اون شهادت بدَأیی، هَسَه خودش تعمید دِهه و همه شُد اونِ ورجَه.»²⁷یحیی جواب بدَه:«هیچکس نتَأنه چیزی بدس بأوره مگر اَنکی خدا جی آسمان اونَ فأده بِه، ²⁸شومَأن خودتان شاهدید کی من بوگوفتم من مسیحْ نییِم بلکی اونِ پیشاپیش اوسه بوبُستِم.²⁹عروسی میَأن،عروسْ شِه دامادِ ورجَه و دامادِ رِفِق کی اونِ کنار ایسَه و دامادِ صدایَ ایشتَأوه خوشحالی کونه، من دامادِ رِفقم و می شادی اَطو کامل بوبُسته. ³⁰اون روز¬به¬روزْ وَأستی پیلَه بِه، و من کوچیکَ بؤم.³¹اونی کی جی آسمان اَیه از همه بوجُرتره و کسی کی اَ زمینِ شینه، زمینی یه و دربارۀ اُمورِ زمینی گب زنه، ولی اون کی جی آسمان اَیه، از همه بوجُرتره، ³²و اونچی کی بیده و بیشتَأوسته یَ شهادت دِهه، ولی هیچکس اونِ شهادتَ قبول نوکونه. ³³هر کس اونِ شهادتَ قبول بوکونه خدا راستی و صداقتَ مُهرِ تائید بزَه دَأره.³⁴کسی کی خدا اوسَه کود، خدا کلامِ جَه گب زنه، چون خدا، روحَ به فراوانی اونَ عَطا کونه. ³⁵پئرْ پسرَ مُحبت کونه و همه چیزَ اونَ بیسپُرده دَأره. ³⁶اونی کی پسرَ ایمان بأوره حیاتِ جاودانی دَأره، ولی کسی کی پسرِ جَه ایطاعت نوکونه حیات جاودانی یَ نیدینه، بلکی خدا غضبَ گرفتارَ بِه.»

Chapter 4

¹وختی عیسی بفهمست کی فَریسیان بیشتَأوسته دَأرد کی اون ویشتر جی یحیی، شاگرد پیدا کوده دَأره و مردمَ تعمید دِهه. ²هر چند عیسی شاگردان تعمید دَئِد نه خودش. ³یهودیه جَه بیرون بوشو و وَأگردست استانِ جلیلِ طرف.⁴ولی لازم بو کی سامره جَه بوگذره. ⁵پس شهرِ سوخارَ فَأرسِه، کی نزدیک زمینی بو کی یعقوبْ خو پسر یوسفَ فَأدَه بو.⁶یعقوبِ چاهْ اویَ نَهه بو و عیسی کی سفرِ جَه خستَه بوسته بو، چاه کنار بینیشت، حدوداً ظهر بو. ⁷هَ موقع ایتَه زنِ سامری بأمو تا چاه جَه آب فأکشه. عیسی اونَ بوگوفت:«ایبچه آب مرَه فَأدن» ⁸چون اونِ شاگردان بوشو بود شهرْ تا غذا بِهند.⁹زنِ سامری اونَ بوگوفت:«چوطو تو کی یهودی ایسی، می جَه کی ایتَه زنِ سامری یم آب خَأیی؟» اون اَ حرفَ بزه چون یهودیانْ سامریانِ مرَه معاشرت نوکوند. ¹⁰عیسی جواب بدَه:«اگر دَأنستی کی خدا بخشش چیسه، و کیسه کی تی جَه آب خَأیه، حتماً اونِ جَه خواهش کودی کی ترَه آبِ زنده عَطا بوکونه.»¹¹زن بوگوفت:«ای آقا، تو کی سطل نَئری و چاه هم کی عُمق دَأره، پس کَ یَ جَه آبِ زنده اَوری؟ ¹²آیا تو اَمی پئر یعقوبِ جَه پیله تری کی اَ چاهَ اَمرَه فَأدَه و خودشْ و اونِ پسران و اونِ گله یان اَ چاه جَه آب خوردد؟»¹³عیسی بوگوفت:«هر کی اَ آبِ جَه بوخوره بازم تشنه بِهه. ¹⁴ولی هر کس اون آبی جَه کی من اونَ فَأدم بوخوره هیچموقع تشنه نیبه، چون اون آبْ اونِ وجودِ دورون چشمه ایی یَ تبدیل بِهه کی تا حیاتِ جاودانی جوش کونه.»¹⁵زن اونَ بوگوفت:«ای آقا، جی اون آب مرَه فَأدن تا دِ تشنه نوبوم و مجبور نوبوم آب فَأکشنِ رِه تا اَیَ بَأیم.» ¹⁶عیسی اونَ بوگوفت:«بوشو تی مردَه دخَأن و وَأگرد بیَأ»¹⁷زن جواب بدَه:«مرد نَئرم» عیسی بوگوفت:«راس بوگوفتی کی مرد نَئری، ¹⁸چون پنج بار مردَ بوسته ایی و هَسَه اونی کی اونِ اَمرَه زندگی کونی تی مرد نییه، اَ گبَ راس بوگوفتی!»¹⁹زن بوگوفت:«ای آقا، دینم کی تو نبی ایی، ²⁰اَمی پئرانْ اَ کوه جُر عبادت کودد، ولی شومَأن یهودیان گوئید وَأستی خدایَ اورشلیمِ میَأن عبادت کودَأن.»²¹عیسی اونَ بوگوفت:«ای زنْ، می حرفَ باور بوکون، زمانی فَأرسه کی پئرَ، نه اَ کوه جُر عبادت کونید، و نه اورشلیمِ میَأن، ²²شومَأنْ اونچی کی نشنَأسیدَ عبادت کونید، ولی اَمَأنْ اونچی کی شنَأسیمَ عبادت کونیم، چونکی نجاتْ بواسطۀ قؤمِ یهود فراهم بِهه.²³و زمانی فَأرسه، و هَسَه هم فَأرسه دَأره، کی عبادت کوننده هایِ واقعی پئرَ به روح و راستی پرستش کوند. پئرْ اَجور عبادت کوننده یانِ طالبه. ²⁴خدا روحه، و هر کی خَأیه اونَ عبادت بوکونه، وَأستی روح و راستی مرَه عبادت بوکونه.»²⁵زن بوگوفت:«من دَأنم کی مسیح بزودی اَیه، و وختی بأیه همه چیزَ اَمرَه گویه.» ²⁶عیسی بوگوفت:«من کی تی مرَه گب زنم، هون مسیحم»²⁷هو لحظه عیسی شاگردان فأرسد و تعجب بوکودد کی ایتَه زنِ اَمرَه گب زَئَن دره. ولی هیچکودام وَأنورسد کی «چی خَأیی؟» یا «چره اونِ اَمرَه گب زنی؟»²⁸اونموقع زنْ خو کوزه یَ بنَه زمینِ رو و بوشو شهرْ، و مردمَ بوگوفت: ²⁹«بأئید و مردیَ بیدینید کی تا هَسَه هر کاری بوکوده بومْ مرَه بوگوفت، آیا اون مسیح نییه؟» ³⁰پس مردمْ، شهرِ جَه خارجَ بوستد و بأمود عیسی ورجَه.³¹در اَ موقع شاگردان عیسی جَه خواهش بوکودد کی چیزی بوخوره، ³²ولی عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«من غذایی خوردَأنِ رِه دَأرم کی شومَأن اونِ جَه بیخبرید.» ³³شاگردان همدیگرِ جَه وَأورسد:«مگر کسی اونِ رِه غذا بأورده؟»³⁴عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«می غذا اَنه، اون کسی کی مرَه اوسه کوده اِراده یَ بجا بأورمْ و اونِ کارانَ انجام بدم. ³⁵مگر شومَأن نوگوئید؛ چهار ماه دیگر دِرو وخته؟ ولی من شمرَه گویم شیمی دور و ورَ فَأندرید و مزرعه یانَ بیدینید کی دِرو رِه آماده ید. ³⁶دروگر خو مُزدَ فَأگیره تا محصولَ حیاتِ جاودانی رِه آمادَه کونه، تا کسی کی بکاشته و کسی کی دِرو بوکوده، هر دو باهم شادی بوکوند.³⁷و اَ مثال اَیَ معنا پیدا کونه کی گویه؛ ایتَه کاره و ایتَه دِرو کونه. ³⁸من شمرَه اوسه کودم تا محصولی کی اونِ رِه زحمت نکشه دَأریدَ دِرو بوکونید، دیگران زحمت بکشد، و شومَأن اوشَأنِ دسترنجَ برداشت کونید.»³⁹و اون زنِ شهادتِ وَسی کی بوگوفته بو:«هر کاری بوکوده بؤم مرَه بوگوفت» او شهرِ میَأن خیلی از سامریان اونَ ایمان بأوردد. ⁴⁰وختی مردم بأمود عیسی ورجَه، اونِ جَه بخأستد کی او شهرِ میَأن بِئسِه، و عیسی هم دو روز اوشَأنِ ورجَه بِئسَه.⁴¹و هَ دو روزِ میَأن خیلیان اونِ گبانَ بیشتَأوستد و ایمان بأوردد. ⁴²و اون زنَ بوگوفتد:«دِ فقط تی حرفانَ وَسی نییه کی اَمَأن اونَ ایمان دَأریم، بلکی خودمَأن اونِ حرفانَ بیشتَأوستیم و بدَأنستیم کی اَ مردْ، واقعاً مسیح و جهانِ نجات دهنده یه.»⁴³بعدِ دو روز عیسی جی اویَ بوشو اُستانِ جلیل. ⁴⁴خودش قبلاً بوگوفته بو کی هیچ نبی ایی خودشِ ولایتِ دورون احترام نَئره. ⁴⁵ولی وختی فأرسِه جلیلَ، جلیلیان گرمی اَمرَه اونَ قبول بوکودد، چون اوشَأنم عیدِ رِه بوشو بود اورشلیم و اونچی کی عیسی اورشلیمِ میَأن انجام بدَه بویَ بیده بود.⁴⁶بازن عیسی بوشو قانایِ جلیل، جایی کی آبَ به شراب تبدیل بوکوده بو. ایتَه اَفسرِ دولت اویَ ایسَه بو کی اونِ پسرْ شهرِ کفرناحومِ میَأن مریض بو. ⁴⁷اون وختی بیشتَأوست کی عیسی یهودیه جَه بأمو دَأره اُستانِ جلیل، بأمو اونِ ورجَه و خواهش بوکود کی بیشه شهرِ کفرناحومْ و اونِ پسرَ کی مردن دوبوَیَ شفا بده.⁴⁸عیسی اونَ بوگوفت:«تا مُعجزات نیدینید ایمان نَأورید» ⁴⁹اون اَفسر التماس کونان بوگوفت:«ای آقا، پیشتر جی اَنکی می پسر بیمیره، بیأ و اونَ شفا بدن» ⁵⁰عیسی اونَ بوگوفت:«وَأگرد تی خانه، تی پسر زنده مَأنه» اونْ مرد عیسیْ گوفته یَ اِطمینان بوکود و وَأگردست خو شهر.⁵¹هنوز راه میَأن ایسَه بو کی اونِ نوکران بأمود اونِ پیشواز و خوشحالی اَمرَه اونَ مژده بدَأد کی تی پسر زنده یه، و اونِ حال خُب بوبُسته. ⁵²اون مرد اوشَأنِ جَه وَأورسه:«چی ساعتی اونِ حال خُب بوبُست؟» بوگوفتند:«دیروز، حدوداً ساعت یکِ ظهر اونِ تب قطعَ بوست.»⁵³اونموقع پئر بفهمسته کی اَ دوروست هون ساعتی ایسه کی عیسی اونَ بوگوفت:«تی پسر زنده مَأنه» پس خودش، و همۀ اونِ خانواده ایمان بأوردد. ⁵⁴اَ دومین مُعجزه ایی بو کی عیسی بعدِ اَنکی از یهودیه بأمو جلیلْ انجام بدَه.

Chapter 5

¹بعدِ مدتی عیسی بوشو اورشلیم تا ایتَه از یهودیانِ عیدانِ دورون شرکت بوکونه. ²اورشلیمِ میَأن، دروازۀ گوسفندِ ورجَه، ایتَه حوض نَهه کی اونَ به زبانِ عِبری "بیت حِسدا" گویده و پنج تَه اِیوان دَأره. ³اون حوضِ اِیوانانِ دورون خیلی از مریضان و کوران و فلجان و شَلاَن خوفتِد و آبِ حرکتِ رأفأ ایسَأئِد. ⁴چونکی هر چند وخت یکبار خداوندِ فرشته اَمویه و استخرَ بودورون شوئه و آبَ تکان دَئه، و اولین مریضی کی بعدِ آبِ تکان خوردن شوئِه استخرِ دورونْ، هر مریضی ایی جَه کی دَأشته شفا پیدا کوده.⁵اون مریضانِ میَأن ایتَه مَردای ایسَه بو کی سی و هشت سال بو زمینگیر بود. ⁶وختی عیسی اونَ بیده و بفهست کی اونِ مریضی طول بکشه دَأره اونِ جَه وَأورسه:«خأیی شفا پیدا کونی؟»⁷اون مریض جواب بدَه:«ای آقا، وختی آب تکان خوره من کسی یَ نَئرم کی مرَه کمک بوکونه تا بوشوم استخرِ دورون، تا من می جا جَه تکان بوخورم کسِ دیگری پیشتر جی من شِه استخرِ دورون.» ⁸عیسی اونَ بوگوفت:«ویریز و تی جایَ جمعَ کون و بوشو!»⁹اون مرد هو لحظه شفا پیدا کود و خو جایَ جمعَ کود و راه دکفت بوشو. اون روز شنبه، و روزِ سَبَّت بو.¹⁰هَنه وَسی یهودیان اون کسی کی شفا پیدا کوده بویَ بوگوفتد:«امروز روزِ سَبَّته و تو حقَ نَئری تی رختخوابَ جمعَ کونی» ¹¹اون مردای جواب بدَه:«اون مردی کی مرَه شفا بدَه بوگوفت کی تی رختوابَ جمعَ کون»²⁴یقین بدَأنید هر کس می گبانَ بیشتَأوه و کسی کی مرَه اوسه کوده یَ ایمان بأوره، حیاتِ جاودانی دَأره و هیچموقع محکوم نیبه، بلکی مرگِ جَه نجات پیدا کونه و حیاتِ اَبدی یَ مُنتقل بِه.²⁵یقیین بدَأنید زمانی فأرسه، بلکی هَسَه فأرسه دَأره کی مُرده یانْ خدا پسرِ صدایَ ایشتَأود و هر کی بیشتَأوه زنده بِهِه.²⁶چون هوطو کی پئرْ خو دورون حیات دَأره، پسرم عَطا بوکوده کی خو دورون حیات بدَأره. ²⁷و اونَ اختیار بدَه دَأره کی داوری هم بوکونه، چون انسانِ پسره.²⁸اَ گبِ جَه تعجب نوکونیدْ چون زمانی اَیِه کی همۀ مُرده یانْ اونِ صدایَ ایشتأود. ²⁹و قبرانِ جَه بیرون اَید، دوروستکارانْ زندگی اَبدی رِه، و گوناهکارانم محکومیتِ اَبدی رِه.³⁰من از خودم کاری نتَأنم بوکونم، بلکی بر طبقِ اونچی کی ایشتَأوم داوری کونم، و می داوری عادلانه یه، چره کی نخَأیم خودمِه اِراده یَ بجا بأورمْ بلکی پئری اِرادۀ کی مرَه اوسه کوده. ³¹اگر من خودم، خودمِ رِه شهادت بدم می شهادت اعتباری نَئره. ³²ولی دیگری ایسَه کی دربارۀ من شهادت دِهه و دَأنم کی اونِ شهادت راسته.³³شومَأن یحیی ورجَه قاصدانی اوسَه کودید و اونْ به حقیقتْ، شهادت بدَه. ³⁴نه اَنکی من نیاز بدَأرم انسان مِرِه شهادت بده، بلکی شیمی وَسی بوگوفتم تا نجات پیدا کونید. ³⁵یحیی چراغی یَ مَأنسته کی سوخته و روشنایی فأدَه یه و شومَأن خَأستید کی ایتَه مدت اونِ نورِ دورون شادی بوکونید.³⁶ولی من شاهدی هم دَأرم پیله تر جی یحیی، کارایی کی پئر مرَه عطا بوکوده تا کامل بوکونم، یعنی هَ کارایی کی انجام دهم، اَن حقیقتَ شهادت دهد کی مرَه پئر اوسَه کوده. ³⁷و هون پئری کی مرَه اوسه کوده خودش هم مرِه شهادت دِهه، شومَأن هیچموقع نه اونَ بیده اید و نه اونِ صدایَ بیشتَأوسته اید. ³⁸و اونِ کلامْ شیمی میَأن ساکن نییِه، چون اونِ اوسه کوده یَ ایمان نَئرید.³⁹شومَأن کیتاب مقدسَ تفتیش کونید چون خیال کونید کی اونِ دورون حیاتِ جاودانی پیدا کونید، در حالی کی هون کیتابان مِرِه شهادت دهد. ⁴⁰ولی بازم نخَأئید می طرف بأئید و حیاتِ جاودانی پیدا کونید.⁴¹نخَأیم مردم مرَه احترام بوکوند، ⁴²ولی شمرَه خوب شناسم و دَأنم کی شیمی دیلِ دورون خدایَ دوس نَئرید.⁴³من بنامِ می پئر بأموم ولی شومَأن مرَه قبول نوکونید، ولی اگر کسی بنامِ خودش بأیه و خودتانِ جنس بیبه اونَ قبول کونید. ⁴⁴شومَأن چوطو تَأنید ایمان بأورید؟ در حالی کی خَأئید مردم شمرَه احترام بند و اونْ عزّت و احترامی کی خدا طرفِ جَه اَیِه یَه توجهی نَئرید.⁴⁵ولی فکر نوکونید که من پئرِ ورجَه شیمی جَه شکایت کونم، نه، کسی کی شیمی جَه شکایت کونه موسی یه، هون موسایی کی اونَ اُمید دَوسته دَأرید. ⁴⁶چون اگر موسی یَ ایمان دَأشتید مرَه هم ایمان اَوردید، چونکی اونْ دربارۀ من بینیویشته دَأره. ⁴⁷ولی اگر اونِ نوشته یانَ قبول نوکونید، چوطو می گبانَ قبول کونید؟»

Chapter 6

¹بعدِ ایتَه مدت عیسی بوشو دریاچۀ جلیلِ اوطرف. دریاچۀ جلیلَ، دریاچۀ طبریه هم گوید. ²خیلی از مردم اونِ دونبال راه دکفتد، چون مُعجزاتی کی کوده و مریضانَ شفا دَئه یَ بیده بود. ³پس عیسی بوشو ایتَه کوه جُر و خو شاگردانِ اَمرَه اویَ بینیشت.⁴یهودیانِ عیدِ فِصح نزدیک بو. ⁵وختی عیسی خو دور و وَرَ فأندرست و بیده کی جمعیتِ زیادی اونِ طرف اَمون دردْ فیلیپُسَ بوگوفت:«کَ یَ جَه نان بِهِنیم تا اَشَأنْ بوخورد؟» ⁶عیسی اَ سوالَ وَأورسه تا اونَ اِمتحان بوکونه، چون خودش دَأنسته کی چی خَأیه بوکونه.⁷فیلیپُس جواب بدَه:«دویست دینار نانم اَشَأنِ رِه وَست نیه، حتی اگر هر کودام ایبچه بوخورد.» ⁸ایتَه جی شاگردان کی آندریاس نام دَأشته و شمعونِ پطرسِ برأر بو اونَ بوگوفت: ⁹«ایتَه پسر زَأی اَیَه ایسَه کی پنج تَه نانِ جو و دو تَه ماهی دَأره، ولی اَنهمه آدمِ رِه اَن چی کونه؟»¹⁰عیسی بوگوفت:«مردمَ بینیشَأنید» اویَ سبزه زیاد بو، پس مردمَ سبزه یانِ رو بینیشَأنِد، فقط مردَکأن اون جمعیتِ میَأن حدود پنج هیزار نفر بود. ¹¹بازن عیسی نانَ بیگیفت و شُکر بوکود و خو شاگردانَ فأدَه کی مردمِ میَأن قسمت بوکوند، و ماهیانم هَطو، و هو اندازه کی مردم بخَأستد اوشَأنَ فأدَد. ¹²وختی همه سِئرَ بوستد خو شاگردانَ بوگوفت:«خورده نانانَ جمعَ کونید تا چیزی هَدر نیشه»¹³پس شاگردان خورده نانانَ کی زیاد بأمو بو جمعَ کودد و دوازدَه سبد پور بوبُست. ¹⁴مردم اَ مُعجزه یَ کی عیسی جَه بیدد بوگوفتد:«حتماً اَن هون نبی ایی ایسه کی وَأستی به اَ جهان بأیه» ¹⁵وختی عیسی بفهمست کی اوشَأنْ خَأید اونَ بزور بوبورد و خوشَأنِ پادشاه چَأکوند، اوشَأنِ جَه سیوایَ بوست و تنهایی بوشو کوه جُر.¹⁶غروب دمِ رِه شاگردان بیجیر بأمود و بوشد دریا طرف. ¹⁷چون هوا تاریکَ بوسته بو و عیسی هم وَأنگردسته بو، اوشَأنْ قایقَ سوارَ بوستد و حرکت بوکودد بوشود کفرناحومِ طرفْ، کی دریا اوطرف نَهَه بو. ¹⁸بادِ شدیدی بأمو و دریا کولاک بوبُست.¹⁹وختی حدودِ پنج شیش کیلومتر جولو بوشو بود، عیسی یَ بیدد کی آبِ رو قدم زنه و قایقِ طرف اَیه. اوشَأن بترسِد. ²⁰ولی عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«نترسید، منم» ²¹وختی خَأستد اونَ بأورد قایقِ دورون، هو لحظه قایق فأرسه ساحلَ.²²فردایی صبحْ مردمی کی دریا اوطرف ایسَه بود دوباره جمعَ بوستد تا عیسی یَ بیدیند، چون بیده بود کی اویَ هیچ قایقی نِنَه بو جُز هونی کی شاگردانْ اونِ اَمرَه بوشو بود و عیسی هم اون قایقَ سوارَ نوبوسته بو، بلکی شاگردان تنهایی بوشو بود. ²³ولی چن تَه قایقِ دیگر جی طبریه فأرسد به هون محلی کی خداوند نانانَ برکت بدَه بو و مردم بوخورده بود.²⁴مردم وختی بیدد کی عیسی و اونِ شاگردان اویَ نِئسَأد، اونْ قایقانَ سوارَ بوستد و بوشود کَفرناحوم تا عیسی یَ پیدا کوند. ²⁵وختی فأرسد اویَ و عیسی یَ پیدا کودد وَأورسد:«اُستاد، کِی بأمویی اَیَه؟»²⁶عیسی جواب بدَه:«شمرَه گویم؛ یقین بدَأنید می دونبال گردید نه مُعجزاتی وَسی کی بیده اید، بلکی اون نانی وَسی کی بوخوردید و سِئرَ بوستید. ²⁷تلاش بوکونید، ولی نه خوراکِ جی میَأن شوئونی رِه، بلکی خوراکی رِه کی تا حیاتِ جاودانی باقی مَأنه، یعنی خوراکی کی انسانِ پسر شمرَه فَأده، چون خدایِ پئرْ اونَ مُهرِ تأئید بزَه دَأره.»²⁸اوشَأن وَأورسد:«چی بوکونیم تا کارهایی کی خدا اَمی جَه خَأیه یَ انجام بدیم؟» ²⁹عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«اون کاری کی خدا شیمی جَه خَأیه اَنه، اون کسی کی اون اوسِه کوده یَ ایمان بأورید.»³⁰اوشَأن بوگوفتد:«چه مُعجزه ایی انجام دیهی تا اونَ بیدینیم و ترَه ایمان بأوریم؟ چی کونی؟ ³¹اَمی پئران بیابانِ میَأن "مَنّ" بوخورددْ هوطویی کی کیتاب مقدسِ میَأن بینیویشته بوبُسته؛ اون جی آسمان اوشَأنَ نان فأدَه تا بوخورد»³²عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«شمرَه گویم یقین بدَأنید کی موسی نوبو کی جی آسمان اوشَأنَ نان فَأده، بلکی می پئرْ خدا بو، و هَسَه هم اونه کی خَأیه نانِ حقیقی یَ جی آسمان شمره فَأده. ³³چون اَ نانِ حقیقی یَ خدا جی آسمان بیجیر بأورده تا جهانَ حیات ببخشه.» ³⁴بازن اونَ بوگوفتد:«ای آقا، هر روز جی اَن نان اَمرَه فَأدن»³⁵عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«من نانِ حیاتم، هر کی می ورجَه بأیه هیچموقع ویشتا نیبه و هر کی مرَه ایمان بأوره هیچموقع تشنَه نیبه. ³⁶ولی هوطویی کی قبلاً شمرَه بوگوفتم با اَنکی مرَه بیده اید ایمان نأوردید. ³⁷همۀ کسانی کی پئرْ مرَه عَطا کونه می طرف اَیدْ، و کسی کی می طرف اَیه هیچموقع خودمِ جَه دورَه نوکونم.³⁸چون من جی آسمان بیجیر بأموم نه اَنِ وَسی کی خودمِ اِراده یَ انجام بدم، بلکی کسی اِراده یَ کی مرَه اوسَه کوده. ³⁹و اونی کی مرَه اوسَه کوده اِراده اَنه، اون کسانی کی مرَه فَأده دَأره جَه، حتی اینفرم جی دس ندم، بلکی روزِ قیامتِ رِه اوشَأنَ ویریزَأنم. ⁴⁰چون می پئرِ اِراده اَنه هر کی پسرَ بیدینه و اونَ ایمان بأوره، حیاتِ جاودانی صاحاب بیبه و من روزِ قیامتْ اوشَأنَ ویریزَأنم.»⁴¹بازن یهودیانْ سر و صدا و اعتراض بوکودد چره کی بوگوفته بو:«منم اون نانْ کی جی آسمان بیجیر بأمو» ⁴²و همدیگرَ گوفتد:«اَن عیسی، یوسفِ پسر نییه کی اَمَأن اونِ پئر و مارَ شناسیم؟ پس چوطویه کی گویه من آسمانِ جَه بیجیر بأموم؟»⁵⁷هوطویی کی پئرِ زنده مرَه اوسه کود و من بواسطۀ پئرْ زنده یم، هر کی مرَه بوخوره بواسطۀ من زنده مَأنه. ⁵⁸اَن اون نانی ایسه کی آسمانِ جَه بیجیر بأمو، نه اون نانی مَأنستَأن کی شیمی پئران بیابانِ میَأن بوخوردد و بمردد، بلکی هر کی اَ نانِ جَه بوخوره تا اَبد زنده مَأنه.» ⁵⁹عیسی اَ گبانَ وختی بزَه کی شهرِ کَفرناحومِ میَأن ایتَه کَنیسه دورون تعلیم دَئِه.⁶⁰اَ پیغامِ درک کودَأن اَقدر سخت بو کی حتی اونِ شاگردانم وختی بیشتَأوستد همدیگرَ بوگوفتد:«اَ تعلیم سخته، کیی تَأنه اونَ بفهمه؟» ⁶¹وختی عیسی متوجه بوبُست کی شاگردان دربارۀ اَ موضوع اعتراض دَأرد اوشَأنَ بوگوفت:«آیا اَ گبان باعث بِه شومَأن لغزش بوخورید؟⁶²پس اگر انسانِ پسرَ بیدینید کی بوجُر شوئون دره به هون جایی کی اول ایسَه بو چی کونید؟ ⁶³روحه کی زندَه کونه، ولی جسمِ جَه فایده ایی نییه. کلامی کی من شمرَه گویم، روح و حیاته.⁶⁴ولی بعضی جی شومَأن ایمان نأورید» چون عیسی جی هون اول دَأنسته چی کسایی اونَ ایمان نأورد و کیی اونَ تسلیم کونه. ⁶⁵پس عیسی بوگوفت:«هَنه وَسی شمرَه بوگوفتم کی هیچکس نتَأنه می ورجَه بأیه مگر اَنکی می پئر اونَ عطا بوکوده بِه.»⁶⁶بعدِ اَ حرفانْ، خیلی از اونِ شاگردان اونِ جَه رو وأگردَأند و دِ اونَ همراهی نوکودد. ⁶⁷اونموقع عیسی رو بوکود اون دوازدَه شاگردَ و بوگوفت:«آیا شومَأنم خَأئید بیشید؟» ⁶⁸8 شمعونِ پطرس جواب بدَه:«ای اُستاد، کی ورجَه بیشیم؟ کلماتِ حیاتِ جاودانی تی ورجَه نَهَه.» ⁶⁹اَمَأن ایمان بأورده و بشناخته ایم کی تو، مسیحْ، خدایِ زنده پسری.»⁷⁰عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«آیا من شومَأن دوازده نفرَ انتخاب نوکودم؟ ولی ایتَه جی شومَأن ابلیسی ایسه.» ⁷¹و اَنَ دربارۀ یهودا، شمعونِ اسخریوطی پسر بوگوفت، چون اونْ جُزِ اون دوازده شاگرد بو و بعدِ مدتی عیسی یَ دوشمنِ دس تسلیم بوکود.

Chapter 7

¹بعدِ اَنْ عیسی ایتَه مدت اُستانِ جلیلِ دورون گردسته، چون نخَأسته یهودیه میَأن بِئسِه، چره کی یهودیان خَأستد اونَ بوکوشد. ²وختی عیدِ خیمه یان کی ایتَه از یهودیانِ عیدانه نزدیکَ بوست،³عیسی برأرأن اونَ بوگوفتد:«جی اَیَ بوشو یهودیه تا کسانی کی ترَه پیروی کوند تی کارانَ بیدیند، ⁴چون هر کی بخَأیه شناخته بیبه خلوتی کار نوکونه، تو کی اَ کارانَ کونی بدَه دونیا ترَه بیدینه»⁵چون حتی اونِ برأرأنم اونَ ایمان نأورده بود. ⁶عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«می وخت هنوز فأنرسه دَأره، ولی شمرِه فرقی نوکونه کِی بیشید، ⁷دونیا شیمی جَه نفرت نَئره، ولی می جَه نفرت دَأره، چون من شهادت دهم کی اوشَأنِ اعمال بده،⁸شومَأن بیشید و عیدِ مراسمِ میَأن شرکت بوکونید، ولی من فعلاً نَأیم، چون هنوز می وخت فأنرسه دَأره.» ⁹عیسی اَنَ اوشَأنَ بوگوفت و جلیلِ میَأن بِئسَه.¹⁰بعدِ اَنکی عیسی برأرأن عیدِ رِه بوشود اورشلیم، اونم بوشو، ولی نه آشکارا بلکی خلوتی بوشو. ¹¹عیدِ اَیامِ رِه یهودیان اونِ دونبال گردستد و وَأورسِئد:«پس عیسی کَ یَ ایسَه؟»¹²مردمِ میَأنم بحث زیاد بو. بعضی اونِ طرفدار بود و گوفتد:«عیسی آدمِ خوبیه» ولی بعضیان اونِ مخالف بود و گوفتد:«نه، عیسی مردمَ گومراه کونه» ¹³ولی چون مردمْ سرانِ یهودِ جَه ترسِئِد جرأت نوکودد علنی دربارۀ عیسی حرف بزند.²⁵پس بعضی جی اورشلیمِ مردم بوگوفتد:«اَن هون کسی نییه کی خَأید اونَ بوکوشد؟ ²⁶اونْ هَسَه آشکارا موعظه کونه و کسی اونَ حرفی نزنه، مگه قؤمِ سران قبول بوکوده دَأرد کی اون واقعاً مسیحه؟ ²⁷ولی اَن اِمکان نَئره، چون اَمَأن دأنیم اَ شخص کَ یَ شینه، ولی وختی مسیح ظهور بوکونه هیچکس نَأنه اون کَ یَ شینه.»²⁸هَنه وَسی وختی عیسی معبدِ دورون تعلیم دَئه صدایِ بلندِ اَمرَه بوگوفت:«شومَأن مرَه شناسید و دَأنید کَ یَ شینم، ولی من خودم مِرِه نَأموم، بلکی کسی مرَه اوسَه کوده کی حقه و شومَأن اونَ نَشنَأسید. ²⁹ولی من اونَ شِناسم، چون اونِ طرفِ جَه بأموم و اون مرَه اوسَه کوده.»³⁰هَ موقع اوشَأن خَأستد اونَ بیگیرد ولی کسی جرأت نوکود اونَ دس درازَ کونه، چون هنوز اونِ وخت نرسه بو. ³¹ولی خیلیان اونَ ایمان بأوردد و بوگوفتد:«آیا وختی مسیح بَأیه، اَ شخصِ جَه ویشتر مُعجزه کونه؟» ³²وختی فریسیان و کاهنانِ سران بیشتَأوستد کی مردم دربارۀ عیسی چی گوید، سریع مأمور اوسه کودد تا اونَ بیگیرد.³³اونموقع عیسی مردمَ بوگوفت:«فقط ایتَه مدتِ کوتاه شیمی اَمرَه ایسم و بازن شؤم کسی ورجَه کی مرَه اوسه کوده. ³⁴اونموقع شومَأن می دونبال گردید ولی مرَه پیدا نوکونید، و اون جایی کی من ایسَم شومَأن نتَأنید بأئید.»³⁵پس یهودیان همدیگرَ بوگوفتد:«اون کَ یَ خَأیه بیشه کی اَمَأن نتَأنیم اونَ پیدا کونیم؟ آیا خَأیه بیشه یهودیانی ورجَه کی یونانیانِ میَأن پراکنده ید و یونانیانَ تعلیم بده؟ ³⁶اونِ منظور چی بو کی بوگوفت؛ می دونبال گردید ولی مرَه پیدا نوکونید، و اون جایی کی من ایسم شومَأن نتَأنید بأئید؟»³⁷عیدِ آخرین روزِ رِه کی عیدِ مهمترین روز بو، عیسی بِئسَه و صدایِ بلندِ اَمرَه بوگوفت:«اگر کسی یَ تشنه یه بأیه می ورجَه و بوخوره، ³⁸هوطویی کی کلام گویه، هر کی مرَه ایمان بأوره، اونِ وجودِ جَه نهرِ آبِ زنده جاری بِه.»³⁹عیسی منظور جی نهرِ آبِ زنده هون روح القدس بو کی کسانی یَ فَأدَه بِهه کی عیسی یَ ایمان بأورد، ولی روح القدس هنوز کسی یَ عطا نوبوسته بو، چون عیسی هنوز جلال پیدا نوکوده بو.⁴⁰وختی مردم اَ گبانَ بیشتَأوستد بوگوفتد:«اَ مرد واقعاً هون نبی ایی ایسه کی وَأستی قبلِ مسیح بأیه» ⁴¹و بعضی دیگر بوگوفتد:«اون خودش مسیحه» ولی بعضی وَأورسِئد:«مگر مسیح جلیلِ جَه ظهور کونه؟ ⁴²مگر کیتاب مقدس نوگویه کی مسیحْ داودِ پادشاه نسلِ جَه یه و بیت لَحمِ میَأن بودونیا اَیه؟ یعنی هون دَهاتی کی داود بودنیا بأمو؟»⁴³پس دربارۀ عیسی مردمِ میَأن اختلاف دکفت. ⁴⁴بعضیان خَأستد اونَ بیگیرد، ولی کسی اونَ دس درازَ نوکود.⁴⁵و مأمورانی کی بوشو بود عیسی یَ بیگیرد دس خالی وَأگردستد فریسیان و سرانِ کاهنانِ ورجَه، اوشَأنْ مأمورانِ جَه وَأورسد:«پس چره اونَ نأوردید؟» ⁴⁶مأموران جواب بدَأد:«تا هَسَه کسی اَ مردِ مَأنستَأن اَطو قشنگ گب نزَه بو.»⁴⁷فریسیان اوشَأنَ بوگوفتد:«شومَأنم گومراه بوبُستید؟ ⁴⁸آیا حتی ایتَه جی اَمَأن فریسیان یا قؤمِ پیله کسان اونَ ایمان بأورده ایم؟ ⁴⁹اَ مردمِ ناداند کی اونَ ایمان بأورددْ اوشَأنْ شریعتِ جَه هیچی نَأند. خدا لعنت بر اوشَأن.»⁵⁰نیقودیموس کی شب بوشو بو عیسی دِئِنِ رِه و ایتَه جی اوشَأن بو وَأورسه: ⁵¹«آیا شریعت وَأله اَمَأن کسی یَ محکوم بوکونیم بدونِ اَنکی اونِ گبانَ گوش بدیم و بدَأنیم چی بوکوده؟» ⁵²اوشَأن نیقودیموسَ بوگوفتد:«مگر تو هم جلیلی ایسی؟ بوشو کیتاب مقدسَ بررسی بوکون و بیدین کی هیچ نبی ایی جلیلِ جَه ظهور نوکوده.»⁵³بازن هر کودام بوشود خوشَأنِ خانه.

Chapter 8

¹²عیسی ایبار دیگر مردمِ مرَه گب بزَه و بوگوفت:«من جهانِ نورم، هر کی می جَه پیروی بوکونه هیچموقع تاریکی میَأن سرگردان نیبه، بلکی نورِ حیاتَ پیدا کونه.» ¹³اونموقع فریسیان اونَ بوگوفتد:«تو خودتْ خودتِ رِه شهادت دیهی؟ پس تی شهادت اعتباری نَئره.»¹⁴عیسی جواب بدَه:«هر چند من خودم، خودمِ رِه شهادت دهم، ولی می شهادت راسته، چون دَأنم کَ یَ جَه بأموم و به کَ یَ شوم، ولی شومَأن نَأنید من کَ یَ جَه بأموم و به کَ یَ شوم. ¹⁵شومَأن معیارِ انسانی مرَه قضاوت کونید، ولی من هیچکسَ قضاوت نوکونم. ¹⁶ولی اگر قضاوت هم بوکونم می قضاوت دوروسته، چون تنها نییِم، بلکی پئری کی مرَه اوسَه کوده می اَمرَه یه.¹⁷شیمی شریعتِ دورون بینیویشته بوبُسته کی هر موضوعی رِه دو تَه شاهد کفایت کونه. ¹⁸من خودمْ، خودمِ رِه شهادت دهم و پئری کی مرَه اوسَه کود هم مِرِه شهادت دِهه.»¹⁹اونَ بوگوفتد:«تی پئر کَ یَ ایسَه؟» عیسی جواب بدَه:«شومَأن کی نَأنید من کیسم، چوطو خَأئید می پئرَ بشنَأسید؟ اگر مرَه بشنأخته بوئید می پئرم شنَأختید.» ²⁰عیسی اَ حرفانَ وختی بزَه کی معبدِ خزانه ورجَه تعلیم دَئه و کسی اونَ نیگیفت چون هنوز اونِ وخت فَأنرسه بو.²¹²²عیسی باز اوشَأنَ بوگوفت:«من شؤم و شومَأن می دونبال گردید و شیمی گوناهانِ میَأن میرید، و جایی کی من شؤم شومَأن نتَأنید بأئید.» یهودیان همدیگرَ بوگوفتد:«آیا خَأیه خودشَ بوکوشه کی گویه جایی کی من شوم شومَأن نتَأنید بأئید؟»²³اونموقع عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«شومَأن بیجیرِ شینید ولی من بوجُرِ شین، شومَأن اَ جهانِ شینید ولی من اَ جهانِ شین نییِم. ²⁴هَنه وَسی بوگوفتم کی شومَأن شیمی گوناهانِ میَأن میرید. اگر ایمان نَأورید کی "من ایسم" شیمی گوناهانِ میَأن میرید.»²⁵اوشَأنْ اونِ جَه وَأورسد:«تو کیسی؟» عیسی جواب بدَه:«من هونی ایسم کی جی هون اول شمرَه بوگوفتم. ²⁶من خیلی چیزان دَأرم کی دربارۀ شومَأن بوگویم و داوری بوکونم ولی اَ کارَ نوکونم، اونی کی مرَه اوسَه کوده حقه، و من اونچی کی اونِ جَه بیشتَأوستمَ جهانَ گویم.» ²⁷اوشَأن نفهمستد کی اون دربارۀ پئر اوشَأنِ اَمرَه گب زنه.²⁸پس عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«وختی کی انسانِ پسرَ زمینِ جَه راستَ کودید اونموقع فهمید کی من ایسم و خودمِ جَه کاری نوکونم، بلکی هر چی کی پئر مرَه تعلیم بدَه دَأره یَ شمرَه بوگوفتم. ²⁹اون کی مرَه اوسَه کود می اَمرَه یه و پئر مرَه تنها نِنَه دَأره، چون من همیشه کارهایی انجام دهم کی اون پسند کونه.» ³⁰وختی اَ حرفَ بزَه خیلیان اونَ ایمان بأوردد.³¹بازن عیسی یهودیانی کی اونَ ایمان بأورده بودَ بوگوفت:«اگر می کلامِ میَأن بِئسید، حقیقتاً می شاگرد بوبُسته اید. ³²و حقیقتَ شناسید و حقیقت شمرَه آزادَ کونه.» ³³اوشَأن اونَ جواب بدَأد:«اَمَأن ابراهیمِ اولادیم، و هیچموقع کسی برده نوبوئیم، پس تی منظور چیسه کی گویی آزاد بیهید؟»³⁴عیسی جواب بدَه:«یقین بدَأنید کسی کی گوناه کونه، گوناهِ برده یه. ³⁵برده، جایگاهِ همیشگی خانه میَأن نَئره، ولی پسرِ جایگاهْ همیشگیه. ³⁶پس اگر پسر شمرَه آزادَ کونه، واقعاً آزاد بیهید.³⁷دَأنم کی ابراهیمِ اولادید، ولی چون می گبانْ شیمی دیلانِ میَأن جایی نَئره خأئید مرَه بوکوشید. ³⁸من اونچی کی می پئرِ ورجَه بیده دَأرمِ جَه گب زنم، و شومَأنم اونچی یَ کی شیمی پئرِ جَه یاد بیگیفته دَأریدَ عمل کونید.»³⁹اوشَأن عیسی یَ جواب بدَأد:«ابراهیم اَمی پئره» عیسی بوگوفت:«نه، اگر ابراهیمِ اولاد بوئید ابراهیمِ اعمالَ بجا اَوردید. ⁴⁰من حقیقتی کی خدا جَه بیشتَأوستمَ شمرَه بوگوفتم، ولی شومَأن خأئید مرَه بوکوشید، ابراهیم اَجور رفتار نوکوده. ⁴¹وختی اَ کارَ کونید، شیمی پئرِ جَه تقلید کونید» مردم جواب بدَأد:«اَمَأن کی حرام زاده نیئیم، اَمی پئرِ واقعی خدایه»⁴²عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«اگر شیمی پئر خدا بو مرَه دوس دَأشتید، چون من خدا طرفِ جَه بأموم و شیمی میَأن ایسَم، من خودسرانه نأمومْ بلکی اونْ مرَه اوسَه کوده. ⁴³چره می حرفانَ نفهمید؟ اَنِ وَسی کی حاضر نیئید می حرفانَ گوش بوکونید. ⁴⁴شومَأن شیمی پئرْ ابلیسِ جَه ئید و خَأئید اونِ خواسته یانَ عمل بوکونید. اون از اول قاتل بو و راستی جَه بیخبره، چون اونِ میَأن هیچ راستی ایی نِنَه. وختی دوروغ گویه مُطابقِ خودشِ ذات رفتار کونه، چون دوروغگویه و دوروغگویانِ پئره.⁴⁵ولی چون من راست گویم، می حرفانَ باور نوکونید. ⁴⁶کَ ی تَه جی شومَأن تَأنه حتی ایتَه گوناهَ مرَه نسبت بده؟ پس اگر راس گویم چره مرَه باور نوکونید؟ ⁴⁷کسی کی خدا جَه بیبه، خدا کلامَ قبول کونه، ولی شومَأن قبول نوکونید، چون کی خدا جَه نیئید.»⁴⁸پس یهودیان اونَ جواب بدَأد:«آیا راس نوگوفتیم کی تو سامری ایی و دیوانه ایی؟» ⁴⁹عیسی جواب بدَه:«من دیوانه نییِم، بلکی می پئرَ احترام نهم ولی شومَأن مرَه بی احترامی کونید.⁵⁰من نخَأیم مرَه جلال بدم، ولی کسِ دیگری ایسَه کی می جلالِ طالبه، و داوری اونِ اَمرَه یه. ⁵¹یقین بدَأنید اگر کسی می تعالیمِ جَه اطاعت بوکونه هیچموقع نیمیره.»⁵²یهودیان اونَ بوگوفتد:«هَسَه دِ مُطمئن بوبُستیم دیوانه ایی! ابراهیم و اَنبیاء بمردد و تو گویی اگر کسی می کلامَ حفظ بوکونه هیچموقع نیمیره؟ ⁵³آیا تو اَمی پئر ابراهیمِ جَه پیله تری؟ اون بمرد و همۀ اَنبیاء بمردد. خودتَ کی دَأنی؟»⁵⁴عیسی جواب بدَه:«اگر خودمْ، خودمَ جلال بدم، اَ جلالْ هیچ ارزشی نَئره، اون می پئرِه کی مرَه جلال دِهه، هونی کی شومَأن گوئید اَمی خدایه. ⁵⁵هر چند شومَأن اونَ نشناسید، ولی من اونَ شناسم. اگر بوگویم نشناسم شیمی مَأنستَأن دوروغگویم، ولی من اونَ شناسم و هر چی گویه اطاعت کونم. ⁵⁶شیمی پئر ابراهیم شادی کوده اَز اَنکی ایتَه روز مرَه بیدینه، و بیده و خوشحالَ بوبُست.»⁵⁷یهودیان اونَ بوگوفتد:«تو هنوز پنجاه سال نَئری، و گویی ابراهیمَ بیده ایی؟» ⁵⁸عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«یقین بدَأنید قبلِ ابراهیمِ بودونیا اَمونْ من ایسَه بوم.» ⁵⁹مردم سنگ اوسَأدد کی اونَ سنگسار بوکوند. ولی عیسی مردمِ نظرِ جَه دورَ بوست و معبدِ جَه بیرون بوشو و بوشو.

Chapter 9

¹عیسی راهی میَأن شوئون دوبو کی ایتَه کورِمادرزاد بیده. ²اونِ شاگردان اونِ جَه وَأورسد:«ای اُستاد، کی گوناه بوکود کی اَ مردْ اَطو کور بودونیا بأمو، خودشْ یا اونِ پئر و مار؟»³عیسی جواب بدَه:«نه اونِ گوناهِ جَه بو و نه اونِ پئر و مارِ گوناه جَه، بلکی تا خدا قدرتِ شفابخش هَسَه اونِ طریقِ جَه آشکار بیبه. ⁴تا وختی روزه، من وَأستی کارهای کی می اوسه کوده مرَه بیسپُرده انجام بدم، وختی شب بوبُستْ دِ کسی نتَأنه کار بوکونه. ⁵تا وختی من اَ جهانِ میَأن ایسَم اونَ نور بخشم.»⁶وختی عیسی اَ حرفَ بزه، زمینِ رو تُف بوکود و اونِ اَمرَه گیل چَأکود و گیلَ کورِ چومَأنِ رو بمَألانی، ⁷و اونَ بوگوفت:«بوشو حوضِ سیلوحا میَأن تی چومَأن بوشور» سیلوحا به زبانِ عِبری یعنی "اوسه کوده". پس اون کور بوشو و خو چومَأنَ اون حوضِ دورون بوشوست و بتَأنست بیدینه.⁸همساده یان و کسانی کی پیشترانِ رِه اون مردَه بیده بود و شناختد بوگوفتد:«اَن هون نیه کی نیشته و گدایی کوده؟» ⁹بعضی بوگوفتد:«اَن هونه» و بعضی گوفتد:«نه اَن فقط اونِ مَأنستَأنه خودش نییِه» ولی اون مردَأی بوگوفت:«من هونم.»¹⁰اونِ جَه وَأورسد:«پس چی بوبُست کی تی چومَأن بازَه بوست؟» ¹¹اون جواب بدَه:«اینفر کی اونِ نام عیسی بو گیل چَأکود و می چومَأنَ بمالانه، و مرَه بوگوفت بوشو حوضِ سیلوحا دورون تی چومَأنَ بوشور، منم بوشوم و بوشوستم و بتَأنستم بیدینم.» ¹²مردم وَأورسد:«اونْ هَسَه کَ یَ ایسَه؟» جواب بده:«من نَأنم»¹³پس اون مردَأیَ کی پیشترانِ رِه کور بو بوبوردد فریسیانِ ورجَه. ¹⁴و اون روزی کی عیسی گیل چَأکوده بو و اون کورِ چومَأنَ شفا بدَه بو روزِ سبَّت بو. ¹⁵فریسیان اون کورِ جَه وَأورسد چوطو تی چوم بازَه بوسته، اون مردَأی هم اوشَأنَ بوگوفت:«می چومَأنَ گیل بمَألست و من بوشوستم و هَسَه تَأنم بیدینم.»²⁶بازم اونِ جَه وَأورسد:«تی اَمرَه چی بوکود؟ چوطو تی چومَأنَ وَأکود؟» ²⁷اون جواب بدَه:«من هَسَه شمرَه بوگوفتم، نیشتأوستید؟ چره خَأئید دوباره تعریف بوکونم؟ آیا شومَأنم خَأئید اونِ شاگرد بیبید؟»²⁸فریسیان اونَ فُحش بدأد و بوگوفتد:«تو خودت اونِ شاگردی! اَمَأنْ موسی شاگردیم. ²⁹اَمَأن دَأنیم کی خدا موسی مرَه گب بزَه، ولی نَأنیم اَ شخص کَ یَ جَه بأمو دَأره.»³⁰اون مرد جواب بدَه:«خیلی عجیبه کی شومَأن نَأنید اون کَ یَ جَه بأمو دَأره، در حالی کی می چومَأنَ شفا بده. ³¹همه دَأنیم کی خدا گوناهکارانِ دوعایَ نیشتَأوه، ولی اگر کسی خداپرست بیبه و اونِ اِراده یَ بجا بأوره، خدا اونِ دوعایَ ایشتَأوه.³²از ابتدایِ عالم تا هَسَه کسی پیدا نوبوسته کی بتَأنه کورِ مادرزادِ چومَأنَ واکونه. ³³اگر اَ مرد خدا طرفِ جَه نأمو بو نتَأنسته اَ کارَ بوکونه» ³⁴اوشَأن جواب بدَأد:«تو خودت کی گوناه دورون بودونیا بأمویی اَمرَه تعلیم دیهی؟» و بازن اونَ کَنیسه جَه بیرون تَأوَأدد.

Chapter 10

⁷پس عیسی اوشَأنِ رِه توضیح بدَه و بوگوفت:«یقین بدَأنید من اونْ دری ایسم کی گوسفندانْ اونِ جَه بودورون اَید. ⁸همۀ کسانی کی پیشتر جی من بأمود دزد و راهزن بود و گوسفندانْ اوشَأنِ حرفانَ گوش نوکودد.⁹من در ایسم، هر کی بواسطۀ من بودورون بَأیه نجات پیدا کونه، و بیرون و بودورون شِه و عَلف پیدا کونه. ¹⁰دوزد نَأیه مگر اَنکی بخَأیه بودوزَأنه و بوکوشه و هلاکْ بوکونه. من بأموم تا اوشَأنْ حیات پیدا کوند و اونْ حیاتِ جَه به فراوانی بَهره بوبورد.¹¹من چوپانِ خُب ایسم. چوپانِ خُب خو جانَ گوسفندانِ رِه نِهه. ¹²ولی کسی کی مُزد فأگیره و چوپان نییه و گوسفندانم اونِ شین نییِد، وختی دینه گُرگ اَمون دره، گوسفندانَ نِهه و فرار کونه، و گُرگم گوسفندانَ گیره و پراکندَه کونه. ¹³اون فرار کونه چونکه مُزد بیگیره و گوسفندانِ فکر نییه.¹⁴من چوپانِ خُب ایسم، من می گوسفندانَ شناسم و اوشَأنم مرَه شناسد. ¹⁵هوطو کی پئرْ مرَه شناسه منم پئرَ شناسم و می جانَ گوسفندان رِه فدا کونم. ¹⁶منْ گوسفندانِ دیگری هم دَأرم کی اَ گله شین نیید، وَأستی اوشَأنم بأورم، اوشَأنْ می صدایَ ایشتَأود و ایتَه گله بهد و ایتَه چوپان دَأرد.¹⁷پئر مرَه دوس دَأره، چون من می جانَ فَأدم تا دوباره اونَ پسَ بیگیرم. ¹⁸هیچکس می جانَ فَأنگیره، بلکی منْ، خودمِ میلِ اَمرَه اونَ فدا کونم. قدرت دَأرم کی اونَ بنم، و قدرت دَأرم کی اونَ پسَ گیرم. پئر اَ اختیارَ مرَه فَأدَه دَأره.»¹⁹اَ حرفانِ وَسی باز یهودیانِ میَأن دو دستگی بوبُست. ²⁰بعضی جی اوشَأن گوفتد:«اون دیوانه یه و دیو دَأره، چره اونِ حرفانَ گوش کونید؟» ²¹ولی بعضی دیگر گوفتد:«اَ حرفانْ ایتَه دیوانه حرفان نییِه، آیا دیو تَأنه کورانِ چومَ وَأکونه؟»²²وختی عیدِ تقدیس اورشلیمِ میَأن شروع بوبُست، زمستان بو. ²³و عیسی معبدِ دورونْ و سُلیمانِ تالارِ میَأن قدم زَئه. ²⁴یهودیانِ سران، اونِ دورَ بیگیفتد و وَأورسد:«تا کِی خَأیی اَمرَه بی تکلیفی دورون بدَأری؟ اگر مسیحی، آشکارا اَمرَه بوگو.»²⁵عیسی جواب بدَه:«من قبلاً هم شمرَه بوگوفتم ولی ایمان نَأوردید. مُعجزه یانی کی به نامِ می پئر انجام دهم شهادت دهد کی من مسیحم. ²⁶ولی شومَأن ایمان نأورید، چون جُزِ می گوسفندان نیئید.²⁷می گوسفندان می صدایَ شناسد، منم اوشَأنَ شناسمْ، و اوشَأنْ می دونبال اَید. ²⁸من اوشَأنَ حیاتِ جاودانی فَأدم و هیچموقع هلاکَ نوبود، و هیچکس اوشَأنَ می دسِ جَه نیگیره.²⁹چون می پئرْ اوشَأنَ مرَه فَأدَه دَأره و اونْ، همه تَه جَه پیله تره، هیچکس نتَأنه اوشَأنَ می پئرِ دسِ جَه بیگیره. ³⁰من و پئرْ ایتَه ایم.» ³¹اَ موقع یهودیان ایبارِ دیگر سنگ اوسَأدد تا اونَ سنگسار بوکوند.³²عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«کارهایِ خوبِ زیادی می پئرِ طرفِ جَه شمرِه انجام بدم، کَ ی تَه وَسی خَأئید مرَه سنگسار بوکونید؟» ³³یهودیان جواب بدَأد:«کارهایِ خوبِ وَسی نییه کی خَأئیم ترَه سنگسار بوکونیم، بلکی تی کُفر گوفتنِ وَسی یه. تو کی ایتَه انسانی، اِدعایِ خدایی کونی!»³⁴عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«مگر شیمی توراتِ دورون نأمو دَأره کی "شومَأن خدایانید؟" ³⁵پس اگر خدا، اوشَأنی کی اونِ کلامَ دریافت بوکوددَه، خدایان دخَأده، و اَمَأن دَأنیم کی خدا کلام هیچموقع باطل نیبه. ³⁶پس چره مرَه کی پئر انتخاب بوکوده و اوسَه کوده به جهانْ گوئیدی کُفر گوفتَأن درمْ وختی گویم خدا پسرم؟

Chapter 11

⁸شاگردان اونَ بوگوفتد:«ای اُستاد، هَ چن وخت پیش بو کی یهودیان خَأستد ترَه سنگسار بوکوند، بازم خَأیی بیشی اویَ؟» ⁹عیسی جواب بدَه:«آیا ایتَه روز دوازده ساعت نییه؟ کسی کی روزِ میَأن راه شِه لیز نوخوره، چون اَ جهانِ نورَ دینه،¹⁰ولی اگر کسی شبِ رِه راه بیشه، لیز خوره، چون هیچ نوری وجود نَئره.» ¹¹عیسی اَ حرفانَ بزه و باز بوگوفت:«اَمی رِفق ایلعازر خوفته، ولی من شؤم تا اونَ بیدارَ کونم.»¹²شاگردان بوگوفتد:«ای آقا، اگر اون خوفته، حتماً خوب بِهه» ¹³ولی عیسی اونِ مرگِ جَه گب زَئه، ولی اوشأن فکر کودد اونْ دربارۀ خوابِ معمولی گب زنه. ¹⁴بازن عیسی واضح اوشَأنَ بوگوفت:«ایلعازر بمرده،¹⁵و من شیمی وَسی خوشحالم کی اویَ نِئسَه بوم، چون اونِ مرگ باعث بِه شومَأن ایمان بأورید، هَسَه بأئید بیشیم اونِ ورجَه.» ¹⁶ایتَه جی شاگردان کی "توما" یعنی "دو قلو" نام دَأشته باقی شاگردانَ بوگوفت:«بأئید اَمَأنم بیشیم تا اونِ اَمرَه بیمیریم.»³³وختی عیسی بیده مریم زار زار گریه کونه و یهودیانی کی اونِ اَمرَه بأمو دَأرد هم گریه کوند، خیلی ناراحتَ بوست، ³⁴بازن وَأورسه:«اونَ کَ یَ بنَه دَأرید؟» بوگوفتد:«ای آقا، خودت بیا و بیدین» ³⁵عیسی چومَأنِ جَه اشک فووَأسته.³⁶یهودیان همدیگرَ گوفتد:«بیدینید چقدر اونَ دوس دَأشته» ³⁷ولی بعضی دیگر گوفتد:«اَ مردْ کی کورِ چومَ شفا بدَه، چره نتَأنست کاری بوکونه کی ایلعازر نیمیره؟»³⁸باز عیسی خیلی ناراحتَ بوست، اونْ بوشو قبرِ سر، قبرْ غاری بو کی اونِ جولو سنگ بنَه بود. ³⁹عیسی بوگوفت:«سنگَ اوسَأنید» مِرتا ایلعازرِ خأخور اونَ بوگوفت:«ای آقا، هَسَه دِ جنازه بو دِهِه، چون چهار روز بوگوذشته.» ⁴⁰عیسی بوگوفت:«آیا ترَه نوگوفتم اگر ایمان بأوری، خدا جلالَ دینی؟»⁴¹پس سنگی کی قبرِ جولو نَهه بویَ اوسَأدد. عیسی آسمانَ فأندرست و بوگوفت:«ای پئر، ترَه شُکر کونم کی مرَه بیشتَأوستی، ⁴²من دَأنستم کی تو همیشه مرَه ایشتَأوی، ولی اَنَ کسانی وَسی بوگوفتم کی هَ یَ ایسَد، تا ایمان بأورد کی تو مرَه اوسه کوده ایی.»⁴³اَ حرفَ بزه و صدایِ بلندِ اَمرَه دخَأد و بوگوفت:«ایلعازر، بیأ بیرون» ⁴⁴اون مُرده بیرون بأمو، هوطو کی اونِ دست و پا کفن پیچ بو، و اونِ صورتِ رو دستمالی نَهه بو. عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«اونَ بازَ کونید و وَألید بیشه.»⁴⁵و خیلی از یهودیان کی بأمو بود مریمِ دِئِنِ رِه و عیسی کارَ بیدد اونَ ایمان بأوردد. ⁴⁶ولی بعضی بوشود فریسیانِ ورجَه و اونچی کی عیسی بوکوده بویَ اوشَأنَ خبر بدَأد.⁴⁷کاهنِ اعظم و فریسیان ایتَه جلسه تشکیل بدَأد و بوگوفتد:«چی وَأستی بوکونیم؟ چون اَ مردْ معجزاتِ زیادی انجام دِهه، ⁴⁸اگر اونَ هَطو آزاد بنیم همۀ مردمْ اونَ ایمان اَورد و اونموقع رومیان اَید و اَن معبدْ و اَمی قؤمَ جی میَأن بورد.»⁴⁹ایتَه جی اوشَأنْ کی قیافا نام دَأشته و اون سالِ رِه کاهنِ اعظم بو ویریشت و بوگوفت:«شومَأن هیچی نَأنید، ⁵⁰فکر نوکونید بهتره اینفر همۀ قؤمِ فدا بیبه؟ آیا بهتر نییه اَ شخص بیمیره تا اَمی قؤم هلاک نیبه؟»⁵¹اونْ اَ حرفَ خودشِ جَه نوگوفت، بلکی چون کاهنِ اعظم بو، نبوّت بوکود کی وَأستی عیسی همۀ قؤمِ وَسی بیمیره، ⁵²و نه فقط قؤمِ ره، بلکی تا خدا زأکأنَ کی پراکنده یدْ همه یَ در ایتَه بدن جمعَ کونه. ⁵³و جی هون روز به بعد تصمیم بیگیفتد کی عیسی یَ بوکوشد.⁵⁴بعدِ اونْ عیسی دِ آشکارا یهودیانِ میَأن شوئون آمون نوکوده، بلکی جی اویَ بوشو به شهری کی اَفرایم نام دَأشته و بیابانِ نزدیکی نَهه بو. ⁵⁵کم کم عیدِ فصح نزدیک بوسته. و خیلیان جی دهات نزدیک اَموده اورشلیم تا خوشَأنَ قبلِ عیدْ تطهیر بوکوند.⁵⁶و خیلیان دوس دَأشتد عیسی یَ بیدیند و معبدِ دورون همدیگرَ گوفتد:«چی فکر کونید؟ یعنی عیدِ وَسی اَیه؟» ⁵⁷ولی کاهنانِ اعظم و فریسیان دستور بدَه بود هر کی بدَأنه عیسی کَ یَ ایسَه وَأستی اطلاع بده تا اونَ بیگیرد.

Chapter 12

¹شیش روز قبلِ عیدِ فِصَح عیسی بأمو بیت عَنیا، هون جایی کی ایلعازرَ بعدِ مَردنْ زندَه کوده بو. ²عیسی وَسی اویَ شام دهی بوکودد. مهمانی میَأن مِرتا پذیرایی کوده و ایلعازرم مهمانانِ مرَه عیسی ورجَه نیشته بو. ³بازن مریم ایتَه شیشه عطرِ سُنبلِ خالص گرانقیمت اوسَأد و فوکود عیسی پاهانِ رو، و خو سرِ مو اَمرَه اونِ پاهانَ خوشکَ کود. جوری کی کُلِ خانه بویِ عطر بیگیفت.⁴⁵هَ موقع ایتَه از اونِ شاگردان یعنی یهودایِ اسخریوطی که بعداً عیسی یَ تسلیم بوکود بوگوفت:«چی وَسی اَنْ عَطرْ سیصد دینار بوفروخته نوبوست تا اونِ پولْ فقیرانَ فأدَه بیبه؟» ⁶اون اَ حرفَ فقیرانِ دیلسوزی وَسی نوگوفت، بلکی اَنِ وَسی بوگوفت کی دوزد بو، اون دخل و خرجِ مسئول بو و پولی کی اونَ فَأدَئِدِ جَه اوسَأده.⁷عیسی جواب بدَه:«اونِ اَمرَه کاری ندَأرید، چون اَنْ عَطرَ می روزِ دفنِ رِه بدَأشته بو. ⁸فقیران همیشه شیمی اَمرَه ایسَد، ولی من همیشه شیمی اَمرَه نِئسَم.»⁹خیلی از یهودیان بیشتَأوستد کی عیسی بأمو دَأره اویَ، پس بأمود تا نه فقط عیسی یَ بیدیند، بلکی تا ایلعازرم کی اونْ مُرده یانِ جَه زندَه کوده بویَ بیدیند. ¹⁰هَنه وَسی کاهنانِ اعظم تصمیم بیگیفتد ایلعازرم بوکوشد. ¹¹چون خیلی از یهودیان اونِ وَسی شوئِد و عیسیَ ایمان اَوردد.¹²اون روزِ فردایی، خیلی از یهودیان کی عیدِ وَسی بأمو بود اورشلیم، وختی بیشتأوستد عیسی اَمون دره اورشلیم، ¹³نخلِ شاخه یَ اوسَأدد و بوشود اونِ پیشواز. اوشَأنْ فریاد زَئِد:«هوشیعانا، مبارک بیبه اونی که به نامِ خداوند اَیه، مبارک بیبه اسرائیلِ پادشاه»¹⁴عیسی ایتَه کُره خر پیدا کود و اونِ رو سوارَ بوست، هوطویی کی خدا کلام میَأن بینیویشته بوبُسته: ¹⁵«ای صَهیونِ دختر، نوَه ترسِن، هَسَه تی پادشاهْ کُره خَریَ سوارَ بوسته و آمون دره.»¹⁶اونِ شاگردان اول اَ چیزانَ نفهمستد. ولی وختی عیسی جلال پیدا کود اونموقع بیاد بأوردد که اَ چیزان دربارۀ اون بینیویشته بوبُسته بو و دقیقاً هوطو اتفاق دکفت.¹⁷جمعیتِ میَأن کسانی ایسَه بود کی وختی عیسی ایلعازرَ زندَه کودْ اویَ ایسَه بود، اوشَأنْ اونچی کی بیده بودَه مردمِ رِه نقل کودد. ¹⁸اصلاً هَ مُعجزه وَسی بو کی اونهمه آدم اوطو شور و شوقِ اَمرَه بوشو بود اونِ پیشواز. ¹⁹پس فریسیان همدیگرَ گوفتد:«نیدینید؟ دِ نتَأنید کاری بوکونید، تمامی دونیا اونِ دونبال شوئون درد»²⁰جمعیتِ میَأن کی عیدِ وَسی بأمو بود اورشلیم، بعضیان یونانی بود. ²¹اوشَأن بأمود فیلیپُسِ ورجَه کی بِیت صیدایِ جلیلِ شین بو و اونَ بوگوفتد:«ای آقا، اَمَأن خَأئیم عیسیَ بیدینیم» ²²فیلیپُس بوشو و اَ حرفَ آندریاسَ بوگوفت و هر دو نفر بوشود عیسی ورجَه و اونَ بوگوفتد.²³عیسی اوشَأنَ جواب بدَه:«اونِ وخت برسه دَأره کی انسانِ پسر جلال پیدا کونه، ²⁴یقین بدَأنید اگر گندمِ دانه خاکِ دورون نیشه و نیمیره، هیچموقع ایتَه دانه جَه ویشتر نیبه، ولی اگر بیمیره، دانه هایِ زیادی به بار اَوره.²⁵کسی کی خو جانَ دوس دَأره اونَ جی دس دِهه، ولی کسی کی اَ جهانِ دورون خو جانِ جَه بوگذره، اونَ تا حیاتِ جاودانی حفظ کونه. ²⁶اگر کسی خَأیه مرَه خدمت بوکونه وَأستی می دونبال بأیه و هر جا من بِئسم می خادمم وَأستی می اَمرَه اویَ بِئسه، و هر کی مرَه خدمت بوکونه، می پئر اونَ سربلند کونه.²⁷هَسَه می جان آشفته یه، چی بوگویم؟ آیا بوگویم،"ای پئر مرَه اَ ساعتِ جَه نجات بدن؟" ولی من هَ ساعتِ وَسی بأموم به اَ جهان. ²⁸ای پئر، خودتِ نامَ جلال بدن» ایمرتبه صدایی جی آسمان بأمو کی بوگوفت:«جلال بدم، و بازم جلال دهم» ²⁹وختی مردمی کی اویَ ایسَه بود صدایَ بیشتأوستد، بعضیان بوگوفتد:«رعد و برق بزَه» بعضی دیگر بوگوفتد:«نه ایتَه فرشته اونِ اَمرَه گب بزه»³⁰ولی عیسی بوگوفت:«اَ صدا شیمی وَسی بأمو نه می وَسی، ³¹هَسَه دِ اَ جهانِ داوری موقعه یه و اَ جهانِ رئیسْ بیرون تَأوأدَه بِه.³²وختی آسمانِ طرف بوجُر شوم، همۀ آدمیانَ خودمِ طرف فأکشم» ³³عیسی اَ گبِ اَمرَه، نوعِ مرگی کی اونِ رأفأ ایسَه بویَ اشاره بوکود.³⁴مردم اونَ بوگوفتد:«تو مرگِ جَه گب زنی؟ ولی تورات اَمَرَه تعلیم دِهِه کی مسیح تا اَبد زنده مَأنه، پس تو چوطو گویی کی انسانِ پسر وَأستی بوجُر فَأکشه بیبه؟» ³⁵عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«فقط ایتَه مدتِ کوتاه نور شیمی اَمرَه ایسَه، تا وختی اَ نور شیمی اَمرَه یه راه بیشید نوکونه تاریکی میَأن بئسید، کسی کی تاریکی دورون راه شِه نَنه کی کَ یَ شوئون دره. ³⁶تا زمانی کی نورَ دَأرید نورَ ایمان بأورید تا نورِ زَأکأن بیبید.» بازن عیسی بوشو و خورَه مردمِ چومِ جَه جیگا بدَه.³⁷با اَنکی عیسی اوشَأنِ چومِ جولو اَنهمه معجزه انجام بدَه بو، بازم اونَ ایمان نأوردد. ³⁸تا اونچی کی اِشعیایِ نبی پیشگویی بوکوده بو به انجام برسه:«ای خداوند، کیسه کی اَمی پیامَ باور بوکوده بِه و خداوندِ قدرتَ، اَ چیزانِ میَأن بیده بِه؟»³⁹و اوشَأن نتَأنستد ایمان بأورد چون هوطو کی اِشعیایِ نبی بوگوفته بو: ⁴⁰« اَ قؤمِ دیل سختَ بوسته. اوشَأنِ گوش سنگینَ بوسته و خوشَأنِ چومَ دوَسته دَأرد، نوکونه بیدیند و بفهمدْ، و وَأگردد می طرفُ و من اوشَأنَ شفا بدم»⁴¹اِشعیا اَ پیشگویی یَ بوکود چون عیسی جلالَ بیده و دربارۀ اون گب بزَه. ⁴²ولی با همۀ اَ گبانْ، بعضی از یهودیانِ سرانْ ایمان بأوردد کی اون واقعاً مسیحه، ولی فریسیانِ جَه ترسِئد و علناً نوگوفتد، چون ترسِئد کی کنیسه جَه اخراج بوبود. ⁴³در واقع اوشَأنْ مردمِ تعریف و تمجیدَ، ویشتر از عزّتی کی خدا طرفِ جَه یه دوس دَأشتد.⁴⁴اونموقع عیسی صدایِ بلندِ اَمرَه بوگوفت:«اونی کی مرَه ایمان بأوره، نه مرَه، بلکی اونی کی مرَه اوسه کوده یَ ایمان بأورده. ⁴⁵چون هر کی مرَه بیدینه، کسی کی مرَه اوسه کوده یَ بیده دَأره.⁴⁶من ایتَه نورِ مَأنستَأن بأموم به اَ جهانْ تا هر کی مرَه ایمان بأوره تاریکی میَأن نئسِه، ⁴⁷و اگر کسی می کلامَ بیشتَأوست و ایمان نأورد، من اونَ داوری نوکونم، چون نأموم کی جهانَ داوری بوکونم، بلکی بأموم تا جهانَ نجات بدم.⁴⁸هر کی مرَه حقیر بدَأنه و می کلامَ قبول نوکونه، ایتَه داور ایسَه کی در حقِ اون داوری کونه، هون حرفهایی کی بزم روزِ قیامتِ رِه اونَ محکوم کونه. ⁴⁹چون من خودمِ جَه چیزی نوگوفتم، بلکی پئری کی مرَه اوسَه کود مرَه فرمان بدَه چی بوگویم و چوطو گب بزنم. ⁵⁰و دَأنم کی اونِ فرمان حیاتِ جاودانیه، پس اونچی کی من گویم هون چیزایی ایسه کی پئر مرَه بوگوفته تا بوگویم.»

Chapter 13

¹ایتَه روز بمَأنسته بو به عیدِ فصحْ، عیسی دَأنستِه کی اونِ وخت برسه دَأره تا اَ جهانِ جَه بیشه خو پئرِ ورجَه، اونْ خو کسانَ کی اَ دونیا میَأن اوشَأنَ محبت کوده یَ تا به آخر محبت بوکود. ²شام خوردنِ وخت بو. اِبلیس پیشتر یهودایِ اسخریوطی دیلِ میَأن بنَه بو کی عیسی یَ تسلیم بوکونه.³عیسی با اَنکی دَأنسته پئر همه چیَه اونَ بیسپُرده، و جی خدا ورجَه بأمو دَأره و اونِ طرف شوئون دره. ⁴سُفره سرِ جَه ویریشت، خو لباسَ بکد و حوله ایی بیگیفت و دَوَست خو کمرَ. ⁵بازن آب دوکود لگن دورون، و شروع بوکود شاگردانِ پایَ بوشوره، و حوله ایی اَمرَه کی خو کمرَ دوَسته بو اوشَأنِ پایَ خوشکَ کود.⁶وختی شمعونِ پطرسِ نوبت فأرسِه، پطرس اونَ بوگوفت:«ای آقا، تو خَأیی می پایَ بوشوری؟» ⁷عیسی جواب بدَه:«تو هَسَه نَأنی من چی کودَأن درم، ولی بعداً فَهمی» ⁸پطرس بوگوفت:«هیچموقع وَأنألم می پایَ بوشوری.» عیسی اونَ بوگوفت:«اگر ترَه نوشورم می اَمرَه سهمی نَئری.» ⁹شمعونِ پطرس اونَ جواب بدَه:«پس آقا، هَسَه کی اَطویه، نه فقط می پایَ، بلکی می سر و می دستانم بوشور»¹⁰عیسی بوگوفت:«کسی کی غُسل بوکوده، سر تا پا تمیزه و شوستنَ احتیاج نَئره، مگر اَنکی خو پاهانَ بوشوره، شومَأن پاکید، ولی نه همه تَه.» ¹¹چون عیسی دَأنسته کیی اونَ تسلیم کونه، هَنه وَسی اَنَ بوگوفت کی همۀ شومَأن پاک نیئید.¹²بعدِ اَنکی خو شاگردانِ پاهانَ بوشوست خو لیباسَ دوکود و دوباره سُفره دور بینیشت و شاگردانِ جَه وَأورسه:«آیا بفهمستید چی وَسی اَ کارَ بوکودم؟ ¹³شومَأن مرَه استاد و آقا دخَأنید، و دوروستم گوئید چون هَطو ایسم. ¹⁴پس اگر من کی شیمی آقا و مُعلمم و شیمی پاهانَ بوشوستم، شومَأنم وَأستی همدیگرِ پاهانَ بوشورید. ¹⁵شمرَه نمونه فأدم تا هوطویی کی من شیمی اَمرَه رفتار بوکودم شومَأنم هوطو رفتار بوکونید.¹⁶یقین بدَأنید کی هیچ غلامی خو اربابِ جَه و هیچ قاصدی خو اوسَه کوده جَه پیله تر نییه. ¹⁷هر وخت اَنَ بفهمستید، خوش به حال شومَأن اگر اونَ عمل بوکونید. ¹⁸اونچی کی گویم مربوط به همۀ شومَأن نییِه، من کسانی کی انتخاب بوکودمَ خوب شناسم، ولی کیتاب مقدسِ اَ پیشگویی وَأستی انجام بیگیره کی گویه؛ اونی کی می اَمرَه نان خوره بر ضّدِ من ویریشته.¹⁹هَسَه قبلِ اَنکی اتفاق دکفه شمرَه گویم تا وختی اتفاق دکفت ایمان بأورید کی من اونم. ²⁰یقین بدَأنید هر کی، کسی کی من اوسَه کونمَ قبول بوکونه مرَه قبول بوکوده، و هر کی مرَه قبول بوکونه می اوسَه کوده یَ قبول بوکوده.»²¹وختی عیسی اَ حرفَ بزَه، خو روحِ دورون مضطرب بوبُست و آشکارا اعلام بوکود:«یقین بدَأنید ایتَه از شومَأن مرَه دوشمنانِ دس تسلیم کونه» ²²پس شاگردان مات و مبهوت همدیگرَ فَأندرستد و حیران بودْ کی عیسی اَنَ دربارۀ کی گویه.²³شاگردی کی معمولا عیسی یَ تکیه دَئه و عیسی هم اونَ خیلی دوس دَأشته، عیسی ورجَه نیشته بو. ²⁴شمعونِ پطرس اِشاره اَمرَه اونِ جَه بخواست کی عیسی جَه وَأورسه کی اَ حرفَ دربارۀ کی بزَه. ²⁵پس اون شاگردم خورَه تَأوَأدَه عیسی کِشِه میَأنُ اونِ جَه وَأورسه:«ای خداوند، اون کیسه؟»²⁶عیسی جواب بدَه:«اون کسی ایسه کی من لقمه ایی زنم کاسه دورون و اونَ فَأدم» بازن عیسی لقمه ایی بیگیفت و بزَه کاسه دورون و فَأدَه یهودایِ اسخریوطی دس. ²⁷هَطو کی یهودا لقمه یَ بیگیفت، شیطانْ اونِ وجودَ وارد بوبُست، بازن عیسی اونَ بوگوفت:«اون کاری کی خَأیی انجام بدی یَ زودتر انجام بدن.»²⁸ولی هیچ کودام جی کسانی کی اویَ ایسَه بود نفهمستد کی عیسی منظور جی اَن حرف چی بو. ²⁹فقط بعضیان خیال بوکودد چون کیسۀ پول یهودا ورجَه نَهَه، عیسی اونَ بوگوفت تا اونچی کی عیدِ رِه نیاز دَأردَ بِهِنه یا اَنکی چیزی فقیرانَ فَأده. ³⁰پس یهودا لقمه یَ بیگیفت و سریع بوشو بیرون، و شب بو.³¹وختی یهودا بیرون بوشو، عیسی بوگوفت:«هَسَه انسانِ پسرْ جلال پیدا کونه و از طریق اونْ خدا هم جلال پیدا کونه.» ³²و اگر خدا از طریق اونْ جلال پیدا کود، پس خدا هم اونَ جلال دِهه و اَن جلالْ بزودی شروع بِه. ³³ای زأکأن، ایتَه مدتِ کوتاه شیمی اَمرَه ایسم، و هوطویی کی یهودیانَ بوگوفتم هَسَه هم شمرَه گویم، می دونبال گردید، ولی جایی کی من شؤم شومَأن نتَأنید بأئید.³⁴پس هَسَه حُکمی تازه شمرَه فَأدم، همدیگرَ محبت بوکونید هوطویی کی من شمرَه محبت بوکودم. ³⁵اگر همدیگرَ محبت بوکونیدْ همه فهمده کی می شاگردانید.»³⁶شمعونِ پطرس عیسی جَه وَأورسه:«ای آقا کَ یَ شی؟» عیسی جواب بدَه:«جایی شؤم کی هَسَه نتَأنی می دونبال بَأیی، ولی بعداً می دونبال اَیی» ³⁷پطرس بوگوفت:«ای آقا، چی وَسی هَسَه نتَأنم تی دونبال بأیم؟ من حاضرم می جانَ تِرِه بنم» ³⁸عیسی اونَ جواب بدَه:«آیا حاضری تی جانَ مِرِه بنی؟ ترَه گویم یقین بدَأن کی هَ اِمشب قبلِ اَنکی خروس بخَأنه تو سه بار گویی کی مرَه نشناسی!»

Chapter 14

¹شیمی دیل مُضطرب نیبه، خدایَ توکل بوکونید، مرَه هم ایمان بدَأرید. ²می پئرِ خانه، منزل زیاد نَهَه، اگر اَطو نوبو شمرَه گوفتم، من شؤم تا شمرِه جایی آماده کونم. ³بعدِ اَنکی بوشوم و شمرِه جایی آمادَه کودم دوباره اَیم و شمرَه بورم خودمِ ورجَه، تا جایی کی من ایسَم شومَأنم بِئسید.⁴شومَأن دَأنیدْ کَ یَ شوئون درم و دَأنید چوطو بأئید اویَ» ⁵توما اونَ بوگوفت:«ای آقا، اَمَأنْ نَأنیم تو کَ یَ شی، پس چوطو تَأنیم راهَ پیدا کونیم؟» ⁶عیسی اونَ بوگوفت:«من راه و راستی و حیاتم، هیچکس نتَأنه بأیه پئرِ ورجَه جُز بواسطۀ من. ⁷اگر مرَه شنَأختید، می پئرم شناختید، ولی بعد اَنْ شومَأنْ اونَ شناسید و اونَ بیده اید.»⁸فیلیپُس اونَ بوگوفت:«ای آقا، پئرَ اَمرَه نیشان بدن کی هَن اَمره کافیه» ⁹عیسی اونَ بوگوفت:«ای فیلیپُس، اَ مدت شیمی اَمرَه بؤم، تو هنوز مرَه نشناختی؟ هر کی مرَه بیدینه پئرَه بیده دَأره، پس دِ چره گویی پئرَ اَمرَه نیشان بدن؟¹⁰آیا باور نَئری کی من پئرِ دورون و پئرْ می دورون ایسَه؟ حرفهایی کی من شمرَه زنم خودمِ جَه نوگویم، اون پئری کی می دورون ساکنه، اونه کی اَ کارانَ انجام دِهه. ¹¹مرَه ایمان بدَأرید کی من پئرِ دورون ایسَم و پئرْ می دورون، وگرنه، پس اون کارانی کی می جَه بیده ایدِ وَسی مرَه ایمان بدَأرید.¹²یقین بدَأنید هر کی مرَه ایمان بأوره، کارایی کی من کونمْ اونم تَأنه انجام بده، حتی پیله تر از اونم انجام دِهه، چون منْ می پئرِ ورجَه وَأگردم. ¹³هر چی کی به می نام بخوائید شمرَه انجام دهم تا پئر، پسرِ میَأن جلال پیدا کونه. ¹⁴اگر چیزی به می نام بخوائید من اونَ انجام دهم.»¹⁵«اگر مرَه دوس بدَأرید می اَحکامِ جَه اطاعت کونید، ¹⁶و من پئرِ جَه درخواست کونم و اون یاورِ دیگری شمرَه فَأده تا همیشه شیمی اَمرَه بِئسه. ¹⁷یعنی روحِ راستی کی جهانْ نتأنه اونَ قبول بوکونه، چونکی اونَ نیدینه و نشنَأسه، ولی شومَأن اونَ شنَأسید، چون شیمی اَمرَه ایسه و شیمی وجودِ میَأن مَأنه.¹⁸شمرَه بی کس نَنم، شیمی ورجَه اَیم. ¹⁹بعدِ ایتَه مدت، جهان دِ مرَه نیدینه، ولی شومَأن مرَه دینید، و چون من زنده یم، شومَأنم زندگی کونید. ²⁰او روزِ رِه فهمید کی من پئرِ دورون ایسَم، و شومَأن می دورونْ و من شیمی دورونْ.²¹هر کی می احکامَ قبول بوکونه و اوشَأنِ جَه اِطاعت بوکونه هونْ کسی ایسه کی مرَه دوس دَأره، و هر کی مرَه دوس بدَأره می پئرم اونَ دوس دَأره، و منم اونَ دوس دَأرم و خودمَ اونَ نیشان دهم. ²²ایتَه جی اونِ شاگردان کی یهودا نام دَأشته "البته نه یهودایِ اسخریوطی" عیسیَ بوگوفت:«ای آقا، چره خَأیی خودتَ اَمرَه آشکارَ کونی ولی جهانِ رِه نه؟»²³عیسی اونَ جواب بدَه:«اگر کسی مرَه دوس بدَأره، می کلامَ دَأره و می پئرم اونَ دوس دَأره، و اَمَأن اونِ ورجَه اَئیم و اونِ اَمرَه زندگی کونیم. ²⁴و کسی کی مرَه دوس نَئره، می کلامِ جَه اطاعت نوکونه. اونچی کی شومَأن ایشتَأوید می جَه نییه بلکی پئری جَه یه کی مرَه اوسه کوده.²⁵اَ چیزانَ زمانی شمرَه بوگوفتم کی هنوز شیمی ورجَه ایسه بؤم. ²⁶ولی اون یاور، یعنی روح القدس، کی پئر اونَ به نام من اوسه کونه، همه چیَه شمرَه یاد دِهه و هر چی من شمرَه بوگوفتمَ، شمرَه بخاطر اَوره. ²⁷شمرِه آرامش بجا نهم، خودمِ آرامشَ شمرَه فَأدم، اونچی کی من شمرَه فَأدم، آرامشی مَأنستَأن نییه کی دونیا شمرَه فَأده، پس شیمی دیل مضطرب نیبه و نترسید.²⁸بیشتَأوستید کی شمرَه بوگوفتم؛ من شؤم، ولی شیمی ورجَه وَأگردم. اگر مرَه دوس بدَأرید اَ خبرِ جَه خوشحالَ بید کی شوئون درم می پئرِ ورجَه، چون پئر می جَه پیله تره. ²⁹من همه چیَه پیشترْ شمرَه بوگوفتم تا وختی اتفاق دکفته مرَه ایمان بأورید.³⁰دِ خیلی وختْ نَئریم کی شیمی اَمرَه گب بزنم، چون اَ جهانِ رئیس اَیه، اون می رو هیچ قدرتی نَئره. ³¹ولی من کاری یَ انجام دهم کی پئرْ مرَه فرمان بدَه دَأره، تا جهانْ بدَأنه کی منْ پئرَ دوس دَأرم. ویریزید تا از اَیَ بیشیم.»

Chapter 15

¹من اَنگوردارِ واقعیم و می پئر باغبانه. ²هر شاخه ایی که می دورون میوه نَأوره وَأوینه و هر شاخه ایی کی میوه بأوره یَ پاکَ کونه تا ویشتر میوه بأوره.³شومَأن بواسطۀ اون کلامی کی شمرَه بوگوفتم پاکَ بوسته اید. ⁴می دورون بِئسید و منم شیمی دورون، هوطویی کی شاخه خودش تنهایی نتَأنه میوه بأوره اگر اَنگوردارَ وصل نیبه، شومَأنم اگر می دورون نِئسید نتَأنید ثمری بأورید.⁵بله، من اَنگوردارمْ و شومَأن اونِ شاخه یانْ، کسی کی می دورون مَأنه و منم اونِ دورون، میوۀ زیادی اَوره، اگر می جَه سیوایَ بید هیچ کاری نتَأنید بوکونید. ⁶اگر کسی می دورون نِئسِه شاخه مَأنستَأن اونَ فیشَأند و خوشکَ بِه. مردم خوشکه شاخه یانَ جمعَ کوند و آتشِ دورون تَأوَأدد و سوجَأند. ⁷ولی اگر می دورون بِئسید و می کلامْ شیمی دورون، هر چی بخأئید شمرَه فَأَدَه بِه.⁸می پئرِ جلال اَنه کی شومَأن میوۀ زیاد بأورید، و اَطو می شاگردان بیهید. ⁹هوطو کی پئرْ مرَه دوس بدَأشته، منم شمرَه دوس بدَأشته دَأرم، پس می محبتِ دورون بِئسید¹⁰اگر می احکامَ بدَأرید می محبتِ دورون ایسید، هوطویی کی منْ می پئرِ احکامَ بدَأشته دَأرم و اونِ محبتِ میَأن ایسَم. ¹¹اَ گبانَ شمرَه بزم تا می شادی جَه پورَه بید و شیمی شادی کاملَ بِه.¹²می حُکم اَنه کی همدیگرَ محبت بوکونید، هوطویی کی من شمرَه محبت بوکودم. ¹³محبتی پیله تر جی اَن وجود نَئره کی کسی خو جانَ خو دوستانِ رِه بنه.¹⁴اگر اون چیزایی کی شمرَه حکم بوکودمَ اطاعت بوکونیدْ شومَأن می دوستانید. ¹⁵دِ شمرَه بَنده دنخَأنم، چون بنده خو اَربابِ کارانِ جَه خبر نَئره، بلکی شمرَه می دوست دَخَأنم چون هر چی کی می پئرِ جَه بیشتَأوستمَ، شمرَه بوگوفتم.¹⁶شومَأن مرَه انتخاب نوکودیدْ بلکی من شمرَه انتخاب بوکودم و اوسه کودم تا بیشید و میوه بأورید، میوه ایی کی همیشگی بیبه، تا به می نامْ هر چی می پئرِ جَه بخَأئیدْ شمرَه فَأُده. ¹⁷شمرَه حُکم کونم، همدیگرَ محبت بوکونید.¹⁸اگر جهانْ شیمی جَه نفرت دَأره، بدَأنید پیشتر جی شومَأن می جَه نفرت دَأشته. ¹⁹اگر شومَأن اَ جهانِ شین بوئیدْ جهانْ شمرَه دوس دَأشته، ولی چون اَ جهانِ شین نیئید و من شمرَه اَ جهانِ جَه انتخاب بوکودِم، هَنه وَسی جهان شیمی اَمرَه دوشمنی کونه.²⁰اونچی کی بوگوفتمَ بخاطر بدَأرید، غلام خو اَربابِ جَه پیله تر نییه، اگر مرَه اذیت بوکودد شمرَه هم اذیت کوند، و اگر می گبانَ گوش بدَأد شیمی گبانم گوش کوند. ²¹می نامِ وَسی همۀ اَ کارانَ شیمی اَمرَه کوندْ چون کسی کی مرَه اوسَه کوده یَ نشناسد. ²²اگر نَأمو بوم و اَشَأنِ اَمرَه گب نزَه بوم گوناهی نَأشتد، ولی هَسَه دِ خوشَأنِ گوناه وَسی عُذرُ بهانه ایی نَئرد.²³کسی کی می جَه نفرت دَأره، می پئرِ جَه هم نفرت دَأره. ²⁴اگر اوشَأنِ ورَجه کارهایی کی هیچ کسِ دیگری نتَأنه انجام بده یَ انجام ندَه بومْ مُقصر نوبود، ولی هَسَه اوشَأنْ اَ کارانَ بیدد ولی بازم می جَه و می پئرِ جَه نفرت دَأرد. ²⁵و اَطو اونچی کی خودشَأنِ توراتِ میَأن پیشگویی بوبُسته حقیقت پیدا کونه کی گویه؛ "بیخودی می جَه نفرت دَأرد"²⁶ولی وختی اون یاور، کی از می پئرِ ورجَه شمرِه اوسه کونم بأیه، یعنی روحِ راستی کی پئرِ جَه صادر بِه، اون خودش دربارۀ من شهادت دِهه، ²⁷و شومَأنم شهادت دهید، چون جی هون اول می اَمرَه ایسَه بید.

Chapter 16

¹اَ چیزانَ شمرَه بوگوفتم تا شیمی ایمانَ جی دس ندید. ²شمرَه کنیسه یانِ جَه بیرون تَأوَأدد، حتی زمانی فأرسه کی هر کی شمره بوکوشه فکر کونه خدایَ خدمت کودَأن دره.³اَ کارانَ شیمی اَمرَه کوند، چون نه پئرَ شناسد و نه مرَه. ⁴اَشَأنَ شمرَه بوگوفتم تا وختی اَ اتفاقانِ وخت برسه به یاد بأورید کی من شمرَه بوگوفته بوم، اَ گبانَ اول شمرَه نوگوفتم چون خودمْ شیمی اَمرَه ایسَه بوم.⁵ولی هَسَه شؤم کسی ورجَه کی مرَه اوسَه کوده، و هیچکودام جی شومَأن وَأنورسه؛ کَ یَ شی؟ ⁶ولی چون اَ حرفانَ شمرَه بزم شیمی دیلَ غم بیگیفته. ⁷من شمرَه راس گویم کی گویم؛ می شوئونْ شمرِه مُفیده، چون اگر نوشوم یاوری شیمی ورجَه نَأیه، ولی اگر بوشوم اونَ شیمی ورجَه اوسَه کونم.⁸وختی اون بأیه، جهانَ متوجه کونه کی از نظرِ گوناه و عدالت و داوری تقصیرکاره. ⁹از نظرِ گوناه تقصیرکارد، چون مرَه ایمان نأورد، ¹⁰از نظرِعدالت، چون می پئرِ ورجَه شؤم و دِ مرَه نیدینید، ¹¹و از نظرِ داوری، چون اَ جهانِ رئیس محکوم بوبُسته.¹²خیلی چیزان دَأرم کی شمرَه بوگویم، ولی هَسَه طاقت ایشتَأوستن نَئرید. ¹³ولی وختی روحِ راستی بأیه، شمرَه همۀ حقیقتِ طرف راهنمایی کونه، چون خودشِ جَه گب نزنه، بلکی اونچی کی ایشتَأوه یَ گویه، و شمرَه آینده جَه خبردارَ کونه. ¹⁴اونْ مرَه جلال دِهه و حقیقتی کی می جَه دریافت بوکوده یَ شمرَه اعلام کونه.¹⁵هر اونچی کی پئر دَأره منم دَأرم، هَنه وَسی بو کی بوگوفتم؛ حقیقتی کی می جَه دریافت بوکوده یَ شمرَه گویه. ¹⁶بعدِ ایتَه مدتِ کوتاه دِ مرَه نیدینید، ولی بعدِ چن روز بازم مرَه دینید.»¹⁷بعضی جی اونِ شاگردان همدیگرِ جَه وَأورسد:«استاد چی گویه؟ اونِ منظور چیسه کی گویه؛ دِ مرَه نیدینید ولی بازم بعدِ ایتَه مدت مرَه دینید؟» ¹⁸پس همدیگرَ گوفتد:«اَ مدتی کی اون دربارۀ اون گب زنه چیسه؟ اَمَأن نَأنیم اون دربارۀ چی گب زنه»¹⁹عیسی بفهمست کی اوشَأن خأید اونِ جَه چیزی وَأورسد، پس اوشَأنَ بوگوفت:«وَأورسیدی کی می منظور چیسه کی گویم بعدِ ایتَه مدت مرَه نیدینید ولی دوباره بعدِ ایتَه مدتِ کوتاه مرَه دینید؟ ²⁰یقین بدَأنید شومَأن اَشک فوکونید و ماتم گیرید، ولی جهانْ شادی کونه، شومَأن غمگین بیهید ولی شیمی غم آخرسر شادی یَ تبدیل بِهه. ²¹ایتَه زنْ زایمانِ وختْ درد کِشه و جی درد ناراحته چون اونِ ساعت فأرسه دَأره، ولی وختی زأی بودونیا اَیه اون زنْ دِ زحمتانَ به یاد نَأوره چون ایتَه انسانِ جدید بودونیا بأمو دَأره.²²شومَأنم هَسَه هوطو ناراحت و غمگینید، ولی بازم شمرَه دینم و اون موقع شیمی دیلْ شاد بِهه و هیچکس نتَأنه اون شادی یَ شیمی جَه بیگیره. ²³او روزِ رِه دِ می جَه چیزی وَأنورسید، یقین بدَأنید کی هر چی به می نام پئرِ جَه بخَأئید شمرَه عَطا کونه. ²⁴تا هَسَه به می نام چیزی نخَأسته اید، بخأئید تا بدس بأورید و شیمی خوشی کامل بیبه.²⁵اَ چیزانَ مثال و کنایه اَمرَه شمرَه بوگوفتم، ولی زمانی فأرسه کی مثالِ اَمرَه شیمی مرَه گب نزنمْ بلکی آشکارا دربارۀ پئرْ شیمی اَمرَه گب زنم.²⁶وختی اون روز فأرسه به می نامْ پئرِ جَه خَأئید و من نوگویم کی پئرِ ورجَه شیمی سفارشَ کونم، ²⁷چون پئر خودش شمرَه دوس دَأره، چون شومَأن مرَه دوس دَأشتید و ایمان بأوردید کی من خدا طرفِ جَه بأموم. ²⁸من پئرِ ورجَه بأموم و اَ جهانَ وارد بوبُستم، و هَسَه اَ جهانَ ترکَ کونم و شؤم می پئرِ ورجَه.²⁹شاگردان اونَ بوگوفتد:«هَسَه واضح اَمی اَمرَه گب زنی و نه مثال اَمرَه، ³⁰دِ مُطمئن بوبُستیم تو همه چیَه دَأنی، حتی لازم نیه کسی خو سوالَ تی جَه وَأورسه، هَن اَمرِه کافیه و دَأنیم کی تو جی خدا ورجَه بأمویی.» ³¹عیسی جواب بدَه:«آیا هَسَه دِ واقعاً ایمان بأوردید؟³²ولی زمانی فأرسه، یا بهتر بوگویم هَسَه هم فأرسه دَأره، کی همۀ شومَأن پراکندَه بید و مرَه تنها نیئید و شید خودتانِ خانه، ولی من تنها نیئِم چون می پئر می اَمرَه یه. ³³اَشَأنَ شمرَه بوگوفتم تا می دورون آرامش بدَأرید. اَ دونیا میَأن رنج و زحمت دینید، ولی شیمی خاطر جمع بیبه، من دونیا رو پیروزَ بوسته دَأرم.»

Chapter 17

¹بعدِ اَ گبانْ عیسی آسمانَ فأندرست و بوگوفت:«ای پئر، اونِ وخت برسه دَأره، تی پسرَ جلال بدن تا تی پسرم ترَه جلال بده. ²چون تو هر بشرِ اختیارَ اونَ بیسپُردی تا هر کی یَ کی اونَ فَأدَه ئی، حیاتِ جاودانی ببخشه.³و حیاتِ جاودانی اَنه کی اوشَأنْ ترَه کی خدایِ واقعی ایسی یَ، و عیسی مسیحْ کی تو اوسَه کودی یَ بشناسد. ⁴من زمینِ رو ترَه جلال بدم، و کاری کی مرَه بیسپُرده بویی تا انجام بدمَ، تومامَ کودم. ⁵هَسَه ای پئرْ، مرَه جلال بدن، هون جلالی کی پیشتر جی جهانِ آفرینش تی ورجَه دَأشتِم.⁶من تی نامَ، اونْ مردمانی کی اَ جهانِ جَه مرَه عطا بوکودی یَ بشناسانم، اوشَأنْ تی شین بود و اوشَأنَ مره فَأدَه ایی و اوشَأنْ تی کلامِ جَه اطاعت بوکودد. ⁷هَسَه دَأند کی هر چی مرَه ببخشه ایی واقعاً تی طرفِ جَه یه. ⁸چون هر کلامی کی مرَه فأدَه ایی اوشَأنَ فَأدَم و اوشَأن قبول بوکودد و یقین بدَأنستد کی تی طرفِ جَه بأموم، و ایمان بأوردد کی تو مره اوسَه کوده ایی.⁹من اوشَأنِ رِه دوعا کونم نه جهانِ مردمانِ رِه، کسانی رِه دوعا کونم کی تو مرَه فَأدَه ایی، چون اوشَأنْ تی شیند. ¹⁰هر چی من دَأرم تی شینه و هر چی تو دَأری می شینم ایسه، و اَنْ باعثِ می جلال و افتخاره. ¹¹ویشتر جی اَن جهانِ میَأن نِئسم و تی ورجَه اَیم، ولی اَشَأنْ جهانِ میَأن ایسد. ای مُقدسِ پئر، اَشَأنی کی مرَه فَأدَه ایی به خودتِ نامِ قدرتْ حفظ بوکون تا ایتَه بوبودْ هوطویی کی اَمَأن ایتَه ایم.¹²تا زمانی کی اوشَأنِ اَمرَه جهانِ میَأن ایسَه بو اوشَأنَ حفظ بوکودم، و هر کسَ کی مرَه ببخشه ایی تی نامِ قدرتِ اَمرَه حفظ بوکودم و هیچکودام هلاکَ نوبوستد، جُز هلاکتِ پسر، تا کیتاب مُقدسِ پیشگویی انجام بیبه. ¹³ولی هَسَه تی ورجَه اَیم و اَ حرفانَ زمانی زنم کی هنوز جهانِ میَأن ایسَم، تا می خوشی جَه پورَه بود. ¹⁴تی اَحکامَ اوشَأنَ فأدَم، ولی چون اوشَأنم می مَأنستَأن اَ جهانِ شین نییِد، جهانْ اوشَأنِ جَه نفرت دَأره.¹⁵دوعا نوکونم کی اوشَأنَ اَ جهانِ جَه بوبوری، بلکی دوعا کونم اوشَأنَ شریرِ جَه حفظ بوکونی. ¹⁶اوشَأنم می مَأنستَأن اَ جهانِ شین نییِد. ¹⁷اوشَأنَ بواسطۀ خودتِ راستی تقدیس بوکون، تی کلام راستیه.¹⁸هوطو کی تو مرَه اوسه کودی به اَ جهان، منم اوشَأنَ اوسه کودم به اَن جهان. ¹⁹من خودمَ اوشَأنِ وَسی تقدیس کونم تا اوشَأنم راستی میَأن تقدیس بوبود.²⁰فقط اَشَأنِ رِه دوعا نوکونم، بلکی همۀ کسانی کی اَشَأنِ پیامِ وَسی مرَه ایمان اَوردِ رِه هم دوعا کونم. ²¹تا همه ایتَه بوبود، هوطویی کی تو ای پئرْ می دورون ایسَأیی و من تی دورون، کاری بوکون تا اَشَأنم اَمی دورون بِئسد تا جهانْ ایمان بأوره کی تو مرَه اوسَه کوده ایی.²²من جلالی کی مرَه ببخشه ایی یَ اوشَأنَ فَأدَمْ تا ایتَه بوبود، هوطویی کی اَمَأن ایتَه ایم. ²³من اوشَأنِ دورون و تو می دورون، کاری بوکون کی اوشَأنم کاملاً ایتَه بوبود تا جهان بدَأنه تو مرَه اوسَه کوده ایی، و بفهمه کی اوشَأنم دوس دَأری هو اندازه کی مرَه دوس دَأری.²⁴ای پئرْ، خَأیم اوشَأنی کی مرَه ببخشه ایی می اَمرَه بِئسد هو جایی کی من ایسَأم، تا می جلالَ بیدیند، جلالی کی تو مرَه فَأدَه ایی، چون پیشتر جی جهانِ خلقتْ تو مرَه محبت بوکودی.²⁵ای پئرِ عادل، جهان ترَه نشناخت، ولی من ترَه شناسم، و اَشَأنْ بدأنستد کی تو مرَه اوسَه کودی. ²⁶من تی نامَ اوشَأنَ بشناسانم و بازم شناسانم، تا اون محبتی کی تو مرَه دَأری، اوشَأنِ میَأنم بوجود بأیه و منم اوشَأنِ دورون بِئسم.»

Chapter 18

¹بعدِ اَنکی عیسی اَ حرفانَ بزَه، خو شاگردانِ مرَه بوشو اوطرفِ درۀ قِدرون. اویَ باغی نَهَه بو و عیسی و اونِ شاگردان بوشود باغِ دورون. ²ولی یهودایِ اِسخریوطی کی اونَ تسلیم بوکود دَأنسته اون باغ کَ یَ نَهَه، چون عیسی و اونِ شاگردان معمولاً شوئد اویَ. ³پس یهودا سربازانَ و پاسبانانی کی کاهنانِ سران و فریسیانْ اونِ اختیار بنَه بود اوسَأد و راه دکفت، اوشَأنْ چراغ و مشعَل و اسلحه اَمرَه بوشود باغِ دورون.⁴عیسی با اَنکی دَأنسته چی خَأیه بیبه، بوشو جولو و اوشَأنِ جَه وَأورسی:«کی دونبال گردید؟» ⁵جواب بدَأد:«عیسایِ ناصری دونبال» عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«منم» و یهودایِ خائِن هم اوشَأنِ ورجَه بپا ایسَه بو.⁶وختی عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«منم» اوشَأنْ عقب عقب بوشود و بکفتد زمینِ رو. ⁷عیسی باز اوشَأنِ جَه وَأورسه:«کی دونبال گردید؟» اوشَأن جواب بدَأد:«عیسای ناصری دونبال»⁸عیسی بوگوفت:«شمرَه کی بوگوفتم منم، اگر مرَه خَأئید وَألید اَشَأن بوشود» ⁹اون اَ کارَ بوکود تا مُطابقِ خودشِ دوعا عمل بوکوده بِه کی بوگوفت:«اوشَأنی کی مرَه فَأدَه ایی جَه، حتی ایَته هم جی دس نَدم.»¹⁰اونموقع شمعونِ پطرس شمشیری کی دَأشته یَ بیرون بأورد و ایتَه ضربه بزَه کاهنِ اعظمِ غلامِ گوشَ، و اونِ راستِ گوشَ وَأوِه، اون خادمِ نام مالخوس بو. ¹¹عیسی پطرسَ بوگوفت:«تی شمشیرَ غلاف بوکون، آیا نوَأستی جامی کی پئر مرَه فَأدَه دَأره یَ بوخورم؟»¹²بازن سربازانْ خوشَأنِ فرمانده اَمرَه و مأمورینِ یهودی اَمرَه عیسی یَ بیگیفتد و اونِ دَسانَ دوَستد. ¹³اول اونَ بوبوردد حَنّا ورجَه، حَنّا، قیافا زن پئرْ بو، ولی در اون زمانْ قیافا کاهنِ اعظم بو. ¹⁴اَن قیافا هون قیافایی ایسه کی یهودیانَ بوگوفته بو کی؛ بهتره اینفر همۀ قؤمِ وَسی بیمیره.¹⁵شمعونِ پطرس و ایتَه شاگردِ دیگر عیسی دونبال راه دکفتد، و چون اون شاگرد کاهنِ اعظمِ مرَه آشنایی دَأشته بتَأنست عیسی دونبال سر بیشه خانه دورون. ¹⁶ولی پطرس درِ پوشت بِئسَه. ولی اوی تَه شاگرد کی کاهنِ اعظمِ آشنا بو بوشو بیرون و زنی کی دربان بو اَمرَه گب بزَه و پطرسَ خو اَمرَه بوبورد بودورون.¹⁷اونموقع هون کنیزی کی دربانْ بو پطرسِ جَه وَأورسی:«تو اَنِ شاگردانِ جَه نیئی؟» پطرس جواب بدَه:««نه، نییِم» ¹⁸هوا سرد بو، و خادمان و مأموران آتش بوکوده بود و آتشِ دور خوشَأنَ گرمَ کودد. پطرسم اوشَأنِ اَمرَه ایسَه بو و خورَه گرمَ کوده.¹⁹کاهنِ اعظم عیسی جَه دربارۀ اونِ شاگردان و اونِ تعالیم وَأورسه. ²⁰اون جواب بدَه:«من جهانِ اَمرَه آشکارا گب بزم و همیشه کنیسه و معبدِ دورون کی یهودیان جمعَ بود تعلیم بدَه دَأرم، من خلوتی چیزی نوگوفته دَأرم. ²¹چرَه می جَه وَأورسی؟ اوشَأنی جَه وأورس کی می حرفانَ بیشتَأوسته دَأرد. اوشَأن دَأند من چی بوگوفتِم.»²²وختی اَ حرفَ بزَه ایتَه جی اون نگهبانانی کی اویَ ایسَه بو ایتَه کشیده عیسی صورتَ بزَه و بوگوفت:«کاهنِ اعظمَ اَطو جواب دهی؟» ²³عیسی اونَ بوگوفت:«اگر حرفِ بدی بزَم دلیلِ اَمرَه ثابت بوکون، ولی اگر راس بوگوفتم چره مرَه زنی؟» ²⁴بازن حَنّا اونَ هَطو دس بسته اوسَه کود کاهنِ اعظمْ، یعنی قیافا ورجَه.²⁵و هَطو کی شمعونِ پطرس اویَ ایسَه بو و خورَه گرم کوده، چن نفر اونِ جَه وأورسد:«تو اونِ شاگردانِ جَه نیئی؟» اون اِنکار بوکود و بوگوفت:«نه نییِم» ²⁶ایتَه دیگر جی کاهنِ اعظمِ خدمتکاران کی اون کسی کی پطرس اونِ گوشَ وَأوه قؤم و خویش بو اونَ بوگوفت:«مگه من خودم ترَه اونِ اَمرَه باغِ دورون نیدم؟» ²⁷پطرس بازم اِنکار بوکود، هو لحظه خروس بخَأد.²⁸عیسی یَ بوبوردد فرماندارِ قصرِ دورون قیافا ورجَه، سحرِ موقع بو، اوشَأنْ کاخِ دورون نوشود تا نجس نوبود کی بتَأند فِصَحِ غذایَ بوخورد. ²⁹پس پیلاطُس بأمو بیرون و اوشَأنِ جَه وأورسه:«چی شکایتی اَ شخصِ جَه دَأرید؟» ³⁰جواب بدَأد:«اگر مُجرم نوبو کی ترَه تسلیم نوکودیم!»³¹پیلاطس بوگوفت:«اونَ بوبورید و بر طبقِ خودتانِ شریعت محاکمه بوکونید» یهودیان اونَ جواب بدَأد:«طبقِ قانونْ اَمَأن ایجازه نَئریم کسی یَ اعدام بوکونیم» ³²اَ حرفْ، مُطابقِ عیسی پیشگویی بو کی قبلاً بوگوفته بو چوطو وَأستی بیمیره.³³پیلاطس وَأگردست کاخِ دورون و دستور بدَه عیسی یَ بوبورد اونِ ورجَه، اون عیسی جَه وَأورسه:«آیا تو یهودِ پادشاهی؟» ³⁴عیسی وَأورسه:«اَ حرفَ خودتِ جَه بوگوفتی یا دیگران دربارۀ من ترَه بوگوفتد؟» ³⁵پیلاطس بوگوفت:«مگه من یهودی ام کی اَ چیزانَ می جَه وَأورسی؟ تی خودتِ قؤم و کاهنانِ سران ترَه بأورده دَأرد می ورجَه، چی بوکوده ایی؟»³⁶عیسی جواب بدَه:«می پادشاهی اَ جهانِ شین نییِه، اگر می پادشاهی اَ جهانِ شین بوبُسته بِه می خادمان جنگ کودد تا یهودیانِ دس گرفتار نوبوم، ولی می پادشاهی اَ جهانِ شین نییه.» ³⁷پیلاطس اونَ بوگوفت:«پس تو پادشاهی؟» عیسی جواب بدَه:«تو خودت گویی کی من پادشاهم، من اَنِ وَسی بودونیا بأموم و بأموم به اَ جهان تا راستی رِه شهادت بدم، پس هر کس راستی شین ایسه، می حرفانَ گوش دِهه»³⁸پیلاطس بوگوفت:«راستی چیسه؟» و بازن پیلاطُس بوشو بیرون یهودیانِ ورجَه و اوشَأنَ بوگوفت:«من اَ شخصِ دورون جُرمی پیدا نوکودم، ³⁹بر طبقِ شیمی رَسم، من عیدِ فصحِ رِه ایتَه زندانی شمرِه آزادَ کونم، خأئیدی "یهودِ پادشاهَ" شمرِه آزادَ کونم؟» ⁴⁰ولی اوشَأن همه تَه فریاد بزَد:«نه اونَ نخَأئیم، باراباسَ اَمرِه آزادَ کون.» و باراباسْ ایتَه راهزن بو.

Chapter 19

¹در اَ موقع پیلاطس دستور بدَه عیسی یَ شلاق بزند. ²و سربازان خارِ جَه ایتَه تاج چَأکودد و بنَأد اونِ سرِ رو و ایتَه لیباسِ شاهانۀ اَرغوانی رنگم اونَ دوکودد، ³و اونَ مسخره کودد و گوفتد:«پادشاهِ یهود سلامت بیبه!» و اونِ صورتَ کشیده زَئد.⁴ایبار دیگر پیلاطس بیرون بأمو و یهودیانَ بوگوفت:«هَسَه اونَ اَورم شیمی ورجَه تا بدَأنید هیچ دلیلی اونِ محکوم کودَأنِ رِه پیدا نوکودم» ⁵و عیسی در حالی کی ایتَه تاجِ خار اونِ سر رو نَهه بو و ایتَه قَبایِ اَرغوانی دوکوده بو بیرون بأمو، پیلاطس مردمَ بوگوفت:«بیدینید، اَ اون انسان» ⁶ولی وختی کاهنانِ سران و معبدِ نگهبانان عیسی یَ بیدد فریاد بزَد و بوگوفتد:«اونَ مصلوب بوکون، اونَ مصلوب بوکون» پیلاطس بوگوفت:«شومَأن خودتان اونَ بوبورید و مصلوب بوکونید، چون من تقصیری اونِ میَأن نیدم کی بخَأیم اونَ محکوم بوکونم»⁷یهودیان اونَ جواب بدَأد:«اَمَأن شریعتی دَأریمْ و بر طبقِ اَمی شریعت واجبِه کی اون بیمیره، چون اِدعا کونه خدا پسره» ⁸وختی پیلاطس اَ حرفَ بیشتَأوست ویشتر هراسان بوبُست. ⁹باز وَأگردست کاخِ دورون و عیسی جَه وَأورسه:«تو کَ یَ شینی؟» عیسی اونِ جوابَ ندَه.¹⁹پیلاطس تقصیرنامه ایی بینیویشت تا اونِ صلیبِ جُر نصب بیبه کی اونِ رو بینیویشته بو:«عیسایِ ناصری، یهودِ پادشاه» ²⁰خیلی از یهودیان اَ تقصیرنامه یَ بخَأدد، چون جایی کی عیسی مصلوب بوبُست خیلی شهرِ جَه دور نوبو و اونْ تقصیرنامه یَ به زبانهایِ عِبری و لاتین و یونانی بینیویشته بود.²¹پس کاهنانِ سران بوشود پیلاطسِ ورجَه و بوگوفتد:«نینیویس یهودِ پادشاهْ، بینیویس اون اِدعا کوده کی یهودِ پادشاه بو» ²²پیلاطس بوگوفت:«اون چی بینیویشتم بینیویشتم، و تغییر نوکونه.»²³وختی سربازان عیسی یَ مصلوب بوکودد اونِ لباسانَ بیگیفتد و چهار سهم بوکودد و هر سرباز ایتَه سهم اوسأد، وختی اونِ رَدایَ فأرسد بیدد کی ردا درز نَئره و یکپارچه ببافته بوبُسته. ²⁴پس همدیگرَ بوگوفتد:«اَنَ پارَه نوکونیم، بلکی قُرعه تَأوَأدیم بیدینیم کی شین بِهِه» و اَطو کیتاب مُقدسِ پیشگویی انجام بوبُست کی گویه:«می لباسانَ خوشَأنِ میَأن تقسیم بوکودد و می رَدا رِه قُرعه تَأوَأدد.» پس سربازانم هَ کارَ بوکودد.²⁵عیسی صلیبِ نزدیکی، اونِ مار و اونِ خالا و مریمْ کلوپاسِ زنْ، و مریمِ مَجدلیه ایسَه بود. ²⁶وختی عیسی خو مارَ بیده کی اون شاگردی ورجَه ایسَه کی عیسی اونَ خیلی دوس دَأشته، خو مارَ بوگوفت:«ای زن، اَن تی پسره.» ²⁷و اون شاگردَ بوگوفت:«اَن تی ماره» و جی اون لحظه به بعد اون شاگرد عیسی مارَ بوبورد خو خانه.²⁸بعدِ اَن وختی عیسی بیده کی همه چیز انجام بوبُسته، بوگوفت:«مرَه تشنه یه» و اَطو کیتاب مقدسِ پیشگویی انجام بوبُست. ²⁹اویَ ظرفی نَهه بو پور جی تُرشَ بوسته شراب، ایتَه اسفنجَ بزَد شرابِ دورون و اونَ بنَأد گیاهِ زوفا شاخه رو و بوبوردد اونِ دَهنِ جولو. ³⁰وختی عیسی شرابَ لب بزَه بوگوفت:«تومامَ بوست» و خو سرَ بیجیر تَأوَأده و جان بدَه.³¹یهودیانِ سرانْ نخَأستد کی اون جسدان فردایی رِه کی روزِ شنبه و عیدِ اولین روز بو صلیبِ جُر بمَأنه، هَنه وَسی بوشود و پیلاطسِ جَه بخَأستد کی دستور بده اونْ سه نفرِ پایِ ساقَ بیشکند کی زودتر بیمیرد تا بتَأند اوشَأنَ صلیبِ جُرِ جَه بیجیر بأورد. ³²پس سربازان بأمود و اون دو نفری کی عیسی مرَه مصلوب بوبُسته بودِ پایَ بیشکند. ³³ولی وختی بأمود عیسی ورجَه بیدد کی اونْ بمرده دَأره، هَنه وَسی اونِ پایَ نیشکند.³⁴ولی ایتَه جی سربازان عیسی پَألی یَ نیزه بزَه کی خون و آب بیرون بأمو. ³⁵کسی کی اَ چیزانَ خودشِ چومِ اَمرَه بیده دَأره گویه و اونِ شهادت راسته، اون دَأنه کی حقیقتَ گوفتَأن دره تا شومَأنم ایمان بأورید.³⁶کاری کی سربازان بوکودد مُطابقِ کیتاب مُقدسِ پیشگویی بو کی گویه:«هیچکودام جی اونِ اُستخوانان نیشکیفه» ³⁷و باز جایِ دیگر گویه:«اونَ نیزه بزَدُ، اونَ فأندرستد»³⁸بعدِ اون، یوسفِ رامه ایی کی یهودیانِ ترسِ وَسی خلوتی عیسی شاگرد بو، بوشو پیلاطُسِ ورجَه و خواهش بوکود کی وَأله عیسی جنازه یَ اوسَأنه، پیلاطسم وَأهَأشت، اونم بأمو و جنازه یَ اوسَأد. ³⁹نیقودیموس کی پیشتر شبانه بوشو بو عیسی ورجَه بأمو و خو مرَه مخلوطی از مُر و عودْ بأورد کی حدود پنجاه کیلو بوسته.⁴⁰اوشأنْ عیسی جسدَ اوسَأدد و مُطابقِ یهودیانِ رسمْ مواد خوشبو اَمرَه کفنِ میَأن بنَأد. ⁴¹او جایی کی عیسی مصلوب بوبُستِ نزدیکی باغی نَهه بو، و باغِ دورون ایتَه تازه قبرْ کی تا اونموقع کسی یَ اونِ دورون دفنَ نوکوده بود. ⁴²چون شبِ عیدِ فِصح در پیش بو و قبر هم نزدیک، عیسی جسدَ هویَ دفنَ کودد.

Chapter 20

¹یکشنبه صبحِ زود وختی هوا هنوز تاریک بو مریمِ مَجدلیه بأمو قبرِ سر و بیده کی سنگْ قبرِ جولو جَه اوسَأده بوبُسته. ²پس بودو بودو بأمو شمعونِ پطرس و اون شاگردی کی عیسی اونَ دوس دَأشته ورجَه و بوگوفت:«خداوندَ قبرِ جَه بوبوردد و معلوم نییِه اونَ کَ یَ بنَه دَأرد.»³پطرس و اوی تَه شاگرد بوشود بیرون و قبرِ طرف راه دکفتد. ⁴هر دو همدیگرِ مرَه دووَستِد، ولی اوی تَه شاگرد پیش دکفت و اول فأرسه قبرِ سر. ⁵اونْ خمَ بوست و قبرِ دورونَ فأندرست، و کفنَ بیده کی اویَ نَهَه، ولی قبرِ دورون نوشو.⁶بازن شمعونِ پطرس فَأرسه و بوشو قبرِ دورون، اونم کفنَ بیده کی اویَ نَهَه. ⁷و اون دَسمالی کی عیسی سرِ رو بنَه بودْ کفنِ کنار ننَه بو، بلکی، تا بوبُسته بو و ایبچه کفنِ جَه دورتر نَهَه بو.⁸بعد اوی تَه شاگرد کی اول فأرسه بو قبرِ سر بوشو بودورون، اونم بیده و ایمان بأورد، ⁹چون تا اونموقع هنوز خدا کلامَ نفهمسته بود کی اون وَأستی بعدِ مرگ دوباره زنده بیبه. ¹⁰بعدْ اون دو تَه شاگرد وَأگردستد خوشَأنِ خانه.¹¹ولی مریمِ مجدلیه وَأگردسته بو اویَ و قبرِ بیرون ایسَه بو و گریه کوده. هوطو کی اَشک فوکودَأن دوبو خمَ بوست و قبرِ دورونَ فأندرست. ¹²هو لحظه دو تَه فرشته یَ بیده کی هو جایی کی عیسی یَ بنَه بود نیشته بود، ایتَه سرِ طرف و ایتَه پا طرف. ¹³اوشأن اونَ بوگوفتد:«ای زن، چره گریه کونی؟» اون جواب بدَه:«می خداوندَ بوبوردد و نَأنم اونَ کَ یَ بنَه دَأرد»¹⁴وختی اَ حرفَ بزَه احساس بوکود کسی اونِ پوشت ایسَه، وأگردست بیده عیسی اویَ بپا ایسَه. ولی اونَ نشناخت. ¹⁵عیسی مریمِ جَه وَأورسی:«ای زن، چره گریه کونی؟ کی دونبال گردی؟» مریم خیال بوکود کی اون باغبانه، هَنه وَسی اونَ بوگوفت:«ای آقا، اگر تو اونَ بوبورده ایی مرَه بوگو کَ یَ بنَه ایی تا بوشوم اونَ اوسَأنم.»¹⁶عیسی بوگوفت:«ای مریم!» مریم وَأگردست و عیسی یَ بشناخت و بوگوفت:«رَبّونی» کی به زبانِ عِبری یعنی "ای استاد". ¹⁷عیسی بوگوفت:«مرَه دس نزن، چون هنوز می پئرِ ورجَه بوجُر نوشو دَأرم، ولی بوشون و می برأرأنَ پیدا کون و اوشَأنَ بوگو کی؛ خودمِ پئرْ و شیمی پئرْ و خودمِ خدا و شیمی خدا ورجَه بوجُر شؤم.» ¹⁸مریم مجدلیه بأمو شاگردانَ بوگوفت:«من خداوندَ بیدِم» و اونچی کی اونَ بوگوفته بو، اوشَأنَ بوگوفت.¹⁹هون یکشنبه غروبِ رِه، وختی شاگردان همدیگرِ مرَه جمع بود و یهودیانِ ترسِ جَه همۀ دَرأنَ دوَسته بود، عیسی بأمو و اوشَأنِ میَأنِ جَه بپا بِئسَه و بوگوفت:«سلام بر شومَأن» ²⁰و خو دسأنِ زَخمانْ و خو پَألی زخمَ اوشَأنَ نیشان بدَه، وختی شاگردان خداوندَ بیدد خیلی خوشحالَ بوستد.²¹عیسی باز اوشَأنَ بوگوفت:«سلام بر شومَأن، هوطویی کی پئر مرَه اوسَه کود، منم شمرَه اوسَه کونم» ²²وختی اَنَ بوگوفت، فوت بوکود و بوگوفت:«روح القدسَ دریافت بوکونید، ²³هر وخت کسی گوناهَ ببخشید، بخشیده بِهه، و هر وخت نبخشید، بخشیده نیبه.»²⁴وختی عیسی بأمو، توما کی ایتَه جی اونْ دوازدَه نفر بو و دوقولویَ معروف بو اونْ جمعِ میَأن نِئسَه بو. ²⁵وختی باقی شاگردان اونَ بوگوفتد:«اَمَأن خداوندَ بیده ایم» اون بوگوفت:«من تا جایِ میخانَ اونِ دستِ رو نیدینم و تا می اَنگوشتَ جایِ میخانِ دورون تَأنوأدم و خودم می دسَ اونِ پَألی سوراخِ دورون ننم ایمان نَأورم»²⁶بعدِ هشت روز ایبارِ دیگر شاگردان توما مرَه خانه ای دورون جمع بود و دَران قُفل بود کی ایمرتبه عیسی بأمو بودورون و اوشَأنِ میَأنْ بِئسَه و بوگوفت:«سلام بر شومَأن» ²⁷بعدْ تومایَ بوگوفت:«تی انگوشتانَ بأور و می زخمانِ رو بنن، بیأ می دسانَ بیدین، تی دسَ بنن می پألی زَخمِ رو و دِ بی ایمان نوبون، بلکی ایمان بدَأر.»²⁸توما بوگوفت:«ای می خداوند، ای می خدا» ²⁹عیسی بوگوفت:«ای توما، بعدِ اَنکی مرَه بیده ایی ایمان بأوردی، خوش به حال اوشَأنی کی نیدد و ایمان بأوردد»³⁰و عیسی مُعجزاتِ زیادِ دیگری خو شاگردانِ ورجَه انجام بدَه کی اَ کیتابِ دورون بینیویشته نوبوسته. ³¹ولی اَقدر بینیویشته بوبُست تا ایمان بأورید کی عیسی، مسیحْ و خدا پسره، و تا ایمان بأورید و بواسطۀ اونِ نامْ، حیاتِ جاودانی صاحاب بیبید.

Chapter 21

¹چند وخت بعد عیسی دریاچۀ طبریه ورجَه ایبارِ دیگر خورَه شاگردانَ ظاهرَ کود. اونِ ظاهر بوستَن اَطو اتفاق دکفت: ²شمعونِ پطرس و تومایِ معروف به دوقولو و نَتَنائیل کی قانایِ جلیلِ شین بو و زِبِدی دو تَه پسرَأن و دو تَه دیگر جی شاگردان اویَ جمع بود. ³شمعونِ پطرس اوشَأنَ بوگوفت:«شؤم تا ماهی بیگیرم» اوشَأن اونَ بوگوفتد:«اَمَأنم تی اَمرَه اَئیم» اوشَأن راه دکفتد و ایتَه قایقَ سوارَ بوستد، او شبِ رِه هیچی نیگیفتد.⁴صبحِ زود بیدد اینفر ساحلِ میَأن بپا ایسَه، ولی شاگردان اونَ نشناختد. ⁵عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«زَأکأنْ، چیزی خوردَأنِ رِه دَأرید؟ اونَ جواب بدَأد:«نه» ⁶عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«دامَ تَأوَأدید قایقِ راستِ طرف، اویَ تَأنید ماهی بیگیرید» اوشَأنم هَ کارَ بوکودد و اَقدر ماهی بیگیفتد کی نتَأنستد دامَ فأکشد قایقِ دورون.⁷بعدْ اون شاگردی کی عیسی اونَ دوس دَأشته پطرسَ بوگوفت:«اون خداونده» وختی شمعونِ پطرس اَ حرفَ بیشتَأوست، چون لُخت بو، خو رختَ خو دور بیپیچَأنی و بپرست آبِ دورون و تا ساحل شِنا بوکود. ⁸باقی شاگردان قایقِ میَأن بِئسَأد و دامِ پور جی ماهی یَ خوشَأنِ اَمرَه فأکشد تا ساحل، چون ساحلْ دور نوبو و قایق حدودِ صد متر خوشکی مرَه فاصله دَأشته. ⁹وختی فأرسد ساحلَ بیدد آتش روشنه و ماهی اونِ رو نَهَه و نان هم نَهه.¹⁰عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«ماهی یانی کی تازه بیگفته ایدِ جَه، چن تَه بأورید» ¹¹پطرس بوشو و دامَ فأکشِه خوشکی رو و ماهیانَ بیشمارد، صد و پنجاه سه تَه پیلدانه ماهی بو، با اَنکی اَن همه ماهی بیگیفته بود، ولی دامْ پارَه نوبوسته بو.¹²عیسی اوشَأنَ بوگوفت:«بأئید صبحانه بوخورید» ولی هیچکس جرأت نوکود اونِ جَه وَأورسه:«تو کیسی؟» چون دَأنستد کی خداونده. ¹³اونموقع عیسی بأمو نانَ بیگیفت و فأدَه اوشَأنَ و ماهی هم هَطو. ¹⁴و اَن سومین بار بو کی عیسی بعدِ اَنکی مُرده یانِ جَه زنده بوسته بو، خورَه شاگردانَ ظاهرَ کود.¹⁵بعدِ غذا خوردَن، عیسی شمعونِ پطرسَ بوگوفت:«ای شمعون، یونا پسر، آیا ویشتر جی اَشَأنْ مرَه دوس دَأری؟» پطرس جواب بدَه:«بله ای خداوند، تو دَأنی کی ترَه دوس دَأرم» عیسی بوگوفت:«پس می برّه یانَ خوراک بدن» ¹⁶بارِ دوم اونَ بوگوفت:«ای شمعون، یونا پسر، آیا مرَه دوس دَأری؟» پطرس بوگوفت:«بله ای خداوند، تو دَأنی کی ترَه دوس دَأرم» عیسی اونَ بوگوفت:«پس می گوسفندانِ مواظب بوبون»¹⁷عیسی، سومین بارِ رِه اونَ بوگوفت:«ای شمعون، یونا پسر، مرَه دوس دَأری؟» پطرس ناراحتَ بوست، چون سومین بارِ رِه اونِ جَه وَأورسه ئه کی؛ مرَه دوس دَأری؟ پطرس عیسی یَ جواب بدَه:«خداوندا، تو همه چیزَ دَأنی، تو خودت دَأنی کی ترَه دوس دَأرم» عیسی اونَ بوگوفت:«می گوسفندانَ خوراک بدن. ¹⁸یقین بدَأن وختی جوان بوئی، تی کمرَ دَوَستی و هر جا کی خَأستی شوئی، ولی زمانی کی پیرَ بی تی دسانَ درازَ کونی و دیگران ترَه دَوَدد و جایی بورد کی نَخأیی»¹⁹عیسی اَ حرفِ مرَه پطرسِ مرگَ اشاره بوکود و جوری کی وَأستی بیمیره و خدایَ جلال بده، و بعدْ پطرسَ بوگوفت:«می دونبال بیأ»²⁰پطرس وَأگردست و بیده اون شاگردی کی عیسی اونَ دوس دَأشته اوشأنِ دونبال اَمون دره، اون شاگرد هون کسی بو کی شامِ وخت عیسی شانه یَ تکیه بزَه بو و اونِ جَه وَأورسه بو:«خداوندا، کیسه کی ترَه تسلیم کونه؟» ²¹وختی پطرس اونَ بیده، عیسی جَه وَأورسه:«خداوندا، پس اونِ عاقبت چی بِه؟»²²عیسی اونَ بوگوفت:«اگر بخَأیم تا می وَأگردستأن اون بِئسه، ترَه چی مربوط؟ تو می دونبال بیأ» ²³عیسی اَ حرفِ وَسی، برأرأنِ میَأن شایع بوبُست کی اون شاگرد نیمیره، در حالی کی عیسی نوگوفت اون نیمیره، بلکی بوگوفت:«اگر بخَأیم تا می وَأگردستن اون بِئسه، ترَه چی مربوط؟»²⁴هون شاگرده کی اَ چیزانَ بینیویشت و شهادت دِهِه کی همه اَشَأنْ حقیقت دَأره، و اَمَأن دَأنیم که اونِ شهادت راسته. ²⁵عیسی کارهایِ زیادِ دیگری هم بوکودْ کی اگر همۀ اوشَأنْ ایتَه ایتَه بینیویشته بیبه، گومان نوکونم حتی همۀ دونیا همْ اون کیتابانِ رِه جا بدَأره.

Acts

Chapter 1

¹ای تِئوفیلوس جان، من می اولی کیتابَ دربارۀ همۀ اُموری بینیویشتم کی عیسی تعلیم دَأئِه و خودشم عمل کوده، ²از اول تا روزی کی بواسطۀ روح القدس دستوراتی خو انتخاب بوبُستِه رسولانَ فَأدَه، و بازن به بوجُر بوبورده بوبُست. ³اون بعدِ اینکی رنج بِکِشه، خودشَ به اَ اَفراد آشکارَ کود، و دلایلِ زیادی اَمرَه اوشَأنَ ثابت بوکود کی زنده بوبُستِه دَأره. اون چهل روزِ میَأن بارها اوشَأنَ ظاهرَ بوست و دربارۀ خدا پادشاهی اوشَأنِ مرَه گب بزَه.⁴ایبار غذا خوردنِ موقع اوشَأنَ بفرماست:«اورشلیمِ جَه نیشید، بلکی اون وعده ای رأفا بِئسید کی پئر شمرَه بدَه بو و می جَه بیشتَأوستِه اید. ⁵چره کی یحیی آبِ اَمرَه تعمید دَئِه، ولی چن روز دیگر شومَأن روح القدسِ اَمرَه تعمید گیرید»⁶وختی شاگردان دؤرِ هم جمعَ بوستِه بود، اونِ جَه وَأورسِد:«خداوندا، آیا هون موقعه کی اسرائیلِ پادشاهی یَ دوباره وَأگردَأنی؟» ⁷عیسی جواب بدَه:«شمرِه واجب نییِه اَیام و تاریخأنی کی پئر خو اختیار دَأره یَ بدَأنید، ⁸ولی موقعی کی روح القدس شیمی رو نازل بِه، قدرت پیدا کونید و اورشلیم و یهودیه و سامره میَأن، و حتی جهانِ دورترین نقطه میَأن می شاهدان بیهیدی»⁹وختی عیسی اَ گبَ بزَه، هوطو کی همه فَأندرستَأن دوبود، به بوجُر بوبورده بوبُست، و ایتَه اَبر اونَ، اوشَأنِ چومِ جولو جَه قائمَ کود. ¹⁰وختی اون شوئون دوبو و اوشَأنم هَطو آسمانَ فَأندرستَأن دوبود، ایمرتبه دو تَه سفید دوکوده مردای اوشَأن ورجَه بِئسَأد ¹¹و وَأورسِد:«ای جلیلِ مردَأکان، چره اَیَ ایسَأئید و آسمانَ فَأندرید؟ هَ عیسی کی از شیمی ورجَه به آسمان بوجُر بوبورده بوبُست، هَطویی کی بوجُر بوشو و شومَأن بیده اید، دوباره هَطو وَأگرده.»¹²اونموقع رسولان جی کوهِ زیتون وَأگردستد اورشلیم، کوه زیتون یک کیلومتر اورشلیمِ مرَه فاصله دَأشته. ¹³وختی شهرَ فَأرسِد، بوشود اون بوجُرِ اُتاقی کی اوشَأنِ اِقامتگاه بو. اوشَأن، پِطرس و یوحنا، یعقوب و آندریاس، فیلیپُس و توما، بَرتولما و مَتّی، و یعقوب حَلفی پسر، شَمعون فدایی، و یهودا یعقوبِ پسر بود. ¹⁴اَشَأن همه تَه، همۀ زنَأکانِ مرَه و عیسی مار مریم و عیسی برَأرَأنِ مرَه، همۀ خوشَأنِ وختَ دوعا کودَأنَ مشغول بود.¹⁵ایتَه جی اون روزَأن، پطرس ایماندارانِ میَأنِ جَه کی حدوداً صد و بیست نفر بود بِپا بِئسَه ¹⁶و بوگوفت:«ای برَأرَأن، لازم بو کی کیتاب مقدسِ پیشگویی انجام بیبِه کی اونِ دورون خیلی وخت پیش، روح القدس داوودِ زبانِ جَه دربارۀ یهودا پیشگویی بوکوده بو، کسی کی افرادی کی عیسی یَ دستگیر بوکوددَ راهنمایی بوکود.¹⁷چره کی اونم جی اَمَأن بو و سهمی اَ خدمتِ دورون دَأشتِه. ¹⁸اون خو شرارتِ دسمُزدِ مرَه، ایتَه تیکه زمین بِهِه و اونِ میَأن سرِ اَمرَه بکفت به زمین و جی میَأن پارَه بوست و همۀ اونِ دیل و روده فووَست بیرون. ¹⁹اورشلیم مردم همه تَه خبر دارَه بوستد و اون زمینِ نامَ «حَقِل دَما» بنَأد، یعنی خونِ زمین.²⁰کیتابِ مزامیرِ دورون بینیویشته بوبُسته؛اونِ خانه ویران بیبِه،و کسی اویَ سامان نیگیره.و بازم بینیویشته بوبُسته؛اونِ مأموریت کسِ دیگری یَ بیسپُرده بیبِه.²¹هَنه وَسی لازمه کسانی جَه کی اَمی جرگه جَه بود و همۀ اَ مدتِ دورون کی خداوند عیسی اَمی میَأن شوئون اَمون کوده، اَمی اَمرَه ایسَه بود، ²²یعنی جی یحیی تعمید تا روزی کی عیسی اَمی میَأنِ جَه به بوجُر بوبورده بوبُست اینفر بَأیِه اَمی جمع دورون، تا اَمی اَمرَه جُزءِ شاهدانِ عیسی زنده بوستَأنِ بیبِه.» ²³پس دو نفرَ پیشنهاد بوکودد: اینفر کی یوسف نام دَأشتِه و اونِ لقب بَرسابا بو، و اونَ یوستوس هم دخَأدد، و اوی تَه هم مَتیاس نام دَأشتِه.²⁴بازن اَطو دوعا بوکودد:«خداوندا، تو همه تَأنِ دیلِ جَه خبر دأری، تو خودت اَمرِه آشکارَ کون کی کَ ی تَه جی اَ دو نفرَ انتخاب بوکوده ای ²⁵تا یهودا جانشین بیبِه، چره کی اون خو خدمت و رسالتَ جی دس بدَه و بوشو جایی کی هویِ شین بو.» ²⁶بازن قُرعه تَأوَأدد و مَتیاسِ نام بیرون بأمو. و اَطو اونم جُزءِ یازده رسولِ جرگه بوبُست.

Chapter 2

¹وختی روزِ پنطیکاست بوبُست، همۀ ایمانداران ایتَه جا جمع بود ²کی ایمرتبه جی آسمان ایتَه صدا، بادِ دمَستَأنِ صدا مَأنستَأن بأمو و همۀ اون خانه ای کی اونِ دورون نیشته بودَ پورَه کود. ³و ایته چی زبانه های آتشِ مَأنستَأن بیدد کی تقسیم بوبُست و هر کودامِ رو قرار بیگیفت. ⁴بازن همه تَه جی روح القدس پورَه بوستد، و جوری کی روح اوشَأنَ قدرتِ گب زَئَن دَئِه، شروع بوکودد به زبانهای دیگر حرف زَئَن.⁵هو روزَأنِ میَأن همۀ یهودیانِ خداپرست، جی همۀ مملکتان بأمو بود اورشلیم. ⁶وختی اَ صدا بُلندَ بوست خیلی جی مردم جمعَ بوستد، وختی فَأندرستد بیدد کی ایمانداران به اوشَأنِ زبان گب زَئَن درد، خیلی تعجب بوکودد. ⁷و هَطو کی حیران بود بوگوفتد:«مگر اَشَأنی کی گب زَئَن درد همه تَه ایالتِ جلیلِ شین نییِد؟⁸پس چوطویه کی هر کودام جی اَمَأن ایشتَأویم کی به اَمی کشورِ زبان گب زند؟ ⁹اَمَأن پارتیان، مادیان، عیلامیان، بین النهرینِ مردم و یهودیه و کاپادوکیه و پونتوس و آسیا، ¹⁰و فریجیه و پامفیلیه و مصر و لیبی مناطقی کی قیروانَ بِچِسبسته دَأره، و زائرانی کی جی روم اَیِد، ¹¹چی اوشَأنی کی یهودی زاده یِد و چی اوشَأنی کی یهودی بوبُسته دَأرد، و کرتِ و عربستانِ مردم، همه تَه ایشتَأویم کی اَشَأن به اَمی زبان خدا کارایِ عظیمِ جَه تعریف کودَأن درد.»¹²پس همه تَه حیران و سرگردان همدیگرِ جَه وَأورسده:«اَ اِتفاق یعنی چی؟» ¹³اما بعضیانم مسخره اَمرَه گوفتد:«اَشَأن شرابِ جَه مستَ بوستِه دَأرد!»¹⁴اونموقع پطرس اون یازده نفرِ دیگرِ اَمرَه ویریشت و خو صدایَ بُلندَ کود و رو به اوشَأن بوگوفت:«ای یهودیان و ای اورشلیمِ مردم، متوجه بیبید و اونچی کی گوفتَأن درمَ خُب گوش بوکونید. ¹⁵اَ مردکان اوطو کی شومَأن خیال کونید مست نییِد، چره کی هَسه ساعت نُه صُبحه.¹⁶بلکی اَن هون چیزی ایسِه کی یوئیلِ نبی درباره اون پیشگویی بوکوده بو؛ ¹⁷خدا فرمایه؛ روزایِ آخرِ دورون، همۀ بشرَ می روحِ جَه پورَه کونم.شیمی پسرأن و دخترأن نبوّت کوند،شیمی جوانان رویأها دیند و شیمی پیرأن خوابان،¹⁸و اون روزَأنِ دورون، حتی غلامان و کنیزانم می روحِ جَه پورَه کونم، و اوشَأن نبوّت کوند. ¹⁹در بوجُر، آسمانِ جَه عجایب، و بیجیر زمینِ رو، جی خون و آتش و بخار مُعجزات ظاهرَ کونم.²⁰پیشتر جی اونی کی خداوندِ پیله روز، اون روز عظیم و پور جلال فَأرسه،خورشید تاریکَ بِه و ماه خونِ رنگ بِهه. ²¹اونموقع هر کی خدا نامَ دخَأنِه، نجات پیدا کونه.²²ای قؤمِ اسرائیل گوش بوکونید؛ هوطو کی خودتَأن دَأنید، عیسای ناصری مردی بو کی مُعجزه یان و آیاتی کی خدا اونِ دسِ اَمرَه ظاهرَ کود، اونِ حقانیتَ ثابت بوکود. ²³ولی شومَأن اونَ کی بر طبقِ خدا اِراده شمرَه تسلیم بوبُسته بویَ فَأدَأئید کافرانِ دس، و اونَ به صلیب فَأکِشِه ئید و بوکوشتید. ²⁴ولی خدا اونَ زندَه کود و مرگِ عذابِ جَه آزادَ کود، چره کی محال بو کی مرگ بتَأنِه اونَ خو چنگِ دورون بدَأره.²⁵هوطو کی داوود دربارۀ اون فرمایه؛"همیشه خداوندَ می روبرو دینم،چره کی اون می راستِ دسِ ورجَه ایسَه، تا اشتباه نوکونم، ²⁶هَنه وَسی می دیل شادمانه و می زبان جی شادی فریاد کونه،و می جان، اُمیدِ دورون سامان دَأره،²⁷چره کی مُرده یانِ دنیا میَأن، مرَه ولَ نوکونی،و وَأنَألی تی اَمینِ بنده فِسادَه بیدینه. ²⁸تو زندگانی راهانَ مره یاد دهی و تی حضور می جانَ جی شادمانی پورَه کونه و تی راستِ دسِ ورجَه ایسَأن مرَه لذت دهه"²⁹ای برَأرَأن، تَأنم اطمینانِ اَمرَه بوگویم کی اَمی پیله جدّ، داوود بِمرد و دفنَ بوست و اونِ مقبره تا هَسَه اَمی ورجَه باقیه. ³⁰ولی اون نبّی بو و دَأنسته کی خدا اونِ رِه قسم بوخورده و اونِ نسلِ جَه اینفرَ پادشاهی تختِ رو نیشَأنِه. ³¹پس پیشاپیش آینده یَ بیده بو و دأنسته، هَنه وَسی دربارۀ مسیحِ قیام بوگوفت کی اونِ جان مُرده یانِ دونیا میَأن نِمَأنِه و اونِ تن فاسدَه نیبِه.³²خدا هَ عیسی یَ مَردن پسِ رِه ویریزَأنی و اَمَأن همه تَه شاهدیم. ³³عیسی بوشو دَأره بوجُر و خدا راستِ دسِ طرف ایسَه، و روح القدسِ موعودَ پئرِ جَه فَأگیفته دَأره و اونَ خو پیروانَ عطا بوکوده کی ایمروز شومَأن اونِ نتیجه یَ دِئِن دَأرید و خودتَأن ایشتَأوید.³⁴چون داوود خودش به آسمان بوجُر نوشو، ولی با اَن حال بوگوفته؛ خداوند می خداوندَ بوگوفت؛ می راستِ دسِ طرف بینیش، ³⁵تا تی دوشمنانَ تی پا جیر تَأوَأدم. ³⁶پس ای اسرائیلِ قؤم، همه تَه یقین بدَأنید کی خدا، اَ عیسی یَ کی شومَأن به صلیب بِکِشِه اید، خداوند و مسیح قرار بدَه دَأره.»³⁷وختی مردم اَ گبَ بیشتَأوستد، ناراحتَ بوستد و پطرس و باقی رسولانَ بوگوفتد:«ای برَأرأن، هَسَه چی وَأستی بوکونیم؟» ³⁸پطرس جواب بدَه:«توبه بوکونید و هرکودام جی شومَأن شیمی گوناهانِ آمرزشِ وَسی، به نام عیسی مسیح تعمید بیگیرید، بازن خدا شمرَم اَ هدیه یعنی روح القدسَ عطا کونه. ³⁹چره کی اَ وعده شومَأن و شیمی زَأکأنِ شین و همۀ کسانی شینه کی سرزمینایِ دورِ میَأن ایسَأد، یعنی هر کسی کی اَمی خداوند خدا اونَ دِخَأنه.»⁴⁰پطرس گبای زیادِ دیگرِ اَمرَه شهادت بدَه و اوشَأنَ دعوت بوکود و بوگوفت:«خودتانَ آزادَ کونید جی اَ مُنحرفِ نسل» ⁴¹پس اونِ پیامَ قبول بوکودد و تعمید بیگیفتد. هو روزِ دورون نزدیکِ سه هزار نفر تعمید بیگیفتد.ایمانداران با هم زندگی کوند ⁴²اوشَأن همۀ خوشَأنِ وختَ بنَأد رسولانِ جَه تعلیم بیدیند و اوشَأنِ مرَه مشارکت کودد و نان پارَه کودد و دوعا کودَأنَ مشغول بود.⁴³و همه حیرت بوکوده بود و خؤفِ الهی همه تَه یَ بیگیفته بو، و رسولان مُعجزاتِ زیادی ظاهرَ کودد. ⁴⁴همۀ ایمانداران با هم زندگی کودد و همه چی دورون با هم شریک بود. ⁴⁵خوشَأنِ اَموال و زمینانَ فروختد و اونِ پولَ بسته به هر کی احتیاج همدیگرِ میان قسمت کودد.⁴⁶اوشَأن هر روز معبدِ دورون جمعَ بوستد و خوشَأنِ خانه یانِ دورون نان پارَه کودد و دیلخوشی و صمیمیتِ اَمرَه همدیگرِ اَمرَه غذا خوردد ⁴⁷و خدایَ شُکر کودد. همۀ مردم اوشَأنَ احترام نَأئِد و خداوندم هر روز کسایی کی نجات پیدا کوددَ به اوشَأنِ جمع ایضافَه کوده.

Chapter 3

¹ایروز پطرس و یوحَنا ساعت سه بعظهر کی وختِ دوعا بو شوئون دوبود معبد. ²هو موقع چن نفر، ایتَه مردایَ کی فلجِ مادر زاد بویَ اَوردَأن دوبود، اوشَأن اون فلجَ هر روز معبدِ اون دروازه کی «قشنگه دروازه» نام دَأشتِه جولو نیشَأنِئِد تا مردمی کی شوئون دوبود مَعبدِ دورونِ جَه گدایی بوکونه. ³وختی اون مردای پطرس و یوحنایَ بیده کی خَأیِد بوشود معبدِ دورون، اوشَأنِ جَه صدقه بخَأست.⁴ولی پطرس و یوحَنا اونَ فَأندرستد، و پطرس اونَ بوگوفت:«اَمرَه فَأندر» ⁵او مردایم اوشَأنَ فَأندرست و منتظر بو کی چیزی اونَ فَأدد. ⁶ولی پطرس اونَ بوگوفت:«من طلا و نُقره نَئرم ولی اون چی کی دَأرمَ ترَه فَأدم، به نام عیسای مسیحِ ناصری ترَه دستور دهم ویریز و راه بوشو»⁷بازن اون مردایِ راست دسَ بیگیفت و اونَ ویریزَأنی. هو لحظه اونِ پاهان و ساقان قوّت بیگیفت ⁸و خو جا جَه ویریشت و خو پاهانِ رو بِئسَه و راه دکفت، و هَطو کی واز واز کوده و خدایَ شُکر کوده اوشَأنِ مرَه بوشو معبدِ دورون.¹⁵شومَأن اون مردی کی سرچشمۀ زندگی بویَ بوکوشتید، ولی خدا اونَ مَردن پسِ رِه جی مُرده یان زندَه کود و اَمَأن شاهدیم کی اَ ایتفاق دکفت. ¹⁶و اَ شخصَ کی دینید و شِنَأسید، عیسی نامِ قدرت اَ مردَ قوّت ببخشِه دَأره و بخاطر ایمان به اونِ نام اَ کار انجام بوبُستِه، بله، شیمی چومِ جولو ایمانی کی بواسطۀ عیسایه اَ مردَ ساق و سلامت بوکود.¹⁷و هسَه ای برَأرَأن، دَأنم کی شومَأن و شیمی حاکمان جی روی نادانی اَ کارَ بوکودید. ¹⁸ولی خدا به اَ طریق، اون پیشگویی هایی کی خیلی پیشترَأن خو اَنبیاء زبانِ جَه بفرماسته بو، کی مسیح وَأستی رنج و زحمت بیدینه یَ، به انجام برسَأنی.¹⁹پس توبه بوکونید و خدا طرف وَأگردید تا شیمی گوناهان پاکَ بِه و آرامش و آسایشِ دوران جی خدا طرف فَأرِسِه ²⁰و خدا عیسی مسیحَ، کی جی هو اول شیمی وَسی انتخاب بوکوده بویَ دوباره اوسِه کونه.

Chapter 4

¹پطرس و یوحنا هنوز مردمِ اَمرَه گب زَئَن دوبود کی کاهنان، و فرقۀ صَدّوقی پیروان و معبدِ نگهبانانِ فرمانده بأمود اویَ. ²اوشأن جی اَنکی رسولان مردمَ تعلیم دَئِد کی عیسی جی مُرده یان زندَه بوسته و هونَ دلیل اَوردد کی عیسی نامِ مرَه مُرده یانِ قیامت وجود دَأره، خیلی عصبانی بود. ³پس پطرس و یوحنایَ بیگفتد و چون بعظهر بو، اوشَأنَ تا فردایی تَأوَأدد زندان. ⁴ولی مردمی کی پیامَ بیشتَاوسته بود ایمان بأوردد، و فقط اوشَأنِ مردَأکان نزدیکِ پنج هیزار نفر بوستد.⁵فردایی، قؤمِ پیله ترَأن و عُلما و شیخَأن، همه تَه اورشلیمِ میَأن جمعَ بوستد. ⁶اَ جلسه دورون، حَنّا کاهنِ اَعظم، و قیافا و یوحنا و اسکندر و همۀ افرادی کی کاهنِ اَعظمِ خانواده جَه بود، حضور دَأشتِد. ⁷اوشَأن پطرس و یوحنایَ بأوردد و میَأنِ جَه بپا بدَأشتد و اوشَأنِ جَه وَأورسد:«شومَأن کَ قدرت و کَ نامِ اَمرَه اَ کارَه بوکودید؟»⁸اونموقع پطرس روح القدس جَه پورَه بوست و جواب بدَه:«ای قؤم پیله تَران و ای شیخَأن، ⁹اگر ایمروز ایتَه کارِ خوبِ وَسی کی در حقِ ایتَه فلج مردأی انجام بوبُسته اَمی جَه بازخاست بِهِه، و وَأورسید کی اون چوطو شفا پیدا کوده، ¹⁰پس همۀ شومَأن و همۀ اسرائیلِ قؤم بدَأنید کی به نام عیسای مسیحِ ناصری یه کی اَ مرد شیمی پِشِ جَه سلامت به پا ایسَه. به نام هون کسی کی شومَأن اونَ صلیبِ رو بوکوشتید، ولی خدا اونَ دوباره مُرده یانِ جَه زندَه کود.¹¹اَ هون سنگی ایسه کی شومَأن معماران اونَ ردَ کودید، ولی هَسَه ساختمانِ مُهمترین سنگ بوبُسته. ¹²نجات جُز اون، هیچکسِ دیگر جَه وجود نَئره، چره کی نامِ دیگری آسمانِ جیر مردمَ عطا نوبوسته تا اونِ اَمرَه نجات پیدا کونیم.»¹³وختی شورا اَعضاء، پطرس و یوحنا جرأتَ بیدد و بدَأنستد کی اوشَأن درس نخاده دَأرد و آدمای معمولی ایسد، مات و مبهوت بِئسَأد و بفهمستد کی اوشَأن عیسی شاگردانِ جَه بود. ¹⁴ولی چون اون مردایی کی شفا پیدا کوده بو، اوشَأنِ ورجَه بِپا ایسَه بو، نِتَأنستد بر ضدِ اوشَأن چیزی بوگوید.¹⁵¹⁶پس حُکم بوکودد کی اوشَأن شورا جَه بیرون بوشود، بازن همدیگرِ مرَه مشورت بوکودد و بوگوفتد:«اَ دو نفرِ مرَه چی بوکونیم؟ چره کی اَمَأن نِتَأنیم هَ پیله کی مُعجزه یَ مُنکر بیبیم، همۀ اورشلیمِ مردم خبردارَ بوستد کی اَشَأن مُعجزه بوکوده دَأرد. ¹⁷ولی تا ویشتر جی اَن قؤم خبردارَ نوبُسته وَأستی اَشَأنَ اِخطار بوکونیم تا دِ عیسی جَه کسی اَمرَه گب نزند» ¹⁸پس دوباره اوشَأنَ بخَأستد و اوشَأنَ حُکم بوکوده و بوگوفتد کی دِ به نام عیسی چیزی نوگوید و تعلیمی ندد.¹⁹ولی پطرس و یوحنا جواب بدَأد:«شومَأن خودتان قضاوت بوکونید، کَ ی تَه خدا نظرِ جَه دوروسته؟ خدا جَه ایطاعت بوکونیم یا شیمی جَه؟ ²⁰چره کی اَمَأن نِتَأنیم اونچی کی بیده ایم و بیشتَأوسته ایمَ نوگوئیم.»²⁶جهانِ پادشاهان صف کشد و فرمانده یَأن همدیگرِ اَمرَه مشورت کوند، بر ضدِ خداوند و بر ضدِ اونِ مسیح.²⁷واقعاً هَ شهرِ دورون، هیرودیس و پِنطیوس پیلاطُس، غیرِ یهودیان و اسرائیلِ قؤمِ اَمرَه، بر ضدِ تی مُقدسِ خادم عیسی، کی اونَ مسح بوکودی همدس بوبُستد، ²⁸تا اونچی کی تی دسو تی اِراده جی پیشترَأن مُقدّر بوکوده بویَ انجام بدد.²⁹هَسَه ای خداوند، اَشَأنِ تهدیدأنَ فَأندر و تی خادمانَ جرأت بدن تا تی کلامَ شهامتِ اَمرَه مردمَ برسَأند. ³⁰و تی دسَ شفا رِه درازَ کون و به نامِ تی خادمِ مُقدس عیسی، مُعجزه یَأن و آیات آشکارَ کون.» ³¹بعدِ اینکی دوعا تومامَ بوست، اون جایی کی اوشَأن جمعَ بوسته بود بلرزسته، و همه تَه جی روح القُدس پورَه بوستد و خدا کلامَ شهامتِ اَمرَه گوفتد.³²همۀ ایمانداران جی دیل و جان مُتحد بوبُسته بود و هیچکس خو دارایی یَ فقط خوشین نَأنِسته، بلکی همه تَه همدیگر مال و اَموالِ دورون همدیگرِ مرَه شریک بود. ³³رسولان قدرت و قوّتی عظیمِ اَمرَه شهادت دَأئِد کی عیسایِ خداوند جی مُرده یان ویریشته دَأره، و خدا فیضِ عَظیم اوشَأنِ اَمرَه بو.³⁴هیچکس اوشَأنِ میأن ندأر و مُحتاج نوبو، چره کی هر کی زمین یا خانه ای دَأشته فروخته و اونِ پولَ اَورده ³⁵و رسولانِ پا ورجَه نَئِه، تا کسایی کی مُحتاج ایسده میَأن تقسیم بیبِه.³⁶مثلاً یوسف کی قبرسِ شین بو و جی قبیلۀ لاوی و رسولان اونَ «برنابا» یعنی «واعظ» نام بنَه بود، ³⁷زمینی کی دَأَشتِه یَ بُفروخت و اونِ پولَ بأورد و رسولانِ پا ورجَه بنَه.

Chapter 5

¹و اما اینفر کی «حَنانیا» نام دَأشته خو زن «سَفیره» اَمرَه ایتَه تیکه زمین بُفروخت، ²و فقط مقداری جی زمینِ پولَ بأورد و رسولانِ پا ورجَه بنَه، اونِ زنم اَ کارِ جَه خبر دَأشته.³پطرس اونَ بوگوفت:«ای حَنانیا، چره وَأهَأشتی شیطان تی دیلَ پورَه کونه کی روح القدسَ دوروغ بوگویی و ایبچی جی زمینِ پولَ تی ورجَه بدَأری؟ ⁴مگر او زمین خودتِ شین نوبو؟ آیا وختی اونَ بُفروختی اونِ پول تی ورجَه نِنَه بو؟ چی باعث بوبُست کی اَ کارَ بوکونی؟ تو انسانَ دوروغ نوگوفتی، بلکی خدایَ دوروغ بوگوفتی.» ⁵هَطو کی حَنانیا اَ گبانَ بیشتَأوست زمین رو بکفت و جابجا بِمرد. همۀ کسانی کی اَ چیزانَ بیشتَأوستد بترسِد. ⁶اونموقع جوانان بأمود و اونَ کفن دوکودد و بوبوردد بیرون و دفن بوکودد.⁷حدوداً سه ساعت بوگوذشت و اونِ زن کی خبر نَأشته اونِ مرد بِمرده دَأره بأموبودورون. ⁸پطرس اونِ جَه وَأورسِه:«مرَه بوگو زمینَ هَ قیمت بوفروختید؟» او زنای جواب بدَه: «بله، هَ قیمت»⁹پطرس اونَ بوگوفت:«چره همدیگرِ اَمرَه دس به یکی بوکودید تا خدا روحَ آزمایش بوکونید؟ کسایی کی تی مردَ بوبوردد و دفنَ کودد، هَسَه اَمون درد و درِ ورجَه ایسَد و ترَه هم بورد» ¹⁰هو لحظه، سَفیره هم پطرسِ پا ورجَه بکفت و جان بدَه. وختی جوانان وَأگردستد بیدد اونم بمرده دَأره. پس اونِ جنازه هم بیرون بوبوردد و اونِ مردِ ورجَه دفنَ کودد. ¹¹کلیسا جماعتَ و همۀ کسانی کی اَن بیشتَأوستدَ ترس بیگیفت.¹²رسولان آیات و مُعجزه یانِ زیادی قؤمِ میَأن انجام دَئِد و همه تَه یکدیل و هَمنظر اِیوانِ سُلیمانِ میَأن جمعَ بوستد. ¹³اما هیچکس جی مردمِ عادی جرأت نوکوده اوشَأنَ نزدیکَ بِه، هر چن همۀ مردم اَشَأنَ خیلی اِحترام کودد.¹⁴و هر روز زنَأکان و مردَأکانِ ویشتری خداوندَ ایمان اَوردد و اَموده اَشَأنِ جمعِ دورون. ¹⁵تا جایی کی خوشَأنِ مریضانَ اَوردد کوچه یانِ میَأن و تخت یا تُشکِ رو خوسَأنِده، تا وختی پِطرس اویِ جَه دوَأره، لااقل اونِ سایه دکفه بعضی جی اوشَأنِ رو. ¹⁶و خیلی یَأن جی شهرهای اطرافِ اورشلیم بأمود و خوشَأنِ مریضان و کسایی کی ارواح پلید دَأشتد و دیوانه بوسته بودَ بأوردد، و همه تَه شفا پیدا کودد.¹⁷ولی کاهنِ اَعظم و همۀ اونِ همکاران کی فرقۀ صَدّوقیانِ جَه بود، جی روی حسودی دس به کار بوبُستد. ¹⁸و رسولانَ بیگیفتد و تَأوَأدد زندان عمومی.¹⁹ولی هو شب خداوندِ فرشته زندانِ درَ وَأکود و اوشَأنَ بیرون بأورد و بوگوفت: ²⁰«بیشید و معبدِ دورون بِئسید و دربارۀ اَ حیاتِ تازه مردمِ اَمرَه گب بزنید.» ²¹اوشَأن اَ گبَ کی بیشتَأوستد، سَحرِ موقع بوشود مَعبد و شروع بوکودد مردمَ تعلیم دَئَن. وختی کاهنِ اَعظم و اونِ دستیاران بأمود، شورا اَعضاء و اسرائیلِ شیخَأنَ دعوت بوکودد و جلسه ای تشکیل بدَأد. بازن چن نفرَ اوسه کودد کی بوشود رسولانَ جی زندان بأورد.²²ولی وختی مأموران بوشود زندانِ دورون، اوشَأنَ زندانِ دورون پیدا نوکودد، و وَأگردستد و بوگوفتد: ²³«زندانِ دَر مُحکم دوَسته بو و نگهبانانم درِ بیرون بِپا ایسَه بود، ولی زندانِ درَ کی وَأکودیم هیچکس اونِ دورون نِئسَه بو»²⁴وختی کاهنانِ اَعظم و معبدِ نگهبانانِ فرمانده اَ خبرَ بیشتَأوستد، حیران بِئسَأد و به فکر بوشود کی؛ اَ کارِ آخرعاقبت چی بِه؟ ²⁵هَ موقع اینفر بأمو و اوشَأنَ خبربدَه کی:«اوشَأنی کی تَأوَأدَه بید زندان هَسَه معبدِ دورون ایسَد و مردمَ تعلیم دَئَن درد»²⁶پس معبدِ نگهبانانِ فرمانده، مأمورانِ مرَه بوشو و رسولانَ بأورد، ولی نه به زور، چون ترسِئِد کی مردم اوشَأنَ سنگسار بوکوند. ²⁷وختی رسولانَ بأوردد، اوشَأنَ شورا پِشِ جَه بپا بدَأشتد، اونموقع کاهنِ اَعظم اوشَأنِ جَه وَأورسی: ²⁸«مگر شمرَه قدغن نوکوده بیم دِ به اَ نام تعلیم ندید؟ شومَأن اورشلیمَ شیمی تعلیمِ مرَه پورَه کوده دَأرید و خَأئید اون مردِ خونَ به اَمی گردن تَأوَأدید.»²⁹پطرس و رَسولان در جواب بوگوفتد:«وَأستی خدا جَه ایطاعت کودَأن نه انسانِ جَه. ³⁰اَمی پئرانِ خدا، هو عیسایی کی شومَأن اونَ به صلیب فَأکشِه اید و بوکوشتید، جی مُرده یان ویریزانی ³¹و اونَ بوبورد بوجُر و سر بُلندی مرَه خو راستِ طرف بینیشَأنی، و سَرور و نجات دهنده چَأکود تا بنی اسرائیلِ قؤمَ فرصت عطا بوکونه خوشَأنِ گوناهانِ آمرزشِ وَسی توبه بوکوند، ³²و اَمَأن همۀ اَشَأنَ شهادت دهیم، هوطو کی روح القدسم شاهده، روح القُدسی کی خدا اونَ خو مُطیعانَ بِبِخشه دَأره.»³³وختی اَ گبانَ بیشتَأوستد جوری عصبانی بوبُستد کی تصمیم بیگیفتد اوشَأنَم بوکوشد. ³⁴اما اینفر جی فرقۀ فریسی کی اونِ نام «عمالائیل» و شریعتِ مُعلم بو و همۀ مردم اونَ احترام کودد، مجلسِ جَه ویریشت و دستور بدَه کی رسولانَ چن دقیقه ای بیرون بوبورد.³⁵بازن حاضرانَ بوگوفت:«ای اسرائیلیان، مراقب بیبید اَ اَشخاصِ اَمرَه چی خَأئید بوکونید. ³⁶چن وخت پیش ایتَه مردای کی «تئودا» نام دَأشته اِدعا بوکود کی خوره پیله کسی ایسه، و نزدیک چهارصد نفرم خو دؤر جمعَ کود، ولی اونَ بوکوشتد و اونِ دار و دسته همه جی میَأن بوشو. ³⁷بازن سرشوماری موقع بو کی یهودایِ جلیلی قیام بوکود و ایته جرگه اونِ دونبال بوشود، ولی اونم هلاکَ بوست و اونِ یارانم پراکنده بوستد.³⁸هَسَه شمرَه گوفتأن درم اَشَأنَ کار ندَأرید، اَشَأنَ وا بدید، چره کی اگر کاری کی کودَأن درد و نقشه ای کی دَأرد جی انسان بیبِه، به ثمر نرسه، ³⁹ولی اگر جی خدا طرف بیبِه، نِتَأنید اوشَأنَ شکست بدید، و وَأستی مراقب بیبید نوکونه خدا اَمرَه جنگ بوکونید.⁴⁰پس اوشَأنم قانع بوبُستد و رسولانَ دخَأدد و شلاق بزد، و قدغن بوکودد کی دِ به عیسی نام گب نزند، بازن اوشَأنَ مرخصَ کودد. ⁴¹رسولان شادمان جی شورا حضور بیرون بوشود، شادمان بود چون خدا اوشَأنَ لایق بدَأنسته بو عیسی نامِ وَسی بیحُرمتی بیدیند. ⁴²و هر روز معبدِ دورون و خانه یانِ میَأن تعلیم دَئِد و همۀ مردمَ مُژده دَئِد کی عیسی هون مسیحه موعوده.

Chapter 6

¹هو روزَأن کی شاگردان زیادترَ بوستد، یهودیانِ یونانی زبان، جی یهودیانِ عِبری زبان شکایت بوکودد کی غذا تقسیم کودَأنِ موقع، اَشَأنِ بیوه زناکانَ غذا فَأنرِسه.²بازن دوازده تَه رسول، همۀ شاگردانَ جمعَ کودد و بوگوفتد:«دوروست نییِه کی اَمَأن غذا تقسیم کودَأنِ وَسی، خدا کلامِ اِعلام کودَأنِ جَه غافل بیبیم. ³پس ای برَأرأن، خودتَأنِ میَأنِ جَه هفت نفر کی خوش نام، و پور جی روح القدس و حِکمت بوبودَ انتخاب بوکونید. ⁴و اَمَأن خودمَأنِ وختَ نهیم دوعا کودَأن و خدا کلامِ اِعلام کودَأنِ رِه»⁵اَ گب همه تَه یَ خوش بأمو. پس استیفانَ کی ایمانداری قوی و پور جی روح القُدس بو، و فیلیپُس و پروخُروس و نیکانور و تیمون و پَرمیناس و نیکولائوسَ، کی اِنطاکیه شین بو و اول غیرِ یهودی بو و بازن یهودی و بعد مسیحی بوبُسته بویَ انتخاب بوکودد. ⁶اَ مردَأکانَ بأوردد رسولانِ ورجَه و رسولان اوشَأنِ رِه دوعا بوکودد و اوشَأنِ سرِ رو دس بنَأد.⁷و خدا پیام، هَطو مُنتشرَ بوسته و خیلی زود ایمانداران اورشلیمِ میَأن زیادَ بوستد، و خیلی جی کاهنانم مسیحَ ایمان بأوردد.⁸استیفان هم پور جی فیض و قدرت، مُعجزه یان و آیاتی عظیم مردمِ میَأن ظاهرَ کوده. ⁹و چن نفر جی کنیسۀ «آزادگان» بأمود اِستیفانِ ورجَه، و شروع بوکودد اونِ اَمرَه بحث کودَأن، اوشَأن جی یهودیانِ قیرَوان و اسکندریه، و چن نفرم جی قیلیقیه و آسیا بود.¹⁰ولی استیفان چنان حکمت و روحِ قدرتِ اَمرَه گب زَئِه کی اوشَأن نِتَأنستد اونِ پِشِ جَه مقاومت بوکوند. ¹¹پس چن نفرِ جَه بخَأستد کی بوگوید: «اَمَأن بیشتَأوستیم کی اَ شخص، موسی و خدایَ کُفر گوفته»¹²اوشَأن باعث بوبُستد کی مردم و شیخَأن و یهودِ مُلایان عصبانی بوبود. و همۀ اوشَأن فوؤستد اِستیفانِ سر و اونَ دستگیر بوکودد و محاکمه رِه بوبوردد شورا. ¹³و چن نفر شاهدِ دوروغی بأوردد کی بوگوفتد:«اَ شخص همش اَ مکانِ مُقدس و موسی شریعتَ کُفر گویه. ¹⁴خودمَأن بیشتَأوستیم کی گوفته؛ عیسایِ ناصری اَیَه ویرانَ کونه و رسم و رسومی کی موسی اَمرَه بیسپُرده یَ تغییر دِهه» ¹⁵هَ موقع همۀ کسانی کی شورا دورون نیشته بود، اِستیفانَ فَأندرستد و بیدد کی اونِ صورت فرشته یانِ مَأنستَأن درخشانَ بوسته.

Chapter 7

¹کاهنِ اَعظم اِستیفانِ جَه وَأورسه:«آیا اَ گبان راسته؟» ²اِستیفان بوگوفت:«ای پئرَأن و ای برأرأن، گوش بوکونید چی گوفتَأن درم، خدای پور جلال اَمی پئر ابراهیمَ، وختی هنوز بین النهرین میَأن سامان دَأشته و هنوز نوشو بو «حَران» ظاهرَ بوست ³و اونَ بفرماست:«تی سرزمین و تی اَقوامِ سرزمینَ ترکَ کون و بوشو جایی کی ترَه نیشان دهم.⁴پس اونم جی کلدانیانِ سرزمین بیرون بوشو و ایتَه مدت حرّانِ جَه بِئسَه، بازن وختی اونِ پئر بمرد، خدا اونَ جی اویَ به اَ زمینی کی هَسَه شومَأن اونِ رو سامان دَأرید هدایت بوکود. ⁵خدا حتی ایتَه وجبم اَ سرزمینَ ابراهیمَ فَأندَه، ولی هو موقع کی ابراهیم هنوز زَأی نَأشته خدا اونَ وَعده بدَه کی اون و اونِ زَأکأنَ، اَ زمینِ مالک بوکونه.⁶خدا اونَ بفرماست؛ تی نسل غریبانِ مَأنستَأن ایتَه بیگانه سرزمینِ میَأن زندگی کوند و چهارصد سال اوشَأنَ به بردگی گیرد و اوشَأنَ ظُلم کوند. ⁷و خدا بفرماست؛ ولی من اون ملتی کی می قؤمَ به بردگی گیره یَ جزا دهم و بازن می قؤم آزادَ بِه و مرَه در هَ یَ عبادت کونه. ⁸و هَ موقع خدا ابراهیمَ عهدِ ختنه یَ فَأدَه تا نشانۀ خدا عهد، ابراهیمِ اَمرَه بیبِه، و موقعی کی اسحاق بودونیا بأمو ابراهیمم اونَ هشتمین روزِ رِه ختنه بوکود، و اسحاق یعقوبَ، و یعقوبم خو دوازده تَه پسرَ کی بعدها هر کودام خوشَأن رِه ایتَه جی اسرائیلِ طایفه یانِ پئر بوبُستد.⁹یعقوبِ زَأکأن حسادتِ جَه یوسفَ بردگی رِه مصرَ بوفروختد، اما خدا اونِ اَمرَه بو ¹⁰و اونَ جی همۀ سختیان نجات بدَه و اونَ حِکمت عطا بوکود، و فرعون یوسفِ جَه اونَ خوش بأمو، جوری کی اونَ مصرِ فرمانروا و خو دربارِ رئیس بوکود.¹¹هَ موقع همۀ مصر و کنعانِ میَأن قحطی بوبُست و پیله مُصیبتی به بار بأمو، طوری کی دِ اَمی اَجداد خوردنِ رِه چیزی پیدا نوکودد. ¹²وختی یعقوب بیشتَأوست کی مصرِ دورون گندم پیدا بِه، اولین بارِ رِه اَمی پئرَأنَ به اویَ اوسِه کود. ¹³دومین سفرِ دورون یوسف خورَه خو برَأرأنَ بشناسانه و فرعون، یوسفِ اَصل و نسبِ جَه خبردارَ بوست.¹⁴بازن یوسف، اوسه کود خو پئر یعقوب، و باقی خو اَقوامِ دونبال کی هفتاد و پنج نفر بود. ¹⁵و اَطو یعقوب بوشو مصر، و در هویَ یعقوب و همۀ اَمی اَجداد بمردد. ¹⁶ولی اوشَأنِ جنازه یانَ دوباره وَأگردَأنِد شِکیم، و اون مقبره ای دورون دفن بوکودد کی ابراهیم مبلغی نُقره اَمرَه حَمورِ پسرَأنِ جَه بِهِه بو.¹⁷و هر چی وختِ عمل کودَأن به اون وعده ای کی خدا اَمی جد ابراهیمَ بدَه بو نزدیکترَ بوسته، اَمی قؤمِ نفراتم مصرِ دورون ویشترَ بوستد. ¹⁸تا اَنکی ایتِه فرعونِ دیگر به قدرت بِرسه کی یوسفَ نشناخته. ¹⁹اون اَمی قؤمِ اَمرَه دوشمن بو و اَمی اَجدادَ ظُلم کوده و اوشَأنَ مجبور بوکود تا خوشَأنِ تازه بیچِه زَأکأنَ صحرا میَأن ولَ کوند تا بیمیرد.²⁰هَ روزگارِ دورون موسی بودونیا بأمو و خیلی هم قشنگِ زأیی بو. موسی تا سه ماه خو پئرِ خانه پیلَه بوست. ²¹وختی اونَ رودخانه دورون ولَ کودد، فرعونِ دختر اونَ بیگیفت و خو زَأیِ مَأنستَأن پیلَه کود.²²و اَطو موسی مصرِ همۀ فرهنگ و حکمتَ یاد بیگیفت و گُفتار و کردارِ دورون قوی بوبُست. ²³وختی چهل ساله بوبُست، خو مرَه فکر بوکود کی بیشه و خو اِسرائیلی برَأرأنَ بیدینه و اوشَأنِ وضعَ رسیدگی بوکونه. ²⁴در اویَ بیده کی ایتَه مصری مردای ایته اسرائیلی یَ ظُلم کودَأن دره، پس اون اسرائیلی جَه حمایت بوکود و اون مصری یَ بوکوشت و اون مظلومِ انتقامَ اونِ جَه بیگیفت. ²⁵موسی خیال کوده کی اونِ برَأرأن فَهمده کی خدا خَأیه اونِ دسِ اَمرَه اوشَأنَ نجات بده، ولی اوشَأن نفهمستد.²⁶فردایی رِه دو تَه اِسرائیلی یَ بیده کی همدیگرِ اَمرَه دعوا گیفتَأن درد، اون بخَأست کی اوشَأنِ میَأن صُلح بوکونه، پس بوگوفت؛ ای عزیزان، شومَأن برَأرید، چره همدیگرِ اَمرَه اَطو رفتار کونید. ²⁷ولی اون اِسرائیلی تَه کی خو همساده یَ ظُلم کوده موسی یَ کنار بزه و بوگوفت؛ کی ترَه اَمی میَأن قاضی و داور بوکوده؟ ²⁸نوکونه خَأیی مرَم بوکوشی هوطو کی دیروز اون مصری مردایَ بوکوشتی؟³⁸موسی بیابانِ میأن بنی اسرائیلِ قؤمِ اَمرَه بو، و واسطه ای بو بین اَمی اَجداد و اون فرشته ای کی کوهِ سینا جَه اونِ اَمرَه گب بزَه و اون پیامِ زنده یَ اونَ فَأده تا اَمرَه برسَأنِه. ³⁹ولی اَمی اَجداد نخَأستد اونِ جَه ایطاعت بوکوند و اوشَأنِ دیل خَأسته کی وَأگردد مصر. ⁴⁰و هارونَ بوگوفتد؛ اَمره خدایانی چَأکون کی اَمی پیشاپیش حرکت بوکونه، چره کی نَأنیم اَ موسی سر کی اَمرَه جی مصر بیرون باورد چی بأمو دَأره.⁵¹ای خدا نشناسان، ای یاغیان کی ذاتاً کافرید و شیمی گوشَأن کره، شومَأنم شیمی اَجدادِ مَأنستَأن بر ضدِ روح القدس مقاومت کونید. ⁵²کَ پیغمبره کی شیمی پئرَأن اونَ اَذیت و آزار نوکوده بِد؟ اوشَأن هر کسی یَ کی دربارۀ اون عادلِ اَمون پیشگویی بوکوده بِه کوشتد، و اَمی زمان شومَأن خودِ اونَ خیانت بوکودید و بوکوشتید. ⁵³شومأنی کی بواسطۀ فرشته یَأن شریعتَ بدس بأوردید، ولی عمداً اونِ جَه ایطاعت نوکودید»⁵⁴شورا اَعضاء وختی اَ گبانَ بیشتَأوستد، چنان عصبانی بوبُستد کی خوشَأنِ دندانانَ به هم ساوستد. ⁵⁵اما اِستیفان پور جی روح القدس آسمانَ فَأندرست، و خدا جلال و عیسی یَ کی خدا راستِ طرف ایسَه بو بیده. ⁵⁶بازن بوگوفت: «فَأندرید، هَسَه آسمانَ دینم کی وَأشکافته و اِنسانِ پسرَ دینم کی خدا راستِ طرف بپا ایسَه»⁵⁷هَ موقع کسانی کی اویَ ایسَه بود دِ طاقتِ نَأوردد و فریاد بوکودد و خوشَأنِ گوشَ بیگیفتد و همه تَه فوتورکستد اِستیفانِ سر ⁵⁸و اونَ فَأکش فَأکش جی شهر بیرون بوبوردد و سنگسار بوکودد. کسانی کی بر علیه اِستیفان شهادت بدَه بود و دیگرانی کی اونَ سنگسار کودَأن دوبود، خوشَأنِ عبایانَ بکدد و ایتَه جوانِ پا جیر بنَأد کی اونِ نام «شائول» بو.⁵⁹وختی اِستیفانَ سنگسار کودَأن دوبود اون دوعا بوکود و بوگوفت:«ای خداوند عیسی، می روحَ قبول بوکون» ⁶⁰بازن زانو بزَه و صدایِ بلندِ اَمرَه بوگوفت:«خداوندا، اَ گوناهَ به اَشَأنِ حیساب نِنن» اَنَ بوگوفت و جان بدَه.

Chapter 8

¹و شائول کسی بو کی اِستیفانِ کوشتَنِ مرَه موافق بو. و هو روزِ دورون شروع بوکودد کلیسایِ اورشلیمِ اَعضایَ اَذیت و آزار کودَأن، جوری کی همۀ ایمانداران پراکندَه بوستد مناطقِ یهودیه و سامِرِه، فقط رسولان اورشلیمِ میَأن بِئسَأد. ²و ایتَه جرگه جی آدمای دوروستکار اِستیفانِ جنازه یَ دفنَ کودد و اونِ رِه ایتَه پیله مراسمِ عزاداری بیگیفتد. ³ولی شائول تقلا کوده کی هر جور بوبُسته کلیسایَ جی میان بوبوره و خانه به خانه گردسته و زنَأکان و مردَأکانَ بیرون فَأکشِه یِه و تَأوَأدَه ئِه زندان.⁴و اوشَأنی کی پراکندَه بوستِه بود هر جا کی شوده خدا کلامَ بشارت دَأئِد. ⁵فیلیپُس هم به ایتِه جی شهرهای سامره بوشو و مسیح نامَ اویَ موعظه بوکود.⁶و اویِ مردم وختی مُعجزاتی کی فیلیپُس انجام دَأئِه یَ بیدد، همه تَه اِشتیاقِ اَمرَه اونِ گبانَ گوش بوکودد. ⁷ارواحِ ناپاک فریادِ اَمرَه جی کسانی کی اوشَأنَ گرفتارَ کوده بود بیرون اَموده و خیلی جی فَلجَأن و لَنگان شفا پیدا کودد. ⁸و هَنه وَسی او شهرِ دورون شادی عظیمی بپا بوبُست.⁹ولی سامره دورون اینفر زندگی کوده کی «شمعون» نام دَأشته و خو اَعمالِ جادوگری اَمرَه سامره مردمانَ حیرانَ کوده بو و اِدعا کوده کی پیله کسی ایسه. ¹⁰همۀ مردم جی پیلدانه و کوچی دانه خُب اونِ گبانَ گوش کودد و گوفتد:«اَ مرد قوّتِ اون خدایی ایسه کی، قدرتِ عظیم نام دَأره» ¹¹مردم اونِ گبانَ گوش کودد و اونَ احترام نَده، چون خیلی وخت بو کی خو جادوگری اَمرَه اوشَأنَ حیرت زده کوده.¹²ولی وختی فیلیپُس دربارۀ خدا ملکوت و عیسی مسیح مردمِ اَمرَه گب بزَه و اوشَأنَ بشارت بدَه، همه تَه ایمان بأوردد و زن و مرد تعمید بیگیفتد. ¹³حتی شمعونم ایمان بأورد و تعمید بیگیفت و همش فیلیپُسِ اَمرَه ایسَه بو و اونِ جَه دورَ نوبوسته، و جی آیات و مُعجزه یانی کی فیلیپُس انجام دَئِه مات و مبهوت بوبُسته بو.¹⁴وختی اورشلیمِ جَه رسولان خبردارَ بوستد کی سامریان خدا کلامَ قبول بوکودد، پطرس و یوحنایَ اوسه کودد اوشَأنِ ورجَه. ¹⁵وختی اَ دو نفر فَأرسد سامره یَ، اوشَأنِ رِه دوعا بوکودد تا روح القدسَ دریافت بوکوند. ¹⁶چون هنوز روح القدس هیچکودام جی اوشَأنَ نازل نوبوسته بو و فقط به نام عیسی مسیح تعمید بیگیفته بود. ¹⁷پس پطرس و یوحنا خوشَأنِ دسَأنَ اوشَأنِ رو بنَأد و اوشَأنم روح القدسَ دریافت بوکودد.¹⁸وختی شمعون بیده کی رسولانِ دس نَهَأنِ مرَه روح القدس عطا بِه، ایته مبلغ پول بأورد اوشَأنِ ورجَه و ¹⁹رسولانَ بوگوفت:«مرَم اَ قدرتَ فَأدید تا هر کی رو دس بنم روح القدسَ دریافت بوکونه»²⁰پطرس بوگوفت:« تی پول خودتِ اَمرَه جی میأن بیشِه، چره کی خیال کونی خدا عطایَ شَه پولِ اَمرَه هِئِن، ²¹تو اَ خدمتِ دورون هیچ سهم و قسمتی نَئری چره کی تی دیل خدا ورجَه راست نییِه. ²²تی اَ شرارتِ جَه توبه بوکون و خدا جَه بخَأه کی شاید تی اَن دیلِه فکر آمرزیده بیبِه. ²³من دِئِن دَأرم کی حسادت و گوناه تی دیلَ سیاهَ کوده و شرارتِ زنجیرانَ گرفتاری»²⁴شمعون بوگوفت:«شومَأن می وَسی خداوند ورجَه دوعا بوکونید تا اونچی کی بوگوفتید می سر نَأیِه»²⁵بعدِ اینکی پطرس و یوحنا سامره مردمِ رِه شهادت بدَأد و خدا پیغامَ اعلام بوکودد وَأگردستد اورشلیم. وَأگردستَأنِ موقع چن تَه جی سامره دأهاتانی کی اَشَأنِ راه سر نَهَه بو میَأنم، خدا پیغامَ اعلام بوکودد.²⁶در اَن موقع خداوندِ فرشته فیلیپُسَ بوگوفت:«ویریز بوشو جنوبِ طرف، و به او جاده ای بوشو کی بیابانیه و جی اورشلیم شِه به غزه» ²⁷پس ویریشت و راه دکفت، راه میَأن ایتَه خواجۀ حبشی یَ بربوخورد کی حبشه ملکه، یعنی «کَنداکِه» دربارِ دورون مقامی دَأشته و اونِ خزانه دار بو، اون زیارتِ رِه بأمو بو اورشلیم. ²⁸در اونموقع اون وَأگردستَأن دوبو خو سرزمین، و خو کالسکه دورون نیشته بو و اِشعیای نبی کیتابَ خَأندَأن دوبو.²⁹و روح فیلیپُسَ بوگوفت: «توندتر بوشو و اون کالسکه مرَه همراه بوبون» ³⁰فیلیپُسم خو پایَ توندَ کود و بودوَست اون کالسکه طرف و بیشتَأوست کی خواجه کیتابِ اِشعیای نبی یَ خَأندَأن دره، پس اونِ جَه وَأورسه:«آیا اونچی کی خَأندَأن دری یَ فهمی؟» ³¹خواجه بوگوفت:«تا کسی مرَه راهنمایی نوکونه، چوطو تَأنم بفهمم؟» بازن فیلیپُسِ جَه خواهش بوکود کی کالسکه یَ سوارَ بِه و اونِ ورجَه بینیشِه.

Chapter 9

¹ولی شائول خداوندِ شاگردانِ قتل و تهدیدِ جَه دس بردار نوبو. اون بوشو کاهنِ اَعظمِ ورجَه ²و اونِ جَه نامه هایی بخَأست کی دمشقِ کنیسه یانِ رِه بینیویسه کی اونِ اَمرَه همکاری بوکوند تا اگر زنی یا مردی یَ جی عیسی ایمانداران پیدا کود بتَأنه اوشَأنَ دستگیر بوکونه و بأوره اورشلیم.³وختی شوئون دوبو دمشق، ایمرتبه جی آسمان نوری اونِ دؤر بتَأوست، ⁴اون بکفت زمینِ رو و صدایی جی آسمان بیشتَأوست کی اونَ گوفته: «شائول، شائول، چره مرِه آزار دهی؟»⁵اون جواب بدَه: «خداوندا، تو کیسی؟» خداوند جواب بدَه:«من عیسایم، هون کسی کی تو اونَ آزار دهی. ⁶هَسَه ویریز بوشو شهر، اویَ ترَه گویم کی چی وَأستی بوکونی» ⁷ولی اوشَأنی کی اونِ اَمرَه همسفر بود ساکت ایسَه بود، چره کی صدایَ ایشتَأوستد ولی کسی یَ نیدِئِد.⁸شائول ویریشت بپا بِئسَه، وختی خو چومَ وَأکود نتَأنِست چیزی بیدینه، پس اونِ دسَ بیگیفتد و بوبوردد دمشق. ⁹اون سه روز بو کورَ بوسته بو و نه چیزی خورده نه وَأخورده.¹⁰ایتَه ایماندار دمشقِ دورون زندگی کوده کی اونِ نام «حَنانیا» بو. خداوند رؤیا دورون اونَ ظاهرَ بوست و بفرماست:«ای حَنانیا» جواب بدَه:«بله خداوند» ¹¹خداوند اونَ بفرماست: «ویریز و بوشو کوچه ای کی اونِ نام ایسِه «راست»، و بوشو یهودا خانه، و اینفرِ دونبال بگرد کی اونِ نام «شائولِ طرسوسی» یه. اون هَسَه دوعا کودَأن دره ¹²و رؤیا میَأن مردی یَ بیده دَأره کی حَنانیا نام دَأره، و اَیه و اونِ رو دس نِهه تا اونِ چومَأن بیدینه»¹³حَنانیا جواب بدَه: «خداوندا، دربارۀ اَ شخص خیلیانِ جَه بیشتَأوسته دَأرم کی تی ایماندارانَ اورشلیمِ دورون اَذیت و آزار بوکوده. ¹⁴و هَ یَم جی کاهنِ اَعظمِ طرف اختیار دَأره تا هر کسی کی ترَه ایمان اَوره یَ دستگیر بوکونه» ¹⁵خداوند حَنانیایَ بفرماست:«تو وَأستی بیشی. چره کی اَ شخص وسیله ای ایسِه کی من انتخاب بوکودم تا می نامَ اُمتَأن و اوشَأنِ پادشاهان و بنی اسرائیلِ قؤمَ اعلام بوکونه، ¹⁶من خودم اونَ نیشان دهم کی می وَسی چی مُصیبتانی وَأستی تحمل بوکونه»¹⁷پس حَنانیا بوشو و اون خانه یَ بودورون بوشو، و خو دسَ بنَه شائولِ رو و بوگوفت:«ای برَأر شائول، خداوند، یعنی هون عیسایی کی راه دورون ترَه ظاهرَ بوست مرَه اوسه کوده تا دوباره تی چومَأن بیدینه و جی روح القدس پورَه بی» ¹⁸هو لحظه ایتَه چی پولکِ مَأنستَأن شائولِ چومِ جَه بکفت و اونِ چومَأن دوباره بیده، و اونم ویریشت و هو لحظه تعمید بیگیفت. ¹⁹بازن غذا بوخورد و دوباره قوّت بیگیفت. شائول چن روزی دمشقِ میَأن ایماندارانِ اَمرَه بِئسَه.²⁰بازن بوشو یهودیانِ کنیسه یانِ دورون و شروع بوکود موعظه کودَأن کی عیسی خدا پسره. ²¹هر کی اونِ گبانَ ایشتَأوسته تعجب کوده و گوفته:«مگر اَن هون کسی نییِه کی اورشلیمِ دورون کسانی کی عیسی نامَ به زبان اَورددَه پریشانَ کوده؟ مگر نَأموبو اَیَ کی اوشَأنَ بیگیره و کاهنان دس فَأده؟» ²²ولی شائول روز به روز قویترَ بوسته و دلایلی اَورده کی دمشقِ یهودیان نِتَأنستد اِنکار بوکوند، و اوشَأنَ ثابت کوده کی عیسی هون مسیحه.²³بعدِ مدتی یهودیان توطئه بوکودد کی اونَ بوکوشد. ²⁴ولی شائول اوشَأنِ نیّتِ جَه خبردارَ بوست. یهودیان شب و روز شهرِ دروازه یأنِ جَه مواظبت کودد تا اونَ بیگیرد و بوکوشد. ²⁵ولی اونِ شاگردان نیصفِ شب، اونَ ایتَه سبدِ دورون بینیشَأند و شهرِ دیوارِ جَه اوسه کودد بیجیر.²⁶وختی شائول فَأرسه اورشلیمَ، بخَأسته کی بیشه باقی شاگردانِ ورجَه، ولی همه اونِ جَه ترسِئِد، چره کی باور نوکودد کی واقعاً ایماندار بوبُسته. ²⁷آخر سره «برنابا» اونَ بوبورد شاگردانِ ورجَه و اوشَأنِ رِه تعریف بوکود کی اون چوطو دمشقِ راه دورون خداوندَ بیده و خداوند چوطو اونِ اَمرَه گب بزَه دَأره، و اوشَأنَ بوگوفت کی چوطو دمشقِ میَأن شجاعتِ اَمرَه به نامِ عیسی موعظه بوکوده.²⁸و اَطو شائول اوشَأنِ ورجَه بِئسَه و آزادانه اورشلیمِ دورون آمد و شُد کوده و آشکارا و بدونِ ترس به نامِ خداوند موعظه کوده. ²⁹و یهودیانِ یونانی زبانِ اَمرَه گب زَئِه و بحث کوده، جوری کی اوشَأن تصمیم بیگیفتد اونَ بوکوشد. ³⁰وختی ایمانداران خبردارَ بوستد، اونَ فَأرسَأند قیصریه، و جی اویَ اوسه کودد طرسوس.³¹و اَطو کلیسا، همۀ یهودیه و جلیلِ و سامره دورون آرامش پیدا کود. در حالی کی اوشَأن در خداترسی و روح القدسِ تقویت به سر بوردد، کلیسا نفرات هَطو زیادَ بوسته. ³²پطرس هم همه جا گردسته، و ایبار بوشو ایماندارانی دِئِن رِه کی شهرِ «لُدَّه» میَأن زندگی کودد.³³در اویَ اینفرَ بیده کی اونِ نام «اینیاس» بو و هشت سال بو کی فلج و زمینگیر بوبُسته بو. ³⁴پطرس اونَ بوگوفت:«ای اینیاس، عیسی مسیح ترَه شفا دِهه، ویریز و تی رختخوابَ جمعَ کون» اونم هو لحظه ویریشت، ³⁵و هَنه وَسی همۀ شهرِ لُدَّه و شهرِ شارونِ مردم خداوندَ ایمان بأوردد.³⁶و شهرِ یافا میَأن ایتَه ایماندارِ زن زندگی کوده کی اونِ نام «طابیتا» بو، یعنی «غزال». اَ زن خیلی بخشنده بو و همیشه فقیرانِ دسَ گیفته. ³⁷هو روزَأنِ رِه طابیتا مریضَ بوست و بمرد. اونِ جنازه یَ بوشستد و ایتَه خانه طبقۀ بوجُرِ جَه بنَأد.³⁸چون شهرِ یافا شهرِ لُدَّه یَ نزدیک بو و ایمانداران بیشتَأوسته بود کی پطرس شهرِ لُدَّه میَأن ایسَه، دو نفرَ اوسه کودد پطرسِ ورجَه و خواهش بوکودد کی «هر چی سریعتر بیا اَمی ورجَه» ³⁹پطرس اوشَأنِ اَمرَه راه دکفت و بوشو، وختی شهرِ یافایَ فَأرسه، اونَ بوبوردد اون طبقۀ بوجُری کی جنازه یَ بنَه بود اویَ. بیوه زنَأکان همه تَه گریه کُنان پطرسِ دؤرَ بیگیفتد و خوشَأنِ رخت و لیباسَ کی طابیتا خو زنده بودَأنِ موقع اوشَأنِ رِه بودوخته بو اونَ نیشان بدَأد.⁴⁰پطرس همۀ اوشَأنَ جی اوتاق بیرونَ کود و زانو بزَه و دوعا بوکود، بازن رو به جنازه بوکود و بوگوفت:«ای طابیتا، ویریز» اونم خو چومَأنَ وَأکود، و وختی پطرسَ بیدِه راست بینیشت. ⁴¹پطرسم اونِ دسَ بیگیفت و اونَ به پا بدَأشت. بازن ایمانداران و بیوه زنَأکانَ دخَأد و طابیتایَ زنده اوشَأنَ بیسپُرد. ⁴²اَ خبر همۀ شهرِ یافا دورون چو دکفت و خیلیان خداوندَ ایمان بأوردد. ⁴³پطرس ایتَه مدت شهرِ یافا میَأن بِئسَه و شمعونِ دَبّاغِ خانه دورون زندگی بوکود.

Chapter 10

¹شهرِ قیصریه میَأن ایتَه مردای زندگی کوده کی اونِ نام «کُرنِلیوس» بو و جی فرمانده یانِ ایتَه هنگِ رومی به نامِ هنگِ ایتالیایی بو. ²اون و اونِ خانواده آدمایِ دوروستکار و خداترسی بود، اون همیشه خدا درگاهَ دوعا کوده و فقیرانَ صدقه فَأدَه یِه.³ایروز حدود ساعت سه بعظهر خدا فرشته یَ رؤیا میَأن بیده کی اونِ ورجَه بأمو و بوگوفت:«ای کُرنِلیوس» ⁴کُرنِلیوس وحشتِ اَمرَه اونَ خیرَه بوست و بوگوفت:«بله خداوند» فرشته بوگوفت:«تی دوعا یان و صدقه یان خدا پیشگاهِ جَه در بوجُر، هدیه یادآوری مَأنستَأن قبول واقع بوبُسته. ⁵هَسَه کسانی یَ اوسَه کون شهرِ یافا تا شمعون کی پطرسَ معروفِ یَ به اَیَ بأورد. ⁶اون شَمعونِ دَبّاغِ خانه مهمانه کی اونِ خانه دریاکنارِ جَه نَهَه»⁷هَطو اون فرشته ای کی اونِ اَمرَه گب زَئَن دوبو جی اونِ ورجَه بوشو، اون دو نفر جی خو خادمان و ایتَه جی خو سربازانَ کی مردِ دینداری بویَ دخَأد، ⁸و همۀ ماجرایَ اوشَأنِ رِه تعریف بوکود و اوشَأنَ اوسَه کود شهرِ یافا.⁹فردایی ظهرِ موقع کی اوشَأن راه میَأن ایسَه بود و ایبچه بمَأنسته بو فَأرسد شهرَ، پطرس بوشو خانه بامِ سر تا دوعا بوکونه. ¹⁰در اویَ اونَ ویشتا بوبُست و بخَأسته کی ایتَه چی بوخوره. وختی غذا آمادَه کودَأن دوبود، اون جی خودش بیخودَ بوست و رؤیا بیده. ¹¹اون در اون حال بیده کی آسمان وَأشکافته دَأره و ایتِه چی پیلدانه سُفره مَأنستَأن کی چهار گوشِ جَه آویزانه اَمون دره زمینِ طرف، ¹²و اونِ میَأنم همه جور چهارپا و خزنده و پرنده جَه پوره.²⁴فردایی قیصریه یَ فَأرسد، کُرنِلیوس خو دوستان و خویشانَ دعوت بوکوده بو و همگی اَشَأنِ رَأفأ ایسَه بود.²⁵وختی پطرس خَأسته بیشه خانه دورون، کُرنِلیوس بوشو اونِ پیشواز و خورَه تَأوَأدَه پطرسِ پا جیر و اونَ سُجده بوکود. ²⁶ولی پطرس اونَ راستَ کود و بوگوفت:«ویریز، منم تی مَأنستَأن ایتَه انسانم»²⁷بازن هَطو کی همدیگرِ اَمرَه گب زَده بوشود خانه دورون و پطرس بیده کی خیلیَأن اویَ جمعَ بوسته دَأرد. ²⁸پطرس اوشَأنَ بوگوفت:«شومَأن خودتأن دَأنید کی ایتَه یهودی رِه جائِز نییِه کی غیرِ یهودیانِ اَمرَه معاشرت بدَأره، ولی خدا مرَه نیشان بدَه کی نوَأستی هیچ کسَ نجس بدَأنم. ²⁹پس هَنه وَسی وختی می دونبال اوسه کودید بدونِ چون و چرا بأموم. هَسَه بوگوئید چی وَسی بخَأستید کی بَأیم اَیَ؟»³⁹اَمَأن شاهدِ همۀ او کارانی ایسیم کی عیسی یهودیانِ سرزمین و اورشلیمِ میأن انجام بدَه. اوشَأن اونَ به صلیب میخکوب بوکودد و بوکوشتد. ⁴⁰ولی خدا اونَ روزِ سومِ رِه زنده و ظاهرَ کود، ⁴¹ولی نه همۀ قؤمِ رِه، بلکی فقط شاهدانی رِه کی خدا جی پیشترأن تعیین بوکوده بو، یعنی اَمَأنی کی بعدِ اونِ زنده بوستَأن اونِ اَمرَه خوردیم و وَأخوردیم.

Chapter 11

¹رسولان و ایماندارانی کی یهودیه میَأن ایسَه بود بیشتَأوستد کی غیرِ یهودیانم ایمان بأوردد. ²وختی پطرس وَأگردست اورشلیم، ایماندارانِ یهودی نژاد اونَ اعتراض بوکودد و بوگوفتد: ³«چره ختنه نوبوسته یانِ خانه بوشوئی و اوشَأنِ اَمرَه همسفره بوبُستی و غذا بوخوردی؟»⁴پطرس همه چیَه جی اول اوشَأنِ رِه تعریف بوکود و بوگفت: ⁵«من شهرِ یافا میَأن ایسَه بوم و دوعا کودِم کی رؤیا میَأن بیدم ایتِه چی پیلدانه سُفره مَأنستَأن کی چهار گوشِه جَه آویزان بو جی آسمان بیجیر بأمو و فَأرسه می ورجَه. ⁶وختی خُب فَأندرستم، بیدم اونِ دورون انواع و اَقسامِ چهارپا و حیواناتِ وحشی و پرنده و خزنده نَهه.⁷بازن ایتَه ندا به می گوش فَأرسه کی بوگوفت؛ ای پطرس، ویریز سر وَأوین و بوخور. ⁸جواب بدَم؛ نه ای خداوند، چره کی هیچوخت چیزِ حرام و نجسَ لب نزَه دَأرم. ⁹دومی بارِ رِه جی آسمان ندا بأمو کی؛ اونچی کی خدا حلال بوکوده یَ، تو نجس نوگو. ¹⁰و سه بار اَ اِتفاق دکفت، بازن همۀ اون چیزَأن به آسمان بوجُر بوبورده بوبُست.¹¹در هَ موقع سه نفر کی جی قیصریه می ورجَه اوسه بوبُسته بود، فَأرسد به هو خانه ای کی من اونِ دورون مهمان بوم. ¹²خدا روح مرَه بوگوفت کی اوشَأنِ اَمرَه بوشوم و شک نوکونم، و اَ شیش تَه برَأرم اَمی اَمرَه بأمود و همه تَه بوشوئیم او مردایَ خانه. ¹³و اون اَمرِه تعریف بوکود کی چوطو خو خانه دورون ایتَه فرشته یَ بیده دَأره کی اونَ بوگوفته؛ چن نفرَ اوسَه کون شهرِ یافا تا شمعونِ معروف به پطرسَ بأورد به اَیَ، ¹⁴اون تره پیغامی اَوره کی بواسطۀ اون پیغام، تو و همۀ تی خانواده نجات پیدا کونید.¹⁵و من شروع بوکودم اوشَأنِ رِه گب زَئَن کی روح القُدس اوشَأنِ رو نازل بوبُست، دوروست هوطویی کی اول اَمی رو نازل بوبوسته بو. ¹⁶اونموقع خداوندِ گبَ بخاطر بأوردم کی بوگوفته بو؛ یحیی آبِ اَمرَه تعمید دَئِه، ولی شومَأن روح القُدسِ اَمرَه تعمید گیرید.¹⁷پس اگر خدا هو عطایی یَ اوشَأنَ ببخشِه کی وختی اَمَأن عیسی مسیحَ ایمان بأوردیم اَمرَه عطا بوکود، پس من کی بوبوم کی خدا پِشَ بیگیرم؟» ¹⁸وختی اَ گبانَ بیشتَأوستد ساکت بِئسَد و قانع بوبوستد، و هَطو کی خدایَ ستایش کودد بوگوفتد:«پس راستی کی خدا غیرِ یهودیانم اَ فرصتَ بدَه دَأره تا خوشَأنِ گوناهانِ جَه توبه بوکوند و نجات پیدا کوند»¹⁹و اما اوشَأنی کی و اَذیت و آزاری کی اِستیفانِ کوشتَن پسِ رِه شروع بوبُسته بو پراکندَه بوسته بود، تا فینیقیه قبرس و اَنطاکیه سفر بوکودد، اوشَأن انجیلِ پیغامَ فقط یهودیانَ اعلام کودد. ²⁰ولی اوشَأنِ میَأن چن نفر جی قبرس و قیرَوان ایسَه بود کی وختی اَنطاکیه یَ فَأرسد یونانیانِ مرَه گب بزَد و دربارۀ عیسای خداوند اوشَأنَ بشارت بدَأد. ²¹و خداوندِ قدرت اوشَأنِ اَمرَه بو و خیلیَأن ایمان بأوردد و وَأگردستد خداوندِ طرف.²²وختی اَ خبر کلیسایِ اورشلیمَ فأرسه، برنابایَ اوسه کودد اَنطاکیه. ²³وختی برنابا اویَ فَأرسه و خداوندِ فیضَ بیدِه، خوشحالَ بوست و همه تَه یَ نصیحت بوکود کی تمامِ دیل و جانِ اَمرَه، خداوندَ وفادار بوبود. ²⁴چره کی خودشم پور جی روح القدس بو و ایمانی قوی دَأشته، هَنه وَسی خیلیَأن خداوندَ ایمان بأوردد.²⁵بازن برنابا بوشو طرسوس تا شائولَ پیداکونه، ²⁶وختی شائولَ پیدا کود اونَ بأورد اَنطاکیه. اوشَأن در اویَ یکسال تمام بِئسَأد و ایماندارانِ اَمرَه کلیسا میَأن جمعَ بوستد و خیلیانَ تعلیم دَأئِد. اَنطاکیه میَأن بو کی اولین بار رِه عیسی شاگردانَ «مسیحی» دخَأدد.²⁷هو روزَأن چن تَه نبی جی اورشلیم بأمود اَنطاکیه. ²⁸ایتَه جی اوشَأن کی «آغابوس» نام دَأشته، ویریشت و روح القدسِ الهامِ اَمرَه پیشگویی بوکود کی ایتَه قحطی سخت اَیِه. اَ قحطی کلودیوسِ قیصرِ اَیام اِتفاق دکفت.²⁹پس مسیحیان تصمیم بیگیفتد کی هر کس خو توانِ قدر یهودیه ایماندارانِ رِه کمکی اوسه کونه. ³⁰و هَ کارَ بوکودد و خوشَأنِ کمکأنَ شائول و برنابا دس بیسپُردد تا اوشَأنَ فأرسَأند اورشلیمِ کشیشانِ دس.

Chapter 12

¹هو زمان هیرودیسِ پادشاه شروع بوکود کلیسا افرادَ اَذیت و آزار کودَأن. ²اونِ دستورِ اَمرَه یعقوب یوحنا برَأرَ، شمشیرِ اَمرَه بوکوشتد.³وختی اون بیدِه اَ کار یهودیانَ خوش بأمو، پطرسم دستگیر بوکود. اَ کار عیدِ فطیرِ اَیامِ موقع اِتفاق دکفت. ⁴هیرودیس پطرسَ تَأوَأدَه زندان و شونزده نفر سربازَ مأمور بوکود تا اونِ نگهبان بوبود. هیرودیس در نظر دَأشته تا بعدِ عیدِ فصح اونَ یهودیانِ سرانَ تحویل بده.⁵و اَطو پطرس زندانِ میَأن ایسَه بو و کلیسا اَعضاء شب و روز اونِ وَسی خدا درگاهَ دوعا کودد. ⁶شبِ قبلِ اون روزی کی هیرودیس خَأسته پطرسَ اوسه کونه دادگاه، پطرسَ زندانِ دورون زنجیرِ اَمرَه دوَسته بود و اون دو تَه سربازِ میَأن خوفته بو، و نگهبانانم درِ پِشِ جَه نگهبانی دَئِد.⁷ایمرتبه خدا فرشته ظاهرَ بوست و نوری زندانِ دورون بِتأوست. فرشته پطرسِ پَألیَه بزَه و اونَ بیدارَ کود و بوگوفت:«زود ویریز» هو لحظه زنجیرَأن اونِ دسَأنِ جَه بازَه بوستد و فووَستد زمینِ رو. ⁸فرشته اونَ بوگوفت:«تی کمرَ دود و تی کفشَ دوکون» پطرس هَ کارَه بوکود، بازن فرشته اونَ بوگوفت:«تی ردایَ تَأوَأد تی دوشِ رو و می دونبال بیا»⁹پطرسم اونِ دونبال راه دکفت و زندانِ جَه بوشو بیرون، ولی باور نوکوده کی اونچی کی فرشته کودَأن دره واقعیه و خیال کوده خواب دِئِن دره. ¹⁰اوشَأن نگهبانای اول و دومِ جولو جَه ردَ بوستد، و فَأرسد ایتَه آهنی دروازه یَ کی رو به شهر بازَ بوسته. دروازه خوره خوره اَشَأنِ رِه بازَه بوست و اوشَأن بوشود بیرون و ایتَه کوچه یَ تا آخر بوشود کی ایمرتبه فرشته غیبَ بوست.¹¹اونموقع پطرس به خودش بأمو و بوگوفت:«هَسَه دِ یقین دَأرم کی خدا خو فرشته یَ اوسه کوده تا مرَه جی هیرودیسِ چنگ و اونچی کی یهودیان اونِ رَأفا ایسَه بود نجات بده» ¹²وختی اَنَ بفهمست بوشو مریم خانه کی یوحنای معروف به مَرقُسِ مار بو. در اویَ خیلیَأن جمعَ بوسته بود و دوعا کودد.¹³وختی پطرس اویَ فَأرسه در بزَه، ایتَه خدمتکار کی «رودا» نام دَأشته بأمو کی درَ وَأکونه. ¹⁴وختی پطرسِ صدایَ بشناخت درَ بازَه نوکود و جی شادمانی بودوَست بودورون و خبر بدَه کی:«پطرس درِ پوشت ایسَه» ¹⁵اونَ بوگوفتد:«دیوانه بوسته ای مگه؟» ولی وختی بیدد اصرار کونه بوگوفتد:«حتما پطرسِ روح بأموده دَأره»¹⁶در اَ موقع پطرس هَطو در زَئِه، وختی درَ وَأکودد همه تَه مات و مبهوت بِئسَأد. ¹⁷پطرس خو دسِ اَمرَه اوشَأنَ ایشاره بوکود کی ساکت بِئسد و اوشَأنِ رِه توضیح بدَه کی چوطو خداوند اونَ زندانِ جَه نجات بدَه دَأره و آخر سر بوگوفت کی:«اَ اِتفاقَ یعقوب و دیگر ایماندارانَ خبر بدید» بازن بوشو به ایته جایِ دیگر.¹⁸فردایی صُبح سربازانِ میَأن غوغایی بپا بوبُست، چره کی نَأنِستد پطرس کَ یَ بوشو دَأره. ¹⁹هیرودیس دستور بدَه همه جا پطرسِ دونبال بگردد، وختی اونَ پیدا نوکودد نگهبانانَ بخَأست و اوشَأنِ جَه بازجویی بوکود و اوشَأنِ حُکمِ اعدامَ صادر بوکود. بازن خودش جی یهودیه بوشو قیصریه و ایته مدت اویَ بِئسَه.²⁰هیرودیس شهرهای صور و صیدونِ مردمِ جَه کینه دَأشته و اوشَأنِ اَمرَه لج دکفته بو. هَنه وَسی اویِ مردم هیرودیسِ وزیرِ دربار، یعنی بلاستوس حمایتَ بدس بأوردد و همگی دستجمعی بوشود اونِ ورجَه و تقاضایِ صُلح و آشتی بوکودد، چره کی اوشَأنِ شهرَأنِ خورد و خوراک و اقتصاد به هیرودیسِ سرزمین وابسته بو. ²¹روزی کی اوشَأن قرار بوبُست بوشود هیرودیسِ ورجَه، اون رختِ شاهی دوکود و اوشَأنِ رِه سخنرانی بوکود.²²مردم فریاد بوکودد:«اَ ایتَه جی خدایانِ صدایه، نه آدمی صدا» ²³هو لحظه خداوندِ فرشته هیرودیسَ بزَه، چره کی جلالی کی خدا شین بویَ خورَه نسبت بدَه بو. بازن کرمَأن اونِ بدنَ بوخوردد و اون بمرد.²⁴اما خدا کلام هَطو پخشَ بوسته و ایماندارانِ تعداد هر روز ویشترَ بوسته. ²⁵و برنابا و شائولم وختی خوشَأنِ مأموریتَ اورشلیمِ میَأن تومامَ کودد دوباره وَأگردستد اَنطاکیه، و شوئونِ موقع یوحنایِ معروف به مَرقُسم خوشَأنِ مرَه بوبوردد.

Chapter 13

¹کلیسای اَنطاکیه دورون کی سوریه میَأن نَهَه بو چن نفر نبی و معلم ایسَه بود، کی اوشَأنِ نامأن بو: برنابا، شمعون کی معروف بو به نیجر، لوکیوسِ قیروانی، مَناحم کی هیرودیسِ پادشاه اَمرَه پیلَه بوسته بو، و شائول. ²ایتَه روز وختی اَشَأن روزه دَأشتد و دوعا کودَأن دوبود، روح القدس اوشَأنَ بوگوفت:«برنابا و شائولَ مأمور او کاری بوکنید کی من اوشَأنِ رِه در نظر دَأرم» ³پس همه تَه روزه بیگیفتد و دوعا بوکودد، بازن او دو نفرِ رو دس بنَأد و اوشَأنَ اوسه کودد مأموریت.⁴پس اوشَأن کی جی روح القدسِ طرف اوسه بوبُسته بود بوشود بندرِ سلوکیه، و اویَ جَه جی دریا راه بوشود قِبرس. ⁵و شهرِ سلامیسَ وارد بوبُستد و یهودیانِ کنیسه یانِ دورون خدا کلامَ موعظه کودد، و مَرقُس اوشَأنِ دسیار بو.⁶اوشَأن جزیرۀ قبرسِ همۀ شهرانَ بگردستد تا فَأرسد شهرِ «پافُس»، در اویَ اینفر یهودی یَ بربوخوردد کی اونِ نام بو «باریشوعَ»، و ایتَه نبی یه دروغی و جادوگر بو. ⁷اون قبرسِ فرماندارِ اَمرَه رِفق بو. فرماندار کی اونِ نام «سرگیوس پولس» و آدمِ با فَهم و شعوری بو، برنابا و شائولَ احضار بوکود و بخَأست کی خدا کلامَ بیشتَأوه. ⁸اما اون جادوگر کی اونِ نام به ترجمه یونانی بوسته «عِلیما» اوشَأنِ اَمرَه مخالفت کوده و وَأنَأشته فرماندار ایمان بأوره.⁹در هَ موقع شائول کی دِ اونَ «پولس» دخَأدد و پور جی روح القدس بو، اون مردایَ چپ چپ فَأندرست و بوگوفت: ¹⁰«ای شیطانِ زَأی، ای بد ذاتِ حیله گر، ای تمامِ خوبیانِ دوشمن، چره خدا مخالفت کودَأنِ جَه دس نکشی؟¹¹پس بدَأن کی هَسَه خدا دس ترَه زنه و تو کورَ بی و تا مدتی آفتابَ نِتَأنی دِئِن»هو لحظه دونیا اونِ چومِ جَه تیره و تار بوبُست و دِ نِتَأنسته چیزی یَ بیدینه و اینفرِ دونبال گردسته تا اونِ دسَ بیگیره و راهَ اونَ نیشان بده. ¹²وختی فرماندار اَ ماجرایَ بیده، ایمان بأورد، چره کی جی تعالیمی کی دربارۀ خداوند دَئِد حیرت بوکوده بو.¹³بعدِ اَ ماجرا پولس و اونِ همراهان جی دریا راه از شهرِ پافُس بوشود شهرِ پِرجِۀ پامفیلیه. در اویَ مَرقُس اوشَأنِ جَه سیوایَ بوست و وَأگردست اورشلیم. ¹⁴اوشَأن پِرجه جَه بوگوذشتد و فَأرسد شهرِ اَنطاکیه یَ، کی ایالتِ پیسیدیه میَأن نَهه. در اویَ شنبه روزِ رِه بوشود کنیسه و بینیشتد. ¹⁵بعدِ اینکی تورات و صُحَفِ اَنبیایَ تلاوت بوکودد، کنیسه رهبرأن اَشَأنِ ورجَه نفر اوسه کودد و بوگوفتد:«برأرَأن، اگر پیامِ نصیحت آمیزی دَأرید، مردمِ رِه بوگوئید»¹⁶پولس ویریشت و خو دسِ اَمرَه ایشاره بوکود کی ساکت بِئسِد، بازن بوگوفت:«ای اسرائیلِ مردَأکان، و ای غیرِ یهودیانی کی خدا جَه ترسید، گوش بوکونید، ¹⁷قؤمِ اسرائیلِ خدا، اَمی پئرانَ انتخاب بوکود و اون موقعی کی سرزمینِ مصرِ جَه غُربتِ میَأن زندگی کودد اوشَأنَ سربلندَ کود و اوشَأنِ جَه ایتَه پیلدانه قؤم چَأکود، و خو دسَ درازَ کود و قدرتِ عظیمِ اَمرَه اوشَأنَ جی مصر بیرون بأورد، ¹⁸و چهل سال بیابانِ میأن اوشَأنَ تحمل بوکود.¹⁹اون هفتَ قؤمَ کی کنعانِ میَأن زندگی کودد نابودَ کود و اوشَأنِ سرزمینَ به خودشِ قؤمِ به عنوان میراث فأدَه. ²⁰همۀ اَ اُمور حدود چهارصد و پنجاه سال طول بِکِشه. بازن تا سَموئیلِ پیغمبرِ موقع، خدا داورانَ اوشَأنَ فَأدَه.²¹اونموقع قؤم بخَأستد کی خوشَأنِ رِه پادشاه بدَأرد و خدا شائول قیسِ پسرَه کی جی طایفه بنیامین بو اوشَأنِ رِه منصوب بوکود کی چهل سال اوشَأنِ رو حکومت بوکود. ²²بازن اونَ برکنارَ کود و اونِ جا داوودَ انتخاب بوکود تا اوشَأنِ پادشاه بیبِه، و دربارۀ اون اَطو شهادت بدَه:«داوود یَسا پسر می دیله پسنده، اون کسیه کی هر چی بخَأیم انجام دهه»²³و هَ مردِ نسلِ جَه خدا بر طبقِ اون وعده ای کی بدَه بو، نجات دهنده ای اسرائیلِ رِه اوسَه کود. ²⁴ولی قبلِ اینکی اون بأیه یحیایِ پیغمبر موعظه کوده کی لازمه هر کس توبه بوکونه و تعمید بیگیره و خدا طرف وَأگرده. ²⁵وختی یحیی خو خدمتَ تومامَ کود بوگوفت:«من اون کسی کی شومَأن خیال کونید نییِم، ولی بعدِ من کسی اَیِه کی من لایقِ اونِ نییِم کی اونِ پاپوشِ بندَ وَأکونم»²⁶ای برَأرأن، ای ابراهیمِ زَأکأن و ای غیریهودیانِ خداترسی کی اَیَ ایسَه اید، اَ نجاتِ پیام اَمرِه اوسه بوبُست. ²⁷اورشلیمِ مردم و اوشَأنِ رهبران عیسی یَ نشناختد، ولی اونِ محکوم کودَأنِ اَمرَه، پیغمبرأنِ پیشگویی یَ کی هر شنبه روز کنیسه یانِ دورون تلاوت به یَ به اَنجام برسَأنِد.²⁸با اَنکی اوشَأن هیچ علتی پیدا نوکودد کی اونِ مُجازات مرگ بیبِه، ولی بازم پیلاطُسِ جَه بخَأستد کی اونَ بوکوشه. ²⁹وختی همه چیَه کی دربارۀ اون بینیویشته بوبُسته بویَ انجام بدَأد، اونَ جی صلیب بیجیر بأوردد و قبر بوکودد.³⁰ولی خدا اونَ مردَن پسِ رِه جی مُرده یان زندَه کود. ³¹و اوشَأنی کی اونِ اَمرَه از جلیل بأمو بود اورشلیم، روزایِ زیادی اونَ بیدد و هَسَه اَمی قؤمِ ورجَه اونِ شاهداند.³²اَمَأنم شمرَه اعلام کونیم کی اونچی کی خدا اَمی پئرَأنَ وعده بدَه بو ³³هَسَه و در اَمی زمان عیسی زنده کودَأنِ اَمرَه اون وعده یَ وفا بوکود. هوطویی کی مزمورِ دومِ میَأن بینیویشته بوبُسته؛تو می پسری، ایمروز من تی پئر بوبُستم. ³⁴و خدا اونَ جی مُرده یان زندَه کود تا هیچموقع اونِ بدن فاسدَ نیبه، هوطو کی بینیویشته بوبُسته؛من اون برکتای مُقدس و قابلِ اطمینانی کی داوودَ وَعده بدَه بومَ، ترَه فَأدم.³⁵و ایته جای دیگر بفرماسته؛تو راضی نیبی کی تی بندۀ اَمینِ بدن، فاسد بیبِه. ³⁶ولی داوود کی طبقِ خدا اِراده خو دورِه مردمَ خدمت بوکود، بمرد و خو اَجدادَ مُلحَق بوبُست و اونِ بدن فاسدَ بوست. ³⁷ولی اون کسی کی خدا اونَ زندَه کود هیچموقع اونِ بدن فاسدَ نوبوست.³⁸ای برَأرَأن، بدَأنید کی مژدۀ آمرزش گوناهان بواسطۀ عیسی مسیح شمرَه اعلام بوبُستأن دره، ³⁹هَسَه هر کی ایمان بأوره، بواسطۀ اون بی گوناه به حیساب اَیه، کاری کی بواسطۀ موسی شریعت نِتَأنستید اَنجام بدید.⁴⁰پس مراقب بیبید کی پیغمبرَأنِ اَ نیویشته دربارۀ شومَأن صادق نیبه کی گویه؛ ⁴¹فَأندرید ای کسانی کی مسخره کودید،حیرت بوکونید و نابودَ بید،چره کی شیمی روزگارِ میَأن کاری کونم کی اگر کسی اونَ شمرِه تعریفم بوکونه، بازم باور نوکونید»⁴²وختی پولس و برنابا جی کنیسه بیرون شوئون دوبود، مردم اوشَأنِ جَه خَأستد کی بازم شنبۀ آینده بأید و در اَن باره اوشَأنِ اَمرَه گب بزند. ⁴³وختی جلسه تومامَ بوست و همه کنسیه جَه بوشود بیرون، خیلی جی یهودیان و اَشخاص خداترسی کی یهودی بوبُسته بود، پولس و برنابا دونبال راه دکفتد، اون دو نفرم اوشَأنِ اَمرَه گب زَده و اوشَأنَ تشویق کودد کی خدا فیضِ میَأن اُستوار بوبود.⁴⁴شنبۀ بعدی شَه گوفتَأن همۀ او شهرِ مردم بأمود تا خدا پیامَ بیشتَأود. ⁴⁵اما یهودیان کی جماعتَ بیدد، حسودی بوکودد و هر چی کی پولس گوفته اوشَأن مخالفت کودد و گوفتد اَطو نیه و اونَ فُحش دَئِد و بدوبیراه گوفتد.⁴⁶اونموقع پولس و برنابا شهامتِ اَمرَه بوگوفتد:«لازم بو کی خدا کلام پیشتر جی همه شمرِه اِعلام بیبِه، ولی چون شومَأن اونَ ردَ کودید و خودتانَ لایقِ حیاتِ اَبدی نَدَأنستید، بدَأنید کی اَمَأن جی اَن پس غیرِ یهودیانِ ورجَه شیم، ⁴⁷چره کی خدا اَطو فرمایه؛من ترَه نوری چَأکودم همۀ اُمتانِ رِه،تا تمامِ دونیا نجات پیدا کوند»⁴⁸وختی غیرِ یهودیان اَنَ بیشتَأوستد شادمان بوبُستد و خدا کلامِ جَه تعریف بوکودد، و کسانی کی حیاتِ جاودانی دریافت کودَأنِ رِه تعیین بوبُسته بود، ایمان بأوردد. ⁴⁹و اَطو خدا کلام در همۀ او سرزمین منتشرَ بوست.⁵⁰ولی یهودیان زنانی کی یهودی بوبُسته بود و نفوذ دَأشتد و شهرِ خیلی از پیله کسانَ بر علیه پولس و برنابا تحریک بوکودد، اوشَأنم پولس و برنابایَ اذیت و آزار بوکودد و جی شهر بیرون تَأوَأدد. ⁵¹ولی اَ دو نفر به نشانۀ اعتراض خوشَأنِ پا خاکَ فلاشانِد و جی اویَ بوشود به شهرِ قونیه. ⁵²و اما کسانی کی اوشَأنِ پیغامِ اَمرَه ایمان بأورده بود، شادمان بود و روح القدسِ جَه پوره بوسته بود.

Chapter 14

¹قونیه دورونم پولس و برنابا بوشود یهودیانِ کنیسه دورون و چنان گب بزَد کی خیلی جی یهودیان و یونانیان ایمان بأوردد. ²ولی یهودیانی کی ایمان نأورده بود، غیرِ یهودیانَ تحریک بوکودد و اوشَأنِ افکارَ نسبتِ به ایمانداران مُنحرفَ کودد.³پولس و برنابا ایتَه زمانِ طولانی او شهرِ دورون بِئسَد و بدونِ هیچی ترسی دربارۀ خداوند مردمِ اَمرِه گب بزد، خداوندی کی اوشَأنَ قدرت عطا بوکوده بو تا کارایِ عجیب و مُعجزه انجام بدد، و اَطو خو پیامِ فیض بخشَ تأئید کوده. ⁴شهرِ مردم به دو دسته تقسیم بوبُسته بود، ایتَه دسته یهودیانِ طرفدار بود و ایتَه دسته هم رسولانِ جَه حمایت کودد.⁵در اَ موقع یهودیان و اوشَأنِ طرفداران، سرانِ قؤمِ یهودِ اَمرَه تصمیم بیگیفتد کی اوشَأنَ سنگسار بوکوند، ⁶اوشَأن خبردارَ بوستد و فرار بوکود بوشود لِستره و دِربِه و او مناطقِ اطراف کی جُزءِ شهرِ لیکائونیه بو. ⁷و در اویَ بشارت دَئَنَ ایدامه بدَأد.⁸لِستره جَه ایتَه فلجِ مردای نیشته بو کی لنگِ مادرزاد بو و هیچموقع راه نوشو بو. ⁹اون نیشته و پولسِ گبانَ گوش کوده، پولس اونَ خیرهَ بوست، وختی بیده ایمان دَأره کی شفا پیدا کونه، ¹⁰صدای بلندِ اَمرَه اونَ بوگوفت:«ویریز و تی پاهانِ رو راست بپا بِئس» اونم هو لحظه ویریشت و راه دکفت.¹¹وختی مردم اونچی کی پولس اَنجام بدَه یَ بیدد، خوشَأنِ محلی زبانِ اَمرَه فریاد بوکودد: «خدایان، انسانِ مَأنستَأن اَمی ورجَه بیجیر بأمو دَأرد» ¹²اوشَأن خیال بوکودد برنابا «زِئوس» و پولسم «هِرمِس» ایسه، چون پولس سخنرانی کوده اوشَأن اَطو خیال بوکودد، زِئوس و هِرمِس دو تَه جی خدایانِ یونانی بود. ¹³زِئوسِ معبدِ کاهن کی اونِ معبد دوروست شهرِ دروازه بیرون نَهَه بو، چن تَه گاو و حلقۀ گُل بأورد شهرِ دروازه بیرون و مردمم جمعَ کود و خَأستد کی اوشَأنِ رِه قربانی بوکوند و اوشَأنَ پرستش بوکوند.¹⁴ولی وختی اون دو تَه رسول یعنی برنابا و پولس اَنَ بیشتَأوستد، جی ناراحتی خوشَأنِ رختانَ پارَه کودد و بوشود مردمِ میَأن و فریاد بوکودد کی: ¹⁵«ای مردمان، چی کودَأن درید؟ اَمَأنم شیمی مَأنستَأن انسانیم. اَمَأن شمرَه بشارت دَئَن دریم کی هجور پوچِ کارانِ جَه دس بکشید و خدایِ زنده یَ رو بأورید، خدایی کی آسمان و زمین و دریا و هر چی کی اوشَأن میَأن نَهه یَ خلق بوکوده. ¹⁶هر چن خدا قبلاً اُمتانَ آزاد بنَه و ایجازه بدَه خوشَأنِ راههانَ بوشود،¹⁷اما خودشِ وجودَ بدون شهادت نِنَه ئِه، اون جی آسمان باران اوسه کونه و فصلایِ پور برکت مردمَ فأده، اون شمرَه رحمت کونه و غذا فأده و شیمی دیلَ جی شادی پورَه کونه» ¹⁸آخرسر اَ گبانِ مرَه به سختی بتَأنستد مردمَ راضی یَ کوند کی اوشَأنِ رِه قربانی نوکوند.¹⁹اما یهودیان جی شهرِ قونیه و اَنطاکیه بأمود و بعضی جی مردمَ خوشَأنِ اَمرَه متحد و همراه بوکوده و پولسَ سنگسار بوکودد، و چون خیال کودد کی بمرده دَأره اونَ فَأکش فَأکش بوبوردد شهرِ بیرونِ جَه تَأوَأدد. ²⁰وختی شاگردان اونِ دؤر جمعَ بوسته بود، اون ویریشت و وَأگردست شهر. و فردایی اون و برنابا راه دکفتد بوشود شهرِ «دِربِه» طرف.²¹اوشَأن در اون شهر هم بشارت بدَأد و خیلیانَ شاگرد چَأکودد. بازن وَأگردستد لِستره و قونیه و اَنطاکیه. ²²در اون شهران ایماندارانَ تقویت بوکودد و اوشَأنَ تشویق بوکودد کی ایمانِ میَأن اُستوار بوبود و بوگوفتد:«اَمَأن خدا ملکوتِ داخل بوستَأنِ رِه وَأستی جی راههای سختی بوگذریم»²³اوشَأن هر کلیسا رِه چن تَه کشیش تعیین بوکودد تا ایماندارانَ رهبری بوکوند. و روزه بیگیفتد و دوعا بوکودد و اوشَأنَ به اون خداوندی بیسپُردد کی اونَ ایمان دَأشتد. ²⁴بازن جی ایالت پیسیدیه بوگذشتد و بوشود ایالت پامفیلیه، ²⁵و در شهرِ پِرجه خدا کلامَ موعظه بوکودد و جی اویَ بوشود آتالیه. ²⁶در اویَ کشتی یَ سوارَ بوستد و بوشود اَنطاکیه، یعنی هو جایی کی اَ سفرَ جی اویَ شروع بوکوده بود و خدا فیضَ بیسپُرده بوبُسته بود.²⁷وختی فَأرسد به اویَ کلیسا اَعضایَ جمعَ کودد و اوشَأنِ رِه تعریف بوکودد هر چی کی خدا اوشَأنِ رِه انجام بدَه بو، و بوگوفتد کی چوطو خدا ایمانِ درَ اُمتای غیرِ یهودِ رِه بازَه کوده. ²⁸اوشَأن ایتَه مدت هویَ شاگردانِ اَمرَه بِئسَد.

Chapter 15

¹ایتَه جرگه جی یهودیه بأمود اَنطاکیه و ایماندارانَ تعلیم دَأئِد کی:«اگر مُطابقِ موسی شریعت ختنه نیبید، نِتَأنید نجات پیدا کونید» ²وختی پولس و برنابا اوشَأنِ اَمرَه مخالفت و بحث بوکودد، قرار بر اَن بوبُست کی پولس و برنابا، چن نفر جی اوشَأنِ اَمرَه بوشود اورشلیم، و اَ مسئله یَ رسولان و کلیسا کشیشانِ اَمرَه درمیان بند.³کلیسا اَعضا اوشَأنَ بدرقه بوکودد و اوشَأنم خوشَأنِ راه سر بوشود فینیقیه و سامره ایماندارانِ ورجَه، و اوشَأنِ رِه تعریف بوکود کی چوطو غیرِ یهودیانم ایمان بأورده دأرد، و همۀ ایماندارانی کی اَ خبرَ ایشتَأوستد شادمان بوستد. ⁴وختی فَأرسد اورشلیم، کلیسا اَعضا، و کشیشان و رسولان بأمود اوشَأنِ پیشواز. پولس و برنابا همۀ اون چیَه کی خدا بواسطۀ اوشَأن انجام بدَه بو اوشَأنِ رِه تعریف بوکودد.⁵در اَ موقع بعضی جی فریسیان کی ایمان بأورده بود ویریشتد و بوگوفتد:«اَ غیرِ یهودیان وَأستی ختنه بوبود و وَأستی اوشَأنَ حُکم کودَأن کی موسی شریعتَ بدَأرد» ⁶پس رسولان و کشیشان جمعَ بوستد تا اَ مسئله یَ رسیدگی بوکوند.⁷بعدِ اینکی در اَن باره کلی بحث بوبُست، پطرس ویریشت و بوگوفت:«ای برَأرأن، شومَأن خودتَأن دَأنید کی اولین روزَأنِ رِه، خدا مرَه شیمی میَأنِ جَه انتخاب بوکود تا غیرِ یهودیان، می زبانِ جَه انجیلِ پیغامَ بیشتَأود و ایمان بأورد. ⁸و خدایی کی مردمِ دیلِ جَه خبر دَأره، روح القدسَ اوشَأنَ عطا بوکود هوطویی کی اَمرَه فَأدَه بو، و اَطو اوشَأنِ رِه شهادت بدَه. ⁹و هیچ فرقی اَمی میَأن و اوشَأنِ میَأن نِنَه، بلکی فقط ایمانِ اَمرَه اوشَأنِ دیلَم پاکَ کود.¹⁰پس چره هَسَه خَأئید خدایَ امتحان بوکونید؟ و باری اَ شاگردانِ دوشِ رو بنید کی نه اَمَأن، و نه اَمی پئرأن هیچکودام طاقت نَأشتیم اونَ تحمل بوکونیم. ¹¹و اعتقاد دَأریم کی فقط خداوند عیسی مسیح فیضِ اَمرَه نجات پیدا کونیم، و اوشَأنم هَطو»¹²بازن همۀ جماعت ساکتَ بوستد و دِ بحث تومامَ بوست، و همه تَه پولس و برنابا حرفانَ گوش بوکودد کی دربارۀ مُعجزه یانی کی خداوند بواسطۀ اوشَأن غیرِیهودیانِ میَأن انجام بدَه بو گب زَئَن دوبود.¹³هَطو کی اوشَأنِ حرفَأن تومامَ بوست، یعقوب ویریشت و بوگوفت:«ای برَأرأن، گوش بوکونید، ¹⁴پطرس اَمرِه بوگوفت کی چوطو خدا اولین بارِ رِه غیرِ یهودیانَ آشکارَ بوسته تا اوشَأنِ میَأنِ جَه خوره قؤمی جدید انتخاب بوکونه.¹⁵اَن دوروست چیزی ایسه کی پیغمبرأن پیشگویی بوکوده بود، هوطو کی عاموسِ نبی بینیویشته؛ ¹⁶بعدِ اَن وَأگردم، و داوودِ خیمه یَ کی بِکفته دَأره یَ راستَ کونم، اونِ ویرانه یانَ دوباره آبادَ کونم و اونَ مرمَت کونم. ¹⁷تا باقی مردم همه تَه خدا طالب بوبود، یعنی همۀ کسانی کی می نامَه اوشَأنِ رو بنَه دَأرم. ¹⁸اَن اون چیزی ایسه کی خداوند گویه، خداوندی کی اَ چیزانَ جی اَزل معلوم بوکوده دَأره»¹⁹پس می رأی اَنه کی غیرِ یهودیانی کی خدا طرف بأمو دَأردَ زحمت نرسَأنیم. ²⁰ولی نامه ای دورون اوشَأنِ رِه بینیویسیم کی گوشتِ حیوانی کی بُتِ رِه قربانی بوبُسته و گوشتِ حیوانی کی خفا بوسته دَأره یَ نوخورد، خونَم نوخورد و زِناکاری هم نوکوند. ²¹چره کی جی قدیم اَلایام کسانی هر شنبه روز شهرَأنِ کنیسه یانِ دورون موسی شریعتَ خَأنده و اونِ تعالیمَ موعظه کوند»²²پس رسولان و کشیشان و همۀ کلیسا اَعضاء رضایت بدَأد کی چن نفرَ خوشَأنِ میَأنِ جَه انتخاب بوکوند و پولس و برنابا اَمرَه اوسه کوند اَنطاکیه. اوشَأن یهودایِ معروف به «بَرسابا» و سیلاسَ انتخاب بوکودد کی هر دو نفر جُزءِ کلیسا رهبران بود. ²³و ایتَه نامه بینیویشتد و فَأدد اوشَأنِ دس کی اونِ دورون بینیویشته بوبُسته بو:«از اَمَأن رسولان و کشیشان و اورشلیمِ ایمانداران، به اَنطاکیه و سوریه و قیلیقیه ایماندارانِ غیرِ یهودی. سلام.²⁴اَمرَه خبر برسِه کی بعضیأن جی اَمی جمعِ جَه بدونِ اینکی اَمی جَه دستوری بدَأرد بامو دَأرد اویَ و شمرَه خوشَأنِ گبانِ اَمرَه پریشانَ کوده دَأرد و بوگوفتد؛ وَأستی ختنه بیبید و شریعتَ بدَأرید. ²⁵پس همگی اَمَأن اَطو صلاح بدَأنستیم کی چن نفرَ انتخاب بوکونیم و اَمی عزیزان پولس و برنابا اَمرَه اوسه کونیم شیمی ورجَه. ²⁶اَشأن کسانی ایسد کی خوشَأنِ جانَ اَمی خداوندِ نامِ وَسی به خطر تَأوَأدَه دَأرد.³⁹اوشَأنِ بحث بوجُر بیگیفت بحَدی کی همدیگرِ جَه سیوایَ بوستد. برنابا مرقُسَ اوسَأد و جی راهِ دریا بوشود قبرس، ⁴⁰و پولس سیلاسَ انتخاب بوکود و ایماندارانم اونَ خداوندِ فیضَ بیسپُردد و راه دکفت بوشو سفر. ⁴¹اون سوریه و قیلیقیه جَه دوَأرست و کلیسایانَ تقویت کوده.

Chapter 16

¹پولس بوشو شهرِ دِربه و بعدِ اون بوشو شهرِ لِستره. در اویَ شاگردی زندگی کوده کی اونِ نام تیموتائوس بو و اونِ مار مسیحیه یهودی نژاد، و اونِ پئرَم یونانی بو. ²شهرِ لِستره و شهرِ قونیه ایمانداران تیموتائوسِ جَه تعریف کودد. ³پولس میل دَأشته کی اونَ خو مرَه بوبوره سفر، هَنه وَسی او منطقه یهودیانِ احترام کودَأنِ رِه تیموتائوسَ ختنه بوکود، چون همه دَأنستد کی اونِ پِئر یونانیه.⁴اوشَأن راه دکفتد و شهر به شهر گردستد و قوانینی یَ کی رسولان و کلیسا رهبران اورشلیمِ دورون حُکم بوکوده بودَه، ایماندارانَ فَأرسَأنِئد تا رعایت بوکوند. ⁵و اَطو کلیسایان ایمانِ میَأن رُشد کودد و هر روز اوشَأنِ تعداد ویشترَ بوسته.⁶وختی اوشَأن جی ایالتِ فریجیه و ایالتِ غلاطیه دوَأرستد و خَأستد بوشود آسیا، روح القدس اوشَأنَ منع بوکود و وَأنَأشت کی بوشود ایالتِ آسیا و کلامَ در اویَ بشارت بدد. ⁷وختی بأمود ایالتِ میسیه مرزَ فَأرسد بخَأستد کی بوشود ایالتِ بیطینیه، ولی عیسی روح اوشَأنَ ایجازه ندَه. ⁸پس ایالتِ میسیه جَه بوگوذشتد و بوشود تروآس.⁹هو شب پولس خوابِ جَه بیده کی ایتَه مردای کی مقدونیه شین بو اونِ روبرو به پا ایسَه و اونَ التماس کونه و گویه:«اَمی ورجَه بیا واَمرَه کُمک بوکون» ¹⁰وختی پولس اَ رویایَ بیده، اَمَأن سریع راه دکفتیم کی بیشیم مقدونیه، (جی اَیَ به بعد نویسنده هم پولس مرَه همراه بِهه) چون اطمینان پیدا کودیم کی خدا اَمرَه دخَأده دَأره تا اوشَأنَ بشارت بدیم.¹¹پس بوشوئیم تروآس و کشتی یَ سوارَ بوستیم و مستقیم بوشوئیم جزیرۀ ساموتراکی، فردایی فَأرسِئیم نیاپولیسَ. ¹²و جی اویَ بوشوئیم فیلیپی کی ایتَه جی شهرایِ مستعمرۀ روم و اولی شهرِ ایالتِ مقدونیه بو. چن روزی هو شهرِ دورون بِئسَأئیم. ¹³شنبه روزِ رِه جی شهر بیرون بوشوئیم و رودخانه کنار، جایی کی یهودیان دوعا کودَأنِ رِه اَموئد اویَ بینیشتیم، در اویَ زناکانی مرَه کی اویَ جمعَ بوسته بود گب بزَئیم.¹⁴اوشَأنِ میَأن زنی ایسَه بو کی «لیدیه» نام دَأشته و اَمی گبانَ گوش کوده، اون زنی خداپرست جی شهرِ طیاترا بو کی پارچه ارغوانی فروخته. خداوند اونِ دیلَ نرمَ کود تا پولسِ گبانَ بیشتَأوه و قبول بوکونه. ¹⁵وختی اون و اونِ خانواده غُسلِ تعمید بیگیفتد، اَمی جَه خواهش بوکود و بوگوفت:«اگر یقین دَأرید کی من خداوندَ ایمان بأورده دَأرم، بأئید و می خانه جَه بِئسید» اَقدر اِصرار بوکود تا آخرسر قبول بوکودیم.¹⁶ایبار کی شوئون دیبیم دوعا محل، ایتَه کنیزَ بر بوخوردیم کی روحِ غیبگویی و فالگیری دَأشته و جی اَ راه پولِ زیادی خو اَربابانِ رِه جمعَ کوده. ¹⁷اون پولس دونبال و اَمی دونبال راه دکفته و فریاد کوده:«اَ مردکان خدایِ مُتعالِ غلاماند و راهِ نجاتَ شمرَه اعلام کوند» ¹⁸اون هر روز هَ کارَ کوده، تا آخر سرِه پولسِ صبر و حوصله تومامَ بوست و وَأگردست و اون روحَ بوگوفت:«به نامِ عیسی مسیح ترَه اَمر کونم جی اَ دختر بیرون بیَأ» هو لحظه روح، اون دخترِ جَه بیرون بأمو.¹⁹وختی اونِ اربابان بیدد کی اَ کارِ اَمرَه اوشَأنِ درآمد قطعَ بوسته، پولس و سیلاسَ بیگیفتد و فَأکش فَأکش بوبوردد بازارِ سر حاکمانِورجَه. ²¹²⁰پس اوشَأنَ بأوردد مقاماتِ ورجَه و بوگوفتد:«اَ مردان یهودی ید و اَمی شهرَ به هم فوکوده دَأرد. رسم و رسومی یَ تبلیغ کوند کی اونِ قبول کودَأن و عمل کودَأن اَمَأن رومیانِ رِه جایز نییِه»²²ایته جرگه مردمم اوشَأنِ مرَه همراه بوبُستد و فووستد پولس و سیلاسِ سر، و حاکمانم دستور بدد کی اوشَأنِ رختَأنَ بکند و چوبِ اَمرَه اوشَأنَ پَأیی بزند. ²³وختی خیلی اوشَأنَ چوبِ اَمرَه بزد، اوشَأنَ تَأوَأدد زندان و زندانبانَ تأکید بوکودد کی خیلی اونِ حواس جمع بیبِه و اوشَأنَ بپایِه. ²⁴وختی زندانبان بیده اَطو اونَ دستور بدَه دَأرد، اوشَأنَ بوبورد تَأوَأده قسمتِ بودورونیه زندان و اوشَأنِ دس و پایَم زنجیرِ اَمرَه دوَست.²⁵نیصفِ شب پولس و سیلاس دوعا کودد و سرود خَأدن اَمرَه خداوندَ ستایش کودد، و باقی زندانیانم گوش دَئَن دوبود ²⁶کی ایمرتبه ایتَه پیلدانه زمین لرزه بأمو، جوری کی زندانِ ستونان تکان بوخورد و همۀ دَران بازَه بوست و زنجیران زندانیانِ دس پا جَه فووست.²⁷زندانبان خوابِ جَه ویریشت و وختی بیده زندانِ در بازه خو مرَه خیال بوکود زندانیان فرار بوکوده دَأرد، هَنه وَسی خو شمشیرَ بیرون بأورد تا خورَه بوکوشه. ²⁸ولی پولس صدای بلندِ اَمرَه فریاد بوکود:«ترَه آسیب نزن، اَمَأن همه تَه اَیَ ایسَأئیم»²⁹زندانبان چراغ بخَأست، و سراسیمه بوشو زندانِ دورون، و هَطو کی جی ترس پرکسته خورَه تَأوَأدَه پولس و سیلاسِ پا جیر. ³⁰بازن اوشَأنَ زندانِ جَه بیرون بأورد و بوگوفت:«ای آقایان، چی وَأستی بوکونم تا نجات پیدا کونم؟» ³¹جواب بدَأد:«خداوند عیسی مسیحَ ایمان بأور کی تو و همۀ تی خانواده نجات پیدا کونید»³²بازن خدا کلامَ اون و اونِ خانواده یَ برسَأنِد. ³³و زندانبان هو نیصفه شبِ رِه اوشَأنَ جی زندان بیرون بأورد و بعدِ اینکی اوشَأنِ زخمَأنَ بوشوست، خودش و همۀ اونِ خانواده غُسلِ تعمید بیگیفتد. ³⁴بازن پولس و سیلاسَ بوبورد خو خانه و اوشَأنِ رِه غذا بأورد. و اون و اونِ خانواده چون خدایَ ایمان بأورده بود خیلی خوشحال بود.³⁵وختی روزَ بوست، حاکمان چن تَه مأمور اوسه کودد زندانبانِ ورجَه و بوگوفتد:«اون دو نفرَ آزادَ کون بدَه بوشود» ³⁶زندانبان اَ خبرَ پولسَ فَأرسَأنی و بوگوفت:«حاکمان دستور بدَه دَأرد شمرَه آزادَ کونم، پس بفرمائید بیرون، و بیشید به سلامت»³⁷ولی پولس جواب بدَه:«اَمَأن رومی ایسیم، اَمرَه بدون محاکمه مردمِ چومِ جولو بزَه دَأرد و بی آبرو بوکودد و تَأوَأدد زندان، هَسَه خَأید مخفیانه اَمرَه آزادَ کوند؟ هیچموقع، بلکی خودشان بَأیِد و اَمرَه جی اَیَ بیرون بأورد» ³⁸مأموران اَ گبَ حاکمانَ بوگوفتد، و اوشَأن وختی بیشتَأوستد کی پولس و سیلاس رومید بترسد، ³⁹و بأمود و اوشَأنِ جَه معذرت خواهی بوکودد و احترامِ اَمرَه اوشَأنَ زندانِ جَه بیرون بأوردد و خواهش بوکودد کی جی اون شهر بوشود.⁴⁰پولس و سیلاسم زندانِ جَه کی آزادَ بوستد بوشود لیدیه خانه و در اویَ ایماندارانِ اَمرَه دیدار بوکودد، و بعدِ اینکی اوشَأنَ تشویق و تقویت بوکودد جی او شهر بوشود.

Chapter 17

¹پولس و سیلاس جی آمفیپولیس و آپولونیا دوَأرستد و فَأرسد تَسالونیکی یَ، در اویَ یهودیان کنیسه دَأشتد. ²پولس طبقِ خو عادتِ همیشگی بوشو کنیسه دورون یهودیانِ ورجَه، اون سه تَه هفته شنبه روزِ رِه شوئِه و اوشَأنِ اَمرَه جی کیتاب مقدس بحث و گفتگو کوده،³و توضیح دَأئِه و دلیل اَورده کی لازم بو کی مسیح رنج بیدینه و مَردن پسِ رِه جی مُرده یان زنده بِه. پولس گوفته:«اَ عیسایی کی شمرَه اعلام کودَأن درم، هون مسیحه» ⁴بعضی جی یهودیان، و خیلی هم جی یونانیانِ خداپرست و زنانِ سرشناس قبول بوکودد و پولس و سیلاسِ اَمرَه مُتحد بوبُستد.⁵اما یهودیانِ بی ایمان حسودی بوکودد. اوشَأن ایتَه عده لات و اوباشَ بازارِ سر جمعَ کودد و ایته دسته به راه تَأوَأدد و شهرَ شلوغَ کودد. بازن هوجوم بوبوردد یاسونِ خانه تا پولس و سیلاسَ بأورد بیرون و مقاماتَ تحویل بدد. ⁶ولی اوشَأنَ پیدا نوکودد، پس یاسون و چن نفر دیگر جی ایماندارانَ بیگیفتد و فَأکش فَأکش بوبوردد شهرِ مقاماتِ ورجَه و فریاد بوکودد:«اَشَأنی کی دونیایَ آشوب بوکوده دَأرد، هَسَه بامو دَأرد اَیَ ⁷و یاسون هم اَشَأنَ خو خانه راه بدَه دَأره. اَشَأن همه تَه قیصرِ اَحکامِ جَه سرپیچی کوند و اِدعا دَأرد ایتَه شاه دیگری ایسَه کی اونِ نام عیسایه»⁸وختی مردم و شهرِ مقامات اَ گبانَ بیشتَأوستد، نگرانَ بوستد. ⁹پس یاسون و دیگر ایماندارانِ جَه ضمانت فَأگیفتد و اوشَأنَ آزادَ کودد.¹⁰هو شبِ رِه مسیحیان عجله اَمرَه پولس و سیلاسَ اوسه کودد بیریه. وختی اوشَأن فَأرسد اویَ بوشود یهودیانِ کنیسه. ¹¹اوشَأن تسالونیکی مردمِ جَه روشنفکرتر بود، چونکی اشتیاقِ اَمرَه پولس و سیلاسِ پیامَ گوش کودد و بازن کیتاب مقدسَ فأندرستد و بررسی کودد تا بیدیند طبقِ خدا کلام ایسه یا نه. ¹²و خیلی جی یهودیان و خیلی هم جی زنان و مردانِ سرشناسِ یونانی ایمان بأوردد.¹³وختی تسالونیکی یهودیان بیشتَأوستد کی پولس بوشو دَأره بیریه و در اویَ خدا کلامَ پخشَ کودَأن دره، بأمود بیریه و در اویَ هم شهرَ شورش تَأوَأدد. ¹⁴مسیحیان سریع پولسَ اوسه کودد دریا کنارِ طرف، ولی سیلاس و تیموتائوس هر دو نفر اویَ بِئسَأد. ¹⁵کسانی کی پولسَ راهنمایی کودَأن دوبود، اونَ بوبوردد شهرِ آتن، بازن پولس اوشَأَنَ بوگوفت وَأگردید بیریه و سیلاس و تیموتائوسَ بوگوئید هر چی زودتر بَأید می ورجَه.¹⁶وختی کی پولس آتنِ میَأن او دو نفرِ رَأفا ایسَه بو، بیده کی آتن پور جی بُته، هَنه وَسی خیلی ناراحَتَ بوست. ¹⁷پس شوئه کنیسه یانِ دورون و یهودیانِ مرَه بحث و گفتگو کوده و هر روزم بازارِ سر راه دوَأرانِ مرَه گب زَئِه.¹⁸ولی بعضی جی فیلسوفایِ «اپیکوری» و «رواقی» اونَ بربوخوردد و اونِ اَمرَه مخالفت بوکودد، بعضی جی اوشَأن گوفتد:«اَن چی چرت و پرت گوفتَأن دره؟» بعضیانم گوفتد:«مثل اینکی خدایانِ بیگانه یَ تبلیغ کونه» چره کی پولس، عیسی و قیامتَ اوشَأنَ اعلام کوده.¹⁹پس اونَ خوشَأنِ مرَه بوبوردد ایتَه کوهِ جُر کی مریخ نام دَأشته و شهرِ تالار اویَ نَهَه بو، اوشَأن پولسَ بوگوفتد:«تَأنیم بدَأنیم اَ تازه تعلیمی کی دَئَن دری چیسه؟ ²⁰تی گبانَ کی ایشتَأویم اَمره عجیبه، خَأئیم بدَأنیم اَشَأنِ معنی چیه» ²¹همۀ آتنِ مردم و خارجی یانی کی او شهرِ دورون زندگی کودد مشغولیتی جُز اَن نَأشتد کی همدیگرِ دؤر جمعَ بود و دربارۀ عقاید تازه گب بزند.³⁰سابقِ رِه خدا اَ نادانی یَ نادیده گیفته، ولی هَسَه همۀ مردمانَ هر جایی کی ایسَد حُکم کونه کی توبه بوکوند. ³¹چون روزی یَ تعیین بوکوده کی جهانِ مردمَ عادلانه داوری کونه، بواسطۀ شخصی کی خودشه انتخاب بوبُسته یه و اونَ جی مُرده یان زنده کوده تا اَ حقیقت ثابت بوکونه و همه یَ جی اَ کار خاطر جمعَ کونه»³²³³مردم وختی دربارۀ قیامت و مُرده یانِ زنده بوستَأن بیشتَأوستد، بعضیان پوزخند بزَد و مسخره بوکودد و بعضیانم بوگوفتد:«اگر بیبه ایتَه فرصتِ دیگر دربارۀ اَ موضوع تی جَه بیشتَأویم» و اَطو پولس خو گب زَئَن تومامَ کود و تالارِ جَه بوشو بیرون. ³⁴اما چن نفر پولسِ جَه پیروی بوکودد و مسیحَ ایمان بأوردد، کی اوشَأنِ جَه شَه «دیونیسیوس» جی اَعضایِ تالارِ مریخ و زنی کی «داماریس» نام دَأشته یَ نام بوردَأن.

Chapter 18

¹بازن پولس جی آتن بوشو قُرِنتُس. ²در اویَ ایتَه یهودی مردایَ مرَه آشنا بوبُست کی اونِ نام «اَکیلا» بو و اونِ زنِ نام بو «پریسکیله» و تازه جی ایتالیا بأمو بو، چره کی «کلودیوسِ» قیصر فرمان بدَه بو کی همۀ یهودیان وَأستی جی روم بوشود بیرون. پولس بوشو اوشَأنِ دِئِن رِه، ³و چون پولسم اوشَأنِ مَأنستَأن خیمه دوز بو، اوشَأنِ ورجَه بِئسَه و کارَ مشغول بوبُست.⁴اون هر شنبه روز شوئِه کنیسه و یهودیان و یونانیانِ مرَه گب زَئِه و سعی کوده کی اوشَأنَ قانع بوکونه. ⁵وختی سیلاس و تیموتائوس جی مقدونیه بأمود، پولس همۀ خو وختَ بنَه موعظه رِه و یهودیانِ رِه دلیل اَورده کی عیسی هون مسیحه موعوده. ⁶ولی بعضی جی یهودیان اونِ اَمرَه مخالفت کودد و اونَ فُحش دَئِد و بدوبیراه گوفتد، پولس خو ردا دامنَ تکان بدَه و اوشَأنَ بوگوفت:«شیمی خون خودتانِ گردنه، می گردن نییِه. جی اَن پس شؤم غیرِ یهودیانِ ورجَه»⁷بازن جی کنیسه بوشو ایتَه غیرِ یهودی خانه کی خداپرست بو و «تیتوس یوستوس» نام دَأشته. اونِ خانه کنیسه مرَه دیوار به دیوار بو. ⁸ولی کنیسه رئیس کریسپوس، و همۀ اونِ خانواده خداوندَ ایمان بأوردد. و خیلی جی قُرِنتُسِ مردمم وختی خدا پیامَ بیشتَأوستد، ایمان بأوردد و تعمید بیگیفتد.⁹ایتَه شب خداوند رویأ میَأن پولسَ بوگوفت:«نوَه ترسِن، گب بزن و ساکت نِئس، ¹⁰من تی اَمرَه یم و هیچ کس نِتَأنِه ترَه آزاری برسَأنه، چره کی اَ شهرِ دورون من آدم زیاد دَأرم» ¹¹پس پولس یک سال و نیم در هویَ بِئسَه و خدا کلامَ اوشَأنَ تعلیم بدَه.¹²ولی وختی «گالیو» یونانِ فرماندارِ بوبُست، یهودیان بر ضدِ پولس مُتحد بوبُستد و فووُستد پولسِ سر و اونَ بوبوردد دادگاه تا محاکمه بوکوند، ¹³اوشَأن بوگوفتد:«اَ شخص مردمَ وادار کونه کی خدایَ برخلافِ قانونِ شریعت پرستش بوکوند»¹⁴وختی پولس خَأسته گب بزنه، گالیو یهودیانَ بوگوفت:«اگر جُرم و جنایتی در میَأن بیبِه وَأستی شیمی شکایتَ گوش بوکونم، ¹⁵ولی چون شیمی مُشکل مربوط به کلمات و اشخاص و شیمی مذهبِ قوانینه، خودتان اونَ حل و فصل بوکونید، من نخَأیم اَجور چیزَأنِ میَأن دخالت بوکونم»¹⁶بازن همۀ اوشَأنَ جی دادگاه بیرونَ کود. ¹⁷اوشَأنم فووَستد سوستِنِس سر کی کنیسه رئیس بو، و دادگاه جولو اونَ پَأیی بزَد. ولی گالیو خورِه نِنَه و اِعتنا نوکود.¹⁸پولس بعدِ ایته مدتی طولانی کی اویَ ایسَه بو، آخر سر مسیحیانِ جَه خداحافظی بوکود و کشتی اَمرَه بوشو سوریه. و آکیلا و پریسکیله یَ خو مرَه بوبورد. اون کِنخریه جَه خو سرَ بتراشت چره کی اَطو نذر بوکوده بو. ¹⁹وختی فَأرسد اَفِسُس، خو همسفرانِ جَه سیوایَ بوست و تنهایی بوشو کنیسه تا یهودیانِ اَمرَه گب بزنه.²⁰اوشَأن اونِ جَه بخَأستد کی ویشتر اویِ بِئسِه، ولی اون قبول نوکود. ²¹و اوشَأنِ جَه خداحافظی بوکود و بوگفت: «اگر خدا بخَأیِه باز شیمی ورجَه اَیم» بازن کشتی یَ سوارَ بوست و اَفِسُسِ جَه بوشو.²²و قیصریه جَه کشتی جَه بیجیر بأمو و بوشو اورشلیم، و بعدِ اینکی کلیسا ایماندارانِ اَمرَه دیدار بوکود، راه دکفت و بوشو اَنطاکیه. ²³ایتَه مدت اویَ بِئسَه و باز راه دکفت بوشو سفر. اون سرزمین های غَلاطیه و فریجیه یَ گردسته و شاگردانَ اوشَأنِ ایمانِ میَأن اُستوارَ کوده.

Chapter 19

³پولس اوشَأنَ بوگوفت:«پس تعمید گیفتَأنِ موقع چیَه اعتراف بوکودید؟» جواب بدَأد:«اَمَأن یحیی تعلیم مرَه تعمید بیگیفته دَأریم» ⁴پولس بوگوفت:«یحیی تعمید، تعمیدِ توبه بو. اون مردمَ گوفته کسیَه ایمان بأورید کی بعدِ من اَیِه، یعنی عیسی مسیحَه»⁵وختی اَنَ بیشتَأوستد به نام خداوند عیسی تعمید بیگیفتد. ⁶وختی پولس اوشَأنِ رو دس بنَه روح القدس اوشَأنِ رو نازل بوبُست و بتَأنستد به زبانهای مختلف گب بزند و نبوّت بوکوند. ⁷اوشَأن دوازدَه تَه مردانه بود⁸پولس سه ماه او شهرِ دورون بِئسَه و هر شنبه روز شوئِه کنیسه و شجاعتِ اَمرَه دربارۀ خدا ملکوت گب زَنِه، و دلیل محکم اَورده کی عیسی هون مسیحه. ⁹اما بعضیَأن سر سختی کودد و ایمان نَأوردد و دیگرانِ ورجَه مسیحَ بد گوفتد. پس پولسم مخالفینِ جَه کنار فَأکشه و شاگردانَ بوبورد تیرانوسِ تالار و هر روز در اویَ اوشَأنِ رِه جلسه نَئِه. ¹⁰دو سال هَطو بوگوذشت و اَ مدتِ دورون همۀ آسیا ایالتِ مردم، چی یهودی و چی یونانی خدا پیامَ بیشتَأوستد.¹¹خداوند پولسَ قدرت بدَه تا پیله مُعجزه یانی آشکارَ کونه. ¹²جوری کی مردم دستمال و یا پارچه ای کی اونِ بدنَ بوخورده بویَ بوردد مریضانِ رِه و مریضان شفا پیدا کودد و ارواحِ پلید اوشَأنِ جَه دورَ بوستد.¹³پس چن نفر جی یهودیانِ دوره گرد کی جن گیری کودد تصمیم بیگیفتد کی عیسی نامِ اَمرَه ارواحِ ناپاکَ اخراجَ کوند. اوشَأن اَطو گوفتد:«شمرَه قسم دهیم به اون عیسایی کی پولس بشارت دهه» ¹⁴اوشَأنی کی اَ کارَ کودد هفت تَه جی «اِسکیوا» پسرأن بود، اسکیوا ایتَه جی سرانِ کاهنانِ یهود بو.¹⁵اما اون روحِ پلید اوشَأنَ جواب بدَه:«عیسی یَ شناسم، پولسم دَأنم کیسه، ولی شومَأن کیسید؟» ¹⁶پس اون مردأیی کی تؤرَ بوسته بو اوشَأنَ فوتورکست و چنان قدرتی اَمرَه اوشَأنَ پَأیی بزَه کی همه تَه لخت، و خونین و مالین جی اون خانه فرار بوکودد. ¹⁷وختی اَ اِتفاق اَفِسُسِ مردمِ گوش فَأرسه، چی یهودی و چی یونانی، همه تَه وحشت بوکودد و جی اون به بعد عیسی نامَ ویشتر احترام نَئِد.¹⁸و خیلی جی اوشَأنی کی ایمان بأورده بود بأمود و اعتراف بوکود کی قبلاً چه کارایی کودد. ¹⁹خیلیَأنم بأمود و بوگوفتد پیشترانِ رِه جادوگری کودد و خوشَأنِ جادوگری کیتابانَ بأوردد و همۀ مردمِ چومِ جولو بوسوزَأنید. وختی کیتابانِ قیمتَ حیساب بوکودد، پنجاه هیزار درهَم بوسته. ²⁰و اَطو خدا کلام منتشرَ بوسته و قوّتِ ویشتری گیفته.²¹بعدِ اَ اتفاقان، پولس بواسطۀ خدا روح تصمیم بیگیفت کی مقدونیه و یونانَ سر بزنه و بازن وَأگرده اورشلیم. اون بوگوفت:«بعداً وَأستی بوشوم تا روم» ²²اون دو تَه جی خو دسیاران، یعنی تیموتائوس و اَرسطوسَ اوسه کود مقدونیه و خودش ایبچه ویشتر ایالتِ آسیا میَأن بِئسَه.²³در هَ موقع اَفِسُسِ میَأن بر ضدِ مسیحیان شورش بوبُست. ²⁴در اویَ شخصی ایسَه بو کی «دیمیتریوس» نام دَأشته و تمثالِ نقره ای بُتکدۀ آرتمیسِ رِه چَأکوده، اون جی اَ راه صنعتگرانِ رِه شغل و درآمدِ خوبی ایجاد بوکوده بو. ²⁵پس اون خو همکاران و اُستاکارانَ جمعَ کود و اوشَأنَ بوگوفت:«آقایان، شومَأن دَأنید کی اَمی روزی وابسته به اَ شُغله،²⁶اما هوطو کی دینید و ایشتَأوید، اَ پولس نه فقط اَفِسُسِ جَه، بلکی تقریباً همۀ ایالتِ آسیا جَه خیلی جی مردمَ خو طرف فَأکشه دَأره و مُنحرفَ کوده، و گویه کی اَ خدایانی کی انسانِ دسِ اَمرَه چَأکوده بِهِه خدا نییِد. ²⁷پس اَ خطر وجود دَأره کی هم اَمی شغل و کاسبی جی میَأن بیشه، و هم اَمی خدایِ عظیم آرتِمیسِ معبد بی ارزش بیبِه، و حتی ممکنه اَمی خدا آرتمیس کی همۀ آسیا مردم و همۀ دنیا مردمان اونَ پرستش کوند، خو عظمتَ جی دس بده»²⁸وختی اوشَأن اَ گبانَ بیشتَأوستد همه تَه عصبانی بوبُستد، و فریاد بوکودد و بوگوفتد:«اَفِسُسیان آرتمیس پیلدانه یه» ²⁹شهرِ دورون آشوبی بپا بوبُست. مردم همه تَه راه دکفتد شهرِ تماشاخانه طرف، و غایوس و آریستارخوس کی پولسِ همراهانِ جَه و مقدونیه شین بودَ فَأکش فَأکش خوشَأنِ اَمرَه بوردَأن دوبود.³⁰پولس بخَأست کی جمعیتِ جولو ظاهرَ بِه، ولی اونِ شاگردان وَأنَأشتد. ³¹حتی چن تَه جی پولسِ دوستانِ کی ایالتِ آسیا مقاماتِ جَه بود، اونِ رِه پیغام اوسه کودد و خواهش بوکودد کی نیشه تماشاخانه و خو جانَ به خطر تَأنوَأده. ³²جمعیتی کی تماشاخانه میَأن جمعَ بوسته بو آشفته بود و فریاد کودد و هر کسی ایتِه چی گوفته، و خیلیان نَأنِستد اَصلاً چی وَسی اویَ جمعَ بوسته دَأرد.³³یهودیان اسکندرَ پیش تَأوَأدد، و بعضیان خیال بوکودد کی اسکندر مردمَ جمعَ کوده دَأره، اون خو دسِ اَمرَه مردمَ ایشاره بوکود کی ساکت بِئسِد و خَأسته کی چیزی بوگویه. ³⁴ولی وختی مردم بفهمستد کی اون یهودیه، همه تَه یکصدا تا دو ساعت فریاد کودد:«اَفِسُسیان آرتمیس پیلدانه یه»³⁵آخرسر شهرِ داروغه مردمَ آرامَ کود و بوگوفت:«ای مردمان، همه دَأند کی اَمی شهر اَفِسُس، آرتمیسِ عظیمِ معبدِ نگهبانه، و حافظ اونِ تمثالی ایسه کی جی آسمان نازل بوبُسته. ³⁶اَشَأنی کی بوگوفتم حقیقته و نِشَه مُنکر بوستَأن، پس وَأستی آرام بیبید و ندانسته کاری نوکونید. ³⁷اَ مردانی کی بأورده دَأرید اَیَ، نه اَمی معبدِ جَه دوزدی بوکودد و نه اَمی خدایَ کُفر بوگوفته دَأرد.³⁸پس اگر دیمیتریوس و اونِ همکاران کسی جَه شکایت دَأرد، دادگاهانِ در بازه و قاضیانم ایسَد، تَأند بوشود شکایت بوکوند. ³⁹ولی اگر موضوع چیزِ دیگری ایسه، وَأستی ایتَه جلسۀ رسمی میَأن حل و فصل بیبه. ⁴⁰هَسَه اَ خطر وجود دَأره کی اَمی جَه دربارۀ ایمروزِ آشوب بازخواست بوکوند، و اگر وَأورسد چون علتی نِتَأنیم بأوریم ممکنه مُتهم بیبیم کی شورش بوکوده دَأریم» ⁴¹اَنَ بوگوفت و جمعیتَ پراکندَه کود.

Chapter 20

¹وختی آشوب تومامَ بوست، پولس شاگردانَ دخَأد و بعدِ اینکی اوشَأنَ تشویق بوکود، اوشَأنِ جَه خداحافظی بوکود راه دکفت بیشه مقدونیه. ²اون خو راه سر هر شهریَ فَأرسه یه، مسیحیانِ رِه موعظه کوده، و اَطو اون فَأرسه یونانَ. ³اون سه ماه در اویَ بِئسَه، و وختی خَأسته کشتی اَمرَه بیشه سوریه، یهودیان بر علیه اون توطئه بوکودد، پس اونم تصمیم بیگیفت جی راهِ مقدونیه وَأگرده.⁴اونِ همراهان اَشَأن بود؛ سوپاتِروس کی بیریه شین بو، و آریستارخوس و سِکوندوس کی تسالونیکی شین بود، و غایوس کی دِربه شین بو، و تیخیکوس و تروفیموس کی ایالتِ آسیا شین بود، و تیموتائوس. ⁵اوشَأن پِشتر جی اَمَأن بوشود و تروآسِ میَأن اَمی رَأفا بِئسَأد. ⁶ولی اَمَأن بعدِ عیدِ فطیر کشتی اَمرَه جی فیلیپی راه دکفتیم و پنج روز بعد، تروآسِ میَأن اوشَأنَ فَأرسِه ایم. همگی ایتَه هفته اویَ بِئسَأئیم.⁷یکشنبه شبِ رِه، همه تَه جمع بوستیم تا مراسمِ شامِ مقدسَ بجا بأوریم، و چون پولس خَأسته فردایی رِه بیشه سفر، اَمرِه موعظه بوکود و اونِ موعظه تا نیصفه شب طول بکشه. ⁸جایی کی اَمَأن جمعَ بوسته بیم اونِ طبقۀ بوجُرِ جَه، چراغهای زیادی روشن بو.⁹هوطو کی پولس گب زَئَن دوبو، ایتَه جوان کی «اِفتیخوس» نام دَأشته و پنجره کنار نیشته بو، اونَ خواب بوبورد و جی طبقۀ سوم بکفت بیجیر، وختی اونَ اوسَأدد بیدد بمرده دَأره. ¹⁰پولس بوشو بیجیر و خورَه تَأوَأدَه اونِ رو و اونَ کشا گیفت و بوگوفت: «نترسید اون هنوز زنده یه»¹¹بازن بوشو بوجُر و نانَ بیگیفت و پارَه کود و بوخورد. اون تا خودِ سحر شاگردانِ رِه موعظه بوکود و بازن راه دکفت و شهرِ جَه بوشو. ¹²مردم او جوانَ زنده بوبوردد اونِ خانه و اوشَأنِ خیال جی اَ بابت راحتَ بوست.¹³و اَمَأن کشتی سوارَ بوستیم و بوشوئیم آسوس تا طبقِ برنامه ای کی قبلاً دیچه بیم در اویَ پولسَ کشتی یَ سوار کونیم، چون خودش بخَأسته بو کی تا اویَ جی راه خوشکی بیشه. ¹⁴وختی پولسَ آسوسِ میَأن بیده ایم، اونَ کشتی یَ سوارَ کودیم و بوشوئیم میتیلینی.¹⁵و روزِ بعد کشتی اَمرَه بوشوئیم جزیرۀ خیوسِ روبرو، و روزِ دوم جی اویَ بوشوئیم جزیرۀ ساموس، و فردایی رِه فَأرِسِه ایم بندر میلیتُس. ¹⁶پولس تصمیم دَأشته جی راهِ دریا اَفِسُسِ کنارِ جَه دوَأره تا ایالتِ آسیا میَأن معطلِ نیبیم. چون عجله دَأشته کی اگر بیبِه قبلِ عیدِ پنطیکاست فَأرسه اورشلیم.¹⁷پس جی بندر میلیتُس اَفِسُسِ کلیسا کشیشانِ رِه پیغامی اوسه کود و اوشَأنَ خو ورجَه دخَأد. ¹⁸وختی اوشَأن بأمود اوشَأنَ بوگوفت:«خودتَأن دَأنید کی جی وختی بأمو دَأرم ایالتِ آسیا همه وخت شیمی اَمرَه بؤم و چوطو رفتار بوکودم، ¹⁹و چوطو فروتنی و اَشک و زحمتِ زیادِ اَمرَه، خداوندَ خدمت بوکودم، چون همیشه یهودیان توطئه کودد کی مرَه بوکوشد. ²⁰شومَأن دَأنید کی من شیمی خیر و صلاح وَسی چیزیَه دریغ نوکودم، من پیامَ شمرَه بِرسَأنم و مردمِ ورجَه و شیمی خانه یَأنِ میَأن شمرَه تعلیم بدَم. ²¹من یهودیان و غیرِ یهودیانم اخطار بوکوده دَأرم کی وَأستی خوشَأنِ گوناهانِ جَه توبه بوکوند و خدا طرف وَأگردد و اَمی خداوند عیسی مسیحَ ایمان بأورد.²²و هَسَه روح القدسِ دستور اَمرَه خَأیم راهی بوبوم اورشلیم، و نَأنم کی مرِه چی پیش اَیِه. ²³فقط هَنَه دَأنم کی هر شهرِ دورون روح القدس مرَه هشدار دهه کی زندان و سختی می رَأفا ایسَه. ²⁴ولی زندگی مرِه ارزشی نَئرِه و می جانِ رِه نگران نییِم. می هدف و آرزو اَنِ کی می مأموریتَ تا آخر انجام بدم و خدمتی کی عیسی مرَه بیسپُرده دَأره، یعنی انجیلِ پیغامِ اعلام کودَأنَ به آخر برسَأنم.²⁵هَسَه دَأنم کی دِ هیچکودام جی شومَأن کی خدا ملکوتِ موعظه کودَأنِ رِه شیمی میَأن آمد و شُد کودم، دِ هیچموقع می رویَ نیدینید. ²⁶پس ایمروز شیمی اَمرَه اتمامِ حُجت کونم کی شیمی خون می گردن نییِه، و هر کودام جی شومَأن اگر خدا فیضِ جَه محروم بیبِه من مُقصر نییِم. ²⁷چره کی در حقِ کسی کوتاهی نوکودم و همۀ خدا اراده یَ شمرَه فَأرسَأنیم.

Chapter 21

¹اَمَأن اَفِسُسِ کشیشانِ اَمرَه خداحافظی بوکودیم و کشتی اَمرَه مستقیم بوشوئیم جزیرۀ کیوس، و فردایی جی اویَ بوشوئیم بندرِ رودس، و جی اویَ هم بوشوئیم پاترا. ²پاترا جَه ایتَه کشتی پیدا کودیم کی شوئون دوبو فینیقیه، پس هو کشتی یَ سوارَ بوستیم و راه دکفتیم.³قبرسَ جی دور اَمی چپِ طرفِ جَه بیده ایم و اونِ جنوبِ جَه بوگوذشتیم و بوشوئیم به سمتِ سوریه. بازن بندرِ صورِ میَأن کشتی پهلو بیگیفت، چون قرار بو کی در اویَ کشتی بارَ خَألی کوند. ⁴در اویَ ایماندارانَ پیدا کودیم و هفت روز اوشَأنِ ورجَه بِئسَأئیم، اَ ایمانداران روح القدسِ هدایتِ اَمرَه پولسَ اصرار بوکودد کی نیشه اورشلیم.⁵چون اَمی وخت تومامَ بوست، راه دکفتیم کی بیشیم سفر، همۀ ایمانداران خوشَأنِ زن و زایِ اَمرَه تا بیرونِ شهر اَمرَه بدرقه بوکودد. اویَ دریا کنارِ جَه زانو بزَئیم و دوعا بوکودیم. ⁶و بازن همدیگرِ جَه خداحافظی بوکودیم و اَمَأن کشتی یَ سوارَ بوستیم و اوشَأن وَأگردستد خوشَأنِ خانه.⁷اَمَأنم اَمی سفرَ ایدامه بدَأئیم و فَأرسِه ایم پتولامیس. در اویَ بوشوئیم مسیحیانِ دِئِنِ رِه و ایتَه روز اوشَأنِ ورجَه بِئسَأئیم. ⁸و فردایی جی اویَ حرکت بوکودیم و فَأرسِه ایم شهرِ قیصریه و بوشوئیم فیلیپُسِ مبشرِ خانه و اونِ ورجَه بِئسَأئیم. فیلیپُس ایتَه جی اون شیش نفری بو کی اورشلیمِ میَأن انتخاب بوبُسته بو تا بیوه زنَأکانِ میَأن غذا تقسیم بوکونه. ⁹اون چهار تَه عَزب دختر دَأشته کی نبوّت کودد.¹⁰چن روز بوسته کی اویَ ایسَه بیم، ایتَه نبی جی یهودیه بأمو اویَ کی اونِ نام «آغابوس» بو. ¹¹اون بأمو اَمی ورجَه و پولسِ کمربندَ بیگیفت و خو دس و پایَ اونِ اَمرَه دوَست و بوگوفت:«روح القدس گویه؛ اورشلیمِ یهودیان اَ کمربندِ صاحابَ اَطو دَودد و اونَ ایسپَأرد غیرِ یهودیانِ دس»¹²وختی اَنَ بیشتَأوستیم هم اَمَأن هم قیصریه ایمانداران پولسَ التماس بوکودیم کی نیشه اورشلیم. ¹³ولی پولس جواب بدَه:«اَ چی کاری ایسه کی کونید؟ چره شیمی گریه کودَأنِ اَمرَه می دیلَ ایشکینید؟ من نه فقط حاضرم اورشلیمِ میَأن زندانی بوبوم، بلکی حاضرم خداوند عیسی نامِ وَسی می جانم فدا بوکونم» ¹⁴امَأن وختی بیده ایم اونِ نظر عوضَ نیبِه، دس بکشه ایم و بوگوفتیم:«هر چی کی خدا بخَأیه هون بیبِه»¹⁵بعدِ چن روز اَمی سفرِ بارَ دوستیم و راه دکفتیم به سمتِ اورشلیم. ¹⁶و چن نفر جی قیصریه ایمانداران اَمی اَمرَه راه دکفتد بأمود، وختی فَأرسِه ایم اورشلیمَ، اوشَأن اَمرَه بوبوردد ایتَه ایماندارِ قدیمی خانه کی قبرسِ شین بو و «مِناسون» نام دَأشته.¹⁷وختی فَأرسِه ایم اورشلیم، اویِ مسیحیان اَمرَه خیلی تحویل بیگیفتد و اَمی جَه پذیرایی بوکودد. ¹⁸فردایی پولسِ اَمرَه بوشوئیم یعقوبِ دِئِنِ رَه. همۀ کلیسا کشیشان اویَ ایسَه بود. ¹⁹بعدِ سلام و احوالپرسی پولس اوشَأنِ رِه تعریف بوکود کی خدا بواسطۀ اونِ خدمت چی کارایی غیرِ یهودیانِ میَأن انجام بدَه دَأره.²⁰وختی بیشتَأوستد خدایَ شکر بوکودد و پولسَ بوگوفتد:«ای برَأر، هوطویی کی دینی هزاران یهودی ایمان بأورده دَأرد و همه تَه نسبتِ به شریعت تعصب دَأرد و اصرار دَأرد کی مسیحیانِ یهودی نژاد وَأستی خوشَأنِ آداب و رسومَ بدَأرد. ²¹و اوشَأن دربارۀ تو بیشتَأوسته دَأرد کی یهودیانی کی دیگر کشورانِ میَأن زندگی کوندَه گویی کی نخَأیه موسی شریعتِ جَه اطاعت بوکوند، و لازم نییه کی خوشَأنِ پسرانَ ختنه بوکوند و یهودیانِ رسم و رسومَ بدَأرد.²²هَسَه چی وَأستی کودَأن؟ اوشَأن حتماً خبردارَ بود کی تو بأمو دَأری. ²³پس اونچی کی ترَه گوفتَأن دریمَ انجام بدن. اَیَ چهار تَه مردای ایسَه کی نذری دَأرد. ²⁴تو اَشَأنِ مرَه بوشو خدا خانه و طهارتِ مراسمَ بجا بأور، و اوشَأنِ مخارجم فَأدن تا خوشَأنِ سرَ بتراشد، اَطو همه فهمد کی چیزایی کی دربارۀ تو بیشتَأوسته دَأرد راست نییِه و تو خودتم مطابقِ شریعت زندگی کونی.²⁵ولی دربارۀ مسیحیانِ غیرِ یهودی اَمَأن اَمی حُکمَ نامه ای دورون اوشَأنِ رِه بینیویشتیم کی گوشتِ حیوانی کی بُتِ رِه قربانی بوبُسته و خفا بوبُسته حیوانِ گوشت و خونَ نوخورد، و زِنا هم نوکوند» ²⁶پس پولس راضی بوبُست و فردایی اون اشخاصَ خو مرَه بوبورد و اوشَأنِ مرَه رسمِ طهارتَ انجام بدَه و بازن بوشود معبد و اعلام بوکود کی هفت روز بعد هر کودام جی اَن اَشخاصِ رِه قربانی تقدیم بِهِه.²⁷چیزی نمَأنسته بو کی هفت روز تومامَ بِه کی چن تَه یهودی کی ایالتِ آسیا شین بود، پولسَ معبدِ دورون بیدد. اوشَأن مردمَ تحریک بوکودد و پولسَ بیگیفتد ²⁸و فریاد کودد:«ای اسرائیلیَأن کمک بوکونید، اَن هون کسی ایسه کی همه جا بر ضدِ اَمی قؤم و موسی شریعت و اَن معبد تعلیم دهه، اَن یونانیَأنم خو مرَه بأورده معبد و اَیَ نجسَ کوده» ²⁹اوشَأن پیشتر شهرِ دورون پولسَ «تروفیموسِ اَفِسُسی» مرَه بیده بود، و خیال بوکوده بود کی پولس اونَ بوبورده معبدِ دورون.³⁰همۀ شهر آشوب بوبُست و مردم جی هر طرف فووَستد و پولسَ بیگیفتد و معبدِ جَه بیرون فأکشد و سریع معبدِ درَ خوشَأنِ پوشتِ سر دوستد. ³¹اوشَأن در نظر دَأشتد کی پولسَ بوکوشد، پس فرماندۀ هنگِ رومی یَ خبر برسِه کی اورشلیمِ مردم شورش بوکودد.³²اونم سریع خو سربازانِ اَمرَه بأمو جمعیتِ طرف. وختی مردم سربازان و فرماندۀ رومی یَ بیدد دِ پولسَ نزَد. ³³فرمانده پولسَ دستگیر بوکود و دستور بدَه اونَ دو تَه زنجیرِ اَمرَه دوَدد، بازن مردمِ جَه وَأورسی:«اَ شخص کیسه و چی بوکوده دَأره؟»³⁴جمعیتِ جَه هر کس خوره فریاد کوده و ایتَه چی گوفته، فرمانده هم کی شلوغی وَسی نِتَأنست بفهمه چی بوبُسته دَأره، دستور بدَه پولسَ بوبورد سربازخانه دورون. ³⁵وختی سربازخانه پله یانَ فَأرسد، مردم چنان پولسِ سر هجوم بأورده بود کی سربازان مجبور بوبُستد پولسَ بینیشَأند خوشَأنِ شانه یانِ رو و اونَ بوبورد بودورون. ³⁶مردمی کی اوشَأنِ دونبال سر اَمون دوبود فریاد کودد:«اونَ بوکوشید»³⁷هنوز پولسَ سربازخانه بودورون نوبورده بود کی فرماندۀ رومی یَ بوگوفت:«وَألی ایتَه چی شمرَه بوگویم؟» فرمانده اونَ بوگوفت:«تو یونانی دَأنی؟ ³⁸مگر تو هون مصری نییی کی چن وخت پیش فتنه بپا بوکود و چهار هیزار آدمکشَ خو مرَه اوسَأد و فرار بوکود بیابان؟»³⁹پولس جواب بدَه:«من یهودی یم، و طرسوسِ قیلیقیه شینم کی خوره پیلدانه شهری ایسه. خواهش کونم ایجازه بدن مردمِ اَمرَه گب بزنم» ⁴⁰اونم ایجازه بدَه. پولسم بوشو پله یَأنِ سر بِئسَه و خو دسَ مردمِ طرف درازَ کود کی ساکت بِئسِد، وختی همه تَه ساکتَ بوستد، به زبانِ عِبری مردمَ اَطو بوگوفت.

Chapter 22

¹«ای پئرَأن، ای برَأرأن، ایجازه بدید چن کلمه گب بزنم و خودمِ جَه دفاع بوکونم» ²مردم وختی بیشتَأوستد کی عبرانیانِ زبانِ اَمرَه اوشَأنِ مرَه گب زَئَن دره، ساکت ترَه بوستد و گوش بدَأد. اونموقع پولس بوگوفت:³«من ایتَه یهودیم، طرسوسِ قیلیقیه جَه بودونیا بأموم ولی اَ شهرِ دورون پیلَه بوستم. و هَ شهرِ دورون غمالائیلِ خدمت ایسَه بوم و اونِ ورجَه تحصیل بوکودم و می آب و اَجدادِ شریعت و رسم و رسومَ یاد بیگیفتم، و هَطو کی شومَأن ایمروز خدا رِه غیرت و تَعصب دَأرید منم دَأشتم. ⁴من عیسی پیروانَ تا سر حدِ مرگ اذیت و آزار کودم و اوشَأنَ چی مرد بوبُسته بد چی زن دستگیر کودم و تَأوَأدَمه زندان. ⁵کاهنِ اَعظم و شورایِ یهودِ اَعضاء شاهدد، چون من اوشَأنِ جَه نامه هایی فَأگیفتم کی مرَه معرفی بوکوده بود به اَمی برَأرأنَ در دمشق، و من راه دکفتم بوشوم دمشق، تا اویِ مسیحیانَ پیدا کونم و دستگیر بوکونم و بأورم اورشلیم تا مجازات بوبود.⁶ولی وختی دمشقَ نزدیکِ بوستم، ظهرِ موقع بو کی ایتَه نورِ عظیم جی آسمان می دؤر بتاوست. ⁷بکفتم زمینِ رو و صدایی بیشتَأوستم کی مرَه بوگوفت؛ شائول، شائول، چره مرِه آزار دهی؟ ⁸وَأورسم؛ خداوندا تو کیسی؟ جواب بدَه؛ من عیسای ناصری یم کی تو اونَ آزار دهی.⁹می همراهان نورَه بیدد و بترسد، ولی اون کسی صدایَ کی می مرَه گب زَئَن دوبویَ نیشتَأوستد. ¹⁰من وَأورسم؛ خداوندا چی بوکونم؟ خداوند مرَه جواب بدَه؛ ویریز و بوشو دمشقِ طرف، در اویَ کارانی کی ترَه واگذار بِه و وَأستی انجام بدی یَ ترَه گوید. ¹¹اون نور چنان درخشان بو کی می چومَأن کورَ بوست، و می همراهان می دسَ بیگیفتد و مرَه بوبوردد دمشق.²²مردم تا اَ موقع پولسِ گبانَ گوش کودد، ولی وختی بوگوفت غیرِ یهودیانِ ورجَه، دِ طاقت نأوردد و باز فریاد بوکودد:«اَ شخصَ بوکوشید، اون نوَأستی زنده بمَأنه» ²³هو موقع کی مردم فریاد کودد و خوشَأنِ رختانَ هوا جُر چَرخَأنِده و گرد و خاک راستَ کودد، ²⁴فرمانده دستور بدَه پولسَ بوبورد سربازخانه دورون و اونَ شلاق بزند و اونِ جَه بازجویی بوکوند تا معلوم بیبه چی وَأستی مردم بر ضدِ اون فریاد کوند.²⁵وختی کی خَأستد پولسَ دوَدد تا اونَ شلاق بزند، پولس اون افسری کی اویَ بپا ایسَه بویَ بوگوفت:«آیا قانون شمرَه ایجازه دهه ایتَه رومی یَ بی اَنکی محاکمه بوبُسته بِه شلاق بزنید؟» ²⁶وختی افسر اَ حرفَ بیشتَأوست، بوشو فرمانده ورجَه و بوگوفت:«هیچ دَأنی چی کودَأن دری؟ اَ مردای رومیه»²⁷فرمانده بأمو پولسِ ورجَه و اونِ جَه وَأورسه:«مره بوگو بیدینم، تو رومی ایی؟» پولس جواب بدَه:«بله، ایسم» ²⁸اونموقع فرمانده بوگوفت:«منم رومِ تابعیتَ دَأرم، ولی اَ تابعیتِ بدس اَوردنِ رِه قیمتِ گرانی پرداخت بوکودم» پولس بوگوفت:«ولی من رومی بودونیا بأموم» ²⁹اوشَأنی کی قرار بو پولسَ شلاق بزند و اونِ جَه بازجویی بوکوند، وختی بیشتَأوستد کی اون رومیه، خوشَأنَ کنار فَأکشد و دورَ بوستد، فرمانده هم وختی بفهمست کی ایتَه رومیَه بازداشت بوکوده و دستور بدَه دَأره اونَ شلاق بزند، بترسه.³⁰فردایی چون فرمانده خَأسته بیدینه کی علت چی بو و چی وَسی یهودیان پولسَ متهم بوکوده دَأرد، اونَ زندانِ جَه بیرون بأورد و دستور بدَه کاهنانِ سران و یهودِ شورا جلسه ای تشکیل بدد، بازن پولسَ بیجیر بأورد و اوشَأنِ میَأنِ جَه بپا بدَأشت.

Chapter 23

¹پولس خُب شورا اعضایَ فأندرست و بوگوفت:«ای برَأرَأن، من تا ایمروز وجدانی پاکِ اَمرَه خدا حضورِ جَه زندگی بوکوده دَأرم» ²وختی اَنَ بوگوفت، کاهنِ اَعظم حنانیا، کسانی یَ کی پولسِ ورجَه ایسَه بودَ دستور بدَه بزند پولسِ دَهنِ میَأن. ³پولس اونَ بوگوفت:«خدا ترَه زنه ای خوش ظاهرِ بد ذات، تو اویَ نیشته ای کی مطابقِ شریعت مرَه محاکمه بوکونی، اما بر خلاف شریعت دستور دهی کی مرَه بزند؟»⁴کسانی کی پولسِ ورجَه بپا ایسَه بود بوگوفتد:«خدا کاهنِ اَعظمَ اهانت کونی؟» ⁵پولس بوگوفت:«ای برَأرأن نَأنستم کی کاهنِ اعظمه، چون بینیویشته بوبُسته؛ تی قؤمِ حاکمَ ناسزا نوگو»⁶اونموقع پولس کی دَأنسته بعضی جی اوشَأن صَدّوقی و بعضیانم فَریسی ید، صدای بلندِ مرَه بوگوفت:«ای برَأرأن، من فریسی و فریسی زاده یم، و چون قیامت و مُرده یانِ رستاخیزَ ایمان و اُمید دَأرم، مرَه اَیَ محاکمه کودَأن درد» ⁷وختی اَنَ بوگوفت، فَریسیان و صَدّوقیانِ میَأن جرّ و بَحث بوبُست و شورا اَعضا دو دسته بوبُستد. ⁸چره کی صَدّوقیان اعتقاد دَأشتد کی قیامت و فرشته و روح وجود نَئره، ولی فریسیان همۀ اَشَأنَ قبول دَأشتد.⁹سر و صدای زیادی مجلسِ دورون بپا بوبُست و چن نفر جی فرقۀ فریسیانِ مُلایان ویریشتد و اعتراضِ اَمرَه بوگوفتد:«اَمَأن هیچ تقصیری اَ مردِ جَه نیدینیم، جی کَ یَ معلوم شاید ایتَه روح یا فرشته اونِ اَمرَه گب بزَه بِه» ¹⁰اختلاف زیادترَ بوست و فرمانده بترسه کی نوکونه پولسَ بیگیرد و تیکه پارَه کوند، پس خو سربازانَ دستور بدَه کی بوشود بیجیر و پولسَ اوشَأنِ میَأنِ جَه بیرون فأکشد و بأورد سربازخانه دورون.¹¹هو شب خداوند پولسَ ظاهرَ بوست و بوگوفت:«پولس ناراحت نوبون و تی دیلَ قوی یَ کون، چون هوطو کی اورشلیمِ میَأن مره شهادت بدَأیی، رومِ میَأنم وَأستی شهادت بدی»¹²فردایی صبح، بعضی جی یهودیان دؤرِ هم جمعَ بوستد و قسم بوخوردد کی تا پولسَ نوکوشد، نه چیزی بوخورد و نه چیزی وَأخورد. ¹³اوشَأنِ نفرات ویشتر جی چهل نفر بو.¹⁴اوشَأن بوشود کاهنانِ سران و مشایخِ ورجَه و بوگوفتد:«اَمَأن قسم بوخورده ایم تا پولسَ نوکوشیم لب به غذا نزنیم. ¹⁵پس هَسَه شومَأن و شورا اَعضا فرماندۀ رومی جَه بخَأئید کی پولسَ شیمی ورجَه اوسه کونه، به اَن بهانه کی خَأئید اونِ جَه سوال وَأورسید و تحقیقاتِ ویشتری بوکونید، اَمَأن آماده ایم کی اونَ قبلِ اینکی به اَیَ فَأرسه راه میَأن بوکوشیم»¹⁶اما پولسِ خأخورزَأ جی اَ نقشه باخبرَ بوست و بوشو سربازخانه و پولسَ خبر بدَه. ¹⁷پولس ایتَه جی افسرانَ دخَأد و بوگوفت:«اَ جوانَ بوبور فرمانده ورجَه، چون اونِ رِه خبری دَأره»¹⁸پس افسرم اونَ بوبورد فرمانده ورجَه و فرمانده یَ بوگوفت:«پولسِ زندانی مرَه دخَأد و می جَه بخَأست کی اَ جوانَ بأورم شیمی ورجَه تا خبری یَ شمره برسَأنه» ¹⁹فرمانده جوانِ دسَ بیگیفت و اونَ فَأکشه ایتَه کنار و اونِ جَه وَأورسه:«چی خَأیی مرَه بوگویی؟»²⁰اون جوان بوگوفت:«یهودیان نقشه دیچه دَأرد کی شیمی جَه خواهش بوکوند کی فردا دوباره پولسَ بوبوری شورا، به اَ بهانه کی خَأید سوالاتِ ویشتری اونِ جَه وَأورسد. ²¹خواهش کونم اَ کارَ انجام ندن و اوشَأنِ گبَ باور نوکون، چره کی ویشتر جی چهل نفر جی اوشَأن کمین بوکوده دَأرد و قسم بوخوردد تا پولسَ نوکوشد چیزی نوخورد، اوشَأن هَسَه آماده ید کی اَ کارَ بوکوند، فقط شیمی موافقتِ رَأفا ایسَد.»²²فرمانده جوانَ مُرخصَ کود و اونَ قدغن بوکود و بوگوفت:«هیچکی یَ نوگو کی اَ خبرَ مرَه برسَأنی دَأری» ²³بازن فرمانده دو نفر جی خو افسرانَ دخَأد و اوشَأنَ بوگوفت:«دویستَ سرباز پیاده و دویستَ نیزه دار و هفتاد تَه سواره نظام آمادَه کونید تا ایمشب ساعت نُه بوشود قیصریه ²⁴پولسِ رِه هم ایتَه اسب آمادَه کونید و اونَ اسبِ رو بینیشَأنید و صحیح و سالم فِلیکسِ فرماندارَ تحویل بدید»²⁵و نامه ای به اَ مضمون فرماندارِ رِه بینیویشت: ²⁶«جی کلودیوس لیسیاس، به جنابِ فِلیکسِ فرماندار. سلام. ²⁷یهودیان اَ مردَ بیگیفته بود و خَأستد اونَ بوکوشد. من می سپاهیانِ مرَه بوشوم و اونَ اوشَأنِ دسِ جَه نجات بدَم، وختی بفهمستم اَ مرد رومیه،²⁸بخَأستم کی بفهمم چی وَسی اونَ اتهام زند، هَنه وَسی اونَ بوبوردم یهودیانِ شورا. ²⁹و بفهمستم کی اونِ اتهام مربوط به خودشَأنِ شریعته و اَ مرد کاری کی اونِ حق اعدام و یا زندان بیبِه نوکوده دَأره. ³⁰ولی وختی بفهمستم کی یهودیان توطئه دیچه دَأرد کی هر جور بوبُسته اونَ بوکوشد، سریع اونَ شیمی ورجَه اوسه کودم، و کسانی کی اونِ جَه شکایت دَأشتدَ دستور بدَم اگه شکایت دَأرد بأید شیمی ورجَه و خوشَأنِ شکایتَ عرض بوکوند»³¹و سربازان طبقِ اون دستوراتی کی بیگیفته بود، پولسَ تحویل بیگیفتد و اونَ شبانه بوبوردد شهرِ آنتیپاتریس. ³²و جی اویَ به بعد فقط سواره نظام اونَ همراهی کوده و سربازای پیاده وَأگردستد سربازخانه. ³³وختی سواره نظام قیصریه یَ فَأرسه، نامه یَ فرماندارَ تحویل بدَأد و پولسم بأوردد اونِ ورجَه.³⁴فرماندار نامه یَ بخَأد و بازن پولسِ جَه وَأورسه کی کَ ایالتِ شینه، وختی بفهمست کی قیلیقیه شینه ³⁵اونَ بوگوفت:«وختی کسانی کی تی جَه شکایت دَأرد فَأرسد اَیَ، تی پرونده یَ بررسی کونم» بازن دستور بدَه پولسَ هیرودیسِ پادشاه قصرِ دورون زندانی بوکوند.

Chapter 24

¹پنج روز بعد، کاهنِ اعظم حَنانیا، چن نفر جی مشایخ و ایتَه وکیلِ اَمرَه کی اونِ نام تِرمولُس بو بأمود قیصریه و بوشود فرماندارِ ورجَه و پولسِ جَه شکایت بوکودد. ²وختی پولسَ بأوردد و فِلیکسِ فرماندارِ حضورِ جَه حاضر بوکودد، تِرتولُس شکایتَ اَطو شروع بوکود:«ای عالیجناب فِلیکس، چون خیلی وخته کی شیمی سایه جیر اَمَأن صُلح و آرامش دَأریم و شیمی عاقبت اندیشی باعث بوبُسته اَمی وضع بهترَ بِه، ³خودمَأنِ وظیفه دَأنیم هر جا و هر زمان کی بوبُسته اَمی مراتب قدردانی یَ شیمی خدمت عرض بوکونیم.⁴اما نِخَأئیم شیمی وختَ بیگیریم و شیمی سرَ بدرد بأوریم، خواهش کونیم همیشه مَأنستَأن اَمرَه لطف بوکونی و اَمی عَرایضِ مختصرَ توجه بفرمائی. ⁵اَمرَه ثابت بوبُسته کی اَ مرد شخصی ایسه فتنه گر، کی جهانِ سرتاسرِ یهودیانِ میَأن شورش بپا کونه. تازه فرقۀ نصاری سردسته هم ایسه. ⁶و سعی بوکوده بو کی اَمی معبدَ نجسَ کونه، هَنه وَسی اونَ بیگیفتیم و خَأستیم کی طبقِ اَمی شریعت اونِ مرَه رفتار بوکونیم و اونَ جزا بدیم،⁷ولی لیسیاسِ فرمانده بأمو و زورِ اَمرَه اونَ اَمی دسِ جَه بیرون بأورد، ⁸و شاکیانَ دستور بدَه تا بَأید شیمی حضور. هَسَه اگر شومَأن خودتَأن اونِ جَه بازجویی بوکونید، حقیقتِ اَمی ایدعا شمرَه آشکارَ بِه» ⁹یهودیانم همه تَه تِرتولُسِ گبأنَ تأئید بوکودد.¹⁰وختی فرماندار پولسَ ایشاره بوکود کی گب بزنه، اون اَطو جواب بدَه:«دَأنم کی سالیانِ درازی ایسِه کی شومَأن قؤمِ یهودِ مسائل و مشکلاتِ میَأن قضاوت کونید، هَنه وَسی خاطر جمعی مرَه شیمی حضورِ جَه خودمِ جَه دفاع کونم. ¹¹شومَأن خودتَأن تَأنید تحقیق بوکونید و شمرِه معلوم بِهه کی جی موقعی کی من زیارتِ وَسی اورشلیمَ وارد بوبُسته دَأرم ویشتر جی دوازده روز نوگذره. ¹²و در اَ مدت هیچکس مرَه نیده دَأره کی پیله معبدِ دورون کسی اَمرَه جرّ و بحث بوکونم، و یا اَنکی کنیسه یانِ دورون یا شهرِ جَه، شورش راه تَأوَأدم و مردمَ می دؤر جمعَ کونم. ¹³اوشَأن نِتَأند اتهاماتی کی مرَه زندَ ثابت بوکوند.¹⁴ولی شیمی ورجَه اعتراف کونم کی راه نجاتَ ایمان دَأرم و اَمی پئرَأنِ خدا عبادتِ رِه، جی اون راهی پیروی کونم کی اَشَأن اونَ فرقه دخَأند، من هر چی کی تورات و پیغمبرَأنِ کیتابانِ دورون بینیویشته بوبُسته یَ ایمان دَأرم. ¹⁵منم اَشَأنِ مَأنستَأن خدایَ اُمید دَأرم و اعتقاد دَأرم کی عادلان و ظالمانِ رِه قیامتی در پیش ایسه. ¹⁶هَنه وَسی همۀ می قوّتِ اَمرَه تلاش کونم خدا و انسانِ حضورِ جَه وجدانی پاکِ اَمرَه زندگی بوکونم.²⁶فلیکس اُمید دَأشته کی پولس ایتَه رشوه اونَ فَأده، هَنه وَسی بارها اونَ اِحضار کوده و اونِ مرَه گب زَئِه. ²⁷بعدِ دو سال «پورکیوس فِستوس» فِلیکسِ جانشین بوبُست. فِلیکس چون خَأسته یهودیانِ سر مِنّت بنه و اوشَأنَ راضی بدَأره، هَطو پولسَ زندانِ دورون دَأشته.

Chapter 25

¹سه روز بعدِ اینکی فِستوس بأمو قیصریه و خو پُستَ تحویل بیگیفت، جی قیصریه بوشو اورشلیم. ²در اویَ کاهنانِ اعظم و یهودِ شیخَأن بوشود اونِ ورجَه و خوشَأنِ اتهاماتَ بر علیه پولس اونَ بوگوفتد، و اونِ جَه خواهش بوکودد و بخَأستد کی اوشَأنَ لطفی بوکونه ³و پولسَ اوسه کونه اورشلیم. اوشَأنِ نقشه اَن بو کی پولسَ راه میَأن بکوشد.⁴ولی فِستوس جواب بدَه:«پولس قیصریه دورون بازداشته، و من خودمم قصد دَأرم به زودی وَأگردم اویَ، ⁵پس هر کودام جی شیمی رهبران کی تَأند می مرَه بأید تا اگر اَ شخص خطایی بوکوده اونِ جَه شکایت بوکوند»⁶فِستوس ایتَه هشت ده روزی اورشلیمِ میَأن بِئسَه و بازن وَأگردست قیصریه. فردایی رِه دادگاه تشکیل بدَه و اَمر بوکود پولسَ حاضرَ کوند. ⁷وختی پولس بأمو بودورون، یهودیانی کی اورشلیمِ جَه بأمو بود، اونَ دؤرَ کودد و تُهمتای زیادی اونَ بزد، ولی نتَأنستد هیچکودامَ ثابت وکوند. ⁸پولس خو جَه دفاع بوکود و بوگوفت:«من نه یهودِ شریعتِ مرَه مخالفم، نه خدا معبدَ بی احترامی بوکودم و نه بر علیه قیصر حرکتی بوکوده دَأرم»⁹فِستوس کی خَأسته یهودیانِ سر مِنّت بنه، پولسَ بوگوفت:«آیا خَأیی بیشی اورشلیم و اویَ می حضورِ جَه محاکمه بیبی؟» ¹⁰پولس جواب بدَه:«هَسَه قیصرِ دادگاه میَأن ایسَم یعنی جایی کی وَأستی محاکمه بوبوم. خودتَأن خُب دَأنید کی من بی تقصیرم و بر علیه یهودیان هیچ جُرمی نوکوده دَأرم.¹¹ولی اگر مُجرمم و کاری بوکوده دَأرم کی وَأستی اعدام بوبوم، مرگِ جَه ترسی نَئرم و حاضرم بیمیرم. ولی اگر هیچکودام جی اَ کارایی کی اَشَأن مرَه تُهمت زندَه نوکوده دَأرم، هیچکس نِتَأنه مرَه اَشَأنِ دس بیسپاره، من تقاضا دَأرم کی خودِ قیصر می دادخواستَ بررسی بوکونه» ¹²فِستوس خو شورا اَعضاء مرَه مشورتی بوکود و بازن پولسَ بوگوفت:«قیصرِ جَه دادخواهی کونی؟ پس شی قیصرِ حضور»¹³چن روزی بوگوذشت، و «آگریپاس» پادشاه و اونِ زن «برنیکی» بأمود قیصریه تا فِستوسَ خوش آمد بوگوید. ¹⁴و اوشَأن چن روزی اویَ بِئسَأد و فِستوس پولسِ قضیه یَ پادشاه رِه تعریف بوکود و بوگوفت: «ایتَه زندانی اَیَ ایسَه کی فِلیکس اونَ زندانی بوکوده بو. ¹⁵وختی بوشوبوم اورشلیم، کاهنانِ سران و یهودیانِ شیخَأن اونِ جَه رسماً شکایت بوکودد و بخَأستد کی اون محکوم بیبه. ¹⁶اوشَأنَ بوگوفتم کی رومِ قانون وَأنَأله کسیَه بدونِ محاکمه محکوم بوکونیم، اول وَأستی اون خو شاکیانِ مرَه روبرو بیبه و بتَأنه خو جَه دفاع بوکونه.¹⁷پس اوشَأنم بأمود اَیَ و منم معطلَ نوکودم و فردایی دادگاه تشکیل بدَم و دستور بدَم اونَ بأورد. ¹⁸و اوشَأن ویریشتد و بر علیه اون گب بزد، ولی به هیچکودام جی اتهاماتی کی من انتظار دَأشتم اونَ مُتهم نوکودد، ¹⁹بلکی خوشَأنِ دینِ سر جرّ و بحث دَأشتد و ایتَه عیسی نامی سر کی یهودیان گوفتد بمرده دَأره ولی پولس اِدعا کوده زنده یه. ²⁰و چون اَجور مسائلِ میَأن وارد نوبوم و شک دَأشتم، اونِ جَه وَأورسم؛ آیا خَأیی بیشی اورشلیم و اویَ محاکمه بیبی؟²¹ولی پولس تقاضا بوکود تا امپراطور اونِ کارَ بررسی نوکوده، زندانِ میَأن بِئسِه، منم دستور بدم اونَ زندانِ دورون بدَأرد تا روزی کی اونَ اوسه کونم قیصرِ ورجَه» ²²آگریپاس، فِستوسَ بوگوفت:«دوس دَأرم خودم اَ شخصِ گبانَ بیشتَأوم» فِستوس بوگوفت:«فردا اونَ به شیمی حضور اَورم تا اونِ گبانَ گوش بوکونید»²³فردایی آگریپاس و اونِ زن بِرنیکی تشریفاتِ تمامِ اَمرَه بأمود تالارِ عمومی میَأن، و فرمانده یان و پیله کسانِ اَمرَه اویَ بینیشتد. فِستوس دستور بدَه پولسَ بأورد. ²⁴بازن فِستوس بوگوفت:«ای پادشاه آگریپاس، و ای حاضران، شومَأن مردی یَ خودتَأن پِشِ جَه دِئِن درید کی همۀ یهودیان چی هَ یَ و چی اورشلیمِ میَأن، جی اَن مرد می ورجَه شکایت بوکوده دَأرد و فریادِ اَمرَه بخَأسته دَأرد کی اون نوَأستی زنده بمَأنه.²⁵ولی می نظر اَنِ کی اون کاری نوکوده کی اونِ سزا مرگ بیبه. ولی چون قیصرِ جَه دادخواهی بوکود تصمیم بیگیفتم اونَ اوسه کونم روم. ²⁶ولی چون نَأنم دربارۀ اون قیصرِ رِه چی بینیویسم، هَنه وَسی اونَ شیمی ورجَه و مخصوصاً پادشاه آگریپاسِ ورجَه بأوردم تا بعدِ بازخواست شاید نوشتنِ رِه مطلبی پیدا کونم. ²⁷چون عاقلانه نییه کی ایتَه زندانی یَ بدونِ مدارک و دلیل اوسه کونم قیصرِ ورجَه.»

Chapter 26

¹آگریپاسِ پادشاه پولسَ بوگوفت:«ایجازه دَأری خودتِ جَه دفاع بوکونی» پس پولس خو دسَ بازَ کود و خودشِ جَه اَطو دفاع بوکود. ²«ای آگریپاسِ پادشاه، مره باعثِ افتخاره کی شیمی حضورِ جَه دربارۀ اتهاماتی کی مرَه بزَه دَأرد خودمِ جَه دفاع بوکونم. ³و ویشتر اَنِ جَه خوشحالم کی شومَأن همۀ یهودیانِ رسم و رسوم و اوشَأنِ اختلافاتِ مرَه آشنایی دَأرید. هَسَه تمنا دَأرم کی لُطف بوکونید و می عَرایضَ توجه بفرمائید.⁴یهودیان همه تَه خُب دَأند کی می جوانی چوطو بوگوذشته دَأره و دَأند کی جی هو اول چوطو خودمِ ملتِ میَأن و اورشلیمِ دورون زندگی بوکوده دَأرم. ⁵اوشَأن مرَه شنَأسد و اگر بخَأید تَأند شهادت بدد کی من همیشه ایتَه فریسی خیلی جِدی بؤم، یعنی جی سختترین و دقیقترین فرقۀ خودمِ دین اطاعت کودم.⁶و ایمروزم اَنِ وَسی محاکمه بوستَأن درم کی اون وعده ای کی خدا اَمی اَجدادَ بدَه دَأره یَ اُمید دَأرم. ⁷اَن هون وعده ای ایسه کی اَمی دوازده قبیله، شب و روز جی تَه دیل عبادت کوند تا اونِ انجام بوستَأنَ بیدیند، بله پادشاه، هَ اُمیدِ وَسیه کی یهودیان مرَه مُتهم کوند. ⁸چره وَأستی شمره عجیب و باورنوکودنی بیبه کی خدا مُرده یانَ مردن پسِ رِه زندَه کونه؟⁹خودِ منم ایتَه موقعی خودمِ وظیفه دَأنستم کی هر جور بوبُسته وَأستی عیسای ناصری مرَه مخالفت بوکونم. ¹⁰و اَن دقیقاً هون کاری بو کی اورشلیمِ دورون کودم. و کاهنانِ سرانِ جَه مجوز فَأگیفتم و خیلی جی مُقدسینَ تَأوَأدمه زندان، و وختی مرگَ محکوم بوستد منم بر ضدِ اوشَأن رأی موافق دَمه. ¹¹کنیسه یانِ دورون بارها مسیحیانَ اَذیت و آزار بوکودم و اوشَأنَ مجبور بوکودم بر ضدِ مسیح کُفر بوگوید. جوری بر ضدِ اوشَأن بؤم کی تا شهرایِ دور اوشَأنَ تعقیب کودم و آزار رسَأن دمه.¹²در ایتَه جی اَ سفران کی شوئون دوبوم دمشقِ طرف و سرانِ کاهنانِ طرفِ جَم اختیار دَأشتم و اوشَأنِ حُکم می دس دوبو، ¹³ظُهرِ موقع راه میَأن، ای پادشاه جی آسمانِ طرف ایتَه نور خورشیدِ نورِ جَه روشنتر، می دؤر و می رِفقانِ دؤر بتاوَست. ¹⁴همه تَه بکفتیم زمینِ رو، و من صدایی بیشتَأوستم کی زبانِ عبرانی اَمرَه مرَه بوگوفت؛ ای شائول، شائول، چره مرَه آزار دهی؟ میخَأنِ رو لقد زَئَن راحتِ کار نییه.¹⁵وَأورسم؛ خداوندا تو کیسی؟ خداوند بوگوفت؛ من هون عیسایم کی تو اونَ آزار رسَأنی. ¹⁶ویریز و تی پا رو بِئس، من ترَه ظاهرَ بوستم تا ترَه می شاهد و می خادم قرار بدم. تو وَأستی اونچی یَ کی ایمروز بیده ای و اونچی یَ کی آینده رِه تره نیشان دهم همه یَ مردمِ رِه اعلام بوکونی و شهادت بدی. ¹⁷من ترَه اَ قؤم و ملتهایِ غیرِ یهودی ایی کی ترَه اوشَأنِ ورجَه اوسه کونمِ دسِ جَه نجات دهم تا ¹⁸اوشَأنِ چومَأنَ وَأ کونی، و اوشَأنَ جی تاریکی به روشنایی، و جی شیطانِ قدرت، به خدا طرف وَأگردَأنی، تا مره ایمان اَوردَأنِ اَمرَه، اوشَأنِ گوناهان آمرزیده بیبه و خدا مُقدسین میَأن سهمی بدَأرد.¹⁹پس ای آگریپاسِ پادشاه، منم نسبتِ به اون رؤیایِ آسمانی کی بیدم نافرمانی نوکودم. ²⁰بلکی اول دمشقیانِ میَأن و اورشلیم و همۀ یهودیه سرزمین، و بازن غیرِ یهودیانِ میَأن اعلام بوکودم کی همه وَأستی توبه بوکوند و خدا طرف وَأگردد و خوشَأنِ اَعمالِ مرَه نیشان بدد کی واقعاً توبه بوکوده دَأرد. ²¹هَنه وَسی بو کی یهودیان مرَه معبدِ دورون بیگیفتد و خَأستد مرَه بوکوشد.³⁰در اَنموقع پادشاه ویریشت و اونِ پوشتِ سر اونِ زن برنیکی و فرماندار و باقی کسانی کی مجلسِ دورون نیشته بود ویرشتد و تالارِ جَه بیرون بوشود. ³¹و هَطو کی بیرون شوئون دوبود همدیگرَ گوفتد:«اَ شخص کاری کی اونِ حُکم اعدام و یا زندان بیبه نوکوده دَأره» ³²آگریپاسِ پادشاه فرماندار فِستوسَ بوگوفت:«اگر اَ مرد قیصرِ جَه دادخواهی نوکوده بو، شَأسته هَسه اونَ آزادَ کودَأن»

Chapter 27

¹وختی حُکم بوکودد کی جی راهِ دریا بیشیم ایتالیا، پولس و چن تَه زندانی دیگرَ ایتَه افسرَ کی «یولیوس» نام دَأشته و جُزِء قیصرِ سپاه بو تحویل بدد. ²اَمَأن ایتَه کشتی یَ سوارَ بوستیم و حرکت بوکودیم کی اَدرامیتینوسِ جَه بأمو بو و شوئون دوبو ایالتِ آسیا بنادر. آریستارخوسِ مقدونی کی جی مردمان شهرِ تسالونیکی بو اَمی اَمرَه بأمو.³فردایی فأرسِه ایم بندرِ صیدونَ، و یولیوس پولسَ لُطف بوکود و وَأهَأشت کی پولس بیشه خو دوستانِ دِئِنِ رِه تا خو احتیاجاتَ اوشَأنِ جَه فَأگیره. ⁴جی اویَ راه دکفتیم و چون باد جی جهتِ مخالف آمویه جی قبرسِ حاشیه کی باد پناه بو بوگوذشتیم. ⁵جی بنادرِ قیلیقیه و پامفلیه روبرو دوَأرستیم و فَأرسِه ایم میرایَ کی ایالتِ لیکیه جَه نَهه بو، در اویَ پیادَه بوستیم. ⁶اویَ افسرِ رومی ایتَه مصری کشتی پیدا کود کی جی اسکندریه بأمو بو و شوئون دوبو ایتالیا طرف، و همۀ اَمرَه اونَ سوارَ کود.⁷چن روزی خیلی آرام حرکت کودیم و سختی اَمرَه فَأرسِه ایم بندرِ قنیدوس. چون بادِ مخالف آمویه ایتَه جهتِ دیگرَ پیش بیگیفتیم و جزیرۀ سالمونی دماغه جَه دوَأرستیم و بوشوئیم جزیرۀ کرِتِ ساحلِ طرف کی باد پناه بو، ⁸سختی اَمرَه ساحلِ کنارِ جَه دوَأرستیم و جایی یَ فَأرسِه ایم کی بندرِ نیک نام دَأشته و شهرِ لسائیه نزدیکی نَهَه بو.⁹زمانِ زیادی جی دس بوشو بو و حتی ایامِ روزه کی آخرِ پائیزه هم تومامَ بوسته بو و دریا میَأن سفر کودَأن دِ خطرناک بو. ¹⁰پولس اوشَأنَ نصیحت بوکود و بوگوفت:«آقایان من مطمئنم کی جی اَن به بعد خیلی خطرناکه و نه فقط کشتی و اونِ بار صدمه دینه، بلکی اَمی جانم به خطر دکفه» ¹¹ولی افسرِ رومی، ناخدا و کشتی صاحابِ گبانَ ویشتر توجه کوده تا پولسِ گبَ.¹²و چون اون بندر جایِ خوبی نوبو کی زمستانَ اویَ بِئسیم، اکثراً صَلاح بدَأنستد کی ایدامه بدیم، به اَ اُمید کی فَأرسیم بندرِ فینیکسَ و بتَأنیم زمستانَ در اویَ بئسیم. اَ بندر جزیرۀ کرتِ میَأن نَهه بو و رو به شمالِ غربی و جنوبِ غربی بو. ¹³پس وختی جنوبِ جَه ایتَه بادِ ملایم بدمست، گُمان بوکودد کی اونچی کی خَأستدَ برسه دَأرد، پس کشتی لنگرَ فَأکشِد و جزیرۀ کرِتِ ساحلِ راسته حرکت بوکودیم.¹⁴ولی خیلی نوشوبیم کی هوا خرابَ بوست و ایتَه بادِ شدید کی بادِ شمالِ شرقی یَ معروفه جی جزیره طرف به اَمی طرف بدمست. ¹⁵و طوفان بوبُست و کشتی دِ نِتَأنست بر خلافِ مسیرِ باد حرکت بوکونه، هَنه وَسی خودمَأنَ بادَ بیسپُردیم و باد کشتی یَ بوردَأن دوبو. ¹⁶و کشتی فَأرسه ایته کوچدانه جزیره جنوبِ طرف کی کلودی نام دَأشته، زحمتِ زیادِ اَمرَه قایقِ نجاتَ کی کشتی پوشت دوَسته بوبُسته بویَ به اَمی اختیار بیگیفتیم،¹⁷و ملوانانِ کمکِ اَمرَه اونَ بأوردیم کشتی بوجُر، و ملوانان لافندِ مرَه کشتی دؤرَ دوستد تا ویشتر طاقت بأوره و مُتلاشی نیبه، و چون ترسده کی کشتی جاهای کم عُمقِ خلیجِ سیرتسِ میَأن به گیل بینیشه، بادبانانَ بیجیر بأوردد، ولی توندِ باد کشتی یَ هطو خو مرَه بوردَأن دوبو. ¹⁸طوفان هَطو ایدامه دَأشته و فردایی رِه مجبور بوبُستیم کشتی بارَ تَأوَأدیم دریا میَأن.¹⁹روزِ سومِ رِه کشتی لوازم یدکی، و هر چی کی اَمی دس فَأرسِه یَ تَأوَأدَأئیم دریا میَأن. ²⁰روزای زیادی نه آفتابِ رنگَ دِئیم نه ستاره یانِ رنگَ، طوفان هم تومامَ نوبوسته و شدت دَأشته و توندِ باد همچنان دمسته و هیچکس دِ اُمیدی نجاتِ رِه نَأشته.²¹ایتَه مدت هَطو بوگوذشت و هیچکس غذا نوخورده بو و همه تَه ویشتا بود، پولس بوشو همه یَ جمعَ کود و اوشَأنِ میَأن بِئسَه و بوگوفت:«آقایان، وَأستی هو اول می حرفَ گوش بدَه بید و بندرِ نیکِ جَه حرکت نوکوده بید تا اَن همه ضرر و زیان نیده بید. ²²هَسَه هم شیمی جَه خَأیم کی نترسید و غُصه نوخورید، چون هیچکسِ جانَ ضرری نرسه و فقط کشتی جی میَأن شِه.²³چون دیشبِ رِه اون خدایی فرشته کی اونِ شینم و اونَ خدمت کونم می ورجَه بِئسَه ²⁴و بوگوفت:«پولس نترس، چره کی تو وَأستی قیصرِ ورجَه حاضر و محاکمه بیبی، و خدا همۀ مسافرانِ جانَ ترَه ببخشه دَأره. ²⁵پس آقایان، دیل و جرأت بدَأرید، چره کی من خدایَ ایمان دَأرم و دَأنم هوطویی بِهه کی مرَه بوگوفته دَأره. ²⁶ولی ایتَه جی اَ جزایر کنار اَمی کشتی به گیل نیشینه و متلاشی بِهه»²⁷شبِ چهاردهم فَأرسِه و هنوز کشتی دریایِ آدریاتیکِ میَأن به اَطرف اوطرف شوئِه، نیصفه شب ملوانان احساس بوکودد کی خوشکی یَ نزدیکَ بوستَأن دریم. ²⁸پس دریا عُمقَ اندازه بیگیفتد و بیدد حدود سی هشت متره، ایبچه بعد دوباره اندازه گیری بوکودد بیدد کی عُمقِ بیست و هفت متری یَ فَأرسه دَأریم. ²⁹و بترسد کی کشتی بوخوره صخره یانَ، هَنه وَسی چهار تَه لنگر جی کشتی پوشت تَأوَأدد آبِ دورون و دوعا کودد کی هر چی زودتر هوا روشنَ بِه.³⁰ملوانان تصمیم بیگیفتد کی کشتی جَه فرار بوکوند، هَنه وَسی قایقِ نجاتَ آبِ میَأن تَأوَأدد و بهانه بوکودد کی خَأید بوشود و لنگرانَ کشتی جولو جَه تَأوَأدد به آب. ³¹پولس افسرِ رومی و سربازانَ بوگوفت:«اگر اَشَأن کشتی میَأن نِئسِد همۀ شومَأن جی میَأن شید» ³²پس سربازانم قایقِ نجاتِ لافندانَ وَأوِد و وَأهَأشتد کی قایق بیشه دریا میَأن.³³کمی پیشتر جی اَنکی روزَ به، پولس همه تَه یَ اصرار بوکود کی ایتَه چی بوخورد و بوگوفت:«ایمروز چهاردَه روزه کی بلاتکلیفید و لب به غذا نزَه دَأرید، ³⁴شیمی جَه خواهش کونم خودتَأنِ سلامتی و زنده ماندنِ وَسی ایتَه چی بوخورید، شیمی هیچکودامِ سرِ جَه ایتَه مو هم کمَه نیبه» ³⁵وختی اَ حرفانَ بزَه، نانَ اوسَأد و همگی ورجَه خدایَ شکر بوکود و نانَ پارَه کود و شروع بوکود به خوردَن.³⁶پس همه تَه احساس بوکودد اَشَأنِ حال بهترَه بوسته و شروع بوکودد به خوردَأن. ³⁷کلاً دویست و هفتاد و شیش نفر کشتی دورون نیشته بیم. ³⁸وختی سِئرَ بوستد باقیه گندمَ دوکودد دریا میَأن و اَطو کشتی یَ سبکَ کودد.³⁹وختی روزَ بوست خوشکی یَ کی بیدد نشناختد و نِتَأنستد بفهمد کی کَ یَ ایسَأد، ولی ایتَه خلیج بیدد کی فورشی ساحل دَأشته. پس تصمیم بیگیفتد کی اگر بیبه کشتی یَ اویَ به گیل بینیشَأند. ⁴⁰لنگرانِ لافندانَ وَأوِد و اوشَأنَ دریا میَأن ولَ کودد، و لافندی کی سکانَ اونِ اَمرَه دوَسته بؤدم بازَ کودد و کشتی جولو بادبانانَ بادِ مسیرِ جَه بوجُر فَأکشد، و یکراست کشتی یَ هدایت بوکودد ساحلِ طرف. ⁴¹ولی کشتی ایتَه جی آبِ جیرِ تپه یانَ بر بوخورد و به گیل بینیشت. کشتی دماغه ثابت و بی حرکت بمَأنست، ولی کشتی عقبَ پیلدانه موج بزَه بیشکینه و داغانَ کود.⁴²سربازان تصمیم بیگیفتد زندانیانَ بوکوشد نوکونه کسی شنا کونان فَأرسه ساحلَ و فرار بوکونه. ⁴³ولی افسرِ رومی کی خَأسته پولسِ جانَ نجات بده، وَأنَأشت اوشَأن اَ کارَ بوکوند و دستور بدَه اول کسانی کی شنا دَأند دکفد آبِ دورون و خوشَأنَ فَأرسَأند ساحلَ. ⁴⁴باقی نفراتم سعی بوکوند خوشَأنَ تَأوَأدد تخته پاره یان و کشتی قطعاتِ رو و اوشَأنِ دونبال بوشود. و اَطو همۀ اَمَأن صحیح و سالم فَأرسِه ایم ساحلَ.

Chapter 28

¹وختی صحیح و سالم فَأرسِه ایم ساحلَ، بفهمستیم کی اون جزیره «مالت» نام دَأره. ²جزیره مردم اَمره خیلی لُطف بوکودد و اَمی وَسی آتش روشنَ کودد تا اَمی جَه پذیرایی بوکوند، چونکی هوا خیلی سرد بو و بارانم وَأرسته.³پولس هم ایبچه هیزم جمعَ کود، و وختی هیزمانَ آتشِ رو نَئَن دوبو آتشِ گرما وَسی ایتَه سمی لانتی اون چوبانِ جَه بیرون بأمو و محکم پولسِ دسَ دوچوکست. ⁴هَطو کی جزیره مردمان لانتی یَ پولسِ دسِ رو آویزان بیدد، همدیگرَ بوگوفتد:«حتماً اَ مرد قاتله، با اَنکی دریا طوفانِ جَه نجات پیدا کوده، عدالت وَأنَأله کی زنده بمَأنه»⁵پولس لانتی یَ تَأوَأدَه آتشِ دورون و اونَ هیچی نوبوست. ⁶مردم منتظر بود اونِ بدن باد بوکونه یا ایمرتبه بکفه بیمیره. ولی هر چی بِئسَإد بیدد کی اونَ هیچی نوبوست، بازن اوشَأنِ نظر عوضَ بوست و بوگوفتد:«اون ایتَه جی خدایانه»⁷هو نزدیکی یان زمینانی نَهه بو کی جزیره رئیسِ شین بو. جزیره رئیس «پوبلیوس» نام دَأشته. اون اَمرَه خو خانه دعوت بوکود و سه روز مهربانی اَمرَه اَمی جَه پذیرایی بوکود. ⁸از قضا پوبلیوسِ پئر مریض بو و تب و اسهال دَأشته. پولس بوشو اونِ ورجَه و دوعا بوکود و اونَ شفا بدَه. ⁹بعدِ اَ ماجرا همۀ مریضانی کی جزیره میَأن ایسَه بود آموئد و شفا گیفتد. ¹⁰مردم اَمرِه خیلی احترام کودد و وختی خَأستیم جی اویَ بیشیم هر چی کی احتیاج دَأشتیم اَمرِه آمادَه کودد.¹¹بعدِ سه ماه، ایتَه کشتی مرَه کی زمستانَ جزیره میَأن بوگذرأنه بو دوباره حرکت بوکودیم. اَ کشتی جی اسکندریه بأمو بو و جوزا و یا دوقلو برَأرَأنِ علامتَ دَأشته. ¹²اَمی راه سر فَأرسه ایم بندرِ سراکیوس، و سه روز اویَ لنگر تَأوَأدَه ایم.¹³بازن دوباره راه دکفتیم و فَأرسِه ایم بندرِ ریگیونَ. فردایی بادِ جنوبی بدمست و دومین روزِ رِه فَأرسِه ایم شهرِ پوتیولی. ¹⁴در اویَ چن تَه مسیحی مرَه آشنا بوبُستیم کی اَمی جَه خواهش بوکودد بیشیم اوشَأنِ ورجَه، یک هفته اوشَأنِ مهمان بوئیم، آخر سر فَأرسِه ایم رومَ. ¹⁵رومِ مسیحیان کی بیشتَأوسته بود اَمَأن راه میَأن ایسَأئیم و اَمون دریم، تا آپیوسِ بازار و ایتَه روستا کی اونِ نام سه دکان بو بأمود اَمی پیشواز. وختی پولس اوشَأنَ بیده خدایَ شُکر بوکود و قوّتِ قلب بیگیفت.¹⁶وختی فَأرسِه ایم رومَ، فرماندۀ رومی زندانیانَ تحویل بدَه. فقط پولسَ وَأهَأشت کی ایتَه سربازِ محافظ اَمرَه خو خانه دورون بِئسِه. ¹⁷سه روز بعد، پولس یهودِ رهبرانَ دعوت بوکود، وختی همه جمعَ بوستد اوشَأنَ بوگوفت:«ای برَأرأن، با اَنکی من هیچ موقع کاری بر ضدِ خودمِه قؤم و یا بر ضدِ اَمی اَجدادِ رسم و رسوم نوکوده بؤم، مرَه اورشلیمِ میَأن دستگیر بوکودد و رومیأنَ تحویل بدَأد. ¹⁸رومیأن می جَه بازخواست بوکودد و خَأستد کی مرَه آزادَ کوند، چون بفهمستد کی هیچ کاری نوکوده دَأرم کی می حق مرگ بیبه.¹⁹ولی چون یهودیان مخالفت بوکودد، من دِ هیچ راهی نَأشتم و مجبور بوبُستم کی قیصرِ جَه دادخواهی بوکونم، ولی نه اینکی می قؤمِ جَه شکایت بوکوده بِم. ²⁰هَ موضوع وَسی خَأستم شمرَه بیدینم و شیمی اَمرَه گب بزنم، اَ زنجیرانَ کی دینید می دسَ دوَسته دَأرد اَنِ وَسیه کی ایمان دَأرم کی اسرائیلِ اُمید، یعنی مسیحِ موعود ظهور بوکوده»²¹اوشَأن جواب بدَأد:«جی یهودیه هیچ نامه ای دربارۀ تو به اَمی دس فَأنرسِه دَأره، و هیچکودام جی برَأرَأنی کی جی اویَ بأمو دَأرد، دربارۀ تو گزارشِ بدی نَأوردد و حرفِ بدی نزَد. ²²ولی میل دَأریم تی عقاید و نظراتَ بیشتَأویم، چون همه جا همۀ مردم دربارۀ اَ فرقه بد گوفتَأن درد»²³پس ایتَه روزَ تعیین بوکودد و او روزِ رِه خیلیَأن بأمود به او خانه ای کی پولس ایسَه بو تا اونَ بیدیند. اون جی صبح تا شب، مُفصل دربارۀ خدا پادشاهی اوشَأنِ اَمرَه گب بزَه و تلاش بوکود موسی تورات و پیغمبرَأنِ کیتابانِ جَه سند بأوره و اوشَأنَ نسبتِ به عیسی قانع بوکونه. ²⁴بعضیَأن اونِ گبانَ قبول بوکودد و ایمان بأوردد و بعضی دیگرم ایمان نَأوردد.²⁵و هَطو کی همدیگرِ اَمرَه جرّ و بحث کودد ویریشتد کی جی پولسِ ورجَه بوشود، ولی قبلِ اینکی بیرون بوشود پولس خو آخرین حرفَ اوشَأنَ بزَه و بوگوفت:«روح القدس چی خُب شیمی پئرَأنِ مرَه گب بزَه، اون موقعی کی بواسطۀ اِشعیای نبی بوگوفت؛ ²⁶بوشو اَ قؤمِ ورجَه و بوگو،شیمی گوشِ اَمرَه ایشتَأوید، ولی هیچ موقع درک نوکونید،خودتَأنِ چومِ اَمرَه فَأندرید، ولی نیدینید،²⁷چره کی اَ قؤمِ دیل سختَ بوسته،و اوشَأنِ گوشَأن سنگینَ بوسته،و خوشَأنِ چومَأن دوَسته دَأرد،نوکونه کی خوشَأنِ چومَأنِ اَمرَه بیدیند،و خوشَأنِ گوشَأنِ اَمرَه بیشتَأود،و خوشَأنِ دیلِ اَمرَه بفهمد،و وَأگردد و من اوشَأنَ شفا ببخشم.²⁸پس بدَأنید کی خدا نجات غیرِ یهودیانِ رِه اوسه بوبُسته و اوشَأن گوش دهد» ²⁹پولس اَ حرفَأنَ کی بزَه یهودیان بوشود و همدیگرِ اَمرَه جرّ و بحث کودد.³⁰و پولس دو سالِ تمام خو ایجاره ای خانه میَأن زندگی کوده و هر کسی کی اَمویه اونِ دِئِن رِه رویِ خوشِ اَمرَه اونِ جَه پذیرایی کوده. ³¹اون خدا پادشاهی یَ اعلام کوده و بدونِ ترس و خیلی آشکارا بی اَنکی کسی اونِ مانع بیبه، دربارۀ خداوند عیسی مسیح تعلیم دَأئه. آمین

Romans

Chapter 1

¹جی پولس، عیسی مسیح بنده، و رسولی کی انجیلِ مُژده دَئَنِ رِه، خدا اونَ دِخَأدِه و سیوایَ کوده. ²هو انجیلی کی پیشتر جی اَن، بواسطه یِه پیغمبران اونِ وعده یَ کیتابایِ مقدسِ میَأن بدَه بو، ³اَ انجیل راجع بِه اونِ پسر، یعنی اَمی خداوند عیسی مسیحِه، کی بر حَسب جسم، جی داوودِ پیغمبرِ نسل بودونیا بأمو.⁴اَمی خداوند عیسی مسیح، خو ویریشتَأن مرَه جی مُرده یانِ میَأنِ جَه، قدرتِ مرَه ثابت بوکود کی جی نظرِ قدوسیّتِ خدایی، خدا پور قوّتِ پسره. ⁵خدا، بواسطۀ مسیح و اونِ نامِ وَسی اَمرَه فیض عطا بوکود تا اونِ رسولان بیبیم، و همۀ ملتانِ میَأن، مردمَ به ایمان، و ایطاعت جی عیسی مسیح دعوت بوکونیم. ⁶و شومَأنم جُزء اوشَأنید، و خدا شومرَه دِخَأدِه تا عیسی مسیح شین بیبید.⁷من اَ نامه یَ نیویشتَأن دِرِم، به همۀ شومَأنی کی رومِ دورون خدا محبوبید، و اَ مقامِ مقدسِ رِه دِخَأدِه بوبُسته دَأرید.برکت و سلامتی جی اَمی پئر خدا، و خداوند عیسی مسیح شمرِه بَأیِه.⁸اول جی همه شیمی وَسی، خودمِ خدایَ بواسطۀ عیسی مسیح شُکر کونم، چره کی شیمی ایمانِ شُهرت همۀ عالمِ دورون بپیچِسته دَأره. ⁹هو خدایی کی می تمامِ وجودِ اَمرَه، اونِ پسرِ انجیلَ خدمت کودَأن دِرِم شاهدِه، کی چوطو همیشه می دوعائَأنِ میَأن شومرَه به یاد اَورم، ¹⁰و همیشه دوعا کونم اگر خدا بِخَأیه، آخر سر سعادت بدَأرم شومره بیدینم.¹¹شیمی دِئِن رِه مُشتاقم، چره کی خَأیم برکت روحانی یَ شومره بِرِسانم، تا ایمانِ جَه اُستوار بیبید. ¹²یعنی همدیگرِ ایمانِ جَه تقویت بیبیم، من شیمی ایمانِ جَه، و شومَأنم می ایمانِ جَه.¹³ای برَأرَأن، خَأیم بدَأنید کی چن بار خَأستم کی شیمی ورجَه بَأیم، اما هر بار ایتِه چی پیش بأمو. قصد دَأرم شیمی میَأنم خدمتی بوکونم و مردمَ مسیح طرف هدایت بوکونم و اویَ هم ثمری بِدس باورم، هوطویی کی دیگر ملتانِ میَأن بوکودم. ¹⁴چره کی خودمَ مدیون دَأنم کی اَ خبرِ خوشَ همه تَانِ گوش فَأرسَأنم، جی مُتمدنَأن بیگیفته تا وَحشیَأن، و جی باسوادان بیگیفته تا جاهلان. ¹⁵هنه وَسی خیلی اِشتیاق دَأرم کی خودمِ توانِ اَقدَر شومرم کی رومِ دورون ایسَأئید انجیلَ بشارت بِدِم.¹⁶چون مسیح انجیلِ جَه عار نَئرم، چره کی انجیل خدا قدرته، هر کسِ نجاتِ رِه کی ایمان بَأوره. انجیلِ پیغام، اول فقط یهودیانِ رِه اعلام بوسته، ولی هَسَه همه تَأند ایمان بَأورد و خدا حضورَه راه پیدا کوند. ¹⁷اِنجیلِ پیغام اَنِ کی خدا، فقط ایتَه جور اَمرَه بی گوناه حیساب کونه و اَمی تقصیراتِ جَه گوذره و وَألِه کی بیشیم به اونِ حضور، و اون وختی یِ کی عیسی مسیحَ ایمان اَوریم، فقط ایمان لازمه، هوطویی کی کیتابِ مقدسِ حَبَقُوقِ میَأن بینیویشته بوبُسته:«فقط کسی نجات پیدا کونه کی خدایَ ایمان بدَأره»¹⁸خدا خو غضبَ جی آسمان نازل کونه بر همۀ کسانی کی گوناهکار و شرورد و حقیقتِ جَه فراری یِد. ¹⁹چون اونچی کی لازمه کی خدایَ بِشَه شناختن، اوشَأنِ رِه آشکاره، و خدا خودش اونَ اوشَأنِ رِه آشکارَ کوده.²⁰جی موقعی کی جهان خلق بوبُست، خدا صفاتی یَ کی نِشَه دِئِنَه، یعنی اونِ اَزلی قدرت و اونِ الوهیتَ، شَه جی اون چیزایی کی دونیا میَأن خلق بوکوده دَأره خیلی راحت فَهمستَأن، پس اوشَأن نِتَأند هیچ عُذریبأورد. ²¹چون با اَنکی خدایَ بِشناختد، ولی اونَ اوقدر کی لایق بو حُرمت ندَاشتد و شُکر نوکودد، بلکی خوشَأنِ فکرِ میَأن عقایدِ باطل بوجود بأوردد، و هَنه وَسی اوشَأنِ ناقصِ عقل تاریکَ بوسته.²²هر چن ایدعا کوند کی حکمت دَأرد و فَهمد، ولی همه تَه نادان و بی عقل بوبُسته دَأرد. ²³و بجای اینکی خدایِ اَبدیَ پرستش بوکوند، بُتانی جی چوب و سنگ، انسانِ فانی یا پرنده یان و حیواناتِ قیافه مَأنستَأن چَأکوند، و اوشَأنَ پرستش کوند.²⁴پس خدا هم اوشَأنَ وِلَ کود تا هر کاری کی خَأید بوکوند و خوشَأنِ ناپاکِ هوسَأنِ آتشِ دورون بوسوجد، و خوشَأنِ بدنَأنِ اَمرَه همدیگرِ مرَه گوناهایِ شرم آور انجام بدد. ²⁵اوشَأن خدا وجودِ حقیقتَ دوروغِ مرَه عوضَ کودد و خدا مخلوقَ، خالقی کی تا اَبد شُکر و ستایشَ سزاواره جا، پرستش و خدمت بوکودد.²⁶هَنه وَسی خدا اوشَأنَ شرم آورِ هوسهانِ دورون وِلَ کود تا خوشَأنِ شهوتَ تسلیم بوبود. جوری کی حتی اوشَأنِ زنَأکان هم رابطۀ جنسی طبیعی یَ، روابط غیر طبیعی اَمرَه عوضَ کودد و اونچی کی خلافِ طبیعتِ یَ انجام بدَأد. ²⁷و مرداکان هم جی رابطۀ جنسی طبیعی خوشَأنِ زناکانِ مرَه دس بِکِشِد و همدیگرِ هوس و شهوتِ دورون بوسوختد، مرد، مردِ اَمرَه اعمالِ شرم آور بوکودد و هَنه وَسی خوشَأنِ کثیفِ کارانِ سزایَ، خوشَأنِ روح و بدنِ میَأن دینِد.²⁸پس هوطو کی روا ندَأنستِد کی خدایَ خوشَأنِ فکرِ دورون بدَأرد و خدایَ ترکَ کودد، خدا هم اوشَأنَ افکارِ آلوده دورون ولَ کود تا هر چی کی اوشَأنِ فکرِ ناپاک میَأن اَیَه، عمل بوکوند.²⁹اوشَأنِ زندگی، پور جی شرارت و بدی و طمع و نفرت و حسادت و قتل و جنگ و جدل و دوروغ و کینه و حرف خبر بوریه. ³⁰غیبت اوشَأنِ زبانِ جَه دورَ نیبِه، اَشَأن، خدا دوشمند و غرور و پُررویی مرَه خوشَأنِ جَه تعریف کوند. همیشه تازه راه دونبال گردد تا ویشتر گوناه بوکوند، هیچموقع خوشَأنِ پئر و مارَ احترام نِنِد. ³¹بی احساس و بدقول و بی عاطفه و بی رَحمد.

Chapter 2

⁸ولی کسانی یَ کی خدا وجودِ حقیقتَ قبول نَئرِد و ناراستی دونبال شودَه، خو خشم و غضبَ فوکونه. ⁹هر کسی کی بخَأیه بدیَ بجا بَأوره، مصیبت و عذابَ دوچارَ بِه، جی یهودی بیگیفته تا غیرِ یهودی.¹⁰و هر کسی کی بخَأیه خوبیَ بجا بَأوره، سربلندی و آرامشِ الهی اونِ نصیب بِه، جی یهودی بیگیفته تا غیرِ یهودی. ¹¹چره کی خدا رِه اَیتَه اویتَه فرقی نَئرِه و خدا تبعیض قائل نیبِه. ¹²همۀ کسانی کی شریعت نَئرِد و گوناه کوند، بی شریعت هم میرِد، و همۀ کسانی کی شریعت دَأرد و گوناه کوند، شریعتِ احکامِ مرَه محکوم بود.¹³چون خدا ورجَه کسانی کی شریعتَه بیشتَأوسته دَأرد عادل نیئِد، بلکی کسانی کی شریعتِ احکامَ عمل کوند عادل به حیساب اَیِد. ¹⁴وختی غیرِ یهودیان کی موسی شریعتَ نَئرِد، شریعتِ احکامَ بر اساسِ طبیعت و خوشَأنِ وجدان انجام دِهِد، با اَنکی بینیویشته بوبُسته شریعت نَئرِد، ولی اوشَأنِ شریعت، خودشأند.¹⁵اوشَأنِ رفتار نیشان دِهِه کی شریعتِ احکام، اوشَأنِ دیلِ دورون بینیویشته بوبُستِه و اوشَأنِ وجدان اَ گوفته راستی یَ تأئید کونه. چون اوشَأنِ وجدان کاری وَسی کی بوکوده دَأرد یا اوشَأنَ مذمت کونه یا اوشَأنِ جَه دفاع کونه. ¹⁶اَ کار بر طبقِ انجیلی کی من بشارت دِهِم روزی دورون ایتفاق دِکِفه کی عیسی مسیح، طبقِ خدا حُکم همۀ آدمیانِ جیگا بدَه بوبُسته دیلِ فکرَأنَ، داوری کونه.¹⁷ای یهودی، خیال کونی چون خدا خو احکام و شریعتَ شومرَه فَأده دَأره، شیمی جَه راضیِه؟ اِفتخار کونی کی خدایَ شِنَأسی ¹⁸و اونِ ایراده یَ دَأنی، و چون جی کوچیکی شریعتِ دورون تربیت بوبُسته دَأری همیشه خُرمه چی دونبال ایسَأیی ¹⁹و خاطر جمعی کی کورانِ راهنمایی، و کسایی کی تاریکی میَأن نیشتِد رِه نوری، ²⁰و نادانانِ اُستادی و کوچی زاکأنِ معلم، و خدا شریعتَ کی پور جی معرفت و حقیقته یَ دَأنی.²¹تو کی دیگرانَ تعلیم دیهی، چره خودتَ یاد نِدی؟ تو کی موعظه کونی نوَأستی دوزدی کودَأن، آیا خودت دوزدی نوکونی؟ ²²تو کی گویی نوَأستی زِنا کودَأن، خودت زِنا نوکونی؟ تو کی گویی نوَأستی بُت پرستی کودَأن، آیا مالِ دونیایَ بُتِ مَأنستَأن پرستش نوکونی؟²³تو کی افتخار کونی شریعت دَأرم، آیا وختی شریعتَ پامالَ کونی، خدایَ بیحُرمتی نوکونی؟ ²⁴هوطویی کی اِشعیایِ نبی کیتابِ دورون بینیویشته بوبُسته: «غیرِ یهودیان، شومَأن یهودیانِ وَسی، خدا نامَ بی احترامی کوند.»²⁵ختنه بوستَأن، موقعی ارزش دَأره کی شریعتِ احکامَ بجا بَأورید، ولی اگر شریعتَ پامالَ کونید، اَنَ مَأنِه کی اِنگار ختنه نوبُسته دَأرید. ²⁶و اگر کسی کی یهودی نیبِه و ختنه نوبُسته بِه، شریعتِ احکامَ بجا بَأوره، آیا خدا اونَ ختنه بوسته و یهودی به حیساب نَأوره؟ ²⁷کسی کی جسمِ دورون ختنه نوبُسته دَأره ولی شریعتِ احکامَ دَأره و اونَ بجا اَوره، ترَه محکوم کونه، چون با اَنکی کیتاب آسمانی دَأری و ختنه نشانه هم دَأری، بازم شریعتِ احکامَ پامالَ کونی.²⁸چون یهودی واقعی کسی نییِه کی به ظاهر یهودی بیبِه و ختنه واقعی هم فقط ایتَه عملِ جسمی و ظاهری نییِه. ²⁹بلکی یهودی واقعی اونِیه کی خو باطنِ جَه یهودی بیبِه و اونِ دیل و فکر ختنه بوبُسته بِه، کی اَ ختنه، روح القدسِ دسِ اَمرَه انجام گیره نه بواسطۀ اونچی کی نیویشته ای ویشتر نییِه. اگرم اِنسان اَجور کسَ ستایش نوکونه، خدا ستایش کونه.

Chapter 3

¹پس یهودیان چی برتری دَأرد و یا ختنه چی ارزشی دَأره؟ ²بله، خدا یهودیانِ رِه امتیازاتِ زیادی قائل بوبُسته، اول جی همه اَنکی خدا خو کلامَ، اوشَأنَ امانت فَأدَه دَأره.³ولی اگر بعضی جی اوشَأن اَمین نوبود، چی شَه گوفتأن؟ آیا اوشَأنِ بی ایمانی خدا امانتَ باطلَ کونه؟ ⁴هیچموقع، حتی اگر همۀ آدمان دوروغگو بوبود، خدا راسگویِه. هوطو کی کیتابِ مقدسِ مزامیرِ دورون بینیویشته بوبُسته: «تی راسگویی، وَأستی تی گب زَئَن دورون آشکارَ بِه، و تی دوروستکاری وَأستی محاکمه دورون ثابت بیبِه»⁵ولی بعضی اَطو فکر کوند کی خوبه اَمَأن بی ایمان بِمَأنیم، اَمی گوناهان، ثمره خوبی دَأره، چره کی وختی مردم بیدیند کی اَمَأن چقده بدیم، بهتر فَهمده کی خدا چقدر خوبه. پس اگر اَطو کی اوشَأن گویده بیبِه، آیا اِنصافِه کی خدا اَمرَه جزا بِدِه؟ چونکی اَمی گوناهان اونِ جلالَ کمک بوکوده دَأره. ⁶ولی به هیچ وجه اَجور نییِه، وگرنه خدا چوطو تَأنِه جهانَ داوری بوکونه؟⁷اگر می دوروغ مرَه، خدا راستی ویشتر آشکارَ بِه و خدا جلال پیدا کونه، دِ چره وَأستی من ایتِه گوناهکارِ مَأنَستَأن محکوم بوبوم؟ ⁸اگر بخَأئیم اَجور فکر بوکونیم، به اَ نتیجه رِسیم کی وَأستی بوگوئیم: «بائید بدی بوکونیم تا خوبی به بار بَأیِه.» بعضی اَمرَه اِفترا زِنِد و گومان کوند کی اَمَأن اَطو گوئیم، انصاف اَنِ کی اَجور آدمان محکوم بوبود.⁹پس چی بوگوئیم، یعنی اَمَأن یهودیان، غیر یهودیانِ جَه بهتریم؟ نه هیچ اَطو نییِه، پِشتر بوگوفتیم کی چی یهودی و چی غیرِ یهودی همه گوناهکارد. ¹⁰هوطو کی کیتابِ مقدسِ مزامیرِ دورون بینیویشته بوبُسته: «کسی بی گوناه نییِه، حتی اینفر،¹¹هیچکی نیِه کی بِفهمه و خدا راهَ بیشِه، کسی واقعاً خدا طالب نییِه، ¹²همه خدا جَه رو وَأگردأنه دَأرِد و گومراهَ بوستد، همه تَه راستِ راهِ جَه مُنحرفَ بوستد، حتی اینفر هم پیدا نیبِه کی دوروسکار بیبِه.¹³اَشَأنِ گولی، قبری یَ مَأنِه کی اونِ رو بازه و تَعفنِ بویَ دِهِه، خوشَأنِ زبانَ کلک زَئَنِ رِه بکار گیرِد، و اَشَأنِ کنایه، لانتی زهرِ مَأنستَأنه. ¹⁴و اَشَأنِ دَهَن جی فُحش و ناسزا پوره ،¹⁵و اَشَأنِ پاهان خونریزی رِه تونده. ¹⁶هر جا شوده ویرانی و بدبختی بجا نِهِد. ¹⁷و صلح و سلامتی راهَ نشناخته دَأرِد. ¹⁸اَشَأنِ چومَأنِ میَأن خدا ترسی دیننی.»¹⁹هَسَه دَأنیم کی اونچی شریعت گوفتَأن دِره، اونِ منظور کسانی ایسِه کی شریعت دَأرد، تا دِ هیچکی نِتَأنه عذر و بهانه ای بَأوره و همۀ مردم خوشَأنَ خدا ورجَه مقصر و محکوم بدَأند. ²⁰پس دینیدی کی شریعتِ اعمالِ انجام دَئَنِ اَمرَه هیچکی نِتَأنِه خدا رضایتَ بدس بَأوره، شریعتِ کار اَنِ کی فقط اَمی چومَه وَأکونه تا اَمی گوناهانَ بیدینیم. و هر چی ویشتر شریعتَ بدَأنیم، ویشتر فهمیم کی اونَ پامال کوده دَأریم.²¹ولی خدا ایتَه راهِ دیگر اَمرَه نیشان بدَه دَأره، هَسَه اون بی گوناه به حیساب اَمون کی خدا طرفِ جَه یِه، و تورات و پیغمبرَأن اونِ رِه شهادت بدَه دَأرد آشکارَ بوسته، اَ تازه راه دِ سابقِ مَأنستَأن نییِه، و بدونِ شریعت ²²و فقط جی راهِ ایمان به عیسی مسیح، خدا همۀ ایماندارانَ پاک و بی گوناه به حیساب اَوره و هیچ فرقی هم کسی رِه قائل نییِه.²³چره کی همه گوناه بوکودِه دَأرد و خدا جلالِ جَه محرومد. ²⁴اما خدا فیضِ وَسی، همه به صورت مجانی بواسطۀ عیسی مسیح قربانی بوستَأن، بی گوناه به حیساب اَیِد.²⁵چره کی خدا عیسی مسیحَه گوناهانِ کفاره رِه عرضه بوکود. کفاره ای کی بواسطۀ عیسی مسیح خون، و جی راهِ ایمان حاصل اَیِه و اَ کارِه اَمرَه خدا خو عدالتَ ثابت بوکود، چون پِشتر خو تحملِ الهی وَسی آدمیانِ گوناهانَ ندید بیگیفته بو تا عیسی مسیح بَأیِه و همه تَأنِ گوناهانَ پاکَ کونه. ²⁶خدا اَ کارَه بوکود تا هَسَه خو عدالتَ ثابت بوکونه، تا هم خودش عادل به حیساب بَأیه، هم هر کسی یَ کی عیسی مسیحَ ایمان اَوره عادل حیساب بوکونه.²⁷آیا هَسَه دِ کسی تَأنِه خودشَ افتخار بوکونه و خیال بوکونه خو اعمال و رفتارِ خوبِ وَسی نجات پیدا کوده و خدا مقبول بوبُسته؟ هیچموقع، چره؟ چونکی جی راهِ اعمالِ مذهبی انجام دَئَن نجات بدس نَأیِه، بلکی جی راهِ کارهایی کی عیسی مسیح اَمرِه انجام بدَه دَأره و ایمانی کی اَمَأن اونَ اَوریم بدس اَیِه. ²⁸اَمَأن یقین دَأریم کی انسان، جی راهِ ایمان و بدون اینکی شریعتِ اَعمالَ انجام بِدِه کاملاً عادل به حیساب اَیِه.²⁹آیا خدا فقط یهودیانِ خدایه؟ آیا غیرِ یهودیانِ خدا نییِه؟ البته کی غیرِ یهودیانِ خدا هم ایسِه. ³⁰چره کی فقط ایتَه خدا وجود دَأره، و اون خدا، یهودیانَ بر اساس ایمان و غیرِ یهودیانم بر اساسِ هو ایمان عادل به حیساب اَوره.³¹آیا هَسَه کی ایمانِ اَمرَه نجات پیدا کونیم، دِ لازم نییِه کی خدا احکامَ ایطاعت بوکونیم؟ نه، اَطو نییِه، بلکی زمانی تَأنیم خدا احکامَ دوروست ایطاعت بوکونیم کی عیسی مسیحَ ایمان بَأوریم.

Chapter 4

¹پس هَسَه کی اَطویِه، درباره ابراهیم اَمی جدّ چی بوگوئیم؟ ²اگر ابراهیم خو اَعمالِ وَسی خدا ورجَه عادل به حیساب بأمو بِه، تَأنِستِه افتخار بوکونه، ولی خدا نظرِ جَه اَطو نییِه، و اون هیچ دلیلی افتخار کودَأنِ رِه نَأشتِه، ³چره کی کیتابِ پیدایش فرمایه:«ابراهیم خدایَ ایمان بأورد و خدا اونِ ایمانِ وَسی، اونَ بی گوناه به حیساب بَأورد»⁴کسی کی کار کونه مُزد فَأگیره، و اونِ مُزد اونِ حقّه و هدیه به حیساب نَأیِه. ⁵ولی کسی کی خو اعمالَ تکیه نوکونه، و خدایی یَ ایمان اَوره کی اون خدا، حتی بی دینانَم بی گوناه به حیساب اَوره، او شخصِ ایمان، اونِ رِه بی گوناهی به حیساب اَیِه.⁶داوودِ نبی هم ایته شخصِ گوناهکارِ شادی یَ، کی خدا اونَ بدونِ اعمالِ مذهبی انجام دَئَن بی گوناه به حیساب اَوره یَ گویه و خَأنِه: ⁷«خوش به حال اوشَأنی کی خدا اوشَأنَ بِبِخشِه دَأره و اوشَأنِ گوناهانَ بوپوشأنه دَأره، ⁸خوش به حال اون کسی کی خدا اونِ گوناهَ به اونِ حیساب نِنه»⁹آیا اَ خوش به حال فقط کسانی شینه کی ختنه بوبُسته دَأرد یا ختنه نوبوسته یانِ شین هم ایسِه؟ چون بوگوفتیم ابراهیمِ ایمان، اونِ رِه عدالت حیساب بوبُست. ¹⁰پس چی موقع حیساب بوبُست، موقعی کی ختنه بوبوسته بو یا پیشتر جی اون؟ البته کی پیشتر جی اونِ ختنه بوستَأن بو، نه بازن کی ختنه بوبُست.¹¹و اونِ ختنه علامت و مُهری بو، تا ثابت بیبِه پیشتر جی اَنکی ختنه بیبِه، خدا اونَ، اونِ ایمانِ وَسی کاملاً عادل حیساب بوکوده دَأره. پس هَنه وَسی ابراهیم همۀ کسانی پئر به حیساب اَیِه کی بی ختنه ایمان اَورد و خدا ورجَه عادل و بی گوناه به حیساب اَید. ¹²و البته ختنه بوبُسته یانِ پئر هم ایسِه، یعنی کسانی پئر کی هم ختنه بوبُسته دَأرد و هم ایمانِ راهَ شوده، هو راهی کی اَمی پئر ابراهیم پیشتر جی اونیکی ختنه بیبِه شوئِه.¹³چون شریعتِ اطاعتِ وَسی نوبو کی، ابراهیم و اونِ زَأکأنَه وعده بدَه بوبُست کی جهانِ وارث بود، بلکی اونِ بی گوناهی و عدالتِ وَسی بو کی جی راهِ ایمان بدس اَیِه. ¹⁴چون اگر اوشَأنی کی اهلِ شریعتت وارث بوبود، دِ ایمان دَأشتَأن بی ارزشه و وعده یم باطل، ¹⁵چره کی شریعت، خدا غضبَ موجب بِه، ولی جایی کی شریعت نِنَه، تجاوز جی احکامِ شریعت هم نِنَه.¹⁶پس هَنِه وَسی اَ وعده ایمانَ تکیه کونه، تا خدا فیض اُستوار بیبِه و او وعده انجام گیفتن، ابراهیمِ همه تَه زَأکأنِ رِه ضمانت بیبِه، یعنی هم کسانی رِه کی اهلِ شریعتت، و هم کسانی رِه کی ابراهیمِ ایمانِ جَه پیروی کوند، چون ابراهیم اَمی همه تَه پئره. ¹⁷هوطو کی کیتابِ مقدسِ پیدایشِ دورون بینیویشته بوبُسته: «ترَه قؤمهایِ زیادی پئر بوکودم» و خدا نظرِ جَه اَ وعده معتبره، هون خدایی کی ابراهیم اونَ ایمان بَأورد، و مُرده یانَ زندَه کونه و نیستی یانَ هستی بخشِه.¹⁸ابراهیم ایمان بَأورد و او موقع کی هیچ اُمیدی نِنَه بو، اون امیدوارَ بوست کی قؤمهایِ زیادی پئر بِهِه، هوجوری کی کیتابِ پیدایشِ میَأن بوگوفته بوبُسته: «تی زَأکأن اَجور زیادَ بود» ¹⁹ابراهیم حدوداً صد سال دَأشته و خو بدنِ وضعَ فَأندِرِست کی دِ پِشترانِ مَأنستَأن قوّت نَأشتِه، و ساره وضعم فَأندِرِست کی اونِ رحم بِمِرده بو، ولی با اَنحال خو ایمانَ سُستَ نوکود.²⁰و جی بی ایمانی خدا وعده یَ شک نوکود، بلکی خو ایمانِ میَأن اُستوارَ بوست و خدایَ پرستش بوکود. ²¹و ایمان بدَأشته کی خدا قادره خو وعده یَ وفا بوکونه. ²²هَنِه وَسیِه کی ابراهیمِ ایمان، اونِ رِه عدالت محسوب بوبُست.²³و اَ عبارت کی «محسوب بوبُست» فقط اونِ رِه بینیویشته نوبُست، ²⁴بلکی در حقِ اَمَأنم بینیویشته بوبُست تا اَمَرم محسوب بیبِه، اَمَأنی کی ایمان دَأریم کی خدا، اَمی خداوند عیسی یَ جی مُرده یان ویریزَأنی دَأره. ²⁵عیسی اَمی گوناهانِ وَسی مرگَ تسلیم بوبُست، و اَمی عادل به حیساب اَمونِ وَسی جی مُرده یان ویریزانی بوبُست.

Chapter 5

¹پس چون جی راهِ ایمان عادل محسوب بوبُستیم، به واسطۀ اَمی خداوند عیسی مسیح اَمَأن و خدا میَأن صلح برقرار بوبُست، ²اَمَأن بواسطۀ عیسی مسیح و جی راهِ ایمان، فیضی یَ دس پیدا کودیم کی هَسَه اونِ میَأن اُستواریم و اُمید دَأریم کی خدا جلالِ دورون هم شریک بیبیم، و هَنِه وَسی افتخار کونیم.³فقط هَنِه وَسی افتخار نوکونیم، بلکی سختیانِ میَأنم افتخار کونیم، چره کی دَأنیم سختیان صبرَ به بار اَوره، ⁴و صبر شخصیتَ چَأکونه، و شخصیت باعثِ اُمید بِهِه. ⁵اَ اُمید باعث نیبِه کی اَمَأن سر بیجیر بیبیم، چره کی خدا بواسطۀ روح القدس اَمی دیلَ خو عشق و محبتِ جَه پورَه کوده دَأره.⁶ونموقع کی همۀ اَمَأن درمانده و ذلیل بوئیم، دوروست در موقعی کی خدا مشخص بوکوده بو مسیح بأمو، و بی دینانِ وَسی خو جانَ فدا بوکود. ⁷کم پیدا بِهِه کسی کی حاضر بیبِه، حتی ایته بی گوناه وَسی خو جان جی دس بِدِه، هر چن ایسَأ کسی کی شهامت بدَأره ایتَه خُرمه آدم وَسی خو جانِ جَه بوگذره.⁸ولی خدا خو محبتَ اَطو اَمرَه ثابت بوکود، کی وختی اَمأن هنوز گوناهکار بوئیم، مسیح اَمی وَسی بِمرد. ⁹هَسَه کی اونِ خونِ وَسی اَمأن عادل به حیساب بأموئیم، خودشِ اَمرَه چقد ویشتر خدا غضبِ جَه نجات پیدا کونیم.¹⁰وختی اَمَأن خدا مرَه دوشمن بوئیم، اون خو پسرِ مرگِ اَمرَه، اَمی دوشمنی یَ به دوستی تبدیل بوکود. پس هَسَه کی اونِ اَمرَه دوستیم و عیسی مسیح اَمی دیلِ میَأن زندگی کونه چقد ویشتر اَمی نجاتَ باعث بِه، ¹¹و فقط هَن نییِه، بلکی جی رابطه ای کی خدا مرَه دَأریم هم افتخار کونیم، همۀ اَشأن بواسطۀ اَمی خداوند عیسی مسیح بوجود بأمو کی اَمرَه خدا مرَه آشتی بدَه دَأره.¹²گوناه بواسطۀ ایته انسان بأمو جهانِ میَأن، و اَ گوناه مرگَ خو مرَه بَأورد. و چون همه گوناه بوکودد، هَنِه وَسی مرگ، همه تَه انسانانَ بیگیفت. ¹³پیشتر جی شریعت هم دونیا میَأن گوناه نَهَه بو، ولی چون شریعت نِنَه بو اِنسانانِ رِه گوناه به حیساب نَأمویِه.¹⁴ولی بازم جی آدم تا موسی، همۀ مردمِ رو مرگ حاکم بو، حتی اوشَأنی رو کی آدمِ اَقدر خدا جَه نافرمانی نوکوده بود. آدم، نمونۀ اون کسی ایسِه کی قرار بو بأیِه. ¹⁵ولی اَ دو نفر همدیگرِ مَأنستَأن نییِد و آدمِ گوناه و خدا بخششَه، نِشَه همدیگرِ اَمرَه مقایسه کودَأن. دوروسته کی اینفرِ خطا وَسی خیلیان بِمِردد، ولی چقد ویشتر خدا فیض و اون بخششی کی بواسطۀ فیضِ ایته انسان، یعنی عیسی مسیح فراهم بوبُسته دَأره، به فراوانی خیلیانِ دسرس قرار بیگیفته.¹⁶نِشَه خدا اَ بخششَ، اینفر، یعنی «آدمِ» گوناه نتیجه اَمرَه مقایسه کودَأن. چره کی اونِ نافرمانی وَسی، مکافات نازل و انسان محکوم بوبُست، ولی اَن همه نافرمانی و خطا بوکوده پس، خدا بخشش باعث بوبُست انسان عادل و بی گوناه به حیساب بَأیِه. ¹⁷اگر ایتَه انسانِ وَسی و اونِ نافرمانی رِه مرگ انسانانِ سرنوشت رو حاکم بوبُست، چقدر ویشتر زندگی دورون حکومت کوند، کسانی کی بواسطۀ عیسی مسیح، خدا فیضِ بی انتها و اونِ عدالتِ عطایَ دریافت بوکوده دَأرد.¹⁸پس هوطو کی ایتَه خطا و نافرمانی همۀ انسانانِ محکومیتَ باعث بوبُست، ایتَه کار کاملاً صالح هم باعث بوبُست همه انسانان بی گوناه به حیساب بَأیِد، و همه تَه یَ زندگی بِبِخشِه. ¹⁹چون هوطو کی ایتَه انسانِ خطا وَسی، خیلیان گوناهکار بوبُستد، ایتَه انسانِ ایطاعت کودَأنِ وَسی هم، خیلیان بی گوناه به حیساب اَیِد.²⁰پس شریعت انسانِ نجاتِ رِه چی بوکود؟ شریعت اَن وَسی عطا بوبُست تا مردم بفهمد کی تا چی حد خدا احکامَ پامالَ کوند، ولی هر جایی کی گوناه زیادَ بوست، خدا فیض و بخشش هم خیلی اونِ جَه ویشترَ بوست. ²¹پس هوطویی کی گوناه مرگِ دورون حکومت بوکود، هوطو هم خدا فیض عدالتِ دورون حکومت کونه، و بواسطۀ اَمی خداوند عیسی مسیح، اَمرَه به زندگانی اَبدی هدایت کونه.

Chapter 6

¹پس چی بوگوئیم؟ آیا وأستی هَطو گوناه بوکونیم تا خدا فیض زیادَه بِه؟ ²نه هیچموقع، اَمَأن کی نسبتِ به گوناه بِمِردیم، چوطو تَأنیم بازم اونِ دورون زندگی بوکونیم؟ ³آیا نَأنید کی همۀ اَمَأن کی عیسی مسیح مُتحد بوستَأنِ اَمرَه غُسلِ تعمید بیگیفته دأریم، اونِ مرگِ دورون هم تعمید بیگیفتیم؟⁴پس اَمی تعمید گیفتنِ اَمرَه، اونِ مرَه دفن بوبُستیم و اونِ مرگِ دورون شریک بوبُستیم، تا هوطو کی مسیح بواسطۀ پئرِ جلال، جی مُرده یان ویریزانِه بوبُست، اَمَأنم ایتِه تازه زندگی یَ شروع بوکونیم. ⁵پس اگر اَمَأن ایته مرگِ دورون، اونِ مرگِ مَأنستَأن اونِ اَمرَه ایتَه بوبُستیم، مطمئن بیبید کی ایتِه قیام دورون اونِ قیامِ مَأنستَأن، اونِ اَمرَه ایتَه بیهیم.⁶چون اَنَ دَأنیم کی اون آدمی کی پِشتر بوئیم، مسیح مرَه صلیبِ رو بِمِرد تا اَمی گوناهکارِ نفس، نابودَ بِه، و دِ اَمَأن گوناه بنده نیبیم. ⁷چون کسی کی بِمِرد، جی گوناه آزادَه بوسته دَأره.⁸پس هر وخت مسیح مرَه بِمردیم، ایمان دَأریم کی همیشه اونِ مرَه زندگی کونیم. ⁹چون دَأنیم کی مسیح جی مُرده یان ویریشته دَأره و دِ هیچموقع نیمیره و مرگ اونِ رو قدرتی نَئره.¹⁰مسیح بِمِرد و ایبار همیشه رِه نسبتِ به گوناه بِمرد، بأزن اون زندَه بوست، و دِ تا اَبد خدا رِه زندگی کونه. ¹¹هَطو شومَأنم خودتانَ نسبتِ به گوناه بِمرده، و اتحادِ مسیح مرَه خودتَأنَ نسبتِ به خدا زنده بدَأنید.¹²پس وَأنَألید گوناه شیمی بدنهای فانی دورون فرمان بده تا کی اونِ هَوسانَ ایطاعت بوکونید. ¹³شیمی بدنِ اعضاء یَ گوناهَ تسلیم نوکونید کی شرارتِ اَبزار بوبود. بلکی کسانی مَأنستَأن کی جی مرگ به زندگی وَأگردسته دَأرد بیبید و خودتَأنَ خدایَ تسلیم بوکونید، و شیمی بدنِ اعضایَ اونَ بیسپارید تا خدا رِه عدالتِ اَبزار بیبه. ¹⁴نوَأستی گوناه شیمی وجودَ حاکم بیبِه، چره کی شریعتِ دورون نِئسَأئید، بلکی فیضِ دورون ایسَأئید.¹⁵پس چی بوگوئیم؟ اجازه دَأریم گوناه بوکونیم چون شریعتِ دورون نِئسَأئیم و فیضِ دورون ایسَأئیم؟ نه، هیچموقع، ¹⁶آیا نَأنید کی هر موقع خودتَأنَ ایتَه غلامِ مَأنستَأن اینفرِ اختیار بنید و اونِ جَه ایطاعت بوکونید، او نفری کی اونِ فرمانَ بوردَأن دأریدِه بنده بیهید، هَسَه خَأیِه گوناه بنده بیبه کی اونِ عاقبت مرگِه، یا خدا ایطاعتِ بنده کی اونِ عاقبت بی گوناهی یه.¹⁷اما خدایَ شُکر کی اگر چی پیشترَأنِ رِه گوناه بنده بوئید، ولی هَسَه تمامی یِ دیلِ اَمرَه تعلیمی کی شومرَه فَأدَه بوبُسته جَه ایطاعت کونید. ¹⁸و گوناه بندگی جَه آزادَ بوسته و بی گوناهی مطلقِ بنده بوبُسته دَأرید.¹⁹شیمی ضعفِ انسانی وَسی، اَ گبَأنَ میثالای ساده مرَه شومرَه گویم تا درک کودَأن شومره آسانتر بیبِه، هوطو کی پیشترَأن گوناه کودَأنِ رِه شیمی بدنِ اعضایَ نجاستِ بنده کودید و شرارتَ ایسپاردید، هَسَه هم شیمی بدنِ اعضایَ عدالتِ بنده بوکونید و بی گوناهی یَ بیسپارید، تا مقدسِ اَعمالِ انجام دَئَنِ رِه بکار بَأیه. ²⁰وختی گوناه بنده یان بوئید عدالتِ جَه آزاد، و مجبور نوبوئید کی خوبی جَه ایطاعت بوکونید. ²¹اونموقع جی انجام دَئَنِ کارایی کی هَسَه اوشَأنِ جَه شرمنده اید چی سودی بوبوردید؟ اون کارانِ عاقبت مرگه.²²اما هَسَه کی گوناه جَه آزاد و خدا بنده یان بوبُسته دَأرید، سودی کی بورید زندگی پور جی پاکیه کی اونِ عاقبت، زندگانی اَبدیِه. ²³چون کسی کی گوناه کونه اونِ دستمُزد مرگه، ولی کسانی کی اَمی خداوند عیسی مسیح اَمرَه مُتحد بود، خدا اوشَأنَ زندگانی اَبدی عطا کونه.

Chapter 7

¹ای برَأرَأن، شومَأن کی شریعتِ قوانینَ دَأنید و خبر دَأرید کی انسان تا وختی کی زنده یِه شریعتِ قانون، اونِ رو حُکم دَأره.²مثلاً ایتَه زنی کی مرد دَأره، تا وختی کی اونِ مرد زنده یِه شریعتِ قانون گویه کی اون زن، خو مردَ تعلق دَأره، و اگر اونِ مرد بیمیره دِ اونموقع اون زن، جی تعهدِ شرعی کی نسبتِ به خو مرد دَأره آزادَه بِه. ³هَنه وَسی یِ کی اگر موقعی کی اونِ مرد زنده یِه، ایتَه مردِ دیگر اَمرَه وصلت بوکونه زِناکار دِخَأده بِه، ولی اگر اونِ مرد بیمیره، دِ اَ قانون شاملِ اونِ حال نیبِه و اگر ایتَه مردِ دیگرِ اَمرَه ازدواج بوکونه، زِناکار به حیساب نَأیِه.⁴ای برَأرَأن، هَطو شومَأنم هَ وضعِ دورون ایسَأئید، شومَأن جزئی جی مسیحِ بَدنید کی نسبتِ به شریعت بِمِردِید و هَسَه کسی شینید کی مَردن پسِ رِه زندَه بوسته دَأره، و اونِ مرَه وصلت بوکوده اید تا خدا رِه ثمری بَأورید. ⁵چون موقعی کی اَمَأن جسمِ طبیعتَ گرفتار بوئیم، گوناه کودَأنِ هَوس، کی شریعت هِی اونَ تحریک کوده اَمی وجودِ دورون عمل کوده تا مرگِ رِه ثمر بَأوریم.⁶ولی هَسَه دِ نسبت به اونچی کی اَمرَه بندگی دورون دَأشته بِمردِه ایم، و جی شریعتِ بند آزادَ بوسته دَأریم تا تازه راه میَأن، روح القدسِ اَمرَه خدایَ خدمت بوکونیم، نه پیشترَأنِ مَأنستَأن کی ایته سِری بینیویشته بوبُسته قوانینِ جَه ایطاعت کودیم.⁷پس چی بوگوئیم؟ آیا شریعت گوناهکاره؟ نه هیچموقع، اگر شریعت نِمَأنِستِه بِه من گوناهَ نشناختِم. اگر شریعت نوگوفته بِه کی «طمع نوکون»، من هیچموقع نَأنِستم کی طمع کودَأن چیسه. ⁸ولی گوناه، شریعتِ اَ حُکم جَه سوء ایستفاده بوکود و فرصت پیدا کود تا هر جور طمعَ می دورون بوجود بَأوره، چره کی گوناه بدونِ شریعت ایته بِمِرده جسدَ مَأنه.⁹زمانی بیخبر جی شریعت من زنده بؤم، اما وختی شریعتِ حُکم بأمو، گوناه جان بیگیفت و زندَه بوست و من بِمردم. ¹⁰هو حُکمی کی وَأستی مرَه به زندگانی راهنمایی بوکوده بِه، هون باعث بوبُست کی من بیمیرم.¹¹چون گوناه جی فرصتی کی حُکم بوجود بَأورده بو سوء ایستفاده بوکود و مرَه فریب بدَه و اَ کارِ اَمرَه، مرَه بوکوشت. ¹²پس شریعت خودش مقدسه، و شریعتِ اَحکام همه تَه مقدس و عادلانه و خوبد.¹³پس آیا خُرمِه چی، می مرگَ باعث بوبُست؟ نه به هیچ وجه، بلکی اَن گوناه بو کی ایتِه خُرمه چی جَه سوء ایستفاده بوکود و می مرگَه باعث بوبُست، پس دینیدی کی گوناه چقدر پست و شروره، و لعنتِ سزاواره چون خو هدف رِسِن وَسی، یعنی می نابودی رِه، خدا شریعت و اونِ مقدسِ اَحکامِ جَه سوء ایستفاده کونه. ¹⁴اَمَأن دَأنیم کی شریعت روحانیه، ولی من انسانی نفسانیم و ایتَه برده مَأنستَأن گوناهَ بوفروخته بوبُستِم.¹⁵نَأنم چی کودَأن دِرِم، چره کی اونچی کی می دیل خَأیه یَ انجام نِدِهِم، بلکی شؤم اون کاری یَ انجام دِهِم کی اون کارِ جَه مرَه بد اَیِه. ¹⁶وختی کاری کونم کی نخَأیم انجام بِدِم، اَن نیشان دِهِه کی من شریعتِ دوروستی یَ قبول دَأرم.¹⁷پس واقعاً من نییِم کی اون کارَه کودَأن دِرِه، بلکی گوناهی ایسه کی می دورون سامان دَأره. ¹⁸دَأنم کی می دورون، یعنی می نفسانی طبیعتِ دورون، جایی خوبی رِه نِنَه، چون هر چن دوس دَأرم کی اَعمالِ خوب انجام بدم، ولی اونِ انجام دَئَنِ قوّتَ نَئرم،¹⁹چون اون خُرمه کاری کی خَأیم انجام بدَمَه انجام نِدِم، ولی اَعمالِ بدی کی نِخَأیمَه انجام دِهِم. ²⁰پس اگر کاری کی نِخَأیمَه انجام دِهِم، در حقیقت او کارَ من نوکودَأن دِرِم، بلکی گوناهی کودَأن دِرِه کی می دورون سامان بیگیفته. ²¹پس فهمم کی اَ ایته قانونِ کی من هر وخت خَأیِم خُرمِه کار انجام بِدم، فقط می جَه شرارت سر زنه.²²خدا شریعتِ جَه قلباً لذت بورم، ²³ولی دینم ایتَه قانونِ دیگر می بدنِ اعضاء رو حُکم کونه، و قانونِ شریعت کی می فکر اونَ قبول دَأره اَمرَه جنگ کودَأن دِره، و مرَه گوناه اسیر بوکوده و می بدنِ اعضایَ فرمان دِهِه.²⁴من چه آدم بدبختی ایسم، اَ بدن مرَه مرگِ طرف فَأکِشَأن دره، کیِه کی بتَأنه مرَه جی اونِ دس خلاصَ کونه؟ ²⁵خدایَ شُکر کونم کی اَمی خداوند عیسی مسیح اَ کاره بوکوده دَأره. خلاصه با اَنکی می جسم گوناه شریعتَ بندگی کونه، ولی من می عقلِ مرَه، خدا شریعتَ بندگی کونم.

Chapter 8

¹پس کسانی کی عیسی مسیح مرَه متحدِد هیچ محکومیتی نَئرِد، ²چره کی روح القدسِ شریعت کی زندگانی عطا کونه، و عیسی مسیح اتحادِ اَمرَه بدس اَیِه، مرَه جی مرگ و گوناهِ شریعت آزادَ کوده دَأره.³چون اونچی کی شریعت، انسانِ نفسانی ضعفِ وَسی نِتَأنسته بو انجام بده، خدا انجام بدَه. خدا خو پسرَ ایته گوناهکارِ انسانِ مَأنستَأن، همۀ انسانانِ گوناهانِ آمرزشِ وَسی اوسه کود، و اَطو گوناه محکومیتِ حُکمَ، جسمِ انسانی دورون اِجرا بوکود. ⁴تا شریعتِ اَحکام بجا بَأورده بیبِه، توسط اَمَأنی کی دِ اَمی نفسانی طبیعتَ گرفتار نیئیم و روح القدسِ مُطیعیم، و اونِ خاستِه یَ بجا اَوریم. ⁵کسانی کی طبقِ خوشَأنِ نفسِ خاستِه زندگی کوند، همیشه چیزایِ نفسانی رِه به فِکرَ شُد، ولی کسانی کی خدا روحَ مُطیعد، همیشه چیزایِ روحانی رِه به فکرَ شُد.⁶دیل دَبَستَن به اُمورِ نفسانی عاقبت، مرگه، و پیروی جی اُمورِ روحانی عاقبت، زندگی و آرامشه. ⁷چون دیل دَبَستَن به اُمورِ نفسانی، خدا مرَه دوشمنی کودَأنه، اَجور شخص خدا شریعتِ جَه فرمان نوبوره، در حقیقت نِتَأنِه هم بوبوره، ⁸پس کسانی کی خوشَأنِ نفسَ ایطاعت کوند نِتَأند خدایَ خوشحالَ کوند.⁹اگر خدا روح شیمی دورون سامان بیگیفته بِه، شومَأن اشخاصِ روحانی ایسید نه نفسانی. هر کی مسیح روحَ نَئره، اونِ شین نییِه. ¹⁰ولی اگر مسیح شیمی دورون سامان بیگیفته، حتی اگرم گوناه کودَأنِ وَسی شیمی بدن، مرگَ محکوم بوبُسته بِه، خدا روح، شومرَه زندگانی عطا کونه، چره کی کاملاً عادل به حیساب بأموئید.¹¹اگر خدا روح کی مسیحَ، مَردن پس رِه زندَه کود، شیمی وجودِ دورون سامان بدَأره، هوطو کی مسیحَ زندَه کود، بواسطۀ هو روح القدس کی شیمی دورون سامان دَأره شیمی جسمِ فانی هم زندگانی عطا کونه.¹²پس ای برَأرَأن، اَمَأن مدیونیم، اما نه اَمی نفسانی طبیعتَ تا کی اونِ خاسته مرَه زندگی بوکونیم. ¹³چره کی اگر بخَأئید شیمی نفسِ هوسِ مرَه زندگی بوکونید میرید، ولی اگر روحِ یاری مرَه، نفسِ خاسته یانَ جی میَأن بوبورید، زندگی کونید.¹⁴کسانی کی خدا روح اوشَأنَ هدایت کونه، خدا پسرَأند. ¹⁵چون اون روحی کی خدا شومرَه فَأده دَأره، شومرَه بَرده چأنکونه و باعث نیبِه کی بترسید، بلکی باعث بِه شومَأن خدا زَأکأن بیبید، و بواسطۀ اون روحِه کی اَمَأن خدایَ، اَمی «پِئر» دِخَأنیم.¹⁶روح اَمی وجودِ دورون اَمرَه گویه کی اَمَأن خدا زَأکأنیم. ¹⁷و اگر اونِ زَأکأنیم، پس وارث هم ایسیم، یعنی خدا وارثان و مسیحِ مرَه هم اِرث. چره کی اگر اونِ رنج و زحمتِ دورون شریکیم، اونِ جلالِ دورون هم شریک بیهیم.¹⁸می نظر رنج و زحمتی کی هَسَه کِشَأن دِریم، نسبتِ به او جلالی کی بأزن اَمی وجودِ دورون آشکارَ بِه هیچه. ¹⁹همۀ خلقت، شور و شوقِ اَمرَه خدا زَأکأنِ ظهورِ رأفأ ایسَأد.²⁰چونکی خلقت نه خو ایراده مرَه، بلکی خدا خواستِ مرَه بیهودگی یَ دوچارَ بوست تا اَ اُمید باقی بمَأنه ²¹کی ایروز همۀ خلقت، خدا زَأکأنِ آزادی یِ پورجلالِ دورون سهیم بِهِه، و جی فسادِ گرفتاری آزادَ بِه. ²²اَمَأن دَأنیم کی تا هَسَه همۀ خلقت جی دردی، زایمانِ دردِ مَأنستَأن بِنالِستِه دأره.²³نه فقط خلقت، بلکی اَمَأنی کی به عنوانِ اولین نمونۀ خدا عطایا، خدا روحَ فَأگیفته دَأریم اَمی وجودِ دورونِ نالیم، و روزی رأفأ ایسَئیم کی خدا زَأی بیبیم، یعنی وختی کی اَ جسمِ جَه خلاصَ بیم. ²⁴چره کی هَ اُمیدِ مرَه نجات پیدا کودیم. اما اُمیدی کی بدس بَأیِه دِ اُمید نییِه. کئ اون چیزی رأفأ ایسِه کی پِشترَأن اونَ بدس بَأورده بِه؟ ²⁵ولی اگر چیزی یَ اُمیدواریم کی اونَ بدس نَأورده بیم، صبر و تحملِ اَمرَه اونِ رَأفأ ایسیم.²⁶خدا روح اَمی ضعف و ناتوانی یَ پوشَأنه و اَمرَه یاری رِسَأنه. چون هنوز نَأنیم چوطو وَأستی دوعا بوکونیم، ولی خدا روح، ناله هایی مرَه کی نقل کودَأنی نییِه، اَمی وَسی شفاعت کونه. ²⁷و اونی کی آدمیانِ دیلَه وَأموجه، روح القدسِ نیتِ جَه خبرداره، چره کی روح القدس، طبقِ خدا خاسته، مقدسانِ رِه شفاعت کونه.²⁸و دَأنیم کی خدا همۀ چیزَأنَ کسانی خیریتِ رِه بکار گیره کی خدایَ دوس دَأرد و طبقِ اونِ ایراده دِخَأده بوبُسته دَأرِد تا اونِ خاسته یَ انجام بدد. ²⁹چره کی خدا اوشَأنی یَ کی جی پیشترَأن شناخته و دَأنسته کی اونِ طرف اَید، جی هو اول انتخاب بوکود تا اونِ پسرِ مَأنستَأن بوبود، و همۀ ایماندارانِ میَأن، عیسی پیله برَأر بیبِه. ³⁰اون کسانی یَ کی جی پیشترَأن انتخاب بوکوده بویَ خو طرف دِخَأد، و کسانی کی دَخَأده بویَ، کاملاً عادل و بی گوناه به حیساب بَأورد و عادلانَ جلال بِبِخشِه.³¹پس اَن همه خُرمه چی وَسی چی بوگوئیم؟ اگر خدا اَمی پوشتیبانِه، کیِه کی بِتَأنِه بر ضّدِ اَمَأن بیبِه؟ ³²اونی کی خو پسرَ دریغ ندأشت، بلکی اونَ اَمی وَسی فدا بوکود، آیا اگر اونِ اَمرَه بیبیم همه چیَه اَمرَه نبخشِه؟³³کیِه کی خدا انتخاب بوبُسته یانَ مُتهم بوکونه؟ خدا وَأستی اَ کارَه بوکونه کی اَ کارَه نوکوده، و اوشَأنَ عادل به حیساب بَأورده. ³⁴کیِه کی اوشَأنَ محکوم بوکونه؟ عیسی مسیح وَأستی اَ کارَه بوکونه کی نوکود، بلکی اوشَأنِ وَسی بِمرد و زندَه بوست و هَسَه هم خدا راستِ طرفِ جَه نیشتِه، و اونِه کی اَمرِه شفاعت کونه.³⁵پس کی تَأنه اَمرَه مسیح محبتِ جَه سیوایَ کونه؟ آیا مصیبت، دیلواپسی، زجر، ویشتایی، فقر، خطر، یا شمشیر؟ کَ ی تَه قادره؟ ³⁶هوطو کی کیتابِ مزامیر فرمایه:«تمامِ روز تی وَسی مردنِ خطر دورون ایسَأئیم، و گوسفندانی مَأنستَأن کی بوردَأن دِرِد کوشتارگاه اَمی اَمرَه رفتار کوند»³⁷با اَنهمه، بواسطۀ اونی کی اَمرَه دوس دأشته، اَمی پیروزی کاملَ بِه. ³⁸چون یقین دَأرم کی نه مرگ نه زندگی، نه فرشته یان نه قدرتَأن، نه ایمروزِ ایتفاقان نه فردا پیشامدان، نه آسمانِ قدرت ³⁹نه پستی نه بلندی، و خولاصه همۀ خلقتِ دورون هیچ چی قادر نییِه اَمرَه جی خدا محبت، کی اَمی خداوند عیسی مسیح دورون آشکارَه بوسته، سیوَأیَ کونه.

Chapter 9

¹مسیح دورون راس گوفتَأن دِرِم نه دوروغ، و می وجدان بواسطۀ روح القدس می شاهده ²کی می دیلِ دورون پیلِه دردی دَأرم و همیشه می دیلَ غم بیگیفته.³چره کی راضی بؤم، بنی اسرائیلِ وَسی کی می خویشَأند مسیح جَه محروم بوبوم، ⁴اوشَأن اسرائیلی یِد و خدا پسرخواندگی و خدا جلالِ شراکت، و تمامی عهدَأن و وعده یَأن، و شریعتِ اَحکام و عبادتِ مراسم، همه اَشَأنَ بیسپارده بوبُسته. ⁵خدا پیله مردَأکأن هم اوشَأنِ اَجداد بود، و مسیح اَصل و نسبِ انسانی، جی اوشَأنِ نسله. مسیحی کی جی همه بوجُرتره و اونِ وَسی تا اَبد خدایَ شُکر گوئیم. آمین⁶پس خدا، وعده یانی کی یهودیانَ بدَه بویَ عمل نوکوده؟ نه اَطو نییِه، چون خدا اَ وعده یانَ فقط کسانی یَ ندَه بو کی یعقوبِ نسلِ جَه یِد، بلکی اوشَأنی یَ فَأدَه بو کی راس راسی اسرائیلی ید، و هر کسی کی جی یعقوبِ نسل بیبِه، دلیل نیبِه کی اسرائیلی یِه واقعی بیبِه. ⁷همۀ کسانی کی جی ابراهیمِ نسلد، اونِ حقیقی زَأکأن به حیساب نَأیِد، چونکی ابراهیم زَأکأنِ دیگری هم دَأشته، ولی خدا ابراهیمَ بفرماست:«نسلی کی من ترَه وعده بدَه دَأرم، جی اسحاقِ نسله»⁸اَن نیشان دِهِه کی همۀ ابراهیمِ زَأکأن خدا زَأی نییِد، بلکی فقط اوشَأنی خدا زَأی به حیساب اَیِد کی او نجاتِ وعده ایی یَ کی خدا ابراهیمَ بدَه بویَ ایمان بَأورد. ⁹چون خدا ابراهیمَ بفرماسته بو:«سال دیگر هَ موقع وَأگردم و ساره پسری دَأره»¹⁰فقط اَ موضوع نییِه، بلکی «رِبِکا» هم اینفرِ جَه یعنی اَمی جدّ «اسحاقِ» جَه حامله بوبُست ¹¹و پِشتر جی اونی کی اونِ دوقولویَأن بودونیا بَأیِد و پیشتر جی اونی کی اَ دو نفر بخَأید کارِ خوب یا بدی یَ انجام بدد، اَنِ وَسی کی خدا ایراده و خاست انتخابِ جَه اُستوار بیبِه، و به واسطۀ اونی بیبِه کی انسانَ دعوت کونه، نه جی راهِ اَعمال، ¹²رِبِکایَ بوگوفته بوبُست: «پیله پسر، کوچی پسرَ بندگی کونه» ¹³هوطو کی کیتابِ مَلاکی دورون بینیویشته بوبُسته: «یعقوبَ دوس دَأشتم، ولی عیسو جَه مرَه بد اَمویِه»¹⁴پس چی بوگوئیم؟ آیا خدا بی انصافه؟ هیچموقع، ¹⁵چره کی موسی یَ گویه:«هر کیَه بِخَأیم رَحم بوکونم رَحم کونم، و هر کیَه کی بِخَأیم دیلسوجی بوکونم، دیل سوجَأنم» ¹⁶پس انسانِ خاسته و تلاشَ بستگی نَئره، بلکی خدایی یَ بستگی دَأره کی رَحم کونه.¹⁷چون کیتابِ مقدسِ خروجِ دورون خدا فرعونَ گویه: «ترَه اَنِ وَسی بوجور وُوکوشیم تا بواسطۀ تو می قدرتَ نیشان بِدِم و می نام، همۀ جهانِ میَأن پخشَه بِه» ¹⁸پس هر کیَه بخَأیِه رحمت کونه و هر کیَه بخَأیه دیل سخت کونه.¹⁹پس مرَه گوئیدی:«پس دِ چره خدا اَمره مذمت کونه، چون کیِه کی بِتَأنه اونِ ایراده پِش تاب بَأوره؟» ²⁰اما ای انسان، تو کیسی کی خدا جَه ایراد گیری؟ آیا کوزه، تَأنه کوزه گرَه بوگویه؛ چره مرَه اَطو چَأکودی؟ ²¹آیا کوزه گر اختیار نَئره ایتَه گیلِ جَه، کارایِ مهمتره رِه ایتَه خُرمِه ظرف، و کارایِ معمولی ترِه رِه ایتَه معمولی ظرف چَأکونه؟²²چی شَه گوفتَأن، اگر خدا با اَنکی خَأیِه خو غَضَبَ نمایان و خو قدرتَ آشکارَ کونه، بازم بخَأیه صبرِ زیادِ اَمرَه کسانی یَ تحمل بوکونه کی اونِ خشمَ زیادَ کوده دَأرد و هلاکتَ سزاوارد، ²³تا اَطو بتَأنه خو جلالِ عظمتَ، کسانی رِه آشکارَ کونه کی اوشَأنَ رحمت بوکوده و پیشتر جلالِ رِه آماده کوده دَأره؟ ²⁴اون رحمت بوبُسته یان اَمَأنم ایسیم، اَمَأنی کی جی اونِ طرف دِخَأدِه بوبُسته دَأریم، نه فقط یهودیان، بلکی جی همۀ قومَأن و ملتَأن.²⁵هوطو کی هوشَع نبی کیتابِ دورون فرمایه:«اوشَأنی کی می قؤم نوبود، می قؤم دِخَأنم، و اوشَأنی یَ کی دوس نَأشتم، می عزیز بُد، ²⁶و دوروست هو جایی کی اوشَأنَ بوگوفته بوبُست؛ شومَأن می قؤم نیئید، در هویَ اوشَأن زنده خدا، زَأکأن دِخَأدِه بِهِد»²⁷و اِشعیایِ نبی هم درباره اسرائیلِ قؤم نِدا دِهِه:«بنی اسرائیلِ قؤم حتی اگر دریا کنارِ فورشِ مَأنستَأن زیادَه بود، فقط بعضی جی اوشَأن نجات پیدا کوند، ²⁸چره کی خدا خو حُکمَ انصافِ اَمرَه، توند و کامل زمینِ رو اِجرا کونه» ²⁹هوطو کی اِشعیایِ نبی پیشگویی بوکوده بو:«اگر خدا یهودیانَ رَحم نوکوده بِه، همۀ اَشَأن شهرهایِ سدوم و غَمورَه مردمِ مَأنستَأن هلاکَ بوستد»³⁰پس نتیجه گیریم کی غیرِ یهودیانی کی عدالت و بی گوناهی دونبال نوبود، جی راهِ ایمان اونَ بدس بَأوردد، ³¹ولی بنی اسرائیلِ قؤم کی هَمش شریعتِ دونبال بود تا اونِ انجام دَئَنِ مرَه، عادل و بی گوناه به حیساب بَأید، اونَ جی دس بِدَأد.³²چی وَسی؟ چون جی راهِ اَعمالِ مذهبی انجام دَئَن اونِ دونبال بُد، نه جی راهِ ایمان. اون «لغزِشِ سنگ» باعث بوبُست کی اوشَأن بِکِفِد. ³³هوطو کی اِشعیایِ نبی کیتابِ دورون بینیویشته بوبُسته: «بیدین، صیهونِ میَأن سنگی نِهِم کی مردم لیز خورد و اوشَأنِ کفتَأنَ باعث بِه، و صخره ای نِهِم کی اونِ جَه بیجیر کِفد، ولی هر کس اونَ ایمان بَأوره، هیچموقع پشیمان و شرمنده نیبِه»

Chapter 10

¹ای برَأرَأن، من نأجِه دَأرم و همیشه خدا درگاهَ دوعا کونم کی اسرائیلِ قؤم نجات پیدا کونه. ²من تَأنم شهادت بدِم کی اَشَأن خدا رِه غیرت و تعصب دَأرد، ولی اَ غیرت و تعصب، دَأنستن و شناختِ جَه نییِه. ³چره کی راهی یَ کی خدا بواسطۀ اون راه، انسانَ خو حضورِ جَه عادل به حیساب اَوره، نشناختد و تلاش بوکودد خوشَأنِ راهَ عادل بوستَأنِ رِه دوروست نیشان بِدد، و هَنِه وَسی خدا عدالتِ تسلیم نوبوستد.⁴چونکی مسیح آخر، و شریعتِ تمام کننده یِه، هر کسی رِه کی اونَ ایمان بَأوره، و بواسطۀ هَ ایمان، او شخص خدا حضورِ جَه عادل به حیساب اَیِه. ⁵موسی درباره او عدالتی کی جی شریعت بدس اَیِه، کیتابِ لاویانِ دورون نیویسه:«هر کی شریعتَ عمل بوکونه، بواسطۀ اون زندگی کونه»⁶اما دربارۀ عدالتی کی جی راهِ ایمان بدس اَیِه کیتابِ تثنیه میَأن گویه:«لازم نییِه کی آسمانَ بوجُر بیشید، و اویَ مسیحَ پیدا کونید و اونَ بیجیر بَأورید تا شومرَه یاری بِدِه» ⁷و «لازم نییِه کی مُردگانِ عالمَه بیجیر بیشید تا مسیحَ زندَه کونید و بوجُر بَأورید،⁸چره کی نجاتی کی جی راهِ ایمان بدس اَیِه، هَ یَه براحتی اَمی دسِ پِش نَهَه، و تی دیل و زبانِ رو نَهَه» اَن هو ایمانِ پیامِ کی اَمَأن موعظه کونیم. ⁹کی اگر تی زبانِ مرَه اِعتراف بوکونی کی «مسیح خداونده» و تی دیلِ میَأن ایمان بدَأری کی خدا اونَ مَردن پسِ رِه جی مُرده یان زندَه کوده دَأره، نجات پیدا کونی. ¹⁰چون دیلِ میَأنِه کی شخص ایمان اَوره و عادل به حیساب اَیِه، و زبانِ مرَه یِ کی خو ایمانَ اِعتراف کونه و نجات پیدا کونه.¹¹اِشعیایِ نبی کیتاب فرمایه: «هر کی اونَ توکل بوکونه، هیچموقع شرمنده نیبِه» ¹²پس یهودی و غیرِ یهودی میَأن فرقی نِنَه، چون خدا ایتَه یِه و همه تَه خدایه، و خدا همۀ کسانی کی اونِ نامَ دِخَأندَه برکت دِهِه. ¹³چون هر کی خدا نامَ دِخَأنِه و اونِ جَه کمک بِخَأیِه نجات پیدا کونه.¹⁴اما چوطو کسی نامَ دِخَأند کی اونَ ایمان نَأورده دَأرد؟ و چوطو کسی یَ ایمان بَأورد کی اونِ جَه چیزی نیشتَأوسته دَأرد؟ و چوطو تَأند بیشتَأود اگر کسی اوشَأنِ رِه موعظه نوکونه؟ ¹⁵و چوطو موعظه بوکوند، اگر اوسه نوبود؟ اِشعیایِ نبی کیتاب درباره اَ موضوع فرمایه:«چی خوش قدمد اوشَأنی کی بشارت اَورد و خُرمِه چیزانِ رِه مُژده دِهِد»¹⁶اما همه بشارتَ قبول نوکودد، چون اِشعیایِ نبی خودش گویه: «خداوندا، کیسه کی اَمی خبرَأنَ باور بوکوده بِه؟» ¹⁷پس ایمان، جی پیامِ ایشتَأوستَأن بوجود اَیِه، و پیامَه اَطو تَأنیم بیشتَأویم کی مسیح کلامَ گوش بدیم.¹⁸اما وَأورسم: آیا ایمکان دَأره کی اوشَأن پیامَ نیشتَأوسته بِد؟ البته کی بیشتَأوستد، چون اوشَأنِ صدا همۀ جهانِ دورون و اوشَأنِ کلام دورترینِ جاهانَ فَأرِسِه دَأره.¹⁹بازم وَأورسم: آیا اسرائیلِ قؤم اونچی کی بیشتَأوستَه یَ درک نوکود؟ پیشتر جی همه موسی کیتابِ تثنیه میَأن گویه:«من شومرَه به غیرت اَورم بواسطۀ اوشَأنی کی حتی قؤم به حیساب نَأیِد، و بواسطۀ اون قؤمی کی درک و فهم نَئرِد شومرَه عصبانی کونم.»²⁰بازن اِشعیایِ نبی هم جرأت کونه و گویه:«اوشَأنی کی می دونبال نوبود مرَه پیدا کودد، و خودمَ کسانی رِه کی می طالب نوبود آشکارَه کودم» ²¹ولی در حقِ اسرائیلِ قؤم گویه:«همۀ روز می دَسانَ بازَه کوده دَأرم، و اَ قؤمِ نافرمان و گردنکشِ وَأگردستنِه رَأفأ ایسَم.»

Chapter 11

¹پس وَأورسم، آیا خدا خو قؤمَ ردَّ کود؟ هیچموقع، چون من خودم یهودی، جی ابراهیمِ نسل و جی بنیامینِ قبیله یم. ²خدا قؤمی یَ کی جی اول انتخاب بوکوده بویَ ردَّ نوکوده دَأره، مگر نَأنید کیتاب مقدس درباره الیاس نبی چی گویه؟ وختی الیاسِ نبی علیه بنی اسرائیل، خدا ورجَه شکایت کونه، گویه: ³«خداوندا، اَشَأن تی پیغمبرَأنَ بوکوشتد و تی قربانگاهانَ ویرانَ کودد، فقط من بِمَأنسته دَأرم، هَسَه خَأیِد مرَم بوکوشد.»⁴اما خدا اونَ چی جوابی بدَه؟ خدا بفرماست: «من مِرِه هفت هیزار مرد بدَأشته دَأرم کی بُتِ بَعَلِ پِش، زانو نزَه دَأرِد» ⁵پس هو موقع مَأنستَأن، هَسَه هم کسایی وجود دَأرد کی خدا جی راهِ خو فیض، خورِه انتخاب بوکوده دَأره.⁶اگر اَ نجات جی راهِ فیض بیبِه، پس دِ، جی راهِ انسانِ اَعمال نییِه، چون اگر جی راهِ اعمالِ مذهبی انجام دَئَن بیبِه، دِ خدا فیض، مجانی فیض به حیساب نَأیِه، چون اگر کی اَ نجاتِ رِه کاری انجام بیگیفته بِه، دِ مجانی فیض معنا نَئرِه. ⁷پس چی نتیجه گیریم، اَنکی بنی اسرائیل اونچی کی اونِ طالب بویَ بدس نَأورده دَأره، البته یهودیانی کی انتخاب بوبُسته بُد بدس بَأوردد، ولی دیگر یهودیان دیل سختی یَ دوچارَ بوستد و بی اعتنا بُد. ⁸هوطو کی کیتابِ مقدسِ تثنیه دورون بینیویشته بوبُسته: «خدا، خواب آلودِ روح اوشَأنَ فَأدَه دَأره، یعنی چومَأنی کی نیدینه و گوشانی کی نیشتَأوه، اَ وضعیت تا ایمروزم ایدامه دَأره»⁹و داوودِ نبی کیتابِ مزامیرِ میَأن گویه:«هون بهتر کی اوشَأنِ رنگینِ سفره و دیگر نعمتانی کی دَأرد، اوشَأنَ به ایشتباه تَأوَأده و خیال بوکوند کی خدا اوشَأنِ جَه راضیه، هون بهتر کی اَ برکتَأن اوشَأنِ رِه دام و تله مَأنستَأن بیبِه و اوشَأنَ هلاکَ کونه، چون اوشَأنِ سِزا هَنه. ¹⁰هون بهتر کی اوشَأنِ چوم تارَه بِه، تا نِتَأنِد بیدیند و اوشَأنِ کمرَأن سنگینِ بارِ جیر فچمه و تا اَبد راستَ نیبِه.»¹¹دوباره شیمی جَه وَأورسم؛ آیا خدا خو قؤمَ همیشِه رِه ردَّ کوده؟ نه هیچموقع، بلکی خدا اوشَأنِ نافرمانی وَسی، غیرِ یهودیانَ نجات بدَه تا یهودیانِ میَأن غیرت بوجود بَأوره. ¹²چون یهودیان خدا فیضَ قبول نوکودد و بِکِفتد، نجاتِ فیض و خدا برکتان، غیرِ یهودیانَ فَأدَه بوبُست. هسَه فکر بوکونید اگر همۀ یهودیان مسیحَ ایمان بَأورد، چی پیلِه برکتی جهانِ مردمِ نصیب بِه.¹³هَسَه شومَأن غیرِ یهودیانَ گوفتَأن دِرِم، جی اَنکی غیرِ یهودیانِ رسولم، خودمِ خدمتَ اِفتخار کونم، ¹⁴به اَ اُمید کی شاید می قؤمِ مردمَ به غیرت بَأورم و بعضی جی اوشَأنَ نجات بِدِم.¹⁵چون اگر اوشَأنِ ردَّ بوستَأن باعث بوبُست جهان، خدا مرَه آشتی بوکونه، اوشَأنِ وَأگردستَأن چی نتیجه ای دَأره؟ به جز اَنکی دوباره مُرده یان زندگی یَ وَأگردد؟ ¹⁶اگر ایی موشته خمیر نوبرِ وَسی خدا رِه تقدیم بیبِه، همۀ او خمیر مُقدسه، اگر ایته دارِ ریشه تقدیس بیبِه، اونِ شاخه یانم مُقدسد.¹⁷اگر بعضی جی شاخه یان وَأوی بوبُستد، و تو کی زیتونِ جنگلی نهال بویی اوشَأنِ جا پیوند بوبُستی، و هَسَه دِ ریشه و زیتونِ چربی جَه شریکی، ¹⁸وَأوه بوبُسته شاخه یانَ فخر نوفروش. و اگر اِفتخار بوکونی به اَنکی اوشَأنِ جَه پیلِه تری، به خاطر بدَأر کی تو ریشِه یَ نَئری، بلکی ریشه ترَه دَأره.¹⁹اما تو گویی:«شاخه یان وَأوی بوبُستد تا من پیوند بوبوم» ²⁰دوروس گویی، اما اوشَأن، بی ایمانی وَسی وَأوی بوبُستد، و تو فقط ایمانِ وَسی اویَ مَأنی، پس مغرور نوبون، بلکی بترس. ²¹چون اگر خدا دارِ طبیعی شاخه یانَ وَأوی، لازم بیبِه ترَم وَأوینِه .²²پس خدا مهربانی و سختگیری یَ همزمان در نظر بدَأر، سختگیری نسبت به اوشَأنی کی فیشاده بوبُستد، و مهربانی ترِه، البته به اَ شرط کی اونِ مهربانی دورون ثابت بمَأنی، وگرنه تو هم وَأوی بی.²³اگر یهودیان خوشَأنِ بی ایمانی رو اِصرار نوکوند، دوباره پیوند بِهِد، و خدا قادره کی دوباره اوشَأنَ پیوند بِزِنه. ²⁴چون اگر تو کی جی زیتونِ جنگلی دار وَأوی بوبُستی و برخلافِ تی طبیعت، زیتونِ آزادِ دارَ پیوند بوبُستی، پس چقدر راحتتر اصلی شاخه یان تَأند او زیتون داری کی اونِ جَه وَأوی بوبُستدَ پیوند بوبود.²⁵ای برَأرَأن، اَنِ وَسی کی غرورَ گرفتارَ نیبید، ایتَه رازَ خَأیم شومرَه بوگویم، و اون اَنِ کی بعضی جی بنی اسرائیلِ مردم، ایتَه حالتِ دیل سختی یَ دوچارَ بوسته دَأرد، و تا موقعی کی غیرِ یهودیانی کی پیشتر تعیین بوبُسته دَأرد کی نجات پیدا کوند کاملَ نوبود، اَ حالت اوشَأنِ رو قرار دَأره،²⁶بازن همۀ اسرائیلِ قؤم نجات پیدا کونه. هوطو کی اِشعیایِ نبی کیتابِ دورون بینیویشته بوبُسته: «نجات دهنده ای صیهونِ جَه اَیِه و بی دینی یَ یعقوبِ خاندانِ جَه اوسَأنِه، ²⁷و اَن می عهده اوشَأنِ اَمرَه، موقعی کی اوشَأنِ گوناهانَ اوسَأنم»²⁸هَسَه خیلی جی یهودیان، مسیح انجیلِ دوشمند، و اَن به نفعِ شومَأن بوبُسته، چون باعث بوبُست کی خدا خو فیضِ نجاتَ، شومرَه عطا بوکونه. اما یهودیان، وعده یَأنی وَسی کی خدا اِبراهیم و اِسحاق و یعقوبَ بدَه دَأره، هنوز هم خدا ورجَه عزیزد. ²⁹چره کی اگر خدا کسی یَ دِخَأد و اِنتخاب بوکود و نعمتی اونَ عطا بوکود، هیچموقع خو تصمیمَ عوضَ نوکونه و خو وعده یَ پسَ نیگیره.³⁰هوطو کی شومَأن غیرِ یهودیان ایتِه زمان نسبتِ به خدا نافرمان بوئید، ولی وختی یهودیان خدا فیضَ ردَّ کودد، خدا او فیضَ شومرَه عطا بوکود. ³¹هَسَه اوشَأن نافرمان بوبُسته دَأرد، ولی روزی رِسِه کی بواسطۀ اون رحمتی کی شومرَه فَأرسِه دَأره، خدا اوشَأنم رَحم کونه. ³²چون کی خدا همۀ مردمَ نافرمانی میَأن ولَ کود تا بِتَأنه همه تَأنَ رَحم بوکونه.³³اَمَأن چی پور جلالِ خدا دَأریم، اونِ حکمت و اونِ معرفت و اونِ ثروت چقدر زیاده، اونِ خاست و ایراده یَ اَمَأن درک نوکونیم. ³⁴کیه کی بتَأنه خدا فکرَ درک بوکونه؟ یا کی اوقَدر عاقلِه کی خدایَ مشورت بده، یا اونَ نصیحت بوکونه؟³⁵کیسه کی خدایَ هدیه ای تقدیم بوکوده بِه کی هَسَه، اونِ جَه انتظارِ عوض بدَأره؟ ³⁶چون، هر چی ایسِه خدا جَه یِه، همه چیزِ وجود، اونِ قدرتَ وابسته یِه، و همه چی اونِ شکوه و جلالِ شینه، اونَ تا به اَبد شُکر و ستایش. آمین

Chapter 12

¹ای برَأرَأن، در برابرِ خدا اَ لُطف و رحمت، شومرَه اِلتماس کونم شیمی بدنَأنَ قربانی زنده و مقدسِ مَأنستَأن خدایَ تقدیم بوکونید، کی اَجور قربانی یَ خدا پسند کونه، شیمی عبادتِ روحانی و عاقلانه هَنه. ²اَ جهانِ مردمِ کردِکارَه تقلید نوکونید، بلکی وَألید خدا شیمی اَفکار عوضَ کونه تا بواسطۀ اون همۀ شیمی وجود تغییر پیدا کونه، تا بتَأنید خدا ایراده یَ درک بوکونید و اونچی کی مفید و کامل، و جی خدا نظر پسندیده ایسِه یَه، تشخیص بدید.³چون بواسطۀ اون فیضی کی مرَه عطا بوبُسته، شومرَه گویم، خودتانَ ویشتر جی اونچی کی ایسید به حیساب نَأورید، بلکی خودتَأنَ او مقدار ایمانی کی خدا شومرَه فَأدَه دَأره مرَه قضاوت بوکونید.⁴هوطو کی ایتَه بدنِ میَأن اَعضایِ زیادی وجود دَأره، ولی همه تَه ایته وظیفه نَئرِد، ⁵اَمَأنم اگرچی زیادیم، وختی مسیح مرَه ایتَه بیهیم، همۀ اَمَأن ایتَه بدنَه چَأکونیم و هر کودامِ اَمَأن همدیگرِ اَعضائیم.⁶پس وَأستی عطایایِ مختلفی کی خدا بر طبقِ خو فیض، هر کودامِ جی اَمَأنَ عطا بوکوده یَ بکار بوبوریم. پس اگر کسی عطیه، نَبوته، وَأستی اونَ بسته به خو ایمان انجام بده، ⁷اگر خدمته، خدمت بوکونه، اگر تعلیم دَئَنه، تعلیم بده، ⁸اگر موعظه کودَنِه، موعظه بوکونه، اگر تَوان دَأره فقیرانَ کمک بوکونه، سخاوتمندی مرَه اَ کارَه بوکونه، اگر تَأنه رهبری بوکونه، جِدی بیگیره و پورکار بیبِه، و کسانی هم کی تَأند بیشکیفته دیلَأنَ آرامَ کوند، شادی و خوشی اَمرَه اَ کارَ بوکوند.⁹تظاهر نوکونید کی مُحبت کودَأن دَأرید، بلکی شیمی مُحبت، صادقانه و جی تَه دیل بیبِه، بَدی جَه بیزار بیبید و اونچی کی خوبه یَ سخت دوچوکید. ¹⁰مُحبتِ مسیحایی مرَه همدیگرَ دوس بدَأرید و هر کودام جی شومَأن دیگری یَ ویشتر جی خودش اِحترام بوکونه.¹¹علاقه و شور و شوقِ اَمرَه خدایَ خدمت بوکونید. ¹²او نقشه ای وَسی کی خدا شیمی زندگی رِه دَأره شادمان بیبید، رنج و مصیبتِ میَأن صبور بیبید و دوعا کودَأنِ جَه خستَه نیبید. ¹³هر وخت مقدسین چیزی اِحتیاج بِدَأشتد اونِ برطرف کودَأنِ رِه همکاری بوکونید و همیشه مهمانواز بیبید.¹⁴اوشَأنی رِه کی شومَرَه آزار دِهِد، برکت بخَأئید، برکت بخَأئید و لعنت نوکونید. ¹⁵کسانی مرَه کی شادماند، شادی بوکونید و کسانی مرَه کی گریاند، گریه. ¹⁶همدیگر رِه اَرزشِ برابر قائل بیبید، مغرور نیبید، بلکی کسانی مرَه کی طبقۀ محرومِ جَه یِد، بینیش ویریز بوکونید و خودتانَ دیگرانِ جَه بوجُرتر ندَأنید.¹⁷هیچموقع بدی عوض، بدی نوکونید، مراقب بیبید شیمی کردِکار مردمِ چومِ پِش خوب بیبِه. ¹⁸تا او جایی کی ایمکان دَأره و شومرَه مربوط بِه، همۀ مردمِ مرَه صُلح و صَفا دورون زندگی بوکونید.¹⁹ای عزیزان، هیچموقع شیمی انتقامَ نیگیرید، بلکی اونَ مکافاتِ خدایی یَ واگذار بوکونید. چون کیتابِ مقدسِ تثنیه دورون بینیویشته بوبُسته: «خداوند گویه؛ انتقام می شینه، منم کی جزا دِهِم» ²⁰و بازم بینیویشته بوبُسته: «اگر تی دوشمنَ ویشتایِه، اونَ سِئرَ کون و اگر عطش دَأره اونَ آب فَأدن، چون تی اَ کار، اونَ شرمنده کونه» ²¹بدیَ تسلیم نیبید، بلکی خوبی کودَأنِ اَمرَه، بدیَ تسلیم بوکونید.

Chapter 13

¹همه وَأستی دولتَ مطیع و اونِ قوانینَ اِحترام بند، چره کی قدرتی نییِه کی خدا طرفِ جَه نیبِه و جهانِ میَأن، همۀ قُدرتَأن و دولتَأنَ خدا برقرار بوکوده. ²پس هر کی کشورِ قوانینِ جَه سرپیچی بوکونه، در حقیقت خدا جَه نا ایطاعتی بوکوده و مُجازات بِهِه.³چون دوروستکاران کی دولتِ مأمورانِ جَه ترسی نَئرِد، بلکی خلافکاراند کی اوشَأنِ جَه ترسد. پس اگر خَأیی مأمورانِ جَه ترسی ندَأری و دیلواپسی میَأن نِئسی، قوانینِ جَه ایطاعت بوکون و همیشه آسوده خاطر بوبون. ⁴دولتِ مأمور، جی خدا طرف وظیفه دَأره ترَه یاری بوکونه، ولی اگر خلافی بوکودی اونِ جَه بترس، چون هَأچین شمشیر نَئرِه، اون خدا خادمِ تا خدا غضبَ اِجرا بوکونه و هر کسی کی خطا بوکوده یَ مجازات بوکونه. ⁵پس وَأستی قانونِ جَه ایطاعت بوکونید، نه فقط خدا غضبِ ترسِ وَسی، بلکی شیمی وجدانِ آسایشِ وَسی هم قانونَ مطیع بیبید.⁶هَ دو دلیلِ وَسی هم، وَأستی شیمی مالیاتَ فَأدید تا دولتِ مأمورانِ حقوق تهیه بیبِه، تا بتَأند خدا کارَ انجام بِدد، یعنی شومرَه خدمت بوکوند. ⁷پس هر کسَ اونچی کی اونِ حقِ یَ اونَ فَأدید، اگر مالیاته، مالیاتَ فَأدید، اگر عوارضه، عوارضَ فَأدید، اگر اِحترامه، اِحترام بِنید، و کسانی کی عزّتِ سزاواردَ عزیز بدَأرید.⁸خودتانِ قرضَ فَأدید و کسی یَ بدهکار نیبید، فقط خودتانَ بدهکار بدَأنید کی هَمش مردمَ مُحبت بوکونید، هر کی دیگرانَ مُحبت کونه حقیقت اَن کی شریعتَ بجا بَأورده دَأره. ⁹چون خدا اَحکام کی گویه؛ زِنا نوکون، قتل نوکون، دوزدی نوکون، طمع ندَأر و هر حُکمِ دیگری کی ایسِه، همه تَه در اَ حُکم خولاصه بوبُسته کی گویه:«تی همساده یَ تی جانِ مَأنستَأن دوس بدَأر.» ¹⁰و کسی کی خو همساده یَ دوس بدَأره اونَ بدی نوکونه، پس تنها حُکمی کی اِحتیاج دَأرید مُحبته، و اگر مُحبت بوکونید همۀ شریعتَ بجا بَأورده دَأرید.¹¹مُحبت بوکونید چون وخت گوذشتَأن دِرِه، و اَمی زمان به آخر فَأرسَأن دِرِه، هَسَه دِ وَأستی جی خواب ویریزید، ایمروز اَمی نجات و اَمی خداوندِ وَأگردستَأن، جی اون روزی کی ایمان بَأوردیم نزدیکتره. ¹²شب تومامَ بوستَأن دِرِه و روز نزدیکه، پس تاریکی اَعمالَ، کُهنه رختِ مَأنستَأن فیشأنید و نورِ زِره یَ دوکونید.¹³جوری رفتار بوکونید کی کسانی سزاوار بیبِه کی روزِ روشنایی دورون ایسَأد و مردم اوشَأنَ دِئِن دَأرد. پس جی عَیاشی و مستی و زِنا و هَرزگی و حِسادت و دعوا دوری بوکونید. ¹⁴همۀ شیمی وجود عیسی مسیح شین بیبِه، و جسمِ هوسَأنِ دونبال نیشید.

Chapter 14

¹کسی یَ کی اونِ ایمان سُست تره، شیمی جمعِ دورون قبول بوکونید، بی اَنکی درباره اونِ عقاید اونِ مرَه جرّ و بَحث بوکونید. ²اینفرِ ایمان اونَ وَأله کی هر چی بوخوره، حتی گوشتِ حیوانی کی بُتِ رِه قربانی بوبُسته، اما دیگری کی اونِ ایمان سُست تره، اَ کارَه ایشتباه دَأنه و اصلاً گوشت نوخوره و فقط سبزیجات خوره، اَ چیزَأنِ وَسی همدیگرِ اَمرَه جرّ و بحث نوکونید.³پس اوشَأنی کی همه چی خورد، کسانی یَ کی نوخوردَ حقیر ندَأند، و کسانی کی پرهیز کوند، نوَأستی اوشَأنی کی همه چی خوردَه محکوم بوکوند، چره کی خدا اوشَأنَ قبول بوکوده دَأره. ⁴اوشَأن خدا بنده یِد نه شیمی بنده، اوشَأن وَأستی فقط خدایَ جواب پس بدد نه شومرَه، پس وَألید خدا اوشَأنِ عقیده دوروستی یا نادوروستی یَ اوشَأنَ نیشان بِدِه، خدا قادره کی اوشَأنَ یاری بوکونه تا دوروسته راهَ پیدا کوند.⁵بعضیَأن خیال کوند کی مسیحیَأن وَأستی خدا عبادت کودَأنِ وَسی یهودیانِ مقدسِ روزَأنَ عزیز بدَأرد، بعضیَأنم گویده کی اَ کار ایشتباهِ و خدا همۀ روزَأن برابرد، اَجور مسائلِ دورون، هر کس وَأستی خوره تصمیم بیگیره. ⁶اونی کی ایتَه مخصوصِ روزِ دورون خدایَ عبادت کونه، خدا وَسی اَ کارَه کونه و خَأیِه خدایَ خوشحالَ کونه، و اونی هم کی همۀ روزَأنَ برابر دَأنه، خدا وَسی اَ کارَه کونه و خَأیِه خدایَ خوشحالَ کونه، و هر کسی هم کی حیوانِ قربانی گوشتَ خوره، خدا وَسی خوره چون خدایَ شُکر کونه، و اونی هم کی نوخوره خدا وَسی نوخوره و خدایَ شُکر کونه.⁷چون هیچکودام جی اَمَأن فقط خودمانِ رِه زندگی نوکونیم و هیچکودام جی اَمَأن فقط خودمَأنِ رِه نیمیریم. ⁸چون اگر زندگی کونیم خداوندِ رِه زندگی کونیم، و اگر بیمیریم خداوندِ رِه میریم، پس چی زنده بِمَأنیم چی بیمیریم، خداوندِ شینیم. ⁹و هَنه وَسی بو کی مسیح بِمرد و زندَه بوست تا زنده یان و مُرده یانِ خداوند بیبِه.¹⁰پس تو چره تی برَأر خَأخورَ محکوم کونی؟ تو چی وَسی تی برَأر خَأخورَ حقیر کونی؟ به یاد بدَأرید همۀ اَمَأن خدا تختِ پِشِ جَه به پا ایسیم، تا اون اَمرَه قضاوت بوکونه. ¹¹چون اِشعیایِ نبی کیتابِ دورون بینیویشته بوبُسته: «به خودمِ زندگی قسم کی هر زانویی می پِشِ جَه خمَه بِه، و هر زبانی خدا ورجَه اِعتراف کونه»¹²پس هر کودام جی اَمَأن وَأستی خو حیسابَ خدایَ پس بده. ¹³پس بهتره کی همدیگرَ محکوم نوکونیم و مسیحیانِ دیگرِ مسیرِ دورون مانع چَأنکونیم و کاری نوکویم کی اوشَأنِ ایمان سُستَ بِه.¹⁴اختیاری اَمرَه کی خداوند عیسی مسیح مرَه بدَه دَأره، اطمینانِ اَمرَه گوفتَأن دِرم، خوردنِ گوشتِ حیوانی کی بُتِ رِه قربانی بوبُسته اِشکال نَئره، ولی اگر کسی اَ کارَه نادوروست و گوناه بدَأنه، نوَأستی اَجور گوشتَ بوخوره، چون اگر بوخوره گوناه بوکوده دَأره. ¹⁵اگر دینیدی اونچی کی خوردَن دَأرید شیمی برَأرَ ناراحتَ کونه، دِ نوَأستی او کارَه انجام بدید، وگرنه محبتِ راه و رسمَ رفتار نوکوده دَأرید. وَأنَألید شیمی خوردَنِ وَسی، کسی ایمان جی میَأن بیشه کی مسیح اونِ رِه خو جانَ فدا بوکود.¹⁶پس کاری نوکونید کی او کارِ انجامِ وَسی شیمی جَه بد بوگویِد، هر چن اگر او کار شیمی نظرِ جَه دوروست بیبِه. ¹⁷چون خدا ملکوت، خوردَأن و وَأخوردَأن نییِه، بلکی عدالت و سلامتی، و شادی ایی ایسه کی روح القدس عطا کونه.

Chapter 15

¹اَمَأن کی ایمانِ میَأن قوی ایسیم، وَأستی ضعیف ترانِ ناتوانی یَ تحمل بوکونیم و فقط خودمانِ راحتی فکر نیبیم. ²هر کودام جی اَمَأن وَأستی خو همساده راحتی فکر هم بیبِه، و کارایی انجام بده کی اونِ رو تاثیرِ خوبی بدَأره تا اونِ ایمان به خداوند تقویت بیبِه.³چره کی مسیح هم خو راحتی دونبال نوبو، هوطو کی کیتابِ مقدسِ مزامیرِ میَأن بینیویشته بوبُسته:«کسایی کی ترَه توهین کودَأن دوبود، اوشَأنِ توهین مرَه برِسِه» ⁴هر چی کی پیشتران کیتاب مقدسِ دورون بینیویشته بوبُست، اَمی تعلیمِ وَسیه، تا صبر و دیلگرمی مرَه ایی کی کلام اَمرَه دِهِه، اُمیدوار بیبیم.⁵خدایی کی صبر و دیلگرمی بخشِه، شومرَه عنایت بوکونه تا پیروی کودَأن جی عیسی مسیح، همدیگرِ مرَه همفکر بیبید، ⁶و همه تَه همدیل و همزبان، خدایَ، یعنی اَمی خداوند عیسی مسیح پِئرَ پرستش بوکونید. ⁷پس هوطو کی مسیح شومرَه قبول بوکود، شومَأنم، خدا جلالِ وَسی همدیگرَ قبول بوکونید.⁸شومرَه گوفتَأن دِرم کی عیسی مسیح یهودیانِ خادم بوبُست، تا وعده یانی کی خدا اوشَأنِ اَجدادَ بدَه بو، حقیقت پیدا کونه، ⁹تا خدا راستی ثابت بیبِه، و همۀ غیرِ یهودیان، خدایَ اونِ رحمتِ وَسی کی اوشَأنَ عطا بوکوده دَأره، شُکر و پرستش بوکوند. هوطو کی کیتابِ مقدسِ مزامیرِ میَأن بینیویشته بوبُسته:«دیگر قؤمَأنِ دورون ترَه پرستش کونم، و تی نامِ رِه سُرود خَأنم.»¹⁰و جایِ دیگر هم فرمایه:«ای ملتَأن، اونِ قؤم بنی اسرائیلِ مرَه شادی بوکونید» ¹¹و بازم جایِ دیگر فرمایه:«شومَأن ای ملتَأن، خداوندَ شُکر بوکونید و ای مردم، اونَ پرستش بوکونید»¹²و اِشعیایِ نبی هم گویه: «(داوودِ نبی پئر، یعنی) یسا خانواده جَه، وارثی اَیَه کی همۀ قؤمَأنِ پادشاه بِه، و همۀ ملتَأن اونَ اُمید دبَدد.»¹³خدایی کی همۀ اُمیدَأنِه سرچشمه یِه، شومَأن غیرِ یهودیانَ بواسطۀ او ایمانی کی اونَ دَأرید آرامش و شادمانی عطا بوکونه، تا روح القدسِ یاری اَمرَه، شیمی اُمید هر روز ویشتر و ویشترَ بِه.¹⁴ای برَأرَأن، من یقین دَأرم کی شومَأن، پور جی خوبی اید و شیمی درک و معرفت کامله، و تَأنید همدیگرَ تعلیم بدید و نصیحت بوکونید.¹⁵ولی با اَن حال اَ نامه دورون جسارت بوکودم، و بعضی مطالبَ شومرِه بینیویشتم تا شومرَه بخاطر بَأورم. من اون فیضی وَسی کی خدا مرَه عنایت بوکوده، ¹⁶عیسی مسیح طرفِ جَه اوسه بوبُستم تا غیرِ یهودیانَ خدمت بوکونم و اِنجیلِ مُژده یَ بِرِسَأنم، و ایتِه کاهنِ وظیفه یَ دَأرم کی غیرِ یهودیانَ قربانی مَأنستَأن خدایَ تقدیم بوکونم، قربانی ایی کی بواسطۀ روح القدس، مُقدس و اونِ حضورِ جَه مقبول بوبُسته دَأره.¹⁷پس کارایی وَسی کی عیسی مسیح اتحادِ اَمرَه خدا رِه انجام بدَه دَأرم افتخار کونم. ¹⁸چون جرأت نوکونم چیزی بوگویم جز اونچی کی مسیح بواسطۀ من، غیرِ یهودیانِ ایطاعت کودَأنِ رِه به عمل بَأورده دَأره، چی بواسطۀ می گبَأن چی بواسطۀ می اَعمال. ¹⁹اون اَ کارَه، نشانه یان و معجزاتِ قوّت و روح القدسِ قدرتِ اَمرَه انجام بدَه دَأره، جوری کی من همۀ «اورشلیم» تا «اَلیرِکونِ» مناطقَ دؤر بزَم، و مسیح اِنجیلَ همه جا بشارت بدَه دَأرم.²⁰می هدف اَنِ کی همیشه جایی بوشوم و بشارت بدم کی مسیح نامَ نیشتَأوسته بِد، تا نوکونه جایی بشارت بدم کی پیشتر کسی دیگر اویَ کلیسایی چَأکوده بِه. ²¹من هو کاری یَ دونبال کودَأن دِرم کی کیتاب مقدس فرمایه، چون اِشعیایِ نبی گویه:«اوشَأنی کی اونِ جَه بیخبر بُد، دینِده، و اوشَأنی کی نیشتَأوسته بُد، فَهمده»³⁰ای برَأرَأن، اَمی خداوند عیسی مسیح خاطر و اون مُحبتی کی روح القدس بخشِه وَسی، شومرَه التماس کونم کی اَ خدمتی کی انجام دِهِم رِه خدا درگاهَ دوعا بوکونید، و اَ کارِ اَمرَه می تلاشِ درون شریک بیبید. ³¹دوعا بوکونید کی اورشلیمِ دورون بی ایمانانِ دسِ جَه در اَمان بوبوم، و دوعا بوکونید اورشلیمِ مسیحیان می خدمتَ قبول بوکوند. ³²بازن اگر خدا بخَأیِه تَأنم ایتِه دیلِ شادِ اَمرَه شیمی ورجَه بَأیم، و شیمی حضورِ جَه قوّت بیگیرم.³³خدایی کی صُلح و سلامتی سرچشمه یِه شیمی اَمرَه بیبِه. آمین

Chapter 16

¹اَمی خأخور «فیبی» یَ شومرَه معرفی کونم کی به زودی شیمی ورجَه اَیه، اون جی خادمانِ فعالِ کلیسایِ شهرِ «کَنخَرِیّا» یِه. ²خداوندِ اتحادِ اَمرَه اوطویی کی ایماندارانِ مسیحی شایسته یِه اونَ قبول بوکونید و هر کارِ دورون کی شومرَه احتیاج دَأره، اونَ یاری بوکونید، چون هم مرَه، هم خیلیانِ دیگرَ، نیازِ موقع حمایت بوکوده دَأره.³«پَرِسکّلا» و اونِ مرد «اَکیلا» یَ می سلامَ برسَأنید، اَشَأن در خدمت به عیسی مسیح می همکاران بود ⁴کی می وَسی خوشَأنِ جانَ به خطر تَأوَأدد. و فقط من نه، بلکی همۀ کلیسایانِ غیرِ یهود اَشَأنِ جَه تشکر کوند. ⁵کلیسایی کی اَشَأنِ خانه دورون به پا بِه همه تَه اعضایَ، سلام بِرِسَأنید. می عزیزِ دوست «اِپینِطوسَ» سلام بِرِسَأنید. اون اولین کسی بو کی آسیا دورون مسیحَ ایمان بَأورد.⁶و «مریمَ» کی شومرَه خیلی زحمت بِکِشِه دَأره یَ سلام بِرسَأنید. ⁷می خویشَأن «اَندرونیکوس» و «یونیاسَ» کی می مرَه زندانِ دورون ایسَه بودَه سلام بِرِسَأنید. اوشَأن همۀ رسولانِ میَأن پیلِه کس حیساب بود و پیشتر جی من مسیحی بوبُستد. ⁸«اَمپَلیاس» کی اونَ خداوندِ دورون دوس دَأرمَ سلام بِرسَأنید.⁹می همکار «اوربانوس» کی مسیحَ خدمت کونه و می عزیزِ دوست «اِستاخِیس» سلام بِرسَأنید. ¹⁰و «آپیلُس» کی خو وفاداری یَ مسیحَ ثابت بوکوده و هَطو «اَرَستُبولوسِ» خانواده یَ سلام بِرسَأنید. ¹¹و می خویش «هیرودیون»، و «نارکیسوسِ» خانواده، ایماندارانَ سلام بِرسَأنید.¹²خأخور «طَریفینا» و خأخور «طَریفوسا» یَ کی خداوندِ کارِ دورون زحمت کِشد و می عزیزِ دوست، خَأخور «پَرسیسَ» کی خداوندِ رِه خیلی زحمت بِکِشِه دَأره یَ می سلامَ برسَأنید. ¹³و «روفُس» خدا انتخاب بوبُسته، و اونِ مار کی می مارِ مَأنستَأن می گردن حق دَأره یَ می سلامَ برسَأنید. ¹⁴«اَسنِکرطوس» و «فَلیکون» و «هِرماس» و «پَطروباس» و «هَرمِس» و دیگر برَأرَأنی کی اَشَأنِ مرَه ایسَأدَه، می سلامَ برسَأنید.¹⁵«فیلولیکُس» و «جولیا» و «نیریاس» و اونِ خأخورَ، و هَطو «اولِمپاس» و همۀ ایماندارانی کی اشَأنِ مرَه ایسَأدَه سلام برسانید. ¹⁶همدیگرَ محبتِ خالصِ اَمرَه مَأچی بدید و خوش آمد بوگوئید. مسیح همه تَه کلیسایان شومرَه سلام رِسَأند.¹⁷ای برَأرَأن، شیمی جَه خواهش کونم، دوری بوکونید جی اون کسانی کی خَأید تفرقه تَأوَأدد و شومرَه جی هم سیوایَ کوند، و شیمی راهِ دورون مانع تَأوأدد و اون تعلیمی مرَه کی شومَأن بیده دَأرید مخالفت کوند. ¹⁸چون اَجور کسان اَمی خداوند مسیحَ خدمت نوکوند، بلکی فقط خوشَأنِ نفعِ دونبال ایسَأد، گبایِ خوب و قشنگِ اَمرَه ساده لوحانِ فکرِ رو تأثیر نِهد، و اوشَأنَ فریب دِهِد.¹⁹شیمی ایمانِ خبر همه جا بِپیچِستِه دَأره و من هَنه وَسی خوشحالم، ولی ناجِه دَأرم کی خوبی کودَأنِ دورون کارکوشته بیبید، و بدی کودَأنِ دورون بی تجربه. ²⁰و خدایی کی صُلح و سلامتی سرچشمه یِه، به زودی شیطانَ شیمی پا جیر لِه کونه. اَمی خداوند عیسی مسیح فیض شیمی اَمرَه بیبِه.²¹می همکار «تیموتائوس» شومرَه سلام رسَأنه. و «لوقا» و «یاسون» و «سوسیپاطِرُس» کی می خویشانِ جَه یِد هم شومرَه سلام رسَأند. ²²من «طَرتیوس» پولسِ منشی، و کسی کی اَ رساله یَ شومرِه نیویشتَأن دِرِم، شومرَه خداوندِ دورون سلام گویم.²³«قایوس» هم شومرِه سلام رِسَأنه، من اونِ خانه مهمانم و اَیَه همۀ ایمانداران اونِ خانه میَأن جمعَ بود. و «اَرَسطوس» شهرِ خزانه دار، و اَمی ایماندارِ برَأر، «کوارطوس» شومرَه سلام رسَأند. ²⁴و هَسَه شومرَه ایسپارم اونی یَ کی قادره بر طبقِ اون انجیلی کی من اِعلام کونم و عیسی مسیح پیام، شومره شیمی ایمانِ دورون قوی و اُستوار بوکونه. مطابقِ هون رازی کی جی اَزل جیگا بدَه بوبُسته بو،²⁵ولی هَسَه هوطویی کی پیغمبران پیشگویی بوکوده بود، خدای اَزلی فرمانِ اَمرَه، اون راز آشکارَ بوسته تا ایمان اَوردَأن و ایطاعت کودَأنِ وَسی، همۀ قومَأنَ اِعلام بیبِه. ²⁶تا اَبد جلال باد خدایِ دانا و یکتایَ، بواسطۀ عیسی مسیح. آمین

1 Corinthians

Chapter 1

¹جی پولس کی به خواست خدا دخَأده بوبُسته کی عیسی مسیح رسول بیبه، و جی اَمی برأرِ طرف، سوستانیس. ²به خدا کلیسا کی قُرِنتُسِ میَأن نَهَه، و اتحاد مسیحِ عیسی اَمرَه تقدیس بوبُستد، و دخَأده بوبُسته دَأرد تا خدا مقدسِ قؤم بوبود، و به همۀ کسانی کی هر جایی اَمی خداوند عیسی مسیح نامَ دخَأند، کی اَمی خداوند و اوشَأنِ خداونده. ³اَمی پئر خدا، و خداوند عیسی مسیح، شمرَه فیض و سلامتی عطا بوکونه.⁴من همیشه خودمِه خدایَ شیمی وَسی، و اون خدا فیضِ وَسی کی در مسیح عیسی شمرَه عطا بوکوده، شُکر کونم. ⁵چره کی شومَأن اونِ میَأن، جی هر لحاظ غنی بوبُسته دَأرید، هر جور کلام و هر جور معرفتِ میَأن. ⁶جوری کی اَمی شهادت دربارۀ مسیح، شیمی میَأن به نتیجه برسه.⁷به حَدی کی هیچ عطایِ روحانی جَه بی نصیب نیئید و هَسَه هم اَمی خداوند عیسی مسیح ظهورِ رأفأ ایسَأئید. ⁸و اون شمرَه تا آخر اُستوار دَأره تا اَمی خداوند عیسی مسیح روزِ میَأن بی عیب و بی نقص بیبید. ⁹اَمینه اون خدایی کی شمرَه دعوت بوکوده به خو پسرِ شراکت و رفاقت، یعنی اَمی خداوند عیسی مسیح اَمرَه.¹⁰ای برأرأن، به نامِ اَمی خداوند عیسی مسیح شیمی جَه تمنا دأرم کی همدیگرِ اَمرَه توافق بدَأرید و شیمی میَأن اختلاف نمَأنه، بلکی همدیگرِ اَمرَه همفکر و هم رأی بیبید. ¹¹ای برأرأن، «خلوئی» خانه آدمان مرَه خبر بدَأد کی شیمی میَأن دعوا و درگیری نَهه.¹²می منظور اَنه بیشتَأوستم کی بعضی جی شومَأن گوئید:«من پولسِ شینم» بعضی دیگر گوئید:« من اَپُلسِ شینم» و بعضی دیگر گوئید:«من پطرسِ شینم» و ایتَه دیگر گویه:«من مسیحه شینم» ¹³آیا مسیح تقسیم بوبُسته؟ آیا پولس شیمی گوناهانِ وَسی مصلوب بوبُست؟ آیا بنامِ پولس تعمید بیگیفتید؟¹⁴خدایَ شُکر کونم کی هیچکودام جی شومَأنَ من تعمید ندَم جُز «کریسپوس» و «گایوسَ». ¹⁵تا کسی نِتَأنه اِدعا بوکونه کی به می نام تعمید بیگیفته دَأره. ¹⁶البته اِستیفانِ خانواده یم من تعمید بدَم، ولی دِ به یاد نَئرم کسِ دیگری یَ تعمید بدَه بِم.¹⁷چره کی مسیح مرَه اوسه نوکود تا تعمید بدم، بلکی اوسَه کود تا بشارت بدم، ولی نه می حکمت و موعظه قدرتِ اَمرَه، نوکونه مسیح صلیبِ قدرت بی اثر بیبه.¹⁸چره کی صلیبِ پیام اوشَأنی کی هلاکتِ راه میَأن ایسَأد پوچ و بی مَعنیه، ولی اَمرِه کی نجات پیدا کونیم خدا قدرته. ¹⁹چره کی بینیویشته بوبُسته:«حکیمانِ حکمتَ باطلَ کونم، و فهیمانِ فهمَ جی میَأن بورم»²⁰واقعاً کَ یَ ایسَه حکیم؟ کَ یَ ایسَه عَلامه؟ کَ یَ ایسَه فیلسوفی کی دربارۀ اَ دونیا بحث بوکونه؟ مگر خدا اوشَأنَ جاهل نوکوده، و اَ جهانِ حکمتَ باطل نوکوده؟ ²¹خدا مَصلحت ندَأنست کی جهان، خو حکمتِ مرَه خدایَ بشناسه، بلکی صلاح بدَأنست بواسطۀ هَ موعظه، که دیگرانِ رِه بی معنیه، ایماندارانَ نجات بده.²²چره کی یهودیان معجزه خَأید و، یونانیانم حکمت و فلسفه دونبال ایسَأد، ²³ولی اَمَأن مسیح مصلوب بوستأنَ اِعلام کونیم، هر چن کی یهودیانِ لغزشَ باعث بِه و یونانیانِ رِه پوچ و بی معنیه.²⁴ولی اوشَأنی کی نجاتِ وَسی دعوت بوبُسته دَأرد رِه، چی یهودی و چی یونانی، مسیح، خدا قوّت و خدا حکمته. ²⁵چره کی خدا نادانی، انسانِ جهالتِ جَه هم حکیمانه تره و، خدا ناتوانی، مردمِ قدرتِ جَه هم قویتر.²⁶ای برأرأن، خودتانِ وضعَ به یاد بأورید اونموقعی که خدا شمرَه دخَأد. اَ دونیا نظرِ جَه ویشترِه شومَأن حکیم به حیساب نَأموئید، و یا ویشترِه شومَأن جی ثروتمندان و قدرتمندان نوبوئید. ²⁷ولی خدا اون کسانی کی جهانِ مردمان اوشَأنَ نادان دَأندَه انتخاب بوکود، تا حکیمانَه خجالت زده بوکونه، و اون کسانی یَ کی مردمان، اوشَأنَ ضعیف به حیساب اَوردد دَه انتخاب بوکود، تا قدرتمندانَ رُسوا بوکونه.²⁸و خدا اون کسانی یَ کی اَ دونیا اوشَأنَ پست و حقیر دَأنه، بلکی اصلاً اوشَأنَ هیچ حیساب اَوره یَ انتخاب بوکود، تا هَستیانَ باطلَ کونه. ²⁹تا هیچ انسانی اونِ حضورِ جَه افتخار نوکونه.³⁰اَ خدا جَه بو کی شومَأن مسیح عیسی اَمرَه پیوند دَأرید، و خدایه کی باعث بوبُسته مسیح، اَمِرِه حکمت و عدالت و قدّوسیت بیبه. ³¹تا هوطویی کی بینیویشته بوبُسته:«هر کی خَأیه افتخار بوکونه، وَأستی خداوندَ افتخار بوکونه»

Chapter 2

¹ای عزیزه برأرأن، منم وختی شیمی ورجَه بأموم، اونموقعی کی خدا پیامَ شمرِه اعلام کودم، کلماتِ اَدبی و اَفکارِ فلسفی جَه استفاده نوکودم. ²چره کی تصمیم بیگیفته بوم وختی شیمی میَأن ایسَم جُز عیسی مسیح، اونم عیسایِ مصلوب بوبُسته، همه چیَه جی خاطر بوبورم.³من ضعف و ترس و لرز زیادِ اَمرَه شیمی ورجَه بأموم. ⁴و می پیام و می گبانَ دلایلِ فلسفی و انسانی اَمرَه شمرَه توضیح ندَم، بلکی روح قوّتِ اَمرَه شمرَه ثابت بوکودم. ⁵تا شیمی ایمان حکمتِ انسانی یَ مُتکی نیبه، بلکی خدا قدرتِ مرَه اُستوار بیبه.⁶ولی کسانی ورجَه کی روح میَأن بالغ بوبُسته دَأرد، می گبانِ میَأن حکمت و فلسفه جَه استفاده کونم، ولی نه حکمتی کی اَ دونیا شینه و اَ دونیا حاکمانِ شینه، کی همه تَه محکوم به نابودَ بوستَأند، ⁷بلکی خدا حکمتَه گوئیم، یعنی اون جیگا بدَه بوبُسته حکمتَ، کی خدا جی اَزل اَمی جلالِ رِه مُقدر بفرماسته بو.⁸اما هیچکودام جی اَ جهانِ حاکمان اَ حکمتَ درک نوکودد، چره کی اگر بفهمسته بود، خداوندِه جلالَ به صلیب فَأنکِشِه ئِد. ⁹هوطو کی کیتاب مقدسِ دورون بینیویشته بوبُسته:«اونچی یَ کی هیچ چومی نیده، و هیچ گوشی نیشتَأوست، و به هیچ انسانی فکر نرسه، خدا خو دوستدارانِ رِه تدارک بیده دَأره.»¹⁰ولی خدا اونَ بواسطۀ خو روح اَمرِه آشکارَ کوده، چره کی روح همه چیَه، حتی خدا اَعماقم گرده. ¹¹چون کیسه کی آدمی اَفکارِ جَه خبر بدَأره، جُز اونِ روح کی اونِ دورون زندگی کونه؟ هَنه وَسی هم فقط خدا روحه کی خدا اَفکارِ جَه خبر دَأره.¹²روحی کی اَمَأن بدس بأورده أیم اَ جهانِ شین نیه، بلکی روحی یَ پیدا کوده ایم کی خدا جَه یه، تا اونچی کی خدا اَمرَه عطا بوکوده یَ بدَأنیم. ¹³و دربارۀ اَ موضوع گب زنیم، ولی نه کلماتی اَمرَه کی جی حکمتِ انسانی یاد بیگیفته دَأریم، بلکی اونچی جَه کی روح القدس اَمَرَه یاد دِهِه، و اَطو روح القدسِ حقیقتَ، کلماتی روحانی اَمرَه گوئیم.¹⁴ولی آدمِ بی ایمان نِتَأنه خدا روحِ تعالیمَ قبول بوکونه، چون اونِ نظرِ جَه بی معنیه و نِتَأنه اوشَأنَ بفهمه، چون اَ موضوعه درک و تشخیصِ دوروست، ایتَه دیدِ روحانی خَأیه. ¹⁵و شخصِ روحانی دربارۀ همه چی حُکم کونه ولی کسی نتَأنه دربارۀ اون قضاوت بوکونه. ¹⁶«چون کیسه کی خداوندِ فکرَ بدأنه تا بتَأنه اونَ نصیحت بوکونه؟» ولی اَمَأن مسیح فکرَ دَأریم.

Chapter 3

¹ولی ای برَأرأن، من نتَأنستم شیمی مرَه آدمایِ روحانی مَأنستَأن گب بزنم، بلکی آدمایِ جسمانی مَأنستَأن گب بزم، یعنی کسانی مَأنستَأن کی هنوز ایمانِ به مسیح میَأن طفلد. ²من شمرَه شیر فَأدم کی بوخورید نه گوشت، چره کی اونِ آمادگی یَ نَشتید، هنوزم نَئرید.³چون هنوزم نفسانی ئید. وختی شیمی میَأن حسادت و دعوا نَهَه، آیا نیشان نده کی جسمانی اید و آدمایِ معمولی مَأنستَأن رفتار کونید؟ ⁴چون وختی ایتَه گویه من پولسِ شینم، اوی تَه گویه من اَپُلسِ شینم، آیا آدمایِ معمولی نیئید؟ ⁵مگر پولس کیسه؟ یا اَپُلس کیسه؟ اوشَأن فقط خادمانی ایسد که خدا هر کودامِ اوشَأنَ وظیفه ایی فَأدَه دَأره تا شومَأن بواسطۀ اوشَأن ایمان بأورید.⁶من بکأشتم، اَپُلس آب بدَه، ولی اَن خدا بو کی رُشد بدَه. ⁷پس نه کسی کی کاره مُهمه نه کسی کی آب دِهِه، بلکی فقط خدا کی رُشد دِهه.⁸اون کی کاره و اونی کی آب دِهه، هر دو تَه ایتَه ید، و هر کودام مطابقِ زحمتی کی کشد پاداش فَأگیرد. ⁹چره کی اَمَأن فقط همکارانی ایسیم کی خدایَ خدمت کونیم، و شومَأن خدا مزرعه و خدا ساختمانید.¹⁰فیضی اَمرَه کی خدا مرَه ببخشه دَأره ایتَه ماهرِ بنّا مَأنستَأن ایتَه ساختمانِ پِیَ فوکودم، هَسَه کسِ دیگری اونِ رو چَأکودَأن دره، ولی هر کس وَأستی مراقب بیبه کی چوطو اونِ رو ساختمان چَأکونه. ¹¹چره کی هیچکی نِتَأنه پِی دیگری فوکونه به غیرِ اونی کی فوکوده بوبُسته، و اون پِی خودِ عیسی مسیحه.¹²اگر کسی اَ پِی رو، ساختمانی جی طلا یا نقره یا جواهر یا چوب یا علف یا کولوش چَأکونه، ¹³هر کسِ کار آشکارَ بِه، چره کی روزِ داوری اونَ ظاهرَ کونه، چون اون روز آتشِ اَمرَه همراه بِه و آتش، هر کسِ عمل و اونِ کارِ کیفیتَ آزمایش کونه.¹⁴اگر کسی چیزی کی اون پِی رو چَأکوده باقی بمانه، پاداش فَأگیره. ¹⁵ولی هر کسِ کار بوسوجه ضرر کونه، هر چند خودش نجات پیدا کونه، ولی کسی مَأنستَأن بِه کی آتشِ میَأنِ جَه دوارسته دَأره و فرار بوکوده.¹⁶آیا نَأنید کی خدا مَعبدید و خدا روح شیمی میَأن ساکنه؟ ¹⁷اگر کسی خدا معبدَ خرابَ کونه، خدا اونَ هلاکَ کونه، چره کی خدا مَعبد مُقدسه و شومَأن اونِ مَعبدید.¹⁸خودتانَ گول نزنید، اگر کسی خودشَ اَ دونیا معیارِ مرَه حکیم دَأنه، اگر خَأیه واقعاً حکیم بیبه وَأستی جاهل بیبه. ¹⁹چره کی اَ دونیا حکمت خدا ورجَه نادانیه، هوطو کی بینیویشته بوبُسته:«حکیمانَ خودشانِ فریبِ مرَه گرفتارَ کونه» ²⁰و باز بینیویشته بوبُسته:«خداوند حکیمانِ اَفکارَ دَأنه کی همه تَه باطله.»²¹پس هیچکس نوَأستی انسانی یَ افتخار بوکونه کی مثلاً من اَی تَه طرفدارم یا اوی تَه طرفدارم. چره کی همه چی شیمی شینه، ²²پولس، اَپُلس، پطرس، اَ دونیا، زندگی، مرگ، هَسَه الان و آینده، همه و همه شیمی شینه. ²³و شومَأن مسیح شینید و مسیح، خدا شینه.

Chapter 4

¹پس همه وَأستی اَمرَه به چومِ مسیح خادم، و مباشرانی فَأندرد کی خدا اَسرار اوشَأنَ امانت فَأدَه بوبُسته. ²و مباشر وَأستی اَمین و قابلِ اعتماد بیبه.³اما مرِه، شیمی قضاوت یا هر دادگاهِ انسانی دیگری قضاوت اَهمیت نَئره، من حتی خودمِ نظرم مرِه مُهم نییه. ⁴چره کی خودمِ میَأن عیبی نیدینم، ولی اَن دلیل نیبه کی من بی گوناهم، بلکی اَن خداونده کی دربارۀ من حُکم کونه.⁵پس دربارۀ هیچی عجله اَمرَه قضاوت نوکونید تا خداوند بَأیه، اون اونچی کی هَسَه تاریکی میَأن جیگا بوخورده یَ روشنایی میَأن ظاهرَ کونه و هر کسِ دیلِ نیّتَه آشکارَ کونه، اونموقع هر کسی کی لیاقت بدَأره خدا اونَ تحسین کونه.⁶ای برَأرأن، اَ چیزانَ دربارۀ خودم و اَپُلس شمرَه رِه مثال بزَم تا شومَأن اَمی جَه یاد بیگیرید و اَ گبِ معنیه بفهمید کی «اونچی کی بینیویشته بوبُسته جَه تجاوز نوکونید» ⁷چون کی ترَه بوجُر بوبورد؟ چی دَأری کی خودتِ جَه بیبه و خدا ترَه نبخشه بِه؟ پس اگر ترَه ببخشه بوبُسته، پس چرِه جوری افتخار کونی کی اِنگار خودت بدس بأورده دَأری؟⁸انگار هر چی کی خَأستیدَ بدس بأورده اید! فکر کونید همه چی شمرِه فراهمه! سلطنت کودأن درید اونم بدونِ اَمَأن! ای کاش کی واقعاً هَطو بوبُسته بِه و اَمَأنم شیمی اَمرَه سلطنت بوکوده بیم! ⁹چره کی من فکر کونم خدا اَمَأن رسولانَ، اَسیرانِ محکوم به مرگِ مَأنستَأن کی صفِ آخرِ جَه ایسد به نمایش بنَه دَأره، چون همۀ جهان، چی مردم و چی فرشته یان، اَمرَه تماشا کودَأن درد.¹⁰اَمَأن مسیح وَسی جاهلیم، ولی شومَأن مسیح میَأن دانائید! اَمَأن ضعیفیم، ولی شومَأن قویئید! اَمرَه حقیر دَأند، ولی شمرَه افتخار کوند! ¹¹اَمَأن تا هَسَه ویشتا و تشنه ایم، اَمی رختان پارَه بوسته دَأرد و کهنه ید، پأیی بوخورده أیم و آواره و سرگردانیم.¹²زحمت کشیم و کار کونیم، و اَمی دسرنجِ جَه اَمی زندگی یَ تأمین کونیم، فُحش ایشتَأویم، ولی دوعایِ خیر کونیم، وختی اَذیت بیم، تحمل کونیم. ¹³وختی اَمرَه اِفترا زند، مهربانی اَمرَه نصیحت کونیم، ولی تا هَسَه اَمی اَمرَه آشغال و فیشَأدنی چی مَأنستَأن رفتار بوکودد.¹⁴اَشَأنَ نینیویسم کی شمرَه شرمنده بوکونم، بلکی خَأیم می عزیزِ زَأکأنِ مَأنستَأن شمرَه نصیحت و راهنمایی بوکونم. ¹⁵چون هر چند هیزار تَه هم مسیح میَأن مُعلم و استاد بدَأرید، ولی پئر زیاد نئرید و فقط من شیمی پئر به حیساب اَیم، چون من انجیلِ پیامَ شمرَه بشارت بدم و اَطو شیمی اتحادَ مسیح مرَه باعث بوبُستم. ¹⁶پس شمرَه التماس کونم می جَه تقلید بوکونید.¹⁷هَنه وَسی تیموتائوسَ شیمی ورجَه اوسه کودم. اون می عزیزِ زَأکِ و خداوندَه وفادار، اون می راه و اصولَ مسیح میَأن شمرَه یاد دِهِه هوطویی کی خودم هر جا شوم کلیسائانِ میَأن تعلیم دِهم. ¹⁸بعضیان گومان کوند کی من دِ شیمی ورجَه نَأیم، هَنه وَسی مغرور بوبُسته دَأرد.¹⁹ولی اگر خدا بخَأیه بزودی شیمی ورجَه اَیم، بازن فهمم کی اَ گُستاخان فقط تَأند سر و صدا بوکوند یا واقعاً قدرتم دَأرد. ²⁰چونکی خدا پادشاهی فقط به حرف نییه، بلکی قدرتِ مرَه یه. ²¹کَ ی تَه یَ انتخاب کونید، چوبِ اَمرَه شیمی ورجَه بَأیم، یا مهربانی و روحی ملایمِ اَمرَه؟

Chapter 5

¹واقعیت اَنه کی خبر برسه دَأره کی شیمی میَأن زناکاری نَهه، اونم جوری کی حتی بُت پرستانِ میَأنم وجود نَئره، چون بیشتَأوستم ایتَه جی شیمی اعضاء خو پئرِ زنِ اَمرَه رابطه دأره. ²و شومَأن افتخارم کونید! آیا نوَأستی ماتم بیگیرید و مُقصرَ شیمی کلیسا جَه بیرون تَأوَأدید؟³هر چند من جسماً شیمی ورجَه نِئسَم، ولی روحاً شیمی ورجَه حاضرم، و هسَه کسی مَأنستَأن کی شیمی میَأن حاضره خودمِه حُکمَه، دربارۀ کسی کی اَ کارَه بوکوده صادر بوکودِم. ⁴پس به نامِ اَمی خداوند عیسایِ مسیح دورِ هم جمعَ بید و منم روحاً شیمی اَمرَه ایسَم، و اَمی خداوند عیسی مسیح قدرتِ اَمرَه، ⁵اَ مَردَ بیسپارید شیطانَ تا اونِ جسمِ گوناهکار هلاکَ بِه، تا خداوند عیسی روزِ دورون، اونِ روح نجات پیدا کونه.⁶شیمی افتخار بیجایه، مگر نَأنید کی ایبچه خمیرمایه تَأنه همۀ خمیرَ وَر بأوره؟ ⁷پس خودتانَ خمیرمایه کهنه جَه پاکَ کونید تا تازه خمیر بیبید، هوطو کی واقعاًنم بی خمیرمایه اید، چره کی مسیح اَمی عیدِ فِصَحِه قربانیه کی ذِبح بوبُسته. ⁸پس بأئید اَ عیدَ بدَأریم، ولی نه کهنه خمیرمایه مرَه یعنی شرارت و بدی خمیرمایه اَمرَه، بلکی نانِ فطیرِه ساده دیلی و صداقتِ اَمرَه.

Chapter 6

⁴پس چره وختی شیمی میَأن اَجور اختلافات پیش اَیه، قضاوت و داوری رِه شید کسانی ورجَه کی کلیسا دورون هیچ اِعتباری نَئرد؟ ⁵اَنَ گویم تا شمرَه شرمنده بوکونم، آیا شیمی میَأن ایتَه آدمِ حکیم نِئسَه کی بتَأنه ایماندارانِ اختلافانَ رفع و روجوع بوکونه؟ ⁶آیا ایماندارِ مسیحی، ایتَه ایماندارِ دیگرَ بوره دادگاه اونم ایتَه بی ایمانِ ورجَه؟⁷اَصلاً اَجور شکایت شیمی ضعفِ روحانی نشانه یه، چره حاضر نیئید شیمی حقِ جَه بوگذرید و مظلوم واقع بیبید؟ چره حاضر نیئید ضرر بوکونید؟ ⁸ولی در عوض ظلم کونید و دیگرانَ ضرر زنید، اونم شیمی برأرأیِ ایماندارَ.⁹آیا نَأنید کی ظالمان خدا پادشاهی وارث نوبود؟ گول نوخورید، بی عفتان و بُت پرستان و زِناکاران و لواط کاران ¹⁰و دوزدان و طمَعکاران و مشروب خوران و کسانی کی فُحش دهد و کسانی کی مردمِ مالَ خورد، خدا پادشاهی میَأن جایی نَئرد. ¹¹و بعضی جی شومَأن قبلاً اَطو بوئید، ولی خداوند عیسی نامِ اَمرَه و بواسطۀ خدا روح، شیمی گوناهان بوشُسته بوبُست، و تقدیس بوبُسته و عادل به حیساب بأموئید.

Chapter 7

¹ولی دربارۀ اونچی کی مِرِه بینیویشته بوئید:مردِ رِه بهتره کی مُجرد بِئسِه. ²ولی چون اَمی دور و وَر پور جی زِنا وسوسه یه، بهتره کی مرد زن بوبوره و زنم مردَ بِه.³و مرد وَأستی خو وظیفه یَ نسبتِ به خو زن، و زنم وَأستی خو وظیفه یَ نسبتِ به خو مرد انجام بده. ⁴زن خو بدنِ اختیارَ نَئره، بلکی زنِ بدن اونِ مردِ شینه، و مَردَم خو بدنِ اختیارَ نَئره، بلکی اونِ بدن اونِ زنه شینه.⁵همدیگرَ حق و حقوقِ زناشویی جَه محروم نوکونید، مگر ایتَه مدتِ کوتاه رِه، اونم همدیگرِ رضایتِ اَمرَه، تا بتَأنید خودتانَ روزه و عبادتِ رِه وقف بوکونید، ولی بعدِ اَ مدت وَأستی روابطِ زناشویی دوباره حالتِ عادی یَ وَأگرده، نوکونه شیطان شمرَه شیمی ضعفِ وَسی وسوسه میأن تَأوَأده. ⁶من ایتَه مدت دوری جی روابطِ زناشویی یَ حُکم نوکونم، بلکی فقط جایز دَأنم. ⁷ولی کاش همۀ مردم تَأنستد می مَأنستَأن بوبود، ولی خدا هر کسی یَ ایتَه عطایِ خاصی ببخشه دَأره، ایتَه یَه ایجور، ایتَه یَ ایجور دیگر.⁸ولی مُجرده مردکان و بیوه زنَأکانَ گویم کی بهتره می مَأنستَأن مُجرد بِئسد. ⁹ولی اگر نتَأند خوشَأنِ میلِ جولویَ بیگیرد، بهتره ازدواج بوکوند، چون کی ازدواج کودَأن بهتر جی اَنکی شهوتِ آتشِ دورونِ بوسوجد.¹⁰ولی متأهلانِ رِه ایتَه دستوری دَأرم کی میَ جَه نیه، بلکی خداوندِ حُکمه. و اون اَنه کی زن نوَأستی خو مردِ جَه سیوایَ بِه، ¹¹و اگر اَ کارَه بوکود و سیوایَ بوست نوَأستی دوباره مردَ بِه، یا اگر خَأیه مردَ بدَأره وَأستی خو قبلی مردِ اَمرَه آشتی بوکونه، و مرد هم نوَأستی خو زنَ طلاقَ دِه.¹²و دیگرانَ گوفتَأن درم، اَنَ من خودمِ جَه گویم نه خداوند، اگر ایتَه مسیحی مردَأی، زنی بدأره کی بی ایمان بیبه، و اون زن راضی بیبه کی اونِ اَمرَه زندگی بوکونه، نوَأستی خو زنَ طلاقَ دِه. ¹³و هَطو اگر زنی مسیحی ایتَه مردِ بی ایمان بدَأره، و اونِ مرد بخَأیه کی اونِ اَمرَه زندگی بوکونه، نوأستی خو مردِ جَه سیوایَ بِه. ¹⁴چره کی مردِ بی ایمان بواسطۀ خو زن مقدس بِهه، و زنِ بی ایمان بواسطۀ خو مرد، کی اگر اَطو نوبوسته بِه، زَأکأن ناپاک بوستد، ولی هَسَه دینیم کی اَطو نییه و اوشَأن مُقدسد.¹⁵ولی اگر ایتَه بی ایمان خَأیه کی سیوایَ بِه، وَأئَأل کی اَ کارَ بوکونه، در اَ وضعیت، مسیحی مردأی یا زنَأی اجباری نَئره کی اونِ اَمرَه زندگی بوکونه، چون خدا اَمرَه صُلح و آرامشِ رِه دخَأده. ¹⁶چره کی ای زنأی، تو چی دَأنی کی تَأنی حتماً تی مردِ نجاتَ باعث بیبی؟ و ای مردأی تو چی دَأنی کی تَأنی حتماً تی زنِ نجاتَ باعث بیبی؟¹⁷به هر حال هر کسی هوطویی زندگی بوکونه کی خدا اونِ رِه تعیین بوکوده و اونَ دخَأده دَأره، اَ حُکمی ایسه کی من همۀ کلیسائانِ میَأن اَمر کونم. ¹⁸اگر کسی پیشتر جی اونی کی مسیحی بیبه ختنه بوبُسته بو، نوَأستی ناراحت بیبه، و اگر کسی هم وختی مسیحی بوبُست ختنه نوبوسته بو، نوَأستی بازن ختنه بیبه. ¹⁹ختنه بوستَأن یا نوبوستَأن اصلاً مُهم نییه، بلکی خدا اَحکامَ دَأشتن ارزش دَأره.³²می خواهش اَنه کی شومَأن هر جور دیلواپسی جَه دور بیبید، مُجرد مردأی خداوندِ اُمورِ رِه فکر کونه، و اَنکی چوطو تَأنه خداوندَ خوشحالَ کونه. ³³در حالی کی مُتأهلِ مردأی اَ دونیا اُمورِ رِه فکر کونه، و اَنکی چوطو تَأنه خو زنَ خوشحالَ کونه. ³⁴و هَطو دختر یا زنِ مُجردم خداوندِ اُمورِ دیلواپسی یَ دَأره و دیلواپسه اَن کی چوطو تَأنه جسم و روح میَأن مقدس بیبه، در حالی کی زنِ متأهلِ اَ دونیا اُمورِ رِه فکر کونه و اَنکی چوطو تَأنه خو مردَ خوشحالَ کونه.³⁵اَشَأنَ شیمی خیرِ وَسی گویم، نه اینکه بخَأیم شمرِه قید و بندی بوجود بأورم، می منظور اَنه کی اونچی کی دوروسته یَ انجام بدید تا هیچ دیلواپسی ایی نِتَأنه شمرَه خداوندِ خدمتِ جَه مُنحرفَ کونه.

Chapter 8

⁷ولی همۀ مسیحیان اَنَ درک نوکوند، چره کی بعضیان چنان بُتانَ اعتقاد دَأشتد کی خیال کودد بُتان واقعاً خدایاند، هَنه وَسی هَسَه اگر بُتِ قربانی یَ بوخورد، اوشَأنِ ضعیفِ وُجدان ناراحتَ بِه.⁸خوراک اَمرَه خدایَ نزدیکَه نوکونه، نه خوردنِ مرَه بهتر بیم، نه نوخوردنِ مرَه بدتر. ⁹ولی مراقب بیبید شیمی اختیار باعث نیبه ضعیفان لغزش بوخورد. ¹⁰چون اگر کسی کی اونِ وجدان ضعیفتره، ترَه کی آدمِ عاقلی ایسی بُتکده دورون بیدینه کی سفره دور نیشته ایی، آیا تی اَ کار اونَ تشویق نوکونه کی بُتانِ قربانی یَ بوخوره؟

Chapter 9

⁹چره کی موسی توراتِ میَأن بینیویشته بوبُسته:«گاوی کی خرمن کوبَأنِه دَهَن دَنوَد» آیا خیال کونید خدا گاوانِ فکر بو کی اَ دستورَ بدَه؟ ¹⁰آیا اَمی وَسی نوبو کی اَطو بوگوفت؟ بله، واقعاً دربارۀ اَمَأن بینیویشته بوبُسته، چون کسی کی زمینَ شخم زنه و یا خرمن کوبَأنه، اُمید دَأره کی ایبچی جی محصولَ سهم بوبوره. ¹¹اَمَأن کی شیمی میَأن بذرِ روحانی بکأشتیم، اگر شیمی جَه تقاضایِ کمکِ مالی بدَأریم، آیا پیله تقاضایی بوکوده دَأریم؟¹²اگر دیگران حق دَأرد کی اوشَأنَ حمایت مالی بوکونید، آیا اَمَأن ویشتر حق نَئریم؟ ولی اَ حقِ جَه استفاده نوکودیم، بلکی همه چیَه تحمل کونیم تا نوکونه مسیحِ انجیلِ پیشرفتِ راه سر مانعی بنیم. ¹³مگر نَأنید کسانی کی معبدِ دورون خدمت کوند معبدِ جَه خورد، و مذبح خادمانم اونچی کی مذبح رو تقدیم بِهه سهمی دَأرد؟ ¹⁴و هَطو خداوند حکم بوکوده هر کی انجیلَ بشارت دِهه، اونِ زندگی وَأستی انجیلِ جَه تأمین بیبه.²⁴آیا نَأنید کی مسابقۀ دو میَأن همه دوود، ولی فقط اینفر جایزه یَ بوره؟ پس شومَأن جوری بودووید کی مسابقه یَ بوبورید. ²⁵هر کی مسابقۀ ورزشی دورون شرکت کونه، خیلی چیزانِ جَه خورَه سختی دِهه و فقط تمرین کونه، اوشَأن اَ کارَه کوند تا ایتَه تاجی کی جی میَأن شِه یَ بدس بأورد، ولی اَمَأن اَ کارَ کونیم تا تاجی کی تا اَبد باقی مَأنه یَ بدس بأوریم. ²⁶پس منم اَطو دووم، ولی نه کسی مَأنستَأن کی هدف نَئره، و موشت زنم ولی نه کسی مَأنستَأن کی هوایَ زنه، ²⁷بلکی خودمِه تنَ سختی دهم و اونَ خودمه تحتِ فرمان گیرم، نوکونه دیگرانَ مسابقه رِه دعوت بوکونم ولی خودم آماده نوبوم و محروم بوبوم.

Chapter 10

¹ای دوستان، نخَأیم شومَأن اونچی کی اَمی اَجدادِ رِه اتفاق دکفته جَه بیخبر بیبید، کی اَمی پئران همه اَبرِ جیر ایسَه بود و همه تَه دریا جَه دوَأرستد، ²و همه تَه موسی مرَه اَبر و دریا میَأن تعمید بیگیفتد و نشان بدَأد کی خَأید موسی یَ پیروی بوکوند. ³و همه تَه هون نانِ روحانی یَ بوخوردد ⁴و هون آبِ روحانی جَه وَأخوردد، چره کی جی ایتَه صخره روحانی آب خوردد کی اوشَأنِ دونبال اَمویه، و اون صخره مسیح بو.⁵ولی خدا جی ویشترِ اوشَأن راضی نوبو، چره کی اوشَأنِ جنازه یان بیابانِ میَأن پراکنده بوست. ⁶و اَ چیزان اتفاق دکفت تا اَمرِه درسِ عبرتی بیبه کی اوشَأنِ مَأنستَأن بدی دونبال نیبیم.⁷پس بعضی جی اوشَأنِ مَأنستَأن بُت پرست نیبید، هوطو کی کیتاب مقدسِ میَأن بینیویشته بوبُسته:«اسرائیلِ قؤم بینیشتد تا بوخورد و وَأخورد، و بازن ویریشتد تا رقص و خوشگذرانی بوکوند» ⁸و زِناکاری نوکونیم، هوطو کی بعضی جی اوشَأن اَ کارَ بوکودد، و هو روزِ میَأن بیست و سه هزار نفر جی اوشَأن هلاکَ بوستد.⁹و مسیحَ امتحان نوکونیم، هوطویی کی بعضی جی اوشَأن بوکودد و سَمی لانتیانِ اَمرَه بمردد. ¹⁰و شکایت نوکونیم، هوطویی کی بعضی جی اوشَأن بوکودد و فرشتۀ مرگ اوشَأنَ هلاکَ کود.¹¹و همۀ اَ چیزان نمونه رِه اوشَأنِ سر بأمو و اَمی درس گیفتنِ وَسی بینیویشته بوبُست، چره کی اَمَأن زمانهای آخرِ دورون زندگی کونیم. ¹²پس اونی کی گومان کونه اُستواره، مواظب بیبه کی نکفه. ¹³هیچ وسوسه ایی شیمی سروخت نأمو دَأره کی آدمی رِه مناسب نوبوسته بِه، ولی خدا اَمینه و وَأنَأله شومَأن ویشتر جی شیمی طاقت آزمایش بیبید، بلکی هر وسوسه مرَه ایتَه راهِ فرارم فراهم کونه، تا بتَأنید اونَ تاب بأورید.¹⁴پس ای عزیزان، بُت پرستی جَه دوری بوکونید. ¹⁵عاقلانِ اَمرَه گب زَئَن درم، دربارۀ اونچی کی گوفتَأن درم خودتان قضاوت بوکونید. ¹⁶آیا پیاله پور جی برکت کی شامِ خداوندِ موقع خوریم و اونِ رِه شُکر کونیم، مسیحه خونِ میَأن شریک بوستَأن نییه؟ آیا اون نانی کی پارَه کونیم و خوریم، منظور مسیح بدنِ میَأن شریک بوستَأن نییِه؟ ¹⁷جی اون جایی کی نان ایتَه یه، اَمَأنم با اَنکی اَمی تعداد زیاده ولی همه ایتَه بدنیم، چره کی همه ایتَه نانَ خوردَأن دریم.¹⁸اسرائیلِ قؤمَ فَأندرید، آیا اوشَأنی کی قربانیانِ گوشتَ خورد، مذبح خدمتِ میَأن شریک نیید؟ ¹⁹پس می منظور چیسه؟ آیا می منظور اَنه کی واقعاً اَ بُتان خداید؟ یا اَنکی قربانیانی کی بُتانَ تقدیم بِهد ارزشی دَأرد؟²⁰نه، بلکی می منظور اَنه کی اونچی کی بُت پرستان قربانی کوند، شیاطینَ تقدیم کوند نه خدایَ، و من نخَأیم شومَأن شیاطینِ مرَه شریک بیبید. ²¹شومَأن نتَأنید هم خداوندِ پیاله جَه بوخورید و هم شیطانِ پیاله جَه، نتَأنید هم خداوندِ سفره دور بینیشینید و هم شیطانِ سفره دور. ²²آیا خَأئیم خداوندِ غیرتَ به جوش بأوریم؟ آیا اونِ جَه قویتریم؟²³هر کاری کی مسیح قدغن نوکوده یَ شَه انجام دَئَن، ولی همه چی مفید نییه. هر کاری آزاده، ولی هر کاری صلاح نییه. ²⁴هیچکس خو نفعِ فکر نیبه، بلکی دیگرانِ نفعِ دونبال بیبید.²⁵پس اَنِ وَسی کی شیمی وجدان ناراحتَ نیبه، گوشتی کی قصابی دورون فروشدَ بِهِنید و بوخورید و اصلاً وَأنورسید کی بُتِ رِه قربانی بوبُسته یا نه. ²⁶چره کی جهان و هر چی اونِ میَأن نَهَه، خداوندِشینه. ²⁷هر وخت ایتَه بی ایمان شمرَه خو خانه دعوت بوکود و خَأئید کی بیشید، هر غذایی شیمی پِش بنَه بوخورید و اَنِ وَسی کی شیمی وجدان ناراحتَ نیبه، اصلاً وَأنورسید کی اَن قربانی گوشته یا نه.²⁸ولی اگر کسی شمرَه بوگویه کی اَ گوشت، قربانی گوشته، فقط اونموقع اون کسی کی شمرَه بوگوفته وَسی، و وجدانِ وَسی اون غذایَ نوخورید. ²⁹البته می منظور او شخصِ وجدانه، نه شیمی وجدان. شاید وأورسید:«چره من وَأستی دیگرانِ رِه می آزادی یَ محدودَ کونم؟ ³⁰اگر غذایی یَ شُکرگزاری اَمرَه خورم، چره وَأستی اونچی کی خدایَ اونِ رِه شُکر بوکودِمِه وَسی مرَه اِفترا بزند؟»³¹پس چی بوخورید چی وَأخوردید، یا هر کارِ دیگری کی کونید، همه یَ خدا جلالِ رِه انجام بدید. ³²پس هیچکسَ ناراحتَ نوکونید، چی یهودیانَ، چی یونانیانَ، چی خدا کلیسایَ. ³³هوطویی کی منم هر کاری دورون سعی کونم همه یَ راضی بوکونم، چره کی خودمِ نفعِ دونبال نییم، بلکی دیگرانِ منفعتِ فکرم تا نجات پیدا کوند.

Chapter 11

¹پس می جَه پیروی بوکونید، هوطو کی منم مسیح جَه پیروی کونم. ²ای برَأرأن، شمرَه تحسین کونم چره کی هر چیزِ میَأن مرَه به یاد اَورید، و اونچی کی شمرَه تعلیم بدَمَ حفظ کونید. ³اما خَأیم اَنَ بدَأنید کی هر زنی وَأستی خو مردِ جَه اطاعت بوکونه، و هر مردی هم مسیح جَه، هوطو کی مسیح هم خدا جَه اطاعت کونه. ⁴پس هر مردی کی خو سرَ بوپوشَأنه و بازن دوعا یا نبوّت بوکونه، خو سر یعنی مسیحَ رُسوا بوکوده.⁵و هر زنی کی سربرَنده دوعا یا نبوّت بوکونه، خو سر یعنی خو مردَ رُسوا بوکوده، و دوروست اَنَ مَأنه کی خو سرِه مویَ بتراشته بِه. ⁶اگر زن نخَأیه خو سرَ بوپوشَأنه، وَأستی خو مویَ بتراشه و خو سرَ کلَ کونه، و اگر زن کل بوستَأنِ جَه خجالت کشه، پس وَأستی خو سرَ بوپوشَأنه.⁷لازم نییه کی مرد عبادتِ موقع خو سرَ بوپوشَأنه، چره کی اون خدا صورت و جلاله، ولی زن خو مردِ جلال و شکوهه. ⁸چره کی مرد زنِ جَه خلق نوبوست، بلکی زن بو کی مردِ جَه بوجود بأمو.⁹و مرد زنِ رِه خلق نوبوست، بلکی زن مردِ رِه. ¹⁰و هَنه وَسی و فرشته یانِ خاطرِ وَسی، زن وَأستی نشانی جی عزّت و اقتدار خو سرِ رو بدَأره.¹¹ولی با اَنحال، خداوندِ میَأن، زن، مردِ جَه سیوا نییه و مردَم زنِ جَه. ¹²چره کی هوطویی کی زن مردِ جَه بوجود بأمو، مَردَم زنِ جَه بودونیا اَیه، ولی همه چیزه خدا بوجود بأورده.¹³خودتان قضاوت بوکونید، آیا دوروسته کی زن سربرنده خدا درگاه دوعا بوکونه؟ ¹⁴آیا طبیعت خودش شمره یاد نده کی مردِ رِه درازه مو دَأشتن عیبه؟ ¹⁵اما برعکس، اگر زن درازه مو بدَأره اونِ رِه افتخاره، چره کی مو اوشأنَ فَأدَه بوبُسته تا مو مرَه خوشَأنِ سرَ بوپوشَأند. ¹⁶اما اگر کسی بخَأیه اَ موضوع وَسی بحث بوکونه و روشِ دیگری یَ پیش بیگیره، فقط تَأنم بوگویم، اَمَأن و خدا کلیسائان غیرِ اَن رسمِ دیگری نَئریم.¹⁷ولی دربارۀ اونچی کی هَسَه شمرَه حُکم کودَأن درم، شمرَه آفرین نوگویم، چره کی وختی همدیگرِ مرَه جمعَ بید، بجایِ فایده، ویشتر خودتانَ ضرر رسأنید. ¹⁸اولاً اَنکی بیشتَأوستم وختی کلیسا دورون جمعَ بید، دسته های مختلفَ تقسیم بید، و اَ گبانَ تا حدی باورکونم. ¹⁹شکی نییه کی اَ بحثأن و اَ اختلافَأن شیمی میَأن لازمه، تا اَطو همه بفهمد کی حق کی اَمرَه یه.²⁰وختی همدیگرِ اَمرَه جمعَ بید، اونچی کی خورید واقعاً خداوندِ شام نییه، ²¹چره کی خوردَأن موقع، بعضیان دیگرانِ منتظر نِئسد و تا جایی کی تَأند شام اوسَأند و اَطو بعضیان ویشتا ایسد، در حالی کی بعضی دیگر اوقدر خورد کی مستَ بود. ²²آیا خانه نَئرید کی شیمی خانه دورون بینیشینید بوخورید؟ یا اَنکی خدا کلیسایَ حقیر دَأنید و فقیرِ آدمانَ شرمنده کونید؟ شمرَه چی بوگویم؟ آیا اَ کارِ وَسی شمرَه آفرین بوگویم؟ هیچموقع اَ کارَ نوکونم.²³من تعالیمی کی شمرَه بدمَ خودِ خداوندِ جَه دریافت بوکودم، عیسایِ خداوند شبی کی اونَ تسلیم بوکودد، نانَ بیگیفت ²⁴شُکر بوکوده و پارَه کود و بوگوفت:«بیگیرید و بوخورید، اَنه می بدن کی شیمی وَسی پارَه بِه، اَ کارَ می یادآوری رِه بجا بأورید.»²⁵و هَطو بعدِ شام، پیاله یَ بیگیفت و بفرماست:«اَ پیاله هون تازه عهده کی می خونِ اَمرَه دوَسته بِه، هر بار کی اونِ جَه خورید مرَه یاد بأورید» ²⁶چره کی هر موقع اَ نانَ خورید و اَن پیاله جَه وأخورید، خداوندِ مرگَ اعلام کونید تا زمانی کی وَأگرده.²⁷پس هر کس ناشایست نانَ بوخوره و پیاله جَه وَأخوره، گوناه بوکوده و خداوندِ خون و بدنَ بی احترامی بوکوده. ²⁸پس هر کس وَأستی پیشتر جی اونی کی نانَ بوخوره و پیاله جَه وَأخوره، خورَه امتحان بوکونه. ²⁹چره کی هر کس خداوندِ بدنِ معنی مفهومَ درک نوکونه و اونِ جَه بوخوره و وَأخوره، در واقع خو محکومیتَ بوخورده و وَأخورده. ³⁰هَنه وَسیه کی بعضی جی شومَأن ضعیف و مریضید، و بعضیانم بمرده دَأرد.³¹اما اگر خودمانَ امتحان بوکوده بیم، محکوم نوبوستیم. ³²پس وختی خداوند اَمرَه محکوم کونه، خداوندِ طرفِ جَه تنبیه بیم تا نوکونه بازن دونیا مردمِه اَمرَه محکوم بیبیم.³³پس ای برأرأن، وختی خداوندِ شامِ خوردَأنِ رِه دورِ هم جمعَ بید، همدیگرِ منتظر بِئسید. ³⁴و اگر کسیَه ویشتا بو، بخانه دورون غذا بوخوره، نوکونه وختی خداوندِ شامِ رِه جمعَ بید باعث بیبه محکوم بیبه، باقی مسائلَ وختی بأیم شیمی ورجَه رسیدگی کونم.

Chapter 12

¹اما دربارۀ روح القدسِ عطایا، ای برأرأن نخَأیم شومَأن بیخبر بیبید. ²حتماً به یاد دَأرید زمانی کی خدایَ ایمان نَأشتید و بُت پرست بوئید، بُتای بی زبانِ طرف شوئید و گومراهَ بوستید. ³پس شمرَه گویم بدَأنید کی هر کی بواسطۀ روح القدس گب بزنه، نتَأنه عیسی یَ لعنت بوکونه، و هیچکسم جُز بواسطۀ روح القدس نتَأنه بوگویه:«عیسی خداونده»⁴بله، انواعِ عطایا وجود دَأره، ولی روح فقط هونه. ⁵و انواع خدمتان وجود دَأره، ولی خداوند هونه. ⁶و اَمی فعالیتانم انواعِ مختلف دَأره، ولی ایتَه خدایه کی اَمَأن همه اونِ جَه ئیم، و اون بواسطۀ اَمَأن عمل کونه.⁷خدا روح، هر کسِ رِه ایتَه جورِ خاص مردمِ منفعت رسَأننِ رِه عطا بِه. ⁸مثلاً روح القدس، ایتَه یَ حکمت گوفتَنِه عَطایَه بخشه، و هون روح ایتَه دیگرَ علم و دانشِ گوفتَنَ عطا کونه.⁹و اینفرَ ایمان عطا کونه، و دیگری یَ شفا دَئَنِ قدرتَه. ¹⁰و اینفر دیگرَ معجزه کودَأنِ قوّتَ، و دیگری یَ نبوّت کودَأنِ قدرتَ، و اوی تَه یَ عطا کونه کی بتَأنه تشخیص بده کَ روح خدا جَه یه و کَ روح نییه، اینفرَ قدرت دِهه به زبانایی کی یاد نیگیفته گب بزنه، و اینفر دیگرَ قدرت دِهه تا اون زبانانَ ترجمه بوکونه. ¹¹ولی همۀ اَشَأنَ هون ایتَه روح انجام دِهِه و اونه کی خو اراده اَمرَه هر کسَ ایتَه عطایی بخشه.¹²چون هر چند بدن ایتَه یه، ولی اعضایِ زیادی جَه چَأکوده بوبُسته، و بدنِ اعضا هر چند زیادد ولی ایتَه بدنَ چَأکوند، دربارۀ مسیح هم هَطویه. ¹³چون همۀ اَمَأن ایتَه روح مرَه تعمید بیگیفتیم تا ایتَه بدنَ چَأکونیم، و چی یهودی و چی یونانی و چی غلام و چی آزاد، همه ایتَه روح جَه پورَه بوستیم.¹⁴چره کی بدنم نه ایتَه عضوِ جَه، بلکی اعضایِ زیادی مرَه چَأکوده بوبُسته. ¹⁵¹⁶اگر پا بوگویه:«چون من دست نییم، جُزِ بدن به حیساب نأیم» آیا اَ حرفِ وَسی جُزِ بدن به حیساب نَأیه؟ و یا اگر گوش بوگویه:«چون چوم نییم، بدنِ شینم نییم» آیا اَ دلیلِ وَسی دِ جُزِ بدن به حیساب نَأیه؟ ¹⁷اگر همۀ بدن چوم بوبُسته بِه، چوطو وَأستی بیشتَأوسته بیم؟ و یا اگر همۀ بدن گوش بوبُسته بِه، چوطو وَأستی چیزی یَ بو بوکوده بیم؟¹⁸ولی حقیقت اَنه کی خدا طبقِ خودشِ اِراده، هر عضوی یَ دوروست هو جایی کی لازم بو ایتَه بدنِ میَأن قرار بدَه. ¹⁹ولی اگر بدن فقط ایتَه عضو بدَأشته بِه، دِ بدنی وجود نَأشته. ²⁰در حالی کی اَطو نییه، و اعضا زیادد ولی بدن ایتَه یه.

Chapter 13

¹اگر عطایِ گب زَئَن به فرشته یان و مردمِ زبانانَ بدَأرم، ولی مُحبت ندَأرم، ایتَه توخالی طبل و پور سَروصدا سِنجِه مَأنستأنم. ²اگر بتَأنم نبوّت بوکونم و همه عِلم و اَسرارِ الهی یَ بدَأنم، و چنان ایمانی بدَأرم کی بتَأنم کوه هانَ جابجا بوکونم، ولی مُحبت ندَأرم، هیچی نییم. ³و یا همۀ می دار و ندارَ صدقه فأدم و خودمِه بدنَ بیسپارم تا آتشِ میَأن بوسوجه، ولی مُحبت ندارم، هیچ سودی نَئره.⁴کسی کی محبت دَأره، صبور و مهربانه، حسودی نوکونه، مغرور نییه و خورَه دیگرانِ جَه بهتر نَنه. ⁵رفتارِ نادوروست نَئره و فقط خو منفعتِ فکر نییه، عصبانی نیبه و کینه به دیل نیگیره. ⁶بی انصافی و بی عدالتی جَه خوشحالَ نیبه، بلکی راستی و دوروستی اَمرَه شادی کونه. ⁷هر وضعی میَأن مُدارا کونه و همیشه اُمیدواره، و هر شرایطی یَ تحمل کونه.⁸نبوّت جی میَأن شِه، به زبانان گب زَئَن روزی تومامَ بِه، عِلم و اَسرارِ دَأنستَأن روزی به آخر فَأرسه، ولی مُحبت تا اَبد باقی مَأنه و هیچموقع جی میَأن نیشه. ⁹چره کی اَمی علم جُزئیه و اَمی نبوّت ناتمام، ¹⁰ولی موقعی کی کامل بأیه، جُزئی جی میَأن شِه.¹¹وختی کی زَأی بوم، زَأکأنِ مَأنستَأن گب زَئِم و زَأکأنِ مَأنستَأن فکر کودم و زأکأنِ مَأنستَأن دلیل اَوردم. ولی وختی ایته پیله مردأی بوبُستم، کوچی زَأکأنِ رفتارَ کنار بنَم. ¹²اونچی کی هَسَه دینیم، ایتَه تصویرِ تیره و ماتَ مَأنه آینه دورون، ولی زمانی فأرسه کی همه چیه جی روبرو دینیم، هَسَه اَمی شناخت جُزئی یه، ولی زمانی فأرسه کی اَمی شناخت و معرفت کامل بِه، به هون اندازه ایی کی خدا اَمی جَه شناخت دَأره. ¹³پس هَسَه اَ سه چیز باقی مَأنه: ایمان، اُمید و مُحبت، ولی پیله ترین مُحبته.

Chapter 14

¹مُحبته جَه پیروی بوکونید و اشتیاقِ اَمرَه روح القدسِ عطایایَ طالب بیبید، مخصوصاً نبوّته عطیه یَ. ²چون کسی کی به زبانان گب زنه، خدا مرَه گب زنه نه مردمِ مرَه، چره کی هیچکی نفهمه اون چی گوفتَأن دره، چون اون روح القدسِ قدرتِ اَمرَه به صورت راز گب زنه. ³ولی اونی کی نبوّت کونه، اون مردمِ رُشد و نصیحت و آرامشِ رِه اوشَأنِ مرَه گب زنه. ⁴هر کس به زبانان گب زنه، خورَه رُشد دِهه، ولی اونی کی نبوّت کونه، کلیسایَ تقویت کونه.⁵می نأجه اَنه کی همۀ شومَأن به زبانان گب بزنید، ولی ویشتر خوشحال بؤم کی نبوّت بوکونید، چون کسی کی نبوّت کونه بهتر جی کسیه کی به زبانان گب زنه، مگر اَنکی کسی بتَأنه اونه گبانَ ترجمه بوکونه تا کلیسا تقویت بیبه. ⁶پس ای برأرأن، اگر من بأیم شیمی ورجَه و به زبانان گب بزنم، شمرَه چی سودی دَأرم؟ ولی اگر بأیم مکاشفه ایی یا کلامِ حقیقتی یا نبوّتی و یا تعلیمی شمرَه بأورم، اونموقع شمرَه سود برسَأنه دَأرم.⁷حتی ایتَه سازِ بیجانِ جَه، مثلاً نِی یا چنگِ جَه، اگر صدایِ دوروست و واضح بیرون نَأیه، چوطو شَه فهمستَأن کی آهنگ چیسه؟ ⁸اگر نامفهومه صدا شیپورِ جنگِ جَه بیرون بأیه، کی خورَه جنگِ رِه آمادَه کونه؟ ⁹و دربارۀ شومَأنم هَطویه، اگر زبانای نامفهومِ مرَه گب بزنید، چوطو دیگران بفهمد کی چی گوفتَأن درید؟ و اَنَ مَأنه کی هوا بادِ اَمرَه گب زَئَن درید.²⁰ای برأرأن، درک و فهمِ میَأن زأکانِ مَأنستَأن نیبید، بلکی بدی کودَأنِ میَأن زَأکأنِ مَأنستَأن بیبید. درک و فهم میَأن آدمایِ عاقلِ مَأنستَأن رفتار بوکونید. ²¹کیتابِ توراتِ میَأن بینیویشته بوبُسته:«خداوند گویه کی غریبِ زبانِ اَمرَه و بیگانه یانِ لبانِ اَمرَه، اَ قؤمِ مرَه گب زنم، ولی با همۀ اَشَأن، بازم مرَه گوش نوکوند»²²پس به زبانان گب زَئَن، نیشانی ایسه بی ایمانانِ رِه نه ایماندارانِ رِه، ولی نبوّت بی ایمانانِ رِه نیه، بلکی ایماندارانِ شینه. ²³پس اگر همۀ کلیسا جماعت ایتَه جا جمعَ بود و به زبانان گب بزند، و هو لحظه ایتَه آدمِ بیخبر یا بی ایمان شیمی مجلسَ بودورون بأیه، آیا نوگویه شومَأن دیوانه اید؟²⁴ولی اگر ایتَه آدمِ بیخبر یا بی ایمان شیمی مجلسَ بودورون بأیه موقعی کی همه نبوّت کودَأن دأرید، اونچی کی اون ایشتأوه باعث بِه بفهمه کی گوناهکاره و جی جماعتِ طرف قضاوت بِه، ²⁵و همۀ اونِ دیل و فکران آشکارَ بِه، و زانو زنه و خدایَ عبادت کونه و اعتراف کونه:«واقعاً خدا شیمی میَأن ایسَه»²⁶پس می منظور چیسه ای برأرأن؟ وختی همدیگرِ اَمرَه جمعَ بید، هر کس سرودی، تعلیمی، مکاشفه ای، گب زَئَن به زبانی، یا ترجمه ای دَأره، وَأستی همۀ اَشَأن کلیسا رشد روحانی رِه بکار بیشه. ²⁷اگر کسانی خَأید به زبانان گب بزند، نهایتاً دو سه نفر ویشتر نوبود، اونم حتما نوبتی، و کسی هم وَأستی ترجمه بوکونه. ²⁸ولی اگر مترجم نِئسَه، کسی نوَأستی کلیسا دورون بلند به زبانان گب بزنه، بلکی وَأستی ساکت بِئسه و خودش خدا اَمرَه گب بزنه.²⁹و انبیاء جَه دو سه نفر نبوّت بوکوند، و دیگران اوشأنِ گبانَ قضاوت بوکوند. ³⁰و اگر شخصِ دیگری کی مجلسِ دورون نیشته یَ خدا طرفِ جَه مطلب و مکاشفه ای آشکارَ بِه، اون اولی نفر کی گب زَئَن دَأره وَأستی ساکت بِئسه.³¹و اَطو همه تَأنید ایتَه ایتَه به نوبت نبوّت بوکونید، تا همه تعلیم بیگیرد و تشویق بوبود. ³²انبیاء روح، وَأستی انبیاء تحتِ اختیار بیبه. ³³چره کی خدا، بی نظمی خدا نییه، بلکی نظم و آرامشِ خدایه، هوطویی کی همۀ مقدسینِ کلیسائانِ دورون رسمه.³⁴و زنأکأن کلیسا دورون ساکت بِئسد، چره کی اجازۀ گب زَئَن نَئرد، بلکی مطابقِ اونچی کی تورات گویه وَأستی گوش بدد و اطاعت بوکوند. ³⁵و اگر سوالی دَأرد، وَأستی بخانه دورون خوشَأنِ مردِ جَه وَأورسد، چره کی دوروست نییه کی کلیسا دورون زنأکأن گب بزند. ³⁶آیا گومان کونید خدا پیام شیمی جَه شروع بوبُسته یا فقط شمرَه فَأرسه دَأره؟³⁷اگر کسی خورَه نبی یا آدمِ روحانی ایی دَأنه، پس وَأستی اعتراف بوکونه اونچی کی نیویشتَن دَأرم خداوندِ احکامه. ³⁸ولی اگر کسی مخالفت کونه و اَ چیزانَ قبول نوکونه، بدَه خو نادانی دورون باقی بمَأنه.³⁹پس ای برأرأن، مشتاقِ نبوّت کودَأن عطیه بیبید، ولی کسی یَ جی گب زَئَن به زبانان قدغن نوکونید. ⁴⁰هر کاری وَأستی دوروست، و نظم و ترتیبِ اَمرَه بیبه.

Chapter 15

¹ای برأرأن هَسَه خَأیم انجیلی کی شمرَه بشارت بدمَ شمرَه به خاطر بأورم، هو انجیلی کی قبول بوکودید و اونِ میَأن اُستوار ایسَأئید، ²و بواسطۀ ایمانِ به اون نجات پیدا کونید، البته بشرطی کی اون کلامی کی شمرَه بشارت بدمَ قائم بدَأرید، وگرنه هَچین ایمان بأورده اید.³من انجیلِ مهمترین مطالبَ هوطویی کی مرَه برسَأنه بود شمرَه اعلام بوکودم، یعنی اَ حقیقتَ کی مسیح مُطابقِ کیتاب مقدسِ پیشگویی یان اَمی گوناهانِ وَسی بمرد، ⁴و اَنکی دفن بوبُست و سومین روزِ رِه هوطویی کی کیتاب مقدسِ دورون بینیویشته بوبُسته بو ویریشت،⁵و خورَه پطرسَ آشکارَ کود و بازن باقی اون دوازده شاگردانَ. ⁶و بازن ایبار دیگر ویشتر جی پونصد نفر جی اَمی برأرأنَ ظاهرَ بوست کی ویشترِ اوشَأن تا هَسَه زنده ید، ولی بعضیشان بمرده دَأرد. ⁷و بازن یعقوبَ ظاهرَ بوست و بعد هم همه تَه رسولانَ.⁸و آخر جی همه یم مرَه کی اوشَأنِ ورجَه ایتَه نارسِ طفلِ مَأنستَأن بؤم ظاهرَ بوست. ⁹چره کی من همۀ رسولانِ جَه کوچی ترم، و اصلاً لایق اون نییم کی رسول دخَأده بوبوم، چره کی خدا کلیسایَ اذیت کودم.¹⁰ولی اونچی کی ایمروز ایسم خدا فیضِ وَسیه کی می نصیب بوبُست و اونِ فیض مرِه هَچین بی ثمر نوبو، برعکس من همۀ اوشَأنِ جَه ویشتر زحمت بکشم، هر چند کی من نوبوم بلکی خدا فیض بو کی می اَمرَه بو. ¹¹در هر حال، چی من ویشتر زحمت بکشه بم چی اوشَأن فرقی نوکونه، همه هَ پیامَ اعلام کونیم، و شومَأنم هونَ ایمان بأورده اید.¹²اما اگر موعظه بِه کی مسیح مُرده یانِ جَه ویریشت، چوطویه کی بعضی جی شومَأن گوئیدی مُرده یانِ قیامت وجود نَئره؟ ¹³اگر مُرده یان وینریزد، پس مسیحم وینریشته دَأره. ¹⁴و اگر مسیح وینریشته دَأره، هم اَمی موعظه باطله و هم شیمی ایمان.¹⁵تازه خدا شاهدینِ دروغینم بوبُستیم، چره کی شهادت بدَأئیم خدا مسیحَ زنده کوده، چونکی اگر مُرده یان وینریزد، پس خدا هم مسیحَ وینریزَأنه دَأره. ¹⁶اگر مُرده یان وینریزد، پس حتماً مسیحم وینریشته دَأره. ¹⁷و اگر مسیح وینریشته، شیمی ایمان بی فایده یه و هنوزم شیمی گوناهانِ دورون ایسَأئید.¹⁸و اَطو ایماندارانی کی بمرده دَأرد هم نابودَه بوستد. ¹⁹اگر فقط هَ دونیا میَأن مسیحَه اُمیدواریم، جی همۀ مردم بدبخت تریم.²⁰ولی واقعیت اَنه کی مسیح مَردن پسِ رِه زندَه بوست و اولین کسی بو کی مُرده یانِ جَه ویریشت. ²¹چون هوطو کی مرگ بواسطۀ ایتَه انسان بأمو، مُرده یانِ قیامتم بواسطۀ ایتَه انسان آشکارَ بوست.²²و هوطو کی همه میرد، چون جی آدمِ نسلد، همۀ کسانی هم کی مسیح اَمرَه مُتحدد، زندَه بود. ²³ولی هر کی به خو نوبه: اولین کسی کی زندَه بوست مسیح بو، و بازن اونِ وَأگردستَأنِ موقع اوشَأنی کی مسیح شیند.²⁴بازن آخرت فأرسه، یعنی اونموقعی کی همۀ ریاستان و قدرتان و قوّتانَ نابودَ کونه و پادشاهی یَ خدایِ پئرَ واگذار کونه. ²⁵چون تا زمانی کی همۀ دوشمنانَ خو پا جیر تَأنوَأده دَأره، وَأستی سلطنت بوکونه. ²⁶و آخرین دوشمنی کی جی میَأن شِه، مرگه.²⁷چره کی خدا «همه چیَه اونِ پا جیر تَأوَأدَه دَأره» ولی وختی گوفته بِه: همه چیَه اونِ پا جیر تَأوَأدَه دَأره، معلوم بِه کی خدا خودش همه چیَه اونِ پا جیر تَأوَأدَه دَأره، پس خدا خودش جزءِ اون همه چی حیساب نیبه و مسیحِ تحتِ فرمان نِئسَه. ²⁸ولی وختی همه چی مسیحِ تحتِ فرمان قرار بیگیفت، اونموقع پسر خودش هم اون کسی مطیع بِه کی همه چیَه اونِ پا جیر تَأوَأدَه بو، تا اَطو خدا کُلِ عالمِ هستی یَ حاکم بیبه.²⁹و اگر اَطو نیبه، اوشَأنی کی مُرده یانِ رِه تعمید گیرد چی بوکوند؟ اگر مُرده یان اصلاً وینریزد پس چی وَأستی بعضیان اوشَأنِ رِه غُسلِ تعمید گیرد؟ ³⁰یا چی وَأستی اَمَأن هر ساعت اَمی جانَ به خطر تَأوَأدیم؟³¹به هون افتخاری کی اَمی خداوند مسیحِ عیسی ورجَه دربارۀ شومَأن دَأرم قسم خورم، کی هر روز مرگِ اَمرَه روبرو بؤم. ³²اگر فقط دلایلِ انسانی وَسی اون وحشیانِ اَمرَه اَفَسُسِ میَأن جنگ بوکودم، چی سودی بوبوردم؟ اگر مُرده یان وینریزد «بأئید بوخوریم و وَأخوریم، چره کی فردا میریم»³³، ولی گول نوخورید، دوستانِ بد، اخلاقِ خوبَ فاسدَ کوند. ³⁴سرِ عقل بأئید و دِ گوناه نوکونید، چره کی بعضی جی شومَأن خدایَ نشنَأسید و اَنَ گوفتَأن درم تا شرمنده بیبید.³⁵ولی شاید اینفر وَأورسه:«مُرده یان چوطو ویریزد و کَ بدنِ اَمرَه اَید؟» ³⁶ای نادان، وختی دانه ایی زمینِ دورون کاری، تا اول نیمیره زندَه نیبه.³⁷وختی ایتَه چیَه کاری، اونچی کی بازن سبز بِه یَ نکاری، بلکی فقط ایتَه کوچدانه دانه یَ کاری، هَسَه گندم بیبه یا هر دانۀ دیگری. ³⁸ولی خدا بر حسبِ خو ایراده، اون بدنی کی خودش تعیین بوکوده یَ اونَ بخشه، و هر دانه یَ ایتَه بدنِ مخصوص فَأده. ³⁹همۀ بدنانم ایتَه جور نیید، آدمان ایتَه جور گوشت دَأرد، حیوانان ایتَه جور، پرنده یان ایتَه جور و ماهیانم ایتَه جورِ دیگر.⁴⁰و هَطو بدنِ آسمانی بدنِ زمینی مرَه فرق کونه، و اوشَأنِ قشنگی هم همدیگرِ اَمرَه فرق دَأره. ⁴¹خورشیدِ قشنگی ایجوره، ماهِ قشنگی ایجور، و ستاره یانِ قشنگی هم ایجورِ دیگر، حتی هر ستاره قشنگی اوی تَه ستاره مرَه فرق کونه.⁴²مُرده یانِ زنده بوستَأنم هَطویه، اونچی کی بکاشته بِه فاسدَه بِه و جی میَأن شِه، و اونچی کی ویریزه هیچ موقع فاسدَه نیبه. ⁴³ذلتِ میَأن بکاشته بِه، و جلالِ میَأن ویریزه، ضعفِ میَأن بکاشته بِه و قوّتِ میَأن ویریزه. ⁴⁴بدنِ طبیعی بکاشته بِه و، بدنِ روحانی ویریزه، اگر بدنِ طبیعی وجود دَأره، بدنِ روحانی هم وجود دَأره.⁴⁵هوطو کی بینیویشته بوبُسته:«اولین انسان یعنی آدم، موجود زنده بوبُست» ولی آخرین آدم، روحی بوبُست کی زندگانی بخشه. ⁴⁶ولی اونچی کی روحانی بو اول نَأمو، بلکی اول جسمانی بأمو و بازن روحانی اَیه.⁴⁷اولین انسان زمینِ خاکِ جَه چَأکوده بوبُست، دومین انسان جی آسمان بأمو. ⁴⁸هر چیزی کی انسانِ خاکی اونِ لایق بو خاکیانِ دورون وجود دَأره، و هر چیزی کی انسانِ آسمانی دَأره، اوشَأنی کی آسمانی بود دریافت کوند. ⁴⁹و هوطو کی انسانِ خاکی شکلَ بیگیفتیم، انسانِ آسمانی شکلم گیریم.⁵⁰ای برأرأن، می منظور اَنه کی گوشت و خون نتَأنه خدا ملکوتِ وارث بیبه، و چیزی کی فاسدَه بِه، نتَأنه زندگی اَبدی وارث بیبه. ⁵¹گوش بوکونید، خَأیم ایتَه رازَ شمرَه بوگویم: اَمَأن همه تَه نیمیریم، بلکی فقط تبدیل بیهیم.⁵²ایمرتبه و ایتَه چوم بهم زَئَنِ میَأن، اونموقعی کی آخرین شیپور صدا کونه، اَ ایتفاق دکفه. چره کی وختی شیپور صدا کونه، مُرده یان حیاتِ اَبدی رِه ویریزد و اَمی بدنم تبدیل بِه. ⁵³چون اَ بدنِ فاسد بوستَأنی، وَأستی بدنی کی فاسد نیبه یَ دوکونه، و اَ بدنِ فانی وَأستی زندگی اَبدی اَمرَه آرایش بیبه.⁵⁴وختی اَ فساد حیاتِ جاودانَ دوکود، و اَ خاکی بدن، آسمانی بدنَ تبدیل بوبُست، اونموقع کیتاب مقدسِ اَ پیشگویی عملی بِهه کی گویه: ⁵⁵« ای مرگ، تی پیروزی کَ یَ نَهه؟ ای گور، تی نیش چی بوبُست؟»⁵⁶مرگِه نیش گوناهه، و گوناه هم شریعتِ جَه قدرت گیره. ⁵⁷ولی خدایَ شُکر کی اَمرَه پیروزی ببخشه دَأره بواسطۀ اَمی خداوند عیسی مسیح.⁵⁸پس ای می عزیزِ برأرأن، همیشه پابرجا و اُستوار بِئسید و همۀ وجودِ اَمرَه خداوندِ کارَ مشغول بیبید. چره کی دَأنید شیمی زحمت خداوندِ رِه هَچین نییه و شیمی خدمتِ نتیجه یَ دینید.

Chapter 16

¹اما دربارۀ هدایایی کی خَأئید مقدسینِ رِه اوسه کونید: شومَأنم هو کاری یَ بوکونید کی کلیساهایِ ایالتِ غَلاطیه یَ بوگوفتم. ²هفته اولین روزِ رِه هر کودام جی شومَأن بسته به خو درآمد ایبچه پول بنه کنار و اونَ پس انداز بوکونه، تا وختی من بأموم دِ احتیاج نیبه کی پول جمعَ کونید.³وختی بأموم، کسانی یَ کی شومَأن انتخاب بوکوده ایدَه معرفی نامه فَأدم، و اوشَأنَ پولانِ اَمرَه اوسه کونم اورشلیم. ⁴و اگر صلاح بیبه کی منم اوشَأنِ اَمرَه بوشوم، اَ کارَ کونم و شؤم.⁵بعدِ اینکی مقدونیه جَه دوَأرستم شیمی ورجَه اَیم، چره کی نخَأیم مقدونیه جَه بِئسم، بلکی فقط اویَ جَه دوَأرم. ⁶ولی شاید ایتَه مدت شیمی ورجَه بِئسم، شایدم کُلِ زمستانَ اویَ بِئسَم و بعدِ زمستان، شیمی کمکِ اَمرَه هر جایی کی خَأیم بوشوم راهی بوبُم.⁷چره کی نخَأیم دوارستَأنِ موقع فقط راه سر شمرَه بیدینم، بلکی اُمیدوارم اگر خدا بخَأیه ایتَه مدت شیمی ورجَه بِئسم. ⁸ولی تا عیدِ پنطیکاست هَ یَ اَفَسُسِ میَأن ایسم. ⁹چون اَیَ ایتَه پیله دروازه ایتَه خدمتِ کارسازِ رِه مرِه بازَه بوسته، هر چند کی مخالفانم زیادد.¹⁰اگر «تیموتائوس» بأمو اویَ، گرمی مرَه اونِ جَه پذیرایی بوکونید، و شیمی حواس اونِ جَه بمَأنه کم و کسری ندَأره، چره کی اونم می مَأنستَأن خداوندِ کارَه مشغوله. ¹¹پس کسی اونِ جوانی وَسی اونَ بی احترامی و بی اعتنایی نوکونه، بلکی اونَ کمک بوکونید تا خو راهَ ایدامه بده و بأیه می ورجَه، چون اون و باقی ایماندارانِ چومبراهم. ¹²ولی دربارۀ اَمی برأر اَپُلس، اونِ جَه خیلی بخَأستم کی مسیحیانِ دیگرِ اَمرَه شیمی ورجَه بأیه، ولی قانع نوبوست کی هَسَه بأیه، ولی هر وخت فرصت بدأشت حتماً اَیه.¹³هوشیار بیبید و شیمی ایمانِ میَأن اُستوار بِئسید، و قوی بیبید جوانمرد.و ¹⁴همۀ شیمی کاران مُحبتِ اَمرَه بیبه.¹⁵ای برأرأن، استیفانِ خانواده یَ کی شنَأسید، و دَأنید کی اوشَأن اولین کسانی بود کی یونانِ میَأن مسیحی بوبُستد و، خوشَأنِ زندگی یَ بنَه دَأرد مسیحیانِ خدمت کودَأنِ رِه. تمنا دَأرم ¹⁶اَجور کسانِ راهنمایی و دستورانَ گوش بدید، و یا هر کسِ دیگری کی شیمی اَمرَه همکاری کونه و زحمت کشه.¹⁷از اَنکی «اِستیفان» و «فُرتوناتُس» و «اَخائیکوس» بأمود اَیَ خوشحالَ بوستم، چره کی شیمی خالی جایَ مرِه پورَه کودد. ¹⁸اوشَأن می روح و شیمی روحَ تازَه کودد و قوّت ببخشد، پس اَجور کسانِ قدرَ بدَأرید.¹⁹آسیا کلیسائان شمره سلام رسَأند، «اَکیلا» و «پریسکیلا» و کلیسایی کی اوشأنِ خانه دورون جمعَ بود شمرَه خیلی سلام رسَأند. ²⁰همۀ ایماندارانی کی اَیَ ایسَد شمرَه سلام رسَأند. اَمی جا همدیگرَ مَأچی بدید.²¹من پولس خودمِ دسِ اَمرَه اَ سلامَ شمرَه نیویسم. ²²لعنت بر کسی کی عیسایِ مسیحِ خداوندَ دوس نَئره، ای اَمی خداوند، بیَأ. ²³خداوند عیسی فیض شیمی اَمرَه بیبه. ²⁴می مُحبتم همیشه شیمی اَمرَه بیبه کی مسیحِ عیسی اَمرَه مُتحدید. آمین

2 Corinthians

Chapter 1

¹جی پولس کی به خواست خدا عیسای مسیح رسوله، و اَمی برَأر تیموتائوسه طرفِ جَه، به خدا کلیسا کی شهرِ قُرِنتُسِ میَأن نَهَه، و همۀ مسیحیانی کی ایالتِ یونانِ میأن زندگی کوند. ²اَمی پئر خدا و اَمی خداوند عیسی مسیح شمرَه فیض و سلامتی عطا بوکونه.³مُتبارک بیبه خدا و اَمی خداوند عیسی مسیح پئر، کی پئری مهربان و همۀ دیلگرمیانِ خدایه. ⁴کی اَمرَه همۀ اَمی سختیانِ میَأن دیلگرمی عطا کونه، تا اَمَأنم بتَأنیم اون دیلگرمی ایی کی اونِ جَه بیگیفته دَأریمِ مرَه، دیگرانی کی سختیانِ جَه دوارستَأن دَأردَه دیلگرمَ کونیم.⁵چون هر چقدر ویشتر مسیح وَسی زحمت بیدینیم، هو اندازه مسیح طرفِ جَه آسایش و دیلگرمی ویشتری دریافت کونیم. ⁶اگر زحمت و سختی بکشیم، شیمی نجات و شیمی دیلگرمی وَسیه، و اگر آسایش اَمی رأفأ ایسَه، بازم شیمی نجات و دیلگرمی وَسیه، و اَن زمانی بِهه کی اگر شومَأنم ایتَه روزی اَمی مَأنستَأن رنج و زحمتِ میَأن دکفتید، صبر و حوصله بدَأرید و تحمل بوکونید. ⁷اَمی اُمید شمرَه اُستواره، چره کی دَأنیم هوطو کی اَمی درد و رنج میَأن شریکید، اَمی آسایش میَأنم شریک بیهید.⁸ای برأرأن، نَخَائیم جی سختیانی کی ایالتِ آسیا میَأن اَمی سر بأمو شومَأن بیخبر بیبید. فشارِ مشکلات بحدی بو کی دِ نِتَأنستیم طاقت بأوریم و اصلاً اُمید نَأشتیم کی زنده بمأنیم. ⁹دِ احساس کودیم کی اَمی مرگِ حُکم صادر بوبُسته. ولی همۀ اَشَأن اتفاق دکفت تا نه خودمانَ، بلکی خدایی یَ توکل بوکونیم کی مُرده یانَ ویریزانه. ¹⁰و اون اَمرَه یاری بوکود و جی خطرِ ایتَه وحشتناکِ مرگ نجات بدَه، و اُمید دَأریم کی جی اَن پسم اَمرَه نجات دِهه.¹¹مخصوصاً کی شومَأنم وَأستی شیمی دوعائانِ مرَه اَمرَه یاری بوکونید، بازن کسانِ ویشتری خدایَ شُکر کوند وختی بیدیند کی خدا شیمی دوعائانِ وَسی کی اَمرِه و اَمی سلامتی رِه کونید، اَطو فیضِ اَمرَه جواب دِهِه.¹²اَمی افتخار اَنه و اَمی وجدانم اَمرَه شهادت دِهه کی اَمی رفتار دونیا میَأن و مخصوصاً شیمی اَمرَه قدوسیت و صداقتِ مرَه بو، اَمَأن حکمتِ دونیایی مرَه عمل نوکودیم، بلکی بر حسبِ خدا فیض رفتار بوکودیم. ¹³اونچی کی نیویسیم، دوروست هونی ایسه کی شومَأن خَأنید و فهمید. و من اُمیدوارم ¹⁴هوطو کی اَمرَه تا حدودی بشناخته دَأرید، اَ چیزانم کاملاً بفهمید تا آخرسر خداوند عیسی روزِ میَأن هوطو کی اَمَأن شمرَه افتخار کونیم شومَأنم اَمرَه افتخار بوکونید.¹⁵اَ اطمینانِ وَسی بو کی تصمیم بیگیفتم اول بأیم شیمی ورجه تا دو بار شمرَه برکت برسَأنم. ¹⁶یعنی خَأیم بوشوم مقدونیه شیمی مسیرِ جَه بوشوم، و وَأگردستنِ رِه هم بازم بأیم شیمی ورجَه و شومَأن مرَه یهودیه طرف راهی بوکونید.¹⁷17 هسَه ایمکان دَأره وَأورسید، موقعی کی اَ تصمیمَ گیفتَأن دوبوم دودل بوم؟ و یا اَنکی فکر بوکونید آدمای معمولی مَأنستَأن بوبُسته دَأرم و وختی گب زنم همزمان هم آهانه و هم نه یه! ¹⁸اون خدایی کی اونِ گبان راست و قابله اعتماده شاهده کی، اَمی گب زَئَن شیمی اَمرَه دوپهلو نییه و وختی گوئیم آهان، اَمی منظور هون آهانه.¹⁹چره کی خدا پسر عیسی مسیح هم کی اَمَأن، یعنی من و سیلوانُس و تیموتائوس دربارۀ اون شیمی میَأن موعظه بوکودیم، هیچموقع دودیل نوبو، بلکی اونِ بله، همیشه بله بو. ²⁰و اونه کی خدا وعده یانَ، هر چقدرم کی زیاد بیبه عملی کونه، و اَمَأن همه جا اعلام بوکوده ایم کی اون چقدر خو وعده یانَ وفاداره، تا اَطو اون جلال پیدا کونه.²¹ولی خدایه کی اَمأن و شمرَه مسیح اتحادِ اَمرَه اُستوار بوکوده و اَمرَه مَسح بوکوده ²²و خو مالکیتِ مُهرَ اَمی رو بزَه دَأره، و روح القدسَ به عنوان آینده برکتانِ بیعانه، اَمی دیلانِ میَأن بنَه دَأره.²³خدایَ شاهد گیرم به خودمه جان قسم اگر تا هَسَه نَأمو دَأرم قُرِنتُس، نخَأستم خودمه سرزنشانِ مرَه شمرَه ناراحتَ کونم. ²⁴نه اینکی فکر بوکونید شیمی ایمانَ حکم کودَأن دریم، نه، اَمَأن شیمی اَمرَه شیمی شادمانی وَسی تلاش کونیم. چره کی ایمانِ میَأن اُستوارید.

Chapter 2

¹پس تصمیم بیگیفتم کی شیمی ورجَه نَأیم تا شیمی ناراحتی یَ باعث نوبوم. ²چره کی اگر شمرَه ناراحتَ کونم، دِ کی تَأنه مرَه خوشحالَ کونه؟ جُز هون کسانی کی من اوشَأنَ ناراحتَ کوده دَأرم.³هَنه وَسی اون قبلی نامه دورون اون مطالبَ بینیویشتم تا پیشتر جی می اَمون خودتان مسائلَ حل و فصل بوکونید تا وختی اَیم اوشَأنی کی وَأستی مرَه خوشحالَ کوند، می ناراحتی یَ باعث نوبود. چون اطمینان دَأرم کی می شادمانی همۀ شمرَه شادَه کونه. ⁴من اون قبلی نامه یَ ناراحتی زیاد و دیلتنگی و اَشکایِ زیاده اَمرَه بینیویشتم، نه اینکی خَأستم شمرَه ناراحتَ کونم، بلکی خَأستم شمرَه خاطرجمع بوکونم کی بدَأنید چقدر شمرَه دوست دَأرم.⁵بدَأنید اون کسی کی باعث همۀ اَن ناراحتیان بوبُست، فقط مرَه ناراحتَ نوکود، بلکی خیلی جی شومَأنم ناراحتَ کود، ولی نخَأیم در اَن مورد ویشتر جی حد سختگیری بوکونم. ⁶چون رفتاری کی اکثرِ شومَأن نسبتِ به اون نیشان بدَه اید، به اندازه کافی اونَ تنبیه بوکود. ⁷پس هَسَه وَأستی اونَ ببخشید و دیلداری بدید، نوکونه غم و ناراحتی اونَ فیشار بأوره و جی پا تَأوَأده.⁸پس خواهش کونم کی اونَ نیشان بدید کی اونَ دوست دَأرید. ⁹من اون نامه یَ اوطو شمره بینیویشتم تا شمره آزمایش بوکونم و بیدینم آیا هر موردی میَأن جی تعالیم ایطاعت کونید یا نه.¹⁰هر موقع شومَأن کسیَه ببخشید، منم اونَ بخشم، و اگر من کسیَه ببخشم وَأستی بوگویم مسیح حضورِ جَه و شیمی وَسی ببخشه دَأرم، البته اگر فکر کونید کی می بخششم لازمه. ¹¹نوَأستی وَألیم شیطان جی اَن فرصت استفاده بوکونه، چره کی اونِ نقشه یانِ جَه بیخبر نیئیم.¹²بگذریم، وختی بوشو بؤم «تروآس»، خداوند ایتِه پیلدانه فرصت مرِه خدمتِ رِه بازَه کود و بتَأنستم انجیلِ پیغامَ اویِ مردمَ فَأرسَأنم. ¹³ولی چون اَمی برأر «تیطُسَ» اویَ پیدا نوکودم اونِ رِه دیلواپس بوبُستم، هَنه وَسی اوشَأنِ جَه خداحافظی بوکودم و بوشوم ایالتِ مقدونیه تا شاید اویَ تیطُسَ پیدا کونم.¹⁴ولی خدایَ شُکر کی بواسطۀ اتحاد مسیح اَمرَه، اَمرَه اونِ پیروزی میأن شریک کونه، و هر جا کی شیم اَمرَه بکار گیره تا انجیلِ پیغامَ، عطری خوشبو مَأنستَأن همه جا پخشَ کونیم. ¹⁵چره کی اَمَأن بوخورِ خوشبویی مَأنستَأن ایسیم کی مسیح، خدایَ تقدیم کونه و اونِ عطرِ خوش همه جا پخشَ بِه، چی اوشَأنی میَأن کی نجات پیدا کوند، و چی اوشَأنی میَأن کی هلاک بهد.¹⁶اَن عطر کسی کی هلاکتِ راه میَأن ایسَه، مرگِ بویَ دِهه، و اونی کی نجاتِ راه میَأن ایسَه، عطرِ خوشِ زندگیه کی، زندگانی به بار اَوره. ولی کیه کی اَ کار و خدمتِ لیاقتَ بدَأره؟ ¹⁷چون اَمَأن خیلیانِ مَأنستَأن نیئیم کی سودجویی وَسی خدا کلامَ ارزان فروشد و خدا کلامِ اَمرَه تجارت کوند، بلکی اَمَأن خدا طرفِ جَه مأمور بوبُسته ایم و صادقانه مسیح قدرتِ اَمرَه خدا حضورِ جَه گب زنیم.

Chapter 3

¹آیا فکر کونید کی خودمانِ جَه تعریف کودَأن دریم؟ یا بعضیانِ مَأنستَأن احتیاج دَأریم کسی اَمرَه معرفی نامه فَأده؟ یا شیمی معرفی نامه یَ مُحتاجیم؟ ²شومَأن خودتان اَمره بهترین معرفی نامه اید کی اَمی دیلانِ دورون بینیویشته بوبُسته و همه تَأند بخواند و بفهمد. ³شومَأن نیشان بدَه دَأرید کی مسیح نامه اید، اَمی خدمت ثمره، و نه مُرکبِ مرَه بینیویشته بوبُسته، بلکی خدایِ زنده روحِ اَمرَه، و نه تخته سنگِ رو، بلکی انسانِ گوشتی دیلِ رو.⁴ولی اگر جرأت کونیم اَطو اِدعا بوکونیم، علت اَنه کی بواسطۀ مسیح، خدایَ اعتماد کامل دَأریم. ⁵خودمانِ جَه لیاقتی نیدینیم کی بوگوئیم، بله اَمَأن اَ کارِ انجام دَئَنِ لیاقتَ دَأشتیم، نه، بلکی اَمی لیاقت جی خدا طرفه. ⁶اون اَمرَه لیاقت ببخشه تا عهدِ جدیدِ خادمان بیبیم، عهدی کی ایتِه بینیویشته سندَه اُستواره نیه، بلکی روحِ کارِ رو اُستواره، چون بینیویشته بوبُسته شریعت انسانَ کوشه، ولی روح زندگانی بخشه.⁷اگر اون خدمتی کی آخرسر محکومیت و مرگَ باعث بوسته و کلماتِ حَک بوبُسته سنگِ رو اُستوار بو، اوطویی اون شکوه و جلالِ اَمرَه شروع بوبُست، بحدی کی بنی اسرائیل نتَأنستد جلالِ وَسی موسی صورتَ فَأندرد، هر چند کی بعداً اونِ نورِه درخشش کمَ بوستَأن دوبو، ⁸پس خدمتی کی بواسطۀ روح القدسه چقدر ویشتر وَأستی جلال اَمرَه بیبه؟⁹چون اگر خدمتی کی مَردمَه شریعتِ مرَه محکوم کوده اوطو جلالِ اَمرَه همراه بو، پس خدمتی کی مردمَه تبرئه کونه چقدر وَأستی جلالِ ویشتری بدَأره. ¹⁰اونچی کی زمانی پورجلال بو، هَسَه اگر بخَأئیم جلالِ برتر، یعنی عهدِ جدیدِ جلالِ مرَه مقایسه بوکونیم، دِ اون جِلوه یَ نَئره. ¹¹و اگر اونچی کی موقتی بو اوطو جلال دَأشته، اونچی کی همیشگیه چقدر وَأستی ویشتر جلال بدَأره.¹²پس چون دَأنیم کی اَ تازه جلال هیچموقع جی میَأن نیشه، شهامتِ اَمرَه انجیلِ پیغامَ موعظه کونیم، ¹³نه موسی مَأنستَأن کی خو صورتَ نقاب بزَه تا بنی اسرائیل اون جلالِ تومامه بوستَأن نیدیند.¹⁴ولی قؤمِ درک و فهمم تاریکَ بوست و بوشو نقابِ جیر، چره کی تا ایمروزم هون نقاب، عهدِ عتیق خواندنِ موقع اوشَأنِ دیل و فکرِ رو باقیه، اَن نقاب فقط مسیح ایمان اَوردنِ مرَه اوسَأده بِه. ¹⁵بله، تا ایمروز هر موقع اوشَأن موسی توراتَ خَأند اون نقاب اوشَأنِ دیلِ رو نَهه. ¹⁶ولی هر موقع خداوند طرف وَأگردد، نقاب اوسَأده بِه.¹⁷و خداوند روحه، و هر جایی کی خداونده روح بِئسه اویَ آزادیه. ¹⁸و همۀ اَمَأن مسیحیان در حالی کی صورتهای بی نقابِ مرَه، آینه ایی مَأنستَأن خداوندِ جلالَ منعکس کونیم، ایبچه ایبچه جلالی میَأن کی هر روزم ویشترَ بِه اونِ شبیه بیم، و اَن خداوند، یعنی روح القدسه جَه سرچشمه گیره.

Chapter 4

¹پس چون خدا جی روی خو لطف اَمرَه مأمور اَ خدمت بوکوده دَأره، هیچموقع خستَه نیبیم. ²اَمَأن سعی نوکونیم حُقه بازی و رَوشایِ مخفیانه اَمرَه مردمَ مسیح طرف هدایت بوکونیم، اَمَأن نخَأئیم کسیَه کلک بزنیم و هیچموقع خدا کلامَ تحریف نوکونیم، بلکی برعکس، خدا شاهده کی خیلی واضح حقیقتَ گوئیم و همیشه تلاش کونیم کی بتَأنیم جی هَن راه همۀ مردمِ رو تاثیر خوبی بنیم.³ولی اگر اَمی انجیلِ پیغام نامفهومه و اونِ درک کودَأن سخته، فقط اوشَأنی رِه اَطویه کی هلاکتِ راه میَأن شوئون درد. ⁴شیطان کی اَ جهانِ خدایه، بی ایمانانِ فهمَ کورَ کوده تا نتَأند انجیلِ پور جلاله نورَه بیدیند، و اَمی پیغامِ معنیه کی دربارۀ مسیح جلاله یَ درک بوکوند، مسیحی کی خدایِ نادیده صورته.⁵اَمَأن دربارۀ خودمان موعظه نوکونیم یا خودمانِ جَه تعریف نوکونیم، بلکی موعظه کونیم کی عیسای مسیح خداونده، و اَمَأن اونِ وَسی شیمی خادمینیم. ⁶چون هون خدایی کی بوگوفت:«نور جی تاریکی میَأن بتَأوه» خو نورَ اَمی دیلانِ میَأنم بتاوانه تا بفهمیم کی اَن اونِ پور جلالِ نوره کی عیسی صورتِ جَه تاوه.⁷اما اَ عظیم گنجَ، گیلی ظرفِ دورون یعنی اَمی بدنهای ضعیف و نابود بوستَأنی میَأن قرار بدَه، تا همه تَه نِ رِه آشکارَ بِه کی اَمی پیغامِ عظیمِ قدرت، خدا طرفِ جَه یه نه اَمی جَه. ⁸اَمَأن جی هر طرف فشارِ میَأن ایسَأئیم ولی خوردَه نوبوستیم، بعضی موقع مشکلاتی وَسی کی پیش اَیه تعجب کونیم و حیرانَ بیم، ولی نااُمید نیئیم. ⁹آزار دینیم ولی تنها نمَأنستیم، زمین بکفته دَأریم ولی هلاکَ نوبوستیم. ¹⁰هوطو کی مسیح مرگِ اَمرَه روبرو بوبُست اَمَأنم همیشه مرگِ اَمرَه روبرو بیم، پس اَمی زنده بودن دلیلی ایسه بر عیسی زنده بودن.¹¹اَمَأن اَمی زندگی دورون چون خداوندَ خدمت کونیم همیشه مرگَ تسلیم بیم، ولی اَن خودش فرصتی ایسه تا عیسی زنده بودن و اونِ قدرتَ اَمی بدنایِ فانی میَأن نیشان بدیم. ¹²اَمَأن انجیلِ پیغامِ اِعلام کودَأن وَسی مرگِ اَمرَه روبرو بیم، ولی شومَأن هَ پیغامِ اَمرَه زندگی اَبدی بدس اَورید.¹³کتاب مقدس میَأن بینیویشته:«چون ایمان بأوردم، گب بزم» هَ روحِ ایمانِ اَمرَه، اَمَأنم ایمان دَأریم و گب زنیم. ¹⁴چون دَأنیم هون خدایی کی اَمی خداوند عیسی یَ مَردن پسِ رِه ویریزَأنی، اَمرَم عیسی مَأنستَأن ویریزَأنه و شیمی اَمرَه به اونِ حضور اَوره. ¹⁵اَشَأن همه شیمی خاطرِ وَسیه، تا خدا فیضِ وَسی مردمِ ویشتری ایمان بأورد و اَ ایمان اَوردن باعث بیبه افراد ویشتری اونَ شُکر و سپاس بوگوید، و اَطو خدا هم ویشتر جلال پیدا کونه.¹⁶هَنه وَسیه کی اَمَأن هیچموقع خدمتَ جَه دیلسردَ نیبیم، هر چند اَمی انسانیتِ ظاهری ایبچه ایبچه جی میَأن شوئون دره، ولی اَمی انسانیتِ باطنی روز به روز تازه ترَه بِه. ¹⁷چره کی اَ رنج و زحمتَأی جُزئی و زود گذر، اَمرِه جلالی اَبدی فراهم اَوره کی اَ کوچی زحمتانِ اَمرَه نَشَه مقایسه کودَأن. ¹⁸پس اَمَأن اونچی کی دیدنیه یَ چوم نودوخته دَأریم، بلکی چیزایِ نادیدنی یَ چوم بودوخته دَأریم، چره کی اونی کی دیدنیه موقتیه ولی چیزایِ نادیدنی تا اَبد باقی مَأند.

Chapter 5

¹هَسَه دِ دَأنیم هر موقع اَ زمینی خیمه ایی کی اونِ دورون زندگی کونیم فوکورده، آسمانِ میَأن خدا جَه خانه ایی جاودانی دَأریم کی انسانِ دسِ اَمرَه چَأکوده نوبوسته. ²راستی کی اَ بدنِ میَأن زندگی کونیم همیشه آه کشَأن دریم، چره کی مشتاقیم کی اَمی آسمانی خانه یَ ایتَه تازه رختِ مَأنستَأن دوکونیم. ³چون اونِ دوکودنِ مرَه دِ روحِ بدونِ بدن نیئیم.⁴ولی تا موقعی کی اَ بدنِ خاکی میَأن زندگی کونیم تحتِ فشاریم و آه کشیم، ولی اَمَأن نخَأئیم اَ رختَ بکنیم و جی دس بدیم، بلکی خَأئیم رختِ دیگری اونِ رو دوکونیم تا اَ بدنهای فانی زندگی اَبدی میَأن غرقَ بِه. ⁵اَن اون چیزی ایسه کی خدا اَمرِه آمادَه کوده و روح القدسَ به عنوان نمونه و بیعانه اَمرَه عطا بوکوده.⁶پس خاطر جمعیم، ولی اَنم دَأنیم تا زمانی کی اَ بدنِ میَأن زندگی کونیم خداوندِ حضورِ جَه دوریم. ⁷اَمَأن اَ اُمورَ ایمانِ اَمرَه باور کونیم، نه دِئِنِ اَمرَه. ⁸هَنه وَسیه کی مرگِ جَه ترسی نَئریم و ترجیح دیهیم اَ بدنَ ترکَ کونیم و خداوندِ ورجَه سامان بیگیریم.⁹ولی چی اَ بدنِ میَأن بئسیم و چی آسمان میَأن، ایتَه هدف دَأریم، کی اونِ رضایتَ بدس بأوریم. ¹⁰چون همۀ اَمَأن ایتَه روزی مسیحِ داوری تختِ پِشِ جَه بپا ایسیم و مطابقِ اونچی کی بوکوده ایم وَأستی جزا بیدینیم، چی خوب چی بد.¹¹اَمَأن خداوندِ ترسِ معنیه بفهمسته دَأریم و هَنه وَسیه کی سعی کونیم مردمَه نجاتِ طرف هدایت بوکونیم. خدا اَمی دیلِ جَه خبر دَأره و دَأنه اونچی کی گوئیم حقیقته، اُمیدوارم شیمی وجدانِ ورجَه هم اَ موضوع آشکارَ بوسته بِه. ¹²نَخَأئیم فکر بوکونید کی باز شروع بوکودیم خودمَأنِ جَه تعریف کودَأن، بلکی خَأئیم دلیلی بدَأرید تا بتَأنید اَمرَه افتخار بوکونید و اون دروغه معلمینِ جوابَ بدید کی فقط مقام و ظاهرَ افتخار کوند نه باطن و اونچی کی آدمی دیلِ دورون نَهه یَ.¹³اگر اَمی عقلَ جی دس بدَه دَأریم، خدا وَسیه، و اگر عاقلیم، شیمی وَسیه. ¹⁴چره کی مسیح مُحبته کی همۀ اَمی افکار و اعمالِ رو حاکمه، چون یقین دَأریم کی اینفر همۀ انسانانِ وَسی بمرد، پس همه اونِ مرگِ دورون شریک بوبُستد. ¹⁵و همه تَأنِ رِه بمرد تا اوشَأنی کی زنده ید جی اَن پس خوشَأنِ رِه زندگی نوکوند، بلکی اون کسی وَسی زندگی بوکوند کی اوشَأنِ رِه بمرد و دوباره زندَه بوست.¹⁶پس جی اَن پس هیچکسَ معیارایِ انسانی مرَه قضاوت نوکونیم، هر چند پیشترانِ رِه دربارۀ مسیح هم هَطو قضاوت کودیم، ولی هَسَه دِ اَطو نییه. ¹⁷پس کسی کی مسیح مرَه مُتحد بِه، ایتَه تازه زندگانی دَأره، همۀ اونچی کی کهنه بو بوگوذشته دَأره و هَسَه دِ همه چی تازَه بوسته.¹⁸همۀ اَ چیان خدایی طرفه جَه یه کی بواسطۀ عیسایِ مسیحِ فداکاری، اَمَرَه خودشِه اَمْرَه آشتی بدَه، و اَ آشتی پیغامَ اَمَرَه بیسپُرده دَأره تا اونَ دیگرانَ فَأرسَأنیم. ¹⁹اون آشتی پیغام اَنه کی خدا مسیحِ میَأن جهانَ خودشِ اَمرَه آشتی دَأئه و مردمِ گوناهانَ به اوشَأنِ حیساب نِنَأئِه.²⁰پس اَمَأن مسیح سفیرانیم، جوری کی خدا به اَمی زبان شُمرَه دخَأنه کی بأئید آشتی بوکونید. اَمَأن مسیح طرفِ جَه شیمی جَه خواهش کونیم کی خدا اَمرَه آشتی بوکونید. ²¹خدا کسی کی گوناهَه نشناختَه، اَمی وَسی گوناهکار به حیساب بأورد تا اَمَأن بواسطۀ اتحاد اونِ اَمرَه، خودِ خدا مَأنستَأن عادل به حیساب بَأئیم.

Chapter 6

¹اَمَأن به عنوان خدا همکاران شیمی جَه خواهش کونیم وَأنَألید خدا فیض شیمی زندگی میَأن بی اثر بیبه. ²چره کی خدا فرمایه:«خودمِ لطفِ موقع ترَه مستجاب بوکودم، و نجاتِ روزِ رِه ترَه یاری بدم» گوش بوکونید، هَسَه خدا لطفِ موقعه یه، و هَ ایمروز اونِ نجاتِ روزه. ³اَمَأن سعی کونیم جوری رفتار بوکونیم کی کسی ناراحتی یَ باعث نیبیم، نوکونه کسی اَمی خدمتِ جَه ایرادی پیدا کونه و ایمان نَأوره.⁴اَمَأن سعی کونیم هر چیزی میَأن ثابت بوکونیم کی خدا خادمانِ واقعی ایسیم؛ هر جور رنج و زَحمتِ موقع، گرفتاری موقع، ⁵شلاق خوردنِ موقعْ، زندانِ میَأن، مردمِ عصبانی فوتورکستَأنِ موقع، سخت کار کودَأنِ موقع، بیخوابی موقع، ویشتایی موقع، ⁶زندگی پاک و معرفتِ روحانی و صبروحوصله و مهربانی اَمرَه، و محبتی بی ریا مرَه و پور جی روح القدس، همۀ ثابت بوکودیم کی اَمی اِدعا واقعیه. ⁷اَمَأن خدا قوّت و عدالتِ اسلحه مرَه، هم حمله موقع و هم دفاع موقع فقط حقیقتَ بوگوفته ایم.⁸و چی اَمَرَه احترام بند و چی بی احترامی بوکوند، و چی اَمی جَه تعریف بوکوند و چی اَمَرَه لعنت بوکوند، همیشه خداوندَ وفادار مَأنیم. مردم فکر کوند اَمَأن دوروغ گوئیم، ولی جُز حقیقت چیزی نوگوئیم. ⁹بی نام و نشانیم، ولی خیلیانم اَمرَه شناسد، همیشه مرگ اَمی دونبال سر ایسَه، ولی هنوز زنده ایم، شکنجه دینیم، ولی هنوز جی پا دنکفته دَأریم. ¹⁰اِنگار بیشکفته دیلیم، ولی همیشه شادمانیم، فقیرانَ مَأنیم، ولی خیلیانَ گنجهایِ روحانی مرَه ثروتمند کونیم، چیزی صاحاب نیئیم، ولی همه چی دَأریم.¹¹ای قُرنتُسِ مردم، اَمَأن چیزی یَ شیمی جَه جیگا ندَه ئیم، هر چی اَمی دیلِ دورون نَهَه بو شمرَه بوگوفتیم و اَمی مُحبتَ شمرَه نیشان بدَه ئیم. ¹²اگر اَمی میَأن هنوز سردی نَهَه، اَن اَمی جَه نیه بلکی شیمی کم محبتی جَه یه. ¹³شیمی مرَه خودمِ زَأکأنِ مَأنستَأن گب زنم، شومَأنم خودتَأنِ محبتَ اَمَرَه نیشان بدید.¹⁴بی ایمانانَ وابستگی هایِ نامناسب ندَأرید، چره کی گوناه و عدالتِ میَأن چی رفاقتی نَهَه، و نور و تاریکی میَأن چی شراکتی؟ ¹⁵یا مسیح و شیطانِ میَأن چی توافقی نَهه؟ و ایتَه ایماندار و بی ایمانِ میَأن چی شباهتی؟ ¹⁶و خدا معبدِ میَأن و بُتانِ میَأن چی سلوکی نَهه؟ چره کی اَمَأن خدای زنده معبدیم. هوطو کی خدا بفرماسته دَأره:«اوشَأنِ میَأن ساکن بؤم و اوشَأنِ میَأن راه شؤم، من اوشَأنِ خدا بؤم و اوشَأن می قؤم.»¹⁷پس هَنه وَسیه کی خداوند فرمایه:«اوشَأنِ میَأنِ جَه بیرون بأئید و سیوایَ بید و نجسِ چیَه دس نزنید تا من شمرَه قبول بوکونم.» ¹⁸«من شمره پئر بؤم و شومَأن می پسران و می دختران بید، خداوندِ قادرِ مطلق گویه»

Chapter 7

¹پس ای عزیزان، هَسَه کی اَن وعده یان اَمرَه فَأدَه بوبُسته، پس وَأستی خودمانَ جی هر نجاستی کی اَمی جسم و روحَ آلوده کونه پاکَ کونیم، و خداترسی اَمرَه خودمانَ کاملاً مقدس بوکونیم.²اَمرَه شیمی دیلِ میَأن جا بدید، اَمَأن هیچ کسَ ظلم نوکوده ایم، هیچکسِ اخلاقَ فاسد نوکوده ایم، و هیچکسِ جه سوء استفاده هم نوکوده ایم. ³اَشَأنَ نوگویم کی شمرَه مذمت بوکونم، چون هوطو کی قبلاً شمرَه بوگوفتم شومَأن اَقدر اَمِرِه عزیزید کی حاضریم شیمی اَمرَه بیمیریم و شیمی اَمرَه زندگی بوکونیم. ⁴من شمرَه اطمینان دَأرم و تَأنم بی پرده شیمی اَمرَه گب بزنم، و شیمی وجودَه افتخار کونم. با اَنکی مشکلات و سختیان نَهه، ولی شومَأن می دیلگرمی و شادی یَ باعث بوبُسته اید.⁵وختی فَأرسه ایم مقدونیه ایته لحظه یم آرامش نَأشتیم و جی هر طرف زحمتَ دوچارَه بوستیم، ظاهراً مردمِ اَمرَه درگیر بوئیم و باطناً ترس دَأشتیم. ⁶ولی خدا کی بیشکیفته دیلانَ آرامش دِهِه، اَمَرَه تیطُسِ اَمونِه مرَه دیلگرمَه کود. ⁷نه فقط اونِ اَمونِ وَسی خوشحالَ بوستیم، بلکی اون دیلگرمی کی اون شیمی جَه پیدا کوده بو اَمرَه خوشحالَ کود. اون اَمَرَه بوگوفت کی شومَأن چقدر اشتیاق دَأرید کی مرَه بیدینید و بوگوفت جی کاری کی بوکوده بید پشیمانید، و اَنم بوگوفت هَسَه چوطو می جَه دفاع کونید، اَ خبرانِ ایشتَأوستَأن ویشتر مرَه شادَ کود.⁸با اَنکی می نامه شیمی ناراحتی یَ باعث بوبُسته، ولی اونِ نیویشتنِ جَه پشیمان نییم، اول وختی بیدم اون نامه شیمی ناراحتی یَ باعث بوبُست، هر چند شیمی ناراحتی موقتی بو، ایتَه مدت پشیمان بؤم کی چره اون نامه یَ بینیویشتم، ⁹ولی هَسَه خوشحالم، نه اَنکی چون شومَأن ناراحتَ بوستید، بلکی اَن وَسی کی اون غم باعث بوبُست شومَأن توبه بوکونید و شیمی راهَ عوضَ کونید، شیمی اون غم و ناراحتی خدا خواست بو تا اَمی طرفِ جَه شمرَه ضرری نرسه. ¹⁰چون غم و ناراحتی ایی کی خدا وَسی بیبه، باعث بِه آدم توبه بوکونه و نجات پیدا کونه و هیچ پشمیانی ایی هم نَئره، ولی اَ دونیا غمَه خوردَن، توبه یَ باعث نیبه بلکی هلاکتَ باعث بِه.¹¹بیدینید غمی کی خدا رِه بو چی ثمراتِ خوبی شیمی میَأن به بار بأورد. باعث بوبُست کی جی اون حالتِ بی تفاوتی بیرون بأئید و تصمیم جدی بیگیرید تا خودتانِ بی گوناهی یَ ثابت بوکونید. اون ناراحتی ایی وَسی کی بی عدالتی مقابل، و ترسی کی شرارتِ جَه، و تعصب و غیرتی کی گوناهکارِ مجازات کودَأنِ رِه دَأشتید، بتَأنستید ثابت بوکونید کی اون قضیه میَأن شومَأن بی تقصیر بوئید. ¹²وختی اون نامه یَ بینیویشتم، می قصد اَن نوبو کی دربارۀ اون ظالم یا اون کسی کی اونَ ظلم بوبُسته می نظرَ بوگویم،

Chapter 8

⁶هنه وَسی تیطُسِ جَه خواهش بوکودیم کی باز بَأیه شیمی دِئِنِ رِه تا هوطو کی پیشترانِ رِه کارایی شیمی میَأن شروع بوکوده بو، شمرَه تشویق بوکونه کی شومَأنم سهمی اَ خدمتِ دورون بدَأرید. ⁷شومَأن خیلی مسائلِ میَأن دیگرانِ جَه جولوترید، شیمی ایمان ویشتره، واعظانِ ویشتری دَأرید، معرفت و حقیقتِ درک کودَأنِ میَأن عمیق ترید، شور و حرارتی کی خدمتِ رِه دَأرید دیگرانِ جَه ویشتره، و البته محبتی کی اَمَرَه دَأرید. پس خَأیم خدمتِ هدیه فَأدَنِ میَأنم دیگرانِ جَه جولو بزنید.¹⁶خدایَ شُکر کونم کی تیطُسِ دیلِ میَأنم هون اشتیاقی یَ بنَه دَأره کی من نسبتِ به شومَأن دَأرم. ¹⁷وختی اونِ جَه بخَأستم کی بَأیه شیمی ورجَه، شوق و ذوقِ اَمرَه قبول بوکود، اون چنان مُشتاق بو کی شمرَه بیدینه کی خودش هم جی قبل تصمیم به اَمون دَأشته.¹⁸تیطُسِ مرَه برأرِ دیگری هم اوسه کونم کی همۀ کلیسائانْ انجیلِ موعظه کودَأنِ وَسی اونَ شنَأسد و احترام نهد. ¹⁹و نه فقط اونَ احترام نهد، بلکی اَمی برأرْ کلیسائانِ طرفِ جَه مأمور بوبُسته تا اَ کارِ خیرِ انجام دَئَنِ میَأنْ اَمی مرَه همراه بیبه، کاری کی اونِ انجام دَئَنَ خدا جلالِ وَسی قبول بوکودیم و اَنکی بتَأنیم اَمی خیرخواهی یَ نیشان بدیم.²⁰وختی هدایا جمع آوری رِه و اوشَأنِ تقسیم کودَأنِ موقع نظارت بِهِه، دِ اَطو کسی اَمرَه شک ندَأره، چون خیلی مواظبیم تا کسی نتَأنه اَمی جَه ایرادی بیگیره. ²¹چون تلاش کونیم نه فقط اونچی کی خدا نظرِ جَه دوروسته یَ انجام بدیم، بلکی اونچی کی مردم پسند کوندَم به عمل بأوریم.²²اَشَأنِ اَمْرَه ایتَه برَأرِ دیگرم شیمی ورجَه اوسه کونم کی بارها اونَ آزمایش بوکودِم و اونِ اشتیاق همۀ کارانِ میَأن مرِه ثابت بوبُسته، و وختی شیمی تمایلَ به کمک کودَأنْ اونِ رِه تعریف بوکودم ویشتر اشتیاق پیدا کود بَأیه شیمی ورجَه. ²³اگر کسی دربارۀ تیطُس شیمی جَه وَأورسه کی اون کیسه، بوگوئید اون می همکار و می رِفقه کی بأمو دَأره شمره کمک بوکونه، و اون دو تَه برأرِ دیگرم کی اونِ اَمرَه اَید کلیسائانِ نماینده ید کی همیشه مسیح نامِ افتخار و سربلندی یَ باعث بوبُسته دَأرد. ²⁴پس شیمی محبتَ عملاً اوشَأنَ ثابت بوکونید و کلیسائانَ نیشان بدید کی اَمَأن هَطو هَچین شمرَه افتخار نوکونیم.

Chapter 9

¹فکر نوکونم نیاز بیبه کی مؤمنینِ کمک کودَأنِ رِه شمره بینیویسم. ²چون دَأنم کی شومَأن خودتان اَ خدمتِ انجام دَئَنِ رِه اشتیاق دَأرید، و من مقدونیه ایماندارانِ ورجَه افتخارِ اَمرَه شیمی جَه تعریف بوکودم، و اوشَأنَ بوگوفتم کی اَمی ایمانداران یونانِ میَأن جی پارسال کمک کودَأنِ رِه آماده ید، و شیمی شور و حرارت خیلی از اوشَأنم مشتاق بوکوده کی کمک بوکوند.³من اوشَأنَ بوگوفتم کی شیمی هدایا آماده یه، هَسَه اَمی برأرأنَ شیمی ورجَه اوسه کونم تا مطمئن بوبوم، نوکونه اَن همه تعریف شیمی جَه بوکودیم پوچ بیرون بأیه. ⁴چون اگر بعضی جی مقدونیه مسیحیان می مرَه بأید و بیدیند کی بعدِ اَن همه تعریف، هنوز شیمی هدایا آماده نییه، اونموقع هم اَمَأن شرمنده بیهیم هم شومَأن. ⁵پس لازم بیدم کی اَمی برأرأنِ جَه خواهش بوکونم کی پیشتر جی من شیمی ورجَه بأید و هدایایی کی وعده بدَه بیدَه آمادَه کوند تا وختی من فأرسم اویَ شیمی هدایا آماده بیبه، و اَن معلوم کونه کی شیمی بخشش جی روی مِیله، نه جی رویِ اجبار.⁶به یاد بدأرید کی هر کی کمتر بکاره، کمترم دِرو کونه، و هر کی زیاد بکاره زیادم دِروکونه. ⁷هر کس هو قدر فَأده کی اونِ دیلِ میَأن نَهَه، نه جی روی اجبار و بی میلی، چره کی خدا کسی یَ دوس دَأره کی شادی اَمرَه ببخشه.⁸و خدا قادره کی هر برکتی یَ ویشتر جی شیمی نیاز شمرَه عطا بوکونه، تا نه فقط خودتانِ احتیاجَ برآوردهَ کونید، بلکی بتَأنید سخاوتمندی اَمرَه کارایِ خیرِ میَأن بذل و بخشش بوکونید. ⁹چنانکه بینیویشته بوبُسته:«اون بذل و بخشش کونه و فقیرانَ فأده، اونِ عدالت تا اَبد پایداره.»¹⁰و خدایی کی بذرَه کشاورزِ رِه و نانَ خوردَنِ رِه فراهم کونه، شمرَم بذر فراوان عطا کونه و شیمی محصولَ چن برابر زیادَ کونه، تا بتَأنید دیگرانَ کمک بوکونید، تا شیمی کارایِ خیرِ محصول فراوان بیبه. ¹¹بله، خدا شمرَه هر چیزِ دورون بی نیاز کونه تا شومَأنم بتَأنید هر فرصتی میَأن دیگرانَ کمک بوکونید، و موقعی کی اَن کمکان نیازمندانِ دس فَأرسه، خیلیان شیمی هدایا وَسی کی بواسطۀ اَمَأن به اوشَأنِ دس فَأرسه دَأره خدایَ شکر کوند.¹²پس اَمی خدمت فقط مؤمنین نیازَ برآورده نوکونه، بلکی باعث بِه خلیان خدایَ شُکر بوکوند. ¹³و اَ خدمت دلیلی ایسه شیمی ایمانِ رِه و مردم خدایَ اَنِ وَسی شُکر کوند، چون نه فقط شیمی ایمانَ به مسیحِ انجیل اعتراف کونید، بلکی دیگرانم اونچی میَأن کی دَأرید سهیم کونید و ثابت کونید کی شیمی اعمالم شیمی اعتقادِ مَأنستَأن دوروسته. ¹⁴و اوشَأن خدا اَ عظیمِ فیضِ وَسی کی شیمی اَمرَه یه، علاقه و اشتیاقِ زیادِ اَمرَه شمرِه دوعا کوند. ¹⁵خدایَ شکر اونِ عطا وَسی کی نِشَه کلماتِ اَمرَه وصف کودَأن.

Chapter 10

¹هَسَه مسیحِ هون آرامی و مهربانی اَمرَه شیمی جَه درخواستی دَأرم، بله اَ درخواستَ هون پولسی شیمی جَه دَأره کی بعضی جی شومَأن گوئید:«وختی اَمی ورجَه ایسَه جرأت نوکونه گب بزنه، ولی اَمی جَه دورَه به نامه تهدید آمیز نیویسه!» ²شمرَه التماس کونم کاری نوکونید وختی اَیم شیمی ورجَه، توندی اَمرَه شیمی مرَه رفتار بوکونم. نخَأیم کار به جایی فَأرسه کی مجبور بوبوم بعضیانِ مرَه کی فکر کوند اَمی کاران و اَمی گبان انگیزه های دونیایی دَأره توندی مرَه برخورد بوکونم.³چون هر چن کی اَمَأنم انسانیم و اَ دونیا میَأن زندگی کونیم، ولی جنگی کی کونیم دنیایی و جسمانی نییه. ⁴چون اَمی جنگِ اسلحه، جسمانی و معمولی نییه، بلکی اَمی اسلحه یان خدا طرفِ جَه نیرویِ الهی دَأرد تا شیطانِ قلعه یانَ فوکوردَأند.⁵اَمَأن هر دلیل و اِدعایِ پوچی کی بر ضدِ خدا بیبه یَ ایشکینیم و همۀ افکار و خیالاتَ مسیحِ تحتِ فرمان بیرون اَوریم و اَسیر کونیم. ⁶ولی اول وَأستی اَ اسلحه یَ خودتانِ رِه بکار بیگیریم تا شیمی اطاعت کامل بیبه، بازن کسانی کی نااطاعتی کوندَ مجازات بوکونیم.¹⁵اَمَأن اَمی حَد و حدودِ جَه تجاوز نوکونیم و زحمتانی کی دیگران شمرَه بکشه دَأردَه خودمانَ نسبت ندیم و تا هَسَه اون کارانِ رِه افتخار نوکوده ایم، بلکی فقط امیدواریم کی شیمی ایمان رشد بوکونه تا مطابقِ خدا نقشه اَمی خدمت شیمی میَأن زیادترَ بِه. ¹⁶و بازن تَأنیم انجیلِ پیغامَ کشورایی مردمَ کی شیمی سرزمینِ اوطرف نَهَد اعلام بوکونیم و اونموقع دِ لازم نییه بعضیانِ مَأنستَأن دیگرانِ حوزه مأموریتَ بودورون بیشیم و دیگرانِ کارَ افتخار بوکونیم.¹⁷هوطو کی کیتاب مقدس فرمایه:«هر کی خَأیه چیزی یَ افتخار بوکونه، اونچی کی خداوند انجام بدَه دَأره یَ افتخار بوکونه» ¹⁸کسی کی خودشِ جَه تعریف و تمجید کونه خدا حضورِ جَه مقبول نیبه، بلکی فقط کسی مقبوله کی خدا اونِ جَه تعریف بوکونه.

Chapter 11

¹امیدوارم می گبانِ جَه کی تا حدودی جاهلانه یه خستَه نوبوسته بید، خواهش کونم تحمل بوکونید و وَألید اونچی کی می دیلِ دورون دره یَ بوگویم. ²منم هون غیرت و علاقه ایی کی خدا نسبتِ به شومَأن دَأره یَ می دیلِ میَأن احساس کونم، چره کی من شمرَه ایتَه باکرۀ پاکدامنِ مَأنستَأن مسیح مرَه نامزد بوکودم و اونَ بیسپُردم.³اما ترسم هوطو کی حوا مارِ جَه فریب بوخورد شیمی افکارم جی اِرادت و اِخلاصی کی مسیحَ دَأرید مُنحرفَ بِه. ⁴می ترس اَنِ وَسیه کی شومَأن خیلی ساده دیل و زود باورید، چون اگر کسی شیمی ورجَه بأیه و شمرِه ایتَه عیسایِ دیگرِ جَه غیرِ اونی کی اَمَأن شمره موعظه بوکودیم موعظه بوکونه، یا ایتَه روح غیرِ اون روحی کی دریافت بوکودید، یا انجیلی غیرِ اون انجیلی کی بیشتَأوستید شمره عرضه بوکونه، خیلی راحت شومَأن همه یَ باور کونید.⁵ولی فکر نوکونم من جی اون آقایان کی خوشانَ پیله کسْ و رسولانِ عالی مقام دَأند چیزی کم بدَأرم. ⁶شاید واعظِ خوبی نوبوم، ولی حقایقِ روحانی شناختِ جَه چیزی کم نَئرم و دَأنم دربارۀ چی گب زَئَن درم، و شومَأن اَنَ مسئله یَ متوجه بوبُسته اید چون بارها هر موردِ میَأن ثابت بوکودم.⁷آیا گوناه بوکودم کی انجیلِ پیغامَ مفت و مجانی شمرَه اعلام بوکودم؟ من اَ کارِ مرَه خودمَ حقیر کودَم تا شومَأن سرافراز بیبید. ⁸در عوض خودمِ خرجِ رِه دیگر کلیسائانِ جَه کمکِ مالی فَأگیفتم، به قولِ معروف اوشَأنَ غارت بوکودم تا بتَأنم مجانی شمرَه خدمت بوکونم. ⁹وختی شیمی ورجَه ایسَه بؤم با اَنکی پول احتیاج دَأشتم کسی یَ به زحمت تَأنوَأدَم و برارانی کی جی مقدونیه بامو بود می احتیاجاتَ رفع بوکودد. من هیچموقع شیمی دوشِ رو باری نوبوسته دَأرم و بعد از اَنم نوبوم.¹⁰به اون مسیحِ حقانیت کی می وجودَ بیگیفته قسم خورم کی هیچکی نتَأنه اَ افتخارَ می جَه بیگیره و همۀ یونانِ میَأن اَ موضوعَ اعلام کونم. ¹¹شاید شمره فکر بوکونید اصلاً چی وَسی شیمی کمکَ قبول نوکودم، چون شمرَه دوس نَئرم؟ نه، خدا دَأنه کی چقدر شمرَه دوس دَأرم.¹²ولی می هَ روشَ ایدامه دهم تا فرصت طلبانی کی گوید اَمی مَأنستَأن خدایَ خدمت کودَأن درد و اوشَأنِ خدمتو اَمی خدمت ایتَه یه، دِ نتَأند اَطو ادعا بوکوند. ¹³چون اَجور اشخاص هیچموقع خدا طرفِ جَه اوسه نوبوسته دَأرد، اوشَأن رسولانِ دروغین و خادمینِ فریبکاری ایسد کی خوشَأنَ مسیحِ رسولان معرفی کوند.²²آیا اوشَأن عِبرانید؟ منم ایسم! آیا اسرائیلید؟ منم ایسم! آیا ابراهیمِ زَأکَأند؟ منم ایسم! ²³آیا مسیحِ خادماند؟ هر چن اَجور گب زَئَن دیوانگیه، ولی من ویشتر جی اوشأن خدمت بوکوده دَأرم! من جی همه ویشتر کار بوکوده دَأرم و ویشتر جی همه دکفته دَأرم زندان، ویشتر جی اوشَأن شلاق بوخوردم، و ویشتر جی اوشَأن مرگِ اَمرَه روبرو بوبُستم.²⁴پنج بار یهودیانِ جَه سی و نُه ضربه شلاق بوخوردم، ²⁵سه بار چوبِ اَمرَه مرَه بزد، ایبار سنگسار بوبُستم، سه بار دریا میَأن اَمی کشتی غرقَ بوست، ایته شب و روزَ دریا میَأن موجانِ وسط بوگذرانم. ²⁶همیشه سفرِ میَأن ایسَه بؤم و خطر همیشه مرَه تهدید کوده: رودخانه یانِ میَأنِ جَه دوارستَأنِ خطر، راهزنانِ خطر، می هموطنانِ یهودی خطر، غیرِ یهودیانِ خطر، خطرْ شهرانِ میَأن، خطرْ بیابانِ میَأن، خطرْ دریا میَأن، خطرْ جی برأرأنِ دروغینِ طرف کی کلیسائانِ میَأن ایسَد.

Chapter 12

³من فقط دَأنم کی به بهشت بوجُر بوبورده بوبُست ولی جسماً بوشو یا روحاً من نَأنم فقط خدا دَأنه. ⁴اویَ چیزایی ناگوفتنی بیشتَأوست کی گب زَئَن جی اوشَأن انسانِ رِه جایز نییه. ⁵من اَ مردِ تجربه یانَ افتخار کونم، ولی خودمِ جَه هیچی افتخار کودَأنِ رِه نیدینم جُز می ضعفان، ضعفانی کی خدا خودشِ جلالِ رِه استفاده کونه.⁶اگر خودمِ جَه تعریف بوکونم نادانانِ مَأنستَأن رفتار نوکودِم، چون هر چی بوگویم عینِ حقیقته، ولی اَ کارَ نوکونم چون نخَأیم کسی ویشتر جی اون چیزی کی می جَه دینه یا می جَه ایشتَأوه مرِه ارزش قائل بیبه. ⁷ولی اَنِ وَسی کی اَ مکاشفه ئانِ عظیمِ دِئِنِ وَسی مغرور نوبوم، ایتَه ناخوشیه دردناکی مرَه فَأدَه بوبُست، خدا وَأهَأشت ایتَه چی خارِ مَأنستَأن می بدنِ میَأن جُر بَأیه، یعنی شیطانِ اوسه بوبُسته کی مرَه رنج بده تا زیادی مغرور نوبوم.⁸سه بار خداوندَ التماس بوکودم کی اَ خارَ می جَه دورَه کونه، ⁹ولی مرَه بوگوفت:«می فیض تی اَمْرَه یه و هَن تره وسته، چره کی می قدرت تی ضعفِ میَأن بهتر نمایان بِه» پس هَسَه دِه شادی اَمرَه می ضعف و ناتوانی یَ افتخار کونم، چون می زندگی مسیحِ قدرتَ نمایان کونه نه می توانایی و استعدادَه. ¹⁰هَنه وَسی ضعفانِ میَأن، فُحش و ناسزائانِ میَأن، سختیانِ میَأن، اذیت و آزاران و مشکلاتِ میَأنْ مسیحِ وَسی شادمانم، چون وختی ضعیفم اونموقع یه کی توانایم، چره کی ویشتر خدایَ تکیه کونم.¹¹نادانانِ مَأنستَأن حرف بزَم، شیمی تقصیره شومَأن مرَه مجبور بوکودید اَطو خودمِ جَه تعریف بوکونم، در حالی کی شومَأن وَأستی می جَه تعریف بوکوده بید، هر چن من هیچم، ولی اون کسایی کی خوشَأنَ «رسولانِ عالی مقام» دَأندِ جَه کمتر نییم. ¹²زمانی کی شیمی اَمرَه ایسَه بؤم صبر و حوصلۀ زیادِ اَمرَه خدایَ خدمت کودم، خدا بواسطۀ من معجزات و کارهای عجیبِ زیادی شیمی میَأن انجام بدَه، هَ معجزات ثابت کونه کی من خدا رسول و اونِ اوسه بوبُسته یم. ¹³اگر بخَأئیم دیگر کلیسائانِ مرَه مقایسه بوکونیم، من چی کاری دیگرانِ رِه بوکودم کی شمرَه نوکودم؟ جز اَنکی می خرجِ وَسی هیچموقع شیمی جَه کمکِ مالی فَأنگیفتم؟ مرَه اَ بی انصافی وَسی ببخشید!¹⁴هَسَه آماده یم سومین باره رِه بأیم شیمی ورجَه، و قول دهم اَی دفعَه هم شیمی رو باری ننم و شیمی سربار نوبوم، چره کی من شمرَه خَأیم نه شیمی پولَ! شومَأن می زَأکَأنید، اَن زَأکَأن نیید کی وَأستی خوشَأنِ پئر و مارِ رِه پول پس انداز بوکوند، بلکی برعکس، اَ پئر و مارد کی وَأستی زأکأن رِه کنار بند. ¹⁵پس من خوشحالی اَمرَه هر چی کی دَأرم شیمی تقویتِ روحانی رِه خرج کونم، حتی حاضرم می جانَ شمرَه فدا بوکونم، اگر من اَقدر شمرَه دوس دَأرم، آیا دوروسته کی شومَأن مرَه کمتر دوس بدَأرید؟¹⁶بعضی جی شومَأن قبول دَأرید کی من تا هَسَه شیمی رو باری نوبوستم، ولی فکر کونید من آدمِ خیلی زرنگی ایسم و شمرَه فریب بدَه دَأرم و حتماً ایتِه جایی شیمی وجودِ جَه سودی بوبوردم! ¹⁷ولی من چوطو اَ کارَه بوکودِم؟ آیا بواسطۀ اون کسانی کی شیمی ورجَه اوسه کودم شیمی جَه سوءاستفاده بوکودم؟ ¹⁸من تیطُسِ جَه خواهش بوکودم کی شیمی ورجَه بأیه و اونِ اَمرَه اَمی برأرم اوسه کودم، آیا تیطُس شیمی جَه بهره ایی فَأگیفت؟ مگر اَمَأن ایتَه روح مرَه هدایت نوبوستیم و هر دویِ اَمَأن به ایتَه روش عمل نوکودیم؟¹⁹شاید فکر کونید تلاش کونیم خودمانِ جَه دفاع بوکونیم! ولی اَطو نییه، اَمَأن خدا حضورِ جَه و مسیحِ اتحادِ اَمرَه گب زنیم، ولی ای عزیزان، اَنَ بدَأنید اَمَأن هرکاری کونیم شیمی تقویت روحانی رِه ایسه.²⁰چره کی ترسم بأیم شیمی ورجَه و شمرَه اوطویی کی انتظار دَأرم نیدینم، و شومَأنم مرَه اوطویی کی انتظار دَأرید نیدینید. ترسم شیمی میَأن، دعوا و حسادت و توندی و خودخواهی و اِفترا و غیبت و غرور و تفرقه بیدینم. ²¹و اَنِ جَم ترسم کی بأیم شیمی ورجَه و هویَ خدا ایبار دیگر مرَه شرمنده بوکونه، و من کسانی وَسی کی پیشترانِ رِه گوناه بوکوده دَأرد و هنوز خوشَأنِ ناپاکی و بی عفتی و عیاشی جَه توبه نوکوده دَأرد، ناراحتَ بؤم و ماتم بیگیرم.

Chapter 13

¹اَ سومین باره کی شیمی ورجَه اَیم، خدا کلام فرمایه:«هر اتهامی یَ کی دو سه تَه شاهد گواهی بدد ثابت بِه» ²آخرین باری کی اویَ ایسَه بوم کسانی کی پیشترانِ رِه گوناه بوکوده بودَه هشدار بدَم، هَسَه هم باز اوشَأنَ و هم دیگرانَ هشدار دِهم کی اَی دفعه کی بأیم کسی رِه آسان نیگیرم.³چون شومَأن دلیل خَأئید و خَأئید ثابت بوکونم کی مسیح بواسطۀ من گب زنه. مسیح خو برخورد و روابطِ دورون شیمی اَمرَه ضعیف نییه، بلکی قدرتِ عظیمی ایسه شیمی وجودِ میَأن. ⁴هر چن بدنِ ضعیف و انسانی اَمرَه صلیبِ رو بمرد، ولی هَسَه خدا قدرتِ اَمرَه زنده یه. اَمَأنم هَطو، اَمَأنم اَمی جسمِ میَأن ضعیفْ ولی اونِ مَأنستَأن زنده و قوی ایم، و شیمی برابرِ جَه خدا قدرتِ مرَه اختیار دَأریم.⁵خودتانَ آزمایش بوکونید بیدینید آیا مسیحی واقعی ایسید یا نه؟ خودتانَ محَک بزنید بیدینید جی آزمایشِ ایمان سربلند بیرون اَئید؟ آیا مسیح حضور و اونِ قدرتَ خودتانِ وجودِ میَأن هر روز ویشتر حس نوکونید؟ مگر اَنکی اَ آزمایشِ میَأن ردَ بوسته بید و فقط ظاهراً مسیحی اید! ⁶ولی اُمیدوارم بفهمید کی اَمَأن اَ امتحانِ میَأن ردَ نوبوسته ایم.⁷می دوعا خدا درگاه جَه اَنه کی شومَأن گوناه جَه دور بیبید، نه اَنِ وَسی کی خودمانَ بوجُر فَأکشیم و مردم اَمَرَه تحسین بوکوند، بلکی خَأیم شیمی اَعمال راست و دوروست بیبه تا خودتان سربلندْ بیبید، حتی اگر مردم اَمرَه به حساب نَأورد و به نظر بأیه کی ردَ بوسته دَأریم بازم مُهم نییه. ⁸اَمی وظیفه اَنه کی همیشه راستی و دوروستی پشتیبان بیبیم، و هیچ موقع هم نتَأنیم بر خلافِ دوروستی عملی انجام بدیم.⁹اَمَأن راضیئیم کی ضعیف بِئسیم ولی شومَأن قوی بیبید، اَمی پیله نأجه و دوعا اَنه کی شومَأن شیمی ایمانِ مسیحی میَأن رشد بوکونید و کامل بیبید. ¹⁰هَنه وَسیه کی اَ چیزانَ وختی دورم شمره نیویسم تا وختی بأموم شیمی ورجَه مجبور نوبوم می اقتدارِ جَه استفاده بوکونم و شمرَه سرزنش و تنبیه بوکونم، چون اَ اِقتدارَه خداوند تقویت و رشد روحانی رِه مرَه فَأدَه دَأره نه تنبیه رِه.¹¹خلاصه اَن کی ای برأرأن شاد بیبید، مسیح میَأن رشد بوکونید و کامل بیبید، اونچی کی بوگوفتمَه توجه بدَأرید، همدیگرِ اَمرَه مُدارا بوکونید و صلح و صفا میَأن زندگی بوکونید، و بدَأنید خدایی کی محبت و سلامتی سرچشمه یه شیمی اَمرَه یه. ¹²همدیگرَ ایتَه مَأچی مُقدسِ اَمرَه سلام بوگوئید.¹³اَیَ همۀ مسیحیان شمرَه سلام رسَأند. ¹⁴خداوند عیسایِ مسیح فیض، و خدا محبت، و روح القدسِ رفاقت، شومَأن همه تَه اَمْرَه بیبه. آمین

Hebrews

Chapter 1

¹پیشترانِ رِه خدا، بارها و بارها و جی راه های مختلف بواسطۀ پیغمبران اَمی پئرانِ مرَه گب بزَه. ²ولی اَن اَیامِ آخرِ رِه، اون بواسطۀ خو پسر اَمی اَمره گب بزَه، پسری کی اونَ، همه چی وارث بوکود، و توسط اون همۀ جهانَ خلق بوکود. ³اون پسرْ، خدا جلالِ درخشندگی، و مَظهرِ کاملی جی اونِ ذاته، اونْ خو کلامِ قدرتمندِ مرَه همۀ عالمَ دَأره. اونْ بعدِ اَنکی گوناهانَ پاکَ کود، بوجُرترین مکانِ افتخارِ جَه، یعنی حضرتِ اَعلی راستِ دسِ طرف بینیشت.⁴و هو اندازه کی نامی بوجُرتر جی فرشته یان به میراث بوبورد، هو اندازه هم اونِ مقامْ اوشَأنِ جَه بوجُرتر بوبُست. ⁵چون تا هَسَه، خدا کَ ی تَه جی فرشته یانَ بوگوفته دَأره:«تو می پسری، من اِمروز تی پئر بوبُستم»؟و یا بوگویه:«من اونِ پئرم، و اون می پسر»؟⁶و یا وختی پیله زأیَ اَوره به جهان، فرمایه:«خدا فرشته یان همه تَه وَأستی اونَ پرستش بوکوند» ⁷ولی دربارۀ فرشته یان گویه:«فرشته یانَ بادِ مَأنستَأن چَأکونه، و خادمانَ آتشِ شعله مَأنستَأنْ»⁸ولی دربارۀ پسر گویه:«ای خدا، تی سلطنتِ تختْ تا اَبدالآباده، تی پادشاهی عَصا، عَدل و اِنصافِه عَصایه. ⁹تو عدالتَ دوس دَأری و شرارتَ دوشمن دَأنی. هَنه وَسی هم خدا، تی خدا، ترَه ویشتر جی تی رِفِقانِ جَه، روغنِ شادمانی مرَه مَسحْ بوکوده.»¹⁰و باز فرمایه:«تو ای خداوند، اولْ زمینَ خلق بوکودی، و آسمانانْ تی دسِ چَأکوده یه ¹¹اوشَأنْ جی میَأن شُد، ولی تو پابرجا مأنی. همۀ اوشَأن کُهنه رختِ مَأنستَأن بُد. ¹²تو روزی اوشَأنَ ایتَه رَدا مَأنستَأن پیچَأنی و تغییر دیهی، چون اوشَأنم هر لباسِ دیگرِ مَأنستَأن عوضَ بود. ولی تو هونی و تی سالایِ عُمر تومامَ نیبه.»¹³خدا، تا هَسَه کَ ی تَه فرشته یَ بوگوفته دَأره:«بینیش می راستِ دسِ طرف تا تی دوشمنانَ تَأوَأدم تی پا جیر؟» ¹⁴مگر اوشَأنْ همه تَه روح هایی نییِد کی خدمت کوند، و اوسَه بُد تا کسانی کی بعدها نجاتِ وارث بهدَه یاری بوکوند؟

Chapter 2

¹پس اَمِرِه لازمه کی اونچی کی بیشتَأوستیمَ ویشتر توجه بوکونیم، نوکونه راهِ راستِ جَه مُنحرفَ بیم.²چون پیامی کی به واسطۀ فرشته یان بوگوفته بوبُستْ اوقدر اِعتبار دَأشته و وَأستی اونَ حتماً اَنجام دَئَن، جوری کی اگر کسی اونِ جَه تخلف یا نافرمانی بوکوده بِه، اونِ حقْ مُجازات بو، ³پس اگر اَمَأن نجاتی به اَن عظمتَ ندید بیگیریم، چوطو تَأنیم اونِ مجازاتِ جَه فرار بوکونیم؟ چون اَ نجاتَ اولْ خودِ خداوند اِعلام بوکود و بازن کسانی کی اونِ جَه بیشتَأوستد اونَ اَمرِه ثابت بوکودد. ⁴و خدا هم، علامتانُ مُعجزاتُ کارهایِ عجیبِ مرَه، و روح القدس هم عَطایایی کی مطابقِ خو اِراده بخشه مرَه، اوشَأنِ کلامَ تأئید کوده.⁵خدا فرشته یانَ جهانِ آینده فرمانروایان نوکود، هون جهانی کی دربارۀ اون گب زنیم. ⁶چون اینفر ایتَه جا کیتاب مقدسِ دورون شهادت بدَه دَأره و گویه:«انسان چیسه کی اونَ بخاطر بأوری؟ یا انسانِ پسرْ کی تا اَ حَد اونَ توجه بوکونی؟⁷هر چند ایتَه مدتْ اونَ فرشته یانِ جَه بیجیرتر قرار بدَأیی، ولی تاجِ جلال و افتخارَ اونِ سرِ رو بنَأیی. ⁸و همه چیَه اونِ تحتِ فرمان بوکودی.»پس اگر خدا همه چیَه اونِ تَحتِ فرمان بوکود، پس هیچی نمَأنست کی اونِ تحتِ فرمان نیبه. ولی هَسَه هنوز نیدینیم کی همه چی اونِ تحتِ فرمان بیبه.⁹ولی عیسیَ دینیم کی ایتَه مدت بجیرتر جی فرشته یان قرار بیگیفت، ولی هَسَه تاجِ جلال و افتخار اونِ سرِ رو بنَه بوبُسته، چون حاضر بوبُست کی بیمیره. خدا فیضِ وَسی، اون همۀ آدمیانِ جا، مرگِ طعمَ بِچِشِه. ¹⁰و اَن دوروست و بجا بو کی خدا، هون خدایی کی همه چیَه خو جلالِ رِه خلق بوکوده، اَنِ وَسی کی بتَأنه زأکأنِ زیادی یَ بأوره خو جلالِ دورون، وَأله اوشَأنِ نجاتِ رئیسْ، یعنی عیسی، جی راهِ درد و رنجْ کامل بیبه.¹¹چون اونی کی مُقدس کونه و اوشَأنی کی مُقدس بهد، همه ایتَه پئر دَأرد، هَنه وَسیه کی عیسی عار نَئره اوشَأنَ خو برأر دخَأنه. ¹²هوطو کی کیتابِ زبورِ میَأن بینیویشته:«تی نامَ می برأرأنَ اِعلام کونم و جماعتِ میَأن ترَه ستایش کونم»¹³و باز گویه:«من اونَ توکل کونم» و بازم ایتِه جایِ دیگر گویه:«بیدینید، اَنْ منْ، و اَنم زأکأنی کی خدا مرَه فَأدَه دَأره» ¹⁴جی اون جایی کی زأکأنْ خونُ و جسمِ جَه ید، اونم خونُ و جسمِ میَأن شریک بوبُست تا خو مرگِ مرَه، شیطانی کی مرگِ رو قدرت دَأره یَ نابودَه کونه. ¹⁵و اوشَأنی کی همۀ عُمرْ جی ترسِ مرگْ، بندگی میَأن ایسَه بودَه آزادَ کونه.¹⁶همۀ اَمَأن دَأنیم کی اون نأمو کی فرشته یانَ کمک بوکونه، بلکی بأمو به اَ جهان تا ابراهیمِ نسلَ یاری بده. ¹⁷هَنه وَسی لازم بو کی همه جوره خو برأرأنِ مَأنستَأن بیبه تا خدایَ خدمت بوکونه و ایتَه کاهنِ اعظمِ رَحیم و اَمینی مَأنستَأن، قؤمِ گوناهانِ رِه کفاره بوکونه. ¹⁸چون اون خودش عذاب بیده و وسوسه بوبُست، قادره کسانی کی وسوسه بهدَه یاری بوکونه.

Chapter 3

¹پس ای برأرأن، ای مقدسینی کی دعوتِ آسمانی دورون شریکید. بأئید دربارۀ عیسی فکر بوکونیم، دربارۀ کسی کی اعتراف کونیم خدا رسول و اَمی کاهنِ اَعظمه. ²اون نسبت به کسی کی اونَ منصوب بوکود وفادار بو، هوطویی کی موسی، خدا خانه دورون وفادارانه خدمت کوده. ³کسی کی خانه ایی چَأکونه، ویشتر جی خانه لایقِ اِحترامه، هَطو هم عیسی ویشتر جی موسی لایق اِحترامه، ⁴چون هر خانه ایی سازنده ایی دَأره، ولی همه چیزِ خالقْ خدایه.⁵موسی خدا خانه دورون ایتَه خادمِ باوفا مَأنستَأن خدمت بوکود، تا دربارۀ چیزایی کی بعدها وَأستی اتفاق دکفه شهادت بده. ⁶ولی مسیحْ، خدا زأکه، اون اَمین و وفاداره و خدا خانه مسئولیتَ دَأره، و خدا خانه، اَمَأن ایماندارانیم، بشرطی کی تا آخر اَمی اعتمادَ حفظ بوکونیم و هَطو اون اُمیدی کی خداوندِ دورون دَأریمَ اِفتخار بوکونیم.⁷پس هوطو کی روح القدس فرمَأیه:«اِمروز اگر اونِ صدایَ ایشتَأوید، ⁸شیمی دیلَ سختَ نوکونید، هوطویی کی سرکشی موقع بوکودید، وختی بیابانِ دورون آزمایش بوستید.⁹اویَ شیمی پئرانْ مرَه آزمایش و اِمتحان بوکودد، با اَنکی چهل سال می کارانَ بیده بود. ¹⁰هَنه وَسی نسبتِ به اون قؤم عصبانی بوبُستم و بوگوفتم؛ اوشَأنِ اَفکار مُنحرفه و هیچموقع می راه هانَ نشناختد. ¹¹پس خودمِ غیظَ قسم بوخوردم کی هیچموقع می آسایشَ بودورون نوشُد.»¹²ای برأرأن، مراقب بیبید نوکونه ایتَه جی شومَأنْ، دیلی گوناهکار و بی ایمان بدَأره کی اونَ خدایِ زنده جَه دورَه کونه. ¹³در عوض تا روزی کی هنوز گوئیم «امروز» و فرصت باقیه، همدیگرَ نصیحت بوکونید تا هیچکودام جی شومَأن گوناهِ فریبَ نوخوره و دیل سخت نیبه.¹⁴چون مسیحْ مرَه شریکیم، بشرطی کی تا آخر اُستوار بئسیم و روزایِ اولی کی ایمان بأورده بیمِ مَأنستَأن، اَمی اعتمادَ حفظ بوکونیم. ¹⁵هوطو کی کیتاب مقدس فرمایه:«اگر اِمروزْ خدا صدایَ ایشتَأوید، شیمی دیلَ سختَ نوکونید، هوطو کی اَیامِ سرکشی موقع بوکودید.»¹⁶مگر اوشَأنی کی خدا صدایَ بیشتَأوستد ولی بازم بی اعتنایی بوکودد کی بود؟ آیا هون کسایی نوبود کی موسی مصرِ جَه بیرون بأورده بو؟ ¹⁷و خدا چهل سال چه کسانی دسِ جَه عصبانی بو؟ مگر هون کسایی نوبود کی گوناه کودد و اوشَأنِ جنازه بیابانِ دورون کفته؟ ¹⁸و خدا دربارۀ کیی قسم بوخورد و بوگوفت کی می آرامی یَ داخل نوبود، مگر هوشَأنی نوبود کی اِطاعت نوکودد؟ ¹⁹پس دینیم بی ایمانی وَسی بو کی نتَأنستد سرزمینِ موعودَ بودورون بوشود.

Chapter 4

⁸اگر یوشَع اوشَأنَ آرامش ببخشه بو، بعدها خدا ایتَه روزِ دیگرِ جَه گب نزَه یه. ⁹پس ایتَه استراحتِ دیگر، استراحتِ روزِ سَبّتِ مَأنستَأن، خدا قؤمِ رأفأ ایسَه، ¹⁰چون هر کسی کی خدا آرامشَ داخل بِه، آرام گیره، هوطو کی خدا خو کارانِ جَه آرام بیگیفت. ¹¹پس بأئید سخت تلاش بوکونیم تا اون آرامشَ داخل بیبیم، نوکونه کسی اوشَأنِ نافرمانی جَه سرمشق بیگیره و اویِ داخل بوستَأنِ جَه مَحروم بیبه.¹²چون خدا کلام زنده یه و تأثیر دَأره، و هر شمشیرِ دو دَمِ جَه هم تیزتره، و جوری وَأوینه کی نَفْسْ و روحَ، و مَفصلْ و مغزِ استخوانَ از هم سیوایَ کونه، و اَفکار و دیلِ نیّتانَ آشکارَ کونه. ¹³همۀ آفرینشِ دورون هیچ چیز خدا چومِ جَه مخفی نییه، بلکی همه چیز خدا چومِ جولو لُخت و آشکاره، و همۀ اَمَأن وَأستی اونَ حیساب پس بدیم.¹⁴هَسَه کی ایتَه کاهنِ اَعظم به اَن عظمتی دَأریم کی بوشو دَأره آسمانانِ بوجُر، یعنی عیسیْ خدا پسرْ، پس بأئید اَمی ایمانِ اعترافَ مُحکم بدَأریم. ¹⁵چون اَ کاهنِ اعظم کسی نییه کی اَمی ضعفانِ جَه بیخبر بیبه، چره کی خودشم هَ اُمورِ دورون وسوسه بوبُست، ولی حتی ایبارم گوناه نوکود. ¹⁶پس بأئید دلیری اَمرَه اونِ فیضِ تختَ نزدیکَ بیم تا اَمَرَه رَحمت بوکونه، و فیضی یَ بدس بأوریم کی احتیاجِ موقع اَمرَه یاری بوکونه.

Chapter 5

¹انتخاب بِهِه تا خدا حضورِ جَه مردمِ نماینده بیبه، و اوشَأنِ گوناهانِ وَسی هدایایی خدایَ تقدیم بوکونه و مراسمِ قربانی یَ انجام بده. ²اون تَأنه کسانی مرَه کی ندانسته راهِ خطایَ شُد مُلایمتِ مرَه رفتار بوکونه، چون خودشم ضَعف دَأره. ³هَنه وَسی نه فقط مردمِ گوناهانِ رِه، بلکی خو گوناهانِ رِه هم وَأستی قربانی تقدیم بوکونه.⁴هیچکس اَ اختیارَ نَئره کی خو میلِ مرَه اَ اِفتخارَ خو نصیب بوکونه، بلکی زمانی به اَ مقام فَأرسه و کاهنِ اَعظم بِهه کی خدا اونَ دخَأنه، هوطو کی هارونَ انتخاب بوکود. ⁵مسیحْ هم هَطو، اونم خودش اَ اِفتخارَ خو نصیب نوکود کی کاهنِ اَعظم بیبه، بلکی کسی اَ مقامَ مسیحَ فَأدَه کی اونَ بوگوفت:«تو می پسری، من اِمروز تی پئر بوبُستم»⁶و جایِ دیگر گویه:«تو تا اَبد کاهنی، مِلکیصِدِقِ هَمرُتبه»⁷اون زمانی کی زمینِ رو زندگی کوده، فریادهایِ بلندِ مرَه اَشک فوکود و کسی درگاه کی قادر بو اونَ مرگِ جَه نجات بده دوعا و التماس بوکود، و چون کامل اِطاعت بوکود، خدا هم اونِ دوعایَ مُستجاب بوکود. ⁸هر چند اون خدا پسر بو، ولی درد و عذاب بکشه و اِطاعتَ یاد بیگیفت.⁹و وختی کامل بوبُست، همۀ اوشَأنی کی اونِ جَه اِطاعت کوندِ رِه سرچشمۀ نجاتِ اَبدی بوبُست. ¹⁰و خدا طرفِ جَه تعیین بوبُست کی کاهنِ اَعظم بیبه، اونم مِلکیصِدِقِ هَمرُتبه. ¹¹در اَنبارۀ خیلی حرفان گفتَأنِ رِه دَأریم، ولی اوشَأنِ توضیح دَئَن مُشکله، چون شیمی گوشَأن سنگین بوبُسته.¹²واقعاً کی بعدِ اَن همه مدت شومَأن خودتَأن وَأستی مُعلم بوبُسته بید، ولی هنوز احتیاج دَأرید کسی دوبارۀ جی هون اول خدا کلامِ، اَلِفْ بِ یَ شمرَه یاد بده، شومَأن کوچی زأکأنِ مَأنستَأن هنوز شیر احتیاج دَأرید و نتَأنید غذایِ مُقوی تر بوخورید. ¹³هر کس شیر خوره هنوز نتَأنه خوب و بدَ از هم تشخیص بده، چون هنوز کوچی زأیه. ¹⁴ولی غذایِ مُقوی بالغانِ شینه کی تمرین بوکوده و یاد بیگیفته دَأرد کی خوب و بدَ از هم تشخیص بدد.

Chapter 6

¹پس بأئید مسیحیتِ اَلفبایَ کنار بنیم و بلوغِ روحانی طرف پیش بیشیم. اَمَأن نوَأستی هِی هون تعالیمِ مُقدماتی یَ تکرار بوکونیم، یعنی دربارۀ توبه جی اَعمالی کی مرگَ باعث بِه توضیح بدیم، یا دربارۀ ایمانْ به خدا، ²یا انواعِ تعمیدَأنْ، یا دستگذاری، یا مُرده یانِ قیامتْ، یا مجازاتِ اَبدی تعلیم بدیمْ. ³به اُمیدِ خدا اَ کارَه کونیم و پیش شیمُ موضوعاتِ دیگرَ فَأرسیم.⁴چون اوشَأنی کی یک بار نورِ الهی جَه مُنّوَر بوبُستد و عَطیه آسمانی طعمَ بچشد و روح القدسِ مرَه شریک بوبُستد، ⁵و خدا کلامِ نیکویی یَ، خوشَأنِ وجودِ دورون درک بوکودد، و جهانِ آینده قدرتانَ احساس بوکودد، ⁶اگر بکفد و ایمانِ جَه دورَ بود، دِ اِمکان نَئره بشَه اوشَأنَ توبه طرف فَأکِشِن، چون خوشأنِ دسَأنِ اَمرَه ایبار دیگر خدا پسرَ صلیبِ رو میخکوب کوند و اونَ همه تَه چومِ جولو بی حُرمت کوند.⁷اگر زمینی، بارانهایی کی اونِ رو وَأره یَ جذب بوکونه و کشاورزانی رِه کی زمینِ دورون چیزی کاردْ محصول بأوره، خدا جَه برکت گیره. ⁸ولی زمینی کی خیس و خار جُر اَوره، بی اَرزشه، و احتمال دَأره خدا اونَ لعنت بوکونه، و آخرسر هم اونَ سوجَأند.⁹ای عزیزان، هرچند اَ لحنِ اَمرَه شیمی مرَه گب زنیم، ولی شیمی جَه مُطمئنیم، مُطمئنیم کی چیزایِ بهتری کی نجاتِ اَمرَه همراهه شیمی نصیب بِهه. ¹⁰چون خدا بی اِنصاف نییه و همۀ کارایی کی انجام بدَه دَأریدْ و مُحبتایی کی اونِ نامِ وَسی بدَأشته ایدَ جی خاطر نوبوره، می منظور اون مُحبتان و خدمتهایی ایسه کی مسیحیانَ کونید و هَسَه هم هو کارانَ مشغولید.¹¹اَمی نأجِه اَنه کی هر کودام جی شومَأنْ، هَ روحیه و اِشتیاقَ تا آخر حفظ بوکونید تا شیمی اُمیدْ انجام بیگیره، و به وَختش خدا جَه پاداش فأگیرد. ¹²تنبلی نوکونید، بلکی اوشَأنی جَه پیروی بوکونید کی ایمانْ و صبرِ اَمرَه، خدا وعده یانِ وارث بهد.¹³وختی خدا ابراهیمَ وعده بدَه، چون خودشِ جَه پیله تر نِئسَه بو، پس خودشِ نامَ قسم بوخورد و بوگوفت: ¹⁴«قسم خورم کی ترَه برکت بدم و تی نسلَ زیادَ کونم» ¹⁵و بازن ابراهیم صبر بوکود و منتظر بِئسَه، و خدا وعده اَنجام بیگیفت.¹⁶وختی اینفر قسم خوره، معمولاً به نامِ کسی قسم خوره کی خودشِ جَه پیله تره، اَ قسمْ اونْ آدمِ گبَ تضمین کونه و همۀ بَحثانَ خاتمه دِهه. ¹⁷هَنه وَسی خدا هم قسم بوخورد تا جی اَ راهْ، وعده وارثانَ اِطمینان بده و خاطرجمع بوکونه کی اونِ اِراده هیچموقع تغییر نوکونه. ¹⁸اَطو دو تَه مورد وجود دَأره کی اِمکان نَئره تغییر بوکونه، یعنی وَعده و قسمْ، و مَحاله کی خدا دربارۀ اوشَأن دوروغ بوگویه، پس اَمَأنی کی اونَ پناه بوبورده ایم تَأنیم دیلگرمی زیادِ اَمرَه اونْ اُمیدی کی اَمی پِشِ جَه نَهَه یَ دوچوکیم.¹⁹اَن اُمیدْ، اَمی جانِ رِه ایتَه لَنگرِ مُحکم و مُطمئنه مَأنستَأنه، هَ اُمیده کی مَعبدِ پرده جَه ردَ بِه و مُقدسترین مکانَ وارد بِهه. ²⁰هون جایی کی عیسی پیشتر جی اَمَأن اویَ بودورون بوشو دَأره، و تا اَبدالآباد کاهنِ اَعظم بوبُسته، مِلکیصِدِقِ هَمرُتبه.

Chapter 7

¹اَ مِلکیصِدق، سالیمِ پادشاهْ و خدای مُتعالِ کاهن بو، وختی کی ابراهیم چند تَه پادشاهَ شکست بدَه و وَأگردستَأن دوبو، مِلْکیصِدِق بوشو اونِ پیشواز و اونَ برکت بدَه. ²و ابراهیمَم همۀ چیزانِ جَه دَه یک اونَ فَأدَه. مِلکیصِدق نامِ معنی ایسه «عدالتِ پادشاهْ»، و اونْ سالیمِ پادشاه هم ایسه، یعنی صلح و سلامتی پادشاهْ. ³اَمَأن هیچ اطلاعی نئریم کی اونِ پئر و مار کی بود، و یا اونِ شجره نامه چیسه، و یا کِی بودونیا بأمو و یا کِی بمردْ، هَنه وَسی اون خدا پسرَ مَأنه و کاهنی ایسه همیشگی.⁴دِ بیدینید اون چی پیله کسی بو کی حتی قؤمِ یهودِ جدْ یعنی ابراهیم، خو غنائِمِ جنگی جَه اونَ ده یک فَدَه. ⁵شریعت حُکم کونه لاوی زأکأن کی کاهِن بهد، وَأستی قؤمِ جَه کی اوشَأنِ مرَه برأر به حیساب اَید دَه یک فأگیرد، هر چند کی همۀ اوشَأن ابراهیمِ نسلِ جَه ید. ⁶ولی اَ شخص کی لاوی نسلِ جَه نوبو، ابراهیمِ جَه ده وعده صاحاب بویَ برکت بدَه.⁷هوطو کی همه دَأند کسی کی برکت دِهه برکت گیرنده جَه پیله تره. ⁸کاهنانِ یهودی کی ده یکَ فأگیرد، کسانی ایسد کی میرد، ولی مِلکیصِدق کی اَ دَه یکَ ابراهیمِ جَه فأگیفت مُطابقِ کیتاب مُقدس زنده یه. ⁹حتی شَه گوفتَأن کی وختی ابراهیم دَه یک فأدَه، لاوی کی خودش دَه یک فأگیره، بواسطۀ ابراهیمْ مِلکیصِدقَ دَه یک فَدَه. ¹⁰چون وختی مِلکیصِدقْ، ابراهیمِ مرَه روبرو بوبُست، دوروسته کی لاوی هنوز بودونیا نأمو بو، ولی ابراهیمِ صُلبِ دورون بو.¹¹اگر یهودِ کاهنان تَأنستد، از طریقِ اون شریعتی کی اوشَأنَ بیسپُرده بوبُسته انسانَ به کمال برسَأند و رستگار بوکوند، دِ چی احتیاجی بو کی خدا کاهنِ دیگری یَ اوسه کونه؟ اونم مِلکیصِدقِ هَمرتبه نه هارونِ همرتبه! ¹²چون اگر کهانتِ نظام تغییر بوکونه، شریعتم وَأستی تغییر بوکونه.¹³چون کسی کی اَ مطالبْ دربارۀ اون بوگوفته بوبُست، لاوی قبیله جَه نوبو، بلکی ایتَه قبیلۀ دیگرِ جَه بو کی تا هَسَه هیچکس اونِ قبیله جَه قربانگاه پِشِ جَه خدمت نوکوده. ¹⁴چون کاملاً واضحه کی اَمی خداوند یهودا قبیله جَه بو، و وختی موسی دربارۀ کاهنان گب زَئه هیچموقع دربارۀ یهودا قبیله حرفی نزَه.¹⁵باز اَ موضوع ویشتر روشنَ بِه کی بخاطر بدَأریم، اون کاهنِ دیگری کی ظهور کونه مِلکیصِدقِ أنستَأنه، ¹⁶یعنی مُطابقِ شریعتْ، لاوی قبیله جَه نییه، بلکی قدرتی جَه کاهن بِهه کی حَیاتی اَبدی دَأره. ¹⁷چون کیتابِ زبورِ میَأن دربارۀ اون اَطو شهادت بدَه بوبُسته:«تو تا اَبد کاهنی، کاهنی مِلکیصِدقِ همرتبه»¹⁸حُکم قبلی لغو بوبُست، چون بی اَثرُ بی فایده بو. ¹⁹چون شریعتْ هیچ چیزَ کامل نوکود، و در عوضْ اُمیدی بهتر اونِ جایَ بیگیفت، کی تَأنیم بواسطۀ اونْ خدایَ نزدیکَ بیم.²⁰و اَن بدونِ قسم نوبو، دیگران بدونِ قَسم کاهن بوبُستد، ²¹ولی اونِ کاهن بوستَأن قسمِ مرَه همراه بو، اونموقعی کی خدا اونَ بوگوفت:«خداوند قسم بوخورده و خو نظرَ تغییر نده کی تو؛ تا اَبد کاهنی»²²اَ قَسمِ وَسی، عیسی تَأنه اَن عهدی کی بهتره یَ تضمین بوکونه. ²³اون روشِ قدیمی میَأن، کاهنانِ تعداد وَأستی زیادَ بوسته بِه، تا ایموقع ایتَه کاهن بمرد، کاهنِ دیگر بتَأنه اونِ خدمتَ ایدامه بده، ²⁴ولی عیسی چون تا اَبد زنده یه، همیشه رِه کاهنه و جانشین نیاز نَئره.²⁵پس اون قادره کسانی کی از طریق اون اَید خدا ورجَه یَ نجاتِ اَبدی بده، چون همیشه زنده یه و تَأنه اوشَأنِ رِه شفاعت بوکونه. ²⁶اَمَأنْ اَجور کاهنِ اَعظمَ نیاز دَأشتیم، کاهنی قدوس، بی عیب، پاک، و سیوا جی گوناهکارانْ کی آسمانانِ جَه مقامی پور اِفتخار بدَأره.²⁷بر عکسِ کاهنانِ اَعظم، اون اِحتیاجی نَئره کی هر روز اول خودشِ گوناهانِ رِه قربانی تقدیم بوکونه و بازن قؤمِ گوناهانِ رِه. چون اونموقعی کی خودشِ جانَ تقدیم بوکود، یک بار همیشه رِه اوشَأنِ گوناهانِ وَسی قربانی بدَه. ²⁸چون شریعت، افرادِ ضعیفی کی نتَأند گوناه جَه دور بِئسَدَه به مقامِ کاهنِ اَعظمی انتخاب کونه، ولی خدا بعدِ شریعتْ، قَسَم بوخورد و خو پسرَ انتخاب بوکود، کی تا اَبدالآباد کامل بوبُسته.

Chapter 8

¹خلاصۀ کلام، اَمَأن کاهنِ اَعظمی دَأریم کی عالمِ بوجُرِ جَه، و خدایِ مُتعالِ تختِ راستِ طرفِ جَه نیشته ²و جایگاهِ مقدسِ دورون خدمت کونه، یعنی اون خیمۀ واقعی ایی کی خدا اونَ بپا بدَأشته نه انسان.³کاهنِ اَعظم مأموره کی خدا حضورْ هدایا و قربانی یانَ تقدیم بوکونه، پس اَمی کاهنم وَأستی چیزی تقدیم کودَأنِ رِه بدأره. ⁴اگر اون هنوز زمینِ رو ایسَه بو کاهن نوبو، چون کاهنانِ دیگری ایسَد کی هدایایی تقدیم بوکوند کی شریعتِ حُکم مُقرر بوکوده. ⁵ولی اَشَأنِ خدمت، تقلید و سایه ایی ایسه جی اون چیزی کی خدمتِ آسمانی و واقعیه. وختی موسی خَأسته خیمۀ مقدسَ چَأکونه، خدا اونَ هشدار بدَه و بوگوفت:«دقت بوکون همه چیَه مُطابقِ اون نمونه هایی چَأکونی کی کوه جُر ترَه نیشان بدَم»⁶ولی خدمتی کی عیسی یَ عَطا بوبُست خیلی بهتر و مهمتر جی کاهنانِ خدمته، چون عهدی کی اونْ آسمانِ جَه بأورد خیلی بهتر جی عهدِ قدیمه و وَعده یانِ بهتری رو اُستواره. ⁷چون اگر اولی عهدْ نقصی ندَأشته، دِ نیازی نوبو کی عهدِ دیگری اونِ جایَ بیگیره.

Chapter 9

⁶در هر حال، اَ وسایل اَطو قرار گیفتد و کاهنان هر روز اَولی اُتاقَ بودورون شوئِد و خوشَأنِ وظایفَ انجام دَئِد. ⁷ولی دومی اُتاقِ دورون فقط کاهنِ اَعظم تَأنسته وارد بیبه، اونم سالی یکبار، اون خو مرَه کمی خونِ قربانی بورده بودورون و تختِ رَحمتِ رو پاشانه ئه تا خو گوناهانْ و اسرائیلِ قؤمِ گوناهانَ کفاره بوکونه.⁸روح القدس اَز اَ طریق اَمرَه نیشان دِهه کی مُطابقِ شریعتْ، تا وختی بیرونی اُتاق پابرجایه، هنوز قُدس اَلاقداسِ راهْ، اَمرِه بازَ نوبوسته. ⁹و اَن نمادی ایسه اَمی اِمروزِ رِه، چون با اَنکی هدایا و قربانیان تقدیم بِهه، ولی قادر نییه کی عبادت کننده وُجدانَ آرامَ کونه. ¹⁰چون اَ شریعتْ فقط چیزهایِ ظاهری مرَه سر و کار دَأره، یعنی چی بوخوردُ چی وَأخوردُ چوطو طهارتُ غُسل بوکوند، مردمم مجبور بود اَ کارانَ عمل بوکوند تا زمانی کی مسیحْ ظهور بوکونه، و خدا طرفِ جَه راه و روشِ جدید و بهتری بأوره.¹¹ولی آخرسر مسیحْ ظهور بوکود، تا کاهنِ اَعظمْ و برکاتِ آینده عَطا کوننده بیبه، اونْ ایتَه خیمۀ پیله تر و کاملترَ داخل بوبُست کی اِنسانِ دسِ اَمرَه چَأکوده نوبوسته. ¹²اون یکبار همیشه رِه مُقدس ترین جایگاهَ وارد بوبُست و قربانی خونَ تختِ رِحمتِ رو بپاشانه، ولی نه بُزْ یا گوساله خونَ، بلکی خودشِ خونَ کی اونِ اَمرَه نجاتِ اَبدی یَ، اَمِرِه فراهم بوکود.¹³چون اگر بُز و گاوِ خونْ، یا گوساله خاکستر، بتَأنسته بِه اوشَأنی کی بر طبقِ شریعتْ نجس ایسدَه، تقدیس بوکونه تا به ظاهر پاک بوبود، ¹⁴چقدر ویشتر مسیحِ خونْ، انسانَ پاکَ کونه؟ مسیحی کی بواسطۀ اونْ روحِ اَزلی، خودشَ بی عیبْ خدایَ تقدیم بوکود، اونِ خونْ اَمی وجدانَ، جی اَعمالی کی مرگَ منتهی بِهه پاکَ کونه تا بتَأنیم خدایِ زنده یَ خدمت بوکونیم. ¹⁵هَنه وَسی، مسیحْ ایتَه عهدِ جدیدِه واسطه یه، تا کسانی کی خدا طرفِ جَه دخَأده بوبُسته دَأرد بتَأند اونْ میراثِ جاودانی یَ کی اونْ وَعده بدَه دَأره دریافت بوکوند. چون مسیحْ اوشَأنِ گوناهانِ وَسی بمرد تا اوشَأنَ گوناهْ مجازاتِ جَه آزادَ کونه، هون گوناهانی کی شریعتِ قدیمِ موقع انجام بدَه بود.¹⁶چون هر جایی کی ایتَه وصیت نامه نَهه، اَنِ وَسی کی اون وصیت نامه اعتبار بدَأره و اِرث تقسیم بیبه، اول وَأستی ثابت بیبه کی اون کسی کی وصیت بوکوده بمرده دَأره. ¹⁷چون وصیت نامه فقط زمانی اعتبار دَأره کی شخصی کی وصیت بوکوده بمرده بِه، و تا زمانی کی اون زنده یه، هیچکودام جی وارثان نتَأند خوشَأنِ ارثِ سهمَ فأگیرد.¹⁸هَنه وَسیه کی اونْ اولی عهدم بدونِ خونْ قابلِ اِجرا نوبو. ¹⁹چون دینیم وختی کی موسی همۀ شریعتِ اَحکامَ ایتَه ایتَه قؤمَ اِعلام بوکود، گوساله یانِ خونَ بیگیفت و گیاهِ زوفا و سُرخ پشمْ و آبِ اَمرَه قؤمْ و طومارِ رو بپاشانه، ²⁰و بوگوفت:«اَن خونْ، نشانِ اون عهدی ایسه کی خدا شیمی اَمرَه دوَسته و شمرَه حُکم بوکوده کی اونَ ایطاعت بوکونید»²¹و هَطو اون خونَ خیمه رو و هر چی کی مراسمِ عبادتِ رِه بکار اَمویه فوکود. ²²در واقع شَه گوفتَأن؛ بر طبقِ شریعت، تقریباً همه چی خونِ اَمرَه پاکَ بِه، و بدونِ خون فوکودَأن، گوناهانِ آمرزشْ وجود نَئره.²³پس اگر اَ چیزان کی نمونه ایی ایسد جی اون حقایقِ آسمانی وَأستی اَطو خونِ اَمرَه پاک بوبود، حتماً اون واقعیاتِ آسمانی، قربانی هایِ بهتری احتیاج دَأرد. ²⁴چون مسیحْ اونْ عبادتگاهی کی اِنسانِ دسِ اَمرَه چَأکوده بوبُسته یَ داخل نوبوست، چون اَ عبادتگاهْ فقط نمونه ایی بو از اون چی کی آسمانِ میَأن نَهه، بلکی اون خودِ قُدس اَلاقداسِ آسمانی یَ داخل بوبُست تا هَسَه اَمی طرفِ جَه، خدا پیشگاهْ حضور بدَأره.²⁵اون خو جانَ بارها قربانی نوکود، کاهنِ اَعظمی مَأنستَأن کی هر سال خونِ قربانی مرَه قُدس اَلاقداسَ وارد بوسته، ²⁶چون اَطو اون وَأستی جی اون ابتدایِ عالم تا هَسَه، بارها خو جانَ فدا بوکوده به، ولی دینیم کی اَطو نییه، چون اون فقط ایبار و همیشه رِه، زمانِ آخرِ رِه بأمو تا خو قربانی بوستَأنِ اَمرَه گوناهَ جی میَأن اوسَأنه.²⁷دوروست هوطویی کی مردم یکبار میرد، و بازن داوری رِه وَأستی بوشود خدا حضور، ²⁸مسیح هم ایبار قربانی بوبُست تا گوناهایِ زیادی یَ پاکَ کونه، ولی دفعۀ بعد کی اَیه، گوناهانِ کفاره وَسی نَأیه، بلکی اَیه تا کسانی کی اونِ چوم براهدَ نجات بده.

Chapter 10

¹شریعتْ، فقط سایه ایی بو جی اون برکاتی کی آینده رِه اَمی نصیب بِهه، نه اَنکی واقعاً خودِ اون برکات بیبه، هَنه وَسی شریعت هیچموقع نتَأنه اون قربانیانی کی سال به سال تقدیم بهدِ مرَه، اون کسانی کی شریعتِ اَحکامَ دَأردَ کاملَ کونه. ²وگرنه آیا نوَأستی قربانی کودَأن تعطیلَه بوسته بِه؟ چون اگر قدرتِ اَ کارَ بدَأشته بِه، ایتَه قربانی کافی بو تا کسی کی نذر کونه یَ ایبارْ و همیشه رِه پاکَ کونه، تا اون دِ احساسِ نوکونه کی گوناهکاره. ³ولی در عوض اون قربانی کودَأنْ هر سال مردمِ گوناهانَ اوشَأنَ بخاطر اَوره، ⁴چره کی اِمکان نَئره گاوانِ خونْ یا بُزانِ خونْ بتَأنه گوناهانَ جی میَأن اوسَأنه.⁵هَنه وَسی بو کی وختی مسیحْ بأمو به جهان، بفرماست:«ای خدا، قربانی و هدیه یَ نخَأستی، پس اَ بدنَ مرِه مُهیا بوکودی تا ایتَه قربانی مَأنستَأن تی قربانگاه رو فدا بوکونم. ⁶جی قربانیهایِ سوختنی و جی قربانیهایِ گوناهْ راضی نوبویی، ⁷اونموقع بوگوفتم؛ هَسَه من اَیم ای خدا، تا تی اِراده یَ بجا بأورم، هوطو کی کیتاب مقدس دورون دربارۀ من پیشگویی بوبُسته»⁸مسیحْ اول گویه:«قربانی و هدیه و قربانیهایِ سوختنی و قربانیهایِ گوناهَ نخَأستی و اوشَأنِ جَه راضی نوبویی.» توجه بدَأرید کی همۀ اوشَأن بر طبقِ شریعت تقدیم بوستد. ⁹بازن گویه:«هَسَه من اَیم ای خدا، تا تی اِراده یَ بجا بأورم» پس اولی روشَ باطلَ کونه تا دومی یَ برقرار بوکونه. ¹⁰طبقِ هَ روشْ و خدا اِراده، عیسی مسیحْ یکبار و همیشه رِه خو جانَ اَمی وَسی فدا بوکود تا اَمَرَه اَمی گوناهانِ جَه پاکَ کونه.¹¹مُطابقِ شریعتِ روشْ، هر کاهنْ هر روز قربانگاه پِشِ جَه ایسِه و خو خدمتَ انجام دِهه، و بارها هون قربانی یَ تقدیم کونه، کی هیچموقع هم نتَأنه گوناهانَ برطرف بوکونه. ¹²ولی مسیحْ، ایتَه قربانی همیشه رِه تقدیم بوکود و بازن خدا راستِ دسِ طرف بینیشت. ¹³و اویَ منتظره تا اونِ دوشمنانْ اونِ پا جیر تَأوَأدَه بوبود. ¹⁴چون ایتَه قربانی مرَه مُقدسانَ، تا اَبدالآباد کامل بوکود.¹⁵روح القدس هم در اَنباره اَمرِه شهادت دِهه، اون اول فرمایه: ¹⁶«خداوند اعلام کونه، اَن اون عَهدیه کی بعدِ اون اَیامْ اوشَأنِ اَمرَه دوَدم، می اَحکامَ اوشَأنِ دیلانِ رو نَهم و اوشَأنِ ذهنِ رو نیویسم.»¹⁷بازن فرمایه:«من دِ هیچموقع اوشَأنِ گوناهانُ تقصیراتَ به یاد نَأورم» ¹⁸پس وختی اوشَأنِ گوناهانْ آمرزیده بوبُسته، دِ نیازی نییه گوناهانِ رِه قربانی بوکوند.¹⁹پس ای برأرأن، هَسَه تَأنیم عیسایِ خونِ وَسی آزادانه قُدس اَلاقداسَ بودورون بیشیم، ²⁰جی هون راهِ تازه و زنده ایی کی عیسی، پرده میَأنِ جَه اَمِرِه بازَه کوده، یعنی بواسطۀ خو بدن اَمِرِه راهی بازَه کوده تا بتَأنیم مُقدّس ترین مکانَ وارد بیبیم. ²¹پس هَسَه کی کاهنِ اَعظمی خدا خانه دورون دَأریم، ²²بأئید جی تَه دیل، و جی رویِ ایمانِ کاملْ، خودمانِ دیلانَ جی فکرایِ بد و گوناه آلود پاکَ کونیم، و اَمی بَدنَ آبِ پاکِ مرَه غُسل بدیم و بأئیم خدا حضورْ.²³بأئید اُمیدی کی اونَ اعتراف کونیمَ مُحکم دوچوکیم، چون کسی کی اَمَرَه وَعده بدَه دَأره اَمینه و خو وَعده یانَ وفا کونه. ²⁴بأئید همدیگرَ مُحبت بوکونیم، و همدیگرَ تشویق بوکونیم کی کارایِ خوب انجام بدیم. ²⁵و کلیسا جلساتِ جَه غافل نیبیم، بعضیانِ مَأنستَأن نیبیم کی عادت بوکوده دَأرد نَأید کلیسا، بلکی وَأستی ویشترْ همدیگرَ تشویق بوکونیم کی جلساتِ دورون شرکت بوکونیم، مخصوصاً اَن روزانِ رِه کی خداوندِ روزْ، نزدیک بوستَأن دره.²⁶چون اگر اَمَأنْ، بعدِ اَنکی حقیقتَ کاملاً بشناختیم، عمداً گوناه بوکونیم، دِ هیچ قربانی ایی گوناهانِ رِه باقی نمَأنه، ²⁷اونچی کی مَأنه، عذابِ وحشتناکِ انتظاره، و خدا غضبِ آتشْ، کی اونِ دوشمنانَ جی میَأن بوره.²⁸هر کی موسی شریعتَ بی اعتنایی بوکوده بِه، اونَ رَحم نوبوسته و دو تَه، یا سه تَه شاهدِ اَمرَه اونَ کوشتد. ²⁹هَسَه خودتان فکر بوکونید، کسی کی خدا پسرَ تحقیر بوکونه، و اونْ خونی کی او شخصِ گوناهانَ پاکَ کوده یَ نجس بدَأنه، و روحِ فیضَ بی حُرمت بدَأنه، چقدر ویشتر مُستحقِ مجازاتِ سخت تری ایسه؟³⁰چون اونَ شناسیم کی بوگوفت:«انتقامَ من گیرم، منم کی جزا دهم» و باز بفرماسته:«من می قؤمَ داوری کونم» ³¹بله، خدایِ زنده دسِ میَأن دکفتَأنْ چیزِ وحشتناکی ایسه.³²اون قدیمی اَیامَ به یاد بأورید، روزایی کی تازه مسیحِ نورْ شیمی دیلانَ روشنَ کوده بو، او روزانِ رِه درد و رنجِ زیادَ تحمل بوکودید و ایتَه مبارزۀ عظیمِ دورون اُستوار بِئسأئید. ³³بله، بارها شمرَه بزَد و فحش بدَأد و مردمْ شمرَه تماشا بوکودد، و یا کسانی درد و رنجِ دورون شریک بوبُستید کی اوشَأنِ مرَه اَجور رفتار کودد. ³⁴اوشَأنی اَمرَه کی زندانی بوبُسته بود همدردی بوکودید، و وختی خَأستد شیمی اَموالَ تاراج بزندْ شادی مرَه قبول کودید، چون دَأنستید کی آسمانِ دورون چیزایی صاحابید کی خیلی بهتره و تا اَبد باقی مَأنه.³⁵پس اَ آزادگی یَ جی دَس ندید، چون پاداشی عظیم شیمی رافأ ایسَه. ³⁶اگر خَأئید کی خدا خو وعده یَ عمل بوکونه، شومَأنم وَأستی صبر و پایداری مرَه خدا اِراده یَ انجام بدید. ³⁷چون کیتاب مُقدسِ دورون بینیویشته:«اونی کی وَأستی بأیه، اَیه و تأخیر نوکونه،³⁸پس اوشَأنی کی بواسطۀ ایمان نجات پیدا کوده دَأرد، ایمانِ اَمرَه زندگی کوند، ولی اگر می جَه رو وَأگردَأند، من اوشَأنِ جَه راضی نوبوم.» ³⁹ولی اَمَأن جُزِ کسانی نیئیم کی رو وَأگردَأند و هلاکَ بود. بلکی جُزِ ایماندارانیم، و اَن ایمانْ اَمی جانَ نجات دِهه.

Chapter 11

¹پس ایمان چیسه؟ ایمان یعنی، اطمینان دَأریم اون چیزایی کی اوشَأنَ اُمید دوَسته دَأریمْ اِتفاق دکفه، و چیزایی کی هنوز نتَأنیم بیدینیمَ اعتقاد دَأریم. ²چون هَ ایمانِ وَسی بو کی قدیمی ترأن خدا مقبول بوبُستد. ³ایمانِ مرَه یه کی فهمیم کائناتْ خدا کلامِ مرَه خلق بوبُست، جوری کی چیزایی کی شَه دِئنْ، جی چیزایی کی نشَه دِئِنْ بوجود بأمو.⁴ایمانِ وَسی بو کی هابیلْ، قربانیه بهتری نسبتِ به قائنْ خدایَ تقدیم بوکود، و اونِ ایمانِ وَسی بو کی خدا حضورِ جَه عادل به حیساب بأمو، چون خدا اونِ هدایایَ قبول بوکود، هر چند اون بمرده دَأره، ولی هنوز خو ایمانِ وَسی اَمی اَمرَه گب زنه.⁵ایمانِ وَسی بو کی خَنوخ اَ جهانِ جَه مُنتقل بوبُست تا مرگَ نیدینه، و دِ اونِ جَه اثری پیدا نوبوست، چون خدا اونَ اَ جهانِ جَه بوبورد. پیشتر جی اَنی کی انتقال پیدا کونه خدا دربارۀ اون بفرماسته بو؛ خدایَ راضیبوکوده. ⁶بدونِ ایمان امکان نَئره بشَه خدایَ راضی کودَأن، چون هر کی اونَ نزدیک بِه وَأستی ایمان بدَأره کی اونْ ایسَه، و کسانی کی اونِ دونبال ایسَدَ پاداش فَأده.⁷ایمانِ اَمرَه بو کی وختی نوحْ دربارۀ اُموری کی تا او زمان اتفاق دنکفته بو خدا جَه الهام بیگیفت، خداترسی اَمرَه اونَ باور بوکود و خو خانواده نجاتِ رِه ایتَه کشتی چَأکود، اَطو اونْ جهانَ محکوم بوکود و وارثِ اون عدالتی بوبُست کی جی راهِ ایمان بدس اَیه.⁸8 ایمانِ وَسی بو کی وختی ابراهیمْ خدا دستورَ بیشتَأوست کی وَأستی بیشه ایته سرزمینی کی قراره بعدها اونِ مالک بیبه، ایطاعت بوکود، و بدونِ اَنکی بدَأنه کَ یَ شوئون دره، راه دکفت و بوشو. ⁹ایمانِ وَسی بو کی سرزمینِ موعودِ دورون، ایتَه غریبه مَأنستَأن سرگردان بوبُستْ، و اسحاق و یعقوبِ مرَه کی اونْ وَعده دورون اونِ مرَه شریک بؤد چادرانِ دورون زندگی بوکود. ¹⁰ابراهیم اَ کارانَ بوکود چون اون روزی رأفأ ایسَه بو کی خدا اونَ بوبوره اون شهرِ مُحکم و اَبدی دورون، اون شهری کی خدا خودشْ اونِ مِعمار و سازنده یه.²⁰ایمانِ اَمرَه بو کی اسحاقْ، عیسو و یعقوبَ دربارۀ اُمورِ آینده برکت بدَه. ²¹ایمانِ اَمرَه بو کی یعقوبْ مَردنِ موقع، یوسفِ پسرانَ برکت بدَه، و هوطو کی خو عصایَ تکیه بدَه بو سُجده بوکود. ²²ایمانِ وَسی بو کی یوسفْ وختی مردَن دوبو، اطمینانِ اَمرَه اعلام بوکود کی روزی خدا بنی اسرائیلِ قؤمَ مصرِ جَه بیرون بوره و دربارۀ خودشِ استخوانانم وَصیت بوکود کی چی بوکوند.²³ایمانِ وَسی بو کی موسی پئرُ مار بعدِ اونِ بودونیا اَمونْ، سه ماه اونَ جیگا بدد، چون بیدد کی ایتَه قشنگه زایی ایسه، و پادشاه حکمِ جَه نترسد. ²⁴ایمانِ وَسی بو کی موسی وختی پیلَه بوست، نخَأسته کی فرعونِ دخترِ پسرْ دخَأده بیبه. ²⁵اونْ ترجیح بدَه خدا قؤمِ اَمرَه سختی بکشه، تا اَنکی گوناه بوکونه و ایتَه مدتِ کوتاه لذت بوبوره. ²⁶مسیحِ وَسی، ننگ و رسوایی یَ بهتر و بااَرزشتر بدَأنست تا مصرِ گنجانَ، چون عالَمِ آینده پاداشَ چوم بودوخته بو.²⁷ایمانِ وَسی بو کی موسی مصرَ ترکَ کود و پادشاه خشمِ جَه نترسه، چون اون خدایِ نادیده یَ همیشه خو چومِ جولو دَأشته و هَنه وَسی اُستوار بِئسَه. ²⁸ایمانِ وَسی بو کی اون فِصَحَ بجا بأورد و خون بپاشانه، تا فرشتۀ هلاک کوننده کی خَأسته پیله پسرانَ بوکوشه، اسرائیلِ قؤمِ پیله پسرانَ نوکوشه.²⁹ایمانِ وَسی بو کی قؤمِ اسرائیلْ دریایِ سرخِ میَأنِ جَه دوَأرستد جوری کی فکر بوکون خوشکِ زمینِ جَه دوارستَأن درد، ولی وختی مصریان بأمود هو کارَ بوکوند، غرقَ بوستد. ³⁰ایمانِ وَسی بو کی شهرِ اَریحا حَصارانْ بعدِ اَنکی قؤم هفت روز اونِ دور بگرستد فووَست. ³¹ایمانِ وَسی بو کی راحابِ فاحشه اَریحا مردمِ مرَه نمردْ، چون جاسوسانِ جَه سلامتی اَمرَه پذیرایی بوکوده بو.³²دِ کیَه بوگویم؟ چون فرصت نییه جِدعون و باراق و سامسون و یَفتاح و داوود و سَموئیل و باقی پیغمبرانِ داستانَ شمرِه نقل بوکونم. ³³اوشَأنْ همه تَه خدایَ ایمان دَأشتد، و جنگانِ دورون پیروزَ بوستد و مملکتانَ تسخیر بوکودد، اوشَأنْ عدالتَ برقرار بوکودد و اونچی کی خدا وعده بدَه بویَ بدس بأوردد، شیرانِ چاه دورون اوشَأنَ هیچی نوبوست، ³⁴آتشِ سوزانَ خاموشَ کودد و شمشیرِ تیغِ جَه جانِ سالم بدر بوبوردد، اوشَأنِ ضعفْ اوشَأنِ رِه قُوّت بوبُست و جنگ دورون شجاعتِ اَمرَه بزَد دوشمنِ لشکرَ تار و مارَ بوکودد.³⁵زنَأکأنْ، ایمانِ اَمرَه خوشَأنِ مُرده یانَ زنده پیدا کودد، بعضی جی مؤمنین تا حدِ مرگ شکنجه بوبُستد، ولی قبول نوکودد خدایَ خیانت بوکوند تا آزادَ بود، چون خاطرجمع بود حتی اگر بیمیرد، آزادی واقعی و زندگیه بهترَ فَأرسد. ³⁶بعضیان شلاق بوخوردد و مسخره بوبُستد، بعضیانَ زنجیر بوکودد و تَأوَأدد سیاهچاله یانِ دورون. ³⁷بعضیانَ سنگسار بوکودد، بعضیانَ اَره اَمرَه دو تیکه بوکودد، بعضیانَ بوگوفتد شمرَه آزادَ کونیم بشرطی کی شیمی ایمانِ جَه وَأگردید، ولی چون اَ کار نوکودد، اوشَأنَ شمشیرِ مرَه بوکوشتد. بعضیانْ بجایِ رَخت و لباسْ، گوسفند و بُزِ پوستَ دوکودد و هر جا شوئِد فقیر و مظلوم بود و اوشَأنَ اَذیت کودد. ³⁸اوشَأنْ کی جهانْ اوشَأنِ لیاقتَ نَأشته، کوه هان و بیابانانِ دورون آواره بود، و غاران و شکافانِ دورون خوشَأنَ جیگا دَئد.³⁹با اَنکی همۀ اَشَأنْ خوشَأنِ ایمانِ وَسی مشهور بوبُستد، ولی هیچکودام اونچی کی اوشَأنَ وعده بدَه بوبُسته بویَ دریافت نوکودد. ⁴⁰چون خدا اَمِرِه نقشۀ بهتری دَأشته، اون خَأسته کی اوشَأنْ اَمی منتظر بِئسد تا بدونِ اَمَأن برکاتَ دریافت نوکوند.

Chapter 12

¹پس هَسَه کی اَمی دور و وَر اَنهمه شاهدِ اَمین دَأریم، بأئید هر چی اضافه بار دَأریم و هر گوناهی کی اَمی دس و پایَ دوَده یَ دورَ کونیم، و استقامتِ اَمرَه اون مسابقه ایی دورون کی اَمِرِه تعیین بوبُسته بودُویم. ²و فقط قهرمانْ و کامل کونندۀ ایمانْ، یعنی عیسی مسیحَ فَأندریم، چون اونْ، اون شادی ایی وَسی کی اونِ رأفأ ایسَه بو صلیبَ تحمل بوکود، و اون خِفت و خواری ایی کی صلیبِ مرگ دَأشته یَ اَهمیت ندَه، هَنه وَسی هَسَه جایگاه افتخارْ، یعنی خدا تختِ راستِ طرفِ جَه نیشته. ³اونچی کی اونْ تَحمل بوکودَ فکر بوکونید، اونْ مخالفتی کی گوناهکارانِ طرفِ جَه تحمل بوکودَ فکر بوکونیدْ، تا خسته و دیلسرد نیبید.⁴هنوز پیش نأمو دَأره کی بر ضدِ گوناه تا پایِ جان مقاومت بوکونید ⁵اون نصیحتِ تشویق آمیزَ جی خاطر بوبورده اید کی شمرَه؛ پسرأنْ دخَأنه و گویه:« ای پسرجان، وختی خدا ترَه تنبیه کونه به دیل نیگیر و اونِ سرزنشِ جَه ناراحتَ نوبون. ⁶چون خداوند هر کیَه کی دوس دَأره تنبیه کونه، هوطویی کی ایتَه پئرْ خو عزیزِ زَأیَ تربیت کونه.»⁷اگر سختیانَ به چومِ تنبیه بیدینید و تحمل بوکونیدْ، خدا شیمی مرَه خو پسرانِ مَأنستَأن رفتار کونه. آیا پسری ایسَه کی اونِ پئرْ اونَ تنبیه نوکوده بِه؟ ⁸پس اگر خدا شمرَه تنبیه نوکونه، معلوم بِه کی اصلاً اونِ زأیِ واقعی نیئید و حَرام زاده اید! چون هر پئری خو زأیَ تنبیه کونه.⁹همۀ اَمَأن پئرایِ زمینی دأشتیم کی اَمَرَه تنبیه کودد و اَمَأنم اوشَأنَ احترام نَئیم، هَسَه چقدر ویشتر وَأستی اَمی پئرِ روحانی جَه اِطاعت بوکونیم تا بتَأنیم حیاتِ واقعی یَ دریافت بوکونیم؟ ¹⁰چون اَمی پئرأن فقط وختی کوچیک بوئیم بر طبقِ خوشَأنِ صلاحدید اَمرَه تنبیه کودد، ولی خدا اَمی خیر و صلاحِ وَسی اَ کارَ کونه تا اونِ مَأنستَأنْ پاک و قدوس بیبیم. ¹¹کسی یَ خوش نَأیه تنبیه بیبه، تنبیه درد هم دَأره، ولی بازن کسانی رِه کی تنبیه مرَه تربیت بوبُستدِ رِه ثمر اَوره، و اوشَأنْ ایتَه زندگی پور جی آرامش و پاکی دَأرد.¹²پس شیمی دستانَ کی خستگی جَه بکفته، بکار بیگیرید، و شیمی زانوهایی کی سُستی جَه پرکه رو مُحکم بِئسید. ¹³خودتانِ پاهانِ رِه راهی راست و هَموار چَأکونید، تا اوشَأنی کی شیمی دونبال اَید، حتی اگر لنگ و ناتواندْ نکفد و صدمه نیدیند، بلکی شفا پیدا کوند.¹⁴سخت تلاش بوکونید تا همۀ مردمِ مرَه صُلح و صفا دورون زندگی بوکونید، و شیمی زندگی پاک و مقّدس بیبه، چون تا پاک و مقّدس نیبید نتَأنید خداوندَ بیدینید. ¹⁵همدیگرَ توجه بدَأرید نوکونه کسی خدا فیضِ جَه محروم بیبه. مراقب بیبید تلخی شیمی میَأن ریشه نودووَأنه، چون ناآرامی و اضطرابَ باعث بِه و شیمی زندگیِ روحانی یَ لطمه زنه. ¹⁶شیمی حواس بمَأنه هیچکودام جی شومَأن زِنا و فسادِ اخلاقی یَ دوچارَ نیبه، یا عیسو مَأنستَأن دونیایی نیبه، چون عیسو خو حقِ پیله تری یَ به ایته کاسه آش بوفروخت. ¹⁷و هوطو کی دَأنید بعداً کی خَأسته برکتِ وارث بیبه، قبول نوبوست، هر چند کی گریه زاری مرَه خَأسته بدس بأوره، ولی دِئرَ بوسته بو.¹⁸چون شومَأن بنی اسرائیلِ قؤمِ مَأنستَأن نأمو دَأرید کوهِ سینا نزدیکی کی شَه کوهَ و اونْ آتشَ لمس کودَأنْ، و یا نأمو دَأرید تاریکی و ظلمات و گردبادِ ورجَه، ¹⁹و یا شیپورِ صدا ورجَه و صداهایی کی قؤمْ اِلتماس بوکودد کی دِ اونَ نیشتَأود و اوشَأنِ مرَه گب نزنه. ²⁰چون اوشَأن نتَأنستد اَ دستورَ تحمل بوکوند کی گوفته:«حتی اگر حیوانی کوهَ نزدیکَ بوست، وَأستی سنگسار بیبه» ²¹اون منظره جوری ترسناک بو کی موسی بوگوفت:«جی ترس پرکستَأن درم»²²ولی شومَأن اَ چیزانِ مرَه کاری نَئرید، شومَأنْ کوهِ صَهیونَ نزدیک بوسته دَأرید، اورشلیمِ آسمانی یَ کی خدایِ زنده شَهره. هیزاران هیزار فرشته جمعِ دورون بأمو دَأرید کی شادی کودَأن درد، ²³شومَأن پیله پسرانِ کلیسایَ بودورون بأمو دَأرید کی اونِ اَعضاء نامْ آسمانِ میَأن بینیویشته بوبُسته. شومَأن خدایَ نزدیک بوبُسته اید، شومَأن خدایی حضور بأمو دَأرید کی همۀ آدمیانِ داوره، عادلانِ روحَ نزدیک بوبُسته اید کی کامل بوبُسته دَأرد. ²⁴شومَأن بأمو دَأرید عیسی حضورْ کی اَن عهدِ جدیدِ واسطۀ، شومَأن اونِ خونِ طرف بأمو دَأرید کی هابیلِ خونِ مَأنستَأن انتقامِ دونبال نِئسَه، بلکی اونِ خونْ اَمی رو بپاشانه بوبُسته تا اَمی گوناهانَ بوشوره.

Chapter 13

⁵شیمی زندگی دورون پول پرستی جَه دوری بوکونید و اونچی کی دَأریدَ قانع بیبید، چون خدا بفرماسته دَأره:«هیچموقع شمرَه تنها ننم و ترکَ نوکونم» ⁶پس اطمینانِ مرَه گوئیم:«خداوند می یاوره، پس انسانِ جَه ترسی نَئرم، اون چی تَأنه می اَمرَه بوکونه؟»⁷خودتانِ رهبرانَ کی خدا کلامَ شمرَه تعلیم بددَه جی خاطر نوبورید، دربارۀ اوشَأنِ عاقبتْ و اوشَأنِ زندگیْ و اوشَأنِ راهُ روشْ فکر بوکونید، سعی بوکونید اوشَأنِ ایمانِ جَه سرمشق بیگیرید. ⁸عیسی مسیحْ، دیروز، ایمروز، و تا اَبد هونه و تغییر نوکونه.⁹پس تعالیمِ عجیب و مختلفِ مرَه جی راه بدرَ نیبید، چون خیلی خوبه کی آدمی روحْ خدا فیضِ جَه تقویت بیبه، نه غذائانِ قوانینِ اَمرَه، کی اَنَ بوخورْ اونَ نوخورْ، و کسانی کی رعایت کوندِه رِه هم هیچ نفعی نَئره. ¹⁰اَمأن مسیحیان، مذبحی دَأریم کی کاهنانی کی خیمۀ مُقدسِ دورون خدمت کوند حق نَئرد اونِ قربانی گوشتَ بوخورد. ¹¹کاهنِ اعظم، قربانی خونَ به عنوانِ گوناهِ قربانی بورده قُدس اَلاقداسِ دورون، ولی قربانیه لاشه یَ اُردوگاه بیرونِ جَه سوزَأنه ید.¹²هَطو، عیسی هم شهرِ بیرونِ جَه رنج بکشه، تا خو خونِ اَمرَه، خودشِ قؤمَ تقدیس بوکونه. ¹³پس بأئید هون درد و رنجی کی اون تحمل بوکودَه، اَمَأنم تحمل بوکونیم و اُردوگاه جَه بیشیم بیرون و بیشیم اونِ ورجَه. ¹⁴چون اَیَ شهری کی دایمی بیبه نَئریم، و مشتاقانه اون شهرِ رأفأ ایسَأئیم.¹⁵پس عیسی یاری اَمرَه و بواسطۀ اون، همیشه خدای شُکر بوکونیم و اَمی شکرگزاری یَ قربانی مَأنستَأن خدایَ تقدیم بوکونیم، اَ قربانی هون صداهایی ایسه کی اَمی دهنِ جَه بیرون اَیه و اونِ نامَ اعتراف کونه. ¹⁶مهربان بیبید و خیرات بوکونید، چون اَجور قربانی خدایَ راضی کونه. ¹⁷خودتانِ رهبرانِ جَه اِطاعت بوکونید و اوشَأنِ تسلیم بیبید، چون اوشأنْ شیمی جانِ مراقبد و از اَن نظر وَأستی خدایَ حیساب پس بدد، پس وَألید خوشَأنِ کارَ شادمانی مرَه انجام بدد، نه آه و ناله مرَه، چون اَن به نفعِ شومَأن نییه.¹⁸اَمِرِم دوعا بوکونید، چون مُطمئنیم کی اَمی وجدان پاکه، و خَأئیم اونچی کی دوروسته یَ انجام بدیم. ¹⁹مخصوصاً شیمی جَه تقاضا دَأرم مِرِم دوعا بوکونید تا هر چی زودتر وَأگردم شیمی ورجَه.²⁰پس خدایِ سلامتی، کی شبانِ اَعظمْ، یعنی عیسی مسیحَ مَردن پَسِ رِه زندَه کود، و اونِ خونِ مرَه اون عهدِ اَبدیَ تأئید بوکود، ²¹شمرَه هر کارِ خوبِ دورون مُجهز بوکونه تا اونِ اِراده یَ بجا بأورید. و اونچی کی خودشَ خوشحالَ کونه، بواسطۀ عیسی مسیح اَمی میَأن به عمل بأوره. شکوه و جلالْ تا اَبدالآباد مسیحِ شینه.آمین²²ای برأرأن، شیمی جَه خَأیم کی اَ نصیحتایی کی اَ نامه دورون نَهَه یَ توجه بدَأرید، چون مُختصر شِمرِه بینیویشتم. ²³خَأیم بدأنید کی اَمی برأر تیموتائوس زندانِ جَه آزادَ بوسته، اگر زودتر بأیه اَیَ، اونِ مرَه اَیم شیمی دِئِنِ رِه.²⁴شیمی رهبرانَ و همۀ مؤمنینَ اَمی سلامَ برسَأنید. ایماندارانی کی ایتالیا شیند و می ورجَه ایسَد شِمرِه سلام رسَأند. ²⁵فیض شیمی اَمرَه بیبه. آمین

Revelation

Chapter 1

¹عیسی مسیحِ مکاشفه کی خدا اونَ عَطا بوکود تا اونچی کی وَأستی بزودی اِتفاق دکفه یَ خو خادمانَ نیشان بده، اونْ خو فرشته یَ اوسَه کود تا اونَ خو خادمْ یوحنا رِه آشکارَ کونه. ²و یوحنا اونچی کی بیده یَ، یعنی خدا کلامَ و عیسی مسیحِ شهادتَ گواهی دِهه. ³خوش به حال کسی کی اَ نبوّتانَ خَأنه، و خوش به حال کسانی کی اونَ گوش کوند و طبقِ اونچی کی اونِ دورون بینیویشته بوبُسته عمل کوند، چون بزودی همۀ اَشَأن اِتفاق دکفه.⁴یوحنا طرفِ جَه؛به هفتْ کلیسا کی ایالتِ آسیا میَأن ایسَد. فیض و سلامتی شمره بَأیه، کسی طرفِ جَه کی ایسَه، ایسَه بو، و اَیه، و هفت روحِ طرفِ جَه کی خدا تختِ پِشِ جَه ایسَد، ⁵و عیسی مسیحِ طرفِ جَه، اونْ شاهدِ اَمینْ و اولین کسی کی مُرده یانِ جَه زندَه بوست، و جهانِ پادشاهانِ فرمانده. اونی کی اَمرَه مُحبت کونه و خو خونِ مرَه، اَمَرَه اَمی گوناهانِ جَه آزادَ کوده. ⁶و اَمَرَه به سلطنت برسَأنی و کاهن چَأکود، تا خدا، یعنی اونِ پئرَ خدمت بوکونیم، اونَ جلال و قوّت بیبه تا اَبدالآباد، آمین.⁷بیدینید، هَسَه اونْ اَبرانِ رو سوارَ بوسته و اَمون دره، هر چومی اونَ دینه، حتی اوشَأنی چوم کی اونَ نیزه بزَد، همۀ جهانِ قؤمانْ وَحشت و ناراحتی جَه گریه کوند، بله، اَطو بِهِه، آمین. ⁸خداوندْ خدا گویه:«منم "الف" و منم "یا"، منم اون کسی کی؛ ایسَه بو، هَسَه ایسَه، و اَیه، اونْ قادرِ مُطلق»⁹منْ یوحنا، شیمی برأرْ، عیسی مسیحِ اتحادِ اَمرَه، مُصیبت و پادشاهی و صبرِ دورونْ شیمی مرَه شریکم. من خدا کلامِ وَسی، و بشارتی کی دربارۀ عیسی مسیحْ بدَمِ وَسی، تبعید بوبُستم جزیرۀ پاتموس. ¹⁰اون روزْ، خداوندِ روز بو و روحْ مرَه بیگیفت، و پوشتِ سرِ جَه، ایتَه بلندِ آواز، شیپورِ صدا مَأنستَأن بیشتَأوستم ¹¹کی گوفته:«اونچی کی دینی یَ طوماری رو بینیویس و هفتَ کلیسایی کی ایالتِ آسیا میَأن ایسَأدْ یعنی اَفِسُس، اِسمیرنا، پِرگاموس، تیاتیرا، ساردِس، فیلادِلفیه و لائودیکیه رِه اوسَه کون.»¹²وَأگردستم تا فأندرم کیسه کی می اَمرَه گب زنه، وختی وَأگردستم، هفتَ چراغدانِ طلا بیدم، ¹³هفتَ چراغدانانِ میَأن، ایتَه یَ بیدمْ "پسرِ انسانِ" مَأنستَأن بو و ایتَه رَدایِ دراز دوکوده بو و کمربندی طلایی اونِ سینه دور دوَسته بوبُسته بو.¹⁴اونِ سر و ریش، پشم و برفِ مَأنستَأن سفید بو، و اونِ چومانْ آتشِ شعله مَأنستَأن بو. ¹⁵اونِ پاهان مسِ مَأنستَأنْ کی کوره دورون سُرخَ بوسته و بازن صیقل بدَه بوبُسته، اونِ صدا هم سیلابِ غُرشِ مَأنستَأن بو. ¹⁶خو راستِ دسِ میَأن هفتَ ستاره دَأشته، و اونِ دهنِ جَه شمشیری تیز و دودَم بیرون اَمویه، اونِ صورت زواله آفتابِ مَأنستَأن درخشان بو.¹⁷وختی اونَ بیدِم، مُرده مَأنستَأن اونِ پا جیر بکفتم، ولی اونْ خو راستِ دسَ می رو بنَه و بوگوفت:«نوَه ترسِن، من اَول و آخرم، ¹⁸من زنده بؤم و بمردم، ولی هَسَه تا اَبدالآباد زنده یم، و مُرده یانِ عالمَ و مرگِ کلیدانَ می دسِ دورون دَأرم.¹⁹پس اونچی بیده ایی، و اونچی هَسَه دینی و اونچی کی بعداً اتفاق دکفه یَ، همه یَ بینیویس. ²⁰اونْ هفت ستاره کی می راستِ دسِ میَأن بیده ایی، و اونْ هفتَ چراغدانِ طلایی رازْ اَنه:«اونْ هفتَ ستاره، هفتَ کلیسا فرشته ید، و هفتَ چراغدانم، هفتَ کلیساید.»

Chapter 2

¹بینیویس:«اونْ کی هفتَ ستاره یَ خو راستِ دسِ دورون دَأره و هفتَ چراغدانِ طلایی میَأن راه شِه، اَطو گویه؛ ²تی اَعمالَ دَأنم و تی رنج و تی صبرِ جَه خبر دَأرم. دَأنم کی نتَأنی شرورانَ تحمل بوکونی، و اوشَأنی کی اِدعا کوند رسولدْ ولی نییدَ اِمتحان بوکوده ایی و بفهمسته ایی کی دوروغ گوید.³دَأنم کی صبر دَأری و می نامِ وَسی سختیانَ تحمل بوکوده ایی و خستَه نوبوسته ایی. ⁴ولی تی جَه گِله دَأرم، تو اون اولی محبتَ جی دس بدَه ایی. ⁵به یاد بأور کی کَ یَ جَه بکفتی، پس توبه بوکون و هو کارانی کی پیشترانِ رِه انجام دَئی یَ بجا بأور، وگرنه بزودی اَیم و تی چراغدانَ اونِ جا سر جَه اوسَأنم.⁶ولی تو اَ خوبی هم دَأری کی می مَأنستَأنْ نِقُولاویانِ کارانِ جَه ترَه بد اَیه. ⁷هر کی گوش دَأره بیشتَأوه کی روحْ کلیسائانَ چی گویه: هر کی پیروز بیبه اونَ وَألم کی حیاتِ درختِ میوه جَه کی خدا باغِ وسط نَهه، بوخوره.»⁸اِسمیرنا کلیسا فرشته رِه بینیویس؛«اون اول و آخر کی بمرد و زندَه بوست اَطو گویه؛ ⁹تی فقر و تی سختیانِ جَه خبر دَأرم، ولی ثروتمندی، دَأنم اوشَأنی کی اِدعا کوند یهودی ید، ولی نییِد، چوطو ترَه اِفترا زند، اوشَأنْ شیطانِ پیرواند.¹⁰رنج و زحمتی کی در پیش دَأری جَه نترس، بزودی شیطانْ بعضی جی شومَأنَ تَأوَأده زندان تا آزمایش بیبید، شومَأن ده روزْ زحمت دینید، ولی تا مرگ وفادار بِئس تا تاجِ حیاتَ ترَه فَأدم. ¹¹هر کی گوش دَأره بیشتَأوه کی روحْ کلیسائانَ چی گویه؛ هر کی پیروز بیبه مرگِ دومِ جَه ضرری نیدینه.¹²کلیسایِ پِرگاموسِ فرشته رِه بینیویس؛اونی کی شمشیرِ بُرّانِ دودَم دَأره اَطو گویه: ¹³دَأنم کَ یَ خانه دأری، جایی کی شیطانِ پایتخت اویَ نَهه، ولی با اَنهمه می نامَ وفادار بِئسَه ایی و تی ایمانْ کمَ نوبوسته، حتی زمانی کی آنتیپاسْ، می شاهدِ اَمینَ شیمی شهرِ دورون کی شیطانِ خانه یه شهید بوکوددْ، تو ایمانی کی مرَه دَأشتی یَ اِنکار نوکودی.¹⁴ولی با اَنحال یکی دو تَه ایراد تی جَه دَأرم. اویَ کسانی یَ دَأری کی بَلعامِ تعلیمِ جَه پیروی کوند. هون بَلعامی کی بالاقَ تعلیم بدَه چوطو بنی اسرائیلِ قؤمَ مُنحرفَ کونه و اوشَأنَ تشویق بوکونه کی زِناکاری بوکوند و غذایی کی بُتانَ تقدیم بوبُسته یَ بوخورد. ¹⁵و کسانی هم دأری کی نِقُولاویانِ تعالیمِ جَه پیروی کوند.¹⁶پس توبه بوکون، وگرنه بزودی اَیم تی ورجَه و می دهنِ شمشیرِ مرَه، اوشَأنِ مرَه جنگ کونم. ¹⁷هر کی گوش دَأره بیشتَأوه کی روحْ کلیسائانَ چی گویه؛ هر کی پیروز بیبه اونَ «مَنِّ» مخفی جَه فأدم، و اونَ سفیدِ سنگی فَأدم کی اونِ رو تازه نامی حَک بوبُسته، نامی کی هیچکس اونِ جَه خبر نَئره جُز کسی کی اونَ فأگیره.¹⁸کلیسایِ تیاتیرا فرشته رِه بینیویس؛خدا پسرْ کی اونِ چومَأن آتشِ شعله یَ مَأنه و اونِ پاهانْ صیقلی مِسِ مَأنستَأن شفافُ درخشانه اَطو گویه: ¹⁹«من تی کارانِ جَه، تی محبتِ جَه و تی ایمانِ جَه و تی صبرِ جَه خبر دَأرم و دَأنم کی هَسَه تی کارانْ پیشترانِ جَه ویشتره.²⁰ولی تی جَه گِله ایی دَأرم، تو اونْ زَنأی ایزابِلَ، کی خودش خورَه نَبیه دَأنه یَ، وَألی تا بَأیه و می بنده یانَ تعالیمِ غلط بده و اوشَأنَ مُنحرفَ کونه، تا زِنا بوکوند و غذایی یَ بوخورد کی بُتانِ رِه قربانی بوبُستد. ²¹اونَ مُهلت بدَم تا هرزگی جَه توبه بوکونه، ولی مِیل نَئره توبه بوکونه.²²من اونَ تَأوَأدم به رختخواب و اوشَأنی کی اونِ اَمرَه زِنا کوندَ مُصیبتی سختَ گرفتار کونم، مگر اَنکی توبه بوکوند و خوشَأنِ کارانِ جَه دس بکشد. ²³اونِ زأکأنم کوشم و جی میَأن بورم. اونموقع همۀ کلیسائان فهمده کی منم کی آدمانِ دیلانَ و اوشَأنِ نیّتانَ آزمایش کونم و هر کسَ بر طبقِ اونِ اَعمال جزا دهم.²⁴ولی باقی شومَأن کی تیاتیرا میَأن ایسَأئید، شومَأنی کی اَ تعالیمِ جَه پیروی نوکونید و به قولِ گفتنی شیطانِ اَسرارِ مخفی یَ یاد نیگیفته اید، من بارِ ویشتری شیمی رو ننم و درخواستِ دیگری نَئرم. ²⁵فقط اون تعالیمی کی دَأریدَ مُحکم بدَأرید تا من بأیم.²⁶هر کی پیروز بیبه و می اَعمالَ تا آخر بدَأره، اونَ قدرت بخشم ²⁷تا همۀ اُمتانِ رو، آهنی عَصا مرَه حکومت بوکونه و اوشَأنَ گیلی کوزه مَأنستَأن خوردَ کونه، هوطویی کی من اَ قدرتَ می پئرِ جَه دریافت بوکوده دَأرم. ²⁸بله، اونَ صُبحِه ستاره یَ بخشم، ²⁹هر کی گوش دَأره بیشتَأوه کی روحْ کلیسائانَ چی گویه.

Chapter 3

¹کلیسایِ ساردِسِ فرشته رِه بینیویس؛اونی کی هفتَ خدا روحَ، و هفتَ ستاره دَأره اَطو گویه؛ تی کارانِ جَه خبر دَأرم، همه گوید تو کلیسایِ زنده ایسی، ولی بمرده ایی، ²بیدارَ بون و اونچی کی دِ نزدیکه جی میَأن بیشه یَ اُستوار بوکون، چون هیچ کدام جی اَعمالی کی خدا نظرِ جَه دوروستِ یَ تی میَأن نیدم.³پس اونچی یاد بیگیفته ایی و بیشتَأوسته ایی یَ یاد بأور، اونَ بدَأر و توبه بوکون. اگر خوابِ جَه وینریزی، من ناخبره دوزدِ مَأنستَأن اَیم تی سروقت و تو اون ساعتَ نَأنی. ⁴ولی با اَنحال چن نفرَ ساردِس میَأن دَأری کی خوشَأنِ لباسانَ نجسَ نوکودد، اوشَأنْ مُستحقِ اَند کی سفیدِ لیباسِ دورون می ورجَه راه بوشود.⁵هر کی پیروز بیبه سفیدِ لباس دوکونه، منم هیچموقع اونِ نامَ دفترِ حیاتِ جَه پاکَ نوکونم، بلکی می پئرِ حضورْ و اونِ فرشته یانِ حضورْ اونِ نامَ اعلام کونم کی اون می شینه. ⁶هر کی گوش دَأره بیشتَأوه کی روحْ کلیسائانَ چی گویه.⁷کلیسایِ فیلادلفیه فرشته رِه بینیویس؛اونی کی قدوس و حقه، اونی کی داوودِ کلیدَ بدس دَأره، اونی کی بازَ کونه و کسی نتَأنه دوَده، و دَوَده و کسی نتَأنه بازَه کونه، اَطو گویه؛ ⁸تی کارانِ جَه خبر دَأرم، هَسَه دری یَ بازَه کوده دَأرم و تی جولو بنَم کی هیچکس نتَأنه اونَ دوَده، دَأنم کی تی قدرت کمه، ولی می کلامَ بدَأشته ایی و می نامَ اِنکار نوکوده ایی.⁹هَنه وَسی اوشَأنی کی شیطانِ کَنیسه جَه ید، و اِدعا کوند یهودی یدْ، ولی نییِد و دوروغ گویدَ مجبور کونم بأید و تی پا ورجَه سُجده بوکوند و بدَأند من ترَه مُحبت کونم. ¹⁰هَسَه کی صبرِ اَمرَه می کلامَ بدَأشتی، منم ترَه اون آزمایشِ سختی جَه کی قراره کلِ جهانِ میَأن اتفاق دکفه و زمینِ مردمانَ امتحان بوکونه، حفظ کونم. ¹¹بزودی اَیم، اونچی کی دَأری یَ سخت بدأر تا کسی نتَأنه تی تاجِ حیاتَ بودوزَأنه.¹²هر کی پیروز بیبه، اونَ ستونی چَأکونم می خدا معبدِ دورون و هیچوخت اویِ جَه بیرون نیشه. اونِ رو می خدا نامَ و می خدا شهرِ نامَ نیویسم، یعنی تازه اورشلیمِ نامَ کی آسمانِ جَه و می خدا طرفِ جَه نزول کونه، و هَطو خودمِ تازه نامم اونِ رو نیویسیم. ¹³هر کی گوش دَأره بیشتَأوه کی روحْ کلیسائانَ چی گویه.¹⁴لائودیکیه کلیسا فرشته رِه بینیویس؛اون آمین، اون شاهدِ اَمین و راست، اون کی خدا خلقتِ مبدأ یه، اَطو گویه: ¹⁵تی کارانِ جَه خبر دَأرم، دَأنم کی نه سردی نه گرم، کاشکی یا سرد بویی یا گرم. ¹⁶ولی چون ولرمی، و نه سردی و نه گرم، ترَه چافِ مأنستَأن می دهَنِ جَه بیرون تَأوَأدم.¹⁷تو گویی:«ثروت دَأرم و مال و اَموال جمعَ کودم و چیزی یَ مُحتاج نییم!» ولی خبر نَئری از اَنکی بدبخت و بیچاره و فقیر و کور و لختی. ¹⁸ترَه نصیحت کونم کی طلایِ ناب کی آتشِ دورون تصفیه بوبُسته یَ می جَه بِهِنی تا ثروتِ واقعی یَ بدس بأوری، می جَه سفیدِ رخت و پاکَ بِهِن و دوکون تا تی لختی یَ بوپوشَأنی و خجالت نکشی، می جَه دَوا بِهِن تا تی چومَأنَ بمألی و بتَأنی بیدینی.¹⁹من کسانی کی دوس دَأرمَه توبیخ و اَدب کونم. پس به غِیرت بیا و توبه بوکون. ²⁰هَسَه من درِ پوشت ایسَم و در زنم، هر کی می صدایَ بیشتَأوه و درَ بازَ کونه، بودورون شؤم و اونِ اَمرَه شام خورم و اونم می اَمرَه.²¹هر کی پیروز بیبه اونَ وَألم کی می اَمرَه تختِ سلطنتِ رو بینیشینه، هوطویی کی منْ پیروزَ بوستم و می پئرِ اَمرَه اونِ تختِ رو بینیشتم. ²²هر کی گوش دَأره بیشتَأوه کی روحْ کلیسائانَ چی گویه.

Chapter 4

¹بازن فَأندرستم بیدم آسمانِ میَأن دری بازَه بوسته، و اون اولی آوازَ کی بیشتَأوسته بوم و شیپورِ صدا مَأنستَأن بو، می اَمرَه گب بزَه و بوگوفت:«بیا بوجُر، من اونچی کی وَأستی بعدِ اَن اِتفاق دکفه یَ ترَه نیشان دهم» ²هو لحظه خدا روحْ مرَه بیگیفت و من خودمَ آسمانِ میَأن بیدم، می روبرو تختی نَهه بو و کسی اونِ رو نیشته بو. ³اون شخصْ سنگِ یَشم و عَقیقِ مَأنستَأن درخشان بو، و تختِ دور تا دورَ رنگین کمانی بیگیفته بو کی زُمردِ مَأنستَأن بو.⁴تختِ دور تا دورْ بیست و چهار تختِ دیگر نَهه بو کی هر کودامِ رو ایتَه پیر نیشته بو، اوشَأنْ سفیدِ رخت دوکوده بود و خوشَأنِ سرِ رو تاجِ طلا دَأشتد. ⁵اون تختْ برق زَئه و رَعدِ صدا اَمویه. تختِ پِشِ جَه هفتَ مَشعلِ سوزان روشن بو، اَن هفتَ مَشعلْ، خدا هفتَ روح ایسد.⁶و تختِ پِشِ جَه چیزی نَهه بو کی دریایِ شیشه یا بلورِ مَأنستَأن بو، تختِ چهار گوشه جَه، چهار حیوان به پا ایسَه بود کی هم خوشَأنِ سرِ جولو و هم سرِ پوشت چوم دَأشتد.⁷اولی حیوان شیرِ مَأنستَأن بو، دومی گوساله مَأنستَأن، سومی آدمی قیافه یَ دَأشته و چهارمی عقابی مَأنستَأن بو کی خو بالانَ بازَه کوده بو. ⁸هر کودام جی اَن حیوانان شیش تَه بال دَأشتد و اوشَأنِ بدن جی هر طرف پور جی چوم بو، اوشَأن شبانه روز پوشتِ سرِ هم خدا نامَ اَوردد و گوفتد:«قُدوس، قُدوس، قُدوس، خداوندْ، خدایِ قادرِ مطلق، کی ایسَه بو، ایسَه و اَیه»⁹هر وخت کی اَن حیوانانْ اون کسی کی تختِ رو نیشته و تا اَبد زنده ایسه یَ جلال و حُرمت نهد و ستایش کوند، ¹⁰اون بیست و چهار پیرْ اونْ تخت نشینی کی تا اَبدالآباد زنده ایسه جولو سُجده کوند و اونَ عبادت کوند، و خوشَأنِ تاجانَ اونِ جولو تَأوَأدد و گوید: ¹¹«ای خداوندْ ای اَمی خدا، فقط تو لیاقت دَأری کی جلال و حُرمت و قدرتِ صاحاب بیبی، چون تو همه چیَه خلق بوکوده ایی، و تی اِراده وَسی بو کی همه چی بوجود بأمو و خلق بوبُست.»

Chapter 5

¹بازن اون تخت نشینِ راستِ دسِ میَأن طوماری بیدم کی اونِ پوشت و رو بینیویشته بوبُسته بو، و طومارَ هفتَ مُهرِ مرَه مُهر و موم بوکوده بود. ²و ایتَه فرشتۀ قوی بیدم کی صدایِ بلندِ اَمرَه وَأورسه:«کی لیاقت دَأره کی اَ مُهرانَ اوسَأنه و طومارَ بازَه کونه؟»³و هیچ کس نه آسمانِ میَأنْ، نه زمینِ رو، و نه زمینِ جیر نتَأنستْ طومارَ بازَه کونه یا حتی اونِ میَأنَ فأندره. ⁴من زار زار گریه کودَأن دوبوم، چون کسی پیدا نوبوسته کی لیاقت بدَأره طومارَ بازَه کونه یا اونَ بخَأنه یا حتی اونِ میَأنَ فأندره. ⁵اونموقع ایتَه جی اون بیست و چهار تَه پیرْ مرَه بوگوفت:«گریه نوکون، هَسَه اون شیری کی قبیلۀ یهودا شینه و داوودِ نسلِ جَه یه پیروزَ بوسته، اونْ لیاقت دَأره کی طومارْ و هفتَ مُهرَ واکونه.»⁶بازن بره ایی بیدم کی هون تختِ وسط و اون چهار حیوانْ و پیرانِ میَأن ایسَه بو، بره بدنِ رو زخمهایی نَهه بو کی معلوم بو قربانی بوبُسته دَأره، اون بره هفتَ شاخ و هفتَ چوم دَأشته، کی خدا هفتَ روح ایسد، کی زمینِ همه جا اوسَه بوبُستد. ⁷بره بأمو جولو و اونْ طومارَ تخت نشینِ راستِ دسِ جَه بیگیفت.⁸هَطو کی طومارَ بیگیفت اون چهار تَه حیوان و اون بیست و چهار تَه پیرْ بره پا پِشِ جَه بکفتد و سُجده بوکودد. اوشَأن هر کودام چنگی بدس دَأشتد و ایتَه طلایی جامْ کی بُخورِ جَه پور بو، کی ایماندارانِ دوعائانِ نشانه یه.⁹اوشَأنْ تازه سرودی خأدِنه و گوفتد:«تو سزاواری کی طومارَ بیگیری، تو سزاواری کی اونِ مُهرانَ وَأکونی، چره کی تی جانَ بنَأیی، و تی خونِ اَمرَه مردمَ، جی هر قبیله و زبانْ، و جی هر قؤم و ملتْ، خدا رِه بِهِه ایی، ¹⁰تو اوشَأنَ به سلطنت برسَأنه ایی، تو اوشَأنَ کاهن چَأکودی تا اَمی خدایَ خدمت بوکوند، اوشَأنْ زمینِ رو سلطنت کوند.»¹¹اونموقع فأندرستم و فرشته یانِ صدایَ بیشتَأوستم، صدها هیزار فرشته کی تختِ دورْ و اون چهار حیوان و پیرانِ دور جمعَ بوسته بود. ¹²فرشته یانْ صدایِ بلندِ اَمرَه اَ سرودَ خَأندد:«خدا بره کی خو جانَ مردمِ نجاتِ رِه قربانی بوکود، قدرت و دولتْ، و حِکمت و قوّتِ سزاواره، اونْ ستایش و جلال و برکتِ سزاواره.»¹³بازن بیشتَأوستم هر موجودی کی آسمانِ میَأن و زمین رو و زمینِ جیر و دریا میَأن ایسَه و هر چی اوشَأنِ میأن ایسَه فریاد زند و گوید:«ستایش و حُرمت، جلال و قوّت، تخت نشین و بره شین بیبه تا اَبد.» ¹⁴و چهار حیوان بوگوفتد:«آمین» و اون بیست و چهار تَه پیر به زمین بکفتد و پرستش بوکودد.

Chapter 6

¹وختی بره اولین مُهرْ جی اون هفتَ مُهرَ بازَه کود، من تماشا کودَأن دوبوم و بیشتَأوستم ایتَه جی اون چهار حیوانْ صدایی مرَه کی رَعدِ صدا مَأنستَأن بو بوگوفت:«بیأ جولو» ²وختی فأندرستم ایتَه سفیدِ اَسبَ بیدم، کسی کی اونِ رو نیشته بو کمانی بدس دَأشته، اونَ تاجی فَأدَه بوبُست و اون بتاخت بوشو تا بیشه و جَنگانِ میَأن پیروز بیبه.³وختی بره دومین مُهرَ بازَه کود، بیشتَأوستم کی دومین حیوان بوگوفت:«بیأ جولو» ⁴و اَسبِ دیگری بیرون بأمو کی آتشِ سرخی یَ مَأنسته و اونِ سوارَ قدرت بدَه بوبُست کی تا صُلحَ زمینِ رو جَه اوسَأنه تا آدمان همدیگرَ بوکوشد، اونَ ایته پیلدانه شمشیر فأدَه بوبُست.⁵وختی سومین مُهرَ وَأکود، بیشتَأوستم کی سومین حیوان بوگوفت:«بیأ جولو» اونموقع فأندرستم و ایتَه سیاه اَسبَ بیدم کی اونِ سوارْ ایتَه ترازو بدس دَأشته. ⁶اون چهار حیوانِ میَأنِ جَه صدایی بیشتَأوستم کی گوفته:«ایتَه پیمانه گندم یا سه پیمانه جو، یک دیناره، ولی روغن و شرابَ صدمه نزن.»⁷وختی بره چهارمین مُهرَ وَأکود بیشتَأوستم کی چهارمین حیوان بوگوفت:«بیأ جولو» ⁸فَأندرستم اَسبی یَ بیدم کی اونِ رنگ بپرسته بو و اونِ سوارِ نام "مرگ" بو و مُرده یانِ دونیا اونِ پوشتِ سر اَمویه. اونَ قدرتی فَأدَه بوبُست تا یک چهارمِ زمینَ شمشیر و ویشتایی و مرض و حیواناتِ وحشی مرَه جی میَأن بوبوره.⁹وختی بره، پنجمین مُهرَ وَأکود، مذبحِ جیر اَرواحِ کسانی یَ بیدم کی خدا کلامِ وَسی و خوشَأنِ ایمانِ اعترافِ وَسی شهید بوبُسته بود. ¹⁰اوشَأن صدایِ بلندِ مرَه فریاد بزَد:«ای خداوندِ حق، ای خداوندِ قدوس، تا کِی زمینِ مردمانَ داوری نوکونی و اَمی خونِ انتقامَ اوشَأنِ جَه فَأنگیری؟» ¹¹بازن هر کودامِ اوشَأنَ رَدایی سفید فَأدد و اوشَأنَ بوگوفتد کی ایبچه آرام بیگیرد تا تعدادِ نفراتی کی وَأستی اوشَأنِ مَأنستَأن شهید بوبود کامل بیبه.¹²و وختی بره شیشمین مُهرَ وَأکود، ایمرتبه ایته پیلدانه زلزله بأمو، آفتابْ ایتَه سیاه پارچه مَأنستَأن تاریکَ بوست و ماهْ خونِ مَأنستَأن سُرخَ بوست. ¹³و آسمانِ ستاره یان فووُستد زمینِ رو، دوروست اَنجیرایِ دیررَسی مَأنستَأن کی توندِ بادِ مرَه درختِ جَه فووُد. ¹⁴آسمانْ طومارِ مَأنستَأن بپیچست و جمعَ بوست، و همۀ کوه هان و جزیره یانْ خوشَأنِ جا جَه جابجا بوبُستد.¹⁵اونموقع، زمینِ پادشاهان و فرمانروایان، پیله کسان و سرلشگران، پولداران و قدرتمندان، و هر غلام و هر آزادی، خوشَأنَ غاران و کوه هان و صخره یانِ میَأن جیگا بدد. ¹⁶اوشَأنْ کوه هان و صخره یانَ گوفتد:«اَمی رو بکفید و اَمَرَه تخت نشینِ جه و بره غَضبِ جَه جیگا بدید، ¹⁷چون اوشَأنِ پیله غضبِ روز فأرسه دَأره و کیسه کی بتَأنه تاب بأوره؟»

Chapter 7

¹بازن بیدم کی چهار تَه فرشته، زمینِ چهار گوشه جَه بئسَأد و زمینِ چهار تَه بادَ بدَأشتد تا خوشکی و دریا رو، و هیچ درختی رو نوزه. ²و ایتَه فرشتۀ دیگرَ بیدم کی شرقِ طرفِ جَه اَمویه و خدایِ زنده مُهرَ بدس دَأشته، اون چهار تَه فرشته یَ کی قدرت پیدا کوده بود خوشکی و دریایَ صدمه بزندَ دخَأد و بوگوفت: ³«پیشتر جی اَنکی اَمی خدا بنده یانِ پیشانی یَ مُهر بزنیم، خوشکی و دریا و درختانَ صدمه نزنید.»⁴و بیشتَأوستم کی تعدادِ کسانی کی بنی اسرائیلِ همۀ قبایلِ جَه مُهر بوبُسته دَأردْ، صد و چهل و چهار هیزار نفر بو. ⁵⁶یهودا قبیله جَه دوازده هیزار نفر مُهر بوبُستد، رئوبینِ قبلیه جَه دوازدههیزار نفر، جادِ قبیله جَه دوازده هیزار نفر، اَشیرِ قبیله جَه دوازده هیزار نفر، نَفتالی قبیله جَه دوازده هیزار نفر، مَنَسی قبیله جَه دوازده⁷⁸هیزار نفر، شَمعونِ قبیله جَه دوازده هیزار نفر، لاوی قبیله جَه دوازده هیزار نفر، یَساکارِ قبیله جَه دوازده هیزار نفر، زِبولونِ قبیله جَه دوازده هیزار نفر، یوسفِ قبیله جَه دوازد هیزار نفر، بِنیامینِ قبیله جَه دوازده هیزار نفر.⁹بازن فأندرستم و جماعتِ زیادی یَ بیدم کی نِشأسته اوشَأنَ ایشماردن، جی هر ملت، جی هر زبان، جی هر قؤم و طایفه، اوشَأنْ تختِ جولو، بره برابرِ جَه بپا ایسَه بود و همه تَه سفیدِ ردا دوکوده بود و نخلِ شاخه یَ بدس دَأشتد. ¹⁰اوشَأن خوشَأنِ آوازَ بلندَ کودد و بوگوفتد:«اَمی نجاتْ اَمی خدا طرفِ جَه یه کی تختِ رو نیشته و بره طرفِ جَه یه.»¹¹همۀ فرشته یان، تختِ دورْ و اون پیرانِ و چهار حیوانِ دور بئسَأد و، همگی تختِ جولو سُجده و خدایَ پرستش بوکودد و ¹²بوگوفتد:«آمین، ستایش و جلال، حکمت و سپاس و احترام، قدرت و قوّت، اَمی خدا شین بیبه تا اَبدالآباد، آمین»¹³اونموقع ایتَه جی اون پیران می جَه وَأورسه:«اَشَأنی کی سفیدِ رَدا دوکوده دَأرد کیسد و کَ یَ جَه بأمو دَأرد؟» ¹⁴جواب بدَم:«ای آقا اَنَ تو دَأنی!» و اون بوگوفت:«اَشَأن هون کسانی ایسد کی عذابِ سختِ جَه بوگوذشته دَأرد و خوشَأنِ لباسانَ بره خونِ دورون بوشوستد و سفیدَه کودد.¹⁵هَنه وَسیه کی؛ هَسَه خدا تختِ جولو ایسَد و اونَ شب و روز اونِ معبدِ دورون خدمت کوند، و اونْ تخت نشین خو خیمه یَ اوشَأنِ سرِ رو برپا دَأره. ¹⁶اوشَأن هیچموقع ویشتا نوبود و هیچ موقع تشنگی نکشد، آفتاب و گرما اوشَأنَ نوسوجَأنه. ¹⁷چون بره کی تختِ مرکزِ جَه ایسَه اوشَأنِ شَبانه، و اوشَأنَ چشمه هایِ آبِ حیاتِ طرف راهنمایی کونه، و خدا هر اَشکی یَ اوشَأنِ چومِ جَه پاکَ کونه.»

Chapter 8

¹وختی بره هفتمین مُهرَ وَأکود، نیم ساعتی آسمانِ میَأن سُکوتبوبُست. ²و بیدم کی هفتَ فرشته ایی کی خدا حضورِ جَه بپا ایسَه بودَ هفتَ شیپور فأدَه بوبُست.³و فرشته ایی دیگر بأمو و مذبحِ ورجَه بِئسَه، اون خو دسِ دورون بخورسوزی طلایی دَأشته و اونَ کلی بخور فأده بوبُست تا مُقدسینِ دوعائانِ مرَه، مذبحِ طلایی ایی رو تقدیم بوکونه کی تختِ جولو نَهه بو. ⁴و بخورِ دود، مُقدسینِ دوعائانِ مرَه تا خدا حضور بوجُر بوشو. ⁵بازن فرشته بخورسوزَ بیگیفت و مذبحِ آتشِ جَه پورَه کود و اونَ تَأوَأدَه زمین رو، ایمرتبه رَعد و برق بزَه و صداهایِ ترسناک بأمو و زلزله بوبُست.⁶اونموقع اون هفتَ فرشته ایی کی هفتَ شیپور بدس دَأشتد آمادَه بوستد تا شیپور بزند. ⁷اولی فرشته خو شیپورَ صدا بدَه، و تگرگ و آتشی کی خونِ مرَه قاطی بوبُسته بو جی آسمان بوارست زمینِ رو، و زمینِ یک سومِ درختان و سبزه یان بوسوختد.⁸دومی فرشته خو شیپورَ صدا بدَه، ایمرتبه ایتَه چی کوه مَأنستَأن کی آتش بیگیفته بو دریا میَأن تَأوَأدَه بوبُست و دریایِ یک سومْ خونَ تبدیل بوبُست. ⁹و یک سومْ جی دریا جانوران بمردد و یک سومِ کشتیان جی میَأن بوشود.¹⁰وختی سومی فرشته شیپورَ صدا بدَه، ایتَه پیلدانه ستاره کی چراغِ مَأنستَأن شعله ور بو جی آسمان بکفته یک سومِ رودخانه یان و چشمه یانِ رو. ¹¹اونْ ستاره نامْ «اَفْسَنتین» یعنی زَرخ بو، و یک سومِ آب زَرخَ بوست، و هَنه وَسی خیلی جی مردمان بمردد.¹²چهارمی فرشته خو شیپورَ صدا بدَه، و یک سومِ خورشیدَ و یک سومِ ماهَ و یک سومِ ستاره یانَ ضربه ایی بوخورد، جوری کی اوشَأنِ یک سومْ تاریکَ بوست، و یک سومِ روز بی نور بوبُست و یک سومِ شبم هَطو.¹³و هَطو کی فأندرستَأن دوبوم ایتَه لاشخور آسمانِ جَه فریاد بوکود:«وای، وای، وای بر کسانی کی زمینِ رو ساکند، چون هَسَه اون سه تَه فرشتۀ دیگر هم خَأید خوشَأنِ شیپورانَ صدا بدد!»

Chapter 9

¹پنجمی فرشته خو شیپورَ صدا بدَه، و من ستاره ایی بیدم کی آسمانِ جَه بکفت زمینِ رو، اونَ چاهِ بی انتها کلیدْ فأدَه بوبُست. ²اونْ کلیدِ اَمرَه چاهَ بازَه کود، چاهِ جَه دودی کوره دودِ مَأنستَأن ویریشت، جوری کی آفتاب و هوا، چاه دودِ جَه تاریکَ بوست.³بازن اون دودِ جَه مَلخانی بیرون بأمود و زمینِ رویَ بوپوشَأند، اوشَأنَ قدرت فَأدَه بوبُست تا عقربِ مَأنستَأن نیش بزند. ⁴ولی اوشَأنَ بوگوفته بوبُست تا دار و درخت و سبزه مرَه کاری ندَأرد، بلکی فقط کسانی یَ صدمه بزند کی خدا مُهرَ خوشَأنِ پیشانی رو نَئرد.⁵و اوشَأنَ وَأهأشتد کی اون آدمانَ پنج ماه شکنجه بوکوند تا اوشَأنْ کسی مَأنستَأن کی عقرب اونَ بزَه دَأره درد بکشد، ولی مَلخانَ وَأنأشتد کی مردمَ بوکوشد. ⁶اون روزانِ رِه مردم مرگِ دونبال گردد ولی پیدا نوکوند، مرگِ نأجه یَ دَأرد ولی مرگ اوشَأنِ جَه فرار کونه.⁷ملخانْ اَسبهایی یَ مَأنستِد کی جنگِ رِه اوشَأنَ آمادَه کوده بِد، اوشَأنِ سرِ رو چیزایی تاجِ مَأنستَأن نَهه بو، و اوشَأنِ قیافه، آدمِ قیافه یَ مَأنسته. ⁸اوشَأنِ مو زنأکانِ مو مَأنستَأن بُلند بو و اوشَأنِ دندانان شیرِ دندانَ مَأنسته. ⁹زِره هایی کی دوکوده بود آهنی زِره یَ مَأنسته، و اوشَأنِ بالِ صدا، اَرابه یان و اَسبهایی صدا مَأنستَأنه کی میدانِ جنگِ طرف بتاخت شوئون درد.¹⁰دُوم و نیشی دَأشتد عقربِ دُوم و نیشِ مَأنستَأن، و اوشَأنِ دُومِ دورون قدرتی نَهه بو کی مردمَ پنج ماه آزار بدد. ¹¹چاهِ بی انتها فرشته، اوشَأنِ پادشاهه، اونِ نام عِبری بِهه «اَبَدون» و یونانی بِهه «آپولیون». ¹²ایتَه "وای!" یعنی ایتَه بلا بوگوذشته دَأره، ولی دو تَه بلایِ دیگر هنوز باقیه.¹³اونموقع شیشُمی فرشته خو شیپورَ صدا بدَه و من طلایی مذبحِ چهار گوشه جَه کی خدا حضور نَهه، صدایی بیشتَأوستم. ¹⁴کی شیشُمی فرشته یَ کی شیپور خو دس دَأشته گوفته:«اون چهار فرشته یَ کی فُراتِ پیلدانه رودِ دورون دوَسته بوبُسته دَأردَ آزادَ کون» ¹⁵پس اون چهار تَه فرشته کی هَ ساعت، هَ روز، هَ ماه و هَ سالِ رِه آماده بوبُسته بودْ آزادَ بوستد تا یک سومِ آدمانَ بوکوشد.¹⁶و بیشتَأوستم کی اوشَأنِ سواره نظامِ تعدادْ، دویست میلیون بو. ¹⁷اَسبان و سوارانی کی خودمِ رویأ میَأن بیدم اَطو بود؛ زِره هایی به تن دَأشتد بعضی شَأن آتشِ مَأستَأن سُرخ، بعضی آسمانِ مَأنستَأن آبی، و بعضی گوگردِ مَأنستَأن زرد. اوشَأنِ اَسبانِ سرْ شیرِ سرِ مَأنستَأن بو و اوشأنِ دَهنِ جَه آتش و دود و گوگرد بیرون اَمویه.¹⁸یک سومِ آدمیان اَ سه تَه بلایِ آتش و دود و گوگردِ جَه، کی اوشَأنِ دهَنِ جَه بیرون زَئه بمردد. ¹⁹اَسبانِ قدرت اوشَأنِ سَر و اوشَأنِ دُمِ میَأن نَهه بو، چره کی اوشَأنِ دُمْ، لانتی یَ مَأنسته کی سر دَأشته و مردمَ نیش زَئه.²⁰کسانی کی اَ بلایانِ جَه هلاکَ نوبوستد، بازم خوشَأنِ کارانِ جَه دس نکشد و توبه نوکودد، نه شیطانِ پرستشِ جَه دس بکشد، نه بُتایِ طلایی و نُقره ایی و برنجی و سنگی و چوبی پرستشِ جَه، کی نَه دیند، نه ایشتَأود و نه تکان خورد. ²¹اوشَأن نخَأستد کی آدمکُشی و جادوگری و زِناکاری و دوزدی جَه دس بکشد و توبه بوکوند.

Chapter 10

¹بازن بیدم فرشتۀ قدرتمندِ دیگری آسمانِ جَه بیجیر بأمو، اون رَدایی دوکوده بو کی اونِ جنس اَبرِ جَه بو و اونِ سرِ دور رنگین کمانی نَهه بو، اونِ قیافه آفتابِ مَأنستَأن درخشان بو، و اونِ پا ساق، آتشِ ستونَ مَأنسته. ²اونِ دسِ دورون ایدَأنه کوچدانه طومار نَهه بو کی بازَه بوسته بو، اونِ راستِ پا دریا دورون نَهه بو و اونِ چپِ پا خوشکی رو.³اون فریاد بزَه، اونِ صدا شیرِ غُرِشِ مَأنستَأن بو، وختی صدا بوکود اونْ هفتَ رَعد صدا بوکودد و گب بزد. ⁴وختی اونْ هفتَ رَعدْ گب بزد من آمادَه بوستم کی اونچی کی گویدَ بینیویسم،، ایمرتبه صدایی آسمانِ جَه بیشتَأوستم کی مرَه بوگوفت:«دس بدَأر! اونچی کی هفتَ رَعد بوگوفتدْ نوَأستی آشکارَ به، اوشَأنَ نینیویس.»⁵اونموقع اونْ فرشته کی دریا و خوشکی رو ایسَه بو خو راستِ دسَ رو به آسمان بوجُر بیگیفت و ⁶به اون کسی کی تا اَبد زنده یه، و آسمان و زمین و دریا و هر چی اوشَأنِ میَأن نَهه یَ خلق بوکوده قَسم بوخورد و بوگوفت:«دِ ویشتر جی اَن عقب دنکفه، ⁷بلکی هفتمین فرشته خو شیپورَ صدا بده، خدا رازْ عملی بِهه، هوطویی کی خو بندگان، یعنی خو اَنبیاءَ بشارت بدَه بو.»⁸اونموقع اون صدایی کی آسمانِ جَه بیشتَأوسته بوم می مرَه گب بزَه و بوگوفت:«بوشو و اون بازَه بوسته طومارَ اون فرشته ایی دسِ جَه فأگیر کی دریا و خوشکی رو ایسَه» ⁹پس اونِ طرف بوشوم و اونِ جَه بخَأستم اونْ کوچدانه طومارَ مره فَأده. اون مرَه بوگوفت:«اونَ اوسَأن و بوخور، تی دورونَ زرخَ کونه، ولی تی دَهَنِ میَأنْ عسلِ مَأنستَأن شیرینه.»¹⁰پس منم طومارَ بیگیفتم و بوخوردم، می دهَنِ میَأن عسلِ مَأنستَأن شیرین بو، ولی وختی اونَ قورتَ دَم می شکمِ دورون زرخَ بوست. ¹¹اونموقع مرَه بوگوفتد:«تو بازم وَأستی دربارۀ مِلتایِ زیادی، و قؤمهایِ زیادی، و زبانهایِ زیادی و پادشاهانِ زیادی نبوّت بوکونی»

Chapter 11

¹اونموقع ساقه ایی مرَه فَأدد کی اندازه گیری چوبَ مَأنسته، و مرَه بوگوفتد:«ویریز و بوشو خدا معبدْ و خدا مذبحَ اندازه بیگیر و کسایی کی اویَ عبادت کوندَه بیشمار، ²ولی صحنِ بیرونی مرَه کار ندأر و اونَ اندازه نیگیر، چون اون قسمت کافرانَ واگذار بوبُسته. اوشَأنْ مُقدسِ شهرَ چهل و دو ماه پامالَ کوند.³ولی من خودمِ دو تَه شاهدَ مأمور کونم، اوشَأنْ پلاس دوکوند و هیزار و دویست و شصت روز نبوّت کوند.» ⁴اَ دو تَه هون دو تَه زیتون دارْ و هون دو تَه چراغدانی ایسد، کی زمینِ خداوندِ حضورْ بپا ایسد. ⁵هر کی بخَأیه اوشَأنَ اذیت و آزار بوکونه، آتشی کی اوشَأنِ دَهنِ جَه بیرون اَیه مرَه جی میَأن شِه.⁶اوشَأنْ قدرت دَأرد آسمانَ دوَدد تا اون اَیامی کی نبوّت کوند باران نواره، و قدرت دَأرد کی آبانَ به خون تبدیل بوکوند و هر وخت بخَأید جهانَ انواعِ بَلایانَ مُبتلا بوکوند. ⁷بله، هوطو کی اوشَأنْ خوشَأنِ شهادت دَئَنَ تومامَ کودد، اون وَحشْ، چاهِ بی انتها جَه بیرون اَیه تا اوشَأنِ مرَه جنگ بوکونه، اون وَحش اوشَأنَ شکست دِهه و کوشه.⁸اوشَأنِ جنازه یان اون پیلدانه شهرِ خیابانِ میَأن کفه، شهری کی از نظرِ روحانی سُدوم و مِصر نام بیگیفته، چون اون شهرانِ مَأنستَأن ظالم و فاسده، اَ شهر هو جایی ایسه کی اوشأنِ خداوند مصلوب بوبُست. ⁹سه روز و نیم مردم جی هر قبیله و قؤم، و جی هر زبان و ملت، اوشَأنِ جنازه یَ فَأندرد و وَأنَألد کی کسی اوشَأنَ دفن بوکونه.¹⁰زمینِ مردمان همگی اَ دو تَه نبی مرگِ وَسی جشن گیرد و همدیگرِ رِه هدیه اوسه کوند، چون اوشَأنْ مردمَ به تنگ بأورده بود. ¹¹بعدِ اَ سه روز و نیم، روحِ حیات بخشْ خدا طرفِ جَه اوشَأنِ جسمَ وارد بوبُست و اوشأنْ خوشَأنِ پا رو بِئسَأد، و همۀ کسانی کی اوشَأنَ تماشا کودَأن دوبود وحشت بوکودد. ¹²اونموقع اون دو نفر، صدایی جی آسمان بیشتَأوستد کی اون دو تَه یَ گوفته:«به اَیَ بوجُر بَأئید» و اون دو نفر خوشَأنِ دوشمنانِ چومِ جولو ایتَه اَبرِ میَأن به آسمان بوجُر بوشود.¹³هو لحظه زمین لرزۀ شدیدی بأمو و یک دهمِ شهر فوکوردست و هفت هیزار نفر بمردد، و کسانی کی زنده بمَأنسته بود وحشت بوکودد و جی ترس، آسمانِ خدایَ پرستش بوکودد. ¹⁴دو تَه "وای" بوگوذشت، سومی "وای" بزودی اَیه.¹⁵اونموقع هفتمی فرشته خو شیپورَ صدا بدَه، ایمرتبه صداهایِ بلندی آسمانِ جَه به گوش برسه کی گوفته:«جهانِ سلطنتْ اَمی خداوند و اونِ مسیحِ شین بوبُسته و اونْ تا اَبدالآباد سلطنت کونه»¹⁶و اون بیست و چهار تَه پیر کی خدا حضورِ جَه تختِ رو نیشیند زمینِ رو سُجده بوکودد و ¹⁷بوگوفتد:«ترَه شُکر کونیم ای خداوند، ای خدایِ قادرِ مُطلق کی ایسَه بی و ایسَأیی، تو تی قدرتِ عظیمَ بدس بیگیفتی ایی و تی سلطنتَ شروع بوکوده ایی.¹⁸قؤمان بر علیه تو عصبانی بود ولی هَسَه تی غَضبْ آشکارَ بوسته، هَسَه اونِ وخته کی مُرده یانَ داوری بوکونی و تی خادمان، یعنی پیغمبران و ایماندارانَ و همۀ کسانی کی تی جَه ترسدَه، چی کوچدَأنه چی پیلدانه یَ پاداش فأدی. اونِ وخت برسه دَأره کسانی کی زمینَ خرابَ کوده دَأردَ جی میَأن اوسَأنی.»¹⁹اونموقع خدا معبدْ آسمانِ میَأنْ بازَه بوست، و صندوقِ عهدْ کی خدا عهدنامه اونِ میَأن نَهه بو ظاهرَ بوست، بازن رَعد و برق بزَه و آسمان غُرش بوکود، و زمین لرزه بوبُست و تگرگِ شدیدی بوأرست.

Chapter 12

¹در اَنموقع ایتَه پیلدانه علامت آسمانِ میَأن ظاهرَ بوست، زنی یَ بیدم کی آفتابَ دوکوده بو، تاجی اونِ سر رو نَهه بو کی دوازدَه ستاره دَأشته و ماهْ اونِ پا جیر نَهه بو. ²اون حامله بو و زایمانِ دردِ جَه و اونِ عذابِ جَه فریاد کشه یه.³ایمرتبه ایتَه علامتِ دیگر آسمانِ میَأن ظاهرَ بوست، ایتَه پیلدانه اِژدها کی سُرخ بو و هفتَ سر دَأشته و دَه تَه شاخ، هر سرِ رو ایتَه تاج نَهَهبو. ⁴اونْ خو دُمِ اَمرَه یک سومِ آسمانِ ستاره یانَ جارو بوکود و فوکودْ زمینِ رو. اِژدها اون زنِ جولو کی نزدیک بو بزَأیه بِئسَه، تا وختی اون زنِ زَأی بودونیا بأمو اونْ زَأیَ قورتَ دِه.⁵اون زنْ پسری بودونیا بأورد کی قرار بو آهنی عَصا مرَه همۀ زمینِ قؤمَأنِ رو حکومت بوکونه، وختی اون پسر بودونیا بأمو اونَ به خدا حضور و اونِ تختِ طرف بوجُر بوبوردد. ⁶ولی او زأیِ مار فرار بوکود بوشو بیابان، خدا اویَ اونِ رِه جایی آماده کوده بو تا هیزار و دویست و شصت روز اونِ جَه مراقبت بوکوند.⁷ایمرتبه آسمانِ میَأن جنگی شروع بوبُست، میکائیلْ و اونِ فرشته یانْ اِژدها و اونِ فرشته یانِ مرَه جنگ بوکودد. ⁸اِژدها و اونِ فرشته یان شکست بوخوردد و خوشَأنِ پایگاهَ آسمانِ میَأن جی دس بدَد. ⁹پیلدانه اِژدهایَ آسمانِ جَه بیجیر تَأوَأدَد، یعنی اون قدیمی لانتی یَ کی اِبلیسْ و شیطان نام دَأره و همۀ جهانَ فریب دِهه، اونْ و همۀ اونِ فرشته یانْ به زمین تَأوَأدَه بوبُستد.¹⁰اونموقع صدایِ بلندی آسمانِ جَه بیشتَأوستم کی گوفته:«هَسَه اَمی خدا نجاتُ قوّتُ سلطنت، و اونِ مسیحِ قدرت ظاهرَ بوسته، و اون کسی کی ایماندارانِ مُدعی بو، و شب و روز اَمی خدا حضورْ اَمی برأرأنَ تُهمت زَئه، بیجیر تَأوَأدَه بوبُسته.¹¹اَ ایماندارانْ بره خونِ مرَه، و شهادتی وَسی کی به زبان بأوردد اونِ رو پیروز بوبُستد، چون خوشأنِ جانَ عزیز ندَأنستد، حتی حاضر بوبُستد اَ راه دورون بیمیرد. ¹²پس ای آسمانان و کسانی کی آسمانِ میَأن ساکنید، شادی بوکونید! ولی وای بر زمین و دریا، چون اِبلیس غیظِ زیادِ اَمرَه شیمی طرف بیجیر بأمو دَأره، چون دَأنه کی خیلی وخت نَئره.¹³اِژدها وختی بیده کی اونَ به زمین تَأوَأدَه دَأرد، بوشو اون زنی کی پسر بزَه بو دونبال و اونَ اذیت بوکود. ¹⁴اون زنَ، دو تَه عقابِ بال فَأدَه بوبُست تا فرار بوکونه بیایانْ به هون جایی کی اونِ رِه آماده بوسته بو تا اویَ سه سال و نیم اونْ لانتی چومِ جَه دور بیبه.¹⁵ایمرتبه لانتی دَهنِ جَه آبی رودخانه مَأنستَأن بیرون بأمو تا اون زنَ سیلاب بوبوره. ¹⁶ولی زمینْ بأمو زنِ یاری رِه و خو دَهَنَ بازَه کود و سِیلی کی لانتی خو دَهنِ جَه بیرون فوکوده بویَ بیجیر بوبورد. ¹⁷هَنه وَسی اِژدها اون زنِ رِه غیظ بوکود و بوشو تا باقی اونِ زأکأنِ اَمرَه جنگ بوکونه، یعنی اوشَأنی مرَه کی خدا اَحکامَ دَأرد و عیسی رِه شهادت دِهد. اِژدها فَأرسه دریاکنارَ و اویَ بِئسَه. ¹⁸اونموقع بیدم ایتَه وَحش دریا جَه بیرون بأمو کی دَه تَه شاخ دَأشته و هفتَ سر.

Chapter 13

¹هر کودام جی اونِ شاخانِ رو ایتَه تاج نَهه بو، و هر سرِ رو هم ایتَه نامِ کُفرآمیز بینیویشته بوبُسته بو. ²اونْ وَحشی کی من بیدم پلنگِ مَأنستَأن بو، ولی اونِ پاهان خرسِ پاهانَ، و اونِ دهَنْ شیرِ دَهَنَ مَأنسته. اِژدها خو قوّت و خو تختَ اونْ وَحشَ فَأدَه، و اختیاراتِ عظیمی اونَ ببخشه.³بیدم کی اون وَحشِ سَرَأنِ جَه، ایتَه سرْ ضربۀ سختی بوخورده بو، ولی خود به خود خوبَه بوست. همۀ دونیا اَ معجزه جَه تعجب بوکودد و اونْ وَحشِ دونبال سر راه دکفتد. ⁴مردمْ اِژدهایَ پرستش کودد چره کی وَحشَ قدرت بدَه بو، اوشَأنْ اون وَحشَ سُجده کودد و گوفتد:«کیسه کی اَ وَحشِ مَأنستَأنه بیبه؟ کی تَأنه اونِ اَمرَه جنگه بوکونه؟»⁵وَحشَ دهنی فأدَه بوبُست تا بتَأنه حرفهای غرورآمیز و کُفرآمیز بزنه، و اونَ قدرتی فَأدَه بوبُست کی بتَأنه چهل و دو ماه سلطنت بوکونه. ⁶پس اونم خو دَهنَ وَأکود و خدایَ کُفر بوگوفت، اونْ خدا نامَ و اونِ خانه یَ، و همۀ کسانی کی آسمانِ میَأن زندگی کوندَه کُفر بوگوفت.⁷اونَ وَأهَأشتد مُقدسینِ اَمرَه جنگ بوکونه و اوشَأنَ شکست بده، اونَ وَأهَأشتد هر قبیله و قؤم و زبان و اُمتی رو، حکومت بوکونه. ⁸همۀ زمینِ آدمانْ اونَ پرستش کوند، فقط کسانی اَ کارَ نوکوند کی اوشَأنِ نامْ دفترِ حیاتِ دورون بینیویشته بوبُسته، اَ دفترِ حیاتْ بره ایی شینه کی جی آغازِ آفرینشْ قربانی بوبُسته بو.⁹هر کی گوش دَأره بیشتَأوه: ¹⁰اگر کسی وَأستی به اَسیری بیشه، به اَسیری شِه، و اگر کسی وَأستی شمشیرِ اَمرَه بیمیره، شمشیرِ اَمرَه میره. اَن حقیقتی ایسه تا مُقدسین خوشَأنِ صبر و ایمانَ نیشان بدد.بازن ایتَه وَحشِ دیگری یَ بیدم کی زمینِ جَه بیرون بأمو، اونْ بره مَأنستَأن دو تَه شاخ دَأشته ولی اِژدها مَأنستَأن گب زَئه. ¹²اون اولی وَحشِ قدرت و اختیارِ جَه استفاده کوده و زمین و همۀ اونِ ساکنانَ مجبور کوده کی اولی وَحشَ پرستش بوکوند کی اونِ زخم خوب بوبُسته بو.¹³اونْ معجزاتِ عظیمی انجام دَئه، حتی مردمِ چومِ جولو کاری کوده کی جی آسمان آتش بواره زمینِ رو. ¹⁴اون معجزاتی اَمرَه کی ایجازه دَأشته وَحشِ اَولِ حضورْ انجام بده، دونیا مردمَ فریب بدَه. اون مردمَ دستور بدَه کی اولی وَحشِ جَه کی شمشیرِ مرَه زخمی بوبُسته بو ولی هنوز زنده بو ایتَه پیلدانه مجسمه چَأکوند.¹⁵اون وَحشَ قدرت بدَه بوبُست تا اونْ مجسمه یَ روحْ ببخشه تا اونْ مجسمه بتَأنه گب بزنه و همۀ کسانی کی مجسمه یَ پرستش نوکوندَ بوکوشه. ¹⁶اون همه تَه یَ، چی پیلدانه چی کوچدانه، چی پولدار چی فقیر، چی غلام چی آزاد، همۀ یَ مجبور بوکود، خوشَأنِ راستِ دسِ رو، و یا خوشَأنِ پیشانی رو علامتْ بند. ¹⁷تا هیچکس نتَأنه بدونِ اون علامت چیزی بِهنه یا بوفروشه، و اونْ علامتْ، اونْ وَحشِ نام بو و یا اونِ نامِ شماره.¹⁸و اَن حکمت خَأیه، هر کی فهم دَأره تَأنه اونْ حیوانِ عددَ محاسبه بوکونه، چره کی اونْ ایتَه انسانِ نامه و اونِ عدد 666 ایسه.

Chapter 14

¹بازن بره یَ بیدم کی کوهِ صَهیونِ رو ایسَه بو، و یکصد و چهل و چهار هیزار نفر اونِ اَمرَه ایسَه بود کی اونِ نامْ و اونِ پئرِ نامْ اوشَأنِ پیشانی رو بینیویشته بوبُسته بو. ²و صدایی جی آسمان بیشتَأوستم کی آبشارِ صدا و رَعدِ صدایَ مَأنسته، ولی صدا، چنگ نوازانِ صدا مَأنستأن هم بو، یعنی زمانی کی چنگ نوازان چنگ زند.³اونموقع اون چهار حیوانْ و پیرانِ حضور، ایتَه تازه سرود بخَأدد، اونْ سرودَ هیچکس نتَأنسته یاد بیگیره بِجُز اون صد و چهل و چهار هیزار نفر کی تمامِ زمینیانِ جَه خریداری بوبُسته بود. ⁴اَشَأن کسانی ایسد کی روابطِ زناشویی جَه دوری بوکودد و خوشَأنَ زناکانِ مرَه آلوده نوکودد، بلکی اوشَأنْ باکره مَأنستَأن پاکد و هرجا کی بره شِه، اَشأنم اونِ دونبال شُد. اَشَأن آدمیانِ میَأنِ جَه خریداری بوبُسته دَأرد تا به عنوانِ نوبرْ خدا و بره یَ تقدیم بوبود. ⁵اوشَأنِ دَهنِ جَه ایتَه دوروغم بیرون نأمو دَأره، اوشَأنْ پاک و بی عیبد.⁶اونموقع ایتَه فرشته دیگرَ بیدم کی آسمانِ میَأن پرواز کوده و انجیلِ جاودانی یَ خو مرَه دَأشته تا زمینِ ساکنانَ بشارت بده. جی هر قوم و زبان و مِلتی کی بوبود. ⁷اون صدایِ بلندِ اَمرَه فریاد زَئه:«خدا جَه بترسید و اونَ جلال بدید، چون زمانِ داوری برسه دَأره. پس اونَ کی آسمان و زمین و دریا و چشمه یانَ خلق بوکوده ستایش بوکونید.»⁸بازن ایتَه فرشته دیگرَ بیدم کی اونِ پوشت سر بأمو و فریاد بزَه:«سقوط بوکود، بابِلِ عظیمْ کی همۀ ملتانَ جی خودشِ شرابِ شهوت و زِناکاری فَأدَه یه تا بوخورد، سقوط بوکود.»⁹بازن فرشتۀ سومی بأمو و صدایِ بلندِ اَمرَه فریاد بزَه و بوگوفت:«کسانی کی اون وحشْ و یا اونِ مجسمه یَ پرستش بوکوند، و اونِ علامتِ مخصوصَ خوشَأنِ دس یا خوشَأنِ پیشانی رو بند، ¹⁰خدا غضبِ شرابَ کی پورمایه و خالصه و اونِ خشمِ پیاله دورون دوکوده بوبُسته یَ خورد، و بره حضور و فرشته یانِ مقدسِ برابرْ آتشِ شعله یان میَأن و گوگردِ دورون عذاب دیند.¹¹اون آتشی دود کی اوشَأنَ عذاب دِهه تا اَبدالآباد بوجُر شِه، پس هر کسی کی وحشْ و اونِ مجسمه یَ پرستش بوکونه و هر کی اونِ نامِ نشانَ قبول بوکونه، شب و روز آرامی نَئره.» ¹²اَنْ مُقدسینِ صبرَ طلب کونه کی خدا احکامَ و ایمان به عیسی یَ حفظ کوند.¹³و آوازی جی آسمان بیشتَأوستم کی گوفته:«بینیویس، خوش به حال اوشَأنی کی جی اَن پس خداوندِ دورون میرد» و خداوندِ روح گویه:«بله، اوشَأنْ خوشَأنِ دردِ جَه راحتَ بود، و اوشَأنِ اَعمال اوشَأنِ دونبال سر اَیه.»¹⁴اونموقع فَأندرستم بیدم ایتَه اَبرِ سفید ظاهرَ بوست و اونِ رو، کسی انسانِ پسرِ مَأنستَأن نیشته بو و تاجی جی طلا خو سرِ رو دَأشته و ایتَه تیزه داس خو دس بیگیفته بو. ¹⁵اونموقع ایتَه فرشتۀ دیگر معبدِ جَه بیرون بأمو و صدایِ بلندِ مرَه اون کسی کی اَبرِ رو نیشته بویَ بوگوفت:«تی داسَ اوسَأن و دِرو بوکون، چون دِرو فصل برسه دَأره و زمینِ محصول کاملاً آماده یه.» ¹⁶پس اونی کی اَبرِ رو نیشته بو خو داسَ بکار بیگیفت و زمینِ محصولْ دِرو بوبُست.¹⁷بازن فرشته ایی دیگر معبدِ جَه کی آسمانِ میَأن نَهَه بیرون بأمو و اونم ایتَه داس خو دس دَأشته. ¹⁸و هَ موقع ایتَه فرشتۀ دیگر کی آتشِ اختیارَ دَأشته مذبحِ جَه بیرون بأمو و اون فرشته ایی کی داس بدس دَأشته یَ بوگوفت:«تی تیزِ داسَ بکار بیگیر و اَ جهانِ تاکستانِ خوشه یانَ اوچین، چون اوشَأنِ اَنگوران فأرسه دَأره.»¹⁹پس اون فرشته خو داسِ مرَه زمینَ دِرو بوکود و اوچه بوبُسته اَنگورانَ دوکود خدا غضبِ پیلدانه ظرفِ دورون. ²⁰اَنگورانَ اون ظرفِ دورون کی شهرِ بیرون نَهه بو اَقدر فشار بدد تا سیلابی جی خون براه دکفت و خون تا به درازایِ سیصد کیلومتر تا اَسبانِ اَفسار بوجُر بأمو.

Chapter 15

¹ایتَه نشانۀ عظیم و عجیبِ دیگر آسمانِ میَأن بیدم، هفتَ فرشته هفتَ بَلای مرَه. اَشَأنْ آخرین بلایان ایسد، چره کی اوشَأنِ اَمرَه خدا غضب تومامَ بِه.²بازن خودمِ جولو چیزی بیدم کی دریایِ بلورِ مَأنسته کی آتشِ مرَه مخلوط بوبُسته بو. و اونِ ساحلِ رو کسانی یَ بیدم کی اون وحشْ و اونِ مُجسمه و اونِ نامِ رو پیروزَ بوسته بود. همۀ اوشَأن چنگهایی خوشَأنِ دسِ میَأن دَأشتد کی خدا اوشَأنَ فَأدَه بو.³اوشَأنْ خدا بنده، موسی سرودَه و بره سرودَ خَأندد و گوفتد:«ای خداوند خدایِ قادرِ مطلق،تی کاران عظیم و عجیبه، تی راه هان همه تَه عادلانه و دوروسته، ای ملتانِ پادشاه! ⁴خداوندا، کیسه کی تی جَه نترسه و کیسه کی تی نامَ جلال نده؟ چره کی تو، فقط تو تنها قدوسی، همۀ قؤمان اَید و تی حضورِ جَه ترَه پرستش کوند، چون تی کارهایِ عادلانه جی هَسَه آشکار بوبوسته.»⁵بازن بیدم کی معبد، یعنی خیمۀ شهادت آسمانِ میَأن بازَ بوست، ⁶و هفتَ فرشته کی هفتَ بلا دَأشتد اونِ جَه بیرون بأمود. اوشَأن لباسی جی کتانِ سفید دوکوده بود کی تمیز و درخشان بو، و شالی طلایی خوشَأنِ سینه دورَه دَوَسته بود.⁷اونموقع ایتَه جی اون چهار حیوانِ زنده، هفتَ پیالۀ طلایی فَأدَه اونْ هفتَ فرشته یَ، اون پیاله یان پور بو جی خدا غضبْ کی تا اَبدالآباد زنده یه. ⁸و معبدْ، خدا جلالِ جَه و اونِ قوّتِ جَه، دودِ جَه پورَه بوبُست. و تا هفتَ بلایی کی اون هفتَ فرشته دَأشتد تومامَ نوبوست، هیچکس نتَأنسته بیشه معبدِ دورون.

Chapter 16

¹اونموقع ایتَه صدا معبدِ جَه بیشتَأوستم کی اون هفتَ فرشته یَ گوفته:«بیشید و خدا غضبِ هفتَ پیاله یَ فوکونید زمینِ رو.»²اولین فرشته بوشو و خو پیاله یَ خوشکی رو فوکود. و زَخمایِ دردناک و وحشتناکی مردمِ بدنِ رو کی اون وحشِ نشانَ خوشَأنِ رو دَأشتد و اونِ مجسمه یَ پرستش کودد بوجُر بأمو.³دومی فرشته خو پیاله یَ دریا دورون فوکود، و دریا تبدیل به خون بوبُست، خونی کی بمرده آدمِ خونَ مَأنسته، و همۀ دریا جانوران هلاکَ بوستد.⁴سومی فرشته خو پیاله یَ رودخانه یان و چشمه یانِ رو فوکود، و رودخانه یان و چشمه یانِ آبْ خونَ تبدیل بوبُست. ⁵اونموقع بیشتَأوستم کی فرشته ایی که آبانِ نگهبانه اَطو بوگوفت:«ای قدوسْ، کی هَسَه ایسَأیی و پیشترانم ایسَه بی، تو عادلی کی اَطو حُکم بوکودی، ⁶چون کی اَشَأنْ تی مُقدسین و تی اَنبیاء خونَ فوکودد، پس تونم خونْ فأدَه ایی تا بوخورد، چون اوشَأنِ سزا هَنه.» ⁷و بیشتَأوستم کی مذبحِ جَه جواب بأمو:«ای خداوند، ای خدایِ قادرِ مُطلق، سزایی کی تو دیهی حقه و عادلانه یه.⁸چهارمی فرشته خو پیاله یَ خورشید رو فوکود. و خورشید فرمان بیگیفت تا مردمَ بوسوجَأنه. ⁹و مردم جی گرما بوسوختد و خدا نامَ فُحش بدَأد چون اَ بلایانِ اِختیار اونِ اَمرَه یه، ولی مردم حاضر نوبود توبه بوکوند و خدایَ احترام بند.¹⁰پنجمی فرشته خو پیاله یَ فوکود اون وحشِ تختِ رو و اونِ مملکتْ تاریکَ بوست، مردم جی درد و رنج خوشَأنِ زبانَ گاز گیفتد. ¹¹اَشَأنم درد و زخمی وَسی کی دَأشتد آسمانِ خدایَ کُفر گوفتد ولی خوشأنِ اعمالِ جَه دس نکشه ید و توبه نوکودد.¹²شیشُمی فرشته خو پیاله یَ خالی کود فُراتِ پیلدانه رودخانه دورون، و رودخانه آب خوشکَ بوست، جوری کی پادشاهانِ شرقِ رِه راهْ بازَه بوست تا بتَأند خوشَأنِ لشکریانَ بوبورد غربِ طرف. ¹³بازن بیدم کی اِژدها و وحشْ و نبی دوروغینِ دَهنِ جَه سه تَه روحِ خبیث، کی وَزغِ شبیه بود بیرون بأمود. ¹⁴اَن اَرواح، شیطانانی ایسد کی تَأند معجزه انجام بدد، اوشَأنْ جهانِ همۀ پادشاهانِ ورجَه شُد تا اوشَأنَ آمادَه کوند کی خدایِ قادرِ مُطلقِ داوری عظیمِ روزِ رِه، بر ضدِ خدا جنگ بوکوند.¹⁵«شیمی حواس بمَأنه کی من دوزدِ مَأنستَأن اَیم، خوش به حال کسی کی بیدار ایسه و خو لباسَ دَأره، تا مجبور نیبه لُخت راه بیشه و رُسوایِ عالم بیبه.» ¹⁶اونموقع اون سه تَه روحِ پلیدْ، زمینِ پادشاهانَ جایی دورون کی به زبانِ عِبری اویَ «حارمَگِدون» گویده جمعَ کودد.¹⁷هفتمی فرشته خو پیاله یَ هوا میَأن بپاشانه، و جی اون تختی کی معبدِ دورون نَهه بو صدایی بأمو کی «کار تومامَ بوست» ¹⁸اَ موقع رَعد و برقهایِ عظیمی بزَه، و چنان زلزلۀ عظیمی بأمو کی از زمانی کی انسان زمینِ رو زندگی کوده کسی اونِ مَأنستَأن نیده بو. ¹⁹بابِل، اونْ پیلدانه شهرْ سه پاره بوبُست و قؤمانِ شهرانْ همه تَه ویرانَه بوستد. خدا بابِلِ گوناهانَ ندید نیگیفت، و پیاله ایی کی اونِ غضبِ آتشینِ شرابِ جَه پور بو، فَأدَه تا بابِل بوخوره.²⁰جزیره یان ناپدید، و کوه هان مَحو و نابودَ بوستد. ²¹و جی آسمانْ پیلدانه تگرگ آدمانِ رو بوارست کی هر کودام پنجاه کیلو وزن دَأشته، و آدمیان اَ بلا وَسی خدایَ فُحش دَئِد، چونکی بلایِ وحشتناکی بو.

Chapter 17

¹اونموقع اون هفتَ فرشته جَه کی اون هفتَ پیاله یَ خوشَأنِ دس دَأشتد ایتَه بأمو جولو و مرَه بوگوفت:«بیا تا اون پیلدانه فاحشه مُجازاتَ، هونی کی رودخانه یانِ کنار نیشته یَ ترَه نیشان بدم. ²زمینِ پادشاهانْ اونِ اَمرَه زِنا بوکودد و زمینِ مردمانْ اونِ زِناکاری شرابِ مرَه مَستَ بوستد.»³اونْ فرشته مرَه در روح بوبورد به ایتَه بیابان، اویَ زنی یَ بیدم کی حیوانِ وحشیِ سُرخ رنگی رو سوار بو، حیوانْ هفتَ سر دَأشته و دَه تَه شاخ، و اونِ بدنِ رو پور بو جی نامهایِ کُفرآمیز. ⁴اون زنْ لباسِ اَرغوانی و سُرخ دوکوده بو و طلا و جواهر و مُرواریدِ اَمرَه آراسته بوبُسته بو، اونْ خو دسِ دورون پیالۀ طلایی ایی دَأشته کی اونِ فسادْ و اونِ زِناکاری کثافاتِ جَه پور بو. ⁵اونِ پیشانی رو اَ نامِ مرموز بینیویشته بوبُسته بو:«پیلدانه بابِل، فاحشه یانِ مارْ، و زمینِ کثافتان»⁶هَ موقع متوجه بوبُستم کی اون زن مسته، اونْ مُقدسنِ خونِ جَه و عیسی شُهدا خونِ جَه مَستَ بوسته بو، هَطو کی اونَ بیدم خیلی تعجب بوکودم. ⁷فرشته وَأورسه:«چره اَقدر تعجب بوکودی؟ من اون زنْ و اون حیوانِ وحشی کی هفتَ سرْ و دَه تَه شاخ دَأره و زن اونِ رو سوارَ بوسته رازَ تِرِه تعریف کونم.⁸اون وحشْ کی بیده ایی و زمانی زنده بو، ولی هَسَه دِ نیه، بزودی چاهِ بی انتها جَه بیرون اَیه و هلاکتِ طرف شِه، زمینِ مردم به غیرِ اوشَأنی کی جی ابتدایِ عالم اوشَأنِ نام دفترِ حیاتِ میَأن بینیویشته نوبُسته، همگی مات و مبهوت بهد، چون زمانی زنده بو، ولی دِ نیه، ولی بازم اَیه.

Chapter 18

¹بعدِ اون بیدم فرشته ایی دیگر جی آسمان بیجیر بأمو. اونْ قدرتِ عظیمی دَأشته و زمینْ اونِ شکوه و جلالِ جَه نورانی بوبُست. ²صدایی بلند و قدرتمندِ اَمرَه فریاد بوکود:«سقوط بوکود، پیلدانه بابِلْ سقوط بوکود! هَسَه بابِلْ، دیوانِ خانه بوبُسته و هر روحِ خبیثِ جایگاه، و هر جور پرندۀ ناپاک و زشت اویَ جولان دِهه. ³چون همۀ مِلتان اونِ زِنا شرابِ آتشینَ بوخوردد و جهانِ پادشاهان اونِ اَمرَه زِنا بوکودد و جهانِ تاجرانْ اونِ عَیاشیه زیادِ جَه ثروتمند بوبُستد.»⁴اونموقع صدایِ دیگری آسمانِ جَه بیشتَأوستم کی بوگوفت:«ای می قؤم، اَ شهرِ جَه بیرون بأئید، نوکونه اونِ گوناهانِ دورون شریک بیبید و سهمی جی اونِ بلایان شمرَه فأرسه. ⁵چون دِ هَسَه اونِ گوناهان به فلک برسه دَأره، و خدا اونِ جنایتانَ بیاد بأورده. ⁶پس اونِ اَمرَه جوری رفتار بوکونید کی دیگرانِ اَمرَه بوکوده، و هر کاری بوکوده دوبرابر اونَ پس بدید، پیاله ایی کی شمرَه فَأدَه یَ دو برابر غلیظ تر خودشَ بوخورأنید.⁷هو اندازه ایی کی اونْ خورَه جلال و شکوه دَئه اونَ عذاب و ماتم بدید. چون خو دیلِ میأن گویه:«من ملکه مَأنستَأن می تختِ رو نیشتم، من بیوه نییِم و هیچموقع غم و غُصه رنگَ نیدینم.» ⁸هَنه وَسیه اونْ بلاهایی کی قراره اونِ سر بَأیه یکروزِ دورون نازِل بِه، یکروزِ دورون مرگ و ماتم و قحطی بلا، و آتشِ دورون سوجه.چون خداوندْ خدایی کی اونَ مُکافات کونه خدایِ قادره.⁹وختی زمینِ پادشاهان کی اونِ مرَه زِنا و عیاشی بوکوددْ اونِ سوختنِ دودَ بیدیند، اونِ وَسی گریه کوند و اونِ رِه عَزا گیرد. ¹⁰اوشَأن از ترسِ عذابی کی اون کشه دور ایسد و ناله کونان و گوید:«ای وای، ای وای، ای پیلدانه شهر، ای بابِل، ای پور قدرت شهر، ترَه چی بوبُست کی ایتَه ساعتِ دورون نابودَ بوستی!»¹¹و زمینِ تاجرانْ اونِ وَسی گریه کوند و ماتم گیرد، چره کی دِ کسی اوشَأنِ اجناسَ نیهینه. ¹²نه اوشَأنِ طلایَ، نه نقره یَ، نه جواهراتَ، نه مُرواریدَ، نه اوشَأنِ پارچه هایِ گران قیمت و ابریشم و اَرغوانی و سرخَ، نه اوشَأنِ چوبهای مُعطرَ، نه ظرفهایی کی جی عاج چَأکوده بوبُسته یَ، و نه ظرفهایِ چوبی گرانقیمتَ، نه مسَ، نه آهنَ و نه مرمرَ، ¹³نه اوشأنِ دارچینَ، نه اَدویه یَ، و نه بُخورِ خوشبو و نه مُر و نه کُندرَ، نه شرابَ، نه روغن زیتونَ، نه آردِ مرغوب و نه اوشَأنِ گندمَ، نه حیوانایِ اَهلی و نه گوسفندان و نه اَسبانَ، و نه اوشَأنِ اَرابه یانَ، و نه برده یان و نه انسانانِ جانَ.¹⁴اون تاجران گوید:«اون میوه ایی کی خیلی دوس دَأشتی اونَ صاحاب بیبی جی دس بدَأیی، تی تجمل و تی شکوه جی میَأن بوشو دَأره و دِ هیچ موقع اوشَأنَ بدس نَأوری.»¹⁵اَن اَجناسِ تاجرانْ، کی خوشَأنِ ثروتَ جی اَ شهر بدس بأورده بود، جی ترسِ اون عذابی کی اون کشَأن دره دور ایسد و گریه زاری و ماتمِ مرَه ¹⁶گوید:«حیف! حیف! ای پیلدانه شهر، ای کی لباسهایِ گرانِ اَرغوانی و سُرخ دوکوده بی و تی طلا جواهر و مروارید برق زَئه، ¹⁷ایتَه ساعتِ دورون تی کُلِ ثروت جی میَأن بوشو»و کشتیانِ ناخدا و هر کسی کی کشتی مرَه سفر کونه چی ملوان و چی کسانی کی جی راهِ دریا تجارت کوندْ دور ایسد،¹⁸و وختی دودِ اون آتشی کی اونَ سوجَأنه یَ دیند فریاد زند:«آیا تا هَسَه شهری به اَ پیلکی دونیا میَأن وجود دَأشته؟» ¹⁹و خاک خوشَأنِ سر رو فوکوند و گریه و ماتمِ مرَه فریاد زند کی:«حیف! حیف جی اون پیلدانه شهر، شهری کی هر کسی دریا میَأن کشتی دَأره، اَ شهرِ ثروتِ جَه پولدارَ بوسته، ولی هَسَه همه چی ایتَه لحظه دورون ویرانَ بوست. ²⁰پس ای آسمان و ای مُقدسین و ای رسولان و ای اَنبیاء، شادی بوکونید، چون خدا شیمی انتقامَ اونِ جَه بیگیفته.»²¹اونموقع ایتَه فرشتۀ قدرتمند ایتَه پیلدانه سنگَ کی آسیابِ سنگِ پیلکی بو اوسَأد و تَأوَأدَه دریا میَأن و بوگوفت:«بابِل، اونْ پیلدانه شهر، هَنه مَأنستَأن فیشَأده بِه و دِ هیچموقع پیدا نیبه. ²²دِ چنگ نوازان و مُطربان و نِی نوازان و شیپور زنانِ صدا، تی دورون ایشتَأوسته نیبه. دِ هیچ صنعت گری جی هیچ حرفه ایی تی دورون پیدا نیبه. دِ تی دورون آسیابِ صدا به گوش نرسه.²³دِ تی دورون چراغِ نور دیده نیبه، دِ عروس و دامادِ صدا تی دورون به گوش نرسه، تی تاجرانْ زمانی جهانِ پیله کسان بود و تی جادو مرَه، همۀ ملتانْ گومراهَ بوسته بود. ²⁴انبیاء خونْ و مقدسینِ خونْ و همۀ کسانی کی زمینِ رو به قتل برسدِ خونْ، بابِل گردنه و هنه وَسی به خو سزا برسه.

Chapter 19

¹بعدِ اَن صدایی جی آسمان بیشتَأوستم کی گروهِ زیادِ فریادِ مَأنسته بو کی گوفتد:«هللویاه! نجات و جلال و قدرت اَمی خدا شینه، ²چون اونِ داوری کودَأن راست و عادلانه یه، اون خو داوری مرَه اون پیلدانه فاحشه یَ کی زمینَ خو زِنا اَمرَه فاسد بوکوده بو محکوم بوکود، و خو بنده یانِ خونِ انتقامَ اونِ جَه بیگیفت.»³و ایبار دیگر بوگوفتد:«هَللویاه! اَ شهرِ خاکسترِ دودْ، تا اَبد بوجُر شِه» ⁴و اون بیست و چهار پیر و اون چهار حیوانِ زنده به خاک بکفتد و خدایَ کی تختِ رو نیشته بو پرستش بوکودد و فریاد بزد کی:«آمین، هللویاه»⁵اونموقع صدایی جی تخت بأمو کی گوفته:«اَمی خدایَ شُکر بوکونید ای اونِ بنده یان، ای کسانی کی اونِ جَه ترسید، جی پیلدانه و کوچی دأنه»⁶اونموقع جماعتِ عظیمی صدایَ بیشتَأوستم کی آبهایِ زیادِ صدایَ مَأنسته و رَعدِ غُرشِ صدایَ دَأشته و گوفته:«هللویاه، چون خداوندْ اَمی خدا، اون قادرِ مطلق، خو سلطنتَ شروع بوکوده.⁷بأئیم شادی و خوشحالی بوکونیم و اونَ جلال بدیم. چون بره جشنِ عروسی موقع برسه دَأره، اونِ عروس هم خورَه آماده کوده. ⁸لباسِ کتانِ سفید و تمیز و درخشان اونَ ببخشه بوبُسته تا دوکونه.» منظور جی لباسِ کتان، مُقدسینِ اَعمالِ عادلانه یه.⁹اونموقع فرشته مرَه بوگوفت:«بینیویس، خوش به حال کسانی کی بره جشنِ عروسی رِه دعوت بهد.» و فرشته باز مرَه بوگوفت:«اَشَأنْ خدا حقیقی کلامد» ¹⁰اَ موقع بکفتم اونِ پا ورجَه تا اونَ پرستش بوکونم، ولی اون مرَه بوگوفت:«نه، اَ کارَه نوکون، منم خادمی ایسم تی مَأنستَأن و دیگر ایماندارانِ مَأنستَأنْ کی عیسایِ مسیحِ رِه شهادت دهد، تو خدایَ پرستش بوکون. همۀ اَ پیشگوئی یان و هر چی کی ترَه نیشان بدم همه دربارۀ عیسایه.»¹¹بازن بیدم کی آسمانْ بازَه بوست. سفیدِ اَسبی اویَ ایسَه بو کی اونِ سوارِ نام «اَمین و حق» بو. اون عادلانه داوری و جنگ کونه. ¹²اونِ چومان آتشِ شعله هایِ مَأنستَأن بو و اونِ سرِ رو تاجهایِ زیادی نَهه بو. اونِ رو نامی بینیویشته بو کی جُز خودش کسی اونِ معنی یَ نَأنسته. ¹³اونِ لباسَ خون وَسِه بوبُسته بو و اونِ لقب «خدا کلمه» بو.¹⁴آسمانِ لشکریان کی لباسهایِ کتانِ سفید و تمیز و درخشان دوکوده بود اَسبهایِ سفیدَ سوارَ بوسته بود و اونِ دونبال آموئد. ¹⁵اونِ دهَنِ جَه شمشیرِ تیزی بیرون اَمویه تا اونِ مرَه قؤمهایِ بی ایمانَ سرکوب بوکونه. اونْ عَصایِ آهنینِ مرَه اوشَأنِ رو حکومت کونه، اونْ خدایِ قادرِ مطلقِ، خشم و غضبِ شرابِ ظرفَ، خو پا مرَه لگد زنه. ¹⁶اونِ ران و اونِ لباسِ رو اَ لقب بینیویشته بوبُسته:«شاهِ شاهان، و رَب اَلاَرباب»¹⁷و فرشته ایی بیدم کی آفتابِ میَأن بپا ایسَه بو و صدایِ بلندِ اَمرَه همۀ پرنده یانی کی آسمانِ میَأن پرواز کوندَ بوگوفت:«بأئید و خدا ضیافتِ عظیمِ رِه جمعَ بید، ¹⁸تا شاهان و سرداران و ظالمانِ گوشتَ بوخورید، اَسبان و اوشَأنِ سوارانِ گوشتَ، همۀ آدمیانِ گوشتَ، از برده بیگفته تا آزاد، از پیلدانه بیگیفته تا کوچدَأنه.»¹⁹اونموقع اون وحشَ بیدم، و زمینِ پادشاهانَ و اوشَأنِ لشکریانَ کی جمعَ بوسته بود تا اون سوارِ مرَه و اونِ لشکرِ اَمرَه جنگ بوکوند. ²⁰ولی اون وحش گرفتارَ بوستْ و اونِ مرَه اونْ نبیِ دوروغین کی اونِ حضورِ جَه معجزاتِ زیادی انجام دَئه و خو معجزاتِ اَمرَه خیلیانَ فریب بدَه بو تا اون وحشِ علامتَ قبول بوکوند و اونِ مجسمه یَ پرستش بوکوند، اوشَأن هر دو تَه زنده زنده تَأوَأدَه بوبُستد دریاچۀ آتشِ دورون کی گوگردِ مرَه شعله ور بو.²¹و باقی اوشَأنْ شمشیری مرَه کی اون اَسب سوارِ دهَنِ جَه بیرون اَمویه بمردد، و همۀ پرنده یانْ اوشَأنِ گوشتَ بوخوردد و سِئرَ بوستد.

Chapter 20

¹اونموقع بیدم فرشته ایی جی آسمان فرود اَیه و چاهِ بی انتها کلیدْ اونِ اَمرَه یه و ایتَه مُحکمِ زنجیرم خو دس دَأره. ²اونْ، اِژدها و اون قدیمی لانتی یَ کی هون ابلیس یا شیطان بیبه بیگیفت و دَوَست و هیزار سالِ رِه اَسیر بوکود ³و اونَ تَأوَأده چاهِ بی انتها دورون و چاهِ درَ دَوَست و مُهر و موم بوکود تا اونْ دِ نتَأنه اَ هیزار سالِ میَأن قؤمانَ گومراهَ بوکونه. بعدِ اونْ ایتَه مدت آزاد بِهه.⁴اونموقع تختهایی بیدم کی اوشَأنِ رو کسانی نیشته بود کی داوری اوشَأنَ بیسپُرده بوبُسته بو، و کسانی یَ بیدم کی عیسی شهادت دَئَنِ وَسی و خدا کلامِ وَسی اوشَأنِ سَر وَأوِه بود، کسانی کی اونْ وحشَ و اونِ مجسمه یَ پرستش نوکوده بود و اونِ نشانَ خوشَأنِ پیشانی و خوشَأنِ دسانِ رو نأشتد، اوشَأنْ همه تَه دوباره زندَه بوستد و هیزار سال مسیحِ اَمرَه سلطنت بوکودد.⁵ولی باقی مُرده یان زنده نوبوستد تا اون هیزار سال تومامَ بوست، اَن قیامتِ اوله. ⁶خوشحال و مُقدسد کسانی کی قیامتِ اولِ میَأن سهمی دَأرد، مرگِ دوم اوشَأنِ رو قدرتی نَئره، بلکی اوشَأنْ خدا و مسیحِ کاهنان بهد و تا هیزار سال اونِ اَمرَه حکومت کوند.⁷وختی اَ هیزار سال تومامَ بوست، شیطان خو زندانِ جَه آزادَ بِه. ⁸و بیرون اَیه تا مِلتهایی کی زمینِ چهار گوشه جَه ایسَده فریب بده. اون جوج و مأجوجَ کی دریا کنارِ فورشِ مَأنستَأن زیاد ایسده جنگِ رِه جمعَ کونه.⁹اوشَأنْ هَطو زمینِ رو به پیش بوشُد و مقدسینِ اُردوگاهْ، یعنی اورشلیمْ اون شهرِ محبوبَ محاصره بوکودد، ولی جی آسمان آتش بوارست و همه تَه یَ بوسوجَأنه. ¹⁰و اِبلیسْ کی اوشَأنَ فریب بدَه بو دریاچۀ آتش و گوگردِ دورون تَأوَأدَه بوبُست، هون جایی کی اون وحشْ و اون نبیِ دوروغین تَأوَأدَه بوبُسته بود، اوشَأنْ شب و روز تا اَبد عذاب دیند.¹¹اونموقع تختِ پیلدانه و سفیدیَ بیدم کی کسی اونِ رو نیشته بو. آسمان و زمین اونِ حضورِ جَه فرار کودد و جایی اوشَأنِ رِه نِنَه بو. ¹²مُرده یانَ بیدم، چی پیلدانه چی کوچیدانه کی تختِ پِشِ جَه ایسَه بود. و دفتران بازَه بوست، و ایته دفترِ دیگر بازَه بوست کی حیاتِ دفتره. مُرده یان بر حسبِ خوشَأنِ اعمال، مُطابقِ اونچی کی اون دفترانِ میَأن بینیویشته بوبُسته بو داوری بوبُستد.¹³پس دریا و مرگْ و مُرده یانِ عالم، خوشَأنِ مُرده یانَ تحویل بدَد تا مُرده یانْ مُطابقِ خوشَأنِ اَعمال داوری بوبود. ¹⁴و مرگْ و مُرده یانِ عالم به دریاچۀ آتش تَأوَأدَه بوبُستد، دریاچۀ آتش مرگِ دومه. ¹⁵و هر کس کی اونِ نامْ دفترِ حیاتِ دورون بینیویشته نوبوسته بو دریاچۀ آتشِ دورون تَأوَأده بوبُست.

Chapter 21

¹بازن آسمانی جدید و زمینی جدید بیدم. چون آسمانِ اول و زمینِ اول جی میأن بوشو بو و دِ دریایی هم وجود نَأشته. ²و شهرِ مُقدسِ اورشلیمَ بیدِم کی جی آسمان و جی خدا ورجَه بیجیر اَمویه، آمادَه بوسته بو جوری کی عروس خو دامادِ رِه آماده بِهه.³و تختِ جَه صدایِ بلندی بیشتَأوستم کی گوفته:«هَسَه خدا خانه آدمیانِ ورجَه نَهَه، اونْ اوشَأنِ میَأن ساکن بِهه، و اوشَأنْ اونِ قؤم بهد، و اونْ اوشَأنِ خدا بِهه. ⁴اون هر اَشکی یَ اوشَأنِ چومِ جَه پاکَ کونه، مرگْ وجود نَئره، و دِ ناله و درد و ماتمِ جَه خبری نییه. چره کی چیزهای کهنه جی میأن بوشو.»⁵بازن اونی کی تختِ رو نیشته بو بوگوفت:«هَسَه همه چیَه نو کونم.» و مرَه بوگوفت:«اَنَ بینیویس، چون اَ کلامْ راسته و شَه اونَ اعتماد کودَأن.» ⁶و دوباره مرَه بوگوفت:«تومامَ بوست، من الف و یِ، و اول و آخرم. من هر کیه کی تشنه بیبه جی چشمۀ آبِ حیات مجانی فأدم.⁷هر کی پیروز بیبه تمامِ اَ چیزانَ اِرث بوره و من اونِ خدا بهم و اون می زأی. ⁸ولی ترسویان و بی ایمانان و فاسدان و آدمکشان و زِناکاران و جادوگران و بُت پرستان و همۀ دوروغگویانِ نصیبْ، دریاچه ایی جی شعله هایِ آتش و گوگورده، اَن مرگِ دومه.»⁹ایتَه جی اون هفت فرشته کی پیالۀ پور جی هفت بلایِ آخرَ دَأشتدْ بأمو و مرَه بوگوفت:«بیا، من عروسْ، یعنی بره زنَ ترَه نیشان دهم» ¹⁰اونموقع مرَه در روح بوبورد ایتَه پیلدانه کوهِ بلندِ جُر و شهرِ مقدسِ اورشلیمَ مرَه نیشان بدَه کی جی آسمان و جی خدا ورجَه بیجیر اَمویه.¹¹خدا جلالْ اونِ جَه تاوسته و اونِ درخشندگی جواهرِ گرانقمیتَ مَأنسته، اون یَشمَ مَأنسته بو و بلورِ روشنیَ دَأشته. ¹²شهرِ حَصاران پهن و بلند بود. شهرْ دوازدَه دروازه، و دوازده فرشتۀ دربان دَأشته. اسرائیلِ دوازده قبیله نامْ دروازه یانِ رو بینیویشته بوبُسته بو. ¹³سه تَه دروازه مشرقِ طرف، سه تَه دروازه شمالِ طرف، سه تَه دروازه جنوبِ طرف و سه تَه دروازه مغربِ طرف وجود دَأشته.¹⁴شهرِ حصارْ دوازدَه پایه دَأشته کی اوشَأنِ رو بره دوازدَه رسولِ نام بینیویشته بوبُسته بو. ¹⁵و فرشته ایی کی می مرَه گب زَئه، ایتَه میلۀ طلایی خو دس دَأشته کی خَأسته اونِ اَمرَه شهرْ و اونِ دروازه یان و اونِ حَصارانَ اندازه بیگیره.¹⁶شهرْ مربعْ و اونِ طول و عرض مساوی بو. اون شهرَ اون میله مرَه اندازه بیگیفت. طول و عرض و بلندی همه برابر بو و اونِ هر ضِلع به درازای دوازدَه هیزار تیرِ پرتاب کودَأنِ مسافت بو. ¹⁷و اونِ دیوارَ اندازه بیگیفت، و دیوار صد و چهل و چهار ذراع بو، یعنی به مقیاسِ انسانی، کی اون فرشته بکار بورده.¹⁸شهرِ دیوار جی یَشمْ، و شهرْ جی طلایِ ناب چَأکوده بوبُسته بو، شهرْ شیشه مَأنستَأن شفاف بو. ¹⁹دیوارِ پِی، همه جور جواهرِ اَمرَه تزئین بوبُسته بو، پِی اول یَشمِ جَه بو، دومی لاجوردِ جَه، سومی عقیقِ سفیدِ جَه، چهارمین زُمردِ جَه، ²⁰پنجمی عقیقِ سُرخِ جَه، شیشُمی عقیقِ جِگری جَه و هفتمی زبرجدِ جَه، و هشتمی یاقوت کبودِ جَه، و نُهمی یاقوتِ زردِ جَه، و دَهمی عقیقِ سبزِ جَه، یازدهمی فیروزه جَه و دوازدهمی لَعلِ بنفشِ جَه.²¹شهرِ دوازدَه دروازه، دوازدَه مُروارید بود، یعنی هر کودام جی دروازه یان ایتَه مُروارید بو، و شهرِ میدان جی طلایِ خالص بو و شیشه مَأنستَأن شفاف. ²²شهرِ دورون معبدی نیدم، چون خداوند خدایِ قادرِ مطلق و بره اون شهرِ معبدد.²³و شهرْ خورشید و ماهَ نیاز نَئره تا اونِ رو بتاود، چون خدا جلالْ اونَ روشنَ کونه و بره اون شهرِ چراغه. ²⁴و قؤمان اونِ نورِ جیر راه شُد و زمینِ پادشاهان همۀ خوشأنِ جلال و احترامَ به اویَ اَورد. ²⁵شهرِ دروازه یان هیچ موقع دوسته نیبه چون اویَ همیشه روزه و شبی وجود نَئره.²⁶همۀ قومَأنِ جلال و عزّت اَورده بِهه به اویَ. ²⁷ولی هیچ چیزِ نجس، و یا کسی کی اونِ اعمال زشت و اونِ گبان دوروغ بیبه هیچموقع اون شهرَ بودورون نیشه، فقط کسانی کی اوشَأنِ نامْ بره دفترِ حیاتِ دورونْ بینیویشته بوبُسته تَأند ورود بوکوند.

Chapter 22

¹اونموقع آبِ حیاتِ نهرَ مرَه نیشان بدَه کی بلورِ مَأنستَأن شفاف بو و خدا تخت و بره جَه سرچشمه گیفته، ²و شهرِ میدانِ وسطِ جَه ردَ بوسته، نهرِ دو طرفِ جَه، حیاتِ درخت نَهه بو کی سالی دوازده مرتبه میوه فَدَه یه، یعنی هر ماه ایتَه جور تازه میوه، اونِ برگان هم قومَأنِ شفا رِه بکار اَمویه.³شهرِ میَأن هیچ چیزِ مَلعونی پیدا نوبوسته، خدا تخت و بره او شهرِ میَأن نَهه و اونِ بنده یان اونَ عبادت کوند. ⁴اوشأنْ اونِ رویَ دیند و اونِ نام اوشَأنِ پیشانی رو بینیویشته بِهه. ⁵دِ شب وجود نَئره و اوشَأنْ خورشیدِ نور و یا چراغِ نورَ احتیاج نَئرد. چون خداوندْ خدا اوشَأنَ روشنایی بخشه و اوشَأنْ تا اَبد سلطنت کوند.⁶فرشته مرَه بوگوفت:«اَ کلامْ راست و قابلِ اعتماده، و خداوندْ خدا کی اَنبیایَ روحِ نبوّت بخشه، خو فرشته یَ اوسه کود تا خو بنده یانَ اونچی کی بزودی اتفاق دکفه یَ نیشان بده.» ⁷عیسی مسیح فرمایه:«بدَأنید کی بزودی اَیم، خوش به حال کسی کی اَ کیتابِ پیشگویی یانَ توجه بوکونه»⁸من یوحنا، هون کسی ایسم کی اَ چیزانَ بیدم و بیشتَأوستم، و بعدِ اَنکی بیدم و بیشتَأوستم، اون فرشته پا جیر کی اَ چیزانَ مرَه نیشان بدَه بو بکفتم تا سجده بوکونم. ⁹ولی اون مرَه بوگوفت:«نه اَ کارَ نوکون، منم تی مَأنستَأن و تی برارانْ یعنی خدا اَنبیاء مَأنستَأنْ و همۀ کسانی کی اَ کیتابِ حقایقَ اعتماد دَأردِ مَأنستَأنْ عیسیَ خدمت کونم. پس فقط خدایَ پرستش بوکون»¹⁰بازن مرَه بوگوفت:«اَ کیتابِ پیشگویی یانَ جیگا ندن چون بزودی همه تَه اتفاق دکفه. ¹¹وَأهَأل اونی کی بدکاره، خو بدی کودَأنَ ادامه بده و اونی کی فاسده بازم فساد بوکونه، و دوروستکارْ خو دوروستکاری یَ ادامه بده و مُقدسْ، هَطو مُقدس بِئسِه.»¹²عیسی فرمایه:«من بزودی اَیم و هر کسِ رِه مُطابقِ اونِ اعمال پاداشی می اَمرَه اَورم. ¹³من الف و یا، اول و آخر و ابتدا و انتها یم»¹⁴خوش به حال اون کسانی کی خوشَأنِ رَدایَ شورد تا بتَأند حیاتِ درختَ دسترسی بدَأرد و شهرِ دروازه یانَ بودورون بوشد. ¹⁵چون سَگان و جادوگران و بی عِفتان و قاتلان و بُت پرستان و همۀ کسانی کی دوروغَ دوس دَأرد و اونَ انجام دهد بیرون ایسد.¹⁶«من عیسی خودمِ فرشته یَ شیمی ورجَه اوسه کودم تا اَ چیزانَ کلیسائانَ اعلام بوکونه. من ریشه و داوودِ نسل و صبحِ درخشانِ ستارۀ یم.»¹⁷روح و عروس گوید:«بیا» هر کی ایشتَأوه بوگویه:«بیا» هر کسی تشنه یه بأیه، هر کی مِیل دَأره تَأنه جی آبِ حیات مجانی بوخوره.¹⁸من هر کسی کی اَ کیتابِ نبوّتَ ایشتَأوه هشدار دهم کی اگر چیزی اونَ ایضافه بوکونه، خدا بلاهایی کی اَ کیتابِ دورون بینیویشته بوبُسته یَ اونِ سر اَوره. ¹⁹و اگر کسی اَ نبوّتِ کلامِ جَه چیزی کمَ کونه، خدا اونَ حیاتِ درختِ جَه، و شهرِ مُقدسِ جَه، کی اَ کیتابِ دورون دربارۀ اوشَأن بینیویشته بوبُسته بی نصیب کونه.²⁰کسی کی اَ چیزانَ بوگوفته دَأره فرمایه:«بله، من بزودی اَیم!» آمین، بیأ ای خداوند عیسی. ²¹اَمی خداوند عیسایِ مسیحِ فیضْ، شیمی اَمرَه بیبه. آمین

Gilaki: Bible for 1 Corinthians, 1 John, 1 Peter, 1 Thessalonians, 1 Timothy, 2 Corinthians, 2 John, 2 Peter, 2 Thessalonians, 2 Timothy, 3 John, Acts, Colossians, Ephesians, Galatians, Hebrews, James, John, Jude, Luke, Mark, Matthew, Philemon, Philippians, Revelation, Romans, Titus

Formatted for Translators

Matthew

Mark

Luke

John

Acts

Romans

1 Corinthians

2 Corinthians

Galatians

Ephesians

Philippians

Colossians

1 Thessalonians

2 Thessalonians

1 Timothy

2 Timothy

Titus

Philemon

Hebrews

James

1 Peter

2 Peter

1 John

2 John

3 John

Jude

Revelation